Laura
THEMA Palliatieve zorg
De Hert “We doen meer dan zorgen” informatiemagazine uitgegeven door #6 netwerk verpleegkunde | P926214 | nummer 6 | juni 2022 | verschijnt 9 x per jaar Master verpleegkunde Vernieuwd programma Van cure naar care TETRA-project ondersteund door VLAIO Uitrol Zorgcentra na Seksueel Geweld “Betere en toegankelijke opvang”
sterkinjewerk.be Zin om samen met ons heldendaden te verrichten?
Colofon
Uitgever
Ellen De Wandeler - NVKVV
Vergotesquare 43, 1030 Brussel
Eindredactie
Laureline Vansteenkiste
Hanne Verhaegen
Aan dit nummer werkten mee Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, Werkgroep verpleegkundigen palliatieve zorg NVKVV, Sarah Van den Eede, Marijke Dheedene
Fotografie
Frank Bahnmuller, Foto Kurt, NVKVV, Pexels, Unsplash, freepik, Sébastien van de Walle, Cédric Gerbehaye – MAPS, Shutterstock
Oplage
8.200
Disclaimer
Dit drukwerk is 100% isopropanolvrij, gedrukt met vegetale inkten op duurzaam papier. De plastic folie is volledig recycleerbaar.
Verspreiding
Leden van het NVKVV, hoofdverpleegkundigen, hoofd van de aankoopdienst en ziekenhuisdirecties
Elma Media
T. 015 55 88 88
www.elma.be
Mediastrategie
Steven Hellemans - Directeur
s.hellemans@elma.be
Marketing & promotie
Sven Destercke - Sales Manager
s.destercke@elma.be
Concept en vormgeving
Kim Speleman - Art Director
k.speleman@elma.be
De zomer voor de deur
Beste verpleegkundige,
De langverwachte zomer staat weer voor de deur. Na al het harde werken is dit voor velen het uitgelezen moment om te genieten van een deugddoende vakantie, een uitstapje onder de stralende zon of om extra tijd vrij te maken voor vrienden en familie. En zo je batterijen weer helemaal op te laden.
Veel jongeren nemen tijdens de zomer belangrijke beslissingen over hun professionele toekomst. Meer dan ooit hopen we dat zij de studie verpleegkunde aanvatten en de schoonheid van het beroep ontdekken. Onze huidige studenten wensen we alvast veel succes met de examens. Zij met (bijna) een bachelordiploma op zak staan ook voor heel wat vragen: ben ik klaar voor de werkvloer of wil ik nog bijstuderen? In dit magazine komt het vernieuwde masterprogramma verpleegkunde uitgebreid aan bod.
Deze maand geven we je bovendien een beschouwing over de uitrol en meerwaarde van de Zorgcentra na Seksueel geweld. Daarnaast duiken we dieper in het thema palliatieve zorg. We lichten het verschil toe tussen palliatieve en terminale zorg en geven handvaten mee om het palliatief stadium bij zorgvragers tijdig op te merken. Ook krijg je communicatietips om de interprofessionele samenwerking te versterken, lees je een dubbelinterview en ontdek je een innovatief project dat de opleidingen in de sector vormgeeft.
Wanneer je dit nummer uitgelezen hebt, is het even wachten tot de volgende Netwerk Verpleegkunde in de bus valt. Ook wij houden een welverdiende zomerpauze en doen wat extra vitamine D op in juli en augustus. Zo zitten we in september weer boordevol energie en inspiratie om een magazine te maken met meeslepende reportages, persoonlijke verhalen en mooie beelden. Natuurlijk blijf je via onze socialmediakanalen, de website van het NVKVV en op Yeswecare steeds op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Veel leesplezier en een fijne vakantie gewenst!
Ellen De Wandeler
Ellen De Wandeler
Algemeen coördinator NVKVV
VOORWOORD
2022 #6
Vizier Collectief Betere en toegankelijke opvang slachtoffers seksueel geweld
Zorg in beeld
Netwerk aan het woord
de praktijk
Thema – Palliatieve zorg
zorg verhoogt levenscomfort
Casus proactief verplegen
Nood aan nieuw zorgmodel
Tetra-project ‘Van cure naar care’
Oproep
Heb jij nieuws? Las je net een boeiende studie die je wil delen met andere verpleegkundigen? Of mis je zelf nog iets in het magazine? Laat het ons zeker weten. Je suggesties zijn welkom en worden warm onthaald op journalist@nvkvv.be.
www.yeswecare.be INHOUD #6
8 6
11
12 Up-to-date 14 Best practices 15 Evidence in
17 Spotlight student 18
18 Palliatieve
19
20 Knipperlichten 23 Interprofessionele samenwerking 24 Dubbelinterview 27
28
onze unieke
verpleegkunde2022 #6 netwerk 5 INHOUD Als lid van NVKVV heb je gratis toegang tot
Kennisbank. Je vindt ze op www.yeswecare.be. Vizier Verpleegkunde Vernieuwde masteropleidingen verpleegkunde en vroedkunde 34 37 Wist je dat: Hypertensie 39 Balans lichaam en geest 40 Focus thuiszorg Inlezen eID opnieuw verplicht 41 Jouw vrije dag 42 #trotsoponzezorg en zoekertjes 43 Focus Wetenschap en praktijk 44 Portfolio 45 Afdeling in de kijker 30 Thema – doe de test 31 Juridische vragen en antwoorden 33 Column
De COVID19gezondheidscrisis voor eeuwig verankerd Meer
dan een jaar dompelden fotograaf Cédric Gerbehaye en schrijfster Caroline Lamarche zich tijdens volle coronacrisis onder in de wereld van de zorg. Ze kregen de kans om tussen begin 2020 en midden 2021 mee te draaien in het Universitair Ziekenhuis Tivoli in La Louvière en ook de frontlinie te volgen van ambulances en politie tot en met het woon zorgcentrum Le Laetare. Hun verslag goten ze in het boek Zoonose. Fotograaf en schrijfster willen hiermee deze overweldigende crisis en de impact op zorgverleners en zorgvragers ver ankeren in het collectieve geheugen. Gerbehaye was erbij toen de eerste vaccins verdeeld werden in het ziekenhuis en de bewoners van Le Laetare hun eerste PCR-tests kregen. De combinatie van het lijden van de zorgvragers, de ongerustheid bij de families en de onafge broken toewijding van het zorgpersoneel maken dit verhaal tot wat het is: een emotioneel en bewogen relaas van een pandemie die de wereld op zijn knieën kreeg. ///
Het boek is beschikbaar bij uitgeverij Le Bec en l'Air: becair.com/produit/zoonose/
© Cédric Gerbehaye - MAPS
www.yeswecare.be ZORG IN BEELD
2022 #6 ZORG IN BEELD
Commissie van Toezicht voor Jeugdinstellingen stelt jaarverslag voor
Op 30 maart stelde de Commissie van Toezicht voor Jeugdinstellingen het jaarverslag 2021 voor in het Vlaams Parlement. Voorzitter Caroline Vrijens lichtte de bevindingen toe, gevolgd door een panelgesprek met maandcommissarissen en voorzieningen. Minister van Welzijn Wouter Beke sloot af met een aantal reflecties.
DeCommissie van Toezicht voor Jeugdinstellin gen houdt toezicht op het leven in de gemeen schapsinstellingen en de voorzieningen Veilig Verblijf. De CVTJ luistert naar jongeren, observeert hun verblijf en rapporteert hierover. Het jaarrapport beschrijft de beleving van jongeren die in de gesloten jeugdhulp verblijven en schuift aanbevelingen naar vo ren. Een greep uit deze aanbevelingen:
• Zorg dat jongeren in geslotenheid volwaardig onder wijs krijgen, met de mogelijkheid om diploma’s en certificaten te behalen.
• Geef jongeren met complexe zorgnoden hulp op maat en voldoende perspectief.
• Als jongeren een sanctie verdienen, zorg dan dat deze duidelijk is en wees zuinig met kamermomen ten en andere afzondering als straf.
• Laat jongeren contact met hun gezin houden, ook met broers en zussen: bouw het beeldbellen, dat in coronatijd opgang maakte, niet af.
• Zorg voor voldoende mensen en middelen om de rech ten van jongeren in geslotenheid te waarborgen. ///
Bron: https://www.cvtj.be/nieuws/commissie-van-toezichtvoor-jeugdinstellingen-stelt-nieuw-jaarverslag-voor
Euthanasie bij dementie komt te vroeg
Op 28 mei bestond de euthanasiewet twintig jaar. Voor velen het uitgelezen moment om de balans op te maken en (opnieuw) te pleiten voor een uitbreiding ervan. Personen met (jong)demen tie vragen vaak te vroeg euthanasie aan, omdat euthanasie niet meer mogelijk is zodra je door dementie wilsonbekwaam bent geworden.
Momenteel
is euthanasie mogelijk na een actueel verzoek dat vrijwillig, herhaaldelijk, weloverwogen en zonder ex terne druk gedaan wordt. De persoon in kwestie moet op het moment van een actueel verzoek wilsbekwaam zijn, zich in een medisch uitzichtloze toestand bevinden, en daardoor aan houdend en ondraaglijk fysiek en/of psychisch lijden, als gevolg van een onomkeerbare aandoening, veroorzaakt door ziekte of een ongeval. Euthanasie is ook mogelijk als de patiënt in het verleden een wilsverkla ring heeft opgesteld. Die verklaring is onbeperkt in de tijd geldig, eens die op papier staat. Minderjarigen kunnen geen beroep doen op een wilsver klaring. Een arts kan op basis van zo'n wilsverklaring enkel tot euthanasie overgaan als de patiënt niet meer bij bewustzijn is, lijdt aan een aandoe ning – veroorzaakt door ziekte of een ongeval – die ernstig en ongenees lijk is, en wanneer deze toestand onomkeerbaar is.
Mensen met (jong)dementie kunnen momenteel enkel euthanasie krij gen na actueel verzoek. Ze moeten dus vroeg genoeg om euthanasie vra gen, om nog wilsbekwaam te zijn op het moment van hun aanvraag. In de praktijk leidt dit tot schrijnende situaties en sterven deze mensen vaak te vroeg. Een uitbreiding van de huidige wetgeving zou een oplossing bieden voor mensen met een hersenaandoening zoals (jong)dementie.
Er is alvast een groot draagvlak onder de bevolking voor een uitbreiding. Uit een brede peiling bleek in december 2019 al dat liefst 81 procent van de Vlamingen vindt dat mensen met dementie recht hebben op eutha nasie. Een petitie van Leif (Levenseinde Informatieforum) die voor een aanpassing van deze discriminatie ijvert, telt meer dan 84.000 handte keningen. Het is tijd om het debat te voeren, in alle openheid en sereniteit, maar vooral moet de uitbreiding van de euthanasiewet op de politieke agenda van het federale parlement komen. ///
Bronnen: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/03/24/jongdementie-en-euthanasie/ https://www.standaard.be/cnt/dmf20220420_98006408
Zit je met vragen of zoek je een luisterend oor? Je kan 24/7 terecht bij Tele-Onthaal. Dat kan gratis en anoniem via chat, of telefonisch via het nummer 106. Met vragen over dementie kan je terecht bij hulpvragen@alzheimerligavlaanderen.be, of bij de gratis luister- en infolijn 0800/15 225.
verpleegkunde2022 #6 netwerk 13 UP-TO-DATE
Suïcidepreventie in virtual reality
Het aantal zelfdodingen en pogingen tot zelfdoding in Vlaanderen is hoog. De onderzoeksgroep Health Innovation van UCLL zet daarom in op het sensibiliseren en trainen van hulpverleners om zelfmoordgedachten bij patiënten te detecteren met diverse tools. Zo ontwikkelden de onderzoekers in samenwerking met het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP) een VR-bril.
Metde VR-bril oefenen (toekomstige) ver pleegkundigen zelfstandig klinisch rede neren en communicatieve vaardigheden bij het voeren van complexe gesprekken met suïcidale zorgvragers. Het project werd ingediend bij het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. “Zo hopen we zo veel mogelijk mensen te bereiken, maar als we één persoon kunnen helpen, zijn we al geslaagd in onze op zet”, stelt Dave Seré van het UCLL XPLab.
Meerkeuzevragen bepalen de verhaallijn
Gebruikers krijgen eerst een theoretische inleiding en passen dan meteen die kennis toe in de virtuele om geving. Wanneer de user de bril opzet komt die terecht in een patiëntenkamer. Er komt een verpleegkundige in beeld en een patiënt, die aangeeft ‘Naar huis? Maar dat zie ik helemaal niet zitten’. Het is aan de user om de meest aangewezen vraag te selecteren uit een keuze menu van drie opties. De drie opties zijn gebaseerd op het achterliggende klinisch redeneren. Afhankelijk van de gekozen piste, krijgt de user een andere verhaallijn te zien. De ervaring duurt vijftien minuten. In deze tijd worden de detectie van zelfdodingsgedachten, de inter venties en de nazorg ingeoefend.
Na de oefeningen krijgen de gebruikers een vragenlijst om de impact van de oefening te meten en de tool te evalueren. Voelen ze zich na de tool meer bereid om het gesprek aan te gaan met de zorgvrager die denkt aan zelfmoord? Hebben ze meer zelfvertrouwen gekregen om over dit topic te spreken? Vinden ze de VR-tool een meerwaarde? Daarnaast is er voldoende aandacht voor nazorg bij de gebruikers. Lector en onderzoeker Ilse
Ackermans (UCLL): “Ook al is het virtueel, het gaat hier om complexe situaties die emotionele impact hebben.”
Positieve evaluatie
Tot nu toe werd de tool getest bij studenten van de ho geschool en bij zorgverleners via het VLESP. De impact meting loopt nog volop, maar de eerste voorzichtige conclusies zijn positief. “Studenten appreciëren de laag drempelige manier van inoefenen”, vertelt Ilse. “In de VR-omgeving ondervindt de user geen nadelen van af leiding door de klas. In het klassieke rollenspel staan een klas en een lector te kijken naar hoe de student in kwestie de situatie aanpakt.” De VR-tool laat toe om op een veilige manier fouten te maken. De user kan het scenario ver schillende keren afspelen en zo blijven oefenen.
Unieke technologie met maatschappelijk belang
“Dit is echt een uniek project”, zegt Dave Seré. “Met deze vorm van serious gaming bieden we een antwoord op maatschappelijke en sociale noden en streven we naar beter onderwijs. Met de acteurs in een 360° video ko men we heel dicht bij de realiteit.” De technische uitda gingen zijn niet min, maar door de inhouse productie spelen de ontwikkelaars kort op de bal en worden bugs snel verholpen. Nu de tool goed lijkt te functioneren, denken de onderzoekers al voorzichtig aan de toekomst. “Nieuwe VR-scenario’s kunnen toegespitst worden op nieuwe doelgroepen, zoals jongeren of ouderen, gaan over andere psychische pathologieën of plaatsvinden in andere settings dan de ziekenhuiskamer. Door de modulaire opbouw van het programma kunnen nieuwe verhaallijnen snel geïmplementeerd worden. We zien dus heel wat mogelijkheden om met onze VR-toepas sing in te spelen op maatschappelijke noden.” ///
“Als we één persoon kunnen helpen is onze opzet geslaagd.”
verpleegkunde www.yeswecare.benetwerk14
BEST PRACTICES
AZ Nikolaas en AZ Lokeren vormen samen Vitaz. Het fusieziekenhuis, dat actief is op zes verschillende locaties, is de grootste werkgever in het Waasland en heeft dus héél wat te bieden.
We zijn op zoek naar verpleegkundigen voor chronische pijn, intensieve zorgen, cardiologie, geriatrie, psychogeriatrie ... Een waaier aan mogelijkheden dus.
Ontdek alle vacatures voor verpleegkundigen op onze jobsite: www.werkenbijvitaz.be
ondersteuning bij dementie met de Goed-box
Mensen met dementie verzorgen vereist vaak geduld, inzicht en een persoonsgerichte benadering. Goed helpt u daarbij met drie dementieboxen De inhoud ervan stimuleert personen met dementie om hun normale ritme aan te houden en hun zelfstandig functioneren te verstevigen.
De hulpmiddelen in onze drie dementieboxen ondersteunen het zorgpersoneel met materiaal en informatie rond structuur en activiteiten. Zo kan u de patiënt helpen om zich te focussen op wat nog kan.
• therapiebox comfortabeler te maken en om het beter te begrijpen
• behoeftebox patiënt (nog) zelf kan
• preventiebox: stimuleert preventiegericht denken en vermindert de impact van dementie op het dagelijks leven van de patiënt
Wil u graag meer weten over onze Goed-box? Neem contact op via relatiebeheer@goed.be of 09 242 43 95.
2210000592_3_ADV_8966.indd 1 31/03/2022 15:35
2210000617_11_ADV_8966.indd 1 8/04/2022 14:50
Vraag en antwoord
Heb je nood aan een juridisch antwoord op maat? Dit is gratis voor leden van NVKVV. Je stelt je vraag eenvoudigweg via juridischadvies@nvkvv.be en de juridische adviesgroep NVKVV gaat voor jou op zoek naar het antwoord.
Mag een groepspraktijk btw aanrekenen aan een verpleegkundige voor administratie?
“Sinds 1 januari 2022 dient btw betaald te worden op niettherapeutische handelingen. Een verpleegkundige in een groepspraktijk betaalt iedere maand een percentage van de inkomsten van de prestaties aan de praktijk voor administratie en facturatie. Mag daarop btw aangerekend worden?”
ANTWOORD:
Vanaf 2022 is inderdaad btw verschuldigd op alle niet-thera peutische prestaties en diensten in de gezondheidszorg. Enkel de directe zorgen zijn vrijgesteld. Indien een verpleegkundige zelf de eigen prestaties factureert, is geen btw verschuldigd. Indien de verpleegkundige niet-therapeutische handelingen zou stellen, bijvoorbeeld zuiver esthetische behandelingen of expertisen uitvoert, is wel btw verschuldigd. Hiervoor bestaat een specifieke procedure.
Ook het uitvoeren van administratie voor iemand anders is de “levering van een dienst” en valt onder de btw-wetgeving. De groepspraktijk of verpleegkundige die de administratie voor anderen uitvoert, moet daarop btw aanrekenen. Vaak wordt een percentage van de honoraria aangerekend als ver goeding voor de administratieve kosten. Idealiter wordt in het contract opgenomen dat dit bedrag all-in is, dus ook btw inbegrepen. Er moet dan nadien geen btw meer apart aange rekend of betaald worden.
Mag een student geneeskunde ingeschakeld worden als zorgkundige?
“Wanneer mag een (bachelor)student geneeskunde ingeschakeld worden als zorgkundige?”
ANTWOORD:
Tijdens de stage van zijn opleiding mag de student genees kunde wettelijk alle medische, verpleegkundige en parame dische handelingen stellen. Daarbuiten, bijvoorbeeld als job student, kan hij niet erkend worden als zorgkundige en geen zorgkundige/verpleegkundige handelingen stellen.
Art.2 §2 1° van het K.B. van 12.01.2006 bepaalt voor de ‘bij komende’ zorgkundige handelingen expliciet dat ze slechts mogen uitgevoerd worden door personen die in hun opleiding hierover minstens 150 effectieve uren opleiding gekregen hebben waarvan maximaal de helft stage. Bovendien moe ten ze het visum van zorgkundige aanvragen. Deze opleiding is niet voorzien in de studies geneeskunde.
verpleegkunde2022 #6 netwerk 31
JURIDISCHE VRAGEN EN ANTWOORDEN
Kapsalon Hair2care
Onze missie… Een concept… En 7 op 7 mooi!
Dankzij de passie, gedrevenheid en vakkennis van David Schroeven en zijn team wordt er voor elk haarprobleem een gepaste oplossing gezocht. Als kapper geeft hij aan iedere dame of heer, die om welke reden ook te maken hebben met haaruitval, terug een natuurlijk uitziend kapsel. Hiervoor beschikt Hair2Care over een adviesruimte waar er samen met de klant in alle discretie en vertrouwen een gepast haarwerk wordt gekozen. Want voor elke klant wordt bij Hair2Care het haarwerk op maat geknipt!
Hair2care Mechelen Zorgboulevard 1ste verdieping - AZ Sint Maarten Liersesteenweg 435 - 2800 Mechelen 015/89.20.33
Hair2care Duffel Hondiuslaan 80 - 2570 Duffel 015/31.06.90 - 0477/57.00.82
duffel@hair2care.be • Raadpleeg onze website: www.hair2care.be
CARE-ACE nv Herentalsebaan 77 B-2150 Borsbeek +32 (0)3 270 94 40 info@care-ace.be your software is our care CARE-ACE Hét softwarepakket voor de thuisverpleging: Organisatie, planning, facturatie, bezoek- en dossierafhandeling voor Desktop, Tablet & Mobile advert 1/4.indd 9 6/01/2022 15:34 2210000711_4_ADV_8966.indd 1 11/01/2022 14:45 Jij zorgt voor je patiënten wij zorgen voor jou. Het beheren van je praktijk wordt kinderspel, het up to date houden van je verpleegdossier vanzelfsprekend en de uren administratie verleden tijd. Empowering care providers JPL Solutions Voor meer informatie Al meer dan 17 jaar expertise +32 3 385 89 40 info@jpl-solutions.be 2210000547_6_ADV_8966.indd 1 14/04/2022 11:18
2220000043_1_ADV_8966.indd 1 9/03/2022 11:31 Digitaal, fysiek of hybride
Verdikkingsmiddelen voor uw dranken en gerechten.
IDDSI-niveau op basis van kamertemperatuur van 20°C. Temperatuur en roeren kunnen een impact hebben op de consistentie. Alvorens te serveren dient de consistentie gecontroleerd te worden. IDDSI International Dysphagia Diet Standardisation Initiative. Zie www.iddsi.com
Voeding voor medisch gebruik moet onder medisch toezicht worden gebruikt.
Nestlé Health Science, Birminghamstraat 221, 1070 Brussel www.NestleHealthScience.be
AANGEPASTE CONSISTENTIE de hele dag door voor uw patiënten met kauw- en slikproblemen
Ontdek deze producten, vraag je staal vandaag aan
Glad
Glad homogeen
Glad
NIEUWE SMAAK
NIEUWE MERKNAAM
uw partner in dysfagie zin in iets ZOET… zin in iets HARTIG…
Kauw-en slikproblemen hoeven uw patiënten niet te beperken #Dysfagie
homogeen Indikbaar op de gepaste consistentie met ThickenUP® Gel Express
homogeen, bereiden volgens de gewenste consistentie