9379

ElektroWijzer 2022 Laadpalen

Voorwoord Nelectra 1

Voorwoord Onze elektrotechnische installateurs stellen hun klanten innovatieve oplossingen voor om slimmer, zuiniger en meer groene energie te gebruiken. Onze sector heeft de komende maanden en jaren dus een cruciale rol te vervullen. Het zijn grote uitdagingen, die we alleen kunnen aanpakken als we er met z’n allen onze schouders onder zetten. Voor de doorbraak van de elektrische voertuigen hebben we voor het plaatsen van de laadinfrastructuur naar schatting 10.000 extra installateurs nodig.

Tegen 2025 moet de teller in Vlaanderen op 35.000 laadequivalenten staan en hebben we elke 25 km snellaadinfrastructuur langs de snelwegen en grote verkeersassen. Dat is de ambitie van de Vlaamse regering.

De nieuwe technologieën bieden onze sector heel wat kansen en vergen van onze installateurs continue bijscholing.

We bundelen in deze ElektroWijzer laadpalen diverse informatie over de verschillende mogelijkheden om elektrische voertuigen te laden tot de verplichtingen bij nieuwbouw en renovatie in Vlaanderen en het fiscaal gunstregime.

Op dit moment wordt het Algemeen Reglement op de Elektrische Installatie (AREI) omtrent laadpalen herwerkt. Van zodra er meer informatie bekend is, zullen we onze leden hierover informeren.

U ontdekt in deze ElektroWijzer en via onze website www.nelectra.be ook het uitgebreid aanbod van Nelectra.

Als beroepsfederatie voor de elektrosector nemen wij het op voor zelfstandigen, eenmanszaken en werkgevers die actief zijn in de elektrosector. Als u nog geen lid bent, kan u lid worden via www.nelectra.be/ik-word-lid.

Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra

Colofon Deze gids is een uitgave van: NELECTRA vzw, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde, 02/550.17.11, info@nelectra.be, www.nelectra.be, BE 0410 342 662, RPR Brussel Eindredactie: Els Heyrman Realisatie en druk: Elma Media - Generaal de Wittelaan 17A, 2800 Mechelen - T: 015/55.88.88 - www.elma.be - info@elma.be Kopij afgesloten op 12.04.2022 Disclaimer De gehele inhoud van deze publicatie is beschermd door intellectuele rechten en behoort toe aan Nelectra. De reproductie ervan is enkel toegelaten mits uitdrukkelijke schriftelijke toestemming en bronvermelding.

Niettegenstaande deze publicatie met de grootste zorg werd samengesteld, kunnen noch Nelectra noch Elma Multimedia garanderen dat deze te allen tijde volledig, correct en geactualiseerd is. De aangeboden informatie is bovendien van algemene aard en kan dus niet als een persoonlijk, professioneel of juridisch advies worden beschouwd. Nelectra is dan ook geenszins verantwoordelijk voor het gebruik ervan en kan niet aansprakelijk worden gesteld voor schade, van welke aard dan ook, die hieruit zou voortvloeien.

Nelectra ElektroWijzer

BRANDED CONTENT

Eenvoudig testen van EVSE laadpalen Het aantal elektrische voertuigen op de weg neemt toe; hierdoor neemt ook het aantal EV-laadpalen toe. Daarom is het essentieel dat EVSE (Electric Vehicle Supply Equipment), zoals laadstations voor elektrische voertuigen, wordt geconstrueerd, geïnstalleerd en getest in overeenstemming met de IEC 61851-1:2016 voorschriften. Daartoe heeft CCI NV een reeks EV laadpaaltesters op voorraad van toonaangevende fabrikanten zoals Metrel en Kewtech.

voorzieningsapparatuur (EVSE) samen met ondersteunde METREL installatietesters (MI3152 en MI3155). Het wordt gebruikt voor het verifiëren van de elektrische veiligheid en het functioneel testen van EVSE-laders. Hij is bedoeld voor het testen van Mode 3 EV-voedingsapparatuur met een type 2 connector.

ADVERTENTIEPAGINA

Ter herinnering: deze apparaten regelen het communicatieprotocol tussen het EVSE-laadstation en het elektrische voertuig. Ze simuleren de aanwezigheid van een voertuig om het gedrag van het laadstation te controleren in relatie tot een specifiek verzoek. Het ontwerp en de functies van deze twee toestellen zijn vergelijkbaar.

Elke tester heeft verschillende connectoren om hem aan te sluiten op een multifunctioneel apparaat die het mogelijk maakt elektrische metingen uit te voeren in verband met de werking van de terminal: aardingstest, isolatietest en alle andere elektrische facetten.

De A1532 EVSE-tester van METREL is speciaal bedoeld voor het testen van elektrische voertuig-

Standalone kan de tester gebruikt worden om de verschillende laadcycli te controleren van een laadpunt alsook te detecteren welk vermogen het laadpunt ter beschikking heeft. Dit gebeurt allemaal zonder dat er een elektrisch voertuig aan te pas komt.

In combinatie met Metrel AutoSequences®, voorgebouwd in de nieuwere multifunctionele testers, kan het complete EVSE laadstation met één druk op de knop elektrisch en functioneel worden getest (toestand-voor-status) en een rapport genereren.

De KT810-tester van het merk KEWTECH kan eveneens worden gecombineerd met de ondersteunde Kewtech-installatietester KT600. Het wordt gebruikt voor het controleren van elektrische veiligheid en functionele tests van het laadstation en om verschillende elektrische metingen uit te voeren.

Comptoir Commercial International (CCI nv) - Louiza-Marialei 8, bus 5 - 2018 Antwerpen T 03 232 78 64 - www.ccinv.be - info@ccinv.be

Inhoud Nelectra 3

Inhoudsopgave Voorwoord. .

Laadpalen.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

Laadpalen: een ‘fit for all’ bestaat niet. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Private laadstations: opportuniteit, uitdagingen en valkuilen. .

Een publiek laadpunt: wat en hoe?..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9

Hoe kan een publiek laadstation geactiveerd worden?..

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Laadinfrastructuur: Verplichtingen bij nieuwbouw en renovatie in Vlaanderen. .

. . . . . . .

Regel van Goed Vakmanschap Brandveiligheid: elektrische voertuigen in parkings.

11 12

. . . . .

15

. . . . . . . . . . . . . .

16

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

19

De verschillende mogelijkheden om elektrische voertuigen te laden.

Dienstverlening Nelectra. .

7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

1. Nelectra, het kenniscentrum voor de elektro-kmo’s.

2. Diensten binnen Nelectra. .

. . . . . . . . . . . . .

25

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27

3. Informatie vergaren en de nodige documenten binnen handbereik.

4. Infosessies, opleidingen en webinars. .

5. Handige tools en interessante voordelen. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

Nelectra ElektroWijzer

8 ElektroWijzer Laadpalen

Private laadstations: opportuniteit, uitdagingen en valkuilen De aankondiging dat vanaf 2025 alleen nog elektrisch aangedreven bedrijfswagens aftrekbaarheid zullen genieten zorgt ervoor dat voor bijna 600.000 werknemers in de komende 4 jaar een thuisinstallatie belangrijk wordt. Deze onvoorstelbare opportuniteit om de markt aan te zwengelen stelt ons wel voor een aantal uitdagingen. Bij het plaatsen van een laadpunt in private omgeving hetzij in een woning, hetzij in een appartement dient rekening gehouden te worden met de wettelijke en praktische regelgeving.

De Vlaamse regering heeft recent een belangrijke wijziging doorgevoerd waarbij beslist werd dat bij alle bouwaanvragen voor residenti­ele projecten (met minimaal 2 parkeerplaatsen) minstens de voorberei­dingen voor de installatie van laadpalen dienen getroffen te worden. In concreto betekent dit dat, ofwel het laadpunt zelf ofwel de nodige wachtbuizen en kabelgo­ten moeten voorzien zijn. Voor gebouwen die ‘grondig’ gerenoveerd worden (waarbij dus een omgevings­ vergunning nodig is) en die meer dan 10 parkeerplaatsen ter beschikking hebben, geldt dezelfde regel.

De prijs Weet dat de prijs voor de aanleg van beka­beling en beveiliging soms (en bij thuislaad­punten veelal) de prijs van het laadstation overstijgt. Plaatsing op een muur of op een paal, met of zonder graafwerken of doorboringen, afstanden, en beveiligingen, maar vooral enkele bijkomstigheden zoals vermogensregelaar of verzwaringen, al dan niet scheidingstransformatoren... laten de kosten variëren van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s.

Vermogensregelaar De meeste residentiële gebouwen (ook appartementen) beschikken over een monofasig net met 40A. Hoewel laadsnelheid voor de consument belangrijk is, blijkt in realiteit dit vermogen best bruikbaar voor een laadpunt. Heel wat wagens laden immers aan 3,7kW of 7,4kW, wat respectievelijk staat voor een consumptie van 16A of 32A. Teneinde stroomuitval te voorkomen is het aan te raden het station aan te sturen met behulp van een dynamische vermogensbegrenzer waarbij de huishoudelijke installatie altijd voorrang behoudt. Laden aan deze snelheid zorgt voor 35kW tot 70kW herladen op één nacht, terwijl de gemiddelde batterij van een wagen actueel 54kW bedraagt. Voor woningen met een vermogen van 25A of lager lijkt een verzwaring van de installatie evenwel onvermijdelijk, zelfs bij driefasige installaties.

Aandacht voor capaciteitstarief en injectiekosten Een flinke spelbreker vormt het aangekondigde capaciteitstarief waardoor laden aan 32A de prijs van elektriciteit elke maand ten top zal drijven. Wie kan, laadt dus best aan een zo laag mogelijke stroomsterkte... ook ‘s nachts.

Dat een elektrisch voertuig anderzijds de ideale batterij heeft waarmee injectie op het net kan vermeden worden bij eigenaars van zonnepanelen lijkt ons evident. Bidirectioneel werken, zal in de toekomst dan ook een topprioriteit vormen.

Safety first Het beveiligen van een laadpunt tegen DC-terugslagstroom geschiedt ofwel met behulp van een aardlekschakelaar van het type B ofwel met een ingebouwde 6mA DC-lekdetectie. Dit laatste is echter niet voldoende indien in een woning twee laadpunten worden voorzien, gezien de gezamenlijke DC-lekstroom (theoretisch) 6mA kan overschrijden.

Tot slot: een thuisinstallatie is niet voor iedereen een feest! Er stelt zich immers nog de problematiek van het ontbreken van de nulgeleider in een groot deel van ons elektriciteitsnet. Dit vervelende euvel kan alleen verholpen worden door plaatsing van een scheidingstransformator, die de installatiekost meteen flink de hoogte in jaagt.

Alex De Swaef Nelectra ElektroWijzer

ElektroWijzer Laadpalen 9

Een publiek laadpunt: wat en hoe?

Bedrijven investeren vandaag in laadpunten zowel voor hun medewerkers als voor bezoekers. Een laadstation op een publiek toegankelijke parking kan men echter bezwaarlijk ‘gratis’ blijven aanbieden. Dat verwacht men ook helemaal niet: wie met een benzinewagen langskomt kan ook niet gratis tanken.

Op sommige locaties kan het dan ook lucratief zijn om een ‘publiek’ laadpunt te installeren.

Elke dag worden bijkomende laadstations geplaatst al dan niet op afgesloten parkings bij bedrijven. Deze stations hebben vooral tot doel de eRijder goed te ontvangen. Hospitality ten top! Deze extra service hoeft echter niet gratis aangeboden te worden. De bestuurder van een elektrisch voertuig is immers reeds lang overtuigd van het adagium “laden waar men stopt” in plaats van “stoppen om te laden”. De bedrijfsleider van zijn kant wil tegelijk vermijden dat de gehele buurt te pas en te onpas zijn/haar elektrisch voertuig komt laden. Maar hij kan er ook voor kiezen om – ‘s avonds of in het weekend – zijn investering ter beschikking te stellen van de omwonenden. Al was het maar om de productie van zonne-energie gedeeltelijk te kunnen ‘verkopen’ en een deel van de kosten terug te winnen.

Welke installatie voorzien?

Het is daarom van belang het laadstation te koppelen aan een Back Office Systeem (BOS), zodat monitoring, beheer en verrekening van laadbeurten mogelijk wordt. De allereerste vereiste hiervoor is natuurlijk dat we handelen met een ‘intelligent’ laadstation dat in staat is via OCPP (Open Charge Point Protocol) te communiceren met dit BOS. Om deze koppeling te realiseren is een stabiele internetverbinding noodzakelijk ofwel via 4G ofwel via LAN. Het is daarom aan te raden standaard bij de installatie van voedingskabels een UTP cat 6 mee te voorzien. Deze laatste wordt, ook met het oog op loadbalancing, best stervormig aangelegd, en niet van station tot station.

Welke functies zijn nuttig?

Het is vanzelfsprekend ook belangrijk welk BOS gekozen wordt, zowel qua prijs als qua functionaliteiten (het is mijn ervaring dat het niveau van het eerste meestal recht evenredig is met het tweede). Belangrijke aspecten bij deze keuze zijn o.a. de gedetailleerdheid van de gemonitorde data: wie, wat, wanneer, van hoe laat tot hoe laat, met welke laadsnelheid... Ook de mogelijkheid tot prijsdifferentiatie en whitlists kan handig zijn om bijvoorbeeld de directiepasjes gratis toegang te verlenen of om de pasjes van medewerkers van een voordeelprijs te laten genieten.

Verder kan ook interoperabiliteit, waardoor pasjes van verschillende aanbieders bruikbaar worden, heel handig zijn.

Als investeerder krijgt men een inlogcode om zelf onder meer prijzen in te stellen en een overzicht te krijgen van alle transacties. Daarnaast is de mogelijkheid om remote en direct in te grijpen door de BOS-beheerder een cruciaal criterium, net zozeer als de 24/24 bereikbaarheid van de hulplijn (de tussenkomst van een algemeen callcenter biedt immers niet meteen soelaas als er echte technische problemen opduiken... meestal beperkt men zich daar tot ‘eerstelijnszorg’.)

En de kostprijs?

Een Back Office Systeem ontwikkelen, up-todate houden en het beheer onder controle houden, kosten handenvol geld.

Een M2M 4G-connectie is niet gratis en daarom is er een maandelijkse kost verbonden aan de BOS-connectie. Met deze permanente kost dient dus ook rekening gehouden te worden bij het opstellen van een businessmodel.

Een publiek laadstation plaatsen, vergt dus meer dan wat hardware meer zelfs, het lukt niet zonder adequate software.

Alex De Swaef Nelectra ElektroWijzer

Differentieel bewaking en beveiliging Type A, type B (AC & DC)

The Power in Elctrical Safety©

www.benderbenelux.com

ADVERTENTIEPAGINA Isolatie bewaking, Isolatie bewaking, monitoring, beveiliging. monitoring, beveiliging.

Toepassing: IT netten Toepassing: IT netten

The Safety©© ThePower Power in in Electrical Electrical Safety

www.benderbenelux.com www.benderbenelux.com

Dienstverlening Nelectra 25

3. Informatie vergaren ... en de nodige documenten binnen handbereik Nelectra-leden worden correct, duidelijk en tijdig geadviseerd over nieuwe ontwikkelingen op sociaal, economisch, juridisch, technisch en sectoraal gebied.

Op een overzichtelijke en begrijpelijke manier wordt uitgelegd wat de elektro-ondernemer moet weten. Inderdaad… al het nodige, niet het overbodige. Hierna volgt een greep uit het ruime aanbod.

• www.nelectra.be dé toegangspoort tot de juiste sectorinformatie Bij Nelectra engageren we ons om onze leden steeds correcte en duidelijke informatie te geven. Op onze website komen alle thema’s uit onze sector aan bod op een gebruiksvriendelijke en overzichtelijke manier. Herkenbare onderverdelingen zoals Personeel, Bedrijfsvoering, Milieu & Energie, en Beveiliging zijn de leidraad en gidsen gebruikers doorheen alle informatie. Het laatste nieuws uit de sector wordt op de homepage geplaatst. En in een oogwenk krijgt u er ook een overzicht van de infosessies, opleidingen en webinars. Elk lid ontvangt een persoonlijke log-in code waarmee alle informatie op het ledennet kan geraadpleegd worden zoals achtergrondinformatie bij de belangrijke thema’s. Deze afzonderlijke documenten kunnen leden ook printen.

• Modellen, contracten en verkoopsvoorwaarden in een handomdraai Tientallen modeldocumenten en –brieven die Nelectra ontwikkeld heeft, vindt u terug op de website in het ledengedeelte.

De aangeboden documenten zijn van uiteenlopende aard: juridische, fiscale, sociaal-economische en beroepsgerichte documenten.

• De administratieve papierwinkel voor u verlicht Nelectra biedt een resem geüpdatete documenten aan voor het elektrobedrijf (bv. btw-attesten, energiebesparende maatregelen, opdracht tot het uitvoeren van meerwerken, GDPR, …)

Nelectra ElektroWijzer

Dienstverlening Nelectra 27

4 Infosessies, opleidingen en webinars De elektrosector is een sector in volle verandering. Elke ondernemer die zich snel en continu weet aan te passen, heeft het meeste succes. Opleidingen volgen, is in deze tijden dan ook van essentieel belang om succesvol te worden én te blijven. Want opleidingen houden u scherp, helpen uw zaak vooruit en verhogen de productiviteit.

4.1 Op maat van uw bedrijf Via infosessies, opleidingen en webinars worden elektro-installateurs en elektrohandelaars geïnformeerd over de meest actuele evoluties en trends in onze sector. Twee keer per jaar, in het voorjaar en het najaar, stelt Nelectra haar nieuwe aanbod voor. Nelectra organiseert telkens unieke sessies die inspelen op de huidige noden van de sector. Ze worden gegeven door lesgevers die de elektrobranche door en door kennen.

Webinars worden ook ter beschikking gesteld op de website van Nelectra. Heeft u de sessie niet live kunnen volgen of wil u ze nog een keer bekijken, dan kan dit via www.nelectra.be.

4.2.Voordelig voor leden van Nelectra Leden wonen de infoavonden en online infosessies (webinars) in de meeste gevallen gratis bij. Opleidingen zijn steeds betalend. U kan de opleidingen betalen via de kmo-portefeuille. Nelectra is een door de Vlaamse overheid geregistreerde dienstverlener. Nelectra maakt u bovendien ook graag wegwijs in het premieaanbod van Volta voor uw arbeiders en Cevora voor uw bedienden. Het laatste nieuwe aanbod van de infosessies, webinars en opleidingen vindt u op www.nelectra.be.

Nelectra ElektroWijzer

years

40 YEARS OF BUILDING BETTER TOGETHER Dit jaar blaast Vergokan 40 kaarsjes uit als absolute specialist op het vlak van metalen kabeldraagsystemen. Sinds onze oprichting in 1982 staan we dicht bij onze klanten en dragen we persoonlijke service hoog in het vaandel. Daarom denken we elke dag mee met onze klanten en gaan we continu op zoek naar nog betere oplossingen.

Scan & win!

Reeds 40 jaar bouwen we aan sterke samenwerkingen met onze partners. Om hen en iedereen te bedanken, delen we graag iets lekkers uit.

Scan de QR-code en maak zo kans op 1 van de 40 taarten om samen met uw collega’s van te genieten.

ATKORE VERGOKAN | MEERSBLOEM-MELDEN 16 | 9700 OUDENAARDE | BELGIUM | WWW.ATKORE.COM/VERGOKAN

Nelectra neemt het voor u op

Word lid vanaf € 112 per jaar Meer informatie: www.nelectra.be of 02 550 17 11 Stationlei 78 b 1/1 - 1800 Vilvoorde info@nelectra.be