Ne isterseniz onu alırsınız – Gençler hakkında bilgi edinmek için anketlerden yararlanmak by Emin Fidan

Ne isterseniz onu alırsınız – Gençler hakkında bilgi edinmek için anketlerden yararlanmak

Önsöz

Bu özet, gençlerin yaşam koşullarına ilişkin bilgi toplama konusunda bir yöntem ve önemli başlangıç noktaları sunmaktadır. Metin, yerel düzeyde gençlere ilişkin çeşitli anketler gerçekleştirmiş ve İsveçteki Lund Üniversitesinden ve Linnaeus Üniversitesinden bir gençlik araştırmacısı Jonas Bjälesjö tarafından yazılmıştır. Bjälesjö aynı zamanda, her iki ülke anketlerinin yerel düzeyde uygulandığı “Türkiye ve İsveç arasında Gençlik Politikası İşbirliği” projesinde de yer almıştır. Bjälesjö aşağıda, anketlerin neden ve nasıl yapıldığını, sonuçların nasıl izleneceğini özellikle vurgulayarak açıklamaktadır. 2008 – 2010 yılları arasında Türkiye ve İsveç arasında gerçekleştirilen gençlik politikası işbirliği projesinin hedeflerinden biri her iki ülkedeki gençlerin yaşam koşullarına ilişkin bilgiyi çoğaltmaktır. Bir diğer hedef, gençlerin potansiyelini ortaya çıkarmak ve topluma katılımlarını artırmaktır. Proje, aşağıdaki temaların yer aldığı beş alandan oluşmaktadır: gençlik politikasındaki kavramlar, gençlerin yaşam koşullarına ilişkin bilgiler, iş piyasasındaki gençler için en iyi uygulamaların teşvik edilmesi, gençlerin toplumdaki hakları ve görevleri, gençlerle ve gençler için çalışanlara yönelik ağ oluşturma fırsatları.

© Ungdomsstyrelsen 2009 editör Emmy Bornemark ve Vildan Görbil çeviri Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Türkiye kapak Christián Serrano dağıtım: İsveç ve Türkiye web sitesi İsveç www.ungdomsstyrelsen.se/publikationer web sitesi Türkiye www.ghdb.gov.tr

İçindekiler

Giriş ................................................................................................................................... 4 Bir yöntem olarak anketler – projeye ilişkin bazı düşünceler .......................................... 5 Neden belediyemizdeki gençlere yönelik bir anket yapmalıyız? Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – odak noktası ve sınırlamalar Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – bir anket nasıl oluşturulur? Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anket sorularını nasıl hazırlıyorsunuz? Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anketi nasıl yaparsınız? Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anket sonuçlarını nasıl derliyorsunuz ve açıklıyorsunuz?

Anket sonuçları – olasılıklar ve sorunlar .......................................................................... 13 Anket sonuçları – gelecekteki çalışmalarda sonuçları nasıl kullanabiliriz? .................... 16 Özet ve düşünceler ........................................................................................................... 21

Giriş

“İyi bir gençlik politikası oluşturabilmek ve gençlerin gereksinimlerini karşılayabilmek için gençlerin ne düşündüklerini bilmemiz ve yaşam koşulları hakkında bilgi edinmemiz gerekir. Bunu gerçekleştirmenin bir yöntemi, anketlerden yararlanmak ve daha sonra bunlardan elde edilen sonuçları kullanmaktır.”

Yukarıdaki ifade bu raporun konusunu özetlemektedir: Gençler ve yaşam koşulları hakkında bilgi edinmek için anketlerden nasıl yararlanılır? Türk-İsveç gençlik politikası işbirliği projesinin bu bölümündeki ana konular şunlardır: - Yerel düzeyde gençlere ilişkin hangi bilgilere sahibiz? - Hangi bilgilere gereksinim duyuyoruz? - Gençler hakkında daha fazla bilgi edinmek istersek hangi soruları sormalıyız? Bu rapor bilimsel bir yöntem olarak anketlerin kapsamlı, eksiksiz bir tanımını ve analizini verme veya genel olarak gençlerin yaşam koşullarının en iyi şekilde nasıl analiz edilebileceğini ortaya koyma iddiasında değildir. Daha çok toplantılar, tartışmalar, grup projeleri, çalıştaylar, uygulamalar ve Türkiye’nin 17 ilinde1 ve İsveç’in 2 belediyesinde2 yapılan anket uygulaması aracılığı ile projenin ortaya çıkardığı somut deneyim ve bilgilere dayalı bir tasarlama ve el kitabı işlevine sahiptir. İsveç’teki belediyeler ile Türkiye’de yürütülen anketler, aşağıdaki aşamalardan oluşan bir çalışma sürecine dayandırılmıştır: -

Planlama ve hazırlıklar Uygulama İzleme ve değerlendirme Değişiklikler ve düzeltmeler Sonuçların sunumu.

Aşağıdaki rapor bu anketlerin tasarımı, uygulanması ve sonuçlarının analizine ilişkin yolları yansıtmaktadır. Rapor, anketlerin somut uygulamaları ve ilgili belediyelerin yaklaşım ve analize ilişkin görüşlerinin yanı sıra Nevşehir ve Stockholm’de gerçekleştirilen çalışma grupları, tartışmalar, sunumlar, seminerler ve çalıştaylardaki çalışma sürecine dayanmaktadır. Rapor üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm bir anket uygulaması öncesi, sırası ve sonrasında göz önünde bulundurulması gereken konuların yanında, bir yöntem olarak anketlerin genel bir tanımından oluşmaktadır. Bu bölüm, projeye dahil edilen belediyeler ve iller için anket oluşturmayla ilgili projenin çalışma sürecinden örnekler sunmaktadır. İkinci bölüm anket çalışmasının uygulanmasını tanımlamakta ve sonuçları üzerinde durmaktadır. Bizzat gerçek sonuçlar üzerinde durulmamıştır. Burada, çalışma süreci ile anket üzerinde çalışan insanların anket projesi sonunda ulaştığı düşünce, deneyim, bilgi ve sonuçları irdeleyeceğiz. Üçüncü bölümde, bu tür bir anketin nasıl sürdürüleceği, en önemlisi, sonuçların belediyelerdeki ilgili taraflara nasıl aktarılabileceği ve anket sonuçlarına dayalı ne gibi önlemler alınabileceği konuları daha genel bir düzeyde ele alınmaktadır. Bu tür bir anketin sonuç ve göstergelerine dayanarak belediyelerde çalışmalara nasıl devam edileceğine dair birkaç örnek verilecektir. Bu örnekler, İsveç’te yürütülen bazı “LUPP” anketlerine (Lokal uppföljning av ungdomspolitiken, Gençlik politikasının yerelde takibi)3 ve bunların bazı İsveç belediyelerindeki somut sonuçlarına dayanmaktadır.

1 Adana, Bayburt, Bilecik, Erzurum, Eskişehir, Iğdır, Kocaeli, Konya, Mardin, Muğla, Samsun, Tekirdağ, Tokat, Van, Yalova, Yozgat, Zonguldak. 2 Nacka Belediyesi, Sundsvall Belediyesi. 3 Gençlik politikasının yerelde takibi, LUPP anketi, İsveç Gençlik İşleri Ulusal Kurulu tarafından derlenmekte ve belediyelere kapsamlı bir gençlik politikası ile çalışmalarını geliştirebilecekleri verileri sağlamaktadır. 80 sorudan oluşan anket, 7-9 yaş arası, orta öğrenim ve 19-25 yaş arası gençler olmak üzere üç yaş grubuna uyarlanmıştır. www.ungdomsstyrelsen.se/lupp

Bir yöntem olarak anketler – projeye ilişkin bazı düşünceler Neden belediyemizdeki gençlere yönelik bir anket yapmalıyız? Belediyeler gençlerin yaşam koşullarına ilişkin bir anket uygulamayı düşündüklerinde kendilerine ilk olarak şu soruyu sormalıdırlar: Bunu neden yapmalıyız? Bu gerçekten kime sorulduğuna ve kimin sorduğuna bağlı olarak farklı cevaplar alınacak bir sorudur. Bu projede olduğu gibi, bir anketin arkasında belediyedeki resmi görevliler ve politikacılar bulunuyorsa anketin arka planındaki nedenlerin, bu anketten çeşitli biçimlerde etkilenecek kişiler, kuruluşlar ve yetkililer ile planlama aşamasında tartışılması ve saptanması önemlidir. Bunun, anketin konusunu teşkil edecek kişilerle, bu durumda gençlerle, saptanması önemlidir. Bunun bir başka sonucu da sonuçların nasıl kullanılacağının tartışılmasıdır, yani belediyelerin anketin analizine ve sonuçlarına göre hangi önlemleri almaya hazırlıklı olacaklarıdır. Burada, bunun neden yapılması gerektiğini ve aynı zamanda alınan önlemler ile yetkililer, kuruluşlar ve belediyedeki bireylerden hangi önlemler ve uygulamalar beklendiğini saptamak da önemlidir. Bir anket, sadece yapılması gerektiği için veya diğer tüm belediyelerin anketi neden yaptığına ya da anket sonuçlarına dayanan önlemler ve beklenen sonuçlara ilişkin olarak bu belediyelerin amaçlarının neler olduğuna dair açık bir fikre sahip olmaksızın, sırf bu belediyeler de anket yaptığı için yapılmamalıdır. Bu, hem açık bir bilgi hedefine sahip olmak yani gerçekte ne öğrenmek istediğinizi bilmek hem de anketi uygun biçimde tasarlayabilmek açısından önemlidir. Peki bu nasıl somut bir hale getirilebilir? Yararlı yaklaşımlardan biri, temalar veya alanlar açısından düşünmektir. Örneğin, gençlerin serbest zamanlarında neler yaptıkları konusunda yeterli bilgi sahibi olmadığınıza inandığınız için onların serbest zaman alışkanlıkları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmayı istiyorsanız, o zaman serbest zaman alışkanlıkları, soruları üzerinde temellendireceğiniz tema olacaktır. Eğer bunu “Neden belediyemizdeki gençlerle ilgili bir anket yapmalıyız?” sorusuna bağlayacak olursak, o zaman cevap, “Buna, belediyedeki kaynakların çeşitli serbest zaman etkinliklerine iyi bir şekilde dağılımına ilişkin karar verebilmek için bir dayanak olarak gereksinim duymamız.” olacaktır. Ayrıca, neden özellikle bu gençler hakkında bazı şeyler öğrenmek istediğimizi tartışmamız da önemlidir (ilerleyen satırlarda bu konuya daha fazla değinilecektir). Hangi ölçütleri, neden kullanmaktayız? Bu seçimi nasıl ve hangi süreci kullanarak yapmıştık? Nevşehir’de bu konuya ilişkin uzun tartışmalar yapıldı. Kişiler çoğu kez gençlerin fikirlerine, kendi konumlarını nasıl gördüklerine ya da belirli alanlarda gereksinimlerinin ne olduğuna ilişkin sınırlı bilgiye sahip olduklarını düşünmekteydi. Bu da anketlerin temelini oluşturmuştur. (Politik) kararlar alabilmek, değişiklikler getirebilmek, gelişme sağlayabilmek ve çeşitli etkinlikler geliştirebilmek ya da oluşturabilmek için bu önlemlerden etkilenen gençlerle ilgili bilgiye gereksinim duyulmuştur.

Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – odak noktası ve sınırlamalar Amaçlar belirlenir belirlenmez kendinize sormanız gereken soru şu olmalıdır: Belediyemizdeki gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? Burada, anketin temelini hangi ölçütlerin oluşturması gerektiğini kapsamlı olarak ele almak önemlidir. Ele alınacak ölçütlere ilişkin birkaç örnek aşağıda belirtilmiştir. Bir anket ne kadar kapslı olmalıdır? Anketin kapsamı yani, kısmen kaç kişiyi kapsayacağı ile yine kısmen alan veya konu sayısı, anketin amacına ve ankete ilişkin mevcut olan zaman ve kaynaklara bağlıdır. Planlama, uygulama ve analizler uzun zaman ve çok uğraş gerektirebileceğinden bu konuları etraflıca düşünmek önemlidir. Zaman konusunu dikkatli bir şekilde göz önünde bulundurmak ve materyallerin derlenip toplanmasına ilişkin ayrıntılı bir plan oluşturmak önemlidir. Tartışılması gereken ilk soru, kaç tane gence anket uygulanacağı sorusudur. Bu sınırlama çeşitli değişkenlere bağlı olarak yapılabilir. Okul yaşı, bu sınırlamalardan birisidir. Örneğin, anketler 7-9 yaş arası, 10-12 yaş arası gibi okullardaki belirli bir yıl veya düzeyi hedef alabilir. Diğer seçenekler ise bir rekreasyon merkezini ziyaret eden tüm gençler, belirli bir bölgede yaşayan tüm gençler, belirli bir yaştaki tüm gençler vb seçenekler olabilir. Alan sayısı da mevcut olan zaman ve kaynaklara göre tespit edilir. Bir anketin kapsam ve büyüklüğüne karar verirken, çok sayıda genç hakkında az şey mi yoksa az sayıda genç hakkında çok şey mi söyleneceği sıkça ortaya çıkan bir sorudur. Ancak genel olarak, materyalin idare edilebilir ve kolay kavranabilir olması, yani uygun sonuçlara ulaşılabilmesi bakımından, soruların ve alanların sayısını sınırlamaya çalışmak en iyi yoldur. Kişinin anket uygulamak için seçtiği kişi sayısıyla bağlantılı olarak, bir sorunun cevaplandırılmaması ve cevap verme sıklığı da önemli durumlardır. Orta öğrenim örnek olarak alınacak olursa, bir okulda tek bir yılda % 80-90’lık bir cevap verme sıklığına ulaşılması, aynı okulda üç yılda % 40-50 cevap verme sıklığına ulaşılmasından genellikle daha iyidir. Anketlerin pek çok kişiye gönderilmesi ve olabildiğince çok kişinin cevap vermesinin umut edilmesi yerine, zaman ve kaynakların, seçilen kişiler arasından mümkün olduğunca çok cevap almak için kullanılması daha faydalıdır. Daha küçük bir anket örneği de gerektiğinde hatırlatmalar ve toplanması gereken cevaplar için daha fazla zaman bırakacaktır. Farklı politik alanlar Neden sorusuna iyi tanımlanmış bir cevabınız olduğunda ve bir anket uygulamaya karar verdiğinizde, hangi politik alanları dahil etmenin önemli olduğu konusunda tartışmalı ve karar vermelisiniz. Gençlik politikası ve gençlerin yaşam koşulları pek çok sektörü kapsamakta ve gençleri etkileyen konular hemen hemen her politik alanda bulunabilmektedir. Bu nedenle, genel olarak insanların yaşam koşullarını ve toplumu tanımlayan aynı hatlar ve alanlar doğrultusunda düşünmek yararlı olabilir. Örneğin: Barınma Serbest zaman Eğitim Politika ve sosyal konular Kültür Etki Sağlık İstihdam (Susanne Zander’in (İsveç Gençlik İşleri Ulusal Kurulu) Nevşehir’deki sunumu www.ungenc.net ile İsveç Gençlik İşleri Ulusal Kurulu’nun LUPP anketini www.ungdomsstyrelsen.se karşılaştırınız:)

Burada odak noktası ve sınırlama önemlidir. Her şeyi dahil etmek genellikle mümkün değildir, bu nedenle hangi alanlara öncelik verilmesi gerektiğini bilmek önemlidir. Bu konu, Nevşehir’deki çalıştay sırasında çalışma grupları tarafından da yoğun olarak tartışılmıştır. Örneğin, bir Türk grubu eğitim konusunu tartışmış ve öğrencilerin kendi eğitimleri konusunda ne düşündüklerini, anne-babalarının eğitim durumunun ne olduğunu ve şehir ve kırsal arasında farklılıklar olup olmadığını öğrenmek istemiştir. Farklı yaklaşım açıları ile birkaç grup, gençlerin serbest zamanlarında genel olarak ne yaptıklarını ve serbest zamanı nasıl algıladıklarını öğrenmenin önemli olduğunu tartışırken bir grup, gençlerin spor yapmak için ne gibi olanaklara sahip olduğunu tartışmıştır. Projede yer alan birçok kişi Türkiye ve İsveç’te gençlik merkezlerinde çalıştığı için bazı gruplar, gençlerin gençlik merkezlerine olan yaklaşımları, bu merkezlere ilişkin düşünceleri vb konuları bilmenin ne kadar ilginç olacağını tartışmışlardır. Bir grup, gençlerin yaşadıkları konut alanındaki güvenliğe ilişkin sorunları tartışmıştır. Okuma alışkanlıkları, spor ve kültürel etkinlikler tartışılan diğer konular olmuştur. Anketleri uygularken, kaç farklı alanı dahil etmek istediğinizi düşünmeniz ve eğer ayrıntılı bir sonuç istiyorsanız, sayıyı düşük tutmanız önemlidir. Bununla birlikte, pek çok farklı alan dahilinde araştırmayı istediğiniz özel bir ilgi alanı seçebilirsiniz. Türk grubunda tartışılan ve Türkiye’de 17 ilde uygulanan ulusal anketin de bir bölümünü oluşturan “gençler arasındaki okuma alışkanlığı” buna bir örnektir. Anketlerin nasıl yapılandırıldığına bağlı olarak, okuma alışkanlıklarına ilişkin sorular, yukarıda sunulan birkaç genel politika alanı ile ilgili bilgi ve anlayışı artırabilecek bir alandır. Örneğin okuma alışkanlıkları, serbest zaman ve okul/eğitim ve kültür ve refah/sağlık ile ilişkilendirilebilir. Bu nedenle, yukarıda sunulan alanlara oranla daha spesifik alanların dikkate alınması önemlidir. Farklı (sosyolojik) alt yapı etkenleri Bir anket formunda analiz için kullanılacak yönetilebilir bir araç oluşturmaya ilişkin çalışma sürecindeki bir sonraki adım; yaş (yukarıya bakınız), cinsiyet, sosyal alt yapı, konut, etnik alt yapı vb sosyolojik alt yapı değişkenleri söz konusu olduğunda, odak noktası ve sınırlamaları dikkate almaktır. Yaş aralığı, özellikle de gençlere ilişkin olarak, çeşitli anketler için ilk önce kararlaştırılan bir husus ve bir başlangıç noktasıdır. Cinsiyet ise bir diğer önemli değişkendir. Anketlerin çoğu yaş ile ilgili bir soru ile başlar ve bunu cinsiyet takip eder (LUPP anketini karşılaştırınız). Eğer anket genelinde kızlara oranla erkeklerin ne düşündüklerini karşılaştırmak ve anketin alanını sadece erkekler ya da kızlarla sınırlamak isterseniz bu yol faydalı olacaktır. Sosyal alt yapı da kendisine odaklanmak veya kendinizi sınırlamak istediğiniz önemli bir değişken olabilir. Örneğin bu, anne-babanın geliri, kendi geliri, annebabanın mesleği, nerede yaşadıkları v.b soruları içerebilir. Bu sorulara dayanarak, gençlerin düşüncelerinin ve cevaplarının bu değişkenlere bağlı olarak diğer alanlarda farklılık gösterip göstermediğini görebilirsiniz. Bu, aynı zamanda yaşadıkları yer için de geçerlidir. İkamet yeri de örneğin bir bölgede yaşayan gençlerin o bölge veya diğer şeyler hakkında ne düşündüğüne ilişkin bir anket yapılmasının istenmesi gibi, hem coğrafi hem de sosyolojik olarak anket kapsamının temel bir sınırlaması olabilir. Sundsvall’da yapılan anket, hem anket alanının belli bir bölgeyle sınırlanmasına, hem de o bölgeye özgü sorular sorulmasına bir örnektir. Etnik bağlantı, araştırılması ilginç olabilecek başka bir değişkendir. Örneğin Nacka Belediyesi, aileleri İsveç’e göç etmiş gençlerin serbest zamanı nasıl algıladıkları ve belediyenin serbest zaman etkinliklerine katılan, yabancı bir kökene sahip kızların sayısının neden az olduğu gibi konuları öğrenmek istediğini ele almıştır.

Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – bir anket nasıl oluşturulur? Anketleri oluştururken en önemli taleplerden biri adın gizlenmesi talebidir. Olabildiğince kayda değer ve ölçülebilir sonuçlar alabilmek için, gençlerin anket doldururken isimlerini belirtmemeleri sağlanmalıdır. Anketler genellikle kişiye özel iki soru içerir, yaş ve cinsiyet. Bunlar çoğunlukla, kişiye özel olarak sorulması gereken yegane iki sorudur. Burada önemli olan bir konu hangi soruları sorduğumuz ve bu soruları nasıl sorduğumuzdur. Bu, kavramları ve soruları nasıl tanımladığımız ve anladığımız ile ve yanıt seçenekleriyle ilişkilendirilebilir. Bu, hem anketi oluştururken hem de bunu yanıtlarken geçerli olabilir. Örneğin, anket yapılacak çeşitli alanları nasıl tanımlayacağımız ve bunları kimin tanımlayacağı önemlidir. Serbest zaman, sağlık, güvenlik vb alanları nasıl tanımlarız? Bu kavramları aynı şekilde yorumlamayabilir ve anlamayabiliriz. Anket sorularının nasıl tasarlanacağı ve sorulacağı önemli bir konudur. Metodoloji literatüründe ve metot ile ilgili tartışmalarda bir ifade vardır: “Ne sorarsanız, onu alırsınız”. Yani, serbest zaman ile ilgili cevap seçenekleri olan bir anket oluşturduğumuz takdirde, cevap seçeneklerinin gençlerle ilgili olması önemlidir. Cevap seçenekleri gençlerin gerçekliğinin bir kısmını oluşturmalıdır ve aynı zamanda gençler, cevap seçeneklerinin ne anlama geldiğini anlamalıdırlar. Bu soru, İsveç’teki LUPP anketi ile bağlantılı olarak birkaç defa ortaya çıkmıştır. Şu an 2009 ilkbaharında, gençlerin; aktif-pasif, üye, güven komisyonu, birlik ve karar alıcı gibi sözcükler ve kavramlara ilişkin sorun yaşadığı İsveç belediyesi için sonuçları derlemekteyim. Gençler bu sözcüklerin ne anlama geldiğini bilmedikleri takdirde, soruları yanıtlayamazlar, kendilerinden beklendiği şekilde cevap vermeye çalışırlar veya kast edilmeyen başka bir şekilde cevaplarlar. Anketi kolay kavranabilir yapmak için temalar ile ilgili soruları çeşitli alanlara ayırmak ve bu konulara kısa girişler yazmak yardımcı olacaktır. Örneğin Nacka anketinde, son yapılan anketi, çeşitli konuları açık olarak tanımlayan, örnek alınacak bir biçimde farklı temalara bölmüşlerdir: “Şimdi serbest zamanınıza ilişkin bazı sorular” […] “Şimdi gençlik merkezleri ile ilgili bazı sorular olacak” gibi. Sundsvall Belediyesi’nde belli bir konut alanında yaşayan ve kendilerini güvende hissetmeyen gençler için endişe duyulmaktadır. Neden anket yapmak istediklerini tanımlamışlardır. Bu anketler aracılığıyla, gençlerin kendilerini neden güvende hissetmediklerini öğrenmek istemektedirler. Böylece, bu konuda harekete geçebilecek ve iyileştirmeler yapabileceklerdir. O zaman, ne bilmek istiyorlar? Harekete geçmek ve bu gençlerin güvensiz hissetmelerinin sebebinin ne olduğunu anlamak için çok sayıda anket sorusu sorulmalıdır. Bunlar; alanın fiziksel planı, çevre ve gençlik merkezlerinin açılış saatleri, okul çevresi vb hakkında sorular olabilir. Bu sorular daha sonra ankette çeşitli temalar ve başlıklar altında toplanabilir. Gerçekten iyi sorular sormak zordur. İnsanların soruları nasıl yorumlayacaklarından (ve belki de özellikle gençlerin bu soruları nasıl yorumlayacaklarından) asla tam olarak emin olamazsınız. Apaçık gördüğümüz soruları beklenmedik şekilde kolayca yorumlayabilirler. Gençlerle4 ilgili tüm cevap seçeneklerini kapsayamayabilirsiniz, mevcut cevap seçenekleri ise beklediğiniz şekilde yorumlanmayabilir veya anlaşılamayabilir. İyi sorular oluşturmak, çok düşünmeyi ve tartışmayı gerektirir. Hayal ve yaratıcılığın yanında, dil, mantık ve yapı ile ilgili büyük bir çaba ister. Bu nedenle, bu konuların farklı gruplarda tartışılması iyi bir fikirdir. Anket tasarımcıları, gençler, okul temsilcileri, serbest zaman sektörü, politikacılar ve memurlar- kısaca anket içinde yer alan veya anketten etkilenen herkes arasında yapıcı bir diyalogun başlatılması önem taşımaktadır. Bu diyalog ilgi, yorum ve anlamayı değerlendirmek üzere anket öncesinde, sırasında ve sonrasında yürütülmelidir. Gençler arasında bir anket yürütmenin yaygın ve önemli bir metodu, sözde odak gruplar veya pilot anketlerin kullanılmasıdır.

Anketleri düzenleyen ve onlara cevap veren insanlar arasındaki kuşak çatışmasına bir örnek, serbest zaman ile ilgili sorularda “açık hava etkinlikleri” gibi seçeneklerin olması ancak, MySpace veya Facebook gibi çeşitli internet buluşma ortamlarına ilişkin soruların olmamasıdır(LUPP anketini karşılaştırınız).

Odak grupları ve pilot anketler Pilot anket, anket tasarımının denenmesi için kullanılan, başlangıç niteliğinde ve daha küçük boyuttaki bir ankettir. Bu anket, örneğin ana anketin hedef grubu olan, büyük bir gruba ait daha az sayıda gence dağıtılabilir. Başka bir yöntem de hedeflenmek istenilen gruba çok benzeyen bir grup insanı, yani bir referans grubu kullanmaktır. Her iki durumda da bu grubun, tipik olarak tasarlanan hedef gruba benzer bir genç grubu olarak düşünülebilmesi önem taşımaktadır. Pilot bir anket, soruların ve cevap seçeneklerinin anlaşılırlığını test eder. Diğer bir deyişle, anketi doldurmak fazla zaman almaz ve anketin “sıkıcı olması” nedeniyle insanları kaybetme riskiniz olmaz... Bu problemi en aza indirmenin bir yolu da anket doldurulurken orada bulunmak ve insanlara yardımcı olmaktır (ancak bu da adın gizli kalması talebini etkileyebilir; aşağıya bakınız). Pilot bir çalışma, anketi test etmenin ve gençlerin durumlarına ve yaşam koşullarına bağlı olarak, nelerin gençler için öncelikli olduğuna ilişkin bir tablo elde etmenin bir yöntemi de olabilir. Bu pilot çalışmaya bağlı olarak, belediye çalışanları ve politikacılar tarafından şart koşulan değil, gençlerce ortaya konulan öncelikleri göz önünde bulunduran bir anket hazırlayabilirsiniz. Böyle bir pilot çalışma gençlere, yaşamın hangi yönlerinin (konut, okul, serbest zaman, iş vb) kendileri için önemli olduğunu sorabileceğiniz küçük bir anket olabilir.

Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anket sorularını nasıl hazırlıyorsunuz? Bir anket oluşturmanın ana bölümü, yukarıda tanımlanan adımları dikkate alıp tamamlar tamamlamaz, gerçek anket sorularını hazırlamaktır. Daha önce de belirtildiği gibi gençlerin soruları ve bu soruların ne anlam ifade ettiklerini anlamaları en önemli konudur. Diğer bir önemli konu da cevap seçeneklerinin gençlerin yaşam koşulları ve hayalleri ile ilgili olmasıdır. Akılda tutulması gereken ve soruları oluştururken bir çeşit kontrol listesi olarak işlev gösterebilecek birkaç önemli nokta aşağıda belirtilmiştir. Bununla birlikte, anket sorularının hiçbir zaman tamamen açık olamayacağına dikkat çekmek önemlidir. Her zaman, farklı yorumlara açık bir alan bulunur. Çok fazla soru sormayınız Bir ankette çok fazla soru olması, anket yapılan kişilerin yorulmasına ve konsantrasyonlarını kaybetmelerine neden olabilir. Anket dolduranların, cevapları yeterince dikkatli bir şekilde incelememeleri ve sadece anketi hızlı bir şekilde bitirmeye çalışmaları gibi bir risk de söz konusu olabilir. Ayrıca, kişilerin soruları atlamaları da yaygın olarak görülmektedir. Farklı temalar kullanınız Sorularınızı, anketin farklı bölümleri için, aynı zamanda başlık işlevi olan, farklı konulara ayırmanız halinde, diğer sorulara benzerliği nedeniyle çıkarılması gerekebilecek soruları görmeniz daha da kolaylaşacaktır. Aynı şey, hangi soruların tek bir soru olarak tekrar hazırlanabileceğini kararlaştırırken de geçerlidir. Yönlendirici sorular sormayınız “Belediyedeki yetersiz serbest zaman etkinlikleri seçeneklerine ilişkin ne düşünüyorsunuz?” veya “Neden bu kadar az sayıda insan belediyenin serbest zaman etkinliklerinden faydalanıyor?” gibi yönlendirici sorular önerilmemektedir. Bu tip soruların sorulması, belediyedeki serbest zaman etkinlikleri hakkında olumsuz bir duygu yaratır. Daha önce de belirtildiği gibi, “Ne isterseniz onu alırsınız”. Basit ve net sorular En iyisi, olabildiğince kısa ve basit sorular sorulmasıdır. Aynı soru içinde örneğin “Siz ve arkadaşlarınız aşağıdaki serbest zaman etkinliklerinden hangilerini en çok seversiniz?” gibi çoklu sorulardan kaçınmak önemlidir. Siz ve arkadaşlarınız mutlaka aynı tercihlere sahip olmayabilirsiniz.

Derece farklılıkları “Çok iyi, oldukça iyi” ve benzeri gibi farklı derecede cevap seçenekleri kullandığınızda bu farklılığının tüm ölçekte aynı olması önemlidir. Bunun anlamı, “Çok iyi, oldukça iyi” ifadelerini “Ne iyi ne kötü, oldukça kötü, çok kötü” ifadelerinin izlemesi gerektiğidir. Böylece, anket uygulanan kişiler, memnun olduklarını veya olmadıklarını ifade etme konusunda aynı olanağa sahip olurlar. Belli bir derece farklılığına sahip iki olumlu seçenek, olumlu seçeneklerde olduğu gibi, aynı derece farklılığına sahip iki olumsuz seçenek ve bir tarafsız seçenek vardır. Örneğin Nacka Belediyesi, anketlerinin birinde şu soruyu kullanmaktadır: “Serbest zamanınızdan memnun musunuz?” Cevap seçenekleri: - Çok memnunum - Oldukça memnunum - Pek memnun değilim - Hiç memnun değilim Bu yüzden burada, ortadaki her iki seçenek için “oldukça” veya “pek” kelimelerini kullanmanız gerekiyor. “Oldukça” ve “pek” benzer olmalarına rağmen, aynı düşünce derecesini ifade etmezler. “Ne x, ne de y” veya “Bilmiyorum” gibi tarafsız bir seçenek de yer almalıdır. Farklı cevap seçenekleri ve açık sorular Pek çok ankette, sadece bir veya birkaç set cevap şıkkı seçme şansı vardır. Bir soru için olası tüm cevapları dahil ettiğinizden hiçbir zaman emin olamayacağınız için, “Diğer” veya “Diğer, lütfen belirtiniz” şıkkını standart cevap seçeneği olarak dahil etmek iyi bir fikir olacaktır. Bu seçenek çoğunlukla son sıraya konmaktadır. “Bilmiyorum” ifadesi de belli soru tipleri için uygun bir seçenek oluşturabilir. Ancak, anketin amacına bağlı olarak, sabit cevap seçeneklerini gençlerin özgürce cevap verebileceği çeşitli türde sorularla birleştirmeyi göz önünde bulundurmak da dikkate değer olabilir. Bunlar, LUPP anketi sorusu olan “Bazı serbest zaman etkinliklerinin eksik olduğunu düşünüyor musunuz, eğer öyle ise hangileri?” gibi, gençlerin herhangi bir konuya ilişkin düşüncelerini ifade etmelerini teşvik edici açık sorular olabilir. Gençler en fazla üç örnek verebilirler. Ayrıca gençlere cevaplarını geliştirmeyi teşvik edici sorular da sorabilirsiniz. Örneğin LUPP anketi gençlerin, belediyelerindeki koşullara ilişkin düşüncelerini özgürce ifade edebilecekleri bir soruyla son bulmaktadır. Çok sayıda genç hakkında birkaç soru veya birkaç genç hakkında çok sayıda soru – genel ve özelin dengelenmesi Nevşehir’deki çalıştay esnasında genel ve özel dengesinin sağlanması konusu birkaç kez ele alınmıştır. Türk grubunun 17 ilde kullanılacak bir genel anketi planlama görevi, belirli durumları göz önüne sermiştir. Sosyo-ekonomik faktörler, demografi, kültür, vb söz konusu olduğunda şehirler farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle, bir takım konu ve alanların bir takım iller için uygun olup olmadığı konusunda bir tartışma olmuştur. İllerin, yerel düzeye uygun olarak ne tür sorular kullanabileceklerine ilişkin yapıcı ve ilginç tartışmalar yapılmıştır. Örneğin serbest zaman etkinlikleri, çeşitli sorular için cevap seçenekleri olarak tartışılmıştır. Bazı belediyelerde yaygın ve doğal olarak görülen serbest zaman etkinlikleri, diğerlerinde bulunmamaktadır. Bu örnek ile İsveç LUPP anketlerinde de karşılaşılmaktadır. LUPP anketindeki sorulardan bir tanesi şudur: “Serbest zamanınızda aşağıdakileri hangi sıklıkla yaparsınız?”. “Müze/sergi ziyareti, tiyatroya/müzikale/dansa gitmek” gibi cevap seçenekleri pek çok genç için kendi belediyelerinde mümkün olmayan etkinlik örnekleridir. Bununla birlikte bu belirli etkinlikleri izlemiyor olmaları, serbest zaman etkinlikleri ile ilgilenmedikleri anlamına gelmez. Farklı alanların farklı olanaklara sahip olması, bir etkinliğe duyulan istek ve ilgiyi ölçmeyi zorlaştırır. Bu konunun, anket planlarken daima göz önüne alınması gerekir. Bu durum, soruların hazırlanması sürecinde de tartışılmıştır.

Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anketi nasıl yaparsınız? Bir anketi planlarken, kapsamını (konu alanlarının sayısı, soru adeti vb.) ve anket uygulanacak gençlerin seçimine ilişkin sınırlamaları tartışırken, anketin nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağının göz önünde bulundurulması da önem taşımaktadır. LUPP anketlerinde olduğu gibi, anketi okul saatlerinde ve okul personeli ile bir bilgisayar odasında ve mevcut anketlerle ilgili çalışan diğer kişilerle yürütmeyi seçerseniz, doğal olarak yüksek cevap oranı elde etme ve net olmayan noktalar yerinde açıklanabileceğinden, anket uygulanan kişilerin soruları anlayıp anlamadıklarını kontrol etme şansı olacaktır. Bununla birlikte anket doldururken çok önemli olan adın gizlenmesi talebi konusuna dikkat etmelisiniz. Eğer orada personel bulunuyorsa hiç kimsenin denetlendiği ya da gençlerin anketleri doldururken isimlerinin gizlenmeme riskinin olduğu hissine kapılmamasını sağlamalısınız. Eğer denetlendiklerini hissederlerse ve verdikleri cevapların daha sonra araştırılarak bulunmasına neden olacağını düşünürlerse bu durumda gençlerin kendi fikir ve kanaatlerine dayalı cevap vermeme riskleri söz konusu olabilir. Bunun yerine, yetişkinlerin onlardan ne düşünmelerini beklediğini tahmin etmeye çalışabilirler. Oysa bu durumun ve risklerin bilincindeyseniz, anketleri doldurmak için okullar veya gençlik merkezleri gibi yerlerin kullanılabilmesi çok iyi olur. Bu, yüksek oranda cevapla sonuçlanan ve hedef gruba ulaşan etkili ve kontrol edilebilir bir çalışma yöntemidir. Anket doldurmanın genel olarak iki yolu vardır. Birincisi, anketi dolduranların anket kağıdı ve kalem kullandığı yazılı anket, diğeri ise erişiminin ve doldurulmasının bilgisayar aracılığı ile sağlandığı anket. İlki genellikle en güvenli olanıdır; anket kağıtları takip etmek için elinizdedir ve erişimi her zaman kolay olmayan bilgisayar gerekmediğinden daha esnek olursunuz. Derlemenin kolay olmasından ve en önemlisi bilgileri dijital forma kaydetmenize ve kodlamanıza gerek olmadığından dolayı analiz etmek daha kolay olduğu için ikinci seçenek de iyidir. Ayrıca, anketleri kimin dağıtacağının ve toplayacağının göz önünde bulundurulması da önemlidir. Örneğin anketleri, çocuklarına doldurmaları için verecek ve daha sonra da toplayacak olan ebeveynlere dağıtırsanız, anketlerin doldurulduğu sırada durumunun ne olduğunu bilemezsiniz. Aynı politik seçimlerde olduğu gibi, anketler isim belirtilmeksizin ve insanların birbirlerini izlemediği bir ortamda doldurulmalıdır. Niyetiniz ne kadar iyi veya anlayışınız ne kadar objektif olursa olsun duruma, ilişkiye ve bir yetişkin olarak pozisyonunuza bağlı olarak her zaman başkaları üzerinde etkiniz olduğunu unutmayın.

Gençler hakkında ne öğrenmek istiyoruz? – anket sonuçlarını nasıl derliyorsunuz ve açıklıyorsunuz? Anket sonuçlarını derlerken en önemli konu, gençlerin gerçekte ne söylediklerini daima dikkate almaktır; veriler durumu açıkça ortaya koyabilmelidir”. Gençlerin ankete nasıl cevap verdiklerini gösteren sayısal özetler (oranlar, kesin rakamlar, vb.) oluşturmak önemlidir. Bu, tablo şeklinde, çeşitli grafik modelleriyle ve yazılı olarak yapılabilir. Sonuçların, çeşitli ilişkileri ve bağlantıları açık ve erişilebilir bir biçimde göstermesi gerektiğini akılda tutmak gerekir. Anket sonuçlarının kolay anlaşılması için mümkün olan tüm yolları düşünmek önem taşımaktadır. Örneğin, çapraz tablolar kullanışlı bir araçtır. Belki bazı sorularda cinsler arasındaki farklılıkları öğrenmeyi istersiniz. Bazı sorular için, ikamet yeri veya gençlerin devam ettiği eğitim türü gibi, farklı bir değişken eklemek uygun olabilir.

Göz önünde bulundurulması gereken başka bir önemli konu da bir anketi yaptıktan sonra sonuçların en iyi şekilde nasıl açıklanacağıdır. Yaygın usul, sonuçların analiz edilmesi ve sonuçlara ilişkin bir metin veya raporun yazılmasıdır. Analizi kimin yapacağı üzerinde düşünmek de önemli olabilmektedir. Anketi kurumunuzun dışından, istatistiksel analizler ve/veya anket yapılacak alan konu hakkında bilgi sahibi birine mi yoksa konuyu bilmekle kalmayıp aynı zamanda belli yerel koşulları ve anketin amaçladığı gençleri anlayan kurum içinden birine mi yaptırmalısınız? Başka önemli bir konu da sonuçların kim için derleneceğidir. Bu, politikacılar, memurlar ve belediyedeki karar alıcılara yönelik bir iş dokümanı mıdır, yoksa anketi cevaplayanlara hitap eden ve onların kolay anlayabileceği bir şekilde mi sunulmalıdır (Varmdo Belediyesi’nin LUPP raporu ile karşılaştırınız)? Yoksa ikisinin bir bileşimi olarak mı sunulmalıdır? Halk ve ankete katılan gençler için ayrı bir rapor ve politikacılar, memurlar ve karar alıcılar için başka bir rapor hazırlayacak şekilde, ilgili farklı taraflar için farklı raporlar hazırlamayı düşünebilirsiniz. Sonuçların hangi bölümleri vurgulanmalıdır? Sonuçlar nasıl özetlenmelidir? Bu soruların cevapları hedeflenen kitleye göre değişir. Eğer anketin geniş bir kapsamı varsa (LUPP anketi gibi), gençlerin yaşam koşullarının pek çok yönüyle ilişkiliyse ve sınırları çizilmiş belirli politika alanlarına değiniyorsa, belli bölümler mesleğinize bağlı olarak tabii ki daha ilgi çekici olacaktır. Doğal olarak, okul ile ilgili sorular öğretmenlere ve okul personeline daha ilginç gelecektir. Serbest zaman ile ilgili sorular, rekreasyon liderlerinin, spor ve serbest zaman kulüplerinin ve serbest zaman sektöründe çalışan kurumların daha çok ilgisini çekecektir. Sonuçları derlerken dikkatli olunması çok önemlidir. Materyal üzerinde bir analiz yapılması yerine, tüm sayıların metinde, tablolarda ve grafik modellerde sunulmasına daha fazla önem verilerek, analiz çalışmasının çoğunun raporun okuyucularına verilmesi mümkün olabilir. Aynı zamanda, analizlerin ve sonuçların sunumunun fazla uzun sürmemesi için, bir anket yürütürken sıkı bir plana sahip olmak önemlidir. Aksi takdirde, anket konuyla olan ilgisini ve güncelliğini kaybedebilir.

Anket sonuçları – olasılıklar ve sorunlar

İsveç belediyeleri, anketlerini Nevşehir’de ortaya konulan görüşler doğrultusunda gerçekleştirmişlerdir. Türk grubu; küçük gruplarda yapılan tartışmalara dayalı olarak, ortak bir ulusal anket hazırlamış ve yürütmüştür. Nacka Belediyesi yerel anketi Nacka Belediyesi, Nevşehir’de yapılan planlar doğrultusunda ilerleme yolunu seçmiştir. Belediye, spontane veya organize serbest zaman etkinlikleri ile ilgili tercihleri sorgulayan bir soru aracılığıyla gençlerin serbest zamanlarındaki durumlarını analiz etmeye yoğunlaşmıştır. Nevşehir’deki toplantıdan sonra yapılan anket, 2009 ilkbaharında gerçekleştirilecek kültür ve serbest zaman alışkanlıklarına ilişkin daha büyük ve kapsamlı bir anket için bir pilot çalışma gibi düşünülebilir. Bu anket, genişletilecek ve daha fazla alanı (sağlık ve nüfuz fırsatları dahil), farklı yaştaki daha fazla genci ve belediyenin bütün bölümlerini kapsayacaktır. Hedeflenenler arasında; “Gençlerin serbest zamanlarındaki alışkanlıklarına ve etkinlik alanlarına özellikle yoğunlaşarak, gençlerin yaşam koşullarına ilişkin bilgileri toplama yöntemlerini geliştirme fırsatını elde etmek” bulunmaktadır. Nacka Belediyesi, anketini belediyenin bir bölgesinde (Saltsjö-Boo), iki okuldaki sekizinci sınıf öğrencileri arasında uygulamayı seçmiştir. Sosyoekonomik nedenlere bağlı olarak çok sayıda konut tipinin bulunması, analizi cazip hale getirmiş ve bu nedenle bu bölgeyi seçmişlerdir. Anket çalışması ile ilgili bir plan oluşturulmuş ve sunulmuştur. Anket okul saatlerinde gerçekleştirilmiş ve öğrenciler bir bilgisayar odasında isimlerini belirtmeksizin internet tabanlı bir anket doldurmuşlardır. Anket, okul yönetimi ve öğretmenlerle oluşturulmuştur. Belirlenen sorunlardan biri düşük cevap yüzdesi idi. Bunun nedeninin, anketin okulun sonbahar tatilinden önceki ve sonraki haftalar süresince yürütülmesi olduğu düşünülmekteydi. Hastalık da bir başka olası neden olabilirdi. Bundan dolayı, grup görüşmeleri yapılarak veya hastalık nedeniyle anketi kaçıran öğrencilerin anketi daha sonra doldurmalarına izin verilerek ankete bazı eklemeler yapılabilecektir. Bu durumda, grup görüşmeleri anketin bir tamamlayıcısı olarak, daha sonra doldurulan anketler ise, daha önce yapılanların üzerine temellendirilmiş anketler olarak göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak bu, sıkıntıya değip değmeyeceğinin araştırılması açısından dikkatlice değerlendirilmesi gereken, yeni tekrarlamalar ve oranlara sahip yeni bir analize gerek duyacaktır. Belki de bir sonraki anket için daha eksiksiz bir örnek kullanılmalıdır. Cevap yüzdesini artırmanın muhtemel bir yolu, okullarda geliştirilmiş anketlerin oluşturulmasıdır. Anket çalışmasının sağladığı bilgi artışına dayalı olarak, belediyenin politik kararlara ilişkin stratejik plan ve bilgi temelinin geliştirilebileceği umut edilmektedir. İlk anket, farklı soru ve sorunları test etmenin ve aynı zamanda, belediyede daha önce yürütülmüş kültür ve serbest zaman alışkanlıkları anketlerinden yararlanmanın bir yoluydu. “Serbest zaman etkinlikleri planlamasının, tüm genç gruplarının istek ve gereksinimlerine ilişkin bilgilere dayanarak yapılması önemlidir. Bu nedenle, belediyenin çeşitli bölgelerinden farklı yaş gruplarındaki gençlere anket uygulaması önemlidir. Ayrıca, belediye girişimlerinin nasıl geliştirilebileceğini görmek açısından, gençlerin cevaplarının ne anlama geldiğini tetkik etmek önem taşımaktadır. Etkinlik düzenleyiciler, dernekler, gönüllüler ve diğerleri projenin ortaya çıkaracağı toplu resme göre hareket etmek konusunda teşvik edilmelidirler.” İlk anketin sonuçları, aynı zamanda anketi teslim alan komisyon da olan rekreasyon etkinlikleri komisyonuna sunulmuştur. Nacka Belediyesi anketin; anket yöntemleri konusunda geliştirilmiş bilgi, gençlere ilişkin daha fazla bilgi ve rekreasyon etkinlikleri komisyonu kararlarına esas olacak gelişmiş veri sağlayabileceği ve aynı zamanda geliştirilebilecek ve geliştirilmesi gereken alanları belirlemek için bir vesile olacağını hesaplamaktadır. Proje grubundaki politikacılar, memurlar ve rekreasyon liderleri arasında gerçekleşen diyalog, bir bütün olarak işbirliğinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu, sağlık ve kültür alanında çalışan insanlar da dahil olmak üzere, başka sektörlerden, başka deneyimlere sahip kişileri de içermiştir. Gelecekte belediyeden daha fazla katılımcı dahil edilecektir. Sektörler arası bir işbirliği geliştirmek, bilgiyi derinleştirmek ve gençlerin serbest zamanlarına yatırımı geliştirmek için politikacılara, memurlara ve rekreasyon 13

liderlerine bir pilot anket ile kültür ve serbest zaman alışkanlıklarına ilişkin daha geniş bir anket sunulacaktır. Ayrıca, anket sonuçlarını belediyedeki birçok düzeye ve sektöre (politik düzey, memur düzeyi, okullar, ebeveynler, gençlerin kendileri, dernekler ve gençlik merkezleri, gençlik liderleri ve gönüllüler) aktarmanın önemine dikkat çekilmiştir. Sonuçların Nacka Belediyesi’nde gençlere yönelik yeni girişimlerin planlanması, onaylanması ve yürütülmesi için bir temel oluşturabileceği ümit edilmektedir. Belirlenen başka önemli bir olanak da Türkiye’deki seminerler ve çalıştaylar esnasında diğer katılımcılarla olan bilgi alışverişidir. Nacka Bdelediyesi aynı zamanda karşılaştırma için materyal bulma ve anket tasarımına ilişkin gelecekte Sundsvall Belediyesi ile işbirliği yapmak konusu ile de ilgilenmektedir. Nacka Belediyesi, materyali analiz etmek için fiilen yeterli zamana sahip olmamalarının bir sorun teşkil ettiği düşüncesindedir. Sundsvall Belediyesi yerel anketi Sundsvall Belediyesi, Granloholm konut alanındaki deneyimleri ve gençlik etkinlikleri çalışmalarına dayanarak Nevşehir’de anket alanını tanımlamıştır. ”Granloholm’de yaşayan ortaokul öğrencileri konut, güvenlik ve serbest zaman ile ilgili durumlarını nasıl algılamaktadırlar?” sorusuna bir yanıt bulmak için bir anket uygulamayı seçmişlerdir. Gençlerin, yaşam durumlarını ve yaşadıkları çevreyi nasıl algıladıklarını öğrenmeyi istemişlerdir. Belediye yönetim kurulu elektronik bir anket oluşturmuş ve gençler, iki haftalık ders süresince okul saatlerinde anketleri doldurmuş, okul personeli de kendilerine yardımcı olmuştur. Belediye, Granloholm’deki gençlerin durumunu iyileştirebilmeyi umut etmektedir. Bölgedeki kültür ve serbest zaman, okul, sosyal hizmetler, polis, kilise, emlak yöneticileri ve işadamları temsilcilerinden oluşan Granloholm Brågrupp aracılığıyla, gelecekte bunun mümkün olabileceğini düşünmektedirler. Bu grup, anket sorularının oluşturulmasına yardımcı olmuştur. Gelecekte, belli alanlarda daha derinleşmek ve gençlere yönelik iyileştirmeler gerçekleştirmek amacıyla anketi kullanabilmeyi ümit etmektedirler. Amaçları, anketleri Granloholm’de yaşayan tüm ortaokul öğrencilerine dağıtmaktır. Ancak Granloholm’un hizmet alanında esasen bir okul varken, anket birkaç okula dağıtılmak zorunda kalmıştır. İki yakın okulun da eklenmesiyle gençlerin seçimi yapılabilmiştir. Bu durum, okul terk oranının yüksek olduğu ve anketin Granloholm’de yaşayan 13-16 yaş arasındaki (seçilen yaş aralığı) gençlerin sadece % 48’ine ulaştığı anlamına gelmektedir. Anket cevaplarına dayanarak daha ileri düzeyde bir değerlendirme için üç alan ya da sorun belirlenmiştir. Birincisi, ankete göre kızlar Granloholm’deki yaşantılarından genel olarak daha az memnundurlar. Kızların yaşam kaliteleri nasıl iyileştirilebilir? İkincisi, akşamları kızların ve erkeklerin kendilerini en az güvende hissettikleri alan, şehir merkezidir. Bu durumu değiştirmek için ne yapılmalıdır? Üçüncüsü, Granloholm’deki gençlik merkezini pek az sayıda genç kullanmaktadır. Bu nasıl değiştirilmelidir? Anket, güvenlik sorununa ilişkin çalışmaları geliştirmek için bir fırsat olarak görülmektedir. Ayrıca bu bilgiyi gençlere, ebeveynlere, politikacılara ve memurlara en iyi şekilde nasıl aktarabilecekleri üzerinde de düşünmektedirler. Konut alanında güvenliğin artırılmasını olanaklı kılmak için anket aracılığıyla, gelecek için plan yapmayı ve bir diyalogun gerçekleştirilebileceği toplantı alanları oluşturmayı istemektedirler. Türkiye ulusal anketi Ortak sorulardan oluşan ortak bir anketin Türkiye’deki belirli illerde, yürütülmesi kararlaştırılmıştır. Ülke çapında belirlenen 17 ilde bir özel lise, bir devlet lisesi ve bir meslek lisesinden toplam 4590 genç ankete katılmıştır. Anket verileri, yazılı anket kullanılmak suretiyle illerin gençlik merkezlerinde toplanmıştır. Türkiye’de yapılan grup tartışmaları ve çalıştaylar sonucu kişisel bilgiler (çoğunlukla aile koşulları), spor etkinlikleri, serbest zamanın organizasyonu, okuma alışkanlıkları ve serbest zaman etkinlikleri olmak üzere 5 bölümden oluşan bir anket üzerinde karar kılınmıştır.

Anketlerin yerel politik karar alıcı makamların adına veya onlarla işbirliği halinde yürütüldüğü İsveç belediyelerinin aksine, anket ulusal düzeyde Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri Dairesi tarafından hazırlanmış ve kontrol edilmiştir. Bu anket, “[…] gençlerin serbest zamanlarını nasıl geçirdiklerini değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Anket sonuçlarına göre illerdeki gençlik merkezleri, gençlerin gereksinimlerine yönelik etkinlikler planlayacak ve düzenleyecektir.”5 Ankete ilişkin olarak Türk grubunda ifade edilen bir sorun, belli anket sorularının çok ayrıntılı olmasıydı. Bir dahaki ankette daha basit sorular, daha pratik olarak algılanan, gençlerin daha kolay anlayabileceği sorular hazırlamayı istemektedirler. Bazı katılımcılar soruların tasarım ya da düzenlenmesini değiştirmeyi, bazıları da daha az sayıda soru olmasını istemiştir. Öne sürülen ilginç bir öneri ise ailelerin (ebeveynler, kardeşler, akrabalar, vb) de dahil edilmesi ve onlara, gençlerin serbest zaman alışkanlıkları ve ilgileri ile ilgili sorular sorulması idi. Ayrıca anketleri, bir avantaj teşkil edebilecek şekilde, yerel gereksinimlere göre değiştirebilme olanağı üzerine de tartışmışlardır. Bazı Türk temsilciler bu olanağı araştırmışlardır. Anketleri oluştururken, gençlerin gereksinimlerinin genel olarak daha fazla dikkate alınıp alınmama gereği sıklıkla tartışılmıştır. Anketi dolduranların kendi düşüncelerini geliştirebilecekleri daha açık soruların sorulması da talep edilmiştir. İleride yapılacak anket araştırmaları için, anketleri tasarlamadan ve soruları oluşturmadan önce “alan çalışması” ve odak gruplar da önerilmiştir. Bazı kişiler, anket uygulayan iller ve kişiler arasında anketlerin nasıl tasarlanacağına ilişkin tartışmalar yapabilecekleri, fikir alış verişinde ve önerilerde bulunabilecekleri birtakım tartışma forumları ve ulusal toplantılar hakkında bilgi istemişlerdir. Farklı illerde anket uygulayan kişiler anket öncesi, sırası ve sonrasında ulusal düzeyde bir araya gelebilmelidirler. Bu şekilde anket sorularını ve konularını analiz etmeyi, geliştirmeyi ve düzeltmeler yapmayı sürdürebilirler. Ayrıca, İsveç belediyeleri ile deneyimleri ve sonuçları karşılaştırma olanağına ilişkin bilgi de istemişlerdir. Herkesin anket tasarlama ve yürütme deneyimi ve bilgisine dayalı “iyi örnekler” ve kılavuzlar oluşturma ve yayma konusuna olan ilgi ifade edilmiştir. Türkiye örneğinde, anketlerin çok farklı il arasında koordinasyonunun sağlanması gerektiğinden, işbirliği olanakları ve birbirinden öğrenme yolları bulmak da sürecin devamlılığı açısından önemli görünmektedir Gerek İsveç belediyelerinde gerek Türkiye’deki illerde zaman konusu sorun yaratan bir faktör olarak görünmektedir. Bazen, çeşitli konuların ne kadar süre alacağını planlamak ve planlamadan sonuca kadar, anket sürecinin çeşitli aşamalarının kontrolünü bütünüyle elde tutmak zor olmuştur.

Anket, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri Dairesi tarafından hazırlanmıştır.

Anket sonuçları – gelecekteki çalışmalarda sonuçları nasıl kullanabiliriz? Belki de en önemli konu, gelecekteki çalışmalarda anket sonuçlarının nasıl kullanılacağıdır. Anketin derlenmesini ve sonuçlarını, bir şeyin sonu olarak değil başlangıcı olarak görmek önemlidir. Sorun, anket sonuçlarının somut önlemlerle nasıl kullanılacağı ve izleneceğidir. Eğer yerel düzeyde karar alıcılar da dahil olmuş ve onaylarını vermişlerse o zaman anket sonuçlarını politik önlemler ve değişiklikler için bir temel olarak izlemek ve kullanmak, onların da ilgi alanı ve sorumluluk kapsamı olmalıdır. Pek çok belediye, LUPP anketini izlemek ve kullanmak konusunda siyasi bir sorumlulukları olduğunu söylemektedir (örneğin Varmdö Belediyesi’ne bakınız). Ancak bu, daha sonra tekrar değineceğim farklı yollarla yapılır. Bu proje, süreçte yer alan politikacılar ve gençlik politikası konusunda kilit pozisyonda bulunan memurlarla, siyasi bakımdan iyi yapılandırılmış gibi görünmektedir. Ayrıca, yürütülen anketlerin belediyenin karar alıcıları ile birlikte çok iyi bir şekilde oluşturulduğu ve sonuçların politik önlemlerle takip edileceği görülmektedir. Bu, anketin planlama, yürütme, değerlendirme ve analizinde yer alan birtakım politik aktörler ve organlar sayesinde açıkça görülmektedir. Sonuçla ilgili geri bildirimlere nasıl bakılır? Belediyede ilgili taraflar anket sonuçlarına ilişkin geri bildirimleri nasıl alırlar? İlk adım, çoğunlukla sonuçları analiz edip yazılı bir metin olarak yayınlamaktır. Bunu yapmanın çeşitli yolları vardır. Bunlar, bilimsel raporlardan daha popüler broşürlere, birkaç sayfalık kısa ve sade özetlere kadar uzanmaktadır. Raporların, ilgili tarafların indirilebileceği şekilde dijital biçimde hazırlanması da yaygındır. Bu rapor genellikle belediyenin internet sitesinde yer alır. Daha önce de değinildiği gibi sonuçlar, amaçlanan kitleye bağlı olarak farklı şekillerde sunulur. Bunu, anketi yürüten kişilerin, sonuçların analizi üzerinde çalışan kişilerin ve politikacıların, memurların ve diğer ilgili tarafların hangi politik önlemleri uygulayabileceği ve uygulaması gerektiğini tartışıp planlayacağı tartışma ve çalışma toplantıları izleyecektir. Bu bağlamda, sonuçları gençlere açıklamak ve onları politik karar alma sürecine ve uygulamalarına dahil etmek de önem taşımaktadır. Çok sayıda alana sahip büyük anketler yürütüldüğünde, genellikle birkaç belirli alana öncelik vermeye çalışmak gerekir. Örneğin, İsveç’teki LUPP anketinde de durum böyle olmuştur. Kendi yaptığım analizlere ve raporlara dayanarak, Astrid Lindgrens Hembygd Derneği’nin üyesi olan belediyeler, çalışma sürecinin ve katılımcıların değiştiği farklı türde eylem planları oluşturmuşlardır. Oskarshamn Belediyesi, pek çok belediye gibi anket sonuçlarını internet sitesinde yayınlamıştır. Örneğin, Oskarshamn Belediyesi aynı zamanda gençlere erişimi kolaylaştıran, daha çekici ve anlaşılır bir “popüler versiyon” da yayınlamıştır. Öğrencilere sonuçları nerede bulabileceklerini söylemeleri konusunda öğretmenler de teşvik edilmişlerdir. Öğrencilere geri bildirim sağlamak için liselerde TV monitörleri de kullanılmıştır. Belediye aynı zamanda aşağıdaki sonuçların çıkarıldığı LUPP raporuna dayalı seminer günleri de düzenlemiştir: “Sağlık, serbest zaman ve güvenlik konularındaki önlemlere öncelik verilmiştir. Önerilen önlemler; gençler arasında alkol kullanımını, tatlı tüketimini, stresi ve sigara kullanımını azaltarak, öğrencilerin fiziksel ve ruhsal sağlıklarını artırmayı içermektedir. Diğer öneriler, gençler için daha çok gençlik merkezleri ve akşam kafeleri biçiminde daha fazla buluşma mekanını kapsamaktadır.” (Oskarshamn Belediyesi, LUPP proje grubundan PowerPoint sunum).

Oskarshamn Belediyesi’nde ikamet edenlerin tümü, reklam eklerini kullanarak LUPP anket sonuçlarına dayalı siyasi çalışma konusunda da bilgilendirilmişlerdir. Varmdö Belediyesi, LUPP anket sonuçlarını bildirmek için üç kategori seçmiştir: - Politikacılar ve memurlar - Okullar ve gençlik merkezleri/etkinlik merkezleri - Ebeveynler ve halk. Anket geribildiriminin ilgili alanlarda günlük olarak çalışan kişilere ulaşması önemlidir. Örneğin, serbest zaman sektöründe değişik düzeylerde çalışan kişiler, sonuçları ve ankete bağlı olarak hangi önlemlerin alınabileceği ve alınması gerektiği konusunu yorumlama, analiz etme ve tartışma fırsatına sahip olmalıdırlar. Eylem planları oluşturmak için çeşitli çalışma grupları, referans grupları vb oluşturulabilir. Bu gruplar daha sonra bazı forumlarda karar verici politikacılar ile diyalog kurma fırsatını elde etmelidirler. Vimmerby Belediyesi’ndeki rekreasyon liderleri, LUPP anketlerini, politik karar verme süreçlerini etkilemenin bir yolu ve aracı olarak kullanmaktadırlar. Ankette ele alınan konularla ilgili çalışan tüm düzey ve alanların katılım hakkına sahip olması ve sonuca ulaşan çalışma ve karar alma mekanizmalarının bir parçası olduklarını hissetmeleri önemlidir. Anket tamamlandıktan sonra sonuçların takibi ve çalışmalara devam etmenin bir yolu, farklı bölümleri farklı aktör ve kuruluşlara sunmaktır. Yani eğer okul kurulunda bir öğretmen olarak veya temel ilgi alanınız olan okul sorunlarıyla ilgili bir politikacı olarak okul sisteminde çalışıyorsanız, o zaman bunlar, genellikle hoşlandığınız ve dahil olmayı istediğiniz konulardır. Çoğunlukla, üzerinde çalışmadığınız alanları tanımaya zamanınız olmaz. Bu nedenle anketlerin belirli bölümlerinde veya özel alanlarında çalışmaları sürdürmeyi olanaklı kılan forumların oluşturulması gereklidir. Geri bildirim nasıl düzenlenebilir? – LUPP’dan örnekler Bazı belediyelerde, çeşitli alanlardan aktörlerle (genellikle bir politikacı ve okulda veya serbest zaman sektörlerinde çalışan bazı memurlar ile) özel bir proje grubu oluşturulmuştur. Bunlar, anket sonuçlarını derleyen ve analiz eden insanlar ve belediyelerdeki diğer ilgili taraflar arasında bağlantı ve aktarıcılar olarak işlev göstermektedirler. Örneğin Hultsfred Belediyesi, bu proje gruplarından birine sahiptir. Eksjö gibi diğer belediyeler de okul öğrencilerine geri bildirimin çok önemli olduğu kanısındadırlar. Bu, anketi yürüten kişi, gelecekte yürütecek kişi ve olası siyasi kararlar ve önlemlerden etkilenecek kişilerin düşüncesiydi. Bu nedenle sonuçlar, anket sonuçlarını tartışabilen ve analiz edebilen öğrencilere sunulmuştur. Eksjö’de 2005 LUPP anketine dayalı olarak bir gençlik politikası programı oluşturulmuştur ve bu durum, LUPP anketini yürüten diğer belediyelerin pek çoğunda da aynı olmuştur. Örneğin Varmdö Belediyesi, LUPP anketini bir araç olarak ve belediyenin sorumlu olduğu gençlik politikası programına ilişkin karar alma konusunda bir temel olarak kabul etmektedir. Eksjö, geniş bir politik alan ve insan yelpazesini LUPP anket çalışmasına dahil etmeyi seçmiştir. Raporu sunduğumda, siyasi komisyonlar ve alanlardan geniş çapta insan ilgi göstermiştir. Sonuçlar, hemen hemen tüm siyasal sektörlere aynı zamanda sunulmuştur. Bu, siyasi birlik oluşturmak için iyi bir yöntem, karar almak için bir yöntem ve temel olarak anketlerin arkasındaki kaldıraç gücü olabilir. Ancak bu durum çalışma sürecinde farklı deneyime, alanlara ve ilgilere sahip çok sayıda aktör bulunması nedeniyle, öncelikli alanlarda bir fikir birliğine ulaşılmasını güçleştirebilir.

Olası anket etkileri ve sonuçları – LUPP’dan örnekler Hultsfred Belediyesi, LUPP anket sonuçlarının nasıl bir etki yapabileceğinin iyi bir örneğini teşkil etmektedir. Aşağıdaki alıntılar, 2007 sonbaharında belediyenin LUPP anketine dayalı hazırladığım rapordan ve analizden alınmıştır. Raporda, 2005 sonbaharının raporuyla karşılaştırmalar yer almaktadır. “Okullardaki ortama gelince, lise öğrencileri, 8. yıl öğrencilerine nazaran daha olumludur. % 85.9’u okuldaki ortamı çok olumlu veya oldukça olumlu olarak görmektedir. Bu rakam 2005’den beri önemli ölçüde ilerleme göstermiştir. 2005’de % 69.6’sı okul ortamının çok iyi veya oldukça iyi olduğunu belirtmiştir.” [...] Hultsfred’deki lise öğrencileri, 2007 yılında okul çevresinden, 2005 yılında olduklarından daha memnunlar. 2005’de öğrencilerin yarıdan biraz fazlası (%53.4) okul çevresinden çok veya oldukça memnunlardı. 2007’de bu rakam % 76.3’e yükseldi. Hepsinden önemlisi, “çok memnun” olduğunu belirtenlerin sayısında değişiklik olmuştur (2005’de % 9’dan 2007’de % 28,5’e yükselmiştir).” 2005 Sonbahar LUPP anketinden alınmış olan ve 2006 ilkbaharında sunduğum büyük ölçüde olumsuz rakam ve analizlere göre belediye politikacıları, okul ile birlikte, liselerde okul çevresini düzeltmek üzere bir eylem planı oluşturmak için çalışmışlardır. Liselerdeki memnuniyetsizliği belirten kayıtlar daha önceden bulunmaktaydı ve politikacılar ile okul yönetimi bir şeyler yapılması gerektiğinin bilincindeydiler. Ancak LUPP raporu, öğrencilerin okul ortamını ve çevresini nasıl algıladıklarına ilişkin somut bilgi vermiştir. Analizlerini yürüttüğüm yakın belediyelerle yapılan bir karşılaştırma, büyük olasılıkla bu sorunun ortadan kaldırılması konusunda istek duyulmasına katkıda bulunmuştur. İki yıl sonra ortaya koyabildiğim, öğrencilerin okul çevresi ve ortamına ilişkin düşüncelerinin olumlu yönde ve önemli ölçüde değiştiği gerçeği, politik önlemlerin sonucunu açıkça göstermektedir. Bu, değişim ve gelişmenin mümkün olduğuna dair olumlu bir genel bakış açısı ve duygu yaratmaktadır. Bu aynı zamanda anketlerde devamlılığının önemini de göstermektedir. Düzenli anketler çoğunlukla başarılı görünürler. Bu şekilde, bir ankete dayalı politik önlemlerin zaman içerisinde nasıl etkiler gösterdiğini görmek olasıdır. O halde, daha fazla anket yapılırsa çeşitli önlemlerin etkilerini ve gençlerin yaşam koşullarının nasıl iyileştirileceğini ölçmek için daha etkili bir araç ortaya çıkacaktır. LUPP anket çalışması sürecinin nasıl somut önlemlere ve etkilere yol açabileceğinin başka bir somut örneği de Oskarshamn Belediyesi’nde bulunabilir. Burada, 2007 yılındaki LUPP anketi6 için aşağıdaki amaçlar belirlenmiştir: • Gençlerin koşullarını ve neyi önemli olarak düşündüklerini ortaya çıkararak, yerel gençlik politikasını geliştirmek. • LUPP anketinin, belediye etkinlikleri için ölçülebilir hedefler belirlemeyi olanaklı kılması Vizyona dayalı olarak: “Oskarshamn’da gençler, kendi ön gereksinimlerine göre gelişebilmekte, önemli bir kaynak oluşturmakta ve refah ve güce gerçek anlamda bir erişime sahip bulunmaktadır.” Amaç ise: “anket sonuçlarına dayanarak, gençlerin kaynak, yetenek ve fikirlerinden yaralanmak için görevin bir parçası olarak üç önlem geliştirmek [...].”

Aşağıdaki maddelerde sunulan önlemler ve alıntılar, LUPP anketine dayalı Oskarshamn Belediyesi eylem planından alınmıştır.

Oskarshamn Belediyesince LUPP anketini çevreleyen süreç aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Anketin cevaplanması Sonuçların analizi ve sunumu Geri bildirim 3 önlem oluşturma Eylem planı/bütçe İzleme Değerlendirme

Geri bildirimden sonra, sonuçların nasıl kullanılacağının göz önünde bulundurulması önemlidir. Oskarshamn Belediyesi bunu aşağıdaki gibi formüle etmiştir: • 2008 sonbaharında belediye konseyi üç önlemi kararlaştırır. • Öğrencilerin anketi doldurmasının üzerinden bir yıl geçer. • Üç önlemi gerçekleştirmek için bir yılımız kalır. • 2009 sonbaharında, önlemlerimizin başarısını da ölçecek olan yeni bir anket yapmanın zamanı gelir. Belediye konseyince kararlaştırılan üç önlem şunlardır: • Mevcut gençlik merkezlerinde açılış saatlerinin uzatılmasının yanı sıra yararlı, iyi planlanmış geniş çaplı etkinliklerin olduğu daha çok sayıda gençlik merkezi aracılığıyla gençlerin daha fazla bir araya gelebilecekleri yerler oluşturmak. • Ungdomens Hus’da yapılacak yatırımlar aracılığıyla 16-25 yaş gençler için iyi bir buluşma mekanı oluşturmak. • Ortaokul ve lise öğrencilerini kahvaltı etmeye ve okuldayken şeker ve meşrubat türü içecekler tüketmekten kaçınmaya teşvik ederek, bu öğrencilerin yeme alışkanlıklarını değiştirmek. Bu üç önlemden başka belediye, LUPP anketinin artışa neden olduğu bir takım etki ve sonuçları belirlemiştir. İlk olarak, gençlerin yaşamlarına ilişkin gerçek bilgiler, ikinci olarak, okullarda öğretim için bir araç, üçüncü olarak, gençlerle çalışan diğer aktörler için veri ve dördüncü olarak, komşu belediyelerle işbirliği içinde olunması bunların arasındadır. LUPP anketlerinde bazı belediyelerin yararlandığı ettiği bir olanak, öğrencilerine özellikle yerel sorular sormalarıdır. Bunlar, teknik nedenlerden dolayı mevcut LUPP anketine dahil edilemez, ancak gençlerin LUPP anketini cevaplarken, doldurabilecekleri ek bir internet tabanlı anket oluşturma seçenekleri bulunmaktadır. LUPP anketinin genellikle okul saatlerinde yapılması nedeniyle öğrencilerin hepsi bir arada bulunmakta bu da yerel anketleri gerçekleştirmek için iyi bir fırsat oluşturmaktadır. Örneğin, Oskarshamn Belediyesi’nde yerel anket, geceleri ve hafta sonları meydana gelen çok sayıdaki olaylar nedeniyle yerel gençlerin pek çok bakımdan sorunlu bir bölge olarak gördüğü Oskarshamn’daki Hamngatan hakkında soruları içermiştir. - Hafta içi ve hafta sonunda geceleri Hamngatan ve civarında zaman geçirir misiniz? - Sizce hafta içi ve hafta sonu akşamları Hamngatan nasıl daha güvenli bir hale getirebilir? - Elinizde olsayd, liman bölgesinde ne çeşit etkinlikler görmek isterdiniz? Ulusal anket içinde veya ulusal anketle bağlantılı olarak belirli yerel soruları birleştirebilecek araçların geliştirilmesi, Türkiye’de ulusal anketi yürüten iller için tartışılabilecek konulardan biri olabilirdi. Bu konu tartışılmış ve bazı katılımcılar bunu gerçekleştirmeyi istemişlerdir (Bkz. Sayfa 18).

Bazı belediyelerde, örneğin Söderköping’de, okullarda analizler yapmak ve tablolar ve grafik modeller oluşturmak için LUPP materyali kullanılmaktadır. Sosyal çalışma sınıflarında bu, belediye organizasyonu, karar alma süreçleri, demokrasi, etki vb alanlarda sonuçlar tartışılırken bilgi sürecine katkı sağlamaktadır.

Özet ve düşünceler Özet olarak amacı, çeşitli belediyelerin ve illerin yerel düzeyde gençlere ilişkin hangi bilgilere sahip olduklarını, hangi bilgilere gerek duyulduğunu ve daha fazla bilgiye sahip olmak için hangi soruların sorulması gerektiğini ortaya çıkarmak olan bu projeyi izlemek çok ilginç ve eğitici olmuştur. Bilgilerin toplanması ve bilgi süreci; anket tasarlama, anket sonuçlarını analiz etme ve sonuçlara dayalı olarak önlemler önerme ile ilgiliydi. Benim genel izlenimime göre anketlerin yürütüldüğü çalışma süreci, ankette yer alan herkes için yansıtıcı bir öğrenme süreci olmuştur ve gençlerin yerel yaşam koşullarının ve önceliklerinin en iyi şekilde nasıl araştırılacağına ilişkin bilgi artışı ve beceriler açısından katkı sağlamıştır. Türkiye ve İsveç’teki toplantılar ve çalıştaylar esnasında tartışmalar ve grup çalışmaları, görüşmelerin ve tartışmaların süreci daha ileri götürdüğü yaratıcı ve ilgili bir yaklaşımla karakterize edilmiştir. Bu yaratıcı yaklaşım; anket konularının seçimi, soruların oluşturulması, sorulara ilişkin ayrıntılı tartışmalar vb yanında, ankette yer alacak soruları da etkilemiştir. Anketler gerçekleştirildikten sonra, kişilerin çalışmalarını ve seçilen çalışma yöntemlerini değerlendirmek amacıyla sürece ilişkin düşünceler içeren bir yaklaşım gösteren tartışmalar da olmuştur. Bilginin, geri bildirimin, işbirliğinin, politik kararların ve önlemlerin nasıl yansıtılacağına vurgu yapılarak, gelecekte bu bilginin nasıl kullanılacağına ilişkin önemli tartışmalar da olmuştur. Anket ve anketin amacı üzerinde yapılan çalışmalar, ilgili taraflar arasında iyi bir şekilde planlanmıştır. Örneğin odak gruplar, pilot anketler ve gençleri içine alan tartışma forumları aracılığıyla, gençlerin yaşam koşullarına ilişkin gelecekteki anketlerin oluşumunda, bu gençlerin nasıl yer alabileceği konusunda planlar ve fikirler öne sürülmüştür. İsveç Gençlik İşleri Ulusal Kurulu tarafından yürütülen LUPP anketi, tüm belediyeler ve iller için anketlerin oluşturulmasında önemli bir ilham kaynağı olarak işlev göstermiştir. Ortak bir dili paylaşmamaları gerçeğinin yanında, ülkelerin kültürel, sosyal ve siyasi koşullarındaki farklılıklar, İsveç ve Türk katılımcılar arasındaki işbirliği ve anlayışı zaman zaman güçleştirmiştir. Ancak bu farklılıklar, katılımcıları birbirlerini daha fazla anlamaya çalışmak konusunda teşvik etmiştir. Bu, sadece diğer taraf ve ülke ile ilgili değil, aynı zamanda, bazen insanın kendi kültürü ve ülkesi hakkında bilemediği koşullar ve ön koşullara ilişkin elde edilen bilgi ve öğrenme süreçlerine katkıda bulunmuştur. Katılımcılar birbirleri hakkında bilgi sahibi olmuşlar ve bir şeylerin başka yerlerde farklı işlediğini öğrenmeleri nedeniyle, ülkelerinin konuları onlar için daha açık ve net bir hale gelmiştir. Sonuçta bu, projenin güçlü noktalarından biri gibi görünmektedir. Bana göre, gruptaki çalışmalar iyi bir ilerleme göstermiştir. Tüm proje katılımcıları arasında öğrenme, anlama ve gelişme açısından güçlü bir istek söz konusudur. Bu aynı zamanda taahhüt ettikleri yükümlülükleri de gerçekleştirdikleri anlamına gelmektedir. Bazı katılımcılar daha fazla uygulamalı çalışma, daha somut grup görevleri ile daha az ders ve sunum olmasını istemiştir. Bana göre de grup çalışmaları ve somut görevler, en yapıcı bölümler olmuştur. Sonuç olarak, projenin geleceğine güveniyor ve İsveç ve Türkiye arasında paylaşılan ilişki ve öğrenme sürecinin giderek artacağını umuyorum.