Sint Agnius en Plein 1953

Denkend aan Pendrecht, is Plein 1953 onmisbaar. Plein 1953 is een groot winkelplein waar bijna elke Pendrechter winkelt en boodschappen doet. Omringd door flats, woningen en metrostation Slinge, is het gegarandeerd dat Plein 1953 veel bezoekers trekt. Toch hebben het plein en Pendrecht problemen op zowel het fysieke als het sociale domein. De studenten van deze onderzoeksgroep vonden dat Plein 1953 nog veel beter kan functioneren en veel aanlokkelijker gemaakt kan worden voor bezoekers.

Door: Jelle Brüggemann, Steven Deijs, Fleur Jacobs, Io Kam en Yentl Krijbolder “Pendrecht is een wijk met potentie. De herbestemming van Pendrecht zorgt dat er een plek is waar de bewoners terecht kunnen. Door deze herbestemming wordt Sint Agnius de kern van een verbeterd Pendrecht!

Sint Agnius

Hierbij presenteren we een complete herbestemming van twee gebouwen op Plein 1953 en het plein zelf: Sint Agnius. Deze plannen hervormen het plein om optimaal te functioneren op het sociale en fysieke domein. Dit wordt behaald door het aanleggen van groen, het toepassen van woningen met zeer potentiële nieuwe doelgroepen, het verbeteren van winkels en uitgaansgelegenheden te creëren. Zo wordt Plein 1953 niet alleen het winkelplein van Pendrecht, maar van heel Charlois. Sint Agnius is misschien wel flink gefocust op Plein 1953, maar de herbestemming verbetert heel Pendrecht. In dit artikel zijn de plannen van groep Sint Agnius te vinden die Plein 1953 transformeren naar een plein waar elke Pendrechter trots op kan zijn.

Voor herbestemming Na herbestemming

Bezoekerservaring

Bij de veldonderzoeken kwamen de problemen van de wijk al snel boven. Zo viel het zwerfafval direct op. Maar het veldonderzoek had niet alleen negatieve resultaten. Wat opviel was dat het veiligheidsgevoel overdag redelijk goed ervaren werd. Ook de goede onderlinge samenhang tussen bewoners was opmerkelijk. Deze samenhang viel voornamelijk op bij Plein 1953. Dit plein is zeer populair voor winkels en bij bewoners. Plein 1953 is een mooi plein, alleen zien veel winkels er vervallen uit en ogen niet aantrekkelijk. Ook viel de drukte op het plein tegen, wat niet bijdraagt aan de sfeer. Projectgroep Sint Agnius ziet veel potentie in Plein 1953 en bouwt op de kwaliteiten om tot een goede herbestemming te komen, dat zowel het plein als de wijk helpt. Om de juiste herbestemming op te stellen, is eerst gekeken naar de kwaliteiten en problemen van de gehele wijk, met een focus op Plein 1953.

Kwaliteiten

Uit de analyses blijkt dat de meeste kwaliteiten van Pendrecht komen door de locatie. Zo is Pendrecht omgeven door een groen netwerk, waaronder het Zuiderpark (ref: lagenbenadering). Hier kunnen de bewoners groen wandelen en het stedelijke leven vergeten. Pendrecht is goed bereikbaar en toegankelijk door metrostation Slinge. Dit is gunstig voor Plein 1953 om bezoekers te trekken, omdat metrostation Slinge dichtbij het plein ligt. Plein 1953 is niet het enige winkelgebied in Pendrecht. Pendrecht heeft veel winkels rondom het centrum van de wijk, waaronder voornamelijk kleine ondernemingen van bewoners. Veel van deze winkels hebben ook een buitenlandse invloed, door Pendrecht de demografisch herkomst (en aantrekking) vanuit diverse culturen. Dit zorgt voor een zeer diverse wijk waar niemand beoordeeld wordt op herkomst. Ondanks de culturele diversiteit, is de onderlinge samenhang zeer goed. Ook blijkt het gemiddelde inkomen van Pendrecht ten opzicht van heel Charlois redelijk is goed, zie tabel 1. In de wijk is al veel ondernomen om de veiligheid te bevorderen. Zo zijn er camera’s, brede stoepen, veel zebrapaden en nog meer voorzieningen aangelegd om de veiligheid te bevorderen. Met succes, want Pendrecht heeft recent een 8 gescoord op veiligheid. Dit is helaas niet een goede reflectie waar het om veiligheidsgevoel gaat, want volgens de interviews blijkt dat niet iedereen in de wijk een positief veiligheidsgevoel heeft. Met een goede omgeving, diversiteit, veel winkels en een goede score op veiligheid is Pendrecht zeker op weg om zich te ontdoen van de status “probleemwijk”.

De problemen

Eén van de eerste problemen heeft een verband met één van de kwaliteiten van Pendrecht, namelijk het groennetwerk. Pendrecht mag misschien wel omringd zijn door veel groen, maar in de wijk zelf is groen relatief schaars. Dit zorgt ervoor dat Pendrecht niet kleurrijk is en dat de bewoners buiten de wijk moeten gaan voor recreatiemogelijkheden. Plein 1953 heeft hetzelfde

Tabel 1 voor “de kwaliteiten”

Aantal Gemiddeld besteedbaar Gestandaardiseerd huishoudens inkomen 2017 2017 2016 2015 2017 2016 2015

Charlois 32.400 € 29.000 € 28.300 € 27.300 € 21.900 € 21.400 € 20.700 Charlois Zuidrand 100 € 59.000 € 65.100 € 47.000 € 40.000 € 44.400 € 31.700 Tarwewijk 5.700 € 27.400 € 26.400 € 25.600 € 20.500 € 19.800 € 19.000 Carnisse 5.800 € 28.500 € 27.600 € 26.700 € 22.300 € 21.600 € 20.900 Zuidwijk 6.400 € 28.100 € 27.800 € 27.000 € 21.400 € 21.200 € 20.700 Oud-Charlois 6.600 € 29.900 € 29.500 € 28.500 € 22.400 € 22.000 € 21.200 Wielewaal 300 € 24.600 € 25.000 € 23.200 € 19.300 € 19.600 € 18.400 Zuidplein 700 € 31.000 € 29.600 € 29.100 € 25.600 € 24.700 € 24.300 Pendrecht 5.500 € 30.200 € 28.800 € 27.900 € 22.000 € 21.100 € 20.600 Zuiderpark 500 € 24.500 € 26.700 € 26.600 € 20.300 € 22.200 € 22.100 Heijplaat 700 € 32.600 € 31.600 € 30.500 € 23.700 € 23.300 € 22.500

Tarwewijk Heijplaat Oud Charlois Carnisse Zuidplein Wielewaal Zuiderpark

Pendrecht

Zuidwijk Charlois Zuidrand

Tabel 2 voor “de problemen”

0-15 jaar 15-25 jaar 25-45 jaar 45-65 jaar 65 tot ouder

2.230 1.980 4.755 2.790 845 290 155 475 445 240 2.240 1.930 4.865 3.325 1.485 1.890 1.625 4.840 2.490 930 150 100 505 295 250 35 35 100 140 90 95 95 235 285 570

5.205 1.570 3.735 2.890 1.535

2.550 1.580 4.125 3.305 2.345 45 30 105 140 130

probleem. Op dit plein staan enkele bomen, maar alsnog ziet het plein er zeer stedelijk en kaal uit. Andere problemen zijn de kleine, eigen ondernemingen in de vorm van winkels. Zoals eerder gezegd, zijn er veel winkels in Pendrecht, waardoor men verwacht dat het winkelaanbod zeer divers is. Dit is helaas niet zo. Er zijn bijvoorbeeld veel kappers en islamitische slagers. Uit de interviews blijkt dat deze winkels lijden onder slecht ondernemerschap. Ook zijn deze ondernemingen niet van een hoge standaard en zijn daarom populair onder criminelen (witwassen). Bovendien lijden de winkels onder achterstallig onderhoud en belemmeren zij de uitstraling van de winkelgebieden in Pendrecht. Uit de interviews bleek ook dat rond 40% van de winkels zorgwinkels zijn. Dit kan een relatie hebben met de drugsproblemen, die zich achter de voordeuren afspelen. Schulden en alcoholverslavingen zijn eveneens problemen die achter deze deuren afspelen. Dit leidt tot een onwenselijke thuissituatie voor jongeren, die hen vaak (’s avonds) naar de straat drijft. Zij zorgen daar voor overlast en vervallen snel in de criminaliteit. Er is ook een gat in de leeftijdsgroep 15-25 jaar, (zie tabel 2). Dit is één van de redenen waarom Pendrecht niet goed scoort als het gaat om hoogopgeleiden. Pendrecht mist hierdoor een stuk levendigheid ook door het ontbreken van bijvoorbeeld uitgaansgelegenheden voor jongeren. Kortom, Pendrecht is over de jaren wel verbeterd, maar zonder een drastische aanpak van deze en andere problemen, waaronder zwerfaval, is het moeilijk om de status “probleemwijk” te verwerpen.

De ideale herbestemming

Welke gebouwen worden herbestemd

Met het gebouw van Vitaal Pendrecht voor ogen is gewerkt aan een plan. Vitaal Pendrecht is een modern, maar niet aantrekkelijk pand. Het is de perfecte keuze, omdat het dient als basis voor een nieuwe gebouw; door renovatie worden zowel het pand en het plein mooier. De tweede plek is de rij vervallen winkels die direct naast het pand van Vitaal Pendrecht liggen. Deze panden schaden de uitstraling van Plein 1953. Boven de winkels bevinden zich bovendien zeer kleine appartementen, die niet meer acceptabel zijn om in te leven. Slopen en herbouwen is de beste optie. Op deze manier kan er ook ingespeeld worden op de nieuwe en betere uitstraling die het pand van Vitaal Pendrecht krijgt. Bij de herbestemming wordt er ook nieuw groen aangelegd, en deze twee panden liggen hiervoor op de perfecte locatie. De gekozen panden zijn dus de perfecte optie om de herbestemming zo perfect mogelijk uit te voeren. Een mooie uitstraling is zeer belangrijk voor Plein 1953. De herbestemming van deze twee panden zorgt niet alleen een veel betere sfeer, maar zorgt er ook voor dat bezoekers uit andere wijken de metro zullen pakken om dit nieuwe prachtplein te bezoeken.

Doelgroepen

In het moodboard is een beeld weergeven van de toekomstige bewoners die niet alleen belangrijk zijn voor het project, maar ook voor de omgeving. De doelgroepen bestaan uit studenten en jonge gezinnen. Deze groepen zijn sociaal en ondernemend, waarvan sommigen letterlijk ondernemers zijn. De doelgroepen zullen meer leven in de brouwerij brengen. Zij hebben een hoger gemiddeld inkomen dan de bewoners van Pendrecht. Zij trekken hogere inkomensklassen naar het plein, waardoor het imago van Plein 1953 verbeterd wordt. Door de aanwezigheid van deze doelgroepen krijgt de herbestemming de waardering die het nodig heeft. Of het nou door het drinken van biertjes is of door het vestigen van een aantrekkelijke winkel, deze doelgroepen voegen kwaliteit toe, die zowel Pendrecht als Plein 1953 kan gebruiken. Dit zijn dus de perfecte doelgroepen voor het verbeterde Plein 1953 en zullen ervoor zorgen dat Plein 1953 meer bruisend en ondernemend wordt.

De functies

De functies zijn probleemoplossend gekozen. De eerste functies zijn de winkels. De winkelinvulling is cruciaal om deze herbestemming perfect te laten verlopen. De winkels krijgen daarbij nieuwe ondernemers, die zorgen voor vooruitgang van het winkelaanbod. Om Pendrecht meer uitgaansgelegenheden te geven, krijgt de herbestemming een bierbrouwerij. Dit is de perfecte functie om een gezellige uitgaansgelegenheid te creëren zonder dat er stomdronken mensen om twaalf uur ‘s nachts rondlopen, zoals bij een kroeg. Ook kunnen bezoekers op de daktuin een drankje doen als ze een middagje de mooie nieuwe winkels hebben bezocht. De bierbrouwerij is dus de perfecte functie om Plein 1953 een veel betere sfeer te geven en om het plein aantrekkelijker te maken voor jongvolwassenen. De functie van Vitaal

Pendrecht is zeer belangrijk in de wijk en om dit te eren krijgt Vitaal Pendrecht een groter kantoor. Hier vestigt de stadsmarinier zich ook om in direct contact met bewoners en ondernemers te staan. Dit zorgt er ook voor dat Vitaal Pendrecht de capaciteit heeft, om (optimaal) geheel Pendrecht bij te staan. De laatste functie is Wonen, waardoor het plein meer bruisend wordt.

Sint Agnius in beeld gebracht

Ontwerp

Sint Agnius is een project dat bestaat uit twee gebouwen op Plein 1953. Om van deze twee gebouwen een mooi geheel te maken, is er een loopbrug gemaakt. Een groot deel van het ontwerp bestaat voornamelijk uit glas. Dit geeft een zeer mooie en open uitstraling. Ook zorgt dit ervoor dat de bezoekers niet alleen meer inzicht hebben op wat er achter de deuren van de winkels en bierbrouwerij afspeelt, maar maakt het ook aantrekkelijker om deze gebouwen te bezoeken. Het ontwerp zorgt er dus voor dat nieuwe bezoekers zeg sneller aangetrokken voelen om de bierbrouwerij en de nieuwe winkels te bezoeken.

Uitstraling

Niet alleen heeft de herbestemming een groenere uitstraling, maar is de uitstraling ook een stuk moderner. Dit zorgt ervoor dat het nieuwe gebouw opvalt op het plein en dat het gebouw er mooi uitziet. Dit gebouw kan dan ook dienen als inspiratie van eventuele nieuwe plannen voor het herbouwen van andere winkelblokken op Plein 1953. Dit is dus een enorme vooruitgang op de uitstraling van het plein, echter zou dit niet compleet zijn zonder groen. Zo zijn er meerdere bomen geplant en zijn er meer bankjes rond deze bomen te vinden. Ook is er een mooie daktuin waar ook veel groen terug komt. Dit zorgt ervoor dat Plein 1953 er niet kaal uit ziet. Ook kunnen bewoners Plein 1953 bezoeken voor recreatie, zonder dat ze naar het Zuiderpark moeten gaan.

Eindproduct

Deze doordachte herbestemming zou uiteindelijk resulteren in een nieuw en geoptimaliseerd Plein 1953 die toegankelijk is voor binnen- en buitenstaanders. Waarbij iedereen bij elkaar kan komen om te genieten van de mooie winkels en een lekker biertje te drinken met uitzicht op een vernieuwd en groen plein. Zo wordt Plein 1953 niet alleen the place to be voor de bewoners van Pendrecht, maar ook voor bewoners uit de rondom liggende wijken.

Deze herbestemming zorgt voor bewoners van Pendrecht zelf, dat zij een aantrekkelijke plek hebben om naar toe te gaan. Met een optimalisering van de demografie wordt er meer ondernomen en wordt er meer bruisende atmosfeer in de wijk gevormd. Zo wordt deze herbestemming de kern van een verbeterd Pendrecht!