2.2 De gevolgen van klimaatverandering

Klimaatverandering staat al jaren bovenaan de lijst als hot topic. Klimaatverandering is een fenomeen veroorzaakt door natuurlijke en menselijke invloeden. De grootste boosdoeners voor het veranderende klimaat zijn de wereldwijde verbranding van fossiele brandstoffen en ontbossing. Doordat dit op grote schaal gebeurt, komt er een grote hoeveelheid koolstofdioxide (CO2) en methaan vrij. Dit zijn broeikasgassen die warmte vasthouden, waardoor de temperatuur op aarde stijgt (Rijksoverheid, sd).

Zeespiegelstijging Door de opwarming van de aarde smelten en krimpen de ijskappen en gletsjers op Groenland en Antarctica. Het zeewater zet uit waardoor de zeespiegel stijgt (KNMI, sd). Een stijgende zeespiegel brengt een hoger risico op overstroming gevaar voor kuststeden. Een tiende van de wereldbevolking woont in een laaggelegen kustgebied zone en loopt daardoor een verhoogd risico op een zeeoverstroming als gevolg van klimaatverandering (IPCC, 2021). Hoewel Rotterdam niet wordt gezien als kuststad, maar als deltastad, is het gevaar voor overstromingen vanuit zee net zo groot. Een groot deel van Nederland ligt namelijk onder zeeniveau.

Extreme neerslag Als gevolg van het veranderende klimaat krijgt Nederland vaker te maken met extreme neerslag. In een korte periode valt er veel regen. In een stedelijk gebied kunnen extreme regenbuien vaak niet in de bodem infiltreren, waardoor het rioleringssysteem sneller overbelast raakt (Rotterdams Weerwoord, 2022). Het rioolsysteem in Nederland kan extreme regenval niet verwerken, dus is het belangrijk om met klimaatadaptatie maatregelen het regenwater zo veel mogelijk vast te houden en te vertragen. Gebeurt dit niet, dan zullen de straten bij extreme regenval onder water komen te staan (Rotterdams Weerwoord, 2022).

Extreme Hitte Als gevolg van het veranderende klimaat wordt het warmer op aarde. Perioden van extreme hitte zullen Nederland vaker teisteren. Het verharde oppervlak in een stedelijk gebied absorbeert meer warmte, waardoor de temperatuur in de binnen- en buitenruimte stijgt; dit wordt het hitte-eilandeffect genoemd (Rotterdams Weerwoord, 2022). Extreme hitte is een gevaar voor ouderen en kan leiden tot sterfte. Figuur X laat zien dat Hillesluis op een warme zomerdag in bepaalde gebieden een extreme gevoelstemperatuur kent.

Droogte en bodemdaling In de zomer verdampt er meer water dan er aan neerslag valt. Door klimaatverandering wordt dit proces verergerd. Aanhoudende droge perioden kunnen leiden tot een daling van het grondwaterpeil (Rotterdams Weerwoord, 2022). Door het lage grondwaterpeil kunnen ondergrondse waterleidingen scheuren en kunnen houten funderingen van huizen worden aangetast door paalrot. Het risico op huis verzakkingen neemt toe.

Figuur 5 De gevoelstemperatuur in Hillesluis op een hete zomerdag (Landelijk PET-kaart, sd). Figuur 4 De overstromingsgevoelige gebieden van Nederland (Planbureau voor de Leefomgeving, 2010).