4.2 Referentieproject analyse

Het leveren van een beroepsproduct vereist onderzoek. In de referentieproject analyse wordt nagegaan welke bestaande projecten met de scorekaart overeenkomen. De doelgroep voor de scorekaart zijn de bewoners. De referentieprojecten worden dus geanalyseerd op bruikbaarheid voor bewoners.

Staat van je straat – Sweco Staat van je straat van architectuur- en ingenieursbureau Sweco is een website die klimaatrobuustheid meet op straatniveau en een klimaatlabel toekent per straat. Het prototype van de scoor methode is in 2018 gelanceerd voor de Gemeente Rijssen-Holten (Sweco, 2022). Het doel van Staat van je Straat is om bewoners meer bewust te maken van de staat van hun eigen leefomgeving en urgentie te creëren om zelf het initiatief te nemen om klimaatadaptieve maatregelen te ondergaan. De website scoort een straat op 4 thema’s: overstroming, wateroverlast, droogte en hitte. Op basis van de vier thema’s wordt een score toegekend aan de hand van een A-label voor een hoog klimaatadaptief vermogen tot en met een E-label bij een laag klimaatadaptief vermogen. Figuur 10 laat zien dat het scoren van een straat een automatisch proces is op de website. Door een postcode in te voeren, wordt de gebruiker doorverwezen naar een hittekaart van de geselecteerde postcode. De hittekaart op de website van Sweco wordt gevormd door twee kaartlagen uit externe bronnen. De eerste kaartlaag is van Atlas Natuurlijk Kapitaal. Deze kaart illustreert het Urban Heat Island effect in °C (RIVM, Atlas Natuurlijk Kapitaal, 2018). De tweede kaartlaag is afkomstig van de Klimaateffectatlas en toont het gemiddeld aantal tropische nachten per jaar in het stedelijk gebied. Hillesluis heeft volgens de Staat van je Straat methode klimaatlabel D en E, de wijk scoort slecht op het thema hitte. De thema’s droogte, wateroverlast en overstromingen zijn op de website vergrendeld. Om deze te ontgrendelen moet er contact worden opgenomen met Sweco via een formulier op de website. Staat van je straat biedt geen klimaatadaptatie maatregelen bij de labels. Wel biedt het ingenieursbureau adviezen voor klimaatadaptatie.

Figuur 11 Staat van je Straat (Sweco, 2022)

Blueblabel – verzekeraar Achmea Bluelabel, gecreëerd door Achmea, Royal HaskoningDHV en Nelen & Schuurmans, is vergelijkbaar met de Staat van je straat methode. Het doel van de website is bewoners en bedrijven bewust te maken van de gevolgen van klimaatverandering in hun eigen leefomgeving. Bluelabel biedt in tegenstelling tot Staat van je straat wel maatregelen voor klimaatadaptatie aan de gebruiker. Bluelabel biedt haar data ook aan gemeenten aan. Bij het invoeren van een postcode en huisnummer krijgt het gekozen adres automatisch een score op de thema's: regen, hitte, wateroverlast en droogte. Uit figuur 11 blijkt dat de klimaatlabels per gebouw worden toegekend en niet per straat. Om van deze methode gebruik te maken, moet echter 3,95 euro per adres worden betaald. De klimaatlabels van Bluelabel zijn afgeleid van stresstesten en andere big data (Bluelabel, sd).

Figuur 12 Bluelabel (Bluelabel, 2018)

Toolbox Klimaatbestendige Stad – NKWK Toolbox Klimaatbestendige Stad van het onderzoeksprogramma Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) is een methode die aantoont hoe doeltreffend verschillende klimaatadaptatie maatregelen zijn in stedelijke gebieden met overstromings-, droogteof hitteproblemen (Kennisportaal Klimaatadaptatie, sd). De Toolbox geeft de gebruiker de mogelijkheid om een gebied te kiezen en maatregelen toe te voegen. De Toolbox berekent vervolgens de resultaten van de getroffen klimaatadaptatie maatregelen in het gebied. In figuur 12 zijn als voorbeeld straat- en laanbomen geplant in het gemarkeerde gebied. Aan de rechterkant, onder resultaten, staat dat de warmtereductie 0,03 °C bedraagt. De Toolbox maakt ook een schatting van hoeveel de maatregelen gaan kosten. De resultaten kunnen worden opgeslagen als een pdf. In vergelijking met de twee vorige referentieprojecten vereist de Toolbox meer zelfkennis en uitvoering om het gewenste resultaat te bereiken. Het is daarom onwaarschijnlijk dat de Toolbox bedoeld is voor bewoners. Wel bevat de Toolbox een handleiding en drie instructie video’s. De Toolbox is gratis en biedt de volledige ervaring op de website.

Figuur 13 De Toolbox van het NKWK (Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat, sd)

Klimaatadaptatie-label – expertisebureau Goudappel "Klimaatadaptatielabel" van Goudappel is een dienst die het expertisebureau aanbiedt aan bewoners, bedrijven en beleidsorganisaties. Het expertisebureau berekent een score op basis van de oppervlakte aan groen, boomkronen, waterberging en de waterinfiltratie in een gebied (Goudappel, sd). Afhankelijk van de locatie in Nederland wordt, met maatwerk, een klimaatadaptief ontwerp gemaakt met een label van de voor en na situatie. Figuur 13 illustreert een voorbeeld van een ontwerp die het expertisebureau maakt voor een gebied. De website biedt de gebruiker niet de mogelijkheid om zelf een gebied te scoren op klimaatadaptatie. Dit kan alleen door via de website contact op te nemen met het expertisebureau en een aanvraag in te dienen.

Figuur 14 Klimaatadaptatie-label voor en na ontwerp (Goudappel, sd)