View 127 by Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.

TEYXOΣ 127ο ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Υγεία Ενημέρωση πρόληψη

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

editorial & περιεχόμενα TEYXOΣ 127ο ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 ΚΩΔΙΚΟΣ: 8173 Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής: Μανόλης Μανώλας

Υπεύθυνος σύνταξης: Στρατής Μπαλάσκας Συντάκτες: Γιώργος Κούκκος Βαγγελιώ Χρηστίδου Επιμέλεια κειμένων:

6 Υπηρεσίες υγείας από το μέλλον 8 Η χρήση του πελματογράφου στην καταγραφή και αποκατάσταση των παθήσεων του ποδιού και των μυοσκελετικών δυσλειτουργιών 10 Διάγνωση της στεφανιαίας νόσου με μεθόδους της Πυρηνικής Ιατρικής 12 Αποκατάσταση Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου 14 Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού 16 Η Πολυκλινική «ΕΛΕΥΘΩ» μας ενημερώνει 18 Αξονική Κολονογραφία 20 Ακράτεια ούρων

Μαριάνθη Παρασκευά

24 Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνει η επέμβαση του καταρράκτη

Φωτογραφίες:

25 Πρόληψη σε οφθαλμολογικά προβλήματα

Φωτογραφικό αρχείο «EMΠPOΣ» Art Director: Xρήστος Παρασκευαΐδης Σελιδοποίηση: Μαρία Αριστοτέλους

Συντονισμός τεύχους: Kαλλιόπη Ψαριανού Εμπορικό - Διαφημιστικό: Λάμπρος Ανεμάς, Στέλλα Ηλία Μαρία Κορδερά, Μαντώ Χλαχλά, Kαλλιόπη Ψαριανού Παραγωγή - Eκτύπωση: Eπικοινωνία Αιγαίου A.E. Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619 - Fax 22510 27300 Γραφείο Λήμνου:

Ποσειδώνος 8, Λιμάνι Μύρινας, Τηλ. - Fax: 22540 25526 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr «VIEW» Kυκλοφορεί κάθε δεκαπενθήμερο

26 «Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης» 30 Σκολίωση: Μύθοι και αλήθειες 32 Ο ρόλος του Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού (TMS) στη διαγνωστική προσέγγιση της Αυχενικής Σπονδυλωτικής Μυελοπάθειας και στην απόφαση θεραπευτικής διαχείρισης της νόσου 36 Πρόληψη Καρκίνου 38 Manual Therapy (Χειροθεραπεία) 39 Ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Υγείας, ειδικά για τους κατοίκους της Λέσβου! 40 Απνοϊκό Σύνδρομο ή Σύνδρομο Απνοιών κατά τον Ύπνο 41 Πολλαπλούν Μυέλωμα: Σύγχρονη αντιμετώπιση – διαχείριση 42 Η Θρομβοφιλία και οι κίνδυνοί της 43 Παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας 46 Alzheimer: Το φορτίο των φροντιστών 48 Η εξωμήτρια κύηση 49 Ονυχομυκητίαση 50 Ζώδια 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

και δύο εξειδικευμένοι νευροχειρουργοί στο Νοσοκομείο, πολύ καλά εκπαιδευμένοι, που μπορούν να χειρουργούν ακόμα και πολύ δύσκολες περιπτώσεις».

Επιστήμονες…

Αναβαθμίζεται το «Βοστάνειο» Νοσοκομείο Μυτιλήνης

Υπηρεσίες υγείας από το μέλλον

Γράφειο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΚΟΣ

γχειρίσεις μεσαίας και μεγάλης βαρύτητας που δεν πραγματοποιούνταν στο παρελθόν στη Λέσβο, φαίνεται πως είναι σε θέση να κάνουν πλέον οι γιατροί του Νοσοκομείου Μυτιλήνης. Διοίκηση και γιατροί εδώ και καιρό καταβάλλουν προσπάθειες για την αναβάθμιση των υπηρεσιών του Βοστάνειου, την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών, αλλά και την αντιμετώπιση κρίσιμων περιστατικών. Προσπάθειες με τις οποίες το Νοσοκομείο αναβαθμίζεται, κερδίζοντας παράλληλα και την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη του κόσμου. Πλέον όλο και λιγότερα περιστατικά χρειάζεται να διακομισθούν στην Αθήνα. Τα δύο τελευταία χρόνια, όπως επεσήμανε ο Διοικητής του Νοσοκομείου, κ. Δημήτρης Κατσιφαράκης, γίνονται στη Μυτιλήνη σε σύγκριση με παλιά, πολύ περισσότερες εγχειρίσεις, και μάλιστα εγχειρίσεις μεγάλης βαρύτητας. Γεγονός, βέβαια, που οφείλεται στο εξειδικευμένο προσωπικό του Νοσοκομείου. Τα τελευταία χρόνια έχουν διοριστεί στο Βοστάνειο εξειδικευμένοι γιατροί, και συγκεκριμένα δύο νευροχειρουργοί με μεγάλη επιστημονική κατάρτιση, ενώ η διοίκηση του Νοσοκομείου έφερε από άλλα νοσοκομεία αναισθησιολόγους, 6

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

που εκπαίδευσαν τους δικούς μας. «Έχουν μειωθεί πάρα πολύ οι διακομιδές ασθενών στην Αθήνα. Ελάχιστα πλέον περιστατικά χρειάζεται να φύγουν, αφού όλες σχεδόν οι εγχειρίσεις πραγματοποιούνται και εδώ. Για να καταλάβετε, τον τελευταίο χρόνο μόνο, γίνανε περίπου 3.000 εγχειρίσεις μεσαίας και μεγάλης βαρύτητας, περιπτώσεις για τις οποίες άλλοτε σίγουρα θα έπρεπε να διακομισθούν οι ασθενείς στην Αθήνα, για να γίνουν οι εγχειρίσεις εκεί», μας λέει ο κ. Κατσιφαράκης, ο οποίος δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει πως «έχουν έρθει

Για το ίδιο θέμα μίλησε στο «Ε» και ο Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας, κ. Χριστόφορος Θεοδώρου, ο οποίος μας ενημέρωσε και πιο συγκεκριμένα για τα είδη των δύσκολων εγχειρίσεων μεσαίας και μεγάλης βαρύτητας που γίνονται πλέον στο Βοστάνειο, όπως αυτές στον εγκέφαλο και στην σπονδυλική στήλη. «Είναι αλήθεια πως οι διακομιδές στην Αθήνα έχουν μειωθεί πολύ. Πλέον πολλές εγχειρίσεις και μάλιστα δύσκολες περιπτώσεις, όπως εγχειρίσεις όγκου στον εγκέφαλο, αιματωμάτων, σπονδυλικής στήλης, λαπαροσκοπικών επεμβάσεων, θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις κ.ά, γίνονται εδώ με ασφάλεια και απόλυτη επιτυχία. Αποφεύγεται έτσι ο κίνδυνος της μεταφοράς, καθώς και το χάσιμο χρόνου», ενώ ανέφερε και πως «με απόφαση της Διοίκησης του Νοσοκομείου και κατόπιν συνεργασίας των γιατρών, εξειδικευμένοι αναισθησιολόγοι μάς επισκέφθηκαν κατ’ επανάληψη και εκπαίδευσαν δικούς μας, οι οποίοι πλέον μπορούν να αναλάβουν επίσης πολύ δύσκολες περιπτώσεις».

Δύσκολες επεμβάσεις

Για τη δουλειά τους, μας μίλησαν και κάποιοι από τους γιατρούς που πραγματοποιούν αυτού του δύσκολου βαθμού εγχειρίσεις, όπως ο κ. Ευρυβιάδης Μπαϊραμίδης, ειδικός νευρολόγος, και ο κ. Γιάννης Κακαδέλλης, χειρουργός του θώρακος. Συγκεκριμένα, ο κ. Μπαϊραμίδης μας εξήγησε πως στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης μετά τον ερχομό του ίδιου και του κ. Γεράσιμου Φραγκάκη, οι οποίοι διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις και την εμπειρία, γίνονται εγχειρίσεις όλων των ειδών που έχουν να κάνουν με την ειδικότητα του νευροχειρουργού. Ειδικότερα, κάθε βδομάδα πραγματοποιούνται σχεδόν δύο χειρουργεία σχετικά με την σπονδυλική στήλη, τις βαλβίδες υδροκεφάλου, την σπονδυλοδεσία του αυχένα, τραύματα στο κεφάλι και αιματώματα. Πολύ σημαντική εξέλιξη είναι οι εγ-

χειρίσεις όγκου του εγκεφάλου, τις οποίες αναλαμβάνει ο ίδιος, καθώς και ο κ. Γεράσιμος Φραγκάκης. «Πιο πολύ ασχολούμαι με την ογκολογία, χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι δεν αναλαμβάνω και εγχειρίσεις άλλου τύπου, όπως σπονδυλικής στήλης. Μέσα σε λίγους μήνες έχουμε εγχειρίσει οκτώ όγκους εγκεφάλου και έχουν πάει πάρα πολύ καλά όλες οι περιπτώσεις. Πριν λίγες μέρες μάλιστα είχαμε μια περίπτωση όγκου στην πίσω παραεγκεφαλίδα. Την πέμπτη μέρα, ο ασθενής ήταν καλά και πήρε εξιτήριο» υπογράμμισε ο κ. Μπαϊραμίδης. Ενώ για το έργο των θωρακοχειρουργών, αλλά και για την επέκταση και αναβάθμιση του Βοστάνειου, μας μίλησε ο κ. Κακαδέλλης, ειδικός θωρακοχειρουργός. Να σημειωθεί πως η χειρουργική θώρακος ξεκίνησε στο Βοστάνειο το 2010 σχεδόν παράλληλα με τη νευροχειρουργική και είναι μια ειδικότητα που περιλαμβάνει τις χειρουργικές παθήσεις των ενδοθωρακικών οργάνων, δηλαδή των πνευμόνων συμπεριλαμβανομένης και της καρδιάς. «Οι περισσότερες εγχειρίσεις αφορούν καρκίνους του πνεύμονα και του οισοφάγου. Ο κόσμος πρέπει να μάθει πως για τις περιπτώσεις του καρκίνου στον πνεύμονα, δεν υπάρχει πια τίποτα τόσο από το προεγχειρητικό έλεγχο όσο και από τη μετεγχειρητική φροντίδα, στο οποίο το Βοστάνειο να μην μπορεί να ανταπεξέλθει», ενώ συμπλήρωσε πως «επίσης, ασχολούμαστε με τη χειρουργική του θυμού αδένος και με περιπτώσεις προβλημάτων του πνευμονοθώρακα». Στο τέλος όμως, ο κ. Κακαδέλλης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο ότι το Βο-

στάνειο θα πρέπει να αναβαθμιστεί σε τριτοβάθμιο περιφερειακό νοσοκομείο, παίρνοντας περιστατικά και από τα τριγύρω νησιά, που μέχρι σήμερα φεύγουν Αθήνα, αφού για να δικαιολογούνται σε ένα νοσοκομείο θέσεις γιατρών, πρέπει να υπάρχει πληρότητα στον κόσμο. «Οι εγχειρίσεις αυτού του είδους είναι σπάνιες. Δεν επαρκεί ο πληθυσμός της Μυτιλήνης, με αποτέλεσμα πολλές φορές να καθόμαστε. Αν το Νοσοκομείο ενταχθεί στα τριτοβάθμια και επεκταθεί, θα παίρνουμε περιστατικά και από τα τριγύρω νησιά, κάτι το οποίο και τα νοσοκομεία της Αθήνας θα αποσυμφορήσει και εμείς θα λειτουργούμε καλύτερα», υπογράμμισε ο ίδιος.

Ο κ. Ευρυβιάδης Μπαϊραμίδης, ειδικός νευρολόγος

Κι άλλα, κι άλλα…

Θετικές πάντως είναι και οι εξελίξεις στο κομμάτι των πρόωρων γεννών που παλαιότερα για να αντιμετωπισθούν, αποστέλλονταν στην Αθήνα. Ειδικότερα, η Μονάδα Νεογνών έχει επανδρωθεί με εξειδικευμένο και αυτή προσωπικό, και με μια πεπειραμένη παιδίατρο, έτσι ώστε περιπτώσεις προωρότητας να αντιμετωπίζονται εδώ, χωρίς κίνδυνο. Ωστόσο, προσωρινά λόγω εγκυμοσύνης της παιδιάτρου, κάποιες περιπτώσεις θα συνεχίζουν για ασφάλεια να διακομίζονται στην Αθήνα, ώσπου να μπορέσει η παιδίατρος να επιστρέψει στα καθήκοντά της. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως εντός ολίγου πρόκειται να λειτουργήσει και ο νέος αξονικός τομογράφος. Εξέλιξη που θα συντελέσει στο να μειωθούν και άλλο τα περιστατικά που θα χρειάζεται να διακομισθούν στην Αθήνα, αφού οι γιατροί θα έχουν στα χέρια τους ένα εργαλείο

Ο κ. Γιάννης Κακαδέλλης, χειρουργός του θώρακος

υψηλής τεχνολογίας και μεγάλης ακρίβειας, που θα δείχνει λεπτομέρειες τις οποίες δεν μπορούσαν να εντοπίσουν από τα μέχρι στιγμής υπάρχοντα μηχανήματα. Από όσο φαίνεται πάντως, στις προθέσεις της Διοίκησης και των γιατρών είναι οι εκπαιδεύσεις των γιατρών να συνεχιστούν έτσι ώστε σε λίγα χρόνια να μην χρειάζονται καθόλου διακομιδές, κάτι το οποίο σαφώς θα οδηγήσει στην ολοκληρωτική αναβάθμιση του Νοσοκομείου.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η χρήση του πελματογράφου στην καταγραφή και αποκατάσταση των παθήσεων του ποδιού και των μυοσκελετικών δυσλειτουργιών Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΤΑΚΑΣ*

μελέτη των πιέσεων που ασκούνται στο πόδι από το υπερκείμενο σωματικό βάρος σε σχέση με την επιφάνεια στήριξης, δεν είναι υπόθεση των τελευταίων ετών. Από τους πρώτους που εκδήλωσαν ενδιαφέρον, με την μαθηματική προσέγγιση, ήταν ο Αρχιμήδης , ο Αριστοτέλης και ο Ιπποκράτης. Πολύ αργότερα, ο Borelli (1679) ήταν ανάμεσα στους πρώτους που ανέπτυξαν τη μελέτη της βάδισης. Οι πρώτες εργασίες σχετικά με την ανάλυση βαδίσματος, εμφανίζονται από τον Marey (1873), με μέθοδο πολλαπλών φωτογραφιών, με διαφορετικό χρονισμό. Η μεγαλύτερη ώθηση δόθηκε πολύ αργότερα από τον Amar (1916), με την κατασκευή της πρώτης πλατφόρμας καταγραφής πελματιαίων πιέσεων. Κατόπιν δημοσιεύονται και τα πρώτα συμπεράσματα: «Η εμβιομηχανική του άκρου ποδός, δεν είναι σωστό να μελετάται διαφορετικά, παρά μόνο σε σχέση με την εμβιομηχανική ολοκλήρου του σώματος και ιδιαίτερα με αυτήν του κάτω άκρου.» (Du Vries). Η τεχνολογική επανάσταση, δεν άφησε ανεπηρέαστη τη μελέτη των πελματιαίων πιέσεων, αφήνοντας στο παρελθόν, συσκευές, όπως το πελματοσκόπιο, Harris & Beath τάπητα κτλ., αντικαθιστώντας τις με τους σημερινούς πελματογράφους.

Πελματογράφος

Ο πελματογράφος αποτελείται από την συσκευή μέτρησης των πελματιαίων πιέσεων, η οποία συνήθως είναι ένας τάπητας με χιλιάδες αισθητήρες κατανομής πιέσεων, τον υπολογιστή για την αποθήκευση των δεδομένων, την οθόνη για την παρουσίαση των αναλύσεων και το πρόγραμμα ή λογισμικό που ακολουθεί τον πελματογράφο. 8

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Μέτρηση Πελματιαίων Πιέσεων

Με τον πελματογράφο υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης στατικής και δυναμικής μέτρησης. Κατά την στατική μέτρηση (ασθενής σε όρθια στάση), προτιμάται η ελεύθερη στάση. Κατά τη δυναμική μέτρηση, ο εξεταζόμενος βαδίζει με φυσιολογική ταχύτητα, χωρίς βοήθεια, πάνω στον τάπητα καταγραφής πιέσεων.

Πελματογράφημα

Τα δεδομένα ενός στατικού πελματογραφήματος, μας παρέχουν πληροφορίες σχετικά με: ➤ τις υψηλές πελματιαίες πιέσεις που ασκούνται στο πέλμα, καθώς και το μέσο όρο αυτών ➤ την ισορροπία του ασθενούς (stabilometry) σε σχέση με το κέντρο βάρους του σώματος του, ή για το κάθε πόδι ξεχωριστά, ➤ την επιφάνεια στήριξης ➤ τη θέση όπου βρίσκεται η πτέρνα (βλαισότης) σε σχέση με ➤ το πρόσθιο τμήμα του ποδιού ➤ τη φόρτιση της ποδικής καμάρας Πληθώρα δεδομένων έχουμε από τη δυναμική μέτρηση, όπου εκτός από τα παραπάνω, δίνεται επιπλέον ανάλυση, σχετικά με: Το χρόνο παραμονής των πελματιαίων πιέσεων Κινηματογραφική ανάλυση του βηματισμού Κατηγοριοποίηση του βηματισμού σε φάσεις (gait cycle) Το μέσο όρο των πελματιαίων πιέσεων σε γραμμή (COP line) Ανάλυση και σύγκριση μεταξύ βηματισμών Επιμέρους ξεχωριστή ανάλυση για οποιαδήποτε ανατομική περιοχή

Κλινική Εφαρμογή του Πελματογραφήματος Τα δεδομένα που λαμβάνονται από τη μέτρηση των πελματιαίων πιέσεων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση καθώς και για τους μετέπειτα χειρισμούς (θεραπεία) σε ασθενείς με μεγάλη ποικιλία διαταραχών του ποδιού, που συνδέονται με νευρολογικές ή/και μυοσκελετικές δυσλειτουργίες, οι οποίες προσβάλλουν παιδιά και ενήλικες. Παραδείγματα: 1. Στο πεδίο των αθλητικών κακώσεων. Είναι δυνατόν μέσω πελματογραφήματος, να εντοπιστούν τυχόν παραλλαγές της ενδογενούς κινητικότητας. Σύνδρομα κόπωσης, τενοντίτιδες και φυσικά μεγαλύτερο κόστος σε ενέργεια από τους μύες, είναι μερικά από τις συνέπειες. Είναι λογικό ότι οι παραπάνω επιπτώσεις δεν αφορούν μόνο τον άκρο πόδα αλλά και όλη την κινητική αλυσίδα (γόνατο, ισχίο, μέση). 2. Στο παιδιατρικό πεδίο. Πολλές διαταραχές της βάδισης με έσω / έξω στροφή του ισχίου, βλαισοπλατυποδία, προσαγωγή του μεταταρσίου, ραιβοποδία, πλατυποδία, ιπποποδία, νευρολογικές παθήσεις, είναι μερικές από τις ενδείξεις για πελματογράφημα. 3. Μεταβολικές παθήσεις, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης και τις επιπλοκές που επιφέρει εις τον άκρο πόδα. Ο εντοπισμός των πελματιαίων πιέσεων θεωρείται ύψιστης σημασίας για τον περιορισμό των εξελκώσεων και κατ’ επέκταση των ακρωτηριασμών. 4. Στο χειρουργικό τομέα. Πελματογράφημα γίνεται ιδιαίτερα σε επεμβάσεις σε ανατομικές περιοχές των μεταταρσίων και δακτύλων, όπου πλέον οι φορτίσεις θα είναι διαφορετικές.

5. Στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, όπου υπάρχουν δυσμορφίες και προπέτεια των μεταταρσίων κεφαλών, με έμπροσθεν μετανάστευση ινολιπώδους ιστού. 6. Παθήσεις του ποδιού, όπως η πτώση των μεταταρσίων, συχνή πάθηση κυρίως των γυναικών, γαμψοδακτυλία, άκανθα πτέρνας, πελματιαία απονευρίτιδα. 7. Άλλες παθήσεις που προσβάλουν την παρεγκεφαλίδα και την ισορροπία. Πραγματικά ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι αρκετά μακρύς, με το καθένα παράδειγμα να αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο. Είναι σημαντική η εξέταση των πελματιαίων πιέσεων όχι μόνο σαν υποστήριξη της εκάστοτε διάγνωσης, αλλά πολύ περισσότερο σαν οδηγός της εκάστοτε θεραπείας. Η προσωπική εμπειρία από τη χρήση του πελματογράφου τα οκτώ τελευταία χρόνια, με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αρκετές επώδυνες παθήσεις του ποδιού αντιμετωπίζονται με επιτυχία, όπως και πολλές από τις μυοσκελετικές παθήσεις που εμφανίζουν οι ασθενείς, όπως πόνους στα γόνατα, στο ισχίο, στην οσφυϊκή μοίρα, ακόμα και στον αυχένα, έχουν την αιτία στην μη σωστή κατανομή των πιέσεων στα πόδια. Η αποκατάσταση της ισορροπίας στα κάτω άκρα, επαναφέρει το σκελετικό σύστημα στην σωστή του θέση, αποφορτίζοντας τις μυοσκελετικές διαταραχές. Υ.Γ. Τα πέλματα που κατασκευάζονται με βάση τα δεδομένα που συλλέγουμε από τον πελματογράφο, αντιστοιχούν ακριβώς στις ανάγκες κάθε ασθενούς. Δεν έχουν καμία σχέση με τα ανώνυμα βιομηχανικά πέλματα που βρίσκουμε στο εμπόριο. * Ο Δημήτρης Π. Τάκας είναι Φυσιοθεραπευτής Πανεπιστημίου Βρυξελλών.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Διάγνωση της στεφανιαίας νόσου με μεθόδους της Πυρηνικής Ιατρικής Γράφει ο Δρ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΥΝΤΑΣ*

υρηνική Ιατρική είναι η ιατρική ειδικότητα που χρησιμοποιεί την ακτινοβολία του πυρήνα για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Οι εξετάσεις της Πυρηνικής Ιατρικής, που ονομάζονται σπινθηρογραφήματα, είναι ανώδυνες, ασφαλείς, ακίνδυνες και αποτελεσματικές. Για το λόγο αυτό, χιλιάδες παρόμοιες εξετάσεις γίνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, προσφέροντας μοναδικές πληροφορίες για τη λειτουργία του οργανισμού και την κατάσταση της υγείας σας. Το σπινθηρογράφημα καρδιάς είναι μία ιατρική εξέταση στην οποία χρησιμοποιούνται ειδικά μηχανήματα πυρηνικής ιατρικής, που ονομάζονται γ-κάμερες και μία μικρή ποσότητα ραδιοσεσημασμένης ουσίας, που ονομάζεται ραδιοφάρμακο και είναι συνήθως το θάλλιο ή το τεχνήτιο. Το ραδιοφάρμακο είναι εντελώς ακίνδυνο και επιβαρύνει με ελάχιστη ακτινοβολία τον εξεταζόμενο. Χορηγείται ενδοφλέβια ώστε να απεικονίσει την αιμάτωση της καρδιάς. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αναγνωρίσει περιοχές οι οποίες έχουν μειωμένη παροχή αίματος, ως αποτέλεσμα στένωσης των αγγείων που παρέχουν αίμα στο μυοκάρδιο και ονομάζονται στεφανιαία αγγεία. Όπως είναι γνωστό, η νόσος των αγγείων αυτών, που ονομάζεται στεφανιαία νόσος, αποτελεί τη μάστιγα του δυτικού κόσμου, καθόσον περίπου οι μισοί από τους άνδρες και το 1/3 των γυναικών πάνω από την ηλικία των 40 ετών, θα αναπτύξουν κάποια στένωση στα στεφανιαία αγγεία τους, εξαιτίας συνήθως της αθηροσκλήρωσης. Η απλή δοκιμασία κόπωσης, παρόλον ότι είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος για την ανίχνευση της στεφανιαίας νόσου, σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορεί να θέσει τη σωστή διάγνωση. Ως εκ τούτου, σε αμφίβολες περιπτώσεις αλλά και σε ανθρώπους που δεν μπορούν να υποβληθούν σε δοκιμασία κόπωσης, προτιμάται το σπινθηρογράφημα καρδιάς. Το σπινθηρογράφημα παρέχει πολύ περισσότερες πληροφορίες και είναι σαφώς ικανότερο στο να διαγνώσει τη νόσο. Ακόμη, το σπινθηρογράφημα καρδιάς χρησιμοποιείται σε ασθενείς που είναι γνωστό (π.χ. από στεφανιογραφία) ότι πάσχουν από στεφανιαία νόσο, ώστε να ανιχνεύσουμε το υπεύθυνο για την 10

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

ισχαιμία αγγείο και να προβούμε κατόπιν σε αγγειοπλαστική, στη διάνοιξη δηλαδή της στένωσης με το γνωστό «μπαλονάκι». Επίσης, σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο, το σπινθηρογράφημα χρησιμοποιείται για να εκτιμήσουμε την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής θεραπείας ή της επεμβατικής αντιμετώπισης της νόσου.

Πώς γίνεται το σπινθηρογράφημα καρδιάς; Το σπινθηρογράφημα καρδιάς συνήθως συνδυάζεται με τη γνωστή δοκιμασία κόπωσης. Στο τέλος της άσκησης, όταν ο εξεταζόμενος έχει φτάσει στο υψηλότερο για την ηλικία του, επίπεδο καρδιακών παλμών, γίνεται η ένεση του ραδιοφαρμάκου και ακολούθως ξαπλώνει κάτω από τη γ-κάμερα, η οποία απεικονίζει την αιμάτωση των διαφόρων τμημάτων της καρδιάς. Με τον τρόπο αυτό, ακόμη και μικρές περιοχές στις οποίες υπάρχει μειωμένη παροχή αίματος λόγω στένωσης, είναι δυνατόν να ανιχνευθούν και να εκτιμηθεί με ακρίβεια η εντόπιση και έκτασή τους. Καθόσον το ραδιοφάρμακο προσλαμβάνεται μόνο από υγιή κύτταρα, περιοχές που έχουν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου και δεν αιματώνονται πλέον, μπορούν εύκολα να εντοπιστούν και να εκτιμηθεί η έκτασή τους. Κατά τα τελευταία χρόνια, η μέθοδος της σπινθηρογραφικής απεικόνισης της καρδιάς έχει εξελιχθεί, ώστε να μπορούμε να κάνουμε τομογραφία του μυοκαρδίου, να «κόψουμε» δηλαδή την εικόνα της καρδιάς σε λεπτές φέτες, ώστε να εκτιμήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια την ακεραιότητα της αιμάτωσης όλων των καρδιακών τοιχωμάτων. Εάν ο ασθενής δεν μπορεί να υποβληθεί σε δοκιμασία κόπωσης λόγω ορθοπεδικών προβλημάτων στη μέση ή στα κάτω άκρα, μειωμένης αντοχής, ιλίγγου ή άλλης πάθησης, μπορούμε εναλλακτικά να φέρουμε την καρδιά σε κατάσταση κόπωσης χορηγώντας ειδικό φάρμακο και επιτυγχάνοντας τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα, με τον εξεταζόμενο απλώς ξαπλωμένο στο εξεταστικό κρεβάτι. Στον τομέα, τέλος, της πρόγνωσης, δηλαδή της εκτίμησης πιθανών μελλοντικών προβλημάτων και καρδιακών επεισοδίων (μελλοντικό έμφραγμα του μυοκαρδίου, αιφνίδιος θάνατος από καρδιακή νόσο, κλπ.), το σπινθηρογράφημα

καρδιάς παρέχει μοναδικές πληροφορίες, παραμένοντας σήμερα η αναντικατάστατη μέθοδος εκλογής για την εκτίμησή των. Έχει αποδειχθεί ότι στην περίπτωση ενός φυσιολογικού σπινθηρογραφήματος καρδιάς, ακόμη και εάν υπάρχουν γνωστές από τη στεφανιογραφία, βλάβες, ο εξεταζόμενος κινδυνεύει από ένα μελλοντικό καρδιακό πρόβλημα σχεδόν όσο και ο υγιής γενικός πληθυσμός (αυτοί που δεν πάσχουν από στεφανιαία νόσο). Συμπερασματικά, θα μπορούσε να λεχθεί ότι το σπινθηρογράφημα καρδιάς, με εμπειρία πάνω από 30 χρόνια χρήσης του, υπερέχει σαφώς των υπολοίπων διαγνωστικών μεθόδων στην ασφάλεια, ευκολία και ταχύτητα εκτέλεσης, είναι αναίμακτο και γίνεται πάντοτε χωρίς να απαιτείται νοσηλεία. Παρέχει στον καρδιολόγο μοναδικές πληροφορίες όσον αφορά την ύπαρξη ή μη στεφανιαίας νόσου, την έκταση και τοπογραφία της και επιπλέον δίνει αναντικατάστατες προγνωστικές πληροφορίες για την πρόληψη πιθανών μελλοντικών καρδιακών επεισοδίων και επιπλοκών. Στο εργαστήριο Πυρηνικής Ιατρικής της «Ιατρικής Διάγνωσης Λέσβου», εκτελούνται σπινθηρογραφήματα καρδιάς με τη χρήση τελευταίας τεχνολογίας τομογραφικής γ-κάμερας. Το εργαστήριο λειτουργεί στην οδό Ελ. Βενιζέλου 22, στο Μακρύ Γιαλό. Παράλληλα, υπάρχει συνεχής on-line διασύνδεση, μέσω συστήματος τηλεϊατρικής, με το Κέντρο Πυρηνικής Ιατρικής «Ιπποκράτης» στη Θεσσαλονίκη, το μεγαλύτερο και πλέον αξιόπιστο στον τομέα του στη Βόρεια Ελλάδα. Πολλά άλλα όργανα και παθήσεις του ανθρώπινου οργανισμού μπορούν να διερευνηθούν με τις εξετάσεις της Πυρηνικής Ιατρικής. Για οποιαδήποτε πληροφορία μπορείτε να απευθύνεστε στους υπεύθυνους του κέντρου, καθημερινά από τις 9:00 έως τις 21:00 στο τηλέφωνο 22510 42101. * Ο Δρ. Δημήτριος Μπούντας είναι Πυρηνικός Ιατρός, Διδάκτωρ ΑΠΘ. E-mail: dibu@in.gr

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Αποκατάσταση Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ* Εισαγωγικά - Παράγοντες Κινδύνου

Διάγνωση και κλινική εικόνα

Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) είχε αναγνωριστεί από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας, υπό τον Ιπποκρατικό όρο «αποπληξία». Ο όρος ΑΕΕ περιγράφει την αιφνίδια ανάπτυξη νευρολογικού ελλείμματος σαν συνέπεια της παθολογικής προσβολής (απόφραξη ή αιμορραγία) αιμοφόρων αγγείων εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την προσβολή εγκεφαλικών περιοχών που αιματώνονται από τα ανωτέρω αγγεία. Σήμερα τα ΑΕΕ αποτελούν σοβαρότατη πάθηση, που συχνά οδηγεί σε θάνατο (τρίτη αιτία θνητότητας στις ανεπτυγμένες χώρες) ή σοβαρή μορφής αναπηρία. Μόνο στη χώρα μας κάθε χρόνο, προσβάλλονται περίπου 25.000 ασθενείς από ΑΕΕ. Πιο κάτω παρατίθενται συνοπτικά οι βασικότεροι παράγοντες κινδύνου, εκ των οποίων σπουδαιότερος είναι η αρτηριακή υπέρταση.

Ο θεράπων ιατρός αρχικά διαχωρίζει αν πρόκειται για ισχαιμικό ή αιμορραγικό επεισόδιο και αποκλείει παθήσεις που η κλινική εικόνα τους, μοιάζει με ΑΕΕ. Στην κλινική εικόνα του ΑΕ, μπορεί να υπάρχουν κινητικές διαταραχές (παράλυση της μιας πλευράς του σώματος, απώλεια εκούσιου ελέγχου της κίνησης, πτώση της γωνίας του στόματος ή παραμόρφωση του προσώπου), διαταραχές αντανακλαστικών και σπαστικότητα σε συγκεκριμένους μύες, διαταραχές αισθητικότητας, διαταραχές ελέγχου της ούρησης και της αφόδευσης, αδυναμία επικοινωνίας - λόγου, ελλείμματα όρασης και διαταραχές μνήμης, αντίληψης και πράξης. Στη διάγνωση βοηθούν και εργαστηριακά μέσα και κυρίως η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, η μαγνητική αρτηριογραφία κ.ά.

Αποκατάσταση ασθενών με ΑΕΕ - Γενικές αρχές

Παράγοντες κινδύνου για Α.Ε.Ε. Που δεν αλλάζουν

Που αλλάζουν δυνητικά

Που τροποποιούνται

Ηλικία

Παχυσαρκία

Υπέρταση

Φύλο

Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας

Κολπική μαρμαρυγή

Γενετική προδιάθεση

Χρήση αλκοόλ

Διαβήτης

Φυλή / Εθνικότητα

Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης

Λιπίδια

Αντισυλληπτικά

Κάπνισμα Στένωση καρωτίδων

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Κάθε ασθενής ύστερα από σωστή αξιολόγηση των λειτουργικών και νευρολογικών ελλειμμάτων, πρέπει να ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης που σχεδιάζεται από το Φυσίατρο με βάση τη σοβαρότητα των ελλειμμάτων του. Στόχος της θεραπείας είναι η αναβάθμιση του λειτουργικού επιπέδου του ασθενούς, καθώς και η εκπαίδευση εκείνου και της οικογένειας του σχετικά με την πάθηση, αλλά και τις δυνατές επιπλοκές. Στα πλαίσια της αποκατάστασης του ασθενούς, έμφαση δίνεται στη βελτίωση της φυσικής κατάστασής του, ενώ αξιολογείται για τη χορήγηση κατάλληλων βοηθημάτων για τις μετακινήσεις και τις ανάγκες της καθημερινότητας. Εξαιρετικά σημαντική είναι η πρόληψη νέου ΑΕΕ, αλλά και η πρόληψη και αντιμετώπιση συνοδών παθήσεων (π.χ. φλεβική θρόμβωση, κατακλίσεις, κατάθλιψη). Παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη στον ασθενή, ενώ σε δεύτερο χρόνο εκπαιδεύεται στην αυτοεξυπηρέτηση και στην ανεξαρτησία του, όπως και στην κοινωνική του επανένταξη.

γραμμα δίνεται έμφαση στην ενδυνάμωση του κάτω άκρου με σκοπό την προετοιμασία του στα πλαίσια της επανεκπαίδευσης βάδισης (με τη βοήθεια του θεραπευτή και βοηθημάτων). Η εξάσκηση του ασθενούς στο ειδικό ποδήλατο παθητικής κινητοποίησης, συνδράμει στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και μυϊκή ενδυνάμωση. Ταυτόχρονα, αντιμετωπίζονται διαταραχές ιδιοδεκτικότητας - αισθητικότητας, όπως και γνωσιακές διαταραχές (διαταραχές μνήμης, ελλείμματα προσοχής, προσανατολισμού). Εργοθεραπεία: Επικεντρώνεται στη λειτουργική αποκατάσταση του άνω άκρου καθώς και στη βελτίωση της ικανότητας του ασθενούς για αυτοεξυπηρέτηση. Λογοθεραπεία: Συντελεί στη διόρθωση της δυσκαταποσίας και δυσαρθρίας (διαταραχές κατάποσης και επικοινωνίας) συνέπεια του εγκεφαλικού, μειώνοντας τον κίνδυνο εισρόφησης.

Αποκατάσταση ΑΕΕ στην οξεία φάση (πρώιμη Αποκατάσταση) Η αποκατάσταση του ασθενούς ξεκινά άμεσα μετά το συμβάν είτε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), είτε σε παθολογική ή νευρολογική κλινική του νοσοκομείου. Υπό την καθοδήγηση του Φυσιάτρου - Ιατρού Αποκατάστασης, ο θεραπευτής αρχίζει αναπνευστική κινησιοθεραπεία στον ασθενή, με σκοπό την απομάκρυνση των βρογχικών εκκρίσεων για αποφυγή επιπλοκών, τοποθετεί τον ασθενή σε σωστή θέση και στάση στο κρεβάτι για την πρόληψη εισρόφησης αλλά και κατακλίσεων (σε συνεργασία με τους νοσηλευτές). Επιπρόσθετα, μπορεί να χρειαστεί εφαρμογή ναρθήκων και ειδικών μαξιλαριών για την πρόληψη ρικνώσεων, ενώ πραγματοποιούνται ασκήσεις εύρους κίνησης στα άνω και κάτω άκρα του ασθενούς επί κλίνης με σκοπό τη διατήρηση της κίνησης των αρθρώσεων και την τόνωση των μυϊκών ομάδων που επλήγησαν.

Αποκατάσταση ΑΕΕ στην υποξεία και χρόνια φάση Στα κέντρα Αποκατάστασης ή στη μονάδα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, ο Φυσίατρος συνεργάζεται με τους θεραπευτές (φυσικοθεραπευτές, κινησιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές), τους κοινωνικούς λειτουργούς, τους τεχνίτες ορθοπαιδικών μηχανημάτων, ψυχολόγους και νοσηλευτές με στόχο την επανένταξη του ασθενούς στη ζωή. Η Αποκατάσταση είναι µια επανορθωτική μαθησιακή διαδικασία, η οποία επιταχύνει και μεγιστοποιεί την ανάρρωση. Κινησιοθεραπεία: Μετά τις αναπνευστικές ασκήσεις και στην επανεκπαίδευση σε καθιστή θέση, ακολουθεί η ενδυνάμωση του υγιούς μέρους του σώματος και του κορμού, ενώ γίνονται ασκήσεις στο ημίπληκτο μέρος, έτσι ώστε να μπορεί ο ασθενής να κάθεται και να σηκώνεται χωρίς βοήθεια. Στο πρό-

Εφαρμογή ναρθήκων και ορθωτικών μηχανημάτων: Απαραίτητη για την πρόληψη ρικνώσεων, την υποβοήθηση της λειτουργίας παρετικών μυών, αλλά και την ορθοστάτηση και βάδιση σε μερικούς ασθενείς. Ψυχογενείς διαταραχές: Η εγκεφαλική βλάβη μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη (post-stroke depression) και άλλες ψυχικές διαταραχές. Η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία μπορεί να βελτιώσει τόσο την ψυχική κατάσταση του ασθενούς, όσο και τη συνεργασία του στην αποκατάσταση. Αντιμετώπιση σπαστικότητας: Η εμφάνιση σπαστικότητας (κινητική διαταραχή που προκαλεί συσπάσεις μυών και διαταραχή της ομαλής κίνησης), δυσχεραίνει την αποκατάσταση του ασθενούς και αυξάνει τον πόνο του. Η έγχυση ενδομυϊκά αλλαντοτοξίνης (Botox ή Dysport), αποτελεί κρίσιμη θεραπευτική παρέμβαση, που σε συνδυασμό με την κινησιοθεραπεία, τη χρήση φυσικών μέσων και τη φαρμακευτική αγωγή, συντελεί στην αναχαίτιση της σπαστικότητας.

Συμπερασματικά Η σωστή αντιμετώπιση του ασθενούς με ΑΕΕ, δεν τελειώνει με την έξοδο του από το νοσοκομείο, αλλά οι ασθενείς επωφελούνται μιας συνεχιζόμενης θεραπείας και χρόνιας ιατρικής παρακολούθησης στα πλαίσια της αποκατάστασης. Η ιατρική αποκατάσταση μειώνει τις επιπλοκές που σχετίζονται με τη νόσο, βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και των φροντιζόντων του, αλλά και αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς. * Ο Αθανάσιος Τσιβγούλης είναι Φυσίατρος - Ιατρός Αποκατάστασης, European Board PM&R certified, Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών. Ε-mail: nasost02@yahoo.gr 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ Ε. ΚΑΤΣΑΒΕΛΛΗΣ*

ο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (helicobacter pylori) είναι ένα μικρόβιο που μπορεί να αποικίσει διάφορες περιοχές στο στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Προκαλεί φλεγμονή στο τοίχωμα του στομάχου (χρόνια γαστρίτιδα) και συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη έλκους στομάχου και δωδεκαδακτύλου, καρκίνου και MALT λεμφώματος στομάχου, αν και 80% των ανθρώπων με ελικοβακτηριδίο στο στομάχι, δεν θα εμφανίσουν ποτέ συμπτώματα. Το ελικοβακτηρίδιο πήρε το όνομά του από τις ελληνικές λέξεις έλικα (λόγω του σχήματός του) και πυλωρός (το τελευταίο τμήμα του στομάχου πριν την αρχή του λεπτού εντέρου). Η ανακάλυψη του μικροοργανισμού αυτού οφείλεται κυρίως στην έρευνα δύο Αυστραλών γιατρών, των Dr Barry J. Marshall και Dr J. Robin Warren στο Περθ της Αυστραλίας πριν από 25 χρόνια. Για την ανακάλυψή τους αυτή, οι δύο γιατροί τιμήθηκαν το 2005 με το βραβείο Νομπέλ. Η λοίμωξη από ελικο-

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

βακτηρίδιο του πυλωρού, είναι πολύ συχνή. Υπολογίζεται πως στη Δύση, 25% του πληθυσμού είναι θετικό για ελικοβακτηρίδιο, ενώ το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο στις αναπτυσσόμενες χώρες και αυτό σχετίζεται κυρίως με τις συνθήκες υγιεινής στις χώρες αυτές. Ο τρόπος μετάδοσης του μικροβίου δεν έχει αποσαφηνισθεί. Φαίνεται πως μάλλον μεταδίδεται από άτομο σε άτομο δια της στοματικής ή κοπρανοστοματικής οδού (δηλαδή με σταγονίδια αέρα, μολυσμένα χέρια, με το σάλιο…). Η μόλυνση γίνεται συνήθως στην παιδική ηλικία. Το ελικοβακτηρίδιο θα προκαλέσει στο στομάχι του ανθρώπου, μια χρόνια φλεγμονή (γαστρίτιδα), η οποία στο 80-90% των ασθενών δεν θα προκαλεί συμπτώματα. Ένα 10-15%, κάποια στιγμή στη ζωή του θα αναπτύξει έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου. To ελικοβακτηριδίο σχετίζεται με πιθανότητα 1-2% ανάπτυξης καρκίνου στομάχου και λιγότερο από 1% ανάπτυξης MALT λεμφώματος κατά τη διάρκεια της ζωής. Το ελικοβακτηρίδιο μπορεί να προκαλέσει προκαρκινικές αλλοιώσεις στο στομάχι (ατροφία, μετάπλαση, δυσπλασία…), η ανακάλυψη των οποίων και η παρακολούθηση των ατόμων με τις αλλοιώσεις αυτές, μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση του καρκίνου του στομάχου. Η διάγνωση της λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο, γίνεται με διάφορους τρόπους. Κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης, λαμβάνονται δείγματα από το στομάχι και εξετάζεται το αν υπάρχει το μικρόβιο. Η γαστροσκόπηση έχει το πλεονέκτημα πως θα δείξει και αν το μικρόβιο έχει προκαλέσει προκαρκινικές αλλοιώσεις στο στομάχι, που θα πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά διαστήματα στο μέλλον για να προληφθεί η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στομάχου. Η διάγνωση του μικροβίου μπορεί επίσης να γίνει με εξέταση αίματος, τεστ αναπνοής, που έχει ευαισθησία ισάξια με την ενδοσκόπηση για τη διάγνωση της λοίμωξης, και με τεστ κοπράνων. Η θεραπεία της λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, γίνεται με συνδυασμό 3 φαρμάκων και διαρκεί 10-14 ημέρες. Τα φάρμακα αυτά τα αποτελούν 2 αντιβιοτικά (αμοξυκιλλίνη, κλαριθρομυκίνη) και ένα φάρμακο για το στομάχι. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται όλο και πιο συχνά αντίσταση στα αντιβιοτικά και γίνεται όλο και πιο δύσκολη η εκρίζωση του μικροβίου. Ο έλεγχος της επιτυχίας της θεραπείας, πρέπει να γίνεται ένα μήνα μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με τεστ αναπνοής. * Ο Ιωάννης Ε. Κατσαβέλλης είναι Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Ενδοσκόπος πεπτικού συστήματος, ειδικευθείς στη Γαστρεντερολογική Κλινική του Γ.Ν.Π. Πειραιά «Τζάνειο».

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η Πολυκλινική «ΕΛΕΥΘΩ» μας ενημερώνει Αιμορροϊδοπάθεια

Του Δρ. ΝΤΟΡΙΝ ΓΚΑΒΡΑ

ι αιμορροΐδες είναι μια πάρα πολύ συχνή πάθηση και χρήζουν θεραπείας μόνο όταν υπάρχουν συμπτώματα (όπως: αιμορραγία, πόνος, πρόπτωση δια του δακτυλίου με κνησμό και αυξημένη παραγωγή βλέννης). Η θεραπεία των αιμορροΐδων στην αρχική φάση, είναι συντηρητική: καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, αλλαγή των συνηθειών της αφόδευσης, αποφυγή της βαριάς εργασίας και της παρατεταμένης ορθοστασίας. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις εφαρμόζονται πιο εξειδικευμένες θεραπείες, όπως: σκληροθεραπεία, κρυοθεραπεία ή περίδεση με ελαστικούς δακτυλίους. Πρόκειται για αναίμακτες τεχνικές που δεν απαιτούν νοσηλεία. Προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν θεραπεύουν οριστικά την πάθηση. Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι επίμονα. Οι βασικές επεμβάσεις για τις αιμορροΐδες, είναι: - Η αιμορροϊδεκτομή (Milligan Morgan): η κλασική μέθοδος και η μόνη κατά την οποία αφαιρούνται οι αι-

μορροϊδικοί όζοι. Είναι η πιο ριζική αλλά και η πιο τραυματική απ’ όλες τις τεχνικές. Εκτελείται υπό γενική ή επισκληρίδια αναισθησία, απαιτεί νοσηλεία τουλάχιστον μιας ημέρας, έχει αυξημένο μετεγχειρητικό πόνο και αναγκάζει τον ασθενή σε λήψη αναλγητικών φαρμάκων για αρκετές μέρες μετά. Επιστροφή στην εργασία είναι δυνατή μετά από περίπου 7-10 ημέρες, όμως η επούλωση των τραυμάτων μπορεί να διαρκέσει 3-4 εβδομάδες. Ωστόσο έχει τα καλύτερα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου και επιλέγεται στις περιπτώσεις με πολύ προχωρημένο στάδιο. - Η μέθοδος ΗΑL συνίσταται στον εντοπισμό και την απολίνωση με ράμματα των αγγείων που τροφοδοτούν τις αιμορροΐδες. Γίνεται με υπερηχογραφικό έλεγχο και έχει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο. Ο ασθενής επέρχεται του νοσοκομείου την ίδια μέρα και τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά εφόσον γίνεται η κατάλληλη επιλογή των περιστατικών. - Η μέθοδος LONGO είναι μια σχετικά νέα μέθοδος και αποτελεί σήμερα τη βα-

σική εναλλακτική της ριζικής αιμορροϊδεκτομής. Ένα ειδικά σχεδιασμένο αυτόματο συρραπτικό εργαλείο μιας χρήσεως, χρησιμοποιείται για να αφαιρέσει κυκλοτερώς μια λουρίδα της ορθοπρωκτικής περιοχής, ενώ αυτόματα συρράπτει το χάσμα χωρίς να αφήνει ανοικτό τραύμα. Έτσι η παροχή του αίματος προς τις αιμορροΐδες, διακόπτεται με έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος επειδή στο σημείο δεν υπάρχουν νευρικές απολήξεις. Η επέμβαση εκτελείται υπό νάρκωση και ο ασθενής παραμένει στην κλινική για λίγες ώρες. Η λήψη αναλγητικών είναι σπάνια και η επιστροφή στην εργασία είναι άμεσα εφικτή. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί στα περισσότερα περιστατικά και έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. * Ο Ντορίν Γκαβράς είναι Γενικός Χειρουργός στην Πολυκλινική «ΕΛΕΥΘΩ».

Επεμβάσεις Πλαστικής Χειρουργικής Της Δρ. ΘΩΜΑΪΔΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

σύγχρονη Ελληνίδα προσέχει ολοένα και περισσότερο την εμφάνισή της και καταφεύγει πολύ πιο εύκολα σήμερα στον πλαστικό χειρουργό, με σκοπό να διορθώσει οποιαδήποτε ατέλεια στο σώμα της, αισθητικής ή λειτουργικής αιτιολογίας. Το ίδιο βέβαια ισχύει και με τους άνδρες ασθενείς, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επισκέπτονται τον πλαστικό χειρουργό με αυξανόμενους ρυθμούς. Δυσμορφίες που ξεκινούν με τη γέννηση ή προβλήματα που

οφείλονται σε επίκτητους λόγους, όπως παχυσαρκία, απώλεια βάρους, παθήσεις μαστών, εγκυμοσύνη, τραύματα, εγκαύματα, κακοήθειες, επερχόμενο γήρας και πολλά άλλα, μπορούν σήμερα να αποκατασταθούν. Οι αλματώδεις εξελίξεις στην ειδικότητα της Πλαστικής Χειρουργικής τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τη μεγάλη πρόοδο στον τομέα των βιοτεχνολογικών υλικών, έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην παραπάνω διαπίστωση.

Μπορείτε να βρείτε αναλυτικά τα άρθρα στο www.eleftho.gr

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η πλαστική χειρουργική αποκατάσταση μεγάλου εύρους προβλημάτων, μπορεί να επιλύσει ή να βελτιώσει όχι μόνο την αισθητική ή λειτουργική δυσμορφία του ασθενούς, αλλά ταυτόχρονα να ανατάξει την ψυχική του ισορροπία και τη χαμένη του αυτοπεποίθηση. Η αύξηση ή η μείωση των μαστών σε μια νέα κοπέλα με μικρομαστία ή μεγαλομαστία αντίστοιχα, η αποκατάσταση της κρεμάμενης κοιλίας σε μια γυναίκα μετά από εγκυμοσύνες, η αποκατάσταση του μαστού μετά τη μαστεκτομή σε ασθενή που πάσχει από καρκίνο μαστού, η διόρθωση της γυναικομαστίας σε έναν άνδρα, η βελτίωση των μετεγκαυματικών ουλών του προσώπου ή του σώματος και πολλά άλλα, αποτελούν επεμβάσεις ζωής για τους ασθενείς αυτούς με τεράστιο αντίκτυπο στη μετέπειτα ζωή τους. * Η Θωμαΐς Οικονόμου, MD, PhD, EBOPRAS, είναι Πλαστικός Χειρουργός στην Πολυκλινική «ΕΛΕΥΘΩ».

Συνδακτηλία και αποκατάσταση Συνδακτηλίας

Μικρομαστία και αποκατάσταση Μικρομαστίας με ενθέματα

Χρονοδρομολόγιο γυναικολογικών εξετάσεων από τη γέννησή έως την ώριμη ηλικία της γυναίκας Του Δρ. ΙΩΑΝΝΗ ΑΡΓΥΡΟΥΔΗ

πρώτη «γυναικολογική εξέταση» γίνεται ήδη από τη στιγμή της γέννησης ενός κοριτσιού μέσα στην Αίθουσα Τοκετών, από το μαιευτήρα και τον παιδίατρο. Ο επόμενος έλεγχος γίνεται στην εφηβεία, όταν αρχίζουν να εκδηλώνονται τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου. Από την ηλικία των 8-9 ετών έως 15 ετών, ελέγχεται το στήθος, η τριχοφυΐα, ο σωματότυπος, το ύψος, η θρέψη, η έναρξη και μορφή της εμμηνορρυσίας. Γύρω στα 15, πρέπει να γίνεται το εμβόλιο HPV (σε τρεις δόσεις) γνωστό και ως εμβόλιο κατά του καρκίνου της μήτρας. Ένα έτος μετά την πρώτη της σεξουαλική ολοκλήρωση, η γυναίκα πρέπει να εντάξει στη ζωή της τον Ετήσιο Προληπτικό Έλεγχο. Προτείνουμε αυτός να συνδυάζεται με μια σημαδιακή ημερομηνία (π.χ. την ημερομηνία γενεθλίων της) ώστε να μην το ξεχνάει! Περιλαμβάνει:

• Γυναικολογική Εξέταση, η οποία μπορεί να κρίνει απαραίτητη κάποια συμπληρωματική εξέταση, όπως το υπερηχογράφημα. • Pap Test: απλή κι ανώδυνη εξέταση του τραχήλου της μήτρας, που δείχνει εάν υπάρχουν ύποπτες αλλοιώσεις των κυττάρων για νεοπλασία, που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο. • Έλεγχο Μαστών: Στην ηλικία των 30-35 ετών, αρχίζει και ο έλεγχος μαστών με την ψηλάφηση και εάν χρειαστεί με υπερηχογράφημα. Η ψηλάφηση πρέπει να γίνεται από γυναικολόγο ή από γιατρό ειδικότητας σχετικής με το αντικείμενο. Η αυτοεξέταση έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι αρκετή. • Μαστογραφία: Από τα 40 έτη και μετά, αυξάνεται η εγρήγορση διότι στην ηλικία 42-70 παρατηρείται η συχνότερη εμφάνιση καρκίνου της μήτρας και των μαστών. Προστίθεται λοιπόν και η ετήσια ψηφιακή μαστογραφία, η οποία δεν επιβαρύνει πλέον το μαστό με επικίνδυ-

νη δόση ακτινοβολίας. • Μέτρηση Οστικής Μάζας: Μετά την εμμηνόπαυση, προστίθεται και η μέτρηση οστικής μάζας (DEXA) για έλεγχο της κατάστασης των οστών (Οστεοπόρωση – Οστεοπενία) μαζί με ένα κολπικό υπερηχογράφημα για τον έλεγχο του ενδομητρίου και των ωοθηκών. * Ο Ιωάννης Αργυρούδης είναι Phd. Md Μαιευτήρας – Γυναικολόγος στην Πολυκλινική «ΕΛΕΥΘΩ».

Μπορείτε να βρείτε αναλυτικά τα άρθρα στο www.eleftho.gr

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Κολονοσκόπηση χωρίς κολονοσκοπείο: Μια νέα μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου

Αξονική Κολονογραφία Γράφει ο ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ Π. ΑΜΠΑΤΖΗΣ* Ο καρκίνος του π. εντέρου Ο καρκίνος του παχέος εντέρου (π.ε.) είναι η τρίτη κατά σειράν αιτία θανάτου για τους άνδρες και η τέταρτη για τις γυναίκες. Τις περισσότερες φορές ο καρκίνος του π.ε. ξεκινά ως ένας μικρός πολύποδας. Οι μικροί πολύποδες του παχέος εντέρου είναι καλοήθεις και αν τους διαγνώσουμε εγκαίρως και τους αφαιρέσουμε, προλαμβάνουμε τον καρκίνο. Οι πολύποδες του παχέος εντέρου και ο καρκίνος στα αρχικά στάδια, μπορεί να μην έχουν συμπτώματα. Προδιαθεσικοί παράγοντες για να δημιουργηθεί καρκίνος στο παχύ έντερο, είναι το οικογενειακό ιστορικό (συγγενείς με καρκίνο στο π.ε.), η διατροφή με πολλά λιπαρά, πολύποδες του π.ε. και φλεγμονώδεις νόσοι αυτού. Διατροφή με λίγα λιπαρά και ίνες, όπως τα λαχανικά, θεωρείται ότι προστατεύει από τον καρκίνο του π.ε.. Τα κυριότερα συμπτώματα του καρκίνου του π.ε. είναι οι διαταραχές των κενώσεων (αναίτιες εναλλαγές δυσκοιλιότητας με διάρροια), η παρουσία αίματος στα κόπρανα, πόνος στην κοιλιά, αδυναμία και ανεξήγητη απώλεια βάρους. Η νόσος μπορεί να υπάρχει αρκετά χρόνια πριν παρουσιαστούν τα συμπτώματα. Είναι λοιπόν σημαντικότατη η προληπτική εξέταση του εντέρου ώστε να διαγνωστεί ένας μικρός πολύποδας ή ένας αρχόμενος καρκίνος, αφού εάν περιμένουμε να εμφανισθούν συμπτώματα, το πρόβλημα θα είναι πολύ σοβαρότερο.

Εξετάσεις για τον προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του π. εντέρου Οι εξετάσεις για τον έλεγχο του π.ε., είναι ο βαριούχος υποκλισμός, η κλασική κολονοσκόπηση και τα τελευταία χρόνια η Αξονική Κολονογραφία. Υπάρχει και μια σειρά άλλων εργαστηριακών εξετάσεων που συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση, όπως η δακτυλική εξέταση, ο έλεγχος των κοπράνων για παρουσία αίματος που δεν είναι ορατό, και κάποιοι καρκινικοί δείκτες. 18

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Ο βαριούχος υποκλισμός είναι ο πλέον κλασικός τρόπος για να ελεγχθεί το π.ε. για πολύποδες και όγκους. Θεωρείται ξεπερασμένη, χρονοβόρα, δύσκολα ανεκτή από τον εξεταζόμενο και σχετικά χαμηλής διαγνωστικής αξίας. Η κλασική κολονοσκόπηση γίνεται από τον ειδικό γαστρεντερολόγο, είναι αξιόπιστη εξέταση, μερικές φορές ενοχλητική για τον εξεταζόμενο, ώστε να απαιτείται ήπια νάρκωση.

Αξονική Κολονογραφία

Είναι μια από τις πλέον σύγχρονες απεικονιστικές εξετάσεις, που καταφέρνει να αποδίδει την εικόνα του εσωτερικού του π.ε. χωρίς να χρησιμοποιείται κολονο-

σκόπιο. Γίνεται με τη βοήθεια αξονικού τομογράφου πολλαπλών τομών με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού προγράμματος. Με την εισαγωγή ειδικού αερίου στο π.ε. ώστε να διαταθεί (δηλ. να φουσκώσει) και την ταυτόχρονη πραγματοποίηση της συνηθισμένης αξονικής τομογραφίας κοιλίας με ειδικά προγράμματα ηλ. υπολογιστών στην οθόνη του μηχανήματος, εμφανίζεται το εσωτερικό του εντέρου σαν να το βλέπουμε με το κολονοσκόπιο. Ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να μελετήσει το εσωτερικό του εντέρου μετακινώντας το εικονικό κολονοσκόπιο με μεγαλύτερη ευελιξία και χωρίς την πίεση του χρόνου, αφού ο ασθενής έχει τελειώσει τη διαδικασία της εξέτασης, η

οποία διαρκεί λίγα λεπτά της ώρας και μετά ο εξεταζόμενος μπορεί να συνεχίσει το καθημερινό του πρόγραμμα.

Πλεονεκτήματα Αξονικής Κολονογραφίας

✓ Είναι απλή και εύκολη αναίμακτη μέθοδος. ✓ Ελάχιστος κίνδυνος διάτρησης του εντέρου σε σύγκριση με την κλασσική κολονοσκόπηση. ✓ Άριστη εναλλακτική μέθοδος για ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας, που απαγορεύουν την πραγματοποίηση κολονοσκόπησης. ✓ Ηλικιωμένοι και εξαντλημένοι ασθενείς ανέχονται ευκολότερα την αξονική κολονογραφία. ✓ Μπορεί να εφαρμοσθεί σε περιπτώσεις μεγάλης στένωσης του εντέρου από όγκους, όπου δεν μπορεί να περάσει το κολονοσκόπιο. ✓ Στο 10% των κολονοσκοπήσεων ακόμα και σε φυσιολογικά έντερα, δεν είναι δυνατός ο έλεγχος ολοκλήρου του π.ε., ενώ αυτό επιτυγχάνεται με την αξονική. ✓ Με την αξονική κολονογραφία μπο-

Πολύποδας με κλασική και αξονική κολονοσκόπηση

ρούν να διαγνωστούν παθολογικά ευρήματα και εκτός του π.ε.. ✓ Δεν απαιτείται νάρκωση ή ειδική αναλγητική αγωγή ή κάποια ειδική διαδικασία μετά την εξέταση.

Μειονεκτήματα Αξονικής Κολονογραφίας ✗ Η χρήση ακτινών Χ. ✗ Μικρή πιθανότητα διάτρησης του π.ε., μια σπανιότατη επιπλοκή που στατιστικά μπορεί να συμβεί 1/10.000 περιπτώσεις (στην κλασική η πιθανότητα είναι 1/1.000). ✗ Όταν στην αξονική κολονογραφία διαγνωστεί κάποιος πολύποδας, απαιτείται η διενέργεια και της κλασικής κολονοσκόπησης. ✗ Αντενδείκνυται η αξονική κολονογραφία σε ασθενείς πάσχοντες από φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.

Σύμφωνα με μεγάλες ιατρικές μελέτες, η αξονική κολονογραφία είναι εξίσου αξιόπιστη στη διάγνωση πολυπόδων 10 χιλιοστών και άνω, καθώς και μεγαλυτέρων όγκων. Με δεδομένο ότι πολύποδες κάτω των 10 χιλιοστών θεωρούνται καλοήθεις και δεν κρίνεται απαραίτητη η αφαίρεση τους. Διεθνώς υπάρχουν διάφορες απόψεις σχετικά με την προληπτική εξέταση του π.ε.. Σε γενικές γραμμές προτείνεται ο πρώτος έλεγχος σε ηλικία 50 ετών εκτός αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του π.ε. σε συγγενείς κάτω των 40 ετών. Η επανάληψη του ελέγχου εξαρτάται από το αποτέλεσμα της πρώτης εξέτασης. Επί φυσιολογικού αποτελέσματος, η επόμενη εξέταση γίνεται σε 5 χρόνια. Αν υπάρχουν ευρήματα, ο χρόνος καθορίζεται ανάλογα με αυτά. * Ο Πολύδωρος Π. Αμπατζής είναι Ιατρός Ακτινοδιαγνώστης.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

νος. Αν εμφανίζεις συμπτώματα ακράτειας ούρων, μπορείς να επισκεφθείς έναν Ουρολόγο.

Κατηγορίες ακράτειας των ούρων

Ακράτεια ούρων Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΣ* Ορισμός

Ακράτεια ούρων είναι η ακούσια απώλεια των ούρων. Είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα: πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως δεν είναι ικανοί να ελέγξουν την ούρησή τους. Μερικοί βρίσκουν το πρόβλημα ενοχλητικό. Άλλοι το θεωρούν ανικανότητα. Πάντοτε όμως, τους κάνει να ντρέπονται. Όπως και για άλλα ευαίσθητα θέματα, έτσι και για την ακράτεια είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς. Αυτός είναι ο λόγος που μόνο 10% των ατόμων που πάσχουν από ακράτεια ούρων, ζητούν ιατρική βοήθεια. Αν πάσχεις από ακράτεια, δεν χρειάζεται να υποφέρεις σιωπηλά. Απλώς επισκέψου το γιατρό σου. Ευτυχώς η ακράτεια μπορεί σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπιστεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι που αντιμετωπίζονται για ακράτεια, είτε θεραπεύονται, είτε τα συμπτώματά τους βελτιώνονται σημαντικά. Ακόμα κι αν η θεραπεία δεν είναι πλήρως επιτυχής εξαιτίας της επίδρασης άλλων καταστάσεων, οι προσεχτικοί χειρισμοί μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν τους ασθενείς να αισθανθούν πιο άνετα και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους. Η ακράτεια δεν είναι μια κατάσταση που πρέπει να ζει κανείς μαζί.

Ποιοι μπορεί να υποφέρουν από ακράτεια ούρων

Παρόλο που και οι άντρες και οι γυναίκες μπορεί να πάσχουν από ακράτεια, 20

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Η συχνότητα στις γυναίκες είναι σχεδόν διπλάσια από τους άντρες. Στην ενήλικη ζωή, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ακράτεια λόγω της διαφορετικής ανατομίας του ουροποιητικού τους συστήματος και της ταλαιπωρίας που υφίσταται μαζί με το πυελικό έδαφος κατά τις εγκυμοσύνες και τους τοκετούς. Στους άντρες, ακράτεια μπορεί να προκαλέσουν τα προβλήματα του προστάτη, όπως η καλοήθης υπερπλασία. Οι νευρολογικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακράτεια και στα δύο φύλα. Η συχνότητα εμφάνισης της ακράτειας αυξάνεται με την ηλικία, αλλά είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η ακράτεια δεν είναι μια αναπόφευκτη πάθηση του γηράσκοντος πληθυσμού. Η ακράτεια μπορεί να απασχολήσει άτομα και των δύο φύλων ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Η μέση συχνότητα εμφάνισης της πάθησης είναι περίπου 20–30%, αυξανόμενη σε 30–40% στους μεσήλικες και φτάνοντας το 30–50% στους ηλικιωμένους. Στην παιδική ηλικία, η νυχτερινή ενούρηση, γνωστή και ως «βρέξιμο του κρεβατιού», είναι πιο συχνή στα αγόρια, αλλά υπάρχει και στα κορίτσια. Η ολική ακράτεια μέρα και νύχτα, επίσης επηρεάζει ένα ικανό ποσοστό των παιδιών. Περίπου το 10–20% των 5χρονων και το 5–7% των 10χρονων, εμφανίζουν επεισόδια νυχτερινής ενούρησης. Όπως μπορείς να συμπεράνεις, δεν είσαι μό-

Η ακράτεια μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε διάφορους τύπους: Επιτακτικού τύπου ακράτεια: Επίσης γνωστή και ως υπερδραστήρια ή νευρογενής κύστη. Είναι η πιο συχνά αναφερόμενη μορφή ακράτειας ούρων και επηρεάζει έναν στους έξι ενήλικες. Αν και εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες όσο αυξάνει η ηλικία, μπορεί να εμφανιστεί και στα δύο φύλα ανεξάρτητα της ηλικίας τους. Επιτακτικότητα (έχω ξαφνικά έντονη επιθυμία για ούρηση, που δεν μπορώ να την αναστείλω και τρέχω στην τουαλέτα για να προλάβω), συχνουρία και επιτακτική απώλεια ούρων, είναι συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης, που προκαλούνται από ανεξέλεγκτες συσπάσεις του εξωστήρα μυ της κύστης. Ανεξάρτητα από τον υπάρχοντα όγκο των ούρων, εμφανίζονται σποραδικές ανεξέλεγκτες συσπάσεις του εξωστήρα μυ, που οδηγούν σε απώλεια ούρων. Υπάρχουν πολλές αιτίες της υπερλειτουργικής ουροδόχου κύστης: νευρολογικές παθήσεις, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, η νόσος του Alzheimer ή του Parkinson, φλεγμονές του ουροποιητικού, προβλήματα του προστάτη στους άντρες και γυναικολογικά προβλήματα στις γυναίκες. Ακράτεια προσπαθείας είναι η ακούσια απώλεια ούρων, ενώ γίνεται κάποια δραστηριότητα κατά την οποία μεταφέρεται πίεση στην ουροδόχο κύστη, όπως η σωματική άσκηση, ο βήχας, το φτέρνισμα, το γέλιο, ή το σήκωμα βάρους. Εμφανίζεται όταν έχουν αδυνατίσει οι μύες του πυελικού εδάφους που στηρίζουν την ουροδόχο κύστη κι έτσι σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η ουροδόχος κύστη μπορεί να μετακινείται πιο κάτω και ο σφιγκτήρας που κλείνει τη δίοδο των ούρων προς την ουρήθρα, χάνει την υποστήριξή του και δεν μπορεί να συγκλειστεί καλά. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες, αφού η χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους και του σφιγκτήρα είναι προβλήματα που συχνά προκαλούνται

από τις φυσικές αλλαγές της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της εμμηνόπαυσης (η μείωση των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση μπορούν να αδυνατίσουν το σφιγκτήρα μυ). Κι άλλα γυναικολογικά προβλήματα είναι παράγοντες κινδύνου γι’ αυτό τον τύπο της ακράτειας, όπως και η παχυσαρκία. Οι άντρες εμφανίζουν αυτού του τύπου την ακράτεια συνήθως μετά τη ριζική χειρουργική αφαίρεση του προστάτη για καρκίνο και σπανιότερα μετά την απλή προστατεκτομή για καλοήθη υπερπλασία, όταν μεγάλοι προστάτες εμποδίζουν την έξοδο των ούρων. Επίσης, ο σακχαρώδης διαβήτης και οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού μπορούν να προκαλέσουν αυτό τον τύπο της ακράτειας. Μεικτού τύπου ακράτεια είναι η συνύπαρξη επιτακτικού τύπου και ακράτειας προσπαθείας. Είναι ο πιο συχνός τύπος ακράτειας στις γυναίκες. Νυχτερινή ενούρηση είναι η ακούσια απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του ύπνου. Είναι συχνή στα παιδιά και στους ασθενείς προχωρημένης ηλικίας. Τα μωρά δεν γεννιούνται με την ικανότητα να ελέγχουν την ούρησή τους. Καθώς μεγαλώνουν, αποκτούν τον έλεγχο στις μυϊκές ομάδες που απαιτείται. Ακράτεια από υπερπλήρωση: Οι

ασθενείς αυτοί δεν μπορούν να αδειάσουν την κύστη τους από τα ούρα. Ικανή ποσότητα ούρων παραμένει εντός αυτής (αναφέρεται ως υπόλειμμα ούρων), η οποία οδηγεί σε συχνουρία. Οι ασθενείς είναι σαν να βγάζουν κάθε φορά ένα «ξεχείλισμα» των ούρων. Η μείωση της χωρητικότητας της κύστης κατά τη σύσπασή της, είναι επηρεασμένη λόγω χαλάρωσης - υποτονικότητας του εξωστήρα μυ, ή νευρικής βλάβης, ή λόγω της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη στους άντρες. Λειτουργική ακράτεια: Είναι ο πιο κοινός τύπος ακράτειας στους ηλικιωμένους, των οποίων η ουροδόχος κύστη λειτουργεί κανονικά, αλλά αυτοί είναι ανίκανοι να φτάσουν στην τουαλέτα εγκαίρως λόγω κινητικής, πνευματικής αναπηρίας ή δυσκολίας επικοινωνίας. Παροδική ακράτεια είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση που μπορεί να προκληθεί από φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος ή του κόλπου, όγκους του κατωτέρου ουροποιητικού ή των άλλων στοιχείων της πυέλου, ή από σοβαρή δυσκοιλιότητα. Ακράτεια ούρων μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε γυναίκες με συρίγγια του ουροποιητικού μετά από χειρουργικό τραύμα, εργώδη τοκετό, κακοήθειες της πυέλου, ή ακτινοβολία αυτής. Τέλος, μπορεί να προκληθεί από φάρμα-

κα, όπως τα διουρητικά, τα υπναγωγά, τα μυοχαλαρωτικά, τα ναρκωτικά (μορφίνη), τα αντιισταμινικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιψυχωσικά, ή οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου.

Θεραπεία Η απώλεια ούρων μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να σταματήσει ή να περιοριστεί, αφού ο γιατρός βρει την αιτία της, αλλά καμιά μεμονωμένη θεραπεία δεν δουλεύει σε κάθε ασθενή με ακράτεια. Οι Ουρολόγοι μπορούν να διαλέξουν την καλύτερη λύση για κάθε ασθενή βάσει των τριών προοπτικών θεραπείας, ήτοι την συμπεριφορική θεραπεία, τη φαρμακευτική αγωγή και τη χειρουργική αντιμετώπιση.

Συμπεριφορική θεραπεία Απλές αλλαγές στις συνήθειές μας, είναι συνήθως η πρώτη προσέγγιση σε θεραπεία και είναι πολύ αποτελεσματικές σε πολλές περιπτώσεις. Περιλαμβάνουν τροποποιήσεις στη δίαιτά μας, μείωση των υγρών πριν τον ύπνο και επανεκπαίδευση ελέγχου της κύστης χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους, σημαντικότερες των οποίων είναι οι ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους και η βιοανάδραση.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Οι ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους, γνωστές και ως ασκήσεις Kegel, βοηθάνε στην ισχυροποίηση των μυών γύρω από την ουρήθρα, έτσι ώστε τα ούρα να μπορούν να κρατιούνται περισσότερο μέσα στην κύστη και οι απώλειες να είναι πολύ πιο δύσκολες ακόμα και μετά από πίεση. Αυτές οι ασκήσεις είναι πολύ εύκολο να γίνουν. Αν ο γιατρός σας συστήσει να κάνετε ασκήσεις Kegel, καλά είναι να καθοδηγηθείτε από έναν εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή, που θα σας διδάξει μια σειρά ασκήσεων, όπως να συσπάτε συγκεκριμένους μύες και να παραμένετε έτσι μετρώντας για κάποια δευτερόλεπτα και μετά να τους χαλαρώνετε. Επαναλαμβάνοντας με υπομονή πολλές φορές την ημέρα για ένα ικανό διάστημα αυτές τις απλές ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους, θα δείτε μεγάλη βελτίωση στον έλεγχο της κύστης σας. Η βιοανάδραση βοηθάει τους ασθενείς να συνειδητοποιήσουν σήματα από το σώμα τους, ιδίως από το κατώτερο ουροποιητικό. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να επαναποκτήσουν έλεγχο των μυών στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Η βιοανάδραση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους φυσιοθεραπευτές για να διδάξουν τις ασκήσεις των πυελικών μυών. Ο συνδυασμός βιοανάδρασης και ασκήσεων Kegel μπορεί να βελτιώσει αισθητά ή και σχεδόν να εκμηδενίσει τόσο την ακράτεια προσπαθείας όσο και την επιτακτικού τύπου ακράτεια. Η ηλεκτροδιέγερση είναι χρήσιμη σε προβλήματα των νεύρων. Η μέθοδος χρησιμοποιεί ηλεκτρικά ερεθίσματα μέσω ηλεκτροδίων, είτε εξωτερικών είτε και εμφυτευμένων στον ασθενή, ώστε να ερεθίσει τα νεύρα που ελέγχουν τον εξωστήρα μυ και τον σφιγκτήρα.

Φαρμακευτική θεραπεία Η συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να μην είναι ικανή από μόνη της να ελέγξει τα συμπτώματα της ακράτειας. Διάφορες φαρμακευτικές θεραπείες είναι διαθέσιμες για την αντιμετώπιση της ακράτειας, ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί. Τα αντιχολινεργικά είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα για την 22

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

ακράτεια. Μειώνουν τις συσπάσεις του εξωστήρα μυ όταν η κύστη είναι μερικώς γεμάτη. Όντας χαλαρή, η κύστη μπορεί να γεμίσει περισσότερο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να βιώνουν λιγότερο επιτακτικότητα, να χρειάζεται να πάνε λιγότερες φορές στην τουαλέτα και να έχουν λιγότερες και σπανιότερες απώλειες ούρων. Φάρμακα που αυξάνουν τον τόνο του σφιγκτήρα και βελτιώνουν την εγκράτεια. Κάποιοι τύποι αντικαταθλιπτικών μπορεί μερικές φορές να βοηθάνε στη χαλάρωση μυϊκών ομάδων και στο σταμάτημα νευρικών σημάτων που προκαλούν συσπάσεις της κύστης. Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται ενίοτε και για την αντιμετώπιση της νυχτερινής ενούρησης στα παιδιά. Τα οιστρογόνα (κολπικά υπόθετα) μπορεί να βοηθήσουν μερικές μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η αντιδιουρητική ορμόνη (ρινικό σπρέι) μειώνει την παραγωγή ούρων και χρησιμοποιείται κυρίως στη θεραπεία της νυχτερινής ενούρησης. Αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται αν η ακράτεια οφείλεται σε λοιμώξεις.

Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι θεραπείας Ενέσεις ογκοκατακτητικών ουσιών Καταλαμβάνοντας χώρο, υποστηρίζουν και συμπιέζουν το σφιγκτήρα βοηθώντας τον να επιτυγχάνει ικανοποιητική σύγκλιση για εγκράτεια των ούρων. Συσκευές Υπάρχουν διάφορες συσκευές για την ακράτεια. Αυτές περιλαμβάνουν: Προθέματα και δακτύλιοι που τοποθετούνται ενδοκολπικά, βοηθώντας να μην υποχωρεί η κύστη κατά τις πιέσεις και έτσι να αποφεύγεται η απώλεια ούρων στην προσπάθεια. Πρέπει να αλλάζονται τακτικά. Τεχνητός σφιγκτήρας κυρίως για τους άντρες. Η συσκευή τοποθετείται χειρουργικά γύρω από την ουρήθρα. Με ένα κουμπί φουσκώνει ή ξεφουσκώνει για να κλείνει ή να ανοίγει τη δίοδο της ουρήθρας για την έξοδο των ούρων.

Ουρηθρικό πώμα: Ένα μικρό κωνικό πώμα τοποθετείται στο έξω στόμιο της ουρήθρας και αφαιρείται κάθε φορά κατά την ούρηση. Πάνες διαφόρων ειδών και μεγεθών χρησιμοποιούνται ακόμα και μόνο γύρω από το στόμιο της ουρήθρας για να κρατούν τον ασθενή στεγνό.

Χειρουργική αποκατάσταση

Όταν όλες οι πιο απλές μέθοδοι αποτύχουν, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η τελική επιλογή. Κι εδώ ο στόχος είναι η ανάρτηση - στήριξη της ουρήθρας και του αυχένα της κύστης και η αποκατάσταση -το δυνατόν- της ανατομίας της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ευρέως οι ταινίες ελεύθερες τάσης για την προαναφερθείσα ανάρτηση της ουρήθρας. Η μέθοδος είναι πολύ απλή χειρουργικά, με νοσηλεία μόλις μιας ημέρας με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Εκτός αυτού πρέπει να διορθωθούν στην ίδια επέμβαση, και τυχόν άλλες παθήσεις που διαταράσσουν την ανατομία της περιοχής, όπως κυστεοκήλη, ορθοκήλη, πρόπτωση μήτρας. Οι επεμβάσεις αυτές είναι διακολπικές. Τέλος, υπάρχουν και οι ανοιχτές επεμβάσεις με υπερηβική προσπέλαση και πιο μόνιμα αποτελέσματα, όπου τα όργανα που χρειάζεται, καθηλώνονται σε σταθερά οστεοσυνδεσμικά σημεία της πυέλου.

Συμπέρασμα

Η ακράτεια ούρων είναι μια αντιμετωπίσιμη πάθηση. Δεν χρειάζεται να περιμένεις μέχρι να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής σου. Ζήτησε ιατρική βοήθεια και επένδυσε στην ανεξαρτησία σου. * Ο Βασίλης Μουτζούρης είναι Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνει η επέμβαση του καταρράκτη Ο

καταρράκτης είναι μία συνηθισμένη πάθηση των ματιών, η οποία συνίσταται στη θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του οφθαλμού.

Φλοιώδης καταρράκτης

Πυρηνικός καταρράκτης

O καταρράκτης είναι ένα φυσικό αποτέλεσμα γήρανσης. Συνήθως εμφανίζεται μετά την 6η δεκαετία και η συχνότητα του αυξάνει στην 7η και 8η δεκαετία της ζωής. Σπανιότερα μπορεί να παρατηρηθεί σε νεαρούς ενήλικες ή ακόμη και σε παιδιά. Η εμφάνιση και η εξέλιξή του, διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Μπορεί να περάσουν μήνες ή και χρόνια μέχρι ο καταρράκτης να φθάσει σε σημείο που να επηρεάσει σημαντικά την όραση. Σπανιότερα μπορεί να αναπτυχθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από τραυματισμό, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή άλλα μεταβολικά νοσήματα.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Τα συμπτώματα του καταρράκτη διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Σε μερικούς ασθενείς παρατηρείται μείωση της κεντρικής όρασης. Άλλοι ασθενείς αναφέρουν μειωμένη όραση τη νύχτα, ενώ κάποιοι διαμαρτύρονται για δυσκολία στην οδήγηση λόγω θάμβους από τα φώτα των αυτοκινήτων από το αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας ή έχουν δυσκολία στο διάβασμα και ευαισθησία στο φως του ήλιου. Άλλοι ομάδα ασθενών παραπονιέται ότι τα χρώματα φαίνονται ξεθωριασμένα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι πότε πρέπει να γίνει η επέμβαση; Η παλιά άποψη, που δυστυχώς ακόμη και σήμερα υπάρχει σε πολλούς ότι πρέπει ο καταρράκτης να ωριμάσει για να γίνει η επέμβαση, είναι λανθασμένη. Και τούτο γιατί η επέμβαση γίνεται με τη μέθοδο της φακοθρυψίας κατά την οποία ένας μικροσκοπικός στυλεός εισέρχεται μέσα στον οφθαλμό διαμέσω μιας μικροσκοπικής τομής. Ο στυλεός αυτός με τη βοήθεια υπέρηχου, θρυμματίζει τον καταρράκτη και με τη βοήθεια αναρρόφησης αναρροφώνται τα θραύσματα. Όταν ο καταρράκτης παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να γίνει η επέμβαση, τότε σκληραίνει με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια του υπερήχου για να θρυμματιστεί. Το αποτέλεσμα είναι να ταλαιπωρείται ο υπερκείμενος κερατοειδής χιτώνας από το ακουστικό κύμα των υπερήχων και να εμφανίζεται οίδημα του κερατοειδούς. Το οίδημα του κερατοειδούς προκαλεί θαμπάδα τις πρώτες μετεγχειρητικές μέρες και μετά σταδιακά υποχωρεί. Γενικά όμως ο παραμελημένος καταρράκτης κάνει την επέμβαση πιο εργώδη και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.

Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΜΑΛΛΙΑΣ* Tα τελευταία δύο χρόνια, η τεχνολογία έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο και σε πολλά κέντρα γίνεται η επέμβαση του καταρράκτη με ακόμη μικρότερη τομή 1,8 mm σε αντίθεση με την ευρέως χρησιμοποιούμενη τομή των 3 mm. Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνονται τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, αφού η τομή επουλώνεται γρηγορότερα, ο μετεγχειρητικός αστιγματισμός μειώνεται και η πιθανότητα μόλυνσης μειώνεται περαιτέρω. Με τη μέθοδο αυτή, είναι ωφέλιμο να γίνεται η επέμβαση έγκαιρα πριν σκληρύνει ο καταρράκτης. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει αμέσως μετά την αρχική διάγνωση του καταρράκτη, να γίνεται η επέμβαση. Ο οφθαλμίατρος θα κρίνει κατά πόσο ο καταρράκτης μειώνει την οπτική οξύτητα του ασθενούς, το πόσο σκληρός είναι ο καταρράκτης (ο πυρηνικός καταρράκτης είναι συνήθως πιο σκληρός από τον φλοιώδη) και την συνύπαρξη και άλλων παθήσεων (διαβήτης, ωχροπάθεια, γλαύκωμα) και θα συμβουλεύσει κατάλληλα τον ασθενή για το πότε πρέπει να γίνει η επέμβαση. * Ο Ιωάννης Α. Μάλλιας είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Μετεκπαιδευθείς στην Οφθαλμολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Columbia των ΗΠΑ, Διευθυντής της Οφθαλμολογικής Κλινικής του Mediterraneo Hospital.

Πρόληψη σε οφθαλμολογικά προβλήματα Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΖΟΥΜΠΟΥΛΗ*

ερικά από τα πλέον σοβαρά προβλήματα οράσεως, μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα πριν προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στον οφθαλμό. Θα μιλήσουμε για Α) το Χρόνιο Γλαύκωμα και Β) τη Γεροντική Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας.

Η πρόληψη του Χρόνιου Απλού Γλαυκώματος

(υπάρχουν και άλλες μορφές γλαυκώματος) Τι σημαίνει Χρόνιο Γλαύκωμα: Σταδιακή καταστροφή του οπτικού νεύρου του οφθαλμού, με επακόλουθο την σταδιακή βλάβη του περιφερειακού οπτικού πεδίου αρχικά και μετά κεντρικά. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε συνήθως από αυξημένη πίεση του οφθαλμού είτε από αγγειακής αιτιολογίας βλάβη του οπτικού νεύρου (σπανίως υπάρχει και χωρίς αυξημένη πίεση του οφθαλμού). Το επικίνδυνο είναι ότι στα αρχικά στάδια του, δεν υπάρχουν συμπτώματα και η όραση είναι καλή. Με συνέπεια να μην το αντιλαμβάνεται το άτομο που πάσχει. Ένας στους δυο με αυξημένη πίεση του οφθαλμού, δεν το γνωρίζει! Επιβαρυντικοί παράγοντες: Η κληρονομικότητα, αγγειακοί παράγοντες (διαβήτης, υπέρταση κ.ά.). Μπορεί όμως να συμβεί και σε ένα άτομο υγιές και χωρίς κληρονομικότητα. Η πρόληψη γίνεται με: 1) μέτρηση της πίεσης του οφθαλμού (κυρίως μετά τα 35-40 έτη), 2) έλεγχο του οπτικού νεύρου του βυθού (με βυθοσκόπιση), 3) Γωνιοσκόπιση, 4) παχυμετρία κερατοειδούς, 5) σε υψηλή πίεση ή σε υποψία βλάβης του οπτικού νεύρου , προχωράμε στην εξέταση των οπτικών πεδίων και αν χρειαστεί σε οπτική τομογραφία του οπτικού νεύρου (OCT). Αυτές οι δύο εξετάσεις συνυπολογίζονται. Η αντιμετώπιση γίνεται με χορήγηση κολλυρίων που μειώνουν την πίεση του οφθαλμού. Δεν διορθώνονται οι υπάρχουσες βλάβες του νεύρου παρά μόνο προλαμβάνουμε τις επόμενες. Σε περίπτωση όπου η θεραπευτική αγωγή δεν αρκεί ή

υπάρχει μεγάλη επιδείνωση των οπτικών πεδίων, προχωράμε σε εγχείρηση γλαυκώματος ή λέιζερ κ.ά.

Γεροντική Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας

Εμφανίζεται συνήθως σε άτομα άνω των 60 ετών λόγω γήρανσης των κυττάρων της ωχράς κηλίδας. Η ωχρά κηλίδα βρίσκεται στο βυθό του οφθαλμού, κοντά στο οπτικό νεύρο. Είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση, η όποια και βλάπτεται σε βλάβη της ωχράς κηλίδας. Επιβαρυντικοί παράγοντες: Η ηλικία, ο διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια κ.ά. Οτιδήποτε δηλαδή επιβαρύνει την κατάσταση των αγγείων του σώματος άρα και του οφθαλμού. Η πιθανότητα προσβολής αυξάνεται με την ηλικία. Επίσης η μεγάλη έκθεση στο ηλιακό φως χωρίς προστασία με απορροφητικά γυαλιά ηλίου. Μικρό ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα. Πρόληψη: Στα άτομα άνω των 56 ετών κυρίως (αλλά και σε μικρότερα) πρέπει να ελέγχεται και ο βυθός του οφθαλμού (βυθοσκόπηση). Εκεί βρίσκεται η ωχρά κηλίδα, το νεύρο του οφθαλμού και αγγεία. Εάν χρειαστεί, προχωράμε και σε οπτική τομογραφία (OCT). Μορφές: Υπάρχουν πολλών ειδών μορφές εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, π.χ. η ξηρά μορφή, η υγρά μορφή, η μεμβράνη της ώχρας, η οπή της ώχρας κ.ά. Αντιμετώπιση: Εξαρτάται από το είδος και τη βαρύτητα της πάθησης. Στην ξηρά μορφή (το 80 % των ασθενών), η αντιμετώπιση περιορίζεται στη βελτίωση της κατάστασης των αγγείων, στη λήψη ειδικών βιταμινών και ιχνοστοιχείων (αντιοξειδωτικών) και στην προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία. Στην υγρά μορφή (το 15 % των ασθενών), γίνονται ενδοϋαλοειδικές ενέσεις. Στη μεμβράνη και στην οπή πιθανώς να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. * Η Ελένη Ζουμπούλη είναι Χειρούργος Οφθαλμίατρος, τ. Επιμελήτρια του ΕΣΥ, υποψ. Διδάκτωρ στη «Φυσιολογία του οφθαλμού».

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

νδιαφέρον για τον άνθρωπο και την υγεία του. Με αυτούς τους στόχους ιδρύθηκε, το 1978, η «Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης» από 15 εξέχοντες ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων και αναπτύχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς νοσηλευτικούς οργανισμούς στο χώρο της Βόρειας Ελλάδας. Εδώ και 34 χρόνια, η «Γενική Κλινική» παρέχει υψηλής ποιότητας νοσηλευτικές και διαγνωστικές υπηρεσίες. Με επιστημονική εξειδίκευση και με ιατρική τεχνολογία αιχμής, νοσηλεύονται κάθε χρόνο περισσότεροι από 20.000 ασθενείς, ενώ άλλοι 30.000 εξυπηρετούνται στα εξωτερικά ιατρεία και εργαστήρια. Με ευαισθησία και σεβασμό απέναντι στις ανάγκες του για ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, κατανόησης και προθυμίας. Για τη «Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης», οι νοσηλευόμενοι δεν είναι πελάτες. Είναι ασθενείς. 2006. Μια νέα εποχή ξεκινά για τη «Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης». Μέλος πλέον της Euromedica, του μεγαλύτερου ιατρικού Ομίλου στην Ελλάδα, η Κλινική συνδυάζει την επιστημονική εμπειρία τριών δεκαετιών με την επιχειρηματική τεχνογνωσία του Ομίλου. Αλλάζει όψη εξωτερικά και εσωτερικά. Εκσυγχρονίζει τον ιατρικό εξοπλισμό της. Δημιουργεί νέα τμήματα. Εκσυγχρονίζει και ενισχύει τα ήδη υπάρχοντα. Λειτουργεί εξωτερικά ιατρεία καλύπτοντας τις ανάγκες πρωτοβάθμιας φροντίδας της περιοχής. Πρωτοπορεί με νέες επεμβατικές μεθόδους. Εισάγει νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Περισσότεροι άνθρωποι την εμπιστεύονται καθημερινά. Όχι μόνο επειδή με 247 κλίνες, 18 υπερσύγχρονα χειρουργεία και 2 πλήρως εξοπλισμένες μονάδες εντατικής θεραπείας βρίσκεται σε 24ωρη ετοιμότητα για κάθε περιστατικό, αλλά κυρίως επειδή νοσηλεύει κάθε ασθενή με ανθρώπινο, προσωπικό ενδιαφέρον.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η «Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης» εξειδικεύεται στους παρακάτω τομείς: Τομέας καρδιάς: Καρδιολογικό, αιμοδυναμικό, καρδιοχειρουργικό θωρακοχειρουργικό Χειρουργικός τομέας: Χειρουργικό, μαιευτικό – γυναικολογικό, ορθοπεδικό, νευροχειρουργικό, ουρολογικό, αγγειοχειρουργικό, πλαστική χειρουργική, ωτορινολαρυγγολογικό, οφθαλμολογικό, παιδοχειρουργικό, γναθοχειρουργικό Παθολογικός τομέας: Παθολογικό, γαστρεντερολογικό, αιματολογικό, πνευμονολογικό, νευρολογικό, ογκολογικό, νεογνολογικό – παιδιατρικό, μονάδα παρακολούθησης νεογνών, ρευματολογικό Διαγνωστικά Εργαστήρια: Αξονικός τομογράφος 64 τομών, ακτινολογικό – ακτινοδιαγνωστικό μαστογραφίας, αγγειογραφικό ψηφιακής αγγειογραφίας αξονική στεφανιογραφία αξονική αγγειογραφία, ενδοσκοπήσεων, μαγνητικός τομογράφος 1,5 Tesla, νευροφυσιολογίας, ουροδυναμικό, προληπτικού ελέγχου (Check – up), υπέρηχοι – Triplex καρδιάς Triplex αγγείων – υπέρηχοι λοιποί, ωρηλά, μικροβιολογικό, παθολογοανατομικό. Εξωτερικά Ιατρεία Μικροβιολογικό Εργαστήριο Ακτινολογικό Εργαστήριο Παθολογοανατομικό Εργαστήριο Φυσικοθεραπευτήριο.

Πρωτοπορίες της «Euromedica Γενικής Κλινικής Θεσσαλονίκης»: ● Πρώτοι στην Ελλάδα εισήγαμε τον Αξονικό Τομογράφο 64

τομών. Πλεονέκτημα και διαφορά του από κοινούς αξονικούς τομογράφους, ότι συμπληρώνει και υποκαθιστά κάποιες επεμβατικές-διαγνωστικές εξετάσεις, οι οποίες μέχρι σήμερα απαιτούσαν εισαγωγή καθετήρων ή ενδοσκοπίων μέσα στο σώμα, όπως: - στεφανιογραφίες (6.000 αξονικές στεφανιογραφίες μέχρι στιγμής) - αγγειογραφίες - γαστροσκοπήσεις - κολονοσκοπήσεις ● Πρώτοι στην Ελλάδα εισήγαμε τη μέθοδο της κολονοσκόπησης με κάψουλα για τη διερεύνηση των παθήσεων του λεπτού εντέρου και τη διερεύνηση και τη θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, ελέγχοντας με λεπτομέρεια: - ολόκληρο το παχύ έντερο

- τη λήψη βιοψιών - την αφαίρεση πολυπόδων ● Κέντρο Παχυσαρκίας: Άτομα βάρους ακόμη και 200 κιλών αδυνατίζουν με τη βοήθεια χειρουργικών επεμβάσεων όπως: - γαστρικό δακτύλιο - γαστρική παράκαμψη - γαστρικό μανίκι ● Εξειδικευμένο κέντρο αντιμετώπισης χειρουργικών παθήσεων Ήπατος, Παγκρέατος και Χοληφόρων ● Κέντρο κοχλιακών και ακουστικών εμφυτευμάτων, που εφαρμόζει σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές. Ένα θαύμα της σύγχρονης τεχνολογίας και το μοναδικό παράδειγμα τεχνικής υποκατάστασης μιας βασικής, ίσως της βασικότερης, αίσθησης επικοινωνίας, όπως είναι η ακοή. ● Το μεγαλύτερο ιδιωτικό οφθαλμολογικό κέντρο στη Βόρειο Ελλάδα.

ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ (ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ) ● 3 αίθουσες ψηφιακού στεφανιογράφου – αγγειογράφου ● Καθετηριασμοί στεφανιαίων αγγείων [στεφανιογραφία] για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς σκοπούς με τοποθέτηση stent, θρομβεκτομή ● αθηρεκτομή [αγγειοπλαστική] ● Διαδερμική εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) ● Βιοψίες μυοκαρδίου ● Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη ● Τοποθέτηση βηματοδοτών

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ● Εφημερεύει καθημερινά επί 24ώρου βάσεως ● Στεφανιαία μονάδα με 11 κλίνες ● Καρδιολογικό τμήμα με Κλινική καρδιακής ανεπάρκειας ● Υποστηρίζεται από την αρτιότερη στη Βόρειο Ελλάδα, εξειδικευμένη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας [Μ.Ε.Θ.] ● Προληπτικός έλεγχος (check up) ● Τακτικά εξωτερικά ιατρεία με δυνατότητα πλήρους καρδιαγγειακού ελέγχου ● Αντιμετώπιση επειγόντων καρδιολογικών παθήσεων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ● Δοκιμασίας κόπωσης ● Έγχρωμου δισδιάστατου και τρισδιάστατου (3D) διαθωρακικού υπερηχοκαρδιογραφήματος - Triplex ● Διοισοφάγειου υπερηχοκαρδιογράφου ● Ηλεκτροκαρδιογραφίας και 24ωρης καταγραφής Holter Monitor ● Δυναμικής υπερηχοκαρδιογραφίας (stress echo) ● Δοκιμασίας ανάκλισης (Tilt Test) ● Αξονικής Στεφανιογραφίας

ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ - ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ● 3 υπερσύγχρονες αίθουσες χειρουργείων ● Επεμβάσεις παράκαμψης στεφανιαίων αγγείων [bypass] με πάλλουσα καρδιά [off pump] ● Αντικατάσταση ή πλαστική βαλβίδων καρδιάς με συμβατική τεχνική (μέση στερνοτομή και εξωσωματική κυκλοφορία) ή ενδοσκοπικά. Σε βαριά πάσχοντες ασθενείς ενδοαυλική ή διακορυφαία τοποθέτηση βαλβίδας χωρίς μέση στερνοτομή και εξωσωματική κυκλοφορία ● Σύγκλειση μεσοκολπικής ή μεσοκοιλιακής επικοινωνίας με συμβατική ή ενδοσκοπική τεχνική ● Ανευρύσματα αορτής ● Διαχωρισμός αορτής ● Όγκοι καρδιάς ● Χειρουργική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής ● Χειρουργική καρδιακής ανεπάρκειας [με συστήματα υποβοήθησης (τεχνητή καρδιά) ή ανευρυσματεκτομής εμφύτευση βλαστοκυττάρων] ● Όγκοι πνευμόνων και μεσοθωρακίου 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ● 8 αίθουσες Γενικών Χειρουργείων, που υποστηρίζονται από 4 ενδοσκοπικούς πύργους ● Ανοικτές και λαπαροσκοπικές επεμβάσεις ● Εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων, laser, υπερήχων και όλων των ειδών διαθερμίες ● Υποστήριξη από το παθολογοανατομικό τμήμα [ταχείες βιοψίες], το γαστρεντερολογικό τμήμα [διεγχειρητικές ενδοσκοπήσεις] και το ακτινολογικό τμήμα [διεγχειρητικές απεικονιστικές εξετάσεις] Αντιμετωπίζονται παθήσεις: • Ορθοπεδικές • Χειρουργικής ογκολογίας • Ουρολογικές • Οφθαλμολογικές • Ωτορυνολαρυγγολογικές • Νευροχειρουργικές • Αγγειοχειρουργικές • Μαστού • Θυροειδούς • Οισοφάγου, στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου, πρωκτού • Ήπατος, Παγκρέατος και χοληφόρων αγγείων • Ενδοκρινών αδένων • Τοποθέτηση δακτυλίου παχυσαρκίας λαπαροσκοπικά • Αρτηριακού συστήματος • Φλεβικού Συστήματος • Παθήσεις του αυχένα • Πλαστικής Χειρουργικής προσώπου και σώματος • Χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου του Parkinson

ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΟΝΟΥ Λειτουργεί εξειδικευμένο Ιατρείο Πόνου, στο οποίο εφαρμόζονται θεραπείες για κάθε μορφή χρόνιου επίμονου πόνου. Ενδεικτικά αναφέρονται μερικά είδη πόνου τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν με εφαρμογή εξειδικευμένων τεχνικών: ● Οσφυαλγία ● Ισχιαλγία ● Αυχεναλγία ● Εμμένων πόνος μετά από επέμβαση στη σπονδυλική στήλη ● Kήλη δίσκου (αυχένα ή μέσης) ● Αλγοδυστροφία-αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία (CRPS I) ● Καυσαλγία (CRPS II) ● Περιφερική νευροπάθεια ● Μεθερπητική νευραλγία ● Ισχαιμικός πόνος από περιφερική αγγειοπάθεια/νόσο Buerger ● Καρκινικός πόνος οποιασδήποτε αιτιολογίας

ΜΑΙΕΥΤΙΚΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ● Ρευματικά και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα ● Σακχαρώδης διαβήτης και οι επιπλοκές του ● Αρτηριακή υπέρταση ● Λοιμώδη [μικροβιακά ή ιογενή] νοσήματα ● Εμπύρετα νοσήματα ● Νεφρολογικά νοσήματα ● Άγνωστης αιτιολογίας χρόνια συμπτώματα ● Γαστρεντερολογικά ● Αιματολογικά ● Νευρολογικά ● Πνευμονολογικά ● Ογκολογικά

ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ● 8 αίθουσες τοκετών ● Παρακολούθηση με κεντρική μονάδα καρδιοτοκογραφίας ● 2 χειρουργεία καισαρικής ● 2 χειρουργεία μικροεπεμβάσεων ● Ανώδυνος τοκετός με εξειδικευμένους αναισθησιολόγους ● Εντατική νεογνών β΄ επιπέδου ● Φιλοξενία των λεχωίδων σε σουίτες, μονόκλινα, δίκλινα,

τρίκλινα ● VIP σουίτες στον έβδομο όροφο της κλινικής με ατομικό

μπαλκόνι και θέα στη θάλασσα

ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ● Διαγνωστκή υπερηχογραφία

● Νεογνολογικό ● Παιδιατρικό ● Παιδοχειρουργικό

● Υστεροσκόπηση ● Υπογονιμότητα και στειρότητα ● Ανοιχτές και λαπαροσκοπικές επεμβάσεις ● Υστερεκτομές, σαλπιγγεκτομές, ωοθηκεκτομές ● Παθήσεις αιδοίου, κόλπου, τραχήλου ● Ογκολογία

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

χα δεν εφαρμόζουν σωστά στο σώμα του παιδιού. Η σκολίωση ανακαλύπτεται συνήθως πριν ή κατά τα αρχικά στάδια της εφηβείας, δηλαδή περίπου στην ηλικία 9 –10 ετών. Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, διότι η ανάπτυξη του σκελετού των παιδιών είναι ραγδαία.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της σκολίωσης; Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σκολίωση είναι ήπιας μορφής και δεν χρειάζεται θεραπεία. Είναι όμως αναγκαία η συχνή και προγραμματισμένη παρακολούθηση, μέχρι συμπλήρωσης της ανάπτυξης και ωρίμανσης του σκελετού. Στις περιπτώσεις που επιβάλλεται θεραπεία, η απόφαση για την έναρξή της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η γωνία της κύρτωσης, η ηλικία του ασθενούς, η ύπαρξη ή όχι άλλων παθήσεων και το φύλο.

Μύθοι και Αλήθειες

Σκολίωση:

Μύθοι και αλήθειες Γράφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΠΑΠΙΟΜΥΤΗΣ*

ι παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης και κατ’ επέκταση και η σκολίωση, είναι γνωστές στον άνθρωπο, από τότε που η όρθια στάση έγινε χαρακτηριστικό γνώρισμά του (homo erectus). Πρώτος ο Ιπποκράτης χρησιμοποίησε τον όρο «Σκολίωσις», για να περιγράψει την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης [«Σκολίωσις» από το αρχαίο ρήμα «σκολιούμαι» και το επίθετο «σκολιός», που σημαίνει «στραβός»]. Τι είναι η σκολίωση;

Ορίζεται ως η τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης με κύρια χαρακτηριστικά την πλάγια απόκλιση και τη στροφή μιας σειράς σπονδύλων. Η σκολίωση είναι σχετικά συχνή πάθηση, δεδομένου ότι οι στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι σε κάθε 100 εφήβους, ηλικίας 9–14 ετών, οι 5 έως 10 θα παρουσιάσουν σκολίωση. 30

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Ποια είναι τα κλινικά σημεία της σκολίωσης;

Ορισμένα από τα συνήθη χαρακτηριστικά της σκολίωσης, είναι ο ανασηκωμένος ώμος, ο ανυψωμένος γοφός καθώς και η προεξοχή της μιας ωμοπλάτης προς τα πίσω στη μία πλευρά. Μία από τις ενδείξεις που ενδεχομένως θα πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς, είναι η περίπτωση κατά την οποία τα ρού-

- Η σκολίωση είναι νόσος των παιδιών και των εφήβων και δεν επιδεινώνεται, όταν ο ασθενής έχει πια ενηλικιωθεί. ΛΑΘΟΣ: Στην πραγματικότητα, όταν η σκολίωση είναι σημαντικού βαθμού (περίπου 50 μοίρες και άνω), μπορεί να συνεχίσει να επιδεινώνεται και μετά την εφηβεία σε όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του ατόμου. Στην περίπτωση αυτή, κρίνεται αναγκαία η χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης. - Η σκολίωση των εφήβων μπορεί να διορθωθεί με την εφαρμογή κηδεμόνων κορμού. ΛΑΘΟΣ: Δεν υπάρχουν αποδείξεις από σοβαρές επιστημονικές εργασίες, ότι η σκολίωση οποιουδήποτε βαθμού σε εφήβους ή ενήλικες μπορεί να διορθωθεί με κηδεμόνες. Αν και είναι γνωστό ότι ειδικοί νάρθηκες μπορούν να εμποδίσουν την περαιτέρω εξέλιξη ή και να διορθώσουν τη σκολίωση σε πολύ μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών), δεν υπάρχουν κλινικές αποδείξεις ότι οι κηδεμόνες κορμού διαδραματίζουν θετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της εφηβικής σκολίωσης.

- Η σκολίωση των εφήβων μπορεί να διορθωθεί με κατάλληλες ασκήσεις ή πρόγραμμα φυσικοθεραπείας. ΛΑΘΟΣ: Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη, ότι η σκολίωση οποιουδήποτε βαθμού μπορεί να διορθωθεί με ειδικές ασκήσεις ή πρόγραμμα φυσικοθεραπείας. Κανένα ειδικό πρόγραμμα δε μπορεί να διορθώσει μόνιμα το σχήμα της σπονδυλικής στήλης. - Η σκολίωση μπορεί να προκληθεί από κακή διατροφή ή λανθασμένη στάση του σώματος. ΛΑΘΟΣ: Η συνηθέστερη μορφή σκολίωσης είναι η ιδιοπαθής, αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη την ακριβή αιτία που την προκαλεί (ενδέχεται σε ορισμένα άτομα να υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση). Υπάρχουν και άλλες μορφές σκολίωσης, όπως η νευρομυϊκή σκολίωση, που είναι αποτέλεσμα έλλειψης μυϊκής ισορροπίας, όπως αυτή που εμφανίζεται σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση. - Η σκολίωση σε γυναίκες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη και στον τοκετό. ΛΑΘΟΣ: Σχετικές κλινικές μελέτες δεν έχουν παρουσιάσει αυξημένο ποσοστό

τοκετών με καισαρική τομή σε γυναίκες με σκολίωση. - Η σκολίωση έχει σχέση με την κληρονομικότητα. ΣΩΣΤΟ: Αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η σκολίωση είναι ιδιοπαθής (δηλαδή άγνωστης αιτιολογίας), επιστημονικές παρατηρήσεις σε οικογένειες ατόμων με σκολίωση, καθώς και αναλύσεις γονιδίων, έχουν αποδείξει ότι μία από τις αιτίες της σκολίωσης είναι η κληρονομικότητα. Υπάρχουν δηλαδή κληρονομούμενα γονίδια, που προδιαθέτουν την εμφάνιση σκολίωσης σε παιδιά και εφήβους. - Η σκολίωση, όταν είναι σοβαρού βαθμού, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην αναπνευστική λειτουργία. ΣΩΣΤΟ: Η εξέταση της πνευμονικής λειτουργίας (σπιρομέτρηση) έδειξε ότι άτομα με σημαντικού βαθμού σκολίωση της θωρακικής σπονδυλικής στήλης, παρουσιάζουν αναπνευστική δυσχέρεια σε σημαντικό ποσοστό ακόμα και σε μικρή ηλικία. Κλινικές μελέτες σε εφήβους έδειξαν αναπνευστική δυσλειτουργία ανάλογη με το βαθμό της θωρακικής σκολίωσης.

- Η προσπάθεια αντιμετώπισης της σκολίωσης με κηδεμόνες κορμού, μπορεί να προκαλέσει ψυχολογική επιβάρυνση κατά τη διάρκεια της εφηβείας και μετέπειτα. ΣΩΣΤΟ: Το σοβαρό ψυχολογικό φορτίο που προκαλεί στους εφήβους η εφαρμογή κηδεμόνων κορμού, είναι ευρέως γνωστό και αδιαμφισβήτητο. Ωστόσο πρόσφατες κλινικές μελέτες απέδειξαν ότι η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση μπορεί να διαρκέσει και μετά την εφηβεία. - Προχωρημένη σκολίωση, μπορεί να προκαλέσει πόνο στη μέση (οσφυαλγία) σε ενήλικες. ΣΩΣΤΟ: Αν και η σκολίωση στην παιδική και εφηβική ηλικία, δεν προκαλεί πόνο σχεδόν ποτέ, άτομα μέσης ηλικίας με σημαντικού βαθμού επιδεινούμενη σκολίωση, παρουσιάζουν πολύ συχνά οσφυαλγία. Σε κάθε περίπτωση, η σκολίωση είναι ένα πρόβλημα που σήμερα αντιμετωπίζεται εύκολα με την έγκαιρη διάγνωση, η οποία θα εξασφαλίσει τη σωστή αποκατάσταση του προβλήματος. * Ο Γεώργιος Ι. Παπιομύτης είναι Ορθοπεδικός Χειρούργος Τραυματολόγος.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Ο ρόλος του Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού (TMS) στη διαγνωστική προσέγγιση της Αυχενικής Σπονδυλωτικής Μυελοπάθειας και στην απόφαση θεραπευτικής διαχείρισης της νόσου Γράφει ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΘ. ΚΕΧΑΓΙΑΣ*

ο βασικό ερώτημα που θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε μέσα από αυτή την παρουσίαση, είναι το κατά πόσο το TMS αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του νευροχειρουργού, που καλείται να λάβει τη δύσκολη απόφαση αν ένας ασθενής χρήζει χειρουργικής ή συντηρητικής αντιμετώπισης. Για να απαντήσουμε, θα πρέπει προηγουμένως, να έχουμε κατανοήσει την πάθηση αυτή, την οποία παρουσιάζω στην συνέχεια μαζί με τα διλήμματα που απορρέουν, τόσο κατά τη διάγνωση, όσο και κατά τον τρόπο αντιμετώπισης. Ορισμός

Η αυχενική σπονδυλωτική μυελοπάθεια αναγνωρίσθηκε ως ξεχωριστή κλινική οντότητα το 1950 και είναι η συχνότερη νοσολογική οντότητα της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ), σε ασθενείς >55 ετών. Ορίζεται ως δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού (ΝΜ) σε έδαφος στένωσης του σπονδυλικού σωλήνα >30% στην εγκάρσια διατομή της ΑΜΣΣ. Καμιά άλλη οντότητα της ΣΣ δεν χαρακτηρίζεται πιο κατάλληλα από την έκφραση του Latham «Η διάγνωση της νόσου συχνά είναι εύκολη, συχνά δύσκολη και συχνά πιθανή». Πολλές φορές τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια και τόσο δυσδιάκριτα κατά την έναρξη ώστε οι ασθενείς δεν μπορούν να διακρίνουν το ακαθόριστο από το πραγματικό!

Παθοφυσιολογία – Παθογένεση

Η παθογένεση της νόσου είναι αμφισβητήσιμη. Στη φυσιολογική ΑΜΣΣ υπάρχει επαρκής χώρος για τον ΝΜ. Η διάμετρος του καναλιού στο εγκάρσιο επίπεδο, είναι από 17-18mm μεταξύ του Α3 και Α7. Στένωση θεωρείται μείωση του εύρους <10 ή 13 ή 15mm. Οι θεωρίες της παθογένεσης, περιλαμβάνουν: Α. Άμεση πίεση του ΝΜ μεταξύ του οστεοφύτου και του υπερτροφικού ωχρού συνδέσμου ή της προπέτειας αυτού, ειδικά σε έδαφος συγγενούς στένωσης ή αυχενικής υπεξάρθρωσης. Β. Ισχαιμία λόγω πίεσης των αγγειακών δομών (αρτηριακή παύση και/ή φλεβική στάση. Γ. Επαναλαμβανόμενα τοπικά τραύματα του ΝΜ από φυσιολογικές κινήσεις σε παρουσία προπέτειας μεσοσπονδυλίου δίσκου (μ/δ) και/ή οστεοφύτου. Αυτά οδηγούν σε έλξη του ΝΜ και/ή των ριζών: 1. κεφαλουραίες κινήσεις με έκταση και κάμψη, 2. πλάγια έλξη του ΝΜ από τον οδοντωτό σύνδεσμο, 3. με32

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

ταβλητότητα της διαμέτρου του σπονδυλικού σωλήνα κατά τη φυσιολογική κάμψη και έκταση. Μέχρι τώρα η εγκάρσια διατομή του ΝΜ είναι η βάση της ανάλυσης της μελέτης ασθενών με μυελοπάθεια και/ή ριζοπάθεια, βάση της μορφολογίας και της παραμόρφωσης.

Κλινική εμφάνιση

Η συχνότητα των συμπτωμάτων στην αυχενική σπονδυλωτική μυελοπάθεια: Ευρήματα

Ποσοστό [%]

Αμιγής μυελοπάθεια Μυελοπάθεια και ριζοπάθεια

59% 41%

Διαταραχές αισθητικότητας Επίπεδο υπαισθησίας Οπίσθιες δέσμες Με κατανομή δερμοτομίου άνω άκρου Παραισθησία

41% 39% 33% 21%

Διαταραχές κινητικότητας Αδυναμία άνω άκρων Παραπάρεση Ημιπάρεση Τετραπάρεση

31% 21% 18% 10%

Άλγος Ριζιτικό άλγος άνω άκρων Ριζιτικό άλγος κάτω άκρων Αυχεναλγία

41% 13% 8%

Διαταραχές σφικτήρων

49%

Οι κινητικές διαταραχές οφείλονται είτε σε πίεση του ΝΜ (1ος κινητικός νευρώνας ή άνω κινητικός νευρώνας) και/ή της ρίζας (2ος κινητικός νευρώνας ή κάτω κινητικός νευρώνας). Μπορούν να εμφανισθούν ως αδυναμία και απώλεια μυικής μάζας στα χέρια. Το αργό και άκαμπτο άνοιγμα και κλείσιμο τον δακτύλων εμφανίζεται μαζί με αδεξιότητα και ακύρωση των λεπτών επιδέξιων κινήσεων. Συχνά υπάρχει κεντρομελική αδυναμία των κάτω άκρων, ήπια ως μέτρια αδυναμία του λαγονοψοΐτου, η οποία εμφανίζεται στο 54% και/ή σπαστικότητα. Οι αισθητικές διαταραχές πιθανόν να είναι ελάχιστες και όταν εμφανίζονται συχνά δεν είναι ριζιτικές. Μπορεί να εμφανισθεί υπαισθησία δίκην «γαντιού» στο χέρι. Επίσης επίπεδο υπαισθησίας μπορεί να εμφανισθεί κάποια επίπεδα κάτω από το επί-

μα του σπονδυλικού σωλήνα) SLL, γ. Τη γραμμή που ενώνει το οπίσθιο χείλος των σπονδυλικών σωμάτων PML, δ. Τη γραμμή που ενώνει το πρόσθιο χείλος των σπονδυλικών σωμάτων AML. Μετρώντας σε ακτινογραφία φυσικού μεγέθους, από την SLL έως την PML ή το οστεόφυτο εάν υπάρχει η απόσταση πρέπει να είναι 17+/- 5mm. Κάποιοι μιλούν για στένωση όταν αυτή η απόσταση είναι <12mm. 2. Αξονική αυχένος (CT) και αξονική μυελογραφία. Η τελευταία αποφεύγεται λόγω του ότι πρόκειται για επίπονη, αιματηρή εξέταση με αρκετές επιπλοκές, αν και η διαγνωστική της αξία στην στένωση είναι μεγάλη. Η απλή αξονική ΑΜΣΣ αναδεικνύει οστικές κατά κύριο ρόλο αλλοιώσεις και έχει θέση στο τραύμα και σε περιπτώσεις που έχει αντένδειξη η MRI ΑΜΣΣ.

πεδο της βλάβης. Τα κάτω άκρα παρουσιάζουν απώλεια αισθητικότητας κατά 82% και περιστασιακά απώλεια της επικριτικής αφής κατά 9%. Η πίεση του νωτιαιο-παρεγκεφαλιδικού δεματίου πιθανόν να εμφανίσει δυσκολία στο τρέξιμο. Η νόσος μπορεί να εμφανισθεί ως σύμπλεγμα συμπτωμάτων που διαιρούνται σε 5 κλινικά Σύνδρομα: 1. Σ-μο εγκάρσιας βλάβης, 2. Σ-μο κινητικού συστήματος (μπορεί να μιμηθεί πλάγια μυατροφική σκλήρυνση-ALS), 3. Κεντρικό νωτιαίο σ-μο, 4. Σ-μο Brown-Sequard, 5. Βραχιαλγία και Σ-μο νωτιαίου μυελού. Στην προσπάθεια συστηματοποίησης της νόσου, ο Nurick δίδοντας έμφαση στις διαταραχές της βάδισης σταδιοποίησε ως εξής: Στάδιο Περιγραφή 0 Ριζιτικά ενοχλήματα και σημεία, χωρίς εμπλοκή του ΝΜ Ι Σημεία ΝΜ, χωρίς διαταραχές βάδισης ΙΙ Ήπια διαταραχή βάδισης, ικανός για εργασία ΙΙΙ Διαταραχή βάδισης που εμποδίζει την εργασία ΙV Ικανός να περπατά μόνο με βοήθεια V Καθηλωμένος σε καρέκλα ή στο κρεβάτι Σήμερα η εργαστηριακή διερεύνηση της νόσου γίνεται με: 1. Την απλή ακτινογραφία όπου γίνονται μετρήσεις του σπονδυλικού σωλήνα βάση 4 βοηθητικών γραμμών στην πλάγια λήψη: α. Τη γραμμή που ενώνει το οπίσθιο άκρο των ακανθωδών αποφύσεων (PSL), β. Τη γραμμή που ενώνει την έκφυση των ακανθωδών αποφύσεων (αποτελεί το οπίσθιο τοίχω-

3. Μαγνητική (MRI). Δίνει πληροφορίες για το σπονδυλικό κανάλι, όπως και για το εσωτερικό του ΝΜ. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα αποκλεισμού άλλων πιθανών νοσημάτων, όπως όγκων, δυσπλασιών κ.ά. Τα οστικά στοιχεία και οι αποτιτανωμένοι σύνδεσμοι δεν απεικονίζονται με ακρίβεια, αλλά αυτό έρχεται να το καλύψει η ακτινογραφία και η αξονική τομογραφία. Το αυξημένο σήμα του ΝΜ στις Τ2 ακολουθίες δεν είναι ασύνηθες και η ακριβής σημασία αυτού είναι ακόμη αμφισβητούμενη. Εμφανίζεται σε πολλές καταστάσεις, όπως επίσης και στη μυελοπάθεια όπου πρόκειται ιστολογικά για μυελομαλακία. Ο Ramanauskas διαίρεσε τις αλλαγές στον ΝΜ σε 3 ιστολογικές κατηγορίες που προαναφέρθηκαν και ανέφερε ότι το αυξημένο σήμα δεν καταδεικνύει την ιστοπαθολογική κατάσταση, δεν σχετίζεται με τη βαρύτητα της νόσου ή τη χειρουργική έκβαση και δεν βοηθά στην αιτιολόγηση. Αντίθετα ο Matsuda μελέτησε την σχέση μεταξύ της προ- και μετεγχειρητικής MRI και συμπέρανε ότι οι ασθενείς με αυξημένο σήμα ήταν περισσότερο συμπτωματικοί από αυτούς χωρίς σήμα, όπως και ότι το σήμα μειωνόταν σε αυτούς που βελτιώνονταν, ενώ σε αυτούς με επιδείνωση ή στασιμότητα το σήμα παρέμενε ή αυξάνονταν. Ο Okada επίσης βρήκε σχέση του σήματος με την περιοχή μέγιστης πίεσης και διάρκειας των συμπτωμάτων, όπως και του ρυθμού αποκατάστασης μετά από χειρουργική αποσυμπίεση. Ο Matsumoto διαπίστωσε ότι το αυξημένο σήμα δεν συσχετίζεται με φτωχή έκβαση της συντηρητικής αντιμετώπισης και τη βαρύτητα της μυελοπάθειας σε ασθενείς με ήπια μυελοπάθεια. Ο Wada προβλέπει ότι οι ασθενείς με υψηλό σήμα σε μεγάλο εύρος, έχουν φτωχότερα αποτελέσματα και υποστηρίζει ότι «η εγκάρσια τομή του ΝΜ στο ύψος της μέγιστης πίεσης, είναι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης». Οι Morio και συνεργάτες αποφάσισαν ότι «το χαμηλό σήμα στις Τ1 ακολου-

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

πράγμα που είναι δύσκολο να γίνει ακόμη και με την κλίμακα JOA. 2. Ασθενείς με σοβαρό πόνο, π.χ. «βραχιαλγία και σύνδρομο νωτιαίου». Συχνά μετεγχειρητικά, ανακουφίζονται από τον πόνο. 3. Ασθενείς που προσέρχονται νωρίς στην πορεία της νόσου (διάρκεια συμπτωμάτων <1 έτος). Έχουν καλύτερη πρόγνωση από αυτούς που έχουν εγκαταστήσει την συμπτωματολογία >1 έτος. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι ακόμα και σε τελικά στάδια μυελικής ατροφίας μετά από τη χειρουργική αποσυμπίεση, ο ΝΜ απαντά με μερική ανάκαμψη.

Έκβαση

θίες σχετίζεται με φτωχή πρόγνωση και υπέθεσε ότι το υψηλό σήμα στις Τ2 ακολουθίες περικλείει ένα ευρύ φάσμα από πιεστικές μυελοπαθητικές καταστάσεις και αντανακλά πολλές θεραπεύσιμες νόσους». Άρα βλέπουμε ακόμα και στην ερμηνεία φαινομενικά εύκολων παθολογικών ευρημάτων, ότι οι γνώμες διίστανται και έτσι αφήνουν μερικώς ακάλυπτο το χειρουργό να αποφασίσει για το είδος της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η μελέτη των Hukuda και συνεργατών, σε πειραματικά μοντέλα, όπου κατέδειξαν αλλαγές του ΝΜ στο σημείο πίεσης μετά από έκθεση σε υπόταση, υπέρταση, υπερκάμψη, υπερέκταση και αστάθεια. Σύμφωνα με την έρευνα, «η βαρύτητα της νόσου είναι ανάλογη με αριθμό επιβαρυντικών παραγόντων». Η ετερογένεια των παραγόντων που επηρεάζουν τη νόσο, κάνει τη διάγνωση της πρώιμης μυελοπάθειας πιο δύσκολη, αλλά αυτοί τελικά είναι οι ασθενείς που θα ευεργετηθούν περισσότερο από την έναρξη θεραπείας!

Αντιμετώπιση Α. Συντηρητική Αρχικά εφαρμόζεται προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης και της μείωσης της κίνησης της ΑΜΣΣ. Έτσι μειώνονται οι αθροιστικές τραυματικές δράσεις στον ΝΜ. Η ενδυνάμωση χρησιμοποιείται αόριστα και δεν υπάρχουν μελέτες που να καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητά της. Η εφαρμογή της συντηρητικής αντιμετώπισης είναι αντικείμενο διαμάχης και οι μελέτες με αντικρουόμενα αποτελέσματα. Β. Χειρουργική αποσυμπίεση Ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης: 1. Ασθενείς με εξελισσόμενη μυελοπάθεια που πιθανόν να σταθεροποιηθούν νευρολογικά με το χειρουργείο. Αυτή η ομάδα αποτελεί ακόμη αντικείμενο συζήτησης. Εδώ το TMS μπορεί να δώσει αντικειμενικές τιμές αναφοράς προεγχειρητικά, 34

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Οι μελέτες όσον αφορά την έκβαση μετά από χειρουργική παρέμβαση, είναι αντιφατικές. Όταν η μυελοπάθεια είναι κλινικά φανερή ή πλήρης, η αποκατάσταση μετά το χειρουργείο δεν είναι εφικτή. Ακόμη πιο απογοητευτικά είναι τα πράγματα όταν πρόκειται για περιπτώσεις που στο μέλλον αποδεικνύεται ότι ήταν απομυελυνωτικές παθήσεις άλλης αρχής. Η πρόγνωση του χειρουργικού αποτελέσματος είναι χειρότερη όσο αυξάνει η βαρύτητα της νόσου την στιγμή της επέμβασης και η διάρκεια των συμπτωμάτων. Το 50% ασθενών βελτιώνονται μετά το χειρουργείο αν αντιμετωπισθούν εντός ενός έτους από την εμφάνιση της νόσου. Η εξέλιξη της μυελοπάθειας πιθανόν να σταματά με το χειρουργείο αν και αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό. Και σε αυτό το σημείο υπάρχουν αντικρουόμενες μελέτες όπου δείχνουν σχεδόν ίδια ποσοστά βελτίωσης για τη χειρουργική και την συντηρητική αντιμετώπιση.

Συμπεράσματα Η αντιφατικότητα των μελετών όσον αφορά την παθογένεση, τη φυσική εξέλιξη, τα διαγνωστικά κριτήρια, την αποτελεσματικότητα των μορφών θεραπείας και την έκβαση αυτών, σε συνδυασμό με την πολυμορφία της κλινικής εικόνας του ασθενή, αφήνει το χειρουργό ακάλυπτο και με πολλά ερωτηματικά. Το TMS είναι μία μέθοδος που ελέγχει τη λειτουργικότητα του ΝΜ και την εκφράζει με αντικειμενικές τιμές, οι οποίες χρησιμοποιούνται από το νευροχειρουργό ως σημείο αναφοράς προεγχειρητικά, ως μέσο παρακολούθησης μετεγχειρητικά αλλά και στις περιπτώσεις εκείνες που αποφασίζει να μην προβεί σε χειρουργική αποσυμπίεση περιμένοντας τα πιθανά αποτελέσματα της συντηρητικής θεραπείας. Αποτελεί αντικειμενική μέθοδο απαλλαγμένη από την υποκειμενικότητα του ασθενή όσον αφορά το βαθμό των συμπτωμάτων αλλά και αυτή του εξεταστή κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης. Σε συνδυασμό με τις απεικονιστικές μεθόδους, αποτελεί συμπληρωματικό εργαλείο στην προσέγγιση, την αξιολόγηση και την μορφή αντιμετώπιση της αυχενικής σπονδυλωτικής μυελοπάθειας. * Ο Ευάγγελος Αθ. Κεχαγιάς είναι Νευροχειρούργος, Μέλος Ελληνικής Νευροχειρουργικής Εταιρείας - Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Σπονδυλικής Στήλης.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Πρόληψη Καρκίνου Γράφει η ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΑΓΟΥΤΑΡΗ*

πρόληψη του καρκίνου, η πιο αποτελεσματική και ταυτόχρονα οικονομική στρατηγική ελέγχου της νόσου, είναι μία από τις σημαντικές μάχες που δίνει ο κλινικός γιατρός. Διακρίνεται: α) Στην πρωτογενή πρόληψη, η οποία έχει σκοπό να ενημερώσει το γενικό πληθυσμό πώς να προστατευτεί από παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. β) Στη δευτερογενή πρόληψη, που αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση ασυμπτωματικού καρκίνου σε αρχικά στάδια όπου, στις περισσότερες των περιπτώσεων, θεραπεύεται.

Δευτερογενής

Πρωτογενής

2. Για τους άνδρες: • Έλεγχος προστάτη με PSA και δακτυλική εξέταση: Από την ηλικία των πενήντα ετών, επανάληψη κάθε χρόνο.

1. Διακοπή καπνίσματος: Σημαντική για την πρόληψη καρκίνου του πνεύμονα, κεφαλής και τραχήλου, ανώτερου πεπτικού συστήματος, ουροδόχου κύστης, νεφρών και παγκρέατος. 2. Διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά: Προστατεύει από καρκίνο παχέος εντέρου, μαστού, παγκρέατος και προστάτη. 3. Καθημερινή φυσική δραστηριότητα και διατήρηση κανονικού βάρους: Καίρια για την αποτροπή καρκίνου μαστού, παχέος εντέρου και ορθού, πνεύμονα, νεφρού καθώς και άλλων μορφών. 4. Αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ: Μειώνει την πιθανότητα καρκίνων γαστρεντερικού συστήματος, κεφαλής και τραχήλου. 5. Αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία: Αποφυγή ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική και εφηβική ηλικία αποτρέπει σε υψηλό βαθμό την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος. 6. Εμβολιασμός: Έναντι του ιού της ηπατίτιδας Β (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα) και έναντι του ιού HPV (καρκίνος τραχήλου της μήτρας).

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

1. Για τις γυναίκες: • Αυτοεξέταση μαστού: Από την ηλικία των είκοσι ετών και για όλη την υπόλοιπη ζωή σε μηνιαία βάση, την έβδομη μέρα του κύκλου. • Μαστογραφία: Από την ηλικία των σαράντα ετών, επανάληψη κάθε δύο χρόνια. Άνω των πενήντα ετών, η εξέταση να γίνεται σε ετήσια βάση. • PAP test και γυναικολογική εξέταση: Από την ηλικία των δεκαοκτώ ετών, επανάληψη ετησίως.

3. Και για τα δύο φύλα: • Εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αίματος (Haemoccult test): Ανά διετία μετά την ηλικία των σαράντα ετών και ετησίως για ηλικίες άνω των πενήντα ετών. • Κολονοσκόπηση: Ανά πενταετία μετά την ηλικία των πενήντα ετών. Νωρίτερα για άτομα υψηλού κινδύνου. • Επισκόπηση του δέρματος: Έλεγχος μεταβολής μεγέθους ή χρώματος προϋπαρχόντων σπίλων ή εμφάνιση νέων. • Παρακολούθηση των εκκρίσεων του οργανισμού και επίσκεψη στο γιατρό σε κάθε ύποπτη μεταβολή: Αίμα σε κόπρανα, ούρα, πτύελα, έκκριμα θηλών μαστού. • Αξιολόγηση από γιατρό των συμπτωμάτων που επιμένουν, όπως βράγχος φωνής, βήχας, ατονία, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πόνος, δυσκαταποσία, εμφάνιση μορφωμάτων ή διογκώσεων οπουδήποτε στο σώμα. * Η Δήμητρα Λαγουτάρη είναι Ειδική Παθολόγος.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Manual Therapy (Χειροθεραπεία) Γράφει η ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ*

Ορθοπεδική Θεραπεία με Χειρισμούς (ΟΜΤ) είναι ένα ειδικό κομμάτι της Φυσικοθεραπείας, για την αποκατάσταση των νεύρο-μυοσκελετικών προβλημάτων, χρησιμοποιώντας πολύ εξειδικευμένες τεχνικές προσέγγισης, που περιλαμβάνουν χειρισμούς και θεραπευτικές ασκήσεις, η επιλογή των οποίων στηρίζεται στην περιοχή του πόνου και τη συμπεριφορά της άρθρωσης στον έλεγχο της κίνησης. Το Manual Therapy (MT) εφαρμόζεται από εκπαιδευμένους θεραπευτές και σχεδιάζεται έτσι ώστε να είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Μέσα από μία λεπτομερή αξιολόγηση του μυοσκελετικού και νευρολογικού συστήματος, ο φυσικοθεραπευτής, χρησιμοποιώντας τα χέρια του, μπορεί να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τις πάσχουσες περιοχές, ώστε να αποκατασταθούν, πριν προκαλέσουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Αν μία δυσλειτουργία υπάρχει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις, όπως π.χ., είναι ο χρόνιος πόνος και οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Η φιλοσοφία της τεχνικής βασίζεται στη διαπίστωση ότι η μορφή του σώματος εκφράζεται από τη λειτουργικότητά του. Για παράδειγμα, η κακή στάση, η επαναλαμβανόμενη κουραστική

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

εργασία, ατυχήματα, κακό μυϊκό σύστημα κ.ά., μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στη διάταξη του σκελετού και κατά συνέπεια διαταραχή της δυναμικής ισορροπίας του σώματος. Αν συνεχιστεί επί μακρόν μία τέτοιου είδους δυσλειτουργία, προκαλείται μεγαλύτερη φθορά (μύες – σύνδεσμοι), οδηγούμαστε σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις και εμφανίζονται συμπτώματα, όπως πόνος, περιορισμός κίνησης, μυϊκή αδυναμία. Μέσω της τεχνικής Manual Therapy, χρησιμοποιώντας ήπιους χειρισμούς, προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τη λειτουργικότητα της περιοχής, επαναφέροντας όσο το δυνατό περισσότερο τη σωστή ανατομική διάταξη του σκελετού. Εκπαιδεύουμε τον ασθενή ώστε να χρησιμοποιεί σωστά το σώμα του, ενώ τέλος, γίνεται εκμάθηση ορισμένων ασκήσεων με σκοπό την ισχυροποίηση του μυϊκού συστήματος. Ο μόνος τρόπος για να μας προειδοποιήσει το σώμα μας ότι «κάτι δεν πάει καλά», είναι η εμφάνιση πόνου σε μία περιοχή. Στόχος λοιπόν των θεραπευτικών μας προγραμμάτων, με την εφαρμογή της τεχνικής Manual Therapy (Χειροθεραπεία), είναι να επιτύχουμε την καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα των κινήσεων στις καθημερινές μας δραστηριότητες με τη μικρότερη δυνατή εμφάνιση πόνου και λοιπών συμπτωμάτων. * Η Ιφιγένεια Σταυρουλάκη P.T M.T, είναι Φυσιοθεραπεύτρια – Manual Therapist.

Ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Υγείας, ειδικά για τους κατοίκους της Λέσβου! Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΖΑΡΛΗΣ*

ο «Medisystem» είναι περισσότερο από ένα απλό ασφαλιστικό πρόγραμμα. Είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα, που φροντίζει την υγεία σας σε κάθε τομέα: στην πρόληψη, στη διάγνωση, στη θεραπεία. Το Δίκτυο Υγείας «Medisystem» καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας και συγκεκριμένα για τη Λέσβο παρέχει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υγείας, που καλύπτει από ένα απλό περιστατικό έως μια σοβαρή ασθένεια. Περιλαμβάνει τη μεταφορά με ασθενοφόρο ή την αερομεταφορά με τα ελικόπτερα και αεροσκάφη ιδιόκτητου στόλου του ομίλου, και παρέχει την πλήρη νοσοκομειακή περίθαλψη σε συνεργασία με συμβεβλημένους γιατρούς και διαγνωστικά κέντρα σε Μυτιλήνη, Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθώς και διάφορα κέντρα του εξωτερικού (Αμερική).

Δίκτυο Ιατρών Το «Medisystem» συνεργάζεται με περισσότερους από 1.200 ιατρούς πανελλαδικά. Έμπειροι ιατροί όλων των ειδικοτήτων, είναι κοντά σας και σας προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης τόσο στη Λέσβο όσο και σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το πρόγραμμα «Medisystem Dynamic» περιλαμβάνει επιπλέον υπηρεσίες εναλλακτικής ιατρικής, με επισκέψεις σε ομοιοπαθητικούς ιατρούς και βελονιστές. Οι επισκέψεις στους ιατρούς του Δικτύου Υγείας είναι χωρίς καμία δική σας χρέωση. Ο ετήσιος αριθμός των επισκέψεων που δικαιούστε, εξαρτάται από το πρόγραμμα «Medisystem» που θα επιλέξετε.

Δίκτυο Διαγνωστικών Κέντρων Στο Σύστημα Υγείας «Medisystem», έχουν ενταχθεί 225 υπερσύγχρονα διαγνωστικά κέντρα της χώρας μας. Είναι στη διάθεσή σας για να σας εξυπηρετήσουν γρήγορα, άνετα και αξιόπιστα, για οποιαδήποτε διαγνωστική εξέταση συστήσει ο ιατρός του Δικτύου Υγείας.

Νοσηλευτικά Ιδρύματα Σε περίπτωση που χρειαστείτε νοσηλεία, έχετε στη διάθεσή σας τα μεγαλύτερα νοσηλευτικά ιδρύματα Αθηνών και Θεσσαλονίκης, την πρότυπη κλινική Ημερήσιας Νοσηλείας του Ομίλου «Interamerican» (Αθηναϊκή Mediclinic) καθώς και όλα τα δημόσια νοσοκομεία. Το «Medisystem» καλύπτει τα έξοδα νοσηλείας και τις αμοιβές ιατρών σε οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα, ιδιωτικό και δημόσιο, της Ελλάδας και του εξωτερικού.

«Γραμμή Υγείας 1010» Στην καρδιά του Δικτύου Υγείας, «χτυπάει» η τηλεφωνική «Γραμμή Υγείας 1010», ένας αξιόπιστος σύμβουλος που συντονίζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας άμεσα και αποτελεσματικά. Σας φροντίζει για οτιδήποτε σας συμβεί, οπουδήποτε κι αν βρίσκεστε, 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο. Οι άνθρωποι του Συντονιστικού Κέντρου της «Interamerican», σας προσφέρουν απλές ιατρικές συμβουλές, οδηγίες για πρώτες βοήθειες και πληροφορίες για τους ιατρούς, τα διαγνωστικά κέντρα και τα νοσοκομεία του Δικτύου Υγείας.

Άμεση Ιατρική Βοήθεια Μια μοναδική παροχή σε όλους τους ασφαλισμένους του «Medisystem». Στις δύσκολες στιγμές ενός ατυχήματος ή προβλήματος υγείας, μακριά από το σπίτι σας, η «Interamerican» βρίσκεται δίπλα σας. Μέσω της «Γραμμής Υγείας 1010», συντονίζει την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών βοήθειας και την υγειονομική μεταφορά σας, με ασθενοφόρο, ελικόπτερο ή αεροπλάνο. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο γραφείο μας, στην Π. Κουντουριώτου 87, 1ος όροφος (πλησίον Εφορίας), Μυτιλήνη, τηλ. 22510 20053, κιν. 6932445007. * Ο Αθανάσιος Παζαρλής είναι για την «Interamerican», υπεύθυνος γραφείου Μυτιλήνης και Λήμνου. 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

παιδιά, όπου η συχνότητα είναι 1-3%.

Πώς κάποιος ή το περιβάλλον του, θα καταλάβει ότι πιθανόν έχει Απνοϊκό Σύνδρομο;

Το ροχαλητό, οι άπνοιες ή η πνιγμονή κατά τον ύπνο, οι βραδινές ανάρροιες, η χωρίς άλλη παθολογική αιτία συχνή αφύπνιση για ούρηση, το πρωινό ξύπνημα με αίσθηση κόπωσης ή «βαρύ» κεφάλι ή κεφαλαλγία, η ξηρότητα του στόματος, η δυσθυμία, ο επηρεασμός της σεξουαλικής συμπεριφοράς κ.ά., αποτελούν μερικά από τα συνήθη σημεία εύκολου εντοπισμού.

Με ποιο τρόπο προσεγγίζουμε το Σύνδρομο;

Απνοϊκό Σύνδρομο ή Σύνδρομο Απνοιών κατά τον Ύπνο Γράφει ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΡ. ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ*

τένωση ή και πλήρης απόφραξη της διόδου του αέρα στους πνεύμονες, αποτελεί για μια ομάδα ατόμων, ένα σημαντικό πρόβλημα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αποτέλεσμα της στένωσης ή της απόφραξης, είναι οι άπνοιες. Άπνοια μεγαλύτερη ή ίση των 10 δευτερολέπτων, θεωρείται παθολογική. Άπνοιες περισσότερες των 5 ανά ώρα, δημιουργούν διαταραχές της αρχιτεκτονικής του ύπνου και Απνοϊκό Σύνδρομο κατά τον Ύπνο. Ένας διαταραγμένος ύπνος έχει πολλαπλούς κινδύνους, όπως ο αιφνίδιος θάνατος κατά τον ύπνο, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερινσουλιναιμία, ο σακχαρώ-

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

δης διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία, η παχυσαρκία και μάλιστα η σπλαχνική παχυσαρκία, ο πολλαπλάσιος κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση κ.ά.. Ένας διαταραγμένος ύπνος επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής σε όλα τα επίπεδα της, οικογένεια, κοινωνικές σχέσεις, εργασία, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ένα από τα κύρια αίτια ατυχήματος.

Πόσο συχνό είναι;

Το 25-27% του ενεργού ανδρικού πληθυσμού και το 9-11% του γυναικείου πληθυσμού, πάσχει από το Σύνδρομο. Ένα Σύνδρομο που δεν «ξεχνά» και τα

Η πολυυπνογραφία είναι η μέθοδος εκτίμησης του Συνδρόμου, που πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα εργαστήρια από εξειδικευμένο προσωπικό. Πριν τη μελέτη του ύπνου, προηγείται αξιολόγηση της ποιότητας του από εξειδικευμένο προσωπικό με τη βοήθεια πιστοποιημένων ερωτηματολογίων. Ο τρόπος αυτός αποτελεί και το μοναδικό εργαλείο μελέτης μεγάλων ομάδων πληθυσμού σε μικρό χρονικό διάστημα. Η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί πολλές φορές στην πλήρη θεραπεία και συνίσταται από έλεγχο του σωματικού βάρους, του καπνίσματος, της χρήσης αλκοολούχων ποτών, από πιθανή οδοντιατρική ή ωτορινολαρυγγολογική παρέμβαση και από τον μη επεμβατικό μηχανικό αερισμό. Αντιμετώπιση του Συνδρόμου και συνεργασία του ασθενούς, σημαίνει σημαντικότατη ελάττωση της νοσηρότητας και θνητότητας, σημαντικότατη βελτίωση της ποιότητας ζωής και σημαντικότατο επηρεασμό της οικονομίας της υγείας και όχι μόνο. * Ο Εμμανουήλ Γρ. Βλαχογιάννης είναι Πρόεδρος του Ι.Α.ΣΥ.Ν. και τ. Συντονιστής Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής και Εργαστηρίου Ύπνου.

Πολλαπλούν Μυέλωμα:

Σύγχρονη αντιμετώπιση - διαχείριση Τ

ο πολλαπλούν μυέλωμα είναι αιματολογική κακοήθεια των πλασματοκυττάρων του αίματος και ανήκει στην ευρεία ομάδα των πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του πολλαπλού μυελώματος, είναι ότι παρά το γεγονός ότι ειναι καρκίνος του αίματος, η εμφάνιση του μπορεί να είναι από άλλα όργανα του σώματος και να εκδηλωθεί ως νεφρική ανεπάρκεια, αυξημένο ασβέστιο αίματος, οστικά άλγη, αναιμία, συμπτώματα από τα νεύρα και καρδιακή ανεπάρκεια. Τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από επιμένουσα αύξηση της ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ).

Πόσο συχνό είναι; Το πολλαπλό μυέλωμα είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή κακοήθους νεοπλασίας του αιμοποιητικού ιστού. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μητρώων Καρκίνου, κάθε έτος εμφανίζονται 21.420 νέα περιστατικά πολλαπλού μυελώματος στην Ευρώπη, ενώ οι θάνατοι από αυτήν την ασθένεια είναι περίπου 15.000. Εκτιμάται ότι 60.000 άτομα στην Ευρώπη πάσχουν επί του παρόντος από αυτήν την ασθένεια.

Σε ποιες ομάδες ατόμων είναι συχνότερο; Οι περισσότεροι ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα, είναι άνω των 60 ετών. Έτσι η πιθανότητα νόσησης από αυτήν τη μορφή καρκίνου, αυξάνεται με την ηλικία. Εντούτοις, πολλά άτομα νεότερης ηλικίας πάσχουν από πολλαπλό μυέλωμα.

Η ασθένεια είναι μεταδοτική ή κληρονομική;

Το πολλαπλό μυέλωμα δεν είναι μεταδοτικό. Παρόλο που οι συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς, αδελφοί και αδελφές) των ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας, αυτή δεν είναι μια κληρονομική ασθένεια υπό τη στενότερη έννοια.

Πώς τίθεται η διάγνωση;

Η διάγνωση του πολλαπλού μυελώματος τίθεται με τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων αίματος και μυελού των οστών, που είναι το μυελόγραμμα και η οστεομυελική βιοψία. Οι παραπάνω εξετάσεις είναι αναγκαίες για την επιλογή σωστού εξατομικευμένου θεραπευτικού σχήματος.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων;

Από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας, συνδυασμοί νέων φαρμάκων και στοχευμένες θεραπείες φαίνεται να αλλάζουν την πορεία των ασθενών προς το καλύτερο. Με τις νέες αυτές θεραπείες, μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών εισέρχεται σε πλήρη ύφεση ή σε πολύ καλή μερική ύφεση. Ακολουθεί η θεραπεία συντήρησης. Στη διάρκεια της θεραπείας συντήρησης, είναι απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις για τον προσδιορισμό χαμηλού φορτίου της νόσου και τροποποίηση της θεραπείας για την επίτευξη δεύτερης ύφεσης. Υπάρχουν ενδείξεις αύξησης της μακροχρόνιας επιβίωσης με την εφαρμογή των νέων αυτών θεραπευτικών προσεγγίσεων.

Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΨΙΑΧΟΥ* Υπάρχει τρόπος πρόληψης της νόσου;

Υπάρχει δυνατότητα προσδιορισμού της νόσου στα αρχικά στάδια όταν το φορτίο νόσου είναι μικρό. Παθολογικά ευρήματα στο ετήσιο check up σε ασθενείς ηλικίας άνω των 50 ετών, θα οδηγήσει στην ενδεικνυόμενη κλινικοεργαστηριακή διάγνωση. Να σημειωθεί ότι κάποιες μορφές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διαγνωσθούν με τις συνήθεις εργαστηριακές εξετάσεις. * Η Ελένη Ψιάχου είναι Αιματολόγος, πρ. Διευθύντρια ΕΣΥ Αγγλίας, ειδική στην Κλινική Αιματολογία-Ογκολογία.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Πότε ενδείκνυται ειδικός διαγνωστικός έλεγχος; Η διάγνωση μετά από ειδικές εξετάσεις, ενδείκνυται σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού που είναι άτομα με ιστορικό θρομβώσεων, με οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων, εγκεφαλικών, εμφράγματος πριν την ηλικία των 60 χρόνων, ιστορικό καθ’ έξιν αποβολών, υπογονιμότητα και πριν τη χορήγηση αντισυλληπτικών και θεραπείας με οιστρογόνα.

Ποιά είναι η θεραπεία της θρομβοφιλίας;

Η Θρομβοφιλία και οι κίνδυνοί της Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΨΙΑΧΟΥ* Τι είναι η θρομβοφιλία;

Η θρομβοφιλία είναι κάθε προδιάθεση για θρομβωτικές παθήσεις και επιπλοκές, που εκδηλώνονται με αιφνίδιο και θορυβώδη τρόπο. Ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή ιδίως εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση. Μπορεί να είναι κληρονομική ή επίκτητη.

Γιατί είναι επικίνδυνη;

Επειδή είναι προδιάθεση και όχι πάθηση, δεν έχει τα χαρακτηριστικά των νόσων και επομένως δεν μπορεί να διαγνωσθεί από το ιστορικό, την κλινική εξέταση ή τις συνήθεις εργαστηριακές εξετάσεις.

Με τι νοσήματα συνδέεται η θρομβοφιλία;

Μπορεί να συνδέεται με θρόμβωση φλε-

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

βών και αρτηριών, όπως άκρων, εγκεφάλου, πνευμόνων (πνευμονική εμβολή), καρδιάς (έμφραγμα μυοκαρδίου). Η θρόμβωση φλεβών του εγκεφάλου, είναι ιδιαίτερα ύπουλη γιατί εκδηλώνεται με ήπια και συνηθισμένα συμπτώματα, όπως ζαλάδες και πονοκέφαλοι. Η θρομβοφιλία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να προκαλέσει θρόμβωση της εγκύου, καθ’ έξιν αποβολές, εκλαμψία και ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης εμβρύου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να παίζει ρόλο σε καταστάσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι παχύσαρκα παιδιά και ενήλικες έχουν παθολογικά επίπεδα παραγόντων θρομβώσεως στο αίμα και ίσως να αποτελούν μια άλλη ομάδα υψηλού κινδύνου για θρόμβωση.

Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος της θρομβοφιλίας και την συνύπαρξη ή όχι, άλλων επιβαρυντικών παραγόντων. Υπάρχουν μορφές που δεν ενδείκνυται θεραπευτική αγωγή, ενώ σε πιο σοβαρές μορφές, μπορεί να χρειαστεί και συνδυασμός φαρμάκων με αντιθρομβωτική δράση. Γενικά, προφυλακτικά μέτρα αποτελούν η αποφυγή καπνίσματος, ακινησίας, αντισυλληπτικά χάπια στις γυναίκες, υπερχοληστεριναιμίας και καταστάσεων αυξημένου αιματοκρίτη, λευκοκυττάρων και αιμοπεταλίων.

Σε ποιον απευθύνεται κάποιος για έλεγχο και θεραπευτική αντιμετώπιση θρομβοφιλίας; Την κατάλληλη εκπαίδευση για διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση της θρομβοφιλίας, έχουν οι αιματολόγοι, αφού κατά τη διάρκεια της ειδικότητας έχουν σπουδάσει σε βάθος τούς μηχανισμούς πήξης του αίματος. Είναι σημαντικό ιατροί άλλων ειδικοτήτων να παραπέμπουν ασθενείς με υποψία θρομβοφιλίας στον αιματολογο γιατί η συνεργασία μεταξύ ειδικοτήτων ευνοεί την αριστη έκβαση για τον ασθενή. * Η Ελένη Ψιάχου είναι Αιματολόγος, πρ. Διευθύντρια ΕΣΥ Αγγλίας, ειδική στην Κλινική Αιματολογία - Ογκολογία.

Παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας Γράφει ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ Χ. ΝΤΑΒΛΟΥΡΟΣ*

αθηρωμάτωση δηλαδή ο σχηματισμός μιας πλάκας στα τοιχώματα των αγγείων, σχετίζεται άμεσα τόσο με τη στεφανιαία νόσο όσο και με τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό της, χάρη στη συστηματική ενημέρωση, είναι γνωστοί σε όλους και συγκεντρωτικά είναι οι παρακάτω: 1. Το κληρονομικό ιστορικό 2. Η παχυσαρκία 3. Το κάπνισμα 4. Τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και ιδιαίτερα της «κακής» χοληστερόλης της LDL 5. Ο σακχαρώδης διαβήτης 6. Η υπέρταση 7. Η καθιστική ζωή Οι έρευνες όμως συνεχίζονται και έχουν πλέον αποδείξει πως ο σχηματισμός της αθηρωματικής πλάκας σχετίζεται και με κάποιους ακόμα παράγοντες, των οποίων η μέτρηση προτείνεται ιδιαίτερα σε άτομα με γνωστά καρδιαγγειακά προβλήματα αλλά και σε όσους το ιστορικό επιβαρύνεται με αρκετούς από τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν.

Οι κυριότεροι από αυτούς τους αναδυόμενους, όπως ονομάζονται, παράγοντες κινδύνου είναι οι παρακάτω: 1. Η λιποπρωτεΐνη-α είναι ένα λιπίδιο του αίματος διαφορετικό από τη χοληστερόλη. Όταν η τιμή της είναι πάνω από τα φυσιολογικά όρια, αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα μιας και συμβάλλει στο σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας. Τα επίπεδά της καθορίζονται γονιδιακά και δεν επηρεάζονται από τη διατροφή μας. 2. Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ, που, όπως έχει αποδειχθεί, τα αυξημένα του επίπεδα έχουν συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η πρόσληψη φυλλικού οξέος και των βιταμινών Β6 και Β12 συμβάλλουν στη μείωση της τιμής της. 3. Η CRP υψηλής ευαισθησίας (hs) είναι μια ειδική πρωτεΐνη, η μέτρηση της οποίας συστήνεται σε όσους ήδη έχουν στο ιστορικό τους κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα. Άτομα με υψηλότερες τιμές της hs-CRP έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις σε σχέση με άτομα με μικρότερες τιμές hs-CRP. Παράγοντες που ελαττώνουν τα επίπεδα της hs-CRP είναι η απώλεια βάρους, η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, η αποφυγή αλκοόλ και η διακοπή του καπνίσματος. * Ο Περικλής Χ. Νταβλούρος είναι Ιατρός Βιοπαθολόγος.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Alzheimer:

Το φορτίο των φροντιστών Γράφει η ΕΙΡΗΝΗ ΧΑΤΖΗΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ* Όλοι μας γνωρίζουμε πως για να υπάρξει σχέση με κάποιον άλλο, πρέπει πρώτα να πληρούνται οι προϋποθέσεις της αλληλοκατανόησης, του «πάρε- δώσε», της αμοιβαίας ανταλλαγής σκέψεων, συναισθημάτων και απόψεων. Τότε μόνον όσοι εμπλέκονται σε αυτή τη σχέση, αισθάνονται ικανοποιημένοι. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται, αλλά ωστόσο πρέπει και θέλετε να συνεχίσει να υπάρχει σχέση με το αγαπημένο σας πρόσωπο; Αυτό ισχύει λοιπόν στην περίπτωση που έχετε να φροντίσετε κάποιο κοντινό σας πρόσωπο που πάσχει από τη Νόσο Αlzheimer. Νιώθετε ότι πρέπει αλλά και θέλετε να το φροντίσετε, ωστόσο είναι μια σχέση μονόπλευρη, που μόνο δίνετε χωρίς να παίρνετε. Μια σχέση που δεν υπάρχει η λεκτική ανταλλαγή σκέψεων και συναισθημάτων. Που δεν υπάρχει η αλληλοκατανόηση. Και τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα για εσάς όταν ο άνθρωπος που φροντίζετε, δεν αναγνωρίζει καν ότι είστε η/ο σύζυγός ή το παιδί του. Το αντέχετε; Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κατανοήσουμε πώς μπορεί να νιώθουν οι άνθρωποι που φροντίζουν έναν ασθενή με άνοια. Πολλοί από εσάς έχετε στην οικογένεια σας ένα άτομο που πάσχει από αυτή τη νόσο. Άλλωστε στη Λέσβο, ο αριθμός εί46

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

ναι εξαιρετικά μεγάλος. Κάποιοι αποφασίσατε με ευκολία ότι εσείς οι ίδιοι θα τους φροντίσετε στις καθημερινές τους ανάγκες. Κάποιοι πάλι που δεν έχετε τη δυνατότητα αυτή, ίσως με πόνο ψυχής και νιώθοντας ενοχές, τους πήγατε σε κάποιον οίκο ευγηρίας ώστε να τους παρέχουν εκεί όλα όσα εσείς δεν μπορούσατε. Αν αυτό ήτανε το καλύτερο που μπορούσατε να κάνετε για τον ασθενή σας, τότε ξεπεράστε τις ενοχές σας. Οι περιθάλποντες (ή φροντιστές) -εκείνοι δηλαδή που φροντίζουν τον ασθενή- συχνά αποκαλούνται «κρυφοί ασθενείς» ή «δευτερογενή θύματα» της Νόσου Alzheimer. Και αυτό γιατί η επιβάρυνση που βιώνουν, είναι πολύ μεγάλη. Επιβάρυνση συναισθηματική, σωματική, ψυχική, οικονομική, κοινωνική. Ίσως σε πολλούς από εσάς να έχει αλλάξει η ζωή σας από τότε που ήρθατε αντιμέτωποι με τη φροντίδα του ασθενούς. Ωστόσο, δεν νιώθετε την ίδια επιβάρυνση όλοι όσοι φροντίζετε ασθενή με άνοια. Και αυτό συμβαίνει γιατί παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες, όπως είναι: • τα χαρακτηριστικά του περιθάλποντα, δηλαδή το φύλο, η ηλικία, τα ψυχικά του αποθέματα, οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί για τη διαχείριση των δύσκολων καταστάσεων κ.ά.

• τα χαρακτηριστικά του ασθενή, δηλαδή σε τι βαθμό είναι η έκπτωση των γνωστικών του λειτουργιών, αν υπάρχουν διαταραχές συμπεριφοράς κλπ, καθώς και • τα χαρακτηριστικά του πλαισίου που παρέχεται η φροντίδα, δηλαδή η ποιότητα των σχέσεων του ασθενή με τον περιθάλποντα και με όλα τα μέλη της οικογένειας, η διάρκεια της περίθαλψης και το μοίρασμα της φροντίδας. Ως απόρροια των παραπάνω χαρακτηριστικών, αυτό που πιθανόν να βιώνετε εσείς που φροντίζετε έναν τέτοιο ασθενή, είναι σωματική καταπόνηση, δυσφορία, απόγνωση, ψυχική εξάντληση, κοινωνική απομόνωση ή ακόμα και θυμό όταν οι σχέσεις σας με τον ασθενή ήτανε από πριν διαταραγμένες. Είναι πολλές άλλωστε οι μελέτες που μας δείχνουν ότι είναι υψηλά τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης στους φροντιστές. Ωστόσο, τι κάνετε όταν νιώθετε έτσι; Μήπως ο θυμός που νιώθετε κάποιες φορές σάς φέρνει ενοχές γιατί θεωρείτε ότι δεν θα έπρεπε να νιώθετε έτσι; Η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης για τη φροντίδα των ασθενών με άνοια, φαίνεται πως σχετίζεται άμεσα με τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώνει ο φροντιστής. Από την άλλη πλευρά, η ενημέρωση για τη Νόσο Alzheimer, επιδρά άμεσα στην ψυχική υγεία των φροντιστών και τους καθιστά πιο ικανούς στο να παρέχουν ποιοτική φροντίδα στον ασθενής τους. Το ζητούμενο για εσάς που έχετε αναλάβει το ρόλο του φροντιστή, είναι να συνειδητοποιήσετε ότι για να ανταποκριθείτε στο νέο ρόλο σας, δεν πρέπει να παραμελήσετε τον εαυτό σας. Καλό θα ήταν να συνειδητοποιήσετε τα συναισθήματα σας και τις αλλαγές που έχει φέρει στη ζωή σας το γεγονός της άνοιας του συγγενικού σας προσώπου. Οι ομάδες υποστήριξης ή η ατομική συμβουλευτική από κάποιον ψυχολόγο είναι, για εσάς που φροντίζετε ασθενείς με κάθε τύπου άνοια, το πρώτο βήμα για να νιώσετε καλύτερα αλλά και για να παρέχετε πιο ουσιαστική φροντίδα στον ασθενή σας. Οι ομάδες στήριξης αποτελούνται από ανθρώπους που έχουν ένα κοινό πρόβλημα, και έναν ειδικό ψυχολόγο που συντονίζει την ομάδα. Μέσα στις ομάδες στήριξης, λοιπόν, θα συναντήσετε ανθρώπους που βρίσκονται στην ίδια ακριβώς φάση με εσάς. Αυτό θα σας βοηθήσει αρχικά να δείτε πως αυτά που αισθάνεστε, τα αισθάνονται και άλλοι άνθρωποι, ότι δεν είστε μόνοι σας σε όλο αυτό, αλλά και να πάρετε τη βοήθεια που θα σας προσφέρουν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Θα πάρετε και θα δώσετε συμβουλές για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων

που αφορούν τη φροντίδα του ασθενούς αλλά και τη δική σας. Θα έχετε έτσι ένα χώρο δικό σας, που θα μπορείτε με απόλυτη εμπιστοσύνη να εναποθέσετε να συναισθήματα και τις σκέψεις σας και να καλύψετε τις ανάγκες σας στη δύσκολη αυτή φάση που ίσως βρίσκεστε. Ωστόσο, ίσως σας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι θα μπορούσατε να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχολόγο για το συγκεκριμένο θέμα! Αν όμως δεν φροντίσετε πρώτα τον εαυτό σας, πώς θα μπορέσετε να φροντίσετε τον ασθενή σας; Μπορεί να θεωρείτε πως ο ασθενής σας δεν καταλαβαίνει το πώς νιώθετε ή το αν τον φροντίζετε με θυμωμένο τρόπο. Αυτό δεν ισχύει. Να θυμάστε πως σε όσο προχωρημένο στάδιο και αν βρίσκεται η ασθένεια, ο ασθενής σας, αντιλαμβάνεται το πώς εσείς νιώθετε. Και αυτό είναι μαγικό! * Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος ΑΠΘ - Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοθεραπεία Παιδιών – Εφήβων – Ενηλίκων, Ειδίκευση στη Νόσο Alzheimer.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Η εξωμήτρια κύηση Γράφει η ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ – ΣΑΚΑΡΑΚΗ* Τι είναι;

Η εξωμήτρια κύηση μπορεί να ελεγχθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, χωρίς να αποτελεί, στο μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών, λόγο ανησυχίας για το μέλλον.

Τι συμβαίνει;

Εξωμήτρια ή έκτοπη κύηση ονομάζεται κάθε εγκυμοσύνη που πραγματοποιείται σε οποιαδήποτε θέση έξω από τη μήτρα. Μπορεί να συμβεί στη σάλπιγγα (σε ποσοστό 95%), στο σημείο που ενώνεται η σάλπιγγα με τη μήτρα, στον τράχηλο της μήτρας ή στην κοιλιά. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ωάριο μεταφέρεται από την ωοθήκη στη σάλπιγγα, όπου συναντά τα σπερματοζωάρια, γονιμοποιείται και μετά εμφυτεύεται στη μήτρα. Κάποιες φορές όμως, η εμφύτευση του ωαρίου μπορεί να γίνει στη σάλπιγγα ή πριν εισχωρήσει σε αυτήν, δηλαδή τη στιγμή που έχει βγει από την ωοθήκη και μεταφέρεται προς τη σάλπιγγα. Αν πάλι υπάρχουν σπερματοζωάρια που έχουν περάσει από τη σάλπιγγα και από τη μήτρα και έχουν βγει στην κοιλιακή χώρα, τότε η εμφύτευση του ωαρίου μπορεί να γίνει στην περιοχή αυτή (κοιλιακή κύηση). Τέλος, μπορεί να πραγματοποιηθεί και τραχηλική κύηση, όταν δηλαδή το ωάριο εμφυτεύεται στον τράχηλο, κοντά στην έξοδο της μήτρας.

Υπάρχουν παράγοντες προδιάθεσης;

Κάποιοι παράγοντες μπορούν να παίξουν ρόλο στην εμφάνιση εξωμήτριας κύησης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι: • Παλιότερες φλεγμονές στις σάλπιγγες (σαλπιγγίτιδες) ή

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

νόσοι των σαλπίγγων. • Συμφύσεις –εσωτερικές ουλές– στις σάλπιγγες από προηγούμενες επεμβάσεις. • Στενώσεις ή κατασκευαστικές ανωμαλίες των σαλπίγγων, όπως για παράδειγμα μια κουλουριασμένη σάλπιγγα. • Ιστορικό φλεγμονώδους νόσου της πυέλου, που συνήθως σχετίζεται με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως τα χλαμύδια. Μάλιστα πολλές φορές, η γυναίκα μπορεί να μην έχει καταλάβει ότι νοσεί από αυτά. • Ινομυώματα της μήτρας. • Ενδομητρίωση. • Τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. • Η τοποθέτηση ενδομητρικού σπιράλ. • Ιστορικό εξωμήτριας κύησης.

Πώς θα το καταλάβουμε;

Τα προειδοποιητικά συμπτώματα της εξωμήτριας κύησης είναι πιο ήπια στα αρχικά στάδια – λίγο αίμα από τον κόλπο και πόνος από την πλευρά όπου έχει δημιουργηθεί η κύηση. Στην περίπτωση όμως που το πρόβλημα δεν διαπιστωθεί στα αρχικά του στάδια και η κύηση μεγαλώσει και «σπάσει», ο πόνος γίνεται τόσο έντονος που παρομοιάζεται με αυτόν που προκαλεί η ρήξη της σκωληκοειδίτιδας. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να προκληθεί ακόμη και εσωτερική αιμορραγία, που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση καθώς μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη. * Η Αφροδίτη Ζαφειρίου – Σακαράκη είναι Χειρούργος Μαιευτήρας - Γυναικολόγος.

Μύκητες

Ονυχομυκητίαση Γράφει η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗ

νυχομυκητίαση ονομάζεται η προσβολή των νυχιών από μύκητα. Μπορεί να προσβληθεί ένα ή περισσότερα από τα νύχια των χεριών ή των ποδιών και πιο συχνά αυτό συμβαίνει στα πόδια. Αυτή η λοίμωξη (η μυκητίαση) παχαίνει και αλλάζει το χρώμα των νυχιών. Μπορεί ακόμη να προκαλέσει πόνο στα δάκτυλα. Γιατί παθαίνουμε ονυχομυκητίαση; Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί. Συχνότερα η ονυχομυκητίαση εμφανίζεται σε άτομα άνω των 60 ετών. Επίσης, οι άνθρωποι που έχουν σακχαρώδη διαβήτη ή κυκλοφορικές διαταραχές (αγγειοπάθεια), προσβάλλονται συχνότερα. Στα παιδιά, η ονυχομυκητίαση είναι σπάνια. Εκείνο που βοηθά στην ανάπτυξη των μυκήτων, είναι η υγρασία και η αυξημένη θερμοκρασία. Εάν φοράτε συχνά βαριές μπότες εργασίας, οι οποίες κάνουν τα πόδια σας ζεστά και υγρά, τότε ένας μύκητας μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσεται γύρω από τα νύχια των ποδιών. Επίσης, εάν συνηθίζετε να περπατάτε με γυμνά πόδια σε αποδυτήρια, μπορεί να «κολλήσετε» ένα μύκητα από το ζεστό και υγρό πάτωμα. Οι άνθρωποι που βρέχουν συχνά τα χέρια τους (π.χ. αυτοί που πλένουν πιάτα στα εστιατόρια, οι νοικοκυρές, οι καθαρίστριες) έχουν αυξημένη πιθανότητα να προσβληθούν από μυκητίαση. Μερικές φορές, μέσα στην ίδια οικογένεια, μπορεί να παρουσιασθεί ονυχομυκητίαση ταυτόχρονα σε πολλά μέλη της. Αυτό μπορεί να συμβεί διότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν επαρκεί για να αμυνθεί στη λοίμωξη αυτή ή διότι ο μύκητας μεταδόθηκε λόγω της χρήσης κοινής πετσέτας.

Πώς μπαίνει η διάγνωση της ονυχομυκητίασης; Θα πρέπει να επισκεφθείτε τον ιατρό σας εάν υποψιάζεσθε ότι έχετε ονυχο-

μυκητίαση. Μόνο και μόνο με την εμφάνιση, ο γιατρός σας συνήθως μπορεί να διαγνώσει τη νόσο. Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, μερικές φορές μπορεί να χρειασθεί ο γιατρός σας να πάρει λίγα «ξέσματα» από το νύχι σας και να τα στείλει στο εργαστήριο. Σε μερικές εβδομάδες συνήθως, είναι έτοιμα τα αποτελέσματα, τα οποία επιβεβαιώνουν ή όχι τη διάγνωση.

Θεραπεία Υπάρχουν αρκετά αντιμυκητιασικά φάρμακα που είναι αποτελεσματικά. Μερικά απ’ αυτά θα πρέπει να αποφεύγονται από ανθρώπους που έχουν ηπατοπάθειες (παθήσεις στο συκώτι) ή καρδιακή ανεπάρκεια. Εάν έχετε κάποια απ’ αυτές τις παθήσεις, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας και εκείνος θα αποφασίσει για την κατάλληλη θεραπεία. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει από 6 εβδομάδες έως 6 μήνες ή και περισσότερο. Εξαρτάται από την ένταση και τη βαρύτητα της μυκητιάσεως.

Πώς μπορείτε να περιποιηθείτε τα νύχια σας εάν έχετε ονυχομυκητίαση • Να έχετε κομμένα τα νύχια σας μικρά και να καθαρίζετε τις περιοχές που έχουν πάχυνση. • Να μη χρησιμοποιείτε τα ίδια εργαλεία στα προσβεβλημένα και στα υγιή νύχια. Εάν η περιποίηση των νυχιών σας γίνε-

ται από επαγγελματία, να του δίνετε να χρησιμοποιεί τα δικά σας ατομικά εργαλεία. • Να φοράτε αδιάβροχα γάντια εάν πρόκειται να κάνετε «υγρή» δουλειά (πλύσιμο πιάτων ή πατωμάτων). Για να προστατεύετε τα δάκτυλά σας σε ξηρό περιβάλλον, να φοράτε βαμβακερά γάντια 100%. • Να προτιμάτε τις βαμβακερές (100%) κάλτσες. Να αλλάζετε αμέσως τις κάλτσες σας όταν υγραίνονται από ιδρώτα ή όταν βρέχονται τα πόδια σας. Να φοράτε καθαρές, ξηρές κάλτσες κάθε μέρα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε σκόνη αντιμυκητιασικού μέσα στις κάλτσες, για να απορροφά την υγρασία και να διατηρεί τα πόδια σας ξηρά. • Να φοράτε παπούτσια με ανατομική στήριξη και με πλατύ πέλμα (όχι στενά). Να μη φοράτε μυτερά παπούτσια, τα οποία πιέζουν τα δάκτυλα των ποδιών σας. • Να αποφεύγετε το περπάτημα με γυμνά πόδια σε δημόσιους χώρους, όπως π.χ. τα αποδυτήρια. * Η Κωνσταντίνα Σταμάτη είναι Ποδολόγος, Κοσμητολόγος, Αισθητικός, ιδιοκτήτρια του Κέντρου Ομορφιάς

«Κωνσταντίνα»

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Τι ζώδιο είσαι; ζώδια & υγεία

Κριός

21 Μαρτίου

Ταύρος 20 Απριλίου

Οι Κριοί είναι δραστήριοι και ισχυρογνώμονες. Παρουσιάζουν ευαισθησία στο κεφάλι, το πρόσωπο και τα δόντια. Συνήθως δεν γνωρίζουν τα όριά τους και αυτό μπορεί να φέρει εξάντληση, πονοκεφάλους, άγχος ή αυξημένη πίεση. Πρέπει λοιπόν να μάθουν να εξοικονομούν ενέργεια και να ακολουθούν πιστά ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής και ύπνου.

Καρκίνος 22 Ιουνίου

22 Ιουλίου

Ζ υγός

23 Σεπτεµβρίου 22 Oκτωβρίου

Η αναποφασιστικότητά των Ζυγών και η κακή συνήθεια να χρονοτριβούν, μπορεί να τους οδηγήσουν σε νευρική εξάντληση. Συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στα νεφρά, γι’ αυτό πρέπει να πίνουν άφθονο νερό. Υποφέρουν επίσης από πονοκεφάλους, πόνους στη μέση και δερματικές παθήσεις. Ορισμένα από τα προβλήματα υγείας μπορούν να προκληθούν από τη λατρεία τους για τα γλυκά.

Αιγόκερως

22 ∆εκεµβρίου 19 Iανουαρίου

Οι Αιγόκεροι πρέπει να γίνουν πιο χαλαροί. Σε αυτό θα τους βοηθήσουν δραστηριότητες όπως το κολύμπι και οι ασκήσεις με βαθιές αναπνοές. Είναι επιρρεπείς στα ατυχήματα από πτώσεις, κρυολογήματα, παθήσεις των γονάτων και δερματικά προβλήματα. Η απαισιόδοξη νοοτροπία τους, υποβαθμίζει τη ζωτικότητά τους. Γι’ αυτό πρέπει να είναι πάντα καλά ψυχολογικά. 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

20 Μαΐου

Οι Ταύροι χαρακτηρίζονται για την αντοχή τους και το σθένος τους. Τα αδύνατα σημεία τους είναι ο λαιμός, τα αφτιά, τα ούλα, ο θυρεοειδής και ο αυχένας. Επίσης, αρκετά άτομα που ανήκουν σ’ αυτό το ζώδιο, είναι παχύσαρκα. Γι’ αυτό θα πρέπει να προσέχουν τι τρώνε και να γυμνάζονται πάρα πολύ ώστε να έχουν φυσιολογικό βάρος.

Λέων

Οι Καρκίνοι διαθέτουν τεράστια αποθέματα αντοχής. Συνήθως τα προβλήματα στην υγεία τους, οφείλονται στο πεπτικό σύστημα και στα νεφρά. Μια και από τη φύση τους δεν είναι πολύ δραστήριοι, η ιδανική άσκηση γι’ αυτούς είναι η κολύμβηση. Ένα άλλο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσουν είναι το πολύ άγχος, που μπορεί να τους φέρει έλκος.

21 Απριλίου

Δίδυμοι

23 Ιουλίου

21 Μαΐου

21 Ιουνίου

Οι Δίδυμοι είναι ανήσυχοι και νευρικοί. Θα πρέπει λοιπόν να αποκτήσουν μια πιο ήρεμη στάση απέναντι στη ζωή. Τα προβλήματα στην υγεία τους, εντοπίζονται σε νευρικές διαταραχές, αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργίες και αδύναμους πνεύμονες. Ο οργανισμός τους επομένως χρειάζεται οξυγόνωση. Μια βόλτα στη θάλασσα πάντα κάνει καλό.

Παρθένος

23 Αυγούστου

Τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι Λέοντες, είναι κατά κύριο λόγο οτιδήποτε αφορά την καρδιά και τους μύες. Οι πόνοι στην πλάτη, τους βασανίζουν. Επίσης, σε φλεγμονές και πυρετούς είναι πολύ ευαίσθητοι. Πρέπει λοιπόν να προσέχουν πολύ τη διατροφή τους και ειδικά τα λιπαρά, και να προσπαθούν να περπατούν πολύ συχνά.

Σκορπιός

23 Οκτωβρίου 22 Νοεµβρίου

Οι Σκορπιοί, επιρρεπείς στις συναισθηματικές εξάρσεις, νιώθουν συχνά την ανάγκη να δώσουν διέξοδο στις παρορμήσεις τους. Τα προβλήματα που τους ταλαιπωρούν, είναι οτιδήποτε αφορά κοιλιά και έντερα. Είναι ικανοί για δραστικές αλλαγές, που σημαίνει ότι μπορούν να κόψουν τις κακές διατροφικές συνήθειες και να αυξήσουν την ευκινησία με το περπάτημα και τη γυμναστική.

Υδροχόος

24 Αυγούστου 22 Σεπτεµβρίου

Το μειονέκτημα στους Παρθένους είναι ότι όταν κάτι δεν τους πάει όπως το είχαν προγραμματίσει, γίνονται επικριτικοί και αποδιοργανώνονται. Τα προβλήματα που μπορούν να προσβάλουν την υγεία τους, είναι οι πεπτικές διαταραχές, τα αδύναμα έντερα, τα νεύρα τους και ασθένειες που οφείλονται σε κακή διατροφή. Πρέπει λοιπόν να τρώνε ισορροπημένα.

Τοξότης

23 Νοεµβρίου 21 ∆εκεµβρίου

Οι Τοξότες μπορούν να αντιμετωπίσουν κάθε αδιαθεσία με την ισχυρή αυτοπεποίθηση και την ευθυμία τους. Τα προβλήματα που τους ταλαιπωρούν συχνότερα, είναι γαστρίτιδα, παχυσαρκία, ρευματισμοί, ενώ είναι επιρρεπείς σε ατυχήματα λόγω της βιασύνης τους. Πρέπει να βάζουν πάντοτε πειθαρχία στη διατροφή τους και να κοιμούνται περισσότερο.

Ιχθύες

20 Ιανουαρίου 19 Φεβρουαρίου

20 Φεβρουαρίου 20 Mαρτίου

Όσοι είναι Υδροχόοι, υποφέρουν συχνά από προβλήματα στο κυκλοφορικό και τα πόδια, όπως φλεβίτιδα, νευρικές διαταραχές, ορμονικές ανωμαλίες και προβλήματα με το αίμα. Είναι πολύ νευρώδη άτομα, γι’ αυτό χρειάζονται πάρα πολύ ύπνο, για να νιώθουν υγιείς και φρέσκοι. Η ποδηλασία και το γιόγκα είναι τα σπορ που τους βοηθούν πάρα πολύ.

Συχνά οι Ιχθύες στερεύουν από ενέργεια και έχουν ανάγκη από πρόσθετες βιταμίνες και μέταλλα. Έχουν πολύ συχνά φλεγμονές στα πόδια, κρυολογήματα, λοιμώξεις. Επίσης, είναι πολύ επιρρεπείς στις αλλεργίες. Στη διατροφή τους, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν πάντα το σκόρδο, ενώ καλό θα ήταν να αποφεύγουν τα θαλασσινά, όπως και το αλκοόλ.

27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012