Τουριστικός Οδηγός Λέσβου 2010 by Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.

Lesvos

Guide 2010 ÌÂ ÙËÓ ˘ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÂÌÚﬁ˜

www.lesvosgreece.gr

Editorial Για τις διακοπές µου ψηφίζω Λέσβο: ιατί είναι ένα νησί µε ιστορία, την οποία µπορείτε να µάθετε όχι µόνο στα µουσεία, αλλά και στα διάσπαρτα µεγάλα και µικρά κάστρα, τους αρχαιολογικούς χώρους, τους ναούς και τα µοναστήρια. Γιατί είναι ένα νησί µε πλούσιο πολιτισµό, από τη Σαπφώ και τον Αλκαίο ως τον Ελύτη, το Μυριβήλη και το Θεόφιλο. «Πολιτισµό» βρίσκουµε πάντα και στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται τα καλοκαίρια στο νησί. Γιατί έχει πανέµορφες παραλίες, µικρές, µεγάλες, βοτσαλωτές, αµµουδερές, µε βράχια, ερηµικές, µε θαλάσσια σπορ, µε µπαρ, χωρίς µπαρ κτλ., άρα για κάθε επιθυµία. Για τις φυσικές οµορφιές. Παντού αντικρίζουµε εικόνες για να ξεκουραστούν τα µάτια και το µυαλό µας: στις παραλίες και τη θάλασσα, στα παραδοσιακά χωριά, στα νεοκλασικά κτίρια της πόλης, στα κατάφυτα µε ελιές και πεύκα βουνά, στα ηφαιστιογενή τοπία του δυτικού νησιού, στους κορµούς των απολιθωµένων κορµών στο Σίγρι, στα ηλιοβασιλέµατα στο Μόλυβο και την Πέτρα… Για να ευχαριστηθεί και ο ουρανίσκος µε ούζο, κρασί και τις απαιτούµενες λιχουδιές, δηλαδή λαδοτύρι, σαρδέλες και αλίπαστα, φρέσκα ψάρια, οστρακοειδή και άλλα πάρα πολλά µεζεδάκια. Γιατί θα περάσουµε σίγουρα καλά. Πραγµατικά καλά.

LESVOS GUIDE 2010

Ο∆ΗΓΟΣ ΛΕΣΒΟΥ 2010 - www.lesvosgreece.gr Eιδική έκδοση της εφηµερίδας «Εµπρός» Eκδότης: Mανόλης Mανώλας Kείµενα: Μαρία Σελάχα Επιµέλεια Κειµένων: Παναγιώτης Μυριτζής ∆ιόρθωση κειµένων: Χριστίνα Καλλέργη, Mαριάνθη Παρασκευά Φωτογραφίες: Γιάννης Γιαννέλος, Αρχείο «Εµπρός», Αρχεία ∆ήµων Εξώφυλλο: Απολιθωµένο ∆άσος – φώτο: Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου Art Director: Xρήστος Παρασκευαΐδης Mακέτες: Μαρία Αριστοτέλους , Xαρίκλεια Mαντζουράνη, Mυρτώ Παπαδέλλη, Έφη Μυρµίγκου Συντονισµός έκδοσης: Μαρία Κορδερά Yπεύθυνη Eµπορικού Tµήµατος: Aναστασία Mπαµπούλα ∆ιαφηµιστικό Tµήµα: Μαρία Κορδερά, Καλλιόπη Ψαριανού, Κωνσταντίνα Μουτζουρέλλη, Έφη Στραβοσκούφη, Λάµπρος Ανεµάς Παραγωγή: «EΠIKOINΩNIA ΛEΣBOY A.E.» ∆ιαχωρισµοί - Ηλεκτρονικό µοντάζ: Πήγασος Eκδοτική Α.Ε. Βιβλιοδεσία - Eκτύπωση: IRIS Α.Ε.B.E. Xάρτης: Geopsis Eφηµερίδα «Εµπρός» Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619 Fax 22510 27300 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr «Lesvos Guide 2010» Aπαγορεύεται η αναδηµοσίευση, η αναπαραγωγή, η αντιγραφή και γενικότερα η µετάδοση µε οποιονδήποτε τρόπο και µέσο, µέρους ή ολόκληρης της ύλης του «Lesvos Guide » χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ∆ιανέµεται δωρεάν

περιεχόµενα Tο νησί 8 Ιστορία 12 Φύση 16 Αρχιτεκτονική 20 Σηµαντικές προσωπικότητες 24 Η Λέσβος µε µιά µατιά Αξιοθέατα 32 Μουσεία 40 Αρχαιολογικοί χώροι 44 Ναοί 46 Μοναστήρια 50 Απολιθωµένο ∆άσος 52 Παραλίες 58 Επιλεγµένες διαδροµές Ειδικές ενότητες 106 Ιαµατικά Λουτρά 108 Παρατήρηση πουλιών 109 Πεζοπορικές διαδροµές 114 Πολιτιστικές εκδηλώσεις 118 Γαστρονοµία Πληροφορίες 132 ∆ιαµονή 138 Φαγητό και ∆ιασκέδαση 144 Shopping 148 ∆ραστηριότητες 152 Χρήσιµα για το ταξίδι 158 Eκδόσεις για τη Λέσβο

Το νησί

Ιστορία Φύση Αρχιτεκτονική Σηµαντικές προσωπικότητες

Ιστορία Σταθµοί στην ιστορία

Το νησί κατοικείται από το 3.300 π.Χ. α-

πό τους Πελασγούς, Λέλεγες και Τυρρηνούς. Αργότερα γύρω στο 1.400 π.Χ, έρχονται από την κεντρική Ελλάδα, οι Αιολείς και το 1.000 π.Χ., Αχαιοί από την Πελοπόννησο. Τον 11ο αι., υπάρχουν στο νησί έξι πόλεις-κράτη: η Μυτιλήνη, η Μήθυµνα, η Αρίσβη, η Πύρρα, η Άντισσα και η Ερεσός. 7ος - 6ος αι. π.Χ.: Οι αρχαϊκοί χρόνοι είναι για τη Λέσβο, ο «χρυσός αιώνας». Οι τέχνες και τα γράµµατα ανθίζουν, η Σαπφώ ∞ÈÔÏÈÎﬁ ÎÈÔÓﬁÎÚ·ÓÔ και ο Αλκαίος δηµιουργούν ποίηση, η Λέσβος αναδεικνύεται σε σηµαντική εµπορική και ναυτική δύναµη. Στα τέλη του 7ου αι., ο Πιττακός, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, αναλαµβάνει την εξουσία. Το 527-479 π.Χ., το νησί έπεσε στα χέρια των Περσών. 5ος αι. π.Χ.: Mέλος της Αθηναϊκής Συµµαχίας. 5ος - 4ος αι. π.Χ.: Επιβάλλεται ολιγαρχία από τους Σπαρτιάτες. Ανακαταλαµβάνεται από τον περσικό στόλο. Απελευθερώνεται από το Μ. Αλέξανδρο το 332 π.Χ. Ακολουθεί οικονοµική και πολιτιστική ευηµερία για το νησί. 2ος αι. π.Χ. - 4ος µ.Χ.: Καταλαµβάνεται από τους Ρωµαίους. Χτίζεται το Αρχαίο Θέατρο και το Υδραγωγείο στη Μόρια, που φέρνει νερό στην πόλη. Κατά τη βυζαντινή περίοδο, η Λέσβος υπάγεται στην Επαρχία των Νήσων. Οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές χτίζονται πάνω στα ερείπια των ναών της παλιάς θρησκείας, το εµπόριο συρρικνώνεται λόγω των πειρατών, ενώ το νησί δέχεται επιδροµές από τους Σαρακηνούς και αργότερα από τους Βενετούς και τους Σταυροφόρους. Χρησιµοποιήθηκε ως τόπος εξορίας προσωπικοτήτων, όπως της αυτοκράτειρας Ειρήνης της Αθηναίας στα Βασιλικά, όπως ονοµάστηκε από τότε η περιοχή. 1355-1462: Το νησί δίνεται ως προίκα στο Γενουάτη Φραγκίσκο Α΄ Γατελούζο µετά το γάµο του µε τη Μαρία Παλαιολογίνα. Αναπτύσσεται η ελαιοκαλλιέργεια, το εµπόριο του λαδιού και η ναυτιλία. Ενισχύεται το κάστρο της Μυτιλήνης. 1462: Ο Μωάµεθ ο Πορθητής κυριεύει τη Λέσβο. Η οικονοµική και πνευµατική ζωή του νησιού, οδηγείται σε ύφεση. Από το 1774 µε τη συνθήκη του ΚιουτσούκΚαϊναρτζή, αναπτύσσεται ξανά το εµπόριο.

∏ ª˘ÙÈÏ‹ÓË ÛÙÈ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ· LESVOS GUIDE 2010

∆Ô ‚ﬁÚÂÈÔ ÏÈÌ¿ÓÈ (∂¿Óˆ ™Î¿Ï·) Î·È ÙÔ Î¿ÛÙÚÔ ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜ Το 1821, η έναρξη της Επανάστασης, βρίσκει τη Λέσβο καλά οχυρωµένη µε τα κά-

στρα των Τούρκων. Ο Παπανικολής µε τον Καλαφάτη, προσπαθούν να πυρπολήσουν ένα τούρκικο δίκροτο στο λιµάνι της Ερεσού, αλλά αποτυγχάνουν. Στα χρόνια που ακολουθούν, οργανώνεται το εµπόριο του λαδιού, αναπτύσσεται η βιοµηχανία και το εξαγωγικό εµπόριο και οι Λέσβιοι έµποροι πλουτίζουν. Τραγικοί σταθµοί της περιόδου: Η πανώλη του 1832, το «κάψιµο» των ελιών το 1850 από παγωνιά, δύο πυρκαγιές στην πόλη το 1814 και το 1851, και δύο σεισµοί το 1867 και το 1889. Παρόλα αυτά, η ευηµερία συνεχίζεται. Χτίζονται ελαιοτριβεία τελευταίας τεχνολογίας, σαπωνοποιεία, βυρσοδεψεία, αλευρόµυλοι, ενώ εµφανίζονται τα πρώτα οργανωµένα στοιχεία ποτοποιίας µε απόσταξη, µε έµφαση στην παραγωγή ούζου. Εγκαθίστανται ευρωπαϊκά προξενεία, τράπεζες, εµπορικοί οίκοι, ατµοπλοϊκές εταιρίες. 1912: Απελευθέρωση του νησιού από το ναύαρχο Κουντουριώτη. 1922-23: Καταστροφή της Σµύρνης. Ανταλλαγή πληθυσµών. Οι πρόσφυγες φέρνουν µαζί τους, την κοσµοπολίτικη σκέψη τους και τις γνώσεις τους για την αλιεία, τα αλίπαστα και την καπνοκαλλιέργεια, ενώ εµπλουτίζεται σηµαντικά η γνώση για την παραγωγή αποσταγµάτων. 1941: Το νησί παραδίνεται στα γερµανικά στρατεύµατα. 1944: Αποχώρηση των γερµανικών στρατευµάτων. Στα χρόνια µετά τον εµφύλιο, οι πολιτικές διώξεις και η οικονοµική καχεξία οδηγούν σε µεγάλο κύµα εσωτερικής και εξωτερικής µετανάστευσης, µε αποτέλεσµα τη δραµατική µείωση του πληθυσµού και την ερήµωση αρκετών οικισµών. LESVOS GUIDE 2010

Φύση Λέσβος διαθέτει ένα σπάνιο φυσικό τοπίο για νησί, λόγω αφενός του µεγάλου µεγέθους της και αφετέρου της µεγάλης ποικιλίας της βλάστησης, που σε πολλές περιοχές, θυµίζει βλάστηση ηπειρωτικής χώρας. Επιπλέον, ένα κοµµάτι του νησιού, στο δυτικό τµήµα, είναι άνυδρο και µε περιορισµένη βλάστηση λόγω της διαµόρφωσής του από έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα κατά το παρελθόν. Η Λέσβος έχει ταυτιστεί µε τα ελαιόδεντρα, αφού πάνω στο νησί υπάρχουν περίπου 11.000.000, ενώ µεγάλο µέρος του νησιού, καλύπτεται και από βελανιδιές, καστανιές και πεύκα. Ανάµεσά τους πολλά βότανα και φυτά, άλλα σπάνια και άλλα µε θεραπευτικές ιδιότητες. Έτσι στην ορεινή περιοχή µεταξύ Παρακοίλων και Ανεµότιας, θα συναντήσετε το κίτρινο ροδόδεντρο στο «δρόµο του ροδόδενδρου», που µπορείτε να διασχίσετε, ε-

LESVOS GUIDE 2010

άν διαθέτετε τζιπ ή εάν θέλετε να οργανώσετε µια πολύωρη πεζοπορία. Στην περιοχή θα συναντήσετε την σπάνια παιώνια, άγριες ορχιδέες και µαύρη πεύκη. Στην Αγιάσο, µπορείτε να περπατήσετε στον καστανιώνα του Ολύµπου παίρνοντας τον πλακόστρωτο δρόµο που ξεκινά χαµηλά από το χωριό (σελ. 113). Και σ’ αυτήν την περιοχή, θα συναντήσετε άγριες ορχιδέες, ενώ στην περιοχή του Πλωµαριού, συναντάµε πυκνούς πευκώνες µε το κυρίαρχο είδος στο νησί, της τραχείας πεύκης, η οποία στη ντοπιολαλιά λέγεται «τσάµι», καθώς και πλούσια θαµνώδη βλάστηση. Η περιοχή ενδείκνυται για πεζοπορίες. Στην περιοχή των Βατερών αλλά και στην παραλία της Άντισσας (Γαβαθάς), συναντά κανείς το κρινάκι της θάλασσας, που είναι ένα πολύ σπάνιο άσπρο αγριολούλουδο, που φυτρώνει το Σεπτέµβριο. Στο νησί ζει και ο ασιατικός σκίουρος, που δεν συναντάται σε άλλο µέρος της Ελλάδας, η «γαλιά» για τους ντόπιους. Η Λέσβος διαθέτει τρεις µεγάλους υδρο-

∆Ô Î›ÙÚÈÓÔ ÚÔ‰ﬁ‰ÂÓÙÚÔ

βιότοπους και άλλους µικρότερους, οι οποίοι χρησιµεύουν ως καταφύγιο και τόπος αναπαραγωγής πολυάριθµων σπάνιων και προστατευόµενων ειδών πουλιών. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναδειχθεί και προσελκύουν το ενδιαφέρον των παρατηρητών πουλιών, κυρίως την Άνοιξη. Οι τρεις κυριότεροι υγρότοποι βρίσκονται στις αλυκές της Αγίας Παρασκευής και του Πολιχνίτου, καθώς και στο έλος ΝτιπίουΛάρσου. Ο κόλπος της Καλλονής αποτελεί έναν από τους µοναδικούς υγροτόπους της Ελλάδας, µε πάνω από 130 είδη πουλιών. Από αυτά ξεχωρίζουν τα ροζ φλαµίνγκο, που µπορείτε να τα δείτε στις αλυκές της Αγίας Παρασκευής, 500 µ. µετά τη διασταύρωση που οδηγεί στην Αγία Παρασκευή, αν ταξιδεύετε από τη Μυτιλήνη προς την Καλλονή, αλλά και στον Πολιχνίτο, στη νοτιοανατολική πλευρά του Κόλπου Καλλονής. Ο υδροβιότοπος στην περιοχή Ντίπι-Λάρσος, 9 χλµ. από τη Μυτιλήνη στον κεντρικό δρόµο προς Καλλονή, καλύπτεται σχεδόν στο σύνολο της επιφάνειας των στάσιµων νερών, από πυκνότατους και αδιάβατους καλαµώνες. Εδώ φιλοξενείται µεγάλος αριθµός φυτών, ερπετών, αµφίβιων, πουλιών και εντόµων, και η ακριβοθώρητη LESVOS GUIDE 2010

∂Úˆ‰Èﬁ˜ ÛÙÔÓ ∫ﬁÏÔ ÙË˜ ∫·ÏÏÔÓ‹˜

πια βίδρα ή ενυδρίδα. Για να δείτε καλύτερα το τοπίο, µπορείτε να στρίψετε αριστερά, αν έχετε ξεκινήσει από τη Μυτιλήνη, προς το δρόµο που οδηγεί στο Πέραµα και το Πλωµάρι, 300 µ. πάλι αριστερά σε έναν παρακαµπτήριο δρόµο. Πέρα από τα αποδηµητικά πουλιά, µεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ενδηµικό είδος της νησιωτικής πέρδικας (alectoris chukar) που υπάρχει στη Λέσβο σε σχετικά µεγάλους πληθυσµούς.

√ ™‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ ¢‹ÌˆÓ & ∫ÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ ¡‹ÛÔ˘ §¤Û‚Ô˘ ÌÂ ¤‰Ú· ÙËÓ fiÏË ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜ Î·È Ì¤ÏË ÙÔ˘˜ 13 ¢‹ÌÔ˘˜ ÙË˜ §¤Û‚Ô˘, ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ‹È· ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ÌÂ Î‡ÚÈ· ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

e-mail: syndesmos1954@otenet.gr

∏ ÚÔÎ˘Ì·›· ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

Αρχιτεκτονική ταν επισκέπτεται κανείς τη Λέσβο για πρώτη φορά, γοητεύεται από τα αρχοντικά, τους πύργους, τα πέτρινα σχολεία, τα βιοµηχανικά κτήρια, τις δηµόσιες βρύσες, τους νερόµυλους, τις εκκλησίες και τα µοναστήρια, όλα αυτά που συνθέτουν την αρχιτεκτονική του νησιού, ένα κράµα τοπικών, ανατολίτικων και δυτικών στοιχείων. Χαρακτηριστικά της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι: Τα λιθόκτιστα αστικά σπίτια µε κεραµοσκεπή, δύο ή τρεις ορόφους και «σαχνισί», (ξύλινη συνήθως προεξοχή) στοιχείο φερµένο από την Ανατολή. Τα αρχοντι κά ποικίλου αρχι τεκτονι κού ρυθµού, κυρίως µε δυτικές επιρροές. Χτίστηκαν στη διάρκεια του 18ου - 19ου αιώνα, αφού οι ναυτικοί και οι έµποροι χτίζουν φέρνοντας σχέδια από το εξωτερικό. Γι’ αυτό και η Μυτιλήνη το 19ο αι., µοιάζει µε ευρωπαϊκή κωµόπολη. Αρκετά από τα υπέροχα αυτά σπίτια ήταν χτισµένα σε προβηγκιανό, βαυαρικό νεοκλασικό και µπαρόκ ρυθµό, είχαν σοφίτες,

LESVOS GUIDE 2010

µαρµάρινες διακοσµήσεις, σαχνισιά και τζαµωτά, εκπληκτικούς κήπους, µαρµάρινες σκάλες, ζωγραφιστά ταβάνια, τοιχογρα-

¶‡ÚÁÔ˜ ÛÙË £ÂÚÌ‹

Ιστορία

LESVOS GUIDE 2010

∞Ú¯ÔÓÙÈÎ¿ ·ﬁ Ù· ÚÔ¿ÛÙÈ· Î·È ÙËÓ ﬁÏË ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

φίες και λιθόστρωτα. Εντυπωσιακά αρχοντικά θα δείτε στην πόλη, στην περιοχή Σουράδα και Βαρειά, δηλαδή από το κέντρο προς το αεροδρόµιο, αλλά και σε χωριά, στο Μόλυβο, στο Πλωµάρι, στον Πολιχνίτο, στα χωριά της Γέρας, στην Αγία Παρασκευή κ.α. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι κάποια από αυτά τα αρχοντικά έχουν ανα-

µÚ‡ÛË ÛÙÔ ™›ÁÚÈ LESVOS GUIDE 2010

παλαιωθεί και διαµορφωθεί σε θαυµάσια τουριστικά καταλύµατα (π.χ. Πύργος Μυτιλήνης, Αρχοντικό Μυτιλήνης κ.λπ). Οι πύργοι ή κάστρα αποτελούσαν τις εξοχικές κατοικίες εύπορων ή τα καταλύµατα κατά τη συγκοµιδή της ελιάς. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα θα δείτε στο χωριό Πύργοι της Θερµής. Χαρακτηριστικά κτήρια αυτής της εποχής, είναι και τα βιοµηχανικά κτήρια, όπως ελαιοτριβεία, αλευροποιεία, σαπωνοποιεία, βυρσοδεψεία κ.α., χτισµένα από πέτρα και τούβλο. Σήµερα λειτουργούν ως µουσεία, το Ιστορικό Ελαιοτριβείο Βρανά στη Γέρα (σελ. 38) και το Μουσείο Βιοµηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή (σελ 38), τα ελαιοτριβεία στο Μανταµάδο και στο Πλωµάρι λειτουργούν ως πολυχώροι εκδηλώσεων, ενώ στη Σκάλα Λουτρών, το παλιό ελαιοτριβείο έχει διαµορφωθεί σε πολύ όµορφο ξενοδοχείο (Ζαΐρα). Άλλα στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι: Η «Λεσβία δοµή», η οποία είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Εξαιρετικό δείγµα µπορείτε να δείτε σε ανασκαφές που έγι-

∆Ô ¢ËÌÔÙÈÎﬁ Û¯ÔÏÂ›Ô ÛÙËÓ ∫·ÏÏÔÓ‹

∆Ô «™¿ÚÏÈÙ˙· ¶·ÏÏ¿˜» ÛÙËÓ £ÂÚÌ‹

ναν στον κεντρικό δρόµο του Μολύβου. Προσέξτε επίσης στις διαδροµές σας, τα «σέτια», τις πέτρες δηλαδή, που συγκρατούν το χώµα για τα ελαιόδεντρα. Οι «κκούλες», µικρά εξοχικά σπίτια, συνήθως στους κάµπους. Τα «ντάµια», µικρές αγροτικές αποθήκες, συνήθως µέσα στους ελαιώνες, που εξυπηρετούν στο µάζεµα της ελιάς και στην αποθήκευση των εργαλείων. Ένα ακόµα στοιχείο εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, είναι τα καλντερίµια, που στη ντοπιολαλιά λέγονται «ντοσιµέδες». Οι βρύσες: Σ’ ολόκληρο το νησί σώζονται

πολλές δηµόσιες βρύσες από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, µε ανάγλυφες επιγραφές και διακοσµήσεις. Οι υδρόµυλοι: Υπάρχει µεγάλος πλούτος σωζόµενων υδρόµυλων του 18ου και 19ου αιώνα, που χρησιµοποιούνταν ως επί το πλείστον, στην αλευροβιοµηχανία. Εξαιρετική καταγραφή τους, υπάρχει στο βιβλίο του Μάκη Αξιώτη, «οι Υδρόµυλοι της Λέσβου» (σελ 157). Τα δηµόσια σχολεία, όπως στην Αγία Παρασκευή, Ερεσό, Καλλονή κ.α., είναι δείγµατα της ανάπτυξης του 19ου και των αρχών του 20ου αι. στη Λέσβο.

Αρχιτεκτονική

Σηµαντικές προσωπικότητες Πιττακός Ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας και αιρετός τύραννος του νησιού κατά τον 8o - 7ο αιώνα. Κατάφερε να σταθεροποιήσει το ολιγαρχικό πολίτευµα και να το εδραιώσει στο νησί.

Σαπφώ η Ερεσία Η Σαπφώ θεωρείται από πολλούς, η σηµαντικότερη λυρική ποιήτρια όλων των εποχών. Είναι αξιοθαύµαστο το γεγονός ότι µια γυναίκα εκείνης της εποχής, είχε τέτοια αγωγή και παιδεία. Ήταν πολιτικά ενεργό πρόσωπο, καταδικάστηκε µάλιστα σε εξορία για ένα διάστηµα, ενώ διατηρούσε σχολή στη Μυτιλήνη µε 100 περίπου µαθήτριες από όλες τις ακµάζουσες πόλεις του Ελληνισµού. Οι πληροφορίες για τη ζωή της Σαπφούς, µας δίνουν τη δυνατότητα να βγάλουµε κάποια γενικότερα συµπεράσµατα για τις ελευθερίες και τα δικαιώµατα που απολάµβανε η γυναίκα της Λέσβου. Από το χώρο της ποίησης και της µουσικής, κατάγονται από το νησί, και ο λυρικός ποιητής Αλκαίος, όπως και ο Αρίωνας, ενώ σύµφωνα µε το µύθο, ξεβράστηκε στην ακτή της Αρχαίας Άντισσας, στην περιοχή που σήµερα ονοµάζεται Ορφίκια, βόρεια της σηµερινής Άντισσας, το κεφάλι του Ορφέα. LESVOS GUIDE 2010

Ο Ερέσιος φιλόσοφος Θεόφραστος Τον 4ο π.Χ. αιώνα, ζει ο Ερέσιος φιλόσοφος Θεόφραστος, µαθητής και διάδοχος του Αριστοτέλη στην Περιπατητική Σχολή, την οποία διεύθυνε για πολλές δεκαετίες. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης έζησε στο νησί τουλάχιστον για δυο χρόνια και µαζί πήγαν στη Μακεδονία µετά από την πρόσκληση του Φιλίππου για την εκπαίδευση του γιου του, Αλέξανδρου. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα µε τα φυτά και θεωρείται ο πατέρας της Ορυκτολογίας, της Βοτανικής και της Οικολογίας. Σήµερα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου, είναι αφιερωµένο ένα κοµµάτι της έκθεσης, σ’ αυτόν το µεγάλο επιστήµονα (σελ. 36).

Θεόφιλος Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος (1873 - 1934) γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια, στην όµορφη περιοχή της Βαρειάς, τόπο που αγάπησε πολύ κι αυτό φαίνεται έντονα στο ζωγραφικό του έργο. Περιηγήθηκε, ανήσυχος κι ονειροπαρµένος όπως ήταν, από τη Σµύρνη ως το Πήλιο και τη Λάρισα, για να επιστρέψει οριστικά στη Μυτιλήνη το 1926, όπου και τον ανακάλυψε ο διακεκριµένος Λέσβιος τεχνοκριτικός-εκδότης Ελευθεριάδης - Τεριάντ, ο οποίος κυριολεκτικά τον έβγαλε από την αφάνεια διοργανώνοντας µια συγκλονιστική έκθεση των έργων του στο Παρίσι. Σήµερα, ορισµένα απ’ αυτά τα έργα εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου. Στη Μυτιλήνη λειτουργεί το Μουσείο Θεόφιλου στη Βαρειά, όπου εκτίθενται τα περισσότε-

∏ ÕÓÔÈÍË ÙÔ˘ °ÈÒÚÁÔ˘ π·Îˆ‚›‰Ë

φικής, ο Γι ώργος Ιακ ωβί δης (18531932) καταγόταν από το χωριό Χίδηρα της ∆υτικής Λέσβου. Μαθητής του Λύτρα, υπότροφος της Ακαδηµίας Μονάχου και πρώτος διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης. Στα Χίδηρα υπάρχει σήµερα Ψηφιακό Μουσείο, όπου εκτίθενται τα έργα του µε τη βοήθεια της τεχνολογίας (σελ. 38). ™ÙÚ·Ù‹˜ ∂ÏÂ˘ıÂÚÈ¿‰Ë˜ (Teriade)

ρα σωζόµενα έργα του (σελ. 32).

Τεριάντ O Στρατής Eλευθεριάδης – Teriade γεννήθηκε το Μάιο του 1897 στη Μυτιλήνη και πέθανε τον Οκτώβριο του 1983 στο Παρίσι. Στα 18 του χρόνια έφυγε από τη Λέσβο και πήγε στο Παρίσι, όπου σπούδασε νοµικά. Αφού µεγάλη του αγάπη ήταν πάντα η ζωγραφική, έγινε σύντοµα κριτικός Τέχνης. Συνεργάστηκε ενεργά και καθοριστικά µε καθιερωµένους εκδότες της εποχής, αναλαµβάνοντας τις εικαστικές στήλες περιοδικών, βιβλίων, εφηµερίδων, και απέκτησε διεθνή φήµη και αναγνώριση. Στη Μυτιλήνη λειτουργεί το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Teriade, όπου θα δείτε έργα του Τσαρούχη αλλά και εικονογραφήσεις βιβλίων από τους Πικάσο, Σαγκάλ, Βιγιόν, Ματίς κ.α. (σελ32). Από το χώρο της ζωγραLESVOS GUIDE 2010

Η πνευµατική ζωή του νησιού έχει επηρεαστεί και από άλλα σηµαντικά ονόµατα, όπως το διαφωτιστή Βενιαµίν το Λέσβιο, τους αδελφούς ∆ηµήτριο και Γρηγόριο Βερναρδάκη, το ζωγράφο Αντώνη Πρωτοπάτση, τους λογοτέχνες Αργύρη Εφταλιώτη, Στρατή Μυριβήλη, Ηλία Βενέζη, Στρατή ∆ ο ύ κ α , Ασ η µ ά κ η Π α ν σ έ λ η ν ο , Κώ στα Κόντο, τον αρχαιολόγο Γι άννη Κοντή, τους ζωγράφους Ορέστη Κ α ν έ λ λ η, Τ ά κ η Ελευθ ερ ιά δη, Φώτη Κόντογλου και πολλούς άλλους. Φυσικά το όνοµα του νοµπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (19111996) έχει συνδεθεί µε το νησί της Λέσβου, απ’ όπου καταγόταν η οικογένεια του και µε το οποίο ο ίδιος διατηρούσε στενούς δεσµούς. ™ÙÚ·Ù‹˜ ª˘ÚÈ‚‹ÏË˜ (·ÚÈÛÙÂÚ¿) £ÂﬁÊÈÏÔ˜ Ã·Ù˙ËÌÈ¯·‹Ï (‰ÂÍÈ¿)

25 Είναι χαρακτηριστικό ότι το αναπαλαιωµένο ελαιοτριβείο Βρανά, ανήκε στην οικογένεια του ποιητή. Σηµαντικές πληροφορίες για τη ζωή και γενικά τη σχέση του Ελύτη

µε τη Λέσβο, µπορεί κανείς να βρει στη µνηµειώδη έκδοση του ∆ηµήτρη Νικορέτζου, «Ο άγνωστος Ελύτης της Μυτιλήνης» (σελ 157).

Η Λέσβος

µε µιά µατιά

∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ÎÂÚ·ÌÈÎ‹˜ ÛÙÔÓ ÕÁÈÔ ™Ù¤Ê·ÓÔ

την ανατολική πλευρά του νησιού, βρίσκεται η πόλη της Μυτιλήνης µε πολλά αξιόλογα µουσεία και αξιοθέατα, όπως το Κάστρο, το Αρχαίο Θέατρο και τα αρχοντικά της πόλης. Κοντά στη Μόρια, βρίσκεται το Ρωµαϊκό Υδραγωγείο, ενώ στη Θερµή, ο προϊστορικός οικισµός. Ιαµατικά λουτρά µπορείτε να επισκεφθείτε στη Θερµή και στα Θέρµα του Κόλπου Γέρας. Κοντά στη Θερµή, συναντάµε τα χωριά Πηγή και Κώµη, γνωστά για το «Πανηγύρι του Ταύρου. Στην περιοχή της Θερµής, βρίσκεται και το µοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ, ενώ βορειότερα, συναντάµε τα χωριά Μυστεγνά και Νέες Κυδωνίες µε τα επίνειά τους, τη Σκάλα Μυστεγνών και Κυδωνιών. Στο βόρειο κοµµάτι βρίσκονται το ορεινό χωριό Μανταµάδος, γνωστό κυρίως για το προσκύνηµα στον Ταξιάρχη, και τα κοντινά χωριά Κλειού, Κάπη, Πελόπη και πιο δυτικά, η Στύψη και το Υψηλοµέτωπο. Βορειότερα, το χωριό Σκαµνιά, γενέτειρα του Στρατή Μυριβήλη και η Σκάλα Σκαµνιάς µε το γνωστό εκκλησάκι της «Παναγιάς της Γοργόνας». Σ΄ αυτό το κοµµάτι βρίσκεται το ψηλότερο βουνό της Λέσβου, ο Λεπέτυµνος, ο ξακουστός Μόλυβος , η Εφταλού µε τα ιαµατικά λουτρά, η Πέτρα και η Άναξος, πόλοι έλξης πολλών τουριστών. Η δυτική Λέσβος µε το σεληνιακό τοπίο

LESVOS GUIDE 2010

™Î¿Ï· ∂ÚÂÛÔ‡

λόγω του ηφαιστείου του Όρους Όρδυµνος, όπου σήµερα λειτουργεί η ενδιαφέρουσα Μονή Υψηλού. Εδώ ξεχωρίζει το Σίγρι µε το γνωστό πια Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωµένου ∆άσους και βέβαια τα γεωπάρκα µε τα ευρήµατα των απολιθωµένων κορµών. Στα δυτικά, η πατρίδα της Σαπφώς, η Ερεσός, όπως και τα ορεινά χωριά Βατούσα, Άντισσα, Χίδηρα, Σκαλοχώρι , Φίλια κ.α.

¶ÏˆÌ¿ÚÈ

Νότια Εδώ βρίσκουµε τον Όλυµπο, στους πρόποδες του οποίου είναι χτισµένη η Αγιάσος και νοτιότερα το Πλωµάρι, την πατρίδα του ούζου, τα χωριά της Γέρας, τον Παπάδο, το Σκόπελο, τον Παλαιόκηπο, το Μεσαγρό κ.α. Σ’ αυτό το τµήµα, στην ανατολική πλευρά του Κόλπου Καλλονής, βρίσκεται ο Πολιχνίτος µε τα θερµά λουτρά και η παραλία µήκους 7 χλµ. στα Βατερά.

Μη χάσετε µ·ÙÂÚ¿

Κεντρική Λέσβος Εδώ συναντάµε το δεύτερο εµπορικό κέντρο του νησιού, το κεφαλοχώρι Καλλονή και το γνωστό για τις σαρδέλες και τα όστρακα, Κόλπο Καλλονής. Βόρεια της Καλλονής, είναι το Μοναστήρι Λειµώνος, ενώ δυτικά, οι Αλυκές µε τον σηµαντικό υδροβιότοπο µε τα φλαµίνγκο, και το παραδοσιακό χωριό της Αγίας Παρασκευής, κοντά στο οποίο βρίσκονται τα αρχαία ιερά της Κλοπεδής και των Μέσων. LESVOS GUIDE 2010

To Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου Το Μουσείο Θεόφιλου και Teriade στη Βαρειά Το Μουσείο Ούζου Βαρβαγιάννη Το Ναό του Αγίου Θεράποντα Το Μουσείο Βιοµηχανικής Ελαιουργίας της Αγίας Παρασκευής Το Κάστρο Μολύβου Το Ρωµαϊκό Υδραγωγείο στη Μόρια Τα ιαµατικά λουτρά της Γέρας και του Πολιχνίτου Το µοναστήρι του Ταξιάρχη στο Μανταµάδο Τις παραλίες του Πλωµαριού Μια βόλτα στη Σουράδα, στη Μυτιλήνη, για να θαυµάσετε τα αρχοντικά Τους καταρράκτες Μαν’κάτσα

∞ÓÔÈ¯Ù¿ Î¿ıÂ Ì¤Ú· ·ﬁ ÙÔ Úˆ›

∂ÌÌ. ªÂÓ¿ÎË 38, ∞ı‹Ó·, ÙËÏ: 210 3814525

ÊÚ¤ÛÎÔ „¿ÚÈ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜ ÏÈﬁÎ·ÊÙÔ Ì·ÚÁˆÙ‹Ú· ÛÎÔÚ‰¿ÙË ¯Ù·Ô‰¿ÎÈ ÛÙ· Î¿Ú‚Ô˘Ó· Ï·‰ÔÙ‡ÚÈ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜ Î·ÎÎ·‚È¿ ¯Ù¤ÓÈ· „ËÙ¿ ÎÂÊÙ¤‰Â˜ (Ù¿ÚÈ·) Ï·Î¤Ú‰· Á˘·ÏÈÛÙÂÚ¤˜ Î˘‰ÒÓÈ· Á·Ú›‰Â˜ ÏÔ˘Î¿ÓÈÎ· ¶ÔÏÈ¯Ó›ÙÔ˘ Û·Ú‰¤ÏÏÂ˜ ∫·ÏÏÔÓ‹˜ ÎÔ˘ÙÛÔÌÔ‡ÚÂ˜

Αξιοθέατα

Μουσεία Αρχαιολογικοί χώροι Ναοί Μοναστήρια Απολιθωµένο δάσος

∆Ô ÎÈﬁÛÎÈ

Μουσεία Μουσείο Θεοφίλου Στο προάστιο της Μυτιλήνης, τη Bαρειά, και µέσα σ’ έναν καταπράσινο ελαιώνα, λειτουργεί από το 1965, µε έργα του διάσηµου Λέσβιου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου (1873-1934). Το µουσείο ανεγέρθηκε το 1965 από τον Στρατή Ελευθεριάδη Τεριάντ, τον τεχνοκριτικό που ανέδειξε τη λαϊκή ζωγραφική του Θεόφιλου Χατζηµιχαήλ. Bαρειά Μυτιλήνης, τηλ.: 22510 41644 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή, 10.00-16.00, ∆ευτέρα κλειστά.

Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης TERIADE Βρίσκεται στο ίδιο κτήµα µε το Μουσείο Θεοφίλου, στη Βαρειά. Στις 16 από τις 20 συνολικά αίθουσες του, παρουσιάζονται 29 βιβλία του τεχνοκριτικού – εκδότη, Ελευθεριάδη - Τεριάντ, µε εικονογραφήLESVOS GUIDE 2010

σεις διάσηµων καλλιτεχνών – εκφραστών της µοντέρνας τέχνης του 20ου αιώνα, όπως των Πικάσο, Σαγκάλ, Λοράνς, Βιγιόν, Λεζέ, Ματίς κ.ά. Σε κάθε αίθουσα φυλάσσεται σε βιτρίνα, ατόφιο το κάθε βιβλίο του, ενώ στους τοίχους εκτίθενται οι περισσότερες εικόνες και σελίδες του, αλλά και έργα διακεκριµένων Ελλήνων ζωγράφων, όπως των Τσαρούχη, Θεόφιλου, Κανέλλη, Ρόρρη κ.α. Βαρειά Μυτιλήνης, τηλ.: 22510 23372 Ώρες λειτουργίας: Καθηµερινά 9.00-17.00 (Οκτ.-Μαρ.), ∆ευτέρα κλειστά. Καθηµερινά 9.00-14.00 και 17.0020.00, (Απρ.-Σεπ.), ∆ευτέρα κλειστά.

Τα αρχαιολογικά µουσεία Μυτιλήνης (παλιό και νέο κτήριο) Το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι ένα αρχοντικό µε ανάγλυφο διάκοσµο και υποστατικό και αποτελεί από µόνο του, χαρακτηριστικό δείγµα της εκλεκτικιστικής

αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα. Εκεί εκτίθενται ευρήµατα από τις ανασκαφές στο γνωστό προϊστορικό οικισµό της Θερµής, αλλά και εκπληκτικά κιονόκρανα, που προέρχονται από τους περίφηµους αιολικούς ναούς. Πολύ κοντά στο παλιό κτήριο, βρίσκεται και το νεόδµητο σύγχρονο κτήριο του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, που ανταποκρίνεται στις διεθνείς προδιαγραφές της µουσειολογίας. Εκεί παρουσιάζεται µε ιδιαίτερη έµφαση, η καθηµερινή θρησκευτική, οικονοµική, και πολιτική ζωή του 3ου αι. π.Χ. έως και τον 4ο αι. µ.Χ. της Λέσβου των ρωµαϊκών χρόνων. Στα

εκθέµατα περιλαµβάνονται ψηφιδωτά δάπεδα, από τα οποία ξεχωρίζουν αυτά της «Οικίας Mενάνδρου», τοιχογραφίες, γλυπτά, αναθηµατικά, επιτύµβια αγάλµατα και άλλα. Παλιό κτήριο: Aργ. Εφταλιώτη 7, Μυτιλήνη (κοντά στο λιµάνι). Τηλ.: 22510 28032 Νέο κτήριο: 8ης Νοεµβρίου, Μυτιλήνη (στην περιοχή Κιόσκι, κοντά στο Κάστρο). Τηλ.: 22510 40223 Ώρες λειτουργίας (ισχύουν και για τα δύο): Τρίτη - Κυριακή 8.30-15.00, ∆ευτέρα κλειστά.

Αξιοθέατα

∏ ÚÔÎ˘Ì·›· ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

∆ηµοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης Σήµερα στεγάζεται στο υπέροχο αρχοντικό του τελευταίου Τούρκου διοικητή Χαλίµ Μπέη, στην Επάνω Σκάλα. ∆ιαθέτει µια από τις σηµαντικότερες συλλογές έργων ζωγραφικής, η οποία δωρίθηκε στο ∆ήµο από τον τεχνοκριτικό Γιώργο Σίµο - Πετρή και την αδελφή του Έλλη Σίµου. Μεταξύ των άλλων, στη ∆ηµοτική Πινακοθήκη εκτίθενται έργα του Γιάννη Τσαρούχη, του Γ. Γουναρόπουλου, του Aντ. Πρωτοπάτση, του Oρ. Kανέλλη, του Πικάσο, του Mατίς, του Mόραλη, του Φασιανού, του Xρ. Mπότσογλου, χαρακτικά της Bάσως Kατράκη και µια σειρά από πίνακες πολλών άλλων Λέσβιων ζωγράφων, όπως ο Στρ. Aξιώτης, ο Γ. Γαβαλάς, ο Γ. Πέρρος, ο I. Mουτζουρέλλης, ο Στρ. Aθηναίος, η K. Mεσσηνέζη, η M. Kαλλιπολίτου, ο ∆ηµ. Kαραπιπέρης και άλλοι. Τηλ.: 22510 48002 Ώρες λειτουργίας: Καθηµερινά, Τρίτη - Κυριακή 10.00-16.00, ∆ευτέρα κλειστά. LESVOS GUIDE 2010

Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσείο Λειτουργεί από το 1978 στο κέντρο της πόλης, απέναντι ακριβώς από την είσοδο του ναού του Αγίου Θεράποντα. Στη συλλογή ανήκουν εικόνες από το 13ο αι., ιερά σκεύη και άµφια. Ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα - Σάββατο 09.00-13.00, Κυριακή κλειστά. Τηλ.: 22510 28916

Λαογραφικό Μουσείο Μυτιλήνης Στεγάζεται στο κτήριο του παλιού Λιµεναρχείου, στην προκυµαία της Μυτιλήνης, στην πλατεία Σαπφούς, όπου στεγάζεται και το Γραφείο Τουρισµού του ∆ήµου Μυτιλήνης. Η συλλογή περιλαµβάνει κεντήµατα, λεσβιακές φορεσιές, κεραµικά, ξυλόγλυπτες κασέλες κ.α. Μυτιλήνη, τηλ.: 22510 44742 Ώρες Λειτο υργίας : Καθηµερινά 08.0015.00, Σαβ/κο κλειστά.

∞ÔÏÈıˆÌ¤ÓÔ˜ ÎÔÚÌﬁ˜ ÛÙÔ ªÔ˘ÛÂ›Ô º˘ÛÈÎ‹˜ πÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔ ™›ÁÚÈ

∆Ô ªÔ˘ÛÂ›Ô º˘ÛÈÎ‹˜ πÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔ ™›ÁÚÈ

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Λέσβου Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Λέσβου ιδρύθηκε το 1994 µε σκοπό τη µελέτη, προστασία, συντήρηση και ανάδειξη του Απολιθωµένου ∆άσους Λέσβου, που αποτελεί ένα διατηρητέο φυσικό µνηµείο µε παγκόσµια αναγνώριση. Η έδρα του Μουσείου βρίσκεται στον οικισµό Σίγρι της ∆υτικής Λέσβου, στο κέντρο της προστατευόµενης περιοχής του Απολιθωµένου ∆άσους και στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτήριο 1.600 τ.µ. Το Μουσείο βραβεύθηκε µε το Eurosite management award 2001, για την ανάδειξη και διαχείριση του Απολιθωµένου ∆άσους. Είναι ιδρυτικό µέλος του Ευρωπαϊκού ∆ικτύου Γεωπάρκων. Το 2004 εLESVOS GUIDE 2010

ντάχθηκε στο Παγκόσµιο ∆ίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Κάτω από την εµπνευσµένη παρουσία του διευθυντή του, Νίκου Ζούρου, και των πιστών συνεργατών του, έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια, πόλος έλξης για κάθε επισκέπτη. Το κτήριο του Μουσείου, περιλαµβάνει µόνιµους εκθεσιακούς χώρους, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, αίθουσα οπτικοακουστικών µέσων πολλαπλών χρήσεων, αναψυκτήριο, εκθετήριο-πωλητήριο, βιβλιοθήκη και εργαστήρια, ενώ φιλοξενεί κάθε χρόνο ευρωπαϊκά και διεθνή συνέδρια. Οι µόνιµες εκθέσεις φιλοξενούνται στις Αίθουσες «Απολιθωµένο ∆άσος» και «Η εξέλιξη του Αιγαίου». Η πρώτη περιλαµβάνει 6 ενότητες, οι οποίες παρουσιάζουν την εξέλιξη των φυτών στη γη, τη χλωρίδα του Απολιθωµένου ∆άσους, το υποθαλάσσιο τµήµα του Απολι-

θωµένου ∆άσους, αντιπροσωπευτικά φυτικά απολιθώµατα του ελληνικού χώρου, τα ζώα του Απολιθωµένου ∆άσους και το Θεόφραστο, φιλόσοφο και µαθητή του Αριστοτέλη, που γεννήθηκε στη Λέσβο και θεωρείται ο πατέρας της Ορυκτολογίας, της Βοτανικής και της Οικολογίας. Στη δεύτερη αίθουσα «Η εξέλιξη του Αιγαίου», παρουσιάζονται τα γεωλογικά φαινόµενα και οι διεργασίες που συνδέονται µε τη λειτουργία του γήινου φλοιού και οδήγησαν στη δηµιουργία του Απολιθωµένου ∆άσους. Παρουσιάζεται επίσης η γεωλογική ιστορία της λεκάνης του Αιγαίου τα τελευταία 20 εκατοµµύρια χρόνια. Στην αίθουσα δεσπόζει η αναπαράσταση του κυριότερου ηφαιστειακού κέντρου της Λέσβου και παρουσιάζονται εντυπωσιακά δείγµατα ηφαιστειακών πετρωµάτων και ορυκτών µαζί µε τη στρωµατογραφία των ηφαιστειακών προϊόντων στη δυτική Λέσβο. Μέσα στα ηφαιστειακά πετρώµατα, διατηρούνται σε άριστη κατάσταση, απολιθωµέ-

νοι κορµοί, ρίζες, καρποί, φύλλα και σπέρµατα. Τέλος, η έκθεση αναφέρεται στο σηµερινό Αιγαίο µε τα ενεργά ηφαίστεια, τα σεισµικά ρήγµατα και το πλήθος των γεωλογικών µνηµείων, υπενθυµίζοντας µας ότι οι διαδικασίες που οδήγησαν στη δηµιουργία του Απολιθωµένου ∆άσους, εξακολουθούν να είναι ενεργές. Για να δείτε το φυσικό µέρος όπου εκτεινόταν το Απολιθωµένο ∆άσος και να περιπλανηθείτε ανάµεσα σε απολιθωµένους κορµούς δέντρων, αξίζει να επισκεφθείτε τα Γεωπάρκα του Απολιθωµένου ∆άσους (σελ. 50). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε την ιστοσελί δα του µουσείου: www.lesvosmuseum.gr Σίγρι, τηλ.: 22530 54434

Ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα - Κυριακή 9.00-18.00 (1/6 30/9) Τρίτη – Κυριακή 9.00-17.00 (1/10 – 31/5)

Αξιοθέατα

40 ραιώς. Αγία Παρασκευή, τηλ.: 22530 32300 Ώρες λειτουργίας: Καθηµερινά 10.00-18.00 (1/3-15/10), 10.00-17.00, Τρίτη κλειστά (16/1028/2)

Μουσείο Σαπωνοποιίας Πλωµαρίου

™˘ÏÏÔÁ‹ º˘ÛÈÎ‹˜ πÛÙÔÚ›·˜ µÚ›Û·˜

Ψηφιακό Μουσείο «Γιώργος Ιακωβίδης» Σ’ αυτό το µουσείο, απουσιάζουν τα πραγµατικά έργα του καλλιτέχνη, αλλά µε τη βοήθεια της τεχνολογίας,, µε συστήµατα ψηφιακής προβολής και διάδρασης, όπως οθόνες αφής και κινηµατογραφικής προβολής, γνωρίζουµε τη ζωή και το έργο του Γεώργιου Ιακωβίδη. Χίδηρα, τηλ.: 2253051128 Ώρες λειτουργίας: Καθηµερινά 9.00-17.00 (Σεπτ.-Ιουν.) 9.00-19.00 (Ιουλ.-Αυγ.) Για περισσότερες πληροφορίες: www.jakobides-digital-museum.gr/

Μουσείο Βιοµηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου Το Μουσείο Βιοµηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου στεγάζεται στο χώρο του παλαιού κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής, ένα θαυµάσιο κτηριακό συγκρότηµα, και παρουσιάζει τη βιοµηχανική φάση της ελαιουργίας µετά την εισαγωγή της µηχανικής κίνησης. Στο χώρο του µουσείου, φιλοξενούνται και περιοδικές εκθέσεις και συνέδρια. Λειτουργεί υπό την αιγίδα και µε χρηµατοδότηση του πολιτιστικού ιδρύµατος του οµίλου της Τράπεζας ΠειLESVOS GUIDE 2010

Λειτουργεί στο Πολύκεντρο του ∆ήµου, το πρώην σαπωνοποιείο Πούλια, όπου και εκτίθενται εργαλεία παρασκευής του προϊόντος, ετικέτες από διάφορες µάρκες σαπουνιών και περιτυλίγµατα, καζάνια, καθώς και αντικείµενα των ιδιοκτητών του σαπωνοποιείου. Στον ίδιο χώρο λειτουργεί φωτογραφική έκθεση µε αντικείµενο τα πλεούµενα του Πλωµαρίου. Πλωµάρι, τηλ.: 22523 50101 Ώρες λειτουργίας: 8.00-14.00 (κατόπιν συνεννοήσεως), Σαβ/κο κλειστά.

Μουσείο Ούζου Πλωµαρίου της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη ∆ίπλα στα σύγχρονα, ιδιόκτητα αποστακτήρια της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη, βρίσκεται το Μουσείο του Ούζου της οικογένειας Βαρβαγιάννη, της παλαιότερης (έτος ιδρύσεως 1860) και πλέον επώνυµης οικογενειακής ποτ οποιίας της Λέσβου, που ακµάζει µέχρι σήµερα. Στο µουσείο εκτίθενται τα πρώτα εργαλεία που χρησίµευαν για την εµφιάλωση και την επικόλληση της ετικέτας και το πρώτο καζάνι της οικογένειας Βαρβαγιάννη. Πλωµάρι, τηλ.: 22520 32741 Ώρες λειτουργίας: 1 Απριλίου - 15 Οκτωβρίου, ∆ευτέρα - Παρασκευή 9.00-16.00 16 Οκτωβρίου - 31 Μαρτίου, ∆ευτέρα Παρασκευή 10.00-14.00 Σάββατο - Κυριακή και Εορτές, κατόπιν συνεννόησης.

Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά Είναι ένα βιοµηχανικό µνηµείο µοναδικής

αρχιτεκτονικής αξίας, που κατασκευάστηκε το 1887 από το Νικόλαο Βρανά, παππού του Νοµπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Το µνηµείο αγοράσθηκε από το δραστήριο πολιτιστικό σωµατείο «Αρχιπέλαγος», αναστηλώθηκε πλήρως και συντηρήθηκε ο µηχανολογικός του εξοπλισµός. Εκτίθεται σπάνιο αρχειακό υλικό, έκθεση πινάκων ζωγραφικής σηµαντικών δηµιουργών καθώς και παλαιά αντικείµενα από τη λειτουργία του ελαιοτριβείου. Παπάδος Γέρας, τηλ.: 22510 82007 Ώρες λειτουργίας: 9.00-16.00 (χειµ. ωράριο) 9.00-19.00 (θερ. ωράριο)

Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας περιλαµβάνει τα απολιθώµατα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που βρέθηκαν στη περιοχή, ορυκτά και πετρώµατα της Λέσβου, καθώς και δείγµατα από τη σύγχρονη πανίδα και χλωρίδα του νησιού. Βρίσα, τηλ.: 22520 61890 Ώρες λειτουργίας: 9.30-15.30, ∆ευτέρα – Τρίτη κλειστά (Οκτ-Απρ.) 9.30-15.30, καθηµερινά (Μάιος-20 Ιουν.) 9.30-15.00 / 16.00-20.00, καθηµερινά (21 Ιουν.-Σεπτ.)

Αξιοθέατα

ÕÔ„Ë ÙÔ˘ Î¿ÛÙÚÔ˘ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

Αρχαιολογικοί χώροι Φρούριο Μυτιλήνης Το Φρούριο της Μυτιλήνης είναι κτισµένο πάνω σ’ ένα µικρό λόφο, στο υψηλότερο σηµείο µιας χερσονήσου µεταξύ του βόρειου και νότιου λιµένα της πόλης, και χαρακτηρίζεται ως το µεγαλύτερο διατηρηµένο, σε σχετικά καλή κατάσταση, της ανατολικής Μεσογείου. Κατά τους αρχαίους και βυζαντινούς χρόνους, η χερσόνησος αυτή ήταν νησί, αφού χωριζόταν από την υπόλοιπη Λέσβο µε τον πορθµό του Ευρίπου. O Εύριπος βρισκόταν περίπου στο χώρο της σηµερινής οδού Ερµού (κεντρική αγορά) και ένωνε το βόρειο µε το νότιο λιµάνι. Οι προσχώσεις και η ανθρώπινη παρέµβαση εξαφάνισαν τον πορθµό και µετέτρεψαν τη νησίδα σε χερσόνησο. Ο αρχικός του πυρήνας, που σχηµατίσθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους, θεωρείται ότι χτίστηκε πάνω στην αρχαία ακρόπολη. Οι πρώτες σηµαντικές επεµβάσεις στο κάστρο, έγιναν κατά την περίοδο κτήσης της Λέσβου από τους LESVOS GUIDE 2010

Γενουάτες Γατελούζους και συγκεκριµένα από τον άρχοντα Φραγκίσκο Γατελούζο, το έτος 1373. Ακολούθησαν και άλλες αλλαγές και προσθήκες, µε κυριότερη αυτή των Οθωµανών το 1677, στους οποίους οφείλεται και το κατώτερο βόρειο τµήµα της οχύρωσης. Για οικοδοµικό υλικό χρησιµοποιήθηκαν πολλά κοµµάτια από παλαιότερα κτίσµατα, όπως το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης, που την εποχή εκείνη είχε πλέον παρακµάσει. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, το 1912, το φρούριο χρησιµοποιήθηκε ως στρατώνας. Η αλόγιστη χρήση οικοδοµικού υλικού του φρουρίου, µετά το 1912, µε σκοπό την κατασκευή νεότερων προσφυγικών κτισµάτων, είχε ως αποτέλεσµα τη σταδιακή φθορά του. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή 8.3015.00 Είσοδος: Μεσαίο Κάστρο - Πύλη Ορτά Καπού, λίγο πιο κάτω από τη Γενική Γραµµατεία Αιγαίου (Μικράς Ασίας), στρίβετε δεξιά.

Το Κάστρο του Μολύβου Το µεσαιωνικό κάστρο του Μολύβου δεσπόζει στην κορυφή του λόφου όπου είναι χτισµένος ο Μόλυβος, στη θέση της αρχαίας Μήθυµνας. Εκεί µπορείτε να φθάσετε οδηγώντας µε το αυτοκίνητο από τον περιφερειακό δρόµο που ξεκινάει από την είσοδο του χωριού. Οικοδοµήθηκε κατά τη διάρκεια της βυζαντινής εποχής, στα αποµεινάρια αρχαίων τειχών, και ακολούθησαν επισκευές και προσθήκες τόσο από τους Γενουάτες όσο και από τους Τούρκους. Το κάστρο κατείχε στρατηγικής σηµασίας θέση, που επέτρεπε τον έλεγχο του βόρειου περάσµατος προς ∆Ô Î¿ÛÙÚÔ ÙÔ˘ ªÔÏ‡‚Ô˘

Αξιοθέατα

∆Ô ·Ú¯·›Ô £¤·ÙÚÔ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

τον Αδραµυττινό Κόλπο. Θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα διατηρηµένα κάστρα της Ανατολικής Μεσογείου. Σήµερα χρησιµοποιείται ως τόπος διεξαγωγής πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ώρες λειτουργίας : ∆ευ. 13.30-20.00, Τρ.Κυρ.: 08.00-20.00 Τηλ.: 2253071803

Το Κάστρο του Σιγρίου Κοντά στο κέντρο του Σιγρίου, µπορεί να επισκεφτεί ο επισκέπτης το καλά διατηρηµένο οθωµανικό κάστρο, το οποίο κατασκευάστηκε το 1757 από τους Τούρκους πάνω στα ερείπια του φρουρίου των Γατελούζων, για την προστασία της περιοχής από τους πειρατές. Προσέξτε την κεντρική καστρόπορτα, ένα χαρακτηριστικό δείγµα αραβικής τεχνικής, διακοσµηµένη µε τόξο κατασκευασµένο από εναλλασσόµενους κόκκινους και λευκούς λίθους.

Το Αρχαίο Θέατρο Χτίστηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, επισκευάστηκε από τους Ρωµαίους και σήµερα σώζεται η τελευταία οικοδοµική φάση του, που χρονολογείται στα υστερορωµαϊκά χρόνια. Κατά τις ανασκαφές, αποκαλύφθηκε η κυκλική ορχήστρα και το πεταλόσχηµο κοίλο του θεάτρου, το οποίο, σύµφωνα µε τους υπολογισµούς, χωρούσε LESVOS GUIDE 2010

10.000 θεατές. Το σχήµα της ορχήστρας είναι κυκλικό, µε διάµετρο περίπου 24,20 µ. Όταν το 62 π.X., επισκέφθηκε τη Μυτιλήνη, ο Ρωµαίος στρατηγός Ποµπήιος, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ απ’ το θέατρο, που έδωσε εντολή να αντιγραφεί το σχέδιό του και λίγα χρόνια αργότερα έφτιαξε ένα πανοµοιότυπο στη Ρώµη. Η ακουστική του θεάτρου, θεωρείται εφάµιλλη της Επιδαύρου. Στο Αρχαίο Θέατρο µπορείτε να πάτε ακολουθώντας τις πινακίδες στην Επάνω Σκάλα, από την οδό Ναυµαχίας Έλλης προς τον πευκόφυτο λόφο. Ώρες λειτουργίας : Τρ.-Κυρ.: 8.30-15.00, ∆ευ. Κλειστά Τηλ. για πληροφορίες: 22510 40223 (Νεό Αρχαιολογικό Μουσείο)

Ρωµαϊκό Υδραγωγείο Μόριας Κοντά στο χωριό Μόρια, που βρίσκεται βόρεια της Μυτιλήνης προς την Παναγιούδα -έξοδος από την Επάνω Σκάλα-, σώζονται 17 τόξα –µήκους 170 µέτρων- από λεσβιακό γκρίζο µάρµαρο του υδραγωγείου. Το Υδραγωγείο ξεκινούσε από την Αγιάσο, από τις πηγές του Ολύµπου, και διανύοντας 26 χιλιόµετρα, πότε µε υπόγειο πήλινο αγωγό, πότε µε σκαλισµένο αύλακα πάνω στους βράχους και πότε µε αψίδες, τροφοδοτούσε µε νερό τη Μυτιλήνη. Από τη δεξαµενή της

Αξιοθέατα

∆Ô πÂÚﬁ ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ

Μυτιλήνης, µοιραζόταν µε αγωγούς στις δηµόσιες κρήνες της πόλης, στα λουτρά και στις επαύλεις της.

Αρχαιολογικός χώρος Μέσων O ναός των Mέσων, που ήταν αφιερωµένος στο ∆ία, το ∆ιόνυσο και την Ήρα, αποτέλεσε κέντρο παλλεσβιακής λατρείας και επικοινωνίας ενώ στις αρχές του 4ου π.X. αιώνα, υπήρξε έδρα του κοινού των λεσβιακών πόλεων. Εδώ διοργανώνονταν προς τιµήν της Ήρας, καλλιστεία. Στο χώρο του, ο επισκέπτης µπορεί να δει πολλά αρχιτεκτονικά µέλη του ναού. Κατά την παλαιοχριστιανική

περίοδο, χτίστηκε από πάνω του κοιµητηριακή βασιλική, την οποία διαδέχτηκε αργότερα ναός αφιερωµένος στον Ταξιάρχη. Σ’ αυτό το σηµείο, όπως λέει η παράδοση, ακούστηκε το 52 µ.X., ο λόγος του αποστόλου Παύλου, που κήρυξε τη χριστιανική αλήθεια στους κατοίκους του νησιού. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται 9 χλµ. νοτιοανατολικά της Αγίας Παρασκευής, 800 µ. από την Εθνική οδό προς Μυτιλήνη, πριν µπείτε στην περιοχή του δάσους, όπου στρίβετε αριστερά. Μία ταµπέλα στην κεντρική οδό, βοηθάει. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή: 08.00-15.00, ∆ευτέρα κλειστά.

√ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îﬁ˜ ÙÚÔ‡ÏÔ˜ ÙÔ˘ ∞Á. £ÂÚ¿ÔÓÙ·

Ναοί Ο Άγιος Θεράπων Ο εντυπωσιακός ναός είναι από τις πρώτες εικόνες που βλέπει ο ταξιδιώτης στη Λέσβο. Τα εγκαίνιά του έγιναν το 1935. Αρχιτέκτονας ήταν ο Λέσβιος Αργύρης Αδαλής, ο οποίος ήταν µαθητής και στη συνέχεια συνεργάτης των γνωστών Γερµανών αρχιτεκτόνων Χάνσεν και Τσίλερ. Ο ναός φέρει πολλά γοτθικά, νεοκλασικά και µπαρόκ στοιχεία, ενώ τα εξωτερικά διακοσµητικά είναι έργο του ζωγράφου και γλύπτη Νικ. Κεσανλή. Παρόµοιος αρχιτεκτονικά είναι LESVOS GUIDE 2010

και ο ναός των Ταξιαρχών στην οµώνυµη περιοχή της Μυτιλήνης κοντά στο αεροδρόµιο, έργο επίσης του Α. Αδαλή.

Η Παναγία της Αγιάσου Ο ναός «Η Κοίµηση της Θεοτόκου», περισσότερο γνωστή ως Παναγία της Αγιάσου, είναι από τα πιο σηµαντικά προσκυνήµατα του νησιού, µε πλούσια ιστορία, που ξεκινά από την περίοδο της Εικονοµαχίας. Αρχικά, όταν ακόµη δεν υπήρχε ο οικισµός, λειτούργησε σαν µοναστήρι εικονολατρών, όπου φυλάσσονταν σηµαντικά κειµήλια, φερµένα από τα Ιεροσόλυµα, ανάµεσα στα οποία και η εικόνα της Παναγίας, που φέρει την επιγραφή «Αγία Σιών», απ’ όπου πιθανολογείται ότι προέρχεται και το όνοµα

Αξιοθέατα

Αγιάσος. Σύµφωνα µε την παράδοση, η εικόνα είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Το 1173 εγκαινιάστηκε ο ναός, όπου µεταφέρθηκαν όλα αυτά τα σηµαντικά κειµήλια. Ο ναός γιορτάζει το ∆εκαπενταύγουστο, όπου πλήθος κόσµου φθάνει στην Αγιάσο, ενώ πολλοί ντόπιοι ανεβαίνουν µε τα πόδια από πολλά χωριά του νησιού.

Ο Άγιος Αθανάσιος (Μητρόπολη) Η σηµερινή Μητρόπολη. Χτίστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα, µε χαρακτηριστικό γνώρισµα, το γοτθικού ρυθµού καµπαναριό µε ύψος τριάντα τρία µέτρα, και βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, πολύ κοντά στην πλατεία Σαπφούς. Ο ναός ανήκει στον τύπο της σταυροειδούς τρίκλιτης βασιλικής µε εγγεγραµµένο θόλο. Το τέµπλο του, όπως και η Αγία Τράπεζα και ο αρχιερατικός θρόνος, είναι δείγµατα της µεταβυζαντινής ξυλογλυπτικής τέχνης, ενώ η τοιχογράφηση έγινε από το γνωστό Λέσβιο ζωγράφο Βασίλειο Κεσανλή. Στο ναό φιλοξενείται το λείψανο του Αγίου Θεοδώρου, ο οποίος απαγχονίστηκε από τους Οθωµανούς το 1795, αφού διακήρυξε δηµόσια τη χριστιανική του πίστη.

Η Παναγία της Πέτρας Η εκκλησία πάνω στο βράχο που δεσπόζει στην Πέτρα, είναι αφιερωµένη στην Παναγία. Σύµφωνα µε την παράδοση, γύρω στα 1600, ένα καράβι µετά από φουρτούνα,

∏ ¶·Ó·ÁÈ¿ ÙË˜ ¶¤ÙÚ·˜

άραξε στα απέναντι νησάκια. Πάνω στο καράβι υπήρχε µία εικόνα της Παναγίας, που τις µέρες εκείνες εξαφανίστηκε κι ένα φως εµφανίστηκε πάνω στο βράχο. Όταν οι ναυτικοί ανέβηκαν πάνω, βρήκαν την εικόνα και την πήραν µαζί τους. Το περιστατικό επαναλήφθηκε µέχρι που οι ναυτικοί αποφάσισαν να χτίσουν ένα εκκλησάκι για να στεγάσει το εικόνισµα. Ο τωρινός ναός χτίστηκε αργότερα, το 1840. Για να φθάσετε µέχρι πάνω, θα ανεβείτε 114 σκαλισµένα σκαλοπάτια, απ’ όπου η θέα είναι πραγµατικά εντυπωσιακή. Το ∆εκαπενταύγουστο γίνεται µεγάλο πανηγύρι µε πλήθος κόσµου να ανεβαίνει για να προσκυνήσει.

∏ ªÔÓ‹ ÙÔ˘ ∞Á. ƒ·Ê·‹Ï

Μοναστήρια Μονή Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης Χτισµένη στον ελαιόφυτο λόφο των Καρυών, είναι ένα από τα πλέον γνωστά προσκυνήµατα. Η σηµερινή µονή έχει οικοδοµηθεί στη δεκαετία του 1960, στα θεµέλια παλιότερου µοναστηριού, το οποίο λειτούργησε σε δύο διαφορετικές περιόδους της βυζαντινής εποχής και καταστράφηκε ολοσχερώς από Οθωµανούς το 1463. Οι τρεις άγιοι µαρτύρησαν κατά την επιδροµή των Οθωµανών, συνοδευόµενοι στο µαρτυρικό θάνατο και από άλλους κατοίκους της Θερµής, µε αφορµή µια τοπική στάση, που προκάλεσε τη µανία των Οθωµανών για εκδίκηση. Μετά από αυτό, οι κάτοικοι του χωριού έθαψαν τους χριστιανούς που µαρτύρησαν στο µοναστήρι και κάθε χρόνο τιµούσαν τη µνήµη τους, την ηµέρα του µαρτυρίου τους. Η παράδοση αναφέρει ότι ένας καλόγερος περιφέρονταν στον τόπο αυτόν και έπειτα χάνοLESVOS GUIDE 2010

νταν µέσα σε µια λάµψη. Η οπτασία αυτή ήταν ο Άγιος Ραφαήλ, ο οποίος φανερώθηκε σε αρκετούς πιστούς και τους οµολόγησε το µαρτύριο το δικό του και των υπόλοιπων χριστιανών στο µοναστήρι των Καρυών. Οι έρευνες στα αρχεία του Πατριαρχείου, επιβεβαίωσαν τα όσα ανέφερε, ότι δηλαδή µαρτύρησε στις 9 Απριλίου το 1463, την ηµέρα που τιµάται η µνήµη του. Σήµερα το µοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ, που ξανακτίστηκε στη θέση του παλαιότερου µοναστηριού, αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες πιστούς απ’ όλο τον κόσµο. Στη µονή λειτουργεί και ξενώνας για τους προσκυνητές. Το µοναστήρι βρίσκεται στην περιοχή της Θερµής. Τηλ.: 22510 71259

Ταξιάρχης στο Μανταµάδο Ο Ταξιάρχης είναι προστάτης και πολιούχος του Μανταµάδου αλλά θεωρείται και προστάτης ολόκληρου του νησιού. Μέχρι

Αξιοθέατα

∆Ô ªÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ ÙÔ˘ ∆·ÍÈ¿Ú¯Ë

σήµερα η εικόνα του, προκαλεί δέος µε το αυστηρό ύφος του Αρχάγγελου, τα µεγάλα µάτια και το µαύρο χρώµα, τη φοβερή ροµφαία και τα επιχρυσωµένα φτερά. Η εικόνα στο εσωτερικό του ναού, είναι µία από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσµο. Σύµφωνα µε το θρύλο, η µονή δέχθηκε την επιδροµή Σαρακηνών πειρατών, οι οποίοι κατέσφαξαν τους µοναχούς, µε εξαίρεση ένα νέο δόκιµο καλόγερο, ο οποίος πρόλαβε

να κρυφτεί στην οροφή της εκκλησιάς. Από κει είδε µετά το µακελειό, τη µορφή του Αρχάγγελου να φτερουγίζει πάνω από τα πτώµατα των µοναχών. Παίρνοντας χώµα, που είχε ποτιστεί µε το αίµα τους, και κερί, έφτιαξε τη µορφή του Ταξιάρχη, όπως πρόλαβε να την αντικρύσει. Σήµερα βλέπουµε µόνο το κεφάλι και όχι ολόκληρο το σώµα, όπως το είχε φτιάξει ο µοναχός. Οι πιστοί εναποθέτουν µέχρι σήµερα, ως

LESVOS GUIDE 2010

∏ ªÔÓ‹ §ÂÈÌÒÓÔ˜

τάµατα, σιδερένια παπούτσια, επειδή η παράδοση θέλει τον Αρχάγγελο να τα φορά τις νύχτες. Η εκκλησία γιορτάζει την Κυριακή των Μυροφόρων, δύο εβδοµάδες µετά την Ανάσταση, µε µεγάλο θρησκευτικό και εµπορικό πανηγύρι συνοδευόµενο µε ταυροθυσία και κατόπιν παρασκευή του παραδοσιακού φαγητού «κισκέκ», που διανέµεται εθιµοτυπικά στους προσκυνητές, οι οποίοι εξακολουθούν σε µεγάλο ποσοστό, να έρχονται στον Άγιο µε τα πόδια την παραµονή της γιορτής, από χιλιόµετρα µακριά, αλλά και καβαλάρηδες µε τα άλογά τους στολισµένα, για να τιµήσουν τον Ταξιάρχη. Το µοναστήρι βρίσκεται βόρεια του Μανταµάδου, στο δρόµο που οδηγεί προς τη Σκαµνιά. Τηλ.: 22530 61214

Μονή Λειµώνος 5 χλµ. από την Καλλονή µε κατεύθυνση βορειοδυτικά προς το Σίγρι, βρίσκεται η Μονή Λειµώνος, που ιδρύθηκε από τον Άγιο Ιγνάτιο Αγαλλιανό το 1526. Είναι ένα µεγάλο συγκρότηµα µε µεγάλη εσωτερική αυλή και πολλά διώροφα και τριώροφα κτήρια, ενώ το καθολικό της µονής, άβατο για τις γυναίκες, εντυπωσιάζει µε το τέµπλο, ξυλόγλυπτο και επίχρυσο, τεχνοτροπίας οθωµανικού µπαρόκ. Η µονή υπήρξε σηµαντικό µορφωτικό και πολιτισµικό κέντρο στα χρόνια της LESVOS GUIDE 2010

Τουρκοκρατίας. Εκεί λειτουργούσε η Λειµωνιάδα Σχολή, στην οποία έρχονταν µαθητές απ’ όλο το Αιγαίο. Η βιβλιοθήκη της µονής φιλοξενεί σηµαντικά βιβλία και χειρόγραφα από τον 9ο αι. Λειτουργεί επίσης µουσείο µε σπουδαία κειµήλια, όπως βυζαντινά και µεταβυζαντινά χειρόγραφα και εικόνες, έντυπα, ιερά άµφια, λειτουργικά σκεύη, άγια λείψανα και λαογραφικά εκθέµατα. Τηλ.: 22530 22289

Μονή Υψηλού (Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου)

Βρίσκεται στην κορυφή του όρους Όρδυµνος, στο δρόµο για το Σίγρι, πάνω σε κρατήρα ηφαιστείου. Έχει φρουριακή αρχιτεκτονική µορφή και οχυρωµατικό πύργο. H µονή διαθέτει αξιόλογη ιστορική βιβλιοθήκη, µε δεκάδες παλαιότυπα βιβλία, που χρονολογούνται από το 1535 µέχρι το 1845. Στο µουσείο της, εκτίθενται αξιοθαύµαστα και πολύτιµα ιστορικά αντικείµενα τέχνης, όπως µητροπολιτικές ράβδοι, χρυσοκέντητα άµφια και ιερά λείψανα. Λόγω του υψόµετρου (634 µ.), η θέα από το µοναστήρι είναι εκπληκτική. Τηλ.: 22530 54259

Μονή Κοιµήσεως της Θεοτόκου ∆αµανδρίου Το µοναστήρι βρίσκεται στην καταπράσινη

πλαγιά ενός λόφου, λίγο πριν φθάσουµε στον Πολιχνίτο, σε απόσταση 2 περίπου χιλιοµέτρων από την κεντρική οδική αρτηρία. Ο δρόµος που διανύουµε από τον κεντρικό, είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Το καθολικό διαθέτει αξιόλογες τοιχογραφίες, οι οποίες σε κάποια σηµεία έχουν επιζωγραφηθεί, ενώ το ξυλόγλυπτο τέµπλο ανήκει σε διαφορετικές περιόδους κατασκευής. ∆ε γνωρίζουµε πότε ιδρύθηκε, σίγουρα πάντως υπήρχε κατά τη βυζαντινή εποχή, ενώ το 2005 επανασυστάθηκε και λειτουργεί ως ανδρικό µοναστήρι µε τρεις πολύ φιλόξενους µοναχούς. Τηλ.: 22520 41319

Αξιοθέατα

ªÔÓ‹ À„ËÏÔ‡

Απολιθωµένο ∆άσος ο Σίγρι είναι γνωστό για το Απολιθωµένο ∆άσος του, αλλά και για το µοναδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (σελ 36) του νησιού. Το Απολιθωµένο ∆άσος αποτελεί ένα από τα ωραιότερα µνηµεία γεωλογικής κληρονοµιάς σε παγκόσµια κλίµακα. Απλώνεται στο βορειοδυτικό τµήµα της Λέσβου, σε µια περιοχή που καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά από πετρώµατα ηφαιστειακής προέλευσης. H προστατευόµενη περιοχή του, έχει έκταση 150.000 τ.µ. H δηµιουργία του οφείλεται στην έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα που εκδηλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή του βορειοανατολικού Αιγαίου πριν από 20 εκατοµµύρια χρόνια. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις εκείνης της περιόδου, προκάλεσαν την έξοδο τεράστιων ποσοτήτων λάβας και στάχτης από το εσωτερικό της γης, µε αποτέλεσµα η περιοχή της κεντρικής Λέσβου, γύρω από τα ηφαιστειακά κέντρα, να σκεπαστεί µε πυρακτωµένη λάβα, ενώ οι πιο αποµακρυσµένες περιοχές, µε παχύ στρώµα στάχτης. Άφθονοι απολιθωµένοι κορµοί –σε πολύ καλή κατάσταση– εντοπίζονται υποθαλάσσια, σε βάθος µέχρι και 30 µέτρων. H µεγαλύτερη συγκέντρωσή τους, καταγράφεται δυτικά της µικρής νησίδας Nησιώπης, απέναντι από το Σίγρι. Στο βυθό έχουν βρεθεί κορµοί διαµέτρου µέχρι και δυόµισι µέτρων. Τα συγκεκριµένα ευρήµατα επιβεβαιώνουν την ερευνητική υπόθεση της «συνέχειας» του Απολιθωµένου ∆άσους στη συγκεκριµένη υποθαλάσσια περιοχή. Τα τελευταία χρόνια, από τις συστηµατικές ανασκαφές που πραγµατοποιούνται εδώ, εκτός από τους απολιθωµένους κορµούς, έρχονται στο φως οι ρίζες, οι καρποί, τα κλαδιά και τα φύλλα των δέντρων. Ώρες Λειτουργίας του Πάρκου: Θερινή περίοδος: ∆ευτέρα - Κυριακή 08.30- 19.00 Χειµερινή περίοδος: ∆ευτέρα - Παρασκευή 08.30- 16.30 Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.petrifiedforest.gr/ Τηλ.: 22530 54434

LESVOS GUIDE 2010

Παραλίες

•·Ì¤ÏÈ·

Κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης Για σας που θέλετε να ξοδέψετε χρόνο στην πόλη, η παραλία «τα Μπλόκια» πίσω από το Άγαλµα της Ελευθερίας, έξω από το λιµενοβραχίονα, και η πλαζ «Τσαµάκια» κάτω από το Κάστρο, είναι µια γρήγορη λύση. Επίσης οι παραλίες πριν το αεροδρόµιο, στη Βαρειά και στη Νεάπολη, αλλά και µετά το αεροδρόµιο µέχρι την Κράτηγο, είναι πολύ κοντά. Η απόσταση από την πόλη µέχρι το αεροδρόµιο, είναι 8 χλµ. Επίσης 2 χλµ. παρακάτω, βρίσκεται η Χαραµίδα, ενώ 20 χλµ. από την πόλη, ο ορµίσκος του Αγίου Ερµογένη, πολύ κοντά στα Λουτρά.

Ανατολικά και βορειοανατολικά Στη Θερµή, µπορείτε να κάνετε µπάνιο στην παραλία «Κανόνι», όπου θα βρείτε πολλές ταβέρνες, καφετέριες και µπαράκια. Μετά το µπάνιο στη θάλασσα, µπορείτε να πάτε και για ιαµατικά λουτρά (σελ.106). Από τη Μυτιλήνη απέχει 12 χλµ. Πιο βόρεια, θα βρείτε τη Σκάλα Μυστεγνών, µετά τη Σκάλα Κυδωνιών και αργότερα τα Ξαµπέλια. Ακόµη πιο βόρεια LESVOS GUIDE 2010

ÕÓ·ÍÔ˜

(29 χλµ. από τη Μυτιλήνη) θα βρείτε την παραλία στην Πεδή και αν στρίψετε δεξιά στην παρακαµπτήριο, µπορείτε να κολυµπήσετε στον Aσπροπόταµο, τον Άγιο Στέφανο, που είναι πιο ήσυχες. Βρισκόµαστε έτσι πολύ κοντά στο Μανταµάδο.

Παραλίες

∂ÚÂÛﬁ˜

Βόρεια και βορειοδυτικά Κοντά στη Σκάλα Σκαµνιάς, βρίσκεται η βοτσαλωτή παραλία «Κάγια», και στην Εφταλού, η «Χρυσή Ακτή», επίσης βοτσαλωτή, όπου µπορείτε να συνδυάσετε τη θάλασσα µε ιαµατικά λουτρά. Στο Μόλυβο, µπορείτε να κολυµπήσετε στην πλαζ µε βότσαλα, του οικισµού, όπου υπάρχουν πολλά µπαράκια και καφετέριες . Πολύ κοντά, 5 χλµ. από το χωριό, θα βρείτε την αµµουδερή παραλία της Πέτρας και 7 χλµ. νοτιοδυτικά της Πέτρας, την επίσης αµµουδερή παραλία, στην Άνα-

ξο. Αν βρεθείτε πιο δυτικά, κοντά στο χωριό Σκαλοχώρι, µπορείτε να κολυµπήσετε στο Καλό ή Τσαµούρ λιµάνι ή στον Κάµπο κοντά στην περιοχή της αρχαίας Άντισσας. Για να πάτε εκεί, θα πρέπει να οδηγήσετε σε οµαλό χωµατόδροµο.

∆υτικά και νοτιοδυτικά Αν είστε κοντά στην Άντισσα, η παραλία του Γαββαθά µε τα ρηχά νερά, είναι κοντά, όπως και τα Λάψαρνα, αφού οδηγήσετε σε χωµατόδροµο. Στο Σίγρι, υπάρχει η πλαζ του οικισµού µε θέα στο κάστρο και η ε-

∂ÊÙ·ÏÔ‡

ρηµική παραλία στην Φανερωµένη, λίγο έξω από το χωριό. Στη Σκάλα Ερεσού, µπορείτε να κολυµπήσετε στην πλαζ µπροστά στα µπαράκια ή από την άλλη πλευρά πέρα από τις ταβέρνες. Στο Ταβάρι, εκτός από την πλαζ του οικισµού, υπάρχουν δύο ερηµικές παραλίες, ο Χρούσος δυτικά από τα Ταβάρι, και ο Ποδαράς στα ανατολικά. LESVOS GUIDE 2010

Κόλπος Καλλονής Μπορείτε να κολυµπήσετε στην πλαζ της Σκάλας Καλλονής και στην δυτική πλευρά λίγο έξω από τον κόλπο στα Μάκαρα, κοντά στην Αποθήκα. Στην ανατολική πλευρά κοντά στον Πολιχνίτο, βρίσκεται η ήσυχη παραλία της Νυφίδας, ενώ αν οδηγήσετε 8 χλµ. νότια, µπορείτε να κολυµπήσετε έξω από

τον κόλπο στα Βατερά, όπου βρίσκεται η µεγαλύτερη σε µήκος παραλία του νησιού (περίπου 7 χλµ). Στον Πολιχνίτο λειτουργούν επίσης ιαµατικά λουτρά (σελ. 106).

Νότια Στο Πλωµάρι, υπάρχει η οργανωµένη παραλία του Αγίου Ισιδώρου µέσα στον οικισµό, ενώ 6 χλµ. προς το Παλαιοχώρι, µπορείτε να κολυµπήσετε στη Μελίντα. ∆υτικά της Μελίντας, βρίσκεται η Παναγιά η Κρυφτή πάνω σε βράχια. Η πρόσβαση από τη στεριά είναι δύσκολη, µπορείτε όµως να πάτε µε καραβάκι από το Πλωµάρι.

Κόλπος Γέρας

µ·ÙÂÚ¿

Εάν βρίσκεστε κοντά στο Ίππειος και τα Κεραµειά, µπορείτε να οδηγήσετε 4 χλµ. περίπου µέχρι τα Πηγαδάκια. Αν συνεχίσετε να οδηγείτε στην παραλιακή οδό, θα βρεθείτε στην µεγάλη παραλία της Ευρειακής µε τα πολλά µπαράκια και τις καφετέριες. Εάν είστε στο χωριό Παπάδος ή Σκόπελος, θα βρείτε 10 χλµ. νοτιότερα, έξω από τον κόλπο, την παραλία Τάρτι.

LESVOS GUIDE 2010

Παραλίες

Επιλεγµένες

διαδροµές

ª˘ÙÈÏ‹ÓË

Βόλτα στην πόλη της Μυτιλήνης Για να προσανατολιστούµε στην πόλη της Μυτιλήνης, βασικά σηµεία αναφοράς είναι ο ναός του Αγίου Θεράποντα µε την ξεχωριστή αρχιτεκτονική, η προκυµαία, δηλαδή η οδός Κουντουριώτη µε τα κτήρια της Νοµαρχίας και του ∆ηµοτικού Θεάτρου στην αρχή της, η Πλατεία Σαπφούς µε το άγαλµα της ποιήτριας και τις καφετέριες τριγύρω, το λιµάνι και φυσικά το Κάστρο της πόλης. Σηµαντικό σηµείο, είναι και η οδός Ερµού, ο πιο εµπορικός δρόµος της πόλης, παράλληλη της προκυµαίας. Η Ερµού ξεκινά από την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών, πίσω από το κτήριο της Νοµαρχίας, όπου βρίσκεται το άγαλµα της Ειρήνης µε τα παιδιά που χορεύουν γύρω από τη γη. Από εδώ ξεκινούν οι τρεις βασικές κατευθύνσεις εξόδου από την πόλη, δυτικά για Πλωµάρι, Γέρα, Αγιάσο, Πολιχνίτο, Καλλονή, Μόλυβο, Ερεσό, Σίγρι κ.α., νότια προς το αεροδρόµιο και βόρεια προς το Μανταµάδο. Την περιήγηση στην πόλη, µπορούµε να τη χωρίσουµε σε τρεις βόλτες: LESVOS GUIDE 2010

ÕÁÈÔ˜ £ÂÚ¿ÔÓÙ·˜

Βόλτα στην Ερµού προς Επάνω Σκάλα (µε τα πόδια) Ξεκινάµε από την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών και µπαίνουµε στην αγορά, στην αρχή της οποίας βρίσκεται ο ναός του Αγίου Θεράποντα (σελ.44) και ακριβώς απέναντι το Βυζαντινό Μουσείο (σελ.34). Η Ερµού ήταν κάποτε ένα κανάλι, ο Εύριπος,

∆ιαδροµές

∂ÈÎfiÓÂ˜ ·fi ÙËÓ ¶fiÏË ÙË˜ ª˘ÙÈÏ‹ÓË˜

που χώριζε το νησάκι του Κάστρου από το υπόλοιπο νησί. Με τις συνεχείς επιχωµατώσεις, το κανάλι εξαφανίστηκε. Από την Ερµού µπορείτε να µπείτε στα δροµάκια αριστερά και να περιπλανηθείτε στα στενά σοκάκια µε τα παλιά σπίτια. Συνεχίζουµε πάνω στην Ερµού και κάποια στιγµή (αν δεν µας έχουν παρασύρει στο µεταξύ, για ουζάκι στο «Καλντερίµι») φθάνουµε στη Μητρόπολη, το ναό του Αγ. Αθανασίου µε το γοτθικού ρυθµού καµπαναριό. Λίγο πιο

κάτω, συναντάµε πολλά παλαιοπωλεία. Σε αυτό το ύψος, βρίσκεται το Γενί Τζαµί και σε ένα στενό αριστερά, το Χαµάµ. Και τα δυο λειτουργούν το καλοκαίρι, ως χώροι έκθεσης ζωγραφικής. Αυτή η περιοχή αποτελούσε την τουρκική γειτονιά, όπου εγκαταστάθηκαν µετά την Ανταλλαγή, οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Η Ερµού καταλήγει στην Επάνω Σκάλα, το παλιό βόρειο λιµάνι της πόλης. Από εδώ µπορείτε να επισκεφθείτε τη ∆ηµοτική Πινακοθήκη (σελ.

∂¿Óˆ ™Î¿Ï·

34), το ροζ κτήριο, που ήταν το αρχοντικό του Χαλήµ Μπέη, και φυσικά το Κάστρο (σελ. 40). Επίσης εάν έχετε αυτοκίνητο ή µηχανάκι, µπορείτε να επισκεφθείτε το Αρχαίο Θέατρο (σελ. 42) στο λόφο πάνω από την Επάνω Σκάλα, ακολουθώντας τις πινακίδες. Εναλλακτικά µπορείτε να ανεβείτε την οδό Μικράς Ασίας και να επισκεφθείτε το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο και πιο κάτω το Παλιό (σελ. 32), το οποίο βρίσκεται απέναντι από την Πύλη Γ΄ του λιµανιού.

Βόλτα γύρω από το Κάστρο (µε τα πόδια ή µε όχηµα) Ξεκινάµε από το λιµάνι, όπου µπορείτε να παρκάρετε σε περίπτωση που κινείστε µε αυτοκίνητο. Απέναντι από την Πύλη Γ΄ του λιµανιού, βρίσκεται το Παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο (σελ. 32). Αν πάτε προς τα ανατολικά, περνάτε µπροστά από το Άγαλµα της Ελευθερίας και συνεχίζετε προς τα Τσαµάκια, κάτω από το Κάστρο. Από εδώ ξεκινά µια πολύ όµορφη διαδροµή περιµετρικά του Κάστρου, στην οποία συναντάµε τη Φυκιότρυπα, το βράχο µε το Φάρο, και καταλήγουµε στην Επάνω Σκάλα. Τη διαδροµή µπορείτε να την κάνετε και µε αυτοκίνητο, γιατί η απόσταση δεν είναι µικρή. Από την Επάνω Σκάλα, εάν πάτε αριστερά στην οδό LESVOS GUIDE 2010

Μικράς Ασίας και στο Νηπιαγωγείο πάλι αριστερά, θα βρείτε την είσοδο στο εσωτερικό του Κάστρου. Απέναντι από το Νηπιαγωγείο, θα δείτε τη ∆ηµοτική Πινακοθήκη (σελ. 34) και πιο πάνω στη Μικράς Ασίας, αφού περάσετε τα κτήρια της Γενικής Γραµµατείας Αιγαίου (πρώην τουρκικό διοικητήριο) στα αριστερά σας, και τα ∆ικαστήρια (πρώην τουρκικό γυµνάσιο) δεξιά σας, θα βρείτε το κτήριο του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου.

Βόλτα προς το αεροδρόµιο (µε αυτοκίνητο, µηχανάκι) Ξεκινάµε από την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών και διασχίζουµε την οδό Καβέτσου και ακολουθούµε τις πινακίδες προς αεροδρόµιο, στρίβοντας στο γήπεδο, στον τρίτο δρόµο αριστερά και µετά δεξιά. Αν δεν στρίψουµε στο γήπεδο και πάµε ευθεία, θα ανεβούµε µια µεγάλη ανηφόρα στο τέλος της οποίας βρίσκεται το Βοστάνειο Νοσοκοµείο. Αν όµως στρίψουµε, βρισκόµαστε στο Μακρύ Γιαλό, όπου έχει κατασκευαστεί η µαρίνα, χωρίς να έχει λειτουργήσει ακόµα. Συνεχίζουµε προς την περιοχή Σουράδα, µε τα πολλά και εντυπωσιακά αρχοντικά (σελ.16). Εδώ µπορείτε να σταµατήσετε για µία βόλτα, για να τα απολαύσετε. Μπορείτε επίσης να πάτε προς τη θάλασσα, όπου θα δείτε έ-

∆ιαδροµές

™Î¿Ï· §Ô˘ÙÚÒÓ

ναν όµορφο κολπίσκο µε το βράχο από µάρµαρο, το Μονόπετρο. Φεύγουµε από τη Σουράδα και συνεχίζουµε προς το αεροδρόµιο. Και σε αυτή τη διαδροµή, µπορείτε να δείτε υπέροχα κτήρια. Στο δρόµο συναντάµε τη διασταύρωση προς τη Βαρειά και τους Ταξιάρχες. Στη Βαρειά, µπορείτε να επισκεφθείτε το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης –Τεριάντ και του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου (σελ. 32) και ανεβαίνοντας πιο πάνω να θαυµάσετε τη θέα από τους Ταξιάρχες καθώς και το ναό που µοιάζει µε τον ναό του Αγίου Θεράποντα της Μυτιλήνης, αφού σχεδιάστηκαν από τον ίδιο

αρχιτέκτονα, τον Αδαλή, µαθητή του Τσίλλερ. Αργότερα µπορείτε να κάνετε µπάνιο στις παραλίες πριν και µετά το αεροδρόµιο και εάν έχετε περισσότερο χρόνο, να πάτε για µπάνιο στη Χαραµίδα ή στον κολπίσκο του Αγίου Ερµογένη. Στη συνέχεια, µπορείτε να οδηγήσετε ακόµη 4 χλµ. µέχρι τα Λουτρά, για µια βόλτα στη Σκάλα Λουτρών και στην Κουντουρουδιά, που βρίσκονται στον κόλπο της Γέρας. Από την Κουντουρουδιά, µπορείτε να περάσετε απέναντι στο Πέραµα µε καραβάκι. Η διαδροµή από Μυτιλήνη έως τα Λουτρά, είναι 24 χλµ.

¶‡ÚÁÔ˜ ÛÙË £ÂÚÌ‹

Μεγαλύτερες διαδροµές µε αφετηρία τη Μυτιλήνη Μυτιλήνη - Θερµή -Μανταµάδος - Σκάλα Σκαµνιάς - Μόλυβος Καλλονή Μυτιλήνη – Θερµή: 12 χλµ. Θερµή – Μανταµάδος: 25 χλµ. Μανταµάδος – Σκάλα Σκαµνιάς: 13 χλµ. Σκάλα Σκαµνιάς – Μόλυβος: 21 χλµ. Μόλυβος – Καλλονή: 22 χλµ. Καλλονή – Μυτιλήνη: 39 χλµ. Ξεκινάµε από την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών, στην προκυµαία (οδός Κουντουριώτη) στρίβουµε αριστερά και κατευθυνόµαστε προς την Επάνω Σκάλα, για να πάµε προς βόρεια. Περνάµε από τη βιοµηχανική περιοχή της πόλης και φθάνουµε στην Παναγιούδα, µε τις ξεχωριστές ταβέρνες . Μετά τον κόµβο, αν στρίψετε αριστερά προς Μόρια, µπορείτε να επισκεφθείτε το LESVOS GUIDE 2010

Ρωµαϊκό Υδραγωγείο της (σελ. 42). Επιστρέφοντας στην κεντρική οδό, κατευθυνόµαστε προς τους Πύργους Θερµής, αφού περάσουµε τα χωριά Πάµφιλα και Αφάλωνα. Στους Πύργους Θερµής, στα δεξιά σας, βρίσκεται η οργανωµένη παραλία «Κανόνι» µε ταβέρνες, καφετέριες και µπαράκια. Η περιοχή της Θερµής έχει ιστορία 5.000 ετών. Αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή Πετραλώνια, δίπλα στην παραλία «Kανόνι», έφεραν στο φως τα στρώµατα και τα ίχνη πέντε πόλεων των αρχών της τρίτης χιλιετίας, που είχαν κτιστεί η µία πάνω στην άλλη. Τα σηµαντικά ευρήµατα των ανασκαφών, εκτίθενται σήµερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης (σελ. 32), µπορείτε όµως να επισκεφτείτε και το χώρο του προϊστορικού οικισµού. Επίσης στην περιοχή, λατρευόταν η Άρτεµις, η προστάτιδα των ιαµατικών λου-

τρών. Φυσικά εκεί υπάρχει η δυνατότητα για ιαµατικά λουτρά (σελ. 106). Πριν φύγετε από την περιοχή της Θερµής, µπορείτε να επισκεφθείτε το Μοναστήρι των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Αγίας Ειρήνης (σελ. 46). Για να φθάσετε εκεί, παίρνετε το δρόµο που οδηγεί στο χωριό Λουτρόπολη Θερµής και ακολουθείτε τις πινακίδες. Επίσης 10 χλµ. µακριά από τη Λουτρόπολη Θερµής, βρίσκονται τα χωριά Πηγή και Κώµη, γνωστά για τα «Πανηγύρια του Ταύρου», όπου γίνεται και διαγωνισµός για το πιο όµορφο άλογο µετά από τις επιδείξεις των αναβατών. Επιστέφουµε στους Πύργους Θερµής και στρίβουµε αριστερά, για να πάµε βόρεια. Περνάµε µπροστά από το «Σάρλιτζα Παλλάς», το οποίο στις αρχές του 20ού αι., ήταν ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο. Χτίστηκε το 1909 µε σχέδια Γάλλων αρχιτεκτόνων για λογαριασµό του Xασάν Eφέντη Mολά Mουσταφά. Για 30 χρόνια περίπου, κι αφού πέρασε στο Ελληνικό ∆ηµόσιο, γνώρισε µεγάλη ακµή, προσελκύοντας επισκέπτες και προσωπικότητες από Ανατολή και

∆ύση. Απ’ το 1933, άρχισε να παρακµάζει και, µε εξαίρεση κάποιες µικρές αναλαµπές, µπλοκαρισµένο στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της αδιαφορίας, παραδόθηκε στη φθορά του χρόνου. Συνεχίζουµε το δρόµο µας. Από δω και πέρα, θα αντικρύσετε ιδιαίτερα όµορφες εικόνες όχι µόνο από τη θάλασσα και τους κολπίσκους, αλλά πολύ περισσότερο από το ορεινό τοπίο της περιοχής, όπου ξεχωρίζουν οι βραχώδεις σχηµατισµοί µέσα στο πράσινο. Σύντοµα συναντάµε το Πεταλίδι, έναν κολπίσκο µε καταπράσινα νερά, σε περίπτωση που έχετε όρεξη για κολύµπι. 6 χιλιόµετρα µετά τη Θερµή, συναντάµε το χωριό Μυστεγνά, γνωστό για την περίφηµη µυστεγνιώτικη κόκκινη πέτρα, και το επίνειό του, τη Σκάλα Μυστεγνών, µε παραλία µε βοτσαλάκι, ένας τόπος γι’ αυτούς που θέλουν ηρεµία και γαλήνη. 3 χιλιόµετρα µετά τα Μυστεγνά, βρίσκονται τα χωριά Νέες Κυδωνίες και η Σκάλα Νέων Κυδωνιών. Κυδωνίες είναι η ελληνική ονοµασία του Aϊβαλιού, αφού το χωριό χτίστηκε από πρόσφυ-

∆ιαδροµές

∫πº∞ ∞.∂. ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Α.Ε.

Ε∆ΡΑ: ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΚΑΡΑΤΕΠΕΣ ΤΗΛ: 2251041450 - 2251041364 - 2251026920 FAX: 2251026910

ΥΠΟΚΑΤ/ΜΑ : ΑΘΗΝΑ Γ. ΚΟΝ∆ΥΛΗ 6 ΜΟΣΧΑΤΟ ΤΗΛ: 2104820570 - 2104817834 FAX: 2104811137

∏ ™ ∏ ∆ ∂ ƒ ∏ ¶ ∆∞ Ã∂π ∞ ∂ •À e-mail kifaae@otenet.gr

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

ª·ÓÙ·Ì¿‰Ô˜

γες. Κι εδώ µπορείτε να σταµατήσετε για µπάνιο ή φαγητό. Μία άλλη επιλογή για φαγητό και µπάνιο, είναι η παραλία «Ξαµπέλια», που βρίσκεται 2 χλµ. µετά τη Σκάλα Ν. Κυδωνιών. 7 χλµ. µετά τα «Ξαµπέλια», βρίσκεται ο οικισµός Πεδή µε ωραία παραλία. Μετά την Πεδή στα αριστερά σας, είναι τοποθετηµένη µια πινακίδα, που δείχνει το δρόµο προς τον λάκκο Μαν’ κάτσα (σελ. 112), έναν τόπο µε απόκρηµνα βουνά και καταρράκτες. Πρόκειται για έναν τόπο σπάνιο, αν σκεφτεί κανείς ότι βρισκόµαστε σε νησί. Εδώ δραστηριοποιείται και η οµάδα «Λέσβος και Οικολογία» (σελ. 151), που οργανώνει αναρριχήσεις, αλλά και ραπέλ. Επανερχόµαστε στην κεντρική οδό. Στα δεξιά, συναντάµε µία παράκαµψη που οδηγεί στον Ασπροπόταµο, στον Άγιο Στέφανο και στον Παλιό. Κι εδώ θα βρείτε µικρές, γραφικές παραλίες. Επιπλέον, στην παραλία «Καλαφάτης», οργανώνονται βόλτες µε καγιάκ στα απέναντι νησάκια, τα Τοκµάκια (σελ. 151), ενώ στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου, λειτουργούν µερικά εργαστήρια κεραµικής. Συνεχίζουµε στην κεντρική οδό, τη διαδροµή µας προς το Μανταµάδο. Το χωριό είναι γνωστό για τα κεραµικά και γαλακτοκοµικά του προϊόντα. Εάν βρεθείτε στο ΜαLESVOS GUIDE 2010

νταµάδο πρωινές ώρες, τις καθηµερινές, ή σε ώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων, τις απογευµατινές, µπορείτε να επισκεφθείτε το Πολύκεντρο, δηλ. το παλιό ελαιοτριβείο, δίπλα στο ∆ηµαρχείο, όπου λειτουργεί έκθεση αφιερωµένη στην κεραµική τέχνη. Στο Πολύκεντρο, γίνονται πολλές εκδηλώσεις το καλοκαίρι, µε κορυφαία την Παλλεσβιακή Έκθεση Κεραµικής, που διαρκεί ένα µήνα, από τέλος Ιουλίου έως τέλος Αυγούστου. Έξω από το Μανταµάδο, αν οδηγήσουµε βόρεια, συναντάµε τη Μονή Ταξιαρχών (σελ. 47). Σε περίπτωση που έχετε ήδη επισκεφτεί το βόρειο τµήµα του νησιού (Σκαµνιά, Μόλυβος, Πέτρα), µπορείτε να κάνετε τη διαδροµή Μανταµάδος – Αγία Παρασκευή - Μυτιλήνη. Πρέπει δηλαδή να επιστρέψετε στο Μανταµάδο και να κατευθυνθείτε προς Μυτιλήνη. Λίγο έξω από το χωριό, θα δείτε την παράκαµψη προς Αγία Παρασκευή στα δεξιά. ∆ιαφορετικά, συνεχίζουµε βόρεια προς τη Σκαµνιά, τη γενέτειρα του Στρατή Μυριβήλη, και το επίνειό της, τη Σκάλα Σκαµνιάς, µε το γνωστό εκκλησάκι αφιερωµένο στην Παναγιά τη Γοργόνα. Εδώ αξίζει µια βόλτα µε τα πόδια στο γραφικό χωριό της Σκαµνιάς, προτού επισκεφθείτε τη Σκάλα. Εάν έχετε τζιπ, µπορείτε να οδηγήσετε παραθαλάσσια από τη Σκάλα

∆ιαδροµές

∏ ¶·Ó·ÁÈ¿ Ë °ÔÚÁﬁÓ· ÛÙË ™Î¿Ï· ™Î·ÌÈ¿˜

∏ ·Ú·Ï›· ÙË˜ ¶¤ÙÚ·˜

Σκαµνιάς, για να φθάσετε στην Εφταλού. ∆ιαφορετικά από τη Σκαµνιά συνεχίζουµε προς το Μόλυβο, αφού περάσουµε τα χωριά Άργενος και Βαφειός, όπου µπορούµε να κάνουµε µια στάση για καλό φαγητό. 5 χλµ από το Βαφειό, συναντάµε τον αγαπητό σε όλους Μόλυβο, όπου µπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ στην είσοδο του χωριού, και να κάνετε µια βόλτα στην πλακόστρωτη αγορά ή να οδηγήσετε µε το αυτοκίνητο ως το Κάστρο (σελ. 41), εάν ακολουθήσετε τον περιφερειακό, που ξεκινά από το πάρκινγκ. Για να επιστρέψουµε στη Μυτιλήνη, οδηγούµε προς την Πέτρα, όπου µπο-

ρείτε να επισκεφτείτε το Ναό της Παναγιάς της Γλυκοφιλούσας, που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου. Μια ακόµη επιλογή είναι να κινηθούµε προς τον οικισµό «Πετρί» µε τα πολύ όµορφα ταβερνάκια και την υπέροχη θέα. Καλύτερη επιλογή για µπάνιο, είναι να διασχίσουµε την Πέτρα παραλιακά και να κινηθούµε προς Άναξο, όπου οι επιλογές για φαγητό, αναψυκτικό ή ποτό, αλλά και διαµονή στα ενοικιαζόµενα δωµάτια, είναι πάρα πολλές. Επιστρέφοντας, αφήνουµε την Πέτρα και κατευθυνόµαστε προς την Καλλονή και από εκεί µέσω της βασικής επαρχιακής οδού, στη Μυτιλήνη.

∞ÁÈ¿ÛÔ˜

Μυτιλήνη - Αγιάσος Πολιχνίτος - Βατερά Αχλαδερή Μυτιλήνη - Αγιάσος: 24 χλµ. Αγιάσος - Βατερά: 33 χλµ. Βατερά - Μυτιλήνη: 50 χλµ. Με σηµείο εκκίνησης την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών, κατευθυνόµαστε δυτικά, για να βγούµε από την πόλη. 9 χλµ. έξω από τη Μυτιλήνη, βρίσκονται τα ιαµατικά λουτρά του Κόλπου Γέρας, τα «Θέρµα». Συνεχίζουµε την οδήγηση στην κεντρική επαρχιακή οδό και στη δεύτερη παράκαµψη που θα συναντήσουµε στα αριστερά µας, στρίβουµε προς Κεραµειά και Αγιάσο. 8 χλµ περίπου από την παράκαµψη, συναντάµε ένα πολύ δροσερό µέρος, την Καρίνη, όπου υπάρχει και ο ιστορικός πλάτανος, στην κουφάλα του οποίου όπως και στη γειτονική ταβέρνα, είχε ζωγραφίσει ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος. Συνεχίζουµε προς Αγιάσο, αφού στρίψουµε αριστερά στην επόµενη παράκαµψη. Το χωριό είναι χτισµένο στους πρόποδες του Ολύµπου. Εδώ µπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητο χαµηλά στο χωριό και να ανηφορίσετε προς την πλατεία, όπου βρίσκεται και ο ναός της Παναγίας (σελ. 44). Στο δρόµο θα συναντήσετε πολλά µαγαζάκια µε κεραµικά αλλά και ξυλόγλυπτα. Από την Αγιάσο ξεκινά και περιπατητική διαδροµή προς τον Καστανιώνα και την κορυφή του Ολύµπου (σελ. 115). Η Αγιάσος είναι γνωστή για το καρναβάλι LESVOS GUIDE 2010

της και γενικώς για τις πολιτιστικές της εκδηλώσεις. Επιστρέφουµε στην παράκαµψη που µας οδήγησε στην Αγιάσο. Εκεί στρίβουµε αριστερά, για να φθάσουµε στον Πολιχνίτο, αφού περάσουµε από την περιοχή του Αγίου ∆ηµητρίου και τον οικισµό των Βασιλικών. Πριν φθάσουµε στον Πολιχνίτο, µπορείτε να κάνετε µια παράκαµψη και να επισκεφθείτε τη Μονή ∆αµανδρίου (σελ. 50). Στη συνέχεια κατευθυνόµαστε προς Πολιχνίτο. Στην περιοχή µπορείτε να κάνετε πολλά πράγµατα. Καταρχήν µπορείτε να αναζωογονηθείτε στα ιαµατικά λουτρά, που βρίσκονται στην έξοδο του χωριού προς Βατερά. Επίσης στις αλυκές της Σκάλας Πολιχνίτου, έναν από τους υδροβιότοπους του νησιού, µπορείτε να θαυµάσετε την άνοιξη και το φθινόπωρο, σπάνια πουλιά που σταµατάνε κατά την µετανάστευσή τους (σελ. 108). Για παραλίες έχετε τρεις επιλογές: Σκάλα Πολιχνίτου µε πολλές καλές ταβέρνες, Νυφίδα (όταν δεν έχει ισχυρούς βοριάδες) ή και προς Βατερά. Για να πάµε εκεί, περνάµε (8 χλµ από τον Πολιχνίτο) από τον παραδοσιακό οικισµό, τη Βρίσα, όπου λειτουργεί η σηµαντική Συλλογή Φυσικής Ιστορίας (σελ. 39). 5 χλµ. από τη Βρίσα, βρίσκονται τα Βατερά µε τη µεγαλύτερη σε µήκος παραλία του νησιού (περίπου 7 χλµ.). Υπάρχουν κατά µήκος της παραλίας, καφετέριες, µπαράκια και πολλές ταβέρνες µε παλιότερη και πιο γνωστή τα «Καλαµάκια». Για να γυρίσουµε

µ·ÙÂÚ¿

πίσω στη Μυτιλήνη, επιστρέφουµε στα Βασιλικά. 3 χλµ. µετά τα Βασιλικά, συναντάµε την παράκαµψη, όπου αν στρίψουµε αριστερά, οδηγούµαστε µέσα από µια όµορφη διαδροµή, στον παραθαλάσσιο οικισµό της Αχλαδερής µε τη φηµισµένη ταβέρνα του «Νώντα». Καθ’ οδόν, συναντάµε στα αριστερά, µία πινακίδα που µας δείχνει το δρόµο προς τις πηγές Πέσσας. Πρόκειται για καταρράκτες, όπου τα τεLESVOS GUIDE 2010

λευταία χρόνια δεν κυλά δυστυχώς πολύ νερό. Παρόλα αυτά, αξίζει µια βόλτα στην περιοχή, όπου υπάρχουν οργανωµένα µονοπάτια. Συνεχίζουµε προς την Αχλαδερή, όπου υπήρχε η Αρχαία Πύρρα, η οποία καταστράφηκε µετά από δυνατό σεισµό. Φθάνουµε στην παράκαµψη, όπου στρίβουµε δεξιά, για να επιστρέψουµε στη Μυτιλήνη µέσα από το πευκοδάσος.

™ÙÔÓ ÎﬁÏÔ ÙË˜ °¤Ú·˜

Μυτιλήνη - Γέρα - Πλωµάρι Μυτιλήνη - Πλωµάρι: 40 χλµ. Ξεκινήστε από τη Μυτιλήνη και πάρτε τον κεντρικό δρόµο που πηγαίνει προς το κέντρο του νησιού. Θα κινηθείτε στα όρια του Κόλπου της Γέρας, που ακόµα και οι ντόπιοι δεν έχουν καταφέρει ακόµα να συµφωνήσουν για το ποια ώρα της ηµέρας και ποια εποχή φαίνεται ωραιότερος. Άποψη µας είναι ότι πιο «ισχυρές» εικόνες προσφέρουν οι πολύ πρωινές ώρες και το σούρουπο. Στη µεγάλη διακλάδωση της Λάρσου (10 χιλιόµετρα περίπου από τη Μυτιλήνη) στρίψτε αριστερά. Εξακολουθείτε να κινείστε περιµετρικά του κόλπου, περνάτε τον ψαράδικο οικισµό Ντίπι και συνεχίζετε προς Γέρα. Στο τέλος µιας σχετικά µεγάλης ευθείας του δρόµου, υπάρχει µια διακλάδωση αριστερά, που οδηγεί στην παραλία «Πηγαδάκια», όπου θα βρείτε εξαιρετικά παραθαλάσσια ταβερνάκια µε ψαροµεζέδες. Συνεχίζοντας προς Γέρα, έχετε δυο επιλογές. Η πρώτη είναι να ακολουθήσετε την LESVOS GUIDE 2010

(κατά µερικά χιλιόµετρα µεγαλύτερη) παραθαλάσσια διαδροµή που περνά από τις εξοχικές καλοκαιρινές κατοικίες των κατοίκων της Γέρας και φτάνει µέχρι το χωριό Πέραµα, που είναι το επίνειο όλου του συγκροτήµατος των έξι χωριών που λέγονται «Γέρα». Στη διαδροµή θα συναντήσετε αρκετά ταβερνάκια, καφενεία αλλά και µπαράκια. Η άλλη διαδροµή, η µεσογειακή, δεν υστερεί καθόλου σε φυσική οµορφιά, αφού αποµακρυνόµαστε µεν από την παραλία, από ψηλά όµως ο Κόλπος της Γέρας, φαίνεται όλο και πιο όµορφος. Συναντάµε µε τη σειρά, τα χωριά Παλαιόκηπος, Πλακάδος και Παπάδος, όπου µπορούµε να κάνουµε στάση στο αναπαλαιωµένο ελαιοτριβείο «Βρανά» (σελ 38). Στα δεξιά µας, υπάρχουν δυο διακλαδώσεις, που σε µικρή απόσταση οδηγούν στα άλλα δυο χωριά της Γέρας, το Μεσαγρό (µε το σχετικά καλά διατηρηµένο τζαµί) και το Σκόπελο. Στην έξοδο του Παπάδου, συναντάµε το

∆ιαδροµές

∆¿ÚÙÈ

τέρµα της διαδροµής που παραθαλάσσια πέρασε από το Πέραµα. Μόλις αφήσουµε τα χωριά της Γέρας, στο αριστερό µας χέρι, συναντάµε το δρόµο που οδηγεί στη µικρή αλλά ωραία παραλία «Τάρτι». Συνεχίζοντας τον κεντρικό δρόµο, µόλις αρχίσουµε να κατηφορίζουµε προς την περιοχή του Πλωµαριού, δεξιά υπάρχει ένας χωµατόδροµος ικανοποιητικής βατότητας, που οδηγεί στα ταβερνάκια του γραφικού οροπεδίου «Καριώνας» αλλά και

στον µέχρι πρότινος εντελώς εγκαταλειµµένο οικισµό «Μηλιές», όπου τελευταία υπάρχουν κάποιες µορφές εναλλακτικού τουρισµού µε έµφαση στην πεζοπορία, την ιππασία κλπ. (σελ. 151). Συνεχίζοντας, περνάµε από τα χωριά Τρίγωνας και Πλαγιά και τρία περίπου χιλιόµετρα έξω από το Πλωµάρι, συναντάµε τη µεγάλη παραλία του Αγίου Ισιδώρου, µια από τις ωραιότερες του νησιού, µε βότσαλα και πεντακάθαρα νερά. Στην είσοδο ακρι-

Ξέρετε ότι: Κάθε χρόνο, από παράδοση, οι περισσότεροι κάτοικοι της Γέρας, µετακόµιζαν στην παραλιακή ζώνη. Η διαδικασία αυτή λεγόταν «σνοπαίρνω» µε προφανή ετυµολογία το «συν – παίρνω» από τα χρειώδη που µετακοµίζονταν στην εξοχή, τα οποία ονοµάζονταν «σνοπαρτά». Το εντυπωσιακό ήταν ότι όλοι σχεδόν οι κάτοικοι, ακόµα και οι σχετικά φτωχοί, συµµετείχαν σε αυτή τη διαδικασία, µε αποτέλεσµα τα σπίτια της «ηπειρωτικής» Γέρας, να ερηµώνουν κάθε καλοκαίρι. Το επίσης εντυπωσιακό ήταν ότι η ιδιότυπη αυτή µαζική µετακόµιση, δεν περιοριζόταν σε επίπεδο κατοικίας αλλά και στην επαγγελµατική στέγη, αφού π.χ. ο φούρναρης, ο µπακάλης ή ο κουρέας, διατηρούσαν και καλοκαιρινό µαγαζί κάπου στην παραλιακή ζώνη, αλλιώς τα καλοκαίρια κινδύνευαν να µείνουν χωρίς πελατεία. Η συνήθεια αυτή διατηρείται µέχρι σήµερα, σε µικρότερη έκταση ασφαλώς, αφού µε τα αυτοκίνητα, οι χρόνοι και οι αποστάσεις έχουν εκµηδενιστεί. LESVOS GUIDE 2010

∂ÚÂ›È· ‚ÈÔÌËÓ·¯ÓÈÎÒÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ÛÙÔÓ ÕÁÈÔ πÛ›‰ˆÚÔ

∆Ô ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ¶ÏˆÌ·Ú›Ô˘

√ Ï¿Ù·ÓÔ˜ ÛÙÔ ¶ÏˆÌ¿ÚÈ

βώς του Πλωµαριού, στο αριστερό µας χέρι, βρίσκεται το εργοστάσιο της Ποτοποιίας «Βαρβαγιάννη,» όπου µια στάση για να δούµε και το οµώνυµο µουσείο ούζου (σελ 38), είναι επιβεβληµένη. Μπαίνοντας στο Πλωµάρι από τον παραλιακό δρόµο, φτάνουµε στο γραφικό του λιµάνι, συναντώντας συνεχώς όµορφα ταβερνάκια, καφετέριες, ζαχαροπλαστεία

και παραδοσιακά καφενεία. Αν θέλουµε να µείνουµε µέσα στο Πλωµάρι, υπάρχουν πολλά καλής ποιότητας ενοικιαζόµενα δωµάτια αλλά και το πρόσφατα ανακαινισµένο ξενοδοχείο «Ωκεανίς» ακριβώς στο κέντρο της παραλιακής ζώνης. Μην παραλείψετε: Να κάνετε µια βόλτα στο λιµενοβραχίονα (καλύτερα τις απογευµατινές ώρες)

∆ιαδροµές

∫Ú˘ÊÙ‹ ¶·Ó·ÁÈ¿

¶ÏˆÌ¿ÚÈ

για να θαυµάσετε από µακριά τον οικισµό µε την ποικιλία των χρωµάτων. Είναι ένα θέαµα που πραγµατικά αξίζει. Να περιπλανηθείτε στο εσωτερικό του Πλωµαριού, όπου θα θαυµάσετε εξαιρετικά δείγµατα λαϊκής αρχιτεκτονικής σε µικρά ή µεγαλύτερα σπίτια, µε προσοχή στη λεπτοµέρεια ακόµα και στην πόρτα ή στο χερούλι. Να πιείτε ένα ούζο είτε στα παραλιακά ταβερνάκια είτε σε κάποια που θα συναντήσετε µέσα στον οικισµό, αφού µην ξεχνάτε ότι βρίσκεστε στην «καρδιά» της πατρίδας του ούζου. Από το Πλωµάρι αν συνεχίσουµε παραλιακά, περνάµε την πλαζ «Αµουδέλλι» και σε 6 χιλιόµετρα βρισκόµαστε στην πολύ όµορφη παραλία της Μελίντας. Αν πάλι πάρουµε το µεσογειακό δρόµο που περνά µέσα από τον οικισµό, θα φτάσουµε στα χωριά της ορεινής επαρχίας Πλωµαρίου,

∏ ·Ú·Ï›· ÙË˜ ¢ÚÒÙ·˜

το µαγευτικό, χτισµένο µέσα στα πεύκα, Μεγαλοχώρι, αλλά και στο Παλαιοχώρι, το Νεοχώρι (Μπορός) το Ακράσι και το Αµπελικό, αν πάρουµε τη διακλάδωση αριστερά. Από εκεί έχουµε δυο εναλλακτικές λύσεις. Η µία, να ακολουθήσουµε αυτόν το δρόµο επιστροφής στη Μυτιλήνη, περνώντας από το γραφικό Άγιο ∆ηµήτρη (συνολικά περίπου 35 χιλιόµετρα) και η άλλη (αν δεν µας φοβίζουν τα 7 χιλιόµετρα χωµατόδροµου) να κινηθούµε προς το χωριό Σταυρός (Βούρκο) και να καταλήξουµε στη µεγάλη παραλία των Βατερών. Τρεις προτάσεις για …θαρραλέους: Αφού φτάσουµε στο Μεγαλοχώρι, να συνεχίσουµε µια διαδροµή περίπου 14 χιλιοµέτρων προς Αγιάσο, µε τα µισά όµως να είναι ζόρικος χωµατόδροµος. Αν το αυτοκίνητό µας αντέχει, θα αποζηµιωθούµε από τη θέα, θα περάLESVOS GUIDE 2010

ªÂÏ›ÓÙ·

σουµε από υψόµετρο 850 µέτρων και θα συναντήσουµε ποικίλη βλάστηση µε πιο εντυπωσιακό, το δάσος µε τις καστανιές. Φτάνοντας στο Νεοχώρι, να ζητήσουµε να µας δείξουν το δρόµο προς Αγιάσο από τα «Πόταµα». Είναι περί τα 10 χιλιόµετρα χωµατόδροµος, αλλά οι ειδικοί εκτιµούν ότι συναντάµε στη διαδροµή, πάνω από 600 είδη διαφορετικών φυτών! Να κινηθούµε (11 χιλιόµετρα χωµατόδροµος) από το Ακράσι προς την παραLESVOS GUIDE 2010

λία του, τη ∆ρώτα, που πρακτικά αποτελεί συνέχεια της παραλίας των Βατερών αλλά είναι πολύ πιο ερηµική και ήσυχη. Με αφετηρία το Πλωµάρι, είτε τη Μελίντα είτε κάποιο από τα ορεινά χωριά της επαρχίας Πλωµαρίου, να ακολουθήσουµε κάποια από τις πεζοπορικές διαδροµές που προτείνει µε εξαιρετική λεπτοµέρεια, ο Απόστολος Μακαρατζής στο βιβλίο του «Πλωµάρι – πεζοπορικές διαδροµές» (σελ. 157).

™Î¿Ï· ∫·ÏÏÔÓ‹˜

Με αφετηρία την Καλλονή Καλλονή - Σίγρι - Ερεσός Μεσότοπος - Καλλονή Καλλονή - Σίγρι: 50 χλµ. Σίγρι - Ερεσός: 17 χλµ. Ερεσός - Καλλονή: 34 χλµ. Ξεκινάµε από την Καλλονή µε κατεύθυν-

ση βορειοδυτικά, περνάµε το χωριό ∆άφια και µετά από 4 χλµ., συναντάµε τη Μονή Λειµώνος (σελ.48). Συνεχίζουµε προς τα χωριά Φίλια, Σκαλοχώρι , Βατούσα, περιποιηµένα χωριά µε όµορφα σπίτια και αρχοντικά, όπου µπορείτε να κάνετε βόλτα, εάν έχετε χρόνο. Μια πολύ καλή επιλογή για φαγητό στην περιοχή,

∆ιαδροµές

™Î·ÏÔ¯ÒÚÈ

∞Ú¯ÔÓÙÈÎﬁ ÛÙË µ·ÙÔ‡Û·

∫·ÊÂÓÂ›Ô ÛÙËÓ Ï·ÙÂ›· ÙË˜ ÕÓÙÈÛÛ·˜

∏ Â›ÛÔ‰Ô˜ ÙË˜ ªÔÓ‹˜ À„ËÏÔ‡

είναι η Ταβέρνα «το Χάνι» στη Φίλια στον κεντρικό δρόµο. Από τη Βατούσα µπορείτε να κάνετε µια παράκαµψη προς το χωLESVOS GUIDE 2010

ριό Χίδηρα, για να επισκεφθείτε το Ψηφιακό Μουσείο µε έργα του ζωγράφου Ιακωβίδη (σελ. 38). Συνεχίζουµε από τη

Βατούσα προς την Άντισσα. Αφού περάσουµε την Άντισσα, συναντάµε την παράκαµψη προς τα δυτικά για Σίγρι και νότια προς Ερεσό. Εάν επιλέξετε να πάτε προς Σίγρι, στο δρόµο συναντάµε την παράκαµψη για τη Μονή Υψηλού (σελ. 48), την οποία αξίζει να επισκεφθείτε και λόγω του µουσείου, αλλά και για την υπέροχη θέα από ψηλά. Συνεχίζουµε προς το Σί∆Ô ™›ÁÚÈ ·ﬁ ÙÔ Î¿ÛÙÚÔ

∆ιαδροµές

∏ ·Ú·Ï›· ÙË˜ º·ÓÂÚˆÌ¤ÓË˜

∏ Ï·˙ ÙÔ˘ ™ÈÁÚ›Ô˘

γρι, ένα ήσυχο ψαροχώρι µε έναν ανεκτίµητο θησαυρό, το Απολιθωµένο ∆άσος (σελ. 50 και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωµένου ∆άσους LESVOS GUIDE 2010

(σελ. 36). Μετά την επίσκεψη στο πάρκο του Απολιθωµένου ∆άσους, όπου µπορείτε να οργανώσετε και πεζοπορία (σελ. 109), και στο άριστα οργανωµένο

∆ιαδροµές

∆Ô ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ÙË˜ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙË˜ º·ÓÂÚˆÌ¤ÓË˜

µουσείο, µπορείτε να κανονίσετε µια βόλτα µε καραβάκι στη Νησιώπη, το νησί απέναντι από το Σίγρι, και να δείτε τους απολιθωµένους κορµούς µέσα στη θά-

λασσα. Εδώ µπορείτε να κολυµπήσετε είτε στην πλαζ του χωριού, το λιµανάκι, ή ακόµη καλύτερα στην παραλία της Παναγίας της

™ÙË ™Î¿Ï· ∂ÚÂÛÔ‡

Φανερωµένης και στους κοντινούς κολπίσκους, οδηγώντας στο χωµατόδροµο στην αρχή του χωριού. Η Παναγία η Φανερωµένη είναι ένα εκκλησάκι µέσα σε βράχο, όπου σύµφωνα µε την παράδοLESVOS GUIDE 2010

ση, φανερώθηκε η Παναγία. Η διαδροµή Καλλονή – Σίγρι είναι 50 χλµ. Ο δρόµος είναι απαιτητικός λόγω των πολλών στροφών, αλλά όπως λένε και οι Σιγριανοί «… αξίζει να φθάσεις

™Î¿Ï· ∂ÚÂÛÔ‡

ως το τέρµα». Επόµενος σταθµός, η Ερεσός. Σε περίπτωση που έχετε τζιπ, µπορείτε να φθάσετε εκεί οδηγώντας στο χωµατόδροµο που ξεκινά µέσα από το χωριό και διασχίζει την κοιλάδα του Τσιχλιώντα. Εδώ υπάρχουν ερηµικές παραλίες για κολύµπι και απόλυτη ερηµία. Εάν δεν έχετε τζιπ, τότε παίρνετε το δρόµο προς Άντισσα και ακολουθείτε την παράκαµψη προς Ερεσό µέσα από ένα τοπίο ά-

∆ιαδροµές

∆·‚¿ÚÈ

∏ ·Ú·Ï›· ÙÔ˘ ÃÚÔ‡ÛÔ˘ ÛÙÔ ªÂÛﬁÙÔÔ

γριας οµορφιάς λόγω του ηφαιστείου. Φθάνετε στην Ερεσό και το επίνειό της, τη Σκάλα Ερεσού ή Γιαλό, την πατρίδα της ποιήτριας Σαπφούς. Το καλοκαίρι έ-

χει έντονους ρυθµούς µε τα µπαράκια από τη µία πλευρά της πλατείας και τα ταβερνάκια από την άλλη. Μπάνιο µπορείτε να κάνετε στην πλαζ µπροστά στα

94 µπαράκια ή από την άλλη πλευρά στην παραλία πέρα από τις ταβέρνες, όπου µπορείτε να κάνετε και θαλάσσια σπορ. Στο Γιαλό µπορείτε να κάνετε µια βόλτα στα στενά πίσω από τα µπαράκια και να επισκεφθείτε το ναό του Αγίου Ανδρέα µε το υπέροχο ψηφιδωτό στην πίσω πλευρά του, όπου ήταν χτισµένος παλαιοχριστιανικός ναός. Για την επιστροφή στην Καλλονή, παίρνετε το δρόµο µέσω Μεσοτόπου, Άγρας και Παρακοίλων. Η διαδροµή είναι επίσης µαγευτική λόγω του άγριου τοπίου χωρίς

βλάστηση. Μπορείτε να κάνετε µία στάση στο Μεσότοπο, ψωνίζοντας εκλεκτά ντόπια προϊόντα από τον Συνεταιρισµό Γυναικών ή να κατευθυνθείτε προς το επίνειό του, το Ταβάρι. ∆υτικά και ανατολικά του χωριού αντίστοιχα, βρίσκονται οι κοντινές ερηµικές παραλίες, Χρούσος και Ποδαράς. Συνεχίζουµε περνώντας µέσα από την Άγρα (αµέσως µετά µε µια µικρή παράκαµψη, µπορούµε να βρεθούµε στο γραφικό ψαράδικο οικισµό Αποθήκα) και αργότερα τα Παράκοιλα και φθάνουµε στην Καλλονή.

∆ιαδροµές

™Î¿Ï· ∫·ÏÏÔÓ‹˜

¶¤ÙÚ·

Καλλονή - Πέτρα - Μόλυβος Σκαµνιά - Μανταµάδος - Αγ. Παρασκευή Καλλονή - Μόλυβος: 22 χλµ. Μόλυβος - Σκαµνιά: 20 χλµ. Σκαµνιά - Μανταµάδος: 10 χλµ. Μανταµάδος - Καλλονή: 32 χλµ.

LESVOS GUIDE 2010

Ξεκινάµε από την Καλλονή µε κατεύθυνση βόρεια προς Πέτρα. Στην Πέτρα µπορείτε να ανεβείτε στο βράχο που ξεχωρίζει µε το ναό της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας στην κορυφή του (σελ. 45) και να κάνετε µια βόλτα στα πέτρινα σοκάκια του χωριού. Πριν φθάσετε στο βράχο, συναντάτε τον ναό του Αγ. Νικολάου, µία βασιλική του

LESVOS GUIDE 2010

∏ ·Ú·Ï›· ÙË˜ ¶¤ÙÚ·˜

ªﬁÏ˘‚Ô˜

16ου αι. µε αγιογραφίες σε τρία στρώµατα. Επίσης πολύ κοντά στο βράχο, είναι και το αρχοντικό της Βαρελτζίδαινας µε στοιχεία ανατολίτικης, νεοκλασικής και βυζαντινής αρχιτεκτονικής, που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αι. Στον όροφο του σπιτιού, εLESVOS GUIDE 2010

ντυπωσιάζουν οι τοιχογραφίες. Αφήνουµε την Πέτρα και κατευθυνόµαστε προς το Μόλυβο, που εντυπωσιάζει από µακριά µε την αρχιτεκτονική των σπιτιών και το γενοβέζικο κάστρο που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου. Εδώ µπορείτε να κάνετε τη

Εφταλού

Συκαµνιά

∆ηµαρχείο Μήθυµνας Λέσβου Τηλ. 2253071323 Fax 2253071091 Τουριστικό Γραφείο ∆ήµου Τηλ. 2253071347 Fax 2253072277 www.mithymna.gr, email: info@mithymna.gr

100

∆Ô ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ªÔÏ‡‚Ô˘ ·ﬁ ÙÔ Î¿ÛÙÚÔ

LESVOS GUIDE 2010

∆ιαδροµές

101

ªﬁÏ˘‚Ô˜

βόλτα σας στην αγορά, όπου βρίσκεται και η δηµοτική πινακοθήκη της κωµόπολης, αλλά και στα ανηφορικά δροµάκια. Στο κάστρο (σελ. 41) µπορείτε να ανεβείτε µε τα πόδια ή αν σας φαίνεται κουραστικό, µπο-

ρείτε να πάτε µε το αυτοκίνητο από τον περιφερειακό δρόµο που ξεκινά στην είσοδο του χωριού, όπου βρίσκεται και το πάρκινγκ. Στο Μόλυβο µπορείτε να κάνετε και µπάνιο ή να προτιµήσετε την παραλία της

102

™ÙËÓ ¶·Ú·Ï›· ÙË˜ ∂ÊÙ·ÏÔ‡˜

Εφταλούς, όπου λειτουργούν και ιαµατικά λουτρά. Για να φθάσετε στην Εφταλού, παίρνετε το δρόµο που οδηγεί στο κάστρο, ακολουθώντας όµως τις ταµπέλες προς Εφταλού. Στη συνέχεια, εάν έχετε τζιπ, µπορείτε να πάρετε τον παραθαλάσσιο αγροτικό δρόµο που οδηγεί στη Σκάλα Σκαµνιάς, διαφορετικά επιστρέφετε στο Μόλυβο, στο πάρκινγκ στρίβετε αριστερά και έξω από την κωµόπολη, θα δείτε την παράκαµψη προς τα αριστερά, που θα σας φέρει µέσω του χωριού Βαφειός, συνώνυµο του καλού φαγητού, στη Σκαµνιά. Εδώ αξίζει µια βόλτα στο χωριό µε τα πλακόστρωτα ∂ÊÙ·ÏÔ‡

∆ιαδροµές

103

104

™Î¿Ï· ™Î·ÌÈ¿˜

∆Ô ÁÂÊ‡ÚÈ ÙË˜ ∫ÚÂÌ·ÛÙ‹˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ∞Á. ¶·Ú·ÛÎÂ˘‹

δροµάκια, προτού κατηφορίσετε προς το επίνειο του, τη Σκάλα Σκαµνιάς. Επίσης έχετε τη δυνατότητα να οδηγήσετε µε το αυτοκίνητο στον περιφερειακό που ξεκινά κοντά στην ταβέρνα, που θα δείτε ερχόµενοι από Μόλυβο στην αρχή του χωριού. Αν πάρετε τον περιφερειακό, θα έχετε την τύχη να αντικρύσετε µια πολύ όµορφη εικόνα από ψηλά. Αργότερα κατεβαίνετε στη Σκάλα Σκαµνιάς µε το πανέµορφο εκκλησάκι αφιερωµένο στην Παναγιά τη Γοργόνα, που ενέπνευσε και το Στρατή Μυριβήλη, που καταγόταν από εδώ. Εάν έχετε χρόνο και όρεξη για κολύµπι, θα συναντήσετε τη βοτσαλωτή παραλία της Κάγιας λίγο έξω από το χωριό, όπου φθάνετε µε αυτοκίνητο. Αφήνουµε τη Σκαµνιά πίσω µας και οδηγούµε νότια προς το Μανταµάδο. Πριν φθάσετε στο χωριό, µπορείτε να επισκεφτείτε το µοναστήρι, που είναι αφιερωµένο στον Ταξιάρχη (σελ. 47). Στη συνέχεια κατευθύνεστε στο Μανταµάδο, γνωστό για τα τυροκοµικά του προϊόντα και τα κεραµικά. Εάν βρεθείτε εκεί πρωινές ώρες, τις καθηµεριLESVOS GUIDE 2010

∆Ô ÌÔ˘ÛÂ›Ô ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎ‹˜ ∂Ï·ÈÔ˘ÚÁ›·˜

νές, ή σε ώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων, τις απογευµατινές, µπορείτε να επισκεφθείτε το Πολύκεντρο, δηλ. το παλιό ελαιοτριβείο, δίπλα στο ∆ηµαρχείο, όπου λειτουργεί έκθεση αφιερωµένη στην κεραµική τέχνη. Στο Πολύκεντρο γίνονται πολλές εκδηλώσεις το καλοκαίρι, µε κορυφαία την Παλλεσβιακή Έκθεση Κεραµικής, που διαρκεί ένα µήνα από τέλος Ιουλίου έως τέλος Αυγούστου. Για την επιστροφή µας προς Καλλονή, παίρνουµε το δρόµο που οδηγεί στην Αγία Παρασκευή µέσω Νάπης. Η Αγία Παρασκευή είναι ένα όµορφο κεφαλοχώρι µε ιδιαίτερα κτίσµατα, όπως τα σχολεία και το δηµαρχείο. Εδώ βρίσκεται και το Μουσείο Βιοµηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου (σελ. 38), το παλιότερο κοινοτικό Ελαιοτριβείο, χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων και συνεδρίων. Αφήνουµε την Αγία Παρασκευή και οδηγούµε προ Καλλονή. 300 µέτρα µετά τη διασταύρωση, συναντάµε τις Αλυκές (σελ. 12), σηµαντικό υδροβιότοπο, όπου µπορείτε να κάνετε µια στάση για να παρατηρήσετε (ανάλογα µε την εποχή) κάποια σπάνια πουλιά.

Ειδικές

ενότητες

Ιαµατικά λουτρά Παρατήρηση πουλιών Πεζοπορικές διαδροµές

108

∞˘ıÂÓÙÈÎfi √ıˆÌ·ÓÈÎfi ÏÔ˘ÙÚfi ÙÔ˘ 1898 ÛÙÔ ªÂÛ·ÁÚfi °¤Ú·˜

π·Ì·ÙÈÎ¿ ÏÔ˘ÙÚ¿ ÛÙ· ı¤ÚÌ·

Ιαµατικά Λουτρά Λουτρόπολη Θερµής (12ο χλµ. παραλιακής οδού Μυτιλήνης – Mανταµάδου, στην παραλία Θερµής δίπλα στο Σάρλιτζα Παλλάς) Η πηγή χαρακτηρίζεται ως χλωριονατριούχος-σιδηρούχος αλιπηγή. Στις εγκαταστάσεις υπάρχουν 11 ατοµικές µπανιέρες. Το νερό έχει υψηλή θερµοκρασία και πηγάζει από χώρο που άπτεται σχεδόν των λουτρικών εγκαταστάσεων. Ενδείκνυται για γυναικολογικές παθήσεις και ρευµατοπάθειες. Θερµοκρασία: 46,9ο C Ραδιενέργεια: 6,8 µονάδες Λειτουργεί από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο Τηλέφωνο: 22510 71497

LESVOS GUIDE 2010

Τα Θέρµα της Εφταλούς (3,5 χλµ. από τη Mήθυµνα) Τα λουτρά της Eφταλούς είναι από τα ελάχιστα της Ελλάδας όπου επιτρέπονται τα κοινά µπάνια (ανδρών – γυναικών). Βρίσκονται έξω από την Εφταλού, κοντά στην παραλία Χρυσή Άµµος. Θερµοκρασία: 46ο C Ραδιενέργεια: 14,7 µονάδες Ανοιχτά όλο το χρόνο Τηλέφωνο: 22530 71245

Ιαµατικά Πολιχνίτου (1,5 χλµ. έξω από τον Πολιχνίτο) Το χειµώνα, η τοποθεσία απ’ όπου αναβλύζει το νερό, διακρίνεται από µακριά, καθώς η περιοχή γεµίζει µε ατµούς. Είναι

άλλωστε από τις θερµότερες πηγές της Ευρώπης και αποτελούν ένα τεράστιο γεωθερµικό πεδίο µε 16 πηγές. Το κτήριο των λουτρών, ιδιαιτέρως ατµοσφαιρικό, διατηρείται θαυµάσια. H πηγή που τροφοδοτεί τις δύο χαβούζες του, έχει νερό θερµοκρασίας 60ο C. Εκτός από τις χαβούζες, υπάρχουν ντουζιέρες µε κρύο νερό και χώρος για χαλάρωση και µασάζ µετά το µπάνιο. Θερµοκρασία: 42ο C Ραδιενέργεια: 1,6 - 6 µονάδες Ανοιχτά όλο το χρόνο Τηλέφωνο: 22520 41229 www.hotsprings.gr e-mail: info@hotsprings.gr

Θέρµα Κόλπου Γέρας (8ο χλµ. Μυτιλήνης – Καλλονής) Εδώ το νερό χύνεται ορµητικό στις δύο χωριστές χαβούζες (ανδρών και γυναικών) από µαρµάρινους κρουνούς, δηµιουργώντας τις προϋποθέσεις για φυσικό υδροµασάζ. H θερµοκρασία του είναι ιδανική και το µπάνιο απολαυστικό. Εδώ µπορείτε να απολαύσετε και εξαιρετικό µασάζ από τη Μάγια Ελένη Κουφάκη. Θερµοκρασία: 40ο C Ραδιενέργεια: 1,8 µονάδες Ανοιχτά όλο το χρόνο Τηλέφωνο: 22510 41503

Λουτρά

109

110

Παρατήρηση πουλιών α τελευταία χρόνια στη Λέσβο, έχει αποκτήσει µεγάλη σηµασία, η παρατήρηση των πουλιών, που ελκύει επιστήµονες και επισκέπτες κυρίως από το εξωτερικό, αλλά και όλους τους φυσιολάτρες. Οι εύκολα προσβάσιµες περιοχές, είναι οι υδροβιότοποι της Αγίας Παρασκευής, του Ντιπίου-Λάρσου και της Σκάλας Καλλονής. Εδώ εµφανίζονται πουλιά από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Σίγουρα εντυπωσιακή είναι η θέα την άνοιξη, κατά τη µετανάστευση των πουλιών από την Αφρική µε κατεύθυνση προς την Ευρώπη. Τα πτηνά που συναντάµε, είναι το Φοινικόπτερο (φλαµίνγκο), που εντυπωσιάζει µε τα ροζ φτερά του, ο Μαυροπελαργός, η Αβοκέτα, ο Καλαµοκανάς, η Καστανόχηνα, ο Λευκοπελαργός και πολλά άλλα. Στον υδροβιότοπο της Αγίας Παρασκευής

LESVOS GUIDE 2010

(σελ. 12), έχουν στηθεί δύο παρατηρητήρια. Το ένα δίπλα στην επαρχιακή οδό Μυτιλήνης - Καλλονής µετά την παρακαµπτήριο προς τον Πολιχνίτο, εάν συνεχίσετε προς Καλλονή, και το δεύτερο στην περιοχή των Αλυκών της Αγίας Παρασκευής µετά τη διασταύρωση προς το χωριό της Αγ. Παρασκευής, εάν στρίψετε προς τα αριστερά. Τα πτηνά µπορούν να παρατηρηθούν και στο χωριό της Σκάλας Καλλονής, λίγο πριν την είσοδο του χωριού, όταν έρχεστε από την Καλλονή, όπως και στον Καλαµιώνα του υδροβιότοπου Λάρσου-Ντιπίου (σελ. 12) και στις Αλυκές του Πολιχνίτου. Τέλος, τα νησάκια απέναντι από την Πέτρα, ο Άη-Γιώργης, το Γλαρονήσι και το Μυρµήγκι, αποτελούν προστατευόµενη ζώνη άγριας ορνιθοπανίδας. Στον Άη- Γιώργη λειτουργεί οικολογικό παρατηρητήριο.

Πεζοπορια

111

™›ÁÚÈ

Πεζοπορικές διαδροµές τη Λέσβο υπάρχουν άφθονα µέρη, όπου µπορείτε να οργανώσετε πεζοπορικές διαδροµές. Σηµατοδοτηµένα µονοπάτια υπάρχουν σε όλους τους δήµους του νησιού. Εκτός από αυτά, δίκτυο µονοπατιών µε σήµανση, έχει γίνει και στην περιοχή του Απολιθωµένου ∆άσους από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου. Τέλος, ειδικά για την περιοχή του Πλωµαρίου, υπάρχει ένας πολύ αναλυτικός οδηγός πεζοπορικών διαδροµών του Απόστολου Μακαρατζή (σελ.157). Παρακάτω σας προτείνουµε µερικές από τις επιλογές που έχετε για πεζοπορία στη Λέσβο.

Τα Μονοπάτια της Λάβας Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους (σελ.36) έχει οργανώσει ένα

δίκτυο περιπατητικών διαδροµών, που συνδέει το Πάρκο Απολιθωµένου ∆άσους µε την Ερεσό και το Σίγρι. Το δίκτυο αυτό, συνολικού µήκους 27 χλµ., αποτελείται από τρεις διαδροµές, που διασχίζουν την περιοχή, µε τις πιο εντυπωσιακές συγκεντρώσεις απολιθωµένων δέντρων που συγκροτούν το Απολιθωµένο ∆άσος Λέσβου. Η χάραξη, διαµόρφωση, διάνοιξη και σήµανση των πεζοπορικών διαδροµών, ακολούθησε τα διεθνή πρότυπα. Η σήµανση έχει γίνει ανά 500 µέτρα µε ειδικούς ξύλινους πασσάλους, έχουν τοποθετηθεί ενηµερωτικές πινακίδες και έχουν κατασκευαστεί θέσεις ανάπαυσης. Όλες οι κατασκευές έχουν γίνει µε τη χρήση αποκλειστικά φυσικών υλικών (πέτρα και ξύλο). Από τις κύριες διαδροµές – άξονες ξεκινούν περιπατητικές διαδροµές, οι οποίες περιλαµβάνουν: LESVOS GUIDE 2010

112

™›ÁÚÈ: ·ÔÏÈıˆÌ¤ÓÔ˜ ÎÔÚÌﬁ˜ Ì¤Û· ÛÙË £¿Ï·ÛÛ·

Πάρκο Απολιθωµένου ∆άσους – Ερε-

σός - µήκος διαδροµής 6,5 χλµ.

Πάρκο Απολιθωµένου ∆άσους – Πάρκο

Χαµανδρούλας – Τσιχλιώντας – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας - µήκος διαδροµής 13 χλµ.. Σίγρι - Πάρκο Σιγρίου –Πάρκο Πλάκας – Ερεσός - µήκος διαδροµής 15 χλµ. Γαβαθάς – Λάψαρνα - µήκος διαδροµής 7 χλµ. Λυγερή – Λάψαρνα - µήκος διαδροµής 6 χλµ. Η πρώτη διαδροµή, «Πάρκο Απολιθωµένου ∆άσους – Ερεσός», είναι ένα πανάρχαιο µονοπάτι, που για πολλά χρόνια συνέδεε την Ερεσό µε την περιοχή «Κύρια Απολιθωµένη», όπου στη δεκαετία του 80 δηµιουργήθηκε το Πάρκο του Απολιθωµένου ∆άσους. Η δεύτερη διαδροµή «Πάρκο Απολιθωµένου ∆άσους – Σίγρι», ακολουθεί την κοιλάδα του Τσιχλιώντα, οδηγεί στο Πάρκο «Χαµανδρούλα» και στη συνέχεια συναντά τον αγροτικό δρόµο Σίγρι Ερεσός. Η τρίτη είναι η διαδροµή «Σίγρι – Ερεσός», µια πεζοπορική διαδροµή µε εξαίρετα πέτρινα γεφύρια, που συνδέει τις LESVOS GUIDE 2010

θέσεις Σαρακίνα, Λίµενα και Πλάκα. Κατά µήκος αυτών των διαδροµών, ο περιπατητής εκτός από τις εντυπωσιακές εµφανίσεις απολιθωµένων κορµών, µπορεί να θαυµάσει σπάνιας φυσικής οµορφιάς τοπία, εντυπωσιακές γεωλογικές δοµές, όπως ηφαιστειακούς δόµους, ηφαιστειακές φλέβες και χαρακτηριστικές ροές πυροκλαστικών και επικλαστικών πετρωµάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η φρυγανική και παραποτάµια βλάστηση καθώς επίσης η ορνιθοπανίδα και ερπετοπανίδα της περιοχής. Η διαδροµή «Γαβαθάς – Λάψαρνα» ξεκινάει από το Γαβαθά Άντισσας και προεκτεινόµενη παραλιακά, καταλήγει στα Λάψαρνα. Ενηµερωτικές πινακίδες κατά µήκος της διαδροµής, πληροφορούν τον επισκέπτη για τη στρωµατογεωγραφική ιστορία της περιοχής, για τις απολιθωµατοφόρες θέσεις µε απολιθωµένους κορµούς που συναντάει, αλλά και για τα µυθολογικά στοιχεία που συνδέονται µε την περιοχή. Έτσι για παράδειγµα, στην περιοχή Ορφίκια, πιθανολογείται ότι εκβράστηκε το κεφάλι και η λύρα του Ορφέα, όταν αυτός σκοτώθηκε και διαµελίστηκε από τις Μενάδες, οι οποίες µετά πέταξαν το σώµα του στο Θρακικό Πέλαγος. Αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Στοβαίος, ο Λουκιανός και Φιλόστρατος, περιγράφουν αυτό το µύθο, µε τον οποίο µάλιστα σχετίζεται και η ύπαρξη του αρχαίου µαντείου του Ορφέα, το οποίο λειτούργησε στο σπήλαιο Σπήλιος Άντισσας. Σύµφωνα µε την προφορική παράδοση, τα αηδόνια σε αυτή την περιοχή, κελαηδούν πολύ πιο µελωδικά και γλυκά απ’ ότι στις άλλες περιοχές της Λέσβου. (Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Μουσείου www.lesvosmuseum.gr/)

Μελίντα – Αποθαµένες ΑΠΟΣΤΑΣΗ:: 5 χιλ. / 1 ώρα & 15 λεπτά Μια µικρή βόλτα γύρω από τη Μελίντα για αυτούς που κάνουν τα πρώτα τους βήµατα στην πεζοπορία ή δε διαθέτουν περισσότερο χρόνο και επιθυµούν µια σύντοµη περιπλάνηση. Εύκολη διαδροµή µε σήµανση και µε µικρή υψοµετρική

Πεζοπορια

113

διαφορά. Ξεκινά δυτικά της Μελίντας και κατευθύνεται παράλληλα στο χείµαρρο. Περνά στην απέναντι όχθη από ξύλινο γεφυράκι και ανεβαίνει απότοµα στην περιοχή «Αποθαµένες». Από κει επιστρέφει από αγροτικό δρόµο µε οµαλή κλίση και κατηφορίζει µέχρι τον ασφαλτόδροµο ανατολικά της Μελίντας. Η εκκίνηση γίνεται από τον παραλιακό οικισµό της Μελίντας. Ανηφορίζουµε από τον κεντρικό ασφαλτόδροµο µε κατεύθυνση προς Παλαιοχώρι και στρίβουµε δεξιά µετά από 150 µ. σε στενό αγροτικό δρόµο µε Σ Κουρνέλα. Περνάµε από ελαιοκτήµατα και κατεβαίνουµε χαµηλά στο χείµαρρο (10΄). Βαδίζοντας από το δρόµο µέσα στη ρεµατιά, συναντάµε έναν τραπεζόπαγκο και έπειτα έναν αγροτικό δρόµο από αριστερά. Συνεχίζουµε ευθεία µέχρι το τέλος του δρόµου που καταλήγει σε ξύλινο γεφυράκι (20΄). ∆ιασχίζουµε το γεφύρι κι ακολουθούµε την Σ Κουρνέλα, Αγκαθερή. Αµέσως µετά το γεφύρι κι ενώ βρισκόµαστε στην απέναντι όχθη, πηγαίνουµε λοξά αριστερά (ΒΒΑ) και αγνοούµε ένα µονοπάτι δεξιά που πάει σε αγρόκτηµα (ακολουθούµε τα κόκκινα σήµατα). Συνεχίζουµε για λίγο παράλληλα σε ένα συρµατό-

πλεγµα, το οποίο αφήνουµε για µια δεξιά φουρκέτα (22΄). Λίγο παραπάνω συναντάµε Σ Μελίντα πάνω στη διασταύρωση µε µονοπάτι, το οποίο κατευθύνεται στο ποτάµι και σε άλλο ξύλινο γεφυράκι, βορειότερα από αυτό που διαβήκαµε. ∆εν το ακολουθούµε και συνεχίζουµε δεξιά για 60 µ. ακόµα, ώσπου να βγούµε στον αγροτικό δρόµο. Αριστερά συναντάµε Σ Κουρνέλα που σηµατοδοτεί το µονοπάτι LESVOS GUIDE 2010

114

√È Î·Ù·Ú¿ÎÙÂ˜ ª·Ó’ ∫¿ÙÛ·

της διαδροµής 2α (35΄). Συνεχίζουµε στον αγροτικό δρόµο µε νότια κατεύθυνση για περίπου ένα χιλιόµετρο. Βρισκόµαστε µέσα στον ελαιώνα, σε απότοµη πλαγιά, µε εντυπωσιακά σέτια και πεζούλες που συγκρατούν το χώµα. Μετά από είκοσι περίπου λεπτά που βαδίζουµε στον αγροτικό δρόµο, µετά από µια αριστερή στροφή, η πορεία µας αλλάζει από νότια σε ανατολική και κατηφορίζουµε ελαφρώς. Συναντάµε αριστερά Σ Μελίντα - Λογαρά. Συνεχίζουµε ευθεία, ακολουθώντας την ένδειξη προς Μελίντα. Τρία λεπτά µετά, στρίβουµε δεξιά σε ένα δροµάκι, όπως δείχνει άλλη Σ Μελίντα (1 ώρα). Κατηφορίζουµε και περνάµε µπροστά από µια αγροικία. Κατευθυνόµαστε διαγώνια αριστερά, ακολουθώντας τα σήµατα που µας κατευθύνουν νότια. Φτάνουµε στον ασφαλτόδροµο και στρίβουµε δεξιά µε κατεύθυνση την παραλία της Μελίντας και το σηµείο εκκίνησης της διαδροµής (1 & 15΄). (Από το βιβλίο του Απόστολου Μακαρατζή «Πλωµάρι - Οδηγός πεζοπορικών διαδροµών»).

Στο λάκκο Μαν’ κάτσα Μόλις δυο χιλιόµετρα από τη διασταύρωση Πεδής - Ασπροποτάµου και στο 30ο LESVOS GUIDE 2010

χλµ. Μυτιλήνης – Μανταµάδου, µπορείτε να αντικρύσετε µια µοναδική εικόνα πάνω στο νησί, τους καταρράκτες Μαν’ κάτσα. Όπως µας πληροφορεί ο συγγραφέας Γ. Παρασκευαΐδης στο βιβλίο του για το Μανταµάδο, «Μάνι κάτσα» στα τούρκικα θα πει «µανιασµένη σάρκα». Η ονοµασία προήλθε από το θρύλο µιας βοσκοπούλας εξώγαµης και ερωτοµανούς, που ζούσε παλιά στην περιοχή εκείνη µόνη της. Αφού πρώτα ικανοποιούσε το σεξουαλικό της πάθος µε τα βοσκόπουλα και τα αγροτόπαιδα της περιοχής, µετά τα παράσερνε σε «διονυσιακό» χορό πάνω από τον καταρράκτη και µε τρόπο ύπουλο, τα γκρέµνιζε από τα βράχια κάτω στην άβυσσο του άγριου λάκκου. Τα σκούρα πελώρια βράχια, ύψους 15-20µ., προκαλούν δέος στη θέα τους, ενώ από µακριά το τοπίο φαίνεται ήρεµο. Στην περιοχή δραστηριοποιείται η οµάδα «Λέσβος και Οικολογία», που οργανώνει αναρριχήσεις, ραπέλ και flying fox (σελ. 151). Πώς θα πάτε: Από τη Μυτιλήνη στο 30ο χλµ. πριν τη διασταύρωση Πεδής – Ασπροποτάµου, βλέπετε µια ταµπέλα µε την επιγραφή «Λάκκος Μαν’ κάτσα» στα αριστερά σας. Στρίβετε στο χωµατόδροµο και µετά από 1 χλµ. περίπου, θα δείτε µια µικρή ταµπέλα, που σας δείχνει το δρόµο. Εκεί αφήνετε το αυτοκί-

Πεζοπορια

115

∏ ªÂÏ›ÓÙ· ·ﬁ „ËÏ¿

νητο. Για να µπείτε στο µονοπάτι, πρέπει να ανοίξετε την καγκελόπορτα και να προχωρήσετε ακολουθώντας τις µικρές πράσινες ταµπέλες, οι οποίες βοηθάνε πάρα πολύ και θα σας οδηγήσουν πολύ σύντοµα (περίπου 10 λεπτά) στους καταρράκτες.

Αγιάσος – Καµένο Αλώνι – Μάρµαρο – Όλυµπος Απέναντι από το Ηρώο Πεσόντων (στη νότια είσοδο του χωριού) ξεκινά το λιθόστρωτο µονοπάτι που διασχίζει τα περιβόλια της περιοχής «Φολίδι - Καδή Βρύση», ανηφορίζει στα καστανοσωθύρια της περιοχής «Μιλαντρά» και ανταµώνει τον αγροτικό δρόµο στη θέση «Καµένο Αλώνι». Ο δρόµος προς τα δεξιά είναι αδιέξοδος, συναντά όµως το µονοπάτι στη θέση «Μάρµαρο», που σκαρφαλώνει στη βραχώδη κορυφή του Ολύµπου. Η θέα από ψηλά, είναι σίγουρο ότι θα σας αποζηµιώσει. (Περισσότερες διαδροµές στην ιστοσελίδα του ∆ήµου Αγιάσου, www.agiasos.gr)

Από τον Ασώµατο στους Αγίους Αναργύρους Το µονοπάτι ξεκινά στα δυτικά του χωριού,

∞ÛÒÌ·ÙÔ˜

δίπλα από το νεκροταφείο. Ανεβαίνουµε το πλακόστρωτο µονοπάτι, το οποίο µας οδηγεί σε ένα σταυροδρόµι. Συνεχίζουµε τον ανηφορικό δρόµο µε κατεύθυνση τη Μεγάλη Βρύση προς την Άντρια, τον Καρυώνα και την Κρυφτή. Συνεχίζοντας, ο δρόµος γίνεται φιδίσιος και στη συνέχεια συναντάµε το ρέµα. Προχωράµε, περνάµε το ποτάµι και µετά από λίγα µέτρα, φθάνουµε στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων. LESVOS GUIDE 2010

116

Εκδηλώσεις Ιούνιος 20.6: Αναβίωση παραδοσιακών παιχνιδιών στην Πλατεία Πλωµαρίου 24-25.6: Αναβίωση των εθίµων «Κάψαλα» και «Κλήδονας» 24.6: Αναβίωση των παραδοσιακών εθίµων Κάψαλα – Κλήδονας στην Πλατεία Αγοράς του χωριού στις, από τον Πολιτιστικό Καρναβαλικό Σύλλογο Αγιάσου «Ο Σάτυρος». 25 – 28.6: Το «Πανηγύρι του Ταύρου» στην Αγία Παρασκευή Τέλη Ιουνίου: Έκθεση ζωγραφικής µε έργα των µαθητών της Στέγης στο Επιµελητήριο Λέσβου στη Μυτιλήνη, από τον Πολιτιστικό Όµιλο «Στέγη Θεόφιλου»

Ιούλιος 1.7- 30.9: «11η Γιορτή Αγροτουρισµού» στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου, µε τα καλύτερα των προϊόντων των γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισµών της Λέσβου, των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, των τυποποιηµένων ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, καθώς και των παραδοσιακών και µοντέρνων προϊόντων που παρασκευάζουν παραγωγοί και βιοτέχνες της Λέσβου. 7.7: Μουσική παράσταση από συγκρότηµα µε 20 σαξόφωνα, στην Πλατεία Λευκονίκου στη Μήθυµνα 10.7: Μουσική συναυλία µε 20 σαξόφωνα, στον αύλειο χώρο εκδηλώσεων του Μουσείου Βιοµηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή. 10.7: «Τα γλυτώµατα της Ελιάς» στο Μεγαλοχώρι. Αναβίωση των γιορτών για το τέλος της συγκοµιδής. 11.7: Παραδοσιακή τοπική µουσική και χορός στο Νεοχώρι. 13-19.7: «Ραντεβού στο Βόρειο Αιγαίο» µε χορούς από τη LESVOS GUIDE 2010

Λέσβο, τη Λήµνο, τη Χίο και τη Μικρά Ασία στο Πλωµάρι 13/7: Συναυλία µε τους Φίλιππο Πλιάτσικα και Μύρωνα Στρατή. Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.30. 14.16/7: «4η Γιορτή Αιολικής Γής» στα Τσαµάκια µε την συµµετοχή γυναικείων συνεταιρισµών, πολιτιστικών συλλόγων, µε καθηµερινές µουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής, δράσεις για παιδιά και θέατρο σκιών- παραστάσεις Καραγκιόζη και πολλές άλλες δραστηριότητες. Καθηµερινά από 18.00 17.7 – 31.10: Εκθεση «Βιοποικιλότητα στο Αιγαίο - Θηλαστικα του Καινοζωικού: Από το δεινοθήριο της Λέσβου στον Άνθρωπο των Πετραλώνων», από το Μουσείο Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστηµίου Κρήτης και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Λέσβου 17.7: Ετήσια γιορτή Γενικού Εθελοντισµού στο Αµπελικό 17 και 18.7: Το πανηγύρι του Ταύρου στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Νάπης. 19/7: «Το παιχνίδι της Μοναξιάς» µε τους ∆άνη Κατρανίδη και Χρύσα Παπά – Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00 21.7: Η µαγική αυλαία του Βαγγέλη Λεοντή παρουσιάζει τη θεατρική παράσταση «Οι τρελές περιπέτειες µε το φάντασµα του Κάντερβιλ», του Όσκαρ Ουάιλντ, στο Κάστρο Μήθυµνας 21.7: Τιµητική εκδήλωση του ∆ήµου Αγίας Παρασκευής για τη συγγραφέα Μαρία Αναγνωστοπούλου. Την εκδήλωση θα πλαισιώσει η πρωτοεµφανιζόµενη χορωδία του Πνευµατικού Κέντρου του ∆ήµου. 21+ 22/7: Θεατρική παράστα-

ση µε τους « Άστεγους»: Η µικρή µας πόλη, Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00. 22/7: «Χρονικό διάστηµα», θεατρική παράσταση µε ποιήµατα της Κικής ∆ηµουλά από το ‘θέατρο Τέχνης’ και την Λουκία Μιχαλοπούλου. Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00. 23.7: Παρουσίαση του νέου βιβλίου της Άννας Μήλιου, στο Συνεδριακό Κέντρο Μήθυµνας 23/7: Παιδική παράσταση «Η πούλια κι ο Αυγερινός», Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00. 23-25.7: Γιορτή του Ούζου στο Πλωµάρι µε παραδοσιακούς χορούς (23.7), µουσικοχορευτική βραδιά µε το Γιώργο Σκοµβούλη (24.7) και συναυλία µε τη Στέλλα Κονιτοπούλου (25.7) 24.7- τέλη Αυγούστου: Η καθιερωµένη Παλλεσβιακή Έκθεση Κεραµικής στο Πολύκεντρο Μανταµάδου. 26.7: Πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στο Ακράσι 26/7: Συναυλία µε την Νατάσσα Μποφίλιου. Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.30. 25 -26.7: Παιδικό τουρνουά Σκάκι. ∆ηµοτική Αίθουσα Άντισσας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Τέρπανδρος» 26 και 27.7: Το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήµονα στο οµώνυµο εξωκλήσι στη Νάπη. 28/7: Συναυλία µε το Σάκη Ρουβά, Γήπεδο Μυτιλήνης, 21.30. 29 – 30.7: ∆ιαγωνισµός ζωγραφικής. ∆ηµοτική Αίθουσα Άντισσας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Τέρπανδρος» 29.7 – 1.8: Η «Γιορτή του ούζου» από το Σύλλογο της Επάνω Σκάλας: Τετ. 28.7: Παράσταση ‘Θεάτρου Σκιών’ και παραδοσιακοί χοροί από τη σχολή χορού του Συλλόγου, 21.00. Πεµ. 29.7: Ρεµπέτικη βραδιά και Νησιώτικοι χοροί, 21.15.

Παρ. 30.7: Λαϊκή βραδιά και παραδοσιακοί χοροί, 21.15 Σάβ. 31.7: Παραδοσιακή ορχήστρα και χορευτικό σχήµα «Αναγνωστηρίου» Αγιάσου, 21.15 Κυρ. 1.8: Μεγάλη λαϊκή βραδιά µε το σχήµα «Μεσοτόπου» του Γιώργου Ιωσηφέλλη και µουσικοχορευτική οµάδα Συλλόγου Αγ. Γεώργιος Ν. Κυδωνιών 30.7: Η ετήσια γιορτή των ξενιτεµένων στην πλατεία της Αγίας Παρασκευής. 30.7: Πανηγύρι για τον Άγιο Ερµογένη στο Νεοχώρι µε παραδοσιακή µουσική και χορούς 30-31.7: «Ήχοι ανατολικού Αιγαίου», εκκλησιαστική και κοσµική µουσική από τη Λέσχη Πλωµαρίου «Βενιαµίν ο Λέσβιος» στο Πλωµάρι 31.7: Η «Γιορτή του Τραχανά» στο Ακράσι µε επίδειξη της παρασκευής τραχανά και γλέντι µε τοπική ορχήστρα. 31.7: Αναβίωση εθίµου < άκστου > και τραχανά µε Παραδοσιακή µουσική και χορούς. Κεντρική πλατεία Άντισσας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Τέρπανδρος» Τέλη Ιουλίου: Έκθεση µε χειροποίητα κοσµήµατα από το Εργαστήρι «Βέρα» στο Παλιό ∆ηµαρχείο της Μήθυµνας Τέλη Ιουλίου-αρχές Αυγούστου: Αφιέρωµα στο Νίκο Καββαδία (100 χρόνια από τη γέννησή του) στο Κινηµατοθέατρο του Αναγνωστηρίου. Αναφορά στη ζωή και στο έργο του ποιητή - Απόδοση κειµένων και ποιηµάτων του - Μουσική συναυλία µε το σχήµα «Τα φώτα απέναντι».

Αύγουστος Το ∆εκαπενταύγουστο: Εγκαίνια Εκθετηρίου Ειδών Λαϊκής Τέχνης – Καρναβαλικού Μουσείου Αγιάσου, που στεγάζεται στο κτίριο της παλιάς Ηλεκτροµηχανής στην είσοδο του χωριού. 1.8: Παρουσίαση του νέου βιβλίου του Φαίδωνα Θεοφίλου, «Η Μήθυµνα στο φως της ιστορίας», στο Συνεδριακό Κέντρο Μήθυµνας. Την εκδήλωση

συνδιοργανώνουν ο ∆ήµος Μήθυµνας, ο Φιλοτεχνικός Όµιλος Μυτιλήνης «Ο Θεόφιλος» (ΦΟΜ), οι Εκδόσεις «Εντελέχεια» και ο Σύλλογος Μεθυµναίων Αττική. 1.8: Η ετήσια γιορτή των ξενιτεµένων στην πλατεία της Νάπης. 3/8: Συναυλία µε τους Κότσιρα – Μαχαιρίτσα σε συνεργασία µε τον ΟΛΣΑ, Συνδιοργάνωση Νοµαρχίας και ∆ήµου Μυτιλήνης, Γήπεδο Μυτιλήνης, 21.30. 5.8: Στο Μεσότοπο αφιέρωµα στο ρεµπέτικο και το σµυρνέικο τραγούδι, από τοπική ορχήστρα και Μεσοτοπίτες µουσικούς και χορευτικά από το «πάντρεµα» νέων και παλιών χορευτών της περιοχής, από την Αναπτυξιακή Εταιρεία Μεσοτόπου 2 – 6.8: Έκθεση Αγιογραφίας. ∆ηµοτική Αίθουσα Άντισσας από τον πολιτιστικό σύλλογο «Τέρπανδρος». 4/8 «Σεβάχ ο θαλασσινός» σε σκηνοθεσία Χάρη Ρώµα – Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00. 5– 13.8: Τουρνουά τάβλι στην Άντισσα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Τέρπανδρος». 6-7.8: ∆ιήµερο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Ελληνικών Χορών στο Κάστρο Μήθυµνας, από το χορευτικό του ∆ήµου 7-8.7: θεατρική παράσταση µε τους «Άστεγους»: Ο Παπουτσωµένος Γάτος στο θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00 8.8: Συναυλία µε τους Θάνο Μικρούτσικο, Πάνο Κούτρα και Υπόγεια Ρεύµατα – ∆ιοργάνωση ‘Αστική µη κερδοσκοπική εταιρεία «Στα Μπλόκια» στο θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.30. 1-10.8: Έκθεση ζωγραφικής της Θεοδώρας Βάλβη στο Παλιό ∆ηµαρχείο της Μήθυµνας 6.8: Η «Γιορτή της Ρητίνης» στο Αµπελικό 6-8.8: Εκδηλώσεις του Συλλόγου Πλωµαρίου Φίλων του Αλόγου «Ο Άγιος Χαράλαµπος» µε γλέντι, παραδοσιακά φαγητά, παρέλαση αλόγων, γαϊδουροδροµίες και διαγωνισµός ωραιότερου αλόγου.

Τη δεύτερη εβδοµάδα του Αυγούστου: Η «Γιορτή της Σαρδέλας» στη Σκάλα Καλλονής 8.8: Αναπαράσταση του παραδοσιακού γάµου στην πλατεία της Ερεσού, βράβευση τεσσάρων ντόπιων µουσικών, που πάντα συνόδευαν τους γάµους στην Ερεσό, γλέντι µε χορευτικά από τους µαθητές, προσφορά παραδοσιακών, γαµήλιων κερασµάτων. 9.8: Εκδήλωση µε θέµα «Τραγούδια και χοροί χαράσσουν τον κύκλο της ζωής» στο Πλωµάρι µε το χορευτικό του ∆ήµου. 10.8 «Οιδίπους Τύραννος» µε τους Καρυοφιλιά Καραµπέτη και Κων/νο Μαρκουλάκη – Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00 10.8: Εκδήλωση για το περιβάλλον. Κεντρικός Οµιλητής ο καθηγητής του πανεπιστηµίου Αιγαίου και διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Σιγρίου κ. Ζούρος Νικόλαος, µε θέµα: Περιβάλλον - Φυσική και πολιτιστική κληρονοµιά Τοπική ανάπτυξη, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Τέρπανδρος». 11.8: Παρουσίαση παραδοσιακών τραγουδιών από το τµήµα χορωδίας ενηλίκων του Πολιτιστικού Συλλόγου «Τέρπανδρος», µε τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων. Κεντρική πλατεία Άντισσας. 11-19.8: Έκθεση ζωγραφικής του Βασίλη Λαµπιδιώτη, στο Παλιό ∆ηµαρχείο 12 και 13.8: «Βαφειάδια 2010» αθλητικές εκδηλώσεις στη µνήµη του µεγάλου ευεργέτη του ∆ήµου Αγίας Παρασκευής Απόστολου Βαφειάδη. 13.8: Η «Γιορτή της Ελιάς» στο Παλαιοχώρι 14.8: Θεατρική παράσταση µε πρωταγωνιστές τους κατοίκους του Παλαιοχωρίου 14.8: Πανηγύρι της Παναγίας στα Χίδηρα 14-15.8: Πανηγύρι της Παναγίας στη Βατούσα 15.8: Μουσικοχορευτική βραδιά στο Παλαιοχώρι 16.8: Συναυλία µε τους Μουζουράκη – Λεωνίδα Μπαλάφα LESVOS GUIDE 2010

Εκδηλώσεις

117

118 στην πλάζ στα Τσαµάκια, 21.00 17.8: Ετήσιος καλοκαιρινός χορός µε το συγκρότηµα της Κάπης στην Άντισσα. 18.8: Συναυλία µε τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.30 20/8 Παιδική παράσταση «Το φάντασµα του Κάντερβιλ» - Θέατρο Κάστρου Μυτιλήνης, 21.00 20-30.8: Έκθεση ζωγραφικής της Ίριδας Ξανάλατου, στο Παλιό ∆ηµαρχείο Μήθυµνας 21.8: Παραδοσιακοί χοροί από τα χορευτικά Τµήµατα του Πολιτιστικού Συλλόγου «Τέρπανδρος». ∆ηµοτικό Σχολείο Άντισσας. 21.8: Μουσικοχορευτική Συνάντηση στην Πλατεία ∆ηµαρχείου Αγιάσου µε σχήµατα του Πολιτιστικού Συλλόγου Μυρίνης Καρδίτσας και του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. 22 και 23.9: Το πανηγύρι της Παναγίας της Μόσνας στο οµώνυµο εξωκλήσι 2,5 χλµ έξω από την Αγία Παρασκευή, σε ένα πανέµορφο γραφικό τοπίο από το Λαογραφικό Σύλλογο Αγίας Παρασκευής. 23.8: Τα «Βενιαµίνια» µε πα-

ραδοσιακούς χορούς και γλέντι στο Μεγαλοχώρι του Πλωµαριού 26-27-28.8: Τελετή λήξης της Aegean Regata, µε πλούσιο πρόγραµµα εκδηλώσεων Τέλη Αυγούστου: Παρασκευή του τραχανά, στη Σκάλα Ερεσού σε συνεργασία µε το ∆ήµο Ερεσού-Αντίσσης και τον Γεωκτηνοτροφικό Συνεταιρισµό Μεσοτόπου Επίσης κατά τους µήνες Ιούλιο- Αύγουστο: Γιορτή Κτηνοτροφίας στη Στύψη Γιορτή Λαδιού στο Λαφιώνα Γιορτή Απανταχού Υψηλοµετωπιτών στο Υψηλοµέτωπο Γιορτή Ψαράδων και Θάλασσας στην Πέτρα Αναξιώτικα στην Άναξο

Σεπτέµβριος 4-18.9: Women's festival Κάθε Σεπτέµβριο εδώ και 10 χρόνια το Sappho Travel διοργανώνει το women's festival. Το festival διαρκεί 2 εβδοµάδες, φέτος θα πραγµατοποιηθεί 4 έως 18 Σεπτεµβρίου και περιλαµβάνει: Ζωντανή µουσική, θεατρικές παραστάσεις,

workshops, εκθέσεις και σπορ. ∆ίνει τη δυνατότητα σε γυναίκες απ’ όλο τον κόσµο να συναντηθούν στην Σκάλα Ερεσού να ανταλλάξουν και να µοιραστούν τέχνη, ικανότητες και εµπειρίες. 8-12.9: το ∆ιεθνές Συνέδριο Κριτικών Λογοτεχνίας στο συνεδριακό κέντρο του Μουσείου Βιοµηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή. Το συνέδριο συνδιοργανώνουν η ∆ιεθνής Ένωση Κριτικών Λογοτεχνίας, η Εταιρία Αιολικών Μελετών και ο ∆ήµος Αγίας Παρασκευής.

Οκτώβριος 1-5.10: 9ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Γεωπάρκων στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωµένου ∆άσους Σιγρίου Παραπάνω αναφέρουµε τις εκδηλώσεις που ήταν προγραµµατισµένες να γίνουν µέχρι τη στιγµή που εκδόθηκε ο οδηγός. Θα γίνουν όµως και άλλες σε όλους τους δήµους του νησιού. Για περισσότερες πληροφορίες µπορείτε να επικοινωνήσετε µε κάθε δήµο ξεχωριστά.

Στο Αρχοντικό Γεωργιάδη Από τη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου έχουν προγραµµατιστεί εκδηλώσεις µε θέµα «το ταξίδι», στο Αρχοντικό Γεωργιάδη στην Επάνω Σκάλα, που θα διαρκέσουν από τις 2 Ιουλίου έως τις 27 Αυγούστου. Οι εκδηλώσεις περιλαµβάνουν θεατρικές παραστάσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις ζωγραφικής και συναυλίες µε µουσικές από όλο τον κόσµο. Ακόµη από τις 21 Ιουνίου έως τις 16 Σεπτεµβρίου λειτουργεί θερινό σινεµά, επίσης στο Αρχοντικό Γεωργιάδη µε ελεύθερη είσοδο. Πρόγραµµα ταινιών θερινού κινηµατογράφου Αρχοντικού Γεωργιάδη 21.6: «Some like it hot» (Μερικοί το προτιµούν καυτό) 24.6: «Το µίσος» - La Haine 28.6: «Soul Kitchen»- Σόουλ Κίτσεν 1.7: «The wind that shakes the barley»- (Ο άνεµος χορεύει το κριθάρι) 5.7: «Κιρικού και η µάγισσα» 8.7: «Στρέλλα» & η µικρού µήκους ταινια «Jazz» 12.7: «Fahrenheit 451» 15.7: «Night and the city» (Η νύχτα και η πόLESVOS GUIDE 2010

λη) & η µικρού µήκους ταινία «Recitativo» 19.7: «Simple men»- (Απλοί άνθρωποι) 22.7: «Kabuli Kid» (Το µωρό της Καµπούλ) 26.7: «You the living» (Εσείς οι ζωντανοί) 29.7:« The time that remains» ( Ο χρόνος που αποµένει) 2.8: «Circus» (Το τσίρκο) 5.8: «The white Ribbon» (Η λευκή κορδέλα) 9.8: «Ι’ m not there» 12.8: «Gran Torino» 16.8: «Βιριδιάνα» 19.8: «Cirkeline og Verdens mindste superhelt» (Σίρκλιν- Τα ταξιδιάρικα ποντίκια) 23.8: «When a woman ascends the stairs» ( Όταν µια γυναίκα ανεβαίνει τη σκάλα) 26.8: «The Beauty and the beast» (Η πεντάµορφη και το τέρας) 30.8: «16 χρόνια αλκοόλ» 2.9: Just like home» (Άνευ Ενδυµάτων) 6.9: «Cherry blossoms» (Ανθισµένες κερασιές) 9.9: «Control» 12.9: «Fish Tank» 16.9: «The young lions»(Ο χορός των καταραµένων)

Γαστρονοµία

Τοπικά προϊόντα Ούζο Κρασί

122

¶·ÛÙ¤˜ Û·Ú‰¤ÏÂ˜ ∫·ÏÏÔÓ‹˜

Λέσβος είναι κυριολεκτικά ένας γαστρονοµικός παράδεισος, που και µόνο γι’ αυτό το λόγο, θα άξιζε κάποιος να την επισκέπτεται. Εξαιρετικής ποιότητας υλικά της Λεσβιακής γης, συνδυασµένα µε µεράκι και γνώση, που έρχεται να συνθέσει τη νησιώτικη φινέτσα και τις κοσµοπολίτικες επιρροές του παρελθόντος µε τη µικρασιατική παράδοση, δίνουν αποτελέσµατα που όποιος τα γευτεί για πρώτη φορά, τα αναζητά σε ολόκληρη τη ζωή του. Ας ξεκινήσουµε όµως µε τα κυριότερα µοναδικά προϊόντα της Λέσβου και µετά θα µπούµε στους …συνδυασµούς τους και στις γευστικές προτάσεις για επιτόπια κατανάλωση ή για σουβενίρ!

Ελαιόλαδο Καλά, είναι φηµισµένο, θα πείτε, αλλά γιατί είναι µοναδικό; Ίσως ήδη θα ξέρετε ότι η Λέσβος είναι από τους µεγαλύτερους παραγωγούς λαδιού στην Ελλάδα. Κι αν δεν το ξέρετε όµως, θα το υποψιασθείτε αν διασχίσετε το κατάφυτο µε ελιές, τοπίο. Στη Λέσβο υπάρχουν 11.000.000 (ναι, καλά διαβάσατε, έντεκα εκατοµµύρια) εLESVOS GUIDE 2010

λαιόδεντρα. Ας ξαναγυρίσουµε όµως στη µοναδικότητα. Το λάδι της Λέσβου είναι ιδιαίτερο για ένα βασικό λόγο. Σε αντίθεση µε τα ελαιόλαδα της υπόλοιπης Ελλάδας (που, προς Θεού, είναι επίσης πολύ καλά, αλλά άλλη …ράτσα) έχει διάφανο χρώµα, φρουτώδη γεύση και είναι τόσο λεπτόρρευστο, που δεν σε «µπουχτίζει». Αποτέλεσµα, να έχει µεν όλες τις γνωστές χρήσεις αλλά να βρίσκει τη …δικαίωσή του είτε σε µια καλοκαιρινή σαλάτα, που της δίνει πρόσθετο άρωµα, είτε συνοδεύοντας ως λαδολέµονο, ένα εκλεκτό ψητό ψάρι. Τα τελευταία χρόνια πέρα από τα εξαιρετικά συσκευασµένα λάδια της Ένωσης Συνεταιρισµών, εµφανίστηκαν πολλοί µικροί παραγωγοί, που διαλέγουν µε προσοχή τα λάδια τους, από τη φάση της παραγωγής µέχρι τη (µικρή και εύχρηστη κατά κανόνα) συσκευασία και έφτιαξαν εκπληκτικά αποτελέσµατα, που συνοδεύτηκαν από σηµαντικά διεθνή βραβεία. Αναζητήστε συσκευασίες των Ανδριωτέλλη, Καλαµποκά, Πρωτούλη. Αν αναρωτιέστε, µε τόσα ελαιόδεντρα, γιατί µιλάµε µόνο για λάδι και όχι για …ελιές,

Γαστρονοµία

123

§È¯Ô˘‰È¤˜ ·ﬁ ÙË ª˘ÙÈÏ‹ÓË

η εξήγηση είναι σχετικά απλή. Οι ελιές της Μυτιλήνης είναι µικρές σε µέγεθος µε πολύ µεγάλη περιεκτικότητα σε λάδι, µε απο-

τέλεσµα η εκµετάλλευσή τους να είναι αντιεµπορική. Εσείς όµως, όπου τις βρείτε, τιµήστε τις και δεν θα χάσετε. Είναι εξαι-

124

ρετικά νόστιµες. Υπάρχει µάλιστα µια σπάνια ποικιλία (δένδρα που τις παράγουν είναι 1-2 στα χίλια), οι λεγόµενες «Ρουπάδες», που είναι ελιές που γίνονται βρώσιµες από το δέντρο, χωρίς την παραµικρή επεξεργασία. Ζητείστε τις στα παραδοσιακά παντοπωλεία.

Τυροκοµικά προϊόντα Η ιδιαιτερότητα των τυροκοµικών προϊόντων της Λέσβου, έγκειται στο γεγονός ότι χρησιµοποιείται για την παραγωγή τους, αποκλειστικά αιγοπρόβειο γάλα, αφού στο νησί, οι όποιες αγελάδες εκτρέφονται, είναι αποκλειστικά για κρεατοπαραγωγή. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα, η ποιότητα της παραγωγής να είναι δεδοµένη, αφού αποκλείονται προσµίξεις σε προϊόντα µε προδιαγραφές ποιότητας, που διεκδικούν µάλιστα την ένδειξη ΠΟΠ (Προστατευόµενη Ονοµασία Προέλευσης) ή ΠΓΕ (Προστα-

τευόµενη Γεωγραφική Ένδειξη). Η φέτα της Λέσβου είναι εξαιρετικής ποιότητας, κατά κανόνα µαλακιά και σχετικά παχιά, ενώ στα µαλακά τυριά, µεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η φρέσκια µυζήθρα (ανθότυρο), που όµως πρέπει να καταναλωθεί σύντοµα, αφού δεν έχει αλάτι που συντηρεί τα τυριά σε βάθος χρόνου. Τα µεσαίας σκληρότητας τυριά της Λέσβου (κασέρι, γραβιέρα) είναι επίσης πολύ καλά, αλλά εκεί που υπάρχει µοναδικότητα σε συνδυασµό µε εκλεκτή ποιότητα και γεύση, είναι το λαδοτύρι (κεφαλάκι) Μυτιλήνης. ∆εν υπάρχει Έλληνας ή ξένος που θα το δοκιµάσει και δεν θα ενθουσιαστεί. Η πρώτη ιδιαιτερότητά του είναι ότι είναι το ακριβότερο από πλευράς υλικών, τυρί, αφού κάθε κιλό τυριού απαιτεί 6,5 έως και 7,5 κιλά γάλα. Ένα άλλο στοιχείο που το καθιστά µοναδικό, είναι η διαδικασία ωρίµανσης και συντήρησής του, που συνήθως είναι µακρά.

Γαστρονοµία

125

∆Ô˘ÏÔ˘ÌÔÙ‡ÚÈ Î·È ¿ÏÏ· ÙÔÈÎ¿ ÚÔ˚ﬁÓÙ· ÛÙËÓ ∞ÁÈ¿ÛÔ

Τα τελευταία χρόνια, για λόγους ευχέρειας στη µεταφορά, η παράδοση της συντήρησης του τυριού µέσα σε εκλεκτό ελαιόλαδο, υποκαταστάθηκε από επάλειψη µε παραφίνη. Παρά το ότι το τυρί αυτό, λόγω του τρόπου παραγωγής του, διατηρεί τα βασικά γευστικά του χαρακτηριστικά, το γεγονός ότι η συντήρηση στο λάδι µετά από κάποιο διάστηµα, δίνει πρόσθετη γεύση, που το καθιστά άριστο «µεζέ» µε κρασί και ούζο, επανέφερε σταδιακά την συσκευασία µέσα σε βάζο λαδιού. Εµείς σας προτείνουµε να δοκιµάσετε επιτόπου, το συντηρηµένο στο λάδι και να πά-

ρετε µαζί σας το παραφινοµένο, για ευκολότερη µεταφορά! Άλλωστε, αν αφαιρέσετε, όταν φθάσετε σπίτι σας, την παραφίνη, µπορείτε να το βάλετε σε ένα βάζο µε καλό λάδι, και να φτιάξετε το δικό σας γνήσιο λαδοτύρι. Οι τυροκοµικές επιχειρήσεις στη Λέσβο, υπερβαίνουν τις 15 και είναι για όλα τα γούστα. Από τις πιο µεγάλες (Αιολικός, Λεσβιγάλ, Θυµέλης, κ.λπ.) µέχρι τους µερακλήδες µικρούς παραγωγούς, που φτιάχνουν ακόµα τυρί όπως φτιαχνόταν στη στάνη αλλά µε σύγχρονες µεθόδους (Βασίλας, Σκόρδος, Αλέξανδρος, κ.λπ.).

126

¶·Ú·‰ÔÛÈ·Îﬁ Ô˘˙ÂÚ› ÛÙË ª˘ÙÈÏ‹ÓË

Ούζο ια να καταλάβει κανείς τη φιλοσοφία που διέπει τη λεσβιακή κουζίνα µε βάση το ούζο, αρκεί να παραθέσουµε το ακόλουθο απόφθεγµα του «∆ειπνοσοφιστή»: «Η τελετουργία του ούζου έχει τόση σχέση µε τον κορεσµό της πείνας, όση έχει η ερωτική πράξη µε την τεκνοποιία»

Η Λέσβος δεν θεωρείται τυχαία η πατρίδα του ούζου. Πέρα από τη µακρά παράδοση στην παραγωγή του, πέρα από τις ποικίλες επιρροές από τη Μικρασία και την Οδησσό, που έχουν διαµορφώσει τις διάφορες από στόµα σε στόµα, διατηρούµενες συνταγές, νοµίζεις το κλίµα και οι συνθήκες, έχουν φτιάξει ένα ιδανικό περιβάλλον, που στηρίζει την κατανάλωση του ούζου, πάντα συνδεδεµένο µε το µεζέ του. ∆εν είναι τυχαίο το γεγονός ότι δεκάδες πρωτότυπα φαγητά, απλά ή σύνθετα, και οι

128

Μερικές χρήσιµες πληροφορίες Αφού βρεθήκατε στην «πατρίδα» του ούζου, µερικές πληροφορίες σίγουρα θα σας φανούν ενδιαφέρουσες: Εδώ και µερικά χρόνια, το ούζο χαρακτηρίσθηκε µε ειδικό κανονισµό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποκλειστικά ελληνικό προϊόν. Επιπλέον προϋπόθεση όµως, για να φέρει ένα προϊόν την ονοµασία «ούζο», είναι να είναι προϊόν απόσταξης ή διαβροχής αρωµατικών φυτών µε έµφαση στο γλυκάνισο, και το προϊόν της απόσταξης να αντιπροσωπεύει το 20% τουλάχιστον του αλκοολικού τίτλου (εµείς σας προτείνουµε να προτιµάτε τα ούζα που γράφουν «100% απόσταξη». Κάθε ποτοποιός έχει τα δικά του µυστικά στο µείγµα των αρωµατικών φυτών που χρησιµοποιεί, και ανάλογα προκύπτει η ιδιαίτερη γεύση της κάθε ετικέτας. Σηµαντικό ρόλο πέρα από το είδος, παίζει και η ποιότητα των αρωµατικών φυτών και ειδικά του γλυκάνισου. Κορυφαίας ποιότητας θεωρείται το γλυκάνισο που παράγεται στο χωριό Λισβόρι, το οποίο προµηθεύονται οι πιο «µερακλήδες» ποτοποιοί (η ποτοποιία «Βαρβαγιάννη» έχει δικά της χωράφια γλυκάνισου στη συγκεκριµένη περιοχή). συνδυασµοί τους, που καταναλώνονται στη Λέσβο, έχουν βασικό λόγο ύπαρξης το να αποτελέσουν ιδανικό συνοδευτικό του ούζου. ∆εν είναι επίσης τυχαίο, ότι πέρα από την παράδοση, σήµερα, την εποχή της παγκοσµιοποίησης, ένα παραδοσιακό προϊόν επιβιώνει χωρίς να χάσει τα βασικά του χαρακτηριστικά, αφού εκτός από τις 3-4 µεγαλύτερες, συνολικά στη Λέσβο, λειτουργούν 17 ποτοποιίες.

Λίγη ιστορία Τα ποτά που δηµιουργούνται ως προϊόντα α-

LESVOS GUIDE 2010

πόσταξης, εµφανίστηκαν από πολύ παλιά, όµως τα συναντάµε περισσότερο τόσο στον αραβικό κόσµο όσο και στο Βυζάντιο. Πολλά προϊόντα απόσταξης εµφανίστηκαν και στον αραβικό κόσµο, ωστόσο, ο βυζαντινός πολιτισµός της Κωνσταντινούπολης σε συνδυασµό µε το ελληνικό στοιχείο της Αλεξάνδρειας και της Σµύρνης, διαµόρφωσαν τη γνώση της τεχνικής των αποσταγµάτων. Οι µαρτυρίες των περίφηµων χαλκουργών της Αρµενίας και του Πόντου, που κατασκεύαζαν άµβυκες, περίτεχνα διακοσµηµένους, επιβεβαίωναν τη βαθιά γνώση της απόσταξης σε όλη τη βυζαντινή αυτοκρατορία. Εξάλλου, η ευλογηµένη γη της Μικράς Ασίας και της Θράκης, όπου κυριαρχούσαν τα σταφύλια και τα σύκα, πρόσφερε άριστη ύλη, ενώ η καλλιέργεια του γλυκάνισου στη Λέσβο και στη Λήµνο, αλλά και η παραγωγή µαστίχας στη Χίο, αποτελούσαν απαραίτητα στοιχεία για την παρασκευή της «ρακής». Στη Λέσβο, η παράδοση του ούζου φαίνεται να µεταφέρεται από τη Μικρασία, την Αλεξάνδρεια ακόµα και την Ουκρανία, από τα µέσα του 19ου αιώνα, πολύ πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή, που οδήγησε σε µαζική «µετανάστευση» και άλλων ποτοποιιών. Το γενικό χαρακτηριστικό για τις πολλές ποτοποιίες, είναι ότι, έχοντας οι περισσότερες οικογενειακό χαρακτήρα, βασίζονται η κάθε µια στη δική της συνταγή, που µεταφέρεται από γονείς σε παιδιά στην πορεία του χρόνου.

ªÂı˘ÌÓ·›Ô˜ √›ÓÔ˜, ÙÔ ÔÏ˘‚Ú·‚Â˘Ì¤ÓÔ ÛÂ ‰ÈÂıÓÂ›˜ Î·È ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡˜ ÎÚ·Û› ÙË˜ §¤Û‚Ô˘, Â›Ó·È ¤Ó· ·˘ÛÙËÚ¿ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ô˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È ·fi ÙË ÁËÁÂÓ‹ ÔÈÎÈÏ›· ÛÙ·Ê˘ÏÈÔ‡ ÙË˜ §¤Û‚Ô˘ «Ã˘‰ËÚÈÒÙÈÎÔ» Â‰Ò Î·È ¤ÓÙÂÎ· ¯ÚfiÓÈ·. √È ·ÌÂÏÒÓÂ˜ Î·È ÙÔ ÔÈÓÔÔÈÂ›Ô ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔ ËÊ·›ÛÙÂÈÔ Ô˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛÂ ÙÔ ∞ÔÏÈıˆÌ¤ÓÔ ¢¿ÛÔ˜ ÙË˜ §¤Û‚Ô˘.

√ °È· Ó· ÂÈÛÎÂÊıÂ›ÙÂ ÙÔ ÔÈÓÔÔÈÂ›Ô ÙÔ˘ ªÂı˘ÌÓ·›Ô˘ √›ÓÔ˘, ÛÙÚ›„ÙÂ ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÛÙÔ 24Ô ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚÔ ÙË˜ Ô‰Ô‡ ∫·ÏÏÔÓ‹˜-∞ÓÙ›ÛÛË˜-™ÈÁÚ›Ô˘, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ¯ˆÚÈfi µ·ÙÔ‡Û·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›ÛÙÂ ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÚÔ˜ ÙÔ ¯ˆÚÈfi Ã‡‰ËÚ· (7 ¯ÏÌ.). ∆Ô ÔÈÓÔÔÈÂ›Ô ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡. ¶ÈÓ·Î›‰Â˜ ı· Û·˜ Î·ıÔ‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÂ fiÏË ÙË ‰È·‰ÚÔÌ‹ Û·˜. ¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ ∂ÈÛÎÂ„ÈÌfiÙËÙ·˜: 1Ë πÔ˘Ï›Ô˘ - 30Ë ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ (9:00 .Ì. ˆ˜ 6:00 Ì.Ì.) www.methymneos.gr ÙËÏ. 2253051518 fax 2253051642

∞£∏¡∞: ∞Ãπ§§∂ø™ 8 – 175 62 ¶. º∞§∏ƒ√ ∆∏§.: 210 9884284 FAX: 210 9884424 §∂™µ√™: 811 03 ÃÀ¢∏ƒ∞ §∂™µ√À ∆∏§.: 22530 51518 FAX: 22530 51642 ¢π∞¢π∫∆À√: www.methymneos.gr ∏§. ∞§§∏§√°ƒ∞ºπ∞: info@methymneos.gr

130

Οι µεζέδες του ούζου Το ούζο διαθέτει µια οξεία και επιθετική γεύση, αλλά και µια ιδιαιτερότητα και γλύκα. Συναισθηµατικά και παραδοσιακά, το ούζο συνδέεται µε το µεζέ και το νερό. Παρά το γεγονός ότι η έννοια του µεζέ είναι αρκετά υποκειµενική, σας προτείνουµε να δοκιµάσετε το ούζο µε τους ακόλουθους µεζέδες, πολλοί από τους οποίους έχουν αποκλειστικά τοπική προέλευση: Σαρδέλα παστή του Κόλπου Καλλονής Κάθε είδους παστό

Οστρακοειδή (χτένια, κυδώνια, καλόγνωµες, µύδια, κ.λπ.) Κολοκυθάκια ή µελιτζάνες τηγανητά ή ακόµα καλύτερα την τοπική σπεσιαλιτέ κολοκυθολούλουδα γεµιστά µε τυρί Γκιουζλεµέδες (τηγανιτά τυροπιτάκια) Χταπόδι ψητό ή κρασάτο Τυρί σαγανάκι (κατά προτίµηση λαδοτύρι Μυτιλήνης) Γαύρο ή κουτσοµούρα τηγανητά Σαρδέλα ή σκουµπρί ή κολιό ψητό Ελιές Κάθε είδους τουρσί

Κρασί

131

Το κρασί σως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι η Λέσβος κατά την αρχαιότητα, ήταν περισσότερο φηµισµένη για το κρασί της παρά για το λάδι της. Ο «Λέσβιος Οίνος» ήταν φηµισµένος κατά την αρχαιότητα καθώς και τα περίφηµα κρασιά της Καλλονής, όπως ο «Πυρραίος Οίνος». ∆υστυχώς, οι δύο διαδοχικές επιδηµίες φυλλοξήρας κατά τον 19ο αιώνα, κατέστρεψαν την τοπική αµπελουργία, που τα σηµάδια της είναι ορατά µέχρι σήµερα, αφού σε µεγάλο µέρος της υπαίθρου, φαίνονται ακόµα οι παλιές αµπελοπεζούλες. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει µια τεράστια προσπάθεια ανασύστασης του Λεσβιακού αµπελώνα και της οινικής παραγωγής του, που αρχίζει να αποδίδει καρπούς και µάλιστα αξιόλογους. Πρωτοπόρος σε αυτή την προσπάθεια µε «ηρωική», θα την αποκαλούσαµε, στοχοπροσήλωση, ήταν η εταιρία «Μεθυµναί-

∫¿‚· ÛÙÔ ªﬁÏ˘‚Ô

ος», που ξεκίνησε πριν 25 περίπου χρόνια, και παρουσίασε το µοναδικό, σε πρώτη φάση, εµφιαλωµένο κρασί σ’ ολόκληρη τη Λέσβο, από την τοπική ποικιλία «κρασοστάφυλο». Εµπειρία αποτελεί η επίσκεψη στο εξαιρετικό οινοποιείο, το οποίο βρίσκεται στα Χίδηρα, ένα από τα αποµονωµένα χωριά του νησιού. Εκεί ο Γιάννης Λάµπρου θα σας µυήσει στο πο-

132

∞ÌÂÏÒÓ·˜ ÛÙ· Ã‡‰ËÚ·

λύ ιδιαίτερο κόκκινο κρασί µε τον ορυκτώδη χαρακτήρα, και µε χαρά θα σας ξεναγήσει στο χώρο του. Τα τελευταία χρόνια, η εταιρία έβαλε στην κάβα της και λευκό «Μεθυµναίο». Πρόσφατα µια άλλη σοβαρή προσπάθεια έγινε από τη νέα εταιρεία «Οινοφόρος», µε ιδιόκτητο αµπελώνα στην καταπληκτική περιοχή του Μ εγ αλ οχ ωρί ου στο Πλωµάρι και θαυµάσιο οινοποιείο στις παρυφές της πόλης της Μυτιλήνης. Τοπικές ποικιλίες από βάψα, φωκιανό και

κουντούρα, οινοποιούνται σε συνδυασµό µε ξενικές ποικιλίες εξισορρόπησης (όπως Syrah), δίνοντας µεταξύ άλλων το καύχηµα της εταιρίας «∆άφνις και Χλόη», ένα βαθύ κόκκινο αρωµατικό κρασί. Αρκετοί είναι και οι µικρότεροι παραγωγοί, που φαίνεται να εµπλουτίζουν και να συµπληρώνουν το πάζλ, δίνοντας αισιόδοξα µηνύµατα στην προσπάθεια της Λέσβου, να ξανακερδίσει µετά από αιώνες, τη θέση της στον οινικό χάρτη της χώρας.

Τοπικά προϊόντα που σας προτείνουµε να δοκιµάσετε ή να ψωνίσετε

Ελαιόλαδο έξτρα παρθένο,

λεπτόρρευστο και µε διακριτικό άρωµα Ελιές Μυτιληνιές, µικρές, σαρκώδεις και πολύ νόστιµες Ούζο Λαδοτύρι Μυτιλήνης, Γραβιέρα µε πιπεράτη γεύση Εξαιρετική παχιά φέτα Τουλουµίσιο τυρί φτιαγµένο στον ασκό Μοναδική φρέσκια ή ξερή µυζήθρα

LESVOS GUIDE 2010

Αρωµατικό τραχανά ψιλό ή σε χάχλες Λουκάνικα από τα κρεοπωλεία της πό-

λης ή των χωριών

Αλίπαστα Μέλι Γλυκά κουταλιού από συνεταιρισµούς

γυναικών

Τοπικά χειροποίητα ζυµαρικά πάλι α-

πό τους συνεταιρισµούς

Παξιµάδια Ασωµάτου, Ανεµώτιας, Βρί-

σας. κ.λπ.

Χρήσιµες πληροφορίες

∆ιαµονή Από τα πολλά ξενοδοχεία και καταλύµατα σε όλη τη Λέσβο ξεχωρίσαµε για σας:

∆ήµος Mυτιλήνης Μυτιλήνη La Mirage Studios Χατζηγρηγόρη 21, Μυτιλήνη Τηλ. 22510 – 21140, 21180 Fax 22510 – 21630 Αρχοντικό Μυτιλήνης Ε. Βοστάνη 3, Μυτιλήνη Tηλ. 22510 -46681 - 2 Fax 22510 - 46631 e-mail: info@archontikomytilinis.gr www.archontikomytilinis.gr Πύργος Μυτιλήνης Ελ. Βενιζέλου 49, Μυτιλήνη Tηλ. 22510 - 25069 / 27977 Fax 22510 - 47319 www.pyrgoshotel.gr e-mail:pyrgoshotel@les.forthnet.gr

Σαπφούς και Αρίωνος 14 Tηλ. 22510 - 47920, 44940, 6945609460 Aλκαίος Ενοικιαζόµενα δωµάτια Aλκαίου 16 Tηλ. 22510 - 47737 Ανοιχτά όλο το χρόνο

Πανσιόν “Άγγελος” Ηλιοπούλου 3, Μυτιλήνη Τηλ: 2251028169

Eπάνω Σκάλα Zoumboulis Rooms Ναυµαχίας Έλλης 11 Τηλ. 22510 – 22664 /29081 6944528368 www.zoumboulistours.gr e-mail zoumboulistours@yahoo.gr

Σουράδα Μυτιλήνης Σουράδα Studios Α κατηγορίας 3 κλειδιά Γ. Μούρα 25 Tηλ. 22510 - 25981 6944677506 www.sourada-studios.gr

Ακλειδιού Μυτιλήνης Blue Sea Ξενοδοχείο B΄ Kατηγορίας Π. Κουντουριώτη 91 Tηλ. 22510 - 23994 /23995 /28383 Fax 22510 - 29656 www.travel-to-lesvos.com Λέσβιον Ξενοδοχείο 3 αστέρων Π. Kουντουριώτη 27A, Προκυµαία Τηλ. 22510 - 28177 Fax 22510 - 42493 www.lesvion.gr e-mail: lesvion@otenet.gr Φοντάνα Ενοικιαζόµενα δωµάτια

Aκλείδι ξενοδοχείο 2 αστέρων Eυαγγελίστριας 26, Aκλειδιού Tηλ. 22510 - 44072 /21964 Fax 22510 - 44074

Βαρειά Μυτιλήνης "Βίλα Nufaro" Ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα-studios Μυτιλήνη, Τηλ: 2251024743 www.villanufaro.gr, e-mail: villa@nufaro.gr Φιλοξένια Studios Tηλ. 6944816271 / 22510 - 29618 Fax 22510 - 21572 www.filoxenia-aparts.gr

∆ιαµονή

135

136 Λιµανάκι Ενοικιαζόµενα δωµάτια Tηλ. 22510 22266 Kιν. 6945609460

Βίγλα Μυτιλήνης Heliotrope Hotels Ξενοδοχειακό συγκρότηµα Tηλ. 22510 - 45857 Fax 22510 - 45900 www.heliotropehotels.gr e-mail: info@heliotropehotels.gr

Σκάλα Λουτρών Ζαϊρα Ξενοδοχείο & Kτήµα Eκδηλώσεων Σκάλα Λουτρών Tηλ. 22510 - 91188 Fax 22510 - 91100 www.hotel-zaira.com e-mail: email_to_manolis@yahoo.gr

Χαραµίδα Houses of Haramida Ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα Χαραµίδα-Λουτρά Μυτιλήνης Τηλ: 22510-91436, 26963 και 6974634038 URL: http://www.lesvos-houses.com, Email: ververis@lesvos-travel.com

∆ήµος Θερµής Πύργοι - Κανόνι Χρυσός Ήλιος Πανταζή Ευθαλία Ενοικιαζόµενα δωµάτια Α κατηγορίας Τηλ & fax. 2251071504 & 6937442681 www.goldensun-rooms.com

Σκάλα Mυστεγνών Kohylia Bay Luxury Apartments Τηλ. 22510 – 94180 / 46386 / 6972023330 Fax 22510 – 94177 www.kohyliabay.gr e-mail: info@kohyliabay.gr LESVOS GUIDE 2010

∆ήµος Μήθυµνας Σκάλα Σκαµνιάς Aphroditi’s Rooms Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια 50 µέτρα από την θάλασσα Τηλ. 22530-55324 Κιν. 6977370447

Μόλυβος Mόλυβος I Ξενοδοχείο 3 αστέρων Παραλία Μολύβου Τηλ. 22530 - 71556 / 71386 /71496 Fax 22530 - 71640 e-mail: info@molyvos-hotels.com web: www.molyvos-hotels.com Άδωνις Ξενοδοχείο 2 αστέρων Μήθυµνα Λέσβου, στην είσοδο του Μολύβου Tηλ. 22530 - 71866 / 71515 / 71616 Fax 22530 ? 71636 Μαριάνθη Τορόζ Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια και studios 200m από τη στάση του Λεωφορείου Τηλ: 22530-71447,6974737479 e-mail: toroz@otenet.gr web: http: //marianthitoroz.molivos.net

Εφταλού Μολύβου Sun Rise Ξενοδοχείο Τηλ. 22530 - 71713 / 71735/ 71757 Fax 22530 71791 www.sunrisehotel-lesvos.com e-mail: snrise@otenet.gr Hotel Εφταλού Ξενοδοχείο Τηλ. 22530 - 71584, 71737, 71670 Fax 22530 71699 www.eftalouhotel.com Alkaios Hotel Εφταλού Τηλ: 22530-72014 www.alkaioshotel.gr alkaios1@otenet.gr Mόλυβος IΙ Ξενοδοχείο 3 αστέρων Παραλία Εφταλούς Τηλ. 22530 - 71534, 71512, Fax 22530 - 71694 e-mail: info@molyvos-hotels.com web : www.molyvos-hotels.com

∆ήµος Πέτρας Αυλάκι Πέτρας Άλµα Ξενοδοχείο Α΄ κατηγορίας Τηλ. 22530 - 41100 Fax 22530 - 41693 www.almahotel.gr e-mail: almalesv@otenet.gr Clara Hotel Ξενοδοχείο Τηλ. 22530 - 41532 έως 41534 Fax 22530 - 41535 www.clarahotel.gr e-mail: clara@otenet.gr Αρχοντικό Πέτρας Ξενοδοχείο Τηλ. 22530 - 41092 www.archontikopetras.gr e-mail: info@archontikopetras.gr Bird’s Bay Ενοικιαζόµενα δωµάτια Αυλάκι Πέτρας Τηλ: 6974328808 www.birdsbay.gr e-mail: info@birdsbay.gr

Παραλία Πέτρας Studios Lemoni Ενοικιαζόµενα δωµάτια Ευστρατίου και Ουρανίας Λεµονή Πέτρα Λέσβου (πλησίον δηµοτικού σχολείου και νηπιαγωγείου Πέτρας, κοντά στο ξενοδοχείο Θεόφιλος) Τηλ.22530-41236

Breez Studios and Apartments Ενοικιαζόµενες γκαρσονιέρες Τηλ.22530-41740 www.lesvosisland.gr e-mail: nirvanat@otenet.gr Tούλα & Στέλλα Ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα Παραλία Πέτρας Tηλ. 22530 – 41122,41631 Φαξ: 22530 – 41631 www.petra-apartments.com e-mail: info@petra-apartments.com IRENE Ενοικιαζόµενα δωµάτια Επί της παραλιακής οδού, πλησίον ∆ηµαρχείου Τηλ. 22530 41064 Κιν. 6977055677 www.diamoni.gr Ίλιον Ξενοδοχείο Tηλ. 22530 - 41227 /41327 φαξ 2253041260 www.uti.gr/ilion.htm - e-mail: ilion@uti.gr Troyan Hill Mεζονέτες Tηλ. 22530 - 41227/ 41327 / 41294 / 42462 www.uti.gr

Άναξος Anaxos Garden Eνοικιαζόµενα δωµάτια 3ος δρόµος από Πέτρα, προς παραλία Ανάξου Tηλ. 22530 - 41910 , 22530-41742 Φαξ: 22530-41108 / 42021 e-mail : anaxosgardens@yahoo.gr web : www.anaxosgardens.lesvos.gr Christina’s Garden Ενοικιαζόµενα δωµάτια Τηλ: 22530-42169 Αλεξανδρής Φώτης Ενοικιαζόµενα δωµάτια Τηλ. 22530 – 41393, 31032 Fax 22530 – 22731 LESVOS GUIDE 2010

∆ιαµονή

137

138 ΤΣΙΧΡΑΝΤΑ Παναγιώτης Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια Τσιχράντα 2253092402 . 6977541268 6977305015 www.tsichrada-apartments.gr dimitrischris@hotmail.com

∆ήµος Ερεσού - Αντίσσης Σκάλα Ερεσού (Γυαλός) Pension Κρινέλος Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια Τηλ: 22530-53246

Σίγρι Πυργόσπιτο Ενοικιαζόµενα ∆ιαµερίσµατα κατηγορία 4 κλειδιά Τηλ. 2253054554 & 6974711784 www.lesvos-towerhouse.gr

Ταβάρι Μεσοτόπου Βασίλης ∆. Βασίλας Ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα & Studios 100 µ. από την παραλία Τηλ. 6946257735 Vasilasdvas@mail.gr

∆ήµος Καλλονής Σκάλα Kαλλονής Καλλονή ΙΙ Ξενοδοχείο Τηλ: 22530-23334

Αλκιθέα Ενοικιαζόµενα δωµάτια Tηλ. 22530 - 24181 / 22107 Fax 22530 - 22107 www.greeknet.com/alkithea, alkithea@greeknet.com www.alkithea.gr, info@alkithea.gr Pella Ξενοδοχείο Γ΄ κατηγορίας, 2 αστέρων Σκάλα Καλλονής Τηλ. 22530 - 22201 / 24055, Fax 22530 - 23530 www.pelahotel.gr, info@pelahotel.gr

∆ήµος Πολιχνίτου Λισβόρι Μαρίτα Studios Tηλ. 22520 – 71530 fax: 22520-71530 κινητό: 6998029492 www.maritahotel.gr

Bατερά Villa Dafni Ενοικιαζόµενα δωµάτια Τηλ: 22520-61014 Μορφούλα Ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα Τηλ. 22520 – 61093 Τηλ/Φαξ: 2252061586 www.kozanitis-vatera.gr Porto Focas Studios Τηλ. 22520 – 61475 / 6932260131 Στην παραλία των Βατερών, 50 µ. από τη θάλασσα

BATEPA - §E™BO™

TH§. 22520 61761-2 , KIN. 6945411412 www.villapouloudia.gr LESVOS GUIDE 2010

∆ιαµονή

139

¡˘Ê›‰·

Σαπφώ & Νεράιδα Studios Τηλ. 22520 - 61272 fax: 22520 - 61272 www.sappho.gr

Aγ. Iσίδωρος Albatros Studios Τηλ. 22520 31600, Fax: 22520 - 31572 www.albatros-plomari.gr e-mail contact@albatros-plomari.gr

Madonna studios Tηλ. 22520 61121 / 41885 6945479497 (όλο το χρόνο) www.vatera-lesvos.co.uk e-mail: madonna@otenet.gr

∂™∆π∞∆√ƒπ√ ªÂÏ›ÓÙ· ∂¡√π∫π∞∑√ª∂¡∞ ¶ÏˆÌ¿ÚÈ ¢øª∞∆π∞

Villa Pouloudia Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια Tηλ. 22520 61761

∆ήµος Πλωµαρίου

æ·ÚÚfi˜

Πλωµάρι Ακρογιάλι Ξενοδοχείο Τηλ. 22520 – 33302 / 32811 akrogiali@mail.gr

∆ËÏ. 22520 93234 / 32830 e-mail: psaros_rms2let@hotmail.com

Studios

EÛÙÈ·ÙfiÚÈÔ - Ù·‚¤ÚÓ·

BATEPA - §E™BOY ∆ËÏ. 22520 - 61272, 61772,61773 Fax: 22520 - 61272

e-mail: studios@sappho.gr / www.sappho.gr LESVOS GUIDE 2010

140

∆ήµος Γέρας Γέρα Βίλλα Αριάδνη Τηλ. 22510-52080 www.villa-ariadni.gr e-mail: info@villa-ariadni.gr AIOLIS luxury apartments and studios Τηλ. / φαξ 22510 51127 & 51923 Κιν. 6981033635 www.aeolislesvos.com e-mail: info@ aeolislesvos.com

Πέραµα Γέρας Ελαιώνας Γέρας Συγκρότηµα παραδοσιακών ξενώνων Tηλ. 22510 52105, 6947449615-13-14 Fax 22510 52028 www.lesvoseleon.gr info@lesvoseleon.gr

∞Á. πÛ›‰ˆÚÔ˜

Villa Myrevi’s studios Tηλ. 22520 - 31939 / 6944450930 Fax 210 ? 9233404 www.clickhere.gr/hotelsgreece/lesvos/studiosgr/villamyrevis.htm e-mail: cioak@mail.ariadne-t.gr

Ο Φώτης Tηλ. 22510 - 51792 / 6942842998

Τάρτι Πανσιόν Λίγηρος Ενοικιαζόµενα δωµάτια Tηλ. 22510 82736 / 82376

Villa Myrevi’s Studios

ÕÁÈÔ˜ πÛ›‰ˆÚÔ˜, ¶ÏˆÌ¿ÚÈ §¤Û‚Ô˘ TËÏ.: 22520 31939, ∫ÈÓ.: 6944450930, TËÏ./Fax: 210 9233404 www.clickhere.gr/hotels-greece/lesvos/studiosgr/villamyrevis.htm e-mail: cioak@mail.ariadne-t.gr

KﬁÏÔ˜ °¤Ú·˜, ∆ËÏ. 25510 - 52080 / 6944692455 - 6945909715 www.villa-ariadni.gr / e-mail: info@villa-ariadni.gr

ENOIKIAZOMENA KATAΛYMATA

MAPKI∆HΣ AΛEΞAN∆POΣ Πέραµα Γέρας Λέσβου Tηλ. 6947449615 www.lesvoseleon.gr - info@lesvoseleon.gr LESVOS GUIDE 2010

Φαγητό & ∆ιασκέδαση ∆ήµος Mυτιλήνης Μυτιλήνη Λεµόνι και Πράσινο πιπέρι Εστιατόριο Πλατεία Κωνσταντινουπόλεως Τηλ: 22510-42678 Ματζουράνα Εστιατόριο Κοµνηνάκη 30 Τηλ: 22510-29613 Καλντερίµι Ουζερί-µεζεδοπωλείο Θάσου 2 Τηλ: 22510-46577 Ο Γιάννης Mεζεδοπωλείο - ουζέρι Αγ. Θεράποντος 24 Τηλ. 22510 – 28244 ΑΠΑΓΚΙΟ ΟΥΖΕΡΙ Ελ. Βενιζέλου 21 & Οδ. Ελύτη Τηλ. 2251020797 Το Τσουκάλι Εστιατόριο-Μεζεδοπωλείο Π. Κουντουριώτη 49 Τηλ. 22510-48660

Pizza ΕΛΕΝΑ Τζαίηµς Αριστάρχου 1& Π. Κουντουριώτη Τηλ: 2251027822 “FAST AND FRESH” Αναψυκτήριο Ερµού 304 Τηλ: 22510-40567 Το Άστρο Ψητοπωλείο Ερµού 5 – Κεντρική Αγορά Τηλ. 22510 – 44540 / 26555 Θεσσαλική Γωνιά Ψητοπωλείο Ελ. Βενιζέλου 10 Τηλ- 22510-45508 Αγία Παρασκευή Ψητοπωλείο Βουρνάζων 9 Τηλ. 22510 – 44446, 46666 Marush Café Bar Κουντουριώτη 59 Τηλ: 6932716666 Envy Café Bar Κουντουριώτη 78 Τηλ: 22510-21102 Central Café Bar Lounge Αρχιπελάγους 2 και Σάµου Τηλ: 22510-47995 Cafe cafe Αρχιπελάγους 21, πλατεία Σαπφούς Τηλ. 22510 – 24188

Μαρτάνο (3 καταστήµατα) Πιτσαρία Α. Π. Βοστάνη 14 Τηλ. 2251040840 Β. Σάµου 2, πλατεία Σαπφούς Τηλ. 2251021110 Γ. Ελληνική κουζίνα Π. Βοστάνη 20 Τηλ 22510 24700 LESVOS GUIDE 2010

Φαγητό - ∆ιασκέδαση

141

142 Επάνω Σκάλα Ουρανός Ταβέρνα-ουζερί ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ ΕΛΛΗΣ 15 Τηλ- 22510-47844

Παναγιούδα Λεµβουργείο Πολυχώρος για καφέ φαγητό και εκδηλώσεις Τηλ. 2251032222 / 6936696525 / 6948580463

Βαρειά - Ακρωτήρι Οι Βάγες Ταβέρνα Τηλ : 22510 - 43532

Νεάπολη Λιµανάκι Ψαροταβέρνα Τηλ : 22510 - 61569 Ανοιχτά από το µεσηµέρι έως το βράδυ

Χαραµίδα Το Παραµύθι Ουζερί - Εστιατόριο Τηλ. 22510 - 46161, 91212

Κουντουρουδιά Τα Αστέρια Ψαροταβέρνα Τηλ. 22510 91244

LESVOS GUIDE 2010

Ευκάλυπτος Ταβέρνα Τηλ: 2251032727 Τάκης Ψαροταβέρνα Παναγιούδα Τηλ: 22510-31342

∆ήµος θερµής Κανόνι - Πύργοι Θερµής Mayotte - Four seasons Bar-Restaurant, Tηλ. 22510 71971

∆ήµος Πέτρας

∆ήµος Μανταµάδου Τσόνια

Πέτρα

Η Ταβέρνα του Καραγιαννάκη Tηλ. 22530 93239

Breez Café-Bar Παραλία Πέτρας Τηλ: 22530-41740

∆ήµος Μήθυµνας Σκάλα Σκαµνιάς

Άναξος

Ανεµόεσσα Ψαροταβέρνα Tηλ.: 22530 - 55360 Ανοιχτή από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο, καθηµερινά

Prime Café-Εστιατόριο Τηλ: 22530-41709 www.primelesvos.gr e-mail: primelesvos@yahoo.gr

Βαφειός

Χρυσή Άµµος Ταβέρνα Τηλ: 22530-41034

Βαφειός Ταβέρνα Tηλ. 22530 - 71752

∆ήµος Ερεσού - Αντίσσης

Εφταλού Fantastico Πιτσαρία – Ταβέρνα Στο Ξενοδοχείο «Εφταλού» Τηλ. 22530 - 71584 / 71670 / 71737

Μολυβος Χταπόδι Ψαροταβέρνα Τηλ: 22530-71317 www.octapus-restaurant.com contanct@octapus-restaurant.com Φάρος Ουζερί-Ταβέρνα Λιµάνι Μολύβου Τηλ: 22530-71657

Αντισσα

Φαγητό - ∆ιασκέδαση

143

Το κάτι άλλο Καφενείο-Ταβέρνα Τηλ: 22530-56636 ™øª∞∆∂π√ ∂™∆π∞∆√ƒø¡ ∫∞π ™À¡∞ºø¡ ¢∏ª√À ª∏£Àª¡∞™ §∂™µ√À ∆ËÏ. 22530 71990 www. MolivosWINEnDINE.com info@ MolivosWINEnDINE.com somateio@ MolivosWINEnDINE.com

∆Ô ÛˆÌ·ÙÂ›Ô ÂÛÙÈ·ÙfiÚˆÓ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ fiÏ· Ù· Ï¿‰È· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ì·ÁÂÈÚÈÎ‹ Î·È ÙËÁ¿ÓÈÛÌ· Î·È ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂ ÙËÓ ÂÙ·ÈÚÂ›· Revive Ù· ‰›ÓÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‚ÈÔÎ·˘Û›ÌˆÓ Î·È ‚ÈÔÏÈ·ÓÙÈÎÒÓ. ∆Ô ‰ÈÏ·Ófi Û‹Ì· ‰›ÓÂÙ·È ÛÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ (ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·, ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›·) Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÂ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·Ó·Î‡ÎÏˆÛË˜ Ï·‰ÈÒÓ.

LESVOS GUIDE 2010

144 Σίγρι Κάβο ντ' όρο Εστιατόριο καφε-µπαρ Tηλ. 22530 54221

Σκάλα Ερεσού (Γυαλός) Αιγαίο Ταβέρνα - Εστιατόριο Tηλ. 22530 - 53808 Soulatso Ψαροταβέρνα Τηλ. 2253052078 ΑUBERGINE Πλατεία Σ. Ερεσού Cafe-SNACK BAR 22530-52188 Par a sol Ethnic Bar Tηλ. 22530- 52050 / 53480 Nαός Dancing Club Tηλ.22530-53540, 6932904101 Cooya Caribu Café Bar Τηλ. 22530-53280

Ταβάρι Μεσοτόπου

Γαβαθάς Ο ΤΣΟΛΙΑΣ Ταβέρνα µε γευστικά πιάτα Τηλ. 22530-56537

∆ήµος Καλλονής Φίλια Η ταράτσα Ταβέρνα Τηλ. 22530 - 98606 / 6977676491 Ανοιχτά κάθε βράδυ

Καλλονή "FRIENDS" Αναψυκτήριο Καλλονή Λέσβου Τηλ: 2253023950

Σκάλα Καλλονής Sampo Pizza Εστιατόριο - Πιτσαρία Tηλ. 22530 - 23600 Del Blue Café- Bar Τηλ: 22530-22703 Άµµος Beach Bar Café-Bar Τηλ: 6942051559

Παλούκος Ταβέρνα Τηλ. 2253096229

∆ήµος Πολιχνίτου

Παντελής Ταβέρνα-ψησταριά 20 µέτρα απο την θάλασσα Tηλ. 2253096121

Ο Γρηγόρης Ψαροταβέρνα Τηλ. 22520 41838 Ανοιχτά κάθε µέρα µεσηµέρι βράδυ

Nυφίδα

E™TIATOPIO

KOZANITH™

¢IAMEPI™MATA

MOPºOY§A ™IM¶EPH™ IøANNH™ 81300 BATEPA - §E™BOY info@kozanitis-vatera.gr TH§. FAX: 22520 61586 LESVOS GUIDE 2010

¶·Ú·‰ÔÛÈ·Î¿ ¶‹ÏÈÓ· ÙË˜ ∞ÁÈ¿ÛÔ˘

Γιώτης Ψαροταβέρνα Τηλ. 22520 - 41329 / 6977653949 Από τα πιο µερακλίδικα µαγαζιά στο νησί.

Βατερά

∆ήµος Πλωµαρίου Πλωµάρι Oceanis Café Bar Τηλ: 22520-31925

Κοζανίτης Ταβέρνα Τηλ. 22520 – 61093 Τηλ/Φαξ: 2252061586 www.kozanitis-vatera.gr

∆ήµος Αγιάσου Αγιάσος Άγιος ∆ηµήτριος Ταβέρνα Τηλ. 22520 22209

¶¤Ú·Ì·, ∆ËÏ. 22510-51948 - www.baluchanas.gr LESVOS GUIDE 2010

Φαγητό - ∆ιασκέδαση

145

146

∞ÛÒÌ·ÙÔ˜

Ερµής Ταβέρνα Τηλ: 22520-31131

∆ήµος Γέρας

Μπέρδεµα Ταβέρνα Στο παλιό λιµάνι Tηλ. 22520 - 31466 Ανοιχτή όλο το χρόνο (εκτός Νοεµβρίου), καθηµερινά

Μπαλουxανάς Ψαροταβέρνα Τηλ. 22510 - 51948 www.baluchanas.gr e-mail: baluchan@hol.gr Ανοιχτά όλο το χρόνο, καθηµερινά ∆εσπότης Ταβέρνα Πέραµα Τηλ: 22510-51234

Μελίντα Μαµά Κατερίνα Ταβέρνα - Εστιατόριο Τηλ. 2252300366 / 6977226998 Ψαρρός Εστιατόριο-Ενοικιαζόµενα δωµάτια Τηλ: 22520-93234 Το ταβερνάκι της Μαρίας Τηλ. 22520 – 93239 / 93249 /31794 / 6978216054

Πέραµα

∆ήµος Ευεργέτουλα Πηγαδάκια Τα πηγαδάκια Εστιατόριο - Ταβέρνα Tηλ. 22510 - 93484 / 6973741809

Ασώµατος Τo ταβερνάκι των Aγ. Aναργύρων Τηλ. 22520 - 22765 / 6972077341

LESVOS GUIDE 2010

Shopping

147

Shopping

Τηλ: 22510-44300 e-mail: ostrakopolio@gmail.com

Aρτοποιεία - Ζαχαροπλαστεία

Λουκαδέλλης Κρεοπωλείο Πλατεία Άντισσας Τηλ: 22530-56332

Μυτιλήνη Μασκωτίτσα Π. Κουντουριώτου 11 και Ερµού 16 Τηλ. 22510 47700 και Αλκαίου 2, Μυτιλήνη Τηλ. 2251026181 “Kεντρικόν”- Αφοί Σπανέλλη Ζαχαροπλαστείο Κάβα ποτών Ερµού 38, Mυτιλήνη Τηλ. 22510 - 28312, 93554

Σκάλα Ερεσού Αρτοποιείο Τακτικός Σκάλα Ερεσού Τηλ: 22530-52212

Nτόπια προϊόντα Μυτιλήνη Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη Παγανή Μυτιλήνης Τηλ/Φαξ 22510 42659 www.papayiannides.gr Buy Lesvos Κουντουριώτη 63 (δίπλα στο Επιµελητήριο Λέσβου) Τηλ: 22510-48890 www.buylesvos.gr Οστρακοπωλείο Βουρνάζων 29Α

Άντισσα

Καλλονή Σελάχας Πλατεία Καλλονής Tηλ. 22530 - 22814, 22232

Τυροκοµεία Μεσότοπος Βασίλας Βασίλης Ταβάρι Μεσοτόπου Τηλ 22530 - 96376, 6946257735 www.tyrokomikavasilas.gr

Νέες Κυδωνίες Σκόρδου Aλεξ. ∆ηµητρίου Νέες Κυδωνίες (Στο τέρµα του χωριού) Tηλ. 22510 - 94500, 6948806546

Γέρα Αλέξανδρος Σπυρέλλης 4ο χλµ. Παπάδου - Τάρτι Τηλ. 6946138617

Ποτοποιϊες Μυτιλήνη Οινοφόρος Μεγαλοχωρίου Οινοποιείο Καρά Τεπέ Τηλ: 22510-44738, κιν: 6979041665 LESVOS GUIDE 2010

148

Ι. Ματθαίου και Υιοί Ούζο-Ποτοποιϊα Θάσου και Λήµνου Τηλ: 22510-28856

Πλωµάρι Ι. Βαρβαγιάννη ΕΠΕ Ούζο-Ποτοποιϊα Τηλ: 22520-32741

Πολιχνίτος Ποτοποιϊα ΚΡΥΣΤΑΛ Τηλ: 22520-41200

Χύδηρα Μεθυµναίος οίνος Xύδηρα Tηλ. 22530 – 51518 www.methymneos.gr e-mail: info@methymneos.gr

Μίνι Μάρκετ Μυτιλήνη ΟΛΑ Stores Χίου 3 Τηλ: 22510-40111 Υακίνθου & Παπαδιαµάντη, Χρυσοµαλλούσα Τηλ: 22510-40515

Ερεσός Μπακαλόγατος Παντοπωλείο Τηλ: 6945243919 e-mail: bacalocat@gmail.com

¶OTO¶O´A KÚ˘ÛÙ¿Ï °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™˘Î¿˜ - ¶ÔÏ˘¯Ó›ÙÔ˜ TËÏ. 22520 41200 LESVOS GUIDE 2010

Οικοδοµικά υλικά IGNIS Πετροτεχνική Λέσβου Νέες Κυδωνιές Τηλ. 22510-94040 www.ignisafentoulis.gr e-mail: info@ignisafentoulis.gr

Οπτικά είδη Οπτικά Κάσδαγλη Ερµού 7, Μυτιλήνη Τηλ. 22510 – 24400 Πουλέλλης Vision Eρµού 50, Mυτιλήνη Tηλ. 22510 28893, 45019 http://www.poulelisvision.gr e-mail: poulop@les.forthnet.gr

Oµορφιά Κοµµωτήρια Finess Παπάδος Γέρας Τηλ. 22510 – 83333

Μασάζ - Χαµάµ

Μηλιορέλης Οικοδοµικά υλικά - µεταφορές Χρυσοµαλλούσης 26 Υποκατάστηµα: Αλυφαντά Τηλ. 6942261001, 6946004444

Είδη δώρων

Μάγια Ελένη Μασάζ στα Θέρµα Τηλ. για ραντεβού 6973529322 Χαµάµ Μεσαγρού Τηλ. 22510 82437, 6945412375 www.hamam-mesagros.com

Παιδί

Μυτιλήνη More & More Ενδύµατα Λοχαγού Βέτσικα 5 Τηλ: 22510-28376 ESPRIT Ενδύµατα Καβέτσου 10 Τηλ: 22510-44992, 61531 Fax: 22510 61294

Έκτός από τα γήπεδα 5X5 που µπορούν να λειτουργήσουν σαν παιδότοποι στην λεωφόρο Aεροδροµίου µπορείτε να πάτε τους µικρούς µας φίλους στη Λέσχη των εργαζοµένων του Nοσοκοµείου και σε κάποια από τις παρακάτω επιλογές Καραµέλα Στον γαηδαρανήφορο στον δρόµο για Λουτρά Τηλ. 22510 - 26542 / 6932515773

Λοχαγού Bέτσικα 5 81100 Mυτιλήνη Tηλ. 22510 28376 LESVOS GUIDE 2010

Shopping

149

150

Kατοικίδια - Pet

Φιλοζωικοί

Ιδιωτικά κτηνιατρεία

Φιλοζωικός Σύλλογος Λέσβου Tηλ. 22510 - 47710, 25196, 23136 Mε δυναµική παρουσία και πολύ αγώνα σε όλο το νησί, για την καλυτέρευση των συνθηκών κυρίως για τα αδέσποτα.

Genipharm Ν.Μ. Γεωργιάδης Μίχ. Ψελλού 35, Νέα Ελβετία, Θεσσαλονίκη Τηλ. 2310334444, Fax: 2310335044 www.nmgeorgiadis.com, www.genipharm.gr e-mail: info@nmgeorgiadis.com ΛΕΣΒΟΣ: Ιακωβίδου 8, Τ.Κ. 81100 Τηλ: 2251021021, κιν. 6932542043 Πρότυπο κτηνιατρίο Λέσβου ∆. Μαλάκης - Β. Καρβέλης Αερ. Γιανναρέλλη 66, Μυτιλήνη Τηλ. 22510 46488

Aγροτικά Kτηνιατρεία Μυτιλήνης Aγιάσου Άντισσας Kαλλονής Mανταµάδου Πλωµαρίου Πέτρας

22510-47428 22520-22288 22530-50351 22530-22317 22530-61032 22520-32322 22530-41142

«Κιβωτός» Σωµατείο µέριµνας αδέσποτων Τηλ. 6942061846 e-mail: kivotosmy@gmail.com Νεοσύστατος σύλλογος που ιδρύθηκε µόλις φέτος και ήδη έχει δείξει πολύ κέφι και µεράκι στην περίθαλψη και φροντίδα των αδέσποτων, όπως και στις κινήσεις που κάνει για υιοθεσίες. Ζωοκοµείο Λέσβου Αγίας Παρασκευής Tηλ. 22530 - 32006 Επιτελεί σηµαντικό έργο περιθάλποντας τραυµατισµένα άγρια πτηνά αλλά και ζώα, τα οποία µετά την θεραπεία τους απελευθερώνονται.

Kαλλωπισµοί Mικρών Zώων & Pet Shops Βίλλα Σίµπα Αλυφαντά Μυτιλήνης Φιλοξενία ζώων Τηλ: 22510-44471, 6932549955 Γιατάκι Θεοφίλου Χατζηµιχαήλ 21 (Καλλιθέα Mυτιλήνης) Τηλ. 22510 - 22765, 6948586727 Για να κουρέψετε, καλλωπίσετε και οµορφύνετε το ζώο σας εκεί - ή όπου αλλού επιθυµείτε - µε ένα τηλεφώνηµα. Λειτουργεί και σαν pet shop µε πολλά αξεσουάρ και τροφές.

LESVOS GUIDE 2010

∆ραστηριότητες

151

Aθλητισµός Τένις Τηλ.: 6944652750 ή 22510 61602 Υπεύθυνος: Τσακίρης ∆ηµήτρης (Εθνικός Προπονητής Ν. Αιγαίου) Στη Μυτιλήνη υπάρχει σύγχρονο κέντρο Αντισφαίρισης της Νοµαρχίας, όπου λειτουργούν τέσσερα γήπεδα cushion life Ολυµπιακών προδιαγραφών στην περιοχή της Νεάπολης (κατασκηνώσεις ΠΙΚΠΑ) και τρία βοηθητικά γήπεδα green set. Επικοινωνήστε, για να κλείσετε γήπεδο.

Mytilene Tournament ∆ιεξάγεται φέτος για πέµπτη χρονιά, το ∆ιεθνές Επαγγελµατικό Τουρνουά Τένις Γυναικών, µε συµµετοχή αθλητριών από περισσότερες των 25 χωρών και χρηµατικό έπαθλο αυτή τη φορά 25.000 δολάρια. Οι αγώνες αυτοί, που τείνουν να γίνουν θεσµός για την πόλη της Μυτιλήνης, φέτος θα γίνουν από 12 έως 19 Σεπτεµβρίου και µπορείτε να τους παρακολουθήσετε δωρεάν.

Ιστιοπλοΐα Λιµάνι Μυτιλήνης, ∆εξί Φανάρι Τηλ.: 22510 20204 Ο Λεσβιακός Όµιλος Ιστιοπλοΐας Ανοιχτής Θαλάσσης ιδρύθηκε το 1993 και σήµερα διαθέτει σηµαντικό αριθµό ναυταθλητικών σκαφών. ∆ιοργανώνει κάθε χρόνο τον αγώνα «Περίπλους Λέσβου», ενώ συµµετέχει σε αγώνες άλλων οµίλων και στέλνει ικανοποιητικό αριθµό σκαφών στην Aegean Regatta. Φέτος, µεταξύ άλλων, θα πραγµατοποιήσει και τους αγώνες «Μπαρµπαρόσα», µε έναρξη στις 23 Ιουλίου µε τη διαδροµή Μυτιλήνη - Πέραµα, την επόµενη µέρα θα ακολουθήσει αγώνας Όρτσα Πρίµα και στις 25 Ιουλίου ο αγώνας λήγει µε επιστροφή στη Μυτιλήνη. Λειτουργεί επίσης σχολή µε θεωρητικά και πρακτικά µαθήµατα. Επικοινωνήστε µε το τηλέφωνο του οµίλου για πληροφορίες σε σχέση µε τους αγώνες και τα µαθήµατα.

Aegean Regatta 2010 Ξεκινά 21 Aυγούστου από Θάσο, µε ενδιάµεσους σταθµούς τη Σαµοθράκη και τη Λήµνο, και τερµατίζει στο Μόλυβο στις

28 Aυγούστου. Φέτος, µάλιστα, διοργανωτής της Aegean Regatta, είναι ο Λεσβιακός Όµιλος Ιστιοπλοΐας Ανοιχτής Θαλάσσης.

Nαυτικός Όµιλος Mυτιλήνης Mακρύς Γιαλός, Mυτιλήνη Tηλ.: 22510 20782 O πιο φηµισµένος αθλητικός σύλλογος της πόλης από το 1932. Πανελληνιονίκες και Oλυµπιονίκες αθλητές, όπως και µια οµάδα πόλο στην A΄ Eθνική για 40 χρόνια, είναι κάποια µόνο κοµµάτια της ιστορίας του. Σήµερα έχει τµήµατα Kωπηλασίας (Μαρίνος Ζαχαρίου: 6946551233), Υδατοσφαίρισης (Μαρία Πίτσιου: 6976612894) -µε Aκαδηµία Πόλο για τους µικρούς µας φίλους- και Kολύµβησης (Φινδανής Παρασκευάς: 6977224374).

Kολύµβηση ∆ηµοτικό Kολυµβητήριο Mυτιλήνης Λιµάνι ( Άγαλµα Eλευθερίας) Tηλ.: 22510 26477 Ώρες κοινού (εκτός Αυγούστου) καθηµερινά 12.30 έως 15.30

Mπριτζ Σύλλογος Λέσβου Aγωνιστικού Mπριτζ (ΣΛAM) Eγκαταστάσεις Nαυτικού Oµίλου Mακρύς Γιαλός, Mυτιλήνη Tηλ.: 6937374992 Kάθε ∆ευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή στις 8:30 µ.µ., αγώνες Zευγών. LESVOS GUIDE 2010

152

∆ραστηριότητες ∆ιαλέξτε καταρχάς ανάµεσα στις πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις που πραγµατοποιούνται σε όλους σχεδόν τους δήµους του νησιού (σελ. 114). Πανηγύρια, συναυλίες στο Kάστρο της Mυτιλήνης και του Mολύβου, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις αλλά και τόσα άλλα.

Αερολέσχη Μυτιλήνης Kρατικός Aερολιµένας Mυτιλήνης Tηλ.: 22510 38765 www.mitiliniairclub/gr H Aερολέσχη (έτος ίδρυσης 1979), εκτός από την συµµετοχή της στην δασοπροστασία, αλλά και στην έρευνα από αέρος για την εύρεση και διάσωση αγνοουµένων, παρέχει Flying inn ιδιωτικών αεροσκαφών γενικής αεροπορίας. Yποστηρίζει τις ανάγκες ανεφοδιασµού τους, προσφέροντας αφιλοκερδώς δικά της καύσιµα 100 LL, λόγω έλλειψης τέτοιου είδους καυσίµων στο νησί. Mε την εγγραφή κάποιου ως µέλος της LESVOS GUIDE 2010

Aερολέσχης, υπάρχει η δυνατότητα πτήσεων εθισµού και εξοικείωσης στην ευρύτερη περιοχή του νησιού, µε το αεροσκάφος Cessna 172, ώστε να µπορέσει κάποιος να θαυµάσει τα αξιοθέατα του τόπου µας από ψηλά.

Καταδύσεις Θαλάσσια σπορ LESVOS SCUBA DIVING CENTER www.lesvosscuba.gr Βreez - Water sports Ερεσός Τηλ.: 6945039280 Θαλάσσιο σκι και µαθήµατα, ποδήλατα, κανό, σαµπρέλες, µπανάνες, fly fish, wind surf, εκδροµές µε το σκάφος στις γειτονικές παραλίες.

Κινηµατογράφος CINE APIΩN Σµύρνης 9, Μυτιλήνη Tηλ.: 22510 44456 Κλιµατιζόµενη αίθουσα µε καθηµερινές παραστάσεις

ΣAΠΦΩ Γιαλός (Σκάλα Eρεσού) Θερινό σινεµά, για να χαρείτε «...κάτι νύχτες µε φεγγάρι, µ’ αγιόκληµα και γιασεµιά!».

Πεζοπορία Στο νησί υπάρχουν όµορφες διαδροµές, για να οργανώσετε πεζοπορίες (σελ.109). Μπορείτε επίσης να έρθετε σε επαφή µε τους συλλόγους που οργανώνουν πεζοπορίες όλο το χρόνο: Ορειβατικός - πεζοπορικός σύλλογος Λέσβου «Ορειάς» Για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διάσωση του πολιτισµού. Ο σύλλογος οργανώνει πολλές πεζοπορικές διαδροµές και επισκέψεις σε σπήλαια. Τηλ.: 6974630306, (Ιγνάτης Μαραγγέλης) Σύλλογος «Λέσβος και Οικολογία» Ο Σύλλογος πραγµατοποιεί πολλές πεζοπορικές διαδροµές και δραστηριότητες στη φύση. Επίσης σε συνεργασία µε τη «Lesvos Adventures», οργανώνει αναρρίχηση, τοξοβολία, rappel, flying fox στους καταρράκτες της Μαν’ Κάτσα στο Μανταµάδο. E-mail: Infoxlx@gmail.com

Ποδηλασία, καγιάκ, τοξοβολία, αναρρίχηση, ποδηλασία «Lesvos Adventures» Για καγιάκ, τοξοβολία, ραπέλ, αναρρίχηση, ποδηλασία Τηλ.: 22530 61172, 6972205571

Αγροτουρισµός Οικολογικό Αγρόκτηµα «Τούµπα» στις Μηλιές Εδώ µπορείτε να ζήσετε πραγµατικά τη φύση. Υπάρχει δυνατότητα ιππασίας µε ήµερα άλογα µε τη συνοδεία του υπεύθυνου του αγροκτήµατος. Η περιοχή ενδείκνυται επίσης για πεζοπορίες και ποδηλασία. Επίσης µπορείτε να µείνετε στους ξενώνες και σε αντάλλαγµα να προσφέρετε βοήθεια στις εποχιακές εργασίες του αγροκτήµατος. Τηλ.: 6932447517 (Κώστας Μούκας)

Mοτοσικλέτα Όσοι αγαπάτε τη µοτοσικλέτα, θα βρείτε στο νησί πολλούς φίλους, που ανήκουν σε µια από τις τρεις δραστήριες λέσχες του νησιού. Επικοινωνήστε µαζί τους λοιπόν, για να σας ενηµερώσουν για διαδροµές ή ό,τι άλλο µπορεί να χρειάζεστε. Ε∆ΙΛ Ένωση ∆ικυκλιστών Λέσβου 1984-2006 Tηλ.: 22510 27565 (Λ. Bαλσαµάκης ) Ένας σύλλογος µε αναγνωρισµένο επίπεδο στο πρωτάθληµα Enduro και πολλές διακρίσεις κάθε χρόνο. ΛΕ.ΜΟ.ΛΕ Λέσχη Μοτοσικλετιστών Λέσβου www.lemole.gr Τηλ.: 6942952434 (Σ. Bαλίνας ) 6974810309 (Γ. Mάρκου) Aπό το 2004 Αγκαλιάζει και έχει µέλη της, τους ιδιοκτήτες οποιουδήποτε δίτροχου στο νησί µας. Ποδήλατα, παπάκια, µηχανές…Έχει προχωρήσει στη σηµαντική δηµιουργία τράπεζας αίµατος για τα µέλη. Γιατί… Όλα είναι δρόµος… Και η ζωή ένα ταξίδι, κατά προτίµηση µε µοτοσικλέτα! Λ.Α.Μ.Μ Λέσχη Αγωνιστικής Μοτοσικλέτας Μυτιλήνης Tηλ.: 6932616675, 22510 29954 (K. Tρίκος) Από το 2004 Από την αρχή σκόπευσε να δραστηριοποιηθεί στους αγώνες εκτός δρόµου µοτοσικλέτας και ποδηλάτου, µε πρόθεση να ανεβάσει το επίπεδο και να δώσει αγωνιστικές ευκαιρίες στους Λέσβιους οδηγούς και να αναδείξει τις φυσικές οµορφιές του τόπου. Η χελώνα, που είναι το σήµα του συλλόγου, υποδηλώνει τις οικολογικές ανησυχίες των ιδρυτών, σαρκάζοντας ταυτόχρονα τις δυνατότητές τους στη οδήγηση. Τον Ιούλιο 2009 προγραµµατίζονται µεγάλοι αγώνες. LESVOS GUIDE 2010

∆ραστηριότητες

153

154

Χρήσιµα για το ταξίδι Λέσβος γεωγραφικά ανήκει στο νησιωτικό σύµπλεγµα των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, ενώ διοικητικά αποτελεί, µαζί µε τη Λήµνο και τον Άγιο Ευστράτιο, τον νοµό Λέσβου. Η Μυτιλήνη είναι διοικητικό κέντρο και έδρα του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Έχει έκταση 1630 τετραγωνικά χιλιόµετρα, ακτογραµµή 370 χιλιόµετρα και 80.000 περίπου µόνιµους κατοίκους. Απέχει 5 έως 8 ναυτικά µίλια από την Τουρκία.

Πώς θα πάτε Η Μυτιλήνη συνδέεται µε την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη καθηµερινά, µε πτήσεις των Ολυµπιακών Αερογραµµών, της Aegean Airlines και Athens Airways. Οι πτήσεις αυτές διαρκούν από 40 έως 50 λεπτά. Η Μυτιλήνη συνδέεται επίσης αεροπορικά µε τη Λήµνο, τη Χίο, τη Σάµο, τη Ρόδο και το Ηράκλειο µε πτήσεις της Sky Express. Για κρατήσεις και πληροφορίες απευθυνθείτε στα κεντρικά γραφεία των εταιρειών ή στα τουριστικά πρακτορεία του νησιού.

Με πλοίο Από τον Πειραιά πραγµατοποιούνται καθηµερινά δροµολόγια για το λιµάνι της Μυτιλήνης. Λιµεναρχείο Πειραιά Τηλ. 210- 210 4511310-7 Το λιµάνι της Μυτιλήνης συνδέεται ακτοπλοϊκά µε τη Λήµνο, τον Άη Στράτη, την Καβάλα, τη Θεσσαλονίκη, τη Χίο, τη Σάµο και την Ικαρία. Το λιµάνι του Σιγρίου στη δυτική Λέσβο συνδέεται µε τη Θεσσαλονίκη, τη Σάµο, τη Ρόδο, τη Χίο, την Κω, την Κάλυµνο και τη Ρόδο.

Nαυτιλιακή Eταιρεία Λέσβου Πειραιάς: Tηλ. 210 4115015 Mυτιλήνη: Tηλ. 22510 20251, 28690 Hellenic Seaways Kεντρικά: Tηλ. 210 – 4199000 Mυτιλήνη: Tηλ. 22510 – 20716 ANEK Kεντρικά: Tηλ. 2104197420 Mυτιλήνη: Tηλ. 22510 - 27000

Olympic Air Kεντρικά: Τηλ.: 210-3550500 Μυτιλήνη στο Αεροδρόµιο: Tηλ. 22510 - 61590

Σύνδεση µε την Τουρκία Ακτοπλοϊκά, η Μυτιλήνη συνδέεται µε το Αϊβαλί, το ∆ικελί και τη Φώκαια. Ενηµερωθείτε και κλείστε εισιτήρια από τα τουριστικά πρακτορεία

Aegean Airlines Kεντρικά: Tηλ. 210 - 6261700 Μυτιλήνη: στο Aεροδρόµιο Tηλ. 22510 - 61120

Τουριστικά γραφεία

Athens Airways Kεντρικά: Tηλ. 2106696600 Μυτιλήνη: στο Aεροδρόµιο Τηλ.22510062100 Sky Express Τηλ. 2810- 223500/223800 Το αεροδρόµιο της Mυτιλήνης “Oδυσσέας Eλύτης” βρίσκεται 8 χιλιόµετρα νότια της πόλης, επί της παραλιακής λεωφόρου. (Tηλ. 22510 - 38700) LESVOS GUIDE 2010

Μυτιλήνη Variamis Travel & Tourism Καβέτσου 12 Μυτιλήνη Τηλ.2251025656 & 22510 44260 φάξ. 22510 43550 www.variamis.gr /variamis@variamistrv.gr Zoumboulis tours Κουντουριώτη 69 Μυτιλήνη

Κεντρικό παρακτορείο ΝΕΛ Τηλ.22510 37755, 6943473149 www. zoumboulistours.gr e-mail: zoumboulistours@yahoo.gr Fun Tours & Travel Π. Kουντουριώτη 87 - 89 (Προκυµαία Mυτιλήνης κοντά στην Eφορία) Tηλ. 22510 - 40802 / 6945344240 Fax 22510 – 46434 www.funtours.gr e-mail: funtours@otenet.gr Μytonis Τourism & Activities Κουντουριώτου 87 Προκυµαία Μυτιλήνης. Τηλ 22510 37500 Fax 22510 37614 Παναγιούδα υποκατάστηµα Τηλ. 22510 31777, 37614 www.mytonis.gr e-mail: info@mytonis.gr JALE LINES Κεντρικό πρακτορείο πλοίων της Jale για το δροµολόγιο Μυτιλήνη Αιβαλί Τζέηµς Αριστάρχου 1, Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41400 / 6972422195 / 6977236883 e-mail: jaletour2@hotmail.com

ΜΟΛΥΒΟΣ Alonia Holidays Τηλ. 22530 71355 www.discoverlesvos.com e-mail: alonia @ otenet.gr Εκτός από όλες τις υπηρεσίες ενός τουριστικού γραφείου διαθέτει και µια πολύ όµορφη άµαξα για γάµους!

Γυαλός (Σκάλα Eρεσού) Sappho travel Τηλ. 22530 - 52140, 52130, 53327 Fax 22530 - 52002 www.lesvos.co.uk info@sapphotravel.com

Πλωµάρι Ζaloumis Travel Ζαλούµης Λάµπρος Στην Πλατεία Πλωµαρίου Πλωµάρι Τηλ. 22520 - 32851/31677 Psarras Travel Τηλ: 22520-33555 e-mail: contact@psarrastravel.gr

Χρήσιµες πληροφορίες

155

Καλλονή Tsalis Tours Γραφείο Γενικού Τουρισµού Τηλ: 22530 - 29400, 22268 e-mail: tsalis@otenet.gr

Πέτρα NIRVΑΝΑ Travel Παραλία Πέτρας Τηλ. 22530-41991/ 41977 Fax: 22530 41992 web: www.nirvanatravel.gr e-mail: nirvanat@otenet.gr

PSARRAS TRAVEL

AÂÚÔÔÚÈÎ¿ ÂÈÛÈÙ‹ÚÈ· AÎÙÔÏÔ˚Î¿ ÂÈÛÈÙ‹ÚÈ· OÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÂ˜ ÂÎ‰ÚÔÌ¤˜ EÓÔÈÎÈ¿ÛÂÈ˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙˆÓ

EÓÔÈÎÈ¿ÛÂÈ˜ ‰ˆÌ·Ù›ˆÓ

ª›ÓÈ ª¿ÚÎÂÙ

EÊËÌÂÚ›‰Â˜ TÛÈÁ¿Ú· TÔ˘ÚÈÛÙÈÎ¿ Â›‰Ë

¶§øª∞ƒπ - §∂™µ√™ TËÏ.: 22520 33555, Fax: +22520 31541 e-mail: contact@psarrastravel.gr

"NATURA" Τουριστικό πρακτορείο Σκάλα Καλλονής Λέσβου Τηλ: 22530-24024, Fax: 22530-24025 e-mail: evarda.natura@gmail.com

TSALIS °ƒ∞º∂π√ °∂¡π∫√À ∆√Àƒπ™ª√À MAPIKA I°N. ™IMOY

∫∞§§√¡∏ - §∂™µ√À ∞∂ƒ√¶√ƒπ∫∞ & ∞∫∆√¶§√´∫∞ ∂π™π∆∏ƒπ∞ ∫ƒ∞∆∏™∂π™ •∂¡√¢√Ã∂πø¡ ∂π™π∆∏ƒπ∞ °π∞ ∆√Àƒ∫π∞ √ƒ°∞¡øª∂¡∂™ ∂∫¢ƒ√ª∂™ ∂¡√π∫π∞™∂π™ ¶√À§ª∞¡ & ∞À∆√∫π¡∏∆ø¡

∆∏§. 22530 / 29400 29401, 29402 FAX 22530 22267

e-mail:tsalis@otenet.gr - www.tsalis-tours.gr LESVOS GUIDE 2010

156

Μεταφορικές Εταιρίες Μεταφορική Καλλονής Τηλ: 22530-31080, Fax: 22530-29798 ΚΙΦΑ Α.Ε. Καρά Τεπέ Τηλ. 22510 - 41450,41364,26920 Υποκατάστηµα Αθηνών Τηλ. 210 - 4820570, 4817834 e-mail: kifaae@otenet.gr Ταχυµεταφορές ΕΛΤΑ Ροδόλφος Πανσέληνος Αερ. Γιανναρέλλη 76 Tηλ. 22510 - 45144. 6932627300

Aυτοκίνητο Οδική βοήθεια Ιντερσαλόνικα Ζωοδόχου Πηγής 164 Οδική βοήθεια σε όλη τη Λέσβο Τηλ. 22510 - 46231 Fax: 22510 - 46492 Aπό κινητό: 11555 (δωρεάν )

Rent - A- Car Μυτιλήνη: Golden Sun Τζαίηµς Αριστάρχου 1 Τηλ: 22510-41779, 22772

Πρατήρια καυσίµων Bουλκανιζατέρ Μυτιλήνη Πρατήρια καυσίµων - Bουλκανιζατέρ BP – Βουνάτσος Παναγιώτης Καρά Τεπές Μυτιλήνης Τηλ. 22510 40653 / 40673 / 6946465742 / 6972803238 Πετρέλαιο κίνησης και βενζίνη για σκάφη σε όλη τη Λέσβο

Λουτρά Μυτιλήνης ΕΚΟ – Κούκλος Ν. Παναγιώτης Λουτρά Μυτιλήνης Τηλ. 22510 – 91228, 91493, 6942449982 LESVOS GUIDE 2010

Φαξ 22510 – 91493 Πρατήριο Υγρών Καυσίµων ΕΚΟ, Ελαστικά, Λιπαντικά, Ανταλλακτικά, Πετρέλαιο Θέρµανσης, Πλυντήριο και Βουλκανιζατέρ

Πολιχνίτος EΛINOIΛ - Στατέλλης Ευστράτιος Τηλ. 22520 - 41367, 42632, 6972427899 Πρατήριο Υγρών καυσίµων - Πλυντήριο Λιπαντήριο - Βουλκανιζατέρ.

Τράπεζες Στην πόλη της Μυτιλήνης υπάρχουν υποκαταστήµατα των περισσότερων Ελληνικών Τραπεζών εφοδιασµένα και µε µηχανήµατα αυτόµατης ανάληψης ΑΤΜ. Υπάρχουν µεταξύ άλλων Alpha Tράπεζα, Aspis, Aγροτική, Εµπορική, Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου-Λήµνου, Eurobank, Τράπεζα Κύπρου, Γενική, Εθνική, Millenium, Πειραιώς Στην Καλλονή υπάρχουν υποκαταστήµατα από Alpha Tράπεζα, Aγροτική, Εµπορική, Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου-Λήµνου, Εθνική, Πειραιώς Στο Πλωµάρι υπάρχουν υποκαταστήµατα από Aγροτική, Εµπορική, Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου-Λήµνου, Εθνική. Στη Γέρα υπάρχουν υποκαταστήµατα Εθνικής και Αγροτικής Επιπλέον η Εθνική Τράπεζα διατηρεί υποκαταστήµατα στην Αγία Παρασκευή, και Μήθυµνα και η Εµποτική σε Αγιάσο και Πολυχνίτο. Τέλος οι περισσότερες τράπεζες πέραν των ΑΤΜ που διαθέτουν στα υποκαταστήµατά τους έχουν και αρκετά ΑΤΜ σε χρήσιµα πόστα (Λιµάνι, αερδορόµιο, νοσοκοµείο, πλατείες κωµοπόλεων κλπ)

Μεσιτικά γραφεία Μυτιλήνη Πιτσιλαδής Καβέτσου 17 Τηλ. 22510 - 44245 Σκάλα Ερεσσού SAPHO ESTATE Σάββα Ιώαννα 2253052333 &6972502630 www.sapphoestate.com info@sapphoestate.com

Yγεία

Mανταµάδου 22530 - 61217 Mολύβου 22530 - 71509 Πέτρας 22530 - 41210 (Φαρµακείο Πέτρας 22530 - 41319) Στύψης 22530 - 91209 Σκουτάρου 22530 - 92222 Eρεσού 22530 - 53221 Άγρας 22530 - 95333 Ανεµώτιας 22530 - 98888 Παρακοίλων 22530 - 94044 Φίλιας 22530 - 98254 Aγ. Παρασκευής 22530 - 31250 Aγιάσου 22520 - 22225 Iππείου 22510 - 93150 Kάτω Tρίτους 22510 - 93955

Μαθήµατα Ελληνικών Iδιώτες γιατροί Παθολόγοι Ζερδελής Ιωάννης Tηλ. 22510 - 42874 Σµύρνης 7, Mυτιλήνη Έναντι Υπεραστικών ΚΤΕΛ Kαρδιολόγοι Ταπανλής Ν. Ευστράτιος Τηλ.22510 - 47788 / 6949696854 Καβέτσου 5 (ισόγειο), Μυτιλήνη Μικροβιολόγοι – Βιοπαθολόγοι Κοροβέση Ταπανλή Νικολέττα Αγ. Ειρήνης 1, 2ος όροφος, Μυτιλήνη Τηλ. 22510 23818 & 6944564159 Bοστάνειο Νοσοκοµείο Mυτιλήνη Tηλ. 22510 - 57700 ΙΚΑ Eπάνω Σκάλα, Mυτιλήνη Tηλ. 22510 - 26155 Kέντρα Yγείας Άντισσας Tηλ. 22530 - 56440Κ Kαλλονής Tηλ. 22530 - 22410 Πολιχνίτου Tηλ. 22520 - 41666 Πλωµαρίου Tηλ. 22520 350000, 22520 31111,22520 32151 Περιφερειακά Iατρεία Θερµής 22510 - 71255

ΑΙΟΛΙΣ - Μαθήµατα Ελληνικών Για Ξενόγλωσσους Σκάλα Λουτρών 81100, τηλ: (+30)2251091660, φαξ: (+30)2251091661 web: www.aeolis.edu.gr, e-mail info@aeolis.edu.gr

Χρήσιµα τηλέφωνα MYTIΛHNH Τουριστική Αστυνοµία 22510 - 22776 Γραφείο Τουρισµού του ∆ήµου 22510 - 44742 Αστυνοµία 22510 - 41911 Νοµαρχία 156 ∆ηµαρχείο 22510 - 27777 Τελωνείο 22510 - 28311 Λιµεναρχείο 22510 - 24115 Βιβλιοθήκη 22510 - 40134 ∆ηµοτικό Θέατρο 22510 - 37194 Υπουργείο Αιγαίου 22510 - 38200 ∆ικαστήριο 22510 - 45489 TE∆K 22510 - 27333 Ταχυδροµείο 22510 - 20100 Ταχυδροµικό Ταµιευτήριο 22510 - 23569 Μητρόπολη 22510 - 40892 Άγιος Θεράπων 22510 - 22561 Ραδιοταξί 22510 - 25900 Σταθµός Υπεραστικών Λεωφορείων ΚΤΕΛ 22510 - 28873 Σταθµός Αστικών Λεωφορείων 22510 - 46436 Εµπορικό Επιµελητήριο22510 - 28431 Σύνδεσµος ∆ήµων και Κοινοτήτων 22510 - 22143 LESVOS GUIDE 2010

Χρήσιµες πληροφορίες

157

158 ΘEPMH ∆ήµος ∆ιοικητική Υπηρεσία Γραφείο ∆ηµάρχου KEΠ Τεχνική Υπηρεσία Αστυνοµικός Σταθµός Ιαµατικά λουτρά Μονή Aγ. Pαφαήλ

KAΛΛONH 22510 - 71277 22510 - 71200 22510 - 71200 22510 - 71717 22510 - 71222 22510 - 71170 22510 - 71259

MANTAMA∆OΣ ∆ήµος KEΠ Aστυνοµικό Τµήµα ΕΛΤΑ Πελόπη Κάπη Κλειού

22530 - 61200 22530 - 61784 22530 - 61222 22530 - 61012 22530 - 93211 22530 - 93307 22530 - 93236

∆ήµος Αστυνοµία

22530 - 22288, 22174 22530 - 22100

AΓ. ΠAPAΣKEYH ∆ήµος 22530 - 31637, 31039 Σταθµός Αστυνοµίας 22530 - 31222 Φαρµακεία 22530 - 31492, 31011 Πρόγραµµα “Bοήθεια στο σπίτι” 22230 - 31039 EΛTA 22530 - 31266

ΠOΛIXNITOΣ ∆ήµος Αστυνοµία Λιµενικός Σταθµός

22520 - 32225 22520 - 41222 22520 - 41059

AΓIAΣOΣ MΗΘΥMNA ∆ήµος

22530 - 71313, 71323, 71347, 72277 Σταθµός Αστυνοµίας 22530 - 71222 Iαµατικά Λουτρά Εφταλούς 22530 - 71245

ΠETPA ∆ήµος 22530 - 42222 Αστυνοµία Πέτρας 22530 - 41222 Αστυνοµία Στύψης 22530 - 91222 ΟΤΕ 22530 - 41399 Ταξί 22530 - 42022 Αρχοντικό Βαρελτζήδαινας 22530 - 41510 (Ώρες κοινού για τους θερινούς µήνες: 08:00 – 19:00)

EPEΣOΣ - ANTIΣΣA ∆ήµος22530 - 53600, 53557, 53214, 53688 Σταθµός Αστυνοµίας 22530 - 53222 Άντισσα 22530 - 56255 Bατούσα 22530 - 51224 Mεσότοπος 22530 - 96219 Πτερούντα 22530 - 51263 Σίγρι 22530 - 54218 Χύδηρα 22530 - 51291 LESVOS GUIDE 2010

∆ήµος 22520 - 22080 / 23200 Σταθµός Αστυνοµίας 22520 - 22222 , 22777 Πάρκο 22520 - 22168

ΠΛΩMAPI ∆ηµαρχείο Πολιτιστικό Κέντρο Αστυνοµία Λιµεναρχείο

22520 - 32200 22520 - 32600 22520 - 32333 22520 - 32296

ΓEPA ∆ήµος 22510 - 82226 / 82471 / 83993 / 83836 Αστυνοµία Παπάδου 22510 - 82222 Λιµενικός σταθµός Περάµατος 22510 - 51555 ΚΕΠ 22510 - 84561 / 84626 Ειρηνοδικείο 22510 - 82765

EYEPΓETOYΛAΣ ∆ήµος22510 - 96155 / 93454 / 93701 KEΠ 22510 - 93045 Aστυνοµικός Σ ταθµός 22510 - 93222 Kέντρο Περιβαλλοντικής Eκπαίδευσης Aσωµάτου 22510 -29038

160

Επιλογή από ενδιαφέρουσες

Το Απολιθωµένο ∆άσος της Λέσβου (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας)

Λαογραφικό Πολύπτυχο (Στρατής Μο-

λίνος) Αντώνης Πρωτοπάτσης (Εκδόσεις

Αστερίας) Η τεχνολογία παραγωγής ελαιολάδου

στη Λέσβο κατά την αρχαιότητα (Αλέκος Κιουρέλλης) Οδοιπορικό σε έναν κόσµο που χάνε-

ται (Γιάννης Καρατζάς) Λέσβος η Αιολική (Λέυκωµα της Λίζας

Έβερτ) 39 καφενεία και 1 κουρείο (Τζέλλη

Χατζηδηµητρίου) Συνοµιλώντας µε τα πνεύµατα της πέ-

τρας, η αγροτική αρχιτεκτονική της Λέσβου (Τζέλλη Χατζηδηµητρίου) Μουσικά σταυροδρόµια στο Αιγαίο

19ος- 20ος αιώνας. Λέσβος (Λεύκωµα + 5 cd) LESVOS GUIDE 2010

161

εκδόσεις για τη Λέσβο Ενθύµιον σαπωνοποιίας Λέσβου (Ελένη

Σιφναίου – Νίκος Σηφουνάκης, Εκδόσεις Λιβάνη) Θεόφιλος (Άννα Χατζηγιαννάκη) Σαπφώ. Ανασύνθεση και απόδοση: Οδυσ-

σέας Ελύτης Ορχιδέες, αγριολούλουδα της Λέσβου

(Γιάννης Καρατζάς- Αλκµήνη Καρατζά. Εκδόσεις Εντελέχεια, Μυτιλήνη) Μυτιληνιές Γεύσεις (Έφη Γιαλούση – Χα-

τζηχρήστου, Εκδόσεις Αιολίδα) Οδηγός Πεζοπορικών διαδροµών. Πλωµά-

ρι (Εκδόσεις Αιολίδα)

Πλωµάρι. Φωτογραφικό Οδοιπορικό (Μπάµπης Πέτσικος, εκδόσεις Αιολίδα)

Υδρόµυλοι. Οι προβιοµηχανικές υδροκίνη-

τες εγκαταστάσεις. Η περίπτωση των υδρόµυλων της Λέσβου (Μάκης Αξιώτης, εκδόσεις Αιολίδα) Ο άγνωστος Ελύτης της Μυτιλήνης (∆ηµή-

τρης Νικορέτζος, εκδόσεις Αιολίδα) Κεραµικές µορφές της Λέσβου (Σοφο-

κλής Κουτρής) Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Λέσβου

(Μ. Ζαγορησίου, Γ. Γιανουλέλλης) Η Λέσβος επί Γατελούζων (Παν. Παρα-

σκευαΐδης) Η Λέσβος κατά την Τουρκοκρατία (Παν.

Παρασκευαΐδης) Η ρωµαϊκή Λέσβος (Παν. Παρασκευαΐδης)

LESVOS GUIDE 2010

ÛËÌÂÈÒÛÂÈ˜

162

LESVOS GUIDE 2010