Lesvos Turizm Rehberi life in style
gazetesi imzasΚyla
içindekiler
9 13 17 23 26 31 37 43 49 57 59 63 67 75 81 91 95 99 103 107 113 117 119
Lesvos adasına Hoş geldiniz! Tarihin izlerinde Life style yaşam tarzına karşı gelenek Ada’nın doğası Kozmopolit Lesvos Midilli Adası tabağınızda Uzo Midilli: the glorious city Midilli Belediyesi Adada geziler Thermi Belediyesi Mantamados Belediyesi Mythimna Belediyesi Petra Belediyesi Eresos-Antissa Belediyesi Kalloni Belediyesi Agia Paraskevi Belediyesi Polihnitos Belediyesi Ayasos Belediyesi Plomari Belediyesi Gera Belediyesi Evergetoula Belediyesi Alışveriş 129
Güzellik
130
Çocuk
131
Evcil hayvanlar - Pet
132
Spor
133
Etkinlikler
135 Data
Y
unanistan’ın, mitoloji, tarih, kültür ve eşsiz doğal güzelliğe sahip büyülü bir destinasyon olduğu bilinen bir gerçektir. Lesvos ise bütün bu ‘erdemleri’ öyle bir şekilde bir arada barındırır ki, ziyaretçi kendisini yakın ve tanıdık bir yerde, yola nereden çıkmış olursa olsun, buraya gelince ‘kendisini evinde gibi’ hisseder. Hele bu ziyaretçi komşu ise, zaten yurdu tanıyordur ve buraya ulaşması kolaydır, dolayısıyla yurt ve insanlarıyla kolayca kalıcı bir dostluk kurabilir. Lesvos’un ‘Empros’ gazetesi, basıldığı bütün yıllar boyunca Türk ve Yunan halkı arasındaki dostluğa tutarlı ve tutkulu bir şekilde hizmet etmiş bir gazete olarak, bu özel baskıyı sunma mutluluğuna sahiptir. Böylece, karşı yakadaki yüksek sayıdaki dosta Yunanistan’ın en karakteristik ve belki de en güzel adasını tanıma olanağını vermektedir.
Yayımcı Manolis Manolas
Lesvos Turizm Rehberi 2008 5
M
emleketimizin turistik kalkınmasında klasik bir değer olan Lesvos adası hakkındaki bu baskının önsözünü yazmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum. Başarılı bir şekilde gerçekleşen Atina Olimpiyat Oyunları Yunanistan’ı dünya turizm sıralamasında en üst sıralardan birine yerleştirmiştir; bu durum, sürekli çoğalan uluslararası rekabet ortamında son derece önemli bir gelişmedir. Yunanistan, geleneksel ‘güneş ve deniz’ modelini aşan yeni bir estetik ve imaj edinmiş olarak, turizm ürününün duyurulması, tanıtımı, zenginleştirilmesi ve güçlenmesi açısından son derece yaratıcı bir dönem yaşamaktadır. Bu kapsamda, Yunan turizmi, Yunan ekonomisinin en dinamik sektörlerinden biri olarak, aynı zamanda halklar arasında bir iletişim köprüsü görevini de görmektedir. Bu doğrultuda, Lesvos adası, geleneği ve mimarisi aracılığıyla tanıtmayı başardığı, eşsiz doğal güzelliklere sahip bir bölge olarak, uzun yıllardır Yunanistan’ın turistik kalkınmasında kendi başrolünü oynamaktadır. Lesvos, özellikle Kuzeydoğu Ege bölgesinde, önemli bir turizm çekim merkezi olarak, Yunanlılarla Türkler için bir buluşma noktasıdır; iki halk arasında gerçek iletişim, karşılıklı anlayış ve işbirliği köprüleri kurarak, bizi biraraya getiren şeylerin bizi ayıran şeylerden çok daha fazla olduğunu kanıtlamaktadır. Uluslararası turizm düzeyinde şekillenen yeni çağda, Ege adaları Yunan turizm ürününün öncüsü olmaya devam edebilirler. Bu doğrultuda, elinizdeki baskı gerçekten övgüye layıktır, zira adalarımızın turizm kapasitesini en iyi şekilde tanıtmaktadır.
Aris Spiliotopoulos Turizm Kalkınma Bakanı
Lesvos Turizm Rehberi 2008 7
Lesvos Turizm Rehberi- Life style Empros Gazetsi imzasıyla
Genel Yayın Yönetmeni: Manolis Manolas Yazi İşleri-Tasarım: Efi Galoutsi Hatzihristou- Panayotis Miritzis Çeviri-Düzeltme: Berin Myisli- Suat Çolak Art Director: Hristos Paraskevaidis Satış Bölümü Sorumlusu: Anastasia Bamboula Reklam Bölümü: Maria Kordera, Popi Psarianou
Baskı: Epikinonia Lesvou A.E. Harita: Epikinonia Lesvou A.E.
«Empros» Gazetesi Kara Tepe, 81100 Midilli Tel : (0030) 22510 41619 Faks: (0030) 22510 27300
e-mail: info@emprosnet.gr Web: http:// www.emprosnet.gr « Lesvos Guide Life Style 2008» Yayın Yayın Yönetmeninin yazılı izni olmadan, « Lesvos Guide Life Style 2008» materyalinin bir kısmı veya tamamının yeniden yayınlanması, reprodüksiyonu, kopyalanması ve genel olarak herhangi bir şekilde ve herhangi bir araçla nakli yasaktır. Bedava Dağıtım
8 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Lesvos adasına Hoş geldiniz! Ünlü bir medeniyetler kavşağında bulunuyorsunuz, doğanın yeşil ile sonsuz mavinin tonlarıyla harikalar yarattığı bir yerde.
Lesvos adası
M
Midilli sahili
idilli’nin ‘hot spot’larından Ayasos’un kaldırımlarına, otantik Megalohori, ayak basılmamış Buro, tenha ve sosyetik sahiller, ‘low profile’ köyler ve aynı zamanda büyük yiğit köylere kadar, Lesvos’u adım adım gezdik ve sizin için en sihirli ‘high light’ları seçtik. Böylece, modanın son kelimesi olan yerlerin, her destinasyonun nefes kesici profilinin, eşsiz güzergahların, misafirperver sakinlerin, gizli köşelerinΠηγή - Κώμη - Ταύρος - Αγ. Χαράλαμπος - Δεντρέλλι - Κώμηa birlikte hiçbir zaman olmadığı kadar şimdi görmenize değer olan yeni tazrların tadını maksimum seviyede çıkarabilirsiniz! Ada kendine has eşsiz bir şekilde, Akdeniz manzaraları ile seçkin yemek kültürünü ve aynı zamanda geleneksel asalet ile kosmopolit life style’ı bir arada sergilemektedir. Avrupa’nın en çok güneş alan adası olarak, ender rastlanan manzara çeşitliliği ve tartışılmaz doğal güzelliği ile, Kuzeydoğu Ege’ye bir yelpaze gibi açılan parlak bir ada-
10 Lesvos Turizm Rehberi 2008
dır. Midilli – adanın başkentinin adıdır, ancak bazıları bütün adayı da böyle bilir – doğa tarafından mavi ve turkuvaz denizlerle, egzotik kumsallarla, aynı zamanda kayalar, çakıl taşları veya yosunlarla zenginleştirilmiştir. Denizden yaklaştığınız esnada şehrin en güzel yönü gözleriniz önüne serilir ve sabahın hafif puslu havasında, liman, Agios Therapon kilisesinin kümbeti, rıhtımın kemerli neoklasik binaları, Kuzey Avrupa mimarisinden etkilenmiş olan sivri çatılar, Metropolis’in çan kulesi, sağ taraftaki kale ve antik tiyatrosu ile Agia Kyriaki tepesi sizleri karşılar. Midilli’ye hoş geldiniz!
Keşfedin
Teklifler bolluğu içinden, bütün düzeylerde büyüğün genişliği ile küçüğün çekiciliğini bir arada yaşayacaksınız; manzarada, tarihte, gelenekte, mimaride, gastronomide, günümüz yaşam tarzında... Lesvos verdiği sözü tutar!!! Çağdaş insan eli ve zamanın dokunmamış köyleri, başka bir çağın romantizminin ko-
Lesvos adası
Molivos çarşısı
kusunu yayarak, mağrur duruşlarıyla misafiri hayran bırakır. Birçok deniz kenarı veya dağlık belde, maalesef yok olmak üzere olan bir yaşam kalitesine gönderme yaparlar. Keşfe müsait olan Midilli adası, hiç beklemeyeceğiniz bir anda, size görkemini gösterir. Burada cennet romantik bir manzaranın önünde bitmez. Çünkü herşeyin arkasında, Doğu ile Batı aromasını bir arada sunan tarih ile aynı gizli ama aynı zamanda bariz olan bir asalet vardır. Adanın çok şekilliliği kendini her çeşit güzelliği ile ifade eder. Bu güzel memleket tarihi zenginlik, sayızı paleontolojik bulgular ve fosiller ile ender rastlanan bitki örtüsü, fauna ve dünyaca meşhur su hazinelerine sahiptir.
Manzara değişimleri o kadar sarsıcı ki - ormanlar, fundalıklar, kaynaklar, işlenmiş araziler, kestane ve zeytin ağaçları ormanları, terk edilmiş su değirmenleri, otantik tahta köprücükler, keşfedilmemiş mağaralar ve onların tam yanında, ıssız kır kiliseleri, etkileyici manastırlar, Roma sarnıçları, içdeniz gibi sakin körfezler ve kristal gibi sulara sahip eşsiz sahiller insanın nefesini kesiyor. Uçsuz bucaksız kumsallar ve yazın en sıcak günlerinde bile kalabalık olmayan, rüzgarsız otantik sahiller, rahat güneşlenme, tenis oyunları, yoga, ve eşsiz gün batımları için idealdir. Mükemmel kanyonlarda veya nehir kenarları ile gölgeli patikalarda doğa yürüyüşlerini asla kaçırmayın ve sizi kaldırımlı köyler, dar sokaklar ve harika taştan evlerde yapacağınız yürüyüşlerden dinlendirecek olan Kaçırmayın... Venedik kuleleri ve bahçeler ile bostanlar- adanın sıcak kaynaklarında yüzmeyi mudan geçen yolların yanında görkemli bir şe- hakkak deneyin. kilde duran, başka çağların terk edilmiş anıtları, misafirin hafizasına silinmeyecek şe- Ada insanları kilde mükemmel bir intermedya gibi çizi- Yaklaşık her köyün kendi özellikleri, kültürü ve yerli dili olduğu halde, Midilli adasının lirler.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 11
Lesvos adası Plomari
bütün sakinleri nazik, misafirpever olup, sanata ve edebiyata yatkındırlar. Manzaranın karmaşıklığı, kozmopolitik zerafetiyle bilinen insanların çok yönlülüğünün en sıcak savunucusudur. Turistik açıdan gelişmiş, deniz kenarındaki yerlerde, kozmopolit atmosfere hayran kalacaksınız, iç kısımlarda ise esen orijinallik ve geleneksellik rüzgarı sizi hayretlere düşürecektir. Şehir kültüründe İzmir bölgesinden ve aynı zamanda kuzeyden gelen etkileri fark edeceksiniz, zira Kuzey ülkelerinde birçok Lesvoslu büyük işler başarmış ve adaya büyük yardımlarda bulunmuşlardır.
Adayı belli bir tarzda gezmenin yöntemi
Hiç yorulmadan adanın nadir güzelliklerini tatmak üzere, hayali olarak adayı ve konaklamanızı bölmek harika bir fikir olur. Bugüne kadar ada all inclusive turizmi uzak tutmayı başarmıştır ve ziyaretçi açısından ek-
12 Lesvos Turizm Rehberi 2008
siklik çekmemesine rağmen, hiç bozulmamış şekilde olmaya ve “gizli hazineler” sunmaya devam eder. Hem şehirde hem en gözde turiztik noktalarda, bütün ceplere uygun olan konaklama yerleri ve küçük veya orta büyüklükteki odalar, hatta zevkle yapılmış oteller ve atmosferik pansyonlara dönüştürülmüş, yıl boyunca mükemmel misafirperverlik sunan eski konaklar bulabilirsiniz. İyi bir fikir tatilinizin ilk günlerinde Midilli’de kalmaktır; sonra birkaç gününüzü Molivos, Petra veya Anaksos’ta geçirmek, daha sonra Kalloni veya Plomari’yi ziyaret etmek ve adayla tanışma faslını tamamlamak üzere, Eresos veya Sigri’de konaklamaktır. Adanın uygun altyapıya sahip olan belirli noktalarını daima başlangıç noktası olarak belirleyerek, çevredeki görülmeye değer yerlerin manzara ve güzelliklerini stres ve sıkıntı yaşamadan, keşfedip tadını çıkarabilirsiniz. Çamlarla veya zeytinliklerle dolu olan iç kısımlar, mountain bike ve trekking yapmaya uygundur.
Tarihin izlerinde Zaman, yolculuğu boyunca olağanüstü önem taşıyan anıtlar ve birçok ortaçağ manastırı, kulesi ve kilisesi bırakmıştır. Bunlar sizi unutulmaz bir deneyime sürükleyecektir.
Tarih
A
Midilli Kalesi
danın kargaşalı tarihinin izleri silinmemiş, zamandan bağımsız olarak durmakta ve hatıralar, kaleler ve fetihler hakkında bir fikir vermektedir.
Midilli Kalesi
Görünen ve kılavuz istemeyen hisar anıtları içinden, zamana yolculuk ve adanın geçmişini keşfetmeye bir davet. Hisarın şehrin yaşamı ve korunmasındaki Bizans’tan günümüze kadar oynadığı rolü tanımak için yaklaşın. Midilli hisarı, şehrin kuzey ve güney limanı arasında olan bir yarımadanın en yüksek noktasında, küçük bir tepeye kurulmuştur ve Doğu Akdeniz’in en büyük ve en güçlü hisarı olarak nitelendirilmektedir. Antik dönem ve Bizans yıllarında bu yarımada bir adaymış, zira burayı Lesvos’un geri kalan kısmıyla Evripos halıcı ayırmaktaymış. Evripos aşağı yukarı bugünkü Ermou caddesinin bulunduğu yerdeymiş ve kuzey ile güney limanlarını birbirine bağlarmış. İnsan müdahalesi ile toprak yığıkları halıcı yok etmiş, adayı da yarımadaya dönüştürmüş. Bizans yıllarında oluşan ilk şeklinin, antik akropol üzerine kurulduğu düşünülmektedir. Hisara ilk önemli müdahaleler 1373 yılında, adayı fetheden Gateluzolardan, özel olarak da Frangiskos Gateluzos tarafından yapılmıştır. Başka değişiklik ve ilaveler takip etmiştir, bunların en önemlisi ise 1677 yılında Osmanlılar tarafından yapılan olmuştur. Osmanlılar sayesinde kuzeydeki en alt bö-
14 Lesvos Turizm Rehberi 2008
lümünün inşası gerçekleştirilmiştir. İinşaat malzemesi olarak, Midilli antik tiyatrosu gibi, o zamanlada gerilemiş olan eski yapıtların parçaları kullanılmıştır. 1912 yılında Tüklerin ayrılmasından sonra, hisar kışla olarak kullanılmıştır. 1912 yılından sonra, yeni mülteci binaları inşa etme amacıyla mantıksız bir şekilde inşaat malzemesi kullanımı, hisarın kademeli olarak bozulmasına yol açmıştır. Morfolojik açısından, aşağıdaki bölümlerden oluşmaktadır: Akropol (Yukarı Hisar): tepenin güney ve en yüksek noktasında olan hisardır. Esas Bahçe (Orta Hisar): en büyük kısmı Genovalı Gateluzziler tarafından inşa edilmiştir. Alt Bahçe (Aşağı Hisar): Kuzeybatı kısmında olan ve Osmanlı döneminde yapıldığı tahmin edilen hisardır. Hisarı ziyaret edenlerin göreceği en önemli anıtlar şunlardır; Gateluzzilerin ev sembolünün yer aldığı taş ve Bizanslıların kartalı ile Bizans Paleologos ailesinin 4 ‘B’ işaretini taşıyan, ‘Kraliçe Hisarı’ olarak da bilinen merkezi batı kulesi, Kule Cami, ‘Orta Kapı’ Osmanlı Kapısı, Barut Deposu, Tekke, Osmanlı Medresesi, Hamam, Çeşme ve Havuz. Kalenin içinde Kanada Arkeolojik Enstitüsü tarafından arkeolojik kazılar gerçekleştirilmiştir. Antik ve klasik dönem binaları ile ortaçağ kalıntıları bulunmuştur. Orta Hisarda, Osmanlı döneminden, Medrese, Hamam, hastane ile hapishane, çeşme ve çok ilginç olan havuz gibi birçok yapı mevcuttur. 2000’dan itibaren Orta Kapı (Orta – Batı Ka-
Tarih
Midilli Antik Tiyatrosu
Midilli’nin kuzeyindeki tepede, göçmenler beldesine yakın olan, hisarın karşısındaki çamlık bir alanda görkemli Antik Tiyatro vardır. Hellenistik yıllarında inşa edilmiş, Romalılar tarafından tamir edilmiş, bugün ise son Roma döneminden olduğu tahmin edilen son inşaat aşaması hâlâ durmaktadır. 1950’li yıllarda yapılan kazılar esnasında daire şeklinde olan orkestra yeri ve yapılan hesapla-
malara göre, 10.000 seyirci alabilen tiyatronun nal şeklindeki oyuk kısmı keşfedilmiştir. Orkestranın yeri daire şeklinde olup, yaklaşık 24,20m çapındadır. Orkestra, tamamen harap olmuş olan oyuktan, üzerinde mermer olan bir duvarla ayrılmaktadır, sahne ise üçe bölünmektedir. Orta bölünde suların akması için inşa edilen lağım oyuğu bulunmuştur. Orkestranın batısında oyuğun kayasına kazılmış iki oda vardır. M.Ö. 62’de Komutan Pompeus Midilli adasını ziyaret ettiğinde, o kadar çok hayran kalmış ki, tiyatro planının kopyalanmasını emretmiş ve birkaç yıl sonra tıpatıp aynısını Roma’da yaptırmıştı. Tiyatronun akustiği Epidavros’taki antik tiyatronun akustiği ile aynı değerdedir.
Ada’da M.Ö. 3000 yılından beri insanlar yaşamaktadır. Omiros’a göre, Truva savaşı esnasında adaya Akalar tarafından birçok saldırı olmuştur. M.Ö. 10uncu yüzılda buraya Eoller yerleşmiştir. M.Ö. 7nci ve 6ncı yüzyıllarda Arkaik Dönemde, Pittakos döneminde Lesvos ve başşehri olan Midilli önemli ticaret ve kültür merkezi olmuştur. M.Ö. 527-479 yıllarında ada Perslere geçmiştir. Atina İttifakı üyesi olmuştur. Makedonlar, Ptolemeler, Pontus kralı Mitridatis (m.ö. 88-79) ve Romalılar tarafından ele geçirilmiştir.
Bizans Döneminde Slavlar, Sarakuslar ve Katalanların saldırılarına maruz kalmıştır. İstanbul’daki Latin İmparatorluğu’nun parçası oluşmuştur (1204-1247). 1354 yılında Bizans İmparatoru Mihail Paleologos tarafından Genovalılara teslim edilmiştir (1261’de Bizans İmparatorluğunun yeniden ayağa kaldırılması çalışmalarına Franklar’ın verdiği yardıma karşılık olarak). M.S. 1462’d Osmanlılar tarafından fethedilmiştir. M.S. 1912’de Yunan Devletine ihlak edilmiştir. On yıl sonra, 1922’de nüfus mübadelesi anlaşması sonrası, ada Yunan göçmenlerle dolmuştur.
pısı) ile Havuzun restorasyon çalışmaları başlamıştır, kısa süre önce ise anıtın dış kısmının şekillenmesi başlamıştır. Son yıllarda Hisar bölgesinde, yaz dönemi kültür faaliyetleri için alan mevcuttur.
Midilli Antik Tiyatrosu
Lesvos Turizm Rehberi 2008 15
Tarih
Şehirdeki Müzeler Midilli Arkeoloji Müzesi
Eski bina: Arg.Eftalioti 7, Midilli Tel.: +30 22510 22081 Υeni bina: 8is Νoemvriou, Midilli Tel.: +30 22510 40223 Arkeoloji müzesi iki binada barınmaktadır. Eski bina kabartmalı dekora sahip olan bir konak ve malikanedir. Başlı başına, 20. yüzyılın başlarındaki seçmecilik mimarisinin iyi bir örneğini teşkil eder. Orada, meşhur prehistorik Termi beldesinde yapılan kazıların bulguları, aynı zamanda da meşhur Eolik tapınakları parçası olan sütun başları sergilenmektedir. Yeni arkeoloji müzesinin modern binası müzeciliğin uluslararası standartlarına uymaktadır. Orada özellikle Roma dönemi Lesvos’u sergilenmektedir. Sergilenenler arasında, Menandros’un evindekekiler gibi mozaikler, duvar resimleri, heykeller, adaklar ve mezar üstü heykelleri vb. yer almaktadır.
Teofilos müzesi
Varia, Midilli Telefon numarası 22510 41664 Midilli’nin banliyösü Varia’da, yemyeşil bir zeytin alanı içinde, 1965 yılından beri Lesvoslu ünlü halk ressamı Teofilos’un resimleri sergilenir.
Hot spots
Adada 3000 yılı aşkın zamandır aynı Eol dili konuşulmaktadır. “Midilli Sahili”, yani adanın karşısındaki Mikrasya sahili de Midilli’ye de aitti. Adanın altın yüzyılı kesinlikle, sorunlu ve dalgalı 6ncı yüzyılıydı. Alkeos ile Sapfo adanın uzun yıllar süren müzik-şiir geleneğinin sürdürenleridir. Onlardan önce Mitimnalı Arion, Tragodia ve hicivli drama’ya yol açan ditiramvosu yeniden şekillendirmesi konusunda mitolojik
16 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Midilli’li ressam Vanıo’nun eserlerinden
Çağdaş sanat müzesi
Elefteriadis – Teriand Kütüphanesi Varia’da, Teofilos müzesinin bulunduğu çiftliktedir. Toplam 20 odasının 16’sında sanat eleştirmeni ve yayıncı Elefteriadis- Teriand’ın, Picasso, Sangal, Lorens, Villion, Leze, Matis gibi ünlü ressamların resimlerinin yer aldığı 29 kitabı sunulmaktadır. Her salonda, her kitabı bir vitrinde orijinal haliyle saklanmaktadır, duvarlarda ise kitaplarının çoğu resim ve sayfaları ile aynı derecede ünlü ve öndegelen Yunan ressam Tsarouhis’in eserleri sergilenmektedir.
Bizans Kilise Müzesi
1978’den beri şehir merkezindeki Agios Terapontas kilisesinin girişinin tam karşısında olan özel bir yerde faaliyet göstermektedir. Sergilenen eşyalar arasında yedi yüzyıldan uzun bir süreyi kapsayan ve en eskilerinin 13üncü yüzyıldan başladığı tahmin edilen taşınır ikonlar kolleksiyonu da vardır.
bir ün kazanmıştı. 1355’te Lesvos İmparator 5inci İoannis Paleologos tarafından Genovalı Frangisk Gateluzzo’ya teslim edilmiştir. 1462’de II. Fâtih Sultan Mehmet tarafından fethedildiği yıla kadar Gateluzzi hükümdarlığı altındaydı. Bugünkü şeklini 1373 yılında alan Midilli Kalesi Gateluzzi döneminden kalmadır; Lesvosluların bütün kelimelerde kullandıkları ‘-elli’ eki de aynı şekilde.
Life style yaşam tarzına karşı gelenek Panayırlar, at yarışları, eğlence ve danslar.
Gelenek
L
Mandamado köyünde bir çeşme
esvos’un geleneklerinin korunmasını, coğrafi izolasyon, toplumsal yapı ve tarihlerinden dolayı, yıllarca geleneklerini bozulmadan muhafaza eden, harika deniz kenarı köyleri ile dağlık köylerine borçludur. Sayısız ve meşhur panayırlarından bazıları şunlardır; 24 Temmuz’da Sigri köyündeki sokaklarda ateşler yakıp, yanan sopaların üstünden atlayarak kutlanan Αziz İoannis Klidonas panayırı. Aya Paraskevi’de Haziran ayının son haftasonu veya Temmuz’un ilk haftasonu kutlanan Boğa panayırı. Boğa kurbanı etkileyici olarak değerlendirilmektedir ve hıristiyanlık öncesi kurbanların kalıntısıdır. Bu adetın kökleri 17nci yüzyıla uzanmaktadır. Panayır esnasında at yarışmaları düzenlenmekte ve büyük kazanlada haşlanan, “kiskeki” (keşkek) olarak anılan, buğdaylı et yemeği pişirilerek ibadet edenlere dağıtılmaktadır. Mandamado’da Mirofores Pazarında kutlanan Taksiarhis panayırı. Panayır boyunca boğa kurban edilir, “kiskeki” (keşkek) pişi-
18 Lesvos Turizm Rehberi 2008
rilir ve ibadet ile geceleme takip eder. Ayasos ve Petra’da 15 Ağustos’ta kutlanan Meryem Ana panayırı. Ayasos’a yüksek sayıda ibadet eden gelir ve kilisenin avlusunda sabahlarlar.
Adadaki kültürel etkinlikler
Lesvos Ticaret Odası, Yeni Cami ve Devlet tiyatrosu salonu vs. her yıl mükemmel resim sergileri düzenlenmektedir. Şehir hisarı, Midilli veya Molivos belediye sahasında ünlü sanatçılardan oluşan Rock, Jazz, hatta Yunan müziği konserleri düzenlenmektedir. “Agia Sion” ve “Paralos” tarafından düzenlenen yerli, geleneksel müzik koroları konserleri. Ayasos Okuma Odası orkestrası ve Belediyenin çeşitli köylerde olan dans bölümleri. Ayrıca, “Georgiadis” malikanesinde (Astegoi, DEPTAM Tiyatro Atölyesi, FOM Theofilos gibi) birçok yerli tiyatro ekibi tarafından oynanan tiyatro oyunları, Karagöz oyunları vb. Kagiannos ve Agia Marina sokaklarında, uygun güne denk gelirseniz, Solonas Lekkas’ın halk grubuna katıldığını ve önde gelen kişi-
Gelenek
Taksiarhis ayakkabıları
lerce eşlik edildiğini görürsünüz. Yerli usta Nikos Tsirigotis’ın idaresi altında yapılan müzikli oyunlar eşsiz olarak değerlendirilmektedir.
Mantamado’daki Taksiarhis
larca eski baskı kitaptan oluşan, kaydeğer bir tarih kütüphanesi mevcuttur. Müze’de pahalı mitropolit çubuklar, altın iple örülü kıyafetler ve kutsal emanetler gibi hayranlık uyandıran, değerli tahiri sanat eşyaları sergilenmektedir.
İlk kilise 18. yüzyılında inşa edilmiş, 1879’de Limonas Manastırı ise temelden restore edilmiştir. Arşanjel’in Uzun ve görkemli Limonas Manastırı Les(Baş Meleği’nin) ikonu kabartmalıdır ve geleneğe uygun olarak, çamur ve kandan ya- vos’un en geniş alana sahip manastırıdır. Kuruluş yılı olan 1526’dan beri zahitlik ve tapıpılmıştır. nak yeri, hatta dinamik bir sistemli eğitim merkezi olmuştur. Manastırın içini süsleyen, Pitari manastırı 16ncı-17nci yüzyıllara ait olduğu düşünülen (Eresos Pamegisti Taksiarhes manastırı) duvar resimleri kaydadeğer bir yere sahiptir. Manastırın inşası ile ilgili iki değişik versiyon Meşhur “Leimoniada” Okulu’nda Milli Yunan vardır; Birincisine göre, Osmanlı İmpara- tarihi öğretmenlerinden olan, sahip olduğu torluğu sırasında yeniden inşa edilen bir bi- geniş bilgiler sayesinde tanınan Pahomios Ruzans manastırıdır. İkincisine göre ise 16ncı sanos eğitim vermiştir. Bizans ve Bizans yüzyılda yapılmıştır. sonrası dönemlere ait el yazmaları ve ikonlar, baskılar, kutsal giysiler, ayin eşyaları, İpsilos Manatsırı kutsal kalıntılar ve halk kültürü eşyaları gibi (Agios İoannis Teologos manastırı) çok önemli bir hazine serisi, burayı Ege’nin Sigri’ye giden yol üzerindeki Ordimnos da- en zengin manastırları arasına dahil etmekğının tepesinde bulunmaktadır. Manastırın tedir. Kütüphanesi ise yaklaşık 5.000 adet ki1535’den 1845’e kadarki dönemi kapsayan on- taba sahiptir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 19
Gelenek Midilli
‘Klopedi Taksiarhis Mülkiyeti’ (Agia Paraskevi’de)
18inci yüzyılın sonuna kadar), bu bölgeden yaklaşık bir saat uzakta, Halaka dağının tepesinde bulunan Kreokopos Taksiarhes erkek manastırı’nın bir parçasını teşkil etmekteydi. Manastırın ana bölümü ahşap çatılı bazilika tarzında yapılmıştır, küçük boyutlardadır ve 16ncı yüzyılda yapıldığı tahmin edilen kaydadeğer duvar yazılarına sahiptir.
Manastır 16ncı yüzyılda, Agios İgnatios Agallianos tarafından kurulmuştur ve bugüne kadar Leimonos Manastırı mülkiyetindedir. Agia Paraskevi’nin 4km kuzeybatında, Klopedi kilisesi arkeolojik alanına çok yakın bir mevkiide bulunmaktadır. Kilisenin merkezi alanı Mihail ile Gavriil Arşanjel’lerine (başmeleklerine) atanmış olup, her yıl 7 Eylül’de kutlaması yapılmaktadır. Manastırın giri- Adanın mimarisi Aşağıdaki türlere ayrılmaktadır; şindeki, 1776 yılına ait mermer yazılı iki musluklu çeşme ilgi çekicidir. Manastır yıl bo- Kiremitli, bacalı, taştan yapılan kırsal alan evyunca her gün güneşin doğuşundan batımına leri. İki veya üç katlı, ve “şahnışlı”(genellikle kadar ziyaret edilebilmekte ve ücretsiz ko‘bağdati’ tekniğiyle yapılan ahşap uzantı) kinaklama imkanlarına sahiptir. remit çatılı, taştan evler. Zeytin hasatı döneminde yazlık ev veya baPerivoli Manastırı Perivoli Manastırı, Kalloni-Antissa kasaba yo- rınak olarak kullanılan, zengin sınıfına ait lunda, Antissa’nın biraz öncesinde olan Vul- kule veya hisarlar. Provingen, Bavarya ve neoklasik mimari garis ırmağının ağzıda olan bir ayrım noktasında bulunmaktadır. Son yıllarda terk ritminde yapılan burjuva sınıfı malikaneleedilmiş olan Manastır, Meryem Ana Girişi’ne ri. Geçen yüzyılda şehirlere hakim olan seçadanmış olan bir kadın manastırıdır. Geç- mecilik mimarisinin mükemmel örneklerimişte (en az 16ncı yüzyılın başlangıcından dir. Bu evlerin tavan arası, memer dekoras-
20 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Gelenek
Küçük kilise
yonu, mermer merdivenleri, resimli tavanları, duvar yazıları, taş döşemeleri, havuzları, ferforje parmaklıkları ve furuşları, sanatsal yönü güçlü demir yapıları, hatta heycelcikleri mevcuttu. Bu yapıtlar (Tschiller’in öğrencileri olan) mimar Argiris Adalis ve İgnatios Vafiadis tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Bu tür yapılara hem şehirde - Kioski, Surada – hem birçok köyde (Molivos, Petra, Moria, Plomari vs) rastlamak mümkündür. Adanın tabiyatı mimari geleneğin “sarsıntıları” ile özdeştirilmektedir. Geçmiz çağ malikanelerinin görkeminin, geleneksel beldeler, Osmanlı dönemi kuleleri, neoklasik ve modern binalarla uyum içinde birarada var olduklarını göreceksiniz. Bu evlerin çoğu adadaki burjuva sınıfının yazlık evleriydi. Bazılarında tavan ve duvarlarda Litra’nın öğrencisi Akrotiri’li Vasilios İtakisios, Maleas vb.gibi yerli ressamların resim motifleri vardır. Bu malikanelerin inşasında kullanılan taş çoğu kez, Ayvalık körfezinin girişinde bulunan Sarmısak taş ocağından getirilmekteydi.
Ayrıca, evlerin birçoğu, Mystegna’nın meşhur taşı olan İgnimbrit ile inşa edilmiştir. Adadaki sanayi binaları da (tabakhaneler, sabun ve zeytin yağı atölyeleri vs.) etkileyicidir. Bunların birçoğu restore edilmiş olup, kültür veya edebiyat merkezleri olarak kullanılmaktadır (örneğin Mantamado, Agia Paraskevi, Polihnitos, Plomari’dekiler gibi). Çimento ve aluminyum kasırgasının getirdiği kaçınılmaz ‘tahrip’ iyi ki bu güzel memleketin klasik güzelliğini gölgelemeyi başaramamıştır; her şeye rağmen etkileyicidir. Mimarinin diğer unsurları şöyledir: Antik yıllardan beri tanınmış olan “Lesvos yapısı”. Molivos’un merkezdi yolunda yapılan kazılarda mükemmel bir örnek görebilirsiniz. Genellikle ovalarda bulunan “kules” isimli yazlık evler. Zeytinlerin toplanması ve araçların depolanmasına hizmet veren, genelde zeytinliklerin içine inşa edilen “Damia” adındaki küçük tarım depoları. Harika mimarinin başka bir unsuru, yerli lehçede “doşimedes” denilen kaldırımlar.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 21
Gelenek Midilli’de bir yalı
Görülmesi gerekenler
Adanın değişik yerlerinde kutlanan Papalina şöleni. Plomari’da kutlanan, UNESCO Yunan Milli Komisyonu himayesi altında gerçekleştirilen, Lesvos geleneksel mezeleri ve ürünleri ile Uzo şöleni. Lisvori’de anason şöleni.
Ayrıca
Panagiouda’da kutlanan balıkçılar şöleni. Kalloni stadyumunda yapılan konserler. Keramia’da “Althea” derneği tarafından düzenlenen etkinlikler. Vasilika Belediyesinin kültürel etkinlikleri ve Stavros derneğinin eşsiz halk gösterileri. Ayos Ermolaos Paleokipos Geras’ta yapılan canlı müzik ve dansları eşliğinde, dini ve
22 Lesvos Turizm Rehberi 2008
bayram gösterleri Perama’daki Agios Panteleimonas dini panayırı; liman iskelesinde Kargılı adet eşliğinde. Mantamado Kültür Merkezinde’da tiyatro gösterileri. Lafiona’daki Agia Paraskevi panayırı ve Anaksos’ta kutlanan Agios Panteleimon panayırı. Termi sahilindeki geleneksel değirmende köyün kültür derneğince düzenlenen seramik vs. sergileri. Adanın en uzak sahillerinde (Parakila, Gavatha, vs), Tsamakia ve kantinlerde beach partiler. Adanın bir ucundan diğer ucuna kadar uzanan barlarda konuk DJ’ler. Amali’de müzik ve dans gösterileriyle kutlanan Profitis İlias panayırı.
Ada’nın doğası Adanın bitkileri, hayvanları ve kuşları
Doğa
Kalloni Körfezi Su yaşam merkezi
Alternatif turizm için çekim yeridir... Kalloni körfezi kuşları gözlemlemek açısından yurtdışında çok meşhur bir turistik destinasyondur. Körfezle çevrili olan bütün deniz bölgesi ve bütün çevrede gözlemlenen karadaki su yaşam merkezleri kuşlar için oldukça önemli bir ekosistem yaratmaktadır. Buradaki kuşların çok büyük bir çeşitlilik arz ettikleri görülmektedir.
Birdwatching şimdi!
Bütün yıl boyunca kuş izlemek için en önemli bölge şüphesiz Agia Paraskevi’nin Alyki mevkiidir – hatta burada Agia Paraskevi Belediyesi tarafından özel gözlem evi kurulmuştur. Bunun en iyi kanıtı, buraya toplanan sayısız kuş izleyici (birdwatchers) topluluklarıdır. Bu ziyaretçiler Lesvos’a tercihen ilkbaharda gelirler (Nisan ortalarından Mayıs sonlarına kadar). Ziyaretlerinin amacı, kuşların kışı geçirdikleri Afrika’dan, ilkbahar ve yaz dönemlerinden üredada 1.400 çeşidin üzerinde, kendili- mek üzere varacakları Avrupa’ya yaptıkları bağinden yetişen, ‘üstün’ bitki türü ve alt har göçünü izlemektir. türü keşfedilmiştir; Kalloni körfezi ise 130 çeşidin üzerinde kuş barındıran, Yunanistan’ın yegane su yaşamı Türler Bölgeye her yıl yaban kazları, yaban ördekleri, merkezlerinden biridir. Bu zenginlik, diğerlerinin yanısıra, yaşam mer- yaban kuğuları, erodiumlar, alkiyonlar, bakır takezlerinin çeşitliliği, taşların özelliği, insanın uzun vukları, avoketler, leylekler, martılar, küçük vadeli etkisi, Ege sahilleri ile olan yakınlık ve aynı martılar, dalgıçlar, su tavukları, kel horozlar, hatta su merkezinin en güzel ve en ‘etkileyici’ zizamanda, jeolojik açıdan kısa süre önce doğu yaretçileri olarak bilinen pembe flamengolar (!) Ege’den ayrılmış olmasına bağlıdır. akın eder. Botanik biliminin ‘babası’ olan Theofrastos (M.Ö. 372-287) Lesvos’ta doğmuş ve ün kazanmıştır. Adanın florasının o dönemlerden beri ilginç olduğu anlaşılmaktadır. Floranın en ilgi Alternatif turizm revaçta çeken bitkileri, adanın batı tarafına (Anemotia Lesvos’ta alternatif turizm teklifleri çoktur: ile Parakoila arasına), kozalaklı ağaç ormanı ya- Jeep-safari’den (eğer jeep’iniz varsa) uçsuz bukının ekilen sarı gül, pagona, deniz leylağı, tsi- caksız zeytinliklere ve ormanlara, adayı bir kudia, iris, aplofyllo, alyssum ve Olympos da- ucundan diğer ucuna kadar gezmenizi sağlayan patikalar ağında trekking’e ve bütün dünya’dan ğındaki bazı orkide çeşitleridir. bilim adamları bu alanı sevenleri cezbeden Ayrıca, adanın birçok bölümü zeytinlikler, çam, bird watching’e kadar. Ayrıca , en kuzey sahillerde meşe, çam, çınar ve kestane ağaçlarından olubinicilik, balık tutma, wind surfing, tüfekle başan ormanlarla kaplıdır. lık avlama ve aklınıza gelen diğer her şeyi yapHem karada hem denizde yaşayabilen birçok sü- mak mümkündür. Üstelik, tekne sahipleri adarüngen, kuş ve özellikle memeliler ormanları, nın çevresini turlamaktan zevk alacaklardır, zeytinlikleri ve karma ağaç ile çalılıktan oluşan “kaçkınlar” ise Molivos ve Eresos’ta bulunan “Aşbitki örtüsünü doldurur. Bunlardan, sadece ram”ları keşfedebileceklerdir. Burada, çok sayıLesvos’ta yaşayan ve mevcut olan en güzel kü- da kaydadeğer manastır olmasından dolayı, çük memeli olan galia (sincap) dikkat çeker. Ay- dini turizm gelişmektedir. Adanın ünlü şifalı harıca, ada kekliği ‘çukar’ ile siyah leylek ilgi çe- mamlarının yılın bütün mevsimlerinde bir cakicidir. zibe merkezi olduğunu unutmayın.
A
24 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Kozmopolit Lesvos Masalımsı ve eşsiz yolculuklar, yalnızlar veya eşliler, aileler, arkadaşlar, gruplar, entel doğa severler, yürüyüş severler, iflah olmayan geziciler, patikalar kâşifleri, dindârlar için bir adadır. Çok veya sınırlı zaman içindir.
Lesvos’ da life style
K
ültürün bu eşsiz kalitesi turizmin fethettiği yerlerde bile yıpranmamıştır. Lesvos’un en kozmopolit parçası kendi başşehridir. Midilli, otantik güney limanının çevresinde yapılanmış olan, organize bir şehirdir. Çağdaş denizciliğinin gereklerine uyum sağlayan şehir, 19uncu yüzyıldan bugüne, adanın merkezi limanını teşkil eder ve bütün mal nakliye ihtiyaçları ve yolcu taşıma ihtiyaçlarına hizmet etmektedir. Ada’nın kuzey bölümünde bulunan Molivos özellikle Mayıs’tan Ekim’e kadar en zengin turistik profile sahiptir. Plomari, Kalloni, Vatera, Petra, Skala Skamnias, Sigri ve Eresos’un özellikle yaz aylarında kendilerine özgü, ilginç bir turizm alternatifi oluştururlar. Her köyün kendine has bir özelliği vardır. Burada birçok lehçe (yani “yerli dilleri”yle), değişik örf ve adetlere rastlayacaksınız.
Yıl boyunca seyahat
Bir ilk fikir edinmeniz için, en az on gün kalmanız gerekir – unutmayın ki, Girit ve Eğriboz’dan sonra en büyük üçüncü Yunan adasıdır. İster şehirde kalın, ister zamanınızı başka turistik yerler arasında bölüştürün, Lesvos’ta ideal tatil araba gerektirir. Böylece, daha rahat bir şekilde hareket edersiniz, ve aynı zamanda sürükleyici ve ilginç manzara ile birbirini izleyen, birbirine zıt temaların tadını çıkarırsınız. Lesvos’un çok şekilliliği kendini her tür güzellikle ifade etmektedir.
26 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Modern ve geleneksel Life style destinasyonları
Yazları, life style destinasyonları şehir dışında da talep görmektedir. Ünlü Molivos, hatta Eresos’taki Skala’da (Yalı), Petra, Plomari ve Vatera’da. Adanın büyük köyleri son derece canlı ve orijinal, geleneksel bir yaşam tarzına sahiptirler; Ayasos, Polihnitos, Skopelos, Plomari, Loutra, Pamfila, Thermi, Mantamados, Molivos, Petra, Agia Paraskevi, Kalloni, Antissa, Eresos ve Mesotopos’un sizi etkileyeceği kesindir, çünkü sizleri nostaljik bir şekilde geçmişe, başka çağlara götüreceklerdir. Diğer yandan, Panagiouda, Skala Skamnias, Perama, Skala Polihnitou, Skala Kallonis, Gavathas ve Sigri gibi geleneksel balıkçı köyleri, limanların yanında veya küçük otantik sahillerinde olan asılı güneşlenen ahtapotları ve dışarıya atılan masaları ile gastronomik ‘biz de varız’ demektedir.
Yazın En iyilerine gideriz
Sahil sporları, romantik sahil kenarları, sakin limanlar, cult kahvehanelere ve moda olan yemekhanelere oturmak, çılgın clubbing ve bol bol meze oyunu. Eğer sizin için yaz kelimesi her çeşit eğlence anlamına geliyorsa, sizleri adanın en düzenli sahillerinde- Midilli’deki Tsamakia plajı , Molivos, Petra, Anaksos, Sigri, Skala Eresou, Skala Kallonis, Vatera, Agios İsidoros – inanılmaz sahil sporları beklemektedir. Diğer yandan, romantik biriyseniz, sahillerde
Life style
Plomari’de Melinta sahili
sayısız saat geçirebilir, küçük ve sakin körfezlerde ve deniz kenarındaki otantik beldelerde rahatlayabilirsiniz; bunlar Haramida, Agios Ermogenis, Kanoni, Petalidi, Skala Mystegnon, Skala Baltzikiou (Nees Kidonies), Pedi, Tsonia, Kaya, Eftalou, Faneromeni, Nyfida, Melinta, Tarti, Evriaki’dir. Eğer kalabalığı sevmiyorsanız ve beklentileri yüksek olan heyecanlı bir ziyaretçiyseniz, yoldan az kilometre uzakta olan egzotik yerler veya ıssız, keşfedilmemiş sahillerde sakinliğini tadabilirsiniz. Ftelia, Ligonari, Tsilia, Mersinia, Drota, Agios Fokas, Ahladeri, Apothika, Podaras, Hrousos, Tsihlionta, Antik Antissa, Çamur limanı, Büyük ve Küçük Tsihranta, Yeni Liman, Palios, Agios Stefanos. Şehir içinde vakit geçirmek isteyenler için, Varya, Vigla, Neapoli ve hava limanına giden yolda olan Kratigos sahili hızlı bir çözümdür. Bu tür başka yakın gezintiler, denize girmek için ideal olan, Özgürlük heykelinin arkasındaki Blokia’dır - mendireğin dış tarafında. Ayrıca, Tsamakia plajından sonra Apili’de olan sahilin dipsiz suyunda da denize girmek kesinlikle cult’tır, çünkü orada yerlilere rastlarsınız. “Slow movers” için gençlik kafelerine, geleneksel uzo meyhanelerine, modern restoranlara ve bütün gün açık olan şehir barlarına oturmak, hatta gidecek daha da cazip hal alan diğer turistik destinasyonlara gitmek en iyi öneridir. Ağız tadına düşkün olan ziyaretçiler için, çeşitli anasonlu uzolarla bunlara eşlik eden de-
ğişik mezeleri tatmaktan keyifli bir şey olamaz. Tabii, bu iyi dükkanlarda bulacakları muhteşem şaraplar, soğuk biralar ve her tür şarap ve alkollü içecekle türüyle ilgili lezzetlerden mahrum olacakları anlamına gelmez. Tekne sahipleri için, ada eşsiz deneyimler sunar, zira onlara unutamayacakları sayısız ayak basılmayan sahiller, küçük, rüzgârsız limanlar, hatta ıssız, çekici yerler sunar. Mantamados’un karşısındaki Tokmakia adaları, Petra’nın karşısındaki Agios Georgios, Drota ile Melinta arasındaki Krifti Panagia ziyaret edilmesi ve kaçırılmaması gererken yerlerdendir. Jeep ile safari yapmaya bayılanlar, hatta moto-cross fanatikleri için, Lesvos cazibe merkezi teşkil eder, zira sonsuz heyecan verici yolculuk ve kilometrelerce yürüyüş vaad etmektedir. Mayonuzu giyin, gözlük ve şapkanızı takın, terlik veya yürüyüş ayakkabılarınızı giyin ve çekinmeden, kendiniz harika bir yaz macerasına atın. Zaten, yaşayabileceğiniz tek tehlike, Lesvos’un güzelliğine müptela olmaktır!
Bütün mevsimlere hitap eden ada
Şehrin içinde veya dışında, uzakta veya yakında, adada o kadar çok seçenek var ki, asla bıkmazsınız. Midilli halkı bütün yıl boyunca, küçük ama her zaman canlı olan şehirlerinin çevresinde yaşamakta, çalışmakta ve eğlenmektedir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 27
Lesvos’ da life style
Eresos
Eğer adayı yaz haricinde, başka bir mevsimde ziyaret etmek isterseniz, bambaşka bir sahne ile karşı karşıya kalırsınız; İskelenin gençlik yerlerinde üniversite öğrencileri, çarşıda, balık lokantaları ve restoranlarda yerliler; küçük ve insancıl yerlerdeki “hepimiz bir arkadaş grubuyuz” tarzının hakim olduğu ve burayı büyük şehirlerden farklı kılan bir özellik. Son derece canlı olan kalabalık, burada bulunan Aegean Üniversitesi ve Ege Bakanlığı ile bitmek bilmeyen bir canlılık ve sürekli bir ‘gel-git’ alışverişi yaratan saygın işadamı ziyaretçi sayısından kaynaklanmaktadır. Köylerine gelince, turizm dışı sezonlar, sizlere buraları daha iyi tanıma fırsatı verir. Mutlak bir sakinlik içinde, mimari geleneğini keşfedeceksiniz, sakin kaldırımlarda yürüyecek ve insanın doğayla olan gerçek ilişkisini yaşayacaksınız. Kendinizi adanın eşsiz şifalı hamamlarının büyülü atmosferine bırakın, yaşanmamış bir deneyime sürükleneceksiniz. Yaz döneminde, kalabalıktan dolayı, bazı lezzet destinasyonları kesinlikle önerilmemektedir. Dolayısıyla, başka bir dönemde kaçamak yapma fırsatınız olursa, ‘ıssız’, ama inanılmaz çekici Molivos’a kadar gitmeyi ihmal etmeyin. Mutlaka bazı lokantaları açık bulursunuz, limandan önceki ızgaracıda mezelik tuzlanmış küçük balık, enfes kuru fasulye ve çorba bulursunuz, belediye kahvehanesinde
28 Lesvos Turizm Rehberi 2008
ise kahve ile reçel tatlıları vardır. Perama ve biraz ilerideki Marmaro’da, Gera mezeleri, balık ve gerçek yağlı peynir (“Balouhanas”, “Despotis”, “Marmaro”) için uzo meyhanelerinde durmanız gerekir, Ayasos’a giden yol üzerindeki Karini tavernalarında ise, zeytinyağlı yemekler, ızgara çeşitleri, meze veya kahve tadabilirsiniz. Reçel tatlısı için Agios Dimitrios’ta - Rini hanım başköşede bulunur – duraklayın, ayrıca diğer küçük, orijinal, otantik ve misafirperver kahvehanelere de uğrayın. Balık ve yerli özel yemekler için Kountouroudia, Panagiouda, Skala Pamfilon, Thermi sahilini tercih edin veya kışın sıcak bir gününde rüzgâr sizi Skala Mystegnon’a doğru sürüklerse, sahildeki “Cone” isimli sevimli bar ufak tefek mekanında sizi ağırlayacaktır. Burada, insanlıktan ırak ama inanılmaz sakin manzaraya karşı, hoş bir mola vermiş olursunuz. Skala’daki balık tavernalarında taptaze balıklar, mezeler, haşlanmış lahana servisi yapacaklardır. Eğer şanslıysanız belki de yerli, yapılma zorluluğu nedenile nadir bir tatlı olan çökelekli helva bulabilirsiniz. Mutlaka deneyin. Lesvos’un kestane ve kayın ormanlarında, uçsuz bucaksız zeytinliklerinde, manastırlarında, kiliselerinde, dağ ve ovalarında sayısız gezi yapabilirsiniz. Adanın iç kısımlarındaki yegane, unutulmuş, terkedilmiş ve sakin köyler, hayranlığınıza değer.
Şifalı Hamamlar
Lesvos’un şifalı hamamları son derece popülerdir. ‘Zen’ ortamında sakinleyin ve sıcaklığın keyfini çıkarın.
Gera Körfezi’ndeki Therma
(Midilli-Kalloni yolu 10uncu km’sinde) En gözde hamamlardır. Su, iki mermer musluktan, iki ayrı havuza (erkekler ve kadınların) tazyikli bir şekilde akar ve doğal hidromasaj koşulları yaratır. Isısı idealdir, banyo ise zevkli olmaktan da ötedir. Burada yıkananlar yılda 10.000’i aşmaktadır. Maya’nın sihirli ellerinden bir gevşetme masajı muhakkak yapılması gereken şeylerden biridir. Binanın terasında, körfezi panoramik bir şekilde gören, büfe ve lokanta vardır. Sıcaklık: 40ο C
Life style
Hamam
Radyasyon: 1,8 birim Bütün yıl faaliyettedir. Telefon numarası: +30 22510 41503
15 Haziran’dan 15 Kasım’a kadar faaliyet göstermektedir. Telefon numarası: +30 22530 71245
(Mantamados- Midilli caddesi üzerinde 12. km’dedir) Kaynak sodyum klorit – demir tuz kaynağı olarak nitelendirilir. Tesislerde 11 adet kişisel küvet vardır. Suyun derecesi yüksektir ve hamam tesisleri ile hemen hemen kesişen bir alandan çıkar. Kadınsal rahatsızlıklar ve romatizma için tavsiye edilir. Sıcaklık: 46,9ο C Radyasyon: 6,8 birim Temmuz’dan Ekim’e kadar faaliyet göstermektedir. Telefon numarası: +30 22510 71170
Polihnito’nun Vatera’ya doğru çıkışında sıcak kaynak tesislerine giden yolu görürsünüz. Sular, birincil ve ikinci yanardağ görenekli taşlar içinden, birçok kaynaktan çıkar. Bunların ısısı 67 Co ile 92 Cο arasında değişmektedir (duş kısmındaki ısı 42 Co ile 44 Co arasındadır), 15-25 birim MACHE doğal radonyum ışınları ile zenginleştirilmişdir ve Avrupa’nın en sıcak sularından biri olarak değerlendirilmektedir. Klor sodyum içerirler ve Almanya’daki Vizbaden suları ile eş değerdedir. Sağda, sıra sıra alçak binalar vardır, ökaliptuslar arasındaki hamamların, yıllar önce faaliyet gösteren eski havuzlar restore edilmiştir. Eski ve yeni su kanalları vardır. Su serbest bir şekilde sıcak sıcak akar ve yataklarda gelişen yosunlar bulundukları noktaları kırmızıya boyar. Biraz ileride, bir ormanın arkasında, ince uzun yatakhaneleri ve eski havuzlardaki kemerli yapılarıyla, bir binalar kompleksi dikilmektedir. Anlatıma devam ederken, üç kemerli Almyropotamos köprüsüne (günümüze kadar korunan az köprülerden biridir) ve biraz ilerideki, sarımsı ve
Thermi Loutropoli
Eftalou Şifalı Hamamları
(Mitimna’dan 3,5 km uzaklıkta) Eftalou hamamları Yunanistan’da, erkeklerle kadınların birlikte banyo yapmasına izin verilen ender yerlerden biridir. Mayonuzu giyin, sevgilinizi veya yakın arkadaşınızı alın ve kubbeli çatıya sahip olan havuzda sıcak bir duş alın. Sıcaklık: 46ο C Radyasyon 14,7 birim
Polihnito Şifalı Hamamları
Lesvos Turizm Rehberi 2008 29
Lesvos’ da life style
pembe yumuşak taştan yapılmış eski çeçmeye değinmek gerekir. Polihnitos’un sıcak kaynakları Osmanlı döneminde kullanılmaktaydı, 1959 yılından itibaren de iki havuzda faaliyet göstermektedir. Su berrak ve kokusuzdur, asit karbonik klorlar ve kalsiyum ve sodyum sülfat içerir, serbest karbondiyoksit, demir, magnezyum, manganez birleşimleri, oksijen ve iyot ile brom izleri taşır. Rahatlatıcı özelliklerinin yanısıra, aşağıdakilere uygundurlar: kronik romatizma, eklem hastalıkları (dejenere olmuş ve bozulmuş kronik vakalar), kök sinir yangıları, kronik vertebral artrid, lumbago, iskelet sisteminde şekil bozuklukları veya travma sonrası yaralar, ikincil deri hastalıkları, ürik artrit, bölgesel damar hastalıkları, ciğer dışı tüberküloz, üst solunum yolu kronik iltihap hastalıkları, kadınsal iltihap hastalıkları, salpinkste çalışma bozukluğu, dismenore, kadınsal kısırlık ve gastrit, özellikle hazımsızlık, hipotoni ile hipokloridriyak ve mide atonisi.
Lisvori Agios İoannis Şifalı Hamamları
Lisvori’ye doğru giderken yolda bir zeytinliğin arasından geçen bir yol ayrımı görürsünüz. Bu yol sıcak kaynaklara gider. Etrafı ağaçlarla çevrili bir nehir, burada etrafında duvar örülü olan çamurdan sıcak su kabarcıklarıyla birlikte çıkar. Isısı 69 Co derecedir ve radiyum ışınıyla zenginleştirilmiştir. Klor sodyum içerir ve Polihnitos şifalı sularıyla aynı içerik ve göstergelere sahiptirler. İki havuz vardır; bunlardan biri, tam olarak hangi tarihte olduğu bilinmemekle birlikte, Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Ayrıca 20 yatak kapasiteli ve küçük bir kahvehanesi olan restore edilmiş bir misafir evi vardır. Biraz ileride Agios İoannis kilisesi bulunmaktadır.
Midilli Adasındaki Mağaralar
Adada yaklaşık 200 mağara ve on adedin üzerinde henüz araştırılmamış karstik kuyular mevcuttur. Göstergelere göre, neolitik çağda bu mağalardan çoğunun ikamet edildiği ve bugüne kadar tapınak yerleri olarak kullanılmakta olduğu vurgulanmalıdır.
30 Lesvos Turizm Rehberi 2008
En tanınmışların bazıları aşağıdaki gibidir: Alifantes’te, “Mağaras” adlı mevkide olan 120 metre uzunluğundaki mağara. Myhou’da, “Agios Ioannis” veya “Fousa” adlı mevkide olan 90 metre uzunluğundaki mağara. Elektrik Kurumu fabrikasının arkasında, “Patsona” veya “Kokkini Arahni”(Kırmızı Örümcek) adlı mevkide olan 60 metre uzunluğundaki mağara. Taksiarhes (Kayani)’de “Agios Vartholomaios” adındaki 60 metre uzunluğundaki mağara. Ağiasos’ta, “Glastra” veya “Spilio” adlı mevkide olan 45 metre uzunluğundaki mağara. Plomari Belediyesinde, Agios İsidoros’ta olan 40 metre uzunluğundaki mağara. Agia Paraskevi’de bulunan mağara.
Adanın sahilleri
Kumlu, tertemiz sahiller ve kimisi çakıllı, kimisi deniz yosunlu veya kayalıklı sahiller mevcuttur. Bazen sakin, bazen ise eğlenceli bir tatil için buz masmavi sular ve mest edici manzara. Adanın bütün sahilleri ilginizi çeker. En organize olmuş sahiller eğlenceli durumları için bir cazibe merkezi olur. Daha az kalabalık toplayan sahiller, izolasyonu çok yoğun hissetmeksizin, özgünlüğü ve sakinliği sevenler için idealdir, oysa en uzak ve ıssız olan sahiller alternatif turizmi sevenlere ve “beach life style”in doğa ve ilkel olanla birarada olması gerektiğini düşünen sizler için uygundur. Muhakkak, kıyılarda tekne gezisi yaptığınız veya adayı adım adım araştırdığınız taktirde, irili ufaklı daha birçok sahil bulacaksınız. Hepiniz dalganın yanıbaşında, çakılların üstünde, kabartmalı kayalara yakın bir yerde kendinize özel bir yer bulacaksınız.
Çeşmeler
Bütün adada, Osmanlı döneminden kalma, kabartmalı yazıtlar ve süslemelere sahip olan, birçok kamu çeşmesi muhafaza edilmektedir. Bu çeşmelerde durunuz ve gürül gürül akan suları ile susuzluğunuzu gideriniz.
Midilli Adası tabağınızda Lesvos araştırılmamış bir gastronomik cennettir ve sizi tatlara sihirli bir yolculuk etmeniz için bekler.
Damak zevki
M
üthiş sahillerden dağlık köylere kadar, ovalardan deniz kıyısındaki beldelere kadar, Lesvos’un gastronomisi geleneksel açıdan canlı kalır. Adanın her yerinde mükemmel bir taverna, kendi bahçesinden sebze ile zeytin tarlasından zeytinyağı getiren bir yerli üretici bulacaksınız. Lesvos’un mutfağı, köy, şehir ve Mikrasya’nın harika bir karışımını oluşturduğundan dolayı, Akdeniz beslenme tarzını en iyi temsil eden mutfaklardan biri olarak değerlendirilir. Lesvos tat açısından yüksek gelenek ve düşünce tarzına sahiptir. Gastronominin kalbi orada bir yerde atmaktadır; tanınmış ve güzel kokulu tuzlanmış balıklar ve son zamanlarda, iyi bakkal dükkanlarında parafinle kaplanan gravyer tipi peynirlerin yanısıra, tereyağlı peynirler de yeniden yerini almaktadır. Ve lezzet oyunu sonsuz olduğundan, daima yerli uzo eşliğinde, eşsiz lezzete sahip olan yerli yemekler ve tatlılar takip eder. Midilli’nin aşçılık sanatı, üstün ve özgün olduğunu düşünen en önemli yemek uzmanlarını bile büyüleyen, Akdeniz beslenme tarzının araştırılmamış ve çok fazla ele alınmamış bir tarafını göstermektedir. Her ne ka-
Reçeller
Geçen yüzyılın başında, kentsel Middili’nin Belle Epoque döneminde, sosyal davetlerde savoir vivre’in belli kodları mevcuttu. Evridiki Sifnaiou reçellerin saygın Midilli evlerinde bir ‘must’ olduğundan bahsetmektedir. “Otuz kişilik toplantılarda, en az dört değişik tatlının yer aldığı gümüş tepsi çıkardı. Çeşitlilik çok önemliydi, zira sadece bahçıvana bile tek bir çeşit ikram edilmezdi. Kayısı, kiraz, vişne, portakal, turunç, ceviz, incir, ayva, altıntop,sarılmış turunç, küçük domates reçeli”.
32 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Damak zevki
dar adada şefler ve lüks restoranlar mevcut değil ise de, gastronomisinin gerçekten yüksek standartlara ulaşmış olduğu düşünülmektedir. Tavernalarda ve aşevlerinde, Yunanistan’ın başka yerlerinde “turistik” mutfağın işgalinden sonra unutulmuş olan, iyi yapılmış yemekler tadınız. Midilli’liler, bazılarını sadece bu adada bu-
labileceğiniz, enfes özel yemeklerini hazırlamak için, memleketlerinin bütün ürünlerini kullanmaktadır. Şunu unutmayın ki, sırf mutfağı için bu adanın her köşesini ziyaret etmeye deger. Adanın meşhur tavernalarında deniz tarağı, kidonia, pinnes, istiridye, boru ve kalognomes (uygun mevsim ise), ahtapot ve deniz
Hafif, lezzetli ve çok iyi kaliteye sahiptir
Ekstra saf, çok iyi kaliteli, ince
akıcılığa sahip ve hafif kokulu zeytinyağı Küçük, etli ve çok lezzetli midilli zeytinleri Yüksek kaliteli uzo. Bugün, Lesvos’da, çok büyük ve küçük içki imalathanleri seçkin uzo üretirler Gelenksel şekilde ve saf ürünler ile beslenen, özel yerli bir cins davarların sütü ile üretilmiş ada süt ürünleri Parafin ile kaplanmış, yoğun lezzete sahip, yegane Midilli zeytinyağlı peyniri (Şanslıysanız, zeytinyağı içinde olan özgün türünü küçük üreticilerde veya evlerde bulabilirsiniz)
Baharatlı gravyer Muhteşem kalın beyaz peynir Tulum içinde yapılmış tulum peyniri Yegane taze veya kuru lor peyniri Yunanistan’ın en iyilerinden biri olan,
tuzlu kaşar peyniri
Kilden yapılmış kâsede sunulan yoğurt
(grağouda)
İnce veya topak şeklinde kokulu tarhana Şehrin özel atölyesinde yapılan
pastırma
Şehir veya köyler kasaplarında bulu-
nan sosisler
Tuzlanmış ürünler Bal
Lesvos Turizm Rehberi 2008 33
Damak zevki
Denemeye deger:
Midilli zeytinyağı ile yapılmış yeşil
mercimek, zeytinyağlı kekikli kuru bakla, gözlemeler (elde açılmış yufka ile kızarmış peynirli börekler). Kalloni sardalyası, sadece birkaç saat için kalın tuzla gazetede bastırılmış, ünlü ‘papalina’ - Akdeniz’in “sushi”si olarak bilinir ve beğenileri toplamıştır. Otlu veya peynirli pideler ve kabakla yapılmış sfuggato (menemen). Bayramlık “kiskeki” (keşkek) - dügün ve panayır yemeği, büyük kazanlarda uzun saatler boyu kaynayan dana eti ve buğday ile yapılır. Ciğer, kuru üzüm ve çam fıstığı ile doldurulmuş kuzu, yoğurtlu kuzu, ayvalı dana eti, kerevizli et yemeği, karnıbaharlı et veya sebzeli et, izgarada veya şarapla pişirilmiş ahtapot, pilav veya ispanaklı deniz tarakları. kestanesinden yapılan salata gibi, körfezden avlanmış balıklar yiyebilirsiniz. Belki iklim koşullardan ve doğal besin (plankton) açısından zengin denizinden dolayı, deniz mahsullerinin kalitesı çok yüksektir. Birçok bölgede eşsiz ıstakoz alanları ve malzemeleri çok iyi bilerek, keyifle yemek yapan insanlar bulacaksınız. Agios Fokas burnunda, Vatera, Sigri ve Skala Skamnias’ta Yunanistan’ın en lezzetli ıstakozlarını yiyeceksiniz. Bazı tavernalarda veya adanın iç bölgelerinde bulunan kahvehanelerde “tencereden ne çıkarsa” tadını çıkaracaksınız veya kızarmış patates, köy ekmeği ve zeytin eşliğinde, serbest beslenen tavuktan taze kızarmış yumurta tadacaksınız. Belki size garip gelecektir, ama tatlı ve lezzetli olan, “piaz” adlı, beyaz fasulyeleri hemen hemen her tavernada bulmaya hazır olunuz. Çok fazla barbekü tarzı et beklemeyiniz. Her ne kadar dağ köylerinde danalar ve kuzular çok lezzetli olsa da, bu memlekette ızgara tarzı etler genelde ikinci planda kalır. Ancak Liota’da bulunduğunuz taktirde, burada etler tercih edilir, zira zevk, kömürde pişirilmiş kuzu pirzolalar, biftekler, ızgara köfteler, sakakatlarla başlayıp, mis kokulu pantşet ile tamamlanabilir.
34 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Patlıcan imam bayıldı, pirinç veya
peynirli kabak çiçeği dolması, sarmısaklı domatesli balık pilaki, uzolu kimyonlu köfte. Pirinç ve çiğerli tavuk dolması, limon yerine turunç suyu kullanılan ızgara pirzola, turunç yaprakları içinde pişirilmiş ızgara köfte. Yaban dağ hindibaları (hindiba suyu isteyip deneyin), kaynamış karalahana, yalancı dolma veya limon-yumurta soslu dolma, soğania (kıyma veya pirinçli soğan dolması). Mükemmel reçeller, sütlaç, baklava, plantzeta (cevizli ve şurup dökülmüş yufka), lor peynirli lokma, pişiler, bademli şekerlemeler, ayva pastası ve lor peynirli helva. Ayasos, Anemotia, Filia ve Asomato peksimetleri. Midilli şehrinde işkembe çorbası gelenekseldir ve bazı lokantalarda günlük bazda servis yapılır - ve sadece gececilere değil. Meyhanelerde, yegane mezeler eşliğindeki “uzo töreni”nden alacağınız zevki dünyanın başka hiçbir yerinde alamazsınız (Etiketleri yirmiden fazladır ve Yunanistan’ın en ünlü markaları arasındadır). Köy meydanlarındaki kahvehanelerde muhakkak bir mola verin ve meze eşliğinde uzo’nuzu için, özenle yapılmış Türk kahvesi ve reçel tatlısının tadını çıkarın. Ayrıca yerli tatlılar yapan pastanelerden bazılarını ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Adanın birçok köyünde bulunan Kadın Tarım Kooperatifleri tarafından yapılmış şekerlemeler sizi kesinlikle kayıtsız bırakmayacaktır. Mesotopos, Filia, Skalohori, ayrıca Parafila, Stipsi ve Molivos’ta mevcut olan yerli ürünler ve tatlıların eşi yoktur. Ancak kısa süreli bir seyahatte her şeyi deneyebileceğinizi zannetmeyin. Özellikle bu seyahati Temmuz ve Ağustos ayları süresinde gerçekleştiriyorsanız. Midilli’deki lezzetler eşsiz ve mevsime bazındadır; bütün bu tatlardan zevk almak için, kendinizi çok sayıda ve çeşitli zamanlarda seyahat etmeye hazırlayınız.
Damak zevki
Zeytinyağı üretimi
Zeytinyağı
19uncu yüzyıl ve Sanayi Devrimi çağındaki Midilli Avrupa pazarlarına birinci kalite zeytinyağı tedarik ederdi. Aristokrat ve şık Fransız kadınları adanın meşhur sabun imalathanelerinde yapılan saf mis kokulu sabunlardan hoşlanırlardı. Midilli’li sanayici ve zeytinyağı tüccarları konaklarını şehrin etrafında, Plomari ve Molivos’da inşa ettiler. Sanayi binalarını (fabrikalar, zeytinyağı imalathaneleri vs.) eşsiz bir mimari tarzda inşa ettiler ve adanın yaşam biçimine, edebiyata, sanatlara ve toplum düzenine katkıda bulundular. Avrupa ile ilişkiler zenginlik getirdi ve adaya bugüne kadar görülen, inanılmaz bir kültür etkisi verdi. Midilli zeytinyağı meşhurdur ve Yunanistan’ın
en iyilerinden biri olarak değerlendirili. Adada, uzun yıllardır, sadece tuzda muhafaza edilmiş balık (sardalye, kolyoz, uskumru, hamsi, ançüvez ve lakerda) işleme ve standardizasyonu yapan küçük endüstriler faaliyet göstermektedir. Tuza basma işlemi ile balıklar lezzet, aroma ve gevrekliğe sahip olur. Tuzu durulandıktan sonra, balıklar temizlenir ve zeytinyağı ve sirke ile sunulur. Köylerin imalathanelerinden ve kadın tarım kooperatiflerinden marmelatlar, reçeller, hamur işleri, salçalar, bal, baklava, bademli şekerlemeler, platzeta, Ayasos panayırı helvası ve taze bakkal helvası (Sayfa 120-122’de geleneksel ürünler satan magazalara ait bilgiler ve telefonlar vardır).
Lesvos Turizm Rehberi 2008 35
Damak zevki Molıvos’ta kava
Şarap
“Lesvos Şarabı” ve aynı zamanda Kalloni’nin ‘Pirreos İnos’ gibi mükemmel şarapları antik çağda meşhurdu. Bugün ada, “Methimneos”’un çabaları sayesinde ülkenin şarap haritasında küçük bir yere ancak sahiptir. Şu ana kadar bütün Lesvos’da tek şişelenmiş şarap “şarapüzümü” adlı yerli varyasyondan yapılan “Methimneos” şarabıdır. Adanın en izole köylerinden biri olan Hidira’da bulunan müthiş şarap imalathanesine ziyaret özel bir deneyimdir. Orada, Giannis Lamprou maden karakteri olan çok özel bir kırmızı şarabı size denetecek ve size mekanında memnuniyetle gezdirip etrafı gösterecektir. Bu uzak köyü ziyaret etmeye, her halükarda, değer.
36 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Plomari’de, mükemmel Megalohori bölgesinde, “İnohoos” adlı bir yerli şirkete ait olan 60 dönümlük yeni bir bağ kuruldu ve bir şaraphane de inşa edilmektedir. Vapsa, fokiano ve koundoura gibi yerli varyasyonlar en çağdaş araçlarla şarap olmaya hazırlanmaktadır. Ayrıca, Syrah gibi bazı yabancı varyasyonlarla diğer adalardan getirilmiş olan biraz Yunan Kotsifali varyasyonunun da yetiştiği söylenmektedir. Küçük ancak değerli bir girişim de “Ampelones Kariona” şirketi tarafından aynı adlı bölgede yapılmaktadır. Üretici D. Mihalelis sadece civarda satılan, çok sınırlı bir organik şarap miktarını özenle üretip şişelemektedir. Bu durum, “Lesvos Şarabı”nın kısa sürede yine eski yerini alacağını–hala küçük derecede- göstermektedir. Bekliyoruz!
Uzo Uzo kesinlikle Yunanistan demektir. Fakat, muhakkak‌ Midilli AdasĹ da demektir!
Uzo
B
“Cinsel ilişkinin çocuk yapmakla ne kadar ilgisi varsa, uzo yapma ayininin de açlığı giderme ile bir o kadar ilgisi vardır” Dipnosofistis (Yemek sofusu)
elki ‘anis’in suçudur, çünkü 3000 yılı aşkın bir tarihi olan bir bitki olarak bu sarhoş edici esintiyi yaratmaktadır. Ayrıca alkol da antik imbikten - “ambikadan”- geçirilir, damıtmalar aromatik tohumlar ile karışır ve uzo denilen bu hafif mis kokulu içkiye dönüştürülür. Su ile seyreltilmiş veya sade olarak, uzo arkadaşlarla birarada ve rahatlama için içilen bir içkidir. Akdeniz’in her yerinde mis gibi kokar. Fransa’da Pastiche ve anisette adları ile, Afrika’nın kıyılarında arac adı ile ve sadece Yunanistan’da uzo olarak. Midilli Adasında hava uzo kokar ve atmosfer yerli ve turistleri sarhoş eder. Bu mem-
38 Lesvos Turizm Rehberi 2008
lekette, uzo ile ilk temas, büyük annenin parmağını bu ispirtolu içkiye daldırıp bebekleri diş ağrısından rahatlattığı zamanda olur. Kokusu ve bu tatlı paylaşım Lesvos insanlarının genlerine kaydolmuştur. Bunun dışında, dalgaların kırıldığı yerde olan otantik tavernalar ve beyni ve ruhu deli eden lezzetlerle sonsuz meze oyunları ile birlikte uzo denizin kendisidir.
Efsane
Uzonun bütün prosesi rahatlamayı gerektirir ve anason kokusunun sunduğu haz hissi ile birlikte, hafif tatlılık ve sonsuz serinlik efsanenin yaratılmasındaki etkenleri oluşturur. Üstüne bütün bir yaşam felsefesinin dayandığı bir efsane. Beraberinde, uzoya eşlik eden, karmaşık bir süreci harekete geçiren lezzetli mezelerdir. Yunan gastronominin mükemmel bir bö-
Uzo
lümüdür. Midilli’de köfteler uzo ve kimyon ile yoğurulur. Fava, lakerda, tuzlanmış sardalye, ahtapot tamamlanmak için uzoyu arar. Bu adada koskoca nesiller uzonun izlerinde yürümüş ve ayini ile ördeşleşmişlerdir. Ancak felsefesi ve efsanesinin yanısıra, uzo 100% bir yunan yaşam tarzı gerektirir.
Biraz tarih
Antik çağdan itibaren insan denemeler yapmış ve aromatik şifalı bitkiler, tohumlar, kökler, çiçek ve çekirdekleri kullanarak çeşitli alkollü içkiler yaratmıştır. Başlangıçta, ekstraksiyon ve yoğurma yöntemleri, daha sonra ise damıtma yöntemi kullanılmıştır. Amaç daima zevk, zindelik, rahatlama ya da sarhoşluk hissetmek olmuştur. Birçok damıtma ürünü Arap dünyasında da boy gösterdi, ancak İstanbul’un Bizans uygarlığı, İskenderiye ve İzmir’in Yunan unsuru damıtma tekniğinin en büyük merkezini
Midilli’de bakkal
oluşturdular. Mükemmel şekilde süslenmiş, sanatsal imbikler yapan, Ermenistan ve Pontus bölgesindeki bakırcıların bıraktıkları kanıtlar, Bizans İmparotorluğu genelinde olan derin damıtma bilgisini teyid etmekteydi. Üstelik, Mikrasya ve Trakya’nın, üzüm ve incirlerin hakim olduğu bereketli topraklar, mükemmel hammaddeyi sunmaktaydı, Lesvos ve Limni adalarındaki anason ekimi ve Sakız adasındaki mastika ekimi ise “rakı” üretimindeki gerekli unsurları oluşturmaktaydı.
“Rakıcılar”
Anasonun, diğer aromatik şifalı bitkilerin veya mastikanın da katılması suretiyle, üzüm “rakı”sından bir içki - damıtma ürünü - yaratanlar ustalardı. Bu içki- Türkiye’de içki yasağının sorunlu süresinden sonra damıtma ürünü-Osmanlı İmparatorluğunun zengin sı-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 39
Uzo nıfını fethetmeyi başardı. Böylece meşhur rakıcılar özel ayrıcalıklara sahip oldular. Ancak bilindiği üzere, tat sınıfları dikkate almaz ve kısa sürede rakı saraylardan ve konaklardan sade insanların kahvehanelerine geçerek, bütün sosyal tabakalarda şöhret sahibi oldu.
18inci -19uncu yüzyıl
Osmanlı eğemenliğin yıllarında, içki yasağı süresinde rakı ihracına izin verilmekteydi. İhraç edildiği en önemli yer Marsilya idı. Ancak gümrük kontrolüne ilişkin nedenlerden dolayı ambalajlara, Marsilya’da kullanılmak üzere anlamına gelen “Uso Marseille” yazılırdı. Bu yüzden, uzo adının gümrüğün uso ifadesinin değişiminden çıktığı söylenir. Uzo: Münhasır Yunan ürünü. Avrupa Birliğinin direktifi aşagıdakileri belirtir: Avrupa Birliğinin direktifine göre, anason ihtiva eden bir alkollü içkinin uzo olarak adlandırılabilmesi için aşagıdakilere uygun olması gerekir: Münhasıran Yunanistan’da üretilmiş olması. Damıtma veya ıslatma yöntemlerin kullanılması ile, anason ve muhtemelen rezene tohumları, Sakız adasının yerli mastika ağacından (pistacia lentiscus Chia veya Latifolia) alınmış mastika ve başka aromalı çekirdekler, bitkiler ve tohumlar ile aromalandırılmış alkollerin karışımından elde edilmesi. Damıtma ile aromalandırılmış alkolün, uzonun içerdiği alkol oranının en az %20’sini temsil etmesi.
19uncu yüzyıldan itibaren hem uzo üretimi hem de genel olarak uzo ekonomisi gelişme kaydetmekteydi, zira o dönemde Midilli limanı dış ticareti gelişmiş olan büyük bir transit merkezi haline gelmişti ve oradan büyük miktarda uzo İstanbul’a ihraç edilmekteydi. 1880 yılı sonrasında, adada faaliyet gösteren içki imalathaneleri 18’e ulaşmıştı, devletin resmi defterlerinde ise, 1917-1918 dönemine ilişkin 17 içki imalathanesi kayıtlı bulunmaktadır. Böylece, 18inci yüzyıl ortalarında, tamıtma sanatı Mikrasya kıyılarından Yunanistan’a ve Midilli adasına ulaşmıştır. Mikrasyalılar bilgiyi eski Yunanistan’a taşımıştır ve böylece göçmenlerin yerleştiği birçok bölgede uzo üretilmesi için önemli bir itici güç yaratıldı. Üzümlerin bastırılmasından sonra kalan ürün damıtılıp çipuro elde edilmekteydi, devamında ise, tadının iyileştirilmesi için çeşitli tohumlar ile aroma katılırdı. Not: Geleneksel olarak, uzonun içerdiği aromatik maddeler, tohumların esanslarının su ve alkol ile oluşan çözünümde damıtılması Adı En eski alkollü içki olarak, adının hikayesi suretiyle elde edilir. Diğer anasonlu içkileruzun yüzyıllar geriye dayanır. İçkinin kişili- de öncelikle esanslar elde edilir ve devamla ğinin yarattığı efsaneleri çeşitli hikaye ver- bunlar çözünüme ilave edilir. Örneğin, anasonlu Fransız ‘pastis’i temiz alkolün dogal siyonları doğrulamaktadır. anetol özü ile basit bir karışımından ibaretEn olası hikaye aşagıdaki gibidir:
40 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Uzo
küçük demetler halinde bağlanır ve yeşil rentir. (Anetol, sabit ve asteroid anasonun içerdiği gini muhafaza etmesi için gölgede kurutulur. Devamla yemişler koçanlardan elle ayıklanır. ana maddedir). Bitkisel elyaflardan yapılmış çuvallar içinde, nemden uzak bir yerde muhafaza edilir. Damıtma sanatı Damıtma başlı başına bir ayindir, ürünü ise Her üreticinin kendi reçetesi vardır. Lesvos’da reçetelerin ana unsuru anasondur ve duru“Eau de vie” (yaşamın suyu)’dir. Aromalı tohumlar üç gün boyunca suda bı- ma göre asteroid anason, kişniş, muskat, porrakılır ve devamla karışım alkol ile karıştırı- takal çiçeği, karanfıl, kakule, hatta nane bile lır. Daha zarif bir sonuç için bir dizi damıt- kullanılır. ma işlemi takip eder. Küçük imbiklerde yapılan damıtma, ‘ev yapımı’ dokusu ve tadının Uzo ve meze sırrını saklar. Bu nedenden dolayı, A.B. di- Uzo sert ve saldırgan bir tada ama aynı zarektifi en fazla 1000 litre içeren imbiklerin manda bir özgünlük ve tatlılığa sahiptir. kullanımını öngörür. Her üreticinin sahip ol- Duygusal ve geleneksel açıdan uzonun meze duğu kendi sırları farkı yaratır. Her biri ken- ve su ile bağlantısı kurulur. di tohum ve varyasyon türünü, kendi analojisini kullanır. Her içki üreticisinin kul- Lezzet armonisi landığı karışım çok iyi saklanmış bir sırdır ve Bütün dünyada meze lezzetlerinin karmanesilden nesile geçer. Her şeyin rolü vardır. şıklığına uzodan daha iyi uyan başka bir içki Farklı ekstraksiyon, damıtma hızı, hatta her yoktur. Lesvos’un hafif ve çapkın mezeleri imbiğin değişik boyutu bile rol oynar. “saldırgan” uzoya tam uyum sağlar. TuzlanDamıtık madde, ‘saf ’ bir biçimde, yatışmak mış sardalye veya Kalloni körfezinde avlanve reçetedeki malzemelerinin sakin koşullarda mış çaça balığı, güneşte kurutulmuş istavrit, karışması üzere paslanmaz depolar içinde de- lakerda ve sirkeli hamsiler, uzonun keskin tapolanır. Karışım homojen hale gelir ve güzel dını ararlar. bir tad alır. Sirke, tuz, limon uzo ile uyumlu bir tezatlık Uzonun gücü, ne olursa olsun, kökeninin ol- içinde, başarılı bir oyuna katılırlar. duğu yere, kullanılan suyun metalik tuzları Karakteristik bir tada sahip olan bütün çiğ bave anason tohumu veya asteroidinin, reze- lıklar, istiridyeler, midyeler, kalognomes, nenin, mastika veya kişnişin kattığı aroma- gyalisteres, fouskes ve her şeyden önce deniz ya bağlıdır. tarakları. Kabak ve patlıcan kızartmaları, peynirli kabak çiçeği dolması, baharatlı gözlemeler. Anason Kesinlikle tohumlardan en etkin olanıdır. Lesvos’un Lisvori köyünün anasonu meşhurdur. Ama aynı zamanda… Bitki mükemmel olgunluğa ulaşınca toplanır, Balık yumurtası hafif anasonlu bir uzo ister.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 41
Uzo
Meze ile uzo keyfini yaşayın
Baltziki İskelesinde, Skamnia İskelesinde, Vafio’da, Kalloni İskelesinde, Parakila’da, Ahladeri’de, Nyfida’da, Dipi’de, Pigadakia’da, Marmaro’da, deniz manzarası ve manzaranın otantik yönünün keyfini yaşayın.
Bir yemek tarifi Uzolu Midilli köftesi
Bütün zeytin çeşitleri uzo için mükemmel bir meze olur. Zeytinleri az miktarda uzo ve zeytinyağına bastırın, kırılmış kişniş tohumları ile bulayın ve limon dilimleri ile servis yapmayı deneyin. Baharatlı peynirler, sarmısaklı cacık, balık yumurtası salatası ve tütsülenmiş patlıcan salatası uzo ile uyum bulmacasını tamamlar.
…ahtapot ile
Uzo elbette güneşte kurutulmuş, esnek ve sulu, kömürde pişirilmiş ahtapoda mükemmel şekilde eşlik eder. Midillilerin yediği geleneksel şekilde deneyiniz. Sade, limonsuz ve yağsız! Ve pişirilmeden önce asla kaynatılmamış şekilde. Size bu şekilde sunulduğu taktirde geri gönderiniz!
Kaçınacağınız şeyler
Uzo ne kızarmış barbun balığı ne de şarapta pişirilmiş ahtapotla uyum sağlamaz. Damak tadında zıtlık oluşur. Aksine, domuz eti kızartmasına mükemmel uyum sağlar. Uzonun aradığı en güzel şeyler doğaçlama, çeşitlilik ve oyundur. Ve her şeyden önce contrast!
42 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Kıymayı bol ekmek ve soğan ile yoğurun. Sert uzo ve sirke ile ıslatın, bir yumurta ilave ediniz, taze öğütülmüş kimyon, tuz ve karabiber katın. İsterseniz, baharat derecesini yükselten taze kesilmış nane ekleyin. Büyük toplar halinde yoğurun, yuvarlak veya uzun hale getiriniz –Midilli köfteleri piknik köfteleri değil, doyurucu ve zengindir - una bulayın, bastırın ve kızgın zeytinyağında kızartın. Köfteyi hemen tavadan çıkmış kızgın şekilde, köy ekmeği üzerinde ve su katılmamış uzo ile ikram edin.
Su veya buz ile
Alkollü içkiler tarihleri boyunca çağın ve tadın modasına göre, sade veya sulandırılmış olan tüketilmiştir. Susuz uzo tadını hissetmek, kokuları ayrıştırmak ve sürecine girmek için idealdir. Bunun dışında, daha kolay içilebilir ve hafif olması için biraz soğuk su ekleyebilirsiniz. Veya bir iki buz parçası ekleyebilirsiniz! Doğmatık lezzet uzmanları yüzünden strese girmeyin. Uzo sürecinde kendinizi serbest bırakın.Buz parçaları erirken, orada, deniz kıyısındaki küçük tavernada, tam öğlenin ortasında, uzonun tadı yumuşar, ruh rahatlar ve en iyi meze olur.
Must olanlar
Sarhoş edici bir tarihten, fanatik hayran ve sayısız dosta sahip bir geleneğin tadını çıkarmak için Plomari’de, Barbagianni içki imalathanesine ait Uzo Müzesini arayıp bulun. Ayrıca, Midilli’deki EPOM damıtma fabrikasını ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Sizi bu içkinin gizli dünyasında gezdirmelerine izin verin ve geleneksel kahvehanelerde farklı uzo tarifleri deneyin.
Midilli: the glorious city Adanın başkenti, “Yunanistan’ın görkemli şehrileri” olarak adlandırılacak olan on aday şehirden biridir.
Midilli: The glorious city
R
Life style açısından hot sports Şehrin kendisi
ıhtımlı büyük limana varır varmaz şehir dolce vita havası ile hemen sizi fethedecektir. Yedi tepe üstünde kurulmuş olan ve Gatelluzi tarafından yapılmış kule ile taçlandırılmış olan ada başşehri, parlak geçmişinin ve muhteşem uygarlığının geçmişinin çok önemli örneklerini muhafaza etmiştir. Otel, restoran ve eğlence açısından her tür talep ve ihtiyacı karşılayabilen, yoğun bir gece hayatına sahip olan, düzenli ve canlı bir şehirdir. Gatelluzi tarafından yapılmış görkemli kule, etkileyici kubbeye sahip olan Agios Therapontas kilisesi ve limanın uçundaki Özgürlük Heykeli, şehrin amblemleridir. Yerlilerin toplandığı klasik bir nokta Sapfo meydanı etrafındaki bölge ve aynı zamanda sabahın erken saatlerinden itibaren dikkatleri çeken, modalı barlar ve kahvehanelerle dolu yeni güney limanının diğer yarım nalıdır. Atılan voltaları ve sonsuz kalabalığı seyretmek için orada bir mola verin.
Adım adım Midilli
de kurulmuş evlerin yer aldığı semt, Koulampra’yı bulacaksınız. Bir zamanların Türk mahallesi ahşap şahnesenleri olan iki katlı evlerle dolup taşar. Yokuşta, solda olan, seçkin lezzetler ve mis kokulu kuru pastalar yapan fırın nefistir - merkezdeki satış dükkanını da sorun - ayrıca unutulmuş lezzetleri hatırlamak üzere, köşede, Grammi’nin sütçü dükkanında (yoğurtçu dükkanı) bir mola vermeniz şarttır. Kioskı adlı aristokratik semte ulaşan yokuşun tamamını çıkmaya değer. Tepede Akdeniz’in en büyük kalelerinden biri sizi bekler. Çamların arasındaki sokaktan yürüyün ve geçmiş zamanların şöhretini yansıtan harabeleri dolaşın. Kalenin burçlarından açık denizi, karşı Ege sahillerini, eski limanı ve Sinikismo’yu izleyeceksiniz. Koulampra yokuşundan önce sağdaki Komninaki sokağına girerseniz, tavernaların, bilardoların, şehir otelleri ve internet kafelerin toplanmış olduğu semtin enfes evleri sizi adeta büyülecektir. Son zamanda restore edilmiş olan, taş döşemeli Ermou caddesinde, şehrin alışveriş çarşısını bir uçtan diğer uca kadar yürümeye ve otantik sokakları gezmeye değer. Çoğu iki kattan yüksek olmayan binaların eski cephelerini dikkatle inceleyin.
Ermou caddesi
Limanın arka tarafındaki paralel yolda, Os- Ermou yolunun yeni çarşısı bu aralar restomanlı döneminden kalma geleneksel şekil- re edilmekte olan nefis Belediye Bahçesinden
44 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Midilli
Midilli çarsısında Ermu caddesi
başlar - kahvehanesi açıksa, sıçak közde, özenle yapılmış kabarcıklı bir kahve içmek için durmayı ihmal etmeyin. Karşı tarafta, 1888-1890 yıllarında, mimar Argiris Adalis’in tasarımlarına dayanarak inşa edilmiş Tarihi Ortaokulu (bugünkü Deneme Lisesi) gözünüze çarpacaktır. Yerlilerin toplandığı başka bir mekan da görkemli “Panellinio” idi. Bugün, binada “Tatlı Evi” barınmaktadır ve Georgia hanımın özgün ve lezzetli tatlılarını yemek, aynı zamanda binanın mükemmel mimari tasarımını görmek isteyen yolcuların bir mola vermesine değer. Çarşının magazalarında bir gezi her tür tüketim tutkunuzu tatmin edecektir! Vitrinlere bakmaktan vazgeçip, zevkli elbiseler, mücevherler ve hediyeler satan güzel magazalara korkusuzca girin!
Rıhtım
Rıhtımın başında- Bahçenin devamı- neoklasik tarzda inşa edilmiş nefis Valilik Binasını, Eski Belediye Sarayını ve biraz ileride dik çatılara sahip olan, eski “Büyük Britanya” oteli, bugün ise hot spot kafe ve restoran olan binayı göreceksiniz. Yolun karşı tarafında, bugün genç kulübü olarak faaliyet gösteren, eski “Osmanlı Bankası” binasını göreceksiniz.
Eski Çarşı
Daha aşağıda kuzeye doğru, Ermou caddesinin devamında, antikacılar, eski tarz ma-
gazalar ve bakkaların olduğu Eski Çarşı’yı bulacaksınız. Buradaki gezi sizi başka yerlere götürecektir. Sapfo meydanının arkasında, “Kolones”’ten, eski şehrin dar sokaklarına ilerleyin, orada, eskiden büyük zeytinyağı depolarının olduğu “Ladadika”, çok küçük magazaları olan “Koumidia” ve Osmanlı döneminde bölgeyi aydınlatan büyük bir fenerin yandığı “Baş Fener”i göreceksiniz. Yeni çarşı ile eski çarşının sınır bölgesinde, hemen hemen karşı karşıya olan iki bakkal dükkanı ender bulunan yerli ürünleri ile meşhurdur. İçeri girin, zeytin yağlı peynirler, baharatlı kaşar peyniri ve Eresos’tan tatlı gravyer, Kalloni’den tuzlanmış balık, Ağra’dan beyaz peynir, Megalohori’den bal ve Olimpos Dağından dağ çayı alın. Çok lezzetli turşuları ve kuru bakla başta olmak üzere, baklağilleri küçümsemeyin. 1882’den beri bu noktada bulunan Matheos’un otantik içki imalathanesinden kokular gelecektir. Ermou caddesinden geçersiniz, hayırsever Bournazos’un bağışı ile 1899’de kurulan mükemmel Kız Okulunun binasını göreceksiniz. Taştan, dor tarzında yapılmış etkileyici sütün başlıklarına ve kalkanlara dikkatle bakın. Çarşının sokaklarında dolaşın, şehrin kalbinin burada attığını fark edeceksiniz. Denizin esintiyle tatlı bir şekilde karışan uzo kokusu duyularınız uyandıracak. Yerlilere gurur veren her türden şekerleme ve uzo alıp Yeni Cami’ye (1825) doğru yön alın. Etraftaki ma-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 45
Midilli: The glorious city
gazalar ve antikacılar zamanınızı gerektirecek ve sizi alışveriş yapmaya sürükleyecek. Seramik eşyaları, kandiller, büyük çanlar, oymalı ahşap eşyalar, Olimpos Dağı’ndan çaylar, ayrıca lezzetli fırın peksimetleri ve kuru pastalar. Şehrin kuzeyine doğru devam ederken, solda bir sokakta 19uncu yüzyıldan kalma Çarşı Hamamı ziyaret etmeye değer. Osmanlı döneminin bu iki zarif kalıntısı sergi alanı olarak kullanmaktadır. Ermou caddesinin sonuna doğru, kuleye doğru olan köşede buğünkü Belediye Resim Müzesinin bulunduğu Türk Halim Bey’in mükemmel Konağını bulacaksınız. Birçok eski ve yeni restoranlar çok gözdedir, o yüzde ‘uzo turu’ ve meze yemekten kendinizi sakın alıkoymayın.
kullanılmış olan, bugün Kültür Bakanlığı tarafından restore edilmekte olan evleri görebilirsiniz. Bölgenin mevkiini ve atmosferini unutamayacaksınız.
Şehrin en önemli kiliselerine gezi
Lesvos’un kiliselerin çoğu 18inci ve 19uncu yüzyıl esnasında yeniden inşa edilmiştir. Bu yüzden, Bizans süslemelerinden hiçbir iz kalmamıştır. Midilli şehrinini en önemli kiliseleri aşağıdakilerdir:
Agios Athanasios
Bugünkü Metropolis. 18inci yüzyıl başlarında inşa edilmiştir, şehrin merkezinde bulunur ve belirleyici özelliği muazzam, gotik tarKioski zındaki çan kulesidir. Kilise, bir çembere teYokuş yukarı çıkarken, kuleyi solunuza al- ğet değen kubbesi ile, haç şeklinde üç geçitdığınız zaman, şehrin en aristokratik ma- li bazilika tarzında yapılmıştır. hallelerinden birinde, Kioski’de bulursunuz kendinizi. Agioi Theodoroi Orada mükemmel konaklara ve yakın za- Bir yangında tamamen tahrip olmuş daha manda restore edilmiş kamu binalarına, bu- eski bir kilisenin yerine, 1795’te, üç geçitli bagünkü Eğe Bakanlığı’nın barındığı eski Os- zilika tarzında inşa edilmiştir. Geleneğe manlı İdare Dairesi, bugün Mahkeme olarak göre,Osmanlılar tarafından Lesvos’un fetkullanılan eski Osmanlı Ortaokulu ve biraz hinden sonra, en azından belirli bir süre için aşağıda yeni yapılmış Arheoloji Müzesine Midilli adasının metropolisi imiş. Kilise rastlayacaksınız. 1979’ta azizlerin ikonları ile resimlendirilmiştir. Ahşap oymalı tapınak kısmı 1812 yıEski Liman lında inşa edilmiştir, adanın en değerli taErmou caddesinin sonunda kuzeye doğru pınaklarından biridir ve üzerinde Eski ve Yeni yön alın, kendinizi Midilli’nin eski limanın- Ahit’ten kabartmalı sahneler vardır. da bulacaksınız. Tarsana, eski çarşıda yapılan kazılar ve küçük kahfehaneler sizi büAgios Therapon yülecek. Bu görkemli kilise Midilli’nin en tanınmışlarından biridir. Lesvoslu mimar Argiris Agia Kiriaki Adalis tarafından inşa edilmiş, açılış töreni Tepenin üstünde, solda, Agia Kiriaki bölge- ise 1935 yılında yapılmıştır. Ana mimarı bisinde Antik Tiyatro’yu ziyaret edebilirsiniz - çimi, bir çembere teğet değen kubbesi ile haç henüz 1958 yılında keşfedilmiştir ve antik ça- şeklidir. Dış süslemesi, Lesvoslu ressam ve ğın en iyi akustiğine sahip ve en büyük ti- heykeltraş Nikolaos Kesanlis tarafından yayatrolarından biri olarak değerlendirilir. ratılmıştır. Ahşap oymalı tapınak kısmı 1915 Oraya yakın yerde eski sur kalıntıları da gö- yılı eseridir ve Dimitrios Kovalas tarafından rebilirsiniz. yaratılmıştır. Gezilere, tadlara ve şehrin tarihine doy- Midilli şehrinde sıkça uğranan tavernalar, duktan sonra, civar bölgeyi dolaşmaya baş- modalı kafeler, pastaneler, yoğun tempolarlayabilirsiniz. daki clubbing, atmosferik barlar, geleneksel Gitmeden önce kulenin arka tarafına bir göz veya canlı müzik olan kahvehaneler ve buatın. Orada eski zamanlarda genelev olarak zukili gazinolardan geçilmez.
46 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Midilli
Limanın sağ nalında
deneyin. Ortam sizi kışkırtacaktır, çünkü Ermou caddesinin sonundaki bu güzel mezeGençlik limanın sağ tarafını tercih eder. ciye şehrin bütün kalbur üstü kısmı uğrar. Orada adalı veya kozmopolit karaktere sahip gençlik ve entel barları mevcuttur ve yaz kış Sağ mendirekte en çok tercih edilen kafelerdir. Eski kayıkların demir attığı nokta, hemen yaBurada, en gürültülü kafelerde va barlarda nındaki küçük magazalar ile limanın en freddo veya macchiato kahvesi içen, kucak otantik tarafı. Uzaktan bütün şehri, kuleyi ve kucağa oturan çiftler, tentelerin altında magözleriniz önüne serilen rıhtım nalını seysalarda tavla oynayanlar göreceksiniz, buzredeceksiniz. Burada canlılık şehrin en gülu frappe kahveleri ise müziklerle karışır. Burültülü çöpşiş mekanından başlar. Bunun üsradan biraz önce, Sapfo meydanı bütün yıl botünde, en estetik all time classic Fransız tipi yunca şehrin en canlı noktasına akan ren“Limon ve Yeşil Biber” adlı bistro sizleri kagarenk bir kalabalık ile dolup taşar. yıtsız bırakmayacaktır. Burada Fanari’nin Barlar her yıl yenilenir, tarz, isim ve sahip değiştirir, daha çok veya daha az clubbing bi- tekrar tekrar gelmenizi sağlayacak daha çok çimi alır. Dönemin modasına bağlı olarak, kaydadeğer mekanı mevcuttur. Rıhtımların güm güm, mainstream, disco, house, ve karşısında, salaş dükkanlar ve süper marrock duygusuna sahip Yunanca hit parçalar ketlerin arasında, arka tarafta gizlenen mükemmel meyhaneyi sakın kaçırmayın. duyulur. Ladadika, Koumidia ve Pano Skala bölgesindeki Eski Şehir, büyülü atmosferi, taş dö- Şehrin en moda şemeli yolları, binaların geleneksel görü- mekanları nümleri, atmosferik magazaları, uzo me- Şehirde genel olarak, gündüz ve gece hayakanları ve barları ile, daima bir çekim mer- tını eğlencesiz yaşayamayanlar için, eğlencenin her türüne sahip kaydadeğer magazakezi teşkil eder. Bölgenin, geleneksel mezeler sunan en eski lar mevcuttur. Özellikle kış ayları süresinde, kahvehanesi Ermis’i sakın kaçırmayın. Tuz- canlı program ile Yunan usulü eğlence sunan lanmış sardalye, yeşil fava ve çok lezzetli kı- “Imeteron”, “Alexander”, “Buddha”, adlı zarmış patatesi dönüşümlü olarak tekrar Midilli usulü - Yunan kulüpleridir. Ancak, kıs
Lesvos Turizm Rehberi 2008 47
Midilli: The glorious city
veya yaz döneminde, iki gün süren canlı müzik konserleri düzenleyen ve özel bir eğlence sunan birçok mekan da mevcuttur. Şehrin içinde veya dışında, çılgın clubbing de kendi ‘tapınaklarına’ sahiptir. Bunlar “Femme Fatale”, “Marush”, “Monkey”, “My Club”, “Caldo”, “Velvet”, “Ocean Eleven”, “Central”, “Defacto”, “Aqua”, “Envie”, “Kohylia”, “Giraffe” ve “Baracuda”dır. Daha old time classic eğlence için Koulampra’daki “Mousiko Kafenio”’yu veya daha rock tarzı için, atmosferli “En Tehnon”u tercih ediniz. Limanın ucunsa olan “Hacienta” beklenmedik müzikleriyle meşhur bir bardır.
Özel tatlar...
Rıhtımın arka sokağında, şehirde herkesin konuştuğu, sadece kıs döneminde açık olan bir meeting point, “Manjourana” adlı özel bir taverna var. Ermou yolunun bir otantik sokağında aynı şekilde bir meeting point olan, ancak bütün yıl boyunca açık olan “Kalderimi”dir. Onları “Empyries” adındaki, özel atmosfer ve dekora sahip olan birahane de yakından takip eder. Günün her saati, kahve, içki ve mükemmel yemek önerileri ile, Agia İrini parkındaki “Parko” vardır. Eski limanda, “Dimos” adındaki taverna, işkembe çorbası ve daha birçok yemek için kış
48 Lesvos Turizm Rehberi 2008
boyunca 24 saat açıktır. Aynı tarafta, ızgara çeşitleri ile “Mithos” ve dışarıya attığı masalarda uzo mezeleri sunan “Rempetis” yemek seçenekleri verirler. Uzun bir tarihe sahip olan ‘Εrmis’ adındaki kahvehanede közde pişirilmiş kahve ve lezzetli mezeleri deneyin. Tam karşında, Εrmou caddesinin sonunda da “Kastro” farklı bir seçenek oluşturmaktadır.
Geleneksel kremalı tarçınlı Midilli böreği!
Gece iştahınız açılır da bir şeyler atıştırmak isterseniz, Doğu Ege’nin en iyi kremalı ve tarçınlı böreği, bükülü tuzlu pideler veya ballı lokma için rıhtımda olan börekçiye uğrayın.
Ayakta bir şeyler için…
Canınız birden fast food tarzı yiyecek isterse, yakında adanın tek “Goody’s” dükkanını bulacaksınız, oysa şehrin en gevrek pişirilmiş pidesi ile suvlaki için Valiliğin karşısında, limanın girişindendeki ünlü “Politekno”’ya veya OTE’nin (Telefon Kurumu) karşısındaki “Makis”e gideceksiniz. Burada bir mola… Bahçeler, geçitler, şahnisinler, camlılar, mermer furuşları, palmiye ağaçları ve konakların mermer merdivenleri, Ege’nin işiğini yansıtır ve gerçekten nutkunuz tutulur.
Adada geziler Şehirden çıkarken rengini muhafaza eden ve sıçak bir misafirperverlik sunan yemyeşil manzaralar ve deniz kenarında müthiş köyler bulursunuz. Lesvos’taki tatilinizin tadını çıkarmanın en iyi yöntemi, adanın en büyük bölümü görebilmek üzere, önerdiğimiz yolları tercih etmenizdir.
Midilli Belediyesi
Ş
Florida
Midilli Belediyesinin güneyinde
ehri arkada bırakarak, “Bostanio” hastanesine doğru giden Kavetsou caddesini takip edersiniz. Yeni şehrin “barbar” gelişiminden kurtulmuş ve yeni karaktersiz binalar arasında cesurca direnen, nefis neoklasik tarzda yapılmış evlerin ve kulelerin yanından geçeceksiniz. Halika’dan şehre kuş bakışı bakacaksınız ve bu manzarayı asla unutmayacaksınız. Diğer bir seçenek, sola havaalanına doğru dönmek ve şehrin en otantik mevkiilerinden biri olarak değerlendirilen Makri Gialo’dan geçmektir. Νeoklasik ve enfes mimarı tarzında inşa edilmiş konaklar dikkatinizi çekecektir. Şehrin yeni marinası bunların tam karşısında dikilir ve uzaktan kule ile limanın bir açısını görebilirsiniz. Aynı yerde akşam saatlerinde bulunursanız, manzarası sizi büyülecektir. Sahilin kenarında, 1960 yıllarında yani şöhretinin zirvesinde iken, Olimpiyat oyunlarına ve diğer yarışmalara birçok kürekçi ve
50 Lesvos Turizm Rehberi 2008
yelkenci göndermiş olan ünlü Deniz Kulübü bulunmaktadır. Bugün zamana terkedilmiş tesislerinde, Ege’nin en entellektüel Bridge Club’larından biri barınmaktadır. İskelede bir tur atın, solunuzda marina şeklinde biçimlendirilmiş Makris Gialos vardır. Deniz Kulübünün solunda olan kayalara kadar gidin. Oradan Florinta’da bulunacaksınız kendinizi. Bu yerde büyüleyici denize ulaşan görkemli bahçeleri ile zengin evler, 18inci yüzyıldan beri tarih yazmaktadır. Birçok ressama ilham kaynağı olan Monopetro kayasını uzaktan izleyin. Orada bir yerde Odisseas Elitis ailesinin konağında meşhur aydınların katıldığı ziyafetler verirdi ve esinlenmiş şiirlerinden bazılarını yazardı. İyi muhafaza edilmiş, etkileyici eski konaklarından birini seçin ve fotoğraf makinanızla ölümsüzleştirin. Merkezi caddeden ilerleyerek Monopetro tepesine ulaşabilirsiniz, devamla aşağına giderek Tzitzifies’teki otantik küçük Ay Gianni kilisesine ve saklanmış, deniz yosunlu, kumlu, küçük bir sahile ulaşabilirsiniz.
Midilli Belediyesi Sourada: şehrin en göz alıcı bölgesi
Denizden uzaklaşıp Midilli’nin en aristokratik semtine, Sourada’ya girersiniz. Geçmiş yüzyılda yaşamış yerlilerin üstünlüğünü, zenginliğini ve zerafetini yansıtan mükemmel konakları görüntülemek için dijital fotoğraf makinanızda yeterli genişlikte hafıza kartı olmasına özen gösterin. Muhteşem evler, büyük bahçeler ve etkileyici konaklar, asırlık ağaçlar ve mermer merdivenler soluğunuzu kesecek. Keyfiniz varsa, çevre bölgenin diğer açısını görmek için, merkezi caddenin sağlı sollu dar sokaklarını geziniz. Yokuşa ulaşmaya yakın, yolun çatalında, Foros (vergi) adındaki yer vardır; burası Osmanlı eğemenliği döneminde, Türklerin geçenlerden vergi aldığı yerdir. Çataldan sağa doğru giderseniz, Aklidiou mahallesine ulaşırsınız, devamında ise tepede, denize ve karşı kıyılara bakan mükemmel manzarası olan
52 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Havalimanı yolunda bir yalı
Koumko vardır. Yürüyüş ve bisiklet yapmak için ideal bir mevkiidir. Yeni villalar arasındaki eski aristokratik evler, büyük bahçeler ve küçük kuleler sizi hayran bırakacaktır. Aklidiou’da çok güzel bir kilise vardır. Yeni yapılmış villalar ve eski neoklasik tarzdaki konaklar arasında adanın en güzel kulelerinden birçoğunu burada göreceksiniz. Çataldan soldaki yola saparsanız, Sourada’nın muhteşem konakları önünden geçersiniz. Muhakkak dikkatinizi Alepoudeli evi, Odisseas Elitis’in geldiği ailenin evi çekecektir. Çok iyi muhafaza edilmiş, muazzam bir bahçeye sahip, asırlık yeşillikler, görkemli parmaklıklara sahip demir avlu kapısı ile neoklasik tarzında inşa edilmiş büyük bir evdir. Biraz yukarıda, soldaki sokakta, eski çağlardan kalma mükemmel evler ve aynı zamanda yeni yapılmış, bakımlı modern mimarı tarzında evler göreceksiniz. Sağ çıkmazdaki son ev, 1941-1944 yılları arasındaki Alman işgalinde Almanlar tarafından işgal edilerek Ges-
Geziler
Kratigos
tapo’nun büroları olarak kullanılmıştı. Kayalar üstünde inşa edilmiş olup, bütün şehre manzarası vardır, aynı zamanda ise gözler silik bir şekilde karşı Ege kıyılarını seçer.
Almirikialı (Ilgınlı) cadde
(Midilli- Havaalanı) Devamda yol, güneydoğu tarafının açık denizıne çıkar. Havaalanı doğrultusuna solunuzda sonsuz Ege denizi, sağınızda ise yazlık evler sıra sıra dizilir - Fransız Riviera’sında bir yerde bulunduğunuz hayalini yaratan 18inci yüzyılın harikalulade konakları. Varia, Neapoli, Vigla, Kratigos, Katia; buralarda bir mola verin ve karşı Ege kıyılarını seyrederken kahvenizi veya uzonuzu yudumlayın. Bu yolda, denizin tam karşısında, Yunanistan’ın eşsiz malikane - anıtlarından biri olan, “Loriet” adlı, seçkin mimarı tarzına sahip, restore edilen oteli seyredin. Gurbetçi bir Midilli tüccarı tarafından 1888’de inşa edilen konak, döneminin bir yazlık eviydi. Zakkumlu yol, eski çiftlik ve eski çam ağaçları, çok serin palmiye ağaçları ve yeşillikler ile mükemmel bir şekilde tamamlanmıştır. Bu yerde kalmayı tercih etmemiş olmanız durumunda, ortak kullanım alanlarının çizilmiş tavanlarını ve suitleri görmek için bir mola verin. Dekorasyon Doğu ve Batı’nın çeşitli temalarından esinlenmiştir. Bugünkü resepsiyon “Çin Odasındadır”, başkanlık suiti “Kırlangıçlar Odası”nda bulunur, bir diğer başkanlık suiti ise “melekler odası”ndadır vs. Konağın arka bölümünde, havuzda kahve veya içki içebilirsiniz.
zel bahçeleri ve iyi bakılmış sebze bahçeleri olan evler göreceksiniz. Hazır oradayken, Anastasia Tsiorbatzi’nin “Stedana” adlı, biolojik ve geleneksel ürünler yaptığı imalathanesini ziyaret edin. Çörekleri, peynirli kuru pastaları ve mis kokulu badem tatlılarıyla meşhurdur. Eviniz için erzak temin edin.
Taksiarhes (Kayani) Agia Marina - Pligoni
Biraz aşağıda, kavşaktan sağa dönün. Taksiarhes (Kayani) ve Agia Marina’ya işaret eden levha doğrultusunda ilerleyin. Burada mahalleleri gezmek ve adanın en iyilerinden sayılan tavernalarda kahve veya meze denemeye değer. İçerideki yoldan Pligoni adlı otantik köye de ulaşabilirsiniz. Eski köyler, mükemmel geleneksel evler, eski kuleler, yokuşlar, otantik taş döşemeli yollar ve nefis bir manzara: önünüzde bir “tabak” gibi şehri, limanı, kuleyi ve karşıda Ege kıyılarını göreceksiniz. Kayani’den biraz önceki Akrotiri mevkiinde Theofilos ve Teriant’in Müzeleri bulunmaktadır. Burada, asırlık defne ağaçları arasında, çok güzel bir atmosfer içinde muhteşem mezelerin sunulduğu “Vagies”te bir mola verin.
Neapoli
Deniz kıyısındaki bir sonraki semt Neapoli’dir. Küçük limanın tam karşısında, modern mimari tarzda yapılmış olan “Iliotropion” adındaki güzel bir otel dikilir. Geceleri ışıklandırılmış olarak, bütün bölgeyi aydınlatır, gündüzleri ise sonsuz maviye olan manzarası etkileyici ötesidir. Açık havuz barında bir içki içmek veya raVaria hatlatan havuzuna girmek için burada bir Sağa iç tarafa dönerseniz, Varia semtinde gü- mola vermeye değer. Son derece dostane bir
Lesvos Turizm Rehberi 2008 53
Midilli Belediyesi Aspros Gatos ( Beyaz Kedi) Restoranı
servis hizmeti görecek ve adayı tekrar ziyaret ettiğinizde, muthalak orada bir oda kapatmayı düşüneceksiniz. Bütün yıl boyunca hizmete açıktır. Devam ederek sağa dönün ve “Beyaz Kedi”nin muhteşem çamlık avlusunda durup bütün dünya lezzetlerine seyahat edin. Havaalanından önce, şehrin en güzel beach barlarından biri olan “Kohylia” gün ve gece boyunca kozmopolit bir atmosfer yaratır. Tam bu noktadan sonra başlayan Almirikia (Ilgınlı) caddesinde, temiz denizde yüzmek için çok küçük sahiller mevcuttur. Havaalanından sonra bir noktada çok sevimli iki kantine rastlayacaksınız. Yolun devamında küçük oteler, otantik tavernalar, kantinler ve deniz manzaralı evler görebilirsiniz. Yol boyunca şehre yakın bir yerde yüzmek için kolay ulaşılabilen küçük otentik koylar bulacaksınız.
Kratigos-Katia
Varia’dan Kratigo’ya kadar Midilli burjuva sınıfının kozmopolit yazlık evleri vardı. Bugün, bütün bu civar semtler şehirle birleştiğinden dolayı, artık yazlık evler birçok yerli için esas
54 Lesvos Turizm Rehberi 2008
evlerini oluşturur. Kratigo’da, denizin kenarında, Osmanlı eğemenliği zamanından kalma ahşap bir yazlık evi olan Yalı Köşkü adlı, mühteşem bir avcı köşkü bulacaksınız. Katia Sahili adlı, şehrin ucu olarak olarak algılanan bir sonraki semte giden yolda birçok restore edilmiş yazlık ev ve yeni yapılmış güzel villa mevcuttur. Tepede inşa edilmiş müthiş villalar ve bir zamanlar şöhret sahibi olmuş bir resort simdi zamana terkedilmiş bir şekilde açık denizi seyreder. Bu noktadan sonra çamlar arasındaki panoramik yol şehrin dışına, Loutra’ya gider.
Haramida, Agios Ermogenis Loutra, Kountouroudia
Katia’dan sonra devam ederek Haramida veya Agios Ermogenis’in küçük kumlu sahile sahip otantik körfezinde denize girebilirsiniz, denizden sonra ise yemek için bir mola verin. Yol, buradan tas döşemeli yollara ve bugüne kadar çalışan zeytinyağı imalathanelere sahip olan çok güzel bir köye, Loutra’ya gider. Uzo içmek için köy kahvehanelerinde du-
Geziler
Lemvurgio (Tersane) Restoranı
run. Yerliler size bölgedeki mahsül ve zeytin ağaçları miktarı hakkında aydınlatıcı bilgi verecektir. Skala’ya inerseniz Geras körfezinin mükemmel balıklarını ve diğer mezeleri denersiniz. Bölgenin tarihini yazan, birçok ahşap teknelerin bulunduğu, büyük derecede düzenlenli olan rıhtımı gezin. Balık iskelesinde, sabah erkenden çıkarsanız, balıkçı kayıklarının avladıkları balıkları tüccarlara teslim edişlerini görürsünüz. Zaira, 1909 ilk yapılmış ve restore edilerek otele dönüştürülmüş olan bir zeytinyağı imalathanesidir. Odalarının bazısında şömine vardır, bazısı deniz manzaralıdır, bazısı ise çok güzel, taş doşemeli avluya bakar. İleride, Geras körfezinin bir ucunda Kountouroudia’da, körfezin karşı kıyılarına kadar ulaşan bir sandal gezisi yapabilirsiniz. Tam denizin önünde olan tavernalar, karşıdaki Perama’yı manzara olarak görürler. Ahtapotlar tellerin üstünde güneşe serilmiş, küçük limana yanaşmış sandallar sallanır, güneş veya ay sakin körfez sularına yansır. Başka bir çağın nostaljisine kapılmak için günün herhangi bir saatinde gelebilirsiniz. Şimdi şehre Gaidaraniforo’dan (esek yoku-
şu) geçerek dönün: panoramik manzara bunu telafi edecektir.
Midilli Belediyesinin kuzeyinde
Moria
Şehirden çıkarken solunuzda 1880 yılından kalma, mağrur ancak harabe şeklinde duran, enfes bir konağı (‘Georgiadi Konaği’ olarak da bilinir) ve hemen sonra çeşitli dönemlerde tekstil fabrikası, iplik fabrikası, zeytinyağı imalathanesi ve un değirmenleri olarak faaliyet göstermiş olan, “Kalamari” adındaki görkemli bir sanayi binasını göreceksiniz. Kuzey istikametinde ilerleyin. Sağınızda, yüzyılın başlarında gelişme dönemini yaşamış olmuş, yarı yıkık Kourtzi Şifalı Sularını göreceksiniz. Biraz yukarıda, tepede, klasik yıllarda şehrin eski mezarlığının olduğu yerde Tampakaria bulunmaktadır. Bu bölgede, bir zamanlar sabun imalathaneleri, bir zamanlar da tuzlanmış balık şirketlerinin faaliyet gösterdiği birçok etkileyici taş bina mevcuttur. Burada, Dimitris Demertzis’in antika dük-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 55
Midilli Belediyesi Panayuda Sanayi Binası
kanı çok hoş bir sürprizdir. Devamla, rengini muhafaza eden ve sıçak bir misafirperverlik sunan yemyeşil manzaralar ve deniz kenarında müthiş köyler size eşlik eder. Bazılarında uzo, meze, taze balık ve kahve için durmaya değer. Adanın kuzeydoğusuna, Molivo’ya doğru devam edin. Şehrin kuzeyinde Morias Belediyesine ait dört köy mevcuttur. Moria, Roma Sarnıçıyla ünlüdür. Roma Sarnıçı, Agiasos pinarlarından Midilli’ye su taşıyan, 2nci yüzyılda inşa edilmiş taştan bir yapıdır. Ayrıca, Moria’da, 1769’da inşa edilmiş olan Agios Vasileios kilisesi vardır. Kentsel mimarı tarzında yapılmış, büyük, muhteşem evler, sanayi binaları, özellikle zeytinyağı imalathaneleri, yüksek çitli ve mis kokulu avluları olan kuleler, otantik sokaklar, kahvehaneler ve geleneksel mağazalar canlı bir köye işaret eder.
Moria Roma Sarnıçı
Lampou Mili adlı köyün yakınında, M.S. 3üncü yıldan beri varolan çok önemli bir teknik yapıt olan Sarnıçın korunmaktadır. Sarnıç Agiasos’tan başlayıp Midilli’ye ulaşırdı.
56 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Sarnıçı oluştursan kemerler, iri kayalar, sütunlar, bölmeler ve kavisler Lesvos’un gri renkli mermerinden yapılmış olup, klasik bir kilise veya sarayın girişini anımsatan bir bütün oluşturmaktaydı. Tsigou bölgesindeki Olimpos’un eteklerinden başlar ve bazen yer altında çömlekten yapılmış bir kanaldan, bazen kayalara kazınmış bir evlekten, bazen ise kemerlerden geçerek 26 km’lik bir mesafe katedip Midilli’ye suyu götürürdü. Ustalar tarafindan verilen eğim, bütün uzun yolu boyunca, suyun bol ve engelsiz akmasını sağlamaktaydı. Midilli’nin deposundan şehrin kamu çeşmelerine, hamamlarına ve konaklarına dağıtılırdı. Ziyaretçi, Moria köyü yakınında, bu Sarnıçın muhafaza edilmiş bir bölümünü (muhafaza edilmiş kemerler serisi - 17 kemer170 metre uzunluğunda) görebilir. Burada, tavernalar yerlilerin ilk tercihini oluşturur. Ahtapotlar tellerin üstünde serilerek güneşe bırakılmıştır, küçük limana yanaşmış sandallar sallanır, çepe çevre muhteşem, taş yapımı sanayi binaları, çok iyi bakılmış avlularda hanımeli ve yaseminler vardır. İskelenin tam üstünde birçok tavernası ve kafesi ile, adanın en otantik limanlarından bi-
Geziler Bunları görmeye değer
Kule Antik Tiyatro Agia Kyriakis bölgesindeki kulenin surlarının kalıntıları Metropol Kilisesi arkasında bulunan (3üncü yüzyıla ait) Midilli’nin muhtemel Parlamentosu harabeleri DEI (Elektrik Kurumu) yakınlarındaki ‘Kourtzi’ mevkiinde bulunan büyük mezarlık (4üncü – 3üncü yüzyıl). Burada Hera ile Apollon tanrılarının tapınağının mevcut olduğu tahmin edilmektedir. Makri Yalı’daki eski balık çiftliği. Burada Romalı Lukullos, Midilli Adasını işgal ettikten sonar, balık yemekten zevk alırmış. Loutra’da eski bir yerleşim bölgesinin izleri
Loutra İskelesindeki Birinci Dünya Savaşı’ndan kalma Fransız mezarlığı
ridir. Burada, ciddi balık ziyafetleri için modaya uyan iki taverna, “Kostaras” ve “Efkaliptos”, mevcuttur.
Panayuda- Pamfila
Sabun ve zeytinyağı imalathaneleri arasında, mermer tapınak mekanı ile, İoannis Halepas (1878) tarafından yontulmuş Agia Varvara ki-
Moria’daki Roma Sarnıçı
Yeni Cami Osmanlı Hamamları Belediye Kütüphanesi Marika Vlahou’nun “Lesvos Evi” Yeni ve Eski arkeoloji müzesi (Menandrou, Tilefou ve Evripou evlerinin mozaik döşemeleri) Theofilos Müzesi Teriant Modern Sanat Müzesi BelediyeBinası
Birinci Ortaokul-Lise Kızlar Okulu Mükemmel neoklasik evler ve Kuleler
Agios Therapon kilisesi, Metropolis Kilisesi, Aghi Theodori kilisesi, Agios Simeon kilisesi, Agios Nikolaos Kilisesi, Taksiarhes’te (Kayani) bulunan, Taksiarhis’in mum ve mastikadan yapılmış ikonunun yer aldığı Taksiarhon kilisesi Agios Vartholomeos magarası
lisesini konuk ederler. Merkezi yol üzerindeki neoklasik İlkokul binası da harikadır. Burada, köyün kulelerinin mükemmel şahnisinilerine, eski sabun ve zeytinyağı imalathanelerine hayran kalacaksınız. Bir zamanlar burada önemli ticaret yapıldığını gösteren aristokratik bir köydür. Pamfilon İskelesine doğru giderken, tavernalı küçük liman adanın en otantik bölgelerinden biridir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 57
Midilli Belediyesi
KONAKLAMA
Oteller
Blue Sea
Tel: +3022510-23994 /23995 /28383 www.travel-to-lesvos.com Porto Lesvos 1
Tel: +3022510 - 41771 www.portolesvos.gr Orfeas
TeL: +3022510-28523 /43446 /42650 www.orfeas-hotel.com Lesvion
Tel: +3022510-28177 www.lesvion.gr Sapfo
Tel: +3022510-22888 /28415
Kiralık Odalar- Studios Zoumbouli Rooms
Tel: +3022510 – 22664 / 29081 / 42074 La Mirage
Argo
Tel: +3022510 – 21140
Midilli Kalesi
Tel: +3022510 – 21217 www.portolesvos.gr
Tel:+3022510-29850 /29855
Tel: +3022510-25069 /27977 www.pyrgoshotel.gr Arhontiko
Tel: +3022510-46681-2 www.archontikomytilinis.gr Loriet
Tel: +3022510-46990 /43111 www.loriet-hotel.com Heliotrope Hotels
Tel: +3022510 - 45857 www.heliotrope.gr Zaira
Otel & Gösteriler Çiftliği Tel: +3022510 - 91188 www.hotel-zaira.com
Porto Lesvos 2
Fontana
Tel: +3022510 - 47920 / 44940 / 6945609460 Alkeos
Tel: +3022510 - 47737 Selana
Tel: +3022510 - 29963 / 41549 / 6973072310 www.selana-apartments.gr Sourada Studios
Tel: +3022510 - 25981 / 44810 / 6944677506 / 6944767616 www.sourada-studios.gr Akleidi
Tel: +3022510 - 46573 /44072 /21964 Blue & Green
Tel: +3022510-45015 / 31309 / 6947138979 Sappho apartments - odalar
Blue Bay
Tel: +3022510 - 44985 / 6944646034
Mytilana Village
Tel: +306944816271 / 22510 - 29618 www.filoxenia-aparts.gr
Tel: +3022510 91000 / 91468 www.bluebay-lesvos.com
Tel: +3022510 – 20653’ten 20655’e kadar / 26525 www.mytilanavillage.gr
58 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Filoksenia Studios Limanaki
Tel: +3022510 22266 / 6945609460
Thermi Belediyesi
Thermi Belediyesi
M
Thermi
idilli şehrinden adanın kuzey kısmına, 5.000 yıllık tarihe sahip olan Thermi’nin bulunduğu bölgeye ulaşan karayolunda devaz edin.
Bölge adını, yüzyıllardır burada akan sıcak su (thermi) kaynaklarından almıştır. Arheolojik bulgular bu bölgede, şifalı su kaynaklarının koruyucusu olarak bilinen Artemis Tanrıçasına tapıldığını göstermektedir.
Thermis Kuleleri (Pirgoi)
Adlarını, Türklerin ve zengin Midilli Yunanlarının bölgede inşa ettirdiği kule evlerinden, oldukça yakın tarihte, 17nci yüzyılda almışlardır. Yüksek taş duvarlara, ahşap şahnisilere ve görkemli girişlere sahip olan, kulelere benzeyen evlerdir. Sağınızda 1647’de yapıldığı tahmin edilen Niania’nın kulesini görebilirsiniz. Yüzyılın başlarında bölgede mevcut olan 160 civarı kuleden bugün çok azı kalmıştır ve bunlar sit alanı olarak nitelendirilmiştir. Sağa, denize doğru dönerseniz “Kanoni” adlı sahile inersiniz; burada öğleden geceye kadar clubbing yapmak ve
60 Lesvos Turizm Rehberi 2008
modaya uygun snaklar ve kokteyleri denemek için vakit ayırmaya değer. Şemsiyelerin altındaki şezlonglara uzanın, kumda oynayın ve müziğin tadını çıkarın. En son modaya uygun olan ‘Anemokampi’ ve ‘Mayotte’ barları farklı bir yerlerde olduğunuz hissini verecektir. Mükemmel hizmet sunan, ailevi atmosfer ve nefis manzaraya sahip olan “Lesvos Inn Resort & Spa” adlı otel de buradadır. “Kanoni” sahili yakınında, Petralonia bölgesinde yapılan arheolojik araştırmalar üç bin yıl öncesinden, üst üste inşa edilmiş beş şehir tabakası ve izlerini gün ışığına çıkarmıştır. Harabelerinin üstünde, sonraki döneme ait olan, yaklaşık bin beş yüz yıl önce yapılmış olan altıncı bir şehrin daha izleri bulunmuştur. Thermi’de keşfedilen şehirlerin birincisi ve ikincisinin ilk Truva ile aynı zamana ait olduğu tahmin edilmektedir. Orada yapılmış olan kazıların önemli bulguları bugün Midilli Arheoloji Müzesinde sergilenmektedir. Uzun yıllardır hamamlar bölgesinde dağınık vasiyette olan bina temelleri, yazıtlar, mimarı parçalar, bu dini ve tedavi merkezinin görkemi ve ışıltısına işaret etmektedir. Bunların
Geziler
Thermi’de bir kule
bazılarını Sarlitza’dan kısa mesafede olan, rak değerlendirilmektedir. Kilise (muhte“Horafa” mevkiide açık arheoloji alanında gö- melen 14üncü yüzyıla ait olup) çembere terebilirsiniz. ğet olarak haç şeklinde inşa edilmiştir. 20nci yüzyılın son yirmi – otuz yılında, Thermi, Agios Rafail, Agios Nikolaos ve Thermi İskelesi Balıkçı kayıkları ve küçük tekneler için gü- Agia İrini manastırları sayesinde yine dünvenli olan otantik bir limandır. Bu noktada yaca meşhur oldu. yazları, yaz döneminin çeşitli gösterilerini ağırlayan, restore edilmiş yeldeğirmeninin ya- Turistik Thermi nında gelin pazarı, gezinti ve deniz kıyısın- Bugün, küçük otel birimleri, tavernalar, moda voltalar olur. Vaktiniz varsa, bir banka otu- daya uygun club ve lokantalar ile önemli bir rup seyredin veya yerliler ile sohbet edin. hareket ve gelişmeye sahiptir. Kanoni adlı sahili her yıl binlerce turist çeker. Ayrıca, yüzmek ve yemek için, hemen dalgaların yanında Sarlitza Pallas 20nci yüzyılın başlarında Thermi bölgesi, Ha- kiralık odalara sahip olan Petalidi, Skala san Efendi Molla Mustafa için, Fransız mi- Neon Kidonion ve Skala Mystegnon idealdir. marların tasarımlarına göre 1909’da inşa Thermi’nin temiz denizi ve sahilleri, otantik edilmiş olan “Sarlitza Pallas” adlı lüks oteli ile tavernaları ve yerli mutfağı güzel ve sakin bir tatil için gerekli olan ideal koşulları oluştuünlüydü. Yaklaşık otuz yıl boyunca, Yunan Devletine rur. geçtikten sonra, Doğu ve Batı’dan gelen zi- Petalidi, yemyeşil akan sular ile küçük ve etyaretçiler ve önemli kişileri cezbederek, bü- kileyici bir körfezdir ve bir günlük gezi için yük gelişme yaşadı. 1933 yılından itibaren dü- ideal bir yerdir. Aile tatilini burada geçirmek şüşe geçti ve bazı küçük parlak dönemler dı- isteyenler için, aynı noktada mükemmel bir şında, bürokrasinin ve kayıtsızlığın pençe- lokantaya sahip olan, aynı isme sahip bir otel lerine takılarak, zamanın yarattığı tahribe uğ- mevcuttur. radı. Bugün, sadece hamamlar ve su kaynakları faaliyet göstermektedir. Mystegna Bu köy, bütün adada yüksek sayıda devlet biThermi Kiliseleri nası ve özel binanın inşa edilmesinde kullaThermi Pirgoi bölgesindeki Panagias Tour- nılan nefis, Mystegna kırmızı taşı için ünlüloti’nin Bizans kilisesi çok önemli bir anıt ola- dür.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 61
Thermi Belediyesi
Şarlıca Pallas : Eski lüks bir otel
Mystegna İskelesi
Temiz deniz yıldızına sahip, nostaljik bir sahildir. Çakıl ve sakin sulara sahip ince uzun bir sahili vardır. Arkasında Eol toprağının tatlılığına sahip, yemyeşil tepeler ve denizen ufkunda karşı Ege sahilleri vardır. Görünürlüğü net olan bir güne denk gelirseniz, karşı taraftaki arabaların hareket ettiğine şahit olursunuz. Mystegna İskelesinde tatil hesaplı bir çözüm oluşturabilir ve sizi asla hayal kırıklığına uğratmaz. Sakin sulardaki sandallar, sebze bahçeleri ve rüzgarlı yazlık evler muhakkak tatlı bir deneyim ve tamamıyla farklı bir yaşam tarzı teşkil eder.
Nees Kydonies (Baltziki) Pigi, Komi
KONAKLAMA
Lesvos Inn Resort and Spa
Otel Pirgi - Kanoni Tel: +3022510 - 71781 / 71784 www.lesvosinn.gr Zourou Villas
Thermi Tel: +3022510 31456 / 6977800017 www.zourou.gr Petalidi
Otel Petalidi Thermis Tel: +3022510 - 94601 /94603 www.petalidihotel.gr Kohylia Bay
Lüks daireler Thermi’den 7 km mesafede, çamlar ve zey- Mystegna Tel: +3022510 – 94180 / 46386 / 6972023330 tin ağaçları ile dolu bir bölgede, Pigi ve www.kohyliabay.gr Komi köyleri bulunur. Bu köyler, her yıl tekrar yaşatılan “Boğa Panayırı” ve bölgede Kiralık Odalar üretilen muhteşem zeytinyağı için ünlüdür. Thermi To Kanoni Orada, eşsiz süt ürünleri bulabilirsiniz. Tel: +3022510 - 71773 / 6942249189 İskeleye inmeden önce panoramik manza- www.tokanoni-lesvos.gr ranın tadını çıkarın ve devamla, orada, dalgaların çarptığı deniz fenerinde, kömürde sarApolavsi dalye yiyin. Sağınızdaki çakıllı koy, temiz su- Pirgoi Thermis Tel: +3022510-71035 / 6973903621 larına kısa bir dalış için idealdir. Mantamado’ya doğru ilerlerken “Ksampelia” Ta Skina adlı bir otantik sahile rastlayacaksınız. De- Nees Kydonies- Ksampelia nize girmek ve tavernada bir şeyler atıştır- Tel: +3022510 - 94032 / 6972141875 / mak, soluklanmanız için idealdir. 6942493519
62 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Mantamados Belediyesi
Mantamados Belediyesi
M
Taksiarhis
antamados adanın kuzeydoğusundadır. Geleneksel mimarı karakterine, otantik sokaklara ve taş döşemeli yollara, aynı zamanda peynir, bal, zeytinyağı ve seramik eşyalar gibi nefis tarım, hayvancılık ve daha birçok ürüne sahip olan büyük bir köydür. Yo-
64 Lesvos Turizm Rehberi 2008
ğurdunu, ünlü zeytinyağlı peynirlerini, taze çökeleğini ve yerli etlerini deneyin. Ayrıca, burada çok uygun fiyatlara güzel seramik eşyaları bulacaksınız ve çömlekçilerin atölyelerinde çarkı çevirerek çalışmalarına hayran kalacaksınız. 1950’li yılların 60 atölyesinden, bölgede bugün sadece dokuzu faaliyet göstermektedir.
Geziler
Agios Stefanos sahili
Köyün merkezi meydanında muhakkak bir tur atın. Polikentro adındaki, 20nci yüzyılın başında yapılmış binaların tipik bir örneğini oluşturan, restore edilmiş eski bir zeytinyağı imalathanesini görün. Polikentro’da her Ağustos ayı, Pallesviaki Ekthesi Keramikis adında, bütün ada halkının katıldığı, seramikle ilgili büyük bir fuar düzenlenmektedir.
Yeni Liman (Kapıs İskelesi)
temini uygular. Bugün, bu belde Yunanistan’ın az sayıdaki geleneksel küçük endüstri merkezlerinden birini teşkil eder. Atölyelerinde –zeytini muhafaza etmek için muazzam küplerden daha küçük kumarlara (su kaplarına) kadar- birçok seramik türü üretilmektedir.
Palios
Adanın en otantiklerinden, küçük ve trendy bir balıkçı köyü. Son yıllarda, birçok eski evi Küçük bir balıkçı köyü, geçen yüzyılda ada- alarak restore eden ve köyde hoş bir harenın kuzey tarafının tedarikini sağlayan mer- ketliliğe neden olan birçok entellektüel Mikezdi. Çiftlik evleri ve bahçeler, bu yerin bir dilli’linin toplanma noktasıdır. zamanda gelişmiş olduğunu gösteren tarihi binalar vardır. Kuzeye giden yoldan devam Yüzmek için sahiller ederseniz Ferogia adında küçük bir sahile çı- Pedi, Palio, Aspropotamos, Kapis limanında karsınız. Yüksekten manzarası mükemmel- ve Tsonia’da (Klious kıyısındaki liman) vardir, aynı zamanda yolu her ne kadar zor ge- dır. Yaz süresince burada taze balık, seçkin çit verse de, bir rüya gibidir. yerli etler ve süt ürünleri sunan tavernalar bulacaksınız. Bu tavernaların çoğu kış boyunAgios Stefanos ca da açık kalıp, ıssız ve inanılmaz derecede Agios Stefanos’daki üç çömlekçi atölyesi, güzel bir manzarada adanın en lezzetli yeünlü “Keramidaria”, hala eski tarz imalat yön- meklerini sunar.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 65
Mantamados Belediyesi Mantamado seramikleri : küpler
Kapi, Pelopi ve Klio köyleri
Mantamado yöresel peyniri
(Miroforon) yapılan Manastır panayırında, arife gününden bir boğa kesilir. Eti, buğdayla birlikte büyük kazanlarda kaynatılır ve böyPelopi veya Gelia ve Kapi bugüne kadar sa- lece, bütün ibadet edenlere ücretsiz sunulan dece tarım ve hayvancılıkla uğraşan, canlı iki geleneksel “Kiskeki” (Keşkek) yapılır. köydür. Kahvehanelerde sohbet edin, yerliler dostça davravır; kaliteli tarhana, bal ve KONAKLAMA peynir alabileceğinizi yeri öğrenin. Burada bal çok özel bir tad ve kokuya sahiptir - saArtemis dece yerli, küçük miktarlarda üretenlerde bu- Geleneksel Otel labilirsiniz. Kliou’da yüksek sayıdaki büyük Kapi ve özel aristokratik evlere dikkat etmeye de- Τel: +302253093257 / 6972287842 ğer. Yine uzo için meydan kahvehanelerine www.artemis-lesvos.gr gidin; oraya akşam yolunuz düşerse ızgara türlerini deneyin. Her yaz gerçekleştirilen Kiralık Odalar boğa panayırını unutmayın.
Taksiarhon Manastırıeşsiz bir görüntü!
Eleni
Τsonia Τel: +3022530 - 93620 / 93343 / 6944342489 Mantamados, bu manastırı ile meşhurdur. e-mail: mkon@env.aegean.gr 17nci yüzyıla ait manastırda, geleneğe göre, Mikelanjın (Baş Meleğin) çamurdan ve keşBayan Dimou işlerin kanından yapılmış ikonu mevcuttur. Τsonia Paskalyadan sonraki üçüncü Pazar günü Τel: +3022530 93618 / 93237 / 6976145222
66 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Mithimna Belediyesi
Mithimna Belediyesi
A
rheolojik araştırmalar, ortaçağ hatıraları ve Ege’nin mavisinde altın ve gök mavisi renk ışıltıları.Çekici Molivos’a hoş geldiniz. Dünyanın en güzel destinasyonlarından biridir. Beldenin geleneksel karakteri, düzenli sosyal yaşamı ve yerlilerin misafirperverliği sizi ilk andan itibaren fethedecektir. Mythimna şehri - bugünkü Molivos -adanın kuzeybatı ucunda bulunur. Bulgular, köyde Bakır Çağından beri insane yaşadığını ve antic çağın en önemli şehirlerden biri olduğuna dair kanıtlar sunar. Mimarı görünüşü, köyün fırtınalı ve çalkantılı tarihinin canlı bir kanıtını teşkil eder. Ortaçağ kalesinin bulunduğu kayanın üstüne yerleşmiş kent denize kadar ulaşır. Bugünkü yerleşim bölgesi ortaçağ kalesinin çevresine ve altına yayılmıştır. Bütün evler, taştan veya ahşaptan yapılmıştır ve yapıları bir kaldırımlar ağı arasında etkileyici bir yoğunluğa sahiptir. Avlular ve balkonlarla birlikte farklı bir güzellik bütünlüğü ve son de-
68 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Mithimna (Molivos)
rece enteresan bir şehir planı teşkil etmektedirler; burası haklı olarak sit alanı ilan edilmiştir. Molivos’da, 18inci yüzyıl sonlarına dayanan birçok konak muhafaza edilmektedir. Bunların biri, çok iyi işlenmiş duvar resimleri ile süslenmiş olan Giannakou konağıdır.
Molivos: Yıldız
Büyük oteller, son derece özenli küçük birimler, tavernalar, lokantalar ve istediğiniz her güzel şeyi bulabileceğiniz büyülü bir ticaret merkezi vardır. Kahve ve tatlı için asılı verandalarda muhakkak mola verin. “Mavi tilkinin” sütlü böreğı ve limonlu pidesi… en iyilerindendir. Ege’nin en etkileyici günbatımını seyredin. Ekstra lounge modunda, orijinal gourmet duyguları ve sonsuz gök mavisinin doruğa çıkması ile, yeni neslin lüksünü yaşayın. Molivos ünlü bir köy olup, Yunanistan’ın en kozmopolit yerlerinden biridir. Molivos’u tanımak ve taş döşemeli sokaklarını gezmek üzere, bütün dünyadan akın akın gelen tu-
Geziler
Molivos’ da bir kafe
rist kalabalıklarını büyüler! Bunun nedeni muhtemelen Molivos’un gidilecek en çekici yerlerden biri olmasına rağmen, direnmeyi ve karakteriyle özel rengini muhafaza edebilmeyi başarmasından kaynaklanır. Burada sıkılmanız mümkün değil. Son 100 yıldır ön plandadır ve birçok turist çeken bir kutup oluşturur. Bunun nedeni, nadir mimarı karakteri ve sahillerinin yanısıra, tanıdıkça ayrılamanızı bir o kadar güç kılan zen esintidir. Burada pitoresk, gelişim ve sosyallik ile birlikte hareket eder. Mükemmel servis ve özel hizmetler sunan irili ufaklı birçok güzel mekanları, köyü Yunanistan’ın en çok tercih edilen tatil beldeleri arasında sınıflandırır. Molivos’ta günün her saati farklı bir boyut kazanır. Barlar, tavernalar, kafeler, kulüpler ve lokantalar, çiçekçiler, kuru temizleme dükkanları, pastaneler, kuyumcular, turistik ve seramik eşya satan dükkanlar, basın acenteleri, bütün dünyadan nefis şaraplar satan dükkan, tarihi merkez dışında olan organize park alanı, etkin bir şekilde kendini gösterir ve
köyü adanın en iyi yerleri arasında gösterir. Ancak, Molivos bu durumla yetinmez. Her geçen yıl turistik profilini yeniler ve değerini yükseltir ve böylece, all time classic gözde bir destinasyon olduğunu doğrular.
Liman
Yerleşim bölgesinin ucunda, Yunanistan’ın en güzel, kozmopolit ve aynı zamanda otantik küçük limanlarına hayran kalacaksınız. Uzo, kahve veya bazı dükkanlarda gerçekten çok özenli sunulan kahvaltı için tavernaların hangisine oturacağınıza karar veremeyeceksiniz. Deniz kültürüne sahip bir yer olarak, günlük balık avlamak için akşamları hareket eden trol kayıkları ve gırgırlara hala sahip olan, Avrupa’daki nadir yerlerden biridir. Marinaya yanaşmış balık kayıkları ve yatları enfes ve rahatlatan bir manzara oluşturur.
Seçkin bir yaşam tarzı
Molivos’un küçük toplumu son derece dostane ve zariftir. Yerliler ile birlikte başka memleketlerden gelen birçok insan – Yunanlı ve
Lesvos Turizm Rehberi 2008 69
Mithimna Belediyesi
yabancı – bu yeri sevmiş ve tatil için veya daimi ikametgah olarak burayı tercih etmiştir. Buraya yerleşen meşhur sosyete mensupları, önemli kişiler ve fanatik aydınlardan birçoğu köyün kalitesine ve ışıltılı görünüşüne odaklanmaktadır. Burada, tamamen restore edilmiş konaklarında yaz aylarında ve diğer mevsimlerde buluşurlar ve entellektüel atmosferi güçlendiren sık bir temas içinde bulunurlar. Sanatçılar, müzisyenler, ressamlar ve şairlerden oluşan bir kalabalık Molivos’ta toplanır. Bilim adamları, doktorlar, galeri sahipleri ve genellikle zengin ve yüksek gelir ve estetik anlayışına sahip insanlar, bu köyün ışıltılı sakinlerini oluşturur ve misafirperver yerlilerle tam bir uyum içinde yaşarlar. Molivos’un tanınmış bayanları, güzel villalarında, Yunanistan’dan ve yurtdışından gelen meşhur kişileri ağırlar ve Ağustos aylarında manzara eşliğinde ziyafetler verirler. Yazları, serin avlularında ziyaretçi kabul ederler ve yerli ikramlar sunarak siyaset ve felsefe üzerine konuşmaların tadını çıkarırlar. Bu evlerin çoğunluğu dekorasyon dergilerine konu olur, zira son derece bakımlı ve özenli bir şekilde restore edilmişlerdir. Ünlü şarkı sözü yazarı Lefteris Papadopoulos uzun yıllardır bu köyde ikamet etmektedir. Şarkı ve müziklerinin çaldığı esnada, kendisinin merkezi bir kahvehanede, tutkulu bir şekilde tavla oynadığını görürsünüz.
Rahat bir rutin
Genellikle yaşam evlerin dışında gelişir. Tavernalarda, barlarda ve asırlık salkımlara (glisines) sahip, magazaların olduğu nefis merkezi alanda. Sadece ilkbaharda açan mor salkımları bir hayal edin! Ayrıca da, mükemmel evlerin verandalarında, bitmek bilmeyen sabah kahveleri ile, Ege’ye bakan manzarada uzolar ve akşam üstü gün batımları.
Bunları kaçırmayın
Limandaki otantik tavernalarda, ızgarada pişirilmiş sardalye ve tuzlanmış palamut balığını. Hanimeli, begonvil ve yasemin ile süslenmiş bahçeleri. Molivos çarşısının merkezindeki salkımlı taş döşemeli sokağı. Bu sokak, tıpkı bütün belde gibi, sit alanı ilan edilmiştir. Bu yıl, belediye başkanı yeni bitkiler de dikmiştir.
70 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Temiz havayı, temizlenmiş sokakları, manava gitmek için dahi çok şık giiynen, zarif Molivos kadınlarını.
Görmeye değer
Osmanlı döneminden kalan, kabartma yazılar ve süslemelere sahip birçok kamu çeşmesi günümüze kadar korunmuştur. Eski Hamam Binası da geçen yüzyıldan kalan mimari bir anıttır. Ayrıca köyde, Tsarouhis, Halepas, Mitaras, Botsoğlou ve daha birçok ressam tarafından yapılmış sanat eserlerine konukluk eden Belediye Resim Müzesi faaliyet göstermektedir. Merkezde, Belediye Resim Müzesinin önünde Argiris Eftaliotis’in büst heykeli, biraz yukarıda ise doğduğu ev vardır. Ziyaretçi, bugün limanın bulunduğu yerde eski limanın rıhtımından kalıntılar ve Roma Sarnıçının parçalarını görebilir. Mythimna, Ege’nin en önemli sit alanlarından biridir. Antik Mythimna: Antik Mythimna harabeleri, adanın kuzey kıyısında, küçük bir yarımadada bulunmaktadır. Eollerin buraya geldiği dönemde, yani Bakır Çağının sonunda kurulmuştur. Kazılardan çıkan bulgulara göre, Mythimna arkaik dönem boyunca gelişme noktasına gelmiştir ve genişlik alanı, çağdaş beldenin genişliği ile aşağı yukarı aynıdır. 4üncü yüzyıldan sonra, ortaçağ kulesi ile birleştirilmiş olan Hellenistik dönemden kalma bir savunma surunun bir parçasının korunduğu noktalarda, Akropoli ve Ntapia’nın çevresinde sınırlandırılmıştır. Mythimna arheolojik koleksiyonu Eski Belediye Binasında barınmakta olan bu koleksiyon, geniş bölgede gerşekleştirilmiş olan kazılardan bulgular, İspanyol kıyılarından, Kuzey Afrika’dan, Sakız ve Sisam adalarından getirilmiş 4üncü -6ncı yüzyıl amforaları ve 1912 yılında adanın kurtuluşu esnasında çekilmiş bir fotoğraf koleksiyonunu içerir.
Eftalou
Molivos’un kuzeydoğunda, 4km’lik bir mesafede güzel, dantel gibi sahillere ve Ege’nin karşı yakasına bakan sonsuz bir manzaraya sahip olan Eftalou vardır. Hele bir noktasında, karşı yakaya olan mesafe o kadar yakındır ki,
Geziler
Eftalou sahili
horozların ötüşü ve araba kornaları dahi duyulur. Burada, İlias Venezis’in evini ve Argiris Eftaliotis’in mezarını görebilirsiniz. Kıyısında, kiralık odalar, lezzetli yemekler ve taze balığın bulunduğu mükemmel bir taverna ile şifalı su kaynakları vardır.
Vafeios
Herhangi bir yerli size Vafeios’u anlatmak isterse, söze muhakkak geleneksel tavernalarındaki meze çeşitlerinden başlayacaktır. Skamnia’ya giden yolda Lepetimno dağının batı yamaçlarına tırmanmış ve Molivos yer-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 71
Mithimna Belediyesi leşim bölgesine - geceleri ışıklandırılmış kaleye bakın - açık denize ve karşı sahildeki Baba burnuna bakan bir manzaraya sahip olan küçük bir köydür. Tavernaları, yerli geleneksel mutfakları ile ünlüdür ve Vafeios’u adanın gastronomik cennetine dönüştürürler. Günbatımı ve manzara sizi derinden sarsacaktır. Vafeios, antik Mythimna’nın antik “TEMENOS”unun (tapınağının) sınırlarında bulunan bir tarım köyüymüş, adını ise antik Mythimna’lıların elbiselerinde ve dokuma ürünlerinde kullandıkları, bitki malzemeleri ile boyama yerlerinde yaptıkları boyadan almıştır.
Argenos
Doğu tarafında, kayalar arasında kartal yuvası gibi saklanmış, Argenos adlı küçük bir köy vardır. Bölgedeki doğal çeşitlilik büyük ilgi toplamaktadır: asırlık kestane ağaçları, kayalı yaylalar, dikey olarak kesilmiş kayalar ve biraz ileride, yolun üst tarafında “Halika” adında, terkedilmiş bir köyün harabeleri. Toprak kaymasından dolayı, köy sakinleri biraz aşağıda olan yeni kurulmuş Lepetimno’ya taşınmışlardır. Yol, ılıcalar, harabeler ve Agios Dimitris kilisesinin olduğu sahile çıkar. Argeno’da, Lesvoslu yazın uzmanı ve filolog Giorgos Valetas’ın (1907-1989) evi bugün,
72 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Ulusal Direniş Müzesi ve Lesvos Edebiyat Kütüphanesi olarak kullanılır.
Skamnia
Bu köy, konakları, dar ve taş döşemeli yolları, otantik yokuşları, güzel meydanı ve Ege’nin sonsuz mavisine bakan manzarası ile, sit alanı ilan edilmiş geleneksel bir beldedir. Skamnia, yazar, gazeteci ve akademisyen Stratis Mirivilis’in (1890-1969) doğduğu yerdir. Köydeki baba evi muhafaza edilir ve İskele meydanında, gölgesinde dinlendiği ve kitaplarını yazdığı, etkileyici dut ağacı dimdik durmaktadır. Burada, meydandaki otantik taverna eşsiz fiyatlar ve çok özel bir servis ile müthiş, yerli mezeler sunar.
Skamnia İskelesi
Mirivilis’in çok okunmuş eseri “Panagia i Gorgona”ya (Deniz Kızı Meryem Ana) ilham kaynağı oluşturmuş, kaya üstünde olan küçük kilisesi için ünlüdür. Adanın en turistik yerlerinden biridir. Birçok kiralık oda, dalganın kenarında – taze balıklarıyla meşhur olan – mükemmel tavernalar ve yüzmek için güzel, küçük - en iyisi çakıllı Kaya’dır- sahillere sahiptir. Buradan, eski zamanların meşhur Mythimna’sı, ortaçağın Molivos’una ulaşmak üzere deniz kıyısı boyunca ilerleyen toprak yolu takip edebilirsiniz.
Geziler
Skamnia İskelesi “Panagia i Gorgona” (Deniz Kızı Meryem Ana)
KONAKLAMA
Skamnia İskelesi
Skamnia ve Lepetimnou Tarım Kooperatifi
Misafirhanesi Tel. Tsonia: +30 22530 55224 / 22530 55300 Pinteris Georgios
Kiralık Odalar
Tel. Tsonia: +30 22530 - 55317 / 6946081384 Vafeios
Vafeios Müstakil Evleri Telefon: +3022530 - 71752 / 72226 www.taverna-vafios.gr Petrino
Kiralık Odalar Telefon: +3022530 - 71203 / 71576 / 6995632472
Lesvos Turizm Rehberi 2008 73
Mithimna Belediyesi Molivos Eftalou Sun Rise
Mithimna (Molivos)
Molivos
Triena
Otel Otel Telefon: +3022530 - 71713 / 71735/ 71757 Telefon: +3022530 - 71350 / 71351 www.sunrisehotel-lesvos.com www.Lesvos-SafariTours.com Eftalou
Amfitriti
Otel Otel Telefon: +3022530 - 71584 / 71670 / 71737 Telefon: +302253071741 - 2 www.eftalouhotel.com Panselinos
Daireler, Studios Telefon: +3022530 - 71905 / 71907 www.panselinoshoteI.gr Molivos I & II
Oteller Telefon: +3022530 - 71534 / 71512 /71496 / 71386 / 71556
Adonis
Kiral覺k Daireler Telefon: +3022530 - 71866 / 71515 / 71616 Delfinia
Otel Telefon: +3022530 - 71502 / 71503 / 71315 www.hoteldelfinia.com Afroditi
Otel Telefon:+302253071725 -8 Marianthi Raradise Hotel
Telefon:+3022530 - 71300 / 6948600413 www.marianthiparadise-molivos.com
74 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Petra Belediyesi
Petra Belediyesi
A
danın kuzeybatısında Petra, Skoutaro, Lafiona ile Petri ve Anaksos adlı beldelere rastlayacaksınız. Akarsular ve bol yeşil içinde kurulmuş geleneksel, taş evlere sahip köylerdir. Bölge, gümüş zeytinlikler, çam ormanları, meşe ağaçları, selviler ve yemiş veren ağaçlar ile doludur. Dünyalar güzeli kumlu sahillere sahip olan dağlık ve deniz kenarı tatil beldeleridir.
Petra
Bu geleneksel belde, Midilli’den sadece 55km’lik bir mesafededir. Thrasivoulos Stavrou, Neoklis Kazakis, Takis Eleftheriadis, Orestis Kanellis vs. gibi birçok önemli Sanat ve Edebiyat adamının memleketidir. Bugün, kütüphanesi eski Kız Okulunun taştan ve neoklasik tarzda yapılmış binasında barınan ve gösterdiği faaliyeti için çok tanınmış Petra Belediyesi’nin “Polikentro” adlı Kültür Merkezine sahiptir.
Sahiller ve Oteller
Petra, oteller, kiralık odalar, otantik tavernalar,
76 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Petra sahili
modaya uygun barlar ve lokantalar ile müthiş bir kumlu sahile sahiptir. Gece gündüz bol eğlence sunar ve ailevi tatiller için de uygundur. Otantik koylardaki düzenli plajlar, şemsiye ve şezlong, sahil hizmetleri ve deniz sporları sunar. Yasemin, palmiye ve meyve ağaçları ile dolu bahçeleri olan konaklar, köye özel bir görkem verir. Petra’nın çarşısı, en otantik çarşılardan biridir. Küçük dükkanlara bakmaya ve hediyelik eşya almaya idealdir.
Petra’nın adaları
Petra’nın karşısında, kuşların ve küçük hayvanların cenneti olan, üç kayalık ada boy gösterir. Tavşan adası veya Ai Yorgi adındaki adada bir sığınak vardır. Bugün ekolojik gözlem evleri olarak kullanılır ve orada, yat sahipleri tüfekle balık avlamak için durur. İsterseniz, kalabalıktan kaçmak için, bir deniz bisikleti kiralayıp, oraya giderek sakin bir ortamda yüzebilirsiniz.
Kavaki
Sahilin sağında, kuytu ve küçük olan harika bir limandır. Oraya giderken özel bir stilde ve farklı bir atmosfer içinde, hasırdan ya-
Geziler
pılmış, dinlendirici şezlonglar ve modaya uygun bambu şemsiyelere sahip, son yıllarda yaratılmış beach barlarda yüzmenin tadını çıkarabilirsiniz.
Petra’daki Panagia (Meryem Ana)
Köyün merkezinde ‘Panagias tis Glikofilousas’ kayası göze çarpar. Meteora kadar muazzamdır, yaklaşık 40 m’lik yüksekliktedir ve adeta kendini köyün düzlemeleri arasında göstermek için, ince ve uzun kavaklar arasından uzanır. Basamakları çıkın, eolik havayı soluyun, çevresinde olan küçük tepelerı ve gök mavisi rengindeki suları seyredin. Kale gibi görülebilir bir yükseklikte olan kilise, dış dehliz, nefis ahşap oyma bir piskoposluk tahtı ve “kutsal su” veren kuyusu ile, bazilika tarzında inşa edilmiştir. Meryem Ana ikonunun bulunuşu ve kilisenin inşa edilişine dair birçok efsane söylenir. Yerlilerden size bu efsaneleri anlatmalarını isteyin.
Agios Nikolaos Kilisesi
eskileri 16ncı yüzyıldan kaldığı tahmin edilen üç tabakalı duvar resimleri ile bazilika tarzında inşa edilmiştir. Ayrıca bir müzeye sahiptir.
“Vareltzidenas’ın Evi”
Meydana küçük bir mesafede, Meryem Ana kayasının neredeyse arka tarafında kalan, 18inci – 19uncu yüzyıllar arasında inşa edilmiş, Osmanlı Eğemenliği son döneminin sosyetik Lesvos mimarisine aittir. Yerli ve doğu unsurlarının, neoklasik unsurlar, bizans mimarisi ve baroque tarzıyla karışımıdır.
Bölgedeki Kiliseleri
Bölgede bulunduğunuza göre, Skoutaro’daki Kimisi tis Theotokou Kilisesini (1880), İpsilometopo’daki Taksiarhis Kilisesini (1807), Lafiona’daki Kimisi tis Theotokou Kilisesini (1807) ve Stipsi’deki Kimisi tis Theotokou Kilisesini (1805) ziyaret etmeye değer.
Tarihi geçit
Petras’ın güneyinde Klapados adında, terMeydana yakın bir mevkiide bulunan ve sit kedilmiş küçük bir dağ köyü vardır. Bu bölalanı ilan edilen önemli bir kilise anıtıdır. En geden, inanılmaz güzellikteki belediye çam
Lesvos Turizm Rehberi 2008 77
Petra Belediyesi Petra’ da bir kafe
ormanı içinden geçerek, büyülücü bir yürüyüşe başlayabilirsiniz. İlerledikçe yüksekten Anaksos, Petra, Mythimna, Eftalou ve Skamnia’nın güzelliklerini seyredebilirsiniz.
Petri
Doğusunda taştan yapılmış 15 yeldeğirmeni olan Petri beldesine doğru çıkarken, ortasında büyük bir delik olan bir kayaya rastlarsınız. Rivayete göre, bu kayaya, Truva seferi esnasında, Achilleus gemisini bağlamıştı. Yakında, Achilleus’un Pınarı (‘Ahillopigada’) olarak bilinen bir pınar ile bir sarnıç mevcuttur. Küçük köyde, güneşin denize eğildiği anda, adanın en güzel günbatımlarından birini göreceksiniz. Bütün yıl açık olan küçük tavernanın manzaralı verandasında oturursanız, manzaradan büyüleneceksiniz ve etkileyici geleneksel lezzetler sizde unutulamaz bir izlenim bırakacaktır.
Anaksos
Petra’dan kuzeybatı doğrultusuna, tertemiz derin suları ve sağ tarafında küçük bir nehir akan, adanın en güzel sahillerinden biri olan Anaksos’u göreceksiniz. Henüz belde yokken, son yıllarda gelişen ve çok düzenli
78 Lesvos Turizm Rehberi 2008
olan bir sahildir. Tepelere sahip ender bir manzara, düşük bütçeli turistleri bile cezbetmektedir. Burada birçok yabancı turist alter ego’sunu bulur ve bundan dolayı her yaz, denizin ve dostane atmosferin tadını çıkarır. Aileler için mükemmel bir çözümdür.
Tsihranta, Kalos Limenas
Devamla, zeytinlikler ve meşe ağaçları ile dolu tepeler, denize akan iki irmak, salata mahsulleri ve çiçeklerle donatılmış, bakımlı bahçeleri ile Küçük ve Büyük Tsihranta (Ampelia adıyla tanınmıştır) koyları gelir. Yalnız kalmak isterseniz Küçük Tsihranta’yı tercih edin. Koyu renkli kayalar ile volkanik manzara, Kalos Limenas’a kadar sürer. Bu yarımada, birçok meşe ağacı deposunun ev ve kahvehaneye dönüştürüldüğü Skalohori’nin limanıdır. Bu noktadan, geleneksel köyler olan Filia ile Skalohori köylerinin meydanlarına, kahvehanelerine ve kooperatiflerine gidebilirsiniz. Filia’da taştan yapılmış evlere ve tuğladan dekorasyonlara hayran kalacaksınız. El yapımı badem şekerlemeleri almak için herhangi bir Kadınların Tarım-Turistik Kooperatifini ziyaret edebilirsiniz. Dinlenmek için, eski mahallede, Koutsavli’nin kahvehanesinde bir uzo içmek birebir gelir. Köyde ça-
Geziler
Petra’da Panagia’nın uzaktan görünüşü
tısız minare ve şimdi depo olarak kullanılan cami hala durmaktadır. Skalohori’de, köy sokaklarına girin ve muhteşem taştan yapılmış evlere bakın. Bütün köy denize manzaralıdır, meydanlarda ise günün yemeklerini uzoya meze olarak sunan kahvehanelerde oturmaya değer. Peynir imalathanesinde, mevsime göre taze beyaz peynir, çökelek veya gravyer alabilirsiniz. Çınar ağacı olan merkezi meydan dinlenmek için idealdir.
Stipsi
KONAKLAMA
Avlaki Petras Alma
Otel Telefon: +3022530 - 41100 www.almahotel.gr
Petra
Clara Hotel
Otel Yukarıda, iki kilise ile Ai Giorgi olan, gele- Telefon: +3022530 - 41532 έως 41534 neksel, “asılı” bir köydür. Meydandaki ta- www.clarahotel.gr vernalarda lezzetli etler ve mezeler sunulLasia makta olup hem yaz hem kış için ideal bir seStudios çimdir. Petra’ya doğru bakan manzara etkileyicidir, Ligona oluğu ise (20 su değirme- Telefon: +3022530 –41414, 41744 ninin harabeleri, pınarlar, armut ağaçları, ay- www.lassia.gr rık otları ve çok eski taştan yapılmış geçiti ile) yürüyüş için birebirdir.
İlion
Otel Telefon: +3022530 - 41227 /41327 İpsilometopo Bu küçük, yemyeşil köyü batıda, adanın ku- www.uti.gr zey kenarında bulacaksınız. Erik ağaçları Theofilos ile dolu olup, Kalloni’nin büyük ovasını seyOtel retmektedir. Telefon: +3022530 - 41046 /41080 /41443
Lesvos Turizm Rehberi 2008 79
Petra Belediyesi Anaksos’ ta bir restoran
www.lesvos-travel.com/theophilos Troyan Hill
Telefon:+3022530 - 41910 Studios “Evridiki”
Dubleks Daireler Telefon:+3022530 - 41976 /22510 -25160/ Telefon: +3022530 - 41227/ 41327 / 41294 6947375852 / 42462 www.sitemaker.gr/evridikirooms www.uti.gr “Eleftheria” Appartments
Telefon: +3022530 - 41577 www.uti.gr/liberty.htm Toula
Kiralık Odalar Telefon: +3022530 – 41122 www.petra-apartments.com
Anaksos
Nautilus – Pegasus
Otel Telefon: +3022530 42028 Anaxos Garden
Kiralık Odalar
80 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Anessis
Studios ve Kiralık Odalar Telefon:+3022530 - 41562 / 22510 - 41018 / 6947889871 / 6972661339 www.anessis-lesvos.com Aleksandris Fotis
Kiralık Odalar Telefon:+3022530 – 41393, 31032 Villa Kontaras
Telefon:+3022530 - 41653 / 22510 - 42172 www.villakontaras.gr Tsihranta
Petra Maria Kiralık Odalar Telefon:+306976158566 / 22510 – 93071
Eresos - Antissa Belediyesi
Eresos - Antissa Belediyesi
E
resos - Antissa Belediyesi antik Lesvos’un aynı ismi taşıyan Eresos ve Antissa şehirleri dışında, beş bölgeyi daha kapsamaktadır: Mesotopos, Vatousa, Hydira, Sigri ve Pterounta. Egemen unsurları çıplak kayalık tepeleri ve - prehistorik dönemlerde bütün Ege’yi sarsan volkan patlamasından dolayı yaratılan - neredeyse volkanik olan manzarası olan, batı Lesvos’un en dağlık bölgesindedir. Geleneksel olarak tarım ve hayvancılık ile uğraşan bir bölgedir, ancak ayrıca orada, Skala Eresou veya Yalos ve Sigri gibi önemli turistik beldeler de mevcuttur. Bölgede rododendro adında, ilkbaharda açan ve kokusu ile insanı sarhoş eden, sarı renkli nadir bir çalılık yetişir. Etrafında hiçbir şey olmayan bir yerde, Hydira adındaki küçük bir köy, zeytinyağlı peyniri ile meşhurdur, çınarlı meydanının çevresinde ise altı tane kahvehanesi vardır. Taş döşemeli sokaklarda dolaşın, rakı için ve Ağlaia hanımın lezzetli mezelerinden atıştırın. Gezinize, hemen yanındaki güzel, küçük köy Fterounda’da devam edebilirsiniz. Çimentodan yapılmış büyük bağlantı noktaları ve ahşap pencere-
82 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Eresos iskelesi
lere sahip olan kırmızı taştan yapılmış evler göreceksiniz. Meydanın tek kahvehanesinde oturup yerli portakal suyundan isteyin. Bu köylerin pitoreskliği saflıkla eş anlamlıdır. Yolun devamında, çayırların arasında, sadece on kişinin yaşadığı, Rema adlı köyü bulacaksınız. Bu on kişi, büyük memnuniyetle size rakı ve meze ikram edecek ve bölgeye ait bilgilerini sizinle paylaşacaktır.
Eresos, Skala Eresou veya Yalos
Eresos adlı köy Bakır Çağının son döneminde yerleşim bölgesi olmuş ve çok enteresan mimari unsurlara sahiptir. Tam merkezinde, muhteşem kumlu sahili ile, Skala adındaki deniz kıyısı beldesi mevcuttur.
Biraz Tarih
Antik Eresos’ta stadyum, tiyatro ve üniversite vardı, ancak delillere göre, Apollon, Athena, Dionisos ve Poseidon tapınakları da vardır. Eresoslular kendi paralarını da basmışlardır. Ksokastro mevkiinde antik kentin kalıntıları, Vigla mevkiinde ise Akropolis kalıntıları bulunmaktadır. Bunlar Antik çağdan kalma surlar, bir Cenevir ile bir Türk kalesi,
Geziler
Eresos iskelesinde bir kafe
bir ortaçağ şatosu ve bir Roma sarnıçıdır. M.Ö. 630’da, dünya şiirinin en lirik şairi olan Sapfo burada doğmuştur. Burada doğan başka bir ünlü de bitki, doğal taş ve ekolojinin kurucusu olan Theofrastos’tur.
gri renk, ‘pirinç tanecikleri’ gibi, vücuda yapışmayan bir kuma sahiptir. Sahilde Avrupa Mavi Bayrağını da göreceksiniz, çünkü burası Akdeniz’in en temiz denizlerinden birine sahiptir.
Müzede antik, klasik, hellenistik dönem tasları ve oymaları, madeni paralar, mezar üstü yazılı sütunlar ve Eresos körfezinde 1821 yılında Papanikolis’in patlattığı Türk amiral gemisinin demiri sergilenmektedir.
Burada, Eresos İskelesinin organize sahilinde, otantik güzellik tarih ve mitoloji ile buluşur. Sahile uzanarak kendinizi bırakırsanız, rahat bir tatil ve en güzel reikinin tadını çıkarırsınız. Her tür alternatifi arayın. Mevki ve aurası, burada bulunan insanlar her tür kendinizi arayışa teşvik edecekdir sizi. Kumun kendisi bile üzerine uzanıp kendinizden geçmeye, eğlenmeye ve oynamaya teşvik eder sizi. Su sporları emrinizde: kano, deniz bisikleti, yelkenli sörf, jet ski ve teniz, voleybol gibi sahildeki her tür spor mevcuttur. Otantik lokantalar ve kahvehaneler, bakımlı restoranlar ve estetik sahibi lounge barlar, tahta platformların üzerinde ve dalganın vurduğu noktanın birkaç adım ötesinde, sizi büyüleyecektir. Burada bağımlılık edinme ve Eresos’un eşsizliğine kapılma tehlikesi yaşıyorsunuz. Cesaret edin! Asla pişman olmayacaksınız.
Arkeoloji Müzesi
Eresos yalısı Mavi bayraklı!
Yerlilerin Yalı olarak adlandırdığı Eresos İskelesini inince, sağlı sollu dut ve kavak ağaçlarının süslediği 4 klm’lik güzel bir geçitle karşılaşırsınız. Bu geçit dağlık köyü sahildeki yerleşim bölgesine bağlar. Bakımlı bahçeleri ve yazlık evleriyle, Eresos’un verimli yaylası önünüze serilir. Solunuzda Vigla tepesi ve arkanızda, en göz alıcı noktada, bölgenin en iyi manzarasına sahip olan tarihi Ksokastro bulunmaktadır. Sağda Profitis İlyas kilisesi vardır, arada ise birçok eğlenceye müsait olan büyüleyici sahil. Denizi kristal gibidir, kumsalı ise iki buçuk klm. boyunca uzanır, ince
Eresos: eşsiz bir life style
Lesvos Turizm Rehberi 2008 83
Eresos - Antissa Belediyesi
Asırların en büyük kadın şairine adanmış heykeller
Yalı’nın meydanından limana kadar uzanan yolda Sapfo’ya adanmış dört mükemmel heykeli seyredin. En iyi heykeltraşlardan olan G. Houliaras, Thodoros Papagiannis, Kyriakos Rokkas ve Loukas Loukidis tarafından 2006 yazında yontulmuştur. İkisi mermer, biri inoks, diğeri ise tunçtan yapılmıştır.
Yalı’nın semtleri
Soldan sahile inen bölgenin tamamı restore edilmiştir. Mykonos adası tarzında modayı takip eden barlar, modern all day café’ler, zevkli restoranlar ve metamodern lokantalar. Ortada geniş alan sahip olan çekici meydan ve lezzetli ev yemekleri yapan köyün en eski lokantalarından biri. Ayrıca, fast food’lar, orijinal kahvehaneler ve kafeler. Burada kendini bir panayır atmosferi içinde veya bir latin partide bulabilirsin. Bazı yerliler geceyarısı sonrası kağıt oynar veya sonu gelmeyen felsefi sohbetlere dalar. Meydandaki yaşam gece ve gündüzün her saati sunacak bir şeylere sahiptir. Sağda, batı tarafı küçük dükkanları, lokantaları ve eski tarz kahvehaneleri ile otantik bir coleur local’e sahiptir. Başka çağlardan kal-
84 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Eresos iskelesinde mağaza
ma tempo ve dekorlarla, buradaki her şey savunmaya geçmiştir. Sadece bir iki dükkan farklı çizgi takip ederek, değişiklik yapmış ve yeni bir havaya bürünmüştür. İnsan her şeyin değişmesi mi daha iyi, yoksa karşı koymakla iyi mi yapıyorlar, diye merak ediyor. Görüşler değişebiliyor, bu da Eresos kültürünün kuvvetli bir yönünü temsil ediyor. Yalı’nın bütün mahallelerinde, dalgaların tam üstünde gölgeli platformlar bulabilirsin. Bunlar ortama dünyadan kopuk, egzotik bir hava katmaktadır. Her yerde yiyecek, içecek, alacak bir şey bulursun. Platformlardan birinde durup eşsiz günbatımını seyretmeye karşı koyamayacaksın. Eresos’taki ev mutfağı son derece ilginçtir, çünkü birçok geleneksel reçeteyi korurlar ve her yıl incir reçeli, karamel, petmez ve değişik un çeşitleri yaparlar.
Köy
İskele’den dört kilometre mesafede olan köye sakin birkaç gece geçirmek için gidersiniz. Orada yemekler yerli etler ve aynı zamanda balıklardan oluşur. Meydan size sükunet, rahatlama ve her tür ‘gürültü’den kaçma olanağı verecektir.
Tsihlionta’ya giden yol
Eresos’un dağlık yerleşim bölgesinden ge-
Geziler
Sigri
çerek güneye giden yolu tutarsanız, etkileyici ve ıssız bir sahilden denize dökülen Tsihliontas nehrinin büyük vadisine varırsınız. Unutulmuş kumsallara konukluk eden başka koylar da vardır – tekne sahipleri için iyi bir duraktır – hemen yanında ise fosil kalıntılarıyla serpili çıplak dağlar vardır. Toprak yoldan giderseniz otantik Sigri’ye varırsınız. Burası Sigri ile Eresos arasında gerçekten tenha bir yoldur.
Sigri
Antissa’dan sonra merkezi yolu takip ederek batıya doğru gider, kavşaktan sonra da İpsilos Manastırı yoluna girerseniz, Sigri’ye ulaşırsınız. Mükemmel bir balıkçı köyüdür, aynı zamanda da Lesvos adasının batıdaki deniz kapısıdır. Taştan evleri, otantik sokakları ve 1757 yılında inşa edilmiş bir kalesi vardır. Etrafında, en önemlisi Panagia Faneromeni olan, güzel kumlu sahiller vardır. Sigri, doğa ve denizle iç içe, sakin aile tatili için ideal yerdir. Sörf sevenler burada rüzgarlı koylar bulacak ve spora doyacaklardır. Ünlü bir balıkçı mevkiidir, hem tüfekle balık avlama hem de taze balığıyla bilinir. Feneri ve fosil ağaç gövdeleriyle Nisiotis adacığı, en meşhur turistik
yerlerden biridir. Sigri aynı zamanda, sevimli odaları, otelleri, bar, kafe ve lokantaları ile, organize bir turistik altyapıya sahiptir.
Fosil Orman
Sigri’nin hem Fosil Ormanı, hem de adanın Doğa Tarihini sergileyen eşsiz müzesi ile bilinir. Fosil Orman dünya çapında en güzel jeolojik miras anıtlarından birini teşkil etmektedir. Lesvos adasının kuzeybatı kısmında, neredeyse tamamı yanardağ kökenli taşlardan oluşan bir bölgede yer almaktadır. Koruma altında bölgesi 150.000 m2 alana sahiptir. Ormanın oluşumu 20 milyon yıl önce kuzeydoğu Ege bölgesinde meydana gelen yoğun yanardağ faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. O dönemdeki yanardağ patlamaları yeraltından muazzam miktarlarda lav ve kül çıkmasına yol açmıştır ve bunun sonucunda, merkezi Lesvos bölgesinde, yanardağ merkezlerinin etrafı yanan lavla kaplanmış, daha mesafeli alanlar ise kalın bir kül tabakası ile kaplanmıştır. Çok iyi durumda olan bol miktarda fosil gövdeyi deniz altında, 30 metreye kadar derinlikte tespit etmek mümkündür. Bunların en çok yoğunlaştığı yer Sigri’nin karşısında, Nisiotis adacığının batısındadır. Denizin di-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 85
Geziler
Eresos iskelesinde kafe “Parasol”
binde iki buçuk metre çapta gövdeler bulunmuştur. Sözkonusu bulgular, bu deniz altı bölgesindeki Fosil Ormanın ‘devamının’ araştırma konusunu doğrulamaktadır. Son yıllarda, burada gerçekleşen sistemli kazılarda, fosil gövdelerin yanısıra, ağaçların kökleri, meyveleri, dalları ve yaprakları da günışığını görmektedir.
etkileyici bir buluş kolleksiyonuna sahiptir. Özel yürüyüş yollarını, fosilli yerlerii birleştiren ‘lav patikalarını’ aşağıda anılan mevkiilerde bulacaksınız: Bali Alonia mevkiinde, Fosil Orman Parkında, Müze tesislerinin yanında, Sigri Parkında. Sigri Plaka Parkını 800 metre güneyde bulabilirsiniz. İletişim Tel.: +3022530 54434
Fosil Orman Müzesi, bu eşsiz ormanı araştırma, duyurma, sergileme, bakım, koruma ve imkan dahilinde olan her tür değerlendirmeyi yapmak üzere 1994 yılında kurulmuştur. Müdürü Nikos Zouros ile sadık çalışanlarının ilham dolu varlığı sayesinde, burası son yıllarda bütün ziyaretçiler için cazibe merkezi olmuştur. Müze binası, gri renk lavdan yapılan tek katlı bir taş yapı olup, devamlı çalışan sergi alanları, periyodik fuarlar salonu, çoklu kullanım aracılığıyla görsel işitsel salonu, salon, büfe, sergi satış noktası, kütüphane ve laboratuvarlara sahiptir. 20 milyon yıl Kuzey Ege’nin sahip olduğu ekosistemin gelişimini kaydeden ve canlandıran
Batıya doğru giden yol ortasında ortaçağdan kalma Omvrio Kalesi bulunan yarımadaya çıkar. Bu bölge, etrafındaki tepelerle birlikte Antik Antissa’yı oluşturur. Bu mevkii Lesvos Eksapolis’inden kalmadır ve çok az kalıntısı vardır. Bu burnun arkasında Vulgaris nehrinin boşaldığı ova yer almaktadır. Bir sonraki koyda Gavatha ovasının küçük yerleşim birimi ve limanına rastlayacaksınız. Evler, lokantalar, yüzmeye ideal sığ bir sahil ve koyun açıklarındaki bir kayacık gözleriniz önüne serilir. Oradan ayrılınca, yol asfalt sizi Antissa’ya götürür, biraz sonra da Liota tepelerine varırsınız. Çekici meydanı ve yaşlı çınar ağacıyla sizi bekleyen uzak bir köydür. Lokantanın etleri bütün adada meşhurdur.
Eşsiz bir Doğal Tarih Müzesi
Gavathas, Antissa, Liota
Lesvos Turizm Rehberi 2008 87
Eresos - Antissa Belediyesi
Hrousos sahili
Antik Antissa
tüphane olarak da faaliyet gösteren (Gogou Konağı olarak da bilinir) bina, Kimiseos Antik Yunan müziğinin kurucusu TerpanTheotokou (1850) Kilisesi ve Cemiyet Yurdros burada doğmuştur. Şöhreti sayesinde dudur. onunla mitoloji kahramanı Orfeas arasında direk bağlantı kuruldu. Mitolojiye göre, Apollon’dan altığı ilahi lir ona Orfeas’tan mi- Hydira, Pterounta ras kalmıştı. Menadlar (Tanrı Baküs’ün buy- Vatousa yakınlarında Hydira köyü vardır. Buruğundaki rahibeler) Orfeas’ı parçalamışlar rası, Milli Resim Galerisinin – 30 yıl boyunca ve kafasını lirle birlikte denize atmışlardı. Dal- yaptığı bir görev olan – ilk Müdürü olan ve galar kafasıyla liri Lesvos’un kuzey sahillerine, aynı zamanda Atina Güzel Sanatlar Fakültesi Antissa’nın yakınında bugüne kadar hala ‘Or- müdürlüğü yapan en büyük çağdaş ressam fikia’ olarak adlandırılan bir yere getirmişler. Giorgos İakovidis’in memleketidir. Adanın Teprandros liri almış, kafayı ise şereflendi- batı kısmının coğrafi açıdan tam merkezinrerek gömmüştü ve mezarın üzerine orfik de bulunmaktasınız. ibadet yeri inşa etmişti. Gavatha’ya doğru Hydira’nın ilk yerinin, Gavatha’nın batısıninerken, çınar ve meşe ağaçlarıyla dolu olan da, en güzel ıssız sahillerden biri olan Laptarihi Perivoli (16ncı yüzyıl) manastırına rast- sarna bölgesi olduğu düşünülmektedir. Köy sakinleri oradan Ortaçağ döneminde, korlarsınız. sanların sık sık yaptıkları saldırılardan korunmak için taşınmışlardır. Köyün en büyük Vatousa Geleneksel olarak korunan, adanın en güzel hazinesi, sahip olduğu en eski yerleşim bölyerleşim yerlerinden biridir. Görülmeye de- gesidir; Köyün üstünde, Koirania tepesinde ğer yerleri, 19uncu yüzyıldan kalma olan ve bulunan prehistorik şehirdir. ‘Koiranos’ Hogünümüzde Vatousa Edebiyat Merkezini mer’in diline göre, ‘kral’ demektir. Bu mevbarındıran, Halk Sanatları Müzesi ve Kü- kiin bugün bile hala Koirania olarak adlan-
88 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Geziler
Eresos iskelesi sahili
dırılması, buranın prehistorik dönemdeki önemine delalettir. Henüz kazılar yapılmamıştır, ancak bölgeyi jeep ile veya yaya olarak ziyaret edip, muhteşem manzarayı izlemeyi ve muhtemelen tapınak veya saray olan prehistorik bir köşkün temellerini görmeyi ihmal etmeyin. Ayrıca, Hydira bölgesinde adanın tek şarap fabrikası faaliyet göstermektedir. Şarap, bağcılık- şarapcılık bibliyografyası tarafından bilinmeyen ve yerlilerin şarap üzümü olarak adlandırdıkları bir çeşitten yapılmaktadır. Biraz ileride Pterounta köyüne rastlarsınız; büyük sanat eserleri kolleksiyoncusu Evripidis Koutlidis’in memleketidir. Ayrıca, Tzitra ve Rema beldelerini de göreceksiniz.
Ypsilo Manastırı
Batı Lesvos’a hakim olan Ordymnos dağının tepesinde Agios İoannis Theologos’a adanan, kale mimarisi, mazgallar ve hisar tarzı hücrelere sahip olan bir Bizans manastırı vardır.
Pithari Manastırı
Eresos’tan kısa mesafe ötede, Pithari Manastırı olarak bilinen (muhtemelen Bizans manas-
tırı olan) Taksiarhon Manastırı vardır. Burası kısa süre önce restore edilmiş olup, erkekler manastırı olarak faaliyet göstermektedir.
Mesotopos
Hayat dolu, Lesvos’un halk kültürünün beşiği ve bütün adada ustaları ile meşhur bir köydür. Bölgenin meşhur yapıcıları adanın harikulade konakları, kiliseleri, taştan evleri ve meşhur kaldırımlarını inşa etmekle ünlüdürler. Gölgeli ve inanılmaz güzel olan merkez meydanında uzo, kahve veya reçel tatlısı için bir mola verin. Limanı, otantik Tavari, bakir sahiller olan Hrouso ve Podara’ya sahiptir, birçok turist konuk eder, iyi yemek ve sakin güneşlenme ve yüzme için idealdir. Ziyaretçi Mesotopo’da faal Kadınlar Tarım Turizmi Kooperatifine rastlar. Bu kooperatif doğal ürünlerden ev tatlıları, likörler ve makarna hamuru yapar. Kooperatifin yeni bayisi köye girmeden önce merkezi yol üzerinde solda bulunmaktadır. Adanın en güzel geleneksel tatlılarından bazılarını almadan geçmeyin. ‘Koudounatoi’nin yer aldığı karnavalı da meşhurdur. l
Lesvos Turizm Rehberi 2008 89
Eresos - Antissa Belediyesi KONAKLAMA
Gavathas
Studio Hatziantoniou
Τel. +3022530 - 56594 / +30 6978481465
Skala Eresou (Yalı) Villa La Passione
Τel +3022530-53005 / +30 6945-150750 www.zairastudios.gr Stella Vaiou
Kiralık Odalar Τel. +3022530 – 53722 / +30 6934458362
Sigri
Nisiopi
Döşeli daireler Kiralık Odalar Tel. +3022530 - 52100 cep. +30 6944602080 Τel. +3022530 - 54216 / 22510 - 20753 / +30 www.lesvos-villa.gr 6932824757 Fainareti studios
Mesotopos
Akouna Matata
Kiralık Studiolar Τel. +302253096398 / +30 6932992177
Tel. +3022530 - 53943
Skenderis Stavros
Kiralık Odalar Tel. +3022530 53039 / +30 6978105261/ Tavari Mesotopou +30 6944189515 Zaira Studios
Kiralık daireler
90 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Vasilis D. Vasilas
Kiralık daireler & Studios Tel. +306946257735
Kalloni Belediyesi
Kalloni Belediyesi
K
alloni adanın tam merkezinde bulunmaktadır. Doğanın gözdesi olan mevkii, körfez sularıyla sarmalanır, altı nehrin geçtiği 100 km2’lik zengin ovasından bol miktarda ürün sağlar, yer altı suları ve kaynak suları bağ ve bahçelerini sular, tarihi manastırları ise uykusuz bekçileridir. Antik çağlardan beri çok değişmemiş olan adanın temel eksenlerinin geçtiği bir kavşak olmuştur daima. Son on yılda, belde ticaret konusunda oldukça büyük bir gelişme göstermektedir. Agra, Anemotia, Arisvi, Dafia, Kerami, Parakoila, Skalohori ve Filia yerleşim bölgelerinden oluşan Belediyenin merkezidir. Ayrıca, Mithymna metropolik kilisesinin merkezidir. Agios İoannis Prodromos’a atanan metropolit kilisesi Yunanistan’ın en büyük kiliselerinden biridir. Çamlıktan geçerken sağda bir noktada küme halinde toplanmış taşlar görürsünüz. Bunlar
92 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Kalloni körfezinden sardela balığı (Papalina)
meşhur Arap’ın taşlarıdır. Efsaneye göre, dev bir arap yapacağı konak için yoldan geçenlerden taş toplamalarını istermiş. Bu bölgede sonbahar aylarında birçok yerlinin mantar topladığını görürsünüz. Bunlar meşhur çam mantarları (pefkit) veya amanit mantarlarıdır. Bölge, bütün Lesvos adasının olduğu gibi, büyük lezzet zenginliğine sahiptir. Kültür ve Tiyatro Kulübünden ‘Merkezi Lesvos’un lezzet kültürüne yolculuğu’ isteyiniz. Çok aktif biri olan Maria Nikolara – Apostoli tarafından özenle yazılmış, Kalloni’nin toprağı, ürünleri, insanları ve kültürünü anlatan örnek bir kitaptır.
Körfez
Açık denize çok dar bir açılımı olan, balıkları – sardalyeleri meşhurdur – kabuklu deniz mahsulleri, midye ve diğer deniz mahsulleriyle meşhurdur. Adanın ekoturizm merkezini teşkil eder, çünkü olası bozulmalarına rağmen, geniş böl-
Geziler
Kalloni iskelesi sahili
gede doğa bugüne kadar olduğu gibi korunmaktadır. Önemli sayıda ender kuşların varlığından dolayı yüksek sayıda doğa turisti sayısı toplayan doğal alanları, ‘Natura 2000’ Koruma Ağına dahil edilmişlerdir. Beldenin görülecek en önemli yerleri, yoğun oranda neoklasik unsurlara sahip olan İlkokul Binası ve mimari özelliklere sahip birçok konağıdır.
Ova
Ovaya antik çağlarda ‘Evdendron’ adı verilmiş. Manzarayı ilkbaharda seyredin, renklerinin bir resim tablosu gibi gözlerinizin önüne serildiğini göreceksiniz. Ova 100 km2’lik alana sahiptir ve ortasından ‘Kalis Lagkadas’, Tsiknias, Vouvaris, Mylopotamos, Alevropotamos ile Aheron nehirleri geçmektedir.
Arisvi
Buraya ilk yerleşen kişinin kızlarından biridir Arisvi – diğer Pyrra’dır – ve antik kente adını vermiştir. Bugün ise küçük topluluk sizleri Kalloni’den biraz önce karşılar. Antik akropoli, Ortaçağ’ın Paliokastro’su, deniz ke-
narındaymış, bugün ise duvarlarından ve ortaçağ surlarından kalıntıları bütün bölgede görebilirsiniz.
Kalloni İskelesi
Adanın en güzel ve en mükemmel organize edilmiş sahillerinden birine sahip olan otantik bir limandır. Turistik altyapısı her talebe karşılık verebildiğinden dolayı, yüksek sayıda Yunanlı ve yabancı turisti misafir etmektedir. Konaklama ihtiyaçlarını modern ve lüks oteller karşılamaktadır, yemek ve eğlenceye ilişkin ise birçok seçenek mevcuttur. Kumlu sahilde kafeler ve barlardan uzo evleri ve kulüplerde kadar birçok dükkan bulabilirsiniz. Her yıl yapılan Sardalye bayramı bölgeye hayat katar.
Parakoila
Doğanın cömert davrandığı bir doğal mevkiide buluna Parakoila bahçe ve suların bol olduğu bir yerdir. İlginç bir manzarası vardır, etrafındaki dağlar rüzgarlardan korur ve Apothika’ya doğru çıkmaya başlamadan önceki son yeşil alan durağıdır.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 93
Kalloni Belediyesi
Antik Makara
Pella
Parakoila ile Agra arasındaki Apothika’da da Otel önemli arkeolojik alanlar vardır. Burada Τel. +3022530 - 22201 / 24055 ‘lesvos yapısı’ olarak anılan mimari ile inşa Alkithea edilen altı metrelik antik tırmanma duvarı Kiralık odalar vardır. Makara ise Lesvos’un antik çağlardaki Tel. +3022530 - 24181 / 22107 ilk mukimi olan Makareas’tan almıştır adıwww.greeknet.com/alkithea. nı. www.alkithea.gr
KONAKLAMA
Kalloni İskelesi
Ilyda Luxury Suites
Tel. +306944272004 www.kalonibayapartments.com Malemi
Otel Tel.: +3022530 - 22594 / 23895 www.malemi.com
Anna
Kiralık odalar Tηλ. +3022530 - 22013 - +30 6974062904
Parakoila
Aleksandra Vaharaki
Kiralık odalar Tel. +3022530 - 94104 / +30 6944801588
Türk ziyaretçilere
özel fiyat yapılır Otel personeli
Türkçe konuşur Skala Kallonis Lesvos p.k. 81107 Cep. +30 6944272004, Faks. +30 2253023454 - www.kalonibayapartments.com
94 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Agia Paraskevi Belediyesi
Agia Paraskevi Belediyesi
M
idilli- Kalloni karayolunda, tuzlalar düzeyinde sağa dönerseniz, Agia Paraskevi’ye rastlarsınız. Geleneksel yerleşim bölgesine ve önemli özel ve kamu binalarına sahip olan çok güzel bir beldedir. Edebi ve kültürel geleneğiyle tanınmış olan Agia Paraskevi, Agia Paraskevi ve Napi Belediyesi’nin merkezidir. Özel konakların birçoğu 19uncu yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Kaydadeğer binaları aşağıdakilerdir; Pire Kulübü Kültür Vakfı (PIOP) tarafından yapılan ve faaliyeti Vakıf sorumluluğunda olan Lesvos Zeytinyağı Sanayi Üretimi Müzesi (ΜVEL). Kültür merkezi olan harika bir bina kompleksi olan, eski zeytinyağı imalathanesi alanında barınmaktadır. Bu bina kompleksi bina tesislerinin restorasyonu sonucunda oluşmuş ve kullanımı Agia Paraskevi Belediyesi tarafından Vakfa verilmiştir. Proje 2000-2006 Kuzey Ege Bölgesel İş Programına dahil edilmiş ve 3üncü Topluluk Destek Çerçevesi tarafından finanse edilmiştir. ΜVEL PIOP’un Tema Teknoloji Müzeleri ağına ait olup, Zeytin Müzesi ile Isparta’daki Yunan Zeytinyağı’nın doğal de-
96 Lesvos Turizm Rehberi 2008
vamını teşkil eder. 1923 yılında köy meydanında inşa edilen Eğitim Kuruluşları. Taksiarhis kilisesi (1856), üç bayırlı bazilika ritminde yapılmış, boyut olarak Agiasos’taki Meryem Ana kilisesinden sonra ikinci büyük kilisedir. Beldedin üstündeki tepede, bir kayanın içindeki mağarada bulunan Agia Paraskevi kır kilisesi de otantik ve görülmeye değerdir. Burada meşhur Tavros panayırı da düzenlenmektedir.
Lesvos Tapınağı
Beldeden beş kilometre uzaklıkta, Klopedi mevkiinde, arkeolojik alanı ve arkaik – bazıları Napaios Apollonas tapınağı olduğunu iddia etmektedir – ve klasik tapınak kalıntılarını göreceksiniz. Burada, iki pervaneli, tavanı ve aralarında olan bir hanımeli biçimli süslemeyi destekleyen sütun başlıkları bulunmuştur. Bu sütun başlığı tipi uzmanlar tarafından “Eol” olarak adlandırılmıştır. Bu ad sadece, bu türün en belirgin olan çoğu örneğinin bulunduğu coğrafi bölgeden dolayı değil, aynı zamanda şekillerinden dolayı verilmiştir.
Geziler
Meson Tapınağı
Arkeolojik alanları son derece önemlidir, zira ovadaki Lesvoslular büyük tapınaklar içinde birçok tanrıya tapardı ve bunların kanıtları günümüze kadar korunmaktadır. Zeus, Dionisos ve Hera’ya adanmış olan Meson tapı-
Agia Paraskevi Belediye binası
nağı bütün Lesvos için ibadet ve iletişim merkezi teşkil etmekteydi ve M.Ö. 4üncü yüzyılın başında Lesvos şehirleri halkının merkezini teşkil etmiştir. Ziyaretçi mekanda tapınağın birçok mimari parçasını görebilir. Eski Hrıstiyan döneminde, üstüne mezarlık
Lesvos Turizm Rehberi 2008 97
Agia Paraskevi Belediyesi Agia Paraskevi
bazilikası inşa edilmiş, daha sonra bunun yerine ise orta Bizans kilisesi inşa edilmiştir. Bugün de varolan birçok ceset, harabe, sunak ve kalıntı, büyük Pirra tapınağında ibadet etmek üzere buraya gelen Lesvos halkının inancını göstermektedir. Geleneğe göre, bu noktada M.S. 52 yılında, adan halkına hrıstiyanlık gerçeğini öğreten Havari Pavlos’un vaazi duyulmuştur.
Kremasti Köprüsü
Napi
Napi köyü de Agia Paraskevi Belediyesine bağlıdır. Eski Yunancada ‘Napi’ sözcüğü ırmağın geçtiği “ormanlı ova” veya “oluk” anlamını taşımaktaydı. Bugün köyde, İlkokul Binasının giriş katında, K’ Klasik Arkeolojik Buluntular Teftiş İdaresi himayesinde, Trouloti Napi mevkiinde, Küçük Taksiarhis Kilisesinin avlusunda bulunan, Eol sütun başlıkları ve bölgede toplanan diğer mimari parçalar sergilenmektedir. İlkokul Binasının diğer salonlarında, Lesvos evine ait mutfak eşyaları ve aletlerini sergileyen küçük bir folklor kolleksiyonu mevcuttur. Burada aynı zamanda, ressam Theofilos’un İzmir’i canlandıran bir tablosu sergilenmektedir.
Agiaa Paraskevi’nin 3 klm. kuzeybatısında, Stipsi’ye giden yolda, Tsiknia nehir ayrımında, Gatelluzi döneminde (1355-1462) yapıldığı varsayılan ve 8,5m yüksekliği olan Kremasti köprü vardır. Köyde, birçok çeşit tatlı, hamur ürünleri, reçeller, el yapımı makarna, tarhana ve daha KONAKLAMA birçok ürün imal eden Kadınlar KooperatiBelediye Misafir Evi fi (‘Sellada’) faaliyet göstermektedir. Tel.: +30 22530 31255
98 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Polihnitos Belediyesi
Polihnitos Belediyesi
P
Birkaç kelime...
olihnitos Belediyesine ait olan bölge Vasilika, Lisvori, Polihnitos, Skala Polihnitou, Nyfida, Vrisa, Vatera ve Stavros adındaki birbirinden güzel köy ve beldelerin birleşiminden oluşmuştur. Yörede doğal manzara ile insanın tarih öncesi çağlardan burada bulunmasının güzelliğini bir arada yaşatmaktadır. Adanın güney kısmında bulunmaktadır (Başkent Midilli’den 45 km). Zeytinlikler, çam ormanları, temiz suların aktığı kaynaklar ve şahane sahillerle çevrilidir. Adı ‘Polla İhni’ kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur, çünkü rivayete göre, özellikle sahil kenarında olan bir çok (polla) küçük köy (İhni) Sirakuslu korsanlardan korktukları için, denizden uzak olan, tepelerle çevrilmiş ve gerek Kalloni körfezinden, gerekse Ege Denizinden görülmeyen bugünkü bölgeye göç etmek zorunda kalmıştır. Vatera bölgesinde yontma taş devrine ait aletlerin bulunması ve sistemli şekilde hayvan fosillerinin keşfedilmesi tarihinden sadece bir kesittir. Sayısız eski hristiyan kiliseleri, manastırları, otantik kır kiliseleri ve bugünkü beldelerin eşsiz taş yontma sanatı, Folklor Müzesi, Doğal Tarih Müzesi, Polihnitos ve Lisvori’deki sıcak şifalı sular ve Kalloni kör-
100 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Vatera sahili
fezi ile Almyropotamos’taki deniz yaşam bölgeleri bu güzel yörede ziyaretçinin ilgisini çekecek olanlardan sadece birkaçıdır. Bütün bunlar Vatera ile Nyfida sahillerinin uçsuz bucaksız genişliği, bölgedeki otellerin rahatlığı ve Belediye sahillerindeki sayısız restoran ve kafede taze balık, kabuklu deniz mahsulleri, uzo ve kahve zevki ile birleşmektedir. Burada ziyaretçinin yontmalı taştan yapılmış muhteşem bir çana sahip olan (Lesvos’un en güzel çanı olarak değerlendirilir) Agios Georgios Katedral Kilisesini, hatta eski günlük kullanım aletleri ve mutfak eşyalarından oluşan zengin bir kolleksiyona sahip olan Tarihi Folklor Müzesini ziyaret etmesi gerekir. 12nci yüzyıla ait, eski duvar resimleri olan Damandri Manastırı da görülmeye değerdir. Bölge zengin flora ve faunasıyla meşhurdur. Lisvori’de adanın en lezzetli nohutları üretilmektedir, Midilli uzosuna aroma veren anasonu ise, çok iyi bilinir ve büyük rağbet görür.
Tarih
Polihnitos Belediyesi bölgesinde, çok önemli arkeolojik alanlar vardır. Lisvori’de, Kurtir mevkiinde, Bakır Döneminin en eski yerleşim bölgelerinden biri vardır. Kalloni körfezinin doğu yakasında, Ahladeri’de sular altında kalan antik Pirra Şehri vardır. Denizin
Geziler
Nyfida sahili
dibinde liman çalışmaları ve tapınağının iz- Yunanistan’da değil, bütün Avrupa’da tek leri görülmektedir. olarak nitelendirilmektedir. Geçici olarak Okul binasında barınan Vrisa Doğal Tarih Kolleksiyonu Sergisinde, taşlanmış nesneleVrisa Bu otantik yerleşim bölgesi adanın güney bö- rin yanısıra, kayalar, kaydadeğer sayıda lümünde, Midilli şehrinden 51 klm. uzak- mumyalanmış hayvan, devasa bir kaplumlıktadır. Uzun yüzyıllar geriye dayanan tari- bağa görüntüsü, züraafa, geyik, antilop, bühinin yanısıra, köyün Doğal Tarih Kolleksi- yükbaş hayvan, hatta bügünkü filin atası olan bir hortumlu türünün çenesi ile iskeletleyonu da büyük ilgi toplamaktadır. Vrisa’da bulunan Zoodohos Pigi Kilisesi ba- rinden parçalar sergilenmektedir. Bütün zilikası ve etkileyici tapınak alanı kaydadeğer bulgulardan en etkileyici olanı, Paradolipithecus ırkından olan devasa bir maymun aibir Bizans anıtıdır. Halkın en önemli meşgalesi zeytinyağı üre- lesinin kemikleridir. Bu maymunlar Avrupa’da timi olduğundan dolayı, bölgenin zeytinya- bulunanlar arasında en yakın olan maymun ğı çok ünlüdür. Güzel, bakımlı yontmalı temsilcileridir. taştan yapılmış, mis gibi kokulu çiçekleri olan evleri görmeniz gerekir. Dar sokakları, evle- Polihnitos İskelesi ri ve açık olan az sayıdaki dükkanları görmek Denizden doğrudan çıkarılan kabuklu mahüzere yürümeye teşvik eder sizler. Rengi sullerinin iştahınızı açacağı, körfezin en solmuş duvarlar pempe, turuncu, toprak otantik limanlarından birini ziyaret etmeyi rengi, ve mavinin pastel tonlarını hala ko- sakın unutmayın. Buradan ayrılmak isterumaktadır. Büyük çamlı, başka çağdan kal- meyeceksiniz. ma atmosferli meydan son derece canlıdır.. Meze ile uzo, aynı zamanda özenle yapılmış Nyfida kahve ve reçel tatlılarını her kahvehanede bu- Kalloni körfezinin en tenha sahillerinden biri labilirsiniz. olan, sakin Nyfida’yı ziyaret edin. Denizden direk tabağınıza getirilen taze balıkları tatmak Doğal Tarih Kolleksiyonu üzere, enfes balık ve deniz mahsulleri sunan Bölgedeki gölümsü nehirlerin paleontolojik balık tavernaları vardır. Yerliler yazları barbulguları ve göl kenarındaki tortular sadece lara toplanır ve adanın rengi tarz değiştirir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 101
Polihnitos Belediyesi
Polihnitos iskelesi
Vatera
Akdeniz’in eşsiz yerlerinden biri, rakipsiz doğal güzelliği ile meşhurdur. Genişliği on ile otuz metre arasında değişen, yaklaşık dokuz kilometre uzunluğundaki, etkileyici sahili, adanın en ünlü sayfiye yerlerinden biridir. Yaz mevsimde, dalgaların dibinde rahat bir tatil yapmak üzere, birçok mesken, taverna ve bar bulacaksınız.
Aşağı ve Yukarı Stavros
www.vatera-lesvos.com Morfoula
Kiralık daireler Tel.: +3022520 – 61093 www.kozanitis-vatera.gr İrida
Kiralık odalar Tel.: +3022520 – 61119 www.irida.net/lesvos Porto Fokas Studios
Vatera’nın doğu yakasında, zeytin ağaçları ve Tel.: +3022520 – 6932260131 çamlık dağlarla çevrili olan Vourkos ırmağı “Sapfo & Neraida Studios” akmaktadır. Eğer onu takip ederseniz, otantik iki köye rastlarsınız; ırmağın ovasında giz- Tel.: +3022520 –61272, 61772, 61773 lenen Yukarı ve Aşağı Stavros.
KONAKLAMA
Lisvori
Marita Studios
Tel.: +3022520 – 71530
Edem
Kiralık odalar Tel.: +3022520 - 61880 / 61870 / 6945271859 www.edem-vatera.gr Zouros (Zuros)
Nifida
Kiralık odalar & studios Tel.: +3022520 - 61259 / 6946000901 (Studios) / 6942420930 (odalar) www.zouros-vatera.gr
Nifida Oteli Tel.: +3022520- 41841/41764/41068
Tel.: +3022520 – 61761
Nyfida
www.nifidabeach.gr
Vatera
Eirini Oteli
Tel.: +3022520 – 61407
102 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Villa Pouloudia (Villa Puludya) Madonna studios (Madonna stuyoları)
Tel.: +3022520 - 61121 / 41885 / 6945479497 (bütün yıl boyunca) www.vatera-lesvos.co.uk
Ayasos Belediyesi
Ayasos Belediyesi
A
Ayasos
Karini
yaso’a giden yolda inanılmaz güzellikteki Karini mevkiine rastlayacaksınız. Soğuk içecek veya yemek için, yüzyıllık ağaçların gölgesindeki kahvehanelerinin birine oturun. Bunların birinde Teofilos’un duvar resmi günümüze kadar korunmaktadır. “Gezgin” sanatçı bu yüzyıllık çınarın oyuğunda sıkça dinlenirdi.
Agios Dimitrios
Ayasos’un biraz dışında, Polihnitos’a giden yolda, son derece güzel ve serin Agios Dimitrios mevkii bulunmaktadır. Burada bir mola vermeniz şarttır. Büyükanne, anne ve çocuklar tarafından yapılmış reçel tatlılarını deneyeceksiniz. Üç kuşak geleneğin hizmetindedir. Yolunuza devam ederken, meşhur suya sahip olan Tsingos kaynaklarını bulacaksınız. Orada büyük göl kavşağından sola dönüp Olympos tepesine giden yolu tutarsanız, adanın yarısı ayaklarınızın altına serilecektir. Dağlık Ayasos’a ulaşmak için, adanın en ormanlık alanlarından ve oluklar, geçitlerle su akıntılarından geçeceksiniz. Eğer yürümeyi seviyorsanız, orada rastlayacağınız yoğun bitkili antik patika, sizi yükseklere, Olympos’a götürecektir.
104 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Ayasos
Adanın başkentinden 27 Km uzaklıkta, 475m. yükseklikte, görkemli Olympos dağının yamacında bulunmaktadır. Seçkin, yemyeşil doğası, geleneksel mimarisi ve kültürel açıdan çok heyecanlı olan halkıyla, Ayasos ziyaretçilere vereceği çok şeyi olan, karakteristik yerel dili ve özel kültürü ile, sanatsal ve dinsel bir sit alanıdır. Bütün Yunan etkinliklerinden farklı olan karakteristik dile sahip olan halk şairleri tarafından ifade edilen özel, keskin ve zeki hicve sahip olan Ayasos Karnavalı çok meşhurdur. Ayasos’da seramik ve ahşap oymacılığı yapan birçok el sanatları atölyesi faaliyet göstermektedir. Bunlar yıllarca varolan bir geleneği devam ettirmektedirler. Dokuma tezgâhlı mağazalar ve geleneksel şalvarlı kadınların olduğu canlı dükkanlar, size turistik gelmeyecektir. Mereym Ana’ya bir mum yakın ve kilisenin avlusundaki, değerli halk sanatı çalışmaları ve Ayasos geleneksel odasının canlandırması sergilenen Halk Müzesini ziyaret edin. Meryem Ana ikonunun yaklaşık 4üncü yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir, 9uncu yüzyılda ise köyde manastır inşa edilmiştir. Rivayete göre, belde kilisenin çevresine kurulmuştur. İkonun mücizevi olduğuna inanılmakta ve bütün dünyadan dindarları cezbetmektedir.
Geziler
Agios Dimitrios
Meydandaki eski kahvehaneler etkileyicidir. Lezzetli, uzolu mezeler, közde özenle yapılmış kahve ve mevsimi ise, bakkal dükkanlarından tulum peyniri alın. Biraz daha yukarıda, tepede, Ayasos’un lokantasında muhteşem ev yemekleri tadabileceğiniz bir diğer semti, Stavri vardır. Bölgede kestane ağaçlarından geçilmediğinden dolayı, Ekim ayında kestane şöleni yapılır. Kestaneciler mangalda, köyün ev kadınları tarafından yapılan kestaneli ekmek, kestaneli köfte, kestaneli domuz eti, kestane tatlısı gibi çeşitli kestane ürünleri pişirirler. Kooperatifin yaptığı yufkalı, baharatlı, lor peynirli yılbaşı çöreği harika olağanüstü beğeni kazanmaktadır. Bütün Ayasos bölgesi kayalık dağın dallarıyla çevrilidir ve harika kuru havası, yoğun bitki örtüsü, kestaneleri ve tertemiz sularıyla meşhurdur.
Olympos
Devamla yükseklere, kuzeye doğru tırmanacaksınız. Size hep çamlar ve dünya güzeli derbentler ile sağınızda Olympos eşlik edecektir. Yokuş yukarı giden patika sizi Profitis İlias kır kilisesi’ne götürecektir. Orada, bütün ada adeta ayaklarınız altına serilir ve manzara büyüleyici olmaktan da ötedir.
Megali Limni (Büyük Göl)
Devamla, açık hava manav dükkanları olan kurumuş Megali Limni’ye rastlayacaksınız:
Ayasos’un eşsiz ekşi elmaları, armutları, dağ hindibaları, lahanası, karnıbaharı ve üzümleri orada sizi beklemektedir!
Görmeye Değer
Köyün girişinde Stratis Tzinis’in Ayasos atölyesinin el yapımı ürünlerini sergileyen özel foklor kolleksiyonu vardır. Köyün kültür merkezi olan ve 1854 yılında yapılan “Anagnostirio i Anaptiksi” (Kalkınma Okuma Odası) da çok ünlüdür. Bugün Kalkınma Okuma Odası’nın kütüphanesi, sinema-tiyatro odası ve içinde Lesvoslu sanatçıların eserlerini barındıran bir Folklor Müzeri vardır.
Kestane ağaçlı orman
Adanın en güzel yollarından biri, Apesos’tan başlayan, oluktan geçen ve güneye doğru yokuş yukarı çıkan heyecan verici bir patikadır. Akar sular yanındaki kestaneliğin içinden geçeceksiniz, kır kiliseleri, tarım evleri, çamlar ve oluklarla karşılaşacaksınız ve Plomari’nin eski başşehri Megalohori’ye giden yoluna gireceksiniz. Geras körfezine bakan inanılmaz yolun yanısıra, hayatınızda tattığınız en lezzetli kestanelerini denemek istiyorsanız, o zaman en uygun ziyaret ayı Ekim’dir. Megalohori’ye giden yolu takip etmek yerine, etkileyici Kargiona yaylasından geçmek üzere, Skopelo’ya giden küçük kırsal yoldan sola dö-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 105
Ayasos Belediyesi
“Olympos” dağının etekleriınde “Ayasos”
nün – solda küçük bir tabela vardır. Orada, önceden telefon ettiyseniz, sizi erişteli horoz, sıcak pide, haşlanmış oğlak ve fırında keçi bekliyor olacaktır. Ancak bunların hiçbirini öngörmediyseniz bile, ıssız noktadaki bu otantik tavernada sizin için hızlı bir şekilde hazırlayabilecekleri birşeyler muhakkak bulunur. Bu köyden, doğanın değişik görüntülerine sahip toprak yollardan, harika yoluculuklar başlar. Kendinizi serbest bırakın ve patikaları izleyin, size mutlaka eşsiz bir şeyler göstereceklerdir. Megalohori’den yaklaşık 3 km uzaklıkta, Plomari’nin diğer köyleri vardır. Bunlar Paleohori, Neohori ve Akrasi’dir. Üstelik, oradan ıssız Milies köyüne de gidebilirsiniz.
Milies
Dağın tepesinde neredeyse terk edilmiş bir köydür. Son yıllarda, gerçek romantik bir yerli, gönüllü turizm programı başlatmış ve köye başka bir hava katmıştır. Burada dağlarda mükemmel yolculuklar, patikalarda yürüyüşler ve özgür kamping yapabilir, veya restore edilen evlerden bazılarında ağırlanabilirsiniz. Köyün ruhu olan Kostas Moukas’ı bulun. Salaş evinde oturan yaşlı kadına rastlarsanız, tepeden tırnağa bez parçalarıyla sarılmış olan kulübesine bir göz atın. Birkaç yıl önce, o kadın köyün tek sakiniydi. Yazın, tatilleri-
106 Lesvos Turizm Rehberi 2008
ni temiz havada geçirmek için büyük şehirlerden dönen yerlilere mutlaka rastlarsınız. Buradan devam eden yol zeytinliklerle dolu ve eşsiz manzaraya sahip olan geniş bir alandır. Bir kavşakta “Kournela” tabelasını göreceksiniz. Dağın yamacında kartal yuvası gibi duran, neredeyse terk edilmiş olan bu köyü görmeyi sakın ihmal etmeyin. Zeytin ağaçları, zeytin imalathaneleri, şahnışlar, küpler, terk edilmiş avlular ve kaldırımlar vardır, hepsi de zaman içinde yıpranmış. Neredeyse karşılıklı olarak asılı duran bu köyler, mükemmel ova manzarasına sahiptirler. Kısa süre önce Kournela beldesi bir kişi tarafından satın alındı. Bu kişinin amacı, köyü baştan aşağı restore ederek dağlık Lesvos’da önemli bir cazibe merkezine dönüştürmektir. Geras körfezine bakan inanılmaz yolun yanısıra, hayatınızda tattığınız en lezzetli kestanelerini denemek istiyorsanız, o zaman en uygun ziyaret ayı Ekim’dir. Megalohori’ye giden yolu takip etmek yerine, etkileyici Kargiona yaylasından geçmek üzere, Skopelo’ya giden küçük kırsal yoldan sola dönün – solda küçük bir tabela vardır. Orada, dünyadan ırak ‘Kardia tou Kargiona’ tavernasında, önceden telefon ettiyseniz, sizi erişteli horoz, sıcak pide, haşlanmış oğlak ve fırında keçi bekliyor olacaktır. Ancak bunların hiçbirini öngörmediyseniz bile, ıssız noktadaki bu otantik tavernada sizin için hızlı bir şekilde hazırlayabilecekleri birşeyler muhakkak bulunur.
Plomari Belediyesi
Plomari Belediyesi
A
danın güney sahilinde, anakaranın denizle aşk içinde birleştiği yerde, aynı ismi taşıyan belediyenin başkenti ve “Plomaritohoria” olarak bilinen yedi köyden oluşan otantik Plomari bulunmaktadır. Plomari’deki köyler şunlardır; Akrasi, Ampeliko, Megalohori, Neohori, Paleohori, Plagia, Trigonas. Adanın en önemli bölgelerinden biri, güney sahilinde bulunan Plomari’dir. 19uncu yüzyılın ortalarında, Plomari Başkent Midilli’den sonra Lesvos’un en büyük atölyecilik, sanayi ve ticaret merkezine dönüşmüştür. Sahil yanında olan mevkiinden dolayı ise, denizcilik ve deniz ticareti açısından önemli bir kavşak olmuştur. Burada sarp yamaçlara kadar uzanan bir zeytinlik, derbentler, dağlar, küçük kanyonlar ve güney kısmı denize uzanan zor geçit veren yarı dağlık bölgeler göreceksiniz. Kuzey ve doğu kısmında toprak şekli, bölgenin nispeten izole olmasına yardımcı olmaktadır. Altın sahil, boyun eğmeyen kayalar, inanılmaz dağ manzaraları, zengin bitki örtüsü ve geleneğe uygun mimari zaman içinde bozulmadan kalmıştır.
108 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Plomari
Plomari
Büyük, bir çarşı ve turistik hareketliliğe, aynı zamanda da Agios İsidoros’a sahip olan, türkuvaz sulara sahip rüya gibi, kumlu bir plajı olan baş köydür. Canlı Plomari geleneği gelişmeyle bir arada yaşatmaktadır. Terk edilmiş zeytin ve sabun imalathaneleri, mimari açıdan orijinal malikaneler, dar sokaklar, görkemli kiliseler, ve sergi çeşitliliğine sahip olan Folklor Müzesi köyün geçen yüzyılda yaşamış olduğu zenginliğin şahitliğini yaparlar. Denize yakın olan çarşı meydanı ve iskeledeki merkezi meydan beldenin ekonomik, sosyal ve sembolik merkezini oluşturur. Burada, ‘Lesvos’lu Benjamin’ Kulübü ve Plomari müzisyenleri için sahneye sahip olan ve özellikle kasabadaki şehir nüfusunu toplayan eski kahvehaneleri vardır. Oysa bütün belde alanında, meydandan başlayıp, birisi kuzeye İsa-Mesa beldesine, diğeri ise doğuya, Plataneli’ye kadar olan sahil ile paralel ve Tarsana beldesine kadar uzanan iki merkezi eksen üzerinde birçok kahvehane vardır.
Biraz Tarih
(19uncu ve 20nci yüzyıl)
Geziler
Krifti Panagia (Gizli Meryem Ana) kilisesi
O dönemde aşağıdakiler faaliyet göstermekteydi 12 sabun imalathanesi 10 zeytinyağı imalathanesi 1 hydrolik un imalathanesi 2 çekirdek yağı imalathanesi 2 buharlı talk fabrikası, bölgedeki talk madenini işleyen fabrikalar. 1912’de Plomari’de iki adet tabakhane, hatta iki adet de tersane vardı. Sabun üretimi, özellikle talkla karıştırılmaya başlandıktan sonra, büyük kârlılık göstermeye başladı. Ayrıca, burada uzo veya rakı üretimi de büyük gelişme gösterdi. Bu üretim ilk başlarda, “rakaria” adındaki küçük yerli damıtım evlerinde üretilmekteydi. 19uncu yüzyının sonlarından itibaren ise Plomari içki imalathaneleri gelişmeye başladı. Bunlar çok önemli atölyelere dönüşerek, ihracata yönelik büyük üretim yapmaya başladılar.
Uzo
İçimi tatlı ve özel bir anason aromasına sahip olan Plomati uzoları eşsiz tatlarıyla ün yapmışlardır. Plomari-Arvaniti, Giannatsi ve Pitsiladi içki imalathanelerine ve hatta eski
“Barbagianni” içki Müzesine bir ziyaret düzenlemeniz tavsiye edilir.
Bugün
Plomari’nin nüfusu yaklaşık 3.500’dür. Eski sınai kalkınmasından bugün açık kalan sadece uzo üretim Fabrikaları ve Kooperatiflere ait olan zeytinyağı üretim atölyeleridir. Zeytincinlik bölgenin öncül gelir kaynaklarından biri olmaya devam etmektedir, son yıllarda ise turizm de büyük gelişme sergilemektedir. Plomari tatilde aranan sakinlikle yaz döneminin canlı yaşam tarzını birarada yaşatmaktadır. Her tür kategoriden kaydadeğer otelleri, turizm büroları, alışveriş mağazaları, barlar, kafeler, restoranlar ve geleneksel tavernalar bütün yıl açıktır.
Mimari
Köyün evleri kent tarzında ve yoğun bir yerleşim biçiminde inşa edilmiştir. Mimarideki farklılık buraya yerleşen yabancıların etkisinde kalmış olup, iki veya üç katlı, kiremit çatıları olan, şahnisinli ve taşlı furuşlara sahip taş evlerdir. Sade romantik klasik ritmini korurlar, ön cep-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 109
Plomari Belediyesi
Agios Isidoros sahili
helerinde sıkça kalkana rastlanır, değişik renklerde boyanan ahşap pencere ve kapıları ise, Plomari halkının estetik zevkini çok canlı bir şekilde yansıtır. Bu estetik günümüz ziyaretçisine de yansımaktadır, çünkü son yılların ekonomik kalkınması beldenin iç semtlerindeki özelliğini önemli derecede bozmamıştır. Bu semtler geçmişten gelen mimari yapıyı ve şekilleri hemen hemen olduğu gibi korurlar.
‘Plomaria’dan geçerken
Batıda otantik Ammoudeli, biraz ileride Melinda’nın mükemmel çakıllı sahiline giden yol ve daha sonra inanılmaz sulara sahip olan Drota vardır. Plomari’nin içinden geçen Sedounta ırmağını takip ettiğiniz taktirde, kendinizi büyük gölgeli, sarmaşıklarla sarılı çınar ağaçları ve tahta köprülerde bulursunuz. Buradan su enerjisiyle çalışan, eski bir zeytinyağı imalathanesi ile bol zeytinliği olan gizli vadilere çıkarsınız. Nehir yatağı boyunca yokuş yukarı yürüyerek, oluk içinde kurulu olan eski zeytin değirmenine rastlayacak ve zeytinliklerin manzarasını seyredeceksiniz. Trigona’ya gitmek üzere yolunuzdan biraz çıkın, çınar ağaçları ve sarmaşıklarla dolu bir oluğun yatağı boyunca uzanan muhteşem Kolymvatera beldesine uğrayın. Burada Kostas Moukas’ın nefis organik ürünler
110 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Melinta sahili
ürettiği «Eco tourism» çiftliğini, yeni bir kahvehane ve atların olduğu ahırlara rastlarsınız. Yolunuza devam ederseniz, Mesouna’nın terk edilmiş evlerine rastlarsınız, üçyol ağzından sol yolu tutunca, inanılmaz güzelliğe sahip olan Kariona platosuna ulaşırsınız; burada yüksek çam ağaçları, ortaçağ kalesinin yer aldığı taş tepe, Gera körfezinin manzarası ve su ile soğuk içecek içmek üzere küçük bir kahvehane vardır. Agia Paraskevi kır kilisesinden yokuş aşağı giden bir yol size Gera’nın başköyü olan Skopelos’a götürür.
Görmeye değer
Restore edilen bir sabun imalathanesinde barınan Kültür merkezi, etkinlikler ve kongre salonuna sahiptir, ayrıca daimi veya dönemsel sergilere konukluk eder. Büyük öğretmenin onuruna ‘Lesvoslu Benjamin’ adına sahiptir. Bütün gerekli hizmetleri sağlayan turistik tekne marinası.
Plomari’nin Diğer Köyleri
Megalohori
Lesvoslu Benjamin’in doğduğu yer olan bu enfes köt, 18inci yüzyıla kadar esas Plomari idi. ‘Ploumaria’ adındaki 18 küçük köyden oluşmaktaydı ve bölgenin en büyük sınai ve tarım merkeziydi. 1841-1843 yıllarında meydana gelen büyük yangınlar Megalohori’yi
Geziler
Plomari çarşısı
tahrip etmişlerdir, bu yüzden bugüne kadar buraya sık sık “Yanan Köy” dediklerini duyacaksınız. Ağaçların arasında gizli olan Köy 600 metre yükseklikte yer alır ve bu nedenden dolayı adanın “İşviçresi” olarak anılır. 1850 yılındaki büyük don ağaçları mahvetmiş ve Megalohori halkını deniz kenarına göç etmeye zorlamıştır. Böylece, 20nci yüzyılın başlarına kadar ortasından Sedounta nehri geçtiği için Potamos (Nehir) adına sahip olan, bugünkü Plomari kurulmuştur. Bölgenin balından bulursanız muhakkak alın, çünkü Yunanistan’ın en iyi ballarındandır. Burada, biraz aşağıda Protouli ailesinin ödül alan Aegean Gold zeytinyağı imalathanesi bulunmaktadır.
taçağ kulesi ve bazı Roma kalıntıları buranın kimliğini oluşturmaktadır. Size ‘Tencereden ne çıkarsa’ ikram etmeye veya serbest dolaşan tavukların yumurtaları ile patates ve yerli beyaz peynirden oluşan bir omlet yapmaya hazır sahipleri olan küçük bir kahvehanesi vardır. Kaçırmayın!
Boros: farklı bir köy
Plomari’den 16 km uzaklıkta, eşsiz güzellikle olan Boros veya Neohori adındaki köy vardır. Priona oluğunun üstünde, sarp bir kayanın yamacında inşa edilmiştir. “Boros” veya “Bouros”adı evlerin avlularından ve alt katlarından çıkan bol sulardan dolayı verilmiş olabilir. 1957’de adı Neohori olarak değiştirilmiştir. Bugün az sayıdaki yerliler, sonsuz yalnızlıkları ile birlikte, köyün inanılmaz güzelliği ve doğasının tadını çıkarKournela- Paleohori Megalohori’den yaklaşık 3 km uzaklıkta, da- maktadırlar. Neohori’liler derneği köyün ğın tepesine tırmanmış olan Kournela bu- eşsizliğini ortaya çıkarmak için özenli bir şelunmaktadır. Terk edilmiş olan bu köyün, Mi- kilde büyük bir faaliyet yürütmektedir. dilli’li bir işadamı tarafından temelden restore edilerek ziyaretçiler için bir cazibe mer- Zeytinyağı İmalathane Müzesi kezi olması beklenmektedir. “Bourou’nun Makinası” geleneksel sanai miKarşı dağda Plomari kasabasının en büyük ve marisinin paha biçilmez değere sahip olan, en canlı köyü olan Paleohori dikilmektedir. önemli bir anıtıdır. Ziyaret etmeye muhakkak değer.
Ampeliko
Ampeliko Olympos’tan inerek aşağıda Vourko ile birleşen oluğun içinde kaybolan bir köydür. Çamlar, sular, terk edilmiş kiliseler, otantik kahvehaneler, güzel bir kilise, bir or-
Akrasi
Plomari’nin batısında, çınar ağacı ve birçok eski kahvehanesi ile, adanın en güzel meydanlarından birine sahip olan bir köydür.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 111
Plomari Belediyesi
Plomari
Çevredeki doğanın güzellikleri ve yeşillikleri www.deminastudios.gr sonsuz, ormanların vahşiliği ise tasavvur edilemez güzelliktedir. Yokuş aşağı giden yol sizi Akrogiali Otel Krifti Panagia gizli inişine, hatta Drota sa- Tel.: +3022520 – 33302 / 32811 hiline yönlendirecektir.
Plagia
Albatros
Trygonas
Afrodity Studios
Studio ve Daireler Plomari ‘nin çok yakınında, Agia Varvara Tel.: +3022520- 31572, 31600, 31573 & bölgesinde limanı olan, küçük ve sakin bir 6972306594 köydür. Çınar ağaçlarının altındaki tavernada www.albatros-plomari.gr mezeleri denemek için durmaya değer.
Tarımsal mimariye sahip küçük şirin evleri Tel.: +3022520 - 31640 / 32157 / 22510 olan köy sizi büyüleyecektir, çünkü manzarası 82310 (kışları) başka çağları anımsatır.
Romantik sahiller
Akrasi’deki Drota ve Melinda’daki Paleohori’nin çakıl taşlı, yemyeşil sahilleri, kudret ve aynı zamanda sükunet hissi uyandıran eşsiz manzaraya sahiptirler. Ulaşımı biraz zor olmasına rağmen, ziyaret etmeye değer. Her iki sahildeki tavernalar adanın en otantik olanlarındandır. Eğer tekneniz varsa, arada kayaların üzerinde olan Krifti Panagia’yı (Gizli Meryem Ana) ziyaret edebilirsiniz. Turkuvaz renkli sulara dalın, Ege’nin damarlarınızda attığını hissedeceksiniz.
KONAKLAMA
Agios İsidoros
‘Demina Boutique Studios’
Tel.: . +30210 8019339 / 22520-31880
112 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Sapfo Oteli
Tel.: +3022520 - 31338 / 32157 Villa Myrevi’s studios
Tel.: +3022520 - 31939 / 6944450930 www.clickhere.gr/hotels-greece/lesvos/studiosgr/villamyrevis.htm
Melinda
Psarros Pantelis
Kiralık odalar Tel.: +3022520 - 93234 / 33220 Maria
Kiralık odalar Tel.: +3022520 - 93239 / 93249 /31794 / 6978216054
Gera Belediyesi
Gera Belediyesi
Ş
ehrin doğu çıkışından çıkarken, Alyfanta, Pyrgi ve Kedros köylerine gitmek üzere yolunudan biraz çıkın ve Gera’nın etkileyici körfezine doğru yön alın. Yeşil ve açık mavi renkli manzara sarsıtıcıdır. Körfez içdeniz gibidir, çünkü Ege’ye açılan ağzı çok dardır. Therma’dan geçerek Gera’nın son noktası olan otantik Dipi’ye ulaşırsınız. Soldaki “Loukoulos” restoranı senenin tüm mevsimlerinde gastronomik bir cennet oluşturmaktadır. Biraz yukarıdaki dağda, sol tarafta sizi Perama’ya kadar götüren yolu, Evriaki’yi bulacaksınız. Adanın en güzel yollarından biridir.
Gera
Beş köyü amfitiyatrik bir şekilde romantik körfezi ve zeytinlikleri gören, olağanüstü güzel bir yerdir. Altıncı köyü, Perama diğer beş köyün limanıdır, yemyeşil ovanın içinde
114 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Evriaki
bulunmaktadır ve birçok bağı, zengin bahçesi ve akar suları vardır.
Tarih
Tarihi açıdan “İera” olarak tanınmıştır. Roma döneminde burada, muhtemelen M.S. 1inci yüzyılda deprem faaliyetlerinden dolayı batan bir sahil kenti bulunmaktaydı. Bu bilgi bölgedeki arkeolojik bulgularla kanıtlanır. Gera Belediyesi başşehri olan Papados dışında, Paleokipos, Mesagros, Skopelos, Plakados ve Perama’dan oluşmaktadır. Osmanlı’nın son döneminde ve ayrıca iki dünya savaşı arasındaki dönemde bölgede büyük kalkınma gerçekleşmiştir ve bu durum yüksek sayıdaki sanayi ünitesi ile (zeytinyağı imalathaneleri, sabun imalathaneleri, tabakhaneler) ve zeytinyağı ile diğer ürünler konusunda iştigal eden şirketlerin buradaki bürolarından anlaşılmaktadır. Perama limanı yüksek hareketliliğe sahipti ve Geragotes şirketlerinin şehirde, Avrupa’da ve Mısır’da
Geziler
Gera’nın ünlü baklavası
büroları bulunmaktaydı. Ekonomik kalkınmanın bir diğer kanıtı da köydeki malikanelerdir. Bunlardan birinde, bugün Belediye Sarayı olarak kullanılan Vrana malikanesinde, nobel ödüllü şair olan Odysseas Elitis’in annesi yaşamıştır.
Gera körfezi
Doğanın ve Akdenizin çok güzel bir anıtıdır. Gera’nın ruhu ve nefesidir ve burada yaşayanların hayatlarıyla sıkı bir şekilde bağlanmıştır. Körfezin açık denize olan ağzı, fiyorda benzer ve manzarası büyüleyicidir; dalgalara kadar varan gümüş renkli zeytin ağaçları ve kanalda nöbetçi gibi duran küçük adalar. Dantelli sahiller, hem körfezin içinde yer alan, hem de Ege Denizi tarafında olan küçük koylar, olağanüstü güzelliktedir. En güzel ve değerli sahil, tertemiz türkuvaz rengi suları olan, yemyeşil tepenin eteklerinde bulunan Tarti sahilidir. Her yaz turistten geçilmeyen bölge, taze balıklarıyla meşhurdur.
Tarti sahili
Turistler otantik balık tavernalarında balıklarını yiyebilirler. Sahilde olmazsa olmazlardan biri de şezlonglara servis yapılmasıdır! Tsilia, Ligonari, Tsafi, Fara ve Gialiotissa adındaki sakin koylar da büyüleyici ve aynı zamanda tekne sahipleri için bir cennet teşkil ederler.
Perama
Bölgenin limanı ve ticaret merkezi olan Perama Kondouroudia’da son bulan feribotla Gera’yı Midilli’ye bağlamaktadır. Perama’da (yaklaşık 20 yıldır kapalı olan) Balkanların en büyük tabakhanesi vardır. Geleneksel mimariye sahip başka sınai ve Bizans binaları da vardır.
Gera’nın diğer köyleri
Papados’un şahane malikaneleri, köyün 20nci yüzyılın başlarında yaşadığı gelişmeye tanık olmaktadır. Mesagros’daki özel minareli camiyi ve Teo-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 115
Gera Belediyesi Gera körfezinin dışında
filos’un resimlerinin yer aldığı eski fırını görmeye değer. Bayan Efstratia’nın “Platanaki” isimli kahvehanesinde, “İrini” Kültür Derneği birçok gösteri gerçekleştirmektedir. Skopelo’da devasa çınar ağaçlarının olduğu meydana ve çok musluklu kamu çeşmesinde durun ve Agia Magdalini kilisesinin altında olan küçük mağaranın içine girin. Paleokipos’te görülmeye değer olan en önemli şey 1795 yılında yapılan üç bölümlü Agos Ermolaos kilisesidir. Gera bölgesi zeytin patikaları içinden geçen yürüyüşlere de uygundur. Bunlardan en ilginç olanı Skopelos’tan Kariona dağına giden patikadır.
KONAKLAMA Gera Zeytinliği
Perama Gera Tel. +306947449615
116 Lesvos Turizm Rehberi 2008
www.lesvoseleon.gr Gera bay
Gera turistik evleri Tel.: +3022510 51145, 22510 41062, 6974602579 www.gerabay.gr Villa ‘Ariadni’
Tel.: +3025510 - 52080 / 6944692455 / 6945909715 www.villa-ariadni.gr
Gera Körfezi Evreiaki Fotis
Kiralık odalar Tel.: +3022510 - 51792 / 6942842998
Tarti
Ligiros pansyonu
Tel.: +3022510 82736 / 82376
Evergetoula Belediyesi
Evergetoula Belediyesi
E
vergetoulas ırmağı binlerce yıldır büyük ovayı sulamaktadır. Gerçek bir nehir kolları ağından, büyük bir zeytinlik alanından inen suları Belediye Ayasos ile paylaşmaktadır. Dipi’de olan deniz yaşamı alanı ağzında, büyük sayıda bitki, sürüngen, amfibian, kuş ve böceklerin yanısıra, artık ender görülen su samurunu da konuk etmektedir. Nehir kollarının suları derin oluklarda doğal güzelliği olan yerler oluşturmaktadır ve bu deniz yaşamı alanı «Natura 2000» programına dahil edilmiştir. Su patikaları ve zeytin ağaçları yayalara eşsiz görüntüler sunar. Belediye Lampos değirmenleri, Asomatos, İppeios, Sykounta, Kato Tritos, Mihou ve Kerameia köylerinden oluşmaktadır. Her yerde antik kutsal harabeler vardır. Özel dinsel anıtlar, Kato Tritos’taki Bizans Taksiarhis manastırı, Asomatos’taki Taksiarhis kilisesi (1796), İppeios’taki Agios Prokopios kilisesidir (1741). Mihou’daki Fousa’da içinde hellenistik dönemi heykelleri ile mezarları bulunan bir mağara vardır. Lampou Değirmenleri köyünün Pas-
118 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Asomatos
pala mevkiinde olan, Midilli’ye su tedarik eden Roma Sarnıçının bir parçası bulunmaktadır. Dipi’de birçok eski sanayi binası bulunmaktadır, Mylelia mevkiinde ise son yıllarda yeniden çalışmaya başlayan ve görülmeye değer önemli bir yer olduğundan dolayı büyük sayıda ziyaretçiyi cezbeden bir su değirmeni vardır. Evergetoula belediyesinde de turizm yavaş yavaş gelişmektedir. Bölgenin plajı Pigadakia’dır. Buradaki limanlarda, Gera Körfezinin tertemiz sularından taze balık servisi yapan tavernalar bulacaksınız. Eğlence merkezleri Dipi ve Pigadakia’da bulunur. Asomatos otantik bir dağ köyüdür. Bazırları Lesvos’un en güzel köyü olduğunu söyler. Aghi Anargiri adındaki çınar ağaçları ve akar suları olan muhteşeme mevkiide, gölgeli bir manzarada bir taverna bulunmaktadır. Belediye’nin en önemli girişimlerinden biri Asomatos’da oluşturulan Çevre Eğitimi Merkezi, bir diğeri ise Lampou Değirmenleri Köyündeki Ziyaretçi Bilgilendirme Merkezidir.
ALIŞVERİŞ Midilli dükkanlarında dolaşmak Yerlilerle sohbet, Küçük tavernalarda meze eşliğinde uzo Ve bitmek bilmeyen sur mesure alışveriş
Alışveriş
Pastaneler Fırınlar
Midilli
Fantastiko
geleneksel bademli ve el yapımlı dondurmalı baklava. “Kaymak dondurmalı kopenhag” rakip tanımaz. Avludaki masalarda oturup tadabilirsiniz.
Pastane- Fırın “Kentrikon”- Spanelli Ermou 23, Midilli kardeşler Tel.: +30 22510 -28257 Pastane Lesvos kooperatiflerinden ürünler ve bütük İçki mahzeni köylerden ekmek mevcuttur. Ermou 38, Midilli Tel.: +30 22510 - 28312 To Spiti tou Glykou Gelenek oluşturan lezzet ve geniş içki yel(Tatlı Evi) pazesi. Hizmet vermek... misafirperverliktir. Pastane Kountourioti 3, Midilli Yerli ürünler Tel.: +30 22510 – 21260 Midilli “Memleketi” Kalloni’de bulunmaktadır ve eşLesvoshop siz lezzetleri Midilli rıhtımındaki yeni dük- Kountourioti 33, kana getirilmiştir. Ev tatlısı tarifleri ve tad- Midilli Rıhtımı ları damağınızı gerçekten zevkten uçurur. Tel. : +30 22510 – 26088
Faks: +30 22510 - 24776 Atinas 33, Atina Pastane Tel. / Faks: +30 210 3217395 El.Venizelou 6 , Midilli El. Venizelou 59-61.N. Smyrni Tel.: +30 22510 – 23989 Tel. / Faks: +30 210 9355569 Pastalarını denemek şarttır; eşsiz tada sahiptir Lesvos ve Limnos’un saf ürünleri. Kooperave inanılmaz şekillerde yapabilirler. Harika, tiflerin bütün ürünlerini ve daha birçok çeel yapımı dondurması büyük bir çeşide sa- şidi bir arada bulabilirsiniz. hiptir. Valentino
Vizantino
Stedana
Akrotiri, Midilli Kahve- pastane Tel.: +30 22510- 37347 Od. Eliti 13 Faks: +30 22510-41946 Tel.: +30 22510 – 41278 www.stedana.gr, www.stedana.com Burada hem tatlınızı yiyebilir, hem de sipa- e-mail: info@stedana.gr riş verip istediğiniz yere getirtebilirsiniz. Yüksek gıda değerine sahip el yapımı, organik, geleneksel tatlılar yapan aile atölyesidir. Gardenya Geleneksel badem tatlıları, kuruyemiş ve Yakinthou & Papadiamanti meyveli çikolatalar, kuru pasta, simitler, bisHrysomallousa kuviler, kekler, çörekler, reçeller. Ödüller Tel.: +30 22510 – 29762 alan ve BİO – HELLAS Enstitüsü tarafından Geleneksel tatlılar, taze lokmalar, ev don- tasdiklenmiş olan lezzetli ürünler. Bütün Yudurması, bütün ürünleri merakla ve doğal nanistan ve yurtdışna yenmektedir. malzemelerle yapılmıştır. Etkinlikler, düğün, vaftiz törenleri, vb. için siparış de alınır. Periklis Albanis Ermou 45, Midilli Vieneza Tel.: +30 22510 – 24727 Pastane Κleio ile Vasiliki’nin mükemmel misafirpeAkrotiri, Midilli verlik ve hizmetiyle, geleneksel Lesvos ürünTel.: +30 22510 - 29308 leri. Burada yerli, organik beyaz peynir, keçi Geleneksel kremalı tatlılar. İnanılmaz milföy, ve koyun peyniri bulabilirsiniz. Midilli saf
120 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Alışveriş
Grammi Pastanesi
zeytinyağlı peyniri, kadın kooperatiflerinin Molivos çeşitli ürünleri, Midilli organik zeytinyağı ve EVELYN Ta Mylelia ünlü tarhanadan bulabilirsiniz. Tel.: +30 22530 -72197 Her gün sabahtan akşam 11’e kadar açıktır. A.Klavas – E.Kampouris Molivos’un merkezi çarşısında ve Kyriakou Ermou 78, Midilli Meydanında iki dükkanı vardır. Mylelia’dan Tel.: +30 22510 - 28140 ve kadın kooperatiflerinden her tür organik Geleneksel sosis türleri ürün mevcuttur – örneğin tatlılar, reçeller, Adanın en iyi pastırması aromalı sirkeler ve yağlar, zeytinyağı, uzo tadına sahip geleneksel makarna türleri ve dağ I Mytilin’ mas bitkileri. Ayrıca, mastikalı kozmetik ürünleri (Midilli’miz) ve el yapımı seramik ürünleri. A.Mitrellia 21, Midilli Tel. +30 22510 - 21616 Petra Ladadika’nın içinde, geleneksel bakkal dükMini market kanı Tel.: +30 22530 – 41679 Yetkili kişi: Kalantzis İgnatios “O platanos” bakkal Ürünlerin çeşidi ve sunuş tarzlarıyla sizi etkileyecek, görülmesi gereken bir alışveriş ködükkanı şesidir. Teokritou 45, Midilli Tel. +30 22510 - 29486 Mithymna Tarım Midilli merkezinde, yüyıllık çınar ağacının yanındaki ünlü mağaza. Orijinal zeytinyağlı Kooperatifi peynir ve çeşitli gıda ürünleri, hatta, içki mah- Lesvos ürünleri istasyonu zeni ürünleri, sigara ve cep telefonunuz için Tel.: +30 22530 – 71261 kart alabilirsiniz. e-mail: molivos@internet.gr
Lesvos Turizm Rehberi 2008 121
Alışveriş
Molyvos kulesine giden yolun kıvrımında- şeker, şekersiz reçeller ve ballı ve siyah şekerli dır. ürünler, organik soğuk içecekler. Ayrıca, ekolojik kozmetik ürünleri, kitaplar, doğal yağlar, ekolojik temizleyk maddeleri, Bach çiKalloni çek ilaçları, tedavi amaçlı kristaller. Hatta, alSelahas ternatif Reyki tedavisi ve pranoterapi uygyTel.: +30 22530 – 22814 Burada adanın en iyi, yerli etlerini bulacak- laması. sınız. Etlerin haricinde, kadın kooperatiflerinde yapılan kaliteli peynirler ve geleneksel Kooperatifler mezeler bulabilirsiniz. Lesvos Kadın Kooperatifleri Adanın kadın ve peynir kooperatiflerinden Organik Zeytinyağı özellikle şunları tavsiye ederiz: İoanna Zourou
Skalohori Kadın
Moria Lesvos Tarımsal Turizm Tel.: +30 22510 - 31456 / 6977800017 Kooperatifi Ekstra rafine! Skalohori “Kentrikon”, “Lesvos shop”, “Periklis Albanis” Tel.: +30 22530 – 98887 dükkanlarında da satılmaktadır. Skalohori kadınlar kooperatifi 2000 yılında 40 kadın tarafından kurulmuştur. O yıldan Protouli kardeşler beri her tür gıda ve geleneksel tatlı üreterek Megalohori Lesvos sürekli çalışmaktadır. Ürünlerin hızlı ve güTel.: +30 22520 92290 venli üretimi için , atölyede çağdaş makinaÖdül alan zeytinyağını almak üzere, Plolar çalışmakradır. Burada her gün yaklaşık 20 mari’da bulunan dükkanı da ziyaret edebiortak kadın çeşitli etkinlikler ve her tür lirsiniz. sosyal etkinliği üstlenerek çalışmaktadır. Atölyenin ürünleri sergileme alanı mevcutBal tur. Bu ürünlere gösterdiğiniz tercih, büyük Melostagma annelerin yaptığı gibi ve aynı zamanda çaSkalohori Lesvos ğımızın gereklerine göre, doğal, yerli ve geTel.: +30 22530 – 98355 / 6942200188 leneksel türden üretim yapma çalışmaları ve Faks: +30 22530 – 98349 mücadelesi veren bu kadınlar için bir ödülOrijinal Lesvos balı üreten örnek Balcılık atöldür. yesi. Süpürge otu, kekik, kestaneden yapılan kaFilia Kadınları Tarımsal tıksız çeşitler ve her mevsimin çiçeklerinden Turizm Kooperatifi yapılan muhtelif bal çeşitleri. Bal haricinde, “Ermopylaia” çiçek tozu, kral peltesi, melikeridia ve propoli üretilmektedir. Telefondan siparışlerinizi Filia aşağı meydanı verebilir veya modern, bilgi ve hizmet ver- Tel.: +30 22530 – 98051 meyi seven atölyesini ziyaret edebilirsiniz. Filia Kadınları Tarımsal Turizim Kooperatifinde haşlanmış badem tatlısı, hatta sadece burada üretilen düğün çöreğini bulacakEkolojik – Organik Ürünler sınız. Fırında veya havada yapılmış badem “Trofi & ygeia” tatlıları, pastalar, alköllü tatlılar, Nöel tatlı(Gıda ve sağlık) ları, peynir simitleri, susamlı simitler, peyKostoglou Lavounia nirli börekler, ıspanaklı börekler, geleneksel Ermou 251, Midilli köy peksimetleri, buğdaylı, arpalı, el yapımı Tel.: +30 22510 27976 Bio-gıdaları, şifalı bitkiler, hamur çeşitleri, pi- peksimetler, hamur işleri ve tarhana. Ayrıca, rinç, peksimetler, susam helvaları ve organik cevizli kek, baklava, platsenta, tarçınlı kek, çöbal, kral peltesi, şaraplar, işlenmemiş organik rekler, ayvalı pasta, kadayıf.
122 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Alışveriş
Midilli Çarşısı- Ermou caddesi
Agia Paraskevi
Kadınları Tarımsal
Turizm Kooperatifi
“Selada”
Agia Paraskevi Tel.: +30 22530 –31196 e-mail: selada@asn.gr kooperatif 2001 yılında kurulmuş ve ismini Agia Paraskevi’ nin eşsiz, tuzlu veya tatlı ürünler üretmeye meraklı olan 12 üyeden oluşan, Selada adındaki mevkiinden almıştır. Kuruluşun özel ürünleri tuzlu, geleneksel yufkadan yapılmış börekler, platsenta ve bademli baklavadır. İnanılmaz zeytin tatlısından almayı unutmayın! Agra Kadınları Tarımsal Turizm Kooperatifi “Ta Lefka”
Agra Tel. +30 2253095568 Unutulmuş geleneksel doğal malzemeli tatlı tariflerini yeniden yaşatmaya çalışan yeni kurulan bir Kadın Kooperatifidir. El yapımı hamur işlerini, şehriyeyi, erişteyi ve tarhanayı yaşlılar hatırlasın, gençler de öğrensin. Hedefleri büyük annelerimizin tariflerini ve geleneklerini yaşatmaktır. Geleneksel köy tiblasını ve çökelekli helvalarını tadın. Mesotopos Kadınları Tarımsal Turizm Kooperatifi
Mesotopos girişinde Tel.: +30 22530 – 96090 / 96490 Tel./ Faks: +30 22530 – 96390 Kooperatifin kuruluş tarihi 1998 yılı Aralık ayıdır ve bugün 32 aktif üyeden oluşmaktadır. Hedefleri köyün geleneksel tariflerini hayatta tutmak ve gerçekten kaliteyi sabit tutmaktadırlar. Çağdaş makinalarla dolu olan atölyede köyün unutulmuş tatları ortaya çıkarılmakta ve hafızamızda büyük annelerimizin yaşadığı çağların aromalarını yeniden yaşatmaktadır. Herhangi bir mekanda yapılan, büyük menü çeşidi olan, 600 kişiye kadar davetlisi olan etkinlikleri karşılayabilir. Bu etkinliklerde modern servis takımları ve harika bir hizmet sunar, aynı zamanda canlı, geleneksel müzik ve danslar organize eder. Ayasos Kadınları Tarımsal Üretim Kooperatifi
Tel.: +30 22520 – 23318 / 23089 / 22019 Bu Kooperatif 1998’dan beri faaliyet göstermekte ve kestane, vişne, incir, fıstık, ceviz, kiraz, turunç, portakaldan yapılan lezzetli geleneksel tatlılar, hatta reçel, badem tatlısı, erişte, rendelenmiş çikolata ve çıkolatalı kek gibi yerli malzemelerden yapılmış olan tatlılar üretmektedir. Yıllarca Ayasos’un adeti olan “100 yufkalı geleneksel yılbaşı çöreği”’nı yapmaktadırlar. Üstelik, mağazada geleneksel dokumalar ve baharatlar bulacaksınız. Düğün ve vaftiz etkinliklerini de üstlenirler. Atöl-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 123
Alışveriş
ye Stavri’ye giden yoldadır, aynı zamanda da şaşırtacaktır. kilisenin dışında bulunan dükkanlarını da ziyaret edebilirsiniz. İoannis E. Mistakellis Mantamado süt ürünleri Kadın Kooperatifleri aşağıdaki Tel.: +30 22530 – 61223 Fax: +30 22530 – 61727 bölgelerde de vardır: e-mail: imystak@otenet.gr Anemotia (+30 2253098981) Asomatos (+30 2251042265) Papados (+30 Burada Midilli zeytinyağlı peyniri ve ismi ko2251084211) Parakoila (+30 2253094441) ruma altında olan feta peyniri, hatta gravPolihnitos (+30 2252042260) Petra (+30 yer, koyun yoğurdu, lor peyniri, nemli veya erilmiş tereyağı bulacaksınız. 2253041238) Mithymna (+30 2253071451)
Peynir Atölyeleri Grammi Athanasios
Midilli İstasyonu Versadaki 1 Tel.: +30 22510 - 24225 Fabrika Tel.: +30 22510 – 45157 Şehirdeki çarşıda, sadece “Grammi” isminin bile kalite için garanti oluşturduğu, mükemmel yoğurdu, harika tepsi tatlıları ve genel ürünleri olan şahane bir dükkandır. “Tyrokomiki Albantis”
Panagiotis Haidemenos
Lisvori Harika zeytinyağlı peynir, gravyer ve feta peynir vardır.
Mesotopos Eresos Vasilas Vasilis
Tel.: +30 22530 - 96191 ( avari) / 6946669769 Taze sütten üretilmiş geleneksel yoğurt, zeytinyağlı peynir, gravyer, sert peynir ve tarhana. Özel ürünü «askotiri» - (Mesotopos’un geleneksel tulum peyniri). Bütün ürünleri Kalloni, Eressos ve Midilli şehrindeki merkezi dükkanlarda bulabilirsiniz.
Limnou 9 , Midilli Tel.: +30 22510 - 45651 Giyim – Tekstil Ürünleri e-mail: tyrles@otenet.gr Ev sütlacı ve krem karameli keşfedin. ZeyProtagonisti tinyağlı peynir, harika beyaz peynir ve koyun Sapfous 5, Midilli yoğurdundan deneyin. Tyrokomiki Albanis’te Tel.: +30 22510 - 37966 ayrıca toplu ikram ürünleri bulacaksınız. L.Syggrou 36-38, Atina Tel.: 210 – 9244544 Skordou Aleks. Dimitriou E-mail : protagonisti@ath.forthnet.gr Nees Kydonies Protagonisti Made in İtaly mağazalarında taTel.: +30 22510 - 94500 mamıyla Milano’da italyan kumaşlarıyla Köyün sonundadır. imal edilen giysiler bulacaksınız. Yüksek Harika zeytinyağlı peynir ve gravyer, mü- kalite, uygun fiyatlar ve az sayıda sunulan kolkemmel taze çökelek. Tulumda yapılan ge- leksiyon, Yunanistan ve yurtdışında modaleneksel peynir üretim biçimini buraya sorun. ya hakim olan giysilerin en önemli özelliğidir. E.Douka & SIA
E.Douka & SIA Mantamado Tel.: +30 22530 – 61295 (istasyon) / (61455) peynir atölyesi / 6979220296 Midilli’den köye gelirken köye girer girmez, Taksiarhis’e giden eski yolun küçük yokuşundaki istasyonda durun bütün peynir çeşitlerinden alın. Yoğurdu ve kuru çökeleği ile ünlüdür. Süt ürünlerinin geleneksel tatları sizi
124 Lesvos Turizm Rehberi 2008
More & More
Loh.Voutsika 5, Midilli Tel.: +30 22510 – 28376 Etkileyici çizgiler, canlı renkler, hafif, pamuklu ve keten kumaşlar, günün her saatinde ve her tür ortamda giyilmeye uygun ve kolay giyilebilmektedir. Bu yıl, Julia Bergovich’in kolleksiyonu, .... güzel bir yaz için, iyi bir fikir vermektedir!
Alışveriş
Midili’ de bakkal
Friend’s
Giyim ve daha fazlası! Ermou 171, Midilli Tel.: +30 22510 - 21181 Daha bakımlı, her saate uygun, gençler ve kendini genç hissedenlere hitap eden günlük bir giyim için, egsantrik mağazamızı ziyaret edin. Giyim, ayakkabı ve aksesuarlarda ünlü markalar (Vans, element vs.) bulacaksınız. Üstelik, skateboard ve grafity spreyi de satılmaktadır. Anatoli
Motherland
Ermou 205, Midilli Tel.: +30 22510 – 44090 Hamilelik kıyafetleri ve iç çamaşırları ile gençler için büyük bedenleri ‘Anatoli’ mağazasının birinci katında bulacaksınız. Hayatınızın en iyi döneminde olan sizler için Motherland tarafından yapılan ve sadece ‘Anatoli’ mağazasında satılan, rahat ve modern giysiler giyin.
Ayakkabı – Deri Ürünleri Ksenos
Tel.: +30 22510 – 45363 Ladadika Ünlü Sebago, Τimberland, Geox, Merrell, Caterpillar, Sante, All Star, Converse, Kricket ve İtalya’dan ithal edilen birçok ürün... ayaklarınıza serilir. Ayrıca deri ürünlerinde de büyük çeşit vardır.
Ermou 205, Midilli Tel.: +30 22510 – 44090 Mağazada perdelik kumaş, kanape örtüleri, yastıklar, çeyiz türleri, tekstil ürünleri, havlular, dekorasyon ve hediyelik eşyalar, eşarplar, bütün mekanlara uygun halılarda geniş bir çeşit yelpazesi bulacaksınız. Bütün ürünlerimiz doğu ülkelerinden ithal edilmektedir, Kafaloukas son derece uygun fiyatlara ve mükemmel ka- Ermou 32, Midilli liteye sahiptir. Öğrencilere özel fiyat yapılır. Tel.: +30 22510 – 20509
Lesvos Turizm Rehberi 2008 125
Alışveriş
Mağazada bütün aileye hitap eden, ünlü ve kaliteli Elite, Boxer, Migato, Sante, Road, Softies-Woodland marka ayakkabı bulacaksınız. Ayrıca, küçükler için deri - anatomik Vancosta, Primi passi marka ayakkabılar vardır. Her tercihe uygun, modern ve klasik çeşitler, geniş tasarım yelpazesi ve sizi şaşırtacak derecede uygun fiyatlar.
Hediyelik eşya – ev eşyaları – mobilya İdeotriveio
Epano Skala, Midilli Tel.: +30 22510 - 29890 Mekan dekorasyonu, Reklam Bürosu, Hediyelik Eşyalar Routsis Yorgos Geri dönüşüm maddelerinden yapılan ışıklar, özgün dekorasyonlar ve yapılar. Profesyonel ve özel mekanların komple dekorasyonu, inşaat ve grafik desteği üstlenilir. Present Point
Tobacco house ve erkekler dünyasından hediyeler. Ermou 224, Midilli Tel.: +30 22510 - 41392 El yapımlı tespihler, tavla, satranç, resimler, sigara ürünleri, çubuk ve puro için çakmaklar, puro ıslatıcıları, çubuk dumanı çeşitleri, nargile, deri ürünleri, büro setleri & dolma kalemler, aksesuar & yolculuk setleri, çelik mücevherler, saat & kol düğmeleri, şadırvanlar ve Feng şui. İnanılmaz fiyatlar, insan başka ne isteyebilir ki!
Tel.: +30 22510 – 44113 Etkileyici, stil ve hayal gücü dolu bir ev için dekorasyon seçenekleri. Forma
P. Bostani 6, Midilli Tel.: +30 22510 – 43885 Mobilya ve dekorasyonda eşsiz parçalar. Maro Ververiotou ... sanat yapar! Oikos
Mitropoleos 7, Midilli Panagi’de Fuar Tel.: +30 2251024788 Bütün modern seçimleriniz için! Afisorama
Ermou 60, Midilli Tel.: +30 22510 -45019 Her çeşit resim kopyaları için dekorasyon önerileri, kanvas, ahşap heykeller, Teofilos kopyaları, Midilli’nin eski resimler ve gravürlerı. İnanılmaz çok bulmaca, kart ve afiş çeşidi.
Optik Ürünleri Eye com
Maria Gabriela Antoniou Aer. Giannarelli 11-13, Midilli Tel.: +30 22510 – 44886 Sadece sizin gözleriniz için...bütün ünlü markalar (Gucci, Christian Dior, Valentino, Emporio Armani, Carrera, Escada, Givenchi, Police, Sting, Diesel, Boss) Poulellis Vision
Ermou 50, Midilli Tel.: +30 22510 28893 Metal - Cam – Işık Şimdi görmeniz bir olaydır… teknolojik Kara tepe açısından her zaman diğerlerinden bir adım Tel.: +30 6938064279 ileride ve inanılmaz fiyatlara sahip olan bir e-mail: geokatsaros@yahoo.com Yorgos Katsaros’un elinden, metal ve camdan mağaza. yapılmış küçük sanat eserleri. Kasdagli Optik
Ermou 7, Midilli Tel.: +30 22510- 2440 Moria Lesvos Çarşının başına, güncel ürünleri takip eden Tel.: +30 22510 - 31077 / 6976978941 Geri dönüşümlü metal, metal ürün imalatı. bir mağaza. Birçok marka, bilimsel yaklaşım ve çok iyi servis. Çevreyi koruyan sanat. Lesvos Dökümevi
Oikofantasia
Ath.Mitrellia 22, Midilli
126 Lesvos Turizm Rehberi 2008
İRİS
Optik Merkezi
Alışveriş
Molivos
Kavetsou 3, Midilli Tel.: +30 22510 – 41016 İris dükkanında optik iskeletleri ve camlarında, bütün ünlü markaların 2008 modern güneş gözlüğü kolleksiyonunu bulacaksınız. Çünkü gözleriniz artık hayranlık konusudur.
Tel.: +30 22510 - 48140 / 6972868799 Dimitris Demertzis’in eşsiz antika parçalar satan ünlü dükkanı. Sanat ve tarih kokan bir mekan.
El yapımı Seramik ürünleri Sifnos
Çömlekçi Mücevher Nikolaos Ant.Agas Akrotiri Midilli Arhangelos Tel.: +30 22510 - 25324 / 6944949300 Mitropoleos 4, Midilli Sayın Agas’ın atölyesinde yaratıcının sanatTel.: +30 22510- 27538 Mirna sevimli mağazasını Mitropolis’in kar- çı yönü geleneğin sanatı ile buluşmaktadır. El şısına açmıştır. Babasının yapmış olduğu, eski, yapımı seramikte eşsiz kreasiyonlar. el yapımı mücevherler. Sık sık çekmecelerinden çıkardığı kadife Kilise eşyaları kutularda saklı olan, kendisinin de memnu- Tahta Oymaları niyetle önereceği küçük hazineleri isteyip göTo Byzantio rün. Mitropoleos 12, Midilli Tel.: +30 22510 - 24445 / 6972870983 Malama İnanç duygusu bütün görkemiyle. Kilise, El yapımı mücevher papaz eşyaları, her çeşit ikonalar, adaklar, aziz Pallinis Haralampos resimleri, tamir ve siparışler. Mitropolis’in Epano Skala, Midilli karşısında. Tel.: +30 22510 - 26600 El yapımlı, eşsiz mücehver ve dokumalar. Tahta Oymacılığı Asomatos Lesvos Eskici dükkanları Tel.: +30 22520 22440 Giorgos Sykomitellis’in tahta üzerine özel Parelthon ürünleri için atölyesini ziyaret edin. Tabakaria, Midilli
Lesvos Turizm Rehberi 2008 127
Alışveriş Midilli’ de kasap
Kitabevleri Hatzidaniil
Ermou 19, Midilli Tel.: +30 22510 - 22891
Kırtasiye ürünleri
miratı, aksesuar, yedek parça, balık tutma malzemeleri ve dalgıçlık teçhizatları üzerine her şeyi bulabilirsiniz.
Cep telefonunuz için Vodafone
P. Kountouriotou 51, Midilli Limneos Tel.: +30 22510 – 27224 Ofis malzemeleri Odyssea Eliti 5, Midilli Ladadika 36 Tel: +30 22513 - 00650 Tel.: +30 22510 – 22229 / Faks : 22510 – 22566 Kalloni Tel.: +30 22530 - 23824 Tekneniz için Plomari Aigaio marine – service Tel.: +30 22520 - 31666 Midilli- Thermi kasaba yolunun 6. km’sinde Cep telefonu, sabit telefon ve adsl internet ile Tel.: +30 22510 – 24000 / 6944558582 ilgili bütün çözümler. Bu dükkanlarda cep tee-mail: aigaiomarine@yahoo.gr lefonlarınızı, şarj aletlerinizi ve pillerinizi geri Burada tekne ve deniz motorları satış ve ta- dönüşüme tâbi tutabilirsiniz.
128 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Güzellik
Midilli’de güzellik & bakım salonu “Konstantina”
Güzellik Küaförler
Salon Jorge
Papadiamanti 15B, Midilli Tel.: +30 22510 – 43828 Sanatın sanatçıyla buluştuğu nokta! Flamm Lekonte Klaudia
Uzmanlaşmış yüz veya beden tedavileri, bütünsel tedaviler, SPA terapileri, epilasyon, makyaj, el ve ayak bakımı, tırnak düzeltme çalışmaları, tırnak gizlemeleri, tırnak mantarı, yapay tırnak takılması, nasır tedavisi.
Şifalı hamam – Masaj Therma’da masaj
Randevu için tel: +30 6973529322 Bütünsel, Tai veya Reyki masajı ve aroma terapisi için kendinizi Maya’nın deneyimli ellerine bırakın. Gera körfezi, Therma’daki Şifalı Hamamlar mekanında.
İakovidou 2, Midilli Saha’nın üst tarafında Tel.: +30 22510 – 29740 Bir tarz seçin ve genç işi saç kesimi, erkek, bayan ve çocuk saç yapımı, extensions ve moPolihnitos Hamamı dern olan her şey için kendinizi deneyimli elTel.: +30 22520 - 41229 / 42768 6977592991 lere bırakın. www.hotsprings.gr e-mail: info@hotsprings.gr Güzellik enstitüleri Masaj ve Siyatsu. Bitkiler, kozmetik ürünleBODY SPA ri, kooperatif ürünlerinde geniş ürün yelpaEl. Venizelou 31 & Karapanagioti, Midilli zesi sunan mağaza mevcuttur. Tel.: +30 22510 – 29393 Body Spa güzellik enstitüsünde rahatlayacak Parfümler ve kendinize güzel bir bakım yaptıracaksınız. PF markası parfümleri Masaj, spa, manikür, pedikür, epilasyon ve güzellikle ilgili olan her şey güzellik merkezi- Saçtıkları bahar kokusu ile bütün Yunanistan’ı fethetmişlerdir. Üretimlerinde yaban çiçeknin hizmetleri arasındadır. leri ile çiçek kokuları kombine edilmektedir. Kadın ve erkek parfümleri harika olarak ‘Konstantina’ değerlendirilmektedir. Bütün Yunanistan’da Güzellik & Sağlık Merkezi seçkin mağazalarda bulabilirsiniz. Son derece Stamati Konstantina mükemmel olan bazı parfümleri Petite Paris, Hazard, Little Lula, Bella note, Tagori’dir. Kozmetolog – Estetik– Ayak uzmanı Tek temsilcisi: Koukoulaki Eleni Tel.: +30 Thoukididou 4, Hrysomallousa Midilli 28920 - 91064 / 6973983192 Tel.: +30 22510 – 22696
Lesvos Turizm Rehberi 2008 129
Çocuk Çocuk
Havaalanı yolu üzerinde çocuk oyun sahası olarak faaliyet gösteren 5X5 sahalarının yanısıra, küçük dostlarımızı Hastane çalışanları Kulübüne ve aşağıdaki seçeneklerden bazıların da götürebilirsiniz. Baloni
Merarhia Arhipelagous 2 Epano Skala , Midilli Tel: +30 22510 - 24100 / 6942653410 Keyif, hayal gücü ve güvenle yapılmış olan renkli bir çocuk oyun merkezidir. Fun Sport Academy
El. Venizelou 31. Midilli Tel: +30 22510 - 23473 Fun Sport Academy adındaki Spor Akademisinde, tatil, oyun, güvenlik ve bilgi mükemmel bir şekilde kombine edilmektedir. Eğlence ve çalışma programları ekip çalışması, disiplin ve işbirliği ruhunu geliştirilmektedir. Programın 4 dönemden oluşmaktadır.
Tel: +30 22510 - 26542 / 6932515773 Geniş park yeri ve mükemmel manzarası olan çocuk oyun sahasıdır. Çalışma saatleri: Akşam 7.00 – 23.00 arası Olympico
Neapoli, Midilli Tel: +30 6994949491 Serin bir çamlığın içinde, harika bir çocuk oyun sahası. Tsamakia plajı
Tel: +30 22510 - 29839 Sabah saat 8.00’den gece yarısına kadar, çocuklar deniz oyunları, özel olarak şekillendirilmiş oyun sahalarında oynayabilir ve organize oyunlar seyredebilirler. Tam bir güvenlik ortamı ve deneyimli can kurtaran denetimindedir. Plajın güzel kafesinde küçük arkadaşlarımız için dondurmalar, atıştırmak için yemekler ve mezeler sunulmaktadır. Agia Eirini Parkı
Oyun oynamak için geniş alanı olan, oyun parkına sahip bir devlet parkıdır. Anne baKaramela Loutra (Hamam) yolundaki Eşek Yokuşun- balar parkta kahvelerini içerek veya yemek yiyerek çocuklarını izleyebilirler. dadır
130 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Pet
Evcil hayvanlar Pet Özel Veteriner Muayenehaneleri
D. Malakis - B. Karvellis
Aer. Giannarelli 6, Midilli Tel. +30 22510 - 46488
Lina Tentoma Zervou
Teofilopoulou 6, Midilli, Tel. +30 22510 - 25200
Veterinerlik Merkezi
Eresos 11, Midilli, Tel. +30 22510 - 28250 / 6944790131 Şube: Skopelos Gera Tel. +30 22510 - 84250
Tarımsal Veteriner Muayenehaneleri
Midilli +30 22510-47428 Ayasos +30 22520-22288 Antissa +30 22530-50351 Kalloni +30 22530-22317 Mantamados +30 22530-61032 Plomari +30 22520-32322 Petra +30 22530-41142
Lesvos Hayvanseverler Derneği
Tel. +30 22510 - 47710 Özellikle sahipsiz hayvanların yaşam koşullarının iyileşmesi için, bütün adada güçlü bir sese sahip olan, mücadeleci bir dernek. “Kivotos”
Sahipsiz Hayvanlar Bakım Cemiyeti Tel. +30 6937400469 Henüz bu yıl kurulan ve sahipsiz hayvanların bakımı ve hatta hayvan edinme eylemlerinde ilgi ve özen sergilemiş olan yeni bir kuruluştur. Lesvos Hayvan Hastanesi
Agia Paraskevi Tel.: +30 22530 - 32006 Yaralanmış vahşi kuş ve hayvanların bakımında önemli bir iş yapmaktadır. Bu hayvanlar tedavilerinden sonra serbest bırakılır.
Güzellik
Küçük hayvanlar ve pet shoplar Giataki
Theofilou Hatzimihail 21 Kallithea, Midilli Tel.: +30 22510 - 22765 Bir telefonla, mekanlarında veya istediğiniz başka yerde hayvanızın saçını kestirebilir ve onu güzelleştirebilirsiniz. Birçok aksesuar ve mama satan pet shop olarak da faaliyet göstermektedir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 131
Spor
Spor
Eresos Football Club
5X5 mini soccer Eresos’ta Tel: +30 22530 – 53500 / 6938274742 4. kuşak çim sahaya sahip, FIFA ve UEFA standartlarında sahip tesisler. Duş alma ve soyunma odaları ile büfesi vardır. Her gün sabahtan itibaren açıktır. Olympico
5 X 5 & 7 7 futbol sahaları Neapoli, Midilli Tel: +30 6994949491 Futbolseverler için. Takım oluşturup maça atılın. Çamlık bir ortamda, siz ve sizin aktivitelerinizi seyreden seyirciler, maçtan sonra, tesislerde faaliyet gösteren küçük kafede soğuk bir şeyler içerek serinleyebilir.
Tennis
Tel: +30 6944652750 veya +30 2251061636 Sorumlu: Τsakiris Dimitris (Güney Ege Bölgesi Milli Antremanıdır) Midilli’de, Neapoli bölgesinde (PİPKA KAMPLARINDA) Valiliğin modern tennis merkezi faaliyet göstermektedir. Burada cushion life Olympiyat standartlarında çalışan 4 tane saha ve 3 tane green set yardımcı saha vardır. Saha rezervasyonu yapmak üzere iletişim kurun.
Mitilene Tournament
25’in üzerinde ülkeden kadın sporcuların katıldığı ve 10.000 dolar para ödülü olan Uluslararası Profesyonel Kadınlar Tenis Turnuvası bu yıl üçüncü kez düzenlenmektedir. Bu maçlar Midilli için bir gelenek halini alma eğilimindedir ve bu yıl 28 Eylül ile 5 Ekim arasında gerçekleşecektir. Maçları ücretsiz izleyebilirsiniz.
Yelkencilik
zenlemektedir (Bu yıl 3 günlük Agio Pnevma tatilinde gerçekleşecektir ve rotasında bir değişiklik yaparak Midilli, Molivos, Agios Efstratios, Plomari ve dönüşü içerecek şekilde düzenlenecektir). Başka kulüplerin yarışmalarına katılmaktadır ve Aegean Regata’ya tatmin edici sayıda tekne göndermektedir. Ayrıca, teorik ve pratik ders veren okul faaliyet göstermektedir. Yarışmalar ve kurslar hakkında bilgi almak üzere, kulüp telefonlarını arayabilirsiniz.
Aegean Regata 2008
17 Ağustos’ta Amorgos adasında başlayıp, Kalymnos, Nisyros ve Rodos adalarına uğrayarak 23 Ağustos’ta sona ermektedir. Lesvos Denizcilik Kulübü (NOM)
Makris Gialos, Midilli Tel: +30 22510 - 20782 1942’dan beri şehrin en ünlü spor kulübüdür. Yunanistan şampiyonluğu ve Olympiyat şampiyonluğu kazanan sporcular ve 40 yıldır Birinci Lig’de oynayan bir polo takımı, tarihindeki başarılardan birkaç tanesidir. Bugün Kürek Çekme (Marinos Zahariou: +30 6946551233), Su Topu (Maria Pitsiou: +30 6976612894) – küçük dostlarımız için Su Topu Akademisi mevcuttur – ve Yüzme (Findanis Paraskevas: +30 6977224374) bölümleri vardır. Bu yıl erkek Polo 3üncü Ligine katılmaktadır, Yunan yaz yüzme yarışmalarına yüksek dereceler alan sporcularla katılmaktadır ve kürek çekme ekibi, iki Balkan şampiyonu ile, Avusturya’da Temmuz ayında düzenlenen dünya genç kızlar şampiyonasına katılmaktadır. Ağustos’ta düzenlenen Papagiannidio kürek çekme yarışları, merhum kürek çekme kulübü başkanının şerefine, NOM kürek çekme sporcuları ile Eylül ayında Ege denizi yarışmalarına katılacaktır.
P. Kountourioti 47, Midilli İskelesi Yüzme Tel: +30 2251020204 / 6974045461 Midilli Belediye Yüzme Havuzu Lesvos Açık Deniz Yelkencilik Kulübü 1993 yılında kurulmuştur ve bugün önemli sayı- Liman (Özgürlük heykeli) Tel.. +30 22510 - 26477 da deniz sporu teknesine sahiptir. Her yıl “Lesvos kıyı gezisi” yarışmasını dü- Ziyaretçi saatleri (Ağustos dışında) her gün
132 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Etkinlikler
12.30’dan 15.30’a kadar. NOM antremanı, bay T. Filipov’un denetimi veya fiziyoterapi hizmetlerini istediğiniz taktirde, kendisiyle aşağıdaki telefon numarasından iletişim kurmanız gerekecektir. +30 6973049508
Briç
Lesvos Briç Spor Kulübü (SLAM)
Denizcilik kulübü tesisleri Makris Gialos, Midilli Tel. +30 22510 - 42660 / 6973023831 Her Pazartesi, Çarşamba ve Cuma sabahı saat 8.30’da, şehrin marinasına bakan açık spor sahasında Çiftlerin maçları. Midilli Havacılık Kulübü
Midilli Devlet Havalimanı Tel. +30 22510 - 38765 www.mitiliniairclub/gr Pazartesi, Çarşamba, Cumartesi Akşamüstü 6.00-9.00 arası Pazar günleri sabah 9.00-12.00 ve akşamüstü 18.00-21.00 arası Midilli Havacılık Kulübü (Kuruluş yılı 1979), orman korumasına katılımı ve hatta kaybolanların bulunması ve kurtarılması için yaptığı havadan araştırmaların yanısıra, genel havacılığa ait özel uçaklarla Flying inn hizmeti de sağlar. Hiçbir kazanç elde etmeden kendi 100 LL ya-
kıtlarını sunar – bu yakıtların adada olmamasından dolayı – ve böylece uçakların yakıt tedarik ihtiyaçlarını destekler. Bir kişi Havacılık Kulübüne üye olunca, adanın civar bölgesinde uçuşa alışma ve benimseme amacıyla Cessna 172 tipi uçakla uçuşlar gerçekleştirilir, böylece kişiler bölgenin manzarasını yüksekten izleyebilir.
Motosiklet
Motosiklet sevenler adanın en faal üç kulübünden birine üye olan birçok arkadaş bulacaksınız. Yolculuklar ve benzeri ihtiyaçlarınızla ilgili bilgi edinmek için onlarla iletişim kurun. EDİL
Lesvos Motosikletçiler Birliği 1984-2006 Tel. +30 22510-25082 (L. Valsamakis) Eduro şampiyonasında tanınmış düzeye sahip ve her yıl birçok ödül kazanan bir dernektir. LE.MO.LE
Lesvos Motosikletçiler Kulübü www.lemole.gr Tel. +30 6946273257 (S.Valinas ) +30 6974810309 (G. Markou) 2004’den beri Adamızdaki her tür iki tekerkeli aracın sahiplerini üye olarak kucaklamaktadır. Bisik-
Lesvos Turizm Rehberi 2008 133
Etkinlikler
letler, motosikletler, motorlar… Üyeleri için kan bankası oluşturma gibi önemli bir adım atmıştır. Çünkü... Her şey yoldur Ve hayat bir yolculuktur, tercihen motosikletle! L.A.M.M
Midilli Yarış Motosikletleri Kulübü Tel. +30 6932616675 (K. Trikos) 2004’den beri Başlangıçtan itibaren, düzeyi yükseltme ve Lesvos’taki araba sürücülerine yarışma fırsatı verme amacıyla yol dışı motosiklet ve bisiklet yarışlarında faaliyet göstermeyi amaçlamıştır. Kulübünün sembolü olan kaplumbağa, kurucuların çevreye olan hassasiyetlerini göstermekte ve aynı zamanda bunları sürücülükteki kabiliyetleri hakkında esprili bir yaklaşım sergilemektedir. Temmuz 2008’de Kalloni pistinde büyük bir yarışma planlamaktadır.
Paintball Olympico
Neapoli, Midilli Tel. +30 6994949491 Renklere “ateş açarak”eğlenin…..
Tel. +30 6945039280 Deniz kayağı ve kurslar, bisikletler, kano, şambreller, muzlar, fly fish, wind surf, tekneyle komşu sahillerine geziler.
Basın merkezleri NewsStand
Zafirellis Grigoris P.Vostani 6, idilli Tel. +30 22510 – 37137 Dükkanda 3.500 yabancı ve 3000 yunanca dergi bulabilirsiniz. Ayrıca, gazeteler, hediyeler, kağıt ürünleri ve sarf malzemeleri bulacaksınız. Küçük arkadaşlarımızı için yapışkanlar ve birçok bulmaca türü de mevcuttur. Zaloumis Lampros
Plomari meydanında Tel: +30 22520 – 32851/ 31677 Gelişmeleri sıcağı sıcağına takip eden, Yunanca ve yabancı dergi ve gazetelerin bulunduğu bir basın merkezi. İstediğiniz her konuda çok hızlı servis. Psaras Travel
Plomari Tel. +30 22520- 33555 Faks: +30 22520-31541 Gezintiler e-mail: contact@psarrastravel.gr Her tarafa yayılmış, kimileri henüz keşfe- Yunanca – yabancı kitap ve dergiler, ve tudilmemiş güzellikteki patikalarının içinden ristik eşyalar. geçen, kimileri de seçilmiş ve işaretlenmiş olan birbirinden güzel yollar bütün adada Women’s Festival yaygın şekilde mevcuttur. Sekiz yıldır her Eylül ayında Sappho travel Toumba eco tourism
Plomari Tel. +30 6932447517 www. Toumba.gr e-mail: info@ toumba.gr Merkez olarak, panoramik bir tepedeki küçük kafeyi seçerek, aktivitenize karar verir. Bisiklet, atlarla tur veya Plomari’nin etrafındaki eşsiz patikalarda yürüyüş. Atla tur yapmak için önceden randevu almak için telefon etmeyi unutmayın.
Dalgıçlık Deniz sporları
Breez - Water sports
Eresos
134 Lesvos Turizm Rehberi 2008
women’s festival düzenlemektedir. Festival iki hafta sürmekte ve aşağıdakileri kapsamaktadır: Canlı müzik, tiyatro oyunları, workshops,fFuarlar ve spor etkinlikleri. Bütün dünyadan kadınlara Eresos İskelesinde buluşma ve sanat, yetenek ve deneyimlerini paylaşma ve birbirine aktarma fırsatını vermektedir. Sekiz yıldır her Eylül ayında kadın festivalını Saphho Travel düzenlemektedir. Festival iki hafta sürmekte ve (bu sene 6-20/9 tarihlerinde gerçekleşecektir) ve canlı müzik, tiyatro oyunları, workshops, fuarlar ve spor etkinliklerini kapsamaktadır. Bütün dünyadan kadınlara Eresos İskelesinde buluşma ve sanat, yetenek ve deneyimlerini paylaşma ve birbirine aktarma fırsatını vermektedir.
Shopping
DATA
DATA
L
Lesvos’un kimliği
esvos coğrafi açıdan Kuzey Ege adalar topluluğuna aittir, idari açıdan ise Limnos ve Agios Efstratios adaları ile birlikte Lesvos ilini oluşturmaktadır. Midilli idari merkezdir ve Aegean Üniversitesi’nin merkezidir. 1630 km2 alana, 370 km sahil uzunluğuna sahiptir, yaklaşık 80.000 nüfusu vardır. Türkiye’den 5 ile 8 deniz mili uzaklıktadır.
Deniz gezileri
Teknelerden birine binip adada küçük turlar atın.
Midilli’den:
Fun Tours & Travel
Tel. +3022510 - 40802 / 6945344240 Zoumboulis Tours
Tel. +3022510 – 37755 / 37768 / 22767 / 6944221118 Mytonis
Tel. +3022510 – 31777 / 2251037500 Picolo Travel
Tel. +3022510 – 27000
Travel Services LTD
Tel. +3022510 – 21966 / 22530 - 71627/ 71629
Samiotis Tours Haramida ve Loutra’ya kadar olan yolculuTel. +3022510 – 42574’den 42576’ya kadar ğu yapın ve şehrin güneydoğu sahillerini denizden seyredin. Eressos Travel
Loutra – Perama:
Tel. +302251042746, 42313 / 6948510527
Skamnia’dan
Tel. +3022530 41991
Türkiye ile bağlantı
Tel. +3022530 - 52140 / 52130
Loutra – Perama yolculuğunu tekne ile yaAlonia Holidays pabilirsiniz. Motosikleti olanlar bunu tekneye beraberlerinde alıp, adanın geri kalan kıs- Tel. +3022530 71355 mında turlarına devam edebilirler.
Molivos ve Petra’ya kadar müthiş bir turdur.
Midilli’den deniz yolu ile yaklaşık her gün Ayvalık’la bağlantı kurulmaktadır. Tekne sabah saat 8.30’da ayrılır, akşam 18.00’de döner. Yolculuk yaklaşık 1,5 saat sürmektedir. Bilgi ve bilet için tel. +30 22510 41400 Ayrıca, haftada iki veya üç defa Dikili’ye geçebilirsiniz. Bu sefer 1.5 saat sürmektedir. Bilgi ve bilet için Tel. +30 2251037533. Olivegroove Merkezi Acenta (Hatzikiriakos Panagiotis). Foça’ya da hat vardır. 2 saat içinde, İzmir’den iki saatlik mesafede olan ve her Salı pazarı olan bu güzel şehire ulaşabilirsiniz. Fun Tours Merkezi Acenta +30 22510-40802.
Turizm acentaları Olive groove
Tel. +3022510 - 37533 / 37534
136 Lesvos Turizm Rehberi 2008
NİRVANA
Sappho travel Piksida
Tel. +3022530 - 23519 Tsalis
Tel. +302253022268, 29400 / 6932418840 Zaloumis Travel
Tel. +3022520 - 32851
Ekspres Kurye ACS courier
Midilli: El. Venizelou 5 Tel. +30 22510 - 46500
Nakliye Firmaları KİFA
Tel. +3022510 - 41450, 41364, 26920
DATA
EFAM AE
Tel. +302251025316, 24752
Oto
Rent – A - Car Best
Oto Yardım ELPA
Tel. +3022530 29866 / 6973234777 Bütün Yunanistan için: 10400 Lesvos Oto Yardım
Tel. +3022510 37337, 6947046464/ 22530 Tel. +3022530 29866 / 6973234777 72145 / 6944554437 Günde 24 saat, senede 365 gün www.best-rentacar.com Lesvos Car Rental
Tel. +3022510 - 27825 / 6932896712 www.lesvos-carrentals.com Billy’s
Tel. +3022510 – 20006 / 22530 - 41057 www.billys-rentcar.com HOMERUS
Auto Moto Rentals Tel. +302253041577 www.homerus-rentals.com Costas
Oto veya motosiklet kiralama Tel. +3022530 - 41097 / 6974928473 AKTİ
Oto veya motosiklet kiralama Tel. +302253071358
Intersalonica
Bütün Lesvos’ta oto yardımı Tel. +3022510 - 46231 Cep telefonundan : 11555 (ücretiz)
Benzin istasyonları Lastik tamircileri BP- Vounatsos Panagiotis
Kara Tepe, Midilli Tel. +30 2251040653 / 40673 / 6946465742 / 6972803238 BP benzin istasyonu, Araba yıkama ve lastik tamiri. Her gün ve tatillerde sabah 6.00’dan akşam 11’e kadar açıktır. Alacağınız 250 lt’lik benzinle, araba iç ve dış temizlemesi hediyedir. Cep telefonlarını arama sonucu, bütün Lesvos’taki teknelere petrol teslim etmektedir.
Lesvos Turizm Rehberi 2008 137
DATA Emlak Ofisleri
Ependisi kai katoikia
Kalloni
Tel. +3022510 – 25888
Tel. +30 22530 - 22410
Tel. +3022510 – 44245
Tel. +30 22520 – 41666
www.remax.gr Tel. 22510 – 20960
Tel. +30 2252350000, 2252031111, 2252032151
www.greekislandsproperty.com Tel. +3022520 – 41885
Thermi Mantamados Molivos Petra (Petra eczanesi Stypsi Skoutari Eresos Agra Anemotia Parakoila Filia Agia Paraskevi Ayasos Ippeio Kato Tritoi
Pitsiladis Remax
Hibiscus Real Estate Services
Sağlık
Vostaneio Hastanesi
Midilli Tel. +30 22510 – 57700 IKA (SSK)
Epano Skala, Midilli Tel. +30 22510 – 26155
Sağlık Merkezleri Antissa
Tel. +30 22530 - 56440
138 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Polihnitos Plomari
Bölgeler Muayenehaneler
+30 22510 - 71255 +30 22530 - 61217 +30 22530 - 71509 +30 22530 - 41210 +30 22530 – 41319) +30 22530 - 91209 +30 22530 - 92222 +30 22530 - 53221 +30 22530 - 95333 +30 22530 - 98888 +30 22530 - 94044 +30 22530 - 98254 +30 22530 - 31250 +30 22520 - 22225 +30 22510 - 93150 +30 22510 - 93955
DATA
Özel hekimler
Patolog
Giannikos Stratis
Tel. +30 22510 - 41125 Kavetsou 29, Midilli Olympic havayolları bürosu karşısında Zerdelis İoannis
Tel. +30 22510 – 37390 / 6974956279 Eresos 2, Midilli
Göz hekimleri Koutza Hristina
Tel. +30 22510 - 44664 / 6944363959 Ag. Therapontos 5, Midilli
Diş hekimleri Tel. +30 22510 – 42874 Abatzi – Antoniou Smyrnis 7, Midilli KTEL Şehirlerarası otobüs terminali karşısı Maria Tel.. +30 22510 - 21030 Kardiyolog Aer. Giannarelli 7, Midilli Tapanlis N.Efstratios
Tel. +30 22510 - 47788 / 6949696854 Kavetsou 5 (zemin kat), Midilli
Dermatolog
Antoniadis Haralampos
Tel. +30 22510 - 41014 / 6973698488 Kavetsou 20 , Midilli
Kastanakis S.Maihail
Tel. +30 22510 - 40778 / 6932460966 Κavetsou 24, 3.Kat Atsikbasis Hristos
Tel. +30 22530 - 29211 / 6972826359 Kalloni
Giannadaki Maria
Önemli telefonlar
Bantavanis Georgios
Turizim polisi: +30 22510 - 22776 Belediye Turizm Bürosu: +30 22510 – 44165 Polis: +30 22510 - 41911 Valilik: 156
Dermatolog- Venereolog Tel. +30 22510 – 27730 / 6944327092 Dermatolog - Patra Üniversitesi doktoru
Midilli
Lesvos Turizm Rehberi 2008 139
DATA Belediye binası: +30 22510 - 27777 Gümrük: +30 22510 - 28311 Liman: +30 22510 - 24115 Kütüphane: +30 22510 - 40134 Belediye tiyatrosu: +30 22510 - 37194 Ege Bakalığı: +30 22510 - 38200 Mahkeme: +30 22510 – 45489 TEDK: +30 22510 - 27333 Postane: +30 22510 - 20100 Mitropolis: +30 22510 - 40892 Agios Therapon: +30 22510 - 22561 Radyo taksi: +30 22510 - 25900 Şehirlerarası ΚΤΕL otobüsleri Garı: +30 22510 - 28873 Şehir otobüsleri garı: +30 22510 – 46436 Ticaret Odası: +30 22510 – 28431 Belediyeler Birliği: +30 22510 – 22143
KEP- Vatandaşlık Hizmetleri Merkezi: +30 22530 - 61784 Polis Dairesi: +30 22530 - 61222 Yunan Postanesi (ELTA): +30 22530 - 61012 Pelopi: +30 22530 - 93211 Κapi (Yaşlılar Yurdu): +30 22530 - 93307 Κleiou: +30 22530 - 93236 MYTHİMNA
Belediye:
+30 22530 - 71313 / 71323 / 71347 /72277 Polis Dairesi: +30 22530 - 71222 Eftalou hamamı: +30 22530 – 71245 PETRA
Önemli telefon numaraları Belediye: +30 22530 - 42222 Petra Polis Dairesi: +30 22530 - 41222 Stypsi Polis Dairesi: +30 22530 - 91222 THERMİ Belediye İdari Dairesi: +30 22510 - 71277 ΟΤΕ (Telefon Kurumu) +30 22530 - 41399 Belediye Başkanı Bürosu: +30 22510 - 71200 Taksi: +30 22530 - 42022 KEP- Vatandaşlık Hizmetleri Merkezi: +30 22510 - 71717 Vareltzidena Konağı: +30 22530 - 41510 Teknik Daire: +30 22510-71717 (Yaz ayları ziyaretçileri saatleri: 08:00 – Polis Dairesi: +30 22510 – 71222 19:00) Şifalı Sular: +30 22510 - 71170 Agios Rafail Manastırı: +30 22510 – 71259 ERESOS - ANTİSSA Belediye: +30 22530 - 53600 /53557 / 53214 /53688 MANTAMADOS +30 22530 - 53222 Mantamados Belediyesi: +30 22530 - 61200 Polis Dairesi:
140 Lesvos Turizm Rehberi 2008
DATA
Antissa: Vatousa: Mesotopos: Pterounta: Sigri: Hidira: KALLONİ
Belediye: 22174 Polis Dairesi:
+30 22530 - 56255 +30 22530 - 5122 +30 22530 - 96219 +30 22530 - 51263 +30 22530 - 54218 +30 22530 - 51291
/22777 Park:
+30 22530 - 22288 /
GERA
+30 22530 - 22100
+30 22520 - 22168
PLOMARİ
Belediye: +30 22520 - 32200 Kültür Merkezi: +30 22520 - 32600 Polis Dairesi: +30 22520 - 32333 Liman müdürlüğü: +30 22520 - 32296
Belediye: +30 22510 - 82226 / 82471 / 83993 / 83836 AGİA PARASKEVİ Papados Polis Dairesi: +30 22510 - 82222 Belediye: +30 22530 - 31637 /31039 Perama Liman İdaresi: +30 22510 Polis Dairesi: +30 22530 - 31222 51555 Eczaneler: +30 22530 - ΚΕP- Vatandaşlık Hizmetleri Merkezi : 31492 / 31011 +30 22510 - 84561 / 84626 “Evde Yardım” programı: +30 22230 - Sulh Hukuk Mahkemesi: +30 22510 31039 82765 ELTA (Postane): +30 22530 31266 EVERGETOULAS Belediye: +30 22510 - 96155 / 93454 / 93701 POLİHNİTOS KEP- Vatandaşlık Hizmetleri Merkezi: +30 Belediye: +30 22520 - 32225 22510 - 93045 Polis Dairesi: +30 22520 - 41222 Polis Dairesi: +30 22510 - 93222 Liman Dairesi: +30 22520 - 41059 Asomatos Çevre Eğitimi Merkezi: +30 22510 -29038 AYASOS
Belediye: Polis Dairesi:
+30 22520 - 22080 / 23200 +3022520 - 22222
Lesvos Turizm Rehberi 2008 141
Notlar 142 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Notlar Lesvos Turizm Rehberi 2008 143
Notlar 144 Lesvos Turizm Rehberi 2008
Notlar Lesvos Turizm Rehberi 2008 145
P. Kountourioti 33, Midilli Rıhtımı 811 00 Tel. + 30 22510 26088 – Faks. +30 22510 24776
Atinas 33, Monastiraki 105 51 Tel/Faks: +30 210 3217395
El. Venizelou 59-61, N. Smyrni 171 23 Tel/Faks: +30 210 9355569
H
ur am
ri e l iş
lu p ru u Ş
r a l ı tl a T
r ile l em rı ar d l a a l ap tlı r B r e a l n a T ü Ş el Tuzlanmış ür ç i e r R e nl er
cekl e ç İ – lar Meşrubat
Koz i r e l n arna ürü Zeytin Mak
Lokumlar
Reçeller
ürü k i t me
Bal
Uzo
Çikolata ür ünleri T ahin – Helva
S
r a l os
er l r ni y Pe
ar l ğ Ya