TEYXOΣ 166 ο ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
KATOIKIA ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
1
2
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
3
TEYXOΣ 166ο ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 ΚΩΔΙΚΟΣ: 8173 Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής: Μανόλης Μανώλας Υπεύθυνος σύνταξης: Στρατής Μπαλάσκας Συντάκτες: Ηλίας Μαραβάς, Mαρίνος Oρφανός, Συνεργασίες: Αξιώτης Στρατής, Θεοδωρίδης Παναγιώτης Σ΄αυτό το τεύχος έγραψαν οι: Αγιασσωτέλλης Κωσταντίνος Γιασσάς Δημήτρης Δεμερτζής Θεμιστοκλής Ζούρος Βασίλης Κοντηβέης Παναγιώτης Μαντζώρος Παναγιώτης Παζιάνος Στρατής Πετρελλη Μελπωμένη Σταγωνάς Γιάννης Σωτήρχος Κωνσταντίνος Επιμέλεια κειμένων: Μαριάνθη Προκοπίου Φωτογραφίες: Φωτογραφικό αρχείο «VIEW» Art Director: Xρήστος Παρασκευαΐδης Σελιδοποίηση: Mαρία Αριστοτέλους Συντονισμός τεύχους: Στέλλα Ηλία Εμπορικό - Διαφημιστικό: Τούλα Γιγιντή, Νίκος Γρίβας, Στέλλα Ηλία, Kαλλιόπη Ψαριανού Εξωτερικοί συνεργάτες Παναγιώτα Κατέχου, Ράνια Χατζηαργυρίου, Γιώργος Χρυσίδης Παραγωγή - Eκτύπωση: Eπικοινωνία Αιγαίου A.E. Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619 - Fax 22510 27300 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr «VIEW» Kυκλοφορεί κάθε μήνα Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις του εντύπου, αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΕ και η αναδημοσιευσή τους χωρίς την άδειά της διώκεται ποινικά. 4
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
περιεχόμενα 6 Σύγχρονη αρχιτεκτονική και παράδοση 15 Διακόσμηση και κρίση 16 Συστήματα ασφαλείας «All Day Secure» 20 Πόρτες και παράθυρα σπιτιού 23 Αισθητική και άνεση …στην πρίζα 26 Ασφάλιση κατοικίας: προτεραιότητα
στην προστασία της περιουσίας
29 Επεμβάσεις και ιδέες που αλλάζουν
ριζικά την εικόνα του σπιτιού σας
30 Αισθητική και εργονομία στον χώρο σας 32 Επανέλεγχος ηλεκτρικής εγκατάστασης 36 Η μούχλα στο σπίτι: αντιμετώπιση
καθαρισμός - «θεραπεία»
40 Μονώσεις παντός είδους 43 Ποιος τύπος κουφώματος ταιριάζει
στις ανάγκες μου;
44 Μυστικά για έναν όμορφο κήπο 48 Ανοιξιάτικες εργασίες σε
ταλαιπωρημένους κήπους
50 Ανεπιθύμητοι εισβολείς 52 Τα «πυργόσπιτα» της ΝΑ Λέσβου 60 Ανακύκλωση στο σπίτι 62 Πώς να βάψετε έναν τοίχο σε έξι
απλά βήματα
64 Στο ναδίρ η αγορά ακινήτων
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
5
Σύγχρονη αρχιτεκτονική και παράδοση
Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ
Ε
ίναι γεγονός ότι η συνήθης μοναχική πορεία του αρχιτέκτονα του τόπου μας, μέσα από την επαγγελματική πίεση, την ασφυξία της γραφειοκρατίας και του νομοθετικού πλαισίου και τη σχέση με τον πελάτη, που κατά κανόνα είναι σχέση πίεσης χρόνου, δεν αφήνει σημαντικά περιθώρια για συμμετοχή σε προβληματισμούς και αναζητήσεις, που θα υπερέβαιναν την απλοϊκότητα με την οποία επί χρόνια αντιμετωπίζεται το θέμα που θέτει ο τίτλος του κειμένου.
6
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα στο Πλωμάρι
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
7
Κατοικία στα Φτέλια Γέρας
Από την άλλη μεριά όμως, ποιας ποιότητας αρχιτεκτονική θα μπορούσε να παραχθεί χωρίς την ύπαρξη θεωρητικού λόγου γύρω απ’ αυτήν; Στον τόπο μας, η έλλειψη αυτού ακριβώς του θεωρητικού λόγου, σε κλίμακα τουλάχιστον τέτοια που θα επηρέαζε πράγματα και καταστάσεις, οδήγησε στην «τελική λύση» στο ζήτημα της σχέσης της σύγχρονης αρχιτεκτονικής με την παράδοση μέσα από την επιβολή των γνωστών διαταγμάτων, που διαμόρφωσαν ουσιαστικά το σύγχρονο δομημένο περιβάλλον στη Λέσβο. Δε δόθηκε δηλαδή ποτέ και σε κανέναν η ευκαιρία να υπάρξει ένας σοβαρός επιστημονικός διάλογος για τη σχέση παλιού και νέου, μια νέα επανεξέταση του τι είναι υπάρχον περιβάλλονπλαίσιο και ποια πρέπει να είναι 8
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
O Παναγιώτης Θεοδωρίδης είναι αρχιτέκτονας (A-FOR ARCHITECTURE). Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1963. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αθήνα (Ε.Μ.Π.), απ’ όπου αποφοίτησε το 1988. Από τότε διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο στο Πλωμάρι της Λέσβου, σχεδιάζοντας ιδιωτικά και δημόσια έργα σε όλη την Ελλάδα. Ταυτόχρονα με την επαγγελματική του δραστηριότητα, διατέλεσε για πολλά χρόνια, και μέχρι το 2014, πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου. Ήταν μέλος του πρώτου ΣΧΟΠ του Υπουργείου Αιγαίου, μέλος του δευτεροβάθμιου ΣΧΟΠ του ίδιου Υπουργείου, μέλος της Δευτεροβάθμιας Αρχιτεκτονικής Επιτροπής (Β΄ ΕΠΑΕ) και σήμερα είναι μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Β. Αιγαίου.
η αντιμετώπισή του στην εποχή μας, τόσο σε σχέση με την τοπολογική, κλιματολογική και μορφολογική διάστασή του όσο και με τα πολιτισμικά και κοινωνικά στοιχεία που συνιστούν τη διάσταση της συλλογικής μνήμης. Έτσι, τα πράγματα έγιναν απλά και εύκολα. Οι μεν αρχιτεκτονικές επιτροπές είχαν έναν «μπούσουλα» για το τι επιτρέπεται και
τι απαγορεύεται, ο οποίος ήταν μόνιμα ανοιχτός πάνω στο τραπέζι για την αποφυγή «παρεκκλίσεων», οι δε αρχιτέκτονες, μηχανικοί κ.λπ. ήξεραν τι έπρεπε να σχεδιάσουν για να ξεμπερδεύουν με το «αναγκαίο κακό» του αρχιτεκτονικού ελέγχου. Σπίτια και κτήρια κάθε είδους, μεγάλα η μικρότερα, με πλήθος αετωμάτων και χιαστί καγκέλων δημιούργη-
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
9
Ενοικιαζόμενα διαμερίσματα στο Πλωμάρι
σαν τη «σύγχρονη αρχιτεκτονική» στον τόπο μας. Τα τελευταία χρόνια, παρόλο που τα διατάγματα και οι περιορισμοί συνεχίζουν να υπάρχουν, οι αντιδράσεις του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων αλλά και οι μεμονωμένες προσπάθειες για μια αξιόλογη αρχιτεκτονική στον τόπο μας φαίνεται ότι απέδωσαν σημαντικά, όπως φάνηκε και στην 1η Έκθεση Αρχιτεκτονικού Έργου στη Λέσβο, που διοργανώθηκε πέρυσι. Προσωπικά, είχα την τύχη να δραστηριοποιούμαι αρχιτεκτονικά κυρίως στο Πλωμάρι που δεν είχε διάταγμα «προστασίας» αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, αποφεύγοντας έτσι τον σκόπελο της υποχρεωτικής εφαρμογής του μορφολογικού μιμητισμού. Μου δόθηκε έτσι η ευκαιρία (ανεξάρτητα από το πόσο το κατάφερα), να προσπαθήσω μέσα από τη δουλειά μου να προτείνω έναν άλλο λόγο, μια άλλη αισθητική που αποπειράται μια επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης του νέου κτηρίου με το περιβάλλον, επικεντρώνοντας στην ουσία και την έννοια του αρχετύπου και στη μετάφραση των ιδεών και των μορφών της παράδοσης με ένα σύγχρονο λεξιλόγιο. ▶ 10
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
1
2 Κατοικία στην Εκάλη (φωτο: 1, 2)
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
11
Τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τη συνολική δραστηριότητα του γραφείου, μια σειρά από μελέτες για τουριστικά καταλύματα μού έδωσαν τη δυνατότητα μιας νέας αντιμετώπισης της ιδέας της προσωρινής κατοίκησης, πέρα από τις γνωστές «ξενοδοχειακές λύσεις», διερευνώντας τη σχέση που μπορεί να έχει η εμπειρία του ταξιδιού με την οικειοποίηση και γνώση της γης και του τόπου που σε φιλοξενεί, η αίσθηση της φευγαλέας ευτυχίας των διακοπών με την κατανόηση της αρχιτεκτονικής του κελύφους που πρόσκαιρα σε περιβάλλει, σε συνδυασμό με τη τέχνη που μόνιμα ή εφήμερα μπορεί να αποτελεί προέκτασή του. Η ιδιαιτερότητα άλλωστε του λεσβιακού τοπίου, δομημένου ή φυσικού, σε οδηγεί θέλοντας και μη σε μια κατεύθυνση μικρής κλίμακας αλλά υψηλής ποιότητας που στοχεύει στην αντιμετώπιση της τουριστικής πρόκλησης. Τελειώνοντας, η παράθεση φωτογραφιών από παλαιότερα ή πρόσφατα έργα του γραφείου μου μπορεί λιγότερο η περισσότερο να φανερώνει την αγωνία, αν και υπερβαίνοντας από νωρίς τη βασανιστική προβληματική της με οποιοδήποτε τρόπο «συνέχειας» στη βαριά -είναι αλήθεια- αρχιτεκτονική κληρονομιά που μας περιβάλλει, να μην παραβώ τις βασικές της αξίες: την κλίμακα, τις αναλογίες αλλά κυρίως τις αξίες που σιωπηρά μας προτείνει. 12
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Κατοικία στον Άγιο Ισίδωρο
Κατοικία στη θέση Κάβος στον Άγιο Ισίδωρο
Κατοικία στα Φτέλια Γέρας
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
13
14
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Διακόσμηση και κρίση Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΩΤΗΡΧΟΣ*
Μ
ε τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην κοινωνία και στην οικονομία, η διακόσμηση και η επίπλωση του σπιτιού μας φαντάζει μάλλον όνειρο μακρινό… Παρ’ όλη την κρίση, ιδού μερικές συμβουλές για να φτιάξετε το σπίτι σας οικονομικά και ποιοτικά και να το μετατρέψετε σ’ ένα ξεχωριστό χώρο για τον εαυτό σας και τους δικούς σας. Κάντε μια λίστα με όσα χρειάζεστε πραγματικά για να επιπλώσετε καθένα από τα δωμάτιά σας, αγοράστε περιοδικά διακόσμησης, ξεφυλλίστε τις σελίδες τους και κρατήστε αυτά που σας ενδιαφέρουν. Σερφάρετε στο διαδίκτυο και τυπώστε ό,τι σας τραβά την προσοχή. Κάντε μια βόλτα σε παππούδες, γιαγιάδες με παλιά έπιπλα στο ανάλογο στιλ (σεντούκια καθρέφτες κ.λπ.). Ένα παλιός καθρέφτης σκαλιστός, αν βαφεί ασημένιος, αμέσως αλλάζει στιλ…. Μια παλιά τραπεζαρία, αν αλλάξει το χρώμα και το ύφασμα, αμέσως μεταμορφώνεται σε ένα σύγχρονο έπιπλο… Κάντε μια βόλτα στα μαγαζιά και πάρετε διαφημιστικά φυλλάδια. Προτιμήστε τα ελληνικά προϊόντα και ιδιαίτερα αυτά που κατασκευάζονται στον τόπο σας. Μα θα μου
πείτε είναι πιο ακριβά; ΟΧΙ! Το να αγοράσετε ένα τραπέζι μελαμίνη ή MDF εισαγωγής (Τουρκίας- Κίνας) π.χ. 300€ και σε δύο χρόνια να χαλάσει, κοστίζει τελικά περισσότερο από ένα ελληνικό τραπέζι 600€, που θα έχει εγγύηση 15 χρόνων και έχεις και τον μάστορα κοντά σου για επισκευή κάθε απρόοπτης ζημιάς. Έπειτα, τα εισαγόμενα δεν έχουν ανταλλακτικά (βίδες, φιρμάνια, μεντεσέδες, κλειδαριές) που να ταιριάζουν με αυτά που πωλούνται στην Ελλάδα. Και αν παραγγείλεις κάτι, έρχεται μετά από 2-3 μήνες. Επίσης, μετά από την πάροδο κάποιων ετών (2-3 χρόνια), καταργούνται κάποια μοντέλα, οπότε δεν βρίσκεις μετά ούτε τα ίδια χρώματα ούτε τα ίδια ξύλα (μελαμίνες), αν πάθεις κάποια ζημιά η αν θέλεις να συμπληρώσεις με κάποιο άλλο έπιπλο το σπίτι σου. Καμία σύγκριση δεν μπορεί να γίνει λοιπόν μεταξύ των ξένων και των ελληνικών προϊόντων, μεταξύ εκείνων που κατασκευάζονται από τεχνίτες σε μικρές βιοτεχνίες και εκείνων που πωλούνται στα μεγάλα πολυκαταστήματα. Μην ξεχνάτε ότι στην εποχή που ζούμε είναι πολύ σημαντικό να υποστηρίζουμε με κάθε τρόπο τον τόπο μας. * Ο κ. Κωνσταντίνος Σωτήρχος είναι κατασκευαστής επίπλων.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
15
Συστήματα ασφαλείας «All Day Secure» Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΝΤΖΩΡΟΣ*
Η
επαναστατική λειτουργία «All Day Secure» σάς δίνει τη δυνατότητα να κινείστε ελεύθερα στους εσωτερικούς αλλά και στους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού σας, έχοντας το σύστημά σας μόνιμα οπλισμένο. Μπορείτε, για παράδειγμα, να ανοίξετε μία πόρτα ή ένα παράθυρο για να αερίζεται ο χώρος ή να ανοίξετε ακόμα και να βγείτε στον εξωτερικό χώρο χωρίς να χρειάζεται να αφοπλίσετε το σύστημά σας. Με αυτόν τον τρόπο, είστε απόλυτα προστατευμένοι κάθε στιγμή. Εσείς το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να οπλίσετε περιμετρικά το σύστημά σας και όλα τα άλλα γίνονται αυτόματα.
Τι προσφέρει το «All Day Secure»;
• Απλοποιεί τη ζωή σας. Σας επιτρέπει να ανοίγετε και να κλείνετε οποιαδήποτε πόρτα ή παράθυρο χωρίς να χρειάζεται να οπλίσετε και να αφοπλίσετε το σύστημά σας κάθε φορά. • Σας προστατεύει διαρκώς, χωρίς όμως να σας περιορίζει μέσα στην οικία σας.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος ασφαλείας «All Day Secure» έναντι των υπολοίπων συστημάτων; • Το σύστημά σας είναι διαρκώς οπλισμένο. • Η μετάβαση από μια κατάσταση όπλισης σε μια άλλη πραγματοποιείται χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημά σας. • Μπορείτε να ανοίξετε οποιαδήποτε πόρτα ή παράθυρο για να αεριστεί ο χώρος χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημά σας. • Μπορείτε να βγείτε στον εξωτερικό χώρο χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημά σας. 16
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Πώς λειτουργεί το «All Day Secure»; Η λειτουργία «All Day Secure» αφορά δύο περιπτώσεις, ανάλογα με την εγκατάσταση που έχει πραγματοποιηθεί στον χώρο. Η πρώτη περίπτωση αναφέρεται σε εγκατάσταση όπου η παγίδευση μιας εισόδου έχει γίνει με τη χρήση μαγνητικών επαφών στην πόρτα ή στο παράθυρο και στο εξώφυλλο. Η δεύτερη περίπτωση αναφέρεται σε εγκατάσταση όπου η παγίδευση μιας εισόδου έχει γίνει με χρήση μαγνητικής επαφής στην πόρτα ή στο παράθυρο και ανιχνευτή κίνησης ή υπερύθρων δεσμών στον εξωτερικό χώρο. Φυσικά, μπορεί να γίνει και συνδυασμός των δύο περιπτώσεων στην ίδια εγκατάσταση.
Έξοδος στον εξωτερικό χώρο Στην περίπτωση που η παγίδευση μιας εισόδου/εξόδου έχει γίνει με τη χρήση μαγνητικών επαφών στην πόρτα και στο εξώφυλλο και το σύστημα είναι οπλισμένο περιμετρικά, μπορείτε να βγείτε στον εξωτερικό χώρο χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημα. Απλά ανοίξτε την πόρτα, μετά το εξώφυλλο και βγείτε έξω. Στην περίπτωση αυτή δε θα δοθεί συναγερμός και μπορείτε να µπαινοβγαίνετε ελεύθερα στον χώρο για όσο χρόνο θέλετε. Όταν θα επανέλθετε στο εσωτερικό του χώρου, για να ενεργοποιηθεί ξανά η προστασία απ’ αυτό το σημείο εισόδου, θα πρέπει να κλείσετε το εξώφυλλο και την πόρτα ή -αν θέλετε- μπορείτε να αφήσετε ανοικτό το εξώφυλλο για να φωτίζεται ο χώρος και να κλείσετε μόνο την πόρτα. Μετά από 10 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα κλείσετε την πόρτα, αν υπάρξει παραβίαση από το σημείο αυτό, θα δοθεί αμέσως συναγερμός. ▶
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
17
Άνοιγμα µόνο πόρτας ή παραθύρου
ενός παραθύρου έχει γίνει με τη χρήση μαγνητικών επαφών στην πόρτα ή στο παράθυρο και στο εξώφυλλό τους και το σύστημα είναι οπλισμένο περιμετρικά, μπορείτε, χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημα, να ανοίξετε µόνο την πόρτα ή το παράθυρο για να αερίζεται ο χώρος. Επίσης, το ίδιο μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που μία πόρτα είναι παγιδευμένη με μαγνητική επαφή και ο εξωτερικός χώρος με ανιχνευτή ή δέσμες. Μετά από 10 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα ανοίξετε την πόρτα ή το παράθυρο, αν παραβιαστεί το εξώφυλλο ή ο ανιχνευτής, θα δοθεί αμέσως συναγερμός. Όταν κλείσετε την πόρτα ή το παράθυρο, μετά από 10 δευτερόλεπτα θα ενταχθούν αυτόματα στο σύστημα και θα λειτουργούν πλέον κανονικά και οι δύο ζώνες (πόρτα ή παράθυρο και εξώφυλλο ή ανιχνευτής).
Στην περίπτωση που η παγίδευση μιας πόρτας ή
* Ο κ. Παναγιώτης Μαντζώρος είναι επιχειρηματίας.
Στην περίπτωση που η παγίδευση μιας εισόδου/εξόδου έχει γίνει με τη χρήση μαγνητικής επαφής στην πόρτα και ανιχνευτή κίνησης ή υπερύθρων δεσμών στον εξωτερικό χώρο και το σύστημα είναι οπλισμένο περιμετρικά, μπορείτε να ανοίξετε την πόρτα για να βγείτε στον εξωτερικό χώρο χωρίς να αφοπλίσετε το σύστημα. Μόλις ο ανιχνευτής ή οι δέσμες ανιχνεύσουν την παρουσία σας θα βγουν αυτόματα εκτός λειτουργίας και τα δύο (η πόρτα και ο ανιχνευτής) χωρίς να δοθεί συναγερμός. Στη συνέχεια, θα μπορείτε να μπαινοβγαίνετε ελεύθερα στον χώρο για όσο χρόνο θέλετε. Όταν επανέλθετε στο εσωτερικό του χώρου και κλείσετε την πόρτα, οι ζώνες του ανιχνευτή και της πόρτας μετά από 10 δευτερόλεπτα θα ενταχθούν αυτόματα και πάλι στο σύστημα και θα λειτουργούν πλέον κανονικά.
18
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
19
Πόρτες και παράθυρα σπιτιού
Αισθητική και ασφάλεια …στα άκρα
A
ν η πρόσοψη του σπιτιού είναι το πρόσωπο, τότε οι πόρτες και τα παράθυρα είναι τα μάτια. Πολύ σημαντικά σημεία του σπιτιού, που έχουν αισθητική αλλά και λειτουργική σημασία. Τα παράθυρα και οι πόρτες είναι ένα αυτονόητο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, που περνάει απαρατήρητο. Κατά την κατασκευή μιας κατοικίας έχει σημασία η επιλογή της θέσης των παραθύρων, αλλά και της πόρτας. Γενικά, είναι καλύτερα να υπάρχουν μεγάλα ανοίγματα στο νότο και μικρά προς το βορρά, αν αυτό είναι εφικτό. Τα καθαρά τεχνικά στοιχεία ενός κουφώματος, έρχονται στο προσκήνιο μόνον όταν χτίζουμε ή 20
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ανακαινίζουμε το σπίτι μας. Τότε ψάχνουμε να βρούμε τι ευκολίες και ανέσεις θα πρέπει να μας προσφέρει κάθε παράθυρο και πόρτα.
Υλικά και εξοπλισμός
Τα βασικά κριτήρια για την επιλογή των υλικών και του εξοπλισμού είναι η θέση του σπιτιού, οι
καιρικές συνθήκες της περιοχής, το πού θα τοποθετηθεί και πού θα «βλέπει» κάθε άνοιγμα, καθώς και το πώς εξυπηρετεί καλύτερα να ανοίγουν τα φύλλα του. Ως προς την εξωτερική προστασία, μπορείτε να επιλέξετε παντζούρια, ρολά ή σήτες, ειδικού μηχανισμούς και μονωτικά υλικά για περισσότερη ενίσχυση. Αν έχετε χρησιμοποιήσει μονωτικά υλικά στην κατασκευή των τοίχων σας, το σωστό είναι να τα επεκτείνετε και στα κουφώματα.
Πόρτες Πρωταρχικός ρόλος τους είναι να
εξυπηρετούν την είσοδο και την έξοδο και να παρέχουν ασφάλεια. Παράλληλα, όμως, συμμετέχουν στη διαμόρφωση και της αισθητικής της κατοικίας. Ανάλογα με τη θέση τους χωρίζονται σε εσωτερικές και εξώπορτες. Όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο ανοίγουν, κλασικές και πιο διαδεδομένες είναι οι πόρτες με τους μεντεσέδες. Για να ανοίξουν ή να κλεί-
σουν, περιστρέφονται γύρω από τον κατακόρυφο άξονα που σχηματίζει η σύνδεσή τους με το πλαίσιο. Πολύ συνηθισμένες είναι επίσης οι συρόμενες, οι οποίες είτε εφάπτονται στον τοίχο είτε μπαίνουν μέσα σε αυτόν. Τέλος, υπάρχουν και οι πτυσσόμενες που ανοίγουν και κλείνουν διπλώνοντας σαν ακορντεόν. Αν σας ενδιαφέρει η εξοικονόμηση χώρου, προτιμήστε συρόμενες ή πτυσσόμενες πόρτες. Το ξύλο είναι το πιο διαδεδομένο υλικό τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές πόρτες. Οι ξύλινες πόρτες μπορεί να είναι ολόκληρες από μασίφ ξύλο ή να έχουν ξύλινο σκελετό με γέμισμα
από διάφορα στοιχεία. Ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής διακρίνονται στις ταμπλαδωτές, όπου στοιχεία από ξύλο ή γυαλί μπαίνουν ένθετα στον σκελετό, στις καρφωτές, οι οποίες έχουν ξύλινα φύλλα ή σανίδες καρφωμένες στον σκελετό και στις πρεσαριστές, με φύλλα από ξύλο ή κοντραπλακέ,
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
21
που πρεσάρονται στον σκελετό καλύπτοντάς τον και από τις δύο πλευρές. Οι εξώπορτες κατασκευάζονται πολύ συχνά και από μέταλλο, κυρίως σίδηρο ή αλουμίνιο, ενώ τελευταία κυκλοφορούν και εξωτερικές πόρτες από PVC��������������������������� . Τα συνθετικά υλικά χρησιμοποιούνται κυρίως για εσωτερικές πόρτες και συνήθως στις πτυσσόμενες.
Εξωτερικές πόρτες – παράθυρα
Τα παράθυρα και οι μπαλκονόπορτες προσφέρουν φως, εξαερισμό και θέα, ενώ συμβάλλουν στη διαμόρφωση της εξωτερικής όψης του σπιτιού. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ή κατασκευή τους και η προσαρμογή τους, ώστε να εξασφαλιστεί η στεγανότητα, η ηχομόνωση και η θερμομόνωση. Φροντίστε, τέλος, να μπορούν να αντικατασταθούν εύκολα σε περίπτωση φθοράς. Το υψηλό κόστος και οι αυξημένες απαιτήσεις του σε συντήρηση περιόρισαν τη χρήση του ξύλου για αρκετά χρόνια. Τελευ-
ταία, όμως, με τη βοήθεια της τεχνολογικής εξέλιξης έχει επανέλθει. Σήμερα θα βρείτε στην αγορά κουφώματα από ξύλο με ειδική επεξεργασία για μεγαλύτερη αντοχή. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αν επιλέξετε ξύλινα κουφώματα, καλό θα είναι κάθε πέντε χρόνια να τα συντηρείτε. Το αλουμίνιο είναι ελαφρύ, ανθεκτικό, οικονομικό και απαιτεί ελάχιστη συντήρηση. Κουφώματα από αλουμίνιο θα βρείτε σε όλους τους τύπους. Τα κουφώματα από συνθετικά υλικά είναι ελαφρά, ανθεκτικά και δεν απαιτούν συντήρηση. Προσφέρουν ικανοποι-
ητική ηχομόνωση, θερμομόνωση και προστασία από τη φωτιά, έχουν όμως πολύ υψηλότερο κόστος από το αλουμίνιο. Μία από τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο των κουφωμάτων είναι ο συνδυασμός υλικών. Αν θέλετε μπορείτε να έχετε εσωτερικά ξύλο και εξωτερικά αλουμίνιο ή PVC. Η επιλογή αυτή εξυπηρετεί κυρίως αισθητικούς λόγους. Αν την προτιμήσετε, προσέξτε ιδιαίτερα τον τρόπο σύνδεσης των υλικών ώστε να μην περνάει υγρασία ανάμεσά τους και λάβετε υπ’ όψιν τον διαφορετικό βαθμό συστολής και διαστολής τους.
TIPS
1. Θερμομόνωση και ηχομόνωση
Τα τζάμια με ενισχυμένο πάχος εξασφαλίζουν καλύτερη ηχομόνωση, ενώ η θερμομόνωση επιτυγχάνεται με διπλά τζάμια όπου το διάκενο ανάμεσά τους γεμίζεται με αδρανές αέριο, συνήθως ήλιο ή αργό.
2. Καλύτερος εξαερισμός
Για την κουζίνα και το μπάνιο προτιμήστε παράθυρα με ανάκλιση. Θα μπορείτε έτσι να έχετε συνεχή εξαερισμό του χώρου. Αν αυτό 22
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
δεν είναι εφικτό, τοποθετήστε εξαεριστήρες με ισχύ και φροντίστε να αερίζετε τακτικά τα δωμάτια αυτά.
3. Συρόμενα ανοίγματα
Αν το σπίτι σας είναι εκτεθειμένο σε ρεύματα και ανέμους, προτιμήστε συρόμενα κουφώματα για να μπορείτε να ρυθμίζετε εύκολα κάθε φορά το άνοιγμά τους. Τα κουφώματα που έχουν ανάκλιση εξυπηρετούν επίσης σε αυτή την περίπτωση.
Αισθητική και άνεση… στην πρίζα
Ο
ι σύγχρονες ηλεκτρικές συσκευές, πέρα από το να κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη, έχουν σχεδιαστεί για να εξοικονομούν χρόνο και ενέργεια και να σέβονται το περιβάλλον. Οι μεγάλες εταιρείες, τελευταία, δίνουν ιδιαίτερη σημασία και στο design, για να εναρμονίζονται πλήρως με τις νέες τάσεις στη διακόσμηση.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
23
Οι κουζίνες
Διαθέτουν πλέον τεχνολογικές και σχεδιαστικές καινοτομίες που κάνουν το μαγείρεμα απλή υπόθεση. Οι κεραμικές βάσεις εστιών δίνουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε σκεύη με διαφορετικές διαμέτρους, ακόμα και οβάλ. Οι φούρνοι έχουν πολλές επιλογές ψησίματος για να καλύπτουν τις ανάγκες κάθε φαγητού. Το πλατό των κεραμικών εστιών χρειάζεται προστασία από σκληρά και αιχμηρά αντικείμενα. Αν πέσουν πάνω κόκκοι αλατιού ή ζάχαρης φροντίστε να τους απομακρύνετε γρήγορα. γιατί αλλιώς μπορούν να δημιουργήσουν αμυχές στις εστίες. Βεβαιωθείτε ότι οι πάτοι των μαγειρικών σκευών είναι στεγνοί και καθαροί πριν τα τοποθετήσετε στις εστίες. Για τον καθαρισμό μη χρησιμοποιείτε ποτέ σφουγγάρι με τραχιά επιφάνεια ή ισχυρά απορρυπαντικά.
Απορροφητήρας
Αποτελεί «συνέχεια» της ηλεκτρικής κουζίνας και συνήθως το επίπεδο θορύβου που παράγει αποτελεί πολύ σοβαρό κριτήριο για την επιλογή του, ειδικά αν η κουζίνα σας είναι μικρή. Ο απορροφητήρας πρέπει να συμβάλλει σημαντικά στον καλό φωτισμό του πάγκου εργασίας, ιδίως αν μαγειρεύετε βράδυ. Μην ξεχνάτε να πλένεται τακτικά τα φίλτρα, ανάλογα με τη χρήση και το είδος των φαγητών που μαγειρεύετε.
Τα ψυγεία
Για να κάνετε οικονομία στο ρεύμα, επιλέξτε ψυγείο που ανήκει στην ενεργειακή κλάση Α. Το κατάλληλο μέγεθος επίσης εξοικονομεί ενέργεια. Ένα μεγάλο άδειο ψυγείο καταναλώνει περισσότερο ρεύμα από ένα μικρό γεμάτο. Για μεγαλύτερη ευκολία, επιλέξτε μοντέλο που δεν χρειάζε24
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ται απόψυξη. Χρήσιμο είναι επίσης να έχει ένδειξη για επικίνδυνη άνοδο της θερμοκρασίας σε περίπτωση διακοπής ρεύματος. Επιλέξτε συσκευή με μεγάλη ψυκτική ικανότητα, αν συνηθίζετε να αποθηκεύετε μεγάλες ποσότητες. Αγοράστε το μεγαλύτερο μοντέλο που χωράει στην κουζίνα σας και αντέχει η τσέπη σας. Αν έχετε μικρά παιδιά, προτιμήστε ψυγείο που σας ειδοποιεί όταν η πόρτα μένει ανοιχτή για πολλή ώρα.
Τα πλυντήρια ρούχων
Τα μεγάλα πλυντήρια χωράνε περισσότερα ρούχα, πλένουν γρηγορότερα, ενώ καταναλώνουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια και μικρότερη ποσότητα νερού. Οι μεγάλοι κάδοι εξασφαλίζουν την καλύτερη διείσδυση νερού και απορρυπαντικού, λιγότερη καταπόνηση των υφασμάτων και λιγότερο τσαλάκωμα. Επειδή χωράνε μεγαλύτερη ποσότητα ρούχων δεν χρειάζεται να βάζετε συχνά πλυντήριο. Τα πολλά επιπλέον προγράμματα και οι επιλογές για όλα τα είδη υφασμάτων υπόσχονται ειδική μεταχείριση στα αγαπημένα σας ρούχα και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα. Η υπερφόρτωση, ειδικά σε υψηλές στροφές, επιβαρύνει πολύ τη συσκευή και μπορεί να προκαλέσει βλάβες. Ελέγχετε συχνά το φίλτρο. Κέρματα, τρίχες, κομμάτια από χαρτί, που φράζουν την αντλία, είναι η πιο συνηθισμένη αιτία προβλημάτων.
Τα πλυντήρια πιάτων
Το πλύσιμο των πιάτων γίνεται μια πολύ ευχάριστη υπόθεση όταν δεν χρειάζεται να το κάνετε εσείς. Τα πλυντήρια πιάτων δουλεύουν αθόρυβα, γρήγορα και με θεαματικά αποτελέσματα. Πιάτα, ποτήρια, σκεύη και μαχαιροπίρουνα πλένονται τέλεια, με απόλυτη προστασία. Διαθέτουν πολλαπλές λειτουργίες και ευέλικτα
ράφια και καλάθια για να χωράνε τα πάντα. Καταναλώνουν λιγότερο νερό. Δώδεκα λίτρα νερού είναι αρκετά για να πλυθούν δώδεκα σερβίτσια. Πλένουν πιο καθαρά και πιο υγιεινά. Χρησιμοποιούν πολύ πιο ζεστό νερό απ’ ό,τι μπορούν να αντέξουν τα χέρια σας και πιο ισχυρά απορρυπαντικά. Στο τελευταίο ξέβγαλμα το νερό είναι τόσο ζεστό που τα πιάτα σχεδόν αποστειρώνονται. Επιπλέον διατηρούν την κουζίνα σε τάξη, καθώς τα άπλυτα πιάτα κρύβονται στο πλυντήριο.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
25
Ασφάλιση κατοικίας:
προτεραιότητα στην προστασία της περιουσίας
Η
κατοικία στην Ελλάδα αποτελεί αναμφίβολα το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο ενός νοικοκυριού, καθώς χαρακτηρίζεται από μεγάλη συναισθηματική και επενδυτική αξία. Τα στοιχεία για τους κινδύνους που απειλούν την κατοικία είναι χαρακτηριστικά και αφορούν κυρίως σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες και κλοπές-ληστείες. Η Ελλάδα είναι αποδεδειγμένα η πιο σεισμογενής περιοχή της Ευρώπης. Κατά το διάστημα 20122013, έχουν σημειωθεί στη χώρα μας 149 σεισμοί με μέγεθος πάνω από 4 ρίχτερ. Στη δεύτερη θέση των κινδύνων για ένα σπίτι κατατάσσονται οι πυρκαγιές. Πέρα από τις δασικές πυρκαγιές, οι αστικές πυρκαγιές, που προέρ26
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
χονται από ατυχήματα, βραχυκυκλώματα ή αμέλεια, αποτελούν έναν πολύ συνηθισμένο κίνδυνο. Το 2013 σημειώθηκαν 18.036 αστικές πυρκαγιές, σύμφωνα με στοιχεία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι ένας ιδιαίτερα καταστροφικός κίνδυνος, που εκδηλώνεται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, οι κλοπές-διαρρήξεις απειλούν καθημερινά τα σπίτια και τις ιδιοκτησίες. Το 2013 σημειώθηκαν 74.538 σχετικά περιστατικά, σύμφωνα με
τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας. Όλοι αυτοί οι κίνδυνοι μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με τη σωστή επιλογή ασφάλισης της κατοικίας. Η INTERAMERICAN προσφέρει προγράμματα τα οποία δίνουν πρωτοποριακές καλύψεις που εξασφαλίζουν ολόκληρη την ιδιοκτησία. Τα INTERAMERICAN HOME παρέχουν τη δυνατότητα επιλογής του ιδανικού προγράμματος που ταιριάζει σε κάθε ανάγκη, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από προσιτά ασφάλιστρα, για κάθε βαλάντιο. Με τα προγράμματα, εξασφαλίζεται η σιγουριά ότι σε μια δυσάρεστη πε-
ρίπτωση, η INTERAMERICAN βρίσκεται δίπλα στον ασφαλισμένο για να τον βοηθήσει να αποκαταστήσει άμεσα τους φυσιολογικούς ρυθμούς στο σπίτι του και τη ζωή του σε περίπτωση ζημιάς. Τα INTERAMERICAN HOME προσφέρονται σε τρία διαφορετικά πακέτα συστηματοποιημένων καλύψεων (CLASSIC, EXTRA, TOTAL), ανάλογα με τον βαθμό προστασίας που επιθυμεί ο ασφαλιζόμενος για την κάλυψη του κτηρίου, του περιεχομένου ή και των δύο. Ανάλογα με το είδος της κατασκευής της κατοικίας, διαμορφώνεται και το ύψος του ασφαλιζομένου κεφαλαίου. Η εταιρεία αποζημιώνει άμεσα,
με βάση την πραγματική αξία του ακινήτου ή/και του περιεχομένου του και ανεξάρτητα από την παλαιότητά του. Είναι η μοναδική εταιρεία στην ασφαλιστική αγορά που δε μειώνει το ποσόν της αποζημίωσης, αν η ασφάλιση του σπιτιού έχει γίνει για αξία μικρότερη από την πραγματική του. Η INTERAMERICAN δίνει τα χρήματα που αντιστοιχούν σε ολόκληρο το ποσό της ζημιάς, μέσα στα όρια της κάλυψης και των επιλεγμένων απαλλασσομένων ποσών, ανεξάρτητα από το κεφάλαιο για το οποίο είναι ασφαλισμένη η κατοικία. Εκτός από τις πρωτοποριακές καλύψεις, τα νέα προγράμμα-
τα έχουν και πρωτοποριακό τρόπο τιμολόγησης. Ο ασφαλιζόμενος μπορεί να επιλέξει το ύψος του απαλλασσομένου ποσού, δηλαδή του ποσού της ζημιάς που πληρώνει ο ίδιος και να μειώσει όσο θέλει, με αυτόν τον τρόπο, τα ασφάλιστρά του. Η INTERAMERICAN, ειδικότερα για τους κατοίκους του Νομού Λέσβου, προσφέρει τα πακέτα INTERAMERICAN HOME με προνομιακή έκπτωση -10% έως και τις 30 Ιουνίου. Για περισσότερες πληροφορίες κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να απευθυνθεί στο γραφείο της εταιρείας στη Μυτιλήνη, Π. Κουντουριώτου 87 (1ος όροφος, τηλ.: 22510 20053).
Δέκα λόγοι επιλογής του Interamerican Home ➤➤Ολοκληρωμένη προστασία ➤➤Πρωτοποριακές παροχές και υπηρεσίες που διευρύνουν την έννοια της ασφάλισης κατοικίας ➤➤Ιδιαίτερα προσιτά ασφάλιστρα, με επιλογή στο ύψος του απαλλασσομένου ποσού ➤➤Αποζημίωση σε αξία καινούριου, μέσα στα όρια που έχουν συμφωνηθεί, ανεξάρτητα από την παλαιότητα του ακινήτου ή/και του περιεχομένου του. ➤➤Αποζημίωση σε πρώτο κίνδυνο (χωρίς μείωση της αποζημίωσης σε περίπτωση υπασφάλισης)
➤➤Κάλυψη επιπλέον εξόδων ➤➤Κατάργηση της γραφειοκρατίας και των πολύπλοκων διαδικασιών ➤➤αχύτητα στις αποζημιώσεις ➤➤Σαφείς και ξεκάθαροι όροι συμβολαίου, χωρίς «ψιλά γράμματα» ➤➤Κύρος και αξιοπιστία από την INTERAMERICAN, μία μεγάλη και απολύτως φερέγγυα εταιρεία, που ανήκει στην ACHMEA, έναν από τους ισχυρότερους ασφαλιστικούς οργανισμούς στην Ευρώπη.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
27
28
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Επεμβάσεις και ιδέες που αλλάζουν ριζικά την εικόνα του σπιτιού σας Γράφει η ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ ΠΕΤΡΕΛΛΗ* ➤➤ Κάντε σωστούς συνδυασμούς ➤➤ Τα είδη κιγκαλερίας πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους, με τις πρίζες καθώς και με τα φωτιστικά που βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Δεν είναι απαραίτητο να είναι από το ίδιο υλικό ή να έχουν το ίδιο χρώμα, απλώς να ακολουθούν το στυλ της διακόσμησης του σπιτιού. ➤➤ Δώστε προσωπικότητα ➤➤ Για να αποκτήσει ύφος ο καθημερινός σας χώρος, χρησιμοποιήστε κουρτινόξυλα με πρωτότυπα επιβλητικά σχέδια, inox�������� ������������ , μπρούτζινα, αντικέ, ξύλινα ή και με σκαλίσματα. Υπάρχει στο εμπόριο μεγάλη ποικιλία σε πολύ οικονομικές τιμές. ➤➤ Ακολουθήστε τη «φρέσκια» πρόταση ➤➤ Ακολουθώντας τις τελευταίες
προτάσεις της διεθνούς μόδας, οι ρολοκουρτίνες («roller») αλλάζουν την εικόνα του σπιτιού σας ή του επαγγελματικού σας χώρου, προσδίδοντας ένα μοντέρνο τόνο. Σε μια ποικιλία επώνυμων υφασμάτων, ποιοτικών και οικονομικών, καλύπτουν οποιαδήποτε ανάγκη και προσαρμόζονται στις απαιτήσεις κάθε χώρου. Κύριο χαρακτηριστικό της ρολοκουρτίνας είναι η απλότητα και η φινέτσα. ➤➤ Αλλάξτε πόμολα – Αλλάξτε ύφος ➤➤ Μπορείτε να αλλάξετε την εικόνα ενός επίπλου, της κουζίνας ή της ντουλάπας σας επιλέγοντας καινούρια πόμολα. Επιλέξτε τα σε έντονες αποχρώσεις για funky��������������������������� decor��������������������� �������������������������� ή σε vintage�������� ��������������� σχεδιασμό ή μεταλλικά, inox ή οτιδήποτε
άλλο μπορείτε να φανταστείτε και αλλάξτε ολοκληρωτικά την εικόνα τους αλλά και τη διάθεσή σας. ➤➤ Τακτοποιήστε και εξοικονομήστε χώρο
➤➤Η τακτοποίηση του χώρου, με την επιλογή οικονομικών και ελληνικών μικροεπίπλων που βοηθούν στην οργάνωση του σπιτιού σας, προσφέρει καθημερινή ηρεμία. * Η κ. Μελπομένη Πετρέλλη είναι ιδιοκτήτρια καταστήματος ειδών κιγκαλερίας.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
29
Αισθητική και εργονομία στον χώρο σας Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΝΤΗΒΕΗΣ*
Οι
χώροι αποθήκευσης στα νοικοκυριά ήταν πάντα ένα σημαντικό πρόβλημα. Σήμερα, λόγω των αυξημένων αναγκών μας, αυτό έχει φτάσει στο μέγιστο. Αυτό που κουράζει λοιπόν την κάθε νοικοκυρά είναι η έλλειψη χώρου. Να θυμάστε πάντοτε ότι ένα μικρό σπίτι μπορεί να γίνει λειτουργικό και ευχάριστο με τα σωστά πάντα βήματα. Σε κάθε χώρο του σπιτιού υπάρχουν έξυπνες λύσεις ώστε να δημιουργήσουμε αποθηκευτικούς χώρους. Η σωστή κατανομή των επίπλων μας, η λειτουργικότητά τους και η χωρητικότητά τους είναι αυτά που θα πρέπει να προσέξουμε, χωρίς να επηρεάσουμε βέβαια την αισθητική του χώρου μας. Θα πρέπει να σχεδιάσουμε τα έπιπλα μας βάσει των δικών μας αναγκών και συνηθειών. Μπορούν εύκολα λοιπόν όλα αυτά να συμβούν, αρκεί να επιλέξετε τους σωστούς ανθρώπους που θα βοηθήσουν αισθητικά και κατασκευαστικά.
* Ο κ. Παναγιώτης Κωντηβέης είναι ξυλουργός, κατασκευαστής επίπλων.
30
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
31
Επανέλεγχος ηλεκτρικής εγκατάστασης Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΑΓΟΝΑΣ*
Ω
ς υπεύθυνος επαγγελματίας, μα πάνω από όλα ως υπεύθυνος άνθρωπος, θεωρώ χρέος μου να σας ενημερώσω σχετικά με τη σπουδαιότητα, την αναγκαιότητα και τα οφέλη του τακτικού και αποδοτικού επανελέγχου της ηλεκτρικής εγκατάστασης της κατοικίας σας ή του επαγγελματικού σας χώρου. Οι κίνδυνοι ηλεκτροπληξίας ή πυρκαγιάς από ηλεκτρικά αίτια στους χώρους αυτούς μπορούν να μειωθούν δραστικά με τους επανελέγχους στην ηλεκτρική εγκατάσταση. Τίποτα δεν είναι πιο πολύτιμο και πιο σημαντικό από την ανθρώπινη ζωή και από την υγεία. Έχουμε αναρωτηθεί αν έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας έτσι ώστε να είμαστε ασφαλείς εμείς, τα αγαπημένα μας πρόσωπα, οι συνεργάτες μας αλλά και οι περιουσίες μας από τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την καθημερινή χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος στους χώρους που ζούμε και εργαζόμαστε; Ως ενημερωμένος επαγγελματίας ηλεκτρολόγος, σας δηλώνω υπεύθυνα ότι, με τα μέσα προστασίας που διαθέτουμε σήμερα, οι κίνδυνοι αυτοί μπορούν να μειωθούν δραστικά! Για να είστε σίγουροι ότι η ηλεκτρική σας εγκατάσταση είναι πραγματικά ασφαλής, θα πρέπει αυτή να πληροί τις απαιτήσεις που ορίζουν τα ισχύοντα Πρότυπα αλλά και οι ισχύουσες Νομικές απαιτήσεις, γι’ αυτό θα πρέπει να ζητάτε το συστηματικό επανέλεγχό της (ΦΕΚ 470, Δεύτερο Τεύχος, 5 Μαρτίου 2004). Οι επανέλεγχοι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, πρέπει να πραγματοποιούνται: Στις κατοικίες, τουλάχιστον κάθε δεκατέσσερα (14) χρόνια. Σε κλειστούς επαγγελματικούς χώρους, που δεν έχουν εύφλεκτα υλικά, τουλάχιστον κάθε επτά (7) χρόνια. Σε κλειστούς επαγγελματικούς χώρους με εύφλεκτα
32
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
υλικά, τουλάχιστον κάθε δύο (2) χρόνια. Σε χώρους ψυχαγωγίας και συνάθροισης κοινού, τουλάχιστον κάθε έναν (1) χρόνο. Σε επαγγελματικές εγκαταστάσεις στο ύπαιθρο (μαρίνες, πισίνες, κάμπινγκ), τουλάχιστον κάθε έναν (1) χρόνο και, σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης, πριν από την επανασύνδεση. Σε όλες τις παραπάνω κατηγορίες, εφόσον προκύπτει αλλαγή χρήσης της εγκατάστασης. Τα αποτελέσματα του επανελέγχου πρέπει να τεκμηριώνονται με ένα πρωτόκολλο, όπως προβλέπεται από τα Πρότυπα και τη Νομοθεσία, ώστε να έχετε μια γραπτή επιβεβαίωση ότι η ηλεκτρική σας εγκατάσταση είναι πραγματικά ασφαλής. Πάντα στη διάθεσή σας. Εμπιστευτείτε τον ηλεκτρολόγο σας. Επιδιώξτε άμεσα τον επανέλεγχο της ηλεκτρικής σας εγκατάστασης. Διασφαλίστε την προστασία της ζωής και της περιουσίας σας.
* Ο κ. Ιωάννης Σταγονάς είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
33
34
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
35
Η μούχλα στο σπίτι:
αντιμετώπιση - καθαρισμός - «θεραπεία»
Γράφει ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΔΕΜΕΡΤΖΗΣ*
Η
μούχλα για τους χώρους διαβίωσης είναι ένας εχθρός από τα παλιά. Στις μέρες μας, όμως, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, καθώς:
- Συνδέεται πλέον με την έξαρση των αναπνευστικών παθήσεων π.χ. άσθματος, αλλεργιών κ.λπ. - Υπάρχει περισσότερη μούχλα στα σπίτια μας, επειδή ευνοείται το φαινόμενο της συμπύκνωσης. Τα σπίτια μας είναι πλέον πιο σφραγισμένα, πιο αεροστεγή. Δεν υπάρχουν οι χαραμάδες, δεν υπάρχει παθητικός εξαερισμός από φυσικό ελκυσμό κ.λπ. - Ήδη κατατίθενται αγωγές με αίτιο τη μούχλα. Η μούχλα αποτελείται από νηματοειδείς μύκητες Δεν ανήκει ούτε στο φυτικό ούτε στο ζωικό βασίλειο, αλλά στην αυτόνομη τάξη των μυκήτων. Η μούχλα για να επιβιώσει, να αναπαραχθεί και να πολλαπλασιαστεί χρειάζεται οξυγόνο, σκοτάδι (όχι ότι δεν αναπαράγεται και στο φως), στάσιμο αέρα και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται δύο πράγματα, οργανική ύλη, φυσική ή συνθετική, με την οποία τρέφεται, και υγρασία! Αφού δε μπορούμε να εξοστρακίσουμε τα οργανικά υλικά από τα σπίτια μας, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στο θέμα της υγρασίας. 36
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Πώς πολεμάμε την υγρασία;
1. Η πρώτη μάχη είναι ενάντια στη συμπύκνωση, επιφανειακή η κρυφή. Παράγοντες που ευνοούν το φαινόμενο της συμπύκνωσης είναι -ανάμεσα σε άλλους- οι εξής: 1.1. Υπερβολική παραγωγή υδρατμών από τις καθημερινές ανθρωπινές δραστηριότητες 1.2. Υψηλή πυκνότητα οίκησης 1.3. Ψυχροί χειμώνες 1.4. Ανεπάρκεια θερμομόνωσης 1.5. Ύπαρξη θερμογεφυρών 1.6. Ανεπαρκής φυσικός ή τεχνητός αερισμόςεξαερισμός 1.7 Χαμηλές εσωτερικές θερμοκρασίες λόγω ενεργειακής ένδειας 2. Επίσης, πρέπει να φροντίσετε να περιορίσετε ή και να εκμηδενίσετε την είσοδο της υγρασίας μέσα στους χώρους του σπιτιού από δώματα/στέγες/τοίχους/υπόγεια κ.λπ. Κι όταν μιλάμε για υγρασία, δεν αποκλείουμε και την αέρια μορφή της, δηλ. τους υδρατμούς. Παρ’ όλες τις προσπάθειες πρόληψης, ο μαυροπράσινος εφιάλτης χτύπησε! Πάρτε το θέμα πολύ σοβαρά και κτυπήστε το κακό
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
37
στη ρίζα του! Η μούχλα είναι πολύ ενοχλητικό πράγμα και επηρεάζει τόσο την κατοικία μας όσο και την ίδια μας την υγεία. Όσοι ιδιαίτερα έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα ή ιστορικό αναπνευστικών νοσημάτων πρέπει να κινητοποιούνται άμεσα. Πρώτα απ’ όλα, τσεκάρετε όλα τα προληπτικά μέτρα που έχετε πάρει και κάντε τις απαραίτητες αλλαγές και αναθεωρήσεις. Το επόμενο βήμα είναι να καθαρίσετε την υπάρχουσα μούχλα Μη χρησιμοποιείτε την αναποτελεσματική, διαβρωτική και επικίνδυνη χλωρίνη! Προτιμήστε κάποιο από τα αρκετά εξειδικευμένα προϊόντα που κυκλοφορούν, αφού τα ελέγξετε για πιθανή τοξικότητα. Διαβάστε με ιδιαίτερη προσοχή τα φύλλα δεδομένων ασφάλειάς τους, τα οποία είναι υποχρεωμένοι να σας επιδεικνύουν οι προμηθευτές σας.
Διαδικασία καθαρισμού
Εάν υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις μούχλας, τρίψτε την πρώτα με μια σκληρή βούρτσα, αφού φορέσετε μάσκα και προστατευτικά γυαλιά. Ψεκάστε ή απλώστε μια στρώση από το μυκητοκτόνο σκεύασμα και περιμένετε όσο χρόνο απαιτείται. Απομακρύνετε τα υπολείμματα με ένα βρεγμένο πανί, ενώ, για ανθεκτικά είδη μούχλας, επαναλάβετε τη διαδικασία για μια ακόμη φορά.
Καθαρισμός δομικών στοιχείων από μούχλα
Τώρα που η μούχλα είναι νεκρή, πρέπει να φροντίσετε να μην επανεμφανισθεί. Για να δούμε τι όπλα έχουμε στο οπλοστάσιο μας:
38
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Α) Θερμομόνωση 1. Θερμομονώστε τα αμόνωτα στοιχεία. 2. Ενισχύστε τη θερμομόνωση, όπου αυτή είναι ανεπαρκής. 3. Εξαλείψτε όλες τις θερμογέφυρες. Μπορείτε να δουλέψετε εσωτερικά επικαλύπτοντας τους τοίχους σας με λεπτά θερμομονωτικά, που δέχονται απευθείας ταπετσαρία ή αντιμηκυτιακά χρώματα. Η επέμβαση αυτή αρκεί για να ανεβάσει τη θερμοκρασία των εσωτερικών επιφανειών πάνω από το σημείο δρόσου του εσωτερικού αέρα. Β) Αντισυμπυκνωτικά χρώματα Έχουν την ίδια λογική με τα λεπτά θερμομονωτικά φύλλα. Ανεβάζουν, δηλαδή, το σημείο δρόσου των επιφανειών, ενώ η θερμομονωτική τους επίδοση οφείλεται στα μικροσφαιριδια γυαλιού που περιέχουν. Για να λειτουργήσουν, χρειάζονται μια μίνιμουμ κατανάλωση 0,5lit/m2. Γ) Αντιμικροβιακά-αντιμηκυτιακά χρώματα Τα χρώματα αυτά χρησιμοποιούνται σε επιφάνειες επιρρεπείς στην ανάπτυξη μούχλας είτε σε επιφάνειες στις οποίες η ύπαρξη μούχλας είναι ανεπίτρεπτη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε συνδυασμό με αντισυμπυκνωτικές βαφές και εγγυώνται αντιμουχλική προστασία για πέντε χρόνια. Συνήθως, εφαρμόζονται σε υγρά δωμάτια καθώς και σε υπνοδωμάτια ατόμων με αναπνευστικές παθήσεις. * Ο κ. Θεμιστοκλής Δεμερτζής είναι διαπιστευμένος τεχνικός μονώσεων στον τομέα της στεγανοποίησης και της εξωτερικής θερμοπρόσοψης, σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO/IEC 17024.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
39
Μονώσεις παντός είδους
Σ
ήμερα η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο μία οικονομική επένδυση. Είναι κυρίως μια προσπάθεια επιβίωσης. Τα κτίρια συμβάλλουν σημαντικά στις κλιματικές αλλαγές. Η συμμετοχή τους στα αέρια του θερμοκηπίου, αγγίζει το 50% της συνολικής έκλυσης τους από ανθρώπινες δραστηριότητες, ενώ για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, καταναλώνεται το 35% περίπου της συνολικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Μόνωση είναι ο γενικός όρος που υποδηλώνει την προστασία της κατασκευής από τη θερμότητα, τον ήχο και την υγρασία (σε καθημερινούς όρους, θερμομόνωση, ηχομόνωση, στεγάνωση). Επίσης, η αποτελεσματική μόνωση είναι εκείνη που καθορίζει τις ενεργειακές ανάγκες της κατασκευής. Αναφερόμενοι σε μία οικοδομή, υπάρχουν πάμπολλα σημεία στα οποία η μόνωση είναι απαραίτητη, ωστόσο στις επόμενες γραμμές θα αναφερθούμε στα κυριότερα σημεία όπου η ύπαρξή της είναι απαραίτητη.
Στεγανοποίηση ταρατσών Η στεγανοποίηση της ταράτσας, εί40
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ναι απαραίτητη, για να αποφύγουμε τα προβλήματα από τη διείσδυση του νερού. Η σωστή στεγανοποίηση είναι πολύ σημαντική και αναγκαία για την αποφυγή παράπλευρων προβλημάτων, που μπορεί να δημιουργήσει η διείσδυση νερού στα υπόλοιπα τμήματα της οικοδομής και είναι βασικό στοιχείο της καλής λειτουργίας του κτιρίου. Θα πρέπει να αποφεύγονται οι διάφορες «οικονομικές» λύσεις, που προσφέρονται ως εναλλακτικές. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται οι ελαφριές επιφανειακές στεγανοποιήσεις καθώς και οι εκ των υστέρων επεμβάσεις διαφόρων συνεργείων, ηλεκτρολόγων, υδραυλικών
κ.λπ., που μπορούν να καταστρέψουν την υπάρχουσα στεγανοποίηση.
Στεγανοποίηση κεραμοσκεπών Η στεγανοποίηση της σκεπής, πρέπει να γίνεται με υλικά μεγάλης αντοχής λόγω της τρομερής καταπόνησης που υφίσταται η σκεπή. Ισχυρή στεγανοποίηση, υψηλής ποιότητας και αντοχής, μπορεί να επιτευχθεί με την τοποθέτηση στεγανοποιητικών μεμβρανών ή αντίστοιχων ασφαλτικών μεμβρανών με αλληλοεπικάλυψη των φύλλων σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους. Η θερμομόνωση θα πρέπει να στερεωθεί καταλλήλως πάνω από τις μεμβράνες και θα ακολουθήσει η τοποθέτηση των κεραμιδιών.
Στεγανοποίηση βεραντών και μπαλκονιών Είναι απαραίτητη, για να αποφύγουμε τα προβλήματα από τη διείσδυση του νερού. Το αδύνατο σημείο της στεγανοποίησης, βρί-
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
41
Στεγανοποίηση μπάνιων – WC Οι χώροι που θα χρησιμοποιηθούν για μπάνια – WC, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, απαιτείται να στεγανοποιηθούν πριν και κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης υδραυλικών εγκαταστάσεων λόγω της πιθανής διαρροής των σωληνώσεων. Η σωστή στεγανοποίηση των κατασκευών αυτών, είναι πολύ σημαντική και αναγκαία για την αποφυγή καταστροφών των διπλανών δωματίων ή των χώρων των διαμερισμάτων που βρίσκονται κάτω από αυτά τα μπάνια.
Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων
σκεται στην ένωση του μπαλκονιού με τον εξωτερικό τοίχο και τις μπαλκονόπορτες και ο αρμός που δημιουργείται πρέπει να ανοιχθεί και να σφραγισθεί με διογκούμενα τσιμέντα πριν από την πλήρη στεγανοποίηση του μπαλκονιού.
σε τοίχους κυρίως παλαιών οικοδομών από πέτρα ή τούβλα, αντιμετωπίζεται ριζικά με την εφαρμογή ειδικών μακροπορώδων επιχρισμάτων για την αφύγρανση της τοιχοποιίας.
Αδιαβροχοποίηση προσόψεων
Τα υπόγεια δεν λειτουργούν πια μόνο σαν χώροι αποθήκευσης. Η στεγανοποίηση τους, είναι απαραίτητη ώστε να αποφύγουμε τα προβλήματα από την εισροή του νερού και να δημιουργήσουμε στεγανούς χώρους. Η στεγανοποίηση των υπογείων, πρέπει να γίνεται από την εσωτερική ή εξωτερική επιφάνεια των τοιχίων. Συνιστάται η στεγανοποίηση από την εξωτερική επιφάνεια κατά την κατασκευή του κτιρίου, πριν μπαζωθεί, ώστε να μην δεσμεύεται η εσωτερική πλευρά από μελλοντικές επεμβάσεις από ηλεκτρολογικά και υδραυλικά έργα.
Η αδιαβροχοποίηση προσόψεων, είναι διαδικασία που απαιτείται, για να αποφύγουμε την εισροή του νερού, σε προσόψεις κτιρίων που είναι κατασκευασμένες από πορώδη υλικά, όπως πέτρα, μάρμαρα, εμφανή τούβλα, πωρόλιθο, κ.ά.
Αντιμετώπιση ανερχόμενης υγρασίας Η ανερχόμενη υγρασία δημιουργεί ανθυγιεινές συνθήκες, ακαλαισθησία και δημιουργία μυκήτων και μούχλας. Η αντιμετώπισή της 42
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Στεγανοποίηση υπογείων
Το σύστημα εξωτερικής θερμοπρόσοψης, εφαρμόζεται στην εξωτερική πλευρά των κτιρίων, σε νέες ή παλαιές κατοικίες, και αποτελείται από θερμομονωτικό υλικό, το οποίο «σοβατίζεται» με ένα πολυμερισμένο κονίαμα, το οποίο προσφέρει ισχυρή μηχανική αντοχή και στεγανοποίηση. Με τον τρόπο αυτό, ελαχιστοποιούνται οι θερμικές απώλειες του κτιρίου από τους εξωτερικούς τοίχους και έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα κυρίως τους θερινούς μήνες στην εξοικονόμηση ενέργειας. Η αποτελεσματική τοποθέτηση της μόνωσης / στεγανοποίησης, λόγω των σημαντικών λεπτομερειών και των ειδικών τεχνικών που πρέπει να ακολουθηθούν για την σωστή εφαρμογή της, απαιτεί ανάλογα με τη χρήση και γενικότερα λόγω δυσμενών συνθηκών, υψηλής ποιότητας υλικά, προδιαγραφών κατάλληλων για την κάθε συγκεκριμένη εφαρμογή και κυρίως έμπειρους τεχνίτες με ισχυρή εγγυητική κάλυψη.
Ποιος τύπος κουφώματος ταιριάζει στις ανάγκες μου; Ο ι βασικοί τύποι κουφωμάτων είναι δύο, τα ανοιγόμενα και τα συρόμενα:
Ανοιγόμενα κουφώματα
Προσφέρουν αποτελεσματική μόνωση, μεγαλύτερη ασφάλεια, διατίθενται σε πολλούς τύπους και σχέδια και δέχονται τζάμι, σήτα και πατζούρι ή ρολό εξωτερικά. Προσφέρουν όλο το άνοιγμα, αλλά χρειάζονται χώρο λειτουργίας στο εσωτερικό του χώρου όπου είναι τοποθετημένα. Τα ανοιγόμενα κουφώματα αποτελούν σήμερα την πρώτη επιλογή για μεγάλο τμήμα της αγοράς και τοποθετούνται κυρίως σε μονοκατοικίες, εξοχικές κατοικίες και σε ειδικά κτήρια. Ακόμη, τοποθετούνται σε αντικαταστάσεις παλαιών ξύλινων κουφωμάτων. Είναι ιδανικά για παραδοσιακές κατασκευές και όχι μόνο. Υπάρχουν σειρές απλές και θερμομονωτικές. Από οικονομικής άποψης είναι ακριβότερα από τα συρόμενα, έχουν όμως τη δυνατότητα και προσφέρουν απεριόριστες εφαρμογές και σωστές λύσεις σε κάθε περίπτωση, δέχονται δε πολλά αξεσουάρ και μηχανισμούς, καλύπτοντας κάθε ιδιαίτερη απαίτηση.
Συρόμενα κουφώματα
Η οικονομία χώρου είναι το βασικό πλεονέκτημα που προσφέρουν τα συρόμενα κουφώματα. Έτσι, χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον στις μαζικές κατασκευές -τις πολυκατοικίες- όπου επιβάλλεται η οικονομία ως προς τον χώρο. Τα συρόμενα κουφώματα είναι ένα ιδιαίτερο γνώρισμα της ελληνικής αγοράς και είχαν το μεγαλύτερο μερίδιο στις κατασκευές κουφωμάτων κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80. Οι σημερινές σειρές συρομένων κουφωμάτων είναι προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις της αγοράς και προσφέρουν όσο το δυνατόν καλύτερη μόνωση, κυκλοφορούν δε και σε θερμομονωτικές λύσεις. Χρειάζονται λιγότερο χώρο για να λειτουργήσουν και δέχονται τζάμι, σήτα και πατζούρι ή ρολό εξωτερικά. Μπορούν να είναι χωνευτά στον τοίχο (προσφέροντας όλο το άνοιγμα) και εξωτερικά στον τοίχο. Μπορούν ακόμη να είναι δίφυλλα, που ενώνονται στο κέντρο του ανοίγματος, ή επάλληλα, που κινούνται το ένα επάνω στο άλλο και πολύφυλλα με ανάλογη λειτουργία. Υπογράφει το κατάστημα «Al Center».
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
43
Ό
λοι απολαμβάνουμε ένα λειτουργικό και όμορφο σπίτι, διαμορφωμένο ανάλογα με τις ανάγκες και τις συνήθειές μας. Η άνοιξη είναι εδώ και «επιβάλλει» με τα χρώματα και τις μυρωδιές της, να κάνουμε το ίδιο και για τον κήπο μας, καθώς ο κήπος αποτελεί ανάσα δροσιάς αλλά και εστία χαλάρωσης για εμάς και την οικογένειά μας. Όταν λέμε τη λέξη «κήπος», δεν χρειάζεται να έρχεται στο μυαλό μας, μια απέραντη έκταση με τροπικά και περίεργα φυτά, που για τη συντήρησή της, απαιτούνται μεγάλα έξοδα και εξαντλητικές προσπάθειες. Αρκεί να έχετε το χώρο –που μπορεί να είναι ακόμα και μία γλαστρούλα στο περβάζι του παραθύρου σας-, το χρόνο και μπόλικο
Μυστικά για έναν όμορφο κήπο μεράκι. Μην ξεχνάτε πως αρκετές φορές, οι ερασιτέχνες κηπουροί κάνουν εκπληκτική δουλειά, δημιουργώντας αριστουργήματα.
44
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Όπως προσπαθήσαμε να κάνουμε κατανοητό παραπάνω, δεν χρειάζεται να κατέχετε ιδιαίτερες γνώσεις κηπουρικής, για να δημιουργήσετε έναν όμορφο και ελκυστικό κήπο. Για να ξεκινήσετε όμως να ασχολείστε με την κηπουρική, πρέπει πρώτα να προμηθευτείτε τα απαραίτητα εργαλεία. Μην φαντάζεστε πολύπλοκα και ακριβά πράγματα, παρά μόνο τα βασικά που χρειάζεται ένα αρχάριος κηπουρός.
Τι χρειάζεστε
1. Ένα κλαδευτήρι: Θα σας βοηθήσει να κόψετε και να περιποιηθείτε μικρούς θάμνους και δενδρύλλια, δίνοντάς τους το σχήμα που εσείς θέλετε, κόβοντας τα ξερά κλαδιά. Λόγω του μικρού του μεγέθους, δεν βολεύει για μεγαλύτερα δέντρα και σημεία που δεν φτάνετε, οπότε αναγκαστικά μαζί με αυτό, θα πρέπει να προμηθευ-
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
45
τείτε και ένα τηλεσκοπικό ψαλίδι, που θα σας βοηθήσει περισσότερο σε τέτοιες περιπτώσεις. Σε περίπτωση που τα φυτά σας είναι πολύ μεγάλα, τότε θα χρειαστείτε ένα μεγαλύτερο ηλεκτρικό κλαδευτήρι. 2. Ειδικά γάντια: Οι δουλειές του κήπου, δεν είναι ό,τι καλύτερο για τα χέρια, οπότε προστατευτείτε αγοράζοντας ειδικά γάντια, χοντρά με βαμβακερή επένδυση ή δερμάτινα. Απαραίτητος «σύμμαχός» σας σε κάθε δουλειά που θα κάνετε, θα σας προστατέψουν από γρατζουνιές, τσιμπήματα εντόμων, μύκητες κτλ. 3. Φτυάρι, τσάπα και τσουγκράνα: Περιποίηση κήπου χωρίς σκάψιμο και τσουγκράνισμα, δεν νοείται, οπότε κρίνεται απαραίτητο να προμηθευτείτε φτυάρι και τσάπα, για να σκάψετε το χώμα και να το προετοιμάσετε για τα φυτέμα-
46
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
τα. Επίσης, τσουγκράνα (μικρή και μεγάλη) για να απομακρύνετε τα ξερά χόρτα από το έδαφος. 4. Φτυάρι: Για σκάψιμο και φόρτωμα των ξερών φύλλων σε καρότσι, θα χρειαστείτε οπωσδήποτε και ένα καλό φτυάρι με ξύλινη λαβή, κορυφαίο εργαλείο κηπουρικής. 5. Λάστιχο: Για το πότισμα των φυτών σας, θα χρειαστείτε ένα λάστιχο, το μέγεθος του οποίου θα εξαρτηθεί από το μέγεθος του κήπου σας. Ακόμα πιο βολικό, θα είναι αν αγοράσετε και μία ανέμη μαζί, για να τυλίγετε το λάστιχο και να μην το έχετε μες στα πόδια σας. 6. Κηπουρικό καρότσι: Για τη μεταφορά ξερών φύλλων και χόρτων, λιπασμάτων και σπόρων, θα σας χρησιμέψει αρκετά ένα κηπουρικό καρότσι. Ένα ελαφρύ πλαστικό καρότσι, θα διευκολύνει τις πά-
σης φύσεως μεταφορές στον κήπο. 7. Ψεκαστήρας: Τα φυτά σας θα χρειαστούν προστασία από τα κάθε λογής ζιζάνια και έντομα, που περιτριγυρίζουν τα φυλλώματά τους. Ένας ψεκαστήρας λοιπόν, θα σας φανεί πολύ χρήσιμος, για να ραντίσετε τα δέντρα σας με φυτοφάρμακα κατά των ασθενειών και των παρασίτων.
Πολύτιμες συμβουλές Δεδομένου, ότι η άνοιξη μπήκε, σας δίνουμε μερικές συμβουλές για το τι πρέπει να γίνει αυτή την περίοδο προκειμένου να δημιουργήσετε ή να συντηρήσετε τον κήπο σας! Η εποχή αυτή λοιπόν, θεωρείται κατάλληλη για το σκάλισμα - σκάψιμο του κήπου σας (καλό φυσικά είναι αυτό να το φροντίζετε όλο το χρόνο, αλλά τώρα είναι σημαντικό δεδομένου ότι το χώμα αρ-
χίζει να στεγνώνει). Με τον τρόπο αυτό, εκτός του ότι θα τονώσετε το χώμα του κήπου σας, παράλληλα θα τον καθαρίσετε από τα χορταράκια που έχουν μαζευτεί όλο αυτό το διάστημα. Έπειτα, σειρά έχουν τα θρεπτικά στοιχεία που θα προσθέσετε στο χώμα είτε πρόκειται για χωνεμένη κοπριά είτε για λίπασμα.
Εάν διαθέτετε ήδη κήπο, πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι ιδανική περίοδος για το κλάδεμα των λουλουδιών και των δέντρων σας (καλό θα ήταν να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Μάρτη). Να σημειωθεί ότι είναι η πιο κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα των εσπεριδοειδών, ενώ ελαφρά κλαδέματα (σχηματοποίησης) μπορούν
να γίνονται όλο το χρόνο, εκτός από τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Εφόσον λοιπόν έχει ολοκληρωθεί η προετοιμασία του εδάφους, ξεκινάμε να στολίζουμε τον κήπο. Αυτή την εποχή, μεταξύ άλλων, μπορείτε να φυτέψετε πετούνιες, φωτιές, γαρυφαλλιές, τριανταφυλλιές και γεράνια. Όσο για τον Απρίλη, είναι ο ιδανικός μήνας για να ξεκινήσετε να ετοιμάζετε το λαχανόκηπό σας. Επίσης, μέσα στον Απρίλη, μπορούν να γίνουν και προληπτικοί ψεκασμοί, αν υπάρχει κάποια αμφιβολία ή υπόνοια αρρώστιας ή ένδειξη από την προηγούμενη χρονιά ότι σε κάποιο φυτό υπάρχει πληθυσμός εντόμων. Τέλος, να σημειωθεί ότι στο «Φυτόπολις» θα συναντήσετε φέτος, ακόμη καλύτερες τιμές από πέρυσι και πολλές ακόμα εκπλήξεις.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
47
Ανοιξιάτικες εργασίες σε ταλαιπωρημένους κήπους από βαρυχειμωνιά Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΣΣΑΣ*
Ε
ίχαν καλομάθει οι κήποι μας τους προηγούμενους χειμώνες που ήταν αρκετά ως αφύσικα ήπιοι, σχεδόν φθινοπωρινοί. Όμως φέτος ο χειμώνας μάς επιφύλαξε απ’ όλα, βοριάδες, ισχυρότατους νοτιάδες και -το χειρότερο- παγετούς. Δε σημειώνω τις πολλές βροχοπτώσεις, καθώς είναι ευλογία, παρόλο που γκρινιάζουν πολλοί αγρότες. Πολλά φυτά έπαθαν καθολικές ζημιές από τον παγετό, άλλα πάλι -πιο ανθεκτικά- στρεσαρίστηκαν αρκετά, αλλά επιβίωσαν. Είναι τώρα καιρός να ξεριζώσουμε τα «καμένα» από το κρύο φυτά και να κλαδέψουμε τα πειραγμένα στα σημεία που βλέπουμε να φουσκώνουν νέοι οφθαλμοί και δημιουργούνται νέοι βλαστοί. Έτσι κι αλλιώς, κάθε άνοιξη κλαδεύουμε δραστικά τα φυτά μας για να δημιουργηθεί νέα συμπαγή βλάστηση. Προσοχή, δεν κλαδεύουμε τώρα θάμνους που ανθίζουν νωρίς την άνοιξη π.χ. πασχαλιές, βιβούρνο κοινό, βιβούρνο χιονόμπαλο, σπειραία. Χρειάζεται προσεκτική επέμβαση στα εσπεριδοειδή, πορτοκαλιές, μανταρινιές και ιδιαίτερα στις λεμονιές, που ως πιο ευαίσθητες στον παγετό, έχασαν εντελώς τα φύλλα τους και, σε περιπτώσεις που τα δένδρα ήταν νεαρά, ζημιώθηκε εντελώς το ήμερο κομμάτι του δένδρου πάνω από το σημείο εμβολιασμού. Τον Απρίλη, λοιπόν, επεμβαίνουμε στα εσπεριδοειδή, αφαιρώντας τα κορυφαία ξερά κλαδάκια και αραιώνουμε τους βλαστούς που μπλέκονται στο κέντρο της κώμης του 48
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
χεία τύπου Complesal. Στα φυτά που ταλαιπωρήθηκαν τον χειμώνα εμπλουτίζουμε με μισή δόση τώρα και σε έναν μήνα με άλλη μισή δόση, ώστε να έχουν προλάβει να δημιουργήσουν νέα ριζίδια και βλάστηση.
δένδρου. Το αραίωμα στο κέντρο του δένδρου είναι γενικός κανόνας για όλα τα είδη, προκειμένου να αερίζεται και να εισέρχεται το φως στο κέντρο. Έτσι μειώνονται κατά πολύ οι ασθένειες, οι εντομολογικές προσβολές και γενικά συντελούμε στην ευρωστία του δένδρου και των καρπών του. Πολύ σημαντική ανοιξιάτικη φροντίδα για τον κήπο μας είναι το σκάψιμο των δένδρων, των μεγάλων θάμνων, το σκάλισμα των μικρότερων θάμνων και των ποωδών και ο εμπλουτισμός με θρεπτικά στοιχεία-λίπανση. Όσοι έχουμε φροντίσει να κομποστοποιήσουμε τα οργανικά στοιχεία (φύλλα, κλαδάκια, χόρτα κ.ά.) από το φθινόπωρο τα χρησιμοποιούμε τώρα μαζί με κοπριές καλά χωνεμένες. Υπάρχει και η εύκολη λύση του λιπάσματος, που πρέπει να προτιμήσουμε να είναι πλήρες με ιχνοστοι-
Όσον αφορά τις μυκητολογικές ασθένειες και τις εντομοπροσβολές, θα πρέπει κατά περίπτωση να επεμβαίνουμε. Προληπτικές επεμβάσεις είναι οι καλύτερες, τουλάχιστον για τις συνήθεις ασθένειες. Το στάχτωμα (ωίδιο), για παράδειγμα, που προσβάλλει τις θαμνώδεις και πολύ έντονα τις μίνι τριανταφυλλιές, θα πρέπει από το στάδιο του βλαστού 10-15 εκ. να το ψεκάζουμε με επανάληψη κάθε 15 μέρες, χρησιμοποιώντας εναλλάξ διαφορετικό φάρμακο (για να μην αποκτά ανθεκτικότητα ο μύκητας). Την άνοιξη έχουμε πάρα πολλές επιλογές σε εποχιακά και πολυετή φυτά, ανθοφόρα ή φυλλώδη για να στολίσουμε τις αυλές και τις γλάστρες μας. Πετούνιες, κατηφέδες, λειριά, φωτιές, γεράνια, πελαργόνια, βαμβακούλες, σερφίνιες, βερβένες, τριανταφυλλιές, μαργαρίτες, γκαζάνιες, διμορφοθήκες έρωτες, μπιγκόνιες κ.ά. Γενικός κανόνας στα ανθοφόρα, που δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι να αφαιρούμε τα γερασμένα άνθη και ταξιανθίες, ώστε να δυναμώνουν πιο γρήγορα νέα άνθη. Καλές κηπουρικές εργασίες με χαρά και να γνωρίζετε ότι η ενασχόληση με το πράσινο διώχνει το άγχος και το στρες. * Ο κ. Γιασσάς Δημήτρης είναι γεωπόνος, κηποτέχνης.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
49
Ανεπιθύμητοι εισβολείς
Τ
α τρωκτικά, τα έντομα και άλλα παράσιτα, ενδεχομένως να φαίνονται αρκετά αβλαβή, αλλά τα περισσότερα από αυτά είναι φορείς ασθενειών ή μπορεί να προκαλέσουν καταστροφές στο σπίτι, την επιχείρηση ή τα προϊόντα μας. Καλό θα ήταν λοιπόν, να γνωρίζουμε λίγα πράγματα για αυτά, καθώς και για την αντιμετώπισή τους.
Κατσαρίδες
Οι κατσαρίδες είναι γνωστοί φορείς σοβαρών ασθενειών, όπως της σαλμονέλας, της δυσεντερίας, της γαστρεντερίτιδας και άλλων παθήσεων του στομάχου. Αλλοιώνουν τα τρόφιμα και διαδίδουν τους παθογόνους οργανισμούς με τα περιττώματα και τις εκκρίσεις τους. Επίσης πολύ συχνά είναι υπεύθυνες για αναπνευστικά προβλήματα. Αν και η υγιεινή και η καθαριότητα είναι σημαντικοί αποτρεπτικοί παράγοντες, η εμφάνιση κατσαρίδων σε ένα χώρο, δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την καθαριότητα, όπως πολλοί πιστεύουν λανθασμένα. Μπορεί να εμφανισθούν ακόμη και στα καθαρότερα σπίτια. Οι κατσαρίδες και τα αυγά τους, διαδίδονται παντού, στα τρόφιμα και άλλες συσκευασίες. Οι κατσαρίδες κρύβονται κατά τη διάρκεια των φωτεινών ωρών της ημέρας στα σκοτεινά, θερμά, ασφαλή καταφύγια που έχουν βρει, όπως οι κοιλότητες τοίχων, οι ρωγμές σε τοίχους και πλακάκια, οι ρωγμές στην κουζίνα και το λουτρό, ηλεκτρικές συσκευές και συσκευασίες τροφίμων. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, θα βγουν από τα καταφύγιά τους σε ανα-
50
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ζήτηση τροφής. Έχουν μια σειρά αισθητήριων και ενστίκτων επιβίωσης. Εάν βλέπετε τις κατσαρίδες στο σπίτι σας κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχετε μεγάλο και σοβαρό πρόβλημα. Εάν μια προσβολή κατσαρίδων αφεθεί ανεξέλεγκτη, μπορεί γρήγορα να επεκταθεί και σε μερικές εβδομάδες ή μήνες να γίνει σημαντικός κίνδυνος για την υγεία μας.
Κουνούπια
Είναι γνωστό σε όλους ότι τα κουνούπια με τα ενοχλητικά τους τσιμπήματα, εκτός από τις αλλεργίες και την αϋπνία που προκαλούν, μπορούν να μεταδώσουν στον άνθρωπο, ιδιαίτερα επικίνδυνες ασθένειες, όπως ελονοσία, κίτρινος πυρετός, εγκεφαλίτιδα κ.α. Η πλήρης εξάλειψη των εντόμων αυτών, είναι πρακτικά αδύνατη λόγω της απανταχού ύπαρξής τους, λόγω της ικανότητάς τους να διανύουν μεγάλες αποστάσεις πετώντας αλλά και της μεγάλης και ταχύτατης αναπαραγωγής τους. Υπάρχουν όμως, σύγχρονες μέθοδοι και σκευάσματα που μπορούν να μειώσουν δραστικά τους πληθυσμούς τους και να μας εξα-
σφαλίσουν, ειδικά όταν οι ψεκασμοί γίνονται έγκαιρα, εκτεταμένα και τακτικά, ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ειδικά η χρήση επαγγελματικών αντλιών ψεκασμού στους εξωτερικούς χώρους, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να εκτοξεύουν τα κατάλληλα εντομοκτόνα σκευάσματα σε μεγάλο ύψος και πλάτος και με τον τρόπο αυτό να εξολοθρεύουν τα έντομα αυτά στα σημεία που φωλιάζουν, αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μας όπλο στην καταπολέμηση αυτών των ενοχλητικών και επικίνδυνων εντόμων.
Ποντίκια
Ο οικιακός ποντικός μπορεί να ζήσει και να αναπτυχθεί κάτω από διάφορες συνθήκες και γύρω από τα σπίτια και τα αγροκτήματα. Καταναλώνει και καταστρέφει τα τρόφιμα που είναι σημαντικά για τον άνθρωπο. Μολύνει τις επιφάνειες παρασκευής τροφίμων με τα περιττώματά του, τα οποία μπορούν να περιέχουν το βακτηρίδιο που προκαλεί την τροφική δηλητηρίαση (σαλμονέλωση). Το συνεχές ροκάνισμά τους, προκαλεί τη ζημιά στα κτίρια (μονώσεις, καλωδιώσεις, σωληνώσεις κλπ).
Οι ζημιές στα τρόφιμα, το πρόσφατο ροκάνισμα σε υλικά, τα περιττώματά τους και οι διαδρομές των ούρων τους, δείχνουν τις περιοχές που τα ποντίκια αναπτύσσουν δραστηριότητα. Έχουν μια χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή, που προσδιορίζει την παρουσία τους. Η παρουσία τους μπορεί να προσδιοριστεί από το θόρυβο του συρσίματος ή από τον ήχο του ροκανίσματος τους.
Μύγες
Η δραστική μείωση του πληθυσμού της οικιακής μύγας, γίνεται μέσω των καλών προληπτικών αλλά και κατασταλτικών μέτρων, όπως είναι η υγιεινή και ο αποκλεισμός εισόδων.
Μυρμήγκια
Για την καταπολέμηση των μυρμηγκιών, εφαρμόζουμε υπολειμματικούς ψεκασμούς με εντομοκτόνα υγειονομικής σημασίας, τοποθέτηση εντομοκτόνων υγειονομικής σημασίας σε σκόνη στα περάσματα, τοποθέτηση μη τοξικών μυρμηγκοκτόνων gel ή παγίδες μυρμηγκιών και τοποθέτη-
ση απωθητικών οικολογικών ουσιών ανάλογα με την περίπτωση. Ειδικά σε περιπτώσεις κατοικιών με κήπους, σε περιοχές που υπάρχουν αυξημένοι πληθυσμοί μυρμηγκιών, ο τακτικός ψεκασμός των υπαίθριων χώρων (κήπων) με ειδική αντλία ψεκασμού και ειδικά σκευάσματα, εξασφαλίζει εντυπωσιακά αποτελέσματα.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
51
Τα «πυργόσπιτα» της Λέσβου
Πύργος Φωτιάδη (1820)
52
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ Ε. ΑΞΙΩΤΗΣ*
Τ
α «πυργόσπιτα» στη νοτιανατολική Λέσβο είναι σε μια περιοχή η οποία έχει άμεση σχέση με την πρωτεύουσα του νησιού, τη Μυτιλήνη. Συγκεκριμένα, εξαπλώνονται από βόρεια της Θερμής (11 χιλ.) έως τα νότια προάστια και τα χωριά του ακρωτηρίου της Αμαλής. Οι ντόπιοι ονόμαζαν «πύργους» τα υψηλά, με ισόγειο και δύο ορόφους κτίσματα, ενώ αυτά με έναν όροφο τα ονόμαζαν «πυργέλια». Ο Γ. Αρχοντόπουλος στα 1894 αναφέρει «έως 300 πύργους διασπαρμένους και κατοικουμένους από χριστιανών, μετ’ ωραίων αγροκηπίων» κοντά στη Μυτιλήνη, στη χερσόνησο της Αμαλής, νότια της πόλης». Στα βόρεια, στη Μόρια (6 χιλ.), αναφέρει 50 πύργους, που ανήκουν σε χριστιανούς πολίτες της πρωτεύουσας. Στην περιοχή «Πύργοι της Θερμής» (10 χιλ. βόρεια), που πήρε το όνομά της απ’ αυτούς, αναφέρει 160, οι οποίοι ανήκουν πάλι σε χριστιανούς. ▶
Πύργος Μαϊστρέλλη
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
53
Η ανάπτυξη της { αστικής τάξης μέσα στον 18ο αι. και η επαφή της, μέσω του εμπορίου, με τα κέντρα της Μικράς Ασίας και των Βαλκανίων εκφράστηκε στη Λέσβο με την κατασκευή των «πυργόσ πιτων» και στη συνέχεια των
}
αρχοντικών. Πύργος Μαγνήσαλη (1355-1462)
Γενικά για τα «πυργόσπιτα» Η ανάπτυξη της αστικής τάξης μέσα στον 18ο αι. και η επαφή της, μέσω του εμπορίου, με τα κέντρα της Μικράς Ασίας και των Βαλκανίων εκφράστηκε στη Λέσβο με την κατασκευή των «πυργόσπιτων» και στη συνέχεια των αρχοντικών. Είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται σ’ ολόκληρη σχεδόν τη Βαλκανική αυτήν την εποχή και ωθεί σε κατασκευές ασφαλείς και εντυπωσιακές. Το «πυργόσπιτο», με την ευρυχωρία στον τελευταίο όροφο ώστε να εξασφαλίζει τις στοιχειώδεις ανέσεις κατοίκησης, συνδέεται, σύμφωνα με αρκετούς μελετητές, με τους μεσαιωνικούς αμυντικούς πύργους που προϋπήρξαν στον ελλαδικό χώρο. Στη Λέσβο διασώζονται τέτοια κτίσματα στη Βρίσα και στο Αμπελικό. Ορισμένοι, που 54
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
σώζονται μέσα στους οικισμούς (Μαγνήσαλη, Τσουκαλαδέλλη στη Θερμή και Μαϊστρέλλη, Χριστόφα στον Αφάλωνα), αποτελούσαν τις κύριες οχυρωμένες κατοικίες τοπικών αρχόντων και η κατασκευή τους πλησιάζει το μεσαιωνικό πρότυπο. Οι πύργοι αυτοί κτίστηκαν από εύπορες οικογένειες της Μυτιλήνης σε μια ζώνη γύρω από την πόλη. Βρίσκονταν μέσα σε μεγάλα αγροκτήματα και έλεγχαν την ιδιοκτησία, η οποία ήταν συνήθως ελαιοκτήματα ή ιδιόκτητα ελαιοτριβεία, όπως στις περιπτώσεις των πύργων του Σάλτα (Πάμφιλα) και του Βασιλείου (Λουτρά).
Χρονολόγηση
Οι υπάρχουσες στα κτίσματα ημερομηνίες ανέγερσης, οι μαρτυρίες των ιδιοκτητών και η όλη
δομή, οργάνωση και μορφολογία τους δείχνουν ότι οι περισσότεροι πύργοι ανήκουν στον 19ο αι. Από αυτούς εξαιρούνται ο πύργος του Νιάνια (1647) και ο πύργος του Μαγνήσαλη (Θερμή), που θεωρείται κτίσμα του 15ου αι. (13551462). Ο πύργος του Νιάνια είΠύργος Παρ. Βοστάνη (1864). ναι ιδιαίτερη περίπτωση λίθινου κτίσματος με σταυροειδή κάτοψη, μοναδικός στο νησί, ενώ του Μαγνήσαλη, τετραώρο- Παρ. Βοστάνη (1864). Οι υπόλοιποι, σύμφωνα φος, μονολιθικός στην αρχική του μορφή, με τα με μαρτυρίες των ιδιοκτητών, ανήκουν στην ίδια πέτρινα φουρούσια κάτω από τη μεταγενέστερη περίοδο, αυτήν του 19ου αι., ή είναι αχρονολόστέγη και τα κατασκευαστικά στοιχεία των πα- γητοι. λαιών παραθύρων. Τοποθετείται χρονολογικά Συγκρίνοντας τα κτίσματα αυτά με τα χρονολοστα πρωιμότερα κτίσματα της περιοχής και πα- γημένα, διαπιστώνουμε μεγάλες ομοιότητες και ραπέμπει σαφώς στους αμυντικούς πύργους. Από ως προς τον κορμό, τη λίθινη βάση και ως προς τους υπόλοιπους χρονολογημένους από επιγρα- τα σαχνισίνια που αναπτύσσονται στον τελευταίο φές πύργους, είναι του Φωτιάδη (1820), του όροφο, αλλά και ως προς τα επιμέρους μορφολοΣάλτα (1842), του Καραπιπέρη (1846) και του γικά στοιχεία, με εμφανείς επιρροές από τον νεο-
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
55
‘Οταν { η ανασφάλεια σταδιακά υποχωρεί, είναι πιθανόν να αυξάνονται τα σαχνισίνια στον τελευταίο όροφο, δίνοντας πιο άνετους και σ ύνθετους χώρους Πύργος Καραπιπέρη (1846)
κλασικισμό, στοιχεία που κατατάσσουν, τα περισσότερα από αυτά, επίσης στον 19ο αιώνα.. Στηριζόμενοι επίσης στη συγκριτική μελέτη, εκτιμούμε ότι από τους αχρονολόγητους πύργους ενδέχεται να είναι προγενέστεροι, πιθανόν του 18ου αιώνα, οι πέτρινοι πύργοι του Αφάλωνα και οι πύργοι του Κουβούλη, του Βουγιούκα και του Τσουκαλαδέλλη, καθώς έχουν ένα μόνο σαχνισίνι στην πρόσοψη, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μεταβατικό στάδιο από τον αμυντικό μεσαιωνικό πύργο στα μεταγενέστερα «πυργόσπιτα» με σαχνισίνια τουλάχιστον σε δύο πλευρές. Αρχιτεκτονική προσέγγιση Όλοι οι πύργοι είναι τριώροφοι με τετράρριχτη ενιαία στέγη, η οποία επεκτείνεται και στα σαχνισίνια. Εξαίρεση αποτελούν ο πύργος του Μα56
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
}
κατοίκησης.
γνήσαλη στη Θερμή και ο πύργος του Βουγιούκα στους Πύργους Θερμής, οι οποίοι είναι τετραώροφοι. Η κάτοψή τους είναι ορθογώνια, σχεδόν τετράγωνη. Η ανάπτυξη της «στενής» λιθοδομής προς τα επάνω, με τα περιορισμένα ανοίγματα χαμηλά, προβάλλει τον οχυρωματικό χαρακτήρα του κτηρίου. Ο οχυρωματικός χαρακτήρας είναι εμφανέστερος στους αμιγείς λίθινους πύργους (Καραπιπέρη, Μαϊστρέλλη, Χριστόφα) και σε τέσσερις με σαχνισίνι μόνο στην πρόσοψη (Βουγδή, Βουγιούκα, Μαγνήσαλη, Τσουκαλαδέλλη). Από αυτούς, οι πύργοι στον Αφάλωνα (Μαϊστρέλλη, Χριστόφα) είναι απλές λίθινες κατασκευές με ανοίγματα χωρίς διακοσμητικά στοιχεία, κάτι που δηλώνει την πρώιμη κατασκευή τους. Τα απλά ανοίγματα, η ύπαρξη του φονιά και η υπερυψωμένη αρχική είσοδος κατατάσσουν και τον πύρ-
γο του Τσουκαλαδέλλη (Θερμή) στα πρωιμότερα του νησιού. Από τον απλό τετραγωνισμένο πέτρινο πύργο με την υπερυψωμένη είσοδο και τον φονιά, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι στις επόμενες χρονολογικά κατασκευές προστίθεται ένα σαχνισίνι στη μία μόνο όψη, ενώ διατηρείται έντονος ο οχυρωματικός χαρακτήρας. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι πύργοι του Βουγδή (Πληγώνι) και του Βουγιούκα (Πύργοι Θερμής), με το μικρό σαχνισίνι στην πρόσοψη και με νεοκλασικά στοιχεία εξωτερικά. Δεν γνωρίζουμε εάν τα νεοκλασικά στοιχεία ανήκουν στην αρχική κατασκευή ή προστέθηκαν αργότερα και, επομένως, αδρά θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε τους πύργους αυτούς στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα. Στον πύργο του Βουγιούκα μάλιστα σώζεται και φονιάς πάνω από την κεντρική είσοδο. Εξαίρεση αποτελεί ο πύργος του Νιάνια (Πύρ-
Πύργος Σάλτα (1842),
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
57
Πύργος Νιάνια (1647)
γοι Θερμής), με την κάτοψη σε σχήμα σταυρού. Ο κατά πολύ μεταγενέστερος χρονολογημένος πύργος του Καραπιπέρη (1846), που βρίσκεται απέναντι από του Νιάνια και παρουσιάζει ομοιότητες με αυτόν ως προς τα κατασκευαστικά στοιχεία (λίθινη κατασκευή από μαύρο ιγνιβρίτη, ανακουφιστικά τόξα στα παράθυρα, διακοσμητικά λίθινα στοιχεία), πιθανόν να επηρεάστηκε από τον πύργο του Νιάνια. Παρατηρήσαμε επίσης ότι η λίθινη γρηπίδα με κυμμάτια του πύργου του Νιάνια, κατασκευασμένη από κίτρινο πωρόλιθο, έχει αντιγραφεί στους γειτονικούς μεταγενέστερους πύργους του Βουγιούκα και της Χατζηγρηγορί58
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ου (σήμερα κατεστραμμένος ο τελευταίος όροφος). Σε επόμενο στάδιο, όταν η ανασφάλεια σταδιακά υποχωρεί, είναι πιθανόν να αυξάνονται τα σαχνισίνια στον τελευταίο όροφο, δίνοντας πιο άνετους και σύνθετους χώρους κατοίκησης. Είναι η περίοδος που τα κτήρια αυτά βγαίνουν σταδιακά από την έντονη εσωστρέφεια που τα χαρακτήριζε, διατηρώντας όμως εν μέρει τον οχυρωματικό τους χαρακτήρα. *Ο κ. Στρατής Ε. Αξιώτης είναι αρχιτέκτονας.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
59
Μικρές συμβουλές για το πώς θα σας γίνει συνήθεια
Ανακύκλωση στο σπίτι
Τ
α οικιακά απορρίμματα αποτελούν για τις σύγχρονες πόλεις, έναν από τους σοβαρούς παράγοντες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής. Υπέρμετρες δαπάνες μεταφοράς και απόθεσης, δημιουργία εστιών ρύπανσης, αισθητική υποβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου, ρύπανση του εδάφους και σπατάλη φυσικών πόρων και πρώτων υλών, είναι μερικές μόνο από τις παραμέτρους του μεγάλου αυτού προβλήματος, που αντιμετωπίζουν όλες οι σύγχρονες κοινωνίες. Η ανακύκλωση στο σπίτι, είναι ένα από τα βασικότερα βήματα που μπορείτε να κάνετε, προκειμένου να βοηθήσετε στο να αποσυμφορηθεί η πόλη από τα απορρίμματα. Και εδώ, θα σας δώσουμε μερικές κατευθυντήριες συμβουλές για το πώς θα οργανωθείτε.
60
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
Στο σπίτι μπορούμε να συλλέγουμε για ανακύκλωση, χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο, συσκευασίες Τετραπάκ (χάρτινα κουτιά από γάλα, χυμούς, κλπ.), μπαταρίες, ηλεκτρικές συσκευές κ.ά. Όλα αυτά τα αντικείμενα, δεν τα πετάμε στους κάδους σκουπιδιών, αλλά σε ειδικούς κάδους.
Κάντε το πρώτο βήμα
Για να μην ξεχνάτε ποτέ την ανακύκλωση, αγοράστε έναν επιπλέον κάδο και τοποθετήστε τον δίπλα στον συμβατικό σας κάδο σκουπιδιών στην κουζίνα, στο μπαλκόνι ή όπου συγκεντρώνετε τα σκουπίδια σας. Έτσι, την ώρα που ετοιμάζεστε να πετάξετε ένα σκουπίδι, θα θυμηθείτε αυτομάτως ότι δεν πρέπει να το πετάξετε όπου να ‘ναι! - Στον κάδο ανακύκλωσης, πετάμε τις συσκευασίες άδειες από τροφές και υγρά και σχετικά καθαρές. Αδειάστε καλά τους χυμούς ή τα αναψυκτικά και ξεπλύνετε λιγάκι τα κουτάκια κάτω από τη βρύση. Επίσης, ένα κεσεδάκι από γιαούρτι π.χ., που έχει υπολείμματα, μπορούμε να το σκουπίσουμε με μια χαρτοπετσέτα πριν το πετάξουμε. - Πιέστε τις χάρτινες συσκευασίες, αλλά και τα πλαστικά μπουκάλια, για να πιάνουν λιγότερο χώρο. - Κάνετε όσο μπορείτε μόνοι σας, το διαχωρισμό των υλικών: ένα γυάλινο μπουκάλι με μεταλλικό καπάκι, το ξεβιδώνουμε και το πετάμε χωριστά. - Βάλτε μια σακούλα για ανακύκλωση αποκλειστικά στο χώρο του μπάνιου. Είναι απίστευτο, πόσο πλαστικό πετιέται από τα είδη συσκευασίας. - Σε έναν πιο ουδέτερο χώρο, συγκεντρώστε τα έντυπα (εφημερίδες, περιοδικά, χαρτόκουτα, κ.ά.).
- Πολλά οργανικά υπολείμματα της κουζίνας, όπως φρούτα, λαχανικά, ακόμη και η στάχτη από το τζάκι ή το κατακάθι του καφέ, μπορούν να αποτελέσουν το καλύτερο λίπασμα για τα λουλούδια μας ή τα λαχανικά μας. Στο εμπόριο κυκλοφορούν ειδικοί κάδοι «κομποστοποίησης» (όπως λέγεται η διαδικασία) για αυτό το σκοπό, ενώ το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα ξερά φύλλα, τους βλαστούς και το κομμένο γκαζόν. Και το σημαντικό είναι ότι, με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οργανικά απορρίμματά μας σε ποσοστό έως και 70%.
Βάλτε και τα παιδιά στο «παιχνίδι» Διδάξτε και στα παιδιά σας την ανακύκλωση. Τα πιτσιρίκια θα το δουν, όπως και το κάθε τι, σαν «παιχνίδι» και θα μάθουν από νωρίς σε μια σωστή για το περιβάλλον, συμπεριφορά. Ακόμα και σε ένα μικρό παιδί, μπορούμε με απλά λόγια να εξηγήσουμε τι σημαίνει ανακύκλωση. Μπο-
ρούμε, για παράδειγμα, να του πούμε ότι κάποια αντικείμενα που είναι σκουπίδια, τα πετάμε σε ειδικούς κάδους και από εκεί σε ειδικά εργοστάσια με μια επεξεργασία, χρησιμοποιούμε ξανά τα ίδια ή κάποια από τα τμήματά τους.
Τελικό βήμα: πού θα τα πετάξετε
Είναι βασικό να ενημερωθείτε για τα σημεία ανακύκλωσης στην πόλη. Στη Μυτιλήνη πλέον λειτουργεί ένα πλήρες σύστημα ανακύκλωσης με τους μπλε κάδους να βρίσκονται σε όλους τους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Στόχος της δημοτικής αρχής είναι να μπει ένας μπλε κάδος δίπλα σε κάθε απλό κάδο, αλλά αυτό θα υλοποιηθεί όταν παραληφθούν τα μικρά απορριμματοφόρα οχήματα, με τα οποία θα γίνεται η αποκομιδή στις γειτονιές με στενούς δρόμους. Μέχρι το καλοκαίρι, οι μπλε κάδοι θα έχουν τοποθετηθεί σε
όλα τα χωριά του νησιού, συμφώνα με διαβεβαίωση της Αντιδημαρχίας Καθαριότητας και Ανακύκλωσης. Επάνω στους μπλε κάδους υπάρχει ευκρινέστατο αυτοκόλλητο το οποίο απεικονίζει τα είδη των υλικών που πετάμε, μέταλλο συσκευασίας, γυαλί, πλαστικό και χαρτί. Τα υλικά τοποθετούνται όλα μαζί και δε χρειάζεται να είναι ξεχωριστά. Μπαταρίες και ηλεκτρικές συσκευές καθώς και ηλεκτρικοί λαμπτήρες δε μπαίνουν στους μπλε κάδους και ακολουθούν άλλο δρόμο ανακύκλωσης. Η συγκεκριμένη μέθοδος ανακύκλωσης δεν περιλαμβάνει διαλογή στην πηγή, πράγμα που μας απαλλάσσει από την υποχρέωση να διαχωρίζουμε τα ανακυκλώσιμα υλικά. Ωστόσο, έχουμε ευθύνη να μην πετάμε αντικείμενα που μπορεί να είναι επικίνδυνα για τους εργάτες της διαλογής. ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
61
Πώς να βάψετε έναν τοίχο σε έξι απλά βήματα Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΣ*
Η
αλήθεια είναι ότι το πιο «δύσκολο» κομμάτι είναι η προετοιμασία ενός τοίχου παρά το βάψιμο του καθαυτό. Πάντως, μόλις κάνετε την προετοιμασία, το βάψιμο θα σας φανεί πανεύκολο. Τι να κάνετε: Βήμα 1: Καθαρίστε τους τοίχους. Αφαιρέστε σκόνη, βρομιά και λιπαρούς λεκέδες (οποίοι μπορούν να καταστρέψουν ένα λείο φινίρισμα) με νερό, λίγο ήπιο απορρυπαντικό πιάτων και ένα σφουγγάρι κυτταρίνης. Ξεπλύνετε τους τοίχους με καθαρό νερό για να αφαιρέσετε τα υπολείμματα σαπουνιού.
Βήμα 2: Βάλτε ταινία στο σοβατεπί, γύρω από τα παράθυρα και τις κά-
σες των πορτών. Σιγουρευτείτε ότι θα χρησιμοποιήσετε χαρτοταινία, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί μέχρι και μια εβδομάδα νωρίτερα. Αφαιρέστε την ταινία αμέσως μετά από το βάψιμο, πριν στεγνώσει ο τοίχος, έτσι ώστε να μην ξεκολλήσει μαζί με αυτή και χρώμα.
Βήμα 3: Περάστε με αστάρι (ειδική βάση) τον τοίχο. Είναι ένας κοινός
μύθος ότι οι τοίχοι που έχουν βαφτεί πολλές φορές δεν χρειάζεται να περαστούν με αστάρι (βάση). Στην πραγματικότητα, το αστάρι βοηθά στη μεγιστοποίηση της λάμψης και της κάλυψης των χρωμάτων και δίνει πιο ομοιόμορφη αίσθηση στο τελικό φινίρισμα.
Βήμα 4: Χρησιμοποιήστε πινέλο όπου δεν μπορεί να «μπει» ρολό. Πε-
ράστε με το πινέλο (5����������������������������������������������� cm��������������������������������������������� ) μπογιά πάνω από τα τελειώματα και τις γωνίες των τοίχων όπου δεν μπορεί να φτάσει το ρολό σας. «Βγείτε» 5-7 cm γύρω από τα παράθυρα, τις πόρτες και τα καλού.
Βήμα 5: Χρησιμοποιήστε την τεχνική ������������������������������� W������������������������������ . Για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ξεκινήστε από τη γωνία ενός τοίχου, κάνοντας με το ρολό σας ένα σχήμα W (1x1) και στη συνέχεια «γεμίστε το» χωρίς να σηκώσετε το ρολό σας. Συνεχίστε έτσι, δουλεύοντας τμηματικά μέχρι να τελειώσετε. Βάψτε έναν τοίχο τη φορά.
Βήμα 6: Βάψτε το σοβατεπί. Όταν οι τοίχοι στεγνώσουν τελείως, βάλ-
τε ταινία εκεί όπου το σοβατεπί συναντά τον τοίχο. Βάψτε το σοβατεπί -αλλά και τις κάσες σε πόρτες και κουφώματα αν θέλετε- με μια 5cm σπαστή βούρτσα. * Ο κ. Στρατής Παζιάνος είναι ιδιοκτήτης καταστήματος εμπορίας χρωμάτων
62
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
63
Πτωτική χρονιά αναμένεται και το 2015
Στο ναδίρ η αγορά ακινήτων
Η
αγορά ακινήτων είναι ο κλάδος που δέχεται σε μεγάλο βαθμό τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα έκλεισε πέντε δύσκολα χρόνια με συνεχή πτώση των τιμών, έχοντας πλέον χάσει τα ακίνητα το ήμισυ -κατά μέσο όρο- της αξίας τους, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ετήσιας πανελλαδικής έρευνας της RE/MAX για την αγορά ακινήτων έτους 2014. Μιλώντας με έναν εκ των εμπειρότερων μεσιτών της Λέσβου, τον Κωνσταντίνο Αγιασωτέλη, θα προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε την κατάσταση στην αγορά ακίνητων στη Λέσβο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της RE/MAX, οι τιμές των ακινήτων σημείωσαν περαιτέρω πτώση το 2014 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σε
64
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
πανελλαδικό επίπεδο, οι τιμές των μεταχειρισμένων μειώθηκαν κατά 9,5% ενώ των νεόδμητων κατά 7%. Στην Αττική, αντίστοιχα, είχαμε για τα μεταχειρισμένα πτώση 11% και για τα νεόδμητα 7,5%, ακολούθως στη Θεσσαλονίκη για τα μεταχειρισμένα πτώση 10% και για τα νεόδμητα 12,5% και, τέλος, στην υπόλοιπη χώρα για τα μεταχειρισμένα πτώση 4% και για τα νεόδμητα 1,5%. Για την αγορά της Λέσβου, ο κ. Αγιασωτέλης μάς περιγράφει την κατάσταση ακόμα πιο ζοφερή, αναφέροντας: «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι βρισκόμαστε στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων πολλών χρόνων. Οι αγορές γίνονται με το σταγονόμετρο και εξαιτίας της πτώσης των τιμών πολλοί δε θέλουν να πουλήσουν. Κυριολεκτικά είμαστε σχεδόν στο μηδέν».
Τα επίπεδα τιμών, όπως έχει αναφερθεί και σε αντίστοιχες έρευνες προηγούμενων ετών, διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες. Οι τιμές είναι διαπραγματεύσιμες σε μεγάλο βαθμό και επηρεάζονται από τις ιδιαίτερες οικονομικές συνθήκες καθώς και από τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, τη ζήτηση αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ακινήτων. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το 2014 το κύριο ενδιαφέρον των αγοραστών στράφηκε στις μεταχειρισμένες κατοικίες μικρού σχετικά εμβαδού (ακολούθησε την τάση των προηγουμένων ετών), λόγω των πιο προσιτών τιμών τους και των μειωμένων εξόδων (θέρμανσης, φόρων κ.λπ.). Έτσι βλέπουμε ότι οι κατοικίες έως 15 ετών προτιμήθηκαν σχεδόν από τους 6 στους 10 αγοραστές. Οι παλαιές κατοικίες (άνω των 25 ετών) έφθασαν το 36%. Ιδιαίτερη προτίμηση έδειξε το 1/3 των αγοραστών στις κατοικίες 6-10 ετών, ενώ ανύπαρκτο ήταν πρακτικά το ενδιαφέρον για τα νεόδμητα (μόλις το 2%). Ο κ. Αγιασωτέλης προσθέτει: «Ένα τριάρι πριν από δυο χρόνια είχε 130 χιλιάδες ευρώ και τώρα μπορεί κάποιος να το βρει στη μισή τιμή. Σπίτια 20ετίας και πιο παλιά κυμαίνονται γύρω στις 50 χιλιάδες ευρώ και προτιμώνται από τους αγοραστές περισσότερο
από τα νεόδμητα». Στη μείωση των μισθών και στην απροθυμία των τραπεζών να χορηγήσουν δάνεια αποδίδεται η βύθιση στην αγορά ακινήτων. «Πλέον οι τράπεζες δε χορηγούν ούτε μικρά σχετικά ποσά, τα οποία παλαιότερα τα έδιναν πολύ εύκολα. Πλέον οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων έχουν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που πια δε σκέφτονται για την απόκτηση κάποιου ακινήτου. Από την οικοδομή εξαρτώνται εκατοντάδες επαγγέλματα άμεσα ή έμμεσα και ήταν βασικός πυλώνας της οικονομίας. Αυτό που συμβαίνει είναι ένα φαύλος κύκλος και δεν προβλέπεται να αλλάξει σημαντικά η εικόνα τα επόμενα χρόνια» λέει ο κ. Αγιασωτέλης.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
65
66
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
67
68
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015