View κατοικία by Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.

TEYXOΣ 175 ο ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Κατοικία ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

TEYXOΣ 175ο ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 ΚΩΔΙΚΟΣ: 8173 Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής: Μανόλης Μανώλας Συντάκτες: Ανθή Παζιάνου Σ΄αυτό το τεύχος έγραψαν οι: Γιασσάς Δημήτρης Θεοδωρέλλης Δημήτρης Καρίπης Χρήστος και Παναγιώτης Κατζουρίδης Δημήτρης Ραλλίδης Λουκιανός Σάββα Ελένη Σαντή Αγγελική Χατζηλάμπρου Βάντη Επιμέλεια κειμένων: Μαριάνθη Παρασκευά Μαριάνθη Προκοπίου Φωτογραφίες: Φωτογραφικό αρχείο «VIEW» Αϊβαλιώτης Δημήτρης Κατζουρίδης Δημήτρης

8 Μίσθωση και αγορά ακινήτων: Παγίδες και λάθη και πώς να τα αποφύγετε 14 Η κτηματαγορά σήμερα στη Μυτιλήνη 16 Μια προσεκτική ματιά στ’ αρχοντικά Εργασία - παρακαταθήκη του Πειραματικού Λυκείου Μυτιλήνης!

21 Αρχοντικό «Μιχαήλ Κατσάνη» Το κόκκινο κτήριο που φιλοξενεί τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα»!

24 Αναπαλαίωση κτηρίων Παρέμβαση που απαιτεί τεχνογνωσία, εξοπλισμό και πολύ μεράκι!

Art Director: Xρήστος Παρασκευαΐδης Σελιδοποίηση: Mαρία Αριστοτέλους

28 Λιθόκτιστες κατασκευές

Συντονισμός τεύχους: Στέλλα Ηλία Εμπορικό - Διαφημιστικό: Στέλλα Ηλία, Γιώργος Χρυσίδης, Kαλλιόπη Ψαριανού

33 Ποιοι είμαστε και τι μπορούμε

Παραγωγή - Eκτύπωση: Eπικοινωνία Αιγαίου A.E. Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619 - Fax 22510 27300 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr «VIEW» Kυκλοφορεί κάθε μήνα Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις του εντύπου, αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΕ και η αναδημοσιευσή τους χωρίς την άδειά της διώκεται ποινικά. 4

περιεχόμενα

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

34 Έπιπλα στα μέτρα σας 36 Διακοσμήστε έξυπνα το χώρο σας 40 10 λάθη που κάνουμε στην εσωτερική διακόσμηση σπιτιού! 47 30 ιδέες οργάνωσης και διακόσμησης κήπου 52 Άνοιξη: Ο κήπος σας σε πρώτο πλάνο 54 Κλάδεμα κήπου 56 Αντιμετώπιση μούχλας και υγρασίας

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Μίσθωση και αγορά ακινήτων:

Παγίδες και λάθη και πώς να τα αποφύγετε Γράφουν οι ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΑΝΤΗ και ΕΛΕΝΗ ΣΑΒΒΑ* Χρήσιμοι όροι για την κατανόηση του άρθρου: Εκμισθωτής: ιδιοκτήτης Μισθωτής: ο χρήστης Μίσθιο: το ακίνητο Μίσθωμα: το ενοίκιο Αστική μίσθωση: κατοικία Εμπορική μίσθωση: επαγγελματική στέγη

ο παρόν άρθρο αποτελεί έναν ενδεικτικό συμβουλευτικό Τ οδηγό για τη διαδικασία μίσθωσης / εκμίσθωσης, αγοράς ή πώλησης ακινήτων (αστικών ή επαγγελματικών). Οι πολλές

ΜΕΡΟΣ Α΄: ΜΙΣΘΩΣΗ / ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ

1) ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ / ΑΚΙΝΗΤΟΥ Η αναζήτηση ενοικιαστή ή ακινήτου προς ενοικίαση είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία, ανεξαρτήτως του είδους αυτής (δηλαδή αστική ή εμπορική). Ο ενδιαφερόμενος, αναλόγως της ιδιότητας του στη σύμβαση (εκμισθωτής ή μισθωτής), πρέπει να έχει προαποφασίσει ορισμένες παραμέτρους και προϋποθέσεις, όπως από τη μια το είδος του μισθωτή που επιθυμεί να στεγάσει (φοιτητής, οικογενειάρχης, άγαμος, οικογένεια, ή σε περίπτωση εμπορικής μίσθωσης, το αντικείμενο της στεγαζόμενης επιχείρησης), ή από την άλλη να έχει καθορίσει ορισμένα χαρακτηριστικά του αναζητούμενου ακινήτου (παλαιότητα, μέγεθος, όροφος, εξοπλισμός, παροχές, θέση κλπ.). Η αναζήτηση μισθωτή ή ακινήτου μέσω γνωστών, φίλων ή με ατομικές δημοσιεύσεις, αποτελεί μια συνήθη και οικονομική διαδικασία, ωστόσο μια πιο οργανωμένη και σύνθετη αναζήτηση ίσως απαιτεί τη συμβολή επαγγελματία μεσίτη, ο οποίος με βάσει τα κριτήρια που θα του δοθούν, μπορεί να παρουσιάσει άμεσα μια γκάμα επιλογών.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Ποτέ δεν υπογράφουμε οποιαδήποτε εντολή, ούτε βεβαίως προκαταβάλουμε κανενός είδους αμοιβή προς τρίτο άγνωστο πρόσωπο για την εξεύρεση μισθωτή ή ακινήτου, παρά μόνο σε νόμιμα μεσιτικά γραφεία και μόνο αφού ενημερωθούμε για τους όρους της σχετικής συνεργασίας.

τροποποιήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας καθιστούν αναγκαία την ενημέρωση των πολιτών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του στις ανωτέρω διαδικασίες, χωρίς ωστόσο σε καμία περίπτωση να υποκαθιστά την ολοκληρωμένη και εξατομικευμένη νομική συμβουλή.

Ειδικά στην περίπτωση αναζήτησης μισθωτή, η επιλογή μας πρέπει πρωτίστως να βασίζεται στην εκτιμούμενη φερεγγυότητα και αξιοπιστία του, όσο δύσκολο και αν είναι αυτό, ώστε να εξασφαλιστεί κατά το δυνατόν περισσότερο η ανταπόκριση του στις υποχρεώσεις του, δηλαδή η καταβολή του μισθώματος, των λοιπών δαπανών (ΔΕΚΟ, κοινόχρηστα κλπ.), καθώς και η φροντίδα και σεβασμός του ακινήτου. 2) ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Μετά την οριστική επιλογή του αντισυμβαλλόμενου, ακολουθεί η υπογραφή της σύμβασης. Στο στάδιο αυτό τα μέρη πρέπει να προσέξουν: I. Είναι προς το συμφέρον σας, το μισθωτήριο να συντάσσεται εξ αρχής από το δικηγόρο σας, ή εφόσον κάνετε χρήση των μισθωτηρίων του εμπορίου, πρέπει πριν την υπογραφή του να ελεγχθεί από το δικηγόρο σας σχετικά με την ισχύ των αναγραφόμενων όρων. II. Ποτέ δεν καταβάλλουμε προκαταβολή μισθωμάτων ή δεν παραδίδουμε τα κλειδιά του μισθίου πριν την υπογραφή του συμφωνητικού. III. Πάντα να αναγράφονται στο συμφωνητικό τα πλήρη προσωπικά και φορολογικά στοιχεία των δύο μερών, καθώς και ποιος ή ποιοι θα κάνουν χρήση του ακινήτου. Σε περίπτωση αλλοδαπού μισθωτή, θα πρέπει να αναγράφεται τόσο ο αριθμός διαβατηρίου όσο και ο αριθμός της αδείας παραμονής του στη χώρα μας.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

IV. Επιπλέον το μισθωτήριο πρέπει εντός 30 ημερών από την ημερομηνία υπογραφής του, να δηλωθεί από τον εκμισθωτή στο ηλεκτρονικό σύστημα TAXISnet, όπου και ο μισθωτής οφείλει να το αποδεχθεί (ομοίως ηλεκτρονικά). 3) ΟΡΟΙ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Οι όροι που ισχύουν εκ του νόμου ή που πρέπει πάντα να αναγράφονται στο μισθωτήριο, διαφέρουν ανάλογα με το είδος της μίσθωσης (αστική ή επαγγελματική). Παρακάτω σας παραθέτουμε ενδεικτικά ορισμένους από τους σπουδαιότερους όρους και τι ισχύει για αυτούς. ▶▶ ΑΣΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ Διάρκεια: Η ελάχιστη νόμιμη διάρκεια των μισθώσεων κατοικίας είναι 3 έτη, υποχρεωτική και για τα δύο μέρη, ακόμη και αν συμφωνηθεί συντομότερη διάρκεια. Λήξη – Λύση - Καταγγελία μίσθωσης: Ο τρόπος λήξης της μίσθωσης, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία λύσης αυτής, ή καταγγελίας της, εξαρτάται από τη συμφωνηθείσα διάρκειά της, καθώς και το χρονικό σημείο που αποφασίζεται η λύση. Οι κατά καιρούς τροποποιήσεις της νομοθεσίας των μισθώσεων επέφερε σημαντικές αλλαγές, συνεπώς καλό είναι να συμβουλεύεστε το δικηγόρο σας για τη διασφάλιση των συμφερόντων σας, σε περίπτωση λύσης της μίσθωσης. Μίσθωμα: Το μίσθωμα καθορίζεται ελεύθερα μεταξύ των μερών και δεσμεύει αυτούς. Η αναπροσαρμογή του και οι όροι αυτής πρέπει να αναγράφονται αναλυτικά στο μισθωτήριο. Το χαρτόσημο έχει καταργηθεί στις αστικές μισθώσεις. Χρήση: Στο μισθωτήριο πρέπει να αναγράφεται το είδος της χρήσης (κατοικία) και εάν πρόκειται για οικογένεια, πρέπει να αναγράφονται και τα μέλη αυτής που θα διαμείνουν στο ακίνητο. ▶▶ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ (χρήση ακινήτου ως επαγγελματική στέγη) Στις εμπορικές μισθώσεις ισχύει ένα ιδιότυπο καθεστώς που τις διακρίνει σε παλαιές και νέες, με διαχωριστικό ορόσημο το Ν. 4224/2014, με έναρξη ισχύος του την 14/02/2014 .

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις μισθώσεις που συνάπτονται μετά την 14/2/2014 δεν εφαρμόζονται οι παλαιές διατάξεις περί διάρκειας, ιδιόχρησης, ανοικοδόμησης, αποζημίωσης άυλης εμπορικής αξίας κλπ. του π.δ. 34/95.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ΝΕΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ Διάρκεια: Ισχύει και εδώ η ελάχιστη νόμιμη τριετής διάρκεια, ακόμη και αν έχει συμφωνηθεί βραχύτερη διάρκεια. Μισθωτής ο οποίος στοχεύει σε σοβαρή επαγγελματική κίνηση, θα διεκδικήσει μεν μεγάλη μισθωτική διάρκεια (έκπτωση του ΦΠΑ διαρρύθμισης του κτιρίου και τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ), ωστόσο επιθυμεί να δεσμευτεί μόνο για τη νόμιμη τριετία, ώστε να μπορεί να αποδεσμευτεί σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης της επιχειρηματικής του κίνησης. Λύση - καταγγελία: Και σε αυτό το είδος μισθώσεων ισχύουν διαφορετικοί όροι, προϋποθέσεις και συνέπειες λύσης της μίσθωσης (συμβατικά ή μονομερώς), για αυτό πριν από κάθε ενέργεια είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε το δικηγόρο σας. Μίσθωμα: Συμφωνείται ελεύθερα μεταξύ των μερών, το ίδιο και η αναπροσαρμογή αυτού. Στις εμπορικές μισθώσεις εξακολουθεί να εφαρμόζεται το τέλος

χαρτοσήμου (σήμερα 3,6% επί του συμφωνηθέντος μισθώματος). Μην ξεχνάτε ότι υπέρογκα μισθώματα και υπερβολικές προσαρμογές, δύσκολα εφαρμόζονται στην πράξη στις μέρες μας. Χρήση: Να προσδιορίζετε πάντοτε ειδικά το σκοπό της χρήσης (είδος επαγγελματικής χρήσης), ακόμα και τυχόν στεγαζόμενους δευτερεύοντες σκοπούς. Ειδικά στην περίπτωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, πριν την υπογραφή του συμφωνητικού, οφείλει ο υποψήφιος μισθωτής να ελέγξει εάν το ακίνητο πληροί τους υγειονομικούς και πολεοδομικούς όρους, καθώς και εάν απαιτούνται επεμβάσεις ή τροποποιήσεις επί του ακινήτου για να καταστεί κατάλληλο, ποιες ακριβώς θα είναι αυτές, ποιο μέρος και σε τι βαθμό θα επιβαρυνθεί τις σχετικές δαπάνες, αλλά και ποια η δυνατότητα αποζημίωσης ή επαναφοράς του ακινήτου στην προτέρα κατάσταση μετά τη λήξη της μίσθωσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ιδιόχρηση και η ανοικοδόμηση εξακολουθούν να αποτελούν λόγους καταγγελίας, με σημαντικές τροποποιήσεις ωστόσο στις προϋποθέσεις και τις επερχόμενες συνέπειες (ύψος αποζημίωσης κλπ.).

ΠΑΛΑΙΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ Διάρκεια: Εξακολουθεί να ισχύει για αυτές η ελάχιστη 12ετής διάρκεια, ενώ οι μισθώσεις με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια δεν θίγονται. ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ η υποχρέωση του εκμισθωτή για καταβολή αποζημίωσης για την «άυλη εμπορική αξία» του μισθωτή, ίσης με 24 μισθώματα. ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ και η αυτόματη 4ετής παράταση της διάρκειας της. Λύση - Καταγγελία: Όπως και ανωτέρω, έτσι και σε αυτή την κατηγορία μισθώσεων, ισχύουν διαφορετικοί όροι, προϋποθέσεις και συνέπειες λύσης τους. ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ΜΕΡΟΣ B΄: ΑΓΟΡΑ/ΠΩΛΗΣΗ

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ο πρώτος κανόνας που πρέπει να τηρείται είναι ο εξής: Δεν δίνουμε χρήματα αν δεν ακολουθήσουμε τη διαδικασία που περιγράφεται. Η εύρεση ακινήτου προς αγορά είναι μια ευχάριστη στιγμή, καθώς ο αγοραστής ξεκινάει να επενδύσει εκτός από χρήματα και τα όνειρά του, για τη χρήση του ακινήτου ή την εξέλιξή του. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι κατά τη διαδικασία της αγοραπωλησίας πρέπει να είναι προσεκτικός σε κάθε βήμα, γιατί μπορεί να υποστεί μεγάλη ταλαιπωρία, από μία επιπόλαιη κίνηση. Μέλημα του, πριν οποιαδήποτε ενέργεια, πρέπει να είναι αφενός ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που ο νόμος θέτει για τη χρήση του ακινήτου που επιθυμεί να αγοράσει και αφετέρου ότι το ακίνητο δε βαρύνεται με υποχρεώσεις προς τρίτους. Κάθε ακίνητο υπάγεται στην πολεοδομική νομοθεσία. Συνεπώς, αν είναι δομημένο (κτισμένο) πρέπει να γίνει έλεγχος ότι δεν υπάρχουν υπερβάσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Αν είναι αδόμητο, οφείλει να ελέγξει τις δυνατότητες δόμησης και τις τυχόν απαγορεύσεις (αιγιαλός, δάσος, κατάληψη κοινοχρήστου χώρου). Και στις δύο περιπτώσεις οφείλει να ελέγξει, σε περίπτωση που το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή που υπάρχει Κτηματολόγιο, ότι η εγγραφή είναι σωστή, ως προς την αποτύπωσή του στους κτηματολογικούς χάρτες. Το επόμενο στάδιο είναι ο έλεγχος των τίτλων και των βαρών του ακινήτου. Δηλαδή η διασφάλιση ότι το ακίνητο ανήκει σε εκείνον που το πωλεί, δεν έχει βάρη ή διεκδικήσεις και δε θα βρεθεί να τρέχει στα δικαστήρια μετά την αγορά του ακινήτου. Για το λόγο αυτό θα ζητήσει τους τίτλους του ακινήτου, ώστε να γίνει ο απαραίτητος έλεγχος στα αρμόδια Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολόγια. Η μεγαλύτερη αλλαγή που έλαβε χώρα στο χώρο της αγοραπωλησίας ακινήτων, εκτός από τις φορολογικές, οι οποίες άλλωστε έχουν μεγάλη ταχύτητα μεταβολής στη χώρα μας, είναι η κατάργηση της υποχρεωτικής παράστασης δικη-

γόρου κατά τη διαδικασία της. Πολύς κόσμος είχε συνδέσει την παράσταση του δικηγόρου με μια καταναγκαστική διαδικασία που φέρει τα χαρακτηριστικά του χαρατσιού. Για το λόγο αυτό το τελευταίο διάστημα, διαπιστώνεται ότι αρκετές αγοραπωλησίες καταλήγουν στα δικαστήρια. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι για να γίνει μία επένδυση, πρέπει να γίνουν προσεκτικά βήματα και να ζητήσουμε τη γνώμη των ειδικών ώστε να μην καταλήξουμε να υποστούμε ζημία δυσανάλογη με την ωφέλεια. Στην περίπτωση της αγοραπωλησίας και μετά τις διαπραγματεύσεις, είτε μεσολαβήσει μεσίτης, είτε όχι, απαραίτητη είναι η λήψη υπόψη των υποδείξεων ενός πολιτικού μηχανικού, δικηγόρου, λογιστή και φυσικά συμβολαιογράφου. Οι απαιτήσεις της εποχής μας είναι μεγάλες και δε θα ευχόμασταν να καταλήξετε με ένα ακίνητο που μπορεί να το βγάλει η τράπεζα ή η Εφορεία στον πλειστηριασμό, να το διεκδικεί το Δημόσιο (αν χαρακτηριστεί δάσος), να ανήκει σε κάποιον ομογενή στο εξωτερικό, ο οποίος θα σας ζητά την απόδοση της αξίας του, ή οτιδήποτε άλλο. * Οι Αγγελική Σαντή και Ελένη Σάββα είναι υπεύθυνες του Τμήματος Ακινήτων της δικηγορικής εταιρείας «Συν Δικαίω» Α. Σαντή - Ε. Σάββα - Π. Σάββα - Χ. Χρήστου (e-mail: info@sindikaio.gr).

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Η κτηματαγορά σήμερα στη Μυτιλήνη Γράφει ο ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ*

πως και σε όλη την Ελλάδα, έτσι κι εδώ η κρίση στην κτηματαγορά είναι έντονη. Οι πωλήσεις ακινήτων είναι ελάχιστες και μπορεί κανείς να πει ότι ενώ δεν υπάρχει καθολική πτώση τιμών, παρόλα αυτά οι όποιες λίγες πράξεις γίνονται, πραγματοποιούνται σε αρκετά χαμηλές τιμές σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν πριν την κρίση. Η πτώση τιμών που έχει καταγραφεί σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, δεν είναι ανάλογη στο νησί μας και τούτο οφείλεται στην έλλειψη οικοδομήσιμης γης, αλλά και στις συνεχείς νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών, που έχουν θεσπίσει μεγάλους περιορισμούς στη δόμηση με αποτέλεσμα να έχει λιγοστέψει κι άλλο η ήδη ελλιπής οικοδομήσιμη γη. Κανόνας είναι ότι όσο πιο ακριβή είναι η γη, τόσο πιο ακριβά θα είναι και τα ακίνητα. Αν π.χ. βρισκόταν ένας μαγικός τρόπος και γινόταν μια μεγάλη επέκταση του σχεδίου της πόλης μας, τότε είναι σίγουρο ότι οι τιμές των ακινήτων θα έπεφταν. Όσον αφορά το σκέλος των μισθώσεων ακινήτων, αυτό δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση στον το14

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

μέα του αριθμού των μισθωμένων ακινήτων πλην του ότι μειώθηκαν σε ποσοστό περίπου 20 με 30% οι τιμές των ενοικίων στις κατοικίες, ενώ στις επαγγελματικές μισθώσεις, η μείωση έχει φθάσει περίπου ακόμα και στο 50%. Πρέπει να τονιστεί ότι σπίτια που είναι σε καλή κατάσταση και είναι καινούρια ή ανακαινισμένα, δεν μένουν ξενοίκιαστα. Γενικά, πάντως πιστεύω ότι το μέλλον της κτηματαγοράς και κυρίως στον τομέα των πωλήσεων, είναι δυσοίωνο. Πότε θα έρθει η ανάκαμψη, δε μπορεί να προβλέψει κάποιος με βεβαιότητα. Η κρίση φαίνεται ότι θα διαρκέσει αρκετά, αν και μπορεί να εμφανισθούν μικρά σκαμπανεβάσματα, τα οποία θα οφείλονται σε προσωρινές και ευκαιριακές προσφορές. Ως προϋπόθεση του τερματισμού της κρίσης στην κτηματαγορά, θεωρώ τον τερματισμό της κρίσης της Ελληνικής Οικονομίας, εξ αιτίας της οποίας ήρθε και η κρίση στην κτηματαγορά. *Ο Λουκιανός Ραλλίδης είναι κτηματομεσίτης.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Εργασία - παρακαταθήκη του Πειραματικού Λυκείου Μυτιλήνης!

Μια προσεκτική ματιά στ’ αρχοντικά Επιμέλεια: ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Οι φωτογραφίες είναι του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΪΒΑΛΙΩΤΗ

ία σπουδαία εργασία - παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές εκπόνησαν μαθητές και μαθήτριες του Πειραματικού Λυκείου Μυτιλήνης για τα αρχοντικά της Μυτιλήνης, με την πολύτιμη συμβολή των καθηγητών τους Δημήτρη Αϊβαλιώτη, Γιώργου Διγιδίκη και Μαρίας Ζαφειρίου. Μέρος της εργασίας αυτής αναδημοσιεύουμε σήμερα, μαζί με τις φωτογραφίες του κ. Αϊβαλιώτη. Στο πλαίσιο του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση πληροφοριακού υλικού για τα αρχοντικά της Μυτιλήνης, φωτογράφιση των κυριότερων εξ αυτών, επίσκεψη και φωτογράφιση του εσωτερικού πλούτου συγκεκριμένων αντιπροσωπευτικών δειγμάτων αστικών οικιών καθώς και συνέντευξη με απογόνους πλούσιων οικογενειών και καταγραφή σημαντικών πληροφοριών σχετικά με την κοινωνική και οικονομική ζωή των ιδιοκτητών τους των αρχών του 20ού αιώνα. Οι αστικές κατοικίες που κτίστηκαν μετά το 1850 δεν αποτελούν συνέχεια του μακροχρόνια εξελιγμένου αρχιτεκτονικού προτύπου της Τουρκοκρατίας. Αντίθετα, χαρακτηρίζονται από ένα άνοιγμα προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Παράλληλα, η εμφάνισή τους συνδέεται με τη ραγδαία ανάπτυξη της Λέσβου που σημειώνεται την ίδια εποχή και που αποδίδεται σε ένα πλέγμα ιστορικών γεγονότων με κυριότερα τα προνόμια που εξασφάλισε ο υπόδουλος Ελληνισμός ως αποτέλεσμα των Ρωσοτουρκικών πολέμων.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Η Μυτιλήνη εξελίσσεται σταδιακά σε σημαντικό εμπορικό και τραπεζικό κέντρο, αναπτύσσοντας τη ναυσιπλοΐα, τη βιομηχανία και το εμπόριο λαδιού, ενώ πλήθος προξενικών αρχών, ταχυδρομικών γραφείων και εμπορικών οίκων, ξένων και ελληνικών, κάνουν την εμφάνισή τους. Το νησί αποκτά σχέσεις με προηγμένα

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

κέντρα της Ανατολής, όπως τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, ενώ η επαφή του με τη Δύση θα επηρεάσει την οικονομία του αλλά και την κοινωνία με νέες αξίες, δομές και αισθητικά ρεύματα που αποτυπώνονται στον τρόπο ζωής, την τέχνη και την αρχιτεκτονική. Τα αρχοντικά που έχτισαν οι αστοί στη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού αποτέλεσαν έναν τρόπο επίδειξης του πλούτου που συσσώρευσαν από το εμπόριο και τη ναυτιλία. Κοσμοπολίτες όπως ήταν, συνδύασαν την κλασική ελληνική αρχιτεκτονική με στοιχεία της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής. Γι’ αυτό και η Μυτιλήνη το 19ο αι. μοιάζει με ευρωπαϊκή κωμόπολη. Αρκετά από τα υπέροχα αυτά σπίτια ήταν χτισμένα σε προβηγκιανό, βαυαρικό νεοκλασικό και μπαρόκ ρυθμό, είχαν σοφίτες, μαρμάρινες διακοσμήσεις, σαχνισιά και τζαμωτά, εκπληκτικούς κήπους, μαρμάρινες σκάλες, ζωγραφιστά ταβάνια, τοιχογραφίες και λιθόστρωτα. Τα χαρακτηριστικά των κατοικιών αυτών είχαν κοινά γνωρίσματα, όπως τη μεγαλοπρέπεια, τη στέρεη κατασκευή και τις ξένες αισθητικές αναφορές.

Σε τρεις κατηγορίες

Στη μελέτη των αστικών μεγάρων εντοπίζονται τριών ειδών κτήρια. Στην πρώτη κατηγορία κατοικιών (18501885), ανήκουν σπίτια που κτίζονται από την άρχουσα τάξη των γαιοκτημόνων (οικία Κοντή Βουρνάζου, Χαλήμ Βέη, Δουκάκη Κουκλέλη κ.ά.) με δύο ορόφους κύριας κατοικίας και υπόγειο χώρο βοηθητικών λειτουργιών. Οι υγροί χώροι (πλυσταριό, χώρος 18

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

υγιεινής) βρίσκονται συνήθως σε ανεξάρτητα κτίσματα στον κήπο. Η ζωή της οικογένειας κυλά στο υπόγειο (ισόγειο προς την πλευρά του εσωτερικού κήπου), όπου βρίσκονται η κουζίνα, τα κελάρια, τα δωμάτια των υπηρετών κ.ά., ενώ οι επίσημοι χώροι υποδοχής (σαλόνια, τραπεζαρία) βρίσκονται στον τελευταίο όροφο και φέρουν εσωτερική διακόσμηση με τοιχογραφίες. Η απόληξη των κτηρίων γινόταν με απλή τετράριχτη στέγη, που διασώζεται σε ελάχιστες κατοικίες, αφού με την αλλαγή του αιώνα αντικαταστάθηκε από σοφίτα. Στη δεύτερη κατηγορία κατοικιών (1885-1900), ανήκουν αυτές που ανεγείρονται από τη νέα αριστοκρατία εμπόρων και επιχειρηματιών με δραστηριότητες σε πλούσιες παροικίες του εξωτερικού (Αίγυπτο, Σμύρνη, Ρωσία κ.ά). Χώροι οικοδόμησης είναι τώρα τα προάστια της πόλης (Μακρύς Γιαλός, Ακλειδιού) ή χώροι γύρω από το Κάστρο. Η τριώροφη κατοικία της προηγούμενης περιόδου αναδιοργανώνεται εσωτερικά σε τέσσερα επίπεδα με την προσθήκη της σοφίτας, όπου διέμενε το υπηρετικό προσωπικό και με αυστηρό πλαίσιο λειτουργιών ανά επίπεδο. Έτσι, στο υπόγειο (χαμηλωμένο ισόγειο) συγκεντρώνονται όλες οι βοηθητικές λειτουργίες και η καθημερινή διαβίωση της οικογένειας (κουζίνα, πλυσταριό κ.ά.). Το υπερυψωμένο ισόγειο αποκτά αποκλειστικά επίσημο χαρακτήρα με χώρους υποδοχής, όπως σαλόνια και τραπεζαρία, ενώ ο δεύτερος όροφος περιλαμβάνει αποκλειστικά υπνοδωμάτια. Στον εκτεταμένο περιβάλλοντα χώρο συνήθως υπάρχουν ο λαχανόκηπος, ο οπω-

ρώνας, το αμπέλι, η στέρνα, το αμαξοστάσιο, το σπίτι του αμαξά και του κηπουρού κ.ά. Η αρχιτεκτονική αυτής της περιόδου ανάγεται σε ευρωπαϊκά πρότυπα του Second Empire, Beaux-Arts, νεοκλασικισμού ώστε να αποκληθούν δικαιολογημένα «αστικά μέγαρα» (palais bourgeois), όπως οι οικίες των Ι. Γεωργιάδη, Παν. Βαμβούρη, Αχ. Βουρνάζου , Λ. Γούτου, Α. Χατζηχριστόφα κ.ά. Στην τρίτη κατηγορία κατοικιών (γύρω στα 1900) ανήκει ένας συνεκτικότερος τύπος κατοικίας με ευρύτατη διάδοση. Στον επίσημο όροφο συνυπάρχουν οι χώροι υποδοχής, που περιορίζονται σε τρεις (σαλόνι, μεγάλο χολ και τραπεζαρία) με τους χώρους καθημερινής διαβίωσης της οικογένειας (κουζίνα και καθημερινό). Ο νέος τύπος χαρακτηρίζεται από την απομάκρυνση από τα κλασικιστικά πρότυπα της συμμετρίας και ιεραρχίας που προσέδιδαν μεγαλοπρέπεια. Αντίθετα, η αλληλοδιείσδυση των όγκων, η έντονη κλίση στη στέγη, η ασυμμετρία εκφράζει το στιλ picturesque (γραφικό), ένα ευρωπαϊκό κίνημα που έβλεπε το αρχιτεκτόνημα ως στοιχείο του ευρύτερου φυσικού και ιστορικού περιβάλλοντος. Τέλος, τα οικήματα της εποχής είχαν ευρύχωρες ταράτσες και τα μπαλκόνια ήταν περιτριγυρισμένα από περιποιημένους

κήπους με πεύκα και ήταν διακοσμημένα με μαρμάρινα σιντριβάνια. Επίσης, το εσωτερικό των οικημάτων ανέδυε άνεση και ηρεμία, στολισμένο με έπιπλα γαλλικού τύπου σε στυλ Λουδοβίκου 15ου και 160υ αι. Θεωρούνταν πως ο κήπος ήταν η προέκταση της κοινωνικής ζωής.

Επισκεφθείτε το νέο ηλεκτρονικό κατάστηµα «ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΥ»

FOTISMOS.GR ΚΕΝΤΡΙΚΟ: ΚΑΛΛΟΝΗ ΛΕΣΒΟΥ - τηλ.: 22530 23743 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: 5o χλµ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ-ΚΑΛΛΟΝΗΣ - τηλ.: 22510 86070 e-mail: dimprodromou@hotmail.com

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Οι αρχιτέκτονες Η ποιοτική αρχιτεκτονική που παρουσιάζεται στη Μυτιλήνη μετά το 1850 οφείλεται σε αρχιτέκτονες που σπούδασαν στην Αθήνα και την Ευρώπη, ενώ για λίγα κτήρια τα σχέδια ήρθαν από το εξωτερικό. Πολύ σημαντικός αρχιτέκτονας υπήρξε ο Μυτιληναίος Αργύρης Αδαλής με σπουδές στην Αθήνα και στο Μόναχο, συνεργάτης του Ε. Τσίλερ, που ανέγειρε 30 κατοικίες, εκτός από τα δημόσια κτήρια και τις εκκλησίες (1ο Γυμνάσιο, νυν Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Μυτιλήνης, Δημαρχείο, Άγιος Θεράποντας κ.ά.).

Σπουδαίος υπήρξε επίσης και ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Λάτρης από τη Σμύρνη με σπουδές στη Βαυαρία, ο οποίος ανήγειρε δύο κατοικίες, ο Ιάκωβος Αριστάρχης από τη Σάμο με σπουδές στη Γαλλία και Αγγλία, ο Μυτιληναίος Ιγνάτιος Βαφειάδης με λαμπρή σταδιοδρομία στη Σμύρνη, ο οποίος ανήγειρε τέσσερις κατοικίες, καθώς και οι εμπειρικοί αρχιτέκτονες Δ. Μεϊμάρης και Ι. Φούσκας. Ο ζωγραφικός διάκοσμος πολλών κατοικιών οφείλεται στο σπουδαίο Σμυρναίο ζωγράφο Βασίλη Ιθακήσιο.

*Για την εκπόνηση της εργασίας εργάστηκαν οι μαθητές: Μανωλακέλλης Νίκος, Παντελής Διονύσιος, Βάμβουρα Ιωάννα, Καραγκάνη Ελένη, Κυριάκου Ορέστης, Κωνσταντάρας Αποστόλης, Ματθαίου Δημήτρης, Μαυραπίδη Μυρσίνη, Μπαιράμασι Ιούλιος, Πιτσιλαδής Πέτρος, Πρωτούλη Ιωάννα, Τζιμή Χαρά και οι υπεύθυνοι καθηγητές: Διγιδίκης Γιώργος, φιλόλογος, συντονιστής Αϊβαλιώτης Δημήτρης, βιολόγος, Τρούλος Αναστάσιος, κοινωνιολόγος, Ζαφειρίου Μαρία, φιλόλογος. 20

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Το κόκκινο κτήριο που φιλοξενεί τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα»!

Αρχοντικό «Μιχαήλ Κατσάνη» Της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

ιάνο, γαλλικά και μόρφωση στο εξωτερικό. Τα κορίτσια της αστικής τάξης στη Μυτιλήνη, μεγάλωναν με αυτή την παιδεία, αλλά και συνήθως μέσα σε κάποιο από τα υπέροχα αρχοντικά της. Αριστοκρατικά σπίτια για να ζεις! Τα κορίτσια, βέβαια, δεν τα χαίρονταν και τόσο, ούτε και τα μικρά αγόρια, καθώς έμεναν σε συγκεκριμένους χώρους με τις νταντάδες τους και ουδέποτε εμφανίζονταν στο σαλόνι όταν οι οικοδεσπότες γονείς τους, υποδέχονταν τους καλεσμένους τους. Όλα αυτά τα εξιστορεί η Αναστασία Χιωτέλλη στο «View», παρουσιάζοντας το σπίτι που μεγάλωσε, το Αρχοντικό «Μιχαήλ Κατσάνη», που χτίστηκε στα 1908 με αρχιτέκτονα τον Α. Φούσκα. Μάλιστα η κ. Χιωτέλλη μάς διορθώνει, εξηγώντας ότι «κακώς λέτε Κατσάνειο το κτήριο που θέλει να πάρει ο Δήμος. Θα έπρεπε να λέγεται Μητρέλλειο, αφού ο Νικόλας Μητρέλλης το έχτισε»! Αλλά σε αυτό το αρχοντικό, θα περιηγηθούμε μια άλλη φορά.

Το εν λόγω αρχοντικό, όπως είχε πει η γιαγιά της κ. Χιωτέλλη σε κείνη, το έλεγαν «το κόκκινο σπίτι», «μάλλον γιατί δεν συνηθιζόταν αυτό το χρώμα». Ο δημογέροντας και προύχοντας Μιχαήλ Κατσάνης το έχτισε για την οικογένειά του και σήμερα φιλοξενεί τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα», οι οποίοι μένουν μόνιμα στη Λέσβο, συνδράμοντας με το προσωπικό και την κινητή ιατρική τους μονάδα, στο προσφυγικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι για ένα βράδυ, τα Χριστούγεννα του 1944, το σπίτι φιλοξένησε στο υπόγειο, διαδηλωτές που είχαν προηγουμένως διώξει τους «μαύρους» των αγγλικών στρατευμάτων με το περίφημο «�� Go�� Back�� !». Η κ. Χιωτέλλη θυμήθηκε την ιστορία: Ήταν μικρή και είχε μείνει στο σπίτι με τη νταντά της, όταν επίμονα τής χτυπούσαν την πόρτα διαδηλωτές για να διανυκτερεύσουν. Οι γονείς της επέστρεψαν σπίτι και τους φιλοξένησαν. Ο Μιχαήλ Κατσάνης παντρεύτηκε την κόρη του Μαρίνου Κουραματζή και απέκτησαν μαζί τρία αγόρια και δύο κορίτσια. Επέζησαν όμως, μόνο ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Αυτό το κορίτσι, η Βικτωρία Κατσάνη, κληρονόμησε από τη μητέρα του, την Πηνελόπη Κατσάνη- Κουραματζή, το «κόκκινο σπίτι» και παΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ντρεύτηκε τον Αριστείδη Κουμπά, της γνωστής οικογένειας βαμβακέμπορων. Η Βικτωρία είναι η γιαγιά της Αναστασίας Χιωτέλλη. Η μητέρα της Αναστασίας, Μαρικούλα Κουμπά, πήρε το σπίτι προίκα όταν παντρεύτηκε το 1932 και έμεινε με τον άντρα της, γνωστό γιατρό, Γεώργιο Χιωτέλλη, που διετέλεσε διευθυντής του ΙΚΑ Μυτιλήνης, εργαζόταν για 30 χρόνια στο «Βοστάνειο» και ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου των Φιλανθρωπικών Καταστημάτων.

Πριν και μετά το 1960 «Το σπίτι είχε μια θαυμάσια εσωτερική σκάλα, ξύλινη με περίτεχνη διακόσμηση, την οποία δυστυχώς γκρεμίσαμε για να χωρίσουμε το σπίτι σε δύο διαμερίσματα» εξηγεί η κ. Χιωτέλλη, μιλώντας για τις εργασίες που έγιναν το 1960 υπό την επίβλεψη του μηχανικού του Δήμου, Χατζηιωάννου, για να μετατραπεί το αρχοντικό σε δύο μεγάλα διαμερίσματα. Στο πάνω μέρος του σπιτιού υπήρχαν τέσσερις κρεβατοκάμαρες και ένας μεγάλος διάδρομος. Σήμερα είναι ένα μεγάλο διαμέρισμα 165 τ.μ., ενώ και η σοφίτα είναι ένα δια-

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

μέρισμα μόνη της, 63 τ.μ.. Το κάτω μέρος του σπιτιού είχε ένα μεγάλο χωλ, δεξιά την τραπεζαρία, αριστερά το σαλόνι. Θα μπορούσαμε να το συγκρίνουμε με ένα μεγάλο 5άρι! Τις ζωγραφιές της οροφής είχε επιμεληθεί ο καθηγητής Ζωγραφικής του Γυμνασίου Αρρένων Μυτιλήνης, Κωνσταντινίδης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το «κόκκινο σπίτι» ήταν πάντα περιποιημένο: «Και την παραμικρή ζημιά, την επιδιορθώναμε, τ’ αγαπούσαμε και τ’ αγαπάμε».

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Αναπαλαίωση κτηρίων

Παρέμβαση που απαιτεί τεχνογνωσία, εξοπλισμό και πολύ μεράκι! Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΑΤΖΟΥΡΙΔΗΣ* Με τον όρο αναπαλαίωση κτηρίου εννοούμε το σύνολο των ενεργειών που απαιτούνται για να φέρουμε ένα παλιό κτήριο -με τα όποια προβλήματα έχει δημιουργήσει η φυσιολογική φθορά του χρόνου, οι φυσικές καταστροφές (π.χ. σεισμοί κ.λπ.), η κακή χρήση και ο παρελθοντικός σχεδιασμός- σε μία μορφή εις τρόπον ώστε να υπάρχει στατική επάρκεια, αρχιτεκτονική πληρότητα, ικανοποίηση της αισθητικής μας, λειτουργικότητα για τη σημερινή του χρήση, θερμομονωτική κατά το δυνατόν κάλυψη και, φυ24

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

σικά, αύξηση της πραγματικής του οικονομικής αξίας. Σε όλα τα παραπάνω γνώμονας είναι η σύνδεση μεταξύ του παρελθόντος, του παρόντος και φυσικά του μέλλοντος. Και επειδή σε ό,τι κάνουμε πρέπει να έχουν λόγο -πέραν της λογικής- η ψυχή και η καρδιά, διατηρούμε πάντα εκείνα τα στοιχεία που έχουν για μας συναισθηματική αξία. Όλα τα ανωτέρω πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τις μελέτες των στατικών μηχανικών, των αρχιτεκτόνων, των διακοσμητών και φυσικά σύμφωνα με

το γούστο και το μεράκι των ιδιοκτητών. Ξεκινάμε λοιπόν από τη στατική επάρκεια ενός παλαιού κτηρίου. Υπάρχουν κτήρια κατασκευασμένα πριν από αιώνες, κυρίως κατασκευές από λιθοδομή, που δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα στατικότητας. Εκεί απλά περιοριζόμαστε σε μία ήπιας μορφής συντήρηση. Σε περιπτώσεις που τα πέτρινα κτήρια έχουν εκτεταμένες ζημιές, όπως ρηγματώσεις, κατεστραμμένα τμήματα κ.λπ., τότε εφαρμόζου-

με μεθόδους όπως ρητινοενέσεις, ειδικές τεχνικές αρμολόγησης και σύστημα εκτοξευόμενου σκυροδέματος γκανάιτ. Στα παλαιά κτήρια και ειδικά στα επιβαρημένα πρέπει -ει δυνατόνσε περιπτώσεις καθαίρεσης ή και κατεδάφισης τμημάτων του έργου να ελαχιστοποιούμε τις δονήσεις και να αποφεύγουμε, εάν μπορούμε, τις συμβατικές μεθόδους κατεδάφισης, όπως π.χ. εκσκαφέα, υδραυλική σφύρα, κομπρεσέρ, αλλά να προβαίνουμε σε τεχνικές αδιατάρακτης κοπής, συρματοκοπής, υδραυλικής σύνθλιψης κ.λπ. Στην περίπτωση όπου υπάρχουν ελλιπή τμήματα της τοιχοποιίας ή χρίζει εκ νέου κατασκευής, όπου η αρχιτεκτονική μελέτη ή η αισθητική μας επιβάλει εμφανή λιθοδομή,

φροντίζουμε τα στοιχεία αυτής της νέας κατασκευής να είναι από την ίδια -ει δυνατόν- πέτρα και να προσομοιάσουμε τον παλαιό με τον νέο τρόπο κατασκευής, έτσι ώστε ακόμα και ένα έμπειρο μάτι να δυσκολεύεται να βρει ποιος είναι ο παλιός και ποιος ο νέος τοίχος. Εδώ πρέπει να πούμε ότι όποιος τεχνίτης ξεκινήσει ένα ολοκληρωμένο τμήμα, ο ίδιος πρέπει να το τελειώσει, γιατί δεν θα έχουμε το ίδιο ομοιογενές αποτέλεσμα. Πρωτεύον το «σταύρωμα» Πρωτεύοντα ρόλο για ισχυρή λιθοδομή παίζει το «σταύρωμα», δηλαδή το δέσιμο των πετρών έτσι ώστε να υπάρχει συνοχή μεταξύ των δύο όψεων του τοίχου. Μια άλλη τεχνική που έρχεται από το

παρελθόν είναι το αλφάδιασμα της τοιχοποιίας ανά διαστήματα καθ’ ύψος (κορδόνια δηλαδή από μικρότερες πέτρες ανά 60 έως 100 cm�� περίπου), το λεγόμενο ντουζένι. Δυστυχώς, τα ανωτέρω ελάχιστα συνεργεία τα γνωρίζουν και ακόμη λιγότερα τα πραγματοποιούν. Όπου χρειάζεται και σύμφωνα με τη μελέτη, μπορεί να κατασκευαστούν διαζωματικά σενάζ από οπλισμένο σκυρόδεμα είτε κρυφά είτε εμφανή. Στις αρμολογήσεις τοιχοποιίας είτε από πέτρα είτε από παλαιά τούβλα (τούρκικα), φροντίζουμε για την καθαίρεση τυχόν υπαρχόντων τμημάτων επιχρισμάτων και τη δημιουργία αρμού με ικανό βάθος. Όταν η υπάρχουσα τοιχοποιία έχει χτιστεί με κονίαμα που έχει ως βάση το τσιμέντο, μπορούμε να εφαρμόσουμε αντίστοιχα σύγχρονα κονιάματα πάντα με πρόσμικτα αύξησης πρόσφυσης και αδιαβροχοποίησης. Αν το συνδετικό υλικό είναι χώμα, τότε ίσως πρέπει να χρησιμοποιούμε κονιάματα με βασική ύλη το κουρασάνι. Αν έχουμε ένα κτήριο το οποίο έχει φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα που έχει υποστεί ζημίες είτε από σεισμό, είτε από κακή κατασκευή, είτε από μακροχρόνια έκθεση σε όξινα περιβάλλοντα (π.χ. αλμύρα, αν βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, που έχει ως αποτέλεσμα την οξείδωση και διάβρωση του οπλισμού, που με τη σειρά του επιφέρει ρηγματώσεις), μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την πιο διαδεδομένη μέθοδο με οπλισμένο εκτοξευόμενο σκυρόδεμα γκανάιτ. Σ’ αυτήν την περίπτωση απομακρύνουμε επιμελώς όλα τα σαθρά στοιχεία, υδροβολούμε ή αμμοβολούμε, ανάλογα με την περίπτωση και τη μελέτη, τοποθετούΜΑΡΤΙΟΣ 2016

με συνδετικά χαλύβδινα βλίκτρα με ειδικές ρητίνες, οπλίζουμε εκ νέου και εφαρμόζουμε το εκτοξευόμενο σκυρόδεμα. Για τα επιχρίσματα καθαιρούμε όλα τα κατεστραμμένα τμήματα, υδροβολούμε σχολαστικά και εφαρμόζουμε νέα, χρησιμοποιώντας πάντα στα κονιάματα ίνες προπυλενίου και τα παραπάνω αναφερθέντα αυξητικά πρόσφυσης και αδιαβροχοποίησης. Η στέγη και τα ξύλινα μέρη Στη στατικότητα και στην αντοχή στο χρόνο στα παλαιά κτήρια παίζει πρωτεύοντα ρόλο η αποκατάσταση της στέγης και ειδικά η κατασκευή περιμετρικής γριπίδας από οπλισμένο σκυρόδεμα ή γκανάιτ. Στις στέγες γίνεται προσεκτικός έλεγχος και, αν μπορούν να σωθούν, επισκευάζονται από εξειδικευμένους τεχνίτες ή καθαιρούνται και γίνονται εκ νέου. Έχουμε δει πάντως στέγες ύψιστης τεχνι26

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

κής που μετρούν πολλές δεκαετίες ζωής να αντιστέκονται πεισματικά στο χρόνο, που είναι τρομερά δύσκολο ή ίσως και αδύνατον να κατασκευαστούν ξανά με τον ίδιο τρόπο. Εδώ παίζει βέβαια ρόλο και το είδος της ξυλείας αλλά και η προστασία τους έναντι των εντόμων (σαράκι) από μίγματα που κυρίως είχαν ως βάση τους το πετρέλαιο, το λινέλαιο και το παραφινέλαιο. Σχολαστική σημασία δίνεται και στα υπόλοιπα ξύλινα μέρη του κτηρίου, όπως πατώματα, κουφώματα, και στο εάν υπάρχει ξύλινος σκελετός (φριγκί) στο κτήριο. Ξεκινάμε πάντα με επιμέρους έλεγχο για τυχόν έντομα, τα οποία -εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχουνε- προβαίνουμε σε απεντόμωση, αντικαθιστώντας τα κατεστραμμένα τμήματα. Σεβασμό δείχνουμε πάντα στα ιδιαίτερα υψηλής και καλλιτεχνικής αξίας παλαιά πατώματα, ιδίως

αυτά που στο νησί μας είναι κατασκευασμένα από τη λεγόμενη «κέρινη μαυροθαλασσίτικη» ξυλεία. Το ίδιο ισχύει και για τα ταβάνια, ειδικά αυτά που είναι κατασκευασμένα με το σύστημα «καπάτς χανέ», δηλαδή με αλληλοκαλυπτόμενες πλάκες ξύλου 20 περίπου εκατοστών πλάτος, καθώς και για τα περίτεχνα «σαχνισίνια». Όλα τα ξύλινα τμήματα ενός κτηρίου, συμπεριλαμβανομένων και των κουφωμάτων, μπορούν θαυμάσια να αναπαλαιωθούν από έναν έμπειρο τεχνίτη ξυλουργό. Ξεκινάμε πάντα με αποδόμηση των χρωμάτων με επιμελές τρίψιμο με το σβουράκι ή κάψιμο με καμινέτο. Τεχνικές αποδόμησης βερνικιών με χημικά συστήματα καλό είναι να αποφεύγονται. Αφαιρούμε τα κατεστραμμένα τμήματα, συμπληρώνουμε χρησιμοποιώντας τεχνικές δοκιμασμένες στο χρόνο όπως π.χ. τη συγκόλληση με την τεχνοτροπία «χτένι», συν-

δετικούς ξύλινους πύρους κ.λπ. Οι ελαιοχρωματισμοί γίνονται αφού περάσουμε πρώτα τα απαραίτητα αστάρια και χρησιμοποιούμε μόνο πιστοποιημένα χρώματα. Εάν χρειάζεται και η μελέτη το επιβάλει, προβαίνουμε στην αλλαγή κουφωμάτων οποιουδήποτε υλικού και προδιαγραφών προβλέπεται. Σεβασμός στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Ένα ιδιαίτερο σημείο το οποίο θέλει την απόλυτη εξειδίκευση είναι η αποκατάσταση και η συντήρηση στις οροφογραφίες και τις τοιχογραφίες, εάν υπάρχουν, που πρέπει να γίνονται μόνο από πολύ έμπειρους και διαπιστευμένους συντηρητές έργων τέχνης. Εδώ δεν συγχωρείται το παραμικρό λάθος.

Πολλά παλαιά κτήρια έχουν περίτεχνες γύψινες διακοσμήσεις. Οποιαδήποτε απ’ αυτές μπορεί να επισκευαστεί ή να κατασκευαστεί εκ νέου από έναν τεχνίτη με εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο βοηθούμενο από τις σύγχρονες μεθόδους και υλικά. Μοναδικά δείγματα μεταλλουργίας υπάρχουν σε πάρα πολλά διατηρητέα κυρίως κτήρια όπως πιρτσινωτές πόρτες, φουρούσια

και κάγκελα για μπαλκόνια, σιδεριές παραθύρων, κλειδαριές κ.λπ. Εδώ επιβάλλεται η χρήση αμμοβολής, απαλλάσσοντας το μέταλλο από κάθε είδους διάβρωση και η εφαρμογή υλικών νέας τεχνολογίας για την προστασία τους. Υπάρχουν δάπεδα και επενδύσεις από υλικά που δεν μπορούμε να τα βρούμε σήμερα όσα χρήματα κι αν διαθέσουμε, όπως π.χ. τα λευκά μάρμαρα της Πεντέλης (ιδιαίτερα τα υπερμεγέθη σκαλοπάτια), τα «κουταλάτα» πλακάκια και τις σπανιότατες επισμαλτωμένες κεραμικές πλάκες. Αν είμαστε εραστές του σπάνιου, του χειροποίητου και του μοναδικού, φροντίζουμε να τα αποκαταστήσουμε, να τα αναδείξουμε και να τα συντηρήσουμε. Θα μας αποζημιώσει ο χρόνος και η ποιότητα τού να ζεις σε ένα κτήριο μ’ αυτά τα στοιχεία. Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις προτείνεται να γίνονται πάντα εκ νέου, χρησιμοποιώντας πάντα πιστοποιημένα και επώνυμα υλικά και φυσικά τα ανάλογα συνεργεία. Στο εμπόριο κυκλοφορεί τώρα και ηλεκτρολογικό υλικό με παλαιό ύφος και στιλ,

όπως π.χ. περιστροφικοί διακόπτες και εξωτερικές πρίζες και κανάλια. Επίσης, εκ νέου πρέπει να γίνονται και οι υδραυλικές εγκαταστάσεις, χρησιμοποιώντας ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί στην αγορά. Οι μονώσεις είναι ένα μεγάλο κομμάτι που δεν μπορεί να καλυφθεί στο παρόν άρθρο. Εφαρμόζουμε πάντα ό,τι ορίζει η μελέτη και φροντίζουμε να είμαστε ενήμεροι για ό,τι νέο υλικό υπάρχει. Οφείλουμε να πούμε ότι ο τομέας της μόνωσης έχει σημειώσει αλματώδη ανάπτυξη και οι προδιαγραφές συνεχώς αλλάζουν προς το καλύτερο. Ας γυρίσουμε όμως κάποιες χιλιετίες πίσω για να δούμε έναν τρόπο μόνωσης αποστράγγισης κτηρίων που παραμένει αξεπέραστος μέχρι και σήμερα. Δεν είναι άλλος από τη μέθοδο των στραγγιστηρίων από πέτρα (ντρενάζ), που καλό είναι όπου μπορούμε να τη χρησιμοποιούμε, γιατί τα αποτελέσματά της είναι απολύτως σίγουρα και αδιαπραγμάτευτα. Στο παρόν άρθρο σαφέστατα δεν έχουν καλυφθεί όλα τα θέματα της αναπαλαίωσης και ανακατασκευής, γι’ αυτό ζητάμε εκ των προτέρων συγγνώμη από τον αναγνώστη. Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε ότι για όλα τα ανωτέρω χρειάζονται τεχνογνωσία, εξοπλισμός, μεράκι, μα πάνω απ’ όλα αγάπη γι’ αυτό που κάνεις. * Ο Δημήτρης Ε. Κατζουρίδης είναι εργολάβος οικοδομών. ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Λιθόκτιστες κατασκευές Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΑΤΖΟΥΡΙΔΗΣ*

απαρχή των κατασκευών από πέτρα χάνεται σε βάθος χιλιετιών. Ακόμη όμως και τώρα -παρά τον πανδαμάτορα χρόνο- βλέπουμε, θαυμάζουμε και ευχάριστα απορούμε με τα έργα εκείνα που περίτρανα αποδεικνύουν πως, αν επιλεγούν τα κατάλληλα υλικά και εφαρμοστούν με σωστές τεχνικές, τότε θα έχουμε αποτελέσματα τα οποία θα υπάρχουν, θα λειτουργούν και θα ομορφαίνουν τη ζωή πολλών γενεών μετά από εμάς. Γι’ αυτό λοιπόν δείτε, συγκρίνετε, αξιολογήστε και είμαστε βέβαιοι ότι τελικά θα επιλέξετε κατασκευές από τα συνεργεία μας, που με τη δική μας γνώση, αυστηρή επίβλεψη και καθοδή28

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

γηση δημιουργούν πραγματικά έργα τέχνης. Χρησιμοποιούμε πάντα μεθόδους δοκιμασμένες σε βάθος χιλιετιών όπως δέσιμο των δύο όψεων μίας τειχοποιίας-ντουζένια (αλφάδιασμα δη-

λαδή της λιθοδομής ανά στρώσεις), στραγγιστήρια κ.λπ. Μπορούμε ακόμη να συμπληρώσουμε έναν παλαιό τοίχο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην είναι ορατή καμιά διαφορά ανάμεσα στο χτες και στο σήμερα. Επιπλέον, εκτελούμε λιθόκτιστες κατασκευές σε οποιοδήποτε σχέδιο και στιλ επιλεχτεί, εφαρμόζουμε ειδικές μεθόδους και υλικά, όπως κουρασάνι, πορσελάνες κ.ά. σε χτισίματα, αρμολογήσεις και επιχρίσματα, ενώ διαθέτουμε και υλικά παλαιάς κοπής. Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι η πέτρα είναι τελικά ένα εύπλαστο υλικό που στα κατάλληλα χέρια μεταφορτώνεται, δημιουργώντας κυριολεκτικά αριστουργήματα. * Ο Δημήτρης Ε. Κατζουρίδης είναι εργολάβος οικοδομών.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Ποιοι είμαστε και τι μπορούμε Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΑΤΖΟΥΡΙΔΗΣ*

χουμε αποδείξει την αξία, την ποιότητα της δουλειάς καθώς και την δύναμη κρούσης μας, στο χώρο του σκυροδέματος, των χωματουργικών και στις λίθινες κατασκευές. Αδιάψευστοι μάρτυρες μας, τα έργα που κοσμούν το νησί εδώ και δεκαετίες και οι πελάτες – φίλοι που αποτελούν τη ζωντανή διαφήμιση μας. Πρωτοπορούμε, φέρνοντας για πρώτη φορά στο νησί ιδιόκτητο ειδικό εξοπλισμό όπως: αδιατάρακτη κοπή, σύστημα ΓΚΑΝΑΪΤ, χωματουργικά μηχανήματα εσωτερικών χώρων, πρέσα μπετού δικτύου μεγάλου μήκους (220 μέτρα), μεταλλότυπους DOCA, κλπ., για την εκτέλεση έργων ειδικών απαιτήσεων. Τα τελευταία χρόνια μετά από επιλογή συνεργατών με αυστηρά κριτήρια, εστιάζοντας κυρίως στην πολύχρονη παρουσία τους στην αγορά, στα εκτελεσθέντα έργα, στη γνώση του αντικειμένου τους, στο πελατολόγιο, στην συνέπεια και στον επαγγελματι-

σμό τους, εκτελούμε ολοκληρωμένες κατασκευές υψίστων προδιαγραφών, χρησιμοποιώντας πάντα τα καλύτερα υλικά της αγοράς. Τώρα και σε μεταλλικά κτίρια παντός τύπου ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΣΙΔΗΡΟ. Προσφέρουμε: ΥΨΙΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ, ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΟΥ, ΣΩΣ-

ΤΕΣ ΤΙΜΕΣ. Αναλαμβάνουμε επιδοτούμενα έργα και σχέδια γεωργικής βελτίωσης με τους ευνοϊκότερους όρους της αγοράς. Η έδρα μας βρίσκεται στον Παλαιόκηπο Γέρας και αναλαμβάνουμε έργα κάθε μορφής και μεγέθους σε ολόκληρο το νησί της Λέσβου και όχι μόνο. * Ο Δημήτρης Ε. Κατζουρίδης είναι εργολάβος οικοδομών.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Έπιπλα στα μέτρα σας Γράφει ο ΤΑΚΗΣ ΚΩΝΤΗΒΕΗΣ*

ούμε στην εποχή που οι περισσότεροι άνθρωποι έχοντας να αντιμετωπίσουν τα όλο και μειωμένα εισοδήματα τους, στρέφονται στις διαδικτυακές αγορές. Δεν είναι λίγοι πάλι αυτοί που ψάχνουν ιδέες και λύσεις για το σπίτι τους ή την επιχείρηση τους. Όμως το πρόβλημα σε αυτές τις αγορές, είναι οι διαφορετικές διαστάσεις και η μη ελεγχόμενη ποιότητα των προϊόντων αυτών. Η δική μας βιοτεχνία έρχεται να δώσει λύση σε αυτό το πρόβλημα, έχοντας πείρα και γνώση πάνω από 40 χρόνια στο χώρο των επίπλων και των ξύλινων κατασκευών. Μπορούμε να σας βοηθήσουμε και να αντιγράψουμε ίσως αν χρειαστεί, σχέδια και κατασκευές που ταιριάζουν απόλυτα στο χώρο σας. Έτσι μπορείτε να αποκτήσετε αυτό που θέλετε εύκολα και ποιοτικά ακόμα και πιο οικονομικά. * Ο Τάκης Κωντηβέης είναι ξυλουργός, κατασκευαστής επίπλων. 34

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Διακοσμήστε έξυπνα το χώρο σας

διακόσμηση στη ζωή μας είναι το περιτύλιγμα ενός δώρου, ευτελούς ή μη. Είναι η πρώτη εικόνα, που μας χαρίζει το θαυμασμό των γύρω μας αλλά και τη δική μας επιβεβαίωση. ΝΑΙ, είναι υπέροχο να φροντίζουμε το χώρο μας, είναι υπέροχο να ανανεώνουμε τη ζωή μας και την καθημερινότητά μας. Γίνεται εύκολα; Πανεύκολα. Μικροί και εφικτοί στόχοι θέλει. Δεν έχουμε μεγάλη οικονομική δυνατότητα; Δεν μας πειράζει, η ομορφιά δεν εί36

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ναι πάντα ακριβή. Κάντε focus κάθε φορά και σε έναν χώρο του σπιτιού σας, μην πελαγώνετε, τονίζοντας τα αρνητικά όλων των δωματίων. Δημιουργήστε φωτισμό γύρω σας και όχι στο κέντρο του δωματίου μόνο. Αναζητήστε την οργάνωση και την τακτοποίηση του χώρου σας χωρίς να μαζεύετε άχρηστα διακοσμητικά. Δουλέψτε φρέσκα λουλούδια εποχής, φρούτα, ακόμα και λαχανικά για να σας χαρίσουν την ευεξία τους. Αρωματίστε φυσικά το χώρο με κα-

Γράφει η ΒΑΝΤΙ ΧΑΤΖΗΛΑΜΠΡΟΥ*

νέλες, λιβάνι, λάδια μαζί με λίγα κεράκια, που θα σας χαρίσουν ηρεμία και θα απορροφήσουν την κακή ενέργεια της ημέρας. Χρωματίστε αρμονικά και όχι έντονα, αν δεν υπάρχουν εξειδικευμένες γνώσεις. Μην πετάτε τα παλαιά σας έπιπλα, οι κληρονομιές αξίζουν μια γωνία στο χώρο σας, δίνοντας μια vintage αναπόληση. Η άνοιξη και το καλοκαίρι δωρίζει τα αντικείμενά της, στολίστε το χώρο σας, το εξοχικό σας με ξύλα θαλάσσης, είτε βαμμένα, είτε κρεμασμένα, είτε ακουμπισμένα, για να σας χαρίζουν την ιστορία και την ευεξία τους. Μην φορτώνετε τους πάγκους της κουζίνας σας με όλα τα αντικείμενά της και κάτι ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τελευταίο αλλά τόσο αναγκαίο, γλυκές κυρίες, στρώστε το καθημερινό σας τραπέζι με μεράκι και αγάπη, βάλτε χρώμα σε απλά πράγματα, λαχανί χαρτοπετσέτες, κίτρινα ποτήρια κόκκινες παπαρούνες, λουλούδια του αγρού ακόμα και ένα κλαδί ελαίας. Ξεκουραστείτε και δειπνήστε παρέα με ένα κόκκινο κερί. Η τακτοποίηση του χώρου είναι θεμέλια αρχή για μια υπέροχη αίσθηση και αισθητική. Χαρίστε ένα χαμόγελο στον εαυτό σας και η αντανάκλασή του θα ’ναι η αρχή για υπέροχους διακοσμημένους χώρους. * Η Βάντι Χατζηλάμπρου είναι αρχιτέκτων εσωτερικών χώρων, απόφοιτος σχολής ΒΑΚΑΛΟ 2001.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

10 λάθη που κάνουμε στην εσωτερική διακόσμηση σπιτιού!

έλετε να διακοσμήσετε το εσωτερικό του σπιτιού σας σαν επαγγελματίας; Ψάχνετε έξυπνες ιδέες; Δείτε τα λάθη που θα πρέπει να αποφύγετε στην εσωτερική διακόσμηση σπιτιού!

το σπίτι, θα πρέπει να παίξετε με τα διαφορετικά σχήματα και μεγέθη σε ύψος αλλά και πλάτος, από έπιπλα μέχρι και πίνακες.

Σίγουρα σε όλες μας έχει συμβεί, να είμαστε για ψώνια και να αντικρίζουμε ένα όμορφο αξεσουάρ για το ντεκόρ του σπιτιού μας, το οποίο πιστεύουμε ότι ταιριάζει απίστευτα στη διακόσμηση του σαλονιού μας. Και αφού το αγοράσουμε με μεγάλη χαρά, όταν πηγαίνουμε στο σπίτι να συνειδητοποιούμε ότι απλά μαγευτήκαμε από την ομορφιά του και τελικά δεν ταιριάζει στο χώρο μας. Στην ουσία, η διακόσμηση και ανανέωση σπιτιού χρειάζεται ένα έμπειρο μάτι, όπως αυτό του διακοσμητή εσωτερικών χώρων, ο οποίος καταλαβαίνει ανάλογα με τα χρώματα, το φωτισμό, τα έπιπλα

Προϋπολογισμός και πλάνο για τις αγορές

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

αλλά και το μέγεθος του δωματίου, το ποια είναι η καλύτερη επιλογή. Υπάρχουν αρκετά λάθη που κάνουμε στη διακόσμηση για το σπίτι, ας δούμε όμως τα 10 βασικότερα που θα έπρεπε να αποφύγουμε.

Κλίμακα εσωτερικής διακόσμησης

Το βασικότερο ίσως λάθος που κάνετε, είναι ότι διαλέγετε όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιείτε μέσα σε ένα χώρο, στο ίδιο μέγεθος, με προτίμηση στα πολλά και μικρά διακοσμητικά. Αν θέλετε όμως το αποτέλεσμα σας να είναι όπως στις φωτογραφίες των περιοδικών με ιδέες για

Επειδή όταν βγαίνουμε για ψώνια, ειδικά εμείς οι γυναίκες, δεν μπορούμε να συγκρατηθούμε όταν μας αρέσει κάτι πολύ, καλό θα ήταν πριν φύγετε από το σπίτι, να έχετε κάνει ένα πλάνο του σπιτιού σας και να έχετε συγκεκριμένο ποσό χρημάτων μαζί σας. Στην ουσία θα πρέπει να μετρήσετε τις διαστάσεις του χώρου σας και να κάνετε ένα σχέδιο σε ένα φύλλο χαρτί, ούτως ώστε αν βρεθείτε σε κάποια έκθεση επίπλων, να μπορείτε να έχετε μια ιδέα για το πού θα μπει το κάθε τι.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Επίσης, αν έχετε υπολογίσει τα χρήματα που θέλετε να διαθέσετε, θα είναι πιο εύκολο να κάνετε τις αγορές σας με μέτρο, μιας και θα γνωρίζετε το πόσα μπορείτε ακόμη να ξοδέψετε.

Ζητήστε τη γνώμη μιας φίλης

Ακόμη και οι πιο πετυχημένοι designers κάνουν λάθη, άρα πόσο μάλλον εσείς. Επειδή όταν βλέπετε συνεχόμενα κάθε μέρα ένα χώρο, χάνετε την αίσθηση τού πώς θα έπρεπε να είναι και τού πώς ήταν πριν, καλό θα ήταν να πάρετε μια δεύτερη γνώμη. Ζητήστε από μια φίλη σας να σας πει την άποψη της για τα υφάσματα, τα χρώματα και τα έπιπλα που σκέφτεστε να χρησιμοποιήσετε. Επειδή δεν βρίσκεται συνέχεια μέσα στο σπίτι, θα έχει μια πιο ξεκάθαρη ματιά. Αν τώρα δεν συμφωνείτε με το γούστο του δεύτερου ατόμου, μπορεί-

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τε κάλλιστα να πάρετε και μια τρίτη γνώμη.

Διάταξη αντικειμένων

Όλες μας κατά καιρούς, μαζεύουμε διάφορα διακοσμητικά, όπως κεριά, βαζάκια ή ακόμη και μπομπονιέρες, που ξεκινάνε σαν μεμονωμένα κομμάτια και καταλήγουν ολόκληρη συλλογή. Το μεγάλο λάθος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι τα διασκορπίζουμε σε όλο το δωμάτιο. Αν θέλετε όμως, μια πιο σωστή και αρμονική διακόσμηση, θα πρέπει να τα χωρίσετε σε γκρουπάκια ούτως ώστε όλα τα όμοια να βρίσκονται μαζί.

Πίνακες

Μην φοβάστε να ντύσετε κάποιον τοίχο του σπιτιού σας με πίνακες, ό,τι είδους και αν είναι αυτοί που θα

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

επιλέξετε. Πείτε πως έχετε τη δική σας γκαλερί. Απλά για να μην φαίνονται τρύπες από καρφιά, καλό θα ήταν να παίξετε και εδώ με τα μεγέθη και τα σχήματα και να μην αφήνετε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους.

Αγοράστε πρώτα τα υφάσματα

Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι περισσότερες από εμάς είναι ότι διαλέγουμε πρώτα τα χρώματα των τοίχων. Γι’ αυτό αφήστε το βάψιμο για το τέλος. Πρώτα θα πρέπει να επιλέξετε τα υφάσματα που θέλετε να χρησιμοποιήσετε, από ριχτάρια για τους καναπέδες μέχρι και κουρτίνες. Ο λόγος που θα πρέπει να ξεκινήσετε ανάποδα από ό,τι συνήθως, είναι επειδή είναι πιο εύκολο να ταιριάξετε τα χρώματα των τοίχων με ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

τα υφάσματα που έχετε αγοράσει, παρά να τρέχετε να βρείτε τις κατάλληλες κουρτίνες στο συγκεκριμένο χρώμα.

Δώστε χαρακτήρα στη διακόσμηση Ένα ακόμη πολύ βασικό λάθος, είναι ότι επιλέγετε τα έπιπλα και τα διακοσμητικά από ένα κατάστημα και όλα μαζί. Έτσι το μόνο που καταφέρνετε είναι να μοιάζει το σπίτι σας, σαν μία έκθεση επίπλων χωρίς χαρακτήρα. Είναι καλύτερο λοιπόν, να μην τα ψωνίζετε όλα μαζί και όλα στο ίδιο στυλ. Είδατε μια πιο περίεργη πολυθρόνα και σας άρεσε; Μην κολλήσετε στο ότι δεν έχει το ίδιο σχήμα με τις άλλες, απλά αγοράστε την. 46

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Εστιάστε σε κάτι συγκεκριμένο

Κάθε δωμάτιο χρειάζεται ένα κομβικό σημείο, το οποίο θα τραβάει την προσοχή όποιου βρίσκεται μέσα στο χώρο. Αυτό που πρέπει να αποφύγετε είναι το να χρησιμοποιήσετε σε όλο το δωμάτιο, έντονα χρώματα και εντυπωσιακά πράγματα, γιατί αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται το βλέμμα σας. Εστιάστε σε μόνο ένα πράγμα, όπως για παράδειγμα έναν εντυπωσιακό έντονο πίνακα.

Μην κρατάτε πράγματα της γιαγιάς

Μπορεί να είστε συναισθηματικά δεμένες με κάποια πράγματα τα οποία σας θυμίζουν π.χ. τη γιαγιά σας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι

εφόσον δεν σας αρέσουν και χαλάνε την εικόνα του σπιτιού σας, θα έπρεπε να τα κρατήσετε. Γι’ αυτόν το λόγο υπάρχουν και οι αποθήκες. Ή έστω ας είναι μόνο ένα διακριτικό κομμάτι και όχι ολόκληρη συλλογή.

Δείξτε την προσωπικότητα σας Το σπίτι σας θα πρέπει να εκφράζει το χαρακτήρα και το γούστο σας και όχι απλά μερικές έξυπνες ιδέες που βρήκατε από άλλους. Κάνετε, για παράδειγμα, ταξίδια; Βάλτε ένα stand με διάφορες card postal ή κάποια αντικείμενα που έχετε αγοράσει από εκεί. Μην μένετε στους απλούς μπεζ τοίχους και τα ξύλινα έπιπλα.

30 ιδέες οργάνωσης και διακόσμησης κήπου

αρά τον άστατο ακόμα καιρό, η φετινή άνοιξη μπαίνει δειλά-δειλά και εμείς οργανώνουμε τον κήπο μας, αλλά επίσης φροντίζουμε και για τη διακόσμηση του. Παρακάτω θα βρείτε φρέσκιες ιδέες διακόσμησης για τον κήπο, την αυλή ή το μπαλκόνι σας, που θα δώσουν χρώμα και ευχάριστο στυλ στο χώρο όπου περνάμε αρκετές ώρες το καλοκαίρι! 1. Φυτέψτε λεμονιές «νάνους» σε μεγάλες γλάστρες. Το κίτρινο χρώμα θυμίζει καλοκαίρι και αλλάζει τη διάθεση. Το άρωμα δε, είναι κάτι παραπάνω από απολαυστικό! 2. Θέλετε ιδιωτικότητα στον κήπο σας; «Ανεβάστε» έναν τοίχο από παλέτες ή πιο προσεγμένο από σανίδες κόντρα πλακέ και στολίστε το με πράσινα φυτά. 3. Φυτέψτε τριανταφυλλιές και γεμίστε τον κήπο σας άρωμα και χρώμα. Διαλέξτε διαφορετικές ποικιλίες και κάντε τον κήπο σας να διαφέρει από τους άλλους! 4. Καλλιεργήστε φράουλες σε ζαρτινιέρες και κρεμάστε τους στο φράχτη ή τους τοίχους σας. Δημιουργήστε ένα αρωματικό κόκκινο τείχος. 5. Φέρτε τις γλάστρες κοντά μεταξύ τους. Έτσι δημιουργείτε ένα μικροκλίμα με το οποίο διατηρείτε την υγρασία γύρω από τα φυτά, σε σταθερά επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο βοηθάτε στην αποτελεσματική τους ανάπτυξη. 6. Δώστε ζωή στα κάγκελά του μπαλκονιού σας. Στολίστε τα με ζαρτινιέρες και θα έχετε σύντομα ένα χρωματιστό περίγυρο! 7. Αφήστε τα παιδιά να δημιουργήσουν και δώστε μία παιδική νότα στη διακόσμηση του κήπου σας! 8. Κάντε σωστές και προσεκτικές επιλογές στα φυτά-θάμνους. Κάντε σωστούς χρωματικούς συνδυασμούς. Μην «μπουκώσετε» όμως τον κήπο με χρώματα. Προτιμήστε λίγα και καλά!

χρειάζονται μεγάλη περιποίηση και φροντίδα! 11. Φυτέψτε φυτά, όπως το γιασεμί σε στήλες. Φροντίστε πρώτα να τα στηρίξετε σωστά! 12. Κάντε έναν κινητό κήπο. Φυτέψτε φυτά σε κάδους και προσθέστε ροδάκια. Αλλάξτε τη διακόσμηση σε τακτά χρονικά διαστήματα και νιώστε την αλλαγή στον κήπο σας! 13. Βιαστείτε και σπείρετε ντοματιές ώστε το καλοκαίρι να απολαμβάνετε γευστικές σπιτικές ντομάτες. Μην ξεχάσετε να προσθέσετε κοπριά στο χώμα. Θα κάνει τη διαφορά όπως πάντα!

9. Καλοκαίρι; Φυτέψτε πιπεριές τσίλι! Και αν σας αρέσουν τα καυτερά, ακόμα καλύτερα!

14. Φτιάξτε ξύλινα κασόνια και φυτέψτε βότανα και μυρωδικά! Χρησιμοποιήστε τα στη μαγειρική και δώστε άρωμα στο φαγητό σας!

10. Διακοσμήστε τον κήπο σας με παχύφυτα που δε

15. Χρησιμοποιήστε κονσέρβες και δώστε στυλ και ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

χρώμα στα μικρά γλαστράκια σας! 16. Φυτέψτε τα φυτά σας κάθετα στο φράχτη σας! Κρύψτε την αντιαισθητική εικόνα του ξύλινου τοίχου! 17. Διαλέξτε το χώμα που θα βάλετε, ανάλογα με τα φυτά που θα φυτέψετε. Ρωτήστε έναν ειδικό για τις σωστές συμβουλές. 18. Είναι καιρός να φυτέψετε τα σαλατικά σας στις γλάστρες σας! Μαρούλι, ρόκα είναι στην πρώτη γραμμή! 19. Σας αρέσουν τα αναρριχητικά φυτά; Φυτέψτε βατόμουρα στον κήπο σας ώστε να δίνετε χρώμα στις σαλάτες και τα γλυκά σας! Διαλέξτε ποικιλία χωρίς αγκάθια! 20. Ανοίξτε τρύπες σε κάθε γλάστρα σας. Προσθέστε πετραδάκια στον πάτο κάθε καινούργιας. Η αποστράγγιση του νερού είναι το παν για μια σωστή ανάπτυξη του φυτού!

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

21. Στολίστε με πράσινα φυτά το τραπεζάκι του μπαλκονιού ή του κήπου σας! 22. Φυτέψτε μηλιά σε μεγάλη γλάστρα. Υπάρχουν ποικιλίες, όπως οι «Egremont Russet», «Cox’s Orange Pippin», «Discovery», golden yellow «Elstar» και «Blenheim Orange», που αποδίδουν νοστιμότατα μήλα ακόμα και σε γλάστρα! 23. Φυτέψτε πανσέδες και νυχτολούλουδα και δείτε τον κήπο σας ανθισμένο ακόμα και το χειμώνα! 24. Κρεμαστοί κήποι! Κρεμάστε γλάστρες με τα αγαπημένα σας φυτά και στολίστε το εξωτερικό του σπιτιού σας! Προσοχή στην αποστράγγιση! 25. Φυτέψτε κλιμακωτά και κερδίστε χώρο στον κήπο ή το μπαλκόνι σας! 26. Φυτέψτε ροδακινιές! Αν και γενικά φημολογείται ότι δεν αποδίδουν, υπάρχουν ποικιλίες ροδακινιών «νάνων», όπως οι «Pixy», «St. Julien A.»,

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

«Bonanza» και «Garden Lady», που δε θα σε απογοητεύσουν! 27. Ποικιλία στις γλάστρες και τα κασπώ σας! Με λίγη φαντασία μπορείτε να κρατήσετε την ποικιλομορφία στον κήπο και το μπαλκόνι σας! 28. Δημιουργήστε έναν «πράσινο χώρο», για να τρώτε με την παρέα σας! Οι μυρωδιές από τα φυτά σας, πιθανώς να τους συνεπάρουν περισσότερο απ’ ό,τι αυτές του φαγητού που ετοιμάσατε! 29. Δημιουργήστε την πιο όμορφη σκιά στον κήπο σας, φυτεύοντας ορτανσίες! 30. Φυτέψτε blueberries! Δώστε «γεύση» στο χώρο σας και παράλληλα διακοσμήστε το σπίτι σας με τα υπέροχα και ζωντανά του χρώματα! Προστατεύεστε το θάμνο από τα πουλιά που θα προσπαθήσουν να τσιμπήσουν μία από τις ρώγες του υπέροχου αυτού καρπού!

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Άνοιξη:

Ο κήπος σας σε πρώτο πλάνο Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΣΣΑΣ*

φτασε ο καιρός να ξεριζώσουμε τα «καμένα» από το κρύο φυτά και να κλαδέψουμε τα πειραγμένα στα σημεία που βλέπουμε να φουσκώνουν νέοι οφθαλμοί και δημιουργούνται νέοι βλαστοί. Έτσι κι αλλιώς, κάθε άνοιξη κλαδεύουμε δραστικά τα φυτά μας για να δημιουργηθεί νέα συμπαγή βλάστηση. Προσοχή, δεν κλαδεύουμε τώρα θάμνους που ανθίζουν νωρίς την άνοιξη, π.χ. πασχαλιές, βιβούρνο κοινό, βιβούρνο χιονόμπαλο, σπειραία. Χρειάζεται προσεκτική επέμβαση στα εσπεριδοειδή, πορτοκαλιές, μανταρινιές και ιδιαίτερα στις λεμονιές, που ως πιο ευαίσθητες στον παγετό, μπορεί να έχασαν εντελώς τα φύλλα τους και, σε περιπτώσεις που τα δένδρα ήταν νεαρά, να ζημιώθηκε εντελώς το ήμερο κομμάτι του δένδρου πάνω από το σημείο εμβολιασμού. Τον Απρίλη, λοιπόν, επεμβαίνουμε στα εσπεριδοειδή, αφαιρώντας τα κορυφαία ξερά κλαδάκια και αραιώνουμε τους βλαστούς που μπλέκονται στο κέντρο της κώμης του δένδρου. Το αραίωμα στο κέντρο του δένδρου είναι γενικός κανόνας για όλα τα είδη, προκειμένου να αερίζεται και να εισέρχεται το φως στο κέντρο. Έτσι μειώνονται κατά πολύ οι ασθένειες, οι εντομολογικές προσβολές και γενικά συντελούμε στην ευρωστία του δένδρου και των καρπών του. Πολύ σημαντική ανοιξιάτικη φροντίδα για τον κήπο μας είναι το σκάψιμο των δένδρων, των μεγάλων θάμνων, το σκάλισμα των μικρότερων θάμνων και των ποωδών και ο εμπλουτισμός με θρεπτικά στοιχεία-λίπανση. Όσοι έχουμε φροντίσει να κομποστοποιήσουμε τα οργανικά στοιχεία (φύλλα, κλαδάκια, χόρτα κ.ά.) από το φθινόπωρο, τα χρησιμοποιούμε τώρα μαζί με κοπριές καλά χωνεμένες. Υπάρχει και η εύκολη λύση του λιπάσματος, που πρέπει να προτιμήσουμε να είναι πλήρες με ιχνοστοιχεία τύπου Complesal. Στα φυτά που ταλαιπωρήθηκαν το χειμώνα, εμπλουτίζουμε με μισή δόση τώρα και σε ένα μήνα με άλλη μισή δόση, ώστε να έχουν προλάβει να δημιουργήσουν νέα ριζίδια και βλάστηση. Όσον αφορά τις μυκητολογικές ασθένειες και τις εντομοπροσβολές, θα πρέπει κατά περίπτωση να επεμβαίνουμε. Προληπτικές επεμβάσεις είναι οι καλύτερες, τουλάχιστον για τις συνήθεις ασθένειες. Το στάχτωμα (ωίδιο), για παράδειγμα, που προσβάλλει τις θαμνώδεις και πολύ έντονα τις μίνι τριανταφυλ52

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

λιές, θα πρέπει από το στάδιο του βλαστού 10-15 εκ. να το ψεκάζουμε με επανάληψη κάθε 15 μέρες, χρησιμοποιώντας εναλλάξ διαφορετικό φάρμακο (για να μην αποκτά ανθεκτικότητα ο μύκητας). Την άνοιξη έχουμε πάρα πολλές επιλογές σε εποχιακά και πολυετή φυτά, ανθοφόρα ή φυλλώδη για να στολίσουμε τις αυλές και τις γλάστρες μας. Πετούνιες, κατηφέδες, λειριά, φωτιές, γεράνια, πελαργόνια, βαμβακούλες, σερφίνιες, βερβένες, τριανταφυλλιές, μαργαρίτες, γκαζάνιες, διμορφοθήκες έρωτες, μπιγκόνιες κ.ά.. Γενικός κανόνας στα ανθοφόρα, που δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι να αφαιρούμε τα γερασμένα άνθη και ταξιανθίες, ώστε να δυναμώνουν πιο γρήγορα νέα άνθη. Καλές κηπουρικές εργασίες με χαρά και να γνωρίζετε ότι η ενασχόληση με το πράσινο διώχνει το άγχος και το στρες. * Ο Δημήτρης Γιασσάς είναι γεωπόνος, κηποτέχνης.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Κλάδεμα κήπου

Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΕΛΛΗΣ*

άθε ιδιοκτήτης ενός κήπου, όσο μικρού και αν είναι, σίγουρα έχει φυτέψει κάποια δένδρα ή κλήματα όσο και τριανταφυλλιές ή αναρριχώμενα καλλωπιστικά φυτά. Όλα τα παραπάνω απαιτούν κλάδευμα για να ρυθμίσουμε την ανάπτυξη τους και να τα βάλουμε στη διαδικασία παραγωγής καρπών ή λουλουδιών. Τα κλαδέματα γίνονται συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Τα οπωροφόρα συγκεκριμένα (μηλιές, αχλαδιές, ροδακινιές κτλ.), είναι προτιμότερο να τα κλαδεύουμε το Γενάρη όταν βρίσκονται σε λήθαργο, τα κλήματα και τις τριανταφυλλιές το Φλεβάρη, και τα ξινόδεντρα τον Απρίλη, για να αποφύγουμε τυχόν όψιμους πα54

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

γετούς που μπορεί να καταστρέψουν τη νέα βλάστηση. Συνεπώς η εποχή για το κλάδεμα των οπορωφόρων, των κλημάτων και των τριανταφυλλιών έχει περάσει. Το κλάδεμα των εσπεριδοειδών (πορτοκαλιές, λεμονιές, μανταρινιές) χωρίζεται σε κλάδεμα διαμόρφωσης, κλάδεμα καρποφορίας και κλάδεμα ανανέωσης. Το κλάδεμα διαμόρφωσης στοχεύει στη διαμόρφωση του σχήματος του δένδρου στο σχηματισμό πολλών βραχιόνων (3-4) και στη δημιουργία πολλών καρποφόρων κλαδιών. Απαιτεί γνώσεις κλαδέματος και γίνεται τα πρώτα χρόνια ζωής του δένδρου. Το κλάδεμα καρποφορίας επιτρέπει τη διατήρηση μιας τακτικής ανθοφορίας στα καρποφό-

ρα κλαδιά, διατηρώντας το αρχικό σχήμα της κόμης. Το κλάδεμα ανανέωσης διορθώνει και αναζωογονεί τα κλαδιά των δένδρων που είχαν παραμεληθεί ή είχαν γεράσει ώστε αυτά να ξαναμπούν σε διαδικασία παραγωγής. Τα απαραίτητα εργαλεία κλαδέματος είναι ένα καλό πριόνι, ένα κλαδευτήρι και γάντια εργασίας. Στο κλάδεμα των εσπεριδοειδών αρχικά αφαιρούμε τυχόν ξερούς ή τραυματισμένους από τον αέρα, βλαστούς, όπως και κλαδιά που ακουμπάνε στο έδαφος. Έπειτα βγάζουμε τους λαίμαργους βλαστούς (οι οποίοι είναι εύκολο να αναγνωριστούν καθώς είναι ευθείς, δεν φέρουν άνθη και συνήθως είναι με με-

γάλο μήκος, ενώ βρίσκονται στη μέση της κόμης του δένδρου). Στη συνέχεια αφαιρούμε κλαδιά τα οποία έχουν κατεύθυνση προς το εσωτερικό του δένδρου και τσιμπάμε λίγο τις κορυφές που φεύγουν ανεξέλεγκτα προς τα επάνω. Σκοπός του κλαδέματος είναι να βοηθήσουμε τον αέρα και τον ήλιο να έχουν είσοδο και στα εσωτερικά κλαδιά του δέν-

δρου, έτσι θα έχουμε λιγότερες προσβολές από κοκκωειδή, αφίδες και καλύτερη καρποφορία. Απαραίτητο κρίνεται να γίνει μια βασική λίπανση των εσπεριδοειδών με ένα πλήρες λίπασμα στην αρχή της νέας βλάστησης ώστε να βοηθήσουμε τα δένδρα, δίνοντας τους τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζονται για να βλαστήσουν αλλά και να δέσουν πε-

ρισσότερα λουλούδια. Αποφύγετε αυτή την περίοδο να ρίξετε κοπριές (είναι προτιμότερο να τις ρίξετε το Νοέμβριο), αφού δεν θα σας δώσουν τίποτα ιδιαίτερο στην ανάπτυξη του φυτού. Καλό είναι στο τέλος του κλαδέματος να πετάξετε τα κλαδιά που θα βρίσκονται από κάτω και να κάνετε μια εφαρμογή με χαλκούχο σκεύασμα σε μικρή δόση για την απολύμανση των τομών του κλαδέματος. Είναι σίγουρο πως με υπομονή και καλή διάθεση, το αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει με δένδρα υγιή και παραγωγικά. * Ο Δημήτρης Θεοδωρέλλης είναι γεωπόνος.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Αντιμετώπιση μούχλας και υγρασίας

ν το κτίριο σας έχει προσβληθεί από μούχλα και υγρασία, το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει, είναι να εντοπιστεί η πηγή τους και να διαγνωστεί η φύση και η προέλευση του προβλήματος. Η σωστή διάγνωση του τύπου υγρασίας είναι απαραίτητη για την αποφυγή λαθών στην αποκατάσταση και την παροχή της καλύτερης και οικονομικότερης λύσης για την αντιμετώπιση της μούχλας και της υγρασίας. Ακριβώς όπως στην ιατρική, η επιτυχημένη θεραπεία σχετίζεται άμεσα με την έγκυρη διάγνωση. Η μούχλα και η υγρασία στα κτίρια είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, που για χρόνια αντιμετωπίζεται με λανθασμένες και απαρχαιωμένες μεθόδους. Είναι συχνά τα παραδείγματα που ο ιδιοκτήτης ενός κτιρίου με μούχλα και υγρασία, συμβουλευόμενος κάποιους με ελάχιστες γνώσεις στο συγκεκριμένο αντικείμενο, αποφασίζει να επέμβει χρησιμοποιώντας ημίμετρα. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο που σε ένα σπίτι παρατηρείται μούχλα και υγρασία στον τοίχο. Τι ακριβώς όμως είναι αυτή η μούχλα; Πρόκειται για μύκητες και συγκεκριμένα μικροσκοπικούς οργανισμούς, που αναπτύσσονται σε χώρους με υψηλή υγρασία, ελλιπή αερισμό και απουσία θερμομόνωσης.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Γιατί να κάνουμε εξωτερική θερμομόνωση - Εξασφάλιση άνετων συνθηκών για τους κατοίκους ανεξαρτήτως κλιματολογικών συνθηκών. - Αποτροπή δημιουργίας υγρασίας και μούχλας. - Μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη. - Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. - Προστασία δομικών στοιχείων και υδραυλικών εγκαταστάσεων. - Αποφυγή ρηγματώσεων στον εξωτερικό σοβά. - Ελευθερία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. - Αποφυγή δημιουργίας θερμογεφυρών. - Εκμετάλλευση της θερμοχωρητικότητας των δομικών στοιχείων. - Γρήγορη απόσβεση της επένδυσης. Κάντε το πρώτο βήμα, καλώντας μας τηλεφωνικώς ή επισκεφθείτε το κατάστημα μας για σωστή πληροφόρηση, ώστε εμείς και οι συνεργάτες μηχανικοί μας και οι πιστοποιημένοι εφαρμοστές κατόπιν επίσκεψης και μελέτης στο χώρο σας, να σας παρέχουμε δωρεάν μελέτη και προσφορά. ΚΑΡΙΠΗΣ ΜΑΣΤΟΡΕΜΑΤΑ ΠΑΓΑΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 22510 41423

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016