TEYXOΣ 160ό AYΓOYΣTOΣ 2014
ο ί ε σχολ
2
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
περιεχόμενα TEYXOΣ 160ό AYΓOYΣTOΣ 2014 ΚΩΔΙΚΟΣ: 8173 Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής: Μανόλης Μανώλας
Υπεύθυνος σύνταξης: Στρατής Μπαλάσκας Συντάκτες: Mαρίνος Oρφανός, Ανθή Παζιάνου Συνεργάτες: Aφροδίτη Σταυράκη, Mαρία Λημναίου Σε αυτό το τεύχος συνεργάζονται: Kώστας Pάπτης, Tότα Δρούζα, Bάλια Mπαρμπατιώτη, Kωνσταντίνα Σταμάτη, Γρηγόρης Kωστόπουλος Επιμέλεια κειμένων: Χριστίνα Καλλέργη Φωτογραφίες: Φωτογραφικό αρχείο «VIEW» Art Director: Xρήστος Παρασκευαΐδης Σελιδοποίηση: Mυρτώ Παπαδέλλη Δακτυλογράφηση: Κατερίνα Σκουταριώτου
Συντονισμός τεύχους: Στέλλα Ηλία Εμπορικό - Διαφημιστικό: Νίκος Γρίβας, Στέλλα Ηλία, Kαλλιόπη Ψαριανού, Τούλα Γιγιντή, Παναγιώτα Κατέχου, Ράνια Χατζηαργυρίου Εξωτερικοί συνεργάτες Γιώργος Χρυσίδης Παραγωγή - Eκτύπωση: Eπικοινωνία Αιγαίου A.E. Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619 - Fax 22510 27300 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr «VIEW» Kυκλοφορεί κάθε μήνα
Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις του εντύπου, αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΕ και η αναδημοσιευσή τους χωρίς την άδειά της διώκεται ποινικά.
4 Για τη νέα σχολική χρονιά Μήνυμα της περιφερειακής διευθύντριας Εκπαίδευσης 6 Κέντρα Ξένων Γλωσσών στη Λέσβο 7 «Français pour tous»
Kέντρο Γαλλικών Σπουδών
8 Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης 9 ROOTS: Το πιο γερό ξεκίνημα για μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία 10 Πρώτες βοήθειες σε παιδικούς τραυματισμούς 12 «Εντοπίστε αν το παιδί σας χρειάζεται παρέμβαση» 14 Βιβλίο και Παιδιά: Αξίζει τον κόπο 16 Το Νέο Λύκειο 18 Μια ελιά μεγαλώνει στο ελληνικό σχολείο της Ίμβρου 17 Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης 18 Παιδικοί και Βρεφικοί Σταθμοί 21 Φροντιστήριο Μέσης Εκπαίδευσης «Πράξη» 22 «Ας χτυπάμε το κουδούνι της ενίσχυσης και όχι της σύγκρισης»
Νέα σχολική χρονιά
24 «Στέκι των μαθητών ήταν το εργαστήριο, αντί για την καφετέρια»
Γιώργος Κοντέλλης «εκτοξεύει» το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης Ο και λέει στο «View»
28 Γεμίζοντας δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών Το «View» παρουσιάζει μία πλούσια γκάμα εξωσχολικών δραστηριοτήτων που μπορούν να αναπτύξουν τα παιδιά και οι οποίες έρχονται μαζί με το Σεπτέμβριο
34 Επιστροφή στα θρανία τού «χθες» 37 Καλύτερο μάθημα: το διάλειμμα 38 Αποτρίχωση και Εφηβεία... ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
3
Για τη νέα σχολική χρονιά Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση απευθύνω το σημερινό εναρκτήριο μήνυμα για το νέο σχολικό έτος 2014 - 2015. Ως μέλος της εκπαιδευτικής οικογένειας, έχω την ευκαιρία κάθε Σεπτέμβρη να βιώνω ένα νέο ξεκίνημα σε μια πορεία που, μαζί με τους συναδέλφους και τα μαθητές, έχουμε τη μοναδική δυνατότητα να συναποφασίζουμε και να διαμορφώνουμε. Εύχομαι, λοιπόν, ολόψυχα η διδακτική χρονιά που ξεκινά, να είναι για όλους εξαιρετικά δημιουργική, ενδιαφέρουσα και να επιφυλάσσει πολλές χαρές, επιτυχίες και ευκαιρίες βελτίωσης. Ένα ζεστό καλωσόρισμα σε όλα τα παιδιά μας και, κυρίως, στους μικρούς μαθητές που για πρώτη φορά θα καθίσουν στα σχολικά θρανία, καθώς και τους μαθητές που τώρα ξεκινούν το Γυμνάσιο ή το Λύκειο. Θερμές ευχές για επιτυχία και πρόοδο σε όλα τα παιδιά μας, τα οποία διαβεβαιώνουμε ότι είναι για εμάς τους εκπαιδευτικούς η άμεση προτεραιότητα. Σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα του Βορείου Αιγαίου, θα ήθελα να εκφράσω, για άλλη μια φορά, την αρχική μου δέσμευση για σκληρή προσωπική εργασία και συναίσθηση ευθύνης, προκειμένου επιτύχουμε -όλοι μαζί- τους συλλογικούς εκπαιδευτικούς στόχους που αξίζει η Περιφέρειά μας. Η θέση την οποία κατέχω, συνιστά για εμένα ύψιστη τιμή, καθώς έχω την τύχη να εκπροσωπώ ένα δυναμικό στελεχών, εκπαιδευτικών και μαθητών πραγματικά αξιόλογο σε κάθε επίπεδο. Η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Βορείου Αιγαίου, αλλά και όλες οι διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες μας, είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου, εκπαιδευτικού, γονέα-κηδεμόνα, μαθητή και πολίτη, ανοιχτές σε κάθε πρόταση ή προβληματισμό. Η Περιφερειακή Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Μαρία Παπαδανιήλ
4
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
5
Κέντρα Ξένων Γλωσσών στη Λέσβο Η πρόεδρος του Συλλόγου Ι.Κ.Ξ.Γ. Palso Νομού Λέσβου, Ανθούλα Ρουμελιώτου, μας ενημερώνει για τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών που λειτουργούν στη Λέσβο και ανήκουν στο Σύλλογο Ιδιοκτητών Κέντρων Ξένων Γλωσσών Palso, που είναι με αλφαβητική σειρά τα εξής: • «Avanti», Σουρμελή Βασιλική, Υακίνθου 28, Μυτιλήνη και Ηλία Βενέζη 1, έναντι γηπέδου • Ανδρεώτης Γεώργιος, Παναγιούδα • Βαληλή Γεωργία, Άγρα • Βασιλικιώτη Χρύσα, Πολιχνίτος • Βενέτα Εύχαρις, Απ. Σημαντήρη 1, Μυτιλήνη • Βλάχου Ελένη, Πολιχνίτος • Γιαννή Βασιλική, Μανταμάδος • Δοκτορίδου Στέλλα και Μαρία, Καλλονή και Μυτιλήνη • Ζαφειρέλλη Ευστρατία, Άντισσα • Κεντέρης Μιχάλης, Ελ. Βενιζέλου 22, Μυτιλήνη • Κομνηνόγλου - Διμπαμπή Έλενα, Σκόπελος • Κοντοπούλου Σοφία, Στύψη • Λαγουτάρη Δήμητρα, Πλωμάρι • Μαδέλλης Αριστείδης, Σ. Χουτζαίου 11, Μυτιλήνη • Παπαπέτρου Δήμητρα, Πέραμα Γέρας • Πεντογένη - Καπιωτά Θεοδώρα, Πάμφιλα • Ρουμελιώτου - Παρμακέλλη Ανθούλα, Καλλονή και Φίλια • Σαραγά Μαρία και Μουρκάκου Δημ, Αγία Παρασκευή • Σιδερά Ειρήνη, Λουτρόπολη Θερμής • Τζουτζουράκη Ελένη, Παπάδος • Τζουβανέλλη Έλλη, Καλλονή • Τηνιακού Μυρσίνη, Πλωμάρι • Τριανταφυλλοπούλου Βασιλική, Κάτω Τρίτος • Χαλκιά Σοφία, Μεσότοπος • Χατζημανώλη Ελένη, Παπάδος Γέρας • Χατζηγιαννέλλη Κατερίνα, Αγ. Ειρήνης 16, Μυτιλήνη • «Atrium», Χρυσομαλλούσης 17 Άλλα Κέντρα Ξένων Γλωσσών στην πόλη της Μυτιλήνης είναι • «Πλάτωνας», Σμύρνης 13 και Ασκληπιού 41 & Χρυσομαλλούσης 4 • «Μπουλάς», Π. Βοστάνη 10 • «Axis», Ακρωτήρι • «Syllabus», πάροδος Μητροπόλεως 25 • «Roots», Ασκληπιού 25, Μυτιλήνη 6
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
KENTΡΟ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
«Français pour tous» Το «Français pour tous» είναι ένα κέντρο δημιουργικής εκμάθησης της γαλλικής γλώσσας, που απευθύνεται σε παιδιά από 8 ετών και σε ενήλικες που θέλουν να μάθουν γαλλικά. Μέσα από την εξειδίκευσή μας στις γαλλικές σπουδές, δημιουργούμε προγράμματα εξατομικευμένα ή oμαδικά, σε συνάρτηση με την ηλικία, τους σκοπούς και τις μαθησιακές ανάγκες του κάθε σπουδαστή μας. Η φιλοσοφία μας είναι ότι η μάθηση, εκτός από τα εφόδια που αναμφισβήτητα προσφέρει, μπορεί να συμβάλει και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός μαθητή. Ειδικότερα, η γαλλική γλώσσα μάς δίνει τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με τη γαλλική κουλτούρα και το γαλλικό πολιτισμό. Η γαλλική γλώσσα είναι η γλώσσα του πνεύματος, των επιστημών, του διαφωτισμού, της μουσικής και της λογοτεχνίας. Στο «Français pour tous» πιστεύουμε ότι μαθαίνοντας μια γλώσσα, εκτός από γνώσεις, ανοίγουμε κι ένα παράθυρο στον κόσμο. Εξάλλου, η γλώσσα είναι προϊόν του πολιτισμού μιας χώρας και μέσα της περικλείει ιδέες, ήθη και έθιμα, ήχους και εικόνες. Η γραμματική και το λεξιλόγιο δεν αρκούν για να μάθει κάποιος να επικοινωνεί και να μιλάει γαλλικά σε πραγματικές συνθήκες. Χρειάζεται να έρθει σε επαφή με το γαλλικό κόσμο για να μπορέσει να αφομοιώσει τη γλώσσα. Αυτό εμείς το πετυχαίνουμε με διάφορα μέσα και μεθόδους. Ενδεικτικά, η γαλλική μουσική, ο κινηματογράφος και τα περιοδικά μπορούν να δώσουν τα ερεθίσματα και να δημιουργήσουν το κίνητρο που είναι απαραίτητο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επίσης, το διαδίκτυο και τα λογοτεχνικά βιβλία γίνονται στα χέρια μας εργαλεία, που με τον κατάλληλο τρόπο και γνώση δυναμιτίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών. Τέλος, ένα ακόμα στοιχείο που καθιστά το Fran-
çais pour tous διαφορετικό, είναι η σχέση που αναπτύσσουμε με τους μαθητές μας. Εδώ ο μαθητής αποτελεί το κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Έχοντας την πεποίθηση ότι η προσωπικότητα του κάθε σπουδαστή μας είναι διαφορετική, προσπαθούμε από την πρώτη στιγμή να εστιάσουμε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, για να μπορέσουμε να εκπονήσουμε το μαθησιακό πρόγραμμα που θα του επιτρέψει να μάθει, να εξελιχθεί και να αναπτύξει στο μέγιστο τις δυνατότητές του. Εξάλλου, έχουμε την πεποίθηση ότι η εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι ένα καταναγκαστικό έργο, που όποιος θέλει και μπορεί, ακολουθεί. Είναι μια συνεχής πορεία, που έχει την αρχή της στην παιδική ηλικία και συνεχίζεται διά βίου. Γι’ αυτόν το λόγο πιστεύουμε ότι όσο περισσότερη ευχαρίστηση και ικανοποίηση αντλεί ο μαθητής, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να πετύχει τους στόχους του. Στο «Français pour tous» η μάθηση δεν είναι μαζική, αποκτά χαρακτήρα και όνομα. Το όνομα του κάθε ξεχωριστού μαθητή μας. Για όλους αυτούς τους λόγους, ανοίγουμε και περιμένουμε να σας γνωρίσουμε από κοντά και να συζητήσουμε για οτιδήποτε έχει σχέση με την εκμάθηση των γαλλικών. Το «Français pour tous» θα είναι ανοιχτό για εγγραφές και πληροφορίες από την 1η Σεπτεμβρίου 10:00 - 12:00 και 17:00 - 20:00. Για τα παιδιά ηλικίας 8 - 10 ετών (Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού) θα υπάρξει ειδική προνομιακή τιμή. Τηλ. επικοινωνίας: 22510 44005 / 6973-033861 Λαζαρή Μυρτώ
Πτυχιούχος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών Μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Ειδική Διδακτική της γαλλικής γλώσσας
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
7
Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης
Έ
ξι φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης λειτουργούν στη Μυτιλήνη και εδώ και χρόνια αναλαμβάνουν την προετοιμασία μαθητών γυμνασίου, λυκείου και επαγγελματικού λυκείου προς το δύσκολο δρόμο, κυρίως, μέχρι τις πανελλαδικές εξετάσεις. Εκεί οι μαθητές βρίσκουν τη στήριξη, έτσι ώστε να ξεπεράσουν δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε κάποια μαθήματα.
8
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Τα μεγάλα φροντιστήρια που λειτουργούν στην πόλη, αλλά και σε άλλες περιοχές του νησιού, είναι τα εξής: - Το «Μεθοδικό», των Ηλία Καστρινέλλη και Στρατή Κωστή. Λειτουργεί από το 2003 στην οδό Αγ. Ειρήνης 22 και απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου και για όλες τις κατευθύνσεις. - Τα φροντιστήρια Κονταξή - Μανιάτη λειτουργούν στην οδό Ηλία Βενέζη, που εδώ και χρόνια προετοιμάζουν τους μαθητές για όλα τα μαθήματα γυμνασίου και λυκείου. - Τα φροντιστήρια «Πρότυπα» λειτουργούν σε δυο χώρους. Ο ένας χώρος βρίσκεται στην οδό Οικονόμου Τάξη 17 και Λιμενάρχου Καζάκου και ο άλλος, στην οδό Χρυσομαλλούσης 21. Προετοιμάζουν μαθητές γυμνασίου και λυκείου. - Οι «Ορίζοντες», στην οδό Μουσών 11, παραδίδουν μαθήματα σε μαθητές γυμνάσιου, λυκείου, αλλά και σε φοιτητές. - Η «Πράξη» λειτουργεί στην οδό Ερεσού 17 στη Μυτιλήνη και απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου. - Τα φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης «Γεωργακάκης» βρίσκονται σε Καλλονή και Πλωμάρι και απευθύνονται σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου.
ROOTS: Το πιο γερό ξεκίνημα για μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία
Η
μάθηση της ξένης γλώσσας θεωρείται «κλειδί» στο σύγχρονο κόσμο, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να αποκτήσουν εμπειρίες από διαφορετικούς πολιτισμούς, να εμβαθύνουν στις γνώσεις τους και να γίνουν οι πολίτες τού «αύριο». Η ξένη γλώσσα προσφέρει τη δυνατότητα της επικοινωνίας με ανθρώπους από άλλες χώρες, γεφυρώνοντας τους διαχωρισμούς μεταξύ των πολιτισμών και ελαχιστοποιώντας τις πολιτικές και θρησκευτικές διαφορές. Στον κόσμο τού «σήμερα», τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται να μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα από μικρή ηλικία. Ως παιδιά, έχουν την ικανότητα να απορροφούν εύκολα πληροφορίες, ανεξάρτητα από τη γλώσσα και το περιεχόμενο. Καθώς τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε μια ψηφιακή εποχή, περιβάλλονται από την αγγλική γλώσσα σε καθημερινή βάση, απορροφώντας λεξιλόγιο και εκφράσεις που έχουν αποθηκευτεί υποσυνείδητα. Η παγκόσμια κουλτούρα της ποπ μουσικής, οι ξένες ταινίες και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης επηρεάζουν τα παιδιά μας και εμπλουτίζουν τη μαθησιακή πλατφόρμα που μπορεί να παρέχει ένα Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών προσφέρουν τη βάση για την
επεξεργασία της κατάκτησης της ξένης γλώσσας, αρχικά χρησιμοποιώντας flashcards, παιχνίδια, επανάληψη των λέξεων, βιντεοπροβολές και έπειτα, καθώς ωριμάζει το παιδί, με πιο προχωρημένες μεθόδους διδασκαλίας. Στην ηλικία των 7 γνωρίζουν πια τη μητρική τους γλώσσα και τη γραμματική της, και αυτή θεωρείται η ιδανική ηλικία για το ξεκίνημα ενός ξενόγλωσσου προγράμματος. Το παιδί είναι στη σωστή ηλικία για να απορροφήσει μια δεύτερη γλώσσα με ευκολία, ενώ ήδη διαχειρίζεται επαρκώς τη μητρική ώστε να μπορεί να διαχωρίσει την πρώτη από τη δεύτερη. Η συνεχόμενη χρήση της ξένης γλώσσας μέσα στην τάξη ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο, είναι επιτακτική και παρέχει στο παιδί την ευκαιρία να ακούσει τη γλώσσα από πρώτο χέρι και να εστιάσει στην προφορά. Στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών ROOTS ο στόχος μας είναι να παρέχουμε στο παιδί σας τα εφόδια που θα χρειαστεί στο σημερινό αβέβαιο κλίμα, την ευκαιρία να εξελιχθεί σε έναν ενήλικα που θα έχει την επίγνωση άλλων πολιτισμών και θα στέκεται επάξια απέναντι στους ξένους ομοίους του. Προσφέρουμε τη δυνατότητα για επικοινωνία με αυτοπεποίθηση και το πιο γερό ξεκίνημα για μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
9
Πρώτες βοήθειες σε παιδικούς τραυματισμούς του ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ*
Ο
ι παιδικοί τραυματισμοί σε γενικές γραμμές είναι απλοί και ανώδυνοι. Σπάνια χρειάζεται άμεση παρέμβαση και μεταφορά σε νοσοκομείο.
α) Τραυματισμοί κεφαλής - τραχήλου Πρώτη προτεραιότητα είναι η αναπνοή. Ελέγχουμε τη στοματική κοιλότητα για ξένο σώμα ή οτιδήποτε αποφράσει την αναπνευστική οδό. Με τα χέρια μας άμεσα αφαιρούμε οτιδήποτε αποφράσει τον αεραγωγό, δηλαδή οτιδήποτε ξένο υπάρχει μέσα στην στοματική κοιλότητα και εμποδίζει την αναπνοή. ΠΡΟΣΟΧΗ, δεν πρέπει να μας εντυπωσιάσουν ή τρομάξουν βαθιά τραύματα που αιμορραγούν ή πονούν, γιατί πρώτα πρέπει να ασχοληθούμε με την αναπνοή του παιδιού. Σε μεγάλα ποσοστά οι κακώσεις κεφαλής συνοδεύονται από κακώσεις τραχήλου, οι οποίες δεν είναι ορατές με την
10
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
πρώτη εκτίμηση. Επομένως, δεν πρέπει να κινητοποιούμε ή μεταφέρουμε το παιδί από το σημείο του ατυχήματος αν πρώτα δεν ακινητοποιηθεί ο αυχένας από ειδικό (ιατρό ή διασώστες ΕΚΑΒ). Στα τραύματα που αιμορραγούν, ασκούμε απλή πίεση με ό,τι έχουμε πρόχειρο (γάζες, πετσέτες, ρούχα κ.λπ.). Ελέγχουμε και παρατηρούμε το επίπεδο συνείδησης του παιδιού. Συμπτώματα όπως υπνηλία/διέγερση, έμετοι θέτουν υπόνοια για εγκεφαλική βλάβη και χρήζουν άμεση παραπομπή σε νοσοκομείο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η εγκεφαλική βλάβη είναι μια κατάσταση δυναμική που εξελίσσεται διαρκώς. Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε από την αρχική καλή εικόνα του παιδιού, αλλά πρέπει να επαγρυπνούμε για τουλάχιστον 24 ώρες. Το παιδί τρώει ελαφρά, δε βλέπει τηλεόραση, δεν παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια, το αφήνουμε να κοιμηθεί, αλλά το ξυπνάμε κάθε δυο ώρες για να ελέγξουμε το επίπεδο συνείδησης.
β)Τραυματισμοί θώρακα κοιλίας Πρώτη προτεραιότητα και εδώ, είναι η αναπνοή. Σε περιπτώσεις ακόμα και ήπιας δύσπνοιας, ακόμα και χωρίς πόνο ή εμφανή κάκωση θώρακα, μεταφέρουμε το παιδί στο νοσοκομείο. Σε ανοιχτά τραύματα που αιμορραγούν, ασκούμε πίεση και καλούμε βοήθεια. Επί υποψίας κλειστής κακώσεως κοιλίας (όπως π.χ. από τιμόνι ποδηλάτου) με ή χωρίς εμφανή εξωτερικά σημεία (εκδορές, εκχυμώσεις, άλγος), μεταφέρουμε το παιδί στο νοσοκομείο για έλεγχο. γ) Τραυματισμοί άκρων Σε ανοιχτά τραύματα που αιμορραγούν, ασκούμε πίεση και ξεπλένουμε με καθαρό νερό. Επί υποψία κατάγματος, προσπαθούμε να ακινητοποιήσουμε το άκρο με ό,τι διαθέτουμε (ξύλο, πλαστικοί σωλήνες, κοντάρια κ.λπ.) και μεταφέρουμε το παιδί σε νοσοκομείο. ΠΡΟΣΟΧΗ, όχι απότομες κινήσεις που μπορεί να επιδεινώσουν τη βλάβη. Εάν υπάρχει ξένο σώμα, δεν πρέπει να δοκιμάσουμε να το βγάλουμε μόνοι μας με αυτοσχέδια εργαλεία (βελόνες, μαχαίρια), γιατί μπορεί να προκληθεί πολλαπλάσια βλάβη. δ) Δήγματα εντόμων - ερπετών Εάν υπάρχει γνωστή αλλεργία, άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο. Δήγματα ερπετών χρήζουν επίσης άμεσης μεταφοράς σε νοσοκομείο. Πλύσεις του σημείου με άφθονη ποσότητα νερού. Όχι ίσχαιμο περίδεση. Εφαρμογή τοπικά αντιισταμινικής-αντιβιωτικής αλοιφής. Παρακολούθηση του τραύματος και εάν παρουσιάσει σημεία φλεγμονής (ερυθρότητα, οίδημα, άλγος), απευθυνόμαστε σε ιατρό.
* Ο Γρηγόρης Κωστόπουλος είναι γενικός χειρουργός. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
11
Οδηγός Ανίχνευσης Δυσκολιών στην Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία:
«Εντοπίστε αν το παιδί σας χρειάζεται παρέμβαση»
Η
Ιωάννα Πατιού σπούδασε νηπιαγωγός στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και μετεκπαιδεύτηκε στην Ειδική Αγωγή στο University of Essex - UK και στην Κοινωνική και Ιστορική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Εργάζεται στην Ειδική Αγωγή στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου. Προσφάτως κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Οδηγός Ανίχνευσης (Πρώιμων) Δυσκολιών στην Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία», από τις εκδόσεις «Α. Οικονόμου», το οποίο θα βρίσκεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Μυτιλήνης. Σήμερα η κ. Πατιού μιλά στο «View» αναφορικά με τους τρόπους που γονείς και εκπαιδευτικοί μπορούν με εύκολες ασκήσεις να εντοπίσουν ιδιαιτερότητες, αδυναμίες των παιδιών, σε σχέση με το απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών της εκπαίδευσης. 12
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το βιβλίο σας. Πείτε μας δυο λόγια για αυτό. «Ο Οδηγός Ανίχνευσης (Πρώιμων) Δυσκολιών στην Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία είναι ένας εμπεριστατωμένος τρόπος να εντοπιστούν οι ελλείψεις ή οι αδυναμίες που ενδεχομένως παρουσιάζει ο μαθητής της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Στην τόσο ευαίσθητη και κρίσιμη αυτή ηλικία, είναι πολύ σημαντικό να τεθούν εξ αρχής σωστές βάσεις, πάνω στις οποίες θα στηριχθεί ολόκληρο το οικοδόμημα της γνώσης. Για το λόγο αυτόν, είναι ουσιώδους σημασίας η έγκαιρη και πρώιμη ανίχνευση των δυσκολιών». Γιατί θεωρείτε ότι είναι τόσο σημαντική η ανίχνευση των δυσκολιών σε αυτές τις ηλικίες; «Κάθε παιδί είναι μοναδικό και διαφέρει από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του, αποτελεί μια μοναδική οντότητα με διαφορετικές κλίσεις, ικανότητες και ανάγκες. Έχει διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης, διαφορετικό τρόπο σκέψης και λειτουργίας του νου, διαφορετική ιδιοσυγκρασία και συμπεριφορά. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι κάθε παιδί ενδέχεται να έχει ή να μην έχει κατακτήσει τους στόχους που αναφέρονται στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών των σχολείων εξ αιτίας πολλών παραγόντων. Όμως το γεγονός αυτό (της μη κατάκτησης των αναμενόμενων στόχων) δεν αποτελεί ένδειξη αποτυχίας του παιδιού, αλλά μια προειδοποιητική κρούση προκειμένου να του παρασχεθεί η κατάλληλη παρέμβαση και βοήθεια. Επομένως, είναι σαφής η σημασία της πρώιμης ανίχνευσης των δυσκολιών ακόμα και από την
προσχολική ηλικία, όπως και της πρόληψης και της πρώιμης παρέμβασης από το κατάλληλο εκπαιδευτικό προσωπικό». Σε ποιους απευθύνεται το βιβλίο σας; «Το βιβλίο απευθύνεται σε γονείς και εκπαιδευτικούς που θέλουν να βοηθήσουν έμπρακτα το παιδί τους, γιατί ανησυχούν και προβληματίζονται για την πρόοδό του στο σχολείο. Είναι ένα πρακτικό βιβλίο και όχι θεωρητικό, με ασκήσεις και όχι θεωρίες. Γι’ αυτό και είναι προσιτό και εύκολο στη χρήση για όλους». Τι περιλαμβάνει το βιβλίο σας; «Μέσα από μια σειρά ασκήσεων που καλύπτουν όλους τους τομείς ανάπτυξης του παιδιού (γλωσσικές δεξιότητες, γραφή, γνωστικές δεξιότητες, μαθηματική σκέψη, κίνηση, μνήμη, προσωπική και ψυχολογική εικόνα κ.ά.) και με αναλυτική εισαγωγή σε κάθε κεφάλαιο με σαφείς και απλές οδηγίες, ο γονιός και ο εκπαιδευτικός μπορεί να ανιχνεύσει και να εντοπίσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μαθητής, ώστε να επέμβει έγκαιρα και να καλύψει τα κενά. Παράλληλα το βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως βοηθητικό εργαλείο απ’ όλα τα παιδιά, εξασφαλίζοντας σχολική ετοιμότητα. Η ευχάριστη και πολύχρωμη εικονογράφηση έλκει τους μικρούς μαθητές να ασχοληθούν μ’ αυτό και με παιγνιώδη τρόπο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους». Επικοινωνήστε με την παιδαγωγό στο gpatiou@gmail.com.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
13
Βιβλίο και Παιδιά: Αξίζει τον κόπο της ΒΑΛΙΑΣ ΜΠΑΡΜΠΑΤΙΩΤΗ*
Ε
μείς που αγαπάμε το βιβλίο, εμείς που ζούμε μέσα από τις σελίδες του και ταξιδεύουμε με κάθε παραμύθι, αστυνομικό, ιστορικό ή και κλασσικό μυθιστόρημα· χανόμαστε στις σελίδες των δοκιμίων, ενός ερωτικού ποιήματος ακόμη και ενός κόμιξ· εμείς, οι ίσως... ρομαντικοί των ημερών, πιστεύουμε ότι το βιβλίο είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να προσφέρετε σε ένα παιδί. Σε μία εποχή που το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ιδιαίτερα απαιτητικό με τους μαθητές του, είναι λογικό πως η σχέση των παιδιών με τα βιβλία περνάει μεγάλη κρίση. Θέλει προσπάθεια και επιμονή, τόσο από τους γονείς, όσο και από τους δασκάλους, για να μυήσουν τα παιδιά στον άγνωστο -για αυτά- κόσμο του βιβλίου. Αυτή η προσπάθεια όμως αξίζει το κόπο. Ο σημαντικός ρόλος των βιβλίων στη ζωή των παιδιών είναι αδιαμφισβήτητος και συμβάλλει στην οικοδόμηση της ψυχοσύνθεσής τους. Με την αφήγηση ακόμη και στη βρεφική ηλικία μπαίνουν οι βάσεις για μία πολυαισθητική εμπειρία, καθώς συνδυάζονται οι λέξεις με τις εικόνες. Οι εικόνες
14
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
ξεπηδούν σε κάθε σελίδα και αποκτούν από μόνες τους μία μαγική δύναμη στα μάτια του παιδιού. Αφιερώνοντας χρόνο ένας γονιός στο να διαβάζει παρέα με το παιδί του, κερδίζει πολύτιμες στιγμές χαλάρωσης, ηρεμίας και ενδυναμώνει ουσιαστικά τη σχέση μεταξύ τους. Το παιδί εκτός από την ευχαρίστηση που νιώθει ακούγοντας τη φωνή του γονιού, αναπτύσσει γλωσσικές ικανότητες που θα το βοηθήσουν αργότερα στη μάθηση και την ανάγνωση. Περνώντας ο καιρός, το λεξιλόγιο θα εμπλουτίζεται με τον πιο ευχάριστο τρόπο και σίγουρα το παιδί, μαθαίνοντας ασυνήθιστες λέξεις, θα αποκτήσει μια οικειότητα που θα αποτελέσει χρήσιμο εφόδιο για τη σχολική και προσωπική του ζωή αργότερα. Τα οφέλη που έχουν τα παιδιά που διαβάζουν κάθε είδους βιβλία, είναι πολλά και βοηθάνε στην πνευματική τους υγεία και ισορροπία. Οι ιστορίες εξάπτουν τη φαντασία και συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και στην ωρίμανση των σκέψεών τους. Τους κρατάνε συντροφιά και βρίσκουν ένα φίλο που δε θα τους εγκαταλείψει ποτέ. Όπως έλεγε και ο Έρνεστ Χέμινγουέη, το βιβλίο είναι ο πιο πιστός φίλος.
Πώς το παιδί θα αγαπήσει το βιβλίο; Για να κάνετε το παιδί σας να αγαπήσει το βιβλίο, πρέπει να του αφιερώσετε χρόνο, πρέπει να σας βλέπει να ασχολείστε κι εσείς με τα βιβλία, γιατί η μίμηση λειτουργεί ενθαρρυντικά στο υποσυνείδητό του. Εκμεταλλευτείτε τον ελεύθερο χρόνο σας μαζί του χωρίς αντιπερισπασμούς. Φέρτε τα παιδιά σας κοντά στο βιβλίο είτε πηγαίνοντάς το σε μία βιβλιοθήκη, είτε σε ένα βιβλιοπωλείο, ώστε να έρθει το ίδιο σε επαφή και αφήστε το να διαλέξει εκείνο τι θέλει να διαβάσει. Αν βλέπετε ότι το παιδί σας δε συγκεντρώνεται εύκολα, προσπαθήστε να κάνετε την αφήγησή σας όσο πιο θεατρική γίνεται και καθ’ όλη τη διάρκεια, κάντε ερωτήσεις σχετικές με το περιεχόμενο για να του τραβάτε την προσοχή. Κάθε βιβλίο είναι ένα μικρό ταξίδι, ευχαριστηθείτε το μαζί με τα παιδιά σας έχοντας σαν εισιτήριο μία ιστορία και τη φαντασία σας. * H Bάλια Mπαρμπατιώτη είναι ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου «Book & Art».
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
15
Το Νέο Λύκειο του ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ*
Τ
ο Νέο Λύκειο κλείνει ένα χρόνο εφαρμογής. Κατά τη διάρκεια του χρόνου αυτού, ένα σύνολο καινούργιων όρων εισέβαλε στη ζωή των μαθητών και των γονιών τους, όπως για παράδειγμα η «τράπεζα θεμάτων», ή τα «επιστημονικά πεδία εξειδίκευσης», ή ακόμη κι εκείνη η θολή έννοια ότι με κάποιον τρόπο στο Νέο Λύκειο «ο βαθμός μετράει». Ένα χρόνο μετά και σε καθημερινή βάση, βλέπουμε ότι οι παρανοήσεις είναι πολλές. Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών δεν έχει μία ξεκάθαρη εικόνα της κατάστασης, ενώ πολλοί γονείς έχουν παραπλανηθεί σχετικά με το ρόλο της βαθμολογίας των τριών τάξεων του λυκείου στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ως φροντιστές οφείλουμε για άλλη μία φορά να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να ενημερώσουμε τους μαθητές και τους γονείς τους για τα νέα δεδομένα, με απλότητα, αντικειμενικότητα και πραγματικό ενδιαφέρον, ώστε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να έχουν την πληροφόρηση που τους χρειάζεται για να λάβουν ορθές και ενημερωμένες αποφάσεις για το μέλλον τους.
16
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Ας δούμε τι αλλάζει στα μαθήματα και τις εξετάσεις των τριών τάξεων του Γενικού Λυκείου. Τα μαθήματα του Νέου Γενικού Λυκείου Η Α΄ Λυκείου είναι μία τάξη Γενικής Παιδείας και όλοι οι μαθητές παρακολουθούν τα ίδια μαθήματα, πλην του μαθήματος επιλογής. Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα απαρτίζεται από 35 ώρες. Το Νέο Λύκειο εισήγαγε ένα καινούριο μάθημα, την Πολιτική Παιδεία -ένα κράμα Οικονομικών, Κοινωνιολογίας και Πολ. Θεσμών & Αρχών Δικαίου. Στη Β΄ Λυκείου οι μαθητές καλούνται να επιλέξουν έναν από τους δύο Προσανατολισμούς: Ανθρωπιστικών Σπουδών ή Θετικών Σπουδών. Όσοι επιλέξουν τον πρώτο προσανατολισμό, πέραν του γενικού προγράμματος διάρκειας 31 ωρών εβδομαδιαίως, θα παρακολουθούν επίσης Αρχαία Ελληνικά (3 ώρες την εβδομάδα), καθώς και Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών, με αντικείμενο την Κοινωνιολογία και την Κοιν. & Πολ. Επιστήμη (2 ώρες). Όσοι επιλέξουν το δεύ-
τερο προσανατολισμό θα παρακολουθούν πέραν των μαθημάτων Γενικής Παιδείας, Φυσική (3 ώρες) και Μαθηματικά (2 ώρες). Τα καινούργια μαθήματα Γενικής Παιδείας που εισάγονται φέτος στη Β΄ Λυκείου είναι αυτά της Πολιτικής Παιδείας και της Φιλοσοφίας. Οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου κατά το σχολικό έτος 2015 - 2016 θα παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα μαθημάτων Γενικής Παιδείας διάρκειας 14 ωρών την εβδομάδα. Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου τού 2015, θα κληθούν να επιλέξουν οριστικά έναν από τους παρακάτω τρεις Προσανατολισμούς: Ανθρωπιστικών Σπουδών, Θετικών Σπουδών και Οικονομικών - Πολιτικών - Κοινωνικών & Παιδαγωγικών Σπουδών. Κάθε ομάδα μαθημάτων προσανατολισμού θα διευρύνει κατά 20 ώρες το εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Παρακάτω θα δούμε με ποια μαθήματα θα γίνει αυτό, για κάθε Προσανατολισμό Σπουδών ξεχωριστά. Τον Προσανατολισμό Ανθρωπιστικών Σπουδών έχουν δικαίωμα να ακολουθήσουν όσοι μαθητές επέλεξαν τον ίδιο Προσανατολισμό στη Β΄ Λυκείου. Αυτοί οι μαθητές αυτομάτως παρακολουθούν τα μαθήματα του 1ου Επιστημονικού Πεδίου Εξειδίκευσης (ΕΠΕ) Ανθρωπιστικών Σπουδών, Νομικών, τα οποία είναι: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα & Γραμματεία, Ιστορία και Λατινικά. Σε αυτά τα τρία μαθήματα, καθώς και στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, οι μαθητές πρόκειται να εξεταστούν στις πανελλαδικές εξετάσεις. Αυτοί που θα ακολουθήσουν τον Προσανατολισμό Θετικών Σπουδών, είναι αυτοί που προτίμησαν τον ίδιο Προσανατολισμό στη Β΄ Λυκείου και έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν ανάμεσα στο 2ο ΕΠΕ Θετικών & Τεχνολογικών Επιστημών (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία) και στο 3ο ΕΠΕ Επιστημών Υγείας (Βιολογία, Φυσική, Χημεία). Οι μαθητές εξετάζονται στις πανελλαδικές εξετάσεις στα τρία μαθήματα προσανατολισμού, καθώς και στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας & Λογοτεχνίας. Τέλος, τον Προσανατολισμό Οικονομικών - Πολιτικών - Κοινωνικών & Παιδαγωγικών Σπουδών μπορούν να ακολουθήσουν όλοι οι μαθητές, ασχέτως του Προσανατολισμού Σπουδών που προτίμησαν κατά τη φοίτησή τους στη Β΄ Λυκείου. Εδώ μπορεί κανείς να επιλέξει ανάμεσα στο 4ο ΕΠΕ Επιστημών Οικονομίας, Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών (Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, Αρχές Οικονομικής Επιστήμης, Στοιχεία Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών) και στο 5ο ΕΠΕ Παιδαγωγικών Τμημάτων (Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, Ιστορία, Αρχές Φυσικών Επιστημών). Και πάλι τα τρία μαθήματα κάθε ΕΠΕ, καθώς και η Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, αποτελούν τα τέσσερα μαθήματα στα οποία θα εξεταστούν οι υποψήφιοι στις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι εξετάσεις Στις προαγωγικές εξετάσεις της Α΄ και της Β΄ Λυκείου οι μαθητές εξετάζονται σε όλα τα μαθήματα (πλην Φυσικής Αγωγής και Project) και τα θέματα είναι κοινά για όλα τα τμήματα του ίδιου σχολείου. Το 50% των θεμάτων προ-
κύπτει με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας και το υπόλοιπο 50% των θεμάτων ορίζουν οι διδάσκοντες. Τα γραπτά διορθώνει ο οικείος διδάσκοντας, ενώ ο μέσος όρος (Μ.Ο.) υπολογίζεται κατά τις ισχύουσες διατάξεις. Να σημειώσουμε εδώ ότι ένας μαθητής της Α΄ Λυκείου προάγεται στην επόμενη τάξη εφόσον ο Γενικός Μέσος Όρος του είναι 10 και άνω σε καθεμία από τις παρακάτω περιπτώσεις: 1. Όταν έχει στους κλάδους Ελληνική Γλώσσα και Μαθηματικά τουλάχιστον 10 και στα υπόλοιπα μαθήματα τουλάχιστον 8 (επίσης 8 σε ολόκληρο τον κλάδο των Φυσικών Επιστημών, όχι σε κάθε μάθημα ξεχωριστά). 2. Όταν δεν ισχύει η προηγούμενη περίπτωση, αλλά έχει τουλάχιστον 8 στους κλάδους Ελληνική Γλώσσα και Μαθηματικά και Μέσο Όρο τουλάχιστον 12,5 στα μαθήματα: Αρχαία, Νεοελληνική Γλώσσα, Νεοελληνική Γραμματεία, Άλγεβρα, Γεωμετρία, Φυσική, Χημεία, Βιολογία. Για τις απολυτήριες εξετάσεις της Γ΄ Λυκείου ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει και για τις προαγωγικές εξετάσεις. Οι μαθητές εξετάζονται πέραν των μαθημάτων Γενικής Παιδείας, και στα τρία μαθήματα της επιλεχθείσας Ομάδας Προσανατολισμού. Στις πανελλαδικές εξετάσεις και πάλι το 50% των θεμάτων προκύπτει με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας, ενώ το υπόλοιπο 50% καθορίζει η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων. Οι βαθμοί που καθορίζουν το σύνολο των μορίων που θα λάβει κάθε υποψήφιος, είναι πέντε. Οι τέσσερις εξ αυτών είναι οι βαθμολογίες των μαθημάτων προσανατολισμού στις πανελλαδικές εξετάσεις. Σε ένα από τα τέσσερα μαθήματα θα οριστεί κάποιος συντελεστής βαρύτητας για κάθε ΕΠΕ. Ο πέμπτος βαθμός ονομάζεται Βαθμός Προαγωγής & Απόλυσης (Β.Π.Α.) και υπολογίζεται ως εξής: 1. Υπολογίζουμε το Μ.Ο. των βαθμολογιών στις πανελλαδικές εξετάσεις. 2. Αναπροσαρμόζουμε τους τρεις βαθμούς προαγωγής και απόλυσης των τριών τάξεων του Λυκείου, ώστε να μην απέχουν από το Μ.Ο. των Πανελλαδικών περισσότερο από μία μονάδα. Δηλαδή, όσοι βαθμοί είναι μεγαλύτεροι από μία μονάδα από το Μ.Ο. των Πανελλαδικών (δηλαδή από Μ.Ο. + 1), ελαττώνονται ώστε να γίνουν ακριβώς μία μονάδα μεγαλύτεροι από το Μ.Ο.. Όσοι βαθμοί είναι μικρότεροι από μία μονάδα από το Μ.Ο. των Πανελλαδικών (δηλαδή από Μ.Ο. - 1), αυξάνουν ώστε να γίνουν ακριβώς μία μονάδα μικρότεροι από το Μ.Ο.. Σε περίπτωση που κάποιος από τους τρεις βαθμούς δεν απέχει περισσότερο από μία μονάδα από το Μ.Ο., παραμένει ως έχει. 3. Πολλαπλασιάζουμε τον αναπροσαρμοσμένο βαθμό προαγωγής της Α΄ Λυκείου με 0,4, της Β΄ Λυκείου με 0,7 και της Γ΄ Λυκείου με 0,9. Προσθέτουμε τα τρία γινόμενα και διαιρούμε το αποτέλεσμα με 2. Ο Β.Π.Α. είναι ο αριθμός που προκύπτει με προσέγγιση τριών δεκαδικών ψηφίων. * O Kώστας Pάπτης είναι μαθηματικός. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
17
Η μεγάλη συνάντηση
Μια ελιά μεγαλώνει στο ελληνικό σχολείο της Ίμβρου της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
Μ
ια ελιά, σύμβολο μιας δυνατής φιλίας δύο λαών, αλλά και δύο σχολείων, μεγαλώνει στο ελληνικό σχολείο της Ίμβρου από την περασμένη πανοιξη. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του 1ου Γυμνασίου Μυτιλήνης μαζί με τους συνοδούς καθηγητές τους, ήταν οι πρώτοι Λέσβιοι που επισκέφτηκαν το ελληνικό σχολείο, το οποίο «χτύπησε κουδούνι» μετά από 49 χρόνια. Ήταν πρώτα η εφημερίδα «Εμπρός» που τον περασμένο Σεπτέμβριο έγραφε για το πρώτο κουδούνι μετά το 1964, όταν και «σίγησαν» τα ελληνορθόδοξα σχολεία της Ίμβρου. Με το ελαιόδεντρο που φύτεψε το 1ο Γυμνάσιο, δόθηκε η υπόσχεση της επανασύνδεσης του πρώτου ελληνικού σχολείου με τους πρώτους Λέσβιους μαθητές που το επισκέφτηκαν.
Ήταν… «απέναντι» Από την τετραήμερη εκδρομή οι μαθητές αποκόμισαν πολλές εμπειρίες. Την πρώτη μέρα της επίσκεψης, ξεναγήθηκαν στην Άσσο και την Τροία. «Ήταν πρωτόγνωρη εμπειρία για τα παιδιά να βλέπουν από την πανέμορφη Άσσο τα απέναντι παράλια, τις ακτές της Λέσβου! Η Τροία τούς ταξίδεψε στο παρελθόν, εκεί όπου ο μύθος συγχέεται με την πραγματικότητα, εκεί που οι αρχαίες πέτρες συνυπάρχουν με το ξύλινο 18
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
ομοίωμα του Δούρειου Ίππου», εξιστορεί η καθηγήτρια Μαρία Μπουρνού. Τη δεύτερη μέρα, το 1ο Γυμνάσιο επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη, το ιστορικό κέντρο της Πόλης, το Φανάρι, την Αγιά Σοφιά, την Κιστέρνα του Ιουστινιανού. «Όσες ώρες κι αν αφιερωθούν στο σχολείο για να παρουσιαστεί αυτό το θαύμα της Βυζαντινής Τέχνης (σ.σ. Αγιά Σοφιά) δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την προσωπική εμπειρία». Η μεγάλη συνάντηση Στους Αγίους Θεοδώρους συναντήθηκαν οι μαθητές με ένα γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης, το νέο δήμαρχο και τους τρεις Έλληνες μαθητές του ελληνικού σχολείου, ένα μικρό καλόγουστο και περιποιημένο κτήριο. Η διευθύντρια, Παρασκευή Μπερμπέρη - Κατάκαλου, και οι υπόλοιποι υπεύθυνοι αγκάλιασαν καθηγητές και μαθητές χωρίς να αρκεστούν στους τύπους. Οι τρεις μικροί μαθητές του ελληνικού σχολείου, δύο αγόρια και ένα κορίτσι, άνοιξαν διάπλατα τα μάτια τους, ξαφνιασμένοι από την «επέλαση» τόσων παιδιών σε ένα σχολείο που στην καθημερινότητά του μάλλον χαίρει άκρας ησυχίας. Οι Μυτιληνιοί μαθητές τούς προσέφεραν δώρα που μετέφεραν από πολλούς φορείς της Λέσβου, από την ΕΛΜΕ και τον Οργανισμό Παιδείας και Πολιτισμού του Δήμου, έως την Περιφέρεια και τις εκδόσεις «Αιολίδα». Μετά τις πρώτες συστάσεις και τις ομιλίες, το 1ο Γυμνάσιο παρουσίασε στο Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού, δίπλα στο σχολείο, παραδοσιακούς χορούς της Λέσβου. Η μεγάλη συγκίνηση επήλθε όμως κατά το φύτεμα της ελιάς και το συμβολισμό του.
«Το πρώτο κουδούνι» «Η Ίμβρος, δι’ ημάς τα γνήσια τέκνα της, δεν είναι μόνον νησί. Είναι και ιδέα! Και την ιδέαν κανείς δεν μπορεί ούτε να μας τη στερήσει, ούτε να μας τη διαστρέψει, ούτε επ’ ελάχιστον να μας την αλλάξει. Ζει εις τις καρδιές μας και εις τα βάθη της ψυχής μας», είχε πει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εγκαινιάζοντας το οικολογικό πάρκο στους Αγίους Θεοδώρους, τη γενέτειρά του. Εκεί που τον περασμένο Σεπτέμβριο ακούστηκε ξανά, μισό αιώνα μετά, το πρώτο κουδούνι σε ελληνορθόδοξο σχολείο. Τέσσερα παιδιά ήταν οι πρώτοι μαθητές του κτηρίου που έγινε ξανά σχολείο το 2013. Ο Δημήτρης, ο Μωυσής, η Σοφία κι ο Αλέξανδρος. Ψυχή του σχολείου, η ιδρύτριά του, Άννα Κουτσομάλλη, η οποία γεννήθηκε στην Ίμβρο, έφυγε στην Αθήνα κι επέστρεψε για να κάνει πράξη ένα όνειρο δεκαετιών των απανταχού Ιμβρίων. Μπροστάρισσα σ’ αυτή την προσπάθεια, που φαίνεται να ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς, και η διευθύντρια του σχολείου, Παρασκευή Μπερμπέρη, που μαζί με τον Τούρκο δάσκαλο που κατέχει και τη θέση του υποδιευθυντή, και
Ένα δέντρο μεγαλώνει στην Ίμβρο
το μετακλητό από την Ελλάδα Φώτη Γραμμένο, έχουν αναλάβει την τιμή των πρώτων δασκάλων. Ξεφυλλίζοντας τις δεκαετίες Η ιστορία του σχολείου δείχνει την τραγική εξέλιξη της ελληνικής κοινότητας. Στην Ίμβρο υπάρχουν τέσσερα χωριά με ελληνικής καταγωγής πληθυσμό, που κάποτε έφθανε τις 6.000. Σήμερα ζουν περίπου 200, ηλικιωμένοι οι περισσό-
τεροι, καθώς για λόγους οικονομικούς αλλά και πολιτικούς, μετανάστευσαν σχεδόν όλοι οι κάτω των 50 χρόνων τη δεκαετία τού ‘50 και του ‘60. Τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης και την παράδοση της Ίμβρου από το διοικητή Ιωάννη Παπουτσιδάκη στις τουρκικές αρχές, και συγκεκριμένα στις 20 Νοεμβρίου 1927, η τουρκική κυβέρνηση προέβη σε κλείσιμο της
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
19
Με τους καθηγητές και τους μαθητές του σχολείου
Κεντρικής Σχολής της Ίμβρου, θεσπίζοντας ταυτόχρονα τον «Περί Νήσων Νόμο» (Adalar Kanunu), το άρθρο 14 του οποίου καθιστά υποχρεωτική την εξ ολοκλήρου εκπαίδευση στην Τουρκική. Ωστόσο, το άρθρο αυτό τέθηκε σε ισχύ τελικά μόνο για ένα και για τα υπόλοιπα σχολεία διαμορφώθηκε άτυπα ένα ιδιόμορφο εκπαιδευτικό καθεστώς: κάποια μαθήματα διδάσκονταν στην Ελληνική, ενώ διδάσκονταν στην Τουρκική η γεωγραφία, η ιστορία και η πατριδογνωσία. Επιβλήθηκε επίσης η απομάκρυνση των ελληνικής καταγω-
20
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
γής διευθυντών των σχολείων. Το 1945, ο νομάρχης Τσανάκκαλέ έστειλε έγγραφη διαταγή, με την οποία απαγόρευε εντελώς τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας και επέβαλε την αποκλειστική διδασκαλία της επίσημης Τουρκικής. Ωστόσο, μετά τα απανωτά διαβήματα των κοινοταρχών, η διαταγή εκείνη δεν εφαρμόστηκε. Το Μάιο του 1950 ανεβαίνει στην εξουσία το Δημοκρατικό Κόμμα και σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, ψηφίστηκε από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκικής Δημοκρατίας ο ειδικός νόμος που έφερνε την κατάργηση του 14ου άρθρου του Νόμου 1151/1927. Με βάση το συγκεκριμένο νόμο, ιδρύθηκε εξατάξιο μειονοτικό σχολείο στην Παναγία, όπως επίσης και στην Τένεδο, και εκδόθηκαν νέες άδειες λειτουργίας των υφιστάμενων τεσσάρων σχολείων της Ίμβρου, τα οποία και αναβαθμίστηκαν σε εξατάξια. Τραγική ειρωνεία Με τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, βγήκε ένας νόμος στην Τουρκική Βουλή, που αναστέλλει την εφαρμογή του άρθρου 14 του Νόμου τού 1927 για την εκπαίδευση
στην Ίμβρο και την Τένεδο. Αυτό ανοίγει το δρόμο για να αναπαλαιωθούν και να αναστηλωθούν κτήρια σε όλα τα χωριά της Ίμβρου. Τραγική ειρωνεία είναι ότι το 1964, τη χρονιά που απαγορεύεται εκ νέου η εκπαίδευση, είχαν αναγερθεί σε κάθε χωριό μέχρι και νηπιαγωγεία. Όντως, το 1964, 38 βουλευτές κατέθεσαν πρόταση στη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση για την κατάργηση της υπάρχουσας εκπαιδευτικής κατάστασης στην Ίμβρο και την Τένεδο και την επαναφορά του Νόμου του 1927, «διά να αποκτήσουν οι κάτοικοι των δύο αυτών νήσων σχολάς υψηλού επιπέδου υπό τον έλεγχον του Υπουργείου Παιδείας». Η πρόταση, που προέβλεπε ότι «η εκπαίδευσις εις τας σχολάς Ίμβρου και Τενέδου γίνεται τουρκιστί και είναι γενική, δωρεάν και λαϊκή», έγινε αποδεκτή από την ολομέλεια της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης την 30ή Ιουνίου 1964 «διά βοής, άνευ ουδεμίας αντιδράσεως». Ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε την 23η Ιουλίου 1964, αναγκάζοντας τα ελληνορθόδοξα σχολεία της Ίμβρου να κλείσουν ερμητικά τις πόρτες τους για σχεδόν μισό αιώνα.
ΦPONTIΣTHPIO MEΣHΣ EKΠAIΔEYΣHΣ
«Πράξη»
Τ
ο Φροντιστήριο «Πράξη» ιδρύθηκε το 2010 από μια ομάδα καθηγητών με μακρόχρονη εμπειρία στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση. Μετά από 4 χρόνια λειτουργίας, έχουμε να επιδείξουμε ποσοστά επιτυχίας που αγγίζουν κάθε χρόνο το 100%, με ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών μας να επιτυγχάνει στη σχολή της πρώτης του επιλογής και μάλιστα με πρωτιές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρωτιά μαθητή μας σε όλο το Νομό Λέσβου, και πανελλαδικά στη σχολή που επέλεξε. Οι επιτυχίες βέβαια αυτές, μόνο τυχαίες δεν είναι. Οι αίθουσες του Φροντιστηρίου είναι διαμορφωμένες με τρόπο μοντέρνο και ταυτόχρονα λειτουργικό. Ένα τραπέζι δημιουργεί την αίσθηση ιδιαίτερου μαθήματος και βοηθά το μαθητή να συνεργάζεται με το συμμαθητή του και τον καθηγητή, ώστε να γίνεται συμμέτοχος και όχι παθητικός δέκτης πληροφοριών και κατ’ επέκταση γνώσης, με απώτερο σκοπό βέβαια την απόκτηση γενικής παιδείας και στοχευμένης γνώσης που θα τον βοηθήσει να επιτύχει το στόχο του. Τα τμήματα είναι αυστηρά ολιγομελή, από 1 έως 4 άτομα, με ομοιογένεια που προκύπτει από το γνωστικό επίπεδο του κάθε μαθητή και την αξιολόγηση από τον εκάστοτε διδάσκοντα. Η διαφορετικότητα του κάθε μαθητή μάς οδηγεί στη δημιουργία τμημάτων 2 ή 3 συνήθως ατόμων, μετά από μηνιαία αξιολόγηση που συνοδεύεται από διαγνωστικά τεστ. Βέβαια υπάρχει πάντα η δυνατότητα ιδιαίτερου μαθήματος ή επιλογής κλειστού τμήματος. Το διδακτικό προσωπικό του Φροντιστηρίου μας αποτελείται από καθηγητές με μακρόχρονη πείρα στη μέση εκπαίδευση, άρτια καταρτισμένους στις ειδικότητές τους και εξειδικευμένους στην ειδική αγωγή. Διαθέτουν πλήθος συγγραμμάτων που παρέχονται στους μαθητές μας και είναι υπεύθυνοι για τα συχνά τρίωρα επαναληπτικά διαγωνίσματα υψηλών απαιτήσεων. Παράλληλα βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τους γονείς, ενώ είναι πάντα δίπλα στον κάθε μαθητή για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος προκύπτει κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Τη διδακτική αυτή ομάδα ενισχύει η παρουσία διαδραστικού πίνακα, καθώς και η λειτουργία ψηφιακής πλατφόρμας υβριδικής μάθησης. Το Φροντιστήριο βρίσκεται δίπλα στο
μαθητή κάθε στιγμή, μέσω των προγραμμάτων κοινωνικής δικτύωσης και με απομακρυσμένη διδασκαλία μέσω διαδικτυακής κάμερας. Για μας, άλλωστε, η στήριξη του μαθητή μας δε σταματά στο λύκειο, αλλά συνεχίζεται και στη σχολή που έχει περάσει. Το Φροντιστήριό μας, με συχνές συγκεντρώσεις γονέων και ανοιχτού τύπου σεμινάρια, βοηθά και ενημερώνει τους γονείς σε ειδικά και γενικότερα θέματα. Επίσης παρέχει πλήρη και υπεύθυνη ενημέρωση για το Νέο Λύκειο και τις αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στέκεται αρωγός στην προσπάθεια των μαθητών μας, με την παροχή βιβλίου με όλες τις ασκήσεις και τις λύσεις τους από την Τράπεζα Θεμάτων. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές, το πλήθος πακέτων μαθημάτων και τις ειδικές προσφορές σε ευπαθείς ομάδες και αδέλφια, καθιστούν το Φροντιστήριο «Πράξη» το πιο σύγχρονο φροντιστήριο της πόλης και την καλύτερη επιλογή για σίγουρη επιτυχία στις εξετάσεις.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
21
Νέα σχολική χρονιά:
«Ας χτυπάμε το κουδούνι της ενίσχυσης και όχι της σύγκρισης» της ΤΟΤΑΣ ΔΡΟΥΖΑ*
Έ
ναρξη σχολικού έτους! Και βέβαια, έναρξη των διαφόρων και διαφορετικών δραστηριοτήτων που αυτό συνεπάγεται. Κάθε παιδί από 3 έως 18 χρονών, ανάλογα με τη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος στην οποία εντάσσεται, θα κληθεί να αντεπεξέλθει σε ποικίλα ζητούμενα και να επεξεργασθεί ένα εύρος αλλαγών. Θα χρειαστεί να απαντήσει σε νέες μαθησιακές ή κοινωνικές απαιτήσεις, να ακολουθήσει κανόνες που ενδεχομένως αντικαθιστούν ή δι-
22
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
αφοροποιούν τους κανόνες που μέχρι εκείνη τη στιγμή γνώριζε, να θέσει νέες προτεραιότητες που πολύ πιθανόν έχουν ένα κόστος. Θα χρειαστεί, για παράδειγμα, να ζωγραφίσει μια πεταλούδα και όχι «ό,τι θέλει», να συγκροτήσει την κίνηση του χεριού του ώστε η «κουλουρίτσα» και το «μαγκουράκι» να ενωθούν για να σχηματίσουν το γράμμα «α», να λύσει μια μαθηματική άσκηση ή να μάθει το επόμενο κεφάλαιο στην Ιστορία. Το παράγωγο του κόπου του θα βαθμολογηθεί και
αυτό το νούμερο θα σταθεί δίπλα σε άλλα νούμερα, τα οποία βαθμολογούν τα παράγωγα των κόπων άλλων παιδιών. Για να αντεπεξέλθει στις ποικίλες απαιτήσεις, θα χρειαστεί να μειώσει ή και να ελαχιστοποιήσει το χρόνο που δαπανά σε ευχάριστες για αυτό δραστηριότητες, όπως το παιχνίδι ή οι ανέμελες στιγμές με φίλους. Με λίγα λόγια, κάθε νέο σχολικό έτος αποτελεί συγχρόνως εκπαίδευση σε μια νέα πειθαρχία. Σε αυτήν την πορεία, όπως σε κάθε πορεία μάθησης,
το παιδί -και όχι μόνο!- χρειάζεται ενίσχυση, μια μορφή της οποίας αποτελεί η κοινωνική επιβράβευση. Για να εδραιωθούν επιθυμητές συμπεριφορές -όπως είναι η μελέτη, η συνεργασία με συμμαθητές και δασκάλους, η τήρηση του σχολικού προγράμματοςείναι απαραίτητο γονείς και εκπαιδευτικοί να επαινέσουν το παιδί τη στιγμή που θα τις εμφανίσει, να του μεταδώσουν τη χαρά ή την περηφάνεια τους, να μοιραστούν τη δική του χαρά ή περηφάνεια. Καθώς οι επιθυμητές αυτές συμπεριφορές εμφανίζονται σε ένα ευχάριστο περιβάλλον, αυξάνονται κατά πολύ οι πιθανότητες να γίνουν από μόνες τους ευχάριστες. Όλοι μάλλον μπορούμε να θυμηθούμε από τα σχολικά μας χρόνια ένα δάσκαλο που «μας έκανε να αγαπήσουμε» το αντικείμενό του. Ένα μαθηματικό που «μας έκανε» να ανοίξουμε το βιβλίο των Μαθηματικών, ένα φιλόλογο που «μας έκανε» να συμπονέσουμε την Αντιγόνη. Συχνά όμως συγχέουμε την ενίσχυση ή την επιβράβευση με το συγκριτικό έπαινο. Το παιδί μας έχει ζωγραφίσει την ΠΙΟ όμορφη πεταλούδα, κάνει τα ΠΙΟ ωραία γραμματάκια, έχει τα ΠΙΟ περιποιημένα τετράδια, ΜΟΝΟ ΑΥΤΟ έλυσε τη συγκεκριμένη εξίσωση, πήρε τον ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ βαθμό στο διαγώνισμα Φυσικής, είναι το ΠΙΟ καλό παιδί σε ολόκληρη την τάξη, είναι Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ μαθητής, είναι ΤΟ ΜΟΝΟ που ήξερε να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση της δασκάλας, ήταν ΤΟ ΜΟΝΟ που δεν κόμπιασε όταν έλεγε το ποί-
ημα στη σχολική γιορτή, είναι το ΠΙΟ έξυπνο, το ΠΙΟ ετοιμόλογο, το ΠΙΟ ευέλικτο, έχει τη ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ φαντασία, και πάει λέγοντας. Άθελά μας, και ενώ θεωρούμε ότι ενισχύουμε επιθυμητές δράσεις, στην πραγματικότητα τις… τιμωρούμε! Άθελά μας μεταφέρουμε το μήνυμα ότι το σημαντικό δεν είναι να ζωγραφίσει, αλλά να κάνει ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ζωγραφιά. Το σημαντικό δεν είναι να εκπαιδευθεί στη μαθηματική σκέψη, αλλά να έχει ΤΗΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ επίδοση στα μαθηματικά. Οι δραστηριότητες του σχολείου γίνονται ένα από τα βασικά πεδία στα οποία το μήνυμα που λαμβάνεται, είναι πως απαιτείται να είναι πάντα κάτι «ΠΙΟ» από κάποιον άλλον ή από όλους τους άλλους. Δεν εξαρτάται απ’ την «πρωτιά» Αυτό το μήνυμα μπορεί να αποτελέσει σημείο εκκίνησης αλυσιδωτών αντιδράσεων και συνεπειών. Μας βάζει ως παιδιά, αλλά και στη συνέχεια ως ενήλικες, σε μια τροχιά ανταγωνισμού που πολύ συχνά προξενεί άγχος, δυσαρέσκεια ή ακόμη άρνηση και παραίτηση. Οι ίδιες οι δραστηριότητες -το να μελετώ, να γνωρίζω καινούργια πράγματα, να συνεργάζομαι με άλλους ανθρώπους, να εξελίσσομαι- δεν έχουν αξία αν δεν πρόκειται να με ανεβάσουν στο βάθρο του πρώτου. Και τελικά η ίδια μου η αυταξία φτάνει να εξαρτάται από την πρωτιά. Καθώς όμως αυτή η απόλυτη πρωτιά δεν υφίσταται, απειλούμαι από μια διαρκή αί-
σθηση δυσαρέσκειας, ανικανοποίητου, προσωπικής απαξίωσης. Με δυο λόγια, απειλούμαι από αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «χαμηλή αυτοεκτίμηση». Η σύγκριση με έναν υπαρκτό ή ιδεατό άλλο φτάνει να συνθλίβει τις ικανότητές μας, τη δημιουργικότητά μας, τελικά τη χαρά που μπορεί να μας δώσει η επαφή μας με τα αγαθά της ζωής. Τον περασμένο Μάιο η Η τελείωνε τη Γ΄ δημοτικού και ο Μ το νηπιαγωγείο. Επινόησαν το εξής παιχνίδι. Χώρισαν έναν παιδικό πίνακα στη μέση και ζωγράφισαν ο καθένας ένα καράβι. Με φώναξαν να αποφανθώ ποιο είναι το ΠΙΟ όμορφο χωρίς να μου πουν ποιο καράβι ήταν τής Η και ποιο τού Μ. Όταν δήλωσα τον ενθουσιασμό μου και για τα δύο, δυσαρεστήθηκαν και επέμειναν να διαλέξω. Καθώς συνέχιζα να εκθειάζω και τα δύο καράβια εξίσου, θύμωσαν -ιδιαίτερα η Η, που, ως πιο έμπειρη στις σχολικές δραστηριότητες, είχε λάβει εκτενέστερη εκπαίδευση στη συγκριτική (αυτο)αξιολόγηση- και πήγαν να φωνάξουν κάποιον άλλον της παρέας για να διαλέξει. Βγαίνοντας από το δωμάτιο, ευχήθηκα ο «κάποιος άλλος» να μην ενδώσει στην παγίδα. Το κάθε παιδί -ο κάθε άνθρωπος- μπορεί και κάνει όμορφα πράγματα. Δε χρειάζεται να κάνει τα ΠΙΟ όμορφα. Καλή σχολική χρονιά σε όλες και όλους! * Η Τότα Δρούζα είναι ψυχολόγος (totadrouza@yahoo.com). ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
23
Ο Γιώργος Κοντέλλης «εκτοξεύει» το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης και λέει στο «View»:
«Στέκι των μαθητών ήταν το εργαστήριο, αντί για την καφετέρια» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
Τ
ο 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης έχει γίνει διάσημο εντός κι εκτός συνόρων τα τελευταία χρόνια, για τη συμμετοχή των μαθητών του σε πειράματα για την… διαστημική εκπαίδευση! Για τρίτη φορά φέτος έλαβε μέρος στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό CanSat, που διοργανώνεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με σκοπό να φτιάξουν το δικό τους μικρό «δορυφόρο», τύπου CanSat (από τις λέξεις Can και Satellite), τον οποίο θα εκτόξευαν με πύραυλο από τη βάση εκτόξευσης πυραύλων στο ερευνητικό κέντρο για τη διαστημική εκπαίδευση ΝΑRΟΜ στη Νορβηγία. Μετέχοντας σε όλα τα στάδια της εκτόξευσης, στις αρχές του περασμένου Ιουνίου το Σχολείο απέσπασε τη 2η θέση στην κατηγορία των προχωρημένων. Πέρα από το διευθυντή, Μιχάλη Καπιωτά, που αποτελεί την ψυχή της ομάδας και κινητήρια δύναμη για την ώθησή της σε διεθνείς διαγωνισμούς, σημαντική θέση στην καθοδήγηση των μαθητών παίζει και ο καθηγητής τους στη Φυσική Γιώργος Κοντέλλης, ο οποίος μιλά σήμερα στο «View» για τις διαστημικές επιτυχίες.
Κύριε Κοντέλλη, ήταν μακρύς ο δρόμος των πειραμάτων; «Η 10μελής ομάδα των μαθητών που αποτέλεσαν την κύρια ομάδα της αποστολής, αλλά και αρκετών άλλων μαθητών που έδειξαν ενδιαφέρον και συνεργάστηκαν μαζί τους, αλλά για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να πάρουν επίσημα μέρος (Πανελλαδικές), εργάστηκαν εξαντλητικά και σε βάρος του προσωπικού τους χρόνου. Στον ελάχιστο χρόνο που διέθεταν, κατάφεραν να υποβάλουν ένα πλήρες σχέδιο αποστολής στην ESA και ήταν μία από τις 14 ομάδες που επιλέχτηκαν να διαγωνισθούν στην τελική φάση, εκπροσωπώντας επάξια το Σχολείο μας, το νησί μας και τη χώρα μας και μάλιστα στην κατηγορία των προχωρημένων». Και το όνομα αυτού; «Η ονομασία που επέλεξαν για την ομάδα οι μαθητές, είναι “Αρίσταρχος”, προς τιμήν του Αρίσταρχου του Σάμιου, ο οποίος παρουσίασε το πρώτο γνωστό μοντέλο που τοποθετούσε τον Ήλιο στο κέντρο του γνωστού σύμπαντος με τη Γη που περιστρέφεται γύρω από αυτό. Είχε εντοπίσει σαν “κεντρικό πυρ” τον Ήλιο και έθεσε τους άλλους πλανήτες στη σωστή σειρά γύρω από τον Ήλιο. Στο έργο του “Περί τα μεγέθη και τις αποστάσεις του Ήλιου και της Σελήνης”, προσπάθησε να υπολογίσει την απόσταση του Ήλιου από τη μέτρηση της διαμέτρου του Ήλιου, όπως ήταν και η κύρια αποστολή μας.
Ο κ. Κοντέλλης στο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Δασκάλων, στο Μουσείο Διαστημικής στη Μόσχα
24
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Έτσι το Σχολείο μας ήταν ένα από τα 14 ευρωπαϊκά σχολεία ανάμεσα στα σχολεία των 18 χωρών μελών τής ESA και τις τέσσερις συνεργαζόμενες με αυτήν χώρες, που επελέγησαν για τον τελικό του 3ου Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού CanSat. Για πρώτη φορά φέτος μετείχε και δεύτερο ελληνικό σχολείο, το Λύκειο Βιάννου από την Κρήτη, με το οποίο και είχαμε άριστη συνεργασία σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας, αλλά και κατά τη διάρκεια του Διαγωνισμού». Ποιος είναι ο σκοπός του διαγωνισμού; «Ο Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός CanSat είναι μέρος της πρωτοβουλίας τής ESA να εμπνευστούν οι νέοι για να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην επιστήμη ή την εφαρμοσμένη μηχανική, με σκοπό την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας ενός ιδιαίτερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού στη διαστημική βιομηχανία του μέλλοντος». Και η «αποστολή» του «Αρίσταρχου»; «Το CanSat έπρεπε να ολοκληρώσει μια υποχρεωτική, κοινή για όλες τις ομάδες που μετέχουν, αποστολή, που περιλαμβάνει τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της πίεσης κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά και μια επιπλέον αποστολή επιλογής
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
25
προσανατολισμό προς αυτό, κατευθύνοντας παράλληλα μια τροποποιημένη με ειδικό φίλτρο κάμερα για την απεικόνιση του Ήλιου, αλλά και ένα φασματοσκόπιο για τη λήψη του φάσματός του. Η τροποποίηση της κάμερας, αλλά και το φασματοσκόπιο, έπρεπε να κατασκευαστούν από τους μαθητές, αφού δεν υπάρχουν αντίστοιχου μεγέθους όργανα που να χωράνε στο CanSat. Ήταν μια αρκετά δύσκολη αποστολή, που έπρεπε να υποβληθεί στην κατηγορία των προχωρημένων, αν και οι μαθητές της ομάδας ήταν άπειροι και πρακτικά ξεκινούσαν από το μηδέν, που όμως, αν κατάφερνε να υλοποιηθεί, ήταν πολύ πιθανό να έπαιρνε κάποια διάκριση».
Το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης
Η διαστημική ομάδα Μετά την αποδοχή από την ESA της πρότασης των μαθητών, επί έξι μήνες εργάστηκαν στο Εργαστήριο Φυσικής του Σχολείου, αξιοποιώντας πλήρως τον εξοπλισμό του σε ώρες πέραν του σχολικού προγράμματος, αλλά και όπου υπήρχε διαθέσιμος χώρος για την υλοποίηση του «Αρίσταρχου». Υπεύθυνος της ομάδας ήταν ο καθηγητής Φυσικής Γιώργος Κοντέλλης και μετείχαν οι μαθητές Μανώλης Πρωτούλης (αρχηγός, υπεύθυνος προγραμματισμού και ανάλυσης δεδομένων), Αντώνης Μυρσινιάς (προγραμματισμός, ανάλυση δεδομένων και φασματοσκόπιο), Νέαρχος Προκοπίου (σχεδιασμός σήματος, αισθητήρας
των μαθητών του Σχολείου μας. Οι μαθητές μας εφέτος επέλεξαν την καινοτόμο αποστολή της παρατήρησης του Ήλιου με ένα ρομποτικό μηχανισμό, που τον εντόπιζε και προσανατόλιζε σ’ αυτόν μια κάμερα και ένα φασματοσκόπιο με σκοπό να παρατηρήσουν το φάσμα του Ήλιου και να υπολογίσουν την απόστασή του από τη Γη, μαθαίνοντας έτσι τον τρόπο λειτουργίας των αντίστοιχων δορυφόρων παρατήρησης του Ήλιου και άλλων ουρανίων σωμάτων». Και η πρωτοτυπία της; «Οι μαθητές επέλεξαν να υλοποιήσουν την αποστολή της παρατήρησης του Ήλιου, αποστολή που δεν είχε επιχειρηθεί ξανά σε σχολικό Διαγωνισμό CanSat, αποτελώντας έτσι μια παγκόσμια πρωτοτυπία, κάτι που τείνει να αποτελέσει συνήθεια για το Σχολείο μας, μια και ήταν το γνώρισμα και των δύο προηγούμενων συμμετοχών του σχολείου στους Διαγωνισμούς CanSat (λήψη δείγματος αέρα και χημική ανάλυση, τρισδιάστατη απεικόνιση της επιφάνειας της Γης)». Πώς λειτουργεί ο μηχανισμός; «Η ομάδα υπέβαλε την πρότασή της επιλέγοντας να κατασκευάσει και να προγραμματίσει ένα ρομποτικό μηχανισμό ο οποίος, οδηγούμενος από τέσσερις αισθητήρες φωτός σε σταυρωτή διάταξη, ελέγχει τον ουρανό ώστε να εντοπίσει το φωτεινότερο σημείο (Ήλιος) και μετά παραμένει σε Αναχωρώντας για το Διαγωνισμό
26
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Προηγούμενες αποστολές
Η αφιέρωση του 3ου ΓΕΛ στο άλμπουμ του Διαγωνισμού
φωτός, φασματοσκόπιο, κατασκευή), Παναγιώτης Κατζάνης (ηλεκτρονικά), Γιάννης Αϊβαλιωτέλλης (κατασκευή μοτέρ), Όθωνας Κοντός (ηλεκτρονικά, κατασκευή και κάμερα Ήλιου), που ταξίδεψαν στη Νορβηγία, και Μαριλένα Μπουγουλιά (ηλεκτρονικά, σχεδιασμός ιστοσελίδας, solar tracker, αλεξίπτωτο), Μιχαέλλα Παπαχίου (αλεξίπτωτο, κατασκευή και ηλεκτρονικά), Δημήτρης Σπαθάρης (εξωτερικό περίβλημα και κατασκευή) και Ραμαζάν Κουμρίγια (κατασκευή, ηλεκτρονικά). «Οι μαθητές είχαν πλέον για “στέκι” τους όχι κάποια καφετέρια, αλλά το εργαστήριο και πολλές φορές ήταν εκεί και δούλευαν μέχρι αργά τη νύχτα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κοντέλλης. Στην προσπάθειά τους οι μαθητές είχαν συμπαραστάτες το Σύλλογο των Καθηγητών και το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, αλλά και το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Οι μαθητές του Σχολείου μετείχαν στον 1ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό CanSat και έφεραν σε πέρας την αποστολή τους παίρνοντας τον Έπαινο Καινοτομίας και Ομαδικότητας, συμπληρώνοντας τις γνώσεις και τα μέσα που τους παρέχει το Ελληνικό Σχολείο. Η πλειονότητα των μαθητών που μετείχαν, πέτυχε σε πανεπιστημιακές σχολές σχετικές με το αντικείμενο που είχαν στην αποστολή. Η εργασία τους έγινε πανελληνίως, πανευρωπαϊκώς και διεθνώς γνωστή με τη συμμετοχή και τη διάκριση του Σχολείου στον 6ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Εκπαιδευτικών, στον 8ο Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Εκπαιδευτικών και στο 8ο Παγκόσμιο Forum «Partners in Learning». Επίσης διακρίθηκε στην «Αριστεία και Πρωτοπορία» στην Εκπαίδευση. Οι μαθητές παρουσίασαν την εργασία τους και τα επιστημονικά τους συμπεράσματα σε συνέδρια, ενώ έδωσαν πολλές συνεντεύξεις σε μέσα ενημέρωσης, αποτελώντας πρότυπο για τους μαθητές όλης της εκπαίδευσης, αλλά και της νεολαίας. Οι ίδιοι μαθητές έλαβαν το 1ο Ευρωπαϊκό Βραβείο για το Icaromenippus CanSat στην κατηγορία Excelent Research Project στο Διαγωνισμό e-skills 2012. Οι μαθητές του Σχολείου που μετείχαν στο 2ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό, χάρη στην άψογη προετοιμασία και τον εξαιρετικό τρόπο εκτέλεσης της αποστολής τους, πήραν το 2ο Ευρωπαϊκό Βραβείο. Άλλες διακρίσεις Το 2008 το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης έλαβε την 1η Πανελλήνια Διάκριση στον 4ο Διαγωνισμό Πρωτοπόρων Δασκάλων, που διοργανώνεται από τη Microsoft Hellas με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, για το εκπαιδευτικό παιχνίδι «Η δίκη του Γαλιλαίου», που είναι ένα 3D ηλεκτρονικό computer game, με θέμα τις διαφορές στη θεωρία κίνησης του Αριστοτέλη και του Γαλιλαίου. Την ίδια χρονιά έλαβαν την 1η πανευρωπαϊκή διάκριση στο 5ο Πανευρωπαϊκό Φόρουμ Πρωτοπόρων Δασκάλων (5th European Innovative Teachers Forum 2008), που έγινε στο Ζάγκρεμπ και διοργανώθηκε από τη Microsoft υπό την αιγίδα τής UNESCO, για τη «Δίκη του Γαλιλαίου». Το Σχολείο, με ενέργειες του διευθυντή, Μιχάλη Καπιωτά, και των καθηγητών, διαθέτει πέντε πακέτα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής, έτσι ώστε να λειτουργεί σε αυτό πλήρες εργαστήριο εκπαιδευτικής ρομποτικής, με πολλές συμμετοχές μαθητών στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
27
Το «View» παρουσιάζει μία πλούσια γκάμα εξωσχολικών δραστηριοτήτων που μπορούν να αναπτύξουν τα παιδιά και οι οποίες έρχονται μαζί με το Σεπτέμβριο:
Γεμίζοντας δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών
28
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
του MAPINOY OPΦANOY
Α
ν οι καλοκαιρινές διακοπές είναι για όλους η κατ’ εξοχήν σημαντικότερη αναμονή όλη τη χρονιά, ο Σεπτέμβριος έχει κι αυτός τη δική του γλυκιά προσμονή, ειδικά όταν το ημερολόγιο ξεφυλλίζει τις τελευταίες μελαγχολικές ημέρες του Αυγούστου. Ερχόμενος να προκαταβάλει τις εντυπώσεις του χειμώνα που πέφτει, η αλήθεια είναι ότι μετριάζει με τις δεκάδες παράλληλες δραστηριότητες που ξεκινούν μαζί του, τη δύσκολη μαθητική ρουτίνα στα θρανία που έπεται λίγο αργότερα. Το «View» γνωρίζει και σήμερα υπενθυμίζει και σας παρουσιάζει, όλες τις ενδιαφέρουσες εξωσχολικές δραστηριότητες που μπορούν να αναπτύξουν οι μαθητές δημοτικού και γυμνασίου, οι οποίες θα τους δώσουν τη δυνατότητα να ξεδιπλώσουν και άλλα ταλέντα τους, να ξεφύγουν για λίγο από την καθημερινότητα και να δώσουν και την οφειλόμενη υπόσταση στο αρχαίο ρητό που στον άγαρμπο σύγχρονο τρόπο ζωής μας κάπου ξεχνιέται. Ένα νου υγιή σε ένα σώμα υγιές. Οπότε, η σημερινή μας ενδοσκόπηση σε όλα εκείνα που μπορούν να κάνουν τα παιδιά όταν κλείνουν τα βιβλία τους, σίγουρα ενδιαφέρει όλους τους γονείς…
Ποδόσφαιρο Ο «βασιλιάς» των σπορ, δικαιολογημένα και χωρίς ανάγκη μεγαλύτερης ανάλυσης, έχοντας στη διάθεσή του επιπρόσθετα και σημαντικές αθλητικές υποδομές που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στη Λέσβο, κατέχει τη μερίδα του λέοντος στις προτιμήσεις των μικρών. Οι ακαδημίες ποδοσφαίρου, είτε δραστηριοποιούνται σε ιδιωτικές εγκαταστάσεις, είτε σε δημοτικά γήπεδα της Μυτιλήνης, έχοντας απτές αποδείξεις της εξαιρετικής δουλειάς τους με τους μικρούς αθλητές τα τελευταία τουλάχιστον 12 χρόνια, εγγυώνται στους γονείς μία σταθερή, ψυχαγωγική, αλλά και… διδακτική, εκτός από αθλητική, εξωσχολική δραστηριότητα. Από την ηλικία των 6 ετών, οι μικροί επίδοξοι γητευτές της
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
29
Μέσα από το παιχνίδι, τα παιδιά ενισχύουν την κοινωνική αλληλεπίδραση, έκφραση και επικοινωνία, δομώντας έτσι την εικόνα για τον εαυτό τους, τους άλλους και τον κόσμο. Ο ρόλος του είναι ουσιώδης στη νοητική ανάπτυξη και μάθηση των παιδιών, γιατί προσφέρει ερεθίσματα για παρατήρηση, πειραματισμό, διερεύνηση. Επιπλέον, παίζοντας, τα παιδιά αντιλαμβάνονται το σώμα τους, τα όρια και τις δυνατότητές τους, αναπτύσσουν δεξιότητες προσανατολισμού και προσαρμογής του σώματός τους στις ανάγκες της κίνησης, αλλά και στα αντικείμενα και στα πρόσωπα που τα περιβάλλουν.
μπάλας έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν σε λίγες ημέρες στις δεκάδες ακαδημίες ποδοσφαίρου που λειτουργούν στην πόλη και να ακολουθήσουν ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα προπονήσεων και αγώνων, που εκτελούν έμπειροι προπονητές ποδοσφαίρου και γυμναστές. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται, ανάλογα και με την ηλικία, η… βασική εισαγωγή στα μυστικά της μπάλας και ακολούθως μία τεράστια γκάμα παιχνιδιών και ασκήσεων, μέχρι και τη διεξαγωγή αγώνων. Στη Μυτιλήνη δραστηριοποιούνται, έχοντας καταγράψει η κάθε μία τις δικές της ξεχωριστές επιτυχίες, με παιδιά που ανδρώθηκαν ποδοσφαιρικά εκεί και καταξιώθηκαν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, οι ακαδημίες του Ολυμπιακού Πειραιώς με την επωνυμία «Λιονταράκια», στις εγκαταστάσεις του Βαγγέλη Σπανού στην Παναγιούδα, οι ακαδημίες τής ΑΕΛ Καλλονής που δραστηριοποιούνται στις εγκαταστάσεις τού «Euro 2004» στη Βαρειά, και οι ακαδημίες του Αιολικού, που φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις τού «Olympico» στη Νεάπολη. Με πρότυπη λειτουργία τα τελευταία χρόνια, που αποτελούν αυτήν τη στιγμή παράδειγμα προς μίμηση και για όλα τα τοπικά σωματεία ποδοσφαίρου που αναπτύσσουν ξανά τμήματα υποδομής, λειτουργεί στην καρδιά της πόλης, στη Χρυσομαλλούσα, και η ακαδημία ποδοσφαίρου της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων 30
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Λέσβου «Οδυσσέας Ελύτης», ενώ στο Βουναράκι, στο ολοκαίνουργιο δημοτικό γήπεδο 5x5, λειτουργεί η ακαδημία ποδοσφαίρου του ομώνυμου Απόλλωνα! Στα πλέον αξιοσημείωτα για τη Μυτιλήνη, θα πρέπει να καταγραφεί και η σταθερή παρουσία του Παλλεσβιακού στα τμήματα υποδομής, ο οποίος παραδοσιακά αποτελεί με τη δουλειά που γίνεται στην ακαδημία του, την ομάδα που «παράγει» τα μεγάλα ταλέντα στο λεσβιακό ποδόσφαιρο, χρησιμοποιώντας για τις δραστηριότητές του το γηπεδάκι «Παναγιώτης Σαλταμάρας», απέναντι από τα Δικαστήρια. Η γκάμα επιλογής για εσάς τους γονείς, έτσι όπως σας την παρουσιάζουμε, είναι αρκετά μεγάλη και αποφεύγοντας να επηρεάσουμε την τελική σας επιλογή, απλά διαπιστώνουμε για εσάς πως αυτή μπορεί να γίνει ανάλογα με το ποια λειτουργεί πιο κοντά στο σπίτι σας ή στο σχολείο του παιδιού σας… Μπάσκετ Η «πορτοκαλί» η μπάλα ερίζει με την «ασπρόμαυρη», διαχρονικά, για την πρωτοκαθεδρία στις προτιμήσεις. Εμείς δεν πρόκειται να μπούμε στη διαδικασία να πάρουμε θέση επ’ αυτού, παρά μόνο να διαπιστώσουμε πως τα τελευταία χρόνια οι ακαδημίες τής «πορτοκαλί» στη Μυτιλήνη κερδίζουν ολοένα και περισσότερους μικρούς φίλους και την εμπιστοσύνη των γονέων. Ένας σημαντικός λόγος είναι και η λειτουργία τα τελευταία τρία χρόνια τού Mytilene Sports Club, που με δικές του αθλητικές εγκαταστάσεις στην Παγανή (όπισθεν «Εισαντέξ») και φυσικά ακαδημία μπάσκετ με έμπειρους προπονητές, προσφέρει μία δημιουργική και διασκεδαστική διέξοδο στα παιδιά. Τα παιδιά και οι έφηβοι εκεί, χωρισμένοι σε τμήματα με βάση την ηλικία τους, διδάσκονται τα βασικά τού μπάσκετ, συμμετέχουν σε τουρνουά, σε εσωτερικούς διαγωνισμούς και παιχνίδια, με στόχο πάντα τη σωστή σωματική και αθλητική τους ανάπτυξη.
Βέβαια δεν είναι μόνο το Mytilene Sports Club που λειτουργεί σε επίπεδο ακαδημιών στο μπάσκετ, αλλά και οι παραδοσιακές «δυνάμεις» της λεσβιακής καλαθόσφαιρας, που δραστηριοποιούνται και σε επίπεδο τμημάτων υποδομής, όπως ο Παλλεσβιακός, ο Αρίων Μυτιλήνης, ο Αιολικός, ο ΑΟΜ, η Γέρα, ο Θησέας και οι Ελπίδες Παν., οι προπονήσεις των οποίων διεξάγονται στο Κλειστό της Νεάπολης και στο γήπεδο της Παναγιούδας.
Κωπηλασία Η κωπηλασία για όσους δεν την έχουν βιώσει, θεωρείται -ίσως εσφαλμένα- ένα δύσκολο άθλημα και ως εκ τούτου μία «βαριά» εξωσχολική δραστηριότητα για τα παιδιά. Ωστόσο για τη Μυτιλήνη, η κωπηλασία έχει παράδοση στις επιτυχίες στους δεκάδες μικρούς αθλητές που ανδρώθηκαν με τα κουπιά ανά χείρας, και τα τελευταία χρόνια με την εγκαθίδρυση με φιλόδοξο σχέδιο τμήματος υποδομής μέσω του ΝΟΜ, δημιουργείται ένα νέο «κύμα» νεαρών κωπηλατών.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
31
Στις εγκαταστάσεις του Ομίλου, το Τμήμα Κωπηλασίας υποστηρίζει ότι η κωπηλατική θεωρείται από τους αθλητικούς επιστήμονες η πιο πλήρης άσκηση. Δεν είναι τυχαίο, ισχυρίζονται οι άνθρωποι του Ομίλου, ότι όλοι σχεδόν οι εργοφυσιολόγοι έχουν ασχοληθεί με τις επιδράσεις της κωπηλατικής άσκησης στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα αποτελέσματα όλων των εργασιών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κωπηλασία δημιουργεί την καλύτερη φυσική κατάσταση στο μικρότερο δυνατό διάστημα και αποτελεί μία από τις πιο ασφαλείς ασκήσεις, ενώ αναπτύσσει έντονα στα παιδιά και τους εφήβους την ανάγκη συνεργασίας για ένα επιτυχημένο τελικό αποτέλεσμα. Οι προπονήσεις πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου Μυτιλήνης στο Μακρύ Γιαλό τις καθημερινές και στα Θέρμα το Σάββατο το πρωί, ενώ εγγραφές μπορούν να γίνουν από παιδιά ηλικίας 9 ετών και άνω. Μαχητικές Τέχνες Αν τα ομαδικά σπορ ενισχύουν την κοινωνικότητα των παιδιών πέραν της άθλησης, οι μαχητικές τέχνες συμβάλλουν και στην ενίσχυση της αυτοσυγκέντρωσης και της πειθαρχίας των παιδιών. Ο Αθλητικός Σύλλογος Μαχητικών Τεχνών Λέσβου «Χρυσός Δράκος», που δραστηριοποιείται στη Μυτιλήνη στη συμβολή των οδών Ιακωβίδου 12 και Μουσών, αποτελεί έναν από τους πλέον χαρακτηριστικούς πολυχώρους πολεμικών τεχνών στην πόλη. Δάσκαλοι από διαφορετικά στυλ συστεγάζονται με κρίκο ένωσης την αγάπη τους για το «budo» και συνεργάζονται σε αυτό τον πολύ όμορφο χώρο. Παράλληλα στη Μυτιλήνη λειτουργεί με μεγάλες επιτυχίες και ο Αθλητικός Σύλλογος Taekwondo Μυτιλήνης, με δάσκαλο προπονητή τον Ανδρέα Αλιφραγκή, στο τέρμα της οδού Ελ. Βενιζέλου 22, έναντι μαρίνας Μυτιλήνης. Αν ανατρέξει κανείς στον ιδιαίτερο αυτό χώρο των μαχητικών τεχνών, μπορεί να εντοπίσει και άλλες ακαδημίες, με τμήματα κατάλληλα για παιδιά ηλικίας από 6 ετών, αλλά και συλλόγους που έχουν παράδοση στο χώρο με σημαντικές επιτυχίες. Ας σημειωθεί ότι ακαδημία μαχητικών τεχνών για μικρούς και μεγάλους λειτουργεί και στο Mytilene Sports Club, στην Παγανή. 32
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Χρηστικός οδηγός Ποδόσφαιρο Ακαδημίες ΑΕΛ Καλλονής («Euro 2004», Βαρειά), τηλ. 22510 23551 Ακαδημίες Ολυμπιακού («Mini Football Spanos», Παναγιούδα), τηλ. 6948-591839 Ακαδημίες Αιολικού («Olympico», Νεάπολη), τηλ. 6994-949491 Ακαδημίες Παλλεσβιακού (γήπεδο «Π. Σαλταμάρας»), τηλ. 6944-547688 Ακαδημίες «Οδ. Ελύτης», τηλ. 22510 22210 Ακαδημίες Απόλλων Βουναρακίου Μπάσκετ Mytilene Sports Club, τηλ. 22510-34507 Κωπηλασία ΝΟΜ, τηλ. 6945-105176 Μαχητικές Τέχνες «Χρυσός Δράκος», τηλ. 6983-297340 Α.Σ. Μυτιλήνης Taekwodo, τηλ. 22510 54172 (Σημειώνεται ότι το ρεπορτάζ είναι απλά ενδεικτικό των εξωσχολικών δραστηριοτήτων που μπορούν να αναπτύξουν τα παιδιά στη Μυτιλήνη, για την ενημέρωση των γονέων, και εκ των προτέρων ζητάμε την κατανόηση των ακαδημιών ή σχολών που μπορεί να μην αναφέρθηκαν. Είμαστε στη διάθεση όλων να προβάλουμε τις δραστηριότητές τους.)
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
33
Επιστροφή στα θρανία τού «χθες» «Τ α - τα - τατά». «Να, Λόλα, ένα μήλο». Παιχνίδι με φθόγγους, ανακαλύπτοντας τη μαγεία των γραφικών συμβόλων και επιπλέον το παράλληλο σύμπαν σε αυτό της παιδικότητας, που καλεί στη σταδιακή εξέλιξη και ωρίμανση του μυαλού μέσα από την απόκτηση της πολυπόθητης παιδείας. Από τη μετουσίωση απλών ήχων σε γραπτές συλλαβές και από τη συγγραφή των πρώτων προτάσεων στην κατάθεση απόψεων μέσω δοκιμίων. Από τα αριθμητήρια και τις πράξεις προσθαφαίρεσης με μήλα και λοιπά απτά αντικείμενα, την αγωνία εκμάθησης της προπαίδειας προάγγελο των συναρτήσεων, των δυνάμεων και άλλων μαθηματικών κεφαλαίων, φτάνουμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή να νιώθουμε ακριβώς το ίδιο συναίσθημα: στον επί-
34
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
λογο του Αυγούστου και στο άνοιγμα του Σεπτέμβρη, είμαστε έτοιμοι να τεντώσουμε αυτιά, να σφίξουμε στομάχι, να ξεσκονίσουμε σάκες και βιβλία υποδεχόμενοι το πρώτο κουδούνι της χρονιάς. Κλείνοντας τα μάτια, βλέπουμε ακόμη στο πλήθος της αυλής εκείνο το σχολιαρούδι με τη γαλάζια ποδιά, το λευκό δαντελένιο γιακά ή και το άλλο με το κοντό παντελόνι και τα τσόκαρα. Και στο βάθος, η κυρά δασκάλα να κουνά επιβλητικά το σιδερένιο κουδούνι με την πλαστική λαβή και τη θορυβώδη γλώσσα. «Ώρα για μάθημα». Μόλις ανέτειλε το αλφαβητάρι με τον ήλιο ξυπνώντας αναμνήσεις… Καλή σχολική χρονιά. Ξεφυλλίζοντας τα αλφαβητάρια «Τα καλά παιδιά μόλις εξυπνήσωσι την πρωίαν, νίπτουσι καθαρώς τας χείρας
και το πρόσωπον. Κτενίζουσι τας τρίχας της κεφαλής, καθαρίζουσι τα ενδύματα... Τη δεκαετία 1907 - 1917, η καθαρεύουσα ήταν η επίσημη γλώσσα των βιβλίων του Δημοτικού και το 1919 ορίζεται ως επίσημη γλώσσα και του κράτους. Το 1929 ξεκινά η διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας στις τέσσερις πρώτες τάξεις και συγχρόνως, με τη μεταρρύθμιση του υπουργού Παιδείας Γ. Παπανδρέου, η φοίτηση στο δημοτικό γίνεται υποχρεωτική. Η πρώτη επαφή των λιλιπούτειων μαθητών με τη μαγεία της γλώσσας μέσω των γραμμάτων και των συνδυασμών τους, γινόταν με τα λεγόμενα αλφαβητάρια, που αντιστοιχούσαν στα σημερινά βιβλία της Γλώσσας. Μίας γλώσσας που η σημερινή της μορφή, αυτή της δημοτικής, έμελλε να παγιωθεί μετά από
διάφορα σκαμπανεβάσματα λόγω αλλαγής κυβερνήσεων, το 1976. Ποδιές, μαθήματα τα Σάββατα και πολυτονικό σύστημα καταργήθηκαν επίσημα το Γενάρη τού ‘82. Μαζί τους, σταδιακά και τα λεγόμενα αλφαβητάρια, με τις υπογραφές διακεκριμένων συγγραφέων και παιδαγωγών. Το «Αλφαβητάρι με τον ήλιο» Ένα διδακτικό γλωσσικό εγχειρίδιοσταθμός, που συγγράφηκε για πρώτη φορά το 1919, από επιφανείς συγγραφείς: Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Παύλος Νιρβάνας, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, Αλέξανδρος Δελμούζος κ.ά., με την καθοδήγηση του Υπουργείου Παιδείας. Το θεματικό του πλαίσιο περιελάμβανε την καθημερινότητα της
μικροαστικής οικογένειας του Φώτη Καλομοίρη. To αλφαβητάρι «Τα καλά παιδιά» Το 1949, η Α΄ τάξη του Δημοτικού απέκτησε το αναγνωστικό «Τα καλά παιδιά», με ήρωες το Ρήγα, τη Νίνα, την Άννα, σε κείμενα του Επαμεινώνδα Γεραντώνη και σε εικονογράφηση του Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου. Τα «Καλά παιδιά» περιλαμβάνουν εικόνες προφορικής διδασκαλίας, που δείχνουν μια νοσταλγική Ελλάδα, σαν εκείνη που βλέπουμε στις αγαπημένες ταινίες τού ‘50. Το δεύτερο αλφαβητάρι του Ελληνικού Σχολειού Βιβλίο που άντεξε στο χρόνο. Κυκλοφόρησε σε 16 εκδόσεις από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και χρησιμοποιήθηκε για τη διδασκαλία της γλώσσας στην Α´ τάξη Δημοτικού για 23 χρόνια και συγκεκριμένα από το 1956 έως το 1974. Με αυτό το αλφαβητάρι έμαθαν να συλλαβίζουν πολλές φουρνιές από «πρωτάκια» και αποτύπωνε την ελληνική καθημερινότητα εκείνης της εποχής. Οι ιστορίες με τη Λόλα, την Έλλη, το Μίμη είναι ακόμη ζωντανές, με τις προηγούμενες γενιές να έχουν ταυτιστεί πολλάκις μαζί τους. Τα κείμενά του είχαν γράψει τρεις δάσκαλοι, οι Ι.Κ. Γιαννέλης, Γ. Σακκάς
και Ι. Συκώκης και την εικονογράφηση είχε κάνει ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος. Αναγνωστικό Β΄ Δημοτικού: «Κρινολούλουδα» Το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα πιο παλιά αναγνωστικά δημοτικού που έχουν εκδοθεί ποτέ. Ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι με χαρούμενα χαμογελαστά πρόσωπα, μαζεύουν πολύχρωμα αγριολούλουδα στην εξοχή. Αυτό ήταν το έγχρωμο εξώφυλλο, με το βιβλίο να περιέχει και πολλές εικόνες με ασπρόμαυρα σχέδια. Η εικονογράφησή του έγινε από το γελοιογράφο, επιθεωρησιογράφο και στιχουργό Αντώνη Βώττη, ο οποίος εικονογράφησε και άλλα σχολικά βιβλία. Το βιβλίο «Κρινολούλουδα» χρησιμοποιήθηκε στα σχολεία επί 15 χρόνια. Αν και ήταν βιβλίο τού 1934, διδασκόταν ακόμα την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου έως και το 1950.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
35
Αναγνωστικό Γ΄ Δημοτικού Αγγελικής Βαρελά Το 1975 στο μαθητικό κοινό συστήνονται τα αδέλφια Παναγιώτης, Κλεάνθης και Μαρίνα. Αυτοί ήταν οι πρωταγωνιστές του αναγνωστικού διά χειρός της δημοφιλούς συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Αγγελικής Βαρελά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι υπάρχει και η προσιτή πλευρά της εκπαίδευσης, με τους εκπροσώπους εκπαιδευτικούς να χαλαρώνουν σταδιακά την αδικαιολόγητη ενίοτε αυστηρότητά τους.
Αναγνωστικό «Η Γλώσσα μου» Το εν λόγω αναγνωστικό κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1982 αντικαθιστώντας τα προηγούμενα αλφαβητάρια και σηματοδοτώντας μία νέα εποχή στην Εκπαίδευση.
Μύρισαν γράμματα και… κολατσιό Αναζητώντας ενέργεια για να αντεπεξέλθουν στο φορτίο, τόσο των σχολικών όσο και των υπόλοιπων υποχρεώσεών τους, τα νεαρά μαθητούδια έπαιρναν μαζί τους εξίσου, όπως και τα σύγχρονα σχολιαρόπαιδια, το λεγόμενο κολατσιό. Μόνο που τα οικονομικά δεδομένα και ο τρόπος ζωής της εποχής δεν άφηναν πολλά περιθώρια. Ωστόσο, ακόμη και εν μέσω φτώχειας, η γαλαντόμα φύση της Λέσβου ευνοούσε τη μετουσίωση αγνών πρώτων υλών στα πιο αθώα και συνάμα θρεπτικά μικρά γεύματα, που τα ανακαλούν στη μνήμη οι μεγαλύτεροι υπενθυμίζοντας στους μικρότερους ότι η κάποτε έλλειψη σε απλά αγαθά ευλογεί σήμερα την άκρατη αφθονία. Ανάμεσα στην πλάκα, τον κοντυλοφόρο, το «αλφαβητάρι με τον ήλιο», να σου και οι νόστιμες δημιουργίες της μάνας ή της γιαγιάς, παράλληλα με τις «μυρωδιές» από γράμματα και αριθμούς.
36
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
Παραλλαγές με ψωμί
Mπατζίνα με τραχανά
ΥΛΙΚΑ ψωμί λάδι αλάτι ρίγανη ελιές φέτα λίγη ζάχαρη ΕΚΤΕΛΕΣΗ Έκοβαν το ψωμί σε φέτες και το ράντιζαν με λάδι. Πασπάλιζαν με ρίγανη και προσέθεταν το τυρί και κατόπιν κομμάτια ελιάς. Συχνά ως άλειμμα χρησιμοποιούσαν τοματοπολτό με λάδι. Άλλη παραλλαγή αποτελούσε η βρεγμένη φέτα ψωμί πασπαλισμένη με μπόλικη ζάχαρη.
ΥΛΙΚΑ 3 ποτήρια ξινός τραχανά 1 πρέζα αλάτι 100 - 150 γραμμάρια φέτα τριμμένη 1 φλιτζάνι του τσαγιού φρέσκο γάλα 1 φλιτζάνι του τσαγιού αλεύρι ελαιόλαδο ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε μια κατσαρόλα βράζω το νερό με το γάλα και μόλις πάρει βράση, ρίχνω τον τραχανά και το αλάτι, ανακατεύοντας καλά για να μη σβολιάσει. Όταν αρχίζει να πήζει ο τραχανάς, τον κατεβάζω από τη φωτιά και ρίχνω το αλεύρι το οποίο και ενσωματώνω στο μείγμα. Στη συνέχεια, προσθέτω και τη φέτα (κρατάω λίγη για το τέλος). Λαδώνω το ταψί καλά και το πασπαλίζω με αλεύρι. Ρίχνω το μείγμα στο ταψί, το απλώνω και από πάνω βάζω και την υπόλοιπη τριμμένη φέτα. Ραντίζω την πίτα με λάδι και την τοποθετώ σε προθερμασμένο φούρνο, ψήνοντας για μία ώρα στους 180 βαθμούς.
Aυγοφέτες ΥΛΙΚΑ 5 αυγά φέτες ψωμιού αλάτι ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σπάμε τα αυγά σε ένα πιάτο, ρίχνουμε το αλάτι, βουτάμε τις φέτες ψωμιού μέσα και τηγανίζουμε μέχρι να πάρουν ξανθό χρώμα.
Καλύτερο μάθημα: το διάλειμμα Αντικείμενο του… εν λόγω μαθήματος, το παιχνίδι. Δημιουργικότητα, άμιλλα, απόκτηση γνώσης, πηγή ερεθισμάτων και τροφή σκέψης και φαντασίας. Πάνω απ’ όλα, όμως, έκφραση και απόλυτη ελευθερία. Παίζοντας στη φύση χαμένα στα μπουλούκια της γειτονιάς, τα παιδιά των προηγούμενων γενεών διασκέδαζαν αλλιώς.
Πρώτη ελιά (πρωκ’ ελιά) Ένα μεγαλόσωμο αγόρι είναι η πρώτη ελιά, το οποίο σκύβει ακουμπώντας τα χέρια στα γόνατα. Οι υπόλοιποι πηδάνε από πάνω στηρίζοντας τα χέρια τους στην πλάτη του. Το παιχνίδι έχει πολλές παραλλαγές. Η «ελιά» σηκώνει την πλάτη πιο πάνω για να δυσκολέψει το άλμα των παιδιών.
Κουτσός Το σχήμα του «κουτσού» αποτελείται από μικρά αριθμημένα τετράγωνα τα οποία χαράσσονται το ένα πάνω στ’ άλλο στο πάτωμα, με κεραμίδι ή κιμωλία. Ο παίκτης πετάει ένα μικρό κεραμίδι μέσα στα όρια του πρώτου τετραγώνου, το οποίο αν βγει εκτός, τότε ο παίκτης χάνει τη σειρά του και ακολουθεί ο επόμενος. Στη συνέχεια ο παίκτης πηδάει με το ένα πόδι στα τετράγωνα 2, 3, 5, με τα δύο πόδια στους αριθμούς 4 και 6, στρίβει στο νούμερο 7 με κι επιστρέφοντας στο νούμερο 2, παίρνοντας την πέτρα/κεραμίδι. Συνεχίζουν έτσι όλοι οι παίκτες. Κανείς δεν πατάει μέσα στο τετράγωνο που είναι η πέτρα ούτε και στις γραμμές μεταξύ των τετραγώνων, αλλιώς χάνει τη σειρά του.
Ντούμπρου - ντούμπρου - τσέλα «Ντούμπρου - ντούμπρου - τσέλα, πάνε στο κάστρο και έλα. Και φέρε μια σαρδέλα, σαρδέλα καλλονιάτισσα. Ποιο είν’ απάνω απάνω; Το δεξί, το ζερβί, το μαλαματένιο». Ο παίκτης γυρίζει την πλάτη και η «μάνα» λέει το τραγούδι ενώ χτυπάει ελαφρά με τα χέρια την πλάτη του. Το παιδί πρέπει να μαντέψει ποιο χέρι καταλήγει να είναι από πάνω από το άλλο.
Καπακέλια Παιχνίδι δεξιοτεχνίας και αυτοσυγκέντρωσης, με εργαλείο καπάκια από μπουκάλια τα οποία στη διάλεκτο της Λέσβου αποκαλούνται «καπακέλια». Δύο παίκτες με τα αντίστοιχα καπάκια. Χαράσσεται στο έδαφος η πορεία μήκους περίπου τεσσάρων μέτρων. Στόχος, όπως εκσφενδονίζεται το καπάκι, να μη βγει εκτός γραμμής πορείας. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
37
Αποτρίχωση και Εφηβεία... Γράφει η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗ*
Τ
ο κοριτσάκι σας σιγά - σιγά μεγαλώνει και γίνεται κοπέλα. Ανάμεσα στα διάφορα που σας ζητάει πια, έθεσε και το θέμα της αποτρίχωσης. Αγχωθήκατε; Πιστεύετε ότι είναι πολύ μικρή ακόμα, ανησυχείτε μήπως βιάζεται να κάνει πράγματα που δεν αρμόζουν στην ηλικία της, φοβάστε το ξύπνημα της θηλυκότητας και της σεξουαλικότητάς της... Μη βιαστείτε να απαντήσετε! Να έχετε στο μυαλό σας ότι το θέμα της αποτρίχωσης πρέπει να το χειριστείτε με συζήτηση και κατανόηση, διαφορετικά, το πιο εύκολο για ένα παιδί στην προεφηβεία είναι να προβεί σε κάποια μέθοδο αποτρίχωσης (ξυραφάκι, κρέμες) κρυφά από εσάς, παρέα με τις φίλες του. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι πολύ σκληρά και ένα πείραγμα ή ένα παρατσούκλι από τους συμμαθητές και φίλους μπορεί να πληγώσει το παιδί σας. Γενικά καλό είναι ένα κορίτσι να ξεκινήσει την αποτρίχωση μετά την έναρξη της περιόδου του. Να τσεκάρετε πόσο έντονη είναι η τριχοφυΐα του, πόσο σκουρόχρωμη και σε ποια σημεία υπάρχει, αν είναι ορμονοεξαρτώμενα ή όχι. Μία επαγγελματίας αισθητικός ξέρει να σας κατευθύνει για το αν θα πρέπει να προχωρήσετε με αποτρίχωση και με ποιο είδος, για να έχετε το καλύτερο αποτέλεσμα για το κοριτσάκι σας. Σίγουρα «οι πρώτες βοήθειες» που θα δώσει η αισθητικός, δηλαδή να αραιώσει λίγο τα φρυδάκια του κοριτσιού και ίσως να την απαλλάξει από
38
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014
τριχοφυΐα στις μασχάλες και στο μουστάκι, σίγουρα θα τονώσουν την αυτοπεποίθηση της νεαρής. Οπότε μετά, απαριθμώντας τα υπέρ και τα κατά τής κάθε μεθόδου. διαλέξτε ποια μέθοδος σας εξυπηρετεί καλύτερα. Ξυράφι: Μπορεί να φαίνεται η πιο εύκολη και φτηνή λύση, όμως αγριεύει την τρίχα και απαιτεί συστηματική χρήση. Αποτριχωτική κρέμα: Πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με ενήλικα, να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες, ενώ θέλει ιδιαίτερη προσοχή γιατί μπορεί να δημιουργήσει κάποια αλλεργία ή ακόμα και έγκαυμα. Κερί: Είναι ίσως λίγο ακριβή, αλλά είναι πολύ καλή επιλογή, γιατί οι τρίχες δεν αγριεύουν και σιγά - σιγά αραιώνουν. Καλό είναι η αποτρίχωση με ζεστό ή κρύο κερί να γίνεται από αισθητικό. Λέιζερ: Η αποτρίχωση με laser σημαίνει μόνιμη ελάττωση τριχοφυΐας, αλλά καλό είναι να εφαρμόζεται σε ηλικίες άνω των 18 ετών. Βέβαια πάντα εξαρτάται από το μηχάνημα και την έκταση της περιοχής. Όπως και στους ενήλικες, το λέιζερ έχει καλύτερο αποτέλεσμα στις σκουρόχρωμες τρίχες, παρά στις πιο ανοικτές. * Η Κωνσταντίνα Σταμάτη είναι κοσμητολόγος –αισθητικός, ιδιοκτήτρια του κέντρου Αισθητικής και Ομορφιάς «Κωνσταντίνα».
40
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014