Ashtar Book by ENANA for information technology

A hó az egyetlen forrás. Nincsenek felsorakozott kövek a víz részére, nincs Donaueschingen, sem vízi sellők kőből faragott szobrai…nincs szerepe az emberi kézművességnek. Én vagyok a gyorsan folyó vizek folyója, a rítusok folyója. Én vagyok… Egy ateista; Gyere Ras Annabaa barlangjához, ott én lenyelem a zsákmányt és elküldöm az ördögöt.. Az Esszénus; gyere ám, hogy lemossam bűneidet a megkeresztelkedés helyén. A Keresztény; gyere a Gadarára, itt én elűzöm az ördögi szellemeket az őrültségedből, hogy hagyd az öngyilkosságot Tiberiászban, Ott, ahol én vizen jártam. A civilizáció feminizmusa és a szerelem származása, Gadara az otthonom és Tyr sziget nevelt fel, mi a csoda ebben? „Mi mind egy otthonban lakunk, aminek a neve világ, és ugyanaz az üresség szüli az összes embert”… A sors Philodemisz-nak nevezett el- az emberek szeretete. Ezért nekem mindig szükségem van egy másikra, akit demusz-nak hívnak”¹¹ És egy századdal később Betlehem barlangjának fia mondá: Én szeretetet örököltem, Én meg fogom menteni a világot. Én vagyok a tíz főváros folyója, Egy fekete erdőtől egy fekete tengerig, Mögöttem van egy birodalom és előttem a barbárok. Az Róma… Én meghúztam a birodalom határait békében és háborúban, és ebből lett tíz ország. Az én történetem az emberiséggel hét ezer éves; Belgrádban…később a többi Mint Aesculap kígyója¹², én átölelem a földet, ő átölel engem, csavarodunk és görbülünk, Az Esszénusok egy Kánaáni szekta tagjai voltak, akik a Jordán folyó partjain éltek Krisztus előtt. Keresztelő Szent János is közülük volt, ő keresztelt a Jordán folyóban, ahol Krisztust később meg is keresztelte.

Ali Abdulameer

Poet and art critic and journalist

ali talib . Painting . Iraq

The Reeds And The Canes Starts with pine and ends with canes Springs from the forehead of the land, and ends to the sea tinted with @ which is the moaning of people, swinging with canes which are the flutes of their joys Oh river! It is not the reeds of drought These are the tufts of Ishtar who bequeaths the women of the south all this fertility and sad singing, Oh river! your reed is not the plant of thirst and of the waste land It is temptations and delight â&#x20AC;Ś the sorrows of homes which were violated by the cruel and profaned by the mean, Itâ&#x20AC;&#x2122;s what has been renewed as a crown of gold, whenever a diamond is pulled out another glittered Oh river! this is not the canes of the wet horizon Oh river! this is the gathering of flutes waiting for men coming back from hopeless wars Yet; they have the offspring emerging, as you, from the forehead of land annihilates between the war aliens and the canes of the great books

The Boat O river! in your stream, your boats sway carrying silk, spices and saintly journeys, Where the calls of pilgrims sway and arms supplicate in mud, In your boat that descends from (Sura man Ra’) into your Baghdad, the gates of science, the temptations of literature and the magic of women, Crowded in a boat: peasants, fruits, seekers of knowledge and enjoyment, And the renaissance of gold – as if it is the bowl of life made up of bamboo coated with tar To sway merrily over the river face, A boat grow more elegant and be as if it was the arrow of life rushing to the harbors of the south There, where the reed boat is our messenger to the seas and our message hidden in the hearts of brave sailors Down into Baghdad, your name was “Alkalak” with sheep skins filled with air, tided up with boards And upward from it you were “Altard” as being a big trawler stretches out as an age upon men used to drag you from the banks with ropes, obstinacy and misery.

muraldine . Painting . Iraq

You are a Sumerian boat made in “Mesopotamia”, has no care for reaching safe, yet it cares much for plowing the waves and for its sailors to wave to the banks with the song of the drunk. It is the “boat of Tigris” gives new life to the tale, though it conceals itself blazing in the ocean mazes (1) Herdal burns his ship as a noble burning sacrifice, leaving it not in the ocean to be worn Your boat is crowned with the torch, the one that was the message of culture to the mankind.

Fish These are the moments of life escaping from the traps of its strange destiny. Crosses the round tossed fishnet as the sand is cold, falling on the South of warmth and delight, Penetrating the big fishnet, that many skilled weavers worked hard in making it, and goes up into the cold sand to put its eggs safely in a merciful home. Hooks, nets and traps made of strings skillfully twisted by the Christian girl â&#x20AC;&#x153;Bint Fishagâ&#x20AC;? to defeat the mighty free Biz. Fishermen who, at night throw, in certain areas of the river, their big nets with baits consist of wheat and barely where the darkness is perpetual upon the small imprisoned ships of Allah. Fishermen created their own legends when they explored, by hooks, nets and spears, whatever the water of the hands of Allah has spread out: They held it fresh and soft kicking as the irritability of life in the north of the river and the coldness of its lakes, to the south of the river and the warmth of its lagoons They left no water in the land of Iraq unless they sought for plentiful fishing, unless fish in their seek for a lake that is not strangled by nets It is the seduction of the fisherman for his kind acts once and as a charm by which the eyes of the enviers are repelled another, Along which the fire appeals to the water and by which the almsgiving of fishermen is fulfilled, Coming from the treasuries of good of the lands of wonders, A pleasure within the reach of the awake and a code for Baghdadâ&#x20AC;&#x2122;s nightly companions which is an associate of whatever Allah Almighty has breathed life in It is since Allah has created the earth and the living being and since the floods rushed for the first time to become a river It is a nearby river and they are remote fish.

The Bird Here is your torn out son of too much love, it is Hussein, and the son of Abdulateef Albasri (6) sings for you a hymn: “The flock of birds in the presence of Iraq” Came in with its marvelous corps With spring… to your vast Came and landed at your door Glorifies your soil … In the bud of pomegranate, blooming or tulip blossom O Iraq! Listen to it Chanting the song of your affiliation O Iraq! Listen to it

betool fkeeki . Painting . Iraq 18

qahtan . Painting . Iraq

The music scene To the river the boats come like rhymes of joy and the chanting of friendly soul Baptized by the river and tinted by its music before writing the early rhythm and staying awake upon its sweet singing, loving hearts. Over here the Pharabi composed “the grand book of music” and here the song on human bibliography was first written, that song which was eternized by the cuneiform texts in musical tunes and poetic text sung by belles (8) O bridegroom! …. You are beloved to my heart Handsome you are and lovely … sweet as honey O lion! You’re beloved to my heart

Handsome you are and lovely … sweet as honey You’ve possessed me, so let me stand before your trembling O bridegroom! Could you hold me to the bedroom? O bridegroom! Let me take you in my arms Let’s enjoy this sweet prettiness O bridegroom! You’ve enjoyed and pleased with me So tell my mother and she’ll grant you delicacies And my father will generously give you gifts Your soul … I know how to delight it Your heart … I know how to please it O bridegroom! Take a nap in our home until dawn As long as you love me Shores who filled the heart of Eileel with joy, take me in your arms In this place Shahrazad related and subdued-with her sweet singing- the tyranny of an unjust Sultan The trivial music-like the clouds of angels from the terraces of the town to the bank of the river- was the perfume, the charm of the nights of Baghdad and the legend of its perpetual lovers.

The palmsâ&#x20AC;&#x2122; scene How could toughness and delicacy like the murmur be together in a human being? Sheâ&#x20AC;&#x2122;s the daughter of warmth, yet she is a wet shadow that is bequeathed to the orange, parsley and mint From her dates the departing nomad have taken along provision, the invaders and the murderers as well, to her the tired appeal It is enough for her that she absorbs the flame of the sun to feel pity for people giving them the coolness of shadows The daughter of the hot soil and the creator of the sweet ripe dates where the ships, the horses, the wandering thieves and the apostate poets are tied to,

The stranger looks at its orchards and says: how come a nation possesses all that elegant beauty, still hasnâ&#x20AC;&#x2122;t fascinated by lovely singing and profound poetry? To its compassion, caravans have taken refuge in and under its shadow armies have taken a rest and conquests were written

From its stock, people have constructed millions of houses and over its heights millions of birds have dwelled From its dry dates tied with ropes over the back of the children, the banks of the river became at the disposal of swimmers Two rivers have shaped â&#x20AC;&#x153;Mesopotamiaâ&#x20AC;? a history of hope, grieve, knowledge and bitterness And the palm is the crownâ&#x20AC;&#x2122;s diamond of Mesopotamia.

talib al allaq . Painting . Iraq

The letter About small waves that bequeath its drinkers sweetness and clearness Bequeath low voice and deep silence for the chanter and the reader in the mihrabs of Allah About a river whose sacred drops get stuck in whoever seeks coolness in its waters, turning him over to someone trustworthy, sincere and a friend About a river his name is feminine and always bequeath its towns the bends of women bodies About a river carves femininity About a river whose sunset was blood red for witnessing too much killing and death And for witnessing too much singing, prays of builders, fishermen, farmers of mint, radish and Bazringhooosh , its mornings were sweet-smelling like narcissus and tender like orange A river was denoting the life a meaning, bequeaths whoever waded into the mud of its banks, gardens of chivalry Granted it willingly to the one who was seduced by the wavesâ&#x20AC;&#x2122; dew even if he was

passing through its towns A river of generosities praised and lamented by the strangers while some of its towns’ sons filled its banks with pus and blood Devised its passion to comers blessed by the beauty of its bride: Baghdad when it was the metropolis of the world, so they give it generously architecture, art, singing, thought and writing (9)The son of its left bank, when he feels pity for Baghdad, he says: “here is the river which devised me my passion and my respect to life, it taught me greediness to reading and learning, the greediness to delicious food and drink” And says about the trace of the river upon it: “how many souls are spoiled before wealth, stinginess and isolation? Yet, its breezes made purify my soul with knowledge and the light of friendship”

qahtan . Painting . Iraq

A river, where falling in love with its human drinker, is inevitable And with the light of the poetry letters, an exiled Baghdadi writes: (10) “In the last night The nymph of Tigris fell in my dreams And I have done with her whatever I wanted Until dawn No one could take her from me … except for the Euphrates!”

mahood . Painting . Iraq

Pottery and mud Assyrians established their glory on your banks and you buried their wars’ appetites with your floods Here are their stones and pottery buried by your mud and the hills of your herbs The women of Ninevah until recently were making bread in furnaces made of Assyria pottery The bread that guided the archeologists of the early dawn of the nineteenth century to the lost Assyria Henry Layard accompanied with Hurmuz Rassam found seventy rooms, chambers and passages Spread among their hands the library of Ashur Banibal guarded by the winged bulls Among your pottery and mud the “story of the flood” and “the epic of Gilgamesh” have been spread again Hurmuz Rassam has discovered the seducer beautiful Ishtar in a sculptured legend (the nude woman” near her temple in Ninevah A seducer woman in a temple, this is secret of Ninevah and this is a rare glory befit for the transparent blueness of the waves of Tigris. And the tales of pottery and mud changed into the civilization of metal, thereupon king Shelmnaser knocked his glory on two bronze gates in the city of Namrud Then the Europeans swoop down with their light mattocks and with their heavy appetite for possession upon the temples and the treasuries of Namrud They have drawn the borders of Ashur kingdom and opened the vestibules of knowledge in Ashur Banibal library There kept the legends and the literature which is fascinated with the anthems of elegy Pottery the same as the appetite of Assyrian to immortality Mud like the Sumerians’ elegies and their indulgence in pleasures, beauty and lamentation But together they long for knowledge, Close to you, O marvelous river, sat down Ashur Banibal and wrote: “ I’ve derived from the knowledge of writers and became skilled in the miracles of heaven and earth, I examined heaven phenomena and managed to solve complicated issues of divide and multiplication, I’ve mastered the hard art of Sumerian

ghassan gayeb . Painting . Iraq

and Acadian writing and I liked very much reading the stones and the statues written before the times of the Flood” He is the king, the companion of the owners of knowledge, as he says: “ I’ve written this tablet in the council of specialists based on the tablets of writing date back to Ashur, Sumer and Akad, then I reviewed, compared and put them in my palace for my royal readings. Anybody who wipes out my name and writes his, I hope that “Nabu” the writer of the universe would wipe off his name”. O divine messenger! Ninevah is your gift She is the capital of the Assyrian empire whose shine spread over history She is the high hillock on your west bank which has contained the greatest library in her time Three centuries and more before the library of Alexandria and the texts it has are not found in any other old library The pottery and the mud of Ninevah are from your overwhelming glory and even those who were skilful in making the winged bull were creative whenever they went down your banks They were not only quenching their thirst, but your water was, as well, revive them So they created the “Maso” (12) a force that reduces the elements of perfection, from the lion it has the symbol of bravery, the bull for mighty, the eagle for glory and man for wisdom You were recreating in them the sweetness and tenderness of man, so the wounded lioness represented the ordeal of Ninevah whose foes rushed madly upon her Your water was the secret of the Assyrian builders who used dried mud or adobe, the origin of bricks by which the supports of Khorsibad stood high O river! from your mud, your pottery and bricks at your high stream and the most beautiful of your banks, Ninevah has set out to be the torch of the world. 41

Von Ali Abdulameer

Dichter und Kunstkritiker und Journalist

Das Schilf und das Zuckerrohr Beginnend mit der Pinienkerne endend mit dem Schlif Startend von der Tiefe der Erde, und endend am Meer, mit dem Stöhnen der Menschen getönt, und schwingt mit dem Zuckerrohr, das das Flöten der Menschenfreuden spiegelt Oh Fluss! es ist nicht die Zungen der Dürre Das sind die Büschel von Ishtar, die den Frauen des Südens Fruchtbarkeit und traurigen Gesang vermachten. Oh Fluss! dein Schilf ist nicht das Werk von Durst und der Wüste Es sind Verführungen und Freude ... es sind die Sorgen der Häuser, die von den Grausamen verletzt und den Schurken entweiht worden sind Es ist wie eine neugemachte Krone aus Gold, wann immer ein Diamant heruntergerissen worden war, glitzerte ein anderer Oh Fluss! Dies sind nicht die Zuckerstangen des nassen Horizontes 44

Oh Fluss! das ist eine Sammlung von Flöten wartend auf Männer, die auf dem Rückweg von hoffnungslosen Kriegen sind Doch, sie haben die Nachzucht neu entstehend, wie Dich, vom Stirn des Landes, vernichtet zwischen den Kriegsfremden und den Stangen der großen Bücher 47

Das Boot O Fluss! in deinem Fluss schwanken die Boote mit Seide, Gewürzen und heiligen Fahrten, Wo die Rufe der Pilger schwanken und die Armen im Schlamm anflehen, In deinem Boot, das aus (Sura Mann Ra ‘) in dein Bagdad, die Tore der Wissenschaft, die Verführungen der Literatur und die Magie der Frauen herabsteigt, In einem Boot überfüllt: Bauern, Obst, Wissen- und Genusssuchende, und die Renaissance aus Gold wie die Schale des Lebens, bestehend aus Bambus aus Teer beschichtet, um über die Flussoberfläche fröhlich zu schwingen, Ein Boot wachsen mehr und elegant sein, als ob es der Pfeil des Lebens hetzen, um die Häfen des Südens war Dort, wo das Schilf-Boot unser Bote zu den Meeren ist, und unsere Botschaft in die Herzen der tapferen Seeleuten versteckt ist Hinab in Bagdad war dein Name “Alkalak” mit Schaffellen, die mit Luft gefüllt und mit Brettern befestigt sind Und aufwärts wast du “Altard”, wie ein großer Trawler, der sich lang erstreckt, wie ein Zeitalter von Männern, die dich mit Seilen, Hartnäckigkeit und Elend von den Banken ziehen. Du bist ein sumerisches Boot “Made in Mesopotamien”, für das nicht wichtig ist, ob er heil angekommen ist oder nicht, sondern es kümmert sich viel um das Pflügen der Wellen und seine Matrosen, denen es mit dem Lied der Betrunken ans Ufer zuwinkt. Es ist das “Boot von Tigris”, das die Geschichte erneut erzählt, obwohl es sich in den lodernden Ozean-Labyrinthe mit Feuer verbirgt (1) Herdal verbrennt sein Schiff wie edles brennendes Opfer, und er lässt es im Ozean nicht verrotten und ätzen Dein Boot ist mit der Fackel gekrönt, die Fackel, die die Botschaft der Kultur der Menschheit war.

Fisch Das sind Momente des verlassenden Lebens von den Fallen ihrer seltsamen Schicksale. Sie überqueren das rund geworfene Fischnetzes, wenn der Sand kalt ist, um sich in den Süden zubegeben, wo die Wärme und die Freude sind. Sie dringen ins große Fischnetz ein, an dessen Gestaltung viele qualifizierte Weber hart arbeiteten, und geht bis in den kalten Sand, dort ist das barmherzige zu Hause, wo sie ihre Eier in Sicherheit bringen können. Fanghaken, Netze und Fallen aus geschickt gemachten Bindfäden, gespendet vom christlichen Mädchen “Bint Fishag” (2), um die mächtig kostenlose Biz besiegen können. Fischer, die ihre großen Netze mit Ködern aus Weizen und Malz in der Nacht in bestimmte Bereiche des Flusses mit Ködern aus Weizen und Malz werfen, damit die Dunkelheit für die kleinen Allahs gefangenen Schiffe unbefristet sein kann.

Fischer schufen ihre eigenen Legenden, sie erforschten mit Haken, Netzen und Speeren (4), was das Wasser von den Händen Allahs bereitstellte Sie hielten es frisch und weich, treten als Reizbarkeit des Lebens im Norden des Flusses und dessen Seen ihre Kälte, und die Herzlichkeit der Lagunen im Süden des Flusses Immer wenn sie nach reichlichem Fischfang gesucht hatten, ließen sie kein Wasser des Landes Iraks ausserhalb ihrer Kontrolle, es sei denn, die Fische werden bei ihrer verzweifelten Sucherei nach einem Bach, von den Netzen nicht erwürgt. 53

Es ist die Verführung des Fischers für seine freundliche einerseits, und andererseits ist Zauber, mit dem er die Augen der Neider abstießen kann. Mit denen flüchtet das Feuer ins Wasser, und somit ist die Almosen der Fischer erfüllt, Sie sind aus den Schatzkammern des Guten in den Wunderländern Sie sind ein bereitgestelltes Vergnügen für Nachtschwärmer und ein Code für die nächtlichen Gefährten Bagdads, ein Doppelgänger, durch den Allah, der Allmächtige, alles lebendig gemacht hat (5) Sie sind es, seit Allah die Erde und die Lebewesen geschaffen hat und seit die Fluten zum ersten Mal stürzten, um Fluss zu warden. Es ist ein Fluss in der Nähe, und sie sind abgeschiede Fische.

Der Vogel Hier ist dein herausgerissener Sohn mit zu vieler Liebe, es ist Hussein der Sohn des Abdulateef Albasri (6), der dir ein Lied singt: “Die schwarmen Vögel im Gegenwart des Iraks” darin: Sie kamen mit ihren herrlichen Korps mit dem Frühling ... zu deiner unendlichen Weite Sie kamen und landeten in Scharen vor deine Tür, verherrlichen deinen Boden ...in der Knospe der Granatapfel, blühend oder Tulpenblüte O Irak! Hör ihnen zu! sie singen das Lied deiner Zugehörigkeit O Irak! Hör ihnen zu!

Die Musikszene Die Boote erreichen den Fluss, wie Reime der Freude und der Gesang der freundlichen Seele Getauft durch den Fluss und getönt durch seine Musik, bevor sie die erste Melodie komponieren, deren süßer Gesang lässt liebende Herzen über Nacht wach. Hier hat Pharabi “das große Buch der Musik” komponiert, und hier wurde das erste Lied der menschlichen Bibliographie geschrieben, das Lied, das die Keilschrifttexten in musikalischen Melodien und poetischen Texten verewigten, und von Al-Hassan gesungen wurden (8)

betool fkeeki . Painting . Iraq 59

O Bräutigam! .... du, Geliebter zu meinem Herzen Gutaussehend und schön bist du ... süß wie der Honig O Löwe! …du, Geliebter zu meinem Herzen Gutaussehend und schön bist du ... süß wie der Honig Du hast mich besessen, so lass mich zitternd vor dir stehen O Bräutigam! Kannst du mich ins Schlafzimmer tragen? O Bräutigam! Lass mich dich in meine Arme drücken! Lass uns diese süße Niedlichkeit genießen! O Bräutigam! Du hast es genossen, und warst du mit mir glücklich Also informiere meine Mutter, und sie wird dir Köstlichkeiten anbieten Und mein Vater wird dir großzügig Geschenke geben Deine Seele ... Ich weiß, wie ich deine Seele begeistern kann Dein Herz ... Ich weiß, wie ich deinen Herzen glücklich machen kann. O Bräutigam! Mach ein kleines Nickerchen bis zum Morgengrauen in unserem Haus!

Solange du mich liebst, Shores, der die Herzen der Eileel mit Freude erfüllt hat. Nimm mich in deine Arme! In diesem Ort hat Shahrazad erzählt und die Tyrannei eines ungerechten Sultans mit ihrem süßen Gesang bezwang. Die triviale Musik, die wie die Wolken von Engeln aus den Terrassen der Stadt auf das Ufer des Flusses gefallen ist, war das Parfüm und der Charme der Nächte von Bagdad und die Legende seiner ewigen Liebhaber.

Die Palmenszene Wie konnten Zähigkeit und Zartheit wie die Murmeln in einem menschlichen Wesen zusammensein? Sie ist die Tochter der Wärme, doch sie ist ein nasser Schatten, der die Orange, Petersilie und Minze vermacht hatte. Von ihren Datteln ernährten sich die nomadischen Herdenbesitzer, die Invasoren und die Mörder. Sie sind Schatten für die Müden. 66

Es ist genug für sie, die Flamme der Sonne zu absorbieren, die zu schade für die Menschen sind, um ihnen die Kühle der Schatten zu gewährleisten. An der Tochter der heißen Erde und dem Schöpfer der süßen reifen Datteln werden Schiffe, Pferde, wandernde Diebe und abtrünnige Dichter gebunden. Der Fremde schaut auf deren Obstgärten und sagt: wie kommt es, dass ein Volk elegante Schönheit besitzt, und sich noch nicht vom schönen Gesang und der tiefgründiger Poesie fasziniert ist? Bei ihrem Mitgefühl fanden Karawanen Zuflucht, und in ihrem Schatten erholten sich Armeen und schrieben Eroberungen Geschichte. Von ihren Stämmen haben Millionen von Menschen Häuser gebaut und über deren Höhen fanden Millionen von Vögeln zu Hause. Von ihren trockenen Daten, die mit Seilen über dem Rücken der Kinder gebunden sind, standen die beiden Ufer des Flusses den Schwimmern zur Verfügung. Zwei Flüsse haben “Mesopotamien” eine Geschichte der Hoffnung, der Trauer, des Wissens und der Bitterkeit geprägt Und die Palme ist die Krone des Diamants von Mesopotamien.

Der Buchstabe Über kleine Wellen vererbten ihre Trinker Süße und Klarheit Der Kantor und der Leser in den Chören Allahs vererbten die leise und die tiefe Stille Über einen Fluss mit heiligen Tröpfen für diejengen, die die Kühle in seinen Gewässern suchten, leitete ihn an vertrauenswürdig und ehrlichlichen jemanden, an einen Freund. Über einen Fluss Namens ist Femininum, und immer vererben ihre Städte die Kurven der Frauenkörper Über einen Fluss schnitzt Weiblichkeit Über einen Fluss, dessen Sonnenuntergang als Zeuge für zu viel blutrotes Töten und blutroten Tod war. Und Zeuge für zu viel Gesang, Gebete der Bauherren, Fischer, Bauern von Minzen und Rettich. Seine Vormittage düfteten wie Narzissen und waren zart wie Orange.

Ein Fluss, der dem Leben ein Zeichen des Sinnes schenkte. Vermacht wurde derjenige, der im Schlamm der Ufer spielte. Er schenkte bereitwillig demjenigen Gärten, der von den Wellentau verführt wurde, auch wenn er durch seine Städte verging. Ein Fluss von Wohltaten, der von Fremden gelobt und beklagt wurde, während einige seiner Stadtsöhne seine Ufer mit Eiter und Blut vollgefüllt hatten. Er erdachte Ankömmlingen seine Leidenschaft, die von der Schönheit seiner Braut gesegnet sind: Baghdad, als sie eines tages die Metropole der Welt war, schenkten sie ihr großzügig Architektur, Kunst, Gesang, Denken und Schreiben (9) Der Sohn seines linken Ufers, wenn er Mitleid für Bagdad hat, sagt er: “Hier ist der Fluss, der mir meine Leidenschaft und meinen Respekt zum Leben schenkte, er lehrte mir die Gier auf das Lesen und Lernen, die Gier, das leckere Essen und Trinken “ Und sagt über die Spur des Flusses: “Wie viele Seelen sind vor Reichtum, Geiz und Isolation verdorben. Dennoch reinigten seine Brisen meine Seele mit dem Wissen und dem Licht der Freundschaft” Ein Fluss, wo kein Entkommen für seinen menschli-

chen Trinker gibt, in die Liebe unvermeidlich zu fallen Und mit dem Licht der Buchstaben der Poesie schreibt ein ExilBaghdadi: (10) “In der letzten Nacht fiel die Nymphe von Tigris in meine Träume ich habe mit ihr alles gemacht, was ich wollte bis zum Morgengrauen Niemand konnte sie von mir wegnehmen ... Außer dem Euphrat! “

Keramik und Schlamm Assyrer gründeten ihre Herrlichkeit an den Ufern und begraben ihre Kriegsappetit mit Überschwemmungen Hier sind ihre Steine und Keramik, die von deinem Schlamm und deinen Kräuternhügeln begraben wurden. Bis vor kurzem haben die Frauen von Ninive Brot in Keramik-Öfen von Assyrien gebacken. Das Brot, das aus dem frühen neunzehnten Jahrhunderts die Archäologen zu den verlorenen Assyrien geführt wurde. Henry Layard von Hurmuz Rassam begleitet (11) fanden siebzig Zimmer, Kammern und Gänge Unter ihren Händen wurde die Bibliothek von Assur Banibal verbreitet, die von den geflügelten Stieren bewacht warden. Unter deiner Töpferei und deinem Schlamm wurde die “Geschichte von der Sintflut” und “das GilgameschEpos” erneut verbreitet. 76

Hurmuz Rassam hat die Verführerin, die schöne Ishtar in einer plastischen Legende “die nackte Frau” in der Nähe von ihrem Tempel in Ninive entdeckt Eine verführerische Frau in einem Tempel, das ist dieses Geheimnis von Ninive und das ist eine seltene Ehre für die transparente Bläue der Wellen von Tigris. Und die Geschichten von Keramik und Schlamm werden in die Zivilisation aus Metall umgewandelt, daraufhin klopfte König Shelmnaser seine Herrlichkeit an zwei bronzene Tore in der Stadt Namrud an. Dann stürzen die Europäer mit ihren leichten Hacken und mit ihrer schweren Gier für den Besitz von Tempeln und Schätzen von Namrud. Sie zogen die Grenzen von Assur-Reich gezogen und öffneten die Apsiden des Wissens in Assur-Banibal-Bibliothek Dort wurden die Legenden und die Literatur, die mit den Hymnen der Elegie fasziniert waren, gehalten. Keramik als Gier der assyrischen zur Unsterblichkeit Schlamm als die Elegien der Sumerer und ihre Nachsicht in Freuden, Schönheit und Wehklagen Aber zusammen sehnen sie sich nach Wissen, O wunderbaren Fluss, in deiner Nächsten setzte sich Assur Banibal und schrieb: 78

“Ich habe aus der Kenntnis der Autoren abgeleitet, staunte in die Wunder des Himmels und der Erde, untersuchte Himmel-Phänomene und schaffte es, komplizierte Sachverhalte des Teilens und der Multiplikation zu lösen, ich habe auf die harte Art der sumerischen und Acadian schriftlich gemeistert. Es hat mir gut gefallen, das Lesen der Steine und die Statuen vor den Zeiten der Sintflut zu schreiben “ Er ist der König, der Begleiter der Besitzer des Wissens, wie er sagte: “Ich habe diese Tablette in den Rat von Spezialisten an den Tafeln des Schreibens, die aus Assur, Sumer und Akad stammten. In Basis geschrieben, bewertet, verglichen und steckte sie in meinen Palast für meine königlichen Lesungen. Wer meinen Namen tilgt und schreibt seine, ich hoffe, dass “Nabu”, der Schriftsteller des Universums, seinen Namen abwischen würde”. O göttliche Boten! Ninive ist dein Geschenk Sie ist die Hauptstadt des assyrischen Reiches, dessen Glanz über Geschichte verbreitete 83

Sie ist die hohe Hügel an deinem Westufer, die die größte Bibliothek in ihrer Zeit enthalten hat. Drei Jahrhunderte und mehr der Bibliothek von Alexandria im Voraus, sie bestand aus Texten, die nicht in jedem anderen alten Bibliothek gefunden wurde. Die Töpferei und der Schlamm von Ninive sind aus Ihrer überwältigenden Herrlichkeit und auch diejenigen, die bei der Herstellung der geschickten geflügelten Stier waren kreativ, immer wenn sie an deiner Uferseite vorbeigingen. Sie löschten nicht nur ihren Durst, sondern dein Wasser hat sie wieder beleben So schufen sie die “Maso” (12) eine Kraft, die die Elemente der Perfektion reduzierte, von den Löwen gab es das Symbol der Tapferkeit, vom Stier die Mächtigkeit, vom Adler den Ruhm und vom Mann die Weisheit Du hast in ihnen Neuerstellung der Süße und Zartheit des Mannes erneurt, so vertrat die Verwundete Löwin die Tortur von Ninive, deren Feinde verrückt auf sie gehetzt waren. 85

Dein Wasser war das Geheimnis des assyrischen Bauherren, der getrocknete Schlamm oder Lehm, die Herkunft der Steine, mit denen die TrĂ¤ger der Khorsibad hoch stand O Fluss! von deinem Schlamm, deiner Keramik und deinen Ziegeln hat Ninevah die Fackel der Welt an deinen hohen Strom und deine schĂśnsten Uferseiten gesetzt.

Der Prophet Hier begann die Geschichte, hier in deiner Nähe und nicht weit von deiner lebendigen Historie schrieb Allah die drei grössten Religionen der Menschheit. Juden, Christen und Muslime sind einig, dass hier der Treffpunkt ist, wo die Religionen sich treffen, um Euphorat zuumarmen. Diesen Treffpunkt hat Allah gewählt, um der Menschheit ein Zeichen des Lebens zu geben. “Zwischen die Flüssen und an den letzten Punkt der Erde schuf Allah “Eden Gardens” Von diesen Gardens ist nur ein Baum geblieben, ein trockener Baum. Hier ist das zu Hause von Adam und Eva, und das ist ihr Baum und der verfluchte Apfel, hart wie das Leben heute, wo die Seele ausgetrocknet ist. Hier kam Abraham zu Gebet, commend aus Ur, die nicht weit liegt. Ur ist die Heimat des Vater der Propheten und das Zentrum von Somar. Sie wurde vor viertausend Jahren aufgebaut, sie war ein Tempel des “Gottes des Mondes”, ausserdem war sie ein zu Hause für den Propheten Abraham, bewohnt von den Chaldäern, Sumerern und Babyloniern. Verlassen von ihren Leuten fünf Jahrhunderten vor der Geburt Christi, während der Euphrat seinen Lauf änderte, der den Lauf der Geschichte änderte und den Weg des Menschen veränderte. Die Juden überliefen ihre Glaubschriften mit deinem Wasser, Prophet Daniel in Kirkuk ist bald einer deiner Besucher, und der Prophet Ezra, der auf den Befehl des babylonischen König Nebukadnezar nach der Gefangenschaft ermordet wurde, ist an deinem Ostufer in einem Ort nicht weit vom “Baum Adams” begraben worden, im Norden wurde Prophet Nahum geboren und starb dort. Nahum, dessen Grab vom Großvater Lal Sasson, einem der Mzeitgenössischen Juden in deinem Land, erneuert wurde.

Trockenheit In Qurna feiert die Geographische, Bereitstellung der Braut an den Euphrat Asmar durch Tigris Ghannoj In Qurna feiert das Boot Hurdal bronchiale und Matrosen das Ehepaar Auf dem gleichen Weg wurde der Rücken des Irak in Kriegen gebrochen, wo Flüsse volle Gift gespeist worden waren Jubilende Matrosen waren diesmal tote Soldaten oder kaum sind sie von der Hölle entkommen Hüte, die den Fluss aus Ehere und Respekt tourte, sind schwimmende Kleidungen auf dem Wasser für die Soldaten, die ertrunken sind In der Fruchtbarkeit, die du gemeint hast In Mesopotamien, wo du die Charme und das Lied gewesen warst Es war das Feuer, das die Feuchtigkeit in Trockenheit umgewandelt hat, und Salz bezeichnete verschwendene Kampagne um den Segel (13) Besreatta

Fruchtbarkeit Jerusalem, dein Volk haben die Verse der Natur verheiligt, und die Fruchtbarkeit angebetet, deren Zentrum und Erziehung du warst. Sie Opfergaben an die Kraft des Wassers: Foran, deine Wellen und Überschwemmungen der Sümpfe Die Geschichte der Sintflut und der Arche Noah in deiner Stadt Du warst das Wissen der Furchbarkeit wie die Göttin Ishtar, die fast Assyrien in seiner Herrlichkeit konkurrierte Semiramis wählte eine Hügel nicht weit von dir, sie errichtete das Grab ihres Mannes König Ninos Die Schönheit Samiramis ist wie deine Furchtbarkeit, dein Mut und deine Niedlichkeit Sie entdeckte über die Jahrhunderte legendäres Parfüm und den legendären Namen Obeira (Frauen Frauen) im höheren Sinne der Schönheit und Weisheit Sie ist das weibliche Äquivalent von Gilgamesh, dem männlichen Grollen, in seiner Macht und Herrlichkeit. Sie ist Schönheitssigerin Da sie deiner Niedlichkeit ähnelt: War sie nicht von Feinden belagert, dann wurde mythologische Taube, die in den Himmel der Ewigkeit geflogen war? Du bist der Morgen von Bagdad, dein Ashtar und deine Halskette der Herrlichkeit Jasmine hat sie vorgestellt, genug um Nachfolger, Fürsten und Kämpfer zu locken Genug, um den riesigen Chor von Stimmen melancholischer tausender Dichter, die den Reiz für deine Nächte und deine furchtbaren Tage haben. Enlil hat Emirate seiner Herrlichkeit in Dörfern an deinen Uferseiten errichtet Und Scheherazade stieg aus ihrem Geschichtenhaus ab, um in Bagdads Häuser die Nacht zu verbringen und zu singen Wir sind Tigris’ Mädchen Gott hat uns für ihn geschaffen

Ali Abdulameer

Poet and art critic and journalist

Mtüffikler ve kamış Çamlarla başlar kamışlar la biter Yeryüzünün alnından ışınlıyarak başlar Denizlerde insanların iniltilerinden oluşan müttafikler , ve onların sevincini temsil eden Süzülerek salanan bir kamışla son bulur Ey nehir bu bir şer müteffkileri değildir Küzey kadınlarına bu bereketı ve üzüntülü şarkıları miras olarak bırakan Aştarın saç telleridir Ey nehir senin müttefiklerin susamış bir bitki veya çorak bir arazi değildir O fitnet ve sevinctir .... merhametsizlerin ve aşağlıkların gasp ettiği üzüntülü evlerdir Altın bir taç gibi yenilenendir ... düşen her taşın yerine

bir başkası parlar Ey nehir bu ufuktaki görünen o yumuşak kamış değildir Ey nehir burda neylerden oluşan bir toplum kaybedilmiş savaşlardan dönen askerlerı bekliyor Ama o askerlerin senin gibi tükenmeyen nesilleri var yeryüzü alnından Şer müttefikleri arasında ve uzaklardaki görünen kamışlara giden yolda ölürler 98

100

Tekne Ey nehir dalgalarında ipek baharat ve azizlerı taşıyan tekneler geziniyor Hacıların duaaları ve çamura bulaşmış eller dalgalanıyor Teknenle Bağdada (sırru men raaha ) dan inerken , İlim kapılarıyla , edebiyat çekiciliği ve kadın büyüsüyle Teknede sıkışıyorlar : çiftçiler , meyveler , ilim taliplerı ve altın rengine ve tadına susamış olanlar Hayatta tutan sihirli iksir gibi altın kaplmalı bambudan yapılmış sanki nehirde hafifçe dalgalansın diye Bir tekne hafifçe ilerliyor hayatın hızlı bir oku gibi küzeyın limanlarına doğru ilerliyor Oraya bambu teknesının olduğu yere bizim denizlere olan elçimiz ve kahramanların kalbinde gizlenen olan mesajlarımız Bağdada doğru inerken adın eskiden ( kerlek ) tı koyunların hava dolu postalırı onlara bağlı tahtalarda Ordan çıkarken de (tard)tın tahtadan yapılmıs kocaman bir tekne gibi uzun yıllar olarak seni limandan limana azimle inatla çeken adamların omuzlarına uzanmışsın Sen (Mezopotamyada) yapılan samiri bir teknesin sağ olarak ulaşması derdi değil fakat onun en büyük derdı denizlerı geçmek ve üzerınde olan denizcileri limanlara sevinç şarkılarıyla el sallamak tır O tekne ( Diclenın teknesidir ) ne kadar da denizlerde alevler

101

102

içinde olarak gizlensede (1) Heridal gemisini yakıyor Denizlerde paslansın çürüsün diye bırakmak yerine onur verici alevleler içinde bir fedakarlık Senin teknen meşaleyle taçlandırılmış , O meşale bütün insanlığa uygarlığına gelen bir mesajtı 103

Balık Bu anlar hayatın bilinmeyen tuhaf sonundan kaçıs anlarıdır Kumlar soğuk olunca gecer o yuvarlak alıcı ağ küzeye sevinci ve sıcaklığı getirir beraberinde Yetenekli dokumacılar tarafından örülen o Kocaman ağ denize nüfüz eder sonradan soğuk kumlara üzerine içinde ki olan yumurtalarını güvenli bir şekilde huzurlu bir evde bıraksın diye çıkar Kancalar , ağlar ve çeşit çeşit fanya ipinden yapılan tuzaklar hiristiyan (feşk kızı) (2) onları dokumakta çok ustadır özgür guclu bizi kahır etmek için Balıkçılar gecelerı nehrin bazı yerlerınde kocaman arpa ve buğday kokan ağlarını atıyorlar 104

105

106

Oradakı karanlık Allahın küçük esir kalan gemileri için ebedi olsun diye sazana ,kttan’a , şassan’a , samancıya , baraan’a , bunniy’e , latta’a , ceriy’e , sakankor’a, mermeric’e ,abu el suveyd’e , züveliy’e , sadık userı ve yalancı userı de (3) Onlar ağla oltay’la kancay’la (4) kendi öykülerını yazan balıkçılar yüce Allahın su eli ne verdise Nehrin güneyınde ve soğuk göletlerinden ve onun küzeyin de ve sıcak ırmaklarından balıkları ıslak canlı olarak taşıdılar yaşamın parlak ışığı gibi çırpınıyorlar dı Irak ta gördüklerı her suyun için de av aradılar , ümitsizce balıklar hep arayış içindeydi ağların boğmadığı bir gölet aramaktalardı Bu balıkçının arkadaşlarının dikatini cekmek içindir bazen, bazen de nazarlardan uzak dursun diye bir nazar duaasıdır 107

108

Onunla birlikte ateş suya kaçar ve balıkçıların zekatı tamamlanır Harıkalar dünyasında olan hayir hazinelerinden dır bunlar Gecede gec vakitlere kadar oturanlara bir zevktir , bağdadtaki gecenin esmer teninede bir cilettir Ona bir benzer yaratmadı , Yüce Allah , Ondan herşey yaşam bulur(5) İlk kez bir nehir oluşturmak için O nehir yakındır ama o balıklar uzaktır

109

110

Kuş Bu senin aşırı sevginden parçalanmış olan evlandındır , bu Hüseyin Basri Abdullatif Oğlu(6) Sana şarkısını mırıldanıyor : “Bir kuş toplumu ırak hazertinde duruyor” o toplumdada : Şahin , güvercin ,penguen,papağan,tavus ,hudhud ve bir sürü daha yaşlısı bile var(7) Tuhaf bir toplumda geldiler Baharla birlikte ....sana geldiler Gelip senin kapnında indiler Sürüyle ... topraklarında yücelteceğını yüceltıyor Nar çiçeginde leylekte ve lavanta çiçeklerinde Ey Irak kulak ver onlara Senin özgürlük şarkını mırıldanıyorlar Ey ırak kulak ver onlara

111

Müzik Sahnesı Müzik mutluluk namelerile dolu olan tekneler nehire doğru ilerliyor Nehir tarafından vaftiz edildi ve müzığıle yıkadı aşık kalpler ilk nameyi yazıp geceleri uykusuz kalmadan bile İşte burada Farabi (Büyük Müzik Kitabını) ve burda ziryabın akorları yumaşadı , ve burada İnsan öyküsü hakındaki ilk şarkı yazıldı o yazılar müzik notlarıyla ve şiir parçalarıyla kazınarak Ölümsüzleştırıldı (8) “ Ey damat ... kalbime ne kadar da yakınsın Hem yakışıklı...hemde bal gibi tatlısın Hem yakışıklı...hemde bal gibi tatlısın Sahibimsin bırak karşında huşuu içinde durayim

112

113

114

115

116

Ey damat beni seninle daireye alırmısın Ey damat bırak sana sarılayım Bırak bu tatlı yakışıklılıkltan zevk alalım Ey damat benimle eğlendin ve mutlu oldun Anneme söyle ve sana ikram bulunacak Babamda seni hediyelere boğacak Kalbin ...Kalbin nasıl mutlu olucaktır bilirim Ey damat evimiz de sabaha kadar uyu Ey -şuras- beni sevdiğin sürece Elili sevinc dolduran şey neyse Beni kollarına al “ Burada Şehrazat konuştu zalim bir sultanın şarkı mırıldanmasından kahır oldu Meleklerden şehir balkonlarına sonrada nehir kenarlarına bulut gibi inen müzik , bağdad gecelerinin güzel kokusu büyüsü ve sürmüdi aşıklarının öyküsüydü .

117

Palmiye Sahnesi Güclü bir duruşla hafif bir yaprakla bir yaratıkta nasıl bir araya gelir ? O sıcaklığın kızıdır ama o portakal’a maydanoz’a nane’ye serin gölgeyi miras bırakandır Hurmasından yola çıkan bedeviler , gaziler , katiller yer ve sıcaktan kaçanlar gölgesinden faydalanır Yeterki güneşin alevini çekiyor ki insanlara gölgenin serinliğini versin Sıcak toplarkların kızı ve tatlı hurmanın mucidi , gövdesine gemileri atları hırsızları ve şairleri bağlarlar

118

119

Bahçelerine bakan yabancı der ki : Bir ümmette nasılda bu kadar güzellik olurda güzel şarkıların derin şiirlerin esiri olmaz Kafileler altına sığındı gölgesinde ordular dinlendi ve zaferler kazanıldı Gövdesinden insanlar milyonlarca evler inşa etti ve tepelerinde milyonlarca kuş yuva yaptı Kuru dalları iplerle küçüklerin sırtlarına baglandı , nehrin iki yanı da yüzücülerin emrinde oldu İki nehirde (Mezopotamyanın) ümit, üzüntü ,marifet ve aci tarihini yazdı Palmiye Mezopotamya tacında da bir pırlantadır 120

121

122

Harf Bıyıklarına saflık ve temizlik katıyor o küçük dalgalar Allahın mıhraplarında okuyan ve ınşad edenın kısık sesini bize miras bırakır dinlememiz için Bir nehir hakkında o nehrin kutsal damlaları takılır içinde serinlemek isteyende, onu sadik Güvenilir gören kişinin gözünde güzeleştırır onu o nehrin ad bayandır ve şehirlerine hep Kadın vucutlarının hatların miras bırakır O kadarçok ölüme katle şahit olmuş ki batışı kanlı olan bir nehir hakkın da Ve o kadar çok şarkılara ve işçilerin balıkçıların çiftçilerin namazlarına şahit olmuş ki sabahları nergis kokar portakal suyu gibi sular Hayata anlam veren bir nehir di , kenarlarının çamuruna girenlere harıka bahçeler verir Gönülden verdi dalgalarına kapılanlara nehirden geçen bir yolcu bile olsada Kahramanlık nehri yabancılar onu övdüğu onun için ağladığı anlarda, şehirlerinden bazı evlatları kenarlarını kan ve pas doldurdu 123

Sevgisini gelininin güzelliğile mübarek olmak için kişilere miras bıraktı : Bağdad bugün dünyanın başkentiydi , o yüzden ona imar çizim fikir yazı yağdırdılar . Nehrin sol tarfının oğlu(9) bağdada eğılırken der ki : “ Bu nehir hayata olan aşkımı saygımı verdı okumak öğrenmek için aç gözlü olmamı öğrettı, zevk verici olan yemenın içmenin aç gözlülüğü” Ve nehrin onda bıraktığı iz hakında şunu der ki :” Servet , cimrilik ,yalnızlık karşısında nice ruhlar bozulur ama bu nehirden gelen esinti ruhumu marifet le ve arkadaşlık ışığıyla temizlememe neden oldu “ Oyle bir nehir ki ondan içen insan oğlunun aşktan kaçışı yoktur Sürgün edilen bir bağdadlı şair (10) harflerin nuruyla yazar ki : “ gecen gece Diclenin hurisi rüyalarıma girdi Onunla bütün istediklerimi yaptım Sabaha kadar Onu hiç kimse benden alamadı Fırat nehri olmasaydı “ 124

125

Çamur ve Porselen Aşurililer kenarlarında zaferlerini yaptı , ve sellerinle onların savaşa aç olan ruhlarını gömdün Burada onların taşları ve porselenlerı , çamurunla ve cimeninle kaplanmış Nineva nın kadınları düne kadar aşurun porseleninden yapılan fırınlarda ekmeklerını Pişiriyordu 19 uncu yüzyılın ilk sabahında arkeolojilerin tarafından bulunan ekmek kaybolan aşuru bulmaya yardım ettı Henry layard hurmuz ressam la birlikte (11) 70 oda bir koridor ve büyük bir salon buluyorlar Aşurun iki kanatlı boğa tarafından kornan kutuphanesi ellerinde parladı 126

127

128

Porselenın ve çamurunun arasında parladı ( Sel hikayen) ve ( Gilgamişın öyküsü) Hürmüz ressam o güzel harika aştarı buldu güzel bir öykü içinde kazınmış (çıplak bir kadın olarak ) tapınağına yakın bir yerde Ninava’da Tapınakta çekici bir kadın, bu Ninava’nın sırrı ve bu Diclenin o mavi şeffaf dalgalarına yakışan nadir bir zaferdir Porselen çamur hikayesi , maden hikayesine dönüşüyor işte kıral şelmannasır zaferini iki bronz kocaman kapı üzerine nakış ediyor Nemrut şehrinde Sonrada Avrupalılar iniyorlar hafif kürekleryle ve ağır azimleriyle Nemruttun hazine ve tapınaklarına Aşur memleketinin sınırlarını çizdiler, ve Anipal de Aşur kütüphanesinde ki bilim geçitlerini açtılar Orada öyküler hikayeller masallar üzgün şarkılardan alınan edebiyat saklandı Aşurilerin ölümsüzlüga olan açlığı kadar da porselen Samirilerin de ağlayişi şehvetler güzellik bağırış içinde battıkları kadar da çamur

129

130

Fakat birlikte bilime susamışlar Ey harıkalar nehri senın yakınında Aşur banibal oturum şunları yazdı : (katiplerin özel bilimlerine sahip oldum gök ve yer yüzünün mucizelerini gök yüzünde ki hareketlerini de oğrendim matematik te zor meseleler çözdüm çok zor olan samir akkadi yazı sanatını da öğrendim ve selden önceki olan taşlar ve heykellerin üzerinde ki olan yazıları okumayı severdım ) Bilim sahipleriyle oturuken o bir kıraldır şunu derken : O tarihte ki parlayan Aşuri imparatorluğun başkentidir

131

132

133

134

135

136

O batı tarafında kı yüksek tepede asrının en muazzam kütüphanesını barındıran İskenderiyenin kütübhanesini çok yüzyıllarca önce açılmış, içinde olan bazı yazılar başka kütübhanelerde bulunmamıştır Ninavanın çamuru ve porselenı senin büyük zaferindendir öyleki nehire her indiklerinde o kanatlı boğaı en baştan yaparlardı her seferinde Suyunu susadıkları için içmiyorlardı sadece suyun onları yeniliyordu Öylece Lamasuyu yarattılar (12) mükemmelığı taşıyan bir güctü , Aslandan kahramanlık sembolünü almıştır , o bir boğa gücü temsil ediyor , şahin zafere ve insan da hikmeti temisl ediyor . Onlarda insan saflığı duygusallığı yenileniyordu onlar için yaralı boğa Ninavanın düşmanları üzerine üşütüğü zor anları temsil ediyor du Senin suyun Aşuri işçilerin kuru çamurun ,birkettın sırıydı Horsabadın kolunlarının yükselmesının asıl nedeni Ey nehir senin çamurundan porselenınden birketinden Ninava meşale olarak en yüksek tepelerinde ve en güzel kenarlarında bütün dünyaya kalktı

137

138

139

140

Peygamber Burada tarih başladı , senin yakınında ve senin canlı olan çykünden ilham alarak Yüce Allah 3 tane diyanet yazdı insanlık uygarlığına Yahud , Hiristiyan ve Müslimanlar bu noktada buluşup dinlenip sonrada Fırata sarılır , Yüce allah bu noktayı seçmiş insan oğluna hayatı versin diye İki nehrin arasında ve dünyanın sonunda Yüce Allah ( Aden Cennetlerini ) Yarattı Ve Yüce Allahın cennettinden kurumuş bir ağaç dışında hiç bir şey kalmamıştır Burası Adem le Havvanın evidir buda onların ağaçları ve lanetlı elmaları , kuru tıbkı hayat gibi ruhu kurumuş Buraya Hz. İbrahim geldi uzak olmayan or dan namaz kılmak için Or peygamberlerın doğum yeri ve somerin zafer zamanında ki başkentiydi Kubbesi 4 bin yıl önce inşa edildi ay tanırsına tapınak olarak ve Hz. Ibrahime bir mesken di Kildaniler Babililer Samiriler Akkadiler yaşadı orada Orada yaşayanlar da taşındı Hz. İsa yüzyıllarca doğmadan önce Fırat nehri akışını değiştirdiği an tarihin ve insanların herşeyi deiğişti Yahudiler şarkılarını senin sularınla yıkadı peygamber Danyal Zab ta yatıyor karkuk te de peygamber Azra da Nabuhad Nasır emirile öldürülen doğuya de gömülü küzeye doğru ilerlerken Adem ağacından uzak 141

142

143

değil güneyde de peygamber nahum doğdu yahudilerin en muşhur olan dedeleri sasun onun mezarını yenilemişti Mendaiyonlar Irağın sabileri ve nehrin hediyesi, suya kıyafetlernın beyazlığına ruha gümşün parlaklığına akranlar ,Mandayonlar Hz. Isayı vaftiz eden yahyanın çoçuklarıdır suda bereketleniyorlar bayramları suyla başlar suyla biter onunla evlenir onunla ölülerini ikram eder . Sen kutsalsın hz. hızır ın canlı su mucizesi vardı kenarlarında baştan aşağa kadar insanlar gece yüzünde yüzen mum karnavallar yapar bayram eder Kenarlarından yakın günahtan uzak insanlar halifeler alimler yaşayıp öldü akşina kutallık katsınlar diye ç

144

145

146

kıtlık karne de cografiya bayram eder, nazlı Dicle gelinini esmer Fırata verir Karne de Hırdalın kamış teknesı ve denizcileri sevinir gelini ve damadın buluşmasıyla Aynı yönde, Irağın beli kırılmıştı, iki nehri zehirleyen savaşlar yüzünden Sevincli denizciler bu sefer katl edilmişlerde ve cehennemden guclukle kaçmışlardı Nehir yüzünde yüzen şapkalar bu sefer ölü askerlerın kıyafetlerıdır Demek istediği bollukta (Mezopotamyada) onun büyüsü ve şarkısı vardı Orada o kadar alev vardı kı su damlalarını kurutup kıtlıga tuza çevirip Basraya kadar taşıdı .

147

148

Verimlilik Senin halkın doğanın mücizelerini yücelltti , merkizi olduğun verimlilğe taptılar Suların gucluluğune kurbanları verdiler : sellerden ve dalgalardan korsunlar diye Selin ve Hz. Nuhun gemisinin hikayesi senin sularında Verilmilikle tanırılarla yarışıyordun oyki aştar Aşur la ışıldamak için yarışıyordu Semir amis senden uzak olmadan yüksek bir tepe seçti eşine Ninaoese mezar olsun diye Semir amis senin verimliliğin kadar güzeldi ve selin kadar gucluydu O asırlar boyu sakladığı tarihi bir parfümdür adı sa ( kadın kadın ) hikmetin güzelliğin en yüksek makamıdır O sonsuz güce sahip olan Erkek Gilgamişin Bayan resmidir O kazanan güzelliktir O senin nazikliğine benzediği gibi : O değilmiydi duşmanlar tarafından kuşatılan sonrada Tarihi özgür bir güvercin gibi ölümsüz göklerde uçmadı mı ? Sen bağdadın sabahları aştarı ve zafer kolyesi Yasemin cicekleri ona çekici bir naz vermişki halifeleri prensleri gazileri çekebiliyor O kadar çekici ki binlerce şairleri gecelerine kapılmış olan meftunlar cekiyor Enlil zafer vilayetlerini senin kenarlarında yatan köylerde yazdı Şehrazad tta evinden bağddın evlerine inip gece boyu orda kalıyor Biz Diclenin kızlarıyız Yüce Allah bizi suyundan ve onun için yarattı 149

150

Kalem ucları 1 : Burada Norveclı Tor Haridalın kamıştan yaptığı tekne, ve onunla afrika nın sahillerine kadar ulaştı onun rüyası samirilerin dünyanın heryerine o teknelerle ulaşacaklarını ıspat 2 : Faşk kızı balık ağlarını Irak musil de çok iyi ören bir kadın dı 3: Dicle nehrinde bazı balık türleridir 4: Balık avlama aglarının türü 5: Canlı herşeyi sudan yarattık 6: Iraklı şair Hüseyin Abdullatif 7: Iraktakı kuş türlerinden 8:Müzisyenin Salim hüseynin bulduğu keşiftir 9: Mimar ve sanatçı Muaz Alusi yazarın ( Nostos) Kitabından 10: Şair Mansur Abdullnasir 11: : İngiliz arkoloğlar 19ncu yüzyılda Ninavayi keşfettiklerinde 12: Bilinen Aşuri kanatlı boğa heykeli

151

152

Ali Abdulameer

Poet and art critic and journalist

153

154

‫ثةراويَز‬ ‫اليى‬ ‫بو “طةميا ديجلة” ية ئةوا ذ‬ ‫هيردال” ى ل باذيرىَ‬ ‫ظيرىَ ئاماذة َ‬ ‫دةرياظانى نةرويجى “توور َ‬ ‫‪ .1‬ل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خةونكى ئةوا دظيا‬ ‫ثى سةفةر كر تا طةشتة “شاخا ئةفريقايى” ل‬ ‫“قورنة” ذ‬ ‫ةظةنى هاتة َ‬ ‫َ‬ ‫ضيكرن و َ‬ ‫َ‬ ‫قيانوسي دونيا طةريان‪.‬‬ ‫ئو‬ ‫بةلطةبينت كو سومةريان ب‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫خو َ‬ ‫قايكي َ‬ ‫ميسلى‪ ،‬ل باكوورا‬ ‫‪”.2‬كضا فشةك” بناظودةنطة كو يا باشترين تةظنكةريَن توريَن ماسيظانى ل‬ ‫َ‬ ‫عيراقى‪ ،‬بوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ .3‬ذ جووريَن ماسيان ل رويبارىَ ديجلةنة‪.‬‬ ‫ماسيظانيى‪.‬‬ ‫‪.4‬ذ جوورين ئاميريَن‬ ‫َ‬ ‫‪“ .5‬وجعلنا من املاء كل شيء حيا”(صدق اهلل العظيم)‬ ‫هوزانظانةكى عيراقى‬ ‫‪َ .6‬‬ ‫‪.7‬ذ جووريَن بالندة ل عيراق‪.‬‬ ‫ظةكولةرى “سالم حوسي”‬ ‫اليى مووزيك ذةن و‬ ‫َ‬ ‫‪ .8‬ئةظ ضةندة هاتة ظةدينت ذ َ‬ ‫‪.9‬ذ ثةرتووكا “نوستوس”ى يا هونةمةند وئاظاهيسازى مةعاز ئالووسى‪.‬‬ ‫‪.10‬هوزانظان مةنصوور عةبدولناصر‬ ‫َ‬ ‫ليطةريانا شينواريَن نةينةوا‬ ‫دةسثيكا‬ ‫‪.11‬ذ شاندىَ شينوارنياسا بريتانى ل‬ ‫ضةرخى نوزدة َ‬ ‫بو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دهيتة نياسني‪.‬‬ ‫ناظى‬ ‫يى ب‬ ‫“طايى ب ضةنط” َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪.12‬ثةيكةرىَ ئاشوورى َ‬ ‫اليى ضيروَك‬ ‫‪“ .13‬بةصرياسا”‬ ‫بو شارىَ‬ ‫نظيسى ناظدار “محةمةد خوزةير” ّ‬ ‫َ‬ ‫ناظةكى ئةظسانةيى ذ َ‬ ‫َ‬ ‫خو ‪:‬بةصرة‪.‬‬ ‫َ‬

‫‪155‬‬

156

‫خو‬ ‫اليى دوذمنان هاتة دوَرثيض كرن‪ ،‬ئينا َ‬ ‫هةر وكى نازكيا تة ية‪ :‬ما نة ئةوة يا ذ َ‬ ‫نةمرينى بفرت؟‬ ‫كةظوكةكى دا ل ئاسمانا‬ ‫كرة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دةيي بةغدادى‪ ،‬ئةوا عيشتارا تة وطةردةنا بلنداهيا تة بوو‪.‬‬ ‫تو‬ ‫سثي نَ‬ ‫َ‬ ‫تيرا دسةردابرنا خةليفان وداطيركةران‬ ‫تة هندى نازكيا‬ ‫ئةسمينى لسةر داناية دا َ‬ ‫َ‬ ‫وميران بت‬ ‫يي ذ هزاران هوزانظان ئةويَن ب‬ ‫تيرا باندةكا زوَر مةزن بكةت ب‬ ‫خوش نَ‬ ‫نَ‬ ‫دةنطي َ‬ ‫دا َ‬ ‫شةظي تة و مةردينيا روَذيَن تة دين بوون‪.‬‬ ‫سحرا‬ ‫نَ‬ ‫خو ل طونديَن سةر ريَكا تة ئاظاكرن و‬ ‫“ئنليل”ى ميرنشينا بلنداهيا َ‬ ‫خانيي بةغدا شةظا‬ ‫دهيتة خوار دا ل‬ ‫“شةهرةزاد” ذ‬ ‫نَ‬ ‫خانيى ضيرو َ نَ‬ ‫كي َ‬ ‫خو َ‬ ‫َ‬ ‫بيذت‪:‬‬ ‫ببورت وستران َ‬ ‫كضي ديجلةين‪،‬‬ ‫ئةم‬ ‫نَ‬ ‫بو وىَ خودى ئةم ئافراندن!‬ ‫ذ زالليا وىَ و ذ َ‬ ‫‪157‬‬

158

‫‪11‬‬

‫قةلةوى‬ ‫سرووشتى ثيروَز دكر و‬ ‫طةلى تة سةيروسةمةريَن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لى بوو) ثةرستى‬ ‫ر‬ ‫هني‬ ‫و‬ ‫سنتةر‬ ‫تو‬ ‫(ئةوا‬ ‫قةلةويى‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫بو فيريانا‬ ‫بو زاخا‬ ‫قوربانان‬ ‫ئاظى‪َ ،‬‬ ‫بةشكيش كرن َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هوريَن تة‪.‬‬ ‫ثي نَ‬ ‫ليمشتا َ‬ ‫لي تة و َ‬ ‫َ‬ ‫ضيروَكا تووفان و طةميا “نوح”ى ل واريَن تة رِويدا‪.‬‬ ‫بو ثلةيا خوداظةندان‬ ‫تو بنياتا‬ ‫زانستةكى شيانا زاوزى َ‬ ‫َ‬ ‫رادةكى “عيشتار” هةظركيا “ئاشوور”ى‬ ‫بو‬ ‫بلند كر‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫ل بلدنيا وى دكر‪.‬‬ ‫طرةكى (نة دوور ذ تة) هةلبذارد‬ ‫“سةميراميس”ىَ‬ ‫َ‬ ‫نينوس”ى ئاظا‬ ‫خو “ شاه‬ ‫و مزارةك بو‬ ‫َ‬ ‫هةظذينى َ‬ ‫َ‬ ‫كر‬ ‫زاخى تة‪ ...‬ئازاية‪ ،‬وةكى‬ ‫سةميراميس جوانة‪ ،‬وةكى‬ ‫َ‬ ‫قةهرةمانيا تة‬ ‫بو طوالظةكا‬ ‫ئةو دبوورينا ضةرخان دا كورتيةك بوو َ‬ ‫ناظى وى (ذنا ذن) بوو ب رامانا بلند‬ ‫ئةفسانةيى ئةوا‬ ‫َ‬ ‫يا جوانى و ثةنديارى‬ ‫يى د‬ ‫مى َ‬ ‫بو طلطامش بوو ‪ ،‬ئةو َ‬ ‫نيرة َ‬ ‫ئةو هةمبةرىَ َ‬ ‫خو دا دةنط بلندة‬ ‫زاخ و مةزناهيا َ‬ ‫ئةو جوانيا سةركةظتة‬ ‫‪159‬‬

160

161

162

‫‪10‬‬

‫هشكاتى‬ ‫بو‬ ‫ل “قورنة” جوطرافى شةهيانا‬ ‫ئيدى ديجلة يا نازدار َ‬ ‫دطيرت‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫دهيتة ماركرن‬ ‫“فيرات”ى ئةسمةر َ‬ ‫دةرياظاني وى ب‬ ‫ل “قورنة” قايكا “هيردال” يا لةظةنى دطةل‬ ‫نَ‬ ‫دطيرن‬ ‫هةظبينا بويك و زاظا شةهيانا َ‬ ‫يي دو رويباريَن‬ ‫ل هةمان دةم‪ ،‬ثشتا‬ ‫عيراقى دشكيت ذ بةر شةريَن دذوار نَ‬ ‫َ‬ ‫وىَ ب طوريا وان شةثرزة دبت‪.‬‬ ‫دوزةخى‬ ‫رةظووكي‬ ‫دةرياظاني دلشاد سةربازيَن كوذراو يان ذى‬ ‫ظى جارىَ‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بوون‬ ‫زطرتنى ب سةر ئاظ طةفنت‪ ،‬ذ نوى‬ ‫كوالظي وةك‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫ثيهةلَدان و ري َ‬ ‫نيشاني َ‬ ‫َ‬ ‫ئاظى دكةظن‪.‬‬ ‫يي ب سةر‬ ‫بوونة‬ ‫جلطي سةربازيَن خةندقى نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫ل قةلةويا تة يا بةرىَ‬ ‫ثوتاميا ‪ ..‬ئةوا تو سحرا وىَ و سترانا وىَ بووى‬ ‫ل‬ ‫ميسو َ‬ ‫َ‬ ‫هندى ئاطر هةبوو كو خوناظ كرة هشكاتيا رويس وخوىَ يا ئةو شيراعة‬ ‫بو “بةصرياسا” ئينا) بذالةكر (‪)13‬‬ ‫(تة َ‬ ‫‪163‬‬

‫دةسثيدكةت و ب ئاظ تةمام دبت‬ ‫جةذنيت وان ذ ئاظ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو دطرن‪.‬‬ ‫مريي‬ ‫ى‬ ‫قةدر‬ ‫ى‬ ‫و‬ ‫خوناظا‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫رن‬ ‫دطي‬ ‫شةهيانا‬ ‫تيدا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫تو ثيروَزى‪:‬‬ ‫ئاظى زيندية‬ ‫بخو ئةفسانةكا‬ ‫“خدر” َ‬ ‫َ‬ ‫َكي ل‬ ‫ل كناريَن تة‪ ،‬ذ سةرىَ ريَكا تة تا داويا وىَ‪ ،‬خةلك‬ ‫فيستظالي دوعا و شةمال نَ‬ ‫نَ‬ ‫نهينيان دطةرن‪.‬‬ ‫يى نازك ب نزوولة و خوديَناسى و َ‬ ‫شةظى تة َ‬ ‫َ‬ ‫ئيمامي ثاراستى و خةليفة وفةقيان دذيان و وةغةدركرن‬ ‫نيزيكى تة‪ ،‬و ل كناريَن تة‪،‬‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫جانيى بدانت‪.‬‬ ‫رةونةقا‬ ‫و‬ ‫ناسى‬ ‫خودي‬ ‫و‬ ‫زى‬ ‫ثيرو‬ ‫تة‬ ‫ظةضوونا‬ ‫بري‬ ‫لسةر‬ ‫دا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪164‬‬

165

166

‫ثيغةمبةرى‬ ‫لى مرو َ نَ‬ ‫ظي وىَ ّ‬ ‫ثينج سةد سال بةرى زايينا عيسا َ‬ ‫َ‬ ‫مشةخت ذىَ بوون‬ ‫مروظاتيى ذى‬ ‫تاريخى وريكا‬ ‫خو كوهوورى دا ريَكا‬ ‫دةمى فيرات ريَكا َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بيتة كوهوورين‬ ‫َ‬ ‫تيهالندن‬ ‫خو نَ‬ ‫جوهيان سرووديَن َ‬ ‫يي ثيروَز ل ئاظا تة َ‬ ‫ضةمي تةية‬ ‫ئيك ذ‬ ‫نَ‬ ‫نيزيكى “زاب”ة ئةوىَ َ‬ ‫يى َ‬ ‫دانيالى َ‬ ‫ثيغةمبةرى َ‬ ‫َ‬ ‫فةرمانى نةبوخةدنةزةر (بشتى‬ ‫ب‬ ‫ى‬ ‫ئةو‬ ‫ثيغةمبةرى‬ ‫عيزرايى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ليظا تة يا‬ ‫ل‬ ‫ذى‬ ‫ئةو‬ ‫كوشنت‪..‬‬ ‫هاتة‬ ‫جوهيان)‬ ‫خسيركرنا‬ ‫ئي‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ني‬ ‫روَذئاظايى‬ ‫زيكى “دارىَ‬ ‫دهيتة خوارىَ‪َ ،‬‬ ‫(دةمى بةرةظ باشوورىَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئادةمى” ) هاتية ظةشارتن‪.‬‬ ‫ثيغةمبةرى ذ دةيك بوو‪ ،‬و لويَرىَ ذى‬ ‫لى ل باكوورا واريَن تة‬ ‫ناحوومى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫مرى‬ ‫مةزنى بنةماال‬ ‫يى طورىَ وى هاتة نووظةكرن ب بريارا باثيرىَ‬ ‫َ‬ ‫ناحووم َ‬ ‫وةالتى تة‬ ‫هةظضةرخيي‬ ‫جوهيي‬ ‫“ساسون”‪ ..‬بناظودةنطترين‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫عيراقى و بةخشينا دو رويباريَن وىَ‪..‬‬ ‫صابئيي‬ ‫مندائيان ذى‪،‬‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫زيظى‬ ‫مورتك وسثياتيا جلط وطيان وبرسقينا‬ ‫هةظبةريَن ئاظ و َ‬ ‫َ‬ ‫دويندةهى “يةحيا” ئةوى “يةسوع” بئاظا ثيروَز‬ ‫مندائيان‪..‬‬ ‫َ‬ ‫شوشت‪ .‬ب ئاظ ثيروَز دبن‬ ‫‪167‬‬

168

‫‪9‬‬

‫ث َيغةمبةر‬ ‫نيزيكى تة و ب وةحيا داستانا تة خودىَ‬ ‫ظيرىَ‬ ‫ظيرىَ‪َ ،‬‬ ‫دةستثيكر‪ ..‬ل َ‬ ‫َ‬ ‫ميذوو ل َ‬ ‫َ‬ ‫نظيسني‪.‬‬ ‫سى‬ ‫نَ‬ ‫ئاييني مةزن ل مثَذوويا بوونةوةرىَ َ‬ ‫يى ئادةميزاد َ‬ ‫خو َ‬ ‫َ‬ ‫تيدا‬ ‫تو‬ ‫ئةردى‬ ‫ثارضا‬ ‫ئةو‬ ‫كو‬ ‫دهي‬ ‫كرايى‬ ‫تي‬ ‫ب‬ ‫موسةملان‪..‬‬ ‫و‬ ‫مةسيحى‬ ‫جوهى‪،‬‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫همبيزا‬ ‫خو ظةدةى و‬ ‫فيراتى دكةى‪ ..‬ئةوة كو خودىَ‬ ‫بدووماهيك دهى و بيهنا َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ذيانى بدتة مروَظان‬ ‫هةلبذارت دا‬ ‫َ‬ ‫عةدةنى‬ ‫سةرزةمينى خودىَ بةهةشتا‬ ‫خالي‬ ‫نا بةينا هةردو رويباران‪ ،‬و ل دوورترين‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةفراند و‬ ‫هشكاتيى ثويض‬ ‫ئةجنامى‬ ‫ذ بةهةشتا خودى ض نةما ذ بلى بنةدارةكا ثير يا ذ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بوو‬ ‫ظيرىَ خانةنشينا ئادةم و حةوا بوو‪ ،‬و ئةظة ذى بنةدارا وان بوو‬ ‫ل َ‬ ‫بخو‬ ‫سيظا وان ‪ ..‬ئةوا نووكة يا هشكة وةكى‬ ‫ذيانى َ‬ ‫و نفرينا َ‬ ‫َ‬ ‫خو بكةت‬ ‫نظيذا َ‬ ‫ظيرىَ دا كو َ‬ ‫ئيبراهيم ذ ئوور يا نزيك هاتة َ‬ ‫دةمى بلنداهيا وىَ‪.‬‬ ‫سومةر‬ ‫ئوور‪،‬‬ ‫ثيغةمبةران و سةنتةرى َ‬ ‫بابى َ‬ ‫جهى َ‬ ‫َ‬ ‫ليبوونا َ‬ ‫َ‬ ‫ببيتة ثةرستطةها‬ ‫“زةقوورة”يا وىَ بةرى جوار هزار ساال ئاظا بوو دا َ‬ ‫ثيغةمبةر‪.‬‬ ‫خانيى‬ ‫هةيظى‪ ،‬هةر وةسا‬ ‫خوداظةندىَ‬ ‫ئيبراهيمى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫لى ئاكنجى بوون‬ ‫كلدانيان و َ‬ ‫سومةريان و ئةكدييان و بابلييان َ‬

‫‪169‬‬

170

171

‫ذبو خواندنا‬ ‫خو هةلطرت َ‬ ‫ثيداضووم و بةرئاوةردة كر و ل تةالرا َ‬ ‫و ئةكةدى ظةدطةرِيت‪ .‬من َ‬ ‫“نابو”‬ ‫بنظيست بال‬ ‫خو‬ ‫ناظى من ذيَببرت و‬ ‫من يا شاهانة‪ .‬هةركةس‬ ‫نظيسةرىَ‬ ‫َ‬ ‫ناظى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ناظى وى ذيَببرت!”‬ ‫طةردوونى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نةينةوا بةخشينا تةية ‪ ،‬ئةى قاصدىَ خودايى‪.‬‬ ‫تاريخى دا شةوق ظةدةت‪.‬‬ ‫ثايتةختى شاهنشاهيا ئاشوورية يا كو روناهيا وىَ د‬ ‫ئةو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫ثةرتووكخاني‬ ‫ليظا تة يا روَذئاظايى‪ ..‬ئةوى مةزنتةرين‬ ‫نَ‬ ‫سةردةمى َ‬ ‫ئةو طرىَ بلندة لسةر َ‬ ‫َ‬ ‫هةمبيز دكر و‬ ‫سى سةد ساال بةرى ثةرتووكخانا (ئيسكةندةرية) ئاظا بوو‪ ،‬و ج ثةرتووكخانا كةظنار وةكى‬ ‫َ‬ ‫تيكستان دةولةمةند نة بوو‪.‬‬ ‫وىَ ب َ‬ ‫طايى ب ضةنط ئافراند هةرجار‬ ‫ضيبوون‪ ،‬لةوما ئةوان‬ ‫نَ‬ ‫خةزةفي نةينةوا وقورىَ وى ذ ثيروّزيا تة َ‬ ‫َ‬ ‫قةراخي تة دهاتنة خوار نوو ظةدبوون‪.‬‬ ‫بو‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫وةلى ئاظا تة ئةو نوو ظةدكرن‬ ‫ظةمراند‪،‬‬ ‫خو‬ ‫تيهناتيا‬ ‫بتنى‬ ‫نة‬ ‫وان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هيما‬ ‫ماني‬ ‫هي نَ‬ ‫شيرى َ‬ ‫تةكووزيى كورت دكةت‪ :‬ذ َ‬ ‫لةوا (الماسو) ئافراند (‪ ..)12‬هيزةكا هةمى َ‬ ‫َ‬ ‫ذيريى‬ ‫بو‬ ‫بو‬ ‫هيزى ئةو‬ ‫بلنداهيى ئةو دالة و‪َ ..‬‬ ‫طايى ب ضةنطة‪َ ،‬‬ ‫ضةلةنطيى وةرطرتية‪َ ،‬‬ ‫ذبو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةو مروَظة‪.‬‬ ‫بو‬ ‫تة زةاللى و نازكبوونا مروَظى ل نَ‬ ‫دلي وانا نوو دكر‪ ،‬لةو دي َ‬ ‫لةشيرا بريندار كورتيةك بو َ‬ ‫َ‬ ‫دةمى نةياران وةكى سةى لسةر وىَ خرظةبوون‬ ‫تةنطاظيا نةينةوا‬ ‫َ‬ ‫نهينيا ئاظاكةريَن ئاشوورى د خشت يان قورِا هشك كرى دا‪ ،‬نذادىَ وى قرميدى كو‬ ‫ئاظا تة َ‬ ‫ثى بلند بوون‬ ‫نَ‬ ‫ستووني خورسابادىَ َ‬ ‫ظي تة‬ ‫لي‬ ‫ن‬ ‫جوانتري‬ ‫و‬ ‫سةروكانى‬ ‫ل‬ ‫رابوو‬ ‫نةينةوا‬ ‫تة‬ ‫كةرثويضا‬ ‫و‬ ‫تةقن‬ ‫و‬ ‫خةزةف‬ ‫ذ‬ ‫‪..‬‬ ‫رويبارو‬ ‫هو‬ ‫َ‬ ‫َ َ نَ‬ ‫َ‬ ‫جهانى‬ ‫وةكى فةنةرةكا طةش بو‬ ‫َ‬

‫‪172‬‬

173

174

‫دةرطةهي ثرنضى ل شارىَ نةمرود‬ ‫خو ل سةر دو‬ ‫ئةوىَ‬ ‫نَ‬ ‫ناظودةنكى َ‬ ‫َ‬ ‫دنظيست‪.‬‬ ‫َ‬ ‫يي سظك و بذانا دةست دانانة‬ ‫ئوروثيان‪ ،‬دطةل‬ ‫خو نَ‬ ‫مةربي نَ‬ ‫لي َ‬ ‫ظيجا َ‬ ‫َ‬ ‫وثةرستطةهي نةمروود‪.‬‬ ‫سةر يا طران‪ ،‬دادةنة سةر طةجنينة‬ ‫نَ‬ ‫انستى ل‬ ‫سنووريَن شانشينا ئاشوورىَ كيشان و‬ ‫سردابي ز َ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫ثةرتووكخانا ئاشوورثانيبال ظةكرن‬ ‫هةنى داستان وئةظسانة و ويَذة يا مَزيار راكيشاى‪ ..‬هةمى‬ ‫ل ويَرا‬ ‫َ‬ ‫هاتينة ثاراسنت‪.‬‬ ‫نةمرينى‬ ‫بو‬ ‫خةزةفةك وةكى بذانا ئاشووريان َ‬ ‫َ‬ ‫خوشى و رِندى‬ ‫سومةريان و نقووبوونا وان ل َ‬ ‫و قورِةك وةكى زمياريَن َ‬ ‫وطريى‬ ‫َ‬ ‫زانستى غةرينب‪.‬‬ ‫بو‬ ‫كظة‬ ‫ثي‬ ‫هةمى‬ ‫لى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بنظيست‪:‬‬ ‫ئاشووربانيبال نك تة روينشتى بوو‪ ،‬ئةى رويبارىَ سةير‪ ،‬دا‬ ‫َ‬ ‫نيشاني ئةرد و ئاسمان‬ ‫نظيسةران ظةخوارن و ل‬ ‫“من‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫زانستي َ‬ ‫دياردةيي ئاسمانى خواندن ‪ ..‬من شيان هةبوو‬ ‫شارةزا بووم‪ ..‬و‬ ‫نَ‬ ‫كدانى شيكاربكةم‪ ..‬من ل‬ ‫لي‬ ‫كي نَ‬ ‫شي ئال ََوز ل دابةشكرن و َ‬ ‫كو َ‬ ‫َ‬ ‫يي ئال ََوز ثسثور‬ ‫نظيسينا‬ ‫سومةرى و ئةكةدى نَ‬ ‫نَ‬ ‫ئةزماني َ‬ ‫هونةرىَ َ‬ ‫فانى‬ ‫بووم و حةذىَ خواندنا ستوين و‬ ‫كيلي كةظن نَ‬ ‫نَ‬ ‫يي بةرى َ‬ ‫تو َ‬ ‫نظيسني دكةم”‬ ‫هاتينة َ‬ ‫دبيذيت‪:‬‬ ‫خوداني زانينة‪..‬‬ ‫هةظدةمى‬ ‫ئةو ثادشاهة‪..‬‬ ‫نَ‬ ‫دةمى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نظيسى‪ ،‬ل ئامادةبوونا ثسيوران‪ ،‬ل دويظ‬ ‫“ من سةر ظى دةثى‬ ‫َ‬ ‫سومةر‬ ‫بو‬ ‫نظي‬ ‫سينى نَ‬ ‫ثةيظي نَ‬ ‫نَ‬ ‫وةالتى ئاشوور و َ‬ ‫يي نذادى وانا َ‬ ‫دةثي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪175‬‬

176

177

‫‪8‬‬

‫تةقن و خةزةف‬ ‫خو‬ ‫خو لسةر كناريَن تة ئاظاطر‪ ،‬و تة ذى‬ ‫نَ‬ ‫بذاني شةرخواستنا وان ب الظاويَن َ‬ ‫ئاشوريان ناظداريا َ‬ ‫تةمراندن‪.‬‬ ‫طيايى تة‬ ‫يي هاتينة بن قورِىَ تة و طريَن‬ ‫ئةظة بةر و‬ ‫خةزةفي وانة‪ ،‬نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫ضيكرن‬ ‫خو ل تةنويريَن ذ‬ ‫نيزيك‬ ‫نَ‬ ‫نانثيذيا َ‬ ‫خةزةفى ئاشوورىَ هاتينة َ‬ ‫َ‬ ‫ذني نةينةوا تا دةمةكا َ‬ ‫َ‬ ‫زانستي شينوارى نيشا دا‪.‬‬ ‫بو‬ ‫ضةرخى نوزدة‪،‬‬ ‫وى نانى كو‪ ،‬ل ئةلندىَ‬ ‫نَ‬ ‫جهى ئاشوورا بةرزةبووى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هول وبةرسظكان ظةدينت‬ ‫هنرى الياردى دطةل هرمز رةسسام (‪ )11‬هةفتى ذوور و ِ‬ ‫دةستي وانا‬ ‫لى دكةن‪ ،‬ل بةر‬ ‫ثةرتووك خانا ئاشوور بانيبالى‪ ،‬ئةوا‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫طايي ب ضةنط زيرةظانى َ‬ ‫شةوق ظةدا‪.‬‬ ‫فانى و داستانا طلطامشى ذ نوى دبرسقيت‪.‬‬ ‫نابةينا قورَى تة و‬ ‫خةزةفى تة ضيروكا َ‬ ‫تو َ‬ ‫َ‬ ‫ذنى‬ ‫لى د داستانةكا ثةيكةرسازكرى َ‬ ‫دبي َ‬ ‫هرمز رةسسامى ذى عيشتارا رِند و فيتكار ظةديت‪َ ،‬‬ ‫نيزيكى ثةرستطةها وىَ ل نةينةوا‪.‬‬ ‫(ئافرةتا رِويس) دا َ‬ ‫بى ويَنةية‪..‬‬ ‫ذنةكا فيتكار دناظ‬ ‫ثةرستطةهى دا! ئةظة َ‬ ‫نهينيا نةينةواية و ئةظة ذى مةزناهيةكا َ‬ ‫َ‬ ‫لي ديجلة دطوجنيت‪.‬‬ ‫ثي نَ‬ ‫ئةوا دطةل شيناتيا رِوَنا َ‬ ‫خو دطوهوورِنة شارستانيا كانزا‪ :‬ئةظة شلمةنسةر شاهة‬ ‫ديسان ضيرو َ نَ‬ ‫كي قور َ و خةزةف َ‬ ‫‪178‬‬

179

‫ذيانى وةكى‬ ‫ئةظينداريى وريَزطرتنا‬ ‫“ئةظ رويبارة كو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ربوونى ئةز‬ ‫وفي‬ ‫ميرات َ‬ ‫هيال‪ ..‬ضاظبرسيا خواندن َ‬ ‫بو من َ‬ ‫َ‬ ‫ظةخوارني تامدار”‬ ‫فيركرم‪ ،‬ضاظبرسيا خوارن و‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫دبيذت‪:‬‬ ‫بةحسى كارتيكرنا رويبارى ل‬ ‫كة‬ ‫طيانى َ‬ ‫خو دكةت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫“هةر ضةندة طةلةك طيانان بةرامبةر دةولةمةندى‬ ‫هينةبايي وى ئةز‬ ‫لى‬ ‫و تةنياتى و‬ ‫نَ‬ ‫قةلسيى ثويض دبن‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫هاظالينيى باك‬ ‫خو ب زانست و روناهيا‬ ‫هاندام دا دةروونا َ‬ ‫َ‬ ‫بكةم”‬ ‫بى‬ ‫يى ئادةمى نذاد نينن َ‬ ‫رويبارةكى ض رىَ لبةر ظةخوورىَ وى َ‬ ‫َ‬ ‫تةلهي ئةظينا وى بكةظت‪.‬‬ ‫كو ب‬ ‫نَ‬ ‫بةغداديةكى دويرخستى (‪)10‬‬ ‫ثيتي شعرىَ را‬ ‫ب روناهيا نَ‬ ‫َ‬ ‫دنظيست‪:‬‬ ‫َ‬ ‫“شةظى دى‬ ‫َ‬ ‫خةوني من و‬ ‫ثةريا ديجلة كةتة‬ ‫نَ‬ ‫خو بوون‪..‬‬ ‫من هةمى‬ ‫نَ‬ ‫دلى َ‬ ‫تشتي ل َ‬ ‫تا ئةلندىَ‪ ..‬دطةل وىَ كرن!‬ ‫دةستى من بستينت‬ ‫كةس نةشيا وىَ ذ‬ ‫َ‬ ‫بلى فيرات!”‬ ‫ذ َ‬ ‫‪180‬‬

181

182

183

‫‪7‬‬

‫ثيت‬ ‫شةثوالنة‬ ‫سترانا من سةبارةت‬ ‫َ‬ ‫وئاشتيى ددةنة ظةخووران و‬ ‫لي زةاللى وشرينى‬ ‫سةبارت‬ ‫شةثو نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫وخاندةظاني‬ ‫سروودبيذ‬ ‫دةنطى نزم وشرين و طوهدانا كوير ددةنة‬ ‫ميحرابي خودىَ‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو ساردكةن و‬ ‫وى‬ ‫ئاظا‬ ‫ب‬ ‫يي‬ ‫مةلةظانان‬ ‫لةشي‬ ‫ب‬ ‫ظةدكةن‬ ‫ثي‬ ‫خو‬ ‫ز‬ ‫ثيرو‬ ‫يي‬ ‫وى‬ ‫ثي‬ ‫دلو‬ ‫ئةوى‬ ‫رويبارةكى‬ ‫سةبارةت‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ نَ‬ ‫َ‬ ‫ِ َ َ‬ ‫باوةرثيكرى‪.‬‬ ‫هةظالي‬ ‫هوسا دبنة‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫ن‬ ‫ري‬ ‫باذي‬ ‫ددةتة‬ ‫ذنان‬ ‫لةشي‬ ‫ظربوونا‬ ‫كرو‬ ‫هةميشة‬ ‫و‬ ‫ية‬ ‫مي‬ ‫وى‬ ‫ناظى‬ ‫رويبارةكى‬ ‫سةبارةت‬ ‫َ‬ ‫نَ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ياتيى ثةيكةرساز دكةت‬ ‫مي‬ ‫رويبارةكى‬ ‫سةبارةت‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫سور و خوينني بوو‬ ‫رويبارةكى هندى كوشنت‬ ‫سةبارةت‬ ‫ومرنى ديتينة‪ ،‬روَذئاظايا وى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫“بةزرةنطوش” ديتينة‪،‬‬ ‫ونظيذا ئاظاكاران وماسيظان و ضاندياريَن ثوونط وتظر و طولي‬ ‫رويبارةكى هندى ستران‬ ‫سةبارةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هنخوش بوو ‪ ..‬وةكى ثرتةقال تةرِ و نازك بوو‬ ‫بي‬ ‫سبي نَ‬ ‫َ‬ ‫نيرطز َ‬ ‫دةيي وى وةكى َ‬ ‫َ‬ ‫َمينيى ددةتة ئةوى ل تةقنا قةراخا وى ريَكا خو شةقاند‬ ‫باخي زةال‬ ‫ذيانى‪ ،‬و‬ ‫رويبارةكى هةر وهةر رامان ددةتة‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ظنطى باذيَريَن وى بت‪.‬‬ ‫ري‬ ‫بتنى‬ ‫ئةو‬ ‫هةرضةندة‬ ‫دةستظةدا‪،‬‬ ‫ب‬ ‫الن‬ ‫ثي‬ ‫خوناظا‬ ‫بو‬ ‫خو‬ ‫ئةوى‬ ‫بو‬ ‫ددةت‪..‬‬ ‫ئةو‬ ‫دلثاكى‬ ‫ب‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ظي وى ثر خوين و عةداب كرن‪.‬‬ ‫لي نَ‬ ‫لى هندةك ذ كوريَن وى َ‬ ‫ئةو رويبارىَ مةردينيية‪ .‬بيانيان ثةسنا وى دا و مَزيار لسةر كرن‪َ ..‬‬ ‫ثايتةختى دونيايى بوو‪ ،‬لةوا ب هونةر و ستران‬ ‫دةمى‬ ‫بو هاتياريَن ب جوانيا بويكا وى ثيروَز دكةن‪ :‬بةغدا‬ ‫خو دا َ‬ ‫دلى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةظينا َ‬ ‫لى كر‬ ‫و ئاظةدانى وهزر‬ ‫ونظيسينا َ‬ ‫َ‬ ‫خو باران َ‬ ‫دبيذت‪:‬‬ ‫ظانيى‬ ‫دلو‬ ‫كورىَ كنارىَ وى يا ضةبى(‪،)9‬‬ ‫دةمى ب َ‬ ‫بةحسى بةغدا دكةت َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫‪184‬‬

185

186

187

188

‫(‪)6‬‬

‫دارقةسبى‬ ‫ديمةنى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئيك‬ ‫ضةوا ئةظ رابوونا رةق و ئةظ نازكبوونا هوينطةبايى ل َ‬ ‫كوم دبن؟‬ ‫جانةوةر رِا َ‬ ‫ناظيى ددةتة‬ ‫خو‬ ‫لى ئةوة ئةوا سيبةرا َ‬ ‫َ‬ ‫ئةو كضا طةرماتية‪َ ،‬‬ ‫ثوونطى‪.‬‬ ‫ثةرتةقال و مةعدةنوس و‬ ‫َ‬ ‫هيريشكران و كوذةكان‬ ‫ذ قةسةبا وىَ كوضةريَن طةروك و َ‬ ‫خو ئازووقة ددان‪ ،‬و وةستيايان ذى بةرةظ وىَ دزفرنةظة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫دلوظانيا َ‬ ‫مبيذت داكو ب َ‬ ‫كو طووريا َ‬ ‫بو وىَ بةسة َ‬ ‫َ‬ ‫خورِىَ َ‬ ‫خوشيا سيبةرا هوين ببةخشيتة مروَظانز‬ ‫َ‬ ‫قةسبي شرين‪ ،‬ب بةذنا تة‬ ‫داهينةرا‬ ‫خاكى كةرم‪،‬‬ ‫كضا‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دهينة‬ ‫فيلباز و شاعريَن ذ رىَ كةفتى َ‬ ‫طةمى وهةسب و دزيَن َ‬ ‫شداندن‪.‬‬ ‫بيذن‪ :‬ئةظة كيش نةتةوةية‬ ‫بيانيان بةرىَ َ‬ ‫خو ددةنة رةزيَن تة دا َ‬ ‫ئيخسيرا ستراني‬ ‫ئةوا ئةظ جوانيا بةذن زراظ هةية و نابيتة َ‬ ‫هوزاني كوير؟‬ ‫دلظةكةر وبةنديا‬ ‫نَ‬ ‫كاروانان قةستا دلووظانيا وىَ دكرن‪ ،‬و لنب سيبةرا وىَ‬ ‫طريى هاتينة‬ ‫وميذوويا وةلاَ ت‬ ‫بيهنا خو َظةدا َ‬ ‫لةشكةران َ‬ ‫َ‬ ‫نظيسني‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ى‬ ‫و‬ ‫ى‬ ‫سةر‬ ‫لسةر‬ ‫و‬ ‫ئاظاكرن‪،‬‬ ‫خانى‬ ‫مليونان‬ ‫ظ‬ ‫مررو‬ ‫ى‬ ‫و‬ ‫قورما‬ ‫ذ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ضيكرن‬ ‫هي نَ‬ ‫لي َ‬ ‫خو َ‬ ‫مليونان بالندة َ‬ ‫دهينة طريَدان‪ ،‬دو َ كناريَن‬ ‫يي ب‬ ‫نَ‬ ‫ذتايي وىَ نَ‬ ‫نَ‬ ‫ثشتي زاروكا َ‬ ‫بو مةلةظانكةران طةهى دبن‪.‬‬ ‫رويبارى َ‬ ‫دو َ رويبارن‪ ،‬ذ هيظى و خةم و زانست وتةعالتى را‪ ،‬تاريخا‬ ‫ثوتاميا دارِيَذن‬ ‫ميسو َ‬ ‫َ‬ ‫ثوتامياية!‬ ‫ئةرى‪ ،‬دارقةسب طةوهةرىَ تاجا‬ ‫ميسو َ‬ ‫َ‬ ‫‪189‬‬

190

191

‫خو‪.‬‬ ‫هو‬ ‫بو نظستنطةها َ‬ ‫زاظايو‪ ..‬من هلطرة‪ ..‬من ببة َ‬ ‫َ‬ ‫هةمبيز بكةم‬ ‫زاظايو‪ ..‬بال تة‬ ‫هو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بظى ذيَهاتيا شرين‬ ‫خوشى ببرين‬ ‫بال َ‬ ‫َ‬ ‫دخلوش بووى‬ ‫هو‬ ‫خوشى دطةل من برى و َ‬ ‫زاظايو‪ ..‬تة َ‬ ‫َ‬ ‫بو تة بةرهةظ بكةت و‬ ‫بيذة دايكا من دا‬ ‫نَ‬ ‫خوش َ‬ ‫تشتي َ‬ ‫كا دىَ َ‬ ‫مةردينيى تة خةالت بكةت‪.‬‬ ‫بابى من ذى ب‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رحا تة؟ ئةز دزامن ضةوا رحا تة شاد بكةم‬ ‫دلى تة شاد بكةم‬ ‫دلى تة؟ ئةز دزامن ضةوا َ‬ ‫َ‬ ‫ى‬ ‫ئةلند‬ ‫تا‬ ‫بنظة‬ ‫مة‬ ‫ماال‬ ‫ل‬ ‫زاظايو‬ ‫هو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫“شورةسو”‬ ‫مادةم تو حةذ من دكةى ئةى‬ ‫َ‬ ‫دلى “ئيليل”ى ثر ب شادى كر‪.‬‬ ‫ئةوىَ َ‬ ‫همبيز كة)‬ ‫من‬ ‫َ‬ ‫ظةدطيرا‪ ،‬و ب ستراتي‬ ‫خو‬ ‫لظيرىَ (شةهرةزاد)ى ضيروَ نَ‬ ‫كي َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫سولتانةكى ستةمكةر شكاند‬ ‫دةستهةالتا‬ ‫و‬ ‫شيان‬ ‫شرين‬ ‫َ‬ ‫بو ليظا رويبارى وةك عةوريَن‬ ‫مووزيك (يا ذ‬ ‫نَ‬ ‫بةلةكوني باذيَرى َ‬ ‫شةظي بةغدا بوو‪ ،‬جادوويا‬ ‫دهيتة خوار) طوالظا‬ ‫نَ‬ ‫فريشتان َ‬ ‫يي نةمرى بوو‪.‬‬ ‫وىَ بوو‪ ،‬ئةفسانا ئةظينداريَن وىَ نَ‬ ‫‪192‬‬

193

194

‫(‪)5‬‬

‫مووزيكى‬ ‫ديمةنا‬ ‫َ‬ ‫هةظالينيى‬ ‫طياني ثر ب‬ ‫ستراني‬ ‫شيى و‬ ‫خو‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫ظيرىَ ‪ ،‬وةكى ئاوازيَن َ‬ ‫دهينة َ‬ ‫قايك َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دلي شةيدا‬ ‫خو‬ ‫خو‬ ‫بنظيسن و نَ‬ ‫ئيكمني ئاوازيَن َ‬ ‫رويبار ثيروزىَ كر و ب مووزيكا َ‬ ‫َ‬ ‫خةنايى كر‪ ،‬بةرى كو ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫ستراني وان شةظا ببورن‪.‬‬ ‫دطةل‬ ‫نَ‬ ‫تيلي “زرياب”ى نازك بوون‪.‬‬ ‫فيرىَ ذى َ‬ ‫ظيرىَ فارابى “ثةرتووكا مووزيكا يا مةزن” دانا‪ .‬ول َ‬ ‫ل َ‬ ‫تكستي بسمارى‬ ‫نظيسني؛ ئةوا هةر ما زيندى د‬ ‫نَ‬ ‫ئيكمني ستران سةبارةت ضيروَكا مروَظى هاتة َ‬ ‫ظيرىَ َ‬ ‫ل َ‬ ‫زاني زةريان دا (‪)8‬‬ ‫وهو نَ‬ ‫و نَ‬ ‫نوتي موسيقايى َ‬ ‫منو‪ ..‬تو دلبةرىَ منى‬ ‫(هو زاظاى َ‬ ‫َ‬ ‫هنطظينى شرينتر!‬ ‫تو ذيَهاتى‪ ،‬تو خوشينكى‪ ..‬تو ذ‬ ‫َ‬ ‫شيرو َ ‪ ..‬تو دلبرىَ منى‬ ‫َ‬ ‫هو َ‬ ‫هنطظينى شرينتر!‬ ‫تو ذيَهاتى‪ ،‬تو خوشينكى‪ ..‬تو ذ‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫تة ئةز كرمية‬ ‫ملكى َ‬ ‫َ‬ ‫خو براوستم‬ ‫دلى َ‬ ‫لةوا من َ‬ ‫بهيلة دا بةرامبرىَ تة ب رثرثا َ‬

‫‪195‬‬

196

197

198

‫(‪)4‬‬

‫بالندة‬ ‫خو ثرت ثرت بوو‪.‬‬ ‫ئةظة كورىَ تة ية ئةوى ذ دةردىَ ئةظينا َ‬ ‫خو “بريَن بالندة ل‬ ‫ئةظة‬ ‫نَ‬ ‫“حوسي كورىَ عةبدوللةتيف ئةلبةسرى”ة ‪ ،‬سترانا َ‬ ‫دبيذت (‪: )6‬‬ ‫حةزرةتا عيراق”ىَ َ‬ ‫بو تة َ‬ ‫(تةيرىَ بظ بظكر و كةراظى و قولنط و قاز وبةتريق و قةلةرةشك و ش ِركاك و حاجى‬ ‫لةطلةطى رةش و سيظاندوك و بووكجوهى و‬ ‫زةنطلوك و‬ ‫رةشك و رةشويَلة و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ميشخوورينك و قومرى و ضويضك و ك ِركةوك و بلبل و‬ ‫رةشيشك و َ‬ ‫ثور و كورِكورِى و َ‬ ‫ثهوثك و براكةديك و ماسيطرةك و كةديك و تووتى و زرِسيسك و تاوس و‬ ‫هو َ‬ ‫كركاك و َ‬ ‫ئةلهو و قرقةالنك و شاهني و دالة‪)7(..‬‬ ‫باشوك و سويسك و كةو و‬ ‫باز و‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو يا سةير هاتن‬ ‫هةمى هاتن‪ ..‬ب فةيلةقا َ‬ ‫دطةل بوهارىَ‪ ..‬بو واريَن تة هاتن و‬ ‫دةرطةهى تة دادان‬ ‫ل بةر‬ ‫َ‬ ‫دةستكى هاتن‬ ‫دةستك لدويف‬ ‫َ‬ ‫لى بكةن‬ ‫دا‬ ‫يى ثيروَز هةر ثيروَزتر َ‬ ‫خاطى تة َ‬ ‫َ‬ ‫ووكى‬ ‫خزي‬ ‫ثرتةقالى‪ ،‬ل‬ ‫بذكوذيَن هةنار و‬ ‫ل‬ ‫كوليلكي مَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طولى بدة ئةى عيراق‬ ‫َ‬ ‫دبيذن!‬ ‫دةمى سترانا هاتناريَزىَ تة َ‬ ‫َ‬

‫‪199‬‬

‫مي وى‪.‬‬ ‫طو نَ‬ ‫ظةدقوتن ل باكوورا رويبارى ول سةقةما َ‬ ‫بى كو ل‬ ‫زةمينى‬ ‫ئاظةك نةهيال لسةر‬ ‫عيراقى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بى كو ماسيى ل‬ ‫َ‬ ‫نيضيرةكا بةركةظتى بطةرن و َ‬ ‫بيهنب ِر بطةرن‪.‬‬ ‫َ‬ ‫بى تووريَن َ‬ ‫طومةكا َ‬ ‫ثى دسةردابرت‪ ،‬و جارةكا‬ ‫خو‬ ‫زةريا‬ ‫ماسيظان‬ ‫جارةك‬ ‫َ َ‬ ‫نيضيرا‬ ‫نظشتيى‬ ‫دبيتة‬ ‫نَ‬ ‫ضاظي حةسود ذ َ‬ ‫دى ئةو َ‬ ‫َ‬ ‫ثى دوور دكةت‬ ‫َ‬ ‫خو َ‬ ‫زةكاتى‬ ‫ئاظى درةظيت و‬ ‫دطةل وىَ ئاطر بةرةظ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ماسيظانان تةمام دبيت‬ ‫َتى سةيروسةمةرانة‬ ‫ئيك ذ‬ ‫نَ‬ ‫طةجنيني َ‬ ‫ئةو َ‬ ‫خيرىَ ل وةال َ‬ ‫كودىَ شةظياريَن‬ ‫ئةو لةزةتا شةظبيريظانانة و َ‬ ‫بةغدادة‬ ‫خو ثيروز‬ ‫ئةو هةظاال ويَية‪ ،‬ئةوا َخودىَ (ل بلنداهيا َ‬ ‫بيت) هةمى طيانداران ذىَ ئافراندن (‪)5‬‬ ‫دةمى خودى ئةرد و ئاسمان ئافراندن‪،‬‬ ‫ئةو ذ وى دةمى دا‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫ثيشظةضوون و‬ ‫و‬ ‫ئيكى َ‬ ‫ليمشت بو جارا َ‬ ‫دةمى َ‬ ‫َ‬ ‫بوونة رويبار‬ ‫ماسيي دوور!‬ ‫ئةو رويبارةكى نيزيكة‪ ..‬ئةو‬ ‫نَ‬ ‫‪200‬‬

201

202

‫(‪)3‬‬

‫ماسى‬ ‫يي سةير درةظن‪..‬‬ ‫تةلهي‬ ‫يي ذ‬ ‫ئةظة‬ ‫خو نَ‬ ‫ضارةنظي نَ‬ ‫نَ‬ ‫ذيانىنة نَ‬ ‫نَ‬ ‫سي َ‬ ‫َ‬ ‫ضركي َ‬ ‫يى سارة‪ ،‬د توريَن طروَظر دا دةرباز دبن‪ ،‬دا ل باشوورا كامةرانى‬ ‫دةمى خيز هيشتا َ‬ ‫َ‬ ‫طةرماتيى دابةزن‪.‬‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫(يي‬ ‫نَ‬ ‫ذ توريَن مةزن نَ‬ ‫ضيكرن) َ‬ ‫بدةستي تةظنكةريَن شارةزا ب زةحمت هاتينة َ‬ ‫خو د ئيمناهيا‬ ‫هي نَ‬ ‫خو بطةهيننَ و ل َ‬ ‫كي َ‬ ‫بو خيزىَ سار َ‬ ‫قورتال دكةن‪ ..‬دا َ‬ ‫وي دةرىَ َ‬ ‫دلوظان دا بدانن‪.‬‬ ‫مالةكا َ‬ ‫ب شووك و تةلهة وتوورِيَن داظا “سوتلى” يي “كضا فشةك”ا فةللة (‪ )2‬ب‬ ‫هيزدار بشكينن‬ ‫شيويةكا موكوم دشدينت‬ ‫َ‬ ‫داكو ماسيي “بةز” يَن ئازاد و َ‬ ‫َ‬ ‫شةظي تارى د ئالي‬ ‫ب‬ ‫)‬ ‫وجهى‬ ‫طةمن‬ ‫مكي‬ ‫تو‬ ‫(دطةل‬ ‫مةزن‬ ‫ن‬ ‫ي‬ ‫توور‬ ‫ماسيظانان‬ ‫نَ‬ ‫َ نَ‬ ‫َِ‬ ‫َ‬ ‫يي بضووك‬ ‫بو‬ ‫خودىَ نَ‬ ‫نَ‬ ‫طةميي َ‬ ‫رويبارى دا بةالظ دكةن‪ ،‬داكو تارى هةروهةر ببت َ‬ ‫و زيندانكرى‪( :‬تلثةحنك‪ ،‬ماسى زةر‪ ،‬شوسان‪ ،‬قةشاش‪ ،‬بةرعان‪ ،‬بوننى‪ ،‬لةتاع‪،‬‬ ‫مارماسى‪ ،‬سةقنقوور‪ ،‬مةرمريج‪ ،‬ئةبوسويَد‪ ،‬زوولى‪ ،‬عسرى) (‪)3‬‬ ‫سى سةرى (‪ )4‬ل‬ ‫مي‬ ‫ماسيظانان‬ ‫ضيدكر و ب شووك و توورِ ورِ نَ‬ ‫نَ‬ ‫ئةفساني َ‬ ‫خو َ‬ ‫َ‬ ‫رائيخسنت) دطةريان‪.‬‬ ‫خودىَ ب‬ ‫جهي‬ ‫هةمى‬ ‫نَ‬ ‫دةستى َ‬ ‫ئاظى (ئةويَن َ‬ ‫خو ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫خو‬ ‫جحيلينيا‬ ‫بايى‬ ‫يي نةرم و تازة هةلطرتن‪ ،‬ئةو نَ‬ ‫ماسيظانان ئةو نَ‬ ‫ذيانى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫يي وةكى َ‬

‫‪203‬‬

‫بو دةريا‪ ،‬و نامةيا مة يا دناظ دلي‬ ‫ل وىَ دةرىَ قايكا‬ ‫دبيتة قاسدىَ مة َ‬ ‫لةظةنى َ‬ ‫َ‬ ‫طةشتياريَن ئازا ظةشارتية‬ ‫يي ثر‬ ‫ناظى تة “كةلةك” بوو‪ ،‬ئةوا ب‬ ‫ل هاتنا خوارىَ‪ ،‬هةتا بةغدا‬ ‫كةظلي ثةزى نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫ثى هاتينة طريَدان‪.‬‬ ‫دثي دارى نَ‬ ‫ب هةوا و نَ‬ ‫يي َ‬ ‫خو (يا‬ ‫دةمى سةردكةظى ناظى تة “تةرد”ة‪ :‬طةميةكا مةزن يا ب دريَذيا َ‬ ‫َ‬ ‫يي ب وةريس و ركمانى و‬ ‫زةالما‬ ‫تيمي‬ ‫سةرمال‬ ‫درازينت‬ ‫خو‬ ‫)‬ ‫ضةرخى‬ ‫وةكى‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫دكيشن‪.‬‬ ‫زةحمةتكي‬ ‫شانى تة َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بو تة نة يا طرنطة‬ ‫كرن‪،‬‬ ‫ضي‬ ‫ية‬ ‫ت‬ ‫ها‬ ‫تاميا‬ ‫ثو‬ ‫ميسو‬ ‫ل‬ ‫ئةوا‬ ‫سومةريى‪،‬‬ ‫قايكةكا‬ ‫تو‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫دةريايى شةق بكةى و‬ ‫لي‬ ‫ثي نَ‬ ‫هةطة ب سةالمةتى بطةهيت‪ ،‬بةلى يا فةرة َ‬ ‫كو َ‬ ‫َ‬ ‫بهنيرن‪.‬‬ ‫سةرخوش سالظا‬ ‫ستراني‬ ‫بو كناريَن رويبارا ب‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫كةميظاني تة َ‬ ‫َ‬ ‫خو نوو ظةدكةت‪ ،‬دسةرهندىَ رِا‬ ‫ئةو “طةميا ديجلةية”‪ ..‬ئةوا هةر ضيروَكا َ‬ ‫سى غةوارة دبت‪)1(.‬‬ ‫ئو‬ ‫لى بةردن و ل‬ ‫نَ‬ ‫َ‬ ‫بةرزةطةهي َ‬ ‫قيانو َ‬ ‫لدومياهيكى ئاطر َ‬ ‫َ‬ ‫لى‬ ‫“هيردال” طةميا َ‬ ‫خو ددةتة بةر ئاطرى وةكى قوربانةكا سوتى يا قةدرطران‪َ ،‬‬ ‫رزيبونى‪.‬‬ ‫دةظى زيَخوارن و‬ ‫بكةظيتة‬ ‫لى نادةت دا‬ ‫ض جار َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ري َ‬ ‫قايكا تة يا ب طوريا ئاكرى تاج كرية‪..‬‬ ‫بو مروَظاتية!‬ ‫كو نامةيا‬ ‫شارستانيى َ‬ ‫ب طوريا ئاكرى َ‬ ‫َ‬ ‫‪204‬‬

205

‫(‪)2‬‬

‫قايك‬ ‫وطةشتي مروَظي‬ ‫يي ثر ب ئارميش و بةهارات‬ ‫ل خابويرا تة‪ ،‬رويباروَ‪،‬‬ ‫نَ‬ ‫قايكي تة نَ‬ ‫نَ‬ ‫هيدى بريظة دضن‪.‬‬ ‫هيدى َ‬ ‫ثيروَز‪َ ،‬‬ ‫هيدى بريظة دضن‪.‬‬ ‫دةستي د‬ ‫دوعايي حاجيان و‬ ‫نَ‬ ‫نَ‬ ‫هيدى َ‬ ‫تةقنى دا دوعا دكةن‪َ ..‬‬ ‫َ‬ ‫زانستى و دسةردابرنا‬ ‫دةرطي‬ ‫بو بةغدا (خودانا‬ ‫نَ‬ ‫ل قايكا تة يا ذ (سر من رأى) َ‬ ‫َ‬ ‫دهيتة خوار‬ ‫وي َ‬ ‫ذةيى و جادوويا ئافرةتان) َ‬ ‫َ‬ ‫فيقى وفةقى و ئةويَن‬ ‫وان هةمى ل‬ ‫قايكةكى خرظة دبن‪ :‬جوتيار و دةخل و َ‬ ‫َ‬ ‫خوشى و زرِزرا زيَرى دطةرن‬ ‫لدويظ َ‬ ‫قيركرية دا لسةر رويا رويبارى ب‬ ‫ئةو وةكى مةجنةال ذيانة‪ ،‬بنياتا وىَ حةيزةرانا َ‬ ‫هيدى بريظة بضيت‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫هيدى َ‬ ‫دخلوشى َ‬ ‫هيدى هةر بةذن زراظتر دبت‪ ،‬دا (وةكى تيرا ذيانى) بةرظ بةندةريَن‬ ‫هيدى َ‬ ‫ئةو َ‬ ‫باشوورى بفرن‪.‬‬ ‫‪206‬‬

207

210

‫(‪)1‬‬

‫لةظةن و قةرةم‬ ‫ثى دكةت و‪..‬‬ ‫ذ طازىَ دةست َ‬ ‫دهيت‪.‬‬ ‫ب‬ ‫لةظةنى بدومياهيك َ‬ ‫َ‬ ‫ذ ئةنيا ئةردى دثةقيت‬ ‫دهيت‬ ‫دا ل دةريايى بدومياهيك َ‬ ‫ضيبووية) خةنا دبت و‬ ‫ثشتى ب‬ ‫قةرةمى (يا ذ نالينا خةلكى َ‬ ‫َ‬ ‫هيدى بريظة دضت‬ ‫ّ‬ ‫هيدى َ‬ ‫بلويلي شاديا وانة‪.‬‬ ‫لةظةنا‬ ‫ناظبةرا‬ ‫نَ‬ ‫هو رويبارو َ‪ ..‬ئةظة نة قةرةما ئةردىَ مرية‬ ‫َ‬ ‫ذنكي باشورى‬ ‫بو‬ ‫يي‬ ‫“عيشتار”ة‪،‬‬ ‫ثةرضةمي‬ ‫ئةظة‬ ‫نَ‬ ‫نَ َ‬ ‫ستراني غةمطني‬ ‫ظى‬ ‫نَ‬ ‫ظى شيانا زاوزىَ و َ‬ ‫َ‬ ‫دهيلت‪.‬‬ ‫ميرات‬ ‫وةك‬ ‫َ‬ ‫ناتيى و ئةردىَ مرية‬ ‫تي‬ ‫طيايى‬ ‫نة‬ ‫تة‬ ‫قةرةما‬ ‫هو رويبارو َ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫طيايى تة دسةردابرنة‪ ،‬شادمانية‪،‬‬ ‫َ‬ ‫خو حةالل كرن و‬ ‫بو‬ ‫دلرةق‬ ‫ظي‬ ‫مرو‬ ‫يي‬ ‫خانينة‬ ‫خةما‬ ‫َ نَ‬ ‫نَ‬ ‫َ َ‬ ‫ظي ثويض ذى ثيس كرن‪.‬‬ ‫مرو َ نَ‬ ‫ظةدبيت و‬ ‫طيايى تة ئةوة كو وةك تاجةكا زيَرين هةر نوى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫طةوهةرةكى ذىَ ذيظةدبت‬ ‫طاظ‬ ‫هةر‬ ‫َ‬ ‫طةوهةرةكا دى دبةرسقت‪.‬‬ ‫هو رويبارو َ‪ ..‬ئةظة نة لةظةنا ئاسويا شلة‬ ‫َ‬ ‫هو رويبارو َ‪ ..‬ئةظة بريَن بلويلن‬ ‫َ‬ ‫زةالمي ذ شكستنا جةنطى دزظرنةظة‬ ‫بهيظيا‬ ‫ماينة‬ ‫هةر‬ ‫نَ‬ ‫لى وان ذى وةكى تة ديندة هةنة‬ ‫َ‬ ‫يي ذ ئةنيا ئةردى دةردكةظن و‬ ‫نَ‬ ‫جةنطى و لةظةنا وةغةريَن دوور‬ ‫نابةينا قةرةما‬ ‫َ‬ ‫فةنا دبن‬

‫‪211‬‬

214

Ali Abdulameer

Poet and art critic and journalist

215

216

‫الهوامش‬ ‫‪1‬‬

‫االشارة هنا الى “قارب دجلة” الذي صنعه البحارة النرويجي تور هيردال في مدنية القرنة من القصب‪ ،‬وسافر عبره‬ ‫حتى صول القرن االفريقي‪ ،‬في حلم كان يريد من خالله ان يثبت ان السومريني وعبر قواربهم جابوا محيطات العالم‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫“بنت فشك” اشتهرت بكونها افضل من ينسج شباك الصيد يدويا في املوصل شمال العراق‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫انواع من السمك في نهر دجلة‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫انواع من ادوات صيد االسماك‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪217‬‬

‫“وجعلنا من املاء كل شيء حيا”(صدق اهلل العظيم)‬

‫‪6‬‬

‫الشاعر العراقي حسني عبد اللطيف‬

‫‪7‬‬

‫انواع من الطيور في العراق‬

‫‪8‬‬

‫هو ما كشفه العازف والباحث املوسيقي سالم حسني‬

‫‪9‬‬

‫من كتاب “نوستوس” للمعماري والفنان معاذ االلوسي‬

‫‪10‬‬

‫الشاعر منصور عبد الناصر‬

‫‪11‬‬

‫من البعثة البريطانية اوائل القرن التاسع عشر للتنقيب عن اثار نينوى‬

‫‪12‬‬

‫التمثال االشوري املعروف باسم “الثور اجملنح”‬

‫‪13‬‬

‫بصرياثا اسم اسطوري اقترحه القاص الشهير محمد خضير السم مدينته‪ :‬البصرة‬

‫‪11‬‬

‫الخصب‬ ‫قدّس شعبك آيات الطبيعة‪ ،‬وعبدوا الخصب الذي كنت‬ ‫مركزه وباعثه‬ ‫قدموا القرابين لقوة المياه ‪ :‬فوران امواجك وفيضانات‬ ‫األهوار‬ ‫قصة الطوفان و سفينة نوح في رحابك‬ ‫كنت عماد معرفة ترقى بالخصب الى مراتب االلهة‪ ،‬حد ان‬ ‫عشتار كادت تنافس آشور في مجده‬ ‫سميراميس اختارت ربوة ليست بعيدة عنك فبنت ضريح زوجها‬ ‫الملك نينوس‬ ‫سمير اميس جميلة كخصوبتك وشجاعة كطوفانك‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫وعبيرا اسمه‬ ‫أسطوريا‬ ‫عطرا‬ ‫هي ما يختزل عبر العصور‬ ‫(المرأة المرأة) بالمعنى العالي للجمال والحكمة‬ ‫هي المقابل االنثوي لكلكامش الذكر الهادر في قوته‬ ‫ومجده‬ ‫إنها الجمال المنتصر‬ ‫مثلما هي تشبه رقتك‪ :‬اليست هي من حاصرها االعداء‬ ‫فصارت حمامة اسطورية لتحلق في سماء الخلود؟‬ ‫انت صباحات بغداد عشتارك وقالدة مجدك‬ ‫اودعتها رقة الياسمين بما يكفي الغواء خلفاء وامراء وغزاة‬ ‫بما يكفي لجوقة هائلة باصوات شجية من االف الشعراء‬ ‫المفتونين بسحر لياليك وخصب نهاراتك‬ ‫انليل اقام إمارات مجده في قرى غفت على مجراك‬ ‫وشهرزاد تنزل من بيت حكايتها لتسهر في بيوت بغداد‬ ‫وتغني‬ ‫نحن بنات دجلة‬ ‫من عذوبته خلقنا الله والجله‬

‫‪218‬‬

219

220

221

222

‫‪10‬‬

‫الجفاف‬ ‫في القرنة تحتفل الجغرافية‪ ،‬فتقدم‬ ‫دجلة الغنوج عروسة الى االسمر الفرات‬ ‫في القرنة يحتفل قارب هيردال القصبي‬ ‫وبحارته بلقاء العروسين‪،‬‬ ‫في المسار ذاته‪ ،‬انكسر ظهر العراق‪،‬‬ ‫في حروب ضاق بسمومها النهران‬ ‫البحارة المبتهجون كانوا هذه المرة جنودا‬ ‫قتلى او بالكاد هاربين من الجحيم‬ ‫القبعات التي طافت على النهر احتراما‬ ‫وتبجيال صارت مالبس طافية على الماء‬ ‫لجنود غرقى‬ ‫في الخصب الذي كنت تعنيه‬ ‫في ميسوبوتاميا التي كنت سحرها‬ ‫واغنيتها‬ ‫كان هناك من النار ما احال الندى الى‬ ‫جفاف اجرد وملح يبدد شراعا حملته‬ ‫لبصرياثا(‪)13‬‬

‫‪223‬‬

224

225

226

‫المندائيون‪ ،‬صابئة العراق وهبة نهريه‪..‬‬ ‫القرينون بالماء والياس وبياض الثياب‬ ‫والروح ولمعان الفضة‪ ،‬المندائيون‬ ‫ابناء يحيى الذي ّ‬ ‫عمد يسوع‪ .‬يتباركون‬ ‫بالماء‪ ،‬اعيادهم تبدأ من الماء وتنتهي‬ ‫اليه‪ ،‬يتزوجون فيه ويكرمون موتاهم‬ ‫بنداه‪.‬‬ ‫انت مقدس‪ ،‬فللخضر اسطورة الماء‬ ‫الحية ‪،‬وعلى ضفافك من اعلى مسراك‬ ‫الى آخره‪ ،‬يقيم الناس كرنفاالت االدعية‬ ‫والشموع التي تطفو في ليلك الرقيق‬ ‫ابتهاال وورعا ونجوى‪.‬‬ ‫قريبا منك وحول ضفافك‪ ،‬عاش ائمة‬ ‫معصومون وخلفاء وفقهاء وماتوا‬ ‫ليضفوا على جريانك قدسية وبهاء‬ ‫روحانيا وتقوى ‪.‬‬

‫‪227‬‬

228

229

‫تفاحها‪ ،‬يابسة مثلما الحياة االن وقد جفت الروح فيها‬ ‫هنا جاء إبراهيم للصالة قادما من اور‪ ،‬التي على مسافة ليست بعيدة‬ ‫اور مسقط رأس ابي االنبياء ومركز سومر في مجدها‬ ‫زقورتها بنيت قبل ‪ 4‬االف عام معبدا الله القمر كما كانت منزال للنبي‬ ‫ابراهيم‬ ‫سكنها الكلدانيون والسومريون واالكديون والبابليون‬ ‫وهجرها اهلها قبل ميالد المسيح بخمسة قرون حين غيّر الفرات‬ ‫مجراه ليتغير مجرى التاريخ ومسار البشر‬ ‫اليهود غمروا تراتيلهم بمائك فالنبي دانيال بكركوك قريبا من الزاب‬ ‫احد روافدك‪ ،‬والنبي عزرا‪ ،‬المقتول بامر الملك البابلي نبو خذ نصر‬ ‫بعد السبي فهو المدفون على ضفتك الشرقية حين تنحذر جنوبا في‬ ‫مكان ليس بعيدا عن “شجرة آدم”‪ ،‬اما في الشمال من رحابك فقد‬ ‫ولد النبي ناحوم وتوفي هناك‪ .‬ناحوم الذي جدد قبره الجد األكبر الل‬ ‫ساسون اشهر اليهود المعاصرين في بالدك‪.‬‬ ‫‪230‬‬

231

232

233

‫‪9‬‬

‫النبي‬ ‫هنا بدأ التأريخ‪ ،‬هنا قريبا منك وبوحي من اسطورتك‬ ‫الحية كتب الله ثالث ديانات كبرى في تأريخ كائنه البشري‬ ‫يهود‪ ،‬مسيحيون‪ ،‬ومسلمون‪ ،‬يجمعون أن بقعة تنتهي‬ ‫اليها وفيها تستريح لتعانق الفرات‪ ،‬اختارها الرب‬ ‫لتعطي الحياة للبشرية‪.‬‬ ‫بين النهرين وفي آخر نقطة لألرض خلق الله” جنة عدن “‬ ‫ومن جنة الله لم يبق غير شجرة معمرة نخرها الجفاف‬ ‫هنا مسكن آدم وحواء‪ ،‬وهذه هي شجرتهما ولعنة‬ ‫‪234‬‬

235

236

237

‫نينوى وقد تكالب عليها االعداء‬ ‫ماؤك كان سر البناة اآلشوريين في الطين المجفف‬ ‫او اللبن‪ ،‬اصل اآلجر الذي علت به دعائم خورساباد‬ ‫يا نهر من طينك وخرفك وآجرك قامت نينوى‬ ‫شعلة العالم في اعالي مجراك واجمل ضفافك‬

‫ُ‬ ‫كتبت هذا الرقيم في مجلس‬ ‫هو الملك جليس اصحاب المعارف حين يقول‏ “‬ ‫ً‬ ‫استنادا الى كلمات الر ُ‬ ‫ُقم وألواح الكتابة التي ترقى أصولها‬ ‫المتخصصين‬ ‫الى بالد آشور وسومر وأكد‪ ،‬فدققتها وقابلتها ووضعتها داخل قصري‬ ‫لمطالعاتي الملكية وكل من يمحو إسمي ويكتب اسمه‪ ،‬عسى “نابو كاتب‬ ‫الكون” يمحو إسمه”‪.‬‬ ‫نينوى هبتك ايها الرسول االلهي‬ ‫هي عاصمة األمبراطورية اآلشورية التي ّ‬ ‫شع بريقها في التاريخ‬ ‫هي الربوة العالية على ضفتك الغربية التي ضمت اعظم مكتبة في عصرها‪،‬‬ ‫وسبقت مكتبة اإلسكندرية بأكثر من ثالثة قرون‪ ،‬وحوت من النصوص ما لم‬ ‫يأتنا من أية مكتبة قديمة غيرها‬ ‫خزف نينوى وطينها من مجدك الغامر حتى ان من برعوا في الثور المجنح‬ ‫كانوا يتجددون كلما نزلوا الى ضفافك‬ ‫لم يكونوا يرتون من ظمأ وحسب‪ ،‬بل كان ماؤك يجددهم‬ ‫فخلقوا الالماسو ( ‪ )12‬قوة تختزل عناصر الكمال‪ ،‬ففيه من األسد رمز‬ ‫الشجاعة‪ ،‬وهو الثور للقوة والنسر للمجد واإلنسان للحكمة‬ ‫كنت تجدد فيهم عذوبة االنسان ورقته فكانت اللبوة الجريحة اختزاال لمحنة‬

‫وتتحول حكايات الخزف والطين‪ ،‬الى حضارة المعدن فالملك شلمناصر‬ ‫يطرق مجده على بوابتين برونزيتين بمدينة نمرود‬ ‫ثم يهبط االوروبيون بمعاولهم الخفيفة وشهوة استحواذهم الثقيلة‪،‬‬ ‫على معابد نمرود وكنوزها‬ ‫رسموا حدود مملكة آشور‪ ،‬وفتحوا دهاليز المعرفة في مكتبة اشور‬ ‫بانيبال‬ ‫هناك حفظت األساطير والمالحم واالدب المأخوذ بأناشيد الرثاء‬ ‫خزف كشهوة االشوريين الى الخلود‬ ‫وطين كمراثي السومريين وانغماسهم باللذة والجمال والنواح‬ ‫لكنهم معا يتوقون الى المعرفة‪،‬‬ ‫قريبا منك ايها النهر العجائبي جلس آشور بانيبال ليكتب‪:‬‬ ‫“إستقيت المعارف الخاصة بالكتبة وحذقت آيات السماء واألرض‬ ‫ودرست ظواهر السماء وتمكنت من حل قضايا صعبة في القسمة‬ ‫والضرب وأتقنت فن الكتابة السومرية واألكدية الصعبة ً‬ ‫جدا وكنت أحب‬ ‫أن أقرأ األحجار واألنصاب المكتوبة من أزمان ما قبل الطوفان”‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫الخزف والطين‬

‫ ‬

‫آشوريون اقاموا مجدهم على ضفافك‪ ،‬وطمرت شهوات حروبهم‬ ‫بطوفاناتك‬ ‫هنا حجرهم وخزفهم‪ ،‬وقد طمره طينك وتالل اعشابك‬ ‫نساء نينوى الى حين قريب كن يخبزن الرغيف بتنانير مبنية من خزف آشور‬ ‫الخبز الذي في الفجر االول للقرن التاسع عشر دل اركيولوجيين على‬ ‫آشور الضائعة‬

‫ً‬ ‫وممرا‬ ‫هنري اليارد يرافقه هرمز رسام (‪ )11‬يعثران على ‪ 70‬غرفة وقاعة‬ ‫شعت بين اياديهما مكتبة آشور بانيبال التي تحرسها الثيران المجنحة‬ ‫بين خزفك وطينك شعت من جديد (قصة الطوفان) و (ملحمة كلكامش)‬ ‫واهتدى هرمز رسام على عشتار الغاوية الجميلة في اسطورة منحوتة‬ ‫هي (اإلمرأة العارية) على مقربة من معبدها في نينوى‬ ‫امرأة غاوية في معبد‪ ،‬هذا سر نينوى وهذا مجد نادر يليق بزرقة شفافة‬ ‫لموجات دجلة‬ ‫‪248‬‬

249

250

251

‫ويقول عن اثر النهر فيه ‪“ :‬كم تفسد أرواح امام الثروة والبخل‬ ‫واالنعزال لكن نسائمه جعلتني انقي روحي بالمعرفة وضياء‬ ‫الصداقة”‬ ‫نهر ال مهرب لشاربه االدمي من الوقوع بأسر الحب‬ ‫وبنور حروف الشعر يكتب بغدادي منفي (‪: )10‬‬ ‫“في الليلة الماضية‬ ‫سقطت حورية دجلة في أحالمي‬ ‫فعلت معها كل ما أريد‬ ‫وحتى الفجر‬ ‫لم يستطع احد أخذها مني‬ ‫‪ ...‬لوال الفرات !”‬

‫‪252‬‬

253

254

255

‫العالم‪ ،‬فأغدقوا عليه عمارة وفنا وغناء وفكرا وكتابة ‪.‬‬ ‫ابن ضفته اليسرى (‪ )9‬حين يحنو على بغداد يقول‪“ :‬هذا‬ ‫نهر اورثني شغفي بالحياة واحترامي لها علمني جشع‬ ‫القراءة والتعلم‪ ،‬جشع المأكل والمشرب اللذيذ”‪.‬‬

‫‪256‬‬

257

258

259

‫‪7‬‬

‫الحرف‬ ‫عن مويجات تورث شاربيها صفاء وعذوبة‬ ‫تورث الصوت الخفيض واالنصات عميقا للمنشد والقارىء في محاريب الله‬ ‫عن نهر تعلق قطراته المقدسة بمن ابترد في مياهه‪ ،‬فتحيله الى من يوثق به‬ ‫صادقا وصديقا‬ ‫عن نهر اسمه انثى‪ ،‬ويورث مدنه دائما انحناءات اجساد النساء‬ ‫عن نهر ينحت االنوثة‬ ‫عن نهر لفرط ما شهد من قتل وموت‪ ،‬كان غروبه قانيا‬ ‫ولفرط ما شهد من غناء وصلوات بنائين وصيادين وزارعي نعناع وفجل وبزرنغوش‬ ‫كانت صباحاته عطرة كنرجس وريانة كالبرتقال‬ ‫نهر كان يهب للحياة معنى‪ ،‬يورث من خاض في طين ضفافه‪ ،‬حدائق مروءة‬ ‫منحها عن طيب خاطر لمن اغواه ندى المويجات حتى وان كان عابرا لمدنه‬ ‫نهر مروءات مدحه غرباء وناحوا عليه‪ ،‬فيما ابناء من مدنه مألوا ضفافه قيحا ودما‬ ‫اورث محبته لقادمين يتباركون بجمال عروسته ‪ :‬بغداد يوم كانت عاصمة‬

‫‪260‬‬

261

262

263

264

‫الى حنوها أوت قوافل‪ ،‬وفي ظلها استراحت جيوش وكتبت فتوحات‬ ‫من جذعها ّ‬ ‫عمر الناس ماليين المنازل‪ ،‬وفي اعاليها سكنت ماليين الطيور‬ ‫ومن كربها المشدود بحبل على ظهور الصغار‪ ،‬صارت ضفتا النهر طوع‬ ‫السابحين‬ ‫نهران صاغا “ميسوبوتاميا” تاريخا من االمل واالسى والمعرفة والمرارة‬ ‫والنخل جوهرة التاج في بالد الرافدين‬

‫‪265‬‬

266

267

‫‪6‬‬

‫مشهد النخيل‬ ‫كيف لوقفة صلبة‪ ،‬و ّ‬ ‫رقة كالهفيف ان تجتمعا في كائن واحد؟‬ ‫هي ابنة الدفء‪ ،‬لكنها ما يورث الظل الندي للبرتقال والبقدونس والنعناع‬ ‫من تمرها تزود البدو الرحل‪ ،‬والغزاة والقتلة‪ ،‬واليها يؤوب المتعبون‬ ‫يكفيها انها تمتص لهب الشمس كي تحنو على الناس ببرد الظالل‬ ‫ابنة التربة الحارة ومبتكرة الرطب الحلو‪ ،‬يشدون الى جذعها‬ ‫السفن‬

‫والخيول‬

‫واللصوص‬

‫العيارين‬

‫و‬

‫الشعراء‬

‫المارقين‬

‫ينظر الى بساتينها الغريب ليقول ‪ :‬كيف إلمة فيها هذا الجمال الرشيق‬ ‫وال تغدو اسيرة الغناء الجميل والشعر العميق؟‬ ‫‪268‬‬

269

270

271

272

‫وسيم أنت جميل ‪..‬حلو كالعسل‬ ‫لقد ملكتني فدعني أقف أمامك واجفة‬ ‫أيها العريس هالّ حملتني معك الى المخدع‬ ‫أيها العريس دعني أضمك ّ‬ ‫إلي‬ ‫دعنا نتمتع بهده الوسامة الحلوة‬ ‫أيها العريس لقد تمتعت وابتهجت معي‬ ‫فاخبر امي وستقدم لك الطيبات‬ ‫وأبي سيغدق عليك الهبات‬ ‫روحك‪ ..‬أنا أدري كيف أبهج روحك‬ ‫قلبك ‪..‬أنا أدري كيف أبهج قلبك‬ ‫أغف في بيتنا حتى الفجر‬ ‫أيها العريس ِ‬ ‫مادمت تحبني ‪ -‬ياشورس –‬ ‫الذي مأل قلب إيليل غبطة‬ ‫ضمني اليك”‬ ‫هنا حكت شهرزاد‪ ،‬وقهرت بالعذب من الغناء جبروت‬ ‫سلطان جائر‬ ‫الموسيقى الهابطة كغيوم من المالئكة من شرفات‬ ‫المدينة الى ضفة النهر‪ ،‬كانت عطر ليالي بغداد‬ ‫وسحرها واسطورة عشاقها السرمديين‬

‫‪273‬‬

274

‫‪5‬‬

‫مشهد الموسيقى‬ ‫الى النهر تأتي القوارب انغاما من فرح وشدو روح‬ ‫أنيس‬ ‫عمدها النهر ّ‬ ‫ّ‬ ‫وخضبها بموسيقاه قبل ان تكتب اول لحن‬ ‫وتسهر على عذب غنائها قلوب عاشقة‪.‬‬

‫هنا صاغ الفارابي “كتاب الموسيقى الكبير”‪ ،‬وهنا ّ‬ ‫رقت‬

‫أوتار زرياب‪ ،‬وهنا اكتبت اول اغنية في سيرة االنسان‪،‬‬ ‫تلك التي خلّدتها نصوص مسمارية بنوطات موسيقية‬ ‫ونصوص شعرية تغينها الحسان (‪)8‬‬ ‫“أيها العريس ‪...‬حبيب انت الى قلبي‬ ‫وسيم أنت جميل‪ ..‬حلو كالعسل‬ ‫أيها األسد ‪..‬حبيب انت الى قلبي‬ ‫‪275‬‬

276

‫الحداة‪ ،‬الباز‪ ،‬العقاب‪ ،‬العقعق‪ ،‬الشاهين‪ ،‬والصقر العظيم‬ ‫الدعلج النبال والنسر الكبير (‪)7‬‬ ‫جاءت بفيلقها العجيب‬ ‫مع الربيع‪ ..‬إلى رحابك‬ ‫جاءت وحطت عند بابك‬ ‫زمرا‪ ..‬تمجد ما تمجد من ترابك‬ ‫‪ ..‬في برعم الرمان‪ ،‬والقداح او زهر الخزامى‬ ‫فاسمع إليها يا عراق‬ ‫تشدو بأغنية انتسابك‬ ‫ْ‬ ‫عراق‬ ‫فاسمع إليها يا‬

‫‪277‬‬

278

279

280

‫‪4‬‬

‫الطائر‬ ‫هذا ابنك الممزق فرط محبته‪ ،‬هذا حسين ابن عبد‬ ‫اللطيف البصري(‪ )6‬يغني اليك ترنيمته‪:‬‬ ‫“ رهط الطير في حضرة العراق” وفيها‪:‬‬ ‫الطائر الطنان والنخام والبلشون والكركي والبطريق‬ ‫والغداف والخطاف والغرنوق والشحرور والرفراف‬ ‫والصيوم والورشان والحسون والدوري والدراج‬ ‫والشقراق والوروار والقمري والقالب والعصفور‬ ‫والصعو الصغير‪ ،‬العندليب‪ ،‬الهدهد‪ ،‬الكروان‪ ،‬ديك‬ ‫الرز‪ ،‬قبرة الحقول‪ ،‬ملهي الرعاة‪ ،‬الطرمغان‪ ،‬الببغاء‪،‬‬ ‫الذعرة الغبراء‪ ،‬سمان الخريف‪ ،‬الطيطوى‪ ،‬الطاووس‪،‬‬ ‫والطلطول‪ ،‬والرخم العجوز‬ ‫‪281‬‬

282

‫ما بسطته ماء يد الله‪:‬‬ ‫حملوه طريا ناعما يلبط كنزق الحياة في شمال النهر وبرد بحيراته‪،‬‬ ‫وفي جنوب النهر ودفء اهواره‪،‬‬ ‫لم يتركوا ماء في أرض العراق إال وكان مدار بحثهم عن صيد وفير‪ ،‬اال‬ ‫وكانت االسماك في بحثها اليائس عن بحيرة ال تخنقها الشباك‬ ‫هي غواية الصياد لحسنائه تارة‪ ،‬وتميمة يرد بها عيون الحاسدين‬ ‫لصيده تارة اخرى‬ ‫معها تهرب النار إلى الماء وبها تكتمل زكاة صيادين‬ ‫هي من خزائن الخير في بالد العجائب‬ ‫ّ‬ ‫لسمار الليل ببغداد‬ ‫هي لذة متاحة للساهرين‪ ،‬وشفرة‬ ‫هي قرين ما جعله‪ ،‬تبارك في عاله‪ ،‬فيه كل شيء حيا (‪)5‬‬ ‫هي التي منذ أن خلق الله األرض ومن عليها‪ ،‬ومنذ ان تدافعت‬ ‫السيول اول مرة لتصير نهرا‬ ‫هو نهر قريب وهي أسماك بعيدة‬

‫‪283‬‬

284

285

286

‫‪3‬‬

‫الســمك‬ ‫هذه لحظات الحياة الهاربة من فخاخ مصائرها الغريبة‪....‬‬ ‫ّ‬ ‫الحذافة المدورة‪ ،‬حين يكون الرمل باردا لتهبط الى جنوب الدفء‬ ‫تعبر الشبكة‬ ‫والمسرة‬ ‫تخترق شبكة الصيد الكبيرة‪ ،‬التي تعب فيها نساجون مهرة لتصعد الى الرمل‬ ‫البارد كي تضع بيوضها في أمان بيت رحيم‪.‬‬ ‫صّنارات وشبك وفخاخ من خيوط الستلي‪ ،‬تبرع “بنت فشك”(‪ )2‬المسيحية في‬ ‫برمها كي تقهر (البز) الطليق القوي‪.‬‬ ‫صيادون يرمون ليال في مناطق من النهر بشباك كبيرة بطعم مكون من الحنطة‬ ‫والشعير‪ ،‬ليكون الظالم ابديا لسفن الله الصغيرة السجينة‪ ،‬للشبوط ‪ ،‬للكطان‪،‬‬ ‫للشصان‪ ،‬للقشاش‪ ،‬للبرعان‪ ،‬البني‪ ،‬اللطاع‪ ،‬الجري‪ ،‬سقنقور‪ ،‬المرمريج‪ ،‬ابو‬ ‫السويد‪ ،‬الزولي‪ ،‬العثري الصديقي‪ ،‬والعثري الكذيبي ايضا (‪.)3‬‬ ‫صيادون اقاموا اساطيرهم الشخصية‪ ،‬فجابوا بالشص والشباك والفالة(‪ )4‬كل‬

‫‪287‬‬

288

289

‫وصعودا منها كنت “الطرد”‪ ،‬كمركب خشبي كبير تمتد طويال كدهر‬ ‫على رجال كانوا يجرونك من الضفاف بالحبال والعناد والشقاء‬ ‫انت قارب سومري صنع في “ميسوبوتاميا”‪ ،‬اليهمه ان يصل‬ ‫سالما لكن يهمه جدا ان يمخر العباب ويلوح بحارته للضفاف باغنية‬ ‫النشوان‬

‫ً‬ ‫مشتعال بالنيران‬ ‫هو “قارب دجلة” يجدد الحكاية وان كان يتوارى‬ ‫في متاهات المحيط ( ‪)1‬‬ ‫هيردال يحرق سفينته أضحية نبيلة مشتعلة‪ ،‬وال يتركها في‬ ‫المحيط عرضة للتآكل والبلى‬ ‫قاربك متوجا بالشعلة‪ ،‬الشعلة التي كانت رسالة الحضارة الى‬ ‫البشرية‪.‬‬

‫‪Khaldoon . Painting . Jordan‬‬

‫‪290‬‬

291

292

293

‫ينحشرون في قارب ‪ :‬فالحون وثمار وطالبو علم وباحثون عن لذة ورنين‬ ‫الذهب‬ ‫كأنه جفنة الحياة قوامه من خيرزان مطلي بالقير كي يتهادى بمرح‬ ‫على خذ النهر‬ ‫قارب يغذو اكثر رشاقة فيصير كأنه سهم الحياة منطلقا الى مرافىء‬ ‫الجنوب‬ ‫هناك حيث قارب القصب رسولنا الى البحار ورسالتنا المخبأة في قلوب‬ ‫رحّالة شجعان‬ ‫نزوال إلى بغداد كان اسمك “الكلك” بجلود الغنم المملوءة بالهواء‬ ‫وألواح الخشب المربوطة اليها‬

‫‪294‬‬

295

296

‫‪2‬‬

‫القارب‬ ‫في خابورك ايها النهر تتهادى قواربك بحرير وبهارات ورحالت‬ ‫قديسين‬ ‫تتهادى أدعية حجاج‪ ،‬واذرع تبتهل في الطين‬ ‫في قاربك الذي ينزل من (سّر من رآها) الى بغدادك‪ ،‬بابواب العلم‪،‬‬ ‫وغوايات االدب وسحر النساء‬

‫‪297‬‬

298

299

300

‫‪1‬‬

‫الحلفاء والقصب‬ ‫يبدأ بالصنوبر وينتهي بالقصب‬ ‫يبدأ منبثقا من جبين االرض‬ ‫ّ‬ ‫مخضبا بحلفاء هي أنين الناس‪،‬‬ ‫لينتهي الى البحر‬ ‫ومتهاديا بقصب هو نايات أفراحهم‬ ‫يانهر هي ليست حلفاء البور‬ ‫هذي خصالت عشتار التي تورث نساء الجنوب كل هذا‬ ‫الخصب والغناء الحزين‬ ‫يا نهر ‪ ....‬حلفاؤك ليست نبتة العطش واالرض البور‬ ‫هي إغواءات ومسرة ‪ ...‬هي شجن بيوت وقد استباحها‬ ‫ّ‬ ‫ودنسها أنذال‬ ‫قساة‬ ‫هي ما تتجدد كتاج من ذهب‪ ،‬كلما انتزعت جوهرة منه‬ ‫التمعت اخرى‬ ‫يا نهر هذا ليس قصب االفق الرطيب‬ ‫يا نهر هذا حشد نايات تنتظر رجال عائدين من حروب‬ ‫خاسرة‬ ‫لكن لهم من النسل ما ينبثق‪ ،‬مثلك‪ ،‬من جبين االرض‬ ‫ويفني بين حلفاء الوغى وقصب االسفار الكبرى‬ ‫‪301‬‬

302

Ali Abdulameer

Poet and art critic and journalist

303

304

‫حب دجلة‬ ‫حيّي ُ‬ ‫سفحك من بُعد فحييني‬ ‫ْت‬ ‫ِ‬ ‫يا دجلة الخير يا أم البساتين‬ ‫ً‬ ‫ظمآنا ُ‬ ‫حيّي ُ‬ ‫ألوذ به‬ ‫سفحك‬ ‫ْت‬ ‫ِ‬ ‫والطين‬ ‫الماء‬ ‫لو َذ الحمائم بين‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫دجلة الخير يا نب ً‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫أفارق ُه‬ ‫ْعا‬ ‫يا‬ ‫والحين‬ ‫الكراهة بين الحين‬ ‫على‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ً‬ ‫ورد ُ‬ ‫إنّي ْ‬ ‫صافية‬ ‫الماء‬ ‫ت عيون‬ ‫ِ‬ ‫ْعا فنب ً‬ ‫نب ً‬ ‫ْعا‪ ،‬فما كانت لترويني‬ ‫محمد مهدي الجواهري‬ ‫وح َ‬ ‫دة العراق‬ ‫ُ‬ ‫يام ِ‬ ‫روقها من أقصى وطني إلى أقصاه تحمل معها دمي‬ ‫يامن تجري ُع ِ‬ ‫‪...‬أحبك‬ ‫عرس دجلة‬ ‫أنا ُ‬ ‫تك تطوفين بي الحواضر‪.‬‬ ‫ذرة ماء َت َترقرق على َ‬ ‫ص ُ‬ ‫فح ِ‬ ‫أنساب بين مياهك من أربيل فتضمني إلى صدرها تكريت‬ ‫ده ُدني وُتهدني إلى بغداد‬ ‫ُت َه ِ‬ ‫ياعشقي‪ ،‬وياروحي‪ ،‬وضي العين يابغداد‬ ‫َأ ُ‬ ‫مثلك ترى عيني يابغداد؟‬ ‫يأحلى نساء األرض يابغداد‪..‬‬ ‫لم ِيسان وللبصرة‬ ‫ومن بغداد ُت َزف عرُوسنا دجلة َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫فرات أسم ُر هاد ْر‬ ‫ويأتينا‬ ‫ُج ُ‬ ‫َ‬ ‫يطوف بأو َر‬ ‫ملها يُغازلها‬ ‫والحلة ي َّ‬ ‫ويَحمل في أمواجه َ‬ ‫شبعاد ِإلى دجلة‪...‬إلى البصرة‬

‫ٌ‬ ‫ً‬ ‫ْ‬ ‫البالد‬ ‫شبعاد‪...‬أميرة‬ ‫دجلة‬ ‫ف ُتصبح‬

‫ندى السوز‬

‫‪305‬‬