Nederlandstalige lied populairder dan ooit

Het Nederlandse product zit volop in de lift en dan met name het Nederlandstalige lied. De omzetcijfers schetsen, wederom, een positief beeld van de Nederlandse muziekmarkt en daarnaast liggen er nog volop groeimogelijkheden, zowel op eigen bodem als over de grens. “Er is talent genoeg”, concludeert Frank Helmink, managing director van Buma Cultuur.

Na twee lockdownjaren, waarin de streamingcijfers een enorme groei vertoonden, was het de grote vraag of die winst behouden zou blijven nadat mensen weer de optie hadden om ook buitenshuis muziek te consumeren, bijvoorbeeld door het bezoeken van festivals en concerten. Het antwoord op de vraag luidt: ja! Uit cijfers van de NVPI blijkt dat de omzet van de Nederlandse muziekindustrie in 2022 met elf procent gestegen is, wat neerkomt op een totaalomzet van 282 miljoen euro. Het overgrote deel van die taart (bijna tachtig procent) komt voor rekening van de streamingcijfers, die wederom flink gestegen zijn. In 2022 bedroeg de stijging een keurige 9,9 procent. Daarmee vlakt de groei wel iets af in vergelijking tot de voorgaande jaren (elf procent in 2021 en bijna dertien in 2020). Het is aannemelijk dat dit komt omdat streaming zijn maximale potentieel benadert.

Een derde Nederlandstalig

De groei van die streamingcijfers komt voor een groot deel op het conto van Nederlandse artiesten. Van de tien meest gestreamde singles van 2022 was de helft een vaderlands product en ook nog allemaal in de moerstaal. ‘Vluchtstrook’ van Kris Kross Amsterdam met Antoon en Sigourney K stak er met kop en schouder bovenuit, maar ook Meau, Flemming en Donnie deden goede zaken in het voorbije kalenderjaar. Van de gehele jaarlijst van GfK bestaat circa een derde uit Nederlandstalige nummers. “Tijdens corona hebben we gezien dat iedereen op de wereld vooral naar lokale muziek ging luisteren”, vertelt Helmink. “Dat heeft ertoe bijgedragen dat er meer naar Nederlandstalige muziek wordt geluisterd.” Wat daarbij wel opvalt is dat Nederlandstalige hiphop relatief gezien minder goed scoort dan in voorgaande jaren. Alleen Antoon deed het behoorlijk goed.

Streaming vs radio

Het is opmerkelijk dat de streamingcijfers behoorlijk uit de pas lopen met wat er in 2022 op de Nederlandse radio gedraaid werd. De enige overeenkomst tussen de bovenste tien van het jaaroverzicht van GfK en de Top 100 Airplay van de Nederlandse Stichting Top 40 (sa- mengesteld door SoundAware) is ‘As It Was’ van Harry Styles, respectievelijk op de tweede en eerste plek. De meest gedraaide Nederlandse acts op de radio in 2022 waren Di-Rect, Armin van Buuren en Son Mieux, allen met Engelstalige liedjes. De hoogst genoteerde Nederlandstalige plaat in de airplaylijst van verleden jaar komen we pas op nummer 44 tegen: ‘Automatisch’ van Flemming. Verderop treffen we ook nog Goldband, Meau, Suzan & Freek, Snelle, Maan, Antoon, Thomas Acda en S10 aan. “Nederlandse componisten snappen gewoon welke soort liedjes ze moeten maken om bij jonge mensen tussen de oren te komen”, aldus Helmink.

Levenslied wordt omarmd

De discrepantie tussen het online luistergedrag van consumenten en airplaycijfers tekent zich nog duidelijker af in het levensliedsegment, tot ergernis van Helmink. “Die stroming is altijd al groot geweest. Dat de NPO weigert substantiele aandacht aan die muziek te besteden en het in een verdomhoekje gooit, is best raar”, zegt hij, refererend aan Sterren NL. “Ik snap dat heel veel mensen daar cha- grijnig van worden.” Daarentegen ziet hij dat het levenslied door alle lagen van de bevolking populair is. “De jonge generatie vindt het hartstikke leuk, naast alle andere muziek die ze draaien. De oogkleppen vallen af.” Dat vertaalt zich direct naar streamingcijfers. Ook oudere luisteraars weten inmiddels hun favoriete smartlappen te vinden op de streamingdiensten. “Dat in combinatie met een jonge genera - gewoon goed doen. In de jaarlijst van de Ultratop staat ‘Vluchtstrook’ op nummer 3 en ‘Dat Heb Jij Gedaan’ van Meau op nummer 4. Ook Emma Heesters, Snelle, Goldband, Jaap Reesema, Flemming en S10 deden het daar erg goed. Samenwerkingen tussen Nederlandse en Vlaamse acts vallen eveneens op in de Ultratop, zoals ‘Wat Wil Je Van Mij’ van Metejoor en Hannah Mae. Helmink dicht tie die de boel omarmt, zorgt ervoor dat daar de groei wat groter is dan bij andere Nederlandse muziek.”

Dat taaltje is zo zacht

Waar het ook behoorlijk goed gaat met het Nederlandse product is Vlaanderen. Het is niet ongebruikelijk dat Nederlandse hits overwaaien naar onze zuiderburen, maar we zien nu dat vooral Nederlandstalige nummers het buiten - met name de groeiende populariteit van commerciële radiozenders in België een grote rol toe betreffende het recente succes van Nederlandse acts in Vlaanderen. “Er zijn nu meer commerciële zenders die met elkaar concurreren, dus het aanbod is meer gericht op hits. Dat biedt meer mogelijkheden.”

Groeimogelijkheden

Sowieso ziet Helmink veel kansen over de grens voor Nederlandse acts en vooral voor songwriters. “Ik denk dat als je componist bent in Nederland je een heel eind komt in Duitsland.” Zo wil hij auteurs van Hollandse hits koppelen aan hun Duitse vakbroeders. “Schlager en het volkse repertoire moeten maar eens wat actiever bij elkaar worden gezet. Het lijkt me niet zo ingewikkeld dat het samen zou moeten werken. Ik heb goed contact met collega’s van GEMA. Wie weet gaan we het dit jaar voor elkaar krijgen.” Maar eigenlijk maakt het niet zoveel uit waar je naartoe gaat, wat Helmink betreft. “Ik zou iedereen met een beetje ondernemingsdrang aanraden om het in het buitenland te proberen. Wij doen niet onder voor de rest.” De grootste potentiële groei in de Nederlandse markt zit volgens hem in het klaarstomen van jong talent. “Die hele groei die je nu ziet, wordt voor het grootste deel gedragen door bestaand talent. Als het zo groeit, maakt het de weg vrij voor een hoop nieuw talent. Alleen daarin zit al een groeimogelijkheid waar je ú tegen zegt." ◾

Cd’s en vinyl

Het antwoord op de vraag ‘Wie koopt er nu nog cd’s?’ kan worden beantwoord met het getal 5,4. Dat is het percentage van het totale marktaandeel van compact discs in de Nederlandse muziekmarkt in 2022. Daarmee zakte de omzet van de glimmende schijfjes in hun jubileumjaar naar een nieuw dieptepunt, een jaar nadat de cijfers weer iets omhoog krabbelden. In 2022 waren cd’s goed voor een omzet van 15,3 miljoen euro, dik 2 miljoen euro minder dan het jaar ervoor. De omzet van vinyl nam daarentegen gestaag toe, van 28,4 miljoen euro in 2021 naar 37 miljoen in 2022 — een stijging van ruim dertig procent.