Nederlandse artiesten hard geraakt door gevolgen RAAP-PPI-arrest

Brancheorganisatie STOMP roept Nederlandse artiesten op om in actie te komen tegen het RAAP-PPI-arrest. Volgens STOMP staat een belangrijk deel van de inkomsten van artiesten op het spel en dreigt er minstens 125 miljoen euro per jaar aan muziekinkomsten uit Europa verdwijnen. Kees van Weijen, bestuursvoorzitter van STOMP, en Floris Janssen, General Manager bij 8ball Music, leggen uit waarom er een open brief is verstuurd waarin aandacht wordt gevraagd voor de gevolgen en impact van het arrest.

Wat is precies het probleem?

Kees van Weijen: “Europese artiesten van wie muziek in Amerika wordt gebruikt, krijgen daar niet voor betaald. In Nederland betalen horeca, winkels, radio en televisie daarom ook niet voor Amerikaans repertoire. Oftewel, de VS betaalt ons geen vergoeding voor onze

Sena nuanceert

opnamerechten, dus wij betalen ook niet aan hen. Door het RAAP-PPI-arrest mogen we in Europa niet langer die wederkerigheid toepassen en gaan er miljoenen aan muziekinkomsten naar Amerika, terwijl daar niets tegenover staat.”

Floris Janssen: “Door de nieuwe wetgeving gaat maximaal 40% van alle inkom-

De collectieve beheersorganisatie Sena heeft na het RAAP-PPI arrest bij een groot deel van de klantencategorieën een toeslag bedongen van 12,5% in 2021 en 26,6% in 2022 en 2023. Door deze toeslag wordt de zogenoemde minutenwaarde-daling gedempt. Van een daling met 40% is volgens Sena vooralsnog geen sprake. Daarnaast is het zo dat Sena alle openbaar gemaakte tracks afrekent. De nadelige e ecten van het RAAP-arrest tre en niet alleen Nederlandse artiesten en producenten, maar alle rechthebbenden op repertoire uit zogenaamde Rome-landen. Er wordt in de VS echter wel een vergoeding betaald voor digital radio broadcasts en satelliet-radio.

DOOR: ARNOLD LE FÈBRE

sten die Sena int namens artiesten en producenten nu naar de VS, in plaats van naar Nederlandse artiesten en producenten. Dat komt omdat ongeveer 40% van de muziek die we in Nederland consumeren uit de VS komt. De ‘Sena-taart’ voor Nederlandse artiesten is dus afgenomen met maximaal 40%.”

Wat waren de reacties op de open brief waarin jullie aandacht vragen voor het RAAP-PPI-arrest?

FJ: “Het RAAP-PPI-arrest speelt al best wel lang, maar we merkten dat een groot aantal artiesten nog niet goed zo goed weet wat er aan de hand is en wat de (financiële) gevolgen zijn. Managers en artiesten bellen me verrast op en laten weten dat ze de brief hebben doorgestuurd. Dat is precies wat we wilden bereiken: het creëren van bewustwording.”

KvW: “Waar wij bij IMPALA en STOMP mee bezig zijn, is voor veel mensen een ‘ver-vanmijn-bed’-show. Sommige van de dingen waar wij ons mee bezighouden, zijn misschien pas over een aantal jaar relevant. Die open brief was voor veel mensen een eye-opener.”

Wat hoop je te bereiken?

FJ: “Om te beginnen hopen we dat onze leden zich bewust worden van de gevolgen van het arrest. Het is daarnaast ook belangrijk dat managers en artiesten bij de majors weten hoe de taart wordt verdeeld. De internationale labels met veel Amerikaanse repertoire gaan er met het RAAP-PPI-arrest namelijk op vooruit. In Nederland is het aandeel Amerikaans repertoire heel groot. Er is geen land in Europa waar zoveel Amerikaanse muziek wordt gedraaid. Voor de independents met veel nationaal product is het RAAP-PPI-arrest dan ook een groot probleem. De majors hoor je er niet zo over.”

KvW: “Het geld dat nu naar Amerika gaat zonder dat daar een inkomstenstroom

Verdrag van Rome

Het Verdrag van Rome (ondertekend in 1961) is in het leven geroepen om uitvoerende kunstenaars en (sessie)muzikanten een extra bron van inkomsten te bieden wanneer hun werken in het openbaar worden uitgevoerd, uitgezonden of gestreamd. In landen die het Verdrag van Rome hebben ondertekend (waaronder Nederland, Canada, Groot-Brittannië, Australië, Duitsland, Japan, Griekenland, Frankrijk, Italië, Zweden, Zwitserland, Spanje en Polen) innen rechtenorganisaties royalty's voor naburige rechten, die vervolgens worden verdeeld onder de leden. Opvallende afwezige is Amerika. Dit land heeft het Verdrag van Rome niet ondertekend. Muzikanten uit Europa ontvangen dus geen royalty's voor naburige rechten. Europese landen betalen op hun beurt geen naburige rechten aan Amerikaanse artiesten. Dit wordt ‘wederkerigheid’ genoemd, De Digital Performance Rights in Sound Recordings Act of 1995 stelt Amerikaanse musici en houders van masterrechten echter in staat om royalty's te innen voor digitale uitvoeringen van hun werk via onlineradiostations en muziekstreamingplatforms.

tegenover staat, werd voorheen gebruikt om te investeren in nieuwe artiesten en opnames. Dat is waar het om draait: investeren in muziek.”

Wat moet er gebeuren?

KvW: “De Europese Unie moet gewoon een beslissing nemen en onderhandelen met de Amerikanen. De basis is het Verdrag van Rome, dat niet door Amerika is ondertekend. Dáár zit ‘m de grootste crux. Er is op zich niets tegen wederkerigheid, maar het probleem is dat dit niet expliciet in het Verdrag van Rome en in de Europese regels is vastgelegd. Dat we hier al ruim drie jaar mee bezig zijn, geeft aan dat het geen ‘walk in the park’ is.”

FJ: “In ieder Europees land zijn er bovendien diverse rechtenorganisaties actief, die verschillende accenten leggen. Dat maakt het er allemaal niet makkelijker op. Gelukkig kunnen independent labels in Europa leunen op een effectieve organisatie als IMPALA. Zij weten waar en bij wie ze moeten zijn in Europa. Ik blijf het benadrukken: het zijn de Nederlandse artiesten die het hardst worden geraakt; we komen op voor hun belangen.” ◾

Wat is het RAAP-PPI-arrest?

In september 2020 deed het Europese Hof van Justitie uitspraak in de zaak Recorded Artists Actors Performers (RAAP) tegen Phonographic Performance Ireland (PPI). RAAP vertegenwoordigt uitvoerende kunstenaars, terwijl PPI de producenten vertegenwoordigt. RAAP en PPI waren het oneens over vergoedingen aan uitvoerende kunstenaars die niet binnen de Europese Economische Ruimte (EER) wonen. In haar uitspraak heeft het Europese Hof geoordeeld dat ook rechthebbenden uit zogenoemde derde staten (staten die niet tot de EER behoren) recht hebben op een billijke vergoeding. Dat zou alleen mogen als dat in Europese wetgeving vastgelegd is en dat is op dit moment niet het geval. Het is nu zo dat alleen repertoire waarvan de oorspronkelijke mastereigenaar gevestigd is in een land dat het Verdrag van Rome heeft ondertekend (zie kader) beschermd wordt voor alle vormen van openbaarmaking – en Amerika heeft dit verdrag niet ondertekend. Een wetswijziging op basis van het RAAP-PPI arrest is aangenomen door de Tweede en de Eerste Kamer, waardoor bescherming op basis van het Verdrag van Rome is komen te vervallen. De open brief van STOMP kun je vinden via stichtingomp.nl.