Καστάνιτσα
Με τη γλύκα του κάστανου
Ιωάννα Παραβάλου
Ένα ταξιδάκι αυτή την εποχή στις πλημμυρισμένες από κάθε λογής δέντρα πλαγιές του περήφανου Πάρνωνα είναι εμπειρία μοναδική! Προορισμός μας η Καστάνιτσα, ένα χωριό-στολίδι, που σε κερδίζει με το ιδιαίτερο χρώμα και την ομορφιά του, αλλά και τις λαχταριστές γεύσεις˙ πρωταγωνιστής είναι το εξαιρετικής ποιότητας κάστανο, για το οποίο φημίζεται.
Η
«αετοφωλιά του Πάρνωνα», όπως την αποκαλούν, είναι ένα κατάλευκο πέτρινο χωριό με εντυπωσιακά πυργόσπιτα και στέγες από σχιστόλιθο του Μαλεβού, που βρίσκεται χτισμένο στα 900 μ. υψόμετρο. Είναι ένα από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας· οι παλαιότεροι μάλιστα μιλάνε ακόμα τα Τσακώνικα, τα οποία προέρχονται από την αρχαία δωρική διάλεκτο. Γιατί όμως τα σπίτια του είναι βαμμένα στα λευκά; Παλαιότερα, λειτουργούσαν εδώ πάνω από 40 ασβεστοκάμινα! Μπορεί πλέον να μην είναι σε λειτουργία, όμως η παράδοση συνεχίζεται ως τις μέρες μας κι έτσι
68 | ΓΕΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
τα σπίτια, οι αυλές, οι εκκλησιές και οι μαντρότοιχοι εξακολουθούν να ντύνονται στα κατάλευκα! Μάλιστα οι «καμιναραίοι», όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνταν οι ασβεστοποιοί που δούλευαν στο βουνό τον χειμώνα, δημιούργησαν ένα πολύ θρεπτικό φαγητό, το οποίο αποτελεί μέχρι σήμερα παραδοσιακό πιάτο του χωριού. Είναι η «παντρεμένη φασολάδα» με ζυμαρικά και δεν είναι παρά η παραδοσιακή μας φασολάδα που περίσσευε από την προηγουμένη, οπότε την αραίωναν με νερό και της πρόσθεταν μακαρόνια. Από χρόνια μακρινά, ο ευνοημένος αυτός τόπος περιβάλλεται από πυκνά δάση με καστανιές, από τις οποίες παράγονται κάστανα εξαιρετικής ποιότητας. Η σοδειά έφθανε άλλοτε και τους 500 τόνους, και το εμπόριο από τα κάστανα απέφερε σημαντικά έσοδα. Μεγάλες ποσότητες μετέφεραν οι αγωγιάτες με τα ζώα στο λιμάνι του Αγίου Ανδρέα, απ’ όπου έφευγαν με καΐκια για Ναύπλιο και από εκεί για Αθήνα, καθώς δρόμοι δεν υπήρχαν τότε... Φυσικά, τα κάστανα έπαιζαν πάντα «πρωταγωνιστικό» ρόλο στη διατροφή των κατοίκων, καθώς αφθονούσαν. Τα έψηναν, τα ξεφλούδιζαν και τα καθαρά τα ξαναέψηναν στον φούρνο μέχρι να σκληρύνουν αρκετά. Έπειτα, τα αποθήκευαν σε πάνινα σακούλια και τα φύλαγαν για τον χειμώνα, για να τα δίνουν στα παιδιά, να τα τρώνε στο σχολείο ή να τα παίρνουν οι άντρες μαζί στην τσέπη τους, όταν πήγαιναν στη δουλειά τους (για να τους κόβουν την πείνα, αλλά και γιατί έχουν πολλές πρωτεΐνες). Αυτά λέγονταν «αγγουρούλια» και μάλιστα κατά την Κατοχή τα έτριβαν στον μύλο και παρήγαν καστανάλευρο, το οποίο έσωσε πολλές οικογένειες από την πείνα, λόγω της μεγάλης θρεπτικής του αξίας. Αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από την υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, τα κάστανα έχουν χαμηλά λιπαρά, ενώ είναι πλούσια σε μέταλλα, ασβέστιο και βιταμίνες. Έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης C και δεν περιέχουν γλουτένη.
