13 09 15 1 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015 • Αρ. φ. 1264 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΠΟΥ ∆ΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗ ΝΙΚΗ

Π. Λινάρδος Ρυλμόν: Η πρόταση για δραχμή δεν είναι σχέδιο για την οικονομία

∆εν αρκεί ο ιδεολογικός προσανατολισμός, αναγκαία η έξοδος από το μνημονιακό εγκλωβισμό. σελ. 13

...

Στ. Φόρτι: Προς την ανεξαρτησία της Καταλονίας;

Οι εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου και η πρόταση του Podemos σελ. 20

...

Τ. Πικετί: Για μια ανοιχτή Ευρώπη Πώς η λιτότητα επιτείνει τη γήρανση της ηπείρου μας σελ. 30

...

Γκ. Βιάλε: Το υποκριτικό δίλημμα της Ευρώπης

Οικοδομούνται οι βάσεις μια νέας ευρωπαϊκής ιθαγένειας σελ. 31

...

Κ. Γαβρόγλου: Μια ρεαλιστική στρατηγική για τα πανεπιστήμια σήμερα

Κλειδί το πρόγραµµα απεµπλοκής Η προεκλογική καμπάνια της Ν∆, στην οποία περίοπτη θέση έχει πρόταση για κυβέρνηση εθνικής ενότητας, δέχθηκε σοβαρά πλήγματα την περασμένη εβδομάδα. Πρώτον, ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε σταθερά και καθαρά στην πρώτη θέση, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, ενώ βρίσκεται σε ανοδική τάση έναντι της Ν∆, που παρουσιάζει σαφή στασιμότητα. Οι πολίτες, ιδίως τα θύματα των μνημονίων, δεν έπεσαν στην παγίδα της δήθεν «πολιτικής σταθερότητας», διακρίνοντας στο βάθος της τη γνώριμη αντικοινωνική πολιτική της Ν∆ που δεν θα περιοριστεί μόνο στη νεοφιλελεύθερη πολιτική των μνημονίων, αλλά θα προσθέτει και τη δική της συντηρητική ή και αντιδραστική πολιτική σε μεγάλα πεδία όπως: η παιδεία, η υγεία, η παραγωγική και οικολογική ανασυγκρότηση, η δημόσια περιουσία, η δημόσια διοίκηση κ.τλ. ∆εύτερον, δέχθηκε καταλυτική κριτική και από το εσωτερικό της συντηρητικής παράταξης για την έκδηλη ανεπάρκειά

της. ∆ιότι δεν έχει προτάσεις ούτε ένα συνεκτικό πρόγραμμα, άρα είναι ανίκανη να συσπειρώσει ευρύτερες από τις κομματικές δυνάμεις. Η πρώτη θέση, ωστόσο, του ΣΥΡΙΖΑ δεν αρκεί, αλλά θα πρέπει να γίνει μεγάλη διαφορά υπέρ του, ούτως ώστε να μπορεί, χωρίς δεκανίκια που θα τον εγκλωβίζουν, να ασκήσει την πολιτική του. Κλειδί σε αυτό το ζήτημα είναι η αύξηση της συσπείρωσης, καθώς ακόμα υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό αναποφάσιστων ψηφοφόρων του ή άλλων που σκέφτονται ως και την αποχή. Η μετατόπιση της καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ προς τα αριστερά, στην παρουσίαση ενός πειστικού προγράμματος βαθμιαίας απεμπλοκής από το μνημόνιο είναι επείγουσα, από αυτή την άποψη, ανάγκη. Όσοι διστάζουν ακόμα να στηρίξουν την Κυριακή τον ΣΥΡΙΖΑ, για να μετατοπιστούν από την αποχή, θα πειστούν μόνο αν η κυβέρνηση με κορμό την Αριστερά θα αγωνιστεί για τα ζωτικά προβλήματα των λαϊκών τάξεων.

Να αλλάξει το καθεστώς αδιαφορίας των πανεπιστημιακών και των φοιτητών σελ. 14

...

Χρυσή Αυγή: Η δίκη βλάπτει προεκλογικά

Αναμένεται η έναρξη των καταθέσεων των θυμάτων, με πρώτη του Παναγιώτη Φύσσα σελ. 22

Θαλάσσιο μέτωπο Πάτρας: Αξιοποίηση σε όφελος του λαού και της πόλης

Γράφουν οι Τ. Γεωργακόπουλος, Α. Παναγιωτόπουλος και Κ. Σπαρτινός

σελ. 23

Με ένα σακίδιο στην πλάτη Τουλάχιστον 28.000 πρόσφυγες έφυγαν από τη Μυτιλήνη Του Γιώργου Πάλλη

ι μέρες που πέρασαν θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μας. Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας εναλλακτικός τίτλος, τίτλος τέλους ίσως, στο τι συνέβη στην κοινωνική και την «εικονική» πραγματικότητα του κάθε κατοίκου της πόλης της Μυτιλήνης και της Λέσβου ολόκληρης. Οι 28.000 περίπου πρόσφυγες, όσο ο πληθυσμός της Μυτιλήνης, που μόνο τις τελευταίες μέρες έφυγαν από το νησί, αποΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Για την επόμενη μέρα

Μόνη λύση η αυτοδυναμία

Προσφυγικό: Πέφτουν οι μάσκες

Ο κοσμήτορας Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ Μ. Σπουρδαλάκης μιλά για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη σχέση του με την κοινωνία

Το μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ Π. Λάμπρου μιλά για τη ρευστότητα του πολιτικού τοπίου προεκλογικά.

Ρεπορτάζ από το ντιμπέιτ και τη συζήτηση το Ευρωκοινοβούλιο. Οι κινήσεις αλληλεγγύης ανά την Ευρώπη και η στάση της Γερμανίας

Η αλληλεγγύη γυρνά την πλάτη στην υποκρισία της Ευρώπης

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να απονείμει, φέτος, το βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού και την κοινωνική κουζίνα «Ο Άλλος Άνθρωπος», αναγνωρίζοντας έτσι την προσφορά τους στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των μνημονιακών πολιτικών στους πολίτες αυτής της χώρας. Και οι δυο συλλογικότητες αρνήθηκαν να παραλάβουν το βραβείο από ένα θεσμό, που έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή αυτών των πολιτικών.

Σελ. 8, 9

Σελ. 6

Σελ. 15, 16, 17

ΘΕΜΑΤΑ

Με ένα σακίδιο στην πλάτη ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

τελούν την πραγματική απάντηση σε όλα τα ερωτήματα από όπου και αν προέρχονται. Αποτελούν την απάντηση στο μέγεθος των αναγκών που προκύπτουν και τις λύσεις που πρέπει να δοθούν, αποτελούν απάντηση στο νέο σχεδιασμό και την αλλαγή της πολιτικής για τους πρόσφυγες της ΕΕ, αποτελούν την απάντηση σε όσους τζογάρουν για μικροπολιτικούς λόγους στην πλάτη των ανθρώπων. Είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα πρωτίστως της κοινωνίας της Λέσβου, που έζησε μαζί τους αυτές τις μέρες και συνεχίζει να ζει με αυτούς που συνεχώς φτάνουν στο νησί μας στο δρόμο για την νέα τους ζωή. Με ένα σακίδιο στη πλάτη, τα μωρά στις αγκαλιές τους, την ταλαιπωρία και την απόγνωση ξεκάθαρα αποτυπωμένη, αλλά και με την ελπίδα και την αποφασιστικότητα τους για αυτή την νέα τους ζωή, κάπου στη Βόρεια Ευρώπη, όπως όλοι λένε.

Ένας κόσμος περήφανος και όρθιος

Πολλά έχουν γραφτεί και ακουστεί για την Λέσβο τους τελευταίους μήνες, μιας και έχουν κατακλύσει το νησί δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο, έχουμε πολλές ανταποκρίσεις των εθνικών ΜΜΕ, έχουν κατασκευασθεί ειδήσεις και παραμύθια. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία, όμως, είναι το πραγματικό αποτύπωμα στη συνείδηση των ανθρώπων. Το λέω αυτό με την ασφάλεια της λήξης του συναγερμού, πράγμα που δεν θα μπορούσα να κάνω τέσσερις μέρες πριν, που πραγματικά ένιωσα τι σημαίνει τεταμένη ατμόσφαιρα. Τεταμένη λόγω του πλήθους του κόσμου που είχε εγκλωβιστεί στο νησί εξαιτίας της έλλειψης διαθέσιμων εισιτηρίων στα πλοία για τους πρόσφυγες και της μη καταγραφής τους τις προηγούμενες πέντε μέρες, της παρουσίας σκηνών και πλήθους ανθρώπων σε όλους τους δημόσιους χώρους αλλά και της σπέκουλας για μικροπολιτικούς λόγους. Η ∆ευτέρα ήταν η καταλυτική μέρα, που πραγματοποιήθηκε ο σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης, μέσα από φοβερή πίεση και εν μέσω υστερικών φωνών χωρίς επιχειρήματα. Ο δήμαρχος Λέσβου κάλεσε τους πολίτες να κάνουν λίγο ακόμα υπομονή χρησιμοποιώντας και την απειλή της μη διεξαγωγής των εκλογών αν δεν δοθεί λύση, όντας γνώστης και συμμέτοχος του σχεδίου εκτόνωσης και διευθέτησης της όλης διαχείρισης, μιας δουλειάς που γίνεται μήνες τώρα και θεωρώντας δεδομένη την επιτυχία. Η ψυχραιμία επανήλθε την επόμενη μέρα, όταν όλα είχαν μπει στο δρόμο τους. Οι κάτοικοι της Λέσβου στη συντριπτική πλειοψηφία τους στάθηκαν και συνεχίζουν να στέκονται δίπλα στους ανθρώπους και αυτοί που κερδοσκόπησαν τις μέρες της κρίσης και όσοι συνεχίζουν να το κάνουν, ξέρουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να σπάσουν τη δύναμη από τα βλέμματα των μικρών προσφυγόπουλων που μας κοιτάζουν στα μάτια. Αυτό που έχει όμως σημασία είναι ότι αυτός ο τόπος είναι περήφανος για τους κατοίκους του, τους εθελοντές, τις οργανώσεις και τους εργαζόμενους που έβγαλαν τίμια το ψωμί τους και που δουλεύουν σκληρά σε όλα τα επίπεδα. Είναι ένας κόσμος περήφανος και όρθιος.

* Ο Γ. Πάλλης είναι επικεφαλής του ψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ στη Μυτιλήνη.

Το ντιμπέιτ και η σιωπή

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

Του Θωμά Τσαλαπάτη

λοι μας βρισκόμαστε σήμερα ένα ντιμπέιτ μετά στη ζωή μας. ∆ιδαχτήκαμε, βγάλαμε συμπεράσματα, βιώσαμε με ενθουσιασμό την ενσάρκωση της πολιτικής, των ιδεών και του πάθους που γεννά η κρισιμότητα της στιγμής. Και αν ειρωνευόμαστε αυτό συμβαίνει γιατί νιώθουμε αμηχανία απέναντι στο τρίωρο τίποτα που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε στους τηλεοπτικούς μας δέκτες. Η πρώτη ερώτηση που τέθηκε μετά το ντιμπέιτ ήταν φυσικά το ποιος κέρδισε. Η απάντηση είναι εύκολη. Κανείς. Και αυτό γιατί δεν υπήρξε αναμέτρηση. Υπήρχαν παράλληλες παρουσίες, τηλεοπτικές πόζες (λιγότερο ή περισσότερο πετυχημένες ανάλογα με τα κριτήρια του καθενός), αναμενόμενες κονσέρβες ερωτήσεις και ακόμη πιο αναμενόμενες απαντήσεις. Με όρους τηλεοπτικού γεγονότος, το συμβάν θύμιζε ένα βαρετό παιχνίδι, όπου όλοι βρεθήκαμε να παρακολουθούμε και μόλις τελείωσε όλοι μας ήμασταν εξίσου σίγουροι πως μες την επόμενη ώρα θα έχουμε ξεχάσει πως συνέβη.

Η πολιτική ως τηλεοπτική στάση

Το παράδοξο είναι πως με το συμπέρασμα αυτό (διατυπωμένο με άλλες λέξεις) συμφώνησαν και όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί. Η έγνοια τους, μάλιστα, να εκφράσουν το ανούσιο της διαδικασίας φάνηκε να ξεπερνά σε κρισιμότητα την πρόθεσή τους να απαντήσουν με ακρίβεια και ουσία τις ερωτήσεις που τους τέθηκαν. Το ερώτημα που προκύπτει είναι για ποιόν λόγο συνέβη το συγκεκριμένο γεγονός και με ποιο σκεπτικό καθορίστηκαν οι όροι του. Και ακόμη πιο έντονα, μάλιστα, αφού αποκλειστικοί υπεύθυνοι για το τελικό αποτέλεσμα ήταν τα κόμματα, τα οποία μέσω της διακομματικής επιτροπής προσδιόρισαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο συμβαίνει το συγκεκριμένο γεγονός. Η κατασκευή του ντιμπέιτ από τα κόμματα και η παράλληλη ομόφωνη απαξίωσή τους μάς τοποθετεί μπροστά σε ένα άβολο συμπέρασμα. Στο συμπέρασμα πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολιτική αντιληπτή ως τηλεοπτική στάση από τους ίδιους τους πολιτικούς. Εμπεδωμένη ως τέτοια, αποδεκτή και τελικά πολλαπλασιασμένη μέσα από τις συνεχείς ενσαρκώσεις της. Το ντιμπέιτ δεν είναι μια πιθανότητα προς αντιπαράθεση, αλλά μια ευκαιρία να παρουσιαστεί η σύνοψη της τηλεοπτικής παρουσίας των πολιτικών αρχηγών. Η στάση τους στη διαδικασία ορίζεται από την επικοινωνία της εικόνας τους. Μια διαδικασία που ενδιαφέρεται περισσότερο για το προφίλ και λιγότερο για το Πρόσωπο, περισσότερο για τη στάση του σώματος και λιγότερο για την πολιτική στάση. Μια διαδικασία από την οποία δεν βγαίνουν συμπεράσματα, αλλά μόνο

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

εντυπώσεις. Το ντιμπέιτ δεν είναι μια στιγμή της δημοκρατίας, αλλά κορυφαίο γεγονός αποκάλυψης της τηλεοπτικής της στρέβλωσης. Είναι παράδοξο, σε μια χώρα που κυριαρχείται από τον πολιτικό θόρυβο στα παράθυρα των 8, τους επικαλυπτόμενους λόγους και την προφορική αντιπαράθεση στα όρια της εξόντωσης, η κορυφαία τηλεοπτική αντιπαράθεση να συμβαίνει στην ησυχία του μονολόγου. Οι λόγοι παράλληλοι, δεν διασταυρώνονται, εξασφαλίζοντας την αυτοτέλειά τους, τη μοναξιά του μονόδρομου και της ατελείωτης ευθείας προς αποφυγή συγκρούσεων. Έτσι, οι αρχηγοί παρουσιάζονται εκτεθειμένοι και προστατευμένοι ταυτόχρονα. Στην πραγματικότητα και στις δύο περιπτώσεις βρισκόμαστε μπροστά σε δύο παραλλαγές της σιωπής. Και είναι η σιωπή αυτή της πολιτικής το πραγματικό παράγωγο του ντιμπέιτ.

κεκριμένη συγκυρία. Που ακόμη και αν δεν παραχωρεί τη δυνατότητα αποκόμισης κέρδους, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απόλυτη στιγμή συντήρησης ενός συγκεκριμένου τρόπου και μιας συγκεκριμένης σχέσης. Και ναι, σίγουρα μπορούμε να συνεχίσουμε να στήνουμε ντιμπέιτ και λοιπές τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις και μεις να κρίνουμε εκ των υστέρων και να περιγράφουμε με αναλύσεις και όλοι τελικά να κινούμαστε προς τις κάλπες μακάριοι και βέβαιοι για το όποιο ορθό μας. Φυσικά και μπορούμε να συνεχίσουμε. Τουλάχιστον μέχρι να αντιληφθούμε την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε.

Με τον τρόπο του το ντιμπέιτ συμβάλει ακόμα περισσότερο στην απαξίωση της πολιτικής από τη μεριά του κόσμου. Η κάποτε οργή και σήμερα απαξίωση, εξάντληση, απογοήτευση επιβεβαιώνεται από τη σιωπή του λόγου των πολιτικών αρχηγών και τονώνεται. Μακριά από κάθε δημιουργία χαρακτήρα, πάθους και έντασης ο θεατής μένει χωρίς ταύτιση. Μόνο η απαξίωσή του ταυτίζεται με το απαξιωμένο θέαμα σε μια διαδικασία κατηφορικής αλληλοτροφοδότησης. Και έτσι το ντιμπέιτ καταλήγει να μη αποτελεί τίποτα άλλο παρά καθρέφτη της δικής μας απαξίωσης. Παραλλαγή με άλλους όρους της μεγάλης αποχής, της οργισμένης ψήφου στη χρυσή αυγή, της εξαντλημένης-χαβαλεντζίδικης ψήφου στο Λεβέντη, του ‘’όλοι ίδιοι είναι’’, του ‘’δεν ασχολούμαι εγώ με αυτά’’, του ‘’ωχ μωρέ δεν λέμε για τίποτα άλλο’’. Με μία βασική διαφορά. Στην περίπτωση αυτή η απαξίωση δεν κατευθύνεται προς τα κόμματα, αλλά πηγάζει από αυτά. Γίνεται εργαλείο προς χρήση σε μια πολύ συγ-

Το ντιμπέιτ καταλήγει να μη αποτελεί τίποτα άλλο παρά καθρέφτη της δικής μας απαξίωσης. Με μία βασική διαφορά. Στην περίπτωση αυτή η απαξίωση δεν κατευθύνεται προς τα κόμματα, αλλά πηγάζει από αυτά.

Καθρέφτης της δικής μας απαξίωσης

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

“

http://tsalapatis.blogspot.gr/

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341 ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μια αναγκαία παραδοχή για να «πάμε μπροστά»…

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

Ζητούμενο η σταθεροποίηση της πολιτικής αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμματος της κυβερνώσας αριστεράς Του Νίκου Τσαγκρή

υτό που προέχει είναι η σταθεροποίηση της πολιτικής αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της κυβερνώσας αριστεράς. Κάτι που φαίνεται ευκολότερο τώρα, μετά την απαλλαγή του από τα αντιευρωπαϊκά βαρίδια, τα αντιευρωπαϊκά «κόμματα» εντός του κόμματος… Αλλά δεν είναι. Η προεκλογική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να κινείται στα όρια μιας εφικτής μετεκλογικής κυβερνητικής πολιτικής, που πρέπει να φαίνεται και να είναι αριστερή. Προοδευτική, φιλολαϊκή, αντισυστημική. Να περιγράφει συγκεκριμένες κυβερνητικές εφαρμογές (μεταρρυθμίσεις) που θα αμφισβητούν και θα ακυρώνουν αντίστοιχες μνημονιακές. Κι ακόμα, οφείλει να γράφει (να καθαρογράφει, αν θέλετε) το «αφήγημα» της ελληνικής Αριστεράς – που είναι το αφήγημα της ευρωπαϊκής Αριστεράς – για το ευρωπαϊκό μέλλον. Είναι εύκολο; Ένα μεγάλο μέρος μελών και στελεχών του κόμματος, τα πιο ευαίσθητα ίσως – σύντροφοι αγαπημένοι, δοκιμασμένοι, ξεχωριστοί –, παραμένουν εγκλωβισμένοι σ’ εκείνο το συνειρμικό αίσθημα «ήττας» που αναδύθηκε το πρωινό της 13ης Ιουλίου, μετά τη λήξη της 17ωρης διαπραγμάτευσης Τσίπρα – Μέρκελ – Ολάντ. Και, λίγες μέρες αργότερα, ενισχύθηκε από την μηδενιστική στάση του Λαφαζάνη και της παρέας του στη Βουλή. Τη διάσπαση, εν τέλει, του ΣΥΡΙΖΑ. Η παραδοχή της ήττας είναι μια θυμική, μια αστόχαστη παραδοχή, όχι επειδή δεν ταιριάζει στην Αριστερά («κι όμως εγώ δεν παραδέχτηκα την ήττα»*), αλλά επειδή αδικεί κατάφωρα τη σκληρή μάχη που έδωσε εκείνη τη νύχτα ο Αλέξης Τσίπρας. «Με αξιοθαύμαστη

γενναιότητα και ευθύνη εθνικού ηγέτη, έφερε σε πέρας την εν λευκώ εξουσιοδότηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων (61,3% μέσω του δημοψηφίσματος) να αποφύγει τη ρήξη (και το grexit) και να διαπραγματευτεί για μια καλύτερη, απ’ αυτήν της τελικής πρότασης Γιούνκερ, συμφωνία…», όπως γράφω σε παλαιότερο κείμενό μου στην «Εποχή».

Η αλήθεια να λέγεται

Και την έφερε!.. ∆ιότι, μνημόνιο – ξεμνημόνιο, η συμφωνία που απέσπασε εκείνη τη νύχτα ο Αλέξης Τσίπρας (με την αμέριστη συνδρομή του Ευκλείδη Τσακαλώτου), είναι ευκρινώς καλύτερη, ποιοτικά και ποσοτικά, από την απορριφθείσα, μέσω του δημοψηφίσματος, πρόταση Γιούνκερ, και αυτή είναι μια αδήριτη πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα, όμως, που χιλιάδες Συριζαίοι αδυνατούν να αναγνωρίσουν, εγκλωβισμένοι σ’ εκείνο το συνειρμικό αίσθημα «ήττας» που λέγαμε. Μα, «είναι μνημόνιο», θα μου πείτε. Και θα μου πείτε, «δεν υπάρχει καλό και κακό μνημόνιο»… Αλήθεια; Όποιος το λέει αυτό, εκτός του ότι ανατρέπει τη θεωρία της… σχετικότητας, οφείλει να προτείνει μια

εναλλακτική, ένα plan B, να πούμε. Και απ’ ότι ξέρω, μόνο ο Σόιμπλε κι ο Λαφαζάνης το έχουν: grexit και επιστροφή στη δραχμή… Είναι η αλήθεια. Τη βλέπει και την κάνει σημαία σύσσωμη η ευρωπαϊκή Αριστερά. Την ενστερνίζονται εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ και, διάβολε, αρνούνται να την αποδεχτούν και να την κάνουν προεκλογική παντιέρα δεκάδες στελέχη – χιλιάδες μέλη του κόμματος: ∆εν υπάρχει ήττα. Ούτε καν συνθηκολόγηση. Ήταν μια τακτική υποχώρηση σε συνθήκες ανοιχτού εκβιασμού, με στόχο την άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας. Μια σθεναρή αντίδραση για την αποτροπή ενός εξελισσόμενου πανευρωπαϊκού συστημικού πραξικοπήματος για την ανατροπή του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του, της κυβέρνησης της Αριστεράς… Ήταν επικράτηση του Τσίπρα, νίκη της κυβερνώσας Αριστεράς. Και η νίκη αυτή θα ήταν οριστική, εάν η «Αριστερή Πλατφόρμα» δεν λειτουργούσε σαν οπισθοφυλακή του Βόλφγκανκ Σόϊμπλε, αν δεν ανέτρεπε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Η εκλογική μάχη

Το σύμπτωμα Πανούση

Περισσότερο ενδιαφέρον από το – κάπως βερμπαλιστικό και σε σημεία ασύντακτο – γραπτό πόνημα του τέως Υπουργού, είχαν οι δηλώσεις του υπέρ της προοπτικής συγκρότησης κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ήρθαν σε μία σημαντική καμπή της προεκλογικής περιόδου, όπου σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η 21η Σεπτέμβρη θα βρει μια πολυκομματική Βουλή με ισορροπίες που δημιουργούν μεγάλη δυσκολία στον σχηματισμό κυβέρνησης.

είδηση, γυμνή: νέες δηλώσεις και νέο κείμενο με διαφορά μίας ημέρας, χάρισε στο κοινό για μια εισέτι φορά ο τέως Υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Όπως γνωρίζουμε, τα «Νέα», η «Καθημερινή» και το «Ανοιχτό Παράθυρο» φιλοξένησαν με μεγάλη τακτικότητα παρεμβάσεις του Υπουργού στους 7 μήνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, πάντα με εμπρηστική και καταγγελτική διάθεση, αποσκοπώντας στη συνεχή αναταραχή, την οποία πετύχαιναν. Σ’ αυτά, ο Γιάννης Πανούσης προσπαθούσε συνήθως να επανακαθορίσει τη «σωστή» Αριστερά, η οποία προϋπέθετε την αποπομπή των ριζοσπαστικών στοιχείων. Ήταν αυτά τα τελευταία, που λοιδωρούσε τακτικά, άλλοτε συνδέοντάς τα με το οργανωμένο έγκλημα, άλλοτε μιλώντας ανοιχτά για «φίδια που απειλούν την κοινοβουλευτική δημοκρατία». Στο λόγο του Γιάννη Πανούση, η ριζοσπαστική Αριστερά κέρδισε μια πληθώρα προσδιορισμών: «του Τίποτα», «παλαβή», «αυτοαναφορική». Στον τίτλο του τελευταίου του κειμένου στο Ανοιχτό Παράθυρο, η επιθυμητή Αριστερά είναι «αδιαπραγμάτευτη» και ορίζεται εντός ως «αυτή που δεν θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας και του λαού κι όχι αυτή που προστατεύει τις αγκυλώσεις της και τους εκπροσώπους ενός κοινωνικά απομονωμένου Ιερατείου». ∆ιαβάζοντας πίσω απ’ τις λέξεις, μοιάζει σαν άλλο ένα κάλεσμα για εκκαθαρίσεις στα εναπομείναντα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να διευκρινίζεται ποια πρόσωπα στοχοποιεί αυτή τη φορά ο συντάκτης.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ξεκινήσει ήδη να βολιδοσκοπούν τη δημοφιλία των επιλογών κυβέρνησης εθνικής ενότητας, των συνεργασιών με το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, της επαναπροσέγγισης με τη Λαϊκή Ενότητα. Με τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ αισθητά μειωμένα, τους ΑΝΕΛ πιθανότατα εκτός Βουλής και το εκλογικό σώμα κατακερματισμένο, η αναπόφευκτη συγκυβέρνηση με τη Νέα ∆ημοκρατία στη βάση της εφαρμογής του τρίτου μνημονίου, θα χρειαστεί μια συνοδευτική αφήγηση που κανένα απ’ τα δύο μεγάλα κόμματα δεν έχει καταφέρει να συγκροτήσει μέχρι στιγμής. Η δημόσια στάση του Γιάννη Πανούση, με τις καταγγελίες κατά των συναδέλφων του στο υπουργικό συμβούλιο, τη δαιμονοποίηση της κομματικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και τη διατύπωση θέσεων, που δεν συνδεόταν πουθενά μ’ αυτές του κόμματος, ερμηνεύτηκε εν πολλοίς ως αποτέλεσμα της ατομικής του ιδιοσυγκρασίας. Μια αναδρομή στον λόγο του, την εποχή της πρώτης αριστερής κυβέρνησης, ωστόσο, δείχνει πως η περίπτωση Πανούση αποτελεί απλή έκφανση μιας ευρύτερης τάσης στην απελθούσα κυβέρνηση, όπου η χάραξη ατομικών πολιτικών των κυβερνητικών στελεχών, δεν αντιμετωπιζόταν ως υπονόμευση των προγραμματικών θέσεων, αλλά ως δίοδος φυγής από κάθε πολιτικό εμπόδιο, που θα εμφανιζόταν στο δρόμο. Η μνημονιακή ανασύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ, θα ήταν αδύνατον να έχει προοπτικές διακυβέρνησης, αν στην αριστερή κατεύθυνση δεν προϋπήρχαν οι ρωγμές των πασοκογενών (Πανούσης, Σπίρτζης, Μάρδας, Κου-

Του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

Το τριγυρίζω τόση ώρα για να πω ότι,

Ρωγμές στην αριστερή κατεύθυνση

προκειμένου να προχωρήσουμε μπροστά, θεωρώ ότι είναι εκ των ων ουκ άνευ για τον «όλον ΣΥΡΙΖΑ» μια αναγκαία παραδοχή: υπήρξαμε και παραμένουμε αντιμνημονιακοί, ενάντιοι ακόμα και στο… δικό μας μνημόνιο. Αλλά αυτό το μνημόνιο είναι ότι καλύτερο μπόρεσε να αποσπάσει ο Αλέξης Τσίπρας μέσα απ’ τις ρωγμές που ο ίδιος, και οι άμεσοι συνεργάτες του, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας, άνοιγαν συστηματικά, στρατηγικά, από την πρώτη ως την τελευταία μέρα της διαπραγμάτευσης, στο σκληροπυρηνικό σύστημα ελέγχου της Ευρωζώνης. Με κέρδος, πέρα από την αποτροπή της άτακτης χρεοκοπία της χώρας μας και τη συνδεόμενη αποτροπή της «αριστερής παρένθεσης», την αναστολή των εργασιών Σόιμπλε για τη συγκρότηση εκείνου του «τεχνοκρατικού τερατουργήματος», όπως το είχε αποκαλέσει ο Τσίπρας, που φιλοδοξεί να οδηγήσει «σε μια Ευρώπη εντελώς ξένη προς τις ιδρυτικές της αξίες». Έτσι, με αυτή την παραδοχή ως κοινό – ειλικρινή τόπο, μπορεί να προκύψει η σταθεροποίηση της πολιτικής αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της κυβερνώσας αριστεράς. Και μπορεί η προεκλογική μάχη να ολοκληρωθεί στα όρια μιας εφικτής μετεκλογικής κυβερνητικής πολιτικής, που πρέπει να φαίνεται και να είναι αριστερή.Προοδευτική, φιλολαϊκή, αντισυστημική. Να περιγράφει συγκεκριμένες κυβερνητικές εφαρμογές (μεταρρυθμίσεις) που θα αμφισβητούν και θα ακυρώνουν αντίστοιχες μνημονιακές. Να γράφει (να καθαρογράφει αν θέλετε) το σύγχρονο «αφήγημα» της ελληνικής Αριστεράς για το ευρωπαϊκό μέλλον.

*Στίχος του Μανόλη Αναγνωστάκη

ρουμπλής), τα δίκτυα επιρροής στους τομείς τους και η εσωτερική αντιπολίτευση στον υπόλοιπο ΣΥΡΙΖΑ.

Χρήσιμοι «ανεξάρτητοι»

Η προκλητική ασυλία που παρείχε ο τέως πρωθυπουργός στον Γιάννη Πανούση, εξηγείται εύκολα στη βάση της παραπάνω οπτικής. Οι επιθέσεις του ενάντια στη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ συνηγορούσαν στον αποκλεισμό του αριστερού κόμματος από την κρατική εξουσία, με την αποστασιοποίηση αυτή να δίνει μεγαλύτερα περιθώρια πολιτικών ελιγμών, καθώς διαχώριζε την υπαρκτή πολιτική από το περιοριστικό αξιακό πλαίσιο του κόμματος. Για ένα σχηματισμό, που ανέλαβε την εξουσία με έντονες εσωτερικές αντιφάσεις σε μία δυσοίωνη για την πολιτική σταθερότητα περίοδο, η «απελευθέρωση» του πρωθυπουργικού κύκλου απ’ τα δεσμά των καταστατικών θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελούσε μονόδρομο για την άσκηση πολιτικής. Η διαδικασία δεν ήταν ακαριαία. Ξεκίνησε με την αδρανοποίηση των μελών στις πτυχές της διακυβέρνησης, όπου δεν είχαν διατυπώσει επαρκείς προγραμματικές θέσεις (με πρώτη εξ αυτών την αστυνόμευση), συνέχισε με τη χρήση των εκτός ΣΥΡΙΖΑ υπουργών για την εσωτερική καταστολή και κατέληξε στην αποπομπή των διαφωνούντων, υποβοηθούμενη από τη μνημονιακή στροφή. Η ανθολόγηση και η μελέτη του λόγου, που ανέπτυξε ο Γιάννης Πανούσης την περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, θα παρείχε μια εναλλακτική καταγραφή πολιτικής ιστορίας. Θα επέτρεπε στον αναγνώστη της να κατανοήσει τη χρησιμότητα των «ανεξάρτητων» στο μικροπολιτικό επίπεδο του κυβερνητικού έργου, να δει τα σημεία σύγκρουσης μιας κυβέρνησης με την κομματική της βάση και να γνωρίσει με ακρίβεια πότε και πώς τα πράγματα πήγαν στραβά στην υπόθεση της πρώτης αριστερής κυβέρνησης. Εν όψει της συγκυβέρνησης, για άλλη μια φορά, ο Γιάννης Πανούσης αναλαμβάνει να προετοιμάσει το κοινό για τη νέα απόκλιση απ’ το αριστερό κοινωνικό όραμα, υπέρ του δέοντος ευχαριστημένος με τον ρόλο του αγγελιαφόρου κακών νέων.

Η διαφορά που κάνει η αριστερά Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μπορούμε να πιστέψουμε και να πείσουμε ότι τα μνημόνια δεν εξαλείφουν κάθε κρίσιμη πολιτική διαφοροποίηση;

Η δεξιά σε όλο το μεγαλείο της

∆υστυχώς, όμως, για τους συμβούλους, το πρόβλημα που έχουν δεν είναι επικοινωνιακό, αλλά πολιτικής ουσίας. ∆ιότι ο κ. Μεϊμαράκης εξηγώντας τις θέσεις της Ν∆ απέδειξε άλλη μια φορά ότι δεν γίνεται αυτό το κόμμα να αλλάξει το δεξιό DNA του. ∆εν περνάει από το μυαλό του ότι τους πολλούς αναποφάσιστους δεν τους κερδίζεις με δεξιό λόγο και έργο, γιατί δεν φαίνεται να διστάζουν μπροστά στην κάλπη επειδή τους τρόμαξε η τόλμη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του τους άφησε πικρή γεύση. Μιλώντας στην τηλεμαχία για την οικονομία και για την επανεκκίνησή της, αυτό που βρήκε να πει είναι ότι αυτός θα ήταν ο κατάλληλος για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, γιατί είναι άνθρωπος «της πιάτσας» και του «πεζοδρομίου». Η πιάτσα και το πεζοδρόμιο, βέβαια, μας διδάσκει ότι στον κόσμο της οικονομίας, όπου θεός είναι η άντληση με κάθε μέσο του ιδιοτελούς κέρδους, κανείς δεν προκόβει με το σταυρό στο χέρι, ότι καλή διάθεση απέναντι στην επιχειρηματικότητα πολύ συχνά σημαίνει στραβά μάτια για τις επιπτώσεις στο

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η

ρωτοσέλιδο άρθρο του διευθυντή της «Καθημερινής» (9/9) εντόπιζε το βασικό πρόβλημα της ηγεσίας της Ν∆ και προέβαινε σε σχετικές οδηγίες προς τους… ναυτιλομένους. Για να καταλάβουμε τι ακριβώς εννοούσε, χρειάζεται να φρεσκάρουμε στη μνήμη μας τους λόγους για τους οποίους έγινε αλλαγή φρουράς στα δώματα της Συγγρού: ο κ. Σαμαράς παραιτήθηκε μετά από δύο συνεχείς ήττες στις κάλπες αποδεχόμενος ουσιαστικά, μετά μυρίων βασάνων, ότι η γραμμή του που στόχευε στην ανάκτηση των απωλειών της Ν∆ από τα δεξιά, με προβολή της αντίστοιχης πολιτικής «πυγμής», δεν απέφερε καρπούς. Η επιλογή του κ. Μεϊμαράκη, παρότι βιάστηκαν πολλοί να τον χαρακτηρίσουν μεταβατικό πρόεδρο της Ν∆, ήταν φανερό ότι στόχευε σε ένα λίφτιγκ του προφίλ του κόμματος, με το βλέμμα στραμμένο προς το κέντρο, ώστε η Ν∆ να μπορεί να εμφανιστεί ως κόμμα κατάλληλο για τη στέγαση των «παραπλανημένων», που βρέθηκαν υπό την επιρροή της ριζοσπαστικής αριστεράς όχι μόνο στις εκλογές, αλλά και στο δημοψήφισμα. Μέσα σ’ αυτά τα συμφραζόμενα μπορούν να αποκτήσουν σαφέστερο νόημα οι εκτιμήσεις και οι οδηγίες του πρωτοσέλιδου άρθρου της «Κ», η οποία προφανώς καίγεται για την αλλαγή του προφίλ της Ν∆. Γι’ αυτό και την ημέρα ακριβώς της τηλεμαχίας επαινεί μεν τον κ. Μεϊμεράκη, γιατί έχει ήδη κατορθώσει να επικοινωνεί καλύτερα από τον προκάτοχό του με το λαϊκότροπο ύφος του, αλλά του θυμίζει ότι χρειάζεται «προσοχή και αυτοπειθαρχία», γιατί «ο αστικός κόσμος δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξαναπέσει στην παγίδα της εξίσωσης του επιπέδου του δημόσιου διαλόγου προς τα κάτω». Και τον καλεί «να εξηγήσει τις θέσεις της Ν∆ για την ανάπτυξη, την παιδεία, την ασφάλεια», ώστε η φωνή της να εισακουστεί από «όσους είναι έξω από το μαντρί και ψάχνονται».

κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον, ότι πετυχημένος αποδεικνύεται όποιος έχει άκρες. Γι’ αυτό και ο κ. Μεϊμαράκης στις τρεις ώρες της τηλεμαχίας δεν βρήκε λέξη να πει για τη διαπλοκή και τη διαφθορά ή για την ευαισθησία των κυβερνώντων ως προς την τήρηση μιας νομιμότητας που ένα στοιχειώδες αστικό κράτος έχει θεσπίσει. Για την ελληνική δεξιά, δηλαδή, το θέμα δεν είναι μόνο να επιβληθεί η νεοφιλελεύθερη αντίληψη σε κάθε πτυχή της οικονομίας, πράγμα που επιδίωκαν άλλωστε όλα τα μνημόνια, αλλά να διαιωνιστεί και το ιδιαίτερο ελληνικό χρώμα της παρ’ ημίν πιάτσας των ημετέρων εθνικών οικονομικών παραγόντων, που αποτέλεσαν πάντοτε στηρίγματα (με το αζημίωτο) της δεξιάς και γενικά των αστικών κομμάτων. Μια νίκη της δεξιάς θα σημάνει πλήρη αποκατάστασή τους. Μιλώντας στην ίδια τηλεμαχία για την παιδεία, εκείνο που βρήκε να σταθεί και να τονίσει, ήταν η εμμονή της δεξιάς στη συνταγματική αναθεώρηση, που θα επιτρέψει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Την οποία συνόδεψε με μια καταγγελία κατά του ΣΥΡΙΖΑ, επειδή είναι εχθρός της ιδέας αυτής. Αυτή η διακήρυξη του ιδιωτισμού στην εκπαίδευση είναι απλώς η προμετωπίδα της αντίθεσης σε κάθε επέμβαση που επιχειρήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την αναίρεση της αντιμεταρρύθμισης που είχαν επιβάλει Ν∆ και ΠΑΣΟΚ στην εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα. ∆εν είναι τυχαίο ότι τις πιο ανοίκειες επιθέσεις επί επτά μήνες δέχονταν οι υπουργοί επί των εκπαιδευτικών ζητημάτων. Νίκη της δεξιάς στις εκλογές θα σημαίνει ακύρωση όσων βημάτων έγιναν αυτούς τους μήνες και συνέχιση της επιχείρησης αντιμεταρρύθμιση πέρα και πάνω από κάθε μνημόνιο. Μιλώντας, τέλος, για τα κύματα προσφύγων, δεν απέφυγε να τοποθετηθεί σαφέστατα δεξιότερα κι από τα δεξιά ευρωπα κά κόμματα της δικής του πολιτικής οικογένειας. Χρησιμοποίησε τη

γλώσσα και τη λογική της ξενοφοβίας, τη στιγμή που πολλές ευρωπαϊκές χώρες πια υποδέχονται τους πρόσφυγες που περνούν στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας. ∆ικαιολόγησε τις ακροδεξιές φωνές στελεχών τού κόμματός του λέγοντας «δεν έχουμε πρόβλημα να ακούγονται οι απόψεις τους». Επέμενε στη φθηνή επιχειρηματολογία, σύμφωνα με την οποία, αν δεν «επαναπροωθούμε» (δηλαδή πνίγουμε) τους πρόφυγες, θέτουμε σε κίνδυνο τα εθνικά σύνορα! Η τοποθέτησή του ήταν η πλήρης πολιτική κάλυψη των επιθέσεων που καθημερινά δέχεται η πρώτη υπουργός Μετανάστευσης στην ιστορία της χώρας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα σήμαινε γι’ αυτό τον τομέα νίκη της δεξιάς στις εκλογές.

Ένα σημαντικό επίδικο

Αυτή η δειγματοληπτική παράθεση δείχνει ότι όσο κι αν προσπαθήσουν οι επικοινωνιολόγοι της Ν∆ να την παρουσιάσουν με ένα πιο ήπιο, πιο κεντρώο πρόσωπο, η δεξιά πολιτική της αναβλύζει από παντού. Ένα από τα βασικά ζητήματα που κρίνονται σ’ αυτές τις εκλογές, δεν είναι μόνο ποια κυβέρνηση θα μπορέσει να κινηθεί με μεγαλύτερη επιτυχία στα ασφυκτικά όρια του μνημονίου, αλλά και πώς η κυβέρνηση που θα προκύψει θα πολιτευτεί στους τομείς εκείνους που δεν στραγγαλίζονται από τους καταναγκασμούς τής συμφωνίας με τους δανειστές. Ο κ. Μεϊμαράκης στην τηλεμαχία προσπάθησε αρχικά να δείξει ότι η υπερψήφιση του μνημονίου δεν επιτρέπει μόνο ή και επιβάλλει τη συγκρότηση κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» ή «μεγάλου συνασπισμού», αλλά εξαλείφει και κάθε διαφορά ανάμεσα στα κόμματα, αν εξαιρέσει κανείς αυτές που οφείλονται σε χαρακτηριστικά των ηγετών τους, ή σε «ξεπερασμένες ιδεοληψίες». Μόνο που δεν μπόρεσε ως το τέλος να υπηρετήσει το στόχο του. Ίσα ίσα, θύμισε σε πολύ

κόσμο τι σημαίνει δεξιά, και πόσο σημαντικό είναι να μην ξαναγυρίσει στην κυβέρνηση. Και πόσο διαφορετικό μπορεί να είναι το έργο μιας κυβέρνησης της αριστεράς για το επίπεδο, για την ποιότητα ζωής των λαϊκών τάξεων, ακόμα σε συνθήκες επιβολής ενός μνημονίου. Σ’ αυτή την περίπτωση οι λαϊκές τάξεις που κυρίως πλήττονται (και με ευθύνη των λαθών του ΣΥΡΙΖΑ), δεν ξεκινάνε την αντίστασή τους από το μηδέν. Όσοι μηδενίζουν αυτή την υπαρκτή διαφορά, δυσκολεύουν την ίδια τη δική τους ζωή και διευκολύνουν όσους θέλουν να επιβάλλουν κάθε φορά τη λογική των μονοδρόμων ακόμα και με ριζοσπαστική φρασεολογία. Οι αντίπαλοί τους το γνωρίζουν πολύ καλά, γι’ αυτό και κάνουν τα πάντα, για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που δεν θα έχει την ανάγκη να στηριχθεί σε κόμματα με μη συμβατές προγραμματικές θέσεις. Η δική μας άμυνα δεν μπορεί παρά να στοχεύει στο ακριβώς αντίθετο εκλογικό αποτέλεσμα. Αν θέλουμε να λογαριαστούμε στο τέλος με εαυτούς και αλλήλους, πρέπει να υπάρχει λογαριασμός που να αφήνει όφελος στη λαϊκή οικογένεια. ∆εν έχει νόημα ένας ακόμα απολογισμός πάνω στην πλάτη της.

“

Χ. Γεωργούλας

Ο κ. Μεϊμαράκης στην τηλεμαχία προσπάθησε αρχικά να δείξει ότι η υπερψήφιση του μνημονίου εξαλείφει και κάθε διαφορά ανάμεσα στα κόμματα. Μόνο που δεν μπόρεσε ως το τέλος να υπηρετήσει το στόχο του. Ίσα ίσα, θύμισε σε πολύ κόσμο τι σημαίνει δεξιά, και πόσο σημαντικό είναι να μην ξαναγυρίσει στην κυβέρνηση.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Να μην γίνει η ήττα στρατηγική επιλογή Ο Πάνος Λάμπρου, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, μιλά στην «Εποχή» για τη ρευστότητα του πολιτικού τοπίο προεκλογικά. Απαντά με ποιο τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί και πρέπει να εφαρμόσει αριστερή πολιτική, παρά την επώδυνη σύναψη του μνημονίου, και στο γιατί, αν και υπήρξε αυτή η πρώτη ήττα, το στοίχημα του κοινωνικού μετασχηματισμού δεν έχει χαθεί ακόμα.

Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου Πως διαμορφώνεται το τοπίο, μία βδομάδα πριν τις εκλογές; Υπάρχει ρευστότητα, που είναι εύλογη και αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, αλλά και στην καθημερινή επαφή με τον κόσμο. Οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές. Από τι θα κριθούν; Από την ικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως, να πείσει ότι είναι η δύναμη αυτή που ξέρει να στέκεται αυτοκριτικά, να μιλάει με ειλικρίνεια και, βεβαίως, ότι μπορεί να δώσει μάχες με κοινωνικό και ταξικό πρόσημο, ακόμα και κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. ∆εν είναι, όμως, εύκολο. Λόγω της υπογραφής του μνημονίου; Οι εξελίξεις που είχαμε μετά το «όχι» στο δημοψήφισμα ήταν ένα τεράστιο σοκ. Είχαμε τη διάσπαση του κόμματος, την αποχώρηση αγαπημένων μας συντρόφων, της πλειοψηφίας της οργάνωσης Νεολαίας –που πρέπει να μας προβληματίσει-, την απογοήτευση κοινωνικών στρωμάτων από την αποτυχία στη διαπραγμάτευση. Βεβαίως, πολύς κόσμος αναγνωρίζει ότι η κυβέρνηση αυτή έδωσε μάχες, διαπραγματεύτηκε σκληρά για μήνες, προχώρησε σε μονομερείς ενέργειες, δεν πλήρωσε δόση του ∆ΝΤ, πήρε μέτρα ανακούφισης των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Αλλά αυτά δεν μπορούν να ακυρώσουν την ήττα, που ήταν αποτέλεσμα και των συσχετισμών. Θα ήταν λάθος να βαφτίσουμε την ήττα σε νίκη. Γι’ αυτό, άλλωστε, μίλησα για την ανάγκη αυτοκριτικής. Υποτιμήσαμε τον αντίπαλο, δεν σχεδιάσαμε εναλλακτικές. Η αριστερά πρέπει να ξέρει να ζητάει και συγγνώμη, να μην το φοβάται.

Σχέδιο απεγκλωβισμού από το μνημόνιο

Τι μπορεί να γίνει μετά από αυτή την ήττα; Πρώτα απ’ όλα να μη γίνει η ήττα στρατηγική επιλογή. Το μνημόνιο δεν είναι επιλογή μας. Είναι προϊόν αδίστακτου εκβιασμού, ενός πραξικοπήματος. Αν το δεχτούμε αυτό –και νομίζω ότι το δεχόμαστε όλοι και όλες- θα χρειαστεί να αναζητήσουμε δρόμους και τρόπους απεγκλωβισμού από ένα πλαίσιο που δεν είναι δικό μας, που κοινωνικά και οικονομικά δεν είναι βιώσιμο, που πολιτικά δεν είναι διαχειρίσιμο από την αριστερά. Κοιτάξτε, υπάρχει ο κίνδυνος να μπούμε στον πειρασμό να συγκρίνουμε μνημόνια και να πούμε ότι το «δικό μας» είναι καλύτερο των άλλων. Αυτό θα ήταν τεράστιο λάθος. Ναι, αλλά αυτό θα εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ αν θα είναι στην κυβερνητική εξουσία. Γνωρίζω ότι η πραγματικότητα είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά δεν είναι μονόδρομος. Έχουμε δρόμο μπροστά μας

και πολλά θα εξαρτηθούν από τις επόμενες μάχες σε πολλαπλά επίπεδα, από το χρέος έως τις εργασιακές σχέσεις. Και όχι μόνο… Τι θα άλλαζε αν κέρδιζε τις εκλογές η Νέα ∆ημοκρατία; Πάλι εφαρμογή του ίδιου μνημονίου δεν θα είχαμε; Με τη Νέα ∆ημοκρατία, αλλά και με τα άλλα κόμματα που συμπορεύτηκαν μαζί της, έχουμε τεράστιες διαφορές. Τα κόμματα αυτά θεωρούν τα μνημόνια ως απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις στην ελληνική οικονομία και την οργάνωση της κοινωνίας. Είναι ενταγμένα στη στρατηγική τους. Εμείς παραμένουμε απέναντι.

νει κλειδί και ένα από τα βασικά στοιχεία της πολιτικής μας.

Αριστερό κόμμα, όχι απλά αντιμνημονιακό

Πάντως, οι διαχωριστικές γραμμές έχουν ξεθωριάσει. Τουλάχιστον στη συνείδηση των ανθρώπων. Υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Με απασχολεί πολύ. Όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν και δεν είναι, απλώς ένα αντιμνημονιακό κόμμα. Είμαστε κόμμα αριστερό. Αντιμνημονιακό κόμμα είναι οι ΑΝΕΛ, αλλά δεν είναι αριστερό. Ναι, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε πάνω στην αντίθεση μνημόνιο – αντιμνημόνιο. Αυτό, είναι ένα από τα λάθη μας. ∆εν δώσαμε έμφαση σε άλλα ζητήματα, αξιακά, ταυτοτικά, αφετηριακά για την αριστερά. Χωρίς να ακυρώνω προσπάθειες και συμβολές, θα ήταν άδικο άλλωστε, απουσίαζαν από το δημόσιο λόγο μας, οι λεγόμενες «δευτερεύουσες» αντιθέσεις. Για μένα δεν ήταν ποτέ δευτερεύουσες. Ο λόγος μας ήταν περισσότερο κεντρικο-πολιτικός… Υποτιμήσαμε ζητήματα που έχουν να κάνουν με το πε-

“

Οι πλατείες, μπορεί να έχουν παγώσει, αλλά είναι ακόμα ζωντανές, το “όχι” δεν έχει σιγάσει, οι άνθρωποι δεν έχουν υποκύψει, η ιστορία δεν έχει τελειώσει, το στοίχημα του κοινωνικού μετασχηματισμού ισχύει και σήμερα.

Ιδεολογικά, γιατί στην πράξη… Είναι σημαντική η αντίθεση, είναι το πρώτο βήμα. Χωρίς αυτή δεν υπάρχει καμιά μάχη για να μην γίνουν μαζικές απολύσεις, για την αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων, για τη ∆ΕΗ κ.α. Χωρίς αυτή την αντίθεση δεν θα μπορούμε να δώσουμε συνέχεια στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, να συμβάλουμε στην οργάνωση δικτύων αλληλεγγύης, εναλλακτικών συνεταιριστικών δομών, να αναζητήσουμε τρόπους απεγκλωβισμού από την επιτροπεία και τα μνημόνια. Η αντίθεση στο μνημόνιο και την πολιτική της λιτότητας παραμέ-

ριβάλλον, με δικαιώματα, με ελευθερίες. Παρότι στην πράξη, την περίοδο της διακυβέρνησης, έγιναν ουσιαστικά βήματα. Όχι, όμως, όσα θα έπρεπε. Αναφέρεσαι στην ιθαγένεια; Όχι μόνο. Υπενθυμίζω την αλλαγή φιλοσοφίας στο μεταναστευτικό και προσφυγικό, που αποτελεί και σήμερα βασική διαχωριστική γραμμή με τις δεξιές και συντηρητικές πολιτικές, το νομοσχέδιο για τις φυλακές, που δέχτηκε τεράστιο πόλεμο από εγχώριες και ξένες υπέρτατες δυνάμεις, το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, που δυστυχώς δεν πρόλαβε η κυβέρνηση να το φέρει στη Βουλή, και άλλα. Ένα

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

κόμμα της αριστεράς, επίσης, έχει ψηλά στην ατζέντα του προγράμματός του, τα ζητήματα της υγείας και της παιδείας, τα ζητήματα του κοινωνικού κράτους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ παρών στις κινητοποιήσεις

Αναφέρθηκες σε δικαιώματα και ελευθερίες. Ωστόσο, η καταστολή, την περίοδο της διακυβέρνησης, ήταν παρούσα. Έχεις δίκιο. Το προηγούμενο διάστημα είχαμε φαινόμενα, που δεν μας τιμούν ως αριστερά. Μετά τις εκλογές θα φανεί αν η αριστερά θα μπορέσει εν μέσω μνημονίου να χειριστεί τις εύλογες και δίκαιες αντιδράσεις του κόσμου, με κατανόηση, ανεκτικότητα, διάλογο και φυσικά χωρίς, τη ξένη και εχθρική για μας, καταστολή των λαϊκών κινητοποιήσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμμα της αριστεράς, ως κόμμα που θέλει να διατηρήσει τη σχέση του με τα κοινωνικά κινήματα και τη νεολαία, θα χρειαστεί να στηρίξει χωρίς δισταγμό τα κοινωνικά και ταξικά συμφέροντα των αδύναμων και συνεπώς, υποχρεωμένος να συγκρουστεί με κυβερνητικές επιλογές. Οι πλατείες, μπορεί να έχουν παγώσει, αλλά είναι ακόμα ζωντανές, το «όχι» δεν έχει σιγάσει, οι άνθρωποι δεν έχουν υποκύψει, η ιστορία δεν έχει τελειώσει, το στοίχημα του κοινωνικού μετασχηματισμού ισχύει και σήμερα. Τι θα γίνει μετά τις εκλογές αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να έχει μαζί με τους ΑΝΕΛ πλειοψηφία στη Βουλή; Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένος να παλέψει για την αυτοδυναμία. ∆εν υπάρχει άλλη λύση. Μόνο μια κυβέρνηση της αριστεράς, με κοινωνικό και ταξικό πρόσημο, με κοινωνικό έλεγχο και συμμετοχή, μπορεί να παλέψει υπέρ των συμφερόντων των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων, υπέρ των φτωχών, υπέρ των αδικημένων και καταπιεσμένων. Κανένα «εθνικό σχέδιο για τη σωτηρία της χώρας» δεν μπορεί να δικαιολογήσει οικουμενικές κυβερνήσεις, κυβερνήσεις μεγάλων ή μικρών συνασπισμών. Η φράση «δεν είμαστε παντός καιρού» παραμένει επίκαιρη και απολύτως σωστή. ∆εν μπορείς να λες «ξεμπερδεύουμε με το παλαιό» και την ίδια ώρα να συγκυβερνάς με το παλαιό, είτε αυτό είναι η Νέα ∆ημοκρατία, είτε το ΠΑΣΟΚ, είτε σχήματα, δήθεν ουδέτερα, κατασκευασμένα από μεγαλοσυμφέροντα. Με το κόμμα τι γίνεται; Υπάρχουν φωνές που μιλούν για παραγκωνισμό του. Είμαι μία από αυτές τις φωνές, που αντιμετωπίζουν κριτικά τη λογική ότι στη σημερινή εποχή η πολιτική γίνεται από ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και ότι τα κόμματα είναι οι αρχηγοί τους. Μέγα λάθος. Τα κόμματα, κυρίως της αριστεράς, είναι τα προγράμματά τους, οι άνθρωποί τους, οι αγώνες που δίνουν, οι σχέσεις τους με κοινωνικά στρώματα, με τα εναλλακτικά κοινωνικά κινήματα. Ένα μη - κόμμα δεν έχει κανένα ενδιαφέρον. Όποιος καλύπτεται από κόμμα στούντιο, ας το πει. Το επόμενο διάστημα θα παλέψουμε όσο μπορούμε, ώστε να αποκατασταθεί η συλλογική λειτουργία και η δημοκρατία μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, που ομολογώ ότι έχει τραυματιστεί καίρια. Μετά τις εκλογές θα πρέπει να πάμε σε συνέδριο οργανωμένο, συνέδριο αναστοχασμού, ανασυγκρότησης και στρατηγικού επανασχεδιασμού. •

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αποσαφήνιση του δημοσκοπικού τοπίου

Ανακοπή της ανόδου της Ν∆, ενίσχυση της δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ ε πέντε νέες δημοσκοπήσεις -τέσσερις στο τέλος της εβδομάδας που πέρασε και μια της Public Issue στη σημερινή «Αυγή της Κυριακής» -το δημοσκοπικό τοπίο φαίνεται να τείνει προς την αποσαφήνισή του. Οι τάσεις που είχαν καταγραφεί στην ομάδα των αμέσως προηγούμενων μετρήσεων, οι οποίες έδειχναν να εξελίσσεται ένα ντέρμπι με αμφίβολο το ποιος θα είναι πρώτος στην κατάταξη, ο ΣΥΡΙΖΑ ή η Ν∆, φαίνεται ότι αλλάζουν σημαντικά ενισχύοντας την πιθανότητα να είναι πρώτος τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Πέρα από το γεγονός ότι όλες σχεδόν οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ με μικρή (0,2%) ή μεγάλη (5%) διαφορά από τη δεύτερη Ν∆, το κοινό στοιχείο που καταγράφεται σε όλες, είναι ότι η ανοδική πορεία της Ν∆, που οφειλόταν στη μεγάλη συσπείρωση, αγγίζει πια την οροφή πλησιάζοντας το 90%. Αντίθετα, η θετική εξέλιξη της αρχικά χαμηλής συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ εξηγεί τη συνέχιση της ανοδικής πορείας των ποσοστών εκτίμησης και πρόθεσης ψήφου, τα οποία καταγράφονται από δημοσκόπηση σε δημοσκόπηση για λογαριασμό του. Από τη στιγμή που διατηρεί την πρώτη θέση με τόσο χαμηλά ποσοστά συσπείρωσης (περί το 60%) εκτιμάται ότι οι δυνατότητές του να βελτιώσει τα ποσοστά του περισσότερο εξαρτώνται κυρίως από το αν θα πείσει τους αρκετούς ακόμα αναποφάσιστους, που προέρχονται από τις εκλογικές του τάξεις του κυρίως, να τον επιλέξουν στην κάλπη, αλλά και να αντισταθούν στην τάση για αποχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι απώλειές του προς τη ΛΑ.Ε φαίνεται περιορίζονται ή και να βαίνουν μειούμενες.

Όπως προκύπτει από τις μετρήσεις, η επιρροή στο εκλογικό σώμα από την παρακολούθηση του περίφημου ντιμπέιτ δεν φαίνεται να ήταν σημαντική. ∆εν είναι βέβαιο, όμως, ότι το ίδιο θα συμβεί και με την επόμενη τηλεμαχία της ∆ευτέρας, μεταξύ των ηγετών των δύο πρώτων κομμάτων.

Πρόθεση και εκτίμηση ψήφου

Τα ευρήματα για κάθε κόμμα στην εκτίμηση ή πρόθεση ψήφου (ανάλογα με τη μέθοδο της εταιρίας) σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις έχουν ως εξής: ΣΥΡΙΖΑ: 28,5% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 26% (GPO), 31,7% (Metron Analysis), 28,5% (Pro Rata), 31% (Public Issue). Ν∆: 27,5% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 25,8% (GPO), 31,3% (Metron Analysis), 23,5% (Pro Rata), 31% (Public Issue). Χρυσή Αυγή: 7% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 6,5% (GPO), 6,2% (Metron Analysis), 6,5% (Pro Rata), 7% (Public Issue). ΚΚΕ: 6% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 5,7% (GPO), 5,9% (Metron Analysis), 4,5% (Pro Rata), 6,5% (Public Issue). ΠΑΣΟΚ-∆ΗΜΑΡ: 5,5% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 6% (GPO), 5,2% (Metron Analysis), 4,5% (Pro Rata), 8% (Public Issue). Ποτάμι: 5% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 4,4% (GPO), 5,5% (Metron Analysis), 4% (Pro Rata), 4,5% (Public Issue). Ένωση Κεντρώων: 4,5% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 3,3% (GPO), 5,9% (Metron Analysis), 3,5% (Pro Rata), 3% (Public Issue). Λαϊκή Ενότητα: 3% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 3,6% (GPO), 3,3% (Metron Analysis), 2,5% (Pro Rata), 4% (Public Issue). ΑΝΕΛ: 2% (ΠΑ.ΜΑΚ.), 3% (GPO), 3% (Metron Analysis), 2,5% (Pro Rata), 2% (Public Issue).

Πλήγματα στο σχέδιο Μεϊμαράκη Τ

ην εβδομάδα που πέρασε επιβεβαιώθηκε με τον πιο σαφή και πανηγυρικό τρόπο ότι όντως υπάρχει ένα ευρύτερο σχέδιο εγκλωβισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε μια πολιτική που θα εξαντλείται στο μνημόνιο, η οποία θα του αφαιρεί κάθε ίχνος ριζοσπαστισμού. ∆ιότι οι ταξικά αντίπαλες δυνάμεις θέλουν να τελειώνουν με τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει ο ΣΥΡΙΖΑ τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Όμως, συγχρόνως το σχέδιο παρουσίασε σοβαρότατες ρωγμές και έχασε το μεγαλύτερο μέρος της πειστικότητάς του.

Αφύπνιση του ΣΥΡΙΖΑ

Ο πρώτος λόγος είναι πως αφυπνίστηκε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ και αντέδρασε, ως ένα βαθμό, μετατόπισε τον άξονα της καμπάνιας του και μίλησε ευθέως για τους στόχους των αντιπάλων του. Ποιος είναι αυτός; «Ο μόνος τους στόχος είναι να μειώσουν το εύρος της νίκης μας. Για να μας βάλουν το χαλινάρι τους μετά τις εκλογές. Να χρειαστούμε δεκανίκια για να κυβερνήσουμε. ∆εκανίκια, που μόνο φαινομενικά θα είναι δεκανίκια διακυβέρνησης. Ουσιαστικά θα είναι δεκανίκια του παλιού, του φθαρμένου, του συστήματος από συμφέροντα και παθογένειες που πρέπει να ανατραπεί. Αυτά όμως είναι όνειρα θερινής νύχτας. Που θα τα σαρώσει όχι μόνο η δική μας θέληση, αλλά η λαϊκή ετυμηγορία». Έτσι τοποθετήθηκε από μια μεγάλη συγκέντρωση στην Καβάλα την Παρασκευή το βράδυ ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθώντας να απαντήσει και στα δευτερεύοντα σχέδια, σε σχέση με το σχέδιο του μεγάλου συνασπισμού που είναι το μείζον που επιδιώκεται. Στη συνέχεια προσπάθησε να παραθέσει την ουσία της πολιτικής που θα ακολουθήσει, με διατυπώσεις που θα πείθουν ότι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ έχει σαφή κοινωνική κατεύθυνση, για να συνεχισθεί όπως είπε «η μεγάλη πορεία μετασχηματισμών στην οικονομία, το κράτος, στη δημόσια διοίκηση». «Εμείς έχουμε πρόγραμμα την κοινωνική δι-

καιοσύνη, την δημοκρατία, την αξιοκρατία, την υπεράσπιση της κοινωνικής πλειοψηφίας. Εκείνοι έχουν πρόγραμμα τη διαφθορά, την διαπλοκή, την εσωτερική υποτίμηση, τις περικοπές δημόσιων δαπανών και τις απολύσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.»

Πλήγματα στην πρόταση

Αλλά ένα δεύτερο πλήγμα στο σχέδιο προήλθε από τις τοποθετήσεις του ίδιου του προέδρου της Ν∆ κ. Ευ. Μεϊμαράκη, ο οποίος μεθυσμένος από την ευμενή υποδοχή της πρότασής του για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ ως, δήθεν, ανάγκη εθνική, υπερέβη κάθε όριο και αποκάλυψε με τις συνεχείς αλλαγές στην πρότασή του ότι δεν είναι παρά ένα παιχνίδι που τον διευκολύνει να προσεγγίσει τους πολίτες. Ο Αλέξης Τσίπρας το τόνισε αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, από την αρχή της ομιλίας του στην Καβάλα. «Ο κ. Μεϊμαράκης για παράδειγμα αποφάσισε σήμερα όχι μόνο να συγκροτήσει με τη φαντασία του κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, αλλά και να μας ανακοινώσει ποιος θα είναι ο πρωθυπουργός της. Ή μάλλον ποιος δεν θα είναι. Τώρα, θα στηρίξει λέει τον μεγάλο συνασπισμό αλλά με άλλον πρωθυπουργό. Κι έτσι η διαπλοκή, τα κυκλώματα, οι αντικοινωνικές δυνάμεις που η Ν∆ εκπροσωπεί, δείχνουν όλο και πιο καθαρά τις προθέσεις τους. Και τη σύγχυσή τους μπροστά στην επερχόμενη ήττα τους.»

Κριτική εκ των έσω

Όμως η καμπάνια της Ν∆ φαίνεται ότι εξάντλησε τη δυναμική της και πλέον, με τη μονοτονία της, φέρνει γκρίνια στο στρατόπεδο της συντηρητικής παράταξης. Την κατηγορούν ότι μπορεί να αρκούσε για να συσπειρώσει το κομματικό σώμα, αλλά όχι και για να προσελκύσει τον ευρύτερο κόσμο. Η εξάντληση της δυναμικής της φαίνεται από τα τελευταία γκάλοπ, που τα ποσοστά της δεν σημειώνουν πια παρά μικρή μόνο άνοδο

ή ακόμα και στασιμότητα. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και με δυσκολία είναι αλήθεια, άρχισε να βελτιώνει τη συσπείρωσή του και να διατηρεί έστω και με μικρή διαφορά την πρώτη θέση. Όσο για την γκρίνια και την κριτική που ασκείται στη νεοδημοκρατική καμπάνια ένα κύριο άρθρο στην «Καθημερινή» ήταν σαφές. «Το ζητούμενο δεν είναι μόνο να τονωθεί ο κομματικός πατριωτισμός, αλλά να εκπροσωπήσει επάξια η Ν∆ τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών που θέλουν την Ελλάδα στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Αλλά αυτό δεν τον μπορεί η σημερινή Ν∆ πολύ περισσότερο η ηγεσία της.» Και ο Αλέξης Παπαχελάς σε άλλο φύλλο της «Καθημερινής» θα προχωρήσει ακόμα πιο πέρα: «Πρέπει ο κ. Μεϊμαράκης να ανοίξει α χαρτιά του και να εξηγήσει τις θέσεις της Ν∆ για την ανάπτυξη, την παιδεία, την ασφάλεια. Μπορεί ακόμη να δώσει παραδείγματα για το ποιους θα αξιοποιούσε μια κυβέρνηση με κορμό τη Ν∆, ή ακόμη και ποια στελέχη της απελθούσης κυβέρνησης θα τοποθετούσε δε κάποια πόστα. Χρειάζεται ένα «στόρι», ένα πειστικό σχέδιο και ένας σοβαρός λόγος για να πείσει τους ψηφοφόρους να τον εμπιστευθούν.»

Αναγκαίες αλλαγές στην καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ

Σημειώσαμε προηγουμένως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ναι μεν αυξάνει την συσπείρωσή του, αλλά αυτό γίνεται με δυσκολία, ο ρυθμός είναι βραδύς. Ιδίως στις ομιλίες του Α. Τσίπρα επιχειρείται μια μετατόπιση από το κεντρικό σύνθημα της καμπάνιας «Ξεμπερδεύουμε με το παλιό – Κερδίζουμε το αύριο», αλλά αυτό δεν αρκεί. Επρόκειτο για μια καμπάνια αναντίστοιχη με τις ανάγκες ενός κόμματος της Αριστεράς, που βρίσκεται σε μια δυσκολία όχι διότι δεν θεωρείτο αρκούντως νέος, ιδίως ο ηγέτης του. Το πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι η συνέπεια της ήττας, του εκβιασμού, οδήγησε σε μια συμφωνία που έχει σοβαρές συνέπειες στο κοινωνικό σώμα.

Απειλεί την κοινωνική συμμαχία που μπορεί να συμπήξει ο ΣΥΡΙΖΑ και η οποία έφερε την νίκη στις 25 Γενάρη. Επομένως, οι λαϊκές τάξεις που θίγονταν, ήθελαν να ακούσουν από την καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ τι διακινδυνεύουν αν βγει η Ν∆, τι έργο επιτελέστηκε τους επτά μήνες και προπαντός πώς, εφόσον υποχρεωθήκαμε σε μια συμφωνία με πολιτική που δεν είναι δική μας, θα οργανώσουμε μια πολιτική που αφενός θα μας απεγκλωβίζει σιγά σιγά από το μνημόνιο και αφετέρου θα εφαρμόζει ένα ευρύ πρόγραμμα που θα έχει στόχο τον κοινωνικό μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας. Η ύλη εδώ είναι ευρεία, εφόσον μιλάμε για μια χώρα που κυβερνήθηκε για πολλές δεκαετίες από τη δεξιά και ένα σοσιαλιστικό κόμμα που γρήγορα αποδέχθηκε τον νεοφιλελευθερισμό ως πολιτική του, όπως το ΠΑΣΟΚ.

Συντροφικά

Οι σύντροφοι που συγκρότησαν την ΛΑ.Ε έχουν ασφαλώς συγκεντρώσει και αναλύσει τα πρώτα στοιχεία από την υποδοχή των θέσεών τους και θα έχουν βγάλει τα πρώτα συμπεράσματά τους. ∆εν γνωρίζουμε πόσο ικανοποιούνται από τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων. Όμως παρατηρεί κανείς όλο και πιο σκληρή αντιπαράθεση προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Έως στο σημείο να αντιγράφουν την παλιά τακτική του ΚΚΕ, της οποίας και οι σύντροφοι της ΛΑ.Ε υπήρξαν θύματα, υποστηρίζοντας το γνωστό «πέντε κόμματα δύο πολιτικές». Και είναι ακόμα πιο πολύ απαράδεκτο και έξω από οποιαδήποτε κουλτούρα της Αριστεράς η τοποθέτηση της συναρχηγού της ΛΑ.Ε που την Παρασκευή, κάνοντας κριτική στον Α. Τσίπρα χαρακτήρισε τα πεπραγμένα του ως εφάμιλλα με αυτά του «γύψου του Παπαδόπουλου». Αλλά όταν η πολιτική απομακρύνεται από αρχές, φαίνεται πως όλα μπορεί να τα αποδέχεται. Π. Κλαυδιανός

“

Είναι αναγκαίο να ανανεώσουμε, να ανακτήσουμε, να αναπτύξουμε, συνειδητοποιήσουμε και συστηματοποιήσουμε τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ και πολύ καιρό, ήταν σαφές ότι έπρεπε να απαλλαγούμε από τον αντιμνημονιακό χαρακτήρα και να επιμένουμε ότι είμαστε ενάντια στη λιτότητα και την εσωτερική υποτίμηση.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

Να δοθεί η δυνατότ του πολέμου την επ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΣΠΟΥΡ∆ΑΛΑΚΗ, ΚΑΘΗΓΗΤΗ

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Θα προκύψουν αλλαγές, μετά τις εκλογές, στους συσχετισμούς και στο πολιτικό σύστημα; Η ιστορική νίκη της Αριστεράς, το Γενάρη, σηματοδότησε μια αλλαγή στο σύστημα πολιτικής εκπροσώπησης, η οποία προδιαγράφει μια νέα δυναμική των πολιτικών δυνάμεων. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο επιτεύχθηκε αυτή η νίκη και οι δυσκολίες που αντιμετώπισε η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς, οδήγησαν, μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου, σε μια σημαντική υποχώρηση, μια ήττα. Αυτή την ήττα πρέπει να κατανοήσουμε ως μια καμπή σε ένα μεγάλο και μακρύ πόλεμο για την επικράτηση της Αριστεράς στον αγώνα του ελέγχου της κρατικής εξουσίας. ∆εν αντιμετωπίστηκε, όμως, με συλλογικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν απολύτως δικαιολογημένες θυμικές αντιδράσεις, με κύριο χαρακτηριστικό την απογοήτευση, που, φυσικά, έχει δημιουργήσει ένα συναίσθημα απογοήτευσης και κατά συνέπεια φυγόκεντρες τάσεις. Επρόκειτο για υποχώρηση ή και ήττα αλλά δεν ήταν αποτέλεσμα προδοσίας ή «κωλοτούμπας» μιας ιδιοτελούς και «πονηρής» ηγεσίας. Για μένα επρόκειτο για ελιγμό, μπροστά σε τρομακτικά υπέρτερες δυνάμεις, για να περισωθούν δυνάμεις και η δυνατότητα για τη συνέχιση του πολέμου την επόμενη μέρα. Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να το δούμε και να το βιώσουμε έτσι και όχι είτε σαν επιτυχία είτε ακόμη με την απλουστευτική λογική ότι δεν γινόταν διαφορετικά.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η κοινωνία

Ασκείται σκληρή κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν έπρεπε να προκαλέσει εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές υποσχόμενος ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα (πρόγραμμα Θεσσαλονίκης), αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί και γι’ αυτό καταφεύγει στη λαϊκή ετυμηγορία προτείνοντας νέα πολιτική πρόταση. Αυτό αντιτίθεται στις γνωστές παθογένειες της Μεταπολίτευσης. Υπάρχει, βέβαια, και η κοινοβουλευτική διάσταση (απώλεια δεδηλωμένης), αλλά αυτό δεν ήταν το κύριο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, εμφορείται από άλλη λογική. Συγκροτήθηκε και αναπτύχθηκε στη βάση της υπόσχεσης ότι «θα φέρει την κοινωνία στο πολιτικό προσκήνιο». Υποσχέθηκε δε, ότι θα το κάνει με τη δράση του στο κοινωνικό πεδίο, θα πάει στα κοινωνικά κινήματα, θα μάθει απ’ αυτά, δεν θα πάει εκεί με την παράδοση της Αριστεράς της μεταπολίτευσης ως πρωτοπορία και ως πάτρωνας ή υποκαταστάτης τους. Υποσχέθηκε, ακόμη, ότι θα φτιάξει ένα κυβερνητικό πρόγραμμα, που θα λαμβάνει υπόψη του όχι τόσο τεχνοκρατικές ιεραρχίες, αλλά την εμπειρία που εισπράττει από τα κινήματα. Μάλιστα, για τον ΣΥΡΙΖΑ προϋπόθεση αυτής της στρατηγικής αποτέλεσε η έκκληση ενότητας της Αριστεράς. Αυτή ήταν η στρατηγική του, όταν έλεγε ότι δεν ενδιαφέρεται αν κάποιος προέρχεται απ΄ την τάδε ή τη δείνα ιδεολογική – κομματική καταγωγή ή κίνημα και αναφέρονταν στο όλον της Αριστεράς με τρόπο πλουραλιστικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, με τη δράση του στο κοινωνικό πεδίο και με το πρόγραμμά του, που στηρίζεται σε αυτή

του την δράση επεδίωξε τη συμμετοχή και στους θεσμούς. Πατάει, επομένως, με το ένα πόδι στην κοινωνία και στην κοινωνική δυναμική και με το άλλο σε μια σοβαρή, συστηματική παρουσία στους θεσμούς: στο κοινοβούλιο, στην αυτοδιοίκηση και συνδικάτα, στους συνεταιρισμούς, στις ποικίλες συλλογικότητες πολιτών κτλ. Μ’ αυτά τα προαπαιτούμενα, θεμελίωσε και νομιμοποίησε το «δικαίωμα» να κυβερνήσει, για να διαχειριστεί την κρατική εξουσία, σ΄ άλλη λογική απ’ αυτή που είχε επιβληθεί στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. ∆υσκολεύεται να πείσει ότι θα τηρήσει τη λογική που παρουσίασες. Αυτό δεν δείχνει η χαμηλή, ακόμη, συσπείρωσή του; Η αδυναμία αυτή προέρχεται από το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο 27%, το 2012, μέσα απ’ τη λογική που περιέγραψα, ωστόσο φοβάμαι ότι ακόμη και τα στελέχη του, που είχαν συνδιαμορφώσει και λειτουργούσαν στο πλαίσιο αυτής της λογικής, δεν συνειδητοποίησαν πλήρως αυτή τη στρατηγική. ∆εν προέβησαν σε επιμόρφωση των στελεχών και νέων μελών, ώστε να διασφαλιστεί η εμπέδωση του «συριζαίικου τρόπου». Έτσι, μετά το 2012, άρχισε να γίνεται υπέρ το δέον «κυβερνητικός» και να βιάζεται ν’ ανέβει στην εξουσία, περίπου, «πάση θυσία». Έδωσε πολλή έμφαση στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι και η προσφυγή στο κοινωνικό πεδίο έμοιαζε πρακτική ρουτίνας. Έπαψε να παίρνει πρωτοβουλίες στην κοινωνία, να είναι ευρηματικός όσο ήταν το 2010 ή το 2011. Φάνηκε αυτό και στη συνδιάσκεψη του 2012 και ακόμη πολύ καθαρά στο ιδρυτικό συνέδριο του 2013, όπου τα ζητήματα που συζητήθηκαν, ήταν κυρίως διαδικαστικού χαρακτήρα και αφορούσαν, περίπου αποκλειστικά και ενδεχομένως αποκομμένα από το κοινωνικό πεδίο, τα «εσωκομματικά» οργανωτικά του κόμματος. Χωρίς καμιά έμπνευση και ευρηματικότητα, η οργάνωση ήταν αδύνατο να ανταποκριθεί και να στηρίζει αυτή τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, που μέχρι το 2012 είναι πιο καθαρή και φρέσκια.

Απόλυτη αφέλεια

Όμως, υπήρχε μια λαϊκή πίεση προς τον ΣΥΡΙΖΑ, για να κυβερνήσει. Η κριτική αποτίμηση που κάνουμε, δεν μπορεί να αποδοθεί απλώς στις ελλειμματικές επιλογές της ηγεσίας, αλλά είναι ανταπόκριση σε πραγματικές πιέσεις και αναγκαιότητες, που προέκυπταν από την κοινωνική δυναμική και την πολιτική αναγκαιότητα. Επρόκειτο για «επιστράτευση» του ΣΥΡΙΖΑ από τις λαϊκές τάξεις, που απαιτούσαν να κυβερνήσει. Έτσι, δεν αντιμετωπίστηκαν ούτε τα οργανωτικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε και οι απαραίτητες προσαρμογές στα νέα δεδομένα, που θα απαιτούσαν μια καλύτερη εμπέδωση της στρατηγικής. Παράλληλα, υπήρξαν σειρά από αφέλειες, που έχουν να κάνουν με τη δράση του ΣΥΡΙΖΑ εντός της χώρας και την αντίληψή του στο διεθνές περιβάλλον. Υπήρχε η αντίληψη, ότι αν πάμε στην Ευρώπη και πούμε με σαφήνεια και καλά τεκμηριωμένα την άποψή μας, αυτή θα

ακουστεί και θα υποχωρήσουν οι «θεσμοί». «Θεσμοί» που, ωστόσο, είναι εμποτισμένοι από τη νεοφιλελεύθερη λογική και εκφράζουν πολύ σκληρά και ανελαστικά συμφέροντα. Αυτό ήταν μια τεράστια αφέλεια, που επηρέασε καθοριστικά τη διαπραγμάτευση. Στο εσωτερικό, αν προσπαθούσαμε να κωδικοποιήσουμε τις αφέλειες, θεωρήθηκε ότι αφού εκλογικά πάμε καλά δεν χρειάζεται να έχουμε και ένα κόμμα ζωντανό, δημοκρατικό, συμμετοχικό. Η θεωρητική δουλειά αγνοήθηκε και εν πάση περιπτώσει αν πάρεις την κυβέρνηση σιγά – σιγά θα αλλάξεις και την εξουσία. Η αφέλεια αυτή, που στηρίζεται σε εργαλειακές αντιλήψεις για την εξουσία και το κράτος, οδήγησε την κυβέρνηση στην ανοχή ανθρώπων κλειδιά στη δημόσια διοίκηση, που εξυπηρετούσαν άλλη λογική ή ακόμη και τεχνοκρατών, που καταφανώς είχαν άλλη συγκρότηση από εκείνη που υπηρετούσε την κοινωνική συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ. Με άλλα λόγια, την κοινωνική συμμαχία που ανέδειξε το ΣΥΡΙΖΑ και που δεν αποτελείται μόνο από τις υποτελείς κοινωνικές τάξεις (των εργαζόμενων, των επισφαλώς εργαζομένων, των ανέργων κτλ) αλλά και από τη λεγόμενη μικροαστική παραδοσιακή τάξη (μαγαζάτορες, μικρέμποροι κτλ), που συνθλίβεται κάτω από τις πολιτικές λιτότητας, αλλά και τη νέα μικροαστική τάξη (ελεύθεροι επαγγελματίες, τα μορφωμένα στρώματα των πόλεων κ.ο.κ.) Αυτή τη συμμαχία έπρεπε ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει στο μυαλό του και να την ενδυναμώνει, ούτως ώστε σιγά – σιγά με δομικές μεταρρυθμίσεις να αλλάζει συσχετισμούς και παρά τις αντίξοες συνθήκες, να ανοίγει δρόμους για έναν ευρύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό. Η άποψη ότι όταν θα πάρουμε την κυβέρνηση όλα θα γίνουν, ήταν μια εξόφθαλμα εργαλειακή αντίληψη. Ακριβώς! Παρά το θεωρητικό κεκτημένο της ριζοσπαστικής, ανανεωτικής αριστεράς, που στέκεται απέναντι σε εργαλειακές λογικές, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αυτό δεν το ακολούθησε. Έδειξε μια απόλυτη αφέλεια. Συνάντησε, λοιπόν, τοίχο η νέα κυβέρνηση, αποδείχθηκε πιο αναποτελεσματική απ’ αυτό που περίμενε, με αποτέλεσμα την κριτική που γίνεται, νομίζω δικαίως, ότι πέρα από τους περιορισμούς του μνημονίου, σε άλλα πράγματα όπου δεν ακουμπάει, η κυβέρνηση δεν ήταν όσο αποτελεσματική έπρεπε να είναι.

Να επιβεβαιωθεί ο πλουραλισμός

Θεωρείς ότι η σημερινή δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να συσπειρώσει, εκλογικά, την επιρροή της 25ης Γενάρη, αλλά και της νέας που κέρδισε ακόμη και παρά την επαχθή συμφωνία, έχει τις ρίζες της στη μετά το 2012 περίοδο. Από το 2012 και μετά, νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε πιο «κυβερνητικός», πριν ακόμη πάρει την κυβέρνηση. Ξέχασε, κατά κάποιο τρόπο, αυτό που τον είχε φέρει στο προσκήνιο, πρωταγωνιστή των εξελίξεων στη χώρα και στην Ευρώπη, στο παγκόσμιο δημοκρατικό κίνημα. Μετά, όμως, την υποχώρηση που έγινε τον Ιούλιο, υπήρξε ο εξής κίνδυνος: η διαχείριση της ήττας να είναι βαρύτερη σε επιπτώσεις από αυτή καθεαυτή την υποχώρηση. Πρώτον, δεν έγινε

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ητα για τη συνέχιση όμενη μέρα

ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ

μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες του κόμματος, αν και υπήρξαν πολλές δικαιολογίες, σε ένα βαθμό κατανοητές. Αποτελεί, ωστόσο, λάθος ότι προέκυψε ένα μνημονιακό, όπως ακούστηκε πολλές φορές, κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αυτό. Είχαμε μια κυβέρνηση, «με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ», η οποία απέναντι στο πραξικόπημα, πρέπει να το λέμε αυτό, υποχρεώθηκε να υποχωρήσει. Το κόμμα αυτό δομήθηκε και ενδυναμώθηκε σε τελείως άλλη λογική, όπως ανέλυσα προηγουμένως, αντλώντας δύναμη από την αγωνία και τους αγώνες της αντίστασης κατά της λιτότητας όλα αυτά τα χρόνια. Σε ποια βάση, λοιπόν, μπορεί να επιτευχθεί η συσπείρωση; Πρώτα απ’ όλα, πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να επαναβεβαιώσει τον πλουραλιστικό, με όρους ριζοσπαστικής, ανανεωτικής Αριστεράς, χαρακτήρα του κόμματος και της μέλλουσας κυβέρνησης, έχοντας πάρει κάποια μαθήματα απ΄ τη θητεία των επτά μηνών. ∆εύτερον, τα πρόσωπα που θα επιλεγούν θα πρέπει να σηματοδοτούν αυτό το κεκτημένο. Τρίτον, πρέπει να εκτιμήσουμε τη σημασία, που έχει η κυβερνητική διαχείριση του κράτους. ∆εν μπορεί κάποιος να λέει «μα, είναι δύσκολα τα πράγματα, φεύγω από τη διαχείριση του κράτους». ∆ιότι, τους κρατικούς πόρους - δεν αναφέρομαι στα χρήματα - όταν τους διαχειρίζεται η ριζοσπαστική αριστερά, που επιδιώκει την ενδυνάμωση υποτελών τάξεων και εξ αυτού θέλει να αλλάξει θεσμούς και σχέσεις, ώστε να ανατρέψει το κρατικοκεντρικό μοντέλο διαχείρισης και να το κάνει κοινωνιοκεντρικό, δεν μπορεί να αδιαφορεί για το ποιος θα τους διαχειρίζεται. Αντίθετα, θα πρέπει να τους διαχειρίζεται με ευρηματικό τρόπο, ιδιαίτερα κάτω από τους περιορισμούς που βάζει η νέα συμφωνία. Κάτι ακόμη που πρέπει να γίνει, και νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το κάνει σε ένα βαθμό, είναι να ανέβει στην ατζέντα η σημασία που έχει η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, να συνδεθεί με ένα πρόγραμμα επενδύσεων στον κοινωνικό τομέα. Αυτά δεν θα απαλύνουν μόνο τις δυσκολίες, που επιβάλλει αυτή η συμφωνία στο κοινωνικό πεδίο, αλλά θα δίνουν και ένα, έστω μικρό, όραμα, μια θετική ματιά για το άμεσο μέλλον των υποτελών τάξεων. Να αναδειχθεί η συμβολή της στη νέα στρατηγική, ενός νέου οράματος, που πρέπει να δώσουμε στην ελληνική κοινωνία για

να αναθερμανθεί η ελπίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει, επίσης, να ανασκευάσουμε την πληγωμένη και όχι και τόσο δημοκρατική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν μπορεί, παρά το κόμμα γρήγορα να προχωρήσει σε ένα συνέδριο, το οποίο, με συριζαίικο τρόπο, θα πρέπει να συγκροτηθεί, να αξιοποιήσει τις γέφυρες με όσους απογοητεύθηκαν, κουράστηκαν, απολύτως δικαιολογημένα το ξαναλέω, και φαίνεται ότι πρόσκαιρα, θέλω να πιστεύω, αποστρατεύτηκαν από την υπόθεση, που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ και τόσο ενέπνευσε. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κοινωνικά προσανατολισμένη πολιτική δύναμη, αυτό είναι σαφές και όσοι νομίζουν ότι αυτό χάθηκε με την εξαναγκαστική συμφωνία,

κάνουν λάθος. Ωστόσο δυο στοιχεία στο θεωρητικό εξοπλισμό του πάσχουν, δεν είχαν αφομοιωθεί και, δυστυχώς, τώρα θα μας χρειαστούν πάρα πολύ. Το ένα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μόνο αντιμνημονιακό κόμμα, αλλά αριστερό, άρα έχει μεγάλο εύρος να δρα, ιδίως σε μια κοινωνία όπως η ελληνική. Το άλλο, είναι ο στόχος -προπαντός η ικανότητα να τον υλοποιείς - του μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Εξάλλου αυτά τα δυο λειψά χαρακτηριστικά προσπαθεί να υπογραμμίσει η συζήτηση που κάνουμε ως τώρα. Γι’ αυτό και εγώ επέμενα στην ανάγκη να ανανεώσουμε, να ανακτήσουμε, να αναπτύξουμε, συνειδητοποιήσουμε και συστηματοποιήσουμε τη στρατηγική του

Να πιάσουμε το νήμα

Το πρόβλημα που συζητάμε, νομίζω, είναι και μια από τις βαθύτερες αιτίες της διάσπασης, με την έννοια της μη εμπέδωσης της στρατηγικής αυτής ή και μη αποδοχής της από όσους συντρόφους συγκρότησαν τη ΛΑ.Ε. Να θυμίσω ότι η πλειονότητα των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, που συνδέθηκαν με τη ΛΑ.Ε, είχαν μια εργαλειακή αντίληψη για το κράτος, την οποία η πλειονότητα του ΣΥΡΙΖΑ δεν την ασπάζεται. Επίσης, δεν γινόταν απολύτως κατανοητό αυτό που έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ στα επίσημα κείμενά του περί κοινωνικού ελέγχου. Αυτή η τάση έδινε ιδιαίτερη έμφαση στον κρατικό έλεγχο. Είναι κατακτήσεις της ριζοσπαστικής ανανεωτικής Αριστεράς που, όπως φαίνεται, δεν τις μοιράζονταν. Ένα τρίτο στοιχείο, είναι ότι δεν μπορούσε αυτό το ρεύμα να κατανοήσει πλήρως τη σημασία των δικτύων αλληλεγγύης και των κοινωνικών κινημάτων και κατέληγε ουσιαστικά σε άρνηση συμμετοχής. Υπήρχε μια σύγχυση, διότι εθεωρείτο ότι η αλληλεγγύη είναι φιλανθρωπία. Θέλω να πω υπήρχαν πολλές παρεξηγήσεις, αλλά δεν υπήρχαν οι διαδικασίες θεωρητικής και πολιτικής αντιπαράθεσης και συζήτησης. ∆εν βοήθησε και ο «ομοσπονδιακός» χαρακτήρας των τάσεων, που λειτουργούσαν λίγο ως πολύ σαν μικρά ή μεγαλύτερα δίκτυα ή ακόμη και σαν κινήσεις ή και κόμματα μέσα στο κόμμα, γι’ αυτό και δεν επέτρεπαν τη σύνθεση. Θεωρήθηκε ότι με αποφάσεις από τα πάνω, με μειοψηφίες και πλειοψηφίες στο ιδρυτικό συνέδριο θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν. Αυτό γίνεται με επίπονη δουλειά, που προϋποθέτει ένα λειτουργόν ζωντανό κόμμα, που η οργάνωσή του θα στηρίζει τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ και που οργανωτικά θα αποτελεί το νέο που φέρνει ο «συριζαίικος τρόπος». Στην έλλειψη

ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ και πολύ καιρό, ήταν σαφές ότι έπρεπε να απαλλαγούμε από τον αντιμνημονιακό χαρακτήρα και να επιμένουμε ότι είμαστε ενάντια στη λιτότητα και την εσωτερική υποτίμηση και ότι αυτό ουσιαστικά, στη σημερινή συγκυρία, είναι και αντινεοφιλελεύθερο και, εντέλει, με έναν τρόπο, αντικαπιταλιστικό. ∆εν έγινε και πρέπει να γίνει τώρα, να είμαστε ευρηματικοί και σε πεδία που δεν πιάνει το μνημόνιο, αλλά ακόμη και σε πεδία που πιάνει το μνημόνιο. Αυτή η τακτική μας δίνει μια άλλη δύναμη, μια άλλη προοπτική, γνωρίζοντας – και λέγοντας – ότι αυτό δεν είναι το μάξιμουμ που θέλουμε, το διαχειριζόμαστε, αλλά παράλληλα και με τη μείωση του χρέους, με δημοκρατικές τομές που πρέπει να κάνουμε σ΄ ό,τι αφορά τη διαφάνεια, τη διαφθορά, την αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας διοίκησης, τη φοροδιαφυγή κ.ά., με άλλα λόγια ένα σύνολο μεταρρυθμιστικών τομών, που θα υπονομεύσουν ουσιαστικά τον αναπαραγωγικό πυρήνα του ελληνικού καπιταλισμού. ∆ιότι η διαφθορά, τα λεγόμενα διαπλεκόμενα, είναι συστατικό στοιχείο της αναπαραγωγής του ελληνικού καπιταλισμού, δεν είναι απλώς ηθικό ή απλώς νομικό στοιχείο. Η συζήτηση είναι μεγάλη, διότι ένα τέτοιο σχέδιο μετασχηματισμού εμπλέκει όλες τις δυνάμεις του κόμματος. Ο Αλέξης Τσίπρας, πράγματι, στην προτελευταία Κ.Ε. σημείωσε ότι θέλουμε να εκκινήσουμε τις διαδικασίες για τον γενικότερο κοινωνικό μετασχηματισμό. Πρέπει να συζητηθούν όλα αυτά, προχωρώντας πάντα και στην επαλήθευσή τους στην ίδια την, πάντα πλουσιότερη σε ιδέες, κοινωνία.

αυτή πρέπει να αποδοθεί, σε ένα βαθμό, η διάσπαση η οποία κοστίζει σε ενέργεια, σε αποτελεσματικότητα και σε ψήφους. Να προσθέσω κάτι ακόμη. ∆εν παίρνει κανείς πρωτοβουλίες, που εξωθούν κάποιους προς την έξοδο, είτε σε πρωτοβουλίες οι οποίες υπονομεύουν τη διαχείριση του κράτους από την Αριστερά, παρά μόνο αν έχεις μια εργαλειακή αντίληψη της εξουσίας. Αντίληψη, δηλαδή, ότι εγώ εφόσον είμαι στα πράγματα και στην κυβέρνηση θα τα καταφέρω. Ή αντίθετα ότι δεν μπορώ να είμαι, διότι δεν μπορώ άμεσα να εφαρμόσω το όλον του πολιτικού μου σχεδίου και αποσύρομαι. Έτσι οι δύο αυτές απόψεις συναντήθηκαν στο ίδιο σημείο. Μπορείς να κάνεις την κριτική, και από τη μια και από την άλλη πλευρά της διαχείρισης του κράτους και της εξουσίας, αν δεν γειώσεις τα πράγματα στους πραγματικούς κοινωνικούς αλλά και πολιτικούς συσχετισμούς δυνάμεων όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη; Ξέραμε απ΄ την ιστορία της Αριστεράς ότι δεν γίνεται κοινωνικός μετασχηματισμός σε μια μόνο χώρα, πόσο μάλλον σήμερα με διαδικασίες παγκόσμιας καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, η οποία έχει στον σκληρό πυρήνα της και θεσμικά πια λόγω ΕΕ, ένα σκληρό πυρήνα της καπιταλιστικής δυναμικής. ∆εν εγκαταλείπεις, όμως, την κυβέρνηση γι’ αυτό. Να ξαναπάρουμε το νήμα και με συριζαίικο τρόπο να φτιάξουμε το κόμμα, έτσι όπως το φτιάξαμε, ενδεχομένως χωρίς πλήρη επίγνωση του τι κάνουμε, αλλά το κάναμε από το 2006 και εδώ σιγά – σιγά.

Και τα όσα επικριτικά λέγονται για το κόμμα και την αποτελεσματικότητά του να επικοινωνεί με τον λαό; Αυτή η συζήτηση, πολύ μεγάλη, είναι προϊόν μας διάχυτης προπαγανδιστικής λογικής, που στην πραγματικότητα εκφράζει τάσεις μεταδημοκρατίας. Μιας δημοκρατίας, δηλαδή, που δεν θέλει συλλογικότητες, αλλά βλέπει τη διαχείριση της πολιτικής με, περίπου, τους όρους που λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Αντίθετα, πιστεύω ότι υπάρχουν μερικά πλεονεκτήματα στο ΣΥΡΙΖΑ, που αν αξιοποιηθούν όχι απλώς θα ανακάμψει αλλά θα απογειωθεί. Η αρχή αυτής της θετικής προοπτικής δεν μπορεί παρά να είναι το καλό αποτέλεσμα των εκλογών της άλλης Κυριακής.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με στόχο την αυτοδυναμία ΣΥΡΙΖΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

ία εβδομάδα πριν την εκλογική αναμέτρηση και ο ΣΥΡΙΖΑ αποκλείει σε όλους τους τόνους το ενδεχόμενο μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού, το οποίο υπερασπίζονται με σθένος η Νέα ∆ημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, ενώ είναι η πρώτη και κύρια ερώτηση των δημοσιογράφων προς τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ. Επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας ήταν οι δηλώσεις ανώνυμων –όπως είθισται πια- αξιωματούχων της Κομισιόν στα «Νέα» πως μόνο με μια κυβέρνηση που θα διαθέτει ευρύτατη νομιμοποίηση θα διαπραγματευθεί η ευρωζώνη ρύθμιση του χρέους, με τη διευκρίνιση πως «είναι αφελής όποιος πιστεύει ότι θα γίνει συμφωνία με τη μισή Ελλάδα».

∆ιεκδικώντας ισχυρή εντολή

Όπως δήλωσε ο Ν. Βούτσης στο ραδιόφωνο του ΑΜΠΕ, «το να αποκλείουμε τη σύμπραξη σε κυβερνητικό σχήμα με τη Νέα ∆ημορατία είναι ζήτημα αρχών και ταυτότητας», ενώ ο Ευκλ. Τσακαλώτος στο ΒΗΜΑ FM τόνισε πως δεν βλέπει ούτε θα υποστήριζε το ενδεχόμενο μεγάλου συνασπισμού προσθέτοντας «θα έχουμε συλλογικές διαδικασίες, αλλά εγώ προσωπικά δεν θα το υποστήριζα». Η «επόμενη μέρα» ήταν και το αντικείμενο συζήτησης της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη Πέμπτη, όπου απορρίφθηκε επίσης το ενδεχόμενο μεγάλου συνασπισμού, ενώ δόθηκε έμφαση στη διεκδίκηση της αυτοδυναμίας, προκειμένου να αποκλειστούν εκ τους αποτελέσματος αυτά τα σενάρια. Όπως τόνισε και σε ομιλία του στα Γιάννενα ο Αλ. Τσίπρας, «στερώντας την ισχυρή εντολή από τον ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζουν ότι θα τον μετατρέψουν σε όμηρο της δικής τους πολιτικής», καταλήγοντας πως «ισχυρή εντολή και στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ είναι το ισχυρό όπλο στη μάχη για να βγει η πατρίδα από το βάλτο και να προχωρήσει στο δρόμο των αλλαγών». Όμως, με δεδομένο πως σε όλους τους τόνους λέγεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επιθυμεί να οδηγήσει τη χώρα σε επαναληπτικές εκλογές, το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει ισχυρή πλειοψηφία στην επόμενη Βουλή θα του δημιουργήσει προβλήματα στο επίπεδο κυβερνητικών συμμαχιών, και επομένως στην κομματική συνοχή του.

Κριτική στην προεκλογική καμπάνια

Κατά τη συνεδρίαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ πολλά μέλη της άσκησαν κριτική στην επικοινωνιακή καμπάνια του κόμματος, την οποία χαρακτήρισαν άνευρη, χωρίς πολιτικές αιχμές και χωρίς να προβάλλει το προεκλογικό του πρόγραμμα. Ιδιαίτερα επισημάνθηκε το γεγονός πως τα σποτάκια περιορίζονται στο επίπεδο συνθηματολογίας. Αυτό γίνεται προσπάθεια να διορθωθεί ύστερα και από την προετοιμασία δύο τηλεοπτικών σποτ, ένα για τη διαφθορά και ένα για την ανθρωπιστική κρίση. Ακόμα εκδόθηκαν δύο θεματικά φυλλάδια, ένα για τη νεολαία και ένα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όσον αφορά το πρώτο, πρώην μέλη της νεολαίας άσκησαν κριτική στην πρωτοβουλία αυτή, ενώ σχολιάζοντας το περιεχόμενό του τόνισαν πως είναι προκλητική η επίκληση του δημοψηφίσματος, όπως και το σύνθημα πως «αυτή η γενιά στα χρόνια της λιτότητας βρήκε φωνή», από τη στιγμή που το τρίτο μνημόνιο κάθε άλλο παρά ανάχωμα αποτελεί στη λιτότητα. Τέλος, εκφράζουν την αντίδρασή τους σε δήλωση του Αλ. Τσίπρα, σε συνέν-

τευξή του στον Alpha πως αυτή η γενιά είναι χαμένη και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει τη μάχη για τα σημερινά πεντάχρονα, καθώς εκτιμούν ότι αποτελεί παραδοχή πως η σημερινή νεολαία έχει εγκαταλειφθεί.

Έμφαση στο παράλληλο πρόγραμμα

Όμως, παρά τις ενστάσεις ομόφωνα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κρίνουν ότι πρέπει να δοθεί η μάχη να κερδηθούν οι εκλογές και γι’ αυτό μπαίνουν στην πρώτη γραμμή οι υποψήφιοι βουλευτές, που συμμετέχουν σε περιοδείες σε κάθε περιοχή. Την ίδια στιγμή αναμένεται η κατάθεση του τελικού κειμένου του προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο συζητήθηκε στην Κ.Ε. το περασμένο Σάββατο. Επ’ αυτού, η «Πρωτοβουλία Μελών προερχόμενη από τους 53+» κατέθεσε αρκετές τροπολογίες για το μεταναστευτικό-προσφυγικό και τα δικαιώματα, ενώ με μια ακόμα τροπολογία ζητά να απαλειφθεί η φράση «η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα υλοποιήσει αυτές τις δεσμεύσεις», τονίζοντας τη σημασία ύπαρξης αντισταθμιστικών και ισοδύναμων μέτρων απέναντι στο τρίτο μνημόνιο, όπως και την εκπόνηση ενός παράλληλου προγράμματος. Ο Ευκλ. Τσακαλώτος σε δήλωσή του για τη ρύθμιση του χρέους, η οποία είναι η βασική προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ και ως κυβέρνηση, τόνισε πως «η χώρα έχει ανάγκη από μια αριστερή κυβέρνηση, που θα μπορέσει να επεξεργαστεί και να εφαρμόσει ένα «παράλληλο πρό-

γραμμα», που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υλοποιηθεί σε συνεργασία με νεοφιλελεύθερες δυνάμεις». Έμφαση στα αντισταθμιστικά μέτρα έδωσε και ο Αλ. Τσίπρας στο ντιμπέιτ, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε πως εάν προκύψει εκ νέου κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θα τηρηθεί η συμφωνία «ταυτόχρονα με αντισταθμιστικά μέτρα, με στόχο να ξεφύγουμε το γρηγορότερο δυνατό από τη μέγγενη της επιτροπείας, με την ελάφρυνση του χρέους, την επιστροφή στην ανάπτυξη και την αλλαγή των κακώς κειμένων, με σημαντικές μεταρρυθμιστικές τομές».

Ψηφοδέλτια στήριξης των υπουργών

Η «Πρωτοβουλία Μελών» έδωσε ιδιαίτερη σημασία και στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων. Όπως φάνηκε από το τελικό αποτέλεσμα, δεν αναμένεται κάποια ιδιαίτερη ανανέωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση να τοποθετηθούν σε εκλόγιμες θέσεις οι υπουργοί. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Ρ. Αντωνοπούλου, η οποία είχε τοποθετηθεί στο ψηφοδέλτιο της Αττικής, υποψηφιότητα που κατόπιν αποσύρθηκε παρότι τα δικαιολογητικά έγγραφα είχαν κατατεθεί επίσημα. Σύμφωνα με την τέως υπουργό η υποψηφιότητα ήταν «εκ παραδρομής» και γι’ αυτό απεσύρθη, καθώς η ίδια είχε εκφράσει την πρόθεσή της να μην είναι υποψήφια. Όπως καταλήγει η δήλωσή της, «η στήριξή μου στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένη». Εκτός ψηφοδελτίων βρέθηκε και η

Τροπολογία για παράλληλο πρόγραμμα

τροπολογία που υπογράφεται από τους Χ. Γολέμη, Θ. ∆ρίτσα, Π. Κλαυδιανό, Π. Λάμπρου και Ν. Τσιγώνιας και κατέθεσε η «Πρωτοβουλία Μελών Προερχόμενη από τους 53+» έχει ως εξής: «Μετά από μία σκληρή διαπραγμάτευση, η οποία άφησε σημαντική παρακαταθήκη στον αγώνα κατά του νεοφιλελευθερισμού και υπέρ της δημοκρατίας στην Ευρώπη, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αναγκάστηκε να υπογράψει μία επώδυνη συμφωνία, ένα νέο μνημόνιο. Ο νεοφιλελεύθερος πυρήνα αυτής της συμφωνίας και το καθεστώς επιτροπείας που επιβάλλει στη χώρα μας βρίσκονται στον αντίποδα των ιδεολογικών, πολιτικών και προγραμματικών χαρακτηριστικών και στοχεύσεων του κόμματός μας, είναι αντίθετος στην αριστερή, ριζοσπαστική μας ταυτότητα. Με δεδομένες τις αντιφάσεις και τα ανοικτά μέτωπα της συμφωνίας, ο ΣΥΡΙΖΑ πέραν των δεσμευτικών υποχρεώσεων που έχει αναλάβει θα επιδιώξει να τις υπερβεί τόσο με αντισταθμιστικά και ισοδύναμα μέτρα όσο και στο πλαίσιο ενός παράλληλου προγράμματος. Ταυτόχρονα, θα επιδιώξει με σχέδιο να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα που θα δημιουργήσουν στο μέλλον οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με στόχο βήμα – βήμα απεγκλωβισμό του από το μνημόνιο σε συνεννόηση και με τη συνεργασία ευρωπαϊκών κομμάτων, συνδικάτων και κινημάτων. Σε κάθε περίπτωση θα επιδιώξουμε η εφαρμογή της συμφωνίας να γίνει με τρόπο που να μην επιφέρει παραπέρα αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων όπως έγινε στο παρελθόν. Αυτή η προσπάθεια θα σχεδιασθεί με σοβαρότητα και συστηματικότητα στις εργασίες του επικείμενου Συνεδρίου.»

Βάσω Λέβα, βουλευτής Φθιώτιδας που είχε ψηφίσει «παρών» στις 20 Αυγούστου. Όπως δήλωσε η ίδια «ψηφίζω ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν θα συμμετέχω στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ Φθιώτιδας, στις προσεχείς εκλογές για καθαρά πολιτικούς λόγους», ενώ άφησε αιχμές για τη στάση της τοπικής οργάνωσης και της Νομαρχιακής Επιτροπής λέγοντας πως «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ούτε μόνο η Φθιώτιδα ούτε η Νομαρχιακή Επιτροπή. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι φαινόμενο πανελλαδικό και οραματικό υπόδειγμα για μια οργάνωση της αριστεράς με όρους ενωτικούς, συλλογικούς, δημοκρατικούς. Εκεί μένω, συνεχίζοντας στον ίδιο αριστερό αγωνιστικό κινηματικό δρόμο με τις ίδιες αξίες και το ίδιο σθένος. Η συμμετοχή μου, εξάλλου, στους αγώνες της αριστεράς εδώ και χρόνια δεν είχε ποτέ αναφορές σε αξιώματα και προσωπική προβολή.» Με ομόφωνη απόφαση της Κ.Ε. εκτός ψηφοδελτίων βρέθηκε και ο Αλ. Μητρόπουλος, παρά την αρχική εισήγηση να τοποθετηθεί στην τελευταία θέση του ψηφοδελτίου της Αττικής. Αντιδράσεις σημειώθηκαν με σύσσωμη τη νομαρχιακή επιτροπή, εκφράστηκαν για τις υποψηφιότητες του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Μάρκου Μπόλαρη, με τέσσερις υποψηφιότητες να αποσύρονται από το ψηφοδέλτιο της Θεσσαλονίκης. Επίσης και του Γιώργου Παπαηλιού στην Αρκαδία, με δύο υποψηφιότητες να αποσύρονται. Τέλος, δεν συμπεριλήφθηκαν στα ψηφοδέλτια στελέχη που αποχώρησαν πρόσφατα από τη ∆ΗΜΑΡ υποστηρίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αρνητικά σχολιάζεται το γεγονός πως δεν υπήρξε ιδιαίτερη ανανέωση στα ψηφοδέλτια, όπως και ότι δεν τοποθετήθηκαν σε εκλόγιμες θέσεις νέοι σε ηλικία άνθρωποι. Την εβδομάδα που απομένει έως την Κυριακή των εκλογών ο ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάδειξη του προεκλογικού προγράμματος, ενώ στις ανοιχτές εκδηλώσεις και στις περιοδείες θα τονιστεί η ανάγκη του ΣΥΡΙΖΑ να έχει ισχυρή εντολή, ώστε να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός του σε σενάρια μεγάλου συνασπισμού. Όπως μας μεταφέρουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιοι βουλευτές που συμμετέχουν στις περιοδείες, το κλίμα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, παρά την πολιτικά δύσκολη στιγμή για τον ΣΥΡΙΖΑ. * Με δήλωση της η ευρωβουλευτής Σοφία Σακοράφα ανακοίνωσε ότι ήταν έτοιμη από καιρό να ανεξαρτητοποιηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και ότι αναλαμβάνει «δράση εντός της πατρίδας». Παραμένει άγνωστο αν θα δημιουργήσει νέο φορέα. Ιωάννα ∆ιαλεισμά

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΚΟΕ: Νέος κύκλος πρέπει ν’ ανοίξει Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

κυρο και λευκό θα ψηφίσουν τα μέλη της ΚΟΕ όπως κάνει γνωστό με ανακοίνωσή της η οργάνωση που μέχρι πρόσφατα είχε αναστείλει τη δημόσια παρουσία της μετέχοντας στον ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, προτείνει στους ψηφοφόρους «να καταδικάσουν τις πανμνημονιακές λύσεις οικουμενικών κυβερνήσεων ή κυβερνήσεων συνεργασίας». Τη στάση της αυτή αιτιολογεί ως αποτέλεσμα «της διάψευσης, του αποπροσανατολισμού και της σύγχυσης», που επικρατούν λόγω της διάψευσης των προσδοκιών που είχαν καλλιεργηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπόσχεται δε να ανοίξει συζήτηση «με αυτοκριτικό τρόπο και αναστοχαστική διάθεση, γιατί πήραμε μέρος με τις όποιες δυνάμεις μας στον κύκλο αυτό που κλείνει». Με στόχο «να διαμορφωθούν οι όροι του νέου κύκλου που πρέπει να ανοίξει», ώστε να προχωρήσουν «διαδικασίες συγκρότησης του λαού σε υποκείμενο, διαδικασίες που αντιδιαστέλλονται με την ανάθεση, τον κυβερνητισμό, τον ατομικισμό, τον πολιτικαντισμό, τον καριερισμό, την κυρίαρχη αντίληψη περί πολιτικής». Στην ανακοίνωσή της η ΚΟΕ εκτιμά ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν έτοιμος και δεν μπόρεσε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων», αλλά «πρόχειρα και ερασιτεχνικά ασχολήθηκε με τη «διακυβέρνηση» νομίζοντας ότι όλα θα είναι εύκολα». Παράλληλα ασκεί σκληρή κριτική και σε όσους προχώρησαν στη σύσταση της Λαϊκής Ενότητας θεωρώντας το εγχείρημα

Παραλείψεις στο κυβερνητικό πρόγραμμα για την Υγεία

«εγκλωβισμένο σε στερεότυπα, στην πολιτική των συνθημάτων, στην ευκολία των πλατφορμών «ρήξης», στην αδυναμία να προβληθεί ένας διαφορετικός δρόμος και τα συγκεκριμένα βήματά του». Τους επικρίνει γιατί «χωρίς ίχνος αυτοκριτικής δημιουργούν ένα νέο φορέα, δηλώνοντας ότι θα καταργήσει τα μνημόνια, όταν η ζωή έχει αποδείξει ότι αυτό δεν είναι ζήτημα καλής θέλησης». Τους κατηγορεί ότι όσα πράττουν καθοδηγούνται «περισσότερο από τις ανάγκες καταγραφής, παρά της πορείας ενός σημαντικού για τη χώρα εγχειρήματος». Η ανακοίνωση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σήμερα «ο αναγκαίος πολιτικός ελκυστής» για την αντιμετώπιση της κατάστασης και «δεν μπορούμε βολονταριστικά να τον υποκαταστήσουμε (...) Απαιτούνται νέα εγχειρήματα και νέες «προδιαγραφές»» Ως επίκεντρα μιας τέτοιας αναζήτησης η ανακοίνωση της ΚΟΕ προσδιορίζει ορισμένα θεμελιώδη ερωτήματα, όπως «ποια η σχέση της χώρας με την Ευρώπη, ποιες αλλαγές συμβαίνουν και σε ποια κατεύθυνση, με ποιες συμμαχίες και προτεραιότητες»· «πώς τίθεται και τι σημαίνει το ζήτημα της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας σε ένα περιβάλλον που διαμορφώνεται από μεγάλα γεωπολιτικά τόξα»· ποιες είναι οι πολιτικές «προϋποθέσεις οργάνωσης κινημάτων και κοινωνίας για την αντιμετώπιση της εθνικής και κοινωνικής καταστροφής και διεξόδου της χώρας». •

Ανοιχτή επιστολή προς τους Συναγωνιστές

Το 1949-1950 η Αριστερά έχασε τον Εμφύλιο πόλεμο, παρόλο που είχε μαζί της το 70% του ελληνικού λαού, με χιλιάδες εξόριστους και φυλακισμένους, και σε συνθήκες που δεν μπορούσε ούτε αριστερή εφημερίδα να διαβάσεις δημόσια, η Αριστερά ανασυγκροτήθηκε συνέχισε τις μάχες της από νέες θέσεις και αμφισβήτησε την εξουσία του νικητή (αξιωματική αντιπολίτευση). Τώρα που δεν χάσαμε τον πόλεμο αλλά ηττηθήκαμε σε μια ομολογουμένως δύσκολη μάχη, πιστεύω ότι μπορούμε να ανασυνταχθούμε και να συνεχίσουμε τον πόλεμο από νέες και πιο προωθημένες θέσεις, καθότι φαίνεται ότι η Ευρώπη του 2015 δεν είναι ίδια ακριβώς με αυτή του 2014.

∆. Τσόλης

δεύοντας προς τις εκλογές της 20ής Σεπτέμβρη, σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης αλλά και «εμπόλεμης» κατάστασης, διαπιστώνω πως στο «Κυβερνητικό Πρόγραμμα για την Υγεία» υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε αναφορές που σχετίζονται με καίρια πολιτικά ζητήματα και αφορούν στη φυσιογνωμία και την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα αλλά και για το μέλλον. Πουθενά στο κείμενο ∆ΕΝ υπάρχουν αναφορές, α) για την κατάργηση της ΕΣΑΝ ΑΕ που αποτελεί μνημονιακή νομοθέτηση της συγκυβέρνησης Ν∆/ΠΑΣΟΚ και θα οδηγήσει -αν εφαρμοστεί- στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων των γιατρών και των άλλων εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία. β) για την κατάργηση των Ιδιωτικών Ελεγκτικών Εταιρειών (ΙΕΕ) στον ΕΟΠΥΥ που έγιναν σε εφαρμογή μνημονιακού σχεδιασμού της συγκυβέρνησης Ν∆/ΠΑΣΟΚ και πίσω τους κρύβονται μεγάλες γερμανικές ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και συνεργάτες πρώην υπουργών υγείας της συγκυβέρνησης Ν∆/ΠΑΣΟΚ. γ) για την κατάργηση του μνημονιακού προγράμματος «Υγεία εν ∆ράσει» που αφορά σε μεταρρυθμίσεις τομέων υγείας και υλοποιείται κατ’ επιταγή και σε συνεργασία με την εταιρεία GIZ, συνεργάτη του υπουργείου Υγείας του ομοσπονδιακού κράτους της Γερμανίας. δ) για την κατάργηση των ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια) τα οποία ουδέποτε προσαρμόστηκαν στην ελληνική υγειονομική πραγματικότητα. ε) για αναμόρφωση του ΕΟΠΥΥ με κατάργηση του ν. 4238/14 (νόμος Γεωργιάδη) παρά γίνεται μια γενικόλογη αναφορά για «ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του ΕΟΠΥΥ» που υποψιάζει για συνέχιση της πολιτικής των προηγούμενων κυβερνήσεων, χωρίς να διευκρινίζεται αν θα είναι και πάροχος και αγοραστής υγειονομικών υπηρεσιών. στ) για την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών του ΕΟΠΥΥ με περιφερειακή συγκρότηση της ΥΠΕ∆ΥΦΚΑ που εγγυάται τακτικούς αξιόπιστους και αποτελεσματικούς ελέγχους, σε πραγματικό χρόνο, των δαπανών του οργανισμού, είτε αφορούν στη συνταγογράφηση, είτε αφορούν στις εργαστηριακές εξετάσεις, με κατοχύρωση του ηλεκτρονικού αποτυπώματος κάθε γιατρού. ζ) για τη φαρμακευτική πολιτική που θα ακολουθήσουμε και είναι αναγκαία, με παρεμβατισμό στις τιμές, ενίσχυση, σε πρώτη φάση, της φαρμακοβιομηχανίας -εγχώριας και κρατικής- και στήριξη της διενέργειας αξιόπιστων ποιοτικών ελέγχων, σε κάθε φάρμακο, προτού διατεθεί σε ασθενείς. η) για τη διασφάλιση της κρατικής χρηματοδότησης των δομών υγείας -ΕΟΠΥΥ και ∆ημόσιων Νοσοκομείων- ως εγγύηση για την ασφαλή λειτουργία τους και παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών υγείας στους πολίτες, πέρα από τις άλλες πηγές αυτοχρηματοδότησής τους. θ) για την αναμόρφωση του Νοσοκομειακού Συστήματος Υγείας, με νέες προσλήψεις, αναμόρφωση των οργανισμών που είχαν τρωθεί από τον Α. Λοβέρδο, κάλυψη της αναγκαίας χρηματοδότησης, εξορθολογισμό του συστήματος προμηθειών, διαμόρφωση ενιαίας τιμής για κάθε υγειονομικό είδος, μισθολογική αναμόρφωση και διασφάλιση υπερωριακής εργασίας όλων των εργαζομένων, μέσα στα νόμιμα πλαίσια, πέραν του τακτικού ωραρίου. Θεωρώ ότι το Κυβερνητικό Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να περιέχει αυτές τις δεσμεύσεις που προσδιορίζουν τη δική μας διακριτή πολιτική φυσιογνωμία και αποτελούν σημείο αναφοράς για οποιαδήποτε μελλοντική κυβερνητική δράση. Τάκης Γεωργακόπουλος, πνευμονολόγος, διευθυντής ΕΣΥ μέλος ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐα

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆ύσκολη μάχη για τη Λαϊκή Ενότητα

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

ε εκλογικές επιτροπές να λειτουργούν σχεδόν σε κάθε περιοχή και με ανοιχτές συζητήσεις παντού προσπαθεί η Λαϊκή Ενότητα να γνωστοποιήσει σε κάθε γειτονιά το προεκλογικό της πρόγραμμα. Την τελευταία βδομάδα κυκλοφόρησαν και δύο τηλεοπτικά σποτ, τα οποία έκαναν αίσθηση για το χιούμορ τους, που εστιάζουν στην αντιμετώπιση του χαρακτηρισμού της Λαϊκής Ενότητας ως «κόμμα της δραχμής», χωρίς ωστόσο να αποφεύγουν στη συνέχεια να επικεντρωθούν στην ανάγκη και τις αρετές ενός εθνικού νομίσματος ούτε να παραθέτουν κάποια πρόταση επί των θέσεών τους. Η εμφάνιση του Π. Λαφαζάνη στο ντιμπέιτ κρίνεται από την πλευρά τους ικανοποιητική, ενώ γίνεται προσπάθεια να δικαιολογηθούν αστοχίες, όπως για παράδειγμα η απάντησή του στην ενότητα μεταναστευτικό-προσφυγικό, όπου έμμεσα δικαιολόγησε την πολιτική του Άσαντ στη Συρία, προσθέτοντας πως δεν είδε να εκμεταλλεύονται μετανάστες στα νησιά που επισκέφτηκε. Όπως τονίζουν στελέχη της Λαϊκής Ενότητας, τα λάθη είναι αναμενόμενα δεδομένου ότι η Λαϊκή Ενότητα είναι ένα μετωπικό σχήμα που δεν έχει προλάβει να διαμορφώσει την ταυτότητά του, λόγω της εσπευσμένης προκήρυξης εκλογών. Ακόμα, σχολιάζουν ως απαράδεκτη την προσπάθεια σπίλωσης της Λαϊκής Ενότητας και τρομοκράτησης των ψηφοφόρων με τη δαιμονοποίηση των θέσεών της, ιδίως όταν γίνεται από εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ, όταν και ο ίδιος ήταν θύμα της λίγους μήνες πριν, στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Επίσης, αναφέρονται και στην πολεμική του Αλ. Τσίπρα στα στελέχη της Λαϊκής Ενότητας, λέγοντας πως «η κυβέρνηση της Αριστεράς έπεσε από τους αριστερούς βουλευτές». Αντίθετα, υποστηρίζουν, πως η κυβέρνηση έπεσε επειδή συμφώνησε στην υπογραφή του τρίτου μνημονίου.

Στις εκλόγιμες θέσεις τοποθετήθηκαν οι πρώην βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισαν «όχι» στο τρίτο μνημόνιο, με αποτέλεσμα η κοινοβουλευτική ομάδα που θα προκύψει να μην αναμένεται να έχει κάποιο νέο πρόσωπο. Σύμφωνα με στελέχη της ΛΑΕ, όμως η σειρά των υποψηφίων αποτελεί ομόφωνη απόφαση όλων των συμμάχων δυνάμεων της ΛΑΕ, ακόμα και των εξωκοινοβουλευτικών. Τα ψηφοδέλτια της Λαϊκής Ενότητας δίνουν ιδιαίτερη έμφαση, αν και σε μη εκλόγιμες θέσεις, σε ανθρώπους του κινήματος, όπως και στη νεολαία.

Αντιδράσεις στη δήλωση Γλέζου

Η υποψηφιότητα του Μανώλη Γλέζου στην πρώτη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας συμβολίζει, σύμφωνα με τη ΛΑΕ, τους αγώνες της Αριστεράς διαχρονικά, αν και η δήλωσή του πως αποτελεί «χαμένη ψήφο η ψήφος σε όλα τα άλλα κόμματα της αριστεράς που δεν έχουν δυνατότητα εκλογής», και το κάλεσμα στους ψηφοφόρους να ψηφίσουν «είτε το ΚΚΕ, είτε τη Λαϊκή Ενότητα για την εξουσία στο λαό» προκάλεσε δικαιο-

λογημένες αντιδράσεις ιδιαίτερα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Συγκεκριμένα, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε ανακοίνωσή της τονίζει, μεταξύ άλλων, πως «με έκπληξη ακούμε έναν παλαίμαχο αγωνιστή της Αριστεράς να χρησιμοποιεί επιχειρήματα που χρησιμοποιούσαν δεκαετίες οι κατεστημένες δυνάμεις στην Ελλάδα κατά της Αριστεράς, περί χαμένης ψήφου», καταλήγοντας πως «χαμένη δεν είναι η ψήφος στη μαχόμενη Αριστερά, πολύ περισσότερο στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ». Η ΛΑΕ αναγκάστηκε να προβεί σε διευκρινιστική δήλωση σημειώνοντας πως «υποστηρίζει διακαώς στη σύμπραξη των αριστερών προοδευτικών δυνάμεων». Η κατάρτιση, όμως, των ψηφοδελτίων της ΛΑΕ δεν έγινε παντού χωρίς προβλήματα. Για παράδειγμα, αντιδράσεις υπήρξαν για την υποψηφιότητα της Ραχήλ Μακρή, η οποία δεν έγινε αποδεκτή στην Κοζάνη και έτσι τοποθετήθηκε στη δεύτερη –και ενδεχόμενα εκλόγιμηθέση στην περιφέρεια Αττικής, όπως και για την υποψηφιότητα του Γ. Ρωμανιά στα Χανιά, όπου δύο υποψήφιοι απέσυραν την υποψηφιότητά τους. Προκειμέ-

Στις εκλόγιμες θέσεις τοποθετήθηκαν οι πρώην βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισαν “όχι” στο τρίτο μνημόνιο, με αποτέλεσμα η κοινοβουλευτική ομάδα που θα προκύψει να μην αναμένεται να έχει κάποιο νέο πρόσωπο.

νου να τοποθετηθεί η Ρ. Μακρή στην περιφέρεια Αττικής, ο Αλέκος Καλύβης βρέθηκε εκτός λίστας, κίνηση που έκανε εντύπωση γενικότερα στην αριστερά. Όπως δήλωσε ο Α. Καλύβης στηρίζει τη Λαϊκή Ενότητα, χωρίς να συμμετέχει στα ψηφοδέλτιά της, προσθέτοντας πως «προέχει ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε ψύχραιμα μετά τις εκλογές». Η Λαϊκή Ενότητα παράλληλα με την προεκλογική της καμπάνια, πραγματοποιεί και καμπάνια οικονομικής ενίσχυσης, καθώς η χρηματοδότηση των κοινοβουλευτικών κομμάτων, μέρος της οποίας δικαιούται η ΛΑΕ από τη στιγμή που ανακοίνωσε ανεξάρτητη κοινοβουλευτική ομάδα πριν τη διάλυση της βουλής, δεν έχει δοθεί ακόμα. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες, όμως, δηλώνουν πως έχουν καταφέρει να στήσουν προεκλογικά περίπτερα σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Ιωάννα ∆ιαλεισμά

Η εξωκοινοβουλευτική αριστερά στις εκλογές

Του Βασίλη Ρόγγα

ε τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ μετά τη συμφωνία του Ιουλίου, οι εξελίξεις στο πολιτικό και κομματικό σύστημα ήταν ραγδαίες. Η δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας, πρώτα ως ανεξάρτητη κοινοβουλευτική ομάδα και έπειτα ως αυτόνομο κόμμα/μέτωπο, ανατάραξε το σκηνικό και στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά.

ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Ο μεγάλος συνασπισμός οργανώσεων και αγωνιστών της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ιδρυμένος από την άνοιξη του 2009, διασπάστηκε και αυτός έπειτα από σειρά συνελεύσεων τοπικών οργανώσεων, του κεντρικού οργάνου του σχηματισμού καθώς και των συνιστωσών του. Οι οργανώσεις Αριστερή Ανασύνθεση (ΑΡΑΝ), καθώς και η Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση (ΑΡΑΣ) έφυγαν από το σχήμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για να ενταχθούν στη Λαϊκή Ενότητα στο τέλος του Αυγούστου, ενώ το ίδιο δρόμο πήρε και η ΜΑΡΣ (Μετωπική Αριστερή Συμπόρευση). Από τις ανακοινώσεις των συνιστωσών του σχήματος, καθώς και από το πλούσιο παρασκήνιο, διαφαίνεται πως η δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας ήταν καθοριστική για την πορεία που οδήγησε στην ξεχωριστή ανακοίνωση των 16 μελών της ΑΡΑΝ και των 3 μελών της ΑΡΑΣ, με την οποία και πιστοποιήθηκε η διάσπαση. Η Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είχε εισηγηθεί μέρες πριν, πως δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την κοινή κάθοδο του σχήματος με τη Λαϊκή Ενότητα, παρόλο που είχε ήδη τοποθετηθεί στην ανάγκη για κοινούς αγώνες με προηγούμενη ανακοίνωση. Ενώ μέρος της ΠΕ του ΝΑΡ έβλεπε με θετικό

τρόπο τη συνεργασία με τη ΛΑΕ. Τελικά, η κοινή εκλογική πορεία δεν προχώρησε, όχι μόνο για τα ζητήματα διατύπωσης (όνομα του κοινού σχήματος ΛΑΕ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή τη διατύπωση για την ΕΕ), αλλά και γιατί «η συγκρότηση ενός τέτοιου μετώπου αν δεν έχει δημοκρατική οργάνωση, κινδυνεύει να διαμορφώσει χαρακτηριστικά συγκεντρωτισμού, αρχηγισμού, επιστροφής στις χειρότερες παραδόσεις της αριστεράς που πρέπει να ξεπεραστούν», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Στις αρχές Σεπτεμβρίου οριστικοποιήθηκε η συνεργασία του μεγάλου εξωκοινοβουλευτικού μετώπου της Αριστεράς με το Εργατικό Επαναστατικό ΚόμμαΤροτσκιστές και η κοινή εκλογική τους κάθοδος. Στις 4 Σεπτεμβρίου διατυπώθηκε η κοινή προκήρυξη για τις εκλογές και την Τετάρτη έγινε η επίσημη παρουσίαση των ψηφοδελτίων, όπου περιλαμβάνονται αγωνιστές που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ ή προέρχονται από τη ΜΑΡΣ, καθώς και κόσμος των κινημάτων ή ανένταχτοι αγωνιστές. Το επίσημο όνομα του σχήμα-

τος που κατεβαίνει στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου είναι «ΑΝΤΑΡΣΥΑ Εκλογική Συνεργασία με ΕΕΚ και ανένταχτους αγωνιστές/τριες της Αριστεράς».

Εκλογική Συνεργασία Μ-Λ ΚΚΕ και ΚΚΕ (μ-λ)

«Στις 20 Σεπτέμβρη απορρίπτουμε «παλιούς» και «νέους» διαχειριστές της μνημονιακής βαρβαρότητας. Στηρίζουμε την εκλογική συνεργασία ΚΚΕ(μ-λ) και ΜΛ ΚΚΕ» αναφέρεται στο προεκλογικό δεκάλεπτο της εκλογικής συνεργασίας των δυο μαοϊκών οργανώσεων. Τα ψηφοδέλτια της εκλογικής συνεργασίας αριθμούν 176 υποψηφίους σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Οι κεντρικές προεκλογικές συγκεντρώσεις του σχήματος θα γίνουν στην Αθήνα την Τρίτη, 15 Σεπτεμβρίου, στις 7.00 μ.μ. στο Μοναστηράκι και στη Θεσσαλονίκη τη ∆ευτέρα, 14 Σεπτεμβρίου, στις 7.00 μ.μ. στο ∆ημαρχείο. Το σχίσμα ανάμεσα στα δυο κόμματα έχει αποκατασταθεί από τις εκλογές του 2012, έπειτα από 36 χρόνια ξεχωριστής πορείας.

Οργάνωση Κομμουνιστών ∆ιεθνιστών (ΟΚ∆Ε)

Η Οργάνωση Κομμουνιστών ∆ιεθνιστών κατεβαίνει με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Τα ψηφοδέλτια του σχήματος ανακοινώθηκαν στις 7 Σεπτεμβρίου, ενώ η οργάνωση προγραμματίζει πλήθος προεκλογικών εξορμήσεων και συγκεντρώσεων. Η κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης θα γίνει την Τρίτη, 19:00, στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, ενώ της Αθήνας την Πέμπτη, 19:00, στα Προπύλαια. Βασίλης Ρόγγας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η πρόταση για δραχμή δεν είναι σχέδιο για την οικονομία Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

χία, η οποία συμφωνεί με τους δανειστές να βγάλει όσο γίνεται περισσότερους πόρους από τη χώρα και χωρίς θεσμούς, που να μπορούν να αντισταθούν σε αυτή την παρακμιακή δυναμική. Η ιδέα τώρα ότι η επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα θα ανατρέψει αυτή την τάση, είναι εκτός πραγματικότητας γιατί μια τέτοια επιλογή θα την επιταχύνει αντίθετα και θα κατέληγε σε μια οικονομική κατάρρευση.

Χωρίς μέλλον

Του Πέτρου Λινάρδου Ρυλμόν

την περίπτωση της Ελλάδας, που αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα διατήρησης κρίσιμων οικονομικών ισορροπιών και ανασυγκρότησης των οικονομικών δραστηριοτήτων της, είναι μια έκπληξη η ευκολία με την οποία η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα εμφανίζεται ως το κατ’εξοχήν εργαλείο της αντιμετώπισης όλων αυτών των προβλημάτων. Αυτό συμβαίνει, βέβαια, και αλλού, όπως στη Γαλλία, όπου αριστεροί οικονομολόγοι (λ.χ. ο Φρεντερίκ Λόρντον ή ο Ζακ Σαπίρ) εμφανίζουν ως βασιλική οδό για την οικονομία την έξοδο από την Ευρωζώνη. Για τη χώρα αυτή μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι εμπιστεύονται οι εν λόγω οικονομολόγοι την προσαρμοστικότητα των θεσμών άσκησης οικονομικής πολιτικής και τη δυνατότητα που έχουν, να «συνοδεύσουν» την έξοδο από το Ευρώ. Στην Ελλάδα, όμως, αυτό το θεσμικό πλαίσιο είναι ένα ζητούμενο, καθώς η σοβαρότητα της σημερινής κατάστασης οφείλεται, ακριβώς, στην απώλεια ελέγχου της πολιτικής εξουσίας επί της οικονομίας, στην παρακμή για μια μακρά περίοδο των οικονομικών θεσμών, ενώ οι απόπειρες των μνημονίων να προσφέρουν μια νέα ολοκληρωμένη λύση πρέπει διαρκώς να ανανεώνονται.

Αποεπένδυση και φυγή κεφαλαίων

Τα μνημόνια, όμως, τι προσέφεραν και γιατί αποτυγχάνουν; Όταν μια εθνική οικονομία είναι υπερχρεωμένη, δεν έχει δηλαδή τη δυνατότητα να επωμιστεί το βάρος της ετήσιας εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους της, δύο κατευθύνσεις πολιτικών είναι αναγκαίες: μια μεταφορά πόρων προς το δημόσιο μέσω της αυξημένης φορολογίας και του ελέγχου των δημοσίων δαπανών και ένα σύνολο πολιτικών μεγέθυνσης της οικονομίας, ώστε να αυξηθεί το σύνολο των διαθέσιμων πόρων. Το κρίσιμο δεν είναι μόνο αν θα συνδυαστούν αυτές οι κατευθύνσεις πολιτικών με τη διαγραφή μέρους του χρέους, αλλά και το κατά πόσο θα επιτύχουν οι πολιτικές αύξησης της παραγωγής και θα συνυπάρξουν με κοινωνικά δίκαιες και αποτελεσματικές επιλογές. Το πρόβλημα με τα, ως τώρα, μνημόνια είναι αφενός ότι επέβαλαν μια σκληρή λιτότητα με κοινωνικά άδικη κατανομή των βαρών, αλλά και ότι δεν οδήγησαν σε ανάκαμψη της οικονομίας με τα μέτρα υποστήριξης των κερδών και

του πλούτου. Το νεοφιλελεύθερο δόγμα, ότι κάθε πολιτική υπέρ των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των πλουσίων είναι καλή για την οικονομία (μείωση μισθών, ευελιξία της εργασίας, αδήλωτη εργασία, μείωση εισφορών, φοροαπαλλαγές ή και φοροδιαφυγή), απεδείχθη ένας καταστροφικός μύθος, καθώς η διατήρηση του συνολικού ύψους των κερδών του κεφαλαίου και της ιδιοκτησίας κατά την πενταετία 2010-2015 (βλ. Έκθεση ΙΝΕ 2014), μεταφράστηκε σε αποεπένδυση και φυγή χρηματικών κεφαλαίων στο εξωτερικό.

Οι επιπτώσεις του πελατειακού εκσυγχρονισμού

Οι αριστεροί οικονομολόγοι, που παίζουν το Θεό με ένα ή δύο μέτρα πολιτικής, ή ένα ή δύο οικονομικά μεγέθη, αντιγράφοντας τους νεοφιλελεύθερους συναδέλφους τους, θα έπρεπε να σκύψουν πιο προσεκτικά πάνω στην εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας και στις μεθόδους διαχείρισής της κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Η εγκαθίδρυση του «εκσυγχρονισμένου» πελατειακού συστήματος διαχείρισης με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών πόρων κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 90, είχε ως αποτελέσματα από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας (α) τη συνεχιζόμενη απώλεια παραγωγικού δυναμικού και ανταγωνιστικότητας (β) τη μείωση των δημοσίων εσόδων λόγω φορολογικών ελαφρύνσεων και, επομένως, την αύξηση του δημοσίου χρέους και (γ) τον υπερδανεισμό της ιδιωτικής οικονομίας και των νοικοκυριών, χάρη στα χαμηλά επιτόκια του Ευρώ και τις κατάλληλες τραπεζικές πολιτικές. Η άσκηση οικονομικής πολιτικής με πελατειακές μεθόδους (η υποστήριξη της όποιας επιχειρηματικότητας με βάση τους συσχετισμούς και τη διαπλοκή, αλλά χωρίς ενιαίο προσανατολισμό) και στη συνέχεια η φυγή προς την υπερχρέωση της οικονομίας, αποδυνάμωσαν πλήρως το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο σε οτι αφορά τη δυνατότητά του να επηρεάσει τη δομή και τη δυναμική της οικονομίας. Η λογική των μνημονίων, η φυγή, αυτή τη φορά, προς ένα καθαρό νεοφιλελεύθερο μοντέλο, αποτέλεσε, πλέον, το πλαίσιο λειτουργίας, στο οποίο έχει εγκλωβιστεί η οικονομία και η κοινωνία. Όχι μόνο επειδή το επιβάλει η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη, αλλά και επειδή δεν υπάρχει άλλη οδός για μια οικονομία υπεχρεωμένη, χωρίς ενδογενή δυναμισμό ή ελκυστικότητα για ξένους επενδυτές, με μια κυρίαρχη κοινωνική συμμα-

Έχει επαναληφθεί από πολλούς ότι η επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει άμεσα σε μια μεγάλη υποτίμησή του. Αυτό θα οφείλεται στο ότι για μια οικονομία τόσο ελλειμματική, δεν θα υπάρχει πλέον η μνημονιακή εγγύηση των εξωτερικών ισορροπιών (εμπορικών και συναλλαγματικών). Από την άλλη μεριά, η υποτίμηση θα οδηγούσε σε αύξηση του ονομαστικού χρέους στο νέο νόμισμα, και θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί μια δύσκολη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, η οποία θα επιδείνωνε την αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας. Αλλά η επιλογή ενός εθνικού νομίσματος, όπως προτείνεται, παραλείπει να αναφερθεί και στις θεσμικές και πολιτικές επιλογές, που θα επιτρέψουν να μπει η κοινωνία και η οικονομία σε μια τροχιά ταχείας ανασυγκρότησης. Η άποψη ότι η έξοδος από το Ευρώ μπορεί να πραγματοποιηθεί σε συμφωνία με τους δανειστές, πέρα από το ότι παραβιάζει ανοιχτές θύρες (προφανώς θα υπάρξει στο πλαίσιο της ΕΕ μια συμφωνία για μια τόσο σημαντική αλλαγή στην Ευρωζώνη), δεν καλύπτει αυτό το κενό σχεδίου και θεσμών που θα το υπηρετούσαν. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε τη συμφωνία με τους δανειστές, επειδή δεν υπήρχε άλλο διαθέσιμο πλαίσιο διαχείρισης της ελληνικής οικονομίας και επειδή μια φυγή προς τη δραχμή θα ήταν μια βουτιά στο κενό. Η συμφωνία υπεγράφη, όχι απλά επειδή ο αντίπαλος ήταν ισχυρότερος, αλλά επειδή εμείς ήμασταν με την πλάτη στον τοίχο, χωρίς προτεινόμενο σχέδιο, πέρα από το αίτημα για διαγραφή μέρους του χρέους και με πρόγραμμα ένα σύνολο ανεπεξέργαστων και ασύνδετων μεταξύ τους κοινών τόπων. Επίσης, το μαζικό ΟΧΙ του δημοψηφίσματος δεν μπορούσε να αξιοποιηθεί, γιατί, πριν απ’ όλα, δεν υπήρχε και ούτε υπάρχει σήμερα βιώσιμο σχέδιο που να το εκφράζει,. Αυτός είναι και ο λόγος, που το «μέτωπο του όχι» δεν έχει μέλλον, καθώς δεν εκφράζει τίποτα παραπάνω από μια πολιτική διαμαρτυρία.

∆εν αρκεί ο ιδεολογικός προσανατολισμός

Πρέπει να γίνει κατανοητό στην Αριστερά, ότι η έξοδος από το μνημονιακό εγκλωβισμό προς όφελος του πληθυσμού της χώρας, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς ένα εναλλακτικό σχέδιο αποφασισμένο μέσω δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών. Η ιδέα ότι αρκεί ένας ιδεολογικός προσανατολισμός, ο οποίος «θα τα βρει» στην πορεία, είναι μια ανεύθυνη στάση η οποία επιδιώκει να κρύψει αυταρχικές εκδοχές κρατισμού. Ένα εναλλακτικό σχέδιο πρέπει να αφορά τη διαγραφή χρέους φυσικά, αλλά και την αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου, την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων για την ανασυγκρότηση της παραγωγής στη βιομηχανία, τη γε-

ωργία και τις υπηρεσίες, την εγκαθίδρυση υπεύθυνων συστημάτων διοίκησης και την εγκαθίδρυση των κοινωνικού ελέγχου επί της δημιουργίας χρήματος και των χρηματοδοτήσεων. Ο δημοκρατικός χαρακτήρας ενός τέτοιου σχεδιασμού θα επιτευχθεί μέσω της κινητοποίησης των εργαζομένων και των πολιτών, των εκπροσωπήσεών τους και των κινηματικών τους πρωτοβουλιών, τόσο για την επεξεργασία των επιμέρους σχεδίων όσο και για την υλοποίησή τους. Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσεται η προβληματική μιας διαχείρισης του μνημονίου με ενέργειες, εντός ή εκτός αυτού του πλαισίου, οι οποίες θα έχουν θετικό κοινωνικό και αναπτυξιακό αντίκτυπο. Για να υλοποιηθούν, όμως, τέτοιες ενέργειες, χρειάζεται να οριστούν οι διαθέσιμοι πόροι και οι δυνατότητες χρηματοδότησης, οι διαδικασίες μέσω των οποίων θα επιλεγούν και θα σχεδιαστούν, οι θεσμοί και οι υπηρεσίες που θα τις διαχειριστούν, και οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση των σχεδιασμών. Όλα αυτά τα επίπεδα απαιτούν βέβαια εξειδικεύσεις, και διερευνήσεις των πραγματικών δυνατοτήτων, που δεν είναι εκ πρώτης όψεως δεδομένες και γνωστές. Και χρειάζεται να είναι σαφής η ένταξή τους σε μια συνολική εναλλακτική στρατηγική. ∆εν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι ένας τέτοιος προσανατολισμός είναι σήμερα αναγκαίος, αλλά και δυνατός. Όλα τα μέτωπα είναι βέβαια ανοιχτά. Το περιεχόμενο και οι κατευθύνσεις των απαντήσεων και των δράσεων δεν είναι ούτε εύκολες ούτε προφανείς. Η ανασυγκρότηση της κοινωνίας και της οικονομίας μετά τη μακροχρόνια διαλυτική δράση του νεοφιλελευθερισμού, θα είναι το αποτέλεσμα της συνύπαρξης της κοινωνικής δράσης με τη διανοητική εργασία.

“

withinthemultitude.blogspot.com

Ο δημοκρατικός χαρακτήρας ενός τέτοιου σχεδιασμού θα επιτευχθεί μέσω της κινητοποίησης των εργαζομένων και των πολιτών, των εκπροσωπήσεών τους και των κινηματικών τους πρωτοβουλιών, τόσο για την επεξεργασία των επιμέρους σχεδίων όσο και για την υλοποίησή τους.

ΠΑΙ∆ΕΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

Η “αλλαγή κλίματος” αποτελεί ένα εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα, εξαρτάται, όμως, κυρίως, από τις δικές μας πρωτοβουλίες και από τη σαφήνεια της στρατηγικής μας.

Μια ρεαλιστική στρατηγική για τα πανεπιστήμια σήμερα Του Κώστα Γαβρόγλου*

ίναι κοινή διαπίστωση ότι ο απολογισμός του κυβερνητικού έργου των επτά μηνών είναι σχετικά ισχνός. Οι αιτίες είναι πολλές: στελέχη αντιμέτωπα με έναν κρατικό μηχανισμό, που αρνείται να συνεργαστεί, αστοχίες στην επιλογή προσώπων σε θέσεις ευθύνης, η κυριαρχία των διαπραγματευτικών διεργασιών, ο χρονοβόρος και νομοκεντρικός χαρακτήρας της όποιας κατοχύρωσης πολιτικών πρωτοβουλιών και, βέβαια, οι αυτοσχεδιασμοί και ερασιτεχνισμοί ως προς τις πολιτικές προτεραιότητες, συνέτειναν σε αυτό τον ισχνό απολογισμό. Υπήρξαν, σίγουρα, οι εξαιρέσεις, που δείχνουν ότι είναι, όντως, δυνατό να γίνονται πράγματα, είναι δυνατό να λαμβάνονται πρωτοβουλίες, είναι δυνατό να ανοίγουν χαραμάδες. Οι εξαιρέσεις στους τομείς της αλληλεγγύης, της δημόσιας διοίκησης με την επαναπρόσληψη των απολυθέντων, της μετανάστευσης, της ρύθμισης των δανείων και της δικαιοσύνης δείχνουν ότι θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολλά περισσότερα στους υπόλοιπους τομείς. Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε για την επομένη των εκλογών, ανεξάρτητα από το αν θα είναι αυτοδύναμος ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε κυβέρνηση συνεργασίας, είναι η έλλειψη επεξεργασμένων κυβερνητικών στόχων και η εμμονή μας στις γενικές διακηρύξεις. Ενώ είναι σαφές ότι οι προτεραιότητες μας θα είναι σε πεδία με έντονη την κοινωνική διάσταση, σε πολλούς τομείς μας λείπει ένα συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο, που θα μπορέσει να αποδώσει αποτελέσματα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και που θα αφήνει το «δικό μας» αποτύπωμα. Είναι επίσης εντυπωσιακό, ότι η εξαιρετικά πυκνή αρθρογραφία των τελευταίων μηνών, ενώ αναλύει πολύ εύστοχα την κατάσταση και υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της εμμονής μας στο κοινωνικό, δεν προχωράει στο επόμενο βήμα, που θα πρέπει να είναι η συγκεκριμενοποίηση αυτών των αναφορών για το κοινωνικό και το ξεδίπλωμα ενός σχεδίου για το πώς θα υλοποιηθεί. Το καίριο ερώτημα, φυσικά, είναι αν υπάρχουν, έστω και στενά, περιθώρια

παρέμβασης παρά το μνημόνιο. Και αν σε αυτά τα περιθώρια υπάρχει η δυνατότητα να προταθούν κάποια ριζοσπαστικά μέτρα. Η απάντηση είναι, νομίζω, καταφατική και στα δύο ερωτήματα και η μεγάλη πρόκληση, έστω στο παρά πέντε, είναι να ανιχνεύσουμε τα όρια και τις δυνατότητες μιας στρατηγικής, που θα μπορέσει να υλοποιηθεί μέσα στην μνημονιακή πραγματικότητα που καλούμαστε να διαχειριστούμε.

Τρεις άξονες

Παρακάτω είναι κάποιες σκέψεις για μία τέτοια στρατηγική για τα πανεπιστήμια. Το πανεπιστήμιο, σήμερα, βιώνει μία καθημερινότητα, η οποία καθίσταται σχεδόν μη διαχειρίσιμη, λόγω της συνεχούς κατάρρευσης της υλικοτεχνικής υποδομής. Υπάρχει μία απροθυμία για την συμμετοχή στα κοινά, εκφράζεται μία γενικευμένη αδιαφορία για τις όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις και δεν φαίνεται να απασχολούν τους πανεπιστημιακούς, αλλά ούτε και τους φοιτητές, η έλλειψη συζητήσεων και συνθέσεων για ένα σύνολο νέων ζητημάτων, που ταλανίζουν όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου και, άρα, και τα δικά μας. Η «αλλαγή κλίματος» αποτελεί ένα εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα, εξαρτάται, όμως,κυρίως, από τις δικές μας πρωτοβουλίες και από τη σαφήνεια της στρατηγικής μας.

Άμεση νομοθέτηση εκκρεμοτήτων

Οι ψηφισμένοι νόμοι για τα πανεπιστήμια, εδώ και δέκα χρόνια από την εποχή της κ. Γιαννάκου και μετά, έχουν σταδιακά υπονομεύσει σχεδόν όλες τις λειτουργίες του πανεπιστημίου, όπως αυτές είχαν θεσμοθετηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες. Οι σχετικά πρόσφατοι νόμοι, με αποκορύφωμα τους νόμους της κ. ∆ιαμαντοπούλου και του κ. Αρβανιτόπουλου, διέλυσαν οτιδήποτε ελάχιστο λειτουργούσε, ήταν νόμοι που δεν σεβάστηκαν ούτε τις ιστορικά διαμορφωμένες ιδιαιτερότητες, που κάθε πανεπιστήμιο έχει, αλλά ούτε και κατάφεραν να συνθέσουν, με δημιουργικό τρόπο, τις διεθνείς εμπειρίες. Το αποτέλεσμα

ήταν ένα αλαλούμ ρυθμίσεων, πολλές από τις οποίες ήταν ακαδημαϊκά απαράδεκτες, διοικητικά γραφειοκρατικές και αρκετές, στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας. Έχει ήδη γίνει αρκετή προετοιμασία από το Υπουργείο Παιδείας και επείγει η ψήφιση μιας σειράς ρυθμίσεων, που να επαναφέρουν το πανεπιστήμιο σε μία τροχιά ακαδημαϊκά υπερασπίσιμων διαδικασιών και διοικητικά αποτελεσματικών δομών. Σε αυτό, όμως, το σημείο θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, ώστε να μην θεωρηθεί ότι επαναφέρουμε το μοντέλο που διαμορφώθηκε μετά την ψήφιση του νόμου πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ το 1982. Το μοντέλο αυτό έχει κλείσει τον κύκλο του, δεν μπορεί να αποτελεί αποκλειστικό σημείο αναφοράς της αριστεράς γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να δίνουμε την εντύπωση ότι η πολιτική μας είναι πολιτική επιστροφής στις «παλιές καλές μέρες».

Μια νέα συζήτηση για μια νέα συναίνεση

Η όποια δυναμική του πανεπιστημίου (αλλά και των ερευνητικών ιδρυμάτων) θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ατζέντα των θεμάτων, που θα τεθούν προς συζήτηση. Η αριστερά καταγράφεται στη συνείδηση της κοινωνίας και από τα καινούργια ζητήματα που (πρέπει να) θέτει προς συζήτηση. Όχι για να επιβληθούν «αριστερές λύσεις», που μόνο εγκεφαλικές μπορεί να είναι. Οι απαντήσεις, που είναι ώριμες στην συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, θα αρχίσουν να αχνοφαίνονται μόνο μέσα από τις συζητήσεις και τους πειραματισμούς. Επείγει, λοιπόν, να προσδιοριστεί μία νέα ατζέντα, η συγκρότηση της οποίας θα αναπροσανατολίσει τις συζητήσεις, που (δεν) γίνονται για τα πανεπιστήμια. Πρέπει, με άλλα λόγια, να διερευνηθούν οι νέοι όροι συγκρότησης των πανεπιστημίων, πρέπει να μιλήσουμε για το πού και πώς παράγεται η γνώση, για το πώς διαχέεται, τι αξία θέλουμε να της δώσουμε, για τις δυνατότητες αλλά και τις απειλές των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου, να μιλήσουμε για τη τόσο βαριά τραυματισμένη δημοκρατία στα πανεπιστήμια, για τα μεταπτυχιακά, για τα φροντιστήρια και τις εισαγωγικές, για τα οικονομικά της «δωρεάν» τριτοβάθμιας

εκπαίδευσης, ώστε να αρχίσει να διαμορφώνεται ένα μπλοκ δυνάμεων, που θα διεκδικήσει αυτό το νέο πανεπιστήμιο. Το πιο σημαντικό θέμα, όμως, είναι να συζητήσουμε και να βρούμε τρόπους για ένα πανεπιστήμιο ανοιχτό στους νέους επιστήμονες. Είναι αδιανόητο να παράγουμε τόσο υψηλής ποιότητας νέους επιστήμονες και μετά τα ίδια αυτά άτομα να βρίσκουν μπροστά τους έναν θεσμό, όπως το πανεπιστήμιο, αφιλόξενο προς αυτούς, αδιάφορο για το μέλλον τους και ο οποίος, στην καλύτερη περίπτωση, τους εκμεταλλεύεται χωρίς να τους πληρώνει. Ένα από τα μεγάλα ζητούμενα σήμερα είναι η διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής προσλήψεων και απασχόλησης, μία νέα πολιτική θεσμικής εμπλοκής νέων επιστημόνων στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα. ∆εν είναι μόνο η έλλειψη πιστώσεων, που δημιουργεί το πρόβλημα, όσο η έλλειψη μιας νοοτροπίας, που να θέλει ανοιχτό το πανεπιστήμιο στην κοινωνία. Και υπάρχουν αρκετοί τρόποι να βρεθούν κονδύλια για όλα αυτά.

Νέο μπλοκ δυνάμεων, νέα συμμαχία

Είναι εντυπωσιακό ότι στα πανεπιστήμια, σήμερα, δεν υπάρχει ένα μπλοκ δυνάμεων, που να συναινεί γύρω από ένα πρόγραμμα αιτημάτων και δράσης, ώστε να βγούμε από την παραλυσία της καθημερινότητας. ∆εν υπάρχει ένα τέτοιο μπλοκ, γιατί δεν έγινε δυνατόν να συγκροτηθεί ούτε πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου ούτε και μετά. Και η αδυναμία συγκρότησης του δηλώνει την έλλειψη πολιτικής ατζέντας, που να συσπειρώνει τις ζωντανές δυνάμεις στα πανεπιστήμια. Όσοι και όσες ασχολούμαστε με τα των πανεπιστημίων, είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε τρόπους, που θα αλλάξουν το καθεστώς αδιαφορίας των πανεπιστημιακών και των φοιτητών, αλλά και να ακυρώσουμε την αυτοαναφορικότητα και εφησυχασμό της αριστεράς στις «παλιές, καλές συνταγές» για τα πανεπιστήμια.

* Ο Κ. Γαβρόγλου είναι υποψήφριος με τον ΣΥΡΙΖΑ στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

TO ΘΕΜΑ

Η Ευρώπη της αλληλεγγύης υποδέχεται τους πρόσφυγες Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

μελής ομάδα ατόμων από τον κρατικό Ερυθρό Σταυρό της Κροατίας, αποφάσισε να μεταβεί στη Σερβία και τη Μακεδονία, για να μεταφέρει και να διανέμει 1.400 πακέτα με είδη πρώτης βοήθειας, τα οποία συγκεντρώθηκαν μέσω της εκστρατείας «Βοηθάμε τους πρόσφυγες στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». Λόγω των δυσκολιών του μεγάλου αυτού ταξιδιού, πολλοί πρόσφυγες φέρουν επιφανειακά συνήθως τραύματα. Η ακροδεξιά κυβέρνηση της Ουγγαρίας έδειξε το χειρότερό της πρόσωπο στον κόσμο, που αναγκάστηκε να ξεριζωθεί, αλλά ευτυχώς υπήρξαν πολίτες, που κινήθηκαν εντελώς διαφορετικά. Όταν πλήθος προσφύγων αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν μια πορεία πεζοί προς τα αυστριακά σύνορα, κάποιοι Ούγγροι τους περίμεναν στο δρόμο για να τους δώσουν μπουκάλια με νερό.

∆ίπλα στους πρόσφυγες

Της Όλγας Βερελή

πορεί το τεράστιο προσφυγικό ρεύμα, που έρχεται στην Ευρώπη του 2015, να συναντά το ρατσισμό, την ξενοφοβία ακόμα και αισχροκέρδεια εις βάρος τους, όπως επεσήμανε πρόσφατα η πρώην αναπληρώτρια υπουργός Εσωτερικών, Τασία Χριστοδουλοπούλου. Όμως, υπάρχουν ακόμη σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο άνθρωποι, που στέκονται αλληλέγγυοι και προσπαθούν, έστω και με μια μικρή κίνηση, χαρίζοντας ένα μπουκαλάκι νερό ή τρόφιμα, να απαλύνουν τον πόνο των προσφύγων. Τη στιγμή που η ακροδεξιά σαρώνει στις εκλογές σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και σε άλλες κυβερνά, δεν είναι μικρό πράγμα η πρωτοβουλία των πολιτών.

Οι Γερμανοί τραβούν την κυβέρνησή τους

Η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, που σφύριζαν αδιάφορα μπροστά σ’ αυτή την πρωτοφανή μετακίνηση πληθυσμού, ανακοινώνοντας ότι δέχονται πολύ μικρούς αριθμούς προσφύγων σε αντίθεση με τα μέτρα της Κομισιόν, άλλαξαν πλέον στάση. Ήδη, όμως, Γερμανοί και Αυστριακοί πολίτες είχαν ξεκινήσει να βοηθούν εθελοντικά τους πρόσφυγες, προσφέροντας ποσότητες τροφίμων, εμφιαλωμένου νερού καθώς επίσης κουβέρτες και φάρμακα, ενώ επιφύλαξαν θερμό καλωσόρισμα στον κόσμο, που έφτασε με τρένο στις χώρες τους στις αρχές του μήνα. Στο Μόναχο, την 1η Σεπτέμβρη, πολίτες οργανωμένοι από το φέισμπουκ έσπευσαν να βοηθήσουν τους 3.000 πρόσφυγες, που έφτασαν με τρένο και από εκεί οι αρχές τους έστειλαν σε κέντρα φιλοξενίας. Παρά τα προβλήματα και διάφορα επεισόδια, που προκαλούν ακροδεξιοί, οι Γερμανοί δείχνουν τη φιλοξενία τους με διάφορους τρόπους. Στη ∆ρέσδη το ισχυρό αντι-ισλαμικό κίνημα Πεγκίντα (Pegida) δεν επηρέασε μεγάλο αριθμό κατοίκων, που διαδήλωσαν υπέρ των προσφύγων. Επιπλέον παρατηρούνται σημαντικές κινήσεις πολιτών, όπως η κατάληψη κτιρίου στο Βερολίνο με σκοπό να στεγαστούν πρόσφυγες και η δημιουργία ενός σάιτ, όπου με μια αί-

τηση του κάποιος μπορεί να φιλοξενήσει στο σπίτι του ένα άτομο. Οι εμπνευστές του σάιτ Refuges Welcome, δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί ήδη 400 αιτήσεις. Εκτός από τρένα που χρησιμοποίησαν για να μετακινηθούν οι πρόσφυγες στην Γερμανία, όταν τους το επέτρεψε το Ουγγρικό κράτος, οργανώθηκε μέσω φέισμπουκ αυτοκινητοπομπή από Σλοβάκους, Τσέχους, Αυστριακούς και Πολωνούς, που παρέλαβαν από τη Βουδαπέστη όσους πρόσφυγες επιθυμούσαν να μεταβούν στην Αυστρία, για να μείνουν εκεί ή να συνεχίσουν το ταξίδι τους στη δυτική Ευρώπη.

Κινήματα αλληλεγγύης σε όλη την Ευρώπη

Σε άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες εμφανίζονται επίσης καλέσματα, ώστε να υποδεχθούν πρόσφυγες περισσότερους από όσους διακηρύσσουν οι κυβερνήσεις τους και για να δείξουν τη συμπαράστασή τους στον κόσμο της Συρίας αλλά και του Ιράκ και του Αφγανιστάν, που υποφέρουν αυτή τη στιγμή περισσότερο. Τη 12η Σεπτέμβρη κανονίστηκε πορεία στη Ντάνουνινγκ Στριτ, στο Λονδίνο, μετά από το διεθνή αποτροπιασμό, που προκάλεσαν εικόνες των προσφύγων και ιδιαίτερα των άτυχων, που δεν κατάφεραν να περάσουν ζωντανοί στη χώρα μας. Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκαν πορείες και σε άλλες χώρες. Μια από τις ομάδες που δρουν στην Αγγλία, είναι η «Calaid», που υποστηρίζει τους πρόσφυγες που συνωστίζονται στο Καλαί της Γαλλίας και προσπαθούν να περάσουν τη σήραγγα της Μάγχης, για να αναζητήσουν την τύχη τους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Χάρη στο διαδίκτυο, τα μέλη της ομάδας γνωστοποίησαν το έργο τους και κατάφεραν να συγκεντρώσουν το ποσό των 180.000 ευρώ. Οι Γάλλοι, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, είναι σε μεγάλο ποσοστό ενάντια στην εισροή προσφύγων στη χώρα τους, όμως κάποιες χιλιάδες αποφάσισαν να κάνουν μια πορεία υποστήριξης τους. Η γαλλική εφημερίδα Λιμπερασιόν παροτρύνει τους πολίτες, να βοηθήσουν σε αυτό το παγκοσμίων διαστάσεων πρόβλημα με όποιον τρόπο μπορούν, δηλώνοντας το σε ειδική φόρμα στην ιστοσελίδα της. Επίσης στην ∆ανία, μεγάλη πορεία αλληλεγγύης διορ-

γανώθηκε στη Στοκχόλμη μετά από κάλεσμα στο φέισμπουκ. Πολλοί ανταποκρίθηκαν, ενώ σε δημοσκόπηση της εφημερίδας Aftonbladet, το 54% των Σουηδών πολιτών δεν θα διστάσει να παράσχει τη βοήθειά του σε πρόσφυγες. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Ισπανία, με τη στροφή της στις τελευταίες εκλογές προς την αριστερά δείχνει έμπρακτα την συμπαράστασή της με λύσεις στο σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα, τουλάχιστον στις πόλεις προπύργια της αριστεράς. Οι δήμαρχοι της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης πρωτοστατούν: η Άντα Κολάου μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας καταφυγίων σε ευρωπαϊκές πόλεις και η Μανουέλα Καρμένα ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει 10 εκατ. ευρώ για τους πρόσφυγες. Η δεύτερη μάλιστα ζήτησε να κρεμάσουν ένα τεράστιο πανό στο δημαρχείο της Μαδρίτης που θα τους καλωσορίζει.

Εδώ είναι Βαλκάνια

Στα Βαλκάνια τα αισθήματα των κατοίκων είναι αντίστοιχα με των υπολοίπων Ευρωπαίων. Ο πληθυσμός είναι διχασμένος. Σε ελληνικά νησιά παρατηρείται αισχροκέρδεια σε βάρος των προσφύγων, υπάρχουν καταγγελίες ότι Έλληνες τους ζητούν λεφτά ακόμα και για να φορτίσουν το κινητό τους. Επίσης έχει σημειωθεί και ληστεία εναντίον προσφύγων στη Σερβία. Πολλά από όσα θα περάσουν δε θα τα μάθουμε, γιατί πολλοί αποφεύγουν την επαφή με δημόσιους υπαλλήλους, μέχρι να φτάσουν στον τόπο προορισμού τους για να ζητήσουν άσυλο. Σε έκθεσή της η ∆ιεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι χιλιάδες πρόσφυγες υφίστανται βίαιη κακοποίηση από τις αρχές των Βαλκανικών χωρών. Παρόλα αυτά, σε Ελλάδα και Σερβία αρκετοί εθελοντές και απλοί πολίτες συγκεντρώνουν τρόφιμα και νερό ή οτιδήποτε άλλο χρειάζεται, όπως πάνες για μωρά, αφού βλέπει κανείς όλες τις ηλικίες στα καραβάνια των προσφύγων. Το καλοκαίρι στα σερβικά σύνορα με την Ουγγαρία, στην πόλη Σουμπόντιτσα, ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο έγινε προσωρινή στέγη για πρόσφυγες και οι κάτοικοι της περιοχής προσπάθησαν να τους ανακουφίσουν, συγκεντρώνοντας νερό και τρόφιμα. Πρόσφατα μια ολιγο-

Τέλος, όσον αφορά τη χώρα μας, δίκτυα αλληλεγγύης σε πόλεις και νησιά του Αιγαίου μαζεύουν εδώ και μήνες είδη πρώτης ανάγκης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση ειδήσεων για το προσφυγικό και στη διάδοση διαφόρων κινήσεων. Παρακινούν περισσότερο κόσμο να συμμετάσχει και να προσφέρει ο,τι μπορεί, παραδείγματος χάριν, όσο καιρό βρίσκονταν πρόσφυγες στο Πεδίο του Άρεως, ανακοίνωναν λίστες με πράγματα που χρειάζονταν. Επίσης το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, που λειτουργεί στον Κολωνό, μάζευε και συνεχίζει να μαζεύει διάφορα είδη, που αποστέλλονται στη Μυτιλήνη, και διάφορες ΜΚΟ δραστηριοποιούνται αναλόγως. Συνεχής ενημέρωση από απλούς πολίτες μπορεί κανείς να παρακολουθήσει στο twitter, όπου φωτογραφίες και ειδήσεις ανεβαίνουν με χάσταγκ #RefugeesWelcome.

“

στα δίκτυα του κόσµου

∆ΙΕΘΝΗ

www.donneuominiscalzi.blogs pot.it

Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες

Απέναντι στη λαμπερή εικόνα του διεθνούς  φεστιβάλ κινηματογράφου της

Βενετίας, εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν ξυπόλητοι την Παρασκευή έξω από τον χώρο που γίνονταν το φεστιβάλ, σε μια δράση αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τους πολέμους και τις δικτατορίες. Η κινητοποίηση οργανώθηκε με στόχο να αναδείξει ότι σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, οι ανατροπές της ιστορίας γίνονται μόνο όταν αποφασίσουμε σε ποια πλευρά θα σταθούμε.

www.abaslamaxiprison.noblog s.org

Ενάντια στη φυλακή

Ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τις  πενθήμερες δράσεις αντίστασης

(29/9 - 3/10) ενάντια στην κατασκευή της μεγαλύτερης φυλακής στην ιστορία του Βελγίου, που σχεδιάζεται να γίνει στις Βρυξέλλες. Ακτιβιστές αναφέρουν ότι η κατασκευή της φυλακής υψίστης ασφαλείας είναι μέρος ενός πολύ ευρύτερου οικονομικού και πολιτικού πλαισίου και ότι συνδέεται με την αύξηση της κρατικής καταστολής σε όλα τα επίπεδα (στρατιωτικοποίηση των συνόρων, αυστηροποίηση της νομοθεσίας, αναδιαμόρφωση της πόλης στο όνομα της «αποκατάστασης της τάξης», κλπ).

www.facebook.com/events/11 9511411733653/permalink/121233648228096

Ντροπή για τον Ορμπάν

Στους δρόμους βγαίνουν σήμερα χιλιάδες άνθρωποι  στη Βουδαπέστη, σε μια

κινητοποίηση διαμαρτυρίας ενάντια στο μίσος κατά των μεταναστών και των προσφύγων που προωθεί ο εθνολαϊκιστής Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπάν. Στο κάλεσμά τους οι διαδηλωτές αναφέρουν ότι νοιώθουν ντροπή επειδή ο Ορμπάν δυσφημεί την Ουγγαρία σε όλο τον κόσμο. Επισημαίνουν ότι με το κυνήγι μαγισσών στο οποίο επιδίδεται, προσπαθεί να στρέψει αλλού τη μεγάλη κοινωνική αγανάκτηση που υπάρχει εξαιτίας της σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής του.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

Οι ρώσικες πτήσεις, η Μέση Ανατολή και η Ελλάδα Η

υπηρεσιακή κυβέρνηση δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από τις ΗΠΑ για κλείσιμο του ελληνικού εναέριου χώρου για τα ρωσικά αεροσκάφη που κατευθύνονται προς τη Συρία. Το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών διέρρευσε την περασμένη ∆ευτέρα ότι έλαβε παρόμοιο αίτημα. Η ελληνική πλευρά δήλωσε ότι «εξετάζει το αμερικανικό αίτημα», ενώ πηγές από τη Μόσχα αναφέρουν ότι «η Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται στις αμερικανικές πιέσεις». Οι πτήσεις της ρωσικής αεροπορίας εκτελούνται καθημερινά μετά από αποδοχή ρωσικού αιτήματος που ζητούσε άδεια να ξεκινήσουν από 24 (!) Σεπτέμβρη. Η Μόσχα υποστηρίζει, ότι τα ρωσικά αεροσκάφη μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια. Εν τω μεταξύ, η Βουλγαρία έκλεισε τον εναέριο χώρο της για τα ρώσικα αεροπλάνα που κατευθύνονται προς τη Συρία, από 15 Σεπτέμβρη. Αναφερόμενος στο αίτημα των ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας της Ρωσίας Βλαντίμιρ Τζαμπάροφ δήλωσε ότι σε περίπτωση που η Ελλάδα κλείσει τον εναέριο χώρο της, η Μόσχα πρέπει να αναζητήσει άλλες διαδρομές προς τη Συρία που θα τη δυσκολέψουν ιδιαίτερα. Τα ρωσικά αεροπλάνα θα αναγκαστούν να πετούν πάνω από την Τουρκία ή πάνω από το Ιράκ. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και εχθρικά διακείμενη στο καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ, ενώ το Ιράκ είναι πλήρως εξαρτημένο από τις ΗΠΑ. Επομένως, αν ασκηθούν πιέσεις οι δύο αυτές χώρες μπορεί να απαγορεύσουν τις ρωσικές υπερπτήσεις. Στην περίπτωση αυτή, μένει μόνο η μεγάλη διαδρομή πάνω από το Ιράν. Η Τεχεράνη κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Συρία, αν και δεν συνορεύει, δίνει μεγάλη βοήθεια στον Μπ. Άσαντ που δέχεται πιέσεις από πολλά μέτωπα. Η Μόσχα συνεχίζει να εξοπλίζει τη ∆αμασκό, σύμφωνα με δήλωση της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα την περασμένη Τετάρτη. Στη Συρία βρίσκονται ρώσοι στρατιωτικοί που εκπαιδεύουν τους Σύρους στα νέα οπλικά συστήματα, χωρίς να συμμετέχουν στις μάχες. Στη συνέχεια ανέφερε ότι στο πλευρό των τζιχαντιστών συμμετέχουν περίπου 2.000 άτομα που προέρχονται από τη Ρωσία. Η είδηση ότι η Μόσχα στέλνει στρατό στη Μέση Ανατολή διοχετεύτηκε αρχικά από το Ισραήλ και στη συνέχεια μεταδόθηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρω-

“

Η Μόσχα συνεχίζει να εξοπλίζει τη ∆αμασκό, σύμφωνα με δήλωση της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα την περασμένη Τετάρτη. Στη Συρία βρίσκονται ρώσοι στρατιωτικοί που εκπαιδεύουν τους Σύρους στα νέα οπλικά συστήματα, χωρίς να συμμετέχουν στις μάχες.

σης.

Ισλαμικό χαλιφάτο Πάνω από τέσσερα χρόνια συνεχίζεται ο πόλεμος στη Συρία και πάνω από ένα χρόνο έχει αυτοανακηρυχτεί το «ισλαμικό χαλιφάτο» που καλύπτει τμήματα του εδάφους του Ιράκ και της Συρίας. Το θέμα της επέκτασής του τείνει να ξεφύγει από τα γεωγραφικά όρια της Μέσης Ανατολής. Οι πρώτοι πυρήνες του αρχικά δημιουργήθηκαν από αξιωματικούς του κόμματος Μπάαθ, του Σαντάμ Χουσεΐν, και από βετεράνους τζιχαντιστές που πήραν μέρος σε διάφορους πολέμους. Τις τάξεις τους ενισχύουν «μαχητές» κυρίως από την Ευ-

ρώπη, που ενστερνίζονται τις πιο ακραίες εκδοχές του ισλαμικού φονταμενταλισμού. ∆ιακηρυγμένοι στόχοι τους είναι η εξόντωση όλων των «απίστων», η ενοποίηση όλων των Αράβων και όλων των μουσουλμάνων υπό τη σκέπη τους. Από τη Νιγηρία ως την Ινδονησία, από τον Καύκασο ως το Πακιστάν και από το Μαρόκο ως την Κίνα. Η επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ άνοιξε το κουτί της Πανδώρας προχωρώντας στην αποδυνάμωσή του και υποστηρίζοντας την αυτονομία των βόρειων κουρδικών περιοχών. Η διάσπαση της χώρας δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση σε όλη την περιοχή, την οποία αξιοποίησαν οι ΗΠΑ για επέμβαση στη Λιβύη και προσπάθεια αποπομπής του Μπ. Άσαντ. Ο εμφύλιος στη Συρία οργανώθηκε από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ σε συνεργασία με τη συριακή αντιπολίτευση και υποστηρίχτηκε από τη ∆ύση. Η επέμβαση των ΗΠΑ, όμως, αποφεύχθηκε λόγω της ανάμειξης της Ρωσίας και της Κίνας. Στη συνέχεια στρατιωτικό πραξικόπημα ανέτρεψε τον εκλεγμένο φιλοαμερικανο πρόεδρο της Αιγύπτου. Το 2013 εμφανίζεται το «ισλαμικό χαλιφάτο» στο Ιράκ και γρήγορα επεκτείνεται στη Συρία. Ούτε η Σαουδική Αραβία, ούτε η Ιορδανία έσπευσαν να στείλουν στρατεύματα εναντίον των τζιχαντιστών, όπως αρχικά δήλωναν, βλέποντας τον ιρακινό στρατό να τρέπεται σε άτακτη φυγή. Πού είναι όμως οι Αμερικάνοι; Προσπάθησαν να δημιουργήσουν συνασπισμό, στον οποίο εισήλθαν πολλές αραβικές χώρες. Τα αποτελέσματα της αμερικάνικης επέμβασης στο Ιράκ ήταν ιδιαίτερα αποτρεπτικά για νέα εισβολή στην περιοχή. Που και που βομβαρδίζουν θέσεις των τζιχαντιστών, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Η κατάσταση είναι αδιέξοδη για τις γειτονικές αραβικές χώρες που φοβούνται την επέκταση του φαινομένου, αλλά και για τις ΗΠΑ που δεν επιθυμούν να χάσουν τις θέσεις τους στην Μέση Ανατολή. Η Ρωσία υποστηρίζει, ότι έχει επεξεργαστεί σχέδιο εναντίον των τζιχαντιστών, το οποίο θα παρουσιάσει ο Βλ. Πούτιν αυτό το φθινόπωρο στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, σε προγραμματισμένες συναντήσεις στη Μόσχα με ηγέτες του Κόλπου και στη σύνοδο των «G 20» στην Αττάλεια της Τουρκίας. Μιχάλης Πέρας

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

∆ΙΕΘΝΗ

“

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά στο σύνολό της επιχειρεί μετά τις εξελίξεις στην Ελλάδα να δώσει απαντήσεις, για να διαμορφώσει μια νέα στρατηγική. Συγκεκριμένα, θέτει το ερώτημα ποιο δρόμο θα πρέπει να ακολουθήσει.

Το μέλλον Ελλάδας και Ευρώπης δεν έχει ακόμα γραφτεί ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ

ι εκλογές στην Ελλάδα στις 20 Σεπτεμβρίου, η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, η συνεχιζόμενη κρίση στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη έχουν αναζωπυρώσει τις συζητήσεις στους κόλπους της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής αριστεράς, ιδιαίτερα της γαλλικής, που έχει αντιταχθεί και συνεχίζει να παλεύει κατά των πολιτικών της λιτότητας. Μια πολιτική που εφαρμόζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι έχουν πυκνώσει τα ρεπορτάζ, τα σχόλια, τα άρθρα που επιχειρούν να ερμηνεύσουν και να δώσουν απαντήσεις για τις εξελίξεις στην Ελλάδα μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο και ιδιαίτερα μετά την επώδυνη για τη χώρα συμφωνία της 12ης Ιουλίου. Βέβαια δεν λείπουν και τα δημοσιεύματα που βλέπουν ότι, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης, τη διάσπασης του κόμματος που κέρδισε τις εκλογές τον Ιανουάριο του 2015 και την προκήρυξη των εκλογών, «τερματίζονται οι αυταπάτες που έχουν καλλιεργήσει οι ριζοσπαστικές δυνάμεις της αριστεράς για την αλλαγή της πολιτικής της λιτότητας». Καλούν δε τις δυνάμεις αυτές της ευρωπαϊκής Αριστεράς να προσαρμοστούν στη σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό από αυτή την άποψη είναι το κύριο άρθρο του διευθυντή της «Λιμπερασιόν» Λωράν Ζοφρέν με τον τίτλο «Όσοι έχουν ταχθεί κατά του ευρώ προσγγειώνονται». Άλλα δημοσιεύματα με βάση τις δημοσκοπήσεις προεξοφλούν τη συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τις συντηρητικές δυνάμεις, κάνοντας λόγο για την «αποτυχία ενός πειράματος». Έτσι καλλιεργούν τη σύγχυση και ταυτόχρονα κρύβουν το γεγονός ότι «η κατάσταση στην Ελλάδα δεν είναι πολιτικά διαχειρίσιμη από τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις», όπως αναφέρει ο αναλυτής του περιοδικού «Regards». Σύμφωνα με τον ίδιο ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως παραμένει κυρίαρχος στο πολιτικό παιχνίδι, αυτό

δείχνει η μεγάλη δημοτικότητα του Αλέξη Τσίπρα». Η διαπίστωση αυτή δεν είναι και τόσο ευχάριστη σε ορισμένους κύκλους του Βερολίνου και των Βρυξελλών, σημειώνει ο αναλυτής. Ο Αλ. Τσίπρας έχει να αντιμετωπίσει, πράγματι, τεράστια προβλήματα που κληρονόμησε από το καθεστώς των μνημονίων, τα οποία μεταφέρονται και στο νέο. Η άποψη, όμως, που υποστηρίζουν ορισμένοι, ότι δεν έχει περιθώρια ν’ ανοίξει έστω και στενούς δρόμους για να ξεφύγει «από τη μέγγενη της συμφωνίας» είναι απόλυτη. Εξάλλου, το στοίχημα του Τσίπρα είναι αν θα μπορέσει να βάλει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης», σημειώνει ο αρθρογράφος του περιοδικού «Regards» και συνεχίζει: «Η κατά γράμμα εφαρμογή της συμφωνίας οδηγεί ασφαλώς στην ύφεση και θα δημιουργήσει τεράστια κοινωνικά προβλήματα».

«Ούτε υποταγή ούτε παράδοση»

«Όμως, το κόμμα του και ο ίδιος δείχνουν έτοιμοι να κινηθούν σε πολλά επίπεδα για την αντιμετώπιση της εξαιρετική κρίσιμης κατάστασης. Να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν επιμέρους πολιτικές. Να ενεργοποιήσουν την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, αντλώντας εμπειρίες από τις ευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα από τη Γαλλία. Ο Τσίπρας καλεί τους ψηφοφόρους να στηρίξουν τον ΣΥΡΙΖΑ για να δώσει τη μάχη κατά της διαπλοκής και της διαφθοράς. Πρόκειται για τη μάχη των μαχών, για να γίνει πιο αποτελεσματική η κρατική μηχανή. Το πρόγραμμά του δεν είναι ένα πρόγραμμα υποταγής και παραίτησης», σημειώνει ο αρθρογράφος.

Το επεισόδιο ενός παγκόσμιου πολέμου

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ακόμα το άρθρο του Μασία Γκουστάβ με τίτλο

«Ελλάδα, ένα επεισόδιο ενός παγκοσμίου πολέμου που συνεχίζεται». Στο άρθρο αυτό αναφέρεται ότι η μάχη της Ελλάδας τελείωσε με την ήττα αυτών που αρνιόντουσαν τα προγράμματα σταθεροποίησης. Ωστόσο, συνεχίζεται ο πόλεμος, δεν τελείωσε ούτε στην Ελλάδα ούτε αλλού. Από τον πόλεμο αυτό ήρθαν στην επιφάνεια ο φόβος των κυρίαρχων δυνάμεων για μετάδοση του ιού της αντίστασης του ελληνικού λαού και στους άλλους. Οι αντιθέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών δυνάμεων, ανάμεσα στον Νότο και τον Βορρά που κυριαρχεί η Γερμανία. Ακόμα και τις αντιθέσεις μεταξύ των ευρωπα κών χωρών για το μέλλον της Ευρώπης. Τέλος, επισημαίνει η ελληνική κρίση είναι η αρχή μιας άλλης σε άλλο επίπεδο ευρωπαϊκής κρίσης, γιατί αποκάλυψε την πραγματική της φύση της ΕΕ. Τέλος να αναφέρουμε και το άρθρο του Φράνσις Βουρτς, ιστορικού στελέχους της Αριστεράς, που έζησε από κοντά τη σημερινή μετάλλαξη της ΕΕ, ως ευρωβουλευτής, ο οποίος αναφέρει: «Η ΕΕ διέρχεται σήμερα βαθιά κρίση νομιμότητας. Η στάση των σημερινών ηγετών απέναντι στην Ελλάδα εξοργίζει ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας και πέρα από τις παραδοσιακές δυνάμεις της αριστεράς. Αυτό όμως δεν αρκεί, χρειάζεται μια ενωτική στρατηγική συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να απαιτήσουμε το ανάλογο πολιτικό βάρος σε αριθμητική δύναμη και πολιτικές ευαισθησίες. Οι άνθρωποι που επιθυμούν μια άλλη Ευρώπη, της αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης, είναι πολλοί». «Να γιατί το μέλλον της Ελλάδας (και της Ευρώπης) δεν έχει ακόμα γραφτεί», καταλήγει ο Φρ. Βουρτς.

Ευρωπαϊκή Αριστερά για μια νέα στρατηγική

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά στο σύνολό της επιχειρεί μετά τις εξελίξεις στην Ελλάδα να δώσει απαντήσεις, για να

διαμορφώσει μια νέα στρατηγική. Συγκεκριμένα, θέτει το ερώτημα ποιο δρόμο θα πρέπει να ακολουθήσει. Υπήρχε δυνατότητα για μια άλλη πολιτική για τον ΣΥΡΙΖΑ; Η Γαλλία είναι σε θέση για ν’ αντιμετωπίσει τη Γερμανία αν βρεθεί σε παρόμοια θέση με αυτή της Ελλάδας; Για όλες τις δυνάμεις αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι βρισκόμαστε σε μια ιστορική καμπή, που υποχρεώνει τη ριζοσπαστική μεταρρυθμιστική αριστερά να τροποποιήσει τις προτάσεις της και τη στρατηγική της για να κατορθώσει να δημιουργήσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα που θα έχει την ικανότητα να αντιπαρατεθεί με επιτυχία στις δυνάμεις του κεφαλαίου στην Ευρώπη. Πώς όμως μπορεί να επιτύχει αυτή την ενότητα όταν υπάρχουν σημαντικές διαφορές; Οι διαφορετικές απόψεις εκδηλώνονται ιδιαίτερα και στο ζήτημα της Ελλάδας. Ορισμένοι δεν αρνούνται ότι δόθηκε σκληρή μάχη, ασκούν κριτική, όπως για την έλλειψη ενός σχεδίου Β. Την άποψη αυτή υποστηρίζει το Αριστερό Κόμμα του Ζαν-Λικ Μελανσόν, που θεωρείται παρόμοια με αυτή του Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος υποστήριξε την ανάγκη συντονισμού των δυνάμεων όλων των ευρωπαϊκών λαών, όταν μια χώρα βρεθεί σε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα. Όμως ο ΖανΛικ Μελανσόν ερωτοτροπεί και με τη θέση που εκφράζεται από το νέο κόμμα στην Ελλάδα τη Λαϊκή Ενότητα. Η άποψη αυτή περί εξόδου από το ευρώ πάσχει γιατί θεωρεί πως οι ευρωπαϊκές ελίτ έδειξαν ότι είναι έτοιμες για κάθε ενδεχόμενο. Οι συζητήσεις αυτές βρέθηκαν στο επίκεντρο των εκδηλώσεων που έγιναν το τελευταίο τριήμερο στη γιορτή της «Ουμανιτέ», που έγιναν σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Μ. Κ.

∆ΙΕΘΝΗ

Προς την ανεξαρτησία της Καταλονίας;

Η ΕΠΟΧΗ 13 Σεπτεμβρίου 2015

“

Οι εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου στην Καταλονία και η πρόταση του Podemos Οι καταλανικές εκλογές αποτελούν στην ουσία ένα σημείο κλειδί για να κατανοήσουμε τι θα συμβεί στις προσεχείς ισπανικές εκλογές. Μια νίκη των δυνάμεων υπέρ της ανεξαρτησίας στη Βαρκελώνη, θα οδηγούσε σε περαιτέρω όξυνση των εντάσεων με τη Μαδρίτη.

Του Στίβεν Φόρτι*

ην 27η Σεπτεμβρίου η Καταλονία ψηφίζει. Θα είναι το δεύτερο εκλογικό ραντεβού για την Ισπανία κατά τη διάρκεια του 2015, μετά από τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 24ης Μαΐου και πριν από τις γενικές βουλευτικές εκλογές της 20ής ∆εκεμβρίου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σύνθετη εκλογική αναμέτρηση, που τα καταλανικά κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας παρουσιάζουν ως εκλογές «παμψηφίας». Ως ένα πραγματικό δημοψήφισμα, δηλαδή, για την ανεξαρτησία της περιφέρειας. Ενώ φαινομενικά το ζήτημα επιλύθηκε με το σύνταγμα του 1978 και τη δημιουργία του Estado de las Autonom as, καρπό της μετάβασης από τη δικτατορία του Φράνκο στη δημοκρατία, το «καταλανικό» επέστρεψε σε πρώτο πλάνο με τη μεταρρύθμιση του Καταστατικού Χάρτη Αυτονομίας της Καταλονίας το 2005-2006. Η απόφαση του ισπανικού Συνταγματικού ∆ικαστηρίου, το οποίο τον Ιούλιο του 2010 έκρινε ως αντισυνταγματικά ορισμένα άρθρα του νέου καταστατικού χάρτη, δημιούργησε το ξέσπασμα των αισθημάτων ανεξαρτησίας, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν εντελώς μειοψηφικά στην καταλανική κοινωνία.

Κομματικές συμμαχίες υπό τη σκιά της ανεξαρτησίας

Οι εντάσεις οξύνθηκαν σημαντικά από το 2012, λόγω της οικονομικής κρίσης που έπληξε σκληρά ολόκληρη την Ισπανία και λόγω των εκ νέου συγκεντρωτικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση του Ραχόι. Η κορύφωση επήλθε την 9η Νοεμβρίου 2014 με την πραγματοποίηση ενός μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας (απαγορευμένο από την ισπανική κυβέρνηση και από το Συνταγματικό ∆ικαστήριο), όπου το 36,6% των ψηφοφόρων είπε ναι στην ανεξαρτησία, αποδεικνύοντας τόσο τη δύναμη όσο και τα όρια όσων απεδίωκαν την απόσχιση. Την τελευταία χρονιά, εκτός των άλλων, το καταλανικό πολιτικό πανόραμα άλλαξε σημαντικά. Τον Ιούλιο η Converg ncia i Uni (CiU), η δεξιά συμ-

παράταξη που κυβέρνησε την Καταλονία τα 28 από τα τελευταία 35 χρόνια με μια αποσχιστική γραμμή, διασπάστηκε. Η Converg ncia Democr tica de Catalunya (CDC), το νεοφιλελεύθερο κόμμα του σημερινού κυβερνήτη Αρτούρ Μας, δημιούργησε το «Μαζί για το ναι», δηλαδή το ναι στην ανεξαρτησία. Είναι ένα είδος μεγάλου συνασπισμού στον οποίο μπήκαν και η Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), κεντροαριστερό κόμμα και οι δύο σχηματισμοί που οργάνωσαν τις μεγάλες διαδηλώσεις των Diadas τα τελευταία τρία χρόνια, η Assemblea Nacional Catalana (ANC) και η Omnium Cultural (OC). Το «Μαζί για το ναι» είναι ένα μεγάλο pot-pourri που έχει ως μοναδικό κοινό προγραμματικό σημείο την ανεξαρτησία της Καταλονίας, που εμφανίζεται ως πανάκεια για όλα τα προβλήματα. Σε περίπτωση νίκης, δηλώνει ότι θα ξεκινήσει τη διαδικασία της απόσχισης που θα ολοκληρωθεί σε 18 μήνες, κατά τη διάρκεια της οποίας θα γίνει επεξεργασία του νέου καταλανικού συντάγματος. Ο μοναδικός σχηματισμός που αποφάσισε να μείνει έξω από το μεγάλο συνασπισμό είναι η Candidatura d’Unitat Popular (CUP), κόμμα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς υπέρ της ανεξαρτησίας.

Καθοριστική η στάση της αριστεράς

Η μεταβλητότητα της ψήφου είναι τεράστια σε αυτές τις εβδομάδες, λαμβάνοντας υπόψη και τη μεταμόρφωση του καταλανικού πολιτικού πανοράματος. Σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσίευσε το «El Peridico de Catalunya», το «Μαζί για το ναι» θα είναι το πρώτο κόμμα με 62 βουλευτές και θα χρειαστεί την CUP, που φαίνεται να παίρνει 7 (αυτή τη στιγμή έχει 3), για να σχηματίσει κυβέρνηση (η απόλυτη πλειοψηφία είναι 68 βουλευτές σε μια Βουλή 135 βουλευτών). Μια συμμαχία που μοιάζει αφύσικη – εφόσον στο συνασπισμό βρίσκονται οι υπεύθυνοι για τις πολιτικές λιτότητας, για τις ιδιωτικοποιήσεις και τις περικοπές του κοινωνικού κράτους που εφαρμόστηκαν την τελευταία πενταετία – αλλά δεν είναι και εντελώς απίθανη. Αν συμβεί αυτό, για άλλη μια

φορά μέσα στην αριστερά το έθνος θα υπερνικήσει την τάξη. ∆ημοσκόπηση του «Centre d’Estudis d’Opini » κατέγραψε ότι οι Καταλανοί που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας έχουν πέσει από το 50% του φθινοπώρου του 2012, στο 37,6% τον Ιούνιο του 2015. Αντίστοιχα, αυτοί που προτιμούν τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος και είναι υπέρ μιας ομοσπονδιακής μεταρρύθμισης του συντάγματος μειώθηκαν από το 29,3 στο 24%.

Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση

Το μεγάλο αίνιγμα είναι το «Catalunya S Que Es Pot» (Καταλονία Ναι Μπορούμε). Η υποψηφιότητα συνεργασίας της αριστεράς αποτελείται από το Podemos, την Iniciativa per Catalunya Verds-Esquerra Unida i Alternativa (ICV-EUiA) και από το Equo. Ο σχηματισμός έχει ως υποψήφιο τον Λουίς Ραμπέλ, έναν ιστορικό ακτιβιστή που προέρχεται από τις γραμμές του αντιφρανκισμού, και αντιπροσωπεύει την προσπάθεια να προταθεί εκ νέου η επιτυχημένη συνταγή της Barcelona en Com που τον Μάιο κατέκτησε το δήμο της Βαρκελώνης και σήμερα διοικείται από την Άντα Κολάου. Με διαφορετικές ευαισθησίες στο εσωτερικό του, το «Καταλονία Ναι Μπορούμε», στο οποίο οι δημοσκοπήσεις δίνουν 16 βουλευτές, δεν είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, αλλά υπέρ του δικαιώματος να αποφασίσουν οι Καταλανοί μέσα από ένα δημοψήφισμα συμφωνημένο με το ισπανικό κράτος. Ένα δημοψήφισμα που φαίνεται να θέλει το 80% των Καταλανών. Το αποτέλεσμα του ενωτικού ψηφοδελτίου που υποστηρίζεται από το Podemos στην Καταλονία δεν θα είναι σημαντικό μόνο για τις δυναμικές εκεί, πράγμα αναμφίβολο, αλλά αντιπροσωπεύει ένα τεστ - κλειδί για το κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας. Μέσω αυτού μπορεί να γίνει κατανοητό αν η στρατηγική που επέλεξε το Podemos (τακτικές συμμαχίες με τους αριστερούς σχηματισμούς που υπάρχουν στις διάφορες περιφέρειες) μπορεί να είναι νικηφόρα για τις γενικές βουλευτικές εκλογές του ∆εκεμβρίου. Επίσης, για το αν το σχέδιο του Ιγκλέσιας για μια «νέα μετάβαση» – όπως έγινε το 1978 μετά-

βαση στη δημοκρατία – είναι εφικτό. Ένα σχέδιο, το οποίο, όπως εξήγησε πρόσφατα ο Ιγκλέσιας, βασίζεται στην «προώθηση μιας νέας συνθήκης κοινωνικής και τοπικής συμβίωσης που θα πρέπει να διαρθρωθεί μέσα από μια συντακτική διαδικασία (…) καρπό μιας μεγάλης κοινωνικής συζήτησης που θα επιτρέψει στους πολίτες, και όχι στις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, να είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές».

∆ημοψήφισμα - κλειδί

Οι καταλανικές εκλογές αποτελούν στην ουσία ένα σημείο κλειδί για να κατανοήσουμε τι θα συμβεί στις προσεχείς ισπανικές εκλογές. Μια νίκη των δυνάμεων υπέρ της ανεξαρτησίας στη Βαρκελώνη, θα οδηγούσε σε περαιτέρω όξυνση των εντάσεων με τη Μαδρίτη. Αυτό θα ευνοούσε το PP του Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος στην προεκλογική εκστρατεία του ∆εκεμβρίου, θα παρίστανε τον υπερασπιστή της ενότητας του ισπανικού έθνους. Βοηθούμενος και από τα καλά οικονομικά δεδομένα, οι προβλέψεις για το 2015 μιλάνε για ένα ΑΕΠ στο +2,8%, θα κατόρθωνε να αποφύγει μια εκλογική ήττα που πριν από λίγους μήνες φαινόταν βέβαιη. Για το Podemos, το οποίο τις τελευταίες μέρες προσέγγισε την Ενωμένη Αριστερά (IU) και πέτυχε τη στήριξη του Τομά Πικετί για την επεξεργασία του οικονομικού προγράμματος, η μοναδική δυνατότητα να πετύχει καλά αποτελέσματα τόσο στην Καταλονία όσο και στην Ισπανία είναι να καταφέρει να μετατοπίσει την πολιτική αντιπαράθεση από τα εθνικά ζητήματα στα κοινωνικά. Η «νέα μετάβαση» που προτείνει ο Πάμπλο Ιγκλέσιας θα μπορούσε να δώσει μια λύση στο σύνθετο ισπανικό εθνικό ζήτημα, αποδυναμώνοντας τη σύγκρουση μεταξύ των εθνικών και τοπικών ιδιαιτεροτήτων που αλληλοτροφοδοτούνται και επαναφέροντας το κοινωνικό ζήτημα στο κέντρο της αντιπαράθεσης.

*Ερευνητής στο Istituto de Història Contemporanea – Universidade Nova de Lisboa

Μετάφραση Τόνια Τσίτσοβιτς