Κυριακη 21-12-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 21 ∆εκεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1230 • 2 €

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ Χ. Λάσκος: Τι να κάνουμε

Ο φόβος αλλάζει πλευρά

“Εμείς”, “αυτοί” και επτά σκέψεις για το πώς να νικήσουμε σελ. 8

Η απόπειρα δημιουργίας κλίματος τρομοκρατίας, ενόψει εκλογών, από κέντρα στο εσωτερικό και το εξωτερικό πέφτει στο κενό

...

Θ. Μιχόπουλος: Το Μαξίμου στήνει κάλπες

Γράφουν: Γιώργος Κατρούγκαλος, Κύρκος ∆οξιάδης και Μικαέλ Λεβί

Ποιον ευνοούν οι καταγγελίες Χαϊκάλη - Καμμένου σελ. 9

...

∆. Σμυρναίος: Στο Βερολίνο βλέπουν... κάλπες

Κουρασμένο τον Σαμαρά, θεωρούν στη Γερμανία και ετοιμάζονται για τον ΣΥΡΙΖΑ σελ. 10

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Κ. Κνήτου: Στο σφυρί με το νέο έτος

Τέλος στην ελάχιστη προστασία της πρώτης κατοικίας σελ. 19

...

Τ. Ταστάνης: Το σκάνδαλο της πώλησης του Ελληνικού Σε κρίσιμη στιγμή ο αγώνας σελ. 20

...

ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΤΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΠΙ∆ΙΚΑ

Σωσίβιο στο βούρκο

Γαλάτσι: Μια μεγάλη ευκαιρία για την αξιοποίηση του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου

Τα πραγματικά πολιτικά επίδικα και οι ουσιαστικές αντιθέσεις επιχειρείται τώρα να υποβαθμιστούν μέσα σε μια ατμόσφαιρα καταγγελιών για δωροδοκίες και πολιτικές συνωμοσίες. Η καταγγελία απόπειρας εξαγοράς της ψήφου του βουλευτή του ΑΝΕΛ κ. Χαϊκάλη, αντί να πάρει έγκαιρα και κατά προτεραιότητα το δρόμο της διαλεύκανσης και της απόδοσης ευθυνών, γίνεται αφορμή, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και της Ν∆, για μια γενίκευση της συνωμοσιολογίας και μια επιχείρηση αστήρικτης εμπλοκής του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι καταφανής η απόπειρα της κυβέρνησης και της Ν∆ να μετατρέψει μια σοβαρή καταγγελία που στρέφεται και εναντίον της, σε ευκαιρία για απόσπαση της προσοχής από τα ουσιαστικά πολιτικά ζητήματα που κρίνονται στο πλαίσιο της διαδικασίας εκλογής προέδρου της δημοκρατίας. Και αντί να την περιορίσει στις πραγματικές διαστάσεις της, αποκλείοντας τη γενίκευση μιας αρρωστημένης ατμόσφαιρας σήψης, συμβάλλει στην επιδείνωσή της αντιδρώντας σπασμωδικά και επιχειρώντας να κερδοσκοπήσει αμυνόμενη με μια αστήρικτη επίθεση στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο μόνος τρόπος να αποφύγει την εμπλοκή της σ’ αυτή τη σκηνοθεσία η τελευταία, είναι να κρατήσει αποστάσεις και να επαναφέρει τη συζήτηση και αντιπαράθεση στα ουσιαστικά ζητήματα: καμία παράταση ζωής στη μνημονιακή κυβέρνηση, εκλογές τώρα για αναστροφή της καταστροφικής πορείας.

Η αποτυχία της ιδιωτικοποίησης φέρνει νέα δεδομένα σελ. 19

Αν Εϊντού: Η λιτότητα είναι θανατηφόρα

Συνέντευξη με την καθηγήτρια Οικονομικών του πανεπιστημίου της Ρεν για το ρόλο του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος

Σελ. 22

∆ΙΕΘΝΗ Μ. Ρένεσης: Η μάχη με την «αρκούδα» θα είναι δύσκολη

Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας και η πτώση του ρουβλιού σελ. 11

Φυλακές και εκπαίδευση Του Τάσου Κουράκη*

ρόσφατα η περίπτωση του κρατουμένου Νίκου Ρωμανού και ο αγώνας του για τη χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας έφεραν στο προσκήνιο τη μεγάλη σημασία που έχουν για τους κρατουμένους, η εκπαίδευση και οι άδειες. Στις ασφυκτικά κλειστές φυλακές που δεν εκπληρούν κανένα ρόλο αλλά συνιστούν βασανισμό, η εκπαίδευση των κρατουμένων και οι άδειες ανοίγουν παράθυρα επικοινωνίας, αποφορτίζουν τον κρατούμενο από τα δεινά του εγκλεισμού και λειτουργούν ως δίαυλος προετοιμασίας για την κοινωνική επανένταξη. Η διεθνής εμπειρία τονίζει ότι η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εκτός από τη μείωση του κινδύνου της εκ νέΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Σελίδες 16, 17

Γ. Βαρουφάκης: ∆εν είναι μονομερής ενέργεια να πεις όχι σε νέα δάνεια

Ιστορική καμπή στις σχέσεις ΗΠΑ - Κούβας

Αλ. Μπετάνια: (ηγετικό στέλεχος των Σαντινίστας): Υψηλό το τίμημα για την επιστροφή στην κυβέρνηση

σελ 6, 7

σελ 14

ΠΟ∆ΕΜΟΣ

Ανάλυση του καθηγητή Μπ. Σάντος και συνέντευξη της ευρωβουλεύτριας Τ. Γκονζάλες σελ 13, 30, 31

Με παράλληλες ανακοινώσεις των προέδρων τους, εγκαινιάστηκε η νέα φάση στις σχέσεις των δύο χωρών.

Σελ. 15

ΘΕΜΑΤΑ

Φυλακές και εκπαίδευση ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

ου εμπλοκής των κρατουμένων στα γρανάζια του ποινικού μηχανισμού, περιορίζει τη χρήση βίας και, παράλληλα, συμβάλλει σημαντικά στον εξανθρωπισμό της φυλακής, καθώς ο κρατούμενος γεμίζει το νεκρό χρόνο, επανασυνδέεται με την εκπαιδευτική διαδικασία, αποκτά νέες δεξιότητες και εφόδια. Έρευνες απέδειξαν ότι η συμμετοχή των κρατουμένων σε εκπαιδευτικά προγράμματα αυξάνει σημαντικά την αυτοεκτίμησή τους και βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές δεξιότητές τους. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι η εκπαίδευση στη φυλακή συνδέεται άρρηκτα με τη μείωση της υποτροπής και την κοινωνική επανένταξη.

Ανεφάρμοστα μέτρα

Ο Σωφρονιστικός Κώδικας αλλά και ο αναθεωρημένος ο οποίος αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή εξασφαλίζει( Άρθρο 33 -Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση) την πρόσβαση των κρατουμένων και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και στην επαγγελματική κατάρτισή τους. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τους νεαρούς κρατουμένους. Οι αναλφάβητοι ενήλικες ενθαρρύνονται να παρακολουθούν μαθήματα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ή προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ή επιμόρφωσης. Όσοι έχουν συμπληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με εκπαιδευτικές άδειες και το ίδιο ισχύει και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι παρεχόμενοι τίτλοι σπουδών είναι ισότιμοι με τους αντίστοιχους των σχολών της ίδιας βαθμίδας εκπαίδευσης, χωρίς να προκύπτει από το κείμενό τους ότι αποκτήθηκαν σε κατάστημα κράτησης. Ακόμη ειδικά θετικά μέτρα λαμβάνονται για την εκπαίδευση των αλλοδαπών και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι κρατούμενοι ενθαρρύνονται και διευκολύνονται στην παρακολούθηση εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και φοίτησης σε Ανοικτά Πανεπιστήμια της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ενώ προβλέπεται και η λειτουργία προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης ή και εξειδικευμένης κατάρτισης όπως Ι.Ε.Κ.. Οι κρατούμενοι ενθαρρύνονται και διευκολύνονται να συμμετέχουν στα Σχολεία ∆εύτερης Ευκαιρίας (Σ.∆.Ε.), τα οποία συνιστούν τακτικές δομές εκπαίδευσης ενηλίκων με μόνιμο χαρακτήρα και ολοκληρωμένο κύκλο σπουδών διάρκειας δύο ετών. Όλα αυτά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστα. Ούτως ή άλλως, η εκπαίδευση των κρατουμένων συναντά εξ ορισμού ιδιαίτερες δυσκολίες καθώς λαμβάνει χώρα σε ένα ίδρυμα ολοκληρωτικού χαρακτήρα.

Η μνημονιακή φυλακή

Η μνημονιακή φυλακή των μειωμένων κονδυλίων, του υπερπληθυσμού, της δραματικής υποβάθμισης της ποιότητας της σίτισης, της σχεδόν απόλυτης έλλειψης ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης, επιδείνωσε δραματικά την προϋπάρχουσα πραγματικότητα. Η κατάσταση στις φυλακές δεν ανταποκρίνεται καν στις απαιτήσεις που έχει θέσει το υπάρχον πλαίσιο, δηλαδή ο Σωφρονιστικός Κώδικας. Το πρόβλημα της εφαρμογής του ΣΚ παραμένει ως ζητούμενο και μάλιστα σε ό,τι δεν επιβαρύνει με οικονομικό κόστος. Στο χώρο του σωφρονισμού η κυβέρνηση επιχειρεί να πείσει ότι η λύση βρίσκεται στην κατεύθυνση της επίδειξης περισσότερου αυταρχισμού, στο χτίσιμο νέων φυλακών ασφαλείας, στη χορήγηση λιγότερων αδειών -ή ακόμα και στην κατάργηση του θεσμού- στη διεύρυνση της ποινικοποίησης για τους οφειλέτες του ∆ημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων. Και, δυστυχώς, τα μεμονωμένα περιστατικά αξιοποιούνται πάγια στην κατεύθυνση της περιστολής των δικαιωμάτων και ποτέ στη κατεύθυνση της βελτίωσης των όρων ζωής των κρατουμένων. Εμείς θα επιμείνουμε στην εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης γιατί η διασφάλιση του έννομου αγαθού της εκπαίδευσης, κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας και η διασύνδεση του έγκλειστου πληθυσμού με την ευρύτερη κοινωνία αποτελεί υποχρέωση κάθε Κράτους ∆ικαίου. Άλλωστε, κανένα πρόγραμμα σωφρονιστικής μεταρρύθμισης δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό χωρίς την επιμόρφωση, την κατάρτιση και την εκπαίδευση του έγκλειστου πληθυσμού.

* Βουλευτής, συντονιστής της Επιτροπής Ελέγχου Κυβερνητικού Έργου Παιδείας και θρησκευμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Ένας διοικητής για όλες τις εποχές Τ

η σημαία της τρομοκράτησης του ελληνικού λαού, αφού την πήρε από τον Σαμαρά, τον Γεωργιάδη, τον Γιούνγκερ και τους άλλους δημοκράτες-υπεύθυνους – σωτήρες, μαζί με έντυπα-ναυαρχίδες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, τη σήκωσε, ακόμα πιο ψηλά ο Γιάννης Στουρνάρας. Τόσο ψηλά, τόσο περήφανα, ωσάν τον στρατιώτη στο Ράιχσταγ, όταν οι Ρώσοι κατάλαβαν το κατεστραμμένο Βερολίνο. Κατεστραμμένη και η Αθήνα από τους κακούς, αν έρθουν στην εξουσία. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Ο Ρώσος ήταν ένας απλός στρατιώτης, ο Γ. Στουρνάρας κατέχει τη θέση του στρατάρχη εξ απονομής. Είναι διοικητής, επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, ως εκ τούτου μέλος του διοικητικού συμβουλίου της πανίσχυρης Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπου επικεφαλής είναι ο Μάριο Ντράγκι. Ένα πανίσχυρο όργανο με διορισμένους ανθρώπους, που δεν δίνουν πουθενά λογαριασμό, ούτε καν ελέγχονται στοιχειωδώς από τα εκλεγμένα σώματα, όπως το ευρωκοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια. Παρενθετικά να πούμε ότι ο Μ. Ντράγκι βλέποντας ότι με το τζιχαντισμό του φιλελευθερισμού το καράβι Ευρώπη θα βυθιστεί ακόμα περισσότερο, έβαλε λίγο νερό στο νεοφιλελεύθερο κρασί του. Σε αντίθεση με τον ανεκδιήγητο Ζαν Κλοντ Τρισέ, με τον οποίον είχα, κυριολεκτικά, σκοτωθεί για την ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση («Ελευθεροτυπία», 3 Ιουλίου 2010 με τον τίτλο «Ο άνθρωπος που εξόργισε τον Τρισέ»). ∆εν μπορεί κανείς να ξέρει τι κάνει ο Γ. Στουρνάρας στις συνεδριάσεις της ΕΚΤ. Συντάσσεται με τα ανοίγματα του Ντράγκι ή παίρνει το μέρος της δογματικά νεοφιλελεύθερης Bundesbank;

Οι διοικητές της Τράπεζας της Ελλάδος

Ως υπάλληλος και ως πρόεδρος και μέλος στο διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου υπαλλήλων της ΤτΕ γνώρισα καλά τους διοικητές της. Από τον ∆. Χαλικιά, τον Τ. Χριστοδούλου, έως τον Παπαδήμο, Γκαργκάνα και Προβόπουλο. Επίσης, στο Γενικό Συμβούλιο, το ανώτατο όργανο της τράπεζας, ως εκπρόσωπος των εργαζομένων (προς άρση παρεξηγήσεων, την αποζημίωσή μου την κατέθετα στο Απεργιακό Ταμείο του συλλόγου), γνώρισα την ολοένα διολισθαίνουσα οικονομική σκέψη τους από κεϋνσιανή σε νεοφιλελεύθερη… Τον Γιάννη Στουρνάρα, πρώτη φορά τον συνάντησα στο εστιατόριο του LSE και οι δύο μεταπτυχιακοί, εγώ στο τέλειωμα και αυτός στην αρχή. Ήταν ένας χαμηλών τόνων νέος, οργανωμένος στην ΚΝΕ, αλλά χωρίς ιδιαίτερο φανατισμό. Περισσότερο τον γνώρισα ως εργαζόμενο στη ∆ιεύθυνση Μελετών, όταν επί Χαλικιά προσλήφθηκε ως σύμβουλος. Ικανός και προσηνής, ευχάριστος στις συζητήσεις. Έκτοτε χαθήκαμε. Έγινε πρόεδρος της Εμπορικής Τράπεζας, αργότερα του Συμβουλίου Οικονομιών Εμπειρογνωμόνων, καθηγητής πανεπιστημίου, αλλά και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, του κέντρου ερευνών του ΣΕΒ. Όταν έγινε υπουργός Οικονομικών στη συγκυβέρνηση, εφάρμοσε με ιδιαίτερη ζέση τις μνημονιακές απαιτήσεις. Η ρήση του «περί όνου σκιάς», όταν δημιουργήθηκαν εντονότατες αντιδράσεις και μεγάλες κινητο-

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

ποιήσεις των συνδικάτων για την περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων, έδειξε όχι μόνο το νεοφιλελεύθερο οίστρο του, αλλά και τον απροκάλυπτο κυνισμό του. Στους συνεργάτες του έλεγε πως στις διαπραγματεύσεις πρέπει να κρατούν ευλύγιστη στάση, επικαλούμενος συχνά το στίχο του Σοφοκλή στην «Αντιγόνη», όπου ο γιος του Κρέοντα, Αίμονας, έλεγε, «Όσα δέντρα στην ορμή του χειμάρρου λυγίζουν τους κορμούς τους, δεν τσακίζονται. Όσα, όμως αντιστέκονται, ξεριζώνονται»…! Τις πρώτες μέρες ως διοικητής στην ΤτΕ έδειξε λίαν δημοκρατικό πρόσωπο. Απαίτησε στις συναντήσεις διαπραγμάτευσης με τον ίδιο και με τα εντεταλμένα στελέχη να παρίστανται όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Υπαλλήλων. ∆εν πέρασαν, όμως, μερικές μέρες και άλλαξε τροπάριο. Τα κανονίζει με την, ακόμα ισχυρή, ΠΑΣΚΕ για τα συλλογικά ζητήματα των υπαλλήλων, παίρνοντας αντάλλαγμα την «εργασιακή ειρήνη» και θέσεις για στρατό ειδικών συμβούλων. Τις παραμονές των εκλογών του 2012, τότε που το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ πλανιόταν στον αέρα της Ευρώπης, δημιουργώντας μια σχεδιασμένη τρομοκρατική επίθεση με όσα μέσα διέθεταν, από εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα έως δηλώσεις ανώτατων στελεχών κυβερνητικών και της ΕΕ, ο τότε διοικητής της ΤτΕ Γ. Προβόπουλος, αν και τοποθετημένος στη Ν∆, κράτησε αποστάσεις από το αχαλίνωτο κρεσέντο φόβου. Μιλούσε, βέβαια, για συνέχεια των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων κάνοντας μάλιστα κριτική στην κυβέρνηση, αλλά συγχρόνως ενημερώνοντας μόνο τους πολιτικούς αρχηγούς για τα προβλήματα της οικονομίας, όπως για τη ρευστότητα.

Στουρνάρας ως ελληνική Bild

Αντίθετα, ο Γ. Στουρνάρας μίλησε όπως η «Bild», αυτή που δημοσίευσε στα ελληνικά στις προηγούμενες εκλογές, πρωτοσέλιδο τρομοκρατικό μήνυμα, πως θα γινόταν η συντέλεια της Ευρώπης αν κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπεύθυνος για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος κεντρικός τραπεζίτης συντάχθηκε, υπερθεματίζοντάς τους , με τον Σαμαρά και τον Γεωργιάδη μιλώντας για πρόβλημα ρευστότητας. «Αυτοεκπληρούμενη προφητεία»; ∆ηλαδή, προειδοποιεί για κάτι κακό που έρχεται, το οποίο έχει ο ίδιος προκαλέσει. Γιατί συντάχτηκε ο διοικητής της ΤτΕ με τους πιο ακραίους πυρπολητές της δημοκρατικής έκφρασης του ελληνικού λαού; Είτε ενήργησε ως ούλτρα νεοφιλελεύθερος, είτε θέλησε να ανταποδώσει στον πρωθυπουργό το διορισμό του, είτε για να θέσει υποθήκη αξιοποίησής του στο μέγιστο αξίωμα του πρωθυπουργού προς το κλονιζόμενο πολιτικό σύστημα. Ο Στουρνάρας καλύπτεται πίσω από την πιο αντιδημοκρατική ρύθμιση της Συνθήκης Μάαστριχτ, που προβλέπει την απόλυτη ανεξαρτησία των Κεντρικών Τραπεζών και των μελών των διοικήσεων τους. Υπάρχουν, όμως, παραδείγματα, έστω και λίγα, όπως του Αντόνιο Φάτσιο της Banca D’ Italia ή του περιβόητου Πανίκκου ∆ημητριάδη της Κύπρου, στην περίπτωση των οποίων υπήρξε εξαναγκαστίκή παραίτηση. Άλλωστε, υπάρχουν και οι υπάλληλοι...

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Μάκης Μπαλαούρας

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε παγίδα Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ∆ΕΥΤΕΡΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΕ∆ΡΟ ΤΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

αρά την ψυχρολουσία της κυβέρνησης από την πρώτη ψηφοφορία για πρόεδρο, κανείς δεν θα περίμενε, εν όψει της δεύτερης, να ξεκαθαρίσει η ατμόσφαιρα, να αλλάξει ριζικά το σκηνικό. Οι δύο πλευρές βαδίζουν με τον ίδιο στόχο με ελαφρώς τροποποιημένα επιχειρήματα. Εντούτοις, το Μαξίμου, που είναι και ο βασικός αποδέκτης των πιέσεων, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αφήνει κανένα περιθώριο, δεν ανοίγει τα χαρτιά του, ούτε και για να αμυνθεί. Παρ’ όλα αυτά, ήδη, έχει πέσει στο τραπέζι πολύ υλικό, πολλές ιδέες, πολλές προτάσεις, παίρνονται ως και πρωτοβουλίες (π. χ. από τον Κων/νο Μητσοτάκη). Γεγονός που δείχνει ότι οι ευρύτερες δυνάμεις του συστήματος δεν έχουν πειστεί από την ως τώρα τακτική Σαμαρά και αναζητούν διέξοδο στην τρίτη ψηφοφορία. ∆ηλαδή, αναζητούν τον τρόπο που θα εμποδίσουν να ‘ρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Επίσης, δεν πείθονται από την πρόβλεψη των Σαμαρά-Βενιζέλου ότι αν γίνουν εκλογές θα νικήσει μεν ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα έχουμε απλώς μια «αριστερή παρένθεση». ∆εν είναι καθόλου αφελείς. Το εκφράζει, π.χ., με τους δικούς της όρους, στο κύριο άρθρο της η «Καθημερινή»: «Το δυστύχημα είναι ότι το απελπισμένο κομμάτι της κοινωνίας σαγηνεύεται από τις ανεδαφικές και ξεπερασμένες ιδέες που θα οδηγήσουν στη φτωχοποίηση και στην απομόνωση της χώρας».

Σε παγίδα το Μαξίμου

Το αποκαρδιωτικό αποτέλεσμα των 160 ψήφων είχε καταλυτικές επιπτώσεις και υποκρύπτει διάφορες αιτίες και σχεδιασμούς. Ίσως θεωρηθεί ιστορική διότι δρομολογεί σημαντικές εξελίξεις. Ο κ. Α. Σαμαράς, αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε παγίδα. ∆ιότι αφενός δεν μπορεί να κερδίσει βγάζοντας νέο πρόεδρο και αφετέρου διότι θα χάσει με όρους που στην μετά τις εκλογές περίοδο θα πρέπει να διαχειριστεί εσωτερική κρίση, θα είναι υπόλογος για την ήττα, όπως τον προειδοποιούν στελέχη της Ν∆ από τώρα. ∆εν θα πέσει στα μαλακά. Γι’ αυτό είναι πολύ πρόωρο να προεξοφλήσει κανείς ότι ο πρωθυπουργός θα μείνει μέχρι το τέλος στο σύνθημα «∆ήμας ή ΣΥΡΙΖΑ», «καθαρές λύσεις» χωρίς καμία υποχώρηση. Πρόβλημα, όμως, ο κ. Σαμαράς, πέρα από την Ν∆, με τις διαφοροποιήσεις Ντόρας Μπακογιάννη, Αδ. Γεωργιάδη – Στ. ∆ήμα– κ. ά. έχει και μέσα στην κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ βρήκε τρόπους να διατυπώσει τη διαφωνία του ή έστω διαφοροποίησή του προβάλλοντας τη δική του ατζέντα τόσο στο ζήτημα της προεδρικής εκλογής –δέχεται να συζητηθεί η ημερομηνία εκλογών και με την αξιωματική αντιπολίτευση– όσο και στο ζήτημα της στάσης απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας για λανθασμένη «στρατηγική του φόβου και του εκφοβισμού». Η ψήφος των ανεξάρτητων βουλευτών διαφόρων προελεύσεων ερμηνεύεται με πολιτικό σκεπτικό. Ένα μέρος τους θέλει να γίνουν εκλογές, έχουν μέτωπο με την πολιτική της κυβέρνησης. Μέρος τους, όμως, επιθυμεί να πιέσει τον κ. Σαμαρά η κυβέρνηση να πάρει πολιτικές πρωτοβουλίες για να βγει οπωσδήποτε πρόεδρος. Αυτό προς το παρόν το αρνείται ο πρωθυπουργός διότι φοβάται ότι

πιθανόν θα είναι η αρχή και του δικού του τέλους. Εξαιρουμένης όμως της κυβέρνησης «ειδικού σκοπού» που είναι πολύ δύσκολο να δεχθεί, –γι’ αυτό το απέρριψε και ο Βενιζέλος– μένουν ακόμη οι προτάσεις, να ορισθεί ημερομηνία εκλογών εντός του 2015 και διακομματική διαπραγματευτική επιτροπή, όπως υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ. Οι απαντήσεις του Μαξίμου ότι ούτε τέτοιες προτάσεις εξασφαλίζουν τους 180 ψήφους και ότι οι ανεξάρτητοι την τελευταία στιγμή θα ψηφίσουν γιατί θέλουν να παραμείνουν βουλευτές θεωρούνται μη σοβαρές από τους εσωκομματικούς και κυβερνητικούς διαφωνούντες. Γι’ αυτό δεν αποκλείεται και η δεύτερη ψηφοφορία να είναι το ίδιο αποκαρδιωτική για το Μαξίμου.

Αναζητούνται λύσεις Υπάρχουν άραγε περιθώρια στην κυβέρνηση να βρει μια λύση που εκτός από μέρους των ανεξάρτητων να προσελκύσει και μερικούς βουλευτές από ∆ΗΜΑΡ και ΑΝ.ΕΛ; Υπάρχουν αλλά είναι μικρά και επιπλέον ο κύριος παίκτης, ο πρωθυπουργός, είναι απρόθυμος να τα αξιοποιήσει πολύ περισσότερο να τα διευρύνει. Όμως, πιέζεται αφάνταστα από το εσωτερικό της παράταξής του και από τον εταίρο του, το ΠΑΣΟΚ. Γι΄ αυτό μερικές φορές το Μαξίμου εμφανίζεται ελαστικό. Λέει, για παράδειγμα, ότι αν η ημερομηνία εκλογών οριστεί σε βάθος χρόνου που να μην εκπίπτει σε απλή συνεχή προεκλογική περίοδο και μπουν στην κυβέρνηση νέες δυνάμεις θα μπο-

Κατηγορίες για απόπειρα δωροδοκίας

ο ήδη τεταμένο κλίμα λίγο πριν την δεύτερη ψηφοφορία ήρθε να επιβαρύνει αποφασιστικά το περιστατικό απόπειρας εξαγοράς που κατήγγειλε την περασμένη Παρασκευή ο βουλευτής των ΑΝΕΛ κ. Π. Χαϊκάλης. Τα γεγονότα και το σχετικό βίντεο με σκηνές που υποκλάπηκαν ερευνώνται. Αντίγραφο ήδη έχουν πάρει όλοι οι αρχηγοί κομμάτων -δεν δέχτηκε να το παραλάβει ο κ. Σαμαράς- και η εισαγγελική αρχή. Η οποία, να επισημάνουμε, άργησε να ερευνήσει το υλικό που είχε καταθέσει στις υπηρεσίες της προ ικανών ημερών ο βουλευτής. Ασφαλώς πρόκειται για τις σπασμούς ενός συστήματος, με έκδηλο το άγχος ότι απέρχεται. Είναι, αν επαληθευτεί, εκδήλωση που βγάζει στην επιφάνεια ένα ζόφο. Πρόκειται για μια πραγματικότητα, με συνωμοσίες και παιχνίδια, από την οποία η Αριστερά πρέπει απαρεγκλίτως να σταθεί πολύ μακριά. Ο κ. Καμμένος, σε συνέντευξη Τύπου, επιβεβαίωσε την απόπειρα εξαγοράς και παρέδωσε, στη συνέχεια, το υλικό στο πρόεδρο της Βουλής και τον υπουργό ∆ικαιοσύνης. Ο πρωθυπουργός, στη συνέχεια, υπέβαλλε μήνυση στον βουλευτή Χαϊκάλη. Από τη Ν∆, ωστόσο, επιχειρήθηκε να κατηγορηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως συναυτουργός! Έτσι υιοθέτησε πλήρως τις μεθόδους λάσπης έναντι των οποίων υποτίθεται ότι αμύνεται και μάχεται. Ο κ. Παπαμιμίκος, γραμματέας της Ν∆, σημείωσε σωστά ότι «η δικαιοσύνη είναι ανάγκη να αποφανθεί άμεσα», αλλά στη συνέχεια θα τονίσει το απαράδεκτο ότι η «προβοκάτσια ξεκίνησε πριν τρεις μήνες από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη συνεχίζουν οι ΑΝΕΛ. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ προσπαθούν να εκβιάσουν και να τρομοκρατήσουν βουλευτές»! Η κα. Ασημακοπούλου προχωράει ακόμη περισσότερο, ισχυριζόμενη ότι «στο έργο πρωταγωνιστούν: Π. Καμμένος, Π. Χαϊκάλης, Π. Σκουρλέτης και συνεργάτες».

ρούσε να το δεχθεί. «Ουδείς μπορεί να αποκλείσει… το Μαξίμου να εμφανιστεί θετικό σε μια πρωτοβουλία ανεξάρτητων ή άλλων βουλευτών, που όμως θα πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά» ανέφεραν τα σχετικά ρεπορτάζ. Ο πιο σπουδαίος λόγος, όμως, που καθιστά την πίεση αφόρητη είναι το εικαζόμενο κλίμα μετά τις εκλογές, αν γίνουν. Η ηγεσία της Ν∆, που όπως έδειξαν τα πρώτα γκάλοπ έδειξε τάσεις συσπείρωσης όταν φάνηκε ότι μπορεί να πάμε σε εκλογές, θα βρεθεί στο εκλογικό μπαλκόνι σε δύσκολη θέση. Από το εσωτερικό του συστήματος θα της καταμαρτυρούν ότι μετά τις ευρωεκλογές «σύρθηκε πίσω από την πολιτική στρατηγική που χάραξε ο ΣΥΡΙΖΑ». Ότι «υπήρχε η δυνατότητα ήπιας διαχείρισης του θέματος του προέδρου» που θα διευκόλυνε ανεξάρτητους βουλευτές «δίχως να δραματοποιούν τις συνέπειες εάν δεν εξασφαλιζόταν η απαιτούμενη πλειοψηφία». Ότι δεν ολοκλήρωσε το έργο της κυβέρνησής του πριν υπογράψουν και τη νέα συμφωνία με την τρόικα. Ακόμη θα του προσάπτουν ότι, τελικά, έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ νικητή. Από το ΠΑΣΟΚ, επίσης, θα δέχεται πυρά διότι η ηγεσία του προτείνει τώρα «συναινετικές λύσεις κ.τ.λ. και δεν γίνονται δεκτές από την Ν∆. Μια τέτοια προεκλογική καμπάνια θα επιτείνει την ήττα και ταυτόχρονα θα διαμορφώνει συνθήκες εσωκομματικής κρίσης για μετά τις εκλογές που πολύ πιθανόν θα είναι, αφήνοντας περιθώρια στη νέα κυβέρνηση, και το τέλος της σημερινής ηγετικής ομάδας της Ν∆. Π. Κλαυδιανός

Αντίθετα από τη διαβολή της Ν∆, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε όταν ρωτήθηκε: «Εκτιμώ ότι πρόκειται για μια σοβαρή καταγγελία» και συνέχισε «Θα δούμε τις καταγγελίες και θα τις εκτιμήσουμε. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα πρέπει να βγει από το βούρκο», πρόσθεσε δε: «Εμείς εδώ και καιρό έχουμε επισημάνει ότι ακολουθείται ένας δρόμος ολισθηρός, ένας δρόμος μεθοδεύσεων και πιέσεων, διότι επιχειρείται να τετραγωνιστεί ο κύκλος. Όταν δεν υπάρχει πλειοψηφία κοινοβουλευτική και κοινωνική για την ανοχή στη συνέχεια των μνημονίων και ο πρωθυπουργός έχει εξαγγείλει εδώ και μήνες ότι έχει «μαξιλαράκι», θα βρει τους 180, τότε αντιλαμβάνεστε ότι έχει κάνει μια ολισθηρή επιλογή».

Απαράδεκτη και αστόχαστη ανακοίνωση

Ενώ, όμως, όλα τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με το συμβάν της απόπειρας δωροδοκίας του κ. Χαϊκάλη, με ιδιαίτερη επιμονή των φιλοκυβερνητικών να εμπλέξουν τον ΣΥΡΙΖΑ οι βουλευτές κ. Οδυσσέας Βουδούρης και Θ. Παραστατίδης εξέδωσαν μια απαράδεκτη και απολύτως αστόχαστη ανακοίνωση, που έδινε πλούσιο υλικό για να κατηγορηθεί και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο, υποτίθεται, συνεργάζονται. Συγκεκριμένα -με αφορμή το συμβάν Χαϊκάλη- καλούσαν τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ του κ. ∆ήμα, αλλά λίγες μέρες πριν κατά του προϋπολογισμού να απόσχουν από τις επόμενες ψηφοφορίες για να αρθεί η σκιά από τη στάση τους! Προχωρούσαν, μάλιστα, στο «συμπέρασμα» ότι «η εκλογή προέδρου από αυτή τη βουλή... καθίστανται πλέον και προβληματική»! Μάταια σε διορθωτική τους δήλωση προσπαθούσαν να περιορίσουν τη βλάβη που προκάλεσαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας, όντως, σε κανάλι ο Ν. Βούτσης, ασκώντας κριτική, κράτησε σαφή απόσταση από αυτές τις τοποθετήσεις. Πρόκειται για ένα έκδηλο παράδειγμα για το πόσο θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να σταθμίζει προσεκτικά τις αποφάσεις του, με βάση και την ποιότητα των υποψήφιων συμμάχων. Είναι δυνατόν να είμαστε σε κοινή κοινοβουλευτική ομάδα με πολιτικούς που διακονούν τέτοιες απόψεις;

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Καιρός να απαλλαγούμε από το ραγιαδισμό Ποιός Γιούνγκερ και ποιός Μοσκοβισί! Και ποιός Σαμαράς και ποιός Βενιζέλος! Τώρα είναι η ώρα της μεγάλης ευθύνης του ελληνικού λαού Του Νίκου Τσαγκρή

υτό που μας συμβαίνει δεν είναι καινούργιο κι ας είναι νέο. Είναι κάτι συνηθισμένο για τη χώρα μας και, ακριβώς αυτή η συνήθεια, είναι ένας διαχρονικός κόλαφος για την πολιτική ηγεσία αυτής της χώρας, μια ανεξίτηλη προσβολή για το λαό της. Αυτό που μας συμβαίνει ονομάζεται «επέμβαση», «ξένη παρέμβαση», ανάμειξη ξένων κυβερνήσεων και μυστικών υπηρεσιών στα εσωτερικά μας και αποτελεί εξέχον ιστορικό χαρακτηριστικό της νεοελληνικής πολιτικής ζωής· την παρακολουθεί και την καθορίζει από του Όθωνα τα χρόνια μέχρι σήμερα, από την κυβέρνηση Ανδρέα Μεταξά (1844) ως τη συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου (2014). Αυτό που μας συμβαίνει σήμερα είναι αυτό που πάντα μας συνέβαινε, ο χρόνος μόνο αλλάζει και ο χώρος. Και η συσκευασία, το διαφανές περιτύλιγμα της τωρινής επέμβασης –μιας ακόμα ωμής επέμβασης του διευθυντηρίου των Βρυξελλών στα πολιτικά μας πράγματα, η ακραία ξεδιάντροπη αποδοχή της από την εθνική, υποτίθεται, κυβέρνησή μας, την εκπρόσωπό της κας Βούλτεψη: «Έχουμε προειδοποιηθεί από τους διεθνείς οίκους ότι με την προκήρυξη των εκλογών θα θεωρηθεί η χώρα σε πιστωτικό γεγονός»! Ας μην προσφέρουμε το άλλοθι της χοντροκομμένης φοβικής προπαγάνδας και της πολιτικής αγραμματοσύνης στη συγκεκριμένη εκπρόσωπο για την, πράγματι αγράμματη, δήλωσή της. Όποια ανασύνταξη της συγκεκριμένης δήλωσης στα ελληνικά, απ’ οιονδήποτε εγγράμματο κι αν… προέρχεται αποδίδει τέλεια το μέγεθος της πολιτικής αλλοτρίωσης της κυβέρνησης που η κα Βούλτεψη εκπροσωπεί. Την αρρωστημένη εξάρτησή της από τον «ξένο παράγοντα» που, στην περίπτωσή μας, είναι οι τεχνικοί της εξουσίας των Αγορών και των βραχιόνων τους, των «οίκων αξιολόγησης», στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες.

Στις ΗΠΑ το ρεκόρ επεμβάσεων

Η αποκρουστική μιντιακή φαντασμαγορία που ακολούθησε τη συγκεκριμένη δήλωση – ομολογία υποταγής στον «ξένο παράγοντα», με παρέπεμψε στην απογοητευτική άποψη του Κορνήλιου Καστοριάδη ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.: «Στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδή μιας αρχής ξένης και μακρινής, απέναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες και όχι πολίτες. ∆εν υπάρχει κράτος νόμου και κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη διοίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρχους πολίτες…»

Ωραία τα λέει ο φαλακρός γίγαντας της πολιτικής φιλοσοφίας και της ψυχανάλυσης, αλλά η νεοελληνική ιστορία, ακόμα και ως δημιούργημα του «κοινωνικού φαντασιακού», είναι κεντημένη με «έξωθεν παρεμβάσεις». Το ίδιο και η παγκόσμια ιστορία. Ακόμα και σήμερα, 25 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους , οι ΗΠΑ, ας πούμε, εξακολουθούν να επεμβαίνουν και να «σώζουν» χώρες και λαούς από το έναν ή τον άλλον κίνδυνο. «Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι, από το 1945 μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να ανατρέψουν πάνω από 40 ξένες κυβερνήσεις και να συντρίψουν περισσότερα από 30 λαϊκά - απελευθερωτικά κινήματα που αγωνίζονταν εναντίον ανελεύθερων καθεστώτων. Στην πορεία, οι ΗΠΑ προκάλεσαν το θάνατο αρκετών εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ καταδίκασαν πολύ περισσότερους σε μια ζωή γεμάτη οδύνη και απόγνωση...»

Σημειώσεις

Toυ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

Η κυβέρνηση πέρασε κάτω από τον πήχη ΣΥΡΙΖΑ

Εκλογικές ετοιμασίες στην Κουμουνδούρου

Ιστορική η ευθύνη του λαού

Αν οι ΗΠΑ κατέχουν το παγκόσμιο ρεκόρ, αιματηρών ή μη, παρεμβάσεων και επεμβάσεων στα εσωτερικά ξένων χωρών, η Ελλάδα κατέχει το ρεκόρ της πλέον εξαρτημένης από ξένα συμφέροντα ευρωπαϊκής χώρας, με δεκάδες επεμβάσεις και μια διαρκή… πολυεθνική ανάμειξη στα εσωτερικά της. Η βασική ευθύνη, σύμφωνα με την Αριστερά (και όχι μόνον) βαρύνει τη διαχρονικά «ξενόδουλη», «ξεπουλημένη», «παραδομένη», «δωσιλογική», «ξενομανή» πολιτική ηγεσία της χώρας. «Όχι, ο ελληνικός λαός έχει ιστορική ευθύνη για αυτό που του συμβαίνει», διαφωνεί ο Κορνήλιος Καστοριάδης: «Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; ∆εν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση, αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν, όμως, είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα…». Νομίζω πως πρέπει να το κρατήσουμε αυτό. ∆ιότι ποιός Γιούνγκερ και ποιός Μοσκοβισί! Και ποιός Σαμαράς και ποιός Βενιζέλος! Τώρα είναι η ώρα της μεγάλης ευθύνης του ελληνικού λαού και είναι αυτή μια ιστορική ευθύνη: «Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων» Τώρα, με τον ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί…

1. Από το «Κράτος του κακού» του Ουίλιαμ Μπλάμ (εκδόσεις Κανάκη) 2. Από μια συνέντευξη του Κ. Καστοριάδη

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

πό την ώρα που η κυβέρνηση αποφάσισε να επισπεύσει τις διαδικασίες για την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας, στον ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούσαν ότι οι εκλογές είναι πιο κοντά από ποτέ. Μετά και την πρώτη ψηφοφορία, τα στελέχη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σημείωναν ότι η κυβέρνηση πέρασε πολύ κάτω από τον πήχη καθώς οι 160 ψήφοι που πήρε η υποψηφιότητα του κ. Σταύρου ∆ήμα όχι μόνο δεν της δίνουν περιθώρια να ελπίζει ότι ο αντιπρόεδρος της Ν∆ μπορεί να φτάσει το αναγκαίο όριο των 180 αλλά δυσκολεύουν και την ευόδωση διάφορων σεναρίων. Υπογράμμιζαν μάλιστα, ότι οι 20 ψήφοι είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν «όποια πρωτοβουλία και να πάρει η κυβέρνηση». Για αυτό το λόγο, στην Κουμουνδούρου, ήδη από την επόμενη μέρα, στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, άρχισαν να προετοιμάζονται για τις εκλογές. Μιλώντας στην ΠΓ του κόμματος, ο Αλέξης Τσίπρας, υπογράμμισε ότι το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας αποδεικνύει πως η δημοκρατία δεν εκφοβίζεται και τόνισε ότι στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μετατραπεί η προοπτική μιας εκλο-

γικής νίκης «από ελπίδα για την Ελλάδα, σε προσδοκία για όλη την Ευρώπη». Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, επεσήμανε την αναγκαιότητα της αυτοδυναμίας, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, «κάποιοι θα μας περιμένουν στη γωνία για να μας εμποδίσουν, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις για τη χώρα». Επιπλέον, έθεσε τρεις προϋποθέσεις, προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να επιτύχει την αυτοδυναμία. Πρώτον, να καταπολεμήσει το κλίμα φόβου που καλλιεργείται, δεύτερον, να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση του λαού και τρίτον, να διευρυνθούν οι συμμαχίες του κόμματος. Στη συνεδρίαση της ΠΓ αποφασίστηκε όπως το κόμμα τεθεί σε εκλογική ετοιμότητα και συζητήθηκε ο τρόπος κατάρτισης των ψηφοδελτίων. Σύμφωνα με την απόφαση, οι Νομαρχιακές Επιτροπές θα καταθέσουν προτάσεις ονομάτων για τις περιοχές τους στην Επιτροπή Ψηφοδελτίων που έχει καταρτιστεί με προηγούμενη απόφαση του οργάνου. Στη συνέχεια, η επιτροπή, θα εξετάσει τις προτάσεις και θα αποστείλει πίσω στις Νομαρχιακές τις δικές της προτάσεις προκειμένου να καταρτιστεί η τελική πρόταση που θα κατατεθεί στην Κεντρική

Εξωθεσμικές παρεμβάσεις με στόχο τον εκφοβισμό

το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δίνουν το τελευταίο διάστημα μεγάλη σημασία και στις απόπειρες εκφοβισμού της κοινωνίας και της δημιουργίας ακραίων διλημμάτων ενόψει της εκλογικής μάχης. Για αυτό το λόγο, όλη τη προηγούμενη βδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχικά ήταν η αντίδραση για τις δηλώσεις του ∆ιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα περί κινδύνου ανεπανόρθωτης βλάβης, από τη μείωση της ρευστότητας, την οποία συνέδεσε με την πολιτική αστάθεια λόγω πιθανών εθνικών εκλογών. Ο Πάνος Σκουρλέτης, μάλιστα, στη άτυπη ενημέρωση των δημοσιογράφων, μίλησε για «βαρύτατες προσωπικές ευθύνες του κ. Στουρνάρα», χαρακτήρισε την παρέμβασή του «θεσμική εκτροπή» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητηθεί η παραίτησή του. Την επόμενη μέρα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε διάβημα στον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς για τήρηση της θεσμικής ουδετερότητας των ευρωπαϊκών οργάνων. Απαντώντας, ο κ. Σουλτς, πρότεινε στον πρόεδρο του Σύριζα να επισκεφθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για εκλογή Προέδρου ∆ημοκρατίας στην Ελλάδα. Τέλος, ο ευρωβουλευτής του κόμματος, ∆ημήτρης Παπαδημούλης, απηύθυνε σχετική ερώτηση προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.

Επιτροπή, η οποία μπορεί να την αλλάξει μόνο σε περίπτωση που υπάρχει πλειοψηφία 70%. Η σύγκληση της ΚΕ πάντως, αναμένεται αμέσως μετά τις 29 ∆εκεμβρίου, με πιθανότερη ημερομηνία το Σαββατοκυρίακο 3-4 Ιανουαρίου.

Οι δυσκολίες και η αποφασιστικότητα

Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως αναγνωρίζουν ότι ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Ενδεικτική, άλλωστε, ήταν και η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα, μετά την συνάντησή του με την Περιφερειάρχη Αττικής, Ρένα ∆ούρου. «Θα περάσουμε βεβαίως δύσκολες στιγμές, διότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια υπαρκτή και μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά με το κεφάλι ψηλά και με το μυαλό μας στην αξιοπρέπεια του πολίτη, του αδύναμου, που χειμάζεται, είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε». Στην Κουμουνδούρου δηλώνουν αποφασισμένοι να εφαρμόσουν τις δεσμεύσεις τους, τονίζοντας, μάλιστα, ότι οι εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης θα εφαρμοστούν «ανεξαρτήτως της έκβασης των διαπραγματεύσεων». Άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας, ήταν σαφής στη συνέντευξή του στο Reuters: «Θα καταργήσουμε τη λιτότητα και το Μνημόνιο μέσω του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Θα το αντικαταστήσουμε με ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης και ανασυγκρότησης, αυτό που παρουσιάσαμε στη Θεσσαλονίκη, δηλαδή ένα πρόγραμμα που είναι δημοσιονομικά ισορροπημένο και δε δημιουργεί νέα ελλείμματα. ∆ιαπραγμάτευση σημαίνει ότι θέλουμε συμφωνημένη λύση. Σχετικά με το χρέος και τη δανειακή σύμβαση που θα επαναδιαπραγματευτούμε, δεν είναι στις προθέσεις μας να προβούμε σε μονομερείς ενέργειες, εκτός αν μας εξαναγκάσουν, παρόλο που πιστεύω ότι κανένας δε θα μας εξαναγκάσει σε μονομερείς ενέργειες, γιατί κανείς δε θα ωφεληθεί από μια τέτοια εξέλιξη στην καρδιά της Ευρώπης». Την ίδια ώρα αντίθετα, ο Φώτης Κουβέλης, πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡ, ενός κόμματος που ορισμένοι βλέπουν ως πιθανό σύμμαχο του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωνε στην ιταλική τηλεόραση: «αν εκλεγεί στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται να σεβαστεί τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα, αλλά θα επιχειρήσει να αλλάξει κάποιους όρους».

“

Αδάμος Ζαχαριάδης

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πολιτική τάξη χαμηλού αναστήματος

Συμπτώματα “σύνδρομου της Στοκχόλμης” στην κυβέρνηση

πό την ημέρα που ανακοινώθηκε η επίσπευση των διαδικασιών εκλογής προέδρου της δημοκρατίας, έχουν ακουστεί από κυβερνητικά στελέχη, κυρίως της Ν∆, πράγματα φοβερά, που μας κάνουν να σκεφτούμε ότι η επιλογή της κινδυνολογίας δεν είναι απλώς επιλογή εκλογικής τακτικής. Ήταν τόσο θερμή η αποδοχή του καταιγισμού ωμών παρεμβάσεων στην εσωτερική πολιτική ζωή τής χώρας και τόσο αυθόρμητη η δικαιολόγησή τους εκ μέρους των εκπροσώπων της κυβέρνησης Σαμαρά, που δεν αφήνουν περιθώρια για μια τόσο κλασική ερμηνεία του φαινομένου. ∆εν έμοιαζε με υποδοχή μιας ευπρόσδεκτης έξωθεν βοήθειας προς την κλυδωνιζόμενη μνημονιακή κυβέρνηση. Έμοιαζε πολύ περισσότερο με επικύρωση μιας ολοκληρωμένης αντίληψης περί κρατικής (και λαϊκής) κυριαρχίας.

Πολιτικός σαδομαχισμός

Μέχρι και τις εκλογές του 2012 οι τρομοκρατικές παρεμβάσεις παραγόντων των Βρυξελλών, της Τρόικας ή του Βερολίνου αντιμετωπίζονταν με κάποια επιφύλαξη. Ορισμένοι, μάλιστα, από την φιλοκυβερνητική παράταξη τις θεωρούσαν απρεπείς και βλαπτικές. Σήμερα τις υποστηρίζουν όχι μόνο ως αποδεκτές, χρήσιμες ή επιβεβλημένες λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης, αλλά και θεμιτές, φυσιολογικότατες. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται όχι απλώς για μια ένταση της κινδυνολογικής φιλολογίας με τη συνδρομή των παρεμβάσεων αυτών, αλλά για μια νέα πολιτική στάση. Για μια ουσιαστική μεταβολή, που χαρακτηρίζεται από δύο στοιχεία: Πρώτον, οι επίσημοι εκφραστές της κυρίαρχης πολιτικής τάξης δεν υποστηρίζουν απλώς την ανάγκη της μεταβίβασης μέρους της κυριαρχίας στο πλαίσιο ενός υπερεθνικού σχηματισμού .Αναγνωρίζουν (επ’ ευκαιρία της κρίσης χρέους) την πλήρη παραχώρηση της ευθύνης για την επιλογή και άσκηση οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής σε όργανα εκτός των οργάνων της κρατικής (και λαϊκής) κυριαρχίας. Αναγνωρίζουν ανεπιφύλακτα τα πρωτεία των αγορών και των Βρυξελλών όχι ως ισότιμα μέλη ενός κοινού οργανισμού, αλλά ως εκτελεστές των εντολών ενός οργανισμού έξω και πάνω από αυτούς, που υπαγορεύει πολιτικές, οι οποίες αναιρούν κάθε περιθώριο για άσκηση κρατικής (και λαϊκής) κυριαρχίας. Αυτό σημαίνει η επίμονα επαναλαμβανόμενη εκτίμηση επίσημων εκπροσώπων

Επί πέντε χρόνια αλλεπάλληλες κυβερνήσεις ιδρωκοπούν για να ψηφίσουν και να εφαρμόσουν έτοιμα και μεταφρασμένα εκ της αγγλικής νομοσχέδια, ενώ δεν έχουν ξοδέψει μία σταγόνα ιδρώτα για τη φαντασίωση, έστω, ενός αυτόχθονου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

της κυβέρνησης ότι οι πάντες όχι απλώς οφείλουν να μας υποδεικνύουν διαφόρους κινδύνους, αλλά έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να μας τους επισείουν ως εκπληρούμενες, από τους ίδιους, προφητείες.

Αξιοποίηση πολιτικής ευθύνης

Ερχόμαστε έτσι στο δεύτερο στοιχείο. Η κρατούσα πολιτική πράξη φαίνεται να έχει αποποιηθεί κάθε ευθύνη για την επεξεργασία και εφαρμογή ενός σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης ακόμη και στο ασφυκτικό πλαίσιο που έχει ασμένως αποδεχθεί. Πολύ περισσότερο, την ευθύνη για την επεξεργασία και εφαρμογή ενός σχεδίου υπέρβασης των καταστροφικών περιορισμών που έχουν επιβάλει τα μνημόνια και έχουν νομοθετηθεί ως καθεστώς. Μια γενική και αόριστη επίκληση της ανάγκης για «ανάπτυξη» έχει αντικαταστήσει αυτή την υποχρέωση ενός κυρίαρχου κράτους και την ανάγκη ενός κυρίαρχου λαού. Επί πέντε χρόνια αλλεπάλληλες κυβερνήσεις ιδρωκοπούν για να ψηφίσουν και να εφαρμόσουν έτοιμα και μεταφρασμένα εκ της αγγλικής νομοσχέδια, ενώ δεν έχουν ξοδέψει μία σταγόνα ιδρώτα για τη φαντασίωση, έστω, ενός αυτόχθονου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η μόνη ευθύνη που νιώθουν είναι η ευθύνη της εύρεσης αποδεκτών από την τρόικα λύσεων στις μνημονιακές ασκήσεις που η ίδια τους βάζει προκειμένου να περάσουν τις εξετάσεις. Πρόκειται για νοοτροπία επάρχων και όχι ηγετών κυρίαρχων κρατών (και λαών). Τα οποία εξακολουθούν να είναι κυρίαρχα, ακόμα κι όταν, ως κυρίαρχα, έχουν αποφασίσει να μεταβιβάσουν στοιχεία της κυριαρχίας τους. ∆εν πρόκειται για κάποιου είδους πολιτικό ρεαλισμό, που επιτάσσει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι αντικειμενικές συνθήκες, πριν ληφθεί κάποια απόφαση. Πρόκειται για την αποποίηση του δικαιώματος προς απόφαση. Για τον εξορισμό της πολιτικής στη χώρα όπου νεκραναστήθηκε η ιδεολογία της Ψωροκώσταινας. Εκεί που δεν υφίσταται η δυνατότητα επιλογής για οτιδήποτε. Πρόκειται, τελικά, για ένα πισωγύρισμα όχι στο «βασίλειο της αναγκαιότητας», αλλά στην «απολυταρχία της μοιρολατρίας».

Ο φόβος μπροστά στο πρόγραμμα

Έτσι, ίσως, εξηγείται και ο καταιγισμός πυροβολισμών με τον οποίο υποδέ-

χτηκε η κρατούσα πολιτική τάξη το πρόγραμμα της ∆ΕΘ, που εξήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν ήταν ότι τους τρόμαξε η επαναστατικότητά του ή η λογική των παροχών που τάχα το διέκρινε. Το πολεμούν αδυσώπητα και θέλουν να το υπονομεύσουν ως ανεφάρμοστο και επικίνδυνο, γιατί ισχυρίζεται ότι μπορεί να εφαρμοστεί ανεξάρτητα από την πορεία της διαπραγμάτευσης, δηλαδή χωρίς να υποθέτει ως θέσφατο τις μνημονιακές υποχρεώσεις. Με άλλα λόγια, σαν πρόγραμμα κυρίαρχου κράτους, που παίρνει υπόψη του τους αντικειμενικούς περιορισμούς, χωρίς να υποτάσσεται σ’ αυτούς. Η ίδια η ιδέα αυτή είναι που τους εξοργίζει και τους αγχώνει. Γιατί αναιρεί τον ισχυρισμό ότι η ανάγκη επιβάλλει την τυφλή εφαρμογή μιας πολιτικής που σχεδιάζεται αλλού, ενώ στην πραγματικότητα είναι η πολιτική επιλογή που την καθιστά επιτακτική.

Ταξική υποβάθμιση

Η μεταστροφή αυτή στη στάση της κρατούσας πολιτικής τάξης πιθανότατα οφείλεται σε μια μεταβολή στο εσωτερικό της κρατούσας οικονομικής τάξης. Η ηγεσία της ελληνικής αστικής τάξης επιδίωξε να ασκήσει ένα είδος περιφερειακής ηγεμονίας στα Βαλκάνια την εποχή της κατάρρευσης της ΕΣΣ∆ και των λαϊκών δημοκρατιών. Σε συνεργασία με φιλικά ευρωπαϊκά κεφάλαια άπλωσε τα πόδια της ακόμα και έξω από το πάπλωμα πολλές φορές. Την εποχή, όμως, εκείνη διαδέχθηκε η άτακτη υποχώρηση μπροστά στην επίθεση των δυνατών παικτών και ο περιορισμός της στη διεκπεραίωση ενός παράπλευρου έργου στο πλαίσιο του διεθνούς καταμερισμού των κεφαλαίων. Και, ταυτόχρονα, ο περιορισμός τής εγχώριας ολιγαρχίας στον προσπορισμό κερδών όχι τόσο από μια περιφερειακή επεκτατική πολιτική επενδύσεων κεφαλαίου, όσο από την πρωτόγονη και λιγότερο αποδοτική γι’ αυτήν αφαίμαξη του τοπικού (και μεταναστευτικού) εργατικού δυναμικού, σε ένα καθεστώς λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης. Η υποβάθμισή τους αυτή βιώνεται ως αποδοχή της απώλειας κυριαρχίας. Και εξωτερικεύεται ως κανόνας απαραίτητος για τη σωτηρία της πατρίδας. Που ισούται με τη σωτηρία των (υπολοίπων) συμφερόντων τους. Χ. Γεωργούλας

OIKONOMIA

Νέος υπολογισμός των συντάξεων από το 2015

νατρέπεται ο υπολογισμός των συντάξεων καθώς, από 1/1/2015 μπαίνει σε εφαρμογή ο Νόμος 3863/2010 που αφορά τους συνταξιούχους όλων των ασφαλιστικών ταμείων κύριας ασφάλισης πλην του ΟΓΑ. Με το ίδιο νόμο, αποσύρεται το κράτος και στο εξής θα εγγυάται μόνο τη βασική σύνταξη, δηλαδή το ποσό των 360 ευρώ! Βασικές διαφορές των δυο συστημάτων - όσον αφορά τον υπολογισμό - είναι πως με το ισχύον σύστημα, τα ποσά της σύνταξης είναι αποτέλεσμα, του τελικού μισθού (μέσο όρο της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας για το ΙΚΑ) επί του συνολικού χρόνου ασφάλισης. Με τον νέο τρόπο –το σύστημα είναι όμοιο με αυτό του ΟΓΑ- εισάγεται ένα ποσό ως βασική σύνταξη, της τάξης των 360 ευρώ και, πέραν αυτού, η αναλογία του συνολικού χρόνου ασφάλισης επί των αποδοχών. Ως συντάξιμος μισθός δεν θα λαμβάνεται υπόψη ο τελικός μισθός, όπως σήμερα, αλλά, οι μέσες αποδοχές όλου του εργάσιμου βίου, και, με αυτόν τον τρόπο, μειώνονται και οι συντάξεις. Όμως, η περίοδος που διανύουμε, και που χαρακτηρίζεται από έντονες περικοπές στους μισθούς και τα ημερομίσθια, και τα δύο συστήματα, παρόμοιες και χαμηλές συντάξεις παράγουν.

Πώς θα υπολογίζεται η σύνταξη στο IKA

Οι συντάξεις για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι 31/12/2014, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, δεν έχουν ουσιαστικά καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού. Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2015, η σύνταξή τους θα αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους ποσών. Το πρώτο ποσό είναι εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2010 και το δεύτερο ποσό, εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011. Α) Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2010 υπολογίζεται με τον παλιό τρόπο, δηλαδή με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερων ετών της τελευταίας δεκαετίας πριν της υποβολής της αίτησης. Β) Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011 υπολογίζεται με το νέο τρόπο, με τις συντάξιμες αποδοχές όλης της περιόδου μέχρι τον προηγούμενο μήνα της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Το τελικό ποσό σύνταξης καθορίζεται για όλα τα έτη με βάση το συντελεστή που αντιστοιχεί στο τελευταίο πλήρες έτος ασφάλισης. Έτσι, μετατρέπουμε τον ημερήσιο χρόνο ασφάλισης (διαιρώντας δια 300) σε έτη και τα πολλαπλασιάζουμε με τον αντίστοιχο συντελεστή του παραπάνω πίνακα.

Υπολογισμός σύνταξης

Ας δούμε ένα παράδειγμα: Εργαζόμενος ασφαλισμένος του IKA, έχει συνολικά 10.500 ημέρες ασφάλισης, τα απαιτούμενα όρια ηλικίας, και το 2016 υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης. Οι μέσες συντάξιμες αποδοχές των 5 καλύτερων ετών έως και το 2015, είναι 1.500 ευρώ. Ενώ και οι μέσες συντάξιμες αποδοχές από την 1/1/2011, έως τον προηγούμενο μήνα της αίτησης, είναι επίσης 1.500 ευρώ. Συμπίπτει, καθώς για το ίδιο διάστημα εξετάζονται οι ίδιες συντάξιμες αποδοχές. Α) Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο των ετών ασφάλισης με το παλιό σύστημα θα είναι 1.069 ευρώ. Β) Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης με το νέο σύστημα θα είναι 1.048 ευρώ. ( 35 Χ 1.31% = 45,85%) 1.500 Χ 45,85% = 688 + 360 = 1.048 ευρώ. Οπότε με βάση τα παραπάνω ποσά και επειδή οι ημέρες ασφάλισης είναι 8.880 μέχρι 31/12/2010 και 1620 μετά την 1/1/2011, θα έχουμε τα αντίστοιχα ποσά. Α) Για το χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, το ποσό της σύνταξης θα είναι 1.069 ευρώ x 8.880 ημέρες διά 10500 ημέρες = 904 ευρώ. Β) Για το χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011 θα είναι 1.048 ευρώ x 1.620 ημέρες διά 10.500 ημέρες = 162 ευρώ. Επομένως, η συνολική σύνταξη θα είναι: 904 + 162 = 1.066 ευρώ. Κώστας Νικολάου, μέλος ∆ιοικούσας Επιτροπής ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

∆εν είναι μονομε ενέργεια να πεις ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΓΙΑΝ

Συζητάμε με τον οικονομολόγο Γιάννη Βαρουφάκη για τις τελευταίες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Ο Γ. Βαρουφάκης, μεταξύ άλλων, τονίζει ότι «η απειλή της διακοπής ρευστότητας από την ΕΚΤ είναι ο ένας και μοναδικός μοχλός που έχει η ΕΕ για να πιέσει την Ελλάδα. Είναι κάτι σαν το κουμπί πυρηνικού όπλου – ένα καταστροφικό όπλο, το οποίο, όμως, δεν σου δίνει πολλούς βαθμούς ελευθερίας, καθώς αν πατήσεις το κουμπί του τότε δεν έχει μείνει τίποτα επί του οποίου να κυριαρχήσεις». Ακόμα διαπιστώνει πως μπορεί το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και η Φρανγκφούρτη να μην θέλουν με τίποτα μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όμως «αν, αυτή σχηματιστεί, θα προσπαθήσουν να έρθουν σε συμφωνία μαζί της». «Το ερώτημα είναι αν αυτή η συμφωνία θα καταστήσει βιώσιμη την ελληνική κοινωνική οικονομία», καταλήγει. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Η εικόνα που επιχειρείται να διαμορφωθεί, είναι ότι ενώ όλα πήγαιναν πολύ καλά στην οικονομία, ξαφνικά το ενδεχόμενο εκλογών, ιδίως διότι μπορεί να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ, προκάλεσε κρίση, ανατροπή της θετικής πορείας και επίκειται καταστροφή. Πού αποσκοπεί; Η κυβέρνηση επένδυε από τα τέλη του 2012 στην ελπίδα του κουρέματος του δημόσιου χρέους το οποίο έταξε στον ελληνικό λαό με αντάλλαγμα την αποδοχή της ανάγκης για νέες «θυσίες». Οι θυσίες έγιναν, αλλά το κούρεμα αναβλήθηκε για μετά τις γερμανικές εκλογές. Κι όταν αυτές ήρθαν και το Βερολίνο αθέτησε την υπόσχεση προς τον κ. Σαμαρά για ένα κούρεμα-ανάσα, για τον ίδιο και την Ελλάδα, η υπόσχεση του κουρέματος αντικαταστήθηκε από την υπόσχεση της εξόδου από το Μνημόνιο στο τέλος του 2014. Βέβαια, αυτή η έξοδος, ακόμα κι αν γινόταν, θα ήταν καθαρά εικονική, καθώς η τριπλή χρεοκοπία του δημοσίου, των τραπεζών και των ιδιωτών καλά κρατεί και είναι αδύνατον να ανατραπεί από μόνη της – χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις ευρωπαϊκού βεληνεκούς. Ο μόνος τρόπος να «βγαίναμε» από το

“

Η τακτική του κ. Σαμαρά να λέει συνέχεια στο Βερολίνο «δώστε μου αυτό ή το άλλο γιατί αλλιώς θα με ρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ» λειτούργησε ως μπούμεραγκ με αποτέλεσμα το Βερολίνο να αποφανθεί: «Ας έρθει τότε ο ΣΥΡΙΖΑ να διαπραγματευτούμε απ’ ευθείας μαζί του.»

Μνημόνιο θα ήταν μέσω μιας νέας φούσκας στην αγορά ομολόγων και στο χρηματιστήριο, την οποία επιχειρούν από το 2013 να δημιουργήσουν (θυμηθείτε την κωμικοτραγική έξοδό μας στις αγορές τον περασμένο Απρίλιο). Ήταν λοιπόν μια υπόσχεση εξόδου από το Μνημόνιο στα τέλη του 2014 που δόθηκε αρχικά από το Βερολίνο στον κ. Σαμαρά, ως υποκατάστατο του κουρέματος, για να τον βοηθήσει να εκλέξει πρόεδρο και να συνεχίσει έως το 2016. Ο κ. Σαμαράς την χρησιμοποποίησε για να χτίσει όλη του την καμπάνια προ Προεδρικής εκλογής. Όμως, το φθινόπωρο φάνηκε ότι κι αυτή την υπόσχεση η Γερμανία την αθετεί. Γιατί; Επειδή κατέληξαν ότι αυτό το «δώρο» (της εικονικής εξόδου από το Μνημόνιο) δεν αρκεί για να επανεκλεγεί ο κ. Σαμαράς – δεδομένων των δημοσκοπήσεων και της δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ. Η τακτική του κ. Σαμαρά να λέει συνέχεια στο Βερολίνο «δώστε μου αυτό ή το άλλο γιατί αλλιώς θα με ρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ» λειτούργησε ως μπούμεραγκ με αποτέλεσμα το Βερολίνο να αποφανθεί: «Ας έρθει τότε ο ΣΥΡΙΖΑ να διαπραγματευτούμε απ’ ευθείας μαζί του.» Έτσι, το Βερολίνο αθέτησε την υπόσχεσή του στον κ. Σαμαρά, ο οποίος ξάφνου είτε έπρεπε να παραδεχθεί πως η στρατηγική του απέτυχε παταγωδώς είτε να προσποιηθεί ότι όλα βαίνουν καλώς, εκτός του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τον υπονόμευσε και οδήγησε την καλώς βαίνουσα χώρα στον εκτροχιασμό.

Κίνδυνοι και κινδυνολογία

Η κινδυνολογία και η πρόκληση φόβου είναι συνηθισμένα όπλα και στην οικονομία και στην πολιτική. Εδώ τώρα πήρε ως και τη μορφή «απαγόρευσης των εκλογών» ως επικίνδυνων. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι που δεν εκτίθενται και αναμένουν, όπως και μέρος του Τύπου δεν ακολουθεί την άκρατη κινδυνολογία. Είναι μεγαλύτερη η δόση κινδυνολογίας από το σύνηθες και γιατί; ∆εν νομίζω ότι είναι μεγαλύτερη η κινδυνολογία σήμερα από εκείνη που ζήσαμε το καλοκαίρι του 2012. ∆εδομένου ότι η Πτωχοτραπεζοκρατία που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια, και μαζί της τα ΜΜΕ και το πολιτικό προσωπικό

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

OIKONOMIA

ε ρής όχι σε νέα δάνεια ΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

“

Το Βερολίνο αθέτησε την υπόσχεσή του στον κ. Σαμαρά, ο οποίος ξάφνου είτε έπρεπε να παραδεχθεί πως η στρατηγική του απέτυχε παταγωδώς είτε να προσποιηθεί ότι όλα βαίνουν καλώς, εκτός του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τον υπονόμευσε και οδήγησε την καλώς βαίνουσα χώρα στον εκτροχιασμό. που τρέφονται από αυτήν, εξαρτάται πλήρως από τη συνέχιση αυτού που ονομάζω ∆όγμα Παπακωνσταντίνου (δηλαδή, νυν υπέρ πάντων η επόμενη... δόση), φυσικό είναι να παρατηρείται η σημερινή τρομοκρατία. Η στιγμή που επιλέχθηκε να διακοπεί η «διαπραγμάτευση» και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκλογής προέδρου κτλ θεωρήθηκε ιδανική για να βρεθεί πολύ στριμωγμένη μια ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πόσο αυτό το σκηνικό θα επαληθευτεί ή πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί; Όποτε και να εκλεγόταν μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, θα ήταν στριμωγμένη. Και τον Ιούνιο του 2012 να συνέβαινε, το ίδιο θα γινόταν. ∆εν μπορεί να γίνει διαφορετικά: η κυβέρνηση ενός πτωχευμένου κράτους, που θέλει να διαπραγματευτεί ώστε να ξαναγίνει βιώσιμη η οικονομία του, έχοντας απέναντι μια Γερμανία που αρνείται ότι το πρόβλημα είναι συστημικό, δεν μπορεί παρά να είναι στριμωγμένη.

Ο ρόλος του Ντράγκι

Συναφές μ’ αυτό είναι και το ζήτημα «του χρόνου διαπραγμάτευσης». Μερικά έγκυρα ρεπορτάζ, βέβαια, αναφέρουν ότι πηγές της Κομισιόν λένε ότι θα δοθεί μονομερής παράταση σε «όποιον προκύψει» από τις εκλογές. Κατά τη γνώμη σου τι κάλυψη μπορεί να ζητήσει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως αναγκαίο χρόνο διαπραγμάτευσης χωρίς προαπαιτούμενα οικονομικής πολιτικής; Ο χρονικός ορίζοντας της διαπραγμάτευσης περιορίζεται από την «υποχρέωση» αποπληρωμής τον Ιούλιο ομολόγων μας αξίας 6,7 δισ. που, ανοήτως, αγόρασε η ΕΚΤ το 2010/11, τα οποία δεν κουρεύτηκαν με το PSI. Αν σχηματιστεί κυβέρνηση τον Φεβρουάριο νομίζω ότι θα υπάρχει ικανός χρόνος για μια νέα συμφωνία έως τότε. Υπάρχει πάντοτε η δήλωση του κ. Ντράγκι ότι δεν θα παρέχει ρευστότητα σε μια χώρα που δεν είναι σε πρόγραμμα. Τι πρόβλημα μπορεί να προκληθεί εξ αυτού; Πόσο μπορεί να αλλάξει αυτό;

Η απειλή της διακοπής ρευστότητας από την ΕΚΤ είναι ο ένας και μοναδικός μοχλός που έχει η ΕΕ για να πιέσει την Ελλάδα. Είναι κάτι σαν το κουμπί πυρηνικού όπλου – ένα καταστροφικό όπλο, το οποίο, όμως, δεν σου δίνει πολλούς βαθμούς ελευθερίας, καθώς αν πατήσεις το κουμπί του τότε δεν έχει μείνει τίποτα επί του οποίου να κυριαρχήσεις. Κρίνω ότι ο κ. Ντράγκι, ακόμα κι αν απειλήσει να πατήσει το σχετικό κουμπί, δεν θα το πράξει. Αλλά σε τελική ανάλυση, αν μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σκέφεται να υποκύψει σε τέτοια αήθη και εν τέλει παράνομη απειλή τις πρώτες μέρες, τότε δεν έχει λόγο να εκλεγεί. Όπως είπα και προηγουμένως, μια ΕΕ που δρα με αυτό τον εξωφρενικό τρόπο, απειλώντας δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση κράτους-μέλους με αφανισμό, αυτοκαταργείται. Στο τελευταίο σου άρθρο στο Πρόταγκον, μάλιστα, υποστηρίζεις ότι «ο κ. Σαμαράς δεν μπορεί να διανοηθεί ότι θα μπορούσε ποτέ, πχ πριν την ωρίμανση ενός ομολόγου μας στα χέρια της ΕΚΤ, να πει: ∆εν θα προσυπογράψω αυτά που μου ζητάτε κι ας μην μπορώ να αποπληρώσω το εν λόγω ομόλογο’». Αυτό ως πρακτική, ήδη, καταγγέλλεται ως «χρεοκοπία», «στάση πληρωμών», «μονομερής ενέργεια» κτλ, κτλ, κτλ. Τι απαντάς; ∆εν με φοβίζει η λέξη «χρεοκοπία». Χρεοκοπήσαμε ως κράτος το 2010. ∆εν είχαμε πιστωτικό γεγονός, επειδή διανειστήκαμε τεράστια ποσά για να αποπληρώνουμε τις δόσεις μας. Έτσι όμως η χρεοκοπία μας βάθυνε και επεκτάθηκε στο μέλλον. Μάλιστα, το 2012 είχαμε

“ δύο επίσημες χρεοκοπίες, δύο επίσημα πιστωτικά γεγονότα – με το PSI και αργότερα με την «επαναγορά χρέους». Όποιος μάλιστα ισχυρίζεται ότι, στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης, αποτελεί «μονομερή ενέργεια» το να πει ο έλληνας πρωθυπουργός «όχι» σε νέα δάνεια, και να χρησιμοποιήσει αυτό το «όχι» για να πετύχει μια συμφωνία που είναι καλή τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, απλά αποδέχεται ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται. Ότι απλώς αιτείται. Πράγματι, αυτό ισχύει από το 2010 έως σήμερα. Μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει νόημα μόνο στο βαθμό που αυτό θα το αλλάξει.

Υπάρχουν «σύμμαχες δυνάμεις»

Αναφέρεις ακόμη στο ίδιο άρθρο ότι στο ευρωπαϊκό σκάκι πίσω από το «πιόνι Ελλάς» Βερολίνο και Φραγκφούρτη βλέπουν τη «μεγαλειώδη σύγκρουση Βερολίνου – Ρώμης ή Βερολίνου – Παρισίων» ή και με την Ισπανία. Πώς αυτό, αντί δυσκολία για την ελληνική πλευρά, μπορεί να γίνει «όπλο»; Το κλειδί σήμερα δεν είναι η Ισπανία, όπου το Podemos βρίσκεται ακόμα μακριά από την εξουσία. Το κλειδί είναι ο Ματέο Ρέντζι, ιταλός πρωθυπουργός, που συνειδητοποιεί πως δεν έχει πάνω από ένα χρόνο για να καταστήσει την ιταλική οικονομία βιώσιμη. Αν δεν το κάνει θα έχει την τύχη του Μάριο Μόντι. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει, με τη διαπραγματευτική της στάση στα όργανα της ΕΕ, χωρίς καν συνεννόηση με την Ιταλία, να ανοίξει διαδρόμους που ο κ.

Τι θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ

Υποστηρίζεται ότι αν γίνουν εκλογές και προκύψει κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όλοι και οι σημερινοί «τρομοκράτες κινδυνολόγοι» θα κατεβάσουν τους τόνους και θα αρχίσουν ένα είδος, τραχείας βέβαια, διερευνητικής συζήτησης, για αναζήτηση νέας ισορροπίας με την Ελλάδα. Μπορεί να το αναμένει κανείς αυτό; Απολύτως. Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο αποδόμησης και εσωστρέφειας. Μπορεί να μη θέλουν με τίποτα μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και η Φραγκφούρτη, όμως αν αυτή σχηματιστεί, θα προσπαθήσουν να έρθουν σε μια συμφωνία μαζί της. Το ερώτημα είναι αν

Η κυβέρνηση ενός πτωχευμένου κράτους, που θέλει να διαπραγματευτεί ώστε να ξαναγίνει βιώσιμη η οικονομία του, έχοντας απέναντι μια Γερμανία που αρνείται ότι το πρόβλημα είναι συστημικό, δεν μπορεί παρά να είναι στριμωγμένη. Ρέντζι να σπέυσει να χρησιμοποιήσει αλλάζοντας τις ισορροπίες. Υποστηρίζεται ότι τώρα σε σχέση με το 2012 η οικονομία της Ευρωζώνης είναι πολύ πιο θωρακισμένη και έτσι καμιά απειλή, πχ για ντόμινο, δεν υπάρχει ή δεν πιάνει. Υπάρχει μήπως διαφοροποίηση του κινδύνου τώρα; Η κατάσταση είναι, όντως, διαφορετική σήμερα, καθώς, από το καλοκαίρι του 2012, η κρίση έχει μεταφερθεί από την αγορά ομολόγων στα θεμέλια της πραγματικής οικονομίας και στο μέτωπο του αποπληθωρισμού. Από αυτή την άποψη, μια αντιπαράθεση με την Ελλάδα πολύ πιθανόν να μην έχει μεγάλο αντίκτυπο στα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας, για παράδειγμα. Όμως, στο επίπεδο των χρηματιστηρίων, τω τραπεζών και των επενδύσεων σίγουρα θα έχει. Μια Ευρωζώνη που δεν είναι έτσι κι αλλιώς βιώσιμη (δείτε το γαλλικό και το ιταλικό χρέος) και η οποία πλήττεται άμεσα από την κατάρρευση της Ρωσίας, δεν έχει ανάγκη άλλη μια έκδοση του «ελληνικού δράμματος». Πόσο αισιόδοξος είσαι για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη; Το μυαλό μου είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξο, αλλά η καρδιά μου αρνείται να «ακολουθήσει» παραμένοντας αισιόδοξη.

αυτή η συμφωνία θα καταστήσει βιώσιμη την ελληνική κοινωνική οικονομία. Άλλοι, όμως, υποστηρίζουν ότι θα επιπέσουν στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να τη συνθλίψουν, να μην προλάβει να πάρει ανάσα, να έχει πολιτικό πρόβλημα. Ότι η Γερμανία επιθυμεί σφοδρά: το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ «να μην καταστεί εξαγώγιμο». ∆εν το πιστεύω, χωρίς όμως να το αποκλείω. Από τη μια μεριά, έχουμε δείγματα ότι η κα Μέρκελ, όταν έρχεται αντιμέτωπη με οργανωμένη αντίσταση, υποχωρεί. Από την άλλη η Γερμανία έχει στο παρελθόν ενεργήσει με τρόπο καταστροφικό για το ίδιο της το συμφέρον. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα. Όμως να πω, κατηγορηματικά, ότι αν οι εταίροι μας είναι διατεθειμένοι να συνθλίψουν έναν περήφανο ευρωπαϊκό λαό μόνο και μόνο επειδή, ως πτωχευμένος, αρνείται κι άλλα δάνεια, τότε ας το κάνουν. Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά θα δολοφονήσουν την ιδέα της Ευρώπης. Η υποταγή μας σε μια τέτοια Ευρώπη δεν συνάδει ούτε με την ιστορία μας ούτε με την ευρωπαϊκή ιδέα.

Τι να κάνουμε

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

“Εμείς”, “αυτοί” και εφτά σκέψεις για το πως να νικήσουμε Να μένουμε πιστοί, ακόμη και στις διατυπώσεις, σε ό,τι συλλογικά έχουμε αποφασίσει σε Συνέδρια, Συνδιασκέψεις και κομματικά όργανα. Είναι αποδεδειγμένο πως όποτε το κάνουμε τα αποτελέσματα μας δικαιώνουν. Ενώ, αντίθετα, κάθε φορά που κάποιος από μας λειτουργεί στη βάση του “έχω μια ιδέα” παρέχεται χρυσή ευκαιρία στη δεξιά να μας κάνει φύλλο και φτερό.

Να επιμείνουμε στο ηθικό πλεονέκτημα. Η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκε κατεξοχήν στο «άλλο» που έφερε, στην πεποίθηση πως είναι όχι μόνο εκτός συστήματος, αλλά και ριζικά αντισυστημικός. Που σημαίνει πως οι καθαρές διαχωριστικές δεν αφορούν μόνο κοινωνικές κατηγορίες, αλλά και πολιτικούς οργανισμούς, πρόσωπα και πρακτικές, που σημαίνει βίους και πολιτείες. Που σημαίνει, δηλαδή, πως στις πολιτικές μας συμμαχίες δεν χωρούν όσοι στήριξαν ασμένως την τρικομματική βοηθώντας καθοριστικά την καθόλου δεδομένη αρχικά μακροημέρευσή της, ούτε υποστηρικτές και εφαρμοστές των δολοφονικών μνημονιακών πολιτικών και από υπουργικές θέσεις ακόμη. Όπως δεν χωρούν πρώην και νυν παράγοντες βουτηγμένοι στον πελατειασμό και στη διαπλοκή, συνδικαλιστικά απολιθώματα οριστικά προγραμμένα στη συνείδηση του κόσμου και τοπικά «στελέχη» με προσωπικά δίκτυα και περίεργες άκρες. Όλα αυτά θα δημιουργούσαν αίσθημα έντονης αποφοράς στους μεγάλους αριθμούς ανθρώπων που ξέρουν καλά και δεν αντέχουν πλέον το παραμικρό παρατράγουδο. Ακόμη και η υπόνοια, έστω κι αν τίποτε σχετικό δεν συμβαίνει, θα ήταν αρκετή να αποβεί έως και καταστροφική και στην εκλογική μας προσπάθεια.

6 3

ίναι πρόδηλο πως κινούμαστε προς γεγονότα πολύ μεγάλης σημασίας. Όσο κι αν οι λέξεις έχουν φθαρεί, το να μιλάμε για ιστορικής και παγκόσμιας επίδρασης αναμενόμενες εξελίξεις είναι δικαιολογημένο. Η ισχυρή πιθανότητα μια ριζοσπαστική αριστερή δύναμη να αναλάβει σε μια χώρα της ευρωζώνης την διακυβέρνηση, επιδιώκοντας να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα ανατροπής της λιτότητας και ανάσχεσης της –προληπτικής;- ταξικής αντεπανάστασης, που εκτυλίσσεται στην ήπειρό μας με εργαλείο την καπιταλιστική κρίση, συνιστά εξέλιξη καθοριστική για το μέλλον των ευρωπαϊκών λαών –όχι μόνο του ελληνικού. Κι αυτό γίνεται όλο και περισσότερο κατανοητό από φίλους και εχθρούς. Η μυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονότων, για να θυμηθούμε τον Καβάφη, ακούγεται όλο κι εντονότερα. Γι’ αυτό κιόλας «αυτοί» κάνουν τόσο θόρυβο. Επιχειρούν να κάνουν την ελπίδα τρόμο ή, αν όχι αυτό, γελοία προσμονή μιας, μεταμφιεσμένης σε ανατροπή, συνέχειας υπό την επίβλεψη μιας «ώριμης και λογικής» κυβερνητικής δύναμης. «Αυτοί» κάνουν αυτό κι άλλα πολλά και θα κάνουν ακόμη περισσότερα. ∆ιαθέτουν απείρως περισσότερους πόρους και όπλα από εμάς. Τα καλά νέα είναι πως κι εμείς έχουμε όπλα, που αν αξιοποιηθούν κατάλληλα μπορούν να αποδειχτούν αποτελεσματικότερα από τα πολύ ισχυρότερα, καταρχήν, των αντιπάλων. Τι να κάνουμε, λοιπόν; .

Να σεβόμαστε τη «γραμμή». Που σημαίνει να μένουμε πιστοί, ακόμη και στις διατυπώσεις, σε ό,τι συλλογικά έχουμε αποφασίσει σε Συνέδρια, Συνδια-

σκέψεις και κομματικά όργανα. Είναι αποδεδειγμένο πως όποτε το κάνουμε τα αποτελέσματα μας δικαιώνουν. Ενώ, αντίθετα, κάθε φορά που κάποιος από μας λειτουργεί στη βάση του «έχω μια ιδέα» παρέχεται χρυσή ευκαιρία στη δεξιά να μας κάνει φύλλο και φτερό. Πράγμα που, πέρα από τα προφανή, είναι και εντελώς άδικο για τα μέλη μας.

Να εξηγούμε συνεχώς τι είναι αυτό που έχουν να κατακτήσουν άμεσα οι «μικροί» άνθρωποι με μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Αυτή η ατζέντα είναι που μας δίνει μεγάλο πλεονέκτημα, όπως πολύ καλά έδειξε η περίοδος, που ακολούθησε την παρουσίαση του «μικρού προγράμματος» της Θεσσαλονίκης. Γιατί αυτό που θα καθορίσει την έκβαση της μεγάλης σύγκρουσης που έρχεται είναι η δυνατότητα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, ήδη από την αρχή, να κάνει πράγματα. Η καθολική και απροϋπόθετη πρόσβαση όλου του πληθυσμού στα δημόσια αγαθά –νερό, ηλεκτρικό, στέγη, τροφή, υγεία, εκπαίδευση, η εγγύηση πως καμιά οικογένεια στην επικράτεια δεν θα είναι χωρίς εισόδημα, η αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων και των κατώτατων μισθών, η επαναφορά της ασφάλειας στους απλούς ανθρώπους πως δεν θα τους έρχεται μια νέα κεραμίδα κάθε μέρα είναι τέτοια πράγματα, όσα δηλαδή έθεσε σε πρώτο πλάνο η Θεσσαλονίκη. Και είναι ανόητος, όποιος τα θεωρεί λίγα. Στην τωρινή στιγμή του καπιταλισμού, η διασφάλισή τους μπορεί να σημάνει επαναστατικούς μετασχηματισμούς, στο μέτρο που κάνει απτό αυτό που έχουν να υπερασπιστούν οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί, δίνοντάς τους έναν πολύ πρακτικό λόγο για να εμπλακούν, να αντισταθούν και να επεκτείνουν

Να μην ξεχνάμε το «μεγάλο πρόγραμμα». Συχνότατα υποκύπτουμε στη μονοθεματική συζήτηση περί «διαπραγμάτευσης» και, μάλιστα, με τους όρους του αντιπάλου. Έτσι, αναλώνονται σύντροφοι να εξηγούν πόσο καλύτεροι διαπραγματευτές θα είμαστε εμείς, ενώ η συμφωνημένη συνεδριακά γραμμή είναι πως οι κυβερνητικοί δεν είναι κακοί στη διαπραγμάτευση. Βρίσκονται στην ίδια πλευρά του τραπεζιού, σύμμαχοι με τους ευρωπαίους «εταίρους» στην ταξική εξόντωση των φτωχών και των μισθωτών. Το μεγάλο πρόγραμμα, λοιπόν, πρέπει να λέγεται ολόκληρο στις βασικές του γραμμές: Ριζική αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου υπέρ των κατώτερων τάξεων Κατάργηση των μνημονίων, αναδιαπραγμάτευση σχετικά με το δημόσιο χρέος με στόχο διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους. Σταμάτημα της λιτότητας Κοινωνικοποίηση –με εργατικό έλεγχο- των τραπεζών και στρατηγικών επιχειρήσεων Παραγωγικός μετασχηματισμός με γνώμονα τις ανάγκες των πολλών

Να συνεχίσουμε να πολιτευόμαστε στη βάση του συνθήματος «ή εμείς ή αυτοί». Αυτό που έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ αληθοφανή εναλλακτική είναι το ό,τι, σε μια στιγμή πρωτοφανούς ιστορικά όξυνσης της ταξικής επίθεσης στις κατώτερες τάξεις και στους απλούς ανθρώπους, έθεσε τις σωστές διαχωριστικές γραμμές. Που πάει να πει πως ήταν η ταξική πάλη και οι ανάγκες των εκμεταλλευόμενων που «επέλεξαν» τη ριζοσπαστική Αριστερά, για να ηγηθεί στην κοινωνική άμυνα και στην προσπάθεια για αντεπίθεση. Το «ή εμείς ή αυτοί» υπήρξε ο οδοδείκτης στην πορεία εκτίναξης του ΣΥΡΙΖΑ θέτοντας ακριβώς τις κατάλληλες διαχωριστικές: το «εμείς» της διάζευξης ήταν «εμείς, οι απλοί άνθρωποι», «εμείς, οι εκμεταλλευόμενοι», «εμείς, που σημαίνει εσείς» και το «αυτοί» σήμαινε τους εκμεταλλευτές και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους.

Να σκεφτόμαστε και να πράττουμε στρατηγικά. Θέλω να πω, να μην πέφτουμε ποτέ στον συνήθη και εύκολο πολιτικισμό. Η πολιτική είναι πράγματι διαχείριση της συγκυρίας. Η αριστερή πολιτική, όμως, είναι συγκεκριμένη διαχείριση της συγκυρίας, άδραγμα του χρόνου, ώστε να γίνει πράξη η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και η χειραφέτηση των πολλών. Οτιδήποτε υποσκάπτει αυτήν την επιδίωξη, όσο ευφυές τακτικά, επιτακτικά επιβαλλόμενο ή και «μαγικό» κι αν εμφανίζεται, βλάπτει ανεπανόρθωτα το εγχείρημα. Να σκεφτόμαστε και να πράττουμε στρατηγικά σημαίνει πως το κάνουμε «από την οπτική γωνία του κομμουνισμού», εδώ και τώρα. Πράγμα που, αν και σε αρκετούς φαίνεται ηθικισμός, περιοριστική επιλογή ή και έλλειψη αντίληψης των «προτεραιοτήτων» ισχυρίζομαι πως είναι ακριβώς το αντίθετο. Γιατί, εκτός όλων των άλλων, υπάρχει και το δεδομένο πως, σε χίλιες περιπτώσεις στην ιστορία, «πραγματιστικές» πολιτικές, που με τους δικούς τους όρους εμφανίζονταν ως άμεσα πετυχημένες, ακύρωσαν στην πραγματικότητα τις δυνατότητες ενός ριζικού μετασχηματισμού, που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν με ένα άλλο σύνολο πρακτικών. Στην περίπτωσή μας, πάντως, θεωρώ πως δεν ισχύει ούτε το επιχείρημα της άμεσης αποτελεσματικότητας: πολιτικές εικαζόμενες ως «πραγματιστικές» είναι εντελώς έξω από την πραγματικότητα, ένας «ρεαλισμός» εκτός τόπου και χρόνου.

Τελευταίο, αλλά κάθε άλλο παρά έσχατο: Βασική προϋπόθεση, για να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της ανατροπής, είναι ο ενθουσιασμός και το φρόνημα για το δίκαιο των αγώνων, για την αναγκαιότητα των ρήξεων. Αυτός ο ενθουσιασμός και αυτό το φρόνημα, νομίζω, πως εξαρτάται καθοριστικά και από την «αισθητική», δηλαδή τον πολιτισμό του εγχειρήματος. Όλα όσα αναπτύχθηκαν στα προηγούμενα έξι σημεία αφορούν πρωταρχικά και αυτό το ζήτημα. Χρήστος Λάσκος, μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του ΑΛΤΑΝ από τη ΒΑΒΕΛ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Το σύστημα –το οποίο υπηρετεί ο Αντ. Σαμαράςθα προσπαθήσει να εμπλέξει τον ΣυΡιζΑ με την… “κόπρο του Αυγείου”. Ήδη το “παιχνίδι” ανοίγεται, ο Αντ. Σαμαράς μήνυσε τον Π. Χαϊκάλη, ενώ ο Α. Παπαμιμίκος κάνει λόγο για “στημένη προβοκάτσια”, με τον ΣυΡιζΑ να απαντά “φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης”. Η Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου, μάλιστα, έχει βγάλει και ετυμηγορία πριν καν ασχοληθεί ουσιαστικά με το θέμα ο εισαγγελέας!

Στήνει κάλπες το Μαξίμου ∆ΥΟ ΚΟΜΜΑΤΑ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

* Εγκαταλείπει την προσπάθεια για εκλογή προέδρου ο Αντ. Σαμαράς * Ποιο κόμμα ευνοείται από τις καταγγελίες Χαϊκάλη - Καμένου

ανακοίνωση της διαδικασία εκλογής Προέδρου της ∆ημοκρατίας αρκούσε για να «διασπάσει» τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης. Στο ΠαΣοΚ είναι ήδη έτοιμο το νέο κόμμα του Γ. Παπανδρέου, περιμένουν απλώς την επίσημη εμφάνισή του, ενώ στη Ν∆ είναι φανερό ότι υπάρχει αυτονόμηση των λεγόμενων «Μητσοτακικών». Την ίδια ώρα το Χαϊκάλης – gate «αναγκάζει» το πολιτικό σύστημα να [ξανα] ανακαλύψει τη διαφθορά και τις κασέτες, που, πλέον, σήμερα έχουν αντικατασταθεί από τα DVD –«έπεσαν από τα σύννεφα», παρά το ότι μήνες τώρα πλήθος δημοσιευμάτων μιλούν περί «κουμπαράδων».

∆ιπλός στόχος

Το Μαξίμου έχει επιλέξει το δρόμο της κάλπης. Το σύστημα θέλει εκλογές, όχι, όμως, και τη συντριβή του. Ο Αντ. Σαμαράς γνωρίζει ότι με μια «μικρή ήττα», μπορεί να ελπίζει στην επόμενη μέρα. Ότι, δηλαδή, θα παραμείνει στην ηγεσία της Ν∆ και δεν θα αποτελέσει σύντομη «παρένθεση». Το τι, βέβαια, σημαίνει «μικρή ήττα» εξαρτάται και από τα ποσοστά του ΣυΡιζΑ, αν δηλαδή θα έχει αυτοδυναμία ή όχι. Το σύστημα γνωρίζει ακόμα ότι πρώτο κόμμα θα είναι ο ΣυΡιζΑ και, τι πιο λογικό, θα είναι η επόμενη κυβέρνηση. Ο στόχος των εκλογών, λοιπόν, από την πλευρά του Μαξίμου, είναι διπλός. Εκτιμά ότι η Ν∆ σήμερα μπορεί να ηττηθεί «ελεγχόμενα» και να παραμείνει στο παιχνίδι, ενώ, όπως χαρακτηριστικά λένε στο Μαξίμου, ο ΣυΡιζΑ, ως κυβέρνηση, θα αναγκαστεί να «βραχεί» με την τρόικα –να εμπλακεί, δηλαδή, σε συζητήσεις μαζί της. Με αυτή τη λογική το Μαξίμου επέλεξε, ως κεντρική τακτική, την στρατηγική της πόλωσης, την μετωπική σύγκρουση με τον ΣυΡιζΑ –θυμίζουμε τις δηλώσεις στελεχών της Ν∆ για bank run, τα άδεια ΑΤΜ, το «δεν θα υπάρχουν χρήματα για συντάξεις και μισθούς», την έξοδο από το ευρώ. Το Grexit, όπως μας πληροφορούσε προσφάτως ο ίδιος ο πρωθυπουργός, θα αποφευχθεί μόνο αν παραμείνει στην πρωθυπουργία, καθώς τότε θα συνεχιστεί «η ροή της απαραίτητης βοήθειας προς την Ελλάδα» [Die Welt, 17.12.14]. Ο Αντ. Σαμαράς εκτιμά πως με τη στρατηγική τής μετωπικής σύγκρουσης

η Ν∆ θα αυξήσει τη συσπείρωσή της [οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα «μικρό κλείσιμο» της ψαλίδας που, όμως, όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια, είναι ευκαιριακή], ενώ υπάρχει η εκτίμηση πως έτσι η Ν∆ θα διεμβολίσει και τους ΑνΕλ του Π. Καμένου, όπως έγινε με τη διάλυση του ΛαΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη.

Στα «δύο» η Ν∆

Εκλογές, όμως, για ευνόητους λόγους, δεν θέλουν η Ντ. Μπακογιάννη και οι λεγόμενοι «μητσοτακικοί» βουλευτές -ο Κων. Μητσοτάκης φέρεται να προκρίνει ως λύση για να μην έρθει ο ΣυΡιζΑ στην εξουσία, κυβέρνηση εθνικής ενότητας με την Ντ. Μπακογιάννη σε σημαντικό ρόλο. Με μετωπική σύγκρουση και άμεσες εκλογές δεν συμφωνούν και αρκετοί «καραμανλικοί» βουλευτές, παρότι ο Στ. ∆ήμας ήταν επιλογή του Κ. Καραμανλή, και πιέζουν τον Αντ. Σαμαρά να ορίσει, μονομερώς, εκλογές την άνοιξη ή το φθινόπωρο, με την ελπίδα ότι μπορεί να συσπειρωθούν ανεξάρτητοι βουλευτές. ∆εν είναι τυχαία, λοιπόν, η δήλωση της Ντ. Μπακογιάννη που αμέσως μετά την πρώτη ψηφοφορία τόνισε ότι «το αποτέλεσμα είναι κατώτερο από αυτό που περίμενα. Πιστεύω ότι πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος για να αλλάξει η κατάσταση». ∆ήλωση που «δείχνει» ως υπεύθυνους για το αποτέλεσμα τους δύο «συνεταίρους». Τις τελευταίες ημέρες, πάντως, βλέπουμε να έχει ενεργοποιηθεί και ο Κων. Μητσοτάκης, ο οποίος και προσπάθησε να πείσει τον Π. Καμένο να στηρίξει την εκλογή προέδρου ή άλλη λύση –συναντήθηκε, μάλιστα, μαζί του μία μόλις ημέρα πριν βγει στον αέρα η καταγγελία εξαγοράς του Π. Χαϊκάλη.

Ποιον βολεύει;

Η πρώτη αντίδραση στο Χαϊκάληςgate ήταν ότι «βολεύει» τον ΣυΡιζΑ, καθώς επηρεάζει αρνητικά την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Και αυτό είναι σωστό, καθώς «κόβει» ψήφους που θα μπορούσαν να πάνε υπέρ του προέδρου. Όμως πρόεδρος δεν θα εκλεγόταν, ανεξάρτητα από τις καταγγελίες Καμένου – Χαϊκάλη! ∆εν έβγαιναν οι ψήφοι ακόμα και αν ψήφιζαν όλοι οι ανεξάρτητοι βουλευτές. Άλλωστε το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας,

μόλις 160 ψήφοι, ήταν αποκαρδιωτικό αλλά και αποτρεπτικό, ταυτόχρονα, για όποιον ήθελε να «παίξει» με την εκλογή. Ήταν δεδομένο, λοιπόν, ότι πρόεδρος δεν εκλέγεται και οι πιέσεις ήταν αμφίρροπες: είτε για εκλογές, είτε για κυβέρνηση εθνικού σκοπού με άλλον πρωθυπουργό, μόνη λύση για να μη δουν τον ΣυΡιζΑ στο Μαξίμου, όπως υποστηρίζουν, ακόμα και τώρα, στελέχη της Ν∆. Σε περίπτωση κυβέρνησης με κάποιον «Πικραμένο» ως πρωθυπουργό ο Αντ. Σαμαράς έμπαινε οριστικά στο χρονοντούλαπο, ήταν το οριστικό τέλος, στην όποια πολιτική του καριέρα. Μόνη του [προσωπική] ελπίδα, που «πλασάρεται» ως αντίδοτο στην επερχόμενη ήττα –που εκτιμούν ότι σήμερα θα είναι μικρή και αύριο συντριβή-, είναι να προσπαθήσει να εγκλωβίσει τον ΣυΡιζΑ, προκειμένου να αποτελέσει ένα «μικρό διάλειμμα –η «αριστερή παρένθεση». Και αυτό ελπίζει ότι θα συμβεί με εκλογές σήμερα, τώρα!.

∆είχνουν ΣυΡιζΑ!...

∆εν είναι, λοιπόν, λίγοι όσοι εκτιμούν ότι η καταγγελία Χαϊκάλη -με τους ρυθμούς που κινείται η δικαστική εξουσία αφήνονται πολλά χρονικά αλλά και ερμηνευτικά παράθυρα- θα λειτουργήσει συσπειρωτικά ως προς τη Ν∆. Και, πιθανόν, να δούμε ακόμα και επαναπατρισμό στη Ν∆ κάποιων ανεξάρτητων βουλευτών που θα θέλουν να «προστατευθούν» από δηλώσεις τύπου Οδ. Βουδούρη και Θ. Παραστατίδη -παρότι στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι το «ναι» δεν συναρτάται υποχρεωτικά με χρηματισμό, αφήνουν να εννοηθεί ότι μπορεί να χρηματίστηκαν οι τέσσερις βουλευτές που ψήφισαν υπέρ του προέδρου! Και τους καλούν να απόσχουν από την επόμενη ψηφοφορία μέχρι να ξεκαθαριστεί η σκιά. Αναφέρουν, μάλιστα, ότι υπάρχουν σκιές για όσους άλλαξαν στάση από τον προϋπολογισμό μέχρι την πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Παράλληλα το σύστημα –το οποίο υπηρετεί ο Αντ. Σαμαράς- θα προσπαθήσει να εμπλέξει τον ΣυΡιζΑ με την… «κόπρο του Αυγείου». Ήδη το «παιχνίδι» ανοίγεται, ο Αντ. Σαμαράς μήνυσε τον Π. Χαϊκάλη, ενώ ο Α. Παπαμιμίκος κάνει λόγο για «στημένη προβοκάτσια», με τον ΣυΡιζΑ να απαντά «φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης». Η Άννα

Μισέλ Ασημακοπούλου, μάλιστα, έχει βγάλει και ετυμηγορία πριν καν ασχοληθεί ουσιαστικά με το θέμα ο εισαγγελέας! Πρόκειται για «παρωδία», υποστηρίζει, στην οποία εμπλέκεται ο ΣυΡιζΑ! Μια «ομάδα σκευωρών», σημειώνει στην ανακοίνωσή της, «προσπαθούν να εκβιάσουν […] και να προκαλέσουν πολιτική ανωμαλία». Και κατηγορεί ευθέως τον ΣυΡιζΑ ότι λειτουργεί σε «συμμαχία» με τους ΑνΕλ. Την ίδια ώρα η πλειοψηφία των συστημικών μέσων ενημέρωσης κάνει ό,τι μπορεί για να εμπλέξει τον ΣυΡιζΑ… Ο Π. Καμένος δεν ήρθε σήμερα στην πολιτική –έχει ιστορία. Και αν ο λαϊκισμός του ή οι καταγγελίες του περί «ψεκασμών» αντιμετωπίζονται ως γραφικές, το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει οι καταγγελίες για χρηματισμό βουλευτών του –κάτι που δεν μπορεί να αποδειχθεί, όπως ο ίδιος υποστηρίζει. Η αριστερά δεν χρειάζεται να ταυτίζεται μαζί του, να υιοθετεί τις καταγγελίες του, όπως σωστά κράτησε αποστάσεις ο Αλ. Τσιπράς με δήλωσή του –«θα δούμε τις καταγγελίες και θα τις εκτιμήσουμε σε κάθε περίπτωση η χώρα πρέπει να βγει από το βούρκο». Θόδωρος Μιχόπουλος

Στο Βερολίνο βλέπουν... κάλπες

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Κουρασμένο και αποδυναμωμένο θεωρούν τον Σαμαρά και θέλουν να διαπραγματευτούν με μια φρέσκια κυβέρνηση, στο πλαίσιο και της ευρύτερης σύγκρουσης γύρω από την “ποσοτική χαλάρωση” Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

γερμανική Βουλή ενέκρινε τελικά την περασμένη Πέμπτη την παράταση του δίμηνου προγράμματος για την Ελλάδα. Αυτό ουσιαστικά δεν της κόστισε κάτι, ενώ, ταυτόχρονα, εγγυάται τη συνέχιση της λιτότητας, τουλάχιστον για ένα ακόμα δίμηνο. Στη σχετική συζήτηση ο γερμανός υπουργός Οικονομικών ισχυρίστηκε ότι η πολιτική των μνημονίων έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς και για πολλοστή φορά ζήτησε τη συνέχισή της. Αντίθετα, ο εκπρόσωπος της «Αριστεράς» που πήρε το λόγο, Ντίτμαρ Μπάρτς, αποκάλεσε «κυνικές» τις δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, λέγοντας πως στην Ελλάδα της «προσαρμογής» μειώθηκαν κατά 40% οι συντάξεις, αυξήθηκαν κατά 45% οι αυτοκτονίες, ενώ πάνω από το 50% των νέων είναι άνεργοι. Τα στοιχεία αυτά δεν έκαναν, πάντως, να ιδρώσει το αυτί κανενός Χριστιανοδημοκράτη ή Σοσιαλδημοκράτη ή Πράσινου βουλευτή. Το Βερολίνο έχει και πολλές χριστουγεννιάτικες αγορές στην περιοχή γύρω από το Ράιχσταγκ και οι διακοπές είναι σε απόσταση αναπνοής. Άρα όλοι βιάζονταν να τελειώνουν με μια τυπική εκκρεμότητα. Έτσι και αλλιώς, όλοι στη Γερμανία έχουν καταλάβει ότι η Ελλάδα θα τους απασχολήσει ουσιαστικά από το νέο χρόνο και μετά. Η αποτυχία της συγκυβέρνησης στην Αθήνα να εκλέξει πρόεδρο της ∆ημοκρατίας θεωρείται σχεδόν δεδομένη, μετά και το αποτέλεσμα της περασμένης Τετάρτης και στο περιβάλλον της καγκελαρίου Μέρκελ ετοιμάζονται ήδη για το ενδεχόμενο μιας αριστερής κυβέρνησης. Οι κραυγές και τα κατευθυνόμενα δημοσιεύματα σαν αυτό της περασμένης Τρίτης με τους ανεπίσημους «κύκλους», που επικαλείτο η βαθιά συντηρητική «ντι Βελτ» είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη λέει ότι δεν είναι καλό να εκδηλώνεται τόσο ανοικτά και τόσο «επιθετικά» η δυσαρέσκεια για την θεωρούμενη ως πολύ πιθανή νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές. Κι αυτό γιατί αφενός αυτό θα εμποδίσει τις όποιες επαφές της επόμενης μέρας και αφετέρου γιατί έτσι και αλλιώς στην καγκελαρία είχαν καταλήξει πια στο συμπέρασμα ότι ο «παντοτινά πρόθυμος» κύριος Σαμαράς δεν είναι σε θέση πλέον να υλοποιήσει αυτά που τους

είχε κατά καιρούς υποσχεθεί.

Πλειοψηφούν οι οπαδοί των καθαρών λύσεων Τα σενάρια, που έχουν κατά καιρούς ακουστεί για μεταβατικές κυβερνήσεις «ειδικού σκοπού» δεν έχουν και πολλούς οπαδούς. Αφενός ακόμα και αν οι εκλογές μετατίθεντο για το φθινόπωρο «οι Έλληνες πάλι σε προεκλογική περίοδο θα έμπαιναν» λένε κάποιοι σαρκαστικά και προσθέτουν ότι «και ο Σαμαράς εδώ και ένα χρόνο σχεδόν μας έλεγε ότι τα χέρια του είναι δεμένα, επειδή τον πιέζει η αντιπολίτευση με αφορμή την προεδρική εκλογή». Ειδικά στην προτελευταία επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στο Βερολίνο, η Ανγκέλα Μέρκελ σχεδόν τον «παρακαλούσε» να της παρουσιάσει κάποιο επίτευγμά του για να μπορέσει να το «πουλήσει» και αυτή στο εκλογικό της σώμα. Από την άλλη, σκέφτονται στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάποια σοβαρή συμφωνία, από τη στιγμή που δεν θα έχει την έγκριση και της αντιπολίτευσης και θα τεθεί υπό αίρεση ύστερα από μερικούς μήνες. Έτσι, η πλάστιγγα φαίνεται να γέρνει προς όφελος των άμεσων και καθαρών λύσεων. Το δημοσίευμα του πρακτορείου Ρόιτερς που αποδίδει στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε την εκτίμηση ότι η επίσπευση των προεδρικών εκλογών στην Ελλάδα «δεν

“

Η αποτυχία της συγκυβέρνησης στην Αθήνα να εκλέξει πρόεδρο της ∆ημοκρατίας θεωρείται σχεδόν δεδομένη, μετά και το αποτέλεσμα της περασμένης Τετάρτης και στο περιβάλλον της καγκελαρίου Μέρκελ ετοιμάζονται ήδη για το ενδεχόμενο μιας αριστερής κυβέρνησης.

ήταν μια κακή επιλογή» σε αυτό το πνεύμα πρέπει να διαβαστεί.

Οι επιθέσεις στον Ντράγκι

Η ελληνική υπόθεση θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα επιπλέον χαρτί στο σκληρό πόκερ, που όλοι περιμένουν ότι θα παιχτεί στις αρχές του 2015 μεταξύ του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Την πε-

ρασμένη Πέμπτη, η άκρως νεοφιλελεύθερη «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» είχε κεντρικό σχόλιο με τίτλο «Η ΕΚΤ στον Ρουβίκωνα» και προειδοποιούσε ότι αν ο Ευρωπαίος Κεντρικός Τραπεζίτης υλοποιήσει τα σενάρια, που μιλούν για μαζική αγορά κρατικών τίτλων των χωρών της Ευρωζώνης, μέχρι και του ποσού του 1 τρισ. ευρώ, τότε θα έχει παραβιάσει όλες τις συνθήκες και θα έχει αλλάξει το χαρακτήρα της Ευρωζώνης χωρίς καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση. Το άρθρο δεν θα μπορούσε να είναι πιο σκληρό και δείχνει μια ιδέα για τη σφοδρότητα της αντιπαράθεσης, που όλοι προβλέπουν ότι θα ακολουθήσει. Το κεντρικό γερμανικό επιχείρημα εναντίον της ποσοτικής χαλάρωσης, είναι ότι το κόστος της θα ήταν δυσβάσταχτο, το αποτέλεσμά της μηδαμινό και η ψυχολογική της επίπτωση θα ήταν να εγκαταλείψουν χώρες με μεγάλα χρέη, όπως η Ιταλία, κάθε μεταρρυθμιστική σκέψη. Θα έλεγε κανείς ότι το σχόλιο της «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» κινείται στα όρια της απειλής, αφού συνεχίζει γράφοντας ότι «ο Ντράγκι κινείται πάνω σε λεπτό πάγο» αφού το διευθυντήριο της ΕΚΤ παραμένει βαθιά διχασμένο σε σχέση με τα σχέδια του και ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ Γιενς Βάιντμαν, εξακολουθεί να του πατάει το φρένο. Οι Γερμανοί φοβούνται ακόμα ότι μια «ποσοτική χαλάρωση» θα μπορούσε να κλονίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και στη δική τους οικονομία. Συνεπώς κατά το συντηρητικό Τύπο, που ασχολείται συχνά με το ζήτημα, η κυβέρνηση θα πρέπει να ακούσει τον Βάιντμαν και να στείλει σήμα στο Ντράγκι, ότι δε μπορεί να υπερβεί τις αρμοδιότητές του.

Η παρέμβαση του ...Bloomberg

Βεβαίως στην τράπεζα, που παραδοσιακά εμπιστεύονται σαν «Θεά» τους οι Γερμανοί αλλά και στο επιτελείο του κυρίου Σόιμπλε δεν άρεσαν καθόλου οι εκτιμήσεις του πρακτορείου Bloomberg ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να αλλάξει πολιτική απέναντι στην Ελλάδα αναγνωρίζοντας την πολιτική πραγματικότητα, δηλαδή ότι καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβάλλει περισσότερη λιτότητα στους Ελληνες» ανεξάρτητα από το «χρώμα» και τον ιδεολογικό προσανατολισμό της. Όχι ότι δεν το γνώριζαν αλλά είναι συνηθισμένοι να το ακούν από «αντιπάλους τους» και όχι από «έγκυρους οικονομικούς αναλυτές». Όπως δεν άρεσε καθόλου η παρατήρηση του Bloomberg, ότι δηλαδή τα «δάνεια», που έλαβε η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν όχι μόνο για να σωθεί η ίδια από μια άτακτη χρεοκοπία, αλλά και για να διασωθούν γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, οι οποίες είχαν στα χέρια τους ελληνικά ομόλογα. Όλα αυτά συνηγορούν στην εκτίμηση, ότι η Ελλάδα θα είναι πιθανά ένα μόνο «μέτωπο» στη μεγάλη μάχη του 2015 για την περαιτέρω πορεία της Ευρωζώνης. Το κατά πόσο αυτό το μέτωπο θα ανοίξει σε μια ευτυχή ή ατυχία συγκυρία δεν είναι μόνο θέμα σύμπτωσης αλλά και θέμα πολιτικών υπολογισμών. Και όπως έχει φανεί μέχρι τώρα το δίδυμο ΣαμαράΒενιζέλου προτίμησε να βιαστεί επιλέγοντας τη συγκυρία που θεωρεί ευνοϊκότερη για τα δικά της συμφέροντα και όχι αυτά της ελληνικής κοινωνίας.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

ΗΠΑ-Κούβα: Ιστορική καμπή στις σχέσεις των δύο χωρών

Η ανακοίνωση σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή μετά το εμπάργκο, την οικονομική ασφυξία που είχαν επιβάλλει οι ΗΠΑ κατά της Κούβας. σελ. 15

Η μάχη με την αρκούδα θα είναι δύσκολη

Η συνέντευξη Πούτιν

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε παλιότερα δηλώσει στη λέσχη «Βαλντάι» ότι «η αρκούδα δε θα επιτρέψει να της χαλάσουν τη φωλιά». Στη συνέντευξη που παραχώρησε, στις 18 ∆εκεμβρίου, σε 1.259 εκπροσώπους μέσων μαζικής ενημέρωσης από τη Ρωσία και το εξωτερικό, είπε χαρακτηρίζοντας τη στάση της ∆ύσης απέναντι στη χώρα του, ότι όσο ήσυχη και αν είναι η αρκούδα θα

Τι θα γίνει με την Ουκρανία Κ

υπάρχουν αυτοί που τη θέλουν δεμένη με αλυσίδα. Αρχίζοντας, ο ρώσος πρόεδρος ανέφερε, ότι η αξία του ρουβλιού μειώνεται λόγω «εξωτερικών παραγόντων» και ότι γίνονται συντονισμένες προσπάθειες εκ μέρους της κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας και της κυβέρνησης για την αποκατάσταση του κύρους του ρώσικου νομίσματος. Η οικονομία της Ρωσίας θα πρέπει να προσαρμοστεί στις χαμηλές τιμές του πετρελαίου, όσο αυτές θα ισχύουν, γιατί αναπόφευκτα θα υπάρξει ξανά άνοδος όταν η παγκόσμια οικονομία ξεφύγει από την ύφεση. Στη χειρότερη περίπτωση η σημερινή κατάσταση θα διαρκέσει δύο χρόνια. Οι μισθοί, οι συντάξεις και οι κοινωνικές δαπάνες θα προσαρμοστούν στα νέα επίπεδα του πληθωρισμού. Η αύξηση του ρώσικου ΑΕΠ στο δεκάμηνο του 2014 ήταν 1,7%. Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν 1,7%. Η ανεργία ήταν 5,1%. Ο προϋπολογισμός για το 2014 θα κλείσει με πλεόνασμα. Αυτά που συμβαίνουν στη ρώσικη οικονομία

ατά την επίσκεψη του στην Ουάσινγκτον ο ουκρανός πρόεδρος, Πετρο Ποροσένκο, δήλωσε ότι «με κουβέρτες δεν κερδίζεται ο πόλεμος» θέλοντας να πείσει το Κογκρέσο να εγκρίνει προμήθεια όπλων στην Ουκρανία. Η αμερικανική κυβέρνηση υποσχέθηκε να δώσει συμβολικά για την ενίσχυση της ασφάλειας της Ουκρανίας μόνο 50 εκατ. δολάρια. Η αμερικανική κυβέρνηση προειδοποιεί τις αυτοανακηρυγμένες λαϊκές δημοκρατίες του Λουγκάνσκ και του Ντονιέτσκ, ότι αν παραβιάσουν το στάτους-κβο στο Ντονμπάς, θα αναθεωρήσει τη στάση της και θα προχωρήσει στην προμήθεια οπλικών συστημάτων και πολεμικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα αποτελέσει πράξη εχθρική εναντίον της Ρωσίας. Κάλεσε το Κίεβο να σταματήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις, να καθίσει στο τρα-

“

Τάνια Γκονζάλες: Για μια συμμαχία των χωρών της νότιας Ευρώπης

Η ευρωβουλευτής του Ποδέμος μιλά για το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στην Ευρώπη. σελ. 13

μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, ο περιορισμός της πρόσβασης των ρωσικών τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων στις διεθνείς χρηματαγορές λόγω των κυρώσεων, η αύξηση της ζήτησης συναλλάγματος, στο τέλος του χρόνου, από ρώσικες τράπεζες και επιχειρήσεις για πληρωμή δανείων και ομολόγων και η απειρία της κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας οδήγησαν σε απανωτές κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίον του ρώσικου νομίσματος. Την περασμένη Τρίτη, η οποία ονομάστηκε «μαύρη Τρίτη», το ρούβλι κατρακύλησε φθάνοντας στην ισοτιμία 80 ρούβλια/δολάριο και 100 ρούβλια το ευρώ. Για να περιοριστεί αυτή η ανεξέλεγκτη πορεία του ρουβλιού η Τράπεζα της Ρωσίας έριξε στην αγορά μέχρι στιγμής 4,8 δις δολάρια και αύξησε το βασικό επιτόκιο με το οποίο η κεντρική τράπεζα δανείζει τις ρώσικες τράπεζες στο 17%.Οι κινήσεις αυτές, προσωρινά, μπορεί να συγκράτησαν την ελεύθερη πτώση του ρουβλιού, θα έχουν όμως παρενέργειες, οι κυριότερες από τις οποίες θα είναι η αύξηση του πληθωρισμού και η μείωση της πρόσβασης των ρωσικών επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό, αφού τα επιτόκια χορηγήσεων εκτινάχθηκαν πάνω από 20%.

αποτελούν ποινή, όχι τόσο για την Κριμαία, αλλά για την κυρίαρχη πολιτική της Ρωσίας. Η Μόσχα θεωρεί, ότι πρέπει να αποκατασταθεί ο ενιαίος οικονομικός και πολιτικός χώρος με την Ουκρανία. Αυτή η επιθυμία για να υλοποιηθεί, θα πρέπει να διακατέχει και τις δύο πλευρές. Ο ρώσος πρόεδρος συμπλήρωσε, ότι ήταν ο εμπνευστής, μαζί με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, των συνομιλιών του Μινσκ,οι οποίες πρέπει να συνεχιστούν, ενώ στο Κίεβο υπάρχουν και αυτοί που μιλούν για πόλεμο. Οι χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού αναπτύσσονται ιδιαίτερα δυναμικά. Συχνά κατηγορείται η Ρωσία, ότι έχει κάνει στροφή προς ανατολάς με την Ευρασιατική Οικονομική Συνεργασία, τα BRICS και την Οικονομική Συνεργασία της Σαγκάης. Ο ρώσος πρόεδρος δήλωσε, ότι υπάρχουν σε εξέλιξη πολλά πρότζεκτ και άλλα που βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού, με αυτές τις χώρες. Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στις σχέσεις της Ρω-

πέζι των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους της Ανατολικής Ουκρανίας και να υλοποιήσει την συνταγματική μεταρρύθμιση με τη συμμετοχή όλων των περιοχών και των πολιτικών δυνάμεων, όπως έχει υποσχεθεί από τον Απρίλιο. Να υπάρχει σεβασμός της ιδιαιτερότητας όλων των εθνικών και θρησκευτικών ομάδων και των μειονοτήτων, σύμφωνα με τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ. Να υπάρχει κατοχυρωμένο το δικαίωμα της γλώσσας. Να γίνονται σεβαστές οι παραδόσεις και οι γιορτές των περιοχών. ∆ε μπορεί να είναι, για παράδειγμα, εθνική γιορτή για την Ανατολική Ουκρανία τα γενέθλια των φασιστών Μπαντέρα και Σουχέβιτς. Η Ρωσία φαίνεται πλέον να αποδέχεται να μείνουν οι ανατολικές περιοχές στα όρια της Ουκρανίας με κάποιο ειδικό στάτους, αρκεί να υπάρξουν εγγυήσεις, ότι θα γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά τους. Οι δυτικοί δηλώνουν σε όλους τους τόνους, ότι η Ουκρανία χρειάζεται οικονομική βοήθεια, αρκεί να μην την δώσουν αυτοί. Από το ∆ΝΤ ανακοινώθηκε, την προηγούμενη βδομάδα, ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ουκρανίας θα είναι 15 δις δολάρια. Ποιος θα τα πληρώσει; Ο καθένας νίπτει τας χείρας του. Από την άνοιξη οι ΗΠΑ είχαν υποσχεθεί 1 δις δολάρια δάνειο ποσό που ακόμη να δοθεί. Το ∆ΝΤ συμφώνησε με την Ουκρανία, την ίδια περίοδο, δάνειο 17 δις δολάρια, αλλά μέχρι στιγμής έχει δώσει μόνο 4,6 δις. Το μόνο που κάνουν με σχετική ευκολία είναι οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, οι οποίες με τη σειρά τους τροφοδοτούν την ύφεση, κυρίως στην Ευρώπη. •

Στη συνέντευξη που παραχώρησε, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, στις 18 ∆εκεμβρίου, σε 1.259 εκπροσώπους μέσων μαζικής ενημέρωσης από τη Ρωσία και το εξωτερικό, είπε χαρακτηρίζοντας τη στάση της ∆ύσης απέναντι στη χώρα του, ότι όσο ήσυχη και αν είναι η αρκούδα θα υπάρχουν αυτοί που τη θέλουν δεμένη με αλυσίδα. σίας με την Κίνας σε πολλούς τομείς, όπως η ενέργεια και η εξερεύνηση του διαστήματος Άλλωστε, όπως ανέφερε, και οι ΗΠΑ προσπαθούν να στραφούν ανατολικότερα Σε μια προσπάθεια να επαναπατριστούν ρώσικα κεφάλαια που βγήκαν παράνομα στο εξωτερικό, δήλωσε ότι θα δοθεί αμνηστία αν επανακάμψουν και νομιμοποιηθούν. Αμνηστία επίσης θα δοθεί αν νομιμοποιηθούν κεφάλαια που βρίσκονται στο εσωτερικό της χώρας και κινούνται στους τομείς της παραοικονομίας. Για τις στρατιωτικές δαπάνες είπε, ότι η Ρωσία δεν είναι επιτιθέμενη χώρα, αλλά αμυνόμενη. Από τη δεκαετία του ‘90 η Ρωσία δεν πραγματοποιεί πτήσεις των πολεμικών της αεροσκαφών πάνω από άλλες χώρες, ενώ τα αεροπλάνα των ΗΠΑ με πυρηνικά συνέχισαν να πετάνε. Αναρωτήθηκε τι δουλειά έχουν οι αμερικανοί στρατιώτες στην Ευρώπη. Αμερικανικές βάσεις υπάρχουν σ’ όλον τον κόσμο και οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ είναι δέκα φορές μεγαλύτερες από τις ρώσικες. ∆ήλωσε επίσης ,ότι οι σχέσεις με την Τουρκία αν αναπτύσσονται σε πολλούς τομείς και ότι η Άγκυρα αρνήθηκε να συνταχθεί με τις δυτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, παρά τις έντονες πιέσεις που δέχτηκε. Για το κυπριακό δήλωσε τα παρακάτω: « Όσον αφορά την Κύπρο, προσπαθούμε να έχουμε ισορροπημένη θέση, να βρεθεί λύση αμοιβαία επωφελής. Έχουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία και την Ελλάδα. Θα προσπαθήσουμε να προκύψει λύση χωρίς πίεση απ’ έξω. Να συμφωνήσουν οι ίδιοι. Οι λύσεις απ΄ έξω είναι βραχύβιες. Εμφανίζονται κοινά στοιχεία επικοινωνίας και θα προχωρήσουμε περαιτέρω προς αυτή την κατεύθυνση». Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Οι «διπρόσωπες» πολιτικές του Σίσι ΑΙΓΥΠΤΟΣ

πικαλούμενες «απειλές κατά της ασφάλειας», Βρετανία και Καναδάς έκλεισαν τις πρεσβείες τους στο Κάιρο, πριν δύο εβδομάδες. Η βρετανική πρεσβεία επαναλειτούργησε την Τρίτη, αλλά ο Καναδάς διατήρησε ταξιδιωτική οδηγία με έμφαση στα σύνορα με την Λιβύη. Στις αρχές του μήνα, ο πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι είχε εκδώσει διάταγμα για ενίσχυση της ασφάλειας και δημιουργία απαγορευμένων ζωνών κατά μήκος των συνόρων με την Λωρίδα της Γάζας και με την Λιβύη. Ταυτόχρονα με το κλείσιμο των πρεσβειών και χωρίς «προβλήματα ασφαλείας», Επιχειρηματική Αποστολή Υποδομών με αντιπρόσωπους εταιριών και επικεφαλής τον αναπληρωτή υφυπουργό Εμπορίου και ∆ιεθνών Συναλλαγών των ΗΠΑ, επισκέφθηκε την Αίγυπτο.

Οι μέθοδοι ελ Σίσι

Η διαφοροποίηση των ΗΠΑ από τις «πιστές» Βρετανία και Καναδά απέναντι στη «διασωθείσα» χώρα της βόρειας Αφρικής, τονίζεται και από την έγκριση στον προϋπολογισμό της αποκατάστασης χορήγησης στρατιωτικής βοήθειας. Η βοήθεια που είχε παγιωθεί μετά τη συμφωνία ειρήνης Αιγύπτου-Ισραήλ το 1979, υπέστη περικοπές πριν δύο χρόνια, μέχρι η πρωτοπόρος της «άνοιξης» να συμμορφωθεί με προαπαιτούμενα, όπως η διενέργεια εκλογών, η διασφάλιση ελευθεριών, η αποκατάσταση της εθνικής ασφάλειας και η απελευθέρωση αμερικανών πολιτικών κρατουμένων. Παρότι οι πολιτικές Σίσι επιδέχονται πολλαπλές «αποκρυπτογραφήσεις», φαίνεται να καθησύχασαν, εν μέρει

τουλάχιστον, δύο κυρίαρχους φόβους των ΗΠΑ, δηλαδή την ειρήνη με το Ισραήλ και την καταπολέμηση των τρομοκρατών. Κι επειδή τα ανθρώπινα δικαιώματα «ποικίλουν» ανάλογα με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, η υπερψήφιση της βοήθειας περίπου 1,3 δισ. δολαρίων, επιτρέπει στον υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι να αγνοήσει τα προαπαιτούμενα, «για λόγους εθνικής ασφάλειας». Σύμφωνα με τους New York Times, αν και «οι μέθοδοι ελ-Σίσι είναι ακόμα πιο αυταρχικές από αυτές του Χόσνι Μουμπάρακ», στο όνομα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στην περιοχή και με υποστήριξη της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας, θα συνεχίσει να λαμβάνει χρηματοδότηση ταμειακών ροών (τύπου «πιστωτική κάρτα») που προβλέπεται μόνο για Αίγυπτο και Ισραήλ. Στο πλαίσιο χρηματοδότησης εντάσσεται και ο κατασκευαστικός οργασμός έργων υποδομής και η ενίσχυση πολιτιστικών, πολιτισμικών και

τουριστικών πρωτοβουλιών. Στο μεταξύ, ο ελ-Σίσι πραγματοποιεί επαφές με ηγέτες χωρών, Ελλάδας και Κύπρου συμπεριλαμβανομένων, αλλά και με τον ΟΗΕ, προκειμένου να αποκαταστήσει ή να επεκτείνει τις σχέσεις της χώρας του και να δημιουργήσει συμμαχίες. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων διοργάνωσε συνέδριο με τίτλο «Η Αίγυπτος και ο κόσμος... Μια νέα εποχή», στις 15 και 16 ∆εκεμβρίου στο Κάιρο, στο οποίο παραβρέθηκε και ο 84χρονος αιγύπτιος πρώην γ.γ. του ΟΗΕ, ∆ρ. Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι. Σκοπός του συνεδρίου ήταν να «διορθώσει τις παρερμηνείες» της πολιτικής ανάπτυξης της χώρας, η οποία, εξισορροπεί τις σχέσεις της και ως εκ τούτου δεν πρέπει να θεωρείται ότι «γυρίζει την πλάτη» σε κάποια συγκεκριμένη δύναμη, γράφει η Cairo Post.

Πρωτοβουλίες για την Συρία

Αμφίσημες εμφανίζονται οι πολιτικές του πρώην υπουργού Άμυνας της κυβέρνησης Μόρσι, στο παλαιστινιακό ζήτημα. Αμέσως μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μοχάμεντ Μόρσι, απομόνωσε τους παλαιστίνιους κατεδαφίζοντας τις συνοριακές σήραγγες επικοινωνίας και ανεφοδιασμού και εμμέσως υποβοήθησε το έργο των ισραηλινών, πιθανόν σε μια προσπάθεια «εξευμενισμού» Ισραήλ και ΗΠΑ, λίγο αργότερα διαβεβαίωσε ότι η διακυβέρνησή του θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους παλαιστίνιους μέχρι να δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ και πλέον προβάλλει τον «εξισορροπητικό» του ρόλο. Από κοινού με την Ρωσία, η Αίγυπτος ανέλαβε επίσης πρωτοβουλίες για εύρεση πολιτικής λύσης στην Συρία. Γι’

ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΠΟ ΙΤΑΛΟΥΣ ∆ΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ

αυτόν τον σκοπό, πενταμελής συριακή αντιπροσωπεία έφθασε την Τετάρτη στο Κάιρο. Η συμμετοχή της Αιγύπτου «απαλλάσσει» την ∆ύση από επαφές με την Συρία -γενικώς αλλά και εναντίον των φανατικών ισλαμιστών-, επιτρέπει στα δυτικά ΜΜΕ να συνεχίζουν την προπαγάνδα περί συριακής υποστήριξης στον ISIS και να αποσιωπούν την αναποτελεσματικότητα της δυτικής συμμαχίας, ενώ δίνει χρόνο στις ΗΠΑ να μετέλθουν νέα μέσα για την ανατροπή της συριακής κυβέρνησης. Ακόμα κι αν η μεσολάβηση τελεσφορήσει οι δυτικοί δεν «εκτίθενται», παρότι η Αίγυπτος λειτουργεί ως άτυπος εκπρόσωπός τους, φροντίζοντας παράλληλα τη δική της ασφάλεια, ιδιαίτερα στα δυτικά σύνορα με την «κατάμεστη» από τρομοκράτες Λιβύη. Όπως, εξάλλου, αναφέρουν αναλυτές, ο αρχικός στόχος του ισραηλινοαμερικανο-βρετανικού σχεδίου σχετικά με την επονομαζόμενη Αραβική Άνοιξη, περιελάμβανε την πρόκληση συγκρούσεων που θα δημιουργούσαν προϋποθέσεις για ξένη επέμβαση. Ο από τα δυτικά κίνδυνος, ως απειλή αλλά και ως «υπόδειγμα» των συνεπειών επέμβασης του ΝΑΤΟ, κρατάει σε επαγρύπνηση τον ελ-Σίσι. Έχει προγραμματίσει βουλευτικές εκλογές τον Μάρτιο αλλά και ψήφιση νόμου που θα απαγορεύει την «δυσφήμιση των επαναστάσεων» της 25.1.2011 και 30.6.2013. Η πρόσφατη ιστορία της χώρας του, έχει αποδείξει ότι αν η ∆ύση το κρίνει απαραίτητο, μπορούν να «ενεργοποιηθούν» διαδηλωτές τους οποίους θα υποστηρίξουν οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνείς ΜΚΟ -τις ελευθερίες των οποίων οι New York Times κρίνουν ότι ο αιγύπτιος πρόεδρος περιορίζει. Ελισάβετ Πετρίδου

«Η αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να είναι η αρχή για την επανίδρυση της Ευρώπης»

έσα στο τεράστιο ευρωπαϊκό κύμα παραπληροφόρησης και δυσφήμισης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και τρομοκράτησης των ευρωπαίων πολιτών από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και από τους πολιτικούς του νεοφιλελεύθερου τόξου, προκειμένου να αποφευχθεί η ανατροπή στην Ελλάδα και -στη συνέχεια- στην Ευρώπη, έρχεται μια έκκληση ιταλών διανοουμένων και πολιτικών για στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ και της αριστεράς στην Ελλάδα. Στην έκκλησή τους υπογραμμίζουν ότι «η Ελλάδα υπήρξε το πειραματόζωο για την κατάργηση του κοινωνικού κράτους και των δημοκρατικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη» και ότι «μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει το τέλος των πολιτικών λιτότητας και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την εργασία και την προστασία του περιβάλλοντος». Τονίζουν, επίσης, ότι «η αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα μπορεί να είναι η αρχή για την επανίδρυση της Ευρώπης πάνω στις αρχές των δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να αποδείξει ότι οι πολίτες μπορούν να νικήσουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα δεξιά σχήματα που μολύνουν την ήπειρό μας». Οι υπογράφοντες ζητούν από τους πολίτες που νοιάζονται για τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή και τη δικαιοσύνη να στηρίξουν το δικαίωμα του ελληνικού λαού να επιλέξει το μέλλον του. Την έκκληση υπογράφουν, μεταξύ άλλων, ο Βιτόριο Ανιολέτο, ο Φάουστο Μπερτινότι, ο Μάρκο Μπερλινγκουέρ, ο Πιέρο Μπεβιλάκουα, ο Αντρέα Καμιλέρι, η Λουτσιάνα Καστε-

λίνα, ο Πίπο Τσιβάτι, ο Στέφανο Φασίνα, ο Λουτσιάνο Γκαλίνο, ο Στέφανο Ροντοτά, ο Μόνι Οβάντια, η Μπάρμπαρα Σπινέλι και ο Ετιέν Μπαλιμπάρ. Σε όλα τα έντυπα και τις ηλεκτρονικές σελίδες της ιταλικής αριστεράς, δηλώνεται η στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ και γίνεται προσπάθεια να καταπολεμηθεί η προσπάθεια διαστρέβλωσης των θέσεών του: Στην Huffington Post, o Μάρκο Γκριμάλντι, πρόεδρος της ομάδας της SEL στην περιφέρεια Πιεμόντε, σε άρθρο του με τίτλο «Εκλογές στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει το δρόμο στην ελπίδα για όλη την αριστερά» δηλώνει ότι αυτή τη φορά η στρατηγική της «επίκλησης του χάους» δεν ωφελεί. «Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να νικήσει και ίσως να κατορθώσει να εμπνεύσει και σε πολλούς άλλους την ανάγκη της οικοδόμησης μιας πολιτικής ενότητας». Για τον Άντζελο Μαστραντρέα, από το Μανιφέστο, η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στο γεγονός ότι προσπάθησε να διατηρήσει την κοινωνική συνοχή και ότι στάθηκε στο πλευρό των κινημάτων αλληλεγγύης και τα στήριξε ενεργά. Σε άρθρο του με τίτλο «Συλλογικές κουζίνες και ιατρεία, τα χαρακώματα του ΣΥΡΙΖΑ», αναφέρεται εκτενώς στην εξάπλωση της αλληλεγγύης σε όλη τη χώρα, βασικό πυλώνα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, καταλήγει, «ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα άλλο βασικό στήριγμα, τις

διεθνείς συμμαχίες. Γι’ αυτό στις πολιτικές εκδηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ το Podemos και η Linke είναι σαν στο σπίτι τους… Το παράδοξο είναι ότι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλεται προς τα έξω, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι τη μάχη θα τη χάσουμε ή θα την κερδίσουμε όλοι μαζί, στην Ευρώπη πολλοί βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ με ελπίδα, αλλά ως θεατές ενός παιχνιδιού που παίζεται αλλού». Τόνια Τσίτσοβιτς

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

∆ΙΕΘΝΗ

Για μια συμμαχία των χωρών της νότιας Ευρώπης

στα δίκτυα του κόσµου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΝΙΑ ΓΚΟΝΖΑΛΕΣ, ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΠΟ∆ΕΜΟΣ www.espejo30.org

Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αντίστασης

Με τη συμμετοχή ακτιβιστών από πολλές χώρες και με δεκάδες εργαστήρια και συζητήσεις, ξεκινάει σήμερα στο Μεξικό, και θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Ιανουαρίου, το πρώτο «Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αντίστασης ενάντια στον Καπιταλισμό». Η πρόταση έγινε τον Αύγουστο από τους Ζαπατίστας και στόχος του φεστιβάλ είναι η ανταλλαγή εμπειριών από τους αγώνες των «από κάτω» σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, στην κατεύθυνση οικοδόμησης ενός άλλου κόσμου που εκτός από εφικτός είναι και αναγκαίος.



H ευρωβουλευτής του Ποδέμος Τάνια Γκονζάλες, μιλάει στην “Εποχή” για την κατάρρευση του ισπανικού δικομματισμού, την πολιτική συμμαχιών, ενώ αναφέρεται και στο νέο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται στην Ευρώπη.

www.silvesterzumknast.nostate.net

Πρωτοχρονιά στις φυλακές

Όπως κάθε χρόνο, έτσι  και φέτος ακτιβιστές της ριζοσπαστικής αριστεράς και

της αυτονομίας ετοιμάζονται για δράσεις αλληλεγγύης το βράδυ της πρωτοχρονιάς σε διάφορες γερμανικές φυλακές. Σε μια κοινωνία όπου οι νόμοι αντανακλούν τις σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης, η πρωτοβουλία προσπαθεί για μια κοινωνία χωρίς φυλακές, αφού βασικός σκοπός των φυλακών είναι να πείσουν τους ανθρώπους ότι o μοναδικός αποδεκτός τρόπος δράσης τους είναι αυτός που βοηθάει το σύστημα να παραμένει ζωντανό. www.granpolopatriotico. org.ve

∆εκαπέντε χρόνια μετά

Σε μια από τις  μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έχουν γίνει

τα τελευταία χρόνια στην Βενεζουέλα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν τη ∆ευτέρα στο Καράκας για να εκφράσουν την οργή τους για τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ εναντίον της χώρας. Η διαδήλωση εξελίχτηκε σε μια τεράστια γιορτή, αφού την ίδια μέρα συμπληρώθηκαν 15 χρόνια από την 15η ∆εκεμβρίου του 1999, όταν με ποσοστό 72% ο λαός της Βενεζουέλας έδωσε την έγκρισή του στην ψήφιση του Μπολιβαριανού Συντάγματος. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Πώς ερμηνεύεις τα ανοδικά δημοσκοπικά αποτελέσματα του Ποδέμος και τι είδους κοινωνικές διεργασίες θεωρείς ότι αντικατοπτρίζουν; Στην Ισπανία βρισκόμαστε σε μια περίοδο μεγάλης θεσμικής και πολιτικής κρίσης, που κάνει τους ανθρώπους να αμφισβητούν τα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν από την αρχή της δημοκρατίας. Το κοινωνικό συμβόλαιο του καθεστώτος που γεννήθηκε μετά τη δικτατορία έχει πλέον σπάσει και τα σκάνδαλα διαφθοράς έχουν επιφέρει ένα σοβαρό πλήγμα στη σχέση των κομμάτων με την κοινωνία. Αλλά αυτή η δυσφορία των πολιτών γεννάει συγχρόνως και τον ενθουσιασμό. Οι δημοσκοπήσεις θεωρώ ότι δεν αντανακλούν απλά μια κοινωνική διαμαρτυρία, κυρίως αποτυπώνουν την επιθυμία για μια πραγματικά νέα εναλλακτική λύση που μπορεί να αλλάξει το πολιτικό τοπίο της χώρας. Πολλοί λένε ότι, ενώ το Ποδέμος ξεκίνησε ως ένα κίνημα από τα κάτω, έχει αποκτήσει κάποια χαρακτηριστικά αρχηγικού κόμματος. ∆εν ξεκινήσαμε ακριβώς ως ένα κίνημα από τα κάτω, κυρίως ήταν μια ιδέα που προήλθε από μια ομάδα ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών πανεπιστημιακών μεταξύ άλλων. Όμως ήταν μια πρωτοβουλία που διαπερνούσε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, που έδειξαν ότι συμφωνούν και θέλησαν να συμμετέχουν σε αυτήν. Το Ποδέμος είναι μια πρωτοβουλία από τα κάτω με την έννοια ότι βασικό στοιχείο της πολιτικής του είναι ότι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με διαδικασίες διαβούλευσης και ότι μπορεί να συμμετέχει κάποιος είτε είναι μέλος, είτε όχι. Θεσπίζει, επίσης, τα διαφορετικά επίπεδα συμμετοχής, κάτι που είναι σημαντικό για τη δημιουργία μιας πραγματικά νέας δημοκρατικής θεσμικής δομής. Είναι αλήθεια ότι τα μέσα ενημέρωσης συνδέουν το Ποδέμος με την εικόνα του Πάμπλο Ιγκλέ-

σιας, ενός ηγέτη με ισχυρή παρουσία, αλλά αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα. Ο δικομματισμός στην Ισπανία φαίνεται ότι καταρρέει. Πώς βλέπεις τη θέση του Ποδέμος στο επόμενο πολιτικό σκηνικό; Το έναυσμα για την κατάρρευση του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος ήταν η οικονομική κρίση, σήμερα αυτή η κατάρρευση γίνεται μεγαλύτερη και από την εκτεταμένη διαφθορά. Μια μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας δεν αισθάνεται πλέον ότι εκπροσωπείται από τους πολιτικούς που πλούτισαν παράνομα και με τις πολιτικές τους οδήγησαν στην κατάρρευση τις δημόσιες υπηρεσίες και την κοινωνική πρόνοια. Αυτή η οργή αποτυπώθηκε ήδη καθαρά στο κίνημα 15Μ, που ήταν μια μετατόπιση μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας σε κάτι πιο πέρα από αυτό που ονομάζεται παραδοσιακή αριστερά στην Ισπανία. Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν θεωρούνται αριστεροί, αλλά που μοιράζονται μια κοινή επιθυμία: ότι το κράτος πρέπει να εγγυάται τις ελάχιστες κοινωνικές παροχές, όπως την εκπαίδευση και τη δημόσια υγεία, ότι πρέπει να καταπολεμήσουμε τα φαινόμενα διαφθοράς, ότι η δημοκρατία και η εθνική κυριαρχία δεν μπορούν να υπόκεινται στις επιταγές των αγορών και της τρόικας. Ο στόχος μας είναι να πείσουμε τους ανθρώπους ότι είμαστε ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, για την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αναγέννηση των θεσμών. Αυτό προϋποθέτει, αφενός, μια μεγάλη «εκπαιδευτική» προσπάθεια για την κοινωνία, αφετέρου, τη δημιουργία ενός προγράμματος απαραίτητου και για τις περιφερειακές εκλογές που θα γίνουν τον Μάιο. Όλα δείχνουν ότι υπάρχει μια μεγάλη κοινωνική ανάγκη για αλλαγή. Θεωρείς ότι μπορεί να προκύψει κάτι τέτοιο χωρίς συνεργασία σας με άλλες δυνά-

μεις, όπως για παράδειγμα την Ενωμένη Αριστερά και την ∆ημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας; Έχουμε κάνει σαφές από την αρχή ότι δεν πιστεύουμε πως η λύση έρχεται από μια σούπα των ακρωνυμίων, αλλά ότι η σύγκλιση γίνεται με τα προγραμματικά ζητήματα. Είμαστε με τους ανθρώπους και όποιος είναι σε θέση να κάνει πολιτική για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του λαού είναι μαζί μας. ∆εν μπορούμε να κλείνουμε συμφωνίες στα γραφεία και να αφήνουμε έξω την κοινωνία. Εμείς θέλουμε να γίνουν οι πολίτες πρωταγωνιστές και για αυτό έχουμε αποφασίσει ότι οι πριν αλλά και οι μετά από τις εκλογές συμφωνίες θα αποφασιστούν από τη Συνέλευση των Πολιτών, στην οποία συμμετέχουμε όλοι ισότιμα. Οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν για τις ζωές τους. Αν δώσουμε την δύναμη στους ανθρώπους, θα δημιουργηθούν κυβερνήσεις που θα παλέψουν για την κοινωνική πλειοψηφία. Η επικείμενη κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ, τι ελπίδες θεωρείς ότι γεννά για τους λαούς της Ευρώπης; Όλα δείχνουν ότι διαμορφώνεται ένα νέο σκηνικό. Πιστεύω ότι πρέπει να δημιουργήσουμε μια συμμαχία των χωρών της νότιας Ευρώπης, γύρω από αυτά τα νέα συναρπαστικά πολιτικά σχέδια που δημιουργούν το καινούργιο πολιτικό τοπίο. Οι πολιτικές της τρόικας επηρεάζουν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, για αυτό είναι ανάγκη οι κυβερνήσεις που απορρίπτουν τις πολιτικές της λιτότητας και των περικοπών να αγωνιστούν μαζί για την ανατροπή.

“

∆εν μπορούμε να κλείνουμε συμφωνίες στα γραφεία και να αφήνουμε έξω την κοινωνία. Εμείς θέλουμε να γίνουν οι πολίτες πρωταγωνιστές και για αυτό έχουμε αποφασίσει ότι οι πριν αλλά και οι μετά από τις εκλογές συμφωνίες θα αποφασιστούν από τη Συνέλευση των Πολιτών, στην οποία συμμετέχουμε όλοι ισότιμα.

∆ΙΕΘΝΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Χάρη στο χρήμα του Τσάβες, ο Ορτέγκα κατάφερε να αποφύγει το τίμημα του νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή την περικοπή των κοινωνικών δαπανών. Κατά κάποιον τρόπον πέτυχε το “αδύνατο”.

Υψηλό το τίμημα για την επιστροφή των Σαντινίστας στην κυβέρνηση ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΧΑΝΤΡΟ ΜΠΕΤΑΝΙΑ

Ο Αλεχάντρο Μπετάνια συμμετείχε από ηγετικές θέσεις στην επανάσταση των Σαντινίστας στη Νικαράγουα τη δεκαετία του ’70. Στη δεκαετία του ’80 διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών στη σαντινίστικη κυβέρνηση. Αποχώρησε αργότερα από τους Σαντινίστας διαφωνώντας με τη δεξιά στροφή τους. Η συνέντευξη πάρθηκε στο περιθώριο του συνεδρίου “Εξουσία και συστημικές εναλλακτικές λύσεις”, που πραγματοποιήθηκε στις 7 και 8 ∆εκέμβρη στη Λίμα του Περού.

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης Στη Νικαράγουα επικρατεί μια ιδιαίτερη κατάσταση. Οι επαναστάτες που ηττήθηκαν στις εκλογές του 1990, έχουν επιστρέψει στους θώκους της εξουσίας εδώ και εφτά χρόνια, μετά την εκλογική νίκη τους το 2006 –ανέλαβαν τη διακυβέρνηση το 2007. Ποια είναι η γενική εικόνα της Νικαράγουα του 2014; Οι σημερινοί Σαντινίστας είναι επαναστάτες χωρίς επαναστατικό ήθος. Τη δεκαετία του ’80 έγιναν βαθιές αλλαγές, αλλά ο εμφύλιος πόλεμος σταμάτησε τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Το ζήτημα που έθεσε στη συνέχεια ο Ντανιέλ Ορτέγκα ήταν να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία να κυβερνήσει για να δείξει τι μπορεί να κάνει, αυτή τη φορά χωρίς πόλεμο. Έχασε σε δύο εκλογές για να κερδίσει την τρίτη με 38%. Το τίμημα, όμως, της επιστροφής στην κυβέρνηση ήταν για πολλούς από εμάς πολύ υψηλό, τόσο σε ό,τι αφορά τις αξίες μας και τη στρατηγική μας. Υποτίθεται ότι επρόκειτο για τη συνέχιση της επανάστασης, αλλά η επανάσταση είχε χαθεί. Μόνο τα σύμβολα απέμειναν. Η ασκούμενη πολιτική αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του καπιταλισμού και τη διατήρηση του κόμματος στην εξουσία.

Ζήσαμε την αναβίωση του σαντινισμού

Η νέα διακυβέρνηση του Ορτέγκα αποτελεί μέρος του κύματος των αριστερών κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική ή είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση που συνδέεται με την ιστορία της Νικαράγουα; Το 2007, ο Τσάβες ήταν στο αποκορύφωμα του. Η μορφή του, η πολιτική του και η πρόσβασή του σε πλουτοπα-

ραγωγικές πήγες συνέβαλαν στη διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη όχι μόνο στη Νικαράγουα, αλλά και στο Ελ Σαλβαδόρ. Η ιδέα ήταν ότι, εν αντιθέσει με την δεκαετία του ’80, το περιβάλλον της περιοχής θα ήταν ευνοϊκό για να προχωρήσουμε μπροστά. Κάτι όμως που δεν ήταν αλήθεια. Οι σχέσεις της κυβέρνησης μας ήταν πολύ φιλικές με τη Βενεζουέλα και την Κούβα. Ταυτόχρονα, ήταν πολύ φιλικές με τις παραδοσιακές μεγάλες επιχειρήσεις και την Καθολική Εκκλησία σε σημείο που ο καθολικισμός να γίνει σχεδόν κρατική θρησκεία, να απαγορευτούν ολοκληρωτικά οι αμβλώσεις, η οικονομική πολιτική να ακολουθεί τη νεοφιλελεύθερη λογική και να εγκρίνεται από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ∆ΝΤ. Επιπλέον, υπάρχει πλέον de facto μια αμοιβαία κατανόηση με τις ΗΠΑ για τα τρία ζητήματα που βασικά τις ενδιαφέρουν. Πρώτον, συνεργασία στον «αγώνα κατά των ναρκωτικών». ∆εύτερον, ευνοϊκή ατμόσφαιρα για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Τρίτον, παραμονή στο πλαίσιο των συνθηκών ελεύθερου εμπορίου της Κεντρικής Αμερικής. Ο Ορτέγκα παρά την αντιιμπεριαλιστική ρητορική του, στην πράξη δεν έχει δυσαρεστήσει τις ΗΠΑ. Προφανώς η πολιτική των Σαντινίστας κινείται εντός των ορίων της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. ∆ιαφοροποιούνται, όμως, από το πρόγραμμα της δεξιάς αντιπολίτευσης; Τα χρόνια της νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης, από το 1990 (όταν οι Σαντινίστας έχασαν τις εκλογές και παρέδωσαν την εξουσία) έως το 2007, ήταν πολύ ενδιαφέροντα. Ζήσαμε την αναβίωση του σαντινισμού με μαζικά κινήματα νεολαίων, αγροτών, των οποίων κάποια από τα αιτήματα υιοθετήθηκαν εντέλει από την κυβέρνηση. Χάρη στο χρήμα του Τσάβες, ο Ορτέγκα κατάφερε να αποφύγει το τίμημα του νεοφι-

λελευθερισμού, δηλαδή την περικοπή των κοινωνικών δαπανών. Κατά κάποιον τρόπον πέτυχε το «αδύνατο», να συνδυάσει το σεβασμό στη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών με τη διατήρηση της κοινωνικής πρόνοιας. Πρέπει βέβαια να πούμε ότι αυτά τα χρήματα δεν διοχετεύονταν μέσω του κράτους, αλλά μέσω των μηχανισμών του κόμματος και των προσωπικών δικτύων του Ορτέγκα.

Να επιδιώξουμε τη διατροφική αυτάρκεια

Από τη στιγμή που η Νικαράγουα και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής στηρίχτηκαν στα πετροδόλαρα της Βενεζουέλα, να υποθέσουμε ότι η απότομη πτώση της τιμής του πετρελαίου θα τις ρίξει στη δίνη της κρίσης; Οι χώρες που στηρίζονταν στις συνδεόμενες με το πετρέλαιο επιχορηγήσεις, όπως η Νικαράγουα, θα έχουν σοβαρό πρόβλημα. Ο Τσάβες έφτιαξε το πρόγραμμα petrocaribe χάρη στο οποίο χώρες όπως η Νικαράγουα πληρώνουν το πετρέλαιο στη μισή τιμή. Το άλλο μισό της πραγματικής τιμής κατευθύνεται σε έργα για την ανάπτυξη και την κοινωνική πρόνοια. Όσο μειώνεται η τιμή του πετρελαίου τόσο μειώνονται και αυτά τα ποσά. Επιπλέον, η Νικαράγουα θα επηρεαστεί και από τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Βενεζουέλα στις εμπορικές ανταλλαγές της. Το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον του 2007, δεν υπάρχει πια το 2014. Το 2015 θα είναι μια ακόμα πιο δύσκολη χρονιά. Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να χαραχτεί μια εναλλακτική προοδευτική πορεία για χώρες όπως η Νικαράγουα, μακριά από τις συνταγές του ∆ΝΤ και την εξάρτηση από το πετρέλαιο;

Θα μπορούσε, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχει γίνει. Γνωρίζουμε πια ότι ο μετα-νεοφιλελευθερισμός δεν είναι εναλλακτική λύση. Ο κόσμος τρέμει στην ιδέα ότι θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς τα εισοδήματα του πετρελαίου. Η Νικαράγουα δεν έχει βέβαια πετρέλαιο, αλλά κάνει συνεχώς εκχωρήσεις έρευνας. ∆εν μπορούμε να συνεχίσουμε να καταστρέφουμε το περιβάλλον για την εξόρυξη πετρελαίου, για να παράγουμε βιοκαύσιμα, και να εκτρέφουμε βοειδή ρων οποίων το κρέας θα εξαχθεί. Σε τι θα μας χρησιμεύσει το φαραωνικό έργο της διώρυγας της Νικαράγουα που προωθεί ο Ορτέγκα; Ένα έργο που απειλεί τα αποθέματα πόσιμου νερού, διχοτομεί τα εδάφη των ιθαγενών και παραβιάζει το Σύνταγμά μας; Ούτε μπορεί οι εισαγωγές να είναι κατά 30% μεγαλύτερες από τις εξαγωγές. Πρέπει να επιδιώξουμε τη διατροφική αυτάρκεια. Πρέπει με κάποιον τρόπο η χώρα να στηριχτεί στις δυνάμεις της. ∆εν μπορούμε να επιδιώκουμε πλέον να είμαστε χαρούμενοι καταναλωτές που ζουν με δανεικά. Αλλά για κάτι τέτοιο θα χρειαστεί μια επανάσταση πιο δύσκολη από αυτήν των Σαντινίστας. Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον ότι οι μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον της κατασκευής της διώρυγας χρησιμοποιούν τα παλιά σύμβολα των Σαντινίστας, ιδιαίτερα τη μορφή του Σαντίνο. Το μήνυμα είναι σαφές: δεν θέλουμε το ξεπούλημα της κυριαρχίας της χώρας μας. Η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας είναι βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση του λαού. Μόνο που τώρα ο κολοσσός πίσω από την κατασκευή της διώρυγας εν είναι οι ΗΠΑ, αλλά η Κίνα. Γι’ αυτό βλέπουμε για πρώτη φορά αντικινεζικές διαδηλώσεις που απορρέουν από το αίσθημα ότι ο Ορτέγκα ξεπουλάει τη χώρα στους Κινέζους.

Ιστορική καμπή στις σχέσεις ΗΠΑ-Κούβας

ΟΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ ΚΑΙ ΡΑΟΥΛ ΚΑΣΤΡΟ

Ραούλ Κάστρο και ο Μπάρακ Ομπάμα ανακοίνωσαν προχθές, χωριστά ο καθένας, την ίδια στιγμή όμως, την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών. Η ανακοίνωση αυτή σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή για τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, μετά το εμπάργκο, την οικονομική ασφυξία που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ κατά της Κούβας. Ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο την περασμένη Τετάρτη ανακοίνωσε τη συμφωνία για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, προσθέτοντας όμως ότι «δεν θέλουμε να πούμε ότι λύθηκε το βασικό (πρόβλημα), το οικονομικό εμπάργκο». Ο Μπάρακ Ομπάμα ανακοίνωσε ότι ζήτησε από τον υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι να συζητήσει με την Κούβα για την ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων, προσθέτοντας ότι θα διερευνήσει με τα μέλη του Κογκρέσου την άρση του εμπάργκο που ισχύει από το 1961. Σε τηλεοπτική του εμφάνιση ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε ότι η αυστηρή πολιτική της Ουάσιγκτον απέναντι στην Κούβα τις τελευταίες δεκαετίες είχε ελάχιστη επίδραση και εκτίμησε ότι «μπορούμε να βοηθήσουμε περισσότερο την Κούβα, συζητώντας με την κυβέρνηση της Αβάνας», ομαλοποιώντας τις σχέσεις με την Κούβα θα γυρίσουμε σελίδα σε μια ξεπερασμένη αντίληψη». Για να φθάσουν σ’ αυτή την απόφαση οι δύο χώρες ΗΠΑ και Κούβα, που τις χωρίζουν μόνο 150 χιλ., προηγήθηκαν αρκετές παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις. Πάντως, σημαντικός σταθμός θεωρείται η «μη προγραμματισμένη» συνάντηση και χειραψία τού Μπάρακ Ομπάμα και του Ραούλ Κάστρο, όταν παραβρέθηκαν στην κηδεία του Νέλσον Μαντέλα στο Σοβέτο. Στις

“

διαπραγματεύσεις παρενέβη και ο Καναδάς. Σημαντική θεωρείται και η παρέμβαση του Πάπα Φραγκίσκου για την επίτευξη της ιστορικής συμφωνίας. Το πρώτο βήμα ήταν η απελευθέρωση Άλαν Κρος, που είχε συλληφθεί στην Αβάνα και καταδικάστηκε για κατασκοπεία, ο οποίος επέστρεψε ήδη στις

ε όλο τον κόσμο πυκνώνουν οι φωνές που ζητούν από την Ουάσιγκτον να άρει οριστικά τα οικονομικά μέτρα σε βάρος της Κούβας και να χαράξει μια πιο ορθολογική πολιτική. Στη σύνοδο της περιφέρειας των κρατών της Καραϊβικής, που πραγματοποιήθηκε τον ∆εκέμβριο του 2014, τα δεκαπέντε κράτη μέλη ομόφωνα ζήτησαν από τις ΗΠΑ την άρση των ποινών κατά της Κούβας. Ο πρόεδρος Γκαστόν Μπράουν πρωθυπουργός της Αντίγκουα-Μπαρουριμπούτα κάλεσε τον Ομπάμα να εγκαταλείψει τις συμπεριφορές του ψυχρού πολέμου «να άρει αμέσως αυτό το παράλογο εμπάργκο που επέβαλαν οι ΗΠΑ πριν μισό αιώνα, το οποίο έχει εξαιρετικά καταστροφικές συνέπειες για τον κουβανικό λαό, καθώς συνιστά βάρβαρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτελεί το βασικό εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξη του νησιού». Στη γενική Συνέλευση Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο του 2014, για 23η συνεχή φορά 188 κράτη ψήφισαν την άρση της ποινής κατά της Κούβας. Οι ΗΠΑ για μια φορά ακόμα βρέθηκαν απομονωμένες έχοντας μόνο την υποστήριξη του Ισραήλ. Φωνές, όμως, για την αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ κατά της Κούβας ακούγονται και στο εσωτερικό της χώρας. Χαρακτηριστικά είναι αυτά που υποστήριξε ο εκπρόσωπος των εμπόρων. «Είναι καιρός να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο

ΣΥΝΕΒΑΛΕ ΣΤΗΝ ΑΛΑΛΓΗ ΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ

Η συνεργασία Κούβας - ΗΠΑ για την καταπολέμηση του Έμπολα

“Έπρεπε να περάσουν 12 χρόνια για να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ τη Σοβιετική Ένωση, 18 για το Βιετνάμ, 23 για την αναγνώριση της Κίνας. Έχουν περάσει 55 χρόνια από τότε που ανατράπηκε ο Μπατίστα και η Ουάσιγκτον αρνείται να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα” έγραψε ο Patric Howlete-Martin στην “Μοντ Ντιπλοματίκ” τον Νοέμβριο του 2014.

∆ιεθνής κοινότητα: Οι ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους απελευθέρωσαν τους τρεις από τους πέντε κουβανούς φυλακισμένους που κρατούνταν από το 1958. Ακόμα η κουβανική κυβέρνηση αποφάσισε να αποφυλακίσει 53 πολιτικούς κρατούμενους. •

στις σχέσεις μας με την Κούβα. Είναι προς το συμφέρον του αμερικανικού λαού και των επιχειρήσεων». Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» στις 18.12.2014 σε άρθρο της αναφέρει: «Για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια καθίσταται δυνατή η πολιτική για την αποκατάσταση και τυπικά των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας, καθώς και η άρση του εμπάργκο. Ο Μπάρακ Ομπάμα θα πρέπει να αρπάξει την ευκαιρία και να εγκαταλείψει μια παράλογη λογική και να βοηθήσει ένα λαό που υποφέρει». Και η εφημερίδα συνεχίζει: «Η κυβέρνηση της Κούβας έκανε ό,τι ήταν δυνατό για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑ χωρίς όρους». Από την πλευρά του «ο πρόεδρος Ομπάμα να κάνει το πρώτο βήμα να διαγράψει την Κούβα από τον κατάλογο των χωρών που στηρίζουν την τρομοκρατία…» Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε ότι η Αβάνα παίζει εποικοδομητικό ρόλο για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Κολομβία, παρέχοντας στο έδαφός της όλες τις διευκολύνσεις στους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των ανταρτών FARCE. Και το άρθρο καταλήγει: «Από το 1961 η Ουάσιγκτον επέβαλε τα μέτρα τιμωρίας, για να απαλλαγεί από τους καστρικούς ηγέτες. Με το πέρασμα του χρόνου έγινε προφανές σε πολλούς αμερικανούς ιθύνοντες ότι το εμπάργκο έχει παταγώδη αποτυχία. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση φανερώνει ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Κουβανοαμερικανών στο Μαϊάμι αντιτίθενται στο εμπάργκο. Μια σημαντική πλειοψηφία ανάμεσά τους τάσσεται υπέρ της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων. Αυτή η δημοσκόπηση αντικατοπτρίζει τις απόψεις του συνόλου των Αμερικανών». Υπέρ της άρσης του εμπάργκο τάχθηκε και η Κουβανική Καθολική Εκκλησία. Ο Μπ. Ομπάμα οφείλει τη διετία που θα βρίσκεται στην προεδρία, να ακούσει τις φωνές αυτές και να δεχθεί τον «κλάδο ελαίας» που του προσφέρει η Αβάνα. •

τις 3 Φεβρουαρίου του 1962 ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε ολοκληρωτικά μέτρα τιμωρίας κατά της Κούβας. Τα μέτρα αυτά ήταν ακόμα πιο σκληρά το 1922 και 1996, παραβιάζοντας κατάφορα το διεθνές δίκαιο. Αρχικά τα μέτρα αυτά τα πήρε με άλλοθι «για την καταπολέμηση του κομμουνισμού» και μετά «για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Η πιο ισχυρή δύναμη του κόσμου κήρυξε οικονομικό πόλεμο χωρίς έλεος κατά ενός μικρού νησιού. Οι συνέπειες από το εμπάργκο για την Κούβα ήταν φοβερές. Σε 751 δισ. δολάρια υπολογίζοντας από την κουβανική κυβέρνηση. Επηρέασε όλες τις πτυχές της ζωής του λαού της Κούβας και όλες τις κατηγορίες. Ιδιαίτερα τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Από το 1962 η Ουάσιγκτον δεν επιτρέπει την πώληση φαρμάκων στην Κούβα, παραβιάζοντας τη συνθήκη της Γενεύης που απαγορεύει το εμπάργκο για τα φάρμακα, ακόμα και σε εμπόλεμες καταστάσεις. Το 2004 στη φαρμακευτική εταιρεία Norton Corporation επιβλήθηκε τεράστιο πρόστιμο γιατί μια θυγατρική της ευρωπαϊκή εταιρία, πούλησε εμβόλια για τα παιδιά της Κούβας. Η Κούβα δεν μπορούσε να έχει καμία πρόσβαση και πληροφορίες για τα φάρμακα. Το νησί γνώρισε τις μεγαλύτερες δυσκολίες για να αποκτήσει τις νέες τεχνολογίες, πληρώνοντας πολύ ακριβό τίμημα. Πέρα από το γεγονός ότι δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δολάριο στο εμπόριο της με τις άλλες χώρες. Από το 1992 μέχρι το 1996 οι ΗΠΑ επιχείρησαν να ξεμπερδεύουν με την επανάσταση. Το Κογκρέσο ψήφισε τον Νόμο Τορικέλι και μετά τον Νόμο Χέλμις-Μπάρτον, για να κάνει ακόμα πιο αυστηρό αποκλεισμό. Απαγόρευσαν στις θυγατρικές αμερικανικών εταιριών στο εξωτερικό να εξάγουν στην Κούβα τα προϊόντα τους, εκτός αν η Κούβα άλλαζε καθεστώς. Η Ουάσιγκτον άλλαξε τη στάση της αυτή πρόσφατα, όταν διαφάνηκε η προοπτική συνεργασίας εκ των πραγμάτων Κούβας-ΗΠΑ για την καταπολέμηση του ιού Έμπολα. Έτσι σημειώθηκε και αλλαγή στάσης των αμερικανών πολιτών, όπως δείχνουν οι σχετικές δημοσκοπήσεις. Μ. Κοβάνης

ΤΟ ΘΕΜΑ

Από τα κονσερβοκούτια στο Grexit Tου Κύρκου ∆οξιάδη*

ετεμφυλιακά, η αστική τάξη στην Ελλάδα ποτέ δεν κατόρθωσε να αποκτήσει δική της, δηλαδή εθνική, σταθερή ιδεολογική ηγεμονία. Κάτι προσπάθησε και κάτι κατάφερε να κάνει ο Αντώνης Σαμαράς στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, σε συνεργασία με τα άρτι ιδρυθέντα τότε ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, προβάλλοντας το εθνικιστικό ιδεολόγημα του «σκοπιανού» ζητήματος. Κατά τη διάρκεια της ίδιας δεκαετίας όμως, η Ελλάδα άρχισε να προσδένεται σθεναρά στο άρμα του «εξευρωπαϊσμού», δηλαδή της νεοφιλελευθεροποίησης. Κατά τα άλλα, το αστικό καθεστώς στη μεταπολεμική Ελλάδα κυβερνούσε, στη σφαίρα της οικονομίας και της διοίκησης με το πελατειακό σύστημα και τη διαφθορά, στον τομέα των κατασταλτικών μηχανισμών με την ενεργοποίηση των ίδιων και με το παρακράτος, και στο πεδίο του λόγου και της επικοινωνίας με τη λογοκρισία και την προπαγάνδα. Όσο για την τελευταία, μέχρι και τη δικτατορία 196774, η καθεστωτική προπαγάνδα επέσειε τον κίνδυνο του κομμουνισμού. Με νωπές ακόμη τις μνήμες του εμφυλίου, το καθεστώς παρενέβαινε βίαια και ολοκληρωτικά στην εθνική ιστορική αφήγηση, κατασκευάζοντας τα γνωστά προπαγανδιστικά τερατουργήματα: ο επίσημος λόγος είχε αναβαπτίσει τον εμφύλιο ως πόλεμο των εθνικοφρόνων εναντίον των συμμοριτών. Άθελά του, το μετεμφυλιακό αντικομμουνιστικό καθεστώς είχε αναπαραγάγει κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες τη διένεξη του εμφυλίου στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Η αντικομμουνιστική προπαγάνδα, που είχε ως στόχο όχι τη συναίνεση αλλά τον εκφοβισμό των πολιτών διά μέσου της προβολής της κομμουνιστικής απειλής, είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση απλώς του φόβου προς το ίδιο το καθεστώς αλλά και της εναντίωσης προς αυτό. Φόβος και εναντίωση που προφανώς σημείωναν αυξομειώσεις ανάλογα με τη φάση υποχώρησης ή ανάπτυξης του

“

αριστερού και ευρύτερα δημοκρατικού κινήματος.

Το νέο φόβητρο

Η προπαγάνδα του σύγχρονου καθεστώτος της κρίσης και της λιτότητας επισείει ως φόβητρο την οικονομική καταστροφή της χώρας που θα συμβεί αναπόφευκτα με μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Οι αιματοβαμμένοι κομμουνιστοσυμμορίτες της μετεμφυλιακής προπαγάνδας έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στους παράφρονες συριζαίους, που με τις ακρότητες και τον ανεύθυνο λαϊκισμό τους θα μας βγάλουν από το ευρώ και θα οδηγήσουν την Ελλάδα στον όλεθρο. Ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε η προπαγάνδα αυτού του είδους μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του 2012, είναι λίγο-πολύ γνωστός. Όπως επίσης είναι γνωστές και οι ποικίλες προπαγανδιστικές στρατηγικές εναντίον της Αριστεράς, που αναπτύχθηκαν από το πολιτικο-οικονομικό και επικοινωνιακό κατεστημένο κατά τα δυόμισι έτη που μεσολάβησαν. Η σημερινή συγκυρία, όμως, της διαδικασίας της εκλογής ή μη του Προέδρου της ∆ημοκρατίας διακρίνεται από την εξής ιδιαιτερότητα: ο στόχος της ανελέητης αντιαριστερής προπαγάνδας δεν είναι η εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η αποφυγή των πρόωρων εκλογών. Ο κόσμος τώρα δεν πρέπει να πειστεί να μην ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να πειστεί ότι δεν πρέπει να ψηφίσει. Κατά συνέπεια, ο σημερινός κίνδυνος που προβάλλει το καθεστώς προς τους ψηφοφόρους, δεν είναι τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο οι ίδιοι οι ψηφοφόροι. Η ελπίδα για το αριστερό κίνημα είναι ότι μια προπαγάνδα που προσπαθεί να πείσει τους πολίτες ότι πρέπει να φοβούνται τον εαυτό τους και το εκλογικό δικαίωμα που τους παρέχει το δημοκρατικό πολίτευμα, δεν μπορεί παρά να αποβεί μπούμερανγκ για το καθεστώς.

* Ο Κύρκος ∆οξιάδης διδάσκει κοινωνική θεωρία στο ΕΚΠΑ.

Ο στόχος της ανελέητης αντιαριστερής προπαγάνδας δεν είναι η εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η αποφυγή των πρόωρων εκλογών. Ο κόσμος τώρα δεν πρέπει να πειστεί να μην ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να πειστεί ότι δεν πρέπει να ψηφίσει. Κατά συνέπεια, ο σημερινός κίνδυνος που προβάλλει το καθεστώς προς τους ψηφοφόρους, δεν είναι τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο οι ίδιοι οι ψηφοφόροι.

“

Εκβιασμοί και δ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκε

Όσοι υποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου που ΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερ και Μοσκοβισί, ας γνω θα είναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου ολοκαυτώματος στην (ευτυχώς απίθανη) περί οποία οι προστατευόμενοι των επικυριάρχων στο τιμόνι της χώρας. Του Γιώργου Κατρούγκαλου* «Η Γερμανική διοίκησις δεν είναι διατεθειμένη να δεχθή περαιτέρω κακήν χρήσιν της παρασχεθείσης εις τον λαόν ελευθερίας, καλεί δε τούτον όπως συνέλθη και να μη παρασύρεται υπό ολίγων ταραξιών. (...) Ο νομοταγής και φιλήσυχος Ελληνικός λαός καλείται να εκλέξη μεταξύ της ασφαλείας και ησυχίας, ην του εξασφαλίζει η Γερμανική ∆ιοίκησις, και της συμφοράς, ήτις τον αναμένει, εφ΄όσον ήθελεν εξακολουθήσει παρασυρόμενος παρ’ανατρεπτικών τινών στοιχείων.»

υτή ήταν η ανακοίνωση του γερμανού διοικητή Βέλφιγκερ λίγες ημέρες πριν από το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Και όπως όλοι ξέρουμε, δεν ήταν τελικά οι αντάρτες του ΕΛΑΣ τα θύματα της οργής των ναζιστών, αλλά οι άμαχοι, οι αθώοι στους οποίους υπόσχονταν τη γερμανική «ασφάλεια και ησυχία». Όσοι λοιπόν υποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου που ενορχηστρώνουν ΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερ και Μοσκοβισί, ας γνωρίζουν ότι οι ίδιοι θα είναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου οικονομικού ολοκαυτώματος στην (ευτυχώς απίθανη) περίπτωση, κατά την οποία οι προστατευόμενοι των επικυριάρχων μας θα παρέμεναν στο τιμόνι της χώρας.

Ομοιότητες και διαφορές

Η αναλογία είναι, φυσικά, υπερβολική. Η κυρία Μέρκελ και ο κύριος Γιούνγκερ δεν είναι ναζί, ούτε οι υπάλληλοι της τρόικας στρατός κατοχής. Το δίλημμα όμως είναι περίπου το ίδιο και έχει τη μορφή τελεσιγράφου. Ο ελληνικός λαός καλείται να επιλέξει ανάμεσα στη συνέχιση μιας πολιτικής, που αποδεδειγμένα υπήρξε καταστροφική τόσο

για την κοινω μιας ανείπωτη περιγράφεται σκοτάδι, όπω τασμάτων. Μ είναι εθελοδο ταδικασμένοι λέρα και στη σφατα ο Χάμπ Και όμως, άλλο. Ακόμη άλλο αφέντη. στους κρωγμο χομό της κυβέ οι αγορές; Πώ χάσουμε; Ο νε σμός έχει εγκ σκέψη πολιτι ριακού Φρανκ ισχυρισμός ότ ρές δεν καταν με ορθολογικό τελεί θανάσιμ να επιβληθού φαλαίων», έγ αξιολόγησης τ ∆ΝΤ, του 1998

Ο μύθος του

Και όμως, απέκτησε αν γιατί πέτυχε ν μίσει νομικά κεϋνσιανών π κοινωνικών δ στοιχου δημοκ των διεθνών α ριακών) αποτε Συνεπώς, αν τ σημαντικότερ νομικού πολιτ ρωπαϊκή Επιτ

Άσχημα τα νέα, κύριε Μ

Το

∆η ελ βο κα Μ ∆η κυ Ευ Μ ευ άλ σύ λο Ο αν τέ

ΤΟ ΘΕΜΑ

ι διλήμματα λίγο πριν από το τέλος

∆εκεμβρίου 2014

που ενορχηστρώνουν γνωρίζουν ότι οι ίδιοι του οικονομικού ερίπτωση, κατά την ων μας θα παρέμεναν

οινωνία όσο και την οικονομία, και πωτης καταστροφής, που ποτέ δεν φεται επακριβώς, αλλά μένει στο όπως όλες οι καλές ιστορίες φανν. Μήπως, πράγματι, το δίλημμα λοδουλεία ή χρεοκοπία; Είμαστε καένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στη χοστην πανώλη, όπως έγραφε πρόΧάμπερμας; ως, το πραγματικό δίλημμα είναι όμη και οι επικυρίαρχοί μας έχουν έντη. Μία δεν είναι η μόνιμη επωδός ωγμούς και τις οιμωγές για τον ερκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ; Τι θα κάνουν ς; Πώς είναι δυνατό να τις καθυσηΟ νεοφιλελεύθερος φονταμενταλιει εγκαταλείψει προ πολλού κάθε ολιτικού ελέγχου του χρηματιστηΦρανκεστάιν. «Αν αποτελεί αίρεση ο ός ότι οι χρηματοοικονομικές αγοκατανέμουν τα παγκόσμια κεφάλαια ογικό και σταθερό τρόπο, τότε αποάσιμο αμάρτημα ακόμα και η σκέψη ηθούν έλεγχοι στην κίνηση των κε», έγραφε μια εσωτερική έκθεση σης του Γραφείου Αξιολόγησης του 19981.

ς του μονόδρομου

μως, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός ε ανθρώπινο πρόσωπο, ακριβώς υχε να ελέγξει πολιτικά και να ρυθμικά τις εθνικές αγορές μέσω των ών πολιτικών και της καθιέρωσης ών δικαιωμάτων. Η αδυναμία αντίδημοκρατικού ελέγχου και ρύθμισης νών αγορών (ιδίως των χρηματιστηαποτελεί τη βασική αιτία της κρίσης. , αν το κοινωνικό κράτος υπήρξε η κότερη κατάκτηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού μετά τον πόλεμο, η ΕυΕπιτροπή και η πολιτική του Βερο-

Μοσκοβισί!

λίνου αποτελούν σήμερα τις πιο αντιευρωπαϊκές δυνάμεις του πλανήτη. Μέχρι και ο Ομπάμα φαντάζει υπερ-κεϋνσιανός μπροστά στους νάνους αυτούς πολιτικούς, που τα έχουν δώσει όλα στις αγορές. Και όμως, δίνοντας γη και ύδωρ στην ασυδοσία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου επιδεινώνουν την κρίση της ευρωζώνης, παρά τις προσπάθειες απομόνωσης του ελληνικού ιού. Οι επιλογές αυτές τέσσερα χρόνια δοκιμάστηκαν, μετρήθηκαν και βρεθήκαν λιποβαρείς. Ενώ η Ευρώπη είναι ήδη στα δίχτυα του αποπληθωρισμού και της οικονομικής στασιμότητας, η οικονομία των ΗΠΑ τρέχει με ρυθμό αύξησης 3,8%. Επομένως, οι πολιτικές λιτότητας δεν αποτελούν μονόδρομο. Αντιθέτως, μόνη ρεαλιστική εναλλακτική λύση αποτελεί η απεμπλοκή από αυτές. Οι Έλληνες, βεβαίως, πρέπει να γνωρίζουν ότι το εγχείρημα αυτό, που αναγκαστικά συνδυάζεται στη χώρα μας τόσο με την απεμπλοκή από τα μνημόνια όσο και με την αποδιαπλοκή, δεν θα είναι περίπατος. Ποια είναι η αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία της κυβέρνησης της αριστεράς; Πέραν από την αυτονόητη ανάγκη να δείξουμε συνέπεια λόγων και έργων απαράβατος όρος είναι η στήριξη σε ένα πλατύ και δυναμικό λαϊκό κίνημα, που δεν θα ελέγχει απλώς ή θα στηρίζει, αλλά θα συμπρωταγωνιστεί στις αναγκαίες ρήξεις.

Από την Ελλάδα για την Ευρώπη

Και η μεγάλη ελπίδα μας βρίσκεται στο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει αυτή τη στιγμή τη μάχη για όλους τους λαούς της Ευρώπης. Σε καμιά χώρα, με εξαίρεση ίσως τη Γερμανία, οι κοινωνίες δεν ανέχονται πλέον το βραχνά της λιτότητας. Τα πολιτικά συστήματα παντού είναι σε φάση αποσταθεροποίησης, γιατί οι ελίτ δεν μπορούν πια να κυβερνήσουν όπως πρώτα, ούτε οι «από κάτω» θέλουν να κυβερνιούνται όπως πριν. Μέχρι και η κυβέρνηση της Σουηδίας έπεσε, λόγω της αδυναμίας της να περάσει τον προϋπολογισμό λιτότητας στη Βουλή. Ιταλία και Γαλλία ουσιαστικά κατέστησαν ανενεργό το ∆ημοσιονομικό Σύμφωνο. Παρά τις προσπάθειες, επομένως, να οχυρωθεί θεσμικά η Ευρωπαϊκή Ένωση από την μετάδοση του ελληνικού ιού, το σύστημα εξουσίας είναι τώρα εκτεθειμένο στην πολιτική μόλυνση που συνεπάγεται για τον Ευρωπαϊκό Νότο η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη, λοιπόν, και αν οι πιο ακραίοι κύκλοι των συμφερόντων που κερδίζουν από τη λιτότητα, θα ήθελαν να προκαλέσουν ασφυξία στη χώρα μας, θα το σκεφτούν διπλά.

Του Μικαέλ Λεβί*

πως ο φίλος και συνάδελφός του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ζ.Κ. Γιουνκέρ, ο κ. Μοσκοβισί είναι φίλος της Ελλάδας και ένθερμος υποστηρικτής της ∆ημοκρατίας (με ∆ κεφαλαίο). Σέβεται απολύτως την ελληνική εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα των ελλήνων βουλευτών να ψηφίζουν όπως πιστεύουν. Αλλά ακόμα και η καλύτερη ∆ημοκρατία έχει τα όριά της! Σύμφωνα με τον κ. Μοσκοβισί, εάν η ελληνική βουλή δεν εκλέξει πρόεδρο της ∆ημοκρατίας και ο ελληνικός λαός επιλέξει τον ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση στις εκλογές του Ιανουαρίου, δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναγκαστεί, προς μεγάλη λύπη του κ. Μοσκοβισί, να εξετάσει την αποβολή της Ελλάδας από την ευρωζώνη ή την Ευρωπαϊκή Ένωση ή και από τις δύο. Με άλλα λόγια, είτε ο ελληνικός λαός θα ψηφίσει -δημοκρατικάσύμφωνα με τις επιθυμίες των κ.κ. Μοσκοβισί, Γιουνκέρ και λοιπών, είτε Grexit! Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ κάποτε έγραψε ότι μια κυβέρνηση, αντιμέτωπη με την καθολική διαμαρτυρία του λαού, βρήκε την τέλεια λύση: να διαλύσει το λαό και να εκλέξει καινούργιο.

Αφενός, ένας παρόμοιος τυχοδιωκτισμός θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου και θα αποσταθεροποιούσε με απρόβλεπτες συνέπειες την Ευρωζώνη. Αφετέρου –και κυρίως- οι κοινωνίες τους δεν θα τους ακολουθήσουν στον κατήφορο αυτό. Αντιθέτως, η επιτυχία της αριστεράς στην Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για ένα πολιτικό ντόμινο ανατροπών σε όλη την ήπειρο μας.

Αυτή φαίνεται να είναι η αντίληψη των κ.κ. Μοσκοβισί και Γιουνκέρ για τη δημοκρατία. Αλλά, φοβάμαι, θα αντιμετωπίσουν δυσκολία να διαλύσουν τον ελληνικό λαό… Το όλο ζήτημα φέρνει στο νου τη διάσημη σκηνή από την ταινία «Ο Νονός»: «Θα τους κάνω μια προσφορά που δεν θα μπορούν να αρνηθούν»… ∆εν μπορεί ο καθένας να έχει την αυτοπεποίθηση του Μάρλον Μπράντο, αλλά οι κ.κ. Μοσκοβισί και Γιουνκέρ έκαναν στην Ελλάδα μια ανάλογη προσφορά: άλλα δέκα ή είκοσι χρόνια μνημονιακής πολιτικής. Αυτός ο ξεροκέφαλος ελληνικός λαός δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται; Ακόμα και οι έλληνες βουλευτές αρνήθηκαν την προσφορά και δεν ψήφισαν τον υποψήφιο που ένθερμα υποστηρίζουν οι κύριοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι δυσάρεστη έκπληξη για τον κ. Μοσκοβισί! Τον παλιό -και όχι και τόσο παλιό- καιρό της αυτοκρατορίας και του διευρυμένου συστήματος των προτεκτοράτων, τέτοια γεγονότα δεν θα επιτρεπόταν να συμβαίνουν…

* Ο Μ. Λεβί είναι κοινωνιολόγος και επίτιμος διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών της Γαλλίας.

“

Και από εμάς –από τον καθένα από εμάςεξαρτάται. Σημείωση: 1 Όπως παρατίθεται από τη Ν. Κλάιν, Το δόγμα του Σοκ, Η άνοδος του Καπιταλισμού της Καταστροφής, Α. Λιβάνης, Αθήνα, 2010, σ. 368 * Ο Γ. Κατρούγκαλος είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ κάποτε έγραψε ότι μια κυβέρνηση, αντιμέτωπη με την καθολική διαμαρτυρία του λαού, βρήκε την τέλεια λύση: να διαλύσει το λαό και να εκλέξει καινούργιο. Αυτή φαίνεται να είναι η αντίληψη των κ.κ. Μοσκοβισί και Γιουνκέρ για τη δημοκρατία.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Αναγκαιότητα η βαλκανική συνεργασία Άμεση διεκδίκηση η Βαλκανική Οικολογική Χάρτα, σύμφωνα και με το ΚΕΑ Κατά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), τον περασμένο μήνα, ετέθη στον προεδρεύοντα υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας το ερώτημα σχετικά με την τριμερή διακρατική συνεργασία στον Έβρο και αν η χώρα μας είναι ικανοποιημένη από την εφαρμογή της σχετικής συμφωνίας. Είχε επισημανθεί τότε σε όλους τους συμμετέχοντες στο ΕΣΕΠ ότι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα ασφάλειας για τη Θράκη είναι η κατά τους χειμερινούς μήνες υπερχείλιση του Έβρου, με καταστροφικές συνέπειες, τόσο για τους έλληνες αγρότες της περιοχής όσο και για τους εκείθεν του Έβρου, τούρκους αγρότες.

ις τελευταίες εβδομάδες και μέρες, οι καταστροφικές πλημμύρες από τα νερά του Έβρου έχουν πλήξει όχι μόνο την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και τη Βουλγαρία, αναδεικνύοντας την ανάγκη ενίσχυσης της τριμερούς συνεργασίας, ώστε να αποτρέπονται οι καταστροφές αυτές. Αναδείχτηκε, επίσης, από τις καταστροφικές πλημμύρες λόγω υπερχείλισης του Έβρου η οικολογική διάσταση της ασφάλειας στην εποχή μας, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Άρα τα οικολογικά προβλήματα μας δεν γνωρίζουν σύνορα και η αντιμετώπισή τους απαιτεί τη διεθνή συνεργασία και αντίστοιχες διαδικασίες και δομές. Το πρόβλημα της προστασίας του περιβάλλοντος στα Βαλκάνια είναι από τα

πλέον σοβαρά της περιοχής, της οποίας οι χώρες και οι λαοί συνδέονται με ισχυρότατους δεσμούς αλληλεξάρτησης και με κοινούς αγώνες για την ανεξαρτησία, την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Στη Βαλκανική δεν υπάρχει μόνο η παράδοση που την θέλει «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης», ούτε πρέπει να θεωρείται η περιοχή αυτή «πίσω αυλή» της Ευρώπης από τις κυρίαρχες δυνάμεις της ηπείρου μας. Κάποιοι στην Ελλάδα –ίσως και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων– υποτιμούν τα πλεονεκτήματα της περιοχής, λένε ότι πρέπει να αποποιηθούμε τη βαλκανικότητα και να γίνουμε «Ευρωπαίοι στα Βαλκάνια», χωρίς να διευκρινίζουν επαρκώς τι είδους «ευρωπαίοι» καλού-

ΝΕΡΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΟΧΙ

Η ευλογία γίνεται κατάρα στον Έβρο

«Στο ίδιο έργο θεατές» είναι μία φράση, αλλά και ένα εγκληματικό «έργο» που συναντάνε όλο και συχνότερα οι κάτοικοι του Έβρου. Τα πλημμυρικά φαινόμενα πυκνώνουν και εμφανίζονται κάθε χρόνο πλέον, συχνά μάλιστα, και δύο φορές το χρόνο. Οι συνεχείς βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών προκάλεσαν καταστροφικές πλημμύρες σε όλο το μήκος του nομού με πολλαπλές και τραγικές επιπτώσεις: 110.000 στρέμματα βρίσκονται κάτω από το νερό, καλλιέργειες των οποίων η συγκομιδή δεν έγινε έγκαιρα καταστράφηκαν, ενώ σε πολλές περιοχές είναι αδύνατη η σπορά και η δημιουργία νέων καλλιεργειών. Επιπλέον, τα βοσκοτόπια δεν είναι προσβάσιμα, ενώ σπίτια, αποθήκες και επαγγελματικοί χώροι, μαζί με σημαντικές υποδομές, καταστράφηκαν.

μαστε να γίνουμε. Χρειάζεται να προτάσσουμε τον ευρωπαϊσμό, δηλαδή, το διεθνισμό στο επίπεδο της Ευρώπης, που εκπροσωπεί και προωθεί το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Με άλλα λόγια, την ιδέα μιας άλλης ενωμένης Ευρώπης, δημοκρατικής, κοινωνικής, ειρηνικής και οικολογικής. Επίσης, την ιδέα μιας Ευρώπης των περιφερειών και των υποπεριφερειακών συνεργασιών, όπως αυτή που χρειάζονται τα Βαλκάνια. Χρειάζεται να θυμηθούμε ότι από το 2008 το ΚΕΑ έχει υιοθετήσει ένα βαλκανικό σχέδιο δράσης, με ισχυρότατη την οικολογική φιλειρηνική διάσταση. Στο σχέδιο αυτό, το ΚΕΑ μας καλεί να γίνουμε Ευρωπαίοι στα Βαλκάνια, διεκδικώντας μια Βαλκανική Οικολογική

ίναι χαρακτηριστικό ότι τα αναχώματα έσπασαν σχεδόν σε 20 σημεία, μέσα σε μία εβδομάδα, καθώς υπήρχε πίεση από την ορμή του νερού και την άνοδο της στάθμης αυτού, ενώ έγινε και τεχνητή ρήξη αναχωμάτων για την εκτόνωση των υδάτων, αποδεικνύοντας την αναποτελεσματικότητα των αντιπλημμυρικών έργων. Ευθύνες υπάρχουν πολλές, μιας και δεν μας φταίει απλά «ο κακός μας ο καιρός». Και οι ευθύνες είναι κυρίως πολιτικές. Εκατομμύρια έχουν δοθεί για αντιπλημμυρικά έργα. Επί δεκαετίες κατασκευάζονται αναχώματα ποιότητας τέτοιας που σπάνε στην πρώτη πλημμύρα. Εργολάβοι επί εργολάβων έχουν περάσει από αυτά τα αναχώματα, κάνοντας επιδερμικές «παρεμβάσεις». Προγράμματα, αναθέσεις, έργα… Κι ενώ έχουν δοθεί, και συνεχίζουν να δίνονται, εκατομμύρια σε αντιπλημμυρικά έργα, την ίδια στιγμή δίνονται εκατομμύρια σε αποζημιώσεις πλημμυροπαθών. Αποδεικνύοντας ακριβώς την αποτελεσματικότητα των έργων που χρυσοπληρώθηκαν. Η λογική της αποζημίωσης έχει γίνει βίωμα πια, λόγω της συχνότητας του φαινομένου και της έλλειψης ουσιαστικής παρέμβασης.

Το διακρατικό πρόσχημα

«Η ευλογία που έγινε κατάρα». Ο ποταμός Έβρος με τους τρεις παραποτάμους του προσφέρουν ασύγκριτα πλεονεκτήματα στην περιοχή. Πέρα από την ομορφιά και τις δυνατότητες τουριστικής αξιοποίησης, είναι ο βασικός λόγος ευφορίας των εδαφών. ∆εκάδες ποικιλίες καλλιεργήσιμων εδαφών δίνουν δυνατότητες πολλαπλών ποιοτικών καλλιεργειών. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πως οι κάτοικοι το χειμώνα πνίγονται και το καλοκαίρι διψάνε, χρησιμοποιώντας γεννήτριες για να ποτιστούν τα χωράφια και παίρνοντας σειρά προτεραιότητας, αφού το νερό δεν επαρκεί. Αν και γίνονται κάθε χρόνο παρεμβάσεις, λοιπόν, ποτέ δεν έγιναν οι εργασίες που θα έπρεπε, αναφορικά με τη συνολική διαχείριση των υδάτων του Έβρου. Προτάσεις υπάρχουν ποικίλες, μιας και οι επιστήμονες του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης έχουν καταθέσει σχετικές μελέτες. Όμως, όπως και σε πολλά άλλα επίπεδα, λείπουν οι πολιτικές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, δεν λαμβάνονται πρωτοβουλίες, ούτε στο επίπεδο της πρόληψης, ούτε όμως και στην αξιο-

Χάρτα. «Η θέση μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προϊούσα περιβαλλοντική αλληλεξάρτηση –αναφέρεται στη σχετική απόφαση που πάρθηκε στη Θεσσαλονίκη– επιτάσσει την εντατικοποίηση της συνεργασίας στα πεδία της οικολογικής προστασίας, της ενεργειακής πολιτικής και της βιοποικιλότητας. Το ΚΕΑ διεκδικεί την προώθηση νέων στρατηγικών εξοικονόμησης ενέργειας, και τον αναπροσανατολισμό της παραγωγής ενέργειας στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αντί για τη δημιουργία νέων πυρηνικών εργοστασίων. Χρειαζόμαστε την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των φορέων που αναπτύσσουν δράση στον τομέα του περιβάλλοντος. Προς αυτή την κατεύθυνση, θέλουμε να συνεργαστούμε με οργανώσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στο πεδίο της οικολογίας. Γι’ αυτό, προτείνουμε να συνεργαστούμε όλοι μαζί για τη δημιουργία μιας Βαλκανικής Οικολογικής Χάρτας». Είναι η ώρα, ως ελληνική κοινωνία, να θυμηθούμε τα οράματα του Ρήγα του Βελεστινλή για την ισότιμη συνεργασία και αλληλεγγύη των λαών των Βαλκανίων, να οικοδομήσουμε τη ∆ιαβαλκανική Συνεργασία, την οποία δεν αναιρεί η ευρωπαϊκή προοπτική των βαλκανικών χωρών. Μπορούμε και πρέπει όλοι οι Βαλκανικοί λαοί να οικοδομήσουμε ένα ειρηνικό διαμέρισμα στο κοινό ευρωπαϊκό σπίτι. Πάνος Τριγάζης, συντονιστής του Τμήματος ∆ιεθνών Σχέσεων ΣΥΡΙΖΑ

ποίηση του νερού, για παραγωγικούς ή ενεργειακούς σκοπούς. Αρχικά, είναι αναγκαίο να καθαριστεί η κοίτη του ποταμού Έβρου, όπως συμβαίνει σε όλα τα ποτάμια. Μάλιστα, πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο, αφού αφορά τρεις χώρες, δηλαδή και τις Βουλγαρία και Τουρκία, και όχι μόνο την Ελλάδα. Στις περισσότερες χώρες, τα ζητήματα αυτά είναι λυμένα. Στον Έβρο δεν υπάρχει τέτοια πρωτοβουλία, αλλά αντιθέτως ο διακρατικός χαρακτήρας χρησιμοποιείται σαν ανασταλτικός παράγοντας από τους ιθύνοντες. Κι όμως, οι επιπτώσεις από τα πλημμυρικά φαινόμενα πλήττουν και τις τρεις χώρες και κυρίως την Τουρκία.

Ποτάμι αναξιοποίητο

Ακόμα όμως και εντός των συνόρων ο καθαρισμός των ποταμών δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες των ιθυνόντων. Στον Άρδα, κυρίως, αλλά και στον Ερυθροπόταμο η κοίτη των ποταμών χρειάζεται διαπλάτυνση, αλλά και περιοχές εκτόνωσης των υδάτων σε περίπτωση φυσικών πλημμυρών. Και τα κανάλια, και οι λεκάνες απορροής υδάτων χρειάζονται καθαρισμό στα επίπεδα της πρόληψης. Σε έναν νομό στον οποίο δίνεται προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα και την παραγωγή, είναι αδιανόητο να μην αξιοποιείται το νερό. Από τον Έβρο λείπουν οι αποταμιευτήρες νερού, λείπει ένα σοβαρό αρδευτικό σύστημα, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, δεν υπάρχουν ούτε πρωτοβουλίες για την ενεργειακή αξιοποίηση του νερού. Είναι δεδομένο ότι τα έργα αυτά απαιτούν γενναίες χρηματοδοτήσεις, όμως δεν θα φουσκώνουν τους προϋπολογισμούς με πρόσθετες παρεμβάσεις και αποζημιώσεις κάθε χρόνο, ούτε θα θέτουν κάθε λίγο και λιγάκι τον Έβρο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η διαχείριση των πλημμυρών στον Έβρο είναι μία χαρακτηριστική περίπτωση έλλειψης ουσιαστικών πρωτοβουλιών που να στηρίζουν την παραγωγή, καθώς και έλλειψης σχεδιασμού και στόχευσης. Φανερώνει, επίσης, την ανικανότητα διαχείρισης κονδυλίων προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Νατάσα Γκαρά

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

ΠΑΥΕΙ Η ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Στο σφυρί με το νέο έτος Σ

ύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα, από την 1η Ιανουαρίου 2015 παύει οριστικά και η ελάχιστη προστασία απέναντι στους πλειστηριασμούς. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ξεκαθάρισε ότι «η πρώτη κατοικία δεν κινδυνεύει, καθώς υπάρχει ο κώδικας δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας», επιβεβαιώνοντας έτσι ότι έρχεται το οριστικό τέλος στη προστασία της κατοικίας αφού δεν θα υπάρξει σχετική ρύθμιση.

«Καινοτόμες» λύσεις

Ξέχασε ο αρμόδιος υπουργός να διευκρινίσει ότι ο περίφημος «κώδικας δεοντολογίας» δεν αφορά τα κόκκινα δάνεια που βρίσκονται σε μόνιμη καθυστέρηση και έχουν καταγγελθεί, δηλαδή αυτά για τα οποία υπάρχει άμεσος κίνδυνος αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμού), αλλά εκείνα που είτε βρίσκονται σε μικρή προσωρινή καθυστέρηση ή ακόμη και αυτά που ενδεχομένως να παρουσιάσουν μελλοντική καθυστέρηση , τα επισφαλή, κατά την εκτίμηση των τραπεζών. Επιπλέον, o εν λόγω «κώδικας δεοντολογίας», μεταξύ άλλων, απαράδεκτων και μονομερών προς όφελος των τραπεζών ρυθμίσεων, εισάγει και «καινοτόμες» λύσεις διευθέτησης για όσους δεν μπορούν να ανταποκριθούν, όπως η εθελοντική παράδοση του ακινήτου από τον δανειολήπτη στην τράπεζα και ρύθμιση του χρέους που υπολείπεται της αξίας του ακινήτου, η μετατροπή του δανείου σε χρηματοδοτική μίσθωση, όπου ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και εξακολουθεί να διαμένει σε αυτό καταβάλλοντας ενοίκιο για μια περίοδο χάριτος πέντε ετών κ.λπ.

Έτσι ουσιαστικά από 1-1-2015 μοναδικός τρόπος προστασίας από πλειστηριασμούς, παραμένει η υπαγωγή στο ν.3869/2010 (υπερχρεωμένα νοικοκυριά), για οφειλέτες που δεν έχουν εμπορική ιδιότητα προκειμένου να διασωθεί η (πρώτη) μόνη κατοικία τους. Ταυτόχρονα, πρέπει να λάβουμε υπόψη και τις επερχόμενες αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής ∆ικονομίας, οι οποίες έχουν προκαλέσει την αντίδραση του συνόλου του νομικού κόσμου της χώρας. Οι δικηγόροι όχι μόνον απέρριψαν ηχηρά, με ποσοστό 93,12%, τις προωθούμενες από την κυβέρνηση και τον υπουργό ∆ικαιοσύνης τροποποιήσεις, αλλά ταυτόχρονα αποφάσισαν και αποχή διαρκείας από τα καθήκοντά τους. Οι αλλαγές αυτές, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν : • Fast track πλειστηριασμούς με σύντμηση προθεσμιών και μέσων άμυνας • Κατάργηση υποχρέωσης ενημέρωσης • Πολλαπλές κατασχέσεις στο ίδιο αντικείμενο • Ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς • Τιμή εκκίνησης στα 2/3 της εμπορι-

κής αξίας του ακινήτου • Καταστρατήγηση δικαιωμάτων εργαζομένων και δημοσίου-ασφαλιστικών ταμείων. Συγκεκριμένα τα δικαιώματά τους υποχωρούν έναντι αυτών των τραπεζών, αφού στο εξής θα κατατάσσονται, πρώτες oι τραπεζικές απαιτήσεις στο 65% του πλειστηριάσματος και θα ακολουθούν στο 25% οι εργατικές απαιτήσεις, οι απαιτήσεις του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων και στο 10% οι λοιπές απαιτήσεις ιδιωτών. Είναι φανερό ότι το σχέδιο βίαιης αναδιανομής του πλούτου και η συγκέντρωσή του σε ολοένα και λιγότερους, με αφορμή την κρίση, προχωρά και με την αναδιανοµή της γης και των κτηρίων. Οι κυρίαρχες απόψεις περί εξαιρετικά μεγάλου ποσοστού ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα έχουν οδηγήσει σε επιβολή νομοθετημάτων που διευκολύνουν με πολλούς τρόπους το ξεπούλημα της ήδη υπερφορολογημένης (ΕΝΦΙΑ κ.λ.π) περιουσίας όλων μας.

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ

Με τις συγκεκριμένες κυβερνητικές

Μια μεγάλη ευκαιρία για την αξιοποίηση του

Η αποτυχία ιδιωτικοποίησης του φέρνει νέα δεδομένα

τις 17 ∆εκεμβρίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κέντρου Γαλατσίου («Παλαί»), αντιπροσωπείας των δήμων Γαλατσίου, Νέας Ιωνίας, Αθηναίων, της περιφέρειας Αττικής και μελών της Κίνησης Φορέων και Πολιτών για τη διάσωση του «Παλαί». Η επίσκεψη στην οποία έδωσε το παρών και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ελένη Αυλωνίτου, πραγματοποιήθηκε ύστερα από παρέμβαση της αντιπεριφερειάρχη Κεντρικού Τομέα Αθηνών, Ερμίνας Κυπριανίδου. Με την άδεια της Ε.Τ.Α οι εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων ξεναγήθηκαν για πρώτη φορά, από Πολιτικό Μηχανικό, στις εγκαταστάσεις του «Παλαί». Η ξενάγηση είχε ως στόχο την ενημέρωση τους για την κατάσταση του Ολυμπιακού Κέντρου, του οποίου η επιδιωκόμενη από το ΤΑΙΠΕ∆ ιδιωτικοποίηση, δεν έχει προχωρήσει. Ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του, στις αρχές ∆εκεμβρίου, δεν είχε χειροπιαστά αποτελέσματα, εφόσον δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από κανένα επενδυτή.

Η φθορά είναι διαχειρίσιμη

Η εγκατάλειψη των εγκαταστάσεων είναι εμφανής. Αξιοσημείωτο είναι ότι πριν από περίπου ένα μήνα διακόπηκε η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ του νερού τον προηγούμενο Αύγουστο. Η έλλειψη καθαριότητας είναι το κυριότερο πρόβλημα των εγκαταστάσεων. Ωστόσο, η φθορά που έχει υποστεί το κτίριο θεωρείται φυσιολογική. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο ευρύχωρο Κλειστό Γυμναστήριο έκτασης 9.500 τμ., με τον αγωνιστικό χώρο να καλύπτει 1.400 τμ., ενώ διαθέτει 5.200 θέσεις. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 το Κλειστό Γυμναστήριο χρησιμοποιήθηκε για τους αγώνες του

πινγκ πονγκ. Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών υπήρχαν σχεδιασμοί για αξιοποίηση του χώρου σε μη αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες. Η πρώτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του «Παλαί» ξεκίνησε το 2006 όταν μετά από διαγωνισμό παραχωρήθηκε για 46 χρόνια το ακίνητο και ο περιβάλλων χώρος 90 στρεμμάτων, στη σύμπραξη του Ομίλου Χαραγκιώνης με την πορτογαλική εταιρεία SIERRA. Στόχος ήταν η μετατροπή των αθλητικών εγκαταστάσεων σε εμπορικό κέντρο. Μετά από τις αντιδράσεις των τοπικών φορέων και των κινήσεων των πολιτών, η επένδυση αυτή ναυάγησε. Τον περασμένο Ιούνιο το «Παλαί» μεταβιβάστηκε στο ΤΑΙΠΕ∆, μέχρι ο άγονος διαγωνισμός να απομακρύνει το ενδεχόμενο της ιδιωτικοποίησης. Η αποτυχία του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕ∆ ευνοεί μια πιθανή εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων από τους όμορους δήμους προς όφελος των πολιτών. Ο Γιάννης Κολμανιώτης, δημοτικός σύμβουλος Νέας Ιωνίας, μιλώντας στην «Εποχή» τόνισε «Πιστεύω ότι είναι μια χρυσή ευκαιρία σήμερα ώστε οι ∆ήμοι της Νέας Ιωνίας , του Γαλατσίου, μαζί με το Ε’ ∆ιαμέρισμα της Αθήνας και την Περιφέρεια να το αναλάβουν, για να αλλάξει η κατάσταση στον αθλητισμό και τον πολιτισμό στην περιοχή». Ο ίδιος καταλήγει: «Κάναμε πριν τέσσερα χρόνια έναν μεγάλο αγώνα για να μην προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση . Τώρα είμαστε ώριμοι πια και έτοιμοι να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα.»

Να γίνει δημόσιος χώρος

Ο Κώστας Παπακώστας, πολιτικός μηχανικός και εκπρόσωπος του δήμου Νέας Ιωνίας για το ζήτημα του «Παλαί» χαρακτηρίζει την κατάσταση στον εσωτερικό χώρο του γυμναστηρίου πολύ καλή. «Γενικώς

επιλογές, η επίθεση στη μικρή και μεσαία ιδιοκτησία στο πλαίσιο της υλοποίησης των μνημονιακών ταξικών πολιτικών ολοκληρώνεται. Ο ΣΥΡΙΖΑ, εγκαίρως, την 01/10/2014 στην πρόταση νόμου που κατέθεσε για τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία περιέλαβε διάταξη για την αναστολή-απαγόρευση πλειστηριασμών για ποσό μικρότερο των 200.000 ευρώ από κάθε αιτία. Επίσης, για οφειλές άνω των διακοσίων χιλιάδων ευρώ όριζε ότι απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και επαγγελματικής στέγης αντικειμενικής αξίας μέχρι 350.000 ευρώ για τραπεζικά δάνεια, χρέη προς το δημόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς, ως και ο πλειστηριασμός ακινήτων των εγγυητών των ανωτέρω οφειλών μέχρι 31/12/2015, τυχόν δε διαδικασίες που είναι εκκρεμείς αναστέλλονται μέχρι την άνω ημερομηνία, με ταυτόχρονη απαγόρευση μεταβίβασης δανείων σε κερδοσκοπικά funds. Η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου επιμένει, ακόμη και σήμερα, να νομοθετεί με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου τη δίμηνη παράταση του μνημονίου, επιμένει στην εφαρμογή των πολιτικών επιλογών και των μνημονιακών δεσμεύσεών της, τρομοκρατώντας και εγκαταλείποντας τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονται αυτή τη στιγμή αντιμέτωποι με το ασήκωτο βάρος της υπερχρέωσης και τον κίνδυνο της απώλειας κάθε περιουσιακού τους στοιχείου, απολύτως απροστάτευτους, έρμαια των τραπεζών. Λίγες ημέρες μας χωρίζουν από το τέλος του χρόνου και το οριστικό τέλος αυτής της επικίνδυνης κυβέρνησης των ολίγιστων. Όλα δείχνουν πως σύντομα θα ακουστεί επιτέλους η φωνή της κοινωνίας και ο φόβος θα αλλάξει πλευρά! Κατερίνα Κνήτου, δικηγόρος

δεν υπάρχουν βανδαλισμοί. Στον εξωτερικό χώρο οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις είχαν υποστεί ζημιές είτε από κλοπές είτε από την παράνομη είσοδο κάποιων. Συνολικά όμως θεωρούμε ότι η κατάσταση είναι καλύτερη από αυτήν, την οποία υπολογίζαμε. Το κόστος για την επαναφορά του σε λειτουργική κατάσταση θα είναι μικρότερο από αυτό που θα ανέμενε κανείς, πάντα εξαιρώντας τα ηλεκτρομηχανολογικά και ιδιαίτερα τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Για αυτές θα πρέπει να γίνει καταγραφή των ζημιών.» Η Ελένη Αυλωνίτου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρόσθεσε σχετικά: «Πρέπει όλοι οι όμοροι δήμοι να συνεργαστούμε και να το διαχειριστούμε προς όφελος του λαού. Οι επανειλημμένες προσπάθειες διαδοχικών κυβερνήσεων να ξεπουλήσουν το «Παλαί» είναι καταδικασμένες να αποτυγχάνουν πάντα. Όλο το Γαλάτσι έχει συσπειρωθεί για να κρατήσει το «Παλαί» και αυτό το έχει καταλάβει και ο επιχειρηματικός κόσμος. Η επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πραγματοποιήσει αυτό για το οποίο αγωνίζεται το Γαλάτσι για πάνω από μία δεκαετία: Το «Παλαί» να γίνει δημόσιος χώρος Αθλητισμού και Πολιτισμού». Αλέξανδρος Μαυρογένης

ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ Ο ΑΓΩΝΑΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Το σκάνδαλο της πώλησης του Ελληνικού Τμήματος. Η βιαστική υπογραφή της σύμβασης φαίνεται ότι σχετίζεται με την παρουσίαση της εμπεριστατωμένης μελέτης του ΤΕΕ στις 30.10.2014, από την οποία προκύπτει ότι η αξία της προς παραχώρηση έκτασης είναι τουλάχιστον τριπλάσια από το τίμημα «πώλησης», ενώ σύμφωνα με τις αντικειμενικές αξίες της περιοχής, η αξία της έκτασης είναι τουλάχιστον δεκαπλάσια. Την επόμενη μέρα από την παρέμβαση του ΤΕΕ, η Ν. Βαλαβάνη επισημαίνει: «Η αποκαλυπτική μελέτη του ΤΕΕ, για την επενδυτική αξία της περιοχής επιβεβαιώνει την από 27.3.2013 καταγγελία μου για τη «βελτιωμένη» οικονομική προσφορά της Lamda Development για το Ελληνικό, από τα 70 στα 130 ευρώ ανά τ.μ. Είχα τότε τονίσει ότι η συμφωνία για το μεγαλύτερο και καλύτερο οικόπεδο της Ευρώπης, είναι ο πιο βαρύς κρίκος στην αλυσίδα της σκανδαλώδους εκποίησης της δημόσιας περιουσίας».

Του Τάσου Ταστάνη* Τους τελευταίους μήνες, και μετά τη συμφωνία του ΤΑΙΠΕ∆ για την παραχώρηση των 6.204 στρεμμάτων του χώρου του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού και των 3,5 χιλιομέτρων της παραλίας του Αγίου Κοσμά για 99 χρόνια στο μοναδικό «διαγωνιζόμενο», στην εταιρεία Lamda Development συμφερόντων Λάτση, ο αγώνας για τη διάσωση του Ελληνικού βρίσκεται σε κρίσιμη χρονική στιγμή. Από τον Μάρτιο μέχρι και σήμερα, έχει γίνει φανερό ότι κυβέρνηση, ΤΑΙΠΕ∆ και εταιρεία, βλέποντας ότι πλησιάζει το πολιτικό τέλος της συγκυβέρνησης, προσπαθούν να δημιουργήσουν τετελεσμένα γεγονότα και να ολοκληρώσουν το οικονομικό «deal», αλλά και δήθεν να δεσμεύσουν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά, και από την πλευρά της Επιτροπής Αγώνα και των κινημάτων, πιστεύουμε ακράδαντα ότι μπορούμε να σταματήσουμε την ολοκλήρωση του ξεπουλήματος. Τελευταία σημαντική εξέλιξη είναι η διενέργεια έρευνας από την Εισαγγελία κατά της ∆ιαφθοράς υπό τον Επίκουρο Εισαγγελέα Γιάννη ∆ραγάτση. Συγκεκριμένα διερευνάται αν έχει διαπραχθεί από τα μέλη του ΤΑΙΠΕ∆ κακουργηματική απιστία, ενώ έχουν οριστεί δύο πραγματογνώμονες για να αποτιμήσουν την πραγματική αξία της προς πώληση περιοχής. Βέβαια, εδώ να σημειώσουμε ότι η συγκυβέρνηση με νόμο φρόντισε να καλυφθούν τα μέλη του ΤΑΙΠΕ∆ προσφέροντάς τους νομική ασυλία. Την επομένη της δημοσιοποίησης της έρευνας, στις 18.12.2014, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη, δηλώνει σχετικά: «Ας σκεφτεί πολύ καλά η κυβέρνηση κι ας μην επιχειρήσει το ενδεχόμενο να φέρει τη σύμβαση για έγκριση σε μια, ουσιαστικά προεκλογική, Βουλή, με τη χώρα στα πρόθυρα εκλογών για αλλαγή κατεύθυνσης και με μια δικαστική διαδικασία και μια δικαστική έρευνα σ’ εξέλιξη.»

Χρονικό παρανομιών

υπογράφτηκε αιφνιδιαστικά στις 14.11.2014. Είχε προηγηθεί η απόφαση του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σχετικά με τη Σύμβαση μεταξύ ΤΑΙΠΕ∆ και Λάτση (Πράξη 197/2014), στην οποία επισημαίνονταν πληθώρα ουσιαστικών (και όχι τυπικών ή τεχνικών) παραβιάσεων της ισχύουσας νομοθεσίας, οι οποίες ζημίωναν το δημόσιο

συμφέρον. Ωστόσο, ύστερα από αίτηση αναίρεσης αυτής της απόφασης από το ΤΑΙΠΕ∆, οι δικαστές του ΣΤ’ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απεφάνθησαν ότι όλα «βαίνουν καλώς» (Αρ. Απόφασης 3800/2014). Στις 16.12.14, η Περιφέρεια Αττικής κατέθεσε ενώπιον της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συμβουλίου, αίτηση αναθεώρησης της απόφασης του

Κοινοβουλευτικός έλεγχος

Στις 10.9.2014, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη και ∆. Στρατούλης καταθέτουν ερώτηση και ρωτούν τους αρμόδιους υπουργούς «ποιος θα επωμιστεί το 1 δισ. για τη μετεγκατάσταση της ΥΠΑ από το Ελληνικό; Ο «επενδυτής» ή οι φορολογούμενοι;». Ακολούθησε νέα ερώτηση πέντε βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με την οποία κατέθεσαν και αίτηση κατάθεσης εγγράφων σχετικά με την «άκρως επιζήμια για το ελληνικό δημόσιο με προκλητικά χαμηλό τίμημα» σύμβαση πώλησης του 100% των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε., που υπεγράφη μεταξύ του ΤΑΙΠΕ∆ και της Lamda Development S.A. Τον ∆εκέμβριο, η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σοφία Σακοράφα, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της διαδικασίας, με τρεις ερωτήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταγγέλλει ως αδιαφανή και διάτρητο το διαγωνισμό, καθώς έχουν παραβιαστεί σειρά άρθρων και οδηγιών της Ε.Ε, τόσο κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, όσο και κατά την υπογραφή της σύμβασης.

«Παρούσα» ή «παρών»;

Το σχέδιο της σύμβασης παραχώρησης

Σύγχυση επικρατούσε στη χθεσινή πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου ∆ημοκρατίας στη βουλή των Ελλήνων με τη χρήση της γλώσσας, για το τι κανονικά θα έπρεπε να λένε όσες βουλεύτριες δεν ήθελαν να υπερψηφίσουν την κυβερνητική πρόταση: «Παρών» ή «παρούσα»;

ι βουλεύτριες, λοιπόν, όπως αναφέρει iefimerida.gr, που δεν ήθελαν να ψηφίσουν «Σταύρο ∆ήμα» έπρεπε να λένε «παρών». Πρώτη στη σειρά από τις γυναίκες που δεν ήθελαν να υπερψηφίσουν την κυβερνητική πρόταση και φώναξε «παρών» ήταν η βουλεύτρια επικρατείας Θεανώ Φωτίου και αυτό γιατί ο κανονισμός λέει ότι όσοι δεν επιθυμούν την ψήφο εκφωνούν τη λέξη «παρών». Το «παρών» εν προκειμένω είναι χαρακτηρισμός ψήφου και όχι δήλωση για το αν είναι παρόντες ή παρούσες οι βουλευτές/τριες, ώστε να αλλάζει το γένος ανάλογα με το ποιος μιλάει. Για το λόγο αυτό και οι ψηφολέκτες διόρθωναν όσες βουλεύτριες της αντιπολίτευσης (Ξουλίδου, Κουντουρά, Ζαρούλια) δήλωναν «παρούσα», αντί για το τυπικό «παρών». Πόσο σεβαστή μπορεί να γίνει η γνώμη ενός ατόμου που με τον τρόπο που εκφράζεται προδίδει σύγχυση ταυτότητας; Πόσο σοβαρό μπορεί να θεωρηθεί ψυχιατρικά ένα άτομο που δεν έχει συναίσθηση εαυτού διότι αν δεν αντιλαμβάνεσαι το φύλο σου περί αυτού πρόκειται.

Προφανώς όσες βουλεύτριες ψήφισαν «παρών» δεν ρίσκαραν με τίποτα την απάντησή τους και ήθελαν να αποφύγουν τα κάθε είδους τερτίπια της προεδρίας της βουλής, η οποία μας έχει συνηθίσει σε τυπολαγνικές συμπεριφορές, προκειμένου να ακυρώνει δημοκρατικές τοποθετήσεις. Πόσο γελοίο, όμως, ακούγεται αυτό από το στόμα μιας γυναίκας!

Με μικρά βήματα

Η πατριαρχία ανέκαθεν φρόντιζε με διάφορες τακτικές και δεδομένα να περιορίζει την ατομική και κοινωνική ανεξαρτησία των γυναικών. Ένα σημαντικό όπλο για την επίτευξη αυτού του σκοπού ήταν η χρήση της γλώσσας. Αν σας πω ότι χθες κάλεσα καρδιολόγο για τη μητέρα μου, θα σκεφτείτε ποτέ ότι επρόκειτο για μία γυναίκα γιατρό; Ανέθεσα τη δύσκολη περίπτωση κληρονομιάς των συλλογών μου σε δικηγόρο για να τις διαχειριστεί μετά θάνατον. Προδίδει κάτι ότι επρόκειτο για μια έγκριτη γυναίκα επιστήμονα; Ακόμη και η λέξη επιστήμονας είναι γένους αρσενικού. Το αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι να μειώνει το κύρος του γυναικείου φύλου σε επαγγελματικό, κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο αφήνοντας τον κλεμμένο χώρο στην άλλη πλευρά. Εμείς οι προοδευτικές γυναίκες, η καθεμία στο χώρο της πρέπει να κάνουμε τον προσωπικό μας αγώνα για να βελτιώνονται με μικρά βήματα οι συν-

Σειρά δράσεων

Η συνάντηση της Επιτροπής Αγώνα με τον Α. Τσίπρα έκλεισε έναν κύκλο συναντήσεων με τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης (ΚΚΕ, ∆ΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ). Σε αυτήν αφού εξέφρασε για μια φορά ακόμα την αμέριστη συμπαράστασή του ΣΥΡΙΖΑ στο δίκαιο αγώνα των κατοίκων, επανέλαβε τη δέσμευση που έχει αναλάβει, για τον επανέλεγχο όλων των συμβάσεων του ΤΑΙΠΕ∆ που παραχωρούν δημόσιο πλούτο σε ιδιώτες, ως προς τη νομιμότητά τους και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος. Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό στο Πολιτιστικό Κέντρο του ∆ήμου Αλίμου, στις 15.12, αποφασίστηκαν μια σειρά από δράσεις για το αμέσως επόμενο διάστημα οι οποίες θα επιχειρήσουν να εμπλέξουν το σύνολο της κοινωνίας της περιοχής και να σταματήσουν την απειλούμενη καταστροφή.

* Ο Τ. Ταστάνης είναι δημοτικός σύμβουλος Γλυφάδας και μέλος της Επιτροπής Αγώνα για το Ελληνικό.

θήκες που μας καταδυναστεύουν. ∆υστυχώς, όμως, ανάμεσα και στις ίδιες τις γυναίκες επικρατεί η πατριαρχική αντίληψη της «κατεπείγουσας» ενασχόλησης μας αποκλειστικά με τα «σημαντικά»! Ποτέ «δεν είναι η ώρα για τέτοια, άλλες είναι οι προτεραιότητες», όπως πάντα ακούμε να μας απαντούν ακόμη και οι αριστεροί. Και, εν τέλει, πολλές από εμάς υπακούμε στην αναπαραγωγή αυτού του αναχρονιστικού μοντέλου! Aυτή είναι η κατάντια μας, να μην έχουμε συναίσθηση ούτε του φύλου μας! Βέρα Σιατερλή

∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Τι θα γίνει και με τον δικό μας παραγοντισμό (μια οφειλόμενη απάντηση)

“Ν

α χτυπηθεί αποφασιστικά ο παραγοντισμός” ήταν ο τίτλος άρθρου που έγραφε στο φύλλο της προηγούμενης «Εποχής» ο Γιάννης Καναβός, ο οποίος υπογράφει «ως τέως -και για 28 χρόνια- δημ. σύμβουλος Αγ. ∆ημητρίου». Φαντάζομαι θα «εμπνεύστηκε» αυτό τον τίτλο «περνώντας» από κάποιο καθρέπτη του σπιτιού του σε μια πιθανή, σπάνια γι αυτόν, «κρίση αυτοκριτικής», αφού ήταν και από ό τι φαίνεται εξακολουθεί να «πιστεύει» ότι είναι «παράγοντας» στο Μπραχάμι. Βέβαια, όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν με ασυγχώρητη αμετροέπεια για την ίδια την πρότερη ιστορία του και τους αγώνες του, ξεχνά όταν αναφέρεται στο άρθρο στους «παράγοντες», τον ίδιο «ρόλο», δηλαδή του παράγοντα, που έπαιξε προ των τελευταίων δημοτικών εκλογών, αλλά και παλιότερα στην πόλη μας, για τις οποίες «κόπτεται» με το σωστό μεν για άλλες περιπτώσεις επιχείρημα για διεύρυνση και ευρύτερες συνεργασίες (υπό όρους φυσικά..), για δε την περίπτωσή του για να δικαιολογήσει ακόμη μια φορά τις γνωστές, σε όλους εμάς που ζούμε και γνωρίζουμε τον τόπο μας, μετατοπίσεις του.

Για τις «φωτογραφικές» αναφορές

Τοποθετούμενος σε μια πιθανή ερώτηση γιατί προσδιορίζω τον χώρο και γιατί αναφέρομαι σε προσωπικό επίπεδο στον συγγραφέα του άρθρου, αφού θα μπορούσε να χαρακτηριστούν οι απόψεις του ως γενικές, δηλαδή ότι επιδίωξη του ήταν οι επισημάνσεις του να αφορούσαν το σύνολο των περιπτώσεων που υπέπεσαν στην αντίληψή του, θα ήθελα να εκφράσω την άποψη ότι εκτός από το ότι ό ίδιος προσδιορίζει την περιοχή, εκτιμώ ότι όσοι και όσες μένουν στην πόλη που δραστηριοποιείται δραστηριοποιείται και τον γνωρίζουν πολύ καλά, θα αναγνωρίσουν στο κείμενο «φωτογραφικές» «πικρίες», ίσως και «φωτογραφικές» στοχεύσεις που έχει ο αρθογράφος, που ίσως και να μην είναι και «τόσο αθώες»…. Αυτό φαίνεται και από την κακεντρέχεια που διαπνέει το κείμενο το οποίο είναι εντελώς αναληθές ελπίζοντας τουλάχιστον όχι και υποβολιμαίο, τουλάχι-

στον στην κατά τον ισχυρισμό μου «φωτογραφική» του στόχευση για την περιοχή που μένω και από τις απόψεις που επιχειρεί να υπερθεματίσει, μηδενίζοντας και «κακοποιώντας» και την αισθητική και την ηθική της Αριστεράς. Αναφέρομαι σε απόψεις, κάποιες από αυτές ιδιαίτερα προσβλητικές, όταν χρησιμοποιεί βαρείς χαρακτηρισμούς, όπως «το να «εμπλουτίζεις» το βιογραφικό σου με «μόρια» ενός τίτλου υποψηφίου δημάρχου ή συμβούλου, μόνο σε καιροσκόπους προσδίδει αυταπάτες πως γίνονται σπουδαιότεροι για να καπηλεύονται καριερίστικα τη χρήση του….». Ή το «στις αυτοδιοικητικές εκλογές που γνωρίζεις τον άδικο νόμο που τις διέπει, προτάσσεις την ενδυνάμωση του κόμματός σου σε θετικότερο ρόλο στην κοινωνία που ζεις και δεν καταχράσαι τη σφραγίδα του ως μέσον «μοριοδότησής σου» σε παράγοντα, μήτε μένεις αδιάφορος αν τη 2η Κυριακή θα φας τη σούπα που έφτυσες την 1η Κυριακή». Ή τις εκφράσεις απαξίωσης των συλλογικών αποφάσεων , «να μην «περνούν γραμμές» τυχοδιωκτισμού, καιροσκοπισμού ή αντιδράσεις μιζέριας και γκρίνιας παραγοντίσκων για να βγαίνουν στο προσκήνιο» αναφερόμενος «στα μυαλά όσων είχαν τη γενικότερη ευθύνη και ειδικότερα στις κατά τόπους οργανώσεις» Ή το «Υπήρξαν φαινόμενα εγωπάθειας, αρχομανίας, απρέπειας κι αυταρχισμού με επικεφαλής παρατάξεων και αποδεδειγμένους υποστηριχτές του ΣΥΡΙΖΑ»…

Όσα «ξεχάστηκαν»

«Ξέχασε» βέβαια να αναφέρει και άσχετα με τον εάν έγινε καλώς ή κακώς, ότι η Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑ Αγίου ∆ημητρίου, για την οποία δεν μπορώ να πω περισσότερα αφού πλέον δεν είμαι μέλος, μετά από έντονη προσπάθεια διαλόγου και «ανοίγματος» συνεργασιών κατέληξε να «κατέβει» στις εκλογές αυτόνομη απέναντι στους «παράγοντες» όπως αποδείχτηκε μετά τις συζητήσεις που είχαμε, με ένα δικό μας άνθρωπο που ο Γιάννης Καναβός γνωρίζει από παιδί, μιας και ο αείμνηστος πατέρας του σ. υποψήφιου ∆ημάρχου, ήταν μια από τις σημαντικότερες και ανιδιοτελέστερες φυσιογνωμίες του χώρου της

Ανανεωτικής Αριστεράς στο Μπραχάμι και συναγωνιστής, μάλιστα, του αρθρογράφου. Επίσης «ξέχασε» να αναφέρει ότι ο ίδιος, παρόλο που είναι εγγεγραμμένο μέλος του κόμματος (από το 2012, γιατί πριν απείχε για πολλά χρόνια από κομματικές διαδικασίες) ο ίδιος καθώς και άλλα 2-3 μέλη (ο ένας ήταν και μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής…) «κατέβηκαν» και στήριξαν ως υποψήφιοι άλλη δημοτική παράταξη (χωρίς βέβαια να «υποστούν» την καταστατικά σχετική … πρόβλεψη), με επικεφαλής υποψήφιο ∆ήμαρχο ένα συμπαθέστατο κατά τα άλλα μα παντελώς «άσχετο πολιτικά» (αυτή είναι προσωπική μου εκτίμηση) πρώην ΠΑΣΟΚ, ο συνδυασμός του οποίου κατέγραψε λίγες μόνο ψήφους διαφορά από τον συνδυασμό της ριζοσπαστικής Αριστεράς… Και «ξέχασε» να αναφέρει ότι την εποχή που καταρτιζόντουσαν τα ψηφοδέλτια, τον είχαμε επισκεφτεί μαζί με τον επικεφαλής του συνδυασμού μας, του συνδυασμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και του προτείναμε, εκτός άλλων και λόγω πολιτικής συγκυρίας …να είναι στο ψηφοδέλτιο, και ότι παρόλο την μη αποδοχή εκ μέρους του της πρότασης αυτής, λέγοντας αυτά τα περί συνεργασιών…(προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ο αρθρογράφος δεν έχει και μεγάλη σχέση με τα τρέχοντα δημοτικά ζητήματα) δεσμεύτηκε να μας στηρίξει έστω και διακριτικά… Μια δέσμευση που δεν τήρησε και συνέχισε την «παραγοντίστικη» τακτική του, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενά του στο επίμαχο άρθρο και «κατέβηκε» υποψήφιος στον συνδυασμό που προανέφερα. Αλλά ήταν «συνεπής» με το παρελθόν του και την εκλογική του τακτική, δηλαδή όπως λέει στον τίτλο του άρθρου του να «χτυπηθεί ο παραγοντισμός» (για να μην «ξεχνιόμαστε» κι εμείς) σαν άνθρωπος που μεταπηδούσε δημοτικές παρατάξεις όπου τον βόλευε κατά καιρούς όταν υπήρξε – σε δημοτικό επίπεδουποψήφιος με ∆ήμαρχο εκ του ΠΑΣΟΚ, υπερθεματίζοντας… με την αλήστου μνήμης φράση για την «Πρασινομάτα …∆ημοκρατία», αναφερόμενος στο τότε ΠΑΣΟΚ το 1986 και του 1990 όταν η Αριστερά στήριζε άλλα ψηφοδέλτια (το αναφέρει μάλιστα στο άρθρο το για να ρίξει «στάχτη στα μάτια») ή όταν ήταν υποψήφιος σε άλλες εκλογές με «∆εξιούς» ∆ημάρχους το 1994 και το 2002 (με διαφορετικούς υποψηφίους) ή όταν ήταν υποψήφιος με πρώην Πασόκο που επιχειρούσε μετά μανίας να πάρει το χρίσμα του ΠΑΣΟΚ το 2010 και ο οποίος στη συνέχεια όταν δεν το κατάφερε μετατράπηκε σε «ανεξάρτητος» κλπ. Παρά τις διαφωνίες που είχαμε κατά καιρούς, τόσο εγώ όσο και ο επικεφαλής του

συνδυασμού μας τον υποστηρίζαμε όσο μπορούσαμε και είχαμε αποδεχτεί την διαφορετικότητά του.

Περί ανιδιοτέλειας

Ωστόσο, επειδή στην Αριστερά, την οποία υπηρέτησε ο Γ. Καναβός στο δύσκολο παρελθόν, κυριαρχούσε το αξιακό πρόταγμα και το περιβόητο ΗΘΟΣ των Αριστερών Αγωνιστών με το οποίο κυρίως «έβγαιναν» στη γειτονιά και στην κοινωνία και γινόντουσαν αποδεκτοί, - για να μην «ξεχνιόμαστε» και πάλι - το να δώσεις το λόγο σου και να μη τον τηρήσεις και ακόμη χειρότερα το να δείχνεις και επί της ουσίας να μην καταλαβαίνεις ούτε πού πάμε (ανεξάρτητα κάποιων σωστών επισημάνσεων του άρθρου), ούτε με ποιο τρόπο και να θέλεις και να έχεις και άποψη για τα πάντα, χωρίς να συμμετέχεις πουθενά, θεωρώ ότι δεν έχει το δικαίωμα αυτός ο ναρκισσιστικός, υπερφίαλος και εγωμανής παραληρηματικός λόγος και κυρίως η στάση που κρατά αυτός ο λόγος από τον συγκεκριμένο άνθρωπο να μην έχει, έστω μια απάντηση… Ιδιαίτερα, όταν στο ίδιο φύλλο μάλιστα η «Εποχή» κάνει αφιέρωμα σε έναν από τους πιο ανιδιοτελείς και σημαντικούς ανθρώπους της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς, στον Γιάννη τον Μπανιά, ο οποίος εκτός των άλλων θα συνοδεύεται εσαεί και από τον προσδιορισμό του ΣΥΝΕΠΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ, κάτι που δυστυχώς για τον «τέως» σύντροφο» δεν ισχύει, ούτε και θα ισχύσει…. Τα στερνά πάντοτε ….θα τιμούν τα πρώτα!! Στράτος Μόρφης (Πολίτης Μπραχαμίου)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Η εγκατάλειψη των πολιτικών της πλήρους απασχόλησης και η επιδείνωση της κατάστασης στην ελαστικότητα της αγοράς εργασίας, εξηγούν την εμφάνιση νέων μορφών φτώχειας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘80.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝ ΕΪΝΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟ∆ΗΜΑ

Η λιτότητα είναι θανατηφόρα Σκοτώνει τις κινητήριες δυνάμεις της οικονομικής ανάκαμψης

Τη συνέντευξη πήρε ο Αλέξανδρος Μαυρογένης

Συζητάμε με την Αν Εϊντού, αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικονομικών του πανεπιστημίου της Ρεν, για το ρόλο των προγραμμάτων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην καταπολέμηση της φτώχειας. Όπως επισημαίνει η ίδια, οι πιθανότητες επιτυχίας των προγραμμάτων αυξάνονται, όταν αυτά ενισχύονται από ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος.

Η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (RMI) ξεκίνησε το 1988. Ποιες ήταν οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες στη Γαλλία εκείνη την περίοδο; Το ξεκίνημα της δεκαετίας του ‘80 αποτέλεσε σημείο καμπής για την Γαλλία. Μετά την εκλογή του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν αποφασίστηκε ένα σχέδιο τόνωσης με στόχο, να δοθεί ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Αυτή η πολιτική ήταν επιτυχημένη όσον αφορά τη δημιουργία απασχόλησης, αλλά η Γαλλία ήταν από εκείνο το διάστημα μια ανοικτή οικονομία, με αποτέλεσμα η τόνωση της εσωτερικής ζήτησης, να διευρύνει τα εσωτερικά και εξωτερικά ελλείμματα. Από τότε οι γαλλικές κυβερνήσεις (αριστερές και δεξιές) έχουν λίγο - πολύ αποκηρύξει τις κεϊνσιανές πολι῾῾τικές πλήρους απασχόλησης. Η ελαστικότητα στις πολιτικές απασχόλησης και στην αγορά εργασίας βαθμιαία αναπτύχθηκε, οδηγώντας σε μια αργή αύξηση της χαμηλής ποιότητας απασχόλησης. Εν τω μεταξύ, οι κανόνες έγιναν πιο σκληροί στο όνομα της οικονομικής βιωσιμότητας των προγραμμάτων των επιδομάτων ανεργίας. Η εγκατάλειψη των πολιτικών της πλήρους απασχόλησης και η επιδείνωση της κατάστασης στην ελαστικότητα της αγοράς εργασίας, εξηγούν την εμφάνιση νέων μορφών φτώχειας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘80. Μετά την εγκατάλειψη των κεϊνσιανών πολιτικών, την αποτυχία των πολιτικών απασχόλησης και τις περικοπές στα επιδόματα ανεργίας, η εφαρμογή του RMI είχε γίνει μια αναγκαιότητα για να αντιμετωπιστεί η ανάπτυξη των νέων μορφών φτώχειας. Η Γαλλία θεωρείται μια χώρα με ένα γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος. Οι υψηλές κοινωνικές δαπάνες βοήθησαν τη χώρα να μειώσει την επίδραση της οικονομικής κρίσης;

Παρά τα χρόνια της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των κοινωνικών περικοπών, η Γαλλία ακόμη εμφανίζεται ως μια χώρα με μάλλον γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος, συγκρινόμενη με τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στις κοινωνικές δαπάνες, οι αποκαλούμενοι «οικονομικοί σταθεροποιητές» είχαν θετικό ρόλο όταν η ύφεση εμφανίστηκε το διάστημα 2008-2009. Οι κοινωνικές δαπάνες βοήθησαν να υποστηριχθεί το εισόδημα των νοικοκυριών και η ζήτηση, να ενισχυθεί το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας και να μετριαστεί ή να αναβληθεί η επίδραση της οικονομικής κρίσης.

Το πρόγραμμα απέτυχε

Το επίδομα ενεργούς αλληλεγγύης (RSA), παρά τις μεγάλες προσδοκίες, δεν μπόρεσε να μειώσει σημαντικά τη φτώχεια και την ανεργία. Ποια ήταν τα κύρια αίτια αυτής της αποτυχίας; Το επίδομα εφαρμόστηκε από το 2009, αντικαθιστώντας δύο προγράμματα υποστηρικτικών εισοδημάτων το RMI και το API (επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας), καθώς υπήρχε η αντίληψη ότι αποθάρρυναν τους παραλήπτες τους από το να δουλέψουν. Το νέο πρόγραμμα συνδυάζει ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, με την υποστήριξη στη συστηματική έρευνα εργασίας για τους μη εργαζόμενους και με ένα δυνατότερο κίνητρο και μηχανισμό ανταμοιβής για όσους εργαζόμενους βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Όμως, και αυτό το πρόγραμμα απέτυχε στο να επαναφέρει τους παραλήπτες του στην απασχόληση και να τους βγάλει από τη φτώχεια. Αποδείχτηκε ότι ένας εξευγενισμένος μηχανισμός κινήτρου και μια εκτεταμένη υποστήριξη στην έρευνα εργασίας δεν ήταν αρκετοί για να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για τους παραλήπτες του RSA, ειδικά κατά τη διάρκεια της ύφεσης. Έχετε δηλώσει ότι η χαμηλού κόστους απασχόληση δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός κρίσιμος παράγοντας για τη βελ-

τίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μιας χώρας. Ποιοι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες; Η μείωση του κόστους για το εργασιακό δυναμικό δεν είναι αρκετή για να τονώσει τη ζήτηση εργατικού δυναμικού από τους εργοδότες. Πρέπει να γεμίσουν τα βιβλία των παραγγελιών τους, πριν προσλάβουν ακόμη και το πιο φθηνό εργατικό δυναμικό. Παρομοίως, το εργασιακό κόστος δεν είναι αρκετό για να εγγυηθεί την ανταγωνιστικότητα μιας φίρμας ή μιας οικονομίας. ∆ύο διαστάσεις της ανταγωνιστικότητας πρέπει να γίνουν διακριτές. Η ανταγωνιστικότητα του κόστους και η μη συνδεδεμένη με αυτό. Το κόστος της απασχόλησης επηρεάζει μόνο την πρώτη, μαζί με άλλα κόστη, όπως το κόστος κεφαλαίου. Η ανταγωνιστικότητα η μη συνδεδεμένη με το κόστος εξαρτάται από την καινοτομία, την ποιότητα κτλ. Ίσως να είναι τελικά πολύ πιο σημαντική στο να εξηγηθεί γιατί ένα αγαθό ή ένα άλλο είναι επιθυμητό. Για παράδειγμα, η σχετική δύναμη της γερμανικής ανταγωνιστικότητας βασίζεται, εν πολλοίς, σε παράγοντες, οι οποίοι δεν σχετίζονται με το κόστος.

∆ίχτυ ασφαλείας στην καταπολέμηση της φτώχειας

Στην Ελλάδα πρόκειται να εφαρμοστεί ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θα μπορούσε να συνεισφέρει στη μείωση της φτώχειας ή πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο; Στην Ελλάδα, όπως στη Γαλλία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η εφαρμογή ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος είναι αναγκαία γιατί συνεισφέρει στο μετριασμό της ακραίας φτώχειας. Η δράση, όμως, των προγραμμάτων αυτών είναι περιορισμένης εμβέλειας. Έχουν ένα σημαντικό ρόλο στη μείωση της έντασης της φτώχειας, αλλά συχνά δεν επαρκούν για να ωθήσουν τους ανθρώπους έξω από τη φτώχεια. Επίσης, τα προγράμματα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος συχνά θεωρούνται δίχτυα ασφαλείας, τα οποία αποτελούν τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας στον αγώνα ενάντια στη φτώχεια. Ως τέτοια, έχουν καλύτερη απόδοση στην καταπολέμηση της φτώχειας σε γενναιόδωρα κοινωνικά κράτη, όπου συνδυάζονται με άλλες κοινωνικές μεταβιβάσεις και δημόσιες παροχές.

Τέλος στις πολιτικές λιτότητας

Σε μια συνέντευξη χαρακτηρίσατε την πολιτική της λιτότητας θανατηφόρα. Ποιες είναι οι επιζήμιες συνέπειες των μέτρων λιτότητας για την κοινωνική συνοχή; Πόσο άμεση είναι η ανάγκη για αντικατάσταση των πολιτικών λιτότητας με άλλες προοδευτικότερες; Όταν ξεκίνησε η ύφεση την περίοδο 2008-2009, χώρες με υψηλά επίπεδα κοινωνικής προστασίας, όπως η Γαλλία, την έχουν σχετικά γλιτώσει, χάρη στον αποκαλούμενο «αυτόματο σταθεροποιητή»: Οι κοινωνικές δαπάνες, οι οποίες ενισχύουν την κατανάλωση των νοικοκυριών και την οικονομική δραστηριότητα έχουν το ρόλο του εξομαλυντή. Αντίθετα, χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, οι οποίες βίωσαν τις πολιτικές σκληρής λιτότητας που τους επιβλήθηκαν από την τρόικα, υπέστησαν οικονομική καταστροφή. Η λιτότητα είναι θανατηφόρα, επειδή σκοτώνει τις κινητήριες δυνάμεις της οικονομικής ανάκαμψης. Βασίζεται στη λογική ότι ο προϋπολογισμός ενός κράτους πρέπει να διαχειρίζεται, όπως εκείνος ενός νοικοκυριού. Αλλά το κράτος δεν μπορεί να συγκριθεί με έναν «καλό πατέρα», ο οποίος προσπαθεί να ξεπληρώσει τα χρέη του κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το χρέος είναι μέρος μιας χρηστής διαχείρισης του κράτους. Ενώ τα χρέη των νοικοκυριών δεν είναι πάντα πηγή εισοδημάτων -ειδικά όταν αφορούν καταναλωτικές δαπάνες- οι κρατικές δαπάνες είναι παραγωγικές, επειδή αντιπροσωπεύουν ένα δρόμο για την υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και τη μελλοντική απόδοση εισοδημάτων. Οι δημόσιες δαπάνες ενισχύουν την εσωτερική ζήτηση και τα εμπορικά καταστήματα. Επίσης, ενισχύουν την κοινωνική συνοχή. Οι κοινωνικές παροχές δεν υποστηρίζουν μόνο το εισόδημα και την κατανάλωση των νοικοκυριών, αλλά περιορίζουν ή μειώνουν τις κοινωνικές ανισότητες. Υπάρχει φυσικά η ανάγκη να μπει ένα τέλος στις πολιτικές της λιτότητας, οι οποίες έχουν εγκλωβίσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες, στην καλύτερη περίπτωση, σε στασιμότητα. Μια τέτοια αλλαγή, προϋποθέτει μια ριζική μεταμόρφωση της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, η οποία περιορίζει και καταπνίγει τις δημόσιες πολιτικές με έναν μη δημοκρατικό τρόπο. ∆εν θα συμβεί σε μια μέρα, αλλά κάθε ευρωπαϊκή χώρα, πρέπει να είναι ικανή να αποφασίζει και να καθορίζει δημοκρατικά το επίπεδο των δημοσίων δαπανών της.

Πολιτισμός: τέχνη ή προϊόν

Ιδιοτέλειες και ανιδιοτέλειες Μ

την εποχή της κρίσης το τοπίο ξεκαθαρίζει γιατί τα περιττά εκλείπουν και είναι δυνατή η παρατήρηση της κοινωνικής μας συμπεριφοράς. Ο πολιτισμός, εκτός των άλλων, θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε ως το κοινωνικό εργαστήρι που σου δίνει την δυνατότητα να παρατηρείς την αισθητική, το συναίσθημα, την ελευθερία, την πρόοδο, αλλά και τις κοινωνικές αξίες της εποχής. Η «χολιγουντοποίηση», η μετατροπή δηλαδή της τέχνης σε εμπόρευμα, έχει στερήσει αυτήν την δυνατότητα από όλους όσοι αγωνιούν και επιμένουν στην αξία των τεχνών. Τα τελευταία 20 χρόνια, στην προσπάθεια μου να εντοπίσω τους δημιουργούς, που δεν έχουν υποκύψει στους νόμους της αγοράς και του μάρκετινγκ, αποτυγχάνω γιατί, δυστυχώς, έχουν μείνει λίγοι ρομαντικοί, οι οποίοι έχουν εξοβελιστεί από τις δυνάμεις της αγοράς, που θέλουν να προωθούν τα δικά τους καλλιτεχνικά προϊόντα. Οι παραγωγοί, ιδιώτες και δημόσιοι, έχουν ως κύριο μέλημα τους το κέρδος και γι’ αυτό επιλέγουν έργα που απευθύνονται στο μεγαλύτερο δυνατό κοινό, όπως ένα καταναλωτικό προϊόν το οποίο εξαρτάται από την κερδοφορία του ή το κατά πόσο μπορεί να εξυπηρετεί τις μεγαλύτερες δυνατές ανάγκες του. Πάνω σε αυτή τη λογική εντάσσουν και ενεργοποιούν όλες τις επιστήμες για να χειραγωγήσουν το κοινό οδηγώντας το μακριά από την τέχνη, που υπηρετεί την έκφραση, την ελευθερία ,τον πειραματισμό, τις πηγές δηλαδή της δημιουργίας. Την προώθηση των καλλιτεχνικών προϊόντων έχουν αναλάβει διαμορφωτές κοινής γνώμης, μάνατζερ, διαφημιστές, αργυρώνητοι κριτικοί, το σύγχρονο λαϊφστάιλ και όλοι αυτοί που μετέτρεψαν τα καλλιτεχνικά προϊόντα, και τους ανθρώπους, σε καθημερινά θεάματα ευτελούς αξίας. Στην παγίδα αυτοί, δυστυχώς, έχουν συρθεί και αρκετοί δημιουργοί, στερώντας με αυτόν τον τρόπο, ένα θεμέλιο αντίστασης της τέχνης στον τόπο μας. Είναι ευθύνη όλων μας να ξανασχεδιασθεί ο πολιτιστικός χάρτης μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία και όχι μόνο από τους «ειδικούς», με μοναδικό σκοπό να δώσει στον πολιτισμό τη θέση που του αρμόζει, και αυτός με την σειρά του να συμβάλλει στον εξανθρωπισμό της κοινωνίας μας. Αρκετά έχουμε πληρώσει ως ανθρωπότητα στην υποταγή μας στο κέρδος. Ο δρόμος είναι αδιέξοδο και ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή, μαζί με όλα τα αλλά δεσμά μας, να σπάσουμε και αυτό της εμπορευματοποίησης του πολιτισμού.

“

Κώστας Ντούζγος

Είναι ευθύνη όλων μας να ξανασχεδιασθεί ο πολιτιστικός χάρτης μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία και όχι μόνο από τους «ειδικούς», με μοναδικό σκοπό να δώσει στον πολιτισμό τη θέση που του αρμόζει.

∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

ε μία εκδήλωση, που είχε έναν πολύ εύστοχο τίτλο, τιμήθηκε μερικές μέρες πριν, η μνήμη του αγαπημένου μας συντρόφου Γιάννη Μπανιά. Με τις λέξεις “επιμονή” και “ανιδιοτέλεια” δόθηκε με ακρίβεια το στίγμα του αγώνα που έδωσε ο Γιάννης. Κι αν επιμονή διαθέτουμε αρκετή, εκείνο στο οποίο θα πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο, ώστε η διαφαινόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές να συνοδευτεί και με την ανάλογη συνέχεια, είναι η “ανιδιοτέλεια”. Γιατί αυτή είναι που έχει άμεση σχέση με εκείνο που μας χαρακτηρίζει ως αριστερά και αριστερούς: το ήθος. Εν όψει, λοιπόν, των εκλογών που κατά πάσα πιθανότητα θα προκηρυχθούν σε μερικές εβδομάδες, οφείλουμε να εμπνεύσουμε και να μεταφέρουμε τόσο στα μέλη του κόμματος όσο και στον ελληνικό λαό, τον ενθουσιασμό που μπορεί να φέρει η προοπτική μιας άλλης πολιτικής, μιας διαφορετικής άσκησης της εξουσίας.

Να μπουν κριτήρια

Ένα ζήτημα που ήδη ταλανίζει το κόμμα αλλά και τον κόσμο της αριστεράς, είναι οι υποψηφιότητες και οι συνεργασίες. Η ονοματολογία κατακλύζει τον Τύπο και δε θα σταματήσει εάν δε βάλουμε τέρμα σε ψίθυρους, φήμες και διαρροές. Κι αυτό θα γίνει επαναβεβαιώνοντας τη συνεδριακή θέση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία ρητά αναφέρει: «...Στην πορεία του ΣΥΡΙΖΑ για την κοινωνική, πολιτική ανατροπή και την αριστερή διακυβέρνηση θα διαφυλάξουμε τη φερεγγυότητα και αξιοπιστία μας. Πρόσωπα και δυνάμεις του χρεοκοπημένου και υπόλογου πολιτικού κόσμου, ιδίως όσοι αποδέχθηκαν την πολιτική του μνημονιακού μονόδρομου και έπαιξαν ενεργό ρόλο σε μνημονιακές κυβερνήσεις από θέσεις ευθύνης, δεν μπορεί να έχουν ρόλο στην κυβέρνηση της αριστεράς...». Πρέπει να μπουν κριτήρια, λοιπόν, για τη συμμετοχή οποιουδήποτε και οποιασδήποτε στα ψηφοδέλτια. Αλλά υπάρχει κι ακόμη μια βασική προϋπόθεση: η σύμφωνη γνώμη των οργανώσεων. Οι οργανώσεις θα είναι εκείνες οι οποίες θα προτείνουν και θα αποφασίσουν ποιοι (ποιες) θα συμπληρώσουν τις εκλογικές μας λίστες, είτε είναι στελέχη του κόμματος είτε συνεργαζόμενοι/ες. Και φυσικά στη συνέχεια θα υπάρξει η έγκριση της Κ.Ε. Έτσι θα δώσουμε ένα πρώτο δείγμα γραφής στην κοινωνία, για το δημοκρατικό τρόπο που ένα κόμμα της αριστεράς προκρίνει τις υποψηφιότητές του. Υπάρχει όμως, ακόμη ένα πολύ σημαντικό κριτήριο επιλογής. Κι αυτό οι υποχρεώσεις απέναντι στο κόμμα, τόσο των μελών όσο και των συνεργαζόμενων υποψηφίων. Και αναφέρομαι στο φλέγον ζήτημα των οικονομικών υποχρεώσεων, της τήρησης δηλαδή του κομματικού μισθολογίου, το οποίο πρέπει να είναι γνωστό εκ των προτέρων και η αποδοχή του να αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό θα είναι το δεύτερο δείγμα γραφής προς την κοινωνία, η οποία έχει ταυτίσει την ιδιότητα του βουλευτή με το προσωπικό συμφέρον.

Ορισμένα ερωτήματα

Υπάρχουν όμως μερικά ακόμη ερωτήματα που θα πρέπει -κατά την άποψή μου- να απαντηθούν, όπως: 1. Οι εν ενεργεία βουλευτές-βουλεύτριες, θεωρούνται υποψήφιοι αυτοδικαίως; Νομίζω πως δεν πρέπει να ισχύσει κάτι τέτοιο, αλλά -στο όνομα της ισότητας των μελών- να ξεκινούν όλοι/ες από μηδενική βάση, δηλαδή να προτείνονται στις οργανώσεις και να διεκδικούν την ψήφο των μελών. Να μην ξεχνάμε πως στις προηγούμενες εκλογές, οι υποψήφιοι επελέγησαν κατόπιν συμφωνίας συνιστωσών, κάτι που άλλαξε μετά το 1ο Συνέδριο όπου αποφασίσαμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ενιαίο κόμμα. Φυσικά, οι βουλευτές οι οποίοι δεν είναι συνεπείς απέναντι στις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς το κόμμα, αποκλείονται εκ των προτέρων! 2. Τα εκλεγμένα αυτοδιοικητικά μας στελέχη, θα είναι υποψήφιοι/ες; Όπως φάνηκε από το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών και την αναντιστοιχία των ποσοστών μας σε σχέση με εκείνα των ευρωεκλογών, το κόμμα είχε πρόβλημα στις τοπικές κοινωνίες εξαιτίας της ανυπαρξίας αυτοδιοικητικών στελεχών και παρατάξεων. Νομίζω πως η “μαγιά” που δημιουργήσαμε, θα πρέπει να αναπτυχθεί και να μη διαταραχτεί με τη μεταφορά εκλεγμένων αυτοδιοικητικών, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Χωρίς να είμαι απόλυ-

“

Πρέπει να μπουν κριτήρια για τη συμμετοχή οποιουδήποτε και οποιασδήποτε στα ψηφοδέλτια. Αλλά υπάρχει κι ακόμη μια βασική προϋπόθεση: η σύμφωνη γνώμη των οργανώσεων. τος, νομίζω πως θα πρέπει κάτι τέτοιο να γίνει με λελογισμένο τρόπο. Τέλος, πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες επικαλούνται -και δικαίως- τις συνεδριακές αποφάσεις για το θέμα των συνεργασιών. Στο ίδιο θέλω να θυμίσω πως απόφαση του συνεδρίου ήταν η ενοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ με τη διάλυση των συνιστωσών. Κάποιες από τις συνιστώσες που “δεν ήταν έτοιμες”, αποφασίστηκε να διαλυθούν σε ένα λογικό χρονικό διάστημα. Αντ’ αυτού όμως, βλέπουμε δύο συνιστώσες (τη ∆ΕΑ και το ΚΟΚΚΙΝΟ) να μας καλούν σε πάρτι ενοποίησής τους (αφού πρώτα είχαν διασπαστεί), αντί να μας καλούν σε πάρτι διάλυσής τους. Κι ακόμη βλέπουμε τη Σοσιαλιστική Τάση, να λειτουργεί με καθαρά φραξιονιστικό τρόπο, κάνοντας εγγραφές μελών στην τάση και μέσω αυτής στον ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να συνέλθουμε και να συνεννοηθούμε. Έρχονται δύσκολες μέρες και οφείλουμε να επιλέξουμε την ανιδιοτέλεια. Στράτος Κερσανίδης, μέλος Κ.Ε.

“

ΘΕΜΑΤΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 21 ∆εκεμβρίου

** Παιδική εκδήλωση διοργανώνουν ο σύλλογος γονέων παιδιών προσχολικής ηλικίας, το Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών και η Κοινωνική Κουζίνα, στις 6 μ.μ., στο Στέκι Μεταναστών (Χατζ. Νταλιάνη 5). Θα παρουσιαστεί το παραμύθι της Αργυρώς Ντουσάκη «Οι καραμέλες του Ουρανού», με τη συμμετοχή της Σάσας Καφετζοπούλου και την κιθάρα του Γιάννη Μανούσακα. ** Προβολή της ταινίας του Κεν Λόουτς «Jimmy’s Hall», στις 8 μ.μ. στην Εργατική Λέσχη Περιστερίου (Θηβών 227). ** Εγκαίνια των γραφείων της παράταξης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» (Τσιμισκή 56), στη 1 μ.μ. ** Χριστουγεννιάτικο street party διοργανώνουν το δίκτυο αλληλεγγύης «Μυρμήγκι» και το Κόκκινο 105,5, στις 11 π.μ., στη Φωκίωνος Νέγρη. Συμμετέχει η ομάδα κρουστών «Κρουστωδία» του ΚΕΘΕΑ Παρέμβαση, ο Στάθης ∆ρογώσης, η Νατάσα Μωυσώγλου, οι Radio sol, οι Jazmatazz, η ρεμπέτικη κομπανία του ΚΕΘΕΑ ∆ιάβαση. Θα πραγματοποιη-

θούν μουσικοθεατρικά δρώμενα από τη Μάνια Παπαδημητρίου και τη Νατάσα Μωυσόγλου, ενώ θα υπάρξει συλλογική κουζίνα από το «Μυρμήγκι» και πολλές δραστηριότητες για τα παιδιά: Facepainting, κλόουν, κατασκευές, το δέντρο των ευχών, χριστουγεννιάτικες λιχουδιές από τη Φυλή των φίλων, ξυλοπόδαρος από τον πολυχώρο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων και η θεατρική παράσταση «Ήταν ένα ανθρωπάκι το Αυτό» από την ομάδα θεάτρου. Στο πλαίσιο επίσης της καμπάνιας «Η αλληλεγγύη κρατάει τη ζωή στο Κομπάνι» σε συγκεκριμένο σημείο θα γίνεται συλλογή φαρμάκων (αντιπυρετικά, αντιυπερτασικά, αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, παυσίπονα, τραυματολογικό υλικό όπως γάζες, Betadine, επιδέσμους, οινόπνευμα, φάρμακα για διαβητικούς).

∆ευτέρα 22 ∆εκεμβρίου

** Παρουσίαση του νέου τεύχους του περιοδικού Αρχειοτάξιο με αφιέρωμα «Η ακροδεξιά στο φως της Ιστορίας» διογρανώνουν τα ΑΣΚΙ, στις 6 μ.μ., στο αμφιθέατρο Αντώνης Τρίτσης (Ακαδημίας 50). Μιλούν οι Β. Γεωργιάδου, Θ. Καμπαγιάννης, Στ. Κωνσταντακόπουλος και ∆. Ψαρράς. Συντονίζει ο Η. Νικολακόπουλος. ** Παρουσίαση του ημερολογίου για το 2015 της εταιρείας συγγραφέων «Γέφυρες» (εκδόσεις Πατάκη), στις 7 μ.μ., στο πνευματικό κέντρο δήμου Αθηναίων. Στο ημερολόγιο περιέχονται ογδόντα απροσδόκητα κείμενα μελών της εταιρείας συγγραφέων, με φωτογραφίες του

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Ανδρέα Σμαραγδή. ** Ο ΣΥΡΙΖΑ Μοσχάτου και το ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» διοργανώνουν εκδήλωση «ΣΥΡΙΖΑ, PODEMOS: Η αλλαγή της Ευρώπης αρχίζει από το νότο», στις 7 μ.μ., στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Μοσχάτου/Ταύρου (Κωνσταντινουπόλεως και Σολωμού, Μοσχάτο). Μιλούν οι Χ. Γολέμης και ∆. Κοτσακά. Συντονίζει ο Χρ. Κορολής. ** Εκδήλωση για το πρόγραμμα της Αριστεράς διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Χανίων, στις 7.30 μ.μ., στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο. Μιλά ο Π. Λαφαζάνης. ** Εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ Αγίων Αναργύρων για τις πολιτικές εξελίξεις, στις 7 μ.μ., στο 1ο ΚΑΠΗ (Κλεισούρας και Πλαστήρα). Μιλά ο Ν. Χουντής. •

«Ο δικηγόρος του διαβόλου» έγινε βιβλίο! ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ριν μερικά χρόνια «ο δικηγόρος του διαβόλου» του Χόλυγουντ έγινε ταινία, με τον Αλ Πατσίνο στον ομώνυμο ρόλο. Πριν λίγες μέρες «ο δικηγόρος του διαβόλου» της «Εποχής» έγινε βιβλίο από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας» και φιλοδοξεί να ξεπεράσει την επιτυχία του Αλ Πατσίνο. Μετά από αυτό το ιστορικό γεγονός, είναι ευκαιρία για έναν μικρό εξομολογητικό απολογισμό. Η στήλη «∆αιμονικά» έκλεισε αισίως 9 χρόνια παρουσίας κι αποδεικνύεται ότι εξυπηρετούσε μια προσωπική-πολιτική ανάγκη. Μου έδινε την διέξοδο να ξεπερνώ τις δεσμεύσεις της οργανωμένης πολιτικής ένταξης, την πολιτική ορθότητα, τον στερεοτυπικό λόγο και την αυτολογοκρισία που, πολλές φορές, επηρεάζουν καθοριστικά την γραφίδα μας. Πλήρωσα όμως και το ανάλογο τίμημα, καθώς η στήλη απέκτησε αρκετούς φίλους αλλά πολύ περισσότερους εχθρούς. Φυσικά δεν απέφυγα τις υπερβολές και τα λάθη για τα οποία κάνω την αυτοκριτική μου. Αυτό που προσπάθησα, και δεν ξέρω αν το πέτυχα, ήταν να δώσω κάποιες αφορμές προβληματισμού και διαλόγου, να θίξω ζητήματα που ξέφευγαν από την πολιτική γραμμή της εφημερίδας, να προβοκάρω βεβαιότητες ή συμβάσεις του πολιτικού μας χώρου και να υπονομεύσω χρόνιες παθογένειες της αριστεράς τις οποίες συνήθως κρύβουμε κάτω από το χαλί. Παράλληλα, βέβαια, η αιρετική διάθεση κι η αναζήτηση αντίστοιχων θεμάτων επηρέασαν την πολιτική μου σκέψη, με έκαναν πιο «δύ-

σκολο» κι ίσως, μερικές φορές, άδικο στην κριτική μου. Ευτυχώς που με έσωνε η υπαινικτική υπογραφή «ο δικηγόρος του διαβόλου»! Τα κείμενα που έχουν επιλεγεί για το βιβλίο είναι χωρισμένα σε τέσσερις ενότητες. Η πρώτη αφορά την εξέγερση του ∆εκέμβρη του 2008, το πιο πρόσφατο επαναστατικό σκίρτημα της ελληνικής νεολαίας. Ακολουθεί μια μεγάλη συλλογή κειμένων που παρακολουθούν την περιπέτεια της αριστεράς και των κινη-

μάτων τα τελευταία χρόνια, με άξονες την πορεία και τον πολιτικό ρόλο της ΑΚΟΑ και, φυσικά, την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ από τα πρώτα δύσκολα χρόνια μέχρι σήμερα. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των κειμένων είναι το διαρκές κι ανεκπλήρωτο αίτημα της ενότητας κι ανασύνθεσης της αριστεράς, στο οποίο αφιερώθηκε η πολιτική σκέψη και δράση του συντρόφου μας Γιάννη Μπανιά. Η τρίτη ενότητα αφιερώνεται στον πολύπαθο εκπαιδευτικό κίνημα και στην πορεία του εκπαιδευτικού συνδικαλισμού τα τελευταία χρόνια. Τέλος, τη μεγαλύτερη ενότητα του βιβλίου αποτελούν τα χρονογραφήματα, μια ποικιλία θεμάτων με πολιτικό υπόβαθρο κι αιρετικές προθέσεις, που παρακολουθούν και κριτικάρουν την επικαιρότητα, προβάλλουν προσωπικά βιώματα, αναδεικνύουν άγνωστους τόπους για την ελίτ αριστερά – όπως το λαϊκό τραγούδι και τους ανθρώπους του και φωτίζουν την ζωή και την προσφορά σημαντικών προσώπων. Το ζητούμενο, βέβαια, για τέτοιου είδους συλλογές κειμένων είναι αν διατηρούν το ενδιαφέρον, τη φρεσκάδα και την διαχρονικότητά τους μετά την πρώτη δημοσίευσή τους ή είναι καταδικασμένα στον «εφήμερο» χαρακτήρα των κειμένων που φιλοξενούνται σε μια εφημερίδα. Γι’ αυτό, όμως, ο μόνος που μπορεί να δώσει απάντηση είναι ο αναγνώστης. Εγώ, απλά, οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συντρόφους της «Εποχής» που μου δώσαν την ευκαιρία να ασκηθώ στην περιπέτεια της γραφής και στους φίλους που με τις κουβέντες μας δινόταν το έναυσμα της θεματολογίας των «∆αιμονικών».

Ο δικηγόρος του διαβόλου

Αποσπάσματα εγχειριδίου ατομικότητας Αρθρογραφία στην “Εποχή”

προθεσμία του Τρικλοφλούδη ήταν ρητή: «Τελειώσαν τα ψέμματα! Έχεις #%@& στιγμές να τελειώνεις με αυτά τα άρθρα._» Έτσι (ή αλλιώς), μετά από ένα στοίχειωμα (ή μήπως όχι;) μιας δεκαετίας (ή και τεσσάρων), ανήμερα του χειμερινού ηλιοστασίου (το ανάγνωσμα), την μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, ακριβώς στις 1:03 -τη στιγμή που αυτός ο τόπος θα χει την μεγαλύτερη απόσταση από τον ήλιο, θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο η ηλεκτρονική έκδοση «Αποσπάσματα εγχειριδίου ατομικότητας – Αρθρογραφία στην Εποχή». Θα μου πω βέβαια: «όταν οι άνθρωποι κάνουν προγράμματα, οι καλικάντζαροι γελούν μεταριθμούς» (!;) ΥΓ: Η έκδοση θα αναρτηθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση: mayrosskylos.wordpress.com τη ∆ευτέρα 22 ∆εκέμβρη, στη 1:03 μ.μ.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

“

Μοναξιά του αρθρογράφου μεγάλων αποστάσεων

Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας; Ό,τι και να καταφέρεις, ό,τι και να προσπαθήσεις, ό,τι και να φοβηθείς είσαι πάντοτε δρομέας μεγάλων αποστάσεων.

Του Θωμά Τσαλαπάτη

ερνούν οι μέρες, περνούν τα άρθρα. Κείμενο πέφτει πάνω σε άλλο κείμενο, σκόνη πάνω σε άλλη σκόνη, λόγια που μοιράζονται σε γραμμές, σε παραγράφους, σε οθόνες. Πρόχειρες σκέψεις, σκέψεις μελετημένες, γραμμένες στη βιασύνη της διορίας, στον άπλετο χρόνο εκτός ωραρίου. Υποσημειώσεις και παρατηρήσεις στο οπισθόφυλλο της μέρας, της κάθε μέρας. Στην περιοδικότητα των περιοδικών, στο εφήμερο των εφημερίδων, ανάμεσα σε ένα κλικ που γεννά και ένα κλικ που σβήνει. Άρθρα πάντοτε φρέσκα, ένα βήμα πριν το φέρετρο της ταξινόμησης, το ρηχό τάφο του αρχείου.

Πού πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν;

Ποια η διάρκεια ενός άρθρου; Είναι ο χρόνος που καταναλώνει κάποιος να το διαβάσει; Η στιγμή μέχρι να αντικατασταθεί από ένα νέο κείμενο του ίδιου αρθρογράφου; Ο χρόνος που διεκδικεί στη σκέψη του αναγνώστη μέχρι να σβηστεί από άλλα γεγονότα, σημειώσεις, παρατηρήσεις ή και άλλα άρθρα; Και που

πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν; Όταν βγαίνουν εκτός κυκλοφορίας, εκτός αφής και εκτός μνήμης. Άραγε συνεχίζουν να συνομιλούν και τότε; Να επαναλαμβάνουν τα ίδια λόγια, τα ίδια σχόλια, την ίδια εκείνη μέρα που περιέχουν; Και αν όχι, τότε για τι θέματα μιλούν; Μήπως παραφράζουν τους εαυτούς τους; Μήπως αλλάζουν τη σειρά των λέξεών τους για να πούνε άλλες ιστορίες, άλλες παρατηρήσεις και άλλα σχόλια; Μήπως ακόμη σχολιάζουν -με ελαφριά διάθεση κουτσομπολιού- τους γραφιάδες και τους αναγνώστες τους; Προδίδουν τα μυστικά πίσω από τις γραμμές, τους συνειρμούς που ξεκινούν από τις δικές τους φράσεις, τις παραφράσεις και τις παρερμηνείες, τη σιωπή που κρύβει κάθε τι που ειπώνεται; (ίσως να είπαμε πολλά, άλλωστε και αυτό εδώ είναι ένα άρθρο και πολύ φοβάμαι πως θα μαρτυρήσει τις σκέψεις που μόλις διατυπώσαμε στα άλλα άρθρα που θα πάει να συναντήσει ακριβώς τη στιγμή που θα τελειώσετε την ανάγνωση του). Μα η ερώτηση καμιά φορά είναι πολυτέλεια και πού χρόνος για τέτοια. Με το μάτι σε υπερένταση για την ανεύρεση του θέματος, κάθε φορά του νέου θέματος, κάθε φορά του ίδιου θέματος, σε

Να μη ενοχλούνται

Η μακρά περίοδος που διανύουμε με τις περικοπές μισθών και συντάξεων, τις οικονομικές εξαγγελίες, τις φορολογικές επιδρομές, την επιτήρηση, τα γεγονότα κάθε μορφής, έχουν το προηγούμενό τους στη δεκαετία του 1930. Όμοια ήταν και τότε η επιδρομή. Αυτά έχουν αποτυπωθεί και στα κάθε είδους δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής. Στη Λέσβο, με την αγωνιστική πορεία και την πλούσια δημοσιογραφική ιστορία, υπήρξαν πλήθος δημοσιεύματα όπου καταγράφεται η οικονομική κρίση. Άρθρα, σχόλια, κριτική, αλλά και σατιρική ποίηση και χρονογραφήματα συναντάμε σ’ όλες τις εφημερίδες. Αναλόγως με την πολιτική τοποθέτηση της εφημερίδας και του συντάκτη είναι και το περιεχόμενο του δημοσιεύματος. Στις 11 Οκτωβρίου 1930 ο Παναγιώτης Περρής δημοσιεύει το χρονογράφημα «Να μη ενοχλούνται», στην εφημερίδα Ταχυδρόμος των Θείελπι Λευκία και Στράτη Μυριβήλη. Αφορμή η φορολόγηση δυο υπουργών. Με καυστικό γράψιμο παρουσιάζει το γεγονός, την απάθεια των απλών καθημερινών ανθρώπων -δεν διστάζει να τους αποκαλέσει χηνάρια και πρόβατα. Παρατηρούμε μια φοβερή διαχρονική επανάληψη των γεγονότων και το εναργές και κριτικό γράψιμό του. Ο Περρής ήταν ένας ιατροφιλόσοφος της εποχής του· αριστερός, ένας απ’ τους τρεις εκδότες, μαζί με τους Μανώλη Βάλλη και Κώστα Φριλίγγο, της προπολεμικής αριστερής εφημερίδας Εμπρός. Στην οποία έπαψε να γράφει, όταν παραχωρήθηκε στην οργάνωση του Κ.Κ.Ε. Ήθελε την κάθε είδους προσωπική, πολιτική ανεξαρτησία. Θεωρείται ο πρώτος αριστερός ανένταχτος της Λέσβου. Πέθανε περιθωριοποιημένος το 1948. Αριστείδης Καλάργαλης

Του Παναγιώτη Περρή

τίτλους εφημερίδων, σε διαδικτυακά σχόλια, στα ψυγεία των φυλαγμένων για ώρα ανάγκης θεμάτων, σε άγραφα άρθρα που τριγυρνούν τους δρόμους, που στριμώχνονται σε λεωφορεία, διαδρόμους και μαγαζιά. Εδώ θα πλανηθούμε, στους χειρόγραφους δρόμους, με τους τροχούς βουλιαγμένους στη λάσπη της μελάνης, επαναλαμβάνοντας την ίδια φράση σαν τελετουργία ή σαν λόξυγκα, λερωμένοι από επιφωνήματα και από σημεία στίξης, ειπωμένοι μέσα στη φωνή της μέρας.

Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας;

Καμιά φορά γυρνάς πίσω σε παλιά γραφτά αναζητώντας τις μέρες που πέρασαν, τα γεγονότα, αναζητώντας την πορεία που σε έφερε πάλι σήμερα μπροστά στη λευκή σελίδα. Άρθρα που ξέχασες, ή που σε ξέχασαν, παρατηρήσεις και σχόλια που προσπαθείς να καταλάβεις τι σημαίνουν, καινούρια αδιέξοδα δρόμων παλιών. Προσπαθώντας να αναστήσεις τα περασμένα γραπτά –έστω για λίγο, όσο κρατά η ανάγνωση. Σαν μια μάταιη τεχνητή αναπνοή με το βλέμμα σου. Ανατρέχεις έτσι ανάποδα προς τα πίσω. ∆ια-

ια να γίνει, λοιπόν, ξακουστό και πανελληνίου φήμης τ’ όνομά μας, αγαπητά χηνάρια και προβατάκια, δεν αρκεί μονάχα να γίνουμε υπουργοί εφαρμόζοντες το κεφάλι μας μέσα σε κλακ και το μάτι μας πίσω από μονύελον, πρέπει για να στερεωθεί η φήμη μας, για ν’ αποκτήσει κάποιο φωτεινό αλώνι το κλούβιο κεφάλι μας (σαν τα κεφάλια μερικών θαυματουργών αγίων), για να συγκομίσουμε τσουβαλάτο πράμα θαυμασμού και εκτιμήσεως, να μη πληρώνουμε φόρους στο δημόσιο. Αν, μάλιστα, κατορθώσουμε να υποχρεώσουμε το κράτος να μας ζητήσει και συγγνώμη. ∆ιότι ένας αδιάντροπος και ξετσίπωτος Οικονομικός Έφορος μάς ζήτησε κείνα που χρωστούμε και μας κουβάλησε στο τμήμα, τότε κάθε ανδριάντας μας είναι περιττός, κάθε εγκώμιο ιστορικόν για μας είναι περίσσιο, γιατί μ’ αυτό το κατόρθωμα τ’ όνομά μας γράφεται με χρυσά γράμματα πάνω στη ταμπέλα της εθνικής συνειδήσεως. Από ανθρώπους, που θυσιάζουν την ησυχία τους, που καθημερινώς ταράσσουν τα νεύρα τους, που σκοτούρες και περισπασμοί δεν τους αφήνουν ήσυχους, που αφιερώνονται χειροπόδαρα στην εξυπηρέτηση των δημοσίων πραγμάτων, όπως ο

πρώην υπουργός Εμπειρίκος και ο νυν Βουρλούμηςς, δεν πρέπει το δημόσιο να ζητεί φόρους. Είναι ασέβεια προς τέτοια μεγάλα και σεβαστά πρόσωπα να φέρεται το Κράτος με τέτοιο τακτ για μερικά ψωροεκατομμύρια που χρωστούν οι δυο αυτοί αξιότιμοι κύριοι; Η αξιοπρέπεια της ράχης του ελληνικού λαού, που κατέχει το ρεκόρ της αντοχής στο φόρτωμα (να μη βασκαθεί), δεν επιτρέπει να ενοχλούνται τέτοια μεγάλα υποκείμενα που ξοδεύουν όλη τη σκέψη και ενεργητικότητά των για να κάμουν την Ελλάδα αγνώριστο. Μήπως όταν πάρει το ∆ημόσιο τα πεντέξι εκατομμύρια που χρωστούν αυτοί οι δυο κύριοι (ίσως και πολλοί άλλοι της αυτής πάστας και

“

βάζεις τον εαυτό σου ανάποδα, σαν κρεμασμένο από τα πόδια. Μαζί με σένα και τα κείμενά σου ανάποδα, με όλες σου τις λέξεις να στάζουν τόνους. Και όλα μαζί σε αυτή την άβολη στάση παρακάμπτουν τα πολλά ερωτήματα για να συνηγορήσουν στο ένα Ερώτημα: Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας; Ό,τι και να καταφέρεις, ό,τι και να προσπαθήσεις, ό,τι και να φοβηθείς είσαι πάντοτε δρομέας μεγάλων αποστάσεων. Γιατί πάντοτε προσπαθείς να καλύψεις τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση. Την απόσταση αυτή που εκτείνεται από την σιωπή στη λέξη και από εσένα στον Άλλο. Να μιλήσεις, απλά να μιλήσεις και αν είσαι τυχερός να μιλήσεις με τον άλλο. Κουβαλώντας πάντοτε την ψευδαίσθηση πως και εκείνος σου απαντά (μια ψευδαίσθηση που κάνει τα πάντα πιο αληθινά). Και τελικά –έστω για απόψε μόνο- το άρθρο σου να είναι ταυτόχρονα και το θέμα σου. Επιτρέποντας σου να αφιερώσεις λίγες λέξεις παραπάνω, στις λεγεώνες των τόσων άρθρων που ξεχάστηκαν και κυρίως στην μοναξιά των αρθρογράφων μεγάλων αποστάσεων. tsalapatis.blogspot.gr

μάρκας) θα ξεψωριάσει η ψωροκώσταινα. ∆εν βαριέστε. Τα χηνάρια και τα προβατάκια νά’ ναι καλά· αυτά να ξεψαχνίζονται αυτά να κουρεύονται, πρόσωπα σαν τον κ. Βουρλούμη και Εμπειρίκο πρέπει νά’ ναι σεβαστά και να λείπει κάθε ενόχληση γι’ αυτούς εκ μέρους των οργάνων του νόμου. Αυτοί, αγαπητά μου κ.τ.λ. πρέπει να καλοτρών να καλοχωνεύουν και να καλοκοιμούνται, είναι τ’ αφεντικά μας, κι όταν τ’ αφεντικά είναι χορτάτα χορταίνουν και οι σκλάβοι. Μήπως έχω άδικο αγαπητά χηνάρια και προβατάκια, ή μήπως είμαστε και ’γω και σεις κατάλληλοι να γυρίζουμε το βολίκι και ν’ αλέθουμε κουρασάνι;

Τα χηνάρια και τα προβατάκια νά‘ ναι καλά· αυτά να ξεψαχνίζονται αυτά να κουρεύονται, πρόσωπα σαν τον κ. Βουρλούμη και Εμπειρίκο πρέπει νά‘ ναι σεβαστά και να λείπει κάθε ενόχληση γι’ αυτούς εκ μέρους των οργάνων του νόμου.

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Υπάρχει κοινό στο χώρου του βιβλίου, μπορεί μικρό αλλά ζωντανό, που ενδιαφέρεται για τις καλές εκδόσεις και θα δώσει και την τελευταία του δεκάρα για να τις αγοράσει. Θέλει, λοιπόν, λίγη περισσότερη προσοχή για να εξάγεις συμπέρασμα και μάλιστα αρνητικό.

Στους Αντίποδες της άρνησης

Ένα νέο εκδοτικό εγχείρημα από νέους ανθρώπους με γνώση και αγάπη Αν έχετε πειστεί ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο ή, έστω, αν ψάχνετε όμορφο και ουσιαστικό δώρο για τον εαυτό σας πρώτα από όλα, συνεχίστε να διαβάζετε οπωσδήποτε. Όχι μόνο αυτό το κειμενάκι, αλλά βιβλία. Βιβλία φροντισμένα στη λεπτομέρεια, στην επιμέλεια,

α καλά, καινούργιο εγχείρημα και μάλιστα στο χώρο του πολιτισμού, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος. Γιατί όχι; «Καλά βιβλία βγαίνουν, πουλιούνται και αγοράζονται» επιβεβαιώνει μιλώντας στην «Εποχή» ο Κ. Σπαθαράκης. «∆εν ισχύει ότι δεν υπάρχει κινητικότητα στο χώρο του βιβλίου. Υπάρχουν μερικά επιτυχημένα και ζηλευτά παραδείγματα εκδόσεων, όπως η Πόλις, η Κίχλη, η Περισπωμένη και άλλα, που είναι πρότυπα για εμάς. Υπάρχει κοινό, μπορεί μικρό αλλά ζωντανό, που ενδιαφέρεται για τις καλές εκδόσεις

στη μετάφραση, αισθητικά. Βιβλία των νέων εκδόσεων Αντίποδες, των οποίων τη γνώση και την αγάπη για το αντικείμενο μπορείτε να κρίνετε -καταρχήν- και από το εξώφυλλο των πρώτων δύο βιβλίων τους που κυκλοφορούν ήδη. Οι Αντίποδες, άλλωστε, ο Κώστας

και θα δώσει και την τελευταία του δεκάρα για να τις αγοράσει. Επίσης, αυτό το κοινό δεν είναι παθητικό, συζητά και μεταφέρει την εμπειρία και την προτίμησή του. Θέλει, λοιπόν, λίγη περισσότερη προσοχή για να εξάγεις συμπέρασμα και μάλιστα αρνητικό». Και το εκτυπωμένο βιβλίο δεν πεθαίνει τελικά; «Για το βιβλίο τα στοιχεία μάλλον δείχνουν το αντίθετο» λέει ο Κ. Σπαθαράκης. «∆εν είμαι κατά του ηλεκτρονικού βιβλίου, ωστόσο υπάρχουν κάποια δεδομένα που είναι δύσκολο να τα ξεπεράσει κάποιος, όπως η αισθητική του βιβλίου. Ωστόσο, σε αυτόν τον τομέα χρειαζόμαστε όλοι εκπαίδευση, και κοινό και εκδότες».

∆ιέξοδος έκφρασης

Οι δύο Αντίποδες έχουν αρκετή θητεία στο χώρο του βιβλίου. Αποφάσισαν να δοκιμάσουν και την άλλη πλευρά, αφενός για οικονομικούς λόγους, «αφού ως μεταφραστές και επιμελητές είχαμε βρεθεί σε επαγγελματικό αδιέξοδο. ∆ουλεύαμε πάρα πολύ και δεν βγάζαμε αρκετά χρήματα για να ζήσουμε, παρότι είχαμε τους καλύτερους δυνατούς συνεργάτες και εργοδότες. Είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσεις σήμερα ως μεταφραστής, επιμελητής ή διορθωτής. Αφετέρου, στο δικό μας περιβάλλον, διαπιστώσαμε ότι υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που δεν έχει διέξοδο εκφραστική και εκδοτική. Σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαμε να γίνουμε δίαυ-

Σπαθαράκης, μεταφραστής, επιμελητής και διορθωτής και ο Θοδωρής ∆ρίτσας, επίσης μεταφραστής και επιμελητής, είναι συνηθισμένοι να επιμένουν και στη λεπτομέρεια. •

λος και να δώσουμε σχήμα σε αυτήν την έκφραση, στο βαθμό που μας αναλογεί». Τα δύο βιβλία των εκδόσεων Αντίποδες που κυκλοφορούν ήδη είναι η συλλογή διηγημάτων «Γκιακ» του ∆ημοσθένη Παπαμάρκου, νεοελληνική λογοτεχνία δηλαδή, ένα πεδίο που τους ενδιαφέρει πολύ. «Είναι μάλιστα ένας τομέας στον οποίο θέλουμε να λειτουργήσουμε και ως παραγγελιοδότες με μια λογική σχεδιασμού, δηλαδή να παροτρύνουμε τη συγγραφή και την ολοκλήρωση έργων νέων ελλήνων συγγραφέων» επισημαίνει ο Κ. Σπαθαράκης. «Πρόκειται για μια εξαιρετική συλλογή που βρίσκεται στον πυρήνα των πραγμάτων που συζητάμε σήμερα, παρότι εκτυλίσσεται σε μια διαφορετική εποχή. Συζητά τη βία, την παράδοση, ζητήματα ταυτότητας, την οικογένεια. Είναι η προσπάθεια ενός συγγραφέα να αποστασιοποιηθεί, κατά κάποιο τρόπο, και από την τρέχουσα πραγματικότητα αλλά και από την αφηρημένη απόδοσή της». Το δεύτερο βιβλίο τους είναι η νουβέλα «Καρδιά σκύλου» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, «η οποία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού επίκεντρό της είναι ένα πείραμα που αφορά την αναζωογόνηση ενός σκύλου ως άνθρωπο. Αυτός ο άνθρωπος, όμως, αποδεικνύεται ανεπίδεκτος οποιασδήποτε εκπαίδευσης, αναμόρφωσης ή καλλιέργειας. Ο Μπουλγκάκοφ σατιρίζει και την προσπάθεια του καθεστώτος στις απαρχές της Σοβιετικής Ένωσης να δημιουργήσει μια αμιγώς προλεταριακή κουλτούρα που θα αναμορφώσει ολόκληρη την τέχνη και την κοινωνία, αλλά σατιρίζει και το συντηρητικό αναμορφωτή. Αν σκεφτούμε πόσος λόγος έχει γίνει για το πείραμα της αναμόρφωσης και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, θεωρούμε ότι το βιβλίο αυτό έχει μια ακραία επικαιρότητα» υπογραμμίζει ο Κ. Σπαθαράκης.

Σταθερή σατιρική γραμμή Ένα στοιχείο που ενδιαφέρει θεματικά πολύ τους Αντίποδες είναι η σάτιρα: «Θέλουμε το εκδοτικό μας πρόγραμμα να το διαπερνά μια σταθερή σατιρική γραμμή. Η σάτιρα -κοινωνική ή πολιτική- είναι, κατά τη γνώμη μας, ένα στοιχείο που στην ελληνική αγορά και στο ελληνικό κοινό δεν είναι τόσο εμφανές ή τόσο διακριτό». Στα άμεσα εκδοτικά σχέδια τους, λοιπόν, είναι το «Περί βάθους» του Αλεξάντερ Πόουπ, ένα ειρωνικό και σατιρικό κείμενο με το οποίο ο ρώσος λογοτέχνης σατιρίζει το υψηλό ύφος της ποίησης της εποχής του. «Το διαλέξαμε γιατί πιστεύουμε ότι όσο βαρετό έχει γίνει το επιφανειακό, άλλο τόσο βαρετή έχει γίνει η βαθιά στοχαστικότητα, η οποία είναι μια ακόμα επιφάνεια. Το ενδιαφέρον δεν βρίσκεται κάπου στη μέση, αλλά σε αυτό που δεν είναι σαφής η τοποθέτησή του εξαρχής» εξηγεί ο Κ. Σπαθαράκης. Επίσης, πρόκειται να εκδοθεί «Το φάντασμα του Αλεξάντερ Βολφ» του Γκαϊτό Γκαζντάνοφ, «ενός ρώσου συγγραφέα που έμενε για πολλά χρόνια στην αφάνεια και τελευταία έχει αρχίσει να ξαναμεταφράζεται σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Στη Ρωσία τον ανακαλύπτουν εκ νέου και θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα μια έκδοση των απάντων του. Το βιβλίο του που θα εκδώσουμε εμείς συνδυάζει μια αστυνομικού τύπου πλοκή με ένα ακραία επιμελημένο ύφος. Πρόκειται για μια ιστορία που ξεκινά στο ρωσικό εμφύλιο και συνεχίζεται, τη δεκαετία του ’20 και του ’30, στο Παρίσι, όπου είναι εξόριστος ο ήρωας». Ιδιαίτερα χαρούμενη, λοιπόν, για αυτό το νέο εγχείρημα στο χώρο του πολιτισμού και μάλιστα του βιβλίου, η «Εποχή» εύχεται στους Αντίποδες καλή επιτυχία. Ζωή Γεωργούλα

1074

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Παραμύθι με όνομα Βαγγέλης Ραπτόπουλος «Μοιρολα3» Εκδόσεις Τόπος Οκτώβριος 2014

ο καινούριο βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου φέρνει στην επικαιρότητα την επέτειο των 140 χρόνων από τη γέννηση της Πηνελόπης ∆έλτα στις 12/24 Απριλίου 1874 στην Αλεξάνδρεια. Κακότυχη στάθηκε η ∆έλτα. Τετράκις αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, ακόμη και την ύστατη φορά δυσκολεύτηκε. Τις τρεις, όταν αποδείχθηκε αδύνατος ο δεσμός της με τους δυο άντρες που ερωτεύτηκε στα είκοσι και στα τριάντα, τον Αντώνη Μαυρογορδάτο και τον Ίωνα ∆ραγούμη. ∆υο φορές για τον ∆ραγούμη, που στάθηκε ο μεγάλος έρωτας. Στις 27 Απριλίου 1941, η τελευταία απόπειρα ήταν “για την πατρίδα”. ∆εν άντεχε να δει την Ελλάδα υπόδουλη. Ούτε, όμως, τότε τα κατάφερε. Παιδεύτηκε πέντε ημέρες, με την σβάστικα να κυματίζει στην Ακρόπολη. Αλλά και μεταθανάτια, άτυχη στάθηκε. Για παράδειγμα, το λήμμα στην Γραμματολογία Σοκόλη, πόσο φειδωλά για τον πνευματικό άνθρωπο και λογοτέχνη είναι γραμμένο. Αντιγράφουμε: “Η Πηνέλοπη διαμόρφωσε χαρακτήρα αυστηρό, απαιτητικό και απόλυτο, με διάθεση αναμορφωτική και απαρέγκλιτη προσήλωση στο καθήκον, που θερμαινόταν μόνο από την πατριδολατρία της.” Αυτό το “πατριδολατρία” ηχεί περίπου σαν ψόγος. Για να καταλήξει: “Υπήρξε εκφράστρια των ιδεών της τάξης της και υμνήτρια των πατριωτικών ιδανικών της εποχής της, χωρίς διάθεση νεοτεριστικών αλλαγών.” Και ο αγώνας για τον δημοτικισμό και η μυθιστορηματική ανάπλαση Βυζαντίου και Μακεδονικού Αγώνα και η πολιτική στράτευση στο πλευρό του Βενιζέλου; Στην έλλειψη γενναιοδωρίας προστίθενται και ανακρίβειες. Σύμφωνα με το λήμμα, “στις 27 Απριλίου, ημέρα που οι Γερμανοί κατακτητές μπήκαν στην Αθήνα, αυτοκτόνησε παίρνοντας δηλητήριο”. Επιπροσθέτως, στην Γραμματολογία, στην παράταξη των συγγραφέων εκείνης της περιόδου, το λήμμα για τη ∆έλτα έχει τοποθετηθεί μετά εκείνου για τον ∆ραγούμη. Όπου η συντάκτρια του δεύτερου λήμματος πρώτα μνημονεύει “τον δεύτερο μεγάλο έρωτα της ζωής του, την Μαρίκα Κοτοπούλη”. Χωρίς μνημόνευση της επετείου, εφέτος τον Μάιο –όλα τα σημαντικά του βίου της ∆έλτα άνοιξη έλαβαν χώρα– παρουσιάστηκε το φρεσκοτυπωμένο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, «Ρωμιοπούλες», που είχε ξεκινήσει να γράφει το 1926 και το ολοκλήρωσε το 1939. Τα 75 χρόνια, που έμεινε στο Αρχείο της, δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εκείνη και το έργο της. Ούτε, άλλωστε, τα λιγοστά που δημοσιεύτηκαν σχετικά με την έκδοση. Όσο για την τύχη του Αρχείου της, το πιθανότερο, αν δεν υπήρχε ο δισέγγονός της, Αλέκος Π. Ζάννας, που έκανε έργο ζωής την έκδοση των κατάλοιπών της, θα είχαμε μόνο τα επτά μυθιστορήματα και τις δυο συλλογές διηγημάτων, που εκδόθηκαν από την ίδια. Και βεβαίως, πριν από αυτόν, ο Ξενοφών Λευκοπαρίδης, που παραμέρισε το δικό του έργο για να αναδείξει κάποια σημαντικά πρόσωπα, με πρώτη την ∆έλτα και τους δυο τόμους της αλληλογραφίας της. στόσο, Ιούλιο 2010, θυμήθηκαν μία άλλη επέτειο σχετική με την ∆έλτα. Τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την έκδοση του δεύτερου βιβλίου της, το «Παραμύθι χωρίς όνομα». Τότε, κυκλοφόρησε επανέκδοση, με επίμετρο και χρονολόγιο. Ο εορτασμός της επετείου συμπληρώθηκε με το ανέβασμά του, στις

Ω

12 Οκτωβρίου 2010, στην Παιδική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Βεβαίως, το 2009, είχαν συμπληρωθεί 100 χρόνια από το πρώτο της βιβλίο «Για την πατρίδα» και αντιστοίχως, το 2011, από το τρίτο, «Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου», που ούτε τιμητικής επανέκδοσης έτυχαν ούτε παράστασης. Από μια άποψη, αναμενόμενο, αφού και μόνο οι τίτλοι τους αντιβαίνουν στην προσπάθεια παγκοσμιοποίησης εγχώριας Ιστορίας και Εκπαίδευσης. Όσο για το δεύτερο βιβλίο της, αυτό, με την παραμυθική μορφή του, βρίσκεται στο απυρόβλητο. Ανεξάρτητα αν, στις 23 Απριλίου 2010, όταν ο τότε Πρωθυπουργός, από το Καστελόριζο, ανακοίνωνε ότι η Ελλάδα υπέγραψε το μνημόνιο στήριξης, η αλληγορία του παραμυθιού αποκτούσε μία επιπλέον ερμηνεία. Στις 14 ∆εκεμβρίου 1910, ο Αλέξανδρος ∆ελμούζος έγραφε στην ∆έλτα: “Σεβαστή μου Κυρία ∆έλτα, ο τίτλος είναι πολύ επιτυχημένος. Γιατί, αν και το

για την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και την αποτυχία της Ελλάδας ως χώρας της Ευρώπης. Αναφέρεται στην αποτυχία ως συλλογικό φαινόμενο αλλά και ως ατομικό. Γεννημένος ο Ραπτόπουλος τη χρονιά της πρώτης διασκευής του μυθιστορήματος της ∆έλτα, το 1959, με πρώτο βιβλίο το 1979 και την πρώτη “τριλογία της εφηβείας” να έχει συλληφθεί ως ιδέα και μερικώς γραφτεί εντός εκείνης της σημαδιακής για εκείνον χρονιάς, όπως την χαρακτηρίζει, σιώπησε μετά την έκδοση και του τρίτου βιβλίου επί μία επταετία, για να επανακάμψει το 1992 με μεγαλύτερη ορμή και κυρίως, με διαφοροποιημένη σύλληψη της μυθιστορηματικής γραφής. Αυτή η συγγραφική μεταμόρφωση έχει αποτυπωθεί στους τίτλους πρώτου και τέταρτου βιβλίου, από τα «Κομματάκια» στην «Αυτοκρατορική μνήμη του αίματος». ∆έκα χρόνια αργότερα, στο 23ο βιβλίο του, που είναι «Η υ-

Σκηνή από την παράσταση το «Παραμύθι χωρίς όνομα» σε διασκευή Β. Ραπτόπουλου. Η μυθιστορηματική εκδοχή απέχει από την θεατρική διασκευή, που ανέβηκε, πολύ πριν από την έκδοση του βιβλίου, στο Εθνικό Θέατρο. θέμα είναι παρμένο από τη ζωή μας και για τη ζωή μας, μόλα ταύτα έχει τόση γενικότητα, ώστε κάθε πεσμένος λαός θα το πάρει για δικό του.” Το 2010, είχαμε ήδη αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι είμαστε ένας “πεσμένος λαός”. Ίσως, ακριβέστερα, γονατισμένος. Βρισκόμασταν μάλλον προ πολλού “στο Βασίλειο της Μοιρολατρίας”. Από εκεί, και όχι από το ειδυλλιακό ακριτικό νησί, ερχόταν η φωνή του “Βασιλιά Αστόχαστου”, που έστελνε τον “αρχικαγκελάριο Πανουργάκο” στον “Θείο Βασιλιά” και τον “Εξάδελφο Βασιλιά” των δυο γειτονικών χωρών για βοήθεια. Και εκείνος θεώρησε σκόπιμο, όποιον “Κακομοιρίδη, σιδερά” ή οτιδήποτε άλλο, συναντούσε στο δρόμο, να του αρπάζει το σακούλι. Παρά την πρόδηλη ομοιότητα της παραμυθικής πραγματικότητας με την ίδια την πραγματικότητα, ο σκηνοθέτης της παράστασης, Τάκης Τζαμαργιάς, έκρινε ότι χρειάζεται διασκευή. Ακριβέστερα, μία δεύτερη διασκευή, καθώς υπήρχε η παλαιότερη δραματοποίηση του Ιάκωβου Καμπανέλλη, που είχε ανέβει από τον Θίασο ∆ιαμαντόπουλου-Αλκαίου. Για τη διασκευή απευθύνθηκε στον Ραπτόπουλο, παλιό συμφοιτητή του στην Παιδαγωγική. Εκείνος φαίνεται πως ενθουσιάστηκε και άρχισε να “δουλεύει πυρετωδώς μες στο κατακαλόκαιρο”. “Την ελεύθερη διασκευή του Καμπανέλλη, ο οποίος μετέτρεψε το έργο σε μια αντιπολεμική ιστορία που απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες, απέφυγε ακόμη και να την σκεφτεί.” Έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται στο βιβλίο του «Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας», που εξέδωσε το 2012. Εκεί, σε ποτάμια ημερολογιακού τύπου αφήγηση 700 σελίδων, μιλάει

ψηλή τέχνη της αποτυχίας», ο συγγραφέας σαν να επαίρεται πως “πάνω από τριάντα χρόνια τα βιβλία του διχάζουν ακόμα και τους φανατικούς του αναγνώστες”. Το κεφάλαιο, που αφιερώνει στην περιπέτεια της διασκευής, γραμμένο πριν την παράσταση, συνιστά τον απολογισμό μιας αποτυχίας. βασικός λόγος, που ο ίδιος τη θεώρησε ως αποτυχημένη προσπάθεια, είναι ότι δεν στάθηκε αρκούντως “άπιστη” ως προς το πρωτότυπο. Κι όμως, ήδη η μεταφορά της ιστορίας σε ένα μέλλον απροσδιόριστο, με “το Βασίλειο της Μοιρολατρίας” να παρουσιάζεται ως απομεινάρι μιας μελλοντολογικής καταστροφής, ή, και πιο συγκεκριμένα, “σε μια εποχή υπερτεχνολογικού μεσαίωνα”, δείχνει ικανοποιητικά τολμηρή. Και μόνο “τα πυκνά δάση του παραμυθιού, ξεχασμένα και αδούλευτα, κρύβοντας κάτω από το φουντωμένο τους φύλλωμα ολόκληρο κόσμο πεταλούδες, μαμούνια και μέλισσες”, που προβάλλουν στη διασκευή “καμένα και τσεκουρεμένα”, αλλάζουν άρδην το μήνυμα του παραμυθιού. Για το οποίο, έτσι κι αλλιώς, ο Ραπτόπουλος εκφράζει επιφυλάξεις. “Το πάλεψε κι εσύ για το κοινό καλό” θεωρεί ότι οδηγεί σε “ένα όραμα του κόσμου μανιχαϊστικό”. Ο τίτλος του κεφαλαίου, «Το παραμύθι χωρίς όνομα του μέλλοντός μας», προϊδεάζει για το εύρος της επιθυμητής διασκευής. Τον Ραπτόπουλο τον απογοήτευσαν και οι επεμβάσεις παιδαγωγικού χαρακτήρα σκηνοθέτη και διεύθυνσης Θεάτρου. Γι’ αυτό και καταλήγει με την διαπίστωση πως “τον έλκει τόσο η όλη ιστορία, ώστε μόνο αν καταπιαστεί μαζί της επί ίσοις όροις, δηλαδή αγωνιστεί να την αφηγηθεί ξανά σε μυ-

θιστορηματική μορφή, μόνο τότε θα ησυχάσει”. Σύμφωνα με συνέντευξή του, τελείωσε τη διασκευή του μυθιστορήματος ∆εκέμβριο 2012. Ουσιαστικά, με σκελετό το παραμύθι της ∆έλτα, έφτιαξε ένα δικό του μελλοντολογικό παραμύθι, κρατώντας την μοιρολατρία ως κύρια παθογένεια της νεοελληνικής κοινωνίας. Πρώτα από όλα, βρήκε έναν καινούριο τίτλο, που προτάσσει μεν τη μοιρολατρία, αλλά γραμμένη στη συνθηματική γλώσσα των γκράφιτι, όπου αριθμοί αντικαθιστούν ενότητες γραμμάτων. Μόνο που έτσι ο τίτλος καταλήγει να παραπέμπει στο Μοτορόλα 3, το γνωστό προωθημένο μοντέλο κινητού. Ύστερα, άλλαξε το κεντρικό πρόσωπο του παραμυθιού. Αντί για το Βασιλόπουλο, τη σωτηρία της Χώρας αναλαμβάνει η αδελφή του. Ευθυγραμμιζόμενος ο συγγραφέας, όπως ισχυρίζεται, με “την αναδυόμενη στις μέρες μας γυναικοκρατία”, στο μυθιστόρημά του πρωταγωνιστεί Πριγκίπισσα. Ως προς αυτό το σημείο, μάλλον του διαφεύγουν ορισμένα βασικά στοιχεία. Στην Ελλάδα, όπου τοποθετεί το μυθιστόρημά του, δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδειξη πως το καλό θα ’ρθει από τη γυναίκα. Γενικότερα, ο ατομισμός μιας γυναίκας είναι συγκριτικά περισσότερο ανεπτυγμένος, γι’ αυτό και κατά κανόνα εμφανίζεται πλέον φιλόδοξη. Ποτέ μία γυναίκα δεν θα παρέδιδε την εξουσία στον αδελφό της, όπως κάνει η ηρωίδα του, γιατί ανακάλυψε πως η εξουσία διαφθείρει. Ανέκαθεν οι γυναίκες στάθηκαν πρακτικά άτομα. Τέλος, με την αλλαγή του φύλου, απαλείφονται ολοσχερώς τα ίχνη των ιστορικών γεγονότων, ως αλληγορία των οποίων η ∆έλτα έγραψε το παραμύθι. Εδώ, το ζήτημα δεν είναι αν τα παιδιά τα αγνοούν, όπως αναφέρει ο Ραπτόπουλος, αλλά κατά πόσο οι σημερινοί ενήλικες επιθυμούν ή και είναι σε θέση να τους τα διδάξουν. Σήμερα, αρκετοί θεωρούν ότι η λογοτεχνία, ως προνομιούχος αφήγηση, συμπληρώνει την Ιστορία. Οπότε η διασκευή των μυθιστορημάτων της ∆έλτα δείχνει αναγκαία, μήπως και επιβιώσουν στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Κατά τη γνώμη μας, οι συμβολισμοί του «Παραμυθιού χωρίς όνομα» εξακολουθούν δυστυχώς να βρίσκουν ανταπόκριση στην πραγματικότητα. Μπορεί να μην έχουμε σήμερα, όπως το 1910, Βασιλέα Γεώργιο και Βασιλόπουλο Κωνσταντίνο, έχουμε, όμως, νέους πολιτικούς. Ανάμεσα σε αυτούς διακρίνουμε, όχι μόνο αυτοδημιούργητους, αλλά και γόνους. ∆εν υπάρχει μεγάλη πολιτική οικογένεια, που να μην καμαρώνει έναν ή και περισσότερους γιους και θυγατέρες στη Βουλή. Αν και περισσότερο γοητεύει, σήμερα όπως και τότε, ο αφ’ εαυτού αναδειχθείς πολιτικός. Όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που, το 1910, ήταν στα 46 του. Εφέτος, 150 χρόνια από τη γέννησή του, κάποιοι άλλοι αυτοδημιούργητοι σαραντάρηδες δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους, όπως, λ.χ., η Ρένα ∆ούρου και ο Αλέξης Τσίπρας. Ακόμη, να θυμίσουμε πως βασικό μέρος της πλοκής στην αλληγορία της ∆έλτα αποτελεί ο πόλεμος, που κηρύσσει ο “Εξάδελφος Βασιλιάς”, θέλοντας να επωφεληθεί από την παρακμή “του Βασίλειου της Μοιρολατρίας”. Ο Ραπτόπουλος εκμεταλλεύεται σε ακόμη μεγαλύτερη έκταση τους συμβολισμούς, συνθέτοντας το δικό του “πολιτικοποιημένο” παραμύθι.

Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

«Σταχτοπούτα»

αριστουργηματική μουσική του Σεργκέι Προκόφιεφ και η απαράμιλλη τέχνη του κλασικού χορού θα μας παρασύρουν σε έναν ονειρικό κόσμο μέσα από τη «Σταχτοπούτα», το αγαπημένο παραμύθι των παιδικών μας χρόνων. Τα πλούσια σκηνικά, οι υποβλητικοί φωτισμοί, τα λαμπερά κοστούμια, οι εξαίρετοι σολίστ και το corps de ballet του Μπαλέτου της Εθνικής Όπερας του Κιέβου συνθέτουν ένα αληθινό χριστουγεννιάτικο θέαμα που θα γοητεύσει μικρούς και μεγάλους! Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους της Σταχτοπούτας και του Πρίγκιπα θα ερμηνεύσουν εναλλάξ οι σολίστ του Μπαλέτου της Εθνικής Όπερας του

Στο Παρίσι του Βασιλιά-Ήλιου

ε τη μουσική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, η Καμεράτα τακτική προσκεκλημένη στη Βασιλική Όπερα των Βερσαλιών και πλαισιωμένη γι’ αυτή τη βραδιά από ένα επιτελείο εξαίρετων σολίστ, υπόσχεται μια χριστουγεννιάτικη μουσική εμπειρία που θα μας φέρει κοντά στους ήχους της παραμυθένιας Αυλής του Βασιλιά-Ήλιου. O αγαπημένος συνθέτης του Λουδοβίκου Ι∆΄, Ζαν-Μπατίστ Λιλί, ιταλικής καταγωγής με εκγαλλισμένο όνομα, και ο Γάλλος Μαρκ-Αντουάν Σαρπεντιέ, αναθρεμμένος με ιταλική μουσική παιδεία, χάρισαν στην ανθρωπότητα δύο από τα ωραιότερα έργα γαλλικής μπαρόκ θρησκευτικής μουσικής.

Γένους θηλυκού

Παραμύθια, μουσικές και αφηγήσεις

Κιέβου, Τζούλια Μοσκαλένκο και Γκενάντι Πετρόφσκι, καθώς και Ολέσια Σαϊτάνοβα και Νικίτα Σουχορούκοφ. Η δραματουργική επεξεργασία είναι του Νικολάι Βολκόφ, τη χορογραφία υπογράφει ο Βίκτορ Λιτβίνοφ, τα σκηνικά και τα κοστούμια φιλοτέχνησε η Μαρία Λεβίτσκα και οι φωτισμοί έγιναν από τον Ίγκορ Σάμαρετς. ∆εκαπέντε πρωινές, απογευματινές και βραδινές παραστάσεις την Παρασκευή 19, το Σάββατο 20, την Κυριακή 21, τη ∆ευτέρα 22, την Τρίτη 23 ∆εκεμβρίου, την Πέμπτη 25, την Παρασκευή 26, το Σάββατο 27 και την Κυριακή 28 ∆εκεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: 26, 38, 48, 60 ευρώ. Παιδικά: 13, 19, 24, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 15 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ, 65+, πολύτεκνοι). •

OI ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΕΠΟΧΗΣ»

Έργα εορταστικά, γραμμένα για ιδιαίτερα σημαντικά γεγονότα, τα «Te Deum» υμνούν με μεγαλειώδη τρόπο τη δύναμη του Θεού. Συμμετέχουν οι: Μυρσίνη Μαργαρίτη - σοπράνο, Βάσια Ζαχαροπούλου - σοπράνο, Βασίλης Καβάγιας τενόρος, Χρήστος Κεχρής - τενόρος, Χάρης Ανδριανός - βαρύτονος. Επίσης η Μεικτή Χορωδία του ∆ήμου Αθηναίων. ∆ιεύθυνση χορωδίας: Σταύρος Μπερής. Την Τρίτη 23 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. εισιτηρίων: 15, 18, 25, 36 ευρώ. Μειωμένο: 10, 12, 15 ευρώ. Άνεργοι: 5 ευρώ. •

Καλλιόπη Βέττα, η Ερωφίλη και η Μάνια Παπαδημητρίου μας προσκαλούν ανήμερα τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά να γιορτάσουμε μαζί. «Γένους θηλυκού» ο τίτλος του προγράμματος που συμπεριλαμβάνει αγαπημένα τραγούδια από την προσωπική τους αλλά και από το σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας. Τρεις γυναίκες σχολιάζουν και τραγουδούν με κοινή αισθητική και βαθιά αγάπη για τη μουσική, άλλοτε σόλο και άλλοτε μαζί και συγκινούν αναδεικνύοντας την ουσία των τραγουδιών. Μια εξαίσια «χημεία» φωνών, μουσικών, ποίησης και συναισθημάτων που γίνεται το νήμα μιας θερμής επικοινωνίας με το κοινό για αυτές τις γιορτινές μέρες . Την Πέμπτη 25 ∆εκεμβρίου και την Πέμπτη 1 Ιανουαρίου, στις 10.30μ.μ., στο Ρυθμός Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, τηλ: 210 9750060). Είσοδος: 12 ευρώ με μπύρα ή κρασί. •

Σταμάτης Κραουνάκης, η Κάρμεν Ρουγγέρη, ο Γιώργος Χατζηπαύλου, η Σάσα Βούλγαρη, ο μαέστρος Βασίλης Τσαμπρόπουλος, η σολίστ Ναταλία Γεράκη, η Νεκταρία Καραντζή και ο Βασίλης Αλεβίζος βρήκαν μία ακόμη ευκαιρία για χριστουγεννιάτικη μαγεία στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τα έσοδα από τις ειδικές αυτές διοργανώσεις θα δοθούν στον Ι.Ν. Εσταυρωμένου, στον Ταύρο, για την υποστήριξη των κοινωφελών του δράσεων. Μεγαλύτερα φέτος τα νούμερα, μεγαλύτερη φέτος η ανάγκη συνδρομής μας στις ανάγκες της πραγματικότητας, που επίμονα μετρά 2.550 μερίδες φαγητό το μήνα και επιπλέον 50 δέματα με τρόφιμα κάθε μήνα, προσφορά ρούχων και κάλυψη φαρμάκων και ιατρικών εξετάσεων. Οι σημαντικοί καλλιτέχνες ενώνουν τις δυνάμεις τους μπερδεύουν παραμύθια για μικρούς και αφηγήσεις για μεγάλους, με ωραίες μουσικές και περιμένουν να γιορτάσουμε όλοι μαζί στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Ο Σταμάτης Κραουνάκης θα αφηγηθεί, με τη συνοδεία πιάνου «Το μεγάλο Εμείς» του Βάιου Ντάφου. Μία περιπέτεια στο βυθό, που ενεργοποιεί την οικολογική ευαισθησία των παιδιών και στέλνει το μήνυμα της αποδοχής της διαφορετικότητας. Πρωταγωνιστής στην περιπέτεια είναι ένα καβουράκι, που για να σώσει τη μητέρα του προσπαθεί να ανακαλύψει το μυστικό της Αγάπης που χάθηκε στον βυθό. Την Παρασκευή 26 ∆εκεμβρίου και το Σάββατο 3 Ιανουαρίου, στις 6μ.μ. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ. Η Κάρμεν Ρουγγέρη θα αφηγηθεί «Το παιδί και το όνειρο». Μαζί της η ηθοποιός ∆έσποινα Πολυκανδρύτου. Τις συνοδεύει ο μουσικός Στέφανος Βαρελάς και στο τραγούδι η Ελένη Ζιώγα. Είναι παραμονή Πρωτοχρονιάς και ο μικρός Βασιλάκης, θέλοντας να παίξει, μετατρέπει το σαλόνι του σπιτιού του σε αλάνα. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο και τα γύρω έπιπλα δεινοπαθούν τόσο πολύ από τις σκανταλιές του που ζωντανεύουν και στήνουν ολόκληρο δικαστήριο σε βάρος του. Μόνος κι ανυπεράσπιστος μπροστά σε τόσους μάρτυρες κατηγορίας, περιμένει την καταδίκη του, ώσπου ξαφνικά εμφανίζεται ο Άγιος Βασίλης για να τον υπερασπιστεί και η υπόθεση παίρνει μια απρόσμενη τροπή. Το Σάββατο 27 ∆εκεμβρίου, στις 6μ.μ. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ.

Magic de Spell Γιάννης Παλαμίδας

“Πρόγονε πίθηκε, εσύ τι λες;”

Καθρέφτης Ήχων Αληθινών Τόσο το ροκ συγκρότημα των Magic de Spell όσο και ο ερμηνευτής Γιάννης Παλαμίδας υπάρχουν στα μουσικά πράγματα από τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Οι πρώτοι εξερευνούσαν τότε τα new wave ηχοτόπια και ο Παλαμίδας με τους Apocalypsis το progressive rock που έπνεε διεθνώς τα λοίσθια. Η σημερινή σύμπραξη τους έρχεται σαν αποτέλεσμα της συνέπειας τους στην εγχώρια μουσική. Ο κατεξοχήν ροκ τραγουδιστής του θρυλικού «Σαμποτάζ» της Λένας Πλάτωνος, λοιπόν, ενώνει τις δυνάμεις του με τους Magic de Spell και καταθέτουν από κοινού ένα

από τα πλέον τολμηρά και πολιτικοποιημένα άλμπουμ της εποχής μας, βασισμένο κατά κόρον στον ποιητικό λόγο: Του Λατινοαμερικανού Ρόκε Ντάλτον, του Κύπριου Πάμπου Φιλίππου, της Ντέπης Χατζηκαμπάνη, του ∆ημήτρη Ποντίκα και, για πρώτη φορά, του Γιώργου Χρονά –το κομμάτι μάλιστα «Η αγάπη είναι», όπου απαγγέλλει ο ίδιος ο Χρονάς, έχει όλα τα εχέγγυα να διαγράψει πορεία παρόμοια μ’ αυτήν του «Εμένα οι φίλοι μου» της Κατερίνας Γώγου. Εμπνευσμένες ενορχηστρώσεις, πιστές στο ροκ ιδίωμα της μπάντας, εμπλουτισμένες με στοιχεία μπλουζ ενίοτε από συνθετικής άποψης, στίχοι που μιλάνε για ό,τι μας ασκημαίνει τη ζωή με τρόπο ποιητικό και συχνά συμπαραδηλωτικό, καθώς και ένας σαρκαστικός θεατρικός, άρα άψογος σαν... πανκ περφόρμερ, Παλαμίδας, συνιστούν μάλλον το καλύτερο εδώ και χρόνια άλμπουμ των Magic de Spell και σίγουρα μία ξεκάθαρη καλλιτεχνική πρόταση! Ξεχωριστά τα κομμάτια «Παράσταση 1933», «Η αγάπη είναι», «Το καθεστώς των αριθμών» και η ευφάνταστη διασκευή του «Σαμποτάζ» των Λ. Πλάτωνος – Μ. Κριεζή. Λιάνα Μαλανδρενιώτη

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

«ΚΕΛΙ ΑΠΟ ΧΡΥΣΑΦΙ»

Περπατώντας προς το όνειρο του Βορρά

Του Στράτου Κερσανίδη

νάλογα με τον τόπο που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει κάποιος, ο παράδεισος έχει τη δική του γεωγραφική τοποθέτηση. Για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, δυτικά της δυστυχίας βρίσκεται η Ευρώπη, για τους πεινασμένους της κεντρικής Αμερικής, βόρεια της φτώχειας βρίσκονται οι ΗΠΑ. Χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά μετακινούνται με κάθε είδους τρόπο από τις χώρες τους αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι περιπατητές του ονείρου καταλήγουν

ανάμεσα σε λαμπερούς τοίχους. Μόνο που οι τοίχοι αυτοί ανήκουν σε άλλους και προορισμός τους είναι να τους περιορίζουν ακόμη περισσότερο. Έτσι καταλήγουν μέσα σε ένα «Κελί από χρυσάφι» (La jaula de oro), όπως είναι ο τίτλος της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του ισπανού σκηνοθέτη ∆ιέγκο Κεμάδα – ∆ίεζ. Είναι μια ταινία για τους νέους ανθρώπους που αποφασίζουν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για να ξεφύγουν από τη φτώχεια. Όπως ο Χουάν, ο Σάμουελ και η Σάρα. Γύρω στα 16, μεγαλώνουν σε μια παραγκούπολή στη Γουατεμάλα και ζουν μαζεύοντας σκουπίδια. Ξεκινούν παρέα για

«10.000 ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ, Η ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ»

Έρωτας πάνω από τον Ατλαντικό

ώς μπορεί να είναι ο έρωτας χωρίς την αληθινή επαφή, τα αγγίγματα, τα φιλιά, το σμίξιμο των σωμάτων; Πώς μπορούν δύο άνθρωποι να διατηρήσουν ζωντανό το πάθος τους όταν τους χωρίζουν 10.000 χιλιόμετρα, όταν ανάμεσά τους βρίσκεται ένας ωκεανός; Η Άλεξ και ο Σέρχιο ζουν στη Βαρκελόνη, αγαπιούνται και ζουν έντονα τον έρωτά τους. Όταν η κοπέλα θα δεχτεί μια πρόταση για δουλειά στο Λος Άντζελες, που θα πρέπει να λείψει ένα χρόνο, η σχέση τους θα μπει σε νέες βάσεις. Οι δυο νέοι θα αναζητήσουν νέους τρόπους επικοινωνίας διά της ηλεκτρονικής οδού. Μιλούν διαρκώς, μαγειρεύουν, τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους, βολτάρουν, κάνουν έρωτα. Κι όλα αυτά μέσα από μια οθόνη. Η τεχνολογία τους βοηθά να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία αλλά, είναι εκείνος ο ωκεανός ανάμεσά τους που εμποδίζει την ουσιαστική επαφή, εκείνη που μόνο τα σώματα μπορούν να προσφέρουν. Έτσι παρουσιάζονται ρήγματα που οδηγούν τη σχέση σε αποδόμηση, τριγμοί που δημιουργούν ψυχική απόσταση, ενώ ο χρόνος διαστέλλεται ανάλογα με την απόσταση. Και τα 10.000 χιλιόμετρα είναι πολλά και ο χρόνος δεν περνά, μοιάζει ακινητοποιημένος κι ο έρωτας αγωνίζεται να σπάσει τα όρια του χώρου και του χρόνου. Η ταινία «10.000 χιλιόμετρα, η απόσταση μεταξύ μας» (10.000 km) του Κάρλος Μαρκές Μαρσέ πραγματεύεται τη δύναμη του έρωτα, δοκιμάζει τις αντοχές του, είναι μια ταινία η οποία μιλά βαθιά μέσα μας. Με λιτή σκηνοθεσία και μόνο δύο ηθοποιούς, ο Μαρσέ ακολουθεί βήμα-βήμα τη σχέση των δύο ηρώων του και την εξέλιξή της με τα προβλήματα που δημιουργούνται. Η ταινία διεισδύει στα ανθρώπινα αισθήματα και προσπαθεί να δει το ερωτικό πάθος μέσα από τις πραγματικές του διαστάσεις και όχι μεγαλοποιώντας ή εξιδανικεύοντας τη δύναμη του έρωτα. Άλλωστε, ας μην το ξεχνάμε, πως ο έρωτας δεν είναι παρά μια αυταπάτη. Στρά. Κερ.

το μεγάλο ταξίδι προς το βορρά με τη Σάρα να μεταμφιέζεται σε αγόρι για να μην αντιμετωπίσει προβλήματα. Στο δρόμο συναντιούνται με ένα συνομήλικό τους, τον Τσαούκ, έναν ινδιάνο που δεν μιλάει ισπανικά και έχει κι αυτός τον ίδιο προορισμό. Μόλις φτάνουν στα σύνορα με το Μεξικό, ο Σάμουελ μετανιώνει κι αποφασίζει να επιστρέψει πίσω, ενώ οι υπόλοιποι τρεις συνεχίζουν. Μια αντιπαλότητα αναπτύσσεται ανάμεσα στο Χουάν και τον Τσαούκ, με τη Σάρα να προσπαθεί να μπει ανάμεσά τους και να γεφυρώσει τις διαφορές τους. Αναγκάζονται να κλέψουν για να φάνε, τους κυνηγά η αστυνομία, ταξιδεύουν λαθραία με τρένα, κάνουν δουλειές του ποδαριού για να εξοικονομήσουν λίγα χρήματα, πέφτουν θύματα δουλεμπόρων και κλεφτών. Στο δύσκολο αυτό ταξίδι θα μάθουν να μοιράζονται, να βοηθούν ο ένας τον άλλον γιατί η επιβίωση απαιτεί να ενώσουν τις δυνάμεις τους. ∆εν θα καταφέρουν όλοι να φτάσουν στη μυθική χώρα του βορρά. Μόνον ένας θα περάσει τα σύνορα κι εκεί θα ανακαλύψει πως βρίσκεται φυλακισμένος μέσα σε ένα κελί από χρυσάφι. Χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι χωρίς να έχουν διαπράξει κανένα έγκλημα θεωρούνται παράνομοι. Έγκλημά τους, η επιθυμία να ζήσουν, κάτι που ο «πολιτισμένος» κόσμος τους το απαγορεύει. Ο κόσμος των χορτασμένων βορειοαμερικανών και δυτικοευρωπαίων,

αμφισβητεί το ανθρώπινό τους δικαίωμα για μια καλύτερη ζωή. Γιατί η προσφυγιά και η μετανάστευση δεν έχουν γεωγραφικά όρια, γιατί στην περιοχή μας η Γουατεμάλα λέγεται Συρία και ο Χούαν λέγεται Χασάν. Ο σκηνοθέτης δεν χρειάζεται να προσθέσει τίποτε στην ιστορία του. Η ίδια η ζωή των παιδιών που περπατούν χιλιάδες χιλιόμετρα καθοδηγεί την κάμερά του. Αυτό που κάνει ο ∆ιέγκο Κεμάδα∆ίεζ είναι να ρίξει επάνω τους την ευαίσθητή του ματιά και να αναδείξει τον παγκόσμιο πόνο που βρίσκεται κρυμμένος πίσω από ένα λεπτό στρώμα χρυσόσκονης. Η επιλογή από το σκηνοθέτη μη επαγγελματιών ηθοποιών στους πρωταγωνιστικούς ρόλους δικαιώθηκε καθώς οι απλές, απέριττες και σπαρακτικά αληθινές ερμηνείες τους οδήγησαν στη βράβευσή τους στο 66ο Φεστιβάλ των Κανών. Η ταινία προβλήθηκε στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο οποίο κέρδισε το Χρυσό Αλέξανδρο Καλύτερης Ταινίας, Βραβείο Σκηνοθεσίας, Βραβείο Ανθρώπινες Αξίες από τη Βουλή των Ελλήνων και Βραβείο Κοινού. Έχει βραβευτεί επίσης στο Φεστιβάλ της Ζυρίχης, στο Φεστιβάλ της Αβάνας και με 9 βραβεία από τη Μεξικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Serena» της Σουζάνε Μπίερ: Ο Τζορτζ Πέμπερτον εκμεταλλεύεται μια μεγάλη έκταση ξυλείας στα βουνά της Βόρειας Καρολίνας μαζί με το συνεταίρο του, τον Γκαλογουέι. Ο σερίφης της περιοχής προσπαθεί να πείσει τους Πέμπερτον να πουλήσουν τις εκτάσεις τους για να δημιουργηθεί ένα εθνικό πάρκο, αλλά εκείνοι αρνούνται ζητώντας ένα υπερβολικά μεγάλο ποσό. Όταν ο Γκαλογουέι φαίνεται να πείθεται, η γυναίκα του Πέμπερτον παροτρύνει τον άντρα της να τον βγάλει από τη μέση. Η Σουζάνε Μπίερ μάς μεταφέρει στην εποχή της μεγάλης κρίσης του 1929. Μέσα από τους ήρωές της ξεδιπλώνει μια σειρά από ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως την απληστία, το φθόνο, την αγάπη για εξουσία, αλλά εντέχνως αφήνει να υπονοηθεί η ταξική μορφή της κρίσης και η καταστροφή του περιβάλλοντος. Μια ταινία η οποία βασίζεται σε ένα μεστό και συμπαγές σενάριο το οποίο με τη σειρά του βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ρον Ρας, σκηνοθετημένο με σιγουριά και αφηγηματική επάρκεια, με ρυθμό, ένταση και δυνατό φινάλε.  «Οι αισθηματίες» του Νικόλα Τριανταφυλλίδη: Ο «δάσκαλος» ζει με την έφηβη κόρη του σε μια παραθαλάσσια βίλα. Υπεράνω πάσης υποψίας πολίτης, κερδίζει ως τοκογλύφος και αρχαιοκάπηλος. Οι συνεργάτες του Ερμής και Γιάννης, διακινούν το «εμπόρευμα» μέσα σε δύο νεκροφόρες. Όταν ο πρώτος ερωτεύεται την κόρη του αφεντικού και ο δεύτερος μια πόρνη, θα το πληρώσουν ακριβά.  «Magical girl» του Κάρλος Βερμούτ: Πολυβραβευμένη ταινία τρόμου, μια διεστραμμένη αντανάκλαση της τα-

ραγμένης σύγχρονης πραγματικότητας της Ισπανίας.

 «Η αγάπη είναι παράξενη» (Love is strange) του Άιρα Ζακς: Η απόφαση του Μπεν και του Τζορτζ να παντρευτούν, θα τους δημιουργήσει μια σειρά από προβλήματα, οικογενειακές εντάσεις και την αβεβαιότητα του μέλλοντος, που απειλεί την αγάπη μιας ολόκληρης ζωής

 «Χόμπιτ: Η μάχη τν πέντε στρατών» (The Hobbit: The battle of the five armies) του Πίτερ Τζάκσον: Το φινάλε της επικής τριλογίας του Τζάκσον, βασισμένης στο δημοφιλές βιβλίο του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, «Χόμπιτ».  «Η πρώτη αγάπη» (The best of me) του Μάικλ Χόφμαν: Ο Ντόσον και η Αμάντα, μετά από είκοσι χρόνια, ανακαλύπτουν πως ο έρωτάς των παιδικών τους χρόνων δεν έχει σβήσει.

 «Το αγόρι και ο κόσμος» (O menino e o mundo) του Άλε Αμπρέου: Βραζιλιάνικη ταινία κινουμένων σχεδίων που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ολυμπίας. Είναι η ιστορία ενός αγοριού που πηγαίνει στην πόλη για να αναζητήσει τον πατέρα του.  «Ψυχρά κι ανάποδα» (Frozen) των Κρις Μπακ και Τζένιφερ Λι: Ταινία κινουμένων σχεδίων βασισμένη στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «Η βασίλισσα του χιονιού».

 «Ο παραμυθάς και οι ιστορίες του» του Κωνσταντίνου Πιλάβιου: Η αγαπημένη παιδική εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης της περιόδου 1978-1987, επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη για να αφηγηθεί παραμύθια χωρίς ίχνος βίας.

Σινεφίλ

Ι∆ΕΕΣ

To κύμα Ποδέμος

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

“

Η πολιτική ενεργοποίηση είναι σημαντική, αλλά η πολιτική απαιτεί ενεργή συμμετοχή των πολιτών, όχι απαραίτητα των “πολιτικά ενεργών” Το κύμα Ποδέμος είναι μια μεταφορά για κάθε απόπειρα να βρούμε μια προοδευτική πολιτική λύση για το τέλμα στο οποίο έχουμε βρεθεί, μια λύση που να μην εμπλέκει καμία απότομη, πιθανώς βίαιη, πολιτική κατάρρευση.

Του Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος*

Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη ποικιλομορφία, κοινωνικά και πολιτικά. Ωστόσο, όλες υπόκεινται το μεγαλύτερο βάρος των συνεπειών της ίδιας εσφαλμένης πολιτικής, που επιβάλλεται από την κεντρική και τη βόρεια Ευρώπη μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ποικίλα αλλά συγκλίνοντα αποτελέσματα. Σε γενικές γραμμές, αυτό σημαίνει ότι οι χώρες αυτές προσδένονται σε περιφερειακό ρόλο στην ευρωπαϊκή ήπειρο, υποβάλλονται σε άδικη, δυσανάλογη υπερχρέωση, απενεργοποιείται ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες, η μεσαία τάξη ωθείται σε βίαιη φτωχοποίηση, οι νέοι εξαναγκάζονται σε μετανάστευση, περικόπτονται οι δαπάνες για την παιδεία και την έρευνα, χωρίς τις οποίες καθίσταται αδύνατο να αποτινάξουν τον περιφερειακό τους ρόλο. Η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία αποτελούν παραδειγματικές τραγωδίες. Αν και όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν υψηλά επίπεδα δυσαρέσκειας ακόμα και οργής -συχνά εκφραζόμενων στους δρόμους και στις πλατείες- στην παρούσα φάση, η πολιτική απάντηση έχει αποδειχτεί δύσκολο να αρθρωθεί. Τα παραδοσιακά κόμματα της αριστεράς δεν έχουν καταφέρει να προτείνουν λύσεις: Τα κομουνιστικά κόμματα τάσσονται υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά η πλειοψηφία των λαών φαίνεται ότι αποθαρρύνονται από το ρίσκο που συνεπάγεται αυτή η επιλογή, ενώ τα σοσιαλιστικά κόμματα έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, υποστηρίζοντας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, τις πολιτικές λιτότητας.

∆

ημιουργήθηκε ένα κενό το οποίο αργεί να καλυφθεί. Στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ, που πρωτοϊδρύθηκε ως πολιτικό μέτωπο το 2004, επαναπροσδιορίστηκε ως κόμμα το 2012, για να απαντήσει στην κρίση και με αυτό τον τρόπο να καλύψει το κενό. Είναι πολύ πιθανό να είναι ο νικητής των επόμενων εκλογών. Στην Πορτογαλία, το Μπλόκο της Αριστεράς (Bloco de Esquerda) ιδρύθηκε τέσσερα χρόνια πριν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν μπόρεσε να επαναπροσδιοριστεί ώστε να απαντήσει στην κρίση, με συνέπεια το κενό να επιμένει. Το νέο κόμμα της Ισπανίας, το Ποδέμος, αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτική καινοτομία στην Ευρώπη, μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και, αντίθετα με τον ΣΥΡΙΖΑ και το Μπλόκο της Αριστεράς, δεν παρουσιά-

ζει ορατά ίχνη του Ψυχρού Πολέμου. Στην Ιταλία, το 2009, υπήρξε η άνοδος του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, με ηγέτη το Μπέπε Γκρίλο και με αιχμή τη σφοδρή κριτική των πολιτικών κομμάτων και την επιδοκιμασία πρακτικών συμμετοχικής δημοκρατίας. Σημείωσε θεαματική επιτυχία στις εκλογές, αλλά η ριζοσπαστική του στάση απέναντι στην πολιτική αποτέλεσε πηγή σύγχυσης ως προς το είδος της πολιτικής καινοτομίας το οποίο αντιπροσωπεύει. Το 2012, ιδρύθηκε στην Ινδία το Κόμμα του Απλού Ανθρώπου (Aam Aadmi, γνωστό με το αγγλικό ακρωνύμιο ΑΑΡ). Εμπνευσμένο από τις διδαχές του Γκάντι και εστιασμένο στον αγώνα ενάντια στη διαφθορά και υπέρ της συμμετοχικής δημοκρατίας, βασίστηκε στο γεγονός ότι ο απλός άνθρωπος (των γυναικών συμπεριλαμβανομένων, όσες συμμετείχαν μάλιστα επέμειναν σε αυτό με έμφαση) ούτε ακούγεται ούτε λαμβάνεται υπόψη από τους καθιερωμέ-

νους πολιτικούς. Μόλις ένα χρόνο μετά την ίδρυσή του, το Κόμμα του Απλού Ανθρώπου έγινε το δεύτερο κόμμα σε δύναμη στη Νομοθετική Συνέλευση του ∆ελχί.

Η περίπτωση της Πορτογαλίας

Μπορεί ένα κύμα Ποδέμος να απλωθεί και σε άλλες χώρες; Οι συνθήκες διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από χώρα σε χώρα. Εξάλλου, το Ποδέμος δεν αποτελεί συνταγή, αλλά αίσθηση πολιτικής κατεύθυνσης που στοχεύει στην εγγύτητα των πολιτών με την πολιτική και στην ανάδειξη του συμπεράσματος ότι μια τέτοια εγγύτητα θα παραμείνει αδύνατη αν η πολιτική ενεργοποίηση περιορίζεται στην ψήφο κάθε τέσσερα χρόνια σε πολιτικούς που αναλαμβάνουν την εντολή και την χρησιμοποιούν για δικούς τους προσωπικούς στόχους. Έχει ενδιαφέρον ότι ένα κόμμα, το

Οι αρχές του κόμματος - κίνημα Ποδέμος

ια να κατανοήσουμε το Ποδέμος, χρειάζεται να ανατρέξουμε στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, στις προοδευτικές κυβερνήσεις που αναδείχθηκαν στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του 2000, στα κοινωνικά κινήματα και τις συνταγματικές διαδικασίες που έφεραν αυτές τις κυβερνήσεις στην εξουσία, στα πειράματα συμμετοχικής δημοκρατίας, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, όπως σε πολλές πόλεις της Λατινικής Αμερικής με αφετηρία το πρωτοποριακό πείραμα του Πόρτο Αλέγκρε, καθώς επίσης και στην Αραβική Άνοιξη. Εν ολίγοις, το Ποδέμος είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας διδακτικής διαδικασίας με απαρχή το Νότο, το οποίο κατέστησε επιτέλους δυνατή τη δημιουργική διοχέτευση της οργής που φούσκωνε στους δρόμους της Ισπανίας. Ένα νέο είδος κόμματος, ένα κίνημα - κόμμα, ή καλύτερα ένα κόμμα - κίνημα, που βασίζεται στις παρακάτω ιδέες: * Οι άνθρωποι δεν έχουν βαρεθεί την πολιτική, έχουν βαρεθεί το τρέχον είδος πολιτικής. * Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν είναι πολιτικά ενεργοποιημένοι ούτε βγαίνουν στο δρόμο να διαδηλώσουν. Αντίθετα, μένουν στα σπίτια τους γεμάτοι οργή και συμμεριζόμενοι τα αιτήματα των διαδηλωτών. * Η πολιτική ενεργοποίηση είναι σημαντική, αλλά η πολιτική απαιτεί ενεργή συμμετοχή των πολιτών, όχι απαραίτητα των «πολιτικά ενεργών». * Το να είσαι μέρος της πολιτικής τάξης είναι κατ’ αναγκαιότητα μια προσωρινή συνθήκη, που δεν προϋποθέτει ότι ο μισθός σου θα είναι μεγαλύτερος από το μέσο όρο της

Left Unity (Αριστερή Ενότητα) έχει μόλις ιδρυθεί στην Αγγλία, του οποίου οι βασικές ιδέες αντλούν απευθείας από τις αρχές του ΣΥΡΙΖΑ και του Ποδέμος. Αναγνωρίζοντας το κενό στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως, υπάρχει επιτακτική ανάγκη για ένα κύμα Ποδέμος στην Πορτογαλία. Η παράδοση της Πορτογαλίας στα κινήματα δεν συγκρίνεται με αυτή της Ισπανίας. Στην Πορτογαλία, το Ποδέμος θα ήταν ένα εντελώς διαφορετικό κόμμα, χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο σε αυτή τη φάση. Η χώρα τώρα διανύει την περίοδο «Κόστα»: Υπό το φως των προβληματικών αποτελεσμάτων που έφερε το Σοσιαλιστικό Κόμμα στις τελευταίες ευρωεκλογές, ο Αντόνιο Κόστα, ο σοσιαλιστής δήμαρχος της Λισαβόνας, έβαλε υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος και εξελέγη γενικός γραμματέας στο πρόσφατο συνέδριο. Η εκλογή έλαβε τη μορφή προκριματικών εκλο-

χώρας. * Το διαδίκτυο επιτρέπει τρόπους διάδρασης που δεν υπήρχαν προηγουμένως. * Οι εκλεγμένοι στη Βουλή δεν ανακαλύπτουν θέματα ή θέσεις, αλλά μεταφέρουν αυτές που προκύπτουν από τις συζητήσεις στη βάση. * Ενώ η κομματική πολιτική χρειάζεται να έχει πρόσωπα, δεν αποτελείται από πρόσωπα. * Η διαφάνεια και η λογοδοσία χρειάζεται να είναι απόλυτες. * Το κόμμα είναι υπηρεσία από τους πολίτες για τους πολίτες, συνεπώς χρειάζεται να χρηματοδοτείται από τους πολίτες και όχι από εταιρείες, που είναι επιρρεπείς στο να κρατούν το κράτος σε ομηρεία και τη δημοκρατία σε αχρηστία. * Το να είσαι στην αριστερά είναι σημείο άφιξης και όχι αφετηρίας, συνεπώς χρειάζεται να αποδεικνύεται με γεγονότα. Για παράδειγμα, όποιος στην Ευρώπη είναι υπέρ της ∆ιατλαντικής Εταιρικής Σχέσης εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ) δεν είναι αριστερός, ακόμα κι αν είναι μέλος αριστερού κόμματος. Η ΤΤΙΡ επιδιώκει τους ίδιους σκοπούς με τη Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Αμερικής, γνωστή ως FTAA, την οποία πρότεινε ο Κλίντον το 1994 και μπήκε στο ράφι το 2005, ως αποτέλεσμα ισχυρού λαϊκού κινήματος διαμαρτυρίας το οποίο κινητοποιήθηκε από προοδευτικές δυνάμεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Για να το πούμε με μεγαλύτερη σαφήνεια, ο γενετικός κώδικας του Ποδέμος συνίσταται στην εφαρμογή στην εσωτερική ζωή του κόμματος της συμπληρωματικότητας μεταξύ της συμμετοχικής και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που θα έπρεπε να οδηγεί τις εργασίες του πολιτικού συστήματος εξαρχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ποδέμος είναι ιδιαίτερα ευτυχής και εν δυνάμει πιο αποτελεσματική εκδοχή των πολιτικών καινοτομιών που αναδύθηκαν σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, ως έκφραση της ανυπακοής απέναντι στην εξόντωση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που δημιουργεί η διαφθορά και στην οποία οι κυβερνήσεις έχουν καταληφθεί από το κεφάλαιο.

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

γών και ήταν ανοιχτή σε μέλη και υποστηρικτές εξίσου. Η συμμετοχή ήταν πολύ υψηλή και αποδείχτηκε αυτό που ανέφερα παραπάνω: η απενεργοποίηση των πολιτών αφορά μόνο τη συνήθη πολιτική, όταν δηλαδή δεν διαφαίνεται καμία αλλαγή για την απαράδεκτη, άδικη κοινωνικο-οικονομική κατάσταση. Λόγω της περιόδου «Κόστα» που διανύει η χώρα, το κύμα Ποδέμος θα μπορούσε να λειτουργήσει για τη σημερινή Πορτογαλία ως προετοιμασία για το μέλλον: είτε μέσω συνεργασίας με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, στην περίπτωση που το τελευταίο ενδιαφέρεται να στραφεί σε αριστερή κατεύθυνση, είτε ως εναλλακτική, στην περίπτωση που το Σοσιαλιστικό Κόμμα απαξιώσει τον ίδιο του τον εαυτό, πράγμα που αναπόφευκτα θα συμβεί αν συμμαχήσει με δεξιές δυνάμεις. Προς το παρόν, η δεύτερη προοπτική φαίνεται πιο πιθανή.

Το παράδειγμα της Λατινικής Αμερικής

Μπορεί το κύμα Ποδέμος να φτάσει ως τη Λατινική Αμερική, να επιστρέψει δηλαδή την έμπνευση που πήρε από την ήπειρο και από την καταπληκτική πρώτη δεκαετία που διήνυσε στον 21ο αιώνα; Θα ήταν οπωσδήποτε μεγάλης σημασίας μια τέτοια αλληλεπίδραση, ιδιαίτερα για το Μεξικό ή την Κολομβία, τις δύο μεγάλες χώρες που κυβερνώνται από συντηρητικές δυνάμεις. Μέχρι σήμερα, όλες οι προσπάθειες να εκφραστούν νέες, αριστερές πολιτικές, σε αυτές τις δύο χώρες, και να ακουστούν αξιόπιστες, απέτυχαν να σπάσουν το φράγμα των παραδοσιακών, ολιγαρχικών πολιτικών. Όσον αφορά το Μεξικό, χρειάζεται να αναφερθούμε στην απόπειρα του κόμματος «Η άλλη εκστρατεία» (La otra campana), που έγινε από τους Ζαπατίστας και το πολιτικό κίνημα με επίκεντρο τον Λοπέζ Ομπραδόρ. Στην Κολομβία, υπάρχει το κόμμα «∆ημοκρατικός πόλος» (Polo democratico), με όλες τις διαφορετικές εκδοχές που έχει πάρει (ανεξάρτητος δημοκρατικός πόλος, εναλλακτικός δημοκρατικός πόλος). Ίσως κάποιος σκεφτεί, σχετικά με αυτές τις δύο χώρες όπου οι προοδευτικές δυνάμεις πέτυχαν μεγάλες νίκες την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και όπου τα κυβερνητικά κόμματα ήταν απόρροια των κοινωνικών αγώνων, ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί να ανακινήσει το κύμα Ποδέμος, αφού από εκεί εκκίνησε εξ αρχής. Σκέφτομαι το βραζιλιάνικο «Εργατικό Κόμμα» (Partido dos Trabalhadores), το βολιβιανό «Κίνημα για το Σοσιαλισμό» (Movimiento al Socialismo), το εκουαδοριανό «Συμμαχία «Υπερήφανη και Κυρίαρχη Πατρίδα»» [Alianza PAIS (Patria Altiva i Soberana)] και το βενεζουελάνικο «Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα» (Partido Socialista Unido). Βρισκόμαστε ενώπιον ιδιαίτερα διαφορετικών πολιτικών δεδομένων, τα οποία ωστόσο φαίνεται να μοιράζονται τα εξής κοινά χαρακτηριστικά: 1. Όλα τα παραπάνω κόμματα αναζητούσαν να δώσουν φωνή στις λαϊκές τάξεις, οι οποίες κατά κύριο λόγο υπέφεραν υπό την πίεση των κυρίαρχων τάξεων, παρότι οι πρώτες συνηθίζεται να γίνονται αντιληπτές όχι ως συλλογικές οντότητες αλλά ως ομάδες φτωχών ατόμων. 2. Γνώρισαν εκλογική επιτυχία και η άσκηση της εξουσίας θα μπορούσε να έχει εξουδετερωτική επίδραση στο κοινό τους στίγμα (λόγω αυταρχισμού, διαφθοράς, ενδοτικότητας στις επιταγές της νεοφιλελεύθερης ανάπτυξης κ.λπ.). Παρουσιάζουν διαφορετικά επίπεδα πολιτικής διαφθοράς, παρότι είχαν ορισμένες νίκες πρόσφατα, κάποιες ηχηρές (όπως η περίπτωση του Κινήματος για το Σοσιαλισμό, στη Βολιβία, στις εκλογές του 2014).

∆ημοκρατία στο σημείο μηδέν Εάν το κύμα Ποδέμος πρόκειται να αποδειχθεί μια κάποια επιρροή για αυτές τις χώρες -όπως επίσης για την Αργεντινή και τη Χιλή, τις άλλες δύο χώρες που κυβερνούν κεντροαριστερές κυβερνήσεις βασισμένες σε πιο εδραιωμένα κόμματα- θα έχει την τάση να πάρει δύο μορφές: 1. Ριζικές μεταρρυθμίσεις μέσα σε αυτά τα κόμματα (αίτημα με μεγαλύτερη επίταση για το βραζιλιάνικο Εργατικό Κόμμα, παρά για τα άλλα κόμματα). 2. Ίδρυση νέων κινημάτων κομμάτων υποκινούμενα από την ίδια εσωτερική δυναμική της συμμετοχικής δημοκρατίας για την έκφραση πολιτικών και την επιλογή ηγετών. Όπως μπορούμε να διακρίνουμε στην περίπτωση του Κόμματος του Απλού Ανθρώπου στην Ινδία, η πολιτική ορμή πίσω από το Ποδέμος δεν είναι φαινόμενο που αφορά μόνο τη νότια Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Θα μπορούσε να αναδειχθεί με άλλες μορφές, σε άλλες ηπείρους ή περιβάλλοντα. Είκοσι πέντε χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου που προαναγγέλθηκε ως το τέλος της ιστορίας, πολίτες σε όλο τον κόσμο, που κάποτε πίστεψαν στην υπόσχεση της δημοκρατίας, φτάνουν τώρα στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο φιλελεύθερης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας έχει φτάσει στο σημείο μηδέν, υπονομευόμενη εκ των έσω από αντιδημοκρατικές δυνάμεις, από ολιγαρχίες -παλιές και καινούργιεςτόσο ισχυρές οικονομικά, ώστε να κρατούν σε ομηρεία ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και το κράτος και να τα προσδένουν στα δικά τους συμφέροντα. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε γίνει τόσο σαφές ότι ζούμε σε κοινωνίες που είναι πολιτικά δημοκρατικές αλλά κοινωνικά φασιστικές. Το κύμα Ποδέμος είναι μια μεταφορά για κάθε απόπειρα να βρούμε μια προοδευτική πολιτική λύση για το τέλμα στο οποίο έχουμε βρεθεί, μια

λύση, θα μπορούσε κάποιος να προσθέσει, που να μην εμπλέκει καμία απότομη, πιθανώς βίαιη, πολιτική κατάρρευση.

ΗΠΑ: Το τελειωτικό χτύπημα

Οι ΗΠΑ είναι προς το παρόν μια από τις χώρες του κόσμου όπου το επίπεδο «σημείο μηδέν» για τη δημοκρατία είναι περισσότερο εμφανές. Είναι με βεβαιότητα η χώρα όπου η ρητορική της δημοκρατικής διακυβέρνησης έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση με την εγχώρια πλουτοκρατική και κλεπτοκρατική πραγματικότητα. Όταν το Ανώτατο ∆ικαστήριο επέτρεψε σε εταιρείες να χρηματοδοτούν πολιτικά κόμματα και προεκλογικές εκστρατείες, σαν να ήταν ο οποιοσδήποτε πολίτης -και συνεπώς υπό άκρα ανωνυμία-, η δημοκρατία δέχθηκε το τελειωτικό χτύπημα. Από εκεί και έπειτα, οι στοχεύσεις των μεγάλων εταιρειών είχαν απόλυτο έλεγχο επί των πολιτικών στοχεύσεων, από την απόλυτη εμπορευματοποίηση της ζωής μέχρι το λουκέτο στις λιγοστές δημόσιες υπηρεσίες που είχαν απομείνει. Από τον τερματισμό της προστασίας του περιβάλλοντος και του καταναλωτή, μέχρι την εξουδετέρωση της αντιπολίτευσης των εργατικών συνδικάτων. Από τη μεγάλη αναμόρφωση που μετέτρεψε τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις, μέχρι τον υποβιβασμό των πανεπιστημιακών καθηγητών σε επισφαλείς εργαζόμενους και των φοιτητών σε καταναλωτές χρεωμένες για όλη τους τη ζωή. Από την ανήκουστη υποβολή της εξωτερικής πολιτικής στα συμφέροντα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, μέχρι την αδιάκοπη διεξαγωγή πολέμων που στοχεύει να τροφοδοτεί το στρατιωτικό, βιομηχανικό και εμμονικό με την ασφάλεια σύμπλεγμα. Υπό το φως όλων των παραπάνω, δεν αποτελεί έκπληξη ότι πολλοί Αμερικάνοι, σε σύγκρουση με την τάξη πραγμάτων, έχουν αρχίσει να διαβάζουν

“

Είκοσι πέντε χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, πολίτες σε όλο τον κόσμο, που κάποτε πίστεψαν στην υπόσχεση της δημοκρατίας, φτάνουν στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας έχει φτάσει στο σημείο μηδέν. Ζούμε σε κοινωνίες που είναι πολιτικά δημοκρατικές αλλά κοινωνικά φασιστικές.

ή να ξαναδιαβάζουν Μαρξ και Λένιν. Σε αυτούς τους συγγραφείς βρίσκουν συνεκτικές εξηγήσεις για την κατάσταση στην οποία η αμερικάνικη κοινωνία αποσυντίθεται. ∆εν τους μελετούν αναζητώντας εναλλακτικές ή ψάχνοντας ιδέες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την επανεκκίνηση της εγχώριας δημοκρατικής πολιτικής, διότι είναι ει γνώση τους τα καταστροφικά πολιτικά αποτελέσματα της λενινιστικής (και τροτσκιστικής επίσης) πρακτικής. Είναι ξαφνιαστικό ότι επίσης διαβάζουν τη «∆ημοκρατία στην Αμερική» του Αλεξίς ντε Τοκβίλ, που υπερασπίζεται τη συμμετοχική και κοινοτική δημοκρατία της Αμερικής των αρχών του 19ου αιώνα. Από εδώ αντλούν έμπνευση για την επανίδρυση της δημοκρατίας στις ΗΠΑ, μέσα από την εγγενή συμπληρωματικότητα αντιπροσωπευτικής και συμμετοχικής δημοκρατίας. Αυτοί είναι εν αγνοία τους οι φορείς της ζωτικής σημασίας πολιτικής ενέργειας που φέρνει το κύμα Ποδέμος. * O Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος διδάσκει κοινωνιολογία στη Σχολή Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Κοΐμπρα στην Πορτογαλία και είναι διακεκριμένος νομικός μελετητής στη Νομική Σχολή των Πανεπιστημίων του Ουϊσκόνσιν και του Ουόργουικ. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 5 ∆εκεμβρίου 2014, στην ιστοσελίδα «Critical Legal Thinking» (criticallegalthinking.com).

του «συστήματος») ανέλαβαν και διεκπεραίωσαν την πιο κρίσιμη αποστολή: Τον εκφοβισμό και την τρομοκράτηση της κοινωνίας ώστε με «ψηλά τα χέρια» κάθε βράδυ στις 8 να παραδίδεται αμαχητί στους «σωτήρες» της και να καταπίνει τους σχεδιασμούς τους.

ουρεαλισμός στα όρια της ιλαροτραγωδίας. Για αύριο ∆ευτέρα, 22 ∆εκεμβρίου, είναι προγραμματισμένη η συνέλευση στην ΕΣΗΕΑ των «εργαζόμενων» της εφημερίδας Κέρδος, του Λιακουνάκου, με αντικείμενο την «καταβολή ή μη του ∆ώρου των Χριστουγέννων και την ενεργοποίηση της διαδικασίας του Αυτόφωρου στην περίπτωση μη συμμόρφωσης της εργοδοσίας…». Η σχετική ανακοίνωση του σωματείου συμπληρώνεται με την επισήμανση πως αφού θα βρεθούν οι συνάδελφοι στο κτήριο της ΕΣΗΕΑ για να αποφασίσουν να στείλουν στο Αυτόφωρο τον πάλαι ποτέ «κραταιό εκδότη» μπας και καταφέρουν κάτι για το ∆ώρο, «θα έχουν τη δυνατότητα να ξεναγηθούν από τους επιμελητές της έκθεσης “100 χρόνια ΕΣΗΕΑ 1914- 2014”, η οποία μπορεί να προηγηθεί της συνέλευσης»!

Αγώνας για την προάσπιση της ελευθερίας

Σωματείο ή κλαμπ για εκλεκτούς;

Πιο…σουρεαλιστικό δεν γίνεται, επαναφέρει ωστόσο μια παλιά επαναλαμβανόμενη κατά καιρούς συζήτηση, για το αν η ΕΣΗΕΑ είναι σωματείο, ή κλαμπ ενός «περιούσιου κλάδου» εργαζόμενων. Στη διελκυστίνδα αυτή θα μπορούσε κάποιος να εντάξει και τα όσα διαδραματίσθηκαν την περασμένη Κυριακή στο κτίριο της οδού Ακαδημίας και τις έντονες διαφωνίες για τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο των εκδηλώσεων για την ιστορική επέτειο: ο «μισός κλάδος» έτρωγε ξύλο από τα ΜΑΤ έξω από το κτίριο και ο «άλλος μισός» φούσκωνε από ικανοποίηση που ο πρωθυπουργός αυτοπροσώπως, με την μεγάλη συνοδεία του, σε ένα αποστειρωμένο, ελέω ΜΑΤ, περιβάλλον, μας έκαναν την τιμή να εγκαινιάσουν την Έκθεση. Τα εκατοντάχρονα της ΕΣΗΕΑ βρίσκουν τον κλάδο σε τόσο βαθιά κρίση, που ξεφεύγει κατά πολύ από τα στενά «συνδικαλιστικά όρια» των εργασιακών σχέσεων, των αμοιβών, των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, ακόμη κι αυτής της ξεχασμένης δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Οι μισοί δημοσιογράφοι δεν έχουν δουλειά ή κι αν έχουν, αυτή είναι σε σχε-

Τα εκατοντάχρονα της ΕΣΗΕΑ σε γκρίζο φόντο δόν… εθελοντική βάση. Για τους άλλους μισούς το βασικό στοιχείο που κυριαρχεί στο εργασιακό περιβάλλον τους είναι ο φόβος μη βρεθούν στη θέση των προηγούμενων και όσα αυτός επιφέρει στον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας. Με λίγες εξαιρέσεις που υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, η δημοσιογραφία που κυριάρχησε στα χρόνια του Μνημονίου αποτέλεσε την αιχμή του δό-

Ο πόλεμος Ερτογάν-Γκιούλεν βλάπτει σοβαρά τη δημοκρατία

α ξημερώματα της προηγούμενης Κυριακής, η τουρκική αστυνομία ξεκίνησε συλλήψεις δημοσιογράφων, στελεχών ΜΜΕ, σεναριογράφων και παραγωγών τηλεοπτικών σειρών με την κατηγορία της «σύστασης τρομοκρατικής οργάνωσης», της πλαστογραφίας και της συκοφαντικής δυσφήμησης. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί 32 εντάλματα σύλληψης αλλά οι πληροφορίες λένε πως συνεχίζουν να συλλαμβάνονται δημοσιογράφοι σε ολόκληρη τη χώρα.

∆ιαφωνία ίσον τρομοκρατία

Η εφημερίδα «Ζαμάν» και ο όμιλος Σαμανίολου ανήκουν στο κίνημα «Τζεμάντ» του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, μέλη του κινήματος κατείχαν σημαντικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό και κυρίως στην αστυνομία, το στρατό και τη δικαιοσύνη. Παρότι αυτοεξόριστος στην Πενσυλβάνια, ο Γκιουλέν, έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο σχολείων και θρησκευτικών κοινοτήτων στην Τουρκία, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, κάνοντας τον αρκετά ισχυρό στον έλεγχο μέρους του κράτους. Στα πρώτα

ρατος στην πρωτοφανή επίθεση που δέχτηκε η ελληνική κοινωνία, υπήρξε το βασικό «όπλο» προκειμένου να παγιωθεί η πεποίθηση ότι έτσι έπρεπε να γίνουν τα πράγματα, ότι το μόνο που θα μπορούσε να «σώσει» τη χώρα ήταν η μετατροπή της σε «αποικία χρέους». Οι χρεοκοπημένες ή μη επιχειρήσεις των ΜΜΕ, με εξέχουσα θέση στο «τρίγωνο της διαπλοκής» (κυβέρνηση- τράπεζες- ΜΜΕ

Στην επιχείρηση υλοποίησης αυτού του σχεδιασμού εντάσσεται και το «λουκέτο» στην ΕΡΤ, η επιχείρηση «μαύρο» στη ∆ημόσια Ραδιοτηλεόραση της χώρας, αλλά και τα όσα νομοθετήθηκαν με χειρουργική ακρίβεια στη συνέχεια, στο όνομα της… ψηφιακής μετάβασης. Το καρτέλ των βαρόνων των ΜΜΕ, η Digea, ανέλαβε μονοπωλιακά τον έλεγχο στο «χάρτη» των ραδιοτηλεοπτικών μέσων ολόκληρης της χώρας, αφού εντωμεταξύ είχε τεθεί εκτός μάχης η ΕΡΤ. Έτσι όλα τα περιφερειακά ηλεκτρονικά ΜΜΕ λειτουργούν πλέον υπό καθεστώς ασφυκτικού φόρου υποτέλειας, από την απόδοση του οποίου στην Digea, εξαρτάται η ίδια η ύπαρξή τους. Αν σε όλα αυτά, προσθέσει κάποιος και το οριστικό «ξεδόντιασμα» άλλης μιας δημόσιας φωνής, των δημοτικών ραδιοσταθμών, έχει πιο ολοκληρωμένη την εικόνα της «βασικής πηγής» από την οποία εκπορεύονται όλα όσα καθημερινά βλέπει και ακούει ο έλληνας πολίτης. Σε αυτό το πρωτοφανές για τον κλάδο τοπίο, η ΕΣΗΕΑ έκλεισε 100 χρόνια ζωής. Βασική και αναγκαία συνθήκη για να συνεχίσει να υπάρχει με ουσιώδες αποτέλεσμα για τον δημοσιογραφικό κόσμο, όπως υπογράμμισε και η Συσπείρωση ∆ημοσιογράφων, είναι ο αγώνας για την ανάκτηση και την προάσπιση της ελευθερίας στην ενημέρωση. Η επανάκτηση του ηθικού πλεονεκτήματος της δημοσιογραφίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για όλα τα άλλα. Γιώργος Γιουκάκης Αντιπρόεδρος ΕΣΗΕΑ

χρόνια της εκλογής του Ερντογάν, η Τζεμάντ τον στήριξε πολιτικά και ιδεολογικά. Μετά τη μεταξύ τους ρήξη όμως, ξεκίνησε ένας πόλεμος υποκλοπών που αποκάλυπτε χρηματισμούς βουλευτών, προσωπικά δεδομένα της οικογένειας του Ερντογάν και άλλων στελεχών του κυβερνώντος AKP, εκβιασμούς δημοσιογράφων ακόμα και συνομιλίες με στρατιωτικούς σε σχέση με το πόλεμο στη Συρία.Η επιχείρηση ξεκίνησε μετά την προαναγγελία του τούρκου προέδρου για μια εκστρατεία εναντίον των υποστηρικτών του Γκιουλέν και του «παράλληλου κράτους του». Πρόκειται για μια μάχη ανάμεσα σε δύο φατρίες της άρχουσας τάξης που διεκδικούν το θρόνο ενός ισλαμικού κράτους. Αν και η κοινότητα Γκιουλέν δεν έχει δείξει να είναι μέχρι τώρα μια δομή που προορίζεται για να λάβει την εξουσία, αλλά μια δομή που θέλει να βρίσκεται κοντά στην εξουσία ως ένα λόμπι συμφερόντων

«Ζαμάν» καθώς και όλες οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον όμιλο Γκιουλέν κράτησαν μια ουδέτερη στάση κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Γκεζί, και αυτό δεν θεωρήθηκε ως ιδεολογική στήριξη του κινήματος αλλά ως μια πολύτιμη ευκαιρία να πληγεί ο Ερντογάν. Σε μια Τουρκία που έχει αφήσει πίσω της, πλέον κάθε δημοκρατικό χαρακτηριστικό, η μόνη αντιπολίτευση φαίνεται να είναι το Τζεμάντ. Η «Ζαμάν» κυκλοφόρησε με τίτλο «Μαύρη Ημέρα για τη ∆ημοκρατία» γράφοντας επίσης πως «οι δημοσιογράφοι δεν είναι τρομοκράτες» και «ο ελεύθερος Τύπος δεν μπορεί να φιμωθεί». Κάπως έτσι προσπαθεί να μονοπωλήσει την αντίσταση απέναντι στην κυβέρνηση αλλά και να πάρει άφεση για όλα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα ως οργανικό κομμάτι του συστήματος, πράγμα που κάνει ακόμα πιο δύσκολο τον αγώνα που έχει να δώσει η αριστερά και το κίνημα.

Από την πλευρά της, η τουρκική αριστερά καταδικάζει αυτές τις συλλήψεις αφού γνωρίζει πως μετά τη φίμωση της ισχυρής Τζεμάντ σειρά έχει η αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και ακολούθως η ίδια. Είναι γεγονός πως συλλήψεις και φυλακίσεις δημοσιογράφων της αριστεράς δεν σταμάτησαν ποτέ στην Τουρκία, όχι όμως με τόσο μαζικά χαρακτηριστικά όπως σήμερα. Τώρα στον κόσμο του κινήματος έχει ανοίξει μια κουβέντα με στόχο να ξεκαθαρίσει ότι, οι συλλήψεις δημοσιογράφων είναι η χαριστική βολή στο κοσμικό κράτος της Τουρκίας και σε κάθε ίχνος δημοκρατίας που υπήρχε, σε συνδυασμό και με τις συλλήψεις των οπαδών της ομάδας Μπεσίκτας με την κατηγορία της απόπειρας πραξικοπήματος και «σύστασης τρομοκρατικής οργάνωσης». Ταυτόχρονα, βέβαια, γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι του Γκιουλέν ήταν μέχρι σήμερα το βαθύ συντηρητικό κράτος. Είναι γεγονός πως η

Γελοιογραφία που σατιρίζει την κόντρα των άλλοτε «αγαπημένων» συμμάχων, Ερντογάν και Γκιουλέν.]

Χάνεται κάθε ίχνος δημοκρατίας

Έμμυ Καρίμαλη