3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 11 Μαΐου 2014 • Αρ. φ. 1202 • 2 €
Θεανώ Φωτίου: Εκτελούνται επειγόντως συμβόλαια
Οι υπόγειες συμφωνίες για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και τους επενδυτές, την παιδεία και το περιβάλλον. σελ 12
... Θόδωρος Παρασκευόπουλος: Να δούμε με ωριμότητα τις δομικές αδυναμίες μας
Η εμπειρία από την εκλογική προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ. σελ 8
ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Τρία κείμενα που ερμηνεύουν την κατάσταση και αναπτύσσουν προβληματισμούς. Γράφουν οι: Νόαμ Τσόμσκι, Μπόρις Καργκαλίτσκι και Εντγκάρ Μορέν. σελ. 38-39
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Κωνσταντίνα Κούνεβα: Το κράτος γίνεται συνένοχος σε ένα δουλεμπόριο
Όση βία κι αν χρησιμοποιήσουν εναντίον μας, πρέπει να σταθούμε όρθιοι. σελ. 15
... Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Οι εκλογές είναι εξαιρετικής σημασίας
Εάν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερο από το σύνολο της κυβέρνησης τότε θα είναι πολύ δύσκολο να καλυφθεί. σελ. 6-7
... Σπύρος Λαπατσιώρας: Μετατρέπουν τα μνημόνια σε καθεστώς
Το υπόδειγμα που διαμορφώνει ο Σαμαράς θα είναι φούσκα, όπως κάθε υπόδειγμα κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. σελ. 8-9
Μέρες γιορτής και... Tου Κυριάκου Κατζουράκη*
Για κάποιο λόγο που ποτέ δεν κατάλαβα, οι παραμονές εκλογών αλλάζουν τη διάθεσή μας και κάνουν τις μέρες αυτές να μοιάζουν εορταστικές. ∆εν μου πάει να παίζω το ρόλο του απαισιόδοξου, αλλά ειδικά σ’ αυτές τις εκλογές μου φαίνεται παράξενη η διάχυτη αισιοδοξία που κατακλύζει το χώρο της αριστεράς. Οι προοπτικές μιας καθολικής νίκης έχουν μπει στην καθημερινή ατζέντα όλων, υποψηφίων σαν του λόγου μου, ψηφοφόρων, πολιτικών. Οι πιθανότητες καθολικής νίκης φυσικά είναι ελάχιστες, αλλά δεν μας νοιάζει, ούτε παρακολουθούμε τις δημοσκοπήσεις, ούτε τα συστημικά κανάλια- δηλαδή ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
Σκούπα στη κυβέρνηση
Οι απολυμένες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών δίνουν έναν εμβληματικό αγώνα
SoSτε το νερό στις 18 Μαΐου
Στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί το δημοψήφισμα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ
«ΟΙ ΗΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΡΗΜΕΝΕΣ»
Το καραβάνι προχωρά, τα σκυλιά γαβγίζουν • Την άκρα δεξιά προσπαθεί να συσπειρώσει ο Σαμαράς • Εκβιασμοί Βενιζέλου για μια χούφτα ψήφους Έξι και σήμερα μετράμε για τον πρώτο γύρο των εκλογικών αναμετρήσεων. Στις 18 Μαΐου καλούμαστε να ανατρέψουμε τις ισορροπίες σε δήμους και περιφέρειες, στέλνοντας ένα πρώτο, ηχηρό μήνυμα κατά των κυβερνητικών εταίρων. Τις τελευταίες μέρες έρχονται, από παντού, αισιόδοξες εικόνες για τις αυτοδιοικητικές κινήσεις που συμμετέχουν και οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια ώρα, Ν∆ και ΠΑΣΟΚ ψάχνονται, καθώς στο εσωτερικό τους έχουν ήδη αρχίσει οι πρώτες αναταράξεις από την διαφαινόμενη ήττα, με αποτέλεσμα να ανοίγει εκ νέου, αυτή τη φορά από την πλευρά της κυβέρνησης, ζήτημα πρόωρων εκλογών. Προκειμένου να «σώσει ό,τι σώζεται», η Ν∆ οξύνει στο έπακρο την επίθεσή της εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και ρίχνει δίχτυα στην ακροδεξιά δεξαμενή, ενώ το ΠΑΣΟΚ προσφεύγει στον εκβριασμό, εξαπολύοντας απειλές για την κυβερνητική συνοχή σε περίπτωση που «οι πολίτες δεν δείξουν στο κόμμα κατανόηση».
Γ. Σακελλαρίδης:
Έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι για την Αθήνα Ρ. ∆ούρου: Ασπίδα προστασίας των αδύναμων η περιφέρεια
Θ. ∆ρίτσας: Στον Πειραιά δίνουμε μια μάχη νικηφόρα
ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ 2 ΕΝΘΕΤΑ
8σέλιδο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές 4σέλιδο για τις ευρωεκλογές 6
2
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Μέρες γιορτής και... ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
«Έστι δίκης οφθαλμός ος τά πανθ’ ορα»
όλα - και καλά κάνουμε. Αυτό που με βασανίζει είναι η ευκολία που έχουμε να μετατρέπουμε το επιθυμητό σε εφικτό. Μια ευκολία που μόνο ως δραπέτευση από τη φρικτή πραγματικότητα που ζούμε, μπορώ να δεχτώ. Αλλά είναι καιρός για δραπέτευση; Μήπως ακολουθούμε κάποιο μονοπάτι που οδηγεί σε αδιέξοδο;
Είναι καιρός για δραπέτευση;
Έχουμε παραμερίσει τόσα πολλά και τόσο γρήγορα τα βάλαμε στο συρτάρι, που η επόμενη μέρα των εκλογών το πιθανότερο θα μας ρίξει σε κατάθλιψη. Στους αγιασμένους δρόμους, από φόνους πολιτών και ξυλοδαρμούς διαδηλωτών, κυκλοφορεί ένα νεοναζιστικό τέρας που μεγαλώνει διαρκώς, η κατ’ ουσίαν έκνομη και απάνθρωπη, αλλά «δημοκρατικά εκλεγμένη» κυβέρνηση ξεπουλάει όσο - όσο τις δομές της χώρας, καταστρέφει εν ψυχρώ ότι μπορεί, ψεύδεται ασυστόλως, οι δυνάμεις καταστολής - ο σύγχρονος στρατός πόλης - εκπαιδεύεται, πειραματίζεται, εφαρμόζει φονικά χημικά και είναι με τα όπλα παρά πόδας. Επιπλέον, η χώρα είναι η μόνη από τα κράτη του Νότου με συντριπτική άνοδο του φασισμού, του ρατσισμού και των νεοναζί. Από την άλλη, η αντίσταση της αριστεράς μας έχει ταμπουρωθεί πίσω από την πιθανότητα καθολικής νίκης και έχει αφήσει έκθετο το κινηματικό κομμάτι της. Κι αυτό συμβαίνει σε όλη την πυραμίδα, από τα μέλη μέχρι την κορυφή των αποφάσεων. Τι να κάνουμε; που λέει ο μεγάλος. Μια απλή σκέψη είναι να περιορίσουμε το εορταστικό μας στυλ και να προσαρμοστούμε εκεί που πρέπει: ∆ίπλα, στις στρατιές των ανέργων, των άστεγων, των απολυμένων, των απόκληρων, αυτών που γερνάνε χωρίς περίθαλψη, των καρκινοπαθών που δεν έχουν φάρμακα, αυτών που κινδυνεύουν αύριο να χάσουν τα σπίτια τους, των αδικημένων από τη γραφειοκρατία, των παραπλανημένων που οδηγούνται στην αγκαλιά της Χρυσής Αυγής, των προσφύγων που επέζησαν προσπαθώντας να σώσουν τη ζωή τους, στους πενθούντες συγγενείς, στους αρρώστους χωρίς γιατρούς, στους καταδικασμένους να ζούνε ή να πεθάνουν στις φυλακές - τις πιο απάνθρωπες φυλακές της Ευρώπης. Σ’ αυτούς που ένα δικό μας χέρι βοήθειας μπορεί να τους αποτρέψει να αυτοκτονήσουν, στους αγρότες που χάνουν το χωράφι και το ψωμί τους, στους νέους που μεταναστεύουν κατά χιλιάδες καθημερινά, στα σχολεία που ακόμα η αριστερά δεν τολμά να εφαρμόσει τις απόψεις της με εθελοντικές παρεμβάσεις...
Τι κάνουμε;
Αυτά όλα συναποτελούν την έννοια του Πολιτισμού και της Πολιτικής. Κι όχι η πνευματική κληρονομιά που καμαρώνουμε. Είναι πολλά, αλλά κι εμείς είμαστε πολλοί, γίναμε από 4%, πάνω από 30%. Όχι τι να κάνουμε λοιπόν... Τι κάνουμε, είναι το ερώτημα... Προς το παρόν απολαμβάνουμε νοερά την πιθανότητα καθολικής νίκης, μετά έχει ο γιαραμπής... εξάλλου μετά θα μπούμε σε νέα προεκλογική περίοδο, των εθνικών εκλογών! Ε ρε γλέντια και γιορτές... Ξαναγράφω, δε μου πάει ο ρόλος του απαισιόδοξου, απλώς διαμαρτύρομαι για την απίστευτη σπατάλη ενέργειας... και χρήματος σε τόσο αδιέξοδους καιρούς. Εύχομαι όμως μια καλή νίκη στην αριστερά που παρ’ όλα όσα τράβηξε, άντεξε και διεκδικεί το όνειρο μιας αυριανής κυβέρνησης που θα αλλάξει το μέλλον σε πολλά επίπεδα. Εύχομαι ο καθαρός λόγος του Σακελλαρίδη να γίνει αιτία μεγάλης νίκης, όλοι μας προσπαθούμε, αλλά η φορά και η φόρα εξαρτώνται πολύ από τις κινήσεις και το λόγο του υποψήφιου δήμαρχου. Και φυσικά η ευχή μας είναι η καλή νίκη στην ευρωεκλογές.
“
* Ο Κυριάκος Κατζουράκης είναι ζωγράφος, ομοτ. καθηγητής ΑΠΘ και υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη.
Εύχομαι, όμως, μια καλή νίκη στην αριστερά, που παρ‘ όλα όσα τράβηξε, άντεξε και διεκδικεί το όνειρο μιας αυριανής κυβέρνησης, που θα αλλάξει το μέλλον σε πολλά επίπεδα.
Το επόμενο εκλογικό σποτάκι του ΣΥΡΙΖΑ είναι όλα τα λεφτά. Πρώτον μας διαφημίζει ο αντίπαλός μας. ∆εύτερον, μας επαναφέρει στην περίοδο των εκλογών του 2012, τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείτο έξω από το γνωστό δικομματικό σύστημα. Τρίτον, επαναφέρεται η αραχνιασμένη θέση μας, για έλεγχο και τιμωρία των υπευθύνων της σημερινής εξαθλίωσης. Το είπε ο Βενιζέλος στη Στάη: «Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να μας βάλει στη φυλακή»! Μάλλον, ο ίδιος δεν πρέπει να φοβάται. Σύμφωνα με την αποκάλυψη του Χατζηνικολάου, θέλει να πάει για Επίτροπος, αν ηττηθεί η Ελιά. Οι Επίτροποι της ΕΕ, έχουν ασυλία. Απλώς ο Βενιζέλος θα ασκεί πολιτική από τις Βρυξέλλες, αλλά δε θα μπορεί να έρχεται στην Ελλάδα. Θα έχει μπόλικους γκασταρμπάιτερ στην ξενιτιά. Από τον Πάγκαλο, έως την Αφροδίτη Αλ Σάλεχ που δήλωσαν ότι θα το σκάσουν από την Ελλάδα αν γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε, τι να κάνει ο πρόεδρος σε μια χώρα «που θα καταστρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ»; «Αν είχα γίνει αρχηγός του ΠΑΣΟΚ το 2007, η ιστορία θα ήταν διαφορετική» πρόσθεσε. Όπως τότε που ο Σοφοκλής Βενιζέλος έχασε από τον Γιώργιο Παπανδρέου την αρχηγία της Ένωσης Κέντρου. Άσε που θα παρέμενε και ο Ανδρέας στην Αμερική. Εμένα μου άρεσε η έκκληση του Βενιζέλου να τον ψηφίσουν. Μου θύμισε τον Μίμη Φωτόπουλο που φώναζε «ελεήστε τον αόμματο». «Στην κάλπικη λίρα», όπως αυτή που προσπαθεί να πλασάρει ο Βενιζέλος σαν τεφαρίκι. «Κόσμο ακούω και κόσμο δεν βλέπω», επαναλαμβάνει τον Φωτόπουλο ο Μπένι, που ακούει τους ψηφοφόρους αλλά δε τους βλέπει στη κάλπη. Άλλη κουλτούρα όμως, αν και πασόκος, ο Γρηγοράκος, αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών. ∆εν είναι φαν της κωμωδίας του παλιού κινηματογράφου. Ο Γρηγοράκος μάς απείλησε ότι αν το ΠΑΣΟΚ και η Ελιά δεν θα έχουν νομιμοποίηση από το αποτέλεσμα των εκλογών, τότε η Ελλάδα θα γίνει Ουκρανία. Τι διάβολο, μέχρι τώρα είχαν πιάσει όλο τον κόσμο εκτός της Ευρώπης. Από το θα γίνουμε Κούβα, Αργεντινή, Βενεζουέλα, μετά Συρία και Κύπρο. Τώρα μας πάνε στην Ευρώπη. Σαν τις απειλές – κατάρες που έδιναν οι παραθρησκευτικές οργανώσεις.
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
΄
(Μ. Φωτόπουλος στην Κάλπικη Λίρα)
«Αν δεν κάνεις την προσευχή σου και δεν ζητήσεις συγχώρεση, θα νικήσουν οι δαίμονες. Θα μείνουν στην πόλη 100-200 Χριστιανοί. Τους άλλους θα τους σηκώσει ως άχυρο. Θα τους πάρει το ρεύμα του Ποταμιού». Μάγοι είναι; Ήλθε και το Ποτάμι τους πήρε και τα υπόλοιπα άχυρα. Τώρα σταμάτησαν να στέλνουν μπιλιετάκια. Έγιναν όλα όπως τα περιέγραψαν. Το μόνο ενθαρρυντικό στη δυστυχία είναι η επικείμενη αγιοποίηση του Γέροντα Παΐσιου. Καλά αυτός τη δικαιούται. Τόσες επιτυχημένες προφητείες έκανε, παρά το χλευασμό από τον τρισκατάρατο, που ντύθηκε γέροντας Παστίτσιος. Ο άλλος όμως Γέρων που μαζί με τον Παΐσιο θα αγιοποιηθεί, ο Σοφρώνιος του Έσσεξ, τι έκανε; Μάλλον πέρασε τις ίδιες κακουχίες όπως ο Ρόμπερτ Ντεβερό, κόμης του Έσσεξ από την Ελισάβετ Ά της Αγγλίας, παρότι ήταν ο μεγάλος έρωτάς της. Εμείς συγκινούμαστε με τέτοιες ιστορίες. Όπως και με τον Μπούκουρα που έκλαιγε σαν μικρό παιδί στη Βουλή. Όπως έκλαιγαν οι μετανάστες και τα παιδιά τους όταν τους προπηλάκιζε. Για φανταστείτε να μην προλάβει να φύγει ο Ευάγγελος και κλάψει και αυτός στη Βουλή. Ο μόνος κίνδυνος για αυτόν και το κόμμα του είναι οι τράπεζες, στις οποίες χρωστούν 160 εκατομμύρια. Αυτές δε κώλωσαν ούτε με το κοινωνικό μέρισμα. Το βούτηξαν στο πιτς φιτίλι. Θα τ’ αναθέσουν σε εισπρακτικές και τότε ούτε ο Σταϊκούρας δε θα τους σώζει. Ο Βενιζέλος όμως είναι, όπως λέει ο Πρετεντέρης, πανέξυπνος. Θα τον παίρνει η εισπρακτική και θα ρωτά. «Ο κ. Βενιζέλος;» «Εξαρ-
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
τάται». -«Από τι;» «Από το ποιος τον ζητά». Μπορεί όμως να σηκώσει το τηλέφωνο και βλέποντας άγνωστο νούμερο να λέει αμέσως. «Εδώ το duty free του Βενιζέλος». Το σποτ του ΚΚΕ για τις ευρωεκλογές είναι ισοπεδωτικό, άνευρο και χωρίς χιούμορ. Αντίθετα της ΚΝΕ είναι έξυπνο. Έχει έναν τύπο που σκίζει σελίδα – σελίδα το μνημόνιο και ένα μωρό ξετρελαίνεται στα γέλια. Μάλλον πάμε, ξανά, για διάσπαση. Ούτε βρισιές, ούτε πρακτοριλίκια, ούτε κοτέτσια με κότες και κόκορες. Ευτυχώς που δεν κάναμε ακόμα μαλακίες πηγαίνοντας στις εκλογές. Το μόνο ανοιχτό είναι η γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ για το ποσοστό που θα είμαστε ευχαριστημένοι. Άλλοι λένε να είμαστε έστω και μια ψήφο πάνω από τη Ν∆. Άλλοι με 3-5 ποσοστιαίες μονάδες. Άλλοι αν ξεπεράσουμε το άθροισμα Ν∆ και ΠΑΣΟΚ. Νομίζω μια ευχάριστη και συσπειρωτική λύση είναι, το άθροισμα Ν∆ και ΠΑΣΟΚ να υπολείπεται του Ποταμιού επί 1,69%. Ενδεχομένως να προστεθεί και η τετραγωνική ρίζα της ∆ΗΜΑΡ, συν 10, που είναι το καλό του Ψαριανού.
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η κατάρρευση της μεγάλης μνημονιακής συμμαχίας Η ΕΠΟΧΗ 11 Mαΐου 2014
Σ
την ευθεία, την εντελώς τελική, προς τις εκλογές οι πολιτικές εξελίξεις παίρνουν, πραγματικά, δραματικές διαστάσεις. Η πραγματικότητα που διαμορφώνεται υπερβαίνει κατά πολύ και τις πιο οριακές προβλέψεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης. ∆εν συζητούμε, τόσο ποιο είναι το πρώτο κόμμα και πόσες μονάδες βρίσκεται μπροστά, αλλά αν η διαφορά θα θέτει ζήτημα νομιμοποίησης της κυβέρνησης. Όσα ζούμε είναι η κατάρρευση μιας μεγάλης και στρατηγικής συμμαχίας των δυνάμεων του συστήματος, που συγκροτήθηκε για να διεκπεραιώσει τη διακυβέρνηση της χώρας με βάση το μνημόνιο. Η παραδοχή της κατάρρευσης, χωρίς μισόλογα και στην κυριολεξία μπροστά στο λαό που βαδίζει προς τις κάλπες, από τις ίδιες τις μνημονιακές δυνάμεις τονίζει ακόμη πιο πολύ τη σημασία της.
Αχρηστεύθηκε ο μεγάλος συνασπισμός
Αχρηστεύθηκε, λοιπόν, ο μεγάλος συνασπισμός ΠΑΣΟΚ-Ν∆ (η ∆ΗΜΑΡ δραπέτευσε, αλλά μάλλον δύσκολα θα σωθεί) χωρίς, όμως, να έχει ακόμη τελειώσει το έργο του. Και αυτό είναι το μεγάλο, οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι δυνάμεις του συστήματος εντός και εκτός Ελλάδος. ∆ιότι η εργασία που απομένει είναι ακόμη παρά πολύ όπως είδαμε με το μεσοπρόθεσμο και με τα όσα προειδοποιητικά ειπώθηκαν στο Γιούρογκρουπ. Κυρίως να «συνεχίσει το πρόγραμμα νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας… που εντάσσεται στο στόχο παγίωσης του μνημονίου του καθεστώτος» όπως υποστηρίζει ο Σπύρος Λαπατσιώρας στις σελίδες 8 και 9. Και εξαιρετικά επισφαλής διαδικασία καθώς η κοινωνική έρημος που διαμορφώθηκε τροφοδοτεί τις δυνάμεις της ανατροπής αυτής της πολιτικής. Και οι ευρωεκλογές μπορεί να είναι η πρώτη πράξη. Οι πολίτες αυτό το διαισθάνον-
ται, πλέον, και με τη βοήθεια του κ. Βενιζέλου… Αυτό, ασφαλώς, δεν θα αρκούσε για να δεχθούν το πλήγμα της ήττας οι μνημονιακές δυνάμεις. Το ρήγμα στη συμμαχία συμπίπτει με την εμπέδωση της αλήθειας ότι ο κόσμος που συσπειρώνεται γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σταθερός και αποφασισμένος. Όποια επίσημα γκάλοπ και αν διαβάσουμε. ∆ιότι από τα προσωπικά γκάλοπ του καθενός μας επιβεβαιώνεται τουλάχιστον η ψαλίδα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ στην παράσταση νίκης. Παρά, δε, τις επιθέσεις κάθε μορφής των συνασπισμένων μνημονιακών αλλά και των ανιστόρητων δυνάμεων, όπως το ΚΚΕ, ή τις δικές μας αστοχίες. Αυτή η αντοχή του συριζικού κόσμου, κομματικού και ευρύτερα λαϊκού, είναι η
δύναμη που όπως όλα δείχνουν θα ανατρέψει φόβους και εμπόδια και θα φέρει αποφασιστικά μπροστά τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι ευρωεκλογές, αυτή τη φορά, με το εθνικό κα διεθνικό-ευρωπαϊκό τους στοιχείο, δεν είναι δεύτερες εκλογές, είναι πρώτες.
Εκνευρισμός στο Μαξίμου
Αυτή η πιθανή εξέλιξη των πραγμάτων δημιουργεί μεγάλο εκνευρισμό στο Μαξίμου και στο κόμμα της Ν∆. Η ομιλία του Α. Σαμαρά στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του είναι χαρακτηριστική. Με την κινητοποίηση του κόμματος ασχολήθηκε λίγο και το έκανε κυρίως για να ασκήσει κριτική στην παρα-
τηρούμενη χαλαρότητα ή και αδράνεια των στελεχών της. «Να δώσετε τη μάχη έντιμα, δυνατά, με αυτοπεποίθηση, στηρίζοντας εμπράκτως την παράταξη και τις επιλογές της» τόνισε. Το μεγαλύτερο μέρος το αφιέρωσε σε αφορισμούς – ακραίους – για το ΣΥΡΙΖΑ. «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι συνώνυμος με την αστάθεια, έχει σημαία του και βασική του επιδίωξη την αποσταθεροποίηση» είπε και δεν ξέχασε ακόμη να αναφερθεί σε «τρομοκράτες», «κουκουλοφόρους», «φωτιές», κ.τ.λ. Τοποθετήσεις που, σύμφωνα και με ρεπορτάζ του φιλικού Τύπου («Καθημερινή») δεν βρίσκουν σύμφωνα πολλά στελέχη του και ίσως γι’ αυτό δεν αναφέρθηκαν στα περισσότερα κεντρικά κανάλια. ∆εν παρέλειψε, ακόμη, και τον εκφοβισμό. «Φτάνει να μην κάνουμε κανένα λάθος στο μεταξύ, φτάνει να μείνουμε στο δρόμο μας, στην πορεία που με σταθερότητα έχουμε χαράξει… κι αυτό θα κριθεί στις επόμενες αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές» υπογράμμισε. Βοήθεια στο έργο του πρωθυπουργού έσπευσε να δώσει ο κ. Τζέρι Ράις του ∆ΝΤ, ο οποίος σημείωσε ότι «το ελληνικό πρόγραμμα, όπως και σε άλλα προγράμματα, η πολιτική σταθερότητα είναι σημαντικό ζήτημα». Ανάλογη βοήθεια σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε και από άλλους ως τις εκλογές.
Εκβιάζει ο Βενιζέλος
Με την πολιτική σταθερότητα, εξάλλου, θέλησε να παίξει πολιτικό παιχνίδι και ο κ. Ευ. Βενιζέλος, εκβιάζοντας κατ’ αρχάς τους πολίτες, αλλά ανοίγοντας έτσι και τους ασκούς του Αιόλου. Με τη διατύπωση ότι δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση χωρίς το ΠΑΣΟΚ και την παραδοχή, επί της ουσίας, ότι το κόμμα του έχει υπαρξιακό πρόβλημα έθεσε όλα τα ζητήματα μαζί στο τραπέζι: και της κυβέρνησης και του κόμματός του.
ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ∆ΙΑ∆ΟΧΗΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Π. Κλαυδιανός
Βαφτίζουν το κρέας ψάρι
∆
ύο βδομάδες πριν τις ευρωεκλογές το Μαξίμου έχει με σαφήνεια προσδιορίσει το δίλημμα που θέτει, ως μνημονιακό μπλοκ, στην κοινωνία. Υπάρχει, υποστηρίζει, μνημονιακή σταθερότητα με αποτέλεσμα, σιγά – σιγά, να αρχίσει και η ανοδική πορεία της οικονομίας. Αυτό, τονίζεται από κύκλους του πρωθυπουργού, ήδη συνοδεύεται από την έξοδο στις αγορές, την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών για την Ελλάδα με την [αναγκαστική] επισήμανση, όμως, ότι όλα αυτά τα ευχάριστα [sic] θα αργήσουν να φανούν στην κοινωνία!
Η γραμμή Μαξίμου
Στον αντίποδα, λέει ο Αντ. Σαμαράς, υπάρχει ο ΣυΡιζΑ που αποτελεί βήμα προς το γκρεμό, πισωγύρισμα, που αν τελικά γίνει διακινδυνεύεται η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ενώ θα απελευθερωθούν και οι δυνάμεις της βίας και τρομοκρατίας! Ο ίδιος, μάλιστα, σ’ ένα λόγο διχαστικό και εμφυλιοπολεμικό, κάλεσε τους βουλευτές της Ν∆ να θυμίσουν «στον κόσμο ότι στελέχη του ΣυΡιζΑ στηρίζουν τρομοκράτες»! Ο Αντ. Σαμαράς είπε ακόμα ότι «Αργεντινή δεν γίναμε, όπως κάποιοι θα ήθελαν», ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Λεωνίδας Γρηγοράκος κάλεσε τους πολίτες να διερωτηθούν πριν ψηφίσουν «εάν την
Κυριακή το βράδυ των εκλογών θέλουν η Ελλάδα να είναι μία χώρα που θα υποστεί ό,τι έχουν υποστεί χώρες όπως η Ουκρανία, ή χώρες της Βόρειας Αφρικής». Και αυτός ο άνθρωπος θα κάνει εκλογές ως αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών…
∆ιχαστικές κορώνες
Ο Αντ. Σαμαράς δεν έμεινε μόνο στις ακροδεξιές διχαστικές του κορώνες. Συνέχισε με τα γνωστά: «Τα δύσκολα πέρασαν, τώρα έχει μόνο προς τα πάνω […] ∆εν θα υπάρξουν νέα μνημόνια, ούτε νέα μέτρα λιτότητας». ∆εν λέει, βέβαια, την αλήθεια. «Απόδειξη», όπως τόνισε ο Αλ. Τσίπρας στη Βουλή [09.05.14], «το μεσοπρόθεσμο που ψήφισαν στη Βουλή. Που το εμφάνισαν ως οδηγό απελευθέρωσης από τα μνημόνια, ενώ δεν είναι παρά οδηγός βαθύτερης υποδούλωσης». Υπάρχουν ψηφισμένα μέτρα ύψους 4,9 δισ. ευρώ που αφορούν περικοπές σε επικουρικές συντάξεις, μείωση κύριων συντάξεων, απελευθέρωση απολύσεων, κατάργηση τριετιών, κλείσιμο νοσοκομείων, απελευθέρωση απολύσεων. Βαπτίζουν το κρέας ψάρι, αν και όλοι γνωρίζουν ότι εκτός από το νέο μεσοπρόθεσμο, που ουσιαστικά επέχει θέση νέου μνημονίου, οι υπάρχουσες δεσμεύσεις με το ∆ΝΤ «τρέχουν» μέχρι το τέλος του 2016, ενώ η χώρα για πάνω από 50 χρόνια
θα βρίσκεται σε ισχυρή επιτήρηση μιας και θα χρωστά πάνω από το 75% του ΑΕΠ της -σήμερα η Ελλάδα χρωστά περίπου το 175% του ΑΕΠ της.
Θέμα Αντ. Σαμαρά
Το Μαξίμου, γνωρίζοντας τις δημοσκοπήσεις -ας σημειωθεί ότι σχεδόν το σύνολο των εταιριών συνεργάζονται επίσημα ή ανεπίσημα με το Μαξίμου- προσπαθεί να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους της, με τον Αντ. Σαμαρά να ανακηρύσσει ως υπ’ αριθμό ένα εχθρό του κόμματος τη «χαλαρότητα της ψήφου». Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, όμως, θα θέσουν και ζήτημα Σαμαρά στη Ν∆ ανεξάρτητα από το συνολικό πολιτικό θέμα που αναμένεται να τεθεί από την εξαΰλωση της Ελιάς / ΠαΣοΚ. Το μνημόσυνο, μάλιστα, του Κ. Καραμανλή που ανέμενε ο Αντ. Σαμαράς προκειμένου να το εκμεταλλευτεί πολιτικά για να παρουσιάσει μια Ν∆ ενωμένη γύρισε σε μπούμερανγκ, αφού έγινε πόλος συσπείρωσης των διαγραμμένων και των «ανταρτών» της Ν∆ [Ν. Κακλαμάνης, Βυρ. Πολύδωρας, Χρ. Ζώης, κ.α.], ενώ οι «καραμανλικοί» έκαναν επίδειξη δύναμης. Η διαδικασία διαδοχής μέσα στη Ν∆ έχει αρχίσει και τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών θα την επισπεύσουν. Θ. Μιχόπουλος
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Γύρω - γύρω όλοι και στη μέση ο ΣΥΡΙΖΑ
∆ύο “φωτογραφίες” της εκλογικής πραγματικότητας πίσω απ’ το πέπλο της παραπληροφόρησης Του Νίκου Τσαγκρή
Ε
Σαν αρνητικό φωτογραφίας
Η πραγματική εικόνα του προεκλογικού, πολιτικού και κοινωνικού τοπίου της χώρας μοιάζει με αρνητικό φωτογραφίας της εικονικής εκλογικής πραγματικότητάς: πολιτικός και κομματικός κατακερματισμός, διάλυση, χάος… Η Νέα ∆ημοκρατία του Σαμαρά, σε μια νεταρισμένη προεκλογική φωτογραφία, δεν είναι ούτε καν η συρρικνωμένη Νέα ∆ημοκρατία του Σαμαρά που ξέραμε. Ακροδεξιοί, λαϊκοί δεξιοί, και κεντροδεξιοί πλίνθοι και κέραμοι είναι, ατάκτως ερριμμένοι. Αυτό καταγράφεται με εκτυφλωτική ευκρίνεια στα δημοτικά και στα περιφερειακά, κυρίως, ψηφοδέλτια αλλά και στο ευρωψηφοδέλτιο: δεκάδες στελέχη της πάλαι ποτέ κραταιάς καραμανλικής Νέας ∆ημοκρατίας, «διαβάζοντας» την περαιτέρω συρρίκνωση του κόμματος, σήκωσαν εκλογικές σημαίες ευκαιρίας. Ορισμένοι εξ αυτών δε (το λένε ευθαρσώς στο παρασκήνιο) , ονειρεύονται – έως και επιδιώκουν – ακόμα και την πτώση της κυβέρνησης: «να πέσει ο Σαμαράς, να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα (σ. σ: στην παράταξη) μετά τις εκλογές». Ο ίδιος ο Σαμαράς, άλλωστε, περιγράφεται από πρόσωπα του στενού περιβάλλοντός του ως… «αποφασισμένος να συρρικνωθεί»: θεωρεί βέβαιη την μείωση του ποσοστού της Ν.∆. και αναπότρεπτη την εξαφάνιση της «Ελιάς» και του κυβερνητικού εταίρου του, του Ευάγγελου Βενιζέλου. Και, εξ αυτού, βλέπει ως μονόδρομο την κάθοδο σε εθνικές εκλογές. «Ουσιαστικά», λένε οι «δικοί του», «μόνο γι’ αυτές δουλεύει στο παρασκήνιο»: να προλάβει τις εξελίξεις, να μην πέσει άδοξα, σκαρώσει ένα σωσίβιο μόρφωμα στη θέση της κλονισμένης Ν.∆, παραμείνει αρχηγός!..
Εκλογικοί «μαυραγορίτες»
Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ
Με σωσίβιο την «Ελιά» φωτογραφίζεται από την προεκλογική πραγματικότητα και ο συνεταίρος του Σαμαρά, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος. Αυτή – η τελευταία του μάλλον – προεκλογική φωτογραφία, ξεπερνά τα όρια της γελοιότητας και του πολιτικού μαυραγοριτισμού, αφού τοποθετεί ως διακύβευμα των ευρωεκλογών το… σωσίβιο. Που θα τον διασώσει ως αρχηγό ενός – όποιου ΠΑΣΟΚ: ψηφίστε «Ελιά», εκβιάζει το…κοινό (δηλαδή «ψηφίστε το σωσίβιο μου»!) για να σωθεί η κυβέρνηση!.. Ομολογώντας ξεδιάντροπα ότι η «Ελιά», το ΠΑΣΟΚ μέσα της και ο ίδιος ως αρχηγός του, δεν έχουν κανέναν άλλο λόγο ύπαρξης πέρα από τον ρόλο του σωσίβιου της κυβέρνησης Σαμαρά!.. Εντάξει, η εκλογική πραγματικότητα έχει και ΚΚΕ, να πασχίζει να κρατήσει ανοιχτό το μαγαζί βρίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει και ∆ΗΜΑΡ, να μπει ευρωβουλή μη χάσει ο Ψαριανός την… έδρα, κι έχει και φασίστες, να πουλάνε μίσος για αντισυστημικές κορδέλες. Και χιλιάδες εξαθλιωμένοι (ελέω Σαμαρά) πατριώτες ν’ «αγοράζουν». Μήπως και σωθούν, και σώσουν τα παιδιά τους. Την εικόνα θρυμματίζουν ακόμα περισσότερο οι εκλογικοί «μαυραγορίτες» – δεν μιλώ για… λίμνες δάση και ποτάμια – που εμφανίζονται σε κάθε προεκλογική περίοδο. Και σαν τους μικροπωλητές στα πανηγύρια, ανοίγουν τα σακίδιά τους, στήνουν μαγαζάκια και σκηνές και πάγκους, και ευθύς κάνουν παιγνίδι. Πολιτικά αφασικοί οι περισσότεροι, χωρίς ιδέες και ιδεολογίες, με κίνητρα ιδιοτελή, ατομικά, υλικά, πρόσωπα που «σπρώχνονται» από συμφέροντα, ή απ’ το φτωχό τους το μυαλό. Πολιτικός και κομματικός κατακερματισμός, διάλυση, χάος! Στις ευρωεκλογές του 2003 πήραν μέρος 23 κόμματα. Στις ευρωεκλογές του 2009 τα κόμματα έγιναν 29. Για τις εκλογές της 25ης Μαΐου έχουν δηλώσει συμμετοχή 46 κόμματα: Γύρω – γύρω όλοι και στη μέση ο ΣΥΡΙΖΑ, να βάλλεται πανταχόθεν! «Επειδή είναι η εναλλακτική λύση, η μόνη αντισυστημική «σταθερά», λέει η λογική. Αλλά αυτή η λογική είναι…αριστερή. Τελικά οι κάλπες θα δείξουν… •
Ευρηματική αφίσα της δημοτικής παράταξης “Ανοιχτή Συμπολιτεία Ριζοσπαστική Κίνηση Πολιτών” στον Πύργο με επικεφαλής την ∆ώρα Καλάκου. Αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται η προσωπική προβολή για να κερδίσεις το δύσκολο παιχνίδι της προεκλογικής εκστρατείας
Κοπτοραπτική
ίμαστε δύο εβδομάδες πριν τις κάλπες και προεκλογική πραγματικότητα δεν υπάρχει! Ένα πυκνό πέπλο παραπληροφόρησης μόνο, διάστικτο από συστημικές κραυγές και αντιπολιτευτικούς ψιθύρους. Πίσω του, τα συστημικά εργαστήρια παραπληροφόρησης, με όλες τις δυνάμεις τους σε εκλογική διάταξη και τις επικοινωνιακές μονάδες τους σε διαρκή online δράση, στήνουν και ξαναστήνουν το εικονικό προεκλογικό σκηνικό της μικρής μας χώρας: περάστε κόσμε, να δείτε τον έλληνα Σαμαρά, που πέτυχε μια μοναδική στα παγκόσμια χρονικά δημοσιονομική και διαρθρωτική προσαρμογή και άφησε τους ευρωπαίους εταίρους του μ’ ανοιχτό το στόμα. Σ’ αυτό το σκηνικό η σύγκρουση «μνημόνιο – αντιμνημόνιο» έχει τερματισθεί και η Ελλάδα του Σαμαρά βιώνει την… «επέλαση των ξένων»: «οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, οι αγορές και οι επενδυτές τούτο τον καιρό αγοράζουν, στην κυριολεξία, Ελλάδα», θεωρώντας ότι «η ελληνική υπόθεση έχει πάρει πια τον δρόμο της και δεν πρόκειται να ξεστρατίσει». Ούτε από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών! Αντίθετα, στις εκλογές αναμένεται να αποδειχθεί ότι οι Έλληνες «έχουν διαλέξει να βαδίσουν στον δρόμο του ορθολογισμού (σ. σ: της λιτότητας και των μνημονίων της Μέρκελ) που σέβεται τις νομοτέλειες της οικονομίας και αντιλαμβάνεται τους συσχετισμούς και την αλληλεξάρτηση του σύγχρονου κόσμου». Και όχι τον δρόμο του Τσίπρα για αλλαγή των συσχετισμών και ανατροπή της λιτότητας. Παρεμπιπτόντως, ο δεύτερος με το τέλος της κρίσης θα εξαφανισθεί!...
i- χάσου
Στα πούπουλα
∆ΟΛ (βλ. in.gr) και η Kapa Research μυρίστηκαν κρατική επιχορήγηση και είπαν να πάνε για τη μεγάλη μπάζα. Έφτιαξαν την πλατφόρμα ielections.gr, όπου με 50 ευρώ κάθε υποψήφιος «μπορεί να προβληθεί σε 5 εκατομμύρια ψηφοφόρους». Μία βδομάδα τώρα έχουν βρεθεί μόλις 8 υποψήφιοι ευρωβουλευτές που δέχτηκαν να το κάνουν, ήτοι 400 ευρώ. Πέντε από αυτούς έχουν ενεργοποιήσει και το μπλογκ, που έχει κόστος 200 ευρώ, ήτοι 1.000 ευρώ. Με 1.400 ευρώ κέρδος, που πας ρε Καραμήτρο, όπως θα έλεγε και ο λοχίας του Μαρσέλ! Πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν σαφής ως προς τις οδηγίες του προς τους υποψήφιους ευρωβουλευτές του. Απαγορεύεται η πληρωμένη προσωπική διαφήμιση.
Φ
αίνεται πως το ΠΑΣΟΚ έχει χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα, αφού ο πρόεδρος του κόμματος δήλωσε, κατά τη διάρκεια διακαναλικής συνέντευξης, «υπάρχουν πολλοί μισθοί οι οποίοι είναι 70 ευρώ το μήνα στη Μολδαβία. Η Μολδαβία είναι δίπλα μας έτσι; Είναι μία ώρα πτήση. 70 ευρώ τον μήνα! Λοιπόν, αντιλαμβάνεστε ότι είμαστε ένα κράτος σε ένα επίπεδο ζωής, πάρα πολύ υψηλό». Και καλά ότι έχει πολύ καιρό να συναναστραφεί με κόσμο που ζει με 300 ευρώ το μήνα το καταλαβαίνουμε, ότι έχει το θράσος και θεωρεί υψηλό επίπεδο ζωής τη σημερινή κατάσταση όταν καθημερινά δηλώνει πώς αναγνωρίζει τις θυσίες του λαού, τι νομίζει ότι θυσίασε ο λαός το χαβιάρι και το πατέ ή το παντεσπάνι;
Σ
∆
Ο
Ε, πάρε μου ένα Μονταζιέρα γλειφιτζούρι στον Ομπάμα το δεύτερο γύρο θα στηρίξω Άρη Σπηλιωτόπουλο είχε δηλώσει την προηγούμενη βδομάδα ο Νικήτας Κακλαμάνης, για να ανακαλέσει λίγες μέρες μετά. Ο λόγος; Όταν ρωτήθηκε ο εκλεκτός της Ν∆ το ίδιο, εκείνος σφύριξε αδιάφορα. Έτσι ο Ν. Κακλαμάνης δήλωσε με στόμφο: «∆εν θα είμαι εγώ ο καλός Σαμαρείτης της εκλογικής αναμέτρησης. Προφανώς εκείνος για να αρνείται να απαντήσει (σ.σ. ο Αρης Σπηλιωτόπουλος) δεν τον ενδιαφέρει αυτή η στήριξη. Αποσύρω την στήριξη μου στον Σπηλιωτόπουλο. Οι ψηφοφόροι δεν είναι πρόβατα κι εγώ δεν είμαι τσομπάνης, αλλά εγώ δεν θα τον ψηφίσω». Και του έκανε τη μούρη κρέας! Πάντως, ο Ά. Σπηλιωτόπουλος δεν πήγε στο ντιμπέιτ υποψήφιων δημάρχων, αφού δεν είχε κληθεί ο συνυποψήφιός του Η. Κασιδιάρης, μην και χάσει τη στήριξη της Χρυσής Αυγής, αν σπάσει ο διάολος το ποδάρι του και βρεθεί στο δεύτερο γύρο.
εν έχουν το θεό τους στην Συγγρού. Αφού έχουν περάσει από την περίφημη μονταζιέρα τους όλη την Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ, είπαν να «αξιοποιήσουν» και μια φράση του προέδρου των ΗΠΑ. Έτσι, στο προεκλογικό σποτ της Ν∆, ο Μπάρακ Ομπάμα εμφανίζεται να λέει πως «οι Έλληνες έχουν αρχίσει να βλέπουν φως στο τέλος του τούνελ». Πρόκειται βέβαια για κόψιμο – ράψιμο των δηλώσεων που έγιναν στην συνάντηση Ομπάμα – Σαμαρά και στην οποία ο αμερικανός πρόεδρος είχε πει:«Και πιστεύω πως ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είναι αποφασισμένος να προχωρήσει στις «σκληρές» ενέργειες που απαιτούνται, και φυσικά πως επιθυμεί να διασφαλίσει πως οι Έλληνες θα δουν το φως στην άκρη του τούνελ». Το φάουλ της Ν∆ δεν άφησε ασχολίαστο ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος με ανακοίνωσή του τονίζει: «Η επιστράτευση της μονταζιέρας,
αυτή τη φορά με «θύμα» τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα, δείχνει μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν προκειμένου να φτιάξουν την πλαστή εικόνα της ανάπτυξης που ευαγγελίζονται.
Τα λιγούρια
Σ
ύμφωνα με τη στήλη «Μικροπολιτικός» των «Νέων», ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς εντυπωσιάστηκε από την «ψηλή αστυνομικό» που βρισκόταν έξω από την αίθουσα της Ολομέλειας την ημέρα που συνεδρίασε η ΚΟ της Ν∆. Έκανε μάλιστα και σχετικό σχόλιο στον πρόεδρο της Βουλής, Ευάγγελο Μεϊμαράκη, ενώ, σύμφωνα πάντα με τον «Μικροπολιτικό», πρότεινε στη νεαρή αστυνομικό να «σε πάρουμε στο Μαξίμου». Είναι πραγματικά να απορεί κανείς αν ο κ. Σαμαράς έχει καταλάβει την σοβαρότητα της κατάστασης και αν πιστεύει ότι τέτοιου είδους γελοιότητες αρμόζουν σε έναν πρωθυπουργό.
Θα φάει πολλά παγωτά
Σ
υνεχίζοντας με τα «καλαμπούρια» του κ. Σαμαρά δεν μπορούμε να μην σχολιάσουμε την «είδηση» με το παγωτό. Όπως μας ενημέρωσαν οι τηλεοπτικοί σταθμοί, μετά την ΚΟ της Ν∆ ο πρωθυπουργός επέλεξε να περπατήσει μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου. Στο δρόμο τον συνάντησε μια Ελληνοαυστραλή τουρίστρια η οποία, αφού πρώτα ρώτησε και έμαθε ποιος είναι, στη συνέχεια του πρόσφερε το παγωτό της. Ο δικός μας Θοδωρής Μιχόπουλος, σχολιάζοντας, αστειευόμενος, την «είδηση» είπε, στον ΣΚΑΙ, ότι αν η κυρία ήταν Ελληνίδα θα έκρυβε το παγωτό υπό το φόβο ότι μπορεί να της το πάρει ο Σαμαράς. Εμείς λέμε ότι μετά τα αποτελέσματα των εκλογών, ο πρωθυπουργός θα έχει πολύ χρόνο να φάει όσο παγωτά θέλει.
Ραδιομαραθώνιος αλληλεγγύης
Ο
ι εργαζόμενοι «απολυμένοι» της ΕΡΤ, που εδώ και έντεκα μήνες παράγουν εθελοντικά μέσω του ertopen.com πλήρες πρόγραμμα της αυτοδιαχειριζόμενης ελεύθερης ΕΡΤ, οργανώνουν στις 14 Μαΐου, σε συνεργασία με το Κόκκινο, ραδιομαραθώνιο προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα για να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες (συντήρηση πομπών, γραφείων και στούντιο, ∆ΕΗ, τηλέφωνα κ.λπ.). Μας καλούν να στηρίξουμε τον αγώνα τους «γιατί η δημοκρατία, η αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στην εργασία αφορούν όλους μας». Θα είμαστε εκεί.
Μαρσέλ & Μισέλ
Το σχέδιο β΄ του κ. Σαμαρά
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
πιστή συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής της λιτότητας, της ύφεσης, της ανεργίας, της εσωτερικής υποτίμησης προς χάριν της ανταγωνιστικότητας.
Σταθερά στη λιτότητα
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
Η ΕΠΟΧΗ 11 Mαΐου 2014
Ο
ι περισσότεροι αναλυτές έγκαιρα είχαν επισημάνει ότι η προεκλογική τακτική της Ν∆ στηριζόταν στο δίπολο: προβολή των «επιτυχιών» της κυβερνητικής πολιτικής (πλεόνασμα, έξοδος στις αγορές, κοινωνικό μέρισμα...) και παράλληλα επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ που αποτελεί απειλή για ό,τι έχει επιτευχθεί και για μια ομαλή πορεία προς την ανάκαμψη, με το βάρος να πέφτει κυρίως στο πρώτο σκέλος. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιαζόταν και η επιχείρηση απόκρουσης του δημοψηφισματικού χαρακτήρα, που από την αρχή έδινε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εκλογική αναμέτρηση (σχετική χαλαρότητα στην υπόδειξη και υποστήριξη αυτοδιοικητικών συνδυασμών, υποβάθμιση του πολιτικού χαρακτήρα των ευρωεκλογών...) Μπαίνοντας, όμως, στην τελική ευθεία φαίνεται πως στο επιτελείο της Ν∆ αποφάσισαν κάποιες σημαντικές τροποποιήσεις τακτικής. Στοιχεία αυτής της αλλαγής έγιναν ήδη φανερά στην τηλεοπτική συνέντευξη του κ. Σαμαρά, στην ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ν∆ και στην ανακοίνωση του προγράμματος
“
Το βάρος της προεκλογικής τακτικής αρχίζει να δίνεται στη λέξη «σταθερότητα». Χάριν αυτής απαιτεί ψήφο ο ένας εταίρος και εκλιπαρεί σωτηρία ο άλλος.
των προεκλογικών του εμφανίσεων. Κοινός παρονομαστής: καμιά χαλαρότητα ως προς την ψήφο, σκλήρυνση της στάσης απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, επιστροφή στη ρητορική μιας μετεμφυλιακής (άκρας) δεξιάς.
Αντιμέτωποι με το φάσμα της ήττας
∆εν πρόκειται για μια απλή αλλαγή μίγματος, όπως θα έλεγε και ο Σαμαράς των Ζαππείων. Πρόκειται στην ουσία για μια αναγκαστική αποδοχή της βαρύνουσας σημασίας που αποκτά αντικειμενικά η εκλογική αναμέτρηση, από τη στιγμή που το αποτέλεσμά της μπορεί να απειλήσει την ικανότητα της συγκυβέρνησης να συνεχίσει το θεάρεστο έργο της. Η παραδοχή αυτή είναι μια πρώτη ένδειξη ότι στο νεοδημοκρατικό επιτελείο εκτιμούν ως πολύ πιθανή την εκλογική ήττα των κομμάτων της συγκυβέρνησης στις 18 και κυρίως στις 25 Μαΐου, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές τους να προκαλέσουν τεχνητή σύγχυση στο εκλογικό σώμα. Φαίνεται πως οι μετρήσεις που έχουν στη διάθεσή τους, υποβάλλουν αυτό το πιθανότατο πια ενδεχόμενο. Η Ν∆ παραμένει σταθερά δεύτερη και το ερώτημα που τίθεται είναι πόσο θα μπορέσει να κρατήσει σε ανεκτά επίπεδα τη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ τα ευρήματα για τον μεταμφιεσμένο σε Ελιά εταίρο είναι απογοητευτικά, ακόμη και μετά την «απειλή» του κ. Βενιζέλου ότι χρειάζεται υψηλό ποσοστό για να... μπορεί να συνεχίσει να δρα ως παρακολούθημα της Ν∆. Γι’ αυτό και το βάρος της προεκλογικής τακτικής αρχίζει να δίνεται στη λέξη «σταθερότητα». Χάριν αυτής απαιτεί ψήφο ο ένας εταίρος και εκλιπαρεί σωτηρία ο άλλος. Το σημαντικό, πάντως, είναι ότι το ακριβές νόημα που δίνουν στη νέα λέξη-σύνθημα, είναι η
Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κρίσιμο σημείο: ο κ. Σαμαράς, ως κύριος πολιτικός εκφραστής των εγχώριων και διεθνικών συμφερόντων που αποκομίζουν οφέλη οικονομικά και πολιτικά από την επιβολή και αδιατάρακτη συνέχιση της πολιτικής αυτής, αίρεται πάνω από τα άμεσα στενά κομματικά συμφέροντα και επιχειρεί να δει τα συμφέροντα της «παράταξης». Τα οποία σήμερα μεταφράζονται, αφ’ ενός, στη δημιουργία ενός νέου κομματικού σχηματισμού με κύριο γνώρισμα τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής από καλύτερες (εκλογικά) θέσεις (ακόμη και χωρίς να χρειάζεται -αβέβαιουςσυμμάχους), με πρόταγμα έναν δεξιότατο ευρωπαϊσμό, που απαιτεί από την Ελλάδα να γίνει μια «φυσιολογική χώρα». Παράλληλος και εξ ίσου σημαντικός στόχος, αφ’ ετέρου, τίθεται η διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού (και συνταγματικού) πλαισίου, που θα επιβάλλει εξαναγκαστικά μια τέτοια πορεία και θα δυσχεραίνει το έργο οποιουδήποτε θα ήθελε να την αμφισβητήσει, ακόμα κι αν διέθετε τη σχετική λαϊκή εντολή (άμεση εκλογή προέδρου, υπουργοί πενταετούς θητείας, απαγόρευση πρόωρων εκλογών, συνταγματοποίηση δημοσιονομικών κανόνων...)
Ζόρικα τα πράγματα...
Όλα αυτά δείχνουν ότι πολιτικοί εκφραστές και εκφραζόμενα συμφέροντα έχουν αρχίσει να υπολογίζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να μην πάνε κατ’ ευχήν γι’ αυτούς τα πράγματα. Γιατί η μέχρι τώρα εφαρμογή του σχεδίου αυτού σε άλλες χώρες είχε ως βασικό στήριγμα την ύπαρξη δύο ισχυρών και εναλλασσόμενων στην εξουσία κομμάτων, που στην ανάγκη δεν είχαν πρόβλημα και να συγκυβερνήσουν θυσιάζοντας τις ανύπαρκτες ουσιαστικά διαφορές τους. Στην Ελλάδα, όμως, τους έτυχε ένα εμπόδιο. Εάν υποθέσετε ότι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνετε λάθος. Είναι κάτι πολύ χειρότερο γι’ αυτούς: ένα πολύ ισχυρό ρεύμα μέσα στις λαϊκές τάξεις, που τείνει να γίνει απόλυτα πλειοψηφικό και παρά το χαμηλό τωρινό τόνο τής σταθερής αντίθεσής του στη μνημονιακή πολιτική, δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο και εντάξιμο στα σχέδιά τους. Και μάλιστα όχι για λόγους μόνο πολιτικούς, αλλά και κοινωνικο-οικονομικούς. Με λίγα λόγια, θα είναι ζόρικα τα πράγματα –και όχι μόνο γι’ αυτούς, ούτε μόνο μέχρι τις εκλογές.
Χ. Γεωργούλας
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι εκλογές είναι εξαιρετικής ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ ΜΙΧΑΛΗ ΣΠΟΥΡ∆ΑΛΑΚΗ
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Πρώτη φορά από το 1979, το “εθνικό” /κοινωνικό ζήτημα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις εξελίξεις στην Ευρώπη Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Το πολιτικό σύστημα είναι σε μετάβαση. Στις εκλογές, άραγε, θα αποκτήσει μία πρώτη αποκρυστάλλωση; ∆εν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρχε μια βαθύτατη κρίση νομιμοποίησης του δικομματισμού ως συστήματος διακυβέρνησης προ οικονομικής κρίσης. Το σύστημα εκπροσώπησης είχε κλειστεί, είχε προσανατολιστεί αποκλειστικά στο κράτος, στην αναγκαιότητα της αναπαραγωγής του υπάρχοντος, είχε γυρίσει την πλάτη στην κοινωνία. Όταν, λοιπόν, έπρεπε να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση κατέφυγε στα εργαλεία που είχε στη διάθεσή του, δηλαδή αυτά που επιβάλλουν τα κοινωνικά συμφέροντα, ελληνικά και διεθνή και που συνοψίζονται σ’ αυτό που λέμε πολιτικές επιθετικής λιτότητας. Ήταν οι συνέπειες αυτών των πολιτικών, που υλοποιούνταν με τη εισαγωγή των αλλεπάλληλων «μνημονίων» και «μεσοπροθέσμων» που εκβάθυναν και την πολιτική κρίση που είχε προηγηθεί.
Πολιτική θωράκιση
Θα λέγαμε, δεν άντεξε το σύστημα ένα τόσο βαρύ φορτίο. Ακριβώς. Το ΠΑΣΟΚ είναι σαφές. Αλλά και η Ν∆, νομίζω, έχει καίρια τραυματισθεί, ιδεολογικά και κοινωνικά. Έχει παραμερισθεί εν τοις πράγμασι, πλέον, το γενετικό υλικό της συγκρότησής της που, όπως και να το κάνουμε, στηριζόταν στο κράτος δικαίου, στον πολιτικό φιλελευθερισμό, σ’ όλη αυτή την παράδοση του καραμανλισμού, που θεμελιώθηκε με τη μεταπολίτευση. Αυτή η εξέλιξη ουσιαστικά την αναγκάζει να μετακινηθεί στο άκρο δεξιό του πολιτικού φάσματος και ως κυβέρνηση να καταφεύγει στον αυταρχισμό και να θεωρεί, όπως πρόσφατα επεσήμανε ο Ευθ. Παπαβλασόπουλος, στην «Εποχή», ακόμη και την Μεταπολίτευση ενοχλητική. Άρα και εδώ έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα, όπως με το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, προφανώς απαιτείται η πολιτική αναδιοργάνωση και προοπτική του αστικού κόσμου και στο πλαίσιο αυτό φαίνεται να εντάσσεται η ιδέα του πρωθυπουργού για νέο κομματικό σχηματισμό, τη «Νέα Ελλάδα». Ιδέα που ακούστηκε, αν δεν κάνω λάθος, πέρυσι το καλοκαίρι στο συνέδριο της Ν∆. Ιδέα που ακούστηκε την βδομάδα που της βράβευσης του επικεφαλής της Cosco – που απολύθηκε δυο μέρες μετά – στο λιμάνι του Πειραιά, οδηγούσε συνειρμικά στο συμπέρασμα πως οι πολιτικές επιδιώξεις ενός τέτοιου εγχειρήματος θα είναι η πολιτική θωράκιση ενός καθαρά νεοφιλελεύθερου, αν και θνήσκοντος, προτάγματος, όπου τα πολιτικά
Εάν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των δυο κυβερνητικών εταίρων τότε θα υπάρχει ζήτημα και θα είναι πολύ δύσκολο για την κυβέρνηση να το καλύψει.
και κοινωνικά δικαιώματα θα απολαμβάνουν, αν απολαμβάνουν, οριακή αναγνώριση και προστασία. Υπ’ αυτή την έννοια, η σχεδιαζόμενη «Νέα Ελλάδα», παρά τις αναμενόμενες εθνικιστικές κορώνες θα τη συνοδεύσουν θα είναι made in China. Θνήσκοντος; Από πού προκύπτει; ∆ιότι ακόμη και οι χώρες, οι οποίες με πιστότητα υιοθέτησαν νεοφιλελεύθερες λογικές βρίσκονται σε έναν έμπρακτο αναστοχασμό. Εδώ είμαστε στη φάση της επιθετικής θεμελίωσής τους. Πρόκειται για Μοτζαχεντίν του νεοφιλελευθερισμού χωρίς γνώση, χωρίς να δημιουργούν τις κοινωνικές προϋποθέσεις για την επιβολή αυτού του προτάγματος. Είμαστε, λοιπόν, μια φάση πίσω σε ό, τι αφορά τη συνθετότητα αυτών των πολιτικών. Η επιβολή και η ηγεμόνευση του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη προϋπέθετε, από τις δυνάμεις που την επι-
βάλλουν, κοινωνικές διεργασίες. Τη μετατροπή των εργαζόμενων και την αυτοεικόνα τους ως επιχειρηματιών. Τη θεσμική παρέμβαση του κράτους ώστε να δημιουργηθούν τα κοινωνικά υποκείμενα στα οποία θα στηρίζεται, την υπονόμευση, δηλαδή, των συλλογικοτήτων που εκφράζουν την εργατική τάξη, κτλ. Την ανάδειξη μέσα από τα φθηνά δάνεια μίας οιονεί μεσαίας τάξης. Αυτές οι χώρες που βρίσκονται ακόμη στην πρώτη γραμμή του νεοφιλελευθερισμού έχουν ακόμη τέτοιου είδους κοινωνικά ερείσματα. Εδώ, φθάσαμε σε μια κοινωνική έρημο όπου καταστρέφονται όχι μόνο οι εργασιακές σχέσεις και οι εργαζόμενοι κτλ – τα ξέρουμε όλοι πλέον – αλλά κυρίως η παλιά μικροαστική τάξη – οι έμποροι, οι μικροεπαγγελματίες κτλ – αλλά και η νέα, των διευθυντών, των μορφωμένων κτλ, κτλ. Άρα, εδώ έχουμε ένα σοβαρό θέμα. Οι
προτάσεις που κάνει η Ν∆ σήμερα για το Σύνταγμα προσπαθούν ακριβώς να προλάβουν αντιδράσεις και να κατοχυρώσουν, να εμπεδώσουν εκείνα τα οποία έχει καταφέρει αυτός ο κυκεώνας, αυτό το τσουνάμι των θεσμικών αλλαγών των τεσσάρων – πέντε ετών. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για το πού θα πάει η δημοκρατία, το δημοκρατικό, το κοινωνικό κεκτημένο και πώς κανένας προασπίζεται την ουσία τους. Αλλά νομίζω ότι αυτό δεν μπορεί να απαντήσει στο ζέον κοινωνικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η χώρα σήμερα.
Εξαιρετικής σημασίας εκλογές
Συζητάμε παραμονές εκλογών. Πώς τις βλέπεις; Είναι εκλογές εξαιρετικής σημασίας. ∆ιότι, είναι η πρώτη φορά από το 1979, που το «εθνι-
Θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να προετοιμαστεί
Αυτή η προσέγγιση, όμως, απαιτεί, πιο ολοκληρωμένη τοποθέτηση, όχι απλώς για το ευρώ αλλά και για την ΕΕ. Χωρίς να είμαι ειδικός, οι απαντήσεις που ως τώρα έχουν δοθεί σε όσους έχουν μια άλλη άποψη για την Ευρώπη, «από τ’ αριστερά», περιορίζονται η συζήτηση για το ευρώ και αφαιρείται απ’ αυτές η πολιτική. Αφαιρούν την παρέμβαση των κινημάτων, των πολιτών, των συλλογικοτήτων παλαιών και νέων, που δημιουργούνται εξ αιτίας της κρίσης. Υπάρχει ένας οικονομισμός ως υπόβαθρο, σ’ όλους αυτούς. Ξεκινήσαμε τη συζήτηση λέγοντας ότι η πολιτική προϋπήρχε της οικονομικής κρίσης. Κατ’ αντιστοιχία, θα πρέπει να πει κανείς, ότι για να δώσουμε απαντήσεις στην οικονομική κρίση, θα πρέπει να δούμε θεσμικά, διοικητικά, πολιτικά όχι από την αρχή αλλά αξιοποιώντας τα αδιέξοδα αυτών των πολιτικών που ασκήθηκαν μέχρι τώρα, πρέπει να έχουμε απάντηση σ’ αυτά πρώτα για να περάσουμε στα υπόλοιπα. Ωστόσο, θα πρέπει και ο ΣΥΡΙΖΑ, αν μου επιτρέπεις, να προετοιμαστεί γι’ αυτό. Πρώτα απ’ όλα να αποκτήσει αυτοσυνείδηση. Να καταλάβει το τι συνέβαλε ώστε σήμερα να βρεθεί σ’ αυτή την προνομιούχο και ελπιδοφόρα όσο και δύσκολη, προκλητική θέση. Και για την κοινωνία μας αλλά και για την Ευρώπη, τον κόσμο ολόκληρο με τη λογική που το έβαλα. Και πρέπει να το καταλάβει αυτό, να μην το ξεχάσει, διότι αυτή είναι η ελπίδα του να διατηρήσει τη ριζοσπαστικότητά του η οποία κινδυνεύει. Ποια η πηγή διακινδύνευσης της ριζοσπαστικότητας του ΣΥΡΙΖΑ; Κινδυνεύει, εάν δεν προσαρμόσει το οργανωτικό του πρότυπο για να εξυπηρετήσει αυτή τη στρατηγική. Ποια είναι αυτή; Η στρατηγική που έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ ως εδώ, η παρέμβαση στο κοι-
κό» /κοινωνικό ζήτημα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Και αυτό το βλέπει και ο πολίτης ακόμη και αν η ενημέρωσή του περιορίζεται στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Θα επηρεάσουν, δηλαδή, τις μετέπειτα εξελίξεις. Νομίζω ναι, υπό προϋποθέσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με τη συμμετοχή. Θα πρέπει να επιδιώξουμε, εν ονόματι της διαφύλαξης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, πολύ μεγάλη συμμετοχή, να πάμε ενάντια σ’ αυτό που επιδιώκει η κυβερνητική πλευρά τη μη συμμετοχή. Γι’ αυτό μπήκαν και οι εκλογές τη δεύτερη Κυριακή και πάμπολλα άλλα εμπόδια. Είναι μια παγκόσμια τάση, βέβαια, αυτό, δεν πρωτοτυπεί η κυβέρνηση. Να αποτρέπονται, να εμποδίζονται οι πολίτες ακόμη και με τεχνικούς όρους να συμμετέχουν. Πρόσφατα, σε μία από τις νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ, η εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε ότι δεν θα υπάρξουν τουαλέτες στις ουρές των εκλογέων! Επιδίωξη είναι μια ελεγχόμενη, λειτουργούσα δημοκρατία, όπου οι πολίτες να έχουν πολύ περιορισμένη επιρροή. Οι ευρωεκλογές, λοιπόν, αυτές, για πρώτη φορά έχουν μια τόσο σαφή εθνική και διεθνική αναφορά. Το κοινωνικό μας πρόβλημα έχει να κάνει με την Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές έχουν να κάνουν με το αύριο της ελληνικής κοινωνίας και της κρίσης. Το ίδιο ισχύει για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Είναι η πρώτη φορά που, μετά τις εξελίξεις στην ΕΕ, τοπική και περιφερειακή διοίκηση θα διαχειριστούν πολλά κονδύλια και είναι εξαιρετικής
νωνικό πεδίο. Αυτή πρέπει να τροφοδοτεί και το πρόγραμμα και τη συμμετοχή μας στους θεσμούς. Η συμμετοχή δεν μπορεί να είναι όπως στο παλιό δικομματικό σύστημα αλλά η απαίτησή μας να αναλάβουμε πολιτικές ευθύνες για ν’ αλλάξουμε συσχετισμούς άρα και την κοινωνία και ν’ αρχίσουν οι διαδικασίες κοινωνικού μετασχηματισμού. Το οργανωτικό μας πρότυπο πρέπει να προσαρμοστεί σ’ αυτό. Πρέπει, κατά συνέπεια, ν’ αλλάξουμε κομματική κουλτούρα, να υπάρχει αλληλεγγύη ανάμεσά μας, όχι ένταση. Εσωκομματική δημοκρατία η οποία δεν σημαίνει να μετατραπεί το κόμμα κάτι σαν κοινοβούλιο όπου επιμέρους ομάδες, απλώς, καταμετρούν δυνάμεις, αλλά να οδηγεί σε σύνθεση που θα υπηρετεί το πώς καλύτερα, ταχύτερα, βαθύτερα εφαρμόζονται οι αποφάσεις μας. Πρέπει να υπάρχουν και άμυνες σε επιθέσεις που γίνονται από τα εχθρικά μίντια, οργανικούς διανοούμενους κτλ αλλά και από τις «φίλιες νουθεσίες» οι οποίες εκ των έσω, αλλά ποτέ με την έκθεση της κομματικής δέσμευσης, προσπαθούν να βάλουν όρια στον ριζοσπαστισμό, στην κοινωνική δυναμική που απαιτεί αυτό ή το άλλο. Πρέπει να ακούγονται, βεβαίως, αυτές οι κριτικές να δούμε και πώς θα προετοιμαστείς γι’ αυτό και για τις δυσκολίες τις οποίες θα συναντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ εάν και εφόσον αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Οι περιορισμοί στον ριζοσπαστισμό μας μπορεί να προέλθουν και από έναν υπαρκτό τεχνοκρατισμό ο οποίος σπρώχνει, κάτω από την πίεση των μίντια να διατυπωθούν συγκεκριμένες θέσεις επί παντός επιστητού και να προδιαγράψει από τώρα πλήρως τι θα κάνουμε τότε. Άλλο είναι το ζήτημα να υπάρχει προγραμματικός λόγος συνδεδεμένος με την παρέμβασή μας στο κοινωνικό πεδίο και άλλο ο εκ των προτέρων σχεδιασμός της κοινωνικής δυναμικής.
σημασίας Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
σημασίας πού θα πάνε αυτά, ποιες θα είναι οι προτεραιότητες ειδικά σε μια χώρα που ρημάζεται από την ανθρωπιστική και την κοινωνική κρίση.
Η κυβέρνηση έχει πρόβλημα
Η θέση του ΠΑΣΟΚ για το αποτέλεσμα της ΕΛΙΑΣ στις εκλογές, τι παρενέργειες και τι συνέπειες μπορεί να έχει; Φοβάμαι ότι οι κύριες συνέπειες αυτής της παρέμβασης είναι ως προς τους πολίτες, εκβιασμού τους, σε πρώτο χρόνο. ∆ιότι δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολίτες που θέλουν αστάθεια. Ούτε και η Αριστερά θέλει αστάθεια. Εδώ, λοιπόν, έχεις τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης να λέει πράγματα τα οποία είναι τρομακτικά. Βάζει ζητήματα για τη δημοκρατία λέγοντας «ή η δική μου η άποψη ή θα γίνουμε Ουκρανία». Είναι δυνατό να διατυπώνονται τέτοια διλήμματα, πια, μέσα σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο; Και από ένα κόμμα, το οποίο είχε μια παράδοση και συμβολή στην εμπέδωση και μετάβαση της δημοκρατίας στη χώρα μας; Το ΠΑΣΟΚ έχει συμβάλλει αποφασιστικά στο φιλελεύθερο, το δημοκρατικό και κοινωνικό κεντημένο της Μεταπολίτευσης. Και παρά τις παρενέργειες, υπερβολές ή και παθογένειες αυτού του κεκτημένου δόμησαν μια πολιτειακή διευθέτηση πιο δημοκρατική από εκείνη τουλάχιστον που είχαμε γνωρίσει μετά τον εμφύλιο. Έτσι ο κ. Βενιζέλος φαίνεται να προσβάλει αυτή την ιστορική συμβολή του κόμματός του. Αν το ΠΑΣΟΚ καταρρεύσει, η κυβέρνηση έχει πρόβλημα; Η κυβέρνηση έχει πρόβλημα και αυτό το ισχυρό ενδεχόμενο θα αποκαλύψει την έκταση του προβλήματος. Η κυβέρνηση «κρατιέται», όπως συνήθως γίνεται σε περιπτώσεις εφαρμογής προγραμμάτων επιθετικής λιτότητας, με την εκτεταμένη χρήση αυταρχικών παρεμβάσεων, και με τη χειραγώγηση των απόψεων των πολιτών μέσα από τα μίντια και την χρήση των ερευνών «κοινής γνώμης». Οι ευρωεκλογές, μ’ άλλα λόγια, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε πτώση της κυβέρνη-
σης; Νομίζω, η συμμετοχή στις εκλογές είναι το πιο σημαντικό. Εάν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των δυο κυβερνητικών εταίρων τότε θα υπάρχει ζήτημα και θα είναι πολύ δύσκολο για την κυβέρνηση να το καλύψει. Θα μπούμε σε διαδικασία εκλογών. Νομίζω, όμως, ότι τότε θα πρέπει να προσέξουμε να διατηρηθεί ένα ήπιο πολιτικό κλίμα. Μην ξεχνάμε τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, τον διεθνή περίγυρο, τις εξελίξεις ιδίως στην Αίγυπτο, Ουκρανία, Συρία κτλ. Μπορεί να δημιουργήσουν αρνητικές δυναμικές. Η ανθρωπότητα, αυτή τη στιγμή, βιώνει την πρώτη μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 21ου αιώνα. Η μόνη πολιτική δύναμη ριζοσπαστικής αριστεράς που βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας παγκοσμίως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Η παγκόσμια σκεπτόμενη κοινή γνώμη φαίνεται αν δεν το κατανοεί πλήρως φαίνεται να το διαισθάνεται. Εδώ έτυχε να δοθεί η πρώτη νέα απάντηση στην καπιταλιστική κρίση. Μια απάντηση με όρους και δυνατότητες κυβερνητικής εξουσίας. Απάντηση, που δεν κατασκεύασαν κάποιοι διανοούμενοι αλλά αποτυπώνεται εκλογικά, κινηματικά, στην κοινωνία, κινητοποιεί μάζες και έχει θέσει όχι ρητορικά, αλλά πραγματικά το ζήτημα της εξουσίας και είναι στο κατώφλι της. Πρώτη φορά γίνεται αυτό στον 21ο αιώνα. Και επειδή έχουν περάσει δεκαετίες από τις άλλες απόπειρες, που ήταν άλλου τύπου, σε άλλες συνθήκες και χώρες, δημιουργεί φόβο σε εκείνους που είναι βολεμένοι, στις συντηρητικές δυνάμεις και ενδιαφέρον στους πολίτες οι οποίοι - όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και αλλού - αναγκάζονται να αναστοχαστούν την πορεία των τελευταίων τριάντα ετών της ηγεμόνευσης του νεοφιλελευθερισμού στο επίπεδο της κοινωνίας, της οικολογίας, της οικονομίας, της πολιτικής, του πολιτισμού κτλ. Εξάπτει τη φαντασία ριζοσπαστών από τον χώρο της αναρχίας μέχρι τον χώρο της αδιέξοδης σοσιαλδημοκρατίας. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ μεγάλη σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα. Και αυτό πρέπει ο ίδιος να το αφομοιώσει.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Εκλογική διαπλοκή σε περιβάλλον αντιδημοκρατικής εκτροπής
Του Αλέξη Μπένου*
Η
“
επιλογή του κυβερνητικού μπλοκ να γίνουν οι φετινές ευρωεκλογές με σταυρούς επιβλήθηκε ως απέλπιδα προσπάθεια για να σωθούν τα κόμματα του με όχημα τον λυσσαλέο ανταγωνισμό μεταξύ των υποψηφίων βουλευτών του. Με την κίνηση αυτή, βέβαια, ευτελίστηκε γενικά η προεκλογική διαμάχη με σκοπό την αποπολιτικοποίησή της μέσα από έναν άνευ αρχών διαγκωνισμό των υποψηφίων για λίγα λεπτά τηλεθέασης. Με αυτό το θεωρητικό προβληματισμό στη σκέψη μου βρέθηκα απότομα μπροστά στην κυνική πραγματικότητα, η οποία ήρθε να τον επιβεβαιώσει με πανηγυρικό τρόπο. Σε περιοδεία στη Μαγνησία έχει κλειστεί συνέντευξή μου σε τοπικό κανάλι Θεσσαλικής εμβέλειας. ∆ύο ώρες πριν την συνέντευξη οι συντροφοί μου με ενημερώνουν ότι για να πραγματοποιηθεί η συνέντευξη οι υπεύθυνοι του καναλιού ζήτησαν ένα ποσό μεταξύ ενός με δύο χιλιάρικων. Προφανώς η συνέντευξη ακυρώθηκε, καθότι για όλους μας στο ΣΥΡΙΖΑ η κίνηση αυτή αποτελεί βάναυση προσβολή των αρχών και αντιλήψεών μας για τη δημοκρατία, τη διαπάλη ιδεών και το πολιτικό γίγνεσθαι. Όπως συνειδητοποίησα μετά από αντίστοιχες μαρτυρίες σε άλλες επαρχιακές πόλεις, το φαινόμενο αυτό χυδαίας διαπλοκής και ακραίας αντιδημοκρατικής εκτροπής δεν είναι ακραίο αλλά το σύνηθες. Ο ρόλος, λοιπόν, των καθεστωτικών ΜΜΕ όχι μόνον είναι η ξεδιάντροπη ανισότητα προβολής υπέρ των κομμάτων του κυρίαρχου μπλοκ (συμπεριλαμβανόμενης της εγκληματικής συμμορίας
Η εκτροπή αυτή της πολιτικής ζωής προς την αναξιοπρέπεια και τη χυδαιότητα αναδεικνύει για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα ανατροπής το ταχύτερο δυνατό του πλαισίου και των αρχών του κυρίαρχου μπλοκ εξουσίας.
που προβάλλεται έντεχνα με γκρίζα διαφήμιση) και εις βάρος κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ο καθορισμός της προβολής υποψηφίων από την άμεση χρηματοδότηση των καναλιών. Με άλλα λόγια, η επιλογή των υποψηφίων και πιθανώς και των τελικά εκλεγμένων από την εναρμόνισή τους στους κανόνες στυγνής κερδοσκοπίας της αγοράς και όχι βέβαια με βάση την πολιτική τους ταυτότητα, τις απόψεις και τη δράση τους. Η εκτροπή αυτή της πολιτικής ζωής προς την αναξιοπρέπεια και τη χυδαιότητα αναδεικνύει για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα ανατροπής το ταχύτερο δυνατό του πλαισίου και των αρχών του κυρίαρχου μπλοκ εξουσίας. Παράλληλα, επιβεβαιώνει την καίρια σημασία των συλλογικών αποφάσεων του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και γενικά των αξιών και του ήθους της αριστεράς που στηρίζουν την κοινή μας επιλογή να μην εκτεθεί κανείς και καμιά υποψήφιος/α μας σε αντίστοιχες πρακτικές. Οι συλλογικές μας εμφανίσεις, τα φυλλάδια που παρουσιάζουν όλους και όλες τους υποψήφιους/ες, η συντροφικότητα και η διαθεσιμότητα μας με προτεραιότητα στον κοινό στόχο της ανατροπής και όχι στην προσωπική προβολή, αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα μας σε σύγκριση με τον καταρρέοντα σάπιο κόσμο της διαπλοκής. Τα χαρακτηριστικά αυτά, σε συνδυασμό με την πολιτική μας ανάγνωση της συγκυρίας και τις θέσεις μας, ανάγουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια πραγματικά νέα δύναμη που ανήκει σε έναν άλλο κόσμο, που πιστεύει πράγματι στη δύναμη της συλλογικότητας και ανταγωνίζεται τον ατομισμό των πολιτευτών καριέρας που οδηγούνται υποχρεωτικά στη διαπλοκή και τις πελατειακές σχέσεις. Η επιμονή μας με συνέπεια στις αρχές αυτές θα εμπνεύσει και τους κριτικά αναποφάσιστους, θα διευρύνει την επερχόμενη εκλογική νίκη και κυρίως θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη ενός μαζικού κινήματος κριτικής υποστήριξης η ύπαρξη του οποίου θα κρίνει τελικά και τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης της αριστεράς.
* Ο Αλέξης Μπένος είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ.
7
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Να δούμε με ωριμότητα τις δομικές αδυναμίες μας Η εμπειρία από την εκλογική προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Η κυβερνητική προπαγάνδα επιχειρεί να περιστρέφει τη συζήτηση γύρω από την επίτευξη των ποσοτικών οικονομικών στόχων, παρασέρνοντας μερικές φορές και την αριστερά . Οπως ορθά παρατηρεί ο Σπύρος Λαπατσώρας, το πραγματικά σοβαρό ζήτημα είναι η εμβάθυνση του νεοφιλελευθερισμού, η αλλαγή κοινωνικού προτύπου που επιφέρει η επιδίωξη αυτών των στόχων. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Η
Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει κάθε λόγο να είναι υπερήφανη για τις επιλογές της σε πολιτική και σε πρόσωπα και να πάει στις τριπλές εκλογές με αυτοπεποίθηση. Ήταν αναμενόμενο ότι οι αντίπαλοί της θα αξιοποιούσαν κάθε στραβοτιμονιά, αβλεψία, επιπολαιότητα και, κατά τη γνώμη μου, δεν χρειαζόταν τόση στενοχώρια και άγχος για απαντήσεις, που, υπό την επήρεια του άγχους, είναι συχνά αδέξιες. Από την άλλη, τώρα, δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αδιαφορήσει για τις στραβοτιμονιές, τις αβλεψίες και τις επιπολαιότητες και να μην επιδιώξει να θεραπεύσει τα κακώς κείμενα. Έγινε ήδη λόγος για ευθύνες που σίγουρα υπάρχουν και μπορούν να εντοπιστούν –μόλις περάσουν οι εκλογές, λένε κάποιοι, αλλά γιατί μετά τις εκλογές; Εν πάση περιπτώσει, το καίριο δεν είναι οι προσωπικές ευθύνες, αλλά η αναζήτηση αλληλένδετων δομικών αδυναμιών και ιδεολογικών ελλειμμάτων, που ευνοούν τέτοια φαινόμενα. Και αν το πρώτο, οι προσωπικές ευθύνες, μπορούν και πρέπει να συζητηθούν στα κομματικά όργανα, το δεύτερο, η θεραπεία δομικών αδυναμιών και των ιδεολογικών ελλειμμάτων, πρέπει να γίνει υπόθεση του σύνολου κόμματος – και όχι μόνο: η σχετική συζήτηση, εάν είναι δημόσια και συμμετέχουν σε αυτήν άνθρωποι από τον ευρύτερο περίγυρο της Αριστεράς, μπορεί να συμβάλει ώστε οι υποθέσεις του κόμματος να γίνονται υποθέσεις της κοινωνίας και η συζήτησή τους εξωστρεφής διαδικασία. Ποιος επιλέγει το ευρωψηφοδέλτιο; Η άθλια ρύθμιση, ας πούμε, της σταυροδοσίας στις ευρωεκλογές και μάλιστα σε μία ενιαία εκλογική περιφέρεια, που αποφασίστηκε για τη βολή των δύο κομμάτων της κυβερνητικής κολεγιάς, μας απάλλαξε από την κακή κληρονομιά της ανάδειξης της σειράς των υποψηφίων με εσωκομματικό δημοψήφισμα. Κληρονομιά από τον Συνασπισμό, ένα μικρό κόμμα, αδύναμο, για διάφορους λόγους, να πάρει αποφάσεις για τη διάταξη των στελεχών του. Η λύση της επιλογής από την Κεντρική Επιτροπή ήταν τούτη τη φορά η μοναδική πρόσφορη. Ωστόσο, έχω την εντύπωση ότι αυτή η διαδικασία βόλευε κιόλας, γιατί φαινόταν να επιτρέπει στον ηγετικό πυρήνα του κόμματος να φέρει, τουλάχιστον εν μέρει, ειλημμένες αποφάσεις για επικύρωση, όπως έγινε με τους υποψήφιους και τις υποψήφιες για τις περιφέρειες. Υπήρξαν αντιδράσεις και αιτήματα για εσωκομματικό δημοψήφισμα για το ευρωψηφοδέλτιο, που απορρίφθηκαν – σωστά
κατά τη γνώμη μου. Στο μέλλον, όμως, πώς θα γίνεται, ακόμα και αν εγκαταλειφθεί η σταυροδοσία; Η λύση της Κεντρικής Επιτροπής έχει έλλειμμα δημοκρατίας? όχι γιατί η Κεντρική Επιτροπή δεν νομιμοποιείται – εκλεγμένο όργανο είναι –, αλλά γιατί έτσι η ανάδειξη των υποψηφίων και πολύ περισσότερο το εκλογικό πρόγραμμα και η διακήρυξη δεν γίνονται υπόθεση όλου του κόμματος. Η ανάδειξη, πάλι, με εσωκομματικό δημοψήφισμα αποσυνδέει πρόσωπα και πολιτική: λείπει η συζήτηση για το περιεχόμενο, την ουσία της επιλογής και το κάθε μέλος αποσπάται από το κομματικό σώμα στη μοναξιά της κάλπης. Γιατί όχι ένα συνέδριο; Νομίζω ότι η προσφορότερη και δημοκρατικότερη λύση είναι τα συνέδρια.Αυτό που θα ήταν σκόπιμο, αλλά δεν μπορεί να γίνει στις εθνικές εκλογές, γιατί οι συνταγματικές ρυθμίσεις επιτρέπουν τον αιφνιδιασμό, μπορεί να γίνεται εγκαίρως στις ευρωεκλογές. Το συνέδριο, ας πούμε τρεις μήνες πριν, κι αφού έχει προηγηθεί συζήτηση στις οργανώσεις, θα αποφασίζει για το πρόγραμμα και την εκλογική διακήρυξη και θα ορίζει τους υποψηφίους. Κι αν το, αδικαιολόγητα πολυπληθές, συνέδριο δεν μπορεί να συγκληθεί, μπορεί να προβλεφθεί ένα μικρότερο αντιπροσωπευτικό σώμα με περιορισμένες αρμοδιότητες, από τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και, π.χ., 300 εκλεγμένους αντιπροσώπους των νομαρχιακών οργανώσεων. Το ίδιο σώμα μπορεί να καθορίζει και το γενικό πλαίσιο της αυτοδιοικητικής πολιτικής, ώστε, μετά, περιφερειακές συνδιασκέψεις να εξειδικεύουν, να διαμορφώνουν πρόγραμμα και να ορίζουν τους υποψηφίους. Κατά τη γνώμη μου, είναι δύο οι λόγοι που επιλέγεται, και δεν είναι πρώτη φορά, η συγκεντρωτική διαδικασία της τελευταίας στιγμής. Ο πρώτος είναι η περιφρόνηση για τον προγραμματικό λόγο του κόμματος – η αντίληψη: έλα, μωρέ, ποιος τα διαβάζει αυτά; Όμως, η αναλυτική συζήτηση αυτού του λόγου εφοδιάζει με επιχειρήματα για την κουβέντα στο δρόμο και στη δουλειά και στο καφενείο, ώστε το εργαλείο να μην είναι μόνο η ομιλία του υποψήφιου κι εκείνου που τα λέει καλά στην τηλεόραση, αλλά τα χιλιάδες μέλη του κόμματος καθημερινά. Ο δεύτερος λόγος είναι ο φόβος μπρος στην πολιτική λειτουργία του κομματικού οργανισμού. Βλέπεις, μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν τα κόμματα, δηλαδή οι οργανώσεις τους, να λειτουργούν πολιτικά – διαφορετικά το κόμμα μετατρέπεται, όπως
στα αστικά κόμματα, σε εκτελεστή των επιλογών της ηγεσίας και τα ηγετικά όργανα σε επικυρωτικά των επιλογών μιας σχετικά μικρής ανομιμοποίητης ηγετικής ομάδας. Οι ανεπάρκειες της ηγεσίας Και ο ρόλος και η ευθύνη της ηγεσίας; Πρώτον, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε ανεπαρκής σε αυτή τη διαδικασία. Κι αν ο καταλογισμός ευθυνών κατανοηθεί απλώς ως ανάγκη αλλαγής προσώπων, θα περιμένουμε την επόμενη φορά να δούμε αν τα νέα πρόσωπα είναι επαρκή; Ή θα διακρίνουμε ότι η βαθιά αιτία της ανεπάρκειας είναι η περιφρόνηση του κομματικού σώματος – είναι δηλαδή αστική αντίληψη για την κομματική δημοκρατία; ∆εύτερον, η ηγεσία δεν μπορεί να υποκαθιστά το κομματικό σώμα, γιατί αυτό θα πρέπει να τραβήξει ζόρι και χρειάζεται να είναι πεισμένο και εμπνευσμένο. Πεποίθηση και έμπνευση, όμως, δεν μπορεί να επιτευχθεί αλλιώς παρά με τη συμμετοχή και τη δημοκρατία. Ο ρόλος και η ευθύνη της ηγεσίας είναι, σε αυτές τις περιπτώσεις, που μπορεί να υπάρξει δημοκρατική διαδικασία με συμμετοχή όλου του κομματικού σώματος, να την προετοιμάσει, να διαβουλευτεί, να προτείνει. Η ηγεσία του κόμματος δεν είναι κυβέρνηση που εξουσιοδοτείται από το Συνέδριο να εφαρμόσει την πολιτική της και κρίνεται ανά τριετία. Είναι η συλλογικότητα που εκλέγεται για να οργανώνει την εσωκομματική συζήτηση και τη μεταφορά της στην κοινωνία και για να διαμορφώνει προτάσεις, που, όσο είναι δυνατό, τις συζητά και τις συνδιαμορφώνει σε πολιτική ολόκληρο το κόμμα, δηλαδή οι οργανώσεις του. Αν, αντίθετα, θεωρεί τον εαυτό της κάτι σαν κυβέρνηση, η εκάστοτε πλειοψηφία θα συμπεριφέρεται σαν κυβερνητική και η εκάστοτε μειοψηφία σαν αντιπολίτευση με παραλυτικά αποτελέσματα. Σε αυτή την προπαρασκευαστική διαδικασία χρειάζεται ο επαγγελματισμός που δεν επέδειξε σε όλες τις περιπτώσεις η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ας πούμε, για την οργάνωση του επιστημονικού δυναμικού, ώστε αυτό να συμβάλλει στη θεμελίωση των προτάσεων του κόμματος. Ή για τη διερεύνηση του εύρους των συμμαχιών, την εξειδίκευση της πολιτικής των συμμαχιών σε κοινωνικά στρώματα, πολιτικές παρατάξεις και πρόσωπα και για τη διακρίβωση των περιορισμών που επιβάλλει ή των αλμάτων που επιτρέπει η πραγματικότητα και την οργάνωση της συζήτησης γι’ αυτά τα ζητήματα σε ολόκληρο το κομματικό σώμα. Θόδωρος Παρασκευόπουλος
Πώς κρίνεις τις τοποθετήσεις στο Γιούρογκρουπ σχετικά με το ελληνικό χρέος; Ποιοι οι λόγοι της φανερής «τσιγκουνιάς»; Ήταν αναμενόμενο ότι πριν τις ευρωεκλογές δεν θα υπήρχε κάποια διευθέτηση. Τέθηκε το ζήτημα από την κυβέρνηση για λόγους προεκλογικής τακτικής. Σε κάθε περίπτωση, ό, τι φαίνεται να τέθηκε δεν υπακούει σε μία λογική κάλυψης των επειγουσών αναγκών της ελληνικής κοινωνίας. Υπακούει στη λογική της χρησιμοποίησης της εξυπηρέτησης του χρέους ως μηχανισμού πειθαρχίας. Για παράδειγμα, μια συστημική επίσης πρόταση, η οποία θα πήγαινε πέρα από τη λογική του χρέους ως μηχανισμού πειθάρχησης και η οποία θα συνιστούσε ένα ελάχιστο σχέδιο άμεσης μείωσης της ανεργίας και αντιμετώπισης όψεων ανθρωπιστικής κρίσης που εμφανίζονται στην ελληνική κοινωνία, θα απαιτούσε, τουλάχιστον, τα χρήματα που πρέπει να πληρωθούν για το 2014 και 2015 για την εξυπηρέτηση του χρέους προς ΕΚΤ και ∆ΝΤ, να υπαχθούν σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο μετάθεσης των υποχρεώσεων. Η “τσιγκουνιά”, ωστόσο, έχει να κάνει όχι μόνο με τη λογική της πειθάρχησης αλλά και με προβληματισμούς για την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής της ελληνικής πλευράς.
Απαιτούν σταθερότητα και παράγουν αστάθεια
Στο Γιούρογκρουπ, πράγματι, με χίλιους τρόπους υπογράμμιζαν τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για «σκληρή συμμόρφωση στις απαιτήσεις και στους στόχους του προγράμματος προσαρμογής» κτλ, κτλ. Το πρόβλημα που έχει να επιλύσει η κυβέρνηση είναι διπλό: να συνεχίσει το πρόγραμμα νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού, που σημαίνει ένταση της κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, και συγχρόνως να εξασφαλίσει την αναγκαία πολιτική σταθερότητα και συναίνεση/υποταγή της κοινωνίας, ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα κινδυνεύσει ό, τι έχει ήδη επιτευχθεί ως καθεστώς των
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Θέλουν να μετατρέψουν τα μνημόνια σε καθεστώς Συνέντευξη με τον πανεπιστημιακό Σπύρο Λαπατσώρα
μνημονίων. H θέση του ΣΥΡΙΖΑ στο πολιτικό σκηνικό, παρά τις ελάχιστες αντιδράσεις της κοινωνίας, μετά την ήττα που βίωσε στις εκλογές του 2012 ένα πολύ μεγάλο τμήμα της, απειλεί τη διασφάλιση των κατακτήσεων του μνημονίου για τις νεοφιλελεύθερες δυνάμεις και τις ηγεμονικές τάξεις της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό το πρόβλημα επιχειρεί να το λύσει με μια φυγή προς τα εμπρός. Αφενός να διευρύνει τα περιθώρια εγχώριων ελιγμών εξερχόμενη της άμεσης επιτήρησης της τρόικα -πρόταση για το χρέος στο Γιούρογκρουπ, έξοδος στις αγορές- αφετέρου παράγοντας σήματα στο διεθνές και εγχώριο σκηνικό ότι θα παραμείνει πιο - ή τουλάχιστον εξίσου - πιστή στο πρόγραμμα. Πρόκειται για αντίθετες κινήσεις που δημιουργούν ανησυχίες στους Ευρωπαίους - και όχι μόνο - για τη δυνατότητα συνέχισης των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, που ενισχύονται, καθώς η στρατηγική αυτή είναι υψηλότατου κινδύνου από πολλές πλευρές, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά. Ο κ. Στουρνάρας πρόβαλε ότι το Γιούρογκρουπ έκανε πιο ελαστική αναφορά στον τρόπο που θα αξιοποιηθούν τα 11 δισ. ευρώ που βρίσκονται στο ΤΧΣ, υπόλοιπο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Πώς το σχολιάζεις; Η στρατηγική της κυβέρνησης, απ’ ό,τι φαίνεται, είναι να καλύψει τα όποια κενά χρηματοδότησης, χωρίς να προσφύγει σε νέο δανεισμό που θα τις επιβάλλει υποχρεώσεις που πολιτικά δεν θα μπορεί να αναλάβει. Πρόκειται για σχέδιο, με απούσες πολλές προϋποθέσεις, όχι αδύνατο αλλά υψηλότατου κινδύνου. Φαίνεται να σχεδιάζει να τα καλύψει μέσω ίδιων πόρων, όπως πχ τα 11δισ. του ΤΧΣ, και προσφυγής στις αγορές. Η χρήση των κεφαλαίων του ΤΧΣ, ωστόσο, σημαίνει ότι θα αδυνατίσει η θέση των τραπεζών έναντι πιθανών κινδύνων και προϋποθέτει ότι η συνεχιζόμενη μείωση των εισοδημάτων δεν θα τους δημιουργήσει νέες κεφαλαιακές δυσκολίες. Για την προσφυγή στις αγορές ως μόνιμη δυνατότητα απαιτείται ομαλοποίηση/μετάθεση χρηματοδοτικών υποχρεώσεων και συγχρόνως ανοικτή πιστωτική γραμμή από την ΕΕ. Το μεν πρώτο εξυπηρετεί την διεύρυνση του χώρου των δημοσιονομικών χειρισμών με βάση τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ το δεύτερο, η πιστωτική γραμμή, παρόλο που δεν είναι αναγκαίο να χρησιμοποιηθεί, δίνει εχέγγυα ότι μπορεί να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες που διευκολύνει την έξοδο στις αγορές. Αυτό που ζητάει η κυβέρνηση, είναι «δικαίωμα» να βαδίσει στο σκοινί του σχοινοβάτη, αλλά δεν το πήρε σε αυτό
το Γιούρογκρουπ.
Το θέμα είναι πόσο θα μείνουν τα κεφάλαια Η κυβέρνηση υπερπροβάλλει την είσοδο κεφαλαίων περίπου 15 δισ. ευρώ το τελευταίο διάστημα. Ποια η επίπτωση στην οικονομία; Οι Financial Times το ενέταξαν στο πλαίσιο μιας νέας φούσκας στην ΕΕ. Στο άρθρο των F.T. επισημαίνεται επίσης ότι αυτή η «φούσκα» είναι πιθανό να μεταδοθεί στη πραγματική οικονομία και να ενισχύσει την οικονομική μεγέθυνση. Ο καπιταλισμός, ως σύστημα, βασίζεται στην πίστη και διέρχεται, περιοδικά, από ισχυρές ή ασθενείς κρίσεις. Είναι ένα σύστημα που «φουσκώνει» και «ξεφουσκώνει» περιοδικά, χωρίς ωστόσο το αποτέλεσμα να είναι μηδέν: τα αποτελέσματα κάθε φούσκας αποτυπώνονται υλικά, σε πράγματα (πχ, επενδύσεις παγίου κεφαλαίου) και σε σχέσεις (πχ, εργασιακές σχέσεις). Το μόνο ερώτημα είναι αν το περιβάλλον που συντελέστηκε η έξοδος στις αγορές είναι διατηρήσιμο για τα επόμενα δύο-τρία χρόνια, τουλάχιστον. Επί του συγκεκριμένου τώρα, τι ισχύει; Η έξοδος στις αγορές αποτελεί αναμφισβήτητη επιτυχία της κυβέρνησης στην επιχείρηση μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό ισχύει παρά τον τρόπο που έγινε, την αβεβαιότητα σε ποια έκταση και πότε μπορεί να επαναληφθεί. Προφανώς, βασίζεται στις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στις αγορές της Ευρώπης λόγω της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και της FED κτλ. Η σημαντικότερη άμεση επίπτωση είναι στις δυνατότητες δανεισμού του ιδιωτικού τομέα και στη δυνατότητα που δίνεται η κυβέρνηση να χαράξει μια στρατηγική κάλυψης των κενών χρηματοδότησης εκτός
τρόικας. Είναι προφανές, ότι είναι εξαιρετικά αβέβαιη η παγίωση αυτής της δυνατότητας εξόδου στις αγορές, χωρίς διευθετήσεις του χρέους σαν αυτές που περιγράψαμε προηγουμένως. Να σημειώσουμε εμφατικά ότι δεν εντάσσεται σε ένα σχέδιο αντιμετώπισης των αναγκών της κοινωνίας αλλά το αντίθετο: σε ένα σχέδιο ώστε το σύστημα που μας οδήγησε στην κρίση να αποφύγει τις συνέπειες από την κοινωνική αστάθεια και ερήμωση, την φτώχεια και τη διεύρυνση των ανισοτήτων που δημιούργησε. Η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν έχει να περιμένει θετικά αποτελέσματα από αυτήν την εξέλιξη, που εντάσσεται στον στόχο παγίωσης του μνημονιακού καθεστώτος.
Πολιτικό, όχι οικονομικό το πρόβλημα
Η κομισιόν προβλέπει άνοδο του ΑΕΠ κατά 0,6% - όσο προβλέπει και η κυβέρνηση - όμως ο ΟΟΣΑ προβλέπει ύφεση για το 2014. Όπως είχα επιχειρηματολογήσει όλη την προηγούμενη χρονιά, όταν τέθηκαν αυτά τα ζητήματα, η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, η έξοδος στις αγορές και η εμφάνιση θετικών ρυθμών μεγέθυνσης, ακόμη και το 2014, δεν πρέπει να θεωρούνται αδύνατα αλλά πιθανά ενδεχόμενα στην πολιτική και κοινωνική συγκυρία που βρισκόμαστε. Λέω «πολιτική» και όχι «οικονομική» συγκυρία, θέλοντας να τονίσω ότι η κύρια παράμετρος για τις εξελίξεις των οικονομικών φαινομένων προέρχεται από τις συνθήκες κοινωνικής υποδοχής των μέτρων που στοχεύουν στη χειροτέρευση της ζωής της πλειοψηφίας της. ∆εν θεωρώ αδύνατο και υψηλότερους ρυθμούς από το 0,6%, ειδικά αν αυτό συνδυαστεί με γρήγορη εξέλιξη στο ζήτημα του χρέους,
χωρίς τη λήψη νέων μέτρων και σταθερό το διεθνές περιβάλλον. Ωστόσο, εξαρτάται από πολλές προϋποθέσεις, του διεθνούς και του εγχώριου περιβάλλοντος, οι οποίες δεν είναι δεδομένες αυτή τη στιγμή ή διέπονται από μεγάλη αβεβαιότητα . Ως εκ τούτου η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης δεν αποτελεί την κύρια τάση σήμερα. Γενικότερα, θεωρώ αδιέξοδη τόσο θεωρητικά όσο και προπαντός πολιτικά την κριτική ότι το υπόδειγμα που διαμορφώνει ο Σαμαράς θα είναι φούσκα ή δεν πετυχαίνει τους στόχους του. Θα είναι φούσκα, όπως κάθε υπόδειγμα κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Αλλά το ουσιώδες είναι τι μορφή κοινωνίας προτείνει, πώς οργανώνει και μορφοποιεί τις κοινωνικές σχέσεις, τη σχέση με το περιβάλλον. Το ουσιώδες δεν είναι αν θα είναι φούσκα ή όχι αλλά ότι θα είναι εμβάθυνση του νεοφιλελευθερισμού, σε ακραίες μάλιστα εκφάνσεις εκτός ευρωπαϊκής λογικής. Ένα υπόδειγμα που θα συνοδεύεται από ισχυρότατη διεύρυνση της κοινωνικής αδικίας, των ανισοτήτων, της ανασφάλειας και θα «παράγει» πολλούς «πλεονάζοντες», χωρίς τόπο και χρόνο γι’ αυτούς. Επομένως, καθώς δεν υπάρχει επιστροφή στις συνθήκες προ του 2008, το μόνο έγκυρο πολιτικό δίλημμα για την κοινωνία είναι ή μια στρατηγική ανασυγκρότησης της οικονομίας στη βάση ενός κοινωνικά άδικου υποδείγματος, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον και στους ανθρώπους ή μία ανασυγκρότηση που θα διέπεται από κοινωνική δικαιοσύνη και όρους βιώσιμης ανάπτυξης. Και τα δύο θα αποτύχουν ή θα επιτύχουν πρωτίστως όχι λόγω μίας οικονομικής μηχανικής αλλά λόγω της αστάθμητης λογικής των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών και των αγώνων που τους μετασχηματίζουν.
“
9
Θεωρώ αδιέξοδη τόσο θεωρητικά όσο και, προπαντός, πολιτικά την κριτική ότι το υπόδειγμα που διαμορφώνει ο Σαμαράς θα είναι φούσκα ή δεν πετυχαίνει τους στόχους του. Θα είναι φούσκα, όπως κάθε υπόδειγμα κεφαλαιοκρατική ς συσσώρευσης. Αλλά το ουσιώδες είναι τι μορφή κοινωνίας προτείνει, πώς οργανώνει και μορφοποιεί τις κοινωνικές σχέσεις.
10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Y
Η ∆ΗΜΑΡ σε δύσκολη θέση, πριν τις εκλογές
Στην προσπάθεια διάσωσής του, το κόμμα της Αγ. Κωνσταντίνου έχει θέσει ως πρώτο στόχο την υπέρβαση του εκλογικού ορίου, προκειμένου να εκλέξει ευρωβουλευτή. Στην αντίθετη περίπτωση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επανεμφανιστούν τα φαινόμενα διαφωνιών που εκδηλώθηκαν και το προηγούμενο διάστημα με αβέβαιες ακόμα και για τη συνέχιση του εγχειρήματος, συνέπειες. Ο Φ. Κουβέλης, επιχειρώντας να ξεφύγει από τα όρια αυτής της δύσκολης συ-
Κινητικότητα παρατηρείται στο ψηφοδέλτιο των περιφερειακών εκλογών της ∆ΗΜΑΡ, αφού την πρόθεσή του να στηρίξει το ψηφοδέλτιο ανακοίνωσε ο νυν περιφερειακός σύμβουλος των Οικολόγων Πρασίνων Κ. ∆ιάκος. Την ίδια στιγμή, οι «Πράσινοι-Αλληλεγγύη, ∆ημιουργία, Οικολογία» του Νίκου Χρυσόγελου επίσης στηρίζουν την υποψηφιότητα της ∆ΗΜΑΡ. ζήτησης, έδωσε συνέντευξη Τύπου σχετικά με τις προτάσεις της ∆ΗΜΑΡ για το πολιτικό σύστημα, έχοντας δίπλα τον πρώην υπουργό της τρικοματικής κυβέρνησης Α. Μανιτάκη. Η μείωση των βουλευτικών εδρών, ο τεμαχισμός των μεγάλων περιφερειών (π.χ. Β΄ Αθήνας), η θέσπιση της απλής αναλογικής, η καθιέρωση του ασυμβιβάστου μεταξύ υπουργών και βουλευτών και η εντελώς διαφορετική χρηματοδότηση των κομμάτων συνιστούν το κύριο πλέγμα προτάσεων της ∆ΗΜΑΡ. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο Φ. Κουβέλης επιχειρεί με την παρουσία και τις περιοδείες του στην περιφέρεια, να αλλάξει το δυσμενές κλίμα, το οποίο επιβαρύνεται και από τις έως τώρα δημοσκοπικές καταγραφές. Μια ενδεχόμενη αποτυχία είναι σίγουρο ότι θα θέσει εκ νέου διλήμματα στην ηγεσία της ∆ΗΜΑΡ σχετικά με την ιδέα ακόμα και της συμμετοχής σε μια νέα κυβερνητική συνεργασία.
Προοδευτικός πόλος
Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στον Βόλο δήλωσε ότι «αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την ανασυγκρότηση του τρίτου πόλου σε προοδευτική κατεύθυνση χωρίς την Ελιά». Και εξήγησε, «η ∆ΗΜΑΡ δεν συναινεί σε ένα πλαίσιο μαζί με το ΠΑΣΟΚ και την ΕΛΙΑ, εάν δεν αλλάξει η πολιτική της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ που παραμένει δέσμιο της Ν∆».
Στελέχη υπό αξιολόγηση
«Θέλω να σας ζητήσω την κρίσιμη αυτή τη στιγμή να δώσετε τον αγώνα ως το τελευταίο λεπτό, σε όλη την Ελλάδα. Ως το τελευταίο λεπτό, να γυρίσετε όλη τη χώρα και να κάνετε αυτό που ξέρετε, αυτό που πρέπει.», τόνισε ο Α. Σαμαράς [Κ.Ο. της Νέας ∆ημοκρατίας, 8/5/2014] και πρόσθεσε: «Να θυμάστε ότι ο χειρότερος εχθρός μας είναι η χαλαρότητα! ( Να εξηγήσετε την κρισιμότητα αυτής της στιγμής. ( ότι τίποτε δεν είναι «δεδομένο», τίποτε δεν είναι «προαποφασισμένο», ότι η χώρα έχει
“
Έντονη δυσαρέσκεια
Η δυσαρέσκεια του Μαξίμου
E
τοιμα εμφανίζονται στελέχη πρώτης γραμμής να τραβήξουν το χαλί από τα πόδια του Ευ. Βενιζέλου μετά τις ευρωεκλογές θέτοντας ανοιχτά θέμα ηγεσίας του κόμματος, ενώ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να στρέψει τα βέλη στην κυβερνητική συμμαχία με τη λογική του «μην πυροβολείτε τον πιανίστα».
παϊκής δεξιάς. Ο Φ. Κουβέλης επεσήμανε ότι ο τρίτος αυτός πόλος θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στις συντηρητικές πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση των δύο κομμάτων. Με τον Σουλτς υποψήφιο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προοδευτική πολιτική κατεύθυνση δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί. Ακόμα και με ποσοστό που θα δίνει τη δυνατότητα εκλογής ευρωβουλευτή, ή η επιτυχία σε κεντρικούς δήμους υποψηφίων που στηρίζονται και από τη ∆ΗΜΑΡ, ακόμα και κεντρικούς, η προσπάθεια δημιουργίας και συγκρότησης ενός τρίτου πόλου στο χώρο της κεντροαριστεράς σε προοδευτική κατεύθυνση δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Υπ’ ατμόν
Όλη την περασμένη βδομάδα ο Ευ. Βενιζέλος διακήρυσσε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι αν η Ελιά καταψηφιστεί τίθεται θέμα κυβερνητικής σταθερότητας, προσπαθώντας να πετάξει τη μπάλα στο μεγάλο γήπεδο, αυτό της κυβέρνησης και της αποφυγής τέταρτης κάλπης, μπας και ξεπεραστεί η εσωκομματική κρίση χάρην υπέρτερων προβλημάτων. Μάταια, όμως, καθώς στελέχη του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται υπατμόν για να θέσουν ζήτημα ηγεσίας αμέσως μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, όπως έκανε και ο Ευ. Βενιζέλος στο Ζάππειο το φθινόπωρο του 2007. Βέβαια, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, σε συνέντευξή του στο thetoc [1/5/2014] έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν αποχωρεί από την ηγεσία του κόμματος, χαρακτηρίζοντας όποιον διανοείται αυτό το ενδεχόμενο ανόητο, κυνικό και αμετροεπή [«Θα με αμφισβητήσουν και θα με ρίξουν από πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές, να πάει το ΠΑΣΟΚ ασύντακτα σε εκλογές, για να καταστραφεί η παράταξη, η χώρα, η οικονομία, ο ελληνικός λαός και όλα αυτά για να φύγω εγώ. Πρέπει να έχει κανείς τον απίθανο συνδυασμό ανοησίας, κυνισμού και αμετροέπειας για να σκεφθεί κάτι τέτοιο και να βρει και οπαδούς»]. Όμως, φαίνεται πως πολλά στελέχη του κόμματος συνδυάζουν αυτά τα χαρακτηριστικά και βρίσκονται με το δάκτυλο στη σκανδάλη...
Στάθης Κουτρουβίδης
Το δίλημμα για το τι θα κάνει η ∆ΗΜΑΡ μετεκλογικά, θα τεθεί εκ νέου σε μια τυχόν αποτυχία του πολιτικού συστήματος να σταθεροποιηθεί.
αρχίσει να σηκώνεται, αλλά πολύ μικρά λάθη μπορούν να κάνουν ακόμα και τώρα μεγάλη ζημιά. (Περιμένω από σας να δώσετε τη μάχη έντιμα, δυνατά, με αυτοπεποίθηση. Στηρίζοντας εμπράκτως την παράταξη και τις επιλογές της. Αυτό περιμένω από σας. Αυτό περιμένει η πατρίδα από σας.» Ακόμα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου θέτοντας ως κρίσιμο σταθμό για την πορεία της Ν∆ το αποτέλεσμα των εκλογών: «Φτάνει προσέξτε να μην κάνουμε κανένα λάθος στο μεταξύ. Φτάνει να μείνουμε στο δρόμο μας, στην πορεία που με σταθερότητα και με σταθερά βήματα έχουμε χαράξει. Κι αυτό θα κριθεί στις επόμενες εκλογές. Τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωεκλογές.» Με αυτή την ομιλία ο Α. Σαμαράς κήρυξε την έναρξη των περιοδειών που οφείλουν όλα τα στελέχη να κάνουν για να ενισχύσουν τις υποψηφιότητες της Ν∆, όπως αναμένεται να κάνει και ο ίδιος έχοντας προγραμματίσει 50 ομιλίες και συναντήσεις ανά την Ελλάδα. Στόχος της Νέας ∆ημοκρατίας είναι να καταφέρει να πάει στο δεύτερο γύρο και στις 13 περιφέρειες και να εκλέξει περισσότερους δημάρχους και περιφερειάρχες από αυτούς που εξέλεξε το 2010. Όμως, ο στόχος αυτός μοιάζει άπιαστος, ειδικά αν δούμε τις περιπτώσεις των Ά. Σπηλιωτόπουλου, Γ. Κουμουτσάκου, Στ. Καλαφάτη, Γ. Ιωαννίδη, οι οποίοι αποτελούν μεγάλο αγκάθι, καθώς απέχουν παρασάγγας από την εκλογή.
Θέμα ηγεσίας θέτουν κεντρικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Ο πρόεδρος του κόμματος αρνείται να παραδώσει τα ηνία, ανεξαρτήτως αποτελέσματος
ΠΑΣΟΚ
Στόχος η εκλογή ευρωβουλευτή
Η ∆ΗΜΑΡ, όμως, εμμένει στην άποψή της ότι χρειάζεται να πέσουν οι τόνοι της πολιτικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στα δύο σημερινά ισχυρά κόμματα, Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ, και να μεταφερθεί η συζήτηση στα ζητήματα των ευρωεκλογών. Η παραδοχή αυτή εμπλέκεται περισσότερο διότι είναι σχεδόν σίγουρο ότι στις επερχόμενες αναμετρήσεις θα κινηθεί σε μικρότερα ποσοστά από τις δύο εκλογές του 2012. Το δίλημμα, ωστόσο, για το τι θα κάνει η ∆ΗΜΑΡ μετεκλογικά, θα τεθεί εκ νέου σε μια τυχόν αποτυχία του πολιτικού συστήματος να σταθεροποιηθεί. Το δίλημμα όμως εάν και όποτε τεθεί, ενδεχόμενα, να δημιουργήσει άλλου είδους τριβές στο εσωτερικό της. ∆ιότι, και ο διαγκωνισμός για την κυριαρχία ανάμεσα στην ΕΛΙΑ και τη ∆ΗΜΑΡ - Προοδευτική Συνεργασία στο χώρο της κεντροαριστεράς είναι έντονος, αλλά και ο προσανατολισμός του ευρωπαϊκού κόμματος στο οποίο αποφάσισαν να ενταχθούν και οι δύο πολιτικοί σχηματισμοί, υποτάσσεται στο άρμα της ευρω-
ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η
∆ΗΜΑΡ βρίσκεται στο μεταίχμιο της επιβίωσης μια βδομάδα, πριν από τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις στις 18 και 25 Μαΐου. Τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών θα δώσουν μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα, εάν η επιλογή της εξόδου από την τρικομματική κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2012, με αφορμή την ΕΡΤ, ήταν επιτυχής.
στατο κάλεσμα για ενότητα απηύθυνε ο Α. Σαμαράς στη Νέα ∆ημοκρατία την περασμένη Πέμπτη, προκειμένου να αποφύγει το παγόβουνο πάνω στο οποίο οδεύει το κόμμα του. Κάλεσε τα στελέχη του να αναλάβουν ρόλο τις δύο βδομάδες που απομένουν από τις εκλογές, βλέποντας πως οι μόνοι που δημόσια τον στηρίζουν είναι οι υπουργοί Α. Γεωργιάδης και Κ. Χατζηδάκης και οι βουλευτές Σ. Βούλτεψη και Μ. Βορίδης. Όλοι οι άλλοι αποφεύγουν τις δημόσιες εμφανίσεις και δηλώσεις, εν αναμονή των εξελίξεων. Γιαυτό, μέσω της ομιλίας του στην Κ.Ο. της Νέας ∆ημοκρατίας, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στα στελέχη του πως μπαίνουν και αυτά σε διαδικασία αξιολόγησης, τα αποτελέσματα της οποίας θα ανακοινωθούν μετά τις εκλογές στο συνέδριο του κόμματος, στο οποίο εκτός από το όνομα σε «Νέα Ελλάδα» θα αλλάξει και η σύνθεση των κεντρικών στελεχών.
Συνέδριο μετά τις εκλογές
Ο Κ. Σκανδαλίδης [Σκάι, 6/5/2014] άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τεθεί θέμα ηγεσίας ζητώντας τη σύγκλιση συνεδρίου αμέσως μετά τις εκλογές [«∆εν αποκλείω τίποτα.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Και αφού βάλουν σε μια τάξη τα ασυμμάζευτα... Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Έντονη δυσαρέσκεια στο Μαξίμου για την απουσία στελεχών από την εκλογική μάχη
Θα τα πούμε μετά τις εκλογές... είναι εμφανής από τις δηλώσεις στελεχών του κόμματος, οι οποίες αναδεικνύουν τα εσωτερικά προβλήματα της παράταξης. Η υποψήφια ευρωβουλευτής Ε. Βόζενμπεργκ προσπάθησε ανεπιτυχώς να σώσει την τιμή της Ν∆, λέγοντας «η μικρή απόκλιση δικαιολογείται. Μόνο σε δέκα μονάδες θα μπορούσαμε να πούμε τώρα, μιλώντας σοβαρά, πολιτικά, ότι η εμπιστοσύνη πλέον είναι στην απέναντι όχθη» [Real Fm, 6/5/2014]. Η Ντ. Μπακογιάννη εξόργισε για μια ακόμα φορά με τα λεγόμενά της «Σαφώς υπάρχει πολιτικό θέμα αν η Ελιά λάβει χαμηλά ποσο-
στά, το ίδιο ισχύει και για τη Νέα ∆ημοκρατία» [Σκάι, 6/5/2014]. Στα «φιλοσαμαρικά» σάιτ ερμηνεύουν τη στάση της Ντ. Μπακογιάννη ως αντίποινα γιατί ο Α. Σαμαράς απέρριψε το αίτημά της να είναι επίτροπος της ΕΕ, χαρακτηρίζοντάς τη «αχάριστη» αφού υπουργοποίησε τον αδελφό της και στήριξε την υποψηφιότητα του γιου της.
“
Παραγκωνισμένη η ΟΝΝΕ∆
Όμως, φαίνεται πως η Ντ. Μπακογιάννη –που είναι μια κόντρα που καλά κρατεί από όταν διεκδίκησε την προεδρεία του
κόμματος- δεν είναι το μόνο πρόβλημα του Α. Σαμαρά. Η ΟΝΝΕ∆ είναι φανερά ενοχλημένη για τη μη υποψηφιότητα του («καραμανλικού») προέδρου της, Σάκη Ιωαννίδη. Ο ίδιος, πάντως, απέφυγε να απαντήσει επί του θέματος λέγοντας σε σχετική ερώτηση: «Το ευρωψηφοδέλτιο της Νέας ∆ημοκρατίας απαρτίζεται από πολύ ικανά άτομα και αποτελεί ότι πιο ολοκληρωμένο και πολυσυλλεκτικό έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής» [parapolitika.gr, 2/5/2014]. Όμως, για να εξαφανιστούν τα όποια σύννεφα στη σχέση του Α. Σαμαρά με τη νεολαία της Ν∆, ο πρωθυπουργός επισκέφτηκε τα γραφεία της ∆ΑΠ, την επομένη των φοιτητικών εκλογών, ευχαριστώντας «από καρδιάς γιαυτό τον αγώνα που δώσατε και δίνεται το δικαίωμα στο χαμόγελο σε όλους μας» [8/5/2014].
Όχι στη «Νέα Ελλάδα»
Το χαμόγελο, πάντως, δεν μένει για πολύ χαραγμένο στα χείλη του πρωθυπουργού καθώς η «καραμανλική πτέρυγα» δηλώνει με κάθε αφορμή και προς πάσα κατεύθυνση πως «όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος». Μάλιστα, αν καταφέρει να
εκλέξει την τετράδα που προωθεί [Ε. Βόζενμπεργκ, Κ. Μουσουρούλης, Ν. Πέππας και Ν. Κεφαλογιάννης], τότε θα έχει στείλει ένα ηχηρό μήνυμα προς τη Νέα ∆ημοκρατία ότι δεν έχει χάσει τη μάχη ακόμα. Μάλιστα, μετά τις εκλογές στο συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί προκειμένου να εγκριθεί η αλλαγή του ονόματος του κόμματος σε «Νέα Ελλάδα», το οποίο εμπνεύστηκε και υποστηρίζει ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, Χρ. Λαζαρίδης, η πόλωση θα φτάσει στο ζενίθ. Ήδη ο Πυρήνας Υποστηρικτών Κώστα Καραμανλή καλεί μέσω facebook τον πρώην πρωθυπουργό να μη δηλώσει στήριξη στον Α. Σαμαρά και επικροτεί την απουσία του, καθώς και του Π. Μολυβιάτη, από την παρουσίαση των θέσεων της Ν∆ για τη συνταγματική αναθεώρηση στο Μέγαρο Μουσικής. Βέβαια, ο Κ. Καραμανλής προσπάθησε να ελέγξει τους κλυδωνισμούς δηλώνοντας το παρών στην Κ.Ο. της Νέας ∆ημοκρατίας, ενώ στάθηκε δίπλα στον Α. Σαμαρά κατά τη διάρκεια της μνημοσύνης δέησης στον ιδρυτή του κόμματος, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Όμως, από το Μαξίμου εκτιμούν ότι αυτά δεν αρκούν, πιέζοντας τον Κ. Καραμανλή να
“
11
Το χαμόγελο, πάντως, δεν μένει για πολύ χαραγμένο στα χείλη του πρωθυπουργού καθώς η «καραμανλική πτέρυγα» δηλώνει με κάθε αφορμή και προς πάσα κατεύθυνση πως “όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος”.
κάνει κάποια δημόσια δήλωση στήριξης, αλλά ο πρώην πρωθυπουργός «κάνει την πάπια»! Παρ’ όλα αυτά, το συνέδριο για την αλλαγή του ονόματος έχει δρομολογηθεί, με τα ανερχόμενα στελέχη του Α. Σαμαρά να υπερασπίζονται αυτή την επιλογή. «Στηρίζω τον κ. Σαμαρά και την προσπάθεια όλων στο κόμμα να φτάσουν στη Νέα Ελλάδα, καθώς η παλιά Ελλάδα των μνημονίων δεν εκφράζει κανέναν», δήλωσε ο Γ. Κύρτσος [Παραπολιτικά, 8/5/2014]. Ιωάννα ∆ρόσου
Τον περιμένουν... στο Ζάππειο Ευ. Βενιζέλος: Όλα θα πάνε πολύ καλύτερα απ‘ ό,τι εύχονται ορισμένοι που εμφανίζονται ως αυτόκλητοι φίλοι μας, γιατί τους εχθρούς μας τους ξέρουμε Όλα επί τάπητος. Ένα συνέδριο του κόμματος θα μπορούσε να γίνει και ο Βενιζέλος δεν πρέπει να το φοβηθεί.»]. Ο γραμματέας της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Ρήγας, σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Κ. Σκανδαλίδη, τόνισε: «Μετά τις εκλογές είναι θεμιτό να συζητηθούν όλα. Ακόμα, εάν προκύψει ζήτημα, και θέμα ηγεσίας. ∆εν υπάρχει τίποτα ταμπού» [Mega, 8/5/2014]. Στο ίδιο μήκος κύματος εξέπεμψε και ο υπουργός Εσωτερικών, Λεωνίδας Γρηγοράκος, λέγοντας: «Πιστεύετε ότι δεν θα υπάρξει θέμα ηγεσίας αν πάμε στο 4% και στο 3%; Θα πάμε σε ανασύνταξη του χώρου ούτως ή άλλως μετεκλογικά...» [Σκάι, 8/5/2014]. Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ∆. ∆ρούτσας, είπε σχετικά «Είναι αυτονόητο ότι στις εκλογές κρίνεται προσωπικά και ο αρχηγός. Έχει έρθει η στιγμή της αλήθειας και για τον κ. Βενιζέλο – ο ίδιος το γνωρίζει» [Εφημερίδα των Συντακτών, 9/5/2014]. Παρόμοια κινήθηκαν και άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ όπως ο Μ. Κασσής [«Το ΠΑΣΟΚ πάει για διάλυση», Παραπολιτικά 90,1, 6/5/2014], ενώ η Φ. Γεννηματά, η οποία εμφανίζεται ως η διάδοχος πρόεδρος, προσπάθησε να απευθυνθεί στη βάση του ΠΑΣΟΚ για να εξασφαλίσει τη στήριξή της όταν τη χρειαστεί [«Είμαι αισιόδοξη ότι αυτές οι εκλογές είναι μόνο η αρχή, για την ενότητα της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Αξίζει να παλέψουμε γι αυτό το σκοπό.» Κάραβελ, 8/5/2014»]. Ο Ευ. Βενιζέλος φρόντισε να δείξει την ενόχλησή του
για όσα λέγονται τις τελευταίες μέρες, ξεκαθαρίζοντας, μέσω της ομιλίας του στην Κ.Ο. την περασμένη Παρασκευή, ότι δεν αφήνει το τιμόνι: «Είδα να ενοχλούνται εκ δεξιών, εξ αριστερών και κάποιοι εκ των ένδον, πολύ λίγοι τολμούν να πουν ότι τίθεται θέμα σταθερότητας της κυβέρνησης. Είδαμε φεστιβάλ νευρικότητας και δωρεάν μαγκιάς. Εμφανίστηκαν τζάμπα μάγκες σε διάφορες εκδοχές...», ενώ πρόσθεσε πως υπάρχουν και ορισμένοι που λένε «Εμείς ΠΑΣΟΚ είμαστε, δεν γουστάρουμε τον Βενιζέλο, θέλουμε πιο αυθεντική έκφραση του ΠΑΣΟΚ». Στη συνέχεια απηύθυνε έκκληση στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ για ενότητα πολιτικού λόγου λέγοντας «Όλα θα πάνε πολύ καλύτερα απ‘ ό,τι εύχονται ορισμένοι που εμφανίζονται ως αυτόκλητοι φίλοι μας, γιατί τους εχθρούς μας τους ξέρουμε (...) Χρειάζεται αίσθηση καθήκοντος και αντισυμβατικότητας» κατέληξε.
Και με τον ΣΥΡΙΖΑ κυβερνάμε
Ο Ευ. Βενιζέλος προσπαθεί να φανεί πιστός στην κυβερνητική συνεργασία τονίζοντας «Κανείς δεν θέλει να θέσει υπό κίνδυνο τις θυσίες και τα επιτεύγματα, γιατί καταλαβαίνουν ότι είμαστε κοντά στην έξοδο από την κρίση», ενώ απαντά στον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος εξέφρασε ανοιχτά τη διαφωνία του για τη μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε Ελιά [«ΠΑΣΟΚ ήμουν, είμαι και θα είμαι και μετά τις ευρωεκλογές» δήλωσε αποφεύγοντας να ψελ-
λίσει το όνομα Ελιά] λέγοντας: «Ουρά της Ν∆ το ΠΑΣΟΚ δεν είναι, αν κάποιος είναι ουρά του άλλου είναι η Ν∆ που προσχώρησε στις θέσεις μας». Μάλιστα, στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ ανασκεύασε τις δηλώσεις του λέγοντας «Ποτέ δεν μίλησα και δεν πρέπει να μιλάμε εμείς για «αποχώρηση« από την κυβέρνηση. ∆εν είναι η κυβέρνηση κάποιων άλλων, δεν είναι η κυβέρνηση της Ν∆ ή του κ. Σαμαρά και εμείς είμαστε συνεργάτες ή φίλοι της». Πάντως, φαίνεται πως το ΠΑΣΟΚ θέλει πάση θυσία να είναι σε κυβερνητικό σχήμα, αδιαφορώντας για τη σύνθεση αυτού. Έτσι, βλέποντας πως ενδεχόμενα τις επόμενες εκλογές θα κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ σπεύδουν ορισμένοι λαγοί να προλειάνουν το έδαφος. Όπως δήλωσε ο βουλευτής Γ. Ντόλιος [Σκάι, 8/5/2014] «Συνεργαστήκαμε άπαξ σε μια κυβέρνηση για τις ανάγκες της χώρας, με άγνοια κινδύνου και η προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό δεν πρόκειται να ξανασυμβεί. Μετά τις επόμενες εθνικές εκλογές, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να βρεθεί σε ένα τέτοιο σχήμα ξανά. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να βρεθεί σε μια κυβέρνηση με άλλο χρώμα, με ένα προοδευτικό πρόσημο, για να το πω έτσι, με τον καθιερωμένο όρο.» Ο Π. Κουκουλόπουλος από το βήμα της Βουλής τόνισε «∆εν είμαστε παρακολούθημα κανενός. Όλος ο κόσμος (;) ξέρει ότι τον Μάιο του 2012 προτείναμε για πρωθυπουργό και τον κ. Τσίπρα και τον κ. Κουβέλη». Τελικά, μόνος στόχος του ΠΑΣΟΚ φαίνεται πως είναι η συμμετοχή στην κυβέρνηση, ανεξαρτήτως σχήματος, θέσεων και ιδεολογίας. Ο πήχης μπαίνει ανάλογα με το ποσοστό που απαιτείται για να πετυχαίνει αυτό το στόχο. Αν, λοιπόν, δεν καταφέρει να εκλέξει όσους ευρωβουλευτές χρειάζεται για να συνεχίσει να είναι στην κυβέρνηση [«Ζητάμε λαϊκή εντολή για να συνεχίσουμε αυτό το δρόμο, να ολοκληρωθεί η προσπάθεια της χώρας ( Ο λαός θα έπρεπε να μας δώσει 11 ευρωβουλευτές», Π. Κουκουλόπουλος], τότε θα τεθεί ζήτημα εθνικών εκλογών και από εκεί και πέρα θα ακολουθήσει τον ισχυρότερο. Ιωάννα ∆ιαλεισμά
12
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Οι κυβερνητικοί εταίροι έχαναν την ψυχραιμία τους. Έπρεπε να προλάβουν να εκτελέσουν όσα είχαν υποσχεθεί. Να νομοθετήσουν τα συμβόλαια που είχαν συνάψει υπόγεια με τους δανειστές και τους έλληνες κεφαλαιοκράτες.
Εκτελούνται επειγόντως συμβόλαια
Και επειδή η συζήτηση στη Βουλή αυτές τις μέρες έγινε μέσα σε φορτισμένο προεκλογικό κλίμα, ας θυμηθούμε το σύνθημα που φωνάζουν οι καθαρίστριες, που απολύονται στις 18 Μαΐου, τη μέρα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών: «Λαέ μην τους φοβηθείς-Ήρθε η ώρα της ανατροπής».
Μεσοπρόθεσμο - επιχειρήσεις - εκπαίδευση - Περιβάλλον - επενδυτές Της Θεανώς Φωτίου
Τ
ρεις βδομάδες πριν σταματήσει τις εργασίες της η βουλή, ένας καταιγισμός νομοσχεδίων και ένα τσουνάμι τροπολογιών έδειξε ότι κυβέρνηση και τρόικα ανησυχούσαν σοβαρά για πιθανές ανατροπές του πολιτικού τοπίου μετά τις 25 Μαΐου. Οι κυβερνητικοί εταίροι έχαναν την ψυχραιμία τους. Έπρεπε να προλάβουν να εκτελέσουν όσα είχαν υποσχεθεί. Να νομοθετήσουν τα συμβόλαια που είχαν συνάψει υπόγεια με τους δανειστές και τους έλληνες κεφαλαιοκράτες σε τρεις μεγάλους τομείς: α) Στην αδειοδότηση και τον έλεγχο των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των επενδυτών, β) Στην παιδεία, γ) Στο περιβάλλον.
Απελευθέρωση επιχειρήσεων από το δημόσιο έλεγχο
Με τον εύηχο τίτλο «απλούστευση της αδειοδότησης για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας» ψηφίστηκε η απελευθέρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας του επενδυτή από κάθε έλεγχο του δημοσίου. Οι επενδυτές όμως τώρα, όπως και στο παρελθόν, έρχονται μόνο όταν τους δίνουμε ζεστό κρατικό χρήμα. Μήπως, τελικά, έχουμε αυτό το ζεστό κρατικό χρήμα για να έρθουν όλοι αυτοί οι «απελευθερωτές- επενδυτές»; Και αν πράγματι έχουμε, δεν θα ασκεί κανένα έλεγχο σε αυτούς το δημόσιο; Οι επενδυτές προσβλέπουν στα φιλέτα του ΤΑΙΠΕ∆, παράδειγμα το Ελληνικό με και μοναδική υποψηφιότητα, στον αιγιαλό, σε τουριστικά ακίνητα, σε παραλίες, λιμάνια, αερομεταφορές, logistics… Εκεί θα βγάλουν το «πολύ χρήμα». Για να διευκολύνουμε τη δραστηριότητα αυτή, με το άρθρο 18, ιδρύουμε οργανωμένους υποδοχείς δραστηριοτήτων (ΟΥ∆). Πρόκειται για ζώνες ιδιωτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσα στις πόλεις, στα όριά τους είτε έξω από αυτές. Για να το πούμε πιο απλά, πρόκειται για λιμάνια, δάση, αρχαιολογικούς χώρους, περιοχές logistics κ.ο.κ. Στήνονται και καθορίζονται από ιδιωτικές εταιρείες ιδιωτικού συμφέροντος και ελέγχονται από αυτές και όχι από το κράτος. Γι’ αυτούς τους λόγους, ο κ. Μητσοτάκης «εξοικονόμησε», «εξυγίανε» και διέλυσε τον κρατικό μηχανισμό, ώστε να μην μπορεί πλέον αυτός ο κρατικός μη-
χανισμός να επιτελέσει κανένα ρόλο και να κριθεί απαραίτητο να δοθεί σε εταιρείες ο πλήρης έλεγχος όλων των επιχειρηματικών δράσεων, όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων. Το κράτος απλά θα ελέγχει τους ιδιωτικούς ελεγκτές. Το ν.σ. αυτό είναι μια μεγάλη νεοφιλελεύθερη τομή στη δημόσια διοίκηση για τρεις λόγους: α. αποσύρεται η δημόσια διοίκηση από τον έλεγχο και την αδειοδότηση των επιχειρήσεων και εκχωρείται αυτό το δικαίωμα στο ιδιωτικό εθνικό ή πολυεθνικό κεφάλαιο (στις εταιρείες). β. ανατρέπεται η ισχύουσα δικαιακή φιλοσοφία μας, που όριζε ότι το «επιχειρείν» ασκείται με όρους δημοσίου συμφέροντος και εισάγεται η αγγλοσαξωνικού τύπου δικαιακή λογική, όπου τα πρότυπα λειτουργίας και η αδειοδότηση προηγούνται -δηλαδή ισχύουν για πέντε χρόνια- και αλλάζουν ή αναθεωρούνται μόνο αν βρεθούν ότι θίγουν το δημόσιο συμφέρον. γ. Ο νόμος αυτός ανοίγει διάπλατα τις πόρτες προς επίδοξους καιροσκόπουςεπενδυτές. Επειδή είναι εντελώς προφανές ότι κατά τη λογική της κυβέρνησης η ανάπτυξη θα έλθει με επενδύσεις που θα καταφτάσουν μόνο αν οι επενδυτές είναι αχαλίνωτα απελευθερωμένοι από ελέγχους
Η προϊούσα θεσμική ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης
Για την Παιδεία, η θεσμική ιδιωτικοποίηση ολοκληρώθηκε με το νομοσχέδιο για τις λαϊκές αγορές. Εκεί είχε εισαχθεί με μια τροπολογία «σκούπα» 150 σελίδων του υπουργού Παιδείας η ασύστολη πριμοδότηση του ιδιωτικού κεφαλαίου στο χώρο της εκπαίδευσης. Την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης δεν τόλμησε η κυβέρνηση να την κάνει μια και έξω, γιατί ακόμα και οι δικοί της βουλευτές δεν θα το άντεχαν. Χρησιμοποίησε τη μεθοδολογία των επάλληλων διολισθήσεων. Για την περίπτωση των ιδιωτικών κολεγίων τα βήματα είναι τα εξής: Πρώτο βήμα: ν.4093/2012, (δεύτερο μνημόνιο). Τα κολέγια οδηγούν σε μεταπτυχιακούς τίτλους μη ισοδύναμους με αυτούς των ΑΕΙ. ∆εύτερο βήμα: ν.4111/2013 τροποποιεί τον προηγούμενο νόμο και τα πτυχία των κολεγίων μπορούν να αναγνωριστούν ως
επαγγελματικά ισοδύναμα των δημοσίων πανεπιστημίων. Τρίτο βήμα: το άρθρο 6 της «τροπολογίας-σκούπα». Αναγνωρίζει τα πτυχία αυτών των «μαγαζιών» ως ακαδημαϊκά ισότιμα των ελληνικών πανεπιστημίων, εφόσον είναι πανεπιστήμια διεθνών οργανισμών. Ρωτήσαμε τον υπουργό αν αυτό σήμαινε ότι: Ιδιωτικό κολέγιο που εδρεύει στην περιοχή του Σουνίου, πρώην ΜΚΟ, που μετετράπη σε διεθνή οργανισμό με την ονομασία «Academy of European Public Law», διαφημίζει τις σπουδές του με τον ήλιο και τη θάλασσα του Σουνίου μπορεί να δίνει ισότιμο πτυχίο προς τα ελληνικά πανεπιστήμια;
Απάντηση δεν πήραμε
Επειδή, όμως, η περίπτωση ιδιωτικών πανεπιστημίων προσκρούει στο άρθρο 16 του Συντάγματος, ο ίδιος ο πρωθυπουργός με τους πομφόλυγες περί Συνταγματικής Αναθεώρησης ξεκαθάρισε ότι το άρθρο 16 θα καταργηθεί. Αντίστοιχες διολισθήσεις γίνονται με τα ιδιωτικά σχολεία. Πρώτη διολίσθηση, ν.4093/2012, (το δεύτερο μνημόνιο): Κατάργηση δεκάδων νόμων για την αδειοδότηση και τη λειτουργία ιδιωτικών σχολείων. ∆εύτερη διολίσθηση, με ΚΥΑ: Απόλυτη εξουσία σχολαρχών για τις απολύσεις ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Τρίτο διολίσθηση, τροπολογία -σκούπα: απελευθέρωση των ιδιωτικών σχολείων από κάθε έλεγχο του ∆ημοσίου. Οι διευθυντές εκπαίδευσης δεν ελέγχουν πια τίποτα, ούτε το προσωπικό ούτε το πρόγραμμα ούτε τη λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων και παράλληλα απελευθερώνεται η χρήση των χώρων των σχολείων αυτών μετά το ωράριο λειτουργίας.
Το περιβάλλον ως μη δημόσιο αγαθό
Ο αγώνας να αρθεί η προστασία του περιβάλλοντος ως δημόσιου αγαθού έχει προϊστορία βέβαια απ’ την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου που δεν κατάφερε τότε την αναθεώρηση του άρθρου 24. Τον τελευταίο καιρό όμως επανέρχεται, αφού έχει γίνει κατανοητό ότι εδώ είναι «η κότα με τα χρυσά αυγά» για τους επενδυτές. Με τρία ν.σ. που δεν πρόλαβαν να ψηφιστούν, προτείνονται ρυθμίσεις για τον
αιγιαλό, την παραλία καθ’ υπαγόρευση των λόμπι των μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων, και καταλύεται η αρχή της δικαιακής μας παράδοσης από σύστασης του ελληνικού κράτους, που έθετε εκτός συναλλαγής το «κοινόχρηστο κτήμα» κατ’ επιταγή των άρθρων 5 και 24 του Συντάγματος. Πιο είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση το «κοινόχρηστο κτήμα»; Ο αιγιαλός, οι όχθες των λιμνών και ποταμιών, η παράλια και οι παρόχθιες ζώνες. Με τα ν.σ. αυτά διαχωρίζεται η παραλία από τον αιγιαλό, η οποία παραλία δημιουργείται πλέον ύστερα από πρόταση και πάντα με διαδικασίες εξπρές από ιδιώτες. ∆ηλαδή, τα όμορα ξενοδοχεία του αιγιαλού, αν έχουν προσδοκία κέρδους, προκαταλαμβάνουν τη χάραξη της παραλίας. Παράλληλα, επιτρέπει ρητά την επιχωμάτωση θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων που ασκούν σε όμορη με τον αιγιαλό έκταση τουριστική δραστηριότητα. Για κάθε κλίνη που διαθέτει η όμορη τουριστική μονάδα, μπορούν να επιχωματωθούν μέχρι πέντε τετραγωνικά θαλάσσιου χώρου. ∆ηλαδή, για χίλιες κλίνες επιχωματώνεις πέντε στρέμματα! Ωσαννά στον απελευθερωτή – επενδυτή! Όμως ξαφνικά, και ενώ εκκρεμεί η διαβούλευση, εισάγεται με το άρθρο 172, στο νόμο για τις τράπεζες, δυνατότητα ιδιωτικοποίησης δημοσίου κτήματος. ∆ιότι ξενοδοχείο που δεν είναι όμορο με τον αιγιαλό, γιατί παρεμβαίνει δημόσιο κτήμα, γίνεται όμορο εφόσον νοικιάσειχωρίς διαγωνισμό το δημόσιο κτήμα. Και για να μην έχει κανείς αμφιβολία, ο πρωθυπουργός περιέλαβε τα άρθρα 5 και 24 στις συνταγματικές αναθεωρήσεις! Όμως κάποιος λογαριάζει χωρίς τον πραγματικό ξενοδόχο, που θα μιλήσει στις 25 Μαΐου. Και επειδή η συζήτηση στη Βουλή αυτές τις μέρες έγινε μέσα σε φορτισμένο προεκλογικό κλίμα, ας θυμηθούμε τιμώντας τον ανυποχώρητο αγώνα τους, το σύνθημα που φωνάζουν οι καθαρίστριες, που απολύονται στις 18 Μαΐου, τη μέρα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, και το φωνάζουν 8 μήνες τώρα «Λαέ μην τους φοβηθείς-Ήρθε η ώρα της ανατροπής». Η Βουλή κλείνει για 15 μέρες. Όταν ξανανοίξει, τίποτε πια δεν θα είναι το ίδιο. •
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
“
13
Στην Ανοιχτή Πόλη δεν “ξεχνούν” και το γεγονός ότι ο ∆ήμος Αθήνας ήταν ουσιαστικά ο προθάλαμος για την κεντρική πολιτική σκηνή της Χρυσής Αυγής και τονίζουν, με κάθε τρόπο, ότι “ψήφος στους νεοναζί είναι ψήφος στο σύστημα”.
Άνεμος αισιοδοξίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές ΣΥΡΙΖΑ
Οι εκτιμήσεις σε περιφέρειες και μεγάλους δήμους είναι κάτι περισσότερο από ενθαρρυντικές
Μ
ε αέρα νίκης και την αισιοδοξία στα ύψη πάνε στην τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής εκστρατείας τα περισσότερα αυτοδιοικητικά σχήματα που στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Στελέχη του κόμματος λένε, μάλιστα, ότι «πάμε καλύτερα από ότι πιστεύαμε», ενώ χαρακτηριστική είναι η δήλωση μέλους στην επαρχία ότι «ο λαϊκός κόσμος ακούει ΣΥΡΙΖΑ και λάμπει το πρόσωπό του».
Αλλάζουμε την Αθήνα
Πολύ αισιόδοξοι για την παρουσία του Γ. Σακελλαρίδη στο δεύτερο γύρο των εκλογών, δηλώνουν στην Ανοιχτή Πόλη. ∆εν διστάζουν μάλιστα, να πάνε ένα βήμα παρακάτω λέγοντας ότι: «στις 26 Μαΐου, δήμαρχος Αθήνας μπορεί να είναι ο Σακελλαρίδης». Η προεκλογική καμπάνια έχει αφήσει μεγάλη ικανοποίηση, καθώς σε όλες τις εκδηλώσεις της παράταξης ο κόσμος αγκάλιασε την προσπάθεια, ενώ στο πρώτο debate που έγινε την Παρασκευή στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ, ο Σακελλαρίδης κέρδισε τις εντυπώσεις. Την ίδια ώρα, η απουσία του Α. Σπηλιωτόπουλου, λόγω μη πρόσκλησης του Η. Κασιδιάρη σχολιάστηκε αρνητικότατα τόσο στον Τύπο, όσο και στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Όπως λένε στελέχη της Ανοιχτής Πόλης, ο υποψήφιος της Ν∆ «πέταξε λευκή πετσέτα», ενώ πολλών η εκτίμηση είναι ότι η κίνηση αυτή εντάσσεται στην απέλπιδα προσπάθεια του Σπηλιωτόπουλου να αντλήσει από την ακροδεξιά δεξαμενή. Η τελευταία βδομάδα θεωρείται πάντως ιδιαίτερα κρίσιμη και στην Ανοιχτή Πόλη ποντάρουν πολλά σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στο πολύ καλό ψηφοδέλτιο που έχει η κίνηση και δεύτερον, στο γεγονός ότι ο Γ. Καμίνης έχει απογοητεύσει τον προοδευτικό κόσμο της πόλης. Όσον αφορά το πρώτο, το ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης είναι γεμάτο από προσωπικότητες του πολιτισμού και του ακαδημαϊκού κόσμους, χωρίς να λείπουν και οι άνθρωποι που χρόνια τώρα παλεύουν στα κοινωνικά κινήματα και τους λαϊκούς αγώνες κάτι που αναμένεται να δώσει μεγάλη ώθηση στον Γ. Σακελλαρίδη. Σχετικά με το δεύτερο, στην Ανοιχτή Πόλη υπενθυμίζουν ότι ο νυν δήμαρχος έχει στηρίξει τις μνημονιακές πολιτικές «ακόμα και μετά την αποχώρηση της ∆ΗΜΑΡ από την κυβέρνηση», ενώ υπογραμ-
μίζουν ότι η προεκλογική του εκστρατεία είναι όπως ακριβώς και η θητεία του, «αόρατη». Τέλος, στην Ανοιχτή Πόλη δεν «ξεχνούν» και το γεγονός ότι ο δήμος Αθήνας ήταν ουσιαστικά ο προθάλαμος για την κεντρική πολιτική σκηνή της Χρυσής Αυγής και τονίζουν, με κάθε τρόπο, ότι «ψήφος στους νεοναζί είναι ψήφος στο σύστημα».
Σκληρή η μάχη στον Πειραιά
Πολλές είναι οι ιδιαιτερότητες στο δήμο Πειραιά, καθώς η παρουσία της υποψηφιότητας του Γ. Μώραλη σηματοδοτεί, για πρώτη φορά, την απροκάλυπτη είσοδο του μεγάλου κεφαλαίου στην πολιτική ζωή. Όπως τόνισε ο Θ. ∆ρίτσας, στη συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στον Πειραιά: «Παίρνουμε καθημερινά χιλιάδες μηνύματα συμπαράστασης που μας καλούν να δώσουμε τη μάχη για όλους όσους θέλουν οι ανάγκες να έχουν προτεραιότητα σε σχέση με τα συμφέροντα και οι θεσμοί αντιπροσώπευσης σε σχέση με τους επιχειρηματικούς ανταγωνισμούς. Αγωνιούν για το πως θα αντιδράσει ο λαός και οι πολίτες του Πειραιά. Σας βεβαιώνουμε ότι ο Πειραιάς θα αντιδράσει». Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο υπο-
ψήφιος δήμαρχος Πειραιά σημείωσε ότι: «Μέσα στο προεκλογικό κλίμα παραπλάνησης και νοσηρότητας που οι δυο συνδυασμοί του κ. Μιχαλολιάκου και του κ. Μόραλη επιμένουν να καλλιεργούν, εμείς επιμένουμε να μιλάμε για ιδέες, προτάσεις, δεσμεύσεις και στόχους. Χωρίς φανατισμούς, με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία που μας δίνει η δουλειά τόσων χρόνων στη πόλη, διεκδικούμε την ψήφο των πολιτών του Πειραιά. Αυτών που είναι υποψιασμένοι γιατί γνωρίζουν. Και σας βεβαιώνω τώρα πια, ότι αυτοί είναι η πλειοψηφία στη Πειραιώτικη κοινωνία. Είναι αυτοί που βαρέθηκαν να περισυλλέγουν τις ελπίδες τους στα σκουπιδιάρικα .» Οι άνθρωποι του Λιμανιού της Αγωνίας πάντως, σημειώνουν ότι η προεκλογική μάχη είναι ιδιαίτερα δύσκολη και πρωτοφανής, ενώ δηλώνουν αισιόδοξοι από την αντίδραση του κόσμου στις λαϊκές γειτονιές ο οποίος για πρώτη φορά δείχνει τέτοια κινητοποίηση. Στον Πειραιά μάλιστα λένε χαρακτηριστικά ότι «τα λεφτά δεν νικάν πάντα».
Χαμόγελα στην Περιφέρεια
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η Ρένα ∆ούρου έχει «κλειδώσει» την παρουσία της στο δεύτερο γύρο, με σοβαρές μάλι-
Η Εποχή πάει...εκλογές
Η τριπλή μάχη των εκλογών φτάνει στην τελευταία της στροφή. Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες που «έφαγαν» με το κουταλάκι την Ελλάδα δικαιούνται λίγες στιγμές χαλάρωσης, αλλά και μοιράσματος της αγωνίας για το τελικό αποτέλεσμα. Σας προσκαλούμε, τις δύο Κυριακές των εκλογών, να παρακολουθήσουμε μαζί τα αποτελέσματα στα γραφεία μας, Αθηνάς 24 και Βλαχάβα 11 στο Μοναστηράκι, από τις 7 μ.μ., μέχρι όσο αντέξουμε. Θα έχουμε γιγαντοοθόνη, φαγητό, κρασί και γλυκά, που ελπίζουμε να μην μας χρειαστούν γιατί θα γλυκαθούμε από τα αποτελέσματα.
Γίνε “πληροφοριοδότης” της Εποχής
Τα εκλογικά αποτελέσματα θα βγαίνουν με γρήγορο ρυθμό από το αρμόδιο υπουργείο και θα μεταδίδονται άμεσα από την τηλεόραση. Εμείς, από την πλευρά μας, θέλουμε τις πληροφορίες και τα απρόοπτα των εκλογών που δεν θα «περάσουν» μπροστά από τις οθόνες μας. Θα τις ανεβάζουμε αμέσως στην ηλεκτρονική σελίδα της Εποχής, όπου θα έχουμε τις σχετικές ανταποκρίσεις. Άλλωστε, οι περισσότεροι από εσάς θα είστε στην καρδιά των εξελίξεων, στα εκλογικά κέντρα, ως εκλογικοί αντιπρόσωποι. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι ένα τηλέφωνο στο 2103619513-14 ή να στείλετε ένα μέιλ στο epohigr@gmail.com
στα πιθανότητες το βράδυ της Κυριακής να την βρει στην πρώτη θέση. Όσον αφορά την δεύτερη Κυριακή, στελέχη της «∆ύναμης Ζωής» αναγνωρίζουν ότι θα είναι μια δύσκολη μάχη με τον Γ. Σγουρό, αλλά πιστεύουν πως η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές θα δώσει ώθηση νίκης και στην Περιφέρεια Αττικής, την ίδια ώρα που ο νυν περιφερειάρχης δεν δείχνει να επιτυγχάνει τον «απογαλακτισμό» του από το κομματικό περιβάλλον. Στην Κουμουνδούρου πιστεύουν ότι οι υποψήφιοι περιφερειάρχες του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα βρεθούν «σχεδόν όλοι» στον δεύτερο γύρο. Οι «σίγουροι» θεωρούνται η Α. Κυρίτση στο Βόρειο Αιγαίο, ο Β. Χατζηλάμπρου στη ∆υτική Ελλάδα, η Η.∆ιώτη στη Θεσσαλία, ο Ο. Βουδούρης στη Πελοπόννησο, ο Μ. Κριτσωτάκης στην Κρήτη και ο Β. Αποστόλου στην Στερεά Ελλάδα και η Ο. Γεροβασίλη στην Ήπειρο. Παρά το γεγονός ότι παραδοσιακά η περιοχή της Μακεδονίας θεωρείται δύσκολη για το κόμμα της Αριστεράς, αισιόδοξα είναι τα μηνύματα που έρχονται και από τις τρεις περιφέρειες. Συγκεκριμένα, στην Κεντρική Μακεδονία η ∆. Χαραλαμπίδου διεκδικεί με αξιώσεις την είσοδό της στον δεύτερο γύρο. Όπως σημειώνουν στελέχη της παράταξης «κάθε μέρα που περνά οι πιθανότητες αυξάνονται, καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει πολύ θετικά τόσο το πρόγραμμα της παράταξης όσο και το πρόσωπο της Χαραλαμπίδου». Στην Κ. Μακεδονία όπου ο Κ. Μορφίδης διεκδικεί, επί ίσοις όροις με τους Γιαννακίδη και Παυλίδη. Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα στη ∆. Μακεδονία, όπου ο Θ. Μουμουλίδης έχασε έδαφος από την αργοπορημένη ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του λόγω της υπόθεσης Καρυπίδη. Πάντως και εκεί ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ πάει καλύτερα του αναμενόμενου. Μάχη στήθος με στήθος θα δώσει ο Μ. Σπύρου στο Νότιο Αιγαίο, καθώς οι τοπικές δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να «κονταροχτυπιέται» με τον Μαχαιρίδη (ΠΑΣΟΚ) για είσοδο στον δεύτερο γύρο. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του Θ. Γαλιατσάτου στο Ιόνιο. Αδάμος Ζαχαριάδης
14
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Μέχρι που ήρθε μια μέρα που τα ξόρκια της δεν έπιαναν. Και η μάγισσα Πολιτική σάστισε, από το ραβδί της μόνο σπίθες έβγαιναν και εκείνο δεν την υπάκουγε. Η μάγισσα αναρωτήθηκε τι συνέβαινε και κοίταξε γύρω της. Τότε κατάλαβε: άνθρωποι είχαν μαζευτεί στο ρέμα. Άνθρωποι αποφασισμένοι να το σώσουν.
ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥΣ
Η μάγισσα Πολιτική και οι πολίτες Μ
ια φορά και έναν καιρό ζούσε μια μάγισσα. Που ήταν όμορφη, ευγενική και προσπαθούσε πάντα να κάνει το καλό για τους ανθρώπους. Σαν μια σωστή μάγισσα και όπως όφειλε μια μάγισσα που σέβεται τον εαυτό της να κάνει. Το όνομα της ήταν Πολιτική. Όπως όλες οι μάγισσες, έτσι και η μάγισσα Πολιτική είχε ένα ευαίσθητο σημείο: Υπήρχε μια μάγισσα που δεν μπορούσε να κάνει κάποιον να ερωτευτεί κάποιον άλλον. Μια άλλη δεν μπορούσε να κάνει ποτέ τα φαγητά να νοστιμίσουν. Και μια τρίτη, κάθε φορά που πρόσταζε τα σύννεφα να φέρουν βροχή, εκείνα σκόρπιζαν και άφηναν τη λιακάδα να δραπετεύσει. Όμως, δυστυχώς, η δικιά μας η μάγισσα κουβαλούσε μεγαλύτερο φορτίο από ότι οι άλλες. Τα δικά της τα μάγια πάντα ορίζονταν από αυτόν που την είχε στη δούλεψη του. Και ό,τι μάγια και να ήταν αυτά, πάντα είχαν αντίκτυπο στην εμφάνιση της μάγισσας Πολιτικής. Έτσι, όσο πιο ωφέλιμα τα μάγια τόσο πιο όμορφη γινόταν. Όσο πιο κακόβουλα ή σκληρά τόσο πιο πολύ εκείνη γέμιζε με ουλές και το δέρμα της γινόταν πράσινο και ρυτιδιασμένο. Το ξεκίνημα του σημερινού μας παραμυθιού, βρίσκει την μάγισσα Πολιτική πολύ άσχημη. Άσχημη, γριά, ρυτιδιασμένη. Και αν με ρωτάς πως κατάντησε έτσι θα σου πω ότι για πολλά χρόνια η καημένη η μάγισσα Πολιτική είχε κακούς ανθρώπους να της δίνουν κατευθύνσεις για τα μάγια της. Και όσο πιο απάνθρωπα τα μάγια τόσο πιο πολύ
ασχήμαινε και η μάγισσα. Έτσι χρόνια τώρα, η μάγισσα Πολιτική τριγυρνάει σε μια Αθήνα μουντή, γκρίζα και απρόσωπη. Και μέσα στην καλή της την ψυχή πίστευε ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο να κάνει. Πως όσο κακό ήταν να κάνει στους ανθρώπους, χωρίς να το θέλει, το είχε κάνει. Πως είχε μοιράσει αρκετή δυστυχία και πόνο. Πως δεν θα μπορούσε να κάνει άλλο κακό γιατί δεν υπήρχε περισσότερο κακό να κάνει. Μέχρι που οι άνθρωποι που την κατεύθυναν αποφάσισαν πως δεν είχαν κάνει όσο κακό μπορούσαν και αποφάσισαν πως ήθελαν παραπάνω. Έτσι έστειλαν την μάγισσα Πολιτική στο ρέμα της Πικροδάφνης. Και για μια στιγμή η καρδιά της Πολιτικής σκίρτησε από χαρά όταν αντίκρισε έναν τόσο όμορφο τόπο μέσα στην άχρωμη Αθήνα και ανάσανε ευτυχισμένη τον καθαρό αέρα. Η χαρά της όμως δεν κράτησε για πολύ γιατί σύντομα αναγκάστηκε να βάλει τα ξόρκια της σε εφαρμογή. Και η μάγισσα Πολιτική, κλαίγοντας άρχισε να ξεριζώνει τα δέντρα, να βρωμίζει το ποτάμι, να βάζει μπετά, να διώχνει τα πουλιά που είχαν βρει καταφύγιο στο ρέμα, να σκοτώνει τους μικρούς βατράχους και τα άλλα ζωάκια που ζούσαν εκεί, να διαλύει τα σπίτια τους, να τα διώχνει. Και η μάγισσα Πολιτική κατέστρεφε και κατέστρεφε και όσο κατάστρεφε τόσο πιο πολύ παραμορφωνόταν και η ίδια. Το σώμα της καμπούριασε και τα δόντια της έπεσαν. Τα μαλλιά της άσπρισαν και τα χέρια της άρχισαν να τρέμουν. Μέχρι που ήρθε μια μέρα που τα ξόρκια της δεν έπιαναν. Και η μάγισσα Πο-
λιτική σάστισε. ∆οκίμασε ξανά και ξανά να κάνει τα ξόρκια. Αλλά από το ραβδί της μόνο σπίθες έβγαιναν και εκείνο δεν την υπάκουγε. Η μάγισσα αναρωτήθηκε τι συνέβαινε και κοίταξε γύρω της. Τότε κατάλαβε: άνθρωποι είχαν μαζευτεί στο ρέμα. Άνθρωποι αποφασισμένοι να το σώσουν. Να γλιτώσουν τα δέντρα, τα πουλιά, τα ζωάκια, το ρέμα τους. Και η μάγισσα Πολιτική χαμογέλασε και το δέρμα της άρχισε να γίνεται φυσιολογικό. Οι ουλές και η πράσινη απόχρωση του έφυγαν. Τα μαλλιά της έγιναν καστανά ξανά. Τα χέρια της σταμάτησαν να τρέμουν και έβγαλε καινούργια δόντια. Και όλη της η ομορφιά που είχε χαθεί,
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
εμφανίστηκε ξανά και εκείνη έλαμψε από χαρά. Γιατί η μάγισσα Πολιτική ήξερε: κανένα ξόρκι της δεν θα έπιανε ποτέ αν σε αυτό αντιτίθονταν οι απλοί άνθρωποι. Αν απλοί άνθρωποι, πολίτες έβρισκαν τα ξόρκια λάθος και αντιδρούσαν. Κάτι που κανείς από αυτούς που την είχε στην εξουσία του δεν το είχε πάρει ποτέ στα σοβαρά. Και η μάγισσα Πολιτική ανάσανε ευτυχισμένη και ανακουφισμένη που ακόμα υπήρχαν ακόμα άνθρωποι για να την γλιτώσουν από τέτοιου είδους ξόρκια. Ναταλία ∆εδουσοπούλου
Καταστροφικές παρεμβάσεις στο ρέμα Πικροδάφνης
Σ
τις 27 Μαρτίου διαπιστώσαμε μεγάλης έκτασης καταστροφικές παρεμβάσεις στον κάτω ρου του ρέματος της Πικροδάφνης. Οι καταστροφικές αυτές εργασίες, οι οποίες όπως πληροφορηθήκαμε έγιναν στο πλαίσιο του «καθαρισμού» της κοίτης του ρέματος, είχαν ως αποτέλεσμα τη θανάτωση πολλών ειδών της πανίδας (βατράχια, φρύνοι, νεροχελώνες), την όχληση των παρυδάτιων πουλιών (που ήδη είχαν αρχίσει να φωλιάζουν), την καταστροφή των καλαμιώνων και την υποβάθμιση του τοπίου (ζημιές σε γεωτόπο και καταστροφή της παρυδάτιας βλάστησης). Θεωρούμε απαράδεκτη την έκταση και την ένταση των παρεμβάσεων αυτών (που έγιναν με μπουλντόζες και άλλα βαρέα οχήματα), όσο και τη χρονική στιγμή κατά την οποία έγιναν (τέλη Μαρτίου, που έχει ήδη ξεκινήσει η αναπαραγωγή των αμφιβίων και των πουλιών). Ακόμα και ένας εξαιρετικός γεώτοπος, στο ύψος της μικρής γέφυρας στη διασταύρωση Φοινίκων και Περικλέους, όπου φαινόταν το μητρικό πέτρωμα, υπέστη την καταστροφική επέλαση της μπουλντόζας! Το ευαίσθητο οικοσύστημα τού ρέματος της Πικροδάφνης, καθώς και τα σπάνια και προστατευόμενα είδη που ζουν εκεί, έχουν ανάγκη διαφορετικής και σίγουρα πιο προσεκτικής προσέγγισης. Τα όποια έργα καθαρισμού έπρεπε να γίνουν χειρωνακτικά ή με ελαφρά χλοοκοπτικά μηχανήματα. Εάν και εφόσον υπήρχε απόλυτη ανάγκη απομάκρυνσης των μπαζών και των φερτών υλικών στις εκβολές, τότε αυτή θα έπρεπε να γίνει σημειακά και μόνον κατόπιν περιβαλλοντικής μελέτης. (Οι εργασίες καθαρισμού γίνονται κατόπιν μελέτης και από εξειδικευμένο, σε περιβαλλοντικά έργα, εργολάβο). Ποιος ήλεγξε και παρέλαβε αυτή τη μελέτη; Με ποιο τρόπο (μεθοδολογία) έγινε η επέμβαση ώστε να διασφαλίζεται επιπλέον, η μη αλλοίωση της παροχετευτικότητας του ρέματος (υδραυλική διατομή, κατά μήκος κλίση κ.λπ.); Επίσης, θα πρέπει να εκπονηθεί σχέδιο αποκατάστασης (σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες) των ζημιών που προκλήθηκαν στο οικοσύστημα τού ρέματος, από τις βάναυσες και καταστροφικές αυτές εργασίες. Χριστίνα Ν.Φίλιππα, σύμβουλος δημ.κοιν.Φιλοθέης Μαργαρίτα Αγιασματζή, φωτογράφος
ΕΥΡΩΠΗ
Το κράτος γίνεται συνένοχος σε ένα δουλεμπόριο
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Συνέντευξη με την υποψήφια ευρωβουλευτή Κωνσταντίνα Κούνεβα
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου Τι εκπροσωπεί η υποψηφιότητά σας; Θέλω να πιστεύω ότι η υποψηφιότητά μου εκπροσωπεί τον κόσμο της δουλειάς, τους ανθρώπους που πέφτουν θύματα εργοδοτικής βίας και αυθαιρεσίας, τους μετανάστες που υφίστανται διακρίσεις και ρατσισμό και στη δουλειά και στην καθημερινότητά τους, τους γονείς που μεγαλώνουν χωρίς σύντροφο τα παιδιά τους, γιατί ξέρω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι να μεγαλώσεις μόνη ένα παιδί σε ένα περιβάλλον καθόλου φιλικό… Εκπροσωπώ πριν απ’ όλους τους χιλιάδες ανθρώπους που μου συμπαραστάθηκαν στην περιπέτειά μου. Ξέρω ότι ορισμένοι απ’ αυτούς ίσως βλέπουν στην υποψηφιότητά μου μια ευκαιρία συμβολικής «εκδίκησης». Εγώ προτιμώ έναν άλλο συμβολισμό: Όση βία κι αν χρησιμοποιήσουν εναντίον μας, πρέπει να σταθούμε όρθιοι, να επιβιώσουμε και να πείσουμε τους γύρω μας ότι το κακό δεν είναι ακατανίκητο. Ποιες ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζετε; Το πρώτο πράγμα που με παροτρύνει να συμπαραταχθώ είναι η ανάγκη να σταματήσει η καταστροφή που γίνεται στην κοινωνία και στα πιο αδύνατα τμήματά της από τα μνημόνια και από την πολιτική αυτής της κυβέρνησης. Έπειτα, με συγκινεί η φιλοδοξία του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από μια εκλογική
του νίκη στην Ελλάδα, να επηρεάσει τα πράγματα σε όλη την Ευρώπη. ∆εν ξέρω πόσο εφικτό είναι αυτό, αλλά η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο καλύτερος τρόπος για να ταρακουνηθούν οι άνθρωποι που κυβερνούν 500 εκατομμύρια πολίτες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, που μέσα από το γυάλινο κλουβί τους αντί να αντιμετωπίσουν τη δυστυχία και τη φτώχεια παίρνουν μέτρα που κάνουν τα προβλήματα σε όλη την ήπειρο ακόμη μεγαλύτερα. Σε περίπτωση που εκλεγείτε, ποια είναι τα θέματα εκείνα που θα ακουστούν στην Ευρωβουλή; ∆εν μπορούμε να τα κάνουμε όλοι όλα, και σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέξει αρκετούς ευρωβουλευτές κι είμαι ανάμεσά τους φαντάζομαι ότι θα συνεργαστούμε με κάποιον καταμερισμό δουλειάς. Μπορώ , όμως, να σας πω από τώρα ότι, ως άνθρωπος που έχω βιώσει στο ίδιο μου το σώμα τις συνέπειες της βαριάς αναπηρίας, άσχετα από το τι την προκάλεσε, έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία με τους συμπολίτες μας που έχουν ανάλογα προβλήματα. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι με μικρές ή μεγάλες αναπηρίες που υφίστανται στερήσεις και διακρίσεις, που η καθημερινότητά τους είναι δύσκολη. Τα επιδόματα και οι παροχές που έχουν ανάγκη κόβονται, η πρόσβαση στο σύστημα υγείας δυσκολεύει, το κράτος τους συμπεριφέρεται σαν να είναι περιττό βάρος και η τρόικα τους αντιμετωπίζει σαν περιττό κόστος. Είναι απίστευτη υποκρισία οι ευρωπαϊκές αρχές να κάνουν ότι
δεν βλέπουν, ενώ οι διακρίσεις που υφίστανται οι άνθρωποι με αναπηρίες είναι μια εξόφθαλμη παραβίαση των ίδιων των ευρωπαϊκών συνθηκών. Η εργασία, η προστασία αυτού του δικαιώματος που κινδυνεύει να γίνει πολυτέλεια, αλλά και οι σωστές συνθήκες εργασίας είναι,επίσης, μία από τις δικές μου προτεραιότητες Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες στον τομέα της καθαριότητας; Στο δημόσιο τομέα νομίζω ότι τα πράγματα έχουν γίνει γνωστά, ιδιαίτερα από το συγκινητικό αγώνα που δίνουν οι καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών. Οι καθαρίστριες αντιμετωπίστηκαν σαν ο πιο εύκολος στόχος. Απορώ πώς κοιμάται ήσυχος ο υπουργός που με μια υπογραφή διέγραψε τις ζωές πεντακοσίων εργαζόμενων… Και η υποκρισία είναι ότι αντικαταστάθηκαν από ιδιωτικά συνεργεία που κοστίζουν περισσότερο και στα οποία οι καθαρίστριες δουλεύουν σαν σκλάβες και αμείβονται με 400 ευρώ για 10-12 ώρες, και συχνά δεν παίρνουν ούτε αυτά. Το κράτος γίνεται συνένοχος σε ένα δουλεμπόριο. Στον ιδιωτικό τομέα τα πράγματα είναι τα ίδια και χειρότερα. Και ξέρετε γιατί; Όταν δούλευα εγώ, οι μισθοί των καθαριστριών ήταν οι πιο χαμηλοί από όλων των μισθωτών, αλλά οι εργοδότες έπρεπε να καταφεύγουν σε τεχνάσματα και απειλές για να ξεπεράσουν τις συλλογικές συμβάσεις και την εργατική νομοθεσία που επέβαλλε υψηλότερους μισθούς. Τώρα, που η κυβέρνηση και η τρόικα έχουν καταργήσει ουσιαστικά τις συμβάσεις και έχουν πάει τον κατώτατο μισθό στα 480 ευρώ μεικτά τα χέρια των εργοδοτών έχουν λυθεί για μεγαλύτερες αυθαιρεσίες… Άλλαξε κάτι στις συνθήκες εργασίας στην ΟΙΚΟΜΕΤ από την επίθεση που δεχτήκατε και μετά; Μόνο τα τελευταία χρόνια, μέχρι να φύγει η ΟΙΚΟΜΕΤ από τον ΗΣΑΠ, πλήρωνε σωστά το μισθό, από 480-530 ευρώ που πλήρωναν μέχρι που εργαζόμουν γίνανε 800-880 ευρώ. Ουσιαστικά όχι. Άλλαξε το όνομα, ίσως και η έδρα της εταιρείας, κάποια πρόσωπα. Μπορεί οι ιδιοκτήτες της εταιρείας να έγιναν λίγο πιο «προσεκτικοί», αλλά από τη στιγμή που το καθεστώς των εργολαβιών στην καθαριότητα γίνεται κανόνας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, από τη στιγμή που οι εργολάβοι, ακόμη κι αυτοί που συνδέονται με την
Να ξαναχτίσουμε τα συνδικάτα από την αρχή
Η εργοδοτική τρομοκρατία ολοένα και εντείνεται, το συνδικαλιστικό κίνημα όμως βρίσκεται σε κάμψη. Τι προτείνετε στους εργαζόμενους να κάνουν για να διεκδικήσουν τα ατομικά και συλλογικά τους εργατικά δικαιώματα; Αυτό είναι το μεγαλύτερό μας πρόβλημα. Όλοι αυτοί οι νόμοι που ψηφίστηκαν με την υπόδειξη της τρόικας η κυριότερη ζημιά που κάνουν είναι ότι αχρηστεύουν τα συνδικάτα, κάνουν το συλλογικό αγώνα μάταιο στα μάτια των εργαζόμενων, τους σπρώχνουν στον ατομισμό, στην απομόνωση. Τα συνδικάτα είχαν ήδη πολλά προβλήματα και πριν την κρίση, είχαν τη δική τους κρίση, κι ήταν πολύ εύκολο για τους εργοδότες, την κυβέρνηση να τα συκοφαντήσουν, να τα εξευτελίσουν, να τα παρουσιάσουν σαν μια από τις αιτίες της κρίσης. Είναι σαν να γυρίζουμε πίσω έναν αιώνα πριν. Και τα συνδικάτα πρέπει να τα ξαναχτίσουμε από την αρχή. “Να αλλάξει κάτι και στο μέσα τους” όπως λέω και στο βίντεο του ΣΥΡΙΖΑ. >∆εν ξέρω ακριβώς πώς πρέπει να γίνει αυτό. Ξέρω, όμως, πως πρέπει να ξεπεράσουμε την πολυδιάσπαση. Η μια είναι >καθαρίστρια, ο άλλος ειδικευμένος εργάτης, ο τρίτος επιστήμονας αλλά όλοι > μπορεί να δουλεύουν για τον ίδιο εργοδότη, όμως είναι τόσο αποκομμένοι ο ένας από τον άλλο… Πρέπει να καταλάβει αυτός που είναι πιο πάνω στην πυραμίδα ότι, όταν οι πιο κάτω είναι ανασφαλείς, κακοπληρωμένοι, έκθετοι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, κι ο ίδιος δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Όταν ο ένας δεν υπερασπίζεται τον άλλο, όλοι μαζί παρασύρονται προς τα κάτω. Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το συλλογικό αγώνα. Αν πάει ο καθένας μόνος του, όλοι μαζί θα χάσουμε και θα χαθούμε…
15
4σέλιδο αφιέρωμα στις ευρωεκλογές. Μιλούν και γράφουν οι: Σία Αναγνωστοπούλου, Κ. Κούνεβα, Χ. Γολέμης, Σ. Ρομπόλης, ∆. Σπανού, Ν. Θεοδορακοπούλου παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας επιβραβεύονται με νέα συμβόλαια, γιατί να γίνουν πιο ανθρώπινοι, πιο ρεαλιστές, λιγότεροι αυθαίρετοι; Μήπως ξεχνάτε πως, σε λιγότερο από δύο χρόνια μετά την επίθεση σε βάρος μου, ένας αιγύπτιος εργάτης καθαριότητας σκοτώθηκε σε κτίριο του υπουργείου Εργασίας, δουλεύοντας ανασφάλιστος και εκτός ωραρίου; Η ειρωνεία είναι ότι αυτός ο άνθρωπος που ξενιτεύτηκε για μια καλύτερη ζωή σε ευρωπαϊκή χώρα, έχασε τη ζωή του καθαρίζοντας ένα κτίριο στο οποίο στεγάζεται το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στην Ελλάδα, δηλαδή μια υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας. ∆εν είναι ειρωνεία;
“
Ξέρω ότι ορισμένοι απ’ αυτούς ίσως βλέπουν στην υποψηφιότητά μου μια ευκαιρία συμβολικής «εκδίκησης». Εγώ προτιμώ έναν άλλο συμβολισμό: Όση βία κι αν χρησιμοποιήσουν εναντίον μας, πρέπει να σταθούμε όρθιοι, να επιβιώσουμε και να πείσουμε τους γύρω μας ότι το κακό δεν είναι ακατανίκητο.
1
ΕΥΡΩΠΗ
16
ΕΥΡΩΠΗ
Αλλαγή πορείας με παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση Τ
ο κυρίαρχο διακύβευμα κατά την σημερινή προεκλογική μάχη των ευρωεκλογών απαιτείται αντικειμενικά να είναι το μέλλον της Ευρώπης και η αλλαγή της πορείας της. Είναι πλέον φανερό σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, ότι η Ευρώπη: α) ή θα πρέπει να αλλάξει και να προσανατολισθεί οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά σε μία κατεύθυνση ευρωπαϊκή, β) ή με τις βασικές αδυναμίες που αποκάλυψε η οικονομική και κοινωνική κρίση θα αποσταθεροποιηθεί περαιτέρω η διαδικασία ολοκλήρωσής της και θα εθνικοποιηθεί. Κινητήρια δύναμη προς αυτή την κατεύθυνση οικονομικής και κοινωνικής προόδου, αποτελεί η εγκατάλειψη των πολιτικών λιτότητας και οπισθοδρόμησης που εφαρμόζονται τα τελευταία πέντε χρόνια στα κράτημέλη της Μεσογειακής Ευρώπης με την σκληρότητα των αγορών και στα κράτη-μέλη της βόρειας Ευρώπης με τις πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής. Γι αυτό ακριβώς τον λόγο οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι και πολίτες αντιλαμβάνονται πολύ καλά ότι αυτό που συντελείται στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία αποτελεί το επεισόδιο, ενώ αυτό που συντελείται σε ολόκληρη την Ευρώπη αποτελεί το προοίμιο της κανονικότητας του επεισοδίου. Αυτή την διαδικασία της κανονικότητας του επεισοδίου, οι δυνάμεις των αγορών και της αναπτυξιακής και κοινωνικής κατάρρευσης προσπαθούν να επιβάλλουν με την κάμψη της δύναμής μας που τροφοδοτεί η αλληλεγγύη, η δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή. Η Αριστερά πιστεύει ότι τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στα κράτημέλη μέσω της τρόικας και προκάλεσαν ύφεση, ανεργία, παραβίαση των
2
ΕΥΡΩΠΗ
ανθρωπίνων, κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων, δεν αποτελούν παράπλευρες απώλειες της οικονομικής κρίσης. Αντίθετα, αποτελούν συστατικά αρνητικά χαρακτηριστικά των ασκούμενων πολιτικών οι οποίες έχουν ως στόχο τον απόλυτο προσανατολισμό των πόρων της οικονομίας στο έλλειμμα και το χρέος, στερώντας από πόρους τις επενδύσεις, την ανάπτυξη, την απασχόληση και το κράτος-πρόνοιας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2010-2013 πάρθηκαν δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας 63 δις ευρώ και το δημόσιο έλλειμμα μειώθηκε κατά 28 δις ευρώ. Την ίδια περίοδο οι μισθωτοί είχαν απώλειες του εισοδήματός τους της τάξης των 37 δις ευρώ. Παράλληλα, αναπτύχθηκαν στην ελληνική οικονομία δυνάμεις αντιφάσεων, συστολής και οριζόντιων περικοπών, σε βαθμό που το πρόγραμμα εσωτερικής υποτίμησης να έχει εξελιχθεί σε μία οικονομική και κοινωνική παρέμβαση αυτοσχεδιασμού που αποδομεί τις παραγωγικές δυνάμεις που υποτίθεται ότι διασώζει (-25% ύφεση, 28% ανεργία κλπ) και προσδίδει χαρακτηριστικά υπανάπτυξης στις συγκεκριμένες χώρες. Στις συνθήκες αυτές αναδεικνύεται η ανακοπή της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης και η αναγκαιότητα σχεδιασμού του προγράμματος παραγωγής ανασυγκρότησης και ανασύστασης του κράτους πρόνοιας στην κατεύθυνση: l του άμεσου τερματισμού των πολιτικών λιτότητας και την διαμόρφωση ενός νέου προτύπου ανάπτυξης της Ευρώπης με κινητήριες δυνάμεις τις επενδύσεις (ευρωπαϊκό σχέδιο επενδύσεων), την απασχόληση, τις δημόσιες και κοινωνικές πολιτικές και την αναδιανομή του εισοδήματος. l της διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους, της αντικατάστασης των Μνημονίων από ένα νέο, εναλλακτικό πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και της διαπραγμάτευσης των όρων και της περιόδου αποπλη-
ρωμής το χρέους. l της αντικατάστασης του μοντέλου της άνισης ανάπτυξης Βορρά –Νότου με ένα μοντέλο ισομερούς και ισόρροπης ανάπτυξης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. l της προσθήκης τέταρτου κριτηρίου του επιπέδου της απασχόλησης ή της ανεργίας στα τρία κριτήρια (χρέος, έλλειμμα, πληθωρισμός) της ευρωπαϊκής συνθήκης καθώς και του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με τον όρο της καταπολέμησης της ανεργίας ως κεντρικού στόχου του ευρωπαϊκού τραπεζικού ιδρύματος εκτός του όρου της σταθερότητας των τιμών. l της ανάγκης ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων και της επιρροής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην χάραξη πολιτικής καθώς και ενδυνάμωσης της διαφάνειας και της δημοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. l της άμεσης αποκατάστασης του θεσμικού πλαισίου των εργασιακών σχέσεων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των συλλογικών συμβάσεων εργοδοσίας, της ∆ιαιτησίας και του κατώτατου μισθού στα κράτη-μέλη που καταργήθηκαν ή συρρικνώθηκαν από τις πολιτικές εσωτερικής υποτίμησης. l της άμεσης σύζευξης των επενδυτικών προτεραιοτήτων στην Ελλάδα με τις αναπτυξιακές, κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την αύξηση του εισοδήματος. l της άμεσης σύνδεσης των χρηματοπιστωτικών πολιτικών (ρευστότητα) και των ιδιωτικών επενδύσεων με την διάρθρωση του παραγωγικού συστήματος της χώρας (επιλογή ηγετικών κλάδων παραγωγής-ενέργειαυδρογονάνθρακες, τράπεζες, πρωτογενής τομέας, τρόφιμα-ποτά, τουρισμός με την δημιουργία δακτυίου επιχειρήσεων που θα ικανοποιούν την ζήτηση των τουριστών, Έρευνα, Τεχνολογία, Καινοτομία, Μεταλλικά προϊόντα και δομικά υλικά, φαρμακοβιομηχανίασυμπληρωματικοί κλάδοι παραγωγής) και των ΜΜΕ επιχειρήσεων για την βραχυπρόθεσμη αύξηση της απασχό-
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
«Τα μέτρα λιτότητας δεν αποτελούν παράπλευρες απώλειες της οικονομικής κρίσης. Αντίθετα, αποτελούν συστατικά αρνητικά χαρακτηριστικά των ασκούμενων πολιτικών οι οποίες έχουν ως στόχο τον απόλυτο προσανατολισμό των πόρων της οικονομίας στο έλλειμμα και το χρέος, στερώντας από πόρους τις επενδύσεις, την ανάπτυξη, την απασχόληση και το κράτος-πρόνοιας.»
λησης. l της μεταμόρφωσης και ανασυγκρότησης της παραγωγικής βάσης (clusters) σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο που μονοκαλλιεργείται από τις υπηρεσίες και τον τουρισμό με σχεδιασμό και βιωσιμότητα για την μεσοπρόθεσμη, σε παραγωγικούς όρους, αύξηση της απασχόλησης, της παραγωγικότητας και του εισοδήματος. Η Αριστερά με την εναλλακτική στρατηγική που καταθέτει διεκδικεί την αλλαγή πορείας της ευρωπαϊκής και ελληνικής οικονομίας έχοντας ως κεντρικό και συμπυκνωμένο στόχο την διεύρυνση της δημοκρατίας, της απασχόλησης, καθώς και την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των πολιτών γενικότερα. Σάββας Γ. Ρομπόλης Υποψήφιος Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
ΧΑΡΗΣ
Ούτε «υπαρκτός σοσιαλισμός» Από τα ευρωπαϊκά κινήματα, το ευρωπαϊκό φόρουμ και το Alter Summit στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Πως ευελπιστείτε να τα συνδυάσετε; Παρά το γεγονός ότι πράγματι δραστηριοποιήθηκα, μαζί με άλλους συντρόφους και συντρόφισσες, στα ευρωπαϊκά κινήματα από την αρχή τους, αυτοτοποθετούμαι περισσότερο στο χώρο της κομματικά οργανωμένης πολιτικής δράσης και της κριτικής αριστεράς παρά σ’ αυτόν του «κινηματισμού». Η υποψηφιότητα για το Ευρωκοινοβούλιο συνδέεται άρρηκτα τόσο με τον ευρωπαϊκό και τον γενικότερο διεθνιστικό προσανατολισμό, όσο και με την κουλτούρα της ιστορικής ανανεωτικής κομμουνιστικής και ευρύτερης Αριστεράς. Στη δική μας Αριστερά, του δημοκρατικού δρόμου για ένα δημοκρατικό σοσιαλισμό, η θεσμική και η κινηματική δράση αλληλοσυμπληρώνονται Τα κομματικά μέλη, ακόμα και αν κατέχουν θεσμικό αξίωμα, συμμετέχουν και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και στα κοινωνικά κινήματα, με απόλυτο σεβασμό στην αυτονομία τους. Με δεδομένη την ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή δράση που γέννησε η νεοφιλελεύθερη πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ειδικά μετά την τομή της συνθήκης του Μάαστριχτ, αυτό ισχύει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ως μέλος της Κίνησης Πολιτών κατά της συνθήκης του Μάαστριχτ και για μια άλλη συνθήκη Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1990,
συνεργάστηκα με ένα μεγάλο αριθμό ευρωβουλευτών από διάφορες χώρες που είχαν και ακτιβιστική δράση. Σήμερα, οι ευρωβουλευτές του ΚΕΑ και της GUE στο Ευρωκοινοβούλιο συμμετέχουν ισότιμα στις κινητοποιήσεις και τις άλλες πρωτοβουλίες των κοινωνικών κινημάτων. Για να παραφράσω το σύνθημα που χρησιμοποιούσε στη μεταπολίτευση το ΚΚΕ, «Αλλαγή δεν γίνεται-στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο-χωρίς το συλλογικό υποκείμενο αριστερών κομμάτων, συνδικάτων και κινημάτων». Έχετε μακρόχρονη πείρα στα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Πως πιστεύετε ότι οι ευρωεκλογές μπορούν να επηρεάσουν το μέλλον της Ευρώπης με δεδομένο ότι και το ευρωκοινοβούλιο είναι ένα αδύναμο όργανο; Η επιρροή του Ευρωκοινοβουλίου στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπήρξε και εξακολουθεί να είναι σχετικά μικρή. Η ΕΕ δεν είναι κράτος, ώστε από τις ευρωεκλογές να προκύπτει ένα νομοθετικό σώμα και εξ αυτού εκτελεστικά όργανα με δυνατότητα άσκησης κυβερνητικής εξουσίας-εξ ου άλλωστε και η μειωμένη συμμετοχή σ’ αυτές. Παρά τις όχι αμελητέες αρμοδιότητες που απέκτησε πρόσφατα, η ισχύς της Ευρωβουλής είναι πολύ μικρότερη από αυτήν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επιπλέον τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, παρά την κάποια σχετική αυτονομία τους, δεν καθορίζουν την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό το κάνουν τα εθνικά κράτη, στο πλαίσιο του μεταξύ τους ανταγωνισμού ή/ και των σχέσεων κυριαρχίας-υποταγής. Να γιατί η κατάκτηση της εξου-
Να κάνουμε την ελπίδα πραγματικότητα
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
17
Συνέντευξη με τον υποψήφιο Περιφερειάρχη Κρήτης με τη Ριζοσπαστική Συνεργασία Κρήτης, Μιχάλη Κριτσωτάκη Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα Στη μετά Καλλικράτη εποχή, ο φυσικός χώρος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, αυτός του αναπτυξιακού σχεδιασμού και της παραγωγικής ανασυγκρότησης συρρικνώθηκε επικίνδυνα. Τι δυνατότητες παραμένουν σήμερα προς αξιοποίηση; Οι δυνατότητες είναι ακόμα και σήμερα μεγάλες, εάν οι διοικούντες αλλάξουν πρώτα από όλα αντίληψη για την περιφερειακή ανάπτυξη και για την αυτοδιοίκηση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουμε μια αυτοδιοίκηση διεκδικητική, με όραμα και σχεδιασμό που δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες των τραπεζών, τους αριθμούς και τους δείκτες, αλλά θεωρεί ως πρόταγμα τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας στη σημερινή εποχή, μιας κοινωνίας καθημαγμένης από τις μνημονιακές πολιτικές. Μια δεύτερη προϋπόθεση, που ελπίζουμε ότι θα υλοποιηθεί, είναι να αλλάξει κυβέρνηση ο τόπος, ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα ξεκινάει από τις περιφέρειες και θα καλύπτει το σύνολο της χώρας. Υπάρχει ελπίδα, αυτήν την ελπίδα προσπαθούμε να κρατάμε ζωντανή και με τους αγώνες να την κάνουμε βιώσιμη πραγματικότητα. ∆εν υπάρχει πλέον άλλη λύση. Ποια είναι κατά τη γνώμη της Ριζοσπαστικής Συνεργασίας τα τρωτά σημεία της προηγούμενης περιφερειακής διοίκησης στην Κρήτη και τι σκοπεύετε να προτάξετε εσείς ως νέα διοίκηση; ∆υστυχώς η προηγούμενη περιφερειακή αυτοδιοίκηση, είτε η διορισμένη είτε η αιρετή, με προϋπηρεσία πλέον τρεισήμισι χρόνων, δεν ήταν καταρχήν αυτοδιοικητική. Η θητεία της ήταν απλό παρακολούθημα της κεντρικής γραφειοκρατίας και εξελίχθηκε σε μετουσιωτή των μνημονιακών πολιτικών. Ο νυν περιφερειάρχης κ. Αρναουτάκης, ήταν και βουλευτής που ψήφισε το μνημόνιο αλλά και υφυπουργός σε νευραλγικό υπουργείο από όπου εφάρμοσε τα μνημόνια. Στην περιφέρεια Κρήτης δεν αντιστάθηκε με κανένα τρόπο στο μνημόνιο, αντίθετα επιχειρούσε με ήπιο τρόπο να το εφαρμόσει. Χρειάζεται, λοιπόν, σε αυτό το σημείο να αλλάξει η αντίληψη για την αυτοδιοίκηση. ∆εν μπορεί να είναι μνημονιακή και νεοφιλελεύθερη η κοντινότερη στον πολίτη εξουσία, ειδικά σε μια χώρα όπου η τετραετής εφαρμογή των μνημονίων, των μεσοπρόθεσμων και των εφαρμοστικών νόμων έχει αποδείξει ότι αυτή η πολιτική σκοτώνει την κοινωνία και κάθε προοπτική της. Με ποιους συγκεκριμένα τρόπους σχεδιάζετε να εμπλέξετε ξανά την κοινωνία στην αυτοδιοίκηση και να δώσετε πίσω το νόημα στη λέξη; Το βασικότερο ζήτημα και η λέξη κλειδί είναι η «συμμετοχή». Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αποκαταστήσουμε τη δημοκρατία, να φέρουμε το δημοκρατικό προγραμματισμό, ώστε να επανακάμψει η πεμπτουσία της αυτοδιοίκησης, ο ενεργός πολίτης. Επειδή τα μεγάλα συμφέροντα είναι μεν των λίγων αλλά είναι ισχυρά, αυτό που έχει να αντιτάξει το δικό μας αυτοδιοικητικό σχέδιο είναι η ενεργοποίηση
“
Το βασικότερο ζήτημα και η λέξη κλειδί είναι η “συμμετοχή”. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αποκαταστήσουμ ε τη δημοκρατία, να φέρουμε το δημοκρατικό προγραμματισμό, ώστε να επανακάμψει η πεμπτουσία της αυτοδιοίκησης, ο ενεργός πολίτης του πολίτη. Από εκεί ξεκινά η πραγματικά μεγάλη αλλαγή που έχει ανάγκη ο τόπος, η δημοκρατική και κοινωνική αλλαγή. Ποια είναι η αίσθηση που αποκομίζετε από την επαφή σας με τον κόσμο όλη αυτήν την προεκλογική περίοδο; Όπου κι αν έχουμε πάει, και στους τέσσερις νομούς της Κρήτης, είτε στους μεγαλύτερους, τα Χανιά και το Ηράκλειο, είτε στους μικρότερους, το Ρέθυμνο και το Λασίθι, τα προβλήματα αλλά και ο τρόπος που τα αντιμετωπίζουν οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν κάνει τον κόσμο να στραφεί με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και της πρότασής του. Βλέπουμε ανθρώπους, που δεν είχαν σχέση με την αριστερά, να είναι με τον ΣΥΡΙΖΑ είτε δυναμικά είτε με σκεπτικισμό, γεγονός που μας δίνει την εντύπωση ότι η Ριζοσπαστική Συνεργασία Κρήτης θα είναι η πρώτη δύναμη στον πρώτο γύρο των εκλογών για την περιφέρεια και θα μπορέσει να υλοποιήσει αυτό που από την αρχή έχει δηλώσει: θέλουμε την κυβέρνηση στην περιφέρεια
Κρήτης για να αλλάξουμε το θεσμό, για να αλλάξουμε την κοινωνία της Κρήτης. Λέγεται από κάποιους ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπερπολιτικοποιεί τις αυτοδιοικητικές εκλογές, ποια είναι η γνώμη σας; Είναι αδύνατο και θα ήταν και φοβερό λάθος να ισχυριστεί κανείς ότι το κυρίαρχο πρόταγμα της ελληνικής κοινωνίας, η έξοδος από την κρίση, που γέννησε το χρέος, και τα μνημόνια, που οι κυβερνήσεις έφεραν ως λύση, μένει εκτός των αυτοδιοικητικών δεδομένων. Σαν να είναι δηλαδή από άλλο πλανήτη η κοινωνία και το κεντρικό της πρόβλημα, και από πλανήτη η αυτοδιοίκηση είτε του πρώτου είτε του δεύτερου βαθμού. Το ίδιο ισχύει και στις ευρωεκλογές. Όπως μου είπαν και σε χωριό της Κρήτης: εδώ δεν πάμε να βγάλουμε ευρωβουλευτάδες που να είναι όμορφοι, αλλά που θα αλλάξουν την κατάσταση στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Γιατί δεν πάει άλλο.
∆ιαβάστε ακόμα: Συνεντεύξεις και άρθρα υποψηφίων των δήμων Αθήνας, Πάτρας, Ηρακλείου, Λάρισας, Λαμίας, Λαυρεωτικής, Καλλιθέας, Χαλανδρίου, Θεσσαλονίκης και Περιφερειών Αττικής και Κ. Μακεδονίας
•
1
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
18
Η αυτοδιοίκηση είναι το κύτταρο της δημοκρατίας
Συνέντευξη με την υποψήφια δήμαρχο Λαμίας, Μαρία Αντωνίου
Γιατί αριστερός δήμαρχος στο δήμο σας; Ο δήμος μας και οι συμπολίτες μας χρειάζονται μία μεγάλη αλλαγή. Αυτή δεν μπορεί να έρθει με την ανακύκλωση των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Οι νέοι ασφυκτιούν στην πόλη μας και ψάχνουν διεξόδους. Αυτές τις διεξόδους δεν μπορεί να τις δώσει το συντηρητικό πολιτικό κατεστημένο της επί 16 συναπτά έτη δημοτικής αρχής. Μια αριστερή διακυβέρνηση του δήμου μας θα δώσει νέα πνοή και θα απελευθερώσει τη συσσωρευμένη δημιουργικότητα των συμπολιτών μας, καλώντας τους να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση των προτάσεων αλλά και γενικά στα δρώμενα του δήμου. Με ποιο τρόπο σκέφτεστε να αποκαταστήσετε τον κατ’ εξοχήν λαϊκό θεσμό της αυτοδιοίκησης στη συνείδηση των δημοτών σας; Η σημερινή δημοτική αρχή έχει συνηθίσει τους πολίτες σε μια σχέση πελατειακή: ο δήμαρχος είναι ο υπέρτατος άρχοντας-κοτζαμπάσης και οι πολίτες οι υποτακτικοί του. Αυτό που εμείς τονίζουμε συνεχώς είναι ότι η αυτοδιοίκηση, και δη ο πρώτος της βαθμός, είναι το κύτταρο της δημοκρατίας. Θέλουμε τοπικά συμβούλια ενεργά, που θα αναδεικνύουν τα προβλήματα της περιοχής μας, θέλουμε τους ίδιους τους πολίτες ενεργούς και συμμετέχοντες στα δρώμενα του ∆ήμου μας. Λαϊκές συνελεύσεις. Πιστεύουμε ότι χωρίς συμμετοχή η δημοκρατία είναι λειψή. Με δεδομένο τον ανεκδιήγητο Καλλικράτη και την άσχημη οικονομική κατάσταση, ποιες θα είναι οι άμεσες προτεραιότητές σας; Έχουμε εκπονήσει αναλυτικό οικονομικό πρόγραμμα που εστιάζει στην πρωτογενή αγροτική παραγωγή και την προώθηση των τοπικών προϊόντων αλλά και στην αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων. Ας μην ξεχνάμε ότι εντός του δήμου μας έχουμε δύο μεγάλες και άμεσα αξιοποιήσιμες –πλην όμως προς πώληση από την κυβέρνηση Σαμαρά/τρόικα/Μέρκελ- ιαματικές πηγές. Επίσης, ανάμεσα στις πρώτες μας προτεραιότητες είναι η δημιουργία δημοτικής μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων. Eίμαστε έτοιμοι να αντισταθούμε σε όλες τις επερχόμενες ιδιωτικοποιήσεις που προωθεί η κυβέρνηση με άξια συμπαραστάτη της τη σημερινή δημοτική αρχή.
2
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
“
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Μία πρόταση για την πόλη του σήμερα και του αύριο ΠΑΤΡΑ
Η
«Ριζοσπαστική Αυτοδιοικητική Πρόταση (ΡΑΠ) – Πάτρα, Ανθρώπινη Πόλη» είναι μια δημοτική κίνηση που δεν κρύβει την πολιτική της ταυτότητα και τη στήριξή της από πολιτικούς φορείς και συγκεκριμένα από το ΣΥΡΙΖΑ, το Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και την Κοινωνική Συμφωνία. Στην παράταξή μας συμμετέχουν επίσης και πολλοί ανένταχτοι αριστεροί και δημοκρατικοί πολίτες της Πάτρας. ∆εσμευτήκαμε και ακολουθήσουμε μια δημοκρατική διαδικασία για την επιλογή του υποψήφιου δημάρχου, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 500 μέλη της κίνησης, πράγμα που μας ξεχωρίζει από τους άλλους συνδυασμούς. Από την αρχή επιδιώξαμε και πετύχαμε την καθημερινή μας επαφή με τους πολίτες της Πάτρας. Βρεθήκαμε σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σημείο της πόλης και ακούσαμε τι είχαν να μας πουν. Η επαφή αυτή με τους πολίτες μάς έδειξε ότι συμμερίζονται την αναγκαιότητα να συμπαραταχθούν οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, ώστε να πετύχουμε την ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης σε όλα τα επίπεδα, στο δήμο, στην περιφέρεια, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Η υπομονή τους έχει τελειώσει, τόσα χρόνια αφήνανε τους «έμπειρους» και τους «αναγνωρίσιμους» να αποφασίζουν για αυτούς, χωρίς αυτούς. Τώρα ήρθε η ώρα να μιλήσουν οι ίδιοι και να βάλουν ένα τέλος στο τέλμα που έχει οδηγηθεί η πόλη.
∆ιπλή απογοήτευση
Η Πάτρα έχει ταλαιπωρηθεί πολύ, πριν ακόμα από την εφαρμογή των μνημονίων. Από δημοτικές αρχές που λειτουργούσαν με την πελατειακή λογική, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του κεντρικού πολιτικού συστήματος. Η σημερινή δημοτική αρχή υπήρξε μια μεγάλη διπλή απογοήτευση. Πρώτα, γιατί αποδείχτηκε πολύ κατώτερος των προσδοκιών όσων τον στήριξαν, ελπίζοντας ότι
θα τέλειωνε μια μακριά περίοδος κομματικών, αδιαφανών και πελατειακών λογικών. Αλλά και γιατί διολίσθησε σε μνημονιακές και αυταρχικές πολιτικές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η διαχείριση των απορριμμάτων, όπου αποφάσισε να προχωρήσει στην κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων αλλά και η σφράγιση του Παραρτήματος, ενός χώρου ιστορικής μνήμης που θα έπρεπε να είναι ανοικτός στη νεολαία και τους πολίτες της πόλης.
Οι προτεραιότητές μας
Για εμάς, πρώτη προτεραιότητα του δήμου θα είναι η
Οι εποχές της ανάθεσης έχουν παρ
Ο υποψήφιος δήμαρχος Ηρακλείου, με το συνδυασμό Ηράκλειο Ενεργοί Πολίτες, Ηλίας Λυ
Μια αριστερή διακυβέρνηση του δήμου μας θα δώσει νέα πνοή και θα απελευθερώσει τη συσσωρευμένη δημιουργικότητα των συμπολιτών μας.
Mετά από 12 χρόνια είναι απλώς καιρός για κάτι νέο στο δήμο Ηρακλείου ή η αλλαγή είναι επιτακτική για τους Ηρακλειώτες; Η ανάγκη αλλαγής στο Ηράκλειο προκύπτει από τις συνθήκες που βιώνουν οι δημότες. Επί 12 χρόνια χορτάσαμε υποσχέσεις και έργα που υπηρετούν κυρίως το «φαίνεσθαι» της πόλης και του δημάρχου και όχι την ουσία της ζωής μας. Επί 12 χρόνια είδαμε να μένουν άλυτα σημαντικά προβλήματα όπως η παροχή πόσιμου νερού και συνεχίζουμε να πληρώνουμε για την αγορά εμφιαλωμένου. Επί 12 χρόνια είδαμε να μένει ανεφάρμοστη η κυκλοφοριακή μελέτη και να παραδίδεται ο δημόσιος χώρος στα επιχειρηματικά συμφέροντα εις βάρος της καθημερινότητάς μας και της ποιότητας ζωής μας. Επί 12 χρόνια είδαμε τον πολιτισμό, την ιστορία και την πνευματική δημιουργία της πόλης να μένουν στο περιθώριο. Συνεπώς η ανάγκη για νέα διοίκηση δεν είναι απλώς σχήμα λόγου. Το λέμε και το εννοούμε κατά λέξη ότι «αυτή την άνοιξη το Ηράκλειο αλλάζει εποχή». Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές υπερπολιτικοποι-
ήθηκαν. Ποια είναι η γνώμη σας; ∆εν είναι ξεκομμένη η αυτοδιοικητική μάχη από το γενικότερο πολιτικό κλίμα στη χώρα. Αντιθέτως, η ασφυξία της αυτοδιοίκησης οφείλεται στις σκληρές μνημονιακές επιλογές των κυβερνήσεων που παρήλασαν τα τελευταία χρόνια. Ασφαλώς υπάρχουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά σε τοπικό επίπεδο αλλά δεν μπορεί να ξεχνάμε τη μεγάλη εικόνα του μνημονιακού χειμώνα που έχει σκεπάσει τη χώρα και τους δήμους. Συνεπώς έχει ουσιαστικό νόημα το κάλεσμα για κοινή επιλογή και στις τρεις κάλπες όχι μόνο στις δημοτικές και περιφερει-
ακές εκλογές, και στις ευρωεκλογές. Ως επόμενη δημοτική αρχή στο Ηράκλειο, ποιες αλλαγές θα προτάξετε και σε ποιους τομείς θα παρέμβετε πρώτα; Η στήριξη των θυμάτων της οικονομικής κρίσης είναι αναμφίβολα η πρώτη προτεραιότητα. Οι ανασφάλιστοι, οι άνεργοι, οι πολίτες που αδυνατούν να πληρώσουν το ρεύμα και να εξασφαλίσουν ακόμα και ένα πιάτο φαγητό είναι κυρίως εκείνοι που περιμένουν το ∆ήμο δίπλα τους. Η ανεργία στο Ηράκλειο είναι στο 28%, εκατοντάδες παιδιά μένουν ανεμβολίαστα και πρόσφατα ένας άστεγος
“
κοινωνική αλληλεγγύη. Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Που δεν μπορεί να είναι αντικείμενο μελέτης κόστους-οφέλους. Για αυτό θα προχωρήσουμε στον ανασχεδιασμό των ιεραρχήσεων και της διάθεσης των πόρων στον κοινωνικό τομέα. Επιδιώκουμε την κινητοποίηση και τη στήριξη της κοινωνίας των ενεργών πολιτών, των ίδιων των ανθρώπων που πλήττονται από την κρίση, που θέλουμε να γίνουν τα υποκείμενα της ανατροπής και όχι οι παθητικοί αποδέκτες φιλανθρωπικών δράσεων. Θέλουμε να σχεδιάσουμε την Πάτρα του αύριο, θαλάσσια πύλη προς τη ∆ύση, σημαντικό κρίκο των λιμανιών της Αδριατικής και της δυτικής Μεσογείου για τις μεταφορές, τον τουρισμό και τον πολιτισμό. Θέλουμε μια πόλη ελκυστική για τους επισκέπτες της και φιλική για τους δημότες της, με την ενσωμάτωση του θαλάσσιου μετώπου στην καθημερινή της λειτουργία και την ήπια αξιοποίησή του, όπως και ορεινού όγκου Παναχαϊκού. Η Πάτρα μπορεί να γίνει κέντρο τεχνολογικής καινοτομίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ, πόλος αναπτυξιακής παραγωγικής ανασυγκρότησης ενταγμένος σε ενιαίο περιφερειακό σχεδιασμό. Θέλουμε την Πάτρα μητροπολιτικό κέντρο πολιτισμού με τα ιδιαίτερα δικά της ιστορικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Με το ∆ήμο εμψυχωτή της συμμετοχής των δημοτών στις αποφάσεις του, και καταλύτη συνεργασιών με όλους τους κοινωνικούς, επαγγελματικούς, παραγωγικούς φορείς της πόλης.
“
Κώστας Σπαρτινός, υποψήφιος ∆ήμαρχος Πάτρας
έλθει οριστικά πέθανε σε παγκάκι της κεντρικής μας πλατείας. Η οργάνωση των κοινωνικών δομών, με ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας σε επίπεδο γειτονιάς είναι μονόδρομος. Φανταζόμαστε τον ∆ήμο σε επιτελικό αλλά και ισότιμο ρόλο με όλες τις πρωτοβουλίες πολιτών για την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Εκεί θα κατευθυνθεί η προσπάθειά μας από την πρώτη μέρα. Και φυσικά έπονται τα μεγάλα ζητήματα της πόλης, όπως οι υποδομές, η παροχή πόσιμου νερού σε όλους τους κατοίκους, η εφαρμογή της κυκλοφοριακής μελέτης, η καθαριότητα της πόλης και ο σεβασμός του δημόσιου χώρου, η δημιουργία ίσων ευκαιριών για τους νέους της πόλης. Στο σημείο αυτό να τονίσω ότι είμαστε ενάντια σε κάθε μορφή ιδιωτικοποιήσεων κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών (νερό, καθαριότητα κ.ά.).Για όλα αυτά ζητάμε να μας στηρίξουν οι Ηρακλειώτες. Και όχι μόνο στην κάλπη αλλά και στη συνέχεια με την ενεργό συμμετοχή, τις προτάσεις και την κριτική τους. Νομίζω πως όλοι πια έχουν καταλάβει ότι οι εποχές της ανάθεσης έχουν παρέλθει οριστικά. •
Η στήριξη των θυμάτων της οικονομικής κρίσης είναι αναμφίβολα η πρώτη προτεραιότητα. Οι ανασφάλιστοι, οι άνεργοι, οι πολίτες που αδυνατούν να πληρώσουν το ρεύμα και να εξασφαλίσουν ακόμα και ένα πιάτο φαγητό είναι κυρίως εκείνοι που περιμένουν το ∆ήμο δίπλα τους.
“
Ένα άλλο μοντέλο διοίκησης του δήμου ΛΑΡΙΣΑ
Θέλουμε να σχεδιάσουμε την Πάτρα του αύριο, θαλάσσια πύλη προς τη ∆ύση, σημαντικό κρίκο των λιμανιών της Αδριατικής και της δυτικής Μεσογείου για τις μεταφορές, τον τουρισμό και τον πολιτισμό.
γερός, μιλά στην “Εποχή”
19
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Ο
ι προγραμματικές δεσμεύσεις της «Συμπαράταξης Λαρισαίων» που στοχεύουν τη επίλυση των προβλημάτων των κατοίκων του δήμου, αφορούν κυρίως στην κοινωνική πολιτική, την παραγωγική ανασυγκρότηση και βιώσιμη ανάπτυξη καθώς και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής, μέσα στο πλαίσιο του ευρύτερου μοντέλου διοίκησης που προτείνουμε για τον δήμο.
Κοινωνική πολιτική
Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης: Ανάπτυξη δομών κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξη αυτών που υπάρχουν. ∆ιαφύλαξη της κάλυψης των βιοτικών αναγκών μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας και πρόσβαση σε σίτιση, ασφαλή στέγαση, υπηρεσίες υγείας, ένδυση, σχολικά είδη, οικιακά είδη και παιδεία. Στοχεύουμε στην ενεργοποίηση των ανθρώπων. ∆εν μας εκφράζει το μοντέλο δημοτικής ελεημοσύνης του «ευεργέτη» δήμαρχου. Στόχος μας, η αναζήτηση κοινωνικής υποστήριξης με αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. ∆εσμευόμαστε για: 1) Συγκέντρωση σε έναν, ενιαίο, φορέα όλων των υπηρεσιών Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου, 2) Ίδρυση Κέντρου Κοινωνικής Υποστήριξης με στόχο τον συντονισμό των δράσεων και κυρίως τη εξυπηρέτηση των ανθρώπων από ένα κεντρικό σημείο. Μέριμνα για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες με: 1) Επανασχεδιασμό του χάρτη των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών με βάση τις πραγματικές ανάγκες, 2) Αναβάθμιση των ΚΑΠΗ, 3) ∆ιάσωση και σταδιακή αναβάθμιση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», 4) Ίδρυση Πολυδύναμου Κέντρου Υποστήριξης της Οικογένειας, 5) Ίδρυση Κέντρου Εξυπηρέτησης Μεταναστών, 6) ∆ρομολόγηση προγραμμάτων στήριξης των ΡΟΜΑ – προσανατολισμός η πραγματική τους ένταξη στον κοινωνικό ιστό, 7) Στήριξη δομών για τις εξαρτήσεις - ιδίως των προγραμμάτων πρόληψης, 8) Ειδική μέριμνα για ΑΜΕΑ - λειτουργία Γραφείου ΑΜΕΑ. Όσον αφορά τον αγροδιατροφικό τομέα προτείνουμε: Πολιτι-
∆εν μας εκφράζει το μοντέλο δημοτικής ελεημοσύνης του “ευεργέτη” δήμαρχου. Στόχος μας, η αναζήτηση κοινωνικής υποστήριξης με αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. κές Ποιότητας (ΠΟΠ, κλπ) και πολιτικές Συνεργασίας, κινηματική και θεσμική άμεση σύνδεση παραγωγών – καταναλωτών, υποστήριξη υπηρεσιών και θεσμών συνεργασίας για διαχείριση αρδεύσιμου και πόσιμου νερού και δημιουργία επιδεικτικών, εκπαιδευτικών αγροκτημάτων. Τεκμηρίωση, διεκδίκηση και αξιοποίηση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Για την οικοτουριστική ανάπτυξη: ∆ιαμόρφωση και ανάδειξη πολιτιστικών, ιστορικών, περιβαλλοντικών και τουριστικών διαδρομών, διαδημοτικές συνεργασίες: παρεμβάσεις σε υποδομές και διαχείριση αυτών, δημιουργία ∆ημοτικού Γραφείου Τουρισμού. Η ανάδειξη των υπηρεσιών της Λάρισας θα γίνει μέσα από τη δημιουργία Θεσσαλικού πόλου αγροτικής και επιχειρηματικής καινοτομίας, την προώθηση δράσεων κοινωνικής οικονομίας, την προσαρμογή τοπικών συμφώνων απασχόλησης, την αξιοποίηση Υπηρεσιών του διεπιστημονικού δυναμικού του δήμου, τη διαμόρφωση τεκμηριωμένου Επιχειρησιακού σχεδίου διεκδίκησης Ευρωπαϊκών και κοινοτικών πόρων, τη διασύνδεση Υπηρεσιών, Εμπορίου, Πολιτισμού, Τουρισμού Επιπλέον όσον αφορά το κυκλοφοριακό προτείνουμε συνδυασμένο πολεοδομικό και κυκλοφοριακό σχεδιασμό, προτάσσοντας την ελάφρυνση του κέντρου της πόλης από τα Ι.Χ., την πειραματική εφαρμογή των δράσεων «Ημέρα χωρίς αυτοκίνητο» και τη δημιουργία ενιαίου δι-
κτύου, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, με χώρους μετεπιβίβασης για ποδήλατα σε σταθμούς ή στάσεις λεωφορείων. Στους άμεσους στόχους μας, όσον αφορά τους δημόσιους χώρους, είναι η άμεση καταγραφή και αξιολόγησή τους, δεσμευμένων και μη, με στόχο την απόδοσής τους στην πόλη και τους πολίτες, η διεκδίκηση και ανάκτηση, των μεγάλων αδόμητων χώρων και μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου για την πόλη, η αναβάθμιση της παραπήνειας περιοχής – ανάπλαση της περιοχής του Φρουρίου, καθώς και η ανάπλαση του χώρου του σιδηροδρομικού σταθμού και του τελωνείου. Λειτουργική ένταξή τους στον ιστό της πόλης. Τέλος, δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στην αναβάθμιση της καθημερινότητας των πολιτών. ∆εσμευόμαστε για μια καθαρότερη Λάρισα, με καλύτερους δρόμους και πεζοδρόμια. Μια πόλη με χαμηλότερα τέλη, με αλλαγές στην τιμολόγηση των υπηρεσιών της ∆ΕΥΑΛ με στόχο την ελάφρυνση των οικονομικά αδύναμων ομάδων και τη χρήση όλων των διαθέσιμων καινοτόμων τεχνολογιών για τη διευκόλυνση της εξυπηρέτησης των πολιτών.
3
Αποστόλης Καλογιάννης, υποψήφιος δήμαρχος Λάρισας
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
20
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Σγουροί και Φώχτολοι
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Το σύμφωνο συνεργασίας τοπικής αυτοδιοίκησης και τρόικας
Σ
το καράβι που βουλιάζει, όσοι εγκαταλείπουν το πλοίο τελευταία στιγμή για να γλιτώσουν την απόλυτη κατακραυγή, συνηθίζεται να λοιδωρούν τους καπετάνιους των οποίων υπήρξαν στενοί συνεργάτες, όταν ο καιρός ήταν μπουνάτσα. Το μονότονα επαναλαμβανόμενο έργο το βλέπουμε πάλι και στην περιφέρεια Αττικής, όπου ο ένας μετά τον άλλο, οι εν ενεργεία αντιπεριφερειάρχες του Σγουρού καταγγέλλουν διαφωνίες, ατασθαλίες και αντιδημοκρατικές πρακτικές, κατόπιν βέβαια εορτής και όντες αποκλεισμένοι από το ψηφοδέλτιο του, μέχρι και σήμερα, προϊσταμένου τους. Το γεγονός είναι γνωστό και ανάξιο άλλου σχολιασμού, πλην της επιβεβαίωσης των προγνωστικών για την επικείμενη σαρωτική επέλαση των ψηφοδελτίων του ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια Αττικής. Αυτό που είναι άξιο σχολιασμού είναι η στερνή τους αντίθεση σε κεντρικές επιλογές που οι συριζαίοι αυτοδιοικητικοί κατήγγειλαν εδώ κι ένα χρόνο τουλάχιστον, αλλά πέρναγαν, τότε, στα «ψιλά»
“
Εκεί όπου η γειτονιά είναι ζωντανή και συμμετέχει σε πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες, δεν ανθεί ο φασισμός. Αυτή είναι μια άλλη ανεκτίμητη προσφορά του κτήματος ∆ρακόπουλου στην κοινότητα.
4
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
των ΜΜΕ. Μιλάω για το «σύμφωνο συνεργασίας αυτοδιοίκησης με τρόικα», όπως επί λέξει το ονοματίζουν οι δυο αντιπεριφερειάρχες (βλ. δηλώσεις Μανιάτη και Χρήστου 3 και 4/5/2014).
Μπίζνα συμφερόντων
Όπως ισχύει και για το γενικότερο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής, έχουμε κι εδώ μια εκτεταμένη μπίζνα συνεργασίας μικρών και μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων με σκοπό την κερδοσκοπία στο πεδίο της παροχής από την Τ.Α. βασικών κοινωνικών αγαθών. Η συνεργασία αυτή μπήκε στα σκαριά στο ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο το Σεπτέμβριο του 2012 σε συνάντηση ανάμεσα στον τότε υπουργό Εσωτερικών Ευριπίδη Στυλιανίδη και τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της Γερμανίας Χανς Φούχτελ και προβλεπόταν να λειτουργήσει σε δυο επίπεδα: Σε κεντρικό επίπεδο μεταξύ υπουργείου Εσωτερικών - ΕΝΠΕ - ΚΕ∆Ε από ελληνικής πλευράς και του ομοσπονδιακού υπουργείου Οικονομικών και Τεχνολογίας της Γερμανίας, με τη συμμετοχή της Task Force, και σε αποκεντρωμένες δράσεις, δηλαδή σε συνεργασίες μεταξύ ΟΤΑ - εμπειρογνωμόνων επιχειρηματιών και «κοινωνίας πολιτών». Στο δεύτερο επίπεδο η πολιτική αυτή υλοποιήθηκε μέσω των «ελληνογερμανικών συνελεύσεων» φορέων της Τ.Α. Ελλάδας και Γερμανίας που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στο Αιγαίο αλλά και στη Νυρεμβέργη, με φαιδρά παραλειπόμενα από πλευράς λαμπρών ιθαγενών αυτοδιοικητικών, όπως η τιμητική ελληνοποίηση του ονόματος του κ. Φούχτελ σε … Φουχτουλάκη (από τον αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη) ή και … Φώχτολο (από τον δήμαρχο Καστοριάς Εμμ. Χατζησυμεω-
νίδη), κατά την γελοία παράδοση, από εποχής βυζαντίου ήδη, πολλών πριν απ’ αυτούς εθελόδουλων –και αμόρφωτων– υποτακτικών της κάθε εξουσίας. Επί της ουσίας, το πρόγραμμα προέβλεπε τη μεταφορά τεχνογνωσίας από ειδικούς εμπειρογνώμονες της Γερμανίας προς τους εκπροσώπους της ελληνικής Τ.Α. και ακολούθως την ανάθεση έργων και υπηρεσιών της δημοτικής δραστηριότητας σε γερμανικούς ομίλους και επιχειρηματίες. Στη συνέχεια, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας μετατράπηκε σε «επιχειρησιακές συμπράξεις που προωθεί η συνέλευση». Το πρόγραμμα, που είναι ήδη σε εφαρμογή σε αρκετούς ∆ήμους και Περιφέρειες, με μεγάλα επίδικα όπως η διαχείριση των απορριμμάτων, θεμελιώνεται σ’ ένα πλαίσιο θεσμικών στόχων για την Τ.Α. που περιλαμβάνει: - Τον εξορθολογισμό των δαπανών της Τ.Α. - Την αξιοποίηση ευρηματικών χρηματοδοτικών εργαλείων της δράσης των ΟΤΑ, ώστε να μειώνεται το βάρος της κρατικής δαπάνης γι’ αυτούς. - Τη μεταρρύθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων (βλ. ιδιωτικοποίηση). - Τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα: Κοινωνική Πρόνοια - υγειονομικός τομέας, ύδρευση - αποχέτευση, τουρισμός, αποτελεσματική οργάνωση της διοίκησης των δήμων, απορρίμματα - απόβλητα, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - ενεργειακά ζητήματα, οικονομικά της Τοπικής ∆ιοίκησης (και εδώ τα περίφημα Σ∆ΙΤ).
Ολοσχερής παράδοση
Την ολοσχερή παράδοση, με δυο λόγια, της Τ.Α. στους κερδοσκόπους, για πόλεις, δήμους και περιφέρειες όπου οι πολλοί θα ζουν σε «φαβέλες», στο σύγ-
Το κτήμα ∆ρακόπουλου, κτήμα των κατοίκων
Τ
ο φθινόπωρο του 2009 καταλήφθηκε από τους κατοίκους των Πατησίων το κτήμα ∆ρακόπουλου, ένα κληροδότημα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, έκτασης 9 στρεμμάτων περίπου. Ο Ερυθρός Σταυρός μαζί με την τότε δημοτική αρχή σκόπευαν να ανεγείρουν άλλο ένα τεράστιο εμπορικό κτήριο στο χώρο της πρώην εριουργίας, σε μια περιοχή πυκνοκατοικημένη, άναρχα δομημένη, με μεγάλη έλλειψη ελεύθερων χώρων. Η μεγάλη συμμετοχή των κατοίκων στην κατάληψη του χώρου απέτρεψε τα σχέδια ∆ήμου- Ερυθρού Σταυρού και μετέτρεψε το κτήμα ∆ρακόπουλου σε έναν πνεύμονα πρασίνου, ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Η Επιτροπή Κατοίκων για τη ∆ιάσωση του κτήματος ∆ρακόπουλου, με πολύ κόπο, με ανιδιοτέλεια και εθελοντική εργασία φύτεψε δέντρα, έστησε παιδική χαρά, πέτρινα παγκάκια, και οι εθελοντές από τότε φροντίζουν ανελλιπώς το πράσινο, ποτίζουν και διατηρούν το χώρο καθαρό. Η Επιτροπή προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά του υπουργείου Πολιτισμού για την έκδοση υπουργικών αποφάσεων που αποχαρακτήριζαν το κτήμα ως τόπο ιστορικής σημασίας και χώρο πρασίνου και κατά του ∆ήμου
για την έκδοση άδειας κατεδάφισης. Έπειτα από συνεχείς αναβολές, οι υποθέσεις αυτές εκκρεμούν στο ∆ιοικητικό Εφετείο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ένας ανεξάρτητος χώρος
Το πάρκο ∆ρακόπουλου είναι σήμερα ένας ανεξάρτητος χώρος πρασίνου και πολιτισμού, που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις εισφορές των μελών της Επιτροπής και των κατοίκων. Φιλοξενεί δραστηριότητες συλλογικοτήτων, όπως η Λαϊκή Συνέλευση Πατησίων, και δίνει ζωή στη γειτονιά με συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, προβολές ταινιών, κουκλοθέατρο, παιδικά εργαστήρια. Υπήρξαν καλοκαίρια με συναυλίες νεανικών συγκροτημάτων και θεατρικές παραστάσεις, με εκατοντάδες άτομα, πολλά από αυτά καθισμένα στο χώμα, αφού τα καθίσματα δεν επαρκούσαν, γλέντια με ρεμπέτικο τραγούδι και χορό, αλλά και άλλα γλέντια υπό βροχή, όπου, παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες, κανείς δεν έλεγε να φύγει. Όλες αυτές οι δραστηριότητες έχουν κοινωνικό και όχι απλά ψυχαγωγικό χαρακτήρα, δένουν τους ανθρώπους με το χώρο, αλλά και μεταξύ τους. Από την αρχή της κρίσης, στο κτήμα αναπτύχθηκαν πολλές δραστηριότητες αλληλεγγύης, συλλογικές κουζίνες, χαριστικά παζάρια και έδωσαν την ευκαιρία σε πολλούς κατοίκους της περιοχής όλων των ηλικιών, έλληνες και μετανάστες, να έρθουν σε επαφή με τον διπλανό τους, να εμπλακούν και να νιώσουν τη χαρά της κοινω-
χρονο «τέταρτο κόσμο» των μητροπόλεων του άγριου νεοφιλελεύθερου ευρωπαϊκού καπιταλισμού, όπου η χώρα μας έχει περίοπτη θέση. Όλ’ αυτά τα έχουν καταγγείλει επωνύμως και κατ’ επανάληψη οι συριζαίοι αυτοδιοικητικοί και είναι σαφέστατη και η υποψήφια Περιφερειάρχης Αττικής, η Ρένα ∆ούρου, όταν μιλάει για ιδιότυπη αποικιοποίηση της Περιφέρειας – χωρίς, φυσικά, να υπαινισσόμαστε οποιαδήποτε προτίμηση σε ειδικής «υπηκοότητας» συμφέροντα, μια και το κεφάλαιο έχει μια και μόνη πατρίδα, την παγκόσμια κοινότητα των κερδών πάνω απ’ τον άνθρωπο, ο Πειραιάς με την Cosco και το ψηφοδέλτιο Μώραλη – Μαρινάκη το αποδεικνύουν πεντακάθαρα. Ας τα ξαναθυμίσουμε σε όλους, και πάλι, ακούραστα, παντού. Σ’ αυτές τις εκλογές κανείς δεν επιτρέπεται να μην ξέρει τι ψηφίζει.
“
Αγγέλικα Σαπουνά, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με τη «∆ύναμη Ζωής» στον Κεντρικό Τομέα της Περιφέρειας Αττικής
Το πρόγραμμα προέβλεπε τη μεταφορά τεχνογνωσίας από ειδικούς εμπειρογνώμονες της Γερμανίας προς τους εκπροσώπους της ελληνικής Τ.Α. και ακολούθως την ανάθεση έργων και υπηρεσιών της δημοτικής δραστηριότητας σε γερμανικούς ομίλους και επιχειρηματίες.
νικής δράσης και της συμμετοχής.
Με την ουρά στα σκέλια
Σε μια πόλη όπου οι περισσότεροι άνθρωποι είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, στον εαυτό τους, καθισμένοι στον καναπέ τους, ή στις καφετέριες μπροστά από μια τεράστια οθόνη και δεν ανταλλάσσουν ούτε δυο λόγια μεταξύ τους, με τον ανέκφραστο θυμό και την απογοήτευση να σιγοκαίει μέσα τους, οι χώροι σαν το κτήμα ∆ρακόπουλου είναι πολύτιμοι. Εκεί όπου η γειτονιά είναι ζωντανή και συμμετέχει σε πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες, δεν ανθεί ο φασισμός. Αυτή είναι μια άλλη ανεκτίμητη προσφορά του κτήματος ∆ρακόπουλου στην κοινότητα. Όταν, το φθινόπωρο του 2009, την ημέρα της κατάληψης, εμφανίστηκαν κάποιοι φασίστες με σκοπό να ξεριζώσουν τα μόλις φυτεμένα δεντράκια, οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής τους απέτρεψαν, τους έφεραν σε αμηχανία, λέγοντάς τους «∆εν αγαπάτε το πράσινο εσείς; ∆εν θέλετε να έχουμε έναν χώρο δικό μας;». Έφυγαν με την ουρά στα σκέλια. Έτσι θα φεύγουν πάντα μπροστά στο κοινωνικό δέσιμο και την αλληλεγγύη των ανθρώπων, γιατί δεν θα υπάρχει ούτε σπιθαμή για να αναπτύξουν τις δράσεις μίσους που τους διακρίνουν. Τόνια Τσίτσοβιτς, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με τη «∆ύναμη Ζωής» στον Κεντρικό Τομέα της Περιφέρειας Αττικής
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Οραματιζόμαστε μια πόλη που θα μας χωράει όλους
Συζήτηση με τους νέους υποψηφίους Όλγα Μπαλαούρα, Ηλία Παντελεάκο και Φάνη Παπαγεωργίου Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη
Πώς οραματίζεστε το δήμο της Αθήνας και την περιφέρεια της Αττικής αντίστοιχα; Φάνης Παπαγεωργίου: Το όραμά μας έχει να κάνει με την αβίωτη κατάσταση που βιώνουμε. Αυτό που θέλω είναι να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας και να φτιάξουμε συλλογικότητα, είτε αυτό λέγεται στέγη πολιτισμού, είτε δίκτυο αλληλεγγύης ή κατάληψη σε δημόσιο χώρο. Όλγα Μπαλαούρα: Εκτός από τα ζητήματα που τίθενται σε μια περίοδο κρίσης, πιστεύω πως πρέπει να προτάξουμε και ένα κατεξοχήν αίτημα της Αριστεράς για την αυτοδιοίκηση, για μια πόλη εναλλακτική, ανοιχτή, συλλογικότητας, λαϊκών αγώνων και διεκδικήσεων. Μια πόλη που θα μας χωράει όλους και όλες και θα έχει ο καθένας το αυτονόητο δικαίωμα να ζει αξιοπρεπώς, δηλαδή το δικαίωμα στη στέγη, στον περίπατο και την ασφάλεια· να μην απειλείται η ζωή του και τα δικαιώματά του. Ηλίας Παντελεάκος: Η Αθήνα είναι μια όμορφη πόλη, αυτό που την κάνει να φαίνεται ότι είναι σε παρακμή είναι η κατάσταση των ανθρώπων που ζούμε σε αυτήν. Μαγαζιά κλείνουν, οι άνθρωποι είμαστε άνεργοι και άστεγοι… Άρα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να κερδίσουμε τη ζωή μας στην Αθήνα. Πρέπει επίσης να γίνει πιο ανοιχτή προς τη νεολαία και να δημιουργηθούν οι δημόσιοι χώροι που θα ζει αυτή και μέσα από την παρέμβασή της να διαμορφωθεί η νέα Αθήνα. Για μένα το ζητούμενο δεν είναι να πεζοδρομήσουμε και να κάνουμε ακόμα πιο εμπορικό το κέντρο, αλλά να κοιτάξουμε τις γειτονιές της Αθήνας και πως θα δημιουργήσουμε ανθρώπινους ρυθμούς ζωής. Πολλοί συνομήλικοί σας μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Θα μπορούσε ο δήμος ή η περιφέρεια να έχουν ρόλο συγκράτησης αυτού του φαινομένου; Η.Π: Το ερώτημα ξεπερνά τα όρια του δήμου και αφορά κυρίως την κεντρική πολιτική και στο τι προοπτική δίνει η Ελλάδα γενικά στους νέους σήμερα. Ο δήμος θα μπορούσε να ενισχύσει συνεργατικά και συνεταιριστικά εγχειρήματα που, αφενός, θα απαντούν στις πραγματικές ανάγκες του κόσμου και, αφετέρου, θα είναι ένα υπόδειγμα αντίθετο στο κυρίαρχο πλαίσιο αξιών του ανταγωνισμού. Ο.Μ: Η αυτοδιοίκηση γενικά θα έπρεπε να έχει έναν πολύ μεγαλύτερο ρόλο ως προς τη φροντίδα και τις εργασιακές σχέσεις. Με το πρόγραμμά του ο δήμος και όσα λεφτά έχει, αντί να τα δίνει σε voucher και άλλου τύπου ανελαστικές εργασίες, πρέπει να εξασφαλίσει νέες λειτουργικές θέσεις εργασίας με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Το χρειαζόμαστε ούτως ή άλλως γιατί η αυτοδιοίκηση, και λόγω Καλλικράτη και λόγω των χιλιάδων απολύσεων στους ΟΤΑ, έχει μεγάλο έλλειμμα υπαλλήλων, ιδίως σε τομείς όπως δημόσιες υπηρεσίες, κοινωνικά ιατρεία. Φ.Π: Νομίζω ότι τρία πράγματα μπορεί
και πρέπει να κάνει η περιφέρεια. Πρώτον αυτό που περιέγραψε η Όλγα, να καλύψει όλες τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών της. Μια αριστερή διοίκηση θα έχει κριτήριο όχι τα έργα βιτρίνας, αλλά τις πραγματικές ανάγκες, όπως π.χ τα κοινωνικά ιατρεία. ∆εύτερον, όπως είπε ο Ηλίας, να βοηθήσει τα συνεταιριστικά εγχειρήματα. Στην Αττική μην ξεχνάμε πως έχουμε περιοχές κατεξοχήν αγροτικές, όπως Μαρκόπουλο, Μαραθώνα. Και τρίτον, αυτό που δεν πρέπει να υποτιμάμε είναι το όραμα και ο πολιτισμός. Ενδεχομένως, με λέσχες πολιτισμού και στέκια νεολαίας, να δημιουργηθεί ένα διαφορετικό όραμα και μείνουν. Πιστεύω πως, εκτός από τον παράγοντα της ανεργίας και της μη κάλυψης στοιχειωδών αναγκών, η μετανάστευση των νέων οφείλεται και στο ότι μας έχουν πάρει τον πολιτισμό και το όραμα. Όλγα το αντικείμενο σου είναι η πολεο-
Έχουμε μάθει με το εμείς και με τους κοινούς αγώνες
Πολλοί νέοι υποψήφιοι προβάλλουν συχνά ως θετικό το ότι δεν συμμετείχαν ποτέ σε φοιτητική παράταξη ή κάποιο κόμμα. Εσείς αντίστοιχα τι πιστεύετε για τη δικιά σας συμμετοχή; Ο.Μ: Εμείς δεν μπήκαμε ποτέ στη λογική να κρύψουμε το παρελθόν μας και την ταυτότητά μας. Οι συλλογικότητες που συμμετείχαμε και η Αριστερά, μας τροφοδότησε, μας δίδαξε και μας έκαναν ανθρώπους που δεν σκεφτόμαστε ατομικά και με όρους προβολής του εαυτού μας, αλλά αντιθέτως προτάσσουμε το συλλογικό και είμαστε πάντα στο πλευρό των αδύναμων που πλήττονται. Αυτό είναι δημοκρατία και σε αυτό διαφέρουν οι άνθρωποι της Αριστεράς σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν κάποια φανερή πολιτική ταυτότητα. Η.Π: Μας έχουν προσφέρει επίσης ένα τεράστιο όγκο εμπειρίας, πώς δηλαδή να λειτουργούμε συνεργατικά, πώς να συζητάμε σε μια ειλικρινή βάση και να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις ίδιες τις αντιφάσεις μας και τα λάθη μας. Αυτό βοηθάει στο να εξελίσσεσαι και σε επίπεδο σκέψης και σε επίπεδο πρακτικής. Πιστεύω πως επειδή ο δήμος είναι μια δομή που πρέπει να λειτουργεί συλλογικά, η εμπειρία μου και στη νεολαία και στη φοιτητική παράταξη με έχει βοηθήσει πολύ. Φ.Π: Έχουμε μάθει με το εμείς και με τους κοινούς αγώνες. Η μη πρότερη συμμετοχή στο πολιτικό ανταποκρίνεται σε ένα αίσθημα αντιπολιτικής που υπάρχει και αυτό δείχνει ότι εμείς πρέπει να παλέψουμε παραπάνω για να επανοηματοδοτήσουμε την πολιτική συμμετοχή και τη συλλογικότητα. Γι’ αυτό μιλάμε και για κοινωνικό έλεγχο σε δήμο και περιφέρεια, λαϊκές συνελεύσεις και συμμετοχικό προϋπολογισμό.
δομική μελέτη της Αθήνας. Πώς μπορεί να γίνει παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση της πόλης; Για να μπορέσει να υπάρξει ένα αντιπαράδειγμα κοινωνικό και παραγωγικό στην πόλη θα πρέπει να υπάρξει προσανατολισμός στην εργασία και παραγωγή που έχει αξία χρήσης. Να μην ασχολούμαστε, δηλαδή, αποκλειστικά με τις υπηρεσίες, αλλά να επιστρέψει η μικρή παραγωγή, όπως βιοτεχνία, εμπόριο κτλ. Η Αθήνα σήμερα έχει φτωχοποιηθεί, βλέπουμε τα κενά κτήρια και μαγαζιά. Είναι στο χέρι μας, όμως, ακόμα και σε αυτήν την περίοδο μη ανάπτυξης να βρούμε τους τρόπους με το επιστημονικό δυναμικό που έχουμε και με τους ανθρώπους που αναπτύσσουν αντιπαραδείγματα στην παραγωγή ή στον πολιτισμό να φτιάξουμε ένα πλέγμα χρήσεων μες στην πόλη που θα είναι πραγματικά παραγωγικές και θα εκφράζουν τους ανθρώπους της, συλλειτουργώντας με ένα δίκτυο δομών αλληλεγγύης. Για παράδειγμα να δοθούν κίνητρα στους μικρούς συνεταιρισμούς, στις αγορές χωρίς μεσάζοντες, τα εγκαταλελειμμένα κτήρια και μαγαζιά να δοθούν σε νέους ανθρώπους και να κινητοποιήσουν μια εναλλακτική αγορά που θα παράγει ξανά. Ως οικονομολόγος, Φάνη, θέλω να μου πεις αν υπάρχουν οι πόροι για να υλοποιηθεί το πρόγραμμά σας στην περιφέρεια; Νομίζω πως μια αριστερή περιφέρεια μπορεί να γίνει τεχνοκράτης και να βάλει κάτω τα νούμερα, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Ζητούμενο είναι να απαντάμε κάθε στιγμή στις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών, των συλλογικοτήτων, των δήμων, του κάθε δικτύου αλληλεγγύης. Αν μπούμε, όμως, σε μια πιο τεχνική κουβέντα θα δούμε πως ο περιφερειάρχης έχει σπαταλήσει πάνω από 200 εκατ. ευρώ σε έργα βιτρίνας και έχει υποσχεθεί γήπεδα σε ομάδες με τεράστια χρηματοδότηση. Άρα πόροι υπάρχουν, το ζήτημα είναι με ποιο σχεδιασμό και κοινωνικό κριτήριο διαθέτονται. Ηλία, ο δήμος πώς θα μπορούσε να υπερασπιστεί και να ενισχύσει τα δικαιώματα των ανθρώπων του; ∆υστυχώς είδαμε πως λειτούργησε το προηγούμενο διάστημα ο δήμος σε αυτό το ζήτημα, για παράδειγμα με τους αστέγους. Ο κ. Καμίνης επιτέθηκε με τα ΜΑΤ στους άστεγους επειδή μια πάρα πολύ κρύα μέρα θέλησαν να μπουν σε ένα δημοτικό κτήριο να ζεσταθούν και να επιβιώσουν ουσιαστικά. Είναι χαρακτηριστικό επίσης, και με τη δημοτική αστυνομία παλαιότερα, πως αντιμετωπίζονταν άνθρωποι στην πόλη αμφισεξουαλικοί, ομοφυλόφιλοι, τρανσ κτλ. Αυτές οι ομάδες έχουν αποκλειστεί και είναι πολύ σημαντικό για εμάς ο δήμος να φτιάξει μια διαφορετική ταυτότητα που θα είναι και αυτές μέρος του και να ενισχύσει τις προσπάθειες που αναπτύσσονται κατά της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, της ομοφοβίας κτλ. Καθώς και να φτιάξει τις δομές που θα εντάξουν τους μετανάστες και να σταματήσουν τα γκέτο που προάγει τώρα η πολιτική.
“
21
Τρεις νέοι, η Όλγα Μπαλαούρα, ο Ηλίας Παντελεάκος (υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι Αθήνας με την Ανοιχτή Πόλη) και ο Φάνης Παπαγεωργίου (υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με τη ∆ύναμη Ζωής) συζητούν με την “Εποχή” για το πώς οραματίζονται μια διαφορετική πραγματικότητα στο δήμο της Αθήνας και στην περιφέρεια Αττικής. Μια ζωή για όλους με αξιοπρέπεια, συλλογικότητα, ενάντια στο κυρίαρχο αξιακό πλαίσιο του ανταγωνισμού, διαθέτοντας τις δυνατότητες και την αισιοδοξία να την υλοποιήσουν.
5
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
22
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Π
ολλά έχουν αλλάξει τα τριάμισι χρόνια που μεσολάβησαν από τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Μέσα στο αντιδημοκρατικό περιβάλλον που δημιουργήθηκε βρήκε πρόσφορο έδαφος και αναπτύχθηκε ο φασισμός. Το πρώτο που έκαναν τα τάγματα εφόδου της ΧΑ το καλοκαίρι του 2012, παράλληλα με τις επιθέσεις εναντίον μεταναστών, ήταν οι επιθέσεις εναντίον ΛΟΑΤ ατόμων. Οι επιθέσεις αυτές οδήγησαν στην οργάνωση μιας πορείας ενάντια στην ομοφοβία που πραγματοποιήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου ως πρώτη αντίδραση. Οι χώροι που έγιναν αυτές οι επιθέσεις ήταν, όχι τυχαία, στα όρια του δήμου της Αθήνας, μιας και εκεί συχνάζει μαζικά η ΛΟΑΤ κοινότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επίθεση που δέχτηκε ο ανοιχτά ομοφυλόφιλος πρώην βουλευτής του αριστερού κόμματος της Σουηδίας Σταφυλίδης (ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος που εξελέγη στο σουηδικό κοινοβούλιο και μάλιστα με αριστερό κόμμα): Ένα βράδυ πέρυσι τον Απρίλιο, όταν επέστρεφε στο ξενοδοχείο όπου διέμενε στο Μοναστηράκι, άγνωστοι τού επιτέθηκαν στο δρόμο, τον χτύ-
“
Το ΛεΓκΑΤ κίνημα επεξεργάζεται προτάσεις για ενέργειες που ενδιαφέρουν όλες τις συλλογικότητες της πόλης, ενέργειες που αυξάνουν την ορατότητα των ΛεΓκΑΤ προσώπων και προτάσεις για άμεση στήριξή τους.
6
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
πησαν και τον άφησαν αιμόφυρτο. Το θέμα έκανε το γύρο του κόσμου διασύροντας τη χώρα μας διεθνώς. Επιπλέον, η απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου για το σύμφωνο συμβίωσης, και το κύμα αλληλεγγύης που ακολούθησε με εκτεταμένη αρθρογραφία στον Τύπο από ανθρώπους που δεν είναι οι ίδιοι ΛΟΑΤ, ήταν η κορωνίδα. Χάρη σ’ αυτό αποδείχτηκε ότι η ελληνική κοινωνία σε μεγάλο βαθμό αποδέχεται τη διαφορετικότητα: αυτό που λείπει από τις φοβικές κυβερνήσεις είναι η απαραίτητη πολιτική βούληση. Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι το ζήτημα των διακρίσεων εναντίον των ΛΟΑΤ ατόμων είναι ένα από τα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα που αφορούν και τις αυτοδιοικητικές εκλογές στο ∆ήμο της Αθήνας. ∆ύο είναι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν: Με ποιον τρόπο μπορεί ο ∆ήμος της Αθήνας να συμβάλει στην άρση των διακρίσεων εναντίον των ΛΟΑΤ ατόμων; Είναι θεμιτό να μιλάμε για συμβολή του ∆ήμου στην άρση των διακρίσεων για ένα θέμα που αφορά κυρίως την πολιτεία; Ξεκινώ από το δεύτερο: Ο δήμος της
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
∆ημοτική αρχή και άρση διακρίσεων κατά των ΛΟΑΤ
Αθήνας, ως ο πρώτος δήμος της χώρας, σε πολλά πράγματα παράγει πολιτική. Αν ένα μέτρο εφαρμοστεί με επιτυχία στο μεγαλύτερο δήμο της χώρας, τότε αυτό μπορεί κάλλιστα να εφαρμοστεί και σε άλλους δήμους. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα και αν δεν έχουμε τη συναίνεση της κυβέρνησης, ο δήμος από μόνος του μπορεί να προωθήσει μια σοβαρή πολιτική πρόταση και να άρει διακρίσεις που χρονίζουν στην πράξη. Έρχομαι στο πρώτο: Η Ανοιχτή Πόλη έχει επεξεργαστεί μια σειρά θέσεις που αφορούν τους ΛΟΑΤ και δεσμεύτηκε ότι ως δημοτική αρχή, σε συνεργασία με τις οργανώσεις, θα προχωρήσει σε παρεμβάσεις για την ορατότητα όλων των ταυτοτήτων στην πόλη: * Θέτοντας υπό την ουσιαστική αιγίδα του ∆ήμου τη διοργάνωση του Athens Pride. * Θα υλοποιήσουμε προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού για την κάθε ταυτότητα και τη συμπεριφορά απέναντι σε αυτή. * ∆ιευκολύνοντας τη στέγαση των οργανώσεων, μιας και σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας.
* Συγκροτώντας Παρατηρητήριο Καταγραφής Περιστατικών Ομοφοβικής Βίας. * Λαμβάνοντας σειρά πρωτοβουλιών παρέμβασης για την άρση του κοινωνικού ρατσισμού και τη συνολική αναβάθμιση των όρων ζωής και ασφάλειας των ΛΟΑΤ ατόμων. Αυτός ο κατάλογος μέτρων για την άρση των διακρίσεων εναντίον των ΛΟΑΤ ατόμων είναι μια πρώτη καταγραφή. Ο κατάλογος μπορεί να συμπληρωθεί και με άλλα μέτρα, για να δημιουργήσουμε ένα δήμο πραγματικά φιλικό προς τα ΛΟΑΤ άτομα και να αποδείξουμε στην πράξη ότι οι οποιεσδήποτε διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου δεν είναι αποδεκτές. Η Ανοιχτή Πόλη έχει τη θέληση να το κάνει. Σε αυτές τις εκλογές αλλάζουμε εποχή!
Αντώνης Σιγάλας, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη
Οι δήμαρχοι χρειάζεται να τολμήσουν Ο Σπύρος Βαρβέρης είναι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με τη «Θεσσαλονίκη - Ανοιχτή Πόλη» Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου
Απαιτείται ιδιαίτερη στήριξη προς τις/τους λεσβίες, γκέι, αμφιφυλόφυλους/ες, τρανσεξουαλικούς/ές, διεμφυλικούς/ές (Λε.Γκ.Α.Τ.) από τους ∆ήμους; Ναι, γιατί αυτοί βρίσκονται σε υποδεέστερη κατάσταση και η απλή νομική ισότητα δεν τους καθιστά ουσιαστικά ισότιμους πολίτες. Όμοια ισχύει με την ισοπολιτεία των γυναικών. Οι γκέι δεν έχουν την ίδια ηλικία ενηλικίωσης με τους ετεροφυλόφιλους. Γάμος και Σύμφωνο Συμβίωσης δεν μπορεί να συναφθεί από άτομα του ίδιου φύλου, συχνά υφίστανται αρνητικές διακρίσεις στη δουλειά, σε ορισμένα κόμματα -ακόμα και από την εκκλησίακρυφά ή φανερά (π.χ. οι πρόσφατες δηλώσεις του ∆ήμαρχου Πειραιά, οι ειρωνείες και συκοφαντίες του δημοσιογράφου Βερύκιου). Αυτές οι διακρίσεις επιβάλλονται από θεσμούς και μεμονωμένους πολίτες. Τι έχουν κάνει μέχρι σήμερα οι ∆ήμοι; Η συντριπτική πλειοψηφία των ∆ήμων δεν έχει κάνει τίποτε. Στις εξαιρέσεις συγκαταλέγεται ο ∆ήμος της Θεσσαλονίκης που πρωτοστάτησε στη διοργάνωση του «Φεστιβάλ Υπερηφάνειας (Pride)» και μέσα από ορισμένες δομές του στήριξε τις συλλογικότητες της πόλης και μαζί με αυτές και το κίνημα των Λε.Γκ.Α.Τ.: παροχή ραδιοφωνικής εκπομπής και μέσω της «Πρωτεύουσας Νεολαίας της Ευρώπης – Θεσσαλονίκη 2014». Ωστόσο, τα παραπάνω θετικά σαφώς δεν αρκούν. Υπάρχουν δυνατότητες προς αξιοποίηση. Τι συγκεκριμένα θα μπορούσε να γίνει από τους ∆ήμους; Το ΛεΓκΑΤ κίνημα επεξεργάζεται προτάσεις. Στη Θεσσαλονίκη, η «Σύμπραξη για το Κοινωνικό Φύλο» διατύπωσε μια πολυπαραμετρική πρόταση για θεσμικές αλλαγές. Αυτή αφορά σε ενέργειες που ενδιαφέρουν όλες τις συλλογικότητες της πόλης, ενέργειες που αυξάνουν την ορατότητα των ΛεΓκΑΤ προσώπων και προτάσεις για άμεση στήριξή τους. Ο πυρήνας όσων πρόσφατα εξέφρασε ο Γ. Σακελλαρίδης σε σχετική συνέντευξη, αναλύεται και εξειδικεύεται στις προτάσεις της «Σύμπραξης», προτάσεις που αποδέχτηκε ο επικεφαλής της παράταξης «Θεσσαλονίκη – Ανοιχτή Πόλη», Τρ. Μηταφίδης, αλλά και άλλες παρατάξεις, όπως η κ. Ελ. Ιωαννίδου και οι «Γειτονιές σε ∆ράση – Οικολογία». Ειδικότερα οι ∆ήμοι μπορούν να εξασφαλίσουν: Στέγη – εντευκτήρια για τις οργανώσεις της πόλης. Σήμερα, οι μικρό-
τερες από αυτές συνθλίβονται από την έλλειψη διαθέσιμων χώρων. Οργάνωση των βιβλίων των δημοτικών βιβλιοθηκών, ανά θεματική αφορούσα τις κοινωνικές ομάδες, όμοια όπως οργανώνουν τα ράφια τους τα μεγάλα βιβλιοπωλεία του εξωτερικού. Παροχή διαλέξεων για την ομοφυλοφιλία και διεμφυλικότητα στα δημοτικά Πανεπιστήμια και στις λέσχες ανάγνωσης των δημοτικών βιβλιοθηκών. Σεμινάρια προσανατολισμένα στους υπαλλήλους των ∆ήμων, με εμπλοκή των ΛεΓκΑΤ ακτιβιστών. - Τηλεφωνική Γραμμή για συμβουλευτική, καταγραφή θυμάτων βίας και στήριξη. Καθιέρωση του Άτυπου Γάμου, στο πρότυπο των γάμων στο Λονδίνο και αλλού. ∆ημιουργία ψηφιακού Αρχείου Ενημέρωσης για την ομοφυλοφιλία - αμφιφυλοφιλία διεμφυλικότητα, αλλά και για άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Συνέχιση της στήριξης του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας στη Θεσσαλονίκη. Σε ∆ήμους όπου δεν υπάρχει, στήριξη σχετικών πρωτοβουλιών. Στήριξη του Φεστιβάλ ΛεΓκΑΤ Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη. Όπου δεν υπάρχει, στήριξη σχετικών πρωτοβουλιών. Πώς θα μπορούσαν άμεσα να στηριχτούν οι ανθρωπιστικές δράσεις και ειδικότερα οι ΛεΓκΑΤ; Οι δήμαρχοι και οι παρατάξεις τους πρέπει να τολμήσουν. Η υλοποίηση των παραπάνω αιτημάτων θα απελευθέρωνε τα μεμονωμένα άτομα από ενοχές, φόβους και φοβίες, θα αφαιρούσε από τους γονείς τους το φόβο για κοινωνική τους κατακραυγή και θα εκλογίκευε την σκέψη της υπόλοιπης κοινωνίας. •
ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ
Πόλη της ανταρσίας και της ανυπακοής
Α
ν για πολλούς από τους σύγχρονους επισκέπτες του οι διαδρομές της πόλης εξαντλούνται στα μαγαζιά της μέρας και προσφάτως της νύχτας, για τους λιγοστούς εναπομείναντες Χαλανδραίους, το Χαλάνδρι παραμένει τόπος να μυρίσεις, να εξερευνήσεις και να γευτείς. Κτίρια σημαδεμένα από τον χρόνο και την αδιαφορία όπως το ∆ουζένη που περιμένουν καρτερικά αυτούς που θα να ξανασηματοδοτήσουν την μνήμη της παλιάς εργατούπολης, προσφυγικός συνοικισμός σημαδεμένος από τον πόνο και τις διαδρομές των κατατρεγμένων, Ρεματιά πηγή ακόμη ζωής, βαριά τραυματισμένη από των συμφερόντων και των ανθρώπων τα έργα. Ριζάρειος, Χατζηκώνστα και Αλάνα, τόποι σε διαρκή κίνδυνο στο βωμό του κέρδους και του πλιάτσικου. Περιοχές τριτοκοσμικές ξεχασμένες από δημάρχους ,κράτος και συμπολίτες λίγες εκατοντάδες μέτρα από το απαστράπτων και πολύβουο κέντρο, όπως
23
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
το Πεύκο Πολίτη, το Πάτημα και τα Πευκάκια, ξεχειλισμένες από το παράπονο ,την απελπισία και την οργή των εγκαταλελειμμένων, δεκαετίες τώρα, κατοίκων τους. Σύγχρονοι Αγιάννηδες, τσιγγάνικος καταυλισμός ντροπή και πληγή ταυτόχρονα στο σώμα της πόλης και των ανθρώπων της. Πόλη ζωντανή, ευαίσθητη, και δημιουργική. Παπάδες που ανοίγουν τις πόρτες των ναών τους προσφέροντας άσυλο σε κυνηγημένους από τα ΜΑΤ μαθητές. Αντιφασιστικά συλλαλητήρια, νεολαία δικαίως αγριεμένη και δημιουργική. Επιτροπές για τα χαράτσια και τους πλειστηριασμούς, μικρές νίκες εν μέσω μεγάλων ηττών. Γραφιάδες πολλοί, ζωγράφοι, μουσικοί και θεατράθρωποι αρκετοί να ξαναζωντανέψουν τις πλατείες και τις γειτονιές της, αν νιώσουν εμπιστοσύνη. Πόλη της ανταρσίας και της ανυπακοής στις παραδομένες αλήθειες των ιερατείων. Σε ποιά άλλη πόλη συνυπάρχουν άραγε συριζαίοι και αντάρσυοι, οι-
κολόγοι, συναγωνιστές του σχεδίου Β και ανένταχτοι; Από την θεατρική ομάδα των Αστεγων της δεκαετίας του 80, στην Ακροβασία, το ΕΚΜΕΚ, την ΣΤάΣΗ, ως την αντίσταση με τους πολίτες, άνθρωποι και παρέες δεμένες γερά στο κοινό μας νήμα, σε πείσμα εχθρών και φίλων. Πόλη της αλληλεγγύης την εποχή της σκλαβιάς και των μνημονίων. Εθελοντές της πρωτοβουλίας αλληλεγγύης «μαζί να τα φάμε» ,δάσκαλοι της πρωτοβουλίας ενισχυτικής διδασκαλίας «μαζί με τους γονείς για τα παιδιά», συνεταιρισμοί και συλλογικές κουζίνες, εμπροσθοφυλακές των επερχομένων ελπίδων. Η πόλη των ανθρώπων της που περιμένουν και εργάζονται για να βγουν στο φώς οι καλύτερες πλευρές της, η δική μας πόλη... Σίμος Ρούσσος, υποψ. δήμαρχος Χαλανδρίου
Οικοδομούμε το αύριο
Συνέντευξη με τον Βαγγέλη Παπαδάκη, υποψ. δήμαρχο Καλλιθέας Κύριε Παπαδάκη, ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της Καλλιθέας και ποιες οι προτεραιότητές σας, αν η ∆ΚΠΚ αναλάβει την διοίκηση; Έχοντας τον ∆ήμο πρέπει να κινηθούμε παράλληλα σε διάφορους τομείς για να είμαστε αποτελεσματικοί, καθώς η επιτυχία στον ένα προϋποθέτει την επιτυχία στον άλλο. Έτσι, μπορούμε να πούμε πως οι προτεραιότητες στη διοίκηση του ∆ήμου είναι: α) η κοινωνική πολιτική μας για να αναχαιτίσουμε την ανθρωπιστική κρίση στην Καλλιθέα, β) η αντίσταση στην επιχειρηματική διαχείριση του Ιδρύματος Νιάρχου στον παλιό Ιππόδρομο και των σχεδίων της Κυβέρνησης για το ξεπούλημα του Φαληρικού Όρμου, με επιδίωξή μας να ξαναγίνει η Καλλιθέα πραγματικά παραλιακή πόλη, να αυξήσουμε το πράσινο και τους ελεύθερους χώρους, να γίνει η περιοχή πόλος ψυχαγωγίας και πολιτισμού, γ) η ανασυγκρότηση του ∆ήμου με διαφάνεια και θεσμοθέτηση της λαϊκής συμμετοχής και δ) η έναρξη συγκρότησης ενός δικτύου κοινωνικής και πολιτικής συνεργασίας με άλλους δήμους και Περιφέρειες ανάλογης πολιτικής κατεύθυνσης. Στο πρόγραμμά σας δίνετε ιδιαίτερη σημασία στην αναγκαιότητα ενίσχυσης κοινών δράσεων του δικτύου αριστερών ριζοσπαστικών κινήσεων. Γιατί; Εμείς δεν βλέπουμε την Καλλιθέα σαν ένα νησί.
∆ιαφυλάσσοντας την αυτοτέλεια του ∆ήμου, ανοιγόμαστε σε συνεργασία με άλλους δήμους και Περιφέρειες, ανάλογης πολιτικής για να τροφοδοτήσουμε και να τροφοδοτηθούμε, αλλά και για να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό μέτωπο αντιπαράθεσης με τις μνημονιακές πολιτικές και τον Καλλικράτη. Οικοδομώντας το αύριο, να μπλοκάρουμε την κυβερνητική πολιτική με απώτερο στόχο μια άλλη κυβέρνηση που θα βγάζει τη χώρα από την κρίση σε προοδευτική κατεύθυνση. Πώς βλέπετε την σχέση Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κεντρικής πολιτικής; Για μας η ανασυγκρότηση του ∆ήμου, ώστε να γίνει ανεξάρτητος από Κυβέρνηση και τρόικα, ένας πόλος συσπείρωσης της κοινωνίας και λαϊκής συμμετοχής, δεν είναι ένα φραστικό πυροτέχνημα. Για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτά που θέλουμε, πρέπει να υπάρξει έμπρακτο άνοιγμα του ∆ήμου για κοινωνική στήριξη, όπως διαφάνεια, συμμετοχή των πολιτών στη σύνταξη του προϋπολογισμού του ∆ήμου, συνελεύσεις στις γειτονιές, δημοψηφίσματα για μεγάλα θέματα. Αλλιώς, ούτε η αυτοτέλεια του ∆ήμου μπορεί να επιτευχθεί, ούτε η αντιπαράθεση με τα πολύ μεγάλα συμφέροντα της παραλίας θα έχει θετικό αποτέλεσμα, ούτε η ζωογόνα ανασυγκρότηση των κοινωνικών δομών –που είναι τα εργαλεία της κοινωνικής πολιτικής– θα είναι αυτή που επιδιώκουμε, ούτε τέλος η αμοιβαία στήριξη ∆ήμου και κοινωνικών κινημάτων θα υπάρξει, απαραίτητη για την ανάπτυξη της αλληλεγγύης και της θετικής επανανοηματοδότησης της ζωής μας στην πόλη. •
ΛΑΥΡΙΟ
Εμπνεόμαστε από τον αγώνα της Κερατέας
Η
“Λαυρεωτική Συμπολιτεία” είναι ένα σχήμα που δημιουργήθηκε κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση και τα μνημόνια. Ενεργοί πολίτες που κινούνται στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς ενώθηκαν στον κοινό αγώνα για την τοπική αυτοδιοίκηση σε μια στιγμή που αυτή βάλλεται μαζί με όλη την κοινωνία από την απάνθρωπη πολιτική που ασκείται από την κεντρική εξουσία. Μας ενώνουν οι αρχές της αλληλεγγύης της ισότητας της κοινωνικής δικαιοσύνης. Προτεραιότητες μας είναι η δημιουργία ενός δικτύου κοινωνικής προστασίας για τους πιο αδύναμους με ανάπτυξη δομών αλληλεγγύης, η προσπάθεια καταπολέμισης της ανεργίας στη βάση της συμμετοχής και της αυτοδιαχείρισης με ταυτόχρονη αξιοποίηση του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της περιοχής μας (αγροτική ανάπτυξη, τουρισμός, κλπ). Αυτά απαιτούν και τα αναγκαία έργα ανάπτυξης που εδώ και χρόνια εκρεμμούν στην περιοχή και για τα οποία μόνο υποσχέσεις έχουν δοθεί μέχρι τώρα. Η βελτίωση και καλύτερη αξιοποίηση του λιμένα του Λαυρίου καθώς και η σύνδεσή του με τον προαστιακό σιδηρόδρομο είναι καθοριστικής σημασίας για την αναζωογόνηση της περιοχής μας (Κερατέα-Λαύριο). Ως περιοχή κατεξοχήν προσφυγική διεκδικούμε ανθρώπινες συνθήκες ζωής για τους φιλοξενούμενους του Κέντρου Προσφύγων Λαυρίου. Τέλος, δηλώνουμε ριζικά αντίθετοι-ες στον υπάρχοντα περιφεριακό σχεδιασμό, διεκδικούμε την κατάργησή του και την εκκίνηση της συζήτησης από το μηδέν για τον τρόπο διαχείρησης των απορριμάτων. Εμπνεόμαστε από τον αγώνα των κατοίκων της Κερατέας, έναν αγώνα που τον δώσαμε μαζί που απέδειξε κάτι που και ο δικός μας συνδιασμός προσπαθεί να τονίσει: Αν πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας θα αλλάξει μόνο προς το καλύτερο.
7
Κλαίρη Χριστοδουλίδου, υποψ. δήμαρχος Λαυρίου
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
24
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Άξονες για τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ενέργεια στην Αυτοδιοίκηση
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
∆ύο κείμενα εργασίας από τη γραμματεία του τμήματος Οικολογίας και Περιβάλλοντος ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών. Αφορούν δύο μείζονα ζητήματα τόσο για τους ∆ήμους όσο και για τις Περιφέρειες που βρίσκονται στο στόχαστρο μεγαλο-επιχειρηματικών ομίλων και στο επίκεντρο σχεδιασμών με σοβαρές κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες για τις επόμενες δεκαετίες. Τα πλήρη κείμενα με τα παραρτήματα θα δημοσιευθούν στην ιστοσελίδα epohi.gr.
∆ιαχείριση απορριμμάτων
∆
ιανύουμε μια περίοδο, στην οποία ενώ η διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα διατηρείται σε τριτοκοσμική κατάσταση, βρίσκονται σε εξέλιξη δημοπρατήσεις φαραωνικών έργων με τη μέθοδο σύμπραξης δημόσιου - ιδιωτικού τομέα. Στον αντίποδα των κυρίαρχων επιλογών προτείνουμε ένα μοντέλο διαχείρισης με αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής, αξιοποίηση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού, διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα. Αφορά αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης, με τη λογική της εγγύτητας, της μικρής κλίμακας, της μέγιστης ανταποδοτικότητας και: - μειώνει δραστικά το σημερινό κόστος διαχείρισης με προοπτικές συνεχούς μείωσης ως και οφέλους σε πλήρη λειτουργία σε αντίθεση με τον τριπλασιασμό που προβλέπουν οι σημερινοί μεγαλοεργολαβικοί σχεδιασμοί - περιορίζει το κόστος για την χρημα-
τοδότηση των εγκαταστάσεων και των εξοπλισμών σε σχέση με τα προτεινόμενα πανάκριβα έργα των μονάδων επεξεργασίας με Σ∆ΙΤ. Η πρόταση αφορά ένα ριζικά νέο σχεδιασμό διαχείρισης σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο. Συνοπτικά : Α. Στο επίπεδο της Περιφέρειας υλοποιείται μέσα από: την ακύρωση των σχεδιαζόμενων κεντρικών μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων και των μεγάλων Σταθμών Μεταφόρτωσης σύμμεικτων απορριμμάτων που καθιστούν αδύνατη την ανάκτηση καλής ποιότητας υλικών την εξασφάλιση κατά προτεραιότητα της χρηματοδότησης για την υλοποίηση των τοπικών σχεδίων αποκεντρωμένης διαχείρισης, την σύνταξη περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης με αναθεώρηση των υφιστάμενων ΠΕΣ∆Α σε εφαρμογή της οδηγίας 2008/98/ΕΕ, που θα περιλαμβάνει : α. τη διαμόρφωση πολιτικών και την εξειδίκευση των στόχων για την μείωση της παραγωγής αποβλήτων με υιοθέτηση οικονομικών και κοινωνικών εργαλείων. β. τη διερεύνηση των αναγκαίων διαχειριστικών ενοτήτων (μεμονωμένων ή ομάδων ∆ήμων) για την υλοποίηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης
Ενέργεια
8
ΑΥ Τ Ο ∆ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η
Κ
εντρικές κατευθύνσεις για τον κοινωνικό-οικολογικό μετασχηματισμό του ενεργειακού μοντέλου αποτελούν: α) η ενέργεια δημόσιο –κοινωνικό αγαθό με πυλώνες το δημόσιο-κοινωνικοποιημένο τομέα και την κοινωνική οικονομία, β) δημοκρατικός προσδιορισμός, σχεδιασμός και ικανοποίηση των ενεργειακών κοινωνικών αναγκών γ) ουσιαστική συμμετοχή και έλεγχος των εργαζομένων και της κοινωνίας σε όλα τα στάδια από το σχεδιασμό έως την εφαρμογή και την επαναξιολόγηση, δ) ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής με καθαρές μειώσεις στις εκπομπές GHGs, για τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και ε) αποκέντρωση και κοινωνικοποίηση του κλάδου της παραγωγής σύνδεση του τόπου παραγωγής με τον τόπο κατανάλωσης Α. Κεντρικό εργαλείο της ενεργειακής πολιτικής αποτελεί η εξοικονόμηση ενέργειας και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, σε όλους τους τομείς -βιομηχανία, γεωργία, κτίρια, μεταφορές, συγκοινωνίες κ.λ.π., με αποτέλεσμα την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, των θέσεων εργασίας και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εκπόνηση ενός τοπικού – περιφερειακού ενεργειακού προγράμματος
γ. τον αριθμό, την χωρητικότητα και τα κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης διαχείρισης και τελικής διάθεσης Β. Στο επίπεδο του ∆ήμου ή της ομάδας όμορων ∆ήμων μέσα από την σύνταξη και εφαρμογή τοπικού σχεδίου διαχείρισης με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής αναφοράς (βιομηχανικές περιοχές, λιμάνια, αεροδρόμια τουριστικοί προορισμοί κλπ) και ποσοτικούς στόχους. Καταρτίζεται με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και υλοποιείται από Φορείς διαχείρισης με αμιγώς δημόσιο χαρακτήρα, με διαφάνεια και λογοδοσία. Περιλαμβάνει τη δυνατότητα ένταξης κοινωνικών μη κερδοσκοπικών πρωτοβουλιών πολιτών. Η διαδικασία αυτή θα είναι σταδιακή και δυναμικά εξελισσόμενη, ωστόσο μπορεί να ξεκινήσει την επόμενη μέρα: το κύριο πεδίο των δραστηριοτήτων αφορά το τοπικό επίπεδο, με σκοπό τη δραστική μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων, επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή ανάκτηση υλικών (μέσω της επαναχρησιμοποίησης, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης) και η διάχυση των ωφελειών στους δήμους και τους πολίτες.
που θα κατευθύνει τους χρηματοδοτικούς πόρους, θα αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό και θα αναζητεί συνεργασίες μεταξύ των ∆ήμων, των Περιφερειών, των αρμόδιων κεντρικών και τοπικών φορέων. Ενδεικτικά περιλαμβάνει: εξοικονόμηση σε όλα τα δημόσια κτίρια και βιοκλιματικές αναπλάσεις σε δημόσιους χώρους, εισαγωγή νέων τεχνολογιών στο φωτισμό δημόσιων χώρων και δρόμων με χρονοδιάγραμμα και αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ, πολιτική κινήτρων για τους ιδιώτες για μετατροπές και συντηρήσεις σε υφιστάμενα κτίρια, σε βιομηχανίες και βιοτεχνίες συνεργασίες για την ανάπτυξη των μαζικών μέσων μεταφοράς και ιδιαίτερα αυτών της σταθερής τροχιάς (τρένο, τραμ, μετρό) ευρύτατο πρόγραμμα ενημέρωσης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε συνεργασία με σχολεία, Πανεπιστήμια, ΜΜΕ αξιοποίηση της απόβλητης θερμότητας των θερμοηλεκτρικών σταθμών για τηλεθέρμανση κοντινών οικισμών και πόλεων και για παραγωγικούς σκοπούς (θερμοκήπια, ξηραντήρια κ.ά.) Β. Ανοιχτή, ευρεία διαβούλευση των κοινωνικών και επιστημονικών φορέων, των τοπικών κοινωνιών, των κινημάτων και των εργαζομένων για την αποτίμηση της σκοπιμότητας, των επιπτώσεων και των ωφελειών για τη χωροθέτηση όλων των ενεργειακών μονάδων και εγκαταστάσεων και των δικτύων μεταφοράς. Ειδικά για τις ΑΠΕ: οργάνωση και υιοθέτηση κανόνων χωροθέτησης α. με προτεραιότητα τον δομημένο χώρο: ΒΙΠΕ, στρατόπεδα, αστικό περιβάλλον, κατά μήκος των οδικών αξόνων, β. με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστη-
χρησιμοποιούνται εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας και απλού μηχανολογικού εξοπλισμού, εύκολα διαχειρίσιμες από τους δήμους, οικονομικές στην κατασκευή και λειτουργία τους, που δεν απαιτούν τεράστιες μεταφορές απορριμμάτων, είναι προσβάσιμες στους πολίτες και δημιουργούν τοπικά νέες θέσεις εργασίας. μειώνονται δραστικά οι ανάγκες σε χώρους υγειονομικής ταφής. Το προς ταφή υπόλειμμα θα τείνει να έχει χαρακτηριστικά αδρανούς υλικού. Στην κλίμακα της ιεράρχησης των σταδίων : α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και ε) διάθεση, υπογραμμίζουμε ότι η μετάβαση σε οποιαδήποτε βαθμίδα της διαχείρισης προϋποθέτει τη χρήση και την εξάντληση των δυνατοτήτων των προηγούμενων βαθμίδων. Ειδικά για την ανάκτηση ενέργειας, θεωρούμε ότι περιβαλλοντικά και κοινωνικο-οικονομικά αποδεκτή είναι μόνο η αξιοποίηση του βιοαερίου, εφόσον έχει προηγηθεί χωριστή συλλογή του βιοαποδομήσιμου κλάσματος. Ιδιαίτερο βάρος αποδίδουμε στη διασφάλιση ότι δεν θα υπάρχει ανάμειξη και επιμόλυνση με επικίνδυνα απόβλητα, κυρίως παραπροϊόντα βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, με σχέδιο εντοπισμού των πιθανών πηγών και διασφάλιση για νόμιμη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων.
μάτων, την διαφύλαξη πολυτίμων φυσικών πόρων όπως το νερό, τα δάση, η βιοποικιλότητα, η γόνιμη γη και το τοπίο. Εξέταση των επιπτώσεων κάθε νέας χωροθέτησης στο σύνολο των ήδη εγκατεστημένων και αδειοδοτημένων. Επανεξέταση όλων των θετικών γνωμοδοτήσεων, ανάκληση και ανάληψη πρωτοβουλιών για την ακύρωση όσων δεν πληρούν τα παραπάνω κριτήρια. Μέριμνα για τον έλεγχο της τήρησης των όρων των υφιστάμενων εγκαταστάσεων από τις υπηρεσίες ∆ήμου- Περιφέρειας. Γ. Ισόρροπη και αξιοβίωτη αξιοποίηση των ΑΠΕ. Μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις και δίκτυα, σχεδιασμένα από και για την τοπική κοινωνία, θα υποστηρίζουν την αποκέντρωση. Σε αυτό το πλαίσιο ολοκληρωμένη πολιτική κινήτρων με στόχο την κάλυψη προσδιορισμένων ενεργειακών αναγκών – καταναλωτικών ή παραγωγικών – και όχι την κερδοφορία από την διανομή της ενέργειας στο δίκτυο. Η προσέγγιση μας βρίσκεται στον αντίποδα της νεοφιλελεύθερης προώθησης των Α.Π.Ε, με πυρήνα την ιδιωτική κερδοφορία, κυρίως των μεγάλων ομίλων, με βιομηχανικής κλίμακας εγκαταστάσεις υπεράνω οποιουδήποτε κοινωνικού, περιβαλλοντικού κριτηρίου και ενεργειακού σχεδιασμού. Ενδεικτικά : Προώθηση της μαζικής εγκατάστασης μικρής κλίμακας ΑΠΕ σε συγκεκριμένες ομάδες: αυτοπαραγωγούς (συνεταιρισμοί, οικιακοί καταναλωτές, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, βιοτεχνίες, βιομηχανίες), τοπικά συμβούλια και ∆ήμους, όπως εκτεταμένες εφαρμογές γεωθερμίας στα κτίρια, εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων και Φ/Β στις στέγες, μικρές Α/Γ .
25
ΕΥΡΩΠΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Άλλο Ευρώπη και άλλο ΕΕ ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται από μια σφοδρή κριτική κατά της ΕΕ και ταυτόχρονα από την επιμονή του στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Πως εξηγείται αυτό; Το να είναι κανείς κριτικός απέναντι στην ηγεσία της ΕΕ δεν σημαίνει υπονόμευση της ίδιας της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η Αριστερά είναι γέννημα – θρέμμα της ιδέας της Ευρώπης. ∆εν θα αφήσουμε την ιδέα αυτή σε αυταρχικές εξουσίες που έχουν κυριαρχήσει τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ. Η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές έχει μεγάλη σημασία προκειμένου να περάσουμε το μήνυμα πως «μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή». Αυτό που υποστηρίζουμε και υπάρχει και στο πρόγραμμά μας είναι ότι, όπως έχουν υποστηρίξει και οι μεγάλοι διανοητές της ευρωπαϊκής ιδέας, η ήπειρος αυτή δεν μπορεί να είναι γαιοκτησία των αγορών. Υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη έναντι της ηγεσίας της ΕΕ που υπονομεύει την ίδια τη δημοκρατία. Άλλωστε, έχουμε και ιστορικά δει ότι η αποκοινωνικοποίηση της δημοκρατίας, ισοδυναμεί με σοβαρότατη υπονόμευσή της. Μέσα λοιπόν, στην ίδια την ΕΕ, πρέπει να επανακτήσουμε την Ευρώπη. Η ηγεσία της ΕΕ και οι πολιτικές της είναι αυτές που υπονομεύουν, καταστρέφουν την ιδέα της Ευρώπης. Είμαστε με την Ευρώπη που διαμόρφωσε το μεγάλο σοσιαλιστικό κίνημα, οι εργαζόμενοι, οι φιλειρηνιστές, όσοι ζήτησαν κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτή τη βδομάδα είχαμε νέα τραγωδία στο Αιγαίο. Ποιες είναι οι ευθύνες της Ευρώπης και της κυβέρνησης και τι προτείνει η ευρωπαϊκή Αριστερά για να μην συνεχίσει το Αιγαίο να είναι κατακόμβη μεταναστών; Όσα λέγαμε πιο πάνω ισχύουν, στην πιο στυγνή εφαρμογή τους, στο μεταναστευτικό ζήτημα. Υπάρχει μια εντε-
ΓΟΛΕΜΗΣ
λώς υποκριτική πολιτική της ΕΕ. Έχει αποφασίσει να φτιάξει μια Ευρώπη φρούριο δίνοντας στις συνοριακές χώρες την διαχείριση του ζητήματος χωρίς μια ανθρωποκεντρική και ορθολογική προσέγγιση. Ορθολογική πολιτική σημαίνει μονίμως ο άνθρωπος στο επίκεντρο. Αντιθέτως, στο όνομα δήθεν του ρεαλισμού, αντί να διαμοιράζονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στις ευρωπαϊκές χώρες, στοιβάζονται άνθρωποι σε αποθήκες στις συνοριακές χώρες. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών των προσφύγων είναι η συνέπεια της πολιτικής που ακολούθησε η ΕΕ στις χώρες τους. Κανείς δεν θέλει να φεύγει από τον τόπο του. Ευθύνες έχουν όμως και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Κρύβονται πίσω από την ΕΕ, καθησυχάζονται στον ρόλο του θύματος και αναπαράγουν τις ίδιες λογικές αντιμετωπίζοντας τους ανθρώπους σαν να είναι εμπορεύματα, εξ΄ ου κι όρος «λαθρομετανάστης». Επιπλέον, το μεταναστευτικό έχει χρησιμοποιηθεί προκειμένου να αναπαράγεται η κυρίαρχη ξενοφοβική, ρατσιστική, κατασταλτική και βαθιά αντιδημοκρατική πολιτική. Βάζοντας τον ξένο στο επίκεντρο και αντιμετωπίζοντάς τον ως εχθρό, κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά φτιάχνονται κράτη «ασφάλειας» και όχι αλληλεγγύης. Περιθωριοποιείται ένα μεγάλος μέρος της κοινωνίας και αναπτύσσονται πολιτικές αντιμετώπισης του «ενοχλητικού» που δεν είναι πάντα και μόνο ο μετανάστης. Αυτό που εμείς τονίζουμε είναι ότι δεν ανεχόμαστε να γίνεται η Μεσόγειος νεκροταφείο της Ευρώπης. Οι τραγωδίες που βλέπουμε και στο Αιγαίο και στη Λαμπεντούζα δείχνουν ότι η ΕΕ δεν ενοχλείται από ένα νεκροταφείο ψυχών στα σύνορά της, αρκεί να εξασφαλίζεται η λογική που ανέπτυξα πιο πάνω. Εμείς ζητάμε ορθολογική δια-
χείριση του ζητήματος όχι μόνο κοινωνικής αλλά και θεσμικής αλληλεγγύης. Έχετε ασχοληθεί επισταμένως με την Τουρκία και την Κύπρο. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα, μέσα στην Ευρώπη, έχει να παίξει ρόλο στην περιοχή προς την κατεύθυνση της ειρηνικής συμβίωσης των λαών; Παρατηρούμε ότι ξαναφτιάχνεται στην Ευρώπη η αντίληψη που θέλει τον κόσμο και τις κοινωνίες χωρισμένες στο δίπολο ∆ύση – Ανατολή. Αυτό παράγει ηγεμονισμούς, αυτοκρατορικούς εθνικισμούς, πόλεμο και επαναφέρει το αξίωμα της ισορροπίας του τρόμου του Ψυχρού Πολέμου. Αυτή η λογική, ειδικά στην Ελλάδα που συνορεύει με την Τουρκία, επιτρέπει σε εθνικιστικές αντιλήψεις και δυναμικές να εκκολαφθούν και να ενισχύονται. Φτιάχνεται μια Ανατολή δίπλα μας, με την οποία οι σχέσεις καθορίζονται σε κλειστά δωμάτια ανάλογα με τα συμφέροντα της εκάστοτε ηγεμονικής δύναμης και προσαρμοσμένα στους ντόπιους εθνικισμούς. Εμείς δεν θέλουμε μια πολιτική διαχείρισης ανάμεσα σε ∆ύση και Ανατολή αλλά μια πολιτική ειρήνης και συνεργασίας με την Τουρκία. Αν έχουμε μια πολιτική που βγάζει στην επιφάνεια το δικό μας πολιτικό και κοινωνικό συμφέρον και δεν είμαστε ακόλουθοι της εκάστοτε ηγεμονικής δύναμης στην ΕΕ -στην προκειμένη της Γερμανίας- μπορούμε να βρούμε πολλούς τρόπους εμπέδωσης της ειρήνης στην περιοχή. Η δε Κύπρος, είναι το πεδίο στο οποίο η Αριστερά χρειάζεται να δουλέψει πάρα πολύ. Θέλουμε να λυθεί το Κυπριακό, όχι στο πλαίσιο μιας ισορροπίας του τρόμου στην περιοχή, που μπορεί να συμφέρει την ΕΕ και το ΝΑΤΟ αλλά γιατί πιστεύουμε ότι η ομοσπονδιακή λύση είναι η μόνη προοπτική ειρηνικής συμβίωσης στο νησί. Μόνο ένα κοινό κυπριακό συμφέρον
ούτε «υπαρκτός ευρωπαϊσμός» σίας σε μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών είναι προαπαιτούμενο ενός βιώσιμου κοινωνικού μετασχηματισμού. Η κατάκτηση της εξουσίας δεν θα γίνει βέβαια ταυτόχρονα, σύμφωνα με την καρικατούρα των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ κα του ΚΕΑ που χρησιμοποιούν για την προπαγάνδα τους η σταλινική Αριστερά και τμήματα της Ακροαριστεράς. Απλώς, αν η «μόλυνση» δεν μεταφερθεί από το ένα κράτος στο άλλο, το εγχείρημα σε μια χώρα, ιδιαίτερα αν αυτή είναι μικρή, θα συντριβεί. Στο σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία να υπενθυμίσουμε ότι, κατά τον Πουλαντζά, το κράτος είναι η συμπύκνωση του ανταγωνισμού τάξεων και μερίδων τάξεων. Αυτό σημαίνει ότι η ταξική πάλη σε κάθε χώρα και ο συντονισμός κομμάτων και κινημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ο μόνος τρόπος να αλλάξει η πορεία της Ευρώπης. Όσα ανέφερα πιο πάνω δεν σημαίνουν, βέβαια, ότι η σύνθεση της Ευρωβουλής μας είναι αδιάφορη. Πρόκειται για ένα δημόσιο χώρο, στον οποίο οι κοινές ιδεολογικές, πολιτικές και προγραμματικές θέσεις των ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα και έτσι, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να επηρεάσουν και την πορεία της Ευρώπης. Ποια είναι η Ευρώπη που οραματίζεται και προτείνει η Αριστερά σήμερα; Η Αριστερά δεν είναι μία. Το ιδεολογικό ρεύμα στο οποίο ανήκω, και το οποίο εκφράζει η «Εποχή» από την ίδρυσή της, έχει από τη δεκαετία του 60΄ πάρει τις αποστάσεις του από τον πολιτιστικό και πολιτικό αντιευρωπαϊσμό των νο-
σταλγών του σταλινικού «υπαρκτού σοσιαλισμού» σε μια χώρα και, από τη δεκαετία του 80΄, από τον «υπαρκτό ευρωπαϊσμό» που υποστηρίζει κάθε βήμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όσο καταστροφικό κι αν είναι αυτό για τις κοινωνίες της Ευρώπης. Ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός στον οποίο βασίζεται η ευρωζώνη, οι διαδοχικές διευρύνσεις της ΕΕ με τις ατλαντικές χώρες της μετα-«κομμουνιστικής» Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, η νατοϊκή στρατιωτικοποίηση και, από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι σήμερα, η αυταρχική δημοσιονομική πειθαρχία, έχουν καταφέρει καίριο πλήγμα στο παλιό αριστερό φεντεραλιστικό όραμα του κομμουνιστή Αλτιέρο Σπινέλι που συγκίνησε κάποιους από εμάς στα νιάτα μας. Παρά ταύτα, εξακολουθούμε να έχουμε ως στόχο την επαναθεμελίωση της Ευρώπης και όχι η διάλυση της ΕΕ και της ΟΝΕ, θεωρώντας ότι αυτή η δεύτερη εξέλιξη-που δεν αποκλείεται να συμβεί αν συνεχιστούν οι σημερινές πολιτικές-αποτελεί προνομιακό πεδίο για την αύξηση της δύναμης της ακροδεξιάς και των επικίνδυνων εθνικισμών. Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς περιλαμβάνει στο εκλογικό πρόγραμμά του τόσο τα άμεσα, όσο και τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που έχουν στόχο αυτή τη ριζική αλλαγή. Μιλώντας προσωπικά, επαναλαμβάνω ότι ως αριστερός που επιθυμώ τον κοινωνικό μετασχηματισμό, δηλαδή τον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, που μπορεί να είναι βιώσιμος μόνο σε ένα χώρο ευρύτερο ενός κράτους.
Τι συνεντεύξεις πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
“
(ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων) σταματά τους όποιους ηγεμονισμούς, είτε αυτοί προέρχονται από την Τουρκία είτε από την Ελλάδα ή την ΕΕ. Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι η εθνικιστική προσέγγιση έχει προκαλέσει τις μεγαλύτερες καταστροφές στην ελληνική ιστορία.
«Ξαναφτιάχνεται στην Ευρώπη η αντίληψη που θέλει τον κόσμο και τις κοινωνίες χωρισμένες στο δίπολο ∆ύση – Ανατολή. Αυτό παράγει ηγεμονισμούς, αυτοκρατορικούς εθνικισμούς, πόλεμο και επαναφέρει το αξίωμα της ισορροπίας του τρόμου του Ψυχρού Πολέμου. Αυτή η λογική, ειδικά στην Ελλάδα που συνορεύει με την Τουρκία, επιτρέπει σε εθνικιστικές αντιλήψεις και δυναμικές να εκκολαφθούν και να ενισχύονται»
3
ΕΥΡΩΠΗ
26
ΕΥΡΩΠΗ
Αλλάζει το κλίμα στην Ευρώπη Της Νατάσας Θεοδωρακοπούλου
Σ
τις 25 Μαϊο υ η Αριστερά δίνει μία μεγάλη μάχη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα θα πούμε ένα βροντερό ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ στην κυβέρνηση που οδήγησε τη χώρα σε μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση και την ίδια στιγμή θα στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα σε όλη την Ευρώπη : Τέρμα πια με τις πολιτικές λιτότητας και τα μνημόνια, απορρίπτουμε κύριοι το σχέδιό σας για την Ευρώπη των κερδών και των τραπεζών. Επιλέγουμε την άλλη πρόταση για την Ευρώπη, επιλέγουμε την Ευρώπη της αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, την Ευρώπη της ισότητας, της ειρήνης , την Ευρώπη της οικολογίας και του φεμινισμού. Επιλέγουμε ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Και αυτό το μήνυμα για την άλλη Ευρώπη θα το δώσουμε ταυτόχρονα με δυνάμεις πολιτικές και κοινωνικές που αγωνίζονται και διεκδικούν όπως εμείς τη μεγάλη ανατροπή στην Ευρώπη. Οι προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια για την ενότητα των δυνάμεων της πολιτικής Αριστεράς στην Ευρώπη, με σεβασμό στη διαφορετικό-
“
Η δραματική, απαξίωση του φοροελεγκτικού μηχανισμού και η έλλειψη πολιτικής βούλησης να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή έχει οδηγήσει σε πλήρη σχεδόν φορολογική ασυλία το κεφάλαιο
4
ΕΥΡΩΠΗ
τητα, και ταυτόχρονα η συστηματική συμμετοχή των δυνάμεων της Αριστεράς στην ανάπτυξη και στους αγώνες των Ευρωπαϊκών κινημάτων ενάντια στην Ευρώπη της λιτότητας και του αυταρχισμού έδωσαν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα. Για πρώτη φορά η εναλλακτική, η ριζοσπαστική Αριστερά στην Ευρώπη είναι σε θέση να κάνει μία κοινή ευρωπαϊκή καμπάνια, έτσι όπως αυτή συνοψίζεται με την υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Commission). Η υποψηφιότητα μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε για πρώτη φορά πράξη το σύνθημα : «όλοι και όλες μαζί» στη μάχη για την ανατροπή στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη συνολικά. Με μία κίνηση η Αριστερά βρέθηκε στο κέντρο του ενδιαφέροντος και προσανατόλισε με ένα διαφορετικό τρόπο τη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν δύο σχέδια εντελώς διαφορετικά, το σχέδιο του μονόδρομου και της λιτότητας και το σχέδιο της επαναθεμελίωσης της Ευρώπης. Της Ευρώπης που τα δικαιώματα και οι ανάγκες των λαών της θα είναι πάνω από τα κέρδη. Εκτός όμως από την ενδιαφέρουσα συζήτηση και αντιπαράθεση που εξελίσσεται με αφορμή τα δύο σχέδια, διαπιστώνουμε και σημαντικές εξελίξεις και πρωτοβουλίες μέσα στο χώρο της Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων. Το ψηφοδέλτιο στην Ιταλία, έτσι όπως διαμορφώθηκε από δυνάμεις της Αριστεράς και των κοινωνικών Κινημάτων, οι διεργασίες για την ενοποί-
ηση της Αριστεράς στη Σλοβενία, οι ομάδες στήριξης που συγκροτούνται σε όλη την Ευρώπη για το εγχείρημα στην Ελλάδα αλλά και για την υποψηφιότητα Τσίπρα είναι δείγματα ενός νέου κλίματος. Είναι απόδειξη ότι η Αριστερά για μία ακόμα φορά μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους λαούς. Το νέο κλίμα μέσα από το οποίο δίνουμε τη μάχη σε αυτές τις Ευρωεκλογές είναι ανάγκη να συνεχιστεί και μετά. Γι’ αυτό το αποτέλεσμα στις 25 Μαϊου είναι καθοριστικό. Η κάλπη πρέπει να αναδείξει το ΣΥΡΙΖΑ πρώτη δύναμη στην Ελλάδα αλλά και την Ευρωπαϊκή Αριστερά ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη. Γιατί ένα νικηφόρο αποτέλεσμα θα δώσει ελπίδα και δύναμη σε όλες και όλους να συνεχίσουν τον αγώνα.
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν δύο σχέδια εντελώς διαφορετικά, το σχέδιο του μονόδρομου και της λιτότητας και το σχέδιο της επαναθεμελίωσης της Ευρώπης. Της Ευρώπης που τα δικαιώματα και οι ανάγκες των λαών της θα είναι πάνω από τα κέρδη.
Η ασυλία των μεγαλοφοροφυγάδων Tης ∆έσποινας Σπανού
Η ακραία νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου συνεχίζει ακάθεκτη τη διάλυση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, με αποτέλεσμα να «οργιάζει» η φοροδιαφυγή των «εχόντων και κατεχόντων». Βασική αρχή του νεοφιλελευθερισμού αποτελεί η πεποίθηση ότι όλες σχεδόν οι κρατικές λειτουργίες πρέπει να αφήνονται στα χέρια των «αποτελεσματικών» και «σοφών» αγορών. Το κράτος, σύμφωνα με τους νεοφιλελεύθερους, είναι βαθιά αναποτελεσματικό και γι’ αυτό ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης πρέπει να διέπει όλες σχεδόν τις κρατικές δραστηριότητες. Το μόνο πεδίο, το οποίο οι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού «παραχωρούν» συνήθως στο κράτος είναι αυτό του ελεγκτικού και εποπτικού του ρόλου στη λειτουργία της οικονομίας. Όμως στη δικιά μας περίπτωση, στην περίπτωση της Ελλάδας του Μνημονίου και της τρόικας, ακόμα και αυτός ο ελεγκτικός ρόλος του κράτους διαλύεται και ισοπεδώνεται. Το παράδειγμα του φορολογικού μηχανισμού αναδεικνύει περίτρανα το πρόβλημα: η δραματική, σκόπιμη υποστελέχωση και απαξίωση του φοροελεγκτικού μηχανισμού, καθώς και η απόλυτη έλλειψη πολιτικής βούλησης να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή έχει οδηγήσει σε πλήρη σχεδόν φορολογική ασυλία το μεγάλο κεφάλαιο και σε υπέρμετρη, εξοντωτική φορολόγηση της «μαρίδας» των φορολογουμένων. Οι συνέπειες είναι εξοργιστικές: -Λίστα Λαγκάρντ: μόνο για 155 φυσικά πρόσωπα έχει προχωρήσει ο φορολογικός έλεγχος, σε σύνολο 1.700 φυσικών προσώπων. -Λαθρεμπόριο πετρελαίου: Φωτογραφικές, χαριστικές ρυθμίσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ σε λαθρέμπορους-«εφοπλιστές» και μηδενικοί, σχεδόν, έλεγχοι. -Λίστα εμβασμάτων εξωτερικού: Επί συνόλου 24.710 υποθέσεων φορολογουμένων που έχουν αποστείλει εμβάσματα άνω των 100.000 ευρώ σε τράπεζες του εξωτερικού
την περίοδο 2009-2011 και έχουν θεωρηθεί «ύποπτοι» για φοροδιαφυγή, μόνο 657 ελέγχονταν μέχρι το τέλος Μαρτίου, ενώ μόλις σε 31 υποθέσεις είχαν ολοκληρωθεί οι έλεγχοι. Από τους μέχρι τώρα ελέγχους έχουν βεβαιωθεί φόροι και πρόστιμα συνολικού ύψους μόλις 3,3 εκατ. ευρώ. -Φορολογούμενοι πολύ μεγάλου πλούτου: Επί συνόλου 720 φορολογουμένων που διαθέτουν μεγάλο πλούτο και θεωρούνται «ύποπτοι» για φοροδιαφυγή, είχαν ελεγχθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου 2014 μόλις 59. Τα ποσά των φόρων και των προστίμων που έχουν βεβαιωθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου από τους ελέγχους αυτούς ανέρχονται σε 17,3 εκατ. ευρώ. -Offshore : Επί συνόλου 6.575 οff shore εταιρειών που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας, ελέγχονταν μέχρι το τέλος Μαρτίου μόλις 152, ενώ μόνο σε 4 είχαν ολοκληρωθεί οι έλεγχοι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Τα ποσά των φόρων που καταλογίστηκαν από τους ελέγχους αυτούς ανήλθαν σε 5,7 εκατ. ευρώ. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να ενισχύσει με ανθρώπινο δυναμικό αλλά και με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα τον φορολογικό μηχανισμό για να εισπράξει έσοδα, προχωρά στη διάλυσή του, μέσω της υποστελέχωσης και μέσω του διορισμού διεφθαρμένων και ανίκανων «ημετέρων» σε θέσεις κλειδιά του μηχανισμού. Είναι προφανές λοιπόν ότι η κυβέρνηση Ν∆- ΠΑΣΟΚ δεν διαθέτει ούτε τη στοιχειώδη πολιτική βούληση για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των «εχόντων και κατεχόντων». Αντίθετα, την ενθαρρύνει (βλ. υποστελέχωση υπηρεσιών, υπολειτουργία πληροφοριακών συστημάτων κτλ), προκειμένου να «νομιμοποιήσει» τα κοινωνικά άδικα φοροεισπρακτικά της μέτρα και να επιταχύνει τη μνημονιακή διαδικασία αναδιανομής του πλούτου υπέρ των πολύ λίγων. Γι’ αυτό και οι επερχόμενες εκλογές έχουν τεράστια σημασία, καθώς θα αποτελέσουν την αρχή της ανατροπής. Της προοδευτικής ανατροπής, που τόσο ανάγκη έχει αυτός ο τόπος! *Υπεύθυνη του τμήματος εργατικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφια ευρωβουλευτής
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
∆ΙΕΘΝΗ Μίκαελ Σλεχτ: Ελεύθερο εμπόριο σε βάρος των ανθρώπων
Η συμφωνία για τη ∆ιατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων αποσκοπεί στο να αυξήσει την πίεση του ανταγωνισμού ώστε να ενισχυθεί η “ανταγωνιστικότητα”. σελ. 29
Σχέση υπό συνεχή παρακολούθηση ΚΙΝΑ-ΑΦΡΙΚΗ
«Θ
έλω να διαβεβαιώσω τους αφρικανούς φίλους μας ότι η Κίνα ουδέποτε θα ακολουθήσει αποικιοκρατική οδό, όπως έχουν κάνει κάποιες χώρες, ούτε θα επιτρέψει την αποικιοκρατία η οποία ανήκει στο παρελθόν- να επανεμφανιστεί στην Αφρική», δήλωσε ο κινέζος πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ, σύμφωνα με το Xinhua, την παραμονή της πρώτης επίσκεψής του (4-11 Μαΐου), στην Αφρική. Οι δηλώσεις του κινέζου πρωθυπουργού απαντούν κυρίως στους δυτικούς επικριτές της παρουσίας της Κίνας στην κατεξοχήν περιοχή του κόσμου, όπου ο ανυπολόγιστος φυσικός πλούτος δεν εξασφαλίζει στο ελάχιστο την αξιοπρεπή διαβίωση των λαών της.
Αμφισβητήσιμο κέρδος
Η Αφρική, όπου βρίσκονται οι επτά από τις δέκα ταχύτερα ανερχόμενες οικονομίες, αποτελεί για την Κίνα τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο και πηγή τεράστιων κερδών. Ωστόσο, αμερικανικοί, κυρίως, κύκλοι, αμφισβητούν το πραγματικό κέρδος για τις αφρικανικές χώρες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο κύριος όγκος επικριτικών δημοσιευμάτων εμφανίζεται την περίοδο μετά το 2010, οπότε αυξήθηκαν κατακόρυφα οι επενδύσεις. Ανάλυση του αμερικανικού δικτύου πληροφοριών Stratfor αναφέρει ότι την διετία 2010-2012, οι συμφωνίες που αφορούν στις κατασκευές και
“
Ουκρανία: Νέες βάσεις για διαπραγματεύσεις
Ενώ είναι αβέβαιο αν θα διεξαχθεί σήμερα το έστω και άτυπο δημοψήφισμα, οι διπλωματικοί τόνοι παραμένουν χαμηλοί. σελ. 28
Ο Λι χαρακτήρισε τα προβλήματα που έχουν ανακύψει κατά τη μακρόχρονη κινεζική παρουσία στη μαύρη ήπειρο, “μεμονωμένες περιπτώσεις” όπως είναι η κεντρική κινεζική θέση.
ρέμβασης και εκθειάζει τους δυτικούς «χορηγούς», όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το ∆ΝΤ, επειδή δανειοδοτούν «υπό όρους σωστής διακυβέρνησης».
Τροφή για εξομάλυνση
Επέκταση της συνεργασίας
Ο Λι, που ταξίδεψε σε Αιθιοπία, Νιγηρία, Ανγκόλα και Κένυα, χαρακτήρισε τα προβλήματα που έχουν ανακύψει κατά τη μακρόχρονη κινεζική παρουσία στη μαύρη ήπειρο, «μεμονωμένες περιπτώσεις» -όπως είναι η κεντρική κινεζική θέση. Στην ομιλία του στο -κινεζικής κατασκευής- κτίριο της Αφρικανικής Ένωσης στην Αντίς Αμπέμπα, ανακοίνωσε παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και αύξηση του δανεισμού. Να σημειώσουμε εδώ ότι μέχρι το τέλος του 2013, η Κίνα είχε διαγράψει δάνεια ύψους 3,2 δισ. δολαρίων. Πρότεινε επέκταση της συνεργασίας «με ειλικρίνεια και ισότητα, αλληλεγγύη, αμοιβαία εμπιστοσύνη, από κοινού χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και προώθηση των διμερών πρακτικών συνεργασίας» και συμφώνησε για υποστήριξη των χωρών προκειμένου να αναπτυχθούν ανεξάρτητα, και με το δικό τους δυναμικό. Για το διμερές εμπόριο, που ανήλθε το 2013 σε περισσότερα από 200 δισ. δολάρια, έθεσε στόχο μέχρι το 2020 τα 400 δισ. και για τις άμεσες επενδύσεις τα 100 δισ.
27
στους φυσικούς πόρους, ανήλθαν σε 90 δισ. δολάρια και αποτέλεσαν το 90% των εμπορικών δραστηριοτήτων της Κίνας στην Αφρική. Τονίζει τη σημασία των επενδύσεων για την κινεζική ανάπτυξη και τη διοχέτευση του πλεονάζοντος εργατικού δυναμικού και σημειώνει βεβαίως τις κριτικές που δέχεται η χώρα για τις εξορυκτικές της δραστηριότητες και για την κακή ποιότητα κατασκευών.
Απάνθρωπες συνθήκες εργασίας
«Ευαίσθητοι» τομείς, θεωρούνται επίσης η ασφάλεια και οι εργασιακές σχέσεις. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων, σε έκθεση του 2011 για τα ορυχεία χαλκού της Ζάμπια, κατήγγειλε τις παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων και τις απειλές για από-
λυση αν δεν γίνονταν αποδεκτοί όροι όπως εξαντλητικά ωράρια 72 ωρών εβδομαδιαίως. Αναφέρει ότι οι συνθήκες αναμενόταν να βελτιωθούν μετά την εκλογή του προέδρου Μάικλ Σάτα [Πατριωτικό Μέτωπο], ο οποίος, ως αντιπολίτευση, υπήρξε επικριτής των κινεζικών εργασιακών πρακτικών. Το 2012, στη διάρκεια διαμαρτυριών για τον κατώτερο μηνιαίο μισθό των 220 δολαρίων, σκοτώθηκε κινέζος διευθυντής ανθρακορυχείου. Άρθρο του αμερικανικού Fortune (CNN) τ῾῾ο 2013 γράφει ότι, «η βοήθεια της Κίνας προς την Αφρική έχει υπερεκτιμηθεί» και πως, «το 2010 η αμερικανική βοήθεια ήταν μεγαλύτερη». ∆εν παραλείπει να της προσάψει ότι υποστηρίζει αυταρχικά καθεστώτα, χαρακτηρίζει «μυθοπλασίες» τις δηλώσεις των κινέζων περί μη πα-
Στα έγγραφα που δημοσιοποιούν τα Wikileaks διαφαίνεται η ουσία των δημοσιευμάτων, αφού αποκαλύπτεται το ενδιαφέρον των δυτικών περισσότερο για την υπονόμευση των κινεζο-αφρικανικών σχέσεων, παρά για την τύχη της Αφρικής. Σε μυστική εσωτερική αλληλογραφία του Stratfor, αποδεικνύεται η διαρκής και στενή παρακολούθηση από την ∆ύση της κινεζικής παρουσίας στις αφρικανικές χώρες μετά το Φόρουμ για την Κινεζο-Αφρικανική Συνεργασία (FOCAC) τον Νοέμβριο 2006 στο Πεκίνο. Γίνεται συχνή αναφορά σε «ατοπήματα» των κινέζων ως πιθανής (και ευπρόσδεκτης από την ∆ύση) αιτίας διατάραξης των διμερών σχέσεων. Σε μήνυμα του 2011, αναλυτές εξέφραζαν ανησυχία πως η επισιτιστική βοήθεια των κινέζων θα εξομάλυνε τις εντάσεις που είχαν δημιουργηθεί, όσο και ότι οι μεγάλες αγορές τους σε σιτηρά θα προκαλούσαν αύξηση στις τιμές για άλλους αγοραστές. Ανέφεραν χαρακτηριστικά: «Εκτός από την πολιτική της εκλογής Σάτα στην Ζάμπια, δεν βλέπω πολλές άλλες κυβερνήσεις να παίζουν το χαρτί της Κίνας. Υπάρχει τεράστια βοήθεια σε τρόφιμα [...] στην οποία αναμένεται να βασιστεί η Κίνα για ένα διάστημα, προκειμένου να βελτιώσει την πρόσφατη κακή εικόνα της στην Αφρική. Εξάλλου, η βοήθεια θα μειώσει επίσης τον κίνδυνο της εθνικής κατάρρευσης σε κάποιες χώρες, επιτρέποντας στην Κίνα διαρκές σταθερό περιβάλλον στο οποίο να συνεχίσει την εξόρυξη πόρων. Συμβάλλει στην παραμονή στην εξουσία καθεστώτων, με σκοπό να μην αντικατασταθούν από πιο ακραία, εθνικιστικά καθεστώτα στα οποία πιθανόν να μην ήταν ευπρόσδεκτες οι κινεζικές επενδύσεις, η άντληση πόρων και η εργασία.» Ελισάβετ Πετρίδου
28
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Νέες βάσεις για διαπραγματεύσεις ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Του Νίκου Σερβετά
Τ
α βίαια επεισόδια που άρχισαν την Παρασκευή το μεσημέρι στη Μαριούπολη, με μεγάλο αριθμό θυμάτων, σύμφωνα με τον πρώτο απολογισμό, έχουν καταστήσει τελείως ασαφές αν τελικά θα διεξαχθεί σήμερα το δημοψήφισμα στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Στο δημοψήφισμα καλούνται τα περίπου τρία εκατομμύρια πολίτες των δύο περιφερειών της ανατολικής Ουκρανίας να ψηφίσουν εάν θέλουν να συνεχίσουν οι επαρχίες τους να αποτελούν τμήμα της Ουκρανίας. Η μεταβατική κυβέρνηση στο Κίεβο χαρακτηρίζει τη διαδικασία αυτή παράνομη, καθώς τη θεωρεί ένα προκαταρκτικό στάδιο για την ένταξή τους στη Ρωσία, όπως είχε συμβεί με την Κριμαία τον Μάρτιο. Το βέβαιο είναι ότι ακόμα κι αν διεξαχθεί το δημοψήφισμα μόνο ως γνωμοδοτικό μπορεί να θεωρείται το αποτέλεσμα του. Πάντως, η πρόταση που κατέθεσε την Τετάρτη ο πρόεδρος της Ρωσίας θέτει νέες βάσεις για διαπραγματεύσεις, σε διεθνές επίπεδο, καθώς στο τοπικό τα ακροδεξιά στοιχεία συνεχίζουν ανεξέλεγκτα τη δράση τους.
Ελπίδες σε διπλωμάτες
“
“
Ενώ είναι αβέβαιο αν θα διεξαχθεί δημοψήφισμα σήμερα, οι διπλωματικοί τόνοι παραμένουν χαμηλοί
Στο διπλωματικό επίπεδο βέβαια τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Η προτροπή του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, προς τους ρωσόφωνους της Ανατολικής Ουκρανίας να αναβάλουν το δημοψήφισμα, άλλαξε
τελείως το κλίμα των τελευταίων ημερών και θα πρέπει να ακούστηκε στα αυτιά των ∆υτικών σαν να έλεγε: «έτσι όπως τα κάνατε, βγάλτε τα πέρα μόνοι σας». ∆εν παρέλειψε, όμως, να κάνει επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, πραγματοποιώντας εντυπωσιακές παρελάσεις στην επέτειο της λήξης του ∆ευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και λίγο αργότερα να ταξιδέψει στην Κριμαία, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις της Άνγκελα Μέρκελ.
Η πρόταση
Το τρίπτυχο α) εκεχειρία β) εθνικός διάλογος για αποκεντροποίηση εξουσιών και γ) εκλογές, αποτελεί τον πυρήνα του «οδικού χάρτη» που πρότεινε ο Πούτιν για την επίλυση του προβλήματος της Ουκρανίας καλώντας παράλληλα τους ρωσόφωνους της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, «τους οπαδούς της ομοσπονδοποίησης της χώρας», όπως χαρακτηριστικά είπε, να αναβάλουν το δημοψήφισμα που έχει προγραμματιστεί για σήμερα. Ζήτησε επίσης να αφοπλιστούν οι παραστρατιωτικές οργανώσεις που δρουν στη χώρα και να σταματήσει κάθε στρατιωτική επιχείρηση στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας. Ο υπαινιγμός των ΗΠΑ, Λευκός Οίκος και Πεντάγωνο, ότι πρόκειται για διπλωματική «μπλόφα» και ο χαρακτηρισμός «κουραφέξαλα», όπως βιάστηκε να δηλώσει ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, μεταβατικός πρωθυπουργός της Ουκρανίας, μαρτυρά ότι μάλλον έκ-
ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΕ∆ΡΟ
χής δεν έχουν μία και μόνο άποψη. Μια μεγάλη μερίδα θέλει σχετική αυτονομία από το Κίεβο, με διατήρηση των τοπικών χαρακτηριστικών όπως γλώσσα κλπ ενώ μία άλλη πλήρη αυτονομία και ένταξη της περιοχής στη Ρωσία.
Το τρίπτυχο α) εκεχειρία β) εθνικός διάλογος για αποκεντροποίηση εξουσιών και γ) εκλογές, αποτελεί τον πυρήνα του “οδικού χάρτη” που πρότεινε ο Πούτιν
Σχέδια του ΝΑΤΟ
πληξη και αμηχανία προκάλεσε η πρόταση Πούτιν σε μία περίοδο που η κάθε πλευρά προετοιμάζεται για το χειρότερο. Πάντως, παρατηρητές στις Βρυξέλλες τόνιζαν, την Παρασκευή το πρωί, ότι αν δεν επέμβουν και πάλι τα ακροδεξιά στοιχεία, τα οποία θεωρείται ότι βρίσκονται εκτός ελέγχου, «ανοίγει πλέον μία πόρτα για διαπραγματεύσεις». Αυτοί, όμως, που εμπράκτως απέρριψαν την πρόταση Πούτιν, κατά το ένα σκέλος της τουλάχιστον, είναι οι επικεφαλής των κατοίκων των ανατολικών περιοχών που μετά από σύγκλιση των οργάνων αποφάσισαν να διεξαχθεί κανονικά το δημοψήφισμα. Ας μην ξεχνάμε ότι και οι ρωσόφωνοι της περιο-
Μια νέα προοπτική, όμως, φαίνεται ότι ανοίγει στο ΝΑΤΟ καθώς η έως τώρα στάση του προέδρου της Ρωσίας, τυπικά τουλάχιστον, αναγκάζει τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας να πάρει θέση: «Οι πολιτικές επιλογές της Ρωσίας, στη διαχείριση της κρίσης στην Ουκρανία, δεν αποτελούν άμεση απειλή για τις χώρες της Βαλτικής», διεμήνυσε ο Άντερς Φογκ Ράσμουσεν. Σε κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησε με τον πρωθυπουργό της Εσθονίας, Ταάβι Ρόιβας, ο Ράσμουσεν διευκρίνισε πως τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Βαλτικής πρέπει να αναθεωρηθούν. «Σκεφτόμαστε τα επόμενα βήματα μας σχετικά με την συλλογική μας άμυνα. Αυτά τα βήματα ίσως περιλαμβάνουν την ένταξη νέων σχεδίων, με περισσότερες κοινές ασκήσεις». Αναφορικά με την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στη Βαλτική αλλά και την ανάπτυξη πυραύλων μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, ο Γ.Γ του ΝΑΤΟ, τόνισε πως ήδη στην περιοχή έχει ενισχυθεί η αεράμυνα και η παρουσία πολεμικών πλοίων. •
Συναγερμός για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις ΗΠΑ Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί μια μακρινή απειλή. Είναι κάτι που συμβαίνει τώρα και επηρεάζει τον αμερικανικό λαό σημαντικά
Π
ρο των ευθυνών τους βρίσκονται πλέον οι ΗΠΑ, αναφορικά με την πολιτική που ακολουθούν τόσα χρόνια στο θέμα του περιβάλλοντος και της αλλαγής του κλίματος. Σύμφωνα με το Euronews, νέα έκθεση της αμερικανικής κυβέρνησης, με τίτλο «Εθνική Αποτίμηση για το Κλίμα», που εκπονήθηκε με τη συνδρομή 300 ειδικών επιστημόνων, σημαίνει συναγερμό για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. «Το πιο σημαντικό συμπέρασμα που βγαίνει μέσα από τις εκατοντάδες σελίδες είναι ότι η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί μια μακρινή απειλή. Είναι κάτι που συμβαίνει τώρα και επηρεάζει τον αμερικανικό λαό σημαντικά», τονίζει ο Τζον Χόλντρεν, επιστημονικός σύμβουλος του προέδρου Ομπάμα. Μια από τις σοβαρότερες συνέπειες, όπως επισημαίνει η Έκθεση, είναι η κατακόρυφη αύξηση των δασικών πυρκαγιών, ιδιαίτερα σε περιοχές, όπως η Καλιφόρνια, όπου τα κύματα καύσωνα είναι συχνότερα. Η αύξηση της θερμοκρασίας, η οποία κατά μέσο όρο είναι υψηλότερη κατά ένα βαθμό Κελσίου σε σχέση με το 1880, προκαλεί εκτεταμένες ξηρασίες. Η καταστροφή των καλλιεργειών είναι μια μόνο από τις συνέπειες. Το 2012, το έτος που καταγράφηκε ως το θερμότερο στην ιστορία της Ηνωμένων Πολιτειών, σημαδεύτηκε από την καταστροφική επέλαση του τυφώνα Σάντι.
Μια ακόμα δραματική συνέπεια είναι ο κίνδυνος λειψυδρίας. Αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι μέχρι το 2060, ο ρυθμός εξάντλησης των υδάτινων πόρων θα αυξηθεί από 26% έως 50% σε αρκετές περιοχές των ΗΠΑ. Στην έκθεση αναφέρεται ότι κύριες πηγές εκπομπής αερίων θερμοκηπίου αποτελούν η καύση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η χρήση φυσικού αερίου και πετρελαίου για τις μεταφορές και η αποψίλωση των δασών. Σύμφωνα με τον καθηγητή νομικών επιστημών του πανεπιστημίου της Κολούμπια, Μάικλ Τζέραρντ, οι Αμερικανοί βρίσκονται ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων. «Ο πρόεδρος έχει εκπονήσει
ένα σχέδιο δράσης για το κλίμα, που περιλαμβάνει μια σειρά διοικητικών μέτρων, διότι το Κογκρέσο δεν σκοπεύει να αναλάβει δράση τα επόμενα χρόνια. Η επόμενη μεγάλη αλλαγή που έχει προταθεί είναι οι κανονισμοί για τα εργοστάσια ενέργειας που κάνουν καύση άνθρακα, τα οποία αποτελούν την μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις Ηνωμένες Πολιτείες», δηλώνει ο Μάικλ Τζέραντ. Παρά την πολιτική διαμάχη που έχει ξεσπάσει στην Αμερική, αναφορικά με τη σημασία των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, η έκθεση στηρίζει την υλοποίηση του σχεδίου Ομπάμα, που αφορά στην επέκταση των εκτελεστικών εξουσιών του προέδρου σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Του Μίκαελ Σλεχτ
“
∆ΙΕΘΝΗ
Ελεύθερο εμπόριο σε βάρος των ανθρώπων
Η
ΕΕ και οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται αυτή την περίοδο μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου. Οι διαπραγματεύσεις για τη λεγόμενη ∆ιατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) διεξάγονται ήδη εδώ και μήνες, και μάλιστα πίσω από κλειστές πόρτες. Ήδη αυτό από μόνο του κάτι δείχνει, καθώς, αν η TTIP ήταν προς το συμφέρον όλων, δεν θα υπήρχε λόγος να κρατιέται μυστική. Όσον αφορά τώρα το περιεχόμενό της, αφενός μεν προβλέπει μειώσεις δασμών, κυρίως όμως αφορά την «προσαρμογή» νόμων, διαδικασιών αδειοδότησης και ελέγχου, καθώς και προδιαγραφών συσκευασίας και αναγραφής πληροφοριών. Όλα τούτα είναι πολύ σημαντικά! Για τους νεοφιλελεύθερους οπαδούς του ελεύθερου εμπορίου όλοι αυτοί οι κανόνες θεωρούνται «μη δασμολογικοί φραγμοί» των εμπορικών συναλλαγών. Επιπλέον, στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνονται νόμοι για την προστασία των επενδυτών. Κάθε μελλοντική νομοθετική πρωτοβουλία θα μπορεί από δω και στο εξής να ελέγχεται ως προς το εάν παρεμποδίζει το εμπόριο και τις επενδύσεις. ῾῾῾῾
Η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη ως ανέκδοτο
Λομπίστες και Ευρωπαίοι Επίτροποι αλλά και η γερμανική κυβέρνηση υποδέχονται τη συμφωνία με τυμπανοκρουσίες. Ο υπουργός Οικονομικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ ισχυρίζεται ότι
Οι διαπραγματεύσεις για τη λεγόμενη ∆ιατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) διεξάγονται ήδη εδώ και μήνες, και μάλιστα πίσω από κλειστές πόρτες. Ήδη αυτό από μόνο του κάτι δείχνει, καθώς, αν η TTIP ήταν προς το συμφέρον όλων, δεν θα υπήρχε λόγος να κρατιέται μυστική.
ανοίγει το δρόμο ώστε οι δύο μεγαλύτερες εμπορικές δυνάμεις να θέσουν νέα πρότυπα παγκοσμίως. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Κάρελ ντε Χουχτ κάνει λόγο για την προοπτική μιας «άνευ προηγουμένου αναπτυξιακής ώθησης» για την ευρωπαϊκή οικονομία. Το ποια θα μπορούσε να είναι αυτή το υπολόγισε το ινστιτούτο CEPR. Σε ένα «αισιόδοξο σενάριο» προβλέπει αναπτυξιακή ώθηση 0,5% για την ΕΕ και 0,4% για τις ΗΠΑ ως το 2027. Ακόμη κι αν αυτό επιτυγχανόταν, η πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη
δεν είναι παρά ανέκδοτο. Οι υπολογισμοί του CEPR αντιστοιχούν σε επιπρόσθετη οικονομική μεγέθυνση της τάξης του 0,03% κατ’ έτος. Συνιστά αυτό «άνευ προηγουμένου αναπτυξιακή ώθηση»; Μια μελέτη του ινστιτούτου Μπέρτελσμαν για τις συνέπειες της συμφωνίας εκτιμά ότι μέσα στα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα δημιουργηθούν 160.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία. Αυτό είναι μάλιστα το «αισιόδοξο σενάριο» - και είναι εξίσου γελοίο με το προηγούμενο, καθότι αντιστοιχεί στη δημιουργία 8.000 -16.000 νέων θέσεων εργασίας κατ’ έτος και συνολικά σε μια ισχνή αύξηση της απασχόλησης στη χώρα κατά μόλις 0,4%. «Προσωπικά είμαι κατά βάση οπαδός του ελεύθερου εμπορίου», έγραψε πρόσφατα ο αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, «αλλά δεν θα με πείραζε -ίσα ίσα θα ένιωθα μάλλον ανακουφισμένος- αν η συμφωνία απλώς εξαφανιζόταν.»
Τρία παραδείγματα Αυτά ως προς τα «οφέλη» της TTIP. Το κόστος της συμφωνίας αντιθέτως θα ήταν τεράστιο. ∆ικαιώματα που κατακτήθηκαν με κόπο, εργασιακά πρότυπα και μηχανισμοί προστασίας θα ξηλώνονταν διά παντός. Τρία παραδείγματα από τα πολλά: Για την προστασία του περιβάλλοντος στην ΕΕ ισχύει το εξής: Μια επιχείρηση οφείλει να αποδείξει ότι, για παράδειγμα, ορισμένη ουσία δεν είναι βλαβερή. Στις ΗΠΑ αντίθετα η ουσία αυτή μπορεί να κυκλοφορήσει στην αγορά ώσπου να αποδειχτεί ότι είναι
29
επιβλαβής. Η «εναρμόνιση» της νομοθεσίας θα σήμαινε ότι θα ισχύει ο –δυσμενέστερος– αμερικανικός κανόνας. Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών πλήττεται ήδη σήμερα από το σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων. Στο μέλλον θα μπορούν να μπουν στο παιχνίδι και οι αμερικανικές εταιρίες παροχής υπηρεσιών υγείας. Λογική συνέπεια: η ποιότητα των υπηρεσιών θα υποβαθμιστεί κι άλλο, όπως και οι μισθοί των εργαζομένων. Με τη συμφωνία απελευθερώνονται οι προμήθειες του ∆ημοσίου. Όταν το κράτος προκηρύσσει διαγωνισμούς, θα μπορούν να καταθέτουν προσφορές και αμερικανικοί όμιλοι επιχειρήσεων. Κερδισμένες από την όξυνση του ανταγωνισμού θα βγουν οι μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ οι μικρές και οι μεσαίες θα χάσουν. Συμπερασματικά, η συμφωνία αποσκοπεί στο να αυξήσει την πίεση του ανταγωνισμού ώστε να ενισχυθεί η «ανταγωνιστικότητα». Οι οπαδοί της ελπίζουν ότι με τον τόπο αυτό οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα μπορούν να συναγωνιστούν τις αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα. Αυτό σε τελική ανάλυση σημαίνει ότι οι μισθοί και τα εργασιακά πρότυπα θα πρέπει να συμπιεστούν στο επίπεδο εκείνων της Κίνας. Από αυτή την εξέλιξη θα ωφεληθούν, στην καλύτερη περίπτωση, τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, σε καμία περίπτωση όμως «όλοι εμείς». Αυτό το πιστοποιούν ακόμη και οι εκτιμήσεις των συνεπειών της TTIP που έχουν γίνει για λογαριασμό της ΕΕ. Γι’ αυτό και το κόμμα της γερμανικής Αριστεράς λέει: Να ρίξουμε τη συμφωνία στον πάτο του Ατλαντικού!
Οι ευρωεκλογές, ευκαιρία για να ζήσουμε με αξιοπρέπεια
Συνέντευξη με τον Βλαντιμίρ Σλεντάσεκ, υπεύθυνο για τη διεθνή πολιτική στο Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας
Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας (KSCM) περίπου 15%, το μεγαλύτερο ποσοστό πανευρωπαϊκά για την αριστερά μετά από αυτό του ΣΥΡΙΖΑ -γεγονός που αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό και την ιστορική παρακαταθήκη της Άνοιξης της Πράγαςσυνεχίζεται ο προεκλογικός αγώνας στην Τσεχία. Ο Βλαντιμίρ Σλεντάσεκ, ηγετικό στέλεχος του κόμματος και βασικός υπεύθυνος για τη διεθνή πολιτική του, μιλάει για την προεκλογική εκστρατεία, τις προτάσεις του KSCM, και την άνοδο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης
Σε ποια σημεία επικεντρώνεται η εκλογική σας πλατφόρμα; Θέλουμε μια Ευρώπη για τους ανθρώπους, με ίσες ευκαιρίες, ενισχυμένη δημοκρατία, και προστασία όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παλεύουμε για πλήρη εργασιακά δικαιώματα με δίκαιες αμοιβές και διεκδικούμε μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς περικοπές στους μισθούς. Ζητάμε η εκπαίδευση και η ιατρική φροντίδα να είναι προσιτές για όλους και οι ηλικιωμένοι να ζουν με αξιοπρέπεια. Θέλουμε να εξασφαλίζεται η ποιότητα και η ασφάλεια των τροφίμων και να προστατεύονται οι καταναλωτές. Αγωνιζόμαστε για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ελευθερία της πληροφόρησης και ζητάμε να σταματήσει η κατασκοπεία, καθώς και η λογοκρισία στο διαδίκτυο. Απαιτούμε την απαγόρευση των φορολο-
γικών παραδείσων και την καταβολή φόρων όπου δημιουργούνται κέρδη. ∆ιεκδικούμε αποτελεσματική, δημόσια και ταχεία χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και λέμε όχι στην κακοδιαχείριση και τη γραφειοκρατία. Αυτά είναι τα βασικότερα σημεία του προγράμματός μας. Όμως πάνω από όλα, είναι εξαιρετικά σημαντικό σήμερα να εργαστούμε για την ειρήνη. Επίσης, επειδή Ευρώπη δεν είναι μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση, προσπαθούμε να ενταχθούν όλες οι χώρες της Ευρώπης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να δημιουργήσουμε τη βάση για ισότιμες χώρες. Απέναντι στη βαρβαρότητα του νεοφιλελευθερισμού, τι μπορούμε να προτείνουμε σήμερα για μια αριστερή επανίδρυση της Ευρώπης; Νομίζω ότι δεν είναι ζήτημα μιας συγκεκριμένης πρότασης. Είναι κυρίως θέμα μιας κάποιας συγκεκριμένης πράξης, κάποιου συγκεκριμένου παραδείγματος. Ωστόσο, μια πρόταση θα ήταν να αναδείξουμε αυτά που μας ενώνουν και να συνεργαστούμε για τα θέματα που μας αφορούν, σχετικά με την επιθυμία να ζήσουμε με αξιοπρέπεια, όχι απλά ο ένας δίπλα στον άλλον, αλλά όλοι μαζί. Ο παγκόσμιος νεοφιλελευθερισμός έχει προσπαθήσει να μας κάνει ατομικιστές, να βγάλει ξεχωριστά άτομα από όλους μας. Όταν θα είμαστε έτοιμοι να εμπνεύσουμε στους ανθρώπους την αίσθηση της συντροφικότητας, θα έχουμε κάνει ως Αριστερά ένα μεγάλο βήμα για την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας. Όλα δείχνουν ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά θα σημειώσει στις ευρωεκλογές σημαντική άνοδο. Τι θεωρείτε ότι σηματοδοτεί αυτή η εξέλιξη; ∆ημιουργεί μια ευκαιρία για να ζήσουμε με αξιο-
“
πρέπεια, σε συνθήκες ειρήνης, σε μια δίκαιη κοινωνία για όλους -χωρίς καμία εξαίρεση. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητο να παραμερίσουμε τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων αριστερών κομμάτων, ή και ευρύτερα μεταξύ των διαφόρων προοδευτικών ρευμάτων εντός της Ευρώπης, και να εστιάσουμε στο στόχο της ανατροπής της πολιτικής της λιτότητας. Για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, για να έχουν όλοι δικαίωμα στην ιατρική περίθαλψη, τη στέγαση και την εκπαίδευση.
Ο παγκόσμιος νεοφιλελευθερισμός έχει προσπαθήσει να μας κάνει ατομικιστές, να βγάλει ξεχωριστά άτομα από όλους μας. Όταν θα είμαστε έτοιμοι να εμπνεύσουμε στους ανθρώπους την αίσθηση της συντροφικότητας, θα έχουμε κάνει ως Αριστερά ένα μεγάλο βήμα για την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας.
30
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Πέντε χρόνια πάρκο Ναυαρίνου
Στοιβάζουν τα παιδιά, λόγω περικοπών
SOS από την Παιδόπολη Αλίμου “Άγιος Ανδρέας”
Τ
α προβλήματα λειτουργικότητας στην Παιδόπολη Αλίμου «Άγιος Ανδρέας» γίνονται ολοένα και μεγαλύτερα, με αποτέλεσμα να μην παρέχεται η αναγκαία φροντίδα στα φιλοξενούμενα παιδιά ηλικίας 3-12 ετών. Ο Σύλλογος Φίλων Παιδόπολης Αλίμου « Άγιος Ανδρέας« προσπαθεί, μέσω της κινητοποίησης των κατοίκων και των φορέων της πόλης, να αποτρέψει τη συνεχιζόμενη τους τελευταίους μήνες υποβάθμιση του ιδρύματος.
Υποβαθμίζουν την Παιδόπολη
Η Κατερίνα ∆ούκα, αντιπρόεδρος του Συλλόγου εξηγεί στην «Εποχή» γιατί η υποβάθμιση της Παιδόπολης αποτελεί ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. «Τα παιδιά θα στοιβάζονται στο ίδρυμα και δεν θα τους προσφέρονται οι απαραίτητες υπηρεσίες από κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους. Ο θεσμός των ανάδοχων οικογενειών δεν θα μπορεί να λειτουργήσει, με αποτέλεσμα τα παιδιά μεγαλώνοντας να πηγαίνουν στο επόμενο ίδρυμα. Στην ουσία, χωρίς εφόδια και υποστήριξη θα οδηγούνται
Συλλογή υπογραφών
Συλλογή υπογραφών έχει ξεκινήσει ο Σύλλογος Φίλων Παιδόπολης Αλίμου, η οποία «χρειάζεται τη στήριξη όλων των ανθρώπων και φορέων της περιοχής για να συνεχίσει να προσφέρει έργο σε αυτά τα παιδιά που το έχουν ανάγκη». Αν θέλετε να υπογράψετε επισκεφτείτε τη σελίδα τους στο facebook (www.facebook.com/sifipa). στην παραβατικότητα. Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει το αναγκαίο προσωπικό.» Η ίδια περιγράφει την κρισιμότητα της κατάστασης στο Ίδρυμα λόγω της έλλειψης προσωπικού. «∆εν μπορεί να υπάρχει μόνο ένας κοινωνικός λειτουργός υπεύθυνος για 32 παιδιά και ένας ψυχολόγος με ημιαπασχόληση. Αυτή τη στιγμή, οι βρεφονηπιοκόμοι δεν μπορούν να καλύψουν όλες τις βάρδιες. Είναι πέντε, ενώ θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 6. Στον ένα όροφο, επομένως, δεν θα υπάρχει κανένας. Πρόκειται για
μια οριακή κατάσταση. ∆εν είναι δυνατόν όλα τα παιδιά να βρίσκονται σε έναν όροφο. Τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες. Το να μην έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται αποτελεί παρατεταμένη παραμέληση. Επίσης δημιουργούνται κίνδυνοι για την ασφάλεια των παιδιών. Μπορεί να συμβούν ατυχήματα.»
Ο υπουργός αδιαφορεί
Αρμόδιο για την ομαλή λειτουργία της Παιδόπολης είναι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Σε επιστολή που απέστειλε το ∆Σ του Συλλόγου Φίλων Παιδόπολης Αλίμου, « Άγιος Ανδρέας», στον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση στις 15/3 αναφέρονται όλες οι μεγάλες ελλείψεις τις οποίες αντιμετωπίζει το Ίδρυμα. «Το τελευταίο διάστημα με μεγάλη ανησυχία βλέπουμε την παιδόπολη να παραπαίει. Το προσωπικό είναι ολοένα και λιγότερο, ενώ μεγάλο μέρος του προσωπικού είναι με συμβάσεις μικρού χρόνου, πράγμα το οποίο δημιουργεί συναισθηματική αστάθεια στους μικρούς μας γείτονες που γίνεται αντιληπτή ακόμη και από εμάς τους «φίλους», τον ελάχιστο χρόνο που μοιραζόμαστε μαζί τους. Και βέβαια πρέπει να συνυπολογίζουμε την περίπτωση ατυχήματος στο χώρο της παιδόπολης, αφού οι βρεφονηπιακοί βάρδιας είναι πια ελάχιστοι, κατά καιρούς δουλεύουν χωρίς ρεπό για εβδομάδες και με εμφανή τα σημάδια της κούρασης και της απογοήτευσης», επεσήμανε το ∆.Σ. του Συλλόγου στην επι-
“
Τ
Τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες. Το να μην έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται αποτελεί παρατεταμένη παραμέληση.
στολή του. Χαρακτηριστική όπως αναφέρεται στην επιστολή είναι και η δυσλειτουργία του προγράμματος εθελοντισμού, αλλά και αυτού των αναδοχών. «Οι υποψήφιοι εθελοντές ή ανάδοχοι περιμένουν πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να έλθουν σε επαφή με την παιδόπολη, ενώ ακόμη και ανάδοχες ήδη οικογένειες που τυχόν αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν, αφού το επιστημονικό προσωπικό είναι τελείως αποδυναμωμένο λόγω της μείωσης του.» «Έχουμε στείλει επιστολή στον υπουργό Εργασίας πάνω από ένα μήνα. ∆εν έχουμε πάρει μέχρι τώρα κάποια απάντηση. Ταυτόχρονα, όμως, επιδιώκουμε και την κινητοποίηση άλλων φορέων», τονίζει η Κατερίνα ∆ούκα. «Η πρώτη μας κίνηση ήταν να καλέσουμε όλες τις δημοτικές κινήσεις του Αλίμου για να τις ενημερώσουμε για τις μεγάλες ελλείψεις που υπάρχουν στο προσωπικό και να τις διαμηνύσουμε ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Στόχος μας είναι να πληροφορήσουμε τον κόσμο για το τι συμβαίνει και να έρθουμε σε επαφή με όλους τους συλλόγους της περιοχής μας.» Τη συμπαράσταση της στο Σύλλογο Φίλων της Παιδόπολης δείχνει η υποψήφια ∆ήμαρχος Αλίμου με την κίνηση «Άνω Κάτω στο Καλαμάκι», Ελένη Μπελιά. Υπέγραψε μετά από συνάντηση εκπροσώπων του Συλλόγου με την ίδια και υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους Αλίμου, κείμενο συμπαράστασης προς την Παιδόπολη. Στο κείμενο επισημαίνεται η ανάγκη στήριξης όλων των πολιτών του Αλίμου στον « Άγιο Ανδρέα», έτσι ώστε να συνεχιστεί η μεγάλη κοινωνική του προσφορά σε παιδιά τα οποία την έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη. Αλέξανδρος Μαυρογένης
ο αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου και Ζωοδόχου Πηγής συμπληρώνει 5+ χρόνια ζωής και διοργανώνει ολοήμερη γιορτή, σήμερα, Κυριακή 11 Μαΐου από τις 12 το μεσημέρι. Στις 12 μ., το πρόγραμμα περιλαμβάνει εργαστήρια ψηφιδωτού, δακτυλομπογιές, φυτέματα και κατασκευή μουσικών οργάνων από cd, καπάκια και βόλους. Στη 1 μ.μ., θεατρικό παιχνίδι «Αφήγηση μιας ιστορίας στο πάρκο» και επισκευή ποδηλάτων. Στις 1.30 μ.μ. τραγουδάμε με τις χορωδίες Πολυφωνικό Καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνος και Εξαρχείων. Στις 2.15 μ.μ. διαδηλώνουμε με γκάιντες. Στις 3 μ.μ., η συλλογική κουζίνα El Chef μαγειρεύει χορτοφαγικά. Στις 3.30 μ.μ., κάνουμε face painting, παίζουμε παντομίμα, μαθαίνουμε στένσιλ και βλέπουμε τους ξυλοπόδαρους. Στις 5 μ.μ., η θεατρική ομάδα Τσιριτσάντσουλες παρουσιάζει την παράσταση «Αστροαπεργία». Στις 6 μ.μ., οργανώνεται γλέντι με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια από όλη την Ελλάδα. Στο χώρο θα βρίσκονται οι αυτοοργανωμένες κοινωνικές δομές των Εξαρχείων: Συλλογικές κουζίνες (Ανέργων, Εl chef, Nosotros, της Τετάρτης) / Ο ΖΗΚΟΣ /Α.∆.Υ.Ε./ Συν χρόνω, Τράπεζα χρόνου Εξαρχείων/ Σκόρος/ Χορωδία Εξαρχείων.
Εκδήλωση του ∆ικτύου για τις ευρωεκλογές
Τ
ο ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα διοργανώνει την Παρασκευή 16 Μαΐου, στις 7.30 μ.μ., συζήτηση με θέμα «Ευρωεκλογές: Ενάντια στην ΕΕ του κεφαλαίου, του πολέμου, του ρατσισμού, του φασισμού. Για μια Ευρώπη των εργαζομένων, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της ελευθερίας», στο Κηπάκι Τσαμαδού. Εισηγούνται οι Ο. Λαφαζάνη, Τ. Χριστοδουλοπούλου και Α. Ζορμπαλά. •
31
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
“
Ζήτημα ζωής ή θανάτου Για την πολιτική μας στα ΑΜΕΑ
Κ
άθε απόπειρα ερμηνείας του αναπηρικού κινήματος, τουλάχιστον για έναν αριστερό φορέα, αλλά όχι μόνο, θα πρέπει να ξεκινάει από την κοινωνική θεώρηση της αναπηρίας. Η θεωρητική- προσέγγισή μας επιστημολογικά πρέπει να μετατοπιστεί από την ιατρικοποιημένη, ψυχολογίζουσα και εξατομικευμένη σκέψη περί αναπηρίας σε μια σύλληψη της αναπηρίας ως κοινωνικής κατασκευής και δημιουργίας. Υπάρχουν απόψεις, μαρξιστικές κυρίως, στο διάλογο που αναπτύσσεται παγκοσμίως για την αναπηρία, που μιλάνε για τους ιδεολογικούς μηχανισμούς κατασκευής της αναπηρίας που συνδέονται με την εμφάνιση του καπιταλισμού κυρίως ως οικονομικού μοντέλου και την οπτική των αναπήρων ως εργαζομένων. ∆εν μπορεί να αναλυθεί εδώ περισσότερο διεξοδικά αυτό, όμως κάποτε θα πρέπει η αριστερά και στους κόλπους της να ανοίξει ένα διάλογο. Ξεκινώντας από την ορολογία και αποκαθιστώντας την ορθή χρήση των όρων και των λέξεων από τα απλά: οι πολίτες με αναπηρία δεν είναι ούτε «άτομα με ειδικά προσόντα» που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα ούτε βεβαίως «άτομα με ειδικές ανάγκες» που λέγεται σήμερα..
Για να το πω με παραδείγματα για να γίνει κατανοητό, αν ένας πολίτης -και όχι άτομο- με αναπηρία δεν έχει πρόσβαση σε ένα δημόσιο χώρο ή στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το πρόβλημα δεν είναι του πολίτη αλλά του φορέα που οφείλει να του τα εξασφαλίσει. Και για να πω ένα ακόμα παράδειγμα που αφορά τα καθ’ ημάς για να γίνει εντελώς κατανοητό το τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ των ΑΜΕΑ δεν πρέπει να ανήκει στο τμήμα της Υγείας, αλλά των ∆ικαιωμάτων. Όσον αφορά στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, διεξάγονται σε συνθήκες μεγάλης οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης (κατάρρευση των δημόσιων κοινωνικών δομών, υψηλή ανεργία, μείωση της δαπάνης για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σταδιακή ιδιωτικοποίηση της υγείας). Είναι εύκολα κατανοητό πως αυτές οι πολιτικές πλήττουν με πιο βάναυσο τρόπο τα πιο φτωχά και αδύναμα στρώματα της κοινωνίας και σε μεγαλύτερο βαθμό εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Εξίσου σημαντικά είναι και τα ζητήματα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης των μαθητών/τριών με Αναπηρία, με
Αν ένας πολίτης με αναπηρία δεν έχει πρόσβαση σε ένα δημόσιο χώρο ή στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το πρόβλημα δεν είναι του πολίτη αλλά του φορέα που οφείλει να του τα εξασφαλίσει. το νομοσχέδιο που έφερε το υπουργείο Παιδείας για διαβούλευση, Μεγαλη Πέμπτη παρακαλώ, στο οποίο επί της ουσίας απαγορεύει τα ειδικά σχολεία, καταργεί τα ΚΕ∆∆Υ χωρίς παράλληλη στήριξη, τα μητρώα δίνονται σε ιδιώτες και αφορούν τη δυνατότητα των γονέων να επιλέξουν. Ένα τεράστιο, επίσης, θέμα είναι οι λί-
Ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί
E
στες αναμονής για εξέταση και επανεξέταση στα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας, που φθάνουν μέχρι και τους 6-8 μήνες, ίσως και ακόμη περισσότερο. Κατά τη διάρκεια της επανεξέτασης, οι ενδιαφερόμενοι μένουν χωρίς σύνταξη και επιδόματα, τα οποία, τις περισσότερες φορές, είναι τα μοναδικά τους εισοδήματα και οι μοναδικοί πόροι ζωής Να κλείσω με ένα ακόμα παράδειγμα, οι οριζόντιες περικοπές που έχουν γίνει σε παροχές ειδών ανάγκης των κινητικά αναπήρων (αναπηρικά αμαξίδια, τεχνητά μέλη, αναλώσιμα κ.α) φτάνει το 70%. Πόσοι πολίτες με παραπληγίες, τετραπληγίες και με ακρωτηριασμούς μπορούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να αγοράσουν αυτά τα βοηθήματα που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους; Αν λοιπόν για όλους/ες τους πολίτες είναι επιτακτική ανάγκη η ανατροπή αυτής της πολιτικής και των εκπροσώπων τους για τους πολίτες με αναπηρία είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Πέτρος Κακολύρης, πρώην πρόεδρος του συλλόγου μεταμοσχευμένων καρδιάς και υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος στο νότιο τομέα με το συνδυασμό «∆ύναμη Ζωής»
∆ημοψήφισμα για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ στις 18 Μαΐου
να κοινωνικοπολιτικό πείραμα εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια. Αυτό της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, που αν πετύχει θα επεκταθεί άμεσα στην ΕΥ∆ΑΠ και στις υπόλοιπες μικρότερες δημοτικές εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας. Η δημόσια ΕΥΑΘ με υποδομές που χρηματοδοτήθηκαν με δημόσιους πόρους και το φθηνότερο τιμολόγιο πανευρωπαϊκά είναι έτοιμη να περάσει στον έλεγχο ιδιωτών με αποτελέσματα, που, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, θα είναι η άνοδος του κόστους του νερού, με αιτιολογία την ανάγκη επενδύσεων, η πλημμελής συντήρηση των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, η εγκατάλειψη της εξοικονόμησης νερού, καθώς και η υποβάθμιση της ποιότητας του νερού και της επεξεργασίας των λυμάτων.
Αντιδημοκρατική εκτροπή
Η εσκεμμένη απουσία πολιτικής και η εκχώρηση κοινωφελών αγαθών και υπηρεσιών που με πρόσχημα τις δημοσιονομικές ανάγκες εκχωρούνται σε εταιρείες που αυτές πλέον μονοπωλιακά θα διαμορφώνουν ανεξέλεγκτα πολιτικές, για κρίσιμα θέματα όπως το νερό και η αποχέτευση, είναι μια αντιδημοκρατική εκτροπή, με οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες. Και όλα αυτά, ενώ υπάρχει παγκόσμια στροφή προς τη δημόσια διαχείριση μετά τις αρνητικές εμπειρίες της ιδιωτικοποίησης του νερού και τις κοινωνικές αντιδράσεις που προκάλεσαν ακόμη και στο κέντρο της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης (Παρίσι, Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία). Το άτυπο δημοψήφισμα, που διοργανώνεται την ημέρα των δημοτικών-περιφερειακών εκλογών στις 18 Μαΐου, μπορεί να μην έχει, έτσι κι αλλιώς, δεσμευτικό χαρακτήρα, αλλά έχει τεράστια και πολλαπλή πολιτική και κοινωνική σημασία. ∆ιότι θα προσπαθήσει να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά των κοινωνικών δυνάμεων, οι οποίες παραμένουν αδρανείς και αποσβολωμένες από «το δόγμα του σοκ» της νεοφιλελεύθερης
λαίλαπας και να ακυρώσει τους σχεδιασμούς των ιδιωτικοποιήσεων των δημόσιων αγαθών. Μια νίκη με μαζική συμμετοχή θα έχει καταλυτικές ψυχολογικές επιπτώσεις και στα υπόλοιπα ανοικτά μέτωπα όπου επιδιώκεται να καταργηθούν οι εναπομείνασες κοινωνικές κατακτήσεις.
Μηδαμινή συνεισφορά
Αναδεικνύονται βέβαια και οι αντιφάσεις, οι παλινωδίες και τα όρια των δήμων που εμπλέκονται επιδιώκοντας να αποκτήσουν αντιμνημονιακά εύσημα και τον έλεγχο της διαχείρισης της ΕΥΑΘ (ως Α.Ε., εισηγμένη στο Χρηματιστήριο, με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια λειτουργίας).Έτσι, ενώ η Περιφερειακή Ένωση ∆ήμων Κεντρικής Μακεδονίας και οι ενδιαφερόμενοι δήμοι έχουν πάρει ομόφωνες αποφάσεις κατά της ιδιωτικοποίησης και ανέλαβαν την ευθύνη διοργάνωσης –διεκπεραίωσης του δημοψηφίσματος, δέκα ημέρες πριν απ’ αυτό η συνεισφορά τους είναι μηδαμινή. Η εκ των προτέρων διατυπωθείσα δικαιολογία (απόφαση ∆Σ ΠΕ∆κμ,14-3-2014) ότι «οι αυτοδιοικητικοί δεν έχουν πρακτικά τη δυνατότητα να αφοσιωθούν αποκλειστικά στην επιτυχία του δημοψηφίσματος επειδή, εκ του νόμου, είναι επιφορτισμένοι με πολλά και σημαντικά καθήκοντα της εκλογικής διαδικασίας» αποδεικνύει τις πραγματικές τους προθέσεις. Γιατί ο κίνδυνος για τους μνημονιακούς δημάρχους είναι το δημοψήφισμα να αποκτήσει κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά μη ελέγξιμα απ’ αυτούς, να θέσει τα σπέρματα της άμεσης κοινωνικής συμμετοχής και ελέγχου για τα μεγάλα τοπικά θέ-
ματα και να αμφισβητηθεί έμπρακτα το αντιδημοκρατικό, δημαρχοκεντρικό, συγκεντρωτικό μοντέλο που δόμησαν και υπηρετούν πιστά. Η σύμπτωση των αυτοδιοικητικών εκλογών και δημοψηφίσματος πρέπει να αναδείξει το καθοριστικό ρόλο των τοπικών κοινωνιών στην υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών ξεπερνώντας τους σχεδιασμούς της μνημονιακής συγκυβέρνησης και των δημάρχων της.
Κυρίαρχο διακύβευμα
Ένα άλλο μοντέλο σχεδιασμού και διαχείρισης των συλλογικών αγαθών και υπηρεσιών ή θα είναι δημόσιο, συμμετοχικό, δημοκρατικό ή θα είναι υπό την επικράτεια του «νόμου» της νεοφιλελεύθερης ζούγκλας. Αυτό θα είναι το κυρίαρχο διακύβευμα για την ανανεωτική ριζοσπαστική αριστερά στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές και το δημοψήφισμα για την ΕΥΑΘ και όρος κοινωνικής και πολιτικής ύπαρξής της. Στην κατεύθυνση της κατοχύρωσης του νερού ως δημόσιου αγαθού απαιτείται η διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου, που να κατοχυρώνει τη λειτουργία της ΕΥΑΘ με δημόσιο έλεγχο και που θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή της κοινωνίας στη διοίκηση, το σχεδιασμό και τον έλεγχο της διαχείρισης του νερού με βιώσιμες πρακτικές που θα προστατεύουν την ποιότητα των υδάτινων πόρων και θα διασφαλίζεται η καθολική πρόσβαση σε καθαρό νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης περιβαλλοντικά ποιοτικές. Γιάννης Γρηγοριάδης, υποψήφιος της Ριζοσπαστικής Αριστερής Ενότητας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ∆ιονύσης Φτεργιώτης, υποψήφιος της Ανοιχτής Πόλης στο ∆ήμο Θεσσαλονίκης
32
ΘΕΜΑΤΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Τα πικρά δάκρυα του Στάθη Φον Μπούκουρα Του Θωμά Τσαλαπάτη
Κ
ατά τη διάρκεια της συζήτησης για την άρση ασυλίας του στη βουλή, ο προφυλακιστέος βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Στάθης Μπούκουρας ξέσπασε σε κλάματα: «Τι έχω κάνει και είμαι προφυλακισμένος; ∆εν είμαι φασίστας, δεν είμαι ναζιστής», είπε μυξοκλαίγοντας. «Παλεύω κι αγωνίζομαι γι’ αυτόν τον τόπο. Ποιο είναι το έγκλημα; Τι έχω κάνει; Πείτε μου! Στέκομαι όρθιος με ψυχοφάρμακα. Το ξέρετε; Το γνωρίζετε; ∆εν έχω να δώσω απάντηση στα παιδιά μου γιατί είμαι εκεί μέσα. Προέρχομαι από το ΠΑΣΟΚ κι εγώ και η οικογένειά μου. Ποτέ δεν είχα ακραίες συμπεριφορές. Ο Ανδρέας Παπανδρέου με έκανε εθνικιστή. Η Ελλάδα στους Έλληνες, έλεγε. Μικρό παιδάκι ήμουνα και κρέμαγα σημαίες, γιατί πιστεύαμε στην Αλλαγή». Είμαι λαϊκό παιδί… δουλεύω από 15 χρονών… ο πατέρας μου έπαθε καρκίνο… είμαι με την ίδια γυναίκα εδώ και 25 χρόνια… μικρά παιδιά ερωτευτήκαμε, αγαπηθήκαμε… τα λέω επειδή έτσι τα νοιώθω…
Συναισθηματικός τραμπουκισμός
Ο λόγος του Στάθη Μπούκουρα στην βουλή δεν αποτελεί τίποτα άλλο από έναν ακόμα τραμπουκισμό. Αυτή την φορά έναν συναισθηματικό τραμπουκισμό. Όμοια με τις πολιτικές πράξεις των χρυσαυγιτών αρνείται να επιχειρηματολογήσει και επικαλείται τα κατώτερα σημεία του θυμικού. ∆εν αρθρώνει λόγο, αλλά παραθέτει μια σειρά από άσχετα γεγονότα κατασκευάζοντας το σκληρό μελό της λύπησης. Αυτό το σκληρό μελό μοιάζει όμοιο με την υπόλοιπη φρασεολογία και συγκρότηση του πολιτικού της Χρυσής Αυγής. Το «λαϊκό» φαντασιακό που κατασκευάζει τον περιούσιο Έλληνα, τον εθνοπερήφανο και άνευ όρων ημίθεο που ξυλοφορτώνει μετανάστες, ομοφυλόφιλους, αριστερούς, γυναίκες και πάει λέγοντας, στο σημείο αυτό κα-
Ο λόγος του Στάθη Μπούκουρα στην βουλή δεν αποτελεί τίποτα άλλο από έναν ακόμα τραμπουκισμό. Αυτή την φορά έναν συναισθηματικό τραμπουκισμό.
λείται να κατασκευάσει ένα θύμα. Ένα θύμα εκτός συγκεκριμένων περιστάσεων, πράξεων και κατηγοριών αφού η κοινωνία είναι κακούργα γενικά, όλα είναι πουλημένα και λίγο πολύ όλοι ένοχοι και αθώοι στον ψεύτη αυτόν ντουνιά. Η άγαρμπη αυτόταπείνωση του Στάθη Μπούκουρα, είναι μια ταπείνωση που δεν απολογείται, δεν μετανιώνει, περιγράφει τον εαυτό ξεχνώντας τις πράξεις, κατασκευάζει το υποκείμενο αφαιρώντας τις επιλογές του, ορίζοντας την τύχη και την ατυχία ως μόνες δυνάμεις υπεύθυνες για την σημερινή του θέση. Τα ασύντακτα γρυλίσματά του αισθητικοποιούν την (επιθυμία για) αθωότητα ως δάκρυ και ως κραυγή, αισθητικοποιούν την πολιτική στάση ως λυγμό σκυλάδικου και θέτουν τους κατηγόρους του όχι απέναντι σε νομικά επιχειρήματα, όχι απέναντι σε πολιτικά πιστεύω και θέσεις, αλλά απέναντι στην αθωότητα των παιδιών και την πάναγνη ψυχή τους.
Η απάντηση στο μπουκούρειο ερώτημα
Το μόνο επιχείρημα που μπορεί κανείς να διακρίνει μέσα στον θρασύδειλο λεκτικό λεκέ του χρυσαυγίτη είναι αυτό της άγνοιας. «Κοιμήθηκα φούρναρης και ξύπνησα βουλευτής», «Έτυχε και έγινα
βουλευτής της Χρυσής Αυγής». Όντως είναι κάτι που έχει τύχει σε πολλούς φίλους μου. Είναι κάτι σαν έρπης, μια αρρώστια του δέρματος. Φυσικά το επιχείρημα αυτό ακούγεται ανόητο ακόμα και ως μέρος ενός τέτοιου λόγου. Γιατί η απάντηση στο Μπουκούρειο ερώτημα «τι έχω κάνει;» συντάσσεται πολύ εύκολα. Ο Στάθης Μπούκουρας ήταν υπεύθυνος των ταγμάτων εφόδου της ναζιστικής οργάνωσης στην Κορινθία. Στα έργα και τις ημέρες του ταλαίπωρου αυτού παιδιού περιλαμβάνονται καταγγελίες για μπράβους, για προστασία σε μαγαζιά σε ολόκληρο τον νομό, εκδουλεύσεις σε τοπικούς τσιφλικάδες που αρνούνταν να πληρώσουν τα μεροκάματα των μεταναστών, τραμπουκισμοί ψαράδων που έχουν προσλάβει μετανάστες, βομβιστικές επιθέσεις κατά μελών της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και αρκετά ακόμη που παραμένουν στη νύχτα και την καταχνιά. Επίσης, κατά τη διάρκεια δασοπυρόσβεσης τον Ιούλιο του 2012, ο Μπούκουρας χτύπησε τον δήμαρχο της Κορίνθου και τον πέταξε κάτω μπροστά σε κόσμο. Ήταν αυτός που οργάνωσε τα επεισόδια κατά την κατάθεση στεφάνου στη επέτειο της 25ης Μαρτίου, ήταν αυτός που οργάνωσε τα επεισόδια μπροστά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Κορίνθου, αυτός που τράβηξε όπλο σε
Λαέ ακούμπα - στην πλάτη του Κουτσούμπα
επεισόδιο με αντιεξουσιαστές και πυροβόλησε 4 φορές στον αέρα. Σίγουρα ξεχνάμε πολλά ακόμη. Όμως μπορούμε να βγάλουμε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Με τον λόγο του Μπούκουρα στην βουλή τελειώνει οριστικά ο μύθος της άγνοιας, το επιχείρημα του «δεν ήξερα» (ένα επιχείρημα που θα έπρεπε να έχει λήξει εδώ και καιρό) . Όταν επικαλείται το επιχείρημα αυτό – το επιχείρημα που εδώ και καιρό αθωώνει τόσους χιλιάδες ψηφοφόρους-, ένας βουλευτής και ένας άνθρωπος με τέτοιο βιογραφικό καταλαβαίνουμε τη φαιδρότητα του λόγου και τη σκοπιμότητα της χρήσης του. ∆εν υπάρχουν πια παραπλανημένοι διαμαρτυρόμενοι, μόνο δειλοί φασίστες, που τη στιγμή της ανάληψης ευθυνών μεταμορφώνονται σε θύματα της συγκυρίας. Ο λόγος του Στάθη Μπούκουρα αποτελεί την επίκληση για μια ανθρωπιά χωρίς ανθρωπισμό, μια αθώωση χωρίς αθωότητα. Όταν το συναίσθημα γίνει το τελευταίο καταφύγιο των φορέων του μίσους, των οραματιστών της πιο απάνθρωπης κοινωνίας, το επιθετικό μελό που παράγεται, δεν προκαλεί ούτε γέλιο, ούτε δάκρυ. Προκαλεί οργή. http://tsalapatis.blogspot.gr/
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Τ
ο τελευταίο χρονικό διάστημα, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το ΚΚΕ τον ΣΥΡΙΖΑ και την προοπτική της αριστερής διακυβέρνησης δεν μπορεί παρά να δημιουργεί αισθήματα απογοήτευσης και λύπης για το ιστορικό κόμμα. ∆εν είναι μόνο η πλήρης απώλεια του πολιτικού μέτρου, δυστυχώς ακόμα κι η στοιχειώδης ανθρώπινη αντιμετώπιση έχει αντικατασταθεί από έναν κυνισμό χωρίς όρια. Η ένταση της ακραίας κι εμπαθούς επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ έχει κλιμακωθεί μετά την ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος από τον ∆ημήτρη Κουτσούμπα. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν καλά ότι ο
νέος γραμματέας είναι ένα κλασικό παράδειγμα πολιτικού στελέχους που προέκυψε από τον κομματικό δοκιμαστικό σωλήνα. Η ιστορία της αριστεράς διδάσκει ότι τέτοια στελέχη διαθέτουν τα εξής χαρακτηριστικά: περιχαρακωμένος πολιτικός ορίζοντας στα ασφυκτικά όρια του κομματικού τοπίου, ευνουχισμένο πολιτικό κριτήριο, ευλαβική πίστη στους κομματικούς πάτρονες, θρησκευτικός φανατισμός απέναντι κυρίως στις συγγενείς πολιτικές δυνάμεις οι οποίες αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του ΚΚΕ στην αριστερά. Είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει ένας σκιώδης ηγέτης που
λύνει και δένει από το παρασκήνιο στο ΚΚΕ, κι αυτός είναι ο ∆ημήτρης Γόντικας. Από την εποχή του Χαρίλαου Φλωράκη, με την απαξιωτική του φράση «δεν θέλω να έχω καμία κουβέντα μαζί σου» απέναντι στον ιστορικό ηγέτη του κόμματος, εγκαινιάστηκε μια σκληρή κι άκαμπτη γραμμή στο ΚΚΕ τον απόλυτο έλεγχο του οποίου διατηρεί μέχρι σήμερα ο ∆ημήτρης Γόντικας. Ο νέος γραμματέας του ΚΚΕ δεν μπορούσε παρά να ακολουθήσει την πολιτική που χαράζει ο σκιώδης ηγέτης του κόμματος, διατηρώντας ψυχρές σχέσεις με την πρώην γραμματέα Αλέκα Παπαρήγα, απομονώνοντας στελέχη με διαφορετική πολιτική ιδιοσυγκρασία όπως ο Σπύρος Χαλβαντζής κι εκπαραθυρώνοντας ενοχλητικές φωνές όπως ο πρώην δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη Νίκος Μπογιόπουλος. Γραμμή Γόντικα, λοιπόν, κι άγαρμπη υλοποίηση Κουτσούμπα, ο οποίος έβαλε στο στόχαστρο τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα με ανοίκειους χαρακτηρισμούς όπως σκυλάκι του καναπέ, κωλοτούμπας, ακροβάτης, μιμητής του Παπανδρέου. Με τέτοιες αταίριαστες, για το
ήθος της αριστεράς, εκφράσεις φαίνεται πλέον ότι ο Περισσός επιδίδεται, σε αυτές τις ευρωεκλογές, περισσότερο σε ένα μονομέτωπο αγώνα κατά του ΣΥΡΙΖΑ και λιγότερο σε μια σύγκρουση με την κυβέρνηση. Αυτό, όμως, που είναι θλιβερότερο απ’ όλα είναι η κομματική διαπαιδαγώγηση που επιφυλάσσει το ΚΚΕ στην νεολαία του. Αν μιλήσεις με κάποιον κνίτη, μένεις έκπληκτος από τα κλισέ ενός απαρχαιωμένου πολιτικού λόγου κι από το αφιονισμένο πάθος εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ που είναι αποτελέσματα μιας δηλητηριασμένης καθοδήγησης που φυλακίζει κι ακυρώνει το νεανικό πνεύμα. ∆εν είναι τυχαία η παντελής έλλειψη χιούμορ κι η μείξη κυνισμού και σοσιαλιστικού ρεαλισμού, στο σποτάκι με το μωρό γελάει που ανέβασε στο διαδίκτυο η ΚΝΕ. Τι μέλλον μπορεί να έχει ένα κόμμα που η νεολαία του διαγωνίζεται σε συντηρητισμό και μονολιθικότητα με την κομματική του ηγεσία; Για το ΚΚΕ, πλέον, «Ένας είναι ο εχθρός – Ο ΣΥΡΙΖΑ». Ο δικηγόρος του διαβόλου
33
ΘΕΑΤΡΟ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Mαΐου 2014
Η Εμμανουέλα Καποκάκη είναι μια από τις πιο γνωστές και ταλαντούχες κουκλοπαίκτριες στη χώρα μας, με δεκαπενταετή και πλέον θητεία στο είδος, μητέρα ενός τρίχρονου αγοριού, γεγονός που με την ευαισθησία μιας μεγάλης καλλιτέχνιδος μας γνωστοποίησε μέσα από τη δουλειά της. Με το έργο «Μαμά μου, ΜΟΥ» εξέθεσε, κατά κάποιον τρόπο, την προσωπική και οικογενειακή της ζωή με σκοπό, αφενός, να «επεξεργαστεί» μέσα της το θέμα της μητρότητας, και δη σε αυτή την ευαίσθητη για το παιδί της ηλικία με την έκρηξη της συμβολικής σκέψης και το άγχος του αποχωρισμού, αφετέρου, να μιλήσει με τη διπλή ιδιότητά της σε άλλες μαμάδες και τα παιδιά τους που μπορεί να μην έχουν φτάσει στον ίδιο βαθμό συνειδητοποίησης. Φέτος, η Εμμανουέλα Καποκάκη, καλλιτεχνική διευθύντρια της Ομάδας «Πράσσειν άλογα», άφησε προς στιγμήν το κουκλόσπιτό της στην οδό Βουλγαροκτόνου στη Νεάπολη Εξαρχείων και εγκαινίασε τη συνεργασία της με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, όπου εξέθεσε, από 15/12/13 έως 25/2/14, όλη την σταδιοδρομία της ομάδας της από το πρώτο ξεκίνημα μέχρι σήμερα αλλά επίσης έπαιξε με τις κούκλες της τρεις από τις τελευταίες της παραγωγές, είτε κάθε Κυριακή στο κέντρο πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος είτε οποιαδήποτε μέρα για τα σχολεία (κατόπιν συνεννοήσεως), είτε στα ίδια τα σχολεία χωρίς όμως, δυστυχώς, να υπάρχει η δυνατότητα να μεταφερθεί εκεί και η έκθεση.
Παίζοντας με κούκλες, για τα παιδιά Η κουκλοπαίκτρια Εμμανουέλα Καποκάκη μιλά στην “Εποχή”
Είχατε μπαμπάδες στο κοινό; Ο στόχος της παράστασης ήταν να απενοχοποιήσει την αποχώρηση της μαμάς γιατί έχει δουλειά. Μέσα από ένα μαγικό ταξίδι παιδιά και μαμάδες βίωναν και εξεργάζονταν αυτό το θέμα. Οι μπαμπάδες κοινωνικά είναι πιο αποδεκτό ότι λείπουν για δουλειά. Αν και πια συχνά αντιστρέφονται οι ρόλοι… Εκτός από τους κουκλοπαίκτες, υπάρχουν και θεραπευτές που χρησιμοποιούν την κούκλα. Πιστεύεις ότι υπάρχουν όρια μεταξύ των δύο κλάδων ή στην πραγματικότητα εσύ μπορεί να επιτελείς και θεραπευτικό ρόλο ή ο θεραπευτής καλλιτεχνικό; Το «Μαμά μου, ΜΟΥ» έχει θεραπευτικό ρόλο, άλλωστε συνεργάστηκα με την Αριστέα Κοντραφούρη (παιγνιοθεραπεύτρια). Μια δουλειά θεραπευτικού κουκλοθεάτρου μπορεί να έχει καλλιτεχνικό χαρακτήρα αν ο δημιουργός της έχει και τέτοια κατεύθυνση. Πώς μπορεί να λειτουργήσει ένας κουκλοπαίκτης σε συνεργασία με κάποιον ψυχοθεραπευτή ή παιδοψυχολόγο; Το θεραπευτικό κουκλοθέατρο δεν διδάσκεται στην Ελλάδα, γι’ αυτό έγινε αυτό το αφιέρωμα. Στη δική μας παράσταση, η Αριστέα Κοντραφούρη συμμετείχε και στη δραματουργία: στη δημιουργία του σεναρίου και στο σχεδιασμό του βιωματικού εργαστηρίου που ακολουθεί. Ως καλλιτέχνις έχεις νιώσει πως ίσως να έχει «πνίξει» τη δημιουργικότητά σου; Μπορείς να απομονώσεις και να μας εμπιστευτείς μια στιγμή ευαισθησίας μέσα από το καλλιτεχνικό σου έργο όλα αυτά τα χρόνια; Άγχος υπάρχει πάντα κατά τη διάρκεια της δημι-
“
Θέλει δύναμη και διάθεση να περάσεις από στιγμές αποσταθεροποίησης. Νομίζω ότι κάθε γονιός θα ήταν πιο αποτελεσματικός αν είχε περάσει από ψυχοθεραπεία πριν γίνει γονιός.
ουργίας, αν θα επικοινωνήσει ένα έργο με το κοινό και αν θα το αγγίξει για να έχει νόημα ύπαρξης. Κάθε στιγμή στην παράσταση που νιώθω μαγεμένο το κοινό να παρασύρεται σε έναν κόσμο φαντασίας για μένα είναι στιγμή ευαισθησίας στις ψυχές των θεατών. Πόσο σε επηρέασε η μητρότητα ως καλλιτέχνιδα και άνθρωπο; Η μητρότητα με μαλάκωσε, με έκανε να αγαπήσω πιο βαθιά τα παιδιά σαν σπλάχνα μου. Κατάλαβα τις
«Η επανάσταση των Pornstars» του Aντώνη Σπίνουλα
Ο θεός Πάνας έρχεται να αποκαλύψει στην ανθρωπότητα τις αιτίες της σημερινής της κατάντιας, με χαρακτήρες – σύμβολα που επιχειρούν να αναδείξουν τα σαθρά θεμέλια της σημερινής κοινωνίας καθώς και να αποκαλύψει τρόπους διαφυγής (και σωτηρίας, ίσως;) μέσα από το μονοπάτι της φιλοσοφίας, δίνοντας μια άλλη διάσταση στο νόημα εννοιών όπως: σοφία, δημοκρατία, εγωισμός, δειλία, ελευθερία. Η όλη προσέγγιση του θέματος στηρίζεται στους κώδικες του αρχαίου δράματος. Η ομάδα Virus B μας πληροφορεί πως «γίνεται μια εκτενής αναφορά στα αρχαία μυστήρια που πηγάζουν μέσα από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα, την αρχαία μυθολογία, την αλχημεία, το σαμανισμό, τον αιγυπτιακό μυστικισμό καθώς και την αναλογική συνένωση όλων των θρησκειών που είναι αφιερωμένες στο θυσιασμένο θεό». Σε σκηνοθεσία Α. Σπίνουλα και Νίκου Γιαννίκα, σκηνικά και κοστούμια της Μαρίας Καραθάνου, παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκη Βουγιού, Αγγελίνα Γεωργίου, Νίκος Γιαννίκας, Κατερίνα Ζαχαράκη, Όλγα Θαρουνιάτη, Βασίλης Θελούρας, Θεόδωρος Ιγνατιάδης, Ράνια Νικολούλη, Χριστίνα Παπαδημητρίου, Α. Σπίνουλας, ∆άφνη Τερζάκη. Παραστάσεις: Πέμπτη ως Κυριακή, στις 9μ.μ., στο θέατρο Βαφείο – Λάκης Καραλής (Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, τηλ. 3425637).
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ
Τη συνέντευξη πήρε ο Σπύρος Πετρίτης
μικρότερες ηλικίες. Ένα θέατρο για μικρές ηλικίες είναι μια πορεία που σιγά σιγά κατακτιέται, σε μια επόμενη δουλειά θα άλλαζα κάποια στοιχεία που με έμαθε αυτή η πορεία του «Μαμά μου, ΜΟΥ». Είναι αλήθεια πως πολλοί άνθρωποι αν και βλέπουν την ανάγκη τους για ψυχοθεραπεία, είτε αυτή είναι ψυχανάλυση, είτε εικαστική θεραπεία, ψυχόδραμα, χοροθεραπεία κ.λπ., αρνούνται να μπουν σε αυτό το πλαίσιο και να απευθυνθούν στους ειδικούς. Εσύ ως καλλιτέχνις που βίωσες αυτό το άγχος, τι θα έλεγες σε αυτούς τους ανθρώπους και κυρίως στους γονείς των νηπίων ως γενική συμβουλή; Πιστεύω στην ψυχοθεραπεία. Εγώ προσωπικά έθεσα τον εαυτό μου σε τέτοια περιπέτεια. Θέλει δύναμη και διάθεση να περάσεις από στιγμές αποσταθεροποίησης. Νομίζω ότι κάθε γονιός θα ήταν πιο αποτελεσματικός αν είχε περάσει από ψυχοθεραπεία πριν γίνει γονιός. Τι αποκόμισες από τη συνεργασία σου με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού και τι προβλέπεται για του χρόνου σε σχέση με αυτή τη συνεργασία αλλά και πέραν αυτής; Η συνεργασία με τον Ελληνικό Κόσμο ήταν πολύ δημιουργική, μας έδωσε την ιδέα να οργανώσουμε μια εντυπωσιακή έκθεση με 100 κούκλες μας και την τεχνογνωσία πώς να την οργανώσουμε. Έτσι η έκθεση μεταφέρθηκε μετά στην Θεσσαλονίκη στο Τελλόγλειο Ιδρυμα (7/3/14 - 20/5/14). Αυτή η έκθεση θα συνεχίσει την περιοδεία της και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα και μακάρι και στο εξωτερικό. Για περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπό μας www.prasinaloga.gr.
«Ο Μέγας Ανατολικός» του Ανδρέα Εμπειρίκου
Σε σκηνοθεσία Μπάμπη Γαλιατσάτου, που μαζί με την Κατερίνα Μαούτσου έκαναν τη δραματουργική επεξεργασία και πρωταγωνιστούν, παρουσιάζεται το περίφημο αλλά και αμφιλεγόμενο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου. «Ο Μέγας Ανατολικός, ένα από τα τολμηρότερα βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας, πραγματεύεται το παρθενικό ταξίδι του υπερωκεανίου Μέγας Ανατολικός από το λιμάνι του Λίβερπουλ μέχρι τη Νέα Υόρκη, το 1867», σχολιάζουν οι συντελεστές. «Έργο ζωής τού Ανδρέα Εμπειρίκου, γράφτηκε κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου και του Ψυχρού πολέμου και δεν εκδόθηκε παρά μόνο μετά από το θάνατο του ποιητή, ψυχαναλυτή και εισηγητή του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα. «Ο Μέγας Ανατολικός», που συγκρίνεται και αντιπαρατίθεται συχνά με τις 120 Μέρες των Σοδόμων του Μαρκήσιου ντε Σαντ, αποτελεί για τον συγγραφέα μια αφορμή «για να δημιουργήσει μία κινούμενη μονάδα-νησίδα όπου, χωρίς τους περιορισμούς της πιθανοφάνειας, θα συσσωρεύσει όλες τις παραλλαγές και τις εκφάνσεις της σαρκικής ομιλίας από την ονείρωξη και τον αυνανισμό αρχινώντας, ως την επιδειξιομανία, τον ηδονοβλεπτισμό, τον λεσβιασμό, την παιδεραστία, την αιμομιξία, το φετιχισμό, το σαδισμό, το μαζοχισμό, την κοπροφαγία και οτιδήποτε άλλο μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου αποβλέποντας στην ικανοποίηση του ερωτικού ενστίκτου» (Οδυσσέας Ελύτης). Πρωταγωνιστές τού μυθιστορήματος είναι οι επιβάτες τού υπερωκεανίου, που διαπλέουν τον Ατλαντικό, απολαμβάνοντας τον έρωτα χωρίς όρια και σε όλες τις μορφές του». Παραστάσεις: 26 και 28 Μαΐου, 1, 2 και 4 Ιουνίου, στις 9.30μ.μ., στο Κέντρο ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, Κυψέλη, τηλ. 213 00 40 496, κιν. 69.45.34.84.45).
•
34 Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΜΟΥΣ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Η ΕΠΟΧΗ 11 Mαΐου 2014
“
Ο πολιτισμός είναι αντίδοτο στην κρίση
Συνέντευξη με την τραγουδίστρια Καλλιόπη Βέττα, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλο με το συνδυασμό “Ρένα ∆ούρου - ∆ύναμη Ζωής”
Στην επιβεβλημένη επίσημη «αφασία» των πρωινάδικων, απαντούν με δημιουργικότητα, ευαισθησία και φαντασία και προβάλλουν, ως αναγκαίο αντίβαρο, το αίσθημα της αξιοπρέπειας, εκατοντάδες θεατρικές και μουσικές σκηνές σε όλη τη χώρα.
∆εν αποτελεί έκπληξη η υποψηφιότητα της Καλλιόπης Βέττα για την Περιφέρεια Αττικής. Για την σπουδαία ερμηνεύτρια του ελληνικού τραγουδιού, η τέχνη και η ευαισθησία για τα κοινά είναι έννοιες συνυφασμένες. Και όχι μόνο τώρα, σήμερα, που οι καιροί επιτάσσουν τον πολιτικό λόγο των ανθρώπων του πολιτισμού, αλλά από τότε που ξεκίνησε την πορεία της στο χώρο του τραγουδιού. Η Καλλιόπη Βέττα ανέκαθεν πρωτοστατούσε σε όλα τα κινήματα και σε όλες τις εκδηλώσεις κοινωνικής διαμαρτυρίας. Από τα χείλη της και τη μελωδική φωνή της ο λόγος του Μπρεχτ και των ελλήνων ποιητών ξανακούστηκε σύγχρονος και διαχρονικός, φανερώνοντας πως το τραγούδι είναι πάνω απ’ όλα λειτούργημα και κατόπιν ψυχαγωγία. Με την ευγενική της παρουσία , τη καλλιέργεια και το ήθος της έχει την αποδοχή του κοινού και των συναδέλφων της αλλά και την αγάπη όσων έχουν την τύχη να είναι κοντά της. Πριν από μερικές εβδομάδες την απολαύσαμε να ερμηνεύει Μάνο Χατζιδάκι στο πλευρό του Ηλία Λιούγκου στο «Ρυθμός Stage» στην Ηλιούπολη, σε μία εκδήλωση διοργανωμένη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί η Βέττα ευχήθηκε «με τη νίκη», προϊδεάζοντας μάλλον το κοινό της για την υποψηφιότητα της!
Τη συνέντευξη πήρε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη Στην τέχνη του τραγουδιού οι σπουδές και το ταλέντο σου, σου επέτρεψαν να αναμετρηθείς με μεγάλους συνθέτες και δύσκολες ερμηνείες , στην πολιτική των μνημονίων και της κοινωνικής εξαθλίωσης πιστεύεις πως η τέχνη θα βοηθήσει; Βιώνουμε χωρίς καμιά αμφιβολία αυτή την κατάσταση των πραγμάτων που αποτυπώνεται με το δημόσιο χρέος, την ύφεση, το δόγμα της λιτότητας, τη νέα φτώχεια, την ανεργία και επιπλέον την απαξίωση του δημόσιου χώρου και των δημοσίων αγαθών. Αποτέλεσμα οι αξίες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να είναι σε κρίση. Η τέχνη αφυπνίζει, κοινωνικοποιεί, καλλιεργεί ελεύθερα μυαλά και συχνά, όπως το λέει η ιστορία, εξεγείρει. Οι παρόντες που μας κυβερνούν προσπαθούν να ξεριζώσουν οτιδήποτε παραπέμπει στην κοινωνικοποίηση των ανθρώπων και εγκλωβίζουν τα άτομα σε «ιδιωτικά λαγούμι»
μέσα από τα οποία η συνεργασία και η αλληλεγγύη θα είναι αδύνατη. Αυτή η αποξένωση υποθάλπεται περισσότερο στις μεγαλουπόλεις και ακόμη πιο πολύ στην απέραντη περιφέρεια της Αττικής. Ναι, λοιπόν, ένας χώρος που θα μπορούσε να είναι αντίβαρο σ’ αυτή τη νεοφιλελεύθερη απάτη είναι οι τέχνες και ο πολιτισμός. Το φως του πολιτισμού μπορεί να διαλύσει το σκοτάδι του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, του φασισμού. Σήμερα ποια πολιτική ασκείται, κατά τη γνώμη σας, στον πολιτισμό; Από εμάς που εξασκούμε διάφορες μορφές τέχνης ζητάνε να κοιτάμε την πάρτη μας, να ακολουθούμε πιστά το χολιγουντιανό πρότυπο και να μην ασχολούμαστε με τα κοινά. Να φαντασιώνουμε την «αρένα» με στημένες ιδιωτικές ιστορίες ροζ κρεβατοκάμαρας και πικάντικες «αποκαλύψεις». Ευτυχώς, από την άλλη, η αληθινή τέχνη ανθίζει γιατί, όταν μια κοινωνία αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα και οι άνθρωποι αι-
σθάνονται αβεβαιότητα, βρίσκουν καταφύγιο στην τέχνη. Μέσα από αυτήν έχουν ανάγκη να εκφραστούν αλλά και να δώσουν εξηγήσεις για την κατάσταση. Αποκτούν αντισώματα και κριτική στάση. Στην επιβεβλημένη επίσημη «αφασία» των πρωινάδικων, απαντούν με δημιουργικότητα, ευαισθησία και φαντασία και προβάλλουν, ως αναγκαίο αντίβαρο, το αίσθημα της αξιοπρέπειας, εκατοντάδες θεατρικές και μουσικές σκηνές σε όλη τη χώρα. Βέβαια, η αντίφαση είναι ότι οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να επιβιώσουν με την τέχνη τους. Όσον αφορά την Περιφέρεια Αττικής; ∆υστυχώς ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει τη νευραλγική σημασία του θεσμού της Περιφέρειας. Έχει όλες τις αρμοδιότητες που αφορούν την οικονομία, το περιβάλλον και την καθημερινότητα του πολίτη. Είναι κρίμα για την περιφέρεια της Αττικής, η απερχόμενη διοίκηση κάνοντας απολογισμό πεπραγμένων να αναφέρεται μόνο σε ακριβά έργα βιτρίνας. Ίσως και αυτά να είχαν κάποια
Ο βασιλιάς των τενόρων Γιόνας Κάουφμαν
Ο
Γιόνας Κάουφμαν και μια κορυφαία ορχήστρα δωματίου, η Κάμερ ορκέστερ, με μέλη από τις δύο μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου (Φιλαρμονική της Βιέννης και του Βερολίνου), ενώνουν τις δυνάμεις και τη φήμη τους σε μια βραδιά υψηλής ποιότητας. Ο πιο περιζήτητος τενόρος της εποχής μας έχει κερδίσει το παγκόσμιο κοινό με την τεράστια και αβίαστη γκάμα της φωνής του σε ρεπερτόρια ποικίλου και διαφορετικού ύφους. Στην Αθήνα, με την περίφημη Ορχήστρα ∆ωματίου Wien-Berlin θα τραγουδήσει τα «Τραγούδια ενός οδοιπόρου», σε μεταγραφή για έγχορδα από τον Άρνολντ Σαίνμπεργκ. Είναι ένας κύκλος τεσσάρων τραγουδιών, που ο Μάλερ έγραψε πάνω σε δικούς στίχους, το 1884, για να θρηνήσει με το δικό του, εσωτερικό ύφος, μια άτυχη αγάπη. Ο Κάουφμαν αγαπά με πάθος την όπερα, αλλά δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τα λίντερ, όπως λέει. Θεωρεί ότι τα γερμανικά τραγούδια αυτά του ρομαντικού κινήματος είναι η βασιλική σχολή για κάθε φωνή. Η «Ορχήστρα ∆ωματίου Βιέννη-Βερολίνο» θα συνοδεύσει τον Γιόνας Κάουφμαν και θα ερμηνεύσει μόνη της τη Συμφωνία αρ. 10 σε σι ελάσσονα για έγχορδα του Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντι, το Σεξτέτο από την όπερα Καπρίτσιο του Ρίχαρντ Στράους και την Εξαϋλωμένη νύχτα του Άρνολντ Σαίνμπεργκ. Εξάρχων και καλλιτεχνικός διευθυντής της Κάμερ ορκέστερ είναι ο Ράινερ Χόνεκ, εξάρχων της Ορχήστρας της Όπερας της Βιέννης από το 1984 και εξάρχων της Φιλαρμονικής της Βιέννης από το 1992. Την Τρίτη 13 Μαΐου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Τιμές των εισιτηρίων: 19, 35, 50 και 70 ευρώ. Ειδικές τιμές: 9,5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και ΑΜΕΑ) και 13 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).
αξία, αν δίπλα αναφέρονταν και κοινωνικά προγράμματα και παρεμβάσεις μικρής κλίμακας που θα ανακούφιζαν τη ζωή των κατοίκων στις γειτονιές. Βέβαια, πίσω από αυτά, προτεραιότητα είχαν τα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα και όχι οι ανάγκες των πολιτών ή η προστασία και η αναβάθμιση περιβάλλοντος. Όσο για τον πολιτισμό ούτε λέξη. Είναι γι’ αυτούς τελείως αξιωμένος. ∆εχθήκατε, λοιπόν, τη συμμετοχή σας σε μια δύσκολη μάχη. Ακριβώς γιατί δεν πάει άλλο, όλη αυτή η κατάσταση έχει υπερβεί κάθε όριο πρέπει να βροντοφωνάξουμε δεν πάει άλλο! Χρειάζεται να αντισταθούμε για να αλλάξει τώρα. Γι’ αυτούς τους λόγους, και όχι μόνο, αποφάσισα να συμμετέχω ως υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με τη Ρένα ∆ούρου στο συνδυασμό ∆ύναμη Ζωής. Η «Εποχή» της εύχεται από καρδιάς «καλή επιτυχία και δύναμη».
«Χαμηλόφωνες εξομολογήσεις»
Μ
ε τις «Χαμηλόφωνες εξομολογήσεις» συμμετέχει ο Θανάσης ∆ρίτσας, συνθέτης και καρδιολόγος του Ωνασείου, στο πρόγραμμα των Μουσικών Εκδηλώσεων του Νοσοκομείου. Θα τον συνοδεύει στο τραγούδι η Αθηνά ∆ημητρακοπούλου. Ο Θανάσης ∆ρίτσας, παράλληλα με τις ιατρικές του σπουδές μελέτησε ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τους Κώστα Κυδωνιάτη και Γιάννη Ιωαννίδη και παρακολούθησε σεμινάρια σύνθεσης στην Royal Academy of Music του Λονδίνου. Έχει αναγνωρισθεί διεθνώς ως πρωτοπόρος για την κλινική και ερευνητική του δραστηριότητα στη χρήση της μουσικής ως θεραπευτικού μέσου (music medicine) και αποτελεί διακεκριμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας (FESC), μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας Μουσικοθεραπείας (ΑΜΤΑ) και της ∆ιεθνούς Εταιρείας Μουσικής στην Ιατρική (ISMM). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τραγούδια για πιάνο και φωνή του Θανάση ∆ρίτσα, σε στίχους Οδυσσέα Ελύτη, Χρήστου Μπουλώτη και Ελευθερίας Ζαμπετάκη-∆ρίτσα. Τα περισσότερα τραγούδια περιλαμβάνονται στο δίσκο του Θ. ∆ρίτσα με τίτλο «Στην άκρη των παραμυθιών», αλλά θα παρουσιαστούν και νέα ανέκδοτα τραγούδια. Την Τετάρτη 14 Μαΐου, στις 12.30μ.μ., στο Αίθριο του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
•
1051
35
ΒΙΒΛΙΟ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Το ερυθρόν ανθύλλιον Β. Μ. Γκάρσιν «Το κόκκινο λουλούδι» Μετάφραση: ∆ημ. Β. Τριανταφυλλίδης Εκδόσεις Πόλις Μάρτιος 2014
Σ
τη μετάφραση ενός πεζού, κατά κανόνα, δεν δίνεται η ανάλογη σημασία. Κι όμως, το μετάφρασμα είναι αυτό που διαβάζουμε. Για τη λογοτεχνικότητα του πρωτότυπου στηριζόμαστε αναγκαστικά στις απόψεις των ομόγλωσσων του συγγραφέα. Ιδίως, όταν πρόκειται για μία γλώσσα όπως τα ρωσικά, που λιγοστοί, τουλάχιστον αναλογικά με τους αγγλομαθείς ή και γαλλομαθείς, κατέχουν στο βαθμό να είναι σε θέση να εκτιμήσουν το ύφος. Γι’ αυτό το λόγο είναι ευπρόσδεκτες οι πέραν της μίας μεταφράσεις στην περίπτωση αξιόλογων έργων. Πόσω μάλλον όταν πρόκειται για ένα διήγημα, που ανήκει στην παρακαταθήκη των κλασικών, όπως «Το κόκκινο λουλούδι» του Βσέβολοντ Μιχαήλοβιτς Γκάρσιν. ∆υστυχώς, μόνο επιλεκτικά γνωρίζουμε τις προηγούμενες αποδόσεις του, καθώς οι εκάστοτε μεταφραστές και επιμελητές δεν δίνουν το ιστορικό τους. ∆εν αξιολογούν να μνημονεύσουν ούτε καν την πρώτη μετάφραση. Πάντως, το εν λόγω διήγημα έχει από πολύ νωρίς μεταφραστεί στα καθ’ ημάς και δημοσιευθεί σε περιοδικά. Επίσης, έχει, κατ’ επανάληψη, συμπεριληφθεί σε συλλογές διηγημάτων του Γκάρσιν, όπου συνήθως προτάσσεται και με αυτό τιτλοφορείται η συλλογή. Μία, πιθανώς, από τις πρώτες, με έξι διηγήματα και τίτλο, «Το κόκκινο λουλούδι και άλλα διηγήματα», κυκλοφόρησε το 1921, σε μετάφραση Άννας Σταματελάτου, χωρίς να προσδιορίζεται από ποια γλώσσα έγινε η μετάφραση. Ενώ, στην τελευταία συλλογή με αυτόν τον τίτλο, του 2006, η μετάφραση της Τάνιας Ιακώβου-Ραχματούλινα είναι από το πρωτότυπο. Όπως και μία από τις πρώτες μεταπολεμικές, της Κοραλίας Μακρή. Μόνο που σε αυτήν τη δεύτερη, το προβάδισμα δίνεται σε έτερο διήγημα από τα συνολικά τέσσερα, που συστεγάζονται, με τον τίτλο, «Καλλιτέχνες». Στην έκδοση του 2006, περιλαμβάνονται τα έξι εκείνης του 1921 («Τέσσερις μέρες», «Ένα πολύ σύντομο ρομάντζο», «Το κόκκινο λουλούδι», «Ένα περιστατικό», «Νάντιαζντα Νικολάγιεβνα», «Το παραμύθι του βατράχου και του ρόδου») και ακόμη τρία («Attalea princeps», «Αυτό που δεν έγινε», «Το σινιάλο»), σε αυτά, η μεταπολεμική προσθέτει μόνο ένα, το ομότιτλο. Έτσι, από τα είκοσι διηγήματα, που ο Γκάρσιν φέρεται να έχει συνολικά δημοσιεύσει, εμείς γνωρίζουμε δημοσιευμένα στη γλώσσα μας μόλις τα μισά. Στην πρόσφατη έκδοση, το διήγημα δημοσιεύεται μόνο του. Ίσως είναι η πρώτη ελληνική του απόδοση, που αυτονομείται σε βιβλίο. Του αξίζει, καθώς πρόκειται για μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες τρέλας της παλαιότερης ρωσικής λογοτεχνίας, η οποία, ως γνωστόν, έχει να επιδείξει την εκλεκτότερη σοδειά αυτής της ιδιάζουσας θεματικά περιοχής. «Το κόκκινο λουλουδι», δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1883, τοποθετείται σε ένα ευρύ φάσμα παρόμοιων ιστοριών, που θα μπορούσε να οριοθετηθεί με δυο από τα γνωστότερα πεζά με ήρωες ψυχωτικούς, «Το ημερολόγιο ενός τρελού» του Γκόγκολ, δημοσιευμένο το 1835, και το «Θάλαμος Νο 6» του Τσέχωφ, δημοσιευμένο το 1892, που αποτέλεσε στροφή στη διηγηματογραφία του συγγραφέα του. Στο διήγημα του Τσέχωφ υπάρχουν επιδράσεις από «Το κόκκινο λουλούδι». Και τα δυο διαδραματίζονται σε ένα ψυχιατρικό άσυλο, μόνο που στου Τσέχωφ η έμφαση δίνεται στην
κοινωνική κριτική. Κατά καλή σύμπτωση, τα δυο διηγήματα μπορούν να διαβαστούν παράλληλα, καθώς το «Θάλαμος Νο 6» επανεκδόθηκε πρόσφατα σε μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου. Επετειακή έκδοση για τα πενήντα χρόνια από την πρώτη έκδοση της εν λόγω μετάφρασης του διηγήματος. Ο Γκάρσιν αφιερώνει το διήγημά του “στη μνήμη του Ιβάν Σεργκέγιεβιτς Τουργκένιεφ”, που τον γνώριζε και μάλιστα, σε μία κρίσιμη για εκείνον περίοδο είχε βρει καταφύγιο στο κτήμα του. Έτσι έχουμε εμμέσως μία ακριβέστερη χρονολόγηση της πρώτης δημοσίευσης του διηγήματος, για την οποία δεν δίνεται ούτε το έντυπο ούτε η ακριβής ημερομηνία. Ο Τουργκένιεφ απεβίωσε στις 3 Σεπ. 1883, σε ηλικία 65 ετών. Οπότε το διήγημα θα πρέπει να δημοσιεύτηκε προς το τέλος εκείνης της χρονιάς, που αναφέρεται ως μία από τις λίγες ευτυχισμένες στο σύντομο βίο του Γκάρσιν. Με μία δεύτερη αφιέρωση συμπληρώνεται η άλυσος απότισης φόρου τιμής ανάμεσα στους τρεις Ρώσους διηγηματογράφους, τον πρεσβύτερο κατά μία και πλέον γενιά Τουργκένιεφ και τους δυο νεότερους. Ο Τσέχωφ, πέντε χρόνια μικρότερος του Γκάρσιν, όταν εκείνος πεθαίνει, αφιερώνει στη μνήμη του ένα διήγημά του. Συμμετρικά, στο ευρωπαϊκό στερέωμα της διηγηματογραφίας, πέντε χρόνια μεγαλύτερος του Γκάρσιν ο Γάλλος διηγηματογράφος Γκυ ντε Μωπασσάν, συμβαδίζει μαζί του. Με ένα χρόνο διαφορά δημοσιεύουν το πρώτο τους διήγημα. Να θυμίσουμε πως ο Μωπασσάν είναι συνομήλικος της δικής μας δυάδας, Βιζυηνού - Παπαδιαμάντη. Για όσους τους γοητεύουν οι συμπτώσεις, αυτοί οι τρεις γεννήθηκαν σε διάστημα δυο ετών: Βιζυηνός 8 Μαρ. 1849, Μωπασσάν 24 Ιουλ. 1850, Παπαδιαμάντης 4 Μαρ. 1851. Ο Μωπασσάν, όπως και ο Γκάρσιν, έγραψε μερικά εκλεκτά διηγήματα με θέμα την τρέλα. Σε αντίθεση με τον Βιζυηνό, επίσης νοσούντα, που δεν άφησε ιστορίες τρέλας. Γενικότερα στα καθ’ ημάς, παρότι δεν έλειψαν οι κατά καιρούς θαμώνες του ∆ρομοκαΐτειου, αυτοί “οι ωραίοι τρελοί”, μερικοί από τους οποίους έγραψαν από τις ωραιότερες ιστορίες, δεν άφησαν ιστορίες τρέλας. Μεταξύ Γκάρσιν και Βιζυηνού, ένα κοινό σημείο είναι ο μικρός αριθμός διηγημάτων τους. Γύρω στα είκοσι ο Ρώσος, όλα σε έκταση διηγήματος. Πέντε ο Βιζυηνός, αλλά εκτενή, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν νουβέλες. Όπως και να έχει, και στις δυο περιπτώσεις, ένας τόμος αρκεί. Αλλά ποιος είναι αυτός ο μάλλον άγνωστος σήμερα Ρώσος συγγραφέας, που η ιστορικός της ρωσικής λογοτεχνίας Ρουθ Τσέρνοβα χαρακτηρίζει, στο απόσπασμα που επιλέγεται ως επίμετρο του πρόσφατου βιβλιαρίου, ως “ελάσσονα κλασικό”; Κι αυτός ένας ψυχασθενής. Όχι θύμα αφροδίσιου νοσήματος όπως οι Βιζυηνός και Μωπασσάν, αλλά λόγω κληρονομικότητας, από την πλευρά του πατέρα του. Κατά μία εκδοχή, ήταν πα-
ρών, οκτώ ετών, όταν εκείνος αυτοκτόνησε. Οι μανιοκαταθλιπτικές κρίσεις άρχισαν να εμφανίζονται από νωρίς, ήδη από την εφηβεία. Οι περίοδοι εγκλεισμού σε ψυχιατρικά ιδρύματα εναλλάσσονταν με διαστήματα κανονικού βίου, κατά τα οποία έγραφε μανιωδώς. Το γράψιμο, όμως, τον αναστάτωνε, ταράζοντας την ευαίσθητη ισορροπία του. Τα πρώτα του δημοσιεύματα είναι τεχνοκριτικά άρθρα και ποιήματα. Ο Γκάρσιν, γεννημένος το 1855, στάθηκε ένας μύθος για τους νεότερους. Ο πρωτοπόρος Ρώσος θεατράνθρωπος Μέγερχολντ, είκοσι χρόνια μικρότερος του Γκάρσιν, άλλαξε το βαπτιστικό του, υιοθετώντας το δικό του. Γιος αξιωματικού ο Γκάρσιν, καίτοι νεαρός υπήρξε ειρηνιστής, κατετάγη εθελοντής, ως χρέος στη μνήμη του αξιωματικού πατέρα του, στον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78. Αίσθηση προκάλεσε ένα από τα πρώτα διηγήματά του, «Οι τέσσερις μέρες», όπου ο ήρωάς του μένει πληγωμένος στο πεδίο της μάχης επί τέσσερις ημέρες. Στον εσωτερικό μονόλογο, αντανακλώνται τα βιώματα του συγγραφέα, που πληγώθηκε σε μία από τις τελευταίες μάχες εκείνου του Πολέμου, μένοντας επί τόπου αβοήθητος, πρόσωπο με πρόσωπο με τον Οθωμανό στρατιώτη, που είχε πέσει νεκρός από δική του σφαίρα. Ο Γκάρσιν μόλις που πρόλαβε να συμπληρώσει τα 33. Στις 19 Μαρ. 1888, στην Αγία Πετρούπολη, πηδάει στο κλιμακοστάσιο, από το κεφαλόσκαλο του διαμερίσματός του στον πέμπτο όροφο. Αποβιώνει πέντε ημέρες αργότερα. Τόσο η αυτοκτονία του όσο και η πίστη του στο καλό και το ωραίο γοητεύουν τη ρωσική διανόηση στο γύρισμα προς τον 20ό αιώνα Η διάχυτη απαισιοδοξία στα διηγήματά του απηχεί τα αισθήματα των πρώτων Ρώσων σοσιαλιστών. Ενστερνιζόμενοι οι Ναρόντνικοι, όπως αποκαλούνται, μαρξιστικές ιδέες, επεδίωξαν αγροτική κινητοποίηση, αλλά προσέκρουσαν στην παθητικότητα των μουζίκων. Στα διηγήματα, πολιτικές και κοινωνικές αναφορές μένουν λανθάνουσες στις παραμυθικής υφής αλληγορίες. Με αποτέλεσμα, καμία ερμηνεία τους να μην είναι τελεσίδικη, όπως και καμία εξιστόρηση της ζωής του αξιόπιστη. Για τον βίο και το έργο του υπάρχουν παραπλήσιες, κάποτε και αντικρουόμενες εκδοχές, κάτι που φαίνεται εν μέρει στον πρόλογο και το επίμετρο της πρόσφατης έκδοσης. «Το κόκκινο λουλούδι» είναι τυπικό του είδους διηγήματος και του τύπου του εσωτερικού μονόλογου, που ο Γκάρσιν καλλιέργησε. Ο ήρωάς του θυμίζει τον ∆ον Κιχώτη, που εκλαμβάνει τους ανεμόμυλους για γίγαντες και χυμάει εναντίον τους με ακόντιο και ασπίδα. Αυτός επιτίθεται σε δυο κατακόκκινα λουλούδια, που είχαν φυτρώσει στον κήπο του ψυχιατρείου, καθώς σε αυτά βλέπει ενσωματωμένο όλο το κακό της ανθρωπότητας. Αυτοπροσώπως τον Αριμάν, τον θεό του θανάτου στη ζωροαστρική λατρεία, που φέρεται ως μια μυστηριώδης όσο και τρομακτική ύπαρξη, εχθρική
προς τον Θεό. Για τον εαυτό του, φαντασιώνει πως είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας, ο ανδρείος, που θα αφανίσει το κακοποιό πνεύμα. Είναι έτοιμος να θυσιαστεί. Μετά την πρώτη μάχη, ξεριζώνοντας το ένα λουλούδι, πέφτει εξαντλημένος. Συνέρχεται και συνεχίζει. Το κόψιμο ενός τρίτου λουλουδιού, που μόλις έχει προβάλλει, γίνεται νύχτα, όταν ο φύλακας αποκοιμιέται. Η περιγραφή του άθλου του είναι εξαιρετική. Κατορθώνει να λύσει τα δεσμά του, που σημαίνει να απαλλαγεί από τον ζουρλομανδύα. Να περάσει μέσα από το καγκελόφρακτο παράθυρο, να πηδήξει τον φράχτη, γρατσουνισμένος να κόψει το άνθος και να επιστρέψει. Το άλλο πρωί, στο νεκρό πλέον πρόσωπό του έχει αποτυπωθεί ο θρίαμβος του νικητή. Το κόκκινο λουλούδι είναι το τρόπαιο μίας μάχης, νοερής μεν αλλά, όχι γι’ αυτό, λιγότερο άγριας. Κατά μία αλληγορική ανάγνωση, είναι ένας επαναστάτης, δέσμιος, που υφίσταται βασανιστήρια. Άλλωστε, η νοσηλεία στα ψυχιατρικά άσυλα εκείνης της εποχής ακολουθούσε τις κατασταλτικές μεθόδους της φυλακής. Η αξία του διηγήματος εντοπίζεται στη δύναμη της υποβολής που διαθέτει η αφήγηση. Πέραν της σημασίας που έχει ως μαρτυρία για το πώς ένας ψυχωτικός συνειδητοποιεί την ασθένειά του. Λ.χ., περιγράφει τη σύντομη αναλαμπή διαύγειας κατά το πρωινό ξύπνημα, προτού κατακλυσθεί από τους ερεθισμούς των εξωγενών εντυπώσεων, που επαναφέρουν την κατάσταση της παράνοιας. Ακόμη, αισθητοποιεί τις τεράστιες σωματικές δυνάμεις, οι οποίες δαπανώνται με την υπερενεργητικότητα, που προκαλεί μία ψυχωτική κρίση. Τέλος, ανασυσταίνει κατά μοναδικό τρόπο την αποπνικτική ατμόσφαιρα του ψυχιατρικού ασύλου, ανυπόφορα καταπιεστική, όπως εκείνη που επικρατεί σε χώρους βασανισμού. Η νέα μετάφραση δεν επιδιώκει την αυτολεξεί απόδοση αλλά περισσότερο φροντίζει την αισθητική της αφήγησης. Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού κάποιων όρων ξενίζει. Λ.χ., αναφέρεται ότι “ο Γκάρσιν γεννήθηκε στην επαρχία Μπαχμούτσκι” αντί σε κωμόπολη της περιφέρειας του Αικατερίνοσλαβ, το σημερινό Ντνιπροπετρόφσκ της ∆υτικής Ουκρανίας, στις όχθες του ∆νείπερου, που τότε αποκαλείτο Μικρορωσία. Εκεί τοποθετείται το ψυχιατρικό ίδρυμα του διηγήματος, οπότε ένας γηγενής θα έπρεπε να αποκληθεί Μικρορώσος και όχι “χαχόλος”, που δεν κυριολεκτεί και φέρει κακόσημη φόρτιση. Επίσης η αμφιταλάντευση του γιατρού, αν θα πρέπει να χορηγήσει μορφίνη ή χλωράλη, δεν θα έπρεπε να απαλειφθεί. Ούτε, όμως, η χλωράλη να αποδοθεί ως χλωροφόρμιο, όπως γίνεται σε άλλες μεταφράσεις. ∆είχνει τα αλλοτινά φαρμακευτικά μέσα, όταν η χλωράλη χρησιμοποιείτο ως ηρεμιστικό. Ύστερα, το γλωσσικό ύφος του μεταφράσματος το μολύνουν κάποιες λέξεις ξένες προς τα συμφραζόμενα της εποχής. Λ.χ., η φράση “ορισμένοι που ακολουθούσαν βελτιωμένη διατροφή, έτρωγαν χωριστά” δεν αποδίδει τη διαφορετική μεταχείριση των ασθενών με βάση τα ταξικά τους χαρακτηριστικά και τα χρήματα που διέθεταν οι οικείοι τους. Στις διάφορες μεταφράσεις, οι αποδόσεις του τίτλου ποικίλλουν. Το επίθετο αποδίδεται ως κόκκινο, ερυθρό ή και άλικο και το ουσιαστικό ως λουλούδι ή και άνθος. Ο γοητευτικότερος τίτλος είναι εκείνος της πρώτης ελληνικής μετάφρασης του διηγήματος, χάρις στη ρομαντική του αχλή. Ο Γκάρσιν αποβιώνει στις 24 Μαρ. 1888, στις 8 Μαΐ. δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Ακρόπολις», «Το ερυθρόν ανθύλλιον», σε μετάφραση Θεόδωρου Βελλιανίτη. Φοιτητής τότε ο
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 36
“
36
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr
εκδηλώσεων
Μετα-Βιβλιοθήκη
Κυριακή 11 Μαΐου
* Ιστορική περιήγηση στην πόλη του Πειραιά διοργανώνουν, στις 11 π.μ., ο 105,5 Κόκκινο και τα ΑΣΚΙ με ξεναγούς τον Η. Νικολακόπουλο και τον Ν. Μπελαβίλα. Αφετηρία ο σταθμός ΗΣΑΠ στον Πειραιά. * Εκδήλωση με θέμα «∆ημοκρατία και δικαιώματα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στις 11 π.μ., στο καφέ Bazaar (Παπαμάρκου 34). Μιλούν οι Σ. Αναγνωστοπούλου, ∆. Χριστόπουλος, Ι. Καμτσίδου και Ρ. Καλφακάκου. * Εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ Έδεσσας Βεγορίτιδας στις 12 μ., στον πεζόδρομο Έδεσσας. Μιλούν οι ∆. Χαραλαμπίδου, Κ. Χρυσόγονος, Π. Κελεσίδης. * Ρεμπέτικο γλέντι με την μπάντα «Το κρεμμύδι» και φαγητό από την El Chef για την οικονομική ενίσχυση του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Αθήνας, στο κεντρικό περίπτερο της Ανοιχτής Πόλης στα Προπύλαια, στις 3 μ.μ. * Συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ Αργυρούπολης Ελληνικού, στις 7.30 μ.μ. στην πλατεία Βάρναλη Αργυρούπολης. Μιλά ο Μ. Γλέζος. * Εκδήλωση με θέμα «Η νεολαία στην γκρίζα ζώνη της επισφάλειας και της ανεργίας. H απάντησή μας από το δήμο μέχρι την Ευρώπη» διοργανώνει η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ Βόλου, στις 8 μ.μ., στο κτίριο Παπαστράτος (Θόλος). Μιλά ο Γ. Μηλιός, Γ. Σταμπουλής, Μ. Πατσιαντά, Α. Μεϊκόπουλος. * Συγκέντρωση του ∆ικτύου Πολιτών Ηρακλείου Αττικής, στις 8 μ.μ. στην πλατεία Έρωτα (Πευκών 8). Μιλά η Ειρ. Κατσινοπούλου. Τραγουδούν για την αλληλεγγύη και την ανατροπή Κ. Βέττα, Ρ. Χρηστίδου, Β. Παναγιωτίδης, Σ. Τσιλίκης. Παίζουν: Γ. Κ. Ιωάννου (πιάνο), Ν. Τουλιάτος (κρουστά). Ταυτόχρονα γίνεται συλλογή τροφίμων και φαρμάκων.
∆ευτέρα 12 Μαΐου
* Συζήτηση με θέμα «Τουρισμός και τοπική αυτοδιοίκηση σε Αθήνα και Πειραιά» διοργανώνουν το Λιμάνι της Αγωνίας και η Ανοιχτή Πόλη, στη 1 μ.μ. στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206). Μιλούν οι Θ. ∆ρίτσας, Γ. Σακελλαρίδης, Γ. Ζαχαράτος και Σ. Αυγερινού Κολώνια. * Η Ρένα ∆ούρου συζητά με τις γυναίκες και τις γυναικείες οργανώσεις για τα θέματα της ισότητας των φύλων στην περιφέρεια, στις 4 μ.μ. στο Πόλις Art Cafe (Πεσμαζόγλου 5). * Εκδήλωση της Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας Μηχανικών για το ασφαλιστικό ζήτημα, τα επαγγελματικά δικαιώματα και τους νέους/ες μηχανικούς, στις 7 μ.μ. στο ΤΕΕ (Νίκης 4). Μιλούν οι Π. Μούζιος, Π. Πέρκα, Κ. Ραυτοπούλου, ∆. Τσακαλομάτης. * Οι υποψήφιοι κοινοτικοί σύμβουλοι με το «Λιμάνι της Αγωνίας», που ζουν στον Πειραιά, διοργανώνουν συνάντηση με τον Θ. ∆ρίτσα, στις 7.30 μ.μ., στο Σπίτι του Μανιάτη (Πραξιτέλους
215). * Συζήτηση με θέμα «Η κατάσταση στην παιδεία και ο ρόλος του δήμου« διοργανώνει η Ριζοσπαστική Αριστερή Κίνηση Π. Φαλήρου, στις 7.30 μ.μ στο πολιτιστικό κέντρο Κοψαχείλας (Σολωμού 40). Μιλούν οι Κ. Μερκουράκης και Ε. Καλαμαρά. * Εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας για τις ευρωεκλογές, στις 8.30 μ.μ. στην πλατεία Λαμπρούπολη στο λόφο του Φρουρίου. Μιλούν οι Χρ. Λάσκος, Σ. Αναγνωστοπούλου και Α. Τσουλάκος. Χαιρετίζει η Η. ∆ιώτη. * Συζήτηση με θέμα «∆ημοκρατία και οικονομία στον καιρό της κρίσης: Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι» διοργανώνει ο Όμιλος Φίλων Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς Κρήτης, στις 8.30 μ.μ., στο φοιτητικό πολιτιστικό κέντρο «Ξενία» (Σοφ. Βενιζέλου 16). Μιλούν οι Χ. Γολέμης και Στ. Τομπάζος.
Τρίτη 13 Μαΐου
* Κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της παράταξης ΗΛΙΟΥ-πόλις, στις 8 μ.μ., στην πλατεία Φλέμινγκ. Μιλούν οι Χρ. Κοκοτίνη και Ρ. ∆ούρου.
Τετάρτη 14 Μαΐου
* Προβολές με θέμα «Βλέμμα στο φασισμό» από το ίδρυμα Rosa Luxemburg με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Εργαστήριο Μελέτης των Ελληνογερμανικών Σχέσεων και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και ∆ημόσιας ∆ιοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Προβολή της ταινίας «Ο οίκτος και η θλίψη», στις 6.30 μ.μ., Ιερά Οδός 48.
Πέμπτη 15 Μαΐου
* Εκδήλωση με θέμα «Η ριζοσπαστική Αριστερά από τη συνθήκη του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα» διοργανώνουν η εφημερίδα Εποχή και το RedNotebook, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα Auditorium (Σίνα 2). Μιλούν οι Χ. Γολέμης, Α. Μπένος, Ρ. Σβίγκου και Τ. Χριστοδουλοπούλου.
Προσφορά
Στη μνήμη του Χρήστου Ρεκλείτη που έφυγε προσφάτως ο Χρήστος Τόλιος προσφέρει στην «Εποχή» 30 ευρώ.
Το ερυθρόν ανθύλλιον
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 35
Βελλιανίτης, μόλις είχε επιστρέψει από τη Ρωσία κι είχε ξεκινήσει να γράφει στην εφημερίδα του Γαβριηλίδη περί ρωσικής φιλολογίας και να μεταφράζει ρωσικά έργα, έμμετρα και πεζά. Από τους Παξούς η οικογένεια Βελλιανίτη, καταχωρημένη στο Λίμπρο ντ’ Όρο, με τον παππού Μιχαήλ να σταδιοδρομεί στον ρωσικό στρατό. Έτσι, ο Πειραιώτης Βελλιανίτης βρέθηκε παιδί οικογενειακώς στην Οδησσό και απέκτησε η λογοτεχνία μας έναν άριστο μεταφραστή από την ρωσική στην ελληνική. Ο επόμενος και πρεσβύτερος στην ηλικία μεταφραστής, ο Σκυριανός Αγαθο-
κλής Κωνσταντινίδης, μετοίκησε από την Ρωσία στην Αθήνα τέσσερα χρόνια αργότερα. Είναι ο πρώτος, που μεταφράζει και δημοσιεύει στο περιοδικό, «Εκλεκτά μυθιστορήματα», χειμώνα 1892, το έτερο γνωστότερο διήγημα του Γκάρσιν, «Τέσσαρες ημέραι επί του πεδίου της μάχης». Αλλά ποιος έχει ακουστά και ποιος έχει ποτέ ασχοληθεί με τον Μικρορώσο Γκάρσιν και τους Έλληνες ομηλίκους μεταφραστές του! Αυτά θεωρούνται φιλολογική περιττολογία χωρίς κανένα στις μέρες μας αντίκρισμα. Μ. Θεοδοσοπούλου
Στο πλαίσιο της φετινής ∆ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, φιλοξενείται η διαδραστική εγκατάσταση της Χριστίνας Μήτρεντσε στο περίπτερο του ΜΙΕΤ, σήμερα στις 12 το μεσημέρι (Περίπτερο 15, Stand 16). Το κύριο σώμα του έργου αποτελείται από δεκάδες βιβλία, τα οποία επιλέγονται από την καλλιτέχνη (από τις βιβλιοθήκες του ΚΜΣΤ και του ΜΙΕΤ) και μαζί με τα βιβλία που προτείνουν οι εργαζόμενοι των δύο φορέων, απαρτίζουν το δομικό υλικό για την κατασκευή μιας εφήμερης «Μετα-Βιβλιοθήκης (Meta-Library)». Ουσιαστικά, η καλλιτέχνις στήνει μια συμμετοχική, διαδραστική εγκατάσταση στο δάπεδο μαζί με το κοινό, ως μια site-specific παρέμβαση στο πλαίσιο μιας διοργάνωσης που επικεντρώνεται στο βιβλίο. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η δράση του κοινού είναι σημαντική, αφού ο κάθε επισκέπτης καλείται να συμπληρώσει το δικό του αγαπημένο βιβλίο προς δανεισμό, προκειμένου να διευρυνθεί το περιεχόμενο και ο «κατάλογος» του Meta-Library. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όπως σημειώνει η επιμελήτρια Αρετή Λεοπούλου, η Μήτρεντσε να χτίζει ένα συμβολικό μεταμουσείο για βιβλία και να επαναφέρει τα βιβλία στη ζωή με τη δική της μουσειολογική εκδοχή. Για περισσότερες πληροφορίες: www.greekstatemuseum.com
Κρίσεις
Η καινούργια δουλειά της Alex Pop (της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου) εγκαινιάζεται την Τρίτη 13 Μαΐου, παρουσιάζοντας έργα μικτής τεχνικής που έχουν ως θέμα τους το θέμα της «κρίσης» στη σημερινή εποχή. Με ευαισθησία, διακριτικότητα και ευρηματικότητα, η καλλιτέχνις μας θυμίζει πως αυτή η κρίση συνδέεται άρρηκτα με κάποιες άλλες «κρίσεις» που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας –τέτοιες είναι η κρίση προσωπικότητας, η κρίση επικοινωνίας, η κρίση του περιβάλλοντος ή η κοινωνική κρίση. Η έκθεση διαρκεί έως τις 7 Ιουνίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 10π.μ. – 2μ.μ. και 6 – 9μ.μ., Σάββατο 10π.μ. – 2μ.μ.) Γκαλερί Αργώ (Νεοφύτου ∆ούκα 5, Κολωνάκι, Αθήνα, τηλ.: 210–7249333)
v_ideas, performances
Μέχρι τις 24 Μαΐου, η έκθεση με τίτλο v_ideas, performances στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού Beton7 και σε διάφορους χώρους στην περιοχή του Βοτανικού στην Αθήνα, περιλαμβάνει performances (επιτελέσεις), video art, workshops και διάφορα εργαστήρια. Κύριος στόχος είναι να συνυπάρξουν επιτελεστές διαφορετικών γενεών και χωρών, περιλαμβάνοντας performances, αλλά και μια έκθεση με συλλεκτικά performance video –τόσο από διεθνείς συλλογές όσο και από μεμονωμένους καλλιτέχνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κύκλος αυτών των εκδηλώσεων είναι αφιερωμένος στο «βλέπειν», που στα λατινικά εκφέρεται ως «videas» -απ’ όπου είναι εμπνευσμένος και ο τίτλος τη έκθεσης. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 2 – 8.30μ.μ., Σάββατο 2 – 6μ.μ. Beton7 (Πύδνας 7, Βοτανικός, στάση μετρό Κεραμεικός, Αθήνα, τηλ.: 210–7512625)
Erroneous Beliefs
Την πρώτη της ατομική έκθεση παρουσιάζει η Ζωή Γιαμπουλντάκη μέχρι τις 31 Μαΐου, περιλαμβάνοντας σ’ αυτή γλυπτά, εγκαταστάσεις, φωτογραφίες και βίντεο. Τόσο το καθένα ξεχωριστά όσο και στο σύνολό τους, τα έργα της αποπνέουν μια έντονη αίσθηση υλικότητας και προκύπτουν από μια διαδικασία λεπτομερούς διερεύνησης των υλικών και των ιδιοτήτων τους. Ωστόσο, το στοιχείο του πειραματισμού δεν αφορά μόνο στην πρώτη ύλη αλλά και στα αντικείμενα και τις εικόνες του λεξιλογίου της δημιουργού. Καθώς το διαδίκτυο αποτελεί κι αυτό συχνά μια «πρώτη ύλη» στη διαδικασία παραγωγής των έργων, τα έργα είναι αποτέλεσμα έρευνας πολλών links, αποδεικνύοντας ότι η διαμεσολάβηση συχνά αποτελεί εργαλείο και αντικείμενο της δουλειάς. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. – 8μ.μ., Σάββατο 12μ. – 4μ.μ. Elika Gallery (Ομήρου 27, Αθήνα, τηλ.: 210–3618045)
37
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
«LURK»
Ο μηχανισμός της μνήμης και της αφύπνισης
Του Στράτου Κερσανίδη
Μ
ια δυνατή καταιγίδα μαίνεται. Μέσα στην απομονωμένη βίλα ο σύζυγος ετοιμάζεται να φύγει για επείγουσα δουλειά και αποχαιρετά την όμορφη σύζυγό του. Πρέπει να πάει στην ψυχιατρική κλινική που διευθύνει, έχοντας πάρει τη θέση του δολοφονηθέντος πεθερού του, μια δολοφονία η οποία έχει τραυματίσει ψυχικά τη γυναίκα, η οποία συντηρείται με ψυχοφάρμακα που φροντίζει να της δίνει ο άντρας της. Ο τελευταίος της μιλά γλυκά, την αποκαλεί «άγγελέ μου» και της λέει πως θα επιστρέψει σε λίγες ώρες. Η γυναίκα μένει μόνη στο σπίτι όταν αντι-
«WILD DUCK»
λαμβάνεται πως κάποιος έχει μπει μέσα. Προσπαθεί να κρυφτεί αλλά ο άγνωστος εισβολέας καταφέρνει να την ακινητοποιήσει και, αφού τη βιάσει, ανοίγει το χρηματοκιβώτιο και παίρνει ό,τι χρήματα υπάρχουν μέσα. Μια απροσεξία του, όμως, θα δώσει την ευκαιρία στη γυναίκα να τον χτυπήσει στο κεφάλι και να τον δέσει. Τότε εκείνος της ζητά να τον απελευθερώσει και την προειδοποιεί πως κινδυνεύει από τον σύζυγό της. Τι στ’ αλήθεια συμβαίνει μέσα στο διαταραγμένο μυαλό της γυναίκας; Ποιος είναι αυτός ο νεαρός άνδρας, ο οποίος κατηγορεί τον άνδρα της και φαίνεται πως της θυμίζει κάτι που δεν μπορεί όμως να θυμηθεί; Τελικά από ποιον κιν-
Τηλεφωνικές υποκλοπές και ανθρώπινες σχέσεις
δυνεύει; Από τον εισβολέα, από το σύζυγό της ή μήπως από τον ίδιο της τον εαυτό; Τα ερωτήματα πολλαπλασιάζονται καθώς η γυναίκα κάνει μια καταβύθιση στη μνήμη της. Εικόνες έρχονται στο μυαλό της, προσπαθεί να τις συγκεκριμενοποιήσει, να τις συνταιριάξει. Ο άντρας επιστρέφει, τον πυροβολεί στο πόδι, ο νεαρός εισβολέας κατάφερε να λυθεί, η καταιγίδα μαίνεται, η γυναίκα νιώθει παγιδευμένη. Η ταινία του Βασίλη Κατσίκη, «Lurk», είναι καταρχάς ένα ψυχολογικό θρίλερ, αφού διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που το χαρακτηρίζουν ως τέτοιο. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να δημιουργήσει μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα τρόμου, καθώς κλιμακώνει την αγωνία και περιπλέκει το μυστήριο. Η απειλή πλανάται καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, τα φλας μπακ μας ταξιδεύουν στο χρόνο και στην ψυχική κατάσταση της γυναίκας. Χρησιμοποιώντας με μαεστρία μια σειρά από κλισέ των ταινιών του είδους και αφού κερδίζει τις εντυπώσεις σε επίπεδο σασπένς, ο Κατσίκης φροντίζει να αφήσει μικρές ρωγμές μέσα από τις οποίες μπορεί ο θεατής να διακρίνει τις πραγματικές του προθέσεις. Οι αναφορές του στο Χίτσκοκ και ιδίως στον Πολάνσκι είναι πολλές. Σε μια απροσδόκητη εξέλιξη μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας, ο νεαρός εισβολέας λέει στη γυναίκα τη φράση κλειδί: «ήλθα για να σε ξυπνήσω». Γύρω από αυτήν τη φράση αναπτύσσεται όλη
η ταινία, που σημαίνει πως έχοντας απολέσει κάποιος τη μνήμη του, άνθρωπος ή κοινωνική ομάδα, βυθίζεται σε λήθαργο, γίνεται έρμαιο των καταστάσεων, πέφτει θύμα εκμετάλλευσης. Χρειάζεται να έρθει αυτό το κάτι, ένα ταρακούνημα, για να επανέλθει, να αφυπνιστεί, να δει την πραγματικότητα, να εξεγερθεί, να διεκδικήσει. Γίνεται πλέον σαφές το κοινωνικό μήνυμα της ταινίας. Η παγιδευμένη γυναίκα καταφέρνει να απελευθερωθεί από τα δεσμά της. Μια κοινωνία ναρκωμένη μέσα στο λήθαργο της επίπλαστης ευδαιμονίας χάνει την ταυτότητά της, την ψυχή της. Χρειάζεται ένα σοκ για να αφυπνιστεί, για να αναζητήσει όσα έχει χάσει, να απελευθερωθεί, όπως η ηρωίδα του «Lurk». Η ταινία του Βασίλη Κατσίκη, «Lurk», δεν προβάλλεται στους κινηματογράφους. Προβλήθηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας. Το κείμενο αυτό γράφτηκε με αφορμή την προβολή της, την περασμένη Κυριακή, σε εκδήλωση που έγινε στη Θεσσαλονίκη από το ραδιοφωνικό σταθμό 93,4 «στο κόκκινο» και από τη δημοτική παράταξη «Θεσσαλονίκη – Ανοιχτή Πόλη». Στην ταινία, η οποία είναι αγγλόφωνη, πρωταγωνιστούν η Τες Σπέντζος, ο Πίτερ Τζέραλντ και ο Άρις Άθαν. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Η άλλη γυναίκα» (The other woman) του Νικ Κασαβέτις: Η Κάρλι είναι
Π
ώς μπορούν οι τηλεφωνικές υποκλοπές να εμπλέκονται με τις ανθρώπινες σχέσεις είναι κάτι που μόνον εάν δούμε την ταινία «Wild duck», του Βασίλη Σακαρίδη μπορούμε να καταλάβουμε. Η ταινία, η οποία προβλήθηκε στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, δεν άφησε αδιάφορους όσους την είδαν, ανάμεσά στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο υποφαινόμενος. Ο ∆ημήτρης είναι τεχνικός τηλεπικοινωνιών αλλά η επιχείρηση στην οποία εργάζεται κλείνει και μένει άνεργος. Έχοντας ανάγκη από δουλειά αναλαμβάνει τη διαλεύκανση ενός σκανδάλου που έχει να κάνει με τηλεφωνικές υποκλοπές. Μετά από έρευνα στο σύστημα κινητής τηλεφωνίας, αυτός και οι συνεργάτες του φτάνουν σε ένα ύποπτο διαμέρισμα. Παρακολουθώντας το διαμέρισμα μέσα στο οποίο είναι εγκατεστημένη μια κεραία κινητής τηλεφωνίας, ο ∆ημήτρης γνωρίζεται με την Παναγιώτα. Η Παναγιώτα κατοικεί στο διαμέρισμα του επάνω ορόφου από εκείνο που παρακολουθούν και πάσχει από καρκίνο. Τότε ο ∆ημήτρης αρχίζει να υποψιάζεται πως για την αρρώστια της ίσως να φταίει η ραδιενέργεια η οποία εκπέμπεται. Η ταινία του Σακαρίδη βλέπεται με πολύ ενδιαφέρον. Καταπιάνεται με ένα σημαντικό θέμα, που απασχόλησε την πολιτική σκηνή τόσο στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες, αυτό των τηλεφωνικών υποκλοπών. Η σκηνοθεσία έχει ρυθμό και ροή, οι πρωταγωνιστές είναι πολύ καλοί, αλλά, τελικά, έχω την αίσθηση πως από την ταινία λείπει «κάτι» που θα την έκανε να προχωρήσει λίγο παραπέρα. Το σκέφτηκα κάπως και κατέληξα πως ο Σακαρίδης υπονομεύει την ταινία του καθώς αφήνει να εκφυλιστεί το δυνατό της θέμα, που είναι οι υποκλοπές, και επικεντρώνεται περισσότερο στη σχέση του ∆ημήτρη με την Παναγιώτα. Παρόλα αυτά, το «Wild duck» δεν είναι μια ταινία η οποία περνά απαρατήρητη. Ο σκηνοθέτης σημειώνει: «Είναι μια ταινία για τις επιλογές που κάνουμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ηθικά διλήμματα και οικονομικά συμφέροντα. Ειδικά στα πιο ταραγμένα χρόνια, πολιτικά και οικονομικά, της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Πάντοτε ήθελα να κάνω μια ταινία για κάποιον ο οποίος πηγαίνει κόντρα στο κατεστημένο, ακόμη κι αν ανήκει σ’ αυτό». Σ.Κ.
όμορφη αλλά περίπου έχει απαρνηθεί τη χαρά του έρωτα, αφοσιωμένη στην καριέρα της ως δικηγόρου, στη Νέα Υόρκη. Εκεί, όμως, που δεν το περιμένει, πέφτει θύμα της γοητείας του Μαρκ Κινγκ κι αποφασίζει να αφεθεί στη σαγήνη του έρωτα. Να, όμως, που θα προσγειωθεί ανώμαλα, όταν μετά από μια αυθόρμητη και αιφνιδιαστική επίσκεψη στο σπίτι του αγαπημένου της θα ανακαλύψει πως ο καλός του είναι παντρεμένος! Όμως εκτός από την Κάρλι, θα πέσει από τα σύννεφα και η Κέιτ, η σύζυγος του Μαρκ, όταν μάθει πως ο άντρας της έχει ερωμένη. Οι δυο γυναίκες αντί να μαλλιοτραβηχτούν, αποφασίζουν να πάρουν εκδίκηση. Αλλά δεν είναι μόνον οι δυο τους που έχουν θύματα του καζανόβα Μαρκ, αφού υπάρχει και τρίτη γυναίκα, η Άμπερ.
«Βαλς με τη Μόνικα» (Monica Z) του Περ Φλι: Βιογραφική ταινία για τη
ζωή της θρυλικής τραγουδίστριας της τζαζ, Μόνικα Ζέτερλαντ. Η Μόνικα έκανε μεγάλη καριέρα τη δεκαετία του 1960 με εμφανίσεις σε κλαμπ στη Στοκχόλμη και τη Νέα Υόρκη. Εκτός από ταλαντούχα τραγουδίστρια, ήταν επίσης επιτυχημένη ηθοποιός της τηλεόρασης και του κινηματογράφου, και όλοι στη Σουηδία θα τη θυμούνται ως μια σταρ με ανθρώπινο πρόσωπο, που δεν δίσταζε να παραδεχτεί τις αδυναμίες και τις αποτυχίες της. Πίσω όμως από όλη αυτή τη λάμψη, η Μόνικα δυσκολευόταν να αντιμετωπίσει τη σκοτεινή πλευρά της δόξας και της επιτυχίας.
«Βόλτα με τον Μολιέρο» (Alceste a bicyclette) του Φιλίπ Λε Γκε: Μπορεί
η καριέρα του ως ηθοποιού να πήγαινε περίφημα, αλλά ο Σερζ Τανέρ σιχάθηκε τον κόσμο της σόου μπιζ και τη μεγάλη υποκρισία του κι αποφάσισε να τα παρατήσει όλα και να αποσυρθεί στο Ιλ ντε Ρε, ένα νησί του Ατλαντικού, κοντά στις γαλλικές ακτές. Τρία χρόνια μετά, ένας δημοφιλής τηλεπαρουσιαστής, ο Γκοτιέ Βαλένς, φτάνει στο νησί για να κάνει μία πρόταση στον Τανέρ. Να επιστρέψει στη σκηνή και να ερμηνεύσει το ρόλο του Μισάνθρωπου στο κλασικό έργο του Μολιέρου. Ενώ αρχικά αρνείται κατηγορηματικά, κάτι μέσα του τον τραβάει στο ρόλο.
«Ανυπόφοροι γείτονες» (Neughbors) του Νίκολας Στόλερ: Φιλήσυχο
ζευγάρι, μεγαλώνει το μωρό του, ζώντας μέσα σε ένα ροζ συννεφάκι του, το αμερικανικό όνειρό του. Όταν, όμως, θα αποκτήσουν ως γείτονες μια φοιτητοπαρέα, στην κυριολεξία θα χάσουν την ησυχία τους. Ένας ανηλεής πόλεμος θα ξεσπάσει ανάμεσα στην οικογένεια και τους φασαρτζήδες φοιτητές.
Σινεφίλ
38
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Οι «κόκκινες γραμμές» μετά την προσάρτηση της Κριμαίας
“
Το παράδοξο βρίσκεται στο γεγονός ότι το κρίσιμο στρατηγικά σημείο δεν θα προκύψει αναγκαστικά από κάποια πρωτοβουλία του Κιέβου. Καθώς οι εξεγερμένοι προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη στρατηγική πρωτοβουλία , δεν έχουν την πολυτέλεια να αναμένουν αποφάσεις από το Κρεμλίνο. Αντίθετα, χρειάζεται να διαμορφώσουν οι ίδιοι μια νέα κατάσταση. Του Μπόρις Καγκαρλίτσκι
T
Tου Νόαμ Τσόμσκι
Ο
έλεγχος της Κριμαίας από τον Πούτιν τρομάζει τους ηγέτες των ΗΠΑ, επειδή δυσκολεύει την παγκόσμια κυριαρχία της Αμερικής. Η τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία είναι σοβαρή και απειλητική, σε τέτοιο βαθμό που κάποιοι σχολιαστές την συγκρίνουν ακόμα και με την πυραυλική κρίση στην Κούβα το 1962.Ο αρθρογράφος Θ. Καμπάνης, συνοψίζει το βασικό ζήτημα με σαφήνεια στη Boston Globe: «Η προσάρτηση της Κριμαίας από τον Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελεί διατάραξη της τάξης στην οποία οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους βασίζονται από το τέλος του ψυχρού πολέμου: οι κυρίαρχες δυνάμεις παρεμβαίνουν στρατιωτικά, όταν έχουν τη διεθνή συναίνεση με το μέρος τους ή όταν δεν περνούν τις κόκκινες γραμμές τής αντίπαλης δύναμης.» Το πιο ακραίο διεθνές έγκλημα αυτής της εποχής, η εισβολή ΗΠΑ και Βρετανίας στο Ιράκ, δεν υπήρξε διατάραξη,επειδή οι επιτιθέμενοι δεν πέρασαν τις ρωσικές ή τις κινεζικές κόκκινες γραμμές.Αντιθέτως, η απόκτηση του ελέγχου της Κριμαίας από τον Πούτιν και οι φιλοδοξίες του για την Ουκρανία, περνούν τις αμερικανικές κόκκινες γραμμές. Γι’ αυτό «ο Ομπάμα επικεντρώνεται στην απομόνωση της Ρωσίας του Πούτιν κόβοντας τους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς της με τον έξω κόσμο, περιορίζοντας τις επεκτατικές της φιλοδοξίες στην περιοχή της και καθιστώντας την ουσιαστικά ένα κράτος παρία», αναφέρει ο Πίτερ Μπέικερ στους «New York Times». Οι αμερικανικές κόκκινες γραμμές, εν ολίγοις, είναι αυστηρά τοποθετημένες στα σύνορα της Ρωσίας. Άρα οι ρωσικές φιλοδοξίες στην «περιοχή της» παραβιάζουν την παγκόσμια τάξη και προκαλούν κρίσεις. (...) Εάν ένας αντίπαλος έχει «επεκτατικές φιλοδοξίες στη δική του περιοχή», περνώντας τις κόκκινες γραμμές των ΗΠΑ, ο κόσμος αντιμετωπίζει κρίση.
Η Ευρώπη μετά τη γερμανική ενοποίηση
Στο τρέχον τεύχος της επιθεώρησης ∆ιεθνής Ασφάλεια του Χάρβαρντ-MIT, ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Γουέν Φουνγκ Κονγκ, εξηγεί ότι υπάρχει μια «μακρά (και διακομματική) παράδοση στην αμερικανική στρατηγική σκέψη: διαδοχικές διοικήσεις έχουν δώσει έμφαση στο ότι είναι ζωτικό συμφέρον των ΗΠΑ να αποτρέπουν μια εχθρική ηγεμονία σε κάποια από τις σημαντικές περιφέρειες του
κόσμου».Επιπλέον, είναι γενικά αποδεκτό ότι οι ΗΠΑ πρέπει «να διατηρούν την κυριαρχία τους», επειδή «είναι η ηγεμονία των ΗΠΑ που υποστηρίζει την κατά τόπους ειρήνη και σταθερότητα». Στην πραγματικότητα, ο κόσμος σκέφτεται διαφορετικά και θεωρεί τις ΗΠΑ ως «κράτος παρία» και «τη μεγαλύτερη απειλή για τη διεθνή ειρήνη», σε όλες τις δημοσκοπήσεις. (...) Ο Πούτιν παραπονέθηκε πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους «μας εξαπάτησαν κατ’ επανάληψιν, πήραν αποφάσεις πίσω από την πλάτη μας, μας έφεραν προ τετελεσμένων γεγονότων με την επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά, με την ανάπτυξη στρατευμάτων στα σύνορά μας». Τα παράπονα του Πούτιν έχουν βάση. Όταν ο Γκορμπατσόφ αποδέχθηκε την ενοποίηση της Γερμανίας ως μέλος του ΝΑΤΟ -μια εκπληκτική παραχώρηση λαμβάνοντας υπόψιν την ιστορία- υπήρξε ένα αντιστάθμισμα. Η Ουάσινγκτον συμφώνησε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσε να κινηθεί «μια ίντσα προς τα ανατολικά», ως προς την Ανατολική Γερμανία. Η υπόσχεση παραβιάστηκε αμέσως και, όταν ο Γκορμπατσόφ παραπονέθηκε, του γνωστοποιήθηκε ότι ήταν μόνο μια προφορική υπόσχεση, άρα χωρίς ισχύ. Ο πρόεδρος Κλίντον προέβη σε επέκταση του ΝΑΤΟ πολύ περισσότερο προς τα ανατολικά, στα σύνορα της Ρωσίας. Σήμερα, υπάρχουν αιτήματα για επέκταση του ΝΑΤΟ ακόμα και στην Ουκρανία, βαθιά μέσα στην ιστορικά «ρωσική περιοχή». Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία ήταν μια παράνομη πράξη, κατά παράβαση των διεθνών κανόνων και συμβάσεων. ∆εν είναι εύκολο να βρεθεί κάτι παρόμοιο στα τελευταία χρόνια. Ενα συγκρίσιμο παράδειγμα είναι ο έλεγχος ο έλεγχος από τις ΗΠΑ του κόλπου Γκουαντάναμο στην νοτιοανατολική Κούβα, υπό την απειλή όπλων το 1903, που συνεχίζεται παρά τις απαιτήσεις της Κούβας από τότε που κέρδισε την ανεξαρτησία της, το 1959. Η Ρωσία διαθέτει πολύ ισχυρότερο κίνητρο. Εκτός από την ισχυρή εσωτερική υποστήριξη για την προσάρτηση, η Κριμαία είναι ιστορικά ρωσική. ∆ιαθέτει το μόνο λιμάνι της Ρωσίας σε θερμά ύδατα, την έδρα του ρωσικού στόλου και έχει τεράστια στρατηγική σημασία. Οι ΗΠΑ δεν έχουν απολύτως κανένα δικαίωμα στο Γκουαντάναμο, εκτός από το μονοπώλιο της ισχύος. (...) Μετάφραση: Ελισάβετ Πετρίδου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε την 1η Μάη στο «In These Times».
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
ο προκαταρκτικό συμπέρασμα της εξέγερσης στη νοτιοανατολική Ουκρανία μπορεί να περιγραφεί ως μια ασταθής ισορροπία. Στην απόπειρα να συντριβεί η δημοκρατία του Ντόνετσκ με τη βοήθεια των ενόπλων δυνάμεων, οι αρχές του Κιέβου γνώρισαν την ήττα. Ο στρατός, όπως αναμενόταν, αρνήθηκε αταλάντευτα να διεξάγει πόλεμο ενάντια στο λαό και οι δυνάμεις της ∆εξιάς Πτέρυγας και του Εθνικής Φρουράς αποδείχτηκαν σαφώς ανεπαρκείς να αντεπεξέλθουν ακόμα και απέναντι στην πολιτοφυλακή, πολύ λιγότερο στο πλήθος των διαδηλωτών. Ωστόσο, δεν μπορούμε ακόμα να μιλάμε για νίκη της Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντόνετσκ. Ενώ το «μείζον σχέδιο» του Κιέβου συμπεριλαμβάνει την ταχεία ανάληψη του ελέγχου στο Ντόνετσκ και το Λούγκανσκ, το «έλασσον σχέδιο» προβλέπει τον περιορισμό της ανοιχτής εξέγερσης στις δύο αυτές περιοχές. Είναι αυτό το έλασσον σχέδιο που έχει τεθεί άγαρμπα σε εφαρμογή. Τα μέλη της πολιτοφυλακής επιτυγχάνουν από καιρού εις καιρόν την κατάληψη νέων κτιρίων ή την έπαρση της σημαίας της ∆ημοκρατίας σε νέες κατοικημένες περιοχές. Αυτές οι μικρές νίκες αναπτερώνουν το ηθικό της αντίστασης και με έναν ελάχιστο τρόπο βελτιώνουν την τακτική κατάσταση, αλλά δεν δημιουργούν συνθήκες για ένα στρατηγικό επίτευγμα.
Καλύτερη άμυνα η επίθεση
Οι ακτιβιστές στο Ντόνετσκ και το Λούγκανσκ καλά θα έκαναν να ανακαλούσαν τη ρήση του Λένιν ότι «η άμυνα είναι ο αφανισμός μιας εξέγερσης». Οι πράξεις τους, ωστόσο, βασίζονται σε μια συγκεκριμένη θέαση της κατάστασης, που είναι οργανικά αποδεκτή όχι μόνο από τους ηγέτες του κινήματος, αλλά, κυρίως, από ένα σημαντικό τμήμα του κόσμου στη νοτιοανατολική Ουκρανία. Οι εξεγερμένοι έχουν πειστεί ότι το μόνο που χρειάζονται να
κάνουν, είναι να αντέξουν για συγκεκριμένο χρόνο και τότε η Ρωσία θα σπεύσει σε βοήθειά τους αν αυτή δεν πάρει τη μορφή άμεσης στρατιωτικής επέμβασης, κάποιος άλλος μηχανισμός θα βρεθεί. ∆υστυχώς, κάθε μέρα που περνάει από την πρώτη μέρα της εξέγερσης, δείχνει ότι αυτές οι ελπίδες αποτελούν αυταπάτη. Επισήμως η Μόσχα δεν διαθέτει ούτε την επιθυμία ούτε την αποφασιστικότητα να καταφύγει σε ενεργή παρέμβαση. Το μείζον σχέδιο από την πλευρά των ηγετών της Μόσχας περιλαμβάνει την κατοχή της Κριμαίας, και τα πατριωτικά συνθήματα για τη σλαβική αδελφότητα έχουν αξία κυρίως ως εργαλείο εσωτερικής προπαγάνδας. Με κανένα τρόπο δεν αντιπροσωπεύουν κάποια στρατηγική για την εξωτερική πολιτική ενός κράτους, του οποίου η ελίτ επιβιώνει πουλώντας τον εθνικό πλούτο στη ∆ύση. Βεβαίως, οι ρώσοι ολιγάρχες θα συμφωνούσαν να πάρουν τις επιχειρήσεις και τους πόρους της νοτιοανατολικής Ουκρανίας υπό τον έλεγχό τους. Αλλά ,προς το παρόν, η τιμή αυτής της ανάληψης –πολιτικά και οικονομικά- και οι παράπλευροι κίνδυνοι είναι πολύ υψηλή και, το πιο σημαντικό, ανεβαίνουν μέρα με τη μέρα.
Κάν’ το όπως στην Κριμαία
Ακόμα κι αν ένα τμήμα της ρωσικής ελίτ υποθάλπει τέτοια σχέδια και φιλοδοξίες, αυτά έχουν πλέον σαφώς αναβληθεί. Σε κάθε περίπτωση, οι άνθρωποι που συναποτελούν τη ρωσική ηγεσία δεν είναι πολιτικοί αλλά γραφειοκράτες και ειδικοί στις δημόσιες σχέσεις, άνθρωποι που απλά δεν έχουν ούτε την εμπειρία ούτε τη ροπή να παίρνουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις που θα αλλάξουν ριζικά την κατάσταση. Κανείς από αυτούς δεν μπορεί καν να φανταστεί πώς θα χρειαζόταν να δράσουν υπό συνθήκες μαζικής κρίσης και εξεγέρσεων. Οι ηγέτες της Κριμαίας πήραν την πρωτοβουλία και στην πράξη ανάγκασαν τη Μόσχα να συμφωνήσει και στη μορφή και στον ταχύ ρυθμό της ενσωμά-
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 11 Μαΐου 2014
Η μοίρα του Ντόνετσκ αποφασίζεται στο Χάρκοβο
τωσης, αφήνοντας τους ρώσους γραφειοκράτες όχι μόνο χωρίς εναλλακτική, αλλά και χωρίς χρόνο για σκέψη. Η κατάσταση είναι διαφορετική στις εναπομείνασες περιοχές της νοτιοανατολικής Ουκρανίας. Αντιπρόσωποι της Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντόνετσκ και των κινημάτων εμφανίζονται διαρκώς στη Μόσχα, όπου γίνονται αποδεκτοί με θέρμη και καλή διάθεση. Κανονίζονται συναντήσεις με δημοσιογράφους και αξιωματούχους της ∆ούμας. Στη συνέχεια, στέλνονται πίσω στην πατρίδα με άδεια χέρια. Η Μόσχα δεν μπορεί, βεβαίως, δημοσίως να διακόψει τη στήριξή της στη Λαϊκή ∆ημοκρατία του Ντόνετσκ. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την εσωτερική πολιτική σκηνή και την προπαγάνδα, και η δυναμική της καταστροφής θα ήταν μεγαλύτερη, στο βαθμό που οι σημερινές ρωσικές αρχές καταφέρνουν να ανεβάζουν τις αξιολογήσεις τους κατά τη διάρκεια της ουκρανικής αναταραχής. Αν η εξέγερση καταπνιγεί ενώ η Ρωσία δεν κάνει τίποτα, η συνέπεια θα είναι να προκληθεί αυτομάτως μαζική αγανάκτηση. Το πρόβλημα, ωστόσο, βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι αδύνατο να προϋπολογίσεις το καθετί εκ των προτέρων. Καθώς προσπαθούν να ελιχθούν και να κερδίσουν χρόνο, οι ρωσικές αρχές διακινδυνεύουν να χάσουν το κρίσιμο στρατηγικά σημείο, όταν η κατάσταση φεύγει εκτός ελέγχου και υποχρεώνεσαι απλά να συμβιβαστείς με το αποτέλεσμα όποιο κι αν είναι αυτό. Το παράδοξο βρίσκεται στο γεγονός ότι αυτό το κρίσιμο στρατηγικά σημείο δεν θα προκύψει αναγκαστικά από κάποια πρωτοβουλία του Κιέβου. Καθώς οι εξεγερμένοι προσπαθούν να εξασφαλίσουν ότι η στρατηγική πρωτοβουλία θα καταλήξει στα χέρια τους, δεν έχουν την πολυτέλεια να αναμένουν αποφάσεις από το Κρεμλίνο. Αντίθετα, χρειάζεται να διαμορφώσουν μια νέα κατάσταση μέσω των δικών τους κινήσεων, που θα προκαθορίζει ποιες θα είναι αυτές οι αποφάσεις.
Χάρκοβο και Οδησσός οι κρίσιμοι κρίκοι
Σε αποφασιστικό σημείο θα βρεθεί η εξέλιξη της πάλης στη νοτιοανατολική Ουκρανία, μόνο όταν τα μεγαλύτερα περιφερειακά κέντρα, πάνω απ’ όλα το Χάρκοβο και η Οδησσός, ενταχθούν στο κίνημα. Προφανώς οι αρχές του Κιέβου το αντιλαμβάνονται αυτό απολύτως, αφού χρησιμοποιούν
όλα τα διαθέσιμα μέσα για να διατηρήσουν τον έλεγχο σε αυτές τις περιοχές και να τις κρατήσουν μακριά από τη Λαϊκή ∆ημοκρατία του Ντόνετσκ. Η εμπειρία των προηγούμενων ημερών έδειξε ότι,για να εξελιχθούν μαζικές διαδηλώσεις σε αυτές τις πόλεις, σε καμία περίπτωση δεν αρκούν τα συνθήματα περί αδελφότητας με τη Ρωσία και περί υπεράσπισης της ρωσικής γλώσσας. Η διεύρυνση της κοινωνικής βάσης της εξέγερσης θα εξαρτηθεί από το πρόγραμμά της, τους στόχους και τα συνθήματα που προωθεί. Στο πλαίσιο μιας αμείλικτης επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης, μόνο απαιτήσεις που στοχεύουν στην ικανοποίηση των επειγου-
σών αναγκών των μαζών μπορούν να χρησιμεύσουν για την κινητοποίηση του τεράστιου αριθμού των ανθρώπων, που τώρα βλέπουν με συμπάθεια την εξεγερμένη ∆ημοκρατία, αλλά που δεν είναι έτοιμοι να σταθούν κάτω από το λάβαρό της. Είναι απολύτως πιθανό να προωθηθεί ένα αντι-ολιγαρχικό κοινωνικό πρόγραμμα σήμερα, και ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν χρειάζεται καν να είναι αποκλειστικά αριστερό ή σοσιαλιστικό. Είναι αρκετό να προτάσσει εθνικοποίηση των περιουσίων των ουκρανών ολιγαρχών που συσχετίστηκαν ανοιχτά με το καθεστώς του Κιέβου, και να απαιτηθεί αυτά τα περιουσιακά στοιχεία να διοχετευθούν στην επίλυση
κοινωνικών ζητημάτων, να επενδυθούν στην περίθαλψη, την παιδεία και την ανάπτυξη των υποδομών. Σε συνθήκες επαναστατικής κρίσης, η μετριοπάθεια παύει να είναι μια πραγματιστική αρετή. Αντίθετα, γίνεται αυτοκτονική. Όσο πιο μετριοπαθείς παρουσιάζονται οι ηγέτες του Ντόνετσκ και του Λούγκανσκ τώρα, τόσο λιγότερες ελπίδες έχουν να προσελκύσουν στον αγώνα καινούργιο κόσμο πέρα από τα σύνορα των περιοχών αυτών. ∆εν χρειάζεται καν να πούμε, βέβαια, ότι τέτοια δράση είναι πιθανό να θέσει σε συναγερμό τους γραφειοκράτες της Μόσχας, που προστατεύουν ασίγαστα τα συμφέροντα των «δικών τους» ολιγαρχών. Όπως, όμως σημει-
39
ώσαμε παραπάνω, είναι ακριβώς οι μοσχοβίτες πολιτικοί που έχουν καταλήξει όμηροι της κατάστασης στην Ουκρανία. Εάν η εξέγερση αναχθεί σε πιο ριζοσπαστική διαδικασία, οι αρχές στη Μόσχα θα αναγκαστούν να δηλώσουν αποδοχή. Κατά τον ίδιο τρόπο, αναγκάστηκαν στην περίπτωση της Λατινικής Αμερικής να συμβιβαστούν με τον Τσάβες, αν και τα κοινωνικά μέτρα που προωθήθηκαν στη Βενεζουέλα δεν τους προκάλεσαν ιδιαίτερη ευχαρίστηση. Οι ακτιβιστές και οι ηγέτες της Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντόνετσκ θα χρειαστεί σύντομα να αποφασίσουν αν θα χάσουν παραμένοντας προσηλωμένοι στη Μόσχα ή αν θα έχουν μια ευκαιρία νίκης βασιζόμενοι στο κοινωνικό συμφέρον του ίδιου του λαού τους. Έχουν ακόμα χρόνο να αποφασίσουν, αλλά κάθε μέρα που περνά ο χρόνος λιγοστεύει.
Ο Καγκαρλίτσκι είναι ρώσος θεωρητικός μαρξιστής και κοινωνιολόγος, διευθυντής του ∆ιεθνούς Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Κρίση και του Ινστιτούτου για την Παγκοσμιοποίηση και τα Κοινωνικά Κινήματα (IGSO). Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 3 Μάη στο «Links International Journal of Socialist Renewal».
Να αποφύγουμε τα χειρότερα
Μόνο μια ομοσπονδιακή Ουκρανία μπορεί να διασφαλίσει την απειλούμενη ειρήνη
Α
Tου Εντγκάρ Μορέν
νίκανη στρατιωτικά και ηθικά για την παραμικρή επέμβαση, η ∆ύση αντέδρασε στην προσάρτηση της Κριμαίας αρχικά με μεγαλοστομίες, υποστηρίζοντας ότι θα υποχρέωνε τη Ρωσία να υποχωρήσει με όλο και σκληρότερες οικονομικές κυρώσεις. Ταυτόχρονα, ο Τύπος της παρουσίαζε τον Πούτιν όχι μόνο ως έναν απολυταρχικό ηγέτη, κληρονόμο του τσαρισμού και του σταλινισμού, κάτι που είναι σε μεγάλο βαθμό, αλλά και ως έναν οργισμένο τρελό, κάτι που είναι εξοργιστικό. Τα γεγονότα στη Συρία, όπου ο ρώσος πρόεδρος εξουδετέρωσε επιδέξια το ενδεχόμενο μιας αμερικανικής επέμβασης, έδειξαν ότι αντιθέτως είναι πανούργος και επιτήδειος. Και ο τρόπος με τον οποίο ροκανίζει σήμερα την Ουκρανία, μέσω πάνοπλων τοπικών πολιτοφυλακών, δείχνει ότι προχωράει συνετά αλλά σταθερά, βήμα το βήμα, προς έναν στόχο που παραμένει συγκεχυμένος στα δικά μας μάτια, ίσως ακόμη και στα δικά του, ανάλογα με την (πολύ αδύναμη
σήμερα) αντίσταση του ουκρανικού κράτους και τη (σαν χαμένη) συμπεριφορά των δυτικών κρατών. Παραδόξως, το πιο ισχυρό κράτος, οι ΗΠΑ, τελούν πλέον υπό αναδίπλωση και τρέμουν μήπως υποχρεωθούν να παρέμβουν. Τα αυστηρά λόγια του Ομπάμα κρύβουν μια άτονη απάθεια. Οπως θα έπρεπε να γνωρίζουμε έπειτα από την εμπειρία του πολέμου της Αλγερίας, της ισραηλινο-παλαιστινιακής διαμάχης και, εδώ και τρία χρόνια, του πολέμου στη Συρία, έρχεται μια στιγμή όπου η εκτράχυνση μιας διαμάχης ευνοεί ό,τι χειρότερο υπάρχει στα δύο στρατόπεδα και στο σύνολο της διαδικασίας. Οταν η διαμάχη έχει ήδη διεθνοποιηθεί, το χείριστο θα αναπτυχθεί, όχι μόνο στις εθνικές συνιστώσες της, αλλά και σε αυτή τη διεθνοποίηση. Υπάρχει λοιπόν βάσιμος φόβος μήπως η απόλυτη στρατιωτική αδυναμία της ∆ύσης, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων, παρασύρει τη Ρωσία του Πούτιν σε μια επεκτατική
περιπέτεια. Η μόνη λύση θα ήταν να αποδεχθούμε -ιδέα την οποία έχει ήδη προτείνει ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ- προτού να είναι πολύ αργά μια ομοσπονδιακή Ουκρανία, η οποία να γίνει, αντί για διελκυστίνδα ανάμεσα στη ∆ύση και στην Ανατολή, γέφυρα ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τη Ρωσία. ∆εδομένου ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δείξει μέχρι σήμερα ότι είναι όχι ένας οργισμένος τρελός, αλλά ένας ικανός και πανούργος ηγέτης, θα καταλάβαινε εύκολα τα οφέλη που θα αντλούσε από ένα συμβιβασμό στην Ουκρανία: μια επανάληψη της διεθνούς συνεργασίας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. (...) ∆εν βρισκόμαστε πλέον στη στιγμή όπου πρέπει να αναζητήσουμε το καλύτερο, βρισκόμαστε στη στιγμή που πρέπει να αποφύγουμε τα χειρότερα. Ο Εντγκάρ Μορέν είναι γάλλος κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, το κείμενο δημοσιεύτηκε στη «Le Monde», στις 3 Μάη.
Γίγαντες με λιαστή ντομάτα και λουκάνικα
“
Ένα από τα πρακτικά ζητήματα που έπρεπε να λυθεί ήταν το θέμα της καθημερινής τροφής. Από την πρώτη στιγμή, με εντυπωσιακή αμεσότητα, δομές αλληλεγγύης αλλά και συνεταιριστικά εγχειρήματα προσφέρθηκαν να καλύψουν αυτή την ανάγκη με μια λίστα που συνεχώς μεγαλώνει.
Τ
ην Τετάρτη 7 Μαΐου οι καθαρίστριες, που εδώ και οκτώ μήνες αγωνίζονται ενάντια όχι μόνο στην δική τους διαθεσιμότητα και επικείμενη απόλυση, αλλά και στο όνομα όλων των θυμάτων της μνημονιακής θηριωδίας, αποφάσισαν να κλιμακώσουν τον αγώνα τους με συνεχή, σε εικοσιτετράωρη βάση παραμονή έξω από το Υπουργείο Οικονομικών μέχρι...να Νικήσουν. Μια απόφαση ανάλογη με το θάρρος , το πείσμα, και το αγωνιστικό φρόνημα που έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα. Μια απόφαση γενναία και ταυτόχρονα δύσκολη καθώς φορτωμένες με όλες τις προσωπικές έγνοιες και υποχρεώσεις καλούνται να οργανώσουν την ζωή τους εκεί στο δρόμο, κάνοντας ορατό ότι οι άλλοι προσπαθούν να αποκρύψουν και να συγκαλύψουν, και ταυτόχρονα δημιουργώντας χώρο, πεδίο συνάντησης, φωτεινό κάλεσμα, εκεί που οι άλλοι χτίζουν μοναξιά, φόβο, σκοτάδι. Σ’ αυτό το κάλεσμα, από την πρώτη ημέρα, ανταποκρίθηκαν πολλές και πολλοί, ανώνυμοι και επώνυμοι πολίτες, συμβάλλοντας ο καθένας με τον τρόπο του στην
Στέρεψαν οι λέξεις Π
ώς να γράψεις για άλλο ένα τραγικό ναυάγιο στη περιοχή σου; Με τι λόγια να περιγράψεις τα συναισθήματα σου και πολλών άλλων συμπολιτών σου; Πώς να κλάψεις άλλη μια φορά συνανθρώπους σου που δεν έφταιξαν σε τίποτα και έπεσαν θύματα πολιτικών εξόντωσης και δικτύων λαθρεμπορίας ανθρώπων; Ποιος μπορεί να κοιμηθεί ήσυχος ή να τριγυρίζει αδιά-
στήριξη αυτού του αγώνα. Στήριξη πολυεπίπεδη που ξεκινάει από την φυσική παρουσία δίπλα τους, την δημοσιοποίηση του αγώνα, την συμβολή στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συσπείρωση, την επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Θα ήθελα όμως ειδικά να σταθώ σε μια πλευρά αυτής της αλληλέγγυας παρουσίας που πιστεύω ότι σημαίνει πολλά.
Πολύ περισσότερο από ένα ταψί
Ένα από τα πρακτικά ζητήματα που έπρεπε να λυθεί ήταν το θέμα της καθημερινής τροφής. Από την πρώτη στιγμή, με εντυπωσιακή αμεσότητα, δομές αλληλεγγύης αλλά και συνεταιριστικά εγχειρήματα προσφέρθηκαν να καλύψουν αυτή την ανάγκη με μια λίστα που συνεχώς μεγαλώνει. Ήταν τέτοια η αρχική προσφορά ώστε το πρώτο βράδυ περίσσεψε φαγητό που προσφέρθηκε σε άστεγους που υπήρχαν στην περιοχή! Είναι λοιπόν ο Χρήστος, η Αθηνά , ο Κώστας, η Ντίνα , η Ελένη, η ∆ήμητρα, η ∆έσποινα και τόσες και τόσοι άλλοι που με
φορος σε προεκλογικές φιέστες, όταν ακόμα στη θάλασσα που περιβάλει το νησί μας υπάρχουν πτώματα αθώων ανθρώπων. Έχουμε ξεπεράσει τον ανθρώπινο εαυτό μας. Συνηθίσαμε τις τραγικές ειδήσεις. Κρατεί λίγες ώρες ο οίκτος μας και επανερχόμαστε στη καθημερινότητα . Είκοσι δύο άνθρωποι νεκροί στα νερά που σε λίγες μέρες θα απολαμβάνουμε στη ζέστη του καλοκαιριού. Μπήκαν νερά στη βάρκα λένε και έγειρε. «∆ε φταίμε εμείς, φταίνε αυτοί που μπαίνουν στη σαπιοβάρκες». Από Σομαλία, Ερυθραία, Αφγανιστάν, Σύρια διάλεξαν τον καιρό, τη βάρκα και τον τόπο να μεταναστεύσουν. Η μετανάστευση τους; αποτέλεσμα της ανοχής μας στους πολέμους, στην εκμετάλλευση των περιοχών τους και στη συμμετοχή στις επεμβάσεις στις χώρες τους. Οι επιζώντες, αυτές οι τραγικές φιγούρες, αφού αύριο θα μεταφερθούν να αναγνωρίσουν τα πτώματα των συγγενών και συνταξιδιωτών τους, μετά θα τραβήξουν το δικό τους Γολγοθά, αποκομμένοι απόλυτα από την τοπική κοινωνία, αφού απαγορεύεται να μιλήσουν αληλλέγγυες συλλογικότητες: κέντρο κράτησης, χαρτί απέλασης, μεταφορά στην Αθήνα, λήξη της προθεσμίας παραμονής, παρανομία, ξανά σύλληψη ή στη καλύτερη περίπτωση, να καταλήξουν παράνομα στα χέρια εργοδοτών και κυκλωμάτων. Και εμείς χαμένοι στα προβλήματα και στα αδιέξοδα μας. Πολυτέλεια πια η ενασχόληση με τους μετανάστες. Όμως, να που πια, σιγά σιγά και βασανιστικά, μπαίνουμε στη θέση τους. ∆εν μας χωρά ο τόπος, μας ξεβράζει και μας σαν άλλα πτώματα, ζωντανά ακόμη, που θα αναζητήσουν τη λύση στη μετανάστευση. Κάποιοι θα μας κατηγο-
την στάση τους τώρα αλλά και όλο αυτό το διάστημα μου ξανάφεραν στην επιφάνεια μια πολύ προσωπική νοηματοδότηση της ένοιας σύντροφος και συντρόφισσα, που για μένα πρώτα και κύρια είναι εκείνοι/ες που θέλουμε και μπορούμε να μοιραστούμε το φαΐ μας μαζί τους. Μεγαλώσαμε λίγοπολύ όλοι ξέροντας πως η οικογένεια είναι εκείνοι οι ομοτράπεζοι άνθρωποι που μοιραζόμαστε την τροφή. Κάποιοι/ες από μας ωστόσο σταθήκαμε πολύ τυχεροί/ες. Σε μεγάλα τραπέζια ξενυχτήσαμε μιλώντας για ιδέες, οργανώνοντας αγώνες, συμφωνώντας και διαφωνώντας, τρώγοντας παρέα. Έτσι μια ολόκληρη γενιά εκπαιδευτήκαμε στην συλλογικότητα και στο αληθινό μοίρασμα που έχει μέσα του, την δημιουργία και την απόλαυση. Μάθαμε να μαγειρεύουμε στην μεγάλη απεργία του Πολυτεχνείου κι ύστερα στον αγώνα ενάντια στον 815. Κι έπειτα υπήρξαν στιγμές που φοβηθήκαμε ότι όλα αυτά είχαν γίνει παρελθόν. Άλλοι ρυθμοί, άλλες προτεραιότητες, κύκλοι που στένευαν αλλά δεν έκλεισαν ποτέ. Εδώ και καιρό αυτοί οι κύκλοι ανοίγουν ξανά. Ξεκίνησαν από τους πραγματικούς κύκλους των πλατειών, έγιναν συνελεύσεις γειτονιάς και δίκτυα αλληλεγγύης, μπόλιασαν νέες ιδέες και πρακτικές στην οργάνωση της καθημερινής ζωής, αλλά και της οικονομίας. Άνθρωποι που ο καταμερισμός εργασίας , η κατατεμάχιση του χρόνου και τα χωρικά στεγανά επέβαλαν να μην συναντηθούν ποτέ σήμερα αγωνίζονται μαζί. Αγωνίζονται για να νικήσουν και ήδη νικούν. Γιατί εδώ τα νέα κινήματα συνομιλούν με τους εργατικούς αγώνες. Πάνω από ένα ταψί φαγητό η μεγάλη αφήγηση της ανατροπής συναντάει την αξία της επίλυσης της κάθε λεπτομέρειας, και στα πρόσωπα των αγωνιζόμενων καθαριστριών η λέξη συντρόφισσα αποκτάει όλο το πραγματικό της εύρος.
“
Τόνια Κατερίνη υπ. δημοτική σύμβουλος Αθήνας με την «Ανοιχτή Πόλη»
ρήσουν ότι τα παρατήσαμε, δεν το παλέψαμε, όπως κάνουν μάλλον και για τους μετανάστες που φτάνουν στην Ελλάδα. ∆ε θα απολογηθούμε, έτσι απλά. Αυτό το κείμενο είναι συναισθηματικό και όχι πολιτικό, θα έλεγαν ίσως κάποιοι. Εμείς δεν έχουμε αποκόψει το συναίσθημα από την πολιτική και αυτή είναι η διαφορά μας με όλους αυτούς που χρησιμοποιούν πολυποίκιλα καταστάσεις όπως οι παραπάνω….αλλά αυτό μάλλον είναι ένα άλλο κείμενο. Ελένη Μετζογιαννάκη Γιασιμώ Κεχαγιά Μέλη της Κίνησης για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώματαΑλληλεγγύη στους Πρόσφυγες/Σάμου
Είκοσι δύο άνθρωποι νεκροί στα νερά που σε λίγες μέρες θα απολαμβάνουμε στη ζέστη του καλοκαιριού. Μπήκαν νερά στη βάρκα λένε και έγειρε. «∆ε φταίμε εμείς, φταίνε αυτοί που μπαίνουν στη σαπιοβάρκες