Κυριακή 13-4-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 13 Απριλίου 2014 • Αρ. φ. 1198 • 2 €

«Η αγορά ψήφισε Ελλάδα», η Ελλάδα ψήφισε Μέρκελ. Σαµαρά ποιος θα ψηφίσει;

«Σωφρονισμός» έως θανάτου Tης Μαργαρίτας Γεραλή

Παύλο, καλημέρα. Τι γίνεται, σύντροφέ μου; Ο καθρέφτης αντανακλά, φωτίζεται και δείχνει πάλι το σκότος που ξέραμε, αυτό το χειροποίητο σκοτάδι που ζήσαμε. Με στοιχειώνει, Παύλο σύντροφέ μου, αυτή η φοβερή κουβανέζικη παροιμία: «∆εν ξέρουμε τι παρελθόν θα βρεθεί μπροστά μας». Πύκνωσε πάλι ο αιθέρας από την ο-

σμή του αίματος και του θανάτου. Ακούς κι εσύ τον πάταγο πάνω στις σιδερένιες πόρτες, με το μάτι του φύλακα στον Ιούδα; Νοιώθεις ξανά τα χέρια και τα όργανα στο σώμα σου, να σε χτυπούν, να σε διαλύουν, να μπαίνουν στο μυαλό σου κι εσύ να γίνεσαι ένα μυαλό που οργανώνει επιθετικά την άμυνα, φεύγει από το σώμα, που υλικό και ευάλωτο μόνο πονά; Και πώς δομείται η επάνοδος, πώς το ξαναγαπάς αυτό το σώμα –

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

• Για την έξοδο στις αγορές: Γράφουν οι

Κ. Βεργόπουλος, Η. Ιωακείμογλου και Π. Κλαυδιανός

• Χρ. Βερναρδάκης: Τεχνητή αναπνοή

η στήριξη από την Ευρώπη

• Ρ. ∆ούρου: Η κυβέρνηση βλάπτει σοβαρά

την τοπική αυτοδιοίκηση

Σελίδες 3, 11

Σελίδες 6, 7

Σελίδα 9

ΘΕΜΑΤΑ

«Σωφρονισμός» έως θανάτου

«Καλωσόρισες έρωτα καλώς ήρθες χαρά μου γιατί εσύ μου ζωντάνεψες τα νεκρά όνειρά μου»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

συνεργό στην οδύνη και πώς αυτό σε ξαναδέχεται, που το άφησες έρμαιο και γυμνό στην επικυριαρχία του αφρισμένου κακού; Παύλο, παλιέ μου φίλε, τι αναγούλα μάς πιάνει στο άκουσμα «του σωφρονιστικού καταστήματος», ποιο «σωφρονισμό» τσαμπουνάνε οι άθλιοι κι όσοι από τους πολλούς τους ακούνε και τους πιστεύουν; Τι έχουν, δηλαδή, στο νου τους οι ανάλγητοι που ρίχνουν ογκολιθικές ποινές σε παραβατικούς κλέφτες και ληστές, όταν από τη θεσμική τους θέση αδιαφορούν και νομιμοποιούν τη συνεχή λεηλασία ζωών, εργασιών και περιουσιών; Πώς απονέμεται η δικαιοσύνη τους, αυτή η τυφλή με τη ζυγαριά, που σπρώχνει τους ανθρώπους σαν σκουπίδια στις ακρόριες των φυλακών, έρμαια γυμνά σε όλων των ειδών τις αυθαιρεσίες, παραδείγματα εριφίων προς παραδειγματισμό των άλλων; Η φυλακή δεν είναι «σωφρονιστικός χώρος», δεν είναι νεκροταφείο ψυχών, δεν είναι χάος. Η φυλακή είναι το αντίγραφο της κοινωνίας τής ιεραρχίας, της κυριαρχίας, του ελέγχου, της απαξίωσης, της σύνθλιψης, με μόνη προϋπόθεση επιβίωσης την απόλυτη και ανήθικη υποταγή. ∆εν υποστασιοποιείται στη φυλακή η ζωή, οι κεκαρμένοι επιβιώνουν, αν αρνηθούν τη ζωή και την ύπαρξη. Είπε χθες ο –άγνωστός μου– πρώην κρατούμενος για τη θανάτωση που διέπραξε ο Ίλι Καρέλι: πού να ξέρεις ποια ήταν η συμφωνία και πού στράβωσε; (θυμάσαι τον Μπιθικώτση, μετά το τριπλό φονικό του Κοεμτζή; που είχε πει στη νεαρή δημοσιογράφο: «Πού να σου εξηγώ!») Αρχαϊκά πράγματα, πριν τον άνθρωπο και πριν την κοινωνία, πώς να τα εξηγήσεις, Παύλο, σ’ αυτούς που δεν θέλουν να καταλάβουν, να αναρωτηθούν, που όλα τα θέλουν σερβιρισμένα απλά στο άσπρο – μαύρο της τηλεόρασης, δηλαδή, της από μακριά τύφλωσης. Καθώς το δολοφονικό αντιανθρώπινο και απάνθρωπο «κακό» διαχέεται παντού στους δρόμους, στους δημόσιους χώρους, στα σπίτια, παντού φωνάζεται, όλο και πιο δυνατά, απ’ όλους τους «τόπους» ισχύος, κρατικούς, παρακρατικούς, εταιρικούς, οικονομικούς, σ’ όλο τον κόσμο, την Ευρώπη, την Ελλάδα, καθώς ακόμα και η επισιτιστική επιβίωση γίνεται ζητούμενο, η καταστολή, η κακοποίηση, τα βασανιστήρια, ο θάνατος τριγυρίζει ανενόχλητα, πυκνώνει το έρεβος. Το έχουμε ξαναπεί: το πάσχον σώμα πρέπει να μπει στην κεντρική σκηνή και ο θάνατος πρέπει να μπει στο μυαλό του καθένα. Οι κάμερες ανέλαβαν αυτή τη δουλειά. Ακόμα και οι ενδιάμεσοι εντολοδέκτες και εντολείς ταυτόχρονα, πρέπει να ‘ναι στην επιφάνεια. Ο κατασταλτικός ιμάντας πρέπει κι αυτός να ‘χει σώμα και να ‘ναι παντού. Επί χούντας τα βασανιστήρια είχαν τους δικούς τους τόπους (αστυνομικά τμήματα, μονάδες στρατού, τμήματα Ασφάλειας). Οι φυλακές, για μας τους πολιτικούς κρατούμενους, που είχαμε περάσει από τους προαναφερθέντες τόπους με την κατάλληλη μεταχείριση, ήταν χώροι όπου δεν απειλούνταν οι κοινότητές μας. Θυμάσαι Παύλο, μόνο τον Α. Μήνη και τον Χρήστο Ραμαντάνη πήραν από τη φυλακή και τους ξαναβασάνισαν, κανέναν άλλον. Και για τους ποινικούς συγκρατούμενους κάπως παρόμοια ήταν τα πράγματα, ο μόνιμος βραχνάς τους ήταν τα «πειθαρχεία». Επί χούντας το «ειδικό σώμα» των βασανιστών ήταν ένα μειοψηφικό κομμάτι κι αυτό το «σώμα» ήταν στη χλεύη και την απαξία, ακόμα και από τους συναδέλφους τους μέσα στους κατασταλτικούς μηχανισμούς. Από τότε κύλησε νερό πολύ και στο μαύρο ποτάμι. Άλλαξαν τα πράγματα, Παύλο. Σιγά και σταθερά στο μαύρο ποτάμι μπήκαν πολλοί, μπαίνουν κι άλλοι. Τι γίνεται, σύντροφέ μου; Άνοιξε κι αυτό το επάγγελμα; Στις άκρες του μαύρου ποταμιού συνωστίζονται θεατές (!) που αναγνωρίζουν «αναγκαιότητες» για τη δύσκολη δουλειά της καταστολής. Θεατές παγωμένοι, που δεν ανατριχιάζουν, κι απ’ ό,τι βλέπω σήμερα «εξαγνίζονται» για το «σκληρό θέαμα» που είδαν, αφενός γιατί αυτός ο Ίλι ήταν Αλβανός, εριστικός, κακοποιός, βαρυποινίτης και, αφετέρου, γιατί, όπως τους είπαν, δεν φταίνε οι βασανιστές… τον πρόδωσε η καρδιά του! Αχ, μωρέ, Ίλι είχες «ευαίσθητη καρδιά» όπως έλεγε ο Ναζίμ Χικμέτ, και επιπροσθέτως «κι άλλα πολλά, καλά κρυμμένα», όπως έλεγε ο δικός μας ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης. Παύλο, αδερφέ μου, με χίλιους τρόπους προετοιμάζονται για τον βρώμικο πόλεμό τους. Η διάλυση της κοινωνίας δεν είναι ο τελικός στόχος, χτυπάνε κατ’ ευθείαν την ανθρώπινη ιδιότητα και την ιδέα της. Η δική μας απόφαση: αδιάκοπος, αταλάντευτος αγώνα για τη ζωή και την αξιοπρέπεια. Μαζί, όπως πάντα. Να ηττηθούν άλλη μια φορά. Μαργαρίτα

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Η κυβέρνηση βγήκε στις αγορές, αντλώντας 3 δισ. ευρώ με επιτόκιο λίγο πιο κάτω από το 5%, σε αντίθεση με την Ιρλανδία που έδωσε επιτόκιο σχεδόν στο μισό. Έτσι πληρώσαμε 700 εκατομμύρια παραπάνω σε τόκους, απ’ ότι πληρώνουμε με τα υφιστάμενα επιτόκια που μας δίνει η καλή τρόικα. Κουταμάρες κάνει η κυβέρνηση. Συνωσιστήκαμε στις αγορές με Σρι Λάνκα, Πακιστάν, Ζάμπια, Παπούα Νέα Γουινέα, Μπαγκλαντές και Μπουτάν, με συνέπεια να αυξηθούν τα επιτόκια. Αν μάλιστα η καγκελάριος ερχόταν ανήμερα της εξόδου, δε θα δινόταν μήνυμα στις αγορές να είναι πιο χαλαρές στα επιτόκια; Χαλάλι τους όμως. Τι είναι 700 εκατομμύρια και άλλα 2,5 για προμήθειες προκειμένου να κερδίσουν τις εκλογές. ∆εν είναι πολλά τα λεφτά για μια τόσο κρίσιμη προεκλογική εκστρατεία. Παλαιότερα η Φρειδερίκη έδινε βιβλιάρια απόρων κορασίδων και έτσι πήρε τον τίτλο της «Πρώτης Μητέρας» του έθνους. Εντάξει, ο κόσμος άλλαξε, άλλαξαν οι καιροί. Τώρα είναι πιο ψιλιασμένοι. Θα του κακοφαινόταν αν έδιναν τα λεφτά μόνο στις άπορες κορασίδες, ή στους αγρότες που έπαιρναν τις επιταγές του Ράλλη, αλλά στο τέλος ψήφισαν ΠΑΣΟΚ. Οι ηγέτες της ΕΕ μπορεί να ξεσκίζονται στην υποστήριξη των δικών τους ανθρώπων, αλλά είναι και αυστηροί. Μετά τις εκλογές η τρόικα θα διαπιστώσει χρηματοδοτικό κενό, ίσο με το κόστος του προεκλογικά κόλπου. «Μνημόνιο Εκλογικό» θα το ονομάσουν. Ευτυχώς που η Άγγελα προσφωνεί τον Σαμαρά με το Antonis. Αποφεύγει έτσι κανένα σαρδάμ της λέξης Samaras με την αντίστοιχη γερμανική λέξη πουσταράς. ∆εν είναι εξυπνάδα του Αλιέα. Έτσι είπε τον Σαμαρά η βουλευτής της Ν∆, Βούλτεψη στο Μέγκα. Μπορεί κάποιοι να κατηγορούν το Ποτάμι για θολούρα, όπως ο Ασωπός όταν δουλεύουν τα βυρσοδεψεία, αλλά βιάζονται. Είναι κρυστάλλινα τα νερά του, όπως του Αχελώου πριν τον εκτρέψει ο Αντρέας Παπανδρέου. Ήταν εξαιρετικά σαφής σε πια ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές του Ποταμιού, θα εκβάλουν. «Έχουμε κοινά σημεία και με τους Φιλελεύθερους, τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, διευκρίνισε. Σαφής θέση. Έβγαλε απ’ έξω το Λαϊκό Κόμμα και την Αριστερά. Τέτοιες ιδεολογικές συγγένειες, συγκίνησαν τον Πάγκαλο. ∆ήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει Ν∆, όπως είχε πει την προηγούμενη βδομάδα, λόγω της αποκάλυψης Μπαλτάκου. Έπεσε από τα σύννεφα, τα σύννεφα έγιναν βροχή, η βροχή χαλάζι και πότισε τους κάμπους μέσω Ποταμιού. Όπως έπεφτε από τα σύννεφα μέχρι να υγροποιηθεί έριξε τα γνωστά μπινελίκια του για τον ΣΥΡΙΖΑ. «Θέλουν να πάρουν την εξουσία για γκόμενες, να κωλοβαράνε και να πηγαίνουν στη Μύκονο», είπε. «Θέλουν να εξαθλιωθεί η χώρα, να βγουν οι άνθρωποι στους δρόμους να σκοτώνουν, να γίνουμε Βόρειος Κορέα και να βγει μετά ο Τσίπρας να μας πει κουρευτείτε σαν εμένα», πρόσθεσε.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

(Σαμαράς άδων στη Μέρκελ)

Υπερβολές. Αυτός δεν κινδυνεύει στο αλλά Τσίπρα κούρεμα. Είναι καραφλός από τότε που ήταν στο ΚΚΕ. Τι πάθανε και φοβούνται το νέο στυλ κουρέματος. Ούτε ο Κουτσούμπας κινδυνεύει από το κορεάτικο στιλ. Άλλωστε είναι φίλια προσκολλημένος στον Κιμ Γιονγκ Ουν, ο οποίος προχθές επανεξελέγη ομόφωνα ανώτατος ηγέτης της Β. Κορέας. Και αυτός, όχι ο Ουν, ούτε ο Πάγκαλος, αλλά ο Κουτσούμπας, τα έριξε στον ΣΥΡΙΖΑ. «Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει βρώμικο παιχνίδι σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων. Τα μεγαλοσυμφέροντα έχουν επενδύσει πολλά στην πολιτική του. Έχει περάσει στην πλευρά της αστικής τάξης». Τον παραδέχομαι όμως. Μπορεί να μην γνωρίζει καλά τη νέα τεχνολογία για να φτιάχνει μονταζιέρες, όπως ο Κεδίκογλου, αλλά είναι καίριος αν και ολίγον οξύς. Η Λιάνα μπροστά του σε λίγο θα είναι ωσάν απόφοιτος του Αρσακείου. Σηκώνοντας τη φωνή του είπε «κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τι ρόλο βαράνε συνομιλώντας με ναζιστές, ενώ άλλοι ταυτίζονται σε επιχειρηματολογία με τα φασιστοειδή, με αφορμή και την υπόθεση Μπαλτάκου». Στο τελευταίο έχει απόλυτα δίκιο. Έπρεπε να ταυτιστούμε στην επιχειρηματολογία με τον Βορίδη. Μπορεί το ΚΚΕ να είναι ακόμα πίσω στη νέα τεχνολογία, μετά την εποχή της απαξίωσής της από την Αλέκα, αλλά ο Στ. Θεοδωράκης την παίζει στα δάχτυλα. Έτσι πήρε χαμπάρι ο μπαγάσας πως «καθημερινά εκατοντάδες κατσαπλιάδες του διαδικτύου με ψευδώνυμα, νέα παιδιά με 500 ευρώ επιτίθενται στο Ποτάμι με ανυπόστατες κατηγορίες, βρισιές και απειλές». Να πού πηγαίνουν τα λεφτά του ΣΥΡΙΖΑ. Που να περισσέψουν για να πάρει κανένα ξεροκόμματο η «Εποχή» για να μην κλείσει. Ζητάμε, αλλά αυτοί μας απείλησαν με δημοψήφισμα, όπως ο Άρης Σπηλιωτόπουλος για το τζαμί της Αθήνας. «Ημίτρελοι», μάλλον είμαστε, όπως οι διαδηλωτές της Αθήνας, σύμφωνα με τον Άρη. Θα καταντήσουμε σαν τους αστυνομικούς σκύλους που έπαψαν να ταΐζονται λόγω περικοπών στις σκυλοτροφές. Θα μυρίζουμε τη μυρωδιά του χρήματος και θα τρελαινόμαστε, όπως οι σκύλοι με τα ναρκωτικά.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς Alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Του ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ από την «Καθημερινή»

Η κ. Μέρκελ σε προεκλογικό σόου του κ. Σαμαρά και τούμπαλιν ∆εν υπήρχε κανένας λόγος να προσέξουν, τόσο ο κ. Σαμαράς, όσο και η κ. Μέρκελ ότι η επίσκεψη αστραπή της καγκελαρίου στην Αθήνα την Παρασκευή ήταν εξόφθαλμα προεκλογική. Μια μέρα μετά την έξοδο στις αγορές τα συγχαρητήρια έδιναν και έπαιρναν. Αλλά στο βάθος η κ. Μέρκελ συνεχάρη τον εαυτό της διότι «επιτυχία» της Ελλάδας είναι κυρίως νίκη της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής που επέλεξαν Βερολίνο και Φρανκφούρτη για να κατανικήσουν την ελληνική κρίση. Γι’ αυτό και κανείς δεν παραξενεύτηκε ότι οι δηλώσεις και των δύο ηγετών ήταν προαποφασισμένες και οι πλέον αναμενόμενες σε αυτές τις περιπτώσεις. Ο κ. Σαμαράς ξεκίνησε με το πολύ πρωτότυπο «η Ελλάδα τα κατάφερε, αυτή είναι μια καινούργια ημέρα σήμερα». Και κυρίως δεν ξέχασε το κύριο: «Θέλω να ευχαριστήσω για την επίσκεψη, για την αλληλεγγύη του γερμανικού λαού προς την Ελλάδα, για τη στενή μας συνεργασία», όπως είπε και βεβαίως για να μην το ξεχνάμε «οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχυθούν». Φυσικά, δεν ξέχασε και το στόχο της ανάπτυξης τον οποίο συνέδεσε με την ανταγωνιστικότητα και τη βοήθεια που προσδοκά από τη Γερμανία. Η κ. Μέρκελ,

έτοιμη από καιρό, ανταπάντησε ότι το τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν γίνει πολλά πράγματα που ωθούν την χώρα μπροστά. Μας πληροφόρησε, επιπλέον, ότι γνωρίζει ότι «οι νέοι μας περνούν δύσκολα και θα συνεχίσουν να περνάνε μέχρι να ολοκληρωθούν τα μέτρα, αλλά έχουν γίνει πολλά καλά». Ωστόσο, τόνισε ότι το βλέμμα στρέφεται στο μέλλον, αποφεύγοντας να πει πόσο μακριά το βλέπει. Και για το ενδεχόμενο μη χαλαρώσει κανείς, η καγκελάριος χαρακτήρισε «αδιαμφισβήτητο ότι άξιζε να εφαρμοστεί το πρόγραμμα και οι μεταρρυθμίσεις», συμπληρώνοντας ότι «η πορεία δεν έφτασε στο τέλος αλλά υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία». Το σχόλιο του γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ διάβαζε βουλωμένο γράμμα. Σημείωνε: «Οι δηλώσεις των κκ Μέρκελ και Σαμαρά επιβεβαίωσαν την πλήρη συμφωνία των δύο πλευρών στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής λιτότητας και μνημονίων. Ο πρωθυπουργός, για μια ακόμη φορά, δεν έθεσε κανένα από τα ζητήματα που απασχολούν τη χώρα, παρά έμεινε στις ευχαριστίες προς τη Γερμανίδα καγκελάριο για την τιμή που του έκανε να τον συναντήσει, σε ευχολόγια για την ανάκαμψη και στα καθιερωμένα κροκοδείλια δάκρυα για τις θυσίες του ελληνικού λαού».

Τεχνητή Ανάσταση χωρίς λήξη των Παθών ΤΟ ΣΧΕ∆ΙΟ «ΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ»

Οι αγορές βλέπουν όσα συμφωνήθηκαν με την τρόικα αλλά αποκρύπτονται

∆

ύο μείζονες προσπάθειες για να αντιμετωπισθούν δύο μείζονα και συνάμα ακανθώδη πολιτικά προβλήματα για την κυβέρνηση παρακολουθήσαμε αυτή την εβδομάδα. Η μία, ήταν η εισαγγελική και πολιτική απαγόρευση δημοσίευσης ειδήσεων συναφών με το περιστατικό Μπαλτάκου. Η άλλη ήταν η έξοδος στις αγορές για δανεισμό για πρώτη φορά από το 2010, η οποία, σχεδιασμένη από καιρό, απέβλεπε να καλύψει την πολιτική ουσία του ψηφισμένου πολυνομοσχεδίου, το οποίο μετατρέπει τα μνημόνια σε καθεστώς.

«Προεκλογική παράσταση»

Οι δύο αυτές εξελίξεις, μαζί, ήδη στις τελευταίες δημοσκοπήσεις κατέγραφαν πτωτική τάση για τα κόμματα της συγκυβέρνησης και ο ξένος Τύπος περιέγραψε ευθέως τους πολιτικούς κινδύνους να καταρρεύσει η κυβέρνηση, καθώς αυξήθηκε η συρρίκνωση της πλειοψηφίας. Η πολιτική ρευστότητα έχει πολλαπλασιαστεί και η Ν∆ κινδυνεύει να βρεθεί χωρίς το στενό σύμμαχό της, το ΠΑΣΟΚ, το οποίο συνεχίζει να σπαράσσεται. Τελευταίο κρούσμα ο ευρωβουλευτής του κ. ∆ρούτσας, ο οποίος χαρακτήρισε την επίσκεψη Μέρκελ «προεκλογική παράσταση». Όλα αυτά δείχνουν και το πόσο σοβαρά αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο να καταρρεύσει η κυβέρνηση και να τη διαδεχθεί κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τύπος αποδέχθηκε, στη συντριπτική του πλειοψηφία, απολύτως τη γραμμή του Μαξίμου να προστατευθεί πάση θυσία ο πρωθυπουργός από την κατηγορία για συναυτουργία στις επί μακρόν συνομιλίες με τη Χρυσή Αυγή. Ο κ. Σαμαράς ως εγγυητής του αστικού καθεστώτος, μοναδικός αυτή την περίοδο, καθώς το ΠΑΣΟΚ μπορεί και να μην υπάρχει ύστερα από λίγο καιρό ως υπολογίσιμη

για την ελληνική αστική τάξη, πολιτική δύναμη, όχι μόνο προφυλάχθηκε αλλά παρουσιάστηκε με απίθανες ιδιότητες ηγέτη εθνικού διαμετρήματος!

Μεγάλη επιτυχία για… τους άλλους

Το άλλο σκέλος του σχεδίου, η έξοδος στις αγορές, σχεδιασμένο από καιρό να υλοποιηθεί αν οι συζητήσεις μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης οδηγούνταν σε συμφωνία, εκτελέστηκε επίσης με ευρεία στήριξη από τα οικονομικά και, κυρίως, από τα πολιτικά κέντρα. Ο κ. Σόιμπλε και η κ. Μέρκελ, ο κ. Τόμσεν, ο κ. Ρεν, ο κ. Ντάισελμπλουμ, ο κ. Αλμούνια κ. ά. έσπευσαν να πούνε τον καλό τους λόγο για τη μεγάλη επιτυχία του «προγράμματος βοηθείας» προς την Ελλάδα. Αυτό ήταν αναγκαίο προεκλογικά, καθώς και η γερμανική αλλά και οι υπόλοιπες κυβερνήσεις χρειάζονται έμπρακτες επιτυχίες για να σταθούν μπροστά σε ένα εκλογικό σώμα που είναι αντίθετο στην πολιτική του άξονα Βερολίνου – Φραγκφούρτης – Βρυξελλών ή διατρέχεται από ευρωσκεπτικισμό. Ήταν, επομένως, άμεση η ανάγκη και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η κ. Μέρκελ ταξίδεψε για λίγες ώρες στην Αθήνα, για να είναι πιο πειστικός ο ισχυρισμός της ότι το γερμανικό σχέδιο για τον ευρωπαϊκό Νότο «αποδίδει καρπούς». Η προπαγανδιστική καμπάνια θα συνεχιστεί και θα ενταθεί ως τις εκλογές. Κι άλλοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα έρθουν στην Αθήνα. Κι άλλες τράπεζες θα αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές, εισηγμένες επιχειρήσεις, ενώ διάφοροι «επενδυτές» θα δηλώνουν ενδιαφέρον. Για επενδυτικό μπουμ μιλούν οι επίσημοι. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται, πριν τις ευρωεκλογές, να παρουσιάσει ως και ένα «νέο αναπτυξιακό πρόγραμμα», επιστέγασμα υποτίθεται της στροφής που δήθεν έχει συντελεστεί, της ανάκαμψης

της οικονομίας που έχει αρχίσει…

Ναι μεν, αλλά…

Πάντως, δεν υπάρχει καμία από τις συγχαρητήριες δηλώσεις των ξένων αξιωματούχων ή αναλυτών προς την κυβέρνηση για την «επιτυχία της εξόδου», που να μην καταλήγει συγχρόνως σε ένα «ωστόσο» το οποίο εισάγει στη δύσκολη κατάσταση που συνεχίζει να υπάρχει στην Ελλάδα και στην «ανάγκη να συνεχισθούν οι προσπάθειες». «Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για τα επόμενα δύο χρόνια παραμένουν πολύ μεγάλες. Θα συνεχίσει να υπάρχει ανάγκη στήριξης, παρά την επιτυχή επιστροφή στις αγορές», σημείωσε ο Ρεζά Μοχαντάμ, επικεφαλής της διεύθυνσης του ∆ΝΤ για την Ευρώπη. Ενωρίτερα, η κ. Λαγκάρντ σημείωνε ότι ναι μεν «η Ελλάδα προχωράει προς τη συνετή κατεύθυνση», αλλά πρόσθεσε αμέσως ότι «απομένουν ακόμη να γίνουν πολλά, για να σταθεί ξανά στα πόδια της». Η αναπληρώτρια του κ. Ρεν, Σιμ Καλά, αφού εξέφρασε την ικανοποίησή της, τόνισε στη συνέχεια ότι «η έξοδος στις αγορές θα πρέπει να αποτελέσει έναν επιπλέον λόγο για να υπάρξει επιμονή από την ελληνική κυβέρνηση στους δημοσιονομικούς στόχους». Ο δε γερμανός υφυπουργός Οικονομικών κ. Κάμπετερ σημείωνε ότι «η ικανότητα να επιστρέψει στις χρηματαγορές δεν πρόκειται να ανακτηθεί εν μια νυκτί». Ακόμη πιο προσεκτικός ήταν ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ κ. Γες Βάιντμαν, ο οποίος ανέφερε ότι «πρέπει να δούμε πώς επηρεάζει η έκδοση του ομολόγου τις συνολικές συνθήκες χρηματοδότησης της Ελλάδας και σε ποιο βαθμό είναι βιώσιμος (ο δανεισμός από τις αγορές). Και μια και έγινε πολλή συζήτηση για το αν η έκδοση ήταν φθηνή ή όχι, παραθέτουμε την επισήμανση του κ. Lei-

ster, αναλυτή της γερμανικής Commerzbank: «∆εν ήταν μια ιδιαίτερα φθηνή έκδοση». Αυτό που μπορούμε να πούμε, σημείωσε ένας αναλυτής, είναι «στην καλύτερη περίπτωση ότι η ελληνική οικονομία, υπό αυτές τις συνθήκες, θα χειροτερεύει με ένα βραδύτερο ρυθμό από ό,τι λίγα χρόνια πριν».

Ποιος μιλάει για μιζέρια!

Η κυβέρνηση, ωστόσο, επιχειρηματολογεί ότι η Ελλάδα γυρίζει στην «κανονικότητα» και, όπως είπε ο κ. Σαμαράς, κάποιοι «σαν να λυπούνται που τα κατάφερε η χώρα… αντιδρούν με μιζέρια». Αλλά για ποια κανονικότητα μπορούμε να μιλάμε; Προφανώς της Ελλάδας με την κατεστραμμένη παραγωγική τάξη, με το 27% των ανέργων, των 2,5 εκατ. ανασφάλιστων, των εκατομμυρίων φτωχών, των άστεγων ή χωρίς ρεύμα οικογενειών. Μιας χώρας χωρίς προοπτική στη συνείδηση των νέων ανθρώπων. Προφανώς, η κυβέρνηση και οι προπαγανδιστές της μιλούν για όσους δεν είδαν την επιτυχία, αλλά αντίθετα την υποθήκευση της χώρας στους δανειστές της, όσους θεωρούν ότι αυτή η έξοδος είναι οικονομική πράξη που την επιβαρύνει όχι μόνο ποσοτικά, διότι δανείζεται με επιτόκιο πολύ υψηλότερο από αυτό του χρέους, πολύ υψηλότερο από τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ που αντικαθιστά, αλλά και ποιοτικά: η έξοδος στις αγορές, δηλαδή η σιγουριά των διεθνών οίκων να δανείζουν μια χώρα πτωχευμένη όπως η Ελλάδα, έγινε στη βάση συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα ότι η πολιτική που θα ασκείται τις επόμενες δεκαετίες θα είναι μνημονιακή. Γι’ αυτό αναφέραμε ότι το μνημόνιο γίνεται καθεστώς. Π. Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το σπέρμα της αμφιβολίας

Η συστηματική προβολή μιας δέσμης άμεσων “κυβερνητικών” μέτρων και η ρητή δέσμευση για την εφαρμογή τους μπορεί να κάνει τη διαφορά. Του Νίκου Τσαγκρή

«Κ

∆ηλητηριάζει χωρίς να σκοτώνει

Η αμφιβολία είναι η έμφυτη ή και επίκτητη τάση του ανθρώπινου πνεύματος να αμφισβητεί οποιαδήποτε προτεινόμενη «αλήθεια», μέχρις ότου αποδειχτεί ότι αυτή είναι πράγματι η αλήθεια. ∆ικαίως, λοιπόν, αποδίδεται σ’ αυτήν η διαρκής καλλιέργεια του ανθρώπινου πνεύματος και η αέναη γνωστική ανανέωση μέσω της αναθεώρησης των πραγμάτων. Αλλά αυτά, στο επίπεδο της έρευνας και των ιδεών. Στην καθημερινή μας ζωή η αμφιβολία μπορεί να είναι θετική ή αρνητική, δημιουργική ή καταστροφική. Ανάλογα με το επίπεδο καλλιέργειας, συγκρότησης και ψυχισμού τού… αποδέκτη και χρήστη της. Στην περίπτωσή μας, το «σπέρμα της αμφιβολίας» για την πολιτική αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ παράγεται στα συγκυβερνητικά εργαστήρια και, μετά από μια άτεχνη και αήθη δημοσιογραφική επεξεργασία στα κυβερνητικά ΜΜΕ, φσσσσττ!!! Εκτοξεύεται καθημερινά, συντεταγμένα, μεθοδικά, στις ρημαγμένες περιοχές της πάλαι ποτέ μεγάλης μεσαίας τάξης. Και, «τι παραπάνω μπορεί να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα από αυτό που κάνει η Νέα ∆ημοκρατία του Σαμαρά;» Ευτυχώς, η αμφιβολία δηλητηριάζει τα πάντα, χωρίς να σκοτώνει. Κι έτσι, η λυτρωτική ιδέα ενός κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ, παραμένει ζωντανή, οι αντιμνημονιακές προγραμματικές επιλογές του διαπερνούν, κουτσά – στραβά, τα τεχνητά νέφη της αμφιβολίας, η πολιτική του αξιοπιστία επιβιώνει, τσάτρα – πάτρα, μέσα στο τέλμα του πολιτικού μας συστήματος…

Ας καθαρίσουμε την ατμόσφαιρα

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

∆εν είναι αρκετό. Η αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ αντέχει – όσο αντέχει – στο σπέρμα της αμφιβολίας, χάρις στην αναξιοπιστία των σπορέων της. Ωστόσο, όπως είπε ο Νίτσε, «ακόμα και εάν έχει ακλόνητη πίστη ένας άνθρωπος, μπορεί να εμπλακεί στη γοητεία της αμφιβολίας». Και επειδή θα ήταν το λιγότερο αφελές να πιστεύουμε ότι το σύνολο των δυνητικών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ τον επιλέγουν γιατί πιστεύουν (ιδεολογικά) σ’ αυτόν, καταλαβαίνετε, πολλοί (άγνωστος αριθμός) παραμένουν έκθετοι στους συστημικούς… «ψεκασμούς»: έτοιμοι να εμπλακούν στην, κατά Νίτσε, «γοητεία της αμφιβολίας»!.. Υπάρχει αντίδοτο; Φυσικά και υπάρχει: η απόλυτη αποσαφήνιση της αλήθειας του ΣΥΡΙΖΑ. Όχι βέβαια της ιδεολογικής του αλήθειας, αυτή είναι τόσο δαιδαλώδης ακόμα, που είναι αδύνατον να αποσαφηνισθεί, Άλλωστε, μόνο εμάς τους… άτεγκτους αριστερούς ενδιαφέρει, και εμείς είμαστε ένα έλασσον ποσοστό του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ – το έχουν συνειδητοποιήσει οι βουλευτές, τα στελέχη, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αυτό; Το αντίδοτο στο σπέρμα της αμφιβολίας είναι η πλήρης αποσαφήνιση της προγραμματικής – κυβερνητικής αλήθειας του ΣΥΡΙΖΑ, διότι αυτή είναι που ενδιαφέρει το σύνολο των δυνητικών του ψηφοφόρων. Και άλλων τόσων που, υπό το άγος της αμφιβολίας, παραμένουν αναποφάσιστοι: - Οι βουλευτές, τα στελέχη, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να ξεκαθαρίζουν σε κάθε ευκαιρία, πως όταν λένε «θα ακυρώσουμε το μνημόνιο», εννοούν ότι θα ακυρώσουν (σταδιακά ή άμεσα; να το μάθουν και να το λένε καθαρά) όλα τα μέτρα – μισθολογικές και συνταξιοδοτικές περικοπές, φορολογικά, εργασιακά, κλπ. κλπ. – που έχουν επιβληθεί στον Ελληνικό λαό από τα μνημόνια και θα τον επιβαρύνουν (αν δεν προκύψει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ) μέχρι το 2030 και βάλε… - Οφείλουν ακόμα να δεσμευτούν δημοσίως για τα έξι πρώτα, ας πούμε, μνημονιακά μέτρα που θα αρθούν από μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Επαναλαμβάνοντάς τα ρητά, κατηγορηματικά, σαν να έχουν υποβληθεί στον… ορό της αλήθειας: «μόνο για την άμεση κατάργηση του Φ.Α.Π. και την επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού αν δεσμευτούν», μου έλεγε ένας πασόκος καραβανάς, «είναι κυβέρνηση!». «Κι άσε τους άλλους να… ψεκάζουν»… •

∆εν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια! Το ένα είναι το πρωτοσέλιδο των Νέων λίγες μέρες πριν το πρώτο μνημόνιο. Το άλλο είναι το πρωτοσέλιδο της προηγούμενης Πέμπτης. Η ενημέρωση στην υπηρεσία των μνημονίων

Κοπτοραπτική

αι τι παραπάνω μπορεί να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα από αυτό που κάνει η Νέα ∆ημοκρατία του Σαμαρά;» είναι η ερώτηση. Μια ερώτηση που κυκλοφορεί σε πολλαπλές παραλλαγές και, συνοδευόμενη από ρινίσματα καφενειακών επιχειρημάτων, μετεωρίζεται στις ρημαγμένες περιοχές της πάλαι ποτέ μεγάλης μεσαίας τάξης. Ύστερα πέφτει σαν βροχή από σταγόνες αμφιβολίας: να μουλιάζουν τον μαραμένο πολιτικό ψυχισμό των ανθρώπων εκείνων που οι δημοσκόποι καταγράφουν ως βουβή πλειοψηφία. «Μας ψεκάζουν!» είναι η λαϊκή έκφραση του συρμού, που μας κάνει (εμάς τους… άτεγκτους αριστερούς) να αποστρέφουμε με απαξία το… πνεύμα μας. Όπως απέστρεφε η μαντάμ Σουσού το βλέμμα από τις «παρακατιανές» γειτόνισσες… Ωστόσο, η έκφραση αυτή είναι μια έκφραση που, ως ψυχοπαθητική «μεταφορά», ταιριάζει απόλυτα στην περιρρέουσα πολιτική – επικοινωνιακή ατμόσφαιρα των μνημονιακών καιρών. Εκσυγχρονίζοντας θαυμάσια την αντίστοιχη έκφραση της κλασσικής πολιτικής ψυχοπαθολογίας, την περίφημη «πλύση εγκεφάλου». Τα συστημικά ΜΜΕ μάς «ψεκάζουν». Νυχθημερόν. Σε εβδομαδιαία, σε μηνιαία, σε ετήσια βάση. Μας «μουλιάζουν» με το σπέρμα της αμφιβολίας και, «τι παραπάνω μπορεί να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα από αυτό που κάνει η Νέα ∆ημοκρατία του Σαμαρά;»

Οι εκλογές... έγιναν

πρωθυπουργός δεν έφερε μόνο άρον άρον την «έξοδο στις αγορές». Έφερε πριν την ώρα τους και τις εκλογές: «Οι αγορές ψήφισαν Ελλάδα», δήλωσε δίπλα στην έκπληκτη κ. Μέρκελ, που νόμιζε ότι ήρθε για να παραβρεθεί σε διπλή προεκλογική εκδήλωση στραμμένη τόσο στο εσωτερικό της Ελλάδας, όσο και στη Γερμανία. Τώρα, καλύτερα θα ήταν να ψήφιζαν απευθείας Σαμαρά, αλλά οι αγορές είναι μεν παντοδύναμες, όχι όμως και μέχρι αυτό το σημείο.

νου. Την ίδια ώρα, προφυλακίζονται σωφρονιστικοί υπάλληλοι, ενώ κανείς δεν ερευνά ποιοι αστυνομικοί βασάνισαν τον κρατούμενο στο αστυνομικό τμήμα, ποιοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι τον χτύπησαν στη φυλακή του Μαλανδρίνου, ποιοι πολιτικοί προϊστάμενοι είναι συνυπεύθυνοι. Και φυσικά οι καταγγελίες των κρατουμένων ότι δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό κλειδώνονται στα υπουργικά συρτάρια. Όμως ο Ίλι Καρέλι δεν πέθανε από καρδιά, δεν άντεξε τις ορδές κρατικών υπαλλήλων που έβγαζαν το μένος τους πάνω του.

Ένιωσαν την αλληλεγγύη

Οι εργαζόμενοι νημονιακή υποχρέωση «Μ η κάλυψη των ανασφάδεν τα λιστων» είχε δηλώσει ο Α. Γεωργιάδης πριν λίγες βδομάδες. κατάφεραν Και τελικά στράφηκε στην αλ-

Ηλεκτρονική Αθηνών ζήτησε από τους εργαζόμενούς τους να σώσουν την επιχείρηση, άρα και τη δουλειά τους, αποδεχόμενοι την παραχώρηση 1/4 του μισθού του Απριλίου, 1/4 του μισθού Ιουλίου και 1/2 του μισθού ∆εκεμβρίου, εφόσον έχει καταβληθεί ο μισθός του Σεπτεμβρίου. Η εταιρία βάφτισε αυτή την πρωτοβουλία «συμμετοχή στην οικονομική ανάκαμψη της εταιρίας». Οι εργαζόμενοι, όμως, την κατήγγειλαν ως σύγχρονη δουλειά. Και να φανταστεί κανείς ότι οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν, την ίδια στιγμή που ο Α. Σαμαράς ενημέρωνε το λαό ότι «η Ελλάδα τα κατάφερε».

Μπας και τη γλιτώσουν

έα ευρήματα βγαίνουν στην επιφάνεια, που «αποκαλύπτουν» ότι ο Ίλι Καρέλι έπασχε από στεφανιαία νόσο, προσπαθώντας έτσι να υποτιμήσουν τα αίτια θανάτου του κρατούμε-

ληλεγγύη... ∆ύο περιστατικά προώθησε το γραφείο του υπουργού στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού καθώς το πετυχημένο σύστημα υγείας που προσωπικά έχει επιμεληθεί ο κ. Γεωργιάδης δεν είχε τη δυνατότητα να βρει τα πανάκριβα φάρμακα που χρειάζονταν. Το ιατρείο, όμως, τα βρήκε και οι δύο ασθενείς ένιωσαν τι θα πει αλληλεγγύη.

Ένας πασόκος από τα παλιά

Παν. ∆ημητρουλόπουλος, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην νομάρχης στο Νομό Ηλείας μήνυσε τον γνωστό, όχι μόνο στην Ηλεία, για το κοινωνικό του έργο, ως ψυχή και δημιουργό τού Κοινωνικού Φροντιστηρίου στον Πύργο, καθηγητή Χρήστο Αθανάσουλα. Ο καθηγητής αναδημοσίευσε στην προσωπική του σελίδα στο Facebook, πολιτικό σχόλιο για τον κ. ∆ημητρουλόπουλο, το οποίο δημοσιεύθηκε σε τοπική εφημερίδα. Ο Χρ.

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014 Αθανάσουλας συνελήφθη πάραυτα και ως κοινός κακοποιός αφού του πήραν αποτυπώματα και φωτογραφίες, τον παρέπεμψαν στο Αυτόφωρο. Ο καθηγητής δεν έγραψε οτιδήποτε που να συκοφαντεί ή να εξυβρίζει τον κ. ∆ημητρουλόπουλο. Απλώς αναδημοσίευσε ότι οι πολίτες του Πύργου άλλον θα ψηφίσουν ως δήμαρχο και άλλος θα αναλάβει, ο ∆ημητρουλόπουλος, γιατί ο υποψήφιος δήμαρχος κ. Καράμπελας θα κηρυχθεί σε αργία. Μετά την πανελλαδική κατακραυγή, όχι μόνο στο Facebook και τις οξύτατες ανακοινώσεις κοινωνικών φορέων και του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. ∆ημητρουλόπουλος απέσυρε τη μήνυση και ο Χρ. Αθανάσουλας αφέθηκε ελεύθερος να συνεχίσει την κοινωνική προσφορά του.

Παλιά συνθήματα, παλιά νοήματα

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Χαμός με τα ονόματα

βδομάδα κατάρτισης του ευρωψηφοδελτίου ήταν αυτή που πέρασε για τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα επιτελεία δούλεψαν υπερωρίες προκειμένου να φτιάξουν τη shortlist μέσα από την οποία θα προκύψει η τελική λίστα. Τόσοι πολύ ήταν οι ενδιαφερόμενοι και προτεινόμενοι που οι πρώτες τρεις μέρες έφυγαν με το απαραίτητο «ξεσκαρτάρισμα» που μόνο εύκολο δεν ήταν. Την ώρα που γράφεται η στήλη η λίστα έχει μέσα περίπου εβδομήντα ονόματα εκ των οποίων θα μείνουν τα σαράντα δύο. ∆ουλειές με φούντες δηλαδή.

Χαρίζουν αβέρτα

ε ένα από τα προηγούμενα πρωτοσέλιδα της Εποχής, κάτω από τον τίτλο «Ο χρόνος λήγει ο,τι προλάβουν» υπογραμμίζαμε ότι η κυβέρνηση, μπροστά στο φάσμα της εκλογικής της ήττας, προσπαθεί να εξυπηρετήσει διάφορους φίλους και γνωστούς, όσο είναι ακόμα στην εξουσία. Μια τέτοια λογική δείχνει και η τροπολογία Στουρνάρα που πέρασε την Πέμπτη στη Βουλή και με την οποία χαρίζονται πρόστιμα σε εταιρίες πετρελαιοειδών που δεν διατηρούσαν, ως όφειλαν, αποθήκες. Εντυπωσιακό το γεγονός ότι η τροπολογία κατατέθηκε τρεις ώρες πριν ολοκληρωθεί η συνεδρίαση και έκρυβε την επίμαχη διάταξη ανάμεσα σε άσχετες διατάξεις, ενώ κατατέθηκε στο (επίσης άσχετο) νομοσχέδιο για τα υδατορέματα.

“

Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ιλώντας πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη και αναφερόμενος ειδικότερα στην επίσκεψη της κ. Μέρκελ στην Αθήνα, ο Αλέξης Τσίπρας μας θύμισε ένα πολυχρησιμοποιημένο σύνθημα: «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», που αποκτά, όπως παρατήρησε, πάλι ένα ουσιαστικό νόημα. Πιο σωστό θα ήταν να πούμε ότι ποτέ δεν έχασε το νόημά του. Αλλά το ζήτημα είναι ποιο νόημα έχει. Απ΄ όπου κι να το εξετάσουμε, το σύνθημα αυτό μας υποδεικνύει τρία απλά πράγματα: πρώτον, ότι το πρόβλημά μας είναι πως κάποιοι απ΄ έξω δεν μας αφήνουν να διαχειριστούμε τα του οίκου μας, δεύτερον, ότι όλοι οι Έλληνες είμαστε μια γροθιά έναντι όλων αυτών που θέλουν να μας επιβάλουν την πολιτική τους, τρίτον, ότι, αν μας αφήσουν να λύσουμε τα προβλήματά μας μόνοι μας, όλα θα πάνε καλά. ∆υστυχώς, τίποτε απ΄ όλα αυτά δεν ισχύει και μάλλον δεν ίσχυε ποτέ, εκτός από τις περιόδους που οι λαϊκές τάξεις αυτής της χώρας ήταν υποχρεωμένες να δώσουν πραγματικούς και όχι κατά διάνοιαν απελευθερωτικούς αγώνες, προκειμένου να επιβιώσουν. Αντίθετα, αυτό το σύνθημα μας κάνει να παραβλέπουμε ότι: πρώτον, ακόμη και οι πιο ωμές εξωτερικές επεμβάσεις, για να επιτύχουν απαιτούν ένα μίνιμουμ τουλάχιστον ανοχής, αν όχι αίσθηση κοινού συμφέροντος, από εσωτερικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. ∆εύτερον, ότι αυτές οι δυνάμεις υπάρχουν ή δημιουργούνται, και κανένα πρόβλημα δεν λύνεται αν πούμε ότι έχουν κι αυτές ένα μερίδιο του ανήκειν επί της Ελλάδας. Τρίτον, ότι το κρίσιμο ζήτημα είναι ποιες από τις δυνάμεις – κοινωνικές και πολιτικές – που δρουν στην Ελλάδα έχουν το πάνω χέρι. Το ζήτημα, λοιπόν, που είναι κρίσιμο δεν είναι κυρίως αν «το Βερολίνο

σέβεται την Ελλάδα» κι αν «μας θεωρεί οικόπεδο ή αποικία». ∆εν είναι ένα ντέρμπυ Γερμανίας – Ελλάδας η σχέση μας με την πολιτική της κ. Μέρκελ. Η πολιτική του Βερολίνου σήμερα επιβάλλεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και πρώτα απ΄ όλα έχει επιβληθεί, ήδη από το 2000, στη Γερμανία. Γι΄ αυτό και δεν έχει κανέναν ουσιαστικό νόημα η παρατήρηση στο λόγο του προέδρου ότι «για την πολιτική της, στη δική της χώρα [η κ. Μέρκελ] δίνει λόγο στους γερμανούς πολίτες». Το ότι μπορεί «η Γερμανία να ανήκει στους Γερμανούς» δεν σώζει ούτε τα εκατομμύρια των Γερμανών που εργάζονται με 400 ευρώ ούτε τους άλλους Ευρωπαίους που μοιράζονται την ίδια τύχη εξαιτίας των δυνάμεων και των πολιτικών που κυριαρχούν στην ΕΕ. Το κρίσιμο είναι ότι και στη Γερμανία και στην ΕΕ στο σύνολό της κυριαρχεί μια πολιτική, που έχει παντού, σε όλες τις χώρες, τους πρόθυμους υποστηρικτές της: τις κυρίαρχες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Η δική τους κυριαρχία είναι το πρόβλημα και όχι η εθνική κυριαρχία εν γένει. Η κυριαρχία των αντίπαλων σε αυτές δυνάμεων και στην Ελλάδα και στην ΕΕ χρειάζεται να εξασφαλιστεί και όχι η φενάκη μιας εθνικής κυριαρχίας που ίσως δεν υπήρξε ποτέ. Γι αυτό και ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει πάρει – ορθά – τους δρόμους και γυρίζει από τη Γαλλία στην Ισπανία κι από εκεί στην Ιταλία (όπου επικεφαλής του ψηφοδελτίου της αριστεράς)γιατί ξέρει ότι και εκεί θα κριθεί τελικά το ζήτημα κι όχι μόνο σε μια νησίδα.

Ο εχθρός εντός των τειχών

Το παράδοξο είναι ότι, λίγες μέρες πριν, στη διακαναλική συνέντευξη που είχε δώσει ο Αλέξης Τσίπρας, είχε

Η δική τους κυριαρχία είναι το πρόβλημα και όχι η εθνική κυριαρχία εν γένει. Η κυριαρχία των αντίπαλων σε αυτές δυνάμεων και στην Ελλάδα και στην ΕΕ χρειάζεται να εξασφαλιστεί και όχι η φενάκη μιας εθνικής κυριαρχίας που ίσως δεν υπήρξε ποτέ.

απαντήσει με την αμεσότητα του προφορικού λόγου πολύ πιο καίρια σε σχετική ερώτηση, τονίζοντας ότι, κατά τη γνώμη του, πιο εύκολα μπορεί να βρεθεί λύση σε μια διαπραγμάτευση με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τους δανειστές στα ζητήματα της διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους και αναδιαπραγμάτευση της διαδικασίας αποπληρωμής του υπολοίπου – γιατί τους ενδιαφέρει και τους ίδιους να βρουν ρεαλιστική λύση για ένα χρέος φανερά μη διαχειρίσμο – παρά στα ζητήματα εφαρμογής του προγράμματος μιας κυβέρνησης της αριστεράς, που θα έχει να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές αντιστάσεις των οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων, τα οποία θίγονται από αυτή την εφαρμογή. Όπως, επίσης, είχε πολύ ορθά προσδιορίσει, απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις, το χαρακτήρα της κυβέρνησης που θέλει να σχηματίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας και όχι ως «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» που αναφέρεται στο κείμενο το οποίο μοίρασε το γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ από την ομιλία του στη Θεσσαλονίκη. Γνωρίζοντας ποια είναι η πρακτική που ακολουθείται απ΄ όλους τους πολιτικούς που αναγκάζονται να μιλούν δύο και τρεις φορές την εβδομάδα σε διάφορες περιστάσεις, μπορούμε, αφ΄ ενός, να θεωρήσουμε πιο αυθεντική την έκφραση της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ στον άμεσο προφορικό λόγο της συνέντευξης και, αφ’ ετέρου, να υπενθυμίσουμε στα τμήματα που συνήθως τροφοδοτούν με σημειώματα σχετικά με την ύλη των ομιλιών τούς εκπροσώπους του κόμματος, ότι υπάρχουν οι επεξεργασίες συλλογικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ, που οφείλουν να αποτελούν το υποχρεωτικό πλαίσιο για όλους. Και, βέβαια, να συμβουλέψουμε συντροφικότατα τον πρόεδρο να φροντίσει για την αρτιότερη και προσεκτικότερη οργάνωση του τομέα αυτού της δουλειάς της ηγεσίας του κόμματος. Αν δεν θέλει να εμφανίζεται ο ίδιος ως φάσκων και αντιφάσκων. Το ότι οι παρατηρήσεις αυτές απηχούν μια πραγματικότητα, μάλλον επιβεβαιώνεται και με το άρθρο του Αλ. Τσίπρα που δημοσίευσε προχθές η «Εφημερίδα των Συντακτών». Είναι συνολικά γραμμένο σε εντελώς διαφορετική βάση. Ενδεικτικά παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα: «Το δίλημμα είναι ξεκάθαρο. Αλλά είναι η πρώτη φορά που το δίλημμα το βάζουν οι λαοί και όχι το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Με την Ευρώπη ή με την γερμανική Ευρώπη; Με την κυριαρχία των αγορών ή με την Ευρώπη των λαών; Με την πολιτική του τρίπτυχου «λιτότητα-ύφεση-ανεργίας» ή με την Ευρώπη της ανάπτυξης και των εργαζομένων; Και στην Ελλάδα το δίλημμα γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο. Είναι η μόνη θετική εξέλιξη από την επίσκεψη Μέρκελ. . Όποιος πιστεύει ότι η καγκελάριος έχει κάνει ορθές επιλογές κατά τη διάρκεια της κρίσης μπορεί να ψηφίσει τη Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ του κ. Βενιζέλου. Όποιος πιστεύει ότι αυτή η πολιτική είναι καταστροφική, θα συνταχθεί με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ».

Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ευθύνη μας ως εργαζομένων διανοουμένων

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Συζητάμε με τον επίκουρο καθηγητή πολιτικής επιστήμης, Χριστόφορο Βερναρδάκη, για τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις και το κλίμα που παρουσιάζεται από τις δημοσκοπήσεις. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται πολύ μεγάλη απορριπτική στάση της Ευρώπης και αυτό θα επηρεάσει καίρια το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Τη ίδια στιγμή, παρατηρείται να διαμορφώνεται μια νέα άκρα δεξιά, η “σοβαρή Χρυσή Αυγή”, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ σταθεροποιείται πια σε υψηλά ποσοστά αλλάζοντας το εκλογικό πεδίο. Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

ον Ιούνιο του 2010, σε μια ακόμη προσπάθεια του χώρου, που έμεινε δυστυχώς χωρίς συνέχεια κι αυτή, βγάλαμε το πρώτο και… τελευταίο τεύχος –είχε προηγηθεί ένα ακόμη δοκιμαστικό τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς- της περιοδικής έκδοσης του ΣΥΡΙΖΑ με το όνομα «Μπλόκο». Σε εκείνο το τεύχος είχα γράψει ένα κείμενο με τίτλο «Η ευθύνη των διανοουμένων» -τίτλο που είχα δανειστεί από αντίστοιχο άρθρο στην «Αυγή» – γραμμένο πριν 37 χρόνια από τον Νίκο Πουλαντζά. Σε εκείνο το κείμενό του, ο αείμνηστος σύντροφος έγραφε: «Επιτέλους να πάψει η Ελλάδα κάποτε, να θεωρείται ο τόπος, όπου μπορεί ο καθένας να λέει οτιδήποτε με το αζημίωτο και όπου πρέπει κάποτε να καθιερωθεί μια στοιχειώδης πολιτική ηθική. Γιατί κάθε λόγος στέκεται κάπου και έρχεται από κάπου»!

Οι διανοούμενοι και οι ενεργοί πολίτες

Οι ίδιες βαθύτερες αιτίες και αγωνίες, που οδήγησαν σε εκείνο το κείμενο, οι οποίες όμως πολλαπλασιάζονται σήμερα μπροστά στην προοπτική κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγούν και τούτη τη γραφή. Στα έντυπα του χώρου –όλα χωρίς εξαίρεση καμιά– όπως και στο «Κόκκινο», προβάλλονται και έντονα διάφοροι «επώνυμοι» διανοούμενοι, οι περισσότεροι αριστερής καταγωγής, που αφού στήριξαν ποικιλοτρόπως το «εκσυγχρονιστικό» σημιτικό εγχείρημα, ή κατέλαβαν πολιτικές θέσεις σε παλιότερες πασοκικές επιλογές, πλησιάζουν τώρα και σε κεντρικό πεδίο βέβαια, το ενωτικό μας εγχείρημα. Το γεγονός δεν είναι κατ’ ανάγκη αρνητικό. Αρνητικό, όμως, είναι να μας κουνούν αφ’ υψηλού το δάκτυλο, «η Αριστερά οφείλει…η Αριστερά πρέπει…ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται όραμα…προτάσεις» και άλλα τέτοια, ή χωρίς να έχουν διαβάσει ούτε μια γραμμή από τις πολιτικές αποφάσεις του συνεδρίου μας. Να μας προτείνουν ως νεόκοπες σοφίες, θέσεις που εμπεριέχονται στις αποφάσεις μας ή ακόμη χειρότερο να προτείνουν απόψεις ριζικά αντίθετες από τις δικές μας. Όχι προφανώς ότι δεν έχουν –όπως έχουμε και όλα τα μέλη του κόμματος άλλωστε– δικαίωμα διαφωνίας, αλλά ας ξέρουν τουλάχιστον ποιες είναι οι θέσεις μας και να λένε καθαρά που και γιατί διαφωνούν. Σε αντίθεση με τις χιλιάδες ενεργούς πολίτες διαφόρων πολιτικών καταγωγών,

που πλαισιώνουν σήμερα τις οργανώσεις μας, αρνούμενοι τις παρωχημένες προσωποκεντρικές επιλογές που κυριαρχούν στο καταρρέον αστικό πολιτικό σύστημα. Που συνειδητοποιούν κάτι το οποίο κατά τεκμήριο έπρεπε να έχουν κατανοήσει οι διάφοροι «επώνυμοι», ότι σε περιόδους πολύπλευρης κρίσης απαιτείται ιδιαίτερα αυξημένη ευθύνη, πολιτική σεμνότητα και στοιχειώδης αυτοκριτική. Ότι η μνήμη καθημερινά μας εγκαλεί και ότι έχουμε υποχρέωση συνεχώς και να ρωτάμε «ποιος και από που μιλάει», να κρίνουμε κάθε στιγμή και ακόμη δυσκολότερο, να δεχόμαστε να μας κρίνουν κάθε στιγμή και για το λόγο και τις πράξεις μας.

Ας αφεθούν στις τοπικές

Αυτό βέβαια το τελευταίο, δυστυχώς, αφορά και διάφορους συντρόφους, οι οποίοι διαγκωνίζονται σε προβολή, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, στην κεντρική πολιτική και στην εσωκομματική πολιτική σκηνή. Ας πάνε σε μια Ο.Μ., ας ζήσουν και ας αφεθούν να βιώσουν τη δύσκολη καθημερινότητα με τα καλά και τα αρνητικά της, ας εμπλακούν άμεσα στην τριπλή εκλογική μάχη ας βγουν στους δρόμους της γειτονιάς τους. Μη φοβούνται, δεν θα χάσουν την «επωνυμία» τους αντίθετα μέσα από την εμπειρία της καθημερινότητας, την επαφή και την κοινή δράση με τα απλά μέλη μιας Ο.Μ. θα εμπλουτίσουν τις επεξεργασίες τους, θα επανακτήσουν το αναγκαίο ήθος του αριστερού μαχητή, θα κατανοήσουν ότι το εγώ παίρνει σάρκα μέσα στο συλλογικό εμείς και ίσως έτσι συνειδητοποιήσουν και πάλι τους αμφισβητησιακούς γενεσιουργούς λόγους της Αριστεράς και των οργανικών της διανοουμένων. Από την άλλη, όσοι έχουμε την ευθύνη των έντυπων, των ένθετων τους, του ραδιοφωνικού μας σταθμού και των εκπομπών του, ας συνειδητοποιήσουμε ότι τα πάντα δεν είναι επιτρεπτά. Προφανώς αυτό δεν αποτελεί κυνήγι μαγισσών, ούτε ξεκινά από ένα σύνδρομο σκαντζόχοιρου, ακριβώς το αντίθετο, η άκριτη όμως προβολή, εμφάνιση και επανεμφάνιση των ίδιων και ίδιων «επωνύμων», δεν συνιστά πλουραλισμό, μικρομέγαλο σύνδρομο συνιστά. Το ίδιο και εντονότερα, αφορά τα αποφασιστικά κλιμάκια του κόμματος και τις επιλογές τους. Άλκης Ρήγος

“

Ο Σαμαράς προσπαθεί επικοινωνιακά να αποποιηθεί την εικόνα του “ακροδεξιού”, γιατί διαφορετικά δεν θα έχει καμία ελπίδα πολιτικής επιβίωσης. Επί της ουσίας, όμως, δεν το καταφέρνει.

Έχουμε μπει πλέον σε τροχιά προεκλογικής περιόδου. Τι εικόνα αποκομίζεις από τις δημοσκοπήσεις; Αρχικά πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι δημοσκοπήσεις, αυτή τη στιγμή, είναι ένα εργαλείο με πολλά προβλήματα. ∆εν έχουν τη μεθοδολογική εγκυρότητα των παλαιότερων χρόνων. Ωστόσο, από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ανιχνεύεται μεγάλη πολιτική και κοινωνική δυσαρέσκεια συνολικά, και ειδικότερα για την κυβέρνηση. Σε ό,τι αφορά στα κόμματα και την επιρροή τους, αυτό που μπορούμε να πούμε με σχετικά μεγάλη ασφάλεια σήμερα είναι ότι συρρικνώνεται μέχρι εξαφανίσεως η ∆ΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ/Ελιά. Η μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε Ελιά, δηλαδή, δεν το βοηθά; Αντιθέτως, επιδεινώνει την αποσύνθεσή του. Ως γενική παρατήρηση θα λέγαμε ότι έχει ενισχυθεί πολύ η ρευστότητα του κομματικού συστήματος. Αυτή τη στιγμή οι «μεγάλοι παίκτες», τα «ερωτηματικά» δηλαδή των επερχόμενων ευρωεκλογών, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα ∆ημοκρατία, η Χρυσή Αυγή και το νεοσύστατο Ποτάμι. Το Ποτάμι ήρθε για να μείνει; Θα εκφράζει πια τον κεντρώο χώρο; Θα προσπαθήσει να αποκτήσει το χαρακτήρα του «μεσαίου» κόμματος. ∆ιαβλέπω στην ιδεολογική του τοποθέτηση και την ανθρωπογεωγραφία του ότι επιχειρεί μια συγχώνευση «οικονομικού νεοφιλελευθερισμού», «κοινωνικού φιλελευθερισμού» και «απολίτικης αντισυστημικότητας». Η ιδιαιτερότητα αυτή έχει κοινωνικό ακροατήριο, το οποίο όμως αφαιρείται από τη ∆ΗΜΑΡ, τη ∆ράση, την Ελιά (τους «58») και λιγότερο από τη Ν∆. Θα είναι πάντως πολύ δύσκολο να ξεπεράσει στις ευρωεκλογές ένα ποσοστό του 8-9%. Την περασμένη βδομάδα ο Φαήλος Κρανιδιώτης ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του στο ευρωψηφοδέλτιο για να την αποσύρει αργότερα, ενώ η Μαριέττα Γιαννάκου ανακοίνωσε πως δεν θα συμμετέχει στις εκλογές. Τι σημαίνει αυτό για τη Νέα ∆ημοκρατία; Γενικότερα θα έλεγα ότι η συγκρότηση του ευρωψηφοδελτίου της Ν∆ θα αναδείξει πολλά προβλήματα: προβλήματα πολιτικού στίγματος, κατεύθυνσης, ελλείψεις σε στελέχη, κλπ. Ειδικότερα για την Μ. Γιαννάκου, θα έλεγα ότι δείχνει την απομάκρυνση πια της σημερινής Ν∆ από τα πιο φιλελεύθερα και «κεντρώα» στελέχη, αλλά και την αδυναμία εξεύρεσης ικανών πολιτικών στελεχών τη στιγμή μάλιστα που αλλάζει τη διαδικασία εκλογής των ευρωβουλευτών. Το κενό που προκύπτει δεν μπορούν να το αναπληρώσουν υποψηφιότητες τύπου Μαρίας Σπυράκη, που όχι μόνο δεν έλκουν αλλά απωθούν.

Απορρίπτουν την Ευρώπη

Έχεις πει σε προηγούμενες συνεντεύ-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τεχνητή αναπνοή η στήριξη από την Ευρώπη Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟ ΒΕΡΝΑΡ∆ΑΚΗ

ξεις σου ότι δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα η ατζέντα ώστε να δούμε με ποια κριτήρια θα ψηφίσει ο κόσμος. Έχει αλλάξει αυτό; Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει «κλίμα εκλογών» και ως προς τις ευρωεκλογές και όσον αφορά τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Προς το παρόν, υπάρχει στάση αναμονής στο εκλογικό σώμα γι’ αυτό καταγράφονται μεγάλα ποσοστά αδιευκρίνιστης ψήφου. Νομίζω ότι το κλίμα των εκλογών θα αρχίσει να προσδιορίζεται 15-20 μέρες πριν την κάλπη. Η ψήφος των ευρωεκλογών παραδοσιακά ήταν «χαλαρή». Αλλάζει κάτι από τη σημερινή συγκυρία; Πλέον καταγράφεται πολύ μεγάλη κριτική και απορριπτική στάση της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Έχουμε περάσει πια από το επίπεδο της φιλοευρωπαϊκής κοινής γνώμης, στην αντιευρωπαϊκή στάση. Υπάρχει δυσπιστία έως εχθρότητα απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αυτό το γεγονός είναι τομή σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Το ερώτημα είναι πώς θα επηρεάσει την εκλογική συμμετοχή και την επιλογή των κομμάτων. Ωστόσο, με σαφήνεια μπορούμε να πούμε ότι τα θέματα εσωτερικής πολιτικής είναι το σχεδόν καθολικό κριτήριο που θα κρίνουν τις ευρωεκλογές.

Επικοινωνιακή αποποίηση

Από την υπόθεση Μπαλτάκου επηρεάζεται η κυβέρνηση; Σε δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε είδαμε άμεση αντίδραση του εκλογικού σώματος. Κατά τη γνώμη μου είναι ψευδεπίγραφες αυτές οι μεταβολές. Οι δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να αποτυπώνουν πια, και μάλιστα ακαριαία, τέτοιες αντιδράσεις της κοινής γνώμης. Οι μεταβολές αυτές αν υπάρχουν είναι περισσότερο σύνθετες (εμπεριέχουν δηλαδή και άλλα στοιχεία) και περισσότερο μακροχρόνιες. Ο Α. Σαμαράς, θα μπορούσαμε να πούμε ότι προσπαθεί να ακολουθήσει τη γραμμή που χάραξε ο Κ. Καραμανλής το 1974; Καμία σχέση. Ο Καραμανλής διαχειριζόταν, και εν πολλοίς οριοθετούσε, τότε ένα παλλαϊκό αίτημα, το οποίο πίεζε προς δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Ο Σαμαράς προσπαθεί να αποσύρει από πάνω του την κατηγορία της ακροδεξιάς ηγετικής ομάδας, κάτι που δεν είναι εύκολο, υπό την έννοια ότι ο Μπαλτάκος ήταν το alter ego του. ∆εύτερον, καταγράφεται μια συλλογική αυταρχική στροφή όλης της θεσμικής οργάνωσης του κράτους, από τη δικαιοσύνη και την αστυνομία έως την παιδεία και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ο Σαμαράς προσπαθεί επικοινωνιακά και μόνον να αποποιηθεί την εικόνα του ακροδεξιού, γιατί διαφορετικά δεν θα έχει καμία ελπίδα πολιτικής επιβίωσης. Επί της ουσίας, όμως, δεν το καταφέρνει.

Η «σοβαρή Χρυσή Αυγή»

Ο Σαμαράς πλέον μπορεί να διαχειριστεί τους ακροδεξιούς θύλακες; Η στροφή προς την άκρα δεξιά έχει δημιουργήσει πολιτικά αποτελέσματα, όπως είναι η αυτονόμηση του παρακράτους, το θεσμικό κενό στη δικαιοσύνη, η απορρύθμιση της δημόσιας διοίκησης.

“

Οι ευρωεκλογές θα έχουν χαρακτήρα γενικής εκλογικής αναμέτρησης, με ένα κεντρικό διακύβευμα: απονομιμοποίηση ή νομιμοποίηση της ασκούμενης πολιτικής

Επίσης έχει γιγαντώσει τις σχέσεις διαπλοκής και έχει φτιάξει δομές δημόσιας και θεσμικής συγκρότησης που είναι οργανικά ακροδεξιές. Επί της ουσίας ο έλεγχος από πλευράς Σαμαρά έχει πλέον χαθεί, οι ισορροπίες έχουν διαταραχτεί. Και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί μια «δεξαμενή δημοσίων προσώπων» πολιτικών, δημοσιογράφων, επιχειρηματιών, κλπ όπως οι Π. Ψωμιάδης, Φ. Κρανιδιώτης, Π. Μπαλτάκος, Π. Μαντούβαλος, Α. Μπέος, Β. Μαρινάκης, Γ. Τράγκας, τα οποία ενώ κινούνται στον αστερισμό της άκρας δεξιάς είναι χωρίς πολιτική στέγη. ∆ημιουργούνται δηλαδή οι προϋποθέσεις ενός νέου μορφώματος που θα αντικαταστήσει τη Χρυσή Αυγή και θα αποτελεί αυτό που ακούσαμε να αποκαλείται «σοβαρή Χρυσή Αυγή». Την άκρα δεξιά θα μπορούσαν να την εκφράσουν κινήσεις, όπως αυτή του Β. Πολύδωρα; Όχι. Ο Πολύδωρας ή ο Ζώης ή ο Καμμένος ανήκουν στην παράδοση της λαϊκής κεντροδεξιάς. Είναι απολύτως λαθεμένο να τους τοποθετεί κανείς στον χώρο της άκρας δεξιάς. Θα λέγαμε δηλαδή ότι η Χρυσή Αυγή βρίσκεται σε φάση μετεξέλιξης; Βρισκόμαστε σε μια φάση μετάβασης από τη «ναζιστική» Χρυσή Αυγή σε ένα κόμμα ακροδεξιό, περισσότερο ενταγμένο στο σύστημα εξουσίας. Η «σοβαρή Χρυσή Αυγή» θέλει να πάρει την ατζέντα, την ιδεολογία και την εκλογική βάση της Χρυσής Αυγής και να τα αποκόψει από το βασικό πολιτικό προσωπικό που τα εκπροσωπούσε μέχρι σήμερα. Οι ευρωεκλογές τι χαρακτήρα αναμένεται να πάρουν; Καθώς φαίνεται, θα έχουν χαρακτήρα γενικής εκλογικής αναμέτρησης, με ένα κεντρικό δίλημμα απονομιμοποίηση ή νομιμοποίηση της ασκούμενης πολιτικής. Η Ευρώπη προσπαθεί με κάθε τρόπο να δηλώσει τη στήριξή της στην κυβέρνηση Σαμαρά. Μπορεί αυτό να ανατρέψει το κλίμα; ∆εν νομίζω ότι αυτές οι προσπάθειες μπορούν να αναστρέψουν το κλίμα και να δημιουργήσουν αέρα εκλογικής νίκης. Στην πραγματικότητα είναι μια ψυχολογική ένεση, που συντηρεί το μπλοκ εξουσίας και κρατά όρθια την κυ-

βέρνηση. Όμως, μόνο ως τεχνητές αναπνοές μπορούν να ιδωθούν αυτές οι κινήσεις, καθώς το συγκρότημα εξουσίας παραπαίει.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σταθεροποιείται

Οι κοινωνικές συμμαχίες, που είχε η Νέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, έχουν διαλυθεί. Αυτός ο κόσμος θα στραφεί στον ΣΥΡΙΖΑ; Σαφώς έχουν διαλυθεί όλες οι βασικές κοινωνικές συμμαχίες που πρέπει να έχει ένα σύστημα διακυβέρνησης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ευθέως μετατοπίζονται κάπου αλλού και ειδικά στον ΣΥΡΙΖΑ, που αυτή τη στιγμή εμφανίζεται

Πολύ πιθανές οι “εκπλήξεις”

Υπάρχει η δυνατότητα ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει καίριους δήμους και περιφέρειες; Παρότι δεν δίνει την αίσθηση συνολικά ότι έχει εκτιμήσει τη σοβαρότητα των αυτοδιοικητικών εκλογών, πιστεύω ότι έχει τη δυνατότητα να κερδίσει δήμους και περιφέρειες, καθώς στις επερχόμενες τοπικές εκλογές θα διαλυθούν τα παλιά τοπικά πελατειακά δίκτυα. Τώρα το τι θα προκύψει στη θέση τους και πόσο ώριμος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να επέμβει σε αυτή την κοινωνική διεργασία θα μπορούμε να πούμε περισσότερα το βράδυ των εκλογών. Ωστόσο, μπορείς να κάνεις μια πρόβλεψη ποιες περιφέρειες μπορεί να χτυπήσει ο ΣΥΡΙΖΑ; Καθώς φαίνεται έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει την Αττική, το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, τη ∆υτική Ελλάδα, την Κρήτη, τα Ιόνια και ίσως την Πελοπόννησο. Περιέργως για τον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει μια εκλογική διάσταση μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ελλάδας, αν και οι «εκπλήξεις» είτε θετικές είτε αρνητικές είναι πλέον πολύ πιθανές. Από εκεί και πέρα η αίσθηση είναι ότι θα ενισχυθεί σημαντικά και σε βασικούς μεγάλους δήμους.

ως το ισχυρότερο κόμμα, καθώς και αυτός έχει τα δικά του προβλήματα ως προς την οργάνωση και την πειστικότητα ενός πολιτικού σχεδίου εξόδου από την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενώ παρουσίαζε ανοδική δημοσκοπική τάση έχει αρχίσει και μένει στάσιμος, όπως σημειώνεται από πολλούς πολιτικούς αναλυτές. Ποια η γνώμη σου; Κατ’ αρχάς δεν νομίζω ότι υπάρχει στασιμότητα, αλλά σταθεροποίηση, και μάλιστα σε υψηλά ποσοστά. Και αυτό είναι σημαντικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ανοικτά «θέματα». Ένα από αυτά είναι ότι δεν έχει καταφέρει να συνδέσει μια ριζοσπαστική πολιτική γραμμή με την εφικτότητα αυτής. Άλλες φορές εμφανίζεται πολύ ριζοσπαστικός, αφήνοντας ανοιχτό το θέμα της εφικτότητας και άλλες φορές, αντίστροφα, για να γίνει εφικτός παραχωρεί κομμάτια της ριζοσπαστικότητάς του. Και οι δύο εκδοχές είναι εξίσου λάθος. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πείσει την κοινωνία ότι έχει ένα σχέδιο συνειδητής ανατροπής, το οποίο είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί και το οποίο πρέπει να εγγυηθεί. Ο λαός επιλέγει συνειδητά τον ΣΥΡΙΖΑ ή ως τη μόνη εναλλακτική λύση; Ο ελληνικός λαός δεν έχει αυταπάτες. Επιλέγει τον ΣΥΡΙΖΑ για να ασκήσει με ρεαλισμό μια πολιτική συνολικής ανατροπής. Και αυτήν τη σύνθεση πρέπει να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Περιμένει οπωσδήποτε να ακυρώσει την ασκούμενη πολιτική και να αρχίσει σιγά σιγά να ξηλώνει τους άδικους και αντιλαϊκούς νόμους. ∆εν έχει μαξιμαλιστικές απαιτήσεις και μάλιστα σε χρονικό ορίζοντα ορισμένων μηνών. Άλλωστε δεν μπορεί να προβλεφτεί αυτήν τη στιγμή το συνολικό πλαίσιο συσχετισμών μέσα στο οποίο θα κληθεί να «πράξει» μια Κυβέρνηση της Αριστεράς. Γι’ αυτό, κατά τη γνώμη μου, οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν σήμερα μεγαλύτερη σημασία πιθανώς απ’ ότι οι βουλευτικές. ∆ιότι στους δήμους ή τις περιφέρειες που θα κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει τη δυνατότητα να φτιάξει εργαλεία παραγωγικής ανασυγκρότησης, να συγκροτήσει και να διευρύνει τις κοινωνικές συμμαχίες του κόσμου της εργασίας, να φτιάξει νησίδες κοινωνικής αλληλεγγύης και να αναδειχτεί σε μακροχρόνιο ισχυρός πόλος μέσα στην ελληνική κοινωνία.

Μπαλτάκος σόου

ίναι από τις πολλές φορές που η Χρυσή Αυγή προσπαθεί να δώσει χέρι βοήθειας στο σύστημα, το οποίο αγωνιωδώς προσπαθεί να βγει από το απύθμενο αδιέξοδο της πολιτικής των μνημονίων. Η ψήφιση ενός ακόμα πολυνομοσχεδίου πρέπει να σκεπαστεί. Άλλοτε δια της ψήφου της, άλλοτε αλλάζοντας την ατζέντα εκτελεί με τον καλύτερο τρόπο τις υποχρεώσεις της στη δικομματική κυβέρνηση. Μέχρι τώρα η τσαμπουκαλίδικες συμπεριφορές της προσπαθούσαν να καλυφθούν από τα αδιέξοδα της οικονομικής κατάστασης που έχει περιέλθει η κατά όνομα ελληνική δημοκρατία. ∆εν είναι άσχετη και η αποκάλυψη ότι το δεξί χέρι του Σαμαρά με το δεξί χέρι του Μιχαλολιάκου βρίσκονταν σε ευθεία γραμμή, πλήρως ενταγμένοι στην πολιτική που σκοπό έχει στόχο, τη με κάθε θυσία συνέχιση της καταστροφικής πολιτικής για τον λαό και τη σωτηρία των αφεντικών τούς. Ο μέσος πολίτης αντιλαμβάνεται πλήρως το πόσο έντεχνα -άτεχνα- έχει σχεδιαστεί αυτό το παιγνίδι από τους ανεγκέφαλους της συντεχνιακής κυβέρνησης. Η ανάσα του λαού τους είναι αισθητή και προσπαθούν με κάθε τρόπο να την αποφύγουν πριν την κατάρρευσή τους. Το δημιούργημα Χρυσή Αυγή βρήκε την κατάλληλη ώρα να μας κοινοποιήσει τις συνομιλίες κυβέρνησης και Χρυσής Αυγής. Σκοπός της δεν είναι άλλος παρά η νομιμοποίηση της εγκληματικής της συμπεριφοράς. Ενδεικτική και η ανανδρία τους όταν είναι στριμωγμένοι να υπερασπίσουν τις σάπιες ιδέες τους. Τα αφεντικά όμως είναι σκληρά και δεν έχουν κανένα συναισθηματισμό. Η συνταγή δοκιμασμένη ανά τους αιώνες καιη θυσία του ακροδεξιού πόλου απολύτως λογική. Σαμαράς και Βενιζέλος μπορούν κάλλιστα να καλύψουν ακόμα και την ακροδεξιά. Τα ΜΜΕ πλήρως συντονισμένα, εκτελούν στο ακέραιο τα καθήκοντα τους μεταστρέφοντας το ουσιώδες, που είναι η συνεργασία της κυβέρνησης με την Χρυσή Αυγή, σε επιπολαιότητα του Μπαλτακου. Αποσιωπούν, έστω και με αυτή τη λογική, πώς ο από σαράντα χρονιά φίλος και έμπιστος του πρωθυπουργού δεν έχει κανένα ενδοιασμό να τον θυσιάσει, υλοποιώντας τον απόλυτο στόχο που είναι η υποταγή της κυβέρνησης στον νέο ναζισμό-φασισμό. Είναι ένα ακόμα περιστατικό που σκοπό έχει να εμποδίσει την αριστερά από μια πιθανή διακυβέρνηση. Αυτό θα πρέπει να εκληφθεί ως ένα μεγάλο στοίχημα της αριστεράς, το πώς έννοια της δεν είναι μόνο η εξουσία αλλά η σπουδαιότητα των ιδεών της και των αξιών της. Σε αυτές πρέπει να επενδύσει και αυτές είναι που θα της δώσουν τις νίκες που της αξίζουν. Κώστας Ντούζγος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η παράγκα Μπαλτάκου και η ακροδεξιά ηγεμονία

“

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Γι’ αυτό και σήμερα που η Χρυσή Αυγή επανέρχεται και εκβιάζει, η αντιπαράθεση μαζί της επιδιώκεται να γίνει στο σκοτάδι, χωρίς διαφάνεια, χωρίς ενημέρωση, χωρίς δημοκρατικούς κανόνες, ωσάν και να είναι μια βεντέτα μεταξύ δυο μερών και όχι υπόθεση όλης της κοινωνίας.

«∆

εν θα επιτρέψω σε μια εγκληματική οργάνωση να γίνει ρυθμιστής της πολιτικής ζωής», δήλωσε ο Πρωθυπουργός, μετά την πολιτική θύελλα που προκάλεσε η αποκάλυψη του βίντεο της συνομιλίας Μπαλτάκου-Κασιδιάρη. Αμέσως μετά, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη έστειλε αναφορά στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, «με την παράκληση για τις δέουσες ενέργειες, για την προστασία του δημόσιου βίου, από οποιαδήποτε απόπειρα εκβιασμού, σχετικά με τη φημολογούμενη κατοχή από μέλη της Χρυσής Αυγής, παρανόμως κτηθέντος οπτικοακουστικού υλικού». Αυθημερόν, η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου διέταξε τη διενέργεια έρευνας για να διαπιστωθεί εάν οι απειλές των χρυσαυγιτών βουλευτών, συνιστούν το κακούργημα της απειλής βίας κατά μελών της κυβέρνησης ή άλλων αξιόποινων πράξεων και επιπλέον παράγγειλε «εφόσον επαναληφθεί από οποιονδήποτε η χρήση παράνομα κτηθέντος οπτικοακουστικού υλικού, να κινηθεί η αυτόφωρη διαδικασία εναντίον του». Αυτές ήταν οι αντιδράσεις του επίσημου κράτους στην πρωτοφανή στα χρονικά αποκάλυψη της συνομιλίας του γραμματέα της κυβέρνησης και έμπιστου του Πρωθυπουργού, με τον εκπρόσωπο των ναζιστών στη χώρα μας. Σιωπητήριο και προληπτική λογοκρισία ήταν η επιλογή του πολιτικού συστήματος, αντί για αναζήτηση της αλήθειας και απόδοση βαρύτατων πολιτικών ευθυνών, στην κυβέρνηση που υπέθαλπτε μέχρι τέλους το αυγό του φιδιού. Ποιος όμως να αποδώσει τις πολιτικές ευθύνες; Το ΠΑΣΟΚ, που συγκυβερνά, το οποίο μάλιστα ομολόγησε ότι γνώριζε το ρόλο του κ. Μπαλτάκου, αλλά παρέμενε στην κυβέρνηση; Η βουλή, η οποία κατά πλειοψηφία επί δυο χρόνια καλύπτει όλες τις εκτροπές της κυβέρνησης;

Εμβάθυνση του θεσμικού αδιεξόδου

Το θεσμικό αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί, δεν εκτονώθηκε προφανώς με

την παραίτηση Μπαλτάκου. Αντίθετα, αναδείχθηκε με τον πιο εύγλωττο τρόπο ότι δεν λειτουργεί η διάκριση των εξουσιών στη χώρα μας. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο η συνάντηση, αλλά το περιεχόμενο της συνομιλίας, που ήλθε να επιβεβαιώσει ότι η ακροδεξιά δεν ήταν μια παράγκα μέσα στη Ν∆, αλλά η επίσημη πολιτική της. Πολιτική, που έγινε ηγεμονική, όσο τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής γίνονταν απειλητικά για την πρωτιά της Ν∆ και τη διαφορά της από το ΣΥΡΙΖΑ. Κανένας αποτροπιασμός για τα εγκλήματα της, κανένας σεβασμός για την ανθρώπινη ζωή, συνεχής ασυλία στο ναζισμό μέχρι το τέλος. Είναι εντυπωσιακό ότι αυτά που εκτιμούσαμε ότι συνέβαιναν στη Ν∆ και στην επιλογή της σε πρώτο χρόνο να υποθάλπτει τη δράση της Χρυσής Αυγής, ώστε να λειτουργεί ως ανάχωμα για τις αντιμνημονιακούς ψήφους προς το ΣΥΡΙΖΑ και σε δεύτερο χρόνο να οικειοποιείται την ατζέντα της, για να επαναπατρίσει τις ψήφους της, αποδεικνύονται ακριβή από τη συνομιλία Μπαλτάκου- Κασιδιάρη. Είναι τόσο ευανάγνωστη η πολιτική της και τόσο προβλέψιμες οι αντιδράσεις της, ώστε να επιβεβαιώνεται συνεχώς, ότι ο Σαμαράς αντλεί τη δύναμη του μόνο από τις ηγεμονικές μερίδες του εσωτερικού και ευρωπαϊκού κεφαλαίου, ώστε να οργανώνει με κάθε τίμημα την πειθάρχηση της κοινωνίας. Είναι βέβαια προφανές ότι ο Σαμαράς δεν θα επέτρεπε ποτέ στη Χρυσή Αυγή να γίνει ρυθμιστής, γιατί αυτό το ρόλο τον επιφύλασσε στον εαυτό του, με την «ηρωϊκή» έξοδο στις αγορές. Για κανένα λόγο, δεν θα ανεχόταν παραμονές τριπλών εκλογών και άφιξης της Μέργκελ, το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται σε βίντεο και συνομιλίες που θα διαρρέουν οι χρυσαυγίτες και θα αποκαλύπτουν τις στενές σχέσεις μεταξύ τους ή τις παρεμβάσεις του σε άλλες εξουσίες.Έχει οργανώσει ένα ολόκληρο σχέδιο εξαπάτησης, που βαίνει κλιμακούμενο. Σε πρώτο χρόνο με τη συναίνεση της τρόϊκα αναγγέλλεται το πρωτογενές πλεόνασμα, σε δεύτερο χρόνο σε ποιους θα διανεμηθεί, σε τρίτο χρόνο βγαίνει επιτυχώς στις αγορές, σε τέταρτο χρόνο έρχεται η Μέργκελ, σε πέμπτο χρόνο το

πλεόνασμα διανέμεται πανηγυρικά. Έτσι ο φόβος της κυβέρνησης να χάσει επικοινωνιακά και πολιτικά είναι προφανής.

Αντιπαράθεση στο σκοτάδι

Όπως είναι προφανής και ο φόβος της να αποκηρύξει μαζί με το Μπαλτάκο και την ακροδεξιά ατζέντα. Γιατί όλος ο κρατικός μηχανισμός, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, είναι εκτεθειμένος με τα έργα και τις ημέρες της Χρυσής Αυγής, είτε κατά την περίοδο της ασυλίας της, είτε κατά την περίοδο της εξάρθρωσης της. Γιατί η απομόνωση της Χρυσής Αυγής, του ναζισμού και του ρατσισμού, η Ν∆ δεν επεδίωξε ποτέ να γίνει υπόθεση της κοινωνίας. Γι’ αυτό και σήμερα που η Χρυσή Αυγή επανέρχεται και εκβιάζει, η αντιπαράθεση μαζί της επιδιώκεται να γίνει στο σκοτάδι, χωρίς διαφάνεια, χωρίς ενημέρωση, χωρίς δημοκρατικούς κανόνες, ωσάν και να είναι μια βεντέτα μεταξύ δυο μερών και όχι υπόθεση όλης της κοινωνίας. Κατά τούτο η απαγόρευση δημοσίευσης κάθε παρανόμως κτηθέντος οπτικοακουστικού υλικού και η στέρηση του δικαιώματος της πληροφόρησης και της ενημέρωσης από τους έλληνες πολίτες για σημαντικά γεγονότα, που αφορούν στη λειτουργία των θεσμών και του πολιτεύματος, συνιστά προληπτική λογοκρισία, η οποία απαγορεύεται από το Σύνταγμα μας. Η δε απειλή της αυτόφωρης διαδικασίας για κακουργηματική δίωξη εναντίον πάντων, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 25 του Συντάγματος. Σε κάθε περίπτωση, τόσο η κυβέρνηση όσο και η κ. Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, σιωπηρά με τις επιλογές τους, έκαναν τη στάθμιση των αγαθών που ήθελαν να προστατεύσουν και επέλεξαν να προστατεύσουν το κύρος της κυβέρνησης και όχι το δημόσιο συμφέρον που πρέπει να υπηρετείται και με τεκμηριωμένες και αληθινές πληροφορίες που άπτονται της λειτουργίας του πολιτεύματος. Τασία Χριστοδουλοπούλου

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η κυβέρνηση βλάπτει σοβαρά και την Τοπική Αυτοδιοίκηση ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΡΕΝΑ ∆ΟΥΡΟΥ

Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

O κ. Κουμουτσάκος σας κατηγορεί ότι δεν ενδιαφέρεστε για την Περιφέρεια και τα προβλήματά της αλλά επιδιώκετε, μέσα από αυτές τις εκλογές, να ρίξετε την κυβέρνηση. Τι απαντάτε; Μετά από αμφιταλαντεύσεις αρκετών εβδομάδων, μετά από «φλερτ» με τον κ. Παχατουρίδη και τον απερχόμενο περιφερειάρχη, η Ν∆ στράφηκε σε μια κομματική επιλογή και ουδείς ψόγος επ’ αυτού. Ωστόσο, η υποψηφιότητα του κ. Κουμουτσάκου πάσχει από μια γονιδιακή αντίφαση. Ότι δηλαδή εκπροσωπεί ένα κόμμα, την πλειοψηφία μίας κυβέρνησης συνασπισμού που προωθεί καταστροφικές πολιτικές και στην Περιφέρεια Αττικής, την οποία, υποτίθεται ότι θέλει να ανορθώσει ο κ. Κουμουτσάκος. Πώς μπορεί να μιλά για ανάπτυξη, απασχόληση και αλληλεγγύη, όταν την ίδια στιγμή η κυβέρνησή του τα υπονομεύει όλα αυτά; Αντιθέτως, η «∆ύναμη Ζωής» είναι δύναμη συνέχειας, συνέπειας και σταθερότητας. ∆εν υπάρχει καμία αντίφαση στην πολιτική μας. Τούτη η κυβέρνηση βλάπτει σοβαρά και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, της στερεί κρίσιμους πόρους, την καθιστά εισπρακτικό μηχανισμό που απομυζά τους δημότες, την αντιμετωπίζει ως δεκανίκι της κεντρικής εξουσίας για διευκόλυνση εργολαβικών συμφερόντων. Σας ανησυχεί ότι στις δημοσκοπήσεις ο κ. Σγουρός παρουσιάζεται αρκετά ισχυρός; Επιπλέον, δείχνει να έχει παρουσιάσει έργο. Έχει και πλεόνασμα η περιφέρεια. Χρησιμοποιήσατε τη σωστή φράση: «δείχνει να έχει παρουσιάσει έργο». Γιατί στην πραγματικότητα πρόκειται για τεχνητή εικόνα. Μέρα πάρα μέρα ο απερχόμενος Περιφερειάρχης κατακλύζει τους δημοσιογράφους με αριθμούς για το «έργο» του. Μόνο που αν διαβάσει κανείς τους δικούς του αριθμούς, αντιλαμβάνεται ότι τα όσα ισχυρίζεται δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Για παράδειγμα το πλεόνασμα, για το οποίο πανηγυρίζει, προέκυψε κατά ένα μέρος και από τα ανεκτέλεστα των προϋπολογισμών της τριετίας. Την ίδια στιγμή που απουσιάζει η κοινωνική πολιτική, η πολιτική αντιμετώπισης της ανεργίας. Πρόκειται λοιπόν για πλεόνασμα θράσους. Τα δε έργα του συνιστούν αποσπασμα-

ΘΟ∆ΩΡΗΣ ∆ΡΙΤΣΑΣ

“

Τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν, επιστρέφουμε σε εργασιακό μεσαίωνα, στερούμαστε στοιχειωδών δικαιωμάτων όπως αυτό της υγείας. Αν όλα αυτά σημαίνουν ότι “τα δύσκολα τελείωσαν”, τότε νομίζω ότι ζούμε σε διαφορετικούς πλανήτες.

τικά έργα βιτρίνας και όχι υποδομής προς εξυπηρέτηση ημετέρων δημάρχων. Ακριβώς εκείνων που σήμερα τον στηρίζουν «αντικειμενικά» για δεύτερη θητεία. Σε ό,τι αφορά στις δημοσκοπήσεις, τις παρακολουθούμε αλλά δεν είναι αυτές που καθορίζουν την πολιτική μας. Ακόμη και όταν με φέρνουν να προηγούμαι. Τις τελευταίες βδομάδες γινόμαστε μάρτυρες μιας απόπειρας ποδοσφαιροποίησης της προεκλογικής εκστρατείας. Πρώτα ήταν ο Παναθηναϊκός, μετά το γήπεδο της ΑΕΚ και προσφάτως η ανακοίνωση της υποψηφιότητας Μόραλη στον Πειραιά. Πως το σχολιάζετε; Η κουλτούρα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οφείλει να μείνει μακριά από μια οπαδική αντίληψη, που ευνοεί τον τυφλό φανατισμό και χωρίζει τους πολίτες σε «δικούς» μας και σε «απέναντι». Και αυτό θα ωφελήσει και την Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά και το ποδόσφαιρο. Σε ό,τι αφορά στο θέμα των γηπέδων, θα επαναλάβω ότι δεν κάνω βήμα πίσω από τις αρχές και τις αξίες μου. Το δικαίωμα δηλαδή των οπαδών να αποκτήσουν το σπίτι τους με σεβασμό στους νόμους και το περιβάλλον. Την προηγούμενη Πέμπτη διοργανώσατε εκδήλωση με θέμα τη διεθνή διάσταση της περιφέρειας. Σε πολλούς έκανε εντύπωση το συγκεκριμένο θέμα.

Πώς σχετίζονται αυτά τα δύο; Η Περιφέρεια έχει παρουσία σε σημαντικά όργανα, όπως την Επιτροπή Περιφερειών της ΕΕ, που μπορεί να αναβαθμιστεί σε αποφασιστικό όργανο, από συμβουλευτικό που είναι σήμερα. Αλλά και την Ένωση Ευρωπαϊκών ∆ήμων και περιφερειών. Το θέμα είναι να έχει η ∆ιοίκηση της Περιφέρειας την πολιτική βούληση να διεθνοποιήσει κρίσιμα θέματα. Όπως για παράδειγμα το νομικά δίκαιο, πολιτικά ορθό και, το κυριότερο, ηθικά επιβεβλημένο αίτημα των οφειλών της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας. Ή τη δημιουργία στη Μακρόνησο ∆ιεθνούς Κέντρου κατά των βασανιστηρίων, σύμφωνα με τη σχετική πρόταση που έχει κάνει η Εταιρεία ∆ιάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940 – 1974. Επίσης με δεδομένο ότι συγκεντρώνει σχεδόν τον μισό πληθυσμό της χώρας, η Περιφέρεια Αττικής μπορεί να δραστηριοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον αγώνα κατά των συνεπειών της λιτότητας. Μπαλτάκος-gate ή Σαμαράς – gate; Ο Σαμαράς πάντως έδιωξε Μπαλτάκο και δεν βάζει Φαήλο στην ευρωλίστα. Democracy error, θα έλεγα, υιοθετώντας τη διαδικτυακή γλώσσα. Εμείς ευθύς εξαρχής, είχαμε επισημάνει την κρίση δημοκρατίας ως απόρροιας της οικονομικής κρίσης. Η συνομιλία Μπαλτάκου – Κασιδιάρη επιβεβαίωσε όσα διαγράφονταν μέσα από τις δηλώσεις του πρώτου, περί δυνατότητας συγκυβέρνησης Ν∆ και ΧΑ. Όλα τα υπόλοιπα είναι προσπάθειες μακιγιαρίσματος της πραγματικότητας. Της ακροδεξιάς στροφής της Ν∆. Κάτι που την περιθωριοποιεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποξενώνοντάς την από τις κεντρώες παραδόσεις. Η κυβέρνηση Σαμαρά λέει ότι «τα δύσκολα τέλειωσαν», οι θυσίες έπιασαν τόπο και μάλιστα βγήκαμε στις αγορές.

Τι νομίζετε; Πιστεύω ότι δεν μπορείς να κοροϊδεύεις πολλούς για πολύ καιρό. Εκείνο που τελειώνει είναι τα ψέματα. Γιατί τα δύσκολα είναι η καθημερινότητα που βιώνουμε όλοι μας. Και κάθε άλλο παρά έχουν τελειώσει. Η σκηνοθεσία των τελευταίων ημερών, με αποκορύφωμα την επίσκεψη Μέρκελ, ως «σφραγίδα» της επιτυχίας, συνιστά σαθρό οικοδόμημα την ώρα που, π.χ., τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν, επιστρέφουμε σε εργασιακό μεσαίωνα, στερούμαστε στοιχειωδών δικαιωμάτων όπως αυτό της υγείας – δεν είναι τυχαίο ότι επιστρέφει η φυματίωση ή ότι οι πολίτες δεν εμβολιάζονται… Αν όλα αυτά σημαίνουν ότι «τα δύσκολα τελείωσαν», τότε νομίζω ότι ζούμε σε διαφορετικούς πλανήτες. Ήρθε και η Μέρκελ για υποστήριξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αντίστοιχους συμμάχους στο εξωτερικό. Είναι αυτή μια αδυναμία; Η λίστα Τσίπρα στην Ιταλία όχι μόνο έφθασε τις 150.000 υπογραφές που απαιτούσε ο εκλογικός νόμος για συμμετοχή στις ευρωεκλογές, αλλά σήμερα έχει ξεπεράσει τις 220.000. Χθες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προσκεκλημένος συνδικάτων, οργανώσεων, διανοουμένων, του Αριστερού Μετώπου στο Παρίσι, σε μια μεγάλη διαδήλωση κατά της λιτότητας. ∆εν λείπουν οι διεθνείς συμμαχίες από τον ΣΥΡΙΖΑ. Απλά δεν προβάλλονται από τα συστημικά ΜΜΕ. Αυτό όμως δεν αλλάζει την πραγματικότητα. Όλα δηλαδή τα μάτια είναι πλέον στραμμένα στον ΣΥΡΙΖΑ που επιχειρεί να ανατρέψει συμφέροντα και καταστάσεις δεκαετιών στην Ελλάδα. Να κάνει τη χώρα από πειραματόζωο λιτότητας, εργαστήρι ενός νέου προτύπου εξουσίας. Με ανάπτυξη, αλληλεγγύη, απασχόληση, κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο δήμος Πειραιά, θα είναι ένας θεσμός λαϊκός, δημοκρατικός για όλους

Αποσπάσματα από την ομιλία του στα εγκαίνια του γραφείου του συνδυασμού

ονίζουμε σε όλους τους τόνους ότι μας αξίζει ένας καλύτερος Πειραιάς. Για όλους. Ένας Πειραιάς που θα σέβεται τον άνθρωπο, τη φύση, το περιβάλλον, τη θάλασσα, τον περαστικό, τον επισκέπτη, το μετανάστη. Αυτός ο Πειραιάς έχει μέλλον. Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ είναι μια πόλη με ιστορία. Οι άνθρωποι έχουν μνήμες. Πρέπει να έχουν μνήμες. Πρόσφυγες, ρεμπέτικο, ξενιτειά, καημοί, βιομηχανική ανάπτυξη,

εργατική τάξη, ναυτικοί, ιστορικό εμπόριο, νησιώτες, μανιάτες, κρητικοί, αρκάδες, ρουμελιώτες, ατέλειωτη συνάντηση. Σήμερα ο Πειραιάς αναζητά το πρόσωπο του, ανάμεσα σε ένα ένδοξο παρελθόν και ένα αβέβαιο μέλλον. Το πολιτικό προσωπικό που ασχολείται με τα δημοτικά πράγματα ανακυκλώνεται σε όλους τους κατεστημένους συνδυασμούς. Εμείς, το Λιμάνι της Αγωνίας, οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς και της οικολογίας, οι ενεργοί πολίτες των κινημάτων της πόλης πάνω από 16 χρόνια τώρα σταθερά και καθημερινά έχουμε διαλέξει το πρώτο. Υπηρετούμε την πόλη με όραμα και με σχέδιο. Αυτή είναι η δική μας πειραιώτικη ρότα. Η δική μας ταυτότητα. ∆ιεκδικούμε την τιμή και την ευθύνη να πάρουμε την εντολή από το λαό του Πειραιά, να διοικήσουμε το δήμο.

Μαζί με τις πειραιώτισσες και τους πειραιώτες, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Υπηρετούμε ιδέες και αξίες. Είμαστε περήφανοι γι’ αυτό. Γιατί αυτή είναι εγγύηση ότι η αυτοδιοίκηση, ο ∆ήμος Πειραιά, θα είναι ένας θεσμός λαϊκός, δημοκρατικός για όλους. Θα είναι η τοπική κυβέρνηση, που θα έχει λόγο για όλα όσα επηρεάζουν τη ζωή μας. Θα είναι η πραγματικά κοντινή στους πολίτες εξουσία και θα λογοδοτεί σε αυτούς. Θα είναι η τοπική κυβέρνηση που δε θα επιτρέψει την αποξένωση της πόλης από το λιμάνι, ούτε θα επιτρέψει να λειτουργεί το λιμάνι σε βάρος της πόλης, που θα παλέψει να είναι το λιμάνι δημόσιο με αποφασιστική συμμετοχή του ∆ήμου του Πειραιά. Ο Πειραιάς είναι πόλη – λιμάνι, κι έτσι θα μείνει. •

Αντίθετο το Βερολίνο στην πολιτική χαλάρωσης

OIKONOMIA

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Η ελληνική “έξοδος στις αγορές” σύμφωνη με τη γερμανική προσέγγιση

Σημαντικές αντιθέσεις αναπτύσσονται στην Ευρώπη γύρω από την εφαρμογή μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, ενώ η ελληνική κυβέρνηση, εκ των πραγμάτων, συντάσσεται με τη γερμανική προσέγγιση. Του Βαγγέλη Κυζηράκου

για αύξηση του πληθωρισμού από 0,5% έως 0,8% που παρουσίασε πρώτη η FAZ, στηρίζονται σε μια μόνο από τις πολλές επιλογές εφαρμογής πολιτικής που εξετάζει η ΕΚΤ, προκείμενου να υλοποιήσει τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης που υπαινίχθηκε ο Μάριο Ντράγκι.

αθώς η Ελλάδα στην πρόσφατη έκδοση ομολόγων ύψους 3 δισ ευρώ στην οποία προχώρησε, επωφελείται από την πτώση των επιτοκίων δανεισμού που παρατηρείται στο σύνολο της Ευρωζώνης εξαιτίας των αυξανόμενων προσδοκιών για την υλοποίηση από την ΕΚΤ ενός «πρώτου γύρου» πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης, στην Ευρώπη η αντιπαράθεση γύρω από τον τρόπο υλοποίησης της πολιτικής αυτήςέχει λάβει διαστάσεις. Ο νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας Μανουέλ Βαλς κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συζήτησης για ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα του κυβέρνηση, τόνισε ότι η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ είναι πολύ υψηλή, ενώ υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ ακολουθεί συγκριτικά την πιο αναιμική επεκτατική πολιτική, σε αντίθεση με τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι ομόλογοί της στις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία και την Ιαπωνία. Εν μέσω των εξαγγελιών για την υλοποίηση πολιτικών περιορισμού των δημόσιων δαπανών στην Γαλλία κατά 50 δισ, καθώς και της υλοποίησης μιας σειράς πολιτικών μείωσης των φόρων, που στόχο θα έχουν τον περιορισμό του κόστους εργασίας κατά 30 δισ ευρώ μέχρι το 2016 στη Γαλλία, οι επισημάνσεις του γάλλου πρωθυπουργού συνέβαλαν στην ανάδειξη για μια ακόμη φορά των προβληματισμών και αντιθέσεων που υπάρχουν γύρω από τις πολιτικές που εφαρμόζει η ΕΚΤ. Πρόσφατα, το ζήτημα της υλοποίησης μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης τέθηκε ξανά στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς δύο σημαντικές εφημερίδες που εκφράζουν ηγετικά τμήμα των οικονομικών ελίτ, η Frankfurter Allgemeine Zeitung και οι The Financial Times, λειτούργησαν ως εκφραστές των σχετικών αντιθέσεων που υπάρχουν στην Ευρώπη.

∆ύο αντίθετες απόψεις

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung

Στο βάθος οι γερμανικές αντιρρήσεις

(FAZ) με δημοσίευμά της στις 4.4.2014, αποκάλυψε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε πρόσφατη έκθεση της έχει υπολογίσει τις συνέπειες που θα είχε η υλοποίηση μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 1 τρισ. Σύμφωνα με την έκθεση η υλοποίηση ενός προγράμματος αγοράς χρεογράφων που έχουν εκδοθεί σε ευρώ, ύψους 1 τρισ. ευρώ, θα είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη κατά 0,2% με 0,8%. Η έκθεση της ΕΚΤ επισημαίνει επίσης ότι η εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ θα είχε παρενέργειες, καθώς ενδέχεται οι αγορές ιδιωτικών στοιχείων ενεργητικού στην Ευρώπη να αποδειχτούν ότι δεν διαθέτουν το απαραίτητο βάθος, προκειμένου να ανταποκριθούν σε ένα τέτοιου μεγέθους πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Στο δημοσίευμα απάντησαν οι Financial Times (FT), με το άρθρο τους. Αναφέρουν ότι το γεγονός πως η αξιολόγηση που πραγματοποίησε η ΕΚΤ είχε διαρρεύσει στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, το προπύργιο της γερμανικής οικονομικής ορθοδοξίας, αναβιώνει τις

υποψίες που έχουν μέλη της ΕΚΤ ότι το δημοσίευμα αυτό είναι μέρος μιας εκστρατείας υποδαύλισης της αντίθεσης της γερμανικής κοινής γνώμης ενάντια στην υλοποίηση μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ. Η εκστρατεία αυτή εκδηλώνεται εν αναμονή των επερχόμενων ευρωεκλογών στη Γερμανία. Η προσπάθεια αυτή μπορεί να αποτελεί απάντηση από κύκλους που προτάσσουν τη γερμανική εκδοχή της οικονομικής ορθοδοξίας στη δημόσια επισήμανση του Μάριο Ντράγκι (3.4.2014), ότι τα μέλη του ∆Σ της ΕΚΤ έχουν κοινή αντίληψη για την ανάγκη υιοθέτησης μιας πιο ριζοσπαστικής προσέγγισης, σε περίπτωση που οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίσουν να είναι ιδιαίτερα υποτονικές. Οι FT,επιβεβαιώνοντας τη θέση που έχουν υιοθετήσει από την αρχή της τρέχουσας οικονομικής κρίσης για την ανάγκη υλοποίησης πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, επισημαίνουν ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη κυμαίνεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο, 0,5%. Η εφαρμογή μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 1 τρισ. ευρώ από την ΕΚΤ θα οδηγούσε σε αύξηση του πληθωρισμού κατά 0,2% μέχρι 0,8%. Καθώς η πρόβλεψη της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη είναι αυτός να κυμαίνεται στο 1,5% σε δύο χρόνια από σήμερα, η εφαρμογή του προαναφερθέντος προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση του πληθωρισμού στο όριο κάτω του 2% ή να οδηγήσει τον πληθωρισμό στο 2,3%. Σε περίπτωση που ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος του 2%, τότε η ΕΚΤ έχει την υποχρέωση βάσει των άρθρων 127 και 3 των Ευρωπαϊκών Συνθηκών (ΕΣΚΤ) να υλοποιήσει πολιτικές οι οποίες θα προωθούν την οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη. Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, «εφόσον ο πληθωρισμός είναι χαμηλός η επιδίωξη της οικονομικής ανάπτυξης αποτελεί μια σαφή υποχρέωση της ΕΚΤ». Οι FT, επισημαίνουν ότι οι προβλέψεις

Το μέγεθος της ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς και η αβεβαιότητα των συνεπειών του προγράμματος αυτού, εκτιμούν οι FT, προκαλούν ανησυχίες και αντιθέσεις από τη Γερμανία, ιδιαίτερα εάν η ΕΚΤ χρησιμοποιήσει κεφάλαιά της προκειμένου να αγοράσει κρατικά ομόλογα χώρων του ευρωπαϊκού Νότου ή οικονομικά αδύναμων κρατών μελών της ευρωζώνης. Ειδικότερα, οι FT επισημαίνουν ότι ενώ ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ έχει υπογράψει τη δέσμευση της ΕΚΤ να χρησιμοποιήσει μη συμβατικά μέτρα πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ποσοτικής χαλάρωσης, για την αντιμετώπιση μιας «πολύ παρατεταμένης περιόδου αποπληθωρισμού», είναι απίθανο να εγκρίνει οποιαδήποτε περαιτέρω δράση, τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2014. Επιπρόσθετα, έχει δηλώσει ότι θα προτιμούσε την υλοποίηση μιας πολιτικής αγοράς του χρέους του ιδιωτικού τομέα, αν η ΕΚΤ αναγκαζόταν να προσφύγει στην ποσοτική χαλάρωση και την αγορά στοιχείων ενεργητικού, και όχι κατά συνέπεια στην υλοποίηση μιας πολιτικής αγοράς κρατικών ομολόγων. Από τη λογική του διαφαίνεται η προσπάθεια της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσει ή να ακυρώσει την υλοποίηση ενός μεγάλου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης σαν αυτό που υπαινίχθηκε ο Ντράγκι. Οι FT φαίνεται ότι συντάσσονται με την πλειοψηφία της ΕΚΤ, ενώ η FAZ με τις προσπάθειες περιορισμού μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, όπως φαίνεται ότι προτάσσει η Μπούντεσμπανκ. Η αντιπαράθεση για τις πολιτικές που θα εφαρμόσει η ΕΚΤ αναμένεται να συνεχιστεί καθώς η εξέλιξή της θα έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τις χώρες τους ευρωπαϊκού Νότου, καθώς και για τις χώρες που βρίσκονται στον οικονομικό πυρήνα της ΕΕ, δηλαδή την Γαλλία και Γερμανία και Μ. Βρετανία. Οι επιπτώσεις της υλοποίησης μιας από τις δυο πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης που προτάσσονται παραπάνω, θα επηρεάσουν εν μέρει την προσπάθεια εξόδου από την κρίση, ενώ θα καθορίσουν εάν η ΕΕ και ειδικά η Γερμανία θα συνεχίσει να βρίσκεται στο επίκεντρο των επικρίσεων σε διεθνή φόρα όπως το G20. Η ελληνική κυβέρνηση, εν μέσω όλων αυτών των αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων που αναπτύσσονται στην Ευρώπη, προχωρώντας στην τρέχουσα έκδοση ομολόγων, παρέχει επιχειρήματα και στηρίζει εκ των πραγμάτων την γερμανική προσέγγιση.

* Ο Β. Κυζηράκος είναι οικονομολόγος.

Γιατί ακριβώς χαίρονται στην Αθήνα; OIKONOMIA

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

“

Του Κώστα Βεργόπουλου

ε την «έξοδο» στις αγορές, η χώρα επανέρχεται στην «ομαλότητα» της παράδοσης στην αυθαιρεσία των διεθνών και εγχώριων κερδοσκόπων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εμφανίζεται ως «επιτυχία» η αναχρηματοδότηση του χρέους με επιτόκιο 5%, ενώ αυτό έχει συναφθεί με 2%. Εάν ήταν δυσβάστακτο με 2%, γιατί άραγε να είναι λιγότερο δυσβάστακτο με 5%; Η αναχρηματοδότηση έχει νόημα, εάν τα νέα δάνεια επιτυγχάνονται με κόστος χαμηλότερο των αρχικών, όχι με υψηλότερο. Αλλιώς πρόκειται για ανοησία με υψηλό κόστος. Έπειτα, για να ελαφρύνεται το βάρος του χρέους, θα πρέπει αυτό να τρέχει με ρυθμό χαμηλότερο του εθνικού εισοδήματος που υποτίθεται ότι το εξυπηρετεί. Στη χώρα μας, με τις διαιωνιζόμενες πολιτικές λιτότητας, το εθνικό εισόδημα καταγράφει αρνητικές επιδόσεις, -28% στην τελευταία 4ετια και -4% κατά το τελευταίο έτος. Ακόμη και αν η πρόβλεψη 0,5% για εφέτος θεωρηθεί αξιόπιστη, παραμένει οπωσδήποτε σαφώς κατώτερη από το 5% που επιτυγχάνει η έξοδος στις αγορές. Είναι δυνατόν μια χώρα να δανείζεται με 5%, ενώ το εισόδημα της σέρνεται με σχεδόν μηδενικούς και αρνητικούς ρυθμούς; Ποια αξιοπιστία μπορεί να βρίσκει αυτή η χώρα στις αγορές, εάν όχι για πολιτικές σκοπιμότητες, και ποιο το

Όταν μια χώρα είναι υπερχρεωμένη, θα πρέπει να εργάζεται περισσότερο για να αποπληρώνει τα χρέη της, όχι να ρίχνει όλο και μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού και των νέων της στην ανεργία.

μέλλον του χρέους, της οικονομίας, της χώρας και κυρίως των εργαζομένων και του λαού της; Η βιωσιμότητα όλων αυτών όχι μόνον είναι υποθετική και προβληματική, αλλά το αδιέξοδο για όλους, περιλαμβανομένων και των πιστωτών, είναι απολύτως εξασφαλισμένο. Εάν η χώρα δανείζεται με 5%, θα έπρεπε η ετήσια αύξηση του

εθνικού εισοδήματος να είναι ανώτερη του 5%, για να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα τόσο του χρέους, όσο και της χώρας, όπως και των εργαζομένων της. Φυσικά, στην σημερινή διεθνή και ευρωπαϊκή συγκυρία, ουδεμία περίπτωση υπάρχει για ανάπτυξη άνω του 5%, τη στιγμή που οι ρυθμοί κάμπτονται σε όλες τις χώρες ανεξαιρέτως, περιλαμβα-

νομένης και της Γερμανίας. Ούτε φυσικά, σε αυτές τις συνθήκες, είναι ρεαλιστική η προσδοκία ανάπτυξης μέσω εξαγωγών, αφού όλες οι χώρες περιορίζουν τις εισαγωγές τους, με απόλυτη προτεραιότητα την εξισορρόπηση των εξωτερικών ισοζυγίων τους. Μόνη λύση για τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, είναι η διαγραφή του μέγιστου μέρους του χρέους, η σοβαρή μετάθεση σε βάθος χρόνου της αποπληρωμής του εναπομένοντος και κυρίως η εξυπηρέτησή του να μην υπερβαίνει κάποιο μικρο ποσοστό του ρυθμού ανάπτυξης, που πρέπει με κάθε τρόπο να αποκατασταθεί, αφού αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να καταπολεμηθεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο της ελληνικής οικονομίας που είναι το σημερινό 1,5 εκατομμύριο ανέργων. Όταν μια χώρα είναι υπερχρεωμένη, θα πρέπει να εργάζεται περισσότερο για να αποπληρώνει τα χρέη της, όχι να ρίχνει όλο και μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού και των νέων της στην ανεργία. Εάν η Ελλάδα κατηγορείται για παρασιτισμό κατά το παρελθόν, με τις σημερινές «εξυγιαντικές» πολιτικές, ο παρασιτισμός όχι μόνον αυξάνεται και επιδεινώνεται, αλλά και η κυβέρνηση δέχεται βροχή συγχαρητηρίων για αυτήν ακριβώς την «επιτυχία» της. •

Ποιους αφορά η επιβράβευση; Η “έξοδος στις αγορές” και η συγκυρία

«Η

Tου Ηλία Ιωακείμογλου

εμπιστοσύνη στην Ελλάδα επισφραγίστηκε από τον πιο αντικειμενικό κριτή, από τις ίδιες τις αγορές», τόνισε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μετά από τη θετική υποδοχή που επιφύλαξαν στο πενταετές ελληνικό ομόλογο. Ποιος είναι όμως αυτός ο αντικειμενικός κριτής, τι ακριβώς επιβράβευσε, και γιατί διάλεξε αυτή τη στιγμή; Ήδη από τη δεκαετία του ‘90, οι χρηματιστικές αγορές αποτελούν έναν μηχανισμό που επιβλέπει την αποφασιστικότητα με την οποία οι κυρίαρχες τάξεις κάθε εθνικού κοινωνικού σχηματισμού αντιμετωπίζουν τις πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων, απορυθμίζουν την αγορά εργασίας, μειώνουν τους μισθούς, παραδίδουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία κλάδους παραγωγής αγαθών ή υπηρεσιών του δημόσιου τομέα, αυξάνουν τα κέρδη. Εάν οι «αγορές» σχηματίσουν την εντύπωση ότι οι συνθήκες που επικρατούν σε μια χώρα δεν διασφαλίζουν το μέσο κέρδος ή ότι η επικινδυνότητα για τις επιχειρήσεις είναι αυξημένη ή ότι ο κόσμος της εργασίας δεν υπομένει καρτερικά τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τις μειώσεις των μισθών, τιμωρούν τις εργαζόμενες τάξεις στην χώρα αυτήν, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Πρόκειται, επομένως, για μια υπερεθνική τυραννία του κεφαλαίου επί της εργασίας, για έναν μηχανισμό πειθάρχησης της εργασίας στις απαιτήσεις της κερδοφορίας. Πρόκειται για την ανώτερη μορφή διεθνισμού του Κεφαλαίου διότι αποτελεί συνένωση των εθνικών, μεμονωμένων κεφαλαίων, σε έναν ενιαίο μηχανισμό επίβλεψης και τιμωρίας των κατακερματισμένων, εγκλωβισμένων στα στενά εθνικά πλαίσια, δυνάμεων της εργασίας.

Κρίσιμη καμπή

Επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, η επιβράβευση ή τιμωρία που επιβάλλουν οι χρηματιστικές αγορές, αφορά στην αντίθεση του κόσμου της εργασίας με το κεφάλαιο, δεν αφορούν στη διαχείριση της οικονομίας για την

άνοδο της γενικής ευημερίας. Έτσι και στην Ελλάδα: ∆εν επιβραβεύουν τη μείωση της ανεργίας αλλά την άνοδό της ως αναγκαία συνθήκη για τη μείωση των μισθών και την συνακόλουθη αύξηση των κερδών. ∆εν επιβραβεύουν την μείωση της παραγωγής, της απασχόλησης, των επενδύσεων, αλλά την άνοδο των κερδών. Οι χρηματιστικές αγορές επιβραβεύουν την κυβέρνηση Σαμαρά επειδή ολόκληρο το βάρος της προσαρμογής των ελλειμμάτων στην Ελλάδα κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια μεταφέρθηκε στους εργαζόμενους, στις υποτελείς κοινωνικές τάξεις. Αυτά επιβραβεύουν και έτσι νομιμοποιούν το βασικό αξίωμα του νεοφιλελευθερισμού ότι δίκαιο έχουν οι ισχυροί, όχι οι αδύναμοι, όπως ισχυρίζεται η Αριστερά. Στο σημείο αυτό, όμως, προκύπτει το ερώτημα για ποιο λόγο η επιβράβευση αυτή ήρθε στη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Προφανώς σχετίζεται με τις επερχόμενες εκλογές, πλην όμως σχετίζεται και με κάτι πιο σημαντικό: Καθώς περνούν τα χρόνια, η όλη διαδικασία της ύφεσης και της πολιτικής της εξαθλίωσης, της αποδιάρθρωσης του κοινωνικού κράτους, της ανεργίας και της απαξίωσης της εργασίας, απέκτησε την λογική του οικονομικού δαρβινισμού, τη λογική της εκκαθάρισης των μη ανταγωνιστικών ή λιγότερο ανταγωνιστικών κεφαλαίων

και των μη ανταγωνιστικών ανθρώπων ώστε η ελληνική οικονομία, αν και συρρικνωμένη, να βρει, τελικά ένα νέο μοντέλο συσσώρευσης κεφαλαίου μέσω μιας διαδικασίας «δημιουργικής» καταστροφής και ιστορικής ήττας των δυνάμεων της Αριστεράς. Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τώρα ότι πλησιάζουμε πλέον στην καμπή εκείνη του δρόμου όπου η άρχουσα τάξη, οι σύμμαχοί της στην Ευρώπη και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι, μπορούν να ελπίζουν περισσότερο σε μια παγίωση των κατακτήσεών τους στην Ελλάδα, καθώς αρχίζουν πλέον να διακρίνουν το περίγραμμα ενός νέου ολοκληρωμένου καθεστώτος συσσώρευσης κεφαλαίου (το οποίο θα έχει ενσωματώσει ως οργανικά στοιχεία του όλες τις βαρβαρότητες που μας έχει επιβάλλει η μνημονιακή πολιτική). Από όπου απορρέει και η επιβράβευση των χρηματιστικών αγορών στην ελληνική αστική τάξη και τους εκπροσώπους της.

Αντίφαση

Η σημερινή συγκυρία χαρακτηρίζεται, λοιπόν, από μια αντίφαση: Από τη μια, είμαστε σε μια ιστορικά σπάνια συγκυρία κατά την οποία οι «πάνω» βυθίζουν τους «κάτω» στην εξαθλίωση, τη φτώχεια και την ανθρωπιστική κρίση, και επιπλέον δεν πείθουν για την ικανότητά τους να κυβερνήσουν ως ηγεμόνες, δηλαδή ως εκφραστές του γενικού συμφέροντος, ως οργανωτές της παραγωγής και μιας κοινωνικά αποδεκτής διανομής του προϊόντος: η παρούσα ιστορική στιγμή είναι μια περίοδος κρίσης της πολιτικής ηγεμονίας της αστικής τάξης επειδή δεν μπορεί η τάξη αυτή να παρουσιάσει το ιδιοτελές συμφέρον της ως γενικό συμφέρον. Από την άλλη, όμως, οι δυνάμεις της αστικής τάξης βρίσκονται πλέον αρκετά κοντά στην οριστική μορφοποίηση, θεσμική κατοχύρωση, και παγίωση ενός νέου καθεστώτος συσσώρευσης κεφαλαίου με τα βάρβαρα χαρακτηριστικά που ήδη γνωρίζουμε. Βρισκόμαστε, έτσι, σε μια ιστορική συγκυρία που περιέχει μεγάλο ανατρεπτικό δυναμικό, για την εκμετάλλευση του οποίου, όμως, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.

Στην τελική ευθεία για τις ευρωεκλογές

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Συνεδριάζει σήμερα η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ για το ευρωψηφοδέλτιο

ε αλλεπάλληλες συνεδριάσεις των οργάνων που κράτησαν μέχρι αργά το βράδυ του Σαββάτου ολοκληρώθηκε η προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει της Κεντρικής Επιτροπής που συνεδριάζει σήμερα και αύριο στο Σινέ Κεραμικός. Αποκλειστικό θέμα της Κ.Ε. είναι η κατάρτιση της ευρωλίστας, αλλά και η ψήφιση της ευρωδιακήρυξης του κόμματος. Οι συνεδριάσεις έγιναν σε καλό κλίμα καθώς υπήρξε συναίνεση κυρίως στο κομμάτι της ευρωδιακήρυξης, ενώ παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ερωτηματικά και ενστάσεις -από διάφορες πλευρές του κόμματος -για ορισμένες περιπτώσεις, συναίνεση επικράτησε και για την πλειοψηφία των ονομάτων που προτάθηκαν για να ενταχθούν στο ευρωψηφοδέλτιο. Όπως έχουν τα πράγματα, αυτή τη στιγμή φαίνεται να ενισχύεται ο αριθμός των υποψηφίων με κοινωνικές αναφορές, οι οποίοι αναμένεται να είναι λίγο πάνω από τους μισούς. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται αγωνιστές και αγωνίστριες από τους κλάδους των απολυμένων καθαριστριών και των εκπαιδευτικών που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, των εργαζόμενων στην υγεία, εκπρόσωπος της κοινότητας των Ρομά και της μειονότητας της Θράκης, αλλά και εκπρόσωπος από την κοινότητα των LGBT. Πάντως, ονόματα όπως η Κωνσταντίνα Κούνεβα, ο ∆ημήτρης Βαρνάβας (πρόεδρος ΟΕΝΓΕ), ο Σάββας Ρομπόλης (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) και ο Ηλίας Παντελεάκος (γραμματέας Νεολαίας) πρέπει να θεωρούνται σίγουροι.

Πώς θα συγκροτηθεί το ψηφοδέλτιο

Στην Κεντρική Επιτροπή θα αποφασιστεί η διαδικασία βάσει της οποίας θα συγκροτηθεί το ευρωψηφοδέλτιο με πιθανότερη εκδοχή την εσωτερική ψηφοφορία για τα κομματικά στελέχη και την ψήφιση πακέτο της λίστας με τους συνεργαζόμενους υποψήφιους. Αν και στε-

λέχη της Κουμουνδούρου απέκλειαν το ενδεχόμενο του εσωτερικού δημοψηφίσματος την Κυριακή αναμένεται να κατατεθεί η συγκεκριμένη πρόταση, με ορισμένους να μην αποκλείουν τελικά την υπερψήφισή της. Εκτός, όμως, από την ονοματολογία, στα όργανα κατατέθηκαν και συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ορισμένες από τις οποίες αναμένεται να ψηφιστούν. Από την πλευρά των στελεχών της ΑΝΑΣΑ προτάθηκε όπως οι υποψήφιοι της ευρωλίστας να μην είναι υποψήφιοι και στην αμέσως επόμενη εκλογική διαδικασία, τις εθνικές εκλογές. Επιπλέον, τονίστηκε ότι και οι 42 υποψήφιοι θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα ανήκουν στην ευρωομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς (GUE) και θα ενταχθούν στο ενιαίο μισθολόγιο του κόμματος, όπως αυτό θα καθοριστεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Τέλος, τόσο η ΑΝΑΣΑ όσο και η Αριστερή Πλατφόρμα, τονίζουν ότι όλα τα κομματικά στελέχη, συμπεριλαμβανομένου και των δύο βουλευτών (Σακοράφα, Παπαδημούλης) που αναμένεται να δηλώσουν την πρό-

θεσή τους για συμμετοχή στο ευρωψηφοδέλτιο και του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή, θα πρέπει να συμμετέχουν κανονικά στην εσωτερική εκλογική διαδικασία. Από την Αριστερή Πλατφόρμα πάντως εκφράζεται η άποψη ότι οι βουλευτές του κόμματος δεν πρέπει να διεκδικήσουν εκλογή στην ευρωβουλή, καθώς μια τέτοια κίνηση εκπέμπει λάθος μηνύματα στην κοινωνία τονίζοντας ότι το βασικό μέτωπο πάλης είναι το εγχώριο κοινοβούλιο. Επιπλέον, στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητήσουν εκλογική διαδικασία και για τους συνεργαζόμενους υποψηφίους.

Η ευρωδιακήρυξη

Ένα «δεν πάει άλλο» καλεί τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους συνταξιούχους και μικρούς επιχειρηματίες, τους αγρότες, τη νεολαία, τον κόσμο της επιστήμης και του πολιτισμού, να πουν η ευρωδιακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ. «Καλούμε να δηλώσουν με την ψήφο τους μια καθαρή αξίωση προς την ελληνική συγκυ-

βέρνηση της υποτέλειας και της καταστροφής: Φύγετε. Τους καλούμε να δώσουν θετική ψήφο στη ριζικά διαφορετική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για να ανοίξει ένας νέος δρόμος της σύγχρονης Ελλάδας της ανάπτυξης, της λαϊκής κυριαρχίας ,της κοινωνικής προκοπής, χωρίς μνημόνια και ταπεινωτική εποπτεία» Όσον αφορά το χρέος, ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι: «Η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους αποτελεί προϋπόθεση για να ανασάνει η χώρα. Η αποπληρωμή του χρέους θα γίνει με αναπτυξιακή και κοινωνική ρήτρα αφού πρώτα εξασφαλιστεί για μια ικανή περίοδο διακοπή πληρωμής τόκων και χρεολυσίων.» Τέλος, στην ευρωδιακήρυξη αποτυπώνεται η συνεδριακή απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το ζήτημα του ευρώ καθώς όπως αναφέρεται: «Η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν θα υποκύψει σε εκβιασμούς του ευρωπαϊκού κατεστημένου και της τρόικας. Πρωταρχικό ζήτημα είναι η εφαρμογή του προγράμματος αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και ανόρθωσης της χώρας. Παλεύουμε να εξευρεθεί λύση μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και γι’ αυτό το λόγο θα επιδιώξουμε συμμαχίες με τις χώρες του νότου και με τους εργαζόμενους όλης της Ευρώπης, πλην όμως δεν αποδεχόμαστε τη λογική: πάση θυσία στο ευρώ,που οδηγεί στην αποδοχή των εκβιασμών και των μνημονίων. Εμείς θέλουμε να σώσουμε τη χώρα μέσα στο ευρώ και όχι με πρόσχημα να σώσουμε το ευρώ να οδηγήσουμε στην καταστροφή της χώρας. Γι αυτό το σύνθημα «καμία θυσία για το ευρώ, καμιά αυταπάτη για τη δραχμή» εξακολουθεί να καθορίζει την τακτική μας, που σημαίνει στις σημερινές συνθήκες την επιμονή μας στις εναλλακτικές μας πολιτικές και την αντοχή μας απέναντι στους πολυποίκιλους εκβιασμούς των ντόπιων και ευρωπαϊκών ελίτ ».

∆ΗΜΑΡ : η εσωτερική αντιπαράθεση τελειωμό δεν έχει

ε νέες δυσκολίες συνεχίζεται η προσπάθεια της ∆ΗΜΑΡ να καταλήξει στη συγκρότηση ψηφοδελτίων. Τελευταίο δείγμα, ήταν το ζήτημα εξόδου της χώρας στις αγορές. Η αρχικά επίσημη θέση του κόμματος ήταν εμφανώς αρνητική και η έξοδος χαρακτηρίστηκε προεκλογικό τρικ: «Η έξοδος στις αγορές δεν πρέπει να υπακούει σε επικοινωνιακές ασκήσεις, αλλά να εντάσσεται σε μια σαφή και συγκροτημένη στρατηγική διαχείρισης του χρέους, έτσι ώστε να μην αυξάνονται τα επιτόκια αναχρηματοδότησης». Υπήρξαν όμως στελέχη που διατύπωσαν ανοιχτά διαφορετική γνώμη, ενώ και ο «συνήθης ύποπτος», Α. Παπαδόπουλος, δήλωσε ότι η έξοδος αυτή είναι φως στο τούνελ ενώ ο Γ. Ψαριανός σημείωσε: «αλλά είναι άλλο να επιφυλασσόμαστε π.χ. για το επιτόκιο που θα δανειστεί η χώρα και άλλο να εμφανιζόμαστε για μια ακόμη φορά μίζεροι και καχύποπτοι για μια εξέλιξη που χαιρετίζει ως θετική σύσσωμος ο διεθνής Τύπος». Το σχόλιο της ηγεσίας ήταν: βέβαια είμαστε δημοκρατικό κόμμα και επομένως υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ο Φ. Κουβέλης παρόλα αυτά, ακροβατώντας σε αυτό το διχαστικό κλίμα με δηλώσεις του μετρίασε το κλίμα της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση: «η ∆ΗΜΑΡ δεν υιοθετεί ούτε τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς, ούτε μια στάση καταστροφολογίας», θεωρώντας πώς μια τέτοια στάση ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Κύ-

κλοι πάντως της ∆ΗΜΑΡ σχολίαζαν ότι δεν πρόκειται για ουσιαστική διαφοροποίηση. Ενώ έτσι σκιαγραφείται το σύνθετο εσωκομματικό τοπίο, η ∆ΗΜΑΡ ανακοίνωσε, μετά από τις γνωστές περιπέτειες (η υποψηφιότητα του Βασίλη Οικονόμου στην πορεία αποσύρθηκε) την υποψηφιότητα της Μαρίας Γιαννακάκη επίσημα για τη θέση του Περιφερειάρχη Αττικής με το ψηφοδέλτιο: «Παρέμβαση για την Αττική». Χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις παρουσιάστηκαν και οι υποψήφιοί της στο ψηφοδέλτιο των ευρωεκλογών. Ικανή παρουσία έχουν στελέχη που προέρχονται

Αδάμος Ζαχαριάδης

από το ΠΑΣΟΚ, όπως η πρώην ευρωβουλευτής Μαριλένα Κοππά, Γίνεται και άνοιγμα στην εσωκομματική αντιπολίτευση, αφού συμπεριέλαβε στελέχη που έριχναν «κρυφές» ματιές στις κινήσεις της Ελιάς και συγκεκριμένα τους Γ. Γεωργάτο, ∆. Τσικαρδάνη, και ιδίως, τον Α. Παπαδόπουλο που σε προηγούμενες στιγμές αποδοκιμάστηκε από τα συλλογικά όργανα για τη στάση που έλαβε σε κεντρικά ζητήματα. Το άνοιγμα αυτό, πάντως, έως τώρα δεν έχει αποδώσει δημοσκοπικά τα αναμενόμενα, με αποτέλεσμα η ∆ΗΜΑΡ να κινείται σε χαμηλά ποσοστά. Ελπίδα της παραμένει να καταγραφεί ως μια χρήσιμη πολιτική δύναμη στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, κυρίως, λόγω του υψηλού ποσοστού της αδιευκρίνιστης ψήφου. Σε αυτήν την κατεύθυνση με δηλώσεις του κινείται και ο Φ. Κουβέλης ο οποίος σκλήρυνε τη στάση του έναντι της συγκυβέρνησης. Σε περιοδεία του στη ∆ράμα επισήμανε: ότι δεν πρόκειται να επανέλθει σε μια κυβέρνηση με τη Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ, ιδίως τώρα που η συμμετοχή σε κυβέρνηση «δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως αυτοσκοπός», και κατέληξε ότι, «αν δεν βασίζεται σε ουσιαστικές συμπτώσεις και προγραμματικές συμφωνίες δεν εξυπηρετεί τίποτα…». Στάθης Κουτρουβίδης

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

∆ΙΕΘΝΗ Ρενάτο Σοέιρο: Οι ευρωεκλογές είναι ευκαιρία για αλλαγή

Το ηγετικό στέλεχος του Μπλόκου της Αριστεράς της Πορτογαλίας μιλά στην Εποχή για τον αγώνα ενάντια στη λιτότητα και για την υποψηφιότητα Τσίπρα για πρόεδρος της Κομισιόν. σελ. 17

“

Μολδαβία: Η χώρα σε κλοιό

Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, εμφανίζεται έντονη κινητικότητα στην χώρα με όξυνση των παλαιότερων αποσχιστικών τάσεων. σελ. 15

Εκλογές ή το μοίρασμα της εξουσίας ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής, ειδικά των γυναικών, στις πρόσφατες εκλογές και η διοργάνωσή τους, για πρώτη φορά, υπό την αιγίδα των αφγανικών αρχών, είναι αυτά που τις κάνουν να ξεχωρίσουν από τις προηγούμενες και να θεωρούνται βήματα προς μια βελτιωμένη κατάσταση.

Στις 5 Απριλίου, για τρίτη φορά μετά την εισβολή της ∆ύσης το 2001, έλαβαν χώρα προεδρικές εκλογές στο Αφγανιστάν, ενώ για πρώτη φορά συμπίπτουν και με τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Σχεδόν 15 εκατομμύρια πολίτες, έχοντες το δικαίωμα ψήφου, κλήθηκαν να ψηφίσουν σε δίπλες κάλπες και σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες μόνο 13 εκατομμύρια ψηφοφόροι ψήφισαν τελικά. Οι εκλογές αυτές, για πρώτη φορά, τελούσαν υπό την «πλήρη» οργάνωση των αφγανικών αρχών ενώ οι ξένες δυνάμεις, αντίθετα με τις προηγούμενες φορές, είχαν βοηθητικές και παρατηρητικές αρμοδιότητες. Οκτώ υποψήφιοι -όλοι άντρες- για την προεδρία της χώρας και 2.700 υποψήφιοι -αναμεσά τους 300 γυναίκες- για τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές συμμετείχαν στις εκλογές της 5ης Απρίλη. 6.423 εκλογικά κέντρα κατάφεραν να λειτουργήσουν υπό υψηλά μέτρα ασφάλεια, ενώ 900 άλλα κέντρα παρέμειναν κλειστά λόγο μη ύπαρξης ασφάλειας. Συνολικά 400.000 αφγανοί και ξένοι αστυνομικοί και στρατιώτες είχαν αναλάβει την ασφαλή διεξαγωγή των εκλογών. 325.000 άτομα, από 31 πολιτικά κόμματα, 76 αφγανικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και 16 διεθνές οργανώσεις είχαν αναλάβει την παρατήρηση των εκλογών. Τέλος 71 αφγανικά και 45 ξένα ΜΜΕ κάλυψαν τις κρίσιμες εκλογές της 5ης Απρίλιου.

ε γενικές γραμμές οι υποψήφιοι για την προεδρία του Αφγανιστάν στις φετινές εκλογές, κατηγοριοποιούνται σε δύο ρεύματα, τουλάχιστον ως προς την εξωτερική τους πολιτική. α) Στους «φιλο-αμερικάνους», οι οποίοι έστω και τυπικά αυτοπροσδιορίζονται ως «δημοκράτες» και φιλελεύθεροι, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάποιοι «ακαδημαϊκοί τεχνοκράτες», πολύ μακριά από την αφγανική πραγματικότητα, ενώ βλέπουν τα πάντα με το φακό της ∆ύσης. Πολλές φορές, ακριβώς επειδή έχουν τη στήριξη της ∆ύσης και ειδικά των ΗΠΑ, είναι αναγκασμένοι να υποστηρίξουν πολιτικές οι οποίες δεν ανταποκρίνεται στο αφγανικό κοινό. Οι ίδιοι δεν γνωρίζουν την πολυπλοκότητα του πληθυσμού και δεν αποδέχονται τις ιδιαιτεροτητές της χώρας, όπως είναι οι διαφορετικές φυλές, θρησκείες, γλώσσες ακόμα και τους γεωγραφικούς διαχωρισμούς και τη σημασία τους στον πρόσφατο εμφύλιο πόλεμο που διήρκησε σχεδόν 14 χρόνια. Ο τωρινός πρόεδρος της χώρας ο Χαμίντ Καρζάι -ο ίδιος αυτή τη φορά δεν είναι υποψήφιος-υποστηρίζει, και οι ΗΠΑ μέσω αυτού, έναν ανάλογο υποψήφιο, τον Ασράφ Γανι Αχμεντζάι, ο οποίος έζησε τα δύο τρίτα της ζωής

του στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ο Καρζάι στα 13 χρόνια της προεδρείας του δεν κατάφερε ποτέ να προσανατολίσει μια συγκεκριμένη πολιτική ούτε εσωτερικά, όσον αφορά την ασφάλεια των πολίτων και τη σχέση των θεσμών με τους «αντάρτες» τρομοκράτες, π.χ. τους Ταλιμπαν, ούτε εξωτερικά, όσον αφορά τη σκανδαλώδη παρουσία του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στη χώρα, χωρίς αυτό να έχει βοηθήσει σε τίποτα προς όφελος του «λαού». β) Στις ισχυρές δυνάμεις της Βορείας Συμμαχίας, δύο φορές «ήρωες» στη μνήμη των πολίτων, πρώτη φορά με την ήττα της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν και δεύτερη φορά στο πόλεμο κατά των Ταλιμπάν. Οι δυνάμεις αυτές προέρχονται από «βαθιά» λαϊκά στρώματα, αν κι είναι οι δολοφόνοι των εκατοντάδων χιλιάδων πολίτων (στη διάρκεια του εμφυλίου πόλεμου, όταν δεν κατάφεραν να μοιράσουν την εξουσία μεταξύ τους) πάντα της αντίπαλης φυλής, αντίπαλης θρησκείας. Έχουν, όμως, την υποστήριξη του κόσμου τους, βασισμένη στις φυλετικές και θρησκευτικές αντιλήψεις που τους εκπροσωπούν. Η Βόρεια Συμμαχία, αν και ποτέ δεν ήταν μια ενωμένη δύναμη αλλά ξέροντας καλά πού διαφωνούν και πού συμφωνούν μεταξύ τους, ως οι πιο «έ-

ξυπνοι» παίκτες στην «πολιτική» σκηνή του Αφγανιστάν, ενωθήκαν στις φετινές εκλογές και κατέβηκαν με την υποψηφιότητα του Αμπνουλάχ Αμπτουλάχ (το δεξί χέρι του πρώην «ηγέτη» της Βορείας Συμμαχίας, Αχμέντ Σαχ Μασούντ). Η Βόρεια Συμμαχία χωρίς να επιθυμεί τη διακοπή της δυτικό – αφγανικής σχέσης, διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με άλλες δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Ρωσία και προφανώς το Ιράν και το Πακιστάν, πάντα όμως ονειρευόμενη τον παλιό «καλό» καιρό.

Βήματα μπροστά

Η καταμέτρηση των ψήφων θα ολοκληρωθεί σε ένα μηνά περίπου, ενώ οι κίνδυνοι είναι πολλαπλοί, από την απόπειρα νοθείας μέχρι την καταστροφή των ψήφων (από τους Ταλιμπάν), αφού όλες οι «σφραγισμένες» κάλπες γεμάτες με ψήφους πρέπει να μεταφερθούν στην Καμπούλ για την τελική καταμέτρηση. Από τις προβλέψεις δεν φαίνεται κανένας από τους δυο να συγκεντρώνει το 50+1 % των ψήφων άρα αναγκαστικά οι εκλογές θα πάνε σε δεύτερο γύρο. Οι εκλογές σε κάθε χώρα «συμβολίζουν» τη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος. Στο Αφγανιστάν, ακόμα η δημοκρατία και η λειτουργία της

δοκιμάζεται με μικρά βήματα και προσπαθείες. Η συμμετοχή των πολίτων στις φετινές εκλογές, οι οποίες κηρύχθηκαν «παράνομες» και απαγορευμένες από τους Ταλιμπάν και απειλήθηκαν με επιθέσεις, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι, όμως, απόδειξη υπομονής και επίμονης των Αφγανών οι οποίοι είναι κουρασμένοι από τον πόλεμο και τις βιαιοπραγίες που συνεχίζονται εδώ και τέσσερες δεκαετίες. Το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής, ειδικά των γυναικών, στις πρόσφατες εκλογές και η διοργάνωσή τους, για πρώτη φορά, υπό την αιγίδα των αφγανικών αρχών, είναι αυτά που τις κάνουν να ξεχωρίσουν από τις προηγούμενες και να θεωρούνται βήματα προς μια βελτιωμένη κατάσταση. Η πλήρης αποκατάσταση της ασφάλειας στο Αφγανιστάν ως μεγαλύτερο ζήτημα, η πραγματική δημοκρατία στη χώρα χωρίς να είναι εισαγόμενη από τη ∆ύση, η πλήρης αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από τη χώρα και, τέλος, μια τρίτη επιλογή όχι μόνο στις εκλογές αλλά και γενικότερα στην εκπροσώπηση τους, είναι τα αιτήματα των αφγανών πολίτων. Κατά τα αλλά, αν οι εκλογές αλλάζαν κάτι θα ήταν παράνομες; Νασίμ Λομανί

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2013

Το 6ωρο εργασίας, 25 χρόνια μετά

στα δίκτυα του κόσµου

ΣΟΥΗ∆ΙΑ www.webelongtogether.org

Στο δρόμο για την Ουάσιγκτον

Με μια σειρά αιτημάτων, όπως να σταματήσουν οι  απελάσεις των μεταναστών

και η στρατιωτικοποίηση των συνόρων, χιλιάδες γυναίκες συμμετείχαν στο καραβάνι αλληλεγγύης που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο από 30 πολιτείες και έφτασε την Τετάρτη στην Ουάσιγκτον, με στόχο να πιεστεί ο Ομπάμα για να υλοποιήσει την δέσμευση του για την μεταναστευτική μεταρρύθμιση. Να σημειωθεί ότι στα χρόνια της θητείας του έχουν απελαθεί περίπου 2.000.000 μετανάστες, ενώ περισσότεροι από 11.000.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά κινδυνεύουν και αυτοί.

www.paismapuche.org

Αλληλεγγύη στους Μαπούτσε κρατούμενους Αυξάνεται το κίνημα αλληλεγγύης για τους  Μαπούτσε πολιτικούς

κρατούμενους, που ξεκίνησαν απεργία πείνας την ∆ευτέρα στην φυλακή Angol της Χιλής. Οι κρατούμενοι, που λόγω της δράσης τους κατηγορούνται με ένα στημένο κατηγορητήριο για ανατροπή του πολιτεύματος, ζητούν την αναθεώρηση της δίκης τους που στηρίχτηκε σε ανώνυμους «μάρτυρες», τον σεβασμό των διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχει υπογράψει η Χιλή, και να σταματήσει η ποινικοποίηση των αγώνων του έθνους τους.

www.riosaocarmo.wordpress.com

Στο Largo do Carmo

Σαράντα χρόνια μετά την Επανάσταση των  Γαρυφάλλων, χιλιάδες

Πορτογάλοι θα συμμετέχουν στην ολονύχτια συγκέντρωση της 24ης Απριλίου στο ιστορικό κτίριο «Largo do Carmo» στην Λισσαβόνα, σε μια πρωτοβουλία διαφόρων οργανώσεων για την υπεράσπιση της συλλογικής μνήμης και σύνδεσης των αγώνων του παρελθόντος με τους σημερινούς. Το πρώην μεσαιωνικό μοναστήρι ήταν το τελευταίο προπύργιο του Marcelo Caetano, του τελευταίου «πρωθυπουργού» του καθεστώτος Estado Novo που εγκαταστάθηκε στην Πορτογαλία το 1933 και ανατράπηκε το 1974.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

ίδα την είδηση να επανέρχεται περίπου 25 χρόνια μετά την απόφαση μου να μην ξανασχοληθώ με αυτό όπως και με αρκετά ακόμα θέματα τα οποία στα αυτιά των συνομιλητών μου, στην Ελλάδα, ακούγονταν γραφικά, ενώ οι εκάστοτε έλληνες αρχισυντάκτες μου είτε δεν τα πίστευαν είτε λόγω της «εξωτικής» τότε Σουηδίας, όπου ζούσα, όταν τα έπαιρναν στα χέρια τους τα «εμπλούτιζαν» με στοιχεία που τελικά με εξέθεταν στο ρεπορτάζ μου. Αντιγράφω: «Το δημοτικό συμβούλιο του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας αποφάσισε να μειώσει τις ώρες εργασίας σε έξι, καταργώντας το οκτάωρο στις δημοτικές υπηρεσίες και διατηρώντας παράλληλα τις αποδοχές στο ίδιο επίπεδο. Πρόκειται για ένα «πείραμα», που αποφάσισε η δημοτική αρχή της δεύτερης μεγαλύτερης σουηδικής πόλης, ο συνασπισμός των Κοκκινοπράσινων (Αριστεροί - Σοσιαλδημοκράτες - Πράσινοι), το οποίο θα διαρκέσει δοκιμαστικά ένα χρόνο, με στόχο την βελτίωση των υπηρεσιών.» ∆εν είναι η πρώτη φορά, λοιπόν, που η 30ωρη εργασία την εβδομάδα τίθεται επί τάπητος στη Σουηδία. Η οικονομική ευμάρεια κατά τη δεκαετία του ’80 και η ισχύς του συνδικαλιστικού κινήματος είχαν καταστήσει κεντρικό το θέμα στην προεκλογική περίοδο του 1988 και κύριο αίτημα σε όλη τη δεκαετία του τότε «Αριστερού Κόμματος – Κομουνιστές (VPK) σήμερα «Αριστερά» (V) Στον έντονο διάλογο που είχε αναπτυχθεί τότε ο προβληματισμός ήταν βαθύς και είχε γίνει μελέτη όλων των παραμέτρων. Αφορούσε όλους τους εργαζόμενους οι οποίοι, ανάλογα με τον κλάδο τους, θα είχαν τη δυνατότητα να επιλέγουν μεταξύ του «5 μέρες από 6 ώρες ή 4 ημέρες από 7,5 ώρες» Λίγο αργότερα απ’ αυτή τη συζήτηση επικράτησαν οι «εκσυγχρονιστές» στην ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, η κοινωνική ευμάρεια αντικαταστάθηκε από την προσωπική, ήρθαν οι πιστωτικές κάρτες, τα διακοποδάνεια που δίνονταν με εγγύηση των σωματείων, το χρηματιστήριο. Το 1991, τους σοσιαλδημοκράτες εκσυγχρονιστές αντικατέστησε στην κυβέρνηση ο συνασπισμός Μετριοπαθών και Συντηρητικών κομμάτων προκειμένου «να διαχειριστούν με σύνεση την κρίση» που είχε πλήξει τη χώρα. Ξεπουλήθηκε μέρος της δημόσιας περιουσίας, διαλύθηκαν σχεδόν τα συνε-

Σουηδία, εκλογές 1988, «Έξι ώρες δουλειά την ημέρα» ταιριστικά ταμεία, κόπηκαν επιδόματα, αυξήθηκε η ανεργία, η Σουηδία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα έμεινε στην άκρη μέχρι που ξεχάστηκε. Φέτος, είναι χρονιά εκλογών και στη Σουηδία. Θα γίνουν όπως γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια, την τρίτη Κυριακή του Σεπτεμβρίου. Το θέμα επανέρχεται, όχι όμως με τα ίδια επιχειρήματα ούτε την ίδια δυναμική που είχε τότε. Κανείς δεν αναφέρεται σήμερα στην «ποιότητα ζωής» σε «περισσότερες ώρες με τα παιδιά» σε «περισσότερο ελεύθερο χρόνο». Ούτε, βέβαια, στα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν όπως αύξηση του αλκοολισμού και των αυτοκτονιών λόγω μεγαλύτερης μοναχικότητας π.χ για ανθρώπους που μένουν μόνοι από την Πέμπτη το μεσημέρι έως τη ∆ευτέρα το πρωί. Σήμερα μιλάνε για «πείραμα» που βασίζεται σε έρευνες οι οποίες δείχνουν πως με μειωμένο ωράριο βελτιώνεται η παραγωγή και πως με το νέο ωράριο επιτυγχάνονται δύο στόχοι: Ο πρώτος είναι η αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και ο δεύτερος η δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας. Νίκος Σερβετάς

ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ

Ασφυκτική κυριαρχία δεξιάς και ακροδεξιάς

ι εκλογές της 6ης Απριλίου στην Ουγγαρία είχαν δύο κύρια ερωτήματα: Πρώτον, με πόση διαφορά θα κέρδιζε την Κεντροαριστερά το εθνικιστικό Fidesz του πρωθυπουργού Όρμπαν. Και δεύτερον, πόσο αυξημένη θα ήταν η δύναμη του νεοφασιστικού Jobbik, που πριν από τις εκλογές δοκίμασε να πείσει τους ούγγρους ότι δεν είναι παρά ένα κόμμα όπως τα άλλα. Ως προς το πρώτο ερώτημα, το Fidesz έχασε εφτάμιση περίπου μονάδες, αλλά μικρό το κακό: χάρη στο νέο εκλογικό νόμο που ψήφισε η προηγούμενη Βουλή, το 44.5% που κέρδισε την Κυριακή αντιστοιχεί σε 133 έδρες από τις 199 του νέου Κοινοβουλίου. Ως προς το δεύτερο, οι απώλειες της αυταρχικής ∆εξιάς του Όρμπαν κατευθύνθηκαν κυρίως προς το Jobbik, που απ’ το 16,6% του 2010 “σκαρφάλωσε” στο 20,5%. Στον αντίποδα, το Κόμμα των Ούγγρων Εργαζομένων, που συμμετέχει στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, έμεινε στις 27.696 ψήφους, ήτοι στο 0,58%... Πώς εξηγείται η ευρεία νίκη του Όρμπαν, σε μια χώρα όπου ο μισθός του ανειδίκευτου είναι κάτω από τα 300 ευρώ και η φτώχεια έχει διευρυνθεί; Η κυβέρνηση πιστώθηκε κατ’ αρχάς τη μείωση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και της ύδρευσης. Την ίδια στιγμή, ο Όρμπαν απευθύνθηκε επιτυχώς στα μεσαία στρώματα, όχι μόνο επιχειρώντας να λανσάρει μια εργασιακή ηθική, στο όνομα της οποίας κοινωνικές παροχές δεν παίρνει οποιοσδήποτε, αλλά μόνο όσοι εργάζονται, αλλά και γιατί μετά το σοκ του ∆ΝΤ επί των ημερών του, δημιουργείται σταδιακά μια νέα μεσαία τάξη πιστή στην κυβέρνηση. Η ∆εξιά πιστώνεται, επίσης, τη διακοπή των σχέσεων της Ουγγαρίας με το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο, την ίδια στιγμή που προσαρμόζεται ευχαρίστως σε κελεύσματα των δανειστών και της ουγγρικής αστικής τάξης, όπως η αντικατάσταση της προοδευτικής φορολογίας με ενιαίο φορολογικό συν-

τελεστή του 16%. Ελέγχοντας τα ΜΜΕ, επεκτεινόμενος στο χώρο του θεάματος (βλ. κατασκευή γηπέδων κλπ), και χρησιμοποιώντας διπλή γλώσσα όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση –στις Βρυξέλλες οπαδός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, στη Βουδαπέστη “αντίσταση” στη Νέα Τάξη και το ξένο κεφάλαιο–, ο Όρμπαν βλέπει ότι η μόνη αμφισβήτησή του έρχεται από τα (ακρο)δεξιά, εξ ου και προσαρμόζει ανάλογα την πολιτική του. Στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησής του, το Σύνταγμα έχει τροποποιηθεί δώδεκα φορές, ο Θεμελιώδης Νόμος άλλες τέσσερις, και τα δικαιώματα αποτελούν άγνωστη λέξη, ιδίως όταν πρόκειται για τους εξαθλιωμένους Ρομά, που συχνά πέφτουν θύματα των παραστρατιωτικών μονάδων του Jobbik. Τι θα ήταν μια προσπάθεια ανάταξης στο σκηνικό αυτό; Οι απαντήσεις, μειοψηφικές μέχρι στιγμής, έρχονται ως τώρα μόνο από τα κινήματα. Την προηγούμενη Πέμπτη, η Βουδαπέστη φιλοξένησε το αντιφασιστικό σεμινάριο του AlterSummit, που αποτέλεσε μιαν ευκαιρία για την τοπική Αριστερά να συγκρίνει εμπειρίες και να συντονιστεί με την κοινωνική κίνηση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Λίγο πριν από τη λήξη της διοργάνωσης και την αντιφασιστική διαδήλωση μερικών εκατοντάδων ακτιβιστών προς το μνημείο της Αντίστασης (ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα δείγματα “θεσμοποίησης” της δημοκρατικής μνήμης), ο φιλόσοφος Γκ. Μίκλος Ταμάς μας το ζήτησε εύγλωττα: “Μην ξεχνάτε την Ουγγαρία”. Είχαμε κάθε λόγο να του το υποσχεθούμε. ∆ημοσθένης Παπαδάτος -Αναγνωστόπουλος

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Σε τοίχο χτύπησε πάλι η ειρήνευση ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ - ΙΣΡΑΗΛ

«Ο

ι κόκκινες γραμμές του Ισραήλ ήταν εκείνες που μετρούσαν και αν οι Παλαιστίνιοι ήθελαν συμφωνία, θα έπρεπε να τις αποδεχθούν», γράφει η νορβηγή ιστορικός και ερευνήτρια Χίλντε Βάαγκε στην έκθεσή της «Το μυστήριο των νορβηγικών χαμένων αρχείων», στην οποία αναλύει το ρόλο της χώρας της στις μυστικές συνομιλίες Όσλο Ι του 1993 και το γεγονός της εξαφάνισης κάθε εγγράφου σχετικού με αυτές. Μετά από 20 χρόνια λίγα έχουν αλλάξει στο συσχετισμό δυνάμεων και επιρροής των δύο πλευρών. Επιπλέον, επτά πρωθυπουργούς αργότερα, οι ισραηλινοί επιφυλάσσουν για συνομιλητές και υποστηρικτές τους, το ρόλο του «παιδιού για τα θελήματα», όπως είχε χρησιμοποιηθεί η χώρα της το 1993, σύμφωνα με την Βάαγκε.

Παγώνουν οι συνομιλίες

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ παλαιστινίων και ισραηλινών ξεκίνησαν τον Ιούλιο με πρωτοβουλία του αμερικανού υπουργού εξωτερικών Τζον Κέρι και με προκαθορισμένη λήξη το τέλος Απριλίου 2014. «Σαν έτοιμες από καιρό», φαίνονται να οδηγούνται σε θλιβερά επαναλαμβανόμενη αποτυχία, εξαιτίας των ισραηλινών, σύμφωνα με σχόλιο του αμερικανού υπουργού στην επιτροπή της Γερουσίας, το οποίο ανασκεύασε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ λέγοντας ότι εννοούσε πως και οι δύο συνέβαλαν στο αδιέξοδο. Το Ισραήλ είχε συμφωνήσει να απελευθερώσει τον Μάρτιο την 4η και τελευταία ομάδα 26 κρατούμενων πριν από το 1993, υπό την προϋπόθεση ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα πάγωνε τα αι-

Ο Αμπάς, μετά την αθέτηση της απελευθέρωσης, αιφνιδίασε καταθέτοντας επιστολές σε 15 οργανισμούς και συμβάσεις του ΟΗΕ. Ο Νετανιάχου, ως απάντηση, έπαυσε κάθε πολιτική και οικονομική συνεργασία με την Παλαιστινιακή Αρχή.

τήματά της σε οργανισμούς του ΟΗΕ. Στις συνομιλίες απαίτησαν την αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους -απορρίφθηκε από τους παλαιστίνιους- και την μη προσφυγή στο ∆ιεθνές ∆ικαστήριο για το ζήτημα των εποικισμών. Παράλληλα, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου διεμήνυσε πως οι παλαιστίνιοι «θα πληρώσουν ακριβά» οποιαδήποτε παρέκκλιση. Οι ισραηλινοί υπαναχώρησαν την τελευταία στιγμή κι επιπλέον έθεσαν ως όρο στις Η῾῾ΠΑ -για πολλοστή φοράτην απελευθέρωση του αμερικανοεβραίου ισραηλινού Τζόναθαν Πόλαρντ, που καταδικάστηκε το 1987 σε ισόβια για κατασκοπεία. Οι παλαιστίνιοι δεν υποχώρησαν στις «κόκκινες γραμμές» του Ισραήλ και ο Μαχμούντ Αμπάς, ηγέτης της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), μετά την αθέτηση της απελευθέρωσης, αιφνιδίασε καταθέτοντας την 1η Απριλίου επιστολές σε 15 οργανισμούς και συμ-

“

βάσεις του ΟΗΕ. Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε προκλητική την κίνηση και την Τετάρτη έδωσε εντολές στους υπουργούς του να αποφύγουν συναντήσεις με τους ομόλογούς τους και να παύσουν οποιαδήποτε πολιτική και οικονομική συνεργασία με την Π.Α. ∆όθηκαν επίσης οδηγίες στον συντονιστή «κυβερνητικής δράσης» στα κατεχόμενα, «να προετοιμάσει λίστα όλων των πιθανών μέτρων» και εντάθηκαν οι επιθέσεις των δυνάμεων κατοχής σε Γάζα, ∆υτική Όχθη και Ιερουσαλήμ.

Στοχοποιούνται όσοι μποϊκοτάρουν Η αντιπολίτευση κατηγόρησε τον Νετανιάχου ότι ακολουθεί πολιτική απομόνωσης και ότι παρέχει πυρομαχικά στους πολέμιους της χώρας. Τα ισραηλινά ΜΜΕ δίνουν έμφαση στις συνέπειες των αντιποίνων τα οποία, όπως γράφουν, «θα διαλύσουν την

Η Μολδαβία σε κλοιό Τ

ο τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, εμφανίζεται έντονη κινητικότητα στη Μολδαβία. Η Μολδαβία και η Γεωργία είναι οι μόνες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που υπέγραψαν τη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ε.Ε. Θεωρείται ότι η Μολδαβία αποτελεί τη φτωχότερη χώρα της Ευρώπης με πληθυσμό 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων και πολλά προβλήματα εσωτερικής συνοχής. Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης οξύνθηκαν παλαιότερες αποσχιστικές τάσεις και δημιουργήθηκαν νέες.

Στην Υπερδνειστερία ακόμα περιμένουν

Η περιοχή της Υπερδνειστερίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1990, μετά από πόλεμο με τη Μολδαβία, αλλά δεν υπάρχει διεθνώς αναγνώριση. Σε δημοψήφισμα, που διεξήχθη το 2006, το 97,2% υπερψήφισε την ένωση με τη Ρωσία, η οποία όμως μέχρι σήμερα δεν την έχει περιλάβει στη Ρώσικη Ομοσπονδία. Για την επίλυση του θέματος της Υπερδνειστερίας είχε συσταθεί το διεθνές σχήμα «5+2»: Ρωσία και Ουκρανία (εγγυητές), ΟΑΣΑ (μεσολαβητής), Ε.Ε. και ΗΠΑ (παρατηρητές), και οι δύο είναι η Μολδαβία και η Υπερδνειστερία. Οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο «5+2» σταμάτησαν. Η υπουργός Εξωτερικών της Υπερδνειστερίας, Νίνα Στάνσκα, δήλωσε ότι δεν θα συμμετέχει στην προγραμματισμένη συνάντηση της Βιέννης στις 10 Απρίλη, επειδή η Μολδαβία δεν κατάργησε, όπως είχε υποσχεθεί, τους δασμούς που επέβαλε στα μέλη του προηγούμενου χρόνου για τα προϊόντα που εισάγει από την Υπερδνειστερία και επειδή έγινε προσπάθεια οικονομικού αποκλεισμού της από τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Η Μολδαβία, από την άλλη πλευρά, κατηγορεί τη Ρωσία ότι έθεσε σε ετοιμότητα τις στρατιωτικές τις δυνάμεις στην πρωτεύουσα της Υπερδνειστερίας Τιράσπολ, ότι επεκτείνει το στρατιωτικό αεροδρόμιο και

Το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, εμφανίζεται έντονη κινητικότητα στη Μολδαβία. Η Μολδαβία και η Γεωργία είναι οι μόνες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που υπέγραψαν τη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ε.Ε.

ότι ενισχύει τις δυνάμεις της με νέα σύγχρονα στρατιωτικά ελικόπτερα. Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία ότι σκοπεύει να δημιουργήσει διάδρομο στη Νότια Ουκρανία και να ενώσει την Κριμαία με την Υπερδνειστερία. Η μη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τιράσπολ δεν κρύβει την επιθυμία της να ενωθεί οργανικά με τη Ρωσία. Στις 18 Μάρτη για άλλη μια φορά με επιστολή του Προέδρου του Ανώτατου Σοβιέτ Μιχαήλ Μπούρλα ζήτησε από τη Μόσχα να εξετάσει την είσοδο της Υπερδνειστερίας στη Ρώσικη Ομοσπονδία.

Ζητούν ανεξαρτησία από τη Μολδαβία

Η αυτόνομη περιοχή Γκαγκαούζια, που έχει πρωτεύουσα την πόλη Κομράτ, ζητάει ανεξαρτησία από τη Μολδαβία, όπως δήλωσε ο περιφερειάρχης της Μιχαήλ Φορμουζάλ. Στη Γκαγκαούζια στις 2 Φλεβάρη ορ-

Π.Α.». Μετά την κίνηση Αμπάς, οι δημοσκοπήσεις κατέγραψαν ποσοστό 59% συμφωνούντων με την πολιτική του και οι φυλακισμένοι που επρόκειτο να απελευθερωθούν φέρονται να δήλωσαν ότι «αποκατέστησε την εθνική υπερηφάνια». Η Χαμάς τον προέτρεψε να διακόψει κάθε συνεργασία σε θέματα ασφαλείας με το Ισραήλ και να σταματήσει τις διαπραγματεύσεις. Υποστήριξε επίσης την έκκλησή του για περιφερειακή και διεθνή βοήθεια και ευαισθητοποίηση εναντίον της κατοχής. Το συμβούλιο αράβων υπουργών Εξωτερικών, που συγκλήθηκε στο Κάιρο την ίδια μέρα, ανανέωσε τη δέσμευση παροχής οικονομικής βοήθειας 100 εκατομμυρίων δολαρίων στην κυβέρνηση Αμπάς. Ωστόσο, το διεθνές κίνημα προάσπισης των παλαιστινιακών δικαιωμάτων, Μποϋκοτάζ, Αποεπενδύσεις, Κυρώσεις (BDS) στο Ισραήλ, υπονομεύεται από αμερικανικούς κύκλους. Το Μέριλαντ, όπως και άλλες πολιτείες, έχει δρομολογήσει νομοθεσία που θα απαγορεύει την κρατική χρηματοδότηση πανεπιστημίων και ιδρυμάτων και θα στοχοποιεί όσους συμμετέχουν στο BDS. Ο κάτοχος Νόμπελ Ειρήνης αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου σε ανακοίνωσή του, χαρακτηρίζει το κίνημα «μη βίαιη προσπάθεια για επίτευξη ειλικρινούς ειρήνης και συμφιλίωσης» και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες ως «τιμωρία και εκφοβισμό εκείνων που εκφράζουν την συνείδησή τους και αμφισβητούν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίσταται ο παλαιστινιακός λαός». Ελισάβετ Πετρίδου

γανώθηκε συμβουλευτικό δημοψήφισμα για την εξωτερική πολιτική της Μολδαβίας, όπου συμμετείχε το 70% με βάση τους εκλογικούς καταλόγους. Το 98,7% ψήφισε υπέρ της συμμετοχής της Μολδαβίας στην Ευρασιατική Τελωνιακή Ένωση και μόνο το 2,77% ψήφισε υπέρ της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ε.Ε. Η κυβέρνηση του Κισινάου θεωρεί ότι το δημοψήφισμα ήταν παράνομο και οι οργανωτές του θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.῾ Στην πόλη Μπελτσί (Balti), η οποία αποτελεί την τρίτη σε πληθυσμό πόλη της Μολδαβίας μετά το Κισινάου και την Τιράσπολ δημιουργήθηκε το Μέτωπο Εθνικής Αντίστασης που δεν συμφωνεί με την υπογραφή από την κυβέρνηση της Μολδαβίας της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ε.Ε. Προτείνει να γίνει δημοψήφισμα για την είσοδο της Μολδαβίας στην Ευρασιατική Τελωνιακή Ένωση. Ο δήμαρχος Βασίλι Παντσούκ και η πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου που ανήκουν στο Κόμμα των Κομμουνιστών της Μολδαβίας προτείνουν τη διενέργεια δημοψηφίσματος ανάλογου με της Γκαγκαούζια. Η Μόσχα κατηγόρησε την Ουκρανία και τη Μολδαβία ότι ενισχύουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στα σύνορα με την Υπερδνειστερία. Η υπεύθυνη για τα θέματα Ευρώπης και Ευρασίας των ΗΠΑ, Βικτόρια Νούλαντ, πήγε εσπευσμένα στη Μολδαβία και υποσχέθηκε επιπλέον 10 εκατ. δολάρια για την ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα με την Υπερδνειστερία. Εν τω μεταξύ, η υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας, Ναταλία Γκέρμαν, πήγε στη Μόσχα για να καθησυχάσει τον Σεργκέι Λαβρόφ ότι η χώρα της δεν προτίθεται να προβεί σε οικονομικό αποκλεισμό της Υπερδνειστερίας. Η Μολδαβία φαίνεται να είναι σε κλοιό. Ανατολικά από την Υπερδνειστερία, νότια από τη Γκαγκαούζια και βόρεια από τη ρωσόφωνη πόλη Μπελτσί. ∆υτικά από την Ρουμανία που ποτέ δεν έπαψε να θεωρεί ότι Μολδαβία είναι ρουμάνικη περιοχή.῾ Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Το Μέτωπο της Αριστεράς στη μάχη των ευρωεκλογών ΚΟΙΝΕΣ ΛΙΣΤΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΟ ΝΑΚ

ο Μέτωπο της Αριστεράς σε μεγάλη συγκέντρωσή του την Παρασκευή 11 Απριλίου στο Παρίσι, παρουσίασε τις λίστες των κοινών υποψηφίων του, και στις επτά περιοχές της Γαλλίας, για τις ευρωεκλογές που θα γίνουν στις 25 Μαΐου. Στη συγκέντρωση αυτή, που ήταν και η έναρξη του προεκλογικού αγώνα, παρευρέθηκε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, που έχει προταθεί από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν. Η συμφωνία μεταξύ των δυνάμεων του Μετώπου της Αριστεράς (ΓΚΚ και Κόμμα της Αριστεράς) δεν ήταν εύκολη υπόθεση, μετά τις διαφωνίες που ανέκυψαν για την τακτική των συνεργασιών στις δημοτικές εκλογές. Το Κόμμα της Αριστεράς είχε διακόψει τη συμμετοχή του στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπως είχε ανακοινώσει στο συνέδριό του το καλοκαίρι στη Βαρκελώνη, μέχρι τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών στις 25 Μαρτίου. Η κατάσταση αυτή που είχε μπλοκάρει όλες τις διαδικασίες, συνεχίστηκε μέχρι και τις τελευταίες ημέρες μετά τον β΄ γύρο των δημοτικών εκλογών. Το Κόμμα της Αριστεράς απέρριπτε την πρόταση του ΓΚΚ να παραμείνουν οι λίστες ανοικτές, έτσι ώστε το κάθε κόμμα να έχει τη δυνατότητα να προτείνει όποιες προσωπικότητες μετέχουν στο Μέτωπο της Αριστεράς, χωρίς να είναι μέλη κάποιου κόμματος ή οργάνωσης.

Η έκπληξη από το ΝΑΚ

Μετά από αυτή την εξέλιξη, το ΓΚΚ θα πρέπει σύμφωνα με το καταστατικό του να θέσει σε συζήτηση και ψηφοφορία τις προτάσεις σε κάθε περιοχή, στις 17 και 18 του μήνα. Η διαδικασία αυτή δεν φαίνεται να εμποδίζει σε καμία περίπτωση την πορεία της προεκλογικής καμπάνιας, που «επιτέλους ξεκινά», όπως έγραψε το περιοδικό «Politis». Όμως στη ζωή και την πολιτική δεν πρέπει να αποκλείονται τα απρόοπτα και οι εκπλήξεις. Αυτή τη φορά η έκπληξη ήρθε από την πλευρά του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (ΝΑΚ), που με επιστολή του σε όλα τα κόμματα της αριστεράς (Μέτωπο της Αριστεράς, ΓΚΚ, Κόμμα της Αριστεράς, Μαζί), αλλά και τη Λαϊκή Πάλη, πρότεινε τη συνεργασία των δυνάμεων της αριστερής αντιπολίτευσης και την παρουσίασή της σε «κοινές λίστες» στις ευρωεκλογές. Το ΝΑΚ αναφέρει συγκεκριμένα ότι «η πορεία της 12ης Απριλίου κατά της λιτότητας αποτελεί ένα βήμα για την οικοδόμηση και τη στήριξη των κινητοποιήσεων, που μπορεί να οδηγήσουν στην ανατροπή των πραγμάτων. Σ’ αυτό το πλαίσιο οι εκλογές δίνουν την ευκαιρία για μια νέα ώθηση», γι’ αυτό πρότεινε τις κοινές λίστες. Το ΝΑΚ αναφέρει ακόμα ότι «η κρίση της ΕΕ είναι σαφώς συνδεδεμένη με την κρίση του καπιταλισμού και δεν μπορεί να ξεπεραστεί με την επιστροφή σε εθνικά πλαίσια. Αυτό που έχει τεθεί τώρα στην ημερήσια διάταξη, είναι η σύγκλιση των αγώνων». Η πρόταση, όμως, αυτή ήρθε αργά δήλωσε ο εκ-

“

Πέντε χρόνια μετά τη δημιουργία του, μπορεί το Μέτωπο της Αριστεράς να δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών με στόχο την ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων στην αριστερά. Είναι η μόνη δύναμη με συγκεκριμένη εναλλακτική πολιτική για τη διέξοδο από την πολύπλευρη κρίση.

πρόσωπος του Κόμματος της Αριστεράς. Το ίδιο υποστήριξε και το ΓΚΚ. Η άρνηση του Κόμματος της Αριστεράς ξάφνιασε κάποιους που παρακολουθούσαν τις κινήσεις του Ζαν-Λικ Μελανσόν την περίοδο πριν τις δημοτικές εκλογές, να προσεγγίζει αμφίπλευρα τόσο το ΝΑΚ, όσο και την αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που παρά την έντονη δυσφορία της με τη νέα κυβέρνηση, τελικά με ελάχιστες αποχές τής έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης. Καθώς και τους Οικολόγους, με τους οποίους μάλιστα προσδοκούσε κάποια συμπόρευση όπως και στις δημοτικές. Οι τελευταίοι, ωστόσο, αν και δεν μετέχουν στην κυβέρνηση του Μανουέλ Βαλς, δεν φαίνεται να απομακρύνονται από την κυβερνητική πλειοψηφία. Η ψήφος εμπιστοσύνης της κοινοβουλευτικής ομάδας τους προς τη νέα κυβέρνηση που όρισε ο Φρ. Ολάντ –με ορισμένες απώλειες– είναι αρκετά ενδεικτική για την πολιτική τους. Εξάλλου, οι Οικολόγοι πιστεύουν ότι θα μπορέσουν πάλι να προσεγγίσουν το υψηλό ποσοστό του 16% που είχαν πάρει στις προηγούμενες εκλογές το 2008. Οι δημοσκοπήσεις τους δίνουν κάποιες ελπίδες, αφού εκτινάχθηκαν στο 9%, ενώ το

Μέτωπο της Αριστεράς έχασε αρκετό χρόνο, με αποτέλεσμα να έχει απώλειες που αποτυπώνονται με το 7% στη δημοσκόπηση. Τις απώλειες αυτές θα πρέπει γρήγορα να αναπληρώσει, αλλά να κερδίσει και νέες δυνάμεις σύμφωνα με αναλυτές, το Μέτωπο της Αριστεράς.

Η μόνη δύναμη με εναλλακτική πρόταση

Πέντε χρόνια μετά τη δημιουργία του, μπορεί το Μέτωπο της Αριστεράς να δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών με στόχο την ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων στην αριστερά. Γιατί είναι η μόνη δύναμη με συγκεκριμένη εναλλακτική πολιτική για τη διέξοδο από την πολύπλευρη κρίση. Η διέξοδος περνά μέσα από το δρόμο της ρήξης με τις αντιδημοκρατικές πολιτικές της λιτότητας και την επανοικοδόμηση της Ευρώπης. Βασικοί άξονες μιας τέτοιας πολιτικής είναι η άμεση αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών συνθηκών που έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο, καθώς και η κατάργηση της επιβολής του κοινωνικού ντάμπιγκ, που έχει προκαλέσει αντιπαραθέσεις μεταξύ

των εργαζομένων. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από μια άλλη πολιτική που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη, στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην αλληλεγγύη και την ειρήνη των λαών. Για τα προβλήματα αυτά δεν μιλάει καμία από τις πολιτικές δυνάμεις που διεκδικούν την ψήφο του γαλλικού λαού. Η γαλλική δεξιά είναι προσκολλημένη στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που ελέγχει τις θέσεις-κλειδιά στην Ευρώπη με τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι και τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Κομισιόν. Για να μην αναφερθούμε στο δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί μέχρι το 2012 και την παντοδυναμία της Μέρκελ, που δεν ενδιαφέρονται για τίποτα, εκτός από τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής με ακόμα πιο αυταρχικό τρόπο. Τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής υπηρετούν και οι άλλες δυνάμεις: φιλελεύθεροι-δημοκράτες (ALDE), αλλά και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Ευρώπης (PSE), στο οποίο μετέχει το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το PSE προτείνει τον νυν πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο πρόγραμμά τους με τίτλο «100 ημέρες για να αλλάξει η Ευρώπη» τάσσονται υπέρ της στροφής σε μια κεϊνσιανική πολιτική, για να την ξεχάσουν μόλις βρεθούν στις Βρυξέλλες, στο Στρασβούργο ή στη γαλλική εθνοσυνέλευση. Τέλος, οι Πράσινοι έχουν παραμείνει στην ιδέα ενός «Green Deal», χωρίς όμως να αναφέρουν συγκεκριμένες προτάσεις για τη διέξοδο από την κρίση.

Πορεία για την ισότητα

Ασφαλώς, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις οικολόγων που προσθέτουν τη δική τους συμβολή στις κινητοποιήσεις που γίνονται όχι μόνο για οικολογικά ζητήματα, όπως στη μεγάλη πορεία που πραγματοποιήθηκε χθες στο Παρίσι «κατά της λιτότητας» και «για την ισότητα και τη διανομή του πλούτου». Η πορεία αυτή είχε προγραμματιστεί πριν τις δημοτικές εκλογές με πρωτοβουλία διακοσίων και πάνω προσωπικοτήτων από το χώρο των κινημάτων, συνδικάτων, πανεπιστημιακών, διανοουμένων κ.λπ. Αμέσως δήλωσαν τη συμμετοχή τους, το Μέτωπο της Αριστεράς (ΓΚΚ, Κόμμα της Αριστεράς κ.λπ.) και το ΝΑΚ, καθώς και πάνω από 80 οργανώσεις και κινήματα. Οι φορείς είναι πολλοί, το μήνυμα είναι ένα: «Αρκετά πια με τη λιτότητα». Αυτή η διαδήλωση είναι η πρώτη πράξη παρέμβασης των πολιτών, για να δηλώσουν την αντίθεσή τους στη δεξιά και την άκρα δεξιά και ταυτόχρονα να εκφράσουν την προσήλωσή τους στις αξίες της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής προόδου. Σ’ αυτό τον αγώνα έχουν τη θέση τους όλες οι ζωντανές δυνάμεις της αριστεράς, σύμφωνα με το Μέτωπο της Αριστεράς, που θα πρέπει να εκφραστούν μαζικά και στις κάλπες της 25ης Μαΐου. Μ. Κοβάνης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Οι ευρωεκλογές είναι ευκαιρία για να αρχίσει η κυβερνητική αλλαγή

Συνέντευξη με τον υπεύθυνο για τη διεθνή πολιτική του Μπλόκου της Αριστεράς στην Πορτογαλία, Ρενάτο Σοέιρο Με στόχο να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην πολιτική της λιτότητας, συνεχίζεται ο προεκλογικός αγώνας για το Μπλόκο της Αριστεράς στην Πορτογαλία. Ο Ρενάτο Σοέιρο, ηγετικό στέλεχος του κόμματος και βασικός υπεύθυνος για τη διεθνή πολιτική του, σχολιάζει την αύξηση του ευρωσκεπτικισμού, λέει ότι η πρόταση εξόδου από το ευρώ οδηγεί σε παγίδα, και αναφέρεται στην υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την θέση του προέδρου της Κομισιόν. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

“

Πώς μπορούν μέσω των ευρωεκλογών οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας να δώσουν στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα; Έχουμε προτείνει ένα ενιαίο μέτωπο των χωρών που πλήττονται από τα μέτρα λιτότητας της τρόικας. Η φωνή τους πρέπει να ακουστεί δυνατά και καθαρά σε όλα τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Οι χώρες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το πολιτικό τους βάρος και τα δικαιώματα της ψήφου τους για να μπλοκάρουν μέτρα και να παρουσιάσουν εναλλακτικές λύσεις. ∆υστυχώς, όμως, οι κυβερνήσεις τους προτιμούν να παίζουν το ρόλο του «καλού μαθητή», συμφωνώντας με τα πάντα και υπακούοντας σε ό,τι επιβάλλεται. Αυτό δεν θα αλλάξει, είναι οριστική επιλογή τους, λύση θα υπάρξει μόνο με την αντικατάστασή τους από νέες αριστερές κυβερνήσεις που μπορούν να υπερασπιστούν το λαό και τη χώρα τους. Οι ευρωεκλογές είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τους ανθρώπους να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στην Ε.Ε. και τις πολιτικές της, για να αρχίσει η διαδικασία μιας κυβερνητικής αλλαγής σε μια προοδευτική και κοινωνική κατεύθυνση. ∆εν θα αλλάξουμε την Ευρώπη αν δεν αλλάξουμε τις χώρες μας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια μεγάλη αύξηση του ευρωσκεπτικισμού. Τα σκληρά μέτρα που επιβάλλονται στους λαούς δημιουργούν τα χειρότερα αισθήματα προς την Ε.Ε. Είναι φυσική αυτή η δυσαρέσκεια και την μοιραζόμαστε απολύτως. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι έχουν την τάση να κοιτάζουν πίσω στην ιστορία για να βρουν καλύτερες ημέρες και έτσι υιοθετούν αντιδραστικές θέσεις. Είτε πρό-

κειται για τον απλό σοβινισμό και τον απομονωτισμό, ή, ακόμη χειρότερα, για τα ρατσιστικά και φασιστικά επιχειρήματα εναντίον των μεταναστών, των πολιτικών κομμάτων και της δημοκρατίας. Αυτό έχει αρχίσει να γίνεται ένα σημαντικό πρόβλημα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στην Πορτογαλία δεν συμβαίνει τόσο έντονα, επειδή είχαμε τα 48 χρόνια ενός τέτοιου καθεστώτος και αυτό λειτουργεί όπως ο εμβολιασμός. Επίσης, επειδή πολλές πορτογαλικές οικογένειες έχουν μετανάστες και θέλουν οι συγγενείς τους να έχουν καλή μεταχείριση στις χώρες υποδοχής, οι άνθρωποι δεν είναι τόσο δεκτικοί στα μηνύματα μίσους. Κάποιοι θεωρούν ότι η έξοδος από το ευρώ θα βοηθούσε μια χώρα να αντιμετωπίσει την κρίση. Τι λέτε; Εμείς επικρίναμε από την αρχή την αρχιτεκτονική και το σχεδιασμό του ευρώ ως ενιαίου νομίσματος για τις οικονομίες με μεγάλες διαφορές. Αυτό δημιούργησε πολλά προβλήματα στη χώρα μας, που έχασε την ανταγωνιστικότητα στο πλαίσιο του υπερτιμημένου ευρώ. Η προσπάθεια να αντισταθμιστεί η ζημιά με την εσωτερική υποτίμηση, τη συρρίκνωση των μισθών και των κοινωνικών παροχών, έκανε τα πράγματα πολύ χειρότερα. Υποστηρίζουμε έναν προϋπολογισμό της Ε.Ε. που θα ενισχύσει μια πραγματική πολιτική συνοχή και θα λειτουργήσει ως εργαλείο για την αναδιανομή και την εξισορρόπηση της άνισης ανάπτυξης σε ολόκληρη την Ε.Ε., με την ενίσχυση των επενδύσεων στις κοινωνικές υπηρεσίες, την ενέργεια, το περιβάλλον, τις μεταφορές, την έρευνα και τον πολιτισμό. ∆εδομένου ότι αυτό δεν έχει υπάρξει η επιλογή της πλειοψηφίας των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., θα πρέπει να αναλάβουμε το καθήκον της υπεράσπισης της χώρας μας και να μην δεχτούμε άλλες θυσίες για το ευρώ. Ωστόσο, θεωρούμε ότι η πρόταση της εξόδου από το ευρώ ως πολιτικός στόχος οδηγεί σε μια παγίδα, της οποίας κύρια θύματα θα είναι οι εργαζόμενοι, που θα δουν τους μισθούς τους να περικόπτονται σχεδόν στο 50% από τη μια μέρα στην άλλη, ενώ τα συμβόλαια ακινήτων, οι τραπεζικές υποχρεώσεις και οι εισαγωγές αγαθών θα συνεχίσουν να είναι σε ευρώ, κάνοντας τη ζωή ακόμα πιο δύσκολη για τα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού. Ποιες συγκεκριμένες προτάσεις μπορούμε να κάνουμε σήμερα για μια αριστερή επανίδρυση της Ευρώπης; Το Μπλόκο και η Ευρωπαϊκή Αριστερά έχουν αναπτύξει από κοινού μια ολοκληρωμένη σειρά προτάσεων με μεγάλη λεπτομέρεια. Θα χρειαζόταν πολύς χρόνος για να τις περιγράψω ή να τις απαριθμήσω. Ένα πράγμα, όμως, είναι σίγουρο: ότι έχουμε ξεπεράσει την περίοδο κατά την οποία αυτό που χρειαζόμασταν ήταν να αρ-

Οι ευρωεκλογές είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τους ανθρώπους να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στην Ε.Ε. και τις πολιτικές της, για να αρχίσει η διαδικασία μιας κυβερνητικής αλλαγής σε μια προοδευτική και κοινωνική κατεύθυνση. ∆εν θα αλλάξουμε την Ευρώπη αν δεν αλλάξουμε τις χώρες μας.

χίσουμε να καθορίζουμε με συγκεκριμένους όρους τις εναλλακτικές πολιτικές μας. Παρά το γεγονός ότι το έργο αυτό δεν πρόκειται ποτέ πραγματικά να τελειώσει, το πρόβλημά μας τώρα είναι αυτές να γίνουν γνωστές και κατανοητές στους πολίτες. Αυτά είναι τα πρώτα βήματα για μια πραγματική εναλλακτική στην Ευρώπη. Να μιλήσουμε και για τις υποψηφιότητες που ανακοινωθήκαν για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα σημαντικό πολιτικό όργανο με πολλές αρμοδιότητες και συγκεκριμένα στο νομοθετικό τομέα. Παρά το γεγονός ότι τη νομοθετική εξουσία την έχουν το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. από κοινού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει το αποκλειστικό δικαίωμα της έναρξης της νομοθετικής διαδικασίας, και μάλιστα για τον καθορισμό των θεμάτων για τα οποία οι δύο συν-νομοθέτες μπορούν να αποφασίσουν. Με αυτόν τον τρόπο, καθορίζει την ατζέντα της Ε.Ε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να μπορούμε να αμφισβητήσουμε τους υποψηφίους για τη θέση αυτή, σχετικά με τις απόψεις και τις προτεραιότητές τους, πριν από την ψηφοφορία. Αυτό που συνέβαινε μέχρι τώρα είναι ότι μετά τις εκλογές το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητούσε και αποφάσιζε με κλειστές πόρτες, για να καταλήξει σε ένα όνομα προς έλεγχο και ψήφιση από το Ευρωκοινοβούλιο. Τώρα, με τη νέα διαδικασία, εισάγεται ούτως ή άλλως στη διαδικασία των ευρωπαϊκών εκλογών μια πραγματικά ευρωπαϊκή συζήτηση, βάζοντας τις διαφορετικές θέσεις πρόσωπο με πρόσωπο μπροστά από το εκλογικό σώμα. Αυτό θα δείξει πόσο διαφορετικές είναι οι αριστερές προτάσεις από την τρέχουσα νεοφιλελεύθερη τάση της Ε.Ε. και πως πραγματικά αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης. Αλλά θα φανεί, επίσης, και πόσο παρόμοιες είναι οι απόψεις και οι «λύσεις» των βασικών πολιτικών οικογενειών (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλιστές), που για μεγάλο χρονικό διάστημα από κοινού έχουν πάρει αποφάσεις που έφεραν την Ευρώπη στην άθλια κατάσταση που ζει σήμερα. Και απέναντι τους υπάρχει η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα. Ποιος είναι κατά την γνώμη σας ο συμβολισμός της; Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα ως υποψήφιου της Αριστεράς απέναντι στους υποψήφιους του κατεστημένου, μπορεί να βοηθήσει στην απόκτηση πολιτικής συνέπειας και προβολής στην ευρεία πανευρωπαϊκή συμμαχία των πολιτικών οργανώσεων, των συνδικάτων και των κοινωνικών κινημάτων που έχουν βρεθεί μαζί στους δρόμους της Ευρώπης, ενάντια στην καπιταλιστική πορεία της Ε.Ε. Όταν το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς επέλεξε τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ για τη θέση αυτή, λάβαμε υπόψη ότι είναι ένα μεγάλο σύμβολο τόσο της αντίστασης όσο και της εναλλακτικής λύσης απέναντι στις παρούσες πολιτικές της Ε.Ε. Ένα σύμβολο της ελπίδας για τους εργαζόμενους όλων των χωρών. Αφήνοντας αυτό το πεδίο μάχης αφύλακτο, θα ήταν ένα μεγάλο λάθος με μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις. Θα επιτρέπαμε στο Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών να αυτοπαρουσιάζεται ως η αριστερά στην Ευρώπη, ενώ είναι συνυπεύθυνοι για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που καταστρέφουν τις κοινωνίες μας. •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Καθιερώνουν «ενοικιαζόμενο εργαζόμενο των 500 ευρώ» Ποιες αλλαγές φέρνει ο νέος νόμος με την πρόσφατη συμφωνία κυβέρνησης και τρόικας Το μοντέλο του «ενοικαζόμενου εργαζομένου των 500 ευρώ» τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα επιβάλλεται με το πρόσφατο πολυνομοσχέδιο, στο οποίο συμπεριλήφθηκε η τελευταία -μέχρι την επόμενη- συμφωνία τρόικας και κυβέρνησης. Η πάλαι ποτέ ισχυρή, πλήρης και σταθερή απασχόληση η οποία ήδη έχει πληγεί τα τελευταία 3,5 χρόνια, στη σταδιακή εφαρμογή των νέων διατάξεων, θα περάσει οριστικά στο «χρονοντούλαπο». Στη μνημονιακή πραγματικότητα, αλλά και στη «μεταμνημονιακή» όπως η -εντός και εκτός των συνόρων- διαπλοκή φαίνεται να την έχει οραμιστεί, στην πλειονότητα τους οι εργαζόμενοι θα είναι «ενοικιαζόμενοι», με μισθούς μέχρι 586 ευρώ το μήνα, μικτά, και χωρίς κανένα δικαίωμα σε ανανέωση της σύμβασης τους ή έστω και στην αποζημίωση.

νόμος 4254 του 2014 (με βάση τον αριθμό που πήρε μετά την ψήφιση του από την κυβερνητική πλειοψηφία την Κυριακή 30 Μαρτίου) πέρα από τις δρεπανηφόρες αλλαγές τις οποίες εμπεριέχει για τους παραγωγούς γάλατος, τους φαρμακοποιούς και αρκετές ακόμη επαγγελματικές ομάδες, επιχειρεί να καθιερώσει την «ελαστική» και υποαμοιβόμενη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα ανοίγοντας «παράθυρο» και στο στενό δημόσιο τομέα. Οι νέες διατάξεις, όπως διαμορφώθηκαν από την τρόικα και τη συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, κάνουν ακόμη πιο εύκολη την αξιοποίηση «ενοικιαζόμενων» εργαζομένων και, για πρώτη φορά, στα μεγάλα

δημόσια, τεχνικά έργα «καθιερώνουν» τον «οικοδόμο των 511 ευρώ» μεγιστοποιώντας τα οφέλη για τους μεγαλοεργολάβους και ένα σημαντικό τμήμα της εγχώριας και διεθνούς διαπλοκής. «Με το νέο νόμο διευκολύνεται περαιτέρω η ενοικιαζόμενη απασχόληση έναντι της μόνιμης και πλήρους εργασίας» επισημαίνει στην «Εποχή» ο καθηγητής στο Πάντειο και αρμόδιος για τα θέματα των εργασιακών σχέσεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ) κ. Γιάννης Κουζής. Σύμφωνα με τον κ. Κουζή, με μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων γίνεται ακόμη πιο ελαστικό το πλαίσιο αξιοποίησης των ενοικιαζόμενων εργαζομένων από τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα ανοίγοντας, παράλληλα, «παράθυρο» και για το στενό δημόσιο τομέα (στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ήδη εδώ και αρκετά χρόνια «ενοικιαζόμενοι» χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς). Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της καθιέρωσης -«δώρο» στους μεγαλοεργολάβους- των «ενοικαζόμενων οικοδόμων» με ελάχιστους μισθούς από 510,9 ευρώ το μήνα, μικτά, εάν είναι κάτω των 25 ετών ή με 586 ευρώ το μήνα, μικτά, εάν είναι μεγαλύτεροι ηλικιακά (όπως προβλέπεται στην Πράξη

Νομοθετικού Περιεχομένου της κυβέρνησης Παπαδήμου που ευλαβικά τηρούν οι συγκυβερνώντες Ν∆ και ΠΑΣΟΚ).

Οι βασικές αλλαγές

Μετά από τις τελευταίες νομοθετικές αλλαγές, απασχόληση μισθωτού σε έμμεσο εργοδότη («ενοικιαζόμενη» απασχόληση μέσω ΕΠΑ) με σύμβαση προσωρινής απασχόλησης (λίγων μηνών, χωρίς δικαίωμα αποζημίωσης) επιτρέπεται: 1) Οταν ο έμμεσος εργοδότης το προηγούμενο τρίμηνο είχε πραγματοποιήσει απολύσεις εργαζομένων της ίδιας ειδικότητας για οικονομοτεχνικούς λόγους ή το προηγούμενο εξάμηνο ομαδικές απολύσεις ιδίων ειδικοτήτων. Σημειώνεται ότι, πριν την τελευταία αλλαγή, ο νόμος (4052/2014) όριζε ότι απασχόληση αυτού του είδους επιτρέπεται: «όταν ο έμμεσος εργοδότης το προηγούμενο εξάμηνο είχε πραγματοποιήσει απολύσεις εργαζομένων της ίδιας ειδικότητας για οικονομοτεχνικούς λόγους ή το προηγούμενο δωδεκάμηνο ομαδικές απολύσεις ιδίων ειδικοτήτων». 2) Οταν ο απασχολούμενος δεν υπάγε-

ται στις ειδικές διατάξεις περί ασφαλίσεων εργατοτεχνιτών οικοδόμων, εξαιρουμένων των εργατοτεχνιτών οικοδόμων που απασχολούνται σε έργα αρχικού προϋπολογισμού 10.000.000,00 ευρώ και άνω, τα οποία χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους και διεξάγονται μετά από παραχώρηση ή εργολαβία για λογαριασμό του ∆ημοσίου, Ν.Π.∆.∆., Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, δημόσιων, δημοτικών και κοινοτικών επιχειρήσεων δημόσιας ή κοινής ωφέλειας και γενικά επιχειρήσεων και οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την κάθε φορά ισχύουσα νομοθεσία. Για τους απασχολούμενους οικοδόμους σε έμμεσο εργοδότη με σύμβαση προσωρινής απασχόλησης υπόχρεος υποβολής Αναλυτικής Περιοδικής ∆ήλωσης (Α.Π.∆.) και καταβολής των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών στους οικείους φορείς κοινωνικής ασφάλισης είναι η Επιχείρηση Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.). Το προϊσχύον πλαίσιο ανέφερε ότι απασχόληση μισθωτού σε έμμεσο εργοδότη με σύμβαση προσωρινής απασχόλησης δεν επιτρέπεται «όταν ο απασχολούμενος υπάγεται στις ειδικές διατάξεις περί ασφαλίσεων εργατοτεχνιτών οικοδόμων». Και δεν υπήρχαν εξαιρέσεις… Επίσης, η παράγραφος 3 του άρθρου 122 του ν. 4052/2012 καταργείται. Τι ανέφερε; Οτι «η παραχώρηση μισθωτού σε έμμεσο εργοδότη επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους που δικαιολογούνται από έκτακτες, πρόσκαιρες ή εποχιακές ανάγκες»! Με την κατάργηση της παραγράφου αυτής, λοιπόν, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι εν δυνάμει όλοι οι εναπομείναντες μισθωτοί ή άνεργοι που θα έχουν την ευκαιρία να βρουν ξανα μια δουλειά, είναι εν δυνάμει «ενοικαζόμενοι των 500 ευρώ».

Φέτος η σταύρωση άρχισε νωρίς και θα κρατήσει πολύ

Κόβουν και πάλι το ρεύμα σε άπορους στο Μενίδι

τις 8 Απριλίου 2014, σωστά διαλεγμένη μέρα, μια και οι δημοσιογράφοι απεργούσαν, η ∆ΕΗ, με συνοδεία των ΜΑΤ, συνέχισε την επιχείρηση διακοπής του ρεύματος σε δεκάδες οικογένειες του καταυλισμού σεισμοπλήκτων Στρατοπέδου Καποτά. Σύμφωνα με υπολογισμούς, στον καταυλισμό ζουν 3.500 ή 4.000 άνθρωποι. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αχαρνών υπάρχουν 900 κοντέινερ. Όσον αφορά την καταγωγή τους, οι περισσότεροι είναι Πόντιοι προερχόμενοι από Ρωσία, Ρώσοι, Έλληνες, μια μειοψηφία Ρομά και λίγοι Αλβανοί. Θυμίζουμε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση της ∆ΕΗ, είχε αρχίσει στις 10 Φεβρουαριου 2014, με την υποστήριξη του δημάρχου Αχαρνών (συνέντευξη του ιδίου τον Νοέμβριο 2013). Τότε η μεγάλη δημοσιότητα στα ΜΜΕ σταμάτησε την επιχείρηση. Οι εθελοντές μιας άτυπης ομάδας, υπό την αιγίδα της Μητροπόλεως Αχαρνών Πετρουπόλεως και Ίλιου, που προσφέρει ενισχυτική διδασκαλία στους μαθητές του καταυλισμού, δημιουργική απασχόληση, τρόφιμα και ρούχα, είχαν τότε αποστείλει επιστολή στον μητροπολίτη μεταφέροντας τα λόγια των ίδιων των παιδιών που διαμένουν στον καταυλισμό: «Και να μας κόψουν το ρεύμα εμείς θα μείνουμε εδώ με κεριά, γιατί δεν έχουμε πουθενά να πάμε. Όμως δεν θα μπορούμε να κάνουμε μπάνιο και θα γεμίσουμε ψείρες. ∆εν θα μπορούμε να μαγειρέψουμε ούτε να έχουμε ψυγείο. Όποιοι από εμάς έχουν

Από αυτά τα σπίτια έκοψε το ρεύμα η ∆ΕΗ, με τη συνοδεία ΜΑΤ.

γκάζι δεν έχουμε λεφτά να πάρουμε φιάλη. Ακούμε τους γονείς μας που λένε πού θα βρουν λεφτά για να μας πάρουν φαγητό και ρούχα. Τους έχουν διώξει από τη δουλειά. Η μαμά που έπαιρνε των πολυτέκνων της δίνουν λιγότερα και θα τα παίρνει λέει κάθε έξι μήνες! Σε άλλες μαμάδες που παίρνανε από την πρόνοια το κόψανε και τους είπαν να πάνε από την αρχή όλα τα χαρτιά. Κάποιοι από τους γονείς μας μαζεύουν σίδερα, χαρτιά και τα που-

Νάσος Χατζητσάκος

λάνε και κάποιοι άλλοι πηγαίνουν στα φανάρια και πουλάνε μπανάνες. (...) Είμαστε που είμαστε φτωχοί και πάρα πολλές φορές δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ στο σπίτι για να πάρουμε γάλα, έχουμε τώρα και τη ∆ΕΗ να μας κόβει το ρεύμα και τα ΜΑΤ να μας χτυπάνε. ∆εν μπορούμε να τα αντέξουμε όλα αυτά.» Στις 21 Φεβρουαρίου, ο μητροπολίτης της περιοχής Αθηναγόρας, ο ιερέας του τοπικού ναού, η διευθύντρια του τοπικού ∆ημοτικού Σχολείου, ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης, η εκπρόσωπος της ομάδας εθελοντών του καταυλισμού, δηλαδή, άνθρωποι που ζουν, καθημερινά, το δράμα των κάτοικων του καταυλισμού έστειλαν ανοιχτή επιστολή προς το δήμαρχο Αχαρνών, με την οποία ζητούσαν την υποστήριξη και τη συμμετοχή της κοινωνικής υπηρεσίας του ∆ήμου σε μια επιτροπή από παράγοντες που ανήκουν σε διαφορετικούς χώρους. Το έργο της επιτροπής θα ήταν η διαμεσολάβηση για το διακανονισμό των οφειλών προς τη ∆ΕΗ και η καταγραφή των πραγματικών αναγκών των κατοίκων. Η επιστολή κοινοποιήθηκε στον Τύπο. Εκτός φωτεινών εξαιρέσεων, η επιστολή αποσιωπήθηκε. Από το ∆ήμο καμία απάντηση δεν δόθηκε ποτέ! Ή μάλλον δόθηκε! Σύμφωνα με πληροφορίες διέκοψαν την παροχή ρεύματος σε 400 κοντέινερ. Φέτος η σταύρωση του Χριστού άρχισε πολύ νωρίς και όπως φαίνεται θα κρατήσει πολύ! •

“

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Αυτό που απαιτείται είναι άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα οποία να απαντάνε συνολικά στο πρόβλημα. Προτάσεις χωρίς εξαιρέσεις και αστερίσκους που αποκλείουν τους πολλούς τόσο για το συμψηφισμό ΦΠΑ όσο και για τα υπόλοιπα είδη χρεών.

ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ ΦΠΑ

Προεκλογικό «εργαλείο» που θα αφορά λίγους Του Βαγγέλη Καραγρηγορίου*

Αυτήν την εβδομάδα, μαζί με την πολυδιαφημιζόμενη έξοδο στις αγορές, είχαμε άλλο ένα προεκλογικό πυροτέχνημα εκ μέρους της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε για το φθινόπωρο ρυθμίσεις σχετικά με το συμψηφισμό ΦΠΑ, δηλαδή τη διάταξη που η κυβέρνησή του πήρε πίσω άρον άρον και χωρίς αιτιολόγηση από το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε μόλις πριν λίγες ημέρες.

την πραγματικότητα το δίδυμο Σαμαρά – Βενιζέλου παίζει με το πλέον ευαίσθητο θέμα που καίει το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών, δηλαδή την έλλειψη ρευστότητας. Προσπαθεί να εξωραΐσει, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια, αυτό που η πολιτική των μνημονίων έχει «επιτύχει», δηλαδή το λουκέτο σε δεκάδες χιλιάδες μέχρι πρότινος υγιείς επιχειρήσεις, που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν εξαιτίας της μηδαμινής ρευστότητας που επικρατεί στο τραπεζικό σύστημα, της πτώσης στη ζήτηση, αλλά και της τεράστιας φοροεπιδρομής που έχει εξαπολυθεί και στερεί παραγωγικούς πόρους από την οικονομία. Η κυβέρνηση θέλει να παρουσιάσει ως κοσμογονική αλλαγή και ως θρίαμβο το απολύτως αυτονόητο και λογικό, δηλαδή τη δυνατότητα να μην πληρώνεται ο ΦΠΑ εάν δεν έχει εισπραχτεί, είτε μεταξύ επιχειρήσεων, είτε μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίου. Πρόκειται για την εφαρμογή του συστήματος Εκκαθαρισμένων Πράξεων (Cash Accounting Scheme) στην καταβολή του ΦΠΑ που ισχύει σε χώρες όπως η Βρετανία, η Ισπανία, Πορτογαλία και η Μάλτα. Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, όταν μία επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο είναι υπόχρεη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί, σε αντίθεση με το υφιστάμενο παράλογο σύστημα ∆εδουλευμένων Πράξεων (Accrual Based Scheme) όπου ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα σε 20 ημέρες ασχέτως αν αυτό πληρωθεί 6 μήνες αργότερα. Επιπλέον, ο παραλήπτης των παραστατικών εκπίπτει τον ΦΠΑ μόνο όταν πλη-

ρώσει το παραστατικό. Το σχήμα αυτό προβλέπεται σε προαιρετική βάση για τα κράτη-μέλη, στο άρθρο 1 παρ. 7 της Οδηγίας 2010/45/EΕ . Βάσει της νομοθεσίας της Ε.Ε., τα κράτη-μέλη καθορίζουν ένα όριο τζίρου μέχρι 500.000 ευρώ για τους φορολογούμενους που μπορούν να επιλέξουν να κάνουν χρήση του συστήματος στην επικράτειά τους, ενώ το όριο αυτό μπορεί να αυξηθεί έως και 2.000.000 ευρώ μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή ΦΠΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ορισμένα ερωτήματα

Ωστόσο μετά από τη συγκεκριμένη εξαγγελία εγείρονται ορισμένα ερωτήματα και προκύπτουν κάποιες διαπιστώσεις: 1) Γιατί το συγκεκριμένο μέτρο δεν συμπεριλήφθηκε στο πολυνομοσχέδιο στο οποίο είχε προγραμματιστεί να μπει αλλά αποσύρθηκε; Μήπως γιατί ο θησαυρός θα αποδεικνυόταν άνθρακας αφού θα αφορούσε μόνο μια μειοψηφία επιχειρήσεων; Μήπως αν αποσαφηνιζόταν το τοπίο η κυβέρνηση, δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις προεκλογικές της σκοπιμότητες, αφού θα ακυρώνονταν οι προσδοκίες των επιχειρήσεων; 2) Πώς θα μπορέσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία (εσόδων – εξόδων), οι οποίες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία,

να ενταχθούν στο νέο σύστημα ταμειακής εκκαθάρισης του ΦΠΑ, τη στιγμή που δεν παρακολουθούν λογιστικά την κίνηση του ταμείου τους; Μήπως με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουν να ενταχθούν ελάχιστες επιχειρήσεις και στην πράξη το μέτρο θα κριθεί ανεφάρμοστο; Μήπως τα εμπόδια εισόδου στο σύστημα θα είναι πιο ισχυρά από τα οφέλη; 3) Τι θα γίνει με τα παλιά χρέη για τα οποία το ΦΠΑ έχει εκκαθαριστεί σε δεδουλευμένη βάση; Τι θα γίνει στις περιπτώσεις που έχει αποδοθεί ΦΠΑ ο οποίος δεν έχει εισπραχτεί; Εκτίμηση μου είναι ότι πολύ δύσκολα το μέτρο θα μπορέσει να εφαρμοστεί σε αναδρομική βάση, αφού εκτός των άλλων απαιτεί και σημαντική αναβάθμιση του συστήματος TAXIS. 4) Ο πρωθυπουργός μίλησε για κατάργηση των προστίμων που αφορούν τη μη πληρωμή ΦΠΑ που οφείλεται σε μη είσπραξη των ποσών. Ποιος θα είναι ο χρονικός ορίζοντας της κατάργησης; Θα περιοριστεί μόνο σε χρέη ΦΠΑ του ∆ημοσίου προς τους προμηθευτές του ή όλες τις συναλλαγές οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί;

Ανεφάρμοστο στην πράξη

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα έπρεπε να είναι ευκρινείς για να κρίνει κανείς την αξιοπιστία της εξαγγελίας. Προφανώς η καθυστέρηση στην

εφαρμογή του μέτρου καταδεικνύει ότι μάλλον οδεύουμε προς μια διαδικασία ανεπαρκή και ανεφάρμοστη στην πράξη, με πολλά εμπόδια, η οποία θα αφορά λίγους, χωρίς πραγματικό όφελος για την οικονομία. Αυτό που απαιτείται είναι άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα οποία να απαντάνε συνολικά στο πρόβλημα. Προτάσεις χωρίς εξαιρέσεις και αστερίσκους που αποκλείουν τους πολλούς τόσο για το συμψηφισμό ΦΠΑ όσο και για τα υπόλοιπα είδη χρεών. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η πρόταση του τμήματος Φορολογικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ για «κυκλοφορία» των χρεών κάθε είδους, όλων των φορέων του ∆ημοσίου προς της Επιχειρήσεις. Με τη συγκεκριμένη πρόταση η επιχείρηση η οποία έχει απαιτήσεις έναντι του δημοσίου θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την απαίτηση αυτή προκειμένου να αποπληρώσει (με ειδική τραπεζική εντολή) χρέη της προς άλλες επιχειρήσεις, ή το ∆ημόσιο ή φορέα του (∆ήμος, ΙΚΑ, ∆ΕΗ κ.λπ.) ή φυσικά πρόσωπα, (εφόσον στην πληρωμή αυτή συμφωνεί ο αποδέκτης). Αντίστοιχα ο αποδέκτης θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τραπεζική εντολή για να πληρώσει δικές του υποχρεώσεις προς το ∆ημόσιο.

* Λογιστής – φοροτεχνικός, μέλος του Τμήματος Φορολογικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Περιβαλλοντικό έγκλημα στο Αγρίνιο Το Αγρίνιο είναι μια πόλη όπου η ανθρωπιστική κρίση είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού. Φαινόμενο που αποτυπώνεται με τους χιλιάδες άνεργους, τα εκατοντάδες κλειστά μαγαζιά, τα λουκέτα και τα κατεβασμένα ρολά, τις πολλές οικογένειες χωρίς ένα πιάτο φαγητό στο σπίτι… Είναι μια πόλη που έχει πληγεί βάναυσα από την κατάρρευση της αγροτικής παραγωγής, λόγω εγκατάλειψης της καπνοκαλλιέργειας στην Αιτωλοακαρνανία, κάτι που συνέβη πριν ακόμα την εισαγωγή του φαινομένου της κρίσης στην Ελλάδα. Το Παπαστράτειο ∆ημοτικό Πάρκο Αγρινίου εκτείνεται σε 54 στρέμματα γης και είναι ο μεγαλύτερος δημόσιος ελεύθερος χώρος περιβαλλοντολογικής παιδείας, άθλησης, ξεκούρασης και ψυχαγωγίας της πόλης. Αποτελεί δωρεά της οικογένειας Παπαστράτου, που αγόρασε το 1919 την έκταση αυτή από την οικογένεια του ποιητή Κωνσταντίνου Χατζόπουλου.

ρόκειται για ένα ζωντανό οικοσύστημα με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα που επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες. Οι πυκνές φυλλωσιές των φυτών και οι κορμοί των δένδρων λειτουργούν ως καταφύγια για μικρόσωμα ζώα και πουλιά. Ουσιαστικά είναι μία υποδομή πρασίνου με δενδροστοιχίες και όχι μόνον, καθώς αποτελεί δεξαμενή φυτογενετικού υλικού και δημόσια περιουσία, με διαρκή βιώσιμη παραγωγή σε βάθος χρόνου. Είναι στοιχείο πολιτισμού, το οποίο με κατάλληλη διαχείριση μπορεί να προσφέρει δυνατότητες οικονομικής ανασυγκρότησης για μία ολόκληρη περιοχή. Παρόλα αυτά, από τον Αύγουστο του 2013 το Αγρίνιο στροβιλίζεται στις φρενήρεις εικόνες που προσφέρει απλόχερα το έργο της «ανάπλασης» του Παπα-

μών βελτίωσης των συνθηκών ζωής των πολιτών των ευρωπαϊκών περιφερειών. Στην ουσία όμως, όπως χρησιμοποιούνται, προκαλούν την καταστροφή υπαρχόντων πράσινων υποδομών ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, προς όφελος και πλουτισμό των ολίγων που διαχειρίζονται τα προαναφερόμενα κονδύλια.

Σχιζοφρενική ανάπλαση

στράτειου ∆ημοτικού Πάρκου. Τότε, λοιπόν, εργάτες, μηχανικοί, γεωτεχνικοί, δικηγόροι και υπάλληλοι του δήμου μαζί με τις μπουλντόζες των εργολάβων -σε μία έξαρση αυταρχισμού και επιστημονικής ανεπάρκειας- ξεκίνησαν να εφαρμόζουν την εντολή της δημοτικής αρχής για «ανάπλαση» του Πάρκου. Όλα αυτά υπό την προστασία και στενή παρακολούθηση αστυνομικών δυνάμεων.

Κίνημα πολιτών

“

Tις ζεστές εκείνες ημέρες του Αυγούστου, αμέσως δραστηριοποιήθηκαν συνειδητοποιημένοι κι ενεργά σκεπτόμενοι πολίτες που αντιστάθηκαν σθεναρά στα σχέδια του δήμου. ∆ημιουργήθηκε η Ανοιχτή Συνέλευση για την Προστασία και Αναζωογόνηση του Πάρκου, η οποία προσπάθησε να γνωστοποιήσει ευρύτερα

το μέγεθος και τις παρενέργειες του έργου «ανάπλασης» στις ζωές των Αγρινιωτών. Τα τελευταία χρόνια στο Αγρίνιο, έχει προκύψει κίνημα πολιτών οι οποίοι διαφωνούν με τους όρους εγκατάλειψης και καταστροφής του πάρκου που έχουν θέσει η υφιστάμενη αλλά και η προηγούμενη δημοτική αρχή. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε η καταστροφή των εγκαταστάσεων της φυτωριακής - θερμοκηπιακής υποδομής του Πάρκου και το ξερίζωμα των δένδρων, που είχαν την ατυχία να φύονται εντός του περιφραγμένου χώρου, τον οποίο ο ∆ήμος Αγρινίου χρησιμοποιούσε ως φυτώριο. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 4.700.000 ευρώ. Τα χρήματα αυτά των ελλήνων κι ευρωπαίων φορολογουμένων υποτίθεται πως προορίζονται για τη δημιουργία υποδο-

Η επιστημονική ανεπάρκεια, δε, αποτυπώνεται με κωμικοτραγικό τρόπο στη φυτοτεχνική μελέτη που έχει συντάξει η διεύθυνση περιβάλλοντος και πρασίνου του δήμου Αγρινίου κι έχουν θεωρήσει, εγκρίνει και επαληθεύσει όλες οι δασικές υπηρεσίες (Αγρινίου, Μεσολογγίου, Πατρών) που αδειοδότησαν το έργο. Στη μελέτη αυτή προκύπτει ότι ο δήμος Αγρινίου απλά αντέγραψε μια φυτοτεχνική μελέτη ξενοδοχείου με πισίνα! Στην περίπτωση της «ανάπλασης» του Παπαστράτειου Πάρκου, ο ρόλος του ∆ημοσίου από ρυθμιστικός υπέρ του κοινωνικού συνόλου, μετατράπηκε σε διαμεσολαβητή μεταξύ κράτους και ιδιωτών, προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων. Ο χρόνος κύλησε με αλλεπάλληλες δράσεις ενημέρωσης των πολιτών από την ανοιχτή συνέλευση. Έτσι, φτάσαμε στις 5 Μαρτίου 2014 όπου εκδικάστηκε η αίτηση ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας, των Αγρινιωτών πολιτών κατά της επιχειρούμενης καταστροφικής ανάπλασης. Αναμένεται η τελική απόφαση. Όλους αυτούς τους μήνες ο αγώνας συνεχίζεται δυναμικά μέχρι την τελική δικαίωση, το σταμάτημα της σχιζοφρενικής «ανάπλασης», την αποκατάσταση και αναζωογόνηση της λειτουργίας του πάρκου και την ανάδειξή του σε στολίδι και παραγωγική δομή της πόλης.

Ο Πειραιάς δεν έχει ανάγκη από μεσσίες Η κρίση που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι κρίση πολιτική, οικονομική και κοινωνική, είναι κρίση συστημική, κρίση του καπιταλισμού και δεν είναι πρώτη φορά που το σύστημα αυτό πλησιάζει τα όρια του. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην παγκόσμια ιστορία, που η κρίση χτύπησε τον καπιταλισμό και χρειάστηκαν νέες μέθοδοι και τρόποι για τη διαχείριση του -χαρακτηριστική είναι η άνοδος δικτατοριών σε Ιταλία και Γερμανία. Μια περίοδος τέτοια είναι και αυτή που ζούμε σήμερα και βέβαια επειδή οι εποχές και οι συνθήκες δεν είναι ίδιες, δεν θα είναι ίδια και τα μέσα διαχείρισης της κρίσης. Όμως, είναι ίδια η λογική.

∆

ιανύουμε μια εποχή που η δημοκρατία ακροβατεί σε πολύ λεπτές ισορροπίες, καθώς δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως η λήψη αποφάσεων με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, ανταποκρίνεται σε περιόδους ομαλής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέου είδους «εκτροπή» και χρησιμοποιούνται νέα μέσα για την αντιμετώπιση της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό όμως που διαφαίνεται καθαρά, είναι αυτό που η ίδια η ιστορία έχει διδάξει, δηλαδή η επιδίωξη να σωθούν με κάθε τρόπο τα μεγάλα επιχειρηματικά και εφοπλιστικά συμφέροντα. Εν όψει της ανάγκης αυτής, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με τους οικονομικούς παράγοντες της χώρας. Η περίπτωση του Πειραιά είναι ένα φωτεινό παράδειγμα των μεθοδεύσεων και των στρατηγικών που εφαρμόζονται προς το σκοπό αυτό, σε βάρος πάντα του λαού και δη των εργαζομένων και των δικαιωμάτων τους.

Εμπλοκή στην πολιτική ζωή

Ο Πειραιάς αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο δήμο της

Η χρονική στιγμή που επιλέγεται η υποψηφιότητα Μώραλη με τη στήριξη του εφοπλιστή και προέδρου της ΠΑΕ Ολυμπιακός Μαρινάκη, καθώς και ένα μωσαϊκό υποψηφίων που επί σειρά ετών διαχειρίστηκαν τις τύχες αυτής της πόλης, δεν είναι τυχαία. Είναι κίνηση φόβου της πιθανής διοίκησης της πόλης από την αριστερά.

χώρας και το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου και η επιχειρούμενη ιδιωτικοποίησή του αποτελεί διακύβευμα μεγάλων οικονομικών και επιχειρησιακών συμφερόντων. Ως εκ τούτου η χρονική στιγμή που επιλέγεται η υποψηφιότητα Μώραλη με τη στήριξη του εφοπλιστή και προέδρου της ΠΑΕ Ολυμπιακός Μαρινάκη, καθώς και ένα μωσαϊκό υποψηφίων που επί σειρά ετών διαχειρίστηκαν τις τύχες αυτής της πόλης, δεν είναι τυχαία. Αντίθετα, αναδεικνύει την αντίδραση του συστήματος στην προσπάθειά του να ανακόψει πιθανή αλλαγή της πορείας της πόλης, ενόψει των επερχόμενων δημοτικών εκλογών και την ανάδειξη νέας δημοτικής αρχής. Είναι κίνηση φόβου της πιθανής διοίκησης της πόλης από την αριστερά. Μπροστά σε αυτή την αδήριτη ανάγκη, δεν διστάζει η

∆ημήτρης Γερονίκος, γεωπόνος Γ.Π.Α. - M.Sc.

οικογένεια του Ολυμπιακού να κάνει κάτι που μέχρι σήμερα δεν είχε ξανακάνει. Να εμπλακεί δηλαδή με τον πλέον επίσημο τρόπο στην πολιτική ζωή της πόλης. Το εγχείρημα αυτό, μπορεί να παραπέμπει στις δημοτικές εκλογές του 2006 και στη δημαρχία Π. Φασούλα, η οποία αποτελεί «μαύρη σελίδα» για την πόλη μας, όμως, απ’ το 2006 μας χωρίζουν 8 ολόκληρα χρόνια, στο διάστημα των οποίων υπήρξαν κοσμοϊστορικές αλλαγές στην πολιτική σκηνή, αλλά και στην καθημερινότητα και στο βιοτικό επίπεδο των κατοίκων όλης της χώρας.

Ο πειραϊκός λαός δεν θα ενδώσει

Ως εκ τούτου είναι βέβαιο ότι αυτή τη φορά ο πειραϊκός λαός δε θα ενδώσει σε εύληπτα μηνύματα και αόριστες υποσχέσεις, ούτε θα θαμπωθεί από την κάλυψη της μεγάλης ομπρέλας της ομάδας της πόλης μας, του Ολυμπιακού. Καθώς σήμερα όλοι γνωρίζουν ότι τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έχουν οδηγήσει στη φτώχεια και στην ανεργία τους ναυτικούς μας, αλλά και εν γένει τους εργαζόμενους αυτής της πόλης. Ο Πειραιάς δεν έχει ανάγκη από μεσσίες, ούτε από επιτυχημένους προέδρους του αθλητισμού. Έχει ανάγκη από μια νέα δημοτική αρχή και ένα δήμαρχο με ήθος, με ανθρωπιά, με γνώση, με εμπειρία, με σχέδιο, με αγωνιστικότητα, με δημοκρατικές ιδέες και πρακτικές. Η υποψηφιότητα του Θοδωρή ∆ρίτσα ιδρυτή της δημοτικής παράταξης «Το Λιμάνι της Αγωνίας», που αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας, εγγυάται την αλλαγή των μέχρι σήμερα επιλογών και τη δημοκρατική διαχείριση των ζητημάτων που αφορούν την πόλη και τους κατοίκους της. Εγγυάται μια πολίτικη που θα έχει επίκεντρο τις ανάγκες των πολιτών και την ανάπτυξη της πόλης, προς όφελος όμως των πολλών. Μαρία Σταθάκη Βίβιαν Γλένη

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Eπιχειρείται κατάργηση της απεργίας Πολύμορφο πρόγραμμα δράσης από την ΠΝΟ

ι απεργιακές κινητοποιήσεις της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας δεν θα συνεχιστούν μέχρι τις γιορτές του Πάσχα μετά από απόφαση που έλαβε η διοίκηση της Ομοσπονδίας, την περασμένη Τετάρτη. Η συμμετοχή της ΠΝΟ στην πανελλαδική απεργία της ΓΣΕΕ, στις 9/4, δεν οδήγησε σε συνέχιση των κινητοποιήσεων για δύο συγκεκριμένους λόγους: Η διοίκηση της ΠΝΟ εκτίμησε ότι η υπογραφή των νέων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στα επιβατηγά πλοία της ακτοπλοΐας, στα μεσογειακά επιβατηγά και στα τουριστικά πλοία είναι μια θετική εξέλιξη η οποία ευνοεί τη συνέχιση του διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκομένων πλευρών. Επίσης, θεώρησε ότι η συνέχιση των κινητοποιήσεων την περίοδο των γιορτών του Πάσχα θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο. Επισημαίνεται, όμως, σε ανακοίνωση της ΠΝΟ ότι εκκρεμούν ακόμη πολλά ζητήματα για τους ναυτεργάτες για τα οποία αν δεν υπάρξει άμεση αντιμετώπιση από το υπουργείο Ναυτιλίας τότε αναμένεται οι κινητοποιήσεις να συνεχιστούν. Ο Αντώνης Νταλακογιώργος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού, θεωρεί ότι η υπογραφή των συλλογικών συμβάσεων, η οποία προβλέπει μηδενικές αυξήσεις για το 2014, δεν είναι μια εντυπωσιακά θετική εξέλιξη για τους εργαζόμενους στα πλοία. «Για τη σύμβαση δεν θα έλεγα ότι απομακρύνει οριστικά τον κίνδυνο των επιχειρησιακών συμβάσεων. Μια πιθανή εφαρμογή των επιχειρησιακών συμβάσεων θα καταργούσε το θεσμό των συλλογικών συμβάσεων, ο οποίος ισχύει από το 1944. Στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε στη Βουλή υπάρχει μια διάταξη η οποία προβλέπει την κατάργηση αυτών των συμβάσεων. Η εφαρμογή αυτής της διάταξης θα οδηγήσει σε συρρίκνωση των αποδοχών των εργαζομένων και των ναυτικών». Οι μέχρι τώρα απεργιακές κινητοποιήσεις της ΠΝΟ δεν είχαν, όμως, ως μοναδικό στόχο τη μη εφαρμογή των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου για τις συλλογικές συμβάσεις.

Επιχειρείται κατάργηση της απεργίας Το νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας για τα τουριστικά πλοία, το οποίο ψηφίστηκε στη Βουλή στις 2 Απριλίου, προκαλεί την έντονη αντίδραση των ναυτεργατών. Η ψήφιση του άρθρου 25 τους έχει θορυβήσει γιατί πιστεύουν ότι θα οδηγήσει σε περιορισμό του δικαιώματος τους στην απεργία. «Μέσα από το άρθρο 25 επιχειρείται η κατάργηση της απεργίας στον χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας. Με το άρθρο αυτό δίνεται το περιθώριο για απεργία τριών ημερών. Μετά το πέρασμα των τριών ημερών ο υπουργός Ναυτιλίας θα αποφασίζει για τη δρομολόγηση πλοίου ή πλοίων ανάλογα με τις ανάγκες οι οποίες θα υπάρχουν λόγω της απεργίας» επισημαίνει ο Αντώνης Νταλακογιώργος. Για τον Πρόεδρο της ΠΕΝΕΝ, όμως, το άρθρο 25 δεν είναι η μοναδική αρνητική διάταξη του νομοσχεδίου. «Με το νομοσχέδιο αυτό η κυβέρνηση συρρικνώνει τις θέσεις εργασίας των ελλήνων ναυτικών στα τουριστικά σκάφη, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Τα επαγγελματικά σκάφη μπορούσαν μέχρι τώρα να πραγματοποιούν περιηγητικούς πλόες και μίνι κρουαζιέρες μόνο με ελληνική σημαία. Το προνόμιο αυτό, όμως, τώρα καταργείται. Το νομοσχέδιο παρέχει

προνόμια και φοροαπαλλαγές στους εφοπλιστές, ενώ μειώνει τα έσοδα προς τα ασφαλιστικά μας ταμεία». Σύμφωνα με τον Αντώνη Νταλακογιώργο οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου οδηγούν και σε υποβάθμιση του επιπέδου ασφαλείας στα μικρά τουριστικά σκάφη. «∆ημιουργούνται όροι για την υποβάθμιση του επιπέδου ασφαλείας σε αυτά τα σκάφη. Υπάρχει κίνδυνος να έχουμε και ναυτικά ατυχήματα» επισημαίνει.

Θετική, αλλά ανεπαρκής ρύθμιση

Μια ρύθμιση του νομοσχεδίου, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετική είναι εκείνη της δημιουργίας ενός νέου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ΟΝΝΕ), το οποίο έχει ως στόχο να διευκολύνει την καταβολή των δεδουλευμένων στους απλήρωτους ναυτεργάτες. Ο ΟΝΝΕ θα δημιουργηθεί από τη συγχώνευση του Γραφείου Εύρεσης Ναυτικής Εργασίας και του Οίκου Ναύτου. Ο Πρόεδρος της ΠΕΝΕΝ, ωστόσο, δεν χαρακτηρίζει τη ρύθμιση επαρκή παρά το θετικό της χαρακτήρα. «Αφορά μόνο τα πλοία τα οποία εκτελούν τα επιδοτούμενα δρομολόγια των άγονων γραμμών. Ο ΟΝΝΕ θα εισπράττει από το δημόσιο τα μισθώματα των εταιρειών για τα πλοία τα οποία εκτελούν τα δρομολόγια της άγονης γραμμής. Θα τα αποδίδει

“

Η κυβέρνηση συρρικνώνει τις θέσεις εργασίας των ελλήνων ναυτικών στα τουριστικά σκάφη, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Το νομοσχέδιο παρέχει προνόμια και φοροαπαλλαγές στους εφοπλιστές, ενώ μειώνει τα έσοδα προς τα ασφαλιστικά μας ταμεία. κατά προτεραιότητα ως μισθούς δεδουλευμένους στους ναυτικούς. Το σύνολο του προβλήματος, όμως, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αυτό το μέτρο, ιδιαίτερα στο χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας, όπου έχουμε φαινόμενα απλήρωτης ναυτικής εργασίας από δύο έως και δέκα μήνες» επισημαίνει. Για τη συνέχιση ή μη των απεργιακών κινητοποιήσεων μετά το Πάσχα, ο Αντώνης Νταλακογιώργος εκτιμά ότι δεν μπορεί να γίνει μια ασφαλής πρόβλεψη. Ωστόσο, θεωρεί αρκετά πιθανό να αναπτυχθεί ένα πολύμορφο πρόγραμμα δράσης το οποίο θα περιλαμβάνει και απεργιακές κινητοποιήσεις. Πεποίθηση του είναι ότι αυτές μπορούν να εμποδίσουν την εφαρμογή των αρνητικών για τον κλάδο ρυθμίσεων του νομοσχεδίου.

Η δημόσια παιδεία «ανοίγει» σε εργολάβους και ιδιώτες

Μια νέα απόφαση, που αποδεικνύει πως η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα θυσιαστεί όπως και τα λοιπά κοινωνικά αγαθά στο βωμό της ιδιωτικοποίησης, περιλαμβάνει την απόλυση των φυλάκων και την πρόσληψη σεκιούριτι στις πανεπιστημιακές σχολές. Περιστατικά βίας όπως το πρόσφατο στο Πα.Μακ. ή η εισβολή των ΜΑΤ στην ΑΣΟΕΕ και η σύλληψη εννιά μεταναστών και ενός φοιτητή, αποδεικνύει όχι μόνο την κατάργηση του φοιτητικού ασύλου (όπως άλλωστε συμβαίνει εδώ και χρόνια ακολουθώντας τα πρότυπα της συνθήκης Μπολόνια), αλλά ότι στο πανεπιστήμιο εγκολπώνεται η βία της κοινωνίας, από την οποία ζητά να το «διαφυλάξει» η κυβέρνηση που την προκαλεί, με ένα είδος ιδιωτικού πανεπιστημιακού… ∆ένδια. υτό που αξίζει να σκεφτούμε είναι το κατά πόσο όλη αυτή η κατάσταση ανοίγει το δρόμο για να εισέλθουν οι εργολάβοι και οι ιδιώτες στις σχολές» τόνισε ο Σ. Κωνσταντακόπουλος, καθηγητής του πολιτικού τμήματος του Παντείου, καθώς και ότι «πρόκειται για μία ευρύτερη εντολή της ΕΕ να αποκεντρώνεται από τα πανεπιστήμια η φύλαξη και να ανατίθεται σε ό,τι συμφέρει την αγορά, στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Ήδη τα κονδύλια είναι μεγαλύτερα» συνεχίζει «και η εκμετάλλευση οξυμ-

«Α

Αλέξανδρος Μαυρογένης

μένη, την ώρα που οι καθαριστές στο Πάντειο, δουλεύουν για 5 ευρώ την ώρα, σχεδόν όλη μέρα». Πέραν της προκείμενης ιδιωτικοποίησης της φύλαξης των σχολών ο αντιπρύτανης του Α.Π.Θ, Γ. Παντής, έθιξε ένα συμβάν προς την ίδια κατεύθυνση που έλαβε χώρα πριν ένα χρόνο στο πανεπιστημιακό ίδρυμα της Θεσσαλονίκης. Για την καθαριότητα προτάθηκαν δύο εταιρείες καθαρισμού, οι οποίες ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους, σε σημείο να θέτει η μία ασφαλιστικά μέτρα στην άλλη. Έγινε ένας διαγωνισμός που διήρκησε 7 με 8 μήνες, κατά τη διάρκεια του οποίου το πανεπιστήμιο βρισκόταν σε άθλια και ανθυγιεινή κατάσταση.

νητοποίηση του φοιτητικού δυναμικού αναμενόταν να είναι μεγαλύτερη. Όπως μας δήλωσε εκπρόσωπος της Αριστερής Ενότητας: «Σε μία περίοδο που όλα τα πανεπιστήμια είναι αντανάκλαση της μνημονιακής ερήμου που επικρατεί στην κοινωνία, η ΟΝΝΕ∆ , αποτελώντας το συμπυκνωτή της μνημονιακής επίθεσης μέσα στις σχολές και απονεκρώνοντας τους φοιτητικούς συλλόγους, βρίσκει ευκαιρία να επικαιροποιήσει της απόψεις της πάνω στο δόγμα «τάξη και ασφάλεια», στηρίζοντας σιωπηλά την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης». Παρ’ όλη την τεταμένη επίθεση, οι φοιτητές χρειάζεται να σταθούν αντιμέτωποι σε αυτή τη λαίλαπα. Όπως δήλωσε και εκπρόσωπος της ΕΑΑΚ: «Εμείς ως φοιτητικοί σύλλογοι οφείλουμε να προασπίσουμε το φοιτητικό άσυλο που κατακτήθηκε με θυσίες και αγώνες και συμβολίζει τη δημοκρατία του φοιτητικού κινήματος από τη μεταπολίτευση και μετά. Εκτός από συμβολική, έχει και μια ξεχωριστή σημασία για το ίδιο το φοιτητικό κίνημα και τη νεολαία του σήμερα. Είναι ένα διακύβευμα τη στιγμή που σε λίγο καιρό οι επιθέσεις της κυβέρνησης θα εντείνονται και στο πανεπιστήμιο και στη νεολαία γενικότερα».

Τη στιγμή που η κατάσταση είναι τόσο έκρυθμη, η κι-

Μάιρα Ζαρέντη

Η στάση των φοιτητών

“

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Όταν τα περίπτερα γίνονται καπνός Του Θωμά Τσαλαπάτη

ρία ήταν τα μεγάλα ερωτήματα της παιδικής μου ηλικίας: 1) Υπάρχει άραγε μετά θάνατον ζωή; 2) Ποιος σκότωσε τον J.F.K; 3) Πού στο διάολο κατουρούν οι περιπτεράδες; Και αν το πρώτο ερώτημα έχει πάρει παράταση για μετά, ενώ το δεύτερο πραγματικά δεν έχει πια κανένα ενδιαφέρον, το νέο πολυνομοσχέδιο έρχεται να μειώσει κάθε πιθανότητα απάντησης του τρίτου μου ερωτήματος. Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο κάθε περιπτερούχος που βγαίνει στη σύνταξη θα κλείνει την επιχείρηση και η άδεια δε θα μπορεί να μεταβιβαστεί μετά το θάνατο του κατόχου. Μιλάμε ουσιαστικά για το τέλος του θεσμού των περιπτέρων. Με τον τρόπο αυτό προφανώς επωφελούνται οι μεγάλοι όμιλοι και τα σούπερ μάρκετ. Άλλωστε, ο αριθμός των περιπτέρων και των πρατήριων τσιγάρων, τα τελευταία χρόνια έχει συρρικνωθεί γεωμετρικά. Από τα 17.500 περίπτερα που υπήρχαν το 2009 έχουν απομείνει σήμερα λιγότερα από 8.500. Πέρα από την πρακτική διάσταση του θέματος, η αλλαγή (όπως τόσες αλλαγές τα τελευταία χρόνια) χτυπά τη διάσταση του καθημερινού, αυτό που καθένας έχει μάθει να αναγνωρίζει ως συνήθεια, ως αντανακλαστικό του χρόνου μέσα στο δεδομένο χώρο, ως ζωή στις κοινότοπες χειρονομίες της κάθε μέρας.

Μητροπολιτικά μανιτάρια

Τα περίπτερα αποτελούν τα μητροπολιτικά μανιτάρια. Μερικοί από τους αρμούς πάνω στους οποίους στήνεται το ελληνικό αστικό συνεχές του τοπίου. Όπως τα έπιπλα στο σπίτι, λόγω της πολλής οικειότητας στην όραση δεν είναι καν διακριτά, υπάρχουν ορατά και ταυτόχρονα αόρατα, επιβεβαιώνοντας καθημερινότητα μέσα από τις επαναλαμ-

Όταν ήμουν μικρός ήθελα να πιστεύω πως οι περιπτεράδες δεν είχαν σώμα, μόνο πρόσωπο που ρωτά και χέρια που εισπράττουν.

βανόμενες μικροσυναλλαγές. Ο διαβάτης αναγνωρίζει το περίπτερο κυρίως στην απουσία του: όταν ψάχνει μανιωδώς σε κάποια ξένη γειτονιά την εκπλήρωση της μικροανάγκης του αλλά δεν το συναντά πουθενά. Όταν η δεδομένη τροχιά ρουτίνας θα τον φέρει μπροστά, όχι σ ένα κιόσκι αλλά σε ένα κενό, με το λευκό τετράγωνο στο έδαφος να επιβεβαιώνει πως όντως εδώ υπήρξε ένα περίπτερο. Όταν περπατώντας σε κάποια πόλη του εξωτερικού και παρατηρεί –πάντα λίγο καθυστερημένα- πως: «Κοίτα να δεις η πόλη αυτή δεν έχει περίπτερα». Όταν ήμουν μικρός ήθελα να πιστεύω πως οι περιπτεράδες δεν είχαν σώμα, μόνο πρόσωπο που ρωτά και χέρια που εισπράττουν. Κινούμενα πορτρέτα, περιορισμένα απ’ την πιο κοινότοπη κορνίζα, περιγράφοντας αυτό το μη-συγκλονιστικό που είναι η ζωή στη ρουτίνα της (όταν φυσικά βλέπεις τη ρουτίνα μέσα από τα μάτια της ρουτίνας). Έτσι απλώ-

Για τον Τάσο…

Τη νύχτα του περασμένου Σαββάτου έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο σύντροφος Τάσος Χριστόπουλος, ένας από τους πιο δραστήριους ανθρώπους της Ο.Μ. του ΣΥΡΙΖΑ Πετρούπολης. Ο Τάσος γεννήθηκε το 1954 στο χωριό Αμπελόφυτο (Αγορέλιτσα) της Μεσσηνίας. Μερικά χρόνια μετά μαζί με όλη την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπως πολλές φτωχές οικογένειες, τότε, από την επαρχία, κυνηγημένες, επιπλέον, από τις κυβερνήσεις της δεξιάς. Στην αρχή στην Καλλιθέα, μετά στο Περιστέρι. Χωρίς πατέρα πια, μαζί με τη μάνα τους, χρειάστηκαν να δουλέψουν πολύ σκληρά για να επιβιώσουν και να σπουδάσουν. Ο Τάσος αμέσως μετά τη μεταπολίτευση οργανώθηκε στην ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, στο Περιστέρι και μετά πέρασε στο κόμμα, στο ΚΚΕ εσωτερικού. Ζωντανός και πληθωρικός, όπως θυμούνται οι σύντροφοί του τότε, συνήθιζε να λέει ότι είναι σε μια σχέση ερωτική με το ΚΚΕ εσωτερικού. Ριζοσπαστικός πάντοτε στις απόψεις του όταν ήλθε η κρίση και η διάσπαση του ΚΚΕ εσωτερικού υποστήριξε την αναβάθμιση του κόμματος και όχι τη μετεξέλιξή του και εντάχθηκε στο ΚΚΕ εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά ως το τέλος του. Αργότερα η επίμονη δραστηριοποίηση της ΑΚΟΑ για να υπάρξει και να προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ τον έφερε στο πλευρό της και μετά συμμέτοχο στη συλλογικότητά της. Ο Τάσος είχε πλούσια συμμετοχή σε όλες τις κινηματικές προσπάθειες της πόλης. Συμμετείχε ενεργά στο «Σπάμε τους Μεσάζοντες στην Πετρούπολη», ενώ παλαιότερα δρούσε ακούραστος και στην ομάδα «Κανένας μόνος του στην κρίση».

Τάσος ήταν μια ολόκληρη ιστορία. Ήταν μια ιστορία που δε θα γραφτεί σε βιβλία, ούτε θα αποκτήσει ηρωικές διαστάσεις. Κι όμως ήταν πάντα εκεί, εκεί που η κοινωνία πρέπει να είναι πάντα, αν θέλει να

νονται στην ομιλία οι πιο πρόχειρές μας φράσεις: «Σταμάτα εδώ πρέπει να πάρω τσιγάρα», «Μπορείς να μου πάρεις και ένα μπουκαλάκι νερό;», «Θα πεταχτείς μέχρι το περίπτερο να πάρεις ένα γάλα;» Άλλωστε, η διαδρομή μέχρι το περίπτερο είναι σίγουρα ο πιο τεντωμένος διάδρομος του σπιτιού σου, μια προέκταση του σαλονιού σου, ακόμα κι όταν βρέχει.

Τι θα πάρετε;

Θυμήσου με τι στόλισες τα μέτωπα των παιδικών σου χρόνων. Χαρτάκια Panini, παγωτά πύραυλος και εκείνες οι φοβερές πολύχρωμες τσίχλες που όταν τις μασάς τυφλώνεσαι. Και αργότερα το φούσκωμα του παγωνιού στην αγορά του πρώτου πακέτου τσιγάρων, το μικρό μάγκωμα στο στομάχι στην αγορά του πρώτου πακέτου προφυλακτικών, η αναμονή της κυριακάτικης εφημερίδας σου

διεκδικεί έναν δίκαιο κόσμο. Ο Τάσος ήταν εκεί. Η εικόνα ενός ανθρώπου οικείου που έρχεται πρώτος και φεύγει τελευταίος, που έπαιρνε δουλειά μαζί του πάντα, που μοίραζε φυλλάδια,- πρέπει να έχει μοιράσει δισεκατομμύρια φυλλάδια- που φόρτωνε πράγματα του κινήματος σε σπίτια, σε αμάξια, σε χώρους, που έβαζε ντουντούκες, που έστηνε την τέντα, που κόλλαγε αφίσες, που φώναζε συνθήματα. Που φώναζε συνθήματα δυνατά. Αυτός ο αεικίνητος μουσάτος σύντροφος πάρα πολλές φορές χαμογελαστός και πάντα με τσιγάρο ήταν περίπου παντού: στις συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ, σε όλες τις πορείες, -όχι μόνο τις μεγάλες- στις εκδηλώσεις του Βοτανικού, στο Σπάμε τους μεσάζοντες στην Πετρούπολη,

(διαβάζετε «Εποχή», κάνει καλό στον αιματοκρίτη). Κλεμμένες τσίχλες, σοκολάτες της νωθρότητας, μπουγελόφατσες, μεταμεσονύχτια απομακρυσμένα τσιγάρα, η κόρη του περιπτερά, περιπτερόμπυρες. Μηχανικές συναλλαγές, επαναλαμβανόμενες λέξεις και τιμές. Μέσα στην επανάληψη η φράση αποκτά δεδομένο ρυθμό, οι λέξεις παύουν να σημαίνουν, υπάρχουν απλά ως ήχοι, σαν ξεκούρδιστη μουσική της κάθε μέρας. Μα μέσα στην κρίση διδάσκεσαι να κουρδίζει τη σιωπή. Όμως οι περιπτεράδες εκδικούνται. Τις νύχτες επισκέπτονται τον ύπνο μας. Καπνίζουν τα τσιγάρα μας, ανοίγουν τις σοκολάτες μας, αντικαθιστούν τους τίτλους των εφημερίδων με βρώμικες λέξεις. Το πρωί παριστάνουν ξανά τους ανήξερους, μεταμφιεσμένοι πίσω από μια αθώα φράση: Τι θα πάρετε; Αυτό είναι άλλωστε η κρίση. Ένα άδειο περίπτερο, ξεχασμένο σε μια ερημιά και κρεμασμένα στα μανταλάκια δείκτες ανεργίας, αγκυλωτοί σταυροί και ολόσωμες αφίσες του Βαγγέλη Βενιζέλου. http://tsalapatis.blogspot.gr/

στα ανταλλακτικά παζάρια, στο «Κανένας μόνος του στην κρίση», στη νέα προσπάθεια που κάνουμε τώρα για ένα καινούργιο χώρο ελευθερίας στην Πετρούπολη. Ο Τάσος ήταν με τους από κάτω, ήταν ο από κάτω. Αυτός που συνεισφέρει και βοηθά πάντα, χωρίς να ζητά εύσημα ή ανταλλάγματα. Στα δύσκολα, στα βαριά. Στα κουβαλήματα. Ήταν οξύς και κριτικός και δε σταμάταγε να λέει αυτό που πιστεύει. Και δε χάριζε σε κανένα και τίποτα πολιτικά. Αλλά δεν ήταν δογματικός και ας ήταν τσακωματίας. Άλλαζε τη γνώμη του όταν έβλεπε ότι αδικούσε, όταν έπρεπε να βρίσκεται σε κοινή δράση, όταν κάτι δεν το πολυήξερε. Έδινε χώρο πάντα , κυρίως στη νεολαία, και άκουγε πολύ, κουβέντιαζε πολύ με ειλικρίνεια, με συντροφικότητα. Εξαιρετικά έξυπνος και γνώστης της ιστορίας του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. ∆ε σταμάτησε ποτέ να έχει στο φαντασιακό του το όραμα για έναν κόσμο αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης. Και αυτό δεν το έλεγε από συνήθεια. Με αυτήν την έννοια τον δικό μας Τάσο είναι τιμή να τον μνημονεύει κανείς για σύντροφο του. ∆ιότι έδωσε τόσα που αν όλοι και όλες τα δίναμε ένας άλλος κόσμος θα ήταν ήδη εδώ. Αυτός, ο πλήρως ανιδιοτελής αγωνιστής, καταξιώνεται στην ιστορία των αγωνιστών για την κοινωνική χειραφέτηση. ∆υο αιώνες τώρα άνθρωποι σαν και εκείνον κάνουν τον κόσμο λίγο πιο άξιο να τον ζήσει κανείς. Και ο Τάσος μας με το παράδειγμα του, έκανε πιο άξιο το δικό μας κόσμο, εδώ στην Πετρούπολη.

Προσφορά

Βασίλης Ρόγγας

Στη μνήμη του Τάσου Χριστόπουλου ο ∆ημήτρης Παπαδημούλης προσφέρει στην Εποχή 200 ευρώ, ο Σταύρος Κοντονής 50 ευρώ και η κατάληψη Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης 50 ευρώ.

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Λίγα λεπτά μες στη ζωή του Φώτη

ε τον Φώτη γνωριζόμαστε εδώ και λίγους μήνες. Τον έμαθα πανταχού παρόντα με το καρότσι του να συμμετέχει, να προσθέτει, να ενθουσιάζεται για μια καλύτερη ζωή. Είναι ΑμεΑ. Το μεσημέρι του Σαββάτου βρεθήκαμε παρέα σε μια εκδήλωση στο κέντρο της πόλης, Αγίας Σοφίας και Εγνατίας 81. Οκ, να στο πω και ξεκάθαρα, τα εγκαίνια του εκλογικού κέντρου της δημοτικής παράταξης «Θεσσαλονίκη- Ανοιχτή Πόλη» ήταν. Γύρω στις 5.30μ.μ. μου ζήτησε ο φίλος να φύγουμε, γιατί βαδίζαμε προς την ίδια κατεύθυνση. Πρώτη, λοιπόν, φορά στη ζωή μου, παίρνω δημόσια να οδηγήσω το καρότσι ενός φίλου μου ΑμεΑ που με εμπιστεύτηκε, μου το πρότεινε γι’ αυτήν τη μικρή διαδρομή. ∆ιαπιστώνω στην αρχή …κάποια προβλήματα, όπως το πώς αποφεύγεις τις λακκούβες, τα σκαλοπάτια, τις κλειστές προσβάσεις ακόμη και τις τρίπλες από διαφημιστικές πινακίδες στα πεζοδρόμια. ∆ιαπιστώνω στη συνέχεια ότι τα προβλήματα είναι απίστευτα, δεν μπορώ να τον περάσω από δρόμο σε δρόμο, από πεζοδρόμιο σε πεζοδρόμιο… Εν ψυχρώ, σταματημένοι οι ωραίοι συμπολίτες, μερικοί με «αλάρμ» τύπου «έρχομαι κάποτε, περίμενέ με, μαλάκα»… Μερικοί, ακόμη χειρότερα, τύπου «σε έχω γραμμένο, αλλά κι αν με γράψεις πάλι σε έχω γραμμένο, θα ξεγραφτώ εγώ πρώτος από τα πρόστιμα…» αλλά εσείς πουθενά! Επιχειρώ να περάσω τον Φώτη διαμέσου όλων αυτών των καθημερινών καταστάσεων. Έχει περάσει ένα τέταρτο κι είμαστε στο ίδιο μέρος… Ξέρεις ποια είναι η διαφορά; Η φοβερή διαφορά; Ότι τόσην ώρα, που κόβουν το δρόμο συνεχώς όλοι αυτοί, που επιτρέπεις αδιαφορώντας, δήμαρχέ μου, να έχουν από τραπεζοκαθίσματα ως διπλοπαρκαρίσματα, που κανείς δεν τους έμαθε να ανέχονται το «διαφορετικό», εγώ θυμώνω… Ο Φώτης έμαθε να είναι ήσυχος, μου λέει να μη θυμώνω, να μη μαλώνω… έμαθε να ανέχεται αυτό το ξεφτιλισμένο λίγο! «Έτσι είναι» μου λέει και με καθησυχάζει να μην αρπαχτώ από τη λύσσα που έχω. Και την κάνει χειρότερη, καθώς συνειδητοποιώ ότι ο φίλος μου έτσι ζει, αρκείται, στον κόσμο που του επέβαλαν! Έτσι έμαθαν να ζουν σε μια σκληρή, αφιλόξενη πόλη οι ΑμεΑ. Έτσι μαθαίνουμε βήμα - βήμα να ζούμε αφιλόξενη ζωή σε αφιλόξενες πόλεις και να το θεωρούμε και αυτονόητο, ως φυσιολογικό.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Και με το «χρίσμα» Σαμαρά ο Μπουτάρης! Ο

«εναλλακτικός» και «αντισυμβατικός» δήμαρχος Μπουτάρης κατόρθωσε σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια να μπολιαστεί με τη μέγιστη δυνατή αναξιοπρέπεια ώστε να… καταδέχεται να είναι υποψήφιος και πάλι χάρη σε ντροπολογία της τελευταίας στιγμής που εισήγαγε ο υπουργός της μνημονιακής κυβέρνησης Γιάννης Μιχελάκης. Σύμφωνα με το νόμο αυτής της ίδιας κυβέρνησης, ο κ. Μπουτάρης δεν είχε δικαίωμα να είναι υποψήφιος, διότι δεν παραιτήθηκε από πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου 18 μήνες πριν από τις εκλογές του Μαΐου. Με τον ίδιο τρόπο που διοικεί το δήμο, ξεχνώντας, δηλαδή τα σοβαρά προβλήματα της πόλης, ο κ. Μπουτάρης «ξέχασε» να παραιτηθεί εγκαίρως. Τώρα, τον επαναφέρει στη «νομιμότητα» ο δεύτερος μετά τον κ. Βενιζέλο, μέντοράς του, ο κ. Μιχελάκης! Την ίδια ώρα χιλιάδες Έλληνες, δημοτικοί υπάλληλοι και άλλοι λειτουργοί, δεν μπορούν να ασχοληθούν με τα

κοινά της πόλης τους, λόγω ασυμβιβάστων που θέσπισαν κατά καιρούς οι κυβερνήσεις της γαλαζοπράσινης δεξιάς. Εμείς σαφώς και δεν επιθυμούμε να κερδίσουμε τον αγώνα με στημένο διαιτητή. Όμως, με αυτή τη φωτογραφική διάταξη της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου ο κ. Μπουτάρης αποδεικνύει ότι ήταν και παραμένει ο… «δήμαρχος της καρδιάς τους».

Σεισάχθεια για τους μετρόπληκτους

Εν τω μεταξύ, παρέμβαση υπέρ των επαγγελματιών – καταστηματαρχών που επλήγησαν από τα έργα του Μετρό Θεσσαλονίκης έκανε ο υποψήφιος ∆ήμαρχος Θεσσαλονίκης Τριαντάφυλλος Μηταφίδης στη σύσκεψη που συγκάλεσε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή εκπροσώπων των άλλων δύο Επιμελητηρίων της πόλης (ΒΕΘ και ΕΕΘ), του Εμπορικού

Συλλόγου και του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, καθώς και του Γενικού Γραμματέα ∆ημοσίων Έργων του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & ∆ικτύων. Ο κ. Μηταφίδης τόνισε ότι παραμονές των εκλογών η κυβέρνηση ανακάλυψε τους επαγγελματίες – θύματα του Μετρό, ενώ όφειλε να τους αποζημιώσει ευθύς εξαρχής, όπως προέβλεπαν οι συμβατικές υποχρεώσεις της Αττικό Μετρό. «Αντίθετα, τους επαγγελματίες αυτούς, ακόμη και όταν προσφεύγουν στα δικαστήρια για να βρουν το δίκιο τους, η Αττικό Μετρό αρνείται να τους αποζημιώσει, παραπέμποντάς τους στις καλένδες της περάτωσης των έργων του Μετρό. Χρειάζεται σεισάχθεια και απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη για τους μετρόπληκτους επαγγελματίες, οι οποίοι έχουν μείνει χωρίς εισόδημα», επισήμανε ο επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη». •

Γιάννης Τσολακίδης

Υ.Γ. Και μη μου βάζετε άλλο, ωραίες απογευματινές απόψεις οβάλ πολυκατοικιών και αμφάς δρόμων, μη μου προσφέρετε άλλο μια …Θεσσαλονίκη από ψηλά, γιατί η ζωή σ’ αυτή την πόλη πονάει, υποφέρει, μαλώνει κι αγωνίζεται κι είναι η ζωή της Θεσσαλονίκης από τα χαμηλά, από τους αγωνιστές, τους ανέστιους, τους άνεργους , αυτούς που πάνε ακόμη και σε κάποια εγκαίνια που δεν έχουν χαμπάρι ποιος τα κάνει, μονάχα για ένα πιάτο φαΐ…

Θα έχουμε και αριστερούς αξιολογητές; ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ο ζήτημα της αξιολόγησης – χειραγώγησης των εκπαιδευτικών δεν είναι καινούργιο. Τη δεκαετία του ’90, μετά τη βίαιη κατάργηση της επετηρίδας διορισμού των εκπαιδευτικών επί υπουργίας Γεράσιμου Αρσένη, επιχειρήθηκε να επιβληθεί μια μορφή αξιολόγησης, η οποία όμως δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Από τότε, στον χώρο της Ανανεωτικής Αριστεράς, υπήρχαν αρκετές φωνές που υποστήριζαν την αξιολόγηση στις διάφορες εκδοχές της. Θυμάμαι πόσο μας ταλαιπωρούσε, πολιτικά και συνδικαλιστικά, η ισχυρή θέση υπέρ της αξιολόγησης των συντρόφων μας της Ε’ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης, ενώ εμείς στην ∆’ ΕΛΜΕ ήμασταν κάθετα αντίθετοι. Παρεμπιπτόντως, οι τότε σύντροφοι της Ε’ ΕΛΜΕ έχουν μετακομίσει πλέον

στην ∆ΗΜ.ΑΡ. διατηρώντας στο ακέραιο τις εκσυγχρονιστικές τους απόψεις. Η σημερινή ακροδεξιά κυβέρνηση επιχειρεί και πάλι να περάσει, δια πυρός και σιδήρου, την αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας και την ατομική αξιολόγηση, η οποία πλέον συνοδεύεται με υποχρεωτικά ποσοστά ανεπαρκών εκπαιδευτικών με συνέπεια τη βαθμολογική και μισθολογική στασιμότητα και στη συνέχεια τη διαθεσιμότητα και την απόλυσή τους. Άλλωστε από τη μεγάλη δεξαμενή καθηγητών και δασκάλων θα επιχειρηθεί να αντληθεί ένα μέρος των απολύσεων που έχουν προγραμματιστεί. Ακόμη και σ’ αυτή τη χρονική συγκυρία όπου η κυβέρνηση έχει κηρύξει πόλεμο εναντίον των εργαζομένων, παρατηρούνται στο χώρο των εκπαιδευτικών

κάποιες θετικές απόψεις για τις διάφορες μορφές αξιολόγησης, παρότι αυτή στέκεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των συναδέλφων και θα χρησιμοποιηθεί ως μέσο κατάργησης και συγχώνευσης σχολείων. ∆υστυχώς κάποιοι διευθυντές και σχολικοί σύμβουλοι που ανήκουν, πολιτικά ή συνδικαλιστικά, στον ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκαν για τα καλά στο «καλάμι» του ρόλου τους, δεν θέλουν να αφήσουν τα οφίτσια και οδεύουν προς υλοποίηση της αξιολόγησης. Υπήρξε μάλιστα και περίπτωση συμβούλου που έκανε φασαρία μπροστά στο υπουργείο Παιδείας γιατί οι αγωνιζόμενοι σύντροφοί του τον εμπόδιζαν να μπει και να παρακολουθήσει τα σεμινάρια της επερχόμενης ατομικής αξιολόγησης. Εδώ που φτάσαμε, λοιπόν, τα στελέχη της εκπαίδευσης που θέλουν να θεωρούνται αριστεροί πρέπει να πάρουν σαφή θέση και να αποφασίσουν με ποιους θα πάνε και ποιους θα αφήσουν. Πώς πρέπει να τοποθετηθεί ένας αριστερός που βρίσκεται σε θέση εξουσίας, ή ευθύνης όπως λέγεται, απέναντι στο ζήτημα του αντιδραστικού μετασχηματισμού της εκπαίδευσης που πραγματο-

ποιεί με όχημα την αξιολόγηση; Ποια είναι η διακριτή θέση του από τους δεξιούς και πασόκους που ετοιμάζονται να αξιολογήσουν μετά παρρησίας και να παίξουν συνειδητά το ρόλο του εκτελεστικού οργάνου της κυβέρνησης; Από τη στιγμή που υπάρχουν εκπαιδευτικοί που αγωνίζονται να απονομιμοποίησουν με όποιο τρόπο μπορούν την αξιολόγηση και να απειθαρχήσουν συλλογικά στις αποφάσεις τις κυβέρνησης, ας προβληματιστεί κάθε διευθυντής ή σύμβουλος αν με τη στάση του βοηθάει ή υπονομεύει αυτή την προσπάθεια. Τα ψέματα τέλειωσαν… Υ.Γ. ∆υστυχώς, γι’ άλλη μια φορά, η ΟΛΜΕ ήταν κατώτερη των περιστάσεων. Με άτολμη, καθυστερημένη και νομικίστικη διαχείριση της κατάστασης δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις μια εξουσία που επιδιώκει να διαλύσει τα πάντα στην παιδεία. Ούτε μια στοιχειώδη συνδικαλιστική κάλυψη δεν μπόρεσε να αποφασίσει αφήνοντας τους εκπαιδευτικούς ανοχύρωτους, να βρουν το κουράγιο της ατομικής αντίστασης απέναντι στα ανάλγητα μέτρα της κυβέρνησης. Ο δικηγόρος του διαβόλου

24 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

ADAGIO - ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Η υμνωδία του Πάσχα συνομιλεί με τον «Επιτάφιο» του Θεοδωράκη

οια είναι η απόσταση ανάμεσα στο βυζαντινό ύμνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου» και στο λαϊκό-θρησκευτικό τραγούδι «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα»; Και πόσο απέχει από αυτά το «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω» του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου; Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη ως ένα έργο βαθύτατα εμποτισμένο από τη λαϊκή μας μουσική παράδοση, η οποία με τη σειρά της είναι βαθύτατα επηρεασμένη από το βυζαντινό μέλος, πρωταγωνιστεί στη μοναδική πασχαλινή συναυλία της Μεγάλης Τρίτης με τη συμμετοχή δύο ξεχωριστών ερμηνευτών: της Νεκταρίας Καραντζή και του Τάσου Αποστόλου. Στη διάρκεια αυτής της βραδιάς, η συγκινητική φωνή της ελληνίδας ψάλτριας η οποία έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως «η ιδανική υμνωδός του βυζαντινού μέλους και της αρχέγονης παράδοσης», θα συναντήσει την έντεχνη αισθαντικότητα του σπουδαίου μπάσου και ηθοποιού, όπως, αντίστοιχα, η μουσική μας παράδοση ένα έργο-σταθμό της σύγχρονης μελοποιίας, τον «Επιτάφιο» του Μίκη Θεοδωράκη, με στόχο την «αντιπαράθεση» των διαφορετικών αισθητικών προσεγγίσεων του ανθρώπινου πόνου. Το έργο θα παρουσιαστεί σε μεταγραφή του Γιάννη Σαμπροβαλάκη (για μικρό σύνολο και ανδρική φωνή). Τον Τάσο Αποστόλου συνοδεύουν οι μουσικοί: Γιάννης Σαμπροβαλάκης (κλαρινέτο), Οδυσσέας Κορέλης (βιολί), Βαγγέλης Νίνα (βιολοντσέλο), Βιβή Γκέκα (μαντολίνο) και Βίκυ Στυλιανού (πιάνο). Τη Μεγάλη Τρίτη 15 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ, ειδικές τιμές: 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+).

Γερμανικό ρέκβιεμ του Μπραμς Μυσταγωγικό και συμβατό με την κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας, το «Γερμανικό ρέκβιεμ» παρουσιάζεται υπό τη μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, με σολίστ δύο καταξιωμένους γερμανούς λυρικούς τραγουδιστές, την υψίφωνο Σουζάνε Μπέρνχαρτ και τον βαρύτονο Γιόχεν Κούπφερ, και με τη συμμετοχή της Χορωδίας MotettenChor του Μονάχου υπό τον Μπένεντικτ Χάαγκ. Ο Γιοχάνες Μπραμς συνέθεσε το «Γερμανικό ρέκβιεμ» (Ein Deutsches Requiem, έργο 45) μεταξύ των ετών 1865 και 1868, χρησιμοποιώντας ένα καθαρά προσωπικό ύφος, χωρίς να στηριχθεί στο καθιερωμένο κατά παράδοση λατινικό κείμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά σε αποσπάσματα από την Παλαιά και την Καινή ∆ιαθήκη και από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια. Λόγω του γερμανόφωνου λιμπρέτου, το έργο ονομάστηκε «Γερμανικό ρέκβιεμ» –αν και λέγεται ότι ο συνθέτης είχε πει κάποτε πως θα προτιμούσε να το είχε ονομάσει «Πανανθρώπινο». Το έργο προβάλλει περισσότερο τον ανθρώπινο πόνο και την τραγικότητα της ύπαρξης και λιγότερο το μεταφυσικό δέος του θανάτου. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ενώ τα ρέκβιεμ στη Ρωμαιοκαθολική Θεία Λειτουργία αρχίζουν με προσευχές για τους νεκρούς («να τους χαρίσεις αιώνια ανάπαυση, Κύριε»), το «Γερμανικό ρέκβιεμ» επικεντρώνεται στους εν ζωή, ξεκινώντας με το «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται» από τους Μακαρισμούς. Τη Μεγάλη Τετάρτη 16 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 11, 20, 28, 40 ευρώ, ειδικές τιμές: 6,5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8,5 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Ζιλ Μασνέ, «Βέρθερος»

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

 Γιώτα Βέη, «Οι μπαλάντες είναι πάντα μελαγχολικές»

Μέσα από το μουσικό και ποιητικό λόγο των παραδοσιακών μας τραγουδιών, των θρησκευτικών ύμνων της Μεγάλης εβδομάδας, τη συγκινησιακή δύναμη μιας μπαλάντας, το θρήνο των αρχέγονων μοιρολογιών της Μάνης, η μεγάλη τραγουδίστρια της δημοτικής μας παράδοσης επέλεξε παλιές και σύγχρονες μπαλάντες στο μελαγχολικό ύφος των ημερών, για μία από τις σπάνιες εμφανίσεις της. Η Γιώτα Βέη δεν μελετά και υπηρετεί μόνο την παράδοση αλλά συναντά τη σύγχρονη δημιουργία όταν αυτή αγγίζει τη διαχρονικότητα. Θα ερμηνεύσει παλιές και σύγχρονες μπαλάντες που φέρνουν κοντά και συνενώνουν το χθες με το σήμερα. Παρούσα και η μουσική παράδοση της Χριστιανοσύνης. Ιδού ο Νυμφίος, ο θρήνος της Παναγιάς, κομμάτια από τον Επιτάφιο του Μίκη Θεοδωράκη, τραγούδια από την Μεγάλη Αγρύπνια της Ελένης Καραΐνδρου, είναι μία γεύση από τη μουσική μέθεξη που προσφέρει η φωνή της. Τη Μεγάλη ∆ευτέρα 14 Απριλίου, στις 9.30μ.μ., στο Cafe Greco (Αμισσού 13 και Θράκης, πλατεία Υμηττού, τηλ. 210 7621048, 6947074499). Επίσης τη Μεγάλη Τρίτη 15/4, στις 9.30μ.μ., ο Πάνος Ηλιόπουλος και η μπάντα του ερμηνεύουν τραγούδια της Σμύρνης και της Ανατολής. Και την Μεγάλη Τέταρτη 16/4, στις 8.30μ.μ., ο Βασίλης Κοροβέσης σε μοιρολόγια της Μέσα Μάνης.

ία από τις δημοφιλέστερες όπερες του γαλλικού ρεπερτορίου, ο συγκλονιστικός «Βέρθερος» του Ζιλ Μασνέ επανέρχεται μετά από τριανταένα χρόνια στην Εθνική Λυρική Σκηνή σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Έλληνα ακαδημαϊκού και σκηνοθέτη Σπύρου Α. Ευαγγελάτου και μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη. Το έργο, το οποίο γράφτηκε περίπου έναν αιώνα μετά το επιστολικό μυθιστόρημα του Γκέτε στο οποίο βασίζεται, περιγράφει την ιστορία του αδιέξοδου έρωτα ανάμεσα στον νεαρό Βέρθερο και την Σαρλότ. Όταν αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει καμία ελπίδα, ο Βέρθερος αυτοκτονεί. Η Σαρλότ, που έχει αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης, σπεύδει κοντά του και τον προλαβαίνει λίγο πριν εκείνος ξεψυχήσει. Όπως και ο «Φάουστ» του Γκέτε (που ως λυρικό έργο έγινε κυρίως γνωστός από την εκδοχή του Γκουνό) έτσι και ο «Βέρθερος» κατέκτησε το χώρο της όπερας έχοντας μελοποιηθεί από γάλλο συνθέτη, τον σπουδαίο Ζιλ Μασνέ. Η όπερα του Μασνέ, η οποία σκιαγραφεί με δεξιοτεχνικό τρόπο τον ποιητικό χαρακτήρα του ιδεαλιστή Βέρθερου και της παγιδευμένης στις κοινωνικές επιταγές Σαρλότ, γνώρισε τεράστια επιτυχία τον καιρό που γράφτηκε, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και επηρέασε από τα ήθη ως τη μόδα της εποχής. Ο κορυφαίος έλληνας σκηνοθέτης του θεάτρου, πανεπιστημιακός και αντιπρόεδρος

της Ακαδημίας Αθηνών Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, σκηνοθετεί την παραγωγή. Γιός του κορυφαίου έλληνα μουσουργού Αντίοχου Ευαγγελάτου, ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος έχει διατελέσει στο παρελθόν καλλιτεχνικός διευθυντής και πρόεδρος του ∆.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενώ παράλληλα με την πορεία του στο θέατρο, έχει σκηνοθετήσει με ιδιαίτερη επιτυχία διάσημες όπερες των Βέρντι, Μπιζέ, Πουτσίνι, Ροσίνι, Μότσαρτ, Μπρίτεν και πολλών άλλων. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής θα σχεδιάσει ο Γιώργος Πάτσας. Τον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο θα ερμηνεύσει, στην πρώτη διανομή, ο διακεκριμένος γάλλος τενόρος Ζαν-Φρανσουά Μποράς, ο οποίος μόλις πριν λίγες μέρες τον ερμήνευσε με μεγάλη επιτυχία στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης (στην παραγωγή όπου πρωταγωνιστεί επίσης ο Γιόνας Κάουφμαν). Ο Μποράς έχει τραγουδήσει μεταξύ άλλων στην Όπερα του Παρισιού, της Ρώμης, του Σάο Πάολο και τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, ενώ έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους, όπως ο Ρικάρντο Μούτι. Στον ρόλο της Σαρλότ η διακεκριμένη μεσόφωνος Ειρήνη Καράγιαννη. Την πρώτη διανομή συμπληρώνουν οι μονωδοί Βασιλική Καραγιάννη, ∆ιονύσης Σούρμπης, ∆ημήτρης Κασιούμης κ.ά. Στη δεύτερη διανομή, στο ρόλο του Βέρθερου ο Γιάννης Χριστόπουλος και της Σαρλότ η Μαίρη-Έλεν Νέζη. Μαζί τους οι μονωδοί Μίνα Πολυχρόνου, Κύρος Πατσαλίδης, Τάσος Αποστόλου κ.ά. Με την Ορχήστρα και την Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ. Συμμετέχουν μέλη της Γυναικείας Χορωδίας της ΕΛΣ. Στις 11, 12, 13, 26, 27, 30 Απριλίου και 2, 3, Μαΐου, στις 8μ.μ., στο Θέατρο Ολύμπια (Ακαδημίας 59). Τιμές εισιτηρίων: 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80 ευρώ. Τιμή παιδικού & φοιτητικού εισιτηρίου: 15 ευρώ. Θέσεις περιορισμένης ορατότητας: 10, 15, 20, 40 ευρώ.

“

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Οι ρατσιστές και οι νεοναζί έχουν αντίπαλο: το μαζικό και πολύμορφο κίνημα το οποίο στους δρόμους όλης της Ευρώπης αγωνίζεται, όχι μόνο κατά της φασιστικής τρομοκρατίας, αλλά και όλων εκείνων που την συντηρούν και την προστατεύουν.

MC YINCA

Ο αντιφασισμός είναι αξία πανανθρώπινη

Στην Πανευρωπαϊκή Αντιφασιστική Συνάντηση συμμετέχουν και πολλοί καλλιτέχνες με δύο μεγάλες συναυλίες την Παρασκευή και το Σάββατο το βράδυ. Ένας από αυτούς είναι ο Mc Yinka. Τον ρωτήσαμε για την εμπειρία του από τη διοργάνωση και για τις αιχμές που χρειάζεται να προτάξει το αντιφασιστικό κίνημα. «Τα δύο δυνατά σημεία αυτής της διοργάνωσης είναι ο πανευρωπαϊκός χαρακτήρας της και η συνδιαμόρφωση που επιδιώκει μέσα από παρεμβάσεις και συζητήσεις συνελευσιακού χαρακτήρα. Το ζήτημα του αντιφασισμού χρειάζεται να έχει πανευρωπαϊκό χαρακτήρα, αφού ο φασισμός, μέσα από την άνοδο ακροδεξιών κομμάτων, πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη. Οι καλλιτέχνες, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι, να εκθέσουμε τις αντιφασιστικές μας απόψεις μέσω της τέχνης μας. Καλό είναι, όμως, να προσπαθούμε να είμαστε πιο άμεσοι και να επιδιώκουμε στην πράξη να δηλώσουμε τον αντιφασιστικό χαρακτήρα μας. Είτε πρόκειται για δημόσια πρόσωπα είτε όχι, είναι καλό και εκτός του καλλιτεχνικού μας έργου να είμαστε αυτό που δηλώνουμε. Η τέχνη είναι ένα τρόπος να χτυπήσουμε το φασισμό στη ρίζα του. Να μιλήσουμε στους ανθρώπους για αξίες και ιδανικά. Ο αντιφασισμός είναι μια κατεύθυνση πέρα από κομματικές επιλογές, εμφορείται από αξίες πανανθρώπινες, η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη μας αφορούν όλους. Ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν μπορεί παρά να ισχύει για όλους. Ο αντιφασιστικός αγώνας χρειάζεται να αγκαλιαστεί από όλους μας.»

Ο αντιφασιστικός αγώνας συντονίζεται πανευρωπαϊκά

Ολοκληρώνεται σήμερα η πρώτη Πανευρωπαϊκή Αντιφασιστική Συνάντηση στη Σχολή Καλών Τεχνών

πό προχθές, Παρασκευή, μέχρι και σήμερα, Κυριακή, διοργανώνεται, στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, η πρώτη Πανευρωπαϊκή Αντιφασιστική Συνάντηση με σύνθημα «Για μια Ευρώπη χωρίς φασισμό, ρατσισμό και σεξισμό – Σε έναν κόσμο ελευθερίας και κοινωνικής αλληλεγγύης», από τον Αντιφασιστικό Συντονισμό επιτροπών – συλλογικοτήτων – πρωτοβουλιών Αθήνας – Πειραιά. Όπως λέει στην «Εποχή» ο Τάκης Γιαννόπουλος, εκ των συμμετεχόντων και διοργανωτών του τριημέρου, «ο Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνα – Πειραιά δημιουργήθηκε τον περασμένο Ιούνη στο πλαίσιο του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας και σε αυτόν συμμετέχουν 30 συλλογικότητες που συνεδριάζουν κάθε δύο εβδομάδες με ανοιχτή συνέλευση». «Η απόφαση για το Πανευρωπαϊκό Αντιφασιστικό Τριήμερο πάρθηκε τον περασμένο ∆εκέμβρη στην πρώτη παναττική συνέλευση. Είναι μια ιδέα η οποία έχει στόχο αυτό που σήμερα αισθανόμαστε ότι έχουμε καταφέρει ως ένα βαθμό, δηλαδή το να υπάρχει συντονισμός του αντιφασιστικού κινήματος και ενωτική δράση σε Αθήνα και Πειραιά. Μας ενδιάφερει αυτόν το στόχο να τον επεκτείνουμε και σε πανελλαδικό επίπεδο και, αν μπορούμε, και σε πανευρωπαϊκό, ώστε και το κίνημα να δει τις δυνατότητές του αλλά και να βαθύνουν οι νίκες του αντιφασιστικού αγώνα» επισημαίνει ο Τ. Γιαννόπουλος. Όπως τονίζεται και στο ιστολόγιο του Αντιφασιστικού Συντονισμού (antifasistikossyntonismos.blogspot.gr) «οι ρατσιστές και οι νεοναζί έχουν αντίπαλο: το μαζικό και πολύμορφο κίνημα το οποίο στους δρόμους όλης της Ευρώπης αγωνίζεται, όχι μόνο κατά της φασιστικής τρομοκρατίας, αλλά και όλων εκείνων

που την συντηρούν και την προστατεύουν: των αντιλαϊκών πολιτικών, της αστυνομικής ασυδοσίας, του νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού και του συ-

ΙΩΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

στήματος που την επιβάλλει». Στο τριήμερο συμμετέχουν 28 συλλογικότητες από 20 χώρες της Ευρώπης. Οι εργασίες ξεκίνησαν την Παρασκευή με

Ιδρύεται παρατηρητήριο για το ρόλο των ΜΜΕ

Ένα από τα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής Αντιφασιστικής Συνάντησης ήταν το «Εργαζόμενοι στα ΜΜΕ: παρουσίαση του παρατηρητηρίου κατά του ρατσισμού και του φασισμού στα ΜΜΕ», στο οποίο συμμετείχε και η Ιωάννα Σωτήρχου. Η «Εποχή» μίλησε μαζί της για το φασισμό μέσω των ΜΜΕ και για τις πρωτοβουλίες που παίρνουν οι εργαζόμενοι σε αυτά ενάντια στο φασισμό. «∆εν φτάσαμε εδώ που βρισκόμαστε σήμερα ξαφνικά, ας μην πέφτει κανείς από τα σύννεφα. Η κυβερνητική πολιτική με τις παραλείψεις και τις επιλογές της έχει στρώσει το δρόμο στο φασισμό. Το πρόσφατο γεγονός που είδε το φως της δημοσιότητας με τον Μπαλτάκο, δείχνει ότι όχι μόνο έστρωσε το δρόμο, αλλά και η ίδια εμφορείται από ανάλογες ιδέες. Από όλους τους υπουργούς ∆ημόσιας Τάξης των τελευταίων χρόνων δεν υπήρξε ένας που να μη στοχοποιήσει τους μετανάστες για την εγκληματικότητα. Μέχρι το 2000 δεν είχαμε νόμο για την υποδοχή των μεταναστών που εισέρεαν στη χώρα χρόνια πριν. Χωρίς να τους παρέχουμε καμία νομική υπόσταση, ήταν έρμαιο στην εκμετάλλευση και όμηροι ενός γραφειοκρατικού συστήματος. Η κυβέρνηση Σαμαρά εφαρμόζοντας ακροδεξιά ατζέντα δεν αναγνωρίζει καν τα παιδιά ανθρώπων που βρίσκονται δεκαετίες στη χώρα μας, ως παιδιά αυτού του τόπου. Σε αυτή την κατηφόρα, τα ΜΜΕ -και ιδιαίτερα η τηλεόραση και όσοι ήταν αυθαίρετοι- λειτουργούσαν ως το μακρύ χέρι της κυβέρνησης. Συχνά η τέταρτη εξουσία, ο Τύπος ξεχνά το ρόλο του να ελέγχει και ταυτίζεται με την κρατική εξουσία. Πρόβαλλαν ρατσιστικά παραληρήματα χωρίς καμία κριτική, δεν έδιναν ποτέ το λόγο και δεν πρόβαλαν το θύμα, το μετανάστη δηλαδή. Έχουν ευθύνη στη διάδοση και την εμπέδωση του μισαλλόδοξου λόγου. Σε πρόσφατη διημερίδα που οργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ με θέμα «Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων για την έξαρση του νεοναζισμού, του φασισμού και του ρατσισμού στην Ελλάδα και σε διεθνές επίπεδο», συζητήθηκε η προοπτική δημιουργίας διεθνούς παρατηρητηρίου από τη ∆ιεθνή Ομοσπονδία ∆ημοσιογράφων, με σκοπό την ενημέρωση και την ενεργητική κινητοποίηση της κοινωνίας ενάντια στο νεοναζισμό, το φασισμό και το ρατσισμό. Εκεί συμφωνήθηκε η δημιουργία ενός διεθνούς παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση του ρατσιστικού λόγου και το ρόλο των ΜΜΕ, και με τη συνδρομή συναδέλφων από τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ιταλία, όπου έχει ήδη γίνει ένα παρατηρητήριο.»

την πρώτη μεγάλη ανοιχτή συνέλευση όλων των συλλογικοτήτων από Ελλάδα και Ευρώπη, που στοχεύει να αποτελέσει τη βάση για ένα πανευρωπαϊκό αντιφασιστικό συντονισμό, αλλά και να δημιουργηθεί μια διαδικτυακή πλατφόρμα ενημέρωσης. Το Σάββατο, σε δύο ζώνες, πραγματοποιήθηκαν 10 εργαστήρια, τα οποία θεωρούν την παρέμβαση του αντιφασιστικού κινήματος σε μια σειρά σημαντικούς τομείς, όπως: τέχνη και αντιφασιστικό κίνημα, ποδόσφαιρο, η θεωρία των δύο άκρων, το σχολείο του αντιφασισμού, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, αντίσταση στο σεξισμό και την ομοφοβία, εργατικό κίνημα, εξελίξεις στην Ουκρανία κ.ά. Στόχος των εργαστηρίων είναι η δημιουργία αντιφασιστικών συντονισμών στους χώρους που αναφέρονται. Το Σάββατο το απόγευμα έγινε η κεντρική εκδήλωση του τριημέρου, με κεντρικούς ομιλητές τον Αλέν Κριβίν, στέλεχος της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στη Γαλλία, τον Τζο Χίγκινς, βουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ιρλανδίας και βιντεοσκοπημένο μήνυμα από τον Ταρίκ Αλί. Επίσης παρεμβάσεις έγιναν από: μέλος της Ένωσης Borotba (Ουκρανία), αντιφασίστα ακτιβιστή από τη Ρωσία, τον Βάλτερ Μπάιερ (Alter Summit), τον Ματίας Μπένικ (Attac Oυγγαρίας) κ.ά. Στο πλαίσιο του τριημέρου, που αποτελεί την κορύφωση του μήνα αντιφασιστικής δράσης (21 Μάρτη – 21 Απρίλη), στη διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνται παρεμβάσεις και εκδηλώσεις σε γειτονιές, κοινωνικούς χώρους και σχολεία σε όλη την Ελλάδα, σήμερα Κυριακή, στις 12μ., θα πραγματοποιηθεί συνέλευση - παρουσίαση αποτελεσμάτων από τα εργαστήρια για την παραγωγή συμπερασμάτων και τον καθορισμό κοινών διεθνών δράσεων. Επιμέλεια: Ζωή Γεωργούλα

ΘΕΑΤΡΟ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Μια παράσταση με ποιητική επιθετικότητα (ή μήπως επιθετική ποίηση; Ή ίσως -γιατί όχι- και τα δύο;) είναι ο “Ριχάρδος Β΄” του Σαίξπηρ που ανέβασε η Έλλη Παπακωνσταντίνου. Το έργο ανεβαίνει μόλις για δεύτερη φορά στην Ελλάδα. Η προηγούμενη ήταν το 1947, τα σκληρά χρόνια του εμφυλίου, όταν το ανέβασε ο Ροντήρης στο Εθνικό με πρωταγωνιστή τον ∆ημήτρη Χορν. Τυχαίο; Προφανώς όχι. Όπως τυχαία δεν είναι ούτε τώρα η επιλογή του από μια πολιτικοποιημένη σκηνοθέτρια που δηλώνει σε πρόσφατη συνέντευξή της: “Να αλλάξουμε τον τρόπο που κάνουμε τέχνη. Ας λέμε «κατεβαίνω στα θέατρα”, όπως λέμε “κατεβαίνω στις πορείες”.

Ο σύγχρονός μας Σαίξπηρ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

Με αφορμή την παράσταση «Ριχάρδος Β΄» σε σκηνοθεσία της Έλλης Παπακωνσταντίνου

φείλουμε να ομολογήσουμε ότι το ελληνικό κοινό δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τα ιστορικά δράματα του Σαίξπηρ, επειδή αγνοεί στην πλειονότητά του (της υπογραφούσης συμπεριλαμβανομένης) την πολύπλοκη και φονική μεσαιωνική αγγλική ιστορία, άρα δεν κατανοεί τις αιτίες και το εύρος των πολιτικών παιχνιδιών που κρύβονται στις συγκρούσεις των προσώπων αλλά και στις συμμαχίες τους. Προφανώς, όμως, σ’ αυτά κυρίως φαίνεται «πως κάθε εποχή βρίσκει ό,τι γυρεύει κι ό,τι θέλει να δει», σύμφωνα με μια καίρια διατύπωση του Γιον Κοτ στο κλασικό έργο του «Σαίξπηρ, ο σύγχρονός μας». Όπως κάθε ιστορική τραγωδία του Σαίξπηρ, έτσι κι αυτή αρχίζει με έναν αγώνα για το θρόνο και τελειώνει με το θάνατο του μονάρχη και την ενθρόνιση του νέου. Και εδώ επίσης, τον ηγεμόνα, που γίνεται υποχείριο της τρέλας για εξουσία, ακολουθεί μια ατέλειωτη σειρά φόνων, πρώτα των εχθρών και μετά των συμμάχων, ακόμα και κοντινών συγγενών. Και εδώ επίσης, η αποκατάσταση μιας νέας τάξης ανοίγει ένα νέο αιματηρό κύκλο που απλώς θα επαναλάβει τον προηγούμενο. Και ο λαός; Πότε με τον έναν, πότε με τον άλλον, αμήχανος, υπάκουος, υπήκοος, φοβισμένος. Ο Θεός-εξουσία έτσι όρισε, του λένε.

“

Σχόλιο στα φαινόμενα των καιρών μας

Εδώ, λοιπόν, εδράζονται μάλλον και οι λόγοι της επιλογής του συγκεκριμένου έργου από την σκηνοθέτρια: ένα σχόλιο αλλά και μια προτροπή στα ανάλογα φαινόμενα των καιρών μας. Και πράγματι, η κυνικότητα της σύγχρονης πολιτικής σκηνής συναγωνίζεται και ίσως ξεπερνά σε απανθρωπία τα χρό-

Η περιήγηση σε κείμενα και εικαστικό υλικό από την Αναγέννηση, τον ∆ιαφωτισμό και τη σύγχρονη σκέψη κυκλώνουν από διάφορες πλευρές το ερώτημα: Υπάρχει πρόοδος και σε τι έγκειται; Γιατί η έννοια της προόδου είναι μια ιδέα με συγκεκριμένο ταξικό και ιστορικό πρόσημο.

νια του Ριχάρδου Β΄. Σπαραγμένα δικαιώματα, καθημαγμένες κοινωνίες βορά σε ανεξάντλητα συμφέροντα, και επιβολή μιας εικονικής πραγματικότητας που μπερδεύει και δημιουργεί ψευδαισθήσεις, αναστατώνοντας και αντιστρέφοντας παγιωμένες αξίες, κατακτημένες με αίμα: δημοκρατία, αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη. ∆ιαγράφοντας την έννοια της πολιτικής που απορρέει (που πρέπει να απορρέει) από την ηθική -μια ηθική με στέρεες, καθαρές και ζωντανές αξίες που ακολουθούν το ρου των καιρών όχι καιροσκοπικά αλλά με την ιστορική εξελιξιμότητα- αλλιώς γίνεται πάντα, όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις, στυγνή, κοντόφθαλμη τυραννία. Ενεός παρακολουθεί ο λαός, που εθίστηκε εδώ και χρόνια στο παραμύθι πως η πολιτική είναι κακή και δεν πρέπει να μπλέκεται κανείς μ’ αυτήν και πως το άγιο δόγμα είναι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» και πρέπει από την αρχή να μάθουμε όλοι ξανά τη συλλογικότητα. Και πρέπει να μάθουμε, επίσης, να μην εμπιστευόμαστε κανένα και σε τίποτα να μην επαναπαυόμαστε, γιατί ό,τι γίνει εξουσία παίρνει τη μορφή του τέρατος και δεν ορρωδεί προ ουδενός για να την κρατήσει. Και εδώ ίσως οφείλουμε να δεχτούμε και ένα λάθος της ημετέρας αριστεράς που μιλά μόνο για ιδέες, ως να είναι οι ιδέες υπερβατικές πλατωνικές ουσίες. Ο λαός, όμως, στο βάθος καταλαβαίνει -ίσως να μην το εκφράζει σωστά, ίσως να βγαίνει μπρούτα και ως φιλέκδικη διάθεση, αλλά η πάλη των τάξεων είναι πάλη σωμάτων και ζωών. Άνθρωποι φέρουν, εκφέρουν και υλοποιούν τις ιδέες και άνθρωποι πρέπει να τιμωρηθούν για να επέλθει η κάθαρση. Αλλιώς προδομένος θα νιώθει ο λαός και πάλι, πως «τον έπιασαν κορόιδο» ξανά.

Ένα ανοιχτό ερώτημα;

Στην παράστασή της Παπακωνσταντίνου υποφώσκει ένα ερώτημα: υπάρχει πρόοδος από την εποχή του Ριχάρδου Β΄ (14ος αιώνας); Εξ ου και η περιήγηση σε κείμενα και εικαστικό υλικό από την Αναγέννηση, τον ∆ιαφωτισμό και τη σύγχρονη σκέψη που κυκλώνουν από διάφορες πλευρές αυτό το ερώτημα που διαβάζει κανείς στο προσεγμένο και ενδιαφέρον πρόγραμμα που συνοδεύει την παράσταση. Υπάρχει πρόοδος και σε τι έγκειται; Για να αφήσει το ερώτημα ανοιχτό και να βάλει τον θεατή σε αρνητική τροχιά απάντησης… Γιατί η έννοια της προόδου είναι μια ιδέα με συγκεκριμένο ταξικό και ιστορικό πρόσημο (αστική τάξη και ουσιαστικά 18ος αιώνας) και χρησιμοποιήθηκε πάντα ως δικαιολογία και ως φενάκη. Το θέμα είναι η εξουσία -σε όποια μορφή κι αν τη δούμε- που, όπως λέει ο

Φουκώ πρόκειται για κάτι αινιγματικό «που είναι ταυτόχρονα ορατό και αόρατο, παρών και κρυμμένο, πανταχού παρών» και που έχει τη δύναμη να συνολικοποιεί και έτσι να επιβάλλεται. Μέσα σ’ αυτή τη λογική και υπ’ αυτό το ερμηνευτικό πρίσμα επέλεξε και την αισθητική πρόταση της παράστασης: ανάμιξη ειδών και εποχών. Έτσι που να καταλύεται μέσα από την κατάδειξη, η εξουσία της τέχνης. Οι ηθοποιοί καταφθάνουν ως μπουλούκι για να παίξουν όχι σε ένα δράμα αλλά σε μια ροκ συναυλία. Το εμβληματικό αναγεννησιακό έργο «Ο μυστικός δείπνος» του Ντα Βίντσι συνυπάρχει με τον επίσης εμβληματικό για την ζωγραφική του ∆ιαφωτισμού «Θάνατο του Μαρά» του σπουδαίου πορτρετίστα του 18ου αιώνα, Νταβίντ και σε απίστευτα ταμπλώ βιβάν των ηθοποιών. Η παράσταση χαρακτηρίζεται από διαρκή κίνηση, υψηλούς τόνους, ειρωνική διάθεση. Έχει σαφή οπτική ανάγνωσης και ευρηματικότητα. Όμως κάποτε ο στρόβιλος εφευρετικότητας και ευρημάτων, η υπερβολή στην χρήση μιας πολυεπίπεδης και από πολλές και διαφορετικές ιστορικές συγχρονίες συμβολοποιίας κουράζει και δεν αφήνει το θεατή να σκεφτεί, αντιθέτως τον μπλοκάρει μέσα στην έκπληξη και τον θόρυβο. Η παράσταση διασχίζει το κείμενο σταματώντας στα πιο οδυνηρά σημεία του, εκεί που η πολιτική συναντά την ατομική τραγωδία, εκεί που η πτώση αποκτά πολυσημία και πυκνότητα.

Κατάλυση της έννοιας της ταυτότητας

Τέσσερις ηθοποιοί επωμίστηκαν τους 32 ρόλους του έργου. Χαρακτηριστικό στοιχείο στην υποκριτική πρόταση της παράστασης η αδιαφορία ως προς το βιολογικό φύλο του ηθοποιού σε σχέση με το αντίστοιχο του ήρωα που ερμηνεύει. ∆εν είναι μόνο μια αναφορά στο σαιξπηρικό σύμπαν και στο θέατρο της εποχής του που διέπονται από αμφιφυλία (ο Σαίξπηρ χρησιμοποιεί συχνά τη σύμβαση οι γυναικείοι ρόλοι να ερμηνεύονται από νεαρά αγόρια για να φτιάξει απίθανα, γοητευτικά, παιχνιδιάρικα γαϊτανάκια αλλαγών φύλου). Μοιάζει να επιχειρείται μια κατάλυση της έννοιας του ορίου και της ταυτότητας: δεν πρόκειται μόνο για αδιαφορία ως προς το φύλο του ηθοποιού που παίζει ένα πρόσωπο, αλλά και το ίδιο πρόσωπο ερμηνεύεται διαδοχικά από δύο ή περισσότερους ηθοποιούς, που του δίνουν ο καθένας τις ιδιαίτερες αποχρώσεις της ερμηνείας του. Ουσιαστικά οι ηθοποιοί μπαινοβγαίνουν στους ρόλους τους και με μια νότα σχεδόν μπρεχτική τους σχολιάζουν. Πέμπτος υποκριτής το κοινό, σε μια πάντως (και ευτυχώς) λελογισμένη και περιορισμένη διαδραστικότητα. Ο Μελέτης Ηλίας αποδεικνύει θηριώδεις υποκριτικές δυνατότητες, η Αγλαΐα Παππά, έμπειρη και ικανή, δίνει τον καλύτερο εαυτό της στην τελική σκηνή της πτώσης του Ριχάρδου. Η Βάλια Παπαχρήστου χρησιμοποιεί σωστά την κίνηση για τον δικό της Ριχάρδο και ο Γερμανός Adrian Frieling ξεπερνά τα προβλήματα προφοράς χρησιμοποιώντας τα για να δώσει κωμικότητα και να παρωδήσει τη Βασίλισσα. Τα κοστούμια είχαν πολύ ενδιαφέρον και η σκηνογραφία το ίδιο ειδικά στο δεύτερο μέρος, όταν εγκαταλείπεται η σκηνή της πολιτικής και μπαίνουμε μέσα στο μυαλό του Ριχάρδου. Ο Τηλέμαχος Μούσας έντυσε μουσικά την παράσταση με εκκωφαντικές διασκευές του Henry Purcell (17ος αιώνας). Μαρώ Τριανταφύλλου

* Στο θέατρο Βυρσοδεψείο (Ορφέως 174, Βοτανικός, τηλ. 210 3453203). Κάθε Κυριακή, ∆ευτέρα και Τρίτη, στις 8.45 μ.μ. Από 27/4, Σάββατο και ∆ευτέρα, στις 9.15μ.μ., και Κυριακή στις 6.30μ.μ. και στις 9.30μ.μ. Tιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ (με ποτό), μειωμένο 8 ευρώ.

1048

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Βραβεία Λογοτεχνίας

ι λεγόμενοι μικροί εκδοτικοί οίκοι “σάρωσαν” τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, μέχρι που εκτόπισαν ολοσχερώς τους μεγάλους. Κυριάρχησαν οι εκδόσεις Γαβριηλίδης, αποσπώντας τρία από τα επτά βραβεία που απονεμήθηκαν. Ενώ, άλλοι τέσσερις (Άγρα, Νεφέλη, Πόλις, Πολύτροπον) μοιράστηκαν τα υπόλοιπα. Είχε προηγηθεί η πλήρης επικράτηση των μικρών και στα βραβεία του «Αναγνώστη» (τη συνέχεια των βραβείων του «∆ιαβάζω»). Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια κέρδιζαν συνεχώς έδαφος και στα δυο αυτά λογοτεχνικά βραβεία, που είναι και τα αξιολογότερα υπάρχοντα. Απλώς, στις πρόσφατες βραβεύσεις, για τις εκδόσεις του 2012, στα συνολικά 10 βραβευμένα βιβλία (επτά των Κρατικών και πέντε του «Αναγνώστη», όπου δυο τιμήθηκαν με αμφότερα) δεν υπήρξε ούτε ένα από εκδοτικό οίκο καταχωρημένο στους μεγάλους. Ακόμη και στις βραχείες λίστες, η παρουσία τους ήταν περιορισμένη. Στα 36 προτεινόμενα των Κρατικών Βραβείων, μόνο τα 10 κυκλοφορούν από μεγάλους, ενώ στα 48 των βραβείων του «Αναγνώστη», τα 17. Ίσως, οι χαρακτηρισμοί μεγάλος και μικρός εκδοτικός οίκος, που αναφέρονται στην ετήσια παραγωγή βιβλίου, να έχουν μερική μόνο ισχύ για τα βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας. Αυτό, γιατί οι μεγάλοι εκδίδουν εκείνα που ενδιαφέρουν το πλατύτερο κοινό, με άλλα λόγια τα εμπορικά, οπότε δημιουργείται έλλειψη εκδότη για την ελληνική λογοτεχνία, ιδιαίτερα την ποίηση, αλλά και τους νέους επίδοξους συγγραφείς, που συνεχώς πληθαίνουν. Το κενό καλύπτουν οι μικρότεροι, αποκτώντας ο καθένας συγκεκριμένο στίγμα και όνομα. Με βάση αυτά προσανατολίζονται οι συγγραφείς κατά την αναζήτηση εκδότη. Εκτός από τους “άστεγους”, στον μικρότερο στρέφονται και γνωστοί συγγραφείς, είτε γιατί τους ελκύει το καλό όνομά του είτε γιατί επείγονται να εκδώσουν. ∆εν δεσμεύονται, πάντως, από τις παλαιότερα ισχύουσες σχέσεις πίστης με έναν εκδοτικό οίκο. Κάπως έτσι, προκύπτουν από τους μικρούς ορισμένοι μεγάλοι στο είδος τους. Όπως, όμως, ένα παιδί που το γνωρίζεις από μικρό, εξακολουθείς κι όταν μεγαλώσει να το φωνάζεις Γιαννάκη, αντιστοίχως αποκαλούμε μικρό, λ.χ., τον Γαβριηλίδη. Οι κριτικές επιτροπές των βραβεύσεων φροντίζουν, στις βραχείες λίστες, οι μεγάλοι να έχουν ικανοποιητική παρουσία, ώστε να μην δημιουργείται εξαρχής η δυσάρεστη εντύπωση του αποκλεισμού. Ασχέτως αν τελικά προτιμούν το βιβλίο ενός μικρού εκδότη και με το σκεπτικό, ότι έτσι προσθέτουν κύρος στην επιλογή τους. Ο εφετινός παραμερισμός των μεγάλων ακόμη και από τις βραχείες λίστες των Κρατικών Βραβείων, συνιστά σχεδόν πρόκληση. Προϊδεάζει, ωστόσο, για το διαφορετικό προφίλ της νέας επιτροπής. Πάντως, για να μην ωραιοποιούμε τις καταστάσεις, τα περισσότερα από τα μέλη της εκάστοτε επιτροπής έχουν σχέση με τουλάχιστον έναν εκδότη, που δεν επιθυμούν να δυσαρεστήσουν.

Πρωτοεμφανιζόμενοι

Μακρηγορήσαμε περί εκδοτών, που θεωρητικά δεν αποτελούν κριτήριο σε μία βράβευση. Στην πράξη, όμως, αποβαίνει ένας όχι αμελητέος παράγοντας, που λανθάνει. ∆εν υποστηρίζουμε, ωστόσο, πως, αν το βραβευμένο βιβλίο μικρού εκδοτικού οίκου κυκλοφορούσε από έναν μεγάλο, θα είχε διαφορετική αντιμετώπιση. Παράδειγμα η Νίκη Αναστασέα, που, με το τέταρτο μυθιστόρημά της, απέσπασε και τα δυο βραβεία. Συγγραφέας του εκδοτικού οίκου Κέδρος,

θα μπορούσε να παραμείνει σε αυτόν ή να ακολουθήσει το ρεύμα εκείνων, που μεταπήδησαν στο Μεταίχμιο. Αντί αυτών, προτίμησε έναν μικρό με καλό όνομα, τις εκδόσεις Πόλις. Να σημειώσουμε, παρεμπιπτόντως, μία πρωτιά της εν λόγω συγγραφέως, που δεν επισημάνθηκε. Είναι η πρώτη από όσους έχουν διακριθεί με βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, που τιμάται και με κυρίως βραβείο και δη, εις διπλούν. Θυμίζουμε ότι, από το 1996, που θεσμοθετείται από το «∆ιαβάζω» βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, έχουν απονεμηθεί 17 βραβεία, όλα πλην δυο για βιβλία πεζογραφίας. Ενώ, από το 2011, που θεσμοθετείται αντίστοιχο Κρατικό Βραβείο, έχουν δοθεί πέντε, καθώς τις δυο πρώτες χρονιές μοιράστηκε σε δυο. Παραδόξως, μόνο ένα μισό δίνεται σε βιβλίο πεζογραφίας. ∆ύο από αυτά τα πέντε συμπίπτουν με βραβεύσεις του «∆ιαβάζω». Έτσι, η Αναστασέα, που ήταν η δεύτερη βραβευθείσα πρωτοεμφανιζόμενη, το 1998, είναι η πρώτη από τους 20 βραβευθέντες, που φθάνει 16 χρόνια μετά στο κυρίως βραβείο. Ο πρώτος βραβευθείς, Τάσος Χατζητάτσης, δεν πρόλαβε, εγκαταλείποντας νωρίς τα εγκόσμια. Οι βραχείες λίστες και των δυο βραβείων πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του 2013 (με πέντε προτεινόμενους του Κρατικού Βραβείου και οκτώ του «Αναγνώστη») απαρτίζονταν από ποιητικά βιβλία, πλην ενός πεζού στη λίστα του δεύτερου. Όπου τέσσερα βιβλία αποτελούσαν προτάσεις αμφοτέρων. Κατ’ εξαίρεση, ο τιμηθείς με το Κρατικό παρουσιαζόταν μόνο στη μία λίστα. Είχε, όμως, ήδη αποσπάσει το δεύτερο βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου στο εφετινό, 33ο Συμπόσιο Ποίησης στην Πάτρα. Εκεί η κριτική επιτροπή, ταυτιζόμενη με την οργανωτική, ήταν ενδεκαμελής, όπου συμμετείχε ως μέλος ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής των Κρατικών Βραβείων, Αλέξης Ζήρας. Ο βραβευθείς είναι ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος. Ήρθε στην Ελλάδα οικογενειακώς από την Αλβανία, το 1991, τριών ετών. Είναι ο πρώτος μετανάστης, που τιμάται με Κρατικό Βραβείο. ∆εν υπήρξε, ωστόσο, η λεγόμενη “θύελλα αντιδράσεων”, πιθανώς και γιατί η κριτική επιτροπή τονίζει στο σκεπτικό της, ότι θέλησε “να τιμήσει ένα νέο που γεννήθηκε στη Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου”. ∆ημιουργείται η απορία, κατά πόσο θα άλλαζε η αξιολόγηση της συγκεκριμένης ποιητικής συλλογής, αν η οικογένεια Γκέζου ερχόταν από την λοιπή Αλβανία. Ή και αντιστρόφως, μήπως η επιθυμία προβολής ενός Βορειοηπειρώτη παρέκαμψε τα αισθητικά κριτήρια, καθώς το σκεπτικό δεν αναφέρεται στη στιχουργική αλλά σε “σκληρά βιώματα και οδυνηρές εμπειρίες”. Ας μη μετριάζουμε τη σημασία της απόφασης. Είναι μία σημαντική πρώτη φορά, που δείχνει τις εκσυγχρονιστικές αντιλήψεις της νέας κριτικής επιτροπής ή τουλάχιστον της πλειοψηφίας της, καθώς, στα οκτώ βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Βραβείου Γραμμάτων, τα έξι δόθηκαν κατά πλειοψηφία. Το 2010, επί Γερουλάνου, όταν άλλαξε το νομοθετικό πλαίσιο των Κρατικών

Βραβείων, μεταξύ άλλων, ορίσθηκαν χρονικά πλαίσια για τις εργασίες της Επιτροπής, καθώς και η υποχρέωση να τηρούνται μαγνητοφωνημένα πρακτικά. Αμφότερα αθετήθηκαν. Αντί των πρακτικών, όπου θα παρουσιάζονταν συζητήσεις και μειοψηφούσες απόψεις, δημοσιεύεται το σκεπτικό για κάθε βραβείο, δηλαδή οι λόγοι για τους οποίους προτιμήθηκε το συγκεκριμένο βιβλίο, κι αυτοί σε απόλυτη και όχι συγκριτική βάση. Μόνες εξαιρέσεις, το σκεπτικό των βραβείων ∆οκιμίου και Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας. Τη σύνταξη ενός σκεπτικού την αναλαμβάνει μέλος, που υπερασπίστηκε τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Με βάση τους συντάκτες των σκεπτικών, αλλά και τα εκπεφρασμένα των μελών, εικάζουμε πως καθοριστικός θα πρέπει να στάθηκε ο λόγος των τεσσάρων, που, τουλάχιστον ηλικιακά, εντάσσονται στη γενιά του ’70. Ο πρεσβύτερος της Επιτροπής (∆ιονύσης Μαγκλιβέρας) και εκείνος της γενιάς του ’80 (Γιώργος Ξενάριος) ενδεχομένως να διαφώνησαν (πάντως, σκεπτικό δεν υπογράφουν). Αντίστοιχα, η τριάδα των νεότερων πανεπιστημιακών δείχνει να κράτησε τα ίσα (με τους δυο να υπογράφουν το σκεπτικό δυο βραβεύσεων, που δεν εντάσσονται σε αυτό το προοδευτικών τάσεων σκεπτικό).

Αδύναμοι και αδικημένοι

Ένα δεύτερο σημείο διαφοροποίησης της Επιτροπής, το οποίο εκφράζει τις τρέχουσες ιδεολογικές παραδοχές της κεντροαριστεράς, είναι η απονομή του δεύτερου νεότευκτου βραβείου, του «Ειδικού βραβείου για την προαγωγή του διαλόγου σχετικά με ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα». Τα δυο πρώτα χρόνια, η προηγούμενη κριτική επιτροπή δεν το απένειμε. Εισηγήθηκε, μάλιστα, να καταργηθεί, με το σκεπτικό, πως “ο εμπρόθετος προβληματισμός πάνω σε ευαίσθητα ζητήματα εκφεύγει της λογοτεχνικής λειτουργίας”, υποτάσσοντας τη μορφή στο θέμα. Εφέτος, απονεμήθηκε και μάλιστα ομόφωνα, στο μυθιστόρημα του Πατρινού Βασίλη Λαδά «Παιχνίδια κρίκετ», που είχε συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα μυθιστορήματος. Το σκεπτικό, που συντάσσει η Μαρία Στασινοπούλου, το τοποθετεί στη “λογοτεχνία ντοκουμέντο της σημερινής εποχής”, όπως και τα προηγούμενα βιβλία του, “με ερέθισμα τον καταυλισμό μεταναστών και φυγάδων στο λιμάνι της Πάτρας”. Με όρους επικοινωνιακούς, το τρέχον πολιτικά ορθό δεν άφηνε περιθώρια στα μέλη της Επιτροπής να μην το ψηφίσουν, όταν, κατά τα φαινόμενα, άλλη πρόταση δεν υπήρξε. Γενικώς, η Επιτροπή στάθηκε αρωγός μικρών, αδύναμων και αδικημένων, από τον μικρό εκδοτικό οίκο στον αδύναμο μετανάστη και τον αδικημένο λόγω των λεγόμενων εθνικιστικών καθηλώσεων. Ένα τρίτο σημείο αντιδιαστολής συνιστά η απονομή του βραβείου ποίησης στον Μάρκο Μέσκο, ο οποίος θα αναμενόταν να το είχε πάρει προ πολλού. Θυμίζουμε τις βραβεύσεις, ∆ημουλά 1989, Λεοντά-

ρης 1997, Μαρκίδης 2001, Γαλάτης 2006, Χριστιανόπουλος 2011, Ρουκ 2012. Άλλωστε, ο Μέσκος βρίσκεται εδώ και χρόνια στους υποψήφιους για το Μεγάλο Βραβείο. Ασφαλώς και εφέτος θα συζητήθηκε. Μέχρι προχτές, η μόνη διάκριση που είχε λάβει, ήταν το βραβείο ποίησης του «∆ιαβαζω», την πρώτη χρονιά της θεσμοθέτησής του, το 1996. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Επιτροπής, που υπογράφει ο πρόεδρος, “με αυτήν την επιλογή είναι μάλλον βέβαιο ότι θέλαμε να τιμηθεί ένας από τους σημαντικούς ποιητές μας, που επί πολλά χρόνια ήταν παρών αλλά και αφανής”. Απορούμε με εκείνο το “μάλλον”. Όσο για “αφανής”, ο Μέσκος ποτέ δεν υπήρξε, μόνο αβράβευτος από τους κρατικούς φορείς. Σε αυτό, συνετέλεσε ότι έρχεται από την παραμεθόριο “μαύρη γη” και στα γραπτά του, ιδίως, τα πεζά, φύσει περισσότερο δηλωτικά, ακούγονται “μακεδονίτικα πουλιά να λαλούν μακεδονίτικα”. ∆ύο βραβεύσεις, του ∆οκιμίου και της Βιογραφίας, ακολουθούν την καθιερωμένη γραμμή πλεύσης, όπου τα σκεπτικά είναι δυο πανεπιστημιακών. Η απονομή του πρώτου στον Μιχάλη Χρυσανθόπουλο ανταποκρίνεται στη συνήθεια τα Κρατικά Βραβεία να έχουν και λίγο θεσσαλονικιώτικο άρωμα. Ο Χρυσανθόπουλος είναι μεν Αθηναίος, αλλά, σήμερα, έχει τη θέση του καθηγητή του Αριστοτελείου. Ήταν στη βραχεία λίστα και των βραβείων του «Αναγνώστη», όπου βραβεύθηκε έτερο, νεότερο μέλος του εν λόγω Ιδρύματος, η Αλεξάνδρα Ρασιδάκη. Αλλά και τα προηγούμενα Κρατικά Βραβεία στην ευρύτερη οικογένεια πήγαν· του 2012 στον Θεσσαλονικιό με σπουδές στο Αριστοτέλειο Αντώνη Λιάκο, σήμερα καθηγητή στο Αθήνησι, και του 2011, κατά το ήμισυ, στην Θεσσαλονικιά και καθηγήτρια του Αριστοτελείου Βενετία Αποστολίδου. Το δεύτερο βραβείο θα αναμενόταν να δοθεί στον Νίκο Θεοτοκά για τον Μακρυγιάννη του, καθώς εκφράζει τη μετανεωτερική οπτική των ιστορικών. Αντί αυτού, προτιμήθηκε μία αυτοβιογραφία με τις ταλαιπωρίες των Αριστερών από τον Εμφύλιο μέχρι τις αρχές του ’60. Οφειλόμενο, από μία άποψη, το βραβείο στον Θοδωρή Καλλιφατίδη, μετανάστη από το 1964 στη Σουηδία και εκεί, τιμημένο με βραβείο μυθιστορήματος ήδη από το 1981. Κατά τα άλλα, τόσο ευρύ φάσμα γενέθλιων τόπων και τόπων διαμονής βραβευμένων δύσκολα απαντάται. Μετράμε στη σειρά: Χειμάρρα, Έδεσσα, Κοζάνη, Αθήνα, Πειραιάς, Πάτρα, Μολαοί Λακωνίας, Στοκχόλμη. Ο Κοζανίτης είναι ο Γιάννης Παλαβός, που “σάρωσε” τα βραβεία όπως και η Αναστασέα. Μόνο που αυτός είναι ετών 34 και απέσπασε το Βραβείο ∆ιηγήματος με το δεύτερο βιβλίο του συν ένα εξ ημισείας. Είναι ο νεότερος που τιμάται με το εν λόγω βραβείο, που, μέχρι πρότινος, δινόταν σε ώριμους συγγραφείς. Η πλησιέστερη ηλικιακά είναι η Λένα Κιτσοπούλου, που πήρε το βραβείο διηγήματος του «∆ιαβάζω» το 2007, στα 36. Η κριτική υποδοχή του Παλαβού, κυρίως από τους πρεσβύτερους, στάθηκε άκρως επαινετική. Γιατί, όμως, τόσος ενθουσιασμός; Σύμφωνα με τον Γιώργο Αράγη, που πλουτίζει τα κριτικά του κείμενα με κοινωνικής υφής παρατηρήσεις, “η ανάγνωση των συνολικά 33 διηγημάτων αφήνει την εντύπωση μιας φτυσιάς πάνω στα πεπραγμένα των προγενέστερων ηλικιών”. Οπότε, κατά μία φροϋδική ερμηνεία, η “φτυσιά” ξύπνησε τις ενοχές των παλαίμαχων. Επικροτώντας, πάντως, η Επιτροπή αυτήν την “αυθεντική αμερικάνικη φωνή”, όπως έχει χαρακτηριστεί, δείχνει πως παρακολουθεί την μεταμοντέρνα αισθητική. Σε μία εποχή αποθέωσης της νεότητας, καλό είναι τα βραβεία να μην μυρίζουν ναφθαλίνη.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

“

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

εκδηλώσεων Κυριακή 13 Απριλίου

*Παρουσίαση υποψηφίων και προγραμματικών αξόνων από τη Ριζοσπαστική Αριστερή Κίνηση Π. Φαλήρου, στις 11π.μ. στο καφέ L’ arte (Αγ. Αλεξάνδρου 45) *Σεμινάριο με θέμα «1930: Άνοδος και επικράτηση του σταλινισμού», στις 6.30μ.μ., στη Λέσχη Εκτός Γραμμής (Στρατηγοπούλου 7 και Μαυρικίου). Μιλούν ∆. Παπαφωτίου, Τ. Μπέτζελος, Π. Σωτήρης. *Παρουσίαση του βιβλίου του Ευτύχη Μπιτσάκη «Τι είναι φιλοσοφία», στις 8.30μ.μ. στο El Viaje (Κολοκοτρώνη 45, Βύρωνας). Μιλούν οι Ε. Μπιτσάκης και Χρ. Μητσοπούλου. *Παρουσίαση του ψηφοδελτίου και των προτάσεων της παράταξης ∆ημοτική Συνεργασίας Ελληνικού Αργυρούπολης, στις 9μ.μ., στο πολιτικό συνεδριακό κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης».

∆ευτέρα 14 Απριλίου

*Συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ Πολυγώνου – Τουρκοβουνίων, στις 6.30μ.μ., στο πνευματικό κέντρο του Πολυγώνου (Βαφειοχωρίου και Καρολίδου). Μιλούν οι Τ. Κορωνάκης, Ε. Κυπριανίδου, Γ. Μηλιός. *Συζήτηση με θέμα «Ο νεοφιλελευθερισμός τρέφει τον ευρωπαϊκό εθνικισμό» από τον ΣΥΡΙΖΑ Εξαρχείων (Καλλιδρομίου 54), στις 7μ.μ. Μιλά ο ∆. Χριστόπουλος. *Βραδιά ενημέρωσης για τις εξελίξεις στη χώρα

των Βάσκων, στον πολυχώρο ∆ρόμος (Κωνσταντινουπόλεως 10), στις 7μ.μ. *Ο συνεταιρισμός Ζωγράφου ΣΥΝ.ΖΩ (Αβύδου 31, Ιλίσια) διοργανώνει συζήτηση για το γάλα, στις 7μ.μ. Μιλούν οι Λ. Αντωνιάδης, Γ. Τσακανίκας, Γ. Ελευθεριάδης και εργαζόμενοι στον ΕΦΕΤ και παραγωγοί. *Συνάντηση εργασίας για το Κυπριακό από άτομα και συλλογικότητες, στις 7.30μ.μ., στο ξενοδοχείο Τιτάνια. Μιλούν οι Η. Νικολόπουλος, Θ. Στοφορόπουλος, Γ. Καραμπελιάς, Γ. Σχίζας, Γ. Παπαγιαννόπουλος. *Προβολή του Φασισμός Α.Ε., στις 8μ.μ., στον πολυχώρο Όμορφη Πόλη (πλ. ∆ημοκρατίας, Αγ. Στέφανος)

Τρίτη 15 Απριλίου

*Εκδήλωση διαβούλευσης με θέμα «Πολιτισμός σε κρίση ή πολιτισμός απέναντι στην κρίση;» στις 7μ.μ. στο six d.o.g.s. (Αβραμιώτου 9) *Συζήτηση με θέμα «Οι οικονομικές και πολιτικές αλλαγές στην Κίνα και ο ρόλος της στο σύγχρονο κόσμο» διοργανώνει ο ΜΑΧΩΜΕ (Αγ. Κωνσταντίνου και Γερανίου 47), στις 7.30μ.μ. Μιλούν οι David Kotz και ∆. Καλτσώνης. Συντονίζει ο Τρ. Κωστόπουλος. *Το ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» και ο πολιτιστικός οργανισμός «Arcadia» παρουσιάζουν τη «Μήδεια» του Ευρυπίδη, στις 8.30μ.μ. Τα έσοδα θα δοθούν σε εθελοντικό ξενώνα κακοποιημένων γυναικών. Εισιτήριο 12 ευρώ και οι φοιτητές 8 ευρώ.

Σάββατο 19 Απριλίου

*Παρουσίαση του αντιφασιστικού μονολόγου «Μάμμα Τόνι» από την ομάδα Πείρα(γ)μα στις 8μ.μ. στο Αυτόνομο Στέκι (Ζωοδόχου Πηγής 95-97 και Ισαύρων). •

Βραβεία Λογοτεχνίας

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Το 2011, βασικό αίτημα ήταν η επάνδρωση των επιτροπών με νεαρής ηλικίας μέλη. Για πρώτη φορά, επιλέχτηκε πενηντάρης πρόεδρος και τριαντάρηδες κριτικοί. Πάντως, το βραβείο διηγήματος δεν απονεμήθηκε ομόφωνα.

Μεγάλο Βραβείο

Ομόφωνα απονεμήθηκε, ως είθισται, το Μεγάλο Βραβείο. Κατά κανόνα, δεν λείπουν οι συγκρούσεις, αλλά αυτές γίνονται κεκλεισμένων των θυρών. Υπερισχύει η γνώμη ενός ισχυρού, που δεν συνεπάγεται πάντα πλειοψηφική αποδοχή. Σπανίως, οι όποιες αντιρρήσεις ακούγονται παραέξω, όπως προ τριετίας, οπότε και αποτέλεσαν ύβριν για το τιμώμενο πρόσωπο. Εφέτος απονεμήθηκε στον ∆ημήτρη Ραυτόπουλο, που συμπεριλαμβανόταν στη λίστα ∆οκιμίου των Κρατικών αλλά όχι του «Αναγνώστη». Το 1997, είχε τιμηθεί με το Βραβείο ∆οκιμίου για το βιβλίο του «Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος». Είναι ο τρίτος κριτικός λογοτεχνίας, που τιμάται με το Μεγάλο Βραβείο. ∆εν είναι λογοτέχνης, όπως δεν ήταν ο Αλέξ. Αργυρίου και η Νόρα Αναγνωστάκη. Επειδή οι κριτικοί θεωρούνται αδύναμες υποψηφιότητες για το Μεγάλο Βραβείο, παρατηρείται τάση εξωραϊσμού του έργου τους. Προσφάτως, με το

θάνατο της Αναγνωστάκη, στις νεκρολογίες καταβλήθηκε προσπάθεια να αναδειχθεί το έργο της πλέον πολυσέλιδο του πραγματικού. Κι όμως, μπορεί και ο κριτικός, όπως ο ποιητής, να καταθέσει ένα και μόνο βιβλίο και το όνομά του να γραφτεί στις δέλτους της Ιστορίας, ενώ του μάχιμου των εκατοντάδων δημοσιευμάτων να αποθάνει μετ’ αυτού. Αντιστοίχως, παραλλάσσουν κατά τα τρέχοντα πρότυπα το προφίλ αριστερών, όπως ο Αργυρίου και ο Ραυτόπουλος, που διέτρεξαν ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα, από πιστοί “της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας, παίρνοντας ορισμένες ελευθεριότητες απέναντί της, οι οποίες, όμως, δεν αποδέσμευαν την κριτική τους όραση”, (όπως γράφει ο Βάσος Βαρίκας για τον Ραυτόπουλο, με αφορμή το πρώτο βιβλίο του, «Οι Ιδέες και τα Έργα», του 1965) μέχρι θιασώτες ενός αντικομμουνισμού, που μπορεί να ενοχλεί ή και να ενθουσιάζει τους ηλικιακά νεότερούς τους. Συνοψίζοντας, τα Κρατικά Βραβεία έδειξαν πως τα αισθητικά κριτήρια έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Το ίδιο συμβαίνει και στις κριτικές της λογοτεχνίας, όπου διαχωρίζεται η μορφή του περιεχομένου, το οποίο συνήθως απασχολεί. Ευχόμαστε του χρόνου καλύτερα και, κυρίως, αποφάνσεις με πιο αυστηρούς λογοτεχνικούς όρους. Μ. Θεοδοσοπούλου

∆εήσεις

αγώνας για τη ζωή, για άλλη μια φορά στο έργο της Καλλιόπης Λεμού, προβάλλεται μέσω της βάρκας: Στον προαύλιο χώρο του Βυζαντινού Μουσείου βλέπουμε μια εγκαταλελειμμένη βάρκα, που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά μεταναστών, καλύπτεται με περισσότερα από 10.000 τάματα –είτε τυποποιημένα είτε χειροποίητα– χαραγμένα με τα ονόματα, την ημερομηνία και τον τόπο γέννησης μεταναστών. Η εικαστική εγκατάσταση εστιάζει στο ταξίδι, στο πέρασμα από την απόγνωση στην ελπίδα, από το θάνατο στη ζωή και εκφράζει τη διαρκή ανθρώπινη αναζήτηση. Τα τάματα, διαχρονικά σύμβολα του ανθρώπινου δράματος, δίνουν υλική υπόσταση στο αγωνιώδες αίτημα για τη θεία διαμεσολάβηση. Το έργο αναδεικνύει τη γενναιότητα της ανθρώπινης ψυχής και τη δύναμη της ίδιας της ζωής. Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο (Βασ. Σοφίας 22, Αθήνα, τηλ.: 213 2139500)

Parliament/ Κοινοβούλιο

ια πρωτοποριακή σύλληψη, που βρίσκεται μεταξύ των οπτικών και των παραστατικών τεχνών, λαμβάνει χώρα μέχρι τις 18 Απριλίου στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη. Εμπνευστής της είναι ο καταξιωμένος χορογράφος, επιμελητής και παραγωγός έργων, εγκαταστάσεων και δράσεων ανά τον κόσμο Michael Klien, ο οποίος αντιλαμβάνεται τη συγκεκριμένη έκθεση ως ένα κοινοβούλιο πολιτών που πραγματεύεται ηθικά ζητήματα των καθημερινών σχέσεων. Έως τη λήξη, δεκάδες πολίτες θα έχουν συμμετάσχει Κοινοβούλιο, είτε με ενεργό τρόπο είτε ως θεατές, μετακινώντας ή εξαφανίζοντας τα όρια ανάμεσά τους. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα το έργο να εξελίσσεται, να επηρεάζεται και να αναπνέει από όλους. Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138, Αθήνα)

Ναυσικά Πάστρα

συνεχής μεταβλητότητα του χώρου είναι η προβληματική πάνω στην οποία κινείται η δουλειά της γλύπτριας Ναυσικάς Πάστρα κατά την τριαντάχρονη καλλιτεχνική της πορεία. Αυτή η μεταβλητότητα προβάλλεται στο έργο της ως μια μορφή που τροποποιείται συνεχώς από την εκάστοτε μεταβολή των διαφορετικών συσχετισμών των οργανώσεων του ίδιου του χώρου, μεταξύ τους. Και παρόλο που οι συσχετισμοί και οι μορφές αλλάζουν, το σύστημα των σχέσεων παραμένει ίδιο. Υπό αυτό το πρίσμα, εκτίθενται τα έργα της καλλιτέχνιδας έως τις 25 Μαΐου, σε μια αναδρομική έκθεση που φιλοξενεί τα σχέδια, τα γλυπτά και τα θεωρητικά της κείμενα, ενώ για πρώτη φορά παρουσιάζεται μέρος της συνέντευξής της που είχε δοθεί το 2005 για το πρόγραμμα Προφορικές Ιστορίες. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 589141)

Νέλλη Ανδρικοπούλου

πρώτη αναδρομική παρουσίαση του έργου της Νέλλης Ανδρικοπούλου, η οποία αποτελεί ταυτόχρονα την πρώτη της έκθεση μετά το 1950, παρουσιάζεται στο κοινό μέχρι τις 29 Απριλίου. Πρόκειται κυρίως για σχέδια και υδατογραφίες αλλά και για ελαιογραφίες και τέμπερες, μέσα από τις οποίες ανασυντίθεται το κλίμα της δεκαετίας του ’40 και του ’50, φωτίζονται τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια και η σχέση της καλλιτέχνιδας με το σύζυγό της, Εγγονόπουλο, ενώ αποτυπώνονται οι εντυπώσεις της και από τα ταξίδια της ανά την Ελλάδα –ιδιαίτερα εκείνα στα νησιά του Αιγαίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 10π.μ. – 2μ.μ., Τετάρτη και Παρασκευή 6 – 8μ.μ., Σάββατο 12μ. – 2μ.μ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου, Αθήνα, τηλ.: 210 5223101)

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

33ο ∆ΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

Τα 100 χρόνια του τούρκικου σινεμά Του Στράτου Κερσανίδη

α 100 του χρόνια γιορτάζει φέτος ο τουρκικός κινηματογράφος. Aνάλογα διαμορφώθηκε και το πρόγραμμα του 33ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης, το οποίο ξεκίνησε την Παρασκευή 4 Απριλίου, με την προβολή της ταινίας του Στίβεν Φρίαρς «Φιλομένα» και θα διαρκέσει ως την Κυριακή του Πάσχα 20 Απριλίου. Η εκατονταετία του τουρκικού κινηματογράφου γιορτάζεται με την προβολή 38 επιλεγμένων ταινιών. Η επιλογή έγινε από μία επιτροπή στην οποία συμμετείχε και η διευθύντρια του φεστιβάλ, κυρία Αζιζέ Ταν. Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος προβάλλονται ανακαινισμένες και οι ταινίες των αδελφών Μίλτου και Γιαννάκη

«ΧΑΡΑ»

Μανάκια, πρωτοπόρων κινηματογραφιστών στα Βαλκάνια. Για τη Χρυσή Τουλίπα του ∆ιεθνούς ∆ιαγωνιστικού Τμήματος διαγωνίζονται 11 ταινίες. Ανάμεσά τους και η ταινία «Παπούσα» των Γιοάνα Κρς-Κράουζε και Κριστοφ Κράουζε, η οποία κέρδισε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Υπενθυμίζουμε πως στο ∆ιεθνές ∆ιαγωνιστικό συμμετέχουν οι πρώτες ή oι δεύτερες ταινίες των σκηνοθετών, όπως συμβαίνει και στη Θεσσαλονίκη. Το τουρκικό τμήμα είναι χωρισμένο στο εθνικό διαγωνιστικό, στις εκτός συναγωνισμού ταινίες και τα ντοκιμαντέρ και στο νέο τουρκικό σινεμά. ∆έκα είναι οι ταινίες οι οποίες θα διεκδικήσουν τη Χρυσή Τουλίπα στο εθνικό τμήμα.

Οι ελληνικές συμμετοχές

Με τρεις ταινίες δηλώνει την παρουσία του στην Κωνσταντινούπολη ο ελληνικός κινηματογράφος. ∆ύο ελληνικές και μία κυπριακή ταινία συμμετέχουν σε διάφορα τμήματα του φεστιβάλ. Στα ντοκιμαντέρ προβάλλεται το «Κισμέτ» της Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου από την Κύπρο, ταινία που είδαμε τον περασμένο Φεβρουάριο στο Φεστιβάλ Ντο-

Μια απούσα παρουσία

κιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Η ταινία έχει και τουρκικό ενδιαφέρον, μιας και αναφέρεται στην ιδιαίτερη επιτυχία των τουρκικών σίριαλ στη χώρα μας. Βέβαια, δεν είναι αυτός ο σκοπός της σκηνοθέτιδας και δημοσιογράφου Πασχαλίδου, η οποία διερευνά τη επίδραση των σίριαλ αυτών σε άλλες χώρες, κυρίως μουσουλμανικές, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Το συμπέρασμα είναι πως τα σίριαλ αυτά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη χειραφέτηση των γυναικών σε αυτές τις χώρες. Στο τμήμα «από τον κόσμο των φεστιβάλ» προβάλλεται η εξαιρετική ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, «Ο εχθρός μου». Ο σκηνοθέτης αφηγείται μια άγρια ιστορία εκδίκησης και αυτοδικίας. Τέλος στο τμήμα «mined zone», προβάλλεται η πολυσυζητημένη «Miss Violence», του Αλέξανδρου Αβρανά, η οποία κέρδισε το Αργυρό Λιοντάρι στη Βενετία. Μια ταινία σκληρή, με στιλιζαρισμένη και σφιχτοδεμένη σκηνοθεσία, λιτή κι αφτιασίδωτη, χωρίς ακκισμούς και βερμπαλισμούς. Ο πρωταγωνιστής Θέμις Πάνου, που βραβεύτηκε στη Βενετία καθώς και ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Αβρανάς είναι προσκεκλημένοι στο φεστιβάλ. Προσκεκλημένος είναι και ο Γιώργος

Τσεμπερόπουλος καθώς και η Νίνα Μαρία Πσχαλίδου, η οποία παίρνει μέρος και σε ένα πάνελ με άλλους κινηματογραφιστές. Στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης προβάλλονται τις μέρες αυτές πάνω από 200 ταινίες στα διάφορα τμήματά του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εκτός από τα προαναφερθέντα, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα σε πειραματικές ταινίες κινουμένων σχεδίων από την Πολωνία, το αφιέρωμα στο σοβιετικό σκηνοθέτη Αλεξέι Γκέρμαν, στο οποίο θα προβληθούν και οι 6 ταινίες που έχει σκηνοθετήσει, το τμήμα ταινιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι ταινίες καταξιωμένων σκηνοθετών («Βαλέσα» του Αντρέι Βάιντα, «Ο δεσμός του διαβόλου» του Ατόμ Εγκογιάν, «Το θεώρημα του μηδενός» του Τέρι Γκίλιαμ, «Ο γάλλος υπουργός» του Μπερτράν Ταβερνιέ, η «∆ιπλωματία» του Φόλκερ Σλέντορφ, το «Νυμφομάνιακ» του Λαρς φον Τρίερ και η «Ζήλεια» του Φιλίπ Γκαρέλ). Η «Εποχή» και φέτος θα βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη για να μεταφέρει το κλίμα του 33ου ∆ιεθνούς Φεστιβάλ κινηματογράφου. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Καμίλ Κλοντέλ 1915» (Camille Claudel 1915) του Μπρούνο

Χαρά Νικολάου, μια γυναίκα γύρω στα 45, μπαίνει σε ένα μαιευτήριο και φεύγει κρατώντας στην αγκαλιά ένα μωρό. Μόνο που το μωρό δεν είναι δικό της, αφού η γυναίκα το έχει αρπάξει, σπρωγμένη από μία εσωτερική παρόρμηση. Στη συνέχεια την βλέπουμε με το μωρό το οποίο το φροντίζει και δείχνει να το αγαπά σαν να είναι δικό της. Όταν κάποιος κακοποιός την υποψιάζεται και προσπαθεί να της πάρει το μωρό και να το πουλήσει, η Χαρά αντιστέκεται και μετά από συμπλοκή τον σκοτώνει χτυπώντας τον με μία πέτρα στο κεφάλι. Όμως, η αστυνομία την συλλαμβάνει και, εκτός από την απαγωγή του βρέφους, κατηγορείται και για τη δολοφονία του άνδρα, ο οποίος θεωρείται συνεργός της. Κατά τη διάρκεια της δίκης η Χαρά δεν βγάζει μιλιά. Ενώ με την πράξη της έχει συγκλονίσει την κοινή γνώμη εκείνη μοιάζει απούσα από τα όσα συμβαίνουν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης παραμένει σιωπηλή και μιλά μόνη της, μόνο μέσα στο κελί της. Μιλά στο μωρό και σχολιάζει τα όσα συμβαίνουν. Η «Χαρά» είναι μια θαυμάσια ελληνική ταινία, που είδαμε στο 53ο φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, σκηνοθετημένη από τον Ηλία Γιαννακάκη. Ένα ψυχολογικό δράμα με πρωταγωνίστρια μία γυναίκα η οποία διεκδικεί το δικαίωμα της μητρότητας διαπράττοντας μία ύβρη: κλέβει το μωρό μιας άλλης γυναίκας. Η ψυχικά διαταραγμένη αυτή γυναίκα, θύμα και μιας κοινωνικής σύμβασης που θέλει τη γυναίκα να γίνεται μητέρα, βιώνει το μεγαλείο της μητρότητας μέσα σε δύο μέρες. Και αυτό φαίνεται πως είναι αρκετό για να γεμίσει την υπόλοιπη ζωή της, ώστε να μη νοιάζεται για τον εαυτό της, ούτε για την τιμωρία που την περιμένει. Η Χαρά έχει αποκτήσει μόνη της το δικαίωμα στην αγάπη, έχει γίνει «μάνα» κι αυτό της αρκεί. Αποστασιοποιημένη από όλα, ανθρώπους και καταστάσεις, ζει μέσα στον εαυτό της, κρατώντας για πάντα το διήμερο που είναι όλη της η ζωή. Με ασπρόμαυρη φωτογραφία και σκηνοθεσία μεστή και ουσιαστική, ο Γιαννακάκης ακολουθεί τη δραματική πορεία της ηρωίδας του χρησιμοποιώντας μια αφηγηματική φόρμα που αποφεύγει κρίσεις και διδακτισμούς. Βέβαια, το μεγάλο όπλο της ταινίας είναι η συγκλονιστική ερμηνεία της Αμαλίας Μουτούση, η οποία για μια ακόμη φορά αποδεικνύει πως είναι μια από τις πιο σημαντικές ελληνίδες ηθοποιούς. Η Μουτούση για το ρόλο της Χαράς τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στα Βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, με βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ της Αλεξάνδρειας και με ειδική μνεία στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Σ.Κ.

Ντιμόντ: Η γλύπτρια και μούσα του Ροντέν, Καμίλ Κλοντέλ βρίσκεται κλεισμένη σε άσυλο στη Νότια Γαλλία. Η γυναίκα παλεύει με τους δαίμονές της και μόνη της παρηγοριά είναι οι επισκέψεις του αδελφού της Πολ. Βρισκόμαστε στα 1915 και η Κλοντέλ θα μείνει εκεί τα 29 τελευταία χρόνια της ζωής της, μέχρι το 1943 που πέθανε. Ο Ντιμόντ σκηνοθετεί μια ταινία «βαριά», που ταιριάζει απόλυτα στην πραγματικότητα που βίωσε η γλύπτρια. Η Ζιλιέτ Μπινός στον πρωταγωνιστικό ρόλο ξεδιπλώνει το μεγάλο της ταλέντο σε μια πολύ δυνατή ερμηνεία. Οπωσδήποτε μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία.

 «Ο θρύλος του Μάικλ Κόλχαας» (Michael Kohlhaas) του Ερνό

ντε Παγιέ: Ο έμπορος αλόγων Μάικλ Κόλχαας ζει με ευτυχισμένος με τη σύζυγο και τα δυο του παιδιά. Μια μέρα ένας ευγενής του ζητά αποζημίωση επειδή «πάτησε» τη γη του και του αφήνει δυο άλογα και έναν άνθρωπο για να τους φροντίσει. Ανακαλύπτει, όμως, πως ο άνθρωπος έχει χτυπηθεί άγρια και τα άλογα είναι ετοιμοθάνατα. Στο δικαστήριο δεν δικαιώνεται και όταν εμπλέκεται και η οικογένειά του, ο Κόλχαας περνά στην παρανομία. Ιστορικό δράμα με πρωταγωνιστή το δανό ηθοποιό Μαντς Μίκελσεν.

 «Ο μόνος επιζών» (Lone survivor) του Πίτερ Μπεργκ: Μια

πολύ δυνατή ταινία βασισμένη σε πραγματικό γεγονός. Τέσσερις καταδρομείς του αμερικανικού ναυτικού αναλαμβάνουν μια πολύ επικίνδυνη αποστολή. Η ιδεολογική και πολιτική προσέγγιση της ταινίας είναι σαφώς προπαγανδιστική με προσπάθεια δικαιολόγησης της επιθετικότητας και των επεμβάσεων των ΗΠΑ.

 «Ρίο 2» (Rio w2) του Κάρλος Σολτάνο: ∆ιασκεδαστική ταινία

κινουμένων σχεδίων με πρωταγωνιστές μια οικογένεια εξωτικών πουλιών.

 «Senso» του Λουκίνο Βισκόντι: Σε επανέκδοση προβάλλεται η ταινία που γύρισε ο Βισκόντι το 1954. Πρόκειται για ένα ιστορικό δράμα που η υπόθεσή του εκτυλίσσεται το 1866, στο τέλος του ιταλο-αυστριακού πολέμου για την ενοποίηση της Βενετίας με την υπόλοιπη Ιταλία.

Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

Η εφιαλτική αμφ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΕ ΑΙΩΝΙΑ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ

῞Του Κώστα Βεργόπουλου

“

ην πέτρα που τάραξε τα νερά στις συζητήσεις για το μέλλον του καπιταλισμού, δεν την έριξε κάποιος εγνωσμένος αμφισβητίας, αλλά ένας από τους πιο φλογερούς υπερασπιστές τού συστήματος: ο Λόρενς Σάμερς. Πρώην πρόεδρος του Χάβαρντ, πασίγνωστος από το πάθος του για την τραπεζική απορρύθμιση, όταν κατείχε τη θέση τού υπουργού Οικονομικών στη δεύτερη κυβέρνηση Κλίντον (19992001). Μέχρι που ορίστηκε από τον Μπάρακ Ομπάμα διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ, θέση που διατήρησε ως το 2010, πρόσφερε τις συμβουλές του στον κόσμο της οικονομίας (ένα κερδοσκοπικό fund του είχε χορηγήσει 5,2 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2008 και 2009), κυρίως μέσω καλοπληρωμένων (μέχρι και με 135.000 δολάρια) διαλέξεων. Γι’ αυτό κανείς δεν περίμενε ότι θα προκαλέσει τόση αμφισβήτηση και ταραχή. Η πέτρα έπεσε στη διάρκεια της ετήσιας ∆ιάσκεψης του ∆ΝΤ στην Ουάσιγκτον, στις 7 και 8 Νοεμβρίου 2013. Μήπως ο καπιταλισμός ο ίδιος έχει αιχμαλωτισθεί στην παγίδα της «αιώνιας στασιμότητας», αναρωτήθηκε ο φίλος των τραπεζιτών. «Εδώ και τέσσερα χρόνια κατορθώσαμε να αποτρέ-

Μεταξύ 2010 και 2013, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ διοχέτευσε 4 τρισ. δολάρια στην αμερικάνικη οικονομία. Όμως, αντί να αυξηθεί η ρευστότητα της αμερικάνικης οικονομίας, σημαντικό μέρος αυτού του ποσού διέρρευσε στο εξωτερικό, σε ιδιαίτερα αποδοτικές κερδοσκοπικές τοποθετήσεις, κυρίως στις αναδυόμενες χώρες. Η «διαθέσιμη» σήμερα ρευστότητα στην οικονομία των ΗΠΑ είναι μικρότερη απ’ ό,τι το 2008. Το αυτό ακριβώς ισχύει και για την Ευρώπη. ψουμε τον χρηματοπιστωτικό πανικό, εκταμιεύτηκε χρήμα με βάση ένα σχέδιο διασώσεων, η αγορά της τραπεζικής πίστης εξυγιάνθηκε (…) Ωστόσο, ο ρυθμός ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας δεν μεταβλήθηκε και οικονομική μεγέθυνση παρέμεινε ισχνή». Ο Σάμερς συνέχισε τον συλλογισμό του από τους «Φάϊνανσιαλ Τάιμς»: διαπιστώνει ότι, με την πρακτική των σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει πλέον περιθώριο συμπληρωματικών ελιγμών, ώστε να δώσει νέα ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα και υποβάλλει το ερώτημα μήπως οι φούσκες αποτελούν το αναγκαίο κακό της οικονομικής μεγέθυνσης. Τέσσερις βασικοί δείκτες, όλοι προσανατολισμένοι πτωτικά, εξηγούν αυτή τη μελαγχολική διάπιστωσή του: η διαρκής πτώση των φυσικών επιτοκίων, δηλαδή του ποσοστού κέρδους, εδώ και τρεις δεκαετίες· η υποχώρηση της παραγωγικότητας της ερ-

γασίας εδώ και δεκατρία χρόνια· η συρρίκνωση της εσωτερικής ζήτηση από τη δεκαετία του 1980· και, τέλος, η υποχώρηση των παραγωγικών επενδύσεων και του ακαθάριστου σχηματισμού σταθερού κεφαλαίου από το 2001, παρά τις μαζικές ενέσεις νομισματικών ενισχύσεων, που εφαρμόστηκαν τόσο από τον Άλαν Γκρίνσπαν όσο και από το διάδοχό του στην προεδρία κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, Μπεν Μπερνάκι. Αποτέλεσμα: οι κάτοχοι κεφαλαίων δεν αναζητούν πια πώς θα μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους μεσώ της παραγωγής, αλλά αυξάνοντας το μερίδιο τους από την προστιθέμενη αξία –ακόμη και με τίμημα τη συρρίκνωση της οικονομικής μεγέθυνσης. Το σύστημα βρίσκεται σε αδιέξοδο, καθώς κανένα φάρμακο δεν φαίνεται ικανό να το βγάλει από αυτό και αντιμετώπιζε επιπλέον κοινωνικές δυσκολίες, που επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την «διάβρωση» του οικοδομήματος. Από τη μια, η όξυνση των ανισοτήτων αποσταθεροποιεί τις μεσαίες τάξεις, που θεωρούνται εγγυήτριες της σταθερότητας της κοινωνίας, των θεσμών και της δημοκρατίας. Από την άλλη, η μαζική ανεργία συνεπάγεται ταυτόχρονα αύξουσα απώλεια εισοδήματος για τη χώρα και δυνητικών κερδών για το κεφάλαιο.

Οι επιχειρήσεις δεν επενδύουν

Όταν ακούστηκαν οι δυο λέξεις «αιωνία στασιμότητα», οι αντιδράσεις έπεσαν βροχή. Των προοδευτικών ήσαν αμήχανες, φανέρωναν έκπληξη γιατί αναγνώριζαν τον εαυτό τους στη διαπίστωση ενός ιδεολογικού αντίπαλου τους. Οι συντηρητικοί, από την άλλη πλευρά, αντέδρασαν επίσης αρνητικά, καθώς εξοργίσθηκαν βλέποντας έναν δικό τους άνθρωπο να τους αμφισβητεί. Στους τελευταίους πάντως, ο αιρετικός ειδικός υπενθύμισε ότι «δεν πρέπει να συγχέουμε την πρόβλεψη με την σύσταση». Ο φόβος του Σάμερς θεωρήθηκε αρχικά σαν απόηχος της διάγνωσης που διατυπώθηκε στη δεκαετία 1930 από τον Αμερικανό οικονομολόγο Άλβιν Χάνσεν (18871975). Όμως, η «αιώνια στασιμότητα» εκείνου βασιζόταν κυρίως στην επιβράδυνση της δημογραφικής ανάπτυξης και στην εξάντληση των μεγάλων τεχνολογικών καινοτομιών, που θα μπορούσαν να εμφυσήσουν μια νέα πνοή στο καπιταλιστικό σύστημα. Η ανάλυσή του συνάντησε εκείνην του Τζ. Μ. Κέινς (1883-1946), που επίσης δεν ήταν αισιόδοξος για το μέλλον του καπιταλισμού, αλλά πεισμένος ότι η κρίση έπρεπε και μπορούσε να αποφεύγεται. Πάντως, ο Σάμερς δεν επικαλείται ούτε το δημογραφικό παράγοντα ούτε οποιαδήποτε εξάντληση των τεχνολογικών καινοτομιών. Θεμελιώνει την εκτί-

μηση του στην πρακτική εμπειρία των τριών τελευταίων δεκαετιών. Η νεοφιλελεύθερη δεξιά τού προσάπτει ότι αντιστρέφει την σχέση αιτίου και αιτιατού: οι χρηματοπιστωτικές φούσκες δεν διευκολύνουν την μεγέθυνση, αλλά οδηγούν σε αδιέξοδο. Τα πενιχρά οικονομικά αποτελέσματα των δυτικών χωρών δεν εξηγούν τον υπερδανεισμό τους, άλλα αντίθετα προκύπτουν από αυτόν. Το πρώην μέλος του διευθυντηρίου της ΕΚΤ Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι εκτιμά ότι «δεν είναι η λιτότητα που αδυνατίζει τη μεγέθυνση, το αντίθετο συμβαίνει: η αδύναμη μεγέθυνση κάνει τη λιτότητα απαραίτητη.» Ορισμένοι φτάνουν να επικαλούνται τον Κέινς εναντίον του Σάμερς: ενώ ο βρετανός οικονομολόγος πρότεινε « ευθανασία για τους ραντιέρηδες» -οι χρηματοπιστωτικές φούσκες δεν σταθεροποιούν την οικονομία, άλλα οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα, αφού επιδοτούν τους ραντιέρηδες. Όταν ο πρώην υπουργός του Κλίντον συνηγορεί υπέρ της αποκατάστασης του «ενάρετου κύκλου» της μεγέθυνσης, οι ορθόδοξοι κριτικοί τού αντιπαραθέτουν τις αρετές της «επεκτατικής λιτότητας», που υποτίθεται ότι προετοιμάζει την επανεκκίνηση της οικονομίας «εξυγιαίνοντας» τις βάσεις της. Αν το σημερινό πρόβλημα είναι πράγματι μακροχρόνιο, αποφαίνονται, απαιτούνται λύσεις επίσης μακροχρόνιες και όχι στιγμιαίες. Και αναφέρουν παραδείγματα διαρθρωτικών «λύσεων»: μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων ή, όπως διεκδικούν οι ρεπουμπλικάνοι στις ΗΠΑ, «απελευθέρωση της οικονομίας από το συντριπτικό βάρος του κοινωνικού κράτους», που το εμφανίζουν ως «το πιο δαπανηρό του κόσμου». Τέλος, άλλοι, όπως ο Κένεθ Ρογκόφ από το Χάρβαρντ, υποδεικνύουν ότι η αδυναμία της μεγέθυνσης από το 2008 δεν αντανακλά μια μακροχρόνια τάση, αλλά κυρίως την ανικανότητα των κυβερνώντων να διαχειριστούν το χρέος, χωρίς να βλάψουν τη μεγέθυνση. Από την πλευρά των προοδευτικών, ο Νομπελίστας Πωλ Κρούγκμαν προσυπογράφει τη διαπίστωση του Σάμερς, αλλά αντλεί διαφορετικό συμπέρασμα από την ιδέα της στασιμότητας ως «νέου κανόνα» του καπιταλιστικού συστήματος. Σύμφωνα με αυτόν, είναι παραπλανητική η διαβεβαίωση ότι δοκιμάστηκαν όλα τα μέσα για την επανεκκίνηση της οικονομίας χωρίς αποτέλεσμα : μόνον το όπλο της νομισματικής πολιτικής έχει εφαρμοστεί, μέσω της μείωσης των επιτοκίων και της δημιουργίας συμπληρωματικής ρευστότητας. Υπάρχει, ωστόσο, και το δημοσιονομικό όπλο, η δημόσια δαπάνη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την δραστηριοποίηση των δημόσιων επενδύσεων, πράγμα που θα επέτρεπε να αντισταθμίζεται η συρρίκνωση των ιδιωτικών.

Λεφτά υπάρχουν...

Για την ώρα, παρότι διαθέτουν σημαντικό θησαυροφυλάκιο, οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν επενδύουν σε παραγωγικές επεν-

Η ΕΠΟΧΗ 13 Απριλίου 2014

ΘΕΩΡΙΑ

ιβολία των φιλελεύθερων δύσεις. Στις 22 Ιανουαρίου 2014, οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» σημειώνουν ότι οι μη χρηματοπιστωτικές εταιρίες των ΗΠΑ κατείχαν 2,8 τρισ. δολάρια, από τα οποία περί τα 150 δισ. στα χρηματοκιβώτια της Apple. Από την πλευρά του, ο Τζέιμς Σαφτ παρατηρούσε στους Τάιμς Νέας Υόρκης: «Οι επιχειρήσεις προτιμούν να συσσωρεύουν χρήμα ή να το χρησιμοποιούν για να αγοράζουν μετοχές, παρά για να δημιουργούν αυξημένη παραγωγική ικανότητα.» Το άυλο ενεργητικό αντιπροσώπευε κατά μέσο όρο το 5% του ενεργητικού των εταιριών των ΗΠΑ στη δεκαετία 1970, ενώ το 2010 είχε ανέλθει σε 60%. Μεταξύ 2010 και 2013, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ διοχέτευσε 4 τρισ. δολάρια στην αμερικάνικη οικονομία. Όμως, αντί να αυξηθεί η ρευστότητα της αμερικάνικης οικονομίας, σημαντικό μέρος αυτού του ποσού διέρρευσε στο εξωτερικό, σε ιδιαίτερα αποδοτικές κερδοσκοπικές τοποθετήσεις, κυρίως στις αναδυόμενες χώρες. Η «διαθέσιμη» σήμερα ρευστότητα στην οικονομία των ΗΠΑ είναι μικρότερη απ’ ό,τι το 2008. Το αυτό ακριβώς ισχύει και για την Ευρώπη. Μια οικονομία που αρνείται την επανεκκίνηση, τη στιγμή που το χρήμα ρέει; Πρόκειται για ένα γνωστό πρόβλημα: η «παγίδα ρευστότητας», που επεσήμανε ο Κέινς κατά την δεκαετία 1930. Μία μόνο λύση βγάζει από αυτήν: προσφυγή στο δεύτερο εργαλείο της οικονομικής πολιτικής, τις δημόσιες δαπάνες. «Σε περίοδο ύφεσης», υπογραμμίζει ο Κρούγκμαν, «κάθε δαπάνη είναι καλή. Η παραγωγική δαπάνη είναι καλύτερη, αλλά ακόμη και η μη παραγωγική είναι καλύτερη από το τίποτα».

Μια παράδοξη ιδέα στην Ευρώπη

Παρότι οι θιασώτες των φιλελεύθερων διανοητών όπως η Άιν Ραντ, ο Φρίντριχ Χάγεκ και ο Μίλτον Φρίντμαν, εξακολουθούν να υπερασπίζονται τις ανισότητες, ως δήθεν απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση και την ευημερία, στις ΗΠΑ έχει αρχίσει η συνειδητοποίηση των βλαβερών συνεπειών τους. Στην ομιλία του στις 4 ∆εκεμβρίου 2013 και κατόπιν στις 29 Ιανουαρίου 2014, ο πρόεδρος Ομπάμα όχι μόνο κατήγγειλε τις ανισότητες εισοδήματος και πλούτου –που δεν παύουν να οξύνονται– αλλά επιπλέον ξεκαθάρισε ότι «η ανισότητα σκοτώνει την ανάπτυξη και την απασχόληση». Ο πρώην υπουργός Εργασίας του Κλίντον Ρόμπερτ Ράιχ αφιέρωσε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ανισότητα για όλους», με αντικείμενο την επιδείνωση των ανισοτήτων στις ΗΠΑ. Ο μέσος ετήσιος μισθός το 1978 ήταν 48.000 δολάρια, ενώ σήμερα περιορίσθηκε σε 34000 δολλαρια με όρους αγοραστικής δύναμης. Από την άλλη, το μέσο εισόδημα στα νοικοκυριά του 1% του πιο πλούσιου τμήματος του πληθυσμού στις ΗΠΑ, που ήταν 393.000 δολάρια το 1978, σήμερα φτάνει το 1,1 εκατομμύριο. Κατά την τελευταία 5ετια, το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού καρπώθηκε το 90% της αύξησης του ΑΕΠ και το 99% του πληθυσμού το υπόλοιπο 10%. Τετρακόσια άτομα στις ΗΠΑ διαθέτουν όσα και 150 εκατομμύρια αμερικανοί πολίτες. Ωστόσο, ενώ στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν όλο και πιο ανοιχτά τη σχέση ανάμεσα στην ανισότητα και στην στασιμότητα της οικονομίας, στην Ευρώπη, και ιδίως στη Γερμανία, η ιδέα αυτή εξακολουθεί να θεωρείται ακόμα «αλλόκοτη». Η τρέχουσα κατάσταση θυμίζει μια άλλη περίοδο της ιστορίας, που χαρακτηρίστηκε

από μια συγκρίσιμη υπερσυσσώρευση πλούτου: τη δεκαετία 1920, που κατέληξε στο κραχ του 1929 και στη Μεγάλη Ύφεση. Γιατί, λοιπόν, αρνούνται πάλι τη σχέση αιτίου και αιτιατού, ανάμεσα στην φτωχοποίηση της πλειοψηφίας του πληθυσμού και στην οικονομική επιβράδυνση; Οι δαπάνες τετρακοσίων ατόμων δεν πρόκειται ποτέ να είναι ίσες με τις δαπάνες 150 εκατομμυρίων αμερικανών: όσο τα εισοδήματα συγκεντρώνονται στην κορυφή, τόσο η εθνική δαπάνη περιστέλλεται προς όφελος της αποταμίευσης και της χρηματιστικοποίησης, εις βάρος των επενδύσεων και της απασχόλησης. Όταν η περιουσία των πιο πλούσιων επαυξάνεται όχι μέσω της παραγωγής, αλλά μέσω της όλο και πιο ισχυρής απομύζησης της προστιθέμενης αξίας, η μεγέθυνση επιβραδύνεται και η ανεργία εκτινάσσεται, ενώ το σύστημα ροκανίζει τις ίδιες τις προϋποθέσεις αναπαραγωγής του. Ο νεοφιλελευθερισμός, που ισχυριζόταν ότι θα βγάλει τον καπιταλισμό από την κρίση του, τον βύθισε ακόμη περισσότερο σ’ αυτήν. Είναι πλέον φανερό ότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα «νέο μοντέλο» του καπιταλισμού, αλλά σε ένα βαθύ αδιέξοδο του…

Γλωσσάρι (∆ημοσιεύτηκε στο τεύχος Απριλίου 2014 της «Μοντ Ντιπλοματίκ»)

“

Είναι παραπλανητική η διαβεβαίωση ότι δοκιμάστηκαν όλα τα μέσα για την επανεκκίνηση της οικονομίας χωρίς αποτέλεσμα : μόνον το όπλο της νομισματικής πολιτικής έχει εφαρμοστεί, μέσω της μείωσης των επιτοκίων και της δημιουργίας συμπληρωματικής ρευστότητας. Υπάρχει, ωστόσο, και το δημοσιονομικό όπλο, η δημόσια δαπάνη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την δραστηριοποίηση των δημόσιων επενδύσεων, πράγμα που θα επέτρεπε να αντισταθμίζεται η συρρίκνωση των ιδιωτικών.

• Άυλο ενεργητικό ∆ιακρίνεται από το υλικό ενεργητικό (γη, ακίνητα, πρώτες ύλες…) και καλύπτει ταυτόχρονα καθετί που αφορά τις γνώσεις και τις δεξιότητες της επιχείρησης, την εμπορική εικόνα της, τις ευρεσιτεχνίες, την πνευματική ιδιοκτησία της, την ποιότητα της οργάνωσής της, των εμπορικών τεχνικών της κ.λπ. • Ακαθάριστος σχηματισμός σταθερού κεφαλαίου Είναι το τμήμα του ΑΕΠ που διατίθεται για την επένδυση σταθερού κεφαλαίου. •Παραγωγική επένδυση Επένδυση που αυξάνει την παραγωγή και την απασχόληση, σε αντίθεση με τις τοποθετήσεις κεφαλαίου, που γεννούν κέρδη, αλλά χωρίς να δη-

μιουργούν παραγωγή ούτε απασχόληση. • Φυσικό επιτόκιο Έννοια που χρησιμοποίησε ο σουηδός οικονομολόγος Κνουτ Βίκσελ (1851-1926) για να διακρίνει τη «φυσική» απόδοση του κεφαλαίου, δηλαδή την αύξηση της παραγωγής που προκαλείται από την προσθήκη μιας επιπλέον μονάδας κεφαλαίου, από τη «νομισματική» απόδοση, που ισούται με το ισχύον επιτόκιο. • Προστιθέμενη αξία Το σύνολο του πλούτου που παράγεται σε ένα έτος. ∆ιακρίνεται σε δύο τμήματα: μισθούς και κέρδη. Όταν αυξάνει το ένα, το άλλο αυτόματα μειώνεται.