3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 15 Ιουνίου 2014 • Αρ. φ. 1207 • 2 €
Β. Ζορκάδης: Η συνάντηση με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι μια σχέση διαλόγου Το μέλος της Κ.Ε. της ∆ΗΜΑΡ αναλύει το εκλογικό αποτέλεσμα σελ. 10
... Γ. Βαρουφάκης: Ένα σκάνδαλο μεταμφιεσμένο σε success story
Η διάσωση της Eurobank κόστισε στους φορολογούμενους 13,3 δισ. ευρώ σελ. 23
... Χ. Γεωργούλας Π. Κλαυδιανός: Αναζητώντας την ώθηση μιας νέας δυναμικής
Από την ιστορική νίκη των ευρωεκλογών στη διεκδίκηση της κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας σελ. 4-5
Γ. Φουρτούνης: Να βρούμε νέους τρόπους παρουσίας στο δημόσιο λόγο Ο καθηγητής Φιλοσοφίας εξηγεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα σελ. 30-31
Αγώνας για την υπεράσπιση των παραλιών
Μια συζήτηση με αφορμή το νομοσχέδιο για τις ακτές και τους αιγιαλούς σελ. 18
...
ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΕΣ: ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΜΕΤΡΑ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ
Ο Σαµαράς όµηρος της κυβέρνησής του
Ούτε μια βδομάδα δεν πρόλαβε να κλείσει ο ανασχηματισμός και αποδομήθηκε. Από την αντίσταση των καθαριστριών, που, πλέον, αποτελούν σύμβολο αντίστασης στα μέτρα λιτότητας, αλλά και από τις σκληρές κόντρες μεταξύ υπουργών και υφυπουργών για τις αρμοδιότητες. Ο ανασχηματισμός δεν κατόρθωσε να γίνει «φυγή προς τα εμπρός», στην κυβέρνηση βρίσκονται σε εξέλιξη μικροί εμφύλιοι, ενώ τα μέτωπα με την κοινωνία διατηρούνται στο ακέραιο. Και αποδεικνύεται ότι η πολιτική που ακολουθείται δεν επιδέχεται με ανασχηματισμούς. Το κλίμα στο Μαξίμου έχει βαρύνει και οι σπασμωδικές κινήσεις –έχρισε, άρον-άρον, κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο Α. Γεωργιάδη- δεν επιλύουν κανένα πρόβλημα, αντίθετα τα οξύνουν. Ο πρωθυπουργός έχει καταστεί όμηρος της κυβέρνησής του. Ήδη τα 2/3 των υπουργών είναι στα μαχαίρια με τους υφυπουργούς τους, οι υφυπουργοί, με τη σειρά τους, σφάζονται μεταξύ τους για τις αρμοδιότητες, ενώ άρχισαν και οι εντάσεις μεταξύ υπουργών. Η διαμάχη Κ. Μητσοτάκη – Α. Λοβέρδου είναι η κορυφή του παγόβουνου, καθώς μέσα στη βδομάδα θα αναδειχθούν ανάλογα προβλήματα και με άλλους υπουργούς. Στο Υγείας
υπήρξε έντονο παρασκήνιο για το ποιος θα πάρει το φάρμακο. Στο Εργασίας τοποθετήθηκαν τρεις υφυπουργοί [!] οι οποίοι πήραν όλες τις αρμοδιότητες από τον υπουργό Γ. Βρούτση. Η ευφορία του ανασχηματισμού δεν κράτησε ούτε μια βδομάδα με τον Αντ. Σαμαρά να προσπαθεί να αντιμετωπίσει εκτός από το εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησής του και δύο ακόμα σοβαρά ζητήματα: το θέμα με τις καθαρίστριες που, πλέον, έχουν στο πλευρό τους και την κοινωνία –ακόμα και η Μισέλ Ασημακοπούλου δήλωσε ότι αισθάνεται «απέχθεια γι’ αυτό που συνέβη», δηλαδή τον ξυλοδαρμό τους-, ενώ αναζητεί και ισοδύναμα μέτρα προκειμένου να καλύψει τη «μαύρη τρύπα» στα οικονομικά που δημιούργησε η απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις μειώσεις αποδοχών των ένστολων που έγιναν αναδρομικά από την 1η Αυγούστου 2012. Το ΠαΣοΚ, σε μια προσπάθεια να διασωθεί, λειτουργεί σε τροχιά εκλογών. Μάλιστα, δικαιολογούν πολιτικά την επιλογή τους να πάει στο Αγροτικής Ανάπτυξης ο Π. Κουκουλόπουλος και στο Παιδείας ο Α. Λοβέρδος. Εκτιμούν ότι στους δύο αυτούς κοινωνικούς χώρους, την παιδεία και τους αγρότες, υπάρχουν περιθώρια επανασυσπείρωσης των ψηφοφόρων τους.
Ιράκ: μαύρες σημαίες, μαύρες μέρες Οι τζιχαντιστές καταλαμβάνουν τη μια πόλη μετά την άλλη στο Βόρειο Ιράκ. Ο Ομπάμα απέκλεισε στρατιωτική επέμβαση, όμως εξετάζει το ενδεχόμενο για βομβαρδισμούς από αέρος με τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα. Το Ιράκ «σώθηκε» από τον Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά όχι και από τον πόλεμο, που έχει μεταφερθεί εντός των τειχών.
Ε. ∆ερμιτάσογλου: Ανησυχείτε, γιατί χανόμαστε
Ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής μιλά για τον πολιτισμό και την κρίση σελ. 25
... Ουκρανία: Προεδρική εκλογή εν καιρώ πολέμου
Συνέντευξη με τον γραμματέα του ΚΚ Ουκρανίας, Πέτρο Σιμονένκο σελ. 11
Καταστολή του πολιτικού πολιτισμού Της Μαριάννας Ψύλλα
Ο
πολιτικός πολιτισμός μιας χώρας δηλώνεται από τον τρόπο που διοχετεύονται οι ειδήσεις, από το περιεχόμενο της πληροφόρησης, από τη σημασιοδότηση της πολύμορφης κουλτούρας μιας κοινωνίας, από την παρέμβαση στον κοινωνικό, πολιτιστικό και πνευματικό ιστό μιας κοινωνικο-πολιτικής αλλά και εδαφικής ον-
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
20 χρόνια χωρίς τον Χατζιδάκι
Η νίκη, ευκαιρία Χαριστική βολή να διορθωθούμε στη δημοκρατία
Μια αδημοσίευτη συνέντευξη του Μάνου Χατζιδάκι, που έδωσε το καλοκαίρι του 1985.
Ο γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, ∆ημήτρης Βίτσας αποτιμά το νικηφόρο εκλογικό αποτέλεσμα.
Σελ. 16, 17
Σελ. 6, 7
Μία συζήτηση του ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ και του Ινστιτούτου Ν. Πουλατζάς, για την TTIP.
Σελ. 14, 15
2
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Καταστολή του πολιτικού πολιτισμού
«Φταίει που `χα χέρια τέσσερα και πόδια δεκατέσσερα μα πιο πολύ το μάτι που έβλεπα απ’ την πλάτη»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
τότητας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ο πολύμορφος χαρακτήρας ενός δημόσιου φορέα ενημέρωσης, επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας, συμπυκνώνει ένα αίτημα που ενέχει μια ευρύτερη πολιτισμική χροιά, και δηλώνει τόσο την ανάγκη για μια υγιή πληροφόρηση, όπου ο πολίτης αντιμετωπίζεται ως μέλος μιας κοινότητας που αποκτά τη δυνατότητα υλοποίησης του νομιμοποιητικού του ρόλου, όσο και την ανάγκη ικανοποίησης του ενδιαφέροντος του για γνώση, επιμόρφωση και καλλιέργεια, συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στην απόκτηση κουλτούρας και αξιών που τροφοδοτούν ένα ευρύτερο αίτημα για διαφάνεια, συμμετοχή και εντέλει δημοκρατική λειτουργία μιας κοινωνίας. Το αίτημα για δημοκρατία στη σημερινή εποχή της κρίσης της νομιμοποίησης, των αξιών, της έλλειψης ήθους και ηθικής υπόστασης σε ό,τι αφορά το συλλογικό και τον τρόπο που το ατομικό εκφράζεται μέσα στη συλλογικότητα, ενέχει την απαίτηση για τη λειτουργία ενός δημόσιου χώρου όπου η δημοσιότητα και η επικοινωνία αποκτούν μια θέση απαραίτητη στον καμβά που πλέκεται και όπου η δημόσια δράση και η παρέμβαση αποκτούν περισσότερο από ποτέ αξία για την αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Το κλείσιμο της ΕΡΤ, του εθνικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα της χώρας μας, από τη μεριά της κυβέρνησης, με τα πέντε κανάλια που διέθετε (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, ΕΡΤWORLD (δορυφορικό), ΕΡΤ HD (ψηφιακό), επτά ραδιοφωνικούς σταθμούς με έδρα την Αθήνα και άλλους τόσους στη Θεσσαλονίκη, 19 περιφερειακούς σταθμούς σε όλη την Ελλάδα, δύο μουσικά σύνολα, την «Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα» και την «Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής», τo περιοδικό Ραδιοτηλεόραση το www.ert.gr και το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ, archives.ert.gr. δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας κίνησης και μάλιστα σε μια φάση έντονης πολύπλευρης κρίσης, με έναν αυταρχικό τρόπο που δεν δηλώνει παρά μόνον πολιτική ανασφάλεια και φόβο. Το πρόταγμα ότι στη θέση της ΕΡΤ θα λειτουργήσει «ένας σύγχρονος δημόσιος οργανισμός όχι κρατικός και κομματικά ελεγχόμενος» (με τα λόγια του τότε κυβερνητικού εκπρόσωπου Κεδίκογλου), αποδείχτηκε ότι με τη λειτουργία της ∆Τ, και την ίδρυση της ΝΕΡΙΤ (Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία Ίντερνετ και Τηλεόραση) ξέφυγε τελείως από τις φραστικές διακηρύξεις, εφόσον η ίδια η λειτουργία των νέων αυτών σχημάτων δεν στηρίχθηκε σε κανένα επιχειρησιακό σχέδιο, διεκήρυξε διαγωνισμούς για την πρόσληψη προσωπικού που δεν διακρίνονται για την εύρυθμη λειτουργία τους και αποδείχτηκε ότι δεν υπηρέτησε παρά μόνον μικροπολιτικές σκοπιμότητες με στόχο την ανάκτηση του πολιτικού ελέγχου της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, με τελείως αβέβαια αποτελέσματα οδηγώντας στην καταστολή του ίδιου του πολιτικού πολιτισμού της χώρας και των πολιτών της, αποδυναμώνοντας ένα φορέα, όπως την ΕΡΤ, που παρουσίαζε μεν προβλήματα στην οργανωτική και εν γένει λειτουργία του, αλλά είχε να επιδείξει ένα αξιόλογο έργο με ενδιαφέρουσες πολιτισμικές προεκτάσεις. Η συνέχιση της αυτοδιαχειριζόμενης λειτουργίας της ΕΡΤ, μέσω του δικτύου της ΕΡΤopen, την ΕΤ3, τις συχνότητες των περιφερειακών ΕΡΑ σε όλη της Ελλάδα αποτελεί υπόδειγμα πληροφόρησης και επιμόρφωσης, εφόσον αποδεικνύουν στην πράξη ότι σε περιόδους κρίσης των θεσμών και ανομίας η σύμπραξη εργαζομένων και πολιτών, ανεβάζει το επίπεδο των πολιτών και αποτελεί δείγμα πολιτικής παρέμβασης, λειτουργώντας έτσι ενάντια στην κυρίαρχη ιδεολογία, επικεντρώνοντας την προσοχή στη δυνατότητα ύπαρξης ενός νέου τρόπου διαχείρισης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Η εξυγίανση της πληροφόρησης, η υπεράσπιση του δημόσιου αγαθού που προσφέρει η ραδιοτηλεόραση, αποτελεί δείγμα μιας νέας αντίληψης του ρόλου της δημοσιότητας και της επικοινωνίας συντελώντας στη λειτουργία ενός δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα όπου ο πολιτικός πολιτισμός θα βρει έδαφος να αναπτυχθεί με τη συνέργια εργαζομένων και πολιτών, συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στον εμπλουτισμό της πληροφόρησης, στην ανάδειξη του πολιπολιτισμικού χαρακτήρα της σύγχρονης κοινωνία, στην αποδοχή ενός πολύμορφου δημόσιου χώρου, στην υπεράσπιση μιας κουλτούρας που βιώνεται στην πράξη μέσα στις απλές καθημερινές πρακτικές. Το κλείσιμο της ΕΡΤ μόνον καταστολή των παραπάνω πρακτικών μπορεί να επιτύχει. Η υπεράσπιση της δημοκρατίας είναι μπροστά.
* Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.
Άδικη η μπαμπέσα η κοινωνία. Υπήρχε ο Πιου Πιου, ο έγχρωμος καθαριστής τζαμιών στα φανάρια, που το ποδοσφαιρικό του ταλέντο ανακάλυψε ο Αγαπούλας και τον έκανε μεγάλο παιχταρά. Τον έριξαν ρατσιστικά. Πώς να καλέσεις στην εθνική έναν μαύρο ποδοσφαιριστή, όσο καλός κι αν είναι. Θα εξεγείρονταν οι νεοδημοκράτες και οι χρυσαυγίτες μαζί. Το όνειρο του Μπαλτάκου για συνεργασία Ν∆-ΧΑ θα αποκτούσε σάρκα και οστά. Ο Μάνος Σέργιος όμως είναι λευκός. Με πλούσιο βιογραφικό, κοινωνικό και αθλητικό. Τον πήρε στη Βραζιλία ο Σάντος ως 24ο παίκτη, καθ’ υπέρβαση των κανόνων της FIFA που επιτρέπει μόνο 23 παίκτες. Γράφεται ότι γεννήθηκε στη Βραζιλία, στο Ρίο αλλά ζει στο Αντίρριο και είναι παίκτης της τοπικής ομάδας. Βρισκόμαστε στην εποχή του τραπεζικού καπιταλισμού. Η Τράπεζα Πειραιώς, μεγάλος χορηγός της Εθνικής επέβαλε τη θέλησή της. Αντίθετα, ο Πιου Πιου, αν και πιο ταλαντούχος ήταν επιλογή της Wind. Για τον Πιου Πιου δεν ξέρω το μέλλον του. Μάλλον σκοτεινό. Ποιο κόμμα θα τον πάρει για υποψήφιό του; Ούτε καν η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αντίθετα ο Μάνος Σέργιος έχει από τώρα εξασφαλίσει την εκλογή του στην πρώτη πεντάδα. Όποιο κόμμα προλάβει για να ανεβάσει τα ποσοστά του. Έχει πλούσιο τηλεοπτικό βιογραφικό και αναγνωρισιμότητα. Ίσως να προλάβει η ∆ΗΜΑΡ, μήπως και ξελασπώσει. Γι’ αυτό πρόλαβε να στείλει ευχές στην Εθνική. Εδώ έγινε βουλευτής ο Ντινόπουλος και με εντολή Σαμαρά υπουργός. Το βιογραφικό του Ντινόπουλου ξεπερνά του Πιου Πιου και του Μάνου Σέργιου. Το μισό αναφέρεται στον παππού στη γιαγιά και στους γονείς του. Απ’ όλους αυτούς πήρε την αγάπη για την πατρίδα και τη θρησκεία. Το αναφέρει με έντονα γράμματα ο Αργύρης. «Φοίτησε παράλληλα στα κατηχητικά σχολεία»! Εκείνο που με προβλημάτισε, όχι τόσο γιατί το έκανε, αλλά γιατί το προβάλλει είναι ότι έκανε πτυχιακή εργασία για «το δίκαιο των σοσιαλιστικών χωρών», καθώς επίσης και για «τις σχέσεις μεταξύ σοσιαλιστικών χωρών από την Οκτωβριανή Επανάσταση έως το δόγμα Μπρέζνιεφ»!
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Τον κέρδισε όμως η δημοσιογραφία και έγινε πολεμικός ανταποκριτής από τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου έως τις αμερικανικές επεμβάσεις στο Ιράκ. Το μόνο που δε γράφει ήταν ότι ως πολεμικός ανταποκριτής πήγε στα Ίμια και παρ’ ολίγον να προκαλέσει πόλεμο. Φαίνεται ότι οι αμερικάνοι τον εξουδετέρωσαν και από πολεμικό ανταποκριτή τον προώθησαν ως πολεμικό τηλεπαραθυράκια, που όμως είναι ακίνδυνος για την παγκόσμια ειρήνη. Ο Βορίδης ακολούθησε την αντίστροφή πορεία. Από πολεμικός μαχητής της ΕΠΕΝ με τσεκούρια και ρόπαλα, έγινε μόνιμος πολιτικός σχολιαστής στην «Ανατροπή» του Πρετεντέρη. Ο Σαμαράς δείχνει εθνική υπερηφάνεια. Πήγε κόντρα στους Αμερικάνους κάνοντας τον μαρξιστή Ντινόπουλο υπουργό και ακόμα πιο τσαμπουκάς, πήγε κόντρα στο πανίσχυρο Εβραϊκό Συμβούλιο που δυσανασχέτησε σφόδρα με την υπουργοποίηση Βορίδη. Η μόνη μαλακία που έγινε με εντολή Σαμαρά ήταν η εκπαραθύρωση του για 24 ώρες διορισθέντα αντιπροέδρου του ΟΚΑΝΑ Γ. ∆αραβίγκα. Ο κύριος ∆αραβίγκας όπως είπε ο Άδωνης, τοποθετήθηκε λόγω των επιστημονικών του προσόντων. Ήταν ο εμπνευστής και πρωταγωνιστής των επιτυχημένων εκπομπών «Ερωτοδικείο» και «Εθνικά Μπούτια». Προφανώς, αυτός και ο Άδωνις είναι οπαδοί του Φρόιντ. Εξηγούν την εξάρτηση από τα ναρκωτικά ως καταπίεση της λίμπιντο. Το εγκεκριμένο πλάνο ήταν να παίζουν εναλλακτικά στους φιλοξενούμενους του ΟΚΑΝΑ, το
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
(δαρμένη καθαρίστρια από ΜΑΤατζή)
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
«Ερωτοδικείο» για να βγάλουν τις απωθημένες σεξουαλικές αναζητήσεις τους και τα «Εθνικά Μπούτια» για να τονίζουν ότι η μόνη γιατρειά είναι το σεξ αλλά εντός εθνικών πλαισίων. Λαμπρό πολιτικό μέλλον προβλέπω για την Τζούλια Αλεξανδράτου και τη Tζένη Χειλουδάκη. Αντί για την ΕΗ∆ στο στρατό θα προβάλλονται τσόντες τους. Άσε που θα είναι και επίκαιρο, λόγω της απόφασης του Αρείου Πάγου για τις καθαρίστριες, το τραγούδι «Γεια σου κυρ’ εισαγγελέα με την Τζένη την ωραία. Στη δική σου αμαρτία είμαστε όλοι απαρτία» Και ο Γκίκας Χαρδούβελης θα έχει μακροημέρευση ως υπουργός. Μόνο το εγκώμιο που του έπλεξε, φίλια, απογευματινή εφημερίδα να διαβάσεις, είναι σαν να βλέπεις το success story στον κύβο. Βέβαια μετά το ξύλο στις καθαρίστριες από τα ΜΑΤ δήλωσε ότι δεν γνωρίζει το θέμα των καθαριστριών και θα το μελετήσει. Τον έφαγε η έκθεση που συντάσσει η Eurobank, που μπροστά της ο Σαμαράς παραμένει αντιμνημονιακός. Πάντως τι θέλουν οι καθαρίστριες και πάνε φιρί-φιρί επιτιθέμενες στα ΜΑΤ; Σύμφωνα με την αντικειμενική ΝΕΡΙΤ, «οι καθαρίστριες κινήθηκαν κατά των ΜΑΤ». Αυτός μάλιστα με τη σιδερογροθιά που έδωσε μια ψιλομπουνιά σε καθαρίστρια δεν ήταν μπαμπέσης. Η καθαρίστρια φταίει που `χε χέρια τέσσερα και πόδια δεκατέσσερα και θα τον στραγγάλιζε αν και με γυρισμένη την πλάτη της.
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ανωφελής ανασχηματισμός για την κυβέρνηση Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
ΣΤΟ ΚΕΝΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΜΟΥ ΣΑΜΑΡΑ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Εκλογικός ανασχηματισμός
Για το πόσο πειστικός είναι ο κ. Σαμαράς όταν μιλάει για εξάντληση της θητείας, μπορεί κανείς να δει τι γράφει το Economist σχετικά. Το περιοδικό θεωρεί δεδομένο ότι ο πρωθυπουργός δεν θα καταφέρει να εξασφαλίσει αρκετές ψήφους από ανεξάρτητους βουλευτές για να εκλέξει Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας. Κάνει δε την πολιτική εκτίμηση ότι το γεγονός ότι επέλεξε πρόσωπα – εννοεί της λαϊκής δεξιάς – στη νέα κυβέρνηση για να ακολουθήσουν πιο σκληρή γραμμή απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, προετοιμάζει ίσως το έδαφος για πρόωρες εκλογές. Το ενδεχόμενο – όχι πρόβλεψη – πρόωρων εκλογών φαίνεται ότι δεν αποκλείουν, όμως, και στον ΣΥΡΙΖΑ. ∆ιότι από τον ανασχηματισμό αναδύθηκε μια κυβέρνηση που «μπάζει» από παντού, που ασκούνται πάνω της αφόρητες πιέσεις, που είναι απομονωμένη από τον λαό, που υποχρεώνεται όλο και περισσότερο να προσφεύγει στη βία όπως είδαμε με τις καθαρίστριες, γεγονός που αξιολόγησε έτσι ακριβώς και το δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα της η διεθνής έκδοση της New York Times. Σπεύδει να κλείσει ως και λογαριασμούς διαφθοράς – ποιων άραγε; – και φέρνει ειδικά σχέδια νομοθετημάτων στη Βουλή για την παραγραφή τους τόσο προκλητικά, ώστε αντέδρασε ο κ. Μεϊμαράκης. Μιλώντας σε ευρωβουλευτές και βουλευτές του κόμματος ο Αλέξης Τσίπρας, την επαύριο μιας πολύ σημαντικής συνάντησης με τον διοικητή της ΕΚΤ κ. Ντράγκι, αφού χαρακτήρισε καθαρή τη νίκη το αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ, είπε ότι κερδήθηκε «μια κρίσιμη μάχη αλλά ο πόλεμος είναι ακόμη μπροστά μας» και καλώντας την κυβέρνηση να φύγει ζήτησε από το κόμμα να βρίσκεται σε εγρήγορση. Κατά συνέπεια, τόνισε, «ο ΣΥ-
Του ΑΛΤΑΝ από τη ΒΑΒΕΛ
Π
οιος θα ήθελε να είναι στη θέση ενός πρωθυπουργού, ο οποίος ευθύς αμέσως μετά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, προειδοποίησε τους υπουργούς του ότι προορίζονται να καλύψουν ως το τέλος την κυβερνητική θητεία, δηλαδή ως το 2016, και παρ’ όλα αυτά όλοι σχεδόν, συζητούν ως πιο πιθανό, ότι επίκεινται πρόωρες εκλογές; Ενός πρωθυπουργού, ο οποίος καλεί τους νέους υπουργούς του διαδοχικά στο Μαξίμου για μνημονιακό φροντιστήριο και αποτελεσματικότητα και δυο κορυφαίοι υπουργοί διαφωνούν δημοσίως για τις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων δημιουργώντας την πρώτη κυβερνητική μίνι κρίση παρά τις εκκλήσεις του ίδιου του κ. Α. Σαμαρά; Ενός πρωθυπουργού ο οποίος έχει δεχθεί, αμέσως μετά τις εκλογές όπου ηττήθηκε, βροχή επιθέσεων νουθεσίας από κοινοτικούς αξιωματούχους, πιστωτές, τραπεζίτες και ∆ΝΤ για να συνεχιστεί απαρέγκλιτα η πολιτική λιτότητας; Ότι μπορεί ο ανασχηματισμός να ήταν αναγκαίος ελιγμός, μετά την ήττα, είναι γεγονός. Τελικά όμως αντί να δώσει μια ανάσα, έφερε πρόσθετα προβλήματα στη συγκυβέρνηση, ενώ δεν βελτίωσε το κλίμα έναντι των λαϊκών στρωμάτων ούτε κατ’ ελάχιστον. ∆ημιούργησε, επιπλέον, μείζονα προβλήματα αξιοπιστίας έναντι των στηριγμάτων της στο εξωτερικό και το εσωτερικό.
ΡΙΖΑ δεν θα πάει φέτος για μπάνια» και αυτό «το μετεκλογικό πιθανότατα και προεκλογικό καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, γιατί μπροστά στην κοινωνία και τη χώρα υπάρχουν δύο επιλογές: Ή το φθινόπωρο θα επιβληθούν νέα σκληρά μέτρα και τη διαπραγμάτευση για το χρέος θα αναλάβουν οι διορισμένοι των Καννών και οι εντεταλμένοι των Γερμανών, εκείνοι δηλαδή που μας έφεραν έως εδώ και δεν τολμούν ούτε να συλλαβίσουν τις λέξεις ‘διαγραφή χρέους’. Ή το φθινόπωρο θα υπάρξει νέα
κυβέρνηση, με νωπή λαϊκή εντολή, η οποία θα αναλάβει να διαπραγματευτεί με τους δανειστές, με γνώμονα τη σωτηρία της κοινωνίας και του λαού».
Ανησυχούν οι φίλοι Ο Α. Τσίπρας, όμως, αναφέρθηκε και στο λεπτό θεσμικά και πολιτικά θέμα της εκλογής προέδρου και έκανε σαφή την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο: «Είμαστε βέβαιοι ότι
Ο ΕΥΚΛΕΙ∆ΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ∆ΝΤ
Ίδια συνταγή, διαφωνία για τη δοσολογία
Π
αρά το γεγονός ότι ο κ. Τόμσεν παραδέχθηκε σε συνέντευξή του ότι υπάρχει «πολιτική κόπωση» για περαιτέρω «μεταρρυθμίσεις» ωστόσο η έκθεση αξιολόγησης του ∆ΝΤ είναι σαφής. Παραθέτουμε τη δήλωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνου οικονομικής πολιτικής: «Η έκθεση αξιολόγησης του ∆ΝΤ για την πορεία του Μνημονίου αναδεικνύει τα όρια των επικοινωνιακών χειρισμών της κυβέρνησης, όπως ο χτεσινός ανασχηματισμός, ενόψει των επικείμενων εκλογών. Παρά τις επιφανειακές αναφορές σε διάφορα «λάθη και αδικίες», τόσο οι πιστωτές όσο και η κυβέρνηση παραμένουν στρατευμένοι στον ίδιο στόχο, με τις ίδιες αναλύσεις και τις ίδιες προτάσεις. Έτσι, το ∆ΝΤ ζητά να εφαρμοστούν νέες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και ειδικότερα προτείνει την απελευθέρωση των απολύσεων, το δικαίωμα ανταπεργίας των εργοδοτών και την κατάργηση των τριετιών. Επιθυμεί, φαίνεται, περισσότερη ευελιξία σε μια αγορά εργασίας που έχει ήδη καταστεί ζούγκλα. ∆εν φτάνει για το ∆ΝΤ η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους που έχει συντελεστεί αλλά ζητά συνέχιση της περικοπής των δαπανών και να αντιμετωπιστεί το «ταμπού» των απολύσεων από το ∆ημόσιο –όταν ο αριθμός των υπαλλήλων έχει ήδη μειωθεί κατά 20%. Επιπλέον, το ∆ΝΤ σε αντίθεση με τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης επισημαίνει: Την ύπαρξη δημοσιονομικού κενού 5,7 δισ., τη διετία 2015-2016. Τη χαμηλή εξαγωγική επίδοση της οικονομίας, παρά την κατάρρευση των μισθών. Τη συσσώρευση των κόκκινων δανείων που εμποδίζουν τη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα. Οι επισημάνσεις των πιστωτών και οι όποιες διαφωνίες τους με την κυβέρνηση αφορούν τη δοσολογία των μέτρων, αλλά όχι τη συνταγή. Θυμίζουν, έτσι, καθημερινές ενδοοικογενειακές τριβές, όπου ο πατέρας επαινεί μεν το παιδί για την πρόοδο που έχει πετύχει, αλλά τονίζει και τους κινδύνους και τους (εκλογικούς) πειρασμούς μπροστά στον κοινό στόχο. Και αυτός ο στόχος δεν είναι άλλος από το να καθιερωθεί το Μνημόνιο ως καθεστώς στην ελληνική κοινωνία».
3
δεν πρόκειται να υπάρξει κανένας σοβαρός άνθρωπος που θα προθυμοποιηθεί να υποδυθεί τον σύγχρονο Τσιριμώκο της αυλής των μνημονίων, για να δεχθεί να εκτεθεί ως υποψήφιος Πρόεδρος σε αυτή την εμποροπανήγυρη». Η κυβέρνηση, θα το έχει ασφαλώς αντιληφθεί, δεν παίζει μόνη της στο γήπεδο. Σημειώναμε προηγουμένως τη δυσαρέσκεια ή και απογοήτευση που δημιούργησε ο ανασχηματισμός στο φίλιο στρατόπεδο. «Κοιτάξτε τι συνέβη τώρα με τον ανασχηματισμό. Κάποιο … φωτεινό πολιτικό μυαλό εισηγήθηκε ότι ο κυβερνητικός θίασος έπρεπε εν μέρει να αποτελεί μπουλούκι, που θα μπορούσε εύκολα να συμμετάσχει σε επαρχιακή επιθεώρηση», όπως γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην «Καθημερινή». Απελπισία … Και αναρωτιέται αυτολογοκρινόμενος ο Γιάννης Πρετεντέρης στα «Νέα»: «Κρύβει ο ανασχηματισμός πολιτικό μήνυμα; Και ναι, και όχι. Είναι προφανής η διάθεση ανανέωσης προσώπων και η πρόθεση κοινωνικού κατευνασμού, αλλά είναι ταυτοχρόνως εμφανή τα στενά περιθώρια που εξακολουθεί να έχει η κυβέρνηση. Κρύβει ο ανασχηματισμός εκλογές; Και ναι, και όχι».
Ο πρώτος καβγάς
∆εν ξέρουμε αν υπάρχουν τόσο αφελείς, αλλά ήδη ένας σπουδαίος καβγάς με άδηλο τέλος έχει ξεκινήσει: Ο κ. Α. Λομβέρδος βρίσκεται μπροστά στον πειρασμό, συγκρουόμενος με τον κ. Κυρ. Μητσοτάκη, να «ξεπλύνει» όσο γίνεται το μνημονιακό ξεθεμελιωτικό του πέρασμα από τα υπουργεία Εργασία και Υγείας και να βρεθεί μπροστά από τον κ. Βενιζέλο στις εξελίξεις της Κεντροαριστεράς. Η παράταση της μιας εβδομάδας που πήρε η διαμάχη, μπορεί να δείξει πολλά. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι επίκεινται, το πιο πιθανό, νέα μέτρα για τέσσερεις λόγους. Πρώτον, στο περιεχόμενο της έκθεσης του ∆ΝΤ. Το ∆ΝΤ επιμένει να πιέζει την κυβέρνηση. Απολύτως ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο αυτή η πίεση να οδηγήσει σε νέο δάνειο και νέο μνημόνιο, ενδεχόμενο το οποίο υπάρχει σαφώς στην έκθεση του Ταμείου, αλλά και σε πολλές από τις τοποθετήσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, όπως εκείνες των κ. Ντάισελμπλουμ και Σόιμπλε. ∆εύτερον, στην πολύ προσεκτικά επιλεγμένη αντικατάσταση του κ. Στουρνάρα από τον κ. Χαρδούβελη. Πρόκειται για δύο πρόσωπα τα οποία, όπως λένε οι Συριζαίοι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τους διέκρινε ένας ιδιότυπος μεταξύ τους ανταγωνισμός για το ποιος προέβλεπε νωρίτερα την επιστροφή στην ανάπτυξη … Τρίτον, στις γνωστές υπογραμμένες επιστολές Προβόπουλου – Σαμαρά – Στουρνάρα που αποκάλυψε η «Αυγή», προς την κ. Λαγκάρντ, όπου υπάρχει δέσμευση για επιπλέον μέτρα, αν καταστεί αναγκαίο. Τέταρτον, στις εν κρυπτώ επαφές στο εξωτερικό επιτελών της κυβέρνησης – Παπασταύρου – Στουρνάρα – με κορυφαίους αξιωματούχους του ∆ΝΤ (Λαγκάρντ, Τόμσεν).
Παύλος Κλαυδιανός
Κοπτοραπτική
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο “Μήτρο-γκολ” θα φέρει επενδύσεις
Τ
α «ΝΕΑ» δημοσιεύουν ανάλυση του οίκου αξιολόγησης Goldman Sachs σύμφωνα με την οποία μια καλή εμφάνιση της Εθνικής Ελλάδας στο Μουντιάλ και πιθανή πρόκρισή της στην επόμενη φάση θα φέρει επενδύσεις στη χώρα. Με λίγα λόγια μας λένε ότι οι «παίχτες» των αγορών θα στηθούν μπροστά από τις οθόνες τους και αν ο Μήτρογλου σκοράρει μετά από ασίστ του Καραγκούνη ή αν ο Καρνέζης πιάσει τα άπιαστα και η Ελλάδα περάσει στους «16» θα τρέξουν και θα αγοράσουν κάποια από αυτά που ξεπουλάει το ΤΑΥΠΕ∆ ή θα επενδύσουν τα ωραία τους λεφτάκια σε καμιά επένδυση επί ελληνικού εδάφους. Άμα είναι έτσι τότε γιατί τόσα χρόνια προσπαθεί ο Σαμαράς να μας πείσει ότι για την έλλειψη επενδύσεων φταίνε οι εργασιακές σχέσεις, τα συνδικάτα και οι απεργίες; Σέντερ φορ δεν είχαμε τόσα χρόνια.
Το Λαύριο έχει ποτάμι;
Α
κόμα δεν πήρε ίχνος εξουσίας και άρχισε τις εκπτώσεις ο Σταύρος Θεοδωράκης. Αφού πρώτα ανακοίνωσε ότι το πρώτο Συνέδριο του κόμματός του θα γίνει σε κάμπινγκ στην Αλεξανδρούπολη, τώρα ενημερώνει ότι τελικά θα γίνει στο Λαύριο. ∆εν ξέρουμε αν οι λόγοι είναι όντως αυτοί που επικαλείται το Ποτάμι, το κόστος μετάβασης των συνέδρων, δηλαδή, στη μακρινή πόλη της Αλεξανδρούπολης αλλά πρόκειται για την πρώτη μεγάλη απογοήτευση όσων πίστεψαν στο εγχείρημα του Σταύρου. Ένα πρωτοποριακό πράγμα πήγε να κάνει και αυτό το πήρε πίσω. Πάντως και το Λαύριο έχει θάλασσα οπότε μια βουτιά μπορούν να την ρίξουν οι «ποταμίσιοι».
Ριζική θεραπεία μέχρι θανάτου
Τ
ο βασικό επιχείρημα για την «απελευθέρωση» των ομαδικών απολύσεων είναι η προάσπιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, γιατί αλλιώς θα
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Ολοκληρώθηκε χτες το 10ο Φεστιβάλ Υπερηφάνειας στην Αθήνα. Επόμενος σταθμός, Θεσσαλονίκη. κλείσουν και θα μείνουν χωρίς δουλειά όλοι οι εργαζόμενοι και όχι μόνο οι -ομαδικά- απολυόμενοι. Είναι η ίδια απίθανη επιχειρηματολογία που υποστηρίζει -παρά πάσαν λογικήν- ότι οι απολύσεις γίνονται για να... μειωθεί η ανεργία. Στην περίπτωση της Χαλυβουργίας Ελλάδος, πάντως, πέραν πάσης αμφιβολίας αποδεικνύεται ο βαθύς παραλογισμός αυτής της «λογικής». Το εργοστάσιο του Ασπρόπυργου με τις πρόσφατες ομαδικές απολύσεις 45 εκ των τελευταίων 79 εργαζομένων, στην πραγματικότητα κλείνει, και είναι ζήτημα χρόνου πότε θα απολυθούν και οι εναπομείναντες. Θυμίζουμε σε όσους έχουν ασθενή μνήμη ότι με τις ευλογίες της φιλεργατικής κυβέρνησης το εργοστάσιο που απασχολούσε άλλοτε 480 εργαζόμενους έφτασε να έχει μόλις 74 εργάτες και υπάλληλους -μέχρι προχθές. Η μαύρη αλήθεια, δηλαδή, είναι ότι και οι εργαζόμενοι γίνονται άνεργοι και τα εργοστάσια τελικά κλείνουν ως αποτέλεσμα της πολιτικής που θέλει δήθεν και τα εργοστάσια να διασώσει (με απολύσεις) και την ανεργία να μειώσει (αυξάνοντας τους άνεργους).
Λεφτά υπήρξαν
Φ
εύγοντας από την Τράπεζα της Ελλάδος ο κ. Προβόπουλος έκρινε πως ήταν πια ώριμος ο λαός να μάθει την αλήθεια: «Λεφτά υπάρχουν»! Για την ακρίβεια, όταν τα χρειαζόταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Ελλάδα, το λεφτά έπεφταν από τον ουρανό, με μεταγωγικά τύπου C-130. Και μάλιστα τόσο πολλά, που μετά δυσκολίας χώρεσαν σε 150 φορτηγά αυτοκίνητα! Πάντως, όσο κι αν μελετήσαμε τα σχετικά δημοσιεύματα, δεν μπορέσαμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς συνέβη: πού πήγαινε, ποιος μας τα πρόσφερε, πόσο μας κόστισαν, πότε θα επιστραφούν, με ποιους όρους, μπορούμε να ξαναπάρουμε και ποιος θα το κρίνει; Αν δεν είστε πολύ απαιτητικοί, μπορείτε να αρκεστείτε σε μια απάντηση που καλύπτει όλα τα ερωτήματα. Υπάρχει ο καλός θεός της Ελλάδας. Μαρσέλ & Μισέλ
Τ
ο ευνοϊκό για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δικαιολογημένα προκαλεί, εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ, το ερώτημα αν η εκλογική επιρροή του «έπιασε οροφή» ή αν υπάρχουν οι όροι για «νέα δυναμική» ιδίως εν όψει των βουλευτικών εκλογών. Είναι ένα σοβαρό και δύσκολο ερώτημα με εξαιρετικά σύνθετη απάντηση, που πρέπει όμως να απασχολήσει το σύνολο του κόμματος. Εισαγωγικά, να πούμε τα εξής. Η γενική απεύθυνση στο σύνολο της κοινωνίας, στο σύνολο του εκλογικού σώματος, με την εκφώνηση μιας πολιτικής διατυπωμένης σε πολύ γενικές γραμμές, είναι απαραίτητη σε ένα κόμμα που βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης πια –και τώρα από τη θέση του πρώτου κόμματος διεκδικεί ακόμα και αυτοδυναμία. Επιδιώκει να εκφράσει όχι μόνο ένα μεγάλο τμήμα των λαϊκών τάξεων ή να πείσει την πλειοψηφία των πολιτών, αλλά έχει ανάγκη και να κερδίσει την ηγεμονία στο σύνολο της κοινωνίας, να εκφράσει τη «γενική βούληση» με τα χαρακτηριστικά που της δίνει η ενισχυμένη παρουσία της Αριστεράς και η διευρυνόμενη διαρκώς επιρροή της. Είναι ένας από τους όρους μιας άρτιας διακυβέρνησης, αν υπερισχύσει στις εκλογές.
Από το γενικό στο ειδικό
Η ζωτική αυτή ανάγκη συχνά οδηγεί πολλούς να επιζητούν άλλοτε διευρύνσεις προς το Κέντρο και άλλοτε ανοίγματα σε μέτωπα που χαρακτηρίζονται πατριωτικά. Και στις δυο περιπτώσεις αφήνεται να εννοηθεί ότι με το μέχρι σήμερα περίγραμμα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει δυνατότητα νέας ώθησης στη δυναμική τής επιρροής του –όχι μόνο της εκλογικής. Άποψη, ωστόσο, που αδυνατεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα πώς ένα κόμμα, με μια συγκεκριμένη και όχι κάποια άλλη πολιτική, κατόρθωσε να φτάσει μέσα σε δύο ουσιαστικά εκλογικές αναμετρήσεις, σε λίγα μόνο χρόνια, από το 5% στο 27% – και να επιβεβαιώσει αυτή την επιρροή του, να της προσδώσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Η ανάγκη αποσαφήνισης του γενικού πολιτικού στίγματος και του ριζοσπαστικού αριστερού χαρακτήρα του γενικού πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που θα μπορούσε σήμερα να δώσει την αναγκαία νέα ώθηση στη δυναμική του, δεν θα το αναζητήσουμε σ’ αυτό το πεδίο. Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται πριν από κάθε τι άλλο να δώσει τη μάχη σε τέσσερα κρίσιμα πεδία: • Στο πεδίο της διεκδίκησης της ηγεμονίας και της πλειοψηφίας σε συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα, που από τη θέση τους θα έπρεπε να τον έχουν προσεγγίσει και να τον θεωρούν εκφραστή των καλώς νοουμένων κοινωνικών συμφερόντων τους. Ενδεικτικά, αυτά είναι οι νέοι γενικά (ιδίως οι απέχοντες συνήθως απ’ τις εκλογές) και ειδικότερα οι άνεργοι νέοι. (Με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι η νεολαία δεν έχει την απαραίτητη θέση στονλόγο και τη φροντίδα του κόμματος). Επίσης οι μακροχρόνια άνεργοι και οι επισφαλώς εργαζόμενοι, οι ανασφάλιστοι, οι μετανάστες και γενικώς οι χωρίς φωνή και δικαιώματα από κάθε αιτία, οι συνταξιούχοι. Στις κατηγορίες αυτές υπάρχουν οι αντικειμενικές δυνατότητες ο ΣΥΡΙΖΑ να αναδειχθεί συντριπτική πλειοψηφία. Όπως και στους μεσαίους και μικρούς αγρότες. Τέλος, υπάρχει η διεκδικούμενη και μετεωριζόμενη κατηγορία των μεσοστρωμάτων. Κατηγορία που η πολιτική τής νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και η εφαρμογή της σε συνθήκες κρίσης εξολοθρεύει αφήνοντας μεγάλα περιθώρια ένταξης των προσδοκιών της σε ένα κοινωνικό και πολιτικό σχέδιο με αριστερό πρόσημο. • Για να έχει αποτέλεσμα η δράση του ΣΥΡΙΖΑ στο πεδίο που μόλις αναφέ-
Αναζητώντας την ώθηση μιας νέας δυναμικής Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
“
Από την ιστορική νίκη των ευρωεκλογών στη διεκδίκηση της κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η ενίσχυση και διεύρυνση της επιρροής τού ΣΥΡΙΖΑ προϋποθέτει “στροφές”. Χρειάζεται, αντίθετα, σταθερή γραμμή πλεύσης και παραμονή στη ριζοσπαστική αριστερή κοίτη. Στην κοίτη αυτή θα συγκλίνουν και άλλες δυνάμεις, που ριζοσπαστικοποιούνται και αποδεσμεύονται από επιρροές συντηρητικές μέχρι σήμερα.
ραμε, χρειάζεται πολύ σοβαρή δουλειά και δημοκρατική επεξεργασία του προγράμματός του με στόχο την εξειδίκευσή του σ’ αυτές ειδικά τις κατηγορίες, αλλά και τοπικά ιδίως σε επίπεδο περιφέρειας. ∆εν μιλούμε για μια διαδικασία τεχνοκρατικής επεξεργασίας ειδικών προγραμματικών θέσεων, αλλά για μια διαδραστική διαδικασία διαμόρφωσης μαζί τους - πειστικού προγραμματικού λόγου. Στη διάρκειά της, και ενώ θα αποκρυσταλλώνονται τα ριζοσπαστικά προγραμματικά στοιχεία, μεγάλα τμήματα των κατηγοριών αυτών θα μπορούν να πειστούν όχι απλά να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και να αγωνιστούν από τις γραμμές του, ώστε να γίνει εκφραστής της μεγάλης πλειοψηφίας των λαϊκών τάξεων. Αυτά τα προγράμματα είναι η βάση της διευρυμένης κοινωνικής συμμαχίας που επιδιώκουμε. Είναι η ψυχή και η ύλη τής απαραίτητης κοινωνικής γείωσης.
Ισχυρό κόμμα, απαραίτητες συμμαχίες
• Ερχόμαστε έτσι στο τρίτο κρίσιμο πεδίο, της οργανωτικής ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ανάγκη αύξησης των ενεργών μελών του, πολλαπλασιασμό των οργανώσεών του, αλλά και επέκτασή του παντού όπου ζουν και εργάζονται οι γυναίκες και οι άνδρες αυτού του τόπου. Πρόκειται για ένα κεφάλαιο μόνο του σπουδαίου ζητήματος της οικοδόμησης του κόμματος, της προώθησης της ενιαιοποίησής του. Είναι φανερό, πια, στον καθένα ότι το σημερινό κόμμα είναι αναντίστοιχο - και αριθμητικά - όχι μόνο με τις ανάγκες του πολιτικού αγώνα, αλλά και με τις δυνατότητες που προσφέρονται. Πώς θα αρθεί η αναντιστοιχία; Οι ιδέες πολλές. Αντί, πχ, να εξαντλήσουμε άλλη μια φορά υπερεκμεταλλευόμενοι προεκλογικά τον πρόεδρό μας, υποχρεώνοντάς τον να γυρίσει πάλι όλη την επικράτεια μέσα σ’ ένα μήνα, θα μπορούσε η γραμματεία, το οργανωτικό γραφείο ή η κεντρική επιτροπή να κινηθούν αλλιώς. Να οργανώσουν από τώρα ως τις εκλογές την απαραίτητη και πιλοτική συμμετοχή του σε ένα πλάνο οργανωτικής ανάπτυξης και αγωνιστικής ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα το χρειάζεται
αυτό και ο Αλ. Τσίπρας μπορεί να συμβάλει στο συγκεκριμένο έργο αποφασιστικά. Αρκεί να μη συλλάβουμε αυτό το σχέδιο σαν ένα τεράστιο πρόγραμμα πολιτικών ομιλιών-συγκεντρώσεων, αλλά ως ανοιχτή διαδικασία με τη συμμετοχή τού μεγαλύτερου δυνατού αριθμού αγωνιστών, οπαδών και ψηφοφόρων, απ’ τους οποίους φυσιολογικά περιμένει ο ΣΥΡΙΖΑ να προκύψουν τα νέα μέλη, οι νέες του οργανώσεις. Αυτό το πλάνο μπορεί να στηριχτεί απ’ όλα τα κεντρικά στελέχη. • Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώσει να προωθεί ικανοποιητικά τους στόχους του σ’ αυτά τα πεδία, θα είναι σε θέση παράλληλα να προωθεί και πολιτική συμμαχιών. Να απευθυνθεί και να καλέσει πρώτα απ’ όλα τις δυνάμεις της αριστεράς σε συμπαράταξη, με στόχους: τη διαμόρφωση προϋποθέσεων για μια κυβέρνηση της Αριστεράς και τη στήριξή της στις κρίσιμες μάχες που θα κληθεί να δώσει. Σοβαρή επεξεργασία πρέπει να γίνει και για το χώρο των Οικολόγων – Πρασίνων. Τα προβλήματα που αντιμετώπισαν πρόσφατα στις εκλογές δεν πρέπει να μας οδηγήσουν σε λάθος εκτιμήσεις. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό ιδεολογικό – πολιτικό ρεύμα και έτσι πρέπει να το προσεγγίσουμε, να ζητήσουμε, όπως και για τις δυνάμεις της Αριστεράς, τη συμπαράταξή του. Ο ΣΥΡΙΖΑ, να σημειώσουμε με την ευκαιρία, πρέπει να εντείνει – γιατί υστερεί – τις παρεμβάσεις του για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, για θέματα μεγάλης αξίας, όπως ο αιγιαλός, ο δημόσιος χώρος και η οικοδομική ρύπανση, η κυοφορούμενη στη ζούλα ∆ιατλαντική Συμφωνία, τα μεταλλαγμένα κτλ. Την ίδια στιγμή μπορεί να αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την προσέγγιση και τη συμμαχική αξιοποίηση δυνάμεων που αποσπώνται από το χώρο της «κεντροαριστεράς» ή της «κεντροδεξιάς», που κοινό στοιχείο είχαν μέχρι σήμερα την ένταξή τους στη σφαίρα επιρροής της Ν∆. Με βάση την προγραμματική του κυβερνητική πρόταση ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διαμορφώσει με τις δυνάμεις αυτές σχέσεις που να κυμαίνονται από την εκλογική συνεργασία πχ, με το θεσμό του ανεξάρτητου – συνεργαζόμενου, ή την πολιτική σύμπραξη ως τη στήριξη με ψήφο ανοχής σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το τοπίο αλλάζει ∆εν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι σ’ αυτούς τους χώρους, μέχρι τις επόμενες εκλογές, θα δοθούν μάχες που θα αλλάξουν ριζικά το τοπίο αναδιατάσσοντας τάσεις και φορείς. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις και με προσήλωση στις αρχές και τις θέσεις του, μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο σ’ αυτές τις διεργασίες. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η ενίσχυση και διεύρυνση της επιρροής τού ΣΥΡΙΖΑ προϋποθέτει «στροφές». Χρειάζεται, αντίθετα, σταθερή γραμμή πλεύσης και παραμονή στη ριζοσπαστική αριστερή κοίτη. Στην κοίτη αυτή θα συγκλίνουν και άλλες δυνάμεις, που ριζοσπαστικοποιούνται και αποδεσμεύονται από επιρροές συντηρητικές μέχρι σήμερα. Αυτό δείχνει και η πρόσφατη εμπειρία από τις σημαντικές εξελίξεις στο λεγόμενο χώρο της κεντροαριστεράς. Το ερώτημα στο οποίο οφείλει να απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αν η εκτίμηση αυτή στηρίζεται και σε μετατοπίσεις που σημειώνονται στο κοινωνικό σώμα. Όσο βαδίζουμε προς τη μεγάλη αναμέτρηση η πόλωση θα αυξάνεται, θα έχει κοινωνική αιτία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, και εξ αυτού, με βάση και τη διαλυτική κατάσταση στην Κεντροαριστερά, θα προσελκύει δυνάμεις.
Με τις ιδέες της αριστεράς
Συχνά η ανάγκη για διεύρυνση της εκλογικής επιρροής μεταφράζεται σε ανάγκη διεύρυνσης του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ μ’ έναν τρόπο μάλλον επικοινωνιακό και οπωσδήποτε όχι θεμελιωμένο στην αγκύρωσή του σε κάθε πτυχή της κοινωνίας. Η Αριστερά, ανεπαίσθητα επηρεασμένη από τα μυθολογικά αφηγήματα της ∆εξιάς, θεωρεί ότι οφείλει να κάνει ιδεολογικά ή έστω επικοινωνιακά δάνεια από το οπλοστάσιο της τελευταίας, αν θέλει να αποκτήσει την ικανότητα να διεισδύει σε τμήματα του πληθυσμού που αυτή εξακολουθεί να διατηρεί υπό την επιρροή της. ∆εν υπάρχει μεγαλύτερη πλάνη. Η Αριστερά χρειάζεται να πιστέψει βαθύτατα πρώτα η ίδια ότι πατριωτικό είναι το ριζοσπαστικό, ότι η υποτέλεια πολεμιέται με την ανατροπή της μνημο-
νιακής πολιτικής και όχι το αντίστροφο, σε συνδυασμό με την υποστήριξη της αξιοπρέπειας και των άλλων λαών. Ότι η αξιοπρέπεια ενός λαού δεν διεκδικείται χωρίς την επιδίωξη της βιοτικής αξιοπρέπειας των λαϊκών τάξεων, χωρίς την ηγεμόνευση της πολιτικής που υπερασπίζεται και αποκαθιστά τα συμφέροντα των μισθωτών, των αυτοαπασχολούμενων, της μικρής επιχειρηματικότητας και τις αξίες του κόσμου της εργασίας, και όχι το αντίστροφο. ∆ιαφορετικά δεν θα μπορέσει να πείσει ούτε τους διπλανούς της.
Με όπλο το πρόγραμμα
Εφόσον συζητάμε τις προϋποθέσεις της νέας δυναμικής θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στο πρόγραμμα. Η εκπόνηση και γνωστοποίησή του είναι ζήτημα αξιοπιστίας, πειθούς από την πλευρά μας, θωράκισής μας από άδικη κριτική, που, εφόσον καθυστερούμε. μοιάζει δίκαιη. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ακόμη βρει τον τρόπο να αξιοποιήσει την επιστημονική γνώση, το διάχυτο επιστημονικό δυναμικό, συχνά όχι ενταγμένο, ενώ πρόκειται ως κυβέρνηση να κάνουμε ένα τιτάνιο έργο που χρειάζεται κάθε διαθεσιμότητα. Όπως και το πλούσιο δυναμικό των διανοούμενων και καλλιτεχνών, που σημαντικό μέρος του, ένα διάστημα, απομακρύνθηκε, αλλά τώρα μας ξαναπροσεγγίζει. Ως τελευταίο, ειδικό, προαπαιτούμενο για να πετύχουμε τη νέα δυναμική θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την αίσθηση ευθύνης όλων των μελών ανεξαιρέτως, να αποφύγουμε στο εξής όσα προέκυψαν στις πρόσφατες εκλογές. Από μας εξαρτάται, όπως ακούει κανείς να λένε οι σύντροφοι και συντρόφισσες στις οργανώσεις, να πάμε καλά, να ανατρέψουμε τη συγκυβέρνηση. Το λένε με την ελπίδα ότι αυτά δεν θα ξανασυμβούν. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα επαναλάβει μια τακτική που από ανάγκη ως ένα βαθμό, αλλά και από αδυναμία ακολούθησε στις πρόσφατες εκλογές, ιδίως στις ευρωεκλογές, και προκάλεσε διαφυγόντα κέρδη. Χ. Γεωργούλας Π. Κλαυδιανός
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Ο γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, ∆ημήτρης Βίτσας αποτιμά το νικηφόρο εκλογικό αποτέλεσμα, αναλύοντας ταυτόχρονα και τις αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ. Αναφέρεται στον κυβερνητικό ανασχηματισμό και τα σχέδια του Σαμαρά αλλά και πως θα σταθεί η Αριστερά απέναντι σε αυτά.
Restart Βενιζέλου στον… εκσυγχρονισμό Σαμαρά Ο ανασχηματισμός, ο συνηθισμένος άνθρωπος του μιντιακού παρόντος και εκείνη η “αίσθηση ανέφικτου” για τον ΣΥΡΙΖΑ
Του Γιάννη Κακαρώνη
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
«Ο
Του Νίκου Τσαγκρή
Σαμαράς πάτησε restart», λέγανε και ξαναλέγανε οι τρόφιμοι του συστήματος. Σχεδόν ευτυχισμένοι. Λες και, βάζοντας τον Γκίκα στη θέση του Γιάννη, τη Σοφία στη θέση του Σίμου και τον Μάκη στη θέση του Άδωνη, πάτησε restart στην φθίνουσα ζωή τους. Λες και έκανε επανεκκίνηση στο υπαρξιακό τους αύριο που, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, φάνταζε ανύπαρκτο…. Φυσικά, ή μάλλον αφύσικα, αυτό το άδικο αίσθημα ανακούφισης είναι απίθανο να περιορίστηκε στα συγκυβερνητικά «παπαγαλάκια» των μίντια. Είναι βεβαιότερο του πιθανού πως αυτός ο παραλογισμός διαχύθηκε σε ένα ποσοτικά και ποιοτικά άγνωστο (ωστόσο, κατά πάσα πιθανότητα, μεγάλο) μέρος του τηλεοπτικού κοινού. Αναντίστοιχα, η απήχηση της λογικής θεώρησης του ΣΥΡΙΖΑ ότι ο ανασχηματισμός «επιβεβαιώνει την απαρέγκλιτη εφαρμογή των δεσμεύσεών της κυβέρνησης Σαμαρά έναντι των δανειστών, αδιαφορώντας για τον ελληνικό λαό που καθημερινά υποφέρει», περιορίστηκε και πάλι, από την διάχυτη (σ’ ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού «που καθημερινά υποφέρει») παράλογη «αίσθηση ανέφικτου για τον ΣΥΡΙΖΑ» που, όπως θαυμάσια διατύπωσε προ ημερών ο Γιώργος Κιμούλης*, τον συνοδεύει: «Έχουμε ένα κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ, που οδηγεί τον εαυτό του στην εξουσία, σε μια κοινωνία που πληροφορείται για την πραγματικότητα από τα μίντια, τα οποία αυτό το κόμμα πολεμά! Μέσα από αυτή τη λειτουργία έχει περάσει στην κοινωνία μια αίσθηση «ανέφικτου» για τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί, για την πλειοψηφία, η πραγματικότητα είναι αυτή που δείχνει η τηλεόραση«…
Ο «μιντιακός» άνθρωπος
«Για την πλειοψηφία, η πραγματικότητα είναι αυτή που δείχνει η τηλεόραση»!.. Μια εγνωσμένη αλήθεια που, με τα πιο πάνω συμφραζόμενα μοιάζει σαν θραύσμα δοκιμίου του Αλμπέρ Καμύ για το παράλογο: ο συνηθισμένος άνθρωπος του εκάστοτε παρόντος (ο Έλληνας της «μιντιακής πραγματικότητας» σήμερα) ζει με την βεβαιότητα ότι θέτει σκοπούς, ότι φροντίζει για τo μέλλον του, για τη δικαίωσή του… Εξακολουθεί να εκτιμάει τις ευκαιρίες εργασίας που (δεν) του παρουσιάζονται, να σκέφτεται το (ανύπαρκτο) αύριο, την (πετσοκομμένη) σύνταξή του ή την (αμφίβολη) αποκατάσταση των παιδιών του. Πιστεύει ακόμα πώς κάτι στη ζωή του μπορεί να προκαθοριστεί και ενεργεί
σαν να ήταν ελεύθερος, ακόμα κι αν όλα τα γεγονότα εξακολουθούν να πηγαίνουν κόντρα σ’ αυτή την ελευθερία. Ο ίδιος άνθρωπος, καθώς προσλαμβάνει τη μιντιακή πραγματικότητα «ΣΥΡΙΖΑ», καταλαμβάνεται από εκείνη την «αίσθηση του ανέφικτου» για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και τότε, μπορεί να του συμβαίνει αυτό που περιγράφει ο Καμύ, όταν ο «συνηθισμένος άνθρωπος» έρχεται αντιμέτωπος με το υπαρξιακό πρόβλημα: «κλονίζονται τα πάντα γύρω του, η ιδέα του ‘υπάρχω’, η διάθεση του να ενεργεί σα να είχαν όλα ένα νόημα, όλα να διαψεύδονται με έναν ιλιγγιώδη τρόπο απ’ τον παραλογισμό της ιδέας ενός ξαφνικού θανάτου». Του θανάτου της (μη) πραγματικότητάς του, της «μιντιακής πραγματικότητας».
Ο πραγματικός «ανασχηματισμός»
Στην πολιτική πραγματικότητα της χώρας, ο ανασχηματισμός ήταν μια ακόμα γελοιότητα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Σαμαρά, Ευάγγελου Βενιζέλου: restart στον εκσυγχρονισμό»! Μια ιδέα επικοινωνιακού χαρακτήρα (τι άλλο;) με στόχο την αρχηγική επιβίωση του συγκυβερνητικού διδύμου των ηττημένων των ευρωεκλογών, μέχρι τις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Και την συμμετοχή τους σ’ αυτές με όρους… μούφα αντιμνημονιακούς. Επί της ουσίας του ανασχηματισμού, επικοινωνιακά πάντα, ο Σαμαράς πάτησε restart στον Σημιτικό «εκσυγχρονισμό». Κανένα πρόβλημα, κανένα ρίσκο, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο «εκσυγχρονιστικό» ρετούς, είναι απολύτως συμβατό με το σύστημα των Βρυξελών: απ’ τον Σημίτη της ΟΝΕ έως τον Σαμαρά του… Βενιζέλου (με μια μικρή παρέκκλιση της κυβέρνησης Καραμανλή μόνο) η χώρα κινείται κυβερνητικά στον αστερισμό του «εκσυγχρονισμού». Που δεν είναι παρά ο μεταλλαγμένος σε συστημικό νεοφιλελευθερισμό «δημοκρατικός σοσιαλισμός», η πάλαι ποτέ ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Κατά τα λοιπά, σε μια κοινωνία για την οποία πραγματικότητα είναι αυτό που δείχνει η τηλεόραση, ακόμα και η γελοία ιδέα «επανεκκίνησης» με… εκσυγχρονιστικό καμουφλάζ ίσως καταφέρει να ρετουσάρει τη μνημονιακή βαρβαρότητα της συγκυβέρνησης. Ίσως πάλι, αυτή η τελευταία συγκυβερνητική απάτη – διότι περί απάτης πρόκειται – απαλείψει εκείνη την αίσθηση «ανέφικτου» για τον ΣΥΡΙΖΑ, «που έχει περάσει στην κοινωνία που πληροφορείται για την πραγματικότητα από τα μίντια». Ίσως… •
“
Ο ανασχηματισμός ήταν – κατά την άποψή σας – δείγμα ότι η κυβέρνηση έλαβε το μήνυμα των εκλογών ή μια απόπειρα διαχείρισης της εκλογικής της ήττας; Ο ανασχηματισμός είναι η απάντηση της κυβέρνησης στη λαϊκή απαίτηση να φύγει. Ο κ. Σαμαράς μας λέει ξεκάθαρα: ∆εν φεύγουμε, ακολουθούμε την ίδια πολιτική με ακόμη μεγαλύτερη σκληρότητα, ανασχηματιζόμαστε γι’ αυτό και παίρνουμε μέτρα επικοινωνιακής και εκλογικής ετοιμότητας. Εμείς του απαντάμε: δεν είχαμε καμία αυταπάτη, δεν περιμένουμε να πέσετε σαν ώριμο φρούτο και να σαπίσετε συγχρόνως την κοινωνία, γι’ αυτό παίρνουμε όλα τα μέτρα, μαζί με την κοινωνία, για να σας διώξουμε, εσάς και την πολιτική σας. Το πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται μετά από τις εκλογές, καθώς επιβεβαιώνει τις τάσεις που διαμορφώθηκαν το 2012, διαφέρει ριζικά από αυτό της Μεταπολίτευσης. Ποια είναι η γνώμη του ΣΥΡΙΖΑ και πως διαμορφώνεται η πολιτική του με βάση αυτό; Η κρίση ως κατάσταση και ως αξιολό-
Εργαζόμαστε μέσα και έξω από τη Βουλή, με ηγεμονικό ρόλο και αριστερές θέσεις για να διευρύνεται μια κοινωνική και πολιτική συμμαχία που θα αναδείξει μια αριστερή κυβέρνηση που με τη σειρά της θα ηγηθεί της προσπάθειας να προστατευθούν οι φτωχοί και εξαθλιωμένοι, να «ρολάρει» η οικονομία με βάση την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών γηση απαιτεί διεξόδους και λύσεις, διαλύει πολιτικές δυνάμεις και συγκροτεί νέες στη βάση και της «αφήγησης» και της απάντησης. Η θρυλούμενη ανασυγκρότηση της «κεντροαριστεράς» κατέληξε να υπουργοποιηθούν κάποιοι. Συγχρόνως γίνονται κινήσεις που θέλουν να εστιάσουν και διεκδικήσουν τον μεσαίο πολιτικό χώρο. Σ’ αυτές μπαίνουν δύο ερωτήματα. Προς τα δεξιά, προς το μνημονιακό καθεστώς ή προς τα αριστερά; Σήμερα ή θα είσαι με τα συμφέροντα των δανειστών, των τραπεζιτών, της εσωτερικής ολιγαρχίας ή θα είσαι με το συμφέρον της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκάθαρα αποδείξει με ποιόν είναι. Με την πολιτική αντίσταση, με την δράση στα κοινωνικά κινήματα, με εναλλακτικό ριζοσπαστικό πρόγραμμα. Και όπως τόνισε πρόσφατα και ο Αλέξης Τσίπρας, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπογράψει συμφωνία με τον ελληνικό λαό και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Και από αυτή δεν κάνουμε βήμα πίσω, αυτό που λέμε θα το κάνουμε πράξη. Υπάρχει μεγάλη συστημική πίεση πάνω στα «ενδιάμεσα κόμματα». Ερμηνεύεται και ως σχετιζόμενη με την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρα-
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η νίκη είναι ευκαιρία να διορθωθούμε Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ∆ΗΜΗΤΡΗ ΒΙΤΣΑ
τίας… Η γνώμη μου είναι πως οι επόμενες μέρες (και μήνες) είναι πολύ σημαντικές. Στην ερώτηση των «ευρωπαίων ηγεμόνων», με ποιόν θα συζητήσουμε για τη διευθέτηση του χρέους, ο κ. Σαμαράς απαντά «με εμένα». Στη νέα ερώτηση «μα η κυβέρνηση έχει χρόνο ζωής το πολύ ως την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας», ο κ. Σαμαράς προσπαθεί να κουνήσει 180 ψήφους. Σ’ αυτό το επίπεδο ζούμε ως φάρσα τις τραγωδίες 50 χρόνων πίσω. Στόχος τους η διαιώνιση του μνημονιακού καθεστώτος. Μέσον η προσπάθεια φθοράς, με όλους τους τρόπους, των συνειδήσεων. Ξεχνούν όμως και την όλη Αριστερά και την κοινωνία, τους πόθους, τις ελπίδες και τους αγώνες της. Ξεχνούν τις καθαρίστριες, τους ανέργους, τους αγρότες, τους συνταξιούχους, τους καταστραμένους μικρομεσαίους. Εμείς εργαζόμαστε συνεχώς, με επιτυχίες, λάθη και αδυναμίες, για να δυναμώνει το κύμα ανατροπής, δημοκρατίας και αξιοπρέπειας. Εργαζόμαστε μέσα και έξω από τη Βουλή, με ηγεμονικό ρόλο και αριστερές θέσεις για να διευρύνεται μια κοινωνική και πολιτική συμμαχία που θα αναδείξει μια αριστερή κυβέρνηση που με τη σειρά της θα ηγηθεί της προσπάθειας να προστατευθούν οι φτωχοί και εξαθλιωμένοι, να «ρολάρει» η οικονομία με βάση την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Η αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου δένει ως κοινωνική προστασία και ως επανεπένδυση, με τις ανάγκες παραγωγικής ανασυγκρότησης και κοινωνικής οικονομικής δράσης και η συμμετοχή των πολιτών είναι ο δρόμος. Μέσον γι’ αυτό είναι το πρόγραμμα μας και βαθιές ρήξεις με το παρελθόν, βαθιές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, εντέλει δημοκρατία.
Σας προβληματίζει το γεγονός ότι στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές οι συνδυασμοί που στήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πήγαν όσο καλά αναμένατε; Που οφείλεται αυτό; Τα σκεφτόμαστε όλα. Το πιο σημαντικό είναι πως κάναμε ένα τεράστιο βήμα στην Αυτοδιοίκηση. Το 2010 είχαμε όλους κι όλους 16 ή 17 Περιφερειακούς συμβούλους, στηρίξαμε 65 συνδυασμούς σε ∆ήμους και συμμετείχαμε σε άλλους 40. Σήμερα οι συνδυασμοί που στηρίξαμε κέρδισαν 2 Περιφέρειες, ανάμεσα τους την πιο μεγάλη,. Έχουμε περίπου 160 περιφερειακούς συμβούλους, στηρίζουμε δημοτικές αρχές και έχουμε περίπου 1200 δημοτικούς συμβούλους. Είμαστε μια βασική και ανερχόμενη δύναμη στην Αυτοδιοίκηση. Φτάνει αυτό; Βεβαίως όχι. Είμαστε ακόμη πίσω από την αναγκαία δράση πάνω στο τοπικό και στο καθημερινό. Είμαστε πίσω από το να σπάμε με ευκολία «τοπικούς εξουσιαστικούς μηχανισμούς», πίσω από το να «ανοίγουμε» και να δίνουμε ρόλους ευθύνης στην κοινωνία, πίσω στο να συγκροτούμε στην πράξη τις ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες, με επιμονή, αντοχή και ανοχή. Το σύνθημα «τρείς κάλπες, μία επιλογή: να νικήσουμε» έδωσε μια σημαντική ώθηση, δεν είναι όμως αρκετό. Χρειάζεται πολύ δουλειά, συγκροτημένες περιφερειακές και δημοτικές κινήσεις, με ιστορία, πρόγραμμα και σωστή επιλογή προσώπων. Αλλού τα καταφέραμε, αλλού όχι. Στην Αθήνα, παρά το τελικό αποτέλεσμα, τα καταφέραμε.
Σε πολλούς δήμους συγκροτήθηκαν με ανοιχτές διαδικασίες ψηφοδέλτια. Κορυφαίο παράδειγμα ο δήμος Αριστοτέλη, αλλά και στη Λάρισα, τη Ν. Φιλαδέλφεια, την Κοζάνη, τη Ναύπακτο και άλλους δήμους. ∆ημιουργήσαμε υποδείγματα. Όμως δεν αποφύγαμε σεχταρισμούς, όπως αναδείξεις υποψηφίων σε κλειστές κομματικές διαδικασίες αλλά και ιδιότυπους παραγοντισμούς μακριά από την αριστερή ανιδιοτέλεια. ∆εν στρώσαμε παντού το τραπέζι και δεν καλοδεχτήκαμε κοινωνικές συνεργασίες. Κάθε Ν.Ε., κάθε Ο.Μ., κάθε περιφερειακή και δημοτική κίνηση θα κρίνει τη δουλειά της. Αλλά νομίζω πως κοινή είναι η άποψη πως η πολιτική ακτινοβολία του ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται συγκεκριμένη πράξη και τοπική πολιτική για να μετουσιωθεί σε ποσοστά και ψήφους. Η πραγματικότητα δια της εκλογικής καταγραφής δείχνει απόσταση του οργανωμένου κόμματος απ’ την κοινωνική αποδοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε περίπτωση το σύνολο των μελών του ΣΥΡΙΖΑ κοπίασε με θέρμη και αυταπάρνηση και αυτή είναι μια ισχυρή παρακαταθήκη για το παρόν και το μέλλον απ’ την Αττική και τα Ιόνια ως την Κρήτη και την ∆υτική Μακεδονία, από την Κέρκυρα ως την Ρόδο και τα Χανιά. Παρά την μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου εμφανίστηκαν αρκετά προβλήματα (Καρυπίδης, Σαμπιχά κλπ). Πόσο ευχαριστημένοι πρέπει να είμαστε τελικά από τον τρόπο που πήγε το κόμμα στις εκλογές; Η νίκη δεν πρέπει να κρύψει λάθη και αδυναμίες. Η ιστορία αναδείχνει πως η Αριστερά ήταν πολύ ικανή να διαχειρίζεται τις ήττες. Εστίαζε στο θυμικό, στην κοινωνική ανάγκη ύπαρξης της, έκανε και καμιά διάσπαση, άλλαζε και κάποια «ηγετικά πρόσωπα» και προχωρούσε ασφαλής προς την επόμενη ήττα και πάλι απ’ την αρχή. Τώρα όμως έχουμε καταφέρει το πρωτόγνωρο, να είμαστε πρώτη δύναμη. Να λοιπόν, η νίκη ως ευκαιρία να διορθώσουμε, να αλλάξουμε πράγματα. Ο σ. ∆ραγασάκης στη συνέντευξη του στην «Εποχή» βάζει ένα πλαίσιο. Να βαθύνουμε συγκεκριμένα σ’ αυτό. Για παράδειγμα, κατά τη γνώμη μου, σε οργανωτικό επίπεδο φάνηκε περίτρανα η ανάγκη εκλεγμένων Περιφερειακών Συμβουλίων και κάποιου είδους
εκλεγμένου Οργάνου Αττικής, έτσι ώστε ο/η Γραμματέας να ‘ναι μέλος του Οργανωτικού Γραφείου και όχι κάποιος «καθοδηγητής». Φάνηκε περίτρανα πως βήμα προς το κόμμα των μελών, σ’ αυτή τη φάση, σημαίνει πολιτική δύναμη στην Γραμματεία της Οργάνωσης Μελών και επιλογή όχι μεταξύ των διαθέσιμων «που έχουν χρόνο» αλλά των ικανότερων. Φάνηκε πως σαν κεντρικό όργανο πρέπει περισσότερο να «ψάχνουμε» τις επιλογές και προτάσεις μας και να αξιοποιούμε το χρόνο. Φάνηκε πως πρέπει να έχουμε ένα/μία τουλάχιστον υποψήφιο/α στις ευρωεκλογές σε κάθε Περιφέρεια και κύρια φάνηκε πως η λειτουργία των τάσεων ή επιμέρους ομάδων δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόμμα αλλά να οδηγεί σ’ ένα ενιαίο πολιτικό κέντρο. Φάνηκε ακόμη πως έννοιες όπως είναι «ιδεολογική ιδιοτέλεια και εμμονή», «υπερμέτρη φιλοδοξία», παραγοντισμός, δεν ανήκουν μόνο στους «άλλους», αφορούν κι εμάς και χρειάζεται συνεχής εγρήγορση και συμφωνημένοι κανόνες με βάση αρχές. Κι όταν συζητάμε στις πολιτικές διαφωνίες ή διαφορετικές προσεγγίσεις, να το κάνουμε σε κλίμα συντροφικότητας και αλληλεγγύης με το μυαλό μας στο πολιτικό στόχο. Να βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα από τον πολιτικό στόχο και όχι τον πολιτικό στόχο μέσα από τον εαυτό μας. Το λάθος, η αστοχία μπορεί ν’ αποβεί ωφέλιμο σε μια συνεχή ανασυγκρότηση αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να κάνουμε λάθη για να μαθαίνουμε. Και μέσα στη κατάσταση κρίνονται και πολιτικές και πρόσωπα, και δυνατότητες και ικανότητες.
Να μιλήσουμε με την κοινωνία
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει την αποτίμησή του για το εκλογικό αποτέλεσμα. Πως θα κινηθεί απ’ εδώ και πέρα στο πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο προκειμένου να αποκτήσει περαιτέρω δυναμική; Αυτή τη περίοδο συνεδριάζουν Ν.Ε. και Ο.Μ. Η Κ.Ε. 21 και 22/6 θα κάνει τη συνολική αποτίμηση και θα βάλει τις επείγουσες κατευθυντήριες γραμμές. Ορισμένες σκέψεις μόνο: έχουμε το πολιτικό σχέδιο και τις προγραμματικές κατευθύνσεις από το Συνέδριο. Με βάση αυτά πρέπει να επικεντρωθούμε στην πραγματικότητα και την άσκηση πολιτικής επί του συγκεκριμένου στο πολι-
7
τικό-κοινωνικό και οργανωτικό πεδίο. Είμαστε η πρώτη πολιτική δύναμη άρα να αποτρέψουμε την προσπάθεια της κυβέρνησης Σαμαρά να επανασυγκροτήσει μνημονιακό μέτωπο. Συγχρόνως ν’ ανοίξουμε τα κοινωνικά πεδία αντίστασης. Πώληση δημόσιας γης, αιγιαλοί, ∆ΕΗ, φόροι, αλληλεγγύη στις καθαρίστριες, στους φύλακες, αποτροπή των ομαδικών απολύσεων. Να άμεσα ζητήματα. Να ξέρει ο λουόμενος πως αυτή η υπέροχη παραλία του χρόνου μπορεί να είναι ιδιωτική. Το νερό να είναι ιδιωτικό. Και να ΄ρθει μαζί μας για να προφτάσουμε. Συγχρόνως να μιλήσουμε, να πάμε να μιλήσουμε με την κοινωνία για το πρόγραμμα μας, πρώτα – πρώτα το άμεσο. Να το συνδιαμορφώσουμε. Συγχρόνως να ριζώσουμε τις δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις, να ενισχύσουμε τη ∆ούρου και το Γαλατσιάτο που είναι στην αιχμή του δόρατος για το πώς εμείς «προχωράμε ρωτώντας για να διοικούμε υπακούοντας στην κοινωνία». Να συνδημιουργήσουμε και ενισχύσουμε το κοινωνικό εργαλείο καθημερινής δράσης, κάτι σαν το Κοινωνικό Φόρουμ, την ώρα που κορυφαία συνδικαλιστικά όργανα δείχνουν ανίκανα να εκφράσουν την κοινωνική οργή και επιθυμία. Και συγχρόνως να ανοίξουμε τις πόρτες να μπει νέος κόσμος και να ανασυγκροτήσουμε το είναι μας σε δομές και λειτουργίες αν χρειάζεται και σε πρόσωπα. Φαίνονται πολλά; Να δούμε τι μας έχει η ζωή για μετά. Ως γραμματέας του κόμματος πόσο ευχαριστημένος ήσαστε από την διαδικασία ενιοποίησης μετά το Συνέδριο του περσινού καλοκαιριού αλλά και από τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος συνολικά; Καθόλου αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα. ∆εν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι προσυνεδριακές συνθέσεις κατανοήθηκαν ως βήμα παραμονής μεταλλαγμένων συνιστωσών ή ομάδων. Νοιώθω και έντονη προσωπική ευθύνη. Πως αξιοποιήσαμε όλα τα μέλη της Κ.Ε.; πως κάνουμε αποτελεσματική τη λειτουργία της Π.Γ.; της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και του Προεδρείου της; Πόσο αποφασιστικά στεκόμαστε απέναντι σε προσωπικές επιλογές, πόσο ανοίγουμε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία ως κόμμα, ως πολιτικό κίνημα, ως την πολιτική ψυχή της κοινωνία; Πόσο «φαινόμαστε» αυτό που είμαστε; Ατελείωτος κατάλογος. Υπάρχουν σύντροφοι που βάζουν λάθος ερωτήματα ή κάνουν λάθος υποθέσεις και δίνουν λάθος απαντήσεις. ∆εν μπορεί να υπάρχουν αντιλήψεις για κόμμα «βαρίδι». Χρειαζόμαστε αντιλήψεις που εστιάζουν στην δημοκρατία για όλους, στον ρόλο ευθύνης για όλους πέρα από την «δημοκρατία για μας» και την «καθοδήγηση ημών». Κι άλλα νέα μέλη, ευθύνη και ρόλος των μελών, πολιτική και κοινωνική δράση είναι η λύση. Αν έχεις οργάνωση 100 μελών όπου συμμετέχουν οι 30, να πάμε πέρα απ’ τις δικαιολογίες και όχι να διώξουμε τους 70 για να έχουμε 100% συμμετοχή. Άσε που αν έχεις 100 μέλη και συμμετέχουν οι 5 μπορεί αυτοί οι 5 να είναι το πρόβλημα. •
8
“
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Σφάζονται στην ποδιά της Κεντροαριστεράς
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Καθώς φαίνεται, ένα από τα κρίσιμα ζητήματα για την «ανασυγκρότηση» του κεντρώου χώρου είναι η απομάκρυνση του Ευ. Βενιζέλου. Ήδη την καρέκλα της ηγεσίας διεκδικούν οι Φ. Γεννηματά, Θ. Μωραΐτης, Φ. Σαχινίδης, Ν. Ανδρουλάκος, ∆. Ρέππας, Μ. Χρυσοχοΐδης και Α. Λοβέρδος.
Πολλοί οι μνηστήρες για την ηγεσία του τρίτου πόλου, ενώ το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται εν μέσω θαλασσοταραχής
Α
πό τη στιγμή που έκλεισαν οι κάλπες της 25ης Μαΐου, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να εμφανιστεί ως θριαμβεύτρια της εκλογικής μάχης. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η αύξηση των κυβερνητικών στελεχών του ΠΑΣΟΚ από 10 σε 14. Μάταια, όμως, καθώς ο ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει και, παρά τις προσπάθειες να επιτευχθεί μια μίνιμουμ συμφωνία μεταξύ των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, οι φουρτούνες δεν λένε να κοπάσουν.
∆υσαρέσκεια παντού Ήδη έχουν προγραμματιστεί για την ερχόμενη βδομάδα συναντήσεις του Ευ. Βενιζέλου με κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ για την εξομάλυνση των διαφωνιών. Οι Μ. Χρυσοχοΐδης, Κ. Σκανδαλίδης και Φ. Γεννηματά, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, έθεσαν ανοιχτά θέμα ηγεσίας την προηγούμενη βδομάδα, αναμένεται να συναντηθούν με τον Ευ. Βενιζέλο προκειμένου να υπάρξει συνεννόηση για τη διεξαγωγή των δύο συνεδρίων το φθινόπωρο, ένα για το ΠΑΣΟΚ και ένα για την Κεντροαριστερά/Ελιά. Την ίδια στιγμή, προγραμματίζονται ραντεβού με όσους εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους είτε για την πορεία που χαράσσει το κόμμα είτε για την προσωπική τους πορεία. Ο Σ. Κεδίκογλου, μιλώντας στον ΑΝΤ1, εξέφρασε το παράπονό του για την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση, ύστερα από τις δηλώσεις του περί αλλαγής ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.Τη δυσαρέσκειά τους εκφράζουν και οι Κ. Σκανδαλίδης, Γ. Κουτσούκος και Μ. Κασσής, που δεν έκατσαν στο κυβερνητικό τραπέζι και διεκδικούν, ως αντάλλαγμα, τη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, με επικρατέστερο τον Γ. Κουτσούκο. Εκτός κυβέρνησης βρέθηκε και η «κίνηση των ‘75», η οποία συνεχίζει να χτυπά «στο ψαχνό» το ΠΑΣΟΚ του Ευ. Βενιζέλου, με τον Μ. Καρχιμάκη να δηλώνει «δυσφορία για το σφιχτό εναγκαλισμό με τη δεξιά». Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ τονίζει «Η ηγεσία του κινήμα-
Η
τος αφέθηκε στις συντηρητικές επιλογές και στις κορώνες ενός δεξιού πρωθυπουργού, ο οποίος δεν τον ενδιέφερε τίποτα άλλο από το να συνεχίσει να κυβερνά και εμείς να είμαστε το παρακολούθημά του».
∆ιεκδικούν το δαχτυλίδι
Καθώς φαίνεται, ένα από τα κρίσιμα ζητήματα για την «ανασυγκρότηση» του κεντρώου χώρου είναι η απομάκρυνση του Ευ. Βενιζέλου. Ήδη την καρέκλα της
ηγεσίας διεκδικούν οι Φ. Γεννηματά, Θ. Μωραΐτης, Φ. Σαχινίδης, Ν. Ανδρουλάκος, ∆. Ρέππας, Μ. Χρυσοχοΐδης και Α. Λοβέρδος. Και επειδή οι σχέσεις του Βενιζέλου με την κομματική βάση του ΠΑΣΟΚ δεν έχουν ακόμα διαρραγεί πλήρως, ο καθείς προσπαθεί να κερδίσει συμμάχους είτε σε στελεχικό επίπεδο είτε σε επίπεδο συνέδρων. Τις τελευταίες μέρες, μάλιστα, επανεμφανίστηκε η Β. Παπανδρέου, η οποία αναζητά συμμάχους μέσα στο κόμμα. Παρότι ο Ευ. Βενιζέλος θαρρεί πως εξουδετέρωσε κάποιους από τους διεκ-
Ο κεντροαριστερός διάλογος χρειάζεται “προαπαιτούμενα”...
Μ
ε άρθρο του στα «Νέα» που συνυπογράφουν οι Φ. Σαχινίδης και Γ. Σιακαντάρης δηλώνουν την αντίθεσή τους στην ηγετική εντός ΠΑΣΟΚ άποψη ότι η συζήτηση για την Κεντροαριστερά πρέπει να γίνει «χωρίς όρους και προαπαιτούμενα» και τονίζουν ότι το ερώτημα που χρειάζεται να απαντηθεί είναι «τι είναι αυτό που διαχωρίζει την πρόταση της Κεντροαριστερά απ’ όσα επαγγέλλεται και προτείνει η νεοφιλελεύθερη και η συντηρητική άποψη». Επισημαίνουν δε ότι «δεν μπορεί να αποτελεί ένα ασπόνδυλο ιδεολογικά και προγραμματικά συνονθύλευμα» και περιγράφουν τους όρους υπό τους οποίους μπορεί να «αποτελέσει υπολογίσιμη δύναμη είτε ως αυτόνομος πόλος εξουσίας είτε ως ισχυρός εταίρος σε μια συνεργασία με τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της προοδευτικής μεταρρυθμιστικής Αριστεράς». Περιγράφοντας μ αυτόν τον τρόπο τα «προαπαιτούμενα» μιας συζήτησης για την κεντροαριστερά θέτουν ουσιαστικά υπό μερική αμφισβήτηση την εκλογή Βενιζέλου όχι μόνο να συνεχίσει τη στενή συνεργασία με τη Ν∆, αλλά και να την κάνει ακόμα στενότερη με τον ανασχηματισμό. Μια αμφισβήτηση που δεν απέχει από την αμφιβολία, τουλάχιστον, αν ο κ. Βενιζέλος είναι σε θέση να υπηρετήσει μια τέτοια πολιτική.
δικητές του δαχτυλιδιού της Κεντροαριστεράς με την υπουργοποίησή τους, ο Α. Λοβέρδος μέσω της πιρόγας του, της «Συμφωνίας για τη Νέα Ελλάδα», ξεκίνησε να χαράσσει τη γραμμή πλεύσης του. Έτσι, ήδη από την επομένη του ανασχηματισμού, ζητά «άμεση συγκρότηση κοινού συντονιστικού οργάνου των πολιτικών εταίρων της Ελιάς σε υψηλό στελεχιακό επίπεδο, προκειμένου να χρονοδιαγραφούν οι επόμενες ενέργειες αφενός ως προς την εμβάθυνση και αφετέρου ως προς τη διεύρυνση του εγχειρήματος, με κοινή πρόσκληση σε όμορους χώρους (∆ΗΜΑΡ, Ποτάμι, αδέσμευτα στελέχη και κινήσεις του χώρου)». Στο ίδιο μήκος κύματος της συμμαχίας με όμορους χώρους κινούνται και οι Θ. Μωραΐτης, Φ. Σαχινίδης και Κ. Τριαντάφυλλος, οι οποίοι συναντήθηκαν με τον Γ. Πανούση και τον Θ. Ψύρρα από τη ∆ΗΜΑΡ, όπου συμφώνησαν την υπογραφή κοινού κειμένου στο οποίο θα περιγράφουν τον τρόπο ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς, με κύρια αιχμή την απομάκρυνση του Βενιζέλου και του Κουβέλη από την κορυφή της πυραμίδας. Όμως, εμφανίστηκε και νέος διεκδικητής της ηγεσίας της Κεντροαριστεράς, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο οποίος την περασμένη βδομάδα ανακοίνωσε ότι ξεκινά διεργασίες για την ανασυγκρότηση του τρίτου πόλου ενόψει του συνεδρίου του Ποταμιού. Και οι μουσικές καρέκλες για την ηγεσία συνεχίζονται… Ιωάννα ∆ρόσου
∆εξί εξτρέμ επέλεξε η Νέα ∆ημοκρατία Νέα ∆ημοκρατία, δια του Α. Σαμαρά, επέλεξε τελικά να στρίψει το τιμόνι όλο δεξιά, χωρίς να γυρίσει να κοιτάξει πίσω της. Έτσι, η καραμανλική πτέρυγα έμεινε εκτός κάδρου, όπως φάνηκε περίτρανα και στον ανασχηματισμό, αφού πια εκπροσωπείται μόνο από ένα κυβερνητικό στέλεχος, τον Γ. Ορφανό, που τοποθετήθηκε στο υπουργείο ΜακεδονίαςΘράκης. Στον αντίποδα, επιβράβευσε όσους, κατά την προεκλογική περίοδο, χάραξαν τη γραμμή προς τη λαϊκή δεξιά, υπουργοποιώντας τους Μ. Βορίδη, Σ. Βούλτεψη, Α. Ντινόπουλο, Μ. Γιακουμάτο, Κ. Παπακώστα, Γ. Λαμπρόπουλο, Β. Κικίλια, Γ. Καρασμάνη και Κ. Κουκουδήμο και τοποθετώντας τον Α. Γεωργιάδη στη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου. Την ίδια στιγμή, προσπάθησε να αποφύγει το ρήγμα με το μητσοτακέικο, υποσχόμενος στην Ντ. Μπακογιάννη τη θέση που διεκδικούσε, αυτή της ευρωπαίας επιτρόπου και διατηρώντας τον Κ. Μητσοτάκη στην κυβέρνηση. Με αυτό τον τρόπο ελπίζει ο Α. Σαμαράς ότι δεν θα συνεχιστεί η διαρροή ψηφοφόρων προς τη Χρυσή Αυγή και πως θα καταφέρει να συσπειρώσει τουλάχιστον την άκρα δεξιά, αφήνοντας το κέντρο να πάρει το δρόμο του. Ο καραμανλικός Ευ. Στυλιανίδης σε άρθρο του στο capital.gr, την επομένη του ανασχηματισμού, τονίζει
ότι τα μηνύματα των εκλογών για τη Νέα ∆ημοκρατία «είναι σύνθετα». «Άντεξε μεν, παρά τις δυσκολίες, το κύτταρο της Κεντροδεξιάς περισσότερο από όλους. Ωστόσο η έλλειψη εσωτερικής συνεννόησης, συλλογικής λειτουργίας και ψυχικής ενότητας οδήγησε στην πολυδιάσπαση, στην απομάκρυνση από παραδοσιακές κοινωνικές συμμαχίες, με συνέπεια την απώλεια παραδοσιακών κάστρων (π.χ. Αθήνα, Θεσσαλο-
νίκη, Πειραιάς,....) και την ήττα με 4 περίπου μονάδες στις ευρωεκλογές. Το αποτέλεσμα αυτό δεν κλονίζει βέβαια την κυβέρνηση, δημιουργεί όμως νέα δεδομένα που είναι βεβαίως ακόμα διαχειρίσιμα. Το ζήτημα λοιπόν είναι τώρα που ανοίγει αναγκαστικά η συζήτηση για την κεντροαριστερά, η κεντροδεξιά να μην αδρανήσει, να μην αδιαφορήσει και να μην επαναπαυθεί διότι θα κινδυνέψει να την ξεπεράσουν οι εξελίξεις. Η Νέα ∆ημοκρατία πρέπει να ξανασυναντηθεί με την κοινωνία. Να μαζέψει τις δυνάμεις της ξανά γύρω από τον ισχυρό Αξιακό Κώδικα που εδραίωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής». Η επιλογή του Α. Σαμαρά, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Συγγρού, θα αποβεί μοιραία για την επιβίωση της κυβέρνησης, καθώς και της παράταξης. Η πλειοψηφία της Κ.Ο. της Νέας ∆ημοκρατίας είχε εισηγηθεί τη μετεξέλιξη της παράταξης σε μια «μεγάλη, κεντρώα, μεταρρυθμιστική δύναμη, χωρίς ακρότητες», ισχυριζόμενη πως αυτό είναι το μήνυμα των εκλογών. Όμως ο στενός κύκλος συνεργατών του πρωθυπουργού επέλεξε διαφορετικά. Και τώρα όσοι έχουν ακόμα επαφή με τη βάση του κόμματος ισχυρίζονται πως αυτό θα είναι το μοιραίο λάθος της Ν∆. Ιωάννα ∆ιαλεισμά
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η νίκη εφαλτήριο βελτίωσης Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
ΣΥΡΙΖΑ
Μ
ε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας έκλεισε η εβδομάδα στον ΣΥΡΙΖΑ ενώ την Τρίτη θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία προκειμένου να καταλήξει στο τελικό κείμενο βάσει του οποίου θα συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή το επόμενο σαββατοκυρίακο. Μιλώντας στην κοινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ που έγινε την προηγούμενη Πέμπτη, ο Αλέξης Τσίπρας επιτέθηκε στον Α. Σαμαρά και την κυβέρνηση κάνοντας λόγο για «σαφάρι εξαγοράς ψήφων και συνειδήσεων εν όψει της προεδρικής εκλογής» ενώ τόνισε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι αριστερός στις θέσεις, αριστερός και στις συμμαχίες» Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι τα στελέχη και οι βουλευτές του κόμματος δεν θα κάνουν φέτος καλοκαιρινές διακοπές καθώς, οι επόμενοι μήνες θεωρούνται κομβικοί τόσο για την κυβερνητική συνοχή όσο και για τις εξελίξεις που αφορούν το μέλλον της χώρας.«Το δράμα της χώρας και του λαού δεν αφήνει περιθώριο για θριάμβους και εΦησυχασμό – φέτος δεν υπάρχει χρόνος για μπάνια», είπε ο Αλέξης Τσίπρας και συνέχισε: «κερδίσαμε μια κρίσιμη μάχη, ο πόλεμος όμως είναι μπροστά μας και θα είναι σκληρός». Ο Αλ. Τσίπρας ξεκαθάρισε πως η στρατηγική και οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αλλάξουν, εάν αναλάβει την εξουσία και απάντησε σε όσους επιθυμούν να δουν το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς να ενσωματώνεται: «Είμαστε κλειστοί όσο δεν παίρνει στο δέλεαρ της εξουσίας, στην υποστολή του ριζοσπαστισμού μας, στο στρογγύλεμα των θέσεών μας. Είμαστε ανοιχτοί όσο δεν παίρνει στην κοινωνία στον κόσμο που στενάζει σε συμμαχίες και συμμάχους που προωθούν έστω και ένα βήμα την υπόθεση της ανατροπής», τόνισε. Είπε ακόμη ότι «ορισμένα κέντρα θέλουν τον ΣΥΡΙΖΑ κεντρώο στις πολιτικές θέσεις και αριστεριστή στις συμμαχίες, δηλαδή νερόβραστο και απομονωμένο», αλλά
“
Κοινό χαρακτηριστικό των περισσότερων τοποθετήσεων αποτελεί η εκτίμηση ότι το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι μια μεγάλη ιστορική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ που ανοίγει νέες δυνατότητες για το κόμμα της ριζοασπαστικής Αριστεράς
διεμήνυσε πως «ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι αριστερός στις θέσεις, αριστερός και στις συμμαχίες». «∆εν πρόκειται να κάνουμε ούτε βήμα πίσω. Αν κάποιοι πιστεύουν, ελπίζουν, υπολογίζουν ότι πλησιάζοντας την εξουσία θα απομακρυνθούμε από τις θέσεις, τις ιδέες, την ιστορία, το ήθος, τον ριζοσπαστισμό, την πολιτική μας θα απογοητευθούν», πρόσθεσε.
Συνεδριάζει η ΚΕ το επόμενο Σαββατοκυρίακο
Αναβολή μιας βδομάδας πήρε η σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα γίνει τελικά το σαββα-
τοκυρίακο 21-22 Ιουνίου. Η Πολιτική Γραμματεία αναμένεται να συνεδριάσει την προσεχή Τρίτη για να καταλήξει στο κείμενο συμπερασμάτων και αποτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος. Το τελικό κείμενο, του οποίου έχουν αναλάβει τη σύνταξη τα μέλη της ΠΓ, Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Πουλάκης και Α. Καλύβης, θα αποτελέσει τη βάση συζήτησης στην Κεντρική Επιτροπή. Ήδη οι νομαρχιακές και τοπικές επιτροπές έχουν ξεκινήσει το διάλογο στη βάση των πρώτων συμπερασμάτων. Πάντως την επόμενη των εκλογών και ενόψει της σύγκλησης της ΚΕ έχει ήδη ξεκινήσει ο διάλογος και η αρθρογραφία
Συνεδριάζουν οι Θεματικές Επιτροπές της «∆ύναμης Ζωής»
Τ
ις βάσεις μίας ανοικτής, συμμετοχικής διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης βάζει η περιφερειακή Παράταξη «∆ύναμη Ζωής». Συγκεκριμένα, κατά την ιδρυτική της Συνέλευση, στις 11 Ιουνίου, η νέα περιφερειακή παράταξη αποφάσισε τη σύσταση 18 Θεματικών Επιτροπών ενόψει της επεξεργασίας των προτάσεών της για όλες τις πτυχές της διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής. Έτσι, από τη ∆ευτέρα, 16 Ιουνίου, ξεκινούν οι συναντήσεις των Επιτροπών, οι οποίες είναι ανοικτές σε όλους όσοι ενδιαφέρονται, ανεξαρτήτως κομματικής προελεύσεως, να συμβάλλουν στην επεξεργασία των προτάσεων για τα προβλήματα της Περιφέρειας Αττικής. 1) Σ.Ε.Σ. - Ευρωπαϊκά προγράμματα (1η Συνάντηση ∆ευτέρα 16/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 2) Οικονομικά – Περιφερειακός Προϋπολογισμός (1η Συνάντηση ∆ευτέρα 16/6/14 19:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 3) Έργα – Υποδομές (1η Συνάντηση Τρίτη 17/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 4) Ανάπτυξη – Καινοτομία – Παραγωγική Ανασυγκρότηση (1η Συνάντηση Τρίτη 17/6/14 19:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 5) Παιδεία – Νεολαία (1η Συνάντηση Τετάρτη 18/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 6) Αθλητισμός (1η Συνάντηση Τετάρτη 18/6/14 19:30, Λε-
ωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 7) Πολιτισμός (1η Συνάντηση Πέμπτη 19/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 8) Χωροταξία – Ρυθμιστικό (1η Συνάντηση Πέμπτη 19/6/14 19:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 9) Κοινωνική πολιτική – Ανθρωπιστική κρίση – Μέτρα ανακούφισης κοινωνικών ομάδων (1η Συνάντηση Παρασκευή 20/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 10) Τουριστική πολιτικής (1η Συνάντηση Παρασκευή 20/6/14 18:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 11) Περιβάλλον (1η Συνάντηση Παρασκευή 20/6/14 19:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 12) ∆ιαχείριση Απορριμμάτων (1η Συνάντηση Παρασκευή 20/6/14 19:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 13) Ενέργεια (1η Συνάντηση Σάββατο 21/6/14 10:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 14) Ευρωπαϊκές και ∆ιεθνείς σχέσεις (1η Συνάντηση Σάββατο 21/6/14 10:00, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 15) Ε∆ΣΝΑ (1η Συνάντηση Σάββατο 21/6/14 11:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 16) ΕΝ.Π.Ε. (1η Συνάντηση Σάββατο 21/6/14 11:30, Λεωνίδου 16-18, Μεταξουργείο) 17) Υγεία (η συνεδρίαση της επιτροπής θα οριστεί την ερχόμενη εβδομάδα) 18) Μεταφορές – Τηλεπικοινωνίες (η συνεδρίαση της επιτροπής θα οριστεί την ερχόμενη εβδομάδα) Οι θεματικές επιτροπές θα συγκληθούν άμεσα και έως το Σάββατο 21 Ιουνίου θα προχωρήσουν στην ανάδειξη επικεφαλής/συντονιστή.
9
μελών και στελεχών, είτε μέσω του αφιερώματος «Από που πάνε αριστερά;» της ΕΦΣΥΝ είτε μέσω των ιστοσελίδων και εφημερίδων που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο διάλογος κινείται γύρω από τον τρόπο με τον οποίο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα αποκτήσει μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική δυναμική, το ζήτημα των συμμαχιών αλλά και από θέματα που αφορούν την καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία του κόμματος, αλλά και τη διεύρυνση της εσωκομματικής δημοκρατίας. (στο left.gr μπορεί κανείς να δει το μεγαλύτερο μέρος του διαλόγου). Όπως σημειώνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι τέτοιο είναι απολύτως φυσιολογικό καθώς μπροστά στο νέο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται, αναπτύσσονται προβληματισμοί και εκτιμήσεις ως προς τα νέα καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑ και τον τρόπο με τον οποίο θα κινηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσότερων τοποθετήσεων αποτελεί η εκτίμηση ότι το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι μια μεγάλη ιστορική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ που ανοίγει νέες δυνατότητες για το κόμμα της ριζοασπαστικής Αριστεράς. Οι εκτιμήσεις αυτές αποτυπώθηκαν και στις πρώτες συζητήσεις που έγιναν στα όργανα του κόμματος ενώ κοινή άποψη είναι ότι το θετικό εκλογικό αποτέλεσμα πρέπει να λειτουργήσει ως εφαλτήριο βελτίωσης των όποιων αδυναμιών ή παραλείψεων έχουν εμφανιστεί. Στην Κεντρική Επιτροπή του επόμενου σαββατοκύριακου, θα γίνει προσπάθεια σύνθεσης των απόψεων προκειμένου το όργανο να καταλήξει στην τελική αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος αλλά και των «νέων καθηκόντων» του κόμματος. Στο πλαίσιο του εσωτερικού διαλόγου αναμένεται να κατατεθούν και κείμενα συμβολής. Αδάμος Ζαχαριάδης
10
“
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Η συνάντηση με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι μια σχέση διαλόγου και αντιπαραθέσεων ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΟΡΚΑ∆ΗΣ (ΜΕΛΟΣ Κ.Ε ΤΗΣ ∆ΗΜΑΡ)
Τη συνέντευξη πήρε ο Στάθης Κουτρουβίδης
Στην κρισιμότητα των στιγμών για το κόμμα μας χρειάζεται, πέρα από την όποια αλλαγή και αποσαφήνιση της πολιτικής μας πρότασης, ανασύνθεση της εσωκομματικής γεωγραφίας, μεγαλοθυμία από όλους μας και χωρίς ανθρωποφαγίες συλλογική δουλειά για την επόμενη μέρα της ∆ημοκρατική Αριστεράς ως μεταρρυθμιστική αριστερή δύναμη και όχι ως παρακολούθημα συντηρητικών πολιτικών
Πώς θα περιγράφατε το πολιτικό τοπίο μετά τις εκλογές και τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης; Οι ασκούμενες πολιτικές είναι αυτές που κρίνονται πρωταρχικά σε μια κυβέρνηση και όχι τα πρόσωπα. Ο κ. Σαμαράς, στα δυο χρόνια της πρωθυπουργίας του, έδειξε πως με την ασκούμενη πολιτική του ούτε την κοινωνία βοηθά να σταθεί όρθια ούτε την οικονομία ζωντανή. Η παρούσα κυβέρνηση είναι δέσμια των πολιτικών επιλογών και των αγκυλώσεων που έφεραν τον ελληνικό λαό στο σημερινό του χάλι. Αυτές οι πολιτικές των κυβερνήσεων Σαμαρά κρίθηκαν στην κάλπη των ευρωεκλογών και απορρίφθηκαν, με τη Ν∆ να χάνει περίπου επτά (7) ποσοστιαίες μονάδες από την εκλογική της δύναμη ενώ ο άλλος εταίρος, το ΠΑΣΟΚ, (4) μονάδες. Νομίζω ότι ο ελληνικός λαός θα ακυρώσει εν τοις πράγμασι αυτές τις πολιτικές. Βέβαια, η οικονομική και πολιτική ελίτ της χώρας δεν φαίνεται διατεθειμένη να παραδώσει εύκολα τη διακυβέρνηση και αναζητά εναγωνίως …λύσεις. Ποιά ήταν η κύρια αιτία της ήττας της ∆ΗΜΑΡ στις ευρωεκλογές; Και τι άλλες απόψεις υπάρχουν στη ∆ΗΜΑΡ; Κατά την άποψή μου, το εκλογικό σώμα μας τιμώρησε διότι, καλώς ή κακώς, θεώρησε ότι εγκλωβιστήκαμε σε συντηρητικές κυβερνητικές επιλογές, απομακρυνθήκαμε από τις προγραμματικές μας αρχές σε μια πολύ δύσκολη φάση της ελληνικής κοινωνίας και μετασχηματιστήκαμε από κόμμα αρχών και σαφών κοινωνικών αναφορών σε κόμμα γνώμης. Ο δε πολιτικός μας λόγος, μετά τη συμμετοχή μας στην κυβέρνηση, δεν είχε όραμα, δεν ήταν αιχμηρός, ήταν
άτολμος και με αμφισημίες. Η συνεχής αναφορά μας κατά την προεκλογική περίοδο σε βεβαιότητες του παρελθόντος με αρνητικό φορτίο πολιτικά, όπως κεντροαριστερά, σοσιαλδημοκρατία, και η ταύτιση μας με το πολιτικό προσωπικό που περιόριζαν το πολιτικό μας ακροατήριο και μας κατέτασσαν σε ότι έρχεται από το παρελθόν. Η αγωνία πολλών στελεχών μας την περίοδο που είμαστε κυβερνητικοί εταίροι να μη «ρηγματωθεί» η κυβέρνηση δεν συναντήθηκε με τις αγωνίες του ελληνικού λαού. Η πρότασή σας για σύγκλιση συνεδρίου που τελικά έγινε και απόφαση της ΚΕ τι στόχους είχε; Πώς κέρδισε την πλειοψηφία; Ποιο θα είναι το πολιτικό πλαίσιο που θα προτείνετε να υιοθετήσει αυτό; Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν αυτό που επέβαλε τη σύγκλιση του έκτακτου συνεδρίου της ∆ημοκρατικής Αριστεράς. Η βασική απόφαση που, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να ληφθεί στο έκτακτο συνέδριο είναι να ξεκαθαρίσει το κόμμα μας το πολιτικό του στίγμα, ως κόμμα της Αριστεράς και της Οικολογίας και σε
ετεροπροσδιορίζεται, δεν εκχωρείται και θα είναι παρούσα στις πολιτικές εξελίξεις ως πολιτικό μέγεθος της Αριστεράς. ∆ιαφορετικά, δεν νομίζω ότι έχει να προσφέρει κάτι στην πολιτική μας ζωή.
αυτή τη βάση, να κάνει τις διορθωτικές κινήσεις και την περαιτέρω επεξεργασία του πολιτικού του λόγου. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πρωτίστως τι ακριβώς λέμε εμείς στους Έλληνες πολίτες για τη διακυβέρνηση της χώρας και το πώς θα συμβάλλουμε στη διαμόρφωση της νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Το άλλο τμήμα της Αριστεράς που είναι προ των πυλών για τη διακυβέρνηση της χώρας είναι βασικός παράγοντας για μια άλλη πολιτική πρόταση σε προοδευτική κατεύθυνση, δεν μπορεί να αγνοείται από κανέναν. Η σχέση μας, η συνάντησή μας με το ΣΥΡΙΖΑ θα είναι μια σχέση διαλόγου, συνθέσεων και αντιπαραθέσεων στην προσπάθεια διαμόρφωσης της προγραμματικής βάσης της νέας πλειοψηφίας. Στο χώρο της ∆ΗΜΑΡ συγκρούονται αυτή τη στιγμή δύο εντελώς διαφορετικές λογικές. Η μία είναι η δική σας του Αριστερού ∆ικτύου που βλέπει τη δυνατότητα συνεργασίας με το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, η άλλη της μεταρρυθμιστικής τάσης που βλέπει προς την ΕΛΙΑ και το ΠΑΣΟΚ. Πώς βλέπεις την πορεία της ∆ΗΜΑΡ σε σχέση με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις; Νομίζω ότι στην κρισιμότητα των στιγμών για το κόμμα μας χρειάζεται, πέρα από την όποια αλλαγή και αποσαφήνιση της πολιτικής μας πρότασης, ανασύνθεση της εσωκομματικής γεωγραφίας, μεγαλοθυμία από όλους μας και χωρίς ανθρωποφαγίες συλλογική δουλειά για την επόμενη μέρα της ∆ημοκρατική Αριστεράς ως μεταρρυθμιστική αριστερή δύναμη και όχι ως παρακολούθημα συντηρητικών πολιτικών. Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σε μια νέα γενιά στελεχών, απαλλαγμένη από εντάσεις του παρελθόντος να είναι παρούσα στα κομματικά όργανα. Τους χρειαζόμαστε όλους σε διακριτούς ρόλους. Περισσεύουν μόνο οι γυρολόγοι και οι γραφικοί. Παρά το δύσκολο του εγχειρήματός στο συνέδριο, η ανασυγκρότηση της ∆ημοκρατικής Αριστεράς είναι ο στόχος, το μήνυμα είναι πως η ∆ημοκρατική Αριστερά, δε ρευστοποιείται, δεν
H ∆ΗΜΑΡ θα συμπράξει στη συγκρότηση της απαιτούμενης πλειοψηφίας για την εκλογή προέδρου ∆ημοκρατίας ώστε να αποφευχθούν πρόωρες εθνικές εκλογές; Η κυβέρνηση, επιθυμεί τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής, δε σκοπεύει μόνο στην εξάντληση της τετραετίας από την υπάρχουσα συγκυβέρνηση Ν∆, ΠΑΣΟΚ αλλά και στην αποτροπή του ενδεχόμενου συγκρότησης προοδευτικής αριστερής κυβέρνησης στη χώρα μας. Η εκλογή Πρόεδρου της ∆ημοκρατίας δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από τις ασκούμενες πολιτικές της σημερινής κυβέρνησης. Θεωρούν ότι η μεγάλη ήττα της ∆ημοκρατικής Αριστεράς καθιστά τους βουλευτές της ευάλωτους και πιθανόν χρήσιμους στους σχεδιασμούς τους. Το κόμμα μας θα αποδείξει ότι, παρά την ήττα του, δεν ρευστοποιείται, έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και δεν πρόκειται να γίνει παρανάλωμα των κυβερνητικών σχεδιασμών. Αυτή η κυβέρνηση πρέπει να φύγει..
∆εν είναι πρόσκαιρη η αριστερή στροφή
Αυτή η «αριστερή» στροφή της ∆ΗΜΑΡ, όπως περιγράφεται, θα αποκτήσει σταθερότητα και συνέχεια; ∆εν νομίζω ότι έγινε κάποια πρόσκαιρη αριστερή στροφή, απλά το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν τέτοιο που ταρακούνησε τους πάντες και επανέφερε τη ∆ημοκρατική Αριστερά στο φυσιολογικό της χώρο, που είναι αυτός της ανανεωτικής αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας και του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Πρέπει να εμπνεύσουμε την κοινωνία σε προοδευτική κατεύθυνση και όχι να την εγκλωβίσουμε σε συντηρητικές επιλογές. Όλα τα αλλά είναι συνταγές για περιθωριοποίηση του χώρου. Ως ∆ημοκρατική Αριστερά, με την ίδρυση μας, απαντήσαμε στο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για ριζική ανασυγκρότηση του πολιτικού πεδίου. Συγκροτηθήκαμε υπερβαίνοντας το υπαρξιακό μας δίλημμα ως Αριστερά, να διεκδικούμε το μονοπώλιο των αξιών και να αφήνουμε τη διακυβέρνηση της καθημερινότητας των πολιτών σε άλλους.
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
Ιταλική Αριστερά: Βήματα και παραπατήματα
ΤΤΙΡ: ∆ιατλαντική χαριστική βολή στη δημοκρατία
Θύελλα έχει ξεσηκωθεί στην “Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα” για την απόφαση της Μπ. Σπινέλι να μην παραιτηθεί από την έδρα, όπως είχε συμφωνήσει. σελ. 12
Προεδρική εκλογή εν καιρώ πολέμου ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Συνέντευξη με τον γραμματέα του ΚΚ Ουκρανίας
Μόλις πριν από ένα μήνα ο Πέτρο Σιμονένκο, γενικός γραμματέας του ΚΚ Ουκρανίας, δέχθηκε δολοφονική επίθεση στο Κίεβο από ακροδεξιούς πολιτοφύλακες. Ήταν ήδη προεκλογική περίοδος στην Ουκρανία… Για το κλίμα αυτών των προεδρικών εκλογών και για τα πολιτικά προβλήματα που ανακύπτουν, καθώς και για τη στάση του ΚΚ Ουκρανίας μίλησε στη γαλλική «Ουμανιτέ». Αναγνωρίζει το κόμμα σας το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών, που ανέδειξε από τον πρώτο γύρο πρόεδρο τον Πέτρο Ποροσένκο; Πρώτα απ’ όλα το κόμμα μας καταδικάζει το λουτρό αίματος στην περιοχή Ντονμπάς. Απαιτούμε να τερματιστεί άμεσα ο πόλεμος, να αποσυρθούν τα στρατεύματα, καθώς και οι μονάδες της αστυνομίας και των λεγόμενων «ειδικών υπηρεσιών». Ζητούμε, τέλος, να πραγματοποιηθεί συνάντηση στρογγυλής τράπεζας, για να αρχίσουν συνομιλίες για την κατάσταση στην περιοχή. Όσον αφορά τις εκλογές, τις αναγνωρίζουμε μερικώς. Άλλωστε, δεν μπόρεσαν όλες οι περιοχές να πάρουν μέρος σ’ αυτές. Επίσης, έχουν ασκηθεί πιέσεις στην εκλογική επιτροπή και σε υποψήφιους. Όσο για τον Ποροσένκο, είναι γνωστός ολιγάρχης. Θα συνεχίσει αυτόν τον πόλεμο, για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του καθεστώτος. Επίσης, είναι άνθρωπος των ΗΠΑ, που στήριξαν αυτή τη δια-
δικασία και θεωρούν την Ουκρανία κέντρο γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος. Μετά την ανεξαρτησία, το 1991, η Ουάσιγκτον έχει προχωρήσει σε επενδύσεις 5 δισ. δολαρίων. Πολλοί ανώτατοι αξιωματούχοι σήμερα έχουν σπουδάσει στις ΗΠΑ, όπου είχαν εκπαιδευτεί και οι ένοπλες ομάδες που έδρασαν στην πλατεία Μαϊντάν. Υπάρχουν ντοκουμέντα για όλα αυτά. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην Κριμαία, όπου υπερτερούσε το ζήτημα της ταυτότητας, στην περιοχή Ντονμπάς το πρόβλημα φαίνεται να είναι κοινωνικο-οικονομικό… Ναι, έτσι είναι. Και βλέπουμε ήδη τις αρνητικές συνέπειες της πολιτικής που άσκησε η κυβέρνηση. Σήμερα, μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν έχουν συμβόλαια παραγωγής για το 2014 και χρειάστηκε να διακόψουν τη δραστηριότητά τους. Το Ντονμπάς είναι η πιο βιομηχανική περιοχή της Ουκρανίας: ενέργεια, χημικά, βιομηχανίες όπλων… Γι’ αυτό η επιλογή της οικονομικής πολιτικής της Ουκρανίας έναντι των δυτικών ή της Ρωσίας έχει κρίσιμη σημασία για την περιοχή. Το ψημοψήφισμα της 11ης Μαΐου δεν δηλώνει τη χωριστική βούληση των πολιτών του Ντονμπάς, αλλά τη θέλησή τους να προστατευτούν από το καθεστώς του Κιέβου. Πρέπει να διευκρινίσω ότι ο ΚΚ Ουκρανίας υπερασπίζεται ως θέση αρχής την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αλλά υπερασπίζεται επίσης την αρχή σύμφωνα με την οποία οι πολί-
“
11
τες μπορούν να αποφασίζουν για την τύχη τους με δημοψηφίσματα. Η αίσθηση ότι η Ουκρανία χωρίς αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με τη Ρωσία δεν έχει μέλλον, ενισχύθηκε από τη γνώση της εμπειρίας που είχαν η Βουλγαρία και η Ρουμανία, αλλά και η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, που επέλεξαν την ένταξη στην ΕΕ. Το κόμμα μας, πριν την κρίση, είχε ζητήσει να διεξαχθεί συζήτηση για τις συνέπειες των δύο επιλογών στο οικονομικό και το κοινωνικό πεδίο. Καμία κυβέρνηση δεν το αποδέχθηκε. Είχε, επίσης, προτείνει να διεξαχθεί δημοψήφισμα γι’ αυτό το θέμα. Είχα συναντήσεις προσωπικά με ευρωπαίους επιτρόπους, για να τους τονίσω ότι, αν δεν πει τη γνώμη του ο λαός, η άλλη επιλογή ήταν το λουτρό αίματος. Αλλά η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση υποχρέωσε τη δικαστική εξουσία να απαγορεύσει τη δημοψημισματική διαδικασία. Αναγνωρίζετε τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων που έχουν γίνει στην Κριμαία και στην Ανατολική Ουκρανία; Στην Κριμαία, μετά το πραξικόπημα του Φεβρουαρίου στο Κίεβο, οι πολίτες αρνήθηκαν τον εκφασισμό του καθεστώτος και την πολιτική του έναντι του ΝΑΤΟ και του ∆ΝΤ. Χρησιμοποίησαν το συνταγματικό δικαίωμά τους να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. Το ΚΚ Ουκρανίας είχε προτείνει τότε το κοινοβούλιο να στείλει αντιπροσωπία στην Κριμαία και να οργα-
Η “ουτοπία των πολυεθνικών”, αν υπογραφεί, θα γίνει δυστοπία των λαών. σελ. 14, 15
Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης δεν μπόρεσαν να κάνουν εκλογικές καμπάνιες και στα μίντια η λογοκρισία ήταν καθεστώς. Στην Οδησσό, έκαψαν ζωντανούς 40 ανθρώπους και στη Μαριούπολη, στις 9 Μαΐου, το καθεστώς άνοιξε πυρ κατά διαδηλωτών. νώσουν ένα στρογγυλό τραπέζι για να συζητήσουν με τους κατοίκους της περιοχής. ∆υστυχώς, η εθνικιστική-φασιστική κυβέρνηση που μόλις είχε σχηματιστεί, αρνήθηκε τις προτάσεις μας και, αντίθετα, αποφάσισε να προχωρήσει σε απειλές διώξεων εναντίον των μαχητών της Κριμαίας. Η απόφαση του Κιέβου να εξοπλίσει 10.000 Τάταρους πυροδότησε την έκρηξη. Η απώλεια της Κριμαίας, συνεπώς, είναι αποτέλεσμα της άγονης και εγκληματικής πολιτικής αυτής κυβέρνησης, που αρκέστηκε να ρίξει την ευθύνη στη Ρωσία. Γιατί μέσα σ’ αυτή την κατάσταση το κόμμα σας, που αριθμεί 114.000 μέλη και στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2012 σημείωσε ποσοστό 13%, αποφάσισε να μη μετάσχει στις προεδρικές εκλογές; Μετά το πραξικόπημα, σχηματίστηκαν παράνομες ένοπλες ομάδες πολιτοφυλάκων, που επικράτησαν με τη βία και τον τρόμο. Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης δεν μπόρεσαν να κάνουν εκλογικές καμπάνιες και στα μίντια η λογοκρισία ήταν καθεστώς. Στην Οδησσό, έκαψαν ζωντανούς 40 ανθρώπους σε μια εγκληματική επίθεση που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο. Στη Μαριούπολη, στις 9 Μαΐου, το καθεστώς άνοιξε πυρ κατά διαδηλωτών τη μέρα του εορτασμού της νίκης κατά του ναζισμού. Επίσης, από το πραξικόπημα επικρατεί αντικομμουνιστική υστερία και πολλοί σύντροφοι κακοποιήθηκαν. Ορισμένοι οδηγήθηκαν στα δάση και δολοφονήθηκαν. Κτίρια του κόμματος καταστράφηκαν ή επιτάχθηκαν από τους φασίστες πολιτοφύλακες του καθεστώτος. Μερικές μέρες πριν τις προεδρικές εκλογές έγινε προσφυγή με αίτημα την απαγόρευση του ΚΚ Ουκρανίας, με πρωτοβουλία του γενικού εισαγγελέα, που είναι μέλος του ακροδεξιού κόμματος Σβόμποντα. Για όλους αυτούς τους λόγους κάνω έκκληση στους Γάλλους να αντισταθούν σ’ αυτή την κατάσταση που έχει επιβληθεί στη χώρα μας.
12
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Βήματα και παραπατήματα ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Ο
ι επιτροπές που συγκροτήθηκαν ανά την Ιταλία για να στηρίξουν το ψηφοδέλτιο της «Λίστας Τσίπρα» συντονίζονται και συζητούν για το πώς η όλη προσπάθεια, που είχε την επιτυχή έκβαση με εκλογή τριών ευρωβουλευτών, θα προχωρήσει και θα μετασχηματισθεί σε κάτι πιο σαφές, σε πολιτικό υποκείμενο. Οι αναφορές στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι αναμενόμενο, είναι πολλές και σ’ αυτές δεν περιορίζονται μόνο οι ακτιβιστές της «λίστας». Ομοίως και ο Στέφανο Ροντοτά, ο επιφανής αριστερός καθηγητής και νομικός, δεν θα κάνει οικονομία σε παρόμοιες αναφορές, ενώ θα προειδοποιήσει τους συντρόφους του να μην ψάχνουν για «μαγικά κλειδιά», αλλά να εργαστούν σκληρά σημειώνοντας: «Η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα είναι καρπός μιας έντονης δουλειάς μέσα στην κοινωνία, πολύ δυνατών δεσμών με τις τάξεις που θυσιάστηκαν στην ύφεση. Οφείλεται σ’ αυτό που έγινε ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από την οικοδόμησή του ως αυθεντικό κοινωνικό υποκείμενο. Ήταν αδιανόητο ότι το όνομα του Τσίπρα θα παρήγε την ίδια κατάσταση στην Ιταλία με ένα μαγικό ραβδί». Όμως, πέρα από τα βήματα υπάρχουν και τα παραπατήματα. Θύελλα έχει ξεσηκωθεί στους κόλπους των ψηφοφόρων και όσων συνέβαλαν στη δημιουργία της «Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα», έπειτα από την απόφαση της Μπάρμπαρα Σπινέλι να μην παραιτηθεί από την έδρα της στην Ευρωβουλή, όπως είχε δηλώσει όταν συγκροτήθηκε το ψηφοδέλτιο, αποκλείοντας τον Μάρκο Φούρφαρο, στέλεχος του κόμματος «Αριστερά και Ελευθερία», του
“
Νίκι Βέντολα ο οποίος ήρθε δεύτερος στην εκλογική περιφέρεια του Κέντρου. Η άλλη θέση έμεινε ελεύθερη και εκλέγεται η Ελεονόρα Φορέντσα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης. Η αλλαγή της Σπινέλι και η απόφασή της να δεχτεί την έδρα, προξένησαν μεγάλη χαρά σε ένα μεγάλο μέρος του «λαού της αριστεράς», αλλά και αντιδράσεις σε ένα άλλο που μπορεί να διακινδυνεύσουν το εύθραυστο εγχείρημα της δημιουργίας ενός αριστερού πολιτικού υποκειμένου που είναι και το κύριο ζητούμενο. Η Μπάρμπαρα Σπινέλι αμυνόμενη στις έντονες επικρίσεις δήλωσε ότι στην απόφασή της αυτή συνέβαλαν τόσο οι παρακλήσεις των ψηφοφόρων και των άλλων «εγγυητών», όσο και επιστολή του Αλέξη Τσίπρα, όπου εκφράζει την απεριόριστη εκτίμησή του στην Σπινέλι και την παρακαλεί να μην αφήσει την έδρα. Στη συνέχεια, η Σπινέλι, έπειτα από πολλή σκέψη, όπως έγραψε η ίδια, α-
πευθύνθηκε με επιστολή της στους υποψηφίους του ψηφοδελτίου και ανακοίνωσε την απόφασή της να μην αφήσει την έδρα που κέρδισε με 78.000 ψήφους. Ανάμεσα στα άλλα, λέει: «Ξέρω ότι πολλοί απογοητεύθηκαν. Η πρόθεσή μου να μην πάω στην Ευρωβουλή δεν τηρήθηκε κι αυτό μοιάζει να αντιστοιχεί με ένα είδος προδοσίας. Όμως, δεν αισθάνομαι ότι έχω προδώσει μια υπόσχεση. Αντιλήφθηκα ότι είναι πράγματι πολλοί αυτοί που με επέλεξαν, χωρίς καν να γνωρίζουν τι είχα επιλέξει. Εκτός των άλλων, ως εγγυήτρια του ψηφοδελτίου, έχω χρέος να το προστατέψω». Και καταλήγει: «Χρωστάω τη μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη μου στον Μάρκο Φούρφαρο για την ανιδιοτέλεια που επέδειξε στην προεκλογική εκστρατεία και την οποία ελπίζω ότι θα εξακολουθήσει να αφιερώνει». Η επιστολή απαντήθηκε από τον
Μάρκο Φούρφαρο, με μια άλλη ανοιχτή επιστολή, στην οποία ισχυρίζεται ότι είναι πικραμένος και ότι τόσο εκείνος όσο και η Ελεονόρα Φορέντσα είχαν τη μεταχείριση «σφαγίων». Όσο για την ευγνωμοσύνη, που του απευθύνει η Μπάρμπαρα Σπινέλι, δηλώνει ότι πρέπει να την απευθύνει «σ’ αυτούς που μας ψήφισαν, σ’ αυτούς που συγκέντρωσαν τις υπογραφές, σ’ αυτούς που πήραν τον κουβά και την κόλα για να κολλήσουν αφίσες, σ’ αυτούς που μοίρασαν φυλλάδια. Σ’ αυτούς, που ακόμη και στην αριστερά, καταλήγουν πάντα να γίνονται αριθμοί, ψήφοι και ποτέ πρόσωπα. Σ’ αυτούς που όταν πρέπει να κουραστούν τους καλούμε, αλλά που κανείς δεν τους λαμβάνει υπόψη του στις αποφάσεις». Ο συντονιστής του ψηφοδελτίου Μάσιμο Τορέλι, από την ομάδα ALBA, εκδήλωσε την απογοήτευσή του γιατί στις συνελεύσεις που ακολούθησαν στη Ρώμη η Μπάρμπαρα Σπινέλι δεν συμμετείχε και «η απουσία της προκάλεσε ανησυχία». Γιατί, κατά την άποψή του, «η συζήτηση είναι θεμελιώδης στην πρακτική ενός συλλογικού σχεδίου για να προχωρήσει το ίδιο το υποκείμενο». Όμως, είναι επίσης βέβαιος ότι τα προβλήματα θα ξεπεραστούν και ότι με την Μπάρμπαρα Σπινέλι στην Ευρωβουλή το ψηφοδέλτιο δεν αποδυναμώνεται, αλλά αντίθετα ενισχύεται. Είναι μακρύς ο δρόμος για τους ιταλούς συντρόφους. Ο αγώνας μόλις άρχισε. Τ. Τσ.
Η Ανγκέλα έχει πάλι εκλογές
Αν δεν “καούμε” από τη γερμανική στάση το καλοκαίρι θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το φθινόπωρο, για να δούμε αν το Βερολίνο μας ετοιμάζει κάποια καινούρια “κρυάδα”.
Κ
Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο
οντεύει πια να θεωρηθεί κακόγουστο αστείο. Αλλά η Ανγκέλα Μέρκελ έχει και πάλι μπροστά της εκλογές και μάλιστα μέσα στο καλοκαίρι και αυτός είναι ένας λόγος, που πάλι κάποιες αποφάσεις στην Ευρώπη μπορεί να καθυστερήσουν για το φθινόπωρο. Το
έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές από την άνοιξη του 2010, αλλά ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας της χώρας τα φέρνει έτσι που να μην περνούν πολλοί μήνες χωρίς μια «κρίσιμη» εκλογική αναμέτρηση. Και από τα τέλη Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου θα γίνουν τρεις εκλογικές μάχες σε κρατίδια μάλιστα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, όπου οι χριστιανοδημοκράτες είναι έτσι κι αλλιώς ισχυροί και απειλούνται τώρα με σημαντικές απώλειες. Η αρχή θα γίνει με τις τοπικές εκλογές στην Σαξονία και θα ακολουθήσουν σε δύο εβδομάδες η Θουριγγία και το Βρανδεμβούργο. Ειδικά τα δύο πρώτα κρατίδια, όπου από τη γερμανική επανένωση, το 1990 μέχρι και σήμερα οι χριστιανοδημοκράτες της Ανγκέλα Μέρκελ είναι στην κυβέρνηση έχουν και ουσιαστική αλλά και συμβολική σημασία για τη συντηρητική παράταξη. Αλλά και στα τρία κρατίδια τα προγνωστικά θέλουν να μπαίνει εύκολα στο τοπικό κοινοβούλιο η «Εναλλακτική για την Γερμανία» το ευρωφοβοβικό κόμμα, που στις ευρωεκλογές έφτασε το 7% και σε όλη την πρώην Ανατολική Γερμανία είχε ποσοστά πάνω από το μέσο όρο του, ενώ στη Σαξονία μάλιστα ξεπέρασε το 10%. Και φυσικά οι περισσότεροι ψηφοφόροι του προέρχονται από το χριστιανοδημοκρατικό στρατόπεδο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένα παραδοσιακά συντηρητικό ακροατήριο στρέφεται ακόμα πιο δεξιά και βλέπει την Ευρώπη σαν εχθρό ή έστω σαν βαρίδι, την ίδια στιγμή που ακόμα σε πολλές περιοχές της χώρας οι κοινωνικές διαφορές δεν έχουν ξεπεραστεί. Το επιχείρημα ότι ο γερμανός φορολογούμενος, που δεν έχει δει σοβαρές αυξήσεις στις αμοιβές του τα τελευταία χρόνια, δεν είναι υποχρεωμένος να εγγυάται ή να πληρώνει για τη σταθερότητα του ευρώ, προφανώς και πιά-
νει στις περιοχές αυτές. Αναγκαστικά λοιπόν δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς «δώρα» από την Ανγκέλα Μέρκελ και αυτός είναι σίγουρα και ένας από τους λόγους που το Βερολίνο δεν δείχνει διατεθειμένο να ανοίξει πριν από το φθινόπωρο την οποιαδήποτε συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά να ασχοληθεί και με το ζήτημα της κρίσης χρέους στην Ευρώπη γενικότερα. Ενδεικτικό της ανησυχίας του περιβάλλοντος της κυρίας Μέρκελ από την ενίσχυση των ευρωφοβικών δυνάμεων ήταν ο πανικός που επικράτησε όταν τελικά ανακοινώθηκε ότι, παρά τις προσπάθειες που έκανε να αποτρέψει αυτή τη συμμαχία, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» θα ενταχθεί στην Ευρωβουλή στην ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών μαζί με τους Βρετανούς συντηρητικούς και κάποιους ακόμα αντιευρωπαϊστές από την Ανατολική Ευρώπη. Η ομάδα αυτή που εκφράζει την αρνητική αντιμετώπιση απέναντι στην Ευρώπη, την οποία εκφράζει ανοιχτά και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, κάθε άλλο παρά συμπαθής είναι στην κυρία Μέρκελ, αφού βρίσκεται σε διαρκή αντιπαράθεση μαζί της και προσπαθεί συχνά να μπλοκάρει τα γερμανικά σχέδια. Με την ενίσχυση των «ευρωσυντηρητικών» με γερμανούς ευρωβουλευτές, η γερμανίδα καγκελάριος αποκτά έναν πρόσθετο μπελά τη στιγμή που μια σειρά από στελέχη του κόμματός της ζητούν ανοιχτά να μην αφήσει ελεύθερο το πεδίο στους «Εναλλακτικούς», αλλά να υιοθετήσει την δική τους αντιευρωπαϊκή ατζέντα. Αν λοιπόν δεν «καούμε» από τη γερμανική στάση το καλοκαίρι, θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το φθινόπωρο για να δούμε αν το Βερολίνο μας ετοιμάζει κάποια καινούρια «κρυάδα».
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
∆ΙΕΘΝΗ
Πολιτικές αντιπαραθέσεις πίσω από την αμφισβήτηση Γιουνκέρ
13
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΠΡΟΕ∆ΡΟ ΤΗΣ ΚΟΜΙΣΙΟΝ
Τ
ο σίριαλ για το ποιος θα καταλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεχίζεται. Όπως όλα δείχνουν θα κρατήσει μέχρι την 26η Ιουνίου, την επομένη της συνόδου κορυφής της ΕΕ. Αυτό, όμως, που έχει μεγάλη σημασία σ’ όλες αυτές τις αναζητήσεις και διαβουλεύσεις, δεν είναι αν θα υπάρξει κάποιος συμβιβασμός στο πρόσωπο του Ζαν – Κλοντ Γιουνκέρ ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο, αλλά στην πολιτική που θα κληθεί να υπηρετήσει. Αυτό είναι που μετράει στη σκέψη της γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Γι’ αυτό αναζητά το πιο κατάλληλο πρόσωπο που θα δώσει μια νέα ώθηση στην Ευρώπη, έτσι όπως την εννοεί η κ. Μέρκελ. Στις αρχές της εβδομάδας δήλωσε μετά την «μίνι σύνοδο» που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη ότι αντικείμενό της ήταν, «κατ’ αρχάς να συζητήσουμε σε βάθος τα προβλήματα της Ευρώπης και όχι αυτά των προσώπων». Βέβαια, τα ΜΜΕ έδωσαν περισσότερο βάρος στο δεύτερο, δηλαδή στα πρόσωπα και τις διαφωνίες. Απέφυγαν, όμως να αναφερθούν στους ουσιαστικότερους λόγους αυτών των διαφωνιών. Στη «μίνι σύνοδο» της Στοκχόλμης πήραν μέρος ο οικοδεσπότης και πρωθυπουργός της Σουηδίας Φρέντρικ Ράινφελντ, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο ομόλογός του της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε και βέβαια η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Αυτή η μίνι σύνοδος κορυφής με τους τρεις ηγέτες του Βορρά και τον αποκλεισμό των Ματέο Ρέντζι και Φρανσουά Ολάντ, είχε ένα «ιδεολογικό στίγμα γιατί με τους τρεις συνομιλητές έχει πολλά κοινά σημεία και δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ποια Ευρώπη θέλει η Άνγκελα Μέρκελ την προσεχή πενταετία», αναφέρει γάλλος δημοσιογράφος.
Κοινή πολιτική
Πρώτο κοινό στοιχείο είναι η συνέχιση της λιτότητας και μάλιστα στην πιο αυστηρή εκδοχή της. Μια πολιτική που την πλήρωσαν ακριβά στις ευρωεκλογές οι τρεις ηγέτες, χωρίς, όμως, να βγάζουν τα συμπεράσματά τους. ∆εύτερο, είναι ένθερμοι οπαδοί μιας Ευρώπης «αποκεντρωμένης», όπου τα κράτη-μέλη θα αποφασίζουν και το «κέντρο», οι Βρυξέλλες, απλώς θα εκτελούν. Τέλος, έχουν ταχθεί υπέρ μιας «φιλελεύθερης» Ευρώπης, με ανοιχτές αγορές που θα υπογράψει τη διαβόητη «∆ιατλαντική Συνθήκη» των ελεύθερων συναλλαγών (ΗΠΑ – ΕΕ). Με άλλα λόγια οι βασικές πολιτικές επιλογές των ηγετών της «μίνι συνόδου» έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική που διατύπωνε τελευταία ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι και με πιο χαμηλούς τόνους ο Φρανσουά Ολάντ. Μια πολιτική που θα απαιτούσε τη δημοσιονομική ολοκλήρωση και την αλληλεγγύη, κυρίως στο επίπεδο της ευρωζώνης. Η Άνγκελα Μέρκελ με την επιλογή της να συνομιλήσει με τους δύο ηγέτες που οι χώρες τους δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ, τον Ντ. Κάμερον και Φρ. Ράινεφιλντ για τη διαδοχή του Ζοζέ
Μανουέλ Μπαρόζο, θέλησε να στείλει ένα μήνυμα και αυτό είναι σαφές: το Βερολίνο δεν επιθυμεί μια νέα εμβάθυνση της ευρωζώνης και μάλιστα αν αυτή έχει κοινό στοιχείο τις δημοσιονομικές πολιτικές. Έτσι, απέρριψε το αίτημα της Ρώμης όπως διατυπώθηκε τελευταία από τον Μ. Ρέντσι. Γιατί όμως το Βερολίνο ακολουθεί αυτή την πολιτική; ∆ιότι οι συντηρητικοί ηγέτες της Γερμανίας παίρνουν πολύ σοβαρά υπόψιν τους την εκλογική επιτυχία του κόμματος Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD). Ένα στοιχείο που το Παρίσι και οι άλλες πρωτεύουσες της Ευρώπης ξεχνούν. Το Βερολίνο όμως όχι, γιατί πολλοί συντηρητικοί βουλευτές έχουν ήδη θέσει στο εσωτερικό του κόμματος το ζήτημα του διαλόγου, αλλά και το ενδεχόμενο της συμμαχίας με το AfD. Για ορισμένους το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία μπορεί να παίζει το ρόλο του συμμάχου από τα δεξιά, όπως παλιότερα το Φιλελεύθερο ∆ημοκρατικό Κόμμα (FDP). Έτσι, οι χριστιανοδημοκράτες και χριστιανοκοινωνιστές CDU/CSU δεν θα ήταν αντίθετοι σε μια συμμαχία μαζί τους, αντί να συμμαχούν με τους σοσιαλδημοκράτες. Μια συμμαχία για την οποία πλήρωσαν ακριβό (ιδεολογικό) τίμημα, όπως εκτιμούν, υποχωρώντας για τον κατώτατο μισθό.
Οι συνέπειες στο οικονομικό και πολιτικό επίπεδο
Για την Άνγκελα Μέρκελ είναι αυτονόητο ότι με αυτές τις συζητήσεις και την επιτυχία του AfD αμφισβητείται η στρατηγική της των συμμαχιών με το SPD. Γι’ αυτό θα πρέπει να αναθερμάνει το διάλογο με τη ∆εξιά και η ευρωπαϊκή πολιτική τής προσφέρει μια
“
«Η στρατηγική αυτή, να σκληρύνει τη στάση της η Γερμανία, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέλνει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνη της για την ανάκαμψη, περικλείει τον κίνδυνο να στοιχίσει ακριβά, όπως το 2012 και 2013, στην ευρωπαϊκή οικονομία»
καλή ευκαιρία. Έτσι, από τη μια απορρίπτει χωρίς περιστροφές τις θέσεις των χωρών του Νότου και από την άλλη συσφίγγει τις σχέσεις της με τις χώρες του Βορρά. Εξάλλου, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η καγκελάριος έδειξε μεγάλη αντοχή αρχικά στις αιτιάσεις Κάμερον, ενώ μετά τη μίνι διάσκεψη είπε ότι «οι απειλές δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό πνεύμα» φανερώνοντας έτσι τις διαφορές των δύο πλευρών. ∆ιαφορές που οξύνονται ακόμα περισσότερο με την προσχώρηση της ευρωομάδας των AfD στην κοινοβουλευτική ομάδα των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR). ∆η-
λαδή στην ευρωομάδα που οι βρετανοί συντηρητικοί συνεχίζουν να έχουν παρά τις τεράστιες απώλειες, τη μεγαλύτερη δύναμη (19 έδρες έναντι 26 στην απερχόμενη βουλή). Σ’ αυτή μετέχει ακόμα μια ομάδα που αποχώρησε από το ουγγρικό UIKP, οι Αληθινοί Φινλανδοί» και το Λαϊκό Κόμμα της ∆ανίας. Η ομάδα αυτή θα καταλάβει την τρίτη σε δύναμη θέση στο ευρωκοινοβούλιο με 63 βουλευτές. Έτσι μπορεί να γίνει κατανοητή η θέση της Μέρκελ, που σκληραίνει τη στάση της έχοντας σαν βασικό της μέλημα τα προβλήματα της χώρας της. «Η στρατηγική αυτή, να σκληρύνει τη στάση της η Γερμανία, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέλνει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνη της για την ανάκαμψη, περικλείει τον κίνδυνο να στοιχίσει ακριβά, όπως το 2012 και 2013, στην ευρωπαϊκή οικονομία», αναφέρει ο Ραμάρες Γκοντέ στην Tribune. Στο πολιτικό επίπεδο οι κίνδυνοι για την Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι λιγότεροι, γιατί φαίνεται να συνεχίζει τις συνομιλίες με τους ηγέτες των τριών χωρών Μ. Βρετανίας, Ολλανδίας και Σουηδίας, που βγήκαν αποδυναμωμένοι από τις ευρωεκλογές, ενώ από την άλλη αρνείται να συζητήσει την αλλαγή στις πολιτικές που καταδικάστηκαν από τους ψηφοφόρους στην Ελλάδα, Γαλλία κ.λπ. Η Άνγκελα Μέρκελ με την πολιτικής της συμπεριφορά δείχνει να γυρίζει την πλάτη στους ψηφοφόρους που είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τη θέλησή τους για το ποιος μπορεί να είναι επικεφαλής της Κομισιόν. Έτσι φουντώνει ο ευρωσκεπτικισμός με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον. Μ. Κοβάνης
στα δίκτυα του κόσµου
14
∆ΙΕΘΝΗ
www.facebook.com/adrianarivasextradite
∆ικάστε την Ρίβας
Χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει την εκστρατεία που ζητάει από την αυστραλιανή κυβέρνηση την έκδοση της Αντριάνα Ρίβας, μιας πρώην κατασκόπου της δικτατορίας Πινοσέτ που ζει στην Αυστραλία, για να δικαστεί από τη χιλιανή δικαιοσύνη. Η Ρίβας συνελήφθη στην Χιλή το 2006 κατηγορούμενη για άμεση συμμετοχή σε εκατοντάδες εγκλήματα και βασανιστήρια που πραγματοποιήθηκαν από τις υπηρεσίες πληροφοριών του στρατιωτικού καθεστώτος, όμως με τη βοήθεια «αγνώστων» δραπέτευσε και από τότε εργάζεται στο Σίδνεϊ ως νταντά.
www.referendumrealya.com
∆ημοψήφισμα, τώρα
Ξεκίνησε χτες και θα διαρκέσει μέχρι την Πέ μπτη το διαδικτυακό δημοψή-
φισμα της πρωτοβουλίας «referendum real ya!» σχετικά με τη μοναρχία στην Ισπανία. Μετά την πρόσφατη δημοσκόπηση της «El Pais», όπου το 62% απάντησε ότι είναι ενάντια στην μοναρχία, ακτιβιστές της πρωτοβουλίας θεωρούν ότι και στο δημοψήφισμα θα αποτυπωθεί όλη η κοινωνική δυναμική που αναπτύχθηκε το τελευταίο διάστημα στην Ισπανία, με τις διαδηλώσεις που έγιναν σε δεκάδες πόλεις μετά την παραίτηση του Χουάν Κάρλος. www.facebook.com/hashtag/civediamolundici
Στο δρόμο για το Τορίνο
Κάλεσμα για μια πανευρωπαϊκή κινητοποίηση στο Τορίνο, στις 11 Ιουλίου,
κάνουν οργανώσεις ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων, με αφορμή τη σύνοδο κορυφής της ευρωπαϊκής ένωσης που θα γίνει στην ιταλική πόλη. Η σύνοδος συμπίπτει με την έναρξη της εξάμηνης ιταλικής προεδρίας που θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά ο Ρέντσι, και στόχος της κινητοποίησης είναι να δοθεί μια δυναμική απάντηση των «από κάτω» ενάντια στην πολιτική της λιτότητας και της εξαθλίωσης που επιβάλλουν οι κυρίαρχοι. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
TTIP: ∆ιατλαντική χαρι
Η “ουτοπία των πολυεθνικών”, αν υπογραφεί, θα γίνει δυστοπία των λαών
Η TTIP (∆ιατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων) δεν είναι από τα θέματα που αναλύονται με «δυό λόγια», αφού, αν και θεωρητικά πρόκειται για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, ουσιαστικά, και για να έχει λόγο ύπαρξης, θα επέμβει και θα επηρεάσει πολλούς τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής των συμβαλλομένων χωρών. Στο σύμπαν του φιλελευθερισμού, των κερδοσκόπων και του διεθνούς κεφαλαίου, ωστόσο, δεν αποτελεί «κοσμογονία» αλλά μάλλον επέκταση και αναβάθμιση του ελέγχου των κρατικών και κοινωνικών μηχανισμών παγκοσμίως και κατ’ επέκταση της ζωής των πολιτών από εταιρικά συμφέροντα, μακράν ισχυρότερα από την παραδοσιακή παραγωγική και επιχειρηματική δραστηριότητα. Ενσωματώνει την εμπειρία από πολλές διακρατικές συμφωνίες που έχουν προηγηθεί, προσαρμοσμένη και τροποποιημένη υπό το πρίσμα των οικονομικών κρίσεων που έχουν αποδυναμώσει κράτη και λαούς. Απώτερος στόχος, η επέκταση και η αύξηση των κερδών των πολυεθνικών
Ο
διάλογος μεταξύ των μεγαλύτερων πολυεθνικών Ευρώπης και ΗΠΑ, με τη μορφή ελιτίστικης και κλειστής διαβούλευσης, ξεκίνησε το 1995. Σκοπός του ήταν η άρση των κανονισμών που εμποδίζουν την επέκτασή τους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Σε θεσμικό επίπεδο, ωστόσο, οι συνομιλίες αναγγέλθηκαν τον Φεβρουάριο 2013 από τον ίδιο τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Τον Ιούλιο του 2013, ξεκίνησε ο πρώτος κύκλος διαπραγματεύσεων για τη ∆ιατλαντική Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου (TAFTA) που μετονομάστηκε σε TTIP για λόγους «αισθητικής». (Το όνομα θύμιζε τη συνθήκη ACTA που υποτίθεται οτι προφύλασσε τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά η οποία στόχευε στη νομιμοποίηση του ελέγχου των διαδικτυακών δραστηριοτήτων και απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2012.) Ο 5ος κύκλος συνομιλιών πραγματοποιήθηκε 19-23 Μαΐου (παραμονές ευρωεκλογών) στο Άρλινγκτον των ΗΠΑ και οι συνομιλίες έχει προβλεφθεί να ολοκληρωθούν μέχρι το 2015, στόχος που θεωρείται ανέφικτος, αν δημοσιοποιηθούν οι όροι της TTIP και δοθεί βήμα για δημόσια διαβούλευση. Πρώτο «συναγερμό» για τις προθέσεις της συμφωνίας αποτελεί το γεγονός οτι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε «κλίμα εμπιστευτικότητας», σύμφωνα με την επίσημη ορολογία. Τα πρακτικά και τα προσχέδια των διαβουλεύσεων δεν δημοσιοποιούνται και μετά τα αιτήματα των εμπλεκομένων χωρών για διαφάνεια και δημόσιο διάλογο, αλλά και διαρροές, μόνο κάποιοι από τους όρους έγιναν γνωστοί. Η πρόσβαση ακόμα και για κυβερνητικούς αξιωματούχους της ΕΕ είναι περιορισμένη σε καθορισμένα αναγνωστήρια από όπου τα έγγραφα απαγορεύεται να απομακρυνθούν ή να αντιγραφούν. Επιπλέον, ούτε οι βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων έχουν πρό-
κολοσσών μέσω της κατάλυσης δικαιωμάτων και δημοκρατικών διαδικασιών. Οι όροι που πιθανόν να υπογραφούν, είναι δεσμευτικοί πραξικόπημα το χαρακτήρισε η Ντέμπι Μπάρκερ, διευθύντρια διεθνούς προγράμματος του Κέντρου για τη ∆ιατροφική Ασφάλεια των ΗΠΑ- και μετά την επικύρωσή τους, κυριολεκτικά δεν υπάρχει επιστροφή, αφού στο μέλλον οι νομοθεσίες των κρατών θα πρέπει να προσαρμόζονται σε αυτούς. Η γερμανίδα δημοσιογράφος, Ούλρικε Χέρμαν επισήμανε ότι οι δασμοί μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ είναι ήδη σε χαμηλά επίπεδα και το μεταξύ τους εμπόριο φθάνει στο 1,8 δισ. ευρώ. Έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η TTIP δεν είναι απλώς μια εμπορική αλλά μια «ζωντανή», διαρκής και «πανταχού παρούσα» συμφωνία που απειλεί να καταλύσει τελωνειακούς κανονισμούς και ελέγχους ποιότητας, προδιαγραφών, φυτοϋγείας, ασφάλειας. •
σβαση στα αιτήματα των ΗΠΑ στα οποία εμπλέκονται οι χώρες τους. Ένα χρόνο αργότερα, και λόγω των αντιδράσεων που δημιουργήθηκαν και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η επίσημη πληροφόρηση έλαβε τη μορφή προπαγάνδας που απλώς επιδιώκει να καθησυχάσει με παραπλανητικό, αν όχι λαϊκιστικό τρόπο, την κοινή γνώμη και βεβαίως, με όλα τα διαθέσιμα μέσα και Μέσα, εκθειάζονται τα οφέλη που θα προκύψουν για τις δύο πλευρές. Σύμφωνα με τις προσεκτικές διατυπώσεις, οι στόχοι και τα ωφέλη για τις ΗΠΑ περιλαμβάνουν «οικονομική ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και διεθνή ανταγωνιστικότητα», ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «διαφημίζει» τις διαπραγματεύσεις με τον ισχυρισμό πως «όσο μεγαλύτερη η απελευθέρωση του εμπορίου, τόσο καλύτερο το συνολικό αποτέλεσμα». Το οικονομικό όφελος έχει υπολογιστεί από την Επιτροπή (αισιόδοξα) σε 0,5% μέχρι το 2027 (0,036% ανά έτος). Μάλλον ταπεινωτικό για τους λαούς της Ευρώπης μοιάζει το επιχείρημα ότι η οικονομική ωφέλεια για την οικονομία της ΕΕ, ισοδυναμεί με ένα επιπλέον ποσό 545 ευρώ ετησίως για ένα τετραμελές νοικο-
κυριό! Και με ποιό κόστος;
Θέσεις εργασίας
Παρά τις αλματώδεις «προόδους» της ΕΕ στην υποβάθμιση των εργασιακών δικαιωμάτων, οι ΗΠΑ διατηρούν το πλεονέκτημα, αφού δεν έχουν επικυρώσει διεθνείς συμβάσεις του ∆ιεθνούς Οργανισμού Εργασίας. Συνδικάτα εργαζομένων και από τις δύο πλευρές αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο για τις κατακτήσεις τους και τις όποιες διεκδικήσεις τους στο μέλλον. Οι ίδιοι οι Αμερικανοί, που έχουν ήδη χάσει θέσεις εργασίας ως συνέπεια της αντίστοιχης συμφωνίας ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού (NAFTA), επικεντρώνονται στους κινδύνους διάσπασης των εργαζομένων, την κατάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων και την αφαίρεση του δικαιώματος σε απεργία. Στον τομέα της αύξησης θέσεων εργασίας, την οποία οι δύο πλευρές ευαγγελίζονται, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Αξιολόγηση Επιπτώσεων της TTIP, αναγνωρίζει «τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της βιομηχανίας των ΗΠΑ έναντι των ευρωπαίων ομολόγων τους και τις συνακόλουθες αρνητικές συνέπειες», ενώ προβλέπει ότι συγκεκριμένοι παραγωγικοί τομείς «θα οδηγηθούν σε αναδιάρθρωση». Η κα Χέρμαν επέμεινε ότι η κατανάλωση, και άρα η παραγωγή και οι θέσεις εργασίας, δεν θα αυξηθούν και η μόνη διαφοροποίηση θα αφορά στο πού παράγεται το προϊόν.
Ασφάλεια τροφίμων
Προσπάθεια σύγκλισης δύο διαφορετικών κόσμων. Οι ΗΠΑ είναι ο παράδεισος των εταιρειών βιοτεχνολογίας, εκείνων που δημιουργούν μεταλλαγμένες καλλιέργειες, χημικά που επηρεάζουν το ανθρώπινο ορμονικό σύστημα ή εντομοκτόνα και τις οποίες δεν έχει καταφέρει να περιορίσει και να αντιμετωπίσει το αμερικανικό νομικό σύστημα. Επιπλέον, πρακτικές στην κτηνοτροφία (αυξητικές ορμόνες στο βοδινό κρέας) και στην επεξεργασία και πώληση τροφίμων (χημική επεξεργασία - χλωρίωση κρέατος πουλερικών και μη σήμανση
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
“
∆ΙΕΘΝΗ
στική βολή στη δημοκρατία Ένα χρόνο μετά τον πρώτο κύκλο διαπραγματεύσεων, και λόγω των αντιδράσεων που δημιουργήθηκαν και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η επίσημη πληροφόρηση για την TTIP έλαβε τη μορφή προπαγάνδας που απλώς επιδιώκει να καθησυχάσει με παραπλανητικό τρόπο την κοινή γνώμη ενώ, με όλα τα διαθέσιμα μέσα και Μέσα, εκθειάζονται τα οφέλη που θα προκύψουν για τις δύο πλευρές.
προϊόντων με μεταλλαγμένα συστατικά), παραμένουν απαγορευμένες στην ΕΕ. Οι διαφορές στις νομοθεσίες αποτελούν εμπόδιο για τις εξαγωγές των ΗΠΑ και η TTIP έχει σαφή στόχο τη σύγκλιση, τον εναρμονισμό και την ομοιομορφία, μέσω της υποβάθμισης των υφιστάμενων κριτηρίων ποιότητας και ασφάλειας, όχι βεβαίως προς όφελος της δημόσιας υγείας. Η Ντέμπι Μπάρκερ τόνισε ότι αρχικές «ασυμφωνίες» δεν πρέπει να καθησυχάζουν τους πολίτες αφού δεδομένης της μυστικότητας και της εμπλοκής των αμερικανικών εταιρικών λόμπι, ακόμα και γενικευμένοι όροι που θα δείχνουν καθησυχαστικοί, τελικά θα μπορούν να μεταστραφούν με κανονιστικές ρυθμίσεις. Ήδη χαρακτηρίζονται «μη επιστημονικά τεκμηριωμένα» τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας που λειτουργούν απαγορευτικά για εισαγωγές τροφίμων εμβολιασμένα κρέατα, μεταλλαγμένα κ.ά.- και άλλων προϊόντων.
Περιβάλλον
Τα ανεπαρκή και κάτω από κοινωνικές πιέσεις βήματα που έχουν γίνει για την προστασία του περιβάλλοντος θα αντιστραφούν αν τελεσφορήσουν οι πιέσεις για άρση των νομοθεσιών και των κανονισμών της ΕΕ, η οποία έχει θέσει αυστηρότερους στόχους από τις ΗΠΑ για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και έχει διαφορετικές νομοθεσίες στην παραγωγή, αξιολόγηση και χρήση τοξικών χημικών. Η παντοκρατορία των πετρελαϊκών αμφισβητεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα που λειτουργούν περιοριστικά για τις εξαγωγές τους. Πρόκειται για έναν τομέα όπου η ΕΕ αντιστέκεται σθεναρά, θέτοντας όρο
15
χή», 23.3.2014), πρόσφατα οι ΗΠΑ πέρασαν σε παγκόσμια «αντεπίθεση», επιστρατεύοντας ένα νέο «φάντασμα», αυτό της βιομηχανικής κατασκοπείας.
Επίλυση διαφορών κράτους-επενδυτών (ISDS)
την προσαρμογή της αμερικανικής νομοθεσίας στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, και σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΕ, παρά τις προδιαγραφές για τα ορυκτά καύσιμα, έχει ήδη εισάγει φορτία πισσώδους πετρελαίου από τον Καναδά. Αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ΗΠΑ πιέζονται για την κατασκευή του αγωγού Keystone XL που θα μεταφέρει το καύσιμο από τον Καναδά στον Κόλπο του Μεξικού, το προς εξαγωγή προϊόν αναζητά έτοιμο προορισμό την ΕΕ.
∆ημόσιες υπηρεσίες και παροχές
Αν η Ελλάδα θεωρηθεί αντιπροσωπευτικό δείγμα, η ιδιωτικοποίηση δημόσιων παροχών όπως η υγεία, η παιδεία και το νερό, βρίσκονται σε «καλό δρόμο» και στην ΕΕ. Αμερικανική απαίτηση είναι η απελευθέρωση των υπηρεσιών, περιλαμβανομένων και των δημόσιων, όπως προστατεύονται ακόμα και από τη συμφωνία GATS του ∆ιεθνούς Οργανισμού Εμπορίου (WTO). Η ΕΕ φαίνεται να την αποδέχεται, με εξαίρεση τα δικαστικά σώματα, την αστυνόμευση συνόρων και τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας. Μια τέτοια εξέλιξη θα σημαίνει ότι αυτές οι υπηρεσίες δεν θα προστατεύονται από τις εθνικές νομοθεσίες και -χειρότερο όλων- μετά την ιδιωτικοποίηση, θα καθίσταται ουσιαστικά αδύνατη η επάνοδος στο προηγούμενο καθεστώς. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις υπηρεσίες υγείας, αφενός λόγω της ανεπαρκούς προστασίας τους από την Συνθήκη της Λισαβόνας, αφετέρου λόγω των επιθετικών πολιτικών των αμερικανών -η Μπάρκερ τους χαρακτήρισε «οδοστρωτήρες» που δεν βγαίνουν από
διαπραγματεύσεις χωρίς να αποκομίσουν κέρδη-, οι οποίοι μόνο ως εμπόδιο βλέπουν τις ευρωπαϊκές νομοθεσίες. Οι ανησυχίες από την πλευρά της αντίστασης στις ΗΠΑ περιλαμβάνουν δύο κομβικά θέματα κοινωνικής πρόνοιας. Το ένα είναι οι διατάξεις για την αγορά τοπικών προϊόντων (Buy America) και το άλλο, το οποίο οι εκπρόσωποι των αμερικανικών εταιρειών επιθυμούν διακαώς να απαλειφθεί, είναι η Αρχή της Προφύλαξης, που αποτελεί βασική αρχή διεθνών συμβάσεων του ΟΗΕ, έχει υιοθετηθεί από την ΕΕ και αφορά στις προδιαγραφές για τα τρόφιμα, την κτηνοτροφία και τις καλλιέργειες με κριτήριο τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην ασφάλεια και στη δημόσια υγεία.
Προστασία προσωπικών δεδομένων
Τα εταιρικά κέρδη είναι ασύμβατα με την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις πληροφορίες και ευθέως ανάλογα με την εταιρική πρόσβαση στις επικοινωνίες και στα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Η συμφωνία θα δίνει στις εταιρείες δικαίωμα πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα για «εμπορικούς σκοπούς». Επίσης, με το πρόσχημα της πνευματικής ιδιοκτησίας, της πατέντας και των εμπορικών σημάτων, θα εγείρονται εμπόδια στη δημόσια πρόσβαση σε γνώσεις και πληροφορίες ακόμα και για σχολεία ή βιβλιοθήκες, όπως αποτυχημένα αποπειράθηκαν να επιβάλουν η ACTA στην ΕΕ και η SOPA στις ΗΠΑ. Κι ενώ οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν για τις υποκλοπές και τις παρακολουθήσεις από υπηρεσίες των ΗΠΑ είχαν εφοδιάσει την ΕΕ με ένα ισχυρό διαπραγματευτικό μέσο («Επο-
Εσείς τι ξέρετε για την TTIP;
Την ενημέρωση που αποφεύγουν μεθοδικά οι επίσημες εμπλεκόμενες πλευρές, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ, για το κρίσιμο θέμα της ∆ιατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (Transatlantic Trade and Investment PartnershipTTIP), ανέλαβαν στην Ελλάδα (προεδρεύουσα του Συμβουλίου της ΕΕ από την αρχή του 2014), το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς. Επιπλέον των ενημερωτικών εκδόσεών τους, διοργάνωσαν, την Τρίτη, συναντήσεις με δημοσιογράφους και το κοινό και, την Τετάρτη, παρουσίαση σε πολιτικό και επιστημονικό προσωπικό. Η γερμανίδα δημοσιογράφος (της εφημερίδας «die tageszeitung») Ούλρικε Χέρμαν και η διευθύντρια του διεθνούς προγράμματος Center for Food Safety στις ΗΠΑ, Ντέμπι Μπάρκερ, στη σπάνια -αν όχι μοναδική- στην Ελλάδα ενημέρωση, αναφέρθηκαν στα σημεία-κλειδιά της TTIP και στις παγίδες και στους κινδύνους για τις χώρες και τους λαούς και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η ενημερωτική έκδοση του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ από τον Τζον Χίλαρι, (εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης War on Want - Πόλεμος στην Ένδεια), οι ομιλήτριες και η πλούσια αρθρογραφία (εκτός Ελλάδας), δίνουν το στίγμα της TTIP και το εύρος των επιπτώσεων στους τομείς που οι εμπνευστές της σχεδιάζουν να περιλαμβάνει.
Το ISDS ίσως είναι η μεγαλύτερη απειλή που θέτει η TTIP. Πρόκειται για το μηχανισμό διαιτησίας μεταξύ των κρατών και των επενδυτών-εταιρειών, τον οποίο η ΕΕ επιθυμεί να προσυπογράψει. Τα διαιτητικά δικαστήρια αποτελούνται από ιδιώτες δικηγόρους, παρακάμπτουν/αχρηστεύουν τα εθνικά νομικά συστήματα και οι αποφάσεις τους έχουν ως τώρα δικαιώσει τις εταιρείες-επενδυτές, σε βάρος των χωρών. Τα παραδείγματα κρατών που υποχρεώθηκαν να πληρώσουν εξωπραγματικές αποζημιώσεις, σκιαγραφούν αδρά τους κινδύνους. Μέσα στην ΕΕ, αντιπροσωπευτική είναι η περίπτωση της σουηδικής πολυεθνικής εταιρείας ενέργειας, η οποία μήνυσε τη γερμανική κυβέρνηση και αξίωσε αποζημίωση 3,7 δισ. ευρώ, όταν αποφάσισε να κλείσει τους σταθμούς πυρηνικής ενέργειας μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα. Οποιαδήποτε προσπάθεια διαφοροποίησης του καθεστώτος και των όρων κερδοφορίας των εταιρειών, θα επισύρει μηνύσεις και υπέρογκες αποζημιώσεις. Όπως επισήμανε η Ούλρικε Χέρμαν, η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις αξιώσεις των επενδυτών (δεδομένου του «οργασμού» ιδιωτικοποιήσεων), οι οποίοι θα έχουν δικαίωμα να αποζημιωθούν ακόμα και στις περιπτώσεις που οι εργασιακές σχέσεις, η φορολόγηση ή άλλες διατάξεις διαφοροποιηθούν μετά την πραγματοποίηση της επένδυσης. Αυτονόητο είναι ότι οι τεράστιες αποζημιώσεις που αποφασίζονται βαρύνουν τους φορολογούμενους. Το ISDS θεωρείται τόσο ευνοϊκό για τις εταιρείες, ώστε αρκετές εγχώριες μεταφέρουν την έδρα τους στο εξωτερικό προκειμένου να υπαχθούν σε καθεστώς ξένων επενδυτών. Η αντίθεση που εκδηλώθηκε με επιστολή από 200 οργανισμούς σε Ευρώπη και Αμερική και από κυβερνήσεις χωρών-μελών της ΕΕ, υποχρέωσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις για το ISDS, προκειμένου να γίνει δημόσια διαβούλευση. Ο επίτροπος εμπορίου της ΕΕ, Καρέλ Ντε Γκούχτ, αποκάλυψε ωστόσο ότι σκοπός της αναστολής είναι να πειστούν οι σκεπτικιστές και όχι να αναθεωρηθούν οι σχετικοί όροι. Η Επιτροπή έχει αναρτήσει σχετικό ερωτηματολόγιο στον ιστότοπό της, στο οποίο οι πολίτες μπορούν να απαντούν σε «επιδέξια» διατυπωμένες ερωτήσεις, μέχρι τις 6.7.2014 (ec.europa.eu/yourvoice/ipm/forms/dispatch). Οπωσδήποτε δεν παρασχέθηκε από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ επαρκής, σαφής και αντικειμενική πληροφόρηση προκειμένου να τοποθετηθούν (με αυτόν το μόνο τρόπο) οι πολίτες. Η «ουτοπία των πολυεθνικών», όπως ονομάζουν την TTIP οι φορείς αντίστασης, αν υπογραφεί, θα γίνει δυστοπία των λαών. Ελισάβετ Πετρίδου
18
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 15 Iουνίου 2014
Οι ακτές μας, ο αιγιαλός είναι ένα από τα πολυτιμότερα στοιχεία της δημόσιας κτήσης, είναι το απαραβίαστο γιατί είναι συνυφασμένο από την αρχαιότητα με την ιστορία μας, την τέχνη μας, τη διαμόρφωση της ιδιοσυγκρασίας μας
Αγώνας για την υπεράσπιση των παραλιών Μία συζήτηση με αφορμή το νομοσχέδιο για τις ακτές και τους αιγιαλούς
«∆
εν πρόκειται να πουν^ μα ήταν δύσκολοι καιροί, αλλά θα πουν^ γιατί σιώπησαν οι ποιητές τους;» με αυτόν το στίχο του Μπρεχτ θέλησε η Μαρία Καραμανώφ, σύμβουλος Επικρατείας, να καλέσει πολίτες και φορείς να μην σιωπήσουν μπροστά στο νομοσχέδιο που ξεπουλά ακτές και αιγιαλούς στους ιδιώτες, στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Κόκκινο 105,5, την Τετάρτη. Εκπρόσωποι από διάφορους φορείς κλήθηκαν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες σχετικά με το νομοσχέδιο «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία των ακτών και παραλιών», που αν και αποσύρθηκε προσωρινά, λόγω των εκτεταμένων αντιδράσεων και του προεκλογικού κόστους που θα είχε η ψήφισή του, αναμένεται ξανά στη Βουλή. Παρά το ευφημιστικό του τίτλο, το ν/σ προβλέπει την αποκλειστική χρήση των αιγιαλών από ιδιώτη, καταργεί τον περιορισμό των 100 μέτρων όσον αφορά τη χρήση της παραλίας, αλλοιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του αγαθού, την ελεύθερη πρόσβαση και θέτοντας το περιβάλλον σε κίνδυνο.
Με αφορμή την κρίση
«Ζούμε στην εποχή της κρίσης, λαμβάνονται μέτρα, πολλά, αποσπασματικά, αλληλοσυγκρουόμενα και τελικά αλληλοεξουδετερώμενα που επιδεινώνουν το πρόβλημα. ∆ίνουν τη δημόσια κτήση προς εκμετάλλευση, βάζοντάς την όλη, αιγιαλούς, δάση, πολυκατοικίες, στο ίδιο τσουβάλι, χωρίς καμία μελέτη, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το χρέος. Τι γίνεται, όμως, με τους υπόλοιπους δημόσιους σκοπούς που πρέπει να εξυπηρετεί ένα κράτος;» διατυπώνει τον προβληματισμό της η σύμβουλος Επικρατείας θέτοντας τους δύο θεμελιώδεις δημόσιους σκοπούς που αποτελούν, σύμφωνα με την ίδια, την προϋπόθεση για την πραγματοποίηση οποιουδήποτε άλλου, αυτούς της κυριαρχίας του κράτους και της βιώσιμης ανάπτυξης. «Η δημόσια κτήση του φυσικού κεφαλαίου ταυτίζεται με αυτούς τους δύο σκοπούς, θα πρέπει να διατηρείται αναλλοίωτο, αφού μέσω αυτού υπάρχει και διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της χώρας. Λόγω της κρίσης η δημόσια κτήση έχει εντοπιστεί ως πρόσφορο και ανέξοδο έδαφος για την αντιμετώπιση του χρέους. Αυτό ισχύει όμως βραχυπρόθεσμα, γιατί μακροπρόθεσμα το κόστος θα είναι
τεράστιο και μη μετρήσιμο σε οικονομικά μεγέθη». Άλλοι συνομιλητές του πάνελ θεωρούν πως δεν πρόκειται για λάθος πολιτική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, αλλά ξεκάθαρη πολιτική επιλογή. «∆εν έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, και το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση, πρόκειται απλά για τη διάθεση της δημόσιας περιουσίας στο ιδιωτικό κεφάλαιο» σύμφωνα με τον Γεράσιμο Κορρέ, εκπρόσωπο του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Στο ίδιο μήκος κύματος διατύπωσε την άποψή του κατά του νομοσχεδίου και ο Γιώργος Σαρηγιάννης, καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου. «Απ’ όλη τη νομοθεσία φαίνεται η υποταγή του κράτους στο ιδιωτικό κεφάλαιο, και εκτός από κρατική περιουσία, παραχωρούμε πια και κρατικές αρμοδιότητες».
Τα νομικά κολλήματα
Το πρώτο πρόβλημα που παρουσιάζεται νομικά με αυτό το νομοσχέδιο είναι ότι οι ακτές δεν θα έπρεπε να περάσουν στο ΤΑΙΠΕ∆, καθώς ο οργανισμός αφορά την αξιοποίηση μόνο της ιδιωτικής περιουσίας του δημοσίου, όπως εξέθεσε η ∆έσποινα Κουτσούμπα, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και της εφορίας ενάλιων αρχαιοτήτων. «Με αυτά
που έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕ∆, ακτές, δάση κτλ καταργείται η έννοια της δημόσιας περιουσίας. Τα πάντα μπορούν να βρεθούν προς πώληση και απ’ αυτό για μένα προκύπτει και το ερωτηματικό κατ’ επέκτασιν, κατά πόσο μπορούν να θεωρηθούν και αντικείμενο κατάσχεσης από τους δανειστές μας». «Το νομοσχέδιο αυτό και να ψηφιστεί δεν θα μπορέσει ποτέ να θεωρηθεί κανόνας ∆ικαίου. Η ανάταση σε έναν επενδυτή της χρήσης και της μορφής ενός τόσο σημαντικού αγαθού, ανάλογα με τους ειδικούς επενδυτικούς σκοπούς του καθένα, δεν μπορεί να θεωρηθεί κανόνας ∆ικαίου, με την έννοια του γενικού, του αντικειμενικού και σύμφωνα με το σύνταγμα» επισημαίνει η Μ. Καραμανώφ. Η σημαντικότητα του συγκεκριμένου αγαθού στοιχειοθετείται, σύμφωνα με την ίδια, από το ρόλο του στη ζωή των πολιτών. «Οι ακτές μας, ο αιγιαλός είναι ένα από τα πολυτιμότερα στοιχεία της δημόσιας κτήσης, είναι το απαραβίαστο γιατί είναι συνυφασμένο από την αρχαιότητα με την ιστορία μας, την τέχνη μας, τη διαμόρφωση της ιδιοσυγκρασίας μας». Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, πως με την ισχύ του νομοσχεδίου θα είναι δυνατή και η αναδρομική νομιμοποίηση της αυθαίρετης χρήσης του αιγιαλού από ιδιώτες, όπως οι περιπτώσεις που αναφέρει η ∆. Κουτσούμπα του Porto Carras, του Grand Resort κτλ, πληρώνοντας
Τρέχουμε για να μπορούμε να κολυμπάμε
Υπερμαραθώνιος διοργανώνεται στις 8-12 Ιουλίου για την υπεράσπιση των παραλιών από εύρος φορέων (Πανελλήνιο ∆ίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων, Αρχέλων, Επιτροπή Αγώνα για Ελεύθερες Παραλίες, Κινήματα Πολιτών (από διάφορες περιοχές), Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Ναυτικοί όμιλοι κτλ). «Πρέπει να αναπτυχθεί ένα μεγάλο κίνημα ώστε όταν έρθει το νομοσχέδιο στη Βουλή να μην τολμήσουν να το ψηφίσουν» επισημαίνει η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Χαρά Καφαντάρη.
μόνο ένα αντίτιμο για αυτό που μέχρι τώρα θεωρούταν καταπάτηση δημόσιας κτήσης.
Περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο
Για τη σύνταξη του εν λόγω νομοσχεδίου αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι δεν εκλήθη κανένας επιστημονικός, περιβαλλοντικός φορέας, ούτε εκπονήθηκε κάποια σχετική μελέτη ώστε να ληφθούν υπόψιν οι ιδιομορφίες της κάθε περιοχής και να προστατευτούν. «Πρώτον δεν πρόκειται για βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά αποκλειστικά για οικονομική. Το ν/σ δεν έλαβε υπόψιν το Natura 2000, θεωρεί τις παραλίες μόνο ως χώρο για ομπρέλες και ξαπλώστρες και αγνοεί ότι αναφέρεται σε ένα οικοσύστημα που θα καταστραφεί. ∆εν κατηγοριοποιεί καμία παραλία και δεν έχει καταγράψει κανένα ενδεχόμενο κίνδυνο από πλημμυρικά επεισόδια που αποτελούν πια συχνό φαινόμενο, λόγω της κλιματικής αλλαγής» καταγγέλλει ο εκπρόσωπος του ΕΛΚΕΘΕ. Ταυτόχρονα μοιράστηκε με το κοινό και διάφορες φωτογραφίες και από την Ισπανία που ισχύει αντίστοιχη νομοθεσία, αλλά και από καταπατήσεις στην Ελλάδα, όπου πλέον τα κτίσματα έχουν καταλάβει όλον τον χώρο της παραλίας, απαγορεύοντας την πρόσβαση στους πολίτες και διαβρώνοντας τη θάλασσα. «Ο αιγιαλός είναι και ένας πολύ σημαντικός κοινωνικός πόρος, παραδοσιακό στοιχείο αναψυχής για τους πολίτες και επιτελεί μια κοινωνική λειτουργία στον ελληνικό τρόπο ζωής. Όταν διαθέτονται αγαθά αυτής της κατηγορίας θα πρέπει να είναι αντικαταστατά π.χ μεταφέρεται ένα νοσοκομείο και δημιουργείται άλλο στη θέση του. Όπως καταλαβαίνουμε σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να ισχύσει κάτι τέτοιο» θα συμφωνήσει και η σύμβουλος της Επικρατείας για την καταστροφή που δεν πρόκειται να έχει επιστροφή. «Θα πρέπει να προσδιορίσουμε και το τι σημαίνει ανταποδοτικότητα που αναφέρουν συνέχεια. Θα θεωρήσουμε κάτι ανταποδοτικό με βάση μια μικροκλίμακα για το χώρο αυτό καθ’ εαυτό να βγάζει κέρδος ή βάσει μιας μακροκλίμακας για την ανταποδοτικότητα σε όλη την κοινωνία;» καταλήγει η ∆. Κουτσούμπα. Τζέλα Αλιπράντη
19
ΕΡΓΑΣΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Άνοιξε το παράθυρο για τις ομαδικές απολύσεις Η αρχή έγινε με την Χαλυβουργία Ελλάδος
Τ
ο μάτι προς τις μεγάλες επιχειρήσεις και, φυσικά, προς τις τράπεζες έκλεισε η συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ ανάβοντας το «πράσινο φως» για να αρχίσει, ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι, το πογκρόμ των ομαδικών απολύσεων. Το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ) του υπουργείου Εργασίας, με την απόφασή του για τη Χαλυβουργία Ελλάδας άνοιξε την κερκόπορτα για την περαιτέρω ισοπέδωση των εργασιακών δικαιωμάτων. Η εξέλιξη αυτή δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση σε όσους ασχολούνται με την πορεία της εργατικής νομοθεσίας στους καιρούς των μνημονίων. Άλλωστε, η βούληση της τρόικας εδώ και ενάμισι χρόνο επί του συγκεκριμένου ζητήματος είναι ξεκάθαρη: το αποτρεπτικό για την πραγματοποίηση ομαδικών απολύσεων πλαίσιο (με «οροφή» ποσοστό 5% επί του συνόλου των εργαζομένων μιας επιχείρησης) που προϋπήρχε στην Ελλάδα, ήδη, θα έπρεπε να είχε αποτελέσει παρελθόν. Για το λόγο αυτό, οι αξιωματούχοι της πίεζαν ακόμη περισσότερο από τα μέσα του 2013 για να λυθεί το πρόβλημα, που δημιουργούσε η ανάγκη ύπαρξης υπογραφής – έγκρισης από τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας (ή περιφερειάρχη, κατά περίπτωση επιχείρησης) για την εφαρμογή σχεδίων ομαδικών απολύσεων από τους ενδιαφερόμενους εργοδότες – ιδιοκτήτες μεγάλων σε αριθμό απασχολούμενου προσωπικού επιχειρήσεων.
Μειώνουν τους υπαλλήλους στο μισό
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας εξαρχής είχε ταχθεί θετικά υπέρ του μέτρου το οποίο ζητούσαν οι τροϊκανοί αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το προστατευτικό ποσοστό του 5% για τις ομαδικές απολύσεις θα έσπαγε. Τον τρόπο, σε πρώτη φάση, τον βρήκε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης ο οποίος, με στόχο να αποφύγει το πολι-
συγκυβέρνηση να υπάρξει νομοθετική διάταξη που θα τις απελευθερώνει, σχεδόν απόλυτα.
Σειρά παίρνουν οι τραπεζοϋπάλληλοι
τικό κόστος, έδωσε πριν μερικούς μήνες ενισχυμένες δυνατότητες στο ΑΣΕ επιτρέποντας με απόφασή του να γίνονται ομαδικές απολύσεις. Αυτό έγινε για πρώτη φορά από το 1982 μέχρι σήμερα, στην περίπτωση της Χαλυβουργίας Ελλάδας η οποία ανήκει στην οικογένεια Νικόλαου Μάνεση. Η εν λόγω επιχείρηση πριν λίγο καιρό είχε υποβάλει αίτημα πραγματοποίησης ομαδικών απολύσεων και συγκεκριμένα τερματισμού της απασχόλησης για 45 από τους 96 εργαζομένους της, στον Ασπρόπυργο. Το αίτημα έφτασε στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας με την πλειοψηφία των μελών του να το κάνει αποδεκτό, ώστε η εν λόγω επιχείρηση μέσα σε μια ημέρα να απολύσει το 46% (!) του προσωπικού της. Υπέρ των απολύσεων στη Χαλυβουργία Ελλάδας τάχθηκαν οι διορισμένοι εκπρόσωποι του υπουργείου Εργασίας και ο εκπρόσωπος των εργοδοτικών φορέων. Αντιθέτως, τις θέσεις τους κατά της υλοποίησης του αιτήματος διατύπωσαν ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών, ένας ειδικός σύμβουλος του υπουργείου Εργασίας και ο εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ. Ωστόσο, η ηγεσία της ΓΣΕΕ φαίνεται καθαρά, πλέον, ότι έκανε ένα
πολύ μεγάλο λάθος όταν αποδέχθηκε αδιαμαρτύρητα την… «αναβάθμιση» του ΑΣΕ. Υπενθυμίζεται ότι, προ ευρωεκλογών, όταν ο κ. Βρούτσης φαινόταν ότι «πόνταρε» πολλά στο ΑΣΕ για την πραγματοποίηση ομαδικών απολύσεων, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, δήλωνε ότι «με τη συμφωνία που επετεύχθη στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας μπαίνουν όρια, κριτήρια και υποχρεωτικοί περιορισμοί στους εργοδότες, ενώ δεν αλλάζει καθόλου το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τις ομαδικές απολύσεις και τις αρμοδιότητες του υπουργού». Εκ του αποτελέσματος, η δήλωση Παναγόπουλου διαψεύστηκε. Όχι μόνο κριτήρια δεν μπήκαν, αλλά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας παρουσίασε μέσω του ΑΣΕ μια λύση προς την τρόικα για την πραγματοποίηση των «πολυπόθητων» ομαδικών απολύσεων, χωρίς να λερώνει τα χέρια της. Αυτός είναι, φυσικά, ο πρωταρχικός στόχος, αφού σε περίπτωση που με τα ισχύοντα δεδομένα δεν καταγραφούν απολύσεις ομαδικές από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, τότε οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ∆ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου (∆ΝΤ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα επανέλθουν τον Οκτώβριο ζητώντας από τη
Ανένδοτες στον αγώνα που δίνουν
«Μα, το θέμα των ομαδικών απολύσεων αφορά μόλις στο 0,8% των επιχειρήσεων της χώρας» (όσων απασχολούν περισσότερα από 150 άτομα προσωπικό) αναφέρουν για χάρη των εντυπώσεων κυβερνητικοί παράγοντες, όπως η γενική γραμματέας του υπουργείου Εργασίας Άννα Στρατινάκη. Ξεχνούν ηθελημένα, ωστόσο, να αναφέρουν ότι στις επιχειρήσεις αυτές απασχολούνται χιλιάδες άτομα, αφού σε αυτή την κατηγορία δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο οι λιγοστές βιομηχανίες και μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αλλά και οι τράπεζες, όπως έχουν διαμορφωθεί μετά τις σαρωτικές συγχωνεύσεις που επέβαλαν τα μνημόνια των τελευταίων ετών. Εδώ κρύβεται και ένα από τα βασικά ζητούμενα που υπάρχουν πίσω από την επιμονή της τρόικας και της κυβέρνησης για την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων. Όπως έχει καταστεί σαφές τα τελευταία χρόνια, τόσο από κυβερνητικούς κύκλους όσο και από την Τράπεζα της Ελλάδος, το σχέδιο αναμόρφωσης των τραπεζών δεν περιορίζεται στις συγχωνεύσεις, αλλά επεκτείνεται μέχρι τη δραστική συρρίκνωση του προσωπικού τους. ∆εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι η απόφαση του ΑΣΕ σχεδόν συνέπεσε με τη δημοσιοποίηση της τελευταίας έκθεσης του ∆ΝΤ στην οποία το θέμα της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων τοποθετείται στη λίστα με τα… «άλυτα προβλήματα». «Οι υπερβολικοί περιορισμοί παραμένουν, ανεβάζουν το κόστος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αναστέλλουν τη δημιουργία ή την επέκταση των μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην τελευταία έκθεση του ∆ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Νάσος Χατζητσάκος
Ετοιμάζουν δικαστική απάντηση οι αγωνιζόμενες καθαρίστριες
Τ
ο μόνο που ζητούσαν οι αγωνιζόμενες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών από τον Άρειο Πάγο ήταν να σταθεί η ∆ικαιοσύνη στο ύψος της. Η αποδοχή, από την πλευρά του Α.Π. Της αναστολής της απόφασης, αφήνει ερωτήματα για το κατά πόσο η ∆ικαιοσύνη λειτουργεί ανεξάρτητα και αμερόληπτα, στην επί καθεστώς επικυριαρχίας, για πολλούς, Ελλάδα των μνημονίων. Οι προβληματισμοί εντάθηκαν περαιτέρω για το ευρύτερο πλαίσιο υπό το οποίο λειτουργεί η ελληνική δημοκρατία, μετά την άγρια επίθεση την
οποία δέχθηκαν οι αγωνιζόμενες γυναίκες από τα ΜΑΤ το απόγευμα της Πέμπτης, έξω από την είσοδο του υπουργείου Οικονομικών. Το αποτέλεσμα ήταν τρεις καθαρίστριες και μία φωτορεπόρτερ να χτυπηθούν και να μεταφερθούν στο νοσοκομείο, με τις εικόνες ντροπής να κάνουν το γύρο του κόσμου μέσα από διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Όμως, φαίνεται ότι τα χτυπήματα που δέχθηκαν οι καθαρίστριες και οι αλληλέγγυοι εργαζόμενοι έξω από το υπ. Οικονομικών πριν από τρεις ημέρες, σύντομα θα γυρίσουν μπούμερανγκ στην συγκυβέρνηση και αυτό το γνωρίζουν καλά στελέχη τους, τα οποία, εν αναμονή πολιτικών εξελίξεων, αναζητούν τρόπους για να κλείσει το ζήτημα, έστω και προσωρινά. Παρ’ όλα αυτά οι εργαζόμενες δεν προτίθενται να παραδώσουν τα όπλα, εφόσον έχουν και την κοινή γνώμη στο πλάι τους. Όπως αναφέρει στην «Εποχή» ο νομικός σύμβουλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις ∆ΟΥ (ΠΟΕ – ∆ΟΥ) Γιάννης Καρούζος, παρά το γεγονός ότι η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών δικαιώνει τις καθαρίστριες, μέσα στις επόμενες ημέρες θα κατατεθεί έφεση με ένα στόχο: σε επίπεδο Εφετείου να ισχυροποιηθούν τα βασικά επιχειρή-
ματα τους, όπως αυτό το οποίο αφορά στο γεγονός ότι δεν τηρήθηκε ο νόμος περί ομαδικών απολύσεων και οι εκδιωχθείσες εργαζόμενες δεν έλαβαν αποζημίωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, τονίζει ο κ. Καρούζος, μια απόφαση Εφετείου η οποία θα κινείται προς την κατεύθυνση αυτή θα αποτελέσει «βόμβα στα θεμέλια» όλων των νόμων και μέτρων που πέρασαν τα αμέσως προηγούμενα χρόνια για να απολυθούν απασχολούμενοι στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Επίσης, στις 23 Σεπτεμβρίου θα συζητηθεί ξανά στον Άρειο Πάγο η αίτηση, όχι αναστολής αυτή τη φορά, αλλά αναίρεσης την οποία έχει υποβάλει το υπουργείο Οικονομικών επί της απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Εντούτοις, όπως όλα δείχνουν, το θέμα των αγωνιζόμενων καθαριστριών θα παραμείνει ψηλά στην ατζέντα της επικαιρότητας, ακόμη και μέσα στους «θερμούς» μήνες του καλοκαιριού, χωρίς να αποκλείονται παρεμβάσεις - «βιτρίνα» από ανώτατα κλιμάκια του κυβερνητικού επιτελείου για χάρη της δημιουργίας εντυπώσεων, ενόψει και των πολιτικών εξελίξεων. Ν.Χ.
20
KOINΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Iουνίου 2014
Κανονισμός στα μέτρα του νόμου ∆ιαμαντοπούλου Σε κατάληψη το Πολυτεχνείο Κρήτης με απόφαση μαζικής συνέλευσης
Τ
ο Πολυτεχνείο Κρήτης τελεί υπό κατάληψη με απόφαση μαζικότατης συνέλευσης του συλλόγου φοιτητών, με τη συμμετοχή περίπου 1.000 ατόμων, εν μέσω εξεταστικής, γεγονός που ακυρώνει στην πράξη την επιχειρηματολογία της πρυτανείας του ιδρύματος που μιλά για μειοψηφίες που κλείνουν το Πολυτεχνείο. Αιτία, η ψήφιση του νέου εσωτερικού κανονισμού από το συμβούλιο διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, που έρχεται επί της ουσίας να εφαρμόσει το μεγαλύτερο τμήμα του νόμου ∆ιαμαντοπούλου, όπως διαμορφώθηκε μετά τις τροποποιήσεις του Αρβανιτόπουλου. Ο εσωτερικός κανονισμός εισάγει ένα συνολικό αλλά και τελείως διαφορετικό τρόπο λειτουργίας του ιδρύματος. Το πρώτο και βασικό στοιχείο του εσωτερικού κανονισμού είναι ότι από εδώ και πέρα οι αποφάσεις για ζητήματα ακαδημαϊκά, διοικητικά, οικονομικά, πειθαρχικά, κ.λπ. είναι στη μεγάλη πλειοψηφία τους δικαιοδοσία του συμβουλίου του ιδρύματος αλλά και του πρύτανη. Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε τόσο τον τρόπο εκλογής του πρύτανη (όπως ισχύει από την εφαρμογή του νόμου ∆ιαμαντοπούλου), αλλά και το γεγονός ότι ο πρύτανης δεν είναι απαραίτητα και μέλος της Πολυτεχνειακής κοινότητας, όπως και ο πρόεδρος του συμβουλίου διοίκησης. Στο ακαδημαϊκό επίπεδο οι αλλαγές που θα ισχύσουν από τη στιγμή που θα
Φωτό από την πορεία του συλλόγου φοιτητών την περασμένη Πέμτπη. εφαρμοστεί ο κανονισμός έχουν σαφή κατεύθυνση: εντατικοποίηση των ρυθμών σπουδών καθώς και κατακερματισμό της γνώσης. Αρχικά ανοίγει πλέον ο δρόμος για τη διάσπαση της φοίτησης σε δύο κύκλους σπουδών, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν ο δεύτερος κύκλος σπουδών θα απαιτεί την καταβολή διδάκτρων. ∆ιαγραφές «αιώνιων» φοιτητών με την καθιέρωση του ανώτατου ορίου φοίτησης στα ν+2 χρόνια, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις. Θεσπίζεται και η πιθανή διαγραφή «ενεργών» φοιτητών στην περίπτωση που κοπούν σε ένα μάθημα τρεις φορές. Σε αυτή, λοιπόν, την περίπτωση θα εξετάζονται μετά από αίτηση τους από τριμελή επιτροπή καθηγητών της σχολής με συναφές γνωστικό
αντικείμενο, μεταξύ των οποίων δεν είναι ο υπεύθυνος διδάσκων της εξέτασης, και στην περίπτωση που αποτύχουν θα εξετάζεται και θα αποφασίζεται από την Κοσμητεία αν θα διακοπούν ή όχι οι σπουδές τους! Τέλος, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την κατάργηση του Γενικού Τμήματος του Πολυτεχνείου Κρήτης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Στον οικονομικό τομέα ξεχωρίζει η εισαγωγή του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού ∆ικαίου (ΝΠΙ∆), του οποίου οι αρμοδιότητες μπορεί να περιλαμβάνουν (πάντα μετά από απόφαση του πρύτανη) μέχρι και τη διαχείριση του συνόλου των κονδυλίων έρευνας. Αυτό μπορεί να προκύψει μετά από απόφαση του πρύτανη για κατάργηση του Ειδικού Λογαριασμού
Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), δηλαδή του τωρινού «διαχειριστή». Επίσης, εισάγονται νέα πειθαρχικά παραπτώματα για τους φοιτητές. Ενδεικτικά, αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα «η χρησιμοποίηση χώρων, εγκαταστάσεων και υποδομών με τρόπο αντίθετο προς τον προορισμό τους και τους κανονισμούς που διέπουν τη λειτουργία τους ή χωρίς τη νόμιμη άδεια του αρμόδιου οργάνου του ιδρύματος», όπως επίσης και η αφισοκόλληση και τα γκράφιτι. Κλείνοντας χρειάζεται να επισημάνουμε τη διαδικασία με την οποία έγινε τόσο ο «διάλογος» όσο και η ίδια η ψήφιση του εσωτερικού κανονισμού. Η πρυτανεία κατηγορεί το σύλλογο φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης ότι δεν συμμετείχε στο διάλογο, την ίδια στιγμή που την ημέρα της Συγκλήτου, η οποία γνωμοδοτεί για τον κανονισμό, όλες οι πόρτες προς τον όροφο όπου γινόταν η συνεδρίαση ήταν κλειδωμένες, καθώς και στους ανελκυστήρες είχε κλειδί ασφαλείας. Όταν οι φοιτητές φτάσαμε στην αίθουσα, η συνεδρίαση αναβλήθηκε και τελικά πραγματοποιήθηκε με τηλεδιάσκεψη. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι με παρόμοιο τρόπο συνεδρίασε και το συμβούλιο διοίκησης που τελικά και υπερψήφισε τον κανονισμό.
Η κράτηση-μαρτύριο συνεχίζεται... ΚΕΝΤΡΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
Συγκέντρωση σήμερα στο στρατόπεδο της Κορίνθου στις 12 μ.
κράτηση-μαρτύριο συνεχίζεται. Σαν να μην έφτανε αυτό, γνωστή εταιρεία εργολαβικών συμφερόντων ήδη εκτελεί έργα μέσα στο στρατόπεδο, με σκοπό το δυναμικό του να αυξηθεί στο άμεσο μέλλον στα πρότυπο της Αμυγδαλέζας (1.600 άτομα).
Σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη
Ένας γυναικολόγος για 670 άντρες
Μ
ε πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Οργάνωσης και της Οργάνωσης μελών του ΣΥΡΙΖΑ Κορίνθου, την περασμένη Τετάρτη κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στο πρώην στρατόπεδο Καλογερογιάννη, όπου σήμερα κρατούνται 670 μετανάστες και πρόσφυγες. Αφορμή για την επίσκεψη, η απεργία πείνας των κρατουμένων που ξεκίνησε τη ∆ευτέρα, ενάντια στο εξωφρενικό μέτρο της επ’ αόριστον παράτασης της κράτησης και σε διαμαρτυρία για τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης. Την τελευταία διετία, σχεδόν δηλαδή από την έναρξη του Ξένιου ∆ία, οπότε και μετατράπηκε σε στρατόπεδο κράτησης μεταναστών εν μία νυκτί, το πρώην στρατόπεδο Καλογερογιάννη έχει απασχολήσει κατ’ επανάληψη τα κινήματα αλληλεγγύης, λόγω των άθλιων συνθηκών κράτησης που έχουν φτάσει με διάφορες αφορμές και στη Βουλή. Σήμερα, 110 μετανάστες βρίσκονται έγκλειστοι εκεί ήδη 18 μήνες, ενώ τις επόμενες μέρες το 18μηνο θα έχουν συμπληρώσει έως και οι διπλάσιοι. Παρότι η κράτηση είναι καταφανώς παράνομη, παρότι ακόμα και ενώσεις αστυνομικών αντιδρούν, και παρότι αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων την έχουν προσβάλει μόλις πρόσφατα, η
Στην Κόρινθο είδαμε ανθρώπους με ραμμένα στόματα να διαμαρτύρονται για μια φυλάκιση που (εύλογα) θεωρούν παράλογη. Ανθρώπους που στερούνται βασικά είδη προσωπικής υγιεινής και φάρμακα, ενώ την κάλυψη έχει αναλάβει το ΕΚΕΠΥ. Ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς να βρίσκονται εν αναμονή της λήξης της σύμβασής τους και ασθενείς κρατούμενους, στους οποίους αντιστοιχεί ένας μόλις παθολόγος, ένας χειρουργός και ένας ...γυναικολόγος. Λεπτομέρεια: είναι όλοι άνδρες. Αλλά και αστυνομικούς που έχουν επισημάνει, δια της υπηρεσιακής οδού, ότι οι άθλιες συνθήκες κράτησης απειλούν την υγεία και των ίδιων, εκτός από τους κρατούμενους. Κι όμως, το υπουργείο επιμένει στην αδιανόητη επέκταση της κράτησης, υιοθετώντας τη γνωστή γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που πρόσφατα προκάλεσε την ομόφωνη καταδίκη οργανώσεων για τα δικαιώματα του ανθρώπου στην Ελλάδα και διεθνώς. Μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε και λόγω της θερμοκρασίας οι συνθήκες θα επιδεινωθούν, μια ήδη απαράδεκτη κατάσταση θα γίνει αβίωτη. Το γεγονός αυτό ωστόσο δεν πτοεί την κυβέρνησης. Το είπε με τον τρόπο του ο απερχόμενος υπουργός ∆ημόσιας Τάξης Νίκος ∆ένδιας, “εμπνευστής” της ρατσιστικής επιχείρησης Ξένιος ∆ίας, που κατά την τελετή παράδοσης, σε μια κίνηση κυνισμού πρωτοφανούς ακόμα και για τα δικά του μέτρα, φωτογραφήθηκε με κάρτα ασύλο σαν αυτές που στερούνται χιλιάδες πρόσφυγες στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή, και με δεδομένο ότι μέχρι τώρα η κυβέρνηση δεν είχε κανένα πολιτικό κόστος στο με-
Ορέστης ∆αύλιας, φοιτητής ΗΜΜΥ Π.Κ.
ταναστευτικό, η διεθνής κατακραυγή για την ελληνική μεταναστευτική πολιτική συνεχίζονται.
∆ιεθνής κατακραυγή
Μετά τις αλλεπάλληλες καταδίκες της χώρας για τις συνθήκες κράτησης, προ ημερών πρόσφυγας πήρε άσυλο στις Βρυξέλλες, σε ενεργοποίηση του ∆ουβλίνο ΙΙ-ΙΙΙ, με βάση το οποίο η Ελλάδα θεωρείται μη ασφαλής χώρα. Τα στρατόπεδα και το αίσχος της κράτησης, ιδίως μετά το μέτρο της επ’ αόριστον επέκτασής της, υποχρεώνουν το αντιρατσιστικό κίνημα να ανασυνταχθεί. Υπάρχουν, ευτυχώς, δείγματα προς αυτής την κατεύθυνση. Ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, η Πρωτοβουλία Ενάντια στα Κέντρα Κράτησης ετοιμάζει συγκέντρωση για σήμερα Κυριακή έξω από το Στρατόπεδο της Κορίνθου, ενώ εξετάζει και άλλες παρεμβάσεις, ιδίως ενόψει του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ, στις αρχές Ιουλίου. Ενισχύοντας τα κινήματα, και επιμένοντας σε μια πολιτική αρχών, που ταυτόχρονα διεκδικεί να είναι αποτελεσματική, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί επίσης να εντείνει τις πιέσεις προς την ίδια κατεύθυνση: να καταργηθεί η διοικητική κράτηση, εξαιτίας της οποίας φτάσαμε να κρατούνται ως και 9χρονα προσφυγόπουλα, και να κλείσουν τώρα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών. *** Στο κλιμάκιο που επισκέφθηκε το στρατόπεδο την περασμένη Τετάρτη συμμετείχαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου και Κώστας Ζαχαριάς, ο συντονιστής της ΟΜ Κορίνθου Γιώργος Παπασταμόπουλος, το μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Κορίνθου Θοδωρής Βασιλακόπουλος, ο Φάνης Κουρεμπές από την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, μέλη του Τμήματος ∆ικαιωμάτων του κόμματος, καθώς και η Ιωάννα Κούρτοβικ, εκ μέρους του ∆ικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών. ∆.Π.
21
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Ποια ΕΡΤ θέλουμε
Κείμενο- πρόταση της γενικής συνέλευσης εργαζομένων της ελεύθερης αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ3 Με κείμενο – πρόταση της γενικής συνέλευσης, οι εργαζόμενοι της ελεύθερης αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ3 δημοσιοποιούν τις σκέψεις τους για την ΕΡΤ που θέλουμε «καλώντας τους αγωνιζόμενους συναδέλφους μας σε ολόκληρη τη χώρα, τα αδέλφια μας στην Αθήνα, στις μεγάλες πόλεις και στις περήφανες περιφερειακές ΕΡΑ να το υιοθετήσουν και να βαδίσουμε όλοι μαζί τον δρόμο της αξιοπρέπειας χωρίς καμία έκπτωση σε ό,τι μέχρι σήμερα έχουμε κατακτήσει».
χον ειδικευμένο προσωπικό και αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε το καλύπτει προσωπικό που προσλαμβάνεται στην ΕΡΤ με τις ίδιες ακριβώς εργασιακές σχέσεις που ισχύουν και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Οι πραγματικές έκτακτες ανάγκες της ΕΡΤ για εξωτερικούς “εποχιακούς” συνεργάτες ή για εργαζόμενους με μειωμένο ωράριο εργασίας, θα εξετάζονται ως ξεχωριστές ιδιαίτερες περιπτώσεις από τα θεσμικά όργανα παραγωγής προγράμματος και τα οποία θα αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν εμπεριστατωμένες εισηγήσεις προς το σώμα της γενικής συνέλευσης που θα λαμβάνει και τις τελικές αποφάσεις αφού αξιολογήσει όλα τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης ξεχωριστά».
Ο
πως επισημαίνεται το κείμενο «είναι αποτέλεσμα αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών και προέκυψε μέσα από τις γενικές συνελεύσεις των αγωνιζόμενων εργαζομένων της ΕΡΤ3 στη Θεσσαλονίκη. Γράφτηκε κομμάτι-κομμάτι από μία εννεαμελή ομάδα εργασίας που προέκυψε εθελοντικά μέσα από τη συνέλευσή μας και το κείμενο επέστρεψε εκεί (αφού προηγήθηκαν και άλλες θεματικές συνελεύσεις) για να λάβει τη σημερινή του μορφή. Το κείμενο περιγράφει συνοπτικά τις βασικές αρχές-στόχους, τον τρόπο χρηματοδότησης, τις εργασιακές σχέσεις, τη συμμετοχή της κοινωνίας και τον τρόπο «διοίκησης» κατά τη νέα περίοδο λειτουργίας της ΕΡΤ». «Αφιερώνεται στους εκατοντάδες χιλιάδες αλληλέγγυους που στάθηκαν στο πλευρό μας όλους αυτούς τους δύσκολους αλλά ωραίους μήνες και σε ολόκληρο τον ελληνικό και όχι μόνο, λαό που νιώθει στο πετσί του τη βάρβαρη κυβερνητική μνημονιακή πολιτική των τελευταίων χρόνων. Αφιερώνεται όμως, ιδιαιτέρως, σε εκείνα τα αγωνιζόμενα τμήματα της κοινωνίας που αρνούνται να σκύψουν το κεφάλι και επιλέγουν την αξιοπρέπεια και τον ανυποχώρητο αγώνα μέχρι την τελική νίκη για ελευθερία και πραγματική δημοκρατία, αντί της παραίτησης απέναντι σε ένα μαύρο καθεστώς».
Χρηματοδότηση
Σύμφωνα με το κείμενο, «το ανταποδοτικό τέλος είναι η βασική πηγή χρηματοδότησης της ΕΡΤ, δεν χρησιμοποιείται για κανέναν άλλον σκοπό πέραν
∆ιοικητική αυτονομία
των αναγκών της ΕΡΤ και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ευκαιριακή χρηματοδοτική “δεξαμενή” στα χέρια της εκάστοτε κυβέρνησης (π.χ. μεταφορά μέρους του ανταποδοτικού στα φωτοβολταΐκά). Το ανταποδοτικό τέλος ορίζεται με βάση εισοδηματικά/κοινωνικά κριτήρια. Εξαιρούνται από την καταβολή του όσοι διαβιούν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Η ΕΡΤ λειτουργεί σε ειδικό οικονομικό καθεστώς δημόσιας κοινωφελούς επιχείρησης που δεν μεταβιβάζεται ούτε πωλείται σε ιδιώτες. Η ΕΡΤ παύει να είναι Ανώνυμη Εταιρεία. Η ΕΡΤ ως δημόσιο Μέσο Ενημέρωσης που αντιλαμβάνεται στην πράξη την ποιοτική ενημέρωση, τις παραγωγές και την ψυχαγωγία ως κοινωνικά αγαθά και όχι ως εμπορεύματα, παραμένει εκτός του διαφημιστικού κυκλώματος. Οι πρόσθετες οικονομικές ανάγκες που θα προκύπτουν είτε για μεγάλες παραγωγές είτε για τη μετάδοση μεγάλων έκτακτων γεγονότων, καλύπτονται από την πολιτεία. Εξαιρείται εκείνο το κανάλι της ΕΡΤ που αναλαμβάνει να μεταδώσει π.χ. ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός και που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από το “πακέτο” των χορηγιών». «Όλοι οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ εργά-
ζονται με σύμβαση αορίστου χρόνου, με πλήρη, αποκλειστική απασχόληση και ασφαλιστικά δικαιώματα, χωρίς εξαιρέσεις. Παύει ο διαχωρισμός τακτικού και έκτακτου προσωπικού. Καταργούνται οι (από)ρυθμιστικοί κανόνες (άρθρα και κανονισμοί σε συμβάσεις ή σε ΓΚΠ ) που διαιωνίζουν το καθεστώς εργασίας των συμβασιούχων και που υποκρύπτουν κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών στη λειτουργία της ΕΡΤ.
Εργασιακά “Εξωτερικοί συνεργάτες προγράμματος”, “ειδικοί σύμβουλοι” και “Προσωπικό Ειδικών Θέσεων” (ΠΕΘ), δεν έχουν θέση στη νέα περίοδο λειτουργίας της ΕΡΤ. ∆εν υπάρχουν εργαζόμενοι από υπεργολαβικές εταιρείες. Τα μέλη του προσωπικού με εξειδικευμένο αντικείμενο εργασίας (συνεργεία καθαρισμού, φύλαξη, οπερατέρ κ.λπ.) αποτελούν οργανικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού της ΕΡΤ που προσλαμβάνεται για αυτόν το λόγο με τα ίδια δικαιώματα όπως όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. Την όποια νέα σημαντική ανάγκη προκύπτει για την κάλυψη “κενού” του προγράμματος, την καλύπτει είτε το υπάρ-
Κάτω τα χέρια από τον αγώνα της ΒΙΟΜΕ στον αγώνα των εργατών της ΒΙΟΜΕ μας καλούν όλους και όλες να εκδηλώσουμε άμεσα την αλληλεγγύη μας υπογράφοντας το παρακάτω ψήφισμα ή στέλνοντας κάποιο δικό μας. [Τα κείμενα με τις υπογραφές σας παρακαλούμε να στέλνονται στο protviome@gmail.com ή στο protbiometal@gmail.com]
Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ βρίσκονται αντιμέτωποι με την προκλητική προσπάθεια της πρώην εργοδοσίας για καταστολή του αγώνα τους. Το Σωματείο Εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ και οι Πρωτοβουλίες Αλληλεγγύης
«Με δικαστική προσφυγή που κατατέθηκε ξαφνικά επιχειρείται η επιστροφή της εξαφανισμένης εδώ και 2,5 χρόνια εργοδοσίας της ΒΙΟΜΕ στη διοίκηση του εργοστασίου και η εκδίωξη των εργαζομένων από αυτό. Η εργοδοσία, η οποία έχει καταδικαστεί σε 126 μήνες φυλάκισης συνολικά για χρέη προς τους εργαζόμενους, σε συνεργασία με τη διορισμένη σύνδικο, ζητάει να επιστρέψει για να οδηγήσει σε πτώχευση τη ΒΙΟΜΕ, ώστε να αποφύγει τα χρέη προς τους εργαζόμενους αλλά και προς το ΙΚΑ και το δημόσιο, και να εκκενώσει το εργοστάσιο. ∆ηλώνουμε τη στήριξή μας στους εργαζόμενους της ΒΙΟΜΕ, οι οποίοι με τον πολύχρονο μαχητικό αγώνα τους και την προ-
«Η ΕΡΤ, από όπου και αν εκπέμπει πρόγραμμα, αποτελεί έναν ενιαίο, δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, ενώ παραλλήλως, κάθε κανάλι, ραδιόφωνο ή διαδικτυακό Μέσο της ΕΡΤ (όπως άλλωστε και η ΕΡΤ3), διατηρούν τη διοικητική τους αυτονομία. Η ΕΡΤ διαθέτει το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό και την κατάλληλη υλικοτεχνική ραδιοτηλεοπτική υποδομή σε κάθε νομό της χώρας προκειμένου να καλύπτεται άμεσα οποιοδήποτε τοπικό ή έκτακτο θέμα από τις κατά τόπους, μονάδες. Η αλληλεγγύη, η ισότιμη αλληλοσυνεννόηση, ο σεβασμός στην αυτοτέλεια και ο συντονισμός μεταξύ των μελών αυτού του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού αποτελούν προϋπόθεση τόσο για την εφαρμογή και την εμπέδωση των εσωτερικών αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών όσο και για την αποτροπή κυριάρχησης μίας κεντρικά κατευθυνόμενης διοίκησης. Σε τακτά διαστήματα γίνονται πανελλαδικές συναντήσεις των συντονιστών και των επιτροπών όλων των μονάδων της χώρας που μεταφέρουν τις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των εργαζομένων και της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να ανταλλάσσονται απόψεις, να αντιμετωπίζονται οι αδυναμίες και να βελτιώνεται συνεχώς το εκπεμπόμενο πρόγραμμα».
Ολόκληρο το κείμενο στην ιστοσελίδα της «Εποχής»: www.epohi.gr
σπάθειά τους να λειτουργήσουν οι ίδιοι το εργοστάσιο έχουν βάλει φραγμό στην εργοδοτική λεηλασία και έχουν ανοίξει το δρόμο για να πάρουμε την παραγωγή και τη ζωή μας στα χέρια μας. Η εργοδοτική αυθαιρεσία δεν θα περάσει! Θα μας βρουν απέναντί τους! Όλοι και όλες μαζί θα υπερασπιστούμε το δικαίωμα των εργαζομένων να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Να απορριφθεί η κατάπτυστη αίτηση που πρόκειται να εκδικαστεί στις 8 Ιούλη. Αλληλεγγύη και στήριξη στο αυτοδιαχειριζόμενο εγχείρημα των εργατών της ΒΙΟΜΕ για τη νίκη του δίκαιου αγώνα τους!» Παράλληλα, για ενημέρωση για τις εξελίξεις και συνδιαμόρφωση κοινών δράσεων και κινητοποιήσεων για τη στήριξη του αγώνα τους, καλούν σωματεία, συλλογικότητες, οργανώσεις, πρωτοβουλίες, στέκια, κοινωνικούς χώρους, λαϊκές συνελεύσεις, κάθε εργαζόμενο/η και άνεργο/η, σε έκτακτη ανοιχτή συνέλευση την Τετάρτη 18 Ιούνη, στις 7μ.μ., στο Πολυτεχνείο (Πατησίων, κτ. Γκίνη).
22
“
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Iουνίου 2014
Η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να υιοθετήσει πολίτικες ολιστικής ποσοτικής χαλάρωσης, όπως έκαναν η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Μέχρι να το κάνει αυτό, θα συνεχίζει να εφαρμόζει ημίμετρα και πολιτικές.
ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΧΑΜΗΛΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤ
Ημίμετρα και πολιτικές μη εξόδου από την κρίση Η
απόφαση του ∆Σ της ΕΚΤ [5/6/2014] να μειώσει τα επιτόκια δανεισμού και ειδικά το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 0,15%, καθώς και να υιοθετήσει αρνητικό επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, ύψους (- 0,10%) αποτελεί μια κίνηση πολιτικής η οποία αποσκοπεί στο να βοηθήσει τις οικονομίες της ΕΕ, και έχει ως στόχο να διατηρήσει, εάν είναι δυνατόν, την ισοτιμία του ευρώ σε χαμηλά επίπεδα. Παράλληλα, αποτελεί ένα μήνυμα ότι η ΕΚΤ δεν πρόκειται να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού κατά τα επόμενα 4 χρόνια.
Στόχοι, παραδοχές και κίνδυνοι
Η υιοθέτηση πολύ χαμηλών επιτοκίων καθώς και ενός αρνητικού επιτοκίου εμπεριέχει και κινδύνους, ενώ από αναλυτές της αγοράς θεωρείται ημίμετρο. Η θεώρηση της ΕΚΤ σχηματικά μπορεί να συνοψιστεί στο ακόλουθο λογικό σχήμα: αντιμέτωπες με αρνητικά επιτόκια καθώς κα πολύ χαμηλά επιτόκια, οι τράπεζες προκειμένου να προστατέψουν τα κεφάλαια τους και να διατηρήσουν την αξία των κεφαλαίων τους, θα στραφούν στην διοχέτευση αυτών των κεφαλαίων τους στις οικονομίες της ΕΕ. Ο τρόπος που αυτή η πολιτική θα επιτευχθεί, είναι μέσω της αύξησης της παροχής πιστώσεων από τις εμπορικές τράπεζες στις οικονομίες της ΕΕ. Το πρόβλημα με την προαναφερθείσα συλλογιστική έγκειται στο γεγονός ότι τα ταμειακά αποθέματα που οι εμπορικές τράπεζες έχουν σήμερα τοποθετήσει στην ΕΚΤ, ανέρχονται σε μόλις 30 δισ. ευρώ. Αντίθετα, η αποτελεσματικότητα αυτού του μέτρου θα ήταν πολύ μεγαλύτερη εάν τα επιτόκια αυτά είχαν υιοθετηθεί στα μέσα του 2012, όταν τα ταμειακά αποθέματα και τα κεφάλαια που διατηρούσαν οι εμπορικές τράπεζες στην ΕΚΤ ανέρχονται στα 700 δισ. ευρώ. Ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να αντιδράσουν οι καταθέτες, καθώς και οι εμπορικές τράπεζες, στην υιοθέτηση αρνητικών και μηδαμινών επιτοκίων από την ΕΚΤ, είναι διττός. Από την μια, μπορούν να επιβεβαιώσουν την παραδοχή που εμπεριέχουν οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ και να στραφούν στην αύξηση του δανεισμού προς την πραγματι-
κή οικονομία και τις οικονομίες της ΕΕ. Από την άλλη, τα αρνητικά και μηδαμινά επιτόκια μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση του φαινομένου της φυγής καταθέσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση, όχι μόνο η προσπάθεια της ΕΚΤ να αυξήσει την παροχή πιστώσεων στις οικονομίες της ΕΕ θα έχει επιτύχει, αλλά και η προσπάθειά της να αυξήσει τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, ο οποίος είναι επικίνδυνα χαμηλός.
Χαμηλότοκα δάνεια από την ΕΚΤ
Ο Μ. Ντράγκι, κατά την συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά την ανακοίνωση της υιοθέτησης των νέων επιτοκίων από την ΕΚΤ, ανακοίνωσε επίσης τη διάθεση χαμηλότοκων δανείων τετραετούς διάρκειας, ύψους 400 δισ. ευρώ, για την ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας της νότιας Ευρώπης. Οι πιστώσεις αυτές θα διοχετευτούν από την η ΕΚΤ με τη μορφή “Τargeted longerterm refinancing operations” (TLTROs) και θα διατεθούν σε δύο διαδοχικές διαθέσεις τίτλων, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο 2014 και τον ∆εκέμβριο 2014, ενώ οι αυτοί οι τίτλοι θα «ωριμάσουν» το 2018. Καθώς οι πιστώσεις που θα διατεθούν μέσο των TLTROs είναι μικρότερης έκτασης από προηγούμενες διαθέσεις αντίστοιχων πιστώσεων από την ΕΚΤ, ο Μ. Ντράγκι επισήμανε ότι κατά την χρονική περίοδο Μάρτιος 2015 – Ιούνιος 2016, όλοι οι αντισυμβαλλόμενοι θα είναι σε θέση να δανείζονται, ανά τρίμηνο, έως και τρεις φορές το ποσό του καθαρού δανεισμού που θα παρέχουν στον ιδιωτικό τομέα της ευρωζώνης. Σε μια προσπάθεια διοχέτευσης των πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία, οι πιστώσεις που θα χορηγούνται σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άντληση αυτών των επιπρόσθετων πιστώσεων από την ΕΚΤ. Ο καθαρός δανεισμός θα επιμετράται υπολογίζοντας τα νέα δάνεια που θα χορηγούνται, μείον τα ποσά που θα συλλέγονται από την εξόφληση των δανείων προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Ο ρόλος του πληθωρισμού
Η υιοθέτηση αρνητικών και πολύ χα-
μηλών επιτοκίων καθώς και για την παροχή ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, μέσω συνδυασμένων πολιτικών παροχής κινήτρων και πιστώσεων σε πολύ ευνοϊκούς όρους, χαρακτηρίζεται ως οπισθοβαρής. Η προσπάθεια αυτή υλοποιείται με μεγάλη καθυστέρηση από την ΕΚΤ, καθώς πλέον ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη κυμαίνεται στα πολύ χαμηλά επίπεδα του 0,5%. Ενδεικτικό του κινδύνου από την παρουσία πολύ χαμηλού πληθωρισμού, αποτελεί το γεγονός ότι η ΕΚΤ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό για το 2014 (0,7%), καθώς και ότι στα stress tests που πρόκειται να πραγματοποίησει η ΕΚΤ τοποθετούσε τον πληθωρισμό της ευρωζώνης στο 1%. Η σημερινή πραγματικότητα έχει ξεπεράσει κατά πολύ το πιο αρνητικό σενάριο που έχει συγγράψει η ΕΚΤ. Όσον αφορά την ισοτιμία του ευρώδολαρίου, η ΕΚΤ προσπαθεί να τη βελτιώσει επιτυγχάνοντας μια μερική προσαρμογή προς τα κάτω της αξία του ευρώ. Τα μέτρα πολιτικής που υιοθέτησε η ΕΚΤ στις 05.06.2014 αποσκοπούσαν σε μια τέτοια βελτίωση, πράγμα που προς το παρόν δεν έχει επιτευχθεί καθώς το ευρώ, μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων, ανατιμήθηκε ως προς το δολάριο, πράγμα που δεν πρέπει να έχει ικανοποιήσει τον Μ. Ντράγκι. Πάντως, η προσπάθεια εξασθένισης του ευρώ, σύμφωνα με τους αναλυτές των διεθνών οίκων, θεωρείται πολύ δύσκολη καθώς η ευρωζώνη εξακολουθεί να καταγράφει πολύ υψηλά πλεονάσματα στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών της, ενώ μεγάλη είναι και η εισροή κεφαλαίων στην ευρωζώνη από τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η απουσία πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης
Οι περιοριστικές πολιτικές που εφαρμόζονται στην ευρωζώνη, σε συνάντηση με τις προαναφερθείσες τάσεις, διατηρούν την ισοτιμία του ευρώ σε υψηλά επίπεδα με αποτέλεσμα τα κεφάλαια που τοποθετούνται στο ευρώ από τον κλάδο της αγοράς χρήματος (currency industry) να παραμένουν υψηλά. Η ΕΚΤ, φαίνεται ότι σιωπηλά θα επιθυμούσε τα κεφάλαια αυτά να αποσύρονταν από το ευρώ και να τοποθετούνται είτε σε επενδύσεις
στην πραγματική οικονομία είτε σε άλλα νομίσματα. Αυτή η προοπτική δεν φαίνεται να υπάρχει, εάν δεν αλλάξουν οι πολιτικές που εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εφόσον οι (κυρίαρχες) ευρωπαϊκές εμπορικές τράπεζες δεν πάψουν να καταδεικνύουν την αδυναμία τους να ανακυκλώσουν τα πλεονάσματα που συσσωρεύουν. Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΚΤ με τις πολιτικές που ανακοίνωσε πρόσφατα απλά κερδίζει χρόνο χωρίς να προβαίνει στην υιοθέτηση πολιτικών οι οποίες να μπορούν να επιλύσουν τα οικονομικά προβλήματα. Η απουσία υλοποίησης πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης παραμένει ο «κοινός τόπος» στην ευρωζώνη, και αυτό παρά το γεγονός ότι η ΕΚΤ έχει συνθέσει ένα σχέδιο έκτακτης ενίσχυσης της ρευστότητας ύψους 1 τρισ. ευρώ, για κάθε ενδεχόμενο. Η μη υλοποίηση πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης είναι ο λόγος για τον οποίο πολύ αναλυτές θεωρούν τα πρόσφατα μέτρα πολιτικής που υιοθέτησε η ΕΚΤ ως ημίμετρα, τα οποία δεν μπορούν να οδηγήσουν την ευρωζώνη σε έξοδο από την κρίση. Ενδεικτικό των πολιτικών εντάσεων όμως και των αντιθέσεων που υπάρχουν αποτελεί το γεγονός ότι ενώ τα πρόσφατα μέτρα της ΕΚΤ μπορούν να ερμηνευτούν και ως μια πρώτη ατελή προσπάθεια να ανοιχτεί ο δρόμος για την υιοθέτηση πολιτών απευθείας αγοράς εταιρικών ομολόγων από την ίδια την ΕΚΤ, η υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής προσκρούει στην περιορισμένη έκταση που έχουν τα χρηματιστηριακά προϊόντα που έχουν συνθέσει ιδιωτικές εταιρίες στην Ευρώπη. Η σύνεση τέτοιων προϊόντων (asset back securities) περιλαμβάνουν υψηλό κόστος και δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τους επενδυτές. Συμπερασματικά, η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να υιοθετήσει πολίτικες ολιστικής ποσοτικής χαλάρωσης, όπως έκαναν η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Μέχρι να το κάνει αυτό, η ΕΚΤ θα συνεχίζει να εφαρμόζει ημίμετρα και πολιτικές οι οποίες δεν θα την οδηγήσουν στο να βγάλει την ευρωζώνη από την κρίση. Κατά την περίοδο αυτή, οι εσωτερικές αντιθέσεις στην Ευρωζώνη και την ΕΕ, θα πυκνώνουν, ενώ η εξωτερική πίεση θα συνεχίζεται. Βαγγέλης Κυζηράκος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
“
23
το κράτος διέσωσε τη Eurobank με ένα κόστος για τους έλληνες και ευρωπαίους φορολογούμενους, με τουλάχιστον 13,3 δισεκατομ. ευρώ. Λίγους μήνες αργότερα παρέδωσε τα κλειδιά της τράπεζας σε μια κοινοπραξία που αποτελείται από τους υφιστάμενους ιδιοκτήτες και ξένα (κυρίως αντισταθμιστικά) κεφάλαια, κρατώντας μετοχικό κεφάλαιο 2 δισεκατομμυρίων.
Eurobank: Ένα σκάνδαλο μεταμφιεσμένο σε success story Του Γιάννη Βαρουφάκη
Η
Eurobank είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της ελληνικής εφευρετικότητας. Το όνομά της είναι από μόνο του ένα πραξικόπημα.[1] Πέρα από τη σημασιολογία ωστόσο και ερχόμενοι στις πρόσφατες εξελίξεις, η Eurobank είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα των δαιμόνιων προσπαθειών του ελληνικού κατεστημένου να εξαπατήσει τους έλληνες και ευρωπαίους φορολογούμενους και στη συνέχεια να διακηρύξει ένα λαμπρό ελληνικό success story, εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές. (Έχετε ήδη δει την άλλη συνιστώσα αυτής της καμπάνιας, γνωστής και ως πρωτογενές «πλεόνασμα»...) Ας ξεκινήσουμε με έναν ζοφερό λογαριασμό [2] της δημόσιας συμμετοχής, προκειμένου να μείνουν ανοιχτές οι πόρτες της Eurobank και να συνεχίσουν να λειτουργούν τα ΑΤΜ της, μετά από την πλήρη και απόλυτη πτώχευση της τράπεζας. Καθώς οι ιδιοκτήτες της δεν συνέβαλαν ούτε ένα ευρώ στη σωτηρία της και κανένας ιδιώτης επενδυτής δεν τόλμησε να συμβάλει στην ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας, το πτωχευμένο ελληνικό κράτος ενεπλάκη και χάρισε στην Eurobank απλόχερα χρήματα, τα οποία οι έλληνες φορολογούμενοι δανείστηκαν από το ευρωπαϊκό αρχικό κεφάλαιο διάσωσης, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Εν ολίγοις:
Πέντε δώρα στη Eurobank
1. Το 2013 το ελληνικό κράτος ήταν ο μόνος αγοραστής της εσπευσμένης έκδοσης μετοχών. Μέσω του ελληνικού EFSF (το επονομαζόμενο Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής ΣταθερότηταςΕΤΧΣ), το κράτος επένδυσε 5,8 εκατομμύρια ευρώ, πληρώνοντας 1,54 ευρώ ανά μετοχή και κατά συνέπεια αποκτώντας το 95% των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας. 2. Το κράτος αγόρασε επιπλέον προνομιούχες μετοχές αξίας 1,25 δισεκατομμυρίων ευρώ. 3. Το κράτος παραχώρησε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο στη Eurobank, αφού είχε χορηγήσει 4,06 δισεκατομμύρια στο ΤΤ για να καλύψει το «χρηματοδοτικό κενό» του και ακόμα 550 εκατομμύρια νέων κεφαλαίων για την ανακεφαλαιοποίησή του. 4. Για να «συνδράμει» τη Eurobank να απορροφήσει τη μικρή χρεοκοπημένη
λόγω διαφθοράς Proton Bank, το κράτος δώρισε στη Eurobank 760 εκατομ. για να καλύψει το «χρηματοδοτικό κενό» και ακόμα 550 εκατομ. ως νέο κεφάλαιο. 5. Επιπλέον 760 εκ δωρήθηκαν, πάλι από το κράτος, στη Eurobank, για τους σκοπούς τής κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού μιας άλλης μικρής τράπεζας (Aspis) που ανέλαβε η Eurobank.
Λεφτά υπάρχουν;
Συνολικά, το χρεωκοπημένο ελληνικό κράτος παρέδωσε στη Eurobank το σύνολο των 13,3 δις ή το 7,3% του ΑΕΠ. Λίγους μήνες αργότερα, στη νέα έκδοση μετοχών που έγινε πριν περίπου δύο εβδομάδες, αποκαλύφθηκαν τα εξής, με την έγκριση της κυβέρνησης και της τρόικας: 1. Το κράτος δεν επιτράπηκε να συμμετέχει (μέσω του ΕΤΧΣ) στη νέα έκδοση μετοχών. 2. Οι ιδιώτες επενδυτές επιτράπηκε να αγοράσουν τις νέες μετοχές με 80% έκπτωση από την τιμή που το κράτος είχε πληρώσει για τις μετοχές μόλις πριν λίγους μήνες -πλήρωσαν ένα ευτελές 31 σεντς ανά μετοχή, όταν το κράτος είχε καταβάλει 154 σεντς ανά μετοχή. 3. Η τιμή που πληρώθηκε ανά μετοχή από τους ιδιώτες επενδυτές (31 σεντς/μετοχή) ήταν, όχι μόνο πολύ χαμηλότερη από την τιμή που είχε πληρώσει το κράτος λίγους μήνες νωρίτερα, αλλά επίσης χαμηλότερη ακόμα κι από την τιμή εισαγωγής στο Χρηματιστήριο Αθηνών κατά τον χρόνο έκδοσης των μετοχών. 4. Για να καλύψει τα νώτα της, η κυβέρνηση πέρασε μια νομοθετική πράξη στο Κοινοβούλιο, το οποίο, αναίσχυντα, χορήγησε διαρκή ασυλία από δίωξη γι’ αυτό το θέμα στο συμβούλιο του ΕΤΧΣ για το ότι συμφώνησε, ενάντια στα συμφέροντά του, να μη συμμετάσχει στη νέα έκδοση μετοχών. Ως αποτέλεσμα της νέας έκδοσης μετοχών, οι ιδιώτες επενδυτές (περιλαμβανομένων των συνήθων αμοιβαίων αντισταθμιστικών κεφαλαίων) πλήρωσαν 2,86 δισ. και απέκτησαν 65% μιας τράπεζας, στην οποία το ελληνικό κράτος είχε τόσο πρόσφατα συνεισφέρει 13,3 δισ. ∆εδομένου ότι η κρατική χρηματοδότηση στη Eurobank έχει απομειωθεί στο 35% των μετοχών, οι οποίες υποτιμήθηκαν ως αποτέλεσμα αυτής της πώλησης φωτιά, το υπόλοιπο μετοχικό κεφάλαιο της κυβέρνησης έχει πέσει σε μόλις 2 δισ.
Για να ανακεφαλαιώσουμε, το κράτος διέσωσε τη Eurobank με ένα κόστος για τους έλληνες και ευρωπαίους φορολογούμενους, με τουλάχιστον 13,3 δισεκατομ. ευρώ. Λίγους μήνες αργότερα παρέδωσε τα κλειδιά της τράπεζας σε μια κοινοπραξία που αποτελείται από τους υφιστάμενους ιδιοκτήτες και ξένα (κυρίως αντισταθμιστικά) κεφάλαια, κρατώντας μετοχικό κεφάλαιο 2 δισεκατομμυρίων.
Υπήρχε άλλος δρόμος
Θα μπορούσε το κράτος να είχε δράσει διαφορετικά, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την τράπεζα και χωρίς να επιβαρύνει με επιπλέον 10 δισ. επιπλέον χρέους το δύσμοιρο έλληνα φορολογούμενο, ο οποίος τώρα δεν έχει εναλλακτική (εξαιτίας της αφερεγγυότητάς του/της), παρά να μεταφέρει κάποιες από τις απώλειες σε άλλους ευρωπαίους φορολογούμενους (μέσω της αναπόφευκτης αναδιάρθρωσης χρέους που αναμένεται πολύ, πολύ σύντομα); Μια λύση, που επιπλέον συνάδει με τις δεσμεύσεις λόγω του σχεδίου διάσωσης της Ελλάδας, θα ήταν το κράτος να επενδύσει το ίδιο 2,86 δισ. ευρώ που προήλθαν από τη νέα (2014) έκδοση μετοχών, αντλώντας το από τα εναπομείναντα δάνεια που το ελληνικό κράτος έχει ακόμα αποταμιευμένα στο ΕΤΧΣ. Με αυτόν τον τρόπο το κράτος θα είχε διατηρήσει τον έλεγχο της τράπεζας και ο φορολογούμενος θα είχε ωφεληθεί πλήρως από οποιαδήποτε ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση διοχέτευσε 13,3 δισ. στη Eurobank και δεδομένης της δικής της πρόβλεψης για βελτίωση τιμών των τραπεζικών μετοχών, πληρώνοντας επιπλέον 2,86 δισ. για να διατηρήσει τον έλεγχο και να αποσβέσει την τεράστια επένδυσή της, θα αποτελούσε προτεραιότητα για μια ενάρετη κυβέρνηση που βάζει τα συμφέροντα των πολιτών πάνω από εκείνα των τραπεζιτών. Είναι ενδιαφέρον να δούμε ένα επιχείρημα που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση, για να μην το κάνει αυτό και, αντίθετα, να προχωρήσει σε τόσο βαθύ κούρεμα και με τόσο απρεπή βιασύνη, στην επένδυση στη Eurobank. Το επιχείρημά τους ήταν ότι, επειδή οι τράπεζες Πειραιώς και Alpha επέστρεψαν σε ιδιωτική ιδιοκτησία, «η διατήρηση της Eurobank σε δημόσια ιδιοκτησία για λίγο περισσότερο χρόνο, θα κατέστρεφε τη φήμη της στην αγορά!»
Μπορείτε να φανταστείτε τη Royal Bank of Scotland, να την ξεφορτώνεται η βρετανική κυβέρνηση σε αμοιβαία αντισταθμιστικά κεφάλαια, με τεράστιο κόστος για το βρετανό φορολογούμενο, ώστε να αποφύγει το στίγμα της δημόσιας ιδιοκτησίας; Ειλικρινά, εγώ δεν μπορώ.
Ευθύνη έναντι των...τραπεζών
Ένα άλλο συναρπαστικό, μέσα στην θρασύτητά του, επιχείρημα για την υποστήριξη της πώλησης φωτιά της Eurobank, είναι ότι η απώλεια του κράτους (περισσότερα από 10 δισ. ευρώ) είναι της ίδιας τάξης με την απώλεια της Eurobank στο PSI του 2012, από το οποίο η τράπεζα έχασε 9,4 δισ. Σαφώς, η ελληνική κυβέρνηση δεν κατανοεί την έννοια των αμετάκλητων δαπανών και δεν έχει καμμία αίσθηση ότι η πρωταρχική ευθύνη της είναι έναντι των πολιτών της και όχι έναντι των τραπεζιτών (οι οποίοι, εξάλλου, επέλεξαν να εφοδιαστούν με κρατικά ομόλογα πριν το 2012). Σε μια τελική σημείωση, που απευθύνεται στους ιρλανδούς αναγνώστες μου, μπορεί να ενδιαφέρεστε να σημειώσετε ότι οι επενδυτές στους οποίους δόθηκαν τα κλειδιά της Eurobank από την ελληνική κυβέρνηση, περιλαμβάνονται οι Fairfax, WLR (ενδιαφερόντων του Wilbur Ross), Fidelity [σ.τ.μ. εταιρίες επενδύσεων και συμμετοχών] κλπ. Με άλλα λόγια, οι σημαντικότεροι μέτοχοι στην Τράπεζα της Ιρλανδίας, από την οποία αποκόμισαν μια ωραία απόδοση του 280%. Υπό αυτή την έννοια, το ιρλανδικό και το ελληνικό success story του σχεδίου διάσωσης αρχίζουν να ενώνονται.
Σημειώσεις: [1] Έχοντας προβλέψει πριν από όλους στην Ευρώπη, ότι το κοινό νόμισμα της Ευρώπης θα έπρεπε να ονομάζεται «ευρώ», η πανούργα εφοπλιστική ελληνική οικογένεια, καταχώρησε το όνομα της νεογέννητης τράπεζάς της πριν η ΕΕ μπορέσει να αποκλείσει την ονομασία μιας ιδιωτικής τράπεζας όπως το επίσημο νόμισμα. [2] Αυτό το άρθρο βασίζεται σε έρευνα του Ηλία Καραβόλια. Από το: http://yanisvaroufakis.eu/ 2014/05/04/eurobank-another-scandal-re-packaged-as-part-of-thegreek-success-story/#more-5523
Μετάφραση: Ελισάβετ Πετρίδου
“
24
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Iουνίου 2014
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων Κυριακή 15 Ιουνίου
*Θεατρική παράσταση «Αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη» από τις ομάδες μουσικής, θεάτρου και χορού του πολιτιστικού στεκιού ΚΕΘΕΑ ∆ιάβαση σε συνεργασία με την Ένωση Γυναικών Αργυρούπολης, στις 8 μ.μ., στην πλατεία Κώστα Βάρναλη, στην Αργυρούπολη. *Προβολή της ταινίας «Το λιμάνι της Χάβρης», διοργανώνει ο Σύλλογος υπαλλήλων βιβλίου-χάρτου Αττικής στις 9 μ.μ. στο πάρκο Ναυαρίνου. ** Γλέντι της κίνησης ∆άφνης-Υμηττού «Πολιτες σε κίνηση», στις 9 μ.μ. στην ταβέρνα «Μαραθώνας-Τσούτσουρας» (Αλεξάνδρας 32, ∆άφνη). Πρόσκληση 15 ευρώ.
∆ευτέρα 16 Ιουνίου
*Φιλικός ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ των ομάδων της Ανοιχτής Θεραπευτικής Κοινότητας ΚΕΘΕΑ ∆ιάβαση και των Παλαιμάχων του δήμου Ηρακλείου, σε συνεργασία με το δήμο Ηρακλείου Αττικής, στις 7 μ.μ. στο γήπεδο «Πράσινου Λόφου». ** Εγκαίνια έκθεσης «Γακ-Art, εικαστικές αναπαραστάσεις των αρχείων», στις 8 μ.μ., στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (∆άφνης 61, Ψυχικό).
Τρίτη 17 Ιουνίου
*Θεατρική παράσταση «Φτυστός ο μακαρίτης» με τη στήριξη της Ριζο-
σπαστικής Κίνησης Πολιτών δήμου Παύλου Μελά, στις 8.30 μ.μ., στην αίθουσα θεάτρου του Κέντρου Πολιτισμού Χρήστος Τσακίρης (Λαγκαδά 221).
Τετάρτη 18 Ιουνίου
*Προβολή της ταινίας «Οι καταραμένοι» του Luchino Visconti διοργανώνουν το ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το ΕΚΠΑ, στις 8 μ.μ. στην Ταινιοθήκη (Ιερά Οδός 48). Εισηγείται ο Κ. ∆οξιάδης. *Παρουσίαση του βιβλίου της Βέρα Φίγκνερ «Νύχτα πάνω από τη Ρωσία -Ελευθερία ή θάνατος» από τις εκδόσεις Υπερσιβηρικός, στο Κ*ΒΟΞ, στις 8 μ.μ. Μιλούν οι Γ. Κέλογλου και ∆. Μπαλτάς.
Πέμπτη 19 Ιουνίου
*Ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Το άλσος μας σε κίνδυνο, η πόλη μας υπό απειλή» με αφορμή το νέο ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας-Αττικής διοργανώνει το Συντονιστικό Κατοίκων Ν. Φιλαδέλφειας -Ν. Χαλκηδόνας, στις 7 μ.μ., στην πλατεία Πατριάρχου
Κυριακή 22 Ιουνίου
*Παρουσίαση του αναγνωστικού της δ’ και ε’ δημοτικού «Οι φιλίες των παιδιών» των μαθητών/τριών της δ’ τάξης, στις 5 μ.μ. στον Σκόρο (Ζ. Πηγής και Ερεσσού) •
3ο Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Θεσσαλονίκης
Την Παρασκευή 20 Ιουνίου, στο δημαρχείο, στις 5 μ.μ. έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Εναλλαγές» των Γ. Λαμπάκη και Γ. Λυκογιάννη. Στις 6 μ.μ. συζήτηση με θέμα «Ενέργειες Λεσβιακών – Γκέι – Αμφιφυλόφιλων – Τρανσσεξουαλικών / ∆ιεμφυλικών (ΛεΓκΑΤ) Οργανώσεων για την προώθηση και υλοποίηση των αιτημάτων τους στους ∆ήμους και τις Περιφέρειες». Στις 7 μ.μ. προβολές ταινιών μικρού μήκους. Στην οδό Βαλαωρίτου, στις 9 μ.μ., θα πραγματοποιηθεί θέατρο δρόμου από την ομάδα Παπαλάνγκι και στις 10 μ.μ. πάρτι δρόμου. Το Σάββατο 21 Ιουνίου, στο δημαρχείο, στις 12 μ., συζήτηση με θέμα «Τα ζητήματα των Λεσβιών – Γκέι Αμφιφυλόφιλών – Τρανσσεξουαλικών / ∆ιεμφυλικών (ΛεΓκΑΤ) νέων σήμερα». Μιλούν οι Μ. Παίδα, Π. Σκεπαδιανός, Κ. Παπανικολάου, Μ. Μιλιάδη. Στη 1.15 μ.μ. συζήτηση με θέμα «Παιδιά ομογονεϊκών οικογενειών: προβλήματα και προκλήσεις». Μιλούν οι Στ. Μπελιά, ∆. Κογκίδου, Θ. Παπαζήση. Στις 5.30 μ.μ. ξεκινά η συγκέντρωση στην πλατεία Λευκού Πύργου. Ακολουθεί συναυλία.
Τους συντρόφους δεν τους διαλέγουμε…
7o Resistance Festival
Στις 20, 21 και 22 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί η 7η ∆ιεθνής Συνάντηση Κινημάτων, στη Γεωπονική Σχολή. Παρασκευή 20 Ιουνίου: Συναυλίες με τους Baba zula, Xylouris White και Rebetien. Σάββατο 21 Ιουνίου: Συναυλίες με τους Nouvelle Vague, Penny & the Swingin’ Cats, Konops, Νίκος Οικονομίδης και Κυριακή Σπανού. Κυριακή 22 Ιουνίου: Συναυλίες με τους Φ. ∆εληβοριά, Yasmine Hamdan, και κλαρινοκατάσταση. Είσοδος 5 ευρώ, 3 ευρώ για τους άνεργους και 10 ευρώ το τριήμερο εισιτήριο.
∆ιόρθωση
Είναι προφαν ές ότι οι χιλι άδες διαδηλωτές που γέ μισαν τις πλατ είες των ισπανικών πό λεων είναι υπ έρ του δημοψηφίσματο ς για την μονα ρχία και όχι εναντίον του, όπως εκ παραδρομής γράφτηκε στο προηγούμ ενο φύλλο (σελ. 13). Εκ μέρους του δαίμονα της Εποχ ής ζητάμε συ γγνώμη, και ελπίζουμ ε ότι θα είνα ι προσεκτικότερος από εδώ και μετά .
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Κ
άθε εκλογική διαδικασία είναι κρίσιμη για τον τόπο μας και οδηγεί σε συμπεράσματα και αναστοχασμό όταν ολοκληρωθεί και κατακάτσει ο κουρνιαχτός της. Λίγες μόνο μέρες πριν, σε όλη την ελληνική επικράτεια ξεκίνησε ένα αδυσώπητο κυνήγι προς άγραν των πολυάριθμων υποψηφίων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Παραμερίσαμε τα βάσανά μας, ξεχάσαμε την εφορία, τα χαράτσια που μας πνίγουν, την ανεργία και ανακηρύξαμε σκοπό της ζωής μας, δικαιολογημένα ως ένα βαθμό, την πληρότητα στο 100% των ψηφοδελτίων. Μετρήσιμα προσόντα η πολιτική στάση των προσώπων, η κοινωνική δράση, η συμμετοχή σε συλλόγους, η αποδοχή των βασικών αρχών της παράταξης σε συνδυασμό βεβαίως με το οικογενειακό όνομα και τον γενέθλιο τόπο. Προβάδισμα είχαν οι υποψήφιοι με πολυδύναμο σόι και με τα μόρια εντοπιότητας να αποτελούν προστιθέμενη αξία. Αλάνθαστη συνταγή μιας ψευδεπί-
γραφης επιτυχίας, της εκλογής τους στα δημοτικά συμβούλια. Σ’ αυτήν την επιτυχία συνέβαλε καθοριστικά και η μάχηδιαμάχη του σταυρού, του ατομικού φυσικά. Σε ελάχιστες ευτυχώς, ωστόσο υπαρκτές περιπτώσεις, οι σύντροφοι υποψήφιοι σουλατσάριζαν πέρα δώθε προτείνοντας την αφεντιά τους ως τον ιδανικό εγγυητή των συμφερόντων των ψηφοφόρων, χωρίς ιδιαίτερη συστολή ή έστω μηδαμινή αμφισβήτηση των ικανοτήτων τους έναντι των άλλων συνυποψήφιων τους. Βεβαίως πριν από όλα αυτά ορκίζονταν παθιασμένα στη δύναμη της συλλογικότητας, στο μεγαλείο του «εμείς» και στο βραχνά του «εγώ». Τους συντρόφους… δεν τους διαλέγουμε. Τους ανεχόμαστε, τους αποδεχόμαστε, τους δικαιολογούμε και αγωνιζόμαστε ακούραστα κάπου να συναντηθούμε απαλλαγμένοι όλοι από τις εμετικές νοοτροπίες. Αυτές ακριβώς οι νοοτροπίες έχουν παγιδεύσει και πολλούς αριστερούς ψηφοφόρους. Οι άνθρωποι
που αβίαστα συμφωνούν ότι πρωτεύουσα σημασία έχει το συλλογικό καλό και ότι τα πρόσωπα προτείνονται ή επικρατούν για να το εξυπηρετήσουν, είναι οι ίδιοι που ανερυθρίαστα ξεστομίζουν την ασύλληπτη φράση «Την ψήφισα γιατί είναι κουμπάρα μου». Και μένεις κάγκελο απογυμνωμένος λογικών επιχειρημάτων. «Έμπειροι» αναλυτές με «βαθιά» γνώση της ελληνικής πραγματικότητας προέβλεψαν την κατάληξη και της τελευταίας ψήφου στο δήμο μας, στο δήμο Θέρμης. Όχι, δεν διέθεταν μαγικές ικανότητες. Όχι, δεν αφουγκράστηκαν τη δυσαρέσκεια, την απογοήτευση των πολιτών. Όχι, δεν πείστηκαν απ’ τις μεγάλες συγκεντρώσεις, τα παραμελημένα χωριά, τα παχιά τα λόγια του επί 16 χρόνια ∆ημάρχου. ‘Όχι, δεν συγκινήθηκαν από τον στεριωμένο γάμο ΠΑΣΟΚ και Ν∆. Όχι, δεν χρησιμοποίησαν ποικιλία πρωτότυπων εκλογικών μεθόδων. Μοναδικό εργαλείο τους η ανάγνωση των ονοματεπώνυμων των υποψηφίων στα ψηφοδέλτια. Επεξεργάστηκαν τις συγγενικές σχέσεις και τις κουμπαριές, ανακοίνωσαν τα ποσοστά των παρατάξεων και επιβεβαιώθηκαν με προσέγγιση χιλιοστού. Ήταν τόσο απλό! Ας αποφύγουμε να τους μοιάσουμε, κι ας βγει και σε κακό. Ας αντισταθούμε στις παθογένειες της πολιτικής μας
ζωής. Ας αποτινάξουμε το ζυγό της οικογενειοκρατίας που μας έχει υποδουλώσει για πολλές δεκαετίες. Ας εμποδίσουμε την αναπαραγωγή μιας κακέκτυπης μικρογραφίας του πολιτικού συστήματος και των ευτελών τακτικισμών του. Ας αναλογιστούμε το συλλογικό μας καθήκον και την συλλογική μας ευθύνη όταν σταυρώνουμε τον ξάδελφο μόνο και μόνο γιατί είναι ξάδελφος και δεν συντρέχει κανένας ουσιαστικός λόγος για την επιλογή μας. Το «εμείς», σύντροφοι, δεν αναφέρεται στην περίκλειστη οικογένειά μας, στο σόι μας και στους συγχωριανούς μας εν γένει, αλλά σ’ ολόκληρη την κοινωνία. Γιατί… τους συγγενείς δεν τους διαλέγουμε! Αν όλα αυτά σας θυμίζουν δασκαλίστικο στυλάκι πέσατε διάνα. Πολύ δύσκολα ξεριζώνονται οι νοοτροπίες τελικά …Το κείμενο αφιερώνεται στον κουμπάρο ∆αίδαλο που εξακολουθεί να ζει μέσα από τα αθάνατα λόγια του και τις «εμμονές» του. Υποψήφια χωρίς ονοματεπώνυμο
Υ.Γ. Το παραπάνω κείμενο στάλθηκε στην στήλη από συντρόφισσα τοπικής Οργάνωσης Μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Για την αντιγραφή Ο δικηγόρος του διαβόλου
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
25
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ανησυχείτε, γιατί χανόμαστε
Συνέντευξη με τον τραγουδοποιό και ερμηνευτή Ευγένιο ∆ερμιτάσογλου
Τ
ο όνομά του το είχα ακούσει από πολλούς Βορειοελλαδίτες μουσικούς και ερμηνευτές, αλλά έμελλε να γνωριστούμε στο Νότο. Ο Ευγένιος ∆ερμιτάσογλου δεν έχει μόνο όνομα που σου μένει, αλλά κυρίως τραγούδια και ψυχή. Κατά τον ∆ερμιτάσογλου αυτή είναι που κάνει μια ζωντανή μουσική παράσταση καλή, και οι παραστάσεις του είναι καλές. Μπορεί να γίνονται σε ένα μικρό χώρο ή σε ένα μεγαλύτερο, σε ένα μικρό νησί ή σε μια μεγαλούπολη, αλλά έχουν μια δόνηση κατευθείαν «από το κέντρο της γης». Η ερμηνεία του είναι βαθιά και θεατρική, άλλωστε έχει δοκιμαστεί και στο θέατρο, το οποίο του έμαθε, όπως λέει, «να έχω τσάκιση αλλά και να τσαλακώνομαι». Με τη μουσικοθεατρική παράσταση «Ανάθεμα δε τάιμ blues – ονειροπερπατήματα πάνω στο δημοτικό ποίημα της Λιογέννητης» γύρισε όλη την Ελλάδα, από τα Κύθηρα μέχρι τη Σαμοθράκη και από την Κέρκυρα μέχρι το Καστελόριζο, δίνοντας -μέσα σε δύο χρόνια- 550 παραστάσεις, σε μπαρ, στο δρόμο, σε θέατρα, σε εργοστάσια. Έχει κυκλοφορήσει τρεις δουλειές με τραγούδια του -κάποιες φορές με τη συμμετοχή και άλλων στιχουργών ή ερμηνευτών: «Κρύσταλλα του νου» (1997), «Βαρύ φορτίο» (2000) και «Η αγάπη πάει με κουπιά» (2006), η τελευταία με ερμηνευτή τον Παντελή Θεοχαρίδη. Το 2010 κυκλοφόρησε από τη Sony Music η δισκογραφική δουλειά του με τίτλο «Ράδιο σκούρο ανοιχτό». Εφτά τραγούδια που έχουν γραφτεί τα τελευταία 25 χρόνια, αλλά μιλάνε ανοιχτά για τα σκούρα του σήμερα. [Περισσότερες πληροφορίες για τον ίδιο τον ∆ερμιτάσογλου και τη δουλειά του στη διεύθυνση: www.dermitasoglou.gr] Με σύνθημα «αν δεν παίξω γιατί να παίξω;» η μπάντα «Ευγένιος ∆ερμιτάσογλου και αντιστρόφως» θα κάνουν εμφανίσεις στην Κρήτη αλλά και σε όλη την Ελλάδα, το καλοκαιράκι. Παράλληλα, τις καλοκαιρινές Τρίτες (9 - 11.30μ.μ.) θα εμφανίζεται μαζί με τον Παναγιώτη Βιντινή στα -θρυλικά- ∆ύο Λουξ, στα Χανιά.
“
Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα
Σε όποια περίοδο και σε όποιο τόπο να ζει αυτός που καλλιτεχνεί πάντα εκφράζει μια κρίση, ένα κρίσιμο σημείο. Αλλά το αποτύπωμα της τωρινής κρίσης θα το δούμε σε λίγα χρόνια στην τέχνη. Τώρα ποτίζονται οι ρίζες για αυτό που θα καρπίσει. Πώς αποφάσισες, ως επαγγελματίας, να αφήσεις τη μεγάλη πόλη, τη Θεσσαλονίκη, και να έρθεις σε μια μικρότερη, τα Χανιά; Καταρχάς, το αποφάσισα ως άνθρωπος. Το σκεφτόμουν καιρό. Σκεφτόμουν και την καλλιτεχνική πλευρά αλλά και την εργασιακή, αφού όλα αυτά μαζί με συνθέτουν ως άνθρωπο. Στη Θεσσαλονίκη είμαι 28 χρόνια, ένιωθα ότι είχα σκάσει! Παρότι κάναμε όμορφες δουλειές εκεί με φίλους καλλιτέχνες, όπως τον Γιάννη Μήτση, σε όμορφους χώρους, όπως το «Καφωδείο ελληνικό», αυτή η καθημερινότητα μού έπαιρνε το νου από άλλα πράγματα. Έφυγα, λοιπόν, για αγρανάπαυση. Προτίμησα τα Χανιά, αν και είναι μακριά από την άλλη Ελλάδα, αφού τα επισκέπτομαι πολλά χρόνια, καλοκαίρι και χειμώνα. ∆εν πήγα, ας πούμε στις Σέρρες, από όπου κατάγομαι, που είναι 50 λεπτά από τη Θεσσαλονίκη. Άλλωστε, μέσω του διαδικτύου πλέον μπορούμε να είμαστε σε επαφή με ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τώρα, μετά ένα χρόνο, νοιώθω ότι μου έκανε μεγάλο καλό. Καθάρισε το μυαλό μου από πολλά πράγματα, για τα οποία δεν ευθύνεται ο τόπος αλλά ο τρόπος... Τι είναι αυτό που τροφοδοτεί τη μουσική σκηνή της Θεσσαλονίκης και είναι τόσο δημιουργική; Η μουσική μαγιά είναι παλιά ιστορία για τη Θεσσαλονίκη. Τραβάει από τη δεκαετία του άλλοτε ως τη δεκαετία του όποτε. Ιστορικά, αν το δεις, ισχύει για όλες τις τέχνες αυτή η δημιουργική συνάντηση στη Θεσσαλονίκη. Συγκέντρωσε καλλιτέχνες από όλη τη Βόρεια Ελλάδα, τους ανησυχούντες που ήθελαν να εκφραστούν, να συναντηθούν. Στη Θεσσαλονίκη είναι ακόμα εύκολο να συναντηθείς με τους ανθρώπους. Και εκεί, όμως, βιώνεται μια παρακμή στις μουσικές σκηνές και στα στούντιο, παρότι υπάρχουν παιδιά και γκρουπάκια που ανησυχούν, που κάνουν πρόβες κάθε μέρα και χίλια στενά αναστενάζουν. Αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ, ελπίζω παντού. Τι αισθάνεσαι ότι σε εξελίσσει καλλιτεχνικά;
Το να μην κάνω τα ίδια πράγματα. Μπορεί να μετακινούμαι διαρκώς για τρεις μήνες και τους επόμενους τρεις να μείνω κλεισμένος στο σπίτι μου. Οι συναντήσεις με ανθρώπους επίσης με πηγαίνουν μπροστά, είτε τα πάμε καλά είτε όχι. Καλό είναι να στήνεις μια μπάντα με καλούς μουσικούς και να παίζεις, αλλά, αν δεν υπάρχουν αλλαγές, επέρχεται κορεσμός. Μ’ αρέσει να αλλάζω μουσικούς, να αλλάζω μουσικές παρέες. Μ’ αρέσει επίσης να συναντιέμαι με νεότερούς μου μουσικούς, διότι αισθάνομαι ότι εκεί υπάρχει μεγαλύτερη ανησυχία. Ξεκινάμε αυτοσχεδιάζοντας, στη συνέχεια μαθαίνουμε πληροφορίες, τεκμηριώνουμε την εμπειρία και στο τέλος ξαναπαίζουμε σαν μικρά παιδιά, αυτοσχεδιάζοντας. Η κρίση, όχι μόνο η οικονομική -γιατί εσείς οι μουσικοί ήσασταν πάντα σε τέτοια κρίση- αλλά και η κοινωνική και η πολιτική, τι αποτύπωμα αφήνει στο τραγούδι; Σε όποια περίοδο και σε όποιο τόπο να ζει αυτός που καλλιτεχνεί πάντα εκφράζει μια κρίση, ένα κρίσιμο σημείο. Αλλά το αποτύπωμα της τωρινής κρίσης θα το δούμε σε λίγα χρόνια στην τέχνη. Τώρα ποτίζονται οι ρίζες για αυτό που θα καρπίσει. Πιστεύω στο χρόνο. Στον τελευταίο μου δίσκο «Ράδιο σκούρο ανοιχτό», τα τραγούδια έχουν γραφτεί τα τελευταία 25 χρόνια κι είναι σαν να μιλούν για τώρα. Γιατί, όπως έλεγε και ο Ρασούλης, «όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν». Οι καλλιτέχνες κατηγορούνται εν καιρώ κρίσης ότι δεν παίρνουν θέση. Αν ορίσουμε το σύνολο όσων ασχολούνται με το τραγούδι ως 100%, το 50% δεν έχει καμία σχέση με αυτό που συζητάμε. Από το άλλο 50%, το 30% είναι λίγο υποψιασμένο και το άλλο 20%, μια μειοψηφία δηλαδή, διαρκώς ανησυχούσε και μιλούσε. Σε αυτή τη συγκυρία που όλοι λένε για κρίση, αυτοί οι ανησυχούντες μιλούν, μπορεί να μην είναι ορατό στους πολλούς, γιατί
πάντα μιλούσαν. Πώς άρχισες να ασχολείσαι με τη μουσική; Ο πατέρας μου είχε κέντρο διασκέδασης, στο οποίο έφερνε πολύ συχνά μεγάλες ορχήστρες από όλα τα είδη μουσικής. Ο ίδιος επίσης είχε πολύ μεγάλη δισκοθήκη. Deep Purple, Pink Floyd, Doors, από τους δίσκους του πατέρα μου άκουσα πρώτη φορά, αλλά και Πάνο Γαβαλά και Ρία Κούρτη κ.ά. Ήταν ένας ιδιαίτερος άνθρωπος, ήταν αντάρτης στον εμφύλιο κι, όταν παραδώσαν τα όπλα, έκανε φυλακή. Εκεί, για να μην τα χάσει, έμαθε γαλλικά διά αλληλογραφίας. Το πρώτο του επαγγελματικό εγχείρημα ήταν ένα χοροδιδασκαλείο, στο οποίο διδάσκονταν ευρωπαϊκοί χοροί, βαλς τανγκό κ.λπ. Στο πρώτο του μαγαζί έφερνε καί μπάντες που έπαιζαν τζαζ. Όταν ήμουν μικρός, στο δεύτερο μαγαζί, κοιμόμασταν στην γκαρνταρόμπα σε ράντζα. Όλη τη νύχτα ακούγαμε μουσικές. Γυρνούσα από τα σχολείο και ήταν στημένα τα όργανα. Πήγαινα σε όλα και τα πείραζα, τα περιεργαζόμουν. Στα 15 μου πήρα την πρώτη μου ηλεκτρική κιθάρα και την έχω ακόμα. ∆ούλευα ένα καλοκαίρι για να την πάρω. Έπαιζα σε γκρουπάκια. Ξεκίνησα δυο τρεις φορές μαθήματα κλασικής κιθάρας, αλλά όλο έφευγα, δεν δεχόμουν τον τρόπο διδασκαλίας. Όμως και από εκεί έμαθα τελικά πράγματα. Πολύ αργότερα, ξαναπήγα σε ωδείο για να δω τι ξέρω. Έκατσα ένα μήνα, έδωσα αρμονία και πέρασα. Αλλά πτυχίο τελικά δεν πήρα, έφυγα. Τι είναι αυτό που κάνει μια ζωντανή παράσταση καλή; Η ψυχή. Τι σημασία έχει η αρτιότητα αν δεν επικοινωνεί με τον κόσμο; Μου έχει συμβεί πολλές φορές να έρθουν άνθρωποι μετά από ένα παίξιμο και να μου πουν: δεν ξέρω τι έπαιζες, δεν καταλαβαίνω τι έλεγες, αλλά μου άρεσε. Η δουλειά που κάνουμε είναι δουλειά του αέρα, αλλά χωρίς αυτόν τον αέρα δεν μπορείς να ανασάνεις.
26
ΘΕΑΤΡΟ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Γιατί μπορεί να ενδιαφέρει σήμερα μια ερωτική ιστορία (μια παθιασμένη ερωτική ιστορία έστω) από το Μεσαίωνα; Γιατί ο Γιάννης Καλαβριανός και ο θίασος Sforaris αποφασίζουν να ασχοληθούν με τον μεσαιωνικό φιλόσοφο Πιερ Αμπελάρ και την επίσης φιλόσοφο, μαθήτριά του, Ελοΐζ, που η σχέση τους είναι πια μυθική ανάμεσα στους ερωτευμένους όλου του κόσμου και όλων των εποχών και οι οποίοι σπεύδουν να προσκυνήσουν τον κοινό τους τάφο στο περίφημο νεκροταφείο του Περ Λασέζ στο Παρίσι; Οι μέχρι τώρα δουλειές του Καλαβριανού περιελάμβαναν αναζητήσεις στο χώρο της ανάδειξης των θρησκευτικών συμβάσεων, της μνήμης, της παράδοσης, των άγριων αλλά γοητευτικών και δυσεξήγητων σχέσεων του κόσμου του παραμυθιού, του έρωτα και του κυνηγιού της ευτυχίας. Έτσι μόνο επιφανειακά μπορεί να εκπλαγεί κανείς από την επιλογή αυτή που περιέχει προβληματικές τις οποίες βρίσκουμε αναπτυγμένες σε προηγούμενες παραστάσεις του.
Μια παθιασμένη ερωτική ιστορία από τον Μεσαίωνα ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ
Άνοιξε το Φεστιβάλ Αθήνας με την παράσταση “Αβελάρδος και Ελοΐζα” από την Εταιρεία Θεάτρου Sforaris
Ο
«Αβελάρδος και η Ελοΐζα» έχουν το στοιχείο του θρύλου πια, είναι μια τραγική ερωτική ιστορία, ένας παθιασμένος έρωτας, το θρησκευτικό στοιχείο λειτουργεί καταλυτικά πάνω στην ανθρώπινη βούληση, δυο χαρισματικοί άνθρωποι χάνουν την ευτυχία συνθλιμμένοι από τις κοινωνικές προκαταλήψεις και εμμονές. Όλα τούτα όμως δεν είναι μόνο θέματα του σκηνοθέτη και δημιουργού του κειμένου. Απασχολούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλους τους ανθρώπους, που προσπαθούν με αγωνία να επιβιώσουν μέσα στην κρίση και να βρουν δύσκολες ισορροπίες και ψυχική γαλήνη. Άλλωστε, μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες, άνθιζαν πάντα μεγάλοι έρωτες, που μόνο μικρόψυχοι και στεγνωμένοι άνθρωποι τους θεωρούσαν παράκαιρους. Οι υπόλοιποι έβρισκαν σ’ αυτούς ανάπαυση και ελπίδα, πως θα ανθίσει ξανά ο κόσμος και πως κάθε φορά που δύο άνθρωποι αγαπιούνται πολύ, γεννιέται μια αντίσταση, ένας, μικρός ίσως αλλά ουσιαστικός, πυρήνας ανατροπής. Κι είναι κι αυτός ένας λόγος που φοβίζει ο έρωτας τα καθεστώτα και που μόνο ο καθαγιασμός της νομιμοποίησης (και της επιπεδοποίησης) τον κάνει ανεκτό.
“
∆υο ριζοσπάστες κι ένας έρωτας
Ο Πιερ Αμπελάρ γεννήθηκε το 1079 στη Γαλλία. Αποδείχθηκε γρήγορα ένα ρωμαλέο πνεύμα με πολύ ριζοσπαστικές για την εποχή του αντιλήψεις, που ασκούσαν κριτική στην κυριαρχία της θεολογικής σκέψης. Θεωρούσε πως η αμφιβολία είναι πηγή της επιστημονικής έρευνας, ενώ έδινε ιδιαίτερη θέση στην έννοια της πρόθεσης, καταργώντας έτσι την
Κάθε φορά που δύο άνθρωποι αγαπιούνται πολύ, γεννιέται μια αντίσταση, ένας, μικρός ίσως αλλά ουσιαστικός, πυρήνας ανατροπής. Κι είναι κι αυτός ένας λόγος που φοβίζει ο έρωτας τα καθεστώτα και που μόνο ο καθαγιασμός της νομιμοποίησης (και της επιπεδοποίησης) τον κάνει ανεκτό.
παραδοσιακή έννοια της αμαρτίας, αφού δίδασκε ότι αμαρτία υπάρχει, όταν υπάρχει η αντίστοιχη πρόθεση. ∆εν άργησε να συγκρουστεί με συναδέλφους του και να κινήσει το φθόνο και το μίσος. Η μεγάλη επιρροή της Εκκλησίας στις κοσμικές δραστηριότητες και ο έλεγχος που ασκούσε στην πνευματική ζωή, έδιναν όπλα ενάντια στα ανήσυχα πνεύματα όπως ο Αβέλαρδος, που δίδαξε με μεγάλη επιτυχία και απέκτησε γοργά κύκλο πιστών μαθητών. Ο εφημέριος Φιλμπέρ αποφάσισε να εμπιστευτεί στον ονομαστό δάσκαλο την εκπαίδευση της 16χρονης ανεψιάς του Ελοΐζας, γνωστής σε όλη τη Γαλλία για τη μόρφωση και την ευφυΐα της. Και έτσι ξεκίνησε ένας από πιο γνωστούς έρωτες στην ιστορία της ∆ύσης. Στον έρωτα αυτό, πάντως, το δυνατό στοιχείο είναι η μικρή Ελοΐζ. Χωρίς να υπολογίσει τις συνέπειες, όταν μένει έγκυος, δεν θέλει να παντρευτεί τον αγαπημένο της, για να μην του ανακόψει την πορεία. Με τα πολλά δέχεται μόνο ένα μυστικό γάμο για χάρη του θείου της κυρίως. Κι όταν ο εφημέριος Φιλμπέρ βάζει να ευνουχίσουν τον Αβελάρδο, αυτή δέχεται την πρότασή του να κλειστεί σε μοναστήρι ενώ δεν πιστεύει ουσιαστικά στο Θεό και δεν έχει καμιά κλίση για τη μοναστική ζωή. Επειδή ο Αβελάρδος δεν αντέχει στην ιδέα να είναι η αγαπημένη του έξω στον κόσμο και ίσως να ζήσει κάποτε με κάποιον άνδρα, η Ελοΐζ θα ζήσει όλη την υπόλοιπη ζωή της (από 21 μέχρι 63) στο μοναστήρι ως υποδειγματική καλόγρια και κατόπιν ηγουμένη έχοντας ένα και μοναδικό Θεό, τον Αβελάρδο και το άγριο πάθος της γι’ αυτόν.
Αμήχανα και αναποφάσιστα Το κείμενο που συνέθεσε ο Καλαβριανός «έπαιζε» διστακτικά και αναποφάσιστα ανάμεσα στην αφήγηση και τη δραματοποίησή της. Έτσι ένα μεγάλο μέρος του έργου φτάνει στο θεατή αφηγημένο κυρίως από τον Φιλμπέρ αλλά και άλλους, ακόμα και από το ίδιο το ζευγάρι κι ένα άλλο περνάει μέσα από τους διαλόγους, που κατά σημεία μεταφέρουν αυτούσια την αλληλογραφία των δυο ηρώων. Παρ’ όλ’ αυτά, ήταν ένα κείμενο που απέδιδε την ιστορία και έβαζε τα βασικά θέματα. Είδε μάλιστα πολύ σωστά τη διαφορά των δύο ηρώων: την ριζοσπαστική Ελοΐζ που μιλά για το σώμα της και την επιθυμία της με τόλμη και διεισδυτικότητα πρωτόγνωρη όχι μόνο για την εποχή της και τον φιλόσοφο Αβελάρδο που, παρά τη δυναμική σκέψη του, στη ζωή του δεν καταφέρνει να ξεπεράσει τελικά τις συμβάσεις και τους θεσμούς των καιρών. Όμως δεν μπόρεσε να το εκμεταλλευτεί σκηνοθετικά. Η παράσταση είναι αμήχανη και αναποφάσιστη. ∆εν
σκάβει βαθιά στους χαρακτήρες, δεν αναλύει τη σχέση, δεν παιδεύεται με τον έρωτα, ούτε όμως δημιουργεί σύμβολα. δεν ερευνά μια εποχή, μια φιλοσοφική σκέψη, μια σύγκρουση. δεν εξερευνά ένα είδος και τις δυνατότητες δραματοποίησής του, παγιδεύεται στους κανόνες του. Ως θεατές δεν γίναμε κοινωνοί των παθών. Η δραματική αμεσότητα που χαρακτηρίζει ένα δοκιμασμένο και αποδεδειγμένα ταλαντούχο σκηνοθέτη όπως ο Καλβριανός, εδώ δεν υπήρχε. Προσωπικά με προβλημάτισε ιδιαίτερα η ανεξήγητη παρουσία ενός ασπροντυμένου χορού που σχολίαζε τα δρώμενα τραγουδώντας, με χιουμοριστική μάλλον διάθεση και με αντίστοιχες μουσικές επιλογές, υπονομεύοντας έτσι όσα συντελούνταν εκείνη τη στιγμή. Μοναχοί που επικρίνουν έτσι τις θρησκευτικές υπερβολές, κάτι που απασχολεί τον σκηνοθέτη από παλιά. Ωστόσο, αυτή η μιουζικαλίστικη νότα, που έφερνε μια προτεσταντική αισθητική μέσα στο κρεσέντο του μεσαιωνικού χριστιανισμού της ∆ύσης αφαιρούσε -τουλάχιστον- πολύτιμες εντάσεις. Η Ελένη Κοκκίδου, ηθοποιός με δυνατή υποκριτική αρματωσιά και θεωρητική γνώση, εδώ δεν όρισε με σαφήνεια τα όρια των προσώπων που ενσάρκωνε ως συνδετικός κρίκος. Η Χριστίνα Μαξούρη αναμετρήθηκε με μια πολύ απαιτητική και πολυδιάστατη ηρωίδα, από την οποία απέσπασε και έδειξε αρκετά καλά μόνο μία πλευρά της: την ερωτευμένη γυναίκα. Ο Γιώργος Γλάστρας έκανε το ίδιο με τον Αβελάρδο παγιδεύοντας την ερμηνεία του πιο πολύ στην πνευματική προσωπικότητα παρά στον άντρα που την έφερε. Ενδιαφέρον και λειτουργικός ο βιντεακός σκηνικός περίγυρος (video mapping) του Στάθη Μήτσιου με το διαλεκτικό παιχνίδι των μεταφυσικών συμβόλων.
Μερικά ερωτήματα
Ο χορός της παράστασης απαρτίζεται από τη θεατρική ομάδα του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΑΤΕ - Πειραιώς. Πρόκειται για μια δραστήρια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα. Το θέμα όμως δεν είναι αυτό. Ας βάλουμε μερικά ερωτήματα: 1. Οι ερασιτέχνες πληρώθηκαν για τη συμμετοχή τους στο χρηματοδοτούμενο από το κράτος κατά μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του Φεστιβάλ Αθήνας; Αν ναι, ποιος κωδικός χρησιμοποιήθηκε και πώς δικαιολογείται; (αυτά χωρίς καθόλου να αγνοούμε τη μείωση και φέτος του ποσού που δόθηκε στο Φεστιβάλ -2 εκ. ευρώ έναντι 2,7 πέρυσι. Και δηλώνοντας εκ των προτέρων ότι μας άρεσε το άνοιγμα σε νέα ελληνικά σχήματα, ανεξαρτήτως των λόγων που οδήγησαν σ’ αυτήν την επιλογή) 2. Αν όχι, υπό ποίες συνθήκες δούλεψαν και ποιος κάλυπτε την ασφάλεια από ατύχημα 13 ανθρώπων; 3. Ποιο ασκό του Αιόλου ανοίγει μια τέτοια συμμετοχή, με δεδομένα α. την τεράστια ανεργία του κλάδου των ηθοποιών (περί το 97% με στοιχεία του ΣΕΗ) β. λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ακούγονται για πολυπρόσωπες παραστάσεις όπου οι ηθοποιοί για 2 μηνών πρόβες και παραστάσεις πληρώνονται λιγότερο από συνολικά 700 ευρώ; 4. Το Φεστιβάλ Αθήνας έχει κάποια θεσμοθετημένη σχέση με την ερασιτεχνική δημιουργία; Όλα τα παραπάνω δεν αφορούν καθόλου τον κ. Καλαβριανό που προφανώς δεν ευθύνεται. Εκείνος έκανε μια καλλιτεχνική επιλογή, μια σύμπραξη επαγγελματιών και ερασιτεχνών που για εκείνον είναι εμπειρία με καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Το θέμα είναι τι κάνει το Φεστιβάλ. Ποιος θα απαντήσει; Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr
1055
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
27
ΒΙΒΛΙΟ
Ιστορίες της Θεσσαλονίκης Γιώργος Γκόζης «Αφήστε με να ολοκληρώσω» Εκδόσεις Πόλις Μάρτιος 2014
Α
κριβώς πριν δώδεκα χρόνια, Μάρτιο 2002, μία τριάδα κριτικών χαιρέτιζε την πρώτη συλλογή διηγημάτων του Θεσσαλονικιού Γιώργου Γκόζη, που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Επρόκειτο για την αφρόκρεμα της κριτικής, όχι λόγω των προσώπων, για τα οποία ο καθένας μπορεί να έχει τη δική του άποψη, αλλά με βάση τις έγκριτες εφημερίδες, στις οποίες τότε δημοσιεύονταν τα κείμενά τους. ∆εν ήταν μία απλώς ευμενής υποδοχή. Συνιστούσε ομόφωνη επιδοκιμασία, η οποία συνεχίστηκε με άλλες κριτικές που ακολούθησαν. Επρόκειτο για ομοβροντία επαίνων, που έθετε υψηλές απαιτήσεις για το επόμενο βιβλίο του. Τώρα, κατά πόσο το ανέβασμα του πήχη των προσδοκιών συνέτεινε στην καθυστέρηση της δεύτερης εμφάνισης του εν λόγω πρωτοεμφανιζόμενου, μένει ζητούμενο. Υπάρχουν περιπτώσεις που η καλή υποδοχή οδήγησε σε καθυστερημένη επανεμφάνιση ή, ακόμη, και σε σιωπή. Ένα καλό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Γιάννη Πατσώνη, που εξέδωσε στην ίδια ηλικία με τον Γκόζη, αλλά είκοσι χρόνια νωρίτερα, το 1982 και μετά το 1984, δυο ολιγοσέλιδες συλλογές και από τότε σιώπησε. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σταμάτησε το πάλεμα με τη γραφή. Θεσσαλονικιός κι εκείνος. Γενικότερα, παρόμοιες συγγραφικές συμπεριφορές απαντώνται σε ευαίσθητους Βορειοελλαδίτες. Σε αντίθεση με τους Αθηναίους, που, όταν τύχουν θερμής υποδοχής, αντιδρούν “υγιώς”, εκδίδοντας, στη συνέχεια, με σταθερή τακτικότητα. Μπορεί να υποχωρούν ποιοτικώς, αλλά εγγράφονται στους επαγγελματίες συγγραφείς. Αν διαθέτουν, επιπροσθέτως, τις πλάτες ενός δραστήριου εκδότη, γίνονται μόνιμοι τρόφιμοι των ΜΜΕ. Αρχικά των πολιτιστικών σελίδων και εκπομπών, αργότερα και με βάση τους ρυθμούς που αυξάνεται η αναγνωρισιμότητά τους, κοινώς η φασαρία που κάνουν γύρω από το πρόσωπό τους, βγαίνουν και στα τηλεπαράθυρα. Ο τίτλος του πρώτου βιβλίου του Γκόζη, «Ο νυχτερινός στο βάθος», κρυπτικός στην πολυσημία του, προσιδιάζει σε εκείνη τη συλλογή των έντεκα διηγημάτων. Είναι ένας τίτλος τελείως διαφορετικός από τον πρόσφατο. ∆ικαιολογημένα, άλλωστε, αφού το δεύτερο βιβλίο του είναι εντελώς άλλης σύλληψης. Ουδόλως κρυπτικός ο νέος τίτλος, καθώς πρόκειται για την αγανακτισμένη κραυγή των προσκεκλημένων στις πάσης φύσεως τηλεοπτικές εκπομπές, που αντηχεί στα αυτιά όλων μας. Ιδιαίτερα στις εκπομπές πολιτικού περιεχομένου, στις οποίες χρωματίζεται με υστερικούς τόνους, καθίσταται, για τον μη εθισμένο τηλεθεατή, σχεδόν εφιαλτική. Με αυτόν τον εμφατικό τίτλο, επιλέγει ο Γκόζης να δηλώσει την αλλαγή συγγραφικής πλεύσης, που θα πρέπει να απηχεί και αλλαγή ρότας στην προσωπική του ζωή. Σύμφωνα με τα βιογραφικά στο “αυτάκι” των δυο βιβλίων του, αφού ολοκλήρωσε, μεταπτυχιακού συμπεριλαμβανομένου, σπουδές Θεολογίας, βρήκε δουλειά σε ναυτιλιακό γραφείο. Ίσως, βοήθησε η κατοχή τριών ξένων γλωσσών, που αναφέρεται στο πρώτο βιογραφικό. Οπότε, πιθανώς, και λόγω γλωσσομάθειας, απωλέσαμε έναν δυνάμει επίλεκτο διηγηματογράφο και κερδίσαμε έναν καυστικό και χυμώδη πεζογράφο. Η διαφορετική, πάντως, θυμική διάθεση, που χαρακτηρίζει το πρόσφατο βιβλίο, θα πρέπει να αποδοθεί στη γενικότερη μόλυνση της παγκοσμιοποίησης, στην οποία ο συγγραφέας μένει σήμερα περισσότερο έκθετος λόγω των επαγγελματικών του απασχολήσεων. Ο καινούριος Γκόζης φαίνεται πως αδυνατεί “να λύσει τους κάβους” και να ανοιχθεί στην υπεραισθητή “ράδα”, γράφοντας ένα διήγημα
όπως το υποβλητικό «Κατάφωτη η Σύναξις», δημοσιευμένο το 2000, όταν ακόμη, τουλάχιστον η Θεσσαλονίκη, διέσωζε την ψυχή της. Ουσιαστικά, ο τίτλος του βιβλίου αποτελεί τον τίτλο του κειμένου στο οπισθόφυλλο, που έχει ως θέμα τα τηλεπαράθυρα και την ακατάσχετη πολυλογία των προσκεκλημένων. Το λεκτικό μαστίγωμα, που τους επιφυλάσσει ο συγγραφέας, προετοιμάζει για τη στροφή του στη σάτιρα. Ο Γκόζης, με ένα παιχνίδισμα αυτοσαρκασμού στο τέλος του εν λόγω κειμένου, ζητά εμμέσως την ανοχή μας για το βιβλίο που τελικά ολοκλήρωσε. Όχι, όμως, με δέκα ετών καθυστέρηση, όπως αναφέρει, αλλά με δώδεκα. Εκτός κι αν απαιτούνται δυο χρόνια για την κάθοδο ενός Βορειοελλαδίτη συγγραφέα στην αθηναϊκή εκδοτική παλαίστρα. Όπως και να έχει, πρόκειται για μία συλλογή δέκα οκτώ ιστοριών, χωρίς αναφορά καμίας προδημοσίευσης. Ενώ, στο πρώτο βιβλίο, τα εννέα από τα έντεκα διηγήματα είχαν δημοσιευθεί μέσα σε μια τετραετία πριν την έκδοσή του. Συν τη βράβευση ενός από αυτά σε διαγωνισμό διηγήματος του 2001, όπου, σε αντίθεση με τους σημερινούς, η κριτική επιτροπή, τουλάχιστον ορισμένα από τα μέλη της, διέθετε αισθητικό κριτήριο. Άρα, η δηκτική διακωμώδηση των δημόσιων ηθών, που, σε κάποιες από τις καινούριες ιστορίες, μορφοποιείται σε οργίλη σάτιρα, για την οποία ελάχιστα προϊδέαζε η υπονομευτική ειρωνεία σε ορισμένα από τα παλαιότερα διηγήματα, καλλιεργήθηκε, χωρίς έξωθεν ενθάρρυνση, κατά μόνας. Από μία άποψη, ο σατιριστής είναι ένας ανεπιθύμητος έως και αποσυνάγωγος, αφού καυτηριάζει τρέχουσες συμπεριφορές. Παρομοίως, ο νοσταλγός παλαιότερων εποχών συχνά κηρύσσεται απόβλητος ως παρωχημένος. Ο Γκόζης περισώζεται, ιδίως όταν επαναφέρει μνήμες της εφηβείας με σκωπτικό τόνο. Αντιθέτως, όταν ενδίδει στη νοσταλγική εντρύφηση, οι ιστορίες του βουλιάζουν στο συναισθηματισμό. Ακόμη και ιστορίες, που έγινε προσπάθεια να αναδειχθούν με μορφικές διαφοροποιήσεις, όπως η επιστολική «...και δε με λες, σ’ αρέσει ο πουρές;» ή η παραμυθικής υφής, σύμφωνα και με τον τίτλο της, «Παραμύθι για ένα Αγόρι». Αυτή η δεύτερη ιστορία θα πρέπει, κατά τις ενδείξεις, να έδωσε την ιδέα του εξωφύλλου. Ευρηματικό όσο και εντυπωσιακό, αφού πρόκειται για λεπτομέρεια φωτογραφίας του Γερμανού Άλφρεντ Αϊζενστάντ, που πολιτογραφήθηκε Αμερικανός τις παραμονές του τελευταίου Πολέμου και στάθηκε ο διασημότερος φωτογράφος του περιοδικού «Λάιφ». Κοντά εκατό χρόνια έζησε ο Αϊζενστάντ, την αθανασία όμως την κέρδισε με ένα κλικ, εκείνο που απαθανάτισε τον ενθουσιασμό για τη λήξη του Πολέμου με το φιλί ενός ναύτη σε άγνωστή του νοσοκόμα, ανάμεσα στο πλήθος, στο Τάιμς Σκουέρ της Νέας Υόρκης. Με βάση το όνομα του φωτογράφου, χωρίς
επεξηγηματική λεζάντα, η επιλογή της φωτογραφίας χρεώνεται στην ταλαντούχο μακετίστρια Μαρία Τσουμαχίδου. Με βάση, όμως, το θέμα, δείχνει τον συγγραφέα. Τα παιδιά με τα γεμάτα αγωνία, ίσως και τρόμο, μάτια, που κοιτάζουν μετωπικά τον φακό, παρακολουθούν, σε μία υπαίθρια παράσταση, τον Άι-Γιώργη να σκοτώνει τον ∆ράκο. Όχι στη Θεσσαλονίκη αλλά στο Παρίσι, πριν πενήντα χρόνια. Ανηλεής δείχνεται ο σατιρικός λόγος, όταν επικεντρώνεται, όπως το κείμενο του οπισθόφυλλου, σε τύπους και καταστάσεις πανελληνίως σήμερα αναγνωρίσιμους. Λ.χ., στο διήγημα, με τον εύστοχο τίτλο, «Θεράπων υπουργός», κατά το “θεράπων ιατρός”, προβάλλεται ένα πρότυπο υπουργού, που προκύπτει από τον διαπαιδαγωγημένο ως κομματικό θεράποντα, ενώ στο διήγημα «Το Πλοίο της Αγάπης», όπως αποκαλούν οι φαντάροι, προσπαθώντας να διατηρήσουν το χιούμορ τους, “το σκουπιδιάρικο στο στρατό”, η σάτιρα βρίσκει πρόσφορο στόχο στην ελεεινή κατάσταση, που επικρατεί στο στρατόπεδο. Ασχέτως αν ο λόγος, επιδιώκοντας να γίνει καυστικός, εκπίπτει στον ωμό ρεαλισμό, εξαντλώντας την περιγραφική του δεινότητα στην λεπτομερή απόδοση αηδιαστικών σκηνών. Και πάλι, όμως, αφηγηματικά το αποτέλεσμα είναι πιο ικανοποιητικό από την ελλοχεύουσα παρεκτροπή μίας διδακτικής τάσης, που δεν αποφεύγεται στη σκιαγράφηση ενός άλλου είδους ανθρώπου, που βγαίνει στα τηλεπαράθυρα. Του “αυτόπτη” μάρτυρα, στο ομότιτλο διήγημα. Όχι του συμπτωματικά αυτόπτη, αλλά του συστηματικού, που λαχταράει την τηλεοπτική δημοσιότητα. Αυτός είναι ικανός πολλές φορές να περιγράφει “και ό,τι δεν συμβαίνει” ή αν σταθεί τυχερός και έχει συμβεί, να το διογκώνει, ώστε να κριθεί άξιο για περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο, άρα και μεγαλύτερη δική του δημόσια έκθεση. Εκτός από χαρακτηριστικούς τύπους, σε ορισμένες ιστορίες, στο στόχαστρο βρίσκονται κάποιες καταστάσεις, που, κατά μία οπτική, αγγίζουν τα όρια της νοσηρότητας. Ο αφηγητής παριστάνει ότι εξυμνεί τις συγκεκριμένες συνθήκες, ενώ, με τις υπερβάλλουσες λεκτικές διατυπώσεις, που επιστρατεύει, τονίζει τη γελοιότητα των προσώπων. ∆υο ιστορίες με κωμικά ευρήματα αφορούν περιστάσεις, που έχουν σχετικά πρόσφατα προκύψει ως απότοκα της ψηφιακής τεχνολογίας. Το «Τηλεκηδείες live» και κυρίως, το «Ακηδία.com» διαθέτουν την οικονομία του διηγήματος και διασκεδαστικές ατάκες. Κάτι που δεν ισχύει για δυο άλλα διηγήματα, που καταπιάνονται με το επίσης καινοφανές θέμα διδασκαλίας της συγγραφικής τέχνης. Τα μαθήματα δημιουργικής γραφής είναι τόσο της μόδας, από τότε που τα εισαγάγαμε, που αποτελούν ταμπού για τη σάτιρα. Πόσω μάλλον από νεότερο συγγραφέα. Ο Γκόζης το αποτολμά στο «Ασκήσεις ∆ημιουργικής Αντί-Γραφής», αλλά αρκείται σε μία ξεδοντιασμένη παρωδία.
Ενώ το «Συνταγή μαγειρικής: ∆ιηγήματα ρολάκι» τραβάει εις μάκρος με άσφαιρα πυρά και λογοπαίγνια. Κι όμως, σε τέτοια θέματα, που απαιτούν πνευματώδη ανάπτυξη, δοκιμάζεται ο σατιριστής και όχι στους εύκολους στόχους, όπως, για παράδειγμα, ο Έλληνας σύζυγος που εζήλωσε τις επιδόσεις του Τούρκου “πηδηχταρά” και υποβλήθηκε σε «Αποκοπή χαλινού». Ως το μοναδικό, ίσως, σταθερό σημείο στις μυθοπλασίες του, τις παλαιές και τις πρόσφατες, προβάλλει η Θεσσαλονίκη. Είναι η όψη της πόλης από την οπτική γωνία ενός που άρχισε να την περπατάει αρχές δεκαετίας του ’80. Στις αμιγώς θεσσαλονικιώτικες ιστορίες, ο Γκόζης δείχνει τη μεγάλη αφηγηματική του άνεση και το λεκτικό εύρος που διαθέτει. Αυτές δεν στήνονται, όπως οι παλαιότερες της γενέτειρας, γύρω από κάποιο συμβάν ή τις κινήσεις ενός χαρακτηριστικού προσώπου. Εδώ αφορούν, σύμφωνα και με τον συγκεντρωτικό τίτλο τριών εξ αυτών, “τις φυλές της πόλης”, τις οποίες ζωντανεύει μυθοπλαστικά με οίστρο ο συγγραφέας. Στη Θεσσαλονίκη του, μία ανδροκρατούμενη πόλη, το παρεμπόριο στις πλατείες το έχουν αναλάβει “οι Πρίγκιπες”, τις επικίνδυνες σφήνες οι “Παπόβιοι Άγγελοι”, ενώ το επίλεκτο κοινό, το πλέον “ενθουσιώδες και εκδηλωτικό”, στα δυο ανοιχτά θέατρα του Κ.Θ.Β.Ε., το απαρτίζουν οι “Εφοπλιστές του Βουνού”, μία όλως ιδιαίτερη περίπτωση τζαμπατζίδων. Σε μία άλλη τριάδα ιστοριών, αντανακλάται η πόλη σε εκείνη τη “μεταβατική” για τη χώρα δεκαετία. Συμμετέχουμε νοερά σε διαδρομές με το λεωφορείο και σε περιπάτους. Σαν σε μαγική εικόνα, προβάλλουν τα αλλοτινά καφέ και τα μπαράκια, με τους θαμώνες τους. Κάθε στέκι και μία άλλη “φυλή”, με σήμα κατατεθέν τους επώνυμους της εποχής. Λ.χ., τον Τάκη Κανελλόπουλο ή τον Κωστή Μοσκώφ. Μία από τις ιστορίες, το «Play Bouzouki», ξεφεύγει από την οικονομία που επιβάλλει η μυθοπλαστική σύνθεση. Αυτή στρέφεται γύρω από τις “φυλές” των ημερήσιων θερινών εκδρομέων. Πιο συγκεκριμένα, των συνεπιβατών στο λεωφορείο με προορισμό “την κοινοτική πλαζ Επανωμής στο Κτήμα του Καραγκιόζη”. Υπαρκτό το τοπωνύμιο, αν και αγνώστου σε μας ετυμολογίας, δείχνει περισσότερο ως μυθοπλαστικό εύρημα. Η εξιστόρηση όσων συμβαίνουν εντός του λεωφορείου κατά τη διαδρομή διαστέλλεται, αποτελώντας το κυρίως θέμα. Η ιστορία μακραίνει, δοκιμάζοντας τις αντοχές της, με την περιγραφή της κασέτας, που αποτελεί τη μία και μοναδική μουσική υπόκρουση. Παρατίθεται πλήρης αναφορά τραγουδιστών και ασμάτων. Ονόματα και στίχοι που σήμερα, τουλάχιστον για τον κάτοικο πρωτευούσης, είναι παντελώς άγνωστα. Κι όμως, ακόμη κι αν τα ονόματα δεν κουβαλούν το αναλογούν συγκινησιακό φορτίο, ο σχολιασμός της κάθε περίπτωσης, πάντοτε σε χιουμοριστική σύζευξη με τα λόγια των τραγουδιών, φτιάχνει στο ακέραιο την ατμόσφαιρα. Παρεμπιπτόντως, όποιος γκάγκαρος κριτικός αποκαλεί παρόμοιες ιστορίες ηθογραφία είναι άγευστος ποιήσεως. Ο Γιώργος Γκόζης ολοκλήρωσε, έστω και με καθυστέρηση, το βιβλίο του. Μόνο που δεν ήταν αυτό που εμείς περιμέναμε. Ωστόσο, με τις πρόσφατες ιστορίες του έδειξε κι άλλες εμμονές και διαφορετικές ικανότητες. Έτσι εμφανίζεται μετέωρος μεν, αλλά ενδιαφέρων. Κάπου μεταξύ Αγιολογίας και Ναυτιλίας, μεταξύ θεσσαλονικιώτικης μυθολογίας και σάτιρας, τον περιμένουμε να ξαναδώσει δυναμικά το παρόν. Όμως αυτή τη φορά σε λιγότερο από δώδεκα χρόνια. Μ. Θεοδοσοπούλου
28 ΜΟΥΣ
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Μουσικό αφιέρωμα στον Μ. Χατζιδάκι
Τ
ο αυτοδιαχειριζόμενο διαδικτυακό ραδιόφωνο «Μετα∆εύτερο» εγκαινιάζει το νέο του πρόγραμμα διοργανώνοντας ένα μουσικό αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι, ανήμερα της συμπλήρωσης 20 ετών από τότε που μπήκε στην αθανασία. Η συναυλία που θα μεταδίδεται επίσης ζωντανά από τον ιστότοπο του σταθμού (www.metadeftero.gr), περιλαμβάνει τραγούδια από το σύνολο του έργου του Μάνου Χατζιδάκι και αποτελείται από τρία μέρη: Στο πρώτο μέρος θα ακουστεί ο αγαπημένος και τακτικός συνεργάτης του συνθέτη ο αισθαντικός Ηλίας Λιούγκος, στο πιάνο, τον συνοδεύει ο Μάρκος Κώτσιας. Στο δεύτερο μέρος, η ταλαντούχα τραγουδίστρια Σοφία Αβραμίδου και στο πιάνο ο Σάκης Κοντονικόλας. Στο τρίτο μέρος επίσης ένας αγαπημένος τραγουδιστής του Μάνου Χατζιδάκι, ο Θανάσης Μωραΐτης συνοδεία των μουσικών: Ευάγγελου Ζωγράφου κοντραμπάσο, Νίκου Κατριτζιδάκη φλάουτο πίκολο, Χριστίνας Κολοβού βιολοντσέλο, Βασίλη Μάλλιου όμποε, Αριστείδη Χατζησταύρου κλασική κιθάρα σε μουσική επεξεργασία-διεύθυνση του ∆ημήτρη Λέκκα. Μετά το πέρας της Συναυλίας στη συχνότητα www.metadeftero.gr θα ξεκινήσει η μετάδοση ειδικής εκπομπής αφιερωμένης στη ζωή και το έργο του μεγάλου απόντος, με συνεντεύξεις συνεργατών και φίλων του, σπάνιο, καθώς και εντελώς ανέκδοτο ηχογραφημένο υλικό, σε επιμέλεια-παρουσίαση του παραγωγού του Μετα∆εύτερου, Αντώνη Μποσκοΐτη. Την Κυριακή 15 Ιουνίου, στις 9μ.μ., στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (Πεζόδρομος Ερμού 134-136, Θησείο). Είσοδος ελεύθερη.
Πανόραμα ελληνικής τζαζ
Η
ελληνική τζαζ σκηνή, έχει μπει δυναμικά στα μουσικά πράγματα της χώρας κερδίζοντας όλο και περισσότερο το ευρύ κοινό, ενώ παράλληλα αριθμεί νέα ταλαντούχα μέλη στο ενεργητικό της. Και αυτό το καλοκαίρι βρίσκει μια «μόνιμη» στέγη στη… Στέγη. Για του λόγου το αληθές, έξι γκρουπ από τη νέα γενιά της εγχώριας τζαζ σκηνής θα δώσουν τρεις ξεχωριστές συναυλίες στην ταράτσα της Στέγης. Για τρεις καλοκαιρινές νύχτες, θα γίνονται από δύο live καθημερινά, ωριαίας διάρκειας το καθένα (με διάλειμμα 15΄ ενδιάμεσα). Το πρόγραμμα έχει ως εξής: Την Τρίτη 17 Ιουνίου, στις 9.15μ.μ. Yiannis Papadopoulos Trio [Γιάννης Παπαδόπουλος πιάνο, Ντίνος Μάνος κοντραμπάσο, Βασίλης Ποδαράς τύμπανα]. Στις 10.30μ.μ. Costis Christodoulou Quintet [Κωστής Χριστοδούλου πιάνο, ∆ημήτρης Τσάκας άλτο σαξόφωνο, Αντώνης Ανδρέου τρομπόνι, τρομπέτα, Περικλής Τριβόλης κοντραμπάσο, Σωτήρης Ντούβας τύμπανα]. Την Τετάρτη 18 Ιουνίου, στις 9.15μ.μ. Ζoe Efstathiou Τrio [Ζωή Ευσταθίου πιάνο, Niklas Wennstr m κοντραμπάσο, Robert Ikiz τύμπανα]. Στις 10.30μ.μ. Stelios Chatzikaleas Quintet [Στέλιος Χατζηκαλέας τρομπέτα, Γρηγόρης Ντάνης κιθάρα, Μάριος Βαληνάκης σαξόφωνο, Ντίνος Μάνος κοντραμπάσο, Θάνος Χατζηαναγνώστου τύμπανα]. Την Πέμπτη 19 Ιουνίου, στις 9.15μ.μ. ΙnDuologue [Αλεξάνδρα Λέρτα φωνή, Βασίλης Στεφανόπουλος κοντραμπάσο]. Στις 10.30μ.μ. Μomo Τrio [Γιώργος ∆ούσης πιάνο, Νίκος Κασσαβέτης τύμπανα, Παρασκευάς Κίτσος κοντραμπάσο]. Από τις 17 έως τις 19 Ιουνίου, στην ταράτσα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ με 1 ποτό (κρασί, μπύρα).
Η ΕΠΟΧΗ 15 Iουνίου 2014
Γιορτή της Μουσικής στον Κήπο του Μεγάρου
Ε
χουν περάσει τριάντα δύο χρόνια μετά την πρώτη Γιορτή Μουσικής, που οργανώθηκε στη Γαλλία, για «να βγουν οι μουσικοί στους δρόμους», και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών προσκαλεί μουσικούς και κοινό στον Κήπο του για μια μέρα γεμάτη αποκλειστικά με νότες! Με συναυλίες που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες με ένα πρόγραμμα απολαυστικής περιπλάνησης σε πολλά διαφορετικά μουσικά είδη και μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον του Κήπου. Το άνοιγμα κάνει στις 8μ.μ., η Camerata Junior, με 29 έφηβους από 11 έως 22 ετών, που υπό τον ∆ημήτρη Σέμση που θα παρουσιάσουν έργα κλασικά αλλά και σύγχρονα. Το μοτσάρτειο Ντιβερτιμέντο σε φα μείζονα, το σύγχρονο έργο του Ντέβιντ Ρόμπερτσον A Short Hour Unseen, το συγκινητικό Andante Festivo του Σιμπέλιους, το πρώτο μέρος από τη σύνθεση Palladio, που έγραψε ο Καρλ Τζένκινς το 1995, και τέλος Η μάχη του Μαραθώνα που έγραψε ο τσελίστας ∆ημήτρης Γούζιος. Ακολουθεί, στις 8.30μ.μ., η νεοσύστατη Academica Athens Orchestra, με μουσικούς από τη Συμφωνική της ΕΡΤ και την Ορχήστρα των Χρωμάτων. Υπό τη διεύθυνση του Νίκου Αθηναίου θα παρουσιάσει το αριστουργηματικό Ντιβερτιμέντο σε ρε μείζονα, KV 136 του Μότσαρτ και την Απλή συμφωνία που έγραψε ο Μπέντζαμιν Μπρίτεν σε νεαρή ηλικία. Στις 9μ.μ., παίρνει τη σκυτάλη η Big Band του ∆ήμου Αθηναίων, που θα μας απογειώσει τη διάθεση με ένα χορταστικό σαραντάλεπτο πρόγραμμα. Το ρεπερτόριο αυτού του διευρυμένου τζαζ συνόλου περιλαμβάνει όλες τα ιστορικά τζαζ κομμάτια και τις ενορχηστρώσεις των πρωτοπόρων δημιουργών των Big Band, καθώς και έργα ελλήνων δημιουργών. Θα ακουστούν αγαπημένα κομμάτια (Cantaloupe Island του Χέρμπι Χάνκοκ κ.ά.) στις ατμοσφαιρικές ενορχηστρώσεις κυρίως του πολυβραβευμένου Γκόρντον Γκούντγουιν. Το Σύνολο έχει δώσει συναυλίες σε όλη την Ελλάδα υπό τη διεύθυνση φημισμένων μαέστρων και συνθετών. Στο αποκορύφωμα της γιορτής, στις 10.10μ.μ., θα πάρει τη θέση της στη σκηνή η Gumbo Ya Ya μια ελληνική μπάντα που δίνει μοναδικό beat στη βραδιά με ένα εκλεκτικό μείγμα R&B, σουίνγκ, σόουλ και φανκ. Απογειωτικοί και δυναμικοί οι αυτοσχεδιασμοί της Sugahspank! στα φωνητικά, του John Higgins στα πλήκτρα και στα φωνητικά, του ∆ημήτρη Παπαδόπουλου στην τρομπέτα και στα φωνητικά, του Γιώργου Ζαρέα στο τρομπόνι, του ∆ημήτρη Αζοράκου στα ντραμς, του Μπάμπη Τυρόπουλου στην κιθάρα, του ∆ημήτρη Καραγιάννη στο σαξόφωνο και του Αντώνη Τσιαπαλή στο μπάσο. Το Σάββατο 21 Ιουνίου, στις 8μ.μ. Είσοδος ελεύθερη.
∆ύο Ελληνίδες της διασποράς
∆
ύο Ελληνίδες της διασποράς, δύο μοναδικές φωνές, δύο μελωδικές κιθάρες: η Αγγελική Ιωαννάτου και η Κατερίνα Φωτεινάκη, σε μια εμφάνιση γεμάτη λυρισμό αλλά και δύναμη. «Πρέσβειρες» της Ελλάδας των ποιητών, της ομορφιάς και του λόγου, αναδεικνύουν το μεγαλείο της ποίησης και της μουσικής, απάντηση στον εκφυλισμό και τη χυδαιότητα των καιρών μας. Την Αγγελική Ιωαννάτου και την Κατερίνα Φωτεινάκη τις συνδέει η αγάπη για τη μητρική τους γλώσσα, τους ποιητές της Ελλάδας και το πάθος για την κιθάρα. Οι συνθέσεις τους για κιθάρα, δικές τους ή αγαπημένων ελλήνων συνθετών, γίνονται ένας ιδιότυπος καμβάς που προβάλλει σαν θέμα τον ήχο της ποίησης και το συναίσθημα της μουσικής. Στη συναυλία που ετοίμασαν ειδικά για το αθηναϊκό κοινό, «Κι αν το δέντρο καίγεται…», ερμηνεύουν τραγούδια και των δύο συνθετριών πάνω σε ποίηση Ελύτη, Σολωμού, Παλαμά, Μορτόγια, Καψάλη, καθώς και ένα τραγούδι από τους μεγάλους Μίκη Θεοδωράκη και Μάνο Χατζιδάκι. Μια μοναδική σύζευξη ποίησης και μουσικής. Την ∆ευτέρα 16 Ιουνίου, στις 9μ.μ., στον Κήπο του Μεγάρου. Είσοδος 9 ευρώ.
Γιάννης Κασέτας group
Ο Γιάννης Κασέτας και το γκρουπ του πρόκειται να παρουσιάσουν συνθέσεις από το νέο cd με τίτλο, «East N Blues», που περιλαμβάνει 12 συνθέσεις του Κασέτα, του καταξιωμένου σαξοφωνίστα και συνθέτη, που ηχογραφήθηκαν στα Lofish studios, στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Ο Κασέτας στη νέα του δουλειά αφήνει πίσω του την avant-garde jazz των τελευταίων ετών και του προηγούμενου άλμπουμ του με τον ντράμερ Γιώργο Σπανό (Jungle of Illusions, Puzzlemusik) και στήνει ένα return-to-form άλμπουμ. Τα funk στοιχεία των πρώτων άλμπουμ του Κασέτα έχουν σε ένα βαθμό υποχωρήσει αφήνοντας χώρο για άρωμα ανατολής σε ορισμένες από τις συνθέσεις (Istanblues, Eastern Funk Attack) ή για blues στοιχεία όπως το εντυπωσιακό Dive Jazz σε στίχους του τραγουδιστή Miles Griffith. Ξεχωρίζουν ακόμη η τριμερής σουίτα Eternal Suite και η παιχνιδιάρικη μπαλάντα, I Saw a Dream of a Dream in a Melody. Ο Γιάννης Κασέτας από το 2007 ήδη, και το ντεμπούτο του στην Puzzlemusik (The Truth About The Alien Invasion In Egypt), έδειξε ότι είναι ένα τζαζ συνθέτης που παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις αυτής της σκηνής. Την Πέμπτη 19 Ιουνίου, στις 9μ.μ., στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου (Πανεπιστημίου 12, τηλ. 210 3610067). Είσοδος ελεύθερη.
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
29
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Ένας πρόεδρος, ένας διευθυντής, μια ακαδημία και ένα φεστιβάλ Του Στράτου Κερσανίδη
Γ
ιάννης Σμαραγδής, ∆ημήτρης Εϊπίδης, Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. ∆ιασταυρούμενες διαδρομές, σε σχέσεις αγάπης και μίσους, με έναν ενδιαφερόμενο, ο οποίος απλώς αναμένει τις εξελίξεις: τον ελληνικό κινηματογράφο. ∆εν πέρασαν πολλές μέρες από την ανοιχτή συνεδρίαση που πραγματοποίησε στη Θεσσαλονίκη το ∆.Σ. του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, που στην ουσία ήταν μία συνέντευξη Τύπου στην οποία ο νέος πρόεδρος του φεστιβάλ, σκηνοθέτης, Γιάννης Σμαραγδής, ανακοίνωσε την αναβάθμιση του ελληνικού τμήματος. Η αλήθεια είναι, πως τα τελευταία χρόνια η παρουσία του ελληνικού κινηματογράφου στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης ήταν υποτονική έως υποβαθμισμένη. Οι έλληνες κινηματογραφιστές εγκατέλειψαν τη Θεσσαλονίκη και προτίμησαν να προβάλλουν τις ταινίες τους στο ∆ιεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας. Στην αρχή ήταν η κατάργηση του διαγωνιστικού χαρακτήρα του ελληνικού τμήματος, στη συνέχεια η κατάργηση των κρατικών βραβείων κινηματογράφου που απονέμονταν στη Θεσσαλονίκη που αργά και σταθερά οδήγησαν τους έλληνες κινηματογραφιστές και τα σωματεία τους στην αποχή.
Σμαραγδής εναντίον Εϊπίδη
Ο καιρός περνούσε, το ελληνικό σινεμά ήταν σχεδόν εξόριστο από τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της χώρας και κάποιες φωνές που ακουστήκαν έφτασαν στα αυτιά του κ. Σμαραγδή. Και αυτός, με μία κίνηση -εντυπωσιασμού κατά την άποψή μου- έσπευσε να ανακοινώσει πως «θα στηρίξει ένα ισχυρό ελληνικό τμήμα μέσα σε ένα λαμπρό διεθνές φεστιβάλ». Κι όλα αυτά, έτσι, στον αέρα, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς σχέδιο, χωρίς
Ανοιχτή επιστολή
Ο Γιάννης Σμαραγδής προϋπολογισμό. Ο ίδιος, βέβαια, υποστήριξε πως έχει «κάτι στο νου του» χωρίς να αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες. Κι όταν ρωτήθηκε, μετά το τέλος της συνεδρίασης του ∆.Σ., δηλαδή της συνέντευξης Τύπου, πώς θα υλοποιήσει αυτό το σχέδιο αφού η θητεία του λήγει τον Αύγουστο, δεν επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε πως θα επανατοποθετηθεί στη θέση του προέδρου, αλλά προτίμησε τη μέθοδο του «στρίβειν διά του αρραβώνος», λέγοντας πως θέλει να δεσμεύσει τον επόμενο πρόεδρο και το επόμενο ∆.Σ. Από τη μεριά του, ο διευθυντής του φεστιβάλ κ. ∆ημήτρης Εϊπίδης, υπέβαλλε τον περασμένο Μάρτιο την παραίτηση του, όπως του είχε ζητηθεί, ώστε να καταλάβει τη θέση του γενικού διευθυντή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, σύμφωνα με το νέο οργανόγραμμα. Ο καιρός πέρασε, ο κ. Εϊπίδης παραιτήθηκε, αλλά ο νέος του διορισμός δεν ήρθε. Παράλληλα, υπάρχουν διάφορες φήμες πως σχεδιάζεται η αντικατάστασή του, γεγονός που τον ανάγκασε να αποστείλει επιστολή-δήλωση, υποστηρίζοντας το έργο του και τις
Τον περασμένο Μάρτιο διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του δήμου Θεσσαλονίκης, διημερίδα στην οποία συζητήθηκαν θέματα που αφορούσαν στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στη σχέση του με την πόλη και τον ελληνικό κινηματογράφο. Αποτέλεσμα της διημερίδας ήταν ένα κείμενο το οποίο εστάλη στα ΜΜΕ και στο ∆Σ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα διαπίστωσα πως ανάμεσα στα ονόματα των ανθρώπων που συνυπογράφουν υπάρχει και το δικό μου. ∆ηλώνω πως, ενώ συμφωνώ σε πολλά και διαφωνώ σε κάποια άλλα από τα όσα αναφέρονται στην επιστολή, διαχώρισα τη θέση μου επειδή δεν υπήρξε ομοφωνία επί του τελικού κειμένου. Παρόλα αυτά, διαπίστωσα πως η επιστολή κυκλοφορεί με το όνομά μου στους υπογράφοντες, αν και είχα εκφράσει τις επιφυλάξεις μου προφορικά στους συντάκτες του. Επειδή πιστεύω πως βασικός όρος για την επιτυχία είναι η ομοψυχία και η ομοφωνία, κάτι που δυστυχώς δεν επετεύχθη, ούτε και έγιναν οι απαραίτητες προσπάθειες από τους συντάκτες του τελικού κειμένου, ώστε να επιτευχθεί, δηλώνω δημόσια πως δεν συνυπογράφω το κείμενο που δημοσιεύεται στα ΜΜΕ και εστάλη στο ∆Σ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, 4/6/2014 Στράτος Κερσανίδης, κριτικός κινηματογράφου
επιλογές του, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική εξυγίανση του θεσμού. Φαίνεται ξεκάθαρα πως ανάμεσα στους δύο άνδρες, δηλαδή τον κ. Σμαραγδή και τον κ. Εϊπίδη, υπάρχει κόντρα. Έτσι, ενώ ο πρώτος ανακοινώνει την επαναφορά του ελληνικού τμήματος, ο δεύτερος υποστηρίζει πως κάνει το καλύτερο για τον ελληνικό κινηματογράφο. Και φέρνει ως παράδειγμα… το Φεστιβάλ του Τορόντο στο οποίο ως συνεργάτης επί 28 χρόνια, έχει προγραμματίσει 68 νέες ελληνικές ταινίες, ανάμεσα στις οποίες και τον «Κυνόδοντα» του Γιώργου Λάνθιμου. Μόνο που η συζήτηση αφορά το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και όχι το Φεστιβάλ του Τορόντο. Έτσι από το «στρίβειν διά του αρραβώνος» του ενός, φτάνουμε στο «πέταγμα της μπάλας στην εξέδρα» του άλλου, με τον ελληνικό κινηματογράφο να βρίσκεται μετέωρος στο πουθενά.
Παρέμβαση της Ακαδημίας Κινηματογράφου
Και κάπου εκεί παρενέβη η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου η οποία με ανακοίνωσή της εκφράζει την ανησυχία της για την εκκωφαντική απουσία της πολιτείας από τις εξελίξεις στους θεσμούς και τους φορείς του κινηματογράφου, στηλιτεύει την ανυπαρξία ∆.Σ. στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και στηρίζει τον κ. Εϊπίδη, μιλώντας «για σοβαρή εμπλοκή με τον διευθυντή του ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης». Τέλος καλεί τον υπουργό να στηρίξει τους θεσμούς και τα πρόσωπα εκείνα που σε τόσο αντίξοες συνθήκες κατάφεραν να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους -εδώ φωτογραφίζεται φανερά ο κ. ∆. Εϊπίδης. Αλλά η ανακοίνωση της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου προκάλεσε διάσταση απόψεων στους κόλπους της και ο σκηνοθέτης, Βασίλης Μαζωμένος,
μέλος της Ευρωπαϊκής και της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, εξέφρασε δημόσια την αντίθεσή του. Μάλιστα, μιλώντας στην εκπομπή «Με μια ομπρέλα κόκκινη» του ρ/σ 93.4 «στο κόκκινο» της Θεσσαλονίκης, είπε πως κι άλλοι συνάδελφοί του διαφώνησαν με την ανακοίνωση με σιωπηρό τρόπο, προς το παρόν. Υποστήριξε πως η πλειοψηφία των κινηματογραφιστών δεν είναι σύμφωνη με την ανακοίνωση. Πως τα προβλήματα για την ελληνική ταινία ξεκινούν από τη στάση της διεύθυνσης του Φεστιβάλ, την οποία χαρακτήρισε απαξιωτική προς τον ελληνικό κινηματογράφο. Και συμπλήρωσε πως είναι ανάγκη να επανακτήσει η εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή τη θέση που της αξίζει στο φεστιβάλ και να πάψει να βρίσκεται στο περιθώριο, μια αντίληψη που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στους κινηματογραφικούς κύκλους. Υποστήριξε ακόμη ο κ. Μαζωμένος πως οι ελληνικές ταινίες που προβάλλονται λειτουργούν ως άλλοθι για τη διοίκηση του φεστιβάλ. Τέλος, αναφέρθηκε στη στήριξη της Ακαδημίας στο πρόσωπο του κ. Εϊπίδη, λέγοντας πως δεν είναι δυνατόν να ζητά διορισμό, αφού κανονικά η θέση του γενικού διευθυντή πρέπει να προκηρυχθεί και να γίνει διαγωνισμός. Και ενώ ολοκληρωνόταν το παρόν κείμενο, μια μέρα πριν από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό, ο κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος, σε μία από τις τελευταίες αποφάσεις του πριν αντικατασταθεί από τον κ. Κώστα Τασούλα, διόρισε νέο ∆.Σ. στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, με πρόεδρο το συγγραφέα-σεναριογράφο, Πέτρο Μάρκαρη, αντιπρόεδρο τον παραγωγό, Νίκο Σέκερη και μέλη το σκηνοθέτη, Γιάννη ∆ιαμαντόπουλο, τη σύμβουλο επικοινωνίας, Ελπίδα Σκινδήλια, την ενδυματολόγο-σκηνογράφο, Μπιάνκα Νικολαρεϊζη και το συνθέτη, Γιάννη Γλέζο. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ λές αμερικανικό άθλημα αλλά διαθέτουν το προσόν να ρίχνουν πολύ δυνατά την μπάλα. Ο Μπερνστάιν καταλήγει σε αυτούς τους δύο και τους φέρνει στις ΗΠΑ. Και ενώ τα δύο παιδιά προσπαθούν να προσαρμοστούν στο νέο τρόπο ζωής, ο μάνατζερ αρχίζει μαζί τους να ανακαλύπτει πτυχές της ζωής που αγνοούσε.
«Μια Γαλλίδα στο Μανχάταν» (Casse-tete chinois) Χίλιοι τρόποι για να πεθάνεις στην Άγρια ∆ύση
«Χίλιοι τρόποι για να πεθάνεις στην Άγρια ∆ύση» (A
million ways to die in the West) του Σεθ Μακφάρλαν: Περί το 1880, ένας φιλειρηνικός και, μάλλον δειλός, αγρότης, δεν γουστάρει τη βία του Φαρ Ουέστ. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να εντυπωσιάσει την πρώην του. Μια πανέμορφη κυρία τού μαθαίνει πως να γοητεύει τις γυναίκες αλλά το πρόβλημα είναι πως ο σύζυγός της είναι κακοποιός. Και ξαφνικά ο αγρότης θα αναγκαστεί να μονομαχήσει μαζί του. Ανατρεπτική κωμωδία που παρωδεί τα γουέστερν.
«Το χέρι του ενός εκατομμυρίου» (Million dollar
arm) του Κρεγκ Γκιλέσπι: Ο Τζ. Μπ. Μπερνστάιν, είναι μάνατζερ παικτών. Ταξιδεύει στην Ινδία, μαζί με ένα βετεράνο μπειζμπολίστα και εκεί οργανώνει ένα ριάλιτι σόου, με τίτλο Το Χέρι του Ενός Εκατομμυρίου για να βρει έναν παίκτη του κρίκετ και να τον μεταμορφώσει σε παίκτη του μπέιζμπολ. Ο Ντίνες και ο Ρίνκου είναι δύο νεαροί, άσχετοι στο δημοφι-
τους Σεντρίκ Κλαπίς: Μετά τις ταινίες «Euroflirt» (1999) και τις «Ρώσικες κούκλες» (2004), ο Κλαπίς συνεχίζει με το τρίτο μέρος της ιστορίας του. Ο Ξαβιέ δεν έχει ακόμη κατασταλάξει τι θέλει να κάνει στη ζωή του. Ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη και προσπαθεί να βρει να μείνει κάπου στην Τσάιναταουν. Η ζωή του μοιάζει με κινέζικο παζλ αλλά φαίνεται πως όλα αυτά του προσφέρουν πολύ υλικό για τη συγγραφική του δουλειά.
«Αμελί» (Amelie) του Ζαν Πιέρ Ζενέ: Εξαιρετική ται-
νία, τρυφερή και με χιούμορ, η οποία ανέδειξε την Οντρί Τοτού. Παραγωγής 2001, προβάλλεται σε επανέκδοση.
«Πώς να εκπαιδεύσετε το ∆ράκο σας 2» (How to
train your Dragon 2) του Ντιν Ντεμπλουά: Το 2010, η ταινία κινουμένων σχεδίων «Πως να εκπαιδεύσετε το ∆ράκο σας», σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Τώρα παρακολουθούμε τη συνέχειά της, με αγώνες δράκων, περιπετειώδεις αναζητήσεις και μια κρίσιμη μάχη για την προστασία της ειρήνης.
•
30
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
Να βρούμε νέους τρό ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΙΟΥ, ΓΙΩΡΓΟ ΦΟΥΡΤΟΥΝΗ
Ο Γιώργος Φουρτούνης εξηγεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα και εκφράζει παράλληλα τις αγωνίες και τους προβληματισμούς του για την μελλοντική πορεία.
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών επιβεβαιώνουν, κατ’ αρχάς, τις τάσεις που καταγράφηκαν τον Ιούνιο του 2012. Ισχύει αυτό; Αν ισχύει μπορούμε να υποστηρίζουμε ότι αρχίζει μια νέα περίοδος; Αντανακλά βαθύτερες τάσεις στο κοινωνικό πεδίο; Μοιάζει να πρόκειται για μια επικύρωση της γενικής τάσης των αποτελεσμάτων του 2012, και από αυτήν την άποψη πιστοποιείται ότι είμαστε πλέον σε μια νέα περίοδο, που σηματοδοτείται από το 2012. Ωστόσο, πρόκειται για μεταβατική περίοδο, με άδηλες τάσεις και δυναμικές, τουλάχιστον για μένα. Εάν έχουμε μια σχετική σταθεροποίηση, έχουμε να κάνουμε ασφαλώς με ασταθή ισορροπία. ∆εν μπορούμε να προβλέψουμε το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί το πολιτικό σύστημα, γιατί αυτό θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο θα πολιτευτούν οι πολιτικές δυνάμεις, και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ που αποτελεί το στοιχείο της ελληνικής εξαίρεσης. Υπάρχει όμως και κοινωνική πόλωση η οποία ίσως τροφοδοτείται και εκφράζεται και στο πολιτικό σύστημα. Ισχύει αλλά όχι απολύτως. Υπάρχει σίγουρα μια μεγάλη κοινωνική πλειονότητα που θίγεται σοβαρά από τις πολιτικές που ασκούνται στο όνομα της κρίσης, και αυτή σε μεγάλο βαθμό εκφράζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αντι-μνημονιακά, και, από την άλλη πλευρά, η μειονότητα όσων ευνοούνται ή δεν αισθάνονται να απειλούνται. ∆εν μπορώ όμως να μιλήσω για σταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος. ∆εν θα μείνει έτσι όπως είναι. Θα πάει προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, ανάλογα με την έκβαση των κοινωνικών και πολιτικών συγκρούσεων που έχουμε μπροστά μας. Είναι τόσο έκτακτη και έκρυθμη η κατάσταση που δεν μπορώ να πιστέψω ότι θα παγιωθεί το πολιτικό σύστημα όπως είναι σήμερα. Παρακολουθούμε ότι μετά τις εκλογές εντείνονται οι πιέσεις προς τα ενδιάμεσα κόμματα. Αυτό όμως μπορεί να λειτουργήσει και ως μπούμερανγκ για το σύστημα. Από την άποψη ότι στην προσπάθειά τους να αποτρέψουν τον ΣΥΡΙΖΑ να βρει εταίρους, χάνουν και αυτοί έναν πιθανό σύμμαχο. Αυτό πως το ερμηνεύεις; Η πόλωση σίγουρα αυξάνεται, και νομίζω πράγματι ότι πρόκειται για μια αμφίσημη εξέλιξη. Για τη Ν∆ το στοίχημα είναι να κερδηθεί το παιχνίδι της ενδοδεξιάς ηγεμονίας. Να υπάρξει δηλαδή, μια ενιαία και συμπαγής δεξιά παράταξη, στην οποία πλέον, δυστυχώς, η θέση
και ο ρόλος των σκληρών ακρο-δεξιών στοιχείων θα είναι αναβαθμισμένος. Αυτό όμως είναι δύσκολο να επιτευχθεί, καθώς η ρήξη μεταξύ μνημονιακής και αντι-μνημονιακής δεξιάς ανατροφοδοτείται από τις μνημονιακές πολιτικές επιλογές και τις κοινωνικές επιπτώσεις τους. Στο μέτρο, λοιπόν, που αυτή η ενοποίηση δεν επιτυγχάνεται, η εν λόγω πόλωση θα μπορούσε να ευνοήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί είναι ο πιο σαφής και σταθερός πόλος της. Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ευνοείται στο μέτρο που η πόλωση (σχηματικά) μνημόνιο – αντιμνημόνιο θα αναπαράγεται στο εσωτερικό μόνο του ενός από τους δύο πόλους της πόλωσης. Σε αυτό, πρέπει να συνυπολογιστεί επιπλέον και αυτό που είπατε, δηλαδή η εν δυνάμει συρρίκνωση μιας πολιτικής ενδοχώρας του συστήματος στον «κεντροαριστερό» χώρο. Από την άλλη πλευρά, η τάση για ακραία συμπίεση των ενδιάμεσων κομμάτων αναστέλλει την αναδιάταξη του πολιτικού–κομματικού τοπίου και φέρνει συνθήκες ασφυξίας όσο αφορά τις
“
πτώσεις των μνημονίων ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την μόνη βιώσιμη απάντηση για την προοπτική τους. Η λύση αυτής της ελλειμματικής κατάστασης από πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι να πλειοδοτήσει στα αιτήματα και τις φιλοδοξίες αυτών των στρωμάτων (στα οποία, επαναλαμβάνω, επί της ουσίας ανταποκρίνεται επαρκώς), αλλά η άρθρωση μιας πειστικής ηγεμονικής πρότασης σε μια συγκυρία που, κατά την άποψή μου, τείνει προς ορισμένες μετατοπίσεις. ∆εν βρισκόμαστε απολύτως στη φάση της επιθετικής εμπέδωσης των μνημονίων, ούτε βέβαια στο μυθικό «τέλος των μνημονίων», αλλά τείνουμε προς την κανονικοποίηση των μνημονίων, στη μετατροπή του έκτακτου σε καθεστώς: κάπου διάβασα πρόσφατα την εκτίμηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι το μνημόνιο γίνεται καθεστώς, και συμφωνώ. Γενικότερα, θα έλεγα ότι αυτό είναι το νέο καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ στη νέα κατάσταση που τείνει να διαμορφωθεί: χωρίς να αμβλύνει τις αιχμές του για την ακόμα έκτακτη κατάσταση του νέο-φι-
Από μία άποψη ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ντε φάκτο το κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα. Έρχεται να ανατρέψει μια πολύ βαθιά εμπεδωμένη, τουλάχιστον μεταπολεμικά, ευρωπαϊκή συνθήκη του 20ου αιώνα, που ήθελε την Αριστερά να καταλαμβάνει μια οριοθετημένη θέση στο πολιτικό σύστημα, ως κόμμα διαμαρτυρίας και αντιπολίτευσης. πιθανές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ, σε ενδεχόμενη πρωτιά χωρίς αυτοδυναμία. Πως λοιπόν πρέπει να προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να αξιοποιήσει τη δυναμική του; Προφανώς η στόχευση του ΣΥΡΙΖΑ είναι τα στρώματα εκείνα που, παρά το γεγονός ότι θίγονται από τη μνημονιακή πολιτική, «αντιστέκονται» περισσότερο στο κάλεσμά του. Ας πούμε, ο αγροτικός κόσμος ή οι συνταξιούχοι. Πρόκειται για τα συντηρητικότερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, με την έννοια ότι παρουσιάζουν ισχυρές πολιτικές και ιδεολογικές αδράνειες. Σε αυτές τις αδράνειες πρέπει να αποδώσουμε τη σχετικά μικρότερη ανταπόκρισή τους στην έγκληση του ΣΥΡΙΖΑ, μιας και πράγματι υφίστανται τις επι-
λελεύθερου «αστραπιαίου πολέμου» (π.χ., το ζήτημα της αντιμετώπισης της «ανθρωπιστικής κρίσης»), ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αρχίσει να επεξεργάζεται την απάντηση σε αυτή τη νέα κανονικότητα, στο νέο κοινωνικό και πολιτικό «παράδειγμα» που τείνει να εμπεδωθεί -και για το οποίο, θυμίζω, από την αρχή λέγαμε ότι αποτελεί τον πραγματικό στόχο των μνημονίων, τον στόχο του «ελληνικού πειράματος». Με άλλα λόγια, ενδέχεται το επόμενο διάστημα η κοινωνική κατάσταση να αρχίσει να χειροτερεύει με κάπως πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία, και να αρχίσει να διαφαίνεται μια τάση προς το πολύ χειρότερο: τη σχετική σταθεροποίηση ενός ζοφερού κοινωνικού και πολιτικού τοπίου, που θα
επέχει πλέον θέση «κανόνα». Πρέπει λοιπόν να αρχίσουμε να ετοιμαζόμαστε πιο ηγεμονικά απέναντι σε αυτό, τόσο σε επίπεδο προγραμματικού λόγου όσο και σε επίπεδο συνθημάτων. Όταν μια καταστροφή τείνει να αποκτά στοιχεία κανονικότητας, δεν έχει τόσο νόημα να διατυμπανίζεις την απειλή της, όσο το να προτάξεις τη δική σου εναλλακτική και οραματική αντιπρόταση. Έχει πιάσει ταβάνι ο ΣΥΡΙΖΑ; Όπως είπαμε, σε σχέση με το 2012 έχουμε μια σταθεροποίηση. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπιασε το «ταβάνι» του, αλλά δεν νομίζω πως ισχύει. Έχω την αίσθηση ότι δεν σταθεροποιείσαι στο ταβάνι: το ταβάνι κάποτε το πιάνεις, και μετά πας προς τα κάτω. Από την άλλη πλευρά, δεν είχαμε και τη δυναμική που θέλαμε. Ενδεχομένως να μην έπεισε πλήρως η ευθεία σύνδεση των ευρωεκλογών με την κυβερνητική ανατροπή. Αυτό βέβαια ίσχυσε ακόμα περισσότερο για τις αυτό-διοικητικές εκλογές, ωστόσο περιέργως αυτό μπορεί να είναι και ελπιδοφόρο. Εννοώ ότι, όπως ακριβώς δεν πείσαμε πλήρως για την ευθεία πολιτικοποίηση των τοπικών εκλογών, όπου ο κόσμος ψήφισε με πολύ πιο σύνθετα κριτήρια, χωρίς όμως αυτό να κοστίσει στις περισσότερο πολιτικές ευρωεκλογές, ενδέχεται η αναμφισβήτητα πιο χαλαρή ψήφος στις ευρωεκλογές να συνδυαστεί με μια ευθέως πολιτική ψήφο και με μια ανάλογη δυναμική στις επερχόμενες εθνικές εκλογές, όπου το διακύβευμα της κυβερνητικής αλλαγής θα είναι άμεσο. Είδαμε με ανησυχία να χάνει ο ΣΥΡΙΖΑ έδαφος στη νεολαία και στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Τι μπορεί να προκάλεσε αυτή, την περιορισμένη έστω, απομάκρυνση; ∆εν νομίζω ότι μπορώ να δώσω συνολική απάντηση. Απλώς θέλω να προσθέσω μια σκέψη σε όσα έχουν γραφτεί και ειπωθεί σχετικά. Τα στρώματα που αναφέρετε, μαζί με τον ολοένα και αυξανόμενο στρατό των ανέργων, με τον οποίο βρίσκονται σε ένα εφιαλτικό συνεχές επισφάλειας, είναι τα πλέον απελπισμένα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Βιώνουν μια προσωπική και συλλογική απόγνωση, χωρίς προοπτική και σε μεγάλο βάθος χρόνου. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν την οξύτερη και καθημερινή αίσθηση της κοινωνικής καταστροφής, χωρίς ορατή διέξοδο που να τους αφορά άμεσα –γνωρίζουμε και γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ανάταξη της χώρας και της κοινωνίας, ακόμα και εάν αρχίσει αύριο, θα χρειαστεί δεκαετίες, στις οποίες πολλά κρίσιμα τρένα της δικής τους ζωής μπορεί να χαθούν.
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 Ιουνίου 2014
πους παρουσίας στο δημόσιο λόγο Αυτή η απελπισία διαβρώνει την ίδια την υποκειμενικότητα των ανθρώπων, εκμηδενίζει εκείνο το μίνιμουμ αισιοδοξίας, προοπτικής, αποφασιστικότητας, επιμονής κλπ, που αποτελεί όρο της ενεργητικότητάς τους. Πρόκειται για μια, ατομική και συλλογική, «πολιτική κατάθλιψη», αν επιτρέπεται ο όρος (και αυτό μπορεί να απαντά και στο ερώτημα της απουσίας κοινωνικών αγώνων το τελευταίο διάστημα). Με δυο λόγια, οι άνθρωποι σε αυτήν την κατάσταση μπορεί να είναι «αδιάβροχοι» στη μόνη ελπιδοφόρα προοπτική, που είναι αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ μπορεί να βρίσκεται η ρίζα πολιτικών (ή αντι-πολιτικών) και εκλογικών (ή αντι-εκλογικών) συμπεριφορών, το όριο των οποίων είναι η ψήφος στη Χρυσή Αυγή. ∆ίπλα στις κυριολεκτικές αυτοκτονίες, αναδύονται και συμπεριφορές με στοιχεία πολιτικής αυτοκτονίας –και κάθε αυτοκτονία ενέχει διαμαρτυρία. Είναι χρέος του ΣΥΡΙΖΑ να βρει τρόπους ανάσχεσης αυτής της κατάστασης ή έστω της τάσης. Ένα δεύτερο σημείο επ’ αυτού: ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ήδη δύο χρόνια αξιωματική αντιπολίτευση. Για τον εξαιρετικά γρήγορο, πυκνό και τεταμένο ιστορικό χρόνο που διανύουμε, αυτό μπορεί να είναι μεγάλο διάστημα. Η παραμονή στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μπορεί, στο μυαλό ή στο φαντασιακό κάποιων, να αποκτά δομικά χαρακτηριστικά. Ένα δίδαγμα του δομισμού, θυμίζω, υπήρξε ότι το νόημα ενός στοιχείου σε μια δομή, σε ένα σύστημα, εξαρτάται περισσότερο από τη θέση του εκεί και λιγότερο από το «περιεχόμενό» του. Ένα απλό παράδειγμα για το τι εννοώ: το γεγονός ότι κάθε πρωί, στα κανάλια, θα βρούμε πάντοτε έναν σύντροφό μας στο πάνελ, σε ένα αέναο παιγνίδι τηλεοπτικών αντεγκλήσεων με κυβερνητικά στελέχη (που το επιβάλλει το ίδιο το μέσο), σε ένα σκηνικό που θυμίζει έντονα την παράσταση του παλιού δικομματισμού στο τηλεοπτικό φαντασιακό, και αυτό ενώ συσσωρεύεται ε-
“
Αυτή η απελπισία διαβρώνει την ίδια την υποκειμενικότητα των ανθρώπων, εκμηδενίζει εκείνο το μίνιμουμ αισιοδοξίας, προοπτικής, αποφασιστικότητας, επιμονής κλπ, που αποτελεί όρο της ενεργητικότητάς τους. Πρόκειται για μια, ατομική και συλλογική, «πολιτική κατάθλιψη», αν επιτρέπεται ο όρος (και αυτό μπορεί να απαντά και στο ερώτημα της απουσίας κοινωνικών αγώνων το τελευταίο διάστημα). κρηκτική οργή για το πολιτικό–μηντιακό σύστημα, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το ξεθώριασμα του ΣΥΡΙΖΑ ως το πραγματικό «άλλο» του πολιτικού συστήματος, παρά το γεγονός ότι αυτό όντως στοιχειοθετείται από το πολιτικό λόγο του και το πρόγραμμά του. Με άλλα λόγια, σημασία δεν έχει τόσο το τι λες, όσο η (αναγκαστική;) συμμετοχή
“Ο ΣΥΡΙΖΑ μάς έλαχε”
∆ιανοούμενοι, διεθνούς φήμης, αναφέρονται συχνά στον ΣΥΡΙΖΑ ως το κόμμα της αριστεράς που έχει κάποια από τα χαρακτηριστικά ενός κόμματος της Αριστεράς του 21ου Αιώνα. Υπάρχουν και ποια είναι αυτά και πώς ο εμπλουτισμός του μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξή του; Από μία άποψη ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ντε φάκτο το κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα. Έρχεται να ανατρέψει μια πολύ βαθιά εμπεδωμένη, τουλάχιστον μεταπολεμικά, ευρωπαϊκή συνθήκη του 20ου αιώνα, που ήθελε την Αριστερά να καταλαμβάνει μια οριοθετημένη θέση στο πολιτικό σύστημα, ως κόμμα διαμαρτυρίας και αντιπολίτευσης. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα της ιστορικής Αριστεράς που είναι πλειοψηφικό, εν δυνάμει ηγεμονικό και κυβερνητικό, και κυρίως εκφράζει μια χειροπιαστή προοπτική ανατροπής ενός status quo με κρίσιμες ευρωπαϊκές επιπτώσεις. Και αυτό είναι πρωτόγνωρο: ακόμα και τα πολύ ισχυρά Κ.Κ. της Ιταλίας ή της Γαλλίας, λόγω των μεταπολεμικών γεωπολιτικών ισορροπιών, ποτέ δεν έθεσαν ζήτημα ριζικής αλλαγής πλεύσης (πράγμα που αποτέλεσε και το όριο της πολιτικής τους) –ο ΣΥΡΙΖΑ, αντιθέτως, απειλεί μια στρατηγική διεθνή επιλογή των κυρίαρχων καπιταλιστικών δυνάμεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, είναι και «κυβερνητικός» και «επικίνδυνος», και αυτό είναι η ιστορική πρωτοτυπία του, η νέα συνθήκη για την ευρωπαϊκή Αριστερά. Τώρα, σε τι συνίσταται αυτός ο τύπος κόμματος, τα χαρακτηριστικά για τα οποία ρωτάτε, δεν μπορούμε ακόμα να το πούμε, ενδεχομένως γιατί δεν το ξέρουμε ακόμα ούτε εμείς οι ίδιοι. Σίγουρα κάτι έχουμε κάνει πολύ σωστά, και πρέπει να το κωδικοποιήσουμε για να το αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο στο μέλλον, στις νέες συγκυρίες που μας περιμένουν. Σίγουρα όμως βρεθήκαμε και στην κατάλληλη συγκυρία. Όπως θα έλεγε ο Μακιαβέλι, είχαμε πολιτική αρετή αλλά είχαμε και τύχη. Πολλά πράγματα μπορούμε να αναγνωρίσουμε στον εαυτό μας όλα αυτά τα χρόνια, όπως την ενωτική στάση μας, την αταλάντευτη υποστήριξή μας στους κοινωνικούς αγώνες, το συνδυασμό θεσμικής πολιτικής και κινηματισμού που μας χαρακτήρισε, και πολλά ακόμα, αλλά δεν είναι αυτά όλη η ιστορία. Να μην καταλήξουμε να αυτοθαυμαζόμαστε, λέγοντας ότι επιβεβαιώθηκε η γραμμή μας, η συνεπής στάση μας κλπ. Θυμάμαι το τελευταίο κείμενο του Άγγελου Ελεφάντη, για τον «Συνασπισμό που μας έλαχε» –ε λοιπόν, κατά μια έννοια, και ο ΣΥΡΙΖΑ «μας έλαχε», ήταν το αστάθμητο «δώρο» μιας μοναδικής συγκυρίας και μιας χειμαζόμενης κοινωνίας προς την Αριστερά, και πρέπει να το δεχτούμε αυτό το δώρο, να το δεξιωθούμε και να το κατανοήσουμε, να φανούμε αντάξιοί του για να το διατηρήσουμε και να το επαυξήσουμε.
σου σε ένα φθαρμένο παιγνίδι. Προς επίρρωση, σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις τουλάχιστον, το μποϋκοτάζ μας σε ορισμένες περιπτώσεις που έβγαζαν μάτια (π.χ. Πρετεντέρης) λειτούργησε θετικά. ∆εν λέω να εγκαταλείψουμε τα πεδία του δημόσιου λόγου, αλλά χρειάζεται να βρούμε νέους τρόπους παρουσίας μας εκεί. Αντιθέτως, από τη μη-καταγραφή στο όλο σύστημα, για διαφορετικούς λόγους βέβαια, επωφελήθηκαν τόσο η Χρυσή Αυγή (που εκβίασε τον αποκλεισμό της) όσο και το Ποτάμι (που απλούστατα εμφανίστηκε μόλις χτες). Να μην υποτιμήσουμε την λαχτάρα του κόσμου για μια «άλλη» πολιτική, που υπήρξε κοινό στοιχείο σε μεγάλο μέρος της ψήφου τόσο στη ΧΑ όσο και στο Ποτάμι, παρά τις χαώδεις διαφορές τους. Αντίθετα, πρέπει να καλύψουμε εμείς αυτήν την ανάγκη. Είναι ιστορική ευθύνη να το κάνουμε. Προφανώς, αν και πιστεύω ότι δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει πλήρως
31
το μέγεθος αυτής της ιστορικής ευθύνης μας. Όλα αυτά τα φαινόμενα πριν τις αυτό-διοικητικές εκλογές, όχι μόνο τα λάθη (που εν τέλει είναι συγγνωστά) ή οι προχειρότητες (που είναι λιγότερο συγγνωστές), αλλά κυρίως οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί και διαγκωνισμοί (που δεν είναι καθόλου), σηματοδοτούν, μεταξύ πολλών άλλων, και ένα έλλειμμα αυτογνωσίας μας -πιο σωστά: την αδυναμία μας να κατανοήσουμε την ανάγκη να διερωτηθούμε ποιοι είμαστε, πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και τι έχουμε να κάνουμε από εδώ και μπροστά, με κίνδυνο να χάσουμε μέσα από τα χέρια μας αυτό που κάναμε αλλά και αυτό που μας δόθηκε, να αποδειχθούμε ιστορικά λίγοι. Η ανάληψη της ευθύνης από αυτοδιοικητικές δυνάμεις όπου συμμετέχει και ο ΣΥΡΙΖΑ – ιδίως στην Αττική και μεγάλους ∆ήμους – επισημάνθηκε ως μια νέα, κρίσιμη, δυνατότητα, να δείξει η αριστερά την αξία της στην πράξη. Έχει τέτοια περιθώρια η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ασκήσει μια εξουσία, φιλολαϊκή ή έχει γίνει αναπόσπαστο τμήμα του κράτους; Η διεύρυνση των παραδοσιακών ορίων της δημοκρατίας είναι επιτακτική ανάγκη, και το τοπικό επίπεδο, ακόμα και στην κλίμακα της περιφέρειας Αττικής, είναι προνομιακό πεδίο: συμμετοχικότητα, μορφές άμεσης δημοκρατίας, λαϊκές συνελεύσεις, συλλογικές μορφές αλληλεγγύης κλπ. Αυτό όμως πρέπει να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα «πεζής» διαχείρισης, η οποία προφανώς θα συγκεκριμενοποιεί τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς και θα έρχεται αναγκαστικά σε σύγκρουση με ποικίλα και ισχυρά κατεστημένα συμφέροντα. Για παράδειγμα, είναι πάρα πολύ σημαντικό να συγκρουστούμε και να πετύχουμε σε ζητήματα όπως τα σκουπίδια. Είναι επίσης σημαντικό να μην υπάρξει η παραμικρή υπόνοια για προσωπικές ιδιοτέλειες –εκεί οι αυτό-διοικητικοί μας άρχοντες και αρχόντισσες, αν χρειαστεί, πρέπει να είναι αμείλικτοι. Με δυο λόγια, έχουμε να συνδυάσουμε την ορθολογικότητα του προγράμματός μας (όχι ουδέτερη ορθολογικότητα, προφανώς) με αυτό που θα λέγαμε «θεσμοθέτηση των πλατειών». Αποτελεσματική διαχείριση, ύφος εξουσίας και διεύρυνση των ορίων της δημοκρατίας και της νομιμοποίησης, είναι τα τρία αναγκαία συστατικά μιας επιτυχημένης αριστερής «διακυβέρνησης» στην αυτοδιοίκηση. Είναι τεράστια η ευθύνη αλλά και η προοπτική των δυνάμεών μας: θα είναι μια πρόβα τζενεράλε της κυβέρνησης της Αριστεράς. Προσωπικά, ελπίζω πολλά από τους ανθρώπους μας στην αυτό-διοίκηση. •
“
Οι τσιρίδες και ο πεζοδρομιακός σεξισμός, ο τσαμπουκάς του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;”, το νταηλίκι των μετρίων και η χυδαιότητα των νικητών είναι απλώς ένα αποτύπωμα της κυρίαρχης πολιτικής.
ΜΙΚΡΗ Ω∆Η ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ
Και οι 45 ήταν υπέροχοι Του Θωμά Τσαλαπάτη
«Τ
α πράγματα δεν βελτιώνονται. Το μόνο παρήγορο είναι πως δεν μπορούν να γίνουν χειρότερα.» Τόσο συχνά τα τελευταία χρόνια αποθέσαμε την παρηγοριά για το απόλυτα αρνητικό στην ίδια τη συνειδητοποίηση και αποδοχή του. Ο πρόσφατος ανασχηματισμός της κυβέρνησης έρχεται να μας αποδείξει το πόσο ψευδής και προβληματική είναι μια τέτοια φράση. Πάντα θα υπάρχει χειρότερο. Και η πραγματικότητα μάς προδίδει όλους. Ο ανασχηματισμός μάς θύμισε, επίσης, αυτό το πρωτόγνωρο συναίσθημα που ακολουθούσε πάντα τις πολιτικές επιλογές, τις δηλώσεις και τις πολιτικές κινήσεις της κυβέρνησης. Αυτό το άβολο μείγμα οργής και γέλιου, έκπληξης, αποκαρδίωσης και αμηχανίας. Το άκουσμα των υπουργοποιημένων ονομάτων και το κυβερνητικό σύνολο που αυτά περιγράφουν προφανώς ενδείκνυται για την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, εικονογραφεί την αισθητικοποίηση της πολιτικής της κυβέρνησης. Κάπου ανάμεσα στην επιθεώρηση και την trash tv.
Ολίγη πολιτική…
Η φράση «η κυβέρνηση έλαβε το μήνυμα των εκλογών», αρχίζει και τελειώνει στην μετακίνηση του Στουρνάρα, ο οποίος λειτούργησε ως συσσωρευτής δυσαρέσκειας (τόσο σε επίπεδο λαϊκής δυσαρέσκειας, όσο και σε ενστάσεις από πολιτικά στελέχη των δύο κυβερνώντων κομμάτων). Παρ’ όλα αυτά η θέση του καταλαμβάνεται από μια παρόμοια ρέπλικα. Ο νέος υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης είναι ένας ακόμη υπάλληλος τράπεζας, οικονομικός σύμβουλος και επικεφαλής Οικονομικών Μελετών του ομίλου της Eurobank, ένας ακόμη συνεργάτης του Σημίτη και του Παπαδήμου, ένας ακόμη πολιτικός διαχειριστής χωρίς καμία εκλογική νομιμοποίηση. Χωρίς να θέλουμε να επεκταθούμε στο ρόλο του κατά τη διαπραγμάτευση του χρέους της χώρας με τους ευρωπαίους τραπεζίτες ή σε αυτόν στην επταμελή επιτροπή καταγραφής του ελλείμματος (διορισμένος το 2009 από τον Παπακωνσταντίνου), απανθίζουμε απλά κάποιους παλαιότερους χαρακτηρισμούς της σημερινής κυβερνητικής εκπροσώπου. Συγκεκριμένα, σε άρθρο της η Σοφία Βούλτεψη χαρακτήριζε το 2012 τον νέο υπουργό Οικονομι-
κών «εθελόδουλο» και «αναλυτή των ψυχαναγκαστικών προβλημάτων των δανειστών της Ελλάδας», έκανε λόγο για το «τελευταίο στάδιο του ραγιαδισμού», ενώ τον συμπεριλαμβάνει ανάμεσα στους «πρώην και επίδοξους καταστροφείς της χώρας». Αναμένουμε τη συνεργασία τους με αγνή ανυπομονησία. Στην πραγματικότητα, οι υπόλοιπες μετακινήσεις έχουν να κάνουν αποκλειστικά με εσωκομματικές ισορροπίες, ισορροπίες με το ΠΑΣΟΚ και μια γενικότερη προσπάθεια μοιράσματος εξουσιών. Οι μετακινήσεις του Αρβανιτόπουλου (λόγω της έμπρακτης στήριξής του στον Μώραλη) και του Μιχελάκη (λόγω εκκρεμοτήτων του με τη δικαιοσύνη και κατηγοριών για χρηματισμό) μοιάζουν μάλλον αναμενόμενες. Και ενώ η απομάκρυνση του Σίμου Κεδίκογλου μάς γέμισε θλίψη γιατί μας στερεί την επαφή με έναν τιτάνα της διανόησης και της πολιτικής, το πένθος και ο οδυρμός από τη μετακίνηση του Άδωνι Γεωργιάδη είναι μάλλον αδύνατο να μετρηθεί. Η παρακαταθήκη του υπουργού (πέρα από την διάλυση της δημόσιας υγείας) μπορεί να περιγραφεί ως μια διπλή κερκόπορτα η οποία εκβάλει στις τωρινές υπουργοποιήσεις: αυτή της διαπιστευμένης ακροδεξιάς και αυτή της τηλεοπτικής πολιτικής γελοιότητας στα όρια της καρικατούρας.
… και ολίγη από τηλεοπτική δημοκρατία
∆ιάδοχος του Άδωνι Γεωργιάδη στο υπουργείο Υγείας είναι ο διάδοχος του Μιχαλολιάκου στη νεολαία της ΕΠΕΝ, ο Μάκης (Μαυρουδής) Βορίδης. Επιλογή απολύτως δικαιολογημένη για πολλούς, αφού μοιάζει ο κατάλληλος να βάλει την Ελλάδα στον γύψο και ικανός για κάθετες τομές στο σώμα της υγείας ως πρώην χειριστής τσεκουριού. Η επιλογή αυτή μοιάζει να συμπληρώνει την κυβερνητική αίγλη, αν συνδυαστεί με αυτή ενός πρώην υπουργού υγείας, του Ανδρέα Λοβέρδου, στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ο κ. Λοβέρδος θα έχει την ευκαιρία, μετά τη διαπόμπευση και το διασυρμό των οροθετικών γυναικών, να διασύρει και μετεξεταστέους, καταληψίες και αντιγραφείς. Του στέλνουμε τις πιο θερμές κεντροαριστερές ευχές μας. Ανάμεσα στους άπειρους υπουργούς και τους ακόμα περισσότερους υφυπουργούς του δεινοσαυρικού σχήματος, μερικά ονόματα μας κάνουν να στολίσουμε το ξάφνιασμά μας με θαυμαστικά:
Ο Αργύρης Ντινόπουλος είναι ο νέος υπουργός Εσωτερικών. Ως δημοσιογράφος έχει μείνει στην ιστορία για της αποκαλύψεις του σε σχέση με τους ρέιβερς και το έγκσταζυ (Sic) (μια βόλτα στο youtube θα σας γεμίσει σιγουριά για τις ικανότητές του) καθώς επίσης και για το ότι οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε σε ρεπορτάζ του για τα Ίμια έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα του πολέμου. Γνωστός για τα ομοφοβικά του σχόλια (το ξέρετε πως μια συνιστώσα σας θα πάει στο γκέι πράιντ;) και τον αχαλίνωτο ρατσισμό του [δεν φτάνει που τους φιλοξενούμε (στα στρατόπεδα συγκέντρωσης) θα πρέπει να τους ταΐζουμε και από πάνω; Μήπως να τους φέρουμε και κρουασάν;], ο Αργύρης Ντινόπουλος καλείται να καλύψει το κενό που άφησε πίσω του ο Άδωνις. Αλλά ευτυχώς δεν είναι μόνος. Μαζί του θα βρεθεί ο κουμπουροφόρος Γεράσιμος Γιακουμάτος ως υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η Αντζελα Γκερέκου ως υφυπουργός πολιτισμού, η Κατερίνα Παπακώστα ως υφυπουργός υγείας και κυρίως η Σοφία Βούλτεψη ως κυβερνητικός εκπρόσωπος. Ίσως τελικά τα πρόσωπα να μην έχουν τόση σημασία, πόσο μάλλον σε μια κυβέρνηση που εκτελεί μια πολιτική που της υπαγορεύεται. Οι τσιρίδες και ο πεζοδρομιακός σεξισμός, ο τσαμπουκάς του «ξέρεις ποιος είμαι εγώ;», το νταηλίκι των μετρίων και η χυδαιότητα των νικητών είναι απλώς ένα αποτύπωμα της κυρίαρχης πολιτικής. Αλλά όπως έχει αποδειχτεί τόσες και τόσες φορές από τις γιορτές στο Γράμμο μέχρι τα χουντογλέντια και από τις γιορτές της πολεμικής αρετής των Ελλήνων μέχρι τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, τόσο συχνά το κακόγουστο αποτελεί την αισθητική έκφραση του πολιτικά βάναυσου. Παράδειγμα: Κατά την τελετή παράδοσης παραλαβής στο υπουργείο ∆ημόσιας Τάξης, από τον Νίκο ∆ένδια στον Βασίλη Κικίλια (ποιος είπε πως ένας μέτριος μπασκετμπολίστας δεν μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερος υπουργός;), η προϊσταμένη της υπηρεσίας ασύλου έκανε δώρο (ως αστείο) στον απερχόμενο υπουργό ένα δελτίο αιτούντος ασύλου με τα στοιχεία του και τη φωτογραφία του. Για να συνεχίσουμε λοιπόν το αστείο και το κέφι θα προτείναμε στους προϊσταμένους του υπουργείου να πετάξουν τον απερχόμενο υπουργό ανοιχτά στο Αιγαίο σε μια τρύπια βάρκα. http://tsalapatis.blogspot.gr/