3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 16 Μαρτίου 2014 • Αρ. φ. 1194 • 2 €
Γ. Σταμάτης: Αστικά ιδεολογήματα στον αριστερό λόγο
Εκπλήσσει η ευχέρεια με την οποία η Αριστερά υιοθετεί έννοιες του αντιπάλου σελ. 19
...
Να μετατρέψει η Αριστερά την εθνική σε κοινωνική σύγκρουση στο νησί σελ. 10
...
Κ. Ραυτοπούλου: Έλληνες τραπεζίτες και τράπεζες
Ο απόηχος των stress tests και οι άνευ προηγουμένου κινητικότητα της κυβέρνησης σελ. 9
...
Β. Ρόγγας: Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής κοινωνίας
Οι εξτρεμιστές του κέντρου, ο διανθισμένος συντηρητισμός και η Αριστερά σελ. 18
... Τ. Αλιπράντη: Το σύστημα γεννά τον σχολικό εκφοβισμό
Το bullying απότοκο των κοινωνικών προτύπων και της οικονομικής κρίσης σελ. 21
Λουκέτο σε 16 φορείς του δημοσίου
Παρά τις αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης και βουλευτών της συγκυβέρνησης, τελικά πέρασε το νομοσχέδιο. Απόσπασμα από την ομιλία της Θεανώς Φωτίου σελ. 8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΣΥΡΙΖΑ: Προετοιμάζεται για τις εκλογικές μάχες
Από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αρχίζει η προεκλογική εκστρατεία σελ. 6
... Αυτοδιοικητικές: Περιφερειακά προβλήματα για Ν∆ και ΠΑΣΟΚ
“Αντάρτες” και φαινόμενα διάλυσης προβληματίζουν τα επιτελεία του κυβερνητικού μπλοκ σελ. 6
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μ. Τριανταφύλλου: Πώς γεννιούνται τα παραμύθια
“Στον ίσκιο της θυγατέρας”, μια ερευνητική δουλειά από την ομάδα “Ονειρόδραμα” σελ. 25
∆ΙΕΘΝΗ
Ουκρανία: Ο διαμελισμός μιας χώρας
Κείμενα των Μιχάλη Ρένεση και Γιώργου Καπόπουλου σελ. 25
σελίδες 16, 17
Μ. Μπαλαούρας: Ανακαλύπτοντας πάλι την Κύπρο
Ο μνημονιακός κ. Καμίνης
Όσα δεν ανέφερε στον απολογισμό της θητείας του
Ελληνικό: Η τύχη του στα χέρια μας
∆ιήμερο δράσεων ενάντια στην τσιμεντοποίηση του Ελληνικού
ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Τους έπιασε το ραντάρ της τρόικας Το ραντάρ της τρόικας μπορεί να άργησε, αλλά τελικά τους εντόπισε. Το κυβερνητικό σκάφος σε αναγκαστική προσγείωση σήμερα το βράδυ, το πολύ αύριο, θα υποχρεωθεί να αποδεχθεί τον κύριο όγκο των απαιτήσεων των πιστωτών, αφήνοντας, ίσως, ένα μέρος τους για μετά τις εκλογές. Η εξέλιξη αυτή προδιαγράφηκε, σχεδόν, από το Γιούρογκρουπ της ∆ευτέρας, όπου ασκήθηκαν ισχυρές πιέσεις στην ελληνική αντιπροσωπεία. Η απειλή του κ. Σόιμπλε ότι δεν θα δοθεί νέα βοήθεια χωρίς όρους και δόσεις χωρίς υλοποίηση των συμφωνηθέντων ήταν η χαριστική βολή. Οι συνεχείς συναντήσεις ως αργά τη νύχτα της Παρασκευής και του Σαββάτου απο-
καλύπτουν πραγματικές διαφωνίες, κυρίως λόγω του πολιτικού κόστους που εμπεριέχουν τα μέτρα που απαιτούνται. Η κυβέρνηση αυτό προβάλει μόνο και όχι την ουσία, τις επιπτώσεις μιας περαιτέρω ενίσχυσης του νεοφιλελεύθερου σχεδίου. Αυτή η γραμμή άμυνας είναι ασθενής και οδηγεί στην εξαφάνιση των θρυλούμενων κόκκινων γραμμών. Η κυβέρνηση έχοντας επίγνωση των αντιδράσεων που προκαλεί η συμφωνία με την τρόικα, σκοπεύει όλα τα προαπαιτούμενα και το νομοσχέδιο για τις τράπεζες να ενταχθούν σε ένα μόνο άρθρο προς ψήφιση. Αποβλέπει έτσι στον εκβιασμό των βουλευτών της συμπολίτευσης.
Γ. Κουζέλης: Η δημοκρατία είναι έννοια αγωνιστική
Συνέντευξη με τον καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών για δημοκρατία, φασισμό και Αριστερά σελ. 30, 31
Λ. Καστελίνα : Στη βουλή το 75% να είναι γυναίκες Το ιστορικό στέλεχος της ιταλικής αριστεράς μιλά για την ποσόστωση γυναικών σελ 15
Γ. Σαρρής: Θέλουμε να εκφράσουμε την ελπίδα Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Χανίων από την Πρωτοβουλία Πολιτών σελ. 7
Οι αιώνιοι φοιτητές και τα εσώρουχα του Γούντι
Tου Σταύρου Κωνσταντακόπουλου
Κ
αι ξαφνικά μεγάλος κοπετός σηκώθηκε. Το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να «νοικοκυρέψει» το Πανεπιστήμιο και να διαγράψει τους «αιώνιους» φοιτητές. Κι από κοντά οι γνωστοί δημοσιολόγοι -που θα ήθελαν να είναι διανοούμενοι αλλά δεν είναι- επικρότησαν, ως συνήθως, το υπουργείο. Ανάσαναν, λέει, γιατί επιτέλους θα έμπαινε τάξη στο Πανεπιστήμιο και το πολύπαθο ελληνικό δημόσιο θα γλύτωνε έξοδα. Ας εξετάσουμε τα επιχειρήματά τους ανάποδα, αρχίζοντας από το κόστος των «αιώνιων» φοιτητών. Το κόστος αυτό, λοιπόν, είναι μηδενικό. Σε μια σχολή, για παράδειγμα, τετραετούς φοίτησης, οι ούτως ή άλλως λειψές παροχές ισχύουν για έξι χρόνια. Βιβλία, σίτιση, στέγαση στις υποβαθμισμένες εστίες, φοιτητικό πάσο κλπ παρέχονται για έξι χρόνια και πέρα από αυτό το χρονικό όριο, ουδέν. Κατά συνέπεια, το μόνο έξοδο που καταβάλλει το δημόσιο για τους «αιώνιους» ή αργοπορημένους φοιτητές είναι το ότι παραμένουν …εγγεγραμμένοι στα φοιτητικά μητρώα. Αν αυτό συνιστά έξοδο, τότε οι οπαδοί της οικονομικής «ορθολογικότητας» έχουν πρόβλημα και με τις λέξεις και με τις ένΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
2
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Mαρτίου 2014
Οι αιώνιοι φοιτητές και τα εσώρουχα του Γούντι
Avanti o DIMARito, alla riscossa,
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
Bandiera Fotis, Bandiera rossa. Evviva il sinistra responsabile e la liberta.΄ (O νέος ύμνος της ∆ΗΜΑΡ)
νοιες, κι ας κατακεραυνώνουν συχνά-πυκνά εμάς για φενακισμό και ανορθολογικότητα. ∆εν έχουν πάρει όμως διαζύγιο μόνον από την οικονομική ορθολογικότητα. ∆ιαζύγιο έχουν πάρει και από την ιστορία του ελληνικού πανεπιστήμιου. Γιατί αλλιώς, θα ήξεραν ότι η ανάπτυξη του ελληνικού πανεπιστημίου στηρίχτηκε στο πρότυπο του γερμανικού πανεπιστημίου, με τις πιο χαλαρές διατάξεις όσον αφορά τα χρόνια φοίτησης από τις άτεγκτες διατάξεις του αγγλοσαξονικού πανεπιστημίου. Στηρίχτηκε, με άλλα λόγια, σε ένα πρότυπο που περιέκλειε στις δυναμικές του το μαζικό πανεπιστήμιο και όχι το πανεπιστήμιο των ελίτ, όπως αυτό των αγγλοσαξονικών χωρών. Απομένει λοιπόν ο θαυμασμός των εμπνευστών τού σχεδίου διαγραφής των αργοπορημένων φοιτητών αλλά και των χειροκροτητών δημοσιολόγων για τις γενέθλιες χώρες τού νεοφιλελευθερισμού και τους θεσμούς τους. Ο καθείς και τα πρότυπά του… Και ερχόμαστε στο πιο σημαντικό, στην επιβολή της τάξης. Γιατί γι’ αυτήν την τελευταία κόπτονται κυρίως οι νεοφιλελεύθεροι, κυβερνώντες και δημοσιολόγοι. Τώρα πώς επιτυγχάνεται η τάξη με μια διπλή παραβίαση του νόμου είναι ένα ερώτημα στο οποίο φαντάζομαι ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει απάντηση. Παραβίαση πρώτη: τα ζητήματα αυτά, σύμφωνα πάντα με το σχεδιασμό της κυβέρνησης, τα επιλύουν ο εσωτερικοί κανονισμοί-οργανισμοί των Πανεπιστημίων - που πρέπει να καταρτιστούν μέσα στην ακαδημαϊκή χρονιά που διανύουμε - και όχι ο υπουργός, όπως έγινε. Παραβίαση δεύτερη: η ακαδημαϊκή χρονιά τελειώνει το Σεπτέμβριο και όχι τον Ιούνιο, όπως θέλει ο υπουργός με την απόφαση του να διαγράψει μετά από αυτό το χρονικό όριο τους αργοπορημένους φοιτητές. Όλα αυτά, όμως, μοιάζουν λεπτομέρειες μπροστά στον ιδεολογικό στόχο που είναι η επιβολή της τάξης στα Πανεπιστήμια. Γιατί οι νεοφιλελεύθεροι γνωρίζουν καλά ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο αποτέλεσε σε διάφορες περιόδους την πυριτιδαποθήκη για την κοινωνία μας. Οι φοιτητές ήσαν συχνά η αιχμή του δόρατος ενάντια σε ανάλγητες κυβερνητικές πολιτικές. Και σε αυτούς τους φοιτητές πρέπει να σταλθεί το μήνυμα της τάξης. Η άτεγκτη εφαρμογή αναιτιολόγητων κανόνων αποτέλεσε ιστορικά μείζονα τεχνική συμμόρφωσης και πειθάρχησης των αποκάτω. Όταν ο Γούντι Άλλεν στις «Μπανάνες», έβαζε τον λατινοαμερικάνο δικτατορίσκο να προτρέπει τους υπηκόους του να φοράνε καθαρά εσώρουχα και προς απόδειξη τήρησης αυτού του κανόνα, επέτασσε να τα φορούν …πάνω από το παντελόνι, δεν σατίριζε μόνον τον παραλογισμό μιας αυταρχικής εξουσίας αλλά ανέλυε και μια τεχνική συμμόρφωσης και πειθαρχίας. Αν τώρα οι φοιτητές αργοπορούν γιατί υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη στην οποία φοιτούσαν και να επιστρέψουν στο χωριό τους γιατί η οικογένεια δεν τα έβγαζε πέρα, αν οι φοιτητές αργοπορούν γιατί είναι υποχρεωμένοι να εργαστούν παράλληλα με τις σπουδές τους κ.ά., είναι ζητήματα που θα αποφύγω να θίξω γιατί οι νεοφιλελεύθεροι θα με κατακεραυνώσουν εκτοξεύοντας το όπλο μαζικής καταστροφής που διαθέτουν –το μοναδικό, εξάλλου, όπλο τουςτην κατηγορία του λαϊκισμού.
“
* Ο Στ. Κωνσταντακόπουλος διδάσκει στο Πάντειο πανεπιστήμιο.
Ιδεολογικός στόχος είναι η επιβολή της τάξης στα Πανεπιστήμια. Η άτεγκτη εφαρμογή αναιτιολόγητων κανόνων αποτέλεσε ιστορικά μείζονα τεχνική συμμόρφωσης και πειθάρχησης των αποκάτω.
Η ∆ΗΜΑΡ αρχίζει να ρίχνει γέφυρες προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Φτιάχνουν ιστοσελίδα με το χαρακτηριστικό όνομα badiera. Από τη βιασύνη τους να ρίξουν τα πέδιλα στα θεμέλια της αριστερής συνεργασίας που επιθυμούν, ξέχασαν το n, έπρεπε να γράψουν bandiera. Η ιταλική λέξη bandiera, συνηθισμένη στα Επτάνησα και στις απέναντι ακτές της Πελοποννήσου, σημαίνει σημαία. Στην Επικράτεια όμως έχει γίνει γνωστή με το επιπρόσθετο συνθετικό επίθετο, που όλη μαζί η φράση είναι Bandiera Rossa, δηλαδή κόκκινη σημαία. Η Bandiera Rossa είναι ένα παλιό αγωνιστικό τραγούδι του ιταλικού αγροτικού κινήματος, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, που αργότερα έγινε εμβατήριο του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Είναι αυτός ο αγωνιστικός ύμνος που τραγούδησε ο Τσίπρας τον ∆εκέμβρη μαζί με άλλους συντρόφους του στη Σύνοδο του ΚΕΑ που έκανε έξαλλη τη Ν∆, διά μέσου του καινούργιου αστεριού του, την Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου. Τώρα τι θα λένε που οι πρώην σύμμαχοί τους όχι μόνο το τραγουδούν, αλλά και μέσω συμβολισμών το κάνουν παντιέρα. Εντάξει, ο Τσίπρας το παράκανε, όχι μόνο τραγούδαγε αλλά σήκωσε και το αριστερό του χέρι σε γροθιά. Ο Κουβέλης είναι πιο μαζεμένος. Στην καλύτερη να βάλει την παλάμη του στο στήθος βρισκόμενος σε έκσταση, όπως οι πρόεδροι των ΗΠΑ. Μια και μιλάμε για την responsabile di sinistra, δηλαδή την υπεύθυνη αριστερά στα καθ’ ημάς, το κομμάτι εκείνο που ήθελε να την ανασυγκροτήσει, δηλαδή οι «58» την έκαναν όταν πήραν χαμπάρι τα παιχνίδια του Βενιζέλου. Εδώ που τα λέμε βιάστηκαν. Θα μπορούσαν να περιμένουν λίγο για να πάρουν τα γλαστράκια με τις ελιές που προσέφερε το ΠΑΣΟΚ στους συνέδρους της νέας εκκίνησής του. Θα τα έβαζαν στους πολιτικούς τους πασοκικούς μπαξέδες. «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες, τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς, και τσικουδιά στους καφενέδες, τα παλληκάρια να κερνάς». Στην καλύτερη κατάσταση βρίσκεται ο Πάγκαλος. Έχει εκπομπή στο «Βήμα» και λέει ανέξοδα τις παπάρες του, τρώει και πίνει χωρίς να του ρίχνουν
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
γιαουρτάκια από τότε που έπεσε το κίνημα των αγανακτισμένων, πάει και κανένα ταξίδι με έξοδα του ∆ημοσίου. Τον έστειλε ο Αβραμόπουλος ως εκπρόσωπο της Ελλάδας στη Στρατιωτική Επιτροπή της ΕΕ για να μιλήσει για την ολοκλήρωση της αμυντικής στρατηγικής. Ευγενής άνθρωπος ο Αβραμόπουλος. Χτυπά, όπως ξέρουν οι βαρόνοι της αγγλικής αριστοκρατίας. Με γαρίφαλα. Άλλωστε ο Πάγκαλος του έκανε καλό, τότε που είχε πει τον συνυποψήφιό του για τον ∆ήμο της Αθήνας, Αβραμόπουλο «ο κύριος Τίποτα». «Βαρόνε, μπράβο, μπράβο», καὶ λόγ᾿ ἠκούσθησαν θερμοὶ στομάχων κεχηνότων», όπως έγραφε ο Σουρής στον «Ρωμηό». ∆εν παν να λέει ο Αβραμόπουλος, τα πήραν στο κρανίο οι στρατιωτικοί και απείλησαν τον βαρόνο να του κόψουνε τον κώλο. Θυμήθηκαν τον Πάγκαλο για διάφορα που έχει κάνει, αλλά κυρίως τόνισαν αυτό παλαιότερα που τους είχε χαρακτηρίσει αντιπαραγωγικούς. Με το δίκιο τους. Αν και αντιπαραγωγικοί, μαζί και αυτοί τα έφαγαν. Πού να τα μάθει κανείς αυτά; Από τα κανάλια που όλα μαζί μας επιστρέφουν στην εποχή της ΥΕΝΕ∆. Προχθές ο Άλφα έπαιξε το ελληνικό φιλμ «Η θεία μου η χίπισσα» με τη Ρένα Βλαχοπούλου. Εκεί, λοιπόν, που χορεύει το συγκρότημα του Φώτη Μεταξόπουλου, στις σπηλιές στα Μάταλα, το ζουμ πάει πάνω στη μπότα ενός ντράμερ, όπου είχε τρία γράμματα: «LSD». Τσακάλια οι νεότεροι. Μπορεί να ξέφυγε η ταινία
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
από τη χούντα, στο σκληρό 1970, αλλά οι τωρινοί έχουν ντοκτορά. Μια και μιλάμε για ραδιοτηλεοπτικά μέσα, προχθές άκουσα στο ∆ελτίο Ειδήσεων «Στο Κόκκινο» ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται της Ν∆ πέντε ποσοστιαίες μονάδες και κόντεψα να τρακάρω. Τελικά, όταν το έψαξα η αλήθεια ήταν μισή. Πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αυτή τη διαφορά, αλλά έχει και αυτός πέσει στο 18,5%. Ενώ το «Ποτάμι» παίρνει 13% λίγο πιο κάτω από τη Ν∆. Είπαμε Ισβέστια. Όπως τα πενταετή πλάνα της Σοβιετικής Ένωσης, που βασίζονταν στο σταχανοβισμό. Λες να έχει δίκιο ο «ευγενής δημοσιογράφος» κ. Χρ. Ζαμπούνης που σε συνέντευξή του δηλώνει ότι «αν η Ελλάδα είχε Βασιλεία δε θα είχαμε φτάσει εδώ που φτάσαμε». Πράγματι θα τον έβλεπε η Ελισάβετ, που έχει μακρινή συγγένεια, όπως έχουν μεταξύ τους όλες οι βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης, και θα καθάριζε με την Μέρκελ. Η Φρειδερίκη η νεότερη θα είχε επαναπροσλάβει στο παλάτι όλες τις καθαρίστριες, που τις απόλυσε η τρόικα γιατί βρήκε μια τρίχα στο πάτωμα του υπουργείου Οικονομικών. Πάντως, μέχρι να έρθουν οι γαλαζοαίματοι, οι καθαρίστριες βάζουν γυαλιά σ’ όλη την κοινωνία. «Νομίζατε ότι θα κλειστούμε στα σπίτια μας και θα χαθούμε μέσα στη θλίψη. Θα σας δείξουμε ότι οι καθαρίστριες είναι αγωνίστριες», είπε εκπρόσωπός τους στον Φαήλο Κρανιδιώτη που αμφισβήτησε ειρωνικά ότι τρώνε ξύλο. «Λες ψέματα. Να έρθεις να δεις τα χέρια και τις πλάτες μας που είναι μαύρες». Μπράβο τους. Είναι σαν να λένε και σε μας, αυτό που είπαν στους ΜΑΤατζήδες: «Ένας ρε παιδιά! Να παρατήσει την ασπίδα και να πει: Είναι οι μανάδες μας, αχρείοι». Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
Του Ηλία Μακρή από την «Καθημερινή»
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
“
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η τρόικα δεν πιστεύει ότι η ελληνική πρόοδος είναι διατηρήσιμη. Γι’ αυτό και επιμένει για τις λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, που είναι και η σημαντική πλευρά ενός νεοφιλελεύθερου σχεδίου. Γι’ αυτό επιμένουν στη σύναψη νέου δανείου ή όποιας βοήθειας, διευκόλυνσης κτλ, διότι αυτά εξασφαλίζουν αυστηρή επιτήρηση, ακόμη και αν δεν την πουν μνημόνιο
Υπάρχει ζωή και μετά την Κυριακή
Μόνο που θα είναι ακόμα πιο δύσκολη για τη συγκυβέρνηση
Η
σκαιά υποδοχή της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Eurogroup την περασμένη ∆ευτέρα δεν άφηνε καμιά αμφιβολία ότι η «σκληρή» στάση της κυβέρνησης στις διαβουλεύσεις της με την Τρόικα θα έπαιρνε τέλος. Επομένως, όντως, και σήμερα το βράδυ, ενδεχομένως, μπορεί να υπάρξει συμφωνία και να προχωρήσει στη συνέχεια η εκταμίευση δόσεων. Ήδη, η κυβέρνηση προετοίμαζε από την Πέμπτη, μετά τη συνάντηση Βενιζέλου – Σαμαρά, βουλευτές και κοινό ότι όλες οι απαιτήσεις των πιστωτών, μαζί και ο νόμος για τις τράπεζες, σε ένα και μόνο άρθρο, θα έλθουν στη Βουλή, εκβιάζοντας έτσι την υπερψήφισή τους από τους κυβερνητικούς βουλευτές. Η αισθητή αστάθεια της κυβέρνησης, που εντείνεται λόγω των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ, είναι ένας ακόμη πρόσθετος λόγος που το επιβάλλει. Ο κ. Ντάισελμπλουμ, σ’ αυτό το Eurogroup, έδωσε σχεδόν εντολή στην ελληνική κυβέρνηση «να πράξει τα μέγιστα, ώστε η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί τάχιστα» προσθέτοντας ψυχρά ότι «κυρίως από την Αθήνα πρέπει να γίνει η προσπάθεια», και ο Όλι Ρεν παρατηρούσε ότι «είναι πολύ σημαντικό να τελειώσει η αξιολόγηση αυτή την εβδομάδα». Για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία, στη μέση της εβδομάδας έριξε το βάρος του και ο κ. Σόιμπλε λέγοντας «η Ελλάδα μάς απασχόλησε πολύ στο τελευταίο Eurogroup. Μελετήσαμε την ενδιάμεση έκθεση της Τρόικας και διαπιστώσαμε ότι η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει όσα έχουν συμφωνηθεί … Πρέπει να τα εκπληρώσει, αλλιώς δεν θα εκταμιευθεί η δόση». Ο συμβιβασμός, επομένως, που φαινόταν ότι θα επιτευχθεί, είναι φανερό, θα ήταν σαφώς υπέρ της Τρόικας η οποία «κατάφερε» να πάρει μεγάλο μέρος όσων έθετε από την αρχή ως προαπαιτούμενα και άλλα τα άφηνε είτε για μετά την οριστικοποίηση του πλεονάσματος, είτε για μετά τις ευρωεκλογές.
Υπερεκτίμηση δυνατοτήτων
H ελληνική κυβέρνηση είναι φανερό ότι υπερεκτίμησε τις δυνατότητές της να πιέσει. Στηρίχθηκε σε τρία σημεία: πρώτο, ότι έχει πλεόνασμα, άρα αντέχει στο χρόνο, δεύτερο, ότι πριν τις εκλογές και οι δύο πλευρές δεν θέλουν προβλήματα, τρίτο,ότι οι δόσεις θα έπρεπε να δοθούν, διότι κανέναν δεν συμφέρει η χρηματοπιστωτική αναταραχή. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δανείστηκε μέρος της «γραμμής διαπραγμάτευσης» του ΣΥΡΙΖΑ. Ξέχασε, όμως, ότι ακόμη και λίγα
στοιχεία της απαιτούν να τα στηρίζει και αντίστοιχη πολιτική δύναμη: το δίδυμο Ν∆ – ΠΑΣΟΚ δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ. Η τρόικα αυτό το γνωρίζει πολύ καλά από τους ως τώρα ελέγχους. Αυτό φάνηκε καθαρά όταν στις διαρροές τής κυβέρνησης ότι δεν επιθυμεί νέο δάνειο, η απάντηση ήλθε από τον ίδιο τον Σόιμπλε, για να μην υπάρχει παρανόηση: «Μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται να δώσουμε οικονομική βοήθεια με το ζόρι, εάν κάποιος δεν το θέλει», δήλωσε. Μ’ αυτό τον όγκο των υποχρεώσεων, εφόσον δεν ήταν αποφασισμένη για ενός είδους ανταπάντηση, ήταν δυνατό η κυβέρνηση να μην «άκουσε» την απειλή; Κατά κάποιο τρόπο, η μακρά διαβούλευση ανέδειξε πλευρές από το μέλλον. Υποκρύπτει τις διαφωνίες των δύο πλευρών για την έκταση των «επιτυχιών» που έφερε η πολιτική των μνημονίων και την ανησυχία των πιστωτών, ιδίως της Γερμανίας, για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Η τρόικα δεν πιστεύει ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να αυτονομηθεί, ότι η πρόοδος είναι διατηρήσιμη. Γι’ αυτό και επιμένει για τις λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, που είναι και η σημαντική πλευρά ενός νεοφιλελεύθερου σχεδίου. Γι’ αυτό και επιμένουν στη σύναψη νέου δανείου ή όποιας βοήθειας, διευκόλυνσης κτλ, διότι αυτά εξασφαλίζουν αυστηρή επιτήρηση, ακόμη και αν δεν την πουν μνημόνιο. Γι’ αυτό και η τρόικα «διεκδικεί μερίδιο» από το θρυλούμενο πλεόνασμα – γνωρίζει το σαθρό έδαφος όπου στηρίζεται – για λόγους ιδεολογικούς και για να μεταφερθεί το 2014 και να καλύψει ελλείμματα. Η τρόικα, μ’ άλλα λόγια, θέλει να έχει επιρροή, και μοχλούς με τους οποίους αυτή θα υλοποιείται, στην ελληνική πολιτική – ακόμη ή και ιδίως αν χάσει αυτή η κυβέρνηση – το επόμενο μακρύ διάστημα για λόγους προστασίας των πιστωτών, για λόγους ιδεολογικούς και διότι δεν εμπιστεύεται την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας. Φυσικά και για λόγους πολιτικούς. Το επιχείρημα της κυβέρνησης «μη μας πιέζετε, διότι θα πέσουμε και θα ’ρθει ο ΣΥΡΙΖΑ», γίνεται μπούμερανγκ. Έφτασε ως και στο σημείο η τρόικα - «αυτή η εξέλιξη είναι ντροπιαστική» έγραφε στο κύριο άρθρο της η «Καθημερινή» - να κάνει πρόταση πώς να λειτουργεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα και να συμπεριφέρονται βουλευτές, υπουργοί, πόσο να χρηματοδοτούνται τα κόμματα! Η Die Welt ανέλαβε να πει τα πράγματα με το όνομά τους, όσον αφορά την κυβερνητική τακτική. Μιλά για τρία «σφάλματα». Πρώτον, ότι εξέλαβε την
τρόικα «ως εταίρο που πορεί να διαπραγματευθεί», ενώ «εκπροσωπεί εταίρους» οι οποίοι έκαναν μια «άνευ προηγουμένου κίνηση αλληλεγγύης», άρα η τρόικα «έχει εταιρική δημοκρατική νομιμοποίηση για να ζητά μέτρα λιτότητας και περικοπές κρατικών υπηρεσιών». ∆εύτερον, είχε την πεποίθηση ότι μπορεί να «ζητά νέα βοήθεια χωρίς ανταλλάγματα» για πολιτικούς λόγους, όταν «και οι εταίροι βρίσκονται αντιμέτωποι με εκλογικές αναμετρήσεις». Τρίτον, ότι ξέχασε ότι παρά τις επιτυχίες και τον κόπο τους «η Ελλάδα έχει, όμως, μπροστά της ένα εξίσου μεγάλο κομμάτι δρόμου».
Στοιχεία παράλυσης στην κυβέρνηση
Με οξύ, όμως, τρόπο αυτή την εβδομάδα τέθηκε και ζήτημα πολιτικής ευστάθειας και αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης. Εμφανίζει έντονα στοιχεία παράλυσης, με την έννοια ότι δεν είναι καθόλου σίγουρη ότι μια διάταξη ή ένα νομοσχέδιο θα ψηφισθεί στη Βουλή. Αυτό δημιουργεί προβλήματα. Στην τελευταία ψηφοφορία, πχ, ομάδα ολόκληρη βουλευτών καταψήφισε διατάξεις, ενώ ο κ. Κ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να αποσύρει διάταξη – ενώ είχε σαφώς δηλώσει ότι αυτό δεν θα το κάνει επουδενί! – με τα εξής λόγια: «Οφείλω να σεβαστώ ότι δεν διαφαίνεται επαρκής πλειοψηφία. Η διάταξη αποσύρεται». Το τι θα συμβεί τις επόμενες μέρες και εβδομάδες με διάφορα νομοσχέδια, κανένας δεν μπορεί να προβλέψει. Και ανάλογα με το περιεχόμενο και των νέων προαπαιτούμενων μπορεί να έχουμε εκπλήξεις, παρά το κόλπο του ενός και μοναδικού άρθρου. Τρία θα είναι τα καυτά – πολιτικά σημεία τού νομοσχεδίου: οι απολύσεις, το γάλα και τα φάρμακα και τα του «κοινωνικού μεριδίου» από το πλεόνασμα. Παρά τη δημόσια δέσμευση του πρωθυπουργού, οι πληροφορίες ότι η τρόικα δεχόταν πως είναι προς διανομή μόνο 100 εκ. ευρώ είναι μη διαχειρίσιμες. Η δεύτερη πηγή πολιτικής αστάθειας της κυβέρνησης είναι ο εταίρος ΠΑΣΟΚ. Όσοι μετέθεταν το πρόβλημα αυτό για μετά τα αποτελέσματα των εκλογών, τώρα δεν αποκλείουν προβλήματα σοβαρά να προκύψουν και πριν απ’ αυτές. Το ΠΑΣΟΚ πιέζεται δημοσκοπικά όλο και περισσότερο, ενώ σε τρεις – τέσσερις περιφέρειες, δυσκολεύεται να κατεβάσει ψηφοδέλτια ή είναι διασπασμένο. Η τελευταία δήλωση του Κώστα Σκανδαλίδη - «ανάλογα με τις εξελίξεις σχετικά με το χρέος ως τις ευρωεκλογές θα πρέπει να υπάρξει και νέα συμφωνία
μεταξύ των εταίρων, διαφορετικά η χώρα να οδηγηθεί σε βουλευτικές εκλογές» - είναι χαρακτηριστική και έφερε ξανά στο προσκήνιο τη διαφωνία κεντρικών στελεχών του ΠΑΣΟΚ – μεταξύ των οποίων και ο γραμματέας Ν. Ανδρουλάκης – στη συνεργασία με τη Ν∆ και την εύνοιά τους στη συνεργασία με κόμματα προς τ’ αριστερά. ∆ανείζομαι τη διατύπωση του Γιάννη Βούλγαρη ότι οι τελευταίες εξελίξεις δεν είναι απλώς ανησυχητικές, αλλά «επικίνδυνες τόσο για την Ελιά όσο και για το ΠΑΣΟΚ».
Συνωστισμός στη μικρή περιοχή του Κέντρου
Ο συνωστισμός στο χώρο που ονομάζεται «∆ημοκρατική Παράταξη», ως ένα είδος προσφυγής στο παρελθόν, ενισχύεται. Η ∆ΗΜΑΡ πρόσθεσε και εκείνη, χάριν του «πόλου» που φιλοδοξεί να στερεώσει δίπλα στο «∆ημοκρατική Αριστερά», τον προσδιορισμό «Προοδευτική Συνεργασία», ενώ ο Φώτης Κουβέλης δήλωσε ότι σ’ αυτόν εκτός από τους «αριστερούς» και «κεντροαριστερούς» θέση έχουν και οι «κεντρώοι». Ίσως γι’ αυτό προσέφυγε στην παρακαταθήκη του κέντρου - με ορατό τον κίνδυνο να βρεθεί δεξιά του Ποταμιού - για να αντιγράψει τον πιο αιχμηρό διμέτωπο: αναφερόμενος στον Αλέξη Τσίπρα τόνισε ότι «αρκείται σε εύκολους αφορισμούς, αντιτίθεται σε αναγκαίες δημοκρατικές αλλαγές, αθροίζει συντεχνιακά αιτήματα και εμφορείται από έναν παρωχημένο λαϊκισμό». Και πρόσθεσε για τους παλιούς εταίρους: «Εμείς θέλουμε να εκφράσουμε αυτούς που δεν αποδέχονται την κυβερνητική πολιτική». Την ίδια ώρα το Ποτάμ» χαίρεται τη σχετική ασυλία του και απολαμβάνει ανέμελα τη δημοσιότητα που αποσπά. Αλλά στην πολιτική δεν διαρκούν πάρα πολύ οι ανέμελες στιγμές. Και οι ευρωεκλογές αργούν κάπως. Καθώς περιγράψαμε ως εδώ τόσες δυσκολίες για αρκετά κόμματα προκύπτει, άραγε, ότι είναι όλα καλά για τον ΣΥΡΙΖΑ; Όχι βέβαια. Η παρενόχληση του Ποταμιού μάλλον θα αποδειχθεί παροδική, η παράσταση νίκης είναι πάντοτε με διαφορά υπέρ του, διατηρεί έστω και με δυσκολία πάντα την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις. Όμως, ο κίνδυνος να ενισχυθεί στο λαό η υποψία ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ, ίσως, κατοικεί στο ίδιο κάδρο με άλλους, είναι έκδηλος. Είναι επείγουσα ανάγκη να εργαστεί έτσι ώστε να αποφευχθεί. Παύλος ∆. Κλαυδιανός
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Μίντια: το μεγάλο φιάσκο
Η παταγώδης αποτυχία των εργολάβων των συστημικών ΜΜΕ να στήσουν το πολιτικό παιγνίδι φυτεύοντας Ελιές και ανοίγοντας… ποτάμια Του Νίκου Τσαγκρή
«Φ
τιάχνεις το Ποτάμι, να πάρει καμιά ψήφο απ’ τον ΣΥΡΙΖΑ, και πάει και παίρνει απ’ το ΠΑΣΟΚ και κινδυνεύει η σταθερότητα της χώρας». Η ατάκα αυτή, αποσπασμένη από ανώνυμο χρήστη των social media, δίνει το στίγμα της απόγνωσης που επικρατεί στο χώρο των εργολάβων της μνημονιακής σταθερότητας. ∆ιότι περί της μνημονιακής σταθερότητας πρόκειται, αυτή είναι η «σταθερότητα της χώρας» που περιφρουρεί η συγκυβέρνηση των Σαμαρά – Βενιζέλου. Γι’ αυτή τη «σταθερότητα» πασχίζει η οικονομική ελίτ και τα συστημικά μίντια, αυτή η «σταθερότητα» κινδυνεύει όταν φτιάχνεις… ποτάμια «για να πάρουν καμιά ψήφο από τον ΣΥΡΙΖΑ» και αυτά παίρνουν ψήφους απ’ το ΠΑΣΟΚ. Και όταν φτιάχνεις «Ελιές» για να στηρίξουν το ΠΑΣΟΚ. Και αυτές το διαλύουν. Οριστικά! Γιατί και η «Ελιά», μια ακόμα θεωρητική κατασκευή των μιντιαρχών ήταν. Με την ελπίδα της επιμήκυνσης της ζωής του συγκυβερνητικού τέρατος «Σαμαρά – Βενιζέλου». Και την παράταση της… «πολιτικής σταθερότητας», βεβαίως! Τη συντήρηση, δηλαδή, της συστημικής – μνημονιακής σταθερότητας. Πώς το είπε ο νεοδημοκράτης υφυπουργός Μεταφορών; «Η τρόικα εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα». Τα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ και των μιντιαρχών, δηλαδή. Έτσι δεν είναι υπουργέ; - «Ναι, υπάρχουν κάποιοι θεσμικοί φορείς, είτε Έλληνες, είτε ξένοι, που περνάνε από την τρόικα και τους λένε κάντε και αυτό. Μπήκε σε μια λογική η τρόικα, για να εξυπηρετήσουν κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα»
Μάλιστα! Ένας υπουργός της συγκυβέρνησης ομολογεί ότι οι μνημονιακές «μεταρρυθμίσεις» (πολλές απ’ αυτές, τέλος πάντων) δεν είναι παρά οδηγίες οικονομικών ελίτ που μεταφέρονται στην τρόικα μέσω θεσμικών παραγόντων και δεν κουνιέται… μιντιακό φύλλο. Ούτε καν… κεντροαριστερό. Αυτό ήθελα να πω: τα πάντα συμβαίνουν στα μίντια: Σκηνή πρώτη: Το «Ποτάμι» κυλάει στη μικρή οθόνη δροσερό και αφελές και φρέσκο. Οι σχολιαστές–παραθυράκηδες περνούν ωραία μαζί του και εμείς μαζί τους. ∆ιασκεδάζουμε, κουτσομπολεύουμε τους «εκδρομείς», μπαίνουμε κι εμείς στα selfies πίσω από εκείνον το γέρο–μπισμπίκη που το παίζει φιλόσοφος και δηλώνει ότι έφτιαξε το Ποτάμι για να ’χει ένα δικό του κόμμα να ψηφίζει – cut. Σκηνή δεύτερη: το ρεπορτάζ εμφανίζει την τρόικα να μαστιγώνει την κυβέρνηση. «Όχι, δεν θα μοιράσεις στους φτωχούς Έλληνες το πλεόνασμα» διαμηνύει ο ανάλγητος, ο Τόμσεν. Οι παραθυράκηδες σχολιαστές οργίζονται, αναθεματίζουν τον… ανάλγητο. Μα ξαφνικά, νάτος – νάτος ο πρωθυπουργός: σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες ο Αντώνης Σαμαράς δηλώνει αποφασισμένος να μην κάνει ούτε βήμα πίσω. Είναι αποφασισμένος να αντισταθεί στην τρόικα και να μοιράσει το πλεόνασμα στους… ένστολους – cut. Τα πάντα συμβαίνουν στα μίντια, ωστόσο δεν παγώνουν μαζί τους καθώς κλείνεις το δέκτη, δεν γίνονται – πάντα – σκουπίδια καθώς πετάς την εφημερίδα. Σύμφωνοι, τα ΜΜΕ ανήκουν στην περιοχή της θεωρίας αλλά, αν θεωρία είναι η γενικευμένη πράξη (όπως ορίζεται από τον Ένγκελς), η αναπαράσταση μιας πραγματικότητας από τα Μέσα Ενημέρωσης δεν μπορεί παρά να αποτελεί μέρος της πραγματικότητας που αναπαρίσταται.
Όταν η θεωρία μένει στη θεωρία
Του Γιάννη Κακαρώνη
Τα ΜΜΕ, με τη λειτουργία τους και μόνο, επιδρούν στην πραγματικότητα και την επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο. «Ανάλογα με το πόσο αποτελεσματικά είναι διαμορφωμένο το μήνυμα, που ως τέτοιο ανήκει στην περιοχή της θεωρίας» έλεγε ο μακαρίτης ο φίλος μου ο Ραφαηλίδης: «η θεωρία είναι πράξη, εφ’ όσον διαμορφώνει χαρακτήρες και επηρεάζει συμπεριφορές. Όποιος λοιπόν περιφρονεί τη θεωρία, δεν τα καταφέρνει στην πράξη επειδή, ακριβώς δεν ξέρει από θεωρία…» Εντάξει, «τα πάντα συμβαίνουν στα μίντια», αλλά με τις Ελιές και τα Ποτάμια τα μίντια απέτυχαν παταγωδώς. Και μας έδωσαν την ευκαιρία να απολαύσουμε, σε ζωντανή σύνδεση, το μεγάλο φιάσκο της μιντιοκρατίας. Προφανώς, οι μιντιάρχες και τα τσιράκια τους περιφρονούν ή δεν ξέρουν τίποτα από θεωρία, και γι’ αυτό τα έκαναν μπάχαλο στην πράξη: δεν κατάφεραν να επιδράσουν στην πραγματικότητα. Ωστόσο, συνεχίζουν το… θεάρεστο (διαβάστε αυτάρεσκο*) έργο τους: στήνουν μάχες με την τρόικα, για να τις κερδίζει πάντα ο γενναίος πρωθυπουργός Σαμαράς, προμοτάρουν ασύστολα τα γκεμπελικά χαλκεύματα της μονταζιέρας κατά του ΣΥΡΙΖΑ, λούζουν με χυδαιότητες τον Γιώργο Παπανδρέου επειδή απειλεί να αποσπάσει από τον έλεγχο του Βενιζέλου τα πασοκικά συντρίμμια, ρίχνουν λάσπη ακόμα και στο Ποτάμι τους, οι αθεόφοβοι, από τότε που κατάλαβαν ότι κλέβει ψήφους από Ν.∆. και ΠΑΣΟΚ και όχι από ΣΥΡΙΖΑ, όπως σχεδίαζαν… Τόσα κι άλλα τόσα, με στόχο την παράταση της… «πολιτικής σταθερότητας βεβαίως. Τη συντήρηση, δηλαδή, της συστημικής – μνημονιακής σταθερότητας, διά της επιμηκύνσεως της ζωής του συγκυβερνητικού τέρατος «Σαμαρά – Βενιζέλου».
*Θεός τους είναι ο εαυτός τους, το προσωπικό τους συμφέρον.
Σκυλιά, φυλάτε τ’ αφεντικά σας!
Κοπτοραπτική
Όλα συμβαίνουν
Με εντολή Σαμαρά
Μ
ε εντολή Σαμαρά δεν θα υπάρξει οποιαδήποτε περικοπή στις αποδοχές των αστυνομικών. Τα 7 εκατ. ευρώ, που έλειπαν, θα διατεθούν από το πλεόνασμα. Προ μνημονίου οι πρωθυπουργοί έδιναν και κάτι στους ψηφοφόρους τους αγρότες, συνταξιούχους, δημόσιους υπαλλήλους- για να κερδίσουν τη στήριξή τους. Ο Α. Σαμαράς στρέφεται στους μόνους που ελπίζει ότι δεν θα τον μαυρίσουν. Άλλωστε, μαυρίζουν τους πολίτες στο ξύλο καθημερινά και χωρίς αύξηση.
Μα πού να πάω;
Α
σθενής κρατούμενος, που δικαιούται να αποφυλακιστεί, σύμφωνα με τροπολογία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση να μην ευεργετηθεί από το νόμο γιατί δεν έχει που να μείνει. Εκεί φτάσαμε. Να προτιμά τις κατσαρίδες, την υγρασία, τους γεμάτους βόθρους από την ελευθερία, γιατί τουλάχιστον εκεί θα έχει κάπου να κοιμηθεί. Μήπως η Ό. Κεφαλογιάννη, στην καμπάνια για την προσέλκυση τουριστών, να προσθέσει τις εικόνες του νοσοκομείου κρατουμένων Κορυδαλλού, με το ίδιο μότο «Ελλάδα, η πλουσιότερη χώρα του κόσμου»;
Show me the money
Θ
α έβρισκε «πολύ ενδιαφέρουσα μια αστική αγωγή των συγγενών των θυμάτων του κ. Κουφοντίνα» ο κ. ∆ένδιας «με σκοπό να μην πάνε τα χρή-
ματα από τις εισπράξεις σε εκείνον». Εμείς πάλι θα προτείναμε να ζητηθούν οι εισπράξεις από το βιβλίο του Θ. Πάγκαλου «Τα φάγαμε όλοι μαζί», του Β. Πολύδωρα «Ποια Ευρώπη;», του Τ. Γιαννίτση «Η Ελλάδα στην κρίση», καθώς και του υπό έκδοση βιβλίου του Γ. Παπανδρέου και να δοθούν στα θύματα της πολιτικής τους.
Νικήτας παντού
«∆
έκα χιλιάδες ταξί στην πόλη θα βάλουν τη φάτσα μου που θα λέει «Ψηφίστε Νικήτα»», ανακοίνωσε ο Ν. Κακλαμάνης και η φαντασία της προεκλογικής του καμπάνιας στέρεψε. Όμως ιδέες υπάρχουν: Στα αδέσποτα σκυλιά να δοθούν πλακάτ του Ν. Κακλαμάνη, που τα βράδια θα χρησιμεύουν ως σπιτάκια. Οι Atenistas να κεντήσουν το μονόγραμμά του σε όλα τα παγκάκια, τα δέντρα και τις διαβάσεις. Τα συντριβάνια να πετούν σαμπάνια φτιάχνοντας το ολόγραμμά του. Στο βράχο της Ακρόπολης να προβάλλεται βίντεο από τη ζωή του υποψήφιου. Οι φωτεινοί σηματοδότες να αντικατασταθούν και όπου πράσινο να είναι η φάτσα του Ν. Κακλαμάνη, όπου κόκκινο του Γ. Καμίνη. Στο πορτοκαλί, που είναι το πιο αγαπητό των οδηγών, επιτρέψτε μας να προτείνουμε το πρόσωπο του Γ. Σακελλαρίδη.
Η μαντινάδα πιάνει τόπο
Ο
Γιάννης Σμαραγδής είναι ο νέος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. ∆εν χρειάζεται να θυμίσουμε στους αναγνώστες μας
την αλήστου μνήμης μαντινάδα με την οποία ο σκηνοθέτης εξέφρασε την αγάπη του για τον πρωθυπουργού, το προηγούμενο καλοκαίρι. Εμείς, αντί για σχολιασμό, παραθέτουμε ένα από τα πολλά σχόλια που συνόδευσαν την είδηση στο twitter: « Επήα στον πρωθυπουργό και είπα ένα τραγούδι, μπας και μου δώσει τα λεφτά για να γυρίσω movie».
Παλικάρια της φακής
Ε
τριξε τα δόντια του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Πάρις Κουκουλόπουλος την Πέμπτη στην Βουλή. Πρώτα ζήτησε, σε υψηλούς τόνους, να αποσυρθεί η διάταξη βάσει της οποίας η κυβέρνηση χαρίζει σημαντικά φορολογικά πρόστιμα σε μεγάλες εταιρίες και κυρίως σε εφοπλιστές. Αφού το αίτημά του δεν έγινε δεκτό από την κυβέρνηση, ο βουλευτής Κοζάνης τελικά υπερψήφισε την τροπολογία. Τα άλλα παλικάρια, αυτά της Χρυσής Αυγής, απουσίαζαν από την αίθουσα προφανώς για λόγους ευγένειας απέναντι στο εφοπλιστικό κεφάλαιο.
100% ευστοχία
Ε
κλογές είχαμε την προηγούμενη βδομάδα στην Βόρειο Κορέα και φαίνεται ότι ο λαός είναι απόλυτα ευχαριστημένος από τον ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ούν. Αλλιώς δεν εξηγείται το γεγονός ότι ο μεγάλος ηγέτης της χώρας έλαβε ποσοστό 100% ενώ η αποχή ήταν μηδενική. Άλλωστε δεν μπορούν παρά να εκτιμηθούν οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Κιμ Γιονγκ Ούν, όπως η αλλαγή στους κανονισμούς του μπάσκετ και η καθιέρωση τετράποντου και οχτάποντου.
Παντού διακρίσεις
Γ
ράφει ο Αντώνης Σιγάλας, μέλος του Τμήματος ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, στο facebook: «Ο αρχιεπίσκοπος της Γρανάδας συσκέφτηκε με τον εαυτό του και αποφάνθηκε ότι το στοματικό σεξ δεν είναι αμαρτία για τις γυναίκες, αρκεί να το κάνουν με τους άντρες τους όταν εκείνοι το διατάζουν (ναι, διατάζουν λέει!) και επίσης όταν το κάνουν να σκέφτονται τον Ιησού (!!!). Βέβαια δε μιλάει καθόλου για στοματικό σεξ μεταξύ ανδρών... Ακόμα και στις πίπες διακρίσεις ρε γαμώτο; Αμήν.»
“
Μαρσέλ & Μισέλ
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το φάντασμα του κέντρου
Ανησυχίες και συγχύσεις στο δρόμο με τα μνημόνια
Η
ανασυγκρότηση του προοδευτικού ή σοσιαλδημοκρατικού ή όπως αλλιώς θέλετε κέντρου φάνταζε στη λογική ορισμένων σχετικά βατή υπόθεση. Κι όμως έχει καταλήξει να μετατραπεί σε σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς, σχεδόν υπεράνθρωπους λύτες. Ορισμένοι από τους πρωταγωνιστές του δράματος έχουν έτοιμη την εύκολη απάντηση: φταίνε οι προσωπικές στρατηγικές και τα αντιτιθέμενα συμφέροντα των διαφόρων ομάδων του χώρου. Αν, όμως, ήταν μόνο αυτά, τα εμπόδια θα είχαν περιοριστεί από καιρό στο ελάχιστο, καθώς όλοι διαβλέπουν ότι εδώ πρόκειται για ζήτημα ζωής και θανάτου.
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Οι... θερμοί αριθμοί
Πριν αρχίσουμε να αναζητούμε από τη δική μας σκοπιά τα αίτια αυτού του αδιεξόδου, ας παραθέσουμε μερικούς ψυχρούς αριθμούς, που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι νέοι οφειλέτες του δημοσίου ανέρχονται σε 2,6 εκατ. Και οι περισσότεροι από αυτούς αδυνατούν να υπαχθούν σε οποιαδήποτε ρύθμιση, γιατί τα ποσά των δόσεων που προκύπτουν από αυτές, ξεπερνούν τις οικονομικές δυνατότητές τους. Μέσα σε ένα έτος, μάλιστα, τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξήθηκαν κατά 10 δισ. ευρώ εξαιτίας δεκάδων νέων φορολογικών επιβαρύνσεων, κυρίως επί των ακινήτων. Από την άλλη, συνεργάτες του γνωστού κ. Ράιχενμπαχ μιλούν για εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των Ελλήνων και επισημαίνουν την αντίθεση ακόμη και της δυσώνυμης Task Force στα υψηλά πρόστιμα, που λόγω της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει οι συνήθεις φορολογούμενοι, είναι αδύνατο να εισπραχθούν.
Με πολιτικές εναντίον του κέντρου
Όλα αυτά δηλούν ότι η πολιτική που επεξεργάζεται και εφαρμόζει η κυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ σε αγαστή συνεργασία με την τρόικα, αφαιρεί κάθε αντικειμενική βάση για την ανάπτυξη της επιρροής των πολιτικών δυνάμεων που αναφέρονται στο κέντρο, στα στρώματα που θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στο χώρο αυτό. Μετά τη σφαγή των μισθών και των συντάξεων η επίθεση επικεντρώθηκε και σ’ αυτά. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ίδιοι αξιωματούχοι παρατηρούν ότι, ακόμη κι αν υιοθετηθεί η εκτίμηση ότι θα ανακοπεί φέτος η ύφεση, η κοινωνία θα αργήσει να αισθανθεί τα θετικά σημάδια, καθώς απαιτούντα από μέρους της πολλές ακόμα προσπάθειες για πολλά χρόνια,
Χωρίς πολιτική που να γεννά ελπίδες, έστω και φρούδες, στα αμφιταλαντευόμενα λόγω της κρίσης στρώματα, έδαφος για ανασυγκρότηση κεντρώου πολιτικού χώρου υπό οποιαδήποτε επωνυμία δεν υπάρχει.
όπως λένε χαρακτηριστικά. Αλλά χωρίς πολιτική που να γεννά ελπίδες, έστω και φρούδες, στα αμφιταλαντευόμενα λόγω της κρίσης στρώματα, έδαφος για ανασυγκρότηση κεντρώου πολιτικού χώρου υπό οποιαδήποτε επωνυμία δεν υπάρχει. Αυτή η εκτίμηση μοιάζει πιο αληθοφανής εξήγηση από την ύπαρξη προσωπικών αντιθέσεων και στρατηγικών. Πρόθυμοι να καλύψουν το χώρο του κέντρου υπάρχουν πολλοί, πολιτική που να καλύπτει τις ανάγκες των μεσοστρωμάτων δεν έχουν.
Σύγχυση στο κυβερνητικό στρατόπεδο
Στην απελπισία τους οι επίδοξοι διαμορφωτές των πολιτικών εξελίξεων σύμφωνα με τα συμφέροντά τους αναγκάζονται να παίξουν σε όλα τα ταμπλό: ξεκίνησαν εκθειάζοντας τους 58, δεν τους βγήκε όμως και αρκέστηκαν σε μια Ελιά που μοιάζει με ψευδώνυμο του ΠΑΣΟΚ στη χειρότερη εκδοχή του. Είναι χαρακτηριστική η σύγχυση που επικρατεί στο φιλικό προς τις αγωνιώδεις αυτές προσπάθειες τύπο. Έσχατη καταφυγή τους το Ποτάμι. Όπως γράφει γι’ αυτό στα «Νέα» ο Μιχ. Μητσός, «δεν μάθαμε την ιδεολογία του κόμματος, αλλά δεν μπορούμε να τα θέλουμε κι όλα δικά μας, προς το παρόν μοιάζει να ανακόπτει τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ και για όσους ανησυχούν με τον τυχοδιωκτισμό του τελευταίου, δεν είναι και λίγο»... Μόνο που με τον τρόπο αυτό οδηγούνται στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: ενισχύουν όλες τις απόπειρες – κι όποια κάτσει – με αποτέλεσμα να μοιράζεται το ήδη περιορισμένο περιθώριο εκλογικής επιρροής σε πολλά, τουλάχιστον τρία αν συνυπολογίσουμε και τη ∆ΗΜΑΡ, κομμάτια και να μεγαλώνει ανησυχητικά ο κίνδυνος να μείνουν όλοι απ’ έξω από την επόμενη βουλή. Το ενδεχόμενο αυτό ανησυχεί πιο πολύ απ’ όλους τη Ν∆, που δεν βλέπει πώς θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς συμμάχους, ακόμη κι αν πρώτευε στις βουλευτικές, πράγμα όλο και λιγότερο πιθανό. ∆εν μπορεί, όμως, να κάνει τίποτα περισσότερο όχι μόνο επειδή ελπίζει κι αυτή να αντλήσει από ένα τμήμα του ίδιου χώρου, αλλά και
γιατί η πολιτική της την εμποδίζει εξίσου. Γι’ αυτό περιορίζεται σε ένα επικοινωνιακού κυρίως χαρακτήρα παιχνίδι του ποντικού με τη γάτα-τρόικα, που ελπίζει ότι, αφενός, θα την εμφανίσει αντιστεκόμενη σθεναρά στις απαιτήσεις της (τις «παράλογες» , γιατί τις «λογικές» τις έχει αποδεχτεί πλήρως), αφετέρου, αν έχει κάποιο αποτέλεσμα, θα μπορέσει να το διαχειριστεί σαν ένδειξη ότι «βγαίνουμε από το τούνελ».
Από τη σηματοδότηση στη νοηματοδότηση
Εδώ μπορείτε να επιστρέψετε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε: στους ψυχρούς αριθμούς. Γιατί αυτοί οι αριθμοί περιγράφουν την κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών και χαρακτηρίζουν τα καθημερινά βιώματά τους. Αυτά ακριβώς έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τις επικοινωνιακές επιχειρήσεις του Μαξίμου. Και αυτό είναι το πραγματικό του πρόβλημα. Ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα θα μπορούσε να προκαλέσει σ’ όλους αυτούς ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κατόρθωνε με εύληπτο τρόπο να προτείνει στα μεσοστρώματα μια πολιτική που να τους εξασφαλίζει ένα μέλλον με σταθερότητα και αξιοπρέπεια, ενταγμένο στο δικό του σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Και όχι μια προνομιακή θέση, όπως αυτή που τους υποσχέθηκαν όσοι επιζητούσαν τον εκμαυλισμό τους, για να τους πουν την κρίσιμη στιγμή: «Μαζί τα φάγαμε». Για την ώρα, πάντως, φαίνεται να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα ανεστραμμένη, με το κεφάλι κάτω: ένα τμήμα του δοκιμάζει έναν κατ’ όνομα συντηρητικό αριστερισμό, που μοιάζει πιο πολύ με γεροντική πάθηση παρά με παιδική ασθένεια, ενώ ένα άλλο φαίνεται να πιστεύει ότι η ανάγκη πρόσβασης στον εν λόγω χώρο μπορεί να καλυφθεί με δύο-τρεις έξυπνες κινήσεις «διευρυντικές», που κάτι σηματοδοτούν (τι μαγική λέξη κι αυτή...) Τη στιγμή ακριβώς που χρειάζονται εξειδικευμένα πολιτικά προγράμματα, που να νοηματοδοτούν πολιτικά και να σταθεροποιούν κοινωνικά τις συμμαχίες που είναι αναγκαίες. Χ. Γεωργούλας
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Πυρετώδεις ετοιμασίες για την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση ΣΥΡΙΖΑ
Μ
ε τον αέρα από τις επιτυχημένες επισκέψεις στην Ευρώπη που σηματοδοτούν έναν άνεμο αλλαγής, ξεκίνησε ο Αλ. Τσίπρας από προχθές περιοδεία ανά την Ελλάδα επισκεπτόμενος πρώτα την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Στη διάρκεια της περιοδείας είχε συναντήσεις με υπαλλήλους του δήμου, με σχολικούς φύλακες που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, ενώ επισκέφτηκε το εργοστάσιο παραγωγής φυσικού αερίου της ∆ΕΗ και τον Εχίνο. Το απόγευμα της Παρασκευής σε ομιλία του στο Εργατικό Κέντρο Αλεξανδρούπολης κινήθηκε σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους εναντίον της μνημονιακής κυβέρνησης: «οι τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις του μνημονίου στην πραγματικότητα λειτούργησαν ως ‘χασάπηδες’. Όπως ο χασάπης παίρνει το χασαπομάχαιρο και κόβει και βάζει τα υπολείμματα στην κρεατομηχανή, έτσι και αυτοί. Τους είπε η τρόϊκα πρέπει να κόψετε τόσες χιλιάδες υπαλλήλους. Πάνε και οι δεσμεύσεις περί αξιοκρατίας. Στο ψαχνό βάρεσαν». Ο Α. Τσίπρας στη συνέχεια απέρριψε το «success story», ενώ για το πλεόνασμα είπε ότι η κυβέρνηση έχει «πλεόνασμα θράσους, καταστροφής, εξαθλίωσης» και κατέληξε: «Εμείς δεν αμφισβητούμε τα λογιστικά πλεονάσματα, αλλά άμα έστελναν και τους μισούς συνταξιούχους εξορία ή τους εκτελούσαν στο Σύνταγμα για να μην πληρώνουν συντάξεις, άμα έκλειναν τα νοσοκομεία και τα σχολεία, περισσότερα από αυτά που έχουν ήδη κλείσει, θα είχαμε ακόμα μεγαλύτερα πλεονάσματα». Ο ομιλητής στάθηκε στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ: «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί και τη δέσμευση αυτή θα την κάνει πράξη ό,τι και να γίνει στο βαθμό που θα έχει τη στήριξη του λαού και της
μενο που κατατέθηκε, δόθηκε για περαιτέρω επεξεργασία. Το σύνθημα πάντως που συμφωνήθηκε να αποτελέσει τη βάση της προεκλογικής καμπάνιας είναι: 25 Μαΐου 2014: ψηφίζουμε και φεύγουν, επιχειρώντας να δοθεί ένας δημοψηφισματικός χαρακτήρας σε αυτές. Οι διαδικασίες, επίσης, έχουν ξεκινήσει για τη συγκρότηση των περιφερειακών ψηφοδελτίων, ενώ και οι Οργανώσεις Μελών επιταχύνουν τη διαδικασία για να έχουν έτοιμες τις προτάσεις τους, τόσο στο επίπεδο του προγραμματικού λόγου όσο, και στα πρόσωπα που θα στελεχώσουν τα περιφερειακά ψηφοδέλτια.
Η αφίσα του Αλέξη Τσίπρα στην τουρκική γλώσσα προκάλεσε την αντίδραση του βουλευτή των ΑΝΕΛ Τέρενς Κουίκ. Εμάς, πάλι, μας έκανε περήφανους... κοινωνίας…. Κυβέρνηση που δεν θα απευθύνεται μονάχα στους αριστερούς και στις αριστερές». Για τα πρώτα μέτρα που θα λάβει, υποστήριξε: «∆εν θέτουμε σε διαπραγμάτευση με κανέναν το ύψιστο χρέος μας να ανταποκριθούμε στην ανθρωπιστική κρίση, στον πόνο, στη δυστυχία, στην εξαθλίωση του ελληνικού λαού. Αυτό είναι το πρώτο χρέος μας.»
Νέο «success story»
“
Για τις συζητήσεις στο κεντρικό πολιτικό παιχνίδι, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι πρόκειται για μια νέα προσπάθεια της δικομματικής και μνημονιακής κυβέρνησης να παρουσιαστεί ότι έχουμε ένα νέο «success story». Η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικά του οικονομικού επιτελείου επιχειρεί να καταδείξει την
κενότητα του πολιτικού λόγου επιμένοντας ότι οι έως τώρα στόχοι της κυβέρνησης και του μνημονίου έχουν εντελώς χρεοκοπήσει. Ούτε το δημόσιο χρέος παρά τις θυσίες του ελληνικού λαού έχει πετύχει, ούτε όμως και η οικονομία είναι σε θέση να βγει από τη βαθιά ύφεση. Παράλληλα ετοιμάζεται πυρετωδώς ο ΣΥΡΙΖΑ για την κρίσιμη τριπλή εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου. Μια πρώτη συζήτηση έγινε το βράδυ της Πέμπτης στο πλαίσιο της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την εκλογική διακήρυξη και τη συγκρότηση του ευρωψηφοδελτίου, που αποκτά ιδιαίτερη αξία λόγω της κρισιμότητας της εκλογικής αναμέτρησης. Στη συνεδρίαση κατατέθηκε εκ μέρους της Αριστερής Πλατφόρμας, διαφωνία σχετικά με το ρόλο της Ευρωζώνης στην πολιτική και οικονομική ζωή, οπότε το κεί-
Κατεύθυνση υπέρ της άρσης ασυλίας των βουλευτών της Χ.Α.
Με αφορμή τη συζήτηση που διεξήχθηκε στη Βουλή σχετικά με την αποδοχή της πρότασης για την άρση ασυλίας όσων βουλευτών της Χρυσής Αυγής, δεν έλειψαν και οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του κόμματος. Στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας την Τετάρτη, ο Ν. Βούτσης που έκανε την εισήγηση σύμφωνα με την απόφαση της ΠΓ, υποστήριξε την ανάγκη να στηριχτεί η πρόταση περί αποδοχής της άρσης ασυλίας όλων των βουλευτών της ΧΑ. ∆ιαφορετικά τοποθετήθηκαν αρκετοί βουλευτές ανάμεσά τους οι Μ. Γλέζος, Σοφία Σακοράφα, Σ. Παναγούλης, Ζ. Κωνσταντοπούλου κ.α. Τελικά, υπερίσχυσε η άποψη που θέλει την Κ.Ο. να δίνει θετική κατεύθυνση στους βουλευτές του κόμματος. Στάθης Κουτρουβίδης
Περιφερειακά προβλήματα για Ν∆ και ΠΑΣΟΚ “Αντάρτες” και φαινόμενα διάλυσης προβληματίζουν τα επιτελεία του κυβερνητικού μπλοκ
Σωρεία προβλημάτων αντιμετωπίζουν Ν∆ και ΠΑΣΟΚ σε μια σειρά από περιφέρειες της χώρας, καθώς η μεν πρώτη καλείται να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες που προκαλούν διάφοροι «αντάρτες», ενώ το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει εικόνα διάλυσης, αδυνατώντας σε ορισμένες περιπτώσεις να βρει «ελκυστικούς» υποψήφιους. Στην Κεντρική Μακεδονία επίσημος υποψήφιος της Ν∆ είναι ο Γ. Ιωαννίδης ενώ, παράλληλα, κατεβαίνει και ο Α. Τζιτζικώστας, τον οποίο θα στηρίξουν οι ΑΝΕΛ. Στην Συγγρού, μάλιστα, εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι, καθώς ο Τζιτζικώστας προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Στην συγκεκριμένη περιφέρεια προβλήματα αντιμετωπίζει και το ΠΑΣΟΚ. Ο πρώην βουλευτής του κόμματος, Μ. Μπόλαρης, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του στηριζόμενος από την ∆ΗΜΑΡ. Έτσι, το ΠΑΣΟΚ (με την στήριξη όλων των συνιστωσών της Ελιάς) θα στηρίξει την Ν. Παυλίδου, η οποία δεν φαίνεται να έχει πιθανότητες να περάσει στον δεύτερο γύρο. Στην Κρήτη τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα με τη Ν∆ να κατεβάζει τον Σ. Τσόκα, ενώ το ΠΑΣΟΚ στηρίζει τον Σ. Αρναουτάκη. Η πρόθεση, όμως, του Κ. Γύπαρη (στέλεχος της Ν∆ μέχρι και πριν από τρεις μήνες) να κατέλθει με την στήριξη των ΑΝΕΛ ανησυχεί το κόμμα της κυβέρνησης. Στο Νότιο Αιγαίο η Ν∆ έχει να αντιμετωπίσει μεγάλους πονοκεφάλους. Την υποψηφιότητά του έχει, ήδη, ανακοινώσει ο παλαιότερος υποψήφιος του κόμματος, Χαρ. Κόκκινος, όπως και ο, επίσης νεοδημοκράτης, Γ. Χατζημάρκος. Στην Συγγρού προσανατολίζονται να στηρίξουν τον πρώτο, αλλά σε κάθε περίπτωση οι ψηφοφόροι αναμένεται να μοιραστούν. Επιπλέον, ο νυν περιφερειάρχης, Γ. Μαχαιρίδης, επέλεξε το νεοδημοκράτη ∆. Κρητικό για την θέση του αντιπεριφερειάρχη ∆ωδεκανήσων, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει νέες κόντρες στο γαλά-
Σε πέντε περιφέρειες η Συγγρού έχει να αντιμετωπίσει προβλήματα με “αντάρτες”, ενώ το ΠΑΣΟΚ σε δύο, τουλάχιστον, περιφέρειες δεν θα κατεβάσει υποψήφιο.
ζιο στρατόπεδο. Στην Πελοπόννησο τα δύο κυβερνητικά κόμματα έχουν μεγάλες φουρτούνες. Ο Β. Βενιζέλος δεν μπορεί να πείσει τις τοπικές οργανώσεις του κόμματος να στηρίξουν τον Π. Τατούλη, ενώ παράλληλα δεν βρίσκεται άλλος πιθανός, κομματικός υποψήφιος. Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πιθανόν το ΠΑΣΟΚ να μην στηρίξει κανέναν υποψήφιο, τουλάχιστον στον πρώτο γύρο. Προβλήματα, όμως, αντιμετωπίζει και η Ν∆, καθώς ο Γ. Μανώλης αντλεί από την ίδια δεξαμενή με τον νυν περιφερειάρχη. Η ∆υτική Μακεδονία ήταν μια από τις περιοχές που προβλημάτιζε την Χαριλάου Τρικούπη, αλλά φαίνεται πως τελικά βρέθηκε λύση στο πρόσωπο της Γ. Ζεμπυλιάδου, την οποία πιθανότατα θα στηρίξει και η ∆ΗΜΑΡ. Παρόμοια λύση βρέθηκε και στην Ήπειρο, όπου ΠΑΣΟΚ και ∆ΗΜΑΡ θα στηρίξουν τον Γ.Ζάψα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η περίπτωση της Στερεάς Ελλάδας. Ο νυν περιφερειάρχης, Κ. Περγαντάς (ΠΑΣΟΚ), ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μην επαναδιεκδικήσει το αξίωμα και κάλεσε τους πολίτες να στηρίξουν αντι-
μνημονιακά ψηφοδέλτια. Το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζεται διαλυμένο στην περιοχή και μάλλον δεν θα έχει υποψήφιο. Πρόβλημα, όμως, έχει και η Ν∆, η οποία βλέπει τον αντάρτη, πρώην περιφερειάρχη, Θ. Γιαννόπουλο να κάνει ζημιά στην επίσημη υποψηφιότητα του κόμματος, Κ. Μπακογιάννη. Στη Θεσσαλία το ΠΑΣΟΚ αδυνατούσε, να βρει υποψήφιο, καθώς, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες την περιοχή, «δεν βρίσκεται πασόκος ούτε για να βγει στα κανάλια». Τελικά, κατέληξε στο Ν. Τσιλιμίγκα, τον οποίο θα στηρίξει και η ∆ΗΜΑΡ. Ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και στο Ιόνιο, όπου η «αντιμνημονιακή» υποψηφιότητα του πρώην στελέχους του κόμματος, Γ. Καλούδη, πονοκεφαλιάζει το επιτελείο του ΠΑΣΟΚ, ειδικά μετά και την άρνηση της Α. Γκερέγκου να κατέλθει υποψήφια. Στο Ιόνιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Ν∆, καθώς την υποψηφιότητά του ανακοίνωσε ο αντάρτης, πρώην βουλευτής, ∆.∆εσύλλας. Ούτε στην Α. Μακεδονία μπορούν να ησυχάσουν τα επιτελεία των δύο κομμάτων, αφού η επιλογή του Α. Γιαννακίδη (ΠΑΣΟΚ) να βάλει στο ψηφοδέλτιό του τον προερχόμενο από την Ν∆- δήμαρχο Νευροκοπίου, Μ. Μαυρίδη έφερε τριγμούς και στα δύο κόμματα. Η πολιτική σημασία της περιφέρειας Αττικής φαίνεται από την πληθώρα των υποψηφίων. Η αντικατάσταση, πάντως, του Ν. Νικολόπουλου με τον Π. Μαντούβαλο, φαίνεται να αποδυναμώνει ακόμα περισσότερο τον υποψήφιο της Ν∆, Γ. Κουμουτσάκο. Γνωστά είναι και τα προβλήματα του ΠΑΣΟΚ στην ∆υτική Ελλάδα, με τον επίσημο υποψήφιο του κόμματος, Απ. Κατσιφάρα, να έχει να αντιμετωπίσει τόσο τον πρώην βουλευτή του κόμματος, Γ. Ζαφειρόπουλο, αλλά και τον «πασοκογενή», Θ. Σώκο, που στηρίζεται από την ∆ΗΜΑΡ. Αδάμος Ζαχαριάδης
Θέλουμε να εκφράσουμε την ελπίδα Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
7
“
Η “Εποχή” συζητά με τον υποψήφιο δήμαρχο Χανίων, Γιάννη Σαρρή Η Πρωτοβουλία Πολιτών, η αυτοδιοικητική κίνηση που στήθηκε, όπως λέει το όνομά της, στα Χανιά, προτάσσει την ενεργοποίηση και τη συμμετοχή των μελών σε όλα τα στάδια λήψης αποφάσεων, αλλά και την ελπίδα και την αισιοδοξία, που ο επικεφαλής καθηγητής μέσης εκπαίδευσης Γιάννης Σαρρής χαρακτηρίζει ως το πολιτικό νόημα αυτής της διαδικασίας.
Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου
Πώς βίωσες εσύ τη διαδικασία με την οποία στήθηκε η Πρωτοβουλία Πολιτών από την αρχή μέχρι και σήμερα; Τη διαδικασία αυτή τη χαρακτήρισε απο την αρχή η διάθεση να εμπιστευτούμε τους πολίτες σε όλες τις αποφάσεις μας. Ήταν γοητευτική εμπειρία και ελπιδοφόρα πρόκληση, που ανοίγει νέες διαδρομές για τον τρόπο που λειτουργούν οι δημοτικές παρατάξεις και για τον τρόπο που παρεμβαίνουν στα πολιτικά γενόμενα. Μας δημιουργεί μεγάλη ευθύνη να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο, με τη συμμετοχή των πολιτών και την αλληλεπίδραση μεταξύ μας. Το βαθύ πολιτικό νόημα αυτής της διαδικασίας είναι η ελπίδα και η αισιοδοξία. Για μένα ήταν πάντα πολύ σημαντικό να ενοποιήσουμε ανθρώπους και συλλογικότητες από το χώρο της αριστεράς και όχι μόνο, και από το χώρο των κινημάτων της πόλης αλλά και πολίτες που ενδιαφέρονται για τα Χανιά. ∆ιότι η αριστερά δεν είναι απλώς ταμπέλα αλλά και καθημερινή πρακτική, υπάρχουν πολλοί που δεν δηλώνουν αριστεροί αλλά είναι στην πράξη. Ένα ερώτημα που τέθηκε για τη δική σου υποψηφιότητα ήταν αυτό της αναγνωρισιμότητάς σου. Είμαι ενεργός εδώ και χρόνια στη δουλειά μου, στη γειτονιά, στους κοινωνικούς αγώνες, στις δομές αλληλεγγύης, αλλά η δυσκολία της αναγνωρισιμότητας αντικειμενικά υπάρχει. Ωστόσο, με όσα έχουν βιώσει τα τελευταία χρόνια οι πολίτες, το ζήτημα της αναγνωρισιμότητας αποκτά και άλλες παραμέτρους. Η εμπιστοσύνη και η νοοτροπία των πολιτών απέναντι σε κατεστημένες και γνώριμες επιλογές έχει κλονιστεί. Ο κόσμος είναι υποψιασμένος πλέον και έχει αντιληφθεί την υποκρισία όσων ήταν στο προσκήνιο των ΜΜΕ και εναλλάσσονταν σε διοικητικές θέσεις τόσα χρόνια. Αυτοί που χαρακτηρίζουμε αναγνωρίσιμους δεν είναι γνωστοί μόνο με το όνομά τους, αλλά και για τα πεπραγμένα τους και την πολιτική που έχουν ακολουθήσει. Κανείς από αυτούς πλέον δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως ουδέτερος και ανεξάρτητος, όταν ψήφισαν μνημόνια, στήριξαν μνημονιακές πολιτικές, που οδήγησαν τους πολίτες σε οριακό σημείο, στην εξαθλίωση. Σε εμάς, οι πολίτες μπορούν και θέλουμε να αναγνωρίσουν την κοινή αγωνία που και οι ίδιοι εκφράζουν στην οικογένεια και τους φίλους τους. Είναι μια σημαντική δυνατότητα και για εμάς αλλά και για όλους τους συνδημότες μας
Θέλουμε να δώσουμε βήμα και προτεραιότητα στα ιδιαίτερα εκφραστικά μέσα και τον τρόπο σκέψης των νέων, στη φρεσκάδα και τη φαντασία τους. Είναι μεγάλο στοίχημα για εμάς η ενεργοποίηση, η συμμετοχή και η εμπιστοσύνη των νέων στην προοπτική να αλλάξουμε τη ζωή μας στην πόλη μας.
να στηρίξουν και να συμμετέχουν σε αυτήν την προσπάθεια. Χωρίς την αλληλεπίδραση και τη ζωντανή σχέση με τους πολίτες τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει. Εμείς πήραμε την πρωτοβουλία, αλλά χρειαζόμαστε και τους πολίτες μαζί μας για να είμαστε αποτελεσματικοί. Είσαι αριστερός άνθρωπος που όμως παρέμεινες ανένταχτος κομματικά. Γιατί έκανες αυτήν την επιλογή; Είναι μια προσωπική επιλογή, που δεν έχει να κάνει με διάκριση μεταξύ των ανθρώπων σε κομματικούς και ανένταχτους ή κινηματικούς. Αυτά τα στοιχεία λειτουργούν συμπληρωματικά και χρειαζόμαστε όλοι για να αλλάξουμε την κατάσταση. Επέλεξα να είμαι ανένταχτος γιατί η εμπειρία μου στο παρελθόν από κόμματα με προβλημάτισε και με ενόχλησε. ∆εν χρειάζεται, όμως, να στοχοποιούμε τα κόμματα, επειδή, για να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά μας αλλά κι εμείς, χρειάζεται συνολικά ως κοινωνία να αλλάξουμε νοοτροπία, συμπεριφορές, χρειάζεται να δούμε με άλλο τρόπο τα κοινά να ξεφύγουμε από την τηλεόραση και από το να κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας. Άρα, εμείς οι ίδιοι οι πολίτες χρειάζεται να ανατρέψουμε αυτές τις νοοτροπίες και να ανακόψουμε την αναπαραγωγή τους. Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχαν ουσιαστικά από την αρχή της δημιουργίας της Πρωτοβουλίας Πολιτών και ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμμα μελών, στηρίζει τη δημοτική κίνηση. Τι σημαίνει αυτό για σένα;
Η Πρωτοβουλία Πολιτών, από την αρχή μέχρι και σήμερα, έχει μια σχέση αυτονομίας με τα πολιτικά κόμματα γι’ αυτό και η επιλογή του επικεφαλής αλλά και των υποψηφιών γίνεται δημοκρατικά και συλλογικά μέσα από το ευρύ αυτοδιοικητικό σχήμα στο οποίο λειτουργούμε. Η στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ερμηνευτεί ως προς το πρόγραμμα και την παρουσία μας, όπου υπάρχουν ουσιαστικά σημεία που συμπίπτουμε με τις δικές του αντιλήψεις, εκτιμήσεις και θέσεις για τα ζητήματα στο δήμο Χανίων και γενικότερα στην αυτοδιοίκηση. Γι’ αυτό υπάρχει και πολιτική στήριξη. Άλλωστε εμείς δεχόμαστε τη στήριξη και τη συνεργασία και άλλων πολιτικών δυνά-
μεων, εφόσον υπάρχουν αυτές οι πολιτικές προϋποθέσεις. ∆εν μας ενδιαφέρει να αποκρύψουμε την πολιτική μας σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως κάνουν εσχάτως διάφοροι υποψήφιοι που εμφανίζονται ως αυτοδιοικητικοί και απολίτικοι. Αυτό που δεν έχουμε είναι σχέση εξάρτησης. Οι Οικολόγοι Πράσινοι, που διαφώνησαν με την Κίνηση των Ενεργών Πολιτών του κ. Βάμβουκα, είναι πιθανόν να συνεργαστούν μαζί σας; Είμαστε σε συζήτηση που βρίσκεται σε πολύ θετική κατεύθυνση και ελπίζουμε βάσιμα ότι πολύ σύντομα θα έχουμε εξίσου θετικά αποτελέσματα. Άλλωστε, υπάρχει σύμπτωση σε πολλές απόψεις και θέσεις μεταξύ μας για τα ζητήματα του δήμου μας. Ως εκπαιδευτικός έχεις επαφή με νέους ανθρώπους, αλλά και ως υποψήφιος δήμαρχος έχεις προτάξει τη συμμετοχή των νέων στην Πρωτοβουλία Πολιτών, όχι μόνο τώρα προεκλογικά, αλλά κυρίως μετεκλογικά. Πράγματι, θεωρώ πολύ σημαντική και ζωτική τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων. Ήδη σχεδιάζουμε τη λειτουργία μιας συνέλευσης που θα αποτελείται από νέους, που δεν θα είναι απαραίτητα υποψήφιοι με την Πρωτοβουλία Πολιτών, αλλά θα συμμετέχουν προτείνοντας και διαμορφώνοντας δράσεις και πολιτικές για την πόλη. Θέλουμε να δώσουμε βήμα και προτεραιότητα στα ιδιαίτερα εκφραστικά μέσα και τον τρόπο σκέψης των νέων, στη φρεσκάδα και τη φαντασία τους. Είναι μεγάλο στοίχημα για εμάς η ενεργοποίηση, η συμμετοχή και η εμπιστοσύνη των νέων στην προοπτική να αλλάξουμε τη ζωή μας στην πόλη μας. •
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Βάλανε λουκέτο σε 16 φορείς του δημοσίου
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Έντονη αντίδραση από βουλευτές της συγκυβέρνησης, οι οποίοι όμως υπερψήφισαν
Σ
ε «προάγγελο» άσχημων μαντάτων για την κυβέρνηση εξελίχθηκε την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα, η διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου του υπουργείου ∆ιοικητικής Μεταρρύθμισης, με το οποίο καταργούνται 23 φορείς του δημοσίου, στέλνοντας στην ανεργία εκατοντάδες, επιπλέον, εργαζομένους.
με παιδιά, με οικογένεια».
Ποιοι φορείς καταργούνται
Τεταμένο κλίμα
Με αρκετούς εκ των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ να «σηκώνουν μπαϊράκι», ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος Ε. Βενιζέλος μοιάζουν να έχουν αντιληφθεί ότι αυτά είναι τα τελευταία λουκέτα που βάζουν «στα τυφλά» για χάρη της ικανοποίησης των τροϊκανών και των Βρυξελλών, τουλάχιστον μέχρι και τις ευρωεκλογές. Το νομοσχέδιο του υπουργείου ∆ιοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης (με τίτλο «∆ιοικητικές απλουστεύσεις – Καταργήσεις, συγχωνεύσεις νομικών προσώπων και υπηρεσιών του ∆ημόσιου τομέα») παραλίγο να μην περάσει την περασμένη Πέμπτη. Ακόμη και ο βουλευτής και πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Απόστολος Κακλαμάνης καταψήφισε ένα από τα άρθρα - «λαιμητόμους» του, λαμβάνοντας, ταυτόχρονα, την απόφαση να μην συμμετάσχει στην ψηφοφορία για καμιά από τις τροπολογίες. Το κλίμα στις τάξεις των βουλευτών της συγκυβέρνησης ήταν τόσο δυσμενές
που, με εντολή Μαξίμου όπως όλα δείχνουν, ο Γιάννης Ιωαννίδης, βουλευτής Ν∆ και νυν υποψήφιος Περιφερειάρχης Θεσσαλονίκης, ταξίδεψε άρον άρον από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα για να στηρίξει με την ψήφο του τις κυβερνητικές ρυθμίσεις. Οξείς τόνοι επικράτησαν και από την πλευρά των κομμάτων της Αντιπολίτευσης, με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ∆ημήτρη Στρατούλη να τονίζει ότι «ένα και μόνο είναι το χαρακτηριστικό αυτού του νομοσχεδίου, που το διαπερνά όλο σαν μια κόκκινη κλωστή ανάμεσά του. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι ότι αναζητεί να βρει νέες δεξαμενές για να κάνει απολύσεις, για έναν και μόνο λόγο. Για να ικανοποιήσει τη θρασύτατη, την ταπεινωτική για τη χώρα μας και αποικιοκρατικού τύπου απαίτηση της τρόικας να υπάρξουν απολύσεις στο δημόσιο, να υπάρξει ανθρώπινο αίμα. Γιατί τέτοιο και χειρότερο είναι να χάνει κάποιος τη δουλειά του και μάλιστα σε πολύ μεγάλη ηλικία,
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο το οποίο τελικά υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ, παρά τις όποιες αντιρρήσεις, οι κυριότεροι φορείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίοι βάζουν «λουκέτο» είναι οι εξής 16: Ανώνυμη Εταιρία Εκμετάλλευσης και ∆ιαχείρισης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων, εταιρία «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις» (ΕΑΧΑ ΑΕ), Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ∆ικαίου «Εθνικό Κέντρο Βιβλίου» (ΕΚΕΒΙ), Ινστιτούτο Συνταγματκών Ερευνών (μετατρέπεται σε τομέα ∆ημόσιου ∆ικαίου του τμήματος Νομικής του ΕΚΠΑ), Ερευνητικό Ινστιτούτο ∆ικονομικών Μελετών (μετατρέπεται σε εργαστήριο της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ), Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ∆ικαίου Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών (ΟΠΕΒ), Νομικό Πρόσωπο ∆ημοσίου ∆ικαίου ΟΡΣΑ, Νομικό Πρόσωπο ∆ημοσίου ∆ικαίου ΟΡΘΕ, Νομικό Πρόσωπο ∆ημοσίου ∆ικαίου ΟΡΣΙ, Νομικό Πρόσωπο ∆ημόσιου ∆ικαίου «Οργανισμός Κωπαϊδας», Νομικό Πρόσωπο ∆ημοσίου ∆ικαίου «Κεντρική Αγορά Πατρών», Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ∆ικαίου «Ινστιτούτο ∆ιεθνούς ∆ημοσίου ∆ικαίου και ∆ιεθνών Σχέσεων», Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ∆ικαίου «Εθνικό Ιδρυμα Μελετών θεόδωρος Κολοκοτρώνης», Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ∆ι-
καίου «∆ιεθνής Ακαδημία Ελευθερίας», ΝΠΙ∆ «Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας» και «Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών Υψηλής Τεχνολογίας ΑΕ».
Οι επιπτώσεις στους εργαζομένους
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ∆. Στρατούλης, οι εργαζόμενοι των εν λόγω φορέων οι οποίοι απασχολούνται με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου απολύονται άμεσα! Το μόνιμο προσωπικό καθώς και το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των Νομικών Προσώπων ∆ημοσίου ∆ικαίου τίθεται σε διαθεσιμότητα, δηλαδή στην πλειοψηφία τους, οι απασχολούμενοι αυτοί, εφεξής θεωρούνται «εν δυνάμει» άνεργοι.
∆ιασώθηκε –προσωρινά
Εκτός της συγκεκριμένης «λίστας» των φορέων που καταργήθηκαν, μετά από τον κίνδυνο καταψήφισης του σχετικού άρθρου, έμεινε το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου ∆υναμικού (ΕΙΕΑ∆). Ωστόσο, ο υπουργός ∆ιοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να επανακατατεθεί σύντομα. Νάσος Χατζητσάκος
∆εν θα γυρίσουμε στην καραμανλική περίοδο του ’50
Ο
Αποσπάσματα από την τοποθέτηση της Θεανώς Φωτίου στην Ολομέλεια της Βουλής
υπουργός κ. Μητσοτάκης, εισαχθείς νεότατος στην πολιτική και υπουργοποιηθείς ταχύτατα, οφείλει να θυμάται ότι στην πολιτική η γρήγορη άνοδος, μετά από μοιραία λάθη, συνοδεύεται από ραγδαία πτώση. Πιστεύω πως σήμερα κάνει ένα τέτοιο μοιραίο λάθος, όχι γιατί υλοποιεί τη μνημονιακή πολιτική της κυβέρνησης, αλλά γιατί λοιδορεί το περί δικαίου αίσθημα του ελληνικού λαού και υποτιμά τη νοημοσύνη του.
Κίβδηλη αξιολόγηση
Περί δικαίου αίσθημα, λοιπόν. Είναι υπέρμαχος ο κ. Μητσοτάκης της αξιολόγησης και σωστά, μόνο που αυτό που προτείνει είναι μία κίβδηλη αξιολόγηση. Και αυτό γιατί; Γιατί αυτή η αξιολόγηση γνωρίζει το αποτέλεσμα εκ των προτέρων, δηλαδή ότι στους εκατό παίρνουν άριστα οι είκοσι πέντε και μένουν στην ίδια τάξη δεκαπέντε. Σε ποιο από τα επιφανή κολλέγια και πανεπιστήμια που σπούδασε ο κ. Μητσοτάκης εφαρμόζεται αυτό το σύστημα; Αυτή η κίβδηλη αξιολόγηση, εάν κάνετε τις πράξεις, απολύει το 15% του δημόσιου τομέα, ώστε να φθάσει τις τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες που όρισε ο κ. Μορς ότι μπορούμε να πληρώνουμε. Στη δική μας λογική η αξιολόγηση αφορά το έργο και όχι το πρόσωπο και με αυτή την έννοια ενέχονται στην αξιολόγηση και οι αξιολογητές (…)
∆ώρο στους εργολάβους
Καταργούνται τέσσερις οργανισμοί. Πρώτα απ’ όλα η Εταιρεία Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεων. Για είκοσι πέντε χρόνια δουλειάς πάνω σε ένα εξαιρετικά σημαντικό πλουτοπαραγωγικό και πολιτιστικό τομέα, που αφορά τον πολύτιμο και μεγάλο πόρο της Ελλάδας σε σχέση με τις αρχαιότητες, οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες σε όλη τη χώρα. Καμία άλλη χώρα δεν έχει αυτό τον πλούτο. Βλέπουμε πώς αξιοποιούν οι ευρωπαϊκές χώρες τα ελάχιστα δείγματα που έχουν στον αρχαιολογικό το-
μέα. Πώς συνέβαλε αυτή η εταιρεία στην ανάπτυξη αυτού του πόρου; Με τον πεζόδρομο της Ακρόπολης ο οποίος πήρε όλα τα διεθνή βραβεία, με τον αρχαιολογικό περίπατο από το Μοναστηράκι στο Γκάζι, ο οποίος αποτελεί έναν εκπληκτικό δημόσιο χώρο για την Αθήνα. Είναι αυτός ο οργανισμός ο οποίος σχεδιάζει, παρακολουθεί και ελέγχει την υλοποίηση των μεγάλων έργων. Η κατάργησή του είναι το μεγάλο δώρο σας στους εργολάβους που δεν θα έχουν έμπειρη ελέγχουσα δημόσια αρχή. (…) ∆εύτερον, καταργείτε στο άρθρο 13 τα Νομικά Πρόσωπα ∆ημοσίου ∆ικαίου, τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων. Οποίον οξύμωρον! Προωθείτε το ρυθμιστικό σχέδιο Αθηνών που εκπόνησε ο οργανισμός και ταυτόχρονα καταργείτε τον οργανισμό που θα τον ελέγξει. Είναι αυτός εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης και δεν ντρέπεστε; Στον αέρα βρίσκονται δεκαπέντε αναθεωρημένα γενικά πολεοδομικά σχέδια, τα διατάγματα προστασίας ορεινών όγκων, οι ζώνες της Λαυρεωτικής, το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί, η λιμενοβιομηχανική ζώνη, το Τατόι, ο όρμος του Φαλήρου, ο Βοτανικός, ο άξονας Αλεξάνδρας. Στον αέρα! (…)
“
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με αυτές τις καταργήσεις και πιστεύουμε ότι αυτοί οι οργανισμοί είναι πολύτιμα εργαλεία κάθε κράτους. Θα τους επανασυστήσουμε.
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με αυτές τις καταργήσεις και πιστεύουμε ότι αυτοί οι οργανισμοί είναι πολύτιμα εργαλεία κάθε κράτους. Θα τους επανασυστήσουμε. Πρόκειται για εξοικονόμηση δημοσίων πόρων για το δημόσιο συμφέρον, για την ανάπτυξη των πόλεων, ώστε να συμβάλλουν στο μεγάλο σχέδιο που έχουμε για την ανασυγκρότηση των πόλεων με ταυτόχρονη ανάδειξη του αρχαιολογικού μας πλούτου. Με αυτόν τον τρόπο οι πόλεις μας θα γίνουν ανθρώπινες, φιλικές, με ελληνική ταυτότητα, χωρίς έργα βιτρίνας, χωρίς σπατάλη του δημοσίου χρήματος, χωρίς να αποτελούν κολάζ από εικόνες ξένων πόλεων που δεν έχουν καμμία σχέση με την παράδοση, την ιστορία και την ταυτότητά μας.
Ντροπή
∆εν θα γυρίσουμε στην καραμανλική περίοδο του 1950 και του 1960 όταν ο σχεδιασμός των πόλεων ανατίθετο κατευθείαν στους εργολάβους. Αυτό κάνετε το 2014 και είναι ντροπή. Βεβαίως, καταργείτε τον Οργανισμό Παιδικών Και Εφηβικών Βιβλιοθηκών. Πάλι εδώ εξοικονομείτε τους μισθούς είκοσι έξι ανθρώπων; Τι κάνετε στην κοινωνία και τους δήμους με αυτό; Κάνετε ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα, διαλύετε τους θεσμούς που είχε κάνει το ΠΑΣΟΚ επί των καλών εκείνων ημερών, ώστε να μην μπορούν να πάνε οι φτωχοί άνθρωποι να δανειστούν βιβλία. Ο εγγονός μου, που είναι τεσσάρων ετών, πηγαίνει και δανείζεται βιβλία από αυτές τις παιδικές και εφηβικές βιβλιοθήκες. Τις διαλύετε αυτές. Γιατί; ∆ιότι τίποτα δεν πρέπει να ξέρει ο λαός ούτε να μορφώνεται. Αυτός είναι ο εξορθολογισμός του κράτους; Ντροπή και πάλι! Ευτυχώς, όμως, όλα αυτά τα πράγματα πολύ σύντομα τελειώνουν. •
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
΄Ελληνες Τραπεζίτες και Τράπεζες Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
ΕΝΩ ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΗ ΣΚΑΝ∆ΑΛΩ∆ΗΣ ΝΟΜΟΣ
Της Κερασίνας Ραυτοπούλου*
Σ
τον απόηχο της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των stress tests, που κατέληξαν ότι οι νέες ανάγκες για πρόσθετα κεφάλαια των τραπεζών είναι συνολικά 6,4 δισ., παρακολουθούμε μια άνευ προηγουμένου κινητικότητα στους κυβερνητικούς κύκλους αλλά και στους τραπεζίτες με στόχο να απαγκιστρωθούν από τη συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), δηλαδή του Ελληνικού ∆ημοσίου. Πώς; Μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, οι οποίες θα γίνουν με ξένα κεφάλαια.
Πρέπει να διασωθούν
Είναι εύλογο να επιδιώκουν την προσέλκυση ξένων επενδυτών γιατί έτσι δεν θα χρειαστεί να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους για να επιστρέψουν αυτά που τους δόθηκαν για τη διάσωση των τραπεζών τους, δηλαδή τα οφειλόμενα στους έλληνες φορολογούμενους. Οι επιχειρήσεις τους (οι τράπεζές τους, δηλαδή), χρόνια τώρα, αποτελούν για εκείνους μόνιμη ενασχόληση με τη διεθνή κερδοσκοπία με αποτέλεσμα να πραγματοποιούν μόνο υπερκέρδη χωρίς να φοβούνται ενδεχόμενη πτώχευση ή ζημιές, που θα τους επιβληθεί να καλύψουν με ίδια κεφάλαια. Βλέπετε, οι σύγχρονες τράπεζες είναι ιδιότυπες επιχειρήσεις, με καταθέσεις που δεν μπορούν να τις εγγυηθούν οι ίδιες (τις εγγυάται το κράτος) και σε περίοδο κρίσης, δεν μπορούν να πτωχεύσουν χωρίς να καταρρεύσουν οι οικονομίες των χωρών και έτσι δεν χρειάζεται να πληρώσουν για τη σωτηρία τους, αφού αυτή γίνεται με δημόσιο χρήμα. Άλλωστε, έχει εφευρεθεί και νέος όρος από τους ευρωπαίους ερευνητές οικονομολόγους της ομάδας Barnier, για τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες: «υπερβολικά μεγάλες για να καταρρεύσουν» («TBTF δηλαδή Too Big To Fail»), οπότε πρέπει να διασωθούν! Αυτό έγινε και πρόσφατα με τις 4 συστημικές τράπεζες Alpha, Πειραιώς, Εθνική και Eurobank και το κόστος της σωτηρίας τους ήταν 40 δισ.!
Φωτογραφικοί νόμοι
Η ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank έγινε χρησιμοποιώντας αποκλειστικά δημόσιο χρήμα και επιπλέον της παραχωρήθηκε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ως δώρο για τον εξωραϊσμό της. Ο βασικός μέτοχός της (Λάτσης) την εγκατέλειψε χωρίς να πληρώσει 2,5 δισ. για τις ζημιές της. Συνολικά έχει στοιχίσει στο ΤΧΣ περίπου 11 δισ. Τώρα επιδιώκεται Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) 2,9 δισ. (σχεδόν όσα οφείλει ο Λάτσης) σε τιμή μετοχής πολύ χαμηλότερη της τιμής κόστους για το ΤΧΣ και μόνο με τη συμμετοχή των ξένων funds (Fairfax, Apollo κ.α.). ∆ηλαδή, θα αποκτηθεί πάνω από το 50 % της τράπεζας με την καταβολή μόνο 2,9 δισ., με άμεση συνέπεια την απαξίωση της περιουσίας του ΤΧΣ (δηλαδή του ∆ημοσίου). Με τους ισχύοντες νόμους δεν μπορεί να δοθεί έγκριση από το ∆Σ του ΤΧΣ γιατί θα αποδοθούν ευθύνες για ζημιά του ∆ημοσίου. Εκτός και αν υπάρξει αλλαγή του νόμου και απαλλαγή του ΤΧΣ
“
Αφού οι τράπεζές σας είναι σταθερές και έχουν κεφαλαιακή υπερεπάρκεια γιατί δεν εφαρμόζουν προγράμματα ρύθμισης προσαρμοσμένα στις πραγματικές δυνατότητες των δανειοληπτών, γιατί δεν διαγράφουν τις δυσβάστακτες οφειλές των ευπαθών και εξαθλιωμένων δανειοληπτών και, κυρίως, γιατί δεν παρέχουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία; από τις ευθύνες για την άμεση ζημιά του ∆ημοσίου. Η ψήφιση φωτογραφικών νόμων και τροπολογιών έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Ακόμη τα τελευταία χρόνια, συνεχώς λαμβάνονται αποφάσεις και ψηφίζονται νόμοι για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, που οδήγησαν στο χάρισμα δημόσιας περιουσίας στους μεγαλομετόχους και της διαχείρισης των τραπεζών στις παλαιές διοικήσεις. ∆ιαλύθηκαν κρίσιμες για την ανάπτυξη εξειδικευμένες τραπεζικές μονάδες, κάτι που εξυπηρέτησε αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντα της τραπεζικής διαπλοκής, με τη δικαιολογία ότι προστατεύουν το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της χώρας.
Στοίχισαν στο λαό 19 δισ. ευρώ
Οι τραπεζίτες των Alpha και Πειραιώς ανακοινώνουν με έπαρση ότι οι τράπεζές τους (ναι τις θεωρούν δικές τους και ας ανήκουν κατά τουλάχιστον 80% στο ΤΧΣ), έχουν κεφαλαιακή υπερεπάρκεια και κερδοφορία (έστω και λογιστική) και δεν χρειάζονται ενίσχυση από το κράτος. Έτσι θα αντλήσουν κεφάλαια από ξένους επενδυτές για να αυξήσουν το μετοχικό τους κεφάλαιο και θα μειώσουν το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ δηλαδή του ∆ημοσίου. Το γεγονός όμως ότι η διάσωση των τραπεζών τους στοίχισε αρκετά δισ. στον ελληνικό λαό δεν τους αφορά ούτε και τους ενδιαφέρει, αφού κανένας δεν βρίσκεται να τους το θυμίσει. Εμείς όμως θα τους το θυμίσουμε! Η Alpha στοίχισε 4 δισ. και η Πειραιώς περίπου 15 δις (7 δισ. για το κόστος ανακεφαλαιοποίησης και άλλα 8 δισ. περίπου για το funding
gap της Αγροτικής και των άλλων τραπεζών που πήρε λόγω εξυγίανσης). ∆ηλαδή οι δύο τράπεζες συνολικά στοίχισαν 19 δισ. στον ελληνικό λαό. Τώρα ανακοινώνουν και οι δύο αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Η Πειραιώς 1,75 δισ., η Alpha 1,2 δισ. με κατάργηση των δικαιωμάτων προτιμήσεως στην ΑΜΚ και ότι το ΤΧΣ στηρίζει την από-
φαση αυτή. Αυτό θα έχει άμεση συνέπεια την απομείωση του ποσοστού συμμετοχής του ΤΧΣ στην Alpha που θα πέσει σε περίπου 53 με 55 % και στην Πειραιώς ίσως και κάτω από 60 %. Υπάρχουν και εδώ σοβαρές ευθύνες για ζημιά του ∆ημοσίου, επειδή αφενός το δικαίωμα προτίμησης έχει αξία (κάποια εκατομμύρια) και πρέπει να αποζημιωθεί το Ελληνικό ∆ημόσιο και αφετέρου με τη μείωση του ποσοστού συμμετοχής του ΤΧΣ θα υπάρξει απαξίωση των μετοχών, που κατέχει, στο άμεσο μέλλον. Η προσπάθεια για εμφάνιση ενός success story, με έξοδο στις αγορές και επιτυχία των ΑΜΚ των τραπεζών με την προσέλκυση ξένων, είναι εμφανής. Όμως η τραγική πραγματικότητα μιας στεγνής αγοράς χωρίς ρευστότητα, που θα έπρεπε να παρέχουν οι λεγόμενες βιώσιμες τράπεζες, το φάσμα των πλειστηριασμών για ληξιπρόθεσμες οφειλές, η συνεχής αύξηση της ανεργίας, οι απολύσεις χιλιάδων υπαλλήλων, η έλλειψη βασικών αγαθών, όπως είναι η παιδεία και η υγεία και τόσα άλλα τραγικά επακόλουθα της καταστροφικής πολιτικής των μνημονίων και της λιτότητας, δεν μπορούν να αγνοηθούν ή να καλυφθούν με τα success stories, ή με τη δημοσίευση ισολογισμών με κέρδη και κεφαλαιακή υπερεπάρκεια τραπεζών. Αφού οι τράπεζές σας είναι σταθερές και έχουν κεφαλαιακή υπερεπάρκεια γιατί δεν εφαρμόζουν προγράμματα ρύθμισης προσαρμοσμένα στις πραγματικές δυνατότητες των δανειοληπτών, γιατί δεν διαγράφουν τις δυσβάστακτες οφειλές των ευπαθών και εξαθλιωμένων δανειοληπτών και κυρίως γιατί δεν παρέχουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία;
* Η Κ. Ραυτοπούλου είναι μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Οικονομικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ.
∆ιεθνές συνέδριο για την κυβέρνηση της Αριστεράς
Τ
9
ο ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το transform!europe οργανώνουν στην Αθήνα, στις 20-22 Μαρτίου, διεθνές συνέδριο με θέμα «Η Αριστερά στην κυβέρνηση - τι, γιατί και πώς». Πολιτικοί και επιστήμονες από την Ελλάδα, την Ισλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σλοβενία, την Αργεντινή, το Εκουαδόρ, τη Νορβηγία, τον Καναδά και άλλες χώρες θα αναλύσουν την αναγκαιότητα και τη σημασία αριστερών κυβερνήσεων. Το συνέδριο είναι ανοιχτό στο κοινό, με ταυτόχρονη μετάφραση. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε το site rosalux.gr. Την Πέμπτη 20 Μαρτίου, στις 6.30 μ.μ. συζήτηση με θέμα «Κυβέρνηση της Αριστεράς, μια δημοκρατική τομή: με ποιους και πώς;» στο αμφιθέατρο «Αθήνα 9.84» στην Τεχνόπολη. Την Παρασκευή 21 Μαρτίου, στις 10 π.μ. «Παραγωγική ανασυγκρότηση, νέα κοινωνικά υποκείμενα», στις 2 μ.μ. «∆ιοίκηση, αποκέντρωση, αυτοδιοίκηση», στις 6 μ.μ. «Με το βλέμμα στο μέλλον: παιδεία και πολιτισμός», στο αμφιθέατρο «Αθήνα 9,84». Το Σάββατο 22 Μαρτίου, στις 11 π.μ. «Ένα νέο οικονομικό μοντέλο σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης» και στις 6 μ.μ. «Μια αριστερή κυβέρνηση στη σημερινή Ευρώπη» στο θέατρο Ακροπόλ (Ιπποκράτους 9-11).
10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ανακαλύπτοντας πάλι την Κύπρο
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Να μετατρέψει η Αριστερά την εθνική σε κοινωνική σύγκρουση Του Μάκη Μπαλαούρα
Τ
ον ∆εκέμβριο του 2003 γράφαμε ότι «η «Εποχή» από τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας της εδώ και 13 χρόνια (σσ. δηλαδή για 24 χρόνια μέχρι σήμερα) έχει ασχοληθεί σε βάθος με το Κυπριακό παρουσιάζοντας τις θέσεις και των δύο κοινοτήτων. ∆είξαμε ότι στην Κύπρο ζουν και Τουρκοκύπριοι. Η εφημερίδα μας έχει πάρει συνεντεύξεις και φιλοξενήσει άρθρα από κεντρικά πολιτικά πρόσωπα( Βασιλείου, Παπαδόπουλου, Χριστόφια, Ταλάτ, Ιζτζάν, Λεβέντ και από τους επικεφαλής των μεγαλυτέρων εργατικών συνομοσπονδιών και από τις δύο κοινότητες. Το 1999 στο Φεστιβάλ της Εποχής και αργότερα, το 2003, σε ειδική εκδήλωση συζητήθηκε το Κυπριακό με ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους. Υπερηφανευόμαστε λοιπόν γιατί ασχοληθήκαμε με το σημαντικό αυτό ζήτημα, όταν τα άλλα ΜΜΕ αγνοούσαν τι γίνεται στο νησί και κυρίως στην τουρκοκυπριακή πλευρά». Λίγο αργότερα γράφαμε: «Σήμερα υπάρχουν τρεις λύσεις. Η πρώτη να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν, δηλαδή η de facto διχοτόμηση, αναμένοντας καλύτερες μέρες, οι οποίες δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα έρθουν, όπως δεν ήρθαν τα προηγούμενα 28 χρόνια, που οι συνθήκες ήσαν καλύτερες. Η δεύτερη, να επιβληθεί και de jure διχοτόμηση. Αυτή η λύση θα ήταν ίσως ενδιαφέρουσα, αν πίσω από τη γκριζοπράσινη διαχωριστική γραμμή δεν υπήρχαν 45.000 ετοιμοπόλεμοι στρατιώτες με προηγμένο οπλισμό, που θα δημιουργούν συνθήκες ανασφάλειας στους κατοίκους του νησιού και ιδίως στους Ελληνοκύπριους… Είμαστε υπέρ της επίλυσης και για έναν επιπλέον - σημαντικότατο - λόγο. Το ότι όλοι οι Τουρκοκύπριοι, αψηφώντας τα τανκ και τον αυταρχισμό, βγήκαν στους δρόμους ζητώντας την επανένωση του νησιού. Και εμείς, ως αριστεροί, δεν πρέπει να μην πάρουμε σοβαρά υπ’ όψιν το γεγονός αυτό, όταν μάλιστα ενισχύεται και από παρόμοιες πρωτοβουλίες των Ελληνοκυπρίων».
∆υσμενέστερη η κατάσταση σήμερα
Μετά από 10 χρόνια το σκηνικό έχει διαφοροποιηθεί αισθητά: 1. Τότε το κίνημα των Τουρκοκυπρίων, εναντίον του καθεστώτος και των τουρκικών στρατευμάτων, δεν υπάρχει πια. Ένα κίνημα με πολλές πλευρές. Κοινωνικές, συνδικαλιστικές, πολιτιστικές, πολιτικές, όπως εκφραζόταν με απερ-
γίες, διαδηλώσεις, καταλήψεις, με αρθρογραφία. Τα φυσικά πρόσωπα και οι φορείς τους συνάντησαν την ωμή βία του τουρκικού στρατού και των φασιστών εγκληματιών, που έφτασαν τότε και σε απόπειρες δολοφονίας. 2. Σήμερα, επίσης, έχουν ατονήσει οι κοινές συνδικαλιστικές, πολιτικές και πολιτισμικές επαφές των δύο κοινοτήτων. Αντίθετα, έχει κυριαρχήσει η καχυποψία, κυρίως στους απλούς Τουρκοκύπριους. 3. Τότε, η κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου στηριζόταν στο ΑΚΕΛ, το οποίο, ενώ είχε θετική άποψη για το σχέδιο Ανάν, για αδιευκρίνιστους λόγους υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή. Σήμερα, η κυβέρνηση Αναστασιάδη στηρίζεται στο ακραιφνές κόμμα της ∆εξιάς, το ∆ΗΣΥ. 4. Το 2004, η ∆ημοκρατία της Κύπρου βρισκόταν σε πλεονεκτικότερη θέση, δεδομένου ότι έμπαινε στο κλαμπ των ισχυρών της ΕΕ, γεγονός που εκμεταλλεύτηκε ο Τ. Παπαδόπουλος για να πει το «πατριωτικό» όχι, αφού πρώτα είχε συμφωνήσει, μαζί με όλη την πολιτική ηγεσία, με το σχέδιο Ανάν. 5. Τότε, η ευημερούσα ανώτερη και μεσαία αστική τάξη της ελληνοκυπριακής πλευράς του νησιού, έβλεπε με απέχθεια τη συνύπαρξη με τους φτωχούς Τουρκοκύπριους. «∆ε θα δώσουμε τα ριάλια μας σ’ αυτούς», έλεγαν και έγραφαν περιφρονητικά. Σήμερα και οι δύο κοινότητες, με πρώτη την ελληνοκυπριακή, ζουν μια πρωτοφανή, μετά την εισβολή, οικονομική κρίση, που μόνο την εκτίναξη του δείκτη της ανεργίας να δει κανείς (από το 6% πριν τη κρίση στο 19% και στο 38,8% στους νέους), τότε θα αντιληφθεί την παράλληλη πορεία φτωχοποίησης της ∆ημοκρατίας της Κύπρου και της Ελλάδας. 6. Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων που
ξεκίνησε επί Ντενκτάς, προκειμένου να προβληθεί ένα διαφορετικό πρόσωπο, επεκτάθηκε σε πολλά σημεία. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι, παρά τις διχαστικές κραυγές και από τις δύο πλευρές, δεν σημειώθηκε κανένα επεισόδιο, ούτε κατά την είσοδο ούτε κατά τη διαμονή. 7. Η κυβέρνηση Ερντογάν βρίσκεται στη δίνη μεγάλης πολιτικής κρίσης, σε αντίθεση με τότε, που ήταν ισχυρή και πολλά υποσχόμενη ηγεσία του πολιτικού ισλαμισμού. Μια από τις κορυφαίες κινήσεις της ήταν να θέσει εκτός παιχνιδιού τον άνθρωπο που έχαιρε τεράστιας εκτίμησης στο στρατιωτικό κατεστημένο, αυτόν που βαρυνόταν με άπειρες εθνικιστικές- διχαστικές κινήσεις για μισό αιώνα, τον Ντενκτάς, προωθώντας τον Ταλάτ, έναν αριστερό πολιτικό. Σήμερα, εξαιτίας του στριμώγματός του, δεν γνωρίζουμε πώς θα κινηθεί: προς τη διευκόλυνση μιας λύσης ή , το αντίθετο, για να πουλήσει πατριωτισμό; 8. Τέλος, και ίσως πιο σημαντικό για τη διεθνή σκακιέρα, όπως τη βλέπουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ, είναι τα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ. Το κόστος της μεταφοράς του, μαζί με το ισραηλινό, μέσω της Τουρκίας προς την Ευρώπη, μειώνεται κατά 60%-70% σε σχέση με το κόστος μέσω Αιγαίου και Ελλάδας. Αυτή η ανάγκη δημιουργεί αντιθετικές εκτιμήσεις. Από τη μια οι ΗΠΑ θα πιέσουν, στη γνωστή λογική τους, «λύση να υπάρξει και ό,τι νά ‘ναι, αρκεί να περάσει το αέριο άνετα και φθηνά».
Με ευχές δεν βάφονται (και τα τούρκικα) αυγά
Από την άλλη όμως, αυτή την ανάγκη τους μπορεί να την εκμεταλλευτεί η πολιτική ηγεσία της ∆ημοκρατίας επισεί-
οντας τον κίνδυνο τοπικής αναταραχής και αστάθειας. ∆εδομένων τούτων, η σημερινή πραγματικότητα φέρνει σε δυσμενέστερη θέση την ελληνοκυπριακή πλευρά απ’ ό,τι το 2004. ∆εν είναι κάτι καινούργιο. Στο Κυπριακό η επόμενη φορά ήταν συνήθως χειρότερη από την προηγούμενη. Το ερώτημα επομένως είναι απλό στη διατύπωσή του, δυσκολότατο βέβαια στην πρακτική απάντησή του: συμφέρει τους Κύπριους, Έλληνες και Τούρκους η επίλυσή του μέσω ενός έντιμου και προωθητικού συμβιβασμού για την εργατική τάξη του νησιού και για τις λαϊκές τάξεις; Το κοινό ανακοινωθέν ΑναστασιάδηΕρόγλου για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, παρά το γεγονός ότι είναι ένα κλικ πιο πίσω από το αντίστοιχο Χριστόφια-Ταλάτ, προσιδιάζει στις γενικές αρχές που είχαν συμφωνηθεί από την εποχή Κληρίδη-Ντενκτάς. ∆ηλαδή για διζωνική, διακοινοτική ομοσπονδία, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα. Εμείς, η Αριστερά της Ελλάδας μπορούμε να πούμε τη γνώμη μας, να θέσουμε προβληματισμούς. Σε κάθε περίπτωση όμως μακριά από τον άμβωνα του καθοδηγητή προς τους αριστερούς της Κύπρου σείοντας το ηρωικό φωτοστέφανο της πολλαπλής, μακρόχρονης αντίστασης. ∆εδομένης αυτής της αρχής, ας προβληματιστούμε χωρίς αναθέματα, αφορισμούς ή αντεστραμμένες εικόνες, όπως αυτές που ήδη παρουσιάστηκαν και από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Με πατριωτικό οίστρο γράφουν ότι πρέπει να αποτραπεί ο εποικισμός, ο οποίος όμως με τη σημερινή κατάσταση ολοένα αυξάνεται και νομιμοποιείται με τους συγγενικούς δεσμούς που δημιουργούνται με τους γηγενείς. Πώς θα φύγει ο ολοένα ενισχυόμενος τούρκικος στρατός, που εκμεταλλεύεται τη σημερινή de facto διχοτόμηση. Με πόλεμο ή ευχέλαιο; Ή μήπως να περιμένουμε καλύτερες μέρες, που οι ιμπεριαλιστές θα ηττηθούν και η Τουρκία θα κλονιστεί συθέμελα, αφήνοντας τους δικούς της «αδελφούς» στη μοίρα τους;
Η διαιώνιση της διχοτόμησης
Η σημερινή de facto διχοτόμηση θα οδηγήσει, αργά ή γρήγορα, με τη θέληση πια και των Τουρκοκύπριων, σε de jure. Το θέλουμε ως αριστεροί; Θέλουμε νομιμοποίηση της κατοχής εδαφών και περιουσιών; Θέλουμε μια διαχωριστική συνοριακή γραμμή 180 χιλιομέτρων; Αντέχουν οι Κύπριοι και στην από δω και στην από κει πλευρά αυτό; Αντέχουν τις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες, που γνωρίζουμε πολύ καλά ποιοι τις πληρώνουν; Να υιοθετήσουμε και εμείς μια νέα «μεγάλη ιδέα»; Όσες φορές, όχι μόνο στην Ελλάδα, η Αριστερά υποβάθμιζε το ταξικό στοιχείο, έβγαινε βαθιά και για μακρύ διάστημα ηττημένη. Γράφαμε πριν δέκα χρόνια ότι καθήκον μας είναι να μετατρέψουμε τη σύγκρουση στην Κύπρο από εθνική σε ταξική. Στο κάτω κάτω της γραφής, οι Τουρκοκύπριοι αισθάνονται πολύ πιο κοντά με τους Ελληνοκύπριους, απ’ ό,τι με τους έποικους και τους τούρκους στρατιωτικούς. Η οικονομική κρίση που βιώνουν και οι δύο πλευρές του νησιού, μπορεί να τις φέρει πάλι κοντά για μια νέα αρχή συνύπαρξης, συντροφικότητας, δημιουργίας, κοινωνικών κατακτήσεων, που με αμοιβαίους συμβιβασμούς θα πετάξει στο καλάθι της ιστορίας το μίσος, τον πόνο, το αίμα, που καλλιέργησαν οι ακραίες δυνάμεις του νησιού.
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
Ευρωεκλογές: Γιούνκερ και Σουλτς για την προεδρία της Κομισιόν
Πάνω από 100 αντιπρόσωποι απείχαν της ψηφοφορίας, καθώς δεν τόλμησαν να εναντιωθούν στην υποψηφιότητα που υπέδειξε η καγκελάριος. σελ. 12, 13
Η Ουκρανία μετά το σημερινό δημοψήφισμα στην Κριμαία
Η
Κρίσιμο το δημοψήφισμα
Το Κρεμλίνο έχει πάρει τις αποφάσεις του για την τύχη της Κριμαίας, η οποία, όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία, σήμερα θα αποφασίσει να γίνει τμήμα της ρώσικης ομοσπονδίας. Την περασμένη Τρίτη, το κοινοβούλιο της Κριμαίας αποφάσισε ότι αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι υπέρ της ένωσης, τότε η Κριμαία θα ανακηρυχτεί ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος και θα ζητήσει από τη Ρωσία να γίνει τμήμα της. Η ρώσικη νομοθεσία προβλέπει την ενσωμάτωση νέων εδαφών στη σύνθεσή της, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αντίστοιχη διεθνής συμφωνία. Τέτοια συμφωνία, ωστόσο, δεν προβλέπεται να υπάρξει γιατί διαφωνεί η Ουκρανία, αλλά και οι άλλες χώρες. Όμως, η αυτοανακήρυξη της Κριμαίας ως ανεξάρτητης και η αναγνώρισή της από τη Ρωσία μπορεί να γίνει με την υπάρχουσα νομοθεσία της Ρωσίας. Η λογική του Κρεμλίνου είναι η εξής: αν η Κριμαία είναι ανεξάρτητο κράτος, τότε η Ρωσία θα μπορεί να υπογράψει συμφωνία μαζί της, αφού δεν αναγνωρίζει τη μεταβατική κυβέρνηση του Κιέβου. Το θέμα είναι αν η Ρωσία θέλει να μετατραπεί σε τμήμα της η Κριμαία. Η Μόσχα επεξεργάζεται όλα τα ενδεχόμενα, ούτως ώστε να λυθεί το θέμα μέχρι τα τέλη Μάρτη.
Κυρώσεις δεύτερου βαθμού
Τη ∆ευτέρα, η Ε.Ε. θα προχωρήσει
σε κυρώσεις δεύτερου βαθμού εναντίον της Ρωσίας, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Φράνκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ. Οι κυρώσεις αφορούν στον περιορισμό των μετακινήσεων προς την Ε.Ε. ρώσων υψηλόβαθμων παραγόντων, οι οποίοι έχουν άμεση σχέση με την κρίση στην Ουκρανία, με ταυτόχρονο πάγωμα των λογαριασμών τους στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Οικονομικές κυρώσεις, όπως δήλωσε ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών, δεν θα επιβληθούν γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε αμφίπλευρες απώλειες και να γίνουν μπούμερανγκ για τους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας, όπως είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Απ’ ότι φαίνεται μέχρι στιγμής η Ε.Ε. δεν θα επιβάλλει κάποιες αυστηρές κυρώσεις. Η Ά. Μέρκελ δηλώνει σ’ όλους τους τόνους ότι θα απευχόταν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Για κυρώσεις εναντίον της Μόσχας μιλάει η Ουάσινγκτον. Μετά από μια βδομάδα κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ γίνεται φανερό ότι η μάχη για την Ουκρανία θα περάσει σε οικονομικό επίπεδο. Προς το παρόν οι αμερικανικές κυρώσεις ευρί-
“
Κίνα: Ποιοι είναι οι Ουιγκούροι;
Κυρώσεις; Ποιες κυρώσεις; Κριμαία βαδίζει ολοταχώς προς την απόσχιση, παρά τις αντιρρήσεις της Ουκρανίας, της Ε.Ε. και των ΗΠΑ. Η Ουκρανία, όπως δήλωσε ο εκτελών χρέη προέδρου Αλ. Τουρτσίνοφ, δεν σκοπεύει να στείλει στρατεύματα στην Κριμαία γιατί φοβάται ότι κάτι τέτοιο θα θέσει σε κίνδυνο τα ανατολικά της σύνορα με τη Ρωσία. Η Κριμαία θα ζητήσει στη συνέχεια να γίνει τμήμα της Ρώσικης Ομοσπονδίας. Ο πρωθυπουργός της νέας ουκρανικής κυβέρνησης Αρσένι Γιατσενιούκ, κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα, δήλωσε ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να παραχωρήσει στην Κριμαία διευρυμένη αυτονομία, φορολογικά προνόμια και ιδιαίτερη θέση της ρωσικής γλώσσας, αρκεί η χερσόνησος να παραμείνει στην Ουκρανία. Ο Μπ. Ομπάμα εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς το λαό της Ουκρανίας, αλλά αναγνώρισε ότι η Μόσχα έχει δικαίωμα να προσφέρει την απαραίτητη βοήθεια στο ρωσόφωνο πληθυσμό της Κριμαίας. Στη Ρωσία, από την άλλη πλευρά, υπάρχει αισιοδοξία αλλά και σκεπτικισμός. Μετά τις «χειρουργικές παρεμβάσεις» της Μόσχας στην Κριμαία αυξήθηκε απότομα η δημοτικότητα του Βλ. Πούτιν. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση τα ποσοστά του είναι ιδιαίτερα αυξημένα και προσεγγίζουν το 70%.
11
σκονται σε διπλωματικό επίπεδο χωρίς να υπάρχει σαφήνεια. H Ουκρανία δοκίμασε να μποϋκοτάρει ρώσικα προϊόντα που πωλούνται στα ράφια των σούπερ-μάρκετ χωρίς επιτυχία. Αν η ∆ύση επιβάλει κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας ως κράτος, τότε η Ρωσία θα πρέπει να προστατεύσει το ρούβλι από μια ενδεχόμενη υποτίμηση. Ο σύμβουλος του Βλ. Πούτιν, Σεργκέι Γκλάζιεφ, δήλωσε στις 7 Μάρτη ότι αν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε οικονομικές κυρώσεις εναντίον της χώρας του, τότε η Ρωσία θα σταματήσει να χρησιμοποιεί το δολάριο στις διεθνείς της συναλλαγές, θα προχωρήσει σε εκμηδενισμό της οικονομικής της εξάρτησης από τις ΗΠΑ και θα ενισχύσει τις πολύ καλές σχέσεις της ιδιαίτερα με τους εταίρους της στην Ανατολή. Αν οι οικονομικές κυρώσεις απευθύνονται σε κρατικές δομές της Ρωσίας, τότε η χώρα του θα νομιμοποιείται να μην επιστρέψει δάνεια που έχουν εκδοθεί από αμερικάνικες τράπεζες. Επίσης, αν δεσμευτούν από τις ΗΠΑ λογαριασμοί ρώσικων επιχειρήσεων και τραπεζών, τότε και αυτές με τη σειρά τους θα αρνηθούν να πληρώ-
Τροφοδοτούνται σενάρια περί ανάμειξης «τρομοκρατών» της τουρκόφωνης, ισλαμικής μειονότητας της Βορειοδυτικής Κίνας. σελ. 14
Η Ε.Ε. αποφεύγει να επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις. Οι ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων. σουν δάνεια που έχουν πάρει από τις ΗΠΑ. Αν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε πάγωμα καταθέσεων ρώσικων επιχειρήσεων ή πολιτών, τότε η ρώσικη κυβέρνηση θα προτείνει να πουλήσουν μαζικά τα αμερικάνικα ομόλογα που έχουν στα χέρια τους. Η Ρωσία τα τελευταία χρόνια, λόγω της απότομης μείωσης του εξωτερικού χρέους και της γρήγορης αύξησης της οικονομίας της, μετατράπηκε σε χώρα-δανειστή. Το 2011 έδωσε δάνειο 2,5 δισ. ευρώ στην Κύπρο για 4,5 χρόνια με επιτόκιο 4,5%, όταν οι ευρωπαϊκές χώρες της έδιναν με επιτόκιο πάνω από 15%. Το 2008, έδωσε στην Ισλανδία δάνειο 4 δισ. ευρώ. Τον Αύγουστο του 2007 η Ρωσία μπήκε στην αγορά αμερικανικών ομολόγων και σε πέντε χρόνια κατέκτησε την όγδοη θέση μεταξύ των χωρών που έχουν στα χέρια της αμερικάνικα χρεόγραφα. Στις 30 Ιουνίου του 2012 οι ΗΠΑ χρωστούσαν στη Ρωσία 157,8 δισ. δολάρια. Για τους παραπάνω λόγους οι ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν σκοπεύουν άμεσα να επιβάλουν κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Μιχάλης Ρένεσης
Ουκρανία: Κρίση εντός ή εκτός ελέγχου;
Α
Tου Γιώργου Καπόπουλου
ν επενδύσουμε στην ορθολογική προσέγγιση, από αύριο, ∆ευτέρα, θα αρχίσει ο ουσιαστικός κύκλος της διαπραγμάτευσης ∆ύσης-Ρωσίας για την αποκλιμάκωση, εκτόνωση και επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία. Κρίση που προέκυψε ύστερα από την ασύντακτη κατάρρευση της κυβέρνησης Γιατσενιούκ, λίγες ώρες μετά την υπογραφή της Συμφωνίας με την αντιπολίτευση, με μεσολάβηση των υπουργείων Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας, παρουσία εκπροσώπου του Κρεμλίνου για τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης. Ο Πούτιν θα έχει από σήμερα το βράδυ ένα διαπραγματευτικό, επιπλέον πλεονέκτημα στα χέρια του. Την ψήφο υπέρ της Ένωσης με τη Ρωσία, της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού. Όπως, επίσης, τη διακριτική ευχέρεια να τη χειρισθεί κατά βούληση, να την αφήσει να φθάσει προς έγκριση στη Βουλή την Παρασκευή, 21 Μαρτίου, και να συνδέσει τη μη αποδοχή της με όρους, ως προς τη συγκρότηση μιας μεταβατικής κυβέρνησης στο Κίεβο. Κυρίως, πριν, και πάνω από όλα, προέχει η αποσαφήνιση του κατά πόσον η Μόσχα και η Ουάσιγκτον μπορούν να συμφωνήσουν για το διεθνές πλαίσιο μιας ενωμένης Ουκρανίας,
που θα ασκεί «υψηλή κυριότητα» και στην Κριμαία. Η φόρμουλα θα μπορούσε να είναι μια Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου με την Ε.Ε, που θα διασφαλίζει τα εμπορικά και, κυρίως, τα ενεργειακά συμφέροντα της Μόσχας, ενώ ταυτόχρονα θα δεσμεύει τις ΗΠΑ ότι δεν θα προωθήσουν ατζέντα, έστω και σταδιακής προσέγγισης, ένταξης της χώρας στο ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α12
12
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Ουκρανία: Κρίση εντός ή εκτός ελέγχου; ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 11
ΝΑΤΟ. Αν δεν διασφαλισθούν τα παραπάνω, η de facto προσάρτηση της Κριμαίας, θα γίνει και de jure αποδεκτή από τη Ρωσία και επιπλέον στην ανατολική Ουκρανία θα έχουμε μια εμφύλια σύρραξη, τύπου Βοσνίας, με μη προβλέψιμες παρενέργειες για την ασφάλεια της Ευρώπης. Ήδη, οι αιματηρές συγκρούσεις, το βράδυ της Πέμπτης, στο Ντανιέτσκ, μας προειδοποιούν για το τι μπορεί να ακολουθήσει. Ο Πούτιν αντιμετωπίζει μια τριπλή πρόκληση και δεν μπορεί να υποχωρήσει πέραν του σημείου, όπου η στάση του θα είναι συνώνυμη με την αυτοακύρωση της ισχύος του: • Πρώτον, αν η Ουκρανία περιέλθει συνολικά στην επιρροή της ∆ύσης, η Ρωσία θα υποβιβασθεί στην κατηγορία μιας μεσαίας δύναμης, χωρίς επιρροή στην διαχείριση κρίσεων από την Μέση Ανατολή, μέχρι και την περιοχή της Ασίας στον Ειρηνικό. • ∆εύτερον, μια ήττα του Κρεμλίνου στην Ουκρανία θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο απομάκρυνσης από την Μόσχα των περισσότερων ηγεσιών, των πρώην Σοβιετικών ∆ημοκρατιών στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. • Τρίτον, το σενάριο ανατροπής του Γιανούκοβιτς από τους, μέχρι πρότινος, δικούς του ευνοούμενους ολιγάρχες, θα μπορούσε να επαναληφθεί στην Ρωσία, όχι μόνον για να ανατρέψει, αλλά και για να χειραγωγήσει τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου. Ο Πούτιν, με την παρούσα εξαετή θητεία του, που λήγει το 2018, και την δεύτερη, που δικαιούται, το 2024, γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μπορεί να μακροημερεύσει στην εξουσία ως επικεφαλής μιας απομονωμένης χώρας σε διεθνή καραντίνα. Η ανάδειξη και σταθεροποίηση μιας μεσαίας τάξης, που θα τερματίζει οριστικά την εξουσία των ολιγαρχών, είναι νοητή μόνον μέσω της πλήρους ένταξης της χώρας ως ισότιμου ισχυρού παίκτη στην παγκόσμια οικονομία. Συμμετρικά, ο Ομπάμα γνωρίζει ότι το κόστος μιας ψυχροπολεμικής απομόνωσης της Ρωσίας είναι, όχι απλά υψηλό, αλλά απαγορευτικό, με δεδομένες τις λεπτές οικονομικές ισορροπίες στις ΗΠΑ, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία συνολικά. •
“
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από 100 αντιπρόσωποι απείχαν από την ψηφοφορία. “∆εν τόλμησαν να ψηφίσουν ενάντια στην υποψηφιότητα που είχε υποδείξει η καγκελάριος της Γερμανίας”
Γιούνκερ και Σουλτς για την προεδρία της Κομισιόν ΟΙ ΕΚΛΕΚΤΟΙ ΤΗΣ ΜΕΡΚΕΛ
Για ποια Ευρώπη θα μιλήσουν;
Ο
Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα είναι ο υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) που θα διεκδικήσει από το νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο την ψήφο για την ανάδειξή του στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Την υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού του Λουξεμβρούργου πρότεινε και επέβαλε, όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Παρ’ όλα αυτά η υποψηφιότητα Γιούνκερ συγκέντρωσε μια ελάχιστη πλειοψηφία των αντιπροσώπων μελών του ΕΛΚ στο συνέδριό του που πραγματοποιήθηκε στο ∆ουβλίνο. Συγκεκριμένα υπέρ του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ψήφισαν 382 αντιπρόσωποι, ενώ ο έτερος συνυποψήφιός του, ο γάλλος πολιτικός Μισέλ Μπαρνιέ μέλος του κόμματος της Ένωσης για ένα Λαϊκό Κίνημα (UMP), κομισάριος για την εσωτερική αγορά και τις υπηρεσίες, που είχε αυτοπροταθεί, χωρίς να έχει κάποια υποστήριξη, πήρε 245 ψήφους. Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από 100 αντιπρόσωποι απείχαν από την ψηφοφορία. «∆εν τόλμησαν να ψηφίσουν ενάντια στην υποψηφιότητα που είχε υποδείξει η καγκελάριος της Γερμανίας», γράφει στην ηλεκτρονική της έκδοση η «La Tribune». Ασφαλώς ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, παρά τη φαινομενική ουδετερότητά του είναι ο άνθρωπος που μπορεί να υπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο τις κατευθυντήριες οδηγίες του Βερολίνου, σύμφωνα με αναλυτές. Και πρώτα απ’ όλα να εγγυηθεί τη συνέχιση της πολιτικής της άγριας λιτότητας, της εσωτερικής υποτίμησης, της κατεδάφισης των κοινωνικών κατακτήσεων στην Ευρώπη για την επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας. Της πολιτικής που χάραξαν και εφάρμοσαν το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες από το 2010, με τη συμμετοχή και του ίδιου στην προεδρία του Γιούρογκρουπ.
Μισέλ Μπαρνιέ: ∆εν είναι αποδεκτός από το Βερολίνο
Ο Μισέλ Μπαρνιέ που ήταν υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Σαρκοζί πριν μετακομίσει στις Βρυξέλλες, αν και είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος έχει ένα προφίλ που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από τα συντηρητικά κόμματα της Γερμανίας, τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και Χριστιανοκοινωνιστές (CSU). Είναι από τους ελάχιστους ακόμα ντεγκολικούς, που διαφοροποιείται ορισμένες φορές από την επίσημη γραμμή
Βερολίνου-Βρυξελλών. Έχει εκφράσει την πολιτική βούληση για τον έλεγχο του χρηματοπιστωτικού συστήματος - νομοσχέδιο για το διαχωρισμό των τραπεζών που ποτέ δεν πήγε στην ευρωβουλή για να ψηφιστεί. Ο ίδιος είπε ότι «λόγω του βάρους τους στην Ευρωζώνη, οι μεγάλοι τραπεζίτες αποτελούν ένα εν δυνάμει συστημικό κίνδυνο για ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία. Ιδού γιατί όλοι οι νόμοι που ψηφίσαμε μέχρι τώρα δεν επαρκούν για να ρυθμίσουν αυτό το συγκεκριμένο πρόβλημα». Με τέτοιες απόψεις ποιά τύχη μπορούσε να έχει η υποψηφιότητα του κ. Μπαρνιέ για την προεδρία της Κομισιόν; Από την άλλη ο κ. Γιούνκερ είναι πιστός, δοκιμασμένος και κατάλληλος για τη θέση αυτή. Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι συντηρη-
τικοί ευρωβουλευτές και οι σύμμαχοί τους θα πεισθούν να ακολουθήσουν τις υποδείξεις του Βερολίνου. Αναλυτές εκτιμούν ότι στο ΕΛΚ υπάρχουν αρκετοί που δεν έχουν πεισθεί για την υποψηφιότητα του Γιούνκερ για τη διεκδίκηση της προεδρίας της Κομισιόν. Πρόκειται για μια υποψηφιότητα που περισσότερο διευκολύνει μια συμφωνία των συντηρητικών με τους σοσιαλιστές, για την εκλογή του Μάρτιν Σουλτς, υποψήφιου του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος στην προεδρία της Κομισιόν. Η Άνγκελα Μέρκελ δεν θα είχε καμία άλλη καλύτερη λύση. Ο Μάρτιν Σουλτς είναι μέλος του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) που συμμετέχει στην κυβέρνηση συνεργασίας της γερμανίδας καγκελαρίου.
Νέα δυναμική της Ευρωπαϊκής Αριστεράς
Η
δυναμική της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στις ευρωεκλογές που θα γίνουν στις 25 Μαΐου διαπιστώθηκε, πριν ένα μήνα, μετά τη δημοσίευση της δημοσκόπησης της Poll Watch 2014. Η δυναμική αυτή επιβεβαιώθηκε και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο μετά τα ευρήματα της νέας έρευνας, της ίδιας εταιρίας. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη δημοσκόπηση αυτή η Ευρωπαϊκή Αριστερά θα αναδειχθεί σε Τρίτη δύναμη, συγκεντρώνοντας το 8,9% των ψήφων, εκλέγοντας 67 βουλευτές,. Σημειώνει μια αύξηση σε σχέση με το 7,5% και 56 βουλευτές που της έδινε η προηγούμενη. Με το ποσοστό αυτό αποκτάει ένα προβάδισμα έναντι των φιλελεύθερων που φαίνεται να συγκεντρώνουν 8,1% των ψήφων εκλέγοντας 61 έδρες. Τους ευρωπαίους συντηρητικούς-μεταρρυθμιστές με 6% και 45 βουλευτές και τους ευρωπαίους πράσινους που θα περιοριστούν στο 5,9% και 44 βουλευτές. Στην πρώτη θέση στο ευρωκοινοβούλιο, πάντα σύμφωνα με τη δημοσκόπηση θα βρεθεί το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ), με ένα ελαφρό προβάδισμα με 209 έδρες και 27,5% των ψήφων σε σχέση με την προηγούμενη παρουσιάζει μια υποχώρηση (η προηγούμενη του έδινε 221 έδρες και 29,4%). Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (PPE) που θα εκλέξει 202 από τις 265 έδρες που είχε το 2009 και 26,9%. Η ακροδεξιά μπορεί να διπλασιάσει τις δυνάμεις της και οι ανεξάρτητοι «μη εγγεγραμμένοι» να τριπλασιαστούν. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πέρα από την αύξηση του ποσοστού της ενισχύει τις κοινοβουλευτικές δυνάμεις με 67 βουλευτές έναντι 35 που διαθέτει σήμερα, φαίνεται να έχει κάποια παρουσία σε πάνω από 20 από τις 28 χώρες της ΕΕ. Οι βασικές της δυνάμεις βρίσκονται στις χώρες της Νότιας Ευρώπης που συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά: στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ 25,8% εκλέγει 8 βουλευτές, το ΚΚΕ 6,3% διατηρεί τον ευρωβουλευτή του. Η Ενωμένη Αριστερά στην Ισπανία μπορεί να πάρει 12,5% και 7 βουλευτές, το ΚΚ Πορτογαλίας 11% και 4 βουλευτές, Το Μπλοκ της Αριστεράς με 6,8% εκλέγει 3 βουλευτές. Στη Γαλλία το Μέτωπο της Αριστεράς με 9% εκλέγει 7 βουλευτές και έναν από τις υπερπόντιες περιοχές και στην Ιταλία ο συνδυασμός η «Άλλη Ευρώπη» με τον Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να εκλέγει 5 βουλευτές. Η Αριστερά, Die Linke στη Γερμανία συγκρατεί σταθερά τις 8 έδρες της. Αξίζει να αναφέρουμε τη Λετονία όπου το «Κέντρο της Αρμονίας» φαίνεται ότι καταλαμβάνει την πρώτη θέση με 32% και εκλέγει 3 βουλευτές και το Σιν Φέιν της Ιρλανδίας επίσης 3 βουλευτές. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μερικές χώρες οι λίστες δεν περιορίζονται μόνο στις δυνάμεις της αριστεράς, αλλά εκφράζουν τη συμμαχία ευρύτερων δυνάμεων. Ενισχύεται έτσι η δυναμική που διαπιστώνεται από τις δημοσκοπήσεις. Μ.Κ.
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Εξάλλου ως πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου έχει αποδείξει ότι είναι πιστός στην πολιτική Μέρκελ. Για τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έχει ο Θεός. Μπορεί να προωθηθεί στη θέση του Χέρμαν Βαν Ρομπάι, στην προεδρία του ευρωπαϊκού συμβουλίου. Έτσι τακτοποιούνται όλοι. Η ιερή συμμαχία καλά κρατεί. Λίγο πριν τις ευρωεκλογές όλα φαίνεται να έχουν ρυθμιστεί, ακόμα και ποιοι θα είναι «στις εκτελεστικές επιτροπές της ΕΕ» μετά τις ευρωεκλογές, αναφέρει αναλυτής. Αν βέβαια δεν τους χαλάσουν τα σχέδια οι πολίτες-ψηφοφόροι των χωρών της ΕΕ.
Το μανιφέστο των ευρωπαίων σοσιαλιστών
Η παρέμβαση των πολιτών είναι μια διαδικασία που προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας και δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα για τις ευρωεκλογές, που μπορεί να μην την είχαν καν φανταστεί οι εμπνευστές της. Γιατί, για την εκλογή του προέδρου της ΕΕ δεν αρκούν οι συνδιαλλαγές και οι ρυθμίσεις μεταξύ των ηγετών των κυρίαρχων δυνάμεων θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους και τα αποτελέσματα των εκλογών. Αυτή την πραγματικότητα φαίνεται πως συνυπολογίζουν οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές, οι οποίοι εκτός από την υπόδειξη Σουλτς, έσπευσαν να εγκρίνουν στο συνέδριο του ΕΣΚ που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαρτίου στη Ρώμη, το «μανιφέστο» τους για τις ευρωεκλογές. Ένα κείμενο γενικών αρχών, όπου αναφέρουν μεταξύ άλλων ότι, προτεραιότητά τους είναι η οικονομική ανάκαμψη και η δημιουργία θέσεων εργασίας για την καταπολέμηση της ανεργίας. Οι επενδύσεις για μια Ευρώπη πράσινη και κοινωνική… Τάσσονται υπέρ ενός κατώτατου μισθού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Μάρτιν Σουλτς, όμως, διευκρίνισε ότι ο κατώτατος μισθός θα εφαρμοστεί με βάσει το επίπεδο κάθε χώρας, δηλαδή των 28 χωρών της ΕΕ. Έτσι, δεν θα έχει καμία επίδραση στο κοινωνικό ντάμπινγκ που λειτουργεί σήμερα σε βάρος ορισμένων χωρών στα πλαίσια της ΕΕ.
Η κρίση έμεινε έξω από τα σύνορα της Γαλλίας!
Το κείμενο αυτό φαίνεται πως ενώνει όλους τους ευρωπαίους σοσιαλιστές. Οι Γάλλοι όμως αισθάνθηκαν την ανάγκη να προχωρήσουν λίγο περισσότερο, όχι γιατί θυμήθηκαν τις μαρξιστικές τους καταβολές, αλλά γιατί θα πρέπει κάτι να πουν στους ψηφοφόρους τους. Έτσι υιοθέτησαν ένα «προοδευτικό πρόγραμμα για την αλλαγή της Ευρώπης», για τον «επαναπροσανατολισμό» της Ευρώπης «μετά τα χρόνια της φιλελεύθερης λιτότητας». Αυτή είναι και η μόνη κριτική που ασκούν όσοι είχαν αναφέρει αρχικά «για την εγωιστική συμπεριφορά» της κ. Μέρκελ. Τώρα «η ευρωζώνη σταθεροποιήθηκε, η τραπεζιτική ένωση προχωρά κι επιπλέον έχει αποφασιστεί ένα σύμφωνο για την ανάπτυξη», που θα αποτελέσει «εγγύηση για απασχόληση των νέων». Για την κατάσταση στη Γαλλία, υποστηρίζουν ότι η κρίση που προκλήθηκε λόγω της πολιτικής των συντηρητικών κυβερνήσεων παρέμεινε «έξω από τα σύνορα της χώρας τους». Αυτή τη στιγμή που η Κομισιόν παρακολουθεί τη γαλλική οικονομία και της απευθύνει συστάσεις για μια δημοσιονομική προσαρμογή και πιο ριζικές μεταρρυθμίσεις… Με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον Σουλτς, συντηρητικοί και σοσιαλιστές, θέλουν να συνεχίσουν χωρίς να δίνουν καμία απάντηση στα μεγάλα προβλήματα και στα αδιέξοδα της εποχής μας. Προβλήματα που δημιουργούνται και από τις δικές τους πολιτικές τόσο στην ίδια την ΕΕ, όσο και στον περίγυρό της. Για ποια Ευρώπη, αλήθεια θα μιλήσουν; Μ. Κοβάνης
Η «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» θα είναι η έκπληξη των εκλογών
13
Συζήτηση με τον Γιώργο Χονδρό, υποψήφιο ευρωβουλευτή στην Αυστρία
Για πρώτη φορά στην ιστορία της ριζοσπαστικής και κομμουνιστικής αριστεράς στην Αυστρία επιχειρείται μια ευρεία εκλογική συμμαχία. Η «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» προέκυψε από την συνεργασία του ΚΚ Αυστρίας, των Πειρατών και του Wandel, ενός κόμματος που συσπειρώνει ριζοσπάστες σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες και άλλους, καθώς και ανένταχτοι. Συζητάμε με τον Γιώργο Χονδρό για την «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» (Europa Anders) και το πρόγραμμά της. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Γιατί τώρα αυτή η συμμαχία; Ο πολιτικός χάρτης της χώρας κυριαρχείται μεταπολεμικά από τα τρία κόμματα (Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες, Ελευθεροδημοκράτες) που εναλλάσσονται με διάφορους συνδυασμούς στην κυβέρνηση, αφήνοντας μικρά περιθώρια παρέμβασης στις μικρότερες πολιτικές δυνάμεις που χαρακτηρίζονται, εκτός των άλλων, και από το πολυκερματισμό τους. Ο συμμαχικός εκλογικός σχηματισμός μας ήρθε να δώσει τη δυνατότητα συσπείρωσης όλων εκείνων των ψηφοφόρων και των πολιτών που αναζητούν διέξοδο πέρα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών επιλογών λιτότητας, τόσο σε εθνικό όσο και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το γεγονός δε ότι επικεφαλής της λίστας έχει τεθεί, με καθολική ψηφοφορία, ο Martin Ehrenhauser, ένας ήδη ανεξάρτητος ευρωβουλευτής ο οποίος την προηγούμενη ευρωκοινοβουλευτική περίοδο επέδειξε ιδιαίτερη δραστηριότητα στα ζητήματα, δημοκρατίας, διαφάνειας και κοινωνικής πολιτικής, αναδεικνύει το εύρος του εγχειρήματος και προεξοφλεί την αισιόδοξη έκβασή του. Πώς αντιμετωπίζει η αυστριακή κοινωνία αυτό το εγχείρημα; Η «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» έχει το δύσκολο ρόλο/καθήκον να βγάλει την αριστερά, τις κοινωνικές δυνάμεις και τα κινήματα στο προσκήνιο. ∆εν είναι εύκολος στόχος όταν μιλάμε για μια χώρα με τους «καλύτερους» δείκτες στην οικονομία της ευρωζώνης. Από την άλλη, πάνω από 500.000 ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ οι πολιτικές λιτότητας έχουν προσβάλει και συρρικνώσει το κοινωνικό κράτος. Η συνταγματική επιταγή ουδετερότητας και ανεξαρτησίας της χώρας αλλοιώνεται βαθμιαία από τις κυρίαρχες επιλογές, προσδένοντας την Αυστρία -που δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ-, ολοένα και περισσότερο στις ευρωαντλαντικές πολιτικές και συμφέροντα. Η δημοκρατία, η κοινωνία, το περιβάλλον, ο πολιτισμός, συμπιέζονται από το μείγμα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, και η Αριστερά με τους συμμάχους της προβάλλει ως εναλλακτική λύση. Το συμμαχικό σχήμα για τις ευρωεκλογές, εκτός από ένας εκλογικός σχηματισμός με μακροπρόθεσμο όμως σχέδιο, είναι και μια δυνατότητα συσπείρωσης όλων των εναλλακτικών δυνάμεων που δεν διεκδικούν μόνο χώρο έκφρασης, αλλά επεξεργάζονται από κοινού το δρόμο για μια διαφορετική Ευρώπη, δημοκρατική, κοινωνική, οικολογική, ειρηνική. Ποια είναι τα κυριότερα σημεία του προεκλογικού σας προγράμματος; Το κυρίαρχο καπιταλιστικό σύστημα τρίζει πανευρωπαϊκά και παγκόσμια. Η απέλπιδα προσπάθειά του να πείσει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πρόταση δεν περνάει στους λαούς. Θέλουμε να ζήσουμε σε μια Ευρώπη όπου άνθρωποι με διαφορετική καταγωγή θα την αισθάνονται σαν το κοινό τους σπίτι και από κοινού θα οικοδομούν το μέλλον της. Βασικά
σημεία του προγράμματός μας, που είναι ακόμη σε επεξεργασία με ανοιχτές διαδικασίες, είναι: α) ∆ημοκρατία. Να αποκτήσει το Ευρωκοινοβούλιο ουσιαστικά καθήκοντα και ρόλο παύοντας να είναι «μηχανή» έγκρισης απαιτήσεων των ομίλων, των λομπυστών και της αγοράς. β) Ανεργία. Όχι στις πολιτικές λιτότητας που οδηγούν την κοινωνία στην φτωχοποίηση. Μείωση των ωρών εργασίας, ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας, αλλαγή του ενεργειακού προτύπου. γ) Σωτηρία των ανθρώπων και όχι των τραπεζών. Η διάσωση μόνο μιας τράπεζας (HYPObank) κόστισε πάνω από 24 δισ. ευρώ, πολύ περισσότερα δηλαδή από τον ετήσιο προϋπολογισμό για την παιδεία. Ζητάμε να σταματήσει αμέσως η σωτηρία των τραπεζών με χρήματα της κοινωνίας και να μπουν κανόνες στην λειτουργία της χρηματοπιστωτικής αγοράς. δ) Όχι στην Ευρώπη φρούριο. Είναι υποχρέωσή μας η εξασφάλιση αξιοπρεπούς ανθρώπινης διαβίωσης των προσφύγων και η πλήρης τήρηση των συμβάσεων της Γενεύης, αλλά και η κατάργηση της FRONTEX. Αναφορικά με τις διεθνείς σχέσεις, το Σύμφωνο Ουδετερότητας της Αυστρίας μπορεί να γίνει πρότυπο για την ευρωπαϊκή πολική ειρήνης. Ποιος είναι ο αντίκτυπος της δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ στην Αυστρία; Ολόκληρη η Ευρώπη, ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι/ες και η Αριστερά, παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τον ΣΥΡΙΖΑ και την πιθανότητα να εκλεγεί στην κυβέρνηση της χώρας. Αυτό θα αποτελεί εξέλιξη που θα επηρεάσει την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα μακράν εκτός των ελληνικών συνόρων. Η υποψηφιότητα του συντρόφου Τσίπρα, έδωσε πνοή στις δυνάμεις της ευρωπαϊκής αλλά και της αυστριακής Αριστεράς. Ταυτόχρονα ανεβάζει τις ευθύνες μας σε δυσθεώρητα ύψη. Αυτή η μεγάλη προσδοκία και αισιοδοξία έφερε τόσο εμένα ως στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και την συντρόφισσα Κατερίνα Αναστασίου από την «Solidarity for All Vienna», στο ψηφοδέλτιο. Το «Ανατροπή στην Ελλάδα, Αλλαγή στην Ευρώπη», δεν είναι μόνο ένα σύνθημα αλλά ένας ρεαλιστικός πολιτικός στόχος.
“
Το συμμαχικό σχήμα είναι μια δυνατότητα συσπείρωσης όλων των εναλλακτικών δυνάμεων που επεξεργάζονται από κοινού το δρόμο για μια διαφορετική Ευρώπη, δημοκρατική, κοινωνική, οικολογική, ειρηνική.
“
14
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Το Ανατολικό Τουρκεστάν ονομάστηκε Αυτόνομη Περιοχή Ζιντζιάνγκ το 1955, επί Μάο. Κατοικείται πλέον κατά 45% από τουρκόφωνους ουιγκούρους και κατά 40% από κινέζους Χαν που κατέχουν και τις διοικητικές θέσεις. Πρόκειται για περιοχή με πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα και υφίσταται, όπως και το Θιβέτ, τις συνέπειες της κινεζικής πολιτικής
Ουιγκούροι μαθητές σε δίγλωσσο σχολείο της περιοχής Ζιντζιάνγκ.
Η Κίνα τροφοδοτεί σενάριο περί «τρομοκρατών» Oυιγκούρων ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΛΑΙΣΙΑΝΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΣ
Α
πό τις πρώτες μέρες της εξαφάνισης του Μπόινγκ 777 των αερογραμμών της Μαλαισίας, με 239 επιβάτες και πλήρωμα από τους οποίους 152 κινέζοι, η τρομοκρατική επίθεση παραμένει πιθανό σενάριο. Έντονη φημολογία αναπτύχθηκε στα διεθνή και μη κυβερνητικά κινεζικά ΜΜΕ, για εμπλοκή των ουιγκούρων, της ισλαμικής τουρκόφωνης μειονότητας της Αυτόνομης Περιοχής ΖιντζιάνγκΟυιγκούρ (Ανατολικό Τουρκεστάν), στην βορειοδυτική Κίνα. Παρότι η Ιντερπόλ απέκλεισε την πιθανότητα οι δύο επιβάτες με τα κλεμμένα διαβατήρια να είναι τρομοκράτες, το «φάντασμα» των Oυιγκούρων πλανάται στο παρασκήνιο της κινεζικής μυστικοπάθειας και λογοκρισίας. Μαλαισιανός αξιωματούχος δεν είχε αποκλείσει την παρουσία ουιγκούρων στην πτήση, αφού είχαν εντοπιστεί και στο παρελθόν με πλαστά διαβατήρια και απελάθηκαν. Στην πραγματικότητα, η Μαλαισία έχει απελάσει, το 2011 και το 2012, ουιγκούρους που είχαν ζητήσει άσυλο στην χώρα, πρακτική που επικρίθηκε από διεθνείς ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Την ημέρα της εξαφάνισης του αεροσκάφους (8.3.2014), η κινεζική Υπηρεσία Κεντρικής Προπαγάνδας εξέδωσε οδηγία σύμφωνα με την οποία: «Τα Μέσα, δεν μπορούν ανεξάρτητα να αναλύουν και να σχολιάζουν σχετικά με την εξαφάνιση της πτήσης των μαλαι-
σιανών αερογραμμών». Η κάλυψη θα πρέπει «να συμφωνεί αυστηρά με τις πληροφορίες της ∆ιοίκησης Πολιτικής Αεροπορίας και με τα τηλεγραφήματα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Xinhua». Ομοίως απαγορεύει επικοινωνία και συνεντεύξεις με τις οικογένεις των επιβατών, χωρίς άδεια. Τέλος, υποδεικνύει «να εξακολουθήσουν να δίνουν αυξημένη δημοσιότητα στις ∆ύο Συνελεύσεις» (ανώτατων πολιτικών σωμάτων την περασμένη εβδομάδα).
Αναζητώντας νέους «βαρβάρους»
Ακριβώς μια εβδομάδα πριν την εξαφάνιση του αεροσκάφους, δέκα άτομα επιτέθηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κανμίνγκ, δολοφόνησαν με μαχαίρια 29 και τραυμάτισαν 130 ανθρώπους. Η αστυνομία σκότωσε τέσσερις και συνέλαβε τρεις. Η επίθεση, για την οποία καμία οργάνωση δεν ανέλαβε την ευθύνη, χαρακτηρίστηκε κινεζική 11η Σεπτεμβρίου και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τρομοκρατική επίθεση. Η κυβέρνηση την συνέδεσε με τους «αυτονομιστές Ζιντζιάνγκ», στους οποίους απέδωσε και πρόθεση ένταξης στο διεθνές κίνημα της τζιχάντ. Επιπλέον κατηγορεί τους ένοπλους ουιγκούρους για διασυνδέσεις με ισλαμιστές αντάρτες στην κεντρική Ασία και στο Πακιστάν, ενώ σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, συνδέονται με την Αλ Κάιντα.
Μετά την αμερικανική εισβολή, περίπου 20 ουιγκούροι συνελήφθησαν στο Αφγανιστάν, κρατήθηκαν για έως και 12 χρόνια στο Γκουαντάναμο -όπως και άλλοι ομοεθνείς τους- χωρίς να τους απαγγελθούν κατηγορίες και στη συνέχεια προωθήθηκαν σε Αλβανία και Σλοβακία. Πρώην πρόεδρος του ουιγκουρο-αμερικανικού Συνδέσμου είχε τονίσει οτι, όχι μόνο δεν αποτελούν απειλή για τις ΗΠΑ, αλλά είναι «ευγνώμονες στην αμερικανική κυβέρνηση για την ελευθερία και τις ευκαιρίες που τους έχει δώσει». (!) Τον Οκτώβριο, όχημα που οδηγούσε ουιγκούρος ανατινάχθηκε στην πλατεία Τιενανμέν, σκότωσε πέντε άτομα και τραυμάτισε περισσότερα από 30. Οι αρχές συνέλαβαν πέντε ύποπτους ισλαμιστές, ενίσχυσαν τα μέτρα ασφαλείας στην περιοχή και βεβαίως αρνήθηκαν ισχυρισμούς περί καταπίεσης και καταστολής. Τον Ιούνιο, σε 11 ουιγκούρους επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης έως έξι χρόνια για «προώθηση φυλετικού μίσους και θρησκευτικού εξτρεμισμού στο διαδίκτυο».
Η ιστορία του Ανατολικού Τουρκεστάν
Το Ανατολικό Τουρκεστάν ονομάστηκε Αυτόνομη Περιοχή Ζιντζιάνγκ το 1955, επί Μάο. Κατοικείται πλέον κατά 45% από τουρκόφωνους ουιγκού-
ρους και κατά 40% από κινέζους Χαν που κατέχουν και τις διοικητικές θέσεις. Πρόκειται για περιοχή με πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα και υφίσταται, όπως και το Θιβέτ («Η Εποχή», 19.1.2014), τις συνέπειες της κινεζικής πολιτικής (πολιτισμική αλλοίωση, υπερεκμετάλλευση πόρων, καταστροφή περιβάλλοντος). Οι πληθυσμοί των δύο περιοχών, παρότι στο παρελθόν είχαν προωθήσει από κοινού τα ζητήματά τους διεθνώς, διαφέρουν στις μεθόδους αντίδρασης απέναντι στο καθεστώς. Τα «επαναστατικά κινήματα του Ανατολικού Τουρκεστάν», τα οποία μετά τη ρήξη της με την Κίνα υποστήριξε και χρηματοδότησε η Σοβιετική Ένωση, ισχυρίζονται ότι οι Κινέζοι εισέβαλαν και κατέλαβαν την περιοχή το 1949. Έκτοτε μαίνεται η σύγκρουση ουιγκούρων και καθεστώτος, που οι μεν χαρακτηρίζουν κίνημα ανεξαρτησίας και οι δε αποσχιστικές εξεγέρσεις. Οι αντιδράσεις, μετά την επιφανειακά ήρεμη περίοδο που ακολούθησε τις ταραχές και την πολύνεκρη βομβιστική επίθεση του Φεβρουαρίου 1997, κλιμακώθηκαν μετά το 2007. Ουιγκούροι καταδικάστηκαν για συμμετοχή σε απόπειρες αεροπειρατειών και βομβιστικές επιθέσεις, ενώ έχουν συλληφθεί στη διάρκεια διαμαρτυριών, οι οποίες κατέληξαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Ελισάβετ Πετρίδου
Ο μεγάλος παίκτης και ο επίδοξος «μικρός ήρωας» Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο
Μπορεί ο Γκέρχαρντ Σρέντερ να είχε προσφερθεί στο παρελθόν αυτοβούλως να πει «μια καλή κουβέντα» για την Ελλάδα, αλλά ποτέ δεν έφτασε να αμφισβητήσει συνολικά ως λανθασμένη την προσέγγιση της σημερινής κυβέρνησης του Βερολίνου απέναντι στην περιβόητη κρίση χρέους. Αντίθετα, στην περίπτωση της Ουκρανίας ο πρώην γερμανός καγκελάριος δεν δίστασε να μιλήσει δημόσια για «λάθος επιλογές» της Ανγκέλα Μέρκελ, η οποία κατά τη γνώμη του αδυνατεί να καταλάβει την κατάσταση στην περιοχή. Ο «κολλητός» του Βλάντιμιρ Πούτιν και έμμισθος της Gazprom έχει βεβαίως κάθε λόγο να υπερασπιστεί τη Ρωσία και κατά συνέπεια και την τσέπη του.
Τ
ο αποτέλεσμα ήταν Χριστιανοδημοκράτες και Πράσινοι της Γερμανίας να βγουν με μια οργισμένη ανακοίνωση την περασμένη Πέμπτη και να ζητήσουν από τον κύριο Σρέντερ να σταματήσει να μιλάει δημόσια για το θέμα, λόγω «σύγκρουσης συμφερόντων». Είναι λίγο υποκριτικό βεβαίως, αν αναλογιστεί κανείς ότι συμφέροντα στην Ουκρανία έχουν πολλοί και φυσικά όλοι προσπαθούν να τα εξυπηρετήσουν επηρεάζοντας τις εξελίξεις εκεί. Η Ανγκέλα Μέρκελ
απείλησε πάλι με οικονομικά αντίποινα τη Ρωσία, από το βήμα της Μπούντεσταγκ, δείχνοντας ότι η Γερμανία έχει πλέον αποδώσει στον εαυτό της το ρόλο του μεγάλου παίκτη, που δεν διστάζει να ανοίγεται σε πολλά ταμπλό, επιδεικνύοντας τη δύναμή της. Ο καβγάς για την Ουκρανία και την «ευρωπαϊκή» προοπτική της, αλλά και η ανησυχία για μια διαφαινόμενη αποσταθεροποίηση στην Τουρκία, «μητέρα-πατρίδα» εκατομμυρίων μεταναστών επί γερμανικού εδάφους, είναι λογικό να απασχολούν αυτό το διάστημα διπλωμάτες αλλά και άλλους κυβερνητικούς παράγοντες στο Βερολίνο, με τα «τερτίπια» της κυβέρνησης Σαμαρά σε ρόλο «μικρού ήρωα» να περνούν σε δεύτερη μοίρα και να θεωρούνται απλά ως μια περιττή ενόχληση. Οπως εύστοχα παρατηρούσε ένας γερμανός διπλωμάτης, είναι σαν να έχουν εισβάλει δύο τεράστιοι αρουραίοι στην κουζίνα σου και εσύ να καλείσαι να ασχοληθείς με μια μύγα που πετάει επίμονα, αλλά πάντα άσκοπα γύρω από το αυτί σου. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να ενταχθεί και η περιβόητη δήλωση Σόιμπλε, την περασμένη Τετάρτη, για τους Ελληνες, που «έχουν ακόμα πολλά να κάνουν», από εκείνα που πρόθυμα είχαν υποσχεθεί. Στο ίδιο μήκος κύματος και κάποια περιορισμένα δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, ο οποίος συνεχίζει να θυμίζει ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές στην Ελλάδα κάθε άλλο παρά υλοποι-
ούνται. Είναι λογικό, λοιπόν, να τονίζεται σε κάθε ευκαιρία ότι ο κ.Σαμαράς και η κυβέρνησή του καλό θα είναι να πάψουν να ζητούν συνεχώς χάρες και να κοιτάξουν να κάνουν επιτέλους τη δουλειά τους. Μέχρι το καλοκαίρι δεν θα υπάρξουν ούτε χάρες, ούτε γενναιόδωρες χειρονομίες. Ισως μια συναίνεση του Βερολίνου σε κάποια διφορούμενη ανακοίνωση του Γιούρογκρουπ στην Αθήνα, που οι περιβόητες μονταζιέρες θα προσπαθήσουν να σερβίρουν στους απαθείς ιθαγενείς ως εθνικό επίτευγμα. Αλλωστε η μόνη εργαλειοθήκη που δείχνει να έχει ακόμα εργαλεία, έστω και λίγο παρωχημένα, είναι αυτή του επικοινωνισμού μιας ελληνικής κυβέρνησης, που χάνει ολοένα και περισσότερο σε αξιοπιστία στο εξωτερικό και προσπαθεί να κατασκευάσει ειδήσεις επιτυχίας, αλλά και μύθους «αντίστασης» στους τροϊκανούς εισβολείς. Τα ειρωνικά σχόλια ξένων ευρωβουλευτών για Ελληνες γαλαζοπράσινους συναδέλφους τους, την περασμένη εβδομάδα στο Στρασβούργο, είναι κάτι παραπάνω από ενδεικτικά: «Καλά αφού θεωρούσαν τόσο καταστροφική την παρουσία της τρόικας γιατί δεν το έλεγαν τόσα χρόνια και το θυμήθηκαν δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές;». Το ερώτημα ρητορικό, οι απαντήσεις προφανείς, ας μην σπαταλάμε λοιπόν άλλο χώρο της εφημερίδας για να σας πούμε αυτά που καταλαβαίνετε.
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
15
∆ΙΕΘΝΗ
Στη βουλή θα ήθελα το 75% να είναι γυναίκες
στα δίκτυα του κόσµου
ΙΤΑΛΙΑ: ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΣΟΣΤΟΣΗ ΦΥΛΟΥ www.twitter.com/alaa
Λευτεριά στον Alla, τώρα
Περισσότεροι από 240.000 άνθρωποι έχουν υπογράψει στην εκστρατεία
για την απελευθέρωση του Alla Abdel Fattah, ένας από τους γνωστότερους ακτιβιστές μπλόγκερς στην Αίγυπτο που βρίσκεται στη φυλακή από τον Νοέμβριο χωρίς δίκη. Ο Alla κατηγορείται ως ο υποκινητής της διαδήλωσης εκατοντάδων ανθρώπων έξω από την βουλή, όπου αψηφώντας την κρατική τρομοκρατία συμμετείχαν στην εκστρατεία «όχι στα στρατοδικεία», ενάντια στο νόμο που επιτρέπει την παραπομπή πολιτών σε στρατιωτικά δικαστήρια και όχι σε τακτικά.
www.marchasdeladignidadmadrid.wordpress.com
Στο δρόμο για τη Μαδρίτη
∆είτε τις πορείες που ξεκίνησαν χιλιάδες άν θρωποι από πολλές ισπανικές
πόλεις με προορισμό τη Μαδρίτη, όπου το Σάββατο θα γίνει η μεγάλη διαδήλωση για την αξιοπρέπεια ενάντια σε ένα σύστημα που δεν τους αντιπροσωπεύει. Με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης του Ραχόι οι διαδηλωτές ενώνουν την οργή και τις φωνές τους απέναντι στην πολιτική που γεννάει λιτότητα, φτώχεια και οδηγεί μεγάλα τμήματα της κοινωνίας στην περιθωριοποίηση, διεκδικώντας αξιοπρεπή απασχόληση, κοινωνικά δικαιώματα, και δημοκρατικές ελευθερίες για όλους. www.yeshgvul.org.il
Αρνητές στράτευσης στο Ισραήλ
Πενήντα νέοι ισραηλινοί με επιστολή που έστειλαν τη ∆ευτέρα στον πρωθυ-
πουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου αρνούνται την υποχρεωτική τριετή στράτευση, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ. Στην επιστολή τους, μεταξύ άλλων, κατηγορούν την ισραηλινή κυβέρνηση για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναφέρουν ότι η στράτευση είναι αντίθετη με τις πεποιθήσεις τους, και δηλώνουν ότι αρνούνται να υπηρετήσουν ένα σύστημα που με την πολιτική του διαιωνίζει την καταπίεση των παλαιστινίων. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
Συνέντευξη με τη Λουτσιάνα Καστελίνα
H ιταλική Βουλή, καταψήφισε, αλλά με μικρή διαφορά, 277 ψήφους υπέρ και 297 κατά, όλες τις τροπολογίες του νέου εκλογικού νόμου για την ποσόστωση φύλου. Είχε προταθεί από τον βουλευτή Γκρεγκόριο Τζίττι η σύνθεση των ψηφοδελτίων με τα φύλα να εναλλάσσονται. Η μυστική ψηφοφορία δίχασε τους βουλευτές του ∆ημοκρατικού Κόμματος. Και κάποιες βουλευτίνες του έφυγαν από την αίθουσα σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η συνέντευξη της Γκαμπριέλα Κολαρούσο με την Λουτσιάνα Καστελίνα, ηγετικού στελέχους του ΙΚΚ που διαγράφηκε το 1969 και ίδρυσε μαζί με άλλους το «Μανιφέστο», ευρωβουλευτίνα αργότερα του κόμματος, είναι άκρως διαφωτιστική. Όταν ήμουν κορίτσι πίστευα για μια μεγάλη χρονική περίοδο ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών δεν μπορούσε παρά να περνάει μέσα από ένα είδος αφομοίωσης. «Η γενιά μου είχε μια ισχυρή ώθηση να είναι σε ίσο επίπεδο με τους άνδρες, αλλά θα θέλαμε να βγάλουμε από πάνω μας τα βυζιά μας, το σημάδι της γυναικείας μας υπόστασης, την αδυναμία μας». Έπειτα, με τη μητρότητα, ήρθε η ανακάλυψη της θηλυκότητας: «Η οικογένειά μου με έκανε να καταλάβω ότι το να είμαστε γυναίκες είναι μια διαφορά στην οποία θα πρέπει να δώσουμε αξία». Τι σας έκανε να αλλάξετε γνώμη στο ζήτημα αυτό; Ήμουν πάντα αντίθετη στις προτάσεις της ποσόστωσης γυναικών: 30%, 25%. Γιατί τις έβρισκα, κατά κάποιον τρόπο, ταπεινωτικές. Αντίθετα, το 50% είναι μια καλή πρόταση. Σημαίνει ότι αναγνωρίζεται το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι το μισό του ανθρώπινου γένους και επειδή φέρνουν στην πολιτική μια διαφορετική οπτική και ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης. Μια αρχή πραγματικότητας. Πρέπει να θεσπιστεί το γεγονός ότι υπάρχουν πολίτες διαφορετικοί μεταξύ τους και ότι η διαφορετικότητα πρέπει να εκπροσωπείται στη βουλή. Το ότι ψήφισαν ενάντια στην τροπολογία το θεωρώ σκανδαλώδες. Ο Μπερλουσκόνι δεν θέλει την ποσόστωση φύλου; Θα πρέπει να το εξηγήσει. ∆εν θα έπρεπε να ισχύουν μόνο οι ικανότητες στην επιλογή της ιθύνουσας τάξης; Η βουλή δεν θα έπρεπε να είναι θέμα ικανοτήτων, αλλά πολιτών, γιατί διαφορετικά θα έπρεπε να έχουμε το κοινοβούλιο γεμάτο μόνο με πτυχιούχους και να αποκλείουμε τους εργάτες, τους αγρότες, που αντίθετα είναι σωστό να εκπροσωπούνται πολιτικά. Εξάλλου, είναι όλο και λιγότεροι. Εμείς οι γυναίκες είμαστε άριστες σε όλα. Είναι δυνατό να έχουμε ανάγκη από την ποσόστωση φύλου για να μας επιτραπεί να κάνουμε πολιτική; Οι γυναίκες κατάκτησαν πολύ μεγάλη εξουσία σήμερα, όμως όλο το σύστημά μας έχει κατασκευαστεί από άνδρες για άνδρες. Πρέπει να διορθώσουμε μια ιστορία αιώνων, να διορθώσουμε έναν συμβολισμό που μας εξανάγκασε να έχουμε μια εικόνα κατωτερότητας. Μια «διορθωτική δικτατορία των γυναικών», για να χρησιμοποιήσω μια δική σας έκφραση. Η παλιά έννοια της δικτατορίας του προλεταριάτου δεν σήμαινε ότι χρειαζόταν μια διαρκής δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά ότι ήταν αναγκαία προσωρινά για να διορθώσει τις ιστορικές ανισότητες, ακόμη και με έναν εξαναγκασμό. Να γιατί νομίζω ότι είναι αναγκαία και για τις γυναίκες μια φάση κατά την οποία θα τους αναγνωριστούν περισσότερες εξουσίες και δικαιώματα από των ανδρών. Ένα είδος αντισταθμίσματος. Για να μπορέσουμε να διορθώσουμε όλα αυτά που οικοδομήθηκαν και που γνωρίζουμε ότι ρίζωσαν στο φαντασιακό των ανθρώπων. ∆εν αρκεί ούτε η ισότητα για να το κάνουμε αυτό, εγώ θα ήθελα μια ποσόστωση του 75% τουλάχιστον. (χαμογελάει) ∆εν είναι λίγο εξευτελιστικό, σαν την αποκλειστική περιοχή των ινδιάνων; Η ιστορία των ποσοστώσεων θυμίζει μια πολύ παλιά υπόθεση, αυτή που πιστεύαμε εμείς στα νιάτα μας: να είμαστε σαν τους άνδρες. Οι επόμενες γενιές μάς έμαθαν ότι το πρό-
Το να είσαι γυναίκα είναι μια μεγάλη ανακάλυψη γιατί πολλοί πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι ουδέτεροι. Άλλοι, αντίθετα, πιστεύουν ότι είναι μια απαξία, μια αναπηρία. Αντίθετα, είναι μια διαφορά και το ζήτημα είναι να εκτιμήσουμε την αξία αυτής.
βλημα ήταν να αναγνωρίσει η κοινωνία ως αξία τις διαφορετικότητές μας. Όμως αυτή η διαφορετικότητα σήμερα πρέπει να αναγνωριστεί και ως μια ισχυρή χειρονομία στο φαντασιακό επίπεδο. Υπάρχει ο κίνδυνος να υπερισχύσουν τα σύμβολα πάνω στην ουσία: πολλές γυναίκες στη βουλή και λίγοι παιδικοί σταθμοί στη χώρα. Οπωσδήποτε οι ποσοστώσεις έχουν μόνο μια συμβολική λειτουργία. Ακόμη και ο τρόπος που γίνεται η πολιτική είναι ακόμη πολύ ανδρικός και θα χρειαστεί χρόνος για να μπορέσουν οι γυναίκες να τον αλλάξουν. Όμως η εξουσία των γυναικών χρειάζεται στο μέτρο που οι γυναίκες θα καταφέρουν να οργανωθεί διαφορετικά η κοινωνία, για την ακρίβεια, στο μέτρο των γυναικών. Υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά. Πρέπει να αναδιοργανώσουμε τα πράγματα με τρόπο που να επιτρέπει στις γυναίκες να ασκήσουν ένα ρόλο ακόμη και εάν για παράδειγμα πρέπει να θηλάσουν ή να γεννήσουν. Στο εξωτερικό υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα παραδείγματα υπό αυτή την έννοια. Στην Ολλανδία ή στη ∆ανία, δε θυμάμαι, είχαν θεσπίσει κάτι πολύ ωραίο: κάθε βουλευτίνα είχε μια αναπληρώτρια που μπορούσε να ασκεί τα καθήκοντά της κατά τη διάρκεια της μητρότητας. Είναι πράγματα που πρέπει σιγά- σιγά να επινοηθούν. Θεωρώ πάντα λάθος να πιστεύουμε ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι αυτές που πρέπει να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους. Νομίζω ότι και οι άνδρες έχουν μεγάλη ανάγκη να διαμαρτυρηθούν. Για ποιο πράγμα; Οι άνδρες έχουν ακόμη την εξουσία αλλά έχουν χάσει κύρος. Πίσω από τη βία, τους βιασμούς, τις γυναικοκτονίες υπάρχει πάντοτε η κρίση ταυτότητας του αρσενικού που αντιδρά βίαια επειδή νιώθει ότι τίθεται υπό συζήτηση λόγω του κύρους που κατέκτησαν οι γυναίκες. Χρειάζεται μια ανδρική επανάσταση; Πιστεύω ότι αυτοί που θα έπρεπε να αισθάνονται την ανάγκη να επαναστατήσουν ενάντια στην ανδρική ταυτότητα που αναδύεται θα έπρεπε να είναι οι άνδρες. Ακόμη και η εικόνα που βγαίνει από την τηλεόραση, από τα μέγαρα της πολιτικής, είναι ταπεινωτική. Τερατώδης. Μα γιατί δεν κατεβαίνουν στο δρόμο για να πουν εμείς δεν είμαστε μόνο πορνόβιοι; Αντίθετα υπάρχει μια σιωπή των ανδρών που σου παγώνει το αίμα.
“
Μετάφραση Τόνια Τσίτσοβιτς, από την εφημερίδα on line “Lettera 43”
Το ότι ψήφισαν ενάντια στην τροπολογία το θεωρώ σκανδαλώδες. Ο Μπερλουσκόνι δεν θέλει την ποσόστωση φύλου; Θα πρέπει να το εξηγήσει.
16
ΤΟ ΘΕΜΑ
“
Έργα και ημέρες του της Κυβέρνησης, «αν
Όσα δεν ανέφερε η απερχόμενη δημοτική αρ
Η καρδιά της κεντροαριστεράς στηρίζει Καμίνη
«∆εν είχαμε εξαρτήσεις – δεν οφείλαμε και δεν λογοδοτούσαμε σε κανένανπαρά μόνο στην πόλη και τους δημότες της», δήλωσε ο δήμαρχος. Φαίνεται πως οι απολύσεις, οι περικοπές και η συρρίκνωση του δήμου ήταν και προσωπική του επιλογή.
«Τ
α τελευταία τρία χρόνια, στο δήμο της Αθήνας, έγινε μια πραγματική επανάσταση», δήλωσε ο απερχόμενος δήμαρχος Γ. Καμίνης, στην απολογιστική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου (10/2/2014) και διευκρίνισε: «Καταφέραμε, και το λέω με περηφάνια, να κρατήσουμε την πόλη όρθια. ∆ίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στην κοινωνική πολιτική, αναδιοργανώσαμε το δήμο, πετύχαμε τον οικονομικό και διοικητικό εξορθολογισμό του δήμου, χωρίς να κάνουμε έκπτωση στις υπηρεσίες εξυπηρέτησης των δημοτών». Με μια μακροσκελή παρουσίαση προσπάθησε να αναδείξει το έργο του, διεκδικώντας την ψήφο των δημοτών για την επόμενη πενταετία. Είναι, όμως, έτσι; Κατάφερε, όπως είπε, να «ανταποκριθεί στις μείζονες κοινωνικές ανάγκες», να «νοικοκυρέψει τα οικονομικά του δήμου», να βάλει «την πόλη σε τροχιά ανάκαμψης»;
Νοικοκύρεμα των οικονομικών με... απολύσεις
Η μείωση των προϋπολογισμών δεν είναι αποτέλεσμα μιας «ορθής διαχείρισης», αλλά πειθήνιας εκτέλεσης των εντολών της τρόικας. Έτσι, το 2014 ο προϋπολογισμός μειώθηκε σε 773,3 εκατ. ευρώ, όταν το 2013 ήταν 874,5 εκατ. ευρώ. ∆ήλωσε στον απολογισμό του «δεν είχαμε εξαρτήσεις – δεν οφείλαμε και δεν λογοδοτούσαμε σε κανέναν- παρά μόνο στην πόλη και τους δημότες της». Όμως δεν προέβαλε καμία αντίσταση στις απολύσεις που υπαγορεύτηκαν από τρόικα και κυβέρνηση, στις περικοπές και τη συρρίκνωση του δήμου. Μέσα σε τρία χρόνια απέλυσε 4.500 εργαζόμενους και επέβαλε περικοπές μισθών έως και 50%. Μόνο από την κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας απολύθηκαν 870 υπάλληλοι. Ο Γ. Καμίνης, αδρανής, ανέθεσε το έργο της δημοτικής αστυνομίας στην αστυνομία. Ως αποτέλεσμα, όπως αναφέρει πρώην εργαζόμενος στη δημοτική αστυνομία, «Οι πεζόδρομοι και οι πλατείες
Τον εμπνέει η τρόικα
Τ
ρία σημεία της οικονομικής πολιτικής που σκέφτεται να εφαρμόσει ο κ. Καμίνης, αν εκλεγεί, είναι στην κυριολεξία εμπνευσμένα από την τρόικα. Περιλαμβάνονται σε ένα κείμενο με τίτλο «Αξιολόγηση δομών του δήμου Αθηναίων» (Ιούνιος 2013) που συνέταξε ο γενικός γραμματέας του δήμου Αθηναίων, Θεόδωρος Λιβάνιος, άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του και, όπως λέγεται, από τους κύριους συντάκτες του Καλλικράτη. Πέρασε, όμως, απαρατήρητο. Συγκεκριμένα: • Θέσπιση της δημοτικής φορολογικής ενημερότητας, ισοδύναμης αξίας με τη φορολογική. Παράλληλα, διαβίβαση των οφειλετών των ΟΤΑ στην αρμόδια ∆ΟΥ, με ενσωμάτωση στις ετήσιες υποχρεώσεις των φυσικών προσώπων. Φανταστείτε από πόσους απλούς δημότες θα κατάσχεται πλέον κάθε έσοδό τους, αν σκεφτούμε το πογκρόμ που έχει εξαπολύσει ήδη το υπουργείο Οικονομικών. • Τιτλοποίηση και εκχώρηση εισπρακτικών οφειλών άνω της τριετίας. Ο δήμος θα μπορεί να εκχωρήσει τα ανείσπρακτα χρέη
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μα
καταλήφθηκαν πλήρως από τα τραπεζοκαθίσματα, η ελεγχόμενη στάθμευση καταργήθηκε και παντού βλέπουμε παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Οι δημότες δεν έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν στην πόλη τους». Το «λογιστικό πλεόνασμα 12,5 εκατ. ευρώ», που διατείνεται ότι πέτυχε για το 2012 είναι αποτέλεσμα δημιουργικής λογιστικής και κυρίως μεταφοράς δαπανών. Για παράδειγμα, ο δήμος οφείλει να παρέχει στους εργαζόμενους ορισμένων κατηγοριών, όπως στην καθαριότητα, γάλα για την προστασία της υγείας τους. Το ετήσιο κόστος ανέρχεται στο 1 εκατ. ευρώ. Όμως ποτέ δεν δόθηκε αυτή η παροχή, όπως ούτε και κατά τη διάρκεια της θητείας του Ν. Κακλαμάνη, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται το λογιστικό αποτέλεσμα. Ακόμα δεν περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις προς τρίτους. Έτσι 5 εκατ. ευρώ που χρωστά στους εργαζόμενους εξαφανίζονται από τον απολογισμό και εμφανίζεται πλεονασματικός, χωρίς φυσικά να είναι.
Άσπλαχνη αλληλεγγύη
Πλήρη παραχώρηση δημόσιου χώρου σε ιδιώτες στο βωμό του κέρδους εξασφαλίζει ο Γ. Καμίνης. Μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ), που ίδρυσε ο δήμος, συνάπτει συνεργασίες με μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ο δήμος Αθηναίων για πρώτη φορά υπερψήφισε την εγγύηση ιδιωτικής επένδυσης (OLIAROS) για αξιοποίηση 30 ακινήτων, με προϋπολογισμό 70 εκατ. ευρώ στον Κεραμεικό και το Μεταξουργείο. ∆εσμεύτηκε για «ποιοτική και λειτουργική αναβάθμιση του δημόσιου χώρου της περιοχής», δηλαδή να περιμένουμε μια επιχείρηση σκούπα. Πρόκειται για μια ακόμα επιχείρηση εξευγενισμού (gentrification), όπως έγινε στο Γκάζι, η οποία ανακόπτει μεν την πολιτιστική υποβάθμιση μιας περιοχής, όμως εν τέλει μετατρέπει την περιοχή
Ο απερχόμενος δήμαρχος ισχυρίζεται ότι «εγκατέλειψαν παρωχημένες αντιλήψεις περί φιλανθρωπίας και πέρασαν ενεργά στην αλληλεγγύη και δυναμικά στην αλληλοβοήθεια». Ωστόσο, και εκεί εφάρμοσαν την εντολή των περικοπών. Ο δήμος από τα 874,5 εκατ. ευρώ του συνολικού προϋπολογισμού του 2013 διέθεσε μόλις 2,5 εκατ. στο Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του ∆ήμου Αθηναίων (ΚΥΑ∆Α), προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες σίτισης, στέγασης, ρουχισμού και στήριξης των άπορων δημοτών. «Παρ’ όλα αυτά ο ΚΥΑ∆Α έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε αν αναλογιστούμε ότι οι ανάγκες αυξάνουν, ενώ ο προϋπολογισμός μειώνεται σταθερά. Και αυτό χάρη στην επιμονή και αυτοθυσία της διευθύντριας και των υπαλλήλων» μας λέει η Ντίνα Βαϊου, μέλος του ∆Σ. Η λογική της δημοτικής αρχής, εντούτοις, είναι να δοθούν οι κοινωνικές υπηρεσίες σε ΜΚΟ και να εφαρμοστούν ως πρότζεκτ με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. «Ο δήμος δεν είναι σύμμαχος στις ανάγ-
Ανάκαμψη των πλουσίων, διωγμός των φτωχών
σε εμπορεύσιμο προϊόν με ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι έδωσε άδεια στον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» να αναπλάσει την πλατεία Συντάγματος -γιατί άραγε- με 1,5 εκατ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, η ξενοδοχειακή εταιρεία θα έχει την ευκαιρία να πουλήσει ακριβότερα τη θέα από τα μπαλκόνια των δωματίων του. Ταυτόχρονα, ο δήμαρχος διατείνεται ότι υποστήριξε τα μικρά καταστήματα, συναινώντας στο άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές και εφαρμόζοντας τη «Λευκή Νύχτα» στις 28 ∆εκεμβρίου του 2013, όταν οι εργαζόμενοι υποχρεώθηκαν να εργαστούν ολονύχτια. Φυσικά, από αυτές τις πρωτοβουλίες ωφελήθηκαν μόνο τα πολυκαταστήματα, ενώ οι εργαζόμενοι ακόμα δεν πληρώθηκαν τις υπερωρίες.
άνω της τριετίας και πάνω από ένα συγκεκριμένο ύψος οφειλής, αφού τιτλοποιηθούν, ώστε να εισπράξει άμεσα σημαντικό μέρος των οφειλών. Προτείνεται να γίνει διεθνής πλειοδοτικός διαγωνισμός. Την απάνθρωπη αυτή οικονομική πολιτική, ο δήμαρχος ορίζει ως καινοτομία. Τη στιγμή που ούτε οι τραπεζίτες δεν τολμούν να ανακοινώσουν ανοιχτά τέτοιο στυγνό δόσιμο των οφειλετών στα κοράκια. • ∆ιπλασιασμός του τέλους παρεπιδημούντων από 0,5% σε 1%. Σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις κλείνουν η μια μετά την άλλη, ο δήμαρχος που αρχικά είχε μειώσει το τέλος, τώρα σκέφτεται να το επαναφέρει και μάλιστα να εισπράττεται και αυτό μέσω του ΦΠΑ. Στην ίδια λογική κινείται και το νέο Mall στην Ακαδημία Πλάτωνος, όπου εκατοντάδες μικρά μαγαζιά σε ακτίνα χιλιομέτρων ετοιμάζονται για λουκέτο. • Κατάργηση σχολικών επιτροπών και δημοτικών επιτροπών παιδείας. Θυμίζουμε ότι έχουν ήδη γίνει προσπάθειες όταν προτάθηκε η συγχώνευση των δημοτικών επιτροπών παιδείας
κες των ανθρώπων. Ο ΚΥ τιτάνιο έργο. Όμως ο Γ. Κ είπε λέξη για το πώς π φτώχεια. ∆εν χρησιμοποί σμικό του ρόλο να διεκδ ουσιαστικές πολιτικές, σ τις ανάγκες που καθημεριν ται. ∆ιαχειρίστηκε υπάκο ζητήθηκαν», προσθέτει Σιατίστα από το Encounte Εμείς να θυμίσουμε ορι λώσεις του Γ. Καμίνη π κνύουν το αίσθημα αλληλε τους δημότες του: «Τα πα λώνονται για να μπορεί το Αθήνας να θυμίζει ευρωπ τεύουσα», δήλωσε όταν το του 2011 ξήλωσε τα παγ πλατείας Κλαυθμώνος εκ του άστεγους χωρίς ταυτ τους παρέχει στέγη. Μήνυσ όταν τον Φεβρουάριο 2012 συμβολικά το πνευματικό δήμου, διεκδικώντας το τους στη στέγη. Συνέδραμ κρόμ που εξαπέλυσαν αστ ΚΕΕΛΠΝΟ εναντίον χρηστ Την ίδια περίοδο, πέταξε κλειστό γήπεδο του Ρουφ γους που είχαν φιλοξενηθ ηγούμενες μέρες, ανάμεσ μία έγκυο, αφού οι «καιρι κες βελτιώθηκαν».
Ό,τι χαλάει πετιέται
«Μεγάλη, πολυσχιδής κ ρως ενδιαφέρουσα ήταν η του Οργανισμού Πολιτισμ σμού και Νεολαίας», είπε Γ. Καμίνης. Και πώς να Όταν καταργεί τον οργαν λύει 187 από τους 315 εργ και αφήνει τις εγκατασ έλεος του καιρού; «Και οι κές χαρές του δήμου έχο λειφθεί και σαπίζουν, πα είχαν αναδιαμορφωθεί π προηγούμενο διάστημα», υπάλληλος του δήμου. «Α μια κούνια ή μια μπασκέτα ούτε βίδα να προσθέσουμε λώνουμε για να μην κινδυ ποιο παιδί», προσθέτει.
Ο υπερκομματικός δήμαρχος «τα λέει» με τον υποψήφιο των ευρωπαίων σοσιαλιστών κ. Σουλτς.
σε μία για όλο το δήμο. Σκοπός του εκκολαπτόμε είναι να εξοβελιστούν τα μέλη που εκπροσωπούν τ κοινότητες (ΕΛΜΕ, ∆ΟΕ, ενώσεις γονέων), ώστε να θεί η υλοποίηση του σχολικού Καλλικράτη (υποχρημ συγχωνεύσεις, εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντ
ΤΟ ΘΕΜΑ
ου Συνηγόρου αντιμνημονιακού» κ. Καμίνη
6 Μαρτίου 2014
αρχή στον απολογισμό της θητείας της
Ο ΚΥΑ∆Α έκανε ο Γ. Καμίνης δεν ώς παράγεται η μοποίησε το θεδιεκδικήσει πιο ές, σε σχέση με μερινά αυξάνονπάκουα όσα του έτει η ∆ήμητρα unter Athens. ε ορισμένες δηνη που αποδειληλεγγύης προς Τα παγκάκια ξηεί το κέντρο της υρωπαϊκή πρωαν τον Νοέμβριο α παγκάκια της ς εκδιώχνοντας ταυτόχρονα να Μήνυσε άστεγους 2012 κατέλαβαν τικό κέντρο του ς το δικαίωμά έδραμε στο πογν αστυνομία και ρηστών ουσιών. ταξε έξω από το Ρουφ 80 άστεξενηθεί τις προάμεσά τους και καιρικές συνθή-
τόμενου μέτρου ούν τις σχολικές τε να διευκολυνοχρηματοδότηση, ερόντων κ.λπ.)
Παρουσίαση του προγράμματος της Ανοιχτής Πόλης
Τη ∆ευτέρα 17 Μαρτίου, στις 7 μ.μ., στο αμφιθέατρο 9,84 στην Τεχνόπολη, η Ανοιχτή Πόλη παρουσιάζει τους προγραμματικούς άξονες και τις θέσεις της. Μιλά ο υποψήφιος δήμαρχος Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Παρεμβαίνουν εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων και οργανώσεων και άνθρωποι από χώρους της εργασίας, του πολιτισμού και της επιστήμης.
πρόσφατα από την παράταξη του Γ. Καμίνη και ανεξαρτητοποιήθηκε. «Για 415 σχολικές μονάδες, ο προϋπολογισμός είναι 415.000 ευρώ, ήτοι 1.000 ευρώ το χρόνο για κάθε σχολείο. Πώς θα συντηρηθούν τα σχολεία; Φανταστείτε πως στο 16ο Γυμνάσιο/Λύκειο στην Πανόρμου ζητήσαμε επαναδιαγράμμιση των διαβάσεων και η απάντηση του δήμου ήταν πως διαθέτει προσωπικό, αλλά όχι υλικά. Αγοράστηκαν 50 κιλά μπογιά από τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου και τότε ήρθε η τεχνική υπηρεσία του δήμου να βάψει τη διάβαση».
Ο σταθμός του δημάρχου
αι
δής και ιδιαιτέταν η προσφορά ιτισμού Αθλητιείπε λακωνικά ο ς να επεκταθεί; οργανισμό, απο5 εργαζόμενους αταστάσεις στο Και οι 132 παιδιυ έχουν εγκαταν, παρότι οι 72 θεί πλήρως το ημα», μας λέει ου. «Αν χαλάσει κέτα δεν έχουμε σουμε και τις ξηκινδυνεύσει κάει.
17
Βρώμικη πόλη Στον τομέα της καθαριότητας, ο Γ. Καμίνης περιορίστηκε στην αναγγελία νέων έργων αποκρύπτοντας την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι δημότες καθημερινά. Πλέον τα απορριμματοφόρα δεν περνούν από τις γειτονιές τα σαββατοκύριακα, παρά μόνο από το κέντρο, λόγω μείωσης του προσωπικού, ενώ στο όνομα των περικοπών, τις καθημερινές εμφανίζονται κάθε δεύτερη μέρα. Βέβαια, αυτό δεν τον εμπόδισε να δοθεί σε ιδιώτη η συντήρηση των απορριμματοφόρων για 24 εκατ. ευρώ, την ώρα που θα μπορούσε να την κάνει με τα μέσα και το προσωπικό που διαθέτει.
Απολίτιστος
«Πολιτισμός, αντίδοτο στην κρίση» ήταν ο τίτλος του κεφαλαίου, στο οποίο ο Γ. Καμίνης σταχυολόγησε τις πολιτιστικές δράσεις του δήμου, την περασμένη τριετία. Κατά τον δήμαρχο επετεύχθη ο «στόχος της ανάδειξης της μοναδικής ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιά της πρωτεύουσας». «Ο κ. Καμίνης αποδείχτηκε ο δήμαρχος του τίποτα και στον πολιτισμό», τονίζει η Ελθήνα Αγγελοπούλου, από την Ανοιχτή Πόλη. Κατήργησε το τμήμα Λαϊκής Επιμόρφωσης, το οποίοι απασχολούσε μόλις δύο υπαλλήλους, ενώ τα μαθήματα παρακολουθούσαν πάνω από 2.500 άτομα και το κόστος του άγγιζε μόλις το 1,4% του προϋπολογισμού του ΠΟ∆Α
(19,8 εκατ. ευρώ το 2011). Επιπλέον κατήργησε τις δωρεάν ξεναγήσεις σε εκθέσεις, οι οποίες γίνονταν σε 9.000 μαθητές και στοίχιζαν 36.000 ευρώ το χρόνο. ∆ιέλυσε τα μουσικά σύνολα και τις φυλαρμονικές, δεν επισκεύασε κανένα πολιτιστικό κέντρο και αρκέστηκε στις επικοινωνιακού χαρακτήρα φιέστες, με τη συνδρομή χορηγών. Μάλιστα, στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου του 2011 αποφάσισε τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας εναντίον την φιλαρμονικής του δήμου, η οποία παρέλασε με μαύρες κορδέλες.
Παιδεία χωρίς σχολεία
Με ευρωπαϊκούς πόρους θα αναβαθμιστούν βιοκλιματικά 7 σχολικά συγκροτήματα, ενώ 119 σχολεία πρασίνισαν τα προαύλιά τους με τη δημιουργία μικρών κήπων, μας ενημερώνει ο Γ. Καμίνης. Και κάπου εκεί τελειώνει η ενημέρωσή του στον τομέα της παιδείας. Την περασμένη τριετία η δημοτική αρχή συναίνεσε σε όλες σχεδόν τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, ενώ η κρατική επιχορήγηση για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων έχει μειωθεί κατά 50%. Για παράδειγμα, το 2010 προϋπολογίζονταν για 70 σχολεία στην 7η κοινότητα 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ το 2013, 450.000 ευρώ. «Ο δήμος απουσιάζει πλήρως από τη συντήρηση των σχολείων» μας λέει ο πρώην πρόεδρος της δημοτικής επιτροπής παιδείας της 7ης Κοινότητας, Νίκος Σπυρόπουλος, ο οποίος αποχώρησε
Ο Γ. Καμίνης περήφανα ανακοίνωσε «τη μείωση της δημοτικής επιχορήγησης κατά 70% στον ραδιοσταθμό 9,84, με παράλληλη αναβάθμιση της ποιότητας του προγράμματός του». Πράγματι έγινε διαχειριστικός έλεγχος στο ραδιοσταθμό, σε σχέση με τις ατασθαλίες που γίνονταν επί δημαρχίας Ν. Κακλαμάνη, όμως απολύθηκαν 16 εργαζόμενοι λόγω εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου, το ξενόγλωσσο τμήμα καταργήθηκε και εκπέμπει μόνο διαδικτυακά, το webtv είναι ανενεργό, καταργήθηκε η νυχτερινή βάρδια, περιορίστηκαν οι τίτλοι ειδήσεων και οι πολιτικές εκπομπές. Οι εργαζόμενοι περιμένουν μετά τις εκλογές να γίνουν νέες προσπάθειες κλεισίματος του σταθμού.
Ιατρεία χωρίς εξοπλισμό
Στα μάτια της δημοτικής αρχής «επιδιώχθηκε η παροχή διευρυμένων και βελτιωμένων υπηρεσιών υγείας για όλους τους δημότες της Αθήνας». Στα μάτια των δημοτών και των εργαζόμενων, πάλι όχι. Ο προϋπολογισμός των δημοτικών ιατρείων έχει μειωθεί κατά 60%, ενώ μέχρι το καλοκαίρι του 2013 βρίσκονταν σε θεσμικό κενό και έτσι δεν μπορούσαν ούτε να συνταγογραφήσουν. Πλέον λειτουργούν τέσσερα δημοτικά ιατρεία, τα οποία όμως δεν έχουν αναλώσιμα, με αποτέλεσμα να γίνεται, για παράδειγμα, διάγνωση χαλασμένου δοντιού, αλλά να μην μπορεί να γίνει εξαγωγή. Ακόμα, τα ιατρεία της 5ης και της 6ης κοινότητας ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας Καμίνη κλειστά, λόγω ανακαίνισης, και αναμένεται να ανοίξουν εντός του 2014.
Στο δρόμο η τρίτη ηλικία
Στο Γηροκομείο Αθηνών, το οποίο
βρίσκεται υπό τη διοικητική εποπτεία του δήμου, ζουν 170 ηλικιωμένοι, όταν η χωρητικότητα είναι για 750 άτομα. Παρότι υπάρχουν 500 αιτήσεις που εκκρεμούν, τα χρέη που ξεπερνούν τα 28 εκατ. ευρώ, δεν επιτρέπουν να φιλοξενηθεί ούτε ένα άτομο επιπλέον. «Ο δήμος είχε την υποχρέωση να ορίσει επίτροπο στο Γηροκομείο, κίνηση που πραγματοποίησε μόλις τον Νοέμβριο του 2013, η οποία μάλιστα απορρίφτηκε από το ∆Σ του Γηροκομείου», μας λέει ο πρόεδρος του σωματείου των εργαζομένων ∆ημήτρης Παπαχρήστου. «Ο δήμος απέχει συνειδητά από το να πάρει θέση, μη δίνοντας στη δημοσιότητα το πόρισμα της διαπαραταξιακής που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 2013», προσθέτει. Και ενώ ο δήμος προσπαθεί να παραμείνει στη σκιά, και παρά τις φήμες περί διαφθοράς, άποροι ηλικιωμένοι περιμένουν την έγκριση της αίτησής τους για να επιβιώσουν.
Απέναντι σε όσους αντιστέκονται
Ο Γ. Καμίνης, πιστός στο ρόλου του ως «Συνηγόρου του Πολίτη», διέλυσε τις εγκαταστάσεις των «αγανακτισμένων» και έσβησε τα φώτα στην πλατεία Συντάγματος, κατά τη διάρκεια του κινήματος των πλατειών το 2011. Κατέθεσε πρόταση νόμου, σύμφωνα με την οποία απαγορεύονται οι διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, τον Απρίλιο του 2012. Σφράγισε με ΜΑΤ την κατάληψη της Αγοράς της Κυψέλης τον Αύγουστο του 2012, ταυτίζοντας τους ενεργούς πολίτες της Κυψέλης με τους Χρυσαυγίτες. Συνέδραμε στο σφράγισμα της κατάληψης της Βίλας Αμαλίας τον ∆εκέμβριο του 2012. Υποστήριξε απαρέγκλιτα τη θεωρία των δύο άκρων δηλώνοντας στο περιοδικό Time τον Ιούλιο του 2013: «Το γεγονός ότι τα δύο άκρα κραυγάζουν εναντίον μου είναι απόδειξη ότι κάνω κάτι σωστά», ταυτίζοντας και αυτός τη Χρυσή Αυγή με την Αριστερά. Ο Γ. Καμίνης δηλώνει υπερήφανος «για όσα καταφέραμε δίχως εκπτώσεις και υποχωρήσεις: υπερασπιζόμενοι την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και ιδεών στην πόλη, λέγοντας απερίφραστα όχι σε κάθε μορφή πολιτικής βίας στο ρατσισμό, στον καταστροφικό εξτρεμισμό, με αδιαπραγμάτευτη προσήλωση στη νομιμότητα». Εσείς έχετε την ίδια άποψη πια; Επιμέλεια: Ιωάννα ∆ρόσου
18
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής κοινωνίας
Οι πολιτικές συμπεριφορές, οι ατομικές κοσμοθεωρίες, τα διάφορα κυρίαρχα ρεύματα σκέψης στο ακαδημαϊκό, πολιτικό και δημοσιογραφικό πεδίο δεν είναι ποτέ εύκολο να τα ξεμπουρδουκλώσει κανείς και να βρει την άκρη ή τις άκρες τους. Αν προσθέσει κανείς τη ρευστότητα των ιδεολογημάτων, τη διαντίδραση μεταξύ αλληλοαποκλειόμενων πολιτικών ταυτοτήτων ή την προσαρμοσμένη αναπαραγωγή θέσεων ανάλογα με τη συγκυρία, ο πολιτικός λαβύρινθος που συνδέει ταυτότητες, κόμματα και ιδεολογίες καθίσταται άδηλος. Παρόλα αυτά να προσπαθήσω να το κάνω απλό. Τρεις πολιτικές ταυτότητες, με όρια σχετικά ευδιάκριτα εκπέμπουν με μεγαλύτερη
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
διεισδυτικότητα από άλλες που δεν μπορούν να χωρέσουν σε αυτό το σχήμα, είναι ελλειπτικές και αφορούν λιγότερους. Συνδέονται δε αυτές οι οριοθετήσεις πολιτικών συμπεριφορών απευθείας με το κομματικό σύστημα, την ακαδημαϊκή νομενκλατούρα και άλλους κυρίαρχους θεσμικούς παίκτες, όπως η Εκκλησία και ο Τύπος. Είναι κυρίαρχες μιας και η ελληνική κοινωνία έχει διαπιστωμένο πρόβλημα αυτοθέσπισης, προφανώς δομικό επικαθορισμό από το κοινωνικοοικονομικό σύστημα και πολιτικά έθη που εκβάλλουν σε απότοκα με ιδιοχαρακτηριστικά που δύσκολα μπαίνουν σε σύγκριση, αλλά μπορούν να εξηγηθούν από μέσης εμβέλειας θεωρίες που εδώ δεν μας ενδιαφέρουν.
Του Βασίλη Ρόγγα
Τ
“
ο πρώτο masterframe, που είναι και εκείνο που κυριαρχεί, είναι των εξτρεμιστών του Κέντρου. Η διάσταση, δηλαδή, μιας θέασης της πολιτικής ως μιας συναινετικής διαδικασίας, μια προσπάθεια για την καθιέρωση της μεταδημοκρατικής συνθήκης με πολύ από νεοφιλελευθερισμό, νόμο και τάξη, έναν νεφελώδη ευρωπαϊσμό και κάποιον «ρεαλισμό». Η σύγχρονη επεξεργασία ενός ελληνικού τρίτου δρόμου έχει αρχίσει με συστηματικότητα από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 ενώ οι απαρχές της μπορούν να εντοπιστούν από το 1985 και μετά. Οι «νέοι φιλελεύθεροι»1 εκτείνονται σε ένα ευρύ αλλά και ετερόκλητο φάσμα δρώντων, οργανώσεων και κομμάτων και συμμαχιών με όλες τις μερίδες της αστικής τάξης: ΠΑΣΟΚ, ∆ΗΜΑΡ, 58, μεγάλο μέρος της Νέας ∆ημοκρατίας, το εκλιπόν ΛΑΟΣ, μια ευάριθμη ακαδημαϊκή μερίδα από τις ανθρωπιστικές επιστήμες, σχεδόν όλος ο έντυπος και τηλεοπτικός Τύπος, όλα τα new age φιλελεύθερα κόμματα. Η μερίδα αυτή, που οργανώνει τη συναίνεση του πληθυσμού, είναι πιο επιθετική από ποτέ, μιας και είναι πιο αναξιόπιστη από ποτέ. Κατέχει τα μέσα παραγωγής λόγου και μπορεί να φτάσει το μήνυμα της και στο πιο απομακρυσμένο μέρος της χώρας. Η αφήγηση της αντιστοιχίζεται με πληθυσμιακές μερίδες που φοβούνται να αναιρέσουν παλαιότερες πολιτικές επιλογές τους, παρακολουθούν πολύ περισσότερο τα κυρίαρχα μέσα για την ενημέρωση τους και έχουν τσιμπήσει πως «όλοι μαζί τα φάγαμε», δηλαδή την εξατομίκευση της ευθύνης για συστημικά προβλήματα. Κάπου εδώ, ο Μαρξ έχει σαρώσει: «…Σε κάθε ιστορική περίοδο, οι κυρίαρχες ιδέες είναι οι ιδέες της άρχουσας τάξης… οι κυρίαρχες υλικές σχέσεις εκφρασμένες ως ιδέες· οι σχέσεις που καθιστούν μια τάξη κυρίαρχη, συνεπώς οι ιδέες της κυριαρχίας της».
∆ιανθισμένος συντηρητισμός
Το δεύτερο συστημικό μπλοκ διάχυσης πολιτικού λόγου είναι πιο γραφικό, αλλά και πιο παλιό και κάπως πιο σύνθετο. Αφορά μια παραφθορά της πάλαι ποτέ εθνικοφροσύνης, διανθισμένη με στοιχεία καλβινισμού, νεοναζισμού και λαϊκότροπης εκφοράς ενός μπερδεμένου ριζοσπαστισμού.
Η ευθύνη για την εκφορά ενός λόγου ηγεμονικού πέρα από τους εξτρεμιστές του κέντρου και τη δεξιά βαραίνει για τις αριστερές και τους αριστερούς. Η συνέργια δε ενός τέτοιου λόγου με βιωματική -δηλαδή υλικήδραστηριότητα μπορεί να αυξήσει την αξιοπιστία, να γεφυρώσει και να πλατύνει το μήνυμα αυτών των αξιών.
Οι εύλογα πολλαπλές ταυτότητες αυτού του μπλοκ εκφράζουν το συντηρητισμό, όμως σε μια εκδοχή που αντλεί μυθεύματα από ένα παρελθόν που υπήρξε (δικτατορία του Μεταξά, Χούντα) ή από κάποιο άλλο, μεταφυσικό παρελθόν (η Λιακοπουλική εκδοχή της καταγωγής των Ελλήνων από κάποιο μακρινό πλανήτη). Ο «σημαντικός άλλος» εδώ, όμως, είναι μια φιγούρα επιτηδευμένα μυστηριακή, όμως νομιμοποιημένη μιας και εκκλησιαστική. Ο Γέροντας Παΐσιος και τα χιλιάδες βιβλία που πουλάει, οι προφητείες του, η ζωή του, η συγχρονία του βίου του με την αμέσως προηγούμενη περίοδο και όχι με ένα απώτατο παρελθόν κάνει πολιτική δουλειά, σμιλεύει ή και ανανεώνει μια ταυτότητα, του λαϊκού δεξιού, του πατριώτη. Είναι ο ανθρωπολογικός τύπος που συναντάει κανείς όλο και συχνότερα που στην ίδια φράση, χωρίς να του κάνει αντιφατικό, χωράει: «να κάνουμε επανάσταση πρέπει…μια χούντα θα μας σώσει». Κομματικά η αντιστοίχιση είναι ευθεία με όλες τις εκφάνσεις της δεξιάς: (Ν∆, Ανεξάρτητοι Έλληνες Χρυσή, Αυγή, ΛΑΟΣ), αλλά πτυχές της ενθυλακώνονται σε ευάριθμό κομμάτι πρώην ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.
Κοινότητα ετεροτήτων
Στην τρίτο μπλοκ διάχυσης πολιτικού λόγου και διαμόρφωσης ταυτότητας βρίσκεται η Αριστερά. Η σύνολη Αριστερά στην Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα πλούτο πολιτικών ταυτοτήτων με διείσδυση ιδιαίτερη στα αστικά κέντρα και τη νεολαία. Είναι μια ρωμαλέα όσο και παραδοσιακή κοινότητα ετεροτήτων: το σταλινικό κομμουνιστικό κόμμα, ο αντιεξουσιαστικός χώρος και οι εκφορές του, διάφορες δικαιωματικές οργανώσεις, στέκια, καταλήψεις, κοινωνικά εγχειρήματα, μια μεγάλη αντικαπιταλιστική αριστερά, και ένα μετακομμουνιστικό κόμμα έτοιμο να πάρει την εξουσία. Με μια μακρά ιστορία θυσιών, αγώνων και με πρόσφατη μια
κολοσσιαία αλλά αναποτελεσματική κινητοποίηση ενάντια στο Μνημόνιο, το ελληνικό Κίνημα είναι διαφορετικό, ανώτερο ποσοτικά και ποιοτικά από οπουδήποτε στην Ευρώπη. Αν οι άνθρωποι είναι «κοινωνικά ενσωματωμένα όντα που διαντιδρούν αδιάκοπα με άλλους, τροποποιώντας τα όρια και τα χαρακτηριστικά τους», τότε είναι ιστορική η ευκαιρία για πολιτική ηγεμονία των αριστερών αξιών για ένα μακρό χρονικό διάστημα. Πρέπει να καταδειχτούν με ενάργεια οι αντιφάσεις, η μειωμένη προωθητική δύναμη, το ζοφερό μέλλον στο οποίο μας οδηγούν οι δύο κυρίαρχες πολιτικές πλαισιώσεις. Να χτυπηθεί σκληρά και άκεντρα για να παράξει πλούτο επιχειρημάτων το σύστημα οργάνωσης της συναίνεσης των πολιτών. Αυτή είναι μια πρώτη δουλειά που διαρκώς απαιτεί επινοητικότητα. Χρειάζεται και κάτι ακόμα. Οι αξίες, όμως, έχουν το κακό συνήθιο να παίρνουν το μπόι των ανθρώπων που τις φέρουν. Η ευθύνη για την εκφορά ενός λόγου ηγεμονικού πέρα από τους εξτρεμιστές του κέντρου και τη δεξιά βαραίνει για τις αριστερές και τους αριστερούς. Η συνέργια δε ενός τέτοιου λόγου με βιωματική -δηλαδή υλική- δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει την αξιοπιστία, να γεφυρώσει και να πλατύνει το μήνυμα αυτών των αξιών. Η αγωνιστικότητα, λοιπόν, πρέπει να μπορεί να αλλάζει, να ελίσσεται, να στοιχίζεται με τις σύγχρονες ανάγκες, να είναι κατανοητή. Μόνο που για να συμβεί κάτι τέτοιο απαιτούνται οργανωτικές και πολιτικές μέριμνες, πειθαρχίες και κόστη. Το να τα επωμιστούμε, είναι ζήτημα βούλησης για ένα άλλο, ηγεμονικό πράττειν.
Σημείωση
1. Εμβληματικός χαρακτηρισμός που είχε αποδώσει ο Νικόλας Σεβαστάκης σε ένα τίτλο άρθρου του, το 2010.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Αστικά ιδεολογήματα στον αριστερό λόγο Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Του Γιώργου Σταμάτη
Εκπλήσσει η ευχέρεια, με την οποία η Αριστερά υιοθετεί γλωσσικά –χωρίς αναστόχαση και με αφελή άγνοια των πραγμάτων– αστικά ιδεολογήματα, όπως «λιτότητα, «μεταρρυθμίσεις», «εσωτερική υποτίμηση», «διαρθρωτικές αλλαγές», «ανθρωπιστική κρίση» «πρωτογενές πλεόνασμα».
Ο
ι καπιταλιστές και οι εκφραστές των συμφερόντων τους και των απόψεών τους έχουν κάθε λόγο να ονομάζουν τις περικοπές μισθών, συντάξεων και κοινωνικών δημοσίων δαπανών προς όφελος των καπιταλιστών «λιτότητα», διότι το «λιτότητα», το οποίο υποδηλοί και «συμμάζεμα» και «νοικοκύρεμα», ηχεί στα αυτιά των μισθωτών, των εργαζομένων, των συνταξιούχων, αλλά ακόμη και των οφελούμενων από τις κοινωνικές δαπάνες του ∆ημοσίου ασφαλώς αθωότερα από την ωμή κατονομασία των παραπάνω περικοπών. Η λέξη «μεταρρύθμιση» ήταν, εάν ακόμη ενθυμείσθε, θετικά φορτισμένη όχι μόνον για τους προοδευτικά σκεπτόμενους, αλλά για όλους τους ανθρώπους. Χρησιμοποιήθηκε, όμως, από τους καπιταλιστές και τους δικούς τους για να δώσουν μια συνοπτική γλωσσική έκφραση στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, στην ασυδοσία των καπιταλιστών στην αγορά εργασίας, στην προλεταριοποίηση των αυτοαπασχολούμενων, δηλαδή στη μετατροπή τους σε μισθωτούς εργαζόμενους υπαγμένους στο κεφάλαιο, στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της δημόσιας παιδείας (ιδίως της ανώτατης), της διάλυσης του συστήματος δημόσιας υγείας και άλλων συναφών. Οι «διαρθρωτικές αλλαγές» σημαίνουν την εκποίηση ή εκχώρηση δημόσιας περιουσίας, δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών καθώς και οικονομικών λειτουργιών του ∆ημοσίου στους καπιταλιστές.
Υποτίμηση... νοήματος
Όλοι γνωρίζουμε τι είναι η υποτίμηση, δηλαδή η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος. Κατά την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος μεταβάλλονται οι ισοτιμίες του τελευταίου έτσι, που τώρα χρειάζεται κανείς ένα μεγαλύτερο ποσό εθνικού νομίσματος για να αγοράσει μια μονάδα καθενός άλλου εθνικού νομίσματος. Στην πραγματικότητα μεταβάλλεται η ισοτιμία του εθνικού νομίσματος προς το κυρίαρχο στις διεθνείς συναλλαγές νόμισμα, δηλαδή το δολάριο. Μέσω αυτής της μεταβολής μεταβάλλονται και οι ισοτιμίες του εθνικού νομίσματος προς όλα τα άλλα εθνικά νομίσματα. Αυτή τη μεταβολή της ισοτιμίας του εθνικού νομίσματος προς το δολάριο την επιτυγχάνει η Κεντρική Τράπεζα, δηλώνοντας ότι αγοράζει και πωλεί οποιοδήποτε ποσό δολαρίων στη νέα ισοτιμία. Γιατί υποτιμάται ένα νόμισμα; Για να αυξηθεί η ζήτηση του εξωτερικού για προϊόντα που παράγονται στο εσωτερικό (εξαγωγές), αφού συνεπεία της υποτίμησης θα μειωθούν οι τιμές τους, και να μειωθεί η ζήτηση του εσωτερικού για προϊόντα του εξωτερικού (εισαγωγές), επειδή συνεπεία της υποτίμησης θα αυξηθούν οι τιμές τους. Και τα δύο αυτά, εάν
επισυμβούν, οδηγούν σε αύξηση του εθνικού προϊόντος και σε μείωση του ελλείμματος ή, αντιστοίχως, σε αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των εμπορικών συναλλαγών της χώρας. Στη χώρα μας, επειδή τώρα πλέον εθνικό νόμισμα δεν είναι η δραχμή, αλλά το ευρώ, δεν υπάρχει η δυνατότητα υποτίμησης του εθνικού νομίσματος με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης. Λέγεται ότι μειώσεις μισθών μειώνουν τις τιμές των εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων και συνεπώς αυξάνουν τη ζήτηση του εξωτερικού για αυτά τα προϊόντα (εξαγωγές) και συνεπώς τις εξαγωγές και το εθνικό προϊόν. Συγχρόνως μειώνουν τη ζήτηση για εμπορεύματα του εξωτερικού (εισαγωγές). Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με τα παραπάνω, οι μειώσεις μισθών αυξάνουν το εθνικό προϊόν και μειώνουν το έλλειμμα ή αυξάνουν το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου, δηλαδή έχουν τα ίδια αποτελέσματα με μια αντίστοιχη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος. Να λοιπόν: Τι μείωση μισθών και κουραφέξαλα! Απλώς για μια οιονεί υποτίμηση του εθνικού νομίσματος πρόκειται –για μια «εσωτερική υποτίμηση». ∆εν ηχεί ωραία;
σθωτή εργασία, δεν υπάρχει βέβαια. Πολλοί, όμως, ομιλούν με ζέση για το δικαίωμα στην εργασία ως για ανθρώπινο δικαίωμα. Αναλογισθείτε, λοιπόν, προς στιγμήν όχι τον άνεργο, αλλά τον κ. Κόκκαλη ή κάποιον όμοιόν του ως φορέα αυτού του ανθρώπινου δικαιώματος.
Πρωτογενές πλεόνασμα δημοσιονομικό έλλειμμα
Κι ερχόμαστε, τέλος, και σε εκείνο το «πρωτογενές πλεόνασμα». Τι είναι το πρωτογενές πλεόνασμα; Είναι η διαφορά μεταξύ των τακτικών εσόδων του ∆ημοσίου (φόροι, δασμοί, τέλη, κέρδη από δημόσιες επιχειρήσεις) –όχι και των εσόδων από καθαρό δανεισμό– [καθαρός δανεισμός μιας περιόδου είναι το ποσό που απομένει από τα δάνεια που πήρε το
Άνθρωποι και πολίτες
Ωραίο ιδεολόγημα είναι κι αυτό με την «ανθρωπιστική κρίση». Το «ανθρωπιστική κρίση» υποκαθιστά το «οικονομική κρίση», όσον αφορά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα οικονομικώς και κοινωνικώς κατώτερα στρώματα του πληθυσμού, δηλαδή στους «ανθρώπους». Το «ανθρωπιστική κρίση» υποκαθιστά το «οικονομική κρίση». Το «οικονομική κρίση» προτρέπει αυτονοήτως στην αναζήτηση των αιτίων της κρίσης στην οικονομία. Το «ανθρωπιστική κρίση» παραπέμπει σε λιμούς, λοιμούς, σεισμούς, καταποντισμούς. Ή σε τιμωρητικές ενέργειες του Κυρίου του είδους «Και έκανε θραύσιν ο Κύριος και έθραυσεν χιλιάδας δέκα», όπως διαβάζουμε στην Παλαιά ∆ιαθήκη. Το «ανθρωπιστική κρίση» είναι πολύ πιο βολικό από εκείνο το «οικονομική κρίση». ∆ιότι, ενώ το πρώτο παραπέμπει στη φύση ή στον Κύριο, το δεύτερο υπενθυμίζει, όπως λέει ο Μπρεχτ, ότι σήμερα η μοίρα του ανθρώπου είναι ο άνθρωπος, δηλαδή την κρίση την προκάλεσαν και την συντηρούν άνθρωποι. Και πώς έχει το πράγμα με εκείνα τα διαβόητα «ανθρώπινα δικαιώματα»; Αντιπαρερχόμαστε εδώ το ότι χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους επιθετικά κατά εθνικών κρατών, με σκοπό την υπονόμευση της εθνικής και κρατικής κυριαρχίας τους. Παραδείγματος χάρη, μια και ζούμε μεταξύ πολλών φίλων αυτών των αξιαγάπητων τετράποδων, όπως τα «δικαιώματα των ζώων» προϋποθέτουν τη διάκριση μεταξύ ανθρώπων και ζώων, έτσι και τα «ανθρώπινα δικαιώματα» προϋποθέτουν τη διάκριση μεταξύ πολιτών και «ανθρώπων», δηλαδή μεταξύ πολιτών και διαφόρων ειδών αναξιοπαθούντων. Έτσι για να το πούμε σχηματικά: Για τα «ανθρώπινα δικαιώματα» των λαθρομεταναστών, των φυλακισμένων, των ρομά, των αστέγων, των ανέργων, των απόρων, δηλαδή των «ανθρώπων» εν γένει πρόκειται, όχι για δικαιώματα δικά σου και των ομοίων σου, δηλαδή όχι για δικαιώματα των αστών πολιτών –αυτών των τελευταίων τούς αρκούν τα δικαιώματα του πολίτη. ∆ικαίωμα στην εργασία, δηλαδή στη μι-
∆ημόσιο αυτήν την περίοδο, αφού ανανεώσει τα λήγοντα δάνειά του] και των δαπανών του ∆ημοσίου για μισθούς και συντάξεις καθώς και για αγαθά και υπηρεσίες –όχι και για πληρωμές τόκων. Ας έχουμε στα ακόλουθα κατά νου ότι το ∆ημόσιο έχει, πέραν των προαναφερθέντων τακτικών εσόδων του, και έσοδα από καθαρό δανεισμό και έχει να εκτελέσει, πέραν των δαπανών του για μισθούς και συντάξεις καθώς και για αγαθά και υπηρεσίες, και δαπάνες για την πληρωμή τόκων. Έστω ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μιας περιόδου είναι αρνητικό, έστω δηλαδή ότι σ’ αυτήν την περίοδο έχουμε ένα πρωτογενές έλλειμμα. Αυτό σημαίνει προφανώς ότι το ∆ημόσιο σ’ αυτήν την περίοδο χρηματοδοτεί την πληρωμή τόκων αλλά και ένα μέρος των δαπανών του για μισθούς και συντάξεις καθώς και για αγαθά και υπηρεσίες, ίσο
“
19
αυτονοήτως με το πρωτογενές έλλειμμά του, με καθαρό δανεισμό. Στην περίπτωση που το πρωτογενές πλεόνασμα είναι μηδενικό, το ∆ημόσιο χρηματοδοτεί μόνον τις πληρωμές τόκων με καθαρό δανεισμό. Και, τέλος, όταν το πρωτογενές πλεόνασμα είναι θετικό, το ∆ημόσιο χρηματοδοτεί με αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα ισόποσο μέρος των δαπανών του για την πληρωμή τόκων και χρηματοδοτεί το υπόλοιπο μέρος αυτών των δαπανών του με καθαρό δανεισμό. Το σημαντικό εδώ είναι το εξής: στις δύο πρώτες περιπτώσεις το ∆ημόσιο χρηματοδοτεί τις πληρωμές τόκων εν όλω με καθαρό δανεισμό. Ο καθαρός δανεισμός είναι προφανώς ίσος με το έλλειμμα του ∆ημοσίου, δηλαδή ίσος με το δημοσιονομικό έλλειμμα. Ένα πρωτογενές πλεόνασμα συμβαδίζει, λοιπόν, πάντα με ένα δημοσιοοικονομικό έλλειμμα. Για ποιους έχει νόημα και χρησιμότητα η έννοια του πρωτογενούς πλεονάσματος; Μα μόνον για τους πιστωτές, δηλαδή για τους τοκογλύφους, του ∆ημοσίου και για εκείνες τις κυβερνήσεις που υπηρετούν τα συμφέροντα αυτών των τοκογλύφων. Για τους τοκογλύφους, επειδή τους λέει αν το ποσό που τους πληρώνει το ∆ημόσιο ως τόκους τού το έχουν δανείσει στο σύνολό του αυτοί οι ίδιοι (οι περιπτώσεις αρνητικού και μηδενικού πρωτογενούς πλεονάσματος) ή εν μέρει αυτοί οι ίδιοι (περίπτωση θετικού πρωτογενούς πλεονάσματος), πότε το υπόλοιπο ποσό προέρχεται από ιδίους πόρους του ∆ημοσίου, δηλαδή από τα τακτικά του έσοδα, και όχι από καθαρό δανεισμό. Και για τις προαναφερθείσες κυβερνήσεις, επειδή τούς επιτρέπει να εκδίδουν ένα θετικό πρωτογενές πλεόνασμα (το οποίο, όπως είδαμε, συμβαδίζει πάντα με ένα δημοσιοοικονομικό έλλειμμα!) ως δημοσιοοικονομικό πλεόνασμα, που προτίθενται να διανείμουν εν είδει κοινωνικού μερίσματος μέσω αυξήσεων μισθών και συντάξεων στο ∆ημόσιο ή / και αυξήσεων των δημοσίων κοινωνικών δαπανών στα θύματά της υπέρ των τοκογλύφων του ∆ημοσίου ασκούμενης οικονομικής πολιτικής των. Είναι λυπηρό ότι η Αριστερά συντηρεί με τις τοποθετήσεις της στις δηλώσεις της κυβέρνησης για το πρωτογενές πλεόνασμα την μόλις αναφερθείσα από μέρους της κυβέρνησης εξαπάτηση των θυμάτων της μνημονιακής οικονομικής πολιτικής.
Το «ανθρωπιστική κρίση» είναι πολύ πιο βολικό από εκείνο το «οικονομική κρίση». ∆ιότι, ενώ το πρώτο παραπέμπει στη φύση ή στον Κύριο, το δεύτερο υπενθυμίζει, όπως λέει ο Μπρεχτ, ότι σήμερα η μοίρα του ανθρώπου είναι ο άνθρωπος, δηλαδή την κρίση την προκάλεσαν και την συντηρούν άνθρωποι.
•
20
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Αν αφεθεί η κατάσταση έτσι όπως είναι σήμερα και τα παιδιά των ανασφάλιστων γονιών δεν έχουν πρόσβαση σε δωρεάν εμβολιασμούς, είμαι σίγουρος ότι μέσα στην επόμενη πενταετία θα επανεμφανιστεί η πολιομυελίτιδα στην Ελλάδα.
Αφήνουν τον κόσμο να πεθάνει Αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των ανασφάλιστων
Ο
υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ, Γιώργου Λαμπρούλη στις 7 Μαρτίου παραδέχτηκε ότι ο αριθμός των ανασφάλιστων στην Ελλάδα σήμερα είναι πάνω από δύο εκατομμύρια, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή του αριθμού. Ο ∆ημήτρης Κοντός, πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, τον Σεπτέμβριο του 2013, προσδιόρισε τον αριθμό των ανασφάλιστων σε 3,068 εκατομμύρια. «Ξεκάθαρη εικόνα δεν υπάρχει. Πιστεύω ότι ο αριθμός των ανασφάλιστων είναι μεταξύ 2,5 και 3 εκατομμυρίων. Υπάρχει μια αυξητική τάση στον αριθμό, σχεδόν καθημερινή.» επισημαίνει ο Γιώργος Βήχας, καρδιολόγος, εθελοντής και συνιδρυτής του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού (ΜΚΙΕ). «Το 2012 την πρώτη χρονιά λειτουργίας του Κοινωνικού Ιατρείου πέρασαν 4.000 περιστατικά από εδώ, το 2013 15.000, ενώ τους δύο πρώτους μήνες του 2014 έχουμε ξεπεράσει τα 3.000 χιλιάδες. Είναι περίπου 3.500 μέχρι τώρα.»
Ή πληρώνεις ή πεθαίνεις
Στις 9 ∆εκεμβρίου του 2013 το ΜΚΙΕ έκανε έκκληση προς το υπουργείο Υγείας για άμεση νοσηλεία δέκα ανασφάλιστων ασθενών με σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι οχτώ αντιμετώπιζαν σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα, ενώ ένας είχε άμεση ανάγκη χημειοθεραπείας. Στις 30 ∆εκεμβρίου 66χρονος ασθενής, ο οποίος είχε ενταχθεί στη λίστα, έχασε τη ζωή του. Ο ασθενής είχε έρθει στο ΜΚΙΕ στα μέσα Οκτωβρίου, με συμπτώματα έντονου πόνου στον θώρακα και αιμόπτυση. Το Κοινωνικό Ιατρείο κατήγγειλε ότι δεν βρέθηκε κανένα δημόσιο νοσοκομείο να τον δεχτεί, επειδή αδυνατούσε να πληρώσει τα νοσήλια. Ευτυχώς, όπως αναφέρει ο Γιώργος Βήχας, οι υπόλοιποι ασθενείς της λίστας έχουν εισαχθεί σε νοσοκομεία. Εν τω μεταξύ, έχουν δημιουργηθεί δύο νέες λίστες, η τρίτη με μικρότερο αριθμό ασθενών. Οι ανασφάλιστοι καρκινοπαθείς φαίνεται ότι είναι η πιο ευάλωτη ομάδα ασθενών. «Μέχρι τον Νοέμβρη του ‘13 είχαμε χάσει 10 καρκινοπαθείς, επειδή δεν είχαν πρόσβαση
Ο σύντροφος Νίκος Γιαννόπουλος
Α
ισθάνομαι την ανάγκη να γράψω για τον σύντροφο και φίλο Νίκο Γιαννόπουλο. Και την αισθάνομαι γιατί θεωρώ ότι ένα από τα πρώτα που πρέπει να κάνουμε, τούτη την περίοδο των έντονων πολιτικών μαχών αλλά και της μεγάλης ανθρωποφαγίας, είναι να μην αφήνουμε τους δικούς μας ανθρώπους ακάλυπτους, χωρίς αλληλεγγύη και συντροφικότητα. Αυτό δεν έχει να κάνει με τη συμφωνία και τη διαφωνία. Άλλο η διαφωνία, ακόμα και η σύγκρουση, που είναι συστατικά της πολιτικής διαδικασίας (και, πολλές φορές της ειλικρινούς πολιτικής και συντροφικής σχέσης) και άλλο το άδειασμα που πληγώνει, φέρνει πίκρα και αποδυναμώνει όλες και όλους μας, μας στερεί την έμπνευση για συμμετοχή. Τον Νίκο Γιαννόπουλο τον εκτιμώ και τον θαυμάζω
έγκαιρη στο σύστημα υγείας. Από τότε είχαμε και άλλους θανάτους αλλά δεν μπορώ να προσδιορίσω τον αριθμό», επισημαίνει ο Γιώργος Βήχας.
Επανεμφανίζονται ασθένειες που είχαν εξαλειφθεί
Για τον ίδιο, ο μεγάλος αριθμός των ανασφάλιστων και η αδυναμία του κράτους να τους παρέχει την αναγκαία περίθαλψη αποτελούν έναν μεγάλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. «Ένας άγγλος συνάδελφος με ρώτησε τι κάνουν τα νοσοκομεία όταν έχουν έναν ανασφάλιστο ασθενή με ενεργό φυματίωση. Του απάντησα ότι δεν τον δέχονται.» Μεγάλος κίνδυνος υπάρχει όμως για τη δημόσια υγεία και από τον μη εμβολιασμό των παιδιών, όπως προειδοποιεί ο καρδιολόγος. «Ο αριθμός των παιδιών που μένουν χωρίς εμβόλια αυξάνεται συνεχώς. Τα επόμενα χρόνια υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν παθήσεις, οι οποίες έχουν εξαλειφθεί, όπως η πολιομυελίτιδα. Αν αφεθεί η κατάσταση έτσι όπως είναι σήμερα και τα παιδιά των ανασφάλιστων γονιών δεν έχουν πρόσβαση σε δωρεάν εμβολιασμούς, είμαι σίγουρος ότι μέσα στην επόμενη πενταετία η ΠΟΥ θα ανακοινώσει τα πρώτα κρούσματα πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα. Ο αριθμός των παιδιών τα οποία δεν εμβολιάζονται είναι πια πολύ μεγάλος.»
Ανασφάλιστα παιδιά
Η μεγάλη πλειοψηφία όσων επισκέπτονται το ΜΚΙΕ ζητώντας ιατρική βοήθεια, είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και ιδιοκτήτες μαγαζιών οι οποίοι αναγκάστηκαν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους. Ηλικιακά οι περισσότεροι είναι 40- 45 ετών και 5560. Η αδυναμία όμως πρόσβασης στο σύστημα υγείας αφορά και νεότερους ανθρώπους. Η Σ.Λ είναι άνεργη και δεν μπορεί να παρέχει την απαραίτητη ασφάλιση στην 18χρονη κόρη της. Ήταν ασφαλισμένη στο ΤΕΒΕ αλλά όταν έκλεισε το κατάστημα της έβγαλε βιβλιάριο Πρόνοιας. Η ίδια εξηγεί την ιδιαίτερα δύ-
για τη συμμετοχή και την προσφορά του στο κίνημα και στην Αριστερά, για την ανθρωπιά του, την πολιτική και δημιουργική σκέψη του . Το ότι είναι πάντα «εκεί». Όπου το «εκεί» είναι οι μάχες του κινήματος για δικαιοσύνη και αλληλεγγύη με όποιο κόστος, πολιτικό και προσωπικό. Όταν πριν από χρόνια, στο χώρο της Αριστεράς, το μεταναστευτικό θεωρούνταν ζήτημα μάλλον δευτερεύον και «άβολο», το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά δικαιώματα και ο Ν. Γιαννόπουλος μπορούσαν να διακρίνουν την κρισιμότητά του και να υποστηρίξουν πολιτικά και ανθρώπινα έναν ολόκληρο κόσμο: Με τις παρεμβάσεις τους, τις δράσεις αλληλεγγύης, τις αναλύσεις τους, με λόγια και με έργα – ας σκεφτούμε μόνο τα Αντιρατσιστικά Φεστιβάλ. Επίσης πρωτοστάτησαν στις μάχες ενάντια στον ρατσισμό, στον εθνικισμό, στον νεοναζισμό της Χρυσής Αυγής, για τα δικαιώματα των φυλακισμένων και τα δίκτυα αλληλεγγύης. Ακόμα κι εγώ δεν ξεχνάω τον προβληματισμό για ζητήματα φύλου και ομοφοβίας, που αναπτύχθηκε στο χώρο αυτό. Με τον Νίκο Γιαννόπουλο διαφωνούμε σε σοβαρά ζητήματα. Η αποτίμηση της δράσης, της ιδεολογίας και
σκολη κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν ως οικογένεια. «Πέρασε στα ΤΕΙ αλλά δεν μπορούσαμε να καλύψουμε τα έξοδα των σπουδών της σε άλλη πόλη. Έμεινε ανασφάλιστη και πρέπει να αγοράσουμε πολύ ακριβά φάρμακα, για την αλλεργία και το άσθμα τα οποία αντιμετωπίζει. Το ένα φάρμακο μόνο κάνει 800 ευρώ. Έχει αναγκαστεί να σταματήσει τη θεραπεία. Στα κοινωνικά ιατρεία δεν μπορούμε να βρούμε το φάρμακο επειδή αυτό έρχεται από το εξωτερικό.»
Ακόμα και ως ανασφάλιστοι χρεώνονται
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι μια κοινωνική ομάδα η οποία κινδυνεύει έντονα με αποκλεισμό από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ηλιάδη, Αντιπρόεδρο του ΕΕΘ ( Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης) σε σύνολο 55.000 μελών του Επιμελητηρίου, 20.000 είναι ανασφάλιστοι. «Σε όλη την Ελλάδα εκτιμούμε ότι αριθμός των ανασφάλιστων ελεύθερων επαγγελματιών πρέπει να είναι 400.000. Ο υφυπουργός Εργασίας, Βασίλης Κεγκερόγλου, παραδέχτηκε ότι είναι 375.000 αυτοί οι οποίο δεν καταβάλλουν εισφορές. Ο Χάρης Ευθυμιάδης, πρόεδρος του Συλλόγου Ανασφάλιστοι- Ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ Θεσσαλονίκης, επισημαίνει. «∆εν είναι δυνατόν επειδή δεν έχεις να πληρώσεις τις εισφορές σου να μην έχεις ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και να μπαίνει σε κίνδυνο η υγεία σου σε περίπτωση ασθένειας.» Ο ίδιος εξηγεί τον τίτλο του Συλλόγου. «Όταν κάποιος χάνει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αυτόματα καθίσταται ανασφάλιστος. Ο ΟΑΕΕ όμως δεν παύει να χρεώνει τον ασφαλισμένο για περίθαλψη την οποία δεν του παρείχε ποτέ.» Όσον αφορά τις εισφορές τις οποίες πρέπει να πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες θεωρεί ότι είναι ιδιαίτερα υψηλές.» Οι ασφαλισμένοι από το 1993 και μετά πληρώνουν 900 ευρώ το μήνα. Σε περίοδο κρίσης μπορούν να πληρώνουν 6.000 το χρόνο;» αναρωτιέται. Αλέξανδρος Μαυρογένης
της λογικής της 17Ν, το ζήτημα της τρομοκρατίας συνολικότερα, είναι, πιστεύω, το πιο έντονο τέτοιο σημείο διαφωνίας. Αλλά όσο μεγάλη κι αν είναι η διαφωνία δεν αναιρεί ότι, στη μάχη για έναν κόσμο πιο δίκαιο που να μας χωράει όλες και όλους, είμαστε σύντροφοι, φίλοι και συναγωνιστές. Κι αισθάνομαι τυχερή γι’ αυτό. Βασιλική Κατριβάνου
“
21
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Οι μαθητές κάθε χρόνο γίνονται λιγότερο λειτουργικοί και πιο νευρικοί. Βλέπεις την ένταση που κυριαρχεί στους διαδρόμους. Μεγαλώνουν μες στο άγχος και την πίεση, αφού τα περισσότερα σπίτια έχουν άνεργους γονείς και βιοποριστικά προβλήματα
Το σύστημα γεννά τον σχολικό εκφοβισμό «Γνωρίζω περιστατικό που σ’ ένα παιδί μια ομάδα συμμαθητών του, του έκανε το βίο αβίωτο. Τον χτύπαγαν και τον κορόιδευαν σε σημείο ψυχολογικής εξόντωσης». «Μέσω του facebook κάποια κορίτσια επιτέθηκαν πολύ βάναυσα λεκτικά σε συμμαθητή τους που είχε λάβει δωρεάν εισιτήριο για εκδρομή του σχολείου, λόγω της κακής οικονομικής του κατάστασης, επειδή θεώρησαν ότι έπρεπε να το πάρουν οι ίδιες». «Έχουν σημειωθεί περιστατικά συστηματικών βιαιοπραγιών ανάμεσα σε συμμαθητές, που εξελίσσονται, όμως, εκτός του σχολείου». «Μας έχουν γίνει γνωστά περιστατικά ηλεκτρονικού εκφοβισμού. Παιδιά κατασκευάζουν ψεύτικα προφίλ για συμμαθητές τους με σκοπό τον εξευτελισμό τους με παραποίηση φωτογραφιών, τοποθετώντας γυμνά σώματα κάτω από τα πρόσωπά τους. Πολύ συχνό φαινόμενο με την οικονομική κρίση είναι και οι απειλές για να πάρουν το χαρτζιλίκι ή το φαγητό άλλου παιδιού». «Σε δημοτικό σχολείο είχαν κλειδώσει ένα κοριτσάκι στην τουαλέτα και το βιντεοσκοπούσαν με τα κινητά τους καθώς προσπαθούσε να βγει έξω».
Α
υτά είναι κάποια περιστατικά εκφοβισμού (bullying) από τα χιλιάδες που διαδραματίζονται εντός και εκτός των σχολικών αιθουσών, καθιστώντας πια αναγκαία την άμεση παρέμβαση και ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας. «Το φαινόμενο του εκφοβισμού υπήρχε πάντα και είναι παγκόσμιο. ∆εν πρόκειται για κάθε μορφή βίας ή παραβατικότητας των παιδιών, αλλά για τις περιπτώσεις της συστηματικής και απρόκλητης επιθετικής συμπεριφοράς, ενός «δυνατού» παιδιού, όχι απαραίτητα σωματικά, σε βάρος ενός «αδύναμου», από την οποία ο πρώτος αντλεί ικανοποίηση. Το ανησυχητικό είναι ότι το φαινόμενο, σύμφωνα με έρευνες, παρουσιάζει αυξητική τάση. Την περίοδο 2011-2013 το ποσοστό της θυματοποίησης των μαθητών ανέρχεται στο 15,6%, διπλάσιο περίπου από το 2008-2010» εξηγεί στην Εποχή ο ψυχίατρος και επιστημονικός υπεύθυνος για τον εκφοβισμό του ΕΨΥΠΕ, Άλκης Τσιάντης. Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να είναι σωματικός, λεκτικός, ρατσιστικός, εκβιαστικός, σεξουαλικός, ηλεκτρονικός ή να πάρει τη μορφή του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα παιδιά που εκφοβίζουν, σύμφωνα με τον ψυχίατρο, είναι συνήθως θρασύδειλα, χωρίς κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες που επι-
θυμούν να λάβουν επιβεβαίωση με αυτόν τον τρόπο και να ανεβάσουν τη δημοτικότητά τους. Έχουν ανάγκη την κυριαρχία, ενώ πολύ πιθανό είναι να έχουν υπάρξει και αυτοί θύματα βίας. Οι εκφοβιζόμενοι, από την άλλη, είναι παιδιά ανασφαλή που παρουσιάζουν διαφοροποίηση σε κάποια χαρακτηριστικά (εμφάνιση, φυλή, δεξιότητες κτλ) από το μέσο όρο των συνομηλίκων τους. Στόχος για την επίλυση είναι η κινητοποίηση της τρίτης ομάδας, των παρατηρητών, ώστε να λάβουν θέση και να σταθούν αλληλέγγυα στους εκφοβιζόμενους.
Το υπουργείο Παιδείας ασκεί bullying
Αν και έχει σημειωθεί πρόοδος στο κομμάτι της ενημέρωσης για το ζήτημα με οδηγίες από το υπουργείο για σχετικές εκδηλώσεις και τοποθέτηση υπεύθυνου καθηγητή για τον εκφοβισμό σε κάθε σχολείο, με τον τρόπο που έχει διαμορφώσει το εκπαιδευτικό σύστημα δεν βοηθά στην ανοικτή παραδοχή τέτοιων περιστατικών, λόγω της συνεχόμενης απειλής για κατάργηση σχολικών μονάδων και διαθεσιμότητας. Καλλιεργείται, επίσης, ένα γενικότερο κλίμα ανασφάλειας που εντείνει τους ψυχολογικούς παράγοντες που προκαλούν τα περιστα-
τικά εκφοβισμού. «Το Νέο Σχολείο οξύνει την ανταγωνιστικότητα και την ένταση ανάμεσα στα παιδιά. ∆εν αρκεί να είναι κάποιος καλός μαθητής, πρέπει να είναι καλύτερος από τους άλλους. Το ίδιο συμβαίνει και με τους καθηγητές. Αυτή η κατάργηση της συνεργατικότητας, ο ανταγωνισμός, καθιερώνεται ως πρότυπο και καλλιεργεί συνειδήσεις» εξηγεί ο ∆ημήτρης Κοτταρίδης, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ε’ Αθήνας. Το υπουργείο φέρει ευθύνες για την έξαρση του φαινομένου και λόγω των συγχωνεύσεων των σχολείων, δημιουργώντας τάξεις μεγαθήρια, δύσκολα διαχειρίσιμες, εμποδίζοντας την ανάπτυξη πιο στενών επαφών μεταξύ των παιδιών, αλλά και με τους καθηγητές, προκειμένου να μιλήσουν σε περίπτωση θυματοποίησής τους, επισημαίνει ο Γιάννης Γιαννόπουλος, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ηλείας. Η αποξένωση των παιδιών, το πλήγμα στη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη, παράγοντες δημιουργίας του φαινομένου, προκαλείται και από την υποτίμηση των θεσμών των 15μελών και 5μελών μαθητικών συμβουλίων που βοηθούσαν στην ανάπτυξη συλλογικού αισθήματος. «Αντί να στήνουν παρατηρητήρια καλύτερα να προσλάβουν κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, ώστε να βοηθήσουν τους παιδαγωγούς στο έργο τους» τονίζει η Αθηνά Παπανικολάου, γραμματέας της ΕΛΜΕ Α’ Θεσ/νικης όσον αφορά στην υποχρηματοδότηση και την υποτίμηση του δημοσίου σχολείου από το υπουργείο. Αυτό περιλαμβάνει και τις ελλείψεις σε καθηγητές, φύλακες, καθαρίστριες και τις υπό διάλυση κτηριακές υποδομές, περιβάλλον μη ευπρεπές και ευχάριστο που λειτουργεί προσθετικά στο ήδη άσχημο ψυχολογικό κλίμα των σχολείων.
Ο μπαμπούλας της οικονομικής κρίσης
«Οι μαθητές κάθε χρόνο γίνονται λιγότερο λειτουργικοί και πιο νευρικοί. Βλέπεις την ένταση που κυριαρχεί στους διαδρόμους. Μεγαλώνουν μες στο άγχος και την πίεση, αφού τα περισσότερα σπίτια έχουν άνεργους γονείς και βιοποριστικά προβλήματα» περιγράφει ο Γιάννης Φάσσαρης, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Α’ Αθήνας, τις συνθήκες που διαμορφώνουν τα παιδιά να γίνουν είτε εκφοβιστές, είτε εκφοβιζόμενοι. «Είναι και θέμα αξιών. Σε αυτό το οικονομικό σύστημα, δυστυχώς, χτίζουμε την υπόληψή μας πάνω σε αντικείμενα, με την οικονομική κρίση που τα χάσαμε, χάσαμε και την ίδια μας την ταυτότητα» συμπληρώνει ο Μιχάλης Ρούσσος, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Β’ ∆ωδεκανήσων.
Τα παιδιά καθρέφτης της κοινωνίας
«Κυριαρχεί το πρότυπο του κραταιού
στην κοινωνία, που θα επιβιώσει μέσω του bullying, αντί της αλληλεγγύης. Είναι φανερός, άλλωστε, ο γενικότερος εκφασισμός της κοινωνίας μας», σύμφωνα με τον ∆ημήτρη Κοτταρίδη. Όπως σκιαγραφείται από όλους τους συνομιλητές της Εποχής ο εκφοβισμός στα σχολεία είναι η μεταφορά μιας γενικότερης κοινωνικής πραγματικότητας, που αφορά τις σχέσεις μέσα στο σπίτι, την τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια που προβάλλουν τη βία, την άνοδο της Χρυσής Αυγής, τα κοινωνικά πρότυπα της ανταγωνιστικότητας και της ατομικότητας. «Ο εκφοβισμός είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και σχετίζεται με την ιδιοσυγκρασία των παιδιών, το οικογενειακό περιβάλλον, την έλλειψη αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, την αντίληψη περί βίας, που δέχεται όλη η κοινωνία από την κυβέρνηση, τις αγορές, το γεγονός ότι εκπαιδευτικοί βάλλονται διαρκώς κτλ» εξηγεί ο ψυχίατρος, Άλκης Τσιάντης.
Πρόληψη και αντιμετώπιση
«Το ζητούμενο είναι να υπάρξει πρόληψη και να μην οδηγηθούμε σε μια καταστολή κάθε μαθητικής αντίδρασης με πρόσχημα το bullying» εκφράζει την ανησυχία της η Αθηνά Παπανικολάου για τυχόν εκμετάλλευση του φαινομένου από το υπουργείο έχοντας άλλες σκοπιμότητες. «Είναι αναγκαίο να έχουμε συστηματικά προγράμματα πρόληψης που θα επιμορφώνουν τους εκπαιδευτικούς και θα ενισχύουν τη συνοχή της μαθητικής κοινότητας. Πρέπει να θέσουμε ως πρότυπα την αλληλοβοήθεια και την αλληλεγγύη, κινητοποιώντας τους λεγόμενους μαθητές-παρατηρητές τέτοιων περιστατικών ώστε να πάρουν θέση. Να αλλάξουμε, δηλαδή, το ψυχοκοινωνικό κλίμα του σχολείου», σύμφωνα με τον Άλκη Τσιάντη. Στο ίδιο μήκος κύματος οι εκπαιδευτικοί ζητούν την ενίσχυση του σχολείου από το κράτος, την αναθέρμανση των συλλογικών θεσμών των μαθητών και των καθηγητών, καθώς και τη δυνατότητα αυτενέργειας του κάθε σχολείου για την παρέμβαση σε τέτοια περιστατικά, βάσει των ιδιομορφιών που παρουσιάζει το καθένα. «Οι παρεμβάσεις μας, βέβαια, μπορεί να είναι μέχρι ενός ορισμένου σημείου, αφού για να λυθεί το ζήτημα του σχολικού εκφοβισμού χρειάζεται αλλαγή του γενικότερου κοινωνικού πλαισίου», καταλήγει ο ∆ημήτρης Κοτταρίδης. Τζέλα Αλιπράντη
ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
Για τα παιδιά 11611 (δωρεάν) Για τους γονείς 8018011177 (δωρεάν) Για τους εκπαιδευτικούς 1130 (δωρεάν)
22
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Κ
αθώς πλησιάζουν οι αυτοδιοικητικές εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να απομακρύνεται από όσα επί χρόνια αποτελούσαν κοινό τόπο για το μεγαλύτερο μέρος του, και να προσεγγίζει τη γνωστή και δοκιμασμένη συνταγή των κομμάτων εξουσίας να μετατρέπουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε δημοσκόπηση της εκλογικής τους επιρροής. Ενδεικτικό είναι το κεντρικό σύνθημα: «Τρεις κάλπες, μια επιλογή: να νικήσουμε!»
Είναι λοιπόν πολιτικές οι αυτοδιοικητικές εκλογές;
Ο Πολιτιστικός Όμιλος Ανωγείων χορεύει τον ανωγειανό πηδηχτό.
ΑΣ ΕΝΩΣΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΤΗ ΦΩΝΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Όχι στα χημικά του πολέμου στις θάλασσες του πλανήτη Σε ένδειξη διαμαρτυρίας η Γαύδος δεν συμμετέχει στις ευρωεκλογές Η βροχή και το κρύο δεν μπόρεσε να αποτρέψει τις χιλιάδες Κρητικών που συγκεντρώθηκαν την περασμένη Κυριακή στο λιμάνι της Σούδας, στα Χανιά για να διατρανώσουν την αντίθεσή τους στην καταστροφή των χημικών του πολέμου της Συρίας στη θάλασσα της Μεσογείου, δυτικά της Κρήτης. Γονείς με τα παιδιά τους, νέοι, γέροι, δεκάδες εκπρόσωποι φορέων ήταν εκεί. Μάλιστα, συμφώνησαν όλοι ότι η συγκέντρωση αυτή αποτέλεσε την αρχή της διαμαρτυρίας τους, ενός αγώνα που θα τελειώσει μόνο όταν θα ανατραπεί αυτή η απόφαση.
Η
κακοκαιρία δεν σταμάτησε ούτε τα μέλη της ομάδας Ποδηλάτρεις, από τα Χανιά, να διανύσουν τη διαδρομή από την πολή ως το λιμάνι με τα ποδήλατά τους, αλλά ούτε και το Σύλλογο φουσκωτών που, με το λιμενικό να ακολουθεί, διέγραψε τον περίπλου της προβλήτας, στην οποία ήταν συγκεντρωμένοι οι πολίτες, υπό το συνεχή ήχο της κόρνας και με μαύρες σημαίες. Άλλωστε, όπως διεμήνυσε και ο δήμαρχος Σφακίων Παύλος Πολάκης καταχειροκροτούμενος, αν χρειαστεί οι Κρητικοί θα πάνε με φουσκωτά για να εμποδίσουν επί τόπου την υδρόλυση των χημικών εν πλω, που διακινδυνεύει να δημιουργήσει μη αναστρέψιμη ζημιά στη Μεσόγειο, τη φύση και τους ανθρώπους που ζουν στα βάθη και τις όχθες της. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, οι κάτοικοι της Γαύδου σε συνέλευσή τους, αποφάσισαν ότι δεν θα συμμετέχουν στις ευρωεκλογές. Στο χαιρετισμό της στη συγκέντρωση, η αντιδήμαρχος Γαύδου, Γκέλη Καλλινίκου, σημείωσε πως «αν αυτοί που αποφασίζουν από μακριά νιώθουν την ασφάλεια της απόστασης, αυτοί που είναι εδώ και σιωπούν ποια ασπίδα νομίζουν ότι μπορεί να τους προστατεύσει; Ποια πατρίδα νομίζουν ότι υπερασπίζονται; Τέρμα πια στα όργανα και τους οργανισμούς που νομίζουν ότι η ψήφος μας τούς δίνει το δικαίωμα να αποφασίζουν εις βάρος του λαού».
Αναπάντητα ερωτήματα
Στη συγκέντρωση μίλησαν επιστήμονες, εκπρόσωποι συλλογικοτήτων και φορέων, από τους δεκάδες που συνυπογράφουν και στηρίζουν τις δράσεις των συντονιστικών των τεσσάρων νο-
μών της Κρήτης ενάντια στην καταστροφή των χημικών στις θάλασσες. Ο Πέτρος Λυμπεράκης, βιολόγος, ερευνητής στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, αντιπαρερχόμενος τη βασική σειρά ερωτήσεων στις οποίες οι ιθύνοντες συνηθίζουν να απαντούν ότι είναι απόρρητες ή πολύ εξειδικευμένες για τους απλούς πολίτες, έθεσε τέσσερα απλά ερωτήματα: - Γιατί τέτοια βιασύνη να καταστραφούν τα χημικά όπλα με τον τρόπο και στον τόπο που αποφασίστηκε, κατά παράβαση της διεθνούς συμφωνίας που διέπει τα χημικά όπλα; - Γιατί απουσιάζει κάθε είδος πρόγνωσης π.χ. μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή εκτίμηση επιπτώσεων από ατύχημα; - Γιατί δεν έχει κληθεί να παραστεί στη διαδικασία καταστροφής σώμα ανεξάρτητων παρατηρητών; - Γιατί δεν αναλαμβάνουν την καταστροφή των χημικών όπλων (ηθικό και οικονομικό κόστος) οι κατασκευαστές ή οι πάροχοί τους, αυτοί που τα πούλησαν στη Συρία;
Ο ανωγειανός παπά Ανδρέας
Στη συγκέντρωση ήταν παρόντες οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ: Αποστόλης Αλεξόπουλος, Μιχάλης Κριτσωτάκης, ο οποίος είναι και υποψήφιος περιφερειάρχης Κρήτης, Ανδρέας Ξανθός και Γιώργος Σταθάκης. Επίσης, μεταξύ άλλων συναδέλφων του, ο παπά Ανδρέας Κεφαλογιάννης από τα Ανώγεια, από όπου αρκέτοι συμμετείχαν στη συγκέντρωση, τόνισε χαιρετίζοντας τη συγκέντρωση: «Πέντε χρόνια τώρα παίζουν με τις ζωές των Ελλήνων, οδηγούν τον κόσμο στις αυτοκτονίες και τις κρεμάλες, εξαθλιώνουν ολόκληρες κοινωνικές ομάδες, ισοπεδώνουν ό,τι βρουν μπροστά τους στο όνομα της δημοσιονομικής προσαρμογής. Σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, συναινούν, όπως όλα δείχνουν, και στο μεγαλύτερο οικολογικό και κατ’ επέκταση οικονομικό έγκλημα σε βάρος της Κρήτης και της Μεσογείου ολόκληρης. (...) Καταστροφή των χημικών στη λεκάνη της Μεσογείου σημαίνει ότι ο πλανήτης θα αποκτήσει και μια δεύτερη Νεκρά Θάλασσα. Μια θάλασσα χωρίς ζωή, μια θάλασσα μολυσμένη, μια θάλασσα χημικών. Αυτή θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές;
Η απάντηση είναι «όχι»! Εχουμε ιερό χρέος και καθήκον απέναντι στα παιδιά μας να παλέψουμε και να συγκρουστούμε με το χημικό θάνατο, στα μαρμαρένια αλώνια. Προτείνω, επίσης, εφόσον η ελληνική πολιτεία τα επόμενα 24ωρα δεν πάρει ξεκάθαρη θέση απέναντι σε αυτή τη νέα μεγάλη απειλή, ολόκληρη η Κρήτη να απέχει από τις ευρωεκλογές, ακολουθώντας το παράδειγμα της ακριτικής Γαύδου».
Ραντεβού στο Αρκάδι
Πολλά τα πανό που έδιναν χρώμα στη συγκέντρωση, ανάμεσα τους ξεχωριστό εκείνο του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας Χανίων με το σύνθημα «Όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στ’ αλάτι». Σε ψήφισμά τους, οι συμμετέχοντες στο Πρόγραμμα τονίζουν ότι «δεν έχει κανένα νόημα να αγωνιζόμαστε για μια ζωή χωρίς ναρκωτικά, αλλά να ανεχόμαστε μια ζωή μολυσμένη με χημικά». Στη συγκέντρωση συμμετείχαν και καλλιτέχνες, οι οποίοι έπαιξαν ζωντανά μουσική για τους συγκεντρωμένους. Ανάμεσά τους, ο Ψαραντώνης και ο Κωστής Αβυσσινός που συνόδεψαν μουσικά τον Πολιτιστικό Όμιλο Ανωγείων μέλη του οποίοι χόρεψαν καταχειροκροτούμενα τον ανωγειανό πηδηχτό, το χορό που χόρευαν οι Κουρήτες του ∆ία, όπως επισήμανε ο Ψαραντώνης. Εν τω μεταξύ, την προηγούμενη μέρα, η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ Χανίων ανάρτησε πανό στο λιμενοβραχιόνα του φάρου της πόλης με μήνυμα ενάντια στην καταστροφή των χημικών καλώντας τους Χανιώτες να συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις ενάντια στην καταστροφή των χημικών στη θάλασσα. Τέλος, η επόμενη συγκέντρωση θα γίνει με πρωτοβουλία του συντονιστικού Ηρακλείου, στο ιστορικό Αρκάδι, στο τέλος του Μάρτη. Ζωή Γεωργούλα
Η «επίσημη γραμμή» εξηγεί ότι τόσο μέσα από τις αυτοδιοικητικές κάλπες όσο και από τις ευρωκάλπες, θα εξαχθούν «πολιτικά συμπεράσματα» που ενδεχομένως θα κρίνουν την επιβίωση της κυβέρνησης. Όμως η μονομερής αυτή οπτική παράγει προβληματικά αποτελέσματα. Η επίκληση της κρίσιμης συγκυρίας και η ανάγκη για «διεύρυνση» και «συμμαχίες», χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για την αναπαραγωγή μιας παθολογίας που αποτελεί βασικό παράγοντα ενσωμάτωσης στο «σύστημα». Πρόκειται για τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από την κοινωνική παρέμβαση, στην κατάκτηση της εξουσίας. Το κόμμα υποκαθιστά την κοινωνία και ο μηχανισμός φαντάζει ως ο καταλύτης των εξελίξεων. Στον αντίποδα αυτής της λογικής, η αυτοδιοίκηση είναι το πεδίο όπου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πολιτική οι ίδιοι. Και τα ερωτήματα που θα έπρεπε να μας απασχολούν, ειδικά σήμερα που για πολλούς η πολιτική ακούγεται σαν κακόφημη έννοια, είναι το πώς μπορούν να εμπνευστούν οι «από κάτω»; Πώς μπορούν να ξεφύγουν από τη λογική της ανάθεσης; Πώς γίνεται να ενισχυθεί η αυτοοοργάνωση, η χειραφέτηση και η αξιοπρέπειά τους; Πώς η πολιτική θα πάψει να είναι υπόθεση των πάσης φύσεως ειδικών; Οι αυτοδιοικητικές εκλογές θεωρούμε ότι είναι πολιτικές γιατί μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνικό άνοιγμα, να σπάσουν τις γραφειοκρατίες, να ραγίσουν τις εξουσιαστικές δομές, να εμπλουτίσουν το συλλογικό «εμείς», που ανοίγει δρόμους. Και, κυρίως, να δώσουν άμεσα παραδείγματα μιας άλλης κοινωνίας, του άλλου κόσμου του εφικτού που οραματιζόμαστε.
Από την πολιτική των δρόμων στην απολιτική των διαδρόμων
Ανεδαφικές φαντασιώσεις; Και όμως. Μόλις πριν από λίγους μήνες, ψηφιζόταν στο ιδρυτικό συνέδριο το σχετικό άρθρο 25 στο καταστατικό (οι υπογραμμίσεις δικές μας): «Ο ΣΥΡΙΖΑ παλεύει για μια αυτοδιοίκηση που θα αποτελεί βασικό κύτταρο της δημοκρατίας και πυλώνα της κρατικής/διοικητικής λειτουργίας ισότιμο με το κεντρικό κράτος. Έναν γνήσιο λαϊκό θεσμό που θα συναρθρώνεται με τα κοινωνικά κινήματα των πολιτών για τα ζητήματα της περιοχής και της καθημερινότητάς τους. ∆ίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην παρέμβαση και δραστηριοποίηση των δυνάμεών του στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να διαμορφώνει και να στηρίζει αυτοδιοικητικά σχήματα αυτόνομα, αντιγραφειοκρατικά, που να λειτουργούν με διαφάνεια, συλλογικότητα, ισότητα και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, χωρίς καμία διάκριση λόγω φύλου, φυλής, εθνικότητας, θρησκείας ή άλλου λόγου». Η συγκρότηση τέτοιων σχημάτων δεν ευδοκίμησε σχεδόν καθόλου στις περιφέρειες. Οι περιφερειάρχες πέρασαν με μια διαδικασία που μας προσβάλει, ενώ σε πολλές περιοχές δεν έγιναν προτάσεις ούτε μέσω των νομαρχιακών επιτροπών, ούτε πολύ περισσότερο μέσω των ομάδων μελών. Ελάχιστες ήταν οι προσκλήσεις και οι προσπάθειες για την συγκρότηση περιφερειακών παρατάξεων που θα συνομιλήσουν και θα κινητοποιήσουν
ΘΕΜΑΤΑ
Κυβέρνηση της αριστεράς ή μόνο κυβέρνηση; Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
κοινωνικές δυνάμεις. Που θα στηρίξουν και θα στηριχθούν από σωματεία, συλλόγους, κινήματα και δίκτυα πολιτών που θα δώσουν στον ΣΥΡΙΖΑ κοινωνικό οξυγόνο. Οι υποψηφιότητες, σε πολλές περιπτώσεις προέκυψαν με διαδικασίες απολιτικές: προσωπικές συνεννοήσεις, συμφωνίες εσωκομματικών ισορροπιών, αναζήτηση υποψηφίων που εξυπηρετούν ανάγκες μιντιακές. Σε ό,τι αφορά τους δήμους, πολύ λίγες είναι οι περιπτώσεις που παρατάξεις κατάφεραν να αποφασίσουν αυτόνομα, π.χ. Θεσσαλονίκη, και ακόμη λιγότερες οι περιπτώσεις που δεν επιχειρήθηκαν ευθείες κομματικές παρεμβάσεις. Και έτσι φτάνουμε στο σημείο σήμερα ακόμα και εκπρόσωποι του απαξιωμένου πολιτικού κατεστημένου να βγαίνουν από αριστερά στον ΣΥΡΙΖΑ, εξυμνώντας την ανεξαρτησία της αυτοδιοίκησης από τον κομματικό εναγκαλισμό.
“
Η εποχή της αθωότητας φαίνεται ότι τελειώνει
Το άγχος να «κοκκινίσει» η Ελλάδα την νύχτα των αυτοδιοικητικών εκλογών καθηλώνει και εγκλωβίζει, γιατί παρα-
βλέπει το ερώτημα τι θα μείνει για την επόμενη μέρα. Γιατί πέρα από την τεράστια δυσκολία που συνεπάγεται ο συνδυασμός της κρίσης με την αδρανοποίηση της κοινωνίας, η επομένη των εκλογών θα βρει τον ΣΥΡΙΖΑ με ένα νέο, πολυπληθές στελεχιακό δυναμικό, που θα αποτελέσει την σύνδεσή του με τις τοπικές κοινωνίες. Όμως πώς μπορεί να υποτυπωθεί σε αυτή τη σύνδεση η νέα κοινωνική συνείδηση που δημιουργήθηκε από τις τοπικές/κοινωνικές αντιστάσεις των τελευταίων ετών, όταν υιο-
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων Κυριακή 16 Μαρτίου
* Γιορτή αλληλεγγύης για το Πρότυπο Εθνικό Νηπιοτροφείο Καλλιθέας από το ∆ίκτυο αλληλεγγύης Καλλιθέας, στις 12 το μεσημέρι, στο δημοτικό θέατρο Καλλιθέας (Κρέμου και Φιλαρέτου). Θεατρική παράσταση «Ιστορίες... μέσα από το καπέλο» από την ομάδα «Ένα». * Παρουσίαση του υποψήφιου δημάρχου Περιστερίου με τους Ενεργούς Πολίτες για την Ανατροπή στο Περιστέρι, Φ. Κουγιουμτζή, στις 11 π.μ. στο θέατρο του δημαρχείου. * Ρεμπέτικο γλέντι οικονομικής ενίσχυσης για τους επιζήσαντες από την τραγωδία στο Φαρμακονήσι από τη νεολαία και το τμήμα δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, στις 3 μ.μ. στον πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56 και Ε. Μπενάκη). * Λαϊκή συνέλευση της Άμεσης ∆ημοκρατίας στις 5 μ.μ. στο Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου. * Εκδήλωση με θέμα «1821-2014: οι αγώνες για εθνική ανεξαρτησία και η εξάρτηση της χώρας από το ξένο κεφάλαιο» διοργανώνει ο Σύλλογος Μαρξιστικής Σκέψης «Γιάννης Κορδάτος» στις 6 μ.μ. στο μουσείο Εθνικής Αντίστασης Ηλιούπολης (Βενιζέλου και Μαρ. Αντύπα). Μιλούν οι Μ. Χονδροκούκης, ∆. Καλτσώνης. Συντονίζει ο Ν. Καραβέλος. * Εκδήλωση με θέμα «∆ικαιώματα και μεταναστευτική πολιτική τον καιρό του μνημονίου» διοργανώνουν ο ΣΥΡΙΖΑ Λαυρεωτικής και ο «105,5 Στο κόκκινο», στις 6 μ.μ., στο μηχανουργείο Λαυρίου. Μιλούν οι ∆. Τσουκαλάς και Θ. Κούρκουλας. * Σεμινάριο αυτομόρφωσης του ΣΜΕ∆ (Μαυρικίου 8, Εξάρχεια) με θέμα «Η διπλή σημασία των λέξεων» στις 6 μ.μ. * Ανοιχτή εκδήλωση της κίνησης ∆άφνης Υμηττού «Πολίτες σε κίνηση«, στις 6 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του 1ου δημοτικού σχολείου ∆άφνης. Μιλά ο υποψήφιος δήμαρχος Μπ. Αλεξάτος. * Συζητάμε με τον Περικλή Κοροβέση, στις 6.30 στο Στέκι της Ανοιχτής Συνέλευσης Περάματος (Φλέμινγκ 92 και Αχιλλέως). Συμμετέχει στη συζήτηση ο B.D. Foxmoore των Active Member.
θετείς την καθεστωτική πρακτική των αντιπάλων σου, με τα χρίσματα, τις επιλογές άνωθεν και τους παραγοντισμούς; Πώς γίνεται να δοθεί ουσία και περιεχόμενο στις γενικές και αφηρημένες μορφές της πολιτικής δραστηριότητας και συμμετοχής, όταν το κόμμα των μελών ολοένα και περισσότερο μετατρέπεται σε κόμμα των στελεχών; ∆εν μπορείς όταν αυτοσκοπός γίνεται η συγκρότηση «ψηφοδελτίων νίκης» με τα ίδια ή παρόμοια υλικά, να φαντασιώνεσαι ότι όταν θα έρθεις στην εξουσία θα κάνεις ρήξεις και
* Προβολή της ταινίας «Μυστήρια της σκοτεινής ύλης» από την Κινηματογραφική Λέσχη Ηλιούπολης, στις 8 μ.μ. στην αίθουσα του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών (Μ. Αντύπα 86).
∆ευτέρα 17 Μαρτίου
* Εκδήλωση τιμής στον Ευτύχη Μπιτσάκη από τους «∆ρόμους Φιλίας και Πολιτισμού», στις 8 μ.μ., στο αμφιθέατρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Μιλούν οι Ε. Μπιτσάκης, Γ. Τριμπέρης, Α. Χάγιος και Α. Χρύσης. Συντονίζει ο Στ. Ελληνιάδης. * Εκδήλωση με θέμα «Προς ένα τοπικό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων στο δήμο μας» από το ∆ίκτυο Πολιτών Χολαργού-Παπάγου, στις 7 μ.μ. στο δημαρχείο (Περικλέους 55, Χολαργός). Μιλούν οι Τ. Κεφαλάς και Π. Ζήκας. * Συζήτηση με τις γιατρούς Β. Κορβέση, Ό. Κοσμοπούλου και Κ. Στρυψανέλλη για τα λουκέτα στον ΕΟΠΥΥ, από τη Λαϊκή Συνέλευση Κουκακίου (∆ημητρακοπούλου 51), στις 7 μ.μ. * Παρουσίαση του βιβλίου του ∆. Ψαρρά «Το μπεστ σέλλερ του μίσους« στις 7 μ.μ. στο πνευματικό κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών (Βησσαρίωνος 9 και Σίνα). Μιλούν οι Β. Αλμπάλας, Γ. Καλαντζής, Στ. Ζουμπουλάκης, ∆. Ψαρράς. Συντονίζει ο Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ. * Παρουσίαση του βιβλίου της Μ. Ζορμπά «Πολιτική του πολιτισμού«, στις 7 μ.μ., στο θέατρο Εξαρχείων (Θεμιστοκλέους 69). Μιλούν οι: Αυγ. Ζενάκος, Μ. Μιχαηλίδου, Γ. Παπαθεοδώρου, Γ. Τζιρτζιλάκης, Β. Χαραλαμπίδης, Μ. Ζορμπά. Συντονίζει η Μ. Χαρτουλάρη. * Παρουσίαση του βιβλίου του Θ. Σκρουμπέλου «Το δίκοχο του Μίμη«, στις 8 μ.μ., στο χώρο Ρότα Art Coffee Community (Σόλωνος 124). Μιλούν οι Ι. Παπαθανασίου και Τ. Ψαράκης. * Γλέντι οικονομικής ενίσχυσης του Κοινωνικού ιατρείου-φαρμακείου Αθήνας για τον ένα χρόνο λειτουργίας του, στις 9 μ.μ., στην «Ταβέρνα της Κοτταρούς» (Αγ. Σοφίας 43, Κολωνός). Πρόσκληση 20 ευρώ.
Τρίτη 18 Μαρτίου
* Εκδήλωση με θέμα «Υλισμός, μαρξισμός, ιδεολογία: ο Αλτουσέρ διαβάζει Σπινόζα», στις 8 μ.μ. στο χώρο ∆ρόμος. Μιλά ο Α. Στυλιανού. * Παρουσίαση του βιβλίου «Το μοντέρνο στη σκέψη και τις τέχνες του 20ου αιώνα« που επιμελούνται οι Β. Κιντή, Π. Τουρνικιώτης και Κ. Τσιαμπάος, στις 7 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Ιωάννης ∆ρακόπουλος» του πανεπιστημίου ΑΘηνών. Μιλούν οι Π. Λέφας, Π. Μπασάκος, Ε. Φιλιππάκης,
23
ανατροπές. Και σήμερα που η εποχή της αθωότητας φαίνεται ότι τελειώνει, θα πούμε και πάλι το παλιό αυτονόητο. Για την αριστερά η εξουσία αποτελεί μόνο μέσο για την αλλαγή της κοινωνίας, δεν είναι αυτοσκοπός. Όσο ο στόχος περιορίζεται γύρω από την λέξη κυβέρνηση, τόσο απομακρύνεται η πιθανότητα να υλοποιηθεί το όραμα της κυβέρνησης της Αριστεράς. Βάσω Λέβα, ∆έσποινα Σπανούδη, ∆ημήτρης Γκιβίσης, Νίκος Αρβανίτης
Β. Χατζηβασιλείου.
Τετάρτη 19 Μαρτίου
* Εκδήλωση τιμής στον ποιητή Μάρκο Μέσκο, από τον ΣΥΡΙΖΑ κέντρου Θεσσαλονίκης, στις 7 μ.μ. στη δημοτική βιβλιοθήκη (Εθνικής Αμύνης 27). Μιλούν οι: Μ. Κουγιουμτζή, Α. Στυλιανού, Μ. Μπαρτσίδης. * Παρουσίαση του βιβλίου του Λ. Παδούρα «Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά«, στις 7 μ.μ. στη Λοκομοτίβα (Σολωμού και Μπόταση). Μιλούν οι Κ. Αθανασίου και Θ. Κουτσούμπος. * Προβολή της ταινίας «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» στις 8.45 από την ομάδα πολιτισμού του Λιμανιού της Αγωνίας (Πραξιτέλους 78). Μιλούν οι Στ. Χαραλαμπόπουλος, Θ. Λαμπρόπουλος και ∆. Οικονομίδης. •
24
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Θεσσαλονίκη - Ανοιχτή Πόλη
Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Νέα επιχείρηση τρομοκράτησης στις Σκουριές
Θεωρητικά, η ανάληψη τη διοργάνωσης «Θεσσαλονίκη, Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014» θα αποτελούσε μια ευκαιρία για επικοινωνία των νέων της Θεσσαλονίκης με εναλλακτικές μορφές έκφρασης και πολιτισμού. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις, με παραιτήσεις δημοτικών συμβούλων και συνεργατών και ανακλήσεις τους, με ολοένα αυξανόμενη την εντύπωση της αδιαφάνειας στη διαχείριση, με αναρτήσεις στενών συνεργατών του νυν δημάρχου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι σπεύδουν να διαχωρίσουν τη θέση τους από τα τεκταινόμενα, αφήνουν την εντύπωση ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της ∆ανιμαρκίας».
Επικίνδυνα σχέδια από τον άφαντο κ. Καλαφάτη
Η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, επιχειρεί νέες καταστροφικές παρεμβάσεις στο περιβάλλον της Θεσσαλονίκης και μάλιστα με εκτελεστή τον νεοδημοκράτη υποψήφιο δήμαρχο της πόλης που διατηρείται ακόμη στη θέση του αρμόδιου υπουργού κ. Καλαφάτη! Όπως προκύπτει από έγγραφα του ΥΠΕΚΑ, η κυβέρνηση προκηρύσσει νέους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς για: - την ανάπλαση της παλιάς παραλίας με προσθήκη καταστρώματος κατ’ επέκταση του παραλιακού πλακόστρωτου, μια αλλαγή αδόκιμη, άστοχη και εκτός πραγματικότητας. Θυμίζουμε ότι, όταν επιχειρήθηκε να αλλάξει το θαλάσσιο μέτωπο, είχε ξεσηκωθεί όλη η πόλη με αποτέλεσμα να αποσυρθεί τελικά το καταστροφικό αυτό σχέδιο για την ιστορική φυσιογνωμία της πόλης. - την ανάπλαση των χώρων όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις των ναυταθλητικών ομίλων, με προσθήκη χώρων ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών (μαρίνα) και χώρων αναψυχής και άθλησης στο ήδη κορεσμένο θαλάσσιο μέτωπο. - για το περιαστικό δάσος Σέιχ Σου, που αν κάτι μπορεί να είναι χρήσιμο στην προσπάθεια να ενταχθεί η φυσική αναψυχή, η άθληση και η απόλαυση του δάσους στην καθημερινή ζωή των Θεσσαλονικέων, είναι η αναζήτηση σημείων πρόσβασης σε αυτό από την πόλη, πεζή ή με ποδήλατο και η επιμέλεια των ήδη λιγοστών υπαρχόντων (γέφυρα Περαιβού, Κρυονέρι και Μαλακοπή). Καμία άλλη επέμβαση εξωραϊσμού του δάσους δεν επιτρέπεται από το θεσμικό πλαίσιο προστασίας.
Ν
έα προσπάθεια τρομοκράτησης των κατοίκων επιχειρείται ένα χρόνο μετά την επεισοδιακή εισβολή των ΜΑΤ στην Ιερισσό. Με διάταξη της ανακρίτριας Χαλκιδικής, κατηγορούμενοι για την υπόθεση Λάκκος Καρατζά καλούνται να δώσουν γενετικό υλικό για την υπόθεση του εμπρησμού του εργοταξίου στις Σκουριές. Σύμφωνα με τη διάταξη της ανακρίτριας έχουν βρεθεί «ορφανά» δείγματα γενετικού υλικού και αποτυπωμάτων στις Σκουριές τα οποία επιδιώκεται να ελεγχθούν αν αντιστοιχούν σε δακτυλικά αποτυπώματα κατηγορουμένων άλλης δικαστικής υπόθεσης και δικογραφίας έτσι ώστε αν υπάρξει ταυτοποίηση να επεκταθεί η δίωξη. Ερωτήματα προκαλεί η απόφαση αυτή καθώς, όπως είναι προφανές, επιχειρείται εμμέσως μία συνένωση των δύο δικογραφιών. Να υπενθυμίσουμε ότι για την υπόθεση του Λάκκου Καρατζά έχει ασκηθεί δίωξη εναντίον 27 ατόμων (μεταξύ των οποίων και μία νεαρή γυναίκα) από την Χαλκιδική και την Θεσσαλονίκη, που τον Σεπτέμβριο κλήθηκαν ως ύποπτοι για σωρεία αδικημάτων μεταξύ των οποίων και πολ-
Η Θεσσαλονίκη «στο Κόκκινο»
λών κακουργημάτων και κυρίως για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης με ιεραρχία, διεύθυνση και διαρκή δράση. Επιπλέον, εντύπωση προκαλεί η συγκυρία της εξέλιξης αυτής, μία μέρα μετά την απόφαση του ΣΤΕ για συνέχιση των εργασιών στις Σκουριές και ενώ έχει κλείσει ένας χρόνος από την εισβολή των ΜΑΤ στην Ιερισσό. Τα αδικήματα της δικαστικής υπόθεσης αφορούν περιστατικά που έλαβαν χώρα στην περιοχή Λάκκος Καρατζά του όρους Κάκαβος, στη Μεγάλη Παναγιά, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της Ιερισσού Χαλκιδικής από τις αρχές Μαΐου μέχρι και τις 25 Αυγούστου του 2013. Νομικοί κύκλοι ήδη από τον Σεπτέμβριο έκαναν λόγο για ποινικοποίηση των ιδεών και των αντιλήψεων των κατοίκων και των αλληλέγγυων σε αυτούς για ένα ζήτημα ιδιαίτερα σημαντικό που αφορά μια ολόκληρη περιοχή και συγκεκριμένα την αλλαγή του χαρακτήρα της, μιας και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής καθώς και η υγεία των κατοίκων θα υποστεί τεράστιες συνέπειες από την μεταλλευτική δραστηριότητα της
εν λόγω εταιρείας. Προσφυγή στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πολυγύρου κατέθεσαν πέντε κατηγορούμενοι για την υπόθεση Λάκκος Καρατζά που κλήθηκαν από την ανακρίτρια Χαλκιδικής να δώσουν γενετικό υλικό στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης για άλλη δικαστική υπόθεση, αυτή του εμπρησμού του εργοταξίου στις Σκουριές, στην οποία δεν έχουν καμία εμπλοκή. Παράλληλα, κατέθεσαν αίτημα να σταματήσει η διαδικασία αυτή μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής τους από το Συμβούλιο. Αναμένεται να καταθέσουν αντίστοιχες προσφυγές και άλλοι κατηγορούμενοι για την υπόθεση του Λάκκου Καρατζά που κλήθηκαν να δώσουν γενετικό υλικό. Η ανακρίτρια Χαλκιδικής αναμένεται να αποφασίσει αν θα σταματήσει τη διαδικασία των κλήσεων μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής. Συγκέντρωση πραγματοποίησαν στα φανάρια Ιερισσού και στη Γενική Αστυνομική ∆ιεύθυνση Χαλκιδικής στον Πολύγυρο, κάτοικοι της Χαλκιδικής συμπαραστεκόμενοι στους συναγωνιστές τους που κλήθηκαν να καταθέσουν δείγμα γενετικού υλικού.
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Ο
λοι γνωρίζουμε το ρόλο που παίζουν τα ΜΜΕ, κυρίως σε μια εποχή που η πληροφορία αποτελεί μια καθοριστική ανταλλακτική αξία, η οποία ρυθμίζει αποφασιστικά το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Στην Ελλάδα, τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια λυμαίνονται την ενημέρωση με το χειρότερο τρόπο κι αποτελούν μια συμπληρωματική δύναμη της εκάστοτε εξουσίας την οποία συνήθως επηρεάζουν σε μέγιστο βαθμό. Για το σκοτεινό ζήτημα της αδειοδότησης των ιδιωτικών καναλιών καίρια ευθύνη έχει και η αριστερά του ενιαίου Συνασπισμού, με την εμπλοκή της στη συγκυβέρνηση με την Ν∆ και την οικουμενική κυβέρνηση του 1989, όταν άνοιξαν το δρόμο στους καναλάρχες και τώρα
τους «λούζονται» χωρίς να κάνουν έστω μια στοιχειώδη αυτοκριτική για εκείνη την περίοδο. Άλλοι «κάνουν την πάπια», αν και πρωταγωνίστησαν από υπουργικές θέσεις και μερικοί μάλιστα επαίρονται για τις τότε «αριστερές» επιλογές τους, βαυκαλιζόμενοι ότι δεν μετανιώνουν ποτέ για πράξεις του παρελθόντος τους! Η αυτοκριτική φαίνεται να είναι άγνωστη λέξη για την αριστερά και τα στελέχη της. Κι όσοι τολμήσουν να ανασκαλέψουν τις ευθύνες εκείνης της εποχής εξωθούνται στο πυρ το εξώτερον… Το μοναδικό κανάλι πανελλαδικής εμβέλειας που κατείχε η αριστερά ήταν το 902. Το ανεκδιήγητο ΚΚΕ κατάφερε και βρήκε την καλύτερη λύση για να αντιμετωπίσει τα οικονομικά του προβλήματα και να υπηρετήσει, με τον ιδιότυπο τρό-
πο του, το σύστημα που υποτίθεται πως αντιμάχεται. Πούλησε με αδιαφανείς διαδικασίες, σε οφ σορ εταιρεία όπως έχει γραφεί, το σταθμό ο οποίος κατάντησε να είναι φέουδο του Τράγκα και βήμα των ναζί της Χρυσής Αυγής. Καλύτερα έτσι, παρά να πέσει το κανάλι στα χέρια των υπέρτατων εχθρών του λαού, των οπορτουνιστών του ΣΥΡΙΖΑ! Μετά το πραξικοπηματικό κλείσιμο της ΕΡΤ, υπήρξε ένα τεράστιο κενό και στα ερτζιανά. Εδώ στην Θεσσαλονίκη, όσοι ακούνε ραδιόφωνο έψαχναν εναγωνίως την μπάντα μήπως και βρουν κάτι υποφερτό, και όσον αφορά την ενημέρωση και όσον αφορά τη μουσική. Έτσι, όταν εξέπεμψε στα 93,4 FM το «Κόκκινο» ήταν σαν να βρέθηκε μια όαση στην απέραντη έρημο των ερτζιανών. Επιτέλους λίγες ειδήσεις που σπάνε το μονοπώλιο της κυβερνητικής προπαγάνδας και εκπομπές με ποιότητα κι άρωμα αριστεράς. Στο τοπικό πρόγραμμα, καλωσορίσαμε τα φρέσκα παιδιά του alterthess, την ένρινη κι αιρετική φωνή του Απόστολου Λυκεσά, τη ραδιοφωνική χαρά που αναδύεται από τη ζεστή φωνή του Στράτου Κερσανίδη, που εκτός από την «Κόκκινη ομπρέλα» του ακούγεται
και στη διαφήμιση της γνωστής ταβέρνας «Το ρέμα», και όλους, φυσικά, τους υπόλοιπους συντελεστές. Στην αναμετάδοση του προγράμματος από την Αθήνα δεσπόζει ο Σταμάτης Κραουνάκης με τα καλιαρντά του που υπονομεύουν την αριστερή μας σοβαρότητα κι ο ψαγμένος Άρης Χατζηστεφάνου με την εντυπωσιακή τεκμηρίωση των θεμάτων του. Προς το παρόν, όλα τα στραβά που, φυσικά, υπάρχουν και «Στο Κόκκινο» καλύπτονται από τις πολλαπλές μουσικές εκδοχές του εμβατηρίου των κομμουνιστών «Εμπρός της γης οι κολασμένοι», που δεν χορταίνουμε να ακούμε ως γέφυρα στο πρόγραμμα του σταθμού! Υ.Γ. Οι μουσικοί παραγωγοί του σταθμού είναι επαΐοντες στην «ποιοτική» μουσική αλλά μάλλον αδαείς στο λαϊκό τραγούδι. Αν ο Πόλυς Κερμανίδης κι ο Κώστας Καφάσης είναι οριακές επιλογές, ο Στράτος ∆ιονυσίου κι ο Μανώλης Αγγελόπουλος δεν χωράνε «Στο Κόκκινο»; Αν ο σταθμός θέλει να συναντηθεί με το λαϊκό αίσθημα δεν θα πρέπει πρώτα να συναντηθεί με το καλό λαϊκό τραγούδι; Ο δικηγόρος του διαβόλου
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Μια ερευνητική δουλειά πάνω στα παραμύθια και την αφήγησή τους αλλά και μια προσπάθεια να εξηγηθούν λογικά τα μοτίβα των πιο σκληρών παραμυθιών μας συστήνεται από την ομάδα «Ονειρόδραμα» στο ∆ημοτικό Θέατρο Πειραιά.Ας ξεκινήσουμε από το κτίριο, ένα πραγματικό κόσμημα αρχιτεκτονικής στο μέσο μιας πόλης που, όπως και παντού σχεδόν σε
ΘΕΑΤΡΟ
25
όλη την Ελλάδα, οι εργολάβοι όχι απλώς με την ανοχή αλλά και με την προτροπή και συναίνεση των αρχών -κεντρικής και τοπικής διοίκησης- μετέτρεψαν σε σωρούς τσιμέντου με άναρχη δόμηση. Ίσως μάλιστα η πώληση του λιμανιού στην COSCO να χειροτερέψει τα πράγματα από οικοδομικής πλευράς μιλώντας, αφού ο κινεζικός κολοσσός σίγουρα θα θελή-
σει να δημιουργήσει χώρους για τα προϊόντα που θα έρχονται από τις μακρινές αγορές της Άπω Ανατολής. Ωραίο, λοιπόν, το ∆ημοτικό Θέατρο του μεγάλου λιμανιού και έξω και μέσα. Έχει αρχίσει μάλιστα μια ενδιαφέρουσα θεατρική κίνηση με παραστάσεις φιλοξενούμενες αλλά και με πρωτότυπες δουλειές που εκεί πρωτοπαρουσιάζονται.
Η ανάγκη να κοπάσει η βία γέννησε τα παραμύθια ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ
«Στον ίσκιο της θυγατέρας», μια ερευνητική δουλειά από την ομάδα «Ονειρόδραμα»
Η
“
ομάδα «Ονειρόδραμα» ασχολείται αρκετό καιρό με τα παραμύθια και τη σκηνική παρουσίασή τους («Σςς… η φύση κοιμάται», αναλόγια με παραμύθια κτλ), αλλά πρώτη φορά απευθύνεται σε ενήλικο κοινό. Με μια ισορροπημένη μείξη στοιχείων μοντερνικότητας και παράδοσης, με κέντρο τη γυναικεία φιγούρα και πλαίσιο την έννοια της βίας, έστησαν μια δουλειά που παρουσιάζει όχι απλώς ενδιαφέρον αλλά διαθέτει δροσιά και σύνεση παρά τις μερικές άνισες στιγμές της. Η παράσταση ξεκινά από το φουαγιέ του θεάτρου με έναν από τους ηθοποιούς ο οποίος αφηγείται ένα παραμύθι για την ανάγκη να ακούμε παραμύθια, απεκδύεται το ρεαλισμό της φυσικής του παρουσίας και καλεί το κοινό να τον ακολουθήσει στο ξετύλιγμα του μίτου της αφήγησης στον πρώτο όροφο του θεάτρου. Εκεί, μέσα σε μια ψηλοτάβανη σάλα αρχοντικού
Μια γυναίκα διηγείται ιστορίες στον ξυλοκόπο άντρα της κάθε βράδυ για να γλιτώσει το ξύλο και να σώσει το παιδί που κουβαλάει στα σπλάχνα της. Το καταφέρνει και γεννάει ένα παιδί που είναι η αγάπη. Η αφήγηση των παραμυθιών εξοικειώνει με τα θεριά του κόσμου και των ψυχών μας.
ένα πλάσμα οριακά άφυλο, οριακά δυτικό και οριακά ανατολικό, μια οριακότητα που ορίζεται με την πορφυρή σουτάνα που ντύνει ή καλύτερα σκεπάζει το σώμα του ηθοποιού, με τρόπους δανεισμένους επίσης οριακά από το σωματικό θέατρο και με εκφορά λόγου που φέρνει στο νου το θέατρο του Αβδελιώδη, αφηγείται στους καθήμενους γύρω του θεατές, όπως οι αρχαίοι ραψωδοί στα παλάτια των ομηρικών βασιλιάδων, ένα παραμύθι. Είναι ένα παραμύθι που εξηγεί πως τα παραμύθια γεννήθηκαν από τη βία και την ανάγκη να κοπάσει η βία και να ζήσουν οι άνθρωποι ειρηνικά. Γι’ αυτό σαν τη Σεχραζάτ στις «1000 και μια νύχτες», μια γυναίκα διηγείται ιστορίες στον ξυλοκόπο άντρα της κάθε βράδυ για να γλιτώσει το ξύλο και να σώσει το παιδί που κουβαλάει στα σπλάχνα της. Και το καταφέρνει. Και γεννάει ένα παιδί που είναι η αγάπη. Έτσι η αφήγηση των παραμυθιών ειρηνεύει τις καρδιές, καταλαγιάζει τους φόβους, εξοικειώνει με τα θεριά του κόσμου και των ψυχών μας.
Η φαντασία συναντά την πραγματικότητα
Έπειτα, αλλάζοντας επί σκηνής τα ευφάνταστα κοστούμια (Κωνσταντίνος Γκουγκούνης) που αναδείκνυαν την αφήγηση του κάθε φορά παραμυθιού, οι τέσσερις ηθοποιοί που αποτελούν το «Ονειρόδραμα» (Πέννυ Καλαφατάκη, Γιώργος Μενεδιάτης, Χριστίνα Μουδάτσου, Βασίλης Παπαλαζάρου) ξετύλιξαν μερικά από τα πιο γοητευτικά και άγρια λαϊκά παραμύθια, που τα μοτίβα τους παρα-
τηρούνται σχεδόν σε όλη την έκταση των Βαλκανίων. Προτίμησαν να τα αφηγηθούν σε λειασμένο, καθημερινό, σύγχρονο ιδίωμα, ώστε να υπάρχει γλωσσική ομοιομορφία. Ο φόβος, η ανοησία, η αλαζονεία, η λαγνεία και το παράλογο, διαδέχονταν το ένα το άλλο και έφταναν στο θεατή μέσα από την προσπάθεια της ομάδας να ανανεώνει κάθε φορά την αφηγηματική προσέγγιση, ενώ προσπαθούσε να εντάξει μέσα σ’ αυτήν και το κοινό. Κορυφαία στιγμή η αφήγηση του περίφημου «Καημού», που ο Θεατής ανακάλυψε γοητευμένος σε μια παράσταση της Αγνής Στρουμπούλη. Εδώ η ομάδα προσπάθησε να δώσει μια λογική ερμηνεία και να αποδώσει το παρα-
μύθι στην υπόγεια παρόρμηση της παιδοκτονίας. Θεμιτή προσπάθεια ερμήνευσης ενός από τα πιο παράξενα παραμύθια -με καταγωγή μάλλον από τη Βόρεια Ελλάδαόμως, όπως κάθε μονόδρομη ερμηνεία, αδικεί ένα εξαιρετικά πλούσιο παραμύθι που η γοητεία του είναι ακριβώς η έκπληξη και η απορία. Η παράσταση του Ονειροδράματος κατάφερε να μας παρασύρει στον κόσμο του παραμυθιού και να μας ταξιδέψει στο μαγικό μεταίχμιο, όπου η φαντασία συναντά την πραγματικότητα, η γλώσσα συμπυκνώνει σε παροιμίες μια δυσβάστακτη και αυτοαναιρούμενη μέσα στις αντιφάσεις της λαϊκή σοφία (μια κοινώς παραδεκτή αλήθεια γίνεται παροιμία και η παροιμία έπειτα γίνεται ένα παραμύθι για να εξηγήσει και αυτήν και την έννοια που δηλώνει και στην οποία εμφατικά επιμένει). Ένα τόπο, δηλαδή, όπου τα στερεότυπα βασιλεύουν αλλά ταυτόχρονα καταργούνται μέσα σ’ ένα κόσμο συμβόλων και μεταφυσικών δυνάμεων. Εκεί όπου όλα είναι μπορετά και η ευτυχία λέγεται σε χρόνους παρελθοντικούς, γιατί ελπίζεται ως εφικτή μετά από τα δύσκολα ταξίδια. Καλά στηριγμένη ερμηνευτικά η παράσταση «Στον ίσκιο της θυγατέρας» αφήνει μια επίγευση ποιότητας που δεν μπορεί να τη χαλάσει το μάλλον άστοχο τελείωμά της. Στα θετικά της επίσης η προσεγμένη αλλά ανεπιτήδευτη κίνηση των υποκριτών. Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr
“Tι κάνω εγώ εδώ;” της Ε. Μπουρκέν
Στο έργο αποτυπώνεται με ρεαλιστικό και αλληγορικό τρόπο η εικόνα μιας οικογένειας στη νέα εποχή της φτώχιας. Mέσα από το κάθε μέλος της που αντιπροσωπεύει και μια άλλη γενιά, παρακολουθούμε πώς κινούνται οι άνθρωποι σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται σε κρίση. Μια τρυφερή και ευαίσθητη ιστορία που περνάει από το γέλιο στη συγκίνηση, από την αγάπη και τη φροντίδα στην αγωνία του αδιέξοδου. Σ’ ένα περιβάλλον που «όλα καταρρέουν», ένα νέο παιδί που μπορεί ακόμα να οραματίζεται ποιά θέση να αναζητήσει; Τη μετάφραση και διασκευη έκανε η Ελένη Παπαχριστοπούλου και τη σκηνοθεσία ο Γιάννης Σταματίου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Γιάννης Σταματίου, Νίκος Ζάγαρης, Ελένη Παπαχριστοπούλου, ΄Αννα ∆ελαπόρτα, Μάριος Τσαμαντιώτης, Σαράντης Ρουμπάνης, Λευτέρης Αλεξανδρής, Χριστίνα Μωρόγιαννη, Κατερίνα Φουσέκη, Λαμπρινή Λίβα. Παραστάσεις: κάθε Κυριακή, στις 7μ.μ., στον πολυχώρο ΕΚΣΤΑΝ (Καυταντζόγλου 5, Πατήσια, τηλ.: 6978555293).
26 ΜΟΥΣ
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Η μεγάλη ημέρα της ποίησης
Μ
ε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στις 21 Μάρτη, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αφιερώνει ολόκληρη την Κυριακή 16 Μάρτη στην ποιητική τέχνη, μια τέχνη που συμπορεύεται, εδώ και χιλιετίες, με αυτήν της μουσικής, μια τέχνη που εκπροσώπησε επάξια τη χώρα μας στο διεθνές λογοτεχνικό στερέωμα τον 20ό αιώνα, μια τέχνη που αναζητεί τη νέα της πορεία στη σύγχρονη εποχή. Θα πραγματοποιηθεί συναυλία για παιδιά με τον τίτλο «Τραγούδια για παιδιά», όπου θα παρουσιαστούν οι δουλειές «Πετώντας πας στην πόλη» της Τατιάνας Ζωγράφου και «Μελωδόνια» του Πέτρου Περάκη, 24 τραγούδια για βαρύτονο και «χρωματισμένο» πιάνο από το βιβλίο της Παυλίνας Παμπούδη «Με το Αλφα και το Βήτα», με τον Σπύρο Σακκά. Στις 11.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 8 ευρώ (ειδική τιμή για φοιτητές, παιδιά και νέους έως 25 ετών, καθώς και για έναν συνοδό παιδιών έως 15 ετών) και 14 ευρώ (γενική είσοδος). Στη συνέχεια, «Έξι ποιητές συνομιλούν με τη μουσική», έξι ποιητές παρουσιάζουν αποσπάσματα από το έργο τους, κάνοντας συγχρόνως νύξεις για την προσωπική τους ευαισθησία στη μουσική. Το πρόγραμμα του αφιερώματος περιλαμβάνει ισάριθμες ημίωρες υποενότητες που διεξάγονται παράλληλα. Αποσπάσματα από τη συλλογή «Paternoster Square» (εκδόσεις Πόλις, 2012), καθώς και έξι ανέκδοτα ποιήματα της λυρικής ερμηνεύτριας και ποιήτριας Λένιας Ζαφειροπούλου θα απαγγείλουν οι Λένια Κιτσοπούλου, Ιωάννα Μαυρέα και Γιάννης Κότσυφας. Τα απαγγελλόμενα μέρη θα διανθισθούν από σύντομες μουσικές παρεμβάσεις της σοπράνο Λένιας Ζαφειροπούλου και της πιανίστριας Αϊ Μοτοχάσι, που θα ερμηνεύσουν αποσπάσματα από έργα Σούμπερτ, Σούμαν, Βάγκνερ, Σοστακόβιτς και Προκόφιεφ. Από τις 6μ.μ. έως τις 6.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος. Την ίδια ώρα, στην αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, ο Θωμάς Ιωάννου θα διαβάζει ποιήματά του από τη συλλογή «Ιπποκράτους 15» (εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2011), ενώ θα ακούγεται μουσική στο ύφος του Νορβηγού συνθέτη Nils Petter Molv r από τον τρομπετίστα Ανδρέα Πολυζωγόπουλο. Στη συνέχεια, ο Θανάσης Χατζόπουλος θα διαβάσει ποιήματά του από τη συλλογή «Πρόσωπο με τη γη» (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2012) υπό τους ήχους των πιανιστικών αυτοσχεδιασμών του ∆ημήτρη Μαραμή σε δικά του πρωτότυπα θέματα. Από τις 6.45μ.μ. έως τις 7.15μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος Κατά τη διάρκεια του ίδιου ημιώρου, στην αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου θα απαγγείλει ποιήματά της από τη συλλογή «Το σπίτι» (εκδόσεις Ύψιλον, 2012). Η μουσική υπόκρουση προέρχεται από απο-
σπάσματα συνθέσεων των Σούμαν, Σοπέν και Ντεμπισί που θα παίξει στο πιάνο η Λήδα Μασούρα. Ταυτόχρονα, θα προβάλλονται έργα του ∆ανού ζωγράφου Βίλχελμ Χάμερσχοϊ. Το κινησιολογικό σχόλιο υπογράφει η χορογράφος και χορεύτρια Μαρίζα Τσίγκα. Τέλος, ο Γιάννης Ευσταθιάδης θα αναγνώσει αποσπάσματα από τη συλλογή «Κιβωτός» (εκδόσεις Ύψιλον, 1998) και τα βιβλία «Γραμμένα Φιλιά» (εκδόσεις Ύψιλον, 2006) και «Καθρέφτης» (εκδόσεις Ύψιλον, 2010), καθώς και από το υπό έκδοσιν «Εκατό» (2013) με τη συνδρομή της μουσικής του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ ως «ηχητικού σχολίου μοναξιάς». Ερμηνεύει ο βιολονίστας Κώστας Παναγιωτίδης. Θα παρουσιασθεί ακόμη το ανέκδοτο ποίημα του Γιάννη Ευσταθιάδη «Για τους αυτόχειρες ποιητές» υπό μορφήν προηχογραφημένου δρώμενου, το οποίο συνδυάζει μουσική δωματίου του 20ού αιώνα με ηλεκτρονική και «συγκεκριμένη» μουσική, καθώς και με τις φωνές (σε αποσπασματικές αναγνώσεις) από πέντε αυτόχειρες ποιητές, τον Γεβγένι Γεσένιν, τον Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, τη Σίλβια Πλαθ, την Αν Σέξτον και τον Πάουλ Τσελάν. Στις 7.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος. Την ίδια ώρα, στην αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, ο Κώστας Καζανάς θα διαβάσει ποιήματα από τις συλλογές «Με το φως» (εκδόσεις Καστανιώτης, 2000) και «Στο τέρμα της πλάνης» (εκδόσεις Καστανιώτης, 2010) του Χριστόφορου Λιοντάκη υπό τη συνοδεία της μουσικής του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, και συγκεκριμένα από τις Σουίτες για τσέλο, αποσπάσματα από τις οποίες θα παίξει ο Κρίστοφερ Χάμφρις. Τέλος, το αφιέρωμα της ημέρας στην ποί-
«Ιστορίες καρδιάς»
Σε αυτή τη μουσικο -θεατρική παράσταση η διακεκριμένη σοπράνο Τζένη ∆ριβάλα καταθέτει την πολύτιμη πείρα της και επιλέγει ως θέμα την ανάλαφρη και εύθυμη πλευρά που κρύβουν οι σχέσεις αγάπης με πρωταγωνιστές ήρωες και ηρωίδες του μουσικού θεάτρου (όπερα-οπερέττα-μιούζικαλ). Χαριτωμένες «Ιστορίες καρδιάς» ζωντανεύουν κάτω από την καθοδήγηση του σκαμπρόζικου μικρού θεού, του Eρωτα, που μας ξεναγεί στα πολύπλοκα μονοπάτια των ερωτικών σχέσεων, με πολύ κέφι και χιούμορ. Συμμετέχουν οι: Τζένη ∆ριβάλα (σοπράνο), ∆έσποινα Αληζιώτη (σοπράνο), Κατερίνα Μανιού (μέτζο σοπράνο), Μιχάλης Ευριπίδης (τενόρος), Ανδρέας Παπαγιαννάκης (ηθοποιός), Τζούλη Καράλη (πιανίστα). Κείμενα –σκηνοθεσία: Τζένη ∆ριβάλα. Κοστούμια: Τζένη ∆ριβάλα Μουσική: Βέρντι, Πουτσίνι, Μπιζέ, Ροσίνι, Ντονιτζέτι, Λέχαρ, Σακελλαρίδη, Χατζηαποστόλου, Άντριου Λόυντ Γουέμπερ. Σάββατο 22 Μάρτη, στις 7μ.μ., στο Ιδιόμελο (Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Μαρούσι, τηλ. 2106817042). Τιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ.
ηση θα κλείσει, στις 8.30μ.μ., με συναυλία «Μάνος Χατζιδάκις: Τραγούδια για φωνή και πιάνο» με τον Τάση Χριστογιαννόπουλο, τη Σαβίνα Γιαννάτου και την πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου. Τιμές εισιτηρίων: 16 και 25 ευρώ. Ειδικές τιμές: 6 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 10 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι). Οι φίλοι της Ποίησης και της Μουσικής θα μπορούν να μετακινούνται με το ίδιο εισιτήριο από τον έναν χώρο στον άλλο κατά τα κοινά ενδιάμεσα διαλείμματα διάρκειας 15 λεπτών. Το αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ολοκληρωθεί με τη διπλή συναυλία του Γιώργου Νταλάρα με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, ενός συνθέτη που μέσα από τη μουσική του συνέβαλε τα μέγιστα στην ευρύτερη διάδοση της ελληνικής ποίησης σε όλο τον κόσμο. Γνωστά και αγαπημένα μελοποιημένα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, του Οδυσσέα Ελύτη, του Μανώλη Αναγνωστάκη, του Τάσου Λειβαδίτη, του Μιχάλη Κατσαρού, του Γιάννη Θεοδωράκη αλλά και του ίδιου του συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη επέλεξε να παρουσιάσει ο Γιώργος Νταλάρας. Τραγούδια που αποτέλεσαν για πολλές δεκαετίες μυστική πηγή δύναμης που ένωσε τις ψυχές των ανθρώπων σ’ έναν μύθο κοινό. Τραγούδια ιδιαίτερα επίκαιρα, τραγούδια που δεν είναι «εύκολα» και διασκεδαστικά ούτε κολακεύουν την ανάγκη για γλέντι και εκτόνωση, καταφέρνουν όμως όπως και στο παρελθόν- να διεγείρουν το συναίσθημα, τη σκέψη, την αγωνία, τα ερωτήματα σε έναν λαό που ενώνεται μέσα από αυτά, νιώθει περηφάνια και βαθιά ανάγκη να τα τραγουδήσει με μια φωνή. Λαϊκά τραγούδια που έθεσαν θεμελιώδεις αξίες και σταθερές στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία. Καλεσμένοι του Γιώργου Νταλάρα, μια ξεχωριστή ερμηνεύτρια της νέας γενιάς με σπάνιο ταλέντο, η Ελεονώρα Ζουγανέλη, αλλά και ένας από τους σημαντικότερους τραγουδοποιούς της εποχής μας, ο Μίλτος Πασχαλίδης που επιχειρεί τη δική του ερμηνεία στο Θεοδωράκη με σεβασμό και αγάπη. Η επιλογή των τραγουδιών είναι του Γιώργου Νταλάρα, ο οποίος υπογράφει και τις ενορχηστρώσεις τους σε συνεργασία με τον Γιώργο Παπαχριστούδη που είναι και ο διευθυντής της 14μελούς ορχήστρας. Την Τρίτη 18 και την Τετάρτη 19 Μαρτίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων 15, 27, 38 και 55 ευρώ. Ειδικές τιμές: 8 (Φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) και 10 ευρώ (65+, πολύτεκνοι). •
1044
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
27
ΒΙΒΛΙΟ
Στη σκιά δύσκολων καιρών Αστέρης Ν. Μαυρουδής «Η κλεψιά» Εκδόσεις Θερμαϊκός Ιανουάριος 2014
Τ
ο πρώτο βιβλίο του Αστέρη Μαυρουδή είναι μία δεύτερη ενδιαφέρουσα συλλογή διηγημάτων από τις εκδόσεις Θερμαϊκός, που περνάει το φράγμα του Ολύμπου. Στο κλεινόν άστυ, παρόμοιες εκπλήξεις δεν φαίνεται να είναι και τόσο ευπρόσδεκτες. Η πρωτεύουσα προτιμά να εμφανίζεται ως αυτάρκης, ασχέτως αν τροφοδοτείται από την επαρχία, εκμεταλλευόμενη την ελκτική δύναμη των Φώτων της δημοσιότητας που συγκεντρώνει. ∆ιότι Τύπος της Ελλάδας σημαίνει αθηναϊκές εφημερίδες, συν τις λοιπές, που είναι μικρής κυκλοφορίας και τοπικής εμβέλειας. Παρομοίως, ο εκδοτικός χώρος είναι οι εκδοτικοί οίκοι με έδρα την Αθήνα, συν οι λοιποί, που είναι μικρής παραγωγής και τοπικής απήχησης. Γι’ αυτό και ισχύει το όσοι πιστοί προσέλθετε. Μόλις ένας κάτοικος της λοιπής Ελλάδας βρει “άκρες” σε αθηναϊκό εκδοτικό οίκο, σπεύδει. Πρόσφατα, με την ευρύτερη διάδοση των εκδόσεων “ιδίοις αναλώμασιν”, σπεύδει και όποιος στερείται διασυνδέσεων. Όπως και ο Αθηναίος συγγραφέας, ζητά κι αυτός να πληροφορηθεί τα “πακέτα προσφορών” των αθηναϊκών οίκων. Σήμερα πλέον, πέραν της εκτύπωσης, ένα πλήρες εκδοτικό “πακέτο” υπόσχεται διαφήμιση του προϊόντος, με ό,τι αυτή προβλέπει, από προβολή στα ΜΜΕ μέχρι βραδιά με επώνυμους ομιλητές. Κάπως έτσι εξαφανίστηκαν οι συλλογικές έννοιες, όπως λογοτεχνία Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Επτανήσου, και έμειναν μόνο συγγραφείς Θεσσαλονικείς, Καβαλιώτες, Επτανήσιοι. Μέχρι επηρεασμό των κριτικών επιτροπών βραβεύσεων μπορεί να περιλαμβάνει αυτό το “πακέτο”. Παλαιότερα, όταν κατήρτιζαν τις κριτικές επιτροπές των βραβείων λογοτεχνίας, προέβλεπαν και κάποιο Θεσσαλονικιό για να υποστηρίζει Βορειοελλαδίτες. Σήμερα, αυτή η συνήθεια έχει ατονήσει. Ίσως γιατί οι νεότεροι Θεσσαλονικείς είναι μικρότερου βεληνεκούς. Πάντως, η καταγωγή ενός μέλους μίας οιασδήποτε επιτροπής βραβεύσεων ή άλλων επιλογών καθίσταται συχνά ευδιάκριτη από τα αποτελέσματα. Αιφνιδιαστικά, εν μέσω των Αθηναίων, ξεφυτρώνουν κάτοικοι της άλφα ή της βήτα περιοχής, όταν ο λόγος του διαμεσολαβητή διαθέτει κύρος. Αν και ο επιτετραμμένος σε μία οποιαδήποτε επιτροπή βρίσκεται, κατά κανόνα, προ δύσκολων αποφάσεων, καθώς έχει να συμβιβάσει διαφορετικές ροπές. Πέραν της εντοπιότητας, έχουν αυξηθεί οι εκδοτικές δοσοληψίες, ενώ παραμένουν ισχυρές οι ιδεολογικές συνάφειες και προφανώς, οι προσωπικές σχέσεις. Ο τελευταίος αυτός παράγων, πολλές φορές, λειτουργεί εμφανέστερα στις περιπτώσεις αποκλεισμού ενός υποψηφίου. Είναι σχεδόν αποδεδειγμένο, ότι πολλαπλώς ισχυρότερη μίας φιλίας αποβαίνει μία σχέση εμπάθειας. Βεβαίως, υπάρχουν και τα λογοτεχνικά κριτήρια, μόνο που αυτά ακολουθούνται σε ένα μικρότερο σύνολο υποψηφίων, το οποίο έχει προκύψει με βάση όλα τα προηγούμενα. Τα διηγήματα του Μαυρουδή έρχονται από έναν κάπως ιδιόμορφο εκδοτικό οίκο. Οι εκδόσεις Θερμαϊκός, παρότι παρακλάδι των εκδόσεων Ιανός, παραμένουν τοπική υπόθεση. Στη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούν και εκεί παρουσιάζονται, με παρουσιαστές μπορεί επώνυμους και για τα αθηναϊκά μέτρα, αλλά Βορειοελλαδίτες. Ούτε αθηναϊκή βραδιά προβλέπεται ούτε προώθηση στους κριτές εφημερίδων και βραβεύσεων. Κι ας συχνά-
ζουν πολλοί από αυτούς στο Καφέ Ιανός, που λέγεται ότι είναι το μεγαλύτερο εν Αθήναις εκδοτικού οίκου. Για παράδειγμα, η συλλογή διηγημάτων του Στάθη Κοψαχείλη, που κυκλοφόρησε προ διετίας από τις εκδόσεις Θερμαϊκός, έμεινε στο ράφι του Ιανού. Ούτε κριτικές έλαβε ούτε σε καμία βραχεία λίστα διηγήματος ή έστω, πρωτοεμφανιζόμενου συμπεριλήφθηκε. Παρότι το 2011 δεν ήταν “μία ιδιαίτερα καρποφόρα χρονιά”, για να αντιγράψουμε μια φράση κλισέ του σκεπτικού κριτικών επιτροπών. Παρθενική θα χαρακτηριζόταν η πρώτη εμφάνιση του Μαυρουδή, καθώς κανένα από τα 17 πεζά του βιβλίου δεν έχει δημοσιευθεί σε κάποιο έντυπο. Μόνο το πρώτο στη σειρά παράταξης, «Άζυμη καλαμποκίσια πίτα», απέσπασε έπαινο στον 5ο Πανελλήνιο ∆ιαγωνισμό Ποίησης και ∆ιηγήματος «∆ημήτριος Βικέλας», με έδρα τη Βέροια, του 2012. Στον ίδιο ∆ιαγωνισμό του 2008, το δεύτερο βραβείο είχε απονεμηθεί στον Ιάκωβο Ανυφαντάκη. Τα πεζά της συλλογής, όπως και εκείνα του Κοψαχείλη, τοποθετούνται στον τόπο του. Στα Ν∆ της Θεσσαλονίκης του Κοψαχείλη, που γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας, προς τα ανατολικά του Μαυρουδή, που “μεγάλωσε στο Αδάμ και ζει στη Σουρωτή”, σύμφωνα με τα βιογραφικά στα βιβλία τους. Με αθηναϊκά κριτήρια, αυτό το στοιχείο εντοπιότητας συγκαταλέγεται στα μειονεκτήματα. Και βεβαίως, επιτείνεται, όταν απουσιάζει η διακειμενικότητα με την ξένη λογοτεχνία. Γεγονός μη αναμενόμενο στην περίπτωση του Μαυρουδή, καθώς φοίτησε σε Σχολή ∆ημιουργικής Γραφής και μάλιστα, τη μόνη πανεπιστημιακού επιπέδου. Ευτυχώς, δεν μολύνθηκε. Ούτε το ύφος δασκάλου μιμήθηκε ούτε θεωρίες προσπάθησε να εφαρμόσει. Τα ίχνη περιορίστηκαν σε τρεις αφιερώσεις και ευχαριστίες, σύγγνωστες ανασφάλειες πρωτοεμφανιζόμενου. Το κυρίως σώμα του βιβλίου του το αποτελούν διηγήσεις, στις οποίες παρεμβάλλονται τρία ιστορικοφανή πεζά, μάλλον σαν αφηγηματικοί πειραματισμοί πάνω σε γνωστό καμβά. Άλλες διηγήσεις μένουν στη χαλαρή μορφή της ιστορίας κι άλλες αποκτούν την αρτιότητα του διηγήματος. Σε όλες, όμως, υπάρχει αφηγηματική οικονομία. Στις περισσότερες, ο αφηγητής δεν μετέχει στα ανιστορούμενα. Παραμένει στη θέση του αυτόπτη μάρτυρα, που στολίζει την εξιστόρησή του με κάποια παρατήρηση, αλλά χωρίς να προδιαθέτει για τα δίκια των εμπλεκόμενων. Μικρές προτάσεις, κοφτές, με το βάρος στο ρήμα και το ουσιαστικό. ∆ιεξοδικές είναι οι περιγραφές πραγμάτων και καταστάσεων. Ενώ, τα αισθήματα δεν κατονομάζονται, υποδηλώνονται ωστόσο έντονα, καθώς αφορούν ναυαγισμένους έρωτες και θανάτους. Παραστατικός λόγος, αλλά καθόλου γλαφυρός. Λείπουν τα επίθετα. Αντί αυτών, την εικόνα την συμπληρώνουν οι παρομοιώσεις. Το ρυθμό κρατούν οι στιχομυθίες στη ντοπιολαλιά. Ο συγγραφέας εκμεταλλεύεται τις παρανοήσεις, που αυτή προκαλεί, για να χρωματίσει με νότες ευθυμίας την αφήγηση. Οι διηγήσεις εστιάζουν σε έναν τόπο μικρής σχετικά έκτασης, ενώ απλώνονται σε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό βάθος. Στις χαμηλές πλαγιές της ορεινής ζώνης ανάμεσα σε Χορτιάτη και Χολο-
μώντα, με κέντρο το χωριό Αδάμ και τον γύρω κάμπο του, μέχρι το βάλτο, που υπήρχε στα βορειοανατολικά. Ένα διήγημα έχει τον τίτλο «Βάλτος» και τοποθετείται στη Βάλτα, όπως αποκαλούσαν τη μοναδική λίμνη του χωριού. Ήταν ο τροφοδότης τους σε ψάρια και πρώτες ύλες για τις ψάθες, που εμπορεύονταν. Ουσιαστικά, πρόκειται για αφήγηση της ζωής στο βάλτο ή, ακριβέστερα, της εκεί δύσκολης δουλειάς. Από τα κάπως πρωτόγονα, με μία σημερινή οπτική, ρούχα που χρησιμοποιούσαν, μέχρι τις ελογενείς ταλαιπωρίες· κουνούπια, βδέλλες, παγωμένο νερό. Εύκολα θα μπορούσε κανείς να το πει λαογραφικό υλικό. Μάλιστα, το εισαγωγικό μέρος του διηγήματος θα χαρακτηριζόταν μέχρι και ηθογραφικό, καθώς αναφέρεται στο πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα, που γινόταν ζευγαρωτά με εκείνο της Αγίας Παρασκευής. Ο συγγραφέας, όμως, ξεδιαλέγει τι θα χρησιμοποιήσει από τον προσφερόμενο πλούτο, που θα μπορούσε να τον οδη-
γήσει σε πλατειαστικές, αλλά πιθανώς και ενδιαφέρουσες αφηγήσεις. Μόνο που εκείνες θα είχαν θέση σε συλλογές προφορικής Ιστορίας. Το διήγημα θέλει ακρίβεια στη δοσολογία. Αυτό φαίνεται να το κατορθώνει ο Μαυρουδής. ∆ημιουργεί ευκρινείς εικόνες, καθόλου στατικές, που δένονται σε μία δυναμική αλληλουχία καταστάσεων. Εκείνο που απουσιάζει, είναι οι εξάρσεις ενός παραμυθά συγγραφέα, όταν, λ.χ., αντικρίζει τα γριβάδια της Βάλτας. Αναφέρουμε τα γριβάδια, γιατί τα έχουμε ταυτίσει, όπως και τους γουλιανούς, με βορειοελλαδίτικες διηγήσεις. Ας όψονται τα διηγήματα του συνομήλικου του Μαυρουδή, Θεσσαλονικιού Γιώργου Σκαμπαρδώνη, αλλά και το πρόσφατο «Αυτοκόλλητο» του νεόκοπου Γιάννη Παλαβού από το Βελβεντό Κοζάνης. Στο χωριό του Μαυρουδή, το Αδάμ, τοποθετούνται τα περισσότερα διηγήματα, όμως ο τόπος εκτείνεται μακρύτερα, μέχρι τον Αϊ-Αντώνη, ακολουθώντας κατ’ αντίστροφη πορεία την τεθλασμένη Σουρωτή, Ανθεμούντας, Λιβάδι, Πετροκέρασα, Αδάμ. Όπως συμβαίνει στο διήγημα «Το ταξίδι». Είναι η διαδρομή που ακολουθεί ο δωδεκάχρονος Νικολάκης, “προστάτης οικογενείας” από τα εννιά, που ταξιδεύει με τη “γαϊδουρίτσα” του στα γειτονικά χωριά για να πουλήσει τις ψάθες. Τον πιάνει η βροχή και το παράπονο μπαίνοντας στη Σουρωτή. Εκεί τον φιλοξενούν Σαρακατσαναίοι. Ο νοικοκύρης προβάλλει σωστός “γίγαντας” και συμπονετικός, καθώς καταλύει τη νη-
στεία, παραμονή της Παναγούδας, χάρις στον ξενηστικωμένο Νικολάκη. Ο συγγραφέας και εδώ, δεν απλώνει την αφήγηση με μία παρέκβαση, εκμεταλλευόμενος την αναφορά στην Παναγούδα Σουρωτής. Μένει ελλειπτικός, θυμίζοντας τα διηγήματα με τα οποία ξεκίνησαν κάποιοι άλλοι Βορειοελλαδίτες, όπως, για παράδειγμα, ο Βασίλης Τσιαμπούσης ή ο Χρήστος Χαρτοματσίδης, που τελικά ξανοίχτηκαν στα βαθιά της μυθιστοριογραφίας. Η λεζάντα της φωτογραφίας του εξωφύλλου του βιβλίου αναφέρει ότι ο εικονιζόμενος άντρας με τη γαϊδουρίτσα είναι “ο πατέρας του συγγραφέα, Νικολάκης”, αφήνοντας εντύπωση βιογραφικής αφήγησης. Όμως, ένα δεύτερο διήγημα τονίζει τη μυθοπλαστική διάσταση. Με τίτλο, «Το μόνον της ζωής του», που συμπληρώνει κατά Βιζυηνό τον τίτλο του προηγούμενου διηγήματος, εξιστορείται ένα άλλο ταξίδι στα ίδια μέρη, παραμονές Χριστουγέννων, που ο Νικολάκης ξεπάγιασε και πέθανε. Σε ένα τρίτο διήγημα, ο πατέρας του Νικολάκη έχει φύγει αντάρτης, ενώ, σε ένα άλλο, έχει πεθάνει. Ο χρόνος των ιστοριών ανατρέχει στην Κατοχή, μετά πηδάει στον Εμφύλιο. Μένει κοινό μοτίβο, το “άγριες εποχές”. Θάνατοι από σφαίρα, αλλά και από κρύο και από πείνα. Τότε ακόμη δεν είχε αποξηρανθεί η Βάλτα και το χωριό επιβίωνε με τις ψάθες και τα καπνά. Ένα δεύτερο διήγημα, συμμετρικό με το «Βάλτος», τιτλοφορείται «Καπνός», κι αυτό εύθυμο κι ας ανιστορεί τα δεινά από εμπόρους, τσιράκια και εφοριακούς. Θεματικά βρίσκεται κοντά στα πεζά του Π. Χ. Μάρκογλου. Από εκείνον, που ταξινομείται στη δεύτερη μεταπολεμική γενιά μέχρι τον Μαυρουδή, που οι ειδήμονες το πιθανότερο να τον εντάξουν στη δεύτερη του 21ου, το διήγημα στη Βόρεια Ελλάδα εξακολουθεί να μην έχει ανάγκη τις αναγνωστικές εμπειρίες από τη μεταφρασμένη λογοτεχνία. Ορισμένες διηγήσεις στρέφονται γύρω από τα χαρμόσυνα προεόρτια και τις τελετές αρραβώνα, γάμου και βάφτισης, αλλά καταλήγουν με καβγά ή και θάνατο. Σε δυο από αυτές, «Ο αρραβώνας» και «Τα μουστλούκια», που το θανατικό συγκεντρώνεται σε μία, όλη και όλη, καταληκτική φράση, πλήρους ανατροπής του κλίματος, ερωτικού και εορτάσιμου στο πρώτο, παιγνιώδους στο δεύτερο, προκύπτουν ενδιαφέροντα, α λα Πόε, διηγήματα. Αν και η ανατροπή του τέλους δεν ευτυχεί πάντοτε. Για παράδειγμα, στο πρώτο και στο τελευταίο της συλλογής, το σχήμα της έλλειψης μένει νοηματικά λειψό. Σε ορισμένα διηγήματα, ο Μαυρουδής κατορθώνει να καλλιεργήσει ερωτική αύρα. Ένα από αυτά είναι «Ο ξουρισμένος», με το συνοικέσιο στο Αϊδίνι πριν το ’22 και την κατάληξη της ερωτικής πείνας του “απάντρευτου”, ογδόντα χρόνια αργότερα, στη Σουρωτή. Όμως, την αποθέωση του ερωτισμού την επιτυγχάνει εκμεταλλευόμενος ένα παλαιό εθιμικό συνήθειο. Την κόκκινη κλωστή που έδεναν οι κοπέλες στα σοσόνιά τους. Ηθογραφικό ίσως, αλλά δείχνει τι άγριοι καιροί ήταν εκείνοι για τις κοπέλες. Αλλά και για τους νέους, που ξεροστάλιαζαν “για μια κλωστή”. Αυτά τα μικρά παράδοξα, που ανασύρει και αξιοποιεί ο συγγραφέας, δείχνουν αίσθηση χιούμορ. Ένα χαρακτηριστικό της δυάδας Κοψαχείλη-Μαυρουδή είναι ότι γράφει χωρίς να προτάσσει φιλοδοξίες. Περιορίζονται δηλαδή, στη χαρά της γέννας, αδιαφορώντας ή κρατώντας συνεσταλμένη στάση απέναντι στην πορεία του νεογνού. Πρόκειται για ασυνήθη και για αυτό αξιοζήλευτη στάση. Μ. Θεοδοσοπούλου
28
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
16ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ένα πολυσυλλεκτικό και τολμηρό πρόγραμμα Από την έκθεση φωτογραφίας του Ενρί Τσανάι.
Του Στράτου Κερσανίδη
Λ
ένε πως «η καλή η μέρα από το πρωί φαίνεται» κι αν πάρουμε υπόψη τις πρώτες εικόνες από τις αίθουσες, τότε το φετινό 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μπορεί να ξεπεράσει τους 45.000 θεατές της περσινής χρονιάς, όπως πιστεύει ο διευθυντής του, κ. ∆ημήτρης Εϊπίδης. Με την ταινία της Νάστια Ταράσοβα «Λίναρ», από τη Ρωσία, η οποία προβλήθηκε μετά την επίσημη έναρξη την περασμένη Παρασκευή, ξεκίνησαν οι προβολές του φεστιβάλ. Μια ευαίσθητη ταινία, η οποία καταγράφει το ταξίδι ζωής του Λινάρ, ενός αγοριού που ταξιδεύει μέχρι την Ιταλία. Σκοπός του ταξιδιού είναι να
υποβληθεί το αγόρι σε μεταμόσχευση καρδιάς. Μια ταινία που αναδεικνύει το θάρρος αλλά και τη δύναμη της αγάπης η οποία έκανε στη Θεσσαλονίκη ευρωπαϊκή πρεμιέρα. Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ προβάλλονται αυτές τις μέρες (14 έως 23 Μαρτίου), 191 ταινίες από 42 χώρες. Ταινίες οι οποίες καταγράφουν την πραγματικότητα και μας γεμίζουν με πληροφορίες. Όπως ανέφερε μάλιστα ο κ. Εϊπίδης, στη συνέντευξη Τύπου της περασμένη Τρίτης, αναφερόμενος στον Πίτερ Ουιντόνικ, «οπλισμένος με πληροφορίες ο κόσμος μπορεί να αλλάξει». Η αναφορά στον πρόσφατα χαμένο, μεγάλο καναδό σκηνοθέτη ταινιών τεκμηρίωσης δεν ήταν τυχαία, αφού φέτος
«ΣΤΟ ΝΗΜΑ»
Ο Αλέξης Τσίπρας πρωταγωνιστής σε ντοκιμαντέρ Προβάλλεται σήμερα, στις 8 το βράδυ, και την Τρίτη, στις 10.30 το βράδυ, στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η ταινία «Στο νήμα». Το διάρκειας 73 λεπτών αυτό ντοκιμαντέρ καταγράφει τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, στο χρονικό διάστημα από την προεκλογική εκστρατεία των εκλογών του Ιουνίου 2012, μέχρι τον Ιούνιο του 2013, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε πραξικοπηματικά να ρίξει μαύρο στις οθόνες και να κλείσει τα μικρόφωνα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Στη σκηνοθεσία είναι δύο νέοι κινηματογραφιστές, ο Αλέξανδρος Παπανικολάου και η Έμιλυ Γιαννούκου. Η κάμερά τους παρακολουθεί τον Αλέξη Τσίπρα σε ολόκληρο αυτό το διάστημα και μέσα από τις εικόνες προσπαθεί να προσεγγίσει την προσωπικότητά του και να ανιχνεύσει πτυχές του ανθρώπου που επικεφαλής ενός κόμματος της Αριστεράς έφερε το επάνω κάτω, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη της Ευρώπη. Τελικά όμως, μέσα από την καθημερινότητα του Αλέξη Τίπρα, σε μια περίοδο έντονης κινητικότητας και πολιτικών διεργασιών, καταγράφεται και η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, η πορεία του από ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς σε ένα κόμμα που έφτασε να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση και να διεκδικεί με αξιώσεις να γίνει επόμενη κυβέρνηση. Οι δύο σκηνοθέτες καταγράφουν το πολιτικό σκηνικό της χώρας και την αγωνία των πολιτών, οι οποίοι αναζητούν διέξοδο. Η χώρα βρίσκεται σε μία κρίσιμη κατάσταση, η κρίση έχει απλωθεί παντού, η Αριστερά που εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να αποτελεί για τους Έλληνες μια ελπίδα, ένα φως στο σκοτάδι. Και στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, αφού έτσι έχουν μάθει, βλέπουν αυτόν που μπορεί να τους οδηγήσει σε διέξοδο. Κάπως έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ εκτινάχθηκε στα εκλογικά ποσοστά. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ παραπέμπει στην παρ’ ολίγον νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012. Στην ταινία ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται να δηλώνει: «Συνειδητοποίησα και το πίστεψα βαθιά ότι πάμε να νικήσουμε και πρέπει να νικήσουμε. Και στενοχωρήθηκα όταν χάσαμε».
τιμάται με ένα αφιέρωμα στο έργο του. Υπενθυμίζουμε πως ο Ουιντόνικ ήταν πέρυσι πρόεδρος στην κριτική επιτροπή της ∆ιεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Επιπλέον, από φέτος καθιερώνεται βραβείο κοινού που θα φέρει το όνομά του και θα απονέμεται στο καλύτερο ξένο ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Ένα δεύτερο αφιέρωμα του φεστιβάλ είναι στο γάλλο σκηνοθέτη Νικολά Φιλιμπέρ, έναν βιρτουόζο της αφήγησης, όπως έχει χαρακτηριστεί, ο οποίος θα είναι παρών στο φεστιβάλ. «Το μέλλον ντου κινηματογράφου είναι η σύνδεσή του με την πραγματικότητα», είπε ο κ. ∆ημήτρης Εϊπίδης, και τα λόγια του αυτά τα στήριξε στη μεγάλη αξία του ντοκιμαντέρ ως κινηματογραφικό είδος αλλά και στο πρόγραμμα της διοργάνωσης. Αναφορικά με τα ελληνικά ντοκιμαντέρ, τα οποία φτάνουν τα 59 στον αριθμό, κατατάσσονται στα τμήματα του Επίσημου Προγράμματος και στο Ελληνικό Πανόραμα. Στο τμήμα Ανθρώπινα ∆ικαιώματα, το οποίο διεξάγεται σε συνεργασία με τη ∆ιεθνή Αμνηστία, θα προβληθούν ταινίες που ρίχνουν φως στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάθε γωνιά της γης. Για όγδοη χρονιά φέτος θα απονεμηθεί βραβείο στην καλύτερη ταινία του τμήματος, από ειδική κριτική επιτροπή. Το ίδιο θα συμβεί και με το τμήμα Περιβάλλον, στο οποίο το βραβείο απονέμεται από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. Οι ταινίες αυτού βτου τμήματος, αποτυπώνουν με εξαιρετικά ρεαλιστικό τρόπο τις τραγικές επιπτώσεις από τη μόλυνση του πλανήτη εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Τα υπόλοιπα τμήματα του φεστιβάλ είναι οι Όψεις του Κόσμου, οι Μικρές Αφηγήσεις, η Καταγραφή της Μνήμης, τα Πορτρέτα-Ανθρώπινες ∆ιαδρομές, η Κοινωνία, η Μουσική και ο Χορός. Από φέτος καθιερώνεται ακόμη μία ενότητα, οι Τέχνες, η οποία εστιάζει σε ποίκιλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παράλληλη εκδήλωση είναι η έκθεση φωτογραφίας του Ενρί Τσανάι, «Στην κόψη του κάδρου». Ο νεαρός φωτογράφος ο οποίος γεννήθηκε στην Αλβανία το 1980 και σήμερα ζει στην Αθήνα, καταγράφει εικόνες από την Ελλάδα και από την Αλβανία, αποτυπώνοντας έτσι στιγμιότυπα της καθημερινότητας με αναφορές στην κρίση, τη μετανάστευση, το περιθώριο. Μια καθαρά ανθρώπινη ματιά σε μια έκθεση η οποία πραγματοποιείται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Ο προϋπολογισμός της φετινής εκδήλωσης φτάνει τις 650.000 ευρώ. Οι 400.000 θα προέλθουν από προγράμματα ΕΣΠΑ, οι 80.000 από το πρόγραμμα Media. Ο 45.000 είναι από χορηγίες σε είδος, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 125.000 ευρώ, αναμένεται, όπως είπε ο διευθυντής του φεστιβάλ, να καλυφθούν από την πώληση των εισιτηρίων και από το υπουργείο Πολιτισμού. Όπως αντιλαμβάνεστε, η απουσία του υπουργείου, άρα και της κυβέρνησης, από την οικονομική ενίσχυση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. strtakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Αίσθηση αμαρτίας» (Tian zhu ding/A touch of sin) του Ζία ζανγκ Κε: Μια
σοκαριστική εικόνα της σύγχρονης Κίνας μέσα από τέσσερις ιστορίες, τεσσάρων ανθρώπων. Ο σκηνοθέτης στοχάζεται επάνω στην Κίνα, το γίγαντα που έχει ξυπνήσει απότομα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ανθρώπους. Η ταινία κέρδισε βραβείο καλύτερου σεναρίου βστο Φεστιβάλ των Κανών το 2013.
«Η αόρατη γυναίκα» (The invisible woman) του Ραλφ Φάινς: Η δεύτερη σκη-
νοθετική δουλειά του Φάινς, είναι μια βιογραφική ταινία για το μεγάλο άγγλο συγγραφέα Κάρολο Ντίκενς. Η ταινία μας αφηγείται τη γνωριμία του Ντίκενς, στο απόγειο της καριέρας του, με μια όμορφη γυναίκα, πολλά χρόνια νεότερή του, η οποία έμεινε η κρυφή του ερωμένη μέχρι το θάνατό του. Ατμοσφαιρική και διακριτική σκηνοθεσία και μια ματιά η οποία δείχνει σεβασμό στο συγγραφέα. Θαυμάσιες ερμηνείες.
«Ο έρωτας είναι το τέλειο έγκλημα» (L’ amour est un crime parfait) των
Αρνό και Ζαν Μαρί Λαριέ: Ο 40χρονος Μαρκ διδάσκει λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης. Συχνά συνάπτει σχέσεις με φοιτήτριές του ενώ, παρά την ηλικία του, εξακολουθεί να ζει μαζί με την αδελφή του, σε ένα τεράστιο απομονωμένο σαλέ. Μια μέρα, η κοπέλα με την οποία είχε συνάψει τελευταία ερωτική σχέση, εξαφανίζεται. Όχι μόνη της βέβαια, αφού ο Μαρκ φρόντισε να τη ρίξει σε ένα βάραθρο. Τώρα η τελευταία του κατάκτηση φαίνεται να τον ζορίζει καθώς γίνεται ιδιαίτερα φορτική. Ο Μαρκ σκέφτεται τι θα κάνει μ’ αυτήν, μόνο που η κατάσταση μοιάζει περίπλοκη καθώς ο πατέρας της είναι αρχιμαφιόζος στην περιοχή. Την ίδια στιγμή η μητέρα της κοπέλας που έχει εξαφανιστεί, έρχεται για να ανακαλύψει τις κρυφές πτυχές της ζωής της κόρης της, αλλά γοητεύεται και η ίδια από τον καθηγητή. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχει και διάφορα προβλήματα με την αδελφή του. Η ταινία είναι μεταφορά του αστυνομικού μυθιστορήματος «Συμπτώσεις» (Incidentes), του Φιλίπ Ντζιάν.
Σινεφίλ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
29
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr
Η Εξέλιξη της Τέχνης
Ε
γκαινιάζεται την Πέμπτη 20 Μαρτίου η ατομική έκθεση της Αρτέμιδος Ποταμιάνου, παρουσιάζοντας μια σειρά από 21 έργα της. Σε μια πρώτη ανάγνωση μπορεί να δοθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για μια καρτεσιανή γραμμική διαλεκτική προσέγγιση της ιστορίας της τέχνης. Ωστόσο, το σύνολο των έργων κάθε άλλο παρά γραμμικό είναι, καθώς παρουσιάζει σημασία πολύπλευρη. Συνδέοντας την ιδέα της φυσικής επιλογής του ∆αρβίνου, δηλαδή της εξέλιξης και της επικράτησης του «ισχυρού», με την ιστορία της τέχνης, αποδεικνύεται ότι ένα έργο τέχνης είναι πολύ περισσότερο από το άθροισμα των επιμέρους επιρροών του, ενώ ταυτόχρονα απομυθοποιείται η ιδέα ενός πρωτεϊκού δημιουργού. Έτσι, εντός της εγκατάστασης διαμορφώνεται ένας χάρτης - διάγραμμα σαν κι αυτούς των μουσείων φυσικής ιστορίας. Μόνο που εδώ, τη θέση παίρνουν έργα τέχνης καλλιτεχνών που υπήρξαν πηγή έμπνευσης για μετέπειτα έργα άλλων γνωστών εικαστικών, οι οποίοι με τη σειρά τους δημιουργούν καινούργιες πορείες και ετεροαναφορές. Η έκθεση διαρκεί έως τις 3 Μαΐου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. - 8μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 3μ.μ. έκφραση γιάννα γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9Α, Αθήνα, τηλ.: 210 3607598)
Κουτί σε βαλίτσα
Σ
ύμφωνα με τον επιμελητή Ντένη Ζαχαρόπουλο, η έκθεση Κουτί σε βαλίτσα–Ένας φόρος τιμής στο Marcel Duchamp αποτελεί μια πρωτότυπη σύλληψη της Γαλλίας και των θεσμών της, που χρησιμοποιεί την ιστορία της τέχνης για να βοηθήσει νέους καλλιτέχνες να δείξουν το έργο τους με μεγαλύτερη ευκολία ακόμα και στα πιο μακρινά και δύσκολα μέρη του κόσμου. Το project μας προτείνει να αναλογιστούμε τη διακίνηση των έργων και την προώθηση των καλλιτεχνών και από μόνο του αποτελεί τόσο έργο όσο και έκθεση, αφού δεκαπέντε από τους πιο ενδιαφέροντες νέους γάλλους καλλιτέχνες προσπαθούν να βάλουν το έργο τους (πίνακα ζωγραφικής, εγκατάσταση, βίντεο, γλυπτό ακόμα και performance) μέσα σε μια βαλίτσα. Η έκθεση διαρκεί έως τις 27 Απριλίου και ενδεικτικά συμμετέχουν οι: Julien Pr vieux, Jonathan Binet, Pierre Labat, Benjamin Seror κ.ά. Τη διοργάνωση συνοδεύει διαδικτυακός κατάλογος με φωτογραφική τεκμηρίωση και κείμενα για τα έργα των γάλλων καλλιτεχνών. Πληροφορίες είναι διαθέσιμες στο: boiteenvalise.com/en. Μουσείο Άλεξ Μυλωνά - Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο, Αθήνα, τηλ.: 210 3215717)
Το Φάντασμα φεύγει
Μ
ε μια διακαλλιτεχνική προσέγγιση που τιτλοφορείται Το Φάντασμα φεύγει. Ρητορική εγκατάσταση ή μια θεατρική εμπειρία το κοινό έχει την ευκαιρία να μεταφερθεί στο εργαστήρι του δημιουργού. Πρόκειται για τη συμμετοχή σε μια ανοιχτή, ζωντανή και ανατρεπτική ερευνητική διαδικασία που συνδυάζει το θέατρο, τη λογοτεχνία και τα εικαστικά: Μέχρι τις 7 Απριλίου ο εικαστικός Βασίλης Βλασταράς διαμορφώνει στο χώρο του ΕΜΣΤ το σκηνικό της εν λόγω παράστασης, στην οποία συμμετέχουν οι ηθοποιοί Αλεξία Καλτσίκη και Αντώνης Καρυστινός. Οι θεατές έχουν τη δυνατότητα να παρευρίσκονται στις πρόβες, αφού αυτές είναι που αποτελούν τις παραστάσεις. Μόλις αυτές ολοκληρωθούν, το έργο θα «ανέβει» για μία και μόνο φορά, λειτουργώντας ως πρεμιέρα και εγκαίνια μαζί. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χώρος είναι επισκέψιμος και τις υπόλοιπες μέρες και ώρες που το Μουσείο παραμένει ανοικτό, όπου το κοινό έχει την ευκαιρία να βλέπει το σκηνικό/ εγκατάσταση και ακούει το ηχητικό ντοκουμέντο της πρόβας. Έτσι, ακόμη και η ίδια η θεατρική εμπειρία αποκτά παράλληλες πραγματικότητες, δηλαδή ακόμη κι όταν το Φάντασμα φεύγει, αφήνει στην αίθουσα το ίχνος του. Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β’ 17–19 & Ρηγίλλης, Αθήνα, τηλ.: 210 9242111) •
Η έννοια της πατρίδας σε χάσμα γενεών Η σκηνοθέτιδα Μαρία Ντούζα μιλά για την ταινία της «Το δέντρο και η κούνια»
«Νομίζω πως η ταινία πηγαίνει καλά γιατί προσφέρει ένα χάδι στην ψυχή του θεατή. Είναι μια ταινία γλυκιά, είναι σαν βάλσαμο», λέει η Μαρία Ντούζα, σκηνοθέτις της ταινίας «Το δέντρο και η κούνια», που προβάλλεται ήδη στις κινηματογραφικές αίθουσες. Εμπνευσμένη από πραγματική ιστορία η ταινία, αφηγείται τα όσα συμβαίνουν μέσα σε μερικές μέρες όταν η Ελένη, που εργάζεται ως γιατρός στο Λονδίνο, επισκέπτεται για μερικές μέρες μαζί με τη μικρή της κόρη τον πατέρα της Κυριάκο, σε ένα χωριό της Μακεδονίας. Εκεί η Ελένη θα διαπιστώσει πως στο σπίτι μένει μια γυναίκα από τη Σερβία μαζί με την κόρη της. Η συνάντηση αυτή θα φέρει στο φως μια άγνωστη ιστορία που έχει τις ρίζες της στον Εμφύλιο. Τη συνέντευξη πήραν οι Στράτος Κερσανίδης και Έλσα Σπυριδοπούλου Πώς επιλέξατε ένα τέτοιο θέμα; Πρόκειται για πραγματική ιστορία που μου είχε αφηγηθεί πριν από μερικά χρόνια μια γυναίκα από την Πολωνία. Ξεκινά από το παρελθόν από τις μετατοπίσεις παιδιών που έγιναν μετά τον Εμφύλιο, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά δεν μιλά για αυτό. Κυρίως με ενδιαφέρει να μιλήσω για τις μετακινήσεις των ανθρώπων γενικότερα. Οπότε ξεκινώντας από εκείνη τη με-
“
Αυτή η οικογενειακή ιστορία μου δίνει αυτήν την ευκαιρία να συνδυάσω, τα διάφορα είδη αποδημίας: το αναγκαστικό, που είναι η προσφυγιά του πατέρα, το εθελοντικό, που είναι η κόρη που επέλεξε να ζήσει στο εξωτερικό, και το οικονομικό, που είναι η οικονομική μετανάστρια
τακίνηση, που την υπέστη ο ένας από τους τρεις χαρακτήρες, έρχομαι στο σήμερα που η κόρη του έχει μετακινηθεί έχει γίνει απόδημη με δική της επιλογή. Ζει στο Λονδίνο γιατί ήθελε να ζήσει εκεί, παντρεύεται Βρετανό και έχει καριέρα στην Αγγλία. Αυτή η οικογενειακή ιστορία μου δίνει αυτήν την ευκαιρία να συνδυάσω, τα διάφορα είδη αποδημίας: το αναγκαστικό, που είναι η προσφυγιά του πατέρα, το εθελοντικό, που είναι η κόρη που επέλεξε να ζήσει στο εξωτερικό, και το οικονομικό, που είναι η οικονομική μετανάστρια, η Σέρβα η οποία έχει έρθει στην Ελλάδα για να βρει δουλειά. Εκτός όμως από την αποδημία υπάρχει και η συμφιλίωση. Ακριβώς, η ταινία μιλά και για τη συμφιλίωση. Για τη συμφιλίωση μιας οικογένειας, μιας κοινωνίας, με τον εαυτό μας. Αυτή είναι η ουσία. Αλλά το θέμα των μετακινήσεων και το πώς στέκεται ο καθένας απέναντι στις επιλογές του ή στις επιλογές των άλλων, είναι αυτό που καλούνται οι ήρωες να λύσουν, να καταλάβουν και πάνω σ’ αυτό να συμφιλιωθούν. Η ταινία ανιχνεύει και τις έννοιες της πατρίδας, της ρίζας, υποστηρίζοντας ότι πατρίδα είναι οι άνθρωποί μας. Βέβαια, ανιχνεύει την έννοια της πατρίδας και πώς αλλάζει με τη ζωή και την ιστορία. Ο πατέρας ήταν από αυτούς που έφυγαν και ήθελε διακαώς να επιστρέψει, θυσίασε πράγματα για να επιστρέψει, και όταν ήρθε πια δεν ξανάφυγε ποτέ.
∆εν μπορεί να καταλάβει σήμερα την κόρη του που, σε μια άλλη πραγματικότητα παγκοσμιοποιημένη, έχει επιλέξει να είναι η πατρίδα της κάποιος άλλος τόπος. Σήμερα, έχουμε μια άλλη, πολύ πιο ανοιχτή αντίληψη και πατρίδα είναι ο τόπος που μας αποδέχονται, που νιώθουμε καλά, εκεί που θέλουμε και επιλέγουμε να είμαστε. Έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο έρχονται κοντά οι χαρακτήρες. Η πρόταση της ταινίας είναι η συμφιλίωση με τις αντιλήψεις που μας είναι ξένες, με τους ανθρώπους που μας είναι ξένοι, αλλά και με το παρελθόν μας, με τα λάθη μας, με τους δικούς μας ανθρώπους. Πώς ήταν η υποδοχή της ταινίας από το ελληνικό κοινό; Πάρα πολύ θερμή. Ο κόσμος βρίσκει διαφορετικά σημεία μέσω των οποίων εισχωρεί στην ιστορία. Άλλος γιατί είχε μια ιστορία παρόμοια με τον πατέρα του, άλλος γιατί έλειψε ο ίδιος πολλά χρόνια, άλλος γιατί είχε την αδελφή του στα ξένα. Αγγίζει πανανθρώπινα θέματα, όπως οικογένεια, αποδημία, σπίτι, πατρίδα. Νομίζω πως η ταινία πηγαίνει καλά γιατί προσφέρει ένα χάδι στην ψυχή του θεατή. Είναι μια ταινία γλυκιά, είναι σαν βάλσαμο. Στις πολύ σκληρές εποχές που ζούμε το να αποτυπώνουμε την απόγνωση, την απελπισία, τη δυστυχία, να καταγγέλλουμε τα κακώς κείμενα μόνο, αρχίζει και γίνεται πάρα πολύ βαρύ. Όλοι έχουμε ανάγκη να θυμηθούμε ότι υπάρχει και η δυνατότητα για το καλό και να αποτολμήσουμε πράγματα.
Η συνέντευξη μεταδόθηκε από την εκπομπή «Με μια ομπρέλα κόκκινη» από το ραδιοφωνικό σταθμό 93.4 «Στο κόκκινο» της Θεσσαλονίκης.
30
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
Η δημοκρατία είναι έννοια αγωνιστική ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΚΟΥΖΕΛΗ
Με αφορμή την έκδοση του τελευταίου του βιβλίου, Φασισμός και ∆ημοκρατία, εκδόσεις Νήσος, συζητάμε με τον Γ. Κουζέλη, καθηγητή του Πανεπιστήμιου Αθηνών, για τον ορισμό της δημοκρατίας, την εμφάνιση του φασισμού και το περιεχόμενο που καλείται η Αριστερά να αναδείξει στην δημοκρατία σήμερα.
“
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Πιστεύετε ότι μια συνεχής επίκληση όρων όπως «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», «κράτος έκτακτης ανάγκης», «χούντα» αντικατοπτρίζει το σημερινό διακύβευμα για τη δημοκρατία; Υπάρχει ένας μεγάλος διάλογος γύρω από τον ορισμό μιας κατάστασης που μοιάζει με έκτακτη ανάγκη και αυτό είναι και ένα πλαίσιο εύκολο, εύχρηστο και αποτελεσματικό στον πολιτικό λόγο. Υπάρχει ένα ζήτημα γενιάς. Η δικιά μου γενιά, που έχει ζήσει δικτατορία, καταλαβαίνει ότι παρ’ όλα αυτά η διαφορά είναι πάρα πολύ μεγάλη, ακόμα κι αν υπόκειται «απλώς» στο θεσμικό πλαίσιο. Το να μπορείς ή να μην μπορείς να χρησιμοποιήσεις θεσμούς για να αντιστέκεσαι είναι καταλυτικό. Εγώ θα ήμουν προσεκτικός με τους όρους. ∆εν λέω να μην χρησιμοποιούμε το μεταφορικό τους περιεχόμενο, που αγωνιστικά είναι σημαντικό, αλλά θα είχε σημασία να ξέρουμε πότε ακριβολογούμε. Για παράδειγμα όλοι θυμώνουμε, όταν η κυβέρνηση περνάει κάποιους νόμους παρακάμπτοντας τη Βουλή. Το περίεργο, όμως, είναι ότι η δημοκρατία χωράει τέτοιες διαδικασίες γιατί η κοινοβουλευτική δημοκρατία έχει και αυτή την πλευρά. Άρα είμα-
Σε συνθήκες, όπως αυτές που ζούμε, απαιτείται να ξανασχεδιάσουμε τη σχέση ανάμεσα στην ισότητα, την ελευθερία και την αλληλεγγύη, ως τους όρους που χαρακτηρίζουν τη δημοκρατία.
Αριστερά και δημοκρατία
Ποιο είναι το κρίσιμο περιεχόμενο της δημοκρατίας που οφείλει η Αριστερά να αναδείξει σήμερα; Είναι σαφές ότι η πλευρά που είμαστε υποχρεωμένοι να αναδείξουμε είναι η ισότητα. Η περίπτωση της αλληλεγγύης έδειξε κάτι που σχεδόν είχαμε ξεχάσει. Ότι σε επίπεδο οργάνωσης της κοινωνίας μπορεί κανείς να αρχίσει να φαντάζεται διαφορετικές συνέπειες του τι σημαίνει δημοκρατική οργάνωση. Υποθέτω πως αν μιλάμε για τις προοπτικές μας, αυτό έχει μεγάλη σημασία. Σε συνθήκες, όπως αυτές που ζούμε, απαιτείται να ξανασχεδιάσουμε τη σχέση ανάμεσα στην ισότητα, την ελευθερία και την αλληλεγγύη, ως τους όρους που χαρακτηρίζουν τη δημοκρατία. Οι θεσμοί που απαιτούνται έχουν μια τέτοια πλευρά. Είναι θεσμοί κοινών σκοπών «από τα κάτω» και δίνουν περιεχόμενο πραγματικής συμμετοχής σε μια σειρά από πράγματα, πριν φτάσει κανείς στο τι σημαίνει Κοινοβούλιο. Άρα, αποκαθιστούν τη σχέση που δηλώνεται με τη λέξη αντιπροσώπευση. Φτιάχνουν κάτι μέσα στο τεράστιο κενό που υπάρχει ανάμεσα στον δήμο της δη-
στε υποχρεωμένοι να παίζουμε και με το «είναι» και με το «δεν είναι». Είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία με τα κουσούρια που συνεχώς αυξάνονται. Είναι, δηλαδή, μια δημοκρατία που συνεχώς σύρεται προς τον αυταρχισμό. Βάζετε ζητήματα που αφορούν τη θεσμική έκφανση της δημοκρατίας. Παρ’ όλα αυτά η δημοκρατία δεν είναι μόνο θεσμική. Μήπως υπάρχει τελικά ζήτημα ορισμού της δημοκρατίας; Κατά την άποψή μου η δημοκρατία είναι αξίωση. Οι Γάλλοι λένε ότι είναι μια αγωνιστική έννοια. Σε μια πρόσφατη συζήτηση έλεγα ότι είναι σύνθημα. Μπορείς να την γράψεις σε ένα πανό και να βάλεις δίπλα ένα θαυμαστικό. Όπως αντίστοιχα και άλλες έννοιες που είναι ιδρυτικές της νεωτερικότητας: η ισότητα, η δικαιοσύνη, η ελευθερία. Εκεί όμως προκύπτει και η δυσκολία. Πρόκειται για έννοιες που όρισαν τη νεωτερικότητα ,ταυτόχρονα με μια αξίωση της οποίας το περιεχόμενο είναι αντικείμενο αγώνα. Επομένως, η δημοκρατία έχει αυτόν τον διττό χαρακτήρα. Είναι θεσμικά κατοχυρωμένη αλλά ταυτόχρονα είναι μια αξίωση. Αυτή η σχέση δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε σταθερή. Επομένως, όταν κάποιος αξιώνει δημοκρατία μπορεί να εννοεί πολύ διαφορετικά πράγματα από κάποιον που την υπερασπίζεται απλά στο όνομα του νόμου. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να παίζουμε σε αυτό το δίπολο. Να υπερασπιζόμαστε εκείνες τις θεσμικές πλευρές της δημοκρατίας που μας επιτρέπουν να διεκδικούμε και το περιεχόμενο.
Υποτιμήσαμε τον κίνδυνο του φασισμού
Σε ένα από τα κείμενα του τελευταίου βιβλίου σας υποστηρίζετε ότι είχε προετοιμαστεί το έδαφος για την Χρυσή Αυγή. Η επαπειλούμενη δημοκρατία σήμερα συνδέεται
μοκρατίας και το κράτος της δημοκρατίας. Αυτό το κενό είμαστε αναγκασμένοι να το συμπληρώσουμε. Αυτό θα έπρεπε να γίνεται μέσω του δημόσιου λόγου και χώρου. Έχουν όμως υποκαταστήσει τον δημόσιο λόγο με τον απολύτως ελεγχόμενο λόγο των ΜΜΕ. Η δημοκρατία, λοιπόν, πρέπει να επανεμφανιστεί σε αυτόν ακριβώς τον χώρο. Της καθημερινής μας συμβίωσης. Άρα θα έλεγα ότι αυτό που πρέπει πρώτα να δημοκρατικοποιηθεί είναι η καθημερινότητα. Και εκεί νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε συμμάχους. Επομένως οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ένα τέτοιο πεδίο; Απολύτως. ∆υστυχώς ενώ η Αριστερά το θέτει από την μεταπολίτευση, δεν το έχει κάνει ακόμα. Ακόμα και εμείς έχουμε συχνά μπει σε μια αντίληψη διαχείρισης της αυτοδιοίκησης με τους όρους της άλλης πλευράς. Το κάναμε πιο εργαλειακά, πιο κοντά στους όρους της αντιπροσωπευτικότητας και όχι της συμμετοχής. Ο τρόπος με τον οποίο είναι διαμορφωμένο το πολιτικό σύστημα και ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα ευνοεί μια προσωποκεντρική αντίληψη περί πολιτικής. Αυτή έχει κάποιες φορές απήχηση και στην Αριστερά, με την αφήγηση του μεγάλου ηγέτη. Μήπως αυτό εμπεριέχει κινδύνους για τα διαβήματα της δημοκρατίας; Είναι ένα σημαντικό ζήτημα που έχει συζητηθεί
αποκλειστικά με την κατάσταση της κρίσης ή υπάρχει ένα ζήτημα προβληματικής θεμελίωσης της δημοκρατίας στην Ελλάδα; Νομίζω ότι εύκολα θα συμφωνήσουμε ότι είναι προβληματική. Η συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους έχει εγγενώς στοιχεία ελλειμματικής δημοκρατίας. Κουβαλάει αντιφάσεις και ασυμμετρίες. Στη μετεμφυλιακή ιστορία μπορεί να δει κανείς ότι εντός του πλαισίου των θεσμών, στα όριά τους, μονίμως υπήρχε ένας ολόκληρος κόσμος, εννοώ ο φασιστικός. Η δυνατότητα έκφρασης που είχε ήταν συγκυριακά δεδομένη. Το ενδιαφέρον είναι ότι μέχρι τώρα δεν είχε εκφραστεί με την αξίωση της αναγνώρισης. Τον παραβλέψαμε, υποτιμήσαμε τη δυναμική του και αυτό έχει να κάνει με τη δική μου γενιά, η οποία μετά το Πολυτεχνείο πίστεψε ότι «κατέκτησε την πρόοδο». Συνέχιζε να υπάρχει δίπλα, λογοκριμένος κοινωνικά και αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε ότι τον βάζουμε στο σαλόνι μας. Η δημοκρατία, λοιπόν, έχει χαρακτηριστικά που επιτρέπουν την εμφάνιση και αξιοποίηση θεσμών και μέσων και σε σκοτεινές δυνάμεις. Η δημοκρατία, ως τρόπος ζωής και οργάνωσης της κοινωνίας, περιθωριοποίει τον φασισμό αλλά δεν μπορεί να τον απαλείψει. Έτσι έχουμε ελλείψεις δημοκρατικότητας και μορφές που έρχονται σε σύγκρουση με το δημοκρατικό περιεχόμενο διαρκώς στην Ελλάδα. Η φασιστική δεξιά δεν αποτέλεσε ποτέ αντικείμενο ξεκαθαρίσματος. Όλες οι δυνάμεις που προσπάθησαν να υπερασπιστούν τον καπιταλισμό, το έκαναν και εις βάρος της δημοκρατίας. Αυτό είναι πολιτικά και κοινωνικά φανερό και μετά την λήξη του πολέμου και μετά το τέλος του εμφυλίου και μετά τη χούντα.
Εντός και εκτός καπιταλισμού
Η Αριστερά συνηθίζει να λέει ότι ο φασισμός είναι ένα από τα πιο σκληρά πρόσωπα
πολύ και στην πολιτική θεωρία ακριβώς επειδή πρόκειται για μια από τις σημαντικές μεταβολές της ύστερης νεωτερικότητας. Αν δει κανείς τι σημαίνει σχέση πολιτικής – ΜΜΕ, κυρίως στις μεγάλες δυτικές δημοκρατίες, καταλαβαίνει ότι ακριβώς στην έμφαση στο πρόσωπο συνδέθηκαν τα δύο αυτά πράγματα. Αυτό έχει ή μπορεί να έχει και χαρακτηριστικά βοναπαρτισμού. Είναι λοιπόν από εκείνες τις πλευρές που εξ ορισμού ενισχύουν την αμφισβήτηση της ίδιας της δημοκρατίας. Η Αριστερά έχει κάνει κύκλους γύρω από αυτό το ζήτημα. Η συλλογικότητα νομίζω ότι είναι ένα από τα πράγματα που θα πρέπει να προσέξει, ως ένα από τα πιο άγια της αριστεροσύνης. ∆εν είναι εύκολο σε αυτές τις εποχές διότι είναι και το πρώτο στο οποίο θα επιτεθεί το μπλοκ εξουσίας. Όπου εμφανίζεται, θα υπάρχει μια συντονισμένη επίθεση εναντίον της. ∆είτε για παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που κάνει έξαλλους τους πάντες είναι ότι είναι ένα κόμμα με τάσεις, ότι έχει πολυφωνία. Καμιά φορά πράγματι αυτό δημιουργεί προβλήματα αλλά η λύση δεν είναι να αφαιρεθούν. Η συλλογικότητα της αριστεράς λοιπόν είναι ένα ζητούμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα χαρισματικό πρόσωπο αλλά αυτό είναι η ευνοϊκότερη δυνατή συνθήκη. ∆εν είναι κάτι πάνω στο οποίο μπορεί να βασίζεται όμως η Αριστερά.
Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014
ΘΕΩΡΙΑ
Η αυγή του ρεντσισμού
31
Πλήρης στροφή του ∆ημοκρατικού Κόμματος
του καπιταλισμού. Τώρα όμως βλέπουμε μια προσπάθεια καταστολής της Χρυσής Αυγής από την πλευρά της κυβέρνησης. Πως το εξηγείτε; Οι διατυπώσεις χρειάζονται πολύ μεγάλη προσοχή. Μπορεί κανείς να δει δύο θέσεις. Μία που λέει ότι καπιταλισμός είναι αυτός, απλώς είναι αγριότερος και μία άλλη άποψη που υποστηρίζει ότι ο φασισμός είναι ένα προνεωτερικό φαινόμενο και είναι εκτός καπιταλισμού. Φοβάμαι όμως ότι είναι και τα δύο. Ανασύρει ένα προνεωτερικό πρότυπο, ειδικά στην οργάνωση της κοινωνίας και των σχέσεων εξουσίας, εντός όμως ενός πλαισίου που είναι καπιταλιστικό. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι αυτό που έλεγε ο Χορκχάιμερ, μετά τον πρώτο παγκόσμιο, «δεν μπορείτε να κάνετε πως δεν καταλαβαίνετε τόσο καιρό». Σχέσεις κυριαρχίας και υποτέλειας,
“
Οι κυρίαρχες αστικές δυνάμεις εξέθρεψαν τη Χρυσή Αυγή και ταυτόχρονα δεν μπορούν να την αφήσουν να επιβάλει το πρότυπό της γιατί αυτό θα σήμαινε αυτοαναίρεση για τους ίδιους. Η εκτροφή αυτή γίνεται και επειδή πιστεύουν ότι μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη απάντηση απέναντι στην αριστερή αμφισβήτηση. οι οποίες είχαν μια σήμανση αυταρχισμού που έτρεφε αυτού του είδους τα φαινόμενα, είχαμε πάντα. Είναι κάτι που φτιάχνεται εντός του καπιταλισμού και για αυτόν τον λόγο δημιουργείται η δυσκολία που έχουμε. Οι κυρίαρχες αστικές δυνάμεις εξέθρεψαν τη Χρυσή Αυγή και ταυτόχρονα δεν μπορούν να την αφήσουν να επιβάλει το πρότυπό της γιατί αυτό θα σήμαινε αυτοαναίρεση για τους ίδιους. Η εκτροφή αυτή γίνεται και επειδή πιστεύουν ότι μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη απάντηση απέναντι στην αριστερή αμφισβήτηση. Όπως όμως φάνηκε και στην περίπτωση της ελληνικής κυβέρνησης, οι συνέπειες μπορεί να την υπερβαίνουν και να την θέτουν ακόμα και σε κίνδυνο, άρα πάει να τους μαζέψει. Με βάση τα σημερινά δεδομένα πιστεύετε ότι ο φασισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί κατασταλτικά; ∆εν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί κατασταλτικά αλλά ταυτόχρονα η αντιμετώπισή του δεν μπορεί να μην συμπεριλάβει πλευρές απαγόρευσης. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η Χρυσή Αυγή πρέπει να απαγορευτεί και ομολογώ ότι η γερμανική εμπειρία της απαγόρευσης είχε και θετικά στοιχεία. ∆εν έλυσε το πρόβλημα αλλά έδωσε δυνατότητες αντίστασης απέναντι σε μια τέτοια λαίλαπα. •
Της Ροσάνα Ροσάντα
Ο
λοκληρώνεται, με τη νέα κυβέρνηση και με την ταυτότητά της που επισύναψε στη Repubblica ο Ματέο Ρέντσι, η τελευταία συμβολική στροφή του ∆Κ. Συμβολική, γιατί στο επίπεδο των συγκεκριμένων επιλογών είχε ήδη εκπληρωθεί εδώ και καιρό, αλλά το να δίνουμε στα γεγονότα το πραγματικό τους όνομα δεν είναι και λίγο (δεν είναι μέσο ψυχαγωγίας για μέρες αργίας, όπως λέει στους στίχους του ο Έλιοτ όταν αναφέρεται στο όνομα που θέλει να δώσει στο γάτο του). Το ότι το ∆Κ διευκρινίζει πως η εικόνα του δεν πρέπει πια να είναι αριστερή ή προς τα αριστερά, αναγνωρίζοντας ως μοναδικό διακριτικό πολιτιστικό και κοινωνικό στοιχείο «το νέο και το παλιό», δεν είναι και μεγάλη καινοτομία -αυτή η έννοια φτεροκοπά γύρω μας εδώ και πολύ καιρό- αλλά η επιβεβαίωση ότι το ∆Κ δεν σκοπεύει πλέον να τοποθετείται αριστερά είναι ένα σημαντικό συμβολικό άλμα. Πράγματι, όχι μόνο δεν είναι πλέον σε θέση -όπως πολλοί ονειρεύονταν π.χ. για τον Μόντι- να κάνει αριστερές επιλογές, αλλά ούτε σκοπεύει πλέον να τις κάνει. Γι’ αυτό το σκοπό επέλεξε ως ηγέτη του τον «Ματέο»· για να το ξεκαθαρίσει μια και καλή. Όχι στη Βουλή –κανείς δεν έχει χρόνο για χάσιμο, αρχίζοντας από τον Τζόρτζιο Ναπολιτάνο – αλλά σε μια φιλική εφημερίδα και με κυβέρνηση έτοιμη. Το κάνει παίρνοντας κάποια πολιτιστική άδεια, όπως το να αναφέρει τον Νορμπέρτο Μπόμπιο κόντρα στον Μπόμπιο, ως παράδειγμα εκείνων που ίσως να είχαν δίκιο στο παρελθόν, αλλά υποτίθεται ότι δεν έχουν πλέον δίκιο, τη στιγμή που η διάκριση μεταξύ δεξιάς και αριστεράς υποτίθεται ότι δεν έχει πλέον νόημα. Ας κάνουμε υπομονή, σήμερα βλέπουμε πολύ χειρότερα πράγματα. Ανάμεσα στις καινοτομίες που θριαμβεύουν είναι και το γεγονός ότι ο καθένας φοράει στον νεκρό που έχει επιλέξει ως εμπνευστή του τα ρούχα που του αρέσουν -ή του τα βγάζει. Έχει μεγαλύτερη σημασία το γεγονός ότι η αρχειοθετημένη έννοια όριζε το βάρος που απέδιδε κάθε κόμμα στο κοινωνικό ζήτημα και το να κηρύσσουμε πως
“
αυτό έχει ξεπεραστεί, ακριβώς τη στιγμή που αγγίζουμε ή ίσως και να υπερβαίνουμε τα τέσσερα εκατομμύρια ανέργους, είναι τρομακτικό. Ίσως γι’ αυτό ο πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας ξέχασε να μας πληροφορήσει γι’ αυτό το «job act» (ΣτΜ τις προτάσεις του ∆Κ για την εργασία) που έπρεπε να είχε παρουσιάσει τον Γενάρη. Πάντως, κατά πρώτο λόγο δεν φαίνεται να του το υπενθύμισε κανείς κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων, και κατά δεύτερο λόγο, στην κυβέρνηση θα ασχοληθεί με αυτό η υπουργός Γκουίντι, έμπειρη επιχειρηματίας, μιας που έτσι την ανέθρεψε ο πατέρας της, μέλος του Συνδέσμου Βιομηχάνων. Γνωρίζουμε επομένως τι πρέπει να περιμένουμε από το νέο εκτελεστικό όργανο και οφείλουμε στο ∆Κ όλο το βάρος αυτού του οργάνου, μιας που ούτε το προεδρείο του ούτε η μειοψηφία του αντιτέθηκαν σε αυτό, αλλά αντίθετα μας άδειασαν τη γωνιά, μουρμουρίζοντας, όπως ο Μπάρτλεμπι του Μέλβιλ «θα προτιμούσα όχι». Της ίδιας υφής και ο Τύπος, ο οποίος καταπιάνεται με το να εξάρει την ιστορική κατάκτηση της μισής κυβέρνησης από τις γυναίκες, υπογραμμίζοντας το χρώμα των σακακιών τους και το ύψος των τακουνιών τους, πράγμα που θα έπρεπε να κάνει τα ηγετικά στελέχη του “Se non ora quando” (ΣτΜ φεμινιστική ομάδα «Αν όχι τώρα πότε»). Ήρθε το τώρα, κορίτσια, δεν φαίνεται πού είναι η διαφορά. Το καινούριο που προχωρά, λανσάρεται και πάλι από τον Μπερλουσκόνι, τον πρώτο στον οποίο απευθύνθηκε ο Ρέντσι για να στηρίξει όλη την επιχείρηση. Καταδικασμένος εδώ και μήνες να απέχει από την πολιτική για ελεεινά αδικήματα ενάντια στο δημόσιο, έγινε δεκτός όχι από τους δικαστές που τον επιτηρούν, αλλά από τον αρχηγό του κράτους για να του εξηγήσει τι σκέφτεται και τι σκοπεύει να κάνει για το μέλλον της χώρας. Προς το παρόν στηρίζει τον Ρέντσι, διαβεβαιώνοντας τους δικούς του ότι ο Ρέντσι δεν είναι κομμουνιστής. Από το σάιτ “Sbilanciamoci” Μετάφραση Τόνια Τσίτσοβιτς
Το να ισχυρίζεται κανείς – όπως έκανε ο Ματέο Ρέντσι στην εισαγωγή της νέας έκδοσης του «∆εξιά και Αριστερά» του Νορμπέρτο Μπόμπιο – ότι το ∆ημοκρατικό Κόμμα δεν σκοπεύει πλέον να τοποθετηθεί στην αριστερά, ολοκληρώνει την τελευταία στροφή του ∆Κ. Το γεγονός είναι συμβολικό, μα προξενεί εντύπωση, ότι έρχεται τη στιγμή που οι άνεργοι στην Ιταλία υπερβαίνουν τα 4 εκατομμύρια.
Η αθλιότητα της Eurovision
“Πίσω από τα φώτα, πίσω απ τα βραβεία, Απλήρωτοι εργαζόμενοι, φτώχεια κι ανεργία”
(σύνθημα των συγκεντρωμένων έξω από το διαγωνισμό της Eurovision) Του Θωμά Τσαλαπάτη
Η
Eurovision πάντοτε υπήρξε πληγή στην όραση, γδάρσιμο στην ακοή, δεξί κροσέ σε κάθε ελάχιστο αισθητικό κριτήριο. Ένα αερόστατο γεμάτο χαλασμένα ψάρια να πλέει αμέριμνο στους ουρανούς του πιο παχιού Τίποτα. Τα τελευταία (τουλάχιστον) δύο χρόνια ο ψηφιακός αυτός καραγκιόζ μπερντές, έχει πάρει χροιά πολιτικού σκανδάλου. Έτσι, από ακριβοπληρωμένη ηχητική μουτζούρα και οπτικός τσιγαρόβηχας αναβαθμίζεται σε αισθητική αποτύπωση της διαπλοκής του πολιτικού κατεστημένου με τους βαρόνους της επικοινωνίας, σε σύμβολο επίδειξης αδιαφορίας προς οποιαδήποτε πολιτικό, νομικό ή ηθικό κόστος από την πλευρά της εξουσίας, στο θέαμα που παράγει ο τρόπος των Σαμαράδων, των Μουρούτηδων και των Φαήλων, των αυτόκλητων σωτήρων και των ευτυχισμένων σερίφηδων, που όταν τους απομένει λίγος χρόνος ανάμεσα στα τσιφτετέλια, τη θεωρητική ανάλυση του φαινομένου της τρομοκρατίας και το κυνήγι μεταναστών, κάνουν δωράκια σε κολλητούς και ξελαφρωμένοι συνομιλούν με τον θεό. Το ίδιο άρθρο γράφτηκε και πέρυσι, την ίδια περίπου περίοδο. Είχε τίτλο «Η Eurovision και το βάρος της ελαφρότητας», περιέγραφε τους όρους ανάθεσης και διεξαγωγής του διαγωνισμού και ουσιαστικά (με ελάχιστες αλλαγές στα ονόματα και τις ημερομηνίες) θα μπορούσε να αναδημοσιευτεί αυτούσιο για να περιγράψει τα φετινά συμβάντα. Η βασική διαφορά του φετινού με το περσινό άρθρο, είναι η απόλυτη ομοιότητά τους. Το πώς το φετινό γεγονός συνέβη παρά την παρουσία του περσινού. Το πώς ο χρόνος πέρασε ενδιάμεσα χωρίς να αλλάξει τίποτα. Γιατί στη συγκεκριμένη περίπτωση, η επανάληψη περιγράφει τον κανόνα, έναν κανόνα που ισχύει για όλο και περισσότερες περιπτώσεις.
“
MAD, Μetropolis, Eurovision
Ας έρθουμε όμως στα γεγονότα. Ο Ανδρέας Κουρής,
ιδιοκτήτης του ομίλου MAD, αγόρασε το 2010 την κερδοφόρα ως τότε αλυσίδα δισκοπωλείων Μetropolis και μέσα σε δύο χρόνια απέλυσε 180 εργαζόμενους και έκλεισε 13 καταστήματα. Ο Ανδρέας Κουρής είναι υπόδικος για χρέη 1,4 εκατ. ευρώ στο δημόσιο, για εργοδοτικές εισφορές και ΦΠΑ για το Metropolis, για τα οποία έχει συλληφθεί και φυλακιστεί προσωρινά. Εδώ και δύο χρόνια οι απολυμένοι των καταστημάτων Metropolis, αγωνίζονται για να λάβουν όσα τους οφείλονται σε μισθούς και αποζημιώσεις από τον επιχειρηματία. Οι μισοί περίπου παραμένουν απλήρωτοι, διεκδικώντας συνολικά περισσότερα από 600.000 ευρώ. Το δικαστήριο, εκτός από τις αποζημιώσεις, έχει αναγνωρίσει τις ατομικές ευθύνες του Ανδρέα Κουρή έναντι των εργαζομένων ως νομίμου εκπροσώπου της Μετρόπολις ΑΕΕ, και επιτρέπει σε όσους τον μήνυσαν να προχωρήσουν σε κατάσχεση της προσωπικής του περιουσίας, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις νόμιμες διεκδικήσεις τους. Ταυτόχρονα το Mad συνδιοργανώνει για δεύτερη φορά την ελληνική αποστολή της Eurovision, με απευθείας ανάθεση από το μόρφωμα της ∆ημόσιας Τηλεόρασης (μόνο εγώ βλέπω μια ανακολουθία στη διαδοχή των προτάσεων;). Το κράτος ευνοεί τον υπόδικο επιχειρηματία με χορηγίες (ΟΠΑΠ και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο), αναθέσεις διοργανώσεων στη ∆ιεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και διαφημίσεις (η ανακολουθία θαρρώ συνεχίζεται). Ο Ανδρέας Κουρής μηνύει 12 απολυμένους και έναν μάρτυρα, περιγράφοντας ως συκοφαντική δυσφήμηση την αγωγή τους. Με βάση την αγωγή αυτή έχει ήδη καταδικαστεί. Ταυτόχρονα, επικαλούμενος λόγους πνευματικών δικαιωμάτων, κατεβάζει κάθε βίντεο σχετικό με τις κινητοποιήσεις ή τις διεκδικήσεις των εργαζομένων από το διαδίκτυο, με πιο πρόσφατο αυτό που καλούσε σε συγκέντρωση έξω από το διαγωνισμό της Eurovision την περασμένη Τρίτη (ο Ανδρέας Κουρής είναι ο Φάρος της Αλεξάνδρειας εγκλωβισμένος στο σώμα έλληνα επιχειρηματία).
Έξω από την αρένα της Eurovision οι απλήρωτοι, οι απολυμένοι, οι άνθρωποι που οι κάμερες επιμένουν να αγνοούν και μέσα περσινά ξινά σελέμπριτις, μαλλιοτραβηγμένα χορευτικά, μπότοξ τσιρίδες, αφόρητοι ακκισμοί και ο υπερθετικός ενός ομαδικού φθοριούχου χαμόγελου.
Φυσικά, τις μέρες της κάθαρσης και της διαφάνειας στις οποίες ζούμε, τα παραπάνω γεγονότα δεν προκαλούν και τόση μεγάλη εντύπωση, αφού αποτελούν μόνο μία ανάμεσα σε τόσες περιπτώσεις αυθαιρεσίας με απλήρωτους εργαζομένους, απολύσεις, χρέη, αποζημιώσεις που δεν έρχονται (διαλέξτε μια κάρτα στην τύχη: Κωστόπουλος, Λυμπέρης, Alter, Απογευματινή, Ελευθεροτυπία, κ.ά., για να μείνουμε μόνο στο χώρο των μέσω ενημέρωσης). Άλλωστε, ο πρωθυπουργός έχει δείξει το δρόμο βραβεύοντας τον ∆ημήτρη Μελισσανίδη ως επιχειρηματία της χρονιάς παρά τα όσα εκκρεμούν εις βάρος του.
Γόβες και γκλόπς
Αυτό που προκαλεί εντύπωση στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι από τη μία η εξωστρέφεια και η επιδεκτικότητα του διαπλεκόμενου κυνισμού και η πολυσημία στη σύγκρουση των δύο κόσμων: Έξω από την αρένα της Eurovision οι απλήρωτοι, οι απολυμένοι, τα σωματεία, οι συλλογικότητες, οι συνελεύσεις, οι άνθρωποι που οι κάμερες δεν καταγράφουν και επιμένουν να αγνοούν, ο τρόπος ζωής ως αναγκαιότητα διεκδίκησης της ίδιας της ζωής (οικοδεσπότες του event 5 διμοιρίες των ΜΑΤ). Και μέσα περσινά ξινά σελέμπριτις, ξεχασμένες στάρλετ και μπονζάι γίγαντες, μαλλιοτραβηγμένα χορευτικά, σάβανα παλαιών διαγωνισμών, κλύσματα θετικής ενέργειας, lifestyle και ληγμένα πρότυπα, μπότοξ τσιρίδες, αφόρητοι ακκισμοί και ο υπερθετικός ενός ομαδικού φθοριούχου χαμόγελου. Όταν ο εφησυχασμός και η αφέλεια φρουρούνται από δυνάμεις ασφαλείας, τότε το βάρος της ελαφρότητας μοιάζει ικανό να παρασύρει πολλά μαζί του. Και η σημασία του Τίποτα γίνεται πιο μεγάλη όταν μοιάζουν να διακυβεύονται τα πάντα. Ο παλιός κόσμος παίζει κρυφτό ανάμεσα σε ένα γκλοπ και ένα τακούνι. http://tsalapatis.blogspot.gr/