Εποχή 17-5-2015 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 17 Μαΐου 2015 • Αρ. φ. 1251 • 2 €

ΑΡΘΡΑ ∆. Παπαδάτος - Αναγνωστόπουλος: Τι έχει να αντιπαραθέσει η κυβέρνηση

Οι δανειστές απειλούν με γεγονότα, που είναι σε θέση να προκαλέσουν, υποχρεώνοντας ήδη την κυβέρνηση σε υποχωρήσεις σελ. 6

...

∆. Σμυρναίος: Το κυνικό μήνυμα του Σόιμπλε

Ο γερμανός υπουργός έγινε φανατικός υποστηρικτής της ιδέας του δημοψηφίσματος, γιατί το θεωρεί ως το απόλυτο εργαλείο εκβιασμού της κυβέρνησης σελ. 12, 13

...

Χρ. Λουκάς: Οι ευρωπαίοι επέτρεψαν απόβαση των BRICS στο ευρώ

H ευκαιρία που ήθελαν οι BRICS για να δηλώσουν το δυναμικότερο παρών στην παγκόσμια σκακιέρα σελ. 12, 13

∆ΙΕΘΝΗ Τ. Πολίτης: Αντιφασιστική αλληλεγγύη στην Ανατολική Ουκρανία

Οδοιπορικό αλληλεγγύης στο Ντονμπάς της Ανατολικής Ουκρανίας σελ. 22

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Σ. Ξυγκάκη: Οι Βικτωριανοί τίμησαν τον Γιάννη Κοντό Ένα συναισθηματικό ταξίδι τιμής στον ποιητή σελ. 26

ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΛΩΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Επιµονή στις κόκκινες γραµµές Με αποφασιστικότητα όσον αφορά την αμετάθετη στάση της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις και υπερασπιζόμενος το τρίμηνο κυβερνητικό έργο εμφανίστηκε την Παρασκευή το βράδυ στο Συνέδριο του «Economist» ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Μια στιγμή που από κύκλους των δανειστών εκπέμπεται ξανά σκλήρυνση έναντι της ελληνικής πλευράς, ο πρωθυπουργός απάντησε, ότι όποιοι νόμιζαν ότι, με βάση το χρόνο θα δοκίμαζαν ακόμα περισσότερο την αντοχή της ελληνικής κυβέρνησης έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα. Απαιτούμε, τόνισε. λύση και όχι απλώς συμφωνία υπενθυμίζοντας τη λάθος μνημονιακή πολιτική που επέβαλαν ακόμα και κατά την εκτίμηση, έστω εκ των υστέρων, των αρχιτεκτόνων της. Επομένως, υποστήριξε, αυτό που διεκδικεί

η χώρα είναι μια βιώσιμη προοπτική και δεν θα γίνει αποδεκτό κάτι διαφορετικό. ∆ιαπραγματευόμαστε, τόνισε με έμφαση, για το λαό, για τη χώρα, αλλά και την Ευρώπη. Και παρά το ναρκοθετημένο έδαφος η νέα κυβέρνηση παρήγαγε σημαντικό έργο πληρώνοντας συγχρόνως όλες τις υποχρεώσεις της. Απορρίπτοντας κάθε ιδέα νεκρανάστασης της πέμπτης αξιολόγησης, όπως επιδιώκουν οι δανειστές, ο Αλέξης Τσίπρας επανέλαβε την απόφαση της κυβέρνησης να μην μετακινηθεί από τις κόκκινες γραμμές της. Ήρθε η ώρα να πληρώσουν και όσοι δεν πλήρωσαν πέντε χρόνια τώρα, κατέληξε. •

Στον αγώνα για συλλογικές διαπραγματεύσεις

Απεργία πραγματοποίησαν την περασμένη Παρασκευή οι διανομείς του Τύπου. Όπως ανακοίνωσε η Ένωση Προσωπικού Πρακτορείων Εφημερίδων Αθηνών, οι διανομείς απαιτούν «την υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας για τους συναδέλφους που εργάζονται στην Ίριδα». Όλοι εμείς, στην «Εποχή» στηρίζουμε τα αιτήματα των διανομέων, όπως και τον αγώνα για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, αίτημα που όπως φάνηκε στην Γενεύη υποστηρίζεται και από την ∆ιεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO).

∆ημοτικές & περιφερειακές εκλογές στην Ισπανία

Συνεντεύξεις με την Ιρένε Μαρτίν Κορτές και τον Χάμε Παστόρ

Σελ. 20, 21

Ζήτημα δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής Της Τασίας Χριστοδουλοπούλου*

ο σχέδιο νόμου για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας, από όσους έχουν γεννηθεί και μεγαλώνουν στην Ελλάδα, ήδη βρίσκεται στη διαδικασία διαβούλευσης. Μια πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστεράς, φαίνεται ότι θα καταστεί επιτέλους νόμος του κράτους. ∆υστυχώς στη χώρας μας, η Αριστερά πρέπει να υπερασπίσει τα αυτονόητα απέναντι σε πολιτικές θέσεις που βρίσκουν έρεισμα περισσότερο σε ιδεολογικές αγκυλώσεις, παρά στην κοινωνία. Γιατί η δεύτερη, ήδη θεωρεί «ελληνάκια» όσα παιδιά γεννήθηκαν και μεγαλώνουν στην Ελλάδα. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Ετιέν Μπαλιμπάρ:

Το ελληνικό πείραμα και το μέλλον της Ευρώπης

Η ανασύσταση της ΕΡΤ προκαλεί τριγμούς Γράφει ο Θάνος Χατζόπουλος Σελ. 8

Σελίδες 30, 31

Ζακ Σαπίρ: Εβδομήντα χρόνια από το τέλος του ∆ευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου

Σελίδες 16, 17

Επιδιώκουμε συμφωνία με στόχο την τετραετία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ σελ. 6, 7

Ο Νίκος Φίλης μιλά για την πορεία της διαπραγμάτευσης

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Τα λείψανα της ελπίδας, η ξεφτίλα και το λειψό συναίσθημα

Ζήτημα δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Η Αριστερά στην Ελλάδα καλείται να υπερασπιστεί αυτά που ήδη θεωρούνται κεκτημένα στις φιλελεύθερες αστικές δημοκρατίες της ∆ύσης. Το σχέδιο νόμου κινείται σε τρεις άξονες: Α. Συμπεριλαμβάνει όσους ανήλικους -ή ενήλικους πλέον- με βάση κριτήρια χρονικής παραμονής και εκπαίδευσης έχουν καταστήσει την Ελλάδα αμετάκλητα πατρίδα τους. Β. Εισάγει μια διαδικασία κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας, η οποία λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες της ελληνικής διοίκησης να ανταποκριθεί σε έναν αυξημένο αριθμό αιτήσεων με στόχευση στην διόρθωση των διοικητικών δυσκολιών που είχαν εμφανισθεί στο νόμο του ν. 3838/2010. Γ. Λαμβάνει υπόψη του την κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τις επίμαχες διατάξεις του νόμου του 2010.

∆ιορθώνει τη συσσωρευμένη ολιγωρία

Είναι ζήτημα δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής, η πολιτεία να απονέμει ιθαγένεια σε αυτά τα παιδιά, με όρους που να μη θέτουν σε περιπέτεια την αντοχή του νόμου σε συνταγματικό έλεγχο. Στόχος της κυβέρνησής μας είναι η πολιτική κοινότητα των Ελλήνων να περιλαμβάνει όσους διαβιούν σε αυτή και έχουν αναπτύξει άρρηκτους δεσμούς με τη χώρα και τους ανθρώπους της. Άλλωστε, σε αντίθεση με την επικρατούσα παραφιλολογία, η ελληνική εθνική κοινότητα, στα διακόσια χρόνια ύπαρξης του ελληνικού κράτους, παρά τις διακυμάνσεις, επεδίωξε τη συμπερίληψη όσων διαβιούσαν στο έδαφός της και είχαν αναπόδραστα συνδεθεί με αυτήν την πατρίδα. Το σχέδιο νόμου έρχεται να διορθώσει μια συσσωρευμένη ολιγωρία

“

του πολιτικού συστήματος είκοσι και πλέον ετών. Πολύ περισσότερο όμως, έρχεται να αναδείξει μια άλλη προοπτική για τη χώρα και τους ανθρώπους της. Μια προοπτική που περιλαμβάνει ένα τμήμα της ελληνικής νεολαίας μέχρι πρότινος αποκλεισμένο νομικά, αλλά και ψυχολογικά από την κοινότητα στην οποία ανήκει, την ελληνική. Ένα τμήμα της ελληνικής νεολαίας, που ενώ βιώνει τα τελευταία χρόνια τις συνέπειες της κρίσης εξίσου, του αρνούμαστε να ονειρευτεί και να χτίσει το μέλλον του παρέα με τους συμμαθητές του και τους συμφοιτητές του.

Εμβάθυνση της δημοκρατίας

∆εν πρόκειται για μια «αποκατάσταση» βασισμένη σε ανθρωπιστικές αρχές, αλλά για μια εμβάθυνση της δημοκρατίας στη χώρα μας. Μια αναγκαία προσαρμογή στις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας. Ναι, πράγματι, οι παππούδες κάποιων μελλοντικών υπουργών της Ελλάδας μπορεί να έχουν γεννηθεί σε κάποια άλλη χώρα. Αυτό με κάνει περήφανη, που ως υπουργός της Αριστεράς, συμβάλλω στη δημιουργία μιας πολιτικής κοινότητας, μιας εθνικής κοινότητας, με αυτοπεποίθηση και προοπτική. Μεταφέροντας την άγονη συζήτηση που διεξήχθη το προηγούμενο διάστημα για το δίκαιο του αίματος ή το δίκαιο του εδάφους, στο δίκαιο και στο δημοκρατικό του αιτήματος για κτήση της ιθαγένειας από όσα παιδιά ζουν και μεγαλώνουν στη χώρα, αισιοδοξούμε ότι ο δημόσιος διάλογος θα αλλάξει πίστα, περιθωριοποιώντας κραυγές μισαλλοδοξίας και εθνικισμού.

* Η Τασία Χριστοδουλοπούλου είναι αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής.

Τα συναισθήματα των υπολοίπων;

Γιατί, ανάμεσα στα άλλα, οι τελευταίες μέρες μπούκωσαν με σκοτάδι. Τις μέρες αυτές η φράση που ακουγόταν δίπλα σε κάθε σχόλιο για τους χειρισμούς και τη στάση της κυβέρνησης για το συγκεκριμένο θέμα είναι πως ‘’σεβόμαστε την πίστη των ορθοδόξων και τα θρησκευτικά τους συναισθήματα’’. Καλώς και καμία αντίρρηση. Τα συναισθήματα των υπολοίπων, όμως, θα τα σεβαστεί κανείς; Τα συναισθήματα όσων ανατριχιάζουν με τις περιφορές και τις παράτες των νεκρών, με τη σταυροφορία της απελπισίας και την εκμετάλλευση του πόνου; Έχουμε καθόλου αίσθηση το τι μπορεί να σημαίνει η τοποθέτηση του λειψάνου στον Άγιο Σάββα; Και ας αφήσουμε το επιμέρους συμβολικό επίπεδο, όπου η εκκλησία όχι μόνο ταυτίζεται με το κράτος, αλλά οι μεταφυσικές υποσχέσεις της αντικαθιστούν την ίδια την απαίτηση και την υποχρέωση για σύστημα υγείας. Ας μιλήσουμε πρακτικά (γιατί και η αρρώστια πρακτική είναι). Πώς μπορούμε να επιτρέπουμε να ποδοπατείται χωρίς κανέναν απολύτως σεβασμό, η πίστη ενός άρρωστου ανθρώπου στην ίασή του και μόνο χωρίς μεταφυσικά δώρα; Η ελπίδα, η προσπάθεια και η αξιοπρέπειά του. Ας σκεφτούμε έναν καρκινοπαθή στους διαδρόμους του Αγίου Σάββα να μετράει τους μήνες, τις μέρες του, το σώμα και την επέκταση της αρρώστιας του. Και ας τοποθετήσουμε μπροστά του το πλήθος των αφιονισμένων με τα ουρλιαχτά, τις υστερίες και τις λατρείες τους. Τον άνθρωπο αυτόν ποιος θα τον σεβαστεί και ποιος θα τον προστατεύσει; Πώς γίνεται μια αριστερή κυβέρνηση να επιτρέπει κάτι τέτοιο; Και έξω από τις πόρτες του νοσοκομείου και του γεγονότος πως προστατευόμαστε όλοι εμείς από αυτό το υποχρεωτικό κλύσμα σκοταδιού, στο όνομα μάλιστα της ανοχής της διαφορετικής άποψης (η οποία για άλλη μια φορά τυχαίνει να είναι οποιαδήποτε άλλη πέραν της αριστερής άποψης).

Πες κάτι, ο,τιδήποτε

Πρέπει να αντιληφθούμε πως η συγκεκριμένη συγκατοίκηση γίνεται με όρους ηγεμονικούς για τον ΣΥΡΙΖΑ (λόγω της μεγάλης εκλογικής διαφοράς). ∆εν είναι, λοιπόν, δυνατόν να ηγεμονεύει πάνω στις ιδέες σου η λογική της παραχώρησης και της κατανόησης των θέσεων του συμμάχου σου, ειδικά όταν στην πρακτική τους εφαρμογή θα παρουσιαστούν ως ταύτιση. Η αριστερά έχει αξίες, θέσεις και απαιτήσεις ριζωμένες τόσο στην ιστορία της, όσο και στη ίδια της την ουσία. Η ηγεμονική θέση ορίζει την προσπάθεια μετατόπισής του συμμάχου προς τις δικές σου θέσεις και όχι την παραχώρηση αξιών προς τη δική του. Ειδικά όταν αυτή η παραχώρηση καταργεί ό,τι είναι αριστερό, ό,τι περιγράφει τη διαφοροποίηση και τους λόγους ύπαρξής σου. Τη βδομάδα αυτή, ανάμεσα στα γεγονότα των λειψάνων, την ποδοπάτηση του αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ με την τοποθέτηση ενός ανεκδιήγητου ταγματάρχη στη θέση του διευθύνοντα συμβούλου και τη συμμετοχή του υπουργού Πανούση σε ρόλο ομιλητή στην ισλαμοφοβική εκδήλωση με τίτλο: «Η απειλή του φανατικού Ισλάμ και η εσωτερική ασφάλεια», βρεθήκαμε σε θέση όμοια με αυτή του Νάνι Μορέτι στην ταινία Απρίλης. Ο Μορέτι παρακολουθεί ένα ντιμπέιτ μεταξύ του Μπερλουσκόνι και του Ντ’ Αλέμα. Οργισμένος σηκώνεται από την καρέκλα του και λέει (απευθυνόμενος στον Ντ’ Αλέμα): «Πες κάτι αριστερό. Πες κάτι και ας μην είναι αριστερό. Κάτι πολιτισμένο. Πες έστω κάτι, ο,τιδήποτε.» http://tsalapatis.blogspot.gr/

Πέραν του Μιχελογιαννάκη

Με κάνει περήφανη, που ως υπουργός της Αριστεράς, συμβάλλω στη δημιουργία μιας πολιτικής κοινότητας, μιας εθνικής κοινότητας, με αυτοπεποίθηση και προοπτική.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

ολλοί αναρωτήθηκαν με τι θα έμοιαζε η καθημερινότητα στη χώρα, μετά τη νίκη ενός αριστερού κόμματος και τις αλλαγές που αυτό θα έφερνε. Τις μικρές αυτές αλλαγές που γίνονται μεγάλες γιατί ορίζουν το καθημερινό και την εκεί μετατόπιση. Και ακόμη και αν πολλοί από εμάς δεν ήμασταν σίγουροι για το πώς να περιγράψουμε εκείνον τον κοντινό μέλλοντα, τουλάχιστον ήμασταν σίγουροι για μερικές εικόνες που θα προέκυπταν τους πρώτους μήνες αριστερής διακυβέρνησης: μεγαλοπρεπείς παρελάσεις και νταούλια, χιλιάδες αρνιά, στεφάνια να πέφτουν από τους ουρανούς και τιμές αρχηγού κράτους για ένα πτώμα και έναν αναπτήρα (αναφέρομαι στην αγία βαρβάρα και το άγιο φως). Κάπου εδώ θα έγραφα πως αστειεύομαι, αν βέβαια έβρισκα κάτι το αστείο στις παραπάνω γραμμές.

πως το μνημόνιο έχει πολλαπλασιάσει τον αριθμό ομοφυλοφίλων και δεν δίστασε να ξεφτιλίσει την απεργία πείνας των Σύρων προσφύγων αφού καταγράφηκε από κάμερες να τρώει, ενώ δύο μέρες μετά πήγε για καφέ. Το άρθρο, όμως, ξέφυγε. Λίγο η οργή για τα γεγονότα και λίγο η αίσθηση πως ο ίδιος ο Μιχελογιαννάκης από τη μία δρούσε με έναν τρέχοντα (χυδαίο) ψηφοθηρικό τρόπο και πως τελικά αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού προβλήματος, το οποίο ξεπερνά κατά πολύ την σημασία του ίδιου. Αν και ξένισε σε υπερθετικό βαθμό πολλούς η σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, στην πραγματικότητα αυτό που μοιάζει προβληματικό δεν είναι οι ίδιοι οι ΑΝΕΛ. Αυτό που αποτελεί πρόβλημα είναι το ποσοστό ιδεών, στάσεων και πρακτικών τους που έχει παρεισφρήσει μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ (ήδη προεκλογικά). Η συγκεκριμένη ρητορική, ο εθνικισμός και η γενικότερη πολιτική κουλτούρα. Φαινόμενα σαν όλα τα παραπάνω και ταυτόχρονα η περιορισμένη αντίδραση στελεχών και μελών του ΣΥΡΙΖΑ συνηγορούν υπέρ της παραπάνω διαπίστωσης.

∆εν ξέρω τελικά τι είναι πιο τρομακτικό, ένας γιατρός που πιστεύει πως το AIDS μεταδίδεται άμα πιεις από το ίδιο ποτήρι με έναν φορέα και πως τα λείψανα γιατρεύουν τις ασθένειες ή ο λόγος ενός βουλευτή αριστερού κόμματος ο οποίος ταυτίζεται με σκοταδιστικές ταλιμπάν απόψεις της ελληνορθόδοξης εκδοχής τους; Πρόθεση αυτού του άρθρου ήταν αρχικά να περιγράψει και να μιλήσει για τις εμετικές δηλώσεις Μιχελογιαννάκη, του ανθρώπου που δήλωνε

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341 ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

«Όχι» στους δανειστές από την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ

ε ένα μεγάλο «όχι» απάντησε η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ στις απαιτήσεις των δανειστών. Με ανακοίνωσή της αμέσως μετά την κοινή συνεδρίαση με το προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας η Π.Γ. αναφέρει ότι οι απαιτήσεις αυτές δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τον ελληνικό λαό που αγωνίστηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια για να μπει τέλος στις εγκληματικές πολιτικές των μνημονίων. «Η επιμονή των δανειστών να εφαρμόσουν το μνημονιακό πρόγραμμα της κυβέρνησης Σαμαρά, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό κλοιό πολιτικών πιέσεων και χρηματοδοτικής ασφυξίας στη χώρα, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την έννοια της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας στην Ευρώπη…» Ταυτόχρονα, η Πολιτική Γραμματεία καλεί τους πολίτες της Ελλάδας και της Ευρώπης να γίνουν συμπρωταγωνιστές σε μια διαπραγμάτευση που αφορά την κοινή μοίρα όλων μας. Να σημειώσουμε ότι η απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας ήταν ομόφωνη και εκφράζει σε μεγάλο βαθμό το κλίμα της πολύωρης συζήτησης που προηγήθηκε, αλλά και το γενικότερο κλίμα που υπάρχει μέσα στο κόμμα, που σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει ταπεινωτικούς συμβιβασμούς πέρα και έξω από τις κόκκινες γραμμές που έχουν καθοριστεί. Αναφέρει το κείμενο της Π.Γ: «Οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης είναι και κόκκινες γραμμές του ελληνικού λαού, εκφράζουν τα συμφέροντα των εργαζομένων, των αυτοαπασχολούμενων, των αγροτών και της νεολαίας». Εισηγητικά ο γραμματέας της Κ.Ε. Τάσος Κορωνάκης πρότεινε να συγκληθεί η Κεντρική Επιτροπή το ερχόμενο σαββατοκύριακο και σε κάθε περίπτωση πριν τις οριστικές αποφάσεις ή τις οριστικές δεσμεύσεις. Ενδεχομένως, σήμερα Κυριακή, να γίνει νέα κοινή συνεδρίαση Γραμματείας και Προεδρείου με τη συμμετοχή των υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, έτσι ώστε να υπάρξει πλήρης ενημέρωση και να καθοριστούν οι επόμενες κινήσεις και οι δράσεις του κόμματος. Άλλωστε, με βάση και την ανακοίνωση τις επόμενες ημέρες ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει κάθε δυνατή πρωτοβουλία για την ενημέρωση της ελληνικής κοινωνίας και των ευρωπαϊκών λαών με ανοιχτές συνελεύσεις και συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα και το εξωτερικό.

Ο χρόνος τελείωσε... και για τους δανειστές!

Μπορεί να έχουν περάσει 100 μέρες με σκληρές διαπραγματεύσεις, ωστόσο οι δανειστές επιμένουν να προκαλούν με τη στάση τους, βάζοντας στο τραπέζι απαράδεκτες προτάσεις. Η θέση για μισθό 700 ευρώ στο ∆ημόσιο, ο συντελεστής ΦΠΑ στο 23%, πρωτογενή πλεονάσματα εξωπραγματικά και φυσικά η επιμονή να θέτουν ζητήματα εργασιακά και συνταξιοδοτικά είναι μερικά από τα σημεία που συνθέτουν την απόλυτα άκαμπτη στάση των εκπροσώπων των θεσμών. Κατά ένα μέρος, η στάση αυτή είναι, ίσως, διαπραγματευτική. Ωστόσο, δίνει το κλίμα μιας διαπραγμάτευσης, ενώ σύμφωνα με τη λογική θα μπορούσε να κλείσει προς όφελος και των δύο πλευρών, αυτό δεν συμβαίνει διότι οι δανειστές δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την τιμωρητική λογική τους. Θέλουν να εξουδετερώσουν την κυβέρνηση της αριστεράς. Η ελληνική πλευρά σκληραίνει, επίσης, τη στάση της θέλοντας να στείλει το σαφές μήνυμα ότι συμφωνία στην προτεινόμενη βάση δεν πρόκειται ποτέ να υπογραφεί. Η αποχή, ουσιαστικά, από το Brussel Group της ελληνικής αντιπροσωπείας, και οι ομόφωνες αποφάσεις της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ για τη στάση που θα κρατήσει στα επόμενα βήματα διαπραγμάτευσης η κυβέρνηση, απευθυνόμενη στον ελληνικό λαό και στους ευρωπαίους πολίτες είναι μια άμεση απάντηση στους δανειστές που, εντός των επόμενων ημερών, θα συνοδευτεί και από κατάθεση στο κοινοβούλιο επίμαχων, για τους δανειστές, νομοσχεδίων. Ως συνέπεια αυτής της εμπλοκής, η ελληνική πλευρά, για άλλη μια φορά, καλεί τους δανειστές να συζητήσουν και να σκεφτούν πολιτικά και να δώσουν πολιτική λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Ο έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κ. Τουσκ, να συμπεριλάβει στην ημερήσια διάταξη της συνόδου κορυφής της 21ης Μαΐου και το ελληνικό θέμα. Οι ημερομηνίες, με πιο σημαντική αυτή της 6ης Ιουνίου, όπου οι υποχρεώσεις για την Ελλάδα είναι πολύ μεγάλες, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια, όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για την ηγεσία της ευρωζώνης. ∆εν υπάρχει καιρός ούτε και για να ασκηθούν πιέσεις. Μέσα στο κλίμα αυτό, κρυφών και φανερών πιέσεων και επιδιώξεων, η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο του Economist, την Παρασκευή το βράδυ, δίνει, μετά την απόφαση της πολιτικής γραμματείας, με τον πιο αξιόπιστο τρόπο τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, που εκκινεί από τον σεβασμό των κόκκινων γραμμών που όρισε η λαϊκή εντολή της 26ης Ιανουαρίου. Στη συνέχεια παραθέτουμε μεγάλα αποσπάσματα από την ομιλία του πρωθυπουργού:

«Σ

τόχος μας να ξαναδώσουμε στην πολιτική μια βιώσιμη εκδοχή του κοινωνικού συμφέροντος (...) Νομοθετούμε και διαπραγματευόμαστε σε περιβάλλον πρωτοφανώς δυσμενές. Πορευόμαστε σε ένα ναρκοθετημένο έδαφος που με επιμέλεια προετοίμασε η προηγούμενη κυβέρνηση (...) ∆εν παραλάβαμε μόνο καμμένη γη. Παραλάβαμε μια κατάσταση με διαπιστωμένη την αδυναμία καταβολής μισθών και συντάξεων (...) ∆εν υφίσταται κίνδυνος για τους μισθούς και συντάξεις (...) Η κυβέρνηση εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις της στους δανειστές αν και εκείνοι δεν έχουν ανταποκριθεί στις δικές τους υποχρεώσεις αφού δεν έχουν καταβάλει δόση από τον περασμένο Αύγουστο. ∆ίνουμε μάχη με τους εταίρους και παρά την ασφυξία η κυβέρνηση αύξησε το πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με

πέρυσι και τα έσοδα

Οι 4 όροι της συμφωνίας Η συμφωνία πρέπει να κλείσει, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία και η προϋπόθεση για να κλείσει είναι να είναι έντιμη και αμοιβαία επωφελής (...) ∆εν μπορεί κάποιοι να έχουν στο βάθος του μυαλού τους την ιδέα ότι όσο κυλάει ο χρόνος θα δοκιμάζονται οι αντοχές της ελληνικής πλευράς και θα ξεθωριάζουν οι κόκκινες γραμμές της (...) Αν το έχουν αυτό στο μυαλό τους, καλό είναι να το ξεχάσουν, γιατί αυτή η επιλογή θα φέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα (...) Η κυβέρνηση συνεχίζει να διαπραγματεύεται για μια έντιμη και βιώσιμη κοινωνικά και οικονομικά συμφωνία με τους εταίρους, που θα ανοίγει αναπτυξιακή προοπτική για την χώρα. Αυτό

προϋποθέτει τα εξής 4 σημεία: 1) Χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα ως στόχους, για φέτος και το 2016, για να ανακτήσουμε τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο. 2) Καμία νέα περικοπή σε μισθούς και συντάξεις, σε μέτρα δηλαδή που θα εντείνουν την ανισότητα. 3) Την αναγκαία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους ώστε να μπει τέλος στον φαύλο κύκλο της τελευταίας 5ετίας όπου η χώρα αναγκάζεται να παίρνει νέα δάνεια για να ξεπληρώνει τα παλιά. 4) Ένα ισχυρό πακέτο-πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, συντονισμένη χρηματοδότηση επενδύσεων.

Κοινό έδαφος

Σε αυτή τη φάση φαίνεται πως έχει βρεθεί κοινό έδαφος με τους θεσμούς σε μια σειρά ζητήματα και αυτό μας κάνει να αισιοδοξούμε ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία (...), ωστόσο παραμένουν ανοικτά θέματα (...) Η κυβέρνηση δεν θα δεχθεί άλλες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις (...) ∆ιαπραγματευόμαστε για μια ενιαία συμφωνία με ενιαίες προϋποθέσεις. Μία συμφωνία λύση στο πρόβλημα που θα διασφαλίζει την ανάπτυξη και την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές (...) Σε αυτή τη φάση, φαίνεται πως έχει βρεθεί κοινό έδαφος με τους θεσμούς (...) αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία. Έχει βρεθεί κοινό έδαφος σε ζητήματα όπως είναι οι δημοσιονομικοί στόχοι. Οι οριακές αλλαγές στο ΦΠΑ που πρέπει να λειτουργούν αναδιανεμητικά προς όφελος των κατώτερων στρωμάτων αλλά και οι θεσμικές αλλαγές για την ενίσχυση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, και σε μια σειρά από άλλα ζητήματα (...) Κάποιοι στους θεσμούς επιμένουν σε προτάσεις για αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που ορίζει τη λειτουργία της ήδη απορυθμισμένης αγοράς εργασίας. Οι αλλαγές αυτές δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές. Το οξύμωρο είναι ότι οι ίδιες δυνάμεις την ίδια στιγμή θέτουν και θέμα για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος επιμένοντας στα μνημονιακά προαπαιτούμενα των περικοπών. Ίσως ξεχνώντας ότι μια από τις βα-

σικότερες αιτίες της αδυναμίας του ασφαλιστικού μας συστήματος σήμερα είναι το περιβόητο PSI. To κούρεμα δηλαδή των ασφαλιστικών ταμείων με δικές τους επιλογές. Αλλά και η τεράστια ανεργία ως απότοκο της ανατροφοδοτούμενης κρίσης των τελευταίων ετών. Τις επόμενες ημέρες όμως πρέπει να δουλέψουμε σκληρά ώστε να υπάρξει συναντίληψη σε ότι αφορά πραγματικά μεγέθη του ασφαλιστικού συστήματος. Και να διασφαλίσουμε τουλάχιστον ότι οι όποιες προτάσεις και εκτιμήσεις δεν θα βασίζονται σε λανθασμένη εικόνα της οικονομικής κατάστασης. Και σε λανθασμένη εικόνα των ασφαλιστικών ταμείων (...)

Παραλάβαμε καμένη γη

Οι εκλογές της 25ης Γενάρη έδωσαν στην κυβέρνηση ξεκάθαρη εντολή για αλλαγή της πολιτικής της λιτότητας, την εντολή να αλλάξει τα πράγματα και αυτή την εντολή υλοποιούμε κάθε μια από τις εκατό πρώτες μέρες. (...) Η πολιτική ελίτ της περασμένης 5ετίας απέτυχε παταγωδώς να βγάλει τη χώρα από την κρίση και πως επέλεξε να συνταχθεί με τις πιο ακραίες και μεροληπτικές ιδέες και δυνάμεις σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να υλοποιήσει μια σκληρότατη πολιτική λιτότητας ενάντια στην τεράστια πλειοψηφία της κοινωνίας και ότι κυριάρχησε με τη στήριξη των ισχυρών (...) Η φράση «παραλάβαμε καμένη γη» δεν είναι πλεονασμός, αλλά μετριοπάθεια στην περίπτωση αυτής της κυβέρνησης, κάνοντας λόγο για ναρκοθετημένο έδαφος. ∆εν μπορούν να υπάρξουν αλλαγές που να οδηγούν σε απορρύθμιση των εργασιακλων σχέσεων, ζητούμε μια δίκαιη κατανομή των βαρών. Στα χρόνια του Μνημονίου οι ανισότητες εκτινάχθηκαν, η ανεργία τριπλασιάστηκε, οι συντάξεις υπέστησαν δραματικές περικοπές. Οι μόνοι που δεν υπέστησαν ζημιές ήταν οι Ελληνες πλούσιοι, αυτοί που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό γρήγορα και σήμερα συνεχίζουν να φοροδιαφεύγουν (...) Υλοποιούμε την εντολή να αλλάξουμε τα πράγματα στη χώρα». •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Πολιτική συμφωνία με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ

ο γνωρίζουμε, το θέλουμε και το περιμένουμε όλοι, όχι μόνο εμείς εδώ στο ΣΥΡΙΖΑ και στα πέριξ, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη, ότι μια συμφωνία που θα κινείται στο πλαίσιο των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης (ένας «έντιμος συμβιβασμός», όπως τον λέει ο Αλέξης Τσίπρας, που δεν θα παραβιάζει τις «κόκκινες γραμμές» προστασίας του έσχατου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων, θα επαναφέρει τα απολεσθέντα εργασιακά και ασφαλιστικά κεκτημένα και το κοινωνικό κράτος), δεν μπορεί παρά να είναι μια συμφωνία Πολιτική· μια συμφωνία που θα παραβιάζει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει τους «θεσμούς», θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία» της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας, και ως εκ τούτου, θα είναι μια συμφωνία Πολιτική με το π κεφαλαίο… Φυσικά, αυτό το τελευταίο, ο πολιτικός χαρακτήρας της συμφωνίας δηλαδή, ελάχιστα απασχολεί το μέσο Έλληνα – μια λυτρωτική, για την προσωπική του ζωή, συμφωνία (το εισόδημά του, την αξιοπρέπειά του) περιμένει εκείνος. Απασχολεί ωστόσο, βασανιστικά, τη ντόπια και ξένη οικονομική ελίτ, το «σύστημα» όπως το λέμε εμείς, και τους μηχανισμούς του, τα παπαγαλάκια του: όσες και όσοι αντέχουν ακόμα να παρακολουθούν τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, θα έχουν, ασφαλώς, παρατηρήσει την αγχωμένη ρητορεία των συστημικών σχολιαστών –ρητορεία απαξίωσης δια της γελοιοποίησης, συνήθως, κάθε πολιτικού στοιχείου, που εξ ευωνύμων εισάγεται στη διαπραγμάτευση, ειδικά όταν αυτό γίνεται αποδεκτό από τους «εταίρους» και τους «θεσμούς». Αλήθεια, ποιός δεν διασκέδασε με την υστερική απόπειρα, της αυτού Γελοιότητος του MEGA, σχολιαστή Πρετεντέρη, να απαξιώσει την εισαγωγή του δημοψηφίσματος (ενός κατ’ εξοχήν πολιτικού εργαλείου) στο τραπέζι της διαπραγματεύσεων του γιούρογκρουπ της περασμένης ∆ευτέρας παρά την αποδοχή του, εν τέλει, από αρκετούς ομόλογους του κ. Βαρουφάκη, ακόμα κι απ’ τον… σκληρό κ. Σόϊμπλε…

Το όπλο «διαπραγμάτευση»

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η

Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για μια «συμφωνία» με τους εταίρους ήταν εξ αρχής πολιτική: μια απόπειρα πολιτικής διαπραγμάτευσης για μια πολιτική συμφωνία με τους εταίρους. Ακόμα καλύτερα, μια απόπειρα πολιτικής εξόδου από την κρίση, που δεν είναι κρίση ελληνική, αλλά κρίση ευ-

ρωπαϊκή και δεν είναι κρίση οικονομική. αλλά κρίση πολιτική, κρίση των θεσμών, που διέπουν την ευρωπαϊκή Ένωση, την ευρωζώνη και το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διεξήχθη με βασικό όπλο τη «διαπραγμάτευση». Ένα συστημικό εφεύρημα για την οικονομική καταστολή των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, που, στα χέρια του Έλληνα υπουργού οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, μεταλλάχθηκε σε ένα υπερσύγχρονο πολιτικό όπλο αποσταθεροποίησης των συστημικών «θεσμών»(τον εξοστρακισμό της τρόικας και δι’ αυτού την απαξίωση των τεχνικών της εξουσίας του Σόϊμπλε), και στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα μετεξελίχθηκε σε εφόδιο πολιτικής διπλωματίας υψηλού επιπέδου, που απέδωσε την πολιτική ισοτιμία Ελλάδας – Γερμανίας – Γαλλίας στην πράξη, τη διεθνοποίηση του ελληνικού ζητήματος, ενώ απεργάζεται, με μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας, μια πολιτική συμφωνία εξόδου της χώρας από την κρίση. Η «απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» είναι αποδεκτή από τους σπουδαιότερους σύγχρονους πολιτικούς και διανοούμενος ως μια πολιτική απόπειρα με το π κεφαλαίο, που ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και καταγράφεται ως «Η ελληνική απόπειρα δημοκρατίας»…

Πολιτική λύση

Η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας», λοιπόν, όπως εκδηλώνεται μέσω της διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους, απασχολεί βασανιστικά την ντόπια και ξένη ελίτ, την κάνει να αποστρέφεται και να πολεμά λυσσαλέα την πολιτική λύση στο ελληνικό ζήτημα: τα δίνουν όλα για να οδηγήσουν σε αποτυχία την «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας» και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς, στην τωρινή συγκυρία… Η πολιτική των θεσμών είναι μια «επανάσταση από τα πάνω», όπως λέει και ο Μπαλιμπάρ, «μια προληπτική αντεπανάσταση για να εξουδετερωθούν από πριν οι λαϊκές αντιδράσεις». Ενώ η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας», είναι «μια επανάσταση από τα κάτω», η πολιτική και κυβερνητική έκφραση των ελληνικών και των ευρωπαϊκών λαϊκών αντιδράσεων στους θεσμούς και την πολιτική τους. Απ’ αυτή την άποψη, μια πολιτική συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τους ευρωπαίους εταίρους (η πολιτική συμφωνία – λύση, που, εκτός απροόπτου, ολοκληρώνεται ως το τέλος του μήνα) δεν μπορεί παρά να παραβιάζει βάναυσα την πολιτική των θεσμών, αφού θα παρακάμπτει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει την τρόικα, θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία»της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας… Εν κατακλείδι, μια συμφωνία με τους όρους της ελληνικής κυβέρνησης θα είναι νίκη της Πολιτικής κατά της Οικονομίας, νίκη των Ανθρώπων ενάντια στους Αριθμούς. •

Όλοι μαζί θα χτίσουμε ένα σχολείο για το Κομπανί.

Κοπτοραπτική

Του Νίκου Τσαγκρή

Θαύμα, θαύμα!

γδόντα χρόνια συντάξιμα μετρά ήδη ο Ευάγγελος Βενιζέλος, όπως δήλωσε στην εκπομπή του Ν. Χατζηνικολάου, την περασμένη ∆ευτέρα. Τώρα δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν ή να νιώθει πως είναι η μετενσάρκωση του Ανδρέα Παπανδρέου και να προσμετρά και τα δικά του συντάξιμα ή είναι ο Μαθουσάλας και δεν του φαίνεται. Για την ιστορία, είναι γεννημένος το 1957 και επειδή έχει διατελέσει υπουργός Οικονομικών όταν μπήκαμε στα μνημόνια, μήπως η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου να εξετάσει πιο προσεκτικά τα κιτάπια του;

Και α και ου

∆ΑΠ Ν∆ΦΚ, η παράταξη που είναι εχθρός των κομ-

Συνέλευση φίλων «Εποχής»

ματικών παρατάξεων στις σχολές και ενάντια στην πολιτικοποίηση, αυτή με το βαθυστόχαστο σύνθημα «Και α και ου και ∆ΑΠ Ν∆ΦΚ, αυτή που στις εκλογές του 2011 είχε βάψει πράσινα κοτόπουλα και τα γέμιζε με μπλε λουκάνικα, αναστοχάστηκε τις κινήσεις της και αποφάσισε να δείξει το σοβαρό πολιτικό της πρόσωπο. Έτσι, το κεντρικό σύνθημά της για φέτος ήταν «Γερά Γερούντ και ∆ΑΠ Ν∆ΦΚ». Νιώθουμε εθνικά υπερήφανοι.

Εμείς και ο κόσμος

έλουμε, όμως, να είμαστε ειλικρινείς. Τα πνευμόνια μας φούσκωσαν από περηφάνια όταν οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ ανέβηκαν στη σκηνή και τραγούδησαν όλοι μαζί «Είμαστε ο κόσμος, είμαστε τα παιδιά/ Είμαστε αυτοί που θα δημιουργήσουμε μια φωτεινότερη

ύριο, ∆ευτέρα 18 Μαΐου, στις 8 μ.μ. στα γραφεία μας θα πραγματοποιηθεί συνέλευση των φίλων της «Εποχής» για να συζητήσουμε την πολιτική συγκυρία και το ρόλο που πρέπει να παίξει η εφημερίδα. Καλούνται οι σύντροφοι και φίλοι της εφημερίδας που συμβάλλουν με οποιοδήποτε τρόπο στην έκδοσή της να συμμετέχουν με τις ιδέες και τις προτάσεις τους. Θα ακολουθήσει συντροφική τσιπουροκατάσταση.

μέρα/ Οπότε ας αρχίσουμε να δίνουμε/ Υπάρχει μια απόφαση να πάρουμε/ Σώζουμε τις ίδιες μας τις ζωές/ Είναι αλήθεια θα δημιουργήσουμε μια καλύτερη μέρα». Και κάπως έτσι ο οργανισμός με μόνο σκοπό την ειρήνη, το ΝΑΤΟ, διέδωσε το μήνυμα της συμφιλίωσης. Ή εμείς δεν έχουμε ενημερωθεί σωστά ή οι υπουργοί Εξωτερικών...

Ακούσατε, ακούσατε

ατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, ο Κώστας Αργυρός ρώτησε τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη «Τη Γιουροβίζιον θα τη δούμε στην ΝΕΡΙΤ ή την ΕΡΤ;», με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να του απαντά πως κατά πάσα πιθανότητα το σήμα θα εκπέμψει από την ΕΡΤ, αν όχι στους προκριματικούς, σίγουρα στους τελικούς. Μήπως, όμως, πριν την ΕΡΤ να σπεύσουμε να κατοχυρώσουμε τα ερτζιανά του «Μπλε φίλου» γιατί αστυνομικό ραδιόφωνο και πειρατικό δεν λέει. Θα είναι... οριακά υπερβολικό. Βέβαια, εδώ οι μπλε φίλοι μας συνέλαβαν τους πολύχρωμους εχθρούς (;) δημοσιογράφους της ΕΡΑ Ζακύνθου για «παράνομη είσοδο και παραμονή σε χώρο εργασίας». Άρα κέρδισαν την προτεραιότητά τους έναντι της ΕΡΤ. Οπότε, ετοιμαστείτε να ακούσετε «Εδώ ΓΑ∆Α, εδώ ΓΑ∆Α, σας μιλά ο ασφαλής κατασταλτικός σταθμός».

Βίοι ασύμβατοι

ε 30,4%, o Μίλιμπαντ παραιτείται από την αρχηγία του κόμματος. Με 27,8%, ο Σαμαράς γραπώνεται στην καρέκλα του αρχηγού, ξορκίζοντας την «εσωστρέφεια» από την οποία θα ωφελούνταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Με 12,6%, ο Φαράτζ παραιτείται (για να ανακαλέσει λίγο μετά). Ο Νικ Κλεγκ, με 7,9%, παραιτείται συντετριμμένος. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με 4,7%, επιμένει να σώζει το κόμμα (και την Ελλάδα). Αυτός πια, σιγά μη φιλοτιμηθεί... Φαίνεται πως παρ΄ ημίν ανθεί το είδος των «αναντικατάστατων» και των απεσταλμένων από την θεία πρόνοια, που πάντως η ιστορία δεν αποδεικνύει ότι έχουν ‘σώσει΄ποτέ την πατρίδα ... Σε αντίθεση με τη γηραιά Αλβιόνα, που, χάρη στο City, γερά κρατεί. Μέχρις αποδείξεως του εναντίου.

“

Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ανεξάρτητες αρχές παντού και πάντα

Το ζήτημα είναι ποιος θα ελέγξει τους ανεξέλεγκτους

Ω

ραία λοιπόν... Όπως μας ενημέρωσαν, σε όλους τους τόνους, οι σφοδροί υπερασπιστές των θεσμών σ’ αυτόν εδώ τον τόπο, η Τράπεζα της Ελλάδος, μαζί και ο διοικητής της, είναι «ανεξάρτητη αρχή». Και γιατί αυτό σημαίνει, ότι τοποθετείται υπεράνω και εκτός πάσης κριτικής και παντός είδους ελέγχου; Όσοι προσπαθήσουν, να δώσουν απάντηση στο ερώτημα αυτό, μένοντας στα γεγονότα, που προκάλεσαν το σχετικό θόρυβο, δεν θα μπορέσουν να βρουν άκρη: μια αποκλειστική μεν, πλην ανεπίσημη και εν κρυπτώ παρασχεθείσα ενημέρωση από το γραφείο του κ. Στουρνάρα, σε ένα όχι και τόσο μεγάλης εμβέλειας μέσο, δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με οποιαδήποτε ανεξαρτησία της ΤτΕ. Εχει σχέση με μια ανορθόδοξη, τουλάχιστον, διαχείριση της ροής πληροφοριών. Καθόλου αθώα πολιτικά, μάλιστα.

Από την ενημέρωση στην πολιτική παρέμβαση

Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η ΤτΕ μας είχε συνηθίσει στις επίσημες και έγκυρες ενημερώσεις, με τις οποίες, ακόμη και όσοι διαφωνούσαν ριζικά, δεν είχαν πρόβλημα άλλου είδους. Τις εκλάμβαναν όπως ακριβώς ήταν, δηλαδή σαν απεικονίσεις της οικονομικής πραγματικότητας από μια συγκεκριμένη σκοπιά, τη σκοπιά της κρατούσας πολιτικοοικονομικής άποψης. Υποκείμενες φυσικότατα σε δημόσια κριτική και συζήτηση. Τα πράγματα άρχισαν ραγδαία να αλλάζουν από την ένταξή μας στη Οικονομική και Νομισματική Ενωση και πολύ περισσότερο από την ενοποίηση του ευρωπαικού τραπεζικού συστήματος. Οι ευρωπαικές κεντρικές τράπεζες δεν αρκεί πια να είναι ανεξάρτητες, ανάγονται σε θεσμούς υπεράνω παντός ελέγχου και αποκόβονται από τη σχέση που αναγκαστικά είχαν με τις μεταπτώσεις της εσωτερικής πολιτικής, όπως καταγράφονταν με την έκφραση της λαικής θέλησης στις εκλογές. Ο τονισμός της απαίτησης για ανεξαρτησία δεν σημαίνει πια άρνηση της καθημερινής εμπλοκής της πολιτικής εξουσίας στα πόδια της ΤτΕ, αλλά απαίτηση για κατοχύρωση του ανεξέλεγκτου.

Πρακτικώς ανεξέλεγκτοι...

Αυτό που δεν τολμούν να ομολογήσουν διάφοροι, το λέει ο κ. Μπ. Παπαδημητρίου: «Η ΤτΕ και η ΕΚΤ χαίρουν απόλυτης και πρακτικώς ανεξέλεγκτης ανεξαρτησίας» (Καθημερινή, 13/5). Η απαίτηση αυτού του ανεξέλεγκτου θεμελιώνεται στο θεώρημα της ουδετερότητας των οικονομικών αποφάσεων. Η οποία πάει μαζί με μια άλλη ουδετερότητα, των τεχνοκρατικών κυβερνήσεων. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, αυτό που υποτίθεται ότι επιδιώκεται και επιτυγχά-

Το ιδανικό για τη νεοφιλελευθερη ιδεολογία θα ήταν όλοι οι θεσμοί να είχαν τη μορφή της ανεξάρτητης αρχής, που κάποιος την ορίζει, κατά προτίμηση έξω από εμάς.

Του Μαραγκού

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

νεται, δεν είναι η εφαρμογή μιας συγκερκριμένης και πολιτικά χρωματισμένης πολιτικής, αλλά η επιλογή και εφαρμογή των άριστων λύσεων, αντικειμενικά. Πρόκειται, προφανώς, για την εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτικού προτύπου, όπου οι «μονόδρομοι» καλά κρατούν και επιχειρείται να μένουν εκτός πολιτικής διακύβευσης. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι δεν παραξενεύει κανέναν από τους εραστές αυτής της ανεξαρτησίας η άνετη μεταπήδηση ενός πολιτικά και οικονομικά έντονα χρωματισμένου υπουργού Οικονομικών στη θέση του ανεξάρτητου, υποτίθεται, διοικητή της ΤτΕ. Το αντίθετο, θεωρείται απαραίτητο, γιατί απαιτείται η διαιώνιση, η αδιατάρακτη και ανεξέλεγκτη διαιώνιση της μίας και μοναδικής νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Ενώ κρίνεται ως μη ορθή πολιτικά η απάντηση του Γ.Μπαλάφα, που, όταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε: «Εγώ στη θέση του κ. Στουρνάρα θα είχα παραιτηθεί».

Η εξάρτηση του ανεξάρτητου

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι έχει κατοχυρώσει ο κ. Στουρνάρας την ανεξαρτησία του από την πολιτική εξουσία της χώρας του. Εχει, όμως, κι αυτός την εξάρτησή του. Η θέση του εξαρτάται απολύτως από την ΕΚΤ, από την έγκρισή της και τον έλεγχό της. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, αυτό που δεν μας λένε οι υποστηρικτές του, είναι ότι ανεξάρτητος και ανεξέλεγκτος είναι από κάθε δημοκρατικό θεσμό, από την κυβέρνηση που έχει τη δεδηλωμένη και από τη βουλή που την εκλέγει ο κυρίαρχος λαός. ∆αθέτει ανεξαρτησία από ό,τι εκφράζει τη λαική βούληση και εξάρτηση από ό,τι την αποκλείει κατ’ αρχήν και εκ προοιμίου. Κι ενώ θα έπρεπε να ντρέπονται, μετά

απ’ όλα αυτά, όλοι εκείνοι, που σπεύδουν να τον υποστηρίξουν, έχουν το θράσος να αισθάνονται και αδικημένοι ή να παριστάνουν τους αμερόληπτους και αντικειμενικούς παρατηρητές, ισχυριζόμενοι πως –τι να κάνουμε; - έτσι έχουν τα πράγματα, έτσι είναι η ζωή και πώς να την αλλάξεις, που λέει και το λαικό άσμα. Αλλά κι εδώ ακόμα δεν είναι ειλικρινείς: τη θέλουν, την επιθυμούν, την προκρίνουν αυτή την κατάσταση. Στις μύχιες σκέψεις τους θα μπορούσες ν’ ακούσεις να λένε: «Βάστα, Ντράγκι!»

Ολοι οι θεσμοί ανεξάρτητη αρχή...

∆εν πρέπει να μας παραξενεύει που τα πολιτικά τέκνα τους, κάτι καλόπαιδα της ∆ΑΠ, ακούστηκαν να φωνάζουν στις φοιτητικές εκλογές «Γερούν, γερά!» ∆εν θα πω εγώ τι μου θυμίζουν, αλλά κάθε καλόπιστος αναγνώστης πιστεύω ότι θα διαβλέψει την έντεχνα καλλιεργημένη πίστη τους ότι κάπου εκεί έξω, κάπου αλλού εκτός από εμάς, κάποιοι ξέρουν το σωστό και πρέπει να δεχτούμε να μας το μεταδώσουν. Με το στανιό εν ανάγκη, αν δεν είναι δυνατόν με το καλό. Σ’ αυτόν τον τύπο συνείδησης που διαμορφώνουν, δεν μένει χώρος για επιλογή, για εναλλακτικές προτάσεις, για αποδοχή ή για απόρριψη με βάση τη συζήτηση και την ψήφο. Το ιδανικό για τη νεοφιλελευθερη ιδεολογία θα ήταν όλοι οι θεσμοί να είχαν τη μορφή της ανεξάρτητης αρχής, που κάποιος την ορίζει, κατά προτίμηση έξω από εμάς, και αρχίζει να λειτουργεί, χωρίς ποτέ να χρειάζεται να μας ρωτήσει κανείς για οτιδήποτε, χωρίς ποτέ να μπορούμε να την κρίνουμε, έστω για να κριθούμε. Χ.Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τι έχει να αντιπαραθέσει η κυβέρνηση στην απειλή των εταίρων Σε αυτό το πολύπλευρο και πολύπλοκο πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, κανένας από τους πρωταγωνιστές δεν είχε ως πρώτο στόχο την προσφυγή στη [ρήξη]. Το ξέσπασμα των ∆εκεμβριανών πρέπει να γίνει αντιληπτό ως η κατάληξη μιας διαδικασίας, όπου η αποτυχία της προσπάθειας των αντιμαχόμενων πλευρών να εξασφαλίσουν ευνοϊκότερη πολιτική θέση διαπραγμάτευσης υπό την απειλή της [ρήξης], οδήγησε τελικά σε αυτή [...]. Η τακτική της αποφυγής της άμεσης σύγκρουσης [...] στέρησε από τον ΕΛΑΣ, αν όχι τη νίκη στη μάχη της Αθήνας, σίγουρα την εξασφάλιση στρατηγικών πλεονεκτημάτων, που θα ήταν πολύ δύσκολο να ανατραπούν [...]. Στο σημείο αυτό ο παράγοντας του χρόνου ήταν καθοριστικός.

Μενέλαος Χαραλαμπίδης, ∆εκεμβριανά 1944

ισχυρισμός της ελληνικής κυβέρνησης, ότι το χρέος είναι μη βιώσιμο, πέρα από τη δεινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας, επιβεβαιώνεται από τους ψυχρούς αριθμούς, που φυσικά βρίσκονται από καιρό σε γνώση όλων. Μόνο για τον Ιούνιο, οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας προς το ∆ΝΤ ανέρχονται σε 1,4 δισ. ευρώ και προς έντοκα γραμμάτια στα 5,2 δισ. ευρώ, ενώ ως τα τέλη Αυγούστου φτάνουν συνολικά τα 23 δισ. ευρώ. Με τα αποθεματικά του ∆ημοσίου στα γνωστά οριακά μεγέθη, πρόκειται για ποσά πολλαπλάσια από τις δαπάνες για μισθούς και συντάξεις – και απλώς μη συγκρίσιμα με τα μόλις 200 εκ. που διαθέτει η κυβέρνηση για την ανακούφιση όσων δοκιμάζονται σκληρά μέσα στην ανθρωπιστική κρίση.

Εμμονή στη λιτότητα μέσω χειροπιαστής απειλής

Για να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή «υποχρεώσεων», που δεν αποπληρώνονται, οι δανειστές επισύρουν την ίδια απειλή, που οδήγησε στη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου: τη διακοπή της ρευστότητας. Πρόκειται για απειλή αξιόπιστη, με την έννοια ότι είναι απολύτως «χειροπιαστή» – αλλά και απολύτως προβλέψιμη. Οι δανειστές δεν παίζουν απλώς το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών, επιδιώκοντας να χρεώσουν στην ελληνική κυβέρνηση την ευθύνη για ενδεχόμενο ατύχημα. Η τακτική τους δεν εξαντλείται στη διαχείριση εντυπώσεων και πολιτικών συμβολισμών: απειλούν με γεγονότα, που είναι σε θέση να προκαλέσουν, υποχρεώνοντας ήδη την κυβέρνηση σε υποχωρήσεις. Είτε το κάνουν επειγόμενοι να κλείσουν την «αριστερή παρένθεση», είτε απλώς για να κατοχυρώσουν θέσεις στη διαπραγμάτευση, να εξασφαλίσουν δηλαδή την πειθαρχία της κυβέρνησης σε θέσεις ανάμεσα στο κυβερνητικό πρόγραμμα και το μέιλ Χαρδούβελη (γνωρίζοντας την απροθυμία της κυβέρνησης να το εφαρμόσει), η ουσία μένει η ίδια: οι δανειστές επισύρουν μια αξιόπιστη απειλή, πεπεισμένοι ότι οι απόψεις τους, η εμμονή δηλαδή στη λιτότητα, είναι οι μόνες που μπορούν να ανατάξουν την ελληνική οικονομία, και δι’ αυτής και την κοινωνία. Για όποιον δεν έχει πρόσβαση στους χώρους, όπου διεξάγεται η διαπραγμάτευση, είναι εντυπωσιακό να διαπιστώνει πόση πολιτική και πόση ιδεολογία έχει στον πυρήνα της αυτή η τακτική. Εντυπωσιακό, αν σκεφτεί κανείς πόσο

“

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Και τώρα, στη λεπτή φάση της διαπραγμάτευσης αλλά και μετά, μπορεί να υπάρξουν αφορμές για καταλυτική παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Η δύναμη της κινητοποίησης δεν μπορεί να είναι η απόγνωση, αλλά η ελπίδα.

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

εδραιωμένη υπήρξε στην Ελλάδα (και στην Αριστερά) η πεποίθηση ότι «αυτά», δηλαδή η διαπραγμάτευση, είναι δουλειά πρωτίστως, αν όχι μόνο, εξειδικευμένων τεχνοκρατών. Πέρα όμως από τις εντυπώσεις, υπάρχει το συγκεκριμένο – και από την 20η Φεβρουαρίου, ήδη, επιτακτικά αναγκαίο: τι έχει να αντιπαραθέσει η κυβέρνηση απέναντι σ’ αυτή την τόσο προβλέψιμη απειλή των δανειστών και των τεχνικών τους κλιμακίων;

Τρία ερωτήματα για την τακτική μας

Ο εκβιασμός για τη διακοπή της ρευστότητας – τον οποίο καθιστά αφόρητο η υπονόμευση εκ των έσω, από την Τράπεζα της Ελλάδος – θα μπορούσε (και μπορεί) να αντιμετωπιστεί με γεγονότα. Την περασμένη Κυριακή, ο Παύλος Κλαυδιανός έγραφε εδώ για την ανάγκη λήψης έκτακτων φορολογικών μέτρων σε βάρος των πλουσιότερων, που ήδη καθυστέρησαν πολύ. Σε άλλες παρεμβάσεις, οι Χρήστος Λάσκος, Πέτρος Σταύρου και Ηλίας Χρονόπουλος1 έκαναν λόγο για «ανορθόδοξα μέτρα». Ακόμα κι αν αυτά είναι βραχείας διάρκειας ή μη εξασφαλισμένης απόδοσης, υπάρχουν τρία ζητήματα: Το πρώτο, τι ακριβώς εξασφαλίζει η παράταση μιας τακτικής προσανατολισμένης προς τον αντίπαλο – όταν αυτός αποδεδειγμένα χρησιμοποιεί το χρόνο μετά την 20η Φεβρουαρίου, για να πολλαπλασιάζει τις απαιτήσεις του και να φθείρει την κυβέρνηση– όταν αυτή η τακτική δεν δημιουργεί κανένα απολύτως γεγονός (ελληνικό παιχνίδι επίρριψης ευθυνών χωρίς διακύβευμα); Το δεύτερο, αν μια σειρά από ανορθόδοξα μέτρα (βλ. ανα-

“

Η τακτική των δανειστών δεν εξαντλείται στη διαχείριση εντυπώσεων και πολιτικών συμβολισμών: απειλούν με γεγονότα, που είναι σε θέση να προκαλέσουν, υποχρεώνοντας ήδη την κυβέρνηση σε υποχωρήσεις.

διάρθρωση του χρέους της Ουκρανίας, με αντάλλαγμα ιδιωτικοποιήσεις) έδειξαν ότι οι πολιτικοί υπολογισμοί υπερέχουν των άκαμπτων δογμάτων, με τα οποία συγκροτείται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, τότε ποιό χρόνο και ποιόν τρόπο εφαρμογής έχει η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για ριζική επανίδρυση της Ε.Ε και των ιδρυτικών συνθηκών της, εν προκειμένω του δόγματος της Ευρωζώνης «καμιά νομισματική βοήθεια, κάθε χώρα να σωθεί μόνη της»; Το τρίτο, πώς γίνεται ο ΣΥΡΙΖΑ να δηλώνει έτοιμος «για όλα τα ενδεχόμενα» (συνεδριακή απόφαση Ιουλιου 2013), τα στελέχη του να διακηρύσσουν ότι στην καπιταλιστική κρίση οι αντίπαλοι δεν αφήνουν χώρο για κεντρώες λύσεις («να τα βρούμε κάπου στη μέση»), ως κυβέρνηση όμως να δουλεύει με βάση την αντίθετη παραδοχή – υλοποιώντας την μάλιστα και στο εσωτερικό (ανοχή στον ανεκδιήγητο Πανούση, διορισμός Ταγματάρχη στο ∆Σ της ΕΡΤ κ.ά.); Εδώ και τρεις μήνες, η διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης αποσκοπεί περισσότερο να κερδίσει τους μετριοπαθείς εταίρους και να απομονώσει τους ακραίους – σε κάθε περίπτωση, επιδιώκοντας να εξευμενίσει/πείσει την άλλη πλευρά. Κάπως έτσι, ασχολείται ελάχιστα με τα δικά της πλεονεκτήματα, απορρίπτοντας στην πράξη (λόγω διοικητικού σοκ και αρνητικού συσχετισμού) ένα μοντέλο διακυβέρνησης, που να εμπλέκει, να αξιοποιεί και να κινητοποιεί τον λαϊκό παράγοντα. Για να μη δημιουργείται χάος, στην τακτική αυτή στοιχίζεται μέχρι σήμερα και το κόμμα: «Η επίτευξη συμφωνίας με τους δανειστές», γράφει το κύριο άρθρο της Αυγής στις 14 Μαϊου, «παραμένει το συντριπτικά πιθανότερο σενάριο με βάση την κοινή παραδοχή ότι το αντίθετο δεν συμφέρει κανέναν». Στα συμφραζόμενα αυτά, θεωρώ ιστορικής σημασίας την απόφαση της ΠΓ για ένα «πλατύ κάλεσμα κινητοποίησης για την νίκη της δημοκρατίας και της αξιοπρέπειας». Τα πλεονεκτήματα τα αξιοποιεί κανείς όσο τα έχει. Ο χρόνος, δηλαδή, έχει και πάλι καθοριστική σημασία.

Σημείωση: 1.Ο ΣΥΡΙΖΑ και η διαπραγμάτευση ως “ναρκοπέδιο”, Η εποχή, 10.5.2015· Να διανοηθούμε, και αν χρειαστεί, να πραγματοποιήσουμε την ρήξη, του Ηλία Χρονόπουλου, RedNotebook, 15.5.2015

∆ημοσθένης Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος

Ας ξεκινήσουμε, με μία σύντομη αξιολόγηση της ως τώρα διαπραγμάτευσης Ήταν τρεις μήνες κερδισμένου χρόνου, παρά τη χρηματοδοτική ασφυξία. Κατορθώσαμε να ξαναθέσουμε το ελληνικό πρόβλημα ως διεθνές, να αξιώσουμε στην πράξη ένα ρήγμα στη γραμμική συνέχεια της λιτότητας και να καταστήσουμε σαφές ότι είμαστε έτοιμοι για συμφωνία, η οποία θα λαμβάνει υπ’ όψιν μερικές βασικές πλευρές της λαϊκής ψήφου: ∆ηλαδή μια συμφωνία μέσα στο ευρώ, χωρίς τη σκληρή λιτότητα. Πρέπει να ομολογήσω ότι ίσως είχαμε υποτιμήσει τον αντίπαλο. Πρώτα – πρώτα νομίζαμε ότι η λαϊκή ψήφος που είναι μια δημοκρατική διαδικασία στην Ευρώπη, θα αποτελούσε μια αφορμή για μια επανατοποθέτηση έστω μικρή της πλευράς των δανειστών. ∆εν συνέβη. Αντιθέτως, επελέγη το σενάριο της πολιτική τιμωρίας, στην αρχή τουλάχιστον, για να σταλεί μήνυμα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη συνέχεια δεν μπορέσαμε να διαπιστώσουμε ποιες μπορεί να είναι οι διαφορετικές στοχεύσεις ανάμεσα στα διάφορα μέρη των πιστωτών. Είχαμε, επίσης, υπερτιμήσει την δυνατότητα να βρούμε συμμαχίες εντός της Ευρωζώνης. Υπάρχουν, βέβαια, αυτές και θα φανούν στην πορεία, αλλά υπάρχουν και οι ευρύτερες διεθνείς συμμαχίες, που έχουν ως προϋπόθεση να σταθεροποιηθείς εσύ μέσα στην ευρωζώνη. ∆εν σε επιλέγουν εναλλακτικά προς αυτήν. Η λογική του «τιμωρητισμού», όμως, όλο και επανέρχεται. Για παράδειγμα προτείνονται συντελεστής ΦΠΑ 23%, μισθοί στο δημόσιο περί τα 700 ευρώ κ.τ.λ. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης, διότι εκεί είμαστε, η στιγμή της αλήθειας είναι ο Ιούνιος. Είναι προφανές ότι για επικοινωνιακούς και ουσιαστικούς λόγους διαπραγμάτευσης η άλλη πλευρά σκληραίνει. Το θέμα είναι ποιος θα λυγίσει πρώτος. Με έχει προβληματίσει, για παράδειγμα, η όψιμη δήλωση του Σόιμπλε για δημοψήφισμα. Είναι προφανές ότι οι δικές μας προτάσεις εντάσσονται στη δική μας διαπραγματευτική τακτική, η οποία περιλαμβάνει και το ενδεχόμενο προσφυγής στο λαό.

Με ορίζοντα τη σύνοδο κορυφής

Πολλοί λένε ότι έχει τελειώσει ο ρόλος του Brussels Group και ότι αν βλάπτει κάποιον, ωθώντας τον σε υποχωρήσεις, είναι η ελληνική πλευρά. Όντως έχει τελειώσει η δουλειά εκεί και είναι στη φάση που επανέρχεται η συζήτηση σε πολιτικό επίπεδο. Γι’ αυτό πιστεύω ότι μπροστά, στις επόμενες

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Επιδιώκουμε συμφωνία με στόχο την τετραετία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΦΙΛΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Συζητάμε με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Φίλη, για την πορεία της διαπραγμάτευσης και τους στόχους της ελληνικής κυβέρνησης. ψήφιος πρωθυπουργός ενός ετερογενούς, αλλά πάντως ευρωπαϊκού, κατά τη γνώμη του, μπλοκ εξουσίας.

μέρες, ο ορίζοντας είναι η σύνοδος κορυφής την Πέμπτη στη Ρίγα, όπου θα υπάρξει η δυνατότητα πολιτικών συναντήσεων και συνομιλιών, ώστε να διευκρινιστούν οι μείζονες διαφωνίες. Είναι κοντά, κατά τη γνώμη σου, μια συμφωνία; Κεντρικά στελέχη της κυβέρνησης το υποστηρίζουν. Η συμφωνία έχει ορίζοντα το τέλος Μαΐου. Και δεν μπορεί να είναι διαφορετικά, διότι υπάρχει η μεγάλη υποχρέωση αποπληρωμής της 6ης Ιουνίου, χρήματα τα οποία δεν έχουμε, εάν δεν κλείσει η συμφωνία και δεν υπάρξει χρηματοδοτική ροή. Πρόσεξα μια σου διατύπωση ότι «αν δεν μπορεί να κλείσει η συμφωνία, δεν θα κλείσει». Τι εννοούσες; Εννοούσα και εννοώ ότι υπάρχουν κάποια όρια της λαϊκής εντολής που δεν μπορούμε να τα υπερβούμε.

Η ανυπαρξία της αντιπολίτευσης

Πώς αξιολογείς την κατάσταση και την εικόνα της αντιπολίτευσης; Μας ευνοεί η ανυπαρξία αντιπολίτευσης διότι στον μείζονα εκβιασμό της «αριστερής παρένθεσης» δεν αρκεί να σε ρίξουν, πρέπει να έχουν έτοιμη διάδοχη κατάσταση και δεν διαθέτουν το πολιτικό προσωπικό, καθώς έχει απαξιωθεί μαζί με τα κόμματα του παλαιού δικομματισμού. ∆εν σημαίνει ότι όλοι αυτοί που αποδεσμεύονται από την επιρροή της αντιπολίτευσης πηγαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό δείχνει ότι δεν υπάρχει κάτι συμπαγές απέναντί μας. Υπάρχουν σχέδια, αν κανείς δει τι γίνεται και στις επικείμενες εκλογές στην Πορτογαλία, για τη συγκρότηση του λεγόμενου ευρωπαϊκού πόλου. Αλλά, έχει αποδειχθεί νομίζω ότι η μεταφορά των πειραμάτων δεν ωφελεί, π.χ., ο Παπαδήμος ήταν ένα πείραμα που απέτυχε. Εδώ υπάρχει η Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει διαμορφώσει μια λαϊκή απεύθυνση, μια κοινωνική βάση ελπίδας σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, μεσαία και λαϊκά. Άρα δεν γυρνάνε

πίσω οι πολίτες. Μπορεί να ψάχνουν να ξαναβρούν πρόσωπο τύπου Μόντι; Κατά τη γνώμη μου όλη αυτή η αιφνίδια παρεμβατικότητα του κ. Στουρνάρα κυρίως σ’ αυτό πρέπει να αποδοθεί, στο ότι ο ίδιος παίζει με την ιδέα μιας άμεσης πολιτικής παρέμβασής του ως, π.χ., υπο-

Ακούγοντας την ανάλυσή σου σκέφτεται κανείς γιατί να συμβάλει και ο ΣΥΡΙΖΑ στην ένταση με την αντιπολίτευση; Η ένταση που καταγράφεται και παρατηρείς είναι, μάλλον, εξ αδράνειας. Έτσι γίνεται το πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση συχνά αντιπολιτεύεται την αντιπολίτευση. ∆εν λέω ότι αυτό είναι το κύριο στοιχείο σήμερα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει όλη τη δυσκολία της διαπραγμάτευσης, αλλά και της αντιμετώπισης των επιπτώσεων των μνημονιακών πολιτικών. Αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η Ν∆, είναι τα κανάλια της διαπλοκής. Αν τα ακούει κανείς το βράδυ θα νομίσει ότι είμαστε στα πρόθυρα κατάρρευσης της χώρας, της οικονομίας και της κυβέρνησης. ∆ημιουργούν ένα κλίμα ρεβανσισμού. Αντιπολίτευση, λοιπόν, είναι τα κανάλια, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα της φοροδιαφυγής και της μεγάλης διαφθοράς, τα οποία ήταν και οι βασικοί χορηγοί του προηγούμενου πολιτικού συστήματος. Επίσης, είναι και ο εαυτός μας, σε άλλο επίπεδο, ο μεγάλος αντίπαλος. Κυβερνάμε αλλά δεν έχουμε την εξουσία, η οποία παραμένει στα χέρια μιας τεχνο-

Το πρόγραμμα δεν υλοποιείται σε τρεις μήνες

Η απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας την περασμένη Πέμπτη μιλάει για επικοινωνία με τον ελληνικό λαό, αλλά και με τους ευρωπαίους πολίτες. Ήταν καιρός, νομίζω, αργήσαμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε εάν ευρωπαϊκό παράδειγμα για λαούς, κινήματα και προσωπικότητες. Ωστόσο ίσως υπερεκτιμήσαμε την ευρωπαϊκή συνολική κινητικότητα, διότι αν υπήρχε θα προκαλούσε και μεγαλύτερες ρωγμές στο πολιτικό εποικοδόμημα. Στην Ελλάδα επικρατεί παραδοσιακά μια λογική ανάθεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ το είχε προβλέψει, αλλά δεν μπόρεσε να το αντιμετωπίσει. Και τώρα, στη λεπτή φάση της διαπραγμάτευσης αλλά και μετά, μπορεί να υπάρξουν αφορμές για καταλυτική παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Η δύναμη της κινητοποίησης δεν μπορεί να είναι η απόγνωση, αλλά η ελπίδα. Αναφέρομαι στο πώς μπορούμε να παρουσιάσουμε ένα σχέδιο για την επόμενη μέρα, καθώς μια συμφωνία, που αντανακλά συσχετισμούς δύναμης μπορεί να εμπεριέχει αντιφατικά στοιχεία, κόκκινες γραμμές, αλλά και σκληρούς όρους, και πρέπει να αποκτήσει ένα χαρακτήρα προωθητικό για την ανάπτυξη στη χώρα μας. Αυτό είναι το ζητούμενο που πρέπει να πείσουμε τον κόσμο και όχι ένα κατενάτσιο για τα σκληρά μέτρα που έρχονται ή δεν έρχονται. Που εντάσσουμε τη συμφωνία, αν προκύψει συμφωνία, σε ποια προοπτική.

Ποια μπορεί να είναι η επόμενη μέρα; Πρέπει να πείσουμε τον ελληνικό λαό ότι δεν είναι το θέμα να κυβερνήσουμε τρεις μήνες, αλλά μια τετραετία. Το πρόγραμμα δεν υλοποιείται σε τρεις μήνες και μάλιστα εν μέσω διαπραγμάτευσης με τα μικρά περιθώρια παρέμβασης, αλλά σε ολόκληρη τη θητεία. Να θυμηθούμε ότι αν προκύψει συμφωνία αμοιβαία αποδεκτή θα έχουμε μπροστά μας τρεις δυνατό-

δομής που διαμορφώθηκε στα χρόνια της «ισχυρής Ελλάδας» και σε διάφορες κυβερνητικές αλλαγές αυτή διευρύνθηκε. Αυτή κυβερνά σήμερα το ∆ημόσιο, αυτή συγκροτεί την ευρύτερη κυβερνητική ελίτ. Με τις επιλογές που κάνει η κυβέρνηση στις τοποθετήσεις στελεχών σε καίριας σημασίας θέσεις ενισχύει αυτό το φαινόμενο, που είναι και κατάλοιπο ενός κόσμου που νικήθηκε... Ο κόσμος, όντως, δεν έχει καταλάβει ότι έχει υπάρξει κυβερνητική αλλαγή, σε σχέση με τη λειτουργία του ∆ημοσίου και το ρόλο των προσώπων μέσα σ’ αυτό. Οφείλεται σε δύο στοιχεία. Το πρώτο, στην επιλογή ότι το τετράμηνο εμείς θα κάνουμε διαπραγμάτευση και δεν θα αποτολμήσουμε κινήσεις που δημιουργούν την εντύπωση «διώξεων». Το δεύτερο είναι ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, φανήκαμε ανέτοιμοι να κάνουμε επιλογές με κοινωνικής αποδοχής πρόσωπα που έχουν γνώση του αντικειμένου. Κι αυτή ακριβώς η αίσθηση ότι κυβερνάμε, αλλά δεν έχουμε την εξουσία παράγει και αρνητικά στοιχεία στην καθημερινότητα. Όταν θα τελειώσει η διαπραγμάτευση καλούμαστε να έχουμε ως προτεραιότητα να κυβερνήσουμε. Πάντως ήδη προχωρά το νομοθετικό έργο και συντόμως θα υπάρξουν αποτελέσματα.

τητες χρηματοδότησης για την ανάπτυξη, ύψους πολλών δεκάδων δισ. ευρώ. Η πρώτη είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Η δεύτερη είναι το πακέτο Γιούνκερ. Η τρίτη είναι το Κ.Π.Σ. Άρα, αν με τη συμφωνία αυτή διαμορφωθεί ένας δημοσιονομικός χώρος, πράγμα το οποίο κρίνεται κυρίως από τη ρύθμιση των πρωτογενών πλεονασμάτων και του χρέους, τότε μπορούμε να σχεδιάσουμε μια πορεία και να προκύψει ένα μικρό ανοδικό κύμα την επόμενη τριετία στη χώρα μας. Αν έτσι μιλήσουμε στον κόσμο, χωρίς να κρύψουμε τα προβλήματα, τις δυσκολίες και τις πιθανές παγίδες, δίνοντας και μια προοπτική για ολόκληρη την τετραετία, τότε μπορούμε να πείσουμε ότι το «για πρώτη φορά Αριστερά», δεν θα αποτελέσει και το «τελευταία φορά Αριστερά».

Και για το κόμμα τι λες; ∆εν πρέπει να μας διαφεύγει ότι μια κυβέρνηση της αριστεράς, κοινωνικής σωτηρίας, δεν μπορεί να κυβερνήσει χωρίς κόμμα, το οποίο καλείται εκ των πραγμάτων να αλλάξει, να αποκτήσει κουλτούρα αριστερής διακυβέρνησης, ικανότητα σύνθεσης των κυβερνητικών πρωτοβουλιών, με τις κοινωνικές – κινηματικές διεκδικήσεις. ∆εν εννοώ τις παθογένειες του πεπαλαιωμένου κομματικού συστήματος. Εννοώ την ειλικρινή σχέση με το λαό. Και δεν μπορεί να υπάρξει πρωθυπουργός και κυβέρνηση της Αριστεράς, χωρίς ένα κόμμα της Αριστεράς, μαζικό και μαχητικό. Το λέω αυτό γιατί οι αντίπαλοί μας θεωρούν ότι εάν υπάρξουν συνεχείς αποστάσεις από το σύστημα της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να μεταλλαχθεί το κόμμα. Όρος για την επιτυχή πορεία της κυβερνητικής προσπάθειας είναι η συλλογική λειτουργία κυβέρνησης και κόμματος. Οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται πρέπει να δεσμεύουν όλους. Όποια συμφωνία φέρει η κυβέρνηση στη βουλή θα ψηφιστεί από την κυβερνητική πλειοψηφία. Νομίζω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα συνοχής. Το μνημονιακό κατεστημένο επιδιώκει πολιτική αποσταθεροποίηση. Θα διαψευστούν! Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την πολιτική πρωτοβουλία και μπορεί να αποκτήσει την ηγεμονία. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ικανότητα επίλυσης, και τόλμη, των μεγάλων προβλημάτων, για τα οποία κλήθηκε από το λαό. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Η επιλογή Ταγματάρχη προκάλεσε και εσωκομματικό πρόβλημα και τείνει να γίνει κεντρικό πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση. Αντί να συζητάμε και να συγκρουόμαστε με τους αντιπάλους μας και τα μεγάλα ιδιωτικά εκδοτικά συμφέροντα ρίχνουμε μπηχτές μεταξύ μας.

Η ανασύσταση της ΕΡΤ προκαλεί τριγμούς Του Θάνου Χατζόπουλου

ανασύσταση της ΕΡΤ, μια παρέμβαση με συμβολική διάσταση αλλά και κρίσιμο πολιτικό περιεχόμενο για τον ΣΥΡΙΖΑ, εξελίσσεται σε πρόβλημα που προκαλεί τριγμούς στο εσωτερικό του και απογοήτευση σε αρκετούς από τους απολυμένους που δεν μπορούν να χαρούν την επιστροφή τους στο Ραδιομέγαρο. Τα γεγονότα είναι γνωστά και στην «Εποχή» τα έχουμε παρακολουθήσει από την αρχή. Ας τα ανακεφαλαιώσουμε για να μπορέσουμε να δούμε βαθύτερα τις πρόσφατες εξελίξεις: Πρώτον, η διαδικασία διαβούλευσης και εκπόνησης του νομοσχεδίου διήρκεσε πολύ περισσότερο από τον αρχικό σχεδιασμό, καθώς στην πορεία ανέκυψαν ζητήματα που δεν είχαν προβλεφθεί. Η καθυστέρηση αυτή τροφοδότησε ένα πρώτο κύμα γκρίνιας και ανησυχίας πως «κάτι μαγειρεύεται» που, αν και δεν επιβεβαιώθηκαν από το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου, έφτιαξαν κλίμα. Να υπενθυμίσουμε ότι η πανηγυρική είσοδος της ΠΟΣΠΕΡΤ την περασμένη ∆ευτέρα στην Αγία Παρασκευή δεν ήταν η πρώτη απόπειρα για κάτι τέτοιο. Πριν σχεδόν δύο μήνες, όταν πάλι είχε σημειωθεί καθυστέρηση στην κατάθεση του νομοσχεδίου, η ΠΟΣΠΕΡΤ -και όχι μόνοείχε ρίξει την ιδέα να μπουν στο Ραδιομέγαρο για να επιβάλλουν την αλλαγή «από τα κάτω». Κάτι σαν μεταμοντέρνα εισβολή στα χειμερινά ανάκτορα δηλαδή. Τότε το σχέδιο δεν προχώρησε. ∆εύτερον, ο νόμος παρέχει μόνο ένα «κέλυφος» λειτουργίας της ΕΡΤ που για νομικούς λόγους είναι δανεισμένο από τη ΝΕΡΙΤ. Έτσι όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η νέα δημόσια ραδιοτηλεόραση, παρά τις διακηρύξεις, να μην είναι απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος. Όπως επισήμανε και ο πρόεδρος του τμήματος Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Πλειός, στη συνέντευξή του στο «Κόκκινο», με το νέο νόμο «η δημόσια ραδιοτηλεόραση θα συνεχίσει να εξαρτάται από την κυβέρνηση και μάλιστα με έναν πιο ευθύ και άμεσο τρόπο από ό,τι στο παρελθόν. Αντί η ΕΡΤ να ανοιχτεί προς την κοινωνία, το μοντέλο που δημιουργήθηκε είναι προς την κατεύθυνση της εξάρτησης». Τρίτον, δεν διευκρινίστηκε πώς μπορεί να λειτουργήσει η νέα ΕΡΤ με καθαρά έσοδα 70-80 εκατ. τον χρόνο και μισθο-

δοσία κοντά στα 60 εκατ. Σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, τα πάγια έξοδα ανέρχονται σε 5 εκατ. τον χρόνο και άλλα 5 εκατ. είναι τα δικαιώματα για τις μεταδόσεις του Champions League. Αν προσθέσουμε στο λογαριασμό τα λειτουργικά κόστη για κυκλώματα, ρεύμα, τηλεπικοινωνίες κ.λπ. τότε δεν απομένουν και πολλά για το πρόγραμμα. Παρότι δόθηκαν εγγυήσεις ότι θα διατηρηθούν όλες οι δομές της ΕΡΤ, η οικονομική στενότητα σε συνδυασμό με την απόφαση να μην αυξηθεί το ανταποδοτικό τέλος προκαλεί εύλογες ανησυχίες για τις πραγματικές δυνατότητες της ΕΡΤ να διεκδικήσει σημαντικό μερίδιο τηλεθέασης και ακροαματικότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτά τα δύο σημεία -η πολιτική εξάρτηση και η οικονομική στενότητα- οδήγησαν αρκετούς από αυτούς που βολιδοσκοπήθηκαν για θέσεις ευθύνης στη νέα ΕΡΤ να αρνηθούν. Τέταρτο και σημαντικότερο, στην τελική μορφή του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπεται πως πολλά ζητήματα (από τον κανονισμό λειτουργίας έως τον ακριβή αριθμό του προσωπικού) θα λυθούν μετά την επαναλειτουργία της από το ∆Σ και τον διευθύνοντα σύμβουλο που ορίζονται από τον υπουργό Επικρατείας με θητεία ενός χρόνου. Είχαμε επισημάνει πως από την επιλογή των προσώπων και κυρίως του διευθύνοντος συμβούλου που έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες θα κριθεί και η πορεία του εγχειρήματος. Η επιλογή ήταν ένα πρόσωπο «από την αγορά» και με «μεγάλη τηλεοπτική εμπειρία που ξέρει πώς να χειριστεί όσα προβλήματα ανακύψουν» διαμήνυσαν από το Μαξίμου. «Στρατηγική της κυβέρνησης»,-έλεγαν συνεργάτες του υπουργού Επικρατείας, «είναι να μην γίνουν κομματικές επιλογές, εν τούτοις στον αρμόδιο υπουργό προτάθηκαν μόνο κομματικά μέλη, ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά».

«Αυτοί που ξέρουν τη δουλειά»

Το επιχείρημα πως οι άνθρωποι της αγοράς ή γενικώς «αυτοί που ξέρουν τη δουλειά» είναι προτιμότεροι από αυτούς που θέλουν να εισφέρουν τον εαυτό τους στο πρωτόγνωρο και πρωτότυπο εγχείρημα διακυβέρνησης της χώρας από κυβέρνηση με κορμό την Αριστερά ακούγεται πολύ τώρα τελευταία. Ειλικρινά δεν νομίζω πως αφορά το θέμα που συζη-

τάμε εκτός και αν μας πουν ποιες είναι οι κομματικές υποψηφιότητες που απορρίφθηκαν για να συγκρίνουμε. Όχι την αριστεροσύνη τους, αλλά το πρόγραμμα που έχουν και θέλουν να εφαρμόσουν στην ΕΡΤ. «Το μοντέλο έτσι όπως διαμορφώνεται δεν συμβαδίζει με την άποψη της Αριστεράς για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση» είπε στη συνέντευξή του στο «Κόκκινο» ο Γ. Πλειός. «Όταν εμμένεις στην άποψη της ανταγωνιστικότητας με μια οικονομική διάσταση και εμμένεις στην εξάρτηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης από την πολιτική, την εκτελεστική εξουσία αυτό δεν είναι αριστερό μοντέλο για

Μία ακόμα καθυστέρηση

ο αποτέλεσμα όλων αυτών είναι μια ακόμη καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα επαναλειτουργίας της ΕΡΤ. Η ακρόαση των μελών του ∆Σ από την Επιτροπή Θεσμών και ∆ιαφάνειας της Βουλής αναβλήθηκε για την επόμενη εβδομάδα και σύμφωνα με δημοσιεύματα της Παρασκευής ο υπουργός Επικρατείας θα είχε συνάντηση με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου που προεδρεύει σ’ αυτήν. ∆ηλαδή έτσι κι αλλιώς η επιλογή Ταγματάρχη προκάλεσε και εσωκομματικό πρόβλημα και τείνει να γίνει κεντρικό πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση. Αντί να συζητάμε και να συγκρουόμαστε με τους αντιπάλους μας και τα μεγάλα ιδιωτικά εκδοτικά συμφέροντα ρίχνουμε μπηχτές μεταξύ μας. Αν είναι να διαφωνήσουμε ας διαφωνήσουμε για τα πραγματικά πολιτικά επίδικα, χωρίς διαρροές και εξυπνάδες. Το χρωστάμε στους εργαζόμενους της ΕΡΤ και στον εαυτό μας.

τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Αν δείτε τις χώρες στις οποίες εφαρμόζονται νεοφιλελεύθερες πολιτικές στον τομέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης θα δείτε ότι οι δύο είναι οι πυλώνες αυτής της μεταρρύθμισης: η ιδιωτικοποίηση (πολλές από τις ενστάσεις για το πρόσωπο του διευθύνοντος συμβούλου έχουν να κάνουν με αυτό, δηλαδή με το outsourcing) και ο πολιτικός έλεγχος».

Η επιλογή του Ταγματάρχη συνδέεται μ’ ένα συγκεκριμένο μοντέλο τηλεόρασης

Αν καταλαβαίνουμε σωστά τα λεγόμενα του Γ. Πλειού η επιλογή του Λάμπη Ταγματάρχη συνδέεται με ένα συγκεκριμένο μοντέλο τηλεόρασης που δεν είναι δημόσια αλλά στενά κρατική, λειτουργεί με τους ίδιους όρους ανταγωνιστικότητας και προσέλκυσης τηλεθέασης όπως η ιδιωτική και πολύ πιθανόν για να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά της θα έχει προσωπικό και δομές που θα προσομοιάζουν με τα μεγέθη της ΝΕΡΙΤ. Κάποιοι μάλιστα υπενθυμίζουν πως η προηγούμενη θητεία του Λ. Ταγματάρχη στην ΕΡΤ συμπίπτει με το «σχέδιο Μόσιαλου» για τη συρρίκνωσή της. «∆εν χτίζεις το καινούριο με παλιά υλικά», επισήμαναν στη δήλωσή τους οι (προερχόμενοι από την ΕΡΤ) βουλευτές, Αννέτα Καβαδία, Αγλαΐα Κυρίτση και Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, για να προσθέσουν πως δεν ρωτήθηκαν γι’ αυτήν την επιλογή. Η δήλωση αυτή όπως και οι αντιρρήσεις που εκφράστηκαν για το πρόσωπο του Λ. Ταγματάρχη στη συνεδρίαση Πολιτικής Γραμματείας και Προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας δείχνουν ότι μεν δεν έχουν νεκρώσει όλες οι λειτουργίες στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα. Οι βουλευτές δηλώνουν πως δεν ρωτήθηκαν, η Πολιτική Γραμματεία συνεδριάζει εκ των υστέρων για να συζητήσει μια προαποφασισμένη επιλογή και, το χειρότερο από όλα, οι συνεργάτες του Ν. Παππά σχολιάζοντας τη δήλωση των τριών απαντούν με καθόλου συντροφικό τρόπο: «οι τρεις βουλευτές που αντέδρασαν είναι πολύ παλιοί για να λένε ότι κάνουμε επιλογές του παρελθόντος». Σε ανάλογο μήκος κύματος με τη δήλωση των βουλευτών ήταν και η ανακοίνωση της Συσπείρωσης ∆ημοσιογράφων. •

ΕΡΓΑΣΙΑ

Τι ψηφίστηκε με το «νόμο Κατρούγκαλου» Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Ποιες αδικίες των μνημονιακών κυβερνήσεων αποκαταστάθηκαν

επαναπρόσληψη των απολυμένων καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών δικαίως σε μεγάλο βαθμό (λόγω του πολύμηνου και μεγαλειώδους αγώνα τους) κάλυψε σε επίπεδο κοινής γνώμης τον πρόσφατο «νόμο Κατρούγκαλου». Όμως, ο νόμος για τον «Εκδημοκρατισμό των σχέσεων Κράτους και Κοινωνίας», μέσα από 49 άρθρα προκαλεί σωρεία αλλαγών τόσο προς όφελος πολλών ακόμη εργαζομένων οι οποίοι «σπρώχτηκαν» στην ανεργία με τις μνημονιακές πολιτικές, όσο και σε κρίσιμους για το ∆ημόσιο τομείς. Η «Εποχή» συγκέντρωσε και παρουσιάζει ορισμένα από τα πιο σημαντικά άρθρα του «νόμου Κατρούγκαλου».

εμμέσως ωφελούμενων ατόμων» και «Κέντρα Στήριξης Ρομά και Ευπαθών Ομάδων» συνεχίζουν, σύμφωνα με το άρθρο 35, να παρέχουν τις υπηρεσίες των «Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων» (ΚΗΦΗ), των «Κέντρων ∆ιημέρευσης-Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με αναπηρίες» (ΚΕ∆ΗΦ) και των «Κέντρων Στήριξης Ρομά και Ευπαθών Ομάδων», έως την ένταξη των Πράξεων στο πλαίσιο των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 και πάντως όχι πέραν της 31ης ∆εκεμβρίου 2015. Οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου του απασχολούμενου προσωπικού στα Κέντρα αυτά παρατείνονται από τη λήξη τους έως την ένταξη των Πράξεων στα πλαίσια των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

«Όχι» στην πολιτική επιστράτευση απεργών

Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου, εφεξής σε καμία περίπτωση δεν θα επιβάλλεται πολιτική επιστράτευση ή οποιασδήποτε άλλης μορφής επίταξη προσωπικών υπηρεσιών ως μέτρο αντιμετώπισης απεργίας ή ανάλογης μορφής κινητοποιήσεις ελεύθερων επαγγελματιών ή αυτοαπασχολούμενων, πριν ή μετά την κήρυξή τους.

Ποιοι επανέρχονται στις θέσεις τους

Με βάση το άρθρο 17 του νόμου για την επαναφορά προσωπικού ισχύουν τα εξής: 1. Η διαθεσιμότητα των υπαλλήλων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος και δεν ανήκουν στο προσωπικό της –επόμενης- παραγράφου 2, παρατείνεται μέχρι και την ανάληψη υπηρεσίας στο φορέα στον οποίο μετατάσσονται, μεταφέρονται ή τοποθετούνται βάσει των διατάξεων του παρόντος. 2. Υπάλληλοι, για τους οποίους έχουν εκδοθεί οριστικοί πίνακες διάθεσης μετατάσσονται υποχρεωτικά σε θέσεις τις οποίες καταλαμβάνουν βάσει των οριστικών πινάκων διάθεσης. 3. Ειδικά το προσωπικό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του οποίου οι ειδικότητες κατά κλάδο και κατηγορία καταργήθηκαν με το ν. 4172/2013 και εξαιρέθηκε από τη διαθεσιμότητα, όπως και όσοι από το προσωπικό αυτό τοποθετήθηκαν σε άλλες θέσεις, δυνάμει οριστικών πινάκων, μπορεί να επανέλθει στις θέσεις που κατείχε και επανασυστήνονται, εφόσον υποβάλει αίτηση. Η πράξη κατάταξης των υπαλλήλων αυτών κοινοποιείται στην υπηρεσία στην οποία είχαν τοποθετηθεί, για να λάβει γνώση. 4. Υπάλληλοι, οι οποίοι περιλαμβάνονται σε προσωρινούς ή τελικούς πίνακες διάθεσης των Ανακοινώσεων του τέως Υπουργείου ∆ιοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης, επανέρχονται σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις που υπάγονταν οργανικά και τίθενται στη διάθεση του οικείου Υπουργού, εκτός εάν δηλώσουν με αίτησή τους στη ∆ιεύθυνση Προσωπικού/∆ιοικητικού του φορέα υποδοχής, εντός 10 ημερών από τη δημοσίευση του νέου νόμου, ότι επιθυμούν να μεταφερθούν στις θέσεις τις οποίες καταλαμβάνουν βάσει των πινάκων αυτών. 5. Υπάλληλοι, οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται στους οριστικούς πίνακες κατάταξης και διάθεσης της παραγράφου 2 του παρόντος, καθώς και υπάλληλοι οι οποίοι δεν υπέβαλαν αίτηση για μετά-

ταξη, επανέρχονται σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις στο Υπουργείο που υπάγονταν οργανικά ή σε εποπτευόμενους φορείς, με τον ίδιο βαθμό που κατείχαν και στο ίδιο μισθολογικό κλιμάκιο στο οποίο υπάγονταν κατά τη θέση τους σε διαθεσιμότητα βάσει του ν. 4172/2013.

Ποιοι κλάδοι «αναβιώνουν»

Σύμφωνα με το άρθρο 18 επανασυστήνονται -και άρα επαναπροσλαμβάνονταιοι εξής καταργηθέντες από το νόμο 4172/2013 κλάδοι και ειδικότητες: α) Οι ειδικότητες και κλάδοι του προσωπικού

της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, β) οι ειδικότητες και κλάδοι διοικητικού προσωπικού των Πανεπιστημίων, γ) η ειδικότητα των Σχολικών Φυλάκων, δ) οι θέσεις και οι κλάδοι του προσωπικού των ασφαλιστικών ταμείων και του ΟΑΕ∆. Ακόμα, στο άρθρο 19 προβλέπεται η επανασύσταση της ∆ημοτικής Αστυνομίας.

Παράταση συμβάσεων

Φορείς ΟΤΑ που υλοποιούν Πράξεις «Ενέργειες στήριξης ηλικιωμένων και λοιπών ατόμων που χρήζουν βοήθειας για την ενίσχυση της απασχόλησης των

Θετικά αντιμετωπίζει η ILO τις συλλογικές διαπραγματεύσεις

ην επανενεργοποίηση του κοινωνικού διαλόγου στην Ελλάδα για τα εργασιακά χαιρέτισε η ηγεσία της ∆ιεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (∆ΟΕ - ILO) θεωρώντας θετικό βήμα τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την εκ νέου εισαγωγή των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της αποκατάστασης του περιεχομένου της συλλογικής διαπραγμάτευσης. Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε μετά το τέλος της συνάντησης που είχαν την περασμένη Παρασκευή, στην έδρα του ILO, στη Γενεύη, ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πάνος Σκουρλέτης και ο γενικός διευθυντής της Οργάνωσης Γκάι Ράιντερ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης

Εργαζόμενοι σε παιδικούς σταθμούς Συμβάσεις ορισμένου χρόνου, που καταρτίστηκαν ή ανανεώθηκαν άπαξ εντός της τρέχουσας σχολικής χρονιάς 2014 15 και αφορούσαν στην πρόσληψη προσωπικού για τη λειτουργία δημοτικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, θεωρούνται νόμιμες και παρατείνονται αυτοδικαίως έως τη λήξη της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, στις 31.7.2015, εφόσον για την ανανέωσή τους, γνωμοδότησε θετικά η αρμόδια Επιτροπή (άρθρου 28, ν. 2190/1994). Νάσος Χατζητσάκος

υπήρξε θετική ανταλλαγή απόψεων και οι δύο άνδρες συμφώνησαν στην ενίσχυση της περαιτέρω συνεργασίας τους. «Η ILO χαιρετίζει θερμά την επανενεργοποίηση του κοινωνικού διαλόγου στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, η ILO εκτιμά ιδιαιτέρως τις νέες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και των κοινωνικών εταίρων για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένης της νομοθετικής προσπάθειας, που βρίσκεται σε εξέλιξη, η οποία στοχεύει στην εναρμόνιση με τα διεθνή πρότυπα εργασίας». Όπως ανέφερε με δηλώσεις του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Σκουρλέτης, οι θεσμοί έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη «να ξαναδούμε όλοι μαζί τα συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και πέρα από συγκεκριμένες εμμονές τους θα έλεγε κανείς τα κρίσιμα θέματα των ομαδικών απολύσεων, τα οποία όμως αποτελούν για την ελληνική κυβέρνηση μια καθαρή ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή (…) Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ∆ΟΕ τόνισε ότι θα συνεργαστεί με τις ελληνικές αρχές για τη βελτίωση της ελληνικής αγοράς εργασίας. Ν.Χ.

ΠΑΙ∆ΕΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Εκπαίδευση με στόχο τη δημοκρατία θα μπορούσε να σημαίνει: αποκτώ τις απαραίτητες ικανότητες και γνώση, ώστε να μπορώ να γίνω υπεύθυνος ενεργός πολίτης, ικανός να λαμβάνω αποφάσεις.

Ζήτημα δημοκρατίας ΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙ∆ΕΙΑ

Η εκπαίδευση είτε λειτουργεί ως εργαλείο για την ενσωμάτωση στη λογική του συστήματος ή συνιστά πεδίο άσκησης της ελευθερίας ∆εν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι όλη την προηγούμενη περίοδο η ελληνική εκπαίδευση βίωσε -και στις τρεις βαθμίδες της- την πιο άγρια νεοφιλελεύθερη επιθετικότητα. Φαινόμενο όχι μόνο ελληνικό καθώς, παγκοσμίως, κύριος στόχος αυτής της πολιτικής, είναι η μετατροπή της εκπαίδευσης σε μια άλλη πηγή παροχής υπηρεσιών. Σε τελική ανάλυση, σε μια πηγή αύξησης της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Οι επιχειρούμενες, όλα τα τελευταία χρόνια, αναδιαρθρώσεις στην εργασία, στην υγεία, στην παιδεία είχαν στόχο να καταστρέψουν τους πυλώνες του κοινωνικού κράτους, του κράτους πρόνοιας -όπως αυτό εκφράζεται με το δικαίωμα στη δουλειά, στη μόρφωση, στην υγεία- και να το αντικαταστήσουν με ένα κράτος ρυθμιστή της κερδοφορίας του ιδιωτικού κεφαλαίου. Πάντα, τελικά, σε βάρος των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων.

Της Αννέτας Καββαδία*

πέναντι στην νεοφιλελεύθερη και νεοσυντηρητική αναδιάρθρωση της παιδείας, αιχμή του δόρατος της οποίας υπήρξαν οι πολιτικές ∆ιαμαντοπούλου και Αρβανιτόπουλου, ήρθε η ώρα να αντιτάξουμε μια διαφορετική πολιτική, να συγκροτήσουμε ένα πλαίσιο θέσεων που θα στοχεύουν να αναστρέψουν τη νεοφιλελεύθερη επέλαση στον ευαίσθητο αυτό τομέα. Πρωταρχικής σημασίας εδώ, ο ρόλος της εκπαίδευσης. Η θεωρητική παρακαταθήκη των κλασικών μάς οδηγεί, αφετηριακά, στη θέση ότι η κοινωνία διαμορφώνει την εκπαίδευση σε σχέση με τις ανάγκες των κοινωνικών τάξεων οι οποίες ελέγχουν την εξουσία. Από τη σκοπιά της κυρίαρχης τάξης, ο κύριος ρόλος της εκπαίδευσης είναι να αναπαράγει την κυρίαρχη ιδεολογία. Η εκπαίδευση, ως ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους, για να θυμηθούμε τον Αλτουσέρ. Η αναπαραγωγή, όμως, της κυρίαρχης ιδεολογίας συνεπάγεται τη στρέβλωση της πραγματικότητας, την παρεμπόδιση της απόκτησης κριτικής γνώσης από τους μαθητές, της κριτικής κατανόησης της πραγματικότητάς του φυσικού και κοινωνικού κόσμου γύρω τους. Ταυτόχρονα, όμως, μέσα από την εκπαίδευση συντελείται και μια αναπαραγωγική διαδικασία. Μια διαδικασία αναπαραγωγής των υπαρχουσών κοινωνικών σχέσεων εκμετάλλευσης μέσα από την ενίσχυση της αντίθεσης χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας.

όπου η εκπαίδευση δεν θα αποτελεί στοιχείο και εφαλτήριο κοινωνικής ανόδου αλλά διαβατήριο για τη δημιουργία μιας στρατιάς ελαστικά εργαζομένων. Και αυτό το επιτυγχάνει τόσο μέσα από την κοινωνική απαξίωση του εκπαιδευτικού όσο και μέσα από την παρέμβαση στα προγράμματα σπουδών όπου η απόκτηση δεξιοτήτων έρχεται σε πρώτο πλάνο και η επιστημονική γνώση, η κατανόηση μέσω των μεθόδων της επιστήμης, σε δεύτερο («Skills not knowledge» ήταν το μότο της εκπαιδευτικής πολιτικής της Μ. Θάτσερ). Αυτό που πρέπει να αμφισβητήσουμε είναι ο ρόλος του σχολείου στη διατήρηση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, αυτό δηλαδή που επιδιώκει ο νεοφιλελευθερισμός. Είναι αποδεκτό ότι η μάθηση είναι μια κοινωνικά και πολιτιστικά προσδιορισμένη δραστηριότητα. ∆ιαμορφώνεται και καθορίζεται από κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτιστικούς, πολιτικούς και ιστορικούς παράγοντες, οι οποίοι εκφράζονται μέσω των κοινωνικών πρακτικών και των θεσμικών κανόνων που χρησιμοποιούνται από τις κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες. Μέσω της μάθησης, τα άτομα εγκαθιστούν στο υποσυνείδητό τους ιδέες και κοσμοθεωρίες που δεν είναι, τις περισσότερες φορές, δικές τους δημιουργίες και υιοθετούν παραδοχές που τις θεωρούν αμετάβλητες και φυσικές, σαν τα πράγματα να πρέπει να συμβούν ακριβώς με τον τρόπο που συμβαίνουν, χωρίς περιθώριο αμφισβήτησης.

Στις μέρες μας ο άκρατος νεοφιλελευθερισμός έχει περάσει σε νέο στάδιο. Η εκπαιδευτική του πολιτική στοχεύει στην προλεταριοποίηση της πνευματικής εργασίας, στη δημιουργία συνθηκών

Στην «Αγωγή του Καταπιεσμένου», ο Πάουλο Φρέιρε δηλώνει ότι δεν υπάρχει ουδέτερη εκπαιδευτική διαδικασία. Η εκπαίδευση είτε λειτουργεί ως εργαλείο για να διευκολύνει την ενσωμάτωση στη

Skills not knowledge

Πρακτική ελευθερίας

λογική του υπάρχοντος συστήματος ή συνιστά «πρακτική ελευθερίας» - πεδίο άσκησης της ελευθερίας, επιτρέποντας στους μαθητές να ασχοληθούν κριτικά και δημιουργικά με την πραγματικότητα και να ανακαλύψουν πώς να συμμετέχουν στην αλλαγή του κόσμου τους. Ο Φρέιρε επιδιώκει να μετασχηματίσει τους μαθητές από αντικείμενα των εκπαιδευτικών διαδικασιών σε άτομα υπεύθυνα για την αυτονόμηση και τη χειραφέτησή τους. Ο Τζον Ντιούι, στο βιβλίο του «Εκπαίδευση και δημοκρατία», θέτει το ερώτημα: ∆ημιουργεί η εκπαίδευση κριτικά σκεπτόμενους πολίτες, ή χρησιμεύει ως ένα «τυφλό» εργαλείο παροχής ικανοτήτων και δεξιοτήτων σε μία μορφή που «προσαρμόζεται» στις εκάστοτε κοινωνικές απαιτήσεις; Εκπαίδευση με στόχο τη δημοκρατία θα μπορούσε να σημαίνει: αποκτώ τις απαραίτητες ικανότητες και γνώση, ώστε να μπορώ να γίνω υπεύθυνος ενεργός πολίτης, ικανός να λαμβάνω αποφάσεις σε καθημερινή βάση σε θέματα που αφορούν κοινωνικά ζητήματα, όπως η ανεργία, η περιβαλλοντική ρύπανση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι συνθήκες διαβίωσης των μειονοτικών ομάδων κ.λπ. Η εκπαίδευση με στόχο τη δημοκρατία δεν μπορεί να βασιστεί σε στερεότυπα διδασκαλίας και μάθησης που χαρακτηρίζονται από το πρότυπο της αυθεντίας του δασκάλου. Είναι σημαντικό να υπάρξει μία αλληλεπίδραση στην τάξη, ικανή να υποστηρίξει το διάλογο δάσκαλου μαθητή. Θα πρέπει να ξεφύγουμε από την «απολυταρχία» στη σχολική τάξη καθώς αυτή είναι μία «προσαρμοστική» ενέργεια, με την έννοια ότι δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης καμίας πτυχής της κυρίαρχης κατάστασης και προωθεί μία μορφή επικοινωνίας που εμποδίζει την ανάπτυξη μιας δημοκρατικής κουλτούρας στην τάξη. Και εδώ είναι πολύ βασικός ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η εισαγωγή κοινωνικά κριτικών διαστάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα, αναδεικνύει ζητήματα τα οποία στοχεύουν απευθείας στη διδασκαλία ως ηθικό και πολιτικό εγχείρημα. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να συμμετάσχουν στις αλλαγές ακριβώς γιατί και αυτοί «φέρουν» και νομιμοποιούν κυρίαρχες πολιτισμικές αξίες. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να ενθαρρύνονται προκειμένου να εξετάσουν κριτικά τις πολιτισμικές τους πρακτικές και να αναπτύξουν ικανότητες ώστε να οραματι-

στούν και να εφαρμόσουν εναλλακτικούς πολιτισμικούς προσανατολισμούς.

∆ιάλογος για τη ριζική αναθεώρηση

Σ΄ αυτή τη βάση, το νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία, που εδώ και μερικές μέρες είναι νόμος του κράτους, αποσκοπεί στο να υπάρξει ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα, όπου το Λύκειο θα έχει έναν αυτοτελή μορφωτικό ρόλο. Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα -όπου η εμπέδωση της διαδικασίας της γνώσης, η αγάπη για τη γνώση αλλά και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, αντιμετωπίζονταν ως ζητήματα δευτερεύουσας σημασίας περιορίζοντας τη γνώση και τη μάθηση σε ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης σύμφωνα με τον οποίο όλες οι προσπάθειες των μαθητριών και των μαθητών επικεντρώνονταν γύρω από το κομμάτι των εξετάσεων και μόνο- οι προσπάθειες της κυβέρνησης αποσκοπούν στο να μπορέσουμε, μεσοπρόθεσμα, να κατακτήσουμε το διακηρυγμένο στόχο του ΣΥΡΙΖΑ για ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με την έννοια, να μπορούν οι μαθητές και οι μαθήτριες με ένα νέο σύστημα -τελειώνοντας το Λύκειο και αποκτώντας το σύνολο των αναγκαίων γνώσεων- να έχουν πρόσβαση στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ. Προφανώς, στις σχολές με αυξημένη ζήτηση θα προκριθεί συγκεκριμένος τρόπος επιλογής. Είναι σαφές πως το επόμενο διάστημα, μετά την κατάθεση και των νέων νομοσχεδίων για την Παιδεία, θα ξεκινήσει ένας μεγάλος διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα, με τους επιστημονικούς και εμπλεκόμενους φορείς αλλά και με την υπόλοιπη κοινωνία με στόχο τη ριζική αναθεώρηση του υπάρχοντος εκπαιδευτικού συστήματος. Η διαδικασία αυτή θα στοχεύει στον εκ βάθρων ανασχηματισμό του εκπαιδευτικού τοπίου από την προσχολική αγωγή έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση με απώτερο στόχο όλα τα παιδιά να αποκτήσουν εκείνο το απόθεμα γνώσεων που θα τα οδηγήσει στο να γίνουν πολίτες με κριτική σκέψη. Το αν, τελικά, η εκπαίδευση δημιουργεί κριτικά σκεπτόμενους πολίτες δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί «ζήτημα δημοκρατίας». Αυτό είναι το μείζον και πάνω σ΄ αυτό θα πρέπει όλοι μας να δουλέψουμε.

* Βουλευτίνα ΣΥΡΙΖΑ Β΄Αθήνας

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

ΑΝΟΙΧΤΟ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ∆ΙΑΡΚΗΣ Ο ΑΓΩΝΑΣ

Να ξεκινήσει άμεσα δημόσια διαβούλευση Η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό, από την ίδρυση της και ως συνέχεια/μέρος μιας προσπάθειας και συσπειρώσεων που ξεκινούν από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, παλεύει αταλάντευτα για την αποτροπή της ιδιωτικοποίησης του πρώην αεροδρομίου και της παραλίας Ελληνικού και τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου κυρίως υψηλού πρασίνου, πολιτιστικών, αθλητικών και άλλων κοινωφελών χρήσεων. Πιστεύουμε ότι η δημόσια περιουσία, ο δημόσιος χώρος, πρέπει ως τέτοιος να αξιοποιείται, για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και όχι για την κερδοσκοπία του μεγάλου κεφαλαίου. Το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας και του Πειραιά, υποβαθμισμένο και τσιμεντοποιημένο από τις πολιτικές των προηγούμενων δεκαετιών, σε συνθήκες έντονων παγκόσμιων κλιματικών αλλαγών, δεν έχει ανάγκη από τη δημιουργία μιας νέας πόλης στο Ελληνικό με καζίνο, ουρανοξύστες, ξενοδοχεία, μεγάλα εμπορικά κέντρα, πολυτελείς κατοικίες και προσχώσεις στην παραλία. Αντίθετα, χρειάζεται ένα μητροπολιτικό πόλο αναψυχής και πολιτισμού για ντόπιους και επισκέπτες, με πολύπλευρες χρήσεις και δράσεις, συμβατές με το χαρακτήρα του ως πάρκου πρασίνου, στο πλαίσιο μιας ανάπτυξης που θα σέβεται το περιβάλλον σαν ένα θεμελιώδες, πολύτιμο, μη αναλώσιμο στοιχείο προόδου της κοινωνίας μας και θα δημιουργεί θέσεις εργασίας με δικαιώματα.

αγώνας μας έχει περάσει από διάφορες φάσεις ανόδου και ύφεσης, αλλά πάντως ήταν σημαντικός και συνέβαλε, στην προηγούμενη περίοδο εξέλιξης του προβλήματος, στο να μην μπορέσει να ολοκληρωθεί το ξεπούλημα του χώρου στον όμιλο Λάτση μέσω του ΤΑΙΠΕ∆. Η πρόσφατη πολιτική αλλαγή άνοιξε μια νέα περίοδο και δημιούργησε βάσιμες ελπίδες ότι αυτή η ανεκτίμητης αξίας δημόσια έκταση μπορεί να σωθεί και να ξεκινήσει σταδιακά η δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου. Ξέρουμε, όμως, ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων είναι κυρίαρχη επιλογή της ΕΕ και του ∆ΝΤ και οι πιέσεις που ασκούνται στην κυβέρνηση ασφυκτικές. ∆εν αμφισβητούμε τις προθέσεις της, του πρωθυπουργού και των συναρμόδιων υπουργών, με τους οποίους άλλωστε πολλές φορές βρεθήκαμε στο ίδιο μετερίζι του αγώνα. ∆εν μπορούμε, όμως, να μην εκφράσουμε την ανησυχία μας για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα το επόμενο διάστημα, όταν φαίνεται να γίνονται επαχθείς συμβιβασμοί που θα έχουν βαριές αρνητικές συνέπειες και στο συγκεκριμένο θέμα. Εμείς δεν κάνουμε ούτε βήμα πίσω από τα αιτήματα μας, που αφορούν όχι μόνο τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σήμερα, αλλά και το μέλλον των επόμενων γενεών και τα οποία αυτή τη στιγμή συνοψίζονται στα εξής: 1. Να ακυρωθεί η διαδικασία παραχώρησης της έκτασης στον Λάτση. Η διαδικασία αυτή συνιστά ένα περιβαλλοντικό, οικονομικό και νομικό σκάνδαλο. Να υπενθυμίσουμε ορισμένες βασικές πτυχές αυτού του σκανδάλου: * Ότι σχετικά με το εξευτελιστικό τίμημα παραχώρησης του 100% των μετο-

Ο αν. υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Τσιρώνης, που συμμετείχε στην εκδήλωση.

πάρκου για το οποίο τόσα χρόνια αγωνιζόμαστε. Πιστεύουμε ότι βάση για το νέο νόμο μπορεί να είναι η μελέτη - έρευνα του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, η οποία γίνεται προσπάθεια συνεχώς να επικαιροποιείται. Εν τω μεταξύ διατυπώνονται απόψεις για την αξιοποίηση του Ελληνικού που είναι στην ίδια λογική, παράλληλες ή συμπληρωματικές με αυτή του ΕΜΠ. Πιστεύουμε, και ως Επιτροπή μπορούμε να συμβάλουμε, στην έναρξη το συντομότερο δυνατό μιας διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης για το μητροπολιτικό πάρκο και το νέο νόμο πλαίσιο που θα το θεσμοθετεί. Αυτό θα βοηθήσει στο να δοθεί μια καλύτερη ενημέρωση στους πολίτες και να διαλυθούν μύθοι και φόβοι που συστηματικά έχουν καλλιεργήσει οι συστημικές δυνάμεις και μέσα ενημέρωσης.

“

Την ικανοποίηση των αιτημάτων μας δεν την “αναμένουμε” από κάποιους άλλους ή από τα πάνω μόνο. Καταλαβαίνουμε ότι είναι θέμα πολιτικών συσχετισμών δύναμης, ενεργοποίησης και διεκδίκησης των πολιτών, του οργανωμένου λαϊκού κινήματος, όχι μόνο για αυτό το θέμα, αλλά γενικότερα για την πορεία της χώρας.

χών της Ελληνικό ΑΕ στο Λάτση, διεξάγει έρευνα η Εισαγγελία ∆ιαφθοράς για απιστία του ΤΑΙΠΕ∆ σε βαθμό κακουργήματος. * Ότι κατά τη διάρκεια του λεγόμενου διαγωνισμού που έκανε το ΤΑΙΠΕ∆, υπήρξαν αλλαγές στους όρους με τους οποίους προκηρύχτηκε, πράγμα που αντίκειται στην ισχύουσα νομοθεσία. * Ότι έχουν εντοπιστεί παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας όσον αφορά το θέμα των κρατικών ενισχύσεων υπέρ του επενδυτή. Αλλά και της πρόσβασης των πολιτών στην πληροφόρηση, της διαβούλευσης και της εκπόνησης ΣΠΕ και ΣΜΠΕ που απαιτείται για παρεμβάσεις τέτοιας εμβέλειας. * Ότι ενδεχομένως υπάρχει παραβίαση του Συντάγματος που αφορά στη διαχείριση κοινόχρηστων πραγμάτων που ανήκουν στη δημόσια κτήση και το περιβαλλοντικό κεκτημένο. Η Επιτροπή μας αλλά και έγκριτοι νομικοί μπορούν να βοηθήσουν με πλήρως τεκμηριωμένα επιχειρήματα, για την ακύρωση της παραχώρησης στον Λάτση ακόμη και με βάση την ετεροβαρή συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου που έγινε στο Eurogroup. Η οποία προβλέπει ότι για τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν ολοκληρωθεί και είναι σε εξέλιξη -και τέτοια είναι η περίπτωση του Ελληνικού μιας και η σύμβαση της δεν έχει κυρωθεί από την Βουλή- θα γίνουν σεβαστές οι διαδικασίες που έχουν ακολουθηθεί εφόσον είναι σύμφωνες με το νόμο.

Είναι αυτονόητο ότι θα είμαστε απολύτως απέναντι αν η κυβέρνηση επιλέξει την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης με τον Λάτση. 2. Να καταργηθεί το ΤΑΙΠΕ∆ και σε κάθε περίπτωση να απεμπλακεί από αυτό το Ελληνικό. Το ΤΑΙΠΕ∆ είναι από μόνο του ένα σκάνδαλο. Αυτό δεν το λέμε μόνο εμείς. Το έχει πει και ο πρωθυπουργός. Είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που ξεφεύγει πολύ των ορίων του Ελληνικού. Ως Επιτροπή υποστηρίζουμε και συμμετέχουμε σε όλες τις προσπάθειες και συσπειρώσεις που παλεύουν για την κατάργηση του. Όσο το Ελληνικό είναι στο ΤΑΙΠΕ∆ ή οτιδήποτε παρόμοιο του, δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή αξιοποίηση του. Και μόνο το γεγονός πως οι ενέργειες του ΤΑΙΠΕ∆ καλύπτονται από αδιαφάνεια, συμπεριλαμβανομένου και του κοινοβουλευτικού ελέγχου, πως δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα η σύμβαση που έχει υπογράψει με τον Λάτση καθώς και άλλα σχετικά έγγραφα και ενδιάμεσες αποφάσεις, είναι αρκετά για του λόγου το αληθές. 3. Να ακυρωθεί άμεσα ο μνημονιακός νόμος 4062/12 που καθορίζει τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης του Ελληνικού. Ζητάμε να αντικατασταθεί με ένα νόμο πλαίσιο που θα θεσμοθετεί την ταυτότητα και τις χρήσεις του μητροπολιτικού

4. Να δημιουργηθεί Φορέας ∆ημιουργίας και ∆ιαχείρισης του Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού. Με την ουσιαστική συμμετοχή εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης δεύτερου και πρώτου βαθμού, επιστημονικών, κοινωνικών φορέων και κινημάτων. Μέχρι να γίνει αυτό να αντικατασταθεί άμεσα η σημερινή διοίκηση της Ελληνικό ΑΕ που υπηρέτησε τις μνημονιακές πολιτικές αυτών που την διόρισαν, πολλές φορές μάλιστα με προκλητικό τρόπο και επιθετικότητα απέναντι σε όσους αγωνίζονταν ενάντια σε αυτές τις πολιτικές και δυστυχώς παραμένει ακόμη στη θέση της και εξακολουθεί να προκαλεί. Η ικανοποίηση των παραπάνω αιτημάτων στο αμέσως επόμενο διάστημα είναι απολύτως αναγκαία, προκειμένου να αποτραπεί η ιδιωτικοποίηση-ξεπούλημα και να ξεκινήσουν αμέσως ενέργειες και δράσεις που, ενώ θα διαμορφώνουν ένα μεσομακροπρόθεσμο σχέδιο δημιουργίας του μητροπολιτικού πάρκου, ταυτόχρονα θα ανοίγουν άμεσα το χώρο στους πολίτες και τους φορείς τους, θα αξιοποιούν με σχετικά μικρές παρεμβάσεις χώρους και εγκαταστάσεις που είναι σχεδόν έτοιμες να αποδοθούν σε χρήση, θα βελτιώνουν την κατάσταση χώρων που ήδη χρησιμοποιούνται και θα αποκαθιστούν τις αδικίες και σε ορισμένες περιπτώσεις τη βίαιη εκδίωξη φορέων από το πρώην αεροδρόμιο και την παραλία. Όμως, την ικανοποίηση των αιτημάτων μας δεν την «αναμένουμε» από κάποιους άλλους ή από τα πάνω μόνο. Καταλαβαίνουμε ότι είναι θέμα πολιτικών συσχετισμών δύναμης, ενεργοποίησης και διεκδίκησης των πολιτών, του οργανωμένου λαϊκού κινήματος, όχι μόνο για αυτό το θέμα, αλλά γενικότερα για την πορεία της χώρας. Σε αυτή την κατεύθυνση διαθέτουμε τις δυνάμεις μας. Και θα προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε νέες δράσεις, να συντονιστούν όσο το δυνατόν περισσότερες δυνάμεις το επόμενο διάστημα. Χρήστος Κορτζίδης

Το κείμενο αποτέλεσε την ομιλία του Χ. Κορτζίδη στην δημόσια συζήτηση της προηγούμενης Κυριακής για το Ελληνικό.

ΖΑΝ-ΛΙΚ ΜΕΛΑΝΣΟΝ

ΕΥΡΩΠΗ

“

Η Ευρώπη δεν είναι βιώσιμη, εάν κυριαρχείται από μια μόνο χώρα

Ο ηγέτης του Κόμματος της Αριστεράς ευρωβουλευτής και υποψήφιος για την προεδρία της δημοκρατίας στις περασμένες εκλογές με μπροσούρα του –με τον τίτλο “Le Hareng de Bismark” ασκεί έντονη κριτική στην κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ και στον Φρανσουά Ολάντ για τον τρόπο που διαχειρίζεται την υπόθεση της Ελλάδας. Τι σας παρακίνησε και αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο; Είμαι αγανακτισμένος με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται ο Αλ. Τσίπρας, με τη συμπεριφορά τής γερμανικής κυβέρνησης και από το γεγονός ότι ο Ολάντ δεν αντιδρά. Πρόκειται για ένα ολέθριο πολιτικό λάθος, που στρέφεται ενάντια στην ευρωπαϊκή ιδέα, όταν επιτρέπουμε ένα ευρωπαϊκό κράτος να το μεταχειρίζονται κατ’ αυτό τον τρόπο. Αφού πρώτα έκαναν την Ελλάδα ένα πειραματικό οικονομικό εργαστήρι, τώρα επιχειρούν να τον διαπομπεύσουν πολιτικά. Ιδού πώς μεταχειρίζονται αυτούς που αντιστέκονται! Όταν ο Αλ. Τσίπρας κέρδισε τις εκλογές, συνάντησα τον Φρ. Ολάντ για να του τονίσω την ανάγκη να στηρίξει την υπόθεση της Ελλάδας. Του είπα, εάν τους αφήσει να δράσουν εναντίον της (Ελλάδας) θα έρθει μετά η σειρά της Γαλλίας. Βρισκόμαστε ήδη στην ίδια κατάσταση, μας μεταχειρίζονται όπως τους Έλληνες. Το Βερολίνο με τη συμπεριφορά του δείχνει ότι δεν ανέχεται τίποτα και η γερμανοφοβία εξαπλώνεται πάνω στην Ευρώπη. Αυτό το αίσθημα μπορεί να μετατραπεί σε ξενοφοβικό μίσος. Οφείλουμε, συνεπώς, να εξηγήσουμε τους λόγους της αντίδρασής μας. Το Βερολίνο έχει ταχθεί στην υπηρεσία μιας νεοφιλελεύθερης τάξης (Ordo-Liberalisme). Ο άλλος σκοπός του βιβλίου είναι να αποδείξει ότι είναι ψευδής η ιδέα ότι υπάρχει μια χώρα όπου

Είπα στον Ολάντ ότι, εάν τους αφήσει να δράσουν εναντίον της Ελλάδας, θα έρθει μετά η σειρά της Γαλλίας. Ήδη μας μεταχειρίζονται όπως τους Έλληνες. Το Βερολίνο δείχνει ότι δεν ανέχεται τίποτα και η γερμανοφοβία εξαπλώνεται. Αυτό το αίσθημα μπορεί να μετατραπεί σε ξενοφοβικό μίσος. το σύστημα λειτουργεί και να δώσω πληροφορίες για την πραγματική κατάσταση αυτής της χώρας. Και τέλος, ο τρίτος λόγος είναι να αφυπνίσω την κοινή γνώμη, ρίχνοντας φως στην ανέντιμη στάση της γαλλικής ηγεσίας. Μερικοί έχουν την αίσθηση ότι οι ηγέτες τής Γαλλίας συμμετέχουν σ’ αυτή την πολιτική. Ασφαλώς, είναι επίσης και δική τους πολιτική. ∆εν φοβάσθε, αν στραφείτε ευθέως κατά της Γερμανίας, ότι έτσι απαλλάσσετε τους άλλους ηγέτες της Ευρώπης; Το βιβλίο μου δεν αποβλέπει να αμνηστεύσει τον οποιοδήποτε, όμως η κυβέρνηση που πιέζει να γίνει σεβαστή αυτή η νεοφιλελεύθερη τάξη στην Ευρώπη, είναι η δεξιά της Γερμανίας. Ασφαλώς, όταν κάποιος ασκεί κριτική στη Γερμανία, επίσης ασκεί κριτική και στις ευρωπαϊκές συνθήκες και σ’ αυτούς που τις έχουν υπογράψει. Η μορφή της πολεμικής δεν θεωρείτε ότι μπορεί να ενισχύσει την κατηγορία για γερμανοφοβία και συνεπώς δεν ενεδρεύει ο κίνδυνος να στραφεί στην ουσία εναντίον σας; Το να δείχνεις με το δάχτυλο όσους έχουν κακούς τρόπους, είναι μια πολύ γνωστή ταξική συνήθεια. Ο,τι και να πω, μου ασκούν κριτική για τον τρόπο, ποτέ κατά βάθος. Αυτό δεν είναι σοβαρό. Μέσα από τη σύγκρουση συνειδητοποιούμαστε εξηγούσε ο Μαρξ. Πρόσφατα δημοσίευσα ένα θεωρητικό βιβλίο «Η εποχή των λαών», ο τρόπος γραφής του δεν επέτρεψε να γίνει η συζήτηση που ήλπιζα. Η πολεμική έχει μια ελευθερία λόγου. Για τους αναγνώστες είναι ευχάριστη, εξαρτάται βέβαια από τις δύσκολες καταστάσεις που πραγματεύεται. ∆εν ισχυρίζομαι ότι είναι μια γραφή στο επίπεδο της γραφής και της έρευνας του Μπρούνο Οντέν, που πάντα με εμπνέει. Εγώ είμαι ένα πολιτικός που θέλει να αφυπνίσει. Η νεοφιλελεύθερη τάξη δημιουργεί κινδύνους για την ειρήνη.

«Φάτε ή ψοφήστε» Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών έγινε φανατικ αλλά γιατί το θεωρεί ως το απόλυτο εργαλείο εκ Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

νέα εμμονή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ακούει στο όνομα δημοψήφισμα. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, όπου βρεθεί και όπου σταθεί δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής της προοπτικής να αποφασίσουν οι ίδιοι οι Έλληνες για το πώς φαντάζονται το μέλλον τους. Με αυτό εννοούν φυσικά αν θα θελήσουν να παραμείνουν δέσμιοι ενός συστήματος, που αδυνατεί να... ασχοληθεί με δημοκρατία και άλλες τέτοιες ενοχλητικές λεπτομέρειες ή αν θα επιλέξουν την έξοδό τους από την Ευρωζώνη. Για το πολιτικό κατεστημένο στο Βερολίνο το δημοψήφισμα δεν μπορεί να έχει άλλο χαρακτήρα, αφού δεν υπάρχει περίπτωση οι Έλληνες να αποφανθούν με την ψήφο τους για ζητήματα οικονομικής πολιτικής και να την αλλάξουν.

Απόλυτος εκβιασμός

Μιλάμε δηλαδή για έναν απόλυτο εκβιασμό ή όπως σχολίαζε ο Τομ Στρόσναϊντερ στην εφημερίδα «Νόιες Ντόιτσλαντ» για την τακτική «φάε ή ψόφα». Όπως παρατηρεί ο σχολιαστής της αριστερής εφημερίδας μια τέτοια τακτική «πατάει στο φόβο του ελληνικού λαού ότι με ένα Grexit θα μπορούσε να φτωχοποιηθεί περισσότερο και αποσκοπεί στην αποδυνάμωση ή ακόμα και στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ». Ο σχεδιασμός, που έχει γίνει στη γερμανική πρωτεύουσα έχει κατά την άποψη των αρχιτεκτόνων του σε πολύ μεγάλο βαθμό δικαιωθεί. Τα περιθώρια για την Ελλάδα στενεύουν ολοένα και περισσότερο, ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται καθημερινά και σε δυσκολότερη θέση, η ανησυχία στην κοινή γνώμη πα-

ραμένει, ενώ οι αντιδράσεις μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ ενισχύονται. Θυμίζουμε ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν από την αρχή οπαδός της άποψης ότι «μόνο αν αφεθεί να κυβερνήσει ο Τσίπρας θα μπορέσουμε να αφαιρέσουμε τον αέρα από τα πανιά του».

Παράδοση ή διάσπαση

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών πιστεύει ακράδαντα ότι η ώρα της μεγάλης απόφασης πλησιάζει και οι όροι του παιχνιδιού θα είναι σαφώς και αυστηρώς προκαθορισμένοι από τον ίδιο. Στο μυαλό του υπάρχουν δύο βασικά σενάρια. Το ένα λέει ότι η κυβέρνηση της Αθήνας δεν θα αντέξει μια «κακή συμφωνία» και πιθανότατα θα αναγκαστεί να παραδοθεί παραδίδοντας τη σκυτάλη σε ένα άλλο και πιο «εύπλαστο» σχήμα. Σε αυτή την περίπτωση και με την ελληνική οικονομία απολύτως στεγνή, οι όροι που θα επιβληθούν θα είναι ξανά σκληρά μνημονιακοί. Κάποιοι τον έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών αν φτάσουμε σε ένα τέτοιο σενάριο, αλλά εκτιμά ότι θα μπορούσε να χρυσώσει το χάπι με ένα είδος έκτακτης ανθρωπιστικής βοήθειας και μπόλικες υποσχέσεις. Σχετικά δημοσιεύματα για σενάρια στο συρτάρι έχουν υπάρξει αρκετά. Το δεύτερο και πιο ήπιο σενάριο λέει ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε να υπογράψει μια συμφωνία, που θα επικύρωνε με δημοψήφισμα, ρισκάροντας ακόμα και τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και αναζητώντας άλλους συμμάχους για να την υλοποιήσει στην συνέχεια. Στο Βερολίνο καταγράφουν με ικανοποίηση τις δημοσκοπήσεις που λένε ότι οι Έλληνες φοβούνται τη ζωή έξω από το ευρώ.

Οι ευρωπαίοι επέτρεψαν απόβαση των BRICS στο ευρώ Του Χρυσόστομου Λουκά

ι είναι άραγε μεγαλύτερη ειρωνεία; Ότι η Ελλάδα που πληρώνει το ∆ΝΤ με τα λεφτά της… εγγύησης λαμβάνει πρόσκληση να συμμετάσχει στην τράπεζα των BRICS (όπου τα μέλη πληρώνουν συμμετοχή από 10 δισ. δολάρια έκαστο) ή ότι η πρώτη σινορωσική απόβαση στην ευρωζώνη μέσω Ελλάδας θα γίνει έπειτα από πρόσκληση της… Γερμανίας; Ας εξηγήσουμε τι εννοούμε και τι πραγματικά συμβαίνει.

Τι γυρεύει η Ελλάδα ανάμεσα στα μεγαθήρια;

Πράγματι ακούγεται αστείο ότι ο έλληνας πρωθυπουργός έλαβε τηλεφώνημα από Ρωσία που τον προσκαλεί να συμμετάσχει η Ελλάδα στην αναπτυξιακή τράπεζα των χωρών BRICS (Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία, Ν. Αφρική) όταν η υπό άμεση σύσταση επενδυτική τράπεζα έχει ιδρυτικά μέλη παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις, χώρες που συνολικά μετράνε τρία δισ. πολιτών και πάνω από το 20% του παγκοσμίου ΑΕΠ. Τι κάνει η μικρή χρεοκοπημένη Ελλάδα, ούτε 2% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ, ανάμεσα σε τέτοια μεγαθήρια; Αστείο πράγματι. Μόνο που κανείς δε γελάει. Λιγότερο εύθυμος από όλους πρέπει να είναι ο γερμανός ΥΠΟΙΚ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Αυτός ήταν άλλωστε που μέσα Απριλίου και με περισσή ειρωνεία για την χώρα μας έλεγε από την Ουάσιγκτον: «Η Ελλάδα χρει-

ΕΥΡΩΠΗ

το κυνικό μήνυμα του Σόιμπλε Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

ός υποστηρικτής της ιδέας του δημοψηφίσματος, όχι βέβαια από δημοκρατική ευαισθησία βιασμού της κυβέρνησης Τσίπρα και του ελληνικού λαού στιγμή που η γερμανική πλευρά έχει αποφανθεί ότι το δημοψήφισμα, αλλά και οι πιθανές νέες εκλογές στην Ελλάδα δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν «απειλή», αλλά ως «όπλο» στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης, όπως πίστευαν ορισμένοι, τα περιθώριά του θα είναι μέλλον πολύ περιορισμένα. Μια άλλη εκτίμηση που φαίνεται να κάνουν στο Βερολίνο είναι ότι η Ελλάδα, παρά τις κατά καιρούς έμμεσες απειλές της περί ενδεχόμενης ρήξης, ουσιαστικά δεν φαίνεται να έχει στα χέρια της ένα πραγματικό σχέδιο Β για έξοδο από το ευρώ. Κάτι που ουσιαστικά έχουν παραδεχτεί με δηλώσεις τους ακόμα και κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης Τσίπρα. Αυτό της αφαιρεί τη δυνατότητα να τραβήξει το σκοινί στα άκρα και κάποια στιγμή θα κάνει το βήμα πίσω.

Ο Γιενς Βάιντμαν, διοικητής της Μπούντεσμπανκ, κατηγόρησε έμμεσα την ΕΚΤ ότι με το εργαλείο του ELA λειτουργεί πολιτικά για να κρατά ζωντανή την Ελλάδα και απαίτησε μια πιο σκληρή καθαρά «τραπεζίτικη» συμπεριφορά από τον Μάριο Ντράγκι. Αυτό το σενάριο και με βάση αυτό το δεδομένο θα έφερνε μπροστά σε τεράστια διλήμματα και τα υπόλοιπα κόμματα και θα οδηγούσε πιθανά και στη δική τους διάσπαση. Οι διχογνωμίες μέσα στη Νέα ∆ημοκρατία αλλά και στα μικρότερα φιλομνημονιακά κόμματα για το αν θα πρέπει να «βάλουν πλάτη» στην επικύρωση από τη Βουλή ενός νέου μνημονίου δεν έχουν περάσει απαρατήρητες από το Βερολίνο, που θεωρεί εν μέρει ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την πλήρη αλλαγή του πολιτικού σκηνικού και τη δημιουργία ενός νέου «πλειοψηφικού ρεύματος», έτοιμου να συνεργαστεί με την «Ευρώπη», όπως

την εννοούν οι δανειστές και με τους δικούς της όρους.

Η ώρα της Ρίγας Όλα τα παραπάνω θα τεθούν στο τραπέζι έμμεσα ή άμεσα στη σύνοδο κορυφής της Ρίγας την ερχόμενη Πέμπτη, στην οποία οι δανειστές επιθυμούν να δώσουν ένα τελεσιγραφικό χαρακτήρα. Είναι βέβαιο ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί αντιμέτωπος με διλήμματα, που δεν θα είναι εύκολο να τα αντιμετωπίσει και τα οποία ως τώρα προσπαθούσε να μεταθέσει για το μέλλον. Όμως, από τη

άζεται να βρει πιστωτές. Οι Ευρωπαίοι είπαν ΟΚ, είμαστε έτοιμοι να σας δανείσουμε έως το 2020… Αν μπορείτε να βρείτε κάποιον άλλον, είτε στο Πεκίνο, την Μόσχα, την Ουάσιγκτον ή στην Νέα Υόρκη που θα σας δώσει λεφτά τότε εντάξει, εμείς θα ήμασταν χαρούμενοι. Αλλά είναι δύσκολο να σου δανείσει κανείς σε αυτήν την κατάσταση». Ούτε μήνας λοιπόν δεν πέρασε και τα ερωτήματα του Σόιμπλε απαντήθηκαν από τους Ρώσους και τους Κινέζους!

Η τέλεια «business»

Κανένα μεταπτυχιακό ∆ιεθνών Σπουδών δεν χρειάζεται για να δει κανείς τα οφέλη στα οποία προσβλέπουν οι χώρες των BRICS. Και εννοούμε όλες τις χώρες όχι απλά Κίνα-Ρωσία. Ρωσία και Κίνα έχουν φυσικά κάθε συμφέρον και να διασφαλίσουν τις μεγάλες επενδύσεις τους στην Ελλάδα (βλέπε COSCO στον Πειραιά) και τις σχεδιαζόμενες (βλέπε ελληνο-τουρκικό αγωγό φυσικού αερίου από Ρωσία). Η λογική τους ίδια με αυτήν των ευρωπαίων εταίρων μας, που πάνω στην ανάγκη μας για δανεισμό αγοράζουν υποδομές-φιλέτα στην πύλη της Ευρώπης. Πάνω στην ανάγκη, στις περιπτώσεις Ρωσίας-Κίνας, προστίθενται ιστορικοί πολιτισμικοί δεσμοί και πραγματική αλληλεκτίμηση των λαών. Η τέλεια «business». Οι επενδύσεις, λοιπόν, και προστατεύονται και διασφαλίζονται μέσω δανείων που μπορεί να πάρει η Ελλάδα για νέες επενδύσεις που θα προσφέρουν και περαιτέρω είσοδο στην ευρωπαϊκή αγορά για Μόσχα και Πεκίνο. Πρέπει, όμως, να επισημανθεί και ο ευρύτερος στόχος των BRICS. Η επενδυτική τράπεζα τους έχει στόχο να ανταγωνιστεί το ∆ΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, όχι απλά για λόγους κύρους και πρεστίζ των ανερχόμενων του πλανήτη. Η πρωτοκαθεδρία του δολαρίου και ο ανταγωνισμός του ευρώ πρέπει να αμφισβητηθούν ουσιαστικά και σε όσες περισσότερες περιοχές του πλανήτη γίνεται για την εξάπλωση της επιρροής της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας και την επικύρωση του στάτους της Ν. Αφρικής και Βραζιλίας ως περιφε-

Ενωμένοι Τραπεζίτες Στο μεταξύ και ενώ η κυρία Μέρκελ βρέθηκε και πάλι στο ρόλο της καλής «θείας» και καταδίκασε τα στερεότυπα περί Ελλήνων ακαμάτηδων, που και η ίδια πριν μερικά χρόνια ανακύκλωνε, το τραπεζικό κατεστημένο που παραδοσιακά βρίσκεται σε «ανοικτή γραμμή» με τον Β. Σόιμπλε, εξαπέλυσε νέα επίθεση κατά της Ελλάδας και όχι μόνο. Ο τραπεζίτης-γιάπης, όνειρο κάθε γερμανίδας πεθεράς, Γιενς Βάιντμαν διοικητής της Μπούντεσμπανκ, κατηγόρησε έμμεσα την ΕΚΤ ότι με το εργαλείο του ELA λειτουργεί πολιτικά για να κρατά ζωντανή την Ελλάδα και απαίτησε μια πιο σκληρή καθαρά «τραπεζίτικη» συμπεριφορά από τον Μάριο Ντράγκι. Όλα αυτά δεν είναι προφανώς άσχετα με την αντιπαράθεση γύρω από το ρόλο της ΕΚΤ, τη διασύνδεσή της επισήμως και υπογείως με τον Γιάννη Στουρνάρα και

ρειακών δυνάμεων. Μια τράπεζα από άλλα ημισφαίρια και τεκτονικές πλάκες να εισβάλλει στην καρδιά της Ευρώπης, μέσα στο ευρώ, είναι η ευκαιρία που ήθελαν οι BRICS για να δηλώσουν το δυναμικότερο παρών στην παγκόσμια σκακιέρα.

Βερολίνο-Ουάσιγκτον είναι εγκλωβισμένοι

Η Ελλάδα τους προσφέρει την τέλεια ευκαιρία και λόγω της ανάγκης της -εφόσον δεν διασφαλίζεται πλήρως από τους εταίρους - και λόγω της κυβέρνησης της που δείχνει να επιθυμεί πολυπολικότητα στις διεθνείς της σχέσεις. Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που κάνει τα BRICS, Βραζιλία και Ινδία περισσότερο, να θέλουν να εμπλακούν με χώρα του ευρώ. Η διαχείριση της ελληνικής κρίσης από το ∆ΝΤ απέτυχε παταγωδώς και εντελώς αναμενόμενα. Οι μεγαλύτεροι αντιρρησίες στο

“

τα όσα προηγήθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Προφανώς και οι λύκοι αισθάνονται την ανάγκη να δείξουν αλληλεγγύη μεταξύ τους, όταν η αγέλη βρεθεί απειλούμενη. Το είδαμε και από τον τρόπο που αντέδρασε όλο το ελληνικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο, όταν είδε να απειλείται η «αξιοπιστία» του αγαπημένου της «forget it Yannis».

Στη σύνοδο κορυφής της Ρίγας την ερχόμενη Πέμπτη, οι δανειστές επιθυμούν να δώσουν ένα τελεσιγραφικό χαρακτήρα. Είναι βέβαιο ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί αντιμέτωπος με διλήμματα, που δεν θα είναι εύκολο να τα αντιμετωπίσει και τα οποία ως τώρα προσπαθούσε να μεταθέσει για το μέλλον.

ελληνικό πρόγραμμα ήταν χώρες όπως Βραζιλία και Ινδία καθώς ΕΕ και Ουάσιγκτον έκαναν λάστιχο τους κανόνες του ∆ΝΤ, ώστε να δανειοδοτηθεί η ελληνική περίπτωση κατά παράβαση των καταστατικών κανόνων. (μη βιώσιμο χρέος). Είναι ακόμα άγνωστο τι συνέπειες θα έχει η εμπλοκή της «αντιπολίτευσης» του ∆ΝΤ σε δανειοδότηση της Ελλάδας. Θα θέσει άλλους όρους στο παιχνίδι, άλλη δυναμική, ή θα αντικαταστήσει ακόμα και το ίδιο το ∆ΝΤ που ψάχνει τρόπο να απεμπλακεί από την καταστροφική «διάσωση»; Σε κάθε περίπτωση Ελλάδα-BRICS έχουν λόγους αμοιβαίου συμφέροντος για συνεργασία. ΒερολίνοΟυάσιγκτον έχουν κάθε λόγο να αποκρούσουν την επικείμενη διείσδυση των BRICS στο ευρώ αλλά έχουν εγκλωβιστεί στις μεταξύ τους θέσεις. Με τοπικό αφεντικό την Γερμανία, οι Αμερικανοί περιορίζονται σε συστάσεις προς Βερολίνο όταν η Γερμανία κάνει επίδειξη ισχύος στον πιο αδύναμο κρίκο του ευρώ.

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Αναζητώντας τα χαμένα ποσοστά ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

κολουθώντας τη μακρά σειρά μνημονιακών πρωθυπουργών, έχει έρθει η σειρά του Αντώνη Σαμαρά να συμμαζέψει τα μετεκλογικά ερείπια της παράταξής του, στη βάση του τεταμένου εσωκομματικού ανταγωνισμού, που προκάλεσε η εκλογική του αποτυχία. Από τις πρώτες ημέρες μετά την 25η Γενάρη, πλήθος στελεχών της Ν∆, με κάποια εξ αυτών να έχουν μόλις απωλέσει σημαντικές κυβερνητικές θέσεις, άρχισαν δημόσια να εξαπολύουν μύδρους ενάντια στον ηγέτη της παράταξής τους, στον οποίο απέδιδαν τόσο μια ιδεολογικοπολιτική στροφή του κόμματος μακριά απ’ το κεντροδεξιό αξιακό πλαίσιο, όσο και την εκλογική ήττα και ροή ψηφοφόρων προς τον ΣΥΡΙΖΑ – ένα φαινόμενο που ο Τάκης Μπαλτάκος είχε χαρακτηρίσει «ανεπίτρεπτο».

Προεκλογικές αμφισβητήσεις, μετεκλογικές συμφωνίες

Έχει ενδιαφέρον, να πιάσει κανείς το νήμα από την προεκλογική περίοδο, αναζητώντας ίχνη δυσαρέσκειας με τις επιλογές του Αντώνη Σαμαρά. Η θετική διάθεση των Καραμανλικών απέναντι στον Αλέξη Τσίπρα, η δήλωση της Ντόρας Μπακογιάννη για το «μικρό κόμμα», η «αποστασία» του Νικήτα Κακλαμάνη στις δημοτικές εκλογές, η επίσκεψη Καμμένου στον επίτιμο πρόεδρο της Ν∆, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, με άγνωστη ατζέντα, μόλις μία μέρα πριν εμφανιστεί το «Σκάνδαλο Χαϊκάλη», όλα μαζί μαρτυρούν την ύπαρξη μιας διάχυτης δυσαρέσκειας με τις επιλογές του Αντώνη Σαμαρά και μία τάση εκβιασμού μιας ανασύνταξης στο εσωτερικό της Νέας ∆ημοκρατίας. Στα πρώτα στελέχη που έκρουσαν μετεκλογικά τον κώδωνα του κινδύνου, ενάντια στον ηγέτη της Ν∆, ήταν η Όλγα Κεφαλογιάννη, που μέσω του προσωπικού της λογαριασμού στο twitter καυτηρίασε τις επιλογές της ηγεσίας, θεωρώντας πως η πρώην κυβερνώσα παράταξη είχε «παραδοθεί στις σειρήνες του λαϊκισμού», επιστρατεύοντας τον εκφοβισμό της κοινής γνώμης στην προεκλογική καμπάνια, ενώ έβλεπε πως η δυνατότητα μιας «στρατηγικής μακράς πνοής» είχε

παραγκωνιστεί για χάρη μιας σειράς «ευκαιριακών τακτικών κινήσεων». Η μήνη της πρώην υπουργού κατευνάστηκε εύκολα όταν ο Σαμαράς, ανταλλάσοντας πριμ με συμμαχίες, την τοποθέτησε στο Πολιτικό Συμβούλιο. Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε συζητηθεί η πιθανότητα να της ανατεθεί η Γραμματεία Πολιτικού Σχεδιασμού του κόμματος, θέση την οποία είχε απορρίψει πριν τις εκλογές ο Νίκος ∆ένδιας – πιθανώς η πρώτη αποκάλυψη των βλέψεων του προς την ηγεσία του κόμματος. Στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο ανταγωνισμός αυτός θα αναχθεί σε βεντέτα, με συνεχείς επιθετικές κινήσεις εκατέρωθεν. Ελάχιστες πολιτικές δηλώσεις στο μέτωπο της αξιωματικής αντιπολίτευσης έκαναν τόση αίσθηση, όσο η δημόσια έκκληση του Νίκου ∆ένδια «να πάει ο λογαριασμός σ’ αυτόν που επέτρεψε στην κοινωνία να θεωρεί τη Ν∆ ακροδεξιό μόρφωμα». Ο επικοινωνιακός πόλεμος των ∆ένδια-Σαμαρά συνεχίστηκε εντός κι εκτός κομματικών διεργασιών με αυξανόμενη ένταση. Στο τεταμένο κλίμα συνεισέφερε το περιβόητο γεύμα στην «Αθηναΐδα», όπου η Μαριέττα Γιαννάκου προσκάλεσε Καραμανλικούς και Μητσοτακικούς – που σ’ εκείνη τη φάση είχαν λίγο πολύ συσπειρωθεί αντι-Σαμαρικά –

Ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού

υνεδρίασε την Τρίτη 12/5 το τμήμα Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα την αποτίμηση της Ημερίδας «∆ημόσιο λιμάνι: ο δρόμος για την ανάπτυξη», που έγινε με μεγάλη συμμετοχή κοινού, κοινωνικών φορέων και ειδικών περί λιμενικής πολιτικής. Η συνεδρίαση έγινε υπό το φως της απόφασης του ΤΑΙΠΕ∆, για συνέχιση του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ, (διαγωνισμού που ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση) με αλλαγή του ποσοστού από 67% σε 51% και στο τέλος της αποφασίστηκαν ομόφωνα τα εξής: «Η συγκεκριμένη εισήγηση του ΤΑΙΠΕ∆ προς την κυβέρνηση για συνέχιση του διεθνούς διαγωνισμού προς ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ σε ποσοστό 51% είναι σε κατάφωρη αντίθεση με τις επεξεργασίες του τμήματος Ναυτιλίας, οι οποίες έγιναν αποδεκτές και εντάχθηκαν στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι επίσης σε αντίθεση με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, κατά την διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης στη Βουλή. Αντιλαμβανόμαστε απόλυτα το δύσκολο και σύνθετο περιβάλλον εντός του οποίου διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους θεσμούς. Αντιλαμβανόμαστε και συμμεριζόμαστε επίσης την προσπάθεια της κυβέρνησης να χαράξει μία σύνθετη εξωτερική πολιτική. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε ότι τέτοιου είδους αποφάσεις εκθέτουν το ΣΥΡΙΖΑ στις κοινωνίες του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και κλονίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κόμμα. ∆ημι-

για να επιχειρήσουν μια αποτίμηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Η υπόρρητη συναίνεση του τέως πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στην αλλαγή της ηγεσίας της Ν∆, συνοδευομένη από τακτική επικοινωνία του με τον Νίκο ∆ένδια, υπήρξε μάλλον καταλυτική για την παγίωση των στρατοπέδων.

Οι αντιφάσεις των δελφίνων διευκολύνουν τον Σαμαρά Με τρόπο που έδειχνε να αποδέχεται το αναπόφευκτο της επικοινωνιακής φθοράς του, ο Αντώνης Σαμαράς αντιμετώπισε το ενδεχόμενο της επίδοξης διαδοχής, απομονώνοντας με επιδεικτικό τρόπο την αντίπαλη φράξια. Αποσπώντας εκτός απ’ την Όλγα Κεφαλογιάννη και τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, η επίμονη άρνηση του να αποδεχθεί την προκήρυξη εκτάκτου συνεδρίου – που στηλιτεύτηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ ως «φόβος για την τελευταία καρέκλα που του έχει απομείνει» - συνοδεύθηκε από την επιθετικότατη συγκρότηση της «σκιώδους κυβέρνησής» του, τουτέστιν της αναγόρευσης των – αρκετών ομολογουμένως – στελεχών, που τον υποστηρίζουν, σε θεματοφύλακες της πολιτικής του κόμματος.

Ακόμα κι αν ο Σαμαράς έχει βυθίσει τα ποσοστά του κόμματός του σε ιστορικό χαμηλό, το αντίπαλο δέος για την ανασύνταξη της Νέας ∆ημοκρατίας δεν φαίνεται να έχει ακόμα την ικανότητα να τον ανατρέψει. Εν μέρει αυτό μπορεί ν’ αποδοθεί στην ασυμφωνία που κυριαρχεί εντός της ίδιας της συμμαχίας Καραμανλικών-Μητσοτακικών. ∆εν φαίνεται να είναι καν αποφασισμένο ποιον υποψήφιο θα στήριζαν από την πλευρά τους. Μέσα σ’ ένα πλήθος φημολογιών για την ενδεχόμενη επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή (σενάριο που μοιάζει απίθανο, αν και προωθείται ως αίτημα από συγκεκριμένους μιντιακούς κύκλους), ο Νίκος ∆ενδίας προωθεί την υποψηφιότητά του λίγο-πολύ με πρωτοβουλιακό τρόπο, στη βάση της δημοτικότητάς του στη Β’ Αθηνών, την οποία πέτυχε ως επιβολέας του δόγματος «Νόμος και Τάξη», κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Η δε πλευρά των Μητσοτακικών μοιάζει να βολιδοσκοπεί τις διαθέσεις με κρυπτικό τρόπο: η δήλωση της Ντόρας Μπακογιάννη ενάντια στον «ηλικιακό ρατσισμό» στη διαδικασία επιλογής νέου αρχηγού, δεν είναι καν βέβαιο ποια υποψηφιότητα σκιαγραφεί. Πέρα απ’ τις εσωτερικές αντιφάσεις του ανταγωνιστικού μετώπου, δεν πρέπει να παραγκωνίζεται η στρατηγική, που έχει ακολουθήσει ο Αντώνης Σαμαράς απέναντι στους ορκισμένους ψηφοφόρους, απ’ τη στιγμή που εμφανίστηκαν οι πρώτοι κλυδωνισμοί της πρωθυπουργίας του μέχρι τώρα: μια στρατηγική διασφάλισης των συμφερόντων της κομματικής του πελατείας, ενδεικτική της οποίας ήταν η προεκλογική του επίσκεψη στη Λάρισα, όπου απλά διαβεβαίωσε τους ψηφοφόρους ότι με κανέναν τρόπο δεν θα αμφισβητηθούν οι επιδοτήσεις τους. Έχοντας, ωστόσο, ένα εκλογικό αποτέλεσμα που φαίνεται να απαρτίζεται από τους στενά κομματικούς, τους «ιδεολόγους αντικομμουνιστές» που ψήφισαν ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ και τα πελατειακά δίκτυα, που καθίσταται δύσκολο να συντηρηθούν, η αλλαγή σελίδας στη Νέα ∆ημοκρατία είναι πιθανό να έρθει αρκετά σύντομα. Γιάννης-Ορέστης Παπαδημητρίου

ουργούν επίσης εύλογα ερωτήματα και ανησυχία στις στενά εξαρτημένες από το μέλλον των λιμανιών νησιωτικές κοινωνίες. Μπορούμε, τέλος, να στοιχειοθετήσουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα δημιουργήσουν αν εφαρμοστούν ακόμη περισσότερες δυσκολίες στην επιχειρούμενη προσπάθεια της κυβέρνησης για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το τελευταίο διάστημα κάτω από την πίεση των εξελίξεων αντιμετωπίζουμε δικαιολογημένη ως ένα βαθμό δυσκολία να επικοινωνήσουμε με τα κυβερνητικά στελέχη που αποφασίζουν για την τύχη των λιμανιών. Θεωρούμε όμως ότι μπορούμε να μεταφέρουμε εμπειρία και χρήσιμη τεχνική βοήθεια και γνώσεις (...) Ως Τμήμα Ναυτιλίας, από τα πρώτα τμήματα που συγκροτήθηκαν, και αναφέρονται στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, ζητάμε ομόφωνα από τη Π.Γ του κόμματος, και το Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, να εξασφαλίσουν ότι το θέμα της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ, και του ΟΛΘ που ακολουθεί, θα συζητηθεί άμεσα σε συνεδρίαση της Κ.Ε.»

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

∆ΙΚΗ ΤΗΣ ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Άρση των περιοριστικών όρων ζήτησαν οι κατηγορούμενοι

ωρίς ακόμα να έχει διοριστεί επίσημα πολιτική αγωγή συνεχίστηκε η δίκη της Χρυσής Αυγής. Κατά την ακροαματική διαδικασία της περασμένης Τρίτης, όπου παρόντες ήταν μόνο οι 29 από τους 69 κατηγορούμενους, 15 θύματα και συγγενείς (οικογένεια Παύλου Φύσσα, μέλη του ΠΑΜΕ και αιγύπτιοι αλιεργάτες) δήλωσαν την πρόθεσή τους να παραστούν ως πολιτική αγωγή ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων.

Αιτήματα της πολιτικής αγωγής

Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι ζήτησαν να παραστούν ως πολιτική αγωγή και στις κατηγορίες που εμπίπτουν στο άρθρο 187 περί εγκληματικής οργάνωσης. Όπως ανέφερε ο συνήγορος των αιγύπτιων αλιεργατών, Κώστας Παπαδάκης, «αν δεν υπήρχε η εγκληματική οργάνωση, δεν θα είχαν γίνει τα άλλα αδικήματα». Η πολιτική αγωγή, αναμένοντας ενστάσεις από την υπεράσπιση, επιχειρηματολόγησε επί μακρόν όσον αφορά το δικαίωμά της να παραστεί και στα αδικήματα ένταξης, συμμετοχής και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης. Σύμφωνα με το βούλευμα 2579/2002, το οποίο είχε εκδοθεί κατά την εκδίκαση

της 17 Νοέμβρη, αλλά και με πλήθος βιβλιογραφικών αναφορών, οι αμέσως ζημιωθέντες από τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας ή απόπειρας ανθρωποκτονίας επιτρέπεται να παραστούν ως πολιτικώς ενάγοντες και σε αδικήματα που αφορούν την ένταξη και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Οι συνήγοροι υπεράσπισης επιφυλάχθηκαν να τοποθετηθούν επ’ αυτού σε επόμενες συνεδριάσεις. Κατά τα λοιπά, η πολιτική αγωγή κατέθεσε αίτημα χρηματικής αποζημίωσης (40-44 ευρώ) από κάθε κατηγορούμενο, μ’ επιφύλαξη να κατατεθεί νέο αίτημα αποζημίωσης λόγω ψυχικής οδύνης.

Τα αιτήματα των κατηγορουμένων

Οι συνήγοροι υπεράσπισης κατέθεσαν πλείστα αιτήματα, για τα οποία επιφυλάχθηκε η έδρα. Οι συνήγοροι που διορίστηκαν από το δικαστήριο ζήτησαν ένα εύλογο χρονικό διάστημα προκειμένου να λάβουν γνώση της δικογραφίας, δηλώνοντας πως αν δεν γίνει δεκτό θα υποβάλλουν ένσταση ακυρότητας της δίκης λόγω παραβίασης του δικαιώματος ακρόασης. Επιπλέον, οι συνήγοροι υπεράσπισης κατέθεσαν ένσταση όσον αφορά τη νομιμότητα εξέτασης των προ-

Η ΕΕ προτάσσει την καταστροφή σκαφών

Στο στόχαστρο οι πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς χαρτιά

ια το φλέγον ζήτημα της διαχείρισης των προσφύγων που καταφεύγουν στην Ευρώπη μίλησε την ∆ευτέρα στον ΟΗΕ η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι. «Χρειαζόμαστε τη στήριξή σας για να σώσουμε ζωές», τόνισε ζητώντας παράλληλα και «τη χρήση όλων των απαραίτητων μέσων για την κατάσχεση και εξουδετέρωση των σκαφών» των διακινητών προσφύγων στα νερά της Μεσογείου. Μια πρόταση την οποία είχε κάνει ήδη πρώτος ο Ντέιβιντ Κάμερον δηλώνοντας μάλιστα ότι προτίθεται να διαθέσει στρατιωτικές δυνάμεις και χρηματική ενίσχυση. Σε αυτό το πνεύμα η Μογκερίνι αναφέρθηκε στην ανάγκη της εξάρθρωσης των εγκληματικών συμμοριών που μεταφέρουν παράνομα πρόσφυγες, εισπράττοντας όμως την απόρριψη της Ρωσίας, μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που δεν εγκρίνει την καταστροφή σκαφών, επειδή όπως υποστήριξε πολύ συχνά ενοικιάζονται και οι ιδιοκτήτες δεν είναι ενήμεροι για ποια χρήση προορίζονται. Η Μογκερίνι δεν θεωρεί ότι μια τέτοια πρακτική συνιστά στρατιωτική επέμβαση

στατευόμενων μαρτύρων μέσω τηλεδιάσκεψης, «καθώς κανείς δεν γνωρίζει ποιοι κρύβονται πίσω από την τηλεφωνική γραμμή με την αλλοιωμένη φωνή». Ο πρώην βουλευτής Μεσσηνίας, ∆ημήτρης Κουκούτσης, δια του δικηγόρου του κατέθεσε αίτημα αντικατάστασης των περιοριστικών όρων του κατ’ οίκον περιορισμού προκειμένου να εργαστεί ως οδοντίατρος. Ο βουλευτής Αχαΐας, Μιχάλης Αρβανίτης, ζήτησε να ανακληθεί ο περιοριστικός όρος της απαγόρευσης συμμετοχής σε δημόσιες εκδηλώσεις. Ο δικηγόρος της βουλευτού Β Αθηνών, Ελένης Ζαρούλια, ζήτησε αντικατάσταση του κατ’ οίκον περιορισμού με παρουσία στο αστυνομικό τμήμα, καθώς «δεν μπορεί να μεταβαίνει στο σπίτι της στην Πεύκη για να συζητήσουν την υπόθεσή της». Ο δικηγόρος του αρχηγού της Χρυσής Αυγής, Νικόλαου Μιχαλολιάκου, χαρακτήρισε τους περιοριστικούς όρους καταχρηστικούς, υπονοώντας πως αν θέλει η έδρα να εμφανιστεί ο Ν. Μιχαλολιάκος, τότε θα πρέπει να έρθει χωρίς αστυνομική συνοδεία. Ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης, Αντώνιος Γρέγος, ζήτησε δια του πληρεξούσιου δικηγόρου του άρση του περιοριστικού όρου της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα «καθώς είναι μέλος της Επιτροπής Ελληνισμού και ∆ιασποράς και δεν μπορεί να ταξιδέψει στο εξωτερικό προκειμένου να ασκήσει τα κοινοβουλευτικά του καθήκοντα». Η έδρα επιφυλάχθηκε να απαντήσει επί των αιτημάτων.

Νέα αίθουσα από τον Σεπτέμβρη

Κατόπιν υποβλήθηκε εκ νέου αίτημα αλλαγής της δικαστικής αίθουσας. Είχε προηγηθεί δήλωση του υπουργού ∆ικαιοσύνης, Νίκου Παρασκευόπουλου, σύμφωνα με την οποία δρομολογείται «η κατασκευή νέας αίθουσας, η οποία θα είναι έτοιμη στις αρχές του Σεπτέμβρη 2015». Επιπλέον ο υπουργός είχε δηλώσει πως «εφόσον η διευθύνουσα τη δίκη ζητά άλλη αίθουσα, είμαι έτοιμος να

εναντίον της Λιβύης. Είναι όμως προφανές ότι θα πρέπει να συναινέσει και η Λιβύη στην περίπτωση επεμβάσεων στα δικά της χωρικά ύδατα, πράγμα που μέχρι στιγμής κρίνεται αμφίβολο. Η παραπάνω πρόταση συνάντησε αντιδράσεις και από την Ε.Ε., καθώς παραβλέπει ένα πολύ βασικό πρόβλημα, ότι στην πράξη θα βρεθούν στο στόχαστρο και αθώοι μαζί με τους ένοχους. Ήδη ως τώρα, τον Μάιο του 2015, μετράμε 1.800 νεκρούς στα θαλάσσια σύνορά μας και πέρυσι 3.500. ∆εν είναι η πρώτη φορά βέβαια που τα κύματα εκτοπισμένων από πολέμους και συγκρούσεις αντιμετωπίζουν την αναλγησία των Ευρωπαίων πολιτικών αλλά ειδικά αυτή τη φορά μιλάμε για μια από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμών από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί άμεσα και αποτελεσματικά. Το θέμα είναι αν θα συνεχίσει στη λογική της Frontex, που όπως αποκαλύφθηκε από δημοσίευμα της The Guardian σχεδίαζε την επαναπροώθηση της πλειοψηφίας των μεταναστών ανεξάρτητα από την κατάστασή τους ή αν θα ακολουθήσουν μια πιο ανθρώπινη τακτική. Η ίδια η Μογκερίνι δήλωσε ότι κανείς δε θα στέλνεται πίσω παρά τη θέλησή του και παραδέχτηκε ότι η κατάσταση είναι ιδιάζουσα και χρήζει ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Τη Τετάρτη παρουσιάστηκε η «Ευρωπαϊκή Ατζέντα για τη Μετανάστευση» της Κομισιόν που προτείνει στα κράτη-μέλη επιπλέον μέτρα με σκοπό την αποτελεσματικότερη διάσωση ζωών στη θάλασσα και βελτιωμένους μηχανισμούς, ώστε να επιτρέπεται η νόμιμη είσοδος σε όσους πληρούν τα κριτήρια για τη χορήγηση ασύλου. Συν τοις άλλοις, περιλαμβάνεται η πρόταση για εγκατάσταση 20.000 μεταναστών και ανακατανομή τους με σύστημα ποσοστώσεων, ανάλογα με το ΑΕΠ και το ποσοστό ανέργων της κάθε

Ένταση στην αίθουσα του δικαστηρίου ∆ιακοπή για 4 Ιουνίου

ην περασμένη Παρασκευή συνεχίστηκε η ακροαματική διαδικασία, ενώ παράλληλα στη διπλανή αίθουσα εκδικαζόταν υπόθεση της Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς. Ένταση προκλήθηκε όταν κατηγορούμενοι της ΣΠΦ μπήκαν στη δίκη της Χρυσής Αυγής πετώντας μπουκάλια και φωνάζοντας αντιφασιστικά συνθήματα. Η αίθουσα εκκενώθηκε από αστυνομικές δυνάμεις για λίγη ώρα και όταν επέστρεψε η έδρα ανακοίνωσε διακοπή της δίκης ως την 4η Ιουνίου. Οι συνήγοροι υπεράσπισης ζήτησαν αυξημένα μέτρα προστασίας, ενώ αποχώρησαν ως ένδειξη διαμαρτυρίας δηλώνοντας προκλητικά πως θα πρέπει να σταματήσουν οι δικηγόροι της πολιτικής αγωγής να δίνουν «συνεντεύξεις και άρθρα μίσους». Η οικογένεια του Παύλου Φύσσα αντέδρασε έντονα, με τη μητέρα του να φωνάζει «Εσείς τις αφαιρείτε τις ζωές και φοβόσαστε. Είστε δολοφόνοι, 24 άτομα τον κοιτάγατε, όταν τον σκοτώνατε».

φροντίσω για τη σχετική μετάθεση, καθώς και για οποιαδήποτε άλλη εφικτή λύση στο μεσοδιάστημα». Η πρόεδρος του δικαστηρίου, Μαρία Λεπενιώτη, δήλωσε πως έχει αποφανθεί η έδρα όσον αφορά την αίθουσα, προσθέτοντας πως «αν το υπουργείο διαθέσει αίθουσα στο μεσοδιάστημα, η οποία να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της υπόθεσης, τότε θα μεταφερθούμε άμεσα». Ιωάννα ∆ρόσου

χώρας. Μια κίνηση προς θετική κατεύθυνση που κρίνεται ανεπαρκής εάν σκεφτούμε ότι μόνο οι Σύροι πρόσφυγες, που υπολογίζονται σε 380.000, ξεπερνούν κατά πολύ σε αριθμό τις θέσεις που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόλα αυτά η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ εξέφρασε την υποστήριξή της στις προτάσεις της Κομισιόν και αναφέρθηκε στην αλληλεγγύη που χρειάζεται ανάμεσα στα κράτη-μέλη προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, δηλώνοντας επίσης αρωγός στην προσπάθεια επίλυσής του. Οι αντιθέσεις δε λείπουν όμως με προεξάρχουσα αυτή της Βρετανίας που διαμήνυσε μέσω της υπουργού Εσωτερικών της, Τερέζα Μέι, ότι με αυτή την γραμμή η Ευρώπη δίνει την εντύπωση πως ενθαρρύνει την εισροή μεταναστών. Τάσσεται ανοιχτά υπέρ της επαναπροώθησης και διαφωνεί με τον καταμερισμό και την μετεγκατάσταση τους ανά την Ευρώπη. Σε αυτό συμφωνούν επίσης και οι Ουγγαρία, Σλοβακία και Εσθονία, έχοντας ήδη αποφασίσει να μην δεχτούν μετανάστες. Όλγα Βερελή

“

ΘΕΜΑΤΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων

Μπορεί η τέχνη να αναπαραστήσει την κρίση;

λοκληρώνεται σήμερα η διημερίδα «Εικόνες της κρίσης» που διοργανώνουν το ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου), το Ινστιτούτο Γκαίτε και το Γαλλικό Ινστιτούτο, στις 6.30 μ.μ. Εισηγούνται οι Μάρτιν ΜακΚίλαν, κοσμήτορας στη Σχολή Τεχνών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κίνγκστον, Κεν ΜακΜάλαν, σκηνοθέτης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κίνγκστον, Γιώργος ∆ρίβας, εικαστικός, σκηνοθέτης, Χρήστος Καρακέπελης, σκηνοθέτης, Γιάννης Τσίρμπας, συγγραφέας, λέκτορας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & ∆ημόσιας ∆ιοίκησης του ΕΚΠΑ. Συντονίζει η Μαρία Κομνηνού. Τις επόμενες μέρες θα ακολουθήσουν οι εξής προβολές ταινιών: «Το τσεκούρι» του Κ. Γαβρά (∆ευτέρα 18/5, 9.15 μ.μ.), «Όχι, μια πράξη αντίστασης» του K. McMullen (Τρίτη 19/5, 9.30 μ.μ.), «Προτιμώ τη Ρώμη από εσένα» του T. Teguia (Τετάρτη 20/5, 7.30 μ.μ.), «Στα δικά μας χέρια», του M. Otero (Τετάρτη 20/5, 10 μ.μ.) και «Τα τείχη» του T. Teguia (Πέμπτη 21/5, 8.30 μ.μ.)

Κυριακή 17 Μαΐου

** Ο ΣΥΡΙΖΑ Γλυφάδας και οι εκδόσεις Εύμαρος παρουσιάζουν το βιβλίο του Σ. Τζόκα «Ο κύκλος των «μάταιων» πράξεων», στις 7.30 μ.μ., στο δημαρχείο Γλυφάδας (Άλσους 15). Μιλούν οι Γ. Θεοδωρίδης, Σ. Τζόκας, Τ. Ταστάνης, Π. Κακολύρης. ∆ιαβάζει η Ε. Γεωργοπούλου και συντονίζει ο Α. Καλιντεράκης. ** Ποιητική βραδιά διοργανώνει το ∆ιεθνές Πολιτιστικό Κέντρο «Ανάδρασις» στο Χυτήριο (Ιερά οδός 44), στις 7 μ.μ. Θα απαγγείλουν ποιήματά τους οι Κ. Αγγελάκη Ρουκ, Ε. Καρασαββίδου, Γ. Μοσχόπουλος, Γ. Νικολόπουλος, Α. Παπαδόπου-

λος, Θ. Παπαδόπουλος, Η. Παπακωνσταντίνου, Π. Παπαπαναγιώτου, Λ. Πλυτά, Α. Σαμιωτάκης, Ζ. Στουφής και Λ. Χαζίρογλου. Ακόμα μιλούν οι Μ. Αναστασοπούλου και Θ. Παπαδόπουλος.

∆ευτέρα 18 Μαΐου

** Η πολιτιστική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου παρουσιάζει «Το ημερολόγιο ενός ανέργου» του Χριστόφορου Κάσδαγλη, στις 8 μ.μ., στο καφέ Κάκτος (Γκίνη 4). Μιλούν οι Απ. ∆εδουσόπουλος, Ευγ. Λουπάκη και ο συγγραφέας. ** Εκδήλωση με θέμα «Σχολεία ανοιχτά στην κοινότητα» διοργανώνει η ομάδα

Παιδείας της Ανοιχτής Πόλης, στο πολιτιστικό κέντρο του δήμου Αθηναίων (Ευελπίδων 18), στις 6 μ.μ. Μιλούν οι Β. Αγγελόπουλος, Μπ. Μπαλτάς, Στ. Πρωτονοταρίου και Π. Χαραμής. ** Παρουσίαση του βιβλίου της Μίνας Μπούρα «Τρώει τίποτα. Ψυχανάλυση-ανορεξία«, στις 8 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο Επί λέξει (Ακαδημίας 32). Μιλούν οι Κ. Γαλανοπούλου και Μ. Μπούρα. ** Η δημοτική παράταξη Ενεργοί Πολίτες Νέου Ψυχικού-Ψυχικού-Φιλοθέης διοργανώνουν εκδήλωση με θέμα «Κρίση: δημογραφικές εξελίξεις, ανεργία, ασφαλιστικό«, στις 7.30 μ.μ. στον Μορφωτικό Εξωραϊστικό Όμιλο (25ης Μαρτίου 19, Νέο Ψυχικό). Μιλούν οι Σάββας Ρομπόλης και Χάρις Συμεωνίδου. ** Ο ΣΥΡΙΖΑ Αγίας Παρασκευής διοργανώνει εκδήλωση για τις εργασιακές σχέσεις, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, την ανεργία και τη νεολαία, στις 7.30 μ.μ., στην πλατεία Αγίας Παρασκευής. Μιλούν ο Α. Καψάλης και η Μ. Θεοτοκάτου.

Πέμπτη 21 Μαΐου

** Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Λεονταρίτη «Η δημοσιογραφία και η λογοτεχνία της Αριστεράς. Αναζητώντας τη χαμένη αριστερά», στις 8.30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24). Μιλούν οι Μ. Πίμπλης, Κ. Νικολάου, Γ. Καραμπελιάς και ο συγγραφέας.

Παρασκευή 22 Μαΐου

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015 φωνιών, μια συντονισμένη επίθεση ενάντια στα κοινωνικά δικαιώματα, το περιβάλλον και τη δημοκρατία», στις 7 μ.μ., στην αίθουσα ΒΕΑ (Ακαδημίας 18). Μιλούν οι Τζον Χίλαρι, War on Want, Μίκαελ Έφλερ, European Citizens Initiative against TTIP & CETA, Γιούργκεν Μάιερ, Forum Environment & Development. Χαιρετίζει ο Γιώργος Σταθάκης. ** Το πολιτιστικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης διοργανώνει εκδήλωση με θέμα «∆ιαφορετικότητα, ρατσισμός, εκφοβισμός: Τι κάνουμε στις γειτονιές και στα σχολεία», στις 7.30 μ.μ., στην πνευματική εστία Βούλας (Αγ. Ιωάννου 3). Μιλούν οι Β. Κατριβάνου και Π. Σαπουντζάκης.

Σάββατο 23 Μαΐου

** Το Πολύεδρο (Κανακάρη 147, Πάτρα) παρουσιάζει το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη «Από το λυκόφως στο λυκαυγές, 1944-1959», στη 1 μ.μ. Μιλούν οι Η. Γρηγόρης, Β. ∆εσποινιάδου, ∆. Καπογιάννης, Β. Χριστόπουλος και Β. Λάζαρης. ** Συζήτηση για την γεωγραφική άνιση ανάπτυξη και την κρίση στην Ευρώπη διοργανώνουν το ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το δίκτυο transform! Europe, στις 7 μ.μ. στην αίθουσα τελετών του ΕΜΠ (Πατησίων 42). Μιλούν οι Ρέι Χάντσον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντάραμ και Κωστής Χατζημιχάλης.

** Το ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το Πράσινο Ινστιτούτο διοργανώνουν εκδήλωση με θέμα «Η ΤΤΙΡ ως υπερόπλο της νέας γενιάς διεθνών εμπορικών συμ-

Έκθεση της Θάλειας Ξενάκη

Συνεχίζεται έως το Σάββατο 6 Ιουνίου η έκθεση ζωγραφικής της Θάλειας Ξενάκη «Αχρονικές Τοποθετήσεις» στη γκαλερί Χρυσόθεμις (25ης Μαρτίου 20, Χαλάνδρι). Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210-6811418.

Ατομικές συμβάσεις κι απολύσεις στη «Μακεδονία» ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

«Μακεδονία» είναι η αρχαιότερη πολιτική εφημερίδα της βόρειας Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1911 από τον εκδότη Κωνσταντίνο Βελλίδη κι ήταν από τις εφημερίδες που προσδιόρισαν σε σημαντικό βαθμό τις διεργασίες της ενσωμάτωσης της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος. Η απελευθέρωσή της Θεσσαλονίκης το 1912 είχε βρει την εφημερίδα ήδη σε κυκλοφορία και με σημαντική επιρροή στα πράγματα της πόλης. Στην αρχή δεν προσχώρησε σε κανένα από τα υπάρχοντα κόμματα, ακολουθώντας ανεξάρτητη γραμμή, όμως από το 1915 άρχισε να τάσσεται στο πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου, μένοντας πιστή στη λεγόμενη «μεγάλη δημοκρατική παράταξη», ακόμη και μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και την επανέκδοσή της, μετά το κλείσιμο που της επιβλήθηκε από τα όργανα των Ναζί. Μετά το θάνατο του Βενιζέλου στήριξε αποφασιστικά τον Γεώργιο Παπανδρέου, φίλο της οικογένειας Βελλίδη. Στα μετεμφυλιακά χρόνια η εφημερίδα είχε μια

έντονα αντιδεξιά πολιτική στάση κι η αρθρογραφία της ήταν συχνά απαξιωτική για τον τότε ηγέτη της ελληνικής ∆εξιάς, Κωνσταντίνο Καραμανλή, συνεχίζοντας τη στήριξή της στον Γεώργιο Παπανδρέου. Με τη μεταπολίτευση, όμως, η στάση της διαφοροποιήθηκε, καθώς έγινε μία μετριοπαθής εφημερίδα του κεντροδεξιού χώρου, αυτή τη φορά υποστηρίζοντας τον Καραμανλή, χωρίς πάντως να έχει άμεση κομματική ταύτιση. Ανάμεσα στους συνεργάτες της εφημερίδας υπήρξαν παλιότερα οι ∆ημήτρης Χουρμούζιος, ∆ημήτρης Ψαθάς, Κωστής Παλαμάς, Στρατής Μυριβήλης, Γεώργιος Βαφόπουλος, Αρχέλαος και πολλοί άλλοι. Παραδοσιακά, στα παλιά καφενεία της πόλης ο καφές συνοδευόταν πάντα με την «Μακεδονία». Ήταν μια εφημερίδα κυρίως ειδησεογραφική κι έβρισκες σ’ αυτήν τα πάντα, κυρίως ότι αφορούσε την Θεσσαλονίκη. Ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση, όλοι ξεφύλλιζαν την «Μακεδονία», οι ηλικιωμένοι ξεκι-

νώντας από τις αναγγελίες κηδειών καταμετρώντας τους εναπομείναντες συνομηλίκους τους κι οι νεότεροι σχολιάζοντας τις αγγελίες γάμων και τα κοσμικά σχόλια της νυχτερινής ζωής της πόλης. Για πολλά χρόνια, η εφημερίδα αυτή ήταν το ανοιχτό παράθυρο στη ζωή της βόρειας Ελλάδας. Το καλοκαίρι του 1996 η «Μακεδονία» έκλεισε λόγω χρεών, για να κυκλοφορήσει εκ νέου στις αρχές του 1998 με νέα ιδιοκτησία. Η εφημερίδα άρχισε σιγά-σιγά να παίρνει την κάτω βόλτα, να απαξιώνεται και να χάνει το κοινό της. Τα τελευταία χρόνια, στήριζε τις μνημονιακές κυβερνήσεις προσδοκώντας και παίρνοντας κατάλληλα ανταλλάγματα, όπως η κρατική χρηματοδότηση πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ που έλαβε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Αντί η διοίκηση, μ’ αυτά τα χρήματα, να καλύψει τα οφειλόμενα σε ταμεία κι εργαζόμενους έστησε κοινοπραξία μονοπωλιακού χαρακτήρα στη Θεσσαλονίκη με τον «Αγγελιοφόρο», εφημερίδα των Μπακατσέλου, Ψυχάρη και Μπόμπολα. Επίσης ξεκίνησε την διαδικασία ένταξης της επιχείρησης στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα, πιέζοντας τους εργαζόμενους να συναινέσουν κι απαίτησε την υπογραφή ατομικών συμβάσεων εργασίας. Την απόλυση, με προειδοποίηση τεσσάρων μηνών, αντιμετωπίζουν τέσσερις δημοσιογράφοι της εφημερίδας που αρνήθηκαν να υπογράψουν ατομικές συμ-

βάσεις, υπερασπιζόμενοι τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και το καταστατικό της Ένωσης Συντακτών. Οι νέες αυτές απολύσεις έρχονται να προστεθούν σε άλλες δεκατρείς που έχουν γίνει για τον ίδιο λόγο στην «Μακεδονία». Ενώ, λοιπόν, το ζητούμενο είναι η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην «καμένη γη» των εργασιακών σχέσεων, οι μεγαλόσχημοι επιχειρηματίες που στήριξαν, με το αζημίωτο, τα μνημόνια συνεχίζουν ασύδοτοι τους εκβιασμούς και τις απολύσεις. Η κυβέρνηση οφείλει να τους σταματήσει, ακυρώνοντας τους μνημονιακούς νόμους που τους επιτρέπουν να αυθαιρετούν, που καταργούν ακόμα και τα στοιχειώδη συνδικαλιστικά δικαιώματα και οδηγούν σ’ ένα σκοτεινό εργασιακό μεσαίωνα.

Υ.Γ. Μια και μιλάμε για ΜΜΕ, ποιος θα μας απαντήσει τι σχέση έχει το κλασικό γκόλντεν μπόι, με μνημονιακό παρελθόν, της τηλεόρασης Λάμπης Ταγματάρχης με τη νέα ΕΡΤ που περιμένουν όσοι έζησαν τον υπέροχο, δίχρονο αγώνα των εργαζομένων της; Μέχρι που φτάνει η εξουσία του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παπά, ώστε να αγνοεί την άποψη των τριών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που προέρχονται από την ΕΡΤ, των απολυμένων αλλά και της κοινωνίας που τους στήριξε; Ο δικηγόρος του διαβόλου

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Αντιφασιστική αλληλεγγύη στην Ανατολική Ουκρανία

Η συμμετοχή διεθνών αντιπροσωπειών σε ένα πολιτικό φόρουμ σε εμπόλεμη ζώνη συνιστά υψηλού βαθμού έκφραση έμπρακτης διεθνιστικής αλληλεγγύης. σελ. 22

Το χρονικό μιας συντριβής ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ

Της Ντίνας Τζουβάλα

ταν μιλάμε και γράφουμε για το αποτέλεσμα των εκλογών στο Ηνωμένο Βασίλειο βρισκόμαστε σε μια ιδιόμορφη θέση: καλούμαστε να εξηγήσουμε τους λόγους που συνέβη κάτι που σχεδόν κανείς μας δεν περίμενε να συμβεί. Οι δημοσκοπήσεις ήταν λανθασμένες, οι αναλύσεις το ίδιο. Οι Συντηρητικοί όχι μόνο κέρδισαν τις εκλογές με διαφορά 6,5 μονάδων, αλλά κατάφεραν να έχουν απόλυτη πλειοψηφία στην Βουλή των Κοινοτήτων μετά από περίπου 20 χρόνια. Αντίθετα, οι Εργατικοί κατέγραψαν ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα στην ιστορία τους. Κερδίζοντας μόνο 1,5% σε ψήφους μετά από πέντε χρόνια λιτότητας, έχασαν 26 έδρες, κυρίως στην Σκωτία. Οι Φιλελεύθεροι ∆ημοκράτες, ο μικρότερος κυβερνητικός εταίρος τα τελευταία πέντε χρόνια, βίωσαν μια ήττα από την οποία μάλλον δεν θα ανακάμψουν ποτέ χάνοντας πάνω από 15% των ψήφων τους και 49 έδρες. Τέλος, το ακροδεξιό κόμμα του Φαράνζ κατέγραψε εντυπωσιακή άνοδο (περίπου 9%), η οποία ωστόσο, λόγω του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση των εδρών. Το ίδιο συνέβη και με τους Πράσινους, οι οποίοι αν και κέρδισαν 2,8% απλά διατήρησαν την μία έδρα τους. Τέλος, η μεγάλη έκπληξη των τελευταίων μηνών, το κεντρο-αριστερό Εθνικιστικό Κόμμα της Σκωτίας παρα-

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

λίγο να οδηγήσει την Σκωτία σε… μονοκομματισμό, κερδίζοντας 56 από τις 59 έδρες της.

Ψήφισαν «σταθερότητα»

Ήδη από την επόμενη μέρα των εκλογών μαίνεται η μάχη για την ερμηνεία του αποτελέσματος, ειδικά στους κύκλους των Εργατικών, με τους Μπλαιρικούς να επιχειρούν τη μεγάλη επιστροφή τους. Σύμφωνα με την πρώτη ερμηνεία, λοιπόν, οι Εργατικοί κινήθηκαν υπερβολικά αριστερά υποσχόμενοι ότι θα καταργήσουν τις πιο επιθετικές μορφές ελαστικής εργασίας (τα λεγόμενα zero-hours contracts) και θα φορολογήσουν την μεγάλη ακίνητη περιουσία (mansion tax). Οι Μπλαιρικοί θεωρούν ότι αυτή η υποτιθέμενη «σκληρή» αριστερή ρητορική αποθάρρυνε την περιβόητη «μεσαία τάξη» και άρα η λύση είναι το κόμμα να κινηθεί προς το κέντρο. Παρόλο που μετά την παραίτηση του Εντ Μίλιμπαντ αυτή η ερμηνεία φαίνεται να κερδίζει γρήγορα έδαφος, η πραγματικότητα είναι μάλλον διαφορετική. Πρώτον, στην Σκωτία οι Εργατικοί βίωσαν την απόλυτη πανωλεθρία από ένα κόμμα που τουλάχιστον από άποψη ρητορικής είναι σαφώς στα αριστερά τους. Η συμμαχία των Εργατικών με τους Συντηρητικούς το περασμένο φθινόπωρο ενάντια στην ανεξαρτησία, και η ρητορική τους που εστίαζε σε μια πιο ήπια και «δίκαιη» λιτότητα διάβρωσε την εργατική βάση

του κόμματους. Εδώ πρέπει να έχουμε κατά νου ότι σε συγκεκριμένες περιοχές της Σκωτίας (π.χ. γειτονιές της μεταβιομηχανικής Γλασκώβης) το προσδόκιμο ζωής είναι κάτω από τα 60. Ήταν αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες που εγκατέλειψαν τους Εργατικούς για το Εθνικιστικό Κόμμα. Παράλληλα, στην Αγγλία η αποχή στις περιοχές όπου οι Εργατικοί παραδοσιακά τα πηγαίνουν καλά (βόρεια και βορειοανατολική Αγγλία) ήταν υψηλότερη από ότι στα προπύργια των Συντηρητικών. Με άλλα λόγια, η βάση των Συντηρητικών ένιωσε ότι έχει περισσότερους λόγους να ψηφίσει, ενώ η εργατική τάξη και οι άνεργοι στην Αγγλία ένιωσαν ότι δεν υπάρχει κάποιο κόμμα ικανό να τους εκπροσωπήσει, δοθέντος μάλιστα του ότι το Πράσινο Κόμμα- παρόλο που έχει την πιο καθαρή στάση ενάντια στην λιτότητααπευθύνεται πολύ περισσότερο στην νεολαία και σε αριστερά μεσοαστικά στρώματα. Παράλληλα, στην Σκωτία, όπου το Εθνικιστικό Κόμμα κατάφερε να εμπνεύσει μεγάλη μερίδα κόσμου, τα ποσοστά συμμετοχής ήταν συντριπτικά υψηλότερα απ’ ότι στην υπόλοιπη χώρα.

∆ύο έθνη

Αν έπρεπε να κωδικοποιήσουμε το αποτέλεσμα των εκλογών σε μια φράση, αυτή μάλλον θα ήταν ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας πίστεψε ότι η λιτό-

Ισπανία: Όποιος κερδίζει το κέντρο, κερδίζει τις εκλογές Συνέντευξη με την Ιρένε Μαρτίν Κορτές. σελ. 20, 21

“

Το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε “σταθερότητα”. Παρόλα αυτά, πιθανώς να βιώσει ακριβώς το αντίθετο. Όπως και να έχει, το Ηνωμένο Βασίλειο ξαναγίνεται δύο έθνη: το έθνος των πλούσιων και το έθνος των φτωχών.

τητα έφερε αποτελέσματα. Παρόλο που υπάρχουν και άλλες ρεαλιστικές ερμηνείες (π.χ. ανάδυση του Αγγλικού εθνικισμού), η άποψή μου είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε «σταθερότητα». Παρόλα αυτά, πιθανώς να βιώσει ακριβώς το αντίθετο. Η νίκη των Συντηρητικών σημαίνει ότι το δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μάλλον στα σκαριά. Παράλληλα, η πρόθεση των Συντηρητικών να αναθεωρήσουν τον νόμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα δημιουργήσει εσωτερικές εντάσεις. Το Σκωτσέζικο Εθνικιστικό Κόμμα έχει ήδη δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να συναινέσει. Ακόμα πιο περίπλοκη είναι η κατάσταση στην Βόρεια Ιρλανδία, όπου η προστασία των δικαιωμάτων είναι ενσωματωμένη στην Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής και σε κάθε περίπτωση το Σιν Φέιν είναι σίγουρο ότι θα αντιδράσει στην προώθηση της «Βρετανικής Χάρτας ∆ικαιωμάτων». Επιπλέον, ο βορράς της χώρας αποξενώνεται όλο και περισσότερο από τον νότο. Η βόρεια Αγγλία πλέον έχει μάλλον περισσότερα κοινά με την Σκωτία από οικονομική, πολιτική ακόμα και πολιτισμική σκοπιά, παρά με τον συντηρητικό Νότο. Τέλος, με την ανισότητα να έχει επιστρέψει στα επίπεδα της Βικτωριανής εποχής, το Ηνωμένο Βασίλειο ξαναγίνεται- για να θυμηθούμε την ρήση του Ντισραέλι- δύο έθνη: το έθνος των πλούσιων και το έθνος των φτωχών. •

∆ΙΕΘΝΗ

Μία βδομάδα πριν τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στην Ισπανία, συζητάμε για τα νέα πολιτικά κόμματα που έχουν διαμορφωθεί και τις δυνατότητες αυτών. Η πολιτικός επίστημονας Ιρένε Μαρτίν-Κορτές μιλά για τα νέα πολιτικά συμπεράσματα που θα προκύψουν από το αποτέλεσμα των εκλογών, εστιάζοντας στους Ποδέμους και τους Πολίτες.

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Όποιος κερδίζει το κέντρο, κε ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΡΕΝΕ ΜΑΡΤΙΝ ΚΟΡΤΕΣ

Τη συνέντευξη πήρε ο Κωνσταντίνος Τσαλακός

Πώς δημιουργήθηκαν οι πρώτες ρωγμές στο δικομματισμό στην Ισπανία και τι χώρο κάλυψαν ή επιχειρούν να καλύψουν τα νέα κόμματα που δημιουργήθηκαν; Οι πρώτες αλλαγές στο δικομματικό σύστημα εμφανίστηκαν στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2011. Πολύ κοντά χρονικά με το Κίνημα των Αγανακτισμένων που είχε κινητοποιηθεί τον Μάιο του 2011 και άνοιξε ένα χώρο, ο οποίος υπήρχε και πριν, αλλά κανείς δεν τον είχε εκφράσει. Μια ισπανίδα καθηγήτρια, η Βελέν Μπαρέιρο, πρώην πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνιολογικών Ερευνών, είχε γράψει σε ένα άρθρο της –νομίζω το 2012- για ένα φανταστικό σενάριο σύμφωνα με το οποίο ένα καινούριο κόμμα -που αποκαλούσε Partido Radical- εμφανίζεται στην Ισπανία και διαλύει το δικομματισμό. Σε αυτό το κόμμα ψηφίζουν κυρίως οι νέοι που δεν έβρισκαν στα μέχρι τότε κυρίαρχα κόμματα τίποτα που να τους εμπνεύσει. Με άλλα λόγια, ο χώρος υπήρχε. Μερικοί, όπως η Βελέν Μπαρέιρο, το είδαν και τότε. Αυτός ο χώρος ήταν ο χώρος των ψηφοφόρων που υπέφεραν από την κρίση: οι άνεργοι, οι νέοι που όπως και εδώ στην Ελλάδα είναι η γενιά που αν και έχει τον υψηλότερο βαθμό εκπαίδευσης αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ανεργία. Όλοι αυτοί δεν έβρισκαν κόμμα για να ψηφίσουν. Αυτό το γεγονός μαζί με τη διαφθορά στα παλιά κόμματα δημιούργησε ένα χώρο που δεν κάλυπτε κανένα κόμμα.

ΧΑΜΕ ΠΑΣΤΟΡ

Οι Ποδέμος λένε ανοιχτά ότι είναι λαϊκιστές Με ποιο τρόπο και με ποια στρατηγική οι Ποδέμος επιχείρησαν να απευθυνθούν σε αυτόν το χώρο; Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και οι συνάδελφοί του δεν είχαν κάποια σχέση με την αρχή του Κινήματος των Αγανακτισμένων. Έχουν κυκλοφορήσει τρία-τέσσερα βιβλία για τους Αγανακτισμένους, στα οποία αναφέρεται ότι περπατούσαν στην Πουέρτα ντελ Σολ και έλεγαν «πώς είναι δυνατόν να έχει συμβεί αυτό το πράγμα και εμείς να έχουμε καμία σχέση;» Αυτοί οι άνθρωποι που προέρχονταν από το χώρο της Αριστεράς, της Izquierda Unida, (Ενωμένης Αριστεράς) περίμεναν να παίξουν ένα ρόλο στην πολιτική αλλαγή που έπρεπε να γίνει στην Ισπανία. Ο Ιγκλέσιας, ο Μονεδέρο και ο Ερεχόν, οι οποίοι συνεργάζονταν με την Ενωμένη Αριστερά, σχεδίασαν μια προεκλογική καμπάνια για το κόμμα με τους όρους που καταλάβαιναν ότι λειτουργούσε το Κίνημα των Αγανακτισμέ-

νων. ∆ηλαδή, ούτε Αριστερά, ούτε ∆εξιά. Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που υποφέρει πολύ από την κρίση, είτε επειδή είναι άνεργοι, είτε επειδή υποφέρουν από τα δάνεια που δεν μπορούν να πληρώσουν και τις εξώσεις. Έγινε, λοιπόν, μια προσπάθεια εντός της Ενωμένης Αριστεράς να αλλάξουν το λόγο της, γιατί δεν τους άρεσε η ιδέα μίας Αριστεράς που κάπως ζούσε χαλαρά με την ιδέα ότι ποτέ δεν θα πάρει πάνω από 10%. Αυτή δεν ευδοκίμησε. Ο Ιγκλέσιας και οι συνάδελφοί του από την αρχή είχαν την βούληση να κερδίσουν. Και το έδειξαν το βράδυ των Ευρωεκλογών του 2014, όταν το Ποδέμος εξέλεξε 5 ευρωβουλευτές. ∆εν ξέρω αν θυμάσαι πώς βγήκαν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων απέναντι στους δημοσιογράφους. Λες και έρχονταν από κηδεία. Ενώ για ένα κόμμα που ένα μήνα πριν κανείς δεν μιλούσε για αυτό, το αποτέλεσμα ήταν επιτυχία. Όλα αυτά εξηγούν πολλά για τη στρατηγική του Ποδέμος, η οποία εμπνέεται κυρίως από τον Έβο Μοράλες στην πολιτική πράξη και από τον Ερνέστο Λα-

κλάου στην πολιτική θεωρία. Οι Ποδέμος λένε ανοιχτά ότι είναι λαϊκιστές και έχουν καταφέρει να χάσει αυτός ο όρος την αρνητική του σημασία για πολύ κόσμο. Σε ποιο βαθμό το κόμμα των Ciudadanos (Πολίτες) επιδιώκει να εκφράσει και εκείνο έναν παρόμοιο χώρο; Και οι Πολίτες στοχεύουν στο χώρο που αντιπροσωπεύει ένα ρήγμα στις κλασικές μορφές εκπροσώπησης που είχαμε μέχρι τώρα μέσω του Λαϊκού Κόμματος (PP) και του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE). Σε μερικά πράγματα υπάρχουν κοινά στοιχεία, όπως στο θέμα της ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού και του ύφους της πολιτικής ή στον αγώνα εναντίον της διαφθοράς. Ένα άλλο κοινό στοιχείο είναι η νεαρή ηλικία των ηγετών. Και πάλι η Βελέν Μπαρέιρο περιέγραψε προσφάτως το τετρακομματικό σύστημα που φαίνεται να διαμορφώνεται στην Ισπανία σαν ένα σύστημα στο οποίο υπάρχουν δύο αναλογικά και δύο ψηφιακά κόμματα. Αυτό περιγράφει, μεταξύ άλλων, και τη διαφορά γενεών των ηγετών. Έχουμε, από τη μία, μια γενιά που έχει ζήσει χωρίς να έχει επαφή με τα κοινωνικά δίκτυα και το ίντερνετ και δεν το χρησιμοποιεί στις εκστρατείες και, από την άλλη, δύο κόμματα που ανήκουν σε άλλη γενιά και που έχουν χρησιμοποιήσει πολύ τις νέες τεχνολογίες για να φτάσουν εκεί που είναι. Υπάρχουν λοιπόν κοινά στοιχεία. Αλλά για να καταλάβει κανείς από που προέρχονται οι Πολίτες πρέπει να έχει υπόψη άλλη μια διάσταση, που δεν είναι η διάσταση Αριστεράς-∆εξιάς, ούτε η διάσταση λαός-κάστα. Πρόκειται για τη διάσταση μεταξύ συγκεντρωτικής διακυβέρνησης από τη μία και μεγαλύτερης αυτονομίας για τις διάφορες περιφέρειες από την άλλη. Οι Πολίτες εμφανίστηκαν το 2006 στο καταλανικό κομματικό σύστημα. Εκείνη την περίοδο, το Σοσιαλιστικό Κόμμα

Απαραίτητη μια ευρεία και πλουραλιστική συμμαχία Ο Χάμε Παστόρ, ιδρυτικό στέλεχος του Ποδέμος, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο UNED (Universidad Nacional de Educacion a Distancia), και εκδότης του αριστερού ισπανικού περιοδικού “Viento Sur”, μιλάει στην “Εποχή” για την ανάγκη επαναπροσανατολισμού του Ποδέμος, αναφέρεται στους νέους τρόπους πολιτικής και κοινωνικής σύγκλισης σημειώντοντας ότι πρέπει να διευρυνθεί η διεθνής αλληλεγγύη προς τον ελληνικό λαό.

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια κάμψη της δυναμικής του Ποδέμος. Που την αποδίδετε; ∆εν είναι σαφές το πόσο αξιόπιστες είναι αυτές οι έρευνες, επειδή υπάρχει ιδεολογική προκατάληψη στο σχεδιασμό τους και επιπλέον έχουμε ένα υψηλό ποσοστό αναποφάσιστων. Σε κάθε περίπτωση, αυτό μπορεί να αποδοθεί στις αμφιβολίες σχετικά με το πρόγραμμα του Ποδέμος, στην εισβολή ενός άλλου σχηματισμού, των λαϊκιστών Σιουδαδάνος, και στον αντίκτυπο που έχει η επίθεση που δεχόμαστε από τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία εκμεταλλεύονται ορισμένα λάθη, όπως αυτό που έχει να κάνει με τους οικονομικούς λογαριασμούς ενός από τους ηγέτες μας, του Χουάν Κάρλος Μονεδέρο. Όλα αυτά έχουν συντελέσει στο να υπάρχουν απώλειες προς τα δεξιά και τα αριστερά. Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε ότι πρέπει να πάρει το επόμενο διάστημα το Ποδέμος για να αλλάξει την κατάσταση; Θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα των

εκλογών της 24ης Μαΐου, αλλά φαίνεται ότι είναι απαραίτητος ένας επαναπροσανατολισμός σε τρία επίπεδα: Πρώτα στο επίπεδο του λόγου, επιβεβαιώνοντας τη βούληση να θέσουμε σε εφαρμογή ένα σχέδιο ρήξης με τις κατεστημένες πολιτικές και τη λιτότητα στην ευρωζώνη. ∆εύτερο στο πρόγραμμα, αναπτύσσοντας προτάσεις, που βασίζονται στη δύναμη των ιδεών της δημοκρατίας, της λαϊκής κυριαρχίας (η οποία σε ένα πολυεθνικό πλαίσιο, όπως το ισπανικό κράτος, οφείλει να περιλαμβάνει την υπεράσπιση του δικαιώματος των καταλανικού λαού, να αποφασίσει για το μέλλον του), των συνταγματικών δικαιωμάτων, της υπεράσπισης των κοινών αγαθών, στην κατάργηση του άρθρου 135 του Συντάγματος σχετικά με την προτεραιότητα στην εξόφληση του χρέους -που στην περίπτωση της Ισπανίας πληρώνουμε για την διάσωση των ιδιωτικών τραπεζών- και στην προώθηση ενός περιβαλλοντικά βιώσιμου μοντέλου παραγωγής και κατανομής του πλούτου. Τρίτον, όλα αυτά θα πρέπει να συνδυαστούν με την οργάνωση μέσα στο κόμμα και την αναζωογόνηση των κύκλων και των βασικών δομών της εσωτερικής συμμετοχής, με στόχο τη δημι-

ουργίας μιας δημοκρατικής και ομοσπονδιακής οργάνωσης του Ποδέμος με συλλογική ηγεσία και εναλλαγή. Με την σειρά τους, οι κύκλοι πρέπει να συμβάλουν από κοινού με τα κοινωνικά κινήματα στη δημιουργία δομών, που θα αντικατοπτρίζουν τη δυναμική του λαού και θα εγγυώνται ότι οι εκλογικές νίκες θα συνοδεύονται από νίκες σε κοινωνικό και τοπικό επίπεδο.

Οι διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό

Όλα δείχνουν ότι υπάρχει μια μεγάλη κοινωνική ανάγκη για αλλαγή. Θεωρείτε ότι μπορεί να γίνει αυτή χωρίς την συνεργασία του Ποδέμος με άλλες δυνάμεις, όπως για παράδειγμα η Ενωμένη Αριστερά; Είναι προφανές, ότι μόνο του το Ποδέμος δεν μπορεί να εξασφαλίσει την αλλαγή, αν θέλουμε να δώσουμε σε αυτόν τον όρο την έννοια της ρήξης. Είναι απαραίτητο να σκεφτόμαστε με νέους τρόπους, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ενωμένη Αριστερά βρίσκεται σε μια βαθιά κρίση. Πρέπει να οικοδομήσουμε μια ευρεία και πλουραλιστική πολιτική και κοινωνική συμ-

ρδίζει τις εκλογές Νέα πολιτικά συμπεράσματα

Υπάρχει κάποιο έντονο πολιτικό διακύβευμα στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές στην Ισπανία; Ναι και όχι. Όχι γιατί όπως στις περισσότερες χώρες στο τοπικό επίπεδο μετράνε πιο πολύ τα πρόσωπα από ότι τα κόμματα. Από την άλλη γίνονται πολύ σημαντικές αλλαγές. Το Ποδέμος αποφάσισε να μην κατέβει στις δημοτικές εκλογές. Κατεβαίνει μόνο στις περιφερειακές. Επειδή δεν κατεβαίνει, έχουν εμφανιστεί καινούργιες πλατφόρμες, των οποίων η σύνθεση αλλάζει από πόλη σε πόλη. Σε αυτές συμμετέχουν διάφορα κόμματα και κοινωνικά κινήματα, κυρίως από τον χώρο της Αριστεράς. Στην Μαδρίτη για παράδειγμα συμμετέχουν οι οικολόγοι της Αριστεράς, πρώην μέλη της Ενωμένης Αριστεράς, οι Ποδέμος, η πλατφόρμα εναντίον των εξώσεων, οι Νέοι χωρίς Μέλλον που ήταν πρωταγωνιστές στο κίνημα των αγανακτισμένων. Από την υποστήριξη που θα πάρουν αυτές οι πλατφόρμες θα βγουν κάποια πολιτικά συμπεράσματα. Φαίνεται πως θα έχουν πολύ καλά αποτελέσματα κυρίως στη Βαρκελώνη, αν και για τη Μαδρίτη τα προγνωστικά δεν είναι άσχημα. στην Καταλονία είχε συνεργαστεί με την Esquerra Republicana και την Izquierda Unida της Καταλονίας κινούμενο στην άκρη αυτής της διάστασης, ζητώντας μεγαλύτερη αυτονομία. Και έχασε ψήφους από τους μετανάστες πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς της Καταλονίας που προέρχονταν από την Ανδαλουσία και την Eξτρεμαδούρα, δηλαδή από τις πιο φτωχές περιφέρειες της Ισπανίας. Αυτοί, μολονότι παραδοσιακά ψήφιζαν Σοσιαλιστικό Κόμμα, δεν τους ενδιέφερε καθόλου το ζήτημα της μεγαλύτερης αυτονομίας της Καταλονίας. Αυτοί δεν είχαν κόμμα να ψηφίσουν. ∆εν ήταν δεξιοί για να ψηφίσουν Λαϊκό Κόμμα. Εκεί ήρθαν οι Πολίτες. Σήμερα, ωστόσο, προσπαθούν να προσελκύσουν ψηφοφόρους της Κεντροδεξιάς και όχι της Κεντροαριστεράς όπως το 2006.

∆ιεκδικώντας τους κεντρώους ψηφοφόρους

Γιατί τα διεθνή ΜΜΕ παρουσιάζουν τους Πολίτες ως νέους Ποδέμος; Είναι σαφές ότι οι καταβολές τους είναι δια-

φορετικές. Ο ηγέτης τους ο Α. Ριβέρα δεν προέρχεται από το Λαϊκό Κόμμα; Μέχρι πριν από τρεις εβδομάδες εκείνος το αρνείτο. Μια τηλεοπτική εκπομπή έψαξε, ωστόσο, στα αρχεία του Λαϊκού Κόμματος και βρήκε ένα έγγραφο στο οποίο αναφέρεται ότι ήταν μέλος του κόμματος για ένα χρόνο. Από την άλλη, ο Ριβέρα ανήκει στο συνδικάτο UGT, που είναι πιο κοντά στους Σοσιαλιστές. Για αυτό τον κατηγορούν από τη ∆εξιά. Ιδεολογικά δεν μπορείς να τον τοποθετήσεις εύκολα στον άξονα ∆εξιά-Αριστερά, για αυτό και οι Πολίτες είναι αυτή τη στιγμή το κόμμα με τους πιο κεντρώους ψηφοφόρους της Ισπανίας. Και παραδοσιακά όποιος κερδίζει το κέντρο, κερδίζει τις εκλογές. Αυτή τη στιγμή είναι βεβαίως λίγο πιο περίπλοκο το θέμα γιατί έχουμε τέσσερα σημαντικά κόμματα, οπότε δεν ξέρουμε κατά πόσο ισχύει αυτός ο κανόνας. Μέχρι πρόσφατα το Ποδέμος κάλυπτε τους κεντρώους ψηφοφόρους που δεν ήξεραν που να πάνε γιατί ήταν κουρασμένοι τόσο με την Κεντροαριστερά όσο και με την Κεντροδεξιά, με τα παλιά

μαχία, στην οποία θα συμπεριλαμβάνονται αυτοί που αποστασιοποιούνται από την Ενωμένη Αριστερά και οι δυνάμεις της αριστεράς της Καταλονίας, της Χώρας των Βάσκων και της Γαλικίας. Πάνω από όλα, πρέπει να συμμετέχουν και οι πολλοί κοινωνικοί ακτιβιστές, που δεν οργανώνονται σήμερα στους κύκλους ή σε άλλες δομές αυτοοργάνωσης που ενδεχομένως να δημιουργηθούν στο μέλλον. Πώς έχει επηρεάσει το πολιτικό σκηνικό η εμφάνιση των Σιουδαδάνος (Πολίτες); Οι Σιουδαδάνος φαίνονται ως μια εναλλακτική, που προωθείται από ισχυρούς οικονομικούς κύκλους, προκειμένου να αντισταθμιστεί η φθορά του Λαϊκού Κόμματος, να συγκρατηθεί η αύξηση του Ποδέμος και να τεθεί ένα όριο στις μετακινήσεις του κεντροδεξιού εκλογικού σώματος, που είναι αγανακτισμένο από την διαφθορά του Λαϊκού Κόμματος. Είναι προφανές ότι αυτός ο σχηματισμός έχει δημιουργηθεί, για να εξασφαλιστεί η «πολιτική σταθερότητα» και να λειτουργήσει ως η «τρίτη δύναμη», που θα βοηθήσει στην ανασύνθεση του καθεστώτος μέσω συμφωνιών με το Λαϊκό ή το Σοσιαλιστικό Κόμμα, αλλάζοντας το περιτύλιγμα και όχι στην ουσία της πολιτικής. Την επόμενη Κυριακή γίνονται οι εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση. Τι ελπίδες δημιουργούν για το μέλλον τα ψηφοδέλτια, που αποτυπώνουν μια νέα αντίληψη για την συμμετοχική δημοκρατία, όπως για παράδειγμα το «Barcelona en Com » στην Βαρκελώνη και το «Ahora Madrid» στην Μαδρίτη; Ελπίζουμε ότι θα έχουν καλά εκλογικά αποτελέσματα, δεδομένου ότι τα ψηφοδέλτια αυτά επηρεάζονται πάρα πολύ από αυτό που ονομάζουμε «το πνεύμα του 15 M», αντανακλώντας την επιθυμία για επίθεση στους θεσμούς, και προωθούν την επανενεργοποίηση των κοινωνικών κινημάτων και της λαϊκής αυτοοργάνωσης. Ο ρόλος τους στην διαδικασία του επαναπροσανατολισμού του Ποδέμος και στην επίτευξη μεγαλύτερης πολιτικής και κοινωνικής σύγκλισης μπορεί να είναι πολύ σημαντικός.

“

Το τετρακομματικό σύστημα που φαίνεται να διαμορφώνεται στην Ισπανία περιλαμβάνει δύο αναλογικά και δύο ψηφιακά κόμματα. Έχουμε, από τη μία, μια γενιά που έχει ζήσει χωρίς να έχει επαφή με τα κοινωνικά δίκτυα και το ίντερνετ και, από την άλλη, δύο κόμματα που έχουν χρησιμοποιήσει πολύ τις νέες τεχνολογίες.

κόμματα. Οι Πολίτες έχoυν κερδίσει ένα μέρος αυτών των ψηφοφόρων που μέχρι τον Μάρτιο πήγαιναν στο Ποδέμος. Παίρνoυν, όμως, ψήφους και από το Λαϊκό Κόμμα. Για αυτό τους χαρακτηρίζουν «Ποδέμος της ∆εξιάς». Φαίνεται να παίρνουν τόσο ποσοστό των πρώην ψηφοφόρων του Λαϊκού Κόμματος όσο ποσοστό παίρνει το Ποδέμος από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Οι Ποδέμος επιμένουν σε μια πολύ πιο κοινωνική οικονομία που θα λαμβάνει υπόψη αυτούς που έχουν υποφέρει από την κρίση. Ενώ, οι ψηφοφόροι των Πολιτών είναι εκείνοι που έχουν πληγεί λιγότερο από την κρίση. Εκεί είναι η μεγαλύτερη διαφορά.

* Η Ιρένε Μαρτίν-Κορτές είναι λέκτορας πολιτικής επιστήμης στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης.

Κοινή μοίρα, κοινοί αγώνες

Σε πρόσφατη συνέντευξή σας είπατε ότι το μέλλον του Ποδέμος συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα σχετικά με αυτό; Ναι συνδέεται, γιατί, παρά τη μεγαλύτερη βαρύτητα της ισπανικής οικονομίας εντός της ευρωζώνης, εάν κατορθώσουν να επιβάλουν στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τη συνέχιση των πολιτικών λιτότητας, πιθανόν να πιεστεί το Ποδέμος σε μετριοπαθέστερη κατεύθυνση, κάτι που αν συμβεί, θα απομακρύνει ένα μέρος του εκλογικού σώματος, λόγω απογοήτευσης. Είστε ένας από τους κύριους οργανωτές της πρωτοβουλίας «Για την αλλαγή στην Ελλάδα» (Por el Cambio en Grecia), που αποτελεί μια προσπάθεια για την ανοικοδόμηση ενός νέου διεθνισμού κατά της τρόικας. Πώς κρίνετε μέχρι σήμερα το έργο της ελληνικής κυβέρνησης; Είναι δύσκολο να εκφράσω γνώμη, γιατί δεν γνωρίζω όλες τις λεπτομέρειες της κατάστασης. Ωστόσο, νομίζω ότι τηρείται μια δύσκολη ισορροπία και ότι αργά ή γρήγορα θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να επιλέξει μεταξύ της παράδοσης ή της ανυπακοής στις απαιτήσεις των δανειστών. Για αυτό είναι ανάγκη να διευρυνθεί η διεθνής αλληλεγγύη, και ιδιαίτερα η αλληλεγγύη των ευρωπαϊκών προς τον ελληνικό λαό, για να σας δείξουμε ότι δεν είστε μόνοι σ’ αυτή την αντιπαράθεση.

“

∆ΙΕΘΝΗ

Αργά ή γρήγορα θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να επιλέξει μεταξύ της παράδοσης ή της ανυπακοής στις απαιτήσεις των δανειστών.

www.migracja.noblogs.org

Ενάντια στην Frontex

Με στόχο μια Ευρώπη  της αλληλεγγύης και της ανεκτικότητας, δεκάδες

οργανώσεις και μεταναστευτικές κοινότητες στην Βαρσοβία ετοιμάζονται για τις τετραήμερες δράσεις (19 - 22 Μαΐου) ενάντια στην Ευρώπη φρούριο. Οι κινητοποιήσεις γίνονται με αφορμή τις εκδηλώσεις για τον εορτασμό των δέκα χρόνων από την δημιουργία της Frontex, του εκτελεστικού βραχίονα της ευρωπαϊκής αντιμεταναστευτικής πολιτικής, που ξεκινούν την Πέμπτη στην πολωνική πρωτεύουσα με την συμμετοχή όλης της αφρόκρεμας του ευρωπαϊκού ρατσισμού.

www.familiaresdedesaparecidos.blogspot.com

Πορείες της σιωπής

Χιλιάδες άνθρωποι θα  διαδηλώσουν την Τετάρτη στις «πορείες της

σιωπής», που γίνονται σε πολλές πόλεις της Ουρουγουάης 30 χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας, που ξεκίνησε το 1973 όταν ο στρατός κατέλαβε την εξουσία σε μια χώρα που είχε μια από τις σταθερότερες δημοκρατίες στην ευρύτερη περιοχή. Οι πορείες διοργανώνονται από οργανώσεις πολιτικών κρατούμενων και συγγενών των θυμάτων, και οι διαδηλωτές θα υπερασπιστούν την συλλογική μνήμη και θα αποδοκιμάσουν την λειψή αποχουντοποίηση που ακολούθησε. www.caravanaporlavidamx.blogspot.mx

Το καραβάνι των αυτόχθονων

Με την συμμετοχή  εκατοντάδων αυτόχθονων, συνεχίζει την

πορεία του προς την πόλη του Μεξικού το «καραβάνι για την γη, το νερό και την ζωή». Το ταξίδι ξεκίνησε την περασμένη ∆ευτέρα από τρεις διαφορετικές περιοχές και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή, με τους διαδηλωτές να περνούν από 75 πόλεις σε μια πρωτοβουλία διαμαρτυρίας για την υπεράσπιση των φυσικών πόρων, που απειλούνται από τα ιδιωτικά συμφέροντα και την διαπλοκή τους με τις πολιτικές ελίτ της χώρας.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Κερδίζει έδαφος η Die Linke ∆ιπλασίασε τη δύναμή της στη Βρέμη

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η συμμετοχή διεθνών αντιπροσωπειών σε ένα πολιτικό φόρουμ σε εμπόλεμη ζώνη συνιστά υψηλού βαθμού έκφραση έμπρακτης διεθνιστικής αλληλεγγύης, και παράλληλα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα αντιιμπεριαλιστικού συντονισμού ανάμεσα σε αριστερές πολιτικές δυνάμεις και στις τοπικές κοινωνίες.

Αντιφασιστική αλληλεγγύη στην Ανατολική Ουκρανία Οδοιπορικό του Τάκη Πολίτη

ο κόμμα της αριστεράς Die Linke, η ριζοσπαστική αριστερά της Γερμανίας συνεχίζει να βελτιώνει αισθητά τα εκλογικά της αποτελέσματα. Την περασμένη Κυριακή η Die Linke, που ως γνωστόν είναι μέλος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (KEA), πήρε το 9,9% των ψήφων, στις περιφερειακές εκλογές στην πόλη-κράτος της Βρέμης (βορειοδυτικά, κοντά στο Ανόβερο) διπλασιάζοντας τις ψήφους της σε σχέση με τις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές. Αυτή η πρόοδος σημειώθηκε σε βάρος του SPD (το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα που μετέχει στην κυβέρνηση συμμαχίας με τους Χριστιανοδημοκράτες του CDU) της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία παρά τη νίκη της, έχασε 5%, παίρνοντας το 33% των ψήφων. Η πόλη της Βρέμης με 550.000 κατοίκους είναι σήμερα υπερχρεωμένη. Οφείλει 20 δισ. ευρώ γι’ αυτό συχνά αναφέρεται από τα γερμανικά μίντια σαν η «Ελλάδα της Γερμανίας». Για το κόμμα της Die Linke που, κυρίως, έχει τη δύναμή του στις ανατολικές περιοχές της χώρας, σ’ αυτές τις εκλογές έδειξε ότι κερδίζει έδαφος και στις δυτικές περιοχές. Το SPD χάνει σημαντικές δυνάμεις προς όφελος της ριζοσπαστικής αριστεράς. Τον περασμένο Φεβρουάριο στο Αμβούργο, η Die Linke είχε μια σημαντική επιτυχία συγκεντρώνοντας το 8,5% των ψήφων (+2,1%) και εξέλεξε 11 συμβούλους (+3) πήρε 298.368 ψήφους, δηλαδή 80.000 περισσότερες από το 2011.

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

ο 2ο ∆ιεθνές Αντιφασιστικό Καραβάνι Αλληλεγγύης στο Ντονμπάς έφτασε στην Ανατολική Ουκρανία την Τετάρτη 6 Μάη και αποχώρησε μετά από πενθήμερη ουσιαστική και γόνιμη παραμονή, εκφράζοντας τόσο –κυρίως- πολιτικά, όσο και έμπρακτα -αφού μετέφερε ένα τόνο ανθρωπιστικής βοήθειας (φάρμακα, ρούχα, τρόφιμα)- την αλληλεγγύη του στο λαό των δύο Λαϊκών ∆ημοκρατιών της Αν. Ουκρανίας που, με κοινό χαρακτηριστικό τους τον αντιφασισμό, μάχονται ενάντια στον ουκρανικό στρατό και στα τάγματα φασιστών και μισθοφόρων που τον συνδράμουν. Στο Καραβάνι συμμετείχαν περίπου 120 ακτιβιστές και ακτιβίστριες από 10 –ευρωπαϊκές οι περισσότερες- χώρες, ανάμεσά στους και μια 15μελής ελληνική αποστολή που συγκροτήθηκε μετά από συστηματική δουλειά αντιπληροφόρησης και ευαισθητοποίησης της ελληνικής κοινωνίας που επί μήνες έκανε η Αντιφασιστική Καμπάνια για την Ουκρανία.

Φόρουμ σε εμπόλεμη ζώνη

Η παρουσία της διεθνούς αποστολής στον μεγάλο εορτασμό για την 70η επέτειο της αντιφασιστικής νίκης επεφύλαξε εξαιρετικά συγκινητικές στιγμές για όλους μας. Άνθρωποι κάθε ηλικίας μας επευφημούσαν, μας πλησίαζαν με μάτια βουρκωμένα για να μας προσφέρουν λίγα λουλούδια, να μας σφίξουν τα χέρια, να μας πουν δυο κουβέντες, να βγάλουν μαζί μας μια αναμνηστική φωτογραφία. Αυτή η ένθερμη αντιμετώπιση του ντόπιου πληθυσμού φανερώνει τη σημασία της διεθνούς αλληλεγγύης σε στιγμές όπου ένας λαός αντιμετωπίζει ηρωικά τη σύγχρονη φασιστική θηριωδία. Τις μέρες της παραμονής μας εκεί διοργανώθηκε διεθνές Φόρουμ με συμμετοχή περισσότερων των 150 εκπροσώπων από διάφορες αριστερές οργανώσεις, τόσο της Ουκρανίας (Ανατολικής και ∆υτικής), όσο και ευρωπαϊκές. Η συμμετοχή διεθνών αντιπροσωπειών σε ένα πολιτικό φόρουμ σε εμπόλεμη ζώνη συνιστά υψηλού βαθμού έκφραση έμπρακτης διεθνιστικής αλληλεγγύης, και παράλληλα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα αντιιμπεριαλιστικού συντονισμού ανάμεσα σε αριστερές πολιτικές δυνάμεις και στις τοπικές κοινωνίες. Η εικόνα που διαμορφώσαμε κατά

την διάρκεια της παραμονής μας στην περιοχή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτήν που συστηματικά προσπαθούν να καλλιεργήσουν τα δυτικά κυρίαρχα ΜΜΕ, των ελληνικών συμπεριλαμβανομένων. Πολιτοφύλακες που δεν είναι ούτε τρομοκράτες, ούτε πράκτορες της Ρωσίας, αλλά εθελοντές, άνδρες και γυναίκες, μέχρι πρότινος εργαζόμενοι, εργάτες, αγρότες, μικροαστοί, διανοούμενοι, φοιτητές, καθημερινοί άνθρωποι της περιοχής, αλλά και διεθνείς αντιφασίστες εθελοντές που έχουν σπεύσει να προσφέρουν διεθνιστική αλληλεγγύη στους μαχόμενους αντιφασίστες του Ντονμπάς. Μια κοινωνία σε ανθρωπιστική κρίση μετά τις καταστροφές που προκάλεσαν οι σφοδροί βομβαρδισμοί, αλλά με υψηλό φρόνημα, και που παρά τις αντιξοότητες, τις συνθήκες αποκλεισμού και τις τρομακτικές ελλείψεις, δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει να παλεύει με γενναιότητα και συνέπεια, για αυτοδιάθεση, αξιοπρέπεια και σοσιαλισμό, ενάντια στο φασισμό, στην εκμετάλλευση και στην ολιγαρχία.

Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης

Όσον αφορά την ελληνική κυβέρνηση, η στάση της απέναντι στο ουκρανικό ζήτημα, μας ξαφνιάζει –δυστυχώςόλο και περισσότερο δυσάρεστα. Μέχρι σήμερα αδρανεί και δεν επαναφέρει στην Μαριούπολη το ελληνικό προξενείο, το οποίο η κυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ μετέφερε στο Κίεβο ευθυγραμμιζόμενη με τις απαιτήσεις του τελευταίου. Επιπλέον, η κυβέρνηση δεν φροντίζει να προβεί σε κινήσεις ουσιαστικής υπεράσπισης των 80.000 Ελλήνων μειονοτικών που είτε ζουν στην περιοχή του Ντονμπάς που βομβαρδίζεται από το ουκρανικό πυροβολικό, είτε ζουν υπό στρατιωτικό νόμο σε όμορες περιοχές που ελέγχει ο ουκρανικός στρατός και νεοναζιστικά του τάγματα, όπως το τάγμα Αζόφ. Αντίθετα μάλιστα, η κυβέρνηση της Αθήνας φαίνεται να αναβαθμίζει τις σχέσεις της με την κυβέρνηση του Κιέβου, κυβέρνηση η οποία τον περασμένο μήνα διόρισε ως σύμβουλο στο Υπουργείο Άμυνας τον επικεφαλής του ∆εξιού Τομέα, του υπερεθνικιστικού νεοναζιστικού κόμματος της Ουκρανίας.

Αντιφασισμός α λα καρτ

Την Πέμπτη 14/5/2015 έφτασαν αερο-

πορικώς στην Αθήνα για να νοσηλευτούν σε δημόσια νοσοκομεία, τραυματίες ουκρανοί στρατιώτες, μέλη της Εθνικής Φρουράς, τμήμα της οποίας αποτελεί και το τάγμα Αζόφ. Όχι μόνο η ∆ιεθνής Αμνηστία, αλλά ακόμα και εισαγγελικές αρχές της ίδιας της Ουκρανίας έχουν κατηγορήσει την Εθνική Φρουρά για εγκλήματα πολέμου στο Ντονμπάς. Στις αρχές Ιούνη αναμένεται να φτάσουν στην Ελλάδα για νοσηλεία και άλλοι τραυματίες Ουκρανοί στρατιωτικοί, στο πλαίσιο συμφωνίας με την ελληνική κυβέρνηση που, όπως αναφέρει το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών, υπέγραψε προ τριμήνου, στη διάρκεια επίσκεψής του στο Κίεβο ο Έλληνας ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς. Αν η αντιφασιστική στάση της κυβέρνησης εξαντλείται στο εσωτερικό της χώρας, οφείλουμε να της υπενθυμίσουμε ότι η αριστερά, για να είναι πράγματι αριστερά, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο διεθνιστική. Από την άποψη αυτή, η σχέση της ελληνικής κυβέρνησης με την στελεχωμένη με φασιστικά στοιχεία κυβέρνηση του Κιέβου οφείλει να αλλάξει ριζικά και άμεσα. ∆ιαφορετικά, ο αντιφασισμός α λα κάρτ δεν μπορεί να πείσει ότι αποτελεί αξία, μόνο ως διαχειριστική προσέγγιση της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων μπορεί να εκληφθεί. Η ελληνική αριστερά, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική, κρατά μια αναντίστοιχη με τις εκεί συνθήκες στάση. Είτε αρνείται να πάρει θέση, εκλαμβάνοντας την ένοπλη σύγκρουση ως αντιπαράθεση αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ δύο καπιταλιστικών κέντρων, αυτό των ΕΕ-ΗΠΑ και αυτό της Ρωσίας. Είτε παραμένει διστακτική, αμήχανη και άφωνη μπροστά στις αναμφισβήτητες αντιφάσεις που υπάρχουν στην περιοχή. Είναι προφανές ότι τα αριστερά θεωρητικά μοντέλα δεν μπορεί να αντιστοιχούν επακριβώς και πάντοτε σε πραγματικές καταστάσεις. Η ελληνική, αλλά και η ευρωπαϊκή αριστερά, οφείλει όμως να δει τα σοσιαλιστικά προτάγματα που τίθενται, καθώς και την ταξική διάσταση που διαπερνά τον αγώνα ενός μεγάλου τμήματος της εκεί κοινωνίας και να σπάσει την αμηχανία της. Η ανάγκη διεθνιστικής υλικής αλληλεγγύης είναι άμεση και επιτακτική. Η αριστερά οφείλει να στηρίξει, τόσο πολιτικά όσο και έμπρακτα, τον μαχόμενο λαό των δύο Λαϊκών ∆ημοκρατιών της Αν. Ουκρανίας ενάντια στον φασισμό και στην ολιγαρχία. •

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Κλίμα αισιοδοξίας μετά την επανέναρξη των συνομιλιών

ΚΥΠΡΟΣ

τις 10 το πρωί της Παρασκευής Ν. Αναστασιάδης και Μ. Ακιντζί κήρυξαν και επισήμως την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, μετά από οκτώ μήνες διακοπής. Η συνάντηση των δύο ηγετών πραγματοποιήθηκε στην προστατευόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη περιοχή του αεροδρομίου Λευκωσίας, παρουσία του ειδικού συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ Έσπεν Μπάρθ Άιντε και της ειδικής αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ Λίζα Μπάτενχαϊμ. Στην Κύπρο πλέον ήρθε ο καιρός της λύσης. Με αυτά τα λόγια είχε σχολιάσει ήδη από την Τρίτη το κλίμα που διαμορφωνόταν ο τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, σημειώνοντας ότι τόσο οι προσδοκίες του κόσμου όσο και οι ευθύνες είναι υψηλές. «Αν είναι κάτι που με κάνει να νιώθω ευτυχής είναι ότι φαίνεται να μοιραζόμαστε (με τον Μουσταφά Ακιντζί) το ίδιο όραμα. Μια γνήσια ομοσπονδία που καμία σχέση έχει με τη συνομοσπονδία ή τις φοβίες που ακούγονται», είχε δηλώσει δύο μέρες μετά ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης.

Οι συνομιλίες στο επίπεδο της χαμηλής πολιτικής

Όπως ήταν αναμενόμενο, στο τραπέζι των συνομιλιών της πρώτης ημέ-

ρας τέθηκαν κυρίως διαδικαστικά θέματα καθώς και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στο επίπεδο της χαμηλής πολιτικής. Στο πλαίσιο των ΜΟΕ, ο κ. Αναστασιάδης παρέδωσε στον τουρκοκύπριο ηγέτη χάρτη με 28 ναρκοπέδια στον Πενταδάκτυλο, ενώ ο Μ. Ακιντζί ανακοίνωσε την κατάργηση των διατυπώσεων κατά τη διέλευση από τα τουρκοκυπριακά οδοφράγματα από το μεσάνυχτα της Παρασκευής, έτσι ώστε αυτή να γίνεται απλώς με επίδειξη ταξιδιωτικών εγγράφων. Αποφασίστηκε ακόμη ότι οι δύο ηγέτες θα

Βήματα προσέγγισης Ο ΡΩΣΙΑ-ΗΠΑ

υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρρι μετέβη στο Σότσι της Ρωσίας, την περασμένη Τρίτη, για επίσημες συνομιλίες με το ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ και τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Ήταν η πρώτη φορά που ο ρώσος πρόεδρος συναντήθηκε στη Ρωσία με αμερικανό υπουργό, από τις αρχές της ουκρανικής κρίσης. Η ημερήσια διάταξη, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Βλ. Πούτιν ήταν διευρυμένη στο μάξιμουμ, αλλά τα κύρια θέματα ήταν οι διμερείς σχέσεις, η κατάσταση στην Ουκρανία και τον αραβικό κόσμο, τα οποία δε συζητούνταν στο απαραίτητο βάθος λόγω του παγώματος των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, κάτι που δεν αποτελεί επιδίωξη της ρώσικης πλευράς.

Προσπάθεια επαναπροσέγγισης

Ο Τζ. Κέρρι επισκέφτηκε τη Ρωσία για τελευταία φορά το Μάη του 2013 και δήλωσε κατά την άφιξή του στο Σότσι, ότι θα θέσει ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία θα μπορούσαν να επιλυθούν, αν υπάρχει ενδιαφέρον από τη ρώσικη πλευρά. Λεπτομέρειες για τις συνομιλίες δεν ανακοινώθηκαν, αλλά ο Σ. Λαβρόφ τις χαρακτήρισε «θαυμάσιες». Η επίσκεψη Κέρρι στη Ρωσία ήρθε μετά την επίσκεψη της Αγγελα Μέρκελ και σύμφωνα με ρώσους αναλυτές διαφαίνεται μια προσπάθεια της ∆ύσης για επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία, παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. Μετά τις εξελίξεις στην Κριμαία και την εμφύλια σύγκρουση στο Ντονμπάς, η Ουάσινγκτον προσπάθησε να απομονώσει οικονομικά και πολιτικά τη Μόσχα. Στη

συναντώνται δύο φορές το μήνα, ενώ δόθηκαν οδηγίες στους διαπραγματευτές των δύο πλευρών να εξετάσουν και νέα ΜΟΕ. Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνάντησης ο κ. Αναστασιάδης έκανε λόγο για θετικότατο κλίμα, ενώ η επόμενη συνάντηση των δύο ανδρών ορίστηκε για τις 24 Μαϊου.

Χαιρέτισε η διεθνής κοινότητα Την πλήρη επανέναρξη των συνομιλιών είχε χαιρετίσει νωρίτερα σύσσωμη

συνέχεια, κάλεσε την ΕΕ να συνταχθεί μαζί της στο θέμα των αντιρωσικών κυρώσεων και το πέτυχε. Το ίδιο ζήτησε και από τις χώρες τη Ασίας και του Ειρηνικού, χωρίς επιτυχία στις περισσότερες περιπτώσεις. Έτσι, όμως, που εξελίχτηκαν τα πράγματα στην Ουκρανία φαίνεται, ότι όλες οι πλευρές που είχαν εμπλοκή σ’ αυτή τη γεωπολιτική διαμάχη επιθυμούν τη συνέχιση της κατάπαυσης του πυρός και την τήρηση των συμφωνιών του Μίνσκ. Ο Τζ. Κέρρι ανέφερε στο ρώσο ομόλογό του, ότι απέτρεψε τον ουκρανό πρόεδρο Πετρο Ποροσένκο από ένα νέο βομβαρδισμό για την ανακατάληψη του αεροδρομίου του Ντονιέτσκ, θέλοντας έτσι να τονίσει ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν την επανέναρξη των πολεμικών συγκρούσεων στην περιοχή. Οι δύο πλευρές συμφωνούν με τη συνέχιση των απ’ ευθείας συνομιλιών μεταξύ του Κιέβου, του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Μεταβατική λύση στη Συρία

∆εν υπήρχε ουσιαστικός διάλογος, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση πολλών άλυτων θεμάτων, όπως η συνεργασία στις νέες τεχνολογίες και την εξερεύνηση του διαστήματος, τα οποία τέθηκαν ξανά στο τραπέζι. Τις συνομιλίες απασχόλησαν επίσης θέματα ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας, όπως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και οι συνέπειες από την άρση των κυρώσεων εναντίον της Τεχεράνης και η διευθέτηση των κρίσεων στη Συρία και την Υεμένη, τη Λιβύη. Αρχικά, οι ΗΠΑ επιδίωξαν με κάθε τρόπο την απομάκρυνση του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Η τυφλή υποστήριξη σε οποιονδήποτε ήταν αντίθετος στο σύρο πρόεδρο οδήγησε στη γιγάντωση των τζιχαντιστών, οι οποίοι στη συνέχεια έγιναν ανεξέλεγκτοι. Τώρα οι ΗΠΑ σπεύδουν στη Μόσχα, η οποία υποστήριξε τον Άσαντ, να συνδράμει στην αντιμετώπιση του «ισλαμικού κράτους» που ελέγχει πλέον πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και φράγματα και τείνει να αποσταθεροποιήσει όχι μόνο το Ιράκ και τη Συρία, αλλά ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο υπουργών Εξωτερικών, μετά το πέρας των συνομιλιών, αναφέρθηκε η συμφωνία για μεταβατική λύση στη Συρία με τη συμμετοχή δυνάμεων της

η διεθνής κοινότητα. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν κάλεσε τους δυο ηγέτες να αδράξουν την ευκαιρία προκειμένου να επιτύχουν απτή πρόοδο προς μια διευθέτηση επωφελή για τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Την ίδια στιγμή, με ανάρτησή του στο twitter, ο υπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ντέιβιντ Λίντιγκτον, αρμόδιος για την Ευρώπη, χαρακτήρισε «ενθαρρυντικές» τις εξελίξεις στην Κύπρο, επισημαίνοντας το Λονδίνο θα κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει τις προσπάθειες για λύση. Όπως έγινε γνωστό, το κυπριακό ζήτημα βρέθηκε και στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών με τον τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του κ. Κοτζιά στην Τουρκία. Η κινητικότητα που παρατηρείται στο Κυπριακό φαίνεται ωστόσο ότι ήδη προκαλεί τις πρώτες αναταράξεις, καθώς την περασμένη Κυριακή η κεντρική επιτροπή του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Ε∆ΕΚ αποφάσισε να απορρίψει την προοπτική μιας ∆ιζωνικής, ∆ικοινοτικής Ομοσπονδίας ως βάση για την επίλυση του Κυπριακού. Κ.Τ.

αντιπολίτευσης και την καταστροφή των χημικών όπλων, σύμφωνα με τη συμφωνία της Γενεύης του 2012. Από την άλλη η επιβολή των αντιρωσικών κυρώσεων έφτασε στα όριά της. Η συνέχισή τους δημιουργεί πλέον ιδιαίτερα προβλήματα στις χώρες που τις επέβαλαν. Η απαγόρευση πώλησης, για παράδειγμα, νέων τεχνολογιών δημιουργεί αναμφισβήτητα προβλήματα σε πολλούς κλάδους της ρώσικης οικονομίας. Αν όμως συνεχιστούν οι κυρώσεις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες που στήριζαν την ανάπτυξή τους σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια με μεγάλες ρώσικες, είτε θα αναγκαστούν να μειώσουν την παραγωγή τους, ή ακόμη και να κλείσουν. Οι ρώσικες εταιρείες είτε προσανατολίζονται στην αύξηση της εγχώριας παραγωγής, όπου μπορούν, είτε στην αύξηση των εισαγωγών από την Κίνα ή άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες. Γι’ αυτό οι ρώσοι ειδικοί επιμένουν ότι αν οι κυρώσεις σταματήσουν άμεσα, θα υπάρξει μεγάλη αύξηση των συναλλαγών με τη ∆ύση, αν όμως συνεχιστούν κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιος θα χάσει περισσότερο. Ο Τζ. Κέρρι ανέφερε ότι αν τηρηθούν στο έπακρο οι συμφωνίες του Μινσκ για το ουκρανικό, θα σταματήσουν και οι αντιρωσικές κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ. Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

ΑΠΟ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΥΝ∆ΙΚΑΤΑ, ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ

Νέο κύμα αλληλεγγύης στην κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό

Η λιτότητα είναι απόλυτα απαράδεκτη

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Συνέντευξη του προέδρου της Συνομοσπονδίας Συνδικάτων Γερμανίας, Ράινερ Χόφμαν

Πρωτοβουλίες και αντιδράσεις με κορύφωση την 21η Μάη που θα συνέλθει η Σύνοδος Κορυφής στη Ρίγα Ο χρόνος πιέζει, η Αθήνα εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της μέχρι τώρα προς τους δανειστές της, χωρίς όμως, εκείνοι να ανταποκρίνονται στις δικές τους υποχρεώσεις. Αντίθετα, σφίγγουν όλο και περισσότερο τη θηλιά στο λαιμό για να υποκύψει στον εκβιασμό, ώστε να συνεχιστεί η πολιτική της λιτότητας και της επιτήρησης. Μια πολιτική που απέρριψε με την ψήφο του ο ελληνικός λαός. Η απόρριψη αυτή έχει ευρύτατα απήχηση στην Ευρώπη –και όχι μόνο. Κόμματα απ’ όλο το φάσμα της αριστεράς στην Ευρώπη, συνδικάτα, κινήματα και προσωπικότητες εξέφρασαν από την πρώτη στιγμή με πολύμορφες εκδηλώσεις τους την αλληλεγγύη στην κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό. ήμερα, πάνω από 100 ημέρες με τον Αλέξη Τσίπρα πρωθυπουργό, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προσπαθεί να βρει διέξοδο από την κρίση, όπως αναφέρουν ξένοι ανταποκριτές στην Αθήνα, έχοντας απέναντί τους ένα τείχος άρνησης από την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ∆ΝΤ. Μπροστά σ’ αυτή την αντιδημοκρατική και στην ουσία της αντιευρωπαϊκή στάση, κυρίως, της γερμανικής ηγεσίας, ένα νέο κύμα κινητοποιήσεων συμπαράστασης στον ελληνικό λαό προβλέπεται να ξεσπάσει, όπως τόνισε ο πρόεδρος της πανίσχυρης Συνομοσπονδίας Συνδικάτων της Γερμανίας DGB, Ράινερ Χόφμαν. Ο γερμανός συνδικαλιστής ταξίδεψε μάλιστα μέχρι την Αθήνα για να συναντήσει τον Αλέξη Τσίπρα και να συζητήσει μαζί του, τους τρόπους βοήθειας και αλληλεγγύης προς τη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό η DGB έχει τονίσει την ανάγκη για ένα σχέδιο Μάρσαλ. Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν με συνέντευξή του στην «Ουμανιτέ» της Κυριακής τονίζει: «Η συμπεριφορά της γερμανικής κυβέρνησης και το γεγονός ότι ο Ολάντ δεν αντιδρά είναι ένα ολέθριο λάθος που στρέφεται κατά της ευρωπαϊκής ιδέας» (ολόκληρη η συνέντευξη στη σελίδα 12). Στο ίδιο μήκος κύματος η γαλλική Attac συνεχίζει να συγκεντρώνει υπογραφές στήριξης και αλληλεγγύης. Υπογραφές, συγκεντρώνει και η επιτροπή για τη διαγραφή του χρέους. Ο Ερίκ Τουσέν που παίζει σημαντικό ρόλο μετέχει και στην Επιτροπή Αλήθειας για το Λογιστικό Έλεγχο του ∆ημόσιου Χρέους. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να εκδηλωθούν πρωτοβουλίες και αντιδράσεις με καθοριστική ημερομηνία την 21η του μήνα που θα συνέλθει η Σύνοδος Κορυφής στη Ρίγα. Στη σύνοδο αυτή «θα πρέπει να διαφανεί εάν διαγράφεται κάποια προοπτική. Αν οι δανειστές θα αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία ή θα παραμείνουν στην άρνησή τους», αναφέρει η «Λα Τριμπιούν» και καταλήγει: «Ο Αλ. Τσίπρας έχει κάνει τις υποχωρήσεις που είναι ενδεχομένως οι τελευταίες, μέχρι εκεί μπορεί να πάει η Αθήνα».

Μ.Κ.

“

Κανείς δεν έχει συμφέρον η Ελλάδα να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Οι παράπλευρες ζημιές για ολόκληρη την Ευρώπη θα είναι σημαντικές

Η αδιάλλακτη στάση του Γιούρογκρουπ στη Ρίγα, ιδιαίτερα του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συνέχισε να τροφοδοτεί την απειλή για Grexit. Ποια η δική σας αντίδραση; Η προοπτική συνέχισης της λιτότητας είναι απόλυτα απαράδεκτη για τα γερμανικά συνδικάτα. Φανερώνει τρομακτική απουσία πολιτικής. Στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία, όπου οι μισθοί έχουν περιοριστεί, το κακό δεν θεραπεύτηκε, αντίθετα επιδεινώθηκε. Συνεπώς, δεν θα πρέπει να επαναλάβουμε τα βαρύτατα λάθη. Αντίθετα, πρέπει να αλλάξουμε την πορεία των ευρωπαϊκών πολιτικών, ώστε να πάμε σε κατεύθυνση που ανοίγει το δρόμο για περισσότερες επενδύσεις και συνεπώς δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης. Κανείς δεν έχει συμφέρον η Ελλάδα να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Οι παράπλευρες ζημιές για ολόκληρη την Ευρώπη θα είναι σημαντικές. Πράγματι, πρέπει να δώσουμε χρόνο στην Ελλάδα για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχει πραγματική ανάγκη. Να αποκτήσει, π.χ., μια αποτελεσματική φορολογική πολιτική και να μπορέσει να αντιμετωπίσει γρήγορα την ανεργία των νέων. Ο Β. Σόιμπλε δεν φέρει σοβαρές ευθύνες για τις ανθελληνικές επιθέσεις; Θα πρέπει να τελειώνουμε με το μύθο των τεμπέληδων Ελλήνων. Η προπαγάνδα αυτή δημιουργεί ένα άρρωστο κλίμα. Ο πολιτικός κόσμος έχει ευθύνες και θα πρέπει να ενεργήσει γρήγορα για την αποκλιμάκωση, να ξεφύγουμε από τις κατάρες και τις πολεμικές. Όταν ο Β. Σόιμπλε πρότεινε να αποστείλει 500 υπαλλήλους του υπουργείου του στην Ελλάδα για να συγκεντρώσουν τους φόρους, επρόκειτο για το χειρότερο λαϊκισμό της δεξιάς. Είναι ανυπόφορος. Οι επαφές μεταξύ της καγκελαρίου Άνγ-

κελα Μέρκελ και του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα φαίνεται ότι μπορούν να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και συνεργασία και αυτό μ’ ευχαριστεί. Έχετε μιλήσει για ένα σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη. Τι εννοείται; Η ΕΕ και η ευρωζώνη θα έπρεπε να εξαγγείλουν πρόγραμμα επενδύσεων πολύ επιθετικό στα προσεχή δέκα χρόνια, διαθέτοντας γύρω στο 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Υπάρχουν επαρκείς πηγές χρηματοδότησης για ένα τέτοιο πρόγραμμα. Σήμερα, τα ποσά αυτά δεν απορροφούνται από την πραγματική οικονομία, αλλά από τους σπεκουλαδόρους και τους τυχοδιώκτες στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Να διαθέσουμε τα μέσα για τον επαναπροσανατολισμό αυτών των χρημάτων, έτσι ώστε να τα κατευθύνουμε προς τα ευρωπαϊκά ταμεία για να διατεθούν στα μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα υποδομών, την ανάπτυξη των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας. Έτσι θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί. Ο στόχος θα ήταν να φθάσουμε σε μια επαναβιομηχανοποίηση, από τώρα μέχρι το 2020, της Ευρώπης, όπως επιδιώκει και με το πρόγραμμά της η Κομισιόν. Να πραγματοποιήσουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες το 20% της προστιθέμενης αξίας στο βιομηχανικό τομέα. Αναφέρατε την ανάγκη μεγάλων επενδύσεων στην Ευρώπη. Όμως η Γερμανία φαίνεται να καθυστερεί σημαντικά στον τομέα αυτό. Ακριβώς. Αυτό οφείλεται στις περιοριστικές πολιτικές των τελευταίων ετών, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλες ζημιές. Πάσχουμε από την έλλειψη δημόσιων επενδύσεων που καθηλώνουν την εσωτερική ζήτηση. Με αυτές, λοιπόν, τις επενδύσεις μπορεί σήμερα να ανακάμψει η οικονομία, χάρη και στη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης που θα προκληθεί με τις αυξήσεις

των μισθών που έχουμε κερδίσει τους τελευταίους μήνες, με την εφαρμογή του νόμου για το κατώτατο μισθό που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου (αναφέρεται στην αύξηση στα 8,5 ευρώ την ώρα με την καθιέρωση για πρώτη φορά του μέτρου στη Γερμανία). Έχετε ασκήσει έντονη κριτική για την πραγματική εφαρμογή του κατώτατου μισθού. Γιατί; Ο νόμος αφορά 3,7 εκατομμύρια γερμανούς μισθωτούς. Η αύξηση θα σημαίνει την αισθητή βελτίωση των εισοδημάτων τους. Μόνο που ορισμένοι εργοδότες χρησιμοποιούσαν κάθε τρόπο για να παρακάμψουν την υποχρέωση τους να καταβάλλουν τον κατώτατο μισθό. Ασκούν πίεση στους εργαζόμενους ώστε να παραιτηθούν από το δικαίωμα να πληρώνονται για τις επιπλέον ώρες ή τη νυχτερινή εργασία και αυτή του Σαββατοκύριακου. Αντιμετωπίζοντας αυτή την κατάσταση, που έχει καταστεί εθνικό σπορ, οι ελεγκτές του πανίσχυρου δημόσιου είναι εμφανώς ελάχιστοι. Απαιτούμε την ενίσχυσή τους και την πρόσληψη εργαζομένων που θα έχουν το καθήκον να καταπολεμήσουν τη μαύρη εργασία. Πιστεύουμε ότι η διεκδίκηση δεν θα πρέπει να περιορίζεται στο ατομικό επίπεδο από άτομα που είναι αναγκαστικά απομονωμένα και ζουν κάτω από την απειλή και την πίεση των εργοδοτών, αλλά θα πρέπει να γίνεται από τα συνδικάτα. Ποια είναι η έκταση αυτής της απάτης; ∆εν έχουμε ακόμα κάνει έναν ακριβή απολογισμό. Το κατώτατο μεροκάματο δεν έχει τέσσερις μήνες που εφαρμόστηκε. Όμως, σύμφωνα με τις εμπειρικές μας προσεγγίσεις, το φαινόμενο είναι μαζικό. •

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015 Με το περίφημο «Εμείς» του Γιεβγκένι Ζαμιάτιν, η ομάδα «Σημείο Μηδέν» ολοκληρώνει την τριλογία της αποανθρωποποίησης που ξεκίνησε ως ιδέα πριν από δύο χρόνια με την Μεταμόρφωση του Κάφκα, αλλά ουσιαστικά προχώρησε με τις δύο εκδοχές του Βόυτσεκ και τη δεύτερη εκδοχή της Σωφρονιστικής Αποικίας του Κάφκα, που είδαμε πέρυσι. Επίκαιρο το έργο του Ζαμιάτιν, μοιάζει από τα χρόνια της ρώσικης

ΘΕΑΤΡΟ

επανάστασης να μιλά για το παγκοσμιοποιημένο σήμερα . Εύκολα αναγνωρίζουμε στο Μονοκράτος του Εμείς στοιχεία από τον κόσμο μας και στους ήρωες του Ζαμιάτιν τον ανθρώπινο τύπο που προσπαθεί να δημιουργήσει η νέα τάξη: αριθμημένος, ελεγχόμενος, χωρίς συναισθήματα, αφοσιωμένος και εκδικητικός σε όποιον τολμά να διαφέρει και να διεκδικεί. Πώς από το μαζοποιημένο «εμείς» μπορούμε να περάσουμε

25 στο αγωνιστικό, διεκδικητικό, ευφάνταστο και μοναδικό «εμείς» ενός κόσμου όπου η ελευθερία δεν θα είναι πια ζητούμενο, όπου η κινηματικότητα, η πρωτοβουλία και η διαφορά, η επιλογή, ο έρωτας και η συνάντηση -το διαρκές μιας επανάστασης που δεν θα είναι το τέλος μιας διαδικασίας αλλά η διαδικασία στο διηνεκές- θα αποτελούν οντολογικές συνιστώσες της ανθρώπινης υπόστασης;

Από την τραγωδία στην κωμική αυτοαναίρεση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

Το Σημείο Μηδέν παρουσιάζει το «Εμείς» του Γιεβγκένι Ζαμιάτιν

έτος το Σημείο Μηδέν ανοίγεται σε μια ομάδα πολύ νέων στην ηλικία συνεργατών. Εξαίρετη επιλογή από μια έμπειρη ομάδα νέων δημιουργών αλλά και των νεαρών καλλιτεχνών που προτίμησαν να διαπαιδαγωγηθούν θεατρικά σε ένα δύσκολο είδος θεατρικής πράξης δίπλα σε ένα απαιτητικό σκηνοθέτη και τους άξιους συνεργάτες του. Άρτι αποφοιτήσασα από το Θεατρολογικό Τμήμα του Ναυπλίου, η Μαρία Σικιτάνου δουλεύει για πρώτη φορά στο θέατρο. «Καταρχάς μελέτησα πολύ καλά το κείμενο και προσπάθησα να καταλάβω σε βάθος τον τρόπο που δουλεύει ο Σάββας και όλα τα παιδιά της ομάδας. Επίσης μάζεψα υλικό που μπορούσε να χρησιμεύσει στις πρόβες και βοήθησα στη δραματοποίηση του κειμένου». Στην ερώτησή μας «τι σημαίνει η ενεργειακή προσέγγιση;» σχολιάζει: «Είναι μια εξέλιξη της μεθόδου του Θ. Τερζόπουλου που έχει να κάνει με το σώμα και την αποτύπωση του κειμένου πάνω στο σώμα. Πρόκειται για τη σωματική εγγραφή του κειμένου, ο θεατής βλέπει το κείμενο στη σωματικότητά του». Η Έβελυν Ασουάντ είναι συριακής καταγωγής, γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε πέρυσι από την δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου και είναι, και γι’ αυτήν, η πρώτη της δουλειά. Στην παράσταση είναι η Ο90. Τι σημαίνει να είναι κανείς αριθμημένος άνθρωπος; «Η Ο090 είναι μια νέα γυναίκα» μας λέει. «Στο Μονοκράτος δεν υπάρχουν μόνιμες μονοσήμαντες σχέσεις. Υπάρχει μια ερωτική ελευθερία που ουσιαστικά δεν είναι απελευθερω-

τική, αντίθετα ελέγχεται το συναίσθημα και η σεξουαλικότητα των ανθρώπων. Κι όμως αυτή νιώθει συναισθήματα για τον D. Κάποια στιγμή νιώθει την επιθυμία να κάνει ένα παιδί μαζί του. Όμως στο Μονοκράτος πρέπει να πληροί κανείς ορισμένες σωματικές προϋποθέσεις για να τεκνοποιήσει και η Ο90 είναι κοντύ-

τερη κατά 10 εκατοστά από το μητρικό μοντέλο. Αλλά και να μη συνέβαινε αυτό, τα παιδιά τα έπαιρνε το Μονοκράτος για να τα μεγαλώσει. Τα συναισθήματά της για τον D είναι η ρωγμή στο Μονοκράτος». Ο ∆ημήτρης Παπαβασιλείου σπούδασε στην Ιταλία και αποφοίτησε από την Ακαδημία της Βενετίας, όπου επίσης σπούδασε ξένες γλώσσες στο Πανεπιστήμιο. ∆ούλεψε δυόμιση χρόνια στην Ιταλία με το Τεατρο ντ’ Ελένι σε ρόλους του κλασικού και μοντέρνου ρεπερτορίου και αυτή είναι η πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα. Στην παράσταση του Σημείου Μηδέν ενσαρκώνει τον Ευεργέτη, τον απόλυτο ηγεμόνα του Μονοκράτους. «Ο ρόλος αυτός δημιουργήθηκε για την παράσταση, στο μυθιστόρημα του Ζαμιάτιν είναι πανταχού παρών, αλλά δεν τον βλέπουμε πραγματικά. Το αινιγματικό όνομά του είναι προφανώς συμβολικό, δείχνει την αντίστιξη ανάμεσα σ’ αυτό που είναι και αυτό που κάνει. Όπως καταλαβαίνετε, ο ρόλος είναι βαθιά πολιτικός. Το Εμείς έχει διαχρονικότητα, μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι γράφτηκε μόλις χτες. Είναι φυσικό να έχει συμβεί κάτι τέτοιο. ∆εν μπορούμε να παραβλέψουμε τι γίνεται γύρω μας. Η καθημερινότητα σε όλα της τα επίπεδα ενυπάρχει μέσα μας». Η Έλλη Ιγκλίζ, με σπουδές κλασι-

κού πιάνου δίπλα στην Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου και Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών -που άφησαν ισχυρό αποτύπωμα στην καλή και σωστή φωνή της στο τραγούδι- αποφοίτησε πέρυσι από το Εθνικό και έπαιξε ήδη στην Γειτονιά των Αγγέλων. Είναι ο αφηγητής. «∆εν υπάρχει στο κείμενο, όμως ήταν αναγκαίος στη δραματοποίηση. Έχει ένα δύσκολο ρόλο. Προωθεί την ιστορία με τρόπο εξωκειμενικό, είναι εκτός της ιστορίας, μολονότι χρησιμοποιεί κομμάτια του κειμένου. Κρύβεται πίσω από μια καρέκλα-μουσικό όργανο, ιδέα και κατασκευή του ∆αβίδ Μαλτέζε. ∆ουλέψαμε αυτοσχεδιαστικά, με όχημα το σαρκασμό και την ειρωνεία, με τη μουσική να παίζει μεγάλο ρόλο, να προωθεί τα πράγματα. Έτσι ο αφηγητής είναι σαν όργανο που λέει την ιστορία μετακινούμενος από μέρος σε μέρος. Μοιάζει με τους τρελούς του Σαίξπηρ, ένας κλοσάρ από το μέλλον του μέλλοντός μας». Παραστάσεις: Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στις 9μ.μ., στο Θέατρο «Άττις» (Νέος Χώρος, Λεωνίδου 12 (πλησίον μετρό Μεταξουργείου). Κράτηση θέσεων: 2103225207. Μαρώ Τριανταφύλλου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΤΟΥ «ΕΜΕΙΣ», ΣΑΒΒΑ ΣΤΡΟΥΜΠΟ

Κραυγή εναντίον του ολοκληρωτισμού

Γιατί ένας θεατής σήμερα θα πρέπει να ασχοληθεί με μια φουτουριστική δυστοπία που μετρά περίπου έναν αιώνα ζωής; Η τραγικωμική προσέγγιση της ανθρώπινης φύσης αποκαλύπτει πως τα πράγματα βρίσκονται σε ένα διαρκές μεταίχμιο και μπαλανσάρουν μεταξύ του τραγικού και του κωμικού. Εδώ συναντιούνται οριακά το γκροτέσκο με το τραγικό, το υπαρξιακό αδιέξοδο με την αναίρεση και αυτοαναίρεση, η κριτική με την αυτοκριτική. ∆ημιουργείται η πολύ λεπτή γραμμή πάνω στην οποία περπατά ο τραγικός ήρωας, που μπαίνει σε μια δίνη έως το τραγικό αδιέξοδο. Ακριβώς τη στιγμή που μπαίνουμε στην τραγωδία, με ένα απότομο κόψιμο περνάμε στην κωμική αυτοαναίρεση, δηλαδή περνάμε σε μια σκωπτική διάθεση που βλέπει τα πάντα κριτικά και αυτοκριτικά. Το Εμείς έχει στοιχεία από όλες τις προηγούμενες δουλειές μας. Το μυθιστόρημα γράφτηκε τη δεκαετία του ’20, μέσα στη δίνη της Ρώσικης Επανάστασης και του ρώσικου εμφυλίου. Ο Ζαμιάτιν συμμετέχει στην επανάσταση, αλλά, ως διανοούμενος και καλλιτέχνης, αρχίζει να έχει διαφωνίες, τον ενοχλεί η λογοκρισία, ο πολεμικός κομμουνισμός… Ωστόσο εσείς δεν το αντιμετωπίζετε ως μια κριτική του σοβιετικού καθεστώτος… Θεωρώ ότι δεν το γράφει εναντίον του σοβιετικού καθεστώτος. Είναι πάρα πολύ νωρίς ακόμη, μολονότι έχουν αρχίσει να διαφαίνονται οι εξελίξεις. Όμως ο Ζαμιάτιν δεν μιλάει μόνο για το σοβιετικό καθεστώς, ίσως μάλιστα να μη μιλά καν γι’ αυτό. Αν ήταν έτσι, γιατί αυτή η σταθερή αναφορά στον τεϊλορισμό που εφαρμόζεται στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα; Άλλωστε ο άνθρωπος/μηχανή/αριθμός δεν είχαν ακόμη υπάρξει στην ΕΣΣ∆ την εποχή που γράφεται το Εμείς. Το βιβλίο αποτελεί κραυγή εναντίον του ολοκληρωτισμού που γεννιέται και στην Αμερική και στην Ευρώπη -ας θυμηθούμε την καταγραφή στο Κεφάλαιο του Μαρξ για τις συνθήκες ζωής στα εργοστάσια της Αγγλίας στη Βιομηχανική Επανάσταση. Ο Ζαμιάτιν είναι ένας ελευθεριακός μαρξιστής, χεγκελιανός, μιλά για τη διαλεκτική και την επανάσταση, είναι μαρξιστής γιατί βάζει συνέχεια το οικονομικό πρόσημο, όμως το ελευθεριακό πρόταγμα υποσκάπτει τη σκέψη του. Συμμετέχει στους κύκλους των ρώσων φουτουριστών Μάλεβιτς, Ρότσενγκο, Μαγιακόφσκι, Πόποβα, Τάτλιν, Μέγιερχολντ κ.ά. Ο φουτουρισμός, ο κονστρουκτιβισμός αποτελούν για το νέο σοβιετικό καθεστώς πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον και το μέλλον της ανθρωπότητας είναι η μηχανή, κάτι που συναντάμε και στο μαρξισμό. Ο συγγραφέας έχει ταξιδέψει και στην Αμερική και στην Αγγλία, έχει δει τον άνθρωπομηχανή, τον αριθμημένο άνθρωπο, της βιομηχανικής επανάστασης. Ο ολοκληρωτισμός του Μονοκράτους, πέρα απ’ όλα, είναι ο άνθρωπος-μηχανή, ο άνθρωπος αριθμός.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Ο Γιάννης Κοντός δεν είναι απλώς ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της νεοελληνικής ποίησης.

Κυνηγός του φωτός

ε μια προσπάθεια προσέγγισης του «απόλυτα εννοιολογικού έργου», στην έβδομη έκθεσή του ο Γιάννης Μελανίτης το ορίζει ως ένα φωτόνιο σε καθορισμένο χώρο. Το ελάχιστο εννοιoλόγημα, το ελάχιστο αναγκαίο φως ως φορέας πληροφορίας αντιστοιχεί σε 1 ARTBIT. Στο εργαστήριο η θέση του καλλιτέχνη τίθεται ως παρατηρητή του φωτός κάτω από συνθήκες δύσκολης ανίχνευσης. Συνεπώς, το ιδεατό μπορεί να παρατηρηθεί μόνο με τη βοήθεια κάποιου μηχανισμού θήρευσης και παγίδευσης. Ο καλλιτέχνης, ως κυνηγός φωτονίων, χρησιμοποιεί την τεχνική τριών φάσεων της θήρευσης κινούμενου στόχου: την αναμονή, την παράκαμψη και τη στόχευση. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, μια κεντρική κατασκευή στο χώρο παρουσιάζει τις ανακλάσεις του φωτός και τη μηχανική της θήρευσης του φωτονίου. Η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 27 Μαΐου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. – 2μ.μ. και 5 – 9μ.μ., Σάββατο 3 – 7μ.μ. Depo Darm Contemporary Art Space (Ηρώων Σκοπευτηρίου 54–56, Καισαριανή, Αθήνα, τηλ.: 2107601177)

Η ευμένεια της ατέλειας

την τρίτη του ατομική έκθεση ο εικαστικός Νικόλας Αντωνίου πραγματεύεται τις έννοιες της τελειότητας και του ιδανικού των έργων του, μέσω της ίδιας τους της αυτοαναίρεσης, μέσω της ανάδειξης του ψεγαδιού. Οι ατέλειες, τα λάθη, οι αποκλίσεις, οι κηλίδες πολλές φορές αποδεικνύονται χρήσιμες, κάποιες φορές ακόμα και αναγκαίες. Το ωραίο και το υψηλό, το ιδανικό και η συμμετρία της τελειότητας της αισθητικής ιδεολογίας, ιδωμένα και αποτυπωμένα από τον καλλιτέχνη μέσα από μια διαφορετική σκοπιά, υποκαθίστανται από στοιχεία που κλονίζουν τη σιγουριά και τη σταθερότητα, παραπέμποντας σε μια αλλόκοτη ομορφιά και στην τελειότητα της ατέλειας. Με αφετηρία αυτή τη διοργάνωση, εγκαινιάζεται μία σειρά ατομικών εκθέσεων που ο εκάστοτε καλλιτέχνης παρουσιάζει έναν άλλο νέο εικαστικό με ένα μόνο έργο του. Έτσι, ο Αντωνίου μας προτείνει το πολυκεντρικό και πολυσύνθετο έργο του Χρήστου ∆ημητριάδη, με τον οποίο συμμετέχουν στην εικαστική πλατφόρμα Μακρύ Όχημα. Η έκθεση λειτουργεί έως τις 6 Ιουνίου. Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. – 2.30μ.μ. και 5.30 - 8.30μ.μ., Τετάρτη, Σάββατο 11π.μ. – 4μ.μ., Κυριακή, ∆ευτέρα: κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού. Αίθουσα Τέχνης Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη, στάση μετρό «Ακρόπολη», Αθήνα, τηλ.: 2111823818)

“

Οι Βικτωριανοί τίμησαν τον Γιάννη Κοντό

Blasted

ομαδική έκθεση Blasted, σε επιμέλεια της Zara Audiello και με την υποστήριξη του European Cultural Foundation, ευελπιστεί να έχει το ρόλο μιας δημόσιας διακήρυξης που υποδεικνύει το επείγον μιας αλλαγής. Τα έργα παρατίθενται σε μια εγκατάσταση που δεν έχει συγκεκριμένο σημείο εισόδου ή εξόδου και αναπτύσσεται μέσα στο χώρο υπογραμμίζοντας την ακριβή πρόθεση να καθοριστεί μια ιεραρχική δομή. Ταυτόχρονα, συστήνεται με έναν ρευστό τρόπο, κάνοντας χρήση μιας σύνθετης πολλαπλότητας, η οποία διεκδικεί το δικαίωμα της αδιαφάνειας, αποποιούμενη της ιδέας μιας «Κυρίαρχης Τάξης» και της προκαθορισμένης εκβιασμένης ομοιομορφίας της. Συμμετέχουν οι εικαστικοί: R. Agnes, B. AlSharif, L. Bernhardt, Ει. Ευσταθίου, Ζ. Γιαμπουλντάκη, G. Micevski, St. Migliorati, Μ. Μητσοπούλου & Τ. Βορεάδη, C. Novel, M. Nuzzi, Γ. Παπαδάτος, B. Radojci , S. R aliste, I. Smiljani , S. Sto i , S.Vortex (Γ. Ισιδώρου–Γ. Γρηγοριάδης). Η έκθεση διαρκεί έως τις 23 Μαΐου. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 2 – 8.30μ.μ., Σάββατο 2 – 6μ.μ. Beton7 (Πύδνας 7, στάση μετρό «Κεραμεικός», Βοτανικός, Αθήνα, τηλ.: 2107512625)

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

«Όταν ήμουν έφηβος και μερικά χρόνια μετά, έπαιρνα στην τύχη ένα λεωφορείο και πήγαινα στο άγνωστο. Έτσι έμαθα πολλές λεωφορειακές γραμμές και τις ακραίες συνοικίες της Αθήνας. Ένα από αυτά τα λεωφορεία είχε επιγραφή «Περιμετρική». Αυτό ήταν. Όταν μάζεψα τα ποιήματα των τελευταίων ετών, με διορθώσεις, αλλαγές, και προσθαφαιρέσεις, έδωσα αυτόν τον τίτλο στο πρώτο μου βιβλίο. [...] Τότε τα πρόσωπα της λογοτεχνίας καταλάμβαναν τεράστιες εκτάσεις του εσωτερικού μου κόσμου. Και τώρα το ίδιο συμβαίνει, αλλά θα έλεγα με τη λογική παράμετρο να παίρνει το μερτικό της. Τότε εκδηλωνόταν σαν τρελός έρωτας [...] Και το ταξίδι συνεχίζεται [...]. Αυτά έγραφε ο Γιάννης Κοντός στο υστερόγραφο της επανέκδοσης της Περιμετρικής, το 2000, που θα γινόταν και ο πρόλογος της συγκεντρωτικής έκδοσης, το 2013. Τα πρόσωπα που είχαν επίδραση επάνω του πολλά: από τον Καβάφη και την Αξιώτη έως τον Μπέργκμαν και τους Μπητλς…

να συναισθηματικό ταξίδι διοργάνωσαν οι Βικτωριανοί, οι φίλοι και κάτοικοι της πλατείας Βικτωρίας, την Τρίτη 12 Μαΐου, στο Πολιτιστικό κέντρο εργαζομένων ΟΤΕ, στη γειτονιά τους, για να τιμήσουν τον ποιητή Γιάννη Κοντό, που έφυγε από τη ζωή στις 21 του περασμένου Ιανουαρίου. «Η εκδήλωση αυτή ακολουθεί τις υποδείξεις και την επιθυμία του ίδιου του Γιάννη που την είχε κανονίσει από τον Οκτώβριο μήνα για να γίνει το Νοέμβριο» είπε ο ποιητής, και φίλος του Γιάννη Κοντού, Γιώργος Μαρκόπουλος, που προλόγισε εκ μέρους των Βικτωριανών την εκδήλωση, και συνέχισε. «Ο Γιάννης ήθελε οπωσδήποτε πιάνο και τραγούδια γιατί ήθελε να έχει κλίμα μπουάτ, για να θυμηθεί τα φοιτητικά του χρόνια και να γιορτάσει τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του. ∆ιάλεγε τα αγαπημένα του τραγούδια και μέρα με τη μέρα πρόσθετε και καινούρια, είχε φτάσει 60 τραγούδια. Ούτε συναυλία να ήτανε». «Με αφορμή αυτήν την πρόσκληση διάβασα για άλλη μια φορά τα βιβλία του Γιάννη [...], και, κάθε φορά, αισθάνομαι μια καινούρια απόλαυση», είπε με τη σειρά του ο Τίτος Πατρίκιος, «μιλάμε για γενιές αλλά αυτές είναι μια αρχική κατάταξη, αν κανείς έχει δημιουργήσει ένα έργο που επιβιώνει, τότε έχει βγει από τη γενιά του, και από αυτήν την άποψη ο Γιάννης Κοντός δεν είναι απλώς ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της νεοελληνικής ποίησης». Ενώ με αφορμή τη φράση ενός άλλου σπουδαίου Βικτωριανού, του Μένη Κουμανταρέα, που χάθηκε επίσης πρόσφατα, ότι «όλη η ποιητική γενιά του ’70 είναι ένα πράγμα, η εικόνα που την παραλλάσσουν: ανοίγω το ψυγείο και βρίσκω μέσα τη γιαγιά μου», ο Τίτος Πατρίκιος επεσήμανε ότι «αυτή η γενιά έμπασε τη νέα τεχνολογία που είχε εισδύσει στη ζωή μας, από το ηλεκτρικό ψυγείο που αντικατέστησε τις παλιές παγωνιέρες μέχρι τους υπολογιστές, κι αυτά τα αντικείμενα τα έμπλεξε και με τους ανθρώπους, με το περιβάλλον, τις ψυχικές μας καταστάσεις, κι αυτό είναι ένα από τα μεγάλα κατορθώματα αυτής της ποιητικής γενιάς και ειδικότερα του Γιάννη». Πριν τελειώσει την ομιλία του για να διαβά-

σει τρία ποιήματα από την πρώτη συλλογή του Γιάννη Κοντού, την Περιμετρική, αναφέρθηκε στη δύναμη της εικόνας στην ποίηση του, που δεν είναι απλώς παραστατική, αλλά σε συνδέει με τα τρέχοντα γεγονότα του κόσμου, με τις τρέχουσες καταστάσεις των ανθρώπων. Όπως έγραψε και ο Νάσος Βαγενάς, στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Νέα Ευθύνη», το οποίο περιέχει ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Γιάννη Κοντό, «βλέπουμε ξαφνικά να προβάλλουν εκείνες οι απροσδόκητες εικόνες που κάνουν τη συλλογή του να ξεχωρίζει». Η βραδιά έκλεισε με τη φωνή του Γιάννη Κοντού και το ποίημά του «Η χθεσινή μέρα (παιδική έκθεση)»: Πολλές φορές το δίχτυ που με τυλίγει και με τραβά είναι μεταλλικό αλλά αόρατο. Όπως αόρατα έρπει ο χειμώνας στα χάδια. Είναι απόγευμα στην αιχμή του. Το φως τρίβεται, γίνεται σκόνη και δεν έχω νέα σου (εικόνες και οσμές) μόνο κάτι κινήσεις μισές-σκιές σε αργό ρυθμό. Πολλές φορές σκέπτομαι, μήπως η φαντασία. Αλλά να η σπηλιά, να τα αγρίμια, να η μοναξιά, να η βοσκή. (Γι’ αυτό, κυρία, δεν ήρθα σχολείο.) Λίγα τελευταία λόγια πρόσθεσαν κι οι φίλοι του, ο Κωστής Γκιμοσούλης και ο Θανάσης Νιάρχος, με τον οποίο είχε δημιουργήσει το βιβλιοπωλείο Ηνίοχος, σημείο αναφοράς και συνάντησης διανοουμένων την περίοδο 1971-76, αλλά και η Μάγια Τσιάλα Ζακαήντιζε, στην οποία ήταν αφιερωμένη η εκδήλωση, η μικρή του αδελφή, όπως την ονόμαζε ο Γιάννης Κοντός, που επί δεκατρία χρόνια φρόντιζε τη μητέρα του και, στη συνέχεια, έμεινε μαζί του -η μοναδική του οικογένεια, όπως έλεγε. Την εκδήλωση οργάνωσε, συντόνισε και παρουσίασε η Αθηνά Κεφαλά. Συμμετείχαν, διαβάζοντας ποιήματα και τραγουδώντας, οι: Μαρία Μαυροματάκη, Χάρης Φλέουρας, Μάνια Παπαδημητρίου, Σέβη Στάικου, Ρήγας Αξελός. Σοφία Ξυγκάκη

1092

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Ο θυμός του έρωτα Χρήστος Βούπουρας «7 θυμοί» Εκδόσεις Εστίας Νοέ. 2014

αλαιότερα, μέχρι και τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, παρατηρείτο σε μεγάλη έκταση, επιρρέπεια προς την ποίηση. Η στιχοπλοκή δεν χρειάζεται ούτε πολύ χρόνο ούτε εκδότη. Εύκολα ο καθένας εξέδιδε και ένα δυο ποιητικές συλλογές. Από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’80, αρχίζει σταδιακή στροφή προς την πεζογραφία. Βοηθώντας σήμερα η ψηφιακή τεχνολογία, μπορεί ακόμη και μυθιστόρημα να εκδοθεί ιδίοις αναλώμασιν. Άλλωστε, εμπειρίες ο καθένας έχει να αφηγηθεί. Από τους πρώτους που στράφηκαν ομαδικά στο μυθιστόρημα, ήδη από τη δεκαετία του ’90, ήταν οι θεατρικοί συγγραφείς. Πολύ αργότερα, λόγω πλέον και της ελλειμματικής θεατρικής παραγωγής, ξεκίνησε στο θέατρο η εισροή πεζού λόγου. Η υποκατάσταση του πρωτότυπου θεατρικού έργου, αρχικά γινόταν με διασκευές πεζών, που στόχευαν σε αυθυπόστατη θεατρική μορφή. Όσο, όμως, μεγάλωνε η ζήτηση, περιορίζονταν οι δραματουργικές απαιτήσεις και οι συνακόλουθες τροποποιήσεις, καταλήγοντας σε μεταφορές, με όλο και εκτενέστερα αφηγηματικά μέρη και περιορισμένα, σχεδόν αφανισμένα, τα διαλογικά. Αυτού του είδους οι θεατροποιήσεις έχουν μεγάλα πλεονεκτήματα. Αρκεί ένας μικρός θίασος, ακόμη και του ενός ατόμου για όλες τις δουλειές, ένας μικρός χώρος, ακόμη και του ενός δωματίου. Επίσης, δεν απαιτείται πολύς χρόνος προετοιμασίας, και το κυριότερο, εξασφαλίζουν δυσανάλογα μεγάλη προβολή, καθώς αυτή βρίσκεται κατά κανόνα σε αντιστοιχία προς τη φήμη του πεζού που επιλέχτηκε και όχι του θεατρικού αποτελέσματος. Κάπως έτσι εδραιώθηκε η σημερινή μόδα των θεατροποιήσεων, που λειτουργεί σε βάρος του νεοελληνικού θεάτρου, αλλά αυτό ελάχιστους φαίνεται να απασχολεί. Στα τελευταία χρόνια, χάρις στη μεταμοντέρνα αισθητική, πεζόμορφη και θεατρική μορφή συμμειγνύονται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα να προκύπτουν έργα εξαρχής διπλής υπόστασης. Ο συγγραφέας, με την ίδια υπόθεση, γράφει μυθιστόρημα και θεατρικό. Προηγείται συνήθως το μυθιστόρημα και ακολουθεί η θεατροποίησή του. Προς διευκόλυνση, για την ταυτόχρονη παρουσίαση μυθιστορήματος και θεατρικού, που εξασφαλίζει μεγαλύτερη προβολή, προέκυψαν και μερικής έκτασης θεατροποιήσεις, που αποκαλούνται “αναγνώσεις”. Το θέατρο, όμως, από τη φύση του, εξασφαλίζει μικρή δημοσιότητα, σε αντίθεση με τους παράπλευρους τομείς, κινηματογράφου και τηλεόρασης. Ορισμένοι πεζογράφοι καταπιάστηκαν από νωρίς και με το σενάριο, δικού τους έργου ή και ξένου. Άργησε κάπως, αλλά ήρθε η σειρά και της αντίστροφης πορείας, από τον κινηματογραφικό και τηλεοπτικό χώρο σ’ εκείνον της πεζογραφίας. Πρώτοι έκαναν την εμφάνισή τους ως διηγηματογράφοι οι σκηνοθέτες, που είχαν δοκιμαστεί σε σενάρια διασκευής πεζών έργων. Στα διηγήματά τους, αντλούσαν από τις προσωπικές τους εμπειρίες, τις οποίες αναμείγνυαν με μυθοπλαστικούς πυρήνες από τα σενάρια των ταινιών τους. Πρόσφατα, προέκυψαν και πάλι έργα διπλής υπόστασης, αλλά διαφορετικής της προηγούμενης. Τώρα, ο ίδιος ακριβώς μύθος τροφοδοτεί, ταυτόχρονα, σενάριο και πεζό. Αν το δεύτερο θα είναι διήγημα ή μυθιστόρημα, εξαρτάται από τις αντοχές του υλικού. Μία τέτοια περίπτωση συνιστά το βιβλίο του Χρήστου Βούπουρα. εναριογράφος και σκηνοθέτης, με δυο ντοκιμαντέρ και τρεις ταινίες μεγάλου μήκους στο ενεργητικό του, έχει

κατακτήσει ήδη από το 2000 και τον τίτλο του πεζογράφου. Τότε, πρωτοεμφανίστηκε με μυθιστόρημα, βασισμένο σε σενάριο, από κοινού γραμμένο με τον Γιώργο Κόρρα. Ακολούθησε το 2004 μία συλλογή διηγημάτων και δέκα χρόνια αργότερα, επανέρχεται με ένα νέο δίδυμο μυθιστορήματος-σεναρίου, αυτήν τη φορά, χωρίς συνέταιρο στο γράψιμο. Προτάχθηκε η προβολή της ταινίας στην 20η διοργάνωση του προγράμματος προβολών «Αθηναϊκές νύχτες πρεμιέρας» και ακολούθησε η έκδοση του μυθιστορήματος, ομότιτλου, του οποίου, όμως, η συγγραφή είχε προηγηθεί. Μυθιστόρημα και σενάριο αντλούν από το ίδιο πραγματολογικό υλικό, αλλά διαφοροποιούνται στο πλάσιμο κάποιων ηρώων, ενώ η δράση του σεναρίου περιορίζεται και εξ ανάγκης πειθαρχεί στις οικονομικές δυνατότητες. Η ταινία εντάχθηκε στην νεόκοπη κατηγορία “Νέος Κουήρ Κινηματογράφος”. Ο όρος “κουήρ” δεν αντικαθιστά απλώς τον όρο γκέι, αλλά σημαίνει μία ευρύτερη διαφοροποίηση στις σεξουαλικές σχέσεις, που παραμερίζει τις παλαιότερες δυαδικές κατηγοριοποιήσεις. Μέχρι σήμερα, αυτός ο νεοφανής όρος έχει επικρατήσει στις θεωρητικές προσεγγίσεις, αλλά και στην ακτιβιστική δράση. Σχετικά πρόσφατα, εισήχθη και μάλιστα, προβλήθηκε ιδιαίτερα σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Αντίστοιχη λεκτική ανακαίνιση θα αναμενόταν και στον πεζογραφικό χώρο, όπου παραμένει σε χρήση η κατηγορία ομοφυλόφιλη ή και γκέι λογοτεχνία. Είναι μέσα στο μεταμοντέρνο πνεύμα, η κατάργηση των καθαρών μορφών. Όπως το πεζογράφημα συμφύρεται με το θεατρικό και το σενάριο, σε διαδικασία αλληλομεταλλαγής, παρόμοιο δρόμο ακολουθούν και οι θεματικές διανοίξεις, καταργώντας τα στεγανά. Στην παλαιότερη κατηγορία της γκέι λογοτεχνίας, οι βιβλιοπαρουσιαστές ενέταξαν το τελευταίο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα, «Ο θησαυρός του χρόνου». Σε αυτήν, τοποθετούν και τα παλαιότερα βιβλία του, όπως και βιβλία με ομοφυλόφιλα στοιχεία των Γιώργου Ιωάννου και Κώστα Ταχτσή. Το πρόσφατο, ωστόσο, διαφέρει, κατ’ αρχήν ποσοτικά, καθώς η ομοφυλοφιλία αποτελεί το κεντρικό θέμα, αλλά και ποιοτικά. Περιγράφεται η πολυπολιτισμική Αθήνα των αρχών του 21ου αιώνα, όπου, ανάμεσα σε τόσα άλλα, διαφοροποιείται και η εικόνα της ομοφυλοφιλίας ως τμήμα της τρέχουσας διαφοροποιημένης σεξουαλικότητας. Τα μυθιστορήματα των Κουμανταρέα και Βούπουρα συναντιούνται, καθώς περιγράφουν παραπλήσια συμβάντα και εμπειρίες, αποδίδοντας με νατουραλιστικές περιγραφές τρόπους διαβίωσης. Παρατηρούν τις ίδιες “φέτες ζωής” από την καθημερινότητα ομάδας ανθρώπων που μετέχουν σε ό,τι αποκαλείται “κουήρ κουλτούρα”. Ο Κουμανταρέας σχολίαζε πως στη δεκαετία του ’60 και παλαιότερα, “τον ομοφυλόφιλο, που έγραφε μυθιστόρημα με θέμα την ομοφυλοφιλία, τον έβαζαν στο περιθώριο. Ενώ, σήμερα, κάτι τέτοιο θεωρείται σχεδόν ντεμοντέ.” Αντίστοιχα, σε μία δυο δεκαετίες, στοιχεία του “κουήρ τρόπου ζωής”, που σή-

μερα προκαλούν, πιθανώς να ξεπερνιούνται ως κοινά και αδιάφορα. Μυθιστόρημα αποκαλεί το βιβλίο του ο Κουμανταρέας, χωρίς να αποκρύβει το ενυπάρχον μεγάλο μέρος αυτοβιογράφησης. Αν κάποιος το συμπλήρωνε μετά το θάνατό του, όπως έχει συχνά γίνει με μυθιστορήματα κυρίως θανόντων, θα προέκυπτε μία ιστορία, πολύ κοντινή σε μία από εκείνες, που ο Βούπουρας συρράπτει στο μυθιστόρημά του. Και βεβαίως, λόγω της φονικής κατάληξής της, πρόκειται για την εντυπωσιακότερη. Κι όμως, το βιβλίο του Βούπουρα δεν τροφοδοτήθηκε από την περίπτωση Κουμανταρέα. Κυκλοφόρησε τον Νοέ., ενώ του Κουμανταρέα τον Οκτ., όσο για τη δολοφονία του συνέβη τον ∆εκ. Το μόνο, λοιπόν, που, κατά κάποιο τρόπο, αντέγραψε είναι μία όψη της σημερινής πραγματικότητας, που, προσώρας, αντιμετωπίζεται ως περιθωριακή. ∆εν έχουμε δει την ταινία, με τίτλο «7 θυμοί». Οι αναφορές σε αυτήν γίνονται με βάση το μυθιστόρημα, εστιάζοντας σε μία από τις ιστορίες. Αυτήν που καταλήγει με τον φόνο του ηλικιωμένου τραπεζίτη από νεαρό αλλοδαπό, ίσως τον Αιγύπτιο, με τον οποίο διατηρούσε μακρόχρονη σχέση κυρίου και υπηρέτη για όλες τις δουλειές. Πριν 32 χρόνια, προβαλλόταν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης η πρώτη ταινία με θέμα την ομοφυλοφιλία, που και εκείνη κατέληγε με τον φόνο του θύτη από το θύμα. Ήταν το 1982, ο «Άγγελος» του Γιώργου Κατακουζηνού. Φαινομενικά παραπλήσιοι οι μύθοι παλαιότερης και πρόσφατης, στην ουσία τους, όμως, διαφορετικοί. Στην “κουήρ κουλτούρα” της σήμερον, οι σχέσεις είναι αμφίσημες με δυσκόλως προσδιορίσιμες κοινωνικές αντανακλάσεις. Στο μυθιστόρημα του Βούπουρα, ομοφυλόφιλος, τον οποίο αρχικά βόλευαν οι καταστάσεις που δημιουργεί μία πολυπολιτισμική κοινότητα, καταλήγει ρατσιστής, καθώς διακρίνει φυλετικά τον καλό και τον κακό μετανάστη. “Μην εμπιστεύεσαι Άραβα. Εγγυημένο το Κουρδάκι.” Είναι οι συμβουλές έμπειρου μπάρμαν, που κάνει τον μεσάζοντα στις συνευρέσεις. Η χρονική απόσταση μίας ακεραίας γενιάς συνηγορεί στην αλλαγή παραδείγματος, που σημαίνει, μεταξύ των άλλων, και αλλαγή στη γωνία εστίασης. νεξάρτητα από αυτές τις γενικότερες παρατηρήσεις. Το μυθιστόρημα του Βούπουρα χαίρει αυτοτέλειας αλλά και ενότητας, παρότι ως σύλληψη προϊδεάζει μάλλον για σπονδυλωτό μυθιστόρημα. Το επτά του τίτλου μπορεί να επιλέχθηκε λόγω της ιδιαίτερης θέσης που κατέχει ο εν λόγω αριθμός στην αριθμοσοφία, καθώς και στο πεδίο της υπερβατικότητας, όπου θεωρείται ιερός αριθμός, με συμβολική φόρτιση. Άρα, ως μέρος του τίτλου, προετοιμάζει για προλήψεις και δεισιδαίμονες εμμονές των ηρώων, ιδίως των αλλοδαπών μουσουλμάνων, που έρχονται από Αλβανία και Αίγυπτο. Κυριολεκτικά, όμως, αναφέρεται στα επτά πρόσωπα του μυθιστορήματος. Τον κεντρικό χαρακτήρα και τα έξι άλλα, με τα οποία, περιστασιακά ή για μακρύτερα χρονικά διαστήματα, συγχρωτίζεται.

Επτά πρόσωπα, ως αντιπροσωπευτικά επτά στόχων κοινωνικού ρατσισμού, τα οποία, ωστόσο, παρουσιάζονται από τη φίλα κείμενη σκόπευση του βασικού χαρακτήρα. Αυτός είναι στα 45, το επάγγελμα αρχαιολόγος, αλλά ιδιόρρυθμος, καθώς προτιμά τα κατάλοιπα των σύγχρονων κοινωνιών από τα αρχαία, όπως και τις μικροϊστορίες των ιστορικών προσώπων από τους δημόσιους βίους τους. Μετά από 17χρονη συμβίωση με συνάδελφό του, προτιμάει ως ερωτικούς συντρόφους νεαρούς αλλοδαπούς. Έτσι, έχει να θυμάται μία πρώτη σχέση, που κράτησε αρκετά, με Αλβανό από το Τεπελένι, και ύστερα, μία δεύτερη, με ένα “μουσουλμανάκι”, με το οποίο και συνοικεί. Μόνο που εκείνο αποδεικνύεται φιλοχρήματο και άπιστο. Από το “μουσουλμανάκι” γνωρίζει το αφεντικό του, έναν άνθρωπο του χρήματος, τραπεζίτη, που τον παρασέρνει σε ένα ταξίδι στην κοιλάδα του Νείλου και της σεξουαλικής πανδαισίας. Παράλληλα, διατηρεί τρυφερή σχέση με 25χρονη ναρκομανή στη φάση απεξάρτησης, ενώ συχνά κουβεντιάζει με έναν συγκάτοικο της πολυκατοικίας, που έχει τη λόξα της ευρεσιτεχνίας. Στους γνωστούς του, υπάρχει και ένας ακίνδυνος σχιζοφρενής, που ανησυχεί για την τύχη του πλανήτη. Το έκτο πρόσωπο το συναντά, όταν επισκέπτεται τον γενέθλιο τόπο του, ένα χωριό της Λέσβου. Συγχωριανός του, αποδιοπομπαίος στον τόπο του, πήγε μετανάστης στη Γερμανία, έφτιαξε εκεί οικογένεια, την εγκατέλειψε και γύρισε πίσω πιο ξένος και από τους ξένους. Τα πρόσωπα πληθαίνουν, καθώς το καθένα από τα έξι φιλικά φέρνει στο προσκήνιο και ένα διαφορετικό περιβάλλον ανθρώπων, με άλλους ηθικούς κώδικες, όπου διαφορετικές γλώσσες ή και ιδιόλεκτα, νοοτροπίες ή και θρησκείες, αναμειγνύονται. Με αυτόν τον τρόπο, προβάλλει ένα, ελλαδικής εκδοχής, καθρέφτισμα του φαινομένου της “πολυπολιτισμικής κοινωνίας”. Λόγω της μερικής οπτικής γωνίας, οι καταστάσεις εμφανίζονται αρχικά εξωραϊσμένες, για να ανατραπούν στη συνέχεια, όταν ο συγχρωτισμός οδηγεί σε τριβές και συγκρούσεις. Το εύρημα του Βούπουρα, που καθιστά το μυθιστόρημά του μάλλον υπαρξιακό παρά κοινωνικό, είναι η εστίαση στην ψυχική κατάσταση του θυμού. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας το πώς εκδηλώνει ο καθένας τη συγκεκριμένη ψυχική κατάσταση. Περιγράφοντας ο συγγραφέας τους τρόπους, σχολιάζει τους χαρακτήρες και κατ’ επέκταση τα πάθη τους. Υπάρχουν θυμοί περισσότερο και λιγότερο εκδηλωτικοί, στρεφόμενοι προς τα μέσα, ή άλλοι, που εξωτερικεύονται με ποικίλους τρόπους, βουβά ή με έκρηξη, ακόμη με χαρακτηριστικές αντιδράσεις, εξατομικευμένες ή και φυλετικά προσδιοριζόμενες, όπως χειρονομίες και ύψωση του τόνου της φωνής. Όπου, το φάσμα του θυμού είναι πλουσιότερο από το επταμερές ηλιακό. Κυρίαρχη, πάντως, θέση στους σχηματικά επτά θυμούς του τίτλου έχει “ο δύσκολος θυμός του έρωτα”, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για έναν καταραμένο έρωτα. Ο συγγραφέας επιμένει σε αυτόν τον έρωτα και τον θυμό που φέρνει η προδοσία του. Έτσι όπως τον βιώνει ο αφηγητής και ο άνθρωπος του χρήματος, αναδεικνύεται σε εξάρτηση εφάμιλλη ή και ισχυρότερη εκείνης του ηρωινομανούς. Σίγουρα, το ίδιο εξευτελιστική, αν και γι’ αυτήν οι ψυχολόγοι διατείνονται πως υπάρχει μεγαλύτερη γκάμα υποκατάστατων. Αλλά αυτό μένει εκτός μυθιστορήματος, ως υπαινιγμός στην αμφισημία του τέλους. Από μία άποψη, πρόκειται για ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα, με προκλητικές πτυχές για τον συγκαιρινό του αναγνώστη. Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ Ε Κ

ΙΣ ΣΕ

ΜΟΥΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Ο Ανδρέας Ταρνανάς είναι συγγραφέας, μοντέρ, σκηνοθέτης, στιχουργός και τραγουδοποιός. Οι παραστάσεις του με τίτλο «Ράγκα Παράγκα Τα τραγούδια της πρώτης κατάληψης» ξεκινούν στο θέατρο «Λύχνος», κάθε ∆ευτέρα και Τρίτη από 19 και 20 Μαΐου. Στο ενδιαφέρον κείμενο –μαρτυρία που ακολουθεί περιγράφει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που σηματοδότησαν μουσικά μία εποχή.

λο το καλοκαίρι του ’80 πέρασε με διαδηλώσεις και καταλήψεις των πανεπιστημίων καθώς οι φοιτητές αντιστέκονταν στο νόμο 815 που ήθελε να εκσυγχρονίσει τις σπουδές. Στην κατάληψη της Νομικής αντηχεί η φωνή του Σαββόπουλου που μιλά για τον ∆εκέμβρη του ’44 μέσα από τις στροφές της Ρεζέρβας, ενώ στις γειτονιές οι εργάτες στηρίζουν τις ελπίδες τους στην «αλλαγή» που υπόσχεται μια νέα και γρήγορα ανερχόμενη πολιτική παράταξη. Το φθινόπωρο, προστίθεται στο εύφλεκτο κλίμα των ημερών η κατάληψη ενός διώροφου νεοκλασικού στην οδό Βαλτετσίου. Είναι ένα γεγονός που εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ έχει διαδοθεί αρκετά στο Παρίσι και στο Βερολίνο, όπου οι κοινοβιακές καταλήψεις ανθούν, με αμφίβολο όμως αποτέλεσμα ως προς την ουσία της δράσης τους καθώς μετατρέπονται σε χώρους φτηνών εκτονώσεων. ∆ιάφοροι παραδοξολόγοι βγαίνουν κάθε τόσο στο μπαλκόνι και απευθύνουν ακατανόητα διαγγέλματα προς τους περαστικούς, ενώ οι λιγότερο ρητορικοί κάνουμε τις πρακτικές δουλειές στη είσοδο. «Ρε μπαγάσα περνάς καλά εκεί

“

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Ράγκα Παράγκα ξανά

Ο Ανδρέας Ταρνανάς γράφει για τα τραγούδια της πρώτης κατάληψης

∆εν ξέρω αν είναι λίγο ή πολύ αυτό που άφησε πίσω του ο Άσιμος, πάντως είναι κατώτερο των δυνατοτήτων του, αφού έκρυβε μέσα του έναν ποιητή ελκόμενο από τον τραχύ λόγο και την παράξενη ατμόσφαιρα. Ήταν, βέβαια, πιο έντιμος από πολλούς άλλους της εποχής του.

Ο Ανδρέας Ταρνανάς πάνω» λέω σ’ ένα φίλο που αγορεύει πάνω από το κεφάλι μας. «Κάνε πάσα και μια ματιά εδώ χάμω» συμπληρώνει αστραπιαία ο Άσιμος, κάτι που δεν ξέρω αν το είχε ήδη γραμμένο ή το επινόησε εκείνη την ώρα απαντώντας στην παρατήρηση μου σαν τους παλιούς κομφερανσιέ. Στη διάρκεια των επιδιορθώσεων του ερειπωμένου κτιρίου αρχίζει να κυκλοφορεί το σύνθημα «Ράγκα μπαράγκα», που χαρακτηρίζει απόλυτα τη διάθεση όλων που έχουμε ενδυθεί ένα προσωπείο πρόσφυγα πολυτελείας, που αντλήσαμε από τον τίτλο ενός ποιήματος του Εμπειρίκου. Αντίστοιχη έλξη προκαλεί και ο Σκαρίμπας καθώς όλοι είχαμε μελοποιήσει το «Ουλαλούμ», εγώ σε βαλς, καθώς θεωρούσα ότι ταίριαζε στο κλίμα των Αρλεκίνων και των Πιερότων που χρησιμοποιεί συχνά, ύφος που δεν άρεσε στον Άσιμο που πήρε την κιθάρα και το απόδωσε με τον ρετσιτατίβο τρόπο που το έχει στις συλλογές του.

Το σχέδιο της μουσικής αυτάρκειας Θέλοντας να δώσουμε στην κατάληψη χαρακτήρα προβολής της ανεξάρτητης τέχνης αποφασίζουμε να ηχογραφήσουμε δικά μας τραγούδια, για να παίζονται από τα μεγάφωνα που έχουν στερεωθεί στην πρόσοψη του κτιρίου. Η ηχογράφηση ξεκινά στο υπόγειο του Άσιμου στην οδό Αραχόβης. Μαζευόμαστε διάφοροι. Μουσικοί, ποιητές, ηθοποιοί, θαυματοποιοί, γυρολόγοι, θεολόγοι, αθεϊστές, υπαρξιστές και ανύπαρκτοι. Σε λίγο συνθέτουμε μια αυτοσχέδια όπερα, όπου καθένας παίζει ό,τι ρυθμό μπορεί και λέει ό,τι του κατέβει, η οποία διαρκεί μια ώρα γιατί τόσο χρόνο διέθετε η κασέτα που την γράψαμε. Έργο που δεν το άκουσε ποτέ κάποιος ολόκληρο γιατί σου έφερνε απελπισία από τα πρώτα λεπτά με τη χαοτική του σύσταση και φυσικά δεν διανοηθήκαμε να το παίξουμε στα μεγάφωνα της κατάληψης. Το σχέδιο της μουσικής αυτάρκειας φάνηκε να ναυαγεί. Την άλλη μέρα, όμως, εισέβαλε η Γώγου κρατώντας ένα μαγνητόφωνο Nagra, που το χρησιμοποιούσαν τότε πολύ στον κινηματογράφο, και μας υποχρέωσε να πούμε ο καθένας τα ολοκληρωμένα τραγούδια του κάνοντας μάλιστα καθοριστικές παρεμβάσεις στους στίχους τους. Τα δικά μου είχαν μελωδία αλλά όχι οργανική συνοδεία καθώς το αρμόνιο μου ήταν δύ-

σκολο να μεταφερθεί. Το ρόλο του συνοδού ανέλαβε ο Παύλος Σιδηρόπουλος, που δεν ξέρω πως είχε βρεθεί εκεί αφού δεν τον γοήτευαν ιδιαίτερα τα Εξάρχεια, πιάνοντας στη στιγμή τα ακόρντα τους με μια ξένη κιθάρα. ∆εν τον ξαναείδα από τότε. Εκείνος ωστόσο με κουβάλησε μαζί του καθώς αρκετά χρόνια αργότερα με πληροφόρησαν ότι έπαιζε συχνά στις ζωντανές εμφανίσεις του το «Μπλουζ στις χορδές των νεύρων» ένα από τα τραγούδια τούτης της παράξενης αλλά σπάνιας καταγραφής.

Ήμουν εγώ ή κάποιος άλλος;

Μια εποχή μακρινή σαν πρωτόγονος μύθος, που ανασυγκροτώ αβέβαια τις εικόνες της, καθώς η ψηφιακή παραίσθηση που μεσολάβησε ύψωσε ένα φράχτη ανάμεσα στο τότε και στο τώρα ώστε να μη μπορείς να βρεις ακόμα και τον ελάχιστο αρμό μεταξύ τους. Ήμουν εγώ ή κάποιος άλλος; Τα έζησα αυτά ή τα φαντάστηκα; ∆ύσκολο ν’ απαντήσεις με τον τεχνητό ορθολογισμό που επιβάλει η παρερμηνεία της ενηλικίωσης που τη συνταυτίζει με την παραίτηση από κάθε υποστασιακό σχεδιασμό. Ευτυχώς το ένστικτο αναπτύσσει πότε - πότε μια παράλογη επιμονή προσάρτησης σε ό,τι θεωρεί άχρηστο το κοινό μέτρο. Όλα αλλάζουν εκτός από τις μνήμες και τα συναισθήματα, συνθήκη που δηλώνει την εξέλιξη ως ψευδαίσθηση και την ουσία της ζωής ως ακινησία. Υπάρχουν ορισμένα πρόσωπα που ενώ δεν πήγαν σε βάθος κάποια πλευρά του πολιτισμού άφησαν έντονα το στίγμα τους με την ιδιόμορφή τους παρουσία. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτής της κατηγορίας είναι ο Νικόλας Άσιμος, που αποτελούσε για χρόνια το έμβλημα της πλατείας Εξαρχείων και ήταν αδύνατο να μη τον συναντήσεις κάθε φορά που έμπαινες στα όριά της και ακόμα πιο αδύνατο να μην προσέξεις την ισχνή ασκητική φυσιογνωμία του. Η διασπορά του ανάμεσα σε τόσα ετερόκλητα είδη, όπως το ρεμπέτικο, το λαϊκό, το παραδοσιακό, το δυτικότροπο, το ροκ, δηλώνει ότι δεν είχε σταθερή μουσική θέση και αφομοίωνε τα περιρρέοντα ακούσματα.

Ο κροκάνθρωπος

Την εμφανή στιχουργική του δυνατότητα ο Άσιμος συχνά την κατανάλωνε σε επίδειξη τεχνικής παραδοξολογίας, σε

συνδυασμό με μια έμμονη διάθεση ανατροπής, που δεν προέκυπταν πάντα από την προσωπική του ανάγκη και την παιδεία του αλλά ήταν σχηματικές πράξεις εκτοξευμένες από την οργή για τον κοινωνικό αποκλεισμό του, που την υποδαύλιζε η συνεχής χρήση αλκοόλ, κάνοντας τη συμπεριφορά του ανεξέλεγκτα παρορμητική και συχνά συγκρουόμενη με τις εσωτερικές του τάσεις. Η δηλωμένη αντίθεση και η περιφρονητική στάση προς την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κοζάνη και το περιβάλλον της παιδικής του ηλικίας αναιρούνται ταυτόχρονα από κάποιες ασυναίσθητες ενέργειές του, που επισημαίνουν την κρυμμένη μέσα του έλξη προς τούτες τις αποκηρυγμένες αξίες. Τις ορχήστρες που κατά καιρούς τον πλαισίωναν τις ονόμαζε «φουρφούρια», όρος που χρησιμοποιείται στην Κοζάνη για τη χάρτινη φτερωτή που περιστρέφεται πάνω σ’ ένα ξύλο, ενώ δεν παρέλειπε ποτέ να πει το δημοτικό του τόπου του «Ένα είν’ τ’ αηδόνι κι αυτό το Μαη λαλεί» διανθίζοντάς το βέβαια πάντα με στιχουργικές αυθαιρεσίες της στιγμής. Ο ακατανόητος νεολογισμός «κροκάνθρωπος» που χρησιμοποιεί στο βιβλίο του «Αναζητώντας κροκανθρώπους» είναι προφανέστατος για όσους τον γνώριζαν, καθώς αποτελεί συμβολισμό του ελεύθερου, δημιουργικού και περιπλανώμενου ανθρώπου, που δεν είναι μουντός σαν εκείνους που συγκροτούν την απρόσωπη μάζα, αλλά λαμπερός σαν να έχει χρωματιστεί από το φυτό κρόκος που ευδοκιμεί μόνο στον τόπο του και αποτελεί ένα παραδοσιακό μέσο ανεξίτηλης βαφής. ∆εν ξέρω αν είναι λίγο ή πολύ αυτό που άφησε πίσω του ο Άσιμος, πάντως είναι κατώτερο των δυνατοτήτων του, αφού έκρυβε μέσα του έναν ποιητή ελκόμενο από τον τραχύ λόγο και την παράξενη ατμόσφαιρα. Ήταν βέβαια πιο έντιμος από πολλούς άλλους της εποχής του, που αφού εξάντλησαν τις επιφάσεις της άρνησης κατένευσαν ύστερα σε κάθε σύμβαση της κοινωνίας. Η εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση του περιώνυμου προοδευτισμού δικαιώνει τη χλεύη και την απόσυρση του Άσιμου από τους χώρους που εκδηλωνόταν και εξηγεί επίσης την τάση πολλών ανθρώπων με απλή γόνιμη σκέψη να καταφύγουν σε μια αντίληψη ζωής αντίστοιχη με των αρχαίων κυνικών.

•

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

«ΠΑΖΟΛΙΝΙ»

Η τελευταία μέρα ενός ασυμβίβαστου

Του Στράτου Κερσανίδη «Το να σκανδαλίζεις είναι δικαίωμα. Το να σκανδαλίζεσαι, απόλαυση». Πιερ Πάολο Παζολίνι

ροσωπικότητα πολύπλευρη, πνεύμα ανήσυχο, άνθρωπος πολυτάλαντος, ένας ασυμβίβαστος που έζησε στα όρια. Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, γεννήθηκε το 1922 και δολοφονήθηκε το Νοέμβριο του 1975. Σκηνοθέτης, ποιητής, συγγραφέας, ηθοποιός, μαχόμενος καλλιτέχνης με σκέψη αιρετική, αλλά πάνω απ’ όλα αιρετική ζωή.

Κάτι που τον χαρακτήρισε τόσο ως άνθρωπο όσο κι ως δημιουργό και κατά πως φαίνεται τον οδήγησε στο θάνατο. Το πτώμα του βρέθηκε κακοποιημένο στην Όστια, κοντά στη θάλασσα, όπου κατέληξε μαζί με το νεαρό, Πίνο Πελόζι, μετά από μια νυχτερινή ερωτική αναζήτηση. Ο 17χρονος Πίνο κατηγορήθηκε για τη δολοφονία του Παζολίνι, ομολόγησε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 9 ετών και 7 μηνών. Πολλά χρόνια μετά, αναίρεσε την ομολογία του και υποστήριξε πως δεν ήταν αυτός ο δολοφόνος. Όπως ομολογεί στην ταινία της Ρομπέρτα Τόπρε, «Η νύχτα που πέθανε ο

Παζολίνι» (2009): «Τον εκτέλεσαν. Ηταν πέντε. Του φώναζαν “βρωμόπουστα”, “σκατοκομμούνι” και τον χτυπούσαν βίαια. Εμένα με είχαν ακινητοποιήσει. ∆εν άγγιξα καν τον Παζολίνι, αντίθετα προσπάθησα να τον υπερασπιστώ». Και στη συνέχεια δίνει μια νέα διάσταση, στο θεωρούμενο σεξουαλικό ως τότε, έγκλημα. Όπως λέει ο Πελόζι, αποφάσισε να μιλήσει μετά από χρόνια, «γιατί τώρα όλος ο κόσμος έχει πεθάνει και τώρα μπορώ. Πριν από όλους οι αδελφοί Μπορσελίνο, που πέθαναν από ΑΙDS στις φυλακές. Μετά οι γονείς μου, που τους απειλούσαν οι Μπορσελίνο σε περίπτωση που θα άνοιγα το στόμα μου. Τέλος, ο δικηγόρος μου, ο Ρόκο Μάντζια, ένας τύπος που είχε σχέσεις με τους φασίστες και τις μυστικές υπηρεσίες». Ο Έιμπελ Φεράρα είναι ένας σκηνοθέτης που αρέσκεται να προκαλεί με τα θέματά του. Τι πιο φυσικό, λοιπόν, να επιλέξει ως θέμα του την τελευταία μέρα της ζωής του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Ο Φεράρα ξεκινά με κάποιες σκηνές από το «Σαλό» ή «120 μέρες στα Σόδομα», ταινία που ο Παζολίνι γύρισε το 1976 και ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών με αποτέλεσμα να υπάρξει εισαγγελική παρέμβαση. Ο Παζολίνι απαντώντας είπε πως επιδίωξή του ήταν να προκαλέσει αρχικά και στη συνέχεια να δημιουργήσει δεύτερες σκέψεις, γιατί «ο φασισμός δεν καίει μόνο σάρκες. Μας σπρώχνει στον ολοκληρωτικό αφανισμό». Έχοντας για πρωταγωνιστή έναν εκπληκτικό, Γουίλιαμ Νταφόε, ο Φεράρα

Η επιστροφή του Μαξ Ο «MAD MAX: Ο ∆ΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ»

κόσμος δεν είναι όπως τον γνωρίζουμε. Βρισκόμαστε μετά την καταστροφή, οι παραθαλάσσιες πόλεις έχουν καταστραφεί. Τα αποθέματα τροφής, νερού και καυσίμων είναι περιορισμένα και συμμορίες μάχονται για τον έλεγχό τους. Ο Μαξ Ροκατάνσκι (Μαντ Μαξ) είναι ένας άνδρας ο οποίος έχει επιλέξει τη μοναχική πορεία, επειδή πιστεύει πως αυτός είναι ο καλύτερος να επιβιώσει κάποιος μέσα σε έναν αφιλόξενο και επικίνδυνο κόσμο. Αυτή τη φορά, όμως, θα ακολουθήσει ένα καραβάνι το οποίο προσπαθεί να δραπετεύσει στην Άγονη Γη και το οποίο καθοδηγεί η Φουριόσα. Όλοι αυτοί έχουν δραπετεύσει από το Οχυρό ο αρχηγός του οποίου τους καταδιώκει. Η ταινία του Τζορτζ Μίλερ, η οποία προβλήθηκε την περασμένη Πέμπτη εκτός συναγωνισμού, στο Φεστιβάλ των Κανών, έρχεται ως συνέχεια της επιτυχημένης τριλογίας που ξεκίνησε το 1979 («Μαντ Μαξ: Ο εκδικητής της νύχτας»), συνεχίστηκε το 1981 («Μαντ Μαξ: Εκδικητής πέρα από το νόμο») και ολοκληρώθηκε το 1985 («Μαντ Μαξ: Απόδραση από το βασίλειο του Κεραυνού»). Τελικά όμως, μετά από 30 χρόνια, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να δώσει

επιχειρεί να «αρπάξει» το πνεύμα του Παζολίνι και να το διαχύσει στην ταινία. Η αλήθεια είναι πως η προσπάθειά του μοιάζει ανολοκλήρωτη, άτολμη. Ίσως πάλι το πνεύμα του Παζολίνι να μην είναι εύκολο να χωρέσει μέσα σε μια ταινία που αφηγείται την τελευταία μέρα της ζωής του. Όμως, το βέβαιο είναι πως ο Φεράρα, από τη μια, κατορθώνει να αναπαραστήσει με μεγάλη επιτυχία την ατμόσφαιρα μια ταραγμένης, πολιτικά και κοινωνικά ανήσυχης εποχής για την Ιταλία και, μέσα σε τούτο το σκηνικό εμπλέκοντας την πραγματικότητα με τη φαντασία, με τη δεύτερη να δίνεται μέσα από μελλοντικά καλλιτεχνικά σχέδια του Παζολίνι, να κερδίσει το θεατή. Μπορεί να μην δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική διάστασή του -πολύ σημαντική και καθοριστική-, αλλά δεν την αφήνει απ’ έξω, φροντίζει να της δώσει χώρο, έστω και λίγο, μέσα από τις συνεντεύξεις που αναπαριστά. Η ταινία έχει τελειώσει. Ο βίαιος θάνατος του Παζολίνι βρίσκεται ακόμη στα μάτια μας. Μια πικρή αίσθηση στο στόμα, μείγμα μελαγχολίας, λύπης ερωτημάτων. Ο Έιμπελ Φεράρα προσπάθησε να δημιουργήσει μία ρωγμή στον ογκόλιθο που λέγεται Πιερ Πάολο Παζολίνι. Ως τέτοια ας αντιμετωπίσουμε την ταινία και τότε, ως λιγότερο απαιτητικοί, θα μπορέσουμε να δούμε μέσα της. strakersan@gmail.com kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

συνέχεια στην περιπλάνηση του Μαξ, αντικαθιστώντας -εύλογον, λόγω ηλικίας- τον Μελ Γκίμπσον με τον Τομ Χάρντι, πλάι στον οποίο τοποθέτησε τη Σαρλίζ Θίρον. Ο Μίλερ ανέκαθεν ήθελε να γυρίσει μια ταινία που θα έμοιαζε με ένα αδιάκοπο ανθρωποκυνηγητό από την αρχή μέχρι τους τίτλους τέλους. «Για μένα οι περιπέτειες είναι κάτι σαν οπτικοποιημένη μουσική. Ο ∆ρόμος της Οργής ισορροπεί ανάμεσα στο ροκ και την όπερα, Θέλω να ξεσηκώσω τους θεατές, να τους παρασύρω σε μια θορυβώδη και γεμάτη ένταση περιπέτεια, αφήνοντάς τους να ανακαλύψουν στην πορεία τόσο τους ήρωες, όσο και τα γεγονότα που προκάλεσαν τα όσα διαδραματίζονται. Ανέκαθεν με εντυπωσίαζε ο τρόπος που εξελίσσεται μία κοινωνία. Αυτή η διαδικασία κάποιες φορές μπορεί να σε εμπνεύσει αλλά μπορεί και να σε προβληματίσει. Αν απογυμνώσεις τον σύγχρονο κόσμο από την πολυπλοκότητά του, αποκαλύπτεις κάτι το στοιχειώδες, το λιτό, και οι ιστορίες που προκύπτουν ουσιαστικά είναι αλληγορίες». Σ.Κ.

 «Macondo» της Σουνταμπέ Μορτετζάι: Ο Ραμασάν είναι ένας 11χρονος Τσετσένος, ο οποίος έχει αναλάβει πολύ περισσότερες ευθύνες από όσες αντιστοιχούν στην ηλικία του. Πρόσφυγας στη Βιέννη, έχει αναλάβει την προστασία της μητέρας του και των δύο αδελφών του που είναι μικρότερες. Κέντρο της ζωής του είναι το Μακόντο, μια γειτονιά κοντά στις παρυφές της βιομηχανικής περιοχής στην αυστριακή πρωτεύουσα. Ο Ραμασάν ξέρει πολύ καλά γερμανικά και συχνά βοηθάει τη μητέρα του, Αμινάτ, μια γυναίκα που έχει χάσει τον άνδρα της και προσπαθεί να επιβιώσει χωρίς σύζυγο σε μια ξένη κοινωνία. Η εμφάνιση του Ίσα, φίλου και συμπολεμιστή του πατέρα του, θα αναστατώσει τη ζωή της οικογένειας. Ο Ίσα θα παραδώσει στην Αμινάτ και τα παιδιά της το ρολόι και μια οικογενειακή φωτογραφία που ο φίλος του κουβαλούσε πάντα επάνω του. Το ενδιαφέρον του Ραμασάν για τον πατέρα του μεγαλώνει και με τη βοήθεια του Ίσα προσπαθεί να ξεπεράσει τους φόβους του, ανακαλύπτοντας στο πρόσωπό του μια πατρική φιγούρα. Όμως οικειότητα αρχίζει να αισθάνεται και η Αμινάτ.

«Τα μάτια του κλέφτη» (Eyes of a thief) της Νάζουα Νασάρ: Ο Ταρέκ, μετά από 10 χρόνια φυλάκισης, βγαίνει από τη φυλακή και κουβαλώντας ένα επικίνδυνο μυστικό, ψάχνει για την κόρη του στην πολιτικά ταραχώδη Παλαιστίνη. Μέρος της ταινίας βασίζεται σε αληθινά γεγονότα που συνέβησαν το 2002 στη Ραμάλα της Παλαιστίνης.

«Τα σύννεφα του Σιλς Μαρία» (Clouds of Sils Maria), του Ολιβιέ Ασαγιάς: Η Μαρία Έντερς, διάσημη ηθοποιός, δέχεται μια πρόταση συνεργασίας για να παίξει σε ένα έργο το οποίο την είχε κάνει διάσημη πριν από 20 χρόνια. Τότε έπαιξε το ρόλο της νεαρή Σίγκριντ, η οποία οδήγησε στην αυτοκτονία την εργοδότριά της, Ελένα. Τώρα, όμως, θα ερμηνεύσει την Ελένα, ενώ τη Σίγκριντ θα ερμηνεύσει μια νεαρή στάρλετ. Η Μαρία αναχωρεί για μια περιοχή των Άλπεων, το Σιλς Μαρία, όπου θα γίνουν οι πρόβες. Εκεί θα έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με μια γοητευτική γυναίκα και θα ανακαλύψει τον εαυτό της. Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Το ελληνικό πείραμα και το μέλλον Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

Στις 5 Μαΐου, προσκεκλημένος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθήνας, ο γνωστός γάλλος διανοητής Ετιέν Μπαλιμπάρ μίλησε για το λαϊκισμό, την ιδεολογική χρήση και κατάχρηση του όρου και τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων αντιπάλων του. Ξεκίνησε την ομιλία του με μια εκτενή αναφορά στη μελέτη των Γιάννη Σταυρακάκη και Νικόλα Σεβαστάκη, “Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και κρίση” (Αθήνα, 2012), για να καταλήξει σε μια έκθεση των απόψεών του για τη σημασία που έχει η αντιμετώπιση της νέας ελληνικής κυβέρνησης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όσο αφορά την κατανόηση της νέας δομής εξουσίας, που διαμορφώνεται στη διάρκεια της κρίσης στην Ευρώπη. Από την ομιλία του δημοσιεύουμε στο σημερινό φύλλο της “Εποχής” το τελευταίο μέρος, που αφορά ειδικότερα την Ελλάδα. Του Ετιέν Μπαλιμπάρ

ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύει μια τεράστια ελπίδα και ένα παράδειγμα που αξίζει να εκλαϊκευτεί σε όλη την Ευρώπη. ∆εν λέω ότι δεν υπάρχει ξενοφοβία και στην Ελλάδα. Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχει. Αυτές τις μέρες ξεκίνησε η δίκη ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί μια γραμμή υπεράσπισης του έθνους απέναντι στην ανθρωπιστική κρίση και την εκποίηση του εθνικού πλούτου, χωρίς να βυθιστεί στον αντιευρωπαϊκό εθνικισμό ή σε μια ξενοφοβική στάση απέναντι στους ξένους (...) Όμως, κατά μεγάλο μέρος η απάντηση στο ερώτημα ποιες δυνατότητες αντίστασης και δημοκρατικής επανοικοδόμησης της Ευρώπης υπάρχουν, καθώς και στο ερώτημα αν η έννοια του «λαϊκισμού» μάς επιτρέπει να τις αντιληφθούμε με πρόσφορο τρόπο, εξαρτάται προφανώς από τον τρόπο με τον οποίο αναλύουμε τις δομές εξουσίας και τους συσχετισμούς δύναμης στην Ευρώπη σήμερα, καθώς και τη φύση τής διαδικασίας εκδημοκρατισμού που θα έπρεπε να αντιπαραθέσουμε στις αλλαγές που υλοποιούνται. Εδώ είναι που χρειάζεται πραγματικά, κατά τη γνώμη μου, μια διαφορετική ορολογία, ακόμα κι αν θα οδηγούμασταν στη χρήση της κατηγορίας «λαϊκισμός», προκειμένου να προκαλέσουμε την προσοχή και να δώσουμε έναυσμα για σκέψη. Στρέφοντάς τη, βέβαια, εναντίον εκείνων που τη χρησιμοποιούν σαν φόβητρο.

Ένας ευρωπαϊκός λαϊκισμός

Πριν από μερικά χρόνια είχε πει ότι χρειαζόμαστε έναν «ευρωπαϊκό λαϊκισμό» ή έναν «λαϊκισμό σε ευρωπαϊκή κλίμακα». ∆εν το αναιρώ, αλλά νομίζω ότι δεν αρκεί, γιατί οι διαδικασίες αποδημοκρατισμού που εξελίσσονται στην Ευρώπη και στον κόσμο, είναι πολύ πιο σύνθετες από μια απλή μονοπώληση της εξουσίας από μια «ελίτ» ή μια «ολιγαρχία» του χρήματος και της γνώσης, και γιατί τα μέτωπα πάλης είναι πολύ περισσότερα και πιο ποικίλα από μια απλή «επιστροφή του λαού» στην πολιτική σκηνή, με την παλιά έννοια του όρου. Πρόκειται για την αναδημιουργία του πολιτικού μέσα από την τρέχουσα κρίση: όχι όπως ήταν πριν και εκεί που βρισκόταν πριν, αλλά σε μια νέα σκηνή και με νέες μορφές. Θα πρόσθετα, λοιπόν, τουλάχιστον τη διατύπωση δημοκρατική επινόηση (διατύπωση προερχόμενη από ένα βιβλίο του Κλοντ Λεφόρ του 1981, που αναφερόταν στην αντίσταση στα δικτατορικά καθεστώτα του «υπαρκτού» σοσιαλισμού, αλλά ταιριάζει πολύ καλά σε ένα μέρος των σημερινών κινημάτων για τη συμμετοχή και τον έλεγχο των αιρετών εκπροσώπων του λαού, όπως υποστηρίζει για παράδειγμα το Ποδέμος στην

Ισπανία, σε συνδυασμό με την πάλη κατά της δομικής στο κράτος και την πολιτική τάξη διαφθοράς). Θα πρόσθετα, επίσης, τη διατύπωση ανάπτυξη της ιδιότητας του ευρωπαίου πολίτη, όχι με την έννοια ενός κοινού διαβατηρίου ή απλά με το δικαίωμα ψήφου για την εκλογή της ευρωβουλής, που δεν διαθέτει πραγματική εξουσία, αλλά με την έννοια μιας κινητοποίησης στη βάση, πάνω από σύνορα, σε κινήματα που αποσκοπούν στη θεσμική αναμόρφωση και τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Κοινοί στόχοι δεν λείπουν: από την υπεράσπιση και την εξίσωση των εργατικών δικαιωμάτων, ώστε να περιοριστεί ο ανταγωνισμός που υφίσταται μεταξύ των μισθωτών της ηπείρου, και την καταπολέμηση της προσωρινής εργασίας, μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος ή την αλληλεγγύη προς το πείραμα του ΣΥΡΙΖΑ, που αποτελεί ένα είδος ελάχιστης προϋπόθεσης για το νέο διεθνισμό που χρειαζόμαστε σήμερα. Βέβαια, συνειδητοποιώ πλήρως ότι δεν αρκεί να επαναλαμβάνουμε «θα έπρεπε» και «έχουμε ανάγκη»... Χρειάζεται να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι, και εδώ έχει σημασία να κατανοήσουμε με τι είδους δομή εξουσίας μάς κυβερνούν σήμερα ή ασκούν την ηγεμονία τους σ’ εμάς, ως ευρωπαίους πολίτες.

Μεταδημοκρατικός φεντεραλισμός

“

Ο Χάμπερμας έχει επινοήσει μια διαφωτιστική διατύπωση: μιλάει για «εκτελεστικό μεταδημοκρατικό φεντεραλισμό». Από την πλευρά μου, εδώ και μερικά χρόνια, όταν άρχισε την δράση της η τρόικα ασκώντας την ψευδοκυρίαρχη εξουσία της, ειδικότερα όταν αντικαταστάθηκαν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας με παρέμβασή της, είχα μιλήσει για μια «επανάσταση εκ των άνω», μια κατηγορία δανεισμένη από τον παραδοσιακό μαρξισμό, την οποία κι αυτός είχε δανειστεί από τον Μπί-

Χωρίς μια άλλη Ευρώπη δεν θα υπάρξει καν Ευρώπη, γιατί ο νεοφιλελευθερισμός είναι καταστροφέας κάθε αλληλεγγύης, κάθε κοινοτικού σχεδίου. Και χωρίς Ευρώπη δεν θα υπάρχουν πια έθνη, ή θα υπάρχουν έθνη σκλάβοι της αγοράς.

σμαρκ. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για μια «προληπτική αντεπανάσταση», που επιτρέπει την εμφάνιση νέων πολιτικών δομών με στόχο την εξασφάλιση της ουδετεροποίησης των δημοκρατικών δυνάμεων. Παραδόξως, κάτω από τα επιφαινόμενα της τεχνοκρατικής «διακυβέρνησης» και του οικονομικού ορθολογισμού λειτουργούν δομές αποπολιτικοποίησης ή ουδετεροποίησης της πολιτικής, οι οποίες φυσικά αντιπροσωπεύουν έναν τρόπο άσκησης πολιτικής. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι αυτές οι δομές συνδυάζουν πολλά είδη εξουσίας, π.χ. της ΕΚΤ και του ∆ΝΤ, δηλαδή μεταφέρουν απ’ ευθείας στους κόλπους της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης τη χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση, αν και τα συμφέροντα δεν ταυτίζονται απαραίτητα. Εμπεριέχουν, όμως, και τις εξουσίες των κυρίαρχων κρατών στην Ευρώπη, κυρίως της Γερμανίας, που οι ηγέτες της σήμερα υπηρετούν τα συμφέροντα του εξαγωγικού εθνικού κεφαλαίου της, σε ανταγωνισμό με άλλα εθνικά κράτη. Τέλος, περιλαμβάνουν τις εξουσίες της τεχνοκρατίας, δηλαδή της Κομισιόν των Βρυξελλών. Θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι όλο αυτό το σύμπλεγμα υπακούει σε μία και μόνη βούληση, σε ένα και μόνο συμφέρον, όπως υποθέτει η κλασική μαρξι-

στική εκδοχή- που κάποτε ήταν η «ορθόδοξη» άποψη – δηλαδή του κράτους που υπακούει στη βούληση μιας κυρίαρχης τάξης, ή μάλλον της επιτρέπει να σχηματιστεί και να αποκτήσει αυτοσυνειδησία. Υπ’ αυτή την έννοια το συμπέρασμα θα ήταν: ας καταστρέψουμε αυτή τη δομή, ή, απλούστατα, ας βγούμε από αυτήν. Ας επωφεληθούμε από την κρίση, για να ασκήσουμε το «δικαίωμα της φυγής», ξεκινώντας από το δικαίωμα εξόδου από το ασφυκτικό πλαίσιο του κοινού νομίσματος και εκείνων που το διαχειρίζονται. ∆εν ισχυρίζομαι ότι αποκλείεται να αναγκαστούμε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Λέω ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πλήρως το γεγονός ότι τα αποτελέσματα για κάθε λαό ξεχωριστά, αρχής γενομένης από τους πιο αδύναμους μέσα στην κρίση, αλλά και για την Ευρώπη στο σύνολό της, θα κινδύνευαν να αποδειχθούν καταστροφικά, γιατί η αποδόμηση ή η «έξοδος» δεν ρυθμίζουν κανένα από τα προβλήματα της ανάπτυξης, της αλληλεξάρτησης και της αλληλεγγύης, της ρύθμισης του συσχετισμού δύναμης μεταξύ κρατών και παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αγοράς, από την οποία εξαρτάται σήμερα κάθε έθνος.

Η δομή της ευρωπαϊκής εξουσίας

Γι’ αυτό χρειάζεται να κάνουμε μια

της Ευρώπης Η ΕΠΟΧΗ 17 Μαΐου 2015

πιο σύνθετη ανάλυση αυτής της δομής εξουσίας, των συγκρούσεων που τη διαπερνούν και των δυνατοτήτων εκδημοκρατισμού και πολιτικής παρέμβασης που μπορεί παρ’ όλα αυτά να προσφέρει, έτσι ώστε να οικοδομηθεί μια πραγματική εναλλακτική πρόταση και όχι απλά να εκφραστεί μια άρνηση ή μια αμυντική αντίδραση, όσο αναγκαία κι αν είναι. Θα έλεγα (και παρακαλώ να μην εκληφθεί σαν δημαγωγία επειδή μιλώ στην Αθήνα) ότι εδώ πρέπει να εφαρμόσουμε το «θεώρημα Πουλαντζά»: οι ταξικοί αγώνες, οι κοινωνικοί αγώνες, και οι συσχετισμοί δύναμης μεταξύ εκδημοκρατισμού και αποδημοκρατισμού διεξάγονται στους κόλπους του ίδιου του κράτους. Αυτό, όμως, που ίσχυε για το κλασικό αστικό και ιμπεριαλιστικό κράτος-έθνος, για το οποίο μιλούσε ο Πουλαντζάς, δεν ισχύει κατά μείζονα λόγο για μια δομή εξουσίας τόσο σύνθετη και αντιθετική, όπως της σημερινής Ευρώπης; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα στις αντιπαραθέσεις μεταξύ μαρξιστών, μεταμαρξιστών και οπαδών της εναλλακτικής Ευρώπης. ∆εν έχει ακόμα διευθετηθεί το ζήτημα αυτό... Έχω την εντύπωση ότι μπορούμε να το διακρίνουμε στον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί χειρίζονται το πρόβλημα που τους θέτει η αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα. Βέβαια, η πολυπλοκότητα και οι εσωτερικές εντάσεις δεν είναι και τόσο ορατές, ιδιαίτερα γιατί σ’ αυτόν το «μεγάλο συνασπισμό» διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, μεταξύ αυτών στην πρώτη γραμμή η Γαλλία, δεν πήραν την ευθύνη να επεξεργαστούν εναλλακτικά σχέδια. Αλλά, αν σκεφτούμε λίγο, μπορούμε να δούμε ότι οι λόγοι που ωθούν την τρόικα σε αδιάλλακτη στάση στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ καταλήγοντας στο μπλοκάρισμα που παρατηρούμε, βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα, τα οποία δεν συμπίπτουν αναγκαστικά.

Να μην εξαπλωθεί το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ

Υπάρχει ένα επίπεδο το οποίο είναι πολύ προφανές και ανταποκρίνεται σε μια αρκετά ταξική ανάλυση: κοινή βούληση όλων των συνιστωσών της ηγεμονικής δομής στην Ευρώπη είναι να μην εξαπλωθεί το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή να ξεριζωθεί η κακή φύτρα. Γι’ αυτό πρέπει να γίνουν έτσι τα πράγματα, ώστε η ελληνική δημοκρατική απόπειρα να αποτύχει όσο γίνεται πληρέστερα και γρηγορότερα: είτε με την πτώση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, είτεακόμα καλύτερα – με την εγκατάλειψη των στόχων της, ει δυνατόν πριν γίνουν ευαίσθητες εκλογικές αναμετρήσεις, όπως της Ισπανίας. Όμως, μια πρόκληση αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ εμπεριέχει αρκετά υψηλούς κινδύνους: όχι μόνο να προκληθούν λαϊκές κινητοποιήσεις, που στο σημερινό ευρωπαϊκό πλαίσιο θα είχαν αρκετά καταστροφικά ηθικά και πολιτικά αποτελέσματα, αλλά και να πλήξουν την εξαιρετικά πρόσκαιρη σταθερότητα του ίδιου του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπου συντίθενται δημόσια και ιδιωτικά χρέη διαφόρων χωρών. Το περιβάλλον του κ. Σόιμπλε διαδίδει επίμονα ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα, ώστε μια έξοδος της Ελλάδας να μην έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στις τράπεζες και τα άλλα κράτη, αλλά τίποτα δεν είναι πιο αβέβαιο από αυτή τη διαβεβαίωση.

“

ΘΕΩΡΙΑ

Εδώ αγγίζουμε ένα άλλο καθοριστικό επίπεδο στην πολιτική των ευρωπαϊκών εξουσιών που συνασπίστηκαν εναντίον της Αθήνας: ένα επίπεδο οικονομικής τάξης, ή μάλλον ένα επίπεδο που εκφράζει μια οικονομική ψευδαίσθηση, και ένα είδος μαγικής στρατηγικής για τον εξορκισμό των κινδύνων. Η Ευρώπη δεν ρύθμισε κατά κανένα τρόπο τις κερδοσκοπικές τραπεζικές πράξεις μετά το 2008 (όπως κατά ένα τρόπο έκαναν οι ΗΠΑ) και συνεπώς είναι όσο ποτέ άλλοτε εκτεθειμένη στον κίνδυνο από νέες κερδοσκοπικές φούσκες ή νέες χρεοκοπίες, όπως εκτιμούν πολλοί οικονομολόγοι. Όμως, πιστεύει ότι μπορεί να ξορκίσει τον κίνδυνο αυτό μεταφέροντας το κύριο βάρος στους Έλληνες ή, ενδεχομένως, στέλνοντας στο εξωτερικό με τον ελληνικό προϋπολογισμό, ένα μεγάλο μέρος μη αξιόχρεων απαιτήσεων. Πρόκειται για έναν υπολογισμό εξαιρετικά ριψοκίνδυνο, με τον οποίο δεν είναι βέβαιο ότι θα συντάσσονται όλοι ως το τέλος. Αυτός ο πολιτικός υπολογισμός, δηλαδή να γίνει τιμωρητικό «παράδειγμα» η Ελλάδα, επειδή οι πολίτες της τόλμησαν να αμφισβητήσουν συλλογικά τη μεταχείριση που υπέστησαν επί πέντε χρόνια, είναι πραγματικός. Θα ήταν,όμως, κάπως αφηρημένη και παρανοϊκή ακόμα η αντιμετώπισή του, αν τον απομονώναμε από τα συμφραζόμενα και τον παρουσιάζαμε σαν αναμέτρηση ∆αβίδ και Γολιάθ, ευρωπαϊκού κεφαλαίου και ελληνικού λαού, υπερεθνικής τεχνοδομής και εθνικής κυριαρχίας ή λαϊκής θέλησης.

Η «μοιρασμένη κυριαρχία»

Προφανώς, για να έχουν αυτές οι θεωρήσεις κάποια πολιτική αξία στη σημερινή συγκυρία, πρέπει στην Ευρώπη οι διαδικασίες εκδημοκρατισμού να αναζωογονηθούν, για να μην πούμε να ανασυσταθούν. Πρέπει, λοιπόν, οι δυνάμεις να αποκρυσταλλωθούν και να αλληλοϋποστηριχθούν. Να καλύψουν όλα τα επίπεδα δημοκρατικής επινόησης και δράσης των πολιτών: από την αναγέννηση της κοινωνικής και ιδεολογικής σύγκρουσης μέχρι την απαίτηση πιο μεγάλης αλληλεγγύης και συνεπώς πιο μεγάλης ισότητας δικαιωμάτων και εξουσιών μεταξύ των ευρωπαικών λαών. Χωρίς αυτή, η μερική παράδοση της εθνικής κυριαρχίας ή, πιο θετικά, το πέρασμα στη «μοιρασμένη κυριαρχία», θα ήταν μια φενάκη. Γιατί θα ήταν απλώς το προκάλυμμα της εφαρμογής του δίκαιου του ισχυροτέρου, της άνισης ανάπτυξης των περιφερρειών της Ευρώπης, ή ακόμα της αποικιοποίησης μερικών χωρών της από κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες(...) Σε ορισμένα πρόσφατα κείμενά μου προσπάθησα να χρησιμοποιήσω τη γκραμσιανή κατηγορία της μεσοβασιλείας , για να χαρακτηρίσω την παρούσα κατάσταση στην Ευρώπη και τα «παθολογικά» αποτελέσματα που συνεπάγεται. Αναφέρθηκαν κι άλλοι σ’ αυτήν, ειδικότερα ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν. Η καλπάζουσα ανάπτυξη των εθνικισμών αποτελεί μέρος αυτών των παθολογικών αποτελεσμάτων, όχι μόνο επειδή – για πολύ ίσως, αν όχι για πάντα, γιατί η ιστορία

Η αντικαπιταλιστική επανάσταση δεν είναι στην ημερήσια διάταξη, αλλά κάθε φρένο που μπαίνει στις κυρίαρχες σήμερα πολιτικές τής λιτότητας, είναι από μόνο του επαναστατικό. Ο πολύ στενός δρόμος που βαδίζει σήμερα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγεί σ’ αυτή την κατεύθυνση, και γι’ αυτό είμαι μαζί με όσους την υπερασπίζονται και την ενθαρρύνουν.

«δεν σερβίρει δυο φορές τα πιάτα», όπως συνηθίζουμε να λέμε – τείνει να καταστρέψει τους ίδιους τους όρους της αλληλέγγυας οικοδόμησης των ευρωπαϊκών εθνών, το καθένα από τα οποία έχει απόλυτη ανάγκη να περάσει στο μέλλον με καταφατικό τρόπο, αλλά επειδή συνεπιφέρει θανάσιμους κινδύνους για τη δημοκρατική και την πολιτική (civique) ικανότητα (όπως δείχνει η τάση υπεροχής τής από τα δεξιά και από τα αριστερά επίκλησης της κυριαρχίας στην Ευρώπη).

Από την ενωμένη Ευρώπη στο ρατσισμό

Όμως δεν βάζω όλους τους εθνικισμούς στο ίδιο τσουβάλι, ούτε εν γένει ούτε στη συγκεκριμένη στιγμή. Για μια ακόμη φορά η σημασία τους εξαρτάται από τις περιστάσεις και τις απαιτήσεις, που δεν είναι ίδιες για όλο τον κόσμο. Και κυρίως βλέπω ότι η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας δεν φορτίζεται παντού με το ίδιο ιδεολογικό και κοινωνικό περιεχόμενο: αλλού σε πρώτο πλάνο μπαίνει το φαντασιακό της εθνικής ή σαφέστατα της φυλετικής ταυτότητας, αλλού η υπεράσπιση ορισμένων αξιών βασικής κοινωνικής αλληλεγγύης και η αντίσταση στην εξολόθρευση των πιο αδύναμων μέσω του ανταγωνισμού και της καταλήστευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Γι’ αυτό, αν και έχω πλήρη συνείδηση

του γεγονότος ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός που τη στηρίζει κατά πλειοψηφία, βρίσκονται σε μια κατάσταση εξαιρετικά λεπτή, μια κατάσταση επικίνδυνη, αλλά όχι απελπιστική, ξαναλέω ότι η πολιτική τους είναι φορέας θεμελιώδους ελπίδας για όλους εμάς, τους πολίτες της Ευρώπης και οπαδούς μιας άλλης Ευρώπης. Μιλώντας, λοιπόν, ως Γάλλος και ως Ευρωπαίος λέω: ας συζητήσουμε όλες τις στρατηγικές, όλους τους συσχετισμούς, όλες τις εναλλακτικές, αλλά ας μη φεισθούμε την υποστήριξή μας, γιατί είναι το μέλλον μας που διακυβεύεται. Το μέλλον μας δεν είναι η συνέχιση του σημερινού θεσμικού συστήματος εξουσίας, που έχει επικρατήσει επωφελούμενο ιστορικών περιστάσεων που είναι εξαιρετικά δυσμενείς για το πλήθος, το οποίο αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος του δήμου. ∆εν είναι, όμως, το μέλλον μας ούτε η διάλυση κάθε ευρωπαϊκού σχεδίου, είτε συμβεί με τη μορφή ενός σχεδίου επιστροφής στη φυλετική καθαρότητα, όπως ονειρεύεται το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, είτε με την πολύ πιο ευγενή και αξιοσέβαστη μορφή μιας ανανεωμένης στρατηγικής του «σοσιαλισμού σε μία χώρα», όπως πιστεύω ότι διαβάζω στις θέσεις ορισμένων συντρόφων της ορθόδοξης μαρξιστικής αριστεράς, που τη θεωρώ εσφαλμένη. Πρέπει να τα αποσαφηνίσουμε όλα αυτά και η συζήτηση για το νόημα και τη χρήση της κατηγορίας του «λαϊκισμού» σίγουρα θα συμβάλει. Χωρίς μια άλλη Ευρώπη δεν θα υπάρξει καν Ευρώπη, γιατί ο νεοφιλελευθερισμός είναι καταστροφέας κάθε αλληλεγγύης, κάθε κοινοτικού σχεδίου. Και χωρίς Ευρώπη δεν θα υπάρχουν πια έθνη, ή θα υπάρχουν έθνη σκλάβοι της αγοράς. Ας το επαναλάβουμε, όμως, όσες φορές χρειαστεί, ότι αυτό προϋποθέτει ότι η Ευρώπη δεν θα είναι απλό και καθαρό εργαλείο τού ανταγωνισμού. Χρειάζεται να τη μεταμορφώσουμε εν θερμώ, μέσα από την κρίση. Η αντικαπιταλιστική επανάσταση δεν είναι στην ημερήσια διάταξη, αλλά κάθε φρένο που μπαίνει στις κυρίαρχες σήμερα πολιτικές τής λιτότητας, είναι από μόνο του επαναστατικό, καθώς ανοίγει τη δυνατότητα σε εναλλακτικές λύσεις και σε εκδηλώσεις υποστήριξης που τις συγκεκριμενοποιούν πολιτικά. Όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ, ο στενός, ο πολύ στενός δρόμος που βαδίζει σήμερα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγεί σ’ αυτή την κατεύθυνση, και γι’ αυτό είμαι μαζί με όσους την υπερασπίζονται και την ενθαρρύνουν.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση του περασμένου Σαββάτου.

“

150 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ

Το Λαύριο συνεχίζει να αποτυπώνει τη διαδρομή μιας κοινότητας εργασίας και ζωής, που οι αγώνες της μπορούν ακόμη να κινητοποιούν τη μνήμη και να αναμοχλεύουν στη συνείδηση το κοινότοπο αλλά συγκλονιστικό, ότι τίποτα δεν χαρίζεται.

Η αγωνιστική παρακαταθήκη µιας εργατούπολης Η 5η Μαΐου 1865 θεωρείται ως η γενέθλια ημέρα του Νεώτερου Λαυρίου και το 2015 γιορτάζονται τα 150 χρόνια από τη δημιουργία της πόλης που έχει να επιδείξει ιστορία 5.000 χρόνων περίπου. Η Λαυρεωτική υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα μεταλλευτικά-μεταλλουργικά κέντρα της Ευρώπης και διαδραμάτισε διαχρονικά σημαντικότατο ρόλο στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ιστορία της χώρας μας. Το Σάββατο 9 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε, στην πλατεία μπροστά στο παλαιό Χυτήριο, η πρώτη μεγάλη εκδήλωση μνήμης, γιορτής και τιμής υπό την αιγίδα του δήμου Λαυρεωτικής, ενώ θα ακολουθήσει σειρά εκδηλώσεων λόγου, τέχνης και αθλητισμού. Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρής ∆ρίτσας. Παρευρέθηκαν ο αντιπρόεδρος της Βουλής Αλέξης Μητρόπουλος, ο αντιπεριφερειάρχης Πέτρος Φιλίππου, καθώς και οι βουλευτές της Περιφέρειας Αττικής Μαρτίνου Γ., Χριστοφιλοπούλου Ε., Μπούρας Α., Χαϊκάλης Π., Μαυρωτάς Γ.

πόλη είναι συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας και τη συγκρότηση της εργατικής τάξης: εδώ κυοφορήθηκε η πρώτη εκβιομηχάνιση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και εδώ αποτυπώνεται ο τύπος και οι μορφές που έλαβε η μεταπολεμική εκβιομηχάνιση της χώρας. Εν ολίγοις, οι στάσεις και οι συμπεριφορές βιομηχάνων και βιοτεχνών, των τοπικών αρχών και των κοινωνικών στρωμάτων που ζουν και εργάζονται στο συγκεκριμένο τόπο, η αντιμετώπιση του γεωφυσικού και ιστορικού περιβάλλοντός του, προσφέρουν ένα ιστορικό «παράδειγμα» με μεγάλες αναλογίες για τη συνολική ελληνική πραγματικότητα. Η διαμόρφωση της πόλης, οι οικισμοί της, η πολεοδομική της πορεία, ακολούθησε τη χωροθέτηση και την κίνηση των βιομηχανιών: αρχικά συμβάδιζε σε παράλληλη τροχιά με τη λειτουργία της μεταλλευτικής βιομηχανίας και, μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα, η ανάπτυξή της κατευθύνεται μονόπλευρα σε τόπο εγκατάστασης βιομηχανιών και βιοτεχνιών.

Σημαντικό κομμάτι του εργατικού κινήματος

Αναφορικά με τον πληθυσμό της, κύριο χαρακτηριστικό ήταν η κινητικότητα και το μωσαϊκό προέλευσης των κατοίκων της. Παρά την έλλειψη κοινότητας καταγωγής, το εργατικό δυναμικό σε κρίσιμες περιόδους εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αυταρχισμού, κατάφερε να δράσει και να αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του εργατικού κινήματος της χώρας με πολλές «πρωτιές» δυναμικών αγώνων. Η πόλη συνδέθηκε με τις εξεγέρσεις και τις οργανωμένες αντιδράσεις των μεταλλωρύχων στις πρωτό-

γνωρες για τη νεόκοπη ελληνική βιομηχανία άθλιες συνθήκες εργασίας και μεταγενέστερα, με το μεταπολεμικό συνδικαλιστικό κίνημα της στρεβλής δημοκρατίας της δεκαετίας του ’60, καθώς και με τους αγώνες για εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα της μεταπολίτευσης. Η σιωπή της εργατούπολης για πολλές δεκαετίες φαινόταν αδιατάραχτη. Μονάχα όταν οι σειρήνες των εργοστασίων ηχούσαν την αλλαγή της 8ωρης βάρδιας διακοπτόταν βίαια για λίγο. Τότε τα κύματα των εργαζομένων ξεχύνονταν και εναλλάσσονταν σε μια αέναη κίνηση. Η δεκαετία 1980-90 χαρακτηρίζεται από μεταβατικότητα λόγω της διαφοροποίησης του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος (ήδη από τη προηγούμενη δεκαετία) αλλά και του ελληνικού πολιτικού και οικονομικού προσανατολισμού. Η δυναμική των μετασχηματισμών αρχίζει να γίνεται αντιληπτή σε διάφορους βιομηχανικούς κλάδους, όμως οι τελικές συνέπειες θα αποτυπωθούν την επόμενη δεκαετία. Εδώ δοκιμάζονται μορφές κοινωνικής οικονομίας. Οι προβληματικές επιχειρήσεις κοινωνικοποιούνται, η εργατική συμμετοχή συνυπάρχει με την έναρξη της αποβιομηχάνισης και οι κοινωνικοί φορείς (δηλαδή το εργατικό κέντρο, τα σωματεία, η τοπική αυτοδιοίκηση, διάφορες συλλογικότητες) έρχονται στο προσκήνιο και διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνικήοικονομική ζωή. Η τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα εμπεριέχει και την αρχή της επόμενης ιστορικής φάσης.

Μεταβιομηχανική πόλη

Η ισορροπία της πόλης ταράχτηκε συθέμελα από το κλείσιμο των μεγάλων

βιομηχανιών της και τους γενικότερους κλυδωνισμούς της αποβιομηχάνισης της χώρας, καθώς και από τον αντίκτυπο των διεθνών οικονομικοκοινωνικών μεταβολών του τέλους της δεκαετίας 1980. Στις αρχές του ’90 η κίνηση της πόλης σταμάτησε. Η ριζική αλλαγή των ρυθμών του χρόνου, όπως τον μετρούσαν οι ανάγκες της βιομηχανικής παραγωγής και η εργοστασιακή πειθαρχία, απορρύθμισε τις συνήθειες των ανθρώπων. Οι κάτοικοι της πόλης μετεωρίσθηκαν ανάμεσα σ’ ένα σχετικά νωπό παρελθόν μαζικής πενίας και στη φυγή, πρακτική οικεία για το μετακινούμενο πληθυσμό της. Για την αντιμετώπιση της νέας οικονομικής κρίσης διατυπώθηκαν μια σειρά αιτήματα και σχέδια προσανατολισμένα σε μια βιώσιμη και αειφόρα ανάπτυξη από τους τοπικούς πρωταγωνιστές, τη δημοτική αρχή και τους κοινωνικούς φορείς. Το αποτέλεσμα αυτή τη φορά ήταν να διατηρήσει η πόλη τους κατοίκους της, οι πρώην εργαζόμενοι στις βιομηχανίες να προσαρμόσουν τις εργασιακές συνήθειές τους στις νέες συνθήκες και να βρουν άλλους τρόπους επιβίωσης.

Η σημερινή εικόνα της πόλης

Από το 1990 έως το 2009 αναδιαρθρώνεται ο παραγωγικός και ο κοινωνικός ιστός της πόλης, αφού έχασε τον αποκλειστικά βιομηχανικό χαρακτήρα της. Αναζήτησε μια «άλλη» φυσιογνωμία σε διαφορετικό ρυθμό, αλλά ταυτόχρονα διατήρησε συρρικνωμένες αλλά υπαρκτές- ορισμένες βιομηχανικές μονάδες. Οι κατευθύνσεις της μετανεωτερικής ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας αναδύονται και η πόλη παρακολουθεί τη γενικότερη τάση του οικονομικού και κοινωνικού εκσυγχρονισμού: η στροφή κυρίως στο τριτογενή τομέα της παροχής υπηρεσιών αποδόμησε και διαφο-

ροποίησε την όποια τοπική κοινότητα είχε συγκροτηθεί κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Παρά τις αλλοιώσεις και τις εκσυγχρονιστικές παρεμβάσεις της μετανεωτερικής εποχής, το Λαύριο συνεχίζει να τροφοδοτεί με ερεθίσματα ιδιαίτερης αισθητικής και να αναδεικνύει τα σπαράγματα ενός τρόπου ζωής, καθώς είναι χαραγμένα στο φυσικό και οικιστικό τοπίο του, αλλά και να αποτυπώνει τη διαδρομή μιας κοινότητας εργασίας και ζωής, που οι αγώνες της μπορούν ακόμη να κινητοποιούν τη μνήμη και να αναμοχλεύουν στη συνείδηση το κοινότοπο αλλά συγκλονιστικό, ότι τίποτα δεν χαρίζεται και ότι με αγώνες κατακτάμε τα δικαιώματά μας. Η σημερινή εικόνα της πόλης εξακολουθεί να παρακολουθεί την πορεία της χώρας, έχει ήδη δεχτεί πλήγματα λόγω των μνημονιακών και υφεσιακών πολιτικών, με συνέπειες την υψηλή ανεργία, την κατάργηση ζωτικών παροχών υγείας, παιδείας και υπηρεσιών που αποδυναμώνουν τη ζωή της πόλης. Στέλιος Καφετζής, Θάλεια Νοβάκη