3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1234 • 2 €
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Χ. Γεωργούλας: Ακροδεξιό σωσίβιο για τον κ. Σαμαρά Τι σημαίνει η πλήρη υιοθεσία της θεματολογίας της άκρας δεξιάς σελ. 5
...
Π. Κλαυδιανός: ΣΥΡΙΖΑ και δανειστές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων Ποιους τρομάζει ο στόχος της αυτοδυναμίας σελ. 3
∆ΙΕΘΝΗ Γ. Καπόπουλος: Κοινωνικός αποκλεισμός και ισλαμικός φονταμενταλισμός
Ο απόηχος της σφαγής στο Παρίσι... και στο βάθος Λεπέν σελ. 29
...
∆. Σμυρναίος: Σπάει το μέτωπο της «ορθοδοξίας» Απανωτά χτυπήματα για την πολιτική Σόιμπλε και Μέρκελ σελ. 31
ΚΟΙΝΩΝΙΑ Β. Παπαδάκης: Συλλογική δράση και διασύνδεση
Μια πρόταση για τη σύμπραξη του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό σελ. 13
...
Ρ. Κοβάνη: «Φυλακές για τρομοκράτες» στην προεκλογική αρένα
Επίσπευση της λειτουργίας των φυλακών τύπου Γ με αιφνιδιαστικές μεταγωγές σελ. 11
Έρευνα ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ
Η «ανάπτυξη» της φτώχειας
Σελ. 12
Κανένας πολίτης απέναντί μας
Της Τασίας Χριστοδουλοπούλου*
Ε
ίμαστε τελευταία Κυριακή πριν τις εκλογές. Θα άξιζε να σχολιάσουμε την επικαιρότητα. Τον πολιτικό λόγο και τα πολιτικά επιχειρήματα της Ν∆ και των ΜΜΕ που τη στηρίζουν. Ένδεια επιχειρημάτων, ακροδεξιό κατήφορο, πληκτική επανάληψη, που περιγράφει το συλλογικό πανικό, ενός καθεστώτος που τελειώνει, με τα προνόμια και τη βαρβαρότητα του. Ανυπόληπτοι και αφερέγγυοι, ούτε να υπερασπιστούν μπορούν, ούτε και να υποσχεθούν. Κάνουν πρόβα αντιπολίτευσης. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν την τιμητική τους. Η μονταζιέρα δουλεύει στο φουλ, για να βρει λέξεις και νοήματα, που να ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
ΟΙ ΕΠΤΑ ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Η µάχη της αυτοδυναµίας διαδικασία με σαφήνεια. Ο στόχος της αυτοδυναμίας είναι, όμως, ταυτόχρονα και ο μέγας φόβος όχι μόνο της Ν∆ και των δυνάμεων ευρύτερα του συστήματος, αλλά και των αξιωματούχων της ευρωζώνης. Και αυτές οι δυνάμεις δίνουν μάχη, αλλά για να μην επιτευχθεί η αυτοδυναμία. Έχουν πλήρη επίγνωση ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και η προβολή των προτάσεων του στην καρδιά της Ευρώπης ανατρέπει το κλίμα και κινητοποιεί και άλλες δυνάμεις, ακόμα και σε κυβερνητικό επίπεδο, όπως φάνηκε με τις δηλώσεις Ιρλανδών επισήμων. Οι επόμενες επτά μέρες μπορούν ν αλ-
λάξουν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη. Η μάχη για να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη, ως και την Κυριακή το βράδυ, θα είναι λυσσαλέα. Η πληροφορία ότι δήθεν ο κ. Ντράγκι ενημέρωσε τους Μέρκελ – Σόιμπλε πως η Ελλάδα αποκλείεται από το πρόγραμμα ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης και αυτό θα αποφασιστεί την Πέμπτη, 22 Ιανουαρίου, είναι ένας πόλεμος νεύρων που αποβλέπει να εκφοβίσει τους πολίτες και να τους απομακρύνει από την κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ο εκβιασμός είχε το ακριβώς αποτέλεσμα.
Η ευρωπαϊκή Άνοιξη θα ξεκινήσει από την Ελλάδα
Η Ευρώπη του 2015 δεν είναι ίδια με το 2012
Πού θα βρούμε τα λεφτά; Εκεί θα βρούμε τα λεφτά
Ο Κώστας ∆ουζίνας μιλά για την κυβέρνηση της Αριστεράς, τις προοπτικές της και την αντιμετώπιση που θα έχει από τους Ευρωπαίους. σελ. 38, 39
Ο Τάκης Καφετζής αναλύει τον πολιτικό χάρτη όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια και αναφέρεται στα επίδικα των εκλογών. σελ. 6,7
Ο Κώστας Μελάς επιχειρεί μία απόδοση της αντικειμενικής πραγματικότητας στον απόηχο του τρομοκρατικού λόγου της καμπάνιας της Ν∆. σελ. 10
Από πολλές, πλέον, αφετηρίες τροφοδοτείται ένα ευρύ λαϊκό ρεύμα στην κοίτη του ΣΥΡΙΖΑ και τον προσεγγίζει στην αυτοδυναμία. Πρόκειται για μια μάχη κομβική, διότι είναι προϋπόθεση για να μπορεί η νέα κυβέρνηση της Αριστεράς να προχωρήσει σε μια αποτελεσματική διαπραγμάτευση και να εφαρμόσει το πρόγραμμα της. Το νέο και ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το ρεύμα αυτό εκκινεί μεν από τις προγραμματικές θέσεις και την προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ, όμως ταυτόχρονα αυτονομείται και υπερβαίνει παραδοσιακές πολιτικές εντάξεις. Οι δημοσκοπήσεις φωτογραφίζουν αυτήν την
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
35
υποψήφιοι σε 12 σελίδες Υποψήφιοι βουλευτές και βουλεύτριες του ΣΥΡΙΖΑ απ’ όλη την Ελλάδα γράφουν στην «Εποχή» για τη σημασία της νίκης της Αριστεράς, τα τοπικά προβλήματα και την προεκλογική εκστρατεία.
2
ΘΕΜΑΤΑ
Κανένας πολίτης απέναντί μας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
τα αξιοποιεί στη στρατηγική του φόβου. Οι παντός είδους δημοσιογράφοι του ξένου τύπου, γίνονται πρώτη είδηση αρκεί να γράψουν κάτι για τον επικίνδυνο ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και το σχόλιο κάποιου γραφικού για τα περιστεράκια του twiter, που αποδεικνύουν την έλλειψη θρησκευτικής πίστης του Αλέξη Τσίπρα, έγινε είδηση. Πόσο μάλλον ο ρατσιστικός και υποκριτικός λόγος του Σαμαρά, που ατένιζε το τείχος στον Έβρο, αυτοθαυμαζόμενος ότι δεν περνάει κανένας «λαθραίος» από εκεί, ξεχνώντας ότι εισέρχονται πλέον από τα νησιά, χιλιάδες πρόσφυγες πολέμου, με κίνδυνο της ζωής τους.. Πολύ περισσότερο έγιναν κεντρική είδηση οι δηλώσεις του Σαμαρά, μετά το μακελειό στο Παρίσι, που αφού το απέδωσε στους μετανάστες για να δώσει και εθνικό χρώμα, πήγε και στην πορεία της Κυριακής, για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στην Ισλαμοφοβία και υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης. Οποία υποκρισία…. Ο αρχιτέκτονας του φόβου στη χώρα μας, πήγε να πει στους Γάλλους να μην φοβούνται. Ποτέ του δεν σκέφτηκε, αυτός και οι ομογάλακτοι του, που πόζαραν στην πορεία, πως για κάποιους –δυστυχώς όλο και περισσότερους- η ζωή τους αποκτά αξία δια του θανάτου και της θυσίας. Και αυτό δεν αντιμετωπίζεται, ούτε με μέτρα καταστολής, ούτε με αεροπλανοφόρα.
“
Σε ποιούς απευθύνονται;
Όμως η παρέμβαση του αυτή, είχε και ένα θετικό αποτέλεσμα. Τα ΜΜΕ έμαθα ότι τροποποιούν λίγο την ατζέντα με πάνελ για μεταναστευτική πολιτική, ασφάλεια και τρομοκρατία. Προφανώς επειδή πιστεύουν ότι τα θέματα αυτά, είναι προνομιακό πεδίο για τη Ν∆.Έτσι μετά την ακούραστη ερώτηση προς τους εκπρόσωπους του ΣΥΡΙΖΑ «πού θα βρείτε τα λεφτά», «ποιοι είναι οι πλούσιοι» θα ακούσουμε και άλλες ερωτήσεις, αντίστοιχου κάλους. Το ερώτημα που αναζητά απάντηση είναι σε ποιες κοινωνικές ομάδες απευθύνεται αυτή η προεκλογική καμπάνια. Γιατί ο λόγος αυτός δεν συγκινεί, Αυτός ο λόγος φοβίζει και υποτιμά. Η εκλογική πελατεία της Ν∆ είναι λίγο πολύ γνωστή. Όμως αυτές οι εκλογές θα είναι αμιγώς ταξικές. Θα είναι κρίμα να αθροιστούν μαζί με τις οικονομικές ελίτ, εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, κατεστραμμένοι της κρίσης, γιατί φοβήθηκαν τις αλυσίδες που τους δένουν με ένα χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα και με ένα πολιτικό προσωπικό, που ενδιαφέρεται να αναπαραχθεί μέσα από την εξαθλίωση της κοινωνίας. Και αυτό είναι καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ να το αποτρέψει, έστω και τη βδομάδα που απομένει. Όχι για να κερδίσουμε την αυτοδυναμία, αλλά γιατί σε αυτό τον ταξικό πόλεμο, δεν πρέπει να αφήσουμε κανένα από τους πολίτες αυτούς, να βρεθεί απέναντι μας.
Ο αρχιτέκτονας του φόβου στη χώρα μας, πήγε να πει στους Γάλλους να μην φοβούνται. Ποτέ του δεν σκέφτηκε, αυτός και οι ομογάλακτοι του, που πόζαραν στην πορεία, πως για κάποιους –δυστυχώς όλο και περισσότερους- η ζωή τους αποκτά αξία δια του θανάτου και της θυσίας. Και αυτό δεν αντιμετωπίζεται, ούτε με μέτρα καταστολής, ούτε με αεροπλανοφόρα.
Η αποχή είναι ουδετερότητα
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να αφήσουμε κανένα πολίτη και ειδικά νέο και νέα, να επιλέξει την ουδετερότητα, με την αποχή από την εκλογική διαδικασία. Από αυτή την κοινωνική σύγκρουση, δεν μπορεί να λείπει κανένας και καμιά. Όταν γίνεται αυτή η τεράστια μετακίνηση ψηφοφόρων από το δικομματισμό και ειδικά από τη Ν∆ στην αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, τότε μιλάμε για εκλογές μεγάλης ιστορικής σημασίας, που δεν θα σηματοδοτήσουν απλώς το τέλος της μεταπολίτευσης, αλλά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, όπως προσφυώς γράφει ο Κώστας ∆ουζίνας. Είναι γι’ αυτό, που η εκστρατεία φόβου της Ν∆, θα πέσει στο κενό. Γιατί το αίτημα να αλλάξουν οι άνθρωποι τη ζωή τους, έγινε συλλογικό κοινωνικό ρεύμα.. Και τα ρεύμα δεν μπορεί να ανακοπεί, ούτε με το γκρίζο πολιτικό προσωπικό, ούτε με τη γκρίζα προπαγάνδα. Η γιορτή άρχισε. Η ελπίδα ξεκίνησε, αναγγέλλει το κεντρικό μας σύνθημα. Να μην μείνει στη μέση του δρόμου, είναι ευθύνη όλων μας. Εδώ θα δοκιμαστούν η συνέπεια μας, η ειλικρίνεια μας και η σταθερότητα στους ριζοσπαστικούς στόχους μας..
*Η Τασία Χριστοδουλοπούλου είναι υποψήφια στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ.
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Ο πολιτισμός: Η μόνη κληρονομιά μας… «…Πατρίδα μου με τ’ ασβεστώδη δάση, πελώρια γη των βράχων, των κοιλάδων, γυμνέ ακατοίκητε ουρανέ, μητρόπολη καταργημένη…» (Τάκης Σινόπουλος)
Π
αράδοξο. Αντί για πολιτικό κείμενο σήμερα δίνουμε χώρο στους Ηλείους ποιητές και συγγραφείς, που έχουν καταθέσει αριστουργηματικά στο έργο τους με «συμπυκνωμένες ριπές», τη μείζονα πολιτική παρέμβαση, τη σημερινή άθλια κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα και μαζί η Ηλεία. Ο Γαστουναίος Νίκος Καχτίτσης γράφει αυτό που σε καθημερινή βάση ζουν οι πολίτες της χώρας: «Βρίσκομαι από ψυχολογικής απόψεως στα πρόθυρα της καταστροφής ότι οικονομικώς κοντεύω να καταρρεύσω και ότι η υγεία μου έχει κλονισθεί στο απροχώρητο». Κι αναρωτιέται προφητικά: «Ποια είναι η κυρία Σαμαρά;». Τελικά καταλήγει: “Ο Στοππάκιος Παπένγκους υπήρξε ‘δωσίλογος’ κατά την πολιορκία της Γάνδης…αποτρόπαια ανομήματά του”. Ο Τάκης Σινόπουλος μοιάζει να του απαντά μαχητικά με το πάθος που τον διακρίνει: « Εδώ γεννήθηκα. Εδώ μεγάλωσα. Λοιπόν αυτά μου χρειάζονται για την οργή μου καί την περηφάνια μου. Για να κρατήσω και να κρατηθώ. ∆εν έχω θεούς. Και δε φοβάμαι». Ταλαντεύεται ο ποιητής ενθυμούμενος τον παράδεισο των παιδικών του χρόνων που άλωσε η «ανάπτυξη»: «Το κρασί και το λάδι της Αγουλινίτσας - τα ψάρια και τα χέλια από τη λίμνη της Αγουλινίτσας - τώρα την ξέραναν, πάει κι αυτή». Ο νεώτερος Λεχαινίτης ποιητής, Χρήστος Ντάντος, υμνεί στην «Τοπολογία» του τη γεωγραφία και τους ανθρώπους της, καλώντας σε αγωνιστικό προσκλητήριο ένα προς ένα τα χωριά της Ηλείας (που χρειάζεται μεγάλος χώρος να παραθέσουμε) λέγοντας: «Ένα προς ένα κατονομάζω κι αναδεύεστε στον αγνώριστο ύπνο. Των επανορθώσεων απόψε και σας δίνω μικρόφωνο. Έν ονόματι των νερών, εν ονόματι του παντοδύναμου χώματος από τις τρύπες της αλεπούς Γεωγραφίας μιλήστε”. Σαν να γράφει για τους αγρότες του παρόντος και για την υποτίμηση της Παιδείας: «Τα μεροκάματα στον κάμπο τρακτέρωσαν. Αλλόφυλων καταραμένων τώρα ό χορός. Εκφυλίστηκε το Γυμνάσιο αίμα». Ο Αμαλιαδίτης λογοτέχνης, δοκιμιογράφος και μεταφραστής, Μήτσος Αλεξανδρόπουλος εκφράζει την ίδια πνευματική αγωνία: «Τη δίψα μου για να χορτάσω τη πνευματική στη μαύρη έρημο πλανιόμουν».Κι από την εξορία του τα πέτρινα χρόνια θυμόταν τη γενέθλια πόλη του τρυφερά, σπαρακτικά: «Η Αμαλιάδα ήταν εύθυμος τόπος. Μεγάλο προσόν να ξέρεις να βγάζεις από τα πιο στυφά πράγματα λίγο χιούμορ…» Ο Ανδραβιδέος ποιητής Γιώργος Γώτης, επίσης, ανυπότακτος στην ειμαρμένη του τόπου και στους άρχοντές του που επί δεκαετίες τον κρατούν όμηρο στη μοίρα που οι ίδιοι ορίζουν, περιγράφει: «Εδώ Γύρω βουνά κλείνουν τον τόπο. Βράχοι σκληροί Αμυγδαλιές στις κόγχες και σπουργίτια
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
Βαρειές σε πιάνουν οι σκιές τους Έρχεσαι να σου πουν το μέλλον δίσημοι χρησμοί Το πώς της μοίρας σου θα δραπετεύσεις… Εάν το μέλλον άνθος στην παλάμη σου θα πέσει. Εδώ ας σταθώ». Ο ποιητής και δοκιμιογράφος, ο Λεχαινίτης ∆ιονύσης Κράγκαρης γράφει για το «Φράγμα», ως κινούμενη λάσπη, όπως τα μνημόνια, που καταπίνει ανθρώπινα όντα τραβώντας τα: «…Είς τήν σκοτεινήν λίμνην του φράγματος, πίπτουν έν ριπή όφθαλμού χιλιάδες ανθρώπινα όντα, τα οποία εμβαπτιζόμενα είς το ύδωρ και την ίλύν της λίμνης, γίνονται ωραία αγάλματα που στολίζουν τις κεντρικές λεωφόρους του φράγματος» . Ο Γιώργης Παυλόπουλος, ο μέγιστος, αναζητά τους συντοπίτες του σαν ΠΟΥΛΙΑ και τους καλεί για τη σωτηρία του λαού ανακράζοντας:«Πού είναι τα ξεφτέρια τα γεράκια και οι αετοί; Πού είναι ο Ντρένιος ο Καλογιάννης και ο Μπέτος; Πού είναι οι Μαυροσκούφηδες;» Ο ∆ημήτρης Κανελλόπουλος τρυφερά, αφηγείται τη συμβουλή της μάνας, για το πατρικό που απέμεινε στο ρημαγμένο χωριό από τη μετανάστευση: «Να βάλεις παράθυρα στο πατρικό/ Αυτό, παιδάκι μου μην το ξεχάσεις…/ Να μη μας κοροϊδεύει ο κόσμος.» Γι’ αυτή τη μετανάστευση γράφει και ο διηγηματογράφος, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, αναφερόμενος στη γενέθλια πόλη, τον Πύργο: «Ο Πύργος στον οποίον αναφέρομαι δεν υφίσταται … Κατά κάποιον τρόπο ανελήφθη, οι κάτοικοί του μετώκησαν ομαδικώς στην Αθήνα και αλλαχού, κατά την καταραμένη δεκαετία του 50. Οι περιουσίες ξεπουλήθηκαν τα καλύτερα σπίτια γκρεμίστηκαν, τα χτήματα καταστράφηκαν, οι σταφιδάμπελοι ξεπατώθηκαν…» Αντί επιλόγου σ’ αυτήν την σύντομη αναφορά ένα απόσπασμα, που θυμίζει Αντιγόνη, από την απολογία του Σάκη Καράγιωργα στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, από το οποίο καταδικάστηκε ως «τρομοκράτης» για την αντίστασή του κατά της Χούντας. « Είχα υποχρέωσιν, επομένως, κύριοι στρατοδίκαι, να εξοφλήσω αυτό το μεγάλο χρέος μου, ακόμη και αν παρίστατο ανάγκη να δώσω και την ζωήν μου…” «Αι γενεαί αι πάσαι». Μια πολύτιμη παρακαταθήκη, μια κληρονομιά του μέλλοντος μας που οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού και προωθήσουμε στις επόμενες γενιές. Μάκης Μπαλαούρας Υποψήφιος Βουλευτής Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ταχεία ωρίμανση και πρώτο ρήγμα
Η
Του ΑΛΤΑΝ από τη Βαβέλ
παρέμβαση του υπουργού Οικονομικών της Ιρλανδίας κ. Μάικλ Νούναν στο ζήτημα του ευρωπαϊκού χρέους είναι το νέο και, πιστεύω, κορυφαίο, μέχρι στιγμής, συμβάν της προεκλογικής περιόδου. Πρόκειται για τον πρώτο κυβερνητικό αξιωματούχο χώρας της Ευρωζώνης που μπαίνει στη συζήτηση ευθέως και δραπετεύοντας από τη νεοαποικιακή κατασκευή του «βιώσιμου» δηλώνει ότι «δεν απορρίπτει την ιδέα μιας ευρωπαϊκής διάσκεψης για το χρέος, στην οποία θα συζητηθεί το ελληνικό, το ιρλανδικό, το ισπανικό και το πορτογαλικό χρέος». Η αντιπρόεδρος, μάλιστα, της κυβέρνησης κ. Τζόαν Μπερτ αναφέρθηκε και στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «η πρόταση αυτή έχει ουσία». Πρόσθεσε δε: «Εφόσον υπάρξουν προτάσεις στην ΕΕ να εξεταστούν τα προβλήματα των χωρών της περιφέρειας, τότε η Ιρλανδία θα εξετάσει την όποια περαιτέρω ελάφρυνση μπορεί να εξασφαλίσει». Είναι φυσικό: το χρέος, είναι το κατ’ εξοχήν πρόβλημα στην Ευρώπη. Μέχρι τώρα κατηγορούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν έχει σύμμαχες δυνάμεις σε κυβερνητικό επίπεδο και προεξοφλούσαν ότι δεν θα βρει. Όμως, στην Ευρώπη πια κάτι έχει αλλάξει, και αυτό με την παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ από διάθεση και κλίμα γίνεται ύλη. Ο ΣΥΡΙΖΑ απαντούσε, και δικαιώνεται τώρα, ότι όταν η κυβέρνησή του θα θέσει το ζήτημα του χρέους και της λιτότητας στα επίσημα θεσμικά όργανα της ΕΕ, θα είναι απίθανο οι εκπρόσωποι χωρών με οξύ πρόβλημα να …. ταυτιστούν με τη Γερμανία. Το ρήγμα προέκυψε, όμως, ενωρίτερα και είναι βάσιμο να πούμε ότι οι Ιρλανδοί είναι μόνο το ορατό σημείο. Προηγήθηκαν, πλήθος αναλύσεις και τοποθετήσεις αξιωματούχων που ωρίμαζαν αυτή την εξέλιξη. H Iρλανδία, βεβαίως, υπήρξε το απόλυτο θύμα εκβιασμού της τότε ηγεσίας της ΕΚΤ (Τρισέ) και Κομισιόν, για μια κρίση μάλιστα που ήλθε από το τραπεζικό σύστημα. Το αναφέρει ευθαρσώς στο βιβλίο που άφησε πριν τον θάνατό του ο πρώην υπουργός Οικονομικών της χώρας. Όμως, σύντομα θα φανεί ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ συζητιούνται και από άλλες κυβερνήσεις. Βοηθούντος του Podemos ο κ. Σαμαράς δεν πρέπει να είναι σίγουρος ούτε και για τον κ. Ραχόι. Η διαπραγμάτευση έχει ήδη αρχίσει και αποδίδει τους πρώτους καρπούς. Όσοι μας κορόιδευαν ότι ονειρευόμαστε πως το «επαναστατικό ‘ιππικό’ καλπάζει στον Νότο», πρέπει να ξανασκεφτούν την τακτική τους.
ΣΥΡΙΖΑ και δανειστές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΜΑΖΕΙ Ο ΣΤΌΧΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟ∆ΥΝΑΜΙΑΣ
Τ
ελευταίο καταφύγιο στη μάχη των συστημικών δυνάμεων εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ είναι η επιδίωξη να μην πετύχει την αυτοδυναμία στη Βουλή. Έχουν πλέον παραδεχθεί την επικείμενη ήττα και μάχονται λυσσαλέα γι’ αυτόν το στόχο, ασκώντας εντωμεταξύ και τη σχετική τρομοκρατία για το ενδεχόμενο την έλλειψη πλειοψηφίας να ακολουθήσουν επαναληπτικές εκλογές. Η προβολή της αδήριτης, δήθεν, ανάγκης για κυβερνήσεις συνεργασίας είναι το πρώτο διαθέσιμο όπλο. Η «Καθημερινή» το καλλιεργεί από καιρό. Μόλις την Παρασκευή σημείωνε: «Καμία μονοκομματική κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα. Ας το πάρουν απόφαση όλοι οι πολιτικοί ηγέτες πως η Ελλάδα έχει περάσει πια στην εποχή της συνεννόησης και των συνεργασιών». Αλλά και «Τα Νέα» επανειλημμένως προέτρεψαν σ’ αυτή τη λύση, σε αντιστοιχία, επιπλέον, και με τη γραμμή Βενιζέλου, κυρίως, αλλά και Θεοδωράκη. Η ενδυνάμωση, εξάλλου, των κομμάτων τους μπορεί να οδηγήσει στο ποθούμενο, δηλαδή στη νόθευση των προγραμματικών θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, την ώρα που το κύρος αυτών των θέσεων στην Ευρώπη αυξάνεται καθημερινά.
∆ιακοπές τροφοδοσίας του τρόμου
Το σχέδιο έχει πολλές πλευρές. Η φοβία είναι πάντα το αδιαφιλονίκητο φόντο, μέσα στο οποίο γίνεται η σύγκρουση. ∆εν έχει σημασία που έχει αφάνταστα περιοριστεί η τροφοδοσία του από το εξωτερικό, όπου καταγράφονται μάλιστα ευρέως θετικές κρίσεις για τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ή πράξεις θεσμικών οργάνων (ΕΚΤ, Κομισιόν), που κόβουν το νερό από το χωράφι του τρόμου. «Ο χρό-
νος τελειώνει και η ημέρα της αλήθειας και της μεγάλης κρίσης έρχεται» είναι μια φράση που τα περικλείει όλα. «Τα Νέα», λιγότερο κομψά την ύστερη περίοδό τους, μιλούν επιπρόσθετα με υποτιμητικό τρόπο για τις ίδιες τις εκλογές, ότι δήθεν «κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε φαρσοκωμωδία» και λέγοντας ψέματα παραθέτουν ότι τα «διεθνή μέσα πυροβολούν τη χώρα και οι δανειστές στέλνουν συνεχώς σκοτεινά μηνύματα για την επόμενη μέρα». Χωρίς ίχνος ευθύνης, ο φιλοκυβερνητικός Τύπος καθημερινά εμπλέκει την οικονομία υπονομεύοντάς τη, ιδίως τις τράπεζες. Η Ν∆ και οι ευρύτερες συστημικές δυνάμεις έχουν όχι μόνο φτωχή τροφοδοσία από το εξωτερικό για την προπαγάνδα τους, αλλά και μεγάλες απογοητεύσεις. ∆εν πρόλαβε ο κ. Πρετεντέρης να κινδυνολογήσει επαρκώς στο «Mέγκα» για τα ομόλογα Αλογοσκούφη μάλιστα έλεγε ότι πρέπει να εξοφληθούν … - και ήλθε η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρέτεινε την ισχύ τους για ένα εξάμηνο. Κρίμα. Παρ’ όλα αυτά, δηλαδή που με το μέτρο αυτό αποκαλύπτεται η φροντίδα για τη ρευστότητα των τραπεζών, εξακολουθούν να μιλούν για πρόβλημα ρευστότητας που όλοι ξέρουμε ότι υπάρχει από το 2011 ως επιδίωξη και συνέπεια της πολιτικής τους. Εντούτοις, προλέγουν, άσκεφτα, ότι ο κ. Ντράγκι θα μας στερήσει εντελώς τη ρευστότητα, όταν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ, ως είδος αντεκδίκησης! Από τις τοποθετήσεις αξιωματούχων να σημειώσουμε μόνο αυτή της κ. Λαγκάρντ. Επανέλαβε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, όποιος και αν κερδίσει τις εκλογές. Αποκάλυψε, μάλιστα, ότι εργάζονται για μια «νέα ερμηνεία του Συμφώνου Σταθερότητας, που θα επιτρέψει στις χώρες να ακολουθήσουν δημοσιονομική προσαρμογή με τρόπο λογικό με
δεδομένες τις οικονομικές συνθήκες». ∆εν παρέλειψε, βεβαίως, να πει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», που είναι «ένα κοινό πεπρωμένο για την Ευρώπη». Ενδιαφέρον είχε και η τοποθέτηση του γνωστού μας κ. Όλι Ρεν ο οποίος, αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου τώρα, δήλωσε ότι είναι απίθανο να εξασφαλίσει κάποια διαγραφή του χρέους της η Ελλάδα από την Ευρωζώνη και θα πρέπει να επικεντρωθεί στην πιθανή ελάφρυνση υπό τη μορφή πιο μακροχρόνιων περιόδων αποπληρωμής. Υποστήριξε ότι «το 2012 ήταν ένα χαμένο οικονομικό έτος για την Ελλάδα, που οδήγησε σε μεγάλα κοινωνικά κόστη», ενώ εκτίμησε ότι είναι «παράλογο να μιλάμε για Grexit σε μια κατάσταση όπου τα χειρότερα έχουν περάσει και η χώρα κινείται προς μια καλύτερη κατεύθυνση».
Τα πρώτα ρήγματα
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει στην τελευταία και κρίσιμη, για να πετύχει την αυτοδυναμία, εβδομάδα με αισιοδοξία που στηρίζεται σε πραγματικές επιτυχίες. Πρώτον, με την αποφασιστική και σταθερή στάση του στην παρουσίαση των επιχειρηματολογημένων και ρεαλιστικών προτάσεών του, στην πρώτη φάση επέβαλε να αμβλυνθεί η κινδυνολογία και τρομοκρατία και στη δεύτερη, ουσιαστικά, έφερε τους δανειστές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ανάλογα με την περίπτωση να αποδεχθούν την ατζέντα θεμάτων που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι αφήνουν να εννοηθεί ότι θα προσέλθουν με αντιπροτάσεις, που όμως δεν θα αγνοούν τα αιτήματα της ελληνικής πλευράς. Ήδη προκλήθηκε και ρήγμα στο γερμανικό μπλοκ με την τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών της Ιρλανδίας. Πρόκειται για μια επιτυχία στρατηγικής σημασίας, που δεν
Π. Κ.
ήταν καθόλου δεδομένη. Αποδιαρθρώνει τα όπλα της Ν∆ και ισχυροποιεί τα όπλα του ΣΥΡΙΖΑ στο πιο καίριο σημείο. ∆εύτερον, έχει διαμορφωθεί ένα λαϊκό ρεύμα σχεδόν αυτονομημένο, που επιθυμεί και εργάζεται για την αυτοδυναμία και τροφοδοτείται από τη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ. Το ρεύμα αυτό είναι πολιτικό και εκτιμά ότι μόνο ισχυρός στην κοινωνία και αυτοδύναμος στη βουλή ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διαπραγματευτεί με τους δανειστές για να μπορεί να εφαρμόσει το πρόγραμμά του. Αυτό το ρεύμα πρέπει να τροφοδοτηθεί αυτή την εβδομάδα και φυσικά να προφυλαχθεί από αστοχίες. Η Ν∆, παρά τις όποιες προσπάθειες, δεν μπορεί να απαλλαγεί από τα δύο θεμελιώδη λάθη της: να χαρακτηρίζει, το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ παροχές και να επιχειρηματολογεί υπέρ της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Αυτό υποχρεώνει τον κ. Σαμαρά να βρίσκεται συνεχώς στην άμυνα και, καθώς στην Ευρώπη αλλάζει το κλίμα, να φαίνεται ως ο μοναδικός σύμμαχος της Μέρκελ που δεν τολμά ούτε την πολιτική Ντράγκι να στηρίξει. Η παρέμβαση του ΣΕΒ που συμπεριλαμβάνει στα αιτήματά του και την ελάφρυνση του χρέους την αφήνει τη Ν∆ έκθετη. Η αλληλεγγύη που έλαβε από τον κ. Ραχόϊ ήταν στην κυριολεξία κόλαφος, διότι επιβεβαιώνει την ένταξή του στο στρατόπεδο της Γερμανίας. Η συσπείρωση που επιτυγχάνει, καθόλου ευκαταφρόνητη, εκφράζει μεν ένα εύρος δυνάμεων του συστήματος, που αντιλαμβάνεται τι σημαίνει μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό.
Παύλος Κλαυδιανός
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Αξιοπρέπεια, κι ας είναι με μισή τυρόπιτα
Παρελθόν, παρόν και μέλλον, με αφορμή το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ “Αξιοπρέπεια - ∆ικαιοσύνη - ∆ημοκρατία” Γιατί, oι άνθρωποι που είναι αρκετά τρελοί για να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, είναι αυτοί που στο τέλος το κάνουν. Τζακ Κέρουακ
«T
ώρα τα πράγματα στη χώρα μας πάνε καλύτερα από πριν», ψελλίζουν, απερχόμενοι, οι κρατούντες. «Βγαίνουμε», λένε αμετανόητοι, «εντός ολίγου από το τέλμα»: τώρα περνάμε και τον τελευταίο κάβο... Αλλά, τότε, προς τι αυτή η πρεμούρα των νέων για το μετά και αυτή η νοσταλγία των παλαιών για το πριν; ∆ιότι όπου κι αν στην Ελλάδα του προεκλογικού παρόντος εστιάσεις, φωτογραφίζεις την επιθυμία του μέλλοντος. Ή τη νοσταλγία του παρελθόντος. Κάτι που μπορεί να σημαίνει ότι δεν βιώνουμε το «τώρα». Ή πως το βιώνουμε ως αβίωτο – ένα βασανιστικό διάλειμμα ανάμεσα στο «πριν» και το «μετά»: δεν το γουστάρουμε, μας συνθλίβει, θέλουμε να απαλλαγούμε απ’ αυτό. Να επιστρέψουμε στο «πριν», να περάσουμε στο «μετά». Το παγκόσμιο «τώρα» είναι η μιζέρια της φτώχειας και η μιζέρια του πλούτου, ο φόβος του πολέμου κι ο φόβος της ειρήνης, το άγχος της ζωής και το άγχος του θανάτου. Ένα αβέβαιο, χαοτικό κι ανέλπιδο παρόν. Το δικό μας, το ελληνικό «τώρα», είναι ακόμα πιο αβέβαιο απ’ το παγκόσμιο παρόν, πιο μαύρο από κάθε παρελθόν. Ένα «τώρα» σκοτεινό σαν καρικατούρα του Γκόγια, σαν πικραμένο «γράμμα» του Π. Ζ. Προυντόν: να σε κυβερνούν οι ταγοί των Γερμανών σημαίνει να σε σημειώνουν, να σε στοιχίζουν, να σε χαρατσώνουν, να σε υποτάσσουν στις αγορές, να σε απολύουν, να αισχροκερδούν σε βάρος σου, να σε εξαπατούν, να σε κλέβουν, να σε απαξιώνουν. Ύστερα, με την παραμικρή αντίσταση, να σε σπάζουν στο ξύλο, να σε δένουν, να σε φυλακίζουν, να σε θυσιάζουν, να σε πουλούν, να σε προδίδουν, να σε περιπαίζουν, να σε γελοιοποιούν, να σε προσβάλουν, να σε ατιμάζουν…
«Περνάμε στο μετά»!
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
«Αισθάνομαι ανθρώπινη υποτίμηση και εθνική ταπείνωση, όταν έρχονται και πάλι τα ευρωπαϊκά φερέφωνα των δανειστών να μας υπαγορεύσουν τι πρέπει να κάνουμε και ποιον πρέπει να ψηφίσουμε», γράφει ο μπλόγκερ Π.Χ.* «Σαν να είμαστε ένα κατώτερο έθνος ηλιθίων, σαν να είμαστε ανεγκέφαλοι
δούλοι των ανώτερων πολιτισμένων Ευρωπαίων», συνεχίζει. Και καταλήγει: πρέπει όλοι αυτοί και τα ντόπια τσανάκια τους να πάρουν την απάντησή τους. - Πότε; - Την επόμενη Κυριακή, φυσικά. Έχουμε εκλογές, το ξέχασες; Ψηφίζουμε, το μέλλον ξεκίνησε: Αξιοπρέπεια, ∆ικαιοσύνη, ∆ημοκρατία! Την άλλη ∆ευτέρα περνάμε στο «μετά»! Ωραία, την άλλη ∆ευτέρα περνάμε στο «μετά». Αλλά πώς μπορούμε να προεξοφλήσουμε ότι το «μετά», στο οποίο τόσο πολύ βιαζόμαστε να περάσουμε, θα είναι καλύτερο απ’ το τώρα; Αισθηματικά, η τάση φυγής προς το «μετά» είναι κι αυτή μια νοσταλγία, η νοσταλγία του μέλλοντος. Που δεν είναι παρά η έκφραση της ενστικτώδους ανθρώπινης τάσης προς την ικανοποίηση του ανικανοποίητου, την Ελευθερία. Το ίδιο και η νοσταλγία του παρελθόντος. Ωστόσο, «οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά ελευθερία, επειδή η ελευθερία προϋποθέτει ανάληψη ευθύνης, και οι περισσότεροι άνθρωποι τρέμουν την ανάληψη ευθύνης», μας θυμίζει ο Φρόιντ.
Αξιοπρέπεια. Τίποτε άλλο.
Σωστά. Μπορούμε, μετά βεβαιότητος, να πούμε ότι το «πριν» ήταν καλύτερο από το «τώρα», μα αδυνατούμε να προβλέψουμε πως το «μετά» θα είναι σίγουρα καλύτερο από το «τώρα». Ή το «πριν». Όμως, η ιστορία μας διδάσκει πως οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν παντοδύναμοι, εκφράζοντας συλλογικά μια δυνατή ιδέα. Και η ιδέα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να οδηγήσει σε ένα «μετά» με Αξιοπρέπεια – ∆ικαιοσύνη – ∆ημοκρατία, είναι μια δυνατή ιδέα: έτσι, η τάση φυγής προς το μέλλον γίνεται και πάλι ταυτόσημη με την ελπίδα, αυτό το, εν πολλοίς, χιμαιρικό συναίσθημα· που κατά συνθήκη παράγει αδράνεια, ασυνειδησία, αναισθησία, ύπνο, αλλά και διέγερση και δράση και εξέγερση και επανάσταση. Αξιοπρέπεια: «Ας είναι ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη και δημοκρατία κι ας είναι με μισή τυρόπιτα κι ένα κιλό πατάτες», όπως το λέει στην ιστοριούλα της η Β.∆.: Η γιαγιά, μικροσκοπική και σκεβρωμένη, πλησίασε διστακτικά στον πάγκο της λαϊκής και μας μίλησε με φωνή απροσδόκητα παιδική: -∆εν είμαι ζητιάνα, παιδιά μου, μόνο να… αν μπορούσατε να μου αγοράσετε ένα κιλό πατάτες. Ένα μόνο, για να μπορώ να τις κουβαλήσω. Ο μανάβης, πελώριος, διπλώθηκε στα δύο για να της αποκριθεί, πρώτος εκείνος, εξ ονόματος όλων μας: -Άσε, μάνα! Πες μου πού μένεις και θα σου φέρω εγώ όσες πατάτες θες. Την ξαναείδα προχθές, στο πεζούλι μιας τράπεζας. Κάθισα δίπλα της και της έβαλα στο χέρι μια ζεστή τυρόπιτα. -Καλώς το, με αναγνώρισε. Σ’ ευχαριστώ, αλλά είναι πολύ για μένα. Κόψε τη μισή. Πιο κει, σε μια κολώνα, μια κόκκινη ολοκαίνουργια αφίσα με μια μονάχα λέξη: Αξιοπρέπεια. Με μισή τυρόπιτα. Και ένα, ένα μόνο, κιλό πατάτες… * http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2014/12/blogpost_9013.html
Αυτό θα πει ανανέωση του πολιτικού προσωπικού!
Κοπτοραπτική
Του Νίκου Τσαγκρή
θότητα της συνταγής. ΠερισσόΗ φτώχεια τερο κι απ΄ αυτούς εκπρόσωπος της τρόικας. δεν είναι “ανταγωνιστική” Υποθέσεις υτοί που μας γανώνουν το αυτοδυναμίας
Α
μυαλό με το φόβητρο ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή κι ότι τα μνημόνια ήταν μονόδρομος στο πλαίσιο των συνθηκών της ΕΕ, θα έπρεπε να μας εξηγήσουν σήμερα πως γίνεται η ίδια η Κομισιόν να αναιρεί τη βεβαιότητα αυτή. Η έκθεση της Κομισιόν για την απασχόληση και την κοινωνική κατάσταση το 2014 επισημαίνει ότι οι χώρες που παρέχουν υψηλής ποιότητας απασχόληση και αποτελεσματική κοινωνική προστασία, επενδύουν δε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, αποδεικνύονται περισσότερο ανθεκτικές στην οικονομική κρίση. Η Ελλάδα, βέβαια, δεν συγκαταλέγεται σε αυτές. Εδώ, η συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης, της λιτότητας και της διάλυσης της κοινωνικής και εργασιακής προστασίας έφεραν τη χώρα, μαζί με την Ισπανία, την Ιρλανδία, την Ιταλία και την Ουγγαρία στην πρώτη θέση της «λίστας της φτώχειας» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό διαπιστώνει η έκθεση της Κομισιόν. Το ποσοστό του πληθυσμού που ζει στα όρια της φτώχειας πλησιάζει επικίνδυνα το 4% του συνόλου και παρ΄ όλα αυτά ο εγχώριος μνημονιακοί επιμένουν να υποστηρίζουν την ορ-
Α
κόμα κι αν η Ν∆ έχει αυτοδυναμία, είπε στο Περιστέρι ο κ. Σαμαράς, θα σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Αν, όμως, η ισχύς του πρώτου σκέλος της πρότασής του είναι αντίστοιχη με την ισχύ του δεύτερου, τότε τίποτε από όλα αυτά δεν έχει κάποια βάση. Όλα τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι η Ν∆ όχι μόνο αυτοδυναμία δεν βλέπει, αλλά ούτε πρώτη θέση στις εκλογές προβλέπεται. Οπότε, άπιαστα πουλιά πέντε δέκα στον παρά... Το επισημαίνουμε, για να μην αρχίσουν να μαλώνουν για τις υπουργικές θέσεις διάφοροι επίδοξοι συνεργάτες.
Αποφασίζουν στη Ν∆ για τους αναποφάσιστους
Σ
ήμερα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, τα επιτελεία της Ν∆ εκτιμούν ότι οι -αρκετοί -αναποφάσιστοι «στην πλειονότητά τους μοιάζουν να προβληματίζονται περί του άξονα Ν∆ -
Ποτάμι -ΠΑΣΟΚ -ΚΙ∆ΗΣΟ και λιγότερο μεταξύ Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ». ∆εν είναι κακό σαν παρηγοριά να οδηγείσαι σε αυθαίρετα μεν, πλην ευχάριστα συμπεράσματα. Η αισιοδοξία πεθαίνει τελευταία. Όμως, όταν σε όλες τις δημοσκοπήσεις η επιλογή «κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ» προηγείται περί τις 20 ποσοστιαίες μονάδες της επιλογής «κυβέρνηση Ν∆ ή συνεργασίας με κορμό τη Ν∆», πως στη Συγγρού βγάζουν το συμπέρασμα ότι οι «αναποφάσιστοι» θα συμπεριφερθούν στις εκλογές ακριβώς αντίθετα από τη γενική αυτή τάση; Μάλλον για ευσεβείς πόθους πρόκειται, παρά για ψύχραιμες εκτιμήσεις. Αλλά, Κυριακή κοντή γιορτή...
Χωρίς πόζα
Ε
τσι φωτογραφίζει ο Βασίλης Μαθιουδάκης, δεν στήνει και δεν στήνεται, αιχμαλωτίζει τη στιγμή, τη ζωή που τρέχει. Μια τέτοια στιγμή αιχμαλώτισε και στο ∆ιαρκές Συνέδριο με το φακό του στραμμένο στον Αλέξη Τσίπρα. Χωρίς να περιμένει, βέβαια, ότι θα τη διάλεγαν για την κεντρική αφίσα της προεκλογικής καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ. Κι όμως τη διάλεξαν. Ήταν μια ανεπιτήδευτη και ζωντανή στιγμή. Απ΄ ό,τι ξέρουμε, τη χάρηκε αυτή την επιλογή ο Βασίλης. Μαζί του το χαιρόμαστε κι εμείς, γιατί τον νιώθουμε πολύ κοντά μας.
Όπως στρώνεις, κοιμάσαι
Γ
έμισαν οι οθόνες των υπολογιστών μας με ραχηλιάρικα τις τελευταίες μέρες, ύστερα από τη δήλωση της Ραχήλ Μακρή πως αν η ΕΚΤ διακόψει τη χρηματοδότηση στην Ελλάδα τότε θα κόψουμε μόνοι μας χρήμα, έως και 100 δισ. ευρώ. Η κ. Μακρή φαίνεται πως εκτός από χρήμα (ανα)τυπώνει και το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, ειλικρινά, η κύρια ευθύνη δεν ανήκει στην ίδια, αλλά σε όσους επέλεξαν να ενταχθεί στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως φαίνεται, αυτή δεν θα είναι η μόνο αυτενέργεια από μέρους της, αφού μέχρι σήμερα δεν έχει μάθει τη συλλογικότητα, αλλά μια πολιτική προσωπικού σολαρίσματος.
“
Mαρσέλ & Μισέλ
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ακροδεξιό σωσίβιο για τον κ. Σαμαρά
Τι σημαίνει η πλήρης υιοθεσία της θεματολογίας της άκρας δεξιάς
Ο
ταν πριν λίγους μήνες ακούγαμε τα προανακρούσματα της εν ευρεία εννοία προεκλογικής περιόδου (γιατί την εν στενή εννοία περίοδο φρόντισαν να την περιορίσουν όσο μπορούσαν), ποιος φανταζόταν ότι στα επίδικά της θα περιλαμβανόταν και η τύχη των… ιερών εικόνων! Πριν προλάβει κάποιος να σηκώσει το χέρι απαντώντας στο ρητορικό ερώτημα, να θυμίσουμε ότι, μετά την εκλογική ήττα της Ν∆ στις ευρωεκλογές, εκείνο που συζητιόταν έντονα στους κόλπους της συντηρητικής παράταξης, ήταν η δημιουργία ενός συνασπισμού πολιτικών δυνάμεων ή ακόμα και η μετατροπή της ίδιας της Ν∆ σε κόμμα ευρύτερο, κάπως πιο κεντρώο, με πρόσημο τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό (ο οποίος, αν μη τι άλλο, διαχωρίζει τη θέση του από την επίσημη και αιώνια σύζευξη κράτους και επίσημης εκκλησίας).
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Κλίνατε επί δεξιά…
Το σχέδιο αυτό είτε δοκιμάστηκε στα προκαταρτικά και απέτυχε να προχωρήσει στη ζωή, είτε απορρίφθηκε πριν καν δοκιμαστεί. ∆εν έχει νόημα αυτή τη στιγμή να το διερευνήσουμε. Η ουσία είναι ότι η εκλογική τακτική που βλέπουμε σήμερα να ξεδιπλώνει η Ν∆, στηρίζεται στην παραδοχή μιας ιδεολογικοπολιτικής και ταξικής αδυναμίας: να διεκδικήσει το κόμμα του κ. Σαμαρά την πρώτη θέση στις 25 Ιανουαρίου ως φορέας ενός πλειοψηφικού πολιτικοκοινωνικού συνασπισμού. Και στην παραδοχή ως μόνης δυνατότητας να επιδιωχθεί η μεγαλύτερη δυνατή άντληση από τις ακροδεξιές πηγές, που θα εξασφάλιζε στη σημερινή ηγεσία της Ν∆ μια διαχειρίσιμη ήττα. Γι’ αυτό και το επικοινωνιακό επιτελείο της Ν∆ επέλεξε να διευρύνει την προεκλογική ατζέντα θεματολογικά στενεύοντάς τη όμως επί της ουσίας πολιτικά και ιδεολογικά. Τα θέματα που επέλεξε να αναδείξει, πέρα από το θέμα των εικόνων που είχε και τη φαιδρή πλευρά του, ήταν εν αρχή ο ερεθισμός του φόβου για τον μετανάστη. Το επιχείρησε μπροστά στο φράχτη του Έβρου ο κ. Σαμαράς απευθυνόμενος άμεσα σε όσους είναι ευάλωτοι στην επιρροή της ρατσιστικής Χρυσής Αυγής. Κατόπιν, ήρθε η αξιοποίηση της σύλληψης του Χριστόδουλου Ξηρού, που έγινε αφορμή για επίθεση εναντίον του
Για τον κ. Σαμαρά και τη σημερινή ηγετική ομάδα της Ν∆, ο εμφύλιος δεν έχει τελειώσει. Με το πνεύμα του εμφυλίου ζωντανό μέσα τους βιώνουν την ισότιμη και νομιμοποιημένη πια για την πλειονότητα των πολιτών διεκδίκηση της κυβέρνησης από την αριστερά.
ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είναι, ξανά, ένα με τους τρομοκράτες. Ο στόχος καταφανής: να αποσπαστεί η συναίνεση στην αυταρχία, προκειμένου να υπάρξει ασφάλεια, που μόνο η δεξιά μπορεί να υποσχεθεί. Τέλος, δεν άφησε να πάει χαμένη ούτε η «ευκαιρία» της δολοφονίας των ανθρώπων του Charlie Ebdo στο Παρίσι από τζιχαντιστές. Συνέδεσε απερίφραστα την αιματηρή επίθεση με το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για μια μεταναστευτική πολιτική βασισμένη στον ανθρωπισμό, την αλληλεγγύη και τη μακραίωνη παράδοση της Ευρώπης. Έφτασαν να πουν ότι όποιος ζητάει να δοθεί ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών, εκτρέφει δολοφόνους, άρα ευθύνεται για μελλοντικές δολοφονίες. Κι όλα αυτά με ειδικό τηλεοπτικό σποτ. Κάνοντας πως δεν καταλαβαίνουν ότι, ειδικά στη Γαλλία μάλιστα, ο «εχθρός» δεν είναι «εισαγόμενος», αλλά γέννημα θρέμμα της αποικιακής πολιτικής του γαλλικού κράτους, όχι οποιασδήποτε μετανάστευσης, νόμιμης ή μη.
Πόσο βοηθάει ο Ραχόι;
Με ειδικό τηλεοπτικό σποτ, επίσης, επιδιώχθηκε ο προσεταιρισμός όσων υπηρετούν στις αστυνομικές δυνάμεις και τις δυνάμεις καταστολής. Με αφορμή τη σύλληψη του Ξηρού και τις δολοφονίες στο Παρίσι, έσπευσαν να υπερασπιστούν τη γενική και αδιάκριτη οπλοφορία των ανδρών και γυναικών της ΕΛΑΣ, ενώ ποτέ κανείς δεν υπονόησε ότι μπορεί να σταθείς απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα άοπλος μπροστά σε πάνοπλους. Κι ενώ ποτέ δεν ειπώθηκε από κανέναν ότι στη δεκαετία του ’60 και επί εφτάχρονης χούντας οι λαϊκές κινητοποιήσεις αντιμετωπίστηκαν και η καταστολή επιχειρήθηκε με αστυνομικές δυνάμεις που όπλο είχαν το γκλομπ και δεν φορούσαν ούτε κράνος! Αφού ανέσυρε από την εποχή του μετεμφυλιακού καθεστώτος το ακροδεξιό ρεπερτόριο, η Ν∆ σκέφτηκε να επισφραγίσει την τακτική της αυτή καλώντας σε βοήθεια τον ισπανό πρωθυπουργό, τον κ. Ραχόι. Τον δεξιότερο πολιτικό του
Νότου, βεβαρημένο με όλα τα κακά της… διεθνούς της εθνικοφροσύνης, δηλαδή την τυφλή πίστη στη λιτότητα και τη μόνιμη διαβίωση σ’ ένα περιβάλλον όπου ευδοκιμούν τα οικονομικά σκάνδαλα και η διαφθορά.
Εμφυλιοπολεμικό πνεύμα
∆εν θα μπορούσε να γίνει πιο πλήρης βύθιση στη λογική του δεξιού συντηρητισμού και της αυταρχίας. Μια λογική που μπορεί να διασώσει ίσως τον κ. Σαμαρά προσωρινά στην ηγεσία της Ν∆, θα αφήσει, όμως, το δηλητήριό της στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας και της πολιτικής ζωής. Η λογική της εθνικοφροσύνης, που χαρακτηρίζει τον κ. Σαμαρά, δεν αρκείται στην υπόδειξη και αντιμετώπιση πολιτικών ή και ταξικών αντιπάλων. Έχει ανάγκη από τη δημιουργία «εχθρών της πατρίδος», αλλά και της θρησκείας και της οικογένειας. ∆ηλαδή, αντιπάλων που δεν έχουν μόνο ριζικά διαφορετική στόχευση, αλλά είναι, υποτίθεται, πρόξενοι εθνικής καταστροφής. Για τον κ. Σαμαρά και τη σημερινή ηγετική ομάδα της Ν∆ ο εμφύλιος δεν έχει τελειώσει. Με το πνεύμα του εμφυλίου ζωντανό μέσα τους βιώνουν την ισότιμη και νομιμοποιημένη πια για την πλειονότητα των πολιτών διεκδίκηση της κυβέρνησης από την αριστερά. Με το πνεύμα της οριστικής λήξης της εκμετάλλευσης των εμφυλιακών ανακλαστικών οφείλει να δοθεί και η απάντηση από την πλευρά τής πολύ μεγάλης πλειονότητας του εκλογικού σώματος: δεν τελείωσε μόνο ο εμφύλιος, δεν έληξε μόνο η διαιώνιση της συμφωνίας της Βάρκιζας, έληξε και η ιδεολογική τρομοκρατία με εργαλείο τα σκιάχτρα της νέας εθνικοφροσύνης. Η καλύτερη επικύρωση της λήξης ισχύος όλων αυτών γίνεται με ψήφο που νιώθει απαλλαγμένη πια από την επιρροή των μορμολύκιων της Συγγρού. Χ. Γεωργούλας
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στην τελική ευθεία για την αυτοδυναμία ΣΥΡΙΖΑ
Η λέξη «αυτοδυναμία» άρχισε να προφέρεται, από επίσημα χείλη στον ΣΥΡΙΖΑ σιγά και δειλά, λίγες βδομάδες μετά την αναγγελία του Προγράμματος της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο. Πλέον, μία βδομάδα πριν τις εκλογές, αποτελεί τον μοναδικό στόχο ο οποίος «δεν είναι απλά εφικτός, αλλά είμαστε πολύ κοντά», όπως χαρακτηριστικά λένε στην Κουμουνδούρου. το επιτελείο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μελετούν με μεγάλη προσοχή τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων με ειδική αναφορά στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μετρήσεων. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα είναι η ανάγκη να διευρυνθεί η -έτσι κι αλλιώς μεγάλη - διείσδυση του κόμματος στις νέες ηλικίες και ειδικά στη «δεξαμενή» της αποχής. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι τόσο το κόμμα όσο και η Νεολαία σηκώνουν πολύ ψηλά τους τόνους στην υπόθεση του αποκλεισμού των 18άρηδων από την ψηφοφορία. Επιπλέον, έμφαση δίνεται και στις νέες μορφές προεκλογικής εκστρατείας και κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα θεματικά τηλεοπτικά σποτ. Πάντως, στην Κουμουνδούρου επικρατεί μεγάλη ικανοποίηση για την ανταπόκριση που είχε η συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στο twitter αλλά και για την διάχυση των ιντερνετικών μηνυμάτων του κόμματος.
Σ
Η σημασία της τελευταίας εβδομάδας
Στον ΣΥΡΙΖΑ δίνουν μεγάλη σημασία στις τελευταίες μέρες της προεκλογικής εκστρατείας καθώς θεωρούν ότι θα αποδειχθούν καθοριστικές για την υπόθεση της αυτοδυναμίας. Άλλωστε, μέσα στη βδομάδα, θα πραγματοποιηθούν οι κεντρικές εκδηλώσεις του κόμματος σε όλη την Ελλάδα. Το πρόγραμμα του Αλέξη Τσίπρα περιλαμβάνει, για σήμερα Κυριακή, περιοδεία σε Τρίκαλα και Καρδίτσα και κεντρική ομιλία στις 19:00 στο Βόλο. Την Τρίτη θα πραγματοποιηθεί η κεντρική ομιλία στην Θεσσαλονίκη και την Τετάρτη στην Πάτρα. Την Πέμπτη θα γίνει η μεγάλη συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στην Αθήνα, στο Κλειστό Γυμναστήριο του Ταεκβοντό και η προεκλογική εκστρατεία θα κλείσει την Παρασκευή με την ομιλία του αρχηγού του κόμματος στο Ηράκλειο της Κρήτης. Την ίδια ώρα, βέβαια, οι Οργανώσεις Μελών του κόμματος πραγματοποιούν τις δικές τους εκδηλώσεις με ομιλητές υποψήφιους βουλευτές. Στην πλειοψηφία τους μάλιστα, οι εκδηλώσεις συγκεντρώνουν πολύ κόσμο και το κλίμα. Στον ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνουν ότι μεγάλη σημασία εξακολουθεί να έχει και ο «παραδοσιακός τρόπος» προεκλογικής εκστρατείας και για αυτό οι υποψήφιοι «οργώνουν» στις περιφέρειές τους τις λαϊκές αγορές και τους χώρους εργασίας όπου η ανταπόκριση του κόσμου χαρακτηρίζεται ως «εντυπωσιακή». Όπως, άλλωστε, έλεγε υποψήφιους βουλευτής του κόμματος «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μόνο κόμμα που μπορεί να πάει στον κόσμο χωρίς να φοβάται την γιούχα». Πάντως ένας ακόμα στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να περιορίσει τα λάθη της τελευταίας στιγμής που ίσως φανούν ικανά να του στοιχίσουν την αυτοδυναμία. Για αυτό το λόγο το επικοινωνιακό επιτελείο είναι σε εγρήγορση προκειμένου να διαχειριστεί πιθανές κρίσεις που μπορεί να προκύψουν. Άλλωστε, η Ν∆ καιροφυλακτεί προκειμένου να εκμεταλλευτεί φαινόμενα διγλωσσίας και ασυνεννοησίας προκειμένου να συνεχίσει την καλλιέργεια κλίματος εκφοβισμού αλλά και την σκιαγράφηση του ΣΥΡΙΖΑ ως «ανεύθυνης πολιτικής δύναμης».
Η μάχη του εξωτερικού
Πριν ακόμα πάντως ανοίξουν οι κάλπες, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κερδίσει μια σημαντική μάχη. Πρόκειται, μάλιστα, για μια μάχη που πριν λίγες βδομάδες φαινόταν δύσκολη για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αναφερόμαστε στο κλίμα που έρχεται από το εξωτερικό. Ήδη οι δηλώσεις που έρχονται τόσο από την Ευρώπη όσο και από διεθνείς παράγοντες δεν συνάδουν με το κλίμα φόβου που εντέχνως προσπάθησε να καλλιεργήσει το επιτελείο της Ν∆ τις προηγούμενες μέρες. Στον ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν με ευχαρίστηση δηλώσεις όπως αυτή της Κριστίν Λαγκάρντ με την οποία τονίζει ότι: «Όποια κυβέρνηση σχηματισθεί, θα επιδιώξουμε τις συζητήσεις που είχαμε με τις ελληνικές αρχές, ώστε να βοηθήσουμε την ελληνική οικονομία να αναπτυχθεί με βιώσιμο και ευρύ τρόπο». Μεγάλη σημασία επίσης, δίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ και στις δηλώσεις του Ιρλανδού Υπουργού Οικονομικών, Μάικλ Νούναν, με τις οποίες ζητά ευρωπαϊκή σύνοδο για το χρέος, μια πάγια θέση δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, στην Κουμουνδούρου σημειώνουν ότι την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει συμμάχους σε όλη την Ευρώπη τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο, ο κ. Σαμαράς έχει απομονωθεί με αποτέλεσμα να καταφεύγει σε λύσεις τύπου Ραχόι. Ενός πρωθυπουργού, δηλαδή, η κυβέρνηση του οποίου μαστίζεται από σωρεία βαριών σκανδάλων, ενώ ο ίδιος θεωρείται από τους πιο σκληρούς συντηρητικούς με νομοθεσίες όπως αυτή για τις αμβλώσεις αλλά και την πρώτη κατοικία. Αδάμος Ζαχαριάδης
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου Η κρίση διέρρηξε το δικομματισμό, με το ΠΑΣΟΚ να κατακερματίζεται και τη Νέα ∆ημοκρατία να χάνει σημαντικό κομμάτι της δύναμής της. Σήμερα διαμορφώνεται ένας νέος δικομματισμός; Μέχρι τις εκλογές του 2012 παρατηρούσαμε μια δικομματική εναλλαγή στην εξουσία, με τα δύο μεγάλα κόμματα να συγκεντρώνουν αθροιστικά έως και το 80% των ψήφων. Ήταν ένα κλασικό δικομματικό μοντέλο, το οποίο συναντούμε και σε άλλες χώρες, που παρέπεμπε πολιτισμικά σε ένα βαθύτερο φαινόμενο, το διπολισμό. Το τελευταίο ίχνος αυτής της δικομματικής εναλλαγής στην εξουσία το είχαμε στις τελευταίες εκλογές του 2009. Έκτοτε, έγινε μία δίδυμη κίνηση στο εκλογικό σώμα και στο πολιτικό σύστημα. Από τη μία πλευρά, είδαμε φαινόμενα κατάρρευσης των παραδοσιακών πολιτικών οικογενειών και, από την άλλη, είχαμε μια τεράστια κρίση του πολιτικού συστήματος. Ουσιαστικά πρόκειται για μια πραγματική κρίση εκπροσώπησης των μέχρι τότε κοινωνικών δυνάμεων. ∆εν είναι τυχαίο ότι στις εκλογές του Μαΐου του 2012 τα δύο κόμματα εξουσίας συγκέντρωσαν αθροιστικά μόλις 32%. Οι εκλογές του Ιουνίου του 2012 έδειξαν ότι τα κέντρα ισορροπίας των εκπροσωπήσεων, άρα και του πολιτικού συστήματος, έχουν αρχίσει να μετατοπίζονται. Και αυτό συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Σήμερα, λοιπόν, έχουμε έναν δικομματισμό όχι στα μεγέθη του κλασικού δικομματισμού των σαράντα χρόνων της μεταπολίτευσης και οπωσδήποτε με διαφορετικά περιεχόμενα στον πολιτικό ανταγωνισμό.
“
Νέος δικομματισμός
Ποιος ήταν ο καταλύτης για τη δημιουργία αυτού του νέου δικομματισμού; Η κρίση πολιτικής εκπροσώπησης που παρατηρήθηκε στο πολιτικό σύστημα μπήκε σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης. Και αυτό το φαινόμενο σημειώθηκε σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες που εφάρμοσαν προγράμματα λιτότητας, το
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
∆ύο είναι τα επίδικα, κατά τον καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τάκη Καφετζή, σε αυτές τις εκλογές: «Το ένα είναι ποια θα είναι η διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος και αν θα επιτευχθεί αυτοδυναμία και το δεύτερο είναι ποιο θα είναι το τρίτο κόμμα». Αναλύοντας τον πολιτικό χάρτη, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, επισημαίνει τα χαρακτηριστικά στοιχεία του νέου δικομματισμού.
καθ’ ημάς μνημόνιο. Αυτά τα προγράμματα διέλυσαν την πολιτική σφαίρα, καθώς και τη δημοσιονομική και κατ’ επέκταση πολιτική-λαϊκή κυριαρχία. Επιπλέον, το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα ετεροπροσδιορίζεται οδήγησε τους πολίτες στο να επιλέξουν άλλες κατευθύνσεις. Ο νέος δικομματισμός διακρίνεται σε Αριστερά-∆εξιά ή είναι άλλα πλέον τα κριτήρια πολιτικής επιλογής; Για πάρα πολλά χρόνια, με διάφορες εκδοχές, το ερμηνευτικό σχήμα που φαινόταν επαρκές για να κάνει κανείς ανάλυση των πολιτικών εκπροσωπήσεων και του πολιτικού συστήματος ήταν η διάκριση Αριστερά-∆εξιά. Το περιεχόμενο του αναδυόμενου νέου δικομματισμού υπακούει σε ένα άλλο διπολικό σχήμα: Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο. Αυτό το σχήμα τέμνει εγκάρσια όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων και φαίνεται να διεκδικεί πλέον την ερμηνευτική επάρκεια για να εξηγήσει τι συμβαίνει στις πολιτικές εκπροσωπήσεις σε μια περίοδο ριζικής κρίσης με εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει επέλθει ανθρωπιστική κρίση και ότι έχει καταστραφεί ο κοινωνικός ιστός από τη στιγμή που καταργήθηκε η εργασία. Χωρίς αυτή τη θεμελιώδη δραστηριότητα, χωρίς δηλαδή εργατική τάξη, εύλογα αναρωτιόμαστε σε ποιον άξονα μπορεί να συγκροτηθεί η κοινωνική ταυτότητα. Με αυτή την παρατήρηση μπορεί να ερμηνευτεί, για παράδειγμα η επικράτηση της Χρυσής Αυγής στα λαϊκά προάστια. Όπως, επίσης, μπορεί να ερμηνευτούν οι απευθείας μετατοπίσεις από τη Χρυσή Αυγή στον ΣΥΡΙΖΑ και τούμπαλιν, φαινόμενα που ποτέ ξανά δεν παρατηρήθηκαν.
Η Ν∆ βρίθει αντιθέσεων
Η Νέα ∆ημοκρατία προσπαθεί να προωθηθεί ως η μεταμνημονιακή δύναμη, στηρίζοντας τις μνημονιακές της επιλογές. Φαίνεται σαν να μην έχει μια διαμορφωμένη ταυτότητα. Πώς ερμηνεύετε τη στρατηγική της; Η Νέα ∆ημοκρατία βρίθει αντιθέσεων
Σήμερα, όλο και περισσότερες φωνές κορυφαίων αξιωματούχων στέλνουν το μήνυμα ότι είναι οι Έλληνες που αποφασίζουν, κάτι που δεν έλεγαν το 2012, ενώ αφήνουν να εννοηθεί ότι θα δουν πώς θα εξελιχθεί μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που επουδενί δεν έλεγαν το 2012.
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Ευρώπη του 2015 δεν είναι ίδια με το 2012 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ ΤΑΚΗ ΚΑΦΕΤΖΗ
7
“
∆εν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει επέλθει ανθρωπιστική κρίση και ότι έχει καταστραφεί ο κοινωνικός ιστός από τη στιγμή που καταργήθηκε η εργασία. Χωρίς την εργατική τάξη, εύλογα αναρωτιόμαστε σε ποιον άξονα μπορεί να συγκροτηθεί η κοινωνική ταυτότητα.
στο εσωτερικό της, καθώς βλέπει να αναπτύσσονται αυτόνομες δυνάμεις προς τα δεξιά και προς το κέντρο του χώρου της. Ο κατακερματισμός που βιώνει είναι πρωτόγνωρος για τη δεξιά. Από την αλλαγή της ηγεσίας της το 2009, έχουμε μια στροφή του επίσημου λόγου της προς πιο συντηρητικά μονοπάτια, τα οποία την απομάκρυναν από αυτό το οποίο εξέφραζε η λεγόμενη καραμανλική παράδοση, δηλαδή τον κοινωνικό φιλελευθερισμό. Σήμερα, προσπαθεί να διεκδικήσει μερίδιο από το λεγόμενο μεσαίο πολιτικό χώρο. Φυσικά, δεν το πετυχαίνει αυτό με την υποψηφιότητα του κ. Οικονόμου και της κ. Γκερέκου, που μόνο ως γραφικότητες μπορούν να χαρακτηριστούν. Ταυτόχρονα, διεκδικεί το μεγαλύτερο μερίδιο της κατακερματισμένης δεξιάς παράταξης υιοθετώντας πολλά αξιώματα της άκρας δεξιάς (ασφάλεια, θρησκεία, κ.λπ.). Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι καταφέρνει να αποκτήσει μία πιο σταθερή περπατησιά. Και ο βασικός λόγος, κατά τη γνώμη μου, οφείλεται στο γεγονός ότι όταν ένα πολιτικό σύστημα ετεροπροσδιορίζεται από τους εταίρους και τους δανειστές και μάλιστα από μια ηγέτιδα δύναμη στον ευρωπαϊκό χώρο, την Χριστιανοδημοκρατική Συμμαχία της κ. Μέρκελ, που είναι ακραία νεοφιλελεύθερη και αυταρχική- καταλαβαίνετε ότι δημιουργούνται πρόσθετα προβλήματα στην απόκτηση ταυτότητας. Στις εκλογές του 2012, τα ΜΜΕ και η ευρωπαϊκή ελίτ πήραν σαφή θέση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, παρότι η Νέα ∆ημοκρατία προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το Grexit, δεν είχε την ίδια στήριξη, με πολλούς ευρωπαίους αξιωματούχους να δηλώνουν εμπιστοσύνη στην κρίση των πολιτών και τα ΜΜΕ να κάνουν σαφή στροφή εναντίον της κυβέρνησης. Πώς ερμηνεύετε αυτή την αλλαγή; Η σχέση της Νέας ∆ημοκρατίας με τις δυναμικές ομάδες πίεσης έχει σαφώς συρρικνωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον τελευταίο καιρό δεσπόζοντα μέσα ενημέρωσης παίρνουν αποστάσεις από τη Νέα ∆ημοκρατία και, κυρίως, από την ηγετική της ομάδα. Σας θυμίζω ότι πριν ενάμισι μήνα, ο πρόεδρος της τράπεζας Πειραιώς δήλωσε ότι δεν διακρίνει κάποιο πρόβλημα στην περίπτωση κυβέρ-
Επίδικο η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ
Αν τολμούσατε μια εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, ποια θα ήταν αυτή; Φαίνεται πως μέχρι σήμερα δεν ανατρέπεται το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ. Από εκεί και πέρα, δύο είναι τα επίδικα ζητήματα. Το ένα είναι ποια θα είναι η διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος και αν θα επιτευχθεί αυτοδυναμία και το δεύτερο είναι ποιο θα είναι το τρίτο κόμμα. Αν είναι η Χρυσή Αυγή, το πρώτο κόμμα θα υποχρεωθεί να κάνει τα πάντα να μην μπει από την κλούβα του Κορυδαλλού στο προεδρικό μέγαρο ο Ν. Μιχαλολιάκος. Μια τέτοια εξέλιξη θα έστελνε ένα μήνυμα σε όλη την Ευρώπη. Αν καταλάβει οποιοδήποτε άλλο κόμμα την τρίτη θέση, τότε όλα τα πιθανά σχήματα είναι μπροστά μας. Όπως και να έχει πιστεύω ότι πάμε σε μεγάλη πόλωση και αυτό θα είναι εις βάρος των ενδιάμεσων μικρότερων δυνάμεων.
νησης ΣΥΡΙΖΑ αρκεί να τηρηθούν δύο πράγματα: ο σεβασμός στη δημοκρατία και ο σεβασμός στις αγορές. Και να μην ξεχνάμε ότι ο όμιλος Πειραιώς είναι από τους ωφελημένους της κυβέρνησης. Αυτά τα δύο παραδείγματα αποδεικνύουν ότι ο κ. Σαμαράς δεν μπορεί να συνεχίσει να εκπροσωπεί αυτή τη μεγάλη και ιστορική παράταξη διατηρώντας μόνο επιλεκτικές σχέσεις με κάποιους φίλους επιχειρηματίες, όπως ο κ. Μελισσανίδης. Όσον αφορά τη στρατηγική του φόβου, η ομάδα πολιτικής επικοινωνίας της Νέας ∆ημοκρατίας φαίνε-
ται πως δεν έχει κατανοήσει ότι η Ευρώπη του 2015 δεν είναι η Ευρώπη του 2012. Σήμερα, όλο και περισσότερες φωνές κορυφαίων αξιωματούχων στέλνουν το μήνυμα ότι είναι οι Έλληνες που αποφασίζουν, κάτι που δεν έλεγαν το 2012, ενώ αφήνουν να εννοηθεί ότι θα δουν πώς θα εξελιχθεί μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που επουδενί δεν έλεγαν το 2012. Όμως, η ομάδα επικοινωνίας επιμένει στο παιχνίδι του φόβου μπας και μπορέσουν να δώσουν στη Ν∆ κάποια πρώτη ύλη στη διαμόρφωση ταυτότητας, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο χρόνο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να βρει συμμάχους
Απέναντι στο φόβο, ο ΣΥΡΙΖΑ προτάσσει την ελπίδα. Ποια ζητήματα πιστεύετε ότι πρέπει να αναδείξει ως κυβέρνηση; Πριν από μήνες ο κ. Βαρουφάκης είπε το εξής απλό: Αν ο ΣΥΡΙΖΑ νικήσει τις εκλογές και δεν εφαρμόσει ή δεν έρθει σε σύγκρουση ή δεν έρθει σε σκληρή διαπραγμάτευση για όσα λέει δεν έχει λόγο να νικήσει. Το ζήτημα που τίθεται για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πρωτίστως ηθικής και αξιακής τάξεως. Ότι, δηλαδή, θα κάνει αυτά που λέει. Προεκλογικά επιμένει στο πρόγραμμα της ∆ΕΘ, που όμως είναι βραχυπρόθεσμο. Μετά την εφαρμογή αυτού, τι θα κάνει; Υποτίθεται ότι έπεται ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας. Και για να το υλοποιήσει οφείλει να βρει συμμάχους, και δεν εννοώ μόνο πολιτικούς, αλλά κυρίως κοινωνικούς. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν ενιαία φωνή. ∆εν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι είμαστε στη μετακομματική εποχή. Όπως έχει πει ο Κώστας ∆ουζίνας, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καπέλωσε τα κινήματα που ξεπήδησαν από τα κάτω, συμπορεύτηκε μαζί τους χωρίς να τα χειραγωγήσει. Όταν ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ λέει «σας θέλουμε δίπλα μας», αυτό είναι ένα προσκλητήριο σε μια –ανάλογα με τις εξελίξεις- ανά πάσα στιγμή ετοιμότητα μαζικής κινητοποίησης, χωρίς βέβαια τον υλικό σκελετό που παλιότερα θα ήταν οι κομματικές βάσεις. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ δεν σημαίνει ότι οι ιδέες της Αριστεράς έγιναν αποδεκτές από την πλειοψηφία του κόσμου. Τι πρέ-
πει να κάνει μια κυβέρνηση της αριστεράς για να διαδώσει τις ιδέες αυτές; Μιλάτε για κυβέρνηση της Αριστεράς. Όμως πρέπει να δούμε το περιεχόμενό του όρου Αριστερά, ώστε να φτάσουμε σε αυτό το συμπέρασμα. Όπως έχει πει πολλές φορές ο ΣΥΡΙΖΑ, «το πρόγραμμα της ∆ΕΘ δεν είναι αυτό που θέλουμε, αλλά αυτό που μπορούμε». Το πρόγραμμα έχει σαφώς κοινωνικό στίγμα, όμως θα έλεγα ότι είναι μια πολιτική τυπικά κεϋνσιανής σοσιαλδημοκρατικής έμπνευσης. Αυτό που ορίζουμε ως «αριστερά», θα έλεγα ότι πρέπει να ξανασκεφτούμε το τι εννοούμε. Η ανακοίνωση που έβγαλε ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις μαζικές δολοφονίες στο Charlie Hebdo έκανε ρητή αναφορά στο διαφωτισμό. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η αλλαγή προς τον πολιτικό φιλελευθερισμό (αποκατάσταση των θεσμών του κοινοβουλίου, της αξιοκρατίας, της διαφάνειας) δηλαδή όσα όριζαν την έννοια κράτος δικαίου είναι πρωτοφανής για την Αριστερά. Ωστόσο, μετά τις εκλογές του 2012, οπότε και η χώρα κυβερνάται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, η αριστερά ξαναδιαβάζει πράγματα που δεν ανήκουν στην ιστορική πολιτική της κουλτούρα.
Εντός και επί τα αυτά
Το ΚΚΕ βρίσκεται σε ένα ιστορικό μονοπάτι. Ή να στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ και την προοπτική μιας κυβέρνησης της αριστεράς ή να περιχαρακωθεί. Ποια είναι η εκτίμησή σας; Το ΚΚΕ, εκατό χρόνια μετά την ίδρυσή του, έχει μείνει αναλλοίωτο επειδή έχει ένα χρυσό κανόνα, την περιχαρακωμένη αναπαραγωγή του. Αυτός ο κανόνας του εξασφαλίζει ότι θα κρατήσει το μηχανισμό του. Και ο μηχανισμός αυτός είναι η ίδια η ουσία του όποιου κομμουνιστικού κόμματος. Ουσιαστικά μιλάμε για τον σιδερένιο νόμο της γραφειοκρατίας. Και έτσι μπόρεσε να επιβιώσει. Εάν πάρω σαν σημείο αναφοράς τις ευρωεκλογές φαίνεται ότι θα επιβιώσει σε αυτή την τάξη των ποσοστών του. Ήδη είχε διαρροές προς τον ΣΥΡΙΖΑ και όσο πλησιάζει η Κυριακή οι πιέσεις από τον κόσμο του μπορεί να αυξηθούν. Όμως φαίνεται ότι βασική επιλογή του είναι να μείνουμε εντός και επί τα αυτά.
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κοινωνικός και οικολογικός μετασχηματισμός ΜΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ
Στη δίνη της συνδυασμένης οικονομικής-οικολογικής κρίσης του καπιταλισμού, το περιεχόμενο της ανατροπής δεν μπορεί παρά να έχει χαρακτήρα ταυτόχρονα κοινωνικό και οικολογικό. ∆εν μπορεί παρά να αμφισβητεί, στη βάση του, το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης, τον παραγωγισμό, την ιδεολογία της αέναης μεγέθυνσης και συσσώρευσης, καθώς επίσης και τη λεηλασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που ναρκοθετεί το παρόν και το μέλλον των κοινωνιών.
Ε
ίναι βέβαιο ότι ο ίδιος δρόμος δεν μπορεί να οδηγήσει σε άλλα αποτελέσματα. Μόνη πραγματική διέξοδο μπορεί να αποτελέσει ο κοινωνικός-οικολογικός μετασχηματισμός της παραγωγής, σε ένα μεταβατικό πρόγραμμα μιας «οικονομίας των αναγκών» σε σοσιαλιστική κατεύθυνση. Σήμερα, βρισκόμαστε μπροστά στην ιστορική πρόκληση της διακυβέρνησης από την αριστερά, που καλείται να βάλει στο προσκήνιο τις συλλογικές ανάγκες και να διαμορφώσει ένα νέο υπόδειγμα το οποίο να στηρίζεται στην κινητοποίηση της κοινωνίας και την ενεργό συμμετοχή της. Η συνάρθρωση της οικολογικής με την κοινωνική και ταξική διάσταση αποτελεί «ιδρυτικό» και φυσιογνωμικό χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ. Πολύτιμη παρακαταθήκη και οδηγό αποτελούν η πλειάδα περιβαλλοντικών κινήσεων και δικτύων που αναπτύχθηκαν την προηγούμενη δεκαετία και μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά, τα κινήματα ενάντια στο λιθάνθρακα και τη βιομηχανική ρύπανση, στην εκτροπή του Αχελώου, στην επέλαση των βιομηχανικών Α.Π.Ε., στην εξόρυξη χρυσού, στην καύση απορριμμάτων και τις χωματερές, στην ιδιωτικοποίηση του νερού, στο ξεπούλημα του Ελληνικού αλλά και πληθώρα άλλων, όπως οι εκατοντάδες συλλογικότητες ελεύθερων χώρων στις πόλεις ή για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα δασών και αιγιαλών. Οι κρίσεις της οικονομίας και των οικοσυστημάτων είναι δομικές και αλληλένδετες, και παροξύνονται στην περίοδο κυριαρχίας του νεοφιλευθερισμού. Ιδιαίτερα στην εποχή της κρίσης, που αξιοποιείται ως «ευκαιρία», παίρνουν ακραία χαρακτηριστικά μέσω της εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών καταστροφής. Ζωτικά κοινωνικά αγαθά όπως η γη, το νερό, η ενέργεια επιχειρείται να ιδιωτικοποιηθούν πλήρως. Προωθείται η μαζική εκποίηση ορυκτών πόρων, δασικών εκτάσεων και αιγιαλών, αλλά και της διαχείρισης των απορριμμάτων. Το θεσμικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής προστασίας, όπως επίσης και οι αντίστοιχες υπηρεσίες και ελεγκτικοί μηχανισμοί αποσαρθρώνονται. Ο ολοκληρωμένος χωρικός σχεδιασμός, δηλαδή ο προσδιορισμός των όρων ανάπτυξης στο έδαφος και στην κοινωνία, εκχωρείται απροσχημάτιστα πια σε ιδιωτικά συμφέροντα ή τομεακά λόμπι, δημιουργώντας νησίδες καθεστώτος εξαίρεσης από τους κανόνες. Συνολικά, η υπαγωγή του χωρικού σχεδιασμού και των αδειοδότησεων σε όρους α λα καρτ και διαδικασίες «fast track», εγκαθιδρύει την επιθετική προώθηση μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων με χαρακτηριστικά υφαρπαγής γης. Η αντιστροφή της σημερινής ζοφερής πραγματικότητας, προϋποθέτει, ως πρώτη προτεραιότητα, την ανάκτηση,
προστασία και δημοκρατικό έλεγχο του συνόλου των δημόσιων και κοινών αγαθών.
Ένα νέο μεταβατικό υπόδειγμα
Για να συγκροτηθεί ένα νέο μεταβατικό υπόδειγμα με άξονες: α) την εμβάθυνση της δημοκρατίας στην ίδια την παραγωγή με έλεγχο της κοινωνίας και των εργαζομένων, β) τη στήριξη των τοπικών παραγωγικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων γ) την ισορροπία και η συνέργεια μεταξύ των τομέων της παραγωγής, δ) το δημοκρατικό χωρικό σχεδιασμό σε όλα τα επίπεδα, ε) τη διαφύλαξη των τοπικών φυσικών διαθεσίμων στ) την ευρύτατη πρωτογενή διανομή της παραγόμενης αξίας στο σύνολο του πληθυσμού, ζ) την αποκέντρωση ανθρώπων και δραστηριοτήτων, η) την αλληλεγγύη και το συνεργατισμό θ) το σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστήματων και στις τοπικές παραδόσεις για τη χρήση της γης, ι) την εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας, ια) την αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας. Ενός υποδείγματος, στον αντίποδα της «πράσινης ανάπτυξης» της αγοράς, που δεν μπορεί παρά να έχει στην προμετω-
πίδα του την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την περιβαλλοντική και χωροκοινωνική δικαιοσύνη. Ενός υποδείγματος που ελέγχει τα κλαδικά και επενδυτικά σχέδια στο χώρο, διαιτητεύει τις συγκρούσεις στην εκμετάλλευση γης και πόρων, με δημοκρατικό τρόπο, με οικολογικές ορίζουσες και προς όφελος της κοινωνίας. Ενός υποδείγματος που απαιτεί το ριζικό μετασχηματισμό του ενεργειακού μοντέλου, με την ενέργεια δημόσιο-κοινωνικό αγαθό, στην κατεύθυνση απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και μετάβασης σε μια οικονομία «μηδενικών εκπομπών άνθρακα». Μιας κατεύθυνσης σε πλήρη αντίθεση με το εξορυκτικό μοντέλο ανάπτυξης που τυπικά προωθείται σε χώρες ευάλωτες υπό δημοσιονομική επιτήρηση, οδηγώντας στην όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και στην αύξηση της συγκέντρωσης και του ελέγχου τόσο της οικονομίας, όσο και της εξουσίας, σε λίγα χέρια.
Άμεσες ενέργειες
Σε αυτή την κατεύθυνση, ως πρώτες άμεσες και εμβληματικές ενέργειες μιας αριστερής κυβέρνησης θεωρούμε:
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
* Τη νομοθετική ακύρωση των μνημονιακών -και όχι μόνο- νόμων και αποφάσεων που αφορούν: ιδιωτικοποίηση νερού και ενέργειας, «fast track» αδειοδοτήσεις, εξορύξεις χρυσού και νέων κοιτασμάτων, τα Σ∆ΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων, την εκποίηση δημόσιων εκτάσεων, τη συρρίκνωση της προστασίας δασών, υγροτόπων, προστατευόμενων περιοχών και ακτών. * Την κατάργηση του ΤΑΙΠΕ∆ ώστε να προστατευτεί η δημόσια περιουσία. * Την αποκατάσταση του πλαισίου δημόσιου και δημοκρατικού χωρικού σχεδιασμού -με πρώτη την κατάργηση και αντικατάσταση του νόμου 4269/14- που τον υποτάσσει ολοκληρωτικά στα ιδιωτικά σχέδια και επιδιώξεις. * Την ανασυγκρότηση και ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών περιβάλλοντος και χωροταξικού σχεδιασμού, της δασικής υπηρεσίας, του ΚΑΠΕ και του ΕΚΒΑΑ/ΙΓΜΕ. * Την έναρξη διαδικασιών εκπόνησης αξιόπιστου και δημοκρατικού μακροχρόνιου στρατηγικού ενεργειακού σχεδιασμού καθώς επίσης και ανασυγκρότησης -επικαιροποίησης του εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού, με την κινητοποίηση ευρύτατων κοινωνικών δυνάμεων. Στόχος, η υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος, η ανάκτηση του κοινωνικού ελέγχου, η προώθηση των συλλογικών αναγκών στην ενέργεια και στο χώρο. Η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος δεν αποτελεί «κόστος», αλλά όρο ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών. Ο κοινωνικός και οικολογικός μετασχηματισμός της παραγωγής είναι η προϋπόθεση για την ανάσχεση της κρίσης. Η δημοκρατία και η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων είναι ο δρόμος για μια πιο δίκαιη, βιώσιμη και δημιουργική οργάνωση της κοινωνίας. Συντονιστικό Τμήματος Οικολογίας, Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού ΣΥΡΙΖΑ: Μαρία Καλαντζοπούλου, Χάρης Κωνσταντάτος, Μαρία Μάρκου, Μπάμπης Μπιλίνης, ∆έσποινα Σπανούδη, Γιώργος Χονδρός, Πέτρος Ψαρρέας
Για τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη
ΜΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΑΓΡΥΠΝΟΥΝ
Κ
αθώς πυκνώνει ο χρόνος προς τις κάλπες και μεγαλώνει η συναίσθηση της ευθύνης, τα πολλά λόγια περισσεύουν. Μιλάει από μόνη της η εικόνα της καταστροφής, η ζοφερή προοπτική για τον τόπο και το λαό, αν συνεχιστεί η ίδια γραμμή πλεύσης. Κανείς δεν μπορεί πια να ισχυριστεί ότι δεν ξέρει, ότι δεν έχει καταλάβει πως η υποταγή στο κακό δεν θα εξορκίσει το χειρότερο, αυτό που μας επιφυλάσσουν όσοι μας κυβέρνησαν επί δεκαετίες και μας έσπρωξαν βίαια στο μονόδρομο της καταστροφής μας. Απευθυνόμαστε σε όσους έχουν συνειδητοποιήσει ότι η ήττα θα είναι ισόβια αν δεν αδράξουμε κάθε ευκαιρία, κι ότι μια τέτοια ευκαιρία ιστορικών διαστάσεων είναι η εκλογική αναμέτρηση της ερχόμενης Κυριακής, που από το αποτέλεσμά της θα κριθούν για πάρα πολλά χρόνια οι τύχες του τόπου που μας εμπιστεύτηκαν οι προηγούμενοι. Απευθυνόμαστε σε όσους προτάσσουν το δικαίωμα όλων στη ζωή και την αξιοπρέπεια. Σε όσους έχουν αντιληφθεί ότι δεν χωρούν πλέον υπεκφυγές και προφάσεις, ότι πάνε οι καιροί που οι συνέπειες της κάλπης ήταν διαχειρίσιμες, ότι αυτή τη φορά,
περισσότερο από ποτέ, την αφέλεια, την ατολμία και τις στενόκαρδες επιφυλάξεις μας θα τις πληρώνουν οι επόμενες πολλές γενεές χωρίς να έχουν φταίξει. Η καταστροφή έχει όνομα και πρόσωπο. Το όνομα των κομμάτων που κυβέρνησαν και συγκυβέρνησαν τη χώρα. Το πρόσωπο των πολιτικών που επιλέχτηκαν και επέλεξαν να ταυτιστούν με
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο ρόλος του κινήματος και της αριστεράς της αριστεράς Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
“
9
Ένα ενωτικό μαχητικό ρεύμα προωθητικής αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση της αριστεράς Έχουμε την ευτυχία να ζούμε σε μια περίοδο που για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ευρώπη υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να σχηματιστεί κυβέρνηση της αριστεράς. Παράλληλα, έχουμε τη δυστυχία στην ίδια περίοδο μεγάλα τμήματα της κοινωνίας να υφίστανται τρομακτικά δεινά. Έχουμε τη χαρά να μην πνίγει τον ορίζοντά μας η επέλαση μιας Λεπέν. Ταυτόχρονα, έχουμε την αγωνία (η οποία όταν δεν μετασχηματίζεται σε αγώνα συνήθως μεταλλάσσεται σε παθητικότητα και απογοήτευση) αν η κυβέρνηση της αριστεράς (εν προκειμένω ο ΣΥΡΙΖΑ) θα τα βγάλει πέρα, είτε λόγω της σκληρής πραγματικότητας είτε εξαιτίας της δικής του ανεπάρκειας –και τα δύο ισχύουν. Σε αυτό το κείμενο δεν σκοπεύουμε να αναφερθούμε στα στρατηγικά, τακτικά και οργανωτικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως στο κομβικό, κατά τη γνώμη μας, ζήτημα της στάσης του κινήματος απέναντι σε μια ενδεχόμενη κυβέρνηση της αριστεράς.
Μ
ε τον όρο «κίνημα» αναφερόμαστε σε όλο εκείνο το γαλαξία μορφών κοινωνικής αυτοοργάνωσης, αλλά και διαμεσολάβησης κάθε τύπου (από συνδικάτα και συλλόγους μέχρι σωματεία βάσης, λαϊκές συνελεύσεις, επιτροπές αγώνα, στέκια, δομές αλληλεγγύης και καταλήψεις), με διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας, αλλά και γραφειοκρατίας –θεσμισμένης ή άτυπης. Προφανώς, στο κίνημα (ή στα κινήματα) η αριστερά, με διαφορετικούς ρυθμούς και χαρακτηριστικά, και ο Α/Α χώρος παίζουν πρωταγωνιστικό, αλλά όχι αποκλειστικό ρόλο –τα παραδείγματα της Κερατέας, της Χαλκιδικής και των καθαριστριών είναι χαρακτηριστικά. Με αυτή την έννοια, η ταύτιση του κινήματος με το «κοινωνικό», το «αδιαμεσολάβητο» και το «αμεσοδημοκρατικό» και του κόμματος με το «γραφειοκρατικό» και το «χειραγωγητικό» είναι τουλάχιστον απλοϊκή και σχηματική. Έχουμε δει
κινήματα να λειτουργούν πολύ πιο αντιδημοκρατικά από κόμματα, εξάλλου πολλά μέλη κομμάτων (του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριλαμβανομένου) συμμετέχουν ενεργά και ανιδιοτελώς στο κίνημα. Κάναμε την προηγούμενη διευκρίνιση για να υποστηρίξουμε τον ακόλουθο ισχυρισμό: Το κίνημα (κινήματα) υπόκειται κάθε περίοδο σε μια διπλή ώθηση και παράλληλα πίεση. Αφενός, στη γενική κοινωνική τάση για διαμαρτυρία και αντίσταση (π.χ. πλατείες) και στην ειδική τάση των πολιτικών πρωτοποριών να ανοίξουν –ή να κλείσουν– συγκεκριμένα μέτωπα. Αν αυτό εντοπιστεί σε αυτή την περίοδο οδηγεί στις εξής διαπιστώσεις: Η υποχώρηση της γενικής κοινωνικής τάσης για διαμαρτυρία και αντίσταση, λόγω της ήττας απέναντι στη μνημονιακή επίθεση, της ζοφερής πραγματικότητας που προκαλούν η φτώχεια, η ανεργία και η ανασφάλεια, αλλά και της έλλειψης μιας σαφούς προοπτικής υπέρβασης αυτής της κατάστασης ωθούν μεγάλα τμήματα των «από κάτω» στην παραίτηση και την ανάθεση. Παράλληλα, μια αντίστοιχη υποχώρηση συντελείται στους χώρους των πολιτικών πρωτοποριών. Προφανώς, οφείλεται στην κοινωνική ύφεση, αλλά παροξύνεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών των χώρων. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα τα πιο ριζοσπαστικά μέλη του, βιώνει εξαιρετική εσωστρέφεια και απογοήτευση από τις παλινωδίες της ηγεσίας του ή αρκείται σε μια ενδοκομματική ανάθεση, το ΚΚΕ ξεπερνά σε, σεχταριστική μεν καθεστωτική δε, περιχαράκωση κάθε ιστορικό προηγούμενο, η
τη διαπλοκή, τη διαφθορά και τη δουλοπρεπή υποτέλεια. Εκείνων που μέχρι χθες μας ελεεινολογούσαν ότι συντρώγαμε στα τραπέζια της απληστίας τους και έχουν το θράσος σήμερα να προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας με τηλεοπτικούς μονόλογους και υποσχεσιολογίες σε μουδιασμένα κομματικά ακροατήρια. Που υπόσχονται να μας βγάλουν από την κρίση που οι ίδιοι προκάλεσαν και εκμεταλλεύτηκαν για να μας καθυποτάξουν. Που έσπευσαν να ανέβουν την τελευταία στιγμή στο τρένο της διεκδίκησης της ψήφου για να αναχαιτίσουν τα εκλογικά ποσοστά της ανατροπής. Απέναντί τους στέκεται το δικαίωμα στην ελπίδα και η βεβαιότητα ότι η ψήφος για τη μεγάλη ανατροπή έχει όνομα, κι αυτό είναι «Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς». Ο ΣΥΡΙΖΑ επωμίστηκε την ευθύνη να απαλλάξει τη χώρα από την παγίδα του χρέους και το λαό από τη θεσμοθετημένη λιτότητα, τη φτωχοποίηση και την ταπείνωση. Συντασσόμαστε με τη μεγάλη πλειοψηφία που εμπιστεύεται στον ΣΥΡΙΖΑ τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ελπίδα, συμμετέχουμε σ’ αυτή την κρίσιμη προσπάθεια. Και δεσμευόμαστε ότι από την επομένη της καθαρής εντολής του λαού για κυβέρνηση πάνδημης δημοκρατικής συνέγερσης θα είμαστε με αυτούς που θα επαγρυπνούν ώστε οι δεσμεύσεις θα τηρηθούν με ευλάβεια, προς το συμφέρον της αλήθειας και της ανάγκης των καιρών. Το οφείλουμε στην προσήλωσή μας στη δημοκρατία και στην προσωπική μας διαδρομή. Η συμμετοχή μας στην Αντίσταση κατά της χουντικής δικτατορίας και των σημερινών αναβιώσεών της, κατά του καθημερινού φασισμού και υπέρ των ακατάλυτων αξιών του ανθρωπισμού, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, μας επιβάλλει το καθήκον της υπογραφής μας κάτω από αυτό το κείμενο.
άκρα αριστερά (πρωτοστατούσης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ), έχοντας επιλέξει αντί της αριστερής παρέμβασης στην προοπτική μιας κυβέρνησης της αριστεράς τη διασπαστική περιχαράκωση, διακρίνεται από πρωτοφανή εσωστρέφεια και έναν ιδιότυπο οικονομισμό, ενώ μεγάλα τμήματα του Α/Α χώρου «σαν να μην έχει περάσει μια μέρα», επειδή είναι αντιεκλογικά, συνεχίζουν αυτά που έκαναν.
Κακοί οιωνοί
Τούτων δοθέντων, ενώ, κατά τη γνώμη μας, το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης της αριστεράς αποτελεί κορυφαίας σημασίας γεγονός για την πορεία της ταξικής πάλης, γιατί είτε θα της ανοίξει νέα πεδία ανάπτυξης και σύγκρουσης είτε θα την καταβαραθρώσει στην ανυποληψία και την ακροδεξιά παλινόρθωση (τα περί «νέου ΠΑΣΟΚ» είναι καφενειακές μπούρδες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μετεξελιχθεί σε καθεστωτικό κόμμα, είτε θα προχωρήσει αριστερά είτε θα συντριβεί, το ΠΑΣΟΚ ήταν ήδη «κράτος» πριν αναλάβει την πολιτική εξουσία το 1981, εξάλλου η εποχή ευνοούσε την ενσωμάτωση στο κράτος ευρέων κοινωνικών στρωμάτων), από την άλλη η κοινωνική νηνεμία και η ανάθεση ή ο σεχταρισμός που διακρίνουν την πλειονότητα της αριστεράς και του Α/Α χώρου δεν αποτελούν καλούς οιωνούς για το άμεσο μέλλον. Είναι δυνατόν όλη την προηγούμενη περίοδο, αλλά και τώρα προεκλογικά, να μην έχει γίνει ούτε μία «κινηματική» συ-
Υπογράφουν: Αϊδινιάν-Βασιλείου Αρουσιάν, Αναγνωστόπουλος Σπύρος, Απανωμεριτάκης Νίκος, Βογιατζής Κώστας, Βρακάς Γιάννης, Γεωργούλας Μπάμπης, Γιαραλή-Μανιού Μαργαρίτα, Γιούργος Κωστής, Γιούργου Λάγια, Γρέβιας Θανάσης, ∆αρειώτης Μίμης, ∆εμουρτζίδης Βασίλης, ∆ιακουμής Κώστας,∆ρακόπουλος Μπάμπης,∆ρακοπούλου-Καρίμαλη Πόπη, Θεοδωρακάκος Μιχάλης, Θεοδωρίδης Αναστάσιος, Θεοφυλακτοπούλου Μπούλη, Καλαϊτζής Θόδωρος, Καλαφάτης Θανάσης, Καλλέργη Μαρία, Καλογήρου ΘόδωροςΚασιούμης ∆ημήτρης, Κιάος Νίκος, Κλαυδιανός Παύλος,Κλείτσας Νίκος,Κοβάνης Μπάμπης, Κοβάνης Σεραφείμ,Κοιλάκος Σταμάτης,Κωσταντόπουλος Νίκος, Κωσταράκος ∆ημήτρης, Κωτούλας Βασίλης, Μαλτσίδης Αργύρης, Μανταίος Κώστας, Μανωλάκος Αριστείδης, Μανωλάκος Μίμης, Μανωλάκου Μαρία, Μάρκου Ανδρέας, Μαστροδήμος ∆ημήτρης, Μερτίκα Νατάσα, Μπαλωμένος Βασίλης, Μπαρχαμπάς Νώντας, Μπαστάκης Μανώλης, Μπενάς Τάκης, Μωράκης Γιώργος, Νάσκου Ρούλης, Νικολακάκης Γιώργος, Νικολάου Αθηνά, Ξαρχουλάκος Γιάννης, Ξενάκη Ζωή, Οικονόμου Μιχάλης, Πάντος Στέφανος, Παπαδάκης Γιώργος, Παπαδάκης Μιχάλης, Παπαδόπουλος Κώστας, Παππάς Στέλιος, Πίτυρης Γιάννης, Σαββάκης Ανδρέας, Σαγιάς Γιώργος, Σπηλιόπουλος Σπύρος, Σταθάκος Πέτρος, Σταματάκης Γιάννης, Στεφανίδου Έλλη, Στεφάνου Στέφανος, Στρατής Γιάννης, Τερζής Περικλής, Τζεμπελίκου Πόπη, Τρίκκας Τάσος, Τόμτσης Κώστας, Τσαγκρής Νίκος, Τσόλης ∆ημήτρης,Τσούτσια Ισμήνη, Φακιρούδης Κυριάκος, Φιτσιάνος Αντώνης, Χατζηδημητρίου Φαίδων, Χατζηπέρος Παναγιώτης, Χατζοπλάκης Γιώργος, Χριστόπουλος Αλέξης, Χρυσανθόπουλος Νίκος, Ψυχούλης Νίκος •
Είναι δυνατόν όλη την προηγούμενη περίοδο, αλλά και τώρα προεκλογικά, να μην έχει γίνει ούτε μία “κινηματική” συνέλευση για τα άμεσα αιτήματα του κινήματος αν σχηματιστεί κυβέρνηση της αριστεράς; νέλευση για τα άμεσα αιτήματα του κινήματος αν σχηματιστεί κυβέρνηση της αριστεράς; Είναι δυνατόν ριζοσπαστικοί πολιτικοί χώροι όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να μην ασχολούνται με την οργάνωση, π.χ., των νοσοκομείων, που έχουν δυνάμεις, στην κατεύθυνση της λαϊκής συμμετοχής και του «άλλου ∆ημόσιου», αλλά να περιορίζονται σε συνδικαλιστικές κοινοτοπίες ή να ξεχνούν τους τρομονόμους και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων στις «ενωτικές πλατφόρμες» τους; Είναι δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ, εκτός όλων των άλλων, να μην έχει ένα στοιχειώδες σχέδιο για την αντιμετώπιση του «βαθέος κράτους» και να γελοιοποιείται όταν στελέχη του υποστηρίζουν δημόσια ότι «θα διαλύσουμε την Ομάδα ∆έλτα και θα στείλουμε τους άντρες της να κάνουν περιπολίες όχι στην Κηφισιά και την Εκάλη, αλλά στις λαϊκές γειτονιές σαν τον Άγιο Παντελεήμονα» –Θεός φυλάξοι; Είναι δυνατόν ο Α/Α χώρος, αν και στο στόχαστρο της κρατικής καταστολής, να αρνείται να γίνει καμπάνια για την κατάργηση των τρομονόμων, του κουκουλονόμου και των φυλακών τύπου Γ’ για να μην καλλιεργηθούν εκλογικές αυταπάτες;
Προσεγγίσεις και διεκδικήσεις
Θεωρούμε ότι τα προηγούμενα ερωτήματα δίνουν, σε γενικές γραμμές, το στίγμα της κατεύθυνσης που οφείλει να έχει το κίνημα και η αριστερά της αριστεράς (συμπεριλαμβανομένων των ριζοσπαστικών μελών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ) την αμέσως επόμενη περίοδο. Ήδη από τον Νοέμβριο, το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα με την παρέμβασή του για την «αριστερή κυβέρνηση της αριστεράς – αφετηριακές προσεγγίσεις και άμεσες διεκδικήσεις» και θέσεις για το μεταναστευτικό-προσφυγικό, τις φυλακές και τους πολιτικούς κρατούμενους, την αστυνομία και τους φασίστες, καθώς και τα λεγόμενα εθνικά θέματα, προσπάθησε να συνεισφέρει σε αυτή την προγραμματική κινηματική σύγκλιση. Η ανταπόκριση ήταν μικρή. Παρ’ όλα αυτά επιμένουμε: Αν δεν δημιουργηθεί ένα ενωτικό μαχητικό ρεύμα προωθητικής αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση της αριστεράς ούτε αυτή ούτε το κίνημα θα τα πάνε καλά. Κυριακή Κλοκίτη, Λίνα Κυριαφίνη, Μπάμπης Ντινάκης, μέλη του ∆ικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα
10
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Πού θα βρούμε τα λεφτά; Εκεί θα βρούμε τα λεφτά ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Στον απόηχο του τρομοκρατικού λόγου της προεκλογικής καμπάνιας της Ν∆ και των συμμαχιών της, επιχειρούμε μια απόδοση της αντικειμενικής πραγματικότητας. Συμπέρασμα: υπάρχουν προβλήματα για μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά υπάρχουν και λύσεις. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Τέθηκε ζήτημα βραχυπρόθεσμου δανεισμού από τη νέα κυβέρνηση, για υποχρεώσεις ως το τέλος Μαρτίου. Το υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει μέσω εντόκων γραμματίων, επειδή το συμφωνημένο όριο έχει ήδη καλυφθεί. Πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα; Πρόκειται για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους για εξυπηρέτηση του χρέους ως το τέλος Μαρτίου, δηλαδή την περίοδο όπου δεν θα έχει ακόμη σχηματισθεί κυβέρνηση ή δεν θα έχει ολοκληρωθεί μια νέα διαπραγμάτευση για να λύσει και παρόμοια ζητήματα. Καμιά κυβέρνηση ούτε και της Ν∆ δεν προλαβαίνει να το αντιμετωπίσει αυτό. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί ένας τρόπος, και αυτός δεν είναι άλλος απ’ αυτόν που θα χρησιμοποιήσει και μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Είναι πάρα πολύ απλός. Οι ανάγκες είναι 4,3 δισ. συνολικά, 2,1 έως μέσα Φεβρουαρίου και τα 2,2 στις αρχές του Μαρτίου. Είναι εξοφλήσεις του ∆ΝΤ (2,1 δισ.) και απαιτήσεις ιδιωτών και ΕΚΤ για ομόλογα που δεν είχαν συμπεριληφθεί στο PSI. Οι πηγές είναι οι εξής. Πρώτον, υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο διαφημίζει η κυβέρνηση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στο τέλος του 2014, είναι περίπου 2,0 δισ. Υπενθυμίζουμε ότι η συμφωνία του μνημονίου λέει ότι αυτό αποπληρώνει χρέος. ∆εύτερον, είναι δυνατόν να υπάρξει ενδοκυβερνητικός δανεισμός. Σύμφωνα με μελέτες του υπουργείου Οικονομικών, μπορεί να φθάσει τα 6 – 7 δισ. ∆ηλαδή, διάφοροι οργανισμοί του ευρύτερου δημόσιου τομέα έχουν αποταμιεύσεις, τις οποίες η κυβέρνηση δανείζεται μέσω ρέπος και μετά τα επιστρέφει. Τρίτον, η ΕΚΤ και οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες δεν μας έχουν επιστρέψει ένα ποσό 2 δισ. περίπου από το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά, το SPM και το ANFA. ∆εν τα συνυπολογίζω, όμως, διότι μπορεί να μη δοθούν το πρώτο τρίμηνο. Τέταρτον, από τα 11,5 δισ. του ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), που δεν χρησιμοποιήθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, έχουν κρατηθεί τα 3 δισ. από το Ταμείο για περίπτωση ανάγκης, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μια κυβέρνηση. Πέμπτον, είναι η αύξηση των εντόκων γραμματίων, δηλαδή το θέμα που ήλθε στην επικαιρότητα. Υπάρχει πράγματι συμφωνία με την ΕΚΤ να μειωθεί ο δανεισμός μέσω των εντόκων γραμματίων, για να μπορέσει να αυξηθεί η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, επειδή η έκδοση εντόκων δεσμεύει ρευστότητα που θα πήγαινε στην πραγματική οικονομία. Όμως, δεν απαγορεύει, για παράδειγμα, να πάρει 3 δισ. έντοκα παραπάνω, αν χρειαστεί, και μάλιστα για να αποπληρώσει τα δικά τους χρήματα.
“
Υπάρχει και ένα γενικότερο ευρωπαϊκό περιβάλλον, που αντικειμενικά ωθεί στην ανάγκη υπέρβασης της λιτότητας. Είναι η εμφάνιση αρνητικού πληθωρισμού, που τον ∆εκέμβριο ήταν 0,02. Αυτό ωριμάζει τις αντικειμενικές συνθήκες και από εκεί και πέρα περιμένουμε να ωριμάσουν και οι υποκειμενικές. Υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας; Ποια είναι η ουσία εδώ από οικονομική άποψη; Εκείνο που έχει σημασία, και κατά την άποψή μου είναι δεσμευτικό, είναι αυτό που είπε η ΕΚΤ. Από τα μέχρι 15 δισ. έντοκα μόνο τα 3,5 μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως collateral (ενέχυρο) στην ΕΚΤ για να αντληθεί ρευστότητα, να δανειστούν εκ νέου οι τράπεζες. ∆ηλαδή, με την έκδοση νέων εντόκων μειώνουν τη ρευστότητα και δεν μπορούν μετά να αναπληρώσουν ένα κομμάτι της. Αυτή είναι η αλήθεια. ∆εν απαγορεύει, όμως, κανένας στην κυβέρνηση να βγάλει 2 και 3 και 4 δισ. έντοκα. Αυτό που λέει η ΕΚΤ
συμβαίνει όντως, όμως δεν θα χαλάσει ο κόσμος αν για τρεις μήνες, πχ, μειωθεί κατά 3 δισ. η ρευστότητα από μια οικονομία η οποία, δυστυχώς, πνίγεται από την έλλειψη ρευστότητας. Η ρευστότητα στην ελληνική οικονομία ( πιστωτική επέκταση) δεν αυξάνεται, συνεχίζει να μειώνεται σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ. Εν κατακλείδι, υπήρξε μια κινδυνολογία, η οποία δεν έχει κανένα έδαφος, τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο. Παρενθετικά, να συμπληρώσω ότι υπάρχει ακόμη μια πηγή πόρων μέσα στο 2015: πρόκειται για τις προνομιούχες μετοχές και τα warrants που κατέχουν οι τράπεζες, που το ύψος τους ανέρχεται σε 2,7 δισ. ευρώ. Βεβαίως, αυτό πιθανά δεν μπορεί να γίνει εντός του Μαρτίου, γι’ αυτό και προηγουμένως δεν το ανέφερα ως μία ακόμη πηγή. Τέθηκε, όμως, το ζήτημα και των ομολόγων Αλογοσκούφη. Τι είναι ακριβώς; Πρόκειται όντως για ομόλογα ύψους 15 δισ., που λήγουν τον Μάρτιο και τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί από τις τράπεζες ως collateral, ενέχυρο προς την ΕΚΤ, για να πάρουν ρευστότητα μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008. Αυτά έπρεπε να τα αποπληρώσουν οι τράπεζες επειδή λήγουν. Με τη λήξη των ομολόγων, πράγματι οι ελληνικές τράπεζες στερούνται την αναλογούσα ρευστότητα από την ΕΚΤ. Τα τραπεζικά ιδρύματα και η ΤτΕ εδώ και πολύ καιρό αντιμετωπίζουν το θέμα αυτό σχεδιάζοντας νέους τρόπους αντικατάστασης της ρευστότητας (συμφωνίες για τιτλοποιήσεις, αλλά και υποκατάστασης των ομολόγων που έληξαν, με άλλες μορφές ενεχύρων). ∆εν είναι κάποια χρήματα όμως που πρέπει να καταβάλει σε κάποιον το ∆ημόσιο. Ούτε έχει σχέση με τις πολιτικές εξελίξεις. Είναι, λοιπόν, πρόβλημα ρευστότητας αυτό που εγείρεται. Ακριβώς. Ως τώρα μιλούσαμε για τις ανάγκες του ∆ημοσίου, για τις οποίες και κινδυνολόγησαν. Υπάρχει όμως και το ζήτημα του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Τι σημαίνει αυτό; Οι τράπεζες έχουν 164 δισ. καταθέσεις, πόρους, και 215 δισ. δάνεια. Άρα υπάρχει ένα fund gap, ένα χρηματοδοτικό κενό γύρω στα 55 δισ. Αυτό το καλύπτει η ΕΚΤ, δηλαδή τις χρηματοδοτεί με collateral. Παρά την απομόχλευση, δηλαδή τη μείωση των δανείων που δίνουν στην αγορά, οι τράπεζες έχουν μικρότερους πόρους, καταθέσεις, από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει. Ένα μέρος από αυτό το κενό στηρίζεται από τα 15 δισ. των ομολόγων του Αλογοσκούφη. Όπως έχω ήδη αναφέρει, το θέμα αντιμετωπίζεται εδώ και καιρό από τις ίδιες τις τράπεζες και την ΤτΕ.
Χρηματοδότηση με πρόγραμμα, αλλά ποιο πρόγραμμα;
Εδώ τώρα ανακύπτει και το ζήτημα
του «προγράμματος» που πρέπει να υπάρχει για να χρηματοδοτεί η ΕΚΤ αυτό το κενό των τραπεζών, οι οποίες με τη σειρά τους θα καλύπτουν κενά του ∆ημοσίου. Ναι. Υποτίθεται πως η ΕΚΤ λέει ότι, αν η χώρα είναι χωρίς πρόγραμμα, δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται οι τράπεζές της. ∆ιότι τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου είναι διαβαθμισμένα χαμηλά σε σχέση μ’ αυτά που αγοράζει η ΕΚΤ. Υπάρχει μια ειδική απόφαση, η οποία λέει ότι εμείς θα συνεχίζουμε να αγοράζουμε τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, μάλλον να τα δεχόμαστε ως ενέχυρα, όσο η Ελλάδα βρίσκεται σε πρόγραμμα. Όμως δεν είπε σε ποιο πρόγραμμα. Η ΕΚΤ ποτέ δεν είπε ότι θα σταματήσει τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών. Είπε ότι πρέπει να είναι σε πρόγραμμα. Η οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα κάνει ένα πρόγραμμα. Αν βγει η Ν∆, θα συνεχίσει αυτό που υπήρχε, το μνημονιακό πρόγραμμα. Αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνει το δικό του και θα πρέπει να το συμφωνήσει με την ΕΚΤ. Τοποθετήσεις, επανατοποθετήσεις, κτλ έχουμε καθημερινά από αναλυτές και αξιωματούχους στην Ευρώπη. Ποια η εκτίμησή σου για όλα αυτά; Νομίζω, μπορούμε να συνοψίσουμε τρία – τέσσερα σημεία σημαντικά και δεδομένα, πλέον. Πρώτον, δεν υπάρχει Grexit, τέλειωσε αυτό. ∆εύτερον, δεν υπάρχει bank run, τέλειωσε κι αυτό. ∆ιότι δεν υπάρχει περίπτωση η ΕΚΤ να αφήσει τις τράπεζες που είναι υπό τον έλεγχό της να χρεοκοπήσουν, οι συνέπειες θα είναι τεράστιες. Τρίτον, καταρχάς στην Ελλάδα αλλά και στην ΕΕ δεν υπάρχει θέση για περισσότερη λιτότητα. Τέταρτον, που ενισχύεται πρόσφατα, είναι ότι πλέον η Ελλάδα χρειάζεται μια αναδιάρθρωση του χρέους, μια ελάφρυνση – επιμήκυνση, είτε όπως αλλιώς θέλεις. Ότι πλέον χρειάζεται αναδιάρθρωση του χρέους. Αλλά, υπάρχει και ένα γενικότερο ευρωπαϊκό περιβάλλον, που αντικειμενικά ωθεί στην ανάγκη υπέρβασης της λιτότητας. Είναι η εμφάνιση αρνητικού πληθωρισμού, που τον ∆εκέμβριο ήταν -0,02. Αυτό ωριμάζει τις αντικειμενικές συνθήκες και από εκεί και πέρα περιμένουμε να ωριμάσουν και οι υποκειμενικές. Τα τέσσερα σημεία που αναφέραμε, δικαιώνουν τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι να απορεί κανείς πώς η Ν∆, κόμμα που έχει και λαϊκή βάση, ταυτίζεται πλήρως με την αντίθετη πολιτική. Είσαι αισιόδοξος για τη διαπραγμάτευση που θα αρχίσει μετά τις εκλογές; Εκτιμώντας το κλίμα που έχει διαμορφωθεί, έχω την αίσθηση ότι τόσο οι Γερμανοί όσο και οι άλλοι εταίροι είναι έτοιμοι να διαπραγματευθούν. Είμαι σχετικά αισιόδοξος, ιδίως όσον αφορά την ελάφρυνση του χρέους. Παράλληλα, θα έχουν και αυτοί τις δικές τους απαιτήσεις. •
“
11
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Η αιφνιδιαστική μεταγωγή, τα κρύα κελιά που καταφανώς δεν ήταν έτοιμα να δεχθούν κρατουμένους, ο κανονισμός ασφαλείας που δημοσιεύτηκε επίσης άρον άρον στο ΦΕΚ της 31ης Ιανουαρίου δείχνουν ότι η κυβέρνηση επίσπευσε τη λειτουργία των φυλακών τύπου Γ.
«Φυλακές για τρομοκράτες» στην προεκλογική αρένα
Ο
πως προφανώς γνωρίζουν ήδη οι αναγνώστες της «Εποχής», οι φυλακές τύπου Γ, υψίστης ασφαλείας είναι πλέον γεγονός, αφού στις ειδικές πτέρυγες Ε1 και Ε2 του καταστήματος κράτησης ∆ομοκού βρίσκονται ήδη 20 περίπου κρατούμενοι. Με μια… κινηματογραφική, κατά τη ρεπορταζιακή ορολογία, επιχείρηση μεταγωγής που ξεκίνησε παραμονή Πρωτοχρονιάς μέσα από χιονισμένους δρόμους που τους άνοιγαν γκρέιντερ, οι Μαζιώτης, Γουρνάς, Κουφοντίνας, Γιωτόπουλος, Τζωρτζάτος, Ναξάκης Σαραφούδης και Χρ. Ξηρός καθώς και δέκα ακόμη κρατούμενοι υπόδικοι και κατάδικοι για ποινικές υποθέσεις με το άρθρο 187 του ΠΚ.
Αιφνιδιαστική εφαρμογή
Η αιφνιδιαστική μεταγωγή, τα κρύα κελιά που καταφανώς δεν ήταν έτοιμα να δεχθούν κρατουμένους, ο κανονισμός ασφαλείας που δημοσιεύτηκε επίσης άρον άρον στο ΦΕΚ της 31ης Ιανουαρίου
δείχνουν ότι η κυβέρνηση επίσπευσε τη λειτουργία των φυλακών τύπου Γ, προφανώς με βάση την προκήρυξη εκλογών, αφενός για να φέρει προ τετελεσμένων την επόμενη ηγεσία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης και αφετέρου για να χρησιμοποιήσει επικοινωνιακά το γεγονός. Το σποτάκι σύμφωνα με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ σκοπεύει να αφοπλίσει την αστυνομία και να κλείσει τις «φυλακές για τρομοκράτες» που έφτιαξε η καλή μας η κυβέρνηση που σκέφτεται την ασφάλειά μας το αποδεικνύει περίτρανα. Η νέα αυτή φυλακή μέσα στη φυλακή λειτουργεί με βάση ειδικό εσωτερικό κανονισμό, ο οποίος (χωρίς να παρουσιάζει πολλές σε πλήθος αλλαγές σε σχέση με αυτόν των τύπου Β) αυτό που κάνει στην ουσία είναι ότι θέτει σε εφαρμογή το καθεστώς εξαίρεσης για τους κρατούμενους στις τύπου Γ, πολιτικούς και ποινικούς. Καταργεί τις άδειες (όλες, τακτικές και εκπαιδευτικές) και περιορίζει την κίνησή τους εντός της φυλακής. Επίσης, απαγορεύει στους συγγενείς να φέρνουν στους κρατούμενούς τους μα-
Η προσπάθεια φίμωσης του Τύπου απέτυχε
Α
θώους έκρινε το δικαστήριο τον διευθυντή της «Εφημερίδας των Συντακτών», Νίκο Βουλέλη και τον δημοσιογράφο ∆ημήτρη Ψαρρά για την κατηγορία της παραβίασης προσωπικών δεδομένων και εξύβρισης του Ηλία Κασιδιάρη, μετά από μήνυση που είχε καταθέσει ο τελευταίος.
Με στόχο να κηρυχθεί σιωπητήριο
«Στόχος αυτών των μηνύσεων της Χρυσής Αυγής είναι να κηρυχθεί σιωπητήριο στον Τύπο για ό,τι αφορά τη δράση και την κριτική αυτής της εγκληματικής οργάνωσης. Το δικαστήριο επιβεβαίωσε τις πάγιες αρχές που προκύπτουν από το συνταγματικό δίκαιο για την προστασία της ελευθεροτυπίας, αλλά και για το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση. Ο Ηλίας Κασιδιάρης είναι ένα δημόσιο πρόσωπο που επιθυμεί να βρίσκεται στη δημοσιότητα ως πολιτικός και για αυτό το λόγο είναι λογικό ότι θα υπόκειται σε δημοσιογραφικό έλεγχο και κριτική» τονίζει στην «Εποχή» η δικηγόρος υπεράσπισης, Κλειώ Παπαπαντολέων. Μελανό σημείο της δίκης αποτελεί η σύμπνοια του Εισαγγελέα με την άποψη του Ηλία Κασιδιάρη που οδήγησε στην πρότασή του για καταδίκη της εφημερίδας, «αγνοώντας τη νομολογία των τελευταίων σαράντα χρόνων σχετικά με την ανοχή των δημοσίων προσώπων στην κριτική». Η μήνυση είχε ως αφορμή ένα βίντεο που περιέγραφε σε άρθρο του ο δημοσιογράφος ∆. Ψαρράς, όπου ο Η. Κασιδιάρης μαζί με τα αδέλφια του, επίσης μέλη της Χρυσής Αυγής και διοργανωτές των γνωστών γυμνασίων της οργάνωσης, αναπαριστούν σκηνή από την
γειρεμένο φαγητό. Ήδη όμως από τις πρώτες ημέρες λειτουργίας των ειδικών πτερύγων του ∆ομοκού ξεκίνησαν οι παραβιάσεις ακόμα και αυτού του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας. Παρότι τα επισκεπτήρια μέχρι και τον τρίτο βαθμό συγγένειας δεν περιορίζονται, ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος κατήγγειλε ότι δεν κατάφερε να δει την πρώτη του εξαδέλφη η οποία ταξίδεψε ως εκεί με το τρένο. Ένα ακόμα σοβαρό ζήτημα είναι η απομόνωση, στην πράξη, των κρατουμένων από την πραγματικότητα, καθώς τηλεόραση δεν υπάρχει (ακόμα), ραδιόφωνο δεν πιάνει στον ∆ομοκό και η διεύθυνση αποφάσισε αίφνης να απαγορεύσει τα mp3 players τα οποία επιτρέπονταν μέχρι τώρα, ενώ κάποιοι καταγγέλλουν ότι οι εξωτερικοί φρουροί απαγόρευσαν στους συγγενείς τους να τους δώσουν εφημερίδες και έντυπα.
και ο έλεγχος των εισερχομένων στη φυλακή, την οποία έχει αναλάβει η ΕΛΑΣ. Το πρόγραμμα αυτό κόστισε σε πρώτη φάση 2,5 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Να σημειωθεί ότι οι συγγενείς των κρατουμένων που έκαναν το πρώτο τους επισκεπτήριο την προηγούμενη εβδομάδα υποχρεώθηκαν να βγάλουν τα παπούτσια τους και ψάχτηκαν ενδελεχώς από τους αστυνομικούς, ακόμα και για κλειστά επισκεπτήρια πίσω από τζάμι. Περίπτωση που αξίζει ειδική αναφορά είναι ο 32χρονος κρατούμενος Γιώργος Σοφιανίδης, ο οποίος μετήχθη στον ∆ομοκό ενώ φοιτούσε στο ΤΕΙ Πειραιά αλλά και στο ΙΕΚ του Κορυδαλλού. Όπως καταγγέλλει ο ίδιος, οι οικείοι του αλλά και ο διευθυντής του ΙΕΚ Β. Κάλλιοσης αυτό σημαίνει ότι θα χάσει σε πρώτη φάση το εξάμηνό του και γενικότερα την πρόσβασή του στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Αυτό που φαίνεται να λειτουργεί στην εντέλεια είναι η εξωτερική φρούρηση
Ρόζα Κοβάνη
Με κόστος 2,5 εκατ. ευρώ
ταινία «Χόμπι μου ο βιασμός». Στην εν λόγω σκηνή ο Κασιδιάρης παίζει τον αστυνομικό όπου με βασανιστήρια αποσπά την ομολογία ενός κρατούμενου. «Ο λόγος που αποφάσισα να γράψω για αυτό το βίντεο ήταν, γιατί αναδεικνύει τη λογική που επικρατεί στην Χρυσή Αυγή για τα γυμνάσια και τους βασανισμούς κάτι που μαθαίνεται στα μέλη μέσω αυτών των θεαμάτων που στήνουν πολύ συχνά και αποτελούν πρόβα για μετέπειτα πολιτικές πράξεις. Άλλωστε, θυμόμαστε όλοι όταν όντως αντιποιήθηκαν την αρχή, ζητώντας να ελέγξουν τις άδειες των μικροπωλητών», εξηγεί ο ∆ημήτρης Ψαρράς. Βασικό στοιχείο για τη στοχοποίηση του συγκεκριμένου δημοσιογράφου από την οργάνωση μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι για τη δικαστική υπόθεση της Χρυσής Αυγής έχει καταθέσει πλείστα στοιχεία στις ανακρίτριες για τη δράση της, και μία ενδεχόμενη καταδίκη του θα κατάφερνε να έπληττε την αξιοπιστία του για τα ευρήματά του κατά της οργάνωσης.
Καθυστέρηση της δίκης της Χρυσής Αυγής
Το ανακριτικό σκέλος της υπόθεσης για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης έχει ολοκληρωθεί από το καλοκαίρι, παρόλα αυτά ακόμα δεν έχει οριστεί ημερομηνία για τη διεξαγωγή της δίκης, με κίνδυνο να παρέλθει σε λίγο το 18μηνο της προφυλάκισης και οι κατηγορούμενοι να αφεθούν ελεύθεροι. «Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πολύ άσχημο μήνυμα γιατί θα καλλιεργούσε την εικόνα πως πρόκειται η υπόθεση να πέσει στα μαλακά» εξηγεί ο Θανάσης Καμπαγιάννης, δικηγόρος και μέλος της πρωτοβουλίας για την πολιτική αγωγή του αντιφασιστικού κινήματος. Εν τω μεταξύ, η ανησυχία που επικρατεί για την εξέλιξη της υπόθεσης οξύνεται και από το γεγονός ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα η Χρυσή Αυγή αποτελούσε συμπληρωματική δύναμη του κράτους, έχοντας στενές σχέσεις και δρώντας πολλές φορές από κοινού με τις αστυνομικές δυνάμεις. «Η δίκη και καταδίκη της Χρυσής Αυγής αποτελεί ένα κρίσιμο κόμβο στο αντιφασιστικό κίνημα και πρέπει να υπάρξει η δημόσια κατακραυγή που θα επισπεύσει τις διαδικασίες. Η Χρυσή
Αυγή, όμως, ως φαινόμενο, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί μόνο δικαστικά. Όσο κυριαρχεί ο ρατσιστικός λόγος της κυβέρνησης και η θεσμοποιημένη ξενοφοβία η δυναμική της Χρυσής Αυγής θα ανατροφοδοτείται συνεχώς» συμπληρώνει ο Θανάσης Καμπαγιάννης.
Η ευθύνη του Τύπου
«Λόγω πολιτικής επικαιρότητας, τα δημοσιεύματα σχετικά με τη δράση της Χρυσής Αυγής έχουν μειωθεί, ενώ είναι βασικό να συνεχίσει ο δημοσιογραφικός της έλεγχος. Πιστεύω πως οφείλεται σε αυτήν την αμέλεια και την έλλειψη δημόσιας πίεσης το γεγονός ότι δεν έχει οριστεί από τη ∆ικαιοσύνη η ημερομηνία της δίκης», εξηγεί ο ∆ημήτρης Ψαρράς. Ενώ συμπληρώνει όσον αφορά στη στάση και το χρέος των δημοσιογράφων απέναντι στην Χρυσή Αυγή. «∆υστυχώς, έπρεπε να έχουμε έναν Έλληνα νεκρό για να ασχοληθούμε. Μέχρι τότε τα μεγάλα δημοσιογραφικά συγκροτήματα έβλεπαν σε αυτήν ένα ακραίο, αλλά και θεμιτό life style της κρίσης. Ο ρατσισμός, άλλωστε, δεν γεννήθηκε από την Χρυσή Αυγή, αλλά ενδημεί από το ’90, με πλήθος ρεπορτάζ για παράδειγμα που μιλούσαν για την εγκληματικότητα των μεταναστών. Η Χρυσή Αυγή χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση από τους δημοσιογράφους, γιατί δεν είναι ένα κανονικό κόμμα. Αυτό, όμως, πρέπει να γίνεται με προσοχή και από ανθρώπους με γνώσεις, ούτως ώστε να μην μετατραπούμε κατά λάθος σε οχήματα του προπαγανδιστικού της λόγου». Τζέλα Αλιπράντη
12
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
H «ανάπτυξη» της φτώχειας Η νέα έρευνα του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ και τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος “Εργάνη”
Οσο και αν οι εκπρόσωποι του μνημονιακού μπλοκ ισχυρίζονται ότι η κατάσταση είχε αρχίσει να αλλάζει, τόσο οι αριθμοί όσο, φυσικά, η καθημερινότητα, τους διαψεύδουν κατηγορηματικά. Του Νάσου Χατζητσάκου
Η
ανεργία, οι υποαμοιβόμενες «θέσεις εργασίας των 300 ευρώ» και οι «κουρεμένες» συντάξεις, σε συνδυασμό με την εξοντωτική φορολόγηση που επέβαλαν -και ενέτειναν τα τελευταία 2,5 χρόνια- οι μνημονιακές πολιτικές της συγκυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, έχουν οδηγήσει 7 στα 10 νοικοκυριά σε συνθήκες οικονομικής «ασφυξίας» και κοινωνικού αποκλεισμού. Τα μέλη τους ξεπουλούν περιουσιακά τους στοιχεία ή δανείζονται για να μπορέσουν να ζήσουν, εξαιτίας των νόμων που προώθησαν Ν∆ και ΠΑΣΟΚ με τις ευλογίες της τρόικας, των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Τα συμπεράσματα τα οποία προκύπτουν μέσα από την ανάλυση των στοιχείων της νέας έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), καθώς και του συστήματος καταγραφής προσλήψεων και απολύσεων («Εργάνη») του υπουργείου Εργασίας για το 2014, επιβεβαιώνουν την τραγική πραγματικότητα που ζουν οι περισσότεροι πολίτες. Οσο και αν οι εκπρόσωποι του μνημονιακού μπλοκ ισχυρίζονται ότι η κατάσταση είχε αρχίσει να αλλάζει, τόσο οι αριθμοί όσο, φυσικά, η καθημερινότητα, τους διαψεύδουν κατηγορηματικά. Τα στοιχεία της έρευνας του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ (πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.000 νοικοκυριών από 8 μέχρι 11 ∆εκεμβρίου 2014 και παρουσιάστηκε στα μέσα της εβδομάδας) επιβεβαιώνουν ότι πέρυσι, το εισόδημα του 74,3% των νοικοκυριών της χώρας μειώθηκε, περαιτέρω, από «λίγο» μέχρι «αισθητά». Ετσι, ένα μεγαλύτερο τμήμα των μελών τους αναγκάστηκε να διαβιεί με ποσά από περίπου 830 ευρώ (στην καλύτερη περίπτωση) μέχρι 208 ευρώ το μήνα, ή ακόμη και λιγότερα, ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων του κάθε νοικοκυριού. Συνολικά, με ποσά έως 10.000 ευρώ το χρόνο πέρασαν το 2014, το 34,4% των νοικοκυριών της χώρας και με εισοδήματα από 10.001 έως και 18.000 ευρώ το 34,3%. Εύλογα, λοιπόν, στην έρευνα του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ, το 46,9% των ερωτηθέντων
απάντησαν ότι το οικογενειακό εισόδημα τους δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών και σε ποσοστό 55% ανέφεραν ότι χρειάστηκαν επιπρόσθετους μη ίδιους πόρους (δανεισμό από συγγενείς, φίλους, τράπεζες, εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, ενεχυροδανειστήριο). Επίσης, από τις απαντήσεις που δόθηκαν προκύπτει ότι η συσσώρευση των οικονομικών υποχρεώσεων των νοικοκυριών μέσα στο 2014 συνεχίστηκε με αποτέλεσμα, «περισσότερα από 1 στα 3 νοικοκυριά να βρίσκονται στο όριο καθυστέρησης πληρωμών προς το δημόσιο, ταμεία ∆ΕΚΟ, τράπεζες, δάνεια κ.λπ., λόγω αδυναμίας (35,8%)». Ιδιαίτερα εκτεθειμένα στην «παγίδα» του ιδιωτικού χρέους είναι τα πολυμελή νοικοκυριά (45,7%) και τα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια (47,2%).
«∆εμένοι» στα χρέη
Ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, από τα στοιχεία της έρευνας του ΙΜΕ – ΓΣΕΒΕΕ, επιβεβαιώνεται ότι «βουλιάζει» στα χρέη που δημιούργησαν η κρίση σε συνδυασμό με τους μνημονιακούς νόμους. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα: 1) Το 27,6% των νοικοκυριών έχει οφειλές προς την εφορία, εκ των οποίων μόνο το Ό έχει κάνει αίτηση για υπαγωγή στις 72 - 100 δόσεις. 2) Ασφαλιστικές εισφορές δηλώνει ότι οφείλει το 13,2%, εκ των οποίων μόνο Ό έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής στις 72 - 100 δόσεις. 3) Το 38,4% του πληθυσμού έχει οικονομικές υποχρεώσεις προς τις τράπεζες. Η μεγαλύτερη έκθεση στον τραπεζικό δανεισμό παρουσιάζεται στο νομό Αττικής (43,7%). Το 38,3% όσων χρωστούν έχουν προχωρήσει σε ρύθμιση των οφειλών. 4) Μέσα στο 2014, το 54% των νοικοκυριών κλήθηκε να πληρώσει φόρο ακινήτων πάνω από 500 ευρώ (το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ήταν 46,8%). 5) Περίπου 400.000 νοικοκυριά αναγκάστηκαν να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία για ανταποκριθούν στις τρέχουσες ανάγκες τους! 6) Το 42,5% των νοικοκυριών είναι απαισιόδοξο ως προς την δυνατότητά
του να καλύψει βασικές υποχρεώσεις το 2015. 7) Πάνω από τα μισά νοικοκυριά έχουν κάνει περικοπές στις δαπάνες ειδών διατροφής, ενώ το 52%, περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση – υπόδηση και περίπου το 50% έχει περιορίσει τις εξόδους για ψυχαγωγία. 8) Το 67,8% του πληθυσμού δηλώνει ότι έχει αναγκαστεί να αγοράζει προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας λόγω της οικονομικής κρίσης. Οξυμένο είναι το πρόβλημα στις πολυμελείς οικογένειες (άνω των 5 ατόμων το ποσοστό ανέρχεται στο 81%) και στις χαμηλές εισοδηματικά κατηγορίες (77,8%). 9) Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος έχει αναγκάσει πάνω από τα Ύ των νοικοκυριών να περιμένουν τις περιόδους των εκπτώσεων προκειμένου να προμηθευτούν ακόμη και βασικά είδη. 10) 1 στα 10 νοικοκυριά χρησιμοποιεί συστηματικά τα κοινωνικά παντοπωλεία, ενδεικτικό της σοβαρής κοινωνικής κρίσης.
«Ανάπτυξη» με «θέσεις των 300 ευρώ»
Η διαρκώς αυξανόμενη ανθρωπιστική κρίση στη χώρα ενισχύεται μέσα –και- από το εργασιακό μοντέλο το οποίο διαμόρφωσαν τα μνημόνια δημιουργώντας τους νεόπτωχους εργαζομένους της «γενιάς των 300 ευρώ» και, φυσικά, «στρατιές» εκατοντάδων χιλιάδων ανέργων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Εργάνης», ο αριθμός των αποχωρήσεων – απολύσεων από 1.015.706 το 2013, πέρυσι έφτασαν στις 1.467.017. Αύξηση παρουσίασε την ίδια χρονική περίοδο και ο αριθμός των προσλήψεων (από 1.149.194 το 2013 στις 1.566.139 το 2014). Υπάρχει ένα «αλλά»: Από το σύνολο των 1.566.139 προσλήψεων το 2014, η μια στις δύο (ποσοστό 50,44%) αφορούσαν σε θέσεις εργασίας μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. Τι σημαίνει αυτό; Συνολικά, οι 790.918 από το σύνολο των 1,5 εκατ. θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν το 2014 είναι με αμοιβές από 255 ευρώ, ή και λιγότερο, μέχρι περίπου 290 με 300 ευρώ το μήνα, μικτά!
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015 Στην Ελλάδα, η μέχρι τώρα ασκούμενη τουριστική πολιτική αφορούσε, σχεδόν αποκλειστικά, στη διαχείριση της εικόνας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος κυρίως προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των παγκόσμιων στερεοτύπων, δηλαδή την προβολή των κύριων πλεονεκτημάτων του μαζικού παραθεριστικού τουρισμού που συνοψίζεται στο τρίπτυχο ήλιος - άμμος - θάλασσα. Αποκλειστικός στόχος ήταν η αύξηση της τουριστικής κίνησης μέσω της μείωσης των τιμών, χωρίς να δίνεται σημασία στη διάρθρωση της. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας στρεβλής και στενής αντίληψης του τουρισμού ως υπηρεσία διαμονής και εστίασης. Συνεπώς, οι αρνητικές του συνέπειες (άναρχη δόμηση, περιβαλλοντική ρύπανση, αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος κτλ) δεν είναι αρνητικές επιπτώσεις του τουρισμού γενικά αλλά είναι οι επιπτώσεις μιας συγκεκριμένης αντίληψης για τον τουρισμό.
Ε
νας ορισμός πιο κοντά στην πραγματικότητα θα ερμήνευε το τουριστικό προϊόν σαν μια συνολική ταξιδιωτική εμπειρία σε έναν τόπο-προορισμό. ∆ηλαδή, ως την τέχνη οικειοποίησης των ταξιδιωτών στη γαστρονομία, στον πολιτισμό, στην κοινωνία και στο περιβάλλον ενός τόπου. Συνεπώς, η διαμόρφωση ενός σχεδίου για την ανάπτυξη του θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα εκείνα τα στοιχεία που διαμορφώνουν το δομημένο, το φυσικό, το πολιτιστικό και το κοινωνικό περιβάλλον του τουριστικού προορισμού. Έτσι, η ανταγωνιστικότητα των τουριστικών προϊόντων δεν μπορεί να καθορίζεται αποκλειστικά από το τρίπολο εξυπηρέτησηυποδομές-τιμές, αλλά από την ικανότητα να υποστηριχθεί η βιωσιμότητα των τουριστικών προορισμών συνολικά. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται η πρόταση σύμπραξης του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό. Στην Ελλάδα, οι τουριστικοί προορισμοί καθορίζονται από τον πολιτισμό της υπαίθρου και την πρωτογενή παραγωγή, η σημαντικότητα της οποίας έγκειται και στο γεγονός ότι ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων εργάζονται σε αυτή (1.2 εκατομμύρια). Ωστόσο, σύμφωνα με την Eurostat, η συμβολή του αγροτικού τομέα στην ελληνική οικονομία είναι πλέον περιορισμένη φτάνοντας μόλις το 4% του ΑΕΠ το 2013. Τα αγροκτήματα είναι μικρού οικονομικού μεγέθους, διάσπαρτα και με μέση έκταση από τις μικρότερες στην ΕΕ. Οι αγρότες, στην πλειοψηφία τους, είναι ηλικιωμένοι και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Αυτά, σε ένα περιβάλλον όπου από τη μια έχουμε τα 3 κολοσσιαία καρτέλ λιανεμπορίου να ελέγχουν το 50% της διάθεσης των προϊόντων στην ΕΕ, και από την άλλη ένα πολύ-διασπασμένο σύνολο 14.5 εκατομμύρια ασυντόνιστων παραγωγών. Σε αυτές τις πιέσεις το συνεταιριστικό κίνημα δεν κατάφερε να φέρει ουσιαστικές αντιστάσεις. Στην Ελλάδα, το 2012, μόλις το 11.9% της παραγωγής διακινήθηκε μέσω συνεταιρισμών, ενώ υπολογίζεται ότι τα 2/3 αυτών είναι συνεταιρισμοί-σφραγίδα με μόνη δραστηριότητα την συμμετοχή στα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια όργανα.
Τουριστικό προϊόν
Στον τουρισμό, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, η άμεση συνεισφορά στην ελληνική οικονομία υπολογίζεται στα 15,2 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ ενώ εργάζονται 311 χιλιάδες. Εντούτοις, πρέπει να συνυπολογιστούν οι συμπληρω-
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
13
“
ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
Συλλογική δράση και διασύνδεση
Η ποιότητα ενός προϊόντος ή το επίπεδο της φιλοξενίας μπορεί να εξαρτάται από το κάθε μεμονωμένο άτομο, όμως, η ποικιλία των προϊόντων και η φήμη του προορισμού εξαρτάται από τη συλλογική δράση.
ματικές δραστηριότητες που επηρεάζονται έμμεσα από τον τουρισμό (παραγωγή, μεταποίηση, εμπόριο, κατασκευές κτλ.) Ωστόσο, το ξενοδοχειακό απόθεμα της χώρας αποτελείται από μικρής κατηγορίας καταλύματα με μέσο μέγεθος 77 κλίνες. Συγκεκριμένα, το μερίδιο των ξενοδοχείων μέχρι τριών αστέρων καλύπτει το 84% της αγοράς ξενοδοχείων και το 60% της αγοράς κλινών. Οι περισσότερες τουριστικές μονάδες είναι μικρές και οικογενειακού τύπου με δραστηριότητα που αποσκοπεί στην άμεση κάλυψη της εποχιακής τουριστικής ζήτησης. Την ίδια στιγμή, οι tour operators έχουν ισχυροποιήσει τη θέση τους σε τέτοιο βαθμό ώστε να χειραγωγούν την τουριστική κίνηση. Βασικοί παράγοντες σε αυτήν την εξέλιξη είναι πρώτον η σχεδόν απεριόριστη και αδιαφοροποίητη αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς καταλυμάτων σε πολυάριθμους προορισμούς, και δεύτερον η επέκταση των μεγάλων tour operators στις μεταφορές, τη διαφήμιση και στην αγορά ξενοδοχειακών συγκροτημάτων. Ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους χειραγώγησης της τουριστικής κίνησης είναι μέσω της κυκλικότητας της προωθητικής έμφασης. Για παράδειγμα, την πρώτη χρονιά μπορεί να προωθήσουν την Ισπανία, την επόμενη τη Γαλλία και την τρίτη την Ελλάδα. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, στους μαζικούς παραθεριστικούς προορισμούς της Μεσογείου που χαρακτηρίζονται από έντονη υποκαταστασιμότητα. ‘Όσο μεγαλύτερη είναι η ομοιότητα των προορισμών τόσο περισσότερη η υποκαταστασιμότητα μεταξύ τους, άρα τόσο μεγαλύτερη η διαπραγματευτική δύναμη των μεγάλων tour operator και η αποδυνάμωση των ξενοδόχων. Η αντίδραση των μεγάλων ξενοδόχων ήταν τα πακέτα προσφοράς all-inclusive. Το άμεσο αποτέλεσμα της τοποθέτησης όλων των υπηρεσιών σε ένα πακέτο ήταν η υποβάθμιση της ποιότητας τους. Η σημαντικότερη, όμως, συνέπεια ήταν ότι εγκλώβισε τους ταξιδιώτες σε μια συγκεκριμένη δέσμη αγαθών που περιόρισε τη δυνατότητα ανακάλυψης εμπειριών που σχετίζονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προορισμού, όπως η τοπική γαστρονομία, ο πολιτισμός και οι κοινωνικές εκδηλώσεις. Τα ιδιαίτερα πολιτι-
στικά στοιχεία που διαφοροποιούν τον προορισμό σταμάτησαν να αποτελούν μέρος της ταξιδιωτικής εμπειρίας με αποτέλεσμα την αύξηση του βαθμού υποκαταστασιμότητας του.
Πετυχημένα παραδείγματα
Σχηματικά, η εικόνα που διαμορφώνεται στους δύο κλάδους είναι η ύπαρξη από τη μία πολλών μικρών διάσπαρτων παραγωγών και από την άλλη πολλών μικρών διάσπαρτων ξενοδόχων. Η μόνη σύνδεση είναι μέσω της κατανάλωσης των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα στις τουριστικές μονάδες. Επίσης, και στους δύο τομείς, η διεύρυνση των εφοδιαστικών αλυσίδων αποδυνάμωσε τη διαπραγματευτική θέση των παραγωγών και ισχυροποίησε τους διανομείς (λιανέμποροι, tour operators). Οι παραγωγοί μετατράπηκαν σε παθητικούς αποδέκτες τιμών. Όποιες προσπάθειες αναχαίτισης αυτής της κατάστασης έγιναν, ήταν σπασμωδικές, χωρίς συνέχεια και κυρίως πάντα προς την κατεύθυνση της ομογενοποίησης των προϊόντων και της μείωσης των τιμών (π.χ. διακρατικές συμφωνίες παραγωγών, all-inclusive, προσφορές πακέτων με τιμές-κόστους κτλ.). Αυτές οι πολιτικές, σε πολλές περιπτώσεις, όχι μόνο δεν βοήθησαν αλλά έφεραν και τα αντίστροφα αποτελέσματα. Η ομογενοποίηση και η μαζική προσφορά αγαθών σε χαμηλές τιμές υποβάθμισαν την ποιότητα τους οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση τιμών. Την ίδια στιγμή, οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, έχουν δημιουργήσει το πλαίσιο για να αναδυθούν πετυχημένα παραδείγματα σύμπραξης του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό και έδειξαν ότι το μέγεθος στις εμπορικές συναλλαγές δεν είναι πάντοτε αναγκαία συνθήκη για την ευρωστία. Η ραγδαία αστικοποίηση των κοινωνιών δημιούργησε ένα χάσμα μεταξύ των ανθρώπων των πόλεων με την ύπαιθρο. Η αλλοτρίωση από το φυσικό περιβάλλον προκάλεσε μια τάση για επαν-οικειοποίηση με τον τόπο προέλευσης και τις μεθόδους παραγωγής των προϊόντων διατροφής. Η επαφή δημιουργεί μια γνωστική και συναισθηματική εμπλοκή που επαναπροσδιορίζει την αξία των προϊόντων της υπαίθρου.
Αυτό δημιουργεί μια ξεχωριστή ταυτότητα που, εκτός από την επαναφορά του κινήτρου για ποιοτική αναβάθμιση, ανεβάζει και την προστιθέμενη αξία τους. Η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου σύμπραξης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα απαιτεί, σε πρώτο επίπεδο, τη θέσπιση και ενίσχυση των άμεσων διαπροσωπικών συνδιαλλαγών στην παραγωγή μέσω επισκέψιμων χώρων παραγωγής (αγροκτημάτων, ελαιοτριβείων, τυροκομείων κτλ.), σημείων άμεσης πώλησης στους χώρους παραγωγής και τοπικές αγορές παραγωγών. Σε δεύτερο επίπεδο, τη μείωση της απόστασης με μηχανισμούς πληροφόρησης μέσω τοπικών κέντρων πληροφοριών και δραστηριοτήτων, τοπικών σημάτων ποιότητας και θεματικών διαδρομών και εκδηλώσεων. Σε τελευταίο επίπεδο, την ενίσχυση της επαφής από απόσταση μέσω θεματικών συνεδρίων και φεστιβάλ.
∆ημιουργία οινο-διαδρομών
Ένα επιτυχημένο παράδειγμα είναι η δημιουργία των οινο-διαδρομών στην Ιταλία που, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, είναι υπεύθυνες για την αναβάθμιση της Τοσκάνης σε παγκόσμιο αγρο-τουριστικό προορισμό. Οι δρόμοι του κρασιού αρχικά ξεκίνησαν σα δίκτυα που ιδρύθηκαν από οινοποιούς για να μπορέσουν να εμφιαλώσουν το κρασί τους, ώστε να διαφοροποιηθεί από το χύμα κρασί και να μπορούν να διεκδικήσουν ψηλότερες τιμές παραγωγού. Στην πορεία αντιλήφθηκαν ότι οι συνέργειες αυτού του εγχειρήματος διευρύνονταν και πέρα από το κρασί και συγκρότησαν δίκτυα, στη βάση των κοινών κριτηρίων ποιότητας, με παραγωγούς προϊόντων που σχετίζονται με το κρασί όπως αγρότες, μεταποιητές, ξενοδόχους κτλ. Η διασύνδεση παραγωγών διαφορετικών προϊόντων μεταξύ τους και η διαμόρφωση μιας κοινής τοπικής ταυτότητας διατροφής οδήγησε στην ουσιαστική αναβάθμιση τόσο της περιοχής όσο και των προϊόντων της. Η θέσπιση της οινο-διαδρομής αύξησε τον αριθμό των επισκεπτών καθώς οι καταναλωτές οικειοποιήθηκαν με τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά των τοπικών προ-
ϊόντων. Η ζήτηση για προϊόντα άμεσης πώλησης αυξήθηκε, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να εστιάσουν στην ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων τους καθώς και στην αισθητική αναβάθμιση του περιβάλλοντα χώρου. Η τουριστική σεζόν διευρύνθηκε και αυξήθηκε η ζήτηση για τοπικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές. Χαρακτηριστικά, το 2015 η τιμή παραγωγού για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο στην περιοχή της Τοσκάνης κυμαίνεται στα 7-9 ευρώ ενώ σε Κρήτη και Πελοπόννησο για την ίδια ποιότητα κυμαίνεται στα 3-3,30 ευρώ.
Τοπική γαστρονομία
Ένα άλλο πείραμα ξεκίνησε το 1960. Ενώ ο αριθμός των αγελαδοτρόφων στην περιοχή της Laguiole μειώνονταν δραματικά, μια ομάδα παραγωγών δημιούργησε ένα συνεταιρισμό. Μέσα σε λίγα χρόνια μπόρεσε να αναβαθμίσει τις μεθόδους παραγωγής και να επαναφέρει το παραδοσιακό τοπικό τυρί στα τραπέζια των κατοίκων της περιοχής, καθώς και την εκτροφή ενός ντόπιου είδους αγελάδας που το γάλα της έδινε μια ιδιαίτερη γεύση. Ο συνεταιρισμός όμως, δεν περιορίστηκε στα όρια των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την παραγωγή του τυριού. Μέσα από τη σύμπραξη με ξενοδόχους της περιοχής ανέδειξε την τοπική γαστρονομία επαναφέροντας τις ξεχασμένες τοπικές συνταγές. Από την ανάκαμψη της περιοχής επωφελήθηκαν οι παραδοσιακοί τεχνίτες κατασκευής μαχαιριών. Μετά από την ανάδειξη μιας σειράς παρόμοιων παραδειγμάτων, το Γαλλικό Εθνικό Συμβούλιο Γαστρονομικής Τέχνης δημοσιοποίησε μια λίστα 100 περιοχών ιδιαίτερης γαστρονομικής κληρονομιάς (Sites Remarquables de Gout) που αποτελεί πολιτιστικό απόθεμα της γαλλικής υπαίθρου. Και στις δύο περιπτώσεις, έγινε αντιληπτό ότι η ποιότητα ενός προϊόντος ή το επίπεδο της φιλοξενίας μπορεί να εξαρτάται από το κάθε μεμονωμένο άτομο, όμως, η ποικιλία των προϊόντων και η φήμη του προορισμού εξαρτάται από τη συλλογική δράση. Η συγκρότηση των πολυκλαδικών δικτύων δημιουργεί συλλογική δράση που ενδυναμώνει τη διαπραγματευτική δύναμη των μελών του σε ένα πλαίσιο, όμως, που εξασφαλίζει το συναγωνισμό για ποιοτική αναβάθμιση και ανάπτυξη των μεθόδων παραγωγής. Βασίλης Παπαδάκης
14
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Κάτι ακόμα για τον σ. Γιάννη Μπανιά Πρέπει να θυμόμαστε και να θυμίζουμε ότι σημαντικό στοιχείο του “δημοκρατικού δρόμου” ήταν η αντίληψη περί πολλαπλών υποκειμένων επαναστατικής αλλαγής ή, αλλιώς, ότι “ή όλα μαζί προχωρούν ή τίποτα”.
Σ
την εκδήλωση για τον Γιάννη Μπανιά που οργάνωσαν «Αυγή» και «Εποχή», μίλησαν πολλοί και πολλές, είτε στο πάνελ είτε στο βίντεο που είχε φτιαχτεί για την περίσταση. ∆όθηκαν, έτσι, πολλές λεπτομέρειες, τόσο για τον σ. Γιάννη όσο και για τις αντίστοιχες φάσεις της ανανεωτικής αριστεράς στα πλαίσια της οποίας έδρασε. Μια μικρή όμως λεπτομέρεια παραλήφθηκε: η διάσταση
του φεμινισμού.* Ως Γραμματέας του ΚΚΕ εσ. – Αν .Αρ., ο σ. Γιάννης Μπανιάς ήταν πάντα ανοικτός σε φεμινιστικά αιτήματα ως προς την κοινωνία και ως προς τη φυσιογνωμία του κόμματος. ∆εν τα θεωρούσε πολυτέλεια, δευτερεύοντα, ή «ντροπή» για έναν σοβαρό πολιτικό «άνδρα». Το ΚΚΕ εσ. – Α.Α. ήταν το πρώτο κόμμα στην Ελλάδα που, στο (ιδρυτικό) συνέδριό του, θέσπισε την ποσόστωση γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Για το λόγο αυτό, κάποιοι (κυρίως ηλικιωμένοι) σύντροφοι έσκισαν τις κάρτες τους και αποχώρησαν από το συνέδριο. Πολέμιος της ποσόστωσης ήταν και ο σ. Ελεφάντης που συνήθιζε να λέει «τότε να βάλουμε και ποσόστωση για τους γαλανομάτηδες». Ο σ. Μπανιάς δεν υποχώρησε στις πιέσεις. Μαζί του, πρέπει να αναγνωρίσουμε, ήταν και πολλοί άλλοι άνδρες στελέχη. Απότοκα όλα αυτά, της φεμινιστικής κληρονομιάς του ΚΚΕ εσ. (με τις όποιες
ΣΥΡΙΖΑ είναι όποιος αντιστέκεται
αδυναμίες του) αλλά και της φεμινιστικής αντίληψης σχεδόν όλων των γυναικών μελών του ΚΚΕ εσ. – Αν. Αρ. που, με το ίδιο πάθος υπερασπίζονταν την ανάγκη όχι μόνο του «Κ» αλλά και του «Φ». Όλα αυτά αντικατοπτρίζονταν τότε και στο περιοδικό «ΚΑΠΠΑ», του οποίου είχα τη χαρά να είμαι μέλος της συντακτικής επιτροπής του αλλά και στις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής (επίσης μέλος). Στον ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη μωβ σημαία στο ιδρυτικό σήμα του, ο φεμινισμός σταδιακά υποβαθμιζόταν έχοντας φτάσει σήμερα σε αρνητικό ρεκόρ. Πρέπει όμως να αναφέρουμε ότι, όσο ήταν μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, ο σ. Μπανιάς ήταν από τα πιο ανεκτικά και προσιτά μέλη της για το ∆ίκτυο Γυναικών ΣΥΡΙΖΑ που τότε υπήρχε. Μνημονεύοντας τον σ. Γιάννη Μπανιά, θυμόμαστε τα παραπάνω ως αποτέλεσμα τόσο της κοινωνικής του ευαισθησίας όσο και της ατμόσφαιρας εκείνης της εποχής. Νομίζω, όμως, ότι κυρίως είχαν σχέση με την
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Μ
ε κομμένη την ανάσα περιμένουμε τη νίκη της πολυπόθητης και πολύπαθης αριστεράς. Της αριστεράς, όχι σαν μια αφηρημένη έννοια, αλλά, με σάρκα και οστά, αυτά των αριστερών ανθρώπων. Καιρός γαρ εγγύς. Οι διαδικασίες συγκρότησης των ψηφοδελτίων ήταν εσπευσμένες. Σύντομη και η προεκλογική περίοδος. Και ως γνωστόν όποιος βιάζεται σκοντάφτει. Χρόνος για μια άψογη προετοιμασία, ωστόσο, υπήρχε. Τουλάχιστον από τις ευρωεκλογές ζητάμε επίμονα εκλογές. Με πρόσχημα την εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση, στρώθηκε μια καλοστημένη παρτίδα σκακιού απ’ τα ηγετικά κλιμάκια. Στρατιωτάκια, τα μέλη των οργανώσεων, θυσιάστηκαν στις πρώτες κιόλας κινήσεις. Βέβαια, όχι πριν προλάβουν να προσφέρουν άλλοθι στην υπονόμευση κάθε δημοκρατικής διαδικασίας. Πολλοί οι μνηστήρες και το κυρίαρχο ήταν να τηρηθούν οι συσχετισμοί, η κάλυψη των δεσμεύσεων, η τήρηση των συμφωνιών, η ποσόστωση αντιπροσώπευσης όλων των τάσεων και των ρευμάτων. Αναμενόμενο το παζάρι και μέχρι σ’ ένα βαθμό αποδεκτό. Βαφτίστηκε και η συναλλαγή συναίνεση και όλοι έμειναν ικανοποιημένοι. Εξάλλου αξιόλογοι άνθρωποι, προικισμένοι με τα
απαιτούμενα προσόντα των υποψηφίων που αφορούν στην προσωπικότητα, στο ήθος, στην κοινωνική προσφορά, στην συνέπεια σε αγώνες κ.λπ. είναι παρόντες σε όλες τις τάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Οι μηχανισμοί, όμως, και οι μηχανορραφίες αποδείχτηκαν πανίσχυρες και πρόσφεραν την ευκαιρία σε αρκετούς καιροσκόπους, φιλόδοξους εξουσιομανείς, προτεινόμενους από παραγοντίσκους κολλητούς τους, να παρεισφρήσουν στα ψηφοδέλτια. Κοντά στα Βασιλικά… ποτίζεται και η γλάστρα. ∆υσάρεστες εκπλήξεις μας περίμεναν μπροστά σε κάποια ονόματα υποψηφίων που ουδεμία ουσιαστική σχέση έχουν με την αριστερά και τις αξίες της, παρόλο που καλλιεργούνται στον κομματικό σωλήνα. Με την εξαιρετική τους όσφρηση μυρίστηκαν βόλεμα και τρούπωσαν. Στο χέρι μας τώρα είναι να τους ξετρουπώσουμε, να τους μαυρίσουμε ακόμη και αν κατέχουν προνομιακές θέσεις, πρώτες ή τελευταίες στα ψηφοδέλτια. Και δεν αναφέρομαι καθόλου στις γνωστές μεταγραφές των ανεξάρτητων βουλευτών που προσπαθούν απεγνωσμένα να διασφαλίσουν την πολιτική τους επιβίωση. Αυτούς τους ξέρουμε όλοι καλά. Είναι γνωστοί και αναγνωρίσιμοι. ∆εν αποτελούν κίνδυνο. Αν τους σταυρώσουμε, αφού έτσι μας μάθανε
τόσα χρόνια, θα το κάνουμε συνειδητά, αναλαμβάνοντας ελπίζω και την ευθύνη της επιλογής μας. Αναφέρομαι σε ανθρώπους κρυμμένους που επιδιώκουν να περνούν απαρατήρητοι, που δεν μας γεμίζουν το μάτι, μασκαρεμένους αριστερούς που αδυνατείς να προσδιορίσεις πότε και πώς μας προέκυψαν. Παρατηρήστε τους, δεν λένε τίποτα ουσιαστικό, δεν έχουν άποψη, μοιράζουν συνήθως χαμόγελα και χειραψίες, ξύλινα ή πλαστικά τσιτάτα, ανώδυνες κοινοτοπίες. Αποφεύγουν τις συγκρούσεις υποκρινόμενοι τους μετριοπαθείς και πλαισιώνουν συνήθως τους «μέντορές» τους. Σε πολύ λίγες μέρες οι μικροπρεπείς μηχανισμοί θα πάνε στην άκρη και ο σταυρός προτίμησης, με το ειδικό του βάρος, θα βάλει στη σωστή σειρά τα πράγματα. Οι αριστεροί θα εκτιμήσουν το μέγεθος αυτής της μοναδικής ιστορικής συγκυρίας, θα αναλογιστούν την τεράστια ευθύνη, θα απομονώσουν και θα απομακρύνουν άμεσα τους ουρανοκατέβατους βολεψάκηδες. Η αριστερά έχει το ανθρώπινο δυναμικό, που δεν προέρχεται απαραίτητα από τα κομματικά όργανα, με αναγνώριση και αποδοχή από την κοινωνία για τη στάση και την προσφορά του, που θα αντισταθεί και θα υπερισχύσει απέναντι σε επίδοξους αρχηγούς και αρχηγίσκους. Κανείς δεν θα μας κλέψει τη χαρά! moi, je suis SYRIZA
Υ.Γ. Το κείμενο στάλθηκε στη στήλη από συντρόφισσα, μέλος Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ στη Β’ Θεσσαλονίκης. Για την αντιγραφή: Ο δικηγόρος του διαβόλου.
εμβάθυνσή του στο «δημοκρατικό δρόμο». Σήμερα η έννοια αυτή συνδέεται κυρίως με τη δημοκρατία ως ελευθερία του λόγου, με τον κοινοβουλευτισμό κ.λπ. Όσοι και όσες, όμως, θητεύσαμε στα χρόνια των επεξεργασιών του, πρέπει να θυμόμαστε και να θυμίζουμε ότι σημαντικό στοιχείο του «δημοκρατικού δρόμου» ήταν η αντίληψη περί πολλαπλών υποκειμένων επαναστατικής αλλαγής ή, αλλιώς, ότι «ή όλα μαζί προχωρούν ή τίποτα». Αυτή η αντίληψη ήταν βαθειά ριζωμένη στον σ. Γιάννη Μπανιά και από εκεί εκπορεύονταν κυρίως όσα παραπάνω ανάφερα και εγώ στη μνήμη του. *Εξαίρεση αποτέλεσε ο σ. Νίκος Χουντής ο οποίος, στην ομιλία του, αναγνώρισε τον εμπλουτισμό της κλασικής μαρξιστικής του σκέψης, από τον σ. Μπανιά με τα νεότερα ρεύματα της οικολογίας και του φεμινισμού.
Ζωή Γεωργίου
Περίληψη αναγνώρισης σωματείου
Με την υπ’ αριθ. 68/2014 ∆ιαταγή του Ειρηνοδικείου Χαλανδρίου (∆ιαδικασία Εκουσίας ∆ικαιοδοσίας), αναγνωρίσθηκε η ίδρυση του μη κερδοσκοπικού σωματείου με την επωνυμία «Squarefilms – Πλατεία Πολιτισμού» που εδρεύει στον δήμο Φιλοθέης - Ψυχικού Αττικής και επικυρώθηκε το από 26.09.2014 καταστατικό του, υπογεγραμμένο από εικοσιένα (21) ιδρυτικά μέλη και αποτελούμενο από δέκα οκτώ (18) άρθρα, με σκοπούς τους αναλυτικά αναφερόμενους στο άρθρο δύο (2) του καταστατικού. Ν. Ψυχικό Αττικής 10/1/2015 Ο πληρεξούσιο δικηγόρος Λεωνίδας Παπαγεωργίου Ασκληπιού 26 – 28, Αθήνα Τ.Κ. 10680, ΑΜ∆ΣΑ 21598
15
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Σ’ αυτό το προσκλητήριο, δηλώνουμε παρόντες Γαβριήλ Σακελλαρίδης υπ. βουλευτής Α΄ Αθήνας
Από την τοπική αυτοδιοίκηση, στη μάχη των βουλευτικών εκλογών. Γιατί έκανες αυτή την επιλογή; Οι εκλογές στις 25 Γενάρη αποτελούν τις κρισιμότερες εκλογές στο τέλος της μεταπολίτευσης. Το αποτέλεσμα των οποίων θα κρίνει και την έναρξη της καινούρια εποχής. ∆εν αποτέλεσε για μένα εύκολη απόφαση. ∆ώσαμε μια εκλογική μάχη πολύ πρόσφατα και το εκλογικό αποτέλεσμα μας ανέδειξε αξιωματική αντιπολίτευση στο ∆ημοτικό Συμβούλιο. Έχει ήδη ξεκινήσει η ουσιαστική και αποτελεσματική δουλειά της Ανοιχτής Πόλης στους θεσμούς και τις γειτονιές. Ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να είμαι υποψήφιος και στις βουλευτικές εκλογές. ‘Όχι για να χρησιμοποιήσουμε τη δυναμική των αυτοδιοι-
κητικών εκλογών σε αυτή την εκλογική μάχη, αλλά στη λογική της πανστρατιάς. Μέσα από τις εκλογές θα πρέπει να εκφραστεί η δυναμική της κοινωνίας. Η απαίτησή της για τη μεγάλη αλλαγή με όρους δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Η απαίτηση για ζωή με αξιοπρέπεια. Σε αυτό το προσκλητήριο δηλώνουμε όλοι παρόντες. Γιατί πια το πρωτεύον είναι να απαλλαγεί ο τόπος από τα μνημόνια και τις πολιτικές λιτότητας, να σταθεί η κοινωνία όρθια με την εφαρμογή του προγράμματος της Θεσσαλονίκης. Οι εκλογές αυτές έχουν κομβική σημασία και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γιατί ή θα συνεχιστεί ο κατήφορος της αποστέρησης πόρων, της κατάρρευσης των υπηρεσιών, της ανήμπορης και αναποτελεσματικής λειτουργίας ή οι θεσμοί της Αυτοδιοίκησης θα ξαναγίνουν φορείς κοινωνικής παρέμβασης και πυλώνες παραγωγικής ανασυγκρότησης. Εμείς στοιχηματίζουμε στο δεύτερο. Εγώ από την πλευρά μου θα παραμείνω στην Ανοιχτή Πόλη και στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας και μετά τις εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν δυναμική αυτοδυναμίας για τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αυτό εφικτό και γιατί ζητάτε «καθαρή λύση»; Όποιος έρθει σε μια επίσκεψη και περιοδεία του ΣΥΡΙΖΑ στις γειτονιές θα δει από κοντά, ότι η αυτοδυναμία έχει «κλειδώσει». ∆εν εφησυχάζουμε όμως. Αυτή τη δυ-
ναμική κάθε μέρα μέχρι τις εκλογές την πολλαπλασιάζουμε για να χτίσουμε τη μεγάλη νίκη το βράδυ των εκλογών. ∆εν αποτελεί για εμάς πολιτική εμμονή η επίκληση της αυτοδυναμίας. Τα πρόσφατα παραδείγματα των συγκυβερνήσεων στη χώρα αποδεικνύουν, ότι δεν διαμορφώθηκε κουλτούρα πολυκομματικών κυβερνήσεων. Αντίθετα εξωθήθηκαν σε αυτή τη λύση, γιατί είχαν μία εντολή την εφαρμογή του Μνημονίου και ακόμα πίστευαν στην πολιτική τους συντήρηση και επιβίωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει κοινοβουλευτική και κυβερνητική αυτοδυναμία για να είναι αυτοδύναμος ο λαός. Την ξεκάθαρη εντολή του λαού θα πρέπει να την υλοποιήσουμε στο ακέραιο με τη δική του δύναμη και υποστήριξη και δεν θα πρέπει να την μετατρέψουμε σε διαπραγμάτευση μεταξύ κομμάτων για τη συγκρότηση συμμαχικής κυβέρνησης. Είναι άλλο οι πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες και τελείως διαφορετικό να υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση, που ισχυρά θα διαπραγματευτεί τα συμφέροντα του λαού και του τόπου. O ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι το κλίμα αλλάζει και η Ευρώπη είναι πιο δεκτική στα αιτήματά του. Πως το εξηγείς αυτό; Αυτές οι εκλογές δεν έχουν ένα περιορισμένο εσωτερικό χαρακτήρα. ∆εν είναι εκλογές πολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ, της Ν∆ και των άλλων κομ-
μάτων. Η Ν∆ και τα άλλα κόμματα εκφράζουν την άποψη της υποτέλειας απέναντι σε μια Ευρώπη σαν «παγωμένη εικόνα», που δεν αλλάζει. Θεωρούν δεδομένο, ότι θα συνεχίσουν να κάνουν κουμάντο οι ίδιες ελίτ, τα γνωστά ιερατεία του χρήματος, που θα δίνουν ή δεν θα δίνουν δικαιώματα στις εθνικές κυβερνήσεις. Εμείς, από την αρχή είπαμε, ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της Ελλάδας θα σηματοδοτήσει την έναρξη, θα ξεκινήσει τις διαδικασίες μιας μεγάλης πολιτικής αλλαγής στην Ευρώπή. Το βλέπουμε στην Ισπανία με τους Podemos, στην Ιρλανδία με το Σιν Φέιν. Το είδαμε όμως και στη μεγάλη απεργία στο Βέλγιο. Οι θεμελιωτές και οι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού απέτυχαν, όχι γιατί καταδίκασαν λαούς στην φτώχεια και την εξαθλίωση, αλλά γιατί δεν τους βγαίνουν και τα νούμερα. Τα οικονομικά τους μεγέθη κατακρημνίζονται, οι οικονομικοί τους στόχοι αποτυγχάνουν. Γι’ αυτό βλέπουμε να πληθαίνουν οι υποστηρικτές των οικονομικών προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ και την μεταστροφή στην στάση των ευρωπαίων αξιωματούχων. Γνωρίζουν πολύ καλά, ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει τη μεγάλη δυνατή αναπνοή για τους λαούς της Ευρώπης. Γνωρίζουν πια πολύ καλά, ότι αν η Ευρώπη δεν αλλάξει, θα καταστραφεί. •
Να εμπνεύσουμε με το πολιτικό μας όραμα
Μιχάλης Υδραίος υπ. βουλευτής Α΄ Αθήνας
Πώς πρέπει να κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία βδομάδα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της αυτοδυναμίας; Καταρχάς να πούμε ότι ο στόχος αυτός είναι απολύτως εφικτός. Ο κόσμος έχει εξουθενωθεί από τις ακραία νεοφιλελεύθερες κυβερνητικές επιλογές, οι περισσότεροι και οι περισσότερες έχουν πληγεί άμεσα από τις πολιτικές των μνημονίων, η σκέψη ότι η σημερινή κατάσταση μπορεί να παραταθεί είναι εφιαλτική και αυτό έχει ριζοσπαστικοποιήσει τις συνειδήσεις, αλλάζοντας υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ τους συσχετισμούς της προεκλογικής περιόδου. Εκείνο όμως που απασχολεί σημαντικό μέρος των εν δυνάμει ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ είναι αφενός ο φόβος για το άγνωστο και αφετέρου η ισοπεδωτική αντίληψη ότι «κι αυτοί μια από τα ίδια θα είναι». Πρέπει να καταπολεμήσουμε το φόβο μέσω της ανάδειξης και της δέσμευσής μας στο πρόγραμμα που επεξεργάστηκαν συλλογικά τα μέλη και τα στελέχη μας, δίνοντας έμφαση στη διέξοδο από την ανθρωπιστική κρίση, στην επανεκκίνηση της οικονομίας και στην παραγωγική ανασυγκρότηση που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και να εμπνεύσουμε με το πολιτικό μας όραμα για το μετασχηματισμό της κοινωνίας, για την αποκατάσταση και τη διεύρυνση της δημοκρατίας, την άμεση συμμετοχή των «από κάτω» στη λήψη
των αποφάσεων. Κυρίως, όμως, πρέπει με το δημόσιο λόγο και με τις πράξεις μας να εκπέμπουμε το σαφές μήνυμα ότι δεν ενσωματωνόμαστε στο υπάρχον σάπιο πολιτικό σύστημα και δεν θα λειτουργήσουμε με ιδιοτέλεια, αλλά με γνώμονα την μεροληπτική υπεράσπιση των συμφερόντων των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων. Η Ευρώπη αλλάζει» λέει το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ. Σε τι συνίσταται αυτή η αλλαγή; Είπαμε εξαρχής ότι η οικονομική κρίση που μεταφέρεται στο επίπεδο της κοινωνίας και η δημιουργία χρέους δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, αλλά οφείλεται σε δομική κρίση του καπιταλισμού. Αφορά όλες τις χώρες της Ευρώπης και στηρίχθηκε σε εγγενείς παθογένειες της λειτουργίας των αγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που ξεπερνούν κατά πολύ τα ελληνικά σύνορα. Παντού η κρίση αξιοποιείται ως ευκαιρία για να πληγούν εργασιακά δικαιώματα και για την υποχώρηση του κοινωνικού κράτους. Το ενδεχόμενο συγκρότησης μιας κυβέρνησης της αριστεράς που θα βρεθεί στον αντίποδα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε μία χώρα της Ε.Ε. θέτει υπό αμφισβήτηση το σύνολο του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος. Η πίεση αυτή εισπράττεται από τα ευρωπαϊκά όργανα και λειτουργεί αμβλύνοντας
ήδη τη σκληρή στάση ευρωπαϊκών φορέων και αγορών. Χωρίς να ισχυρίζομαι καθόλου ότι τα πράγματα θα είναι εύκολα, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για να ακολουθήσει ένα ντόμινο ανατροπών, που θα συγκλίνουν στην ουσιαστική διεκδίκηση μιας δομικής ανασυγκρότησης της Ε.Ε. Ως γραμματέας της Νομαρχιακής Α΄Αθήνας, έχεις πλήρη άποψη για τα προβλήματα της περιοχής. Ποια θεωρείς ότι είναι τα πιο σημαντικά και πως πρέπει να αντιμετωπιστούν; Η Αθήνα βιώνει όλων των ειδών τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση: ανεργία, κλείσιμο μικρών επιχειρήσεων, εγκατάλειψη, περιβαλλοντική και πολιτιστική υποβάθμιση, ταυτόχρονη έξαρση και της ανασφάλειας και της αστυνομικής καταστολής. Όλα αυτά συγκλίνουν σε μια διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, που σε συνδυασμό με την υιοθέτηση από την κυβέρνηση Σαμαρά της αντιμεταναστευτικής ατζέντας της «Χρυσής Αυγής» έχει παροξύνει, στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, φασιστικά και ναζιστικά φαινόμενα. Πέρα από τα μέτρα που έχει δεσμευθεί να πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ για την καταπολέμηση της ανεργίας και την επανεκκίνηση της οικονομίας, τα μέλη και τα στελέχη του οφείλουν να νοηματοδοτήσουν ξανά
την έννοια της αλληλεγγύης ως στοιχείο της λύσης των προβλημάτων και της ανάκτησης της κοινωνικής συνοχής. Οι ΟΜ του ΣΥΡΙΖΑ στην Α΄ Αθήνας οφείλουν να βαθύνουν την κοινωνική τους γείωση, να αναδείξουν την υπεροχή των αξιακών προταγμάτων της αριστεράς, να μην εγκαταλείψουν στο πλαίσιο της αριστερής διακυβέρνησης τις διεκδικήσεις τους για συνεχή βελτίωση του επιπέδου ζωής στις γειτονιές, να δημιουργήσουν σταθερό μέτωπο ενάντια στο φασισμό, το ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία. Τις συνεντεύξεις πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
1
16
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Η λαϊκή οργή να γίνει ψήφος
Ειρήνη Αγαθοπούλου, υπ.βουλεύτρια Κιλκίς
Α
Π
ριν 2,5 χρόνια το Κιλκίς έστειλε την αριστερά στη βουλή. Ήταν ιστορικής σημασίας στιγμή. Επιτέλους χτίζονταν μία γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Είχα την τιμή να είμαι η φωνή των συμπολιτών μου στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό, να μεταφέρω τις αγωνίες και τα προβλήματά τους, να διεκδικώ μαζί τους και με τον ΣΥΡΙΖΑ τις λύσεις και τα δίκαια αιτήματά τους. Και βέβαια πάντα με όρους διαφάνειας, πάντα ανοιχτά και μακριά από λογικές και πρακτικές συναλλαγών και ρουσφετιών πίσω από κλειστές πόρτες. 2,5 χρόνια αργότερα έχουμε καταφέρει – θεωρώ – σε έναν βαθμό να εμπεδώσουμε στην τοπική μας κοινωνία πως είναι εφικτή μία μορφή πολιτικής δράσης που κάτι νέο κομίζει, στον αντίποδα της εξάρτησης και υποτέλειας του «ψηφοφόρου-πελάτη» στον «άρχοντα-βουλευτή» του. Τη συμμετοχή και τη συνδιαμόρφωση επιδιώκαμε και κάναμε διαρκώς πράξη εδώ στο Κιλκίς. Χτίσαμε δεσμούς με δασκάλους, γονείς και μαθητές για την υπεράσπιση των σχολειών και του ΤΕΙ μας τις ώρες που η εξουσία των μνημονίων επέβαλε περικοπές, συγχωνεύσεις και διαθεσιμότητες. Βρεθήκαμε στο μέτωπο των αγροτών και των κτηνοτρόφων μας, μάθαμε τις έγνοιες τους και βάλαμε μπροστά την προστασία και διεκδίκηση των δικαίων τους. Υπερασπιστήκαμε με το κίνημα ενάντια στα μεταλλεία το περιβάλλον και τον φυσικό μας πλούτο ενάντια στο ξεπούλημά του σε χρυσοθήρες. Χτίσαμε με τους εργαζόμενους/ες των υγειονομικών δομών μας μέτωπο για την υπεράσπιση του δικαιώματός μας στην υγεία και πλάι σ’ αυτό ενισχύσαμε το κοινωνικό φαρμακείο κι ιατρείο μας. Συσπειρωθήκαμε ως τοπική κοινωνία ενάντια στην καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των μεταναστών της Ειδομένης. Αγωνιστήκαμε ενάντια στις διακοπές ρεύματος κι ενάντια στις κατασχέσεις σπιτιών από τις τράπεζες. Βρεθήκαμε απέναντι σε εργοδότες και στο πλευρό εργατών στη βιομηχανική ζώνη κι έξω απ’ αυτή, κι ο αγώνας τους μας έδειξε συχνά το δρόμο. Σ’ αυτά τα μέτωπα, σ’ αυτούς τους κοινούς αγώνες στη βάση των αρχών της συντροφικότητας και της αλληλεγγύης, σπείραμε πολύτιμους σπόρους. Εμπεδώσαμε ένα διαφορετικό, αριστερό πολιτισμικό παράδειγμα. Κι άριστα έχουν εμφανιστεί ως τώρα τ’ αντανακλαστικά της τοπικής μου κοινωνίας. Η αριστερά πάντα αγωνίζονταν και πάντα θ’ αγωνίζεται για τα ιδανικά της, παρά τις οποίες αντιξοότητες και πισωγυρίσματα. Αυτό το έμαθα από πολύ μικρή. Venceremos!
2
Αλέξης Μπένος, υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α‘ Θεσσαλονίκης
Με τα ιδανικά και τις αξίες της Αριστεράς
λγεινή εντύπωση – εντός και εκτός συνόρων - προκάλεσε η πρωτοφανής επίδειξη πολιτικής τυμβωρυχίας στην οποία κατέφυγε – προκειμένου να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ ο επιδεικνύων σε κάθε προεκλογική περίπτωση τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις Αντώνης Σαμαράς, με αφορμή τους νεκρούς από την επίθεση στο περιοδικό «Charlie Hebdo» στο Παρίσι. «Είδατε τι έγινε στη Γαλλία κι εδώ καλούν και άλλους μετανάστες μοιράζοντας ιθαγένεια», δήλωνε, ψευδώς, φωτογραφιζόμενος στον φράχτη του Έβρου, «δείχνοντας» τον ΣΥΡΙΖΑ και εξισώνοντας τους πρόσφυγες που φεύγουν από τις χώρες τους για να γλιτώσουν από τα χέρια των Τζιχαντιστών, με αυτούς που, στο όνομα του Μωάμεθ, αιματοκύλισαν τη γαλλική πρωτεύουσα. Ήταν δε φυσικό η προεκλογική αυτή στάση του να προκαλέσει αρνητικά, δηκτικά και προσβλητικά σχόλια στον γαλλικό Τύπο (εφημερίδα «Figaro», περιοδικό «L’ Express»), τη στιγμή που ο ίδιος επέλεγε – σε μια οφθαλμοφανή παράσταση υποκρισίας - να παραστεί στη μεγάλη διαδήλωση στο Παρίσι κατά της τρομοκρατίας και υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης. Ναι, ο κ. Σαμαράς, ο άνθρωπος που μέσα σε μια νύχτα αποφάσισε, με αντιδημοκρατικό και πραξικοπηματικό τρόπο να κλείσει την ΕΡΤ και να ρίξει ένα
Μ
Αννέτα Καββαδία, υπ. βουλεύτρια Β΄ Αθήνας ακόμη μαύρο πάνω από τη χώρα και την κοινωνία της, έλαβε μέρος σε διαδήλωση υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης… Αυτή ωστόσο η, φαινομενικά, αντιφατική πολιτική συμπεριφορά του σημερινού πρωθυπουργού, αυτή η επίδειξη πολιτικής υποκρισίας, δεν είναι διόλου τυχαία αλλά εντάσσεται στη συνειδητή πολιτική του επιλογή, επιλογή εμπνευσμένη από τον Τάκη Μπαλτάκο, να ακολουθήσει ακροδεξιά ατζέντα καταφεύγοντας στην ανιστόρητη θεωρία των δύο άκρων και σε εμφυλιοπολεμικές και ψυχροπολεμικές κραυγές – ενίοτε, δε, και πρακτικές - ευελπιστώντας ότι έτσι θα εισπράξει ψήφους που έχουν οδεύσει στη φασιστική «Χρυσή Αυγή». Έστω κι αν, σε τελική ανάλυση, πετυχαίνει να αλλοιώσει την κεντροδεξιά φυσιογνωμία του κόμματος του οποίου σήμερα ηγείται. Αλήθεια, ο Αντώνης Σαμαράς και το περί αυτόν κλειστό κύκλωμα εξουσίας, που κυβέρνησαν τη χώρα με Προεδρικά ∆ιατάγματα, περιφρονώντας τη Βουλή και τους θεσμούς, είναι δυνατόν να μας πείσουν ότι πήγαν στο Παρίσι να διαδηλώσουν υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης επειδή ακολουθούν τις αξίες που μας κληροδότησαν
Να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα
ετά από μια σύντομη προεκλογική περίοδο πρόκειται να ζήσουμε πραγματικά ιστορικές στιγμές. Όλοι ελπίζουμε ότι ο δρόμος προς τη βαρβαρότητα που μας οδηγεί η κυβερνητική πολιτική με ταχύτατους ρυθμούς, θα κλείσει αποφασιστικά. Η κυβέρνηση της αριστεράς που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα προκαλέσει μια σειρά θετικών αντιδράσεων στους ευρωπαϊκούς λαούς που θα συνειδητοποιήσουν ότι υπάρχει ελπίδα ανατροπής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Ο ίδιος ο ελληνικός λαός, ανακουφισμένος από την αποχώρηση του παλιού και σαπισμένου πολιτικού κόσμου, θα περιμένει με μεγάλες προσδοκίες αλλά και με διστακτικότητα το είδος γραφής της νέας κυβέρνησης. Αυτές τις στιγμές οι ευθύνες μας θα έχουν και αυτές ιστορική σημασία. Από τις πρώτες ώρες της νέας διακυβέρνησης θα πρέπει να γίνει σαφής, συμβολικά και ρεαλιστικά, η αμετάκλητη πρόθεσή μας να ανατρέψουμε τις κυρίαρχες αξίες και πολιτικές πρακτικές. Από την τελετουργία ορκωμοσίας της κυβέρνησης μέχρι την άμεση λήψη μέτρων ανακούφισης της ανθρωπιστικής κρίσης και τον ανασχεδιασμό των δημόσιων υπηρεσιών υγείας. Από την ανατροπή του αποικιοκρατικού μηχανισμού καταστροφής στις Σκουριές Χαλκιδικής μέχρι την επανάκτηση του δημόσιου πλούτου (Ελληνικό, ΟΠΑΠ, κλπ) μέχρι την αποδιάρθρωση των αντιδημοκρατικών και κατασταλτικών μηχανι-
ο ∆ιαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση; Έφτασε όμως πια ο καιρός που όλοι αυτοί που είναι συνυπεύθυνοι για την, σε όλα τα επίπεδα, παρακμή της χώρας, αυτοί που με την πολιτική τους πρακτική μας έχουν γυρίσει στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, θα σαρωθούν από τη λαϊκή οργή και ψήφο που θα αναδείξει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια κυβέρνηση της Αριστεράς.
σμών (στρατόπεδα, κλπ). Παράλληλα, στην ίδια περίοδο της οργανωτικής ανασυγκρότησης ενόψει των κυβερνητικών ευθυνών η εσωκομματική δημοκρατία και η εδραίωση του ιδιαίτερα σημαντικού πολιτικού ρόλου των κομματικών οργάνων θα πρέπει να αποτελέσουν άμεσες προτεραιότητες. Από τις πρώτες στιγμές πρέπει έμπρακτα να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θέλουμε ούτε την κομματικοποίηση του κράτους, ούτε την κρατικοποίηση του κόμματος. Η κινηματική αναφορά, η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα, η συνέπεια και η ανιδιοτέλεια που θα χαρακτηρίζουν το στελεχικό, πολιτικό και κοινοβουλευτικό προσωπικό της νέας περιόδου θα εμπνεύσουν το λαό και θα αποτελέσουν τη βάση για την εδραίωση σχέσεων εμπιστοσύνης μαζί του. Σε αυτή την κατεύθυνση δεν είναι τυχαία η ευρεία αποδοχή που είχε ο κώδικας δεοντολογίας που αποδεικνύει έμπρακτα τη συνάφεια λόγων και πράξης των μελών μας. Με όπλα μας λοιπόν τη διεθνιστική προσέγγισή μας, την κινηματική δυναμική μας, τις ξεκάθαρες πολιτικές μας θέσεις και τη συντροφικότητα μας, να κινητοποιηθούμε μαζικά για να ανοίξουμε το δρόμο στην ελπίδα, να εμπνεύσουμε με τα οράματά μας, να υλοποιήσουμε τα όνειρά μας για μια κοινωνία με επίκεντρο τον άνθρωπο, μια κοινωνία που επικεντρώνει τις δραστηριότητες της στην απάντηση στις ανάγκες των πολλών και όχι στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των λίγων. •
17
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τη νίκη της κοινωνίας, τη νίκη των πολλών Κατερίνα Νοτοπουλου, υπ. βουλεύτρια Α΄ Θεσσαλονίκης
Θοδωρής Ζδούκος, υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β’ Θεσσαλονίκης
Ο φόβος τώρα άλλαξε στρατόπεδο. Αυτοί που 4 χρόνια διέλυσαν την υγεία, την παιδεία, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τσάκισαν τις ελπίδες και βίασαν τα όνειρα των νέων, διέλυσαν τις ζωές μας, έστειλαν στη μετανάστευση δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, κουρέλιασαν το Σύνταγμα και τη δημοκρατία, κατέστειλαν με φασιστική βία αγώνες, απέλπισαν ανθρώπους και τους εξόντωσαν, τώρα φοβούνται! Μέσα στους σπασμούς του πολιτικού τους τέλους, στην απέλπιδα προσπάθεια να γλυτώσουν από τη μεγάλη πτώση κάνουν, ό,τι ξέρουν καλύτερα. Λασπολογούν και κινδυνολογούν, ξαναφέρνοντας στο προσκήνιο το για «όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ». Ο αποχωρών πρωθυπουργός φωτογραφίζεται δίπλα στον φράκτη του αίσχους, στον Έβρο και εξαπολύει ακροδεξιές, ρατσιστικές κορώνες, χωρίς ντροπή σκυλεύει τα δολοφονημένα από τον θρησκευτικό φανατισμό – που άραγε ποιοι τον εξέθρεψαν – κορμιά των ανθρώπων του γαλλικού περιοδικού. Τώρα είναι η ώρα η δικιά μας, της κοινωνίας, της Αριστεράς. ΤΩΡΑ είναι η ώρα του ΣΥΡΙΖΑ! Έχουμε μαζί μας τον κόσμο της φτώχειας, τον κόσμο με αξιοπρέπειας που δεν παραδίνεται στη μοίρα του, που ζητά δικαιοσύνη, που επιμένει, αντιστέκεται και ελπίζει, τους αποκλεισμένους, τους καθημαγμένους– από τα μνημόνια και την ακρο-
δεξιά πολιτική – ανθρώπους. Αυτούς και τα συμφέροντά τους/μας, ερχόμαστε να υπηρετήσουμε και μόνο εάν είναι στο πλευρό μας ενεργά θα μπορέσουμε να σταθούμε απέναντι στον αδίστακτο αντίπαλο. Γιατί αντίπαλος μας δεν είναι μόνο η τελειωμένη κυβέρνηση Σαμαρά. Αντίπαλος μας είναι το γερασμένο, αμαρτωλό και αδιόρθωτο σύστημα εξουσίας. Αυτό που χρησιμοποιεί τη λέξη «ΑΛΗΘΕΙΑ» σε μια εκστρατεία ψέματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρά, χαράσσοντας τον οδικό χάρτη της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας. Οι μέρες που έχουμε μπροστά μας είναι κοπιαστικές, αλλά όμορφες. Απαραίτητη προϋπόθεση ο λαός να είναι δίπλα μας, ενεργός και κριτικός. Όπως θέλουμε κι όλους εκείνους που συμφωνούν με το πρόγραμμά μας. Να μοιραστούμε τη μάχη. Να μοιραστούμε την ευθύνη. Να κερδίσουμε τον πόλεμο, κι αυτή η νίκη να είναι θρίαμβος. Από εμάς όμως δεν περιμένει μόνο η Ελλάδα. προσδοκά κι ελπίζει η δημοκρατική Ευρώπη. Η Ευρώπη που εναντιώνεται στη λιτότητα, αυτή που καταλαβαίνει πως δεν κινδυνεύει από την Αριστερά αλλά από την πολιτική του κεφαλαίου, την ανεργία, τη διαίρεση Βορρά – Νότου , την άνοδο της άκρας δεξιάς. Στις 25 Γενάρη, η αλλαγή στην Ευρώπη ξεκινά από εδώ. Έρχονται αντιμέτωπες δυο προτάσεις για το μέλλον της χώρας. Αναμετρώνται 2 κόσμοι! Από τη μια ο παλιός πολιτικός κόσμος που φεύγει, με τη σήψη, τη διαφθορά, τη διαπλοκή και την κρίση. Κι έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ με το πρόγραμμά μας, το ρεαλιστικό, το κοστολογημένο που στον πυρήνα του έχει τους ανθρώπους και τις ανάγκες του και όχι τους τραπεζίτες και τη λιτότητα. Στην προεκλογική αυτή περίοδο δε ζητούμε απλώς τη ψήφο του λαού, αλλά ζητάμε εντολή ανατροπής. Εντολή μάχης. Κοινής. …Εμείς μαζί, τώρα!
Σηκώνουνε φράχτες, ανοίγουμε δρόμους
Η
Για ένα θετικό υπόδειγμα, μια ποιοτική ανάπτυξη Αριστοτέλης (Τέλης) Τύµπας, υποψήφιος βουλευτής Χίου
εικόνα αυτή συμπύκνωσε όλη την κατάντια της νεοφιλελεύθερης και συνάμα ακροδεξιάς δικομματικής κυβέρνησης: ο Σαμαράς, στημένος μπροστά στο φράχτη του Έβρου, δηλώνει γεμάτος περηφάνια πώς ο φράχτης αυτός βοήθησε τη χώρα να γλιτώσει από ορδές λαθρομεταναστών, τους οποίους «κάποιοι» θέλουν να βάλουν μέσα και να τους παρέχουν νοσοκομειακή περίθαλψη. ∆εν θα σταθώ στην καταγέλαστη υποκρισία ενός πρωθυπουργού που πανηγυρίζει για την επιτυχία μιας μεταναστευτικής πολιτικής που κατέστησε –συνειδητά- την Ελλάδα ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης προσφύγων για όλη την Ευρώπη. Εκείνο που εξοργίζει είναι το προκλητικό θράσος του να συνδέει την παρουσία των μεταναστών με τη διάλυση της δημόσιας υγείας. Να το πούμε ρητά και κατηγορηματικά: όχι, δεν φταίνε οι μετανάστες, με ή χωρίς χαρτιά, για το γεγονός ότι το 30% των –γηγενών- κατοίκων είναι ανασφάλιστοι και στερούνται κάθε δυνατότητα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ότι όσα νοσοκομεία δεν έκλεισαν αδυνατούν να προχωρήσουν στις βασικές θεραπείες λόγω ελλείψεων στοιχειωδών υλικών ή ότι το φάρμακο αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα και είδος πολυτελείας. Φταίει η περικοπή των κονδυλίων από την υγεία κατά 50% την τελευταία 4ετία για να πληρωθούν τα χρέη και οι τράπεζες, φταίει η τεράστια ανεργία που προκάλεσε η καπιταλιστική κρίση και η μνημονιακή λιτότητα, φταίει η φτώχεια και η καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου ενός ολόκληρου λαού, για τη διάσωση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Η πραγματικότητα επομένως είναι ακριβώς η αντίθετη από αυτή που παρουσιάζει η ρατσιστική προπαγάνδα της κυβέρνησης. Ο βαθμιαίος αποκλεισμός των μεταναστών, των ανέργων, των ανασφάλιστων εδώ και πολλά χρόνια, είναι αυτός που μετέτρεψε την υγεία από καθολικό κοινωνικό δικαίωμα όλων, σε ένα προνόμιο όλο και λιγότερων και τελικά σε εμπόρευμα. Απέναντι σε αυτή την κανονικότητα του θανάτου, θα αντιτάξουμε την κανονικότητα των αγώνων μας: αγώνες που σήμερα περνάνε μέσα από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τη συγκρότηση μίας κυβέρνησης της αριστεράς, μίας κυβέρνησης δηλαδή δεσμευμένης να υποταχθεί στην κοινωνία και τις ανάγκες της. Και αύριο όμως, αυτοί θα πρέπει να συνεχιστούν μέσα από την καθημερινή, σκληρή και ανιδιοτελή δουλειά όλων των εργαζομένων στη δημόσια υγεία, όπως και όλων των ανθρώπων από το μετερίζι του καθένα, να ξαναστήσουμε στα πόδια του το διαλυμένο σήμερα σύστημα υγείας.
Κ
ομβικό πρόβλημα και για τη Χίο αποτελεί η δραματική υποβάθμιση του δημόσιου τομέα, από την υγεία και την παιδεία μέχρι την αποψίλωση όλων των κρίσιμων δημοσίων υπηρεσιών. Απολύτως άδικο για την κοινότητα των ναυτικών (συνταξιούχων και εν ενεργεία) που στερήθηκαν τόσα πολλά μακριά από το σπίτι τους και πρόσφεραν ότι έπρεπε φορολογικά. Το πρόβλημα εντείνει ο περιορισμός των αεροπορικών και κυρίως των ακτοπλοϊκών δρομολογίων, καθώς και τα πανάκριβα εισιτήρια. Το νησί στραγγαλίζεται οικονομικά και κοινωνικά, με τα πιο ευπαθή στρώματα του πληθυσμού να δυσκολεύονται να ταξιδέψουν ακόμη και για τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες. Υποσχέθηκαν ανταγωνισμό κι έφεραν το πιο σκληρό μονοπώλιο. Η κατάσταση θα γίνει ασφυκτική αν περάσουν οι παραχωρήσεις του λιμανιού και του αεροδρομίου για μισό αιώνα, μέσω ΤΑΙΠΕ∆. Το κλειδί της λύσης: ένας δημόσιος φορέας ακτοπλοΐας που μπορεί εκτιμώ να καλύψει άμεσα όλο το φάσμα από τον οργανωμένο και συστηματικό έλεγχο και την συστηματική ρύθμιση μέχρι τη δρομολόγηση πλοίων, εκεί όπου δεν προκύπτει εναλλακτική δυνατότητα. Το μεγάλο ιδιωτικό μονοπώλιο στις συγκοινωνίες αρκετών νησιών θα αναπαραχθεί και στην ενέργεια αν προχωρήσει ο κατακερματισμός και η ιδιωτικοποίηση της ∆ΕΗ και διαλυθεί, ως αποτέλεσμα, το ενιαίο εθνικό τιμολόγιο. Πόσο μάλλον που δεν έχει υποστηριχθεί καθόλου ένα σχέδιο ανάπτυξης των ΑΠΕ με έμφαση σε μαζική παραγωγή από μικρής-προσαρμοσμένης στην τοπικότητα κλίμακας εγκαταστάσεις. Με το 1/100 του προϋπολογισμού φαραωνικών προτάσεων εγκατάστασης τεραστίων διαστάσεων ΑΠΕ από το μεγάλο ενεργειακό κεφάλαιο (που μεγάλο μέρος του θα αντληθεί τελικά από κρατικούς πόρους), η Χίος θα μπορούσε να συμμετέχει άμεσα σε ένα τέτοιο σχέδιο μαζί με άλλα νησιά, το οποίο θα αναδείξει την αιγαιοπελαγίτικη φυσιογνωμία (αντί να την καταστρέψει), θα δημιουργήσει πολλές και καλές θέσεις εργασίας, θα συμβάλει καταλυτικά στην ανάπτυξη ενός δικτύου μικρών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών, με μοχλό μια πραγματικά πράσινη ανάπτυξη σε ενέργεια, μεταφορές, κατοίκηση κτλ. Θα κρατήσει νέο κόσμο στα νησιά, θα φέρει πίσω ανθρώπους. Ένα συγκριτικά επιτυχημένο πρότυπο ανάπτυξης υπάρχει πάντως στο νησί και αποτελεί πανελλαδικό υπόδειγμα. Είναι ο συνεταιρισμός των μαστιχοπαραγωγών του νησιού και οι θεσμοί που τον προεκτείνουν στην ελληνική αλλά και τη διεθνή αγορά, με κανόνες ιδιωτικής συμμετοχής που ελέγχονται από το συμφέρον των συνεργαζόμενων παραγωγών. Προφανώς χρειάζεται διαρκής προσπάθεια για να αναβαθμίζεται ο συνεταιρισμός. Η συγκριτική του επιτυχία ενοχλεί πάντως πολύ τους φανατικούς ιδεολόγους ενός ακραία νεοφιλελεύθερου υποδείγματος. Επειδή δείχνει τη δυνατότητα που υπάρχει στη Χίο και την Ελλάδα γενικότερα για ποιοτική παραγωγή, όπως και για ποιοτικό τουρισμό, με βάση τοπικά προϊόντα, με έμφαση στον πολιτισμό, με ανάδειξη-προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
3
18
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Οι σφυγμοί των καφενείων
Ελένη Σταµατάκη υπ. βουλεύτρια Α΄ Πειραιά
Τ
Η
Κυριακή 25 Ιανουαρίου θα μείνει στην Ιστορία. Το ξέρουμε όλες και όλοι, το ξέρουν και αυτοί που μας κυβέρνησαν ως τώρα και φεύγουν. Είναι η μεγάλη ευκαιρία για το λαό μας να τους διώξει και θα τους διώξει! Όλους αυτούς που μας οδήγησαν στην σημερινή αθλιότητα. ∆εν χρειάζεται να περιγράψουμε την καταστροφή που προκάλεσαν. Τη βιώσαμε και τη βιώνουμε. Είναι η άγρια λιτότητα, τα μέτρα που αυξάνουν σαν χιονοστιβάδα τη φτώχεια, την ανεργία, τα λουκέτα σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η κατάρρευση των μισθών και των συντάξεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, η διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, της δημόσιας παιδείας, της υγείας και κάθε δομής πρόνοιας. Είναι η λεηλασία του δημόσιου πλούτου, των δασών, των λιμανιών, των ελεύθερων χώρων. Είναι τα χαράτσια της ∆ΕΗ και του ΕΜΦΙΑ, οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας, οι ομαδικές απολύσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όλα τα οικονομικά μέτρα που με διάφορες δικαιολογίες μας έχουν φορτώσει τα τελευταία χρόνια, η συρρίκνωση της δημοκρατίας, η βαρβαρότητα κατά των νέων, η εξώθηση τους στην ξενιτιά, η ενίσχυση του αυταρχισμού και της καταστολής. Ψηφίζουμε για να τελειώνουμε με αυτούς, με τους ενόχους που μας κυβέρνησαν. Ψηφίζουμε για να μην υπάρχουν άνθρωποι που ζουν χωρίς ρεύμα και θέρμανση, που ψάχνουν στα σκουπίδια για τροφή, που περιμένουν στις ουρές των συσσιτίων για ένα πιάτο φαί, που κοιμούνται στους δρόμους. Για να ξαναφέρουμε την αξιοπρέπεια στην Ελλάδα, για να ξανακάνουμε όμορφη τη ζωή μας. Ψηφίζουμε με λογισμό και μ’ όνειρο, στις πιο σημαντικές εκλογές της γενιάς μας, με το βλέμμα στους ανοιχτούς ορίζοντες του ελληνικού λαού και των λαών της Ευρώπης. Με το βλέμμα του κόσμου, όσων υπέστησαν τα ίδια με εμάς, των Ισπανών, των Ιταλών, των Πορτογάλων, των Ιρλανδών, στραμμένο με ελπίδα επάνω μας. Για τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, την ελευθερία, για τη δουλειά και τη μόρφωση. Για τίποτα λιγότερο από αυτά. Και υποσχόμαστε ότι αυτόν τον νέο δρόμο θα τον περπατήσουμε μαζί. Θα ξαναστήσουμε μαζί την κοινωνία και την πατρίδα μας στα πόδια της. Από τη ∆ευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015, πρωί-πρωί!
4
Νίκος Μανιός υπ. βουλευτής Κυκλάδων
πόρτα του καφενείου και μας καλωσορίζουν με χαμόγελο. Πήγαμε στην Αμοργό και μας ρωτούσαν τι θα κάνουμε με το Κέντρο Υγείας του νησιού που λειτουργεί πλέον με έναν γιατρό; Τι θα κάνουμε με τα λύματα; Αναζητούν χειροπιαστές λύσεις. ∆εν ψάχνουν τις ιδέες, τις ανακαλύπτουν μέσα από τις διεξόδους που προτείνουμε και θα υπηρετήσουμε. Πήγαμε στο χωριό μου, το ∆ανακό της Νάξου, και ξαναέζησα παιδικές αναμνήσεις. Σε
Ο φόβος δε θα νικήσει την ελπίδα
αρκετά καφενεία οι άνθρωποι μου είπαν ότι θα ξαναγυρίσουμε στα τεφτέρια. «Πώς θα ζήσουμε; Αυτό που επέλεξαν για εμάς δεν μας κάνει», μας λένε και ξεκινά ο καταιγισμός ερωτήσεων: Τι θα κάνετε με την κτηνοτροφία; Πότε θα αποκατασταθεί η σύνδεση των νησιών; Πώς θα σωθεί το νοικοκυριό μας; Πώς θα λειτουργήσουν τα σχολεία; Και όλες οι ερωτήσεις έχουν την κατάληξη «Φτάνει πια. Μέχρι εδώ ήταν. Ας δούμε και η Αριστερά τι θα κάνει». Σε κάθε καφενείο γεννιέται μια ζωηρή συνέλευση. Και αυτό κάνει και εμάς να χαμογελάμε. Όχι μόνο γιατί οι σφυγμοί του ΣΥΡΙΖΑ είναι δυνατοί, αλλά γιατί οι ψηφοφόροι του είναι αποφασισμένοι να του δώσουν τη δύναμη για την ανατροπή που ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ και να συμμετέχουν και αυτοί, με όλες τους τις δυνάμεις, στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, στην κυβέρνηση της Αριστεράς που τόσο καιρό της γυρνούσαν την πλάτη, απλά γιατί δεν την είχαν καταλάβει. •
Ο
Φάνης Κουρεµπές υπ. βουλευτής Ν. Κορινθίας
Για να ξανακάνουμε όμορφη τη ζωή μας
α καφενεία ήταν, είναι και θα είναι ο χώρος που θα νιώθεις τον παλμό της κοινωνίας, θα εισπράττεις την αποδοχή ή την αποδοκιμασία, θα ακούς τις ανάγκες του κόσμου, τα αιτήματά τους. Στα καφενεία σφυγμομετρούσα πάντα το εκλογικό αποτέλεσμα. Όταν το 2012 ανέλαβα οργανωτικός υπεύθυνος Κυκλάδων, ταξίδευα από νησί σε νησί να συνεδριάσω τις τοπικές οργανώσεις και κάθε φορά στεκόμουν σε ένα καφενείο. Παράγγελνα καφεδάκι και έβρισκα μια αφορμή να ανοίξω συζήτηση. Πολύ συχνά ένιωθα μια δυσανεξία, αν θέλουμε να μιλήσουμε με ιατρικούς όρους, απέναντι στις ιδέες της Αριστεράς. Με ρωτούσαν τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για το ένα ή για το άλλο, έχοντας προαποφασίσει ότι θα διαφωνούν. Ο καιρός περνούσε και η κρίση βάθαινε. Οι συζητήσεις στα καφενεία ζωήρεψαν και πλέον οι αδιάφορες συζητήσεις έγιναν ουσιαστικές. Με πραγματικό ενδιαφέρον ρωτούν ποια η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για κάθε θέμα. Σε αυτή την πυκνή προεκλογική περίοδο ταξιδεύουμε από νησί σε νησί και από χωριό σε χωριό με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανά χείρας. Ανοίγουμε την
ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια, και κυρίως μετά τις ευρωεκλογές, είναι εκείνος ο πολιτικός χώρος που δεν εισπράττει μόνο την αντίδραση του λαού στις καταστροφικές πολιτικές, αλλά λαμβάνει τη θετική στήριξή του. Τη θετική αυτή στήριξη του στο ΣΥΡΙΖΑ ο λαός την έδειξε από το Μάιο του 2014, όταν τον έφερε πρώτο στις ευρωεκλογές. Τη σαφή του προτίμηση προς το ΣΥΡΙΖΑ και την πολιτική που δεσμεύεται να ακολουθήσει, δείχνει και τώρα με αρχή τη μεγαλειώδη υποδοχή των προτάσεων του στην κοινωνία. Η προσπάθεια εκφοβισμού της κοινωνίας από τον κ. Σαμαρά και τα ΜΜΕ που τον στηρίζουν έπεσε πολύ γρήγορα στο κενό. Οι δεσμεύσεις του Αλέξη Τσίπρα, με αρχή την Κόρινθο δημιουργούν μια αίσθηση νίκης, ασφάλειας και αναπτερώνουν το ηθικό χιλιάδων συμπολιτών που τα τελευταία χρόνια βλέπουν τους κόπους μιας ζωής να θυσιάζονται στο βωμό των επιλογών των κ. Σαμαρά, Βενιζέλου, Παπανδρέου. Είναι τέτοιου μεγέθους η ήττα της τρομοκρατίας του απερχόμενου πρωθυπουργού και των συν αυτώ, που ακόμα και παραδοσιακοί υποστηρικτές του από το κατεστημένο μιντιακό σύστημα, τις τελευταίες μέρες τον εγκαταλείπουν. Κάτι τελευταίοι, μιντιάρχες που χρωστάνε στο σύστημα αλλά και μερικοί φοβικοί με πολιτικά κόμπλεξ τοπικοί μπλόγκερς που στερούνται κάθε αξιοπιστίας του απομένουν. Και αυτοί, όμως, λάσπη στον ανεμιστήρα ρίχνουν και στέκονται μπροστά του. Το πολιτικό σύστημα, όπως το γνωρίζουμε, έκλεισε τον κύκλο του. Αυτό το χρεοκοπημένο και αναξιόπιστο πολιτικό σύστημα, με προμετωπίδα, τις πελατειακές σχέσεις, το ρουσφέτι, την πολιτική ασυλία και την κομματοκρατία δεν έχει επιστροφή. Απαίτηση της κοινωνίας είναι να καθαρίσει η χώρα από τους κάθε λογής πολιτικούς και μη σαλτιμπάγκους που επί δεκαετίες έπαιζαν στα ζάρια τη ζωή μας. Και την έχα-
σαν. Εμείς όμως θα την ξανακερδίσουμε. Γιατί το οφείλουμε στα παιδιά μας. Στους νέους αυτής της χώρας που το μόνο μέλλον που έχουν μπροστά τους είναι η ξενιτειά. Θα την ξανακερδίσουμε ξεριζώνοντας το σάπιο. Ξεριζώνοντας όχι μόνο τις επιπτώσεις των μνημονίων, αλλά και όλες τις αιτίες που μας οδήγησαν στη λαίλαπα της κρίσης. Το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Γενάρη είναι πια ορατό. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ δεν αμφισβητείται. Η αυτοδυναμία κλειδώνει. Ο πολίτης θα επιλέξει ΣΥΡΙΖΑ από ανάγκη. Θα ψηφίσει για να φύγουν αυτοί και οι πολιτικές τους. Την επομένη των εκλογών ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κερδίσει όλους αυτούς τους ανθρώπους αλλά και όσους δεν ψηφίσουν Αριστερά. Με την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, όπως εξαγγέλθηκε στη ∆ΕΘ, το αίσθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης που από την επόμενη μέρα πρέπει να πνέει στη χώρα, την ασφάλεια του πολίτη, το ξερίζωμα του σάπιου πολιτικού κατεστημένου και της διαφθοράς. Να μετατρέψει την ανοχή της κοινωνίας σε εμπιστοσύνη. Για να μπορέσει να σχεδιάσει και να χτίσει μαζί με την κοινωνία την παραγωγική ανασυγκρότηση αυτού του τόπου, που θα τον βγάλει μια για πάντα, από τα αδιέξοδα του παρελθόντος και θα τον οδηγήσει στο δρόμο της ανάπτυξης για το λαό, της δικαιοσύνης, της αξιοπρέπειας της δημοκρατίας. Η μεγάλη ευκαιρία της κοινωνίας είναι στις 25 Γενάρη. Να μην την αφήσουμε να χαθεί. •
19
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Ο σοσιαλισμός, κάθε μέρα
Λ
έγεται συχνά πως η επερχόμενη πολιτική μεταβολή στην Ελλάδα δεν αφορά κάποιον μεγάλο μετασχηματισμό, αλλά μια αλλαγή στο κυβερνητικό επίπεδο με περιορισμένα επίδικα. Σίγουρα, πάντως, δεν είναι μια υπόθεση που αφορά τον σοσιαλισμό. Είναι, όμως, έτσι; Έχουν δίκιο οι εκτός ΣΥΡΙΖΑ αριστερές δυνάμεις που το θεωρούν ως δεδομένο; Έχουν δίκιο όσοι -και ανάμεσά μας ακόμη- θεωρούν πως όσα προεικονίζει το πρόγραμμά μας είναι χρήσιμα μεν, αναγκαία και επιτακτικά προφανώς, ελάχιστα, ωστόσο, σχετικά με το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό; Ε, λοιπόν, ισχυρίζομαι πως κάθε άλλο παρά έτσι είναι τα πράγματα. Αν, μάλιστα, συμφωνούμε με τον Μαρξ πως «ο κομμουνισμός είναι το κίνημα που καταργεί καθημερινά την παρούσα κατάσταση των πραγμάτων» και όχι κάποιο είδος καθεστώτος, τότε όσα συμβαίνουν τα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα, από τις μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις μέχρι τις πλατείες της πραγματικής δημοκρατίας, από τις κοινότητες αλληλεγγύης μέχρι τα εγχειρήματα
αυτοδιαχείρισης και κοινωνικής παραγωγικής δραστηριότητας, τώρα και η κυβέρνηση της Αριστεράς ως συμπύκνωμα στο πολιτικό όλων των προηγούμενων έχουν και παραέχουν σχέση με την κομμουνιστική υπόθεση. Καλύτερα, αυτά είναι που συνιστούν την κομμουνιστική υπόθεση. Και, από αυτήν την άποψη, το μικρό καλάθι, που φέρνει η κυβερνητική μεταβολή, είναι μια τεράστια υπόθεση, που μπορεί να αποδειχτεί στρατηγικής σημασίας. Μπορεί και όχι, βέβαια. Η έκβαση θα εξαρτηθεί από πολλά –σίγουρα, πάντως, η μεγάλη δυνατότητα εμπεριέχεται σε αυτήν την κίνηση των πραγμάτων. Όσοι, συνεπώς, βλέπουν τον «κεϋνσιανισμό» και όχι το ελπιδοφόρο αστάθμητο που ενεργοποιείται με όλα αυτά και στις 25 Ιανουαρίου αφήνουν να διαφύγει από την προσοχή τους αυτό που ίσως λειτουργεί κάτω από τον άμεσο αφρό των γεγονότων. Η σύγκρουση με την άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς της εκπροσώπους, που προεικονίζεται από την προσπάθεια της δικής μας ριζοσπαστικής Αριστεράς, ανοίγει δρόμους που μέχρι πολύ πρόσφατα θεωρούταν οριστικά κλειστοί. Κι ας μη μας πουν πως δεν γίνονται αυτά με το δεδομένο επίπεδο συνείδησης της μεγάλης πλειοψηφίας. Γιατί και η συνείδηση είναι εξίσου αντικείμενο όσο και υποκείμενο του μετασχηματισμού. Να το πω κι αλλιώς. Αν τα καταφέρουμε να σταματήσουμε τη λιτότητα εδώ, ανοίγουμε δρόμους που δεν μπορούμε ίσως να φανταστούμε ακόμη. Καιρός ν’ αρχίσουμε να το κάνουμε.
Να πάρουμε την ευθύνη της νίκης!
Ο
Βήχας Γιώργος, υπ. στην Περιφέρεια Αττικής
O ρόλος των ΑΠΕ στο στρατηγικό σχέδιο της Αριστεράς Εύη Παπαγιαννούλη υπ.βουλεύτρια Ηµαθίας
Χρήστος Λάσκος υπ. βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης
ΣΥΡΙΖΑ έχει μπει στην τελική ευθεία μιας εκλογικής αναμέτρησης που συνιστά ιστορική τομή για την Ελλάδα και στην συγκεκριμένη συγκυρία και για την Ευρώπη. Συνήθως, οι επιλογές μπροστά στην κάλπη είναι πολλές. Σήμερα όμως έχουμε την τύχη να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο ναι ή ένα μεγάλο όχι. Μπροστά στο δίλημμα να επιτρέψουμε την διεύρυνση, την εξαγρίωση και την εμπέδωση της οικονομικής εξαθλίωσης, του δόγματος «νόμος και τάξη», της δικαιωματικής αποξήρανσης και της νεοφιλελεύθερης εργασιακής απανθρωποποίησης ή της διάνοιξης μιας ρωγμής στο ευρωπαϊκό νεοφιλελεύθερο μωσαϊκό, απ’ όπου θα ανθίσει πολύχρωμη η ποικιλότητα της κοινωνικής κίνησης με δημοκρατία, ελευθερία και αξιοπρέπεια. Το που θα βρούμε τα λεφτά είναι ένα ερώτημα σημαντικό. Παράλληλα, όμως, με την επανάκτηση της αξιοπρέπειας, απαραίτητο είναι να θέτουμε στέρεα και δυναμικά τις βάσεις μιας αριστερής διακυβέρνησης με σαφείς τις κατευθύνσεις της υπεράσπισης των πολιτικών, κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, της αξιοπρεπούς διαβίωσης των πολιτών, μιας ριζοσπαστικής οικολογικής και φεμινιστικής πολιτικής, της διαφάνειας και μιας ενεργούς δημόσιας σφαίρας με δημοκρατικούς θεσμούς. Μόλις στερεωθούν τούτες οι κατευθύνσεις, τα τεχνικά, όπως η πηγή της χρηματοδότησης του προγράμματος μας, θα είναι σε κάθε περίπτωση σε συμφωνία με τα λαϊκά συμφέροντα. Σε αυτή την προσπάθεια, απαραίτητο και προωθητικό είναι το ξεδίπλωμα ενός δημοκρατικού μαζικού κινήματος. Όπως με δίδαξε όμως κι η συμμετοχή μου στο Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, κίνημα δεν είναι μονάχα οι δρόμοι και τα πανό, αλλά η διαρκής κι ανήσυχη κοινωνική κίνηση μέσα από δομές αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης, στις συνελεύσεις γειτονιών και στα σωματεία εργαζομένων σε μια κατεύθυνση συνδυασμού αμεσοδημοκρατικών και αντιπροσωπευτικών θεσμών για την από κοινού άσκηση της εξουσίας. Ο δρόμος που ανοίγουμε στις 25 Γενάρη είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την Αριστερά και την κοινωνία. Μια Αριστερά που τολμά να εγκαταλείψει τις δάφνες των μικροεξουσιών της και της αυταρέσκειας της και να ρισκάρει να «λερωθεί» στην δοκιμασία να πραγματοποιήσει κάποια από τα όνειρα της, να δικαιώσει τους ιστορικούς αγώνες της, να πάρει την ευθύνη της νίκης. •
Η
εκμετάλλευση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) , δηλαδή της ηλιακής και αιολικής ενέργειας , της γεωθερμίας, της βιοµάζας και του νερού , σε συνδυασμό με την Ορθολογική Χρήση Ενέργειας (ΟΧΕ), αποτελούν το μοντέλο για την ανάσχεση της κλιµατικής αλλαγής και την αντιµετώπιση της οικολογικής κρίσης παγκόσμια. Ωστόσο, στο µεγαλύτερό τους µέρος, η εκµετάλλευση αυτή προϋποθέτει τη συνεχή ανάπτυξη και χρήση τεχνολογίας. Το κεφάλαιο διεκδικεί την οικονοµική, τεχνολογική και πολιτική του κυριαρχία µε τρόπο που κάθε φορά το εξυπηρετεί. Και η στήριξη της µάχης ενάντια στην κλιµατική αλλαγή αποτελεί µια ακόμη ευκαιρία στον διαρκή ανταγωνισµό ισχύος. Στη χώρα μας και ιδιαίτερα στην περίοδο των μνημονίων, η προώθηση των Α.Π.Ε όπως εφαρμόστηκε στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο της αγοράς, της «πράσινης ανάπτυξης» και ενός «eldorado» «πράσινης» επιχειρηματικότητας με χαρακτηριστικά υφαρπαγής γης, «εξωτερίκευσε» μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος στην κοινωνία και ιδιαίτερα στις τοπικές κοινωνίες. Αντίθετα, για την Αριστερά, η ορθολογική χρήση ενέργειας και η εκμετάλλευση των ΑΠΕ για αποκεντρωµένη παραγωγή, αποτελούν στοιχεία του προγράμµατός της για µια διαφορετικού τύπου ανάπτυξη που θα έχει στον πυρήνα της τον κοινωνικό και οικολογικό µετασχηµατισµό της παραγωγικής διαδικασίας. Η αποκεντρωµένη παραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητας µε χρήση των ΑΠΕ , καθώς και οι τεχνολογίες για την ορθολογική χρήση ενέργειας (ΟΧΕ) μπορούν να υποστηρίξουν µια ανάπτυξη όπου η παραγωγή των ενεργειακών αγαθών δεν είναι συγκεντρωµένη σε λίγα χέρια, ενώ ταυτόχρονα η προτεραιότητα δίνεται στην ορθολογικότερη διαχείριση των ενεργειακών αναγκών. Το µοντέλο αυτό δημιουργεί ένα εναλλακτικό τρόπο ανάπτυξης , όπου δεν κατασπαταλούνται οι φυσικοί πόροι, και οι τοπικές κοινότητες έχουν τη δυνατότητα αυτόνοµης λειτουργίας και απεξάρτησης από «µεγάλους παρόχους». Το πρόγραμμα της αριστεράς για την εθνική οικονοµική ανάπτυξη και παραγωγική ανασυγκρότηση είναι άµεσα συνδεδεµένο µε την ανατροπή του µοντέλου της χώρας - καταναλωτή τεχνολογικού εξοπλισµού και ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη θέση της στον ευρωπαϊκό και διεθνή καταµερισµό. Σε αυτή την προσπάθεια, η ανάπτυξη των τεχνολογιών ΑΠΕ και ΟΧΕ παίζει έναν από τους σηµαντικότερους ρόλους. Ο ρόλος του ∆ηµοσίου τόσο σε επίπεδο εθνικού σχεδιασµού ενεργειακής πολιτικής , όσο και σε επίπεδο υλοποίησης είναι εξαιρετικά κρίσιµος. Προϋποθέτει δε µια δηµόσια επιχείρηση ενέργειας που θα λειτουργεί µε ουσιαστικό κοινωνικό έλεγχο. Οι ΑΠΕ για την Αριστερά αποτελούν σηµαντικό µέσο αλλαγής του παραγωγικού µοντέλου µε όρους δηµοκρατίας, συµµετοχής, διάχυσης οικονοµικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού οφέλους. Σε αυτή τη λογική, οι ΑΠΕ αποτελούν προνοµιακό πεδίο για τη σύνδεση της αναπτυξιακής προοπτικής µε την οικονοµία των αναγκών και την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονοµίας. Η προώθηση και ενίσχυση συνεργατικών και συνεταιριστικών σχηµάτων για την υλοποίηση και την εκµετάλλευση µονάδων ΑΠΕ, αλλά και η µέγιστη δυνατή συμμετοχή των πολιτών στην επιλογή των έργων αποτελούν βασικούς στόχους του εγχειρήµατος. •
5
20
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανο
Η κυβέρνηση της Αριστεράς και οι αγώνες του αύριο Θοδωρής Κατωπόδης υπ. βουλευτής Β΄ Αθηνών
Έχετε εσείς τη σιγουριά και μεις τη
∆ήµητρα Σιαηλή υπ. βουλεύτρια Α
Ο
ι κυρίαρχοι επέλεξαν να κάνουν την κρίση ευκαιρία εδραίωσης και επέκτασης της κυριαρχίας τους. Εμείς καταφέραμε να κάνουμε την κρίση ευκαιρία ανατροπής. Και με τις λέξεις «ευκαιρία ανατροπής» δεν εννοούμε πιθανότητα διακυβέρνησης απλά. Για μας, τις νέες και τους νέους που οργανωθήκαμε στην Αριστερά με στόχο να αλλάξουμε ολόκληρο τον κόσμο, το επιχείρημα «751 βασικό μισθός» είναι αρκετό για να επιλέξουμε ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν είναι όμως αρκετό για να μας εμπνεύσει. Ο λόγος που θεωρούμε αυτές τις εκλογές τόσο κρίσιμες είναι ακριβώς επειδή ανοίγουν δρόμους. Ανοίγουν πιθανότητες και ενδεχόμενα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς συμπυκνώνει τους μέχρι τώρα αγώνες και επικαθορίζει τους αγώνες της συνέχειας. Στη διαδικασία προς τον κοινωνικό μετασχηματισμό, το ξέραμε άλλωστε, πως οι τομές δεν γίνονται ταυτόχρονα σε όλα τα επίπεδα. Και αυτή τη στιγμή, στο πολιτικό επίπεδο τείνει να δημιουργηθεί μια μεγάλη τομή.
Ο
6
Η νεολαία ως ο πολιορκητικός κριός της ανατροπής
Χ
∆ιονύσης Καραλής υπ. βουλευτής Αρκαδίας
σο και αν προσπαθούν να μας πείσουν, το Μνημόνιο δεν ήταν μια προσπάθεια εξορθολογισμού του ελληνικού δημόσιου. Το κεντρικό ζητούμενο δεν ήταν το δημόσιο χρέος, αλλά το πώς θα μετατραπεί η «κρίση σε ευκαιρία». ∆ηλαδή το πώς μέσα στην κρίση θα διεξαχθεί με επιτυχία από την μεριά των δυνάμεων του κεφαλαίου ένας ανελέητος πόλεμος ενάντια στα δικαιώματα του κόσμου της εργασίας. Ένας πόλεμος με μοναδικό στόχο την διεύρυνση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει ένα πολύτιμο εργαλείο και αυτό δεν είναι άλλο από το χρέος. Ο φετιχισμός του χρέους κατάφερε να νομιμοποιήσει μια σειρά από μέτρα. Την ίδια στιγμή, έχει καταφέρει να ορίσει και το πλαίσιο της συζήτησης ακόμα και για δυνάμεις που διαφωνούν με τα παραπάνω μέτρα. Αν το χρέος, λοιπόν, αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την υλοποίηση της συγκεκριμένης πολιτικής γιατί να το απολέσουνε; Ειδικά αν όπως φαίνεται έχουν καταφέρει να το μετατρέψουν σε ένα κεντρικό εργαλείο βιοπολιτικής με βάση το οποίο θα ορίζεται η κοινωνική ζωή. Το ζητούμενο είναι η διαχείριση του χρέους υπέρ μιας διαρκούς υποτίμησης της εργασίας. Η διαχείριση, δηλαδή να είναι υπαρκτό ως πρόβλημα γιατί αν δεν είναι υπαρκτό «τι θα απογίνουμε δίχως βάρβαρους;» Άρα, λοιπόν, το ότι δεν κατάφερε να μειώσει το χρέος, κατάφερε όμως να φτιάξει μια εργασιακή ζούγκλα με φτωχούς εργαζόμενους και μια καθημερινότητα χωρίς δημοκρατία φαίνεται ότι ήταν ο κεντρικός στόχος. Επειδή όμως κανένα πολιτικό σχέδιο δεν εφαρμόζεται εν κενώ αλλά εντός της ταξικής σύγκρουσης, οι κινητοποιήσεις των τελευταίων πέντε ετών όχι μόνο αμφισβήτησαν τη κυρίαρχη αφήγηση για την κρίση γκρεμίζοντας τα κόμματα που μας κυβέρνησαν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυρίαρχο πόλο αντίστασης και ελπίδας για τους από κάτω. Γι αυτό και στις εκλογές του 2012, αυτό που εν ολίγοις είδαμε ήταν την Εκάλη να ψηφίζει Ν∆ και το Βύρωνα να ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκλογές του 2012 επιβεβαίωσαν ο κόσμος της εργασίας, οι μετανάστες και η νεολαία, όσοι και όσες πληγώθηκαν περισσότερο από τα Μνημόνια, υπήρξαν η βασική κοινωνική συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ. Στα περίπου τρία χρόνια που μεσολάβησαν, ο φόβος άρχισε να σπάει και η κρίση ηγεμονίας να επιτείνεται. Το επιχείρημα «καθίστε να μεγαλώσει η πίτα και θα φάμε όλοι» σταμάτησε να πείθει και η ανάγκη για αξιοπρέπεια και δημοκρατία φαίνεται έτοιμη να σαρώσει στις εκλογές που επιτέλους έρχονται για να αλλάξουν τον πολιτικό χάρτη όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Υπάρχει όμως μια σύγχυση που θα πρέπει να έχουμε κατά νου. Και η Κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα πρέπει να συγχέεται με το «κράτος της αριστεράς». Κυβέρνηση της Αριστεράς σημαίνει αντιπολίτευση στο κράτος και όχι ενσωμάτωση σε αυτό. Το κράτος που «κληροδοτείται» στις δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, είναι αυτό που αναπαράγει την συγκέντρωση της εξουσίας και του τρόπου λήψης αποφάσεων. Το κράτος είναι αυτό που εγγυάται την στάθμιση, την αναπαραγωγή και την επίλυση των αντιθέσεων μεταξύ των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Με αυτή την έννοια πλάι στην στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για ριζική αναδιανομή του πλούτου, αναδύεται η ανάγκη για ριζική αναδιανομή ισχύος. Συνεπώς η συζήτηση που σχετίζεται με τον άμεσο εκδημοκρατισμό του κράτους, τον μετασχηματισμό ή την κατάργηση στεγανών κρατικών μηχανισμών και την αποκέντρωση του τρόπου λήψης αποφάσεων στην βάση της άμεσης δημοκρατίας, βρίσκεται με τον πιο επιτακτικό τρόπο μπροστά μας.
ωρίς καμία αμφιβολία , η νεολαία είναι η κοινωνική ομάδα που βιώνει την οικονομική κρίση στο πετσί της πιο πολύ από κάθε άλλη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η νεανική ανεργία για το 2014 αγγίζει το 60,6 % , ποσοστό πρωτοφανές για μια χώρα σε καιρό ειρήνης. Επιπρόσθετα, όσοι από αυτούς ως «τυχεροί» εργάζονται, το κάνουν είτε με την ψευτοαπασχόληση των voucher (όπου εκεί η εργασία μετονομάζεται σε «ωφέλεια»), είτε αμειβόμενοι με μισθούς πείνας σε άλλες μορφές ακραίας εργατικής επισφάλειας, όπου καταπατώνται κάθε είδους δικαιώματα. Όλη αυτή η ζοφερή κατάσταση έχει κάνει τους νέους ανθρώπους , που δεν βλέπουν κάποια προοπτική , να έχουν σταματήσει να ονειρεύονται. Αρκετές φορές μάλιστα είναι αναγκασμένοι να μένουν με τους γονείς τους ακόμη και σε μεγάλη ηλικία. Έτσι αναπόφευκτα σε πολλούς η μόνη διέξοδος από αυτόν τον λαβύρινθο φαντάζει η μετανάστευση στο εξωτερικό. Αυτή είναι σύμφωνα με τις κυρίαρχες ελίτ μια χαμένη γενιά , όπως την περιέγραψα παραπάνω. Για εμάς αυτή η γενιά , μπορεί να γίνει η κινητήριος δύναμη που θα φέρει τον πολυπόθητο κοινωνικό , παραγωγικό και πολιτισμικό μετασχηματισμό. Σπάζοντας οποιαδήποτε λογική ανάθεσης των προβλημάτων της , αμφισβητώντας τα πρότυπα του σεξισμού και του ρατσισμού και βάζοντας φρένο στην καταστολή και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο άνθισης της νεανικής δημιουργικότητας, τόσο μέσο ενός νέου θεσμικού πλαισίου για τους συνεταιρισμούς και την κοινωνική οικονομία , την ανάληψη εγκαταλελειμμένων επιχειρήσεων από εργαζόμενους στην λογική της αυτοδιαχείρισης αλλά και μέσο της στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας σε τομείς έντασης γνώσης και νέων τεχνολογιών με πλήρη σεβασμό προς το περιβάλλον. Όλα τα προαναφερθέντα , είναι προαπαιτούμενα για την επιτυχή έκβαση του πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ και της αριστεράς. Μίας αριστεράς που γνωρίζει και θυμάται καλά την ιστορία της και τα λάθη του παρελθόντος της αλλά ταυτόχρονα δεν λησμονεί τις ιδεολογικές ρίζες και αφετηρίες της και πατάει στιβαρά πάνω σε αυτές. Σμιλεύουμε συλλογικά και με τον λαϊκό παράγοντα στο προσκήνιο , μια αριστερά που δεν θέλει πια ηρωικές ήττες. Αυτή την φορά θα κερδίσουμε. Γιατί το μόνο χρέος της γενιάς μας είναι η ανατροπή της βάρβαρης πολιτικής της λιτότητας.
Είναι σίγουρο ότι Υπάρχει μεγάλος κίν θούμε στο κράτος; Είν Είναι το κόμμα μας έτο Οι απαντήσεις στα με αυτές που πάντα θ γουρο ότι θα τα κατα γάλος κίνδυνος ενσω έτοιμος. Η κυρίαρχη ι πάντα, οι σχέσεις εξου σης είναι κραταιές. Ό ρουμε ότι η πάλη γι κόσμο είναι πάλη δια μάχη που δίνεται μια μ (πόσω μάλλον μια Κυ όταν οι αντικειμενικέ συνθήκες είναι κατάλλ Οι νέοι και οι νέε έπρεπε να πετάμε από κανείς. Όμως τα συν μεικτα. Καταρχάς υπά βράδυ της 25ης Γενάρ και πέρα. Και το άγχο το αίσθημα της ευθύνη
There is
20
21
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Έχετε εσείς τη σιγουριά και μεις την ευκαιρία ∆ήµητρα Σιαηλή υπ. βουλεύτρια Αχαΐας
Ο
ι κυρίαρχοι επέλεξαν να κάνουν την κρίση ευκαιρία εδραίωσης και επέκτασης της κυριαρχίας τους. Εμείς καταφέραμε να κάνουμε την κρίση ευκαιρία ανατροπής. Και με τις λέξεις «ευκαιρία ανατροπής» δεν εννοούμε πιθανότητα διακυβέρνησης απλά. Για μας, τις νέες και τους νέους που οργανωθήκαμε στην Αριστερά με στόχο να αλλάξουμε ολόκληρο τον κόσμο, το επιχείρημα «751 βασικό μισθός» είναι αρκετό για να επιλέξουμε ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν είναι όμως αρκετό για να μας εμπνεύσει. Ο λόγος που θεωρούμε αυτές τις εκλογές τόσο κρίσιμες είναι ακριβώς επειδή ανοίγουν δρόμους. Ανοίγουν πιθανότητες και ενδεχόμενα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς συμπυκνώνει τους μέχρι τώρα αγώνες και επικαθορίζει τους αγώνες της συνέχειας. Στη διαδικασία προς τον κοινωνικό μετασχηματισμό, το ξέραμε άλλωστε, πως οι τομές δεν γίνονται ταυτόχρονα σε όλα τα επίπεδα. Και αυτή τη στιγμή, στο πολιτικό επίπεδο τείνει να δημιουργηθεί μια μεγάλη τομή.
Ο
6
Η νεολαία ως ο πολιορκητικός κριός της ανατροπής
ωρίς καμία αμφιβολία , η νεολαία είναι η κοινωνική ομάδα που βιώνει την οικονομική κρίση στο πετσί της πιο πολύ από κάθε άλλη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η νεανική ανεργία για το 2014 αγγίζει το 60,6 % , ποσοστό πρωτοφανές για μια χώρα σε καιρό ειρήνης. Επιπρόσθετα, όσοι από αυτούς ως «τυχεροί» εργάζονται, το κάνουν είτε με την ψευτοαπασχόληση των voucher (όπου εκεί η εργασία μετονομάζεται σε «ωφέλεια»), είτε αμειβόμενοι με μισθούς πείνας σε άλλες μορφές ακραίας εργατικής επισφάλειας, όπου καταπατώνται κάθε είδους δικαιώματα. Όλη αυτή η ζοφερή κατάσταση έχει κάνει τους νέους ανθρώπους , που δεν βλέπουν κάποια προοπτική , να έχουν σταματήσει να ονειρεύονται. Αρκετές φορές μάλιστα είναι αναγκασμένοι να μένουν με τους γονείς τους ακόμη και σε μεγάλη ηλικία. Έτσι αναπόφευκτα σε πολλούς η μόνη διέξοδος από αυτόν τον λαβύρινθο φαντάζει η μετανάστευση στο εξωτερικό. Αυτή είναι σύμφωνα με τις κυρίαρχες ελίτ μια χαμένη γενιά , όπως την περιέγραψα παραπάνω. Για εμάς αυτή η γενιά , μπορεί να γίνει η κινητήριος δύναμη που θα φέρει τον πολυπόθητο κοινωνικό , παραγωγικό και πολιτισμικό μετασχηματισμό. Σπάζοντας οποιαδήποτε λογική ανάθεσης των προβλημάτων της , αμφισβητώντας τα πρότυπα του σεξισμού και του ρατσισμού και βάζοντας φρένο στην καταστολή και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο άνθισης της νεανικής δημιουργικότητας, τόσο μέσο ενός νέου θεσμικού πλαισίου για τους συνεταιρισμούς και την κοινωνική οικονομία , την ανάληψη εγκαταλελειμμένων επιχειρήσεων από εργαζόμενους στην λογική της αυτοδιαχείρισης αλλά και μέσο της στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας σε τομείς έντασης γνώσης και νέων τεχνολογιών με πλήρη σεβασμό προς το περιβάλλον. Όλα τα προαναφερθέντα , είναι προαπαιτούμενα για την επιτυχή έκβαση του πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ και της αριστεράς. Μίας αριστεράς που γνωρίζει και θυμάται καλά την ιστορία της και τα λάθη του παρελθόντος της αλλά ταυτόχρονα δεν λησμονεί τις ιδεολογικές ρίζες και αφετηρίες της και πατάει στιβαρά πάνω σε αυτές. Σμιλεύουμε συλλογικά και με τον λαϊκό παράγοντα στο προσκήνιο , μια αριστερά που δεν θέλει πια ηρωικές ήττες. Αυτή την φορά θα κερδίσουμε. Γιατί το μόνο χρέος της γενιάς μας είναι η ανατροπή της βάρβαρης πολιτικής της λιτότητας.
πρόβλημα για την αριστερά. Και δεν είναι μόνο αυτό. Σε μία συζήτηση της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Πάτρας που έγινε στην αρχή της προεκλογικής περιόδου, ένας εξαιρετικός σύντροφος παρατήρησε ότι αυτή τη μάχη δεν μας ταιριάζει. Αναφερόταν στο πλαίσιο που γίνονται αυτές οι εκλογές και κατέληγε στο ότι πρέπει να δοθεί με πάθος για όλους του λόγους που γράφονται και παραπάνω. Όταν το άκουσα σκέφτηκα «σιγά, μια μάχη είναι, ανάμεσα στις άλλες επίσης δύσκολες μάχες». Για να τον δικαιώσω λοιπόν, αυτή η μάχη δίνεται για να γεννηθεί (ή καλύτερα να αναδειχθεί) το καινούριο, με τους όρους του παλιού. Οι εκλογές αυτές είναι διαφορετικές όχι μόνο για την κρισιμότητα τους. Είναι σύντομες με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει η αριστερά να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους άμεσα, όπως θέλει. Και ειδικά αυτή τη φορά, είναι που χρειάζεται να επικοινωνήσει με πολλούς ανθρώπους που βρίσκονται «μακριά» της, με κάθε έννοια. Όσοι και όσες δεν είναι πεισμένοι να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς αυτοί και αυτές που έχουν τις μεγαλύτερες αντιστάσεις ενάντια στην πολιτική συζήτηση. Το να ζυ-
There is no alternative: ΣΥΡΙΖΑ
Τ
Χ
∆ιονύσης Καραλής υπ. βουλευτής Αρκαδίας
σο και αν προσπαθούν να μας πείσουν, το Μνημόνιο δεν ήταν μια προσπάθεια εξορθολογισμού του ελληνικού δημόσιου. Το κεντρικό ζητούμενο δεν ήταν το δημόσιο χρέος, αλλά το πώς θα μετατραπεί η «κρίση σε ευκαιρία». ∆ηλαδή το πώς μέσα στην κρίση θα διεξαχθεί με επιτυχία από την μεριά των δυνάμεων του κεφαλαίου ένας ανελέητος πόλεμος ενάντια στα δικαιώματα του κόσμου της εργασίας. Ένας πόλεμος με μοναδικό στόχο την διεύρυνση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει ένα πολύτιμο εργαλείο και αυτό δεν είναι άλλο από το χρέος. Ο φετιχισμός του χρέους κατάφερε να νομιμοποιήσει μια σειρά από μέτρα. Την ίδια στιγμή, έχει καταφέρει να ορίσει και το πλαίσιο της συζήτησης ακόμα και για δυνάμεις που διαφωνούν με τα παραπάνω μέτρα. Αν το χρέος, λοιπόν, αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την υλοποίηση της συγκεκριμένης πολιτικής γιατί να το απολέσουνε; Ειδικά αν όπως φαίνεται έχουν καταφέρει να το μετατρέψουν σε ένα κεντρικό εργαλείο βιοπολιτικής με βάση το οποίο θα ορίζεται η κοινωνική ζωή. Το ζητούμενο είναι η διαχείριση του χρέους υπέρ μιας διαρκούς υποτίμησης της εργασίας. Η διαχείριση, δηλαδή να είναι υπαρκτό ως πρόβλημα γιατί αν δεν είναι υπαρκτό «τι θα απογίνουμε δίχως βάρβαρους;» Άρα, λοιπόν, το ότι δεν κατάφερε να μειώσει το χρέος, κατάφερε όμως να φτιάξει μια εργασιακή ζούγκλα με φτωχούς εργαζόμενους και μια καθημερινότητα χωρίς δημοκρατία φαίνεται ότι ήταν ο κεντρικός στόχος. Επειδή όμως κανένα πολιτικό σχέδιο δεν εφαρμόζεται εν κενώ αλλά εντός της ταξικής σύγκρουσης, οι κινητοποιήσεις των τελευταίων πέντε ετών όχι μόνο αμφισβήτησαν τη κυρίαρχη αφήγηση για την κρίση γκρεμίζοντας τα κόμματα που μας κυβέρνησαν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε κυρίαρχο πόλο αντίστασης και ελπίδας για τους από κάτω. Γι αυτό και στις εκλογές του 2012, αυτό που εν ολίγοις είδαμε ήταν την Εκάλη να ψηφίζει Ν∆ και το Βύρωνα να ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκλογές του 2012 επιβεβαίωσαν ο κόσμος της εργασίας, οι μετανάστες και η νεολαία, όσοι και όσες πληγώθηκαν περισσότερο από τα Μνημόνια, υπήρξαν η βασική κοινωνική συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ. Στα περίπου τρία χρόνια που μεσολάβησαν, ο φόβος άρχισε να σπάει και η κρίση ηγεμονίας να επιτείνεται. Το επιχείρημα «καθίστε να μεγαλώσει η πίτα και θα φάμε όλοι» σταμάτησε να πείθει και η ανάγκη για αξιοπρέπεια και δημοκρατία φαίνεται έτοιμη να σαρώσει στις εκλογές που επιτέλους έρχονται για να αλλάξουν τον πολιτικό χάρτη όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Υπάρχει όμως μια σύγχυση που θα πρέπει να έχουμε κατά νου. Και η Κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα πρέπει να συγχέεται με το «κράτος της αριστεράς». Κυβέρνηση της Αριστεράς σημαίνει αντιπολίτευση στο κράτος και όχι ενσωμάτωση σε αυτό. Το κράτος που «κληροδοτείται» στις δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, είναι αυτό που αναπαράγει την συγκέντρωση της εξουσίας και του τρόπου λήψης αποφάσεων. Το κράτος είναι αυτό που εγγυάται την στάθμιση, την αναπαραγωγή και την επίλυση των αντιθέσεων μεταξύ των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Με αυτή την έννοια πλάι στην στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για ριζική αναδιανομή του πλούτου, αναδύεται η ανάγκη για ριζική αναδιανομή ισχύος. Συνεπώς η συζήτηση που σχετίζεται με τον άμεσο εκδημοκρατισμό του κράτους, τον μετασχηματισμό ή την κατάργηση στεγανών κρατικών μηχανισμών και την αποκέντρωση του τρόπου λήψης αποφάσεων στην βάση της άμεσης δημοκρατίας, βρίσκεται με τον πιο επιτακτικό τρόπο μπροστά μας.
Είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουμε; Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να ενσωματωθούμε στο κράτος; Είναι η κοινωνία έτοιμη; Είναι το κόμμα μας έτοιμο; Οι απαντήσεις στα παραπάνω είναι ίδιες με αυτές που πάντα θα είναι. ∆εν είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουμε, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ενσωμάτωσης, κανείς δεν έτοιμος. Η κυρίαρχη ιδεολογία διαπέρνα τα πάντα, οι σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης είναι κραταιές. Όμως ξέραμε και ξέρουμε ότι η πάλη για να αλλάξουμε τον κόσμο είναι πάλη διαρκείας, δεν είναι μία μάχη που δίνεται μια μεγάλη κόκκινη νύχτα (πόσω μάλλον μια Κυριακή των εκλογών) όταν οι αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες είναι κατάλληλες. Οι νέοι και οι νέες της αριστεράς θα έπρεπε να πετάμε από τη χαρά μας, θα έλεγε κανείς. Όμως τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Καταρχάς υπάρχει το άγχος. Για το βράδυ της 25ης Γενάρη και για το από εκεί και πέρα. Και το άγχος που προκύπτει από το αίσθημα της ευθύνης ήταν πάντα μεγάλο
∆ανάη Τζήκα -Κωστοπούλου υπ. βουλεύτρια Μαγνησίας
Η κυβέρνηση της Αριστεράς και οι αγώνες του αύριο Θοδωρής Κατωπόδης υπ. βουλευτής Β΄ Αθηνών
ο βασικό ερώτημα αυτών των εκλογών είναι ποιο μοντέλο ζωής θα ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Αυτό, δηλαδή, που διακυβεύεται είναι αν οι πολιτικές λιτότητας θα γίνουν από πολιτικές «έκτακτων» περιστάσεων «καθεστώς» ή αν θα ανοίξει μια άλλη πορεία για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας και της Ευρώπης. Με βάση αυτή τη λογική η κύρια έγκληση που απευθύνεται έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στο δημόσιο διάλογο περί αντιευρωπαϊσμού και ενδεχόμενου «Grexit» (για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλαπλώς απαντήσει), επιτελεί ένα διπλό ρόλο. Αφ’ ενός αποτελεί μια προσπάθεια να παρακάμψει τα αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας τόσο για την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας όσο και για τη δημοκρατία. Αφ’ ετέρου αποσιωπά το αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν την Ευρώπη αυτές οι πολιτικές σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Όσο και αν επιχειρήθηκε, όμως, η κοινωνική διάσταση των πολιτικών αυτών δεν μπορούσε να περάσει σε δεύτερη μοίρα. Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία φτωχοποιείται ολοένα και περισσότερο, βιώνει μια ανεργία με τρομακτικά ποσοστά (ιδιαίτερα στη νεολαία) και το κοινωνικό κράτος αποδιαρθρώνεται. Και γίνεται όλο και πιο σαφές σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας ότι τα παραπάνω δεν αποτελούν απλώς παράπλευρες απώλειες μιας «αναγκαστικής» πολιτικής λιτότητας αλλά τον πυρήνα της. Στο επίπεδο της δημοκρατίας, το «εκφοβιστικό» κλίμα που καλλιεργείται ουσιαστικά σηματοδοτεί το ότι πρέπει να «συνηθίσουμε» να ζούμε με τις ίδιες πολιτικές όπως τα τελευταία 4 χρόνια. Με λίγα λόγια ότι ο ελληνικός λαός, αλλά και οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί, θα πρέπει να αποδεχθούν ως δεδομένη την επιβολή των αγορών στη δημοκρατία. Με βάση αυτή τη λογική η λιτότητα αποτελεί μονόδρομο και ακόμα και η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία θεωρείται “επικίνδυνη” ενόψει της αντίδρασης των αγορών. Η επίκληση της λιτότητας ως μονόδρομο, που ενισχύει την απαξίωση της πολιτικής, και η περιθωριοποίηση μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας ενισχύουν την άνθηση λογικών «κοινωνικού κανιβαλισμού», οδηγώντας σε κρούσματα ρατσισμού, ξενοφοβίας και αύξησης της ακροδεξιάς. Κι αυτό μπορεί να εμφανίζεται με μεγαλύτερη επίταση στην Ελλάδα, λόγω των πιο επιθετικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν εδώ, αλλά είναι ένα φαινόμενο που παίρνει πια διαστάσεις σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Με βάση τα παραπάνω είναι οι πολιτικές της
Από την απαξίωση, στη δημιουργία Φωτείνη Καρυώτη υπ. βουλεύτρια Λάρισα
μωθείς δε, με όσους και όσες θα επιλέξουν ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται μεγάλη πολυτέλεια, ενώ το θέλουμε πολύ. Και ενώ οι ερωτήσεις στα κανάλια το προηγούμενο διάστημα ήταν «Τι όραμα έχετε για το πανεπιστήμιο;» «Τι έκανε την νεολαία να βγει στους δρόμους τόσο έντονα για την υπόθεση Ν.Ρωμανός;», τώρα είναι «Πως πάει ο προεκλογικός αγώνας;» «Πιστεύετε θα έχετε αυτοδυναμία;». Και το χειρότερο που άκουσα μέχρι στιγμής: «Γιατί οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ να σταυρώσουν εσάς και όχι κάποιον άλλον από το ψηφοδέλτιο;» Το πλαίσιο λοιπόν δεν μας ταιριάζει. Όπως δεν μας ταιριάζει και αυτός ο κόσμος. Και επειδή θέλουμε να τον αλλάξουμε, αυτό που μας μένει να κάνουμε είναι αυτό που πάντα προσπαθούμε. Να παίξουμε σε ένα παιχνίδι στημένο με τους όρους του αντιπάλου, παλεύοντας να ανατρέψουμε και τον αντίπαλο και τους όρους του. Θα ήθελα αυτό το άρθρο να κλείσει ακόμα πιο αισιόδοξα.. Οπότε θα κλείσω απλά με στίχους του τραγουδιού «Οι Νικητές» των Κοροβίνη και Ζερβουδάκη: «Έχετε εσείς τη σιγουριά και μείς την ευκαιρία εσάς σας κάνουν τα λεφτά και μας η ιστορία»
λιτότητας που θέτουν σε κίνδυνο την Ευρώπη. Και είναι η δική μας πρόταση που συνιστά την υπεράσπιση αλλά και το βάθεμα των κοινωνικών διεκδικήσεων και ελευθεριών της μεταπολεμικής Ευρώπης σε μια κατεύθυνση αλληλεγγύης και όχι εθνικιστικών διαχωρισμών. Εκκινώντας από αυτή την ανάλυση, η δική μας τοποθέτηση βρίσκεται στον αντίποδα των πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί τα τελευταία 4 χρόνια. Ενάντια στη λογική «there is no alternative», ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροτάσσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σε μια συνολικά διαφορετική πολιτική κατεύθυνση. Είναι μια κατεύθυνση που έχει στον πυρήνα της την κοινωνική δικαιοσύνη, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για έξοδο από την συνεχιζόμενη ύφεση και για ανάπτυξη προς όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας. Βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε 3 βασικές προτεραιότητες. Πρώτον, επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης και κατάργηση των μνημονιακών δεσμεύσεων. Το σχέδιο Μάρσαλ του 1953 που συνάφθηκε για το Γερμανικό χρέος αποτελεί ένα ιστορικό παράδειγμα που δείχνει ότι και το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο, είναι κατά κοινή ομολογία, μη εξυπηρετήσιμο, μπορεί να ρυθμιστεί εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση. ∆εύτερον, άμεση πολιτική αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης με βάση το πρόγραμμα που εκφωνήθηκε στη ∆ιεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Τρίτον, μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας και ανάκτησης της εργασίας. Με δυο λόγια, στόχος μας, σε πρώτη φάση, είναι να αποκαταστήσουμε όλα αυτά που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα (πρόσβαση στα δημόσια αγαθά, εργασία με αξιοπρεπείς όρους κ.α.). Αλλά και να βάλουμε τις βάσεις για μια συνολικά διαφορετική πορεία, μαζί με την ενεργή συμμετοχή και την κριτική στήριξη της πλειοψηφίας της κοινωνίας σ’ αυτή την κατεύθυνση. Να κάνουμε τα «ανέφικτα» του σήμερα, αυτονόητα του αύριο.
Ε
κφράσεις όπως , «οι νέοι είναι το μέλλον του τόπου», «η νέα γενιά θα αλλάξει τα πράγματα», έχουν ακουστεί διαχρονικά σε δεκάδες προεκλογικές ομιλίες και προγραμματικές εξαγγελίες. Το ζήτημα όμως δεν είναι μόνο να εξαγγέλλονται και να ακούγονται αυτές οι εκφράσεις, σαν ένα πουκάμισο αδειανό. Το επίδικο είναι το να δείχνεις έμπρακτα,μέσα από τους αγώνες τις διεκδικήσεις, αλλά και μέσα από το DNA της πολιτική σου, αν ακριβώς τα εννοείς και τα πιστεύεις όλα αυτά. Πολιτικές, λοιπόν, όπως αυτές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις (Ν∆-ΠΑΣΟΚ) τα τελευταία χρόνια, οδήγησαν χιλιάδες νέους αυτής της χώρας στη πόρτα της μετανάστευσης. Και όσοι έμειναν; Ανεργία, επισφάλεια, voucher ή στην καλύτερη δουλειά με 400 ,και ένα μέλλον αβέβαιο και καταδικασμένο. Πολιτικές που στοχεύουν και οδηγούν στην δημιουργία ενός έμψυχου δυναμικού νέων ανθρώπων που θα δουλεύει για ψίχουλα, χωρίς ασφάλιση, συλλογικές συμβάσεις εργασίας και δικαιώματα, χωρίς να μπορεί να δημιουργήσει, να ονειρευτεί, να ζήσει. Όμως δυστυχώς γι αυτούς που μας έφεραν ως εδώ, τα νέα δεν είναι ευχάριστα. Αυτή η γενιά που καταδικάζουν, δεν μένει με σταυρωμένα χέρια, δεν τα παρατάει. Όσους 18αρηδες και να κόψουν από το δικαίωμα τους να ψηφίσουν, όσο φόβο και να σπείρουν όσα τηλεοπτικά σποτ και να βγάλουν. Το πείραμα τους απέτυχε. Η απάντηση αυτής της «χαμένης γενιάς», όπως την αποκαλούν, θα είναι ισχυρή. Η αρχή θα γίνει στις 25 Γενάρη εκεί που η ελπίδα θα νικήσει τον φόβο. Εκεί που όλοι, θα απαιτήσουμε με την ψήφο μας να έρθουν πίσω οι νέοι επιστήμονες αυτού του τόπου και να οικοδομήσουμε μαζί αυτή τη χώρα και ένα καλύτερο αύριο. Να εφαρμόσουμε το σχέδιό μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση και τον κοινωνικό και οικολογικό μετασχηματισμό, με επίκεντρο την επιστημονική γνώση που κατέχουν οι νέες και οι νέοι, με στόχο όχι το κέρδος, αλλά την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Με την συμμετοχή μας σ’ αυτόν τον αγώνα αυτό οι νέες κι οι νέοι της ριζοσπαστικής αριστεράς, δίνουμε τη δική μας απάντηση σ όλους αυτούς που αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς. Καλούμε τις νέες και τους νέους να πάρουν θέση. ∆ίνουμε το παρόν σε μια μάχη χωρίς επιστροφή, σε έναν αγώνα για ελπίδα σε έναν αγώνα για ζωή. Στις 25 Γενάρη ∆ιάλεξε ΖΩΗ,όχι επιβίωση. Τώρα μιλάμε εμείς.
7
21
Ιανουαρίου 2015
την ευκαιρία
ια Αχαΐας
ότι θα τα καταφέρουμε; ς κίνδυνος να ενσωματως; Είναι η κοινωνία έτοιμη; ας έτοιμο; στα παραπάνω είναι ίδιες ντα θα είναι. ∆εν είναι σίκαταφέρουμε, υπάρχει μεενσωμάτωσης, κανείς δεν ρχη ιδεολογία διαπέρνα τα εξουσίας και εκμετάλλευές. Όμως ξέραμε και ξέλη για να αλλάξουμε τον η διαρκείας, δεν είναι μία μια μεγάλη κόκκινη νύχτα ια Κυριακή των εκλογών) ενικές και υποκειμενικές ατάλληλες. ι νέες της αριστεράς θα από τη χαρά μας, θα έλεγε συναισθήματα είναι ανάς υπάρχει το άγχος. Για το Γενάρη και για το από εκεί άγχος που προκύπτει από υθύνης ήταν πάντα μεγάλο
πρόβλημα για την αριστερά. Και δεν είναι μόνο αυτό. Σε μία συζήτηση της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Πάτρας που έγινε στην αρχή της προεκλογικής περιόδου, ένας εξαιρετικός σύντροφος παρατήρησε ότι αυτή τη μάχη δεν μας ταιριάζει. Αναφερόταν στο πλαίσιο που γίνονται αυτές οι εκλογές και κατέληγε στο ότι πρέπει να δοθεί με πάθος για όλους του λόγους που γράφονται και παραπάνω. Όταν το άκουσα σκέφτηκα «σιγά, μια μάχη είναι, ανάμεσα στις άλλες επίσης δύσκολες μάχες». Για να τον δικαιώσω λοιπόν, αυτή η μάχη δίνεται για να γεννηθεί (ή καλύτερα να αναδειχθεί) το καινούριο, με τους όρους του παλιού. Οι εκλογές αυτές είναι διαφορετικές όχι μόνο για την κρισιμότητα τους. Είναι σύντομες με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει η αριστερά να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους άμεσα, όπως θέλει. Και ειδικά αυτή τη φορά, είναι που χρειάζεται να επικοινωνήσει με πολλούς ανθρώπους που βρίσκονται «μακριά» της, με κάθε έννοια. Όσοι και όσες δεν είναι πεισμένοι να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς αυτοί και αυτές που έχουν τις μεγαλύτερες αντιστάσεις ενάντια στην πολιτική συζήτηση. Το να ζυ-
is no alternative: ΣΥΡΙΖΑ
∆ανάη Τζήκα -Κωστοπούλου υπ. βουλεύτρια Μαγνησίας
Τ
ο βασικό ερώτημα αυτών των εκλογών είναι ποιο μοντέλο ζωής θα ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Αυτό, δηλαδή, που διακυβεύεται είναι αν οι πολιτικές λιτότητας θα γίνουν από πολιτικές «έκτακτων» περιστάσεων «καθεστώς» ή αν θα ανοίξει μια άλλη πορεία για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας και της Ευρώπης. Με βάση αυτή τη λογική η κύρια έγκληση που απευθύνεται έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στο δημόσιο διάλογο περί αντιευρωπαϊσμού και ενδεχόμενου «Grexit» (για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλαπλώς απαντήσει), επιτελεί ένα διπλό ρόλο. Αφ’ ενός αποτελεί μια προσπάθεια να παρακάμψει τα αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας τόσο για την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας όσο και για τη δημοκρατία. Αφ’ ετέρου αποσιωπά το αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν την Ευρώπη αυτές οι πολιτικές σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Όσο και αν επιχειρήθηκε, όμως, η κοινωνική διάσταση των πολιτικών αυτών δεν μπορούσε να περάσει σε δεύτερη μοίρα. Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία φτωχοποιείται ολοένα και περισσότερο, βιώνει μια ανεργία με τρομακτικά ποσοστά (ιδιαίτερα στη νεολαία) και το κοινωνικό κράτος αποδιαρθρώνεται. Και γίνεται όλο και πιο σαφές σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας ότι τα παραπάνω δεν αποτελούν απλώς παράπλευρες απώλειες μιας «αναγκαστικής» πολιτικής λιτότητας αλλά τον πυρήνα της. Στο επίπεδο της δημοκρατίας, το «εκφοβιστικό» κλίμα που καλλιεργείται ουσιαστικά σηματοδοτεί το ότι πρέπει να «συνηθίσουμε» να ζούμε με τις ίδιες πολιτικές όπως τα τελευταία 4 χρόνια. Με λίγα λόγια ότι ο ελληνικός λαός, αλλά και οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί, θα πρέπει να αποδεχθούν ως δεδομένη την επιβολή των αγορών στη δημοκρατία. Με βάση αυτή τη λογική η λιτότητα αποτελεί μονόδρομο και ακόμα και η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία θεωρείται “επικίνδυνη” ενόψει της αντίδρασης των αγορών. Η επίκληση της λιτότητας ως μονόδρομο, που ενισχύει την απαξίωση της πολιτικής, και η περιθωριοποίηση μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας ενισχύουν την άνθηση λογικών «κοινωνικού κανιβαλισμού», οδηγώντας σε κρούσματα ρατσισμού, ξενοφοβίας και αύξησης της ακροδεξιάς. Κι αυτό μπορεί να εμφανίζεται με μεγαλύτερη επίταση στην Ελλάδα, λόγω των πιο επιθετικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν εδώ, αλλά είναι ένα φαινόμενο που παίρνει πια διαστάσεις σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Με βάση τα παραπάνω είναι οι πολιτικές της
Από την απαξίωση, στη δημιουργία Φωτείνη Καρυώτη υπ. βουλεύτρια Λάρισα
μωθείς δε, με όσους και όσες θα επιλέξουν ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται μεγάλη πολυτέλεια, ενώ το θέλουμε πολύ. Και ενώ οι ερωτήσεις στα κανάλια το προηγούμενο διάστημα ήταν «Τι όραμα έχετε για το πανεπιστήμιο;» «Τι έκανε την νεολαία να βγει στους δρόμους τόσο έντονα για την υπόθεση Ν.Ρωμανός;», τώρα είναι «Πως πάει ο προεκλογικός αγώνας;» «Πιστεύετε θα έχετε αυτοδυναμία;». Και το χειρότερο που άκουσα μέχρι στιγμής: «Γιατί οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ να σταυρώσουν εσάς και όχι κάποιον άλλον από το ψηφοδέλτιο;» Το πλαίσιο λοιπόν δεν μας ταιριάζει. Όπως δεν μας ταιριάζει και αυτός ο κόσμος. Και επειδή θέλουμε να τον αλλάξουμε, αυτό που μας μένει να κάνουμε είναι αυτό που πάντα προσπαθούμε. Να παίξουμε σε ένα παιχνίδι στημένο με τους όρους του αντιπάλου, παλεύοντας να ανατρέψουμε και τον αντίπαλο και τους όρους του. Θα ήθελα αυτό το άρθρο να κλείσει ακόμα πιο αισιόδοξα.. Οπότε θα κλείσω απλά με στίχους του τραγουδιού «Οι Νικητές» των Κοροβίνη και Ζερβουδάκη: «Έχετε εσείς τη σιγουριά και μείς την ευκαιρία εσάς σας κάνουν τα λεφτά και μας η ιστορία»
λιτότητας που θέτουν σε κίνδυνο την Ευρώπη. Και είναι η δική μας πρόταση που συνιστά την υπεράσπιση αλλά και το βάθεμα των κοινωνικών διεκδικήσεων και ελευθεριών της μεταπολεμικής Ευρώπης σε μια κατεύθυνση αλληλεγγύης και όχι εθνικιστικών διαχωρισμών. Εκκινώντας από αυτή την ανάλυση, η δική μας τοποθέτηση βρίσκεται στον αντίποδα των πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί τα τελευταία 4 χρόνια. Ενάντια στη λογική «there is no alternative», ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροτάσσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σε μια συνολικά διαφορετική πολιτική κατεύθυνση. Είναι μια κατεύθυνση που έχει στον πυρήνα της την κοινωνική δικαιοσύνη, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για έξοδο από την συνεχιζόμενη ύφεση και για ανάπτυξη προς όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας. Βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε 3 βασικές προτεραιότητες. Πρώτον, επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης και κατάργηση των μνημονιακών δεσμεύσεων. Το σχέδιο Μάρσαλ του 1953 που συνάφθηκε για το Γερμανικό χρέος αποτελεί ένα ιστορικό παράδειγμα που δείχνει ότι και το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο, είναι κατά κοινή ομολογία, μη εξυπηρετήσιμο, μπορεί να ρυθμιστεί εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση. ∆εύτερον, άμεση πολιτική αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης με βάση το πρόγραμμα που εκφωνήθηκε στη ∆ιεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Τρίτον, μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας και ανάκτησης της εργασίας. Με δυο λόγια, στόχος μας, σε πρώτη φάση, είναι να αποκαταστήσουμε όλα αυτά που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα (πρόσβαση στα δημόσια αγαθά, εργασία με αξιοπρεπείς όρους κ.α.). Αλλά και να βάλουμε τις βάσεις για μια συνολικά διαφορετική πορεία, μαζί με την ενεργή συμμετοχή και την κριτική στήριξη της πλειοψηφίας της κοινωνίας σ’ αυτή την κατεύθυνση. Να κάνουμε τα «ανέφικτα» του σήμερα, αυτονόητα του αύριο.
Ε
κφράσεις όπως , «οι νέοι είναι το μέλλον του τόπου», «η νέα γενιά θα αλλάξει τα πράγματα», έχουν ακουστεί διαχρονικά σε δεκάδες προεκλογικές ομιλίες και προγραμματικές εξαγγελίες. Το ζήτημα όμως δεν είναι μόνο να εξαγγέλλονται και να ακούγονται αυτές οι εκφράσεις, σαν ένα πουκάμισο αδειανό. Το επίδικο είναι το να δείχνεις έμπρακτα,μέσα από τους αγώνες τις διεκδικήσεις, αλλά και μέσα από το DNA της πολιτική σου, αν ακριβώς τα εννοείς και τα πιστεύεις όλα αυτά. Πολιτικές, λοιπόν, όπως αυτές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις (Ν∆-ΠΑΣΟΚ) τα τελευταία χρόνια, οδήγησαν χιλιάδες νέους αυτής της χώρας στη πόρτα της μετανάστευσης. Και όσοι έμειναν; Ανεργία, επισφάλεια, voucher ή στην καλύτερη δουλειά με 400 ,και ένα μέλλον αβέβαιο και καταδικασμένο. Πολιτικές που στοχεύουν και οδηγούν στην δημιουργία ενός έμψυχου δυναμικού νέων ανθρώπων που θα δουλεύει για ψίχουλα, χωρίς ασφάλιση, συλλογικές συμβάσεις εργασίας και δικαιώματα, χωρίς να μπορεί να δημιουργήσει, να ονειρευτεί, να ζήσει. Όμως δυστυχώς γι αυτούς που μας έφεραν ως εδώ, τα νέα δεν είναι ευχάριστα. Αυτή η γενιά που καταδικάζουν, δεν μένει με σταυρωμένα χέρια, δεν τα παρατάει. Όσους 18αρηδες και να κόψουν από το δικαίωμα τους να ψηφίσουν, όσο φόβο και να σπείρουν όσα τηλεοπτικά σποτ και να βγάλουν. Το πείραμα τους απέτυχε. Η απάντηση αυτής της «χαμένης γενιάς», όπως την αποκαλούν, θα είναι ισχυρή. Η αρχή θα γίνει στις 25 Γενάρη εκεί που η ελπίδα θα νικήσει τον φόβο. Εκεί που όλοι, θα απαιτήσουμε με την ψήφο μας να έρθουν πίσω οι νέοι επιστήμονες αυτού του τόπου και να οικοδομήσουμε μαζί αυτή τη χώρα και ένα καλύτερο αύριο. Να εφαρμόσουμε το σχέδιό μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση και τον κοινωνικό και οικολογικό μετασχηματισμό, με επίκεντρο την επιστημονική γνώση που κατέχουν οι νέες και οι νέοι, με στόχο όχι το κέρδος, αλλά την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Με την συμμετοχή μας σ’ αυτόν τον αγώνα αυτό οι νέες κι οι νέοι της ριζοσπαστικής αριστεράς, δίνουμε τη δική μας απάντηση σ όλους αυτούς που αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς. Καλούμε τις νέες και τους νέους να πάρουν θέση. ∆ίνουμε το παρόν σε μια μάχη χωρίς επιστροφή, σε έναν αγώνα για ελπίδα σε έναν αγώνα για ζωή. Στις 25 Γενάρη ∆ιάλεξε ΖΩΗ,όχι επιβίωση. Τώρα μιλάμε εμείς.
7
22
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Ο Σαμαράς και ο μικρός Νικόλας Ζωή Κωνσταντοπούλου υπ. Βουλεύτρια Α΄ Αθήνας
Το τέλος της απάτης και ο ερχομός της ελπίδας Γιάννης Παπαδηµητρίου υπ. βουλευτής Ιωαννίνων
Ο
απάντηση. ∆εν τον ακούμε να ρωτάει γιατί οι φίλοι του μεταναστεύουν ή είναι άνεργοι. ∆εν τον ακούμε καν να ρωτάει: «Και γιατί δεν με αφήνετε να ψηφίσω;», εκφράζοντας τους 100.000 18χρονους και 18χρονες που η Κυβέρνηση απέκλεισε από τις εκλογές, γιατί φοβάται την απορριπτική τους ψήφο. Ο Πρωθυπουργός μια χαρά τα καταφέρνει στους διαλόγους- κονσέρβα και στα κακοστημένα σκετσάκια, όπου χρησιμοποιούνται ντουμπλέρ ακόμη και για να τον εμφανίσουν ως επιδέξιο χειριστή της μπάλας-τέτοια απάτη... Η πραγματική ζωή όμως δεν έχει καμμία σχέση με αυτές τις παρωδίες. Τα νέα παιδιά και η νέα γενιά δεν είναι ούτε θα γίνουν τα πειθήνια στρατιωτάκια που ακούν και σιωπούν. Που υπακούουν και δεν αμφισβητούν. Ο μόνος διάλογος που μπορεί να κάνει η χρεωκοπημένη Κυβέρνηση. με τους νέους είναι «στα ψέματα», γιατί στην πραγματική ζωή τους συκοφαντεί και τους στέλνει ΜΑΤ, καταστολή και χημικά. Το μόνο που
κ. Σαμαράς έχει αναπτύξει μια αξιοσημείωτη έφεση στην πολιτική απάτη κατά τις προεκλογικές επισκέψεις του στα Γιάννενα. Το 2012 έπλεξε δημόσια το εγκώμιο της ηπειρωτικής κτηνοτροφίας όχι όμως από τις εγκαταστάσεις της κρατικοσυνεταιριστικής βιομηχανίας «∆ωδώνη», την οποία, κατά τρόπο ασυνήθη για τα πολιτικά ήθη της περιοχής, απέφυγε να πλησιάσει αλλά από τη Γαλακτοκομική Σχολή. Λίγους μήνες αργότερα η συγκυβέρνηση προχώρησε στο ξεδιάντροπο ξεπούλημα της κερδοφόρας γαλακτοβιομηχανίας και στο συντριπτικό πλήγμα στους κτηνοτρόφους και την οικονομία της περιοχής. Το 2015 το τέχνασμα αφορά γενικότερα τους οικονομικούς δείκτες, καθώς, σύμφωνα με τις πρωθυπουργικές ανακοινώσεις της προηγούμενης ∆ευτέρας, η Ήπειρος παρουσιάζει τον «τελευταίο καιρό» μείωση της ανεργίας κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, αν και, όπως ο ίδιος διευκρίνισε, αυτά τα στοιχεία δεν έχουν γνωστοποιηθεί ακόμα ! Βεβαίως τις επόμενες μέρες έγιναν γνωστά τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με τα οποία μέσα σε μία μόνο χρονιά μνημονιακών συγκυβερνήσεων, το 2012, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ηπείρου έπεσε κατά 8,3 %, ποσοστό που την καθιστά πρωταθλήτρια Ελλάδας στη μείωση, δύο ολόκληρες μονάδες κάτω από το μέσο πανελλαδικό όρο. Όχι βεβαίως ότι οι πολίτες των Ιωαννίνων και της Ηπείρου χρειαζόταν τους αριθμούς για να αξιολογήσουν την αξιοπιστία του κ. Σαμαρά. Όχι ότι οι εξαθλιωμένες οικογένειες των ανέργων και των εργαζόμενων με 400 ευρώ, τα εγκαταλειμμένα ορεινά χωριά και οι στερημένοι από φάρμακα συνταξιούχοι μπορούν να ξεγελαστούν από τέτοια χοντροκομμένα ψέματα. Όχι ότι οι χιλιάδες επαγγελματίες δεν συνειδητοποιούν ότι τα εισοδήματά τους είναι λίγο μεγαλύτερα απ’ αυτά των ανέργων και οι φόροι και οι εισφορές λίγο μικρότεροι απ’ αυτούς των βιομηχάνων. Όχι ότι δεν βλέπουν όλοι τα σχολεία και το Πανεπιστήμιο να διαλύονται, τους νέους επιστήμονες να ξενιτεύονται και τα νοσοκομεία να στενάζουν. Όχι ότι δεν βλέπουν τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα να βάζουν χέρι στο δημόσιο πλούτο και στα φυσικά αγαθά της περιοχής με πρώτα και καλύτερα τα άφθονα νερά της Ηπείρου. Είναι γι’ αυτό που πλατιά στρώματα του πληθυσμού ξεπερνούν τις παραδοσιακές πολιτικές τους ταυτότητες και ζητούν την απαντοχή και την ανάσα, που εγγυάται ο ΣΥΡΙΖΑ με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, είναι γι’ αυτό που η έντονη κοινωνική και ταξική πόλωση ξεπερνάει κάθε προσπάθεια και μεθόδευση αλλαγής της ατζέντας είτε πρόκειται για την «απαγόρευση» του κυνηγιού είτε για την «αποκαθήλωση» των θρησκευτικών εικόνων. Στις 25 του Γενάρη τα Γιάννενα θα δώσουν τη δική τους απάντηση στην πολιτική απάτη, θα είναι παρόντα στον ερχομό της ελπίδας αλλά και στους νέους αγώνες, που θα ακολουθήσουν !
8
οραματίζεται για τις επόμενες γενιές είναι να τους εμπνεύσει φόβο και ανασφάλεια, για να ρωτούν «και εμείς, κύριε;», όπως τα έντρομα απορημένα παιδάκια των διαφημιστικών σποτ του 2012, που ρωτούσαν τον δάσκαλό τους για την Ευρωζώνη. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Αριστερά δικαιώνονται γιατί ούτε φοβήθηκαν, ούτε στοχοποίησαν ούτε απομόνωσαν τους νέους. Ήταν δίπλα τους στους αγώνες για την ζωή τους, για την παιδεία, για το μέλλον τους. Κι έτσι στη νεολαία βρίσκουμε έναν πολύτιμο, φυσικό σύμμαχο στον αγώνα διεκδίκησης και ανατροπής. Θέλουμε τους νέους ζωντανούς, ζωηρούς, αμφισβητίες, πρωταγωνιστές, όχι κομπάρσους κακοστημένων κι αποτυχημένων προεκλογικών σώου. Στην πραγματική ζωή, ο μικρός Νικόλας και η παρέα του γυρίζουν την πλάτη στον πρωθυπουργό και γράφουν εκείνοι τη συνέχεια της ιστορίας.
Ούτε βήμα πίσω
•
Μ
ιλώντας με πολλούς ανθρώπους στις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας αποκόμισα μέχρι στιγμής δύο συμπεράσματα: Το πρώτο, δεν υπάρχει πλέον φόβος για την πολιτική αλλαγή. Όχι γιατί οι άνθρωποι δεν είναι επιφυλακτικοί ή δεν φοβούνται κιόλας, αλλά γιατί πλέον δεν έχουν να χάσουν τίποτα. Βρισκόμαστε διαρκώς μπροστά σε ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει τα όρια της αντοχής τους. Μια μαζική απελπισία απλώνεται στις λαϊκές γειτονιές του κέντρου, μια απελπισία που δείχνει ότι θα έχει δύο βασικές εκφράσεις. Την ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ από τη μια, την αδιαφορία ή την παραίτηση από την άλλη (πιθανόν στη στάση αυτή να υποκρύβεται και μια συμπάθεια στην Χρυσή Αυγή). Το δεύτερο, ίσως και το σημαντικότερο συμπέρασμα, είναι ότι η μαζική όπως διαφαίνεται ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ των λαϊκών στρωμάτων, βιώνεται ως ύστατη πράξη διάσωσης, το τελευταίο καταφύγιο ελπίδας. Ο λαός μετακινείται μαζικά στην αριστερά όχι γιατί έχει πειστεί απόλυτα από αυτήν ούτε γιατί έχει οργανωθεί σε αυτήν και ενστερνιστεί τον τρόπο που σκέφτεται και δρα. Περιμένει από αυτήν και ιδίως από τη νέα Κυβέρνηση ένας τέλος σε αυτήν την πολιτική και μια βαθιά αναπνοή. «Θα σας δοκιμάσουμε» είναι η φράση που ακούγεται συνεχώς και έχει κανείς την αίσθηση ότι είναι μια ανάμικτη σχέση ελπίδας και απειλής. Λοιπόν, και εμείς πρέπει να είμαστε σαφείς. Ούτε βήμα πίσω από τις απλές και κατανοητές δεσμεύσεις μας στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Ούτε βήμα πίσω από τις απλές και σαφείς δεσμεύσεις μας για την άμεση αντιμετώπιση των οξυμένων κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων των λαϊκών νοικοκυριών. «Θα κόψουμε το λαιμό μας», αλλά αυτά πρέπει από την πρώτη κυριολεκτικά ημέρα να τα εφαρμόσουμε. Ο απλός κόσμος ζητά μια ανατροπή καθαρή, απλή, εφικτή, ορατή, άμεση. ∆εν ζητά μαξιμαλισμούς. Γι’αυτό και θα είναι απίστευτα σκληρός απέναντί μας αν εμείς δεν φανούμε συνεπείς. Οι «περίοδοι χάριτος» υπήρξαν πάντοτε μια έκφραση της αστικής πολιτικής ανάθεσης, σε ένα περιβάλλον που ο λαός «ανέχεται» και ο «εκπρόσωπος» διαχειρίζεται. Στην περίπτωσή μας τα πράγματα είναι διαφορετικά, ακριβώς γιατί όλα αλλάζουν και μαζί τους και οι σχέσεις εκπροσώπησης. ∆εν θα έχουμε καμία ανοχή, κανένα περιθώριο διάψευσης των ελπίδων του απλού κόσμου, όχι χρονικά, αλλά ουσιαστικά, στο επίπεδο της εφαρμοσμένης πολιτικής. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει απλά την ευκαιρία να φέρει την αριστερά στην κυβέρνηση. Έχει μια ιστορική ευκαιρία να αλλάξει το υπόδειγμα της πολιτικής αντιπροσώπευσης. Να βρει νέες γνώσεις στη γεφύρωση της αντίφασης «ανάθεση – ενεργοποίηση» και να εφαρμόσει μια νέα δυναμική σχέση πολιτικής δράσης. Αλλά ας ξεκινήσουμε από τα απλά: μεγάλη νίκη την ερχόμενη Κυριακή, άμεση αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στα λαϊκά νοικοκυριά τη μεθεπόμενη ∆ευτέρα. Και από την Τρίτη τα υπόλοιπα…
Χριστόφορος Βερναρδάκης υπ. βουλευτής Α’Αθηνών
«Κ
άτσε κάτω, ρε Νικόλα», λέει ο μπαλαδόρος Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς στον μικρό Νικόλα. Και ο Νικόλας αλλά και καμμιά δεκαριά αγόρια, κάθονται πειθήνια και ακούν, κοιτώντας στα μάτια τον Πρωθυπουργό, να τους «λέει την αλήθεια», να τους εξηγεί πως «ο πατέρας τους έχει δίκιο» και ταυτόχρονα να τους υπόσχεται…γήπεδο ολοκαίνουριο για να παίξουν μπάλα. Κανένα από τα παιδιά δεν παραπονείται που το σχολείο του δεν έχει θέρμανση, που η μητέρα του απολύθηκε, που συμμαθητές του λι-
ποθυμούν από την πείνα, που συνομήλικοί του ή συγγενείς του ζουν χωρίς ρεύμα, που οι δάσκαλοι και καθηγητές του είναι απελπισμένοι από τις συνθήκες ζωής και εργασίας τους, που τα ξαδέρφια του στο νησί δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο γιατί δεν περνάει το λεωφορείο και που Υπουργοί κάνουν ασκήσεις επί χάρτου με θύμα την εκπαίδευσή του και τη ζωή του, φτιάχνοντας «τράπεζες θεμάτων» και καταστρέφοντας σχολεία και πανεπιστήμια, συγχωνεύοντας και καταργώντας τα, σαν να ήταν επιχειρήσεις. Ανάλογη η εικόνα στην άλλη εμπνευσμένη διαφήμιση, όπου ο Πρωθυπουργός εξηγεί σε μια οικογένεια την πραγματικότητα. Ο νεαρός γιος της οικογένειας πρώτα κάθεται (ώστε να μην ξεπερνάει σε ύψος τον πρωθυπουργό και να μην φαίνεται ασεβής) και μετά ρωτάει «δηλαδή εσείς τα κάνετε όλα σωστά;» και πολύ εύκολα πείθεται από τις αερολογίες και τα φληναφήματα που εισπράττει ως πρωθυπουργική
•
23
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Να υπερασπιστούμε τους αδύναμους
Βασιλική Κατριβάνου υπ. βουλεύτρια Β΄ Αθήνας
Φ
υλακές, μεταναστευτικό, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα: Ό,τι υποτιμητικά χαρακτηρίζεται ως ο «ΣΥΡΙΖΑ του 3%», αλλά στην πραγματικότητα παραμένει η ψυχή αυτού του χώρου, δηλαδή η προσήλωση στα ανθρώπινα δι-
καιώματα και τη δημοκρατία, η αντίθεση στο ρατσισμό και την ξενοφοβία, ο διεθνισμός, η στήριξη των κοινωνικών κινημάτων., Αν δεν υπερασπιστούμε τους «αδύναμους κρίκους», θα σπάσει ολόκληρη η αλυσίδα. Ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε μια περίοδο τόσο δύσκολη, όπου η δημοκρατία συρρικνώνεται, ο κόσμος υποφέρει και χάνει όχι μόνο τη δουλειά του, αλλά και τον βιοτικό του ορίζοντα, ήταν ένας αγώνας για το δίκιο, την ανθρωπιά, την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη. Γι’ αυτό και ήταν ένα μεγάλο δώρο. Με την κυβέρνηση της Αριστεράς, που ο δρόμος γι’ αυτήν έχει ανοίξει, αξίζει –και πρέπει– να αγωνιστούμε για όλα αυτά από άλλη πια θέση και με άλλη ευθύνη. Είναι η ώρα να κάνουμε αυτά που έχουμε οραματιστεί που έχουμε παλέψει στους δρόμους και τη βουλή, που έχουμε επεξεργαστεί συλλογικά να τα κάνουμε πράξη. Είναι μια στιγμή
Χίλιοι +ένας λόγοι για να ψηφίσεις ΣΥΡΙΖΑ
Μαρία Πατσιά υπ. βουλευτής Έβρου
Ε
χουν ειπωθεί τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρόνο σ’ αυτές τις εκλογές, που δύσκολα βρίσκει κανείς κάτι να προσθέσει. Αντί να καταθέσω προεκλογικές υποσχέσεις ας μου επιτραπεί μια κατάθεση ψυχής, στους Εβρίτες κι όχι μόνο. Μεγάλωσα σε οικογένεια κομμουνιστών, που μου εμφύσησε αξίες όπως ανθρωπιά, ισότητα, δικαιοσύνη, εντιμότητα, αξιοπρέπεια. Κράτησα απ’ τον Καζαντζάκη, που πολύ νωρίς διάβασα, το «πρώτα το εμείς κι ύστερα το εγώ» κι από τις τρεις προσευχές των τριών ψυχών του διάλεξα χωρίς δεύτερη σκέψη την τρίτη: «δοξάρι είμαι στα χέρια σου Κύριε, παρατέντωσέ με κι ας σπάσω». Έμαθα ν΄ αγωνίζομαι για το δίκιο των πολλών και των κατατρεγμένων και δεν σταμάτησα πολλά χρόνια τώρα. Κοιμάμαι ήσυχη με τη σκέψη ότι αυτούς που μας έφεραν ως εδώ ποτέ δεν τους στήριξα, με είχαν πάντα απέναντι κριτή κι επικριτή τους. Φτάνει; ∆εν ξέρω. Εδώ και κάποια χρόνια, παρ’ όλα αυτά, νιώθω απέναντι στους μαθητές μου ένοχη. Όταν μη έχοντας πια τη δυνατότητα ούτε να ονειρευτούν μου λένε: «έτσι όπως κάνατε τα πράγματα εσείς οι μεγάλοι, η δικιά σας γενιά, κυρία..» νιώθω υπόλογη και το ότι εγώ δεν ήμουν μ’ αυτούς και δεν τα ΄φαγα μαζί τους δεν μου αρκεί σαν δικαιολογία. Χθες άκουσα το σύντροφο Αλέξη στην Κομοτηνή. Μ’ έκανε να ριγήσω και δεν είμαι κι άμαθη από προεκλογικές ομιλίες. Ένιωσα πως εδώ, τώρα, κάτι καινούριο γεννιέται, κάτι σημαντικό ξεκινάει. Μια σπουδαία σελίδα ιστορίας γράφεται κι ευτυχώς είμαι εδώ, συμμετέχω, βάζω κι εγώ το λιθαράκι μου. Επιτέλους κάτι αλλάζει. Ίσως είναι πράγματι η ιστορική ευκαιρία της αριστεράς, όχι για να στήσει το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό που ονειρευτήκαμε, τουλάχιστον όμως για να βάλει ένα τέλος
Ευκλείδης Τσακαλώτος υπ. Βουλευτής Β΄ Αθηνών
που ελκύει ενέργεια και δύναμη σε άτομα και συλλογικότητες και την αίσθηση ότι ΜΠΟΡΟΥΜΕ. Οι δυσκολίες θα είναι πολλές και είναι σημαντική η συμβολή και η δουλειά όλων μας στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές.... όπου η κάθεμιά και ο καθένας μας μπορεί να βάλει το όνειρό του και μεράκι του. Σκέψου νοσοκομείο ή μια δομή ψυχικής υγείας που κάνεις συνέλευση με τους εργαζόμενους, τους ασθενείς, τις οικογένειές τους τη γειτονιά και αξιοποιείται έτσι η συλλογική γνώση αλλά και το δίκτυο σχέσεων και αλληλεγγύης, τόσο απαραίτητα για την δημιουργία και την επιτυχία μιας πολιτικής. Η ώρα της πράξης λοιπόν για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, δημοκρατική που να μας κινητοποιεί και να αξιοποιεί τον ανθρώπινο πλούτο και δυναμικό. Τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ να την φέρουμε όλοι και όλες μαζί! •
στην καπιταλιστική βαρβαρότητα που βιώνουμε. Στην ύβρι που συντελέστηκε σε τούτο τον τόπο, ενάντια σε τούτο το λαό. Ο Έβρος είναι «δύσκολος» Νομός. Φοβάμαι πως εύκολα δεν θα αλλάξει. Με κόσμο γερασμένο, φοβισμένο, απελπισμένο. Πλήρωσε τους «αναπτυξιακούς νόμους» με βιομηχανικές περιοχές φαντάσματα, κτίρια κουφάρια, τη «θωράκιση της μεθορίου» με τα παιδιά του που τα’χασε, τά’στειλε μετανάστες , τη «μεταναστευτική πολιτική» με συρματοπλέγματα για να φωτογραφίζεται ο απερχόμενος πρωθυπουργός, αλλά –μην το ξεχάσετε!- και με κείνη την τετράχρονη ψυχούλα που έμεινε δέκα ώρες κουρνιασμένη δίπλα στο άψυχο σώμα του πατέρα της όταν λάθρα πέρασαν τα σύνορα, εκεί πιο κάτω απ’ το συρματόπλεγμα. Θα πω στους συμπατριώτες μου μονάχα τούτο: Σ’ αυτή την κρίσιμη και μεγάλη ιστορική στιγμή, που τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα πάνω μας, όταν οι νέοι τραβούν μπροστά, έχουμε το δικαίωμα να μείνουμε πίσω, να μείνουμε σπίτι, να μείνουμε σκεπτικιστές ή να σταθούμε απέναντι; Κι αν δεν μπορούμε το βήμα αυτών που ξεκίνησαν ν΄ ακολουθήσουμε, ας μη γίνουμε τουλάχιστον τροχοπέδη μένοντας κολλημένοι στο παλιό, σ’ αυτό που συνηθίσαμε. Μη μας προσπεράσουν οι καιροί. Όταν αρχές του 21ου αιώνα βιώνουμε μια ανθρωπιστική κρίση, ούτε την πολυτέλεια, ούτε το δικαίωμα έχουμε να μείνουμε αμέτοχοι. ∆ε λαχαίνει ούτε συχνά ούτε σε όλους η ευκαιρία να γράψουν ιστορία. Χρέος μας είναι να είμαστε εκεί, όλοι μαζί για το καινούριο που έρχεται. Χρέος μας είναι ο αγώνας κι όχι η αποστασιοποίηση. Όχι αύριο, σήμερα, τώρα. Αύριο ίσως να είναι αργά. •
Πότε το αδύνατο γίνεται δυνατό;
Μ
ια βδομάδα πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της ΕΚΤ για την ποσοτική χαλάρωση, το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο έκρινε νόμιμο το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων (ΟΜΤ), για το οποίο η Γερμανία προσέφυγε πρόσφατα στο δικό της Συνταγματικό ∆ικαστήριο. Ας θυμηθούμε, λίγο καιρό πριν, την εφαρμογή του Προγράμματος αγοραπωλησίας ελληνικών ομολόγων στην δευτερογενή αγορά (SMP), καθώς και τα διάφορα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης που εκφωνήθηκαν το τελευταίο διάστημα από την ΕΚΤ. Ακούγονται, ακόμα, επίσημες φωνές μου μιλούν για δημοσιονομική χαλάρωση, δηλαδή να δοθεί τέλος στη λιτότητα και για άμεση χρηματοδότηση των κρατών από την ΕΚΤ. Όλα αυτά είναι πράγματα που πριν από μερικά χρόνια δεν θα μπορούσαμε καν να τα σκεφτούμε. Ας διαβάσουμε επίσης τα άρθρα συστημικών οικονομολόγων όπως ο W. Munchau στους Financial Times και ο B. Friedman στο New York Review of Books για το χρέος στην Ευρώπη. Αυτό που μας λένε είναι ότι οι μόνες σωστές προτάσεις που ακούγονται για τη διαχείρισή του είναι αυτές των αριστερών κομμάτων της Ελλάδας και της Ισπανίας, του ΣΥΡΙΖΑ και των Podemos. Πού οφείλεται αυτή η μεταστροφή; Μήπως άλλαξε η πολιτική ρητορική ή πρόκειται για κάποια μόδα που επηρέασε όλη την Ευρώπη; Η απάντηση είναι τίποτα από τα δύο. Η αλλαγή οφείλεται στην αντίδραση των λαών της Ευρώπης απέναντι στην αντιφατική πολιτική που εφαρμόζει η ΕΕ, η οποία δεν εκπροσωπεί και δεν αφορά τα λαϊκά συμφέροντα και σημαντικά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων. Αυτό προκαλεί κάθε είδους φυγόκεντρες δυνάμεις (συμπεριλαμβανομένης και της ακροδεξιάς) και αναγκάζει σε κινήσεις έξω από το «γράμμα» του θεσμικού πλαισίου της ΕΕ. Το αδύνατο, λοιπόν, γίνεται δυνατό μόνο με τη συνέχεια της έντονης παρουσίας του λαϊκού παράγοντα στο προσκήνιο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό σημαίνει τη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού λαού, τα αιτήματα του οποίου δε θα είναι δυνατό να αγνοηθούν από τις κυρίαρχες ελίτ. Μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να γίνει καταλύτης σε μια τέτοια διαδικασία. Μαζί με τα κινήματα και τις αριστερές πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης μπορεί να γίνει το πρώτο ζωντανό παράδειγμα μιας αναγκαίας και επείγουσας αλλαγής.
9
24
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Χρήστος Καραγιαννίδης υπ. βουλευτής ∆ράµας
Από το «μνημόνιο ή τανκς» στον δρόμο για την ισότητα και την δημοκρατία
Με τη δύναμη της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας Θεανώ Φωτίου υπ. βουλεύτρια Β΄Αθήνας
Σ
τα πέντε χρόνια της κρίσης πολλά πράγματα επαναπροσδιορίστηκαν, προς το χειρότερο, από τις μνημονιακές κυβερνήσεις. Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα περιορίστηκαν σε βαθμό αμφισβήτησης του ίδιου του περιεχομένου της δημοκρατίας. Με την απειλή της χρεοκοπίας ή απλά του υποτιθέμενου «μεγαλύτερο κακού» οι κυβερνώντες θεμελίωσαν εκ νέου ένα αυταρχικό πλαίσιο στη βάση του κράτους έκτακτης ανάγκης. Η επικοινωνιακή προπαγάνδα των ΜΜΕ που εξέφραζε την κυβερνητική γραμμή έφτασε να θεώρει πως η διακυβέρνηση με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και η κρατική βία είναι μια καθημερινή και θεμιτή πολιτική τακτική και πως όσοι και όσες διαφωνούν επιβουλεύονται τα συμφέροντα της χώρας. Η απαξίωση του δικαιώματος της απεργίας, οι απαγορεύσεις συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων, η αμφισβήτηση της λαϊκής βούλησης, οι «νουθεσίες» των φιλοκυβερνητικών δημοσιογράφων, η επιλεκτική ενημέρωση από τα ηλεκτρονικά μέσα αντανακλούν την οπισθοχώρηση σε θέματα δικαιωμάτων που καταγράφηκε μέσα στην τελευταία πενταετία. Αν αυτό συνδυαστεί με την συστηματική απαξίωση της πολιτικής ως μέσο συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης της ζωής μας τότε καταλαβαίνουμε πως ο αγώνας για δημοκρατία κι ελευθερία είναι αναγκαίος όσο ποτέ. Η προσπάθεια μας να εμπλέξουμε όλο και περισσότερους και περισσότερες στην συνάρθρωση ενός πολιτικού λόγου και στην διεκδίκηση αυτονόητων δικαιωμάτων είναι δύσκολη αλλά αναγκαία για την υπεράσπιση των δημοκρατικών κατακτήσεων και για τη οικοδόμηση μιας κοινωνίας ανοιχτής και αλληλέγγυας.
Σ
την Ελλάδα εφαρμόστηκε από την Τρόικα, μέσω των μνημονίων, η πιο σκληρά ταξική, νεοφιλελεύθερη πολιτική λιτότητας της Ευρώπης. Οι στόχοι ήταν προφανείς: κατάργηση όλων των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων, παραχώρηση του κοινωνικού κράτους (παιδεία – υγεία – ασφάλιση) στο ιδιωτικό κεφάλαιο, ιδιωτικοποίηση και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και του φυσικού πλούτου της χώρας καθώς και αρπαγή της ιδιόκτητης περιουσίας των Ελλήνων από ξένα αρπακτικά funds μέσω υπερφορολόγησης. Μέσα σε 5 χρόνια η οικονομία καταστράφηκε, η ανεργία εκτοξεύθηκε στο 27% και στους νέους στο 62%, τα εισοδήματα έπεσαν στο 50%, οι συνταξιούχοι εξοντώθηκαν, 3,5 εκατομμύρια πολίτες βρίσκονται στα όρια της φτώχειας. Οι νέοι μεταναστεύουν μαζικά και το χρέος της χώρας από 120% του ΑΕΠ που ήταν το 2009 διογκώθηκε στο 175% του ΑΕΠ και βέβαια δεν μπορεί να
Αξιοπρέπεια, ∆ικαιοσύνη, ∆ημοκρατία
αποπληρωθεί. Η Ελλάδα, μια χώρα της ΕΕ, σε καιρό ειρήνης αντιμετωπίζει την απειλή της ανθρωπιστικής κρίσης: πολίτες αυτοκτονούν, παιδιά λιποθυμούν από την πείνα στα σχολεία, επιστρέφουν οι παιδικές αρρώστιες γιατί δεν εμβολιάζονται και το 35% των οικογενειών βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Όμως ο ελληνικός λαός δεν λύγισε. Μεγάλες απεργίες και διαδηλώσεις σάρωσαν τη χώρα, ενώ οι πολίτες στράφηκαν για πρώτη φορά μετά τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο στην ριζοσπαστική αριστερά, στον ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, από την πρώτη στιγμή άρχισε να αυτοοργανώνεται σε δομές κοινωνικής αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα για να επιβιώσει και να αντισταθεί. Με σύνθημα κανείς μόνος στην κρίση – αλληλεγγύη – αντίσταση – ανατροπή. Κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία, κοινωνικές κουζίνες και πακέτα τροφής, αγορές χωρίς μεσάζοντες, κοινωνικά σχολεία για έλληνες και ξένους, κοινωνικά συνεργατικά εγχειρήματα ξεφυτρώνουν παντού. Λειτουργούν αμεσοδημοκρατικά με γενικές συνελεύσεις, όπου συμμετέχουν όλοι ισότιμα, αλληλέγγυοι και επωφελούμενοι, ντόπιοι και ξένοι. Είναι κύτταρα αυτοοργάνωσης που ανατρέπουν με την πράξη τους το ιδεολογικό πρότυπο του νεοφιλελευθερισμου: ανταγωνισμός – εξατομίκευση – ιδιώτευση. Η κρίση αλλάζει τις ταυτότητες. Οι δομές κοινωνικής αλληλεγγύης επιταχύνουν αυτές τις προσωπικές αλλαγές συνειδήσεων και πολιτικών συμπεριφορών. Στην πραγματικότητα οι δομές αλληλεγγύης πολιτικοποιούν την κρίση.
Ένας ομφάλιος λώρος συνδέει τις δομές αλληλεγγύης με την ριζοσπαστική αριστερά. Οι καθημερινή τους πρακτική εμπλούτισε το λόγο του ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμα του. Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ και αφορά τα άμεσα μέτρα που θα πάρει ώστε να μη βρεθεί κανένας χωρίς στέγη, φάρμακα, θέρμανση, περίθαλψη, ηλεκτρικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται και θέλει να εκφράσει όλους αυτούς που του έδωσαν δύναμη και φωνή για να διεκδικήσει σήμερα την κυβέρνηση της χώρας, να ακυρώσει τα μνημόνια και τη λιτότητα και να διαπραγματευτεί την διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, όχι μόνο για τον Ελληνικό λαό αλλά για όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη. Για να γίνει εμβρυουλκός ιστορικών εξελίξεων μέσα στην Ευρώπη με σύνθημα «Αυτή η Ευρώπη αν δεν αλλάξει, θα καταστραφεί». Γι’ αυτό ζητάμε σήμερα την αλληλεγγύη όλων των λαών της Ευρώπης για ένα κοινό μέλλον κατά της λιτότητας και της ύφεσης κατά του φασισμού και του ρατσισμού που γιγαντώνεται. Για την Ευρώπη της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Για τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη και για τον άλλο κόσμο που είναι εφικτός, συνθήματα που και τα δύο επικαλούνται τις αξίες του σοσιαλισμού ως διαχρονικές αξίες της αριστεράς. Με τη δύναμη της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, ανοίγουμε το δρόμο για να έρθει το αύριο! •
Βάσω Λέβα υπ. βουλεύτρια Φθοιώτιδας
Ο ΣΥΡΙΖΑ τραβάει την ανηφόρα. Με σημαίες λέξεις απλές, που αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων. Λέξεις που σμπαραλιάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Λέξεις που σήμερα συγκινούν επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται να τις νοηματοδοτήσει αλλιώς, στο αρχικό τους νόημα για τις ανάγκες του σήμερα. ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ. Για την αξιοπρέπεια των εκπτωχευμένων ανθρώπων, που σε πείσμα του νεοφιλελευθερισμού (το σύγχρονο όνομα του κηρύγματος της ανισότητας) εξακολουθούν να διεκδικούν τη συμμετοχή τους στην παραγωγή, τη νομή και τη χρήση των κοινωνικών αγαθών, ως πολίτες και όχι ως παρίες. Αυτή ακριβώς είναι η βαθύτερη ουσία του προγράμματος των άμεσων μέτρων του ΣΥΡΙΖΑ, που αντιπαραθέτει τις αδιαπραγμάτευτες ανθρώπινες ανάγκες (εισόδημα αξιοπρεπούς επιβίωσης, υγεία, παιδεία, προοπτικές έντιμης, όχι εκβιασμένης, εργασίας για όλους) στις πε-
10
ρίπλοκες τεθλασμένες της κερδοφορίας των ολίγων, με όποια αρκτικόλεξα κι αν σηματοδοτούνται (∆ΝΤ, ΤΧΣ, ΕΚΤ κ.ο.κ.). Κι αυτό είναι το είδος της διαπραγμάτευσης που διεκδικεί η αυριανή κυβέρνηση όλων όσων –και είναι οι πολλοί– εξακολουθούν να πιστεύουν πως τίποτε δεν είναι φετίχ, εκτός απ’ την αξιοπρέπεια των λαών και των ανθρώπων. ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Με πολλές διαστάσεις. Επειδή αυτοί που αδίκησαν έναν ολόκληρο λαό ψευδόμενοι και το 2009 και το 2012 –κι ακόμα ψεύδονται, το μέιλ Χαρδούβελη η πιο πρόσφατη απόδειξη– είναι δίκαιο να φύγουν. Κι όσοι, ενώ καταχρώνται δημοσίων χρημάτων και εμπιστοσύνης, έχουν μόνιμη ασυλία από νομοθέτες που φτιάχνουν νόμους κατά παραγγελία και γραφειοκρατίες που καθυστερούν όσο χρειάζεται για παραγραφές, είναι δίκαιο να νιώσουν τον ίλιγγο που ως τώρα νιώθουν μόνον τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, οι κατεστραμμένοι μικροεπιχειρηματίες, οι άνεργοι, τα θύματα των εξώσεων. Κι επειδή, κυρίως, η πλάστιγγα του δικαίου πρέπει να γείρει και προς την πλευρά του ηθικού, χωρίς γκιλοτίνες αλλά με σαφή θέση και άποψη, μια ολόκληρη κοινωνία το ζητάει. ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Όταν οι άνθρωποι γίνονται από εργαζόμενοι παρίες κι η δικαιοσύνη είναι επιλεκτικά τυφλή, τότε οι πολίτες γίνονται πελάτες κι η δημο-
κρατία ολιγαρχία και αυταρχισμός των ισχυρών και των τυχάρπαστων. Απέναντι σ’ αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ, με τους αγώνες του και το πρόγραμμά του, δείχνει το δρόμο για μια δημοκρατική ανοικοδόμηση του πολιτικού σκηνικού. Όμως, το δυνατό και το αδύνατο σημείο της δημοκρατίας είναι το ίδιο: η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα δρώμενα και τις αποφάσεις. Έτσι, μόνον, γίνονται οι αγανακτισμένοι του σήμερα συνειδητοί μαχητές της αξιοπρέπειας και φύλακες της δικαιοσύνης του αύριο. Έτσι φτάσαμε ως εδώ, αυτά εγγυόμαστε κι αυτά ζητάμε. Αυτοδυναμία του λαού απ’ τον καναπέ δεν υπάρχει.
25
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Για μια μεγάλη πολιτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και όλης της αριστεράς
Γιατί πρέπει να επανέλθει ο κατώτατος μισθός στα 751
Νάσος Ηλιόπουλος υπ. βουλευτής Α΄ Αθηνών
Α
Νίκος Βούτσης υπ. βουλευτής Α΄ Αθήνας
ρχικά, το βασικό σημείο από το οποίο ξεκινάμε για να δούμε τα πράγματα είναι ότι η κρίση δεν έχει πλήξει τους πάντες με τον ίδιο τρόπο. Στα χρόνια της κρίσης, ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού συνεχίζει να γίνεται πλουσιότερο, την ίδια ώρα που οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι. Έχοντας αυτό στο νου μας, δεν μπορούμε παρά να δούμε τα πράγματα από την σκοπιά των συμφερόντων των πολλών, του κόσμου της δουλειάς και της νεολαίας. Αυτός ο κόσμος, οι σημερινοί αποκλεισμένοι της μνημονια-
κής Ελλάδας, είναι η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτοί και αυτές που την επόμενη Κυριακή θα ψηφίσουν για την ανάδειξη της κυβέρνησης της αριστεράς και από την επόμενη μέρα είναι ζητούμενο να μπορέσουμε να γίνουν κομμάτι μιας διαδικασίας η οποία θα έχει συγκροτητικό στοιχείο, το ξήλωμα του παλιού κόσμου και τη δημιουργία ενός νέου στη βάση της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών. Μια τέτοια διαδικασία, χρειάζεται από μας πάνω απ’όλα να σκεφτόμαστε και να πράττουμε έξω από τα δοσμένα πλαίσια που βάζουν οι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ εντός και εκτός Ελλάδας. Το ερώτημα αν μπορεί να γίνει η επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751, δεν χωρά συζήτηση τη στιγμή που για μας το πραγματικό ερώτημα είναι το αν μπορεί να συνεχιστεί η εξαθλίωση του κόσμου της εργασίας, οι μισθοί των 200300 ευρώ, οι ελαστικές σχέσεις, η ανοχή στην εργοδοτική αυθαιρεσία, η καταπάτηση του ωραρίου εργασίας. Ο μισθός θα επανέλθει γιατί δεν μπορεί να ζήσει και να δημιουργήσει, μια ολόκληρη κοινωνία, σε ένα εργασιακό τοπίο που θυμίζει Κίνα και
Ινδία. Η επαναφορά του κατώτατου στα 751 είναι για τον ΣΥΡΙΖΑ το στοιχειώδες. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε μια συνολική αύξηση των μισθών, σε βάθος τριετίας με βάση τη μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, και συνεπαγόμενα τη σταδιακή αποκατάσταση της αξιοπρέπειας του εργαζόμενου κόσμου που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί μια ανευ προηγουμένου επίθεση. Κλείνοντας, η προστασία της εργασίας δεν αφορά μόνο θεσμικές παρεμβάσεις. Αυτό που χρειαζόμαστε από την επόμενη μέρα, είναι ο ίδιος ο εργαζόμενος κόσμος να μπορεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του τα οποία επαναθεμελιώνονται από την κυβέρνηση της Αριστεράς. Εκεί θα υπάρξουν οι συγκρούσεις, εκεί όπως πολύ σωστά επισήμανε ο Γ.∆ραγασάκης στην εισήγηση του στο ∆ιαρκές Συνέδριο, θα χρειαστούμε «ένα κόμμα κριτικό προς την κυβέρνηση της Αριστεράς η οποία θα πρέπει να παίζει το ρόλο της αντιπολίτευσης προς το κράτος». Θα νικήσουμε.
∆έσμευση μπροστά στο λαό και στην ιστορία
Α
•
υτοπεποίθηση όχι αλαζονεία. Συναίσθηση ευθύνης χωρίς ευθυνοφοβία. Με ανοικτό πνεύμα και μετριοπάθεια ως αντίσταση και όχι ως γέφυρα προς τις σειρήνες της ενσωμάτωσης. Συνείδηση της ιστορικότητας για τον ρόλο της Αριστεράς, άρνηση για κάθε τι που σπρώχνει στο καλούπι του στερεότυπου μεταπολιτευτικού δικομματισμού. Νιάξιμο και πότισμα στις ρίζες της λαϊκής συμμετοχής, της κριτικής επικοινωνίας, έξω και μέσα στους θεσμούς, με τον λαό που εναπόθεσε την ελπίδα του στην πολιτική μας. Αντίσταση σε κάθε είδους ανοικτή και κρυφή διαπλοκή. Σκέψεις που αφορούν το διαφορετικό ύφος και ήθος που η Αριστερά θα πρέπει να μπολιάσει σε μια φερέγγυα αριστερή πολιτική στη βάση των δεσμεύσεών μας. Η συνέπεια και ο ριζοσπαστισμός, η συνεχής ενθάρρυνση για μια κριτική και αγωνιστική στάση πέραν από εφησυχασμούς και αναθέσεις προϋποθέτει τη σωστή και διαχρονική λειτουργία ενός συμβολικού τετράγωνου Κυβέρνηση-Κοινοβούλιο-Κόμμα-Κοινωνία. Αχαρτογράφητη διαδρομή και διάβαση, όπως αχαρτογράφητη ήταν και η ιλιγγιώδης άνοδος, με εμβρυουλκό την κρίση, από το 3% στο όριο της πρόκλησης για τη διακυβέρνηση. Η μοίρα της σωστής λειτουργίας αυτού του «τετραγώνου» θα κριθεί απολύτως και πάλι στο πεδίο της κρίσης και σε κλίμακα που υπερβαίνει τον εγχώριο συσχετισμό δυνάμεων και φτάνει ακόμη και πέραν των ευρωπαϊκών ορίων. Το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει την επόμενη Κυριακή με μια μεγάλη λαϊκή νίκη που δεν θα αφήνει περιθώρια για εξ’ υπαρχής συμβιβασμούς και μέσους όρους με δυνάμεις που θα προσφερθούν να συμμετάσχουν και να στηρίξουν. Τέτοιο αντίτιμο δεν μπορεί και δεν πρέπει να πληρώσει η Αριστερά. Στο δεύτερο βήμα θα χρειαστεί να επιστρατεύσουμε με ενάργεια όλη τη σοφία και το απόθεμα των αξιών και των εμπειριών μας, για να γίνει η προδιαγραφόμενη πολιτική τομή. Να συνειδητοποιήσουμε ότι η αριστερή διακυβέρνηση θα σημάνει αλλαγή καθεστώτος. Αλλαγή του μνημονιακού καθεστώτος που μέσα στον πενταετή πόλεμο που βιώσαμε δημιούργησε τις δομές, τους συσχετισμούς, τις πληγές αλλά και τα αναχώματά του. Καλή συλλογική μάχη για όλους μας.
Σ
τις 25 Ιανουαρίου για πρώτη φορά στην ελληνική πολιτική ιστορία ένα κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ, διεκδικεί μια μεγάλη εκλογική νίκη και το σχηματισμό αριστερής κυβέρνησης. Στις 25 Ιανουαρίου για πρώτη φορά υπάρχει η δυνατότητα η κυβέρνηση των Σαμαρά - Βενιζέλου να αποτελέσει την τελευταία σελίδα στη «μαύρη βίβλο» των μνημονιακών κυβερνήσεων και των μνημονιακών πολιτικών. Πίσω μας βρίσκεται μια μακρά πορεία: η εποχή που προετοίμασε τις κινηματικές και πολιτικές προϋποθέσεις για τη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από το Χώρο ∆ιαλόγου και Κοινής ∆ράσης της Αριστεράς, μέσα από το Ελληνικό και Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, η εποχή της διαμόρφωσης του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της διαδρομής του, για να πάρει τα χαρακτηριστικά ενός μαζικού, ενωτικού, δημοκρατικού, κινηματικού και μαχόμενου πολιτικού σχηματισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η εποχή των μεγάλων αγώνων για την ανατροπή των μνημονίων και των κυβερνήσεών τους, η εκτόξευση του ΣΥΡΙΖΑ στη διάσταση ενός μαζικού ρεύματος όπου ακουμπούν οι ελπίδες μεγάλου τμήματος του κόσμου της εργασίας. Αυτή η «προϊστορία» δεσμεύει όλους και όλες μας, για τη συνέχεια και συνέπεια στον αγώνα: Για το άμεσο διώξιμο της τρόικας και την ακύρωση της συμφωνίας των Σαμαρά και Βενιζέλου για παράταση του μνημονίου, για νέα μέτρα, για «προληπτική πιστωτική γραμμή» (ECCL) κ.λπ. Το «καθεστώς» των μνημονίων τελειώνει στις 25 Ιανουαρίου και καμία υποχώρηση πίσω από αυτό το στόχο δεν είναι νοητή! Για την κατάργηση των μνημονίων και όλων των εφαρμοστικών τους νόμων. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι η κατάργησή τους θα είναι άμεση και δεν σχετίζεται με την όποια διαπραγμάτευση με τους δανειστές, είναι κρίσιμη και θεμελιώδης. Για την άμεση υλοποίηση των δεσμεύσεων της ∆ΕΘ: Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, επαναφορά της 13ης σύνταξης, επαναφορά του πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των συλλογικών συμβάσεων, της διαιτησίας και της μετενέργειας, αφορολόγητο στα 12.000 ευρώ, απαγόρευση των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία, 300.000 νέες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Για την αποκατάσταση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, των δημοκρατικών κατακτήσεων που οι μνημονιακές κυβερνήσεις υπονόμευσαν και ανέτρεψαν συστηματικά. Για την εφαρμογή ενός συνολικότερου προγράμματος, με κεντρικό στόχο να ανατρέψουμε το «μηχανισμό» που λεηλατεί τους δημόσιους πόρους, τους μισθούς και τις συντάξεις, τα περιουσιακά στοιχεία των εργατικών και φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Για να πληρώσουν την κρίση, για να πληρώσουν για το πάρτυ κερδοσκοπίας, λεηλασίας του δημόσιου πλούτου, διαφθοράς και διαπλοκής, για τις παραβιάσεις των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, αυτοί που ευθύνονται: οι τραπεζίτες και βιομήχανοι, μιντιάρχες, διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες, πολιτικοί και στελέχη των μνημονιακών κυβερνήσεων. Όλα αυτά διακρίνονται μέσα στις δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ, στις συνεδριακές του αποφάσεις, σε προγραμματικές επεξεργασίες του χώρου μας. Υπάρχουν όμως, πολύ περισσότερο, στις πιεστικές ανάγκες και στις αγωνιστικές διαθέσεις της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, της νεολαίας, του κόσμου της Αριστεράς και των κινημάτων αντίστασης. Για τις ανάγκες αυτού του κόσμου θα παλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Υποστηρίξαμε και εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ως επιτακτική ανάγκη το Ενιαίο Μέτωπο όλων των δυνάμεων της Αριστεράς, την ανάγκη της ενότητας στη δράση –ακόμα και παρά τις διαφορετικές εκλογικές τακτικές- μεταξύ των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλων αριστερών οργανώσεων και κομμάτων. Ιωάννα Γαϊτάνη, υποψήφια βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης Μαρία Μπόλαρη, υποψήφια βουλευτής Α΄Αθήνας Αντώνης Νταβανέλος, υποψήφιος βουλευτής Β΄Αθήνας Χρήστος Σταυρακάκης, υποψήφιος βουλευτής Β΄Πειραιά Έλενα Ψαρρέα, υποψήφια βουλευτής Μεσσηνίας
11
26
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ
Παλεύουμε συγχρόνως για ψωμί και τριαντάφυλλα
Μαζί με τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, η εποχή μας χαρακτηρίζεται και από κρίση αξιών και η κοινωνία μας βυθίζεται όλο και πιο πολύ στη φτώχεια και στην ευτέλεια. Οι καλλιτέχνες υποψήφιοι βουλευτές με τον ΣΥΡΙΖΑ καλούνται να συντελέσουν στο δύσκολο έργο της αποκατάστασης των θεσμών του πολιτισμού. Συζητάμε με την Μαρία Κανελλοπούλου (Αχαΐα), την Μάνια (Γεσθημανή) Παπαδημητρίου (Α Αθηνών), την Άννα Χατζησοφιά (Β Αθηνών) και τον Πάνο Σκουρολιάκο (Αττικής).
Τη συνέντευξη πήρε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη
Σε ένα κράτος κυριολεκτικά διαλυμένο, πέραν των καλών προθέσεων, πώς θα μπορούσατε να συνεισφέρετε στην ανόρθωση του πολιτισμού, ενός από τους πιο νευραλγικούς τομείς στην Ελλάδα; Άννα Χατζησοφιά: Είναι λίγο δύσκολο να μιλάς για τριαντάφυλλα όταν δεν υπάρχει ψωμί, όταν άνθρωποι απαγχονίζονται γιατί δεν αντέχουν άλλο την ανεργία, όταν οι άρρωστοι δεν έχουν να πάρουν τα φάρμακα τους και πεθαίνουν, όταν τα παιδιά στα σχολεία λιποθυμούν, στα ίδια σχολεία που λείπουν οι δάσκαλοι, αλλά γι’ αυτό είμαστε στη ριζοσπαστική αριστερά, που είναι συνάμα και οραματική αριστερά, και γιατί χωρίς πολιτισμό και χωρίς παιδεία δεν μπορείς να ανατρέψεις τη βλάβη που έχει πάθει η κοινωνία. Και γι αυτό πρέπει να παλεύουμε συγχρόνως και για Ψωμί και Τριαντάφυλλα. Πάνος Σκουρολιάκος: Θεωρώ τον πολιτισμό εκτός από την πεμπτουσία της ζωής, πέρα από ανάγκη υπαρξιακή, και λόγος για να ζει κανείς και εργαλείο ανάπτυξης. Παιδεία, κοινωνική ζωή, επαγγελματικές δεξιότητες, επικοινωνίες και ένα σωρό άλλοι τομείς έχουν ανάγκη τον πολιτισμό για να αποκτήσουν ουσία και περιεχόμενο. Συμβάλλει, δηλαδή, έμμεσα το πολιτιστικό γεγονός και στην ανάπτυξη. Συντελεί στη δημιουργία πλούτου για τις ανάγκες ενός λαού. Μάνια Παπαδημητρίου: Οι άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού που βρισκόμαστε μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ έχουμε διπλή αποστολή. Από τη μία, να ενημερώνουμε διαρκώς για τις νέες εξελίξεις στο επίπεδο της τέχνης και των αναγκών της, όλους εκείνους που πρέπει να
12
αποφασίζουν για τα ύψη των κονδυλίων στον πολιτισμό. Και από την άλλη, να προσπαθούμε να βρίσκουμε τους τρόπους να δίνεται η ευκαιρία της δημιουργίας σε όσο γίνεται περισσότερους καλλιτέχνες με αξιοκρατικό τρόπο και διαφάνεια και να εξασφαλίζουμε για το κοινό τις καλύτερες δυνατότητες να έρθουν σε επαφή με την τέχνη όσο γίνεται πιο οικονομικά τώρα που υπάρχει κρίση. Αυτό είναι το πολιτικό μας καθήκον. Το καλλιτεχνικό έτσι κι αλλιώς είναι να δημιουργούμε με όσο γίνεται μεγαλύτερη πίστη και αλήθεια! Μαρία Κανελλοπούλου: Ο πολιτισμός όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί για τους εκάστοτε κυβερνώντες μια εύκολη ευκαιρία για ρητορείες, ο πολιτισμός, στην αντίληψη τους, δυστυχώς δεν είναι απλά σε δεύτερη μοίρα αλλά αποτελεί τον τελευταίο τροχό της αμάξης. Αντίθετα, ο πολιτισμός για την αριστερά δεν υπήρξε ποτέ πολυτέλεια ούτε στα Μακρονήσια, ούτε στη Χούντα, ούτε και στη δεκαετία του ’90 όταν μεσουρανούσε το life-style. O πολιτισμός για την αριστερά, στις πολλαπλές του εκφάνσεις, ήταν και είναι οργανικό κομμάτι της, όπλο πολύτιμο στον αγώνα για το μετασχηματισμό της κοινωνίας. Για αυτό και στο πολύ πιθανό ενδεχόμενο μιας κυβερνώσας αριστεράς δεν είναι δυνατόν πλέον να μας αρκέσουν οι καλές προθέσεις. Ως ΕΕΚΕ και Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ έχουμε προχωρήσει από καιρό σε σχεδιασμούς και σε προετοιμασία στρατηγικών τομών. Υπάρχει «πεδίο δόξης λαμπρό», απαιτούνται άμεσες δράσεις στα επιμέρους και στα γενικότερα. Πάντοτε με σαφές πρόσημο: την αντίληψη ότι τα πολιτιστικά αγαθά είναι δημόσια αγαθά στα οποία πρέπει να έχουν πρόσβαση όσο το δυνατόν περισσότεροι. Ο ρόλος των ΜΜΕ ως ιδεολογικού μηχανισμού της εκάστοτε εξουσίας αλλά και ως φορέα της κατεξοχήν εμπορευματοποιημένης τέχνης σήμερα είναι καταλυτικός για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης αλλά και της αισθητικής, ποια θα είναι η άμεση παρέμβαση της κυβέρνησης της αριστεράς, δεδομένης και της μαύρης οθόνης της ΕΡΤ; Μ. Κ.: Είναι αλήθεια πως τα συστημικά ΜΜΕ διαμόρφωσαν όλα αυτά τα χρόνια συνειδήσεις και συνέβαλαν απόλυτα στην κοινωνική αλλοτρίωση, όχι μόνο του κοινού. Υπήρξαν και πολλοί
“
Ο πολιτισμός για την αριστερά δεν υπήρξε ποτέ πολυτέλεια ούτε στα Μακρονήσια, ούτε στη Χούντα, ούτε και στη δεκαετία του ’90 όταν μεσουρανούσε το lifestyle. καλλιτέχνες, που συνθηκολόγησαν και εντάχθηκαν σε κυκλώματα και παρέες διαπλεκόμενες, αυτή είναι η άλλη όψη μιας πικρής αλήθειας. Για την ΕΡΤ έχουμε ως ΣΥΡΙΖΑ δεσμευτεί κατ’ επανάληψη πως θα λειτουργήσει και πάλι ως δημόσιος φορέας, ανεξάρτητος από κομματικούς εναγκαλισμούς και ως πυρήνας πολιτισμού. Όσο για τα ιδιωτικά κανάλια, θα υπάρξει διαδικασία αδειοδότησης από μηδενική βάση. Απαιτείται επίσης αναδιάρθρωση των αρμοδιοτήτων του Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου, στο οποίο η θητεία των μελών του έχει λήξει και βέβαια ένα σαφές νομοθετικό πλέγμα που θα αφορά τις ώρες ελληνικού προγράμματος, την απόδοση ποσοστού επί του τζίρου των καναλιών στον ελληνικό κινηματογράφο, τις αμοιβές των εργαζομένων κ.ά. Α. Χ.: Καταρχάς η ΕΡΤ θα ανοίξει και θα είναι, ελπίζω, η καλύτερη δημόσια τηλεόραση της Ευρώπης, αυτό τουλάχιστον θέλουμε να φτιάξουμε. Με βήμα και φωνή στους νέους κάθε γενιάς δημιουργούς, και στους αποκλεισμένους της μιντιακής διαπλοκής. Μια τηλεόραση που θα λαμβάνει υπόψη της όλες τις ηλικίες και όλες τις ανάγκες και θα προσπαθεί να ενημερώσει, να ψυχαγωγήσει ποιοτικά να διαδώσει τον πολιτισμό και τις τέχνες και να ενισχύσει τον ελληνικό κινηματογράφο. Όσον αφορά τα ιδιωτικά ΜΜΕ, το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι σαφές: διαφανής διεθνής διαγωνισμός για τις άδειες. Π. Σ.: Τα ιδιωτικά ΜΜΕ μπορούν να ελεγχθούν για τις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζόμενους και το κράτος. Χρειάζεται όμως και ένας κώδικας λειτουργίας που θα καθορίζει τα όρια αυτής της λειτουργίας ώστε να προστατεύεται η δημοκρατία, η ατομική αξιοπρέπεια και το συμφέρον της χώρας. Ζήσαμε το κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης, από μια παρέα συμβούλων του πρωθυπουργού. Ζήσαμε μια από τις πιο βάρβαρες επεμβάσεις
στην ενημέρωση μετά τις απαγορεύσεις δικτατορικών και ολοκληρωτικών συστημάτων. Είναι ντροπή για τη δημοκρατία και τη χώρα. Μ. Π.: Πιστεύω πως πρέπει να γίνει πράξη αυτό που ειπώθηκε: να ξανανοίξει η ΕΡΤ και να ξαναπροσληφθούν οι άδικα απολυμένοι. Να αποκατασταθεί η συνέχεια της εθνικής ραδιοτηλεόρασης που κόπηκε βάναυσα με το μαύρο εκείνη τη νύχτα. Επίσης να ελεγχθεί και να διαφυλαχθεί το αρχείο που έχει μέσα όλη την ιστορία της χώρας μας και των δημιουργών της. Λένε, και έτσι είναι, πώς συχνά η εξουσία φθείρει. Αναρωτιέμαι πώς θα μπορέσουν καλλιτέχνες που μέχρι πρότινος έκαναν σεμνά και ταπεινά τη δουλειά τους να σηκώσουν όλο το βάρος μιας «πολιτιστικής διακυβέρνησης» του τόπου, δίχως να χάσουν οι ίδιοι πάνω απ’ όλα τη ρότα τους προς το δρόμο της ψυχής τους. Μ. Π.: Σε κάθε επιλογή κάτι χάνεις και κάτι κερδίζεις. Ο δρόμος της ψυχής δεν κλείνει όταν σκέφτεσαι το κοινό καλό και όχι το καλλιτεχνικό σου όραμα αποκλειστικά. Μπορεί και να διευρύνεται η δυνατότητά σου ως καλλιτέχνης να συναισθανθείς τη θέση των άλλων. Τουλάχιστον έτσι αισθάνθηκα από την πλευρά μου αυτά τα 2 χρόνια που ασχολήθηκα ενεργά με το τμήμα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ και τους τελευταίους 5 μήνες ως βουλευτής! Α. Χ.: Αν έχεις γνωρίσει ηθική ικανοποίηση από τη δουλειά σου, αν ο κόσμος σε ξέρει από αυτές τις μικρές και ασήμαντες σου προσπάθειες με τις οποίες τον έκανες να γελάσει ή να κλάψει, δεν έχεις ανάγκη τον όποιο θώκο για να διαφθαρείς, θα το ‘χες πάθει. ∆εν νομίζω ότι κανείς από μας διεκδικεί κάποιο θώκο. Είμαστε παλιοί φίλοι και γνώριμοι από τα πέτρινα χρόνια του 3%, του 2,5% δεν ήρθαμε στον ΣΥΡΙΖΑ να κάνουμε καριέρα. Π. Σ.: Την απάντηση θα την δώσει η ζωή. Όμως κάποιοι που πέρασαν μια ζωή απέναντι σε εργοδότες, υπουργούς και εξουσίες παντός είδους, που αγωνίστηκαν για το κοινό καλό και την κοινωνική δικαιοσύνη, φαντάζομαι πως δεν θα λυγίσουν εύκολα! Μ. Κ.: Είναι αλήθεια πως όλους μας περιμένει ένα τιτάνιο έργο μεγάλων προκλήσεων. Για να πετύχουμε είναι ανάγκη να διαμορφωθεί ένα κλίμα συμμετοχής του κόσμου στον αγώνα αυτό. ∆εν μπορεί να υπάρξει καμία λογική ανάθεσης, ακριβώς το αντίθετο. Στους θεσμούς, στα όργανα διοίκησης θα πρέπει να επιδιωχθεί διαφάνεια, απολογισμός, ανακλητότητα, όριο θητειών, συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων στη λήψη αποφάσεων και στην υλοποίηση τους. Αν τα κατορθώσουμε όλα αυτά θα έχουμε ορθώσει σοβαρά εμπόδια στη διαφθορά της εξουσίας.
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
Αυτοί δεν μπορούν να είναι Charlie!
Στο Παρίσι ποζάρισαν “λαμπρά” δείγματα αρχηγών κρατών που καλλιεργούν και ασκούν συστηματικά το μίσος και τη μισαλλοδοξία. σελ. 28
Ανοικτή πληγή η Ουκρανία
Η διαδρομή που ακολούθησε το εκατομμύριο και πλέον που διαδήλωσε στο Παρίσι κατά της σφαγής στο Charlie Hebdo είναι μια ιστορική για την Αριστερά διαδρομή. σελ. 29
Π
έρυσι τέτοια εποχή οι ηγέτες του «μαϊντάν» υπόσχονταν στους Ουκρανούς ότι σε περίπτωση νίκης η Ουκρανία θα καταλυόταν από ξένο συνάλλαγμα. Μάλιστα, αναφέρονταν συγκεκριμένα νούμερα που τους υποσχόταν αφειδώς η ∆ύση: 15, 20, ακόμη και 40 δισ. δολάρια οικονομική βοήθεια. Τον περασμένο Μάιο, η Ουκρανία υπέγραψε μνημόνιο με το ∆ΝΤ, όπου προβλεπόταν δάνειο 7,4 δισ. δολάρια κάτω από δυσβάστακτους όρους. Στην πραγματικότητα, δόθηκαν μόνο 4,6 δισ. δολάρια, ενώ υποχρεώθηκε η Ουκρανία να αποπληρώσει όλα τα παλιά δάνεια προς το ∆ΝΤ, ύψους 3,7 δισ. δολάρια. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποσχέθηκε, ότι θα χορηγήσει στην Ουκρανία το 2014 κρατικές εγγυήσεις ύψους 2 δισ. δολάρια για τη στήριξη των ουκρανικών ομολόγων. Στην πραγματικότητα, οι εγγυήσεις ήταν ύψους 1 δισ. δολάρια και τα έσοδα από τα νέα ομόλογα πήγαν στην αποπληρωμή παλαιότερων ομολόγων που είχαν εκδοθεί από την εποχή της Γιούλιας Τιμοσένκο και το μεγαλύτερο μέρος τους ήταν στα χέρια του αμερικανικού fund, Franklin Templeton.
Υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα
H EE υποστήριξε με όλους τους τρόπους την «εξέγερση του μαϊντάν», ακόμη κι αν χρειάστηκε να σταθεί αρωγός σε νεοναζιστικές ομάδες. Τελικά, οδήγησε τη νέα κυβέρνηση στην υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης, δίνοντας πολλές υποσχέσεις για χορήγηση δανείου και βοήθειας. Σύμφωνα με στοιχεία του ουκρανικού υπουργείου οικονομικών, το 2014 η ΕΕ χορήγησε δάνειο μόνο 1 δισ. δολάρια και το ποσό αυτό επιστράφηκε ως πληρωμή
Οι υποσχέσεις από τη διεθνή κοινότητα χάσκουν ακόμα. ρώσικου φυσικού αερίου που μεταπώλησε η ΕΕ στην Ουκρανία. Κερδοσκοπία στο τετράγωνο δηλαδή! Τα δεκάδες δισεκατομμύρια που υποσχέθηκαν στην Ουκρανία το ∆ΝΤ, η ΕΕ και οι ΗΠΑ ήταν τελικά χωρίς αντίκρισμα. Στην πραγματικότητα, δόθηκαν δάνεια 7,7 δισ. δολάρια όταν οι ανάγκες για την αποπληρωμή παλαιότερων δανείων και την αγορά φυσικού αερίου ήταν περίπου 13 δισ. δολάρια. Έτσι αναγκάστηκε να ξοδέψει από τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ∆ΝΤ, στο τέλος του 2014, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ουκρανίας θα ήταν περίπου 20 δισ. δολάρια. Στην πραγματικότητα, μειώθηκαν κατά 3 φορές και αυτή τη στιγμή είναι μόνο 7,5 δισ. δολάρια. Κάτι αντίστοιχο έχει να συμβεί από τις αρχές του 2004, κατά τη λεγόμενη «πορτοκαλί επανάσταση». Χωρίς βοήθεια η Ουκρανία θα βρεθεί στο περιθώριο των εξελίξεων. Από τη μια πλευρά, έχει ανάγκη νέο δανεισμό. Από την άλλη, οι όροι που επιβάλει το ∆ΝΤ είναι δυσβάσταχτοι (μειώσεις μισθών και συντάξεων, αύξηση τιμολογίων κοινής ωφελείας) και μπορούν να οδηγήσουν στην ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης. Οι τράπεζες με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας χρειάζονται άμεσα 1,7 δισ. δολάρια για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Από τις αρχές του 2014 μέχρι τώρα μειώθηκαν οι καταθέσεις φυσικών προσώπων κατά 43%. Από την άλλη, αυξάνονται τα «κόκκινα δάνεια», τα οποία αποτελούν το 1/3 όλων των δανείων. Για να αποκτήσει σκληρό συνάλλαγμα η Ουκρανία αναγκάζεται να πουλάει χρυσό από τα αποθέματά της, τα οποία τον Οκτώβρη του 2014 μειώθηκαν κατά 35% (από 40,4 σε 26,1 τόνους) ∆εν ευ-
“
Κοινωνικός αποκλεισμός και ισλαμικός φονταμενταλισμός
Η ανάγκη για νέο δανεισμό και οι όροι του ∆ΝΤ πιέζουν ασφυκτικά την οικονομία Ανοικτή πληγή που αιμορραγεί και δεν λέει να κλείσει είναι η Ουκρανία. Το 2014, οι νεκροί υπολογίζεται ότι ξεπέρασαν τις πέντε χιλιάδες και οι βαριά τραυματισμένοι τις δέκα χιλιάδες. Καταστράφηκαν εργοστάσια, κατοικίες και υποδομές. Η εξαιρετική γεωπολιτική της θέση, αντί να αποτελέσει στοιχείο ευημερίας, έγινε, λόγω εξωτερικών πιέσεων και εσωτερικών αντιθέσεων και ανικανότητας, το μεγάλο της πρόβλημα. Καραβάνια προσφύγων κατευθύνθηκαν προς τις γειτονικές χώρες, κυρίως προς τη Ρωσία, όπου οι καταγεγραμμένοι είναι πάνω από τριακόσιες χιλιάδες, ενώ η εσωτερική μετανάστευση ξεπέρασε τις εξακόσιες χιλιάδες. Η οικονομία της χώρας μετά την «εξέγερση του μαϊντάν» με πρόσχημα τη μη υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ, καταβαραθρώθηκε.
27
νοήθηκε, όμως, λόγω της μείωσης της τιμής του χρυσού στις διεθνείς αγορές. Η ουκρανική κυβέρνηση προσανατολίζεται σε νέα «θεραπεία-σοκ» για την οικονομία. Τα νέα μέτρα θα εξαθλιώσουν ακόμη περισσότερο ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού. Η εισαγωγή νέων φόρων, όπως του «στρατιωτικού φόρου», θα πλήξει όχι μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους, που ούτως ή άλλως έχουν πενιχρά εισοδήματα, αλλά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ρώσικο κάρβουνο
Συνεχίζονται οι διακοπές ρεύματος στην Κριμαία, η οποία τροφοδοτείται σε περιόδους αιχμής προς το παρόν κατά 90% από την Ουκρανία. Η Μόσχα, για να αποφευχθεί η πιθανότητα η Κριμαία να βυθιστεί στο σκοτάδι, σκοπεύει να παράσχει ενεργειακή βοήθεια στην Ουκρανία προμηθεύοντάς την με 1 εκατ. τόνους κάρβουνο σε τιμές που ισχύουν στο εσωτερικό της Ρωσίας. Αυτό δήλωσε ο ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντμίτρι Κόζακ. Βέβαια, καλύτερα θα ήταν η Ουκρανία να προμηθεύεται κάρβουνο από το Ντονμπάς που κοστίζει περίπου το ίδιο με το ρώσικο (35-45 δολάρια/τόνος), αλλά η τιμή του δεν επιβαρύνεται με μεταφορικά. Ο κ. Κόζακ ανέφερε επίσης ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ουκρανία προμηθεύοντας την ηλεκτρική ενέργεια. Έχει ήδη υπογραφεί συμφωνία για 6 δισ. κιλοβατώρες. Η Ουκρανία βέβαια ακόμη δεν έχει πληρώσει, αλλά ο Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε εντολή για άμεση υλοποίηση της συμφωνίας. Η Ρωσία σκοπεύει να τροφοδοτείται η Κριμαία με ηλεκτρική ενέργεια κατευθείαν. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί άμεσα. Χρειάζεται επενδύσεις σε αγωγούς και δίκτυα τα οποία
Τέτοια εποχή τα προηγούμενα χρόνια, η Ουκρανία διέθετε αποθέματα κάρβουνου 4,5 εκατ. τόνους. Ενώ, τέτοια εποχή πέρυσι, οι ηγέτες του «μαϊντάν» υπόσχονταν στους Ουκρανούς ότι σε περίπτωση νίκης η Ουκρανία θα καταλυόταν από ξένο συνάλλαγμα. άρχισαν να υλοποιούνται, αλλά θα απαιτηθεί χρόνος για να απεξαρτηθεί πλήρως η χερσόνησος από την ουκρανική ηλεκτρική ενέργεια. Μεγάλα προβλήματα υπάρχουν και στην ίδια την Ουκρανία, τα οποία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν όσο παραμένει άλυτο το θέμα του στάτους του Ντονμπάς, το οποίο τροφοδοτούσε τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς της κατά το μεγαλύτερο μέρος. Οι συχνές διακοπές έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τα εργοστάσια, τα εμπορικά κέντρα αλλά και τις κατοικίες που κάθε τόσο βυθίζονται στο σκοτάδι.
Η τετραμερής της Νορμανδίας
Εν τω μεταξύ, σκάνδαλο έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία γύρω από την προμήθεια κάρβουνου από τη Νότια Αφρική. Συγκεκριμένα έγινε προμήθεια κάρβουνου σε πολύ υψηλές τιμές, το οποίο δεν «καίγεται» στους ουκρανικούς θερμοηλεκτρικούς σταθμούς. Η Ουκρανία προσωρινά δεν έχει άλλη επιλογή από την προμήθεια ρώσικου κάρβουνου. Τέτοια εποχή τα προηγούμενα χρόνια, η Ουκρανία διέθετε αποθέματα κάρβουνου 4,5 εκατ. τόνους. Η Ρωσία φαίνεται διατεθειμένη να προμηθεύσει άμεσα με κάρβουνο την Ουκρανία, αρκεί η τελευταία να εγγυηθεί την αδιάλειπτη τροφοδοσία της Κριμαίας. Στις 12 Γενάρη πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο συνάντηση της «τετραμερούς της Νορμανδίας» για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης, η οποία έληξε χωρίς κοινό ανακοινωθέν. Η ονομασία «τετραμερής της Νορμανδίας» προέκυψε μετά από τη συνάντηση μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ουκρανίας στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 2014, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 70 χρόνια από την απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων. Είχε προγραμματιστεί η επόμενη συνάντηση, σε επίπεδο αρχηγών κρατών, για τις 15 Γενάρη του 2015, αλλά αναβλήθηκε για αργότερα. Η στασιμότητα αυτή δεν συμβάλλει στην επίλυση του προβλήματος. Αντίθετα, οδηγεί στην κλιμάκωση της αντιπαράθεσης. Μιχάλης Ρένεσης
28
∆ΙΕΘΝΗ
“
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Στο Παρίσι ποζάρισαν «λαμπρά» δείγματα αρχηγών κρατών που καλλιεργούν και ασκούν συστηματικά το μίσος και τη μισαλλοδοξία, που δολοφονούν ανθρώπους, που φυλακίζουν, μαστιγώνουν ή σκοτώνουν δημοσιογράφους και παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα.
Αυτοί δεν μπορούν να είναι Charlie! Ε
υθύς, ωμός και εύστοχος, όπως το ίδιο το έντυπο, ο 73χρονος σκιτσογράφος Βίλεμ (Μπέρναρντ Χόλτροπ), που δεν βρισκόταν στα γραφεία της εφημερίδας όταν έγινε η επίθεση στη Charlie Hebdo, δήλωσε λίγες μέρες μετά τις δολοφονίες των συναδέλφων του: «Θα κάνουμε εμετό σε όσους δηλώνουν ξαφνικά φίλοι μας». Οι δεύτερες σκέψεις και οι εύλογες αμφιβολίες για την ειλικρίνεια κάποιων δηλώσεων και εκδηλώσεων, δεν μπορούσαν πλέον να μην εκφραστούν λόγω πολιτικής ορθότητας και σεβασμού προς τα θύματα, όταν η υποκρισία κορυφώθηκε στη διάρκεια της τεράστιας πορείας στο Παρίσι. Η παρουσία και η δήθεν ενότητα ηγετών από τους πλέον αμφισβητούμενους για το σεβασμό τους στην ελευθερία γενικώς και του λόγου ειδικότερα, έκαμψε κάθε αμφιβολία ότι οι δολοφονίες ανθρώπων έγιναν, ακόμα μια φορά, βούτυρο στο ψωμί της προπαγάνδας, του φόβου και των ανίερων σκοπιμοτήτων. Ποζάρισαν «λαμπρά» δείγματα αρχηγών κρατών που καλλιεργούν και ασκούν συστηματικά το μίσος και την μισαλλοδοξία, που δολοφονούν ανθρώπους, που φυλακίζουν, μαστιγώνουν ή σκοτώνουν δημοσιογράφους και παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα, που ασκούν πολιτικές, οι οποίες εξαθλιώνουν χώρες και πληθυσμούς ή άλλοι, θλιβεροί και στερούμενοι πολιτικών ικανοτήτων, που υψώνουν και καμαρώνουν συνοριακούς φράχτες. Ή όπως το θέτει ο Νόαμ Τσόμσκι σε πρόσφατο άρθρο του: «Μια πολύ πιο σοβαρή τρομοκρατική επίθεση διενεργείται από εκείνους που είναι ∆ίκαιοι δυνάμει της εξουσίας τους». Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στον πρόεδρο του Μάλι, Ιμπραήμ Μπουμπακάρ Κεϊτά, ο οποίος με την παρουσία του στη φωτογράφηση ανταπέδωσε την «εξυπηρέτηση» της Γαλλίας που εισέβαλε στην χώρα του για να αντιμετωπίσει τους «ισλαμιστές τρομοκράτες». Την Τρίτη, σχεδόν παμψηφεί, το γαλλικό κοινοβούλιο ενέκρινε την αποστολή επιπλέον στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ. Ο δημοσιογράφος Ντάνιελ Γουίκαμ της Independent στιγματίζει την υποκρισία καταγράφοντας πλήγματα, που δέχεται η ελευθερία του τύπου στις χώρες αυτές. Με αφορμή το δημοσίευμα, ας εμβαθύνουμε στο «μητρώο» μερικών.
ΗΠΑ
Έλαμψε δια της απουσίας υψηλόβαθμου στελέχους, όχι βεβαίως λόγω διακριτικότητας επειδή με το ένα χέρι χρηματοδοτεί τρομοκράτες (σύμφωνα
και με πρόσφατες αποκαλύψεις) και με το άλλο πολεμά την τρομοκρατία, αλλά λόγω των μέτρων ασφαλείας που θα απαιτούνταν(!). Όταν δεν σκοτώνουν νεαρούς μαύρους ή ενόσω παρακολουθούν όλη την υφήλιο μέσω NSA και «εκπλήσσονται» με τα βασανιστήρια της CIA, θέτουν σε περιορισμό δημοσιογράφο που καλύπτει τις ταραχές στο Φέργκιουσον και παριστάνουν ότι το Γκουαντάναμο δεν είναι φυλακή αλλά τόπος διακοπών, άρα δεν έχει λόγο να εξοργίζει κανέναν. Στον πίνακα ελευθερίας του τύπου 2014 των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF) είναι 46η μετά την πτώση κατά 13 θέσεις.
Σαουδική Αραβία
Ο Ραιφ Μπαντάουι, μπλόγκερ και ακτιβιστής, θα δέχεται 50 δημόσιες μαστιγώσεις κάθε Παρασκευή μετά τις προσευχές, σύνολο 1.000, και θα παραμείνει φυλακισμένος επί 10 χρόνια επειδή προσέβαλε το Ισλάμ -όπως και η Charlie Hebdo. Η χώρα όπου οι μαστιγώσεις και οι αποκεφαλισμοί είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι και η οδήγηση είναι αξιόποινη πράξη για τις γυναίκες, βρίσκεται στην 164η θέση (από τις 180) των RSF.
Ίσως να θεωρηθεί «πολυτέλεια» η αναφορά στην ελευθερία στη χώρα, η οποία μεθοδευμένα αφανίζει τους παλαιστίνιους και κατηγορείται (αλλά ποτέ δεν καταδικάζεται) για επιθέσεις εναντίον πολιτών. Οι βόμβες που σκοτώνουν παιδιά, μοιραία, είχαν θύματα και έξι δημοσιογράφους το περασμένο καλοκαίρι, οι οποίοι όταν καλύπτουν διαμαρτυρίες αποτελούν αγαπημένο στόχο των στρατιωτών. Τα ΜΜΕ που λειτουργούν εντός της χώρας υπόκεινται σε στρατιωτική λογοκρισία. Στην 96η θέση.
Ρωσία
Η χώρα που καταδίκασε για πειρατεία τους ακτιβιστές της Greenpeace, ενώ διαπράττει η ίδια εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος, βρίσκεται τόσο χαμηλά στον πίνακα RSF (148η ) όσο και στην «λίστα φίλων της ∆ύσης». Η κυβέρνηση δεν διστάζει να επιβάλει λογοκρισία και φυλακίσεις όταν θεωρεί ότι «προσβάλλονται» τα μέλη της από δημοσιεύματα -όπως ο Προφήτης.
Τουρκία
Ισραήλ
Η λογοκρισία τείνει να γίνει συνώνυμο της χώρας που φυλάκισε τους περισσότερους δημοσιογράφους το 2013 και έκλεισε το twitter και το youtube. Οποιαδήποτε διαφωνία και διαμαρτυρία για τις αποφάσεις του «μεγάλου ηγέτη», αλλά και η προσβολή του ισλαμισμού από τις γυναίκες που δεν περιορίζονται στον αναπαραγωγικό τους ρόλο, επισύρει σοβαρές ποινές -154η
Βρετανία
στον πίνακα.
Η επαίσχυντη, όπως την χαρακτηρίζει η έκθεση των RSF, κυβερνητική επέμβαση στην Guardian προκειμένου να καταστρέψει τα αρχεία με τις πληροφορίες του Έντουαρντ Σνόουντεν και η συνολική διαχείριση του θέματος, τής στοίχισαν τρεις θέσεις στον πίνακα (33η). Το «έτερον ήμισυ» των ΗΠΑ, προτίμησε να θυσιάσει ελευθερίες αντί, έστω, να περιορίσει τις ανά τον κόσμο παρακολουθήσεις της. Για την 99η Ελλάδα, η απαξίωση της δημοσιογραφίας έξωθεν αλλά και από «σεσημασμένους» λειτουργούς της, μιλάει από μόνη της. Οι ξυλοδαρμοί από την αστυνομία και οι επιθέσεις των νεοναζί, όσο και οι «εντεταλμένοι» δημοσιογράφοι και το κλείσιμο της ΕΡΤ, θα πρέπει σύντομα να γίνουν παρελθόν. Σε πολύ χαμηλές θέσεις, κοντά στον «μεγάλο εχθρό», την Συρία, βρίσκονται Κατάρ, Μπαχρέιν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όπου, επειδή η λογοκρισία και η φυλάκιση δημοσιογράφων δεν είναι αρκετή, ενισχύεται με βασανιστήρια και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μαζί τους, Αίγυπτος, Τυνησία αλλά και Παλαιστίνη. Σε υψηλή θέση αλλά όχι χωρίς φυλακίσεις δημοσιογράφων καταγράφεται η «ευρωπαία» Πολωνία. Μήπως οι δηλώσεις της Κίνας, που επίσης καταδίκασε την επίθεση, ότι «ο κόσμος είναι ποικιλόμορφος και θα πρέπει να υπάρχουν όρια στην ελευθερία του τύπου», είναι τιμιότερες από των υπολοίπων; Οι σκιτσογράφοι του Σαρλί, προφανώς δεν σατιρίζουν βάσει συμφερόντων και ατζέντας. Με διαμετρικά αντίθετο τρόπο, παρόντες και απόντες ηγέτες εκμεταλλεύτηκαν το πένθος και ισχυρίστηκαν ότι «ο εχθρός είναι κοινός» ενώ είναι αυτονόητο ότι δικός τους εχθρός, όπως των δολοφόνων, είναι η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, της ζωής, του πνεύματος και της βούλησης. Ελισάβετ Πετρίδου
29
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2014
Κοινωνικός αποκλεισμός και ισλαμικός φονταμενταλισμός ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
Γάλλων είπαν όχι στην Ακροδεξιά και στον Ζαν Μαρί Λεπέν. Σήμερα τίποτε στον ορίζοντα της πολιτικής σκηνής δεν επιτρέπει να αισιοδοξούμε για το πώς θα ανακοπεί όχι απλά και μόνο η πρωτιά της Μαρίν Λεπέν στις δημοσκοπήσεις, αλλά αυτή η ίδια η εκλογή της στην προεδρία της δημοκρατίας. Η πολιτική μονομερούς λιτότητας που επιβάλλει το Βερολίνο, πλήττει καίρια την αξιοπιστία των αρχών του ∆ιαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Η ταυτότητα του γαλλικού έθνους ως ένωσης πολιτών με κοινό παρονομαστή κοινωνικής συνοχής και δημοκρατικού πολιτικού πλαισίου δεν μπορεί να λειτουργήσει αφομοιωτικά σε συνθήκες χρόνιας ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Του Γιώργου Καπόπουλου
Η
διαδρομή που ακολούθησε το εκατομμύριο και πλέον που διαδήλωσε την περασμένη Κυριακή στο Παρίσι κατά της σφαγής στο Charlie Hebdo και στο εβραϊκό παντοπωλείο είναι μια ιστορική για την Αριστερά διαδρομή. Στην ίδια διαδρομή την επαύριο της απόπειρας φασιστικού πραξικοπήματος στις 6.2.1934 προέκυψε από τη βάση, ως αίτημα των μαζών, το Λαϊκό Μέτωπο Κομμουνιστών-Σοσιαλιστών και Ριζοσπαστών, που θριάμβευσε στις εκλογές του 1936. Η ενότητα στη βάση, ή καλύτερα στο δρόμο, έγινε στο Παρίσι πραγματικότητα ένα και πλέον χρόνο πριν από το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής ∆ιεθνούς, που υιοθέτησε και επέβαλε σε όλα τα ΚΚ στην σύμπηξη Λαϊκών Μετώπων. Η αντιεξουσιαστική, ανελέητη, βέβηλη και ιερόσυλη με την επαναστατική έννοια των λέξεων ταυτότητα του Charlie Hebdo λογικά καθιστά ασύμβατη την απόφαση συμμετοχής στην πρωτοφανή για την Γαλλία μαζική διαδήλωση με την ψήφο στο Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν.
Χωρίς την αριστερά
Έτσι, για πρώτη φορά από την Άνοιξη του 2012, την εκλογή Ολάντ και την άνευ όρων παράδοσή του στη Μέρκελ, ένα μεγάλο τμήμα του γαλλικού λαού δηλώνει ότι υπάρχει αίτημα για αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση διαχείρισης από μια Αριστερά που δεν υπάρχει: είτε τη συμπαρασύρει ο Ολάντ του 11% σε ναυάγιο είτε είναι εγκλωβισμένη στη λογική της καθαρής ασυμβίβαστης και οροθετημένης εμβέλειας ρητορικής της ρήξης. Στην κρίση της Ευρωζώνης, που οι παρενέργειές της οξύνουν παροξυσμικά τον κοινωνικό αποκλεισμό και δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για τον ισλαμικό φονταμενταλισμό σε μουσουλμάνους γάλλους πολίτες δεύτερης και τρίτης γενιάς οι Σοσιαλιστές του Ολάντ ζητούν παράταση προσαρμογής στη γερμανική Ευρώπη, ο επανακάμψας Σαρκοζί υπόσχεται ότι η ∆εξιά θα κάνει θεραπεία σοκ και ότι θα είναι πιο χρήσιμος εταίρος για το Βερολίνο. Μόνη η Λεπέν και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο σηκώνουν την αντιπαράθεση
Στο βάθος Μαρίν Λεπέν
με την πολιτική τής Μέρκελ και προτείνουν λύσεις εθνικής αναδίπλωσης και περιχαράκωσης που μοιραία συμβαδίζουν με την ξενοφοβία, την ισλαμοφοβία και το ρατσισμό. Το 2002 στο δεύτερο γύρο της προεδρικής εκλογής το 80% και άνω των
Όλα τα παραπάνω, όποιος γνωρίζει τη Γαλλία τα άκουσε ή μάλλον τα διαισθάνθηκε σαν σιωπηρό μήνυμα από τους συμμετέχοντες στη μαζική διαδήλωση. Ένα μήνυμα που δεν μπορεί να αποκρύβει από την προσβλητική για τη μνήμη των δολοφονημένων επαναστα-
SHELL ΣΤΗ ΝΙΓΗΡΙΑ
Μεγάλη καταστροφή, τεράστια κέρδη, ασήμαντη αποζημίωση
Μ
ε εξωδικαστικό διακανονισμό, αποτιμήθηκε σε 83,5 εκατ. δολάρια η ανυπολόγιστη περιβαλλοντική καταστροφή και η απώλεια περιουσιών και δυνατότητας βιοπορισμού, που προκάλεσε το 2008 η διαρροή αγωγών του πετρελαϊκού κολοσσού Shell στους φτωχούς ψαράδες και αγρότες στο νότιο δέλτα του Νίγηρα. Οι 15.600 κάτοικοι της κοινότητας Μπόντο στην πολύπαθη Νιγηρία, που θα πάρουν τα 53,1 εκατ. από την αποζημίωση, δηλώνουν ότι στο μεσοδιάστημα θα προσπαθήσουν να ζήσουν από μικροεμπορικές και άλλες ασχολίες και ότι θα χρησιμοποιήσουν το ποσό αποζημίωσης της κοινότητας (30,4 εκατ.) για την δημιουργία υποδομών υγείας και σχολεία. Η ∆ιεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι τα έγγραφα της εταιρίας δεν αποδεικνύουν σωστή συντήρηση και αντικατάσταση των φθαρμένων αγω-
τών γελοιογράφων οικουμενική πολιτική ορθότητα που θέλει γενικώς και αορίστως όλους ενωμένους κατά του φονταμενταλιστικού τρόμου. Οι αρχές, οι αξίες ή ακόμη και η μυθολογία του ∆ιαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης υπόσχονται μια ιστορική αισιοδοξία, μια γραμμική προς τα εμπρός πορεία μιας νομοτελειακής προόδου. Όλα τα παραπάνω διαψεύδονται οικτρά τα τελευταία τριάντα χρόνια στη Γαλλία στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και της Παγκοσμιοποίησης με το γαλλικό μοντέλο εθνικής και κοινωνικής συνοχής να προβάλλεται ως γαλλική εξαίρεση και τη Γαλλία να ψέγεται ως ο “Μεγάλος Ασθενής” στην Ευρωζώνη. Αν δεν θέλει η Ευρώπη και κυρίως το Βερολίνο να δει τη Λεπέν πρόεδρο της Γαλλίας, θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι μόνον η Γαλλία ως εξαίρεση και ασθενής, όπως τη χλευάζει η γερμανική πολιτική ελίτ, μπορεί να σταματήσει αυτή την καταστροφική διολίσθηση. •
γών και χαρακτηρίζει την μόλυνση, «το μεγαλύτερο εταιρικό σκάνδαλο της εποχής μας». Η Shell «δεσμεύτηκε πλήρως» για τον, άγνωστης διάρκειας, καθαρισμό της περιοχής για τον οποίο στο μεταξύ δεν έχει κάνει καμία ενέργεια. Έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ του 2011 για την κοινότητα Ογκόνι, υπολόγισε ότι η πλήρης αποκατάσταση εδαφών, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, βλάστησης, περιβάλλοντος και δημόσιας υγείας, μπορεί να χρειαστεί έως και 40 χρόνια. «Όταν ήρθε η Shell το 1958, νομίζαμε ότι θα έφερνε αλλαγές και θα αλλάξει την κατάσταση των ανθρώπων. Περιμέναμε ότι θα φέρουν υποδομές και νερό και δουλειές», λέει χαρακτηριστικά ψαράς της περιοχής, στην έκθεση της ∆ιεθνούς Αμνηστίας του 2011. Η εταιρία όχι μόνο δεν βελτίωσε στο ελάχιστο τις ζωές τους αλλά έκτοτε, το περιβάλλον των περιοχών υποβαθμίστηκε και οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν με πολλούς τρόπους. Επιπλέον, προκειμένου να αποφύγει τις αποζημιώσεις, δεν έπαψε να τους κατηγορεί ότι προκάλεσαν οι ίδιοι την διαρροή με σωλήνες που χρησιμοποιούσαν για να κλέβουν πετρέλαιο. Το ποσό που θα πληρώσει η Shell, θεωρείται μηδαμινό σε σχέση με τα δισεκατομμύρια για αποζημιώσεις και πρόστιμα που επιβλήθηκαν στην BP, για την άλλη εγκληματική καταστροφή, στον Κόλπο του Μεξικού από το Deepwater Horizon το 2010. Ε.Π.
30
∆ΙΕΘΝΗ
“
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να στραφεί ενάντια στην καταστροφική πολιτική λιτότητας και τους εντελώς ανόητους όρους της τρόικας. Με αυτό το σκεπτικό μπορεί να οργανωθεί μία πλατιά καμπάνια αλληλεγγύης για την Ελλάδα.
Η πολιτική της λιτότητας καταστρέφει την οικονομία και την κοινωνία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΞΕΛ ΤΡΟΣΤ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ DIE LINKE
Ο Άξελ Τροστ, οικονομολόγος, αναπληρωτής γραμματέας του κόμματος Die Linke και εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας επί των δημοσιονομικών, σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα δύο εβδομάδες πριν από τις πρόωρες εκλογές, την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ, τη συζήτηση γύρω από το κούρεμα του χρέους, τον αναγκαίο τερματισμό της πολιτικής της λιτότητας και τα σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ για την ανοικοδόμηση της Ελλάδας.
Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ μετά από μία εκλογική νίκη χρειαστεί κυβερνητικούς εταίρους. Ποιοι πληρούν τις προϋποθέσεις και πόσο δύσκολες θα μπορούσαν να εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις; Αυτό δεν θέλει αυτή τη στιγμή να το σκέφτεται κανείς, επειδή είναι τελείως αβέβαιο τι κατάληξη θα έχουν οι εκλογές. Σε ακραία περίπτωση, υπάρχει η περίπτωση η σοσιαλδημοκρατία να μην εκπροσωπείται πια στο κοινοβούλιο. Θα είναι, σε κάθε περίπτωση περίπλοκο, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την αυτοδυναμία, να βρεθούν οι αντίστοιχοι συσχετισμοί πλειοψηφίας. Υποθέτοντας πως συγκροτείται κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, πώς θα εξελιχθεί η διαπραγμάτευση σε ό,τι αφορά το κούρεμα του χρέους για την Ελλάδα; Θα είναι μία περίπλοκη κατάσταση όπου σε πρώτη φάση, τουλάχιστον από τη σκοπιά μου, δεν τίθεται το θέμα του κουρέματος, αλλά της συνέχισης της χρηματοδότησης. Η Ελλάδα έχει αυτό το χρόνο την ανάγκη μίας εξυπηρέτησης χρέους ύψους περίπου 22 δισ. ευρώ. Αυτά η Ελλάδα δεν θα τα αντλήσει από τις κεφαλαιαγορές, παρά μόνο με ψηλότερο επιτόκιο. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις. Το θέμα του κουρέματος θα θιγεί σίγουρα και πάνω σ΄ αυτό θα προταθεί φέτος ή τον επόμενο χρόνο μία ευρωπαϊκή συνδιάσκεψη για το χρέος, όπου θα συζητηθεί ένα κούρεμα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες του νότου. Αυτό όμως που πραγματικά θα χρειαστεί είναι η συνέχιση της χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει το σχέδιό του για την ανοικοδόμηση, και αυτό είναι το κέντρο βάρους των επιδιωκόμενων εναλλακτικών του.
Καταργείται η οικονομία των πελατειακών σχέσεων
Χρηματοδότηση με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις, αυτή είναι η ισχύουσα πολιτική της τρόικας. Τι είδους μεταρρυθμίσεων χρειάζεται η χώρα και σε τι διαφέρει το πρόγραμμα της τρόικας από το όραμα του ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό είναι κεντρική θέση και πρέπει να το ξέρουν στη Γερμανία και στην Ευρώπη: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να επιστρέψει στο 2010 ή στο 2008. Σαράντα χρόνια διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν∆ γονάτισαν οικονομικά τη χώρα και την άφησαν να παρηκμάσει σε ένα σύστημα διαφθοράς και οικογενειοκρατίας, γιγαντιαίων φοροδιαφυγών, μαύρης εργασίας και λαθρεμπορίου. Το ποσοστό της μαύρης εργασίας υπερβαίνει το 40%. Μόνο ο τομέας λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνού οδηγεί σε φοροδιαφυγή των σχεδόν 20 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτά τα θέματα πρέπει να καταπολεμηθούν. Και αυτά απλά αγνοήθηκαν τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, υπό την επίβλεψη της τρόικας. Η τωρινή κυβέρνηση, σε συνεννόηση με την τρόικα, μείωσε, με τη μέθοδο της κουρευτικής μηχανής του γκαζόν, προσωπικό και έξοδα κοινωνικής πολιτικής και δεν φρόντισε για κανενός είδους αύξησης της αποδοτικότητας στο δημόσιο τομέα ή στη φορολογική διαχείριση. Αυτό θέλει να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ και έτσι μπορούν να εισπράττονται οι πόροι για μια άλλη πολιτική ως τακτικές εισφορές φόρων. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να βάλει τέλος στην πολιτική της λιτότητας και έτσι στο να διευθετείται η κρίση εις βάρος των πιο αδύναμων της κοινωνίας. Αυτό αντιβαίνει στις επιταγές λιτότητας της Μέρκελ, της τρόικας και των λοιπών. Και γι’ αυτό το λόγο θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις.
Μερικοί γερμανοί επικριτές παραποιούν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας πως το μήνυμα του Τσίπρα είναι «ακύρωση των δανειακών συμβάσεων με την ΕΕ και το ∆ΝΤ, ξαναφούσκωμα του δημοσιοϋπαλληλικού μηχανισμού, χαρούμενη ζωή βερεσέ, όλα πάλι όπως παλιά». Πόσο συμβαδίζει αυτό με την πραγματικότητα; Καθόλου. Αυτή είναι η ξεδιαντροπιά, ιδιαίτερα των πολιτικών που προέρχονται από την CDU ή το SPD, των οποίων τα μαζί τους συνεργαζόμενα κόμματα προξένησαν αυτή την ανεξέλεγκτη κατάσταση στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα συνετό πολιτοκοινωνικό σχέδιο. Όποιος κοιτάξει τα σχέδια για τη φορολογία και την αγορά εργασίας, για την αναδιοργάνωση της κοινωνικής ασφάλισης και της αναμόρφωσης του κράτους, θα διαπιστώσει το εξής: Εδώ προβλέπεται συνετή πολιτική μεταρρυθμίσεων και όχι κάποια επανάσταση. Πρέπει λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε, σίγουρα και στις τάξεις των Linken, δεν αφορά – όπως στη λατινική Αμερική με τον Τσάβες- στο να προβεί μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλες κρατικοποιήσεις και σε παρόμοια. Μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα λάβει άμεσα μέτρα κοινωνικοπολιτικά και για την αγορά εργασίας, θα αναζωογονήσει την εσωτερική οικονομία μέσω της ρύθμισης των χρεών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και θα θέσει το κράτος σε μια στέρεα βάση χρηματοδότησης. Σε αυτό πρέπει επιτέλους να συμπεριληφθούν και οι πλούσιοι και αυτοί με τα υψηλά κέρδη. Αυτό δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να καταργήσει επιτέλους την εδώ και δεκαετίες υπάρχουσα οικονομία των πελατειακών σχέσεων.
Κανείς δεν τρομάζει
Και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Ο ΣΥΡΙΖΑ ποντάρει σε ένα πρόγραμμα τεσσάρων πυλώνων. Ο πρώτος είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και της καταπολέμησης της φτώχειας. Ο δεύτερος πυλώνας είναι η αναθέρμανση της οικονομίας. Ο τρίτος πυλώνας είναι ένα πρόγραμμα για την αγορά εργασίας και ο τέταρτος, και αυτή ήταν μάλλον η ουσία της ερώτη-
σης, είναι η θεσμική και δημοκρατική αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος. Σε αυτήν ανήκει η αναδιοργάνωση της φορολογικής διαχείρισης, η συγκρότηση εφοριακών ελέγχων και η δέσμευση ότι μετά από κάθε εκλογές οι υψηλά ιστάμενοι των εφοριών δεν θα αλλάζουνε ανάλογα με τις κομματικές επιταγές. Εάν παρουσίαζα το φορολογικό πολιτικό σχέδιο στους συναδέλφους όλων των κομμάτων της οικονομικής επιτροπής της βουλής, κανένας δεν θα τρόμαζε και δε θα έλεγε ότι αυτό είναι ένα στάδιο πριν τον σοσιαλισμό. Ας μιλήσουμε πάλι λίγο για τον προβληματισμό του χρέους. Ποια σημασία έχουν οι εκλογές στην Ελλάδα για μία απομάκρυνση από την ισχύουσα πολιτική λιτότητας; Στην περίπτωση της Ελλάδας, μέσω των δημόσιων δανείων, έχει επιτευχθεί να επιτυγχάνεται η τωρινή πληρωμή των τόκων. Το καινούριο στην κρίση της χρέωσης των κρατών είναι ότι για τη συνεχόμενη ανάγκη εξυπηρέτησης του χρέους, χρειάζονται συνέχεια χρηματοδότες που να διαθέτουν ένα καινούριο δάνειο με λογικούς όρους, ώστε να εξοφλείτε το παλιό. Από εκεί ξεκινάει ο εκβιασμός, όταν αυτά τα χρήματα δεν υπάρχουν. Όπως είπαμε, η Ελλάδα έχει να εξυπηρετήσει για το 2015 ένα χρέος ύψους 22 δισ. ευρώ. Και γι΄ αυτό πρέπει να γίνει αγώνας, ώστε το ∆ΝΤ και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας να διαθέσουν τα αντίστοιχα οικονομικά μέσα. Αυτό οδηγεί σε μία διαμάχη αρχών. Εγώ συμβούλεψα τον ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη διαμάχη να τη διεξάγει καταρχάς ενάντια στην καταστροφική πολιτική λιτότητας και ενάντια στους εντελώς ανόητους όρους της τρόικας και όχι υπέρ μίας άμεσης περικοπής χρεών μόνο για την Ελλάδα. Γι΄ αυτόν τον σκοπό μπορούν να βρεθούν πανευρωπαϊκά σύμμαχοι μεταξύ του φάσματος των αριστερών, των συνδικάτων και των κοινωνικών κινημάτων. Με αυτό το σκεπτικό μπορεί να οργανωθεί μία πλατιά καμπάνια αλληλεγγύης για την Ελλάδα.
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της Die Linke. Τη μετάφραση έκανε ο ∆ημήτρης Αναστασίου.
στα δίκτυα του κόσµου
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2014
www.facebook.com/pages/A ction-Antifasciste-ParisBanlieue
Ενάντια στην ισλαμοφοβία
∆εκάδες οργανώσεις θα διαδηλώσουν σήμερα στο Παρίσι ενάντια στην «έκκληση
Σπάει το μέτωπο της «ορθοδοξίας»
“
Απανωτά χτυπήματα για την πολιτική του Βόλγφκανγκ Σόιμπλε, την ώρα που στο Βερολίνο ετοιμάζονται για τις διαπραγματεύσεις με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ
για εθνική ενότητα», που προωθείται από τους κυρίαρχους με αφορμή τις δολοφονίες στο Charlie Hebdo. H πρωτοβουλία επιτίθεται σε όσους σκορπούν τον τρόμο και τον θάνατο ισχυριζόμενοι ότι δρουν στο όνομα του Ισλάμ, και καταγγέλλει το αυξανόμενο κλίμα ισλαμοφοβίας των τελευταίων ημερών, που ενισχύει τις επιθέσεις εναντίον τζαμιών, την καταστολή εναντίον των νέων, την στρατιωτικοποίηση ολόκληρων περιοχών και την καταπίεση των μουσουλμάνων.
Ο γερμανός Υπουργός Οικονομικών θεωρείται πλέον σχετικά απομονωμένος με τις εμμονικές του απόψεις περί συνέχισης “της πολιτικής των μεταρρυθμίσεων”, τις οποίες και επανέλαβε και πάλι την περασμένη Τετάρτη σαν να μην είχε ακούσει τίποτα από όσα γίνονταν γύρω του.
www.flo6x8.com
Φλαμέγκο και κοινωνική διαμαρτυρία
Έντονες αντιδράσεις έ χει προκαλέσει η απόφαση του δήμου της Σεβίλλης, με
την οποία προειδοποιεί τα μέλη της ομάδας «flo6x8» ότι αν συνεχίζουν τις δημόσιες εμφανίσεις τους θα τιμωρηθούν με χρηματικό πρόστιμο. H «flo6x8» είναι μια πρωτοβουλία ακτιβιστών στην Ανδαλουσία που χρησιμοποιεί το φλαμέγκο σε κοινωνικές διαμαρτυρίες, θεωρώντας ότι η λαϊκή τέχνη επιβιώνει και βρίσκει τον δρόμο της μόνο όταν συνομιλεί με τους ανθρώπους που αγωνίζονται ενάντια στην αδικία και την εκμετάλλευση.
www.analisesocial.ics.ul.pt
Στοπ στην λογοκρισία
Χιλιάδες άνθρωποι έ χουν υπογράψει στην διαδικτυακή εκστρατεία ενά-
ντια στο κλείσιμο του «Analisesocial», του δημοφιλούς περιοδικού κοινωνικών αναλύσεων που εξέδιδε από το 1963 το Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του πανεπιστημίου της Λισσαβόνας. Η απόφαση ήταν του προέδρου του πανεπιστημίου που είπε ότι θέλει να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια του περιοδικού από την προσβλητική γλώσσα, μετά την δημοσίευση του δοκίμου «A luta voltou ao muro» (ο αγώνας πήγε στο δρόμο), που αντανακλούσε την γενικευμένη κοινωνική αγανάκτηση από την πολιτική της λιτότητας. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
31
∆ΙΕΘΝΗ
Του ∆ημήτρη Σμυρναίου
Γ
ια τον συντηρητικό Τύπο της Γερμανίας η χειρότερη είδηση της εβδομάδας ήρθε από το Λουξεμβούργο. Η γνωμοδότηση του ισπανού Γενικού Εισαγγελέα στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο, που συμφωνεί κατ’ αρχήν με την αγορά κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κρίνοντάς την συμβατή με τις συνθήκες, ερμηνεύθηκε από εφημερίδες όπως η «ντι Βελτ» και η «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» ως λευκή επιταγή, έστω και με κάποιες υποσημειώσεις στο πίσω μέρος της για να προχωρήσει την ερχόμενη εβδομάδα ο Μάριο Ντράγκι στις πολυαναμενόμενες ανακοινώσεις του περί «ποσοτικής χαλάρωσης». «Μια γιορτινή μέρα για τον ίδιο, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τους υπεύθυνους για τη διάσωση του ευρώ και τους κερδοσκόπους και μια μαύρη μέρα για τους φορολογούμενους της ευρωζώνης και την ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας», έγραφε πικρόχολα και τρομολαγνικά η συντηρητική εφημερίδα. Ήταν ακριβώς αυτό που δεν ήθελαν πολλοί στη Γερμανία με πρώτο και καλύτερο τον πρόεδρο της Μπούντεσμπανκ Γιενς Βάιντμαν και ήταν φυσικό οι αντιδράσεις να είναι έντονες, πολύ περισσότερο μάλιστα, που κάποιοι θεωρούν ότι αυτή η εξέλιξη μπορεί και να βοηθήσει σημαντικά μια μελλοντική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα.
Πισώπλατα χτυπήματα
Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν αφορά άμεσα την Ελλάδα στην παρούσα φάση, αλλά άλλες χώρες του Νότου με πολύ μεγαλύτερο χρέος. Και αφαιρεί ένα επιχείρημα περί μη δυνατότητας αναδιάρθρωσης των ομολόγων που έχει στα χέρια της η ΕΚΤ. Επίσης, η δήλωση του πρώην επιτρόπου Ολι Ρεν, ότι με αυτή τη γνωμοδότηση σηματοδοτείται ουσιαστικά η λήξη της συμμετοχής της ΕΚΤ στην τρόικα, άρα και το τέλος της τρόικας με τη γνωστή της μορφή, δείχνει το ντόμινο των εξελίξεων που μπορεί να
ακολουθήσουν. Και πολλοί με πρώτο και καλύτερο το Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κάνουν την εκτίμηση ότι πρόκειται για μια πισώπλατη μαχαιριά στην ως τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική της δημοσιονομικής αρετής, η οποία χάνει συνεχώς οπαδούς. Ο κύριος Σόιμπλε δέχτηκε πάντως και άλλα χτυπήματα την περασμένη εβδομάδα, αρχής γενομένης από την εκτίμηση του οικονομολόγου Μαρσέλ Φράτσερ, ο οποίος είναι και ένας εκ των συμβούλων της κυβέρνησης και ο οποίος χαρακτήρισε «μη βιώσιμο» το ελληνικό δημόσιο χρέος και πρότεινε το κούρεμά του κατά 50%. Ανάλογα τοποθετήθηκε και ο αυστριακός οικονομολόγος Κρίστιαν Κόισνιγκ, από το Πανεπιστήμιο του Σαιντ Γκάλεν . Κατά την γνώμη του Οτιδήποτε άλλο εκτός από κούρεμα «θα ισοδυναμούσε με αναβολή της χρεοκοπίας». Ακολούθησαν και δηλώσεις από άλλους γερμανούς αξιωματούχους αλλά και δημοσιεύματα από εφημερίδες, που έφταναν να χαρακτηρίσουν «ανανεωτή» της Ελλάδας τον Αλέξη Τσίπρα και προεξοφλούσαν γερμανικές υποχωρήσεις για να βρεθεί μια λύση πραγματικής μείωσης και άρα βιωσιμότητας του χρέους. Ο γερμανός Υπουργός Οικονομικών θεωρείται πλέον σχετικά απομονωμένος με τις εμμονικές του απόψεις περί συνέχισης «της πολιτικής των μεταρρυθμίσεων», τις οποίες και επανέλαβε και πάλι την περασμένη Τετάρτη σαν να μην είχε ακούσει τίποτα από όσα γίνονταν γύρω του. Κάποιοι μάλιστα φτάνουν να ισχυρίζονται ότι υπάρχει και μια διαφοροποίηση του σε αυτό το θέμα από την καγκελάριο Μέρκελ, η οποία προτιμά να μην εκδηλώνεται δημόσια το τελευταίο διάστημα.
Προετοιμασίες για την κυβέρνηση της Αριστεράς
Όσοι παρακολουθούν τη στάση της κυβέρνησης του Βερολίνου και τις καθημερινές ενημερώσεις από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο έχουν πια την βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση Σαμαρά θεωρείται οριστικά παρελθόν και ήδη προετοι-
μάζεται η στρατηγική αντιμετώπισης της νέας κυβέρνησης της Αριστεράς. Μάλιστα η εφημερίδα του Μονάχου «Ζουντντόιτσε Τσάιτουνγκ» ισχυριζόταν αυτή την εβδομάδα ότι έχουν αρχίσει και κάποιες ανεπίσημες επαφές μεταξύ Βερολίνου και Κουμουνδούρου, σε μια προσπάθεια πιθανώς να προετοιμαστεί και η γερμανική κοινή γνώμη για αυτό το ενδεχόμενο, όταν λόγω αποτελέσματος οι επαφές θα καταστούν επίσημες. Ανεξάρτητα αν ισχύει η παραπάνω πληροφορία το σίγουρο είναι ότι στο Βερολίνο έχουν πλέον εγκαταλείψει οριστικά την κινδυνολογική εκστρατεία με αιχμή το Grexit και ρίχνουν ήδη γέφυρες διαλόγου, τη στιγμή που το αίτημα της διαγραφής του δυσβάστακτου ελληνικού χρέους αποκτά ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αναγνωρίζεται, επίσης, η «υπεροχή» του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στη σημερινή συγκυβέρνηση στο επίπεδο της στελέχωσής του από διεθνώς αναγνωρισμένους οικονομολόγους με στοιχειοθετημένες απόψεις και προτάσεις για το «ελληνικό πρόβλημα». Αυτό είναι και ένα στοιχείο που έχει επηρεάσει το δημόσιο διάλογο σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο. Η δημόσια τοποθέτηση του ιρλανδού υπουργού Οικονομικών για την χρησιμότητα που θα είχε μια πανευρωπαϊκή διάσκεψη για το θέμα του χρέους των χωρών του Νότου δεν ήταν καθόλου τυχαία και προκάλεσε εκνευρισμό στο επιτελείο του γερμανού ΥΠΟΙΚ. Βεβαίως, υπάρχουν και οι πιστοί της γερμανικής πολιτικής της αρετής, όπως οι πρωθυπουργοί της Φινλανδίας και της Ισπανίας. Το ερώτημα δεν είναι βεβαίως τι ευαγγελίζονται κάποιοι από τους πιο ακραίους συντηρητικούς στην Ευρώπη, αλλά γιατί η απερχόμενη κυβέρνηση αρνείται επίμονα να εκμεταλλευτεί την μεταστροφή του κλίματος διεθνώς για να βελτιώσει την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και συνεχίζει απλά μέχρι την τελευταία στιγμή να υπηρετεί τις πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες επιταγές της Γερμανίας, υποσκάπτοντας στην πράξη τη διαπραγματευτική θέση της χώρας, με μοναδικό στόχο την δική της προσωρινή πολιτική διάσωση.
32
ΕΥΡΩΠΗ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Οι εκλογές στην Ελλάδα και το μέλλον της Ευρώπης ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ 2015 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Τ
ο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης μπορεί να διαφοροποιηθεί το 2015 σε σύγκριση με το 2014. Ήδη είναι γνωστό ότι θα γίνουν εκλογές σε αρκετές χώρες της Ευρώπης: Ελλάδα, Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, Πορτογαλία, ∆ανία, Φιλανδία, Πολωνία και, ενδεχομένως, Ιταλία. Οι εκλογές αυτές μπορεί να συμβάλουν στην αλλαγή της εικόνας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και να παίξουν αποφασιστικό ρόλο για το μέλλον της ΕΕ. Ό,τι δηλαδή δεν έγινε δυνατόν με τις ευρωεκλογές, όπου ανακυκλώθηκε η ίδια κατάσταση, η «μεγάλη συμμαχία» –αποδυναμωμένη βέβαια– συντηρητικών, σοσιαλδημοκρατών και των συμμάχων τους. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που θα ανοίξει τον κύκλο αυτών των εκλογών οι οποίες θα γίνουν σε βαρύ πολιτικό κλίμα εξαιτίας των πολιτικών της λιτότητας. Το κλίμα έγινε ακόμη βαρύτερο μετά τη δολοφονική επίθεση κατά του περιοδικού «Charlie Hebdo» που στοίχισε τελικά τη ζωή 17 ανθρώπων. Η Γαλλία και η Ευρώπη γλιστράει στην παγίδα του περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών εν ονόματι της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Το Παρίσι ευθυγραμμίζεται με τις πιο επιθετικές δυνάμεις στέλνοντας στρατό στο Ιράκ – κάτι που είχε αποφύγει ο Σιράκ–. Η σκλήρυνση της κατάστασης αυτής σε συνδυασμό με τα οξύτατα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα του αποπληθωρισμού της ανεργίας και της νο-
Το Βερολίνο απομονωμένο για το Grexit
Οι Έλληνες πρέπει να κάνουν οικονομίες. Οι Έλληνες πρέπει να κάνουν ακόμα περισσότερες οικονομίες. Απαγορεύεται να ψηφιστούν κόμματα που τάσσονται κατά της λιτότητας μισματικής αναστάτωσης, μετά την απόφαση της Ελβετικής Τράπεζας να ξεκλειδώσει την ισοτιμία του νομίσματός της με το ευρώ προκαλεί μεγάλες αβεβαιότητες.
Η αποκάλυψη στις 25 Ιανουαρίου
Μέσα σ’ αυτή την ταραγμένη ατμόσφαιρα θα γίνουν οι εκλογές στην Ελλάδα. Το ενδεχόμενο νίκης του ΣΥΡΙΖΑ έσπειρε τον πανικό. Οι θεματοφύλακες
ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ∆ΟΓΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΜΕΡΚΕΛ
Η Ελλάδα και το ευρώ
Του Ολιβιέ Πασέτ*
Για την Άνγκελα Μέρκελ, η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ μπορεί να μην είναι πρόβλημα. Για τον Χαν Βέρνερ Σιν, τον υπεύθυνο του IFO, θα είναι μάλιστα η λύση. Αφήνουν να πιστέψει ο κόσμος ότι έτσι θα σώσουν το ευρώ μέσω του ακρωτηριασμού του, αποφεύγοντας το πρόβλημα της Ελλάδας, για να σωφρονίσουν τους ρέμπελους του Νότου. Πρόκειται για ένα παιχνίδι που μπορεί, κυρίως, να αποδειχθεί πολύ ακριβό για την ευρωζώνη. Στα χαρτιά, βέβαια, ο χρηματοπιστωτικός κίνδυνος μιας στάσης πληρωμών της Ελλάδας φαίνεται ότι μπορεί να περιοριστεί, γιατί περισσότερο από τα ¾ του χρέους της Ελλάδας έχει περάσει στα χέρια δημόσιων πιστωτών (κράτη, ευρωπαϊκά ταμεία, ∆ΝΤ). Οι κίνδυνοι συστημικής αποσταθεροποίησης των τραπεζών θα έχουν συνεπώς οριοθετηθεί, το κόστος για τα κράτη της ευρωζώνης από μια αμοιβαιοποίηση των ζημιών θα περιοριστεί στα 2,5% έως 3% του δημοσίου χρέους της Γαλλίας και Γερμανίας.
∆ιπλή ποινή για την Ελλάδα
πρακτικές αυτές και εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στον ελληνικό λαό.
Για την Ελλάδα θα ήταν μια διπλή ποινή: της πολιτικής της προσαρμογής, που έχει ήδη στοιχίσει περισσότερο από το 25% του ΑΕΠ, πέρα από τον εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο της χρεοκοπίας του τραπεζικού συ-
του νεοφιλελευθερισμού στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες, έσπευσαν με ένα μείγμα απειλών και ωμών επεμβάσεων στην εκλογική διαδικασία «να εξορκίσουν το κακό που έρχεται αναπόφευκτα». Η πολιτική του εκφοβισμού που εγκαινίασε το Βερολίνο, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στην Ευρώπη και όχι μόνο. Οι πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς και διανοούμενοι από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ καταδικάζουν τις
στήματος και την πιστωτική κρίση στον ιδιωτικό τομέα και τη στάση πληρωμών για τα ιδιωτικά χρέη. Η πρωτογενής εξισορρόπηση που επιτεύχθηκε με πολλές θυσίες το 2014, δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο. Ο περιορισμός, όμως, σε αυτή την ανάλυση είναι βέβαια επικίνδυνο πράγμα. Γιατί θα σήμαινε άρνηση της μερικής αποτυχίας της στρατηγικής της εξόδου από την κρίση και κυρίως αποφυγή οποιασδήποτε αντίδρασης για τη θεραπεία της, εξαιτίας ενός τυφλού δογματισμού
Υπερεκτιμημένες εκτιμήσεις για τη βοήθεια στην Ελλάδα
Πώς μπορεί να γίνει κατανοητό ότι μια χώρα, η οποία έχει όπως λέγεται ωφεληθεί με 360 δισ. ευρώ βοήθειας, δηλαδή δύο φορές το ΑΕΠ της σε τέσσερα χρόνια, να βλέπει τον πλούτο της να μειώνεται κατά 25%; Η Ελλάδα έχει βέβαια πάρει 226,5 δισ. ευρώ δάνεια από δημόσιους θεσμούς και έχει δεχθεί διαγραφή δανείων και τόκων πάνω από 100 δισ. το 2011 και το 2012. Ακόμα, έχει να λάβει 28,1 δισ. βοήθεια από το EFSF και το ∆ΝΤ μέχρι τον Φεβρουάριο υπό προϋποθέσεις. Όλα αυτά η Κομισιόν τα θεωρεί βοήθεια. Όμως, τι σημαίνουν αυτά για την Ελλάδα; ∆εν πρόκειται για ένα φρέσκο χρήμα (που πηγαίνει στα ταμεία του κράτους). Το 70% του ποσού πήγε για την εξυπηρέτηση του υπάρχοντος δανείου και το 19% για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι: 1) Η βοήθεια αυτή δεν πήγε για την άρδευση της πραγματικής οικονομίας. 2) Η βοήθεια προορίζεται να εξασφαλίσει πρώτα απ΄ όλα τους δανειστές της Ελλάδας, σε ένα παιχνίδι αισχροκέρδειας. 3) Με τη βοήθεια επιβλήθηκαν το 2012 ακόμα πιο επώδυνοι όροι και από αυτούς που θα υποχρεωνόταν η χώρα με μία έξοδο από το ευρώ. Η Ελλάδα οφείλει να αυτοχρηματοδοτείται και να πιέζει το λαό της όπως θα έκανε και με μια στάση πληρωμών. Χωρίς όμως ν’
Η εφημερίδα «Λε Μοντ» επεσήμανε με σχόλιό της την «απομόνωση του Βερολίνου για το Grexit» αναφέροντας μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις ηγετών της Ευρώπης που διαφοροποιήθηκαν από τη στάση του Βερολίνου. Στο γερμανικό τύπο της αριστεράς – και όχι μόνο– γράφτηκαν άρθρα και σχόλια επικριτικά κατά των ΜέρκελΣόιμπλε. H εφημερίδα «Die Fageszifeung» άσκησε έντονη κριτική με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο σε ένα πλαίσιο με φόντο τον Φ. Σόιμπλε και τίτλο «Η υπέρτατη Αρχή της Ευρω-Μαχτ ανακοινώνει ότι απαγορεύεται να ψηφιστούν κόμματα που έχουν ταχθεί κατά της λιτότητας». Μετά από αυτή την αντίδραση το Βερολίνο φαίνεται ότι έχει αλλάξει στάση. Τίποτα όμως δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα. Σίγουρο είναι ότι μετά την προκήρυξη των εκλογών στην Ελλάδα τέθηκαν για πρώτη φορά τα ζητήματα του χρέους των χωρών του Νότου και ιδιαίτερα της Ελλάδα καθώς και του μέλλοντος της Ευρώπης. Καθημερινά στον Τύπο δημοσιεύεται πληθώρα άρθρων – ρεπορτάζ για το τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα με το χρέος και την ανθρωπιστική κρίση. Μ. Κ.
απαλλάσσεται από την υποχρέωσή της να αποπληρώσει το χρέος και δεν επωφελείται από μια συναλλαγματική ευελιξία. Αποτέλεσμα: η δυναμική της ανάπτυξης της χώρας είναι ήδη τόσο εξασθενημένη, ώστε η Ελλάδα να μην πληροί ακόμα και μακροπρόθεσμα τις προϋποθέσεις της φερεγγυότητας που ζητούν οι αγορές. Αυτή η αποτυχία της τρόικας και η τυφλή πολιτική που τη συνοδεύει, μας υπενθυμίζουν ότι η ευρωζώνη δεν μπορεί ποτέ να λειτουργήσει χωρίς εσωτερικές μεταβιβάσεις και ότι το γερμανικό μπλοκάρισμα την οδηγεί σε αδιέξοδο.
Καταστρέφεται ολοκληρωτικά η εμπιστοσύνη στο ευρώ
Ισχυρίζονται ότι έτσι σώζουν το ευρώ αποφεύγοντας το πρόβλημα της Ελλάδας. Πρόκειται για τέλεια καταστροφή της εμπιστοσύνης που οικοδομήθηκε γύρω από το ευρωπαϊκό νόμισμα και καθιστά αφερέγγυους τους θεσμούς που οικοδομήθηκαν γύρω από αυτό. Το σήμα που δίνεται προκαλεί τεράστιο στρες εξαιτίας του κινδύνου μετάδοσης του ιού στην Ισπασνία και την Ιταλία. Η μελέτη της ιστορίας δείχνει ότι είναι σχεδόν αδύνατον να σταθεροποιηθεί ένα ενιαίο νόμισμα, όταν οι διαδικασίες αποδιάρθρωσής του αρχίζουν. Τελικά, δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κάποιος αν είναι βαθύτερη επιθυμία της Γερμανίας να βγει η ίδια από το παιχνίδι. Η κατάσταση αυτή υποδαυλίζει την κρίση της δημοκρατικής Ευρώπης με τις επεμβάσεις, τους εκβιασμούς και την υποστήριξη των κομμάτων του νεποτισμού, με βαρύτατες αρνητικές συνέπειες. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί υπονομεύουν τη νομιμοποίησή τους και υποδαυλίζουν μέρα με την ημέρα τους κοινωνικο-πολιτικούς κινδύνους. * Ο Ολιβιέ Πασέτ είναι διευθυντής του ιδρύματος οικονομικής ανάλυσης Xerfi. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην γαλλική εφημερίδα «Λα Τριμπιούνε».
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
33
ΘΕΑΤΡΟ
Η παραδόξως ρομαντική queer περφόρμανς** της ομάδας Nova Melancholia, «Ωδές στον πρίγκιπα», βασισμένη στην ομώνυμη ποιητική συλλογή του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου (εκδόσεις Ύψιλον, 1981) αποτελεί, σύμφωνα με τις προθέσεις του πολυσχιδούς και δραστήριου σκηνοθέτη Βασίλη Νούλα, μια ελεγεία για την απώλεια (ή το ανέφικτο) του έρωτα. Η περφόρμανς, η οποία επαναλαμβάνεται στον κυριολεκτικά «underground» χώρο ονόματι Μπαγκλαντές, φιλοδοξεί να στήσει ένα πρόσκαιρο ζωντανό μνημείο για τους χαμένους ή τους ξανακερδισμένους έρωτες της ζωής μας, αποτίνοντας φόρο τιμής σ’ έναν από τους πλέον ερωτικούς ποιητές της νιότης του σκηνοθέτη και της ομάδας, τον Νίκο Αλέξη Ασλάνογλου. Με αφορμή την περφόρμανς, η «Εποχή» απευθύνει στον Βασίλη Νούλα τρεις ερωτήσεις.
“
Η θέση σου είναι στην Αθήνα, πρίγκιπα* O Βασίλης Νούλας μιλά με αφορμή την περφόρμανς «Ωδές στον πρίγκιπα»
Θα ήταν ευχής έργο το πείραμα του Εμπρός να γενικευόταν, να γεμίσει η Αθήνα από αυτόνομες ζώνες πολιτισμού, ως αντίσταση σε μια εποχή που μοιάζει να επιβάλει ολοένα και πιο καθαρά ένα συγκεντρωτικό και “από τα πάνω” μοντέλο ελέγχου της παραγωγής πολιτισμού.
Στην παράσταση παίζουν οι: Αντώνης Γκρίτσης, Λήδα ∆άλλα, Αθανάσιος Κουβούσης, Αλέξια Σαραντοπούλου, Κώστας Τζημούλης, ∆έσποινα Χατζηπαυλίδου. Σκηνοθεσία: Βασίλης Νούλας, σκηνικά - κοστούμια: Nova Melancholia, βοηθός σκηνοθέτη: Ελισάβετ Ξανθοπούλου. Στο χώρο Μπαγκλαντές (Χαλκοκονδύλη 35, τηλ. 6985790834), 18-20 και 25-27 Ιανουαρίου, στις 9.15μ.μ. Για περισσότερες πληροφορίες: www.novamelancholia.gr βοηθάνε πολύ! Οι άνθρωποι που συνάντησα στους δύο κύκλους σεμιναρίων για την περφόρμανς στον πολυχώρο Ρομάντσο, του Bios, ήταν πραγματικά πολύ ανοιχτοί και περίεργοι για αυτό το πολύμορφο πράγμα που αποκαλούμε περφόρμανς. Με κάποιους μάλιστα συνεργάζομαι και στις «Ωδές στον πρίγκιπα». Έχοντας υπάρξει ένας από τους πρωτεργάτες της Κίνησης Μαβίλη και κατόπιν της Κολλεκτίβας «Ομόνοια», που μεταξύ άλλων έδωσαν ζωή στο για χρόνια απαξιωμένο από την πολιτεία θέατρο Εμπρός, πώς νιώθεις που το Θέατρο αυτό παραμένει ανοιχτό; Πώς νιώθεις στην νέα σου στέγη, το Μπαγκλαντές; Όταν πρωτομπαίναμε στο Εμπρός με τα παιδιά από την Κίνηση Μαβίλη, τον Νοέμβριο του 2011, δεν φανταζόμασταν την τεράστια σημασία κι εμβέλεια που θα λάμβανε η κίνησή μας αυτή! Είμαι πολύ περήφανος που συμμετείχα σε αυτή την ιστορία και πολύ χαρούμενος που το Εμπρός συνεχίζει να είναι τόσο ζωντανό και δημιουργικό τρία χρόνια μετά! Θα ήταν ευχής έργο το πείραμα του Εμπρός να γενικευόταν, να γεμίσει η Αθήνα από αυτόνομες ζώνες πολιτισμού -ως αντίσταση σε μια εποχή που μοιάζει να επιβάλει ολοένα και πιο καθαρά ένα συγκεντρωτικό και «από τα πάνω» μοντέλο ελέγχου της παραγωγής πολιτισμού (με τη διάλυση της κρατικής υποστήριξης σε μικρές ομάδες, την κυριαρχία μεγάλων ιδιωτικών ιδρυμάτων που διαθέτουν -μόνον αυτά- όλους τους πόρους και άρα είναι σε θέση να διαμορφώνουν το πολιτιστικό τοπίο της χώρας). Το Μπαγκλαντές, ένας ανεξάρτητος εναλλακτικός χώρος στην καρδιά της Αθήνας, είναι ένα «νησί» καλλιτεχνικής ελευθερίας και παρεΐστικης «do it yourself» αντίληψης. Ωστόσο, είναι λάθος να μιλάμε για μόνιμες στέγες αναπαράγον-
τας ένα παλαιότερο μοντέλο. Η εποχή της ρευστότητας και της κινητικότητας αλλά και η ίδια η φύση της περφόρμανς ταιριάζουν καλύτερα με μικρές εφήμερες σκηνές ουτοπίας που μετακινούνται και δημιουργούν ένα υπόγειο δίκτυο εναλλακτικής κουλτούρας στην πόλη.
«Αναφορά»
Σπύρος Πετρίτης
* Ο πρώτος στίχος των Ωδών στον πρίγκιπα. Επιλογή ποιημάτων από τη συλλογή «Ωδές στον πρίγκιπα» μπορείτε να δείτε στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου: www.sarantakos.com/kibwtos/aslanoglou_wdes.html ** Περφόρμανς: Είδος πειραματικών παραστάσεων στα οποία κυριαρχούν μεταδραματικές/μεταμοντέρνες φόρμες με στόχο το κοινό αισθητικό βίωμα και συχνά την αλληλεπίδραση θεατών και performers.
του Φραντς Κάφκα
Ο
μονόλογος «Αναφορά - ένας πίθηκος που έγινε άνθρωπος», βασισμένο στο διήγημα του Φραντς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» παρουσιάζεται από την θεατρική ομάδα Roswitha, σε σκηνοθεσία ∆ανάης Σπηλιώτη και ερμηνεία του Θοδωρή Σκυφτούλη. Ένας πίθηκος παρουσιάζει στους θεατές την πορεία της μετάλλαξής του σε άνθρωπο. Ξεκινά την αφήγησή του από τη στιγμή που ελεύθερος στη ζούγκλα, πυροβολείται και φυλακίζεται από μια εταιρεία εμπορίου άγριων ζώων. Αιχμάλωτος στο κλουβί του πρέπει να βρει τρόπο να επιβιώσει: «Εάν γίνω ένας απ’ αυτούς, θα βγω απ’ το κλουβί»! σκέφτεται. Και γίνεται ένας από εμάς… Μαθαίνει να μιλάει, γίνεται ηθοποιός και κάθε βράδυ παρουσιάζει μπροστά μας την παράσταση της ίδιας του της ζωής. Μια ειρωνική αλληγορία για την εξέλιξη του πολιτισμού μας, τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας το διαφορετικό, τη μανία μας να εξομοιώνουμε και να εξομοιωνόμαστε. Στο δυτικό μας πολιτισμό τι έχουμε τελικά κερδίσει; Στο όνομα της ασφάλειας πόση από την ελευθερία μας έχουμε εκχωρήσει; Και ποιος είναι ο διαφορετικός, ο άλλος; Παραστάσεις: Τετάρτη έως Σάββατο, στις 9.15μ.μ., Κυριακή στις 7μ.μ., στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (210 9212900).
«Το βιβλίο της Κατερίνας» του Αύγουστου Κορτώ
Ο Γιώργος Νανούρης διασκευάζει για το θέατρο και σκηνοθετεί «Το βιβλίο της Κατερίνας» του Αύγουστου Κορτώ, με τη Λένα Παπαληγούρα στον ομώνυμο ρόλο και τον Λόλεκ να τη συνοδεύει μουσικά επί σκηνής, ενώ στην παράσταση συμμετέχει και ο Γιώργος Νανούρης. Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της διπολικής μητέρας του συγγραφέα. Η Κατερίνα έχει μόλις αυτοκτονήσει και αρχίζει να αφηγείται την καταραμένη ζωή της. Φάρμακα, χάπια, σύζυγος και γιος, αγάπη και μίσος, ομοφυλοφιλία, αυτοσαρκασμός, χιούμορ ανακατεμένο με πόνο, στοργή μέσα από στριγγλιές, και απόπειρες αυτοκτονίας αποτελούν τη χαοτική πραγματικότητα της ηρωίδας που παλεύει με τη διπολική διαταραχή και γραπώνεται από όποιον μπορεί, με αποτέλεσμα να παρασύρει μια ολόκληρη οικογένεια στη δίνη της αρρώστιας της. Παραστάσεις: ∆ευτέρα και Τρίτη, στις 9μ.μ. και Παρασκευή, στις 11.45μ.μ., στο Θησείον (Τουρναβίτου 7, Θησείο, τηλ. 210 3255444).
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ
Έχοντας εμπειρία τόσων χρόνων στις θεατρικές σπουδές, αλλά και στο θέατρο και ιδίως σε αυτό που ονομάζεις queer performance, πιστεύεις ότι το σημερινό φιλοθεάμον κοινό έχει εξοικειωθεί με αυτού του είδους τις καλλιτεχνικές δράσεις; Ως ένα βαθμό, ναι. Χάρη στα τόσα πράγματα που γίνονται πλέον στην Αθήνα από ανθρώπους που είναι συντονισμένοι με τις σύγχρονες «ευαισθησίες», με τους σύγχρονους προσανατολισμούς της περφόρμανς. Χάρη στην προεργασία που έγινε, ώστε να είμαστε πιο δεκτικοί στις νέες φόρμες, από το Φεστιβάλ Αθηνών επί Λούκου. Είναι πραγματικά δεκτικοί οι σημερινοί νέοι ηθοποιοί όταν ολοκληρώνουν τις βασικές τους σπουδές ιδιαίτερα σε μια ∆ραματική Σχολή στην Αθήνα και κατόπιν απευθύνονται σε εσάς τους σκηνοθέτες με διαφορετική από την παραδοσιακή αντίληψη για να επιμορφωθούν; Εάν κάποιος έχει απλώς τελειώσει μια ∆ραματική Σχολή στην Αθήνα, το πιθανότερο είναι πως δεν θα είναι δεκτικός σε διαφορετικές αντιλήψεις περί του θεάτρου! Όμως, όλο και περισσότερο οι νέοι ηθοποιοί έχουν σπουδάσει και κάτι άλλο (αυτό κάνει πολύ μεγάλη διαφορά), ενδεχομένως έχουν επαφή με το εξωτερικό, έχουν κάνει σεμινάρια έξω από τα στενά όρια της ∆ραματικής Σχολής, μπορεί να έχουν μια πιο ζωντανή σχέση με τη μουσική ή με το χορό... Όλα αυτά
34 ΜΟΥΣ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Η μαγεία των πλήκτρων
Τ
η σπάνια ευκαιρία ενός ρεσιτάλ για δύο πιάνα θα απολαύσει το μουσικό κοινό στο πλαίσιο του Κύκλου «Πιανόραμα» που διοργανώνεται για πρώτη φορά στο Μέγαρο και φέρνει επί σκηνής δεξιοτέχνες του «βασιλιά» των οργάνων. Οι δύο έλληνες πιανίστες διεθνούς κύρους: ο Στέφανος Νάσος και ο Απόστολος Παληός με κατευθυντήριο άξονα την πιανιστική Ρωσική Σχολή της ρομαντικής και μεταρομαντικής εποχής, προτείνουν στο κοινό μια περιήγηση σε αντιπροσωπευτικά έργα της φιλολογίας για δύο πιάνα, με συνθέτες αναφοράς τρεις Ρώσους μουσουργούς: τον Αντόν Αρένσκι (1861-1906), τον Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι (1840-1893) και τον Σεργκέι Ραχμάνινοφ (1873-1943). Το φετινό «Πιανόραμα», πέρα από μια συνηθισμένη παράθεση πιανιστικών ρεσιτάλ, επιχειρεί να ανιχνεύσει διαφορετικές, συχνά αναπάντεχες, όψεις ενός ολόκληρου κόσμου του πιάνου: άλλοτε ιχνηλατώντας το λιγότερο γνωστό ρεπερτόριο του οργάνου για τέσσερα χέρια και δύο πιάνα, άλλοτε εξερευνώντας τη γοητευτική και γόνιμη αντιπαράθεση του «κλασικού» πιάνου με τα έργα του 20ού αιώνα, τον αυτοσχεδιασμό, την τζαζ, ακόμα και το ροκ, και πάντοτε δίνοντας βήμα στους εξαιρετικούς έλληνες συνθέτες και σολίστ. Μετά τον Στέφανο Νάσο και ο Απόστολο Παληό, ακολουθούν η Ντόρα Μπακοπούλου (10/2), ο Χρίστος Παπαγεωργίου στο διπλό ρόλο του πιανίστα και συνθέτη (29/4) και η Έφη Αγραφιώτη με τον Γιώργο Κοντραφούρη (20/5). Την Τετάρτη 21 Ιανουαρίου, στις 8.30μ.μ., στην Αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 12 και 20 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) και 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).
100 χρόνια από τη γέννηση του Τσιτσάνη
Π
ολυγραφότατος, μεγαλοφυής, καινοτόμος, με πλούσια φαντασία και έργο σπάνιας ποιότητας, μαστοριάς και καλαισθησίας, ο Βασίλης Τσιτσάνης έγινε ο συνθέτης που χωρίς αυτόν η εικόνα της ελληνικής μουσικής θα ήταν περιορισμένη και διαφορετική. 18 Ιανουαρίου 1915: Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννιέται στα Τρίκαλα. Και από ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας, την ίδια ημερομηνία, 18 Ιανουαρίου του 1984, πεθαίνει στο νοσοκομείο Brompton του Λονδίνου. Στο ενδιάμεσο κατάφερε να αλλάξει την ιστορία του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού για πάντα. Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σημαντικότερου από τους δημιουργούς της ελληνικής λαϊκής μουσικής και τραγουδιού του 20ού αιώνα, η οικογένεια του Βασίλη Τσιτσάνη ανέλαβε την πρωτοβουλία να διοργανώσει, ως κεντρικό εορταστικό γεγονός, δύο μεγάλες συναυλίες αφιερωμένες στο έργο του. Για το σκοπό αυτό καλεί εξαιρετικούς συντελεστές, που διασφαλίζουν την απόδοση του έργου του κορυφαίου των λαϊκών με σεβασμό, ικανότητα και γνώση. Τον Σταύρο Ξαρχάκο που έχει ασχοληθεί ουσιαστικά τόσο με το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη όσο και με τη διαλεκτική σχέση που αυτό έχει με τις μουσικές σπουδαίων δημιουργών παγκοσμίως. Την ∆ήμητρα Γαλάνη και την Ελευθερία Αρβανιτάκη, δύο σπουδαίες γυναικείες φωνές, από τις σημαντικότερες που διαθέτουμε, οι οποίες αναλαμβάνουν να επικοινωνήσουν το ποιητικό ιδίωμα των τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη με ουσιαστικές και συναρπαστικές ερμηνείες. Την Τρίτη 20 και την Τετάρτη 21 Ιανουαρίου, στις 8.30μ.μ., σ την αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: 65, 50, 35 και 25 ευρώ, φοιτητικά και ΑΜΕΑ 15 ευρώ.
«Τριστάνος και Ιζόλδη»
Η
όπερα του Βάγκνερ «Τριστάνος και Ιζόλδη» σε πρώτη πανελλήνια σκηνική παρουσίαση. Με τη νέα αυτή μεγαλειώδη παραγωγή της η Εθνική Λυρική Σκηνή, για πρώτη φορά στην 75χρονη ιστορία της, θα αναμετρηθεί με το έργο ορόσημο της μουσικής ιστορίας, το οποίο σηματοδότησε την αρχή του ύστερου μουσικού ρομαντισμού. Ο Βάγκνερ το έγραψε επηρεαζόμενος από το έργο του σπουδαίου φιλοσόφου Άρθουρ Σοπενάουερ, αλλά και από την έντονα συναισθηματική του σχέση με την Ματθίλδη Βέζεντονκ. Ενδεικτικό της σημασίας του έργου είναι ότι επηρέασε -άμεσα ή έμμεσα-, όχι μόνο σπουδαίους συνθέτες της δυτικής μουσικής, όπως τους Μάλερ, Ρίχαρντ Στράους, Μπρίτεν, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στραβίνσκι κ.ά., αλλά και φιλοσόφους όπως ο Νίτσε, λογοτέχνες όπως ο Τόμας Μαν, συμβολιστές ποιητές του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, αλλά ακόμα και σύγχρονους κινηματογραφιστές
ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ
όπως ο Λαρς Φον Τρίερ. Όπως σε όλα τα έργα του Ρίχαρντ Βάγκνερ, το κείμενο του είναι του ίδιου και βασίζεται σε μύθο πιθανώς κελτικής προέλευσης. Η πλοκή αφορά τον έρωτα του ιππότη Τριστάνου για την ιρλανδή πριγκίπισσα Ιζόλδη, την οποία φέρνει ως νύφη στο θείο του βασιλιά Μάρκο της Κορνουάλης. Για πρώτη φορά ελληνικά μουσικά σύνολα -η Ορχήστρα και η Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνήςυπό τον αρχιμουσικό Μύρωνα Μιχαηλίδη θα ερμηνεύσουν ένα τέτοιο έργο ύψιστων απαιτήσεων. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο διεθνής Έλληνας της όπερας Γιάννης Κόκκος, ενώ πρωταγωνιστούν μονωδοί διεθνούς ακτινοβολίας. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, ερμηνεύουν ως εξής: Ο γερμανός τενόρος Τόρστεν Κερλ, στο ρόλο του Τριστάνου, η κορυφαία ∆ανέζα σοπράνο Αν Πέτερσεν στο ρόλο της Ιζόλδης, η σουηδέζα Καταρίνα Νταλάιμαν στο ρόλο της Μπρανγκένε και ο γερμανός βαρύτονος
Αφιέρωμα στον Γιάννη Σπανό
Τ
ο μουσικό περιοδικό Μετρονόμος , ένα από τα πιο συνεπή και έγκριτα περιοδικά του οποίου τα αφιερώματα για τους φίλους της μουσικής αποτελούν συλλεκτικές εκδόσεις, αυτή τη φορά μας κάνει κοινωνούς της σκέψης και της ζωής του σπουδαίου έλληνα συνθέτη Γιάννη Σπανού. «Κάτω απ’ τη μαρκίζα», «Οδός Αριστοτέλους», «Σπασμένο Καράβι», «Κι αν περπατώ», «Θα με θυμηθείς», «Πέφτει μια βροχή», «Πες πως μ’ αντάμωσες», «Μια φορά μονάχα φτάνει», «Ο τρελός», «Μια αγάπη για το καλοκαίρι» «Άνθρωποι μονάχοι», «Άσπρα καράβια», «Κίτρινη πόλη», «Μια φορά θυμάμαι», «Αγάπη δίκοπη», «Φίλε», «Ναύτης βγήκε στη στεριά», είναι μερικά από τα τραγούδια
που μας έχει χαρίσει ο Γιάννης Σπανός. Ένας σπουδαίος μελωδός, που έχοντας ήδη διαδραματίσει μια ξεχωριστή διαδρομή στο γαλλικό τραγούδι γράφοντας για την Ζιλιέτ Γκρεκό αλλά και την Μπριζίτ Μπαρντό, ήρθε στη Ελλάδα τη δεκαετία του ’60 για να γίνει ο πρωτεργάτης του Νέου Κύματος και να παίξει σπουδαίο ρόλο και στο ελληνικό τραγούδι. Μελοποίησε έλληνες ποιητές (Ν. Λαπαθιώτη, Κ. Παλαμά, Μυρτιώτισσα, Κ. Καρυωτάκη Ν. Καββαδία, Κ. Καβάφη κ.ά.) και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, του Μάνου Ελευθερίου, του Πυθαγόρα, του Κώστα Κωτούλα, του Γιώργου Παπαστεφάνου και τόσων άλλων. Με επιμέλεια της ύλης από τον Αλέξη Βάκη και τον Θανάση Συλιβό
Ράινχαρτ Χάγκεν στο ρόλο του Βασιλιά Μάρκο. Πρωταγωνιστούν επίσης : Κούρβεναλ: Μίχαελ Φιρ. Μέλοτ: Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος. Βοσκός: Νίκος Στεφάνου Τιμονιέρης: Κωστής Ρασιδάκης .Ναύτης: Αντώνης Κορωναίος. Οι νέες -λόγω των εκλογώνημερομηνίες των παραστάσεων είναι: 21, 28, 31 Ιανουαρίου & 4 Φεβρουαρίου, στις 6.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη). Τιμές εισιτηρίων: 22, 40, 60 και 80 ευρώ, φοιτητικό 15 ευρώ. •
διαβάζουμε στα περιεχόμενα: Γιάννης Σπανός: «Το όνειρο είναι στην Ελλάδα», συνέντευξη στους Μάκη Γκαρτζόπουλο και Ηρακλή Οικονόμου, Αλέξης Βάκης: «Ο Γιάννης Σπανός στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα», Μάρκος ∆αμασιώτης: «H Juliette Gréco ερμηνεύει Γιάννη Σπανό», Κώστας Κωτούλας: «Ο Γιάννης κι εγώ, συνέντευξη στον Παναγιώτη Φύτρα», Σπύρος Αραβανής: «Οι ποιητές του... Γιάννη Σπανού», Σταύρος Καρτσωνάκης: «Ο δικός μου Γιάννης Σπανός. Ένα ταξίδι στον μουσικό του κόσμο», Σταμάτης Κραουνάκης: «Μια άγνωστη ιστορία μου με τον Γιάννη Σπανό», Παντελής Θαλασσινός: «Για τον Γιάννη Σπανό», «Η δισκογραφία Γιάννη Σπανού στις 33΄στροφές», επιμ.: Ηλίας Σπυρόπουλος.
1078
35
ΒΙΒΛΙΟ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Αδόκητες συμπτώσεις
Σ
τις παράπλευρες απώλειες του θανάτου ενός συγγραφέα μπορεί να ενταχθεί – προφανώς, στα ψιλά – η έτοιμη προς δημοσίευση παρουσίαση πρόσφατου βιβλίου του, αφού, μετά τον θάνατό του, καθίσταται μη δημοσιεύσιμη. Ιδίως, όταν το βιβλίο είναι αυτοβιογραφικού χαρακτήρα. Αλλά και γενικότερα, αλλιώς αντιμετωπίζεται το πόνημα ενός συγγραφέα που χαίρει άκρας υγείας, αλλιώς ενός με σοβαρά προβλήματα υγείας και τελείως διαφορετικά, του άρτι αποθανόντος. Οπότε, σίγουρα, πρόκειται για μία δυσάρεστη σύμπτωση. Τώρα, αν τυχαίνει μέσα σε ένα μήνα να αποβιώσουν δυο συγγραφείς, που να έχουν εκδώσει πρόσφατα τα βιβλία τους, για τα οποία τα κείμενα των παρουσιάσεων να έχουν ήδη γραφτεί, τότε έχουμε μία σύμπτωση, από εκείνες που δαιμόνιζαν τον Άρθουρ Καίσλερ και κατέληξε να ζητάει τη λύση στην παραψυχολογία. Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση, του Μένη Κουμανταρέα και του Σεραφείμ Φυντανίδη, αμφότεροι βρίσκονταν στη ζώνη υψηλού κινδύνου, καρκίνοςκαρδιά. Φαινόταν, ωστόσο, πως ο “μαύρος χάρος” θα αργήσει στα ραντεβού του, καθώς και οι δύο το χρόνο της συνάντησης τον πάλευαν. Από την άλλη, η περίπτωσή τους δεν παρουσιάζει μία, αλλά σειρά συμπτώσεων. Οι δυο θάνατοι επήλθαν σε διάστημα μικρότερο του μηνός. Ενώ, τα τελευταία τους βιβλία είχαν εκδοθεί σε απόσταση μηνός. Όπως συμβαίνει εσχάτως με τους γνωστούς συγγραφείς, οι ημερομηνίες κυκλοφορίας των βιβλίων είχαν ανακοινωθεί εκ των προτέρων. 3 Νοεμβρίου η “νεανική αλληλογραφία” του Κουμανταρέα με τον Βασίλη Βασιλικό, ένα μήνα νωρίτερα, η αυτοβιογράφηση του Φυντανίδη. 3 ∆εκεμβρίου, ώρα 12.30 μ.μ., στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Θεοχαράκη παρουσιάστηκε το πρώτο, 12 Νοεμβρίου, ώρα 12.30 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής, το δεύτερο. Τρεις ομιλητές στο πρώτο, τέσσερις στο δεύτερο. Ο ένας κοινός και στα δυο, καθόσον επιμελητής του πρώτου βιβλίου και βοηθός κατά τη συγγραφή του δεύτερου. Ο Κουμανταρέας αποχώρησε βιαίως δυο μέρες μετά την παρουσίαση, κοντά μεσάνυχτα, περί την 11η μ.μ. της Παρασκευής, 5 ∆εκεμβρίου. Ο Φυντανίδης απεβίωσε ανήμερα Χριστούγεννα, στις 9 το βράδυ, 25 ∆εκεμβρίου. Και οι δυο κηδείες στο Πρώτο Νεκροταφείο, στις 9 ∆εκεμβρίου, 2 το μεσημέρι του Κουμανταρέα, στις 27 ∆εκεμβρίου, 1 το μεσημέρι του Φυντανίδη. Ως σύμπτωση μπορεί να θεωρηθεί και ο τρόπος που ο θάνατός τους σχολιάστηκε στον Τύπο. Το γεγονός ότι και οι δυο θάνατοι καλύφθηκαν εκτενώς, ήταν προβλέψιμο. Συνέπεσε, όμως, και η νοοτροπία που επικράτησε στα δημοσιογραφικά κείμενα. Και στις δυο περιπτώσεις, η εστίαση δεν ήταν αποκλειστικά στο πρόσωπο του εκλιπόντος. Σχετικά με τον θάνατο του Κουμανταρέα, το πολύ μελάνι χύθηκε για τη δολοφονία του και όχι για τον συγγραφέα. Αν αυτή η σκανδαλοθηρίστικη ροπή του Τύπου ήταν αναμενόμενη στη συγκεκριμένη περίπτωση, η εκτεταμένη αναφορά στην περίπτωση του Φυντανίδη, όχι στον δικό του θάνατο αλλά στους “θανάτους της «Ελευθεροτυπίας»”, πρώτον, δεύτερο μέχρι τον πιθανολογούμενο τρίτο, ξάφνιασε δυσάρεστα. Όσο για τα βιβλία, απέμειναν στις ομιλίες κατά τις συνεντεύξεις Τύπου, οι οποίες αναπαρήχθησαν, αναμεμιγμένες με ανεκδοτολογικά σχόλια των συγγραφέων, που ήταν παρόντες. Κι όμως, και τα δυο βιβλία θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν ένα ευρύτερο κοινό, ανεξάρτητα από την επικαιρότητα, που καλλιέργησε ο θάνατος των συγγραφέων τους. Το πρώτο, γιατί αφορά δύο από τους μετρημένους μυθιστοριογράφους της δεύτερης
Ο Μένης Κουμανταρέας κατά την εποχή που αλληλογραφούσε με τον Βασίλη Βασιλικό. Από μιας αρχής, “παίζει πιάνο και γραφομηχανή”. Κατ’ εκείνον, το μυστικό “της νεότητας της ψυχής”. μεταπολεμικής γενιάς. Αν όχι τους σημαντικότερους, σίγουρα τους δημοφιλέστερους, καθώς κατόρθωσαν τα βιβλία τους να συγκαταλέγονται και στα λογοτεχνικά και στα ευπώλητα. Το δεύτερο («31 αξέχαστα χρόνια», εκδ. Πατάκης), γιατί συνιστά ένα μοναδικό χρονικό δημοσιογραφικής ζωής, έκτασης μιας ακέραιας μεταπολιτευτικής γενιάς, το οποίο, επιπροσθέτως, είναι γραμμένο με υψηλή αίσθηση χιούμορ. Για το πρώτο, που αφορά το λογοτεχνικό πεδίο, παραμερίζοντας την αδημοσίευτη παρουσίαση, θα κάνουμε σκιαγράφηση περιεχομένων, επικεντρωμένη στο βιβλίο. Άλλωστε, κατά μία απόφανση, “έξω από τα βιβλία τους οι συγγραφείς δεν υπάρχουν”. Ανεξάρτητα αν αυτή στα πρόσφατα μετανεοτερικά χρόνια τείνει να αντιστραφεί. Β.Βασιλικός-Μ.Κουμανταρέας «Νεανική αλληλογραφία 1954-1960» Επιμέλεια-Πρόλογος: Θ. Θ. Νιάρχος Εκδόσεις Τόπος Κατ’ αρχήν, η έκδοση κάθε αλληλογραφίας έχει ανάγκη υποσελίδιων σημειώσεων. Πόσω μάλλον η συγκεκριμένη, που αφορά τα πρώτα βήματα των δυο συγγραφέων. Απορία προκαλεί η παράληψή τους, που, βεβαίως, δεν χρεώνεται στον επιμελητή. Εκτός, ίσως, από την μη παράθεση απαραίτητων στοιχείων για τα αναφερόμενα πρόσωπα, ιδίως όσα μνημονεύονται μόνο με το μικρό τους όνομα. Από την άλλη, αν οι αλληλογράφοι επιθυμούσαν κάποιες πτυχές να μείνουν μυστικές, θα μπορούσαν να αφαιρέσουν ένα-δυο επιστολές, όπως εκείνη της 18ης Ιανουαρίου 1957. Και πιθανώς, σε μερικές ακόμη επιστολές να απαλείψουν ορισμένες κρυπτικές αναφορές. Έτσι, δεν θα ικανοποιούσαν μεν τον αναγνώστη, αλλά τουλάχιστον δεν θα κέντριζαν
την περιέργειά του. Παρότι υπάρχουν τα αυτοβιογραφικά κείμενα αμφοτέρων, δεδομένου ότι αυτά συνομιλούν με μυθοπλαστικές εκδοχές, οι βιογραφίες τους μένουν να γραφούν. Κατά τη γνώμη μας, σημαντικές βιογραφήσεις, όχι μόνο λόγω του συγγραφικού αναστήματος των ίδιων, αλλά και γιατί αμφότεροι δεν στάθηκαν τύποι μονήρεις. Αντιθέτως οι βίοι τους συναντήθηκαν με επιφανή πρόσωπα της γενιάς του ’30 και της πρώτης μεταπολεμικής. Όσο αφορά την Αλληλογραφία, σε μια δεύτερη έκδοση, που σίγουρα θα υπάρξει, μετά το δυσάρεστο τέλος του ενός αλληλογράφου, ο έτερος θα μπορούσε να συμπληρώσει τις ψηφίδες, αντλώντας και από τα υπό τακτοποίηση Αρχεία τους. Αν και υπάρχουν σκοτεινά σημεία, που μόνο ο εκλιπών αλληλογράφος θα μπορούσε να φωτίσει, όπως η συναισθηματική κρίση που τον συντάραζε την Άνοιξη του 1955. Ας προσδιορίσουμε, όμως, το επίθετο “νεανική” του τίτλου. 17 Μαΐου 1931 γεννήθηκε ο Κουμανταρέας, 18 Νοεμβρίου 1934 ο Βασιλικός, που σημαίνει ότι, όταν γνωρίζονται, ο πρώτος είναι στα 23 και κάνει το στρατιωτικό του στο Ναυτικό και ο δεύτερος στα 20, δευτεροετής της Σχολής Νομικής του Αριστοτελείου. Συνολικά δημοσιεύονται 48 επιστολές, 18 του Κουμανταρέα, 30 του Βασιλικού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανά έτος κατανομή τους: 1954 επιστολές 10 (6 του Κουμανταρέα προς 4 του Βασιλικού), 1955 επιστολές 18 (7 προς 10), 1956 επιστολές 10 (5 προς 5), 1957 πέντε του Βασιλικού, 1958 καμία, 1959 μία του Βασιλικού, 1960 πέντε του Βασιλικού. Μένει η εντύπωση πως μετά την οργισμένη επιστολή, που ο Βασιλικός έγραψε στις 18 Ιανουαρίου 1957, επιστρέφοντας από το ταξίδι του στην Αθήνα για τις εορτές, ο Κουμανταρέας σιώπησε.
Αυτό μπορεί να ισχύει μόνο για εκείνο το έτος, που ο Βασιλικός κάνει το στρατιωτικό του, πιθανώς και το επόμενο. Πάντως, τον Οκτώβριο του 1959, που ο Βασιλικός βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, άρτι αφιχθείς, παρακολουθώντας μαθήματα στη Σχολή τηλεοράσεως, μέχρι και τον επόμενο Οκτώβριο, που ετοιμάζεται να επιστρέψει, φαίνεται πως η αμφίπλευρη αλληλογραφία τους έχει αποκατασταθεί. Οι επιστολές του Κουμανταρέα θα παράπεσαν κατά “το μεγάλο ταξίδι πάνω στην ήπειρο της Αμερικής” του Βασιλικού. Απώλεια, γιατί, σύμφωνα με τις απαντητικές του Βασιλικού, θα πρέπει να ήταν εκτενείς, όπως και οι περισσότερες της πρώτης τριετίας, εξομολογητικές για τον εαυτό του, αλλά και διεισδυτικές για την προσωπικότητα του φίλου του. Αδιευκρίνιστο παραμένει το πότε ακριβώς μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1954, οι δυο αλληλογράφοι γνωρίστηκαν. Αντιθέτως για τον τόπο, οι ίδιοι έδωσαν κατά την παρουσίαση του βιβλίου δυο εκδοχές. Στο πατάρι του Πικαντύλλι ισχυρίζεται ο Κουμανταρέας, στο σπίτι του Χατζιδάκι ο Βασιλικός. Θα μπορούσε να ισχύουν και τα δυο. Από το σπίτι να πήγαν στο μεσημεριανό στέκι του Χατζιδάκι και της παρέας του, όπου ο μονιμότερος θαμώνας ήταν ο Γκάτσος. Ωστόσο, μία λίγο προσεκτικότερη ανάγνωση της πρώτης επιστολής, στις 22 Ιουλίου 1954, του Κουμανταρέα, δείχνει πως δεν θα πρέπει να πρωτοσυναντήθηκαν στο ζαχαροπλαστείο, γιατί τότε αυτός θα ήταν παρών στη γνωριμία Βασιλικού - Γκάτσου. Πάντως, από την πρώτη σελίδα της Αλληλογραφίας γεννιέται στον αναγνώστη η περιέργεια να μάθει περισσότερα για τη σχέση και την αλληλογραφία αμφοτέρων με τον μεγαλύτερό τους, γεννημένο το 1925, και ήδη γνωστό μουσικοσυνθέτη, Χατζιδάκι. Τα γεγονότα του καθημερινού βίου που τους απασχολούν στην πρώτη τριετία, αυτήν της κυρίως Αλληλογραφίας τους, είναι: Τα σχέδια για καλοκαιρινές διακοπές στη Θάσο, που ναυαγούν. Με την ευκαιρία, ο Καβαλιώτης Βασιλικός μας δίνει εικόνα για το πόσο στοίχιζε τότε ένα παρόμοιο ταξίδι για έναν Αθηναίο. Οι εντυπώσεις από το Πάσχα στην Αθήνα του ’55 και γεύση για το πώς διασκέδαζε η παρέα του Χατζιδάκι. Μία περιπέτεια του Κουμανταρέα με την υγεία του. Οι δύσκολες σχέσεις τους με γονείς και ερωτικούς συντρόφους. Παρατηρούμε πως, παρόλο που έχουν κάνει ελάχιστη παρέα οι δυο τους, Χριστούγεννα 1954 και Πάσχα 1955, τα σχόλια του ενός για τα προσωπικά του άλλου είναι ουσιαστικά, δείχνοντας αμοιβαίο ενδιαφέρον αλλά και διακριτικότητα. Από αυτήν την άποψη, έχει δίκιο ο επιμελητής της έκδοσης, που βλέπει στη σχέση τους μία σχεδόν μυθιστορηματική διάσταση. Στη δεκαετία του ’60, δυο καλοφτιαγμένοι νέοι άντρες, με ερωτικό ταμπεραμέντο, μη κατασταλαγμένοι, τολμούν. ∆οκιμάζουν αμφιταλαντευόμενοι, ακριβώς όπως μετεωρίζονται και στη γραφή τους μεταξύ ποίησης, θεάτρου και πεζογραφίας. Συγκρινόμενοι με εκείνους, οι σημερινοί νέοι, εξήντα χρόνια μετά, δείχνουν αδιαφορία, ακολουθώντας μηχανιστικά τους συρμούς. Κατά τα άλλα, περισσότερες είναι οι αναφορές στη μουσική, χάρις στον δια βίου μουσικόφιλο Αθηναίο, παρά στην πεζογραφία. Όπου προτιμούν τη γαλλική, μάλλον αδιαφορώντας για την ελληνική. Κύριο μέλημα τα δικά τους γραπτά, προέχουν των διασκεδάσεων. Εδώ, έγκειται το ιδιαίτερο λογοτεχνικό ενδιαφέρον της Αλληλογραφίας τους. Συζητούν τα πρώτα τους βιβλία, που εμείς διαβάζουμε σήμερα. Το 2011, εκδόθηκε για πρώτη φορά το πρώτο μυθιστόρημα του Κουμανταρέα, «Οι αλεπούδες
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28
“
36
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΣΥΡΙΖΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων
Κυριακή 18 Ιανουαρίου
Κηφισιά: Συνεστίαση, στις 8 μ.μ., στο κέντρο Σαλματάνη (Συγγρού 18). Πρόσκληση 15 ευρώ. Πεύκη: Συγκέντρωση στο δημοτικό θέατρο Πεύκης, στις 10.30 π.μ. Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη: Μιλούν στις 11 π.μ. στο δημαρχείο Βούλας οι Γ. Βήχας, Θ. Γκοτσόπουλος, Α. Καλύβης και Ν. Πέππας. Καλαμαριά: Συγκέντρωση στο θέατρο «Μελίνα Μερκούρη» (Μεταμορφώσεως 79), στις 11 π.μ. Ταύρος: Εκδήλωση στην αίθουσα των ∆ημοτικών Σφαγείων (Επταλόφου και Πειραιώς) στις 11π.μ. Μιλούν οι Ν. Παππά, Ν. Χουντή, Τζ. Βαλαλάκη και Ά. Χατζησοφιά. ∆άφνη-Υμηττός: Εκδήλωση στον Φ.Ο.Υ (Αμισσού και Ανδρέα Λεντάκη) στις 11 π.μ. Μιλούν οι Ν. Σκορίνη, ∆. Λάγδα, Ν. Βαλαβάνη και Χρ. Νικολάου. Ζωγράφου: Εκδήλωση στον κινηματογράφο Αλέκα (πλ. Γαρδένιας) στις 11 π.μ. Μιλούν οι ∆. Βίτσα, Σ. Παπαδόγιαννη και Γ. Κοντούλη. Άλιμος: Εκδήλωση στο θέατρο Κάρολος Κουν στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Ν. Χουντή, Ν. Βαλαβάνη, Φ. Κούβελα και Ν. Ξυδάκη. Βριλήσσια: Εκδήλωση στο πάρκο Μίκης Θεοδωράκης (πρώην ΤΥΠΕΤ) στις 7μ.μ. Μιλούν οι Ε. Αυλωνίτου, Η. Λιβάνη και Γ. Κατρούγκαλο. Ραφήνα: Εκδήλωση στο 1ο δημοτικό σχολείο Ραφήνας στις 11 π.μ. Μιλούν οι Ε. Σωτηρίου, Β. Πριμηκήρη και Α. Παρασκευόπουλο. Μαρκόπουλο: Εκδήλωση στο καφέ Βιένα στις 12 Μιλούν οι Ε. ∆ελαγραμμάτικα, Κ. Θεοχάρη και Αικ. Καραλή. Πεύκη: Εκδήλωση στο ∆ημοτικό Θέατρο Πεύκης στις 10.30 π.μ. με τον Γ. ∆ραγασάκη. Κουκάκι-Πλάκα-Νέος Κόσμος: Εκδήλωση στον κινηματογράφο Μικρόκοσμο (Συγγρού 106) Μιλούν οι Ν. Βούτση, Ζ. Κωνσταντοπούλου και Ν. Φίλη. Μαραθώνας: Συγκέντρωση στον κινηματογράφο Αλίκη, στις 11 π.μ., με ομιλητή τον ∆. Παπαδημούλη. Τριανδρία: Στις 11 π.μ. στο πολιτιστικό κέντρο Τριανδρίας. Μιλούν οι Ι. Γαϊτάνη, Χρ. Σουλτανίδου και Κ. Τεκτονίδου. Καλαμαριά: Στις 11 π.μ., στο θέατρο Με-
λίνα Μερκούρη. Μιλούν οι Μ. Τρεμόπουλος, Γλ. Καλαφακάκου, Α. Μπένος και Κ. Νοτοπούλου.
∆ευτέρα 19 Ιανουαρίου
Αιγάλεω: Εκδήλωση του Αθλητικού Τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ στην αίθουσα του ∆ημοτικού Συμβουλίου του δημαρχείου (Ιεράς Οδού 364 και Κάλβου) στις 6.30 μ.μ. Μιλά ο Ι. Συναδινός. Αγία Παρασκευή: Εκδήλωση στο 2ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής (Νεαπόλεως 5) στις 7 μ.μ. Μιλούν οι ∆. Βίτσα, Μ. Κωνσταντάκου, Γ. ∆ημαρά και Τ. Μαυρόπουλο. Ίλιον: Εκδήλωση στο δημαρχείο Ιλίου στις 7 μ.μ. Μιλούν οι ∆. Στρατούλη, Γ. Κοντούλη και Γ. Μπασκόζο. Χαλάνδρι: Εκδήλωση στην αίθουσα εκδηλώσεων του δήμου (Παπάγου 7 και Αριστοφάνους) στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Β. Κατριβάνου, Θ. Κατωπόδη, Α. Νταβανέλο και Π. Σκουρλέτη. Καματερό: Εκδήλωση στον κινηματογράφο Μελίνα στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Α. Καρίτζη, Π. Μόσχο Σ. Παπαδόγιαννη και Α. Καββαδία. Κηφισιά: Εκδήλωση στο δημαρχείο Κηφισιάς στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Φ. Κούβελα, ∆. Τσουκαλά και Θ. Φωτίου. Μάνδρα: Εκδήλωση στα γραφεία ΣΥΡΙΖΑ (στρατηγού Νικ. Ρόκκα 31) στις 7.30 μ.μ.
Μιλούν οι Γ. Βήχα, Ε. Στεργίου και Ν. Πέππα. ∆ιόνυσος: Εκδήλωση στο Πολιτιστικό Κέντρο Αγίου Στεφάνου στις 7.30 μ.μ. Μιλούν οι Θ. Γκοτσόπουλο, Β. Πριμηκήρη και Ε. ∆ελαγραμμάτικα. ** Εκδήλωση του τμήματος Πολιτισμού και των οργανώσεων Καλλιτεχνών του ΣΥΡΙΖΑ, στις 8 μ.μ., στον πολυχώρο «Ρομάντσο» (Αναξαγόρα 3-5).
Τρίτη 20 Ιανουαρίου
Μοσχάτο: Μιλούν οι ∆. Βίτσας, Γ. Βαρουφάκης, Τζ. Βαλαλάκη, Χ. Καφαντάρη, στις 6.30 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο Μοσχάτου «Θ. Αγγελόπουλος» (Κωνσταντινουπόλεως και Σολωμού) Αργυρούπολη: Συγκέντρωση στο πολιτιστικό κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» (Κύπρου 68), στις 7.30 μ.μ. Περιστέρι: Eκδήλωση στο θέατρο του νέου ∆ημαρχείου στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Γ. Τόλιος, Α. Καρίτζης και Χρ. Νικολάου. Βριλήσσια: Εκδήλωση στο πνευματικό Κέντρο του δήμου στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Γ. Μπαλάφας, Ο. Βουδούρης και Μ. Κωνσταντάκου. Καισαριανή: Εκδήλωση στο ∆ημαρχείο στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Ν. Παππάς, Π. Κουρουμπλής, Ν. Χουντής και Θ. Κατωπόδης.
∆ευτέρα 19 Ιανουαρίου
** Το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά δικαιώματα οργανώνει στις 8 μ.μ., στο Κοινωνικό Κέντρο Τσαμαδού 15, ανοιχτή συζήτηση με θέμα: «Κυβέρνηση της Αριστεράς και ο ρόλος του κινήματος» Μιλούν οι Μ. Υδραίος, Σ. Σεφέριάδης και Ν. Γιαννόπουλος. **Η πρωτοβουλία «Ρήγας Φεραίος» και η εφημερίδα «Εποχή» συνδιοργανώνουν εκδήλωση με θέμα «ΣΥΡΙΖΑ και αριστερή διακυβέρνηση», στις 7 μ.μ., στο θέατρο «Κνωσσός» (Κνωσσού 11 και Πατησίων 195). Μιλούν οι Γ. Σακελλαρίδης, Α. Ρήγος και Π. Κλαυδιανός. Συντονίζει ο Χρ. Καψάλης. ** Εκδήλωση με θέμα «Αν Ζούσε ο Λόρδος Βύρων τι θα έλεγε για την σημερινή Ελλάδα και τους ηγεμόνες της Ευρώπης;» διοργανώνει ο σύνδεσμος Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό, στις 8 μ.μ., στον πολυχώρο «Λαμπηδόνα» του Βύρωνα. Μιλά η Λ. Χατζοπούλου και ο Π. Τριγάζης.
Τρίτη 20 Ιανουαρίου
** Σε ανοιχτό διάλογο για την αισθητική ως σημαίνον ζήτημα της ζωής μας, μας καλούν οι εικαστικοί του ΣΥΡΙΖΑ στο μπαρ Locomotiva (Σολωμού και Μπόταση 7), στις 5.30 μ.μ.
Μοσχάτο: Εκδήλωση στο πολιτιστικό κέντρο Θόδωρος Αγγελόπουλος στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Γ. Βαρουφάκης, ∆. Βίτσας, Τζ, Βαλαλάκη και Χ. Καφαντάρη. Χολαργός: Εκδήλωση στο δημαρχείο (αίθουσα Μ. Θεοδωράκης) στις 7.30 μ.μ. Μιλούν οι Ά. Χατζησοφιά, Ευ. Τσακαλώτος και Η. Λιβάνης. Αιγάλεω: Εκδήλωση – συζήτηση στο Πολιτιστικό Κέντρο «Γιάννης Ρίτσος» στις 8 μ.μ. Μιλούν οι Κ. Ζαχαριάδης και Θ. Φωτίου. Αργυρούπολη: Εκδήλωση στο πολιτιστικό κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» (Κύπρου 68) στις 7.30 Μιλούν οι Στ. Θεοδωρίδης, Β. Κατριβάνου, Α. Καββαδία και Γ. Βαρουφάκης. Κυψέλη: Εκδήλωση στο καφέ Βεγγέρα (πλ. Αμερικής) στις 5.30 μ.μ. Μιλούν οι Ρ. Ακριβού, Χρ. Βερναρδάκης και Μ. Μπόλαρη.
Τετάρτη 21 Ιανουαρίου
Καλλιθέα: Εκδήλωση στο ∆ημοτικό Θέατρο (Κρέμου και Φιλαρέτου) στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Κ. Πουλάκης, Α. Νταβανέλος, Ν. Βαλαβάνη και Στ. Θεοδωρίδης. Μελίσσια: Εκδήλωση στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελισσίων (Πλ. Αγ. Γεωργίου) στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Ν. Χουντής, Α. Αλεξόπουλος, Κ. Ζαχαριάδης και Γ. Χατζηαντωνίου. Μαρούσι: Εκδήλωση στο δημαρχείο (Βασιλ.Σοφίας 9) στις 7 μ.μ. Μιλούν οι ∆. Βίτσας, ∆. Στρατούλης, Ο. Βουδούρης και Γ. Γιαννόπουλος. Κολωνός: Εκδήλωση στη δημοτική αίθουσα εκδηλώσεων στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Ζ. Κωνσταντοπούλου, Ν. Φίλης και ∆. Σπανού. Αμπελόκηποι: Εκδήλωση στο καφενείο του Ερυθρού Σταυρού στις 7 μ.μ Μιλούν οι Ν. Βούτσης και Μ. Υδραίος. Παρασκευή 23 Ιανουαρίου
Ηλιούπολη: Εκδήλωση στο ∆ημοτικό Θέατρο του ∆ημαρχείου στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Α. Αλεξόπουλος, Ευ. Τσακαλώτος, Γ. Πετράκη και ∆. Στρατούλης. Αμπελόκηποι: Εκδήλωση στον σταθμό μετρό της Πανόρμου στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Ν. Βούτσης, Ζ. Κωνσταντοπούλου και Γ. Πρωτονοτάριος.
Αδόκητες συμπτώσεις ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27 του Γκόσπερτ», και επανεκδόθηκε το πρώτο του Βασιλικού, «Η διήγηση του Ιάσονα». Αρχές του 2014, ακολούθησε το δεύτερο μυθιστόρημά του, «Θύματα ειρήνης». Αμφότερα, με εισαγωγή και φιλολογική φροντίδα του Θανάση Αγάθου, που, μετά την ενδιαφέρουσα μελέτη της γυναίκας στο έργο του Καζαντζάκη, αφοσιώνεται στην έκδοση των σχολιασμένων Απάντων του δεύτερου Έλληνα συγγραφέα, που διεκδικεί με το πολυμεταφρασμένο έργο του θέση στην παγκοσμιοποιημένη λογοτεχνία. Εκτός αυτών, στην Αλληλογραφία αναφέρεται και το θεατρικό του Βασιλικού, «Στη φυλακή των Φιλίππων», που μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο στις 31 Οκτωβρίου 1954, σε σκηνοθεσία Γκάτσου, με τον Χατζιδάκι “ενορχηστρωτή”, όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει εαυτόν σε επιστολή του προς τον Βασιλικό. Εκεί, αποκαλεί το έργο “ο Παύλος σου” και έτσι εκδόθηκε μία εικοσαετία αργότερα, «Ο Απόστολος Παύλος στη Φυλακή των Φιλίππων». Ακόμη, περιγράφονται εν εκτάσει σχέδια και δη προχωρημένα για δυο αφηγήματα, που δεν γνωρίζουμε από άλλη πηγή. Ο επιμελητής του Αρχείου Κουμανταρέα θα μπορούσε να συμπληρώσει το ιστορικό του πεζού, «Ο Μυγχάουζεν στο Λιόπεσι!» και
να δώσει κάποια πληροφορία για τον «Τειρεσία». Για τα «Εφτά απογεύματα» του Βασιλικού, που, τον Μάιο του 1955, ο ίδιος το χαρακτηρίζει “το πιο δραματικό του βιβλίο”, αποδίδοντας την επινόηση του τίτλου στον Κουμανταρέα, δεν θυμόμαστε να έχουμε διαβάσει κάποιο μεταγενέστερο σχετικό σχόλιο. Αφορμή της πρώτης επιστολής της Αλληλογραφίας δεν είναι η γνωριμία τους, αλλά το πρώτο βιβλίο του Βασιλικού «Η διήγηση του Ιάσονα». Ο Κουμανταρέας εκφράζεται με την ακριβολογία και την αυτοπεποίθηση κριτικού. Από μια άποψη, κάτι τέτοιο είναι εύκολο, αφού πρόκειται για εγκωμιαστική κρίση. Συνεχίζει, όμως, με την αυστηρή κριτική του θεατρικού, «Στη φυλακή των Φιλίππων», με αποκορύφωμα κριτικού οίστρου την δεκασέλιδη επιστολή της 6ης Ιουλίου 1956, στην οποία εξονυχίζει το «Θύματα ειρήνης». Καλός αποδέκτης ο Βασιλικός, στις 2 Αυγούστου 1956, ευρισκόμενος στο τύπωμα του τρίτου τυπογραφικού, τον πληροφορεί για τις εκτεταμένες αλλαγές που έκανε. Ως κριτικός ο Βασιλικός δείχνει την ευθυκρισία του, στην κριτική τού «Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ». Παράλληλα, φωτίζει τις λογοτεχνικές επιδράσεις του Κουμανταρέα από το στενό του περιβάλλον εκείνης της εποχής, Χατζιδάκι και Γκάτσο, που έχουν παραμείνει άγνωστες. Συγκρατούμε την παρότρυνσή του να γράφει σαν τον
Παπαδιαμάντη, που σημαίνει όχι ψυχολογικές ερμηνείες, αλλά για εκείνα τα πράγματα που χάνονται, έχουν όμως μια δεύτερη ζωή στα διηγήματα. κ των υστέρων, ήρθε να προστεθεί μία τελευταία σύμπτωση. Αυτή δεν αφορά τους δυο αποθανόντες, αλλά τον βίο του Κουμανταρέα. ∆ολοφονήθηκε βράδυ της 5ης ∆εκεμβρίου, ενώ ο φερόμενος ως δολοφόνος του συνελήφθη βράδυ της 5ης Ιανουαρίου. Ο ίδιος, “την ημερομηνία του θανάτου του”, για την οποία ρωτούσε τόσο επίμονα τον “Περαματάρη” στο τελευταίο του μυθιστόρημα, «Ο θησαυρός του χρόνου», δεν την έμαθε. Τελικά, ο Κουμανταρέας στάθηκε μια μάλλον σπάνια περίπτωση Αθηναίου αστού στον συγγραφικό χώρο των δυο-τριών τελευταίων δεκαετιών. Παραμένοντας στο πεδίο των συμπτώσεων, του έτυχε μία σπάνια μορφή καρκίνου του λεμφικού συστήματος. Πρόκειται για το λεγόμενο Λέμφωμα Μανδύας ή αγγλιστί Mantle Lymphoma ή και γερμανιστί Mantel Lymphoma. Στο τελευταίο του μυθιστόρημα, το αναφέρει ως Λέμφωμα Mandel, που σημαίνει Λέμφωμα Αμυγδαλιάς. Και ένας ασυνήθης θάνατος.
Ε
Μ. Θεοδοσοπούλου
37
KINHMATOΓΡΑΦΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
«ΑΝΩΤΕΡΑ ΒΙΑ»
Το (αν)ίσχυρο φύλο
Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης
Π
ερί ανισχυρότητας του ισχυρού φύλου ο λόγος, με αφορμή μια έρευνα, σύμφωνα με την οποία καταδεικνύεται πως σε περιπτώσεις μεγάλων ατυχημάτων με πολλά θύματα, ο αριθμός των ανδρών που σώζονται είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των γυναικών. Κι αυτό δεν συμβαίνει επειδή οι άνδρες είναι πιο ανθεκτικοί από τις γυναίκες, αλλά επειδή εφαρμόζουν το ρητό «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»! Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πολύ απλά, πως σε περιπτώσεις που η ανθρώπινη ζωή κινδυνεύει, οι άνδρες αναδεικνύονται σε προστάτες του εαυτού τους και όχι των ανί-
σχυρων γυναικών και παιδιών. Και για το πω πιο ωμά, έννοιες όπως θυσία και αλτρουισμός είναι άγνωστες για τους εν κινδύνω ευρισκόμενους άνδρες, οι οποίοι σπεύδουν να σώσουν εαυτούς, την ώρα που οι «ανίσχυρες» γυναίκες προσπαθούν πρώτα να σώσουν τους δικούς τους ανθρώπους και κυρίως τα παιδιά. Άρα η επιβίωση του άρρενος πληθυσμού δεν είναι αποτέλεσμα ανωτερότητας αλλά, μάλλον, αυτοπροστασίας. Αυτό είναι το θέμα της ταινίας «Ανωτέρα βία» (Force Majeure / Snow Therapy) του σουηδού Ρούμπεν Όστλουντ, η οποία κέρδισε το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ των Κανών και
«ΠΑΡ’ ΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ»
είναι υποψήφια για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Σε σημείωμά του, ο σκηνοθέτης αναφέρει: «Η ταινία έχει τις ρίζες της στην ερώτηση που με έχει απασχολήσει εδώ και καιρό: πώς αντιδρούν οι άνθρωποι σε μία ξαφνική και αναπάντεχη κατάσταση όπως μία φυσική καταστροφή; Η ιστορία αφορά μια οικογένεια που κάνει διακοπές και τρομοκρατείται από μία χιονοστιβάδα. Όταν όλα τελειώσουν, ντρέπονται γιατί έχουν υποκύψει στο ένστικτο του φόβου». Ο Τόμας και η Έμπα, μαζί με τα παιδιά τους, είναι μια οικογένεια Σουηδών που βρίσκονται για διακοπές στις Άλπεις. Απολαμβάνουν το γεύμα τους σε ένα εστιατόριο που βρίσκεται σκαρφαλωμένο στην πλαγιά του βουνού, όταν ξαφνικά μια χιονοστιβάδα ξεκολλάει και πέφτει επάνω τους. Μέσα στην αναμπουμπούλα η Έμπα προσπαθεί να σώσει τα παιδιά της, ενώ ζητά τη βοήθεια του Τόμας. Όμως εκείνος έχει τρέξει για να σωθεί. Ευτυχώς η χιονοστιβάδα δεν άφησε πίσω της θύματα, δημιούργησε όμως τεράστιο πρόβλημα στην οικογένεια. Η ισορροπία έχει διαταραχτεί, ο ρόλος του Τόμας ως «προστάτη» της οικογένειας αμφισβητείται, οι ρόλοι επαναξιολογούνται και, ενώ η Έμπα μοιάζει απογοητευμένη από τη συμπεριφορά του άντρα της, εκείνος προσπαθεί να επανακτήσει τη θέση του και να κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη της. Πρόκειται για θαυμάσια ταινία, η οποία χρησιμοποιώντας το δρόμο της
Αναζητώντας την ευτυχία
κωμωδίας ανοίγει μια σειρά από σημαντικά ζητήματα όπως οι προκαθορισμένοι κοινωνικοί και οικογενειακοί ρόλοι, οι προσδοκίες που έχουν οι άνθρωποι από τους άλλους, η εμπιστοσύνη. Και θέτει το ερώτημα: μπορεί ο πολιτισμός να υπερνικήσει τα ένστικτα; Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και το ένστικτο της μητρότητας, πόση σημασία μπορεί να έχουν μέσα στην καθημερινότητα του ανθρώπου στις σύγχρονες, ασφαλείς δυτικές κοινωνίες; Η «Ανωτέρα βία» πατάει γερά πάνω στην πραγματικότητα και πολλές φορές μπορεί να μας τρομάξει με την ευθύτητα και την ειλικρίνειά της, που εδράζουν σε ένα δυνατό σενάριο με αιχμηρούς διαλόγους. Στη συνέχεια της δήλωσης του ο σκηνοθέτης λέει: «Σε πολλές περιπτώσεις οι άντρες δεν αντιδρούν σύμφωνα με τους αναμενόμενους κανόνες ιπποτισμού. Σε καταστάσεις ζωής ή θανάτου, όταν η επιβίωση κάποιου απειλείται, φαίνεται ότι είναι πιο πιθανό οι άντρες να το βάλουν στα πόδια για να σωθούν και όχι οι γυναίκες. Ίσως αυτός είναι ο βασικός λόγος για τα διαζύγια. Αυτό με έκανε να θέλω να μιλήσω για τη διαδεδομένη άποψη ότι ο άντρας υποτίθεται ότι είναι ο προστάτης της οικογένειας και της συζύγου, για τον κοινωνικό κώδικα που λέει ότι ο άντρας δεν υποχωρεί μπροστά στον κίνδυνο». strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Η
τυχαία συνάντηση δύο ανθρώπων μερικές φορές είναι η αφορμή, ο καταλύτης για να αλλάξουν οι ζωές τους. Είναι σαν ένα μικρό θαύμα το οποίο συντελείται την κατάλληλη στιγμή, όταν δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί αναζητούν κάτι για να πιαστούν. Η Γκρέτα και ο Νταν είναι δυο άνθρωποι «χαμένοι» οι οποίοι προσπαθούν να πάρουν μια βαθιά ανάσα ζωής μέσα στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Η πρώτη βρέθηκε εδώ μαζί με τον μεγάλο έρωτά της, τον Ντέιβ, ο οποίος έκλεισε μια σημαντική συμφωνία με μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία. Όμως η ευτυχία της θα διακοπεί απότομα όταν ο Ντέιβ θα ερωτευτεί μια συνεργάτιδά του κι έτσι η Γκρέτα θα φύγει από το σπίτι και θα βρει προσωρινά στέγη στο σπίτι ενός παλιού φίλου πλανόδιου μουσικού. Ο δεύτερος, είναι μουσικός παραγωγός ο οποίος έχει χάσει τη δουλειά του σε μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία, η γυναίκα του τον έχει διώξει από το σπίτι, αντιμετωπίζει προβλήματα στη σχέση με την κόρη του και αναζητά παρηγοριά στο αλκοόλ. Η συνάντησή τους θα γίνει τυχαία σε ένα κλαμπ, όπου η Γκρέτα καλείται στη σκηνή από το φίλο της να πει ένα τραγούδι. Ο Νταν την ακούει και της προτείνει να κάνουν μαζί ένα δίσκο. Οι δυσκολίες είναι πολλές, όμως, ο Νταν βάζει σε ενέργεια τη φαντασία του και τις γνωριμίες του και, αφού μαζεύουν κάποιους μουσικούς, αρχίζουν να ηχογραφούν σε διάφορους εξωτερικούς χώρους στην πόλη. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, ο Νταν και η Γκρέτα θα αναπτύξουν μια δυνατή σχέση αλληλοϋποστήριξης και κατανόησης, θα απελευθερωθούν από εμμονές και εξαρτήσεις και θα κατορθώσουν να κάνουν μια καινούργια αρχή. Όλα αυτά συμβαίνουν στην ταινία «Πάρ’ το από την αρχή» (Begin again) του Τζον Κάρνεϊ, μια αισθηματική κομεντί, με αναμενόμενη εξέλιξη. Αν κάτι ξεχωρίζει είναι οι ερμηνείες της Κίρα Νάιτλι και του Μαρκ Ράφαλο που σηκώνουν όλη την ταινία στις πλάτες τους. Πέραν τούτου δεν υπάρχει τίποτε το ξεχωριστό αφού ούτε η σκηνοθεσία έχει κάτι το ιδιαίτερο ούτε το σενάριο κρύβει ιδιαίτερες εκπλήξεις. Αν υπάρχει κάτι το οποίο μας λέει η ταινία πέραν μια συμβατικής ιστορίας, είναι ο τρόπος με τον οποίο οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες εκμεταλλεύονται τους καλλιτέχνες. Μόνο που όλο αυτό ο Κάρνεϊ μας το κρατάει για το τέλος. Αυτό το φινάλε υποστηρίζει ολόκληρη την ταινία και της δίνει το «κάτι» επιπλέον. Κάτι που, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι αρκετό.
Στρά. Κερ.
«Blackhat» του Μάικλ Μαν: Ο Νίκολας Χάθαγουεϊ βρίσκεται κλεισμένος σε φυλακές υψίστης ασφαλείας. Είναι καταδικασμένος σε κάθειρξη 15 ετών, επειδή ως ιδιοφυής χάκερ είχε υποπέσει σε σωρεία αδικημάτων που αφορούν εγκλήματα στον κυβερνοχώρο. Τώρα, όμως, καθώς ένα δίκτυο ηλεκτρονικού εγκλήματος απειλεί την ανθρωπότητα, η κυβέρνηση αναγκάζεται να απευθυνθεί σε αυτόν για να βρει τη λύση. Μια καταιγιστική περιπέτεια από ένα μεγάλο σκηνοθέτη που γνωρίζει πώς να «παντρεύει» την απόλαυση με την ποιότητα και την υποδόρια πολιτική προσέγγιση.
«Agora: Από τη ∆ημοκρατία στις Αγορές» του Γιώργου Αυγερόπουλου: Στο εξαιρετικό αυτό ντοκιμαντέρ, ο Γιώργος Αυγερόπουλος ξεκινά από την αρχαιότητα, όταν η Αγορά ήταν μια κεντρική περιοχή στην Ελλάδα των πόλεων-κρατών. Ένας τόπος συγκέντρωσης, μια συνάθροιση ενεργών πολιτών, καθώς και το κέντρο της πόλης για τις πολιτική, οικονομική, αθλητική, καλλιτεχνική και πνευματική ζωή. Ήταν η καρδιά της δημοκρατίας. Στη σύγχρονη Ελλάδα η λέξη Αγορά έχει χάσει την αρχική της έννοια και έχει έρθει για να υποδηλώσει μόνο τον τόπο και την πράξη των εμπορικών συναλλαγών.
«Η αρπαγή 3» (Taken 3) του Ολιβιέ Μεγκατόν: Ο πρώην μυστικός πράκτορας, Μπράιαν Μιλς ακόμη προσπαθεί να αποσυρθεί! Στην πρώτη ταινία απήγαγαν την κόρη του, στη δεύτερη απήγαγαν τη γυναίκα του και, τώρα, δολοφόνησαν τη γυναίκα του και επιπλέον του φόρτωσαν το φόνο! Μια καταιγιστική περιπέτεια, με το Λίαμ Νίσον σε ρόλο Τζέιμς Μποντ και Φυγά μαζί, που σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις, αντί να επαναλαμβάνεται γίνεται ακόμη καλύτερη από τις δύο προηγούμενες.
«Οι γαμπροί της ευτυχίας» του Στράτου Μακρίδη: Ο Βαγγέλης ζει με τη γυναίκα του Λίνα και τη γεροντοκόρη αδελφή της, την Ευτυχία. Αυτό που ζητά όσο τίποτα είναι να χαρεί τη γυναίκα του, αλλά προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να παντρευτεί η Ευτυχία. Και όταν βρίσκεται ένας, εμφανίζεται κι άλλος! Κωμωδία με γνωστούς ηθοποιούς. Σινεφίλ
38
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
Η ευρωπαϊκή Άνοιξη ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΚΩΣΤΑ ∆ΟΥΖΙΝΑ
Συζητάμε με τον Κώστα ∆ουζίνα για την κυβέρνηση της Αριστεράς και τους δρόμους που αυτή ανοίγει. Σύμφωνα με τον Κ. ∆ουζίνα «Στις 26 Ιανουαρίου αρχίζει η ελληνική Άνοιξη και έχει μεγάλη σημασία για την Ευρώπη, αφού η κυβέρνηση της Αριστεράς θα βοηθήσει να ανθίσουν κι εκεί τα πρώτα λουλούδια της Ευρωπαϊκής Άνοιξης που έρχεται». Πέρα, όμως, από την αισιοδοξία που φέρνει μια τέτοια εξέλιξη, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διαφυλάξει το κόμμα, όπως και να αποφύγει να θεωρήσει οποιαδήποτε νίκη ως εκπλήρωση των σκοπών της κυβέρνησης της Αριστεράς.
Τη συνέντευξη πήραν η Ιωάννα ∆ρόσου και ο Αδάμος Ζαχαριάδης Η 26η Ιανουαρίου πιθανά θα ξημερώσει με την κυβέρνηση της Αριστεράς. Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που πρέπει να κρατήσει η Αριστερά; Βασικές αξίες και κατεύθυνση της κυβέρνησης της αριστεράς πρέπει να είναι η ισότητα και η δημοκρατία. Ας μην ξεχνάμε ότι το μεγάλο πλεονέκτημα της Αριστεράς ήταν και παραμένει ακριβώς ο αξιακός της ορίζοντας. Συνδυαζόμενες αυτές οι δύο αξίες οδηγούν στην κοινωνική δικαιοσύνη. Βέβαια, απόλυτη προτεραιότητα έχουν η άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας και η διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Εάν, όμως, η αριστερά έβλεπε τα μεγάλα αυτά τρέχοντα προβλήματα ως τερματικό σταθμό, που όταν επιτευχθούν μπαίνουμε σε μία λο-
“
ίδιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως πολιτικό υποκείμενο, είτε ως κυβέρνηση είτε ως κόμμα, πλησιάζοντας κάθε φορά τον ορίζοντα θα επαναπροσδιορίζει τους στόχους του και όσο οι αξίες του θα παραμένουν σταθερές, τότε το κάθε βήμα θα προχωρά προς τη σωστή κατεύθυνση. Εάν θεωρούσαμε ότι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι το τέλος των στόχων της κυβέρνησης, τότε δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για μια κυβέρνηση της αριστεράς. Αν, όμως, πετύχεις τον πρώτο στόχο, αμέσως προχωράς στον επόμενο, με μέτρα που αντιμετωπίζουν τις αιτίες που δημιούργησαν την ανθρωπιστική κρίση, αλλάζοντας το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα του ύστερου καπιταλισμού που οδήγησε σε αυτά τα προβλήματα. Επομένως, κανένα αίτημα που απαντά στην προηγούμενη καταστροφή του δεν μπορεί να είναι ποτέ ο τερματικός σταθμός. Και αυτό για μένα είναι η ηγεμονική πολιτική. Μπαίνουμε σε μια μεγάλη πορεία,
Το να φτιάξουμε ένα εξορθολογισμένο κράτος στην Ελλάδα, χτυπώντας ταυτόχρονα είτε λογικές μικροδιαφθοράς είτε λογικές εκμετάλλευσης της κομματικής σχέσης για ανέλιξη στην κρατική ιεραρχία, είναι μια επαναστατική λογική. γική διακυβέρνησης, τότε θα έχανε τη δυναμική που έχει και την ελπίδα που έδωσε στον ελληνικό λαό. Βλέπετε, η αριστερά, κερδίζοντας τις εκλογές, δεν θα έχει αποκτήσει ηγεμονία στον ελληνικό λαό. Θα έχει λάβει μονάχα την εκλογική πλειοψηφία. Γι’ αυτό οφείλει, έχοντας πάντα τις αξίες της ισότητας και της δημοκρατίας ως κεντρική κατεύθυνση, να εμβαθύνει αυτές τις αξίες σε κάθε νέο βήμα ριζοσπαστικοποίησης και να τις περνά από την κεντρική πολιτική σκηνή στην κοινωνία. Η αριστερά, δηλαδή, έχει να δώσει μια αέναη μάχη, ανανεώνοντας συνεχώς τους στόχους της, προκειμένου να ανατρέψει τον κόσμο, όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα… Ο ορίζοντας της κυβέρνησης της αριστεράς είναι η δημοκρατία και ο σοσιαλισμός και κάθε της βήμα θα πρέπει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Ξέρετε, ο ορίζοντας έχει το ενδιαφέρον χαρακτηριστικό ότι όσο τον πλησιάζεις απομακρύνεται, αλλάζοντας τους άμεσους στόχους σου αλλά κι εσένα τον
στην οποία ποτέ δεν θα πούμε φτάσαμε, το πετύχαμε, εδώ είμαστε.
Ελπίδα στην υπόλοιπη Ευρώπη
Οι ευρωπαίοι πολίτες πώς αντιδρούν στο ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης της αριστεράς; Όταν ξεκίνησα να γράφω άρθρα στην Γκάρντιαν το 2012 έλεγα ότι η ευρωπαϊκή άνοιξη θα ξεκινήσει από την Ελλάδα. Θυμάμαι τότε ότι τα ηλεκτρονικά σχόλια ήταν καταιγιστικά αρνητικά. Αυτό έχει ανατραπεί σε επίπεδο καθημερινής ζωής. Ο άγγλος ή ο γερμανός πολίτης αντιμετωπίζει την πιθανότητα κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με μεγάλο ενδιαφέρον και περιέργεια, αλλά θετικά. Ένας λόγος είναι ότι η λιτότητα χτυπά τους πολίτες της Γερμανίας, της Αγγλίας ή της Γαλλίας εξίσου. Για παράδειγμα, στην Αγγλία έχουμε ένα σύστημα εργασιακών συμβάσεων με μηδέν ώρες εξασφαλισμένης εργασίας, σύμφωνα με τις οποίες ο εργαζόμενος καλείται να δουλέψει όποτε και αν είναι
αναγκαίος. Η λιτότητα, δηλαδή, είναι καθολικευμένη. Το ενδεχόμενο μιας ελληνικής κυβέρνησης της αριστεράς να σηκώσει το ανάστημά της και να αντισταθεί, ανατρέποντας αυτή τη λογική, δίνει ελπίδα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πιστεύω, λοιπόν, ότι στις 26 Ιανουαρίου διαψεύδεται η άποψη περί μόνιμης και αναπόδραστης πολιτικής και θεωρητικής ήττας της αριστεράς. Με αυτή την έννοια, ολοκληρώνεται ένας ιστορικός κύκλος που ξεκίνησε το 1989, με τον Μπους να ανακοινώνει μια νέα τάξη πραγμάτων, στέλνοντας ένα μήνυμα σε όλους τους ευρωπαίους ότι εάν ένας λαός και ένα πολιτικό υποκείμενο αντισταθεί μπορεί και να κερδίσει. Τολμώ να πω ότι τώρα ξεκινά η ευρωπαϊκή
άνοιξη. Πώς νομίζεις ότι θα διαχειριστεί η ευρωπαϊκή ελίτ τη νέα αυτή κατάσταση; Η ευρωπαϊκή ελίτ έχει αρχίσει ήδη να αλλάζει στάση. Προφανώς θα είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος, όμως, βλέπω μια μεγάλη μεταστροφή από προηγούμενες θέσεις τους. Για παράδειγμα, το Εργατικό Κόμμα της Αγγλίας και το SPD στη Γερμανία έχουν στελέχη στα αριστερά της ηγεσίας τους που θα χρησιμοποιήσουν τις εξελίξεις στην Ελλάδα για να ξαναβάλουν θέματα εναντίον της πολιτικής της λιτότητας. Η ιστορική σημασία της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει τη δυνατότητα στους αριστερούς πολιτικούς να δώσουν τη μάχη στα δικά τους κόμματα ή κυβερνήσεις. Ει-
Από τη λογική της αντίστασης, στη λογική συνεργασίας
Κυρίαρχο σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πάντα «Ο ΣΥΡΙΖΑ δυνατός, μέσα και έξω από τη Βουλή». Πώς θα περιφρουρήσεις τη σύνδεση του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία και τα κινήματα; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα του 3% σε κόμμα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Αναγκαστικά πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο καταλύτης που οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στο σήμερα ήταν οι μεγάλες αντιστάσεις του λαού τα τελευταία χρόνια. Και είναι η εμπειρία αυτών των αντιστάσεων που μας δίνει πολλά μαθήματα για το πώς πρέπει να πορευτούμε στο μέλλον. Οι αυθόρμητες αντιστάσεις που αναπτύχθηκαν έδωσε στο λαό τη δυνατότητα να παίρνει κομμάτια της καθημερινής του ζωής στα χέρια του, επαναπροσδιορίζοντας έτσι την πολιτική και εκδημο-
Η ΕΠΟΧΗ 18 Ιανουαρίου 2015
39
ΘΕΩΡΙΑ
θα ξεκινήσει από την Ελλάδα
“
Το κόμμα είναι πιθανό να έρθει ορισμένες φορές σε αντίθεση με τις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές, αφού δεν θα λειτουργεί ως πόλος εξουσίας, αλλά ως πόλος δημιουργίας ηγεμονίας και ελέγχου της εξουσίας
δικά στην Αγγλία, μεγάλος μέρος του Εργατικόύ Κόμματος έχει ήδη αρχίσει να δηλώνει ότι πρέπει να καλωσοριστεί η κυβέρνηση της αριστεράς προκειμένου να ανατραπούν οι συσχετισμοί στο κόμμα, στην κυβέρνηση και, εν τέλει, στην Ευρώπη.
Η ελληνική Άνοιξη της Ευρώπης
Η εμπειρία της αραβικής άνοιξης δεν μας βοηθά να προβλέψουμε την εξέλιξη της ευρωπαϊκής άνοιξης, καθώς σταμάτησε σε επίπεδο ανατροπής της κυβέρνησης. Είμαστε σε αχαρτογράφητα νερά… Κάθε στιγμή, από εδώ και πέρα, η κυβέρνηση της αριστεράς θα πειραματίζεται, καθώς δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία. Γι’ αυτό είπα και στην αρχή ότι πρέπει να κρατήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον αξιακό του ορίζοντα. Σε αντίθεση με την αραβική άνοιξη, δηλαδή ο ελληνικός λαός είχε την τύχη να υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ και να μπορέσει να υιοθετήσει ένα πολιτικό υποκείμενο, κάτι που δεν υπήρχε στην Αίγυπτο ή την Τυνησία. Πέρασαν έτσι οι τεράστιες αντιστάσεις από τις πλατείες στη Βουλή. Αν ο λαός δεν είχε υιοθετήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, μια τρομακτική εναλλακτική λύση θα ήταν η ακραία δεξιά, όπως βλέπουμε στη Γαλλία ή στην Αγγλία. Στις 26, λοιπόν, αρχίζει η ελληνική Άνοιξη και έχει μεγάλη σημασία για την Ευρώπη, αφού η κυβέρνηση της Αριστεράς θα βοηθήσει να ανθίσουν κι εκεί τα πρώτα λουλούδια της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Όπως λέει, λοιπόν, και ένα ακόμα σύνθημα «το νέο ξεκινά»… Ακριβώς. Αν έχουμε το δεύτερο τέλος του Ψυχρού Πολέμου σε σχέση με τον
κύκλο που άρχισε το ’49 και το τέλος της νέας τάξης, της ιστορικής περιόδου που ξεκίνησε το ’89, έχουμε επίσης το ξεκίνημα της ολοκλήρωσης ενός τρίτου κύκλου που άρχισε το Μάη ’68 . Ο Μάης συμβόλισε την πολιτισμική και ηθική επανάσταση των νέων και τα κινήματα κατά των διακρίσεων και του πολέμου του Βιετνάμ. Τα κινήματα εκείνης της εποχής αφορούσαν τις διακρίσεις, το φύλο, τη φυλή, τη σεξουαλικότητα, τη μετανάστευση, το περιβάλλον κ.λπ. Στην Ελλάδα, σε ένα βαθμό ξεκίνησαν αυτά τα νέα ταυτοτικά κινήματα με τη γενιά του Πολυτεχνείου. Αλλά γρήγορα περιθωριοποιήθηκαν και οι αξίες τους ματαιώθηκαν στην Ελλάδα. Πολλοί από τη γενιά του Μάη ή του ελληνικού ‘73 ενσωματώθηκαν και πήραν την εξουσία στα κόμματα, τις επιχειρήσεις, τα ΜΜΕ. ∆εν έκαναν τον κόσμο πιο δίκαιο και σήμερα πολλοί «ανανήψαντες» γεμίζουν τα Ποτάμια. Τα ανθρώπινα δικαιώματα, η επιφανειακή ανοχή διαφορετικών απόψεων, η απόρριψη προφανών διακρίσεων χωρίς διακινδύνευση της ισορροπίας δυνάμεων αποτελούν ηθικό φιασίδωμα και συμπλήρωμα του πετυχημένου καπιταλιστή. Αυτή η παραμορφωμένη countercultural εξέγερση βρήκε την καταστροφική της επιβεβαίωση στους «ανθρωπιστικούς» πολέμους. Με αυτή την έννοια, ο κύκλος του ’68 έμεινε ατελής. Τα κοινωνικά κινήματα που αναδείχθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν περιχαρακώθηκαν, αλλά έθεσαν θέμα πολιτικής εξουσίας. Έχουμε λοιπόν με τις εκλογές το τέλος της μετεμφυλιακής περιόδου και αυτής που άρχισε το 1989. Ταυτόχρονα η επανεκκίνηση και ολοκλήρωση της περιόδου του Μάη θα βάλει στο αξιακό μας ορίζοντα το φύλο, την οικολογία, την
κρατίζοντας τη δημοκρατία. Η αριστερή διακυβέρνηση, λοιπόν, οφείλει να εμπιστευτεί τα κοινωνικά κινήματα και τις κοινωνικές πρωτοβουλίες, και να ασκήσει κοινωνικές πολιτικές που θα παραδίδουν στο λαό κομμάτια που παραδοσιακά εξυπηρετούνταν από το κράτος. Θα μπορούσες να μας δώσεις ένα παράδειγμα; Ενδεικτικά, η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει την κοινωνική οικονομία. Να βοηθά, για παράδειγμα, επιχειρήσεις που κλείνουν, ώστε να τις παίρνουν οι εργαζόμενοι στα χέρια τους, εισάγοντας έτσι στην οικονομική ζωή διαφορετικούς τρόπους κοινωνικής συμμετοχής. Το νέο σύνθημα, λοιπόν, που θα εκπροσωπεί τον ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι «Βουλή και ∆ρόμος. Ψήφος και κοινωνικά κινήματα». Η κυβέρνηση της αριστεράς θα πρέπει να συνεργαστεί με τον κόσμο, ο οποίος μέσα από τις διάφορες μορφές αντίστασης, απέκτησε μια μεγάλη τεχνογνωσία. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να περάσουν οι κινηματικές πρακτικές από τη λογική της αντίστασης εναντίον του κράτους σε μία λογική συνεργασίας. Και εκεί θα μπορούμε να δούμε τη σύγχρονη έννοιας της κλασικής μαρξιστικής άποψης περί απονέκρωσης τους κράτους. Φυσικά, το κράτος δεν πρόκειται να απονεκρωθεί, με την έννοια που τη λέει ο Μαρξ. Αυτό, όμως, που μπορεί να γίνει είναι ότι διάφορα κομμάτια της κρατικής λειτουργίας, κυρίως στο χώρο των κοινωνικών υπηρεσιών, στην αυτοδιοικηση στην κοινωνική οικονομία θα περάσουν στη λαϊκή πρωτοβουλία. •
φυλή, τη σεξουαλικότητα, τη διαφορετικότητα. Εκείνα που μας κάνουν μοναδικότητες σε συλλογικότητα ανοίγον-
τας ένα ουράνιο τόξο στον ορίζοντα της ισότητας και της δημοκρατίας. Έρχεται η ελληνική Άνοιξη της Ευρώπης.
Το κόμμα ανεξάρτητο από το κράτος
Ένα ακόμα άγνωστο πεδίο είναι ποια θα είναι η σχέση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με το κόμμα. Ποιος θα πρέπει να είναι ο νέος ρόλος του κόμματος; Αυτό είναι ένα μεγάλο θεωρητικό θέμα, δεδομένου ότι δεν είχαμε ποτέ μια κυβέρνηση της αριστεράς στην Ελλάδα ή την Ευρώπη. Ως μια πρώτη παρατήρηση πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι απαραίτητο το κόμμα να διατηρήσει την αυτονομία του από το κράτος. Θα ήταν εξαιρετικά προβληματικό αν τα κομματικά στελέχη γίνουν κρατικοί λειτουργοί, απονεκρώνοντας έτσι τον κομματικό κορμό. Φυσικά, το κόμμα πρέπει να παραμείνει ανεξάρτητο από το κράτος, προχωρώντας ταυτόχρονα στο μετασχηματισμό του σε ένα νέου τύπου κόμμα, ανοιχτό στις εσωτερικές του διαδικασίες και σε μία συνεχή αλληλοεπίδραση με τα κοινωνικά κινήματα. Εφόσον θέλουμε το κόμμα να γίνει ένας συλλογικός διανοούμενος που βοηθά την κυβέρνηση της αριστεράς και ταυτόχρονα την ελέγχει, η αυτονομία του και η εσωτερική του οργάνωση, η συνεχής διαβούλευση του κόμματος και ως κόμμα και με τα κοινωνικά κινήματα είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της κυβέρνησης. Επομένως, θα μπούμε σε μια μεγάλη διαδικασία από τις 26 Ιανουαρίου, μέσα από την οποία, παράλληλα με την κυβέρνηση της αριστεράς, θα αρχίσει να ξαναφτιάχνεται η λογική ενός αριστερού κόμματος που θα φεύγει από τις παραδοσιακές απόψεις κρατώντας απολύτως την πίστη και την αφοσίωση στις αρχές του. Ταυτόχρονα μέσα από ένα άνοιγμα στην κοινωνία θα μπορεί να γίνεται και ένας πόλος, ο οποίος αισθάνεται τις κοινωνικές ευαισθησίες, μαθαίνει από τη λαϊκή σοφία και μέσα από τη δική του ανεξάρτητη και αυτόνομη πολιτική θα τις εκφράζει. Είναι πιθανό, έτσι, να έρθει ορισμένες φορές σε αντίθεση με τις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές, αφού δεν θα λειτουργεί ως πόλος εξουσίας, αλλά ως πόλος δημιουργίας ηγεμονίας και ελέγχου της εξουσίας. Ανέφερες ότι τα κομματικά στελέχη δεν πρέπει να γίνουν κρατικοί λειτουργοί, τακτική που εφάρμοζε η Νέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Πώς θα αποφύγει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την τακτική, δεδομένου ότι ο κρατικός μηχανισμός μπορεί να είναι αυτός που θα ανατρέψει την κυβέρνηση της αριστεράς; Ένα από τα μεγαλύτερα διακυβεύματα της αριστερής κυβέρνησης είναι να καταφέρει να φτιάξει έναν κρατικό μηχανισμό αξιοκρατικής ισονομίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι η μικρή και η μεγάλη διαφθορά είχε άμεση σχέση με την κρατική οργάνωση. Από την άλλη, θα ήταν λάθος η κυβέρνηση της αριστεράς να αλλάξει το προσωπικό των δημόσιων υπηρεσιών, όπως έκανε πάντα η Νέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένα δηλώσει την εμπιστοσύνη του στην ελληνική δημόσια υπηρεσία, τονίζοντας ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας της και να βρεθεί ξανά στο πλευρό του πολίτη. Το να φτιάξουμε ένα εξορθολογισμένο κράτος στην Ελλάδα, χτυπώντας ταυτόχρονα είτε λογικές μικροδιαφθοράς είτε λογικές εκμετάλλευσης της κομματικής σχέσης για ανέλιξη στην κρατική ιεραρχία, είναι μια επαναστατική λογική. Η δημιουργία ενός κράτους στην υπηρεσία του πολίτη, θα είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες που θα έχουμε.
Σηµειολογία της αναγούλας τα σποτ της Νέας ∆ηµοκρατίας Του Θωμά Τσαλαπάτη
Κ
άποιοι, στο άκουσμα της προκήρυξης των εκλογών, πανηγύριζαν επειδή η διακυβέρνηση από τον ακροδεξιό κυβερνητικό θίασο θα έφτανε επιτέλους στο τέλος της. Κάποιοι άλλοι, επειδή αναγνώριζαν το ενδεχόμενο να τελειώσει η χρόνια μνημονιακή πολιτική. Κάποιοι ίσως γιατί πίστευαν πως ένας νέος (έστω κάπως καλύτερος) κόσμος μπορεί να οικοδομηθεί στο τώρα. Όχι εμείς όμως. Εμείς πανηγυρίζαμε γιατί καταλαβαίναμε πως πλησίαζε η ώρα για ένα ακόμη τηλεοπτικό σποτ της Νέας ∆ημοκρατίας. Βλέπετε, μετά το θρυλικό «Γιατί κύριε;», η εξάρτησή μας στο απεχθές σημείωσε νέα όρια ανάγκης και επιθυμίας. Η προεκλογική περίοδος έμοιαζε με εξιλέωση. Και η σαμαρική Νέα ∆ημοκρατία δεν θα μας άφηνε για πολύ διψασμένους.
Το προεκλογικό παρόν του κόμματος
Έχει ενδιαφέρον να δούμε το πόσο όμοια είναι η εκστρατεία της Νέας ∆ημοκρατίας με αυτή που επιχείρησε στις προηγούμενες εκλογές. Πριν τρία χρόνια, για το αντίστοιχο προεκλογικό σποτ γράφαμε: « Στο συγκεκριμένο διαφημιστικό δεν υφίσταται ίχνος πολιτικής επιχειρηματολογίας. Η Νέα ∆ημοκρατία επιλέγει το φόβο ως βασικό επιχείρημα, αποφεύγοντας να περιγράψει οποιαδήποτε πολιτική διαδικασία που θα οδηγούσε ή θα απέτρεπε το αποτέλεσμα που τον δημιουργεί. Το σποτ λειτουργεί με όρους τηλεοπτικού μάρκετινγκ έξω από τη σφαίρα του πολιτικού. Ο τηλεθεατής - καταναλωτής - πολίτης πρέπει πάση θυσία να αγοράσει το προϊόν. ∆εν χρειάζεται να γνωρίζει τις ιδιότητές του, τα προτερήματα ή τα μειονεκτήματα του. Η κακόγουστη και χυδαία επίκληση στο συναίσθημα, θα τον κάνει να λειτουργήσει χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τα αντανακλαστικά του. Η ανάλυση είναι πολυτέλεια όταν βλέπεις θλιμμένα παι-
δικά πρόσωπα. Ο φόβος για τα παιδιά ή μάλλον η αποτροπή του φόβου γίνεται ένας νέος μηχανισμός επιθυμίας. Στο μετααποκαλυπτικό περιβάλλον των διαφημίσεων, η ρητορική ταυτίζεται με την αποπλάνηση και το συναισθηματικό τραμπουκισμό.». Σήμερα δεν θα αλλάζαμε ούτε λέξη. Η πλήρης απαξίωση και ο αποκλεισμός του επιχειρήματος είναι το μόνιμο προεκλογικό παρόν του κόμματος. Τα σποτ δεν επιθυμούν να πείσουν, αλλά να υποβάλουν. ∆εν εξηγούν, αλλά επιβάλλουν. Για το λόγο αυτό δεν εμφανίζουν δείκτες, έργα, πολιτική, αλλά αντίθετα ένα φθηνό ανθολόγιο σημείων. Τους πολίτες και τους ανθρώπους όπως τους αντιλαμβάνονται και όπως τους επιθυμούν, τους ρόλους όπως τους κατασκευάζουν και όπως τους αντιπροσωπεύουν. Και τελικά σε ένα ολίσθημα σκηνογραφικής αφέλειας τη χώρα, όπως την κατάντησαν.
Ο αστερισμός των σημείων
Ας περιπλανηθούμε, λοιπόν, στον αστερισμό των σημείων, όπως αυτός καταγράφηκε μέσα από τα πέντε διαφημιστικά του προϊόντος «Νέα ∆ημοκρατία». Υπεραπλουστευτικές γενικεύσεις ειπωμένες σε μια δήθεν γλώσσα της πιάτσας, ποδοσφαιρικές παρομοιώσεις υψηλού επιπέδου, μια εκβιαστική οικειότητα που επιτρέπει στον πρωθυπουργό να σου κλέβει την μπάλα ή να εισβάλει στο σαλόνι σου, η γυναίκα αποκλειστικά σε ρόλο συζύγου-μητέρας-νοικοκυράς που όλη την ώρα παίζει με τη βέρα της και ανησυχεί για το μέλλον της χώρας, ένας ελαφρώς ηλίθιος τύπος που δεν μπορεί να χειριστεί το φωτοτυπικό μηχάνημα, χυδαία εκμετάλλευση των δολοφονιών στο Παρίσι για τη δημιουργία φόβου σε σχέση με το μεταναστευτικό ζήτημα. Μια κοινωνία φυλετικής καθαρότητας όπου τα παιδιά που παίζουν στις πλατείες θα είναι αποκλειστικά ελληνόπουλα με γαλάζια μάτια. Μια αποκλειστικά προσωποκεντρική πολιτική ιεραρχίας, όπου ο πατέρας του έθνους μιλά στον πατέρα
της οικογένειας ευθύγραμμα χωρίς αντιρρήσεις και ερωτήσεις. Κατοικίδια μιζέρια, όλη η Ελλάδα μια εσωτερικευμένη επαρχία και ο μεσσιανισμός του ηγέτη που «ό, τι υπόσχεται το δίνει και είναι για πάντα».
Πίσω από την καμπάνια
Και πίσω απ’ όλα η φλύαρη υποκρισία που εκκρεμεί πίσω από το κάθε πλάνο. Πίσω από τη νεολαγνεία της ευκαιριακής διαφημιστικής συγκίνησης κρύβεται ο αποκλεισμός των 18αρηδων και το σύνολο μιας πολιτικής που οδηγεί τους νέους στην απελπισία ή την μετανάστευση. Πίσω από την οικογένεια που καταθέτει ερωτήσεις στον μεγάλο Οικείο μέσα στην οικεία του, κρύβεται η διαλυμένη μεσαία τάξη καταδικασμένη στη φτωχοποίηση από τις πολιτικές της κυβέρνησης. Και πίσω από τις πλατείες που αναπνέουν μόνο ελληνόπουλα κρύβεται όλη η ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης με τις προσαγωγές, τις επιχειρήσεις σκούπα, τις ρατσιστικές συμπεριφορές των ομάδων ∆ΕΛΤΑ και ∆ΙΑΣ και το κλείσιμο του ματιού στις τακτικές της Χρυσής Αυγής. Τέλος, πίσω από την παρουσία του Αντώνη Σαμαρά στα διαφημιστικά σποτ κρύβεται η απουσία του από το κοινοβούλιο καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του, πίσω από την πυγμή και τη μαγκιά του λόγου του η υποτέλειά του στις διαπραγματεύσεις με τους ετέρους, πίσω από τον πολιτικό λόγο που εύχεται και υπόσχεται, οι πολιτικές πράξεις που ακυρώνουν και καταδικάζουν. Τα πολιτικά σποτ της Νέας ∆ημοκρατίας μας περιγράφουν ένα ιδιόμορφο πολιτικό ταξίδι παρά τη θέλησή τους. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επισκέπτεται την καταστροφή, την οποία ο ίδιος δημιούργησε. Χαμογελώντας αυτάρεσκα, δίνοντας υποσχέσεις βελτίωσης και αλλαγής σαν κάποιον που φυτεύει αμέριμνα μαργαρίτες σε ένα καμένο δάσος. http://tsalapatis.blogspot.gr/
“
Τα πολιτικά σποτ της Νέας ∆ημοκρατίας μας περιγράφουν ένα ιδιόμορφο πολιτικό ταξίδι παρά τη θέλησή τους. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επισκέπτεται την καταστροφή, την οποία ο ίδιος δημιούργησε.