Κυριακή 02/02/2014 by epohi

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

3341

Στις μυλόπετρες νέων ισορροπιών

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Το χρονικό των γεγονότων

7 ,1 16 . λ Σε

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2014 • Αρ. φ. 1188 • 2 €

Θ. Μιχόπουλος: Νέο μνημόνιο με «όμηρους» τράπεζες και καταθέσεις

Οι δανειστές θα μπορούν, σε περίπτωση αθέτησης της τοκοχρεολυτικής δόσης να δεσμεύουν ακόμα και τις καταθέσεις! σελ. 3

... Χ. Γεωργούλας: Ο μεγάλος συνασπισμός και η πιο μεγάλη ανησυχία

Ποιος ωφελείται και ποιος απειλείται από τα σχετικά σενάρια σελ. 4

... Τ. Χριστοδουλοπούλου: Ευρώπη και Αριστερά

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

To παλιό πεθαίνει, το νέο γεννιέται Άγρια καταστολή σε νέους που διαμαρτύρονταν για το Φαρμακονήσι

Η σχέση της ελληνικής αριστεράς με την Ευρώπη σελ. 10, 11

Για μια πολιτική στρατηγική με στόχο την αλλαγή της Ευρώπης

Φωτογραφία του Άγγελου Καλοδούκα

Γράφουν οι Ελιζαμπέτ Γκωτιέ, Χάρης Γολέμης και Βάλτερ Μπάιερ σελ. 30, 31

Π. Τσούτσιας: Το πείραμα της ΕΡΤ, ο ουτοπικός ρεαλισμός

Μετράει «μικρές» νίκες, αλλά χάνει η κυβέρνηση τη “μεγάλη” μάχη σελ. 19

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Π. Λαφαζάνης: Το χρέος είναι άδικο, ταξικό και μη βιώσιμο Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ για την κυβέρνηση της Αριστεράς σελ. 7

... T. Κορωνάκης: ∆εν έχουμε δικαίωμα να χαρίσουμε καμία μάχη Το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ για τα σενάρια περί μεγάλου συνασπισμού σελ. 6

... Β. Παπαστεργίου: Να διαμορφώσουμε μαζί το ρεύμα της ανατροπής

Ο υποψήφιος πρόεδρος του ∆ΣΑ μιλά για τον σύλλογο και τους συναδέλφους του σελ. 9

... ∆. Παπαθανασίου: Να δημιουργήσουμε έναν καινούργιο κόσμο

Ο υποψήφιος δήμαρχος της κίνησης των Τρικάλων για την τοπική αυτοδιοίκηση σελ. 18

... Χόανγκ Νγκοκ: ∆εν υπάρχει νομιμοποίηση για τη δράση της τρόικας Ο γάλλος ευρωβουλευτής σχολιάζει την πολιτική της Μέρκελ σελ. 13

H ελπίδα στη νέα γενιά

Τα ψηφοδέλτια της ανατροπής

Οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ για την Περιφέρεια Αττικής και το δήμο της Αθήνας Ρένα ∆ούρου και Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Λεπτομέρειες στη σελίδα 5

Όποιος δεν συμφωνεί με ό,τι λέμε συλλαμβάνεται. Αυτό είναι το δόγμα που ανακάλυψε και εφαρμόζει κατά γράμμα η κυβέρνηση. Γι’ αυτό και όταν φοιτητές της Αριστερής Ενότητας πραγματοποίησαν συμβολική παράσταση διαμαρτυρίας στο γραφείο του Μ. Βαρβιτσιώτη για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στη ΓΑ∆Α. Μία σύλληψη και 48 προσαγωγές ακολούθησαν τις δηλώσεις του υπουργού ότι η χώρα δεν θα είναι «ξέφραγο αμπέλι». Όμως, μάλλον οι κινήσεις τους πέτυχαν τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδίωκαν. Ρεπορτάζ σελ. 8

Η θλιβερή πρωτιά στην ανεργία των νέων συνεχίζεται...

το 27,8% διαμορφώθηκε η ανεργία στην Ελλάδα τον Οκτώβριο, σημειώνοντας και νέα αύξηση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο [27,7%], σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Στην ευρωζώνη η ανεργία παρέμεινε σταθερά στο 12%, από τον Οκτώβριο έως τον ∆εκέμβριο. Στην ΕΕ των 28 η ανεργία μειώθηκε ελαφρώς από 10,8% τον Νοέμβριο σε 10,7% τον ∆εκέμβριο. Τα υψηλότερα επίπεδα ανεργίας στην ΕΕ καταγράφονται στην Ελλάδα [27,8% τον Οκτώβριο], στην Ισπανία [25,8%], στην Κροατία [18,6%] και την Κύπρο [17,5%]. Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας σημειώθηκαν σε Αυστρία [4,9%], Γερμανία [5,1%] και Λουξεμβούργο [6,2%]. Η μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας, μέσα σε έναν χρόνο, καταγράφεται στην Κύπρο [από 13,9% σε 17,5%] και στην Ελλάδα [από 26,1% τον Οκτώβριο του 2012 σε 27,8% τον Οκτώβριο του 2013]. Ειδικότερα στη χώρα μας, ο αριθμός των ανέργων τον Οκτώβριο έφτασε τα 1,388 εκατομμύρια, ενώ το ποσοστό ανεργίας στους άνδρες διαμορφώθηκε στο 24,7% και στις γυναίκες στο 32,1%. Τέλος, αύξηση σημειώθηκε στα ποσοστά ανεργίας των νέων [κάτω των 25 ετών] στην Ελλάδα: από 56,8% το Σεπτέμβριο στο 59,2% τον Οκτώβριο. Με αυτά τα ποσοστά, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά στην ΕΕ στην ανεργία των νέων. Ακολουθούν η Ισπανία [54,3%] και η Κροατία [49,2%].

Κυβέρνηση κακής ποιότητας Tης Μάνιας Μπαρσέφσκι

ρονικό ενός προαναγγελθέντος κυβερνητικού εγκλήματος υπήρξε ο μαζικός πνιγμός μεταναστών στο Φαρμακονήσι. Ενός εγκλήματος που οφείλεται πρώτα απ’ όλα στην ενσωμάτωση μεγάλου μέρους της ακροδεξιάς ατζέντας της «Χρυσής Αυγής» από την κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό και το προσφυγικό με απάνθρωπο κυνισμό: «κάντε τους το βίο αβίωτο» συμβούλευσε τους υφιστάμενους του ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ, Ν. Παπαγιαννόπουλος, ενώ προχωρώντας ακόμη περισσότερο την ιδέα να μετατραπεί η ζωή των μεταναστών σε «κόλαση», ο Θ. Πλεύρης, εν ενεργεία σύμβουλος του Α. Γεωργιάδη, εισηγείται την ανάγκη ύπαρξης «νεκρών στα σύνορα». Όπερ και εγένετο. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Κυβέρνηση κακής ποιότητας

«Όπως καταλαβαίνετε η κάλπη πλησιάζει και έθιμο είναι παλιό… ότι, όποιος θέλει τάζει… Φίλοι μην περιμένετε χρήματα για βοήθεια δοθήκανε για τον Ξηρό που εχάθη στα Πατήσια.»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Κανείς, βεβαίως, δεν εξεπλάγη από το ότι ουδείς εκ των δύο απομακρύνθηκε από τη θέση του. Ο ίδιος, άλλωστε, ο πρωθυπουργός, Αντ. Σαμαράς, επαίρεται για το γεγονός ότι εισήγαγε τον όρο «λαθρομετανάστευση» στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, καθώς και τακτικές «αποτροπής» που μέχρι τώρα απαγορεύονταν. Επαίρεται, δηλαδή, για τη θεσμοθέτηση της καταπάτησης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι σχεδόν αδύνατο να αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος μιας μεγάλης καταστροφής αν καταμετρά τα θύματα ως αριθμούς στατιστικών. Για να κατανοήσει αυτό που έγινε στο Φαρμακονήσι, και που δεν ήταν παρά η επανάληψη άλλων παρόμοιων γεγονότων στο Αιγαίο και τον Έβρο, θα πρέπει να συγκροτήσει στο μυαλό του την εικόνα της απελπισίας των ανθρώπων –εν προκειμένω παιδιών και γυναικών- μπροστά στον παράλογο θάνατο. Και τότε η αφήγηση των γεγονότων αποκτά τη διάσταση μιας ψυχρής εκτέλεσης, στο όνομα κάποιων ακατανόητων και ανυπόστατων «εθνικών συμφερόντων». Αυτός ο ανθρώπινος πόνος αποτελεί «ψιλά γράμματα» για τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, που ποτέ, από το ύψος της ταξικής του «ανωτερότητας» δεν ένοιωσε τι θα πει πείνα, εξαθλίωση, απειλή από τα δεινά του πολέμου. Και γι’ αυτό, θρασύτατα, κυριολεκτικά πάνω στα πτώματα των γυναικών και των παιδιών που πνίγηκαν, μιλάει για «ατυχία» της Ελλάδας που δέχεται «κακής» ποιότητας μετανάστες, ενώ προκαταλαμβάνει το αποτέλεσμα της δικαστικής έρευνας για το Φαρμακονήσι αθωώνοντας το Λιμενικό, μη βρίσκοντας έστω μια λέξη συγγνώμης ή συμπάθειας για τα θύματα, όπως τουλάχιστον έκανε ο αρχηγός του Σώματος. Καταγγέλλει, αντίθετα, ως «εχθρούς της πατρίδας» τον ΣΥΡΙΖΑ, τη ∆ιεθνή Αμνηστία, τις εγχώριες και διεθνείς οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που έκαναν λόγο για μια νέα Λαμπεντούζα. Καταγγέλλει ακόμη και τον ίδιο τον –δεξιό- επίτροπο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Νιλς Μούζνιεκς, οι δηλώσεις του οποίου κινήθηκαν σε μία επικριτική για την ελληνική κυβέρνηση κατεύθυνση. Είναι πράγματι ορθό να επισημαίνεται ότι η ΕΕ ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την ανθρωπιστική καταστροφή που συντελείται στις πύλες εισόδου της: Η άρνησή της να αναλάβει το μερίδιο που της αναλογεί στο διεθνή καταμερισμό των μεταναστευτικών ροών, που η ίδια δημιουργεί εξαιτίας της καταστροφικής νεοφιλελεύθερης πολιτικής που ασκεί σε παγκόσμιο επίπεδο και των πολέμων που υποστηρίζει, η οικοδόμηση της Ευρώπης – Φρούριο διαμέσου των συμφωνιών του ∆ουβλίνου ΙΙ και ΙΙΙ, του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και της Συμφωνίας Σένγκεν, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τους χιλιάδες ανθρώπους που πεθαίνουν κάθε χρόνο στην προσπάθεια τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης είναι τεράστιες. Γιατί καταπατά και αυτό το συρρικνωμένο πλαίσιο προστασίας των μεταναστών και των προσφύγων που παρέχει το διεθνές δίκαιο. Και καταλήγει να πνίγει τους ανθρώπους σαν ποντίκια, ή, αν γλυτώσουν, τους στοιβάζει σε κέντρα κράτησης που αποτελούν σύγχρονα κολαστήρια. Εθίζοντας έτσι την κοινωνία στην πλήρη απαξίωση της ανθρώπινης ζωής. Οι φρικιαστικές μαρτυρίες αυτών που επέζησαν από ναυάγιο στο Φαρμακονήσι είναι καταλυτικές για τη συμπεριφορά των ανδρών του Λιμενικού. Τα περιστατικά που κατάγγειλαν άνθρωποι που έχασαν τρία και τέσσερα παιδιά, δεν μπορούν να συγκαλυφθούν από τις υποκλαπείσες καταθέσεις που παρουσίασε ο Μ. Βαρβιτσιώτης. Και καταμαρτυρούν ότι η κόλαση που εισηγήθηκε ο Παπαγιαννόπουλος ή ο Πλεύρης είναι, πράγματι, εδώ. Μόνο που η κόλαση αυτή δεν αφορά αποκλειστικά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, τους οποίους η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει ως «αποδιοπομπαίους τράγους» για τα δεινά της ελληνικής κοινωνίας από την κρίση και τα μνημόνια. Αφορά κυρίως την αντίληψη ότι υπάρχουν άνθρωποι πλήρως αναλώσιμοι. Και αυτή η αντίληψη περιλαμβάνει όλους και όλες μας.

Ο Όλι Ρεν ήταν σαφέστατος προς τους Αντώνη Σαμαρά και Γ. Στουρνάρα, που τον ικέτευαν για χαλάρωση των επικείμενων απαιτήσεων της τρόικας. «Η Ελλάδα πρέπει να κάνει το μάθημά της», απάντησε βαριεστημένα. Σαν να αντέγραφε την ατάκα της Κοντού στο φιλμ “Η Γυνή να φοβήται τον άνδρα”, που όταν τα πήρε είπε στον σύζυγό της “σκασμός, Αντωνάκη” και στον φίλο του “και συ μπούλη ρούφα το αυγό σου”. Αχός μεγάλος ακούστηκε από τα κανάλια υπέρ του μεγάλου συνασπισμού, κυβέρνηση, δηλαδή, ΣΥΡΙΖΑ – Ν∆. Λίγο νερό στο ακροδεξιό κρασί του ο Αντωνάκης, λίγο κρασί στο νερό του ο ΣΥΡΙΖΑ, άντε να φτιαχτεί μια κυβέρνηση όπως του Σημίτη, για να εξακολουθήσουμε να περνάμε καλά, σκέφτηκαν. Μετά την απόλυτη καταγγελία των σεναρίων και ο Αντώνης αναγκάστηκε να αρνηθεί. Όπως η Μέρκελ προεκλογικά. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχασε την ευκαιρία και πετάχτηκε σαν πορδή. Ο γραμματέας της Κ.Ο. του κόμματος Παν. Ρήγας δήλωσε ότι είναι ευπρόσδεκτη τέτοια κυβέρνηση. Σε κυβέρνηση να ‘ναι και ότι να ΄ναι, ακόμα και για να κρατάνε την τσάντα του πρωθυπουργού. Τι τον έχει πιάσει τον Λοβέρδο και παράτησε τον Κουβέλη ξαναγυρίζοντας στο ΠΑΣΟΚ; Όταν κατάλαβε ότι μπορεί να αποκεφαλιστεί ο Ευάγγελος, σκέφτηκε να την κάνει για το ΠΑΣΟΚ το χλοερό, όπου μπορεί να γίνει αρχηγός. Έχει δίκιο. Ο Ευάγγελος ζήτημα είναι αν την βγάλει μέχρι τις εθνικές εκλογές. Και οι “58” ζορίζονται για αρχηγό. Τον Ψαριανό και τον Αντρέα Παπαδόπουλο, ο Κουβέλης τους αποκάλεσε Βρούτους, τους οποίους, όπως διευκρίνισε, δεν φοβάται. Ως γνωστό ο Βρούτος, κολλητός του Καίσαρα, του την έστησε και τον καθάρισε. Αργότερα, αυτοκτόνησε. Τελικά, ο Οκταβιανός έγινε απόλυτος άρχων της Ρώμης. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά σύμφωνα με τον Κάρολο, ως φάρσα. Ο Λυκούδης θα θέλει να γίνει ο επόμενος άρχων της ∆ΗΜΑΡίτικης Συγκλήτου. Τουρλουμπούκι. Η Α. Ποδηματά, που ο Βενιζέλος ούτε θέλει να δει στα μάτια του ως Παπανδρεϊκιά, κάλεσε στις Βρυξέλλες, όπως οι ευρωβουλευτές καλούν τα γυμνά-

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

(Οι κεφαλλονίτες δε χάνουν το χιούμορ τους)

σια της ιδιαίτερης πατρίδας τους, μερικούς από τους “58”, καθώς και τη ∆ιαμαντοπούλου, εχθρό του Βενιζέλου και τον Πεταλωτή, σχεδόν εχθρό του. Τους φώναξε για Εθνική Ηθική ∆ιαπαιδαγώγηση (ΕΗ∆), όπως λέγαμε στο στρατό την πλύση εγκεφάλου, για να παρατήσουν τον Βενιζέλο και να προχωρήσουν μόνοι τους, άντε και με τον Κουβέλη. Πάντως οι 58 ενισχύθηκαν με τις χειμερινές μεταγραφές. Πήραν τον Τατσόπουλο και με υποσχετική, όπως λέμε στο ποδόσφαιρο, την Μιράντα Ξαφά. Στέλεχος του ∆ΝΤ, σύμβουλος του, ας πούμε γέρου, Μητσοτάκη. Νεοφιλελεύθερη τόσο που ο Στουρνάρας μπροστά της φαίνεται σαν μπαχαλάκιας των Εξαρχείων. Αν πάει και η Παναρίτη, έδεσε το βύσσινο. Ανακάλυψη και μεταγραφή από τα γήπεδα της νεοφιλελεύθερης Λατινοαμερικάνικης ελίτ, που ως σωστοί λατίνοι κατάκλεψαν, τόσο που ο Τσοχατζόπουλος και η παρέα του ήταν απλές οδοντόκρεμες. Ο Τσοχατζόπουλος υπήρξε πολυπράγμων. Μπροστά όμως στο Βενιζέλο δεν πιάνει φράγκο. Υπερτερεί και σε ευφυΐα. Για να κτίσει ο Λάτσης το Mall, τόσο ακραίο ήταν που αρνήθηκε άδεια, πέραν της Πολεοδομίας και το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Ο πανέξυπνος Μπένυ βρήκε τη λύση. Με τη γνωστή αλαζονική συμπεριφορά της εποχής του κραταιού ΠΑΣΟΚ, το ενέταξε στην ολυμπιακή προετοιμασία και του έδωσε άδεια με νόμο. Το Συμβούλιο της Επικρατείας το θεώρησε παράνομο, αλλά πρόσθεσε ότι “ο γέγονε, γέγονε”. Άμα πάρεις ρεύμα, σταματά και η παρανομία. Αν δεν σου δώσει η ∆ΕΗ, μπορεί ο Βενιζέλος να πάρει εργολαβικό από τα ράσα του Μητροπολίτη Γόρτυνος. Ο Μητροπολίτης Ιερεμίας φαίνεται ότι παίρνει αρκετό ρεύμα από τη γειτονική Μεγαλόπολη, όπου είναι το μεγάλο εργοστάσιο της ∆ΕΗ. Βιονικός. Ακόμα και το ράσο του πετάει τριφασικό ρεύμα, όπως δήλωσε. Βέβαια, ως παπάς ερμηνεύει το φαινόμενο μεταφυσικά. «Το πότισε ο Γρηγόριος ο Ε’», διευκρίνισε. Γιατί δεν κατεβάζει τον Ιερε-

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

μία το ΠΑΣΟΚ για ευρωβουλευτή για να διαφωτίσει και τους ευρωπαίους αλλόθρησκους; Έτσι θα βγάλει ευρωβουλευτή. Περίπου είπε, ότι όποιος πιστός παίρνει ψηφοδέλτιο που έχει επικεφαλής άθεο, το τριφασικό ρεύμα θα τον πετάξει έξω από το παραβάν μέχρι να πάρει το σωστό. Στους πιο άπιστους το ρεύμα θα γίνει θανατηφόρο, από τριφασικό θα γίνει μονοφασικό και χωρίς ασφάλεια. Η αφίσα της Ν∆ για «τα 17,7 εκατομμύρια που εξοικονόμησε η κυβέρνηση από τις μίζες, με εντολή του Α. Σαμαρά, θα πάνε για κοινωνικές ανάγκες». Έγινε έξαλλο το ΠΑΣΟΚ. ∆ική του ιδέα ήταν και την κεφαλαιοποιεί η Ν∆. Είπαν μάλιστα ότι μοιάζει με διαφήμιση εταιρίας ζυμαρικών. Πράγματι, της “Ήλιος”. Στο ΠΑΣΟΚ ως καλοφαγάδες προτιμούν την κλασική διαφήμιση “Ευάγγελε, μην ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι Μίσκο”. Γιατί η Ν.∆. ζητάει μόνο τη διαγραφή του Παπαδάτου και της επιτροπής του Rentnotebook για «τα καθάρματα των αστυνομικών της ∆ΙΑΣ»(ή της ∆ΕΛΤΑ, μπερδευτήκαμε), όπως έγραψε η ιστοσελίδα. Καλύτερα να διαγράψει τις οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ που προτιμούν να έχουν σχολικούς φύλακες αστυνομικούς σε «κινητικότητα» με αρχαιοελληνική στολή του «Σπλαγχνοτόμου ή του Xθόνιου» ∆ία.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Νέο μνημόνιο με «όμηρους» τράπεζες και καταθέσεις Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Οι δανειστές θα μπορούν, σε περίπτωση αθέτησης της τοκοχρεολυτικής δόσης ή κάποιου προαπαιτούμενου, να δεσμεύουν ακόμα και τις καταθέσεις! Το Μαξίμου οφείλει να ξεκαθαρίσει άμεσα τι διαπραγματεύεται με την τρόικα σε βάρος της κοινωνίας

«Ένα κούρεμα στο ελληνικό χρέος θα κρατήσει μακριά από την εξουσία τον ΣυΡιζΑ»

αρομοιάζοντας την τρόικα με τον… Κέρβερο της ελληνικής μυθολογίας, που έχει οδηγήσει την Ελλάδα στον «οικονομικό Άδη», ο Economist τονίζει την ανάγκη άμεσης αναμόρφωσης των πολιτικών που καθορίζουν τις οικονομίες και τις τύχες των αδύναμων χωρών της ευρωζώνης. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Economist, έχασε το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της από το ξέσπασμα της κρίσης, ενώ η ανεργία μαστίζει το 27% του πληθυσμού της. Ωστόσο, επισημαίνει, ότι η Ελλάδα κατόρθωσε να παράξει πρωτογενές πλεόνασμα! Όμως ακόμη και μετά από όλα αυτά, σημειώνει ο Economist, η Αθήνα, στην τρέχουσα συγκυρία, βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με τον κίνδυνο καθυστέρησης στην εκταμίευση της επόμενης δόσης. “Το ∆ΝΤ πίεζε μέχρι από λίγο καιρό για ένα νέο haircut στο ελληνικό χρέος, αλλά η Eυρωζώνη δεν αποδεχόταν -και δεν αποδέχεται ακόμη και σήμερα- ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η στάση αυτή, όμως, αφήνει την Ελλάδα αντιμέτωπη με βουνό δημοσίου χρέους και την πολιτική αβεβαιότητα στα ύψη», σπεύδει να επισημάνει το περιοδικό. Και καταλήγει τονίζοντας ότι «εάν οι Ευρωπαίοι πραγματικά επιθυμούν ο ΣυΡιζΑ να μην ανέλθει ποτέ στην εξουσία, τότε η καλύτερη λύση είναι μία: Η άμεση διαγραφή μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους»!...

Του Ανδρέα Πετρουλάκη, από την «Καθημερινή»

ECONOMIST

πικίνδυνα και προκλητικά παιχνίδια σε βάρος των πολιτών παίζει η τρόικα, με τη σύμφωνη γνώμη και χωρίς κανέναν έλεγχο από τους έλληνες αρμοδίους. Το Μαξίμου τηρεί σιγή ιχθύος, ενώ τεράστιες είναι και οι δυσκολίες να «περάσουν» τις απαιτήσεις της τρόικας στην κοινωνία. Οι αντιδράσεις εκτιμάται ότι θα είναι απρόβλεπτες, σε βαθμό που μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και κατάρρευση της συγκυβέρνησης.

Νέο μνημόνιο

Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει: το χρέος είναι μη βιώσιμο, ενώ τονίζουν ότι δεν μπορείς να παράγεις πρωτογενές πλεόνασμα, όπως η Ελλάδα, μόνο από φόρους, καθώς μειώνεται η κατανάλωση και άρα η οικονομική δραστηριότητα. Παράλληλα, οι τόκοι του χρέους το 2020 θα φτάσουν γύρω τα 10 δισ. ευρώ το χρόνο, γεγονός που καθιστά αδύνατη την εξυπηρέτησή τους. Ως λύση, λοιπόν, προκρίνουν την υπογραφή τρίτου πακέτου «βοήθειας» [από 11 έως 30 δισ. ευρώ] το οποίο, βέβαια, θα συνοδεύεται και από το σχετικό μνημόνιο. Τοποθετούν, λοιπόν, την όποια λύση για μετά τις ευρωεκλογές [«το καλοκαίρι θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το δημοσιονομικό πρόγραμμα, αλλά και για το χρέος της Ελλάδας», είχε δηλώσει στο Νταβός ο Όλι Ρεν], ενώ προσπαθούν να θέσουν ως εχέγγυο του τρίτου πακέτου τις ελληνικές τράπεζες! Γι’ αυτό και καθυστερεί η όποια συμφωνία.

Τα αποθεματικά

Τι σημαίνει να μπουν ως εχέγγυο οι τράπεζες; Ότι σε περίπτωση μη εξόφλησης της όποιας δόσης ή μη υλοποίησης των συμφωνηθέντων, οι δανειστές μπορούν να δεσμεύσουν ακόμα και τις καταθέσεις των τραπεζών για να εξοφληθούν! Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι το υπουργείο Οικονομικών, σε συμφωνία με την τρόικα, δεν έχει καμιά αντίρρηση -το αντίθετο, μάλιστα- να χρησιμοποιηθούν οι καταθέσεις και τα αποθεματικά των τραπεζών, προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό της χώρας [πάνω από 1,5 δισ. ευρώ το 2014 και κοντά στα 3 δισ. ευρώ το 2015]. Γεγονός, πάντως, είναι ότι σε κάθε περίπτωση –είτε μπουν ως εγγύηση, είτε χρησιμοποιηθούν τα αποθεματικά τους για το δημοσιονομικό κενό- τίθενται σε κίνδυνο οι καταθέσεις, αλλά και οι ίδιες οι τράπεζες που σήμερα ανήκουν στο κράτος μετά τα περίπου 40 δισ. ευρώ που έδωσε το κράτος για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Αντίρρηση στα σχέδια των Γ. Στουρνάρα και Μαξίμου έχουν εκφράσει υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη, όπως και η διοίκηση της ΤτΕ. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα πρέπει να υπάρξει επίσημη τοποθέτηση από τη συγκυβέρνηση προκειμένου να σταματήσει κάθε παιχνίδι που προκαλεί αποσταθεροποίηση και πανικό στην κοινωνία.

Η έκθεση της BlackRock

Οι Βρυξέλλες, θέλοντας να χρησιμοποιήσουν τις τράπεζες ως δικλείδα ασφαλείας σε περίπτωση αποτυχίας του προγράμματος που ίδιοι επιβάλλουν και το Μαξίμου υλοποιεί τυφλά, πιέζουν για συμφωνία. Μάλιστα, η τρόικα επέστρεψε ως απαράδεκτα ήπια την έκθεση της BlackRock [που πήρε

τη «δουλειά» μετά από διαγωνισμό], ζητώντας από την ελεγκτική εταιρεία να την ανασκευάσει σε πιο ρεαλιστική βάση. Έτσι, από την αρχική εκτίμηση των 5 δισ. ευρώ, που ευελπιστούσαν όλοι ότι θα χρειαστούν, και παρά την πρόταση της ΤτΕ προς την τρόικα να «κατεβάσει» και άλλο τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών-, τελικώς οι ανάγκες θα ανέβουν στα 8 με 8,5 δισ. ευρώ –σύμφωνα με πληροφορίες οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν τις επόμενες ημέρες.

Οι επιπτώσεις

∆εν είναι, βέβαια, καθόλου «αθώα» η αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών που επέβαλε η τρόικα -από 5 στα 8,5 δισ. ευρώ. Μια και έτσι μειώνεται η αξία τους, άρα θα μπορούν να πουληθούν κοψοχρονιά! Οι Βρυξέλλες, προκειμένου να μειώσουν την αξία των ελληνικών τραπεζών, προβάλλουν ως δικαιολογία τα «κόκκινα δάνεια» που προβλέπεται να εκτοξευθούν στα 87 δισ. ευρώ [40%] μέσα το 2014, από 70 δισ. ευρώ [32%] που ήταν το 2013 –218,5 δισ. ευρώ το σύνολο των δανείων. Ελπίδα

της συγκυβέρνησης είναι η άνοδος των ποσοστών των ευρωσκεπτικιστών στις ευρωεκλογές. Ευελπιστεί ότι τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρξει στροφή υπέρ μιας πιο ήπιας πολιτικής και λιγότερης λιτότητας. Όλα αυτά, βέβαια, θα συζητηθούν στις Βρυξέλλες στις αρχές καλοκαιριού, όταν θα είναι γνωστά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και θα έχουν, σε μεγάλο βαθμό, ολοκληρωθεί τα αποτελέσματα των stress test των ευρωπαϊκών τραπεζών. Οι συσχετισμοί των δυνάμεων, λοιπόν, θα καθορίσουν και τις αποφάσεις των Ευρωπαίων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η οικονομία δεν πρόκειται να πάρει μπροστά μ’ αυτή την πολιτική. Αναλυτές, μάλιστα, εκτιμούν ότι για να μπορέσουν οι τράπεζες να παίξουν ρόλο στην ανάπτυξη χορηγώντας δάνεια, θα πρέπει να εισρεύσουν περίπου 30 δισ. ευρώ καταθέσεις, για να προστεθούν στις ήδη ύψους 160 δισ. ευρώ που υπάρχουν. Και, βέβαια, να μην αρχίσει η εκροή καταθέσεων προς το εξωτερικό.

«Κρυφές» συναντήσεις, φανερά μέτρα

Θ. Μιχόπουλος

Σόιμπλε – Μοσκοβισί για το ελληνικό χρέος Συζητήσεις για το χρέος της Ελλάδας και το χρηματοδοτικό κενό, χωρίς την παρουσία κανενός αρμοδίου, πραγματοποιούν οι ευρωπαίοι. Έτσι αποκαλύπτεται ότι δεν υπάρχει κανένα success story, το αντίθετο, όπως και το γεγονός ότι θεωρούν τον Αντ. Σαμαρά ως υπάλληλό τους που υλοποιεί τις αποφάσεις τους. Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Wall Street Journal το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής υπήρξε συνάντηση των υπουργών Οικονομικών Γερμανίας και Γαλλίας, Β. Σόιμπλε και Π. Μοσκοβισί, παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων από το ∆ΝΤ, την Κομισιόν, την ΕΚΤ και την Ευρωζώνη. Στη συνάντηση δεν εκλήθη ο Έλληνας υπουργός Γ. Στουρνάρας, κίνηση που θεωρείται «άδειασμα» προς τον Αντ. Σαμαρά. Στο «μυστικό» ραντεβού, οι αξιωματούχοι φέρεται ότι προσπάθησαν να βρουν λύσεις για δύο θέματα που «απειλούν» την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και εν γένει της Ευρωζώνης. Όλα αυτά ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης που το πληροφορήθηκε από τα σχετικά δημοσιεύματα! Οι συμμετέχοντες αναζήτησαν τρόπους, με τους οποίους, αφενός, θα υλοποιηθούν οι νεοφιλελεύθερες διαρ-

θρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν αποφασιστεί [προτάσεις ΟΟΣΑ], αφετέρου θα αναζητηθούν «πηγές χρηματοδότησης» [διάβαζε νέο μνημόνιο] προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας για το δεύτερο μισό του 2014 που υπολογίζεται περί τα 5 με 6 δισ. ευρώ. Η συνάντηση, σύμφωνα με την WSJ, δεν κατέληξε σε συγκεκριμένες δράσεις, ενώ στο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι αυξάνονται οι ανησυχίες καθώς λήγουν ομόλογα [του Γ. Αλογοσκούφη], ύψους 11 δισ. ευρώ, τον Μάιο. Παράλληλα έγινε και κριτική γιατί «Το ∆ΝΤ δεν έχει εκταμιεύσει καμία δόση προς την Ελλάδα από τον Ιούλιο και μετά και βρίσκεται 3,8 δισ. ευρώ πίσω από τις προγραμματισμένες πληρωμές, ενώ επιμένει ότι πρέπει να έχει μια ξεκάθαρη άποψη για τα οικονομικά της χώρας 12 μήνες πριν, όρος που δεν έχει ικανοποιηθεί». Ο Γ. Στουρνάρας επιβεβαίωσε [αναγκαστικά] τη συνάντηση, που δεν παραβρέθηκε, προσπαθώντας ταυτόχρονα να υποβαθμίσει το γεγονός. Πηγές, μάλιστα, του υπουργείου Οικονομικών χαρακτήριζαν συνηθισμένες τέτοιου είδους συναντήσεις.

Ο μεγάλος συνασπισμός και η πιο μεγάλη ανησυχία

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Ποιος ωφελείται και ποιος απειλείται από τα σχετικά σενάρια

Σαμαράς: Αδύνατη η συνεργασία

Μιλώντας την περασμένη Πέμπτη στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ν∆ ο κ. Σαμαράς έκρινε σκόπιμο να απαντήσει σ’ αυτές τις συζητήσεις: «Μας λένε να τα βρούμε. Εμείς στη Ν∆ έχουμε αποδείξει ότι για το καλό της χώρας μπορούμε να συνεργαστούμε με τους αντιπάλους μας. Όπως με το ΠΑΣΟΚ (…) Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, δεν έχει ψηφίσει ούτε ένα νόμο (…) Όσο συνεχίζει έτσι, δεν έχουμε κανένα απολύτως περιθώριο συνεργασίας μαζί του». Μια απάντηση αναμενόμενη από την πλευρά του προέδρου ενός κόμματος που ετοιμάζεται να δώσει άμεσα τρεις ή και τέσσερις κρίσιμες εκλογικές μάχες με κύριο πολιτικό αντίπαλο τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα, όμως, είναι ότι δεν ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ την «εθνική συνεννόηση», ούτε θέτει εκείνος τα επικίνδυνα ερωτήματα στις δημοσκοπήσεις. Σε άλλους, συνεπώς, απαντάει ο κ. Σαμαράς επιχειρώντας να διαφυλάξει το υπό την επιρροή της Ν∆ τμήμα του εκλογικού σώματος «με τεχνικές περασμένων δεκαετιών», όπως παρατηρεί το πρωτοσέλιδο της «Κ», και να εξασφαλίσει τη συνέχιση της νεοφιλελεύθερης λιτότητας. Η επιμονή Σαμαρά σε τέτοιες «τεχνι-

“

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η

ο εύρημα μιας δημοσκόπησης που έγινε πρωτοσέλιδο σε φιλοκυβερνητική εφημερίδα (το «Εθνος», συμφερόντων Μπόμπολα), μετέφερε στα καθ’ ημάς συνήθειες που ενδημούν στο Βερολίνο και έννοιες αδιανόητες μέχρι χθες στην Αθήνα: ο μεγάλος συνασπισμός –αριστεράς και δεξιάς– φέρεται να είναι η προτίμηση του 58% των ερωτηθέντων ως κυβερνητική λύση. Θα μπορούσε να είναι απλώς μια εμπορική επιλογή εντυπωσιακού πρωτοσέλιδου, πλην όμως εκείνες ακριβώς τις ημέρες σχόλιο γραμμής στην πρώτη σελίδα άλλης φιλοκυβερνητικής εφημερίδας («Καθημερινή», συμφερόντων Αλαφούζου) σημείωνε: «Οι οπαδοί της εθνικής συνεννόησης κοντεύουν να γίνουν γραφικοί στην Ελλάδα του 2014. Η πόλωση ξεπερνάει κάθε προηγούμενο και προφανώς θα κορυφωθεί μέχρι τις ευρωπαϊκές εκλογές. Πρόκειται για λάθος τακτική, απ’ όπου κι αν προέρχεται (…) Ο κόσμος θέλει να νιώσει την ελπίδα πως κάτι αλλάζει. Οι βασικές πολιτικές δυνάμεις θα μπορούσαν να του τη δώσουν συμφωνώντας σε ελάχιστα σημεία» (οι υπογραμμίσεις δικές μας). Μπορεί, λοιπόν, να είναι υπαρκτό το εύρημα της δημοσκόπησης που προαναφέραμε, αλλά η ανάδειξή του φαίνεται πως δεν είναι απλώς μια δημοσιογραφική επιλογή. Το ζήτημα συζητείται. Και το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει, είναι γιατί και από ποιους συζητείται. Προφανώς και δεν θα γινόταν συζήτηση, αν η Ν∆ προβλεπόταν να είναι πρώτο κόμμα και το ΠΑΣΟΚ σε ανοδική πορεία, ο δε ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στην προ του 2012 περίοδο με τα χαμηλά εκλογικά ποσοστά. Αυτό, συνεπώς, που αλλάζει την κατάσταση, είναι η συνειδητοποίηση της μεγάλης πιθανότητας, αν όχι βεβαιότητας, μιας αδιαμφισβήτητης ήττας των μνημονιακών δυνάμεων και πολιτικών στις -αλλεπάλληλες – εκλογικές αναμετρήσεις που αναμένονται. Και, αντίστοιχα, μιας διευρυμένης νίκης της αριστεράς, και πιο συγκεκριμένα του ΣΥΡΙΖΑ.

Από μια συζήτηση περί “μεγάλου συνασπισμού”, που μια μερίδα της πυροδοτεί, η δεξιά μπορεί, τελικά, να βγει χαμένη. Αρκεί η αριστερά να μη λιγοψυχήσει και οι λαϊκές τάξεις, η πλειοψηφία του πληθυσμού να μη φοβηθούν τη δύναμή τους. κές» δεν συνάγεται μόνο από την πιο πάνω αναφορά, αλλά από το σύνολο της ομιλίας του, που ήταν μια μακρόσυρτη επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ.

Σε ποιους απαντάει ο Σαμαράς

Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι διαμορφώνεται κάποια διάσταση απόψεων στο μέχρι τώρα αραγές μέτωπο των μνημονιακών δυνάμεων. ∆ίπλα στους υπερασπιστές του μνημονιακού κομματικού συμφέροντος εμφανίζονται δυνάμεις, που επιχειρούν να εξετάσουν άλλα σενάρια, πιο πιθανά –και συμφέροντα– κατά την εκτίμησή τους. Είναι οι δυνάμεις που δεν έχουν διάθεση να μείνουν έξω από τη νομή της εξουσίας μετά την πολύ πιθανή ήττα της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ και φαίνεται να εκτιμούν ότι η επιμονή στην εφαρμογή του μνημονιακού προγράμματος είναι πια αδιέξοδη και για τους ίδιους και για την οικονομία και την κοινωνία. Γι’ αυτό καλλιεργούν την ιδέα τής «συνεννόησης», που θα είναι ακόμη πιο εφικτή, κατά τη γνώμη τους, αν η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι οριακή. Αν καταφέρουν να εμφανίσουν την πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ως συμβατή με μια «συνεννόηση» με τη Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ, τότε είναι πολύ πιθανό να μειώσουν και την απήχησή του στα ευρύτερα ριζοσπαστικοποιημένα στρώματα. Αν φωτογραφίζονται όλοι μαζί σε ένα κάδρο οικογενειακής φωτογραφίας, οι με-

σοπρόθεσμοι στόχοι των δυνάμεων αυτών μπορούν να υπηρετηθούν αποτελεσματικότερα και η θεωρία της σύντομης –συριζικής– παρένθεσης να επαληθευτεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. ∆υστυχώς γι’ αυτούς, όμως, η πολιτική αυτή έχει ως παράπλευρη συνέπεια να νομιμοποιεί τον ΣΥΡΙΖΑ ως ισότιμο διεκδικητή τής κυβέρνησης και μάλιστα ως «συνεργάτη» ενός κόμματος που ακόμα τον αποκαλεί επικίνδυνο για τη χώρα.

Τελικά, ποιον έβλαψε ο Γλέζος;

Αυτή η διφορούμενη στάση εξηγεί από μία πλευρά και τον αντιφατικό τρόπο με το οποίο επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί η σχετική δήλωση του Μανώλη Γλέζου. Άλλοι έσπευσαν να την εκμεταλλευτούν σαν προσχώρηση στην ιδέα του «μεγάλου συνασπισμού» τραβώντας την από τα μαλλιά, κι άλλοι να τη χαρακτηρίσουν «φαντασίωση όπου η αριστερά κυριαρχεί επί της δεξιάς και την υποχρεώνει να στηρίξει την πολιτική της» (∆. Μητρόπουλος «Νέα»). Κοινός τόπος, πάντως, όλων των εκδοχών υπήρξε η απόπειρα να μετατοπιστεί η ουσιαστική βάση της αντιπαράθεσης, δηλαδή η μνημονιακή νεοφιλελεύθερη πολιτική, και να υποστηριχθεί η «αντικειμενική» αναγκαιότητά της, την οποία δεν μπορεί να αγνοήσει τάχα ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ως νικητής των εκλογών. Υπό μία προϋπόθεση, όπως αναγνωρίζουν όλες οι μνημονιακές αποχρώσεις:

ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έχει αυτοδυναμία ή δεν θα βρίσκει συμμάχους στην επόμενη βουλή. [«Μια κυβερνώσα αριστερά που έχει ζεύξει στο άρμα της τη δεξιά, έχει αυτομάτως δεθεί η ίδια σε πολιτικές τύπου τρόικα», προβλέπει (και ελπίζει;) ο ∆. Μητρόπουλος]. Ήδη ο ηττοπαθής τρόπος με τον οποίο έγινε αυτή η συζήτηση από την κυβερνητική πλευρά, είναι μια νίκη των δυνάμεων που αντιτάχθηκαν από την πρώτη στιγμή στη μνημονιακή πολιτική και στο νεοφιλελεύθερο κατήφορο βύθισης στην κρίση. Ο «μονόδρομος» δεν προβάλλεται πια σαν η μόνη σωτήρια λύση, αλλά σαν αναπόδραστη αναγκαιότητα απ’ την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει ο λαός μας, ό,τι κι αν ψηφίσει στις εκλογές. Η άρνηση της λαϊκής κυριαρχίας είναι η βάση στην οποία προτείνεται να στηριχθεί ο «μεγάλος συνασπισμός». Η παραδοχή της ιδεολογικής ήττας προετοιμάζει την πολιτική κατάρρευση. Ο κ. Στ. Κασιμάτης στην «Καθημερινή» ήδη υποστηρίζει ότι ο περί ου ο λόγος συνασπισμός «δεν έχει μεγαλύτερη αξία από μία ευχή» και καλεί όσους τον σκέφτονται σαν λύση «να γυρίσουν πλευρό, μήπως και δουν άλλο όνειρο»… ∆εν είναι τυχαίο που για πρώτη φορά με τόσο εντυπωσιακό τρόπο η επικοινωνιακή «επίθεση» με αντικείμενο το «μεγάλο συνασπισμό» όχι μόνο έπεσε στο κενό, αλλά προκάλεσε μέτρια σύγχυση στο ίδιο το μνημονιακό στρατόπεδο, αντί να προκαλέσει αναταραχή στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ελπίζουν ακόμα ορισμένοι.

Μπούμεραγκ

Ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα έχει έναν παραπάνω λόγο να ζητάει, χωρίς να φαίνεται αλλαζονικό, τη μεγαλύτερη δυνατή ενίσχυσή του στις εκλογές. Η αμφισβήτηση της αυτονόητης υποχρέωσης να αποδεχθεί η μειοψηφία την επικράτηση της πλειοψηφίας και των θέσεων της με την προβολή σεναρίων περί «μεγάλου συνασπισμού», γυρίζει σαν μπούμεραγκ και πλήττει τους εμπνευστές της: η πλειοψηφία που πρέπει να συγκεντρώσουν οι δυνάμεις της αριστεράς στις εκλογές, χρειάζεται να είναι τόσο ευρεία, που να μην μπορεί κανείς να νοθεύσει το νόημά της. Έτσι μπορεί να αποδειχθεί φαντασίωση όχι η κυριαρχία της αριστεράς επί της δεξιάς –με τη δύναμη της λαϊκής ψήφου– αλλά η αντιδημοκρατική εμμονή της συντήρησης να διεκδικεί εκείνη τον αποφασιστικό λόγο, όσο κι αν περιορίζεται η λαϊκή κοινωνική και πολιτική βάση της. Από μια συζήτηση περί «μεγάλου συνασπισμού», που μια μερίδα της πυροδοτεί, η δεξιά μπορεί, τελικά, να βγει χαμένη. Αρκεί η αριστερά να μη λιγοψυχήσει και οι λαϊκές τάξεις, η πλειοψηφία του πληθυσμού να μη φοβηθούν τη δύναμή τους. Γιατί, παρά την εμμονή των σεναριογράφων να προβάλλουν ως προϋπόθεσή του την άρνηση της αντιμνημονιακής πολιτικής, στην πραγματικότητα η πρόταση αυτή προσλαμβάνεται από τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου σαν πρόταση κοινής διεκδίκησης μιας αντιμνημονιακής πολιτικής έναντι της τρόικας. ∆ηλαδή, σαν υιοθέτηση της ατζέντας της αριστεράς. Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Νέα πρόσωπα και εκπλήξεις στις αυτοδιοικητικές εκλογές ΣΥΡΙΖΑ

αλές εντυπώσεις και εκπλήξεις – κόντρα στα όσα «λαμπερά ονόματα» είχαν γραφτεί κι ακουστεί το τελευταίο διάστημα- προκάλεσε η πρόταση που διατύπωσε ο Αλέξης Τσίπρας στη Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Στις δεκατρείς περιφέρειες θα διεκδικήσουν πολιτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ τρεις είναι οι συνεργαζόμενοι. Ωστόσο, υπήρξαν και αντιδράσεις για τη διαδικασία επιλογής των υποψηφίων και για τη συμμετοχή στις αποφάσεις των δημοτικών κινήσεων. Συγκεκριμένα, αντιρρήσεις υπήρξαν για την υποψηφιότητα του Οδυσσέα Βουδούρη στη Πελοπόννησο, όπου ακούστηκε και το όνομα του Σταύρου Χρυσαδάκου, γεωπόνου και υποψήφιου νομάρχη Λακωνίας στις τελευταίες εκλογές, καθώς και για την επιλογή του Σπ. Μπενέτου για το Νότιο Αιγαίο. Επιφυλάξεις διατυπώνονται από ορισμένα στελέχη και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ για την επιλογή υποψηφίου για τον δήμο Αθήνας εκτός της Ανοιχτής Πόλης. Ως γνωστό επικεφαλής της δημοτικής κίνησης είναι η δημοτική σύμβουλος και καθηγήτρια στο Πολυτεχνείο, Ελένη Πορτάλιου. Τα ονόματα των δεκατριών υποψήφιων στις περιφέρειες αλλά και στον ∆ήμο Αθήνας περιλαμβάνονται στην πρόταση του Αλέξη Τσίπρα προς την Γραμματεία

και την Κεντρική Επιτροπή που ξεκίνησε χθες τις εργασίες της, οι οποίες θα ολοκληρωθούν σήμερα Κυριακή. Στο κλείσιμο των εργασιών της ΚΕ θα ανακοινωθούν και επισήμως οι τελικές αποφάσεις. Τις τελευταίες μέρες έγιναν αλλεπάλληλες συναντήσεις με πολλά κεντρικά στελέχη του κόμματος και διερευνήθηκαν οι προθέσεις αρκετών πιθανών υποψηφίων. Αποκλείστηκαν ορισμένα από τα «λαμπερά ονόματα»

Πρόταση για Σακελλαρίδη στην Αθήνα

Αν και η Κεντρική Επιτροπή δεν αναμένεται να συζητήσει ονόματα για τους δήμους της χώρας, η αρμόδια επιτροπή προτάσεων και ο πρόεδρος του κόμματος προτείνουν τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη για τον ∆ήμο Αθήνας. Ο Γ. Σακελλαρίδής, μέλος της ΚΕ του κόμματος και οικονομολόγος, εκπροσωπεί τη νέα γενιά και στην Κουμουνδούρου ευελπιστούν ότι θα καταφέρει να συσπειρώσει γύρω του ανθρώπους των κοινωνικών κινημάτων και της τοπικής αυτοδιοίκησης σε μια προσπάθεια να αναζωογονηθεί ο δήμος της πρωτεύουσας.

καθώς δεν προσέδιδαν στο ψηφοδέλτιο τον αυτοδιοικητικό και πολιτικό χαρακτήρα που επιθυμούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Η Κεντρική Επιτροπή θα κληθεί πιθανότατα να ψηφίσει την πρόταση πακέτο και όχι ανά περίπτωση, παρά το γεγονός ότι για ορισμένα ονόματα υπήρχαν μέχρι την τελευταία στιγμή εσωτερικές ενστάσεις. Η πρόταση για τις περιφέρειες που κατέθεσε η αρμόδια επιτροπή και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ύστερα από διαβουλεύσεις είναι η εξής: Αττική: Ρένα ∆ούρου Ανατολική Μακεδονία-Θράκη: Κώστας Μορφίδης Κεντρική Μακεδονία: ∆έσποινα Χαραλαμπίδου ∆υτική Μακεδονία: Θόδωρος Καρυπίδης Ήπειρος: Όλγα Γεροβασίλη Θεσσαλία: Ηρώ ∆ιώτη Ιόνιο: Θόδωρος Γαλιατσάτος ∆υτική Ελλάδα: Βασίλης Χατζηλάμπρου Πελοπόννησος:Οδυσσέας Βουδούρης Στερεά Ελλάδα: Βαγγέλης Αποστόλου Βόρειο Αιγαίο: Αγλαΐα Κυρίτση Νότιο Αιγαίο:Σπύρος Μπενέτος Κρήτη: Μιχάλης Κριτσωτάκης •

Αμφισβητήσεις εκ των έσω

Τρόικα και εσωτερικό κατεστημένο δεν πιστεύουν και δεν ευνοούν τα σχέδια Σαμαρά

ε το πέρας αυτής της εβδομάδας θα έχει διαμορφωθεί, σε μεγάλο βαθμό, η τακτική των κομμάτων ενόψει των αυτοδιοικητικών και των ευρωεκλογών. Σήμερα, ολοκληρώνει τις εργασίες της η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ήδη έχουν συνεδριάσει τα καθοδηγητικά όργανα ∆ΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ. Η ομιλία, όμως, του πρωθυπουργού στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ν∆ δεν ξεκαθάρισε, απλώς, την τακτική του κόμματος, αλλά αποκάλυψε με τον πιο σαφή τρόπο τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Εσχάτως, μάλιστα, όχι μόνο δυσκολίες αλλά και έκδηλες αμφισβητήσεις από το στρατόπεδό της: την τρόικα και αυτούς που συμβουλεύουν για τον «μεγάλο συνασπισμό». Είναι και το νέο στοιχείο της μακράς περιόδου που διανύουμε. Η ομιλία του κ. Σαμαρά, μακροσκελής και ουσιαστική, είχε κύριο, μοναδικό θέμα τον ΣΥΡΙΖΑ, που όπως φαίνεται τον βλέπουν σαν εφιάλτη, πια, στην κυβέρνηση. Ακόμη και τα σημεία απολογισμού του έργου της κυβέρνησης συναρθρώνονταν με ακραίες επιθέσεις εναντίον της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Στην ίδια σελίδα

Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζεται σαν κόμμα του «ακραίου περιθωρίου», επικίνδυνο όχι γενικά, αλλά ειδικά αυτή τη στιγμή που «πάνε τα πράγματα να πάρουν στροφή»! «Τους αμέσως επόμενους μήνες, γυρίζουμε σελίδα. Θα βγούμε από την κρίση με την ανάκαμψη που αρχίζει», σημείωσε. «Aκούστε: το πρόβλημα δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι το γεγονός ότι βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης ένα ιδιόμορφο κόμμα, το οποίο, ενώ έχει νοοτροπία ‘περιθωρίου’, θέλει να εμφανίζεται ως ‘εναλλακτική λύση διακυβέρνησης’» πρόσθεσε. Κατεβαίνει στις ευρωεκλογές με κόμματα «της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, αντιευρωπαϊκά ή ακόμα κάποια άλλα ‘περίεργα’ κόμματα. Όπως –κι αυτό πρέπει δυστυχώς να το καταλάβει ο λαός μας– ο ΣΥΡΙΖΑ κατεβάζει και κόμματα μαζί του από την κατεχόμενη Κύπρο. Κι αυτά μαζί του! Ντροπή! Όπως και το γερμανικό

κόμμα που καταψήφισε τη βοήθεια στην Ελλάδα. Κι αυτό μαζί του! Και με αυτό θα πάει να διαγράψει το χρέος; Σώθηκε!». ∆εν θα τσιγκουνευτεί, προκειμένου να χτυπήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, να υπερτονίσει τις θυσίες που έκανε ο λαός μέχρι τώρα. «Αναλογιστείτε πόσα περάσαμε» θα τονίσει. «Όλη η Ελλάδα έχει πονέσει. Ξέρω πόσο επώδυνη ήταν αυτή η περίοδος». Όμως, «δείτε πόσο κοντά είμαστε να βγούμε για τα καλά απ’ αυτή τη δοκιμασία». Και ο κίνδυνος για να μη συμβεί αυτό είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. «Μ’ αυτά που λέει, και τα λέει επίτηδες, δημιουργεί ανασφάλεια. Και βοηθά εκείνους που θέλουν να δουν την Ελλάδα να χρεοκοπεί». Ο ΣΥΡΙΖΑ του χαλάει τον ύπνο, ωστόσο το βασικό σενάριο ότι βρισκόμαστε πάνω στη «στροφή» του το χαλάνε και φίλιες δυνάμεις, από το εσωτερικό του συστήματος. Πρώτον, στο εσωτερικό είναι κυρίως αυτοί που ξετρύπωσαν την πρόταση περί «μεγάλου συνασπισμού», δηλαδή τη συνεργασία Ν∆ - ΣΥΡΙΖΑ. ∆εύτερον, είναι η ίδια η τρόικα η οποία δεν δέχεται τις επιτυχίες που παρουσιάζει η κυβέρνηση. Το πρώτο διαμορφώνει κλίμα ηττοπάθειας στη συγκυβέρνηση, διότι προεξοφλεί ότι η Ν∆ χάνει την πρώτη θέση και, πιο σημαντικό, ότι το μνημονιακό πρόγραμμα δεν οδηγεί σε διέξοδο.

Η τρόικα αμφισβητεί

Το μεγάλο βάρος που δίνει η ομιλία του πρωθυπουργού στον «μεγάλο συνασπισμό» δείχνει ότι η ιδέα κάθε άλλο παρά εκπορεύεται από ένα γκάλοπ ή μια εφημερίδα. Μάλιστα, τα επιχειρήματα

που επιστρατεύει, δηλαδή τα όσα κινδυνολογικά αποδίδει στον ΣΥΡΙΖΑ, απευθύνονται και σε εξωχώριες δυνάμεις. Είναι «κάποιοι», οι «εύπιστοι», «κάποιοι που ονειρεύονται». «Είτε αυτό αρέσει σε μερικούς είτε όχι, η Ελλάδα γύρισε σελίδα». Και για να πείσει σκιτσάρει έναν ΣΥΡΙΖΑ που τρομάζει απ’ όπου και αν τον κοιτάζεις. «Υπονομεύει, συστηματικά, κατ’ επάγγελμα, την πρόοδο της χώρας», ζητά άδειες για τους τρομοκράτες, απειλεί επενδυτές, υποστηρίζει ότι δεν θα πληρώσει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους με συνέπεια τον διεθνή πανικό, οδηγεί τη χώρα στην πτώχευση» κ.λπ., κ.λπ. Η άλλη πηγή αμφισβήτησης του έργου, και έτσι της αξιοπιστίας της κυβέρνησης, είναι η ίδια η τρόικα. Καταρχάς, διότι τραβάει τόσο πολύ τη διαπραγμάτευση δημιουργώντας την πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά και χρειάζονται επιπλέον μέτρα, τρίτο μνημόνιο. Στο Eurogroup η επιθετικότητα ήταν μεγάλη και ο κ. Ντάισελμπλουμ έσπευσε να πει, όταν ρωτήθηκε αν υπολογίζουν τις πολιτικές δυσκολίες της κυβέρνησης –«περιορισμένο πολιτικό κεφάλαιο» το χαρακτήριζε κομψά η Καθημερινή–, ότι «όλες οι χώρες έχουν ευρωεκλογές». Είχε ήδη τονίσει: «Λυπάμαι που το λέω, η αξιολόγηση δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Χρειάζεται περισσότερη δουλειά μέχρι να επιστρέψει η τρόικα στην Αθήνα. Θα πρέπει να τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις όσο το δυνατό γρηγορότερα και μόνο αν υπάρξει θετική αξιολόγηση θα ξανασυζητήσουμε την Ελλάδα στο Eurogroup». Ο κ. Σόιμπλε θα αναφερθεί και στα στοιχεία και έμμεσα θα τα αμφισβητή-

σει: «Οι αριθμοί φαίνονται καλοί, αλλά χρειάζονται πρόσθετες προσπάθειες και η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Η ελληνική κυβέρνηση το ξέρει αυτό». Ο ίδιος ο κ. Στουρνάρας άφησε να εννοηθεί ότι ο λόγος για τον οποίο δεν έχει ακόμη επιτευχθεί η συμφωνία δεν είναι οι ευρωεκλογές αλλά η άρνηση της τρόικας να αναγνωρίσει ότι η Ελλάδα έχει επιτύχει τον πρωταρχικό στόχο της, που δεν ήταν άλλος από την επίτευξη πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος.

Επιλέγει την πόλωση

Να σημειώσουμε ακόμη ανάλογες αναφορές στον Τύπο. Για παράδειγμα σε ρεπορτάζ της η Deutsche Welle αναφερόταν σε άρθρο μέλους της Taskforce που ήταν στην Αθήνα, του κ. Μπάστιαν, το οποίο υποστήριζε ότι αναλυτές λένε πως το πλεόνασμα είναι πλαστό (το κράτος δεν πληρώνει τις οφειλές του). Εντωμεταξύ, η τελευταία τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ σημειώνει μεν προοπτική κάμψης της ανεργίας, αλλά και το ενδεχόμενο για νέα μικρή μείωση του ΑΕΠ το 2014. Ο κ. Σαμαράς, λοιπόν, επιλέγει την πιο ακραία πόλωση με τον ΣΥΡΙΖΑ ενόψει εκλογών. Όσο και αν σπεύδει εκ των προτέρων να τις υποβαθμίσει υποστηρίζοντας ότι το πιο κρίσιμο σήμερα δεν είναι οι αυτοδιοικητικές εκλογές ούτε οι ευρωεκλογές –«Για μας το πιο κρίσιμο είναι ότι φέτος κάνουμε το πρώτο μεγάλο βήμα να βγούμε από την κρίση και το Μνημόνιο»– δεν πρέπει να ξεχνά ότι δημιουργεί έτσι ασφυξία στους συμμάχους του. Αλλά και το ΠΑΣΟΚ δεν θα ’πρεπε να ξεχνά ότι είναι πολλαπλά ο αδύναμος κρίκος της κυβέρνησης και άρα ο στόχος για εκλογές το 2016 είναι και εξ αυτού στον αέρα.

Παύλος Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆εν έχουμε δικαίωμα να χαρίσουμε καμία μάχη ΤΑΣΟΣ ΚΟΡΩΝΑΚΗΣ (ΜΕΛΟΣ Π.Γ ΣΥΡΙΖΑ)

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Συζητάμε με τον Τάσο Κορωνάκη για τα σενάρια περί μεγάλου συνασπισμού, το στοίχημα των εκλογών του Μαΐου αλλά και όσα πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να δικαιώσει τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας. Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Θα ήθελα ένα σχόλιο για την συζήτηση που προέκυψε αυτή τη βδομάδα περί «μεγάλου συνασπισμού». Πιστεύεις ότι πρόκειται για μια αναδίπλωση στον τρόπο αντιμετώπισης του ΣΥΡΙΖΑ; Η κυβέρνηση με την μέχρι τώρα τακτική της προσπαθεί να χτυπήσει τον ΣΥΡΙΖΑ απ΄ όλες τις πλευρές. Μια οτι είμαστε ακραίοι, φιλοτρομοκράτες και άλλοτε οτι είμαστε πλήρως ενσωματωμένοι, «μια από τα ίδια». Οτι άλλα λέμε ως αντιπολίτευση και άλλα θα κάνουμε ως κυβέρνηση. Σε αυτή τη στρατηγική εντάσσεται και η υπόνοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού. Αυτό που πραγματικά προσπαθούν είναι να βγάλουν τον ΣΥΡΙΖΑ εκτός κοινωνίας, να σπάσουν την βασική σχέση μας με αυτή. Η πρόταση για κυβέρνηση της αριστεράς είναι απάντηση στον τεράστιο κοινωνικό πόλεμο που διεξάγεται εδώ και καιρό στην Ελλάδα με το μνημόνιο, τα μέτρα, την ανθρωπιστική κρίση, την περιστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε πολύ δύσκολες καταστάσεις, έδειξε οτι στηρίζει τον λαό με όλες του τις δυνάμεις και πως έχει δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με την κοινωνία. Αυτό προσπαθεί να σπάσει ο Σαμαράς, είτε εμφανίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ ως φιλικό στην τρομοκρατία, είτε λέγοντας ότι είναι μια πολιτική δύναμη που δεν μπορεί να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα της κοινωνίας. Η πρόταση για μεγάλο συνασπισμό είναι σαν να λέγαμε να συνασπιστούν οι ∆υνάμεις του Άξονα με τους Συμμάχους. Αυτά δεν γίνονται. Είμαστε δύο πολιτικές δυνάμεις που εκπροσωπούν διαφορετικά συμφέροντα, διαφορετικούς κόσμους.

Να συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο

Η προοπτική της αριστερής κυβέρνησης αποτελεί μια μεγάλη ιστορική τομή. Πιστεύεις ότι η συλλογική ηγεσία του κόμματος έχει την αίσθηση της ιστορικής και πολιτικής ευθύνης; Μοιάζει με το ερώτημα αν είμαστε έτοιμοι. Οι κίνδυνοι είναι άπειροι. Ο σίγουρος δρόμος είναι να κάνεις αυτό που κάνει το ΚΚΕ. Να κλειστείς στο κάστρο σου και να περιμένεις να περάσει η μπόρα. Το δύσκολο είναι να προτείνεις άλλη λύση. Τα προηγούμενα χρόνια κανείς δεν πίστευε ότι μια πρόταση για κυβέρνηση της αριστεράς ήταν ρεαλιστική. Σήμερα όμως δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Προσπαθείς να προετοιμαστείς όσο γίνεται καλύτερα μαζί με την κοινωνία μέσα από τα δίκτυα αλληλεγγύης, τις κοινωνικές δομές τα κοινωνικά κινήματα. Με αυτή την έννοια οφείλεις να κάνεις τα πάντα προκειμένου να ανταπεξέλθεις στις απαιτήσεις. Έχει όμως ενδιαφέρον να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε κυβέρνηση της αριστεράς γιατί ανάλογα με το περιεχόμενο που της δίνουμε, αναπτύσσονται διάφορες λογικές και ρεύματα μέσα στην ίδια την αριστερά. Είναι λάθος η συζήτηση περί πολιτικής του 3% και πολιτικής του

Η αποδοχή μέχρι τώρα της υποψηφιότητας Τσίπρα είναι δείγμα πως αν η κυβέρνηση της αριστεράς γίνει πραγματικότητα ακόμα και για μια μέρα, θα επιφέρει σοβαρές αναταράξεις σε όλη την Ευρώπη. Είναι πολύ κρίσιμη η μάχη των ευρωεκλογών καθώς η υποψηφιότητα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς γίνεται σύμβολο της πρότασης του κόσμου της εργασίας για μια άλλη Ευρώπη. Αισιοδοξώ οτι αυτό το μήνυμα θα σταλεί όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από άλλες χώρες της Ευρώπης όπου ήδη γίνονται σοβαρές διεργασίες ανασύνθεσης.

“

Είναι πολύ κρίσιμη η μάχη των ευρωεκλογών καθώς η υποψηφιότητα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς γίνεται σύμβολο της πρότασης του κόσμου της εργασίας για μια άλλη Ευρώπη. Αισιοδοξώ οτι αυτό το μήνυμα θα σταλεί όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από άλλες χώρες της Ευρώπης όπου ήδη γίνονται σοβαρές διεργασίες ανασύνθεσης. 27%. Υπονοεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να κάνει όσα έκανε όταν ήταν στο 3% αλλά όσα αναλογούν στο 27%. Πιστεύω ότι ο μόνος σίγουρος δρόμος είναι να συνεχίσουμε την δράση μας, να είμαστε δηλαδή αταλάντευτα με τον κόσμο της εργασίας και των κοινωνικών κινημάτων και ταυτόχρονα να ανοίγουμε αυτή τη λογική σε περισσότερο κόσμο, προσπαθώντας να γίνει κτήμα του. Υπάρχει μια φράση στη ∆ιακήρυξη του συνεδρίου που λέει ότι οφείλουμε να μην απογειωνόμαστε από τον συσχετισμό, να μην περιοριζόμαστε σε αυτόν αλλά να τον μετατοπίζουμε. ∆ηλαδή, να μην κάνουμε μια πολιτική θεωρώντας ότι η κυβέρνηση της αριστεράς θα κάνει επανάσταση – δεν υπάρχουν αυτές οι κοινωνικές συνθήκες – ούτε όμως αυτό να μας πάει σε μια λογική ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Χρειάζεται να κάνουμε τομές, με μια πολιτική του άμεσου, του αναγκαίου που θα έχει την στήριξη της κοινωνίας. Αυτό το σχέδιο πρέπει να υλοποιείται σε κάθε μικρή και μεγάλη απόφαση. Από το τελευταίο χωριό μέχρι την κεντρική πολιτική σκηνή. Κάποιος όμως μπορεί να υποστηρίξει οτι αυτό που περιγράφεις είναι μια υπεκφυγή. Οτι δηλαδή, δεν πρόκειται να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ όσα υπόσχεται. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συγκροτήθηκε στη βάση οτι θα κάνουμε επανάσταση. Αυτό που λέω είναι μια αποτίμηση των πραγματικών κοινωνικών συνθηκών και όχι μια πρόταση διαχείρισης. Θα παλεύουμε να αλλάξουμε τα πράγματα γνωρίζοντας

όμως οτι αυτό δεν μπορεί να γίνει από την μια μέρα στην άλλη. Τα βήματά μας πρέπει να αφορούν τις άμεσες ανάγκες του κόσμου. Να εξασφαλίσουμε την στέγαση, την τροφή, την πρόσβαση στην παιδεία και την υγεία. Να επαναφέρουμε το αυτονόητο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ο στόχος είναι να έχουμε σχέδιο άμεσης βελτίωσης της καθημερινότητας, μεταρρυθμίσεις που θα αλλάζουν συνολικά τον τρόπο που λειτουργούμε με βάση την οικονομία των αναγκών και ταυτόχρονα θα κρατά ζωντανή την αντικαπιταλιστική προοπτική. Τέλος, ένα σχέδιο που θα εμπνέει τις υπόλοιπες χώρες του Νότου και τους εργαζόμενους του Βορρά και από κοινού να αλλάξουμε την Ευρώπη αλλά και τον κόσμο.

Το μήνυμα των ευρωεκλογών και η πολιτική μάχη των αυτοδιοικητικών

Σας προβληματίζει το δυσμενές διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται ο ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει το πρόγραμμά του; Πως «απαντά» σ΄ αυτό η υποψηφιότητα Τσίπρα για την προεδρεία της Κομισιόν; Επειδή ζούμε μια δύσκολη κατάσταση, ο κόσμος πηγαίνει προς μια πιο ριζική λύση όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε επειδή ήταν αρκετά «αντισυστημικός» και ταυτόχρονα, γειωμένος στην κοινωνία. Η κρίση δεν είναι τοπικό φαινόμενο. Όσα ζούμε εδώ, συμβαίνουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη και ειδικά στον Νότο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέρχεται στις περιφέρειες με κεντρικά πολιτικά στελέχη προκειμένου να δώσει το μήνυμα τις πολιτικής μάχης. Μήπως αυτό εμπεριέχει κινδύνους; Αναφέρομαι στην πιθανότητα να μην κερδηθούν τελικά πολλές περιφέρειες αλλά και στην αποδυνάμωση αυτού που λέμε «κυβερνησιμότητα». Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν έχουμε δικαίωμα να χαρίσουμε καμία μάχη. Πρέπει να δώσουμε αυτές τις μάχες με όλες μας τις δυνάμεις. Με βάση αυτό θεωρώ σωστή την επιλογή να μπουν πολλά κεντρικά μας στελέχη στη μάχη των αυτοδιοικητικών και των ευρωεκλογών. Πρέπει να δοθεί το μήνυμα ότι κάθε μάχη δίνεται για να μπορέσουμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Επιπλέον, είναι ένα μήνυμα προς τον κόσμο. ∆εν πρέπει να επικρατήσει μια λογική απολιτικοποίησης των εκλογών. Οι κάλπες δίνουν πολιτικά μηνύματα που πρέπει να δοθούν αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πάμε μόνο με κεντρικά στελέχη. Οφείλουμε να πετύχουμε ένα πάντρεμα κεντρικών στελεχών με ανθρώπους του κοινωνικού πεδίου εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής που θα σηματοδοτούν το κοινωνικό άνοιγμα χωρίς να αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά μας. Επιπλέον, πρέπει να ενταχθούν νέοι άνθρωποι, μορφωμένοι, που χτυπιούνται από την κρίση και οφείλουμε να εκπροσωπηθούν στις υποψηφιότητες. Η επιλογή όμως των κεντρικών στελεχών μπορεί να κινητοποιήσει και τις τοπικές κοινωνίες σε μια κατεύθυνση που να φέρνει πιο κοντά τις βουλευτικές εκλογές. Επειδή γίνεται αρκετή κριτική ότι το μόνο σχέδιό μας είναι να «κοκκινίσει ο χάρτης» την ημέρα των εκλογών, θέλω να πω ότι σημαντικότερο από αυτό είναι το παράδειγμα της επόμενης μέρας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες της αριστεράς θα αποτελούν παράδειγμα των δυνατοτήτων μας σε κεντρικό επίπεδο. Άρα η πρότασή μας θα παίρνει «σάρκα και οστά» και θα έρχεται πιο κοντά. Για το ζήτημα της «κυβερνησιμότητας» πιστεύω ότι δεν αποδυναμώνεται αλλά ενδυναμώνεται. Όσοι και όσες λέμε σήμερα ότι μπορούν να κερδίσουν σε δήμους και περιφέρειες, πριν δύο -τρία χρόνια ήταν στην πλειοψηφία τους άγνωστοι. Αυτός είναι ο πλούτος του ΣΥΡΙΖΑ. Να αποδείξουμε ότι υπάρχουν στελέχη που μπορούν να διοικήσουν. ∆εν είναι νίκη των προσώπων αλλά του συλλογικού εγχειρήματος. Και αυτό τελικά ενδυναμώνει την «κυβερνησιμότητα». •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το χρέος είναι άδικο, ταξικό και μη βιώσιμο Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ (ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΣΥΡΙΖΑ)

“Η πρώτη και μεγαλύτερη πρόκληση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς είναι να ανακόψει την ύφεση και να θέσει τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά” υποστηρίζει ο Π.Λαφαζάνης και τονίζει ότι οι εργαζόμενοι οφείλουν να καταστούν οι διαμορφωτές και πρωταγωνιστές της προοδευτικής και σοσιαλιστικής επαναθεμελίωσης της χώρας. Επιπλέον, αναφέρεται στο χρέος της Ελλάδας αλλά στους κινδύνους που ελλοχεύουν για τον ΣΥΡΙΖΑ

Τη συνέντευξη πήραν οι Αδάμος Ζαχαριάδης και Παύλος Κλαυδιανός

Οι φιλοκυβερνητικοί αναλυτές θεωρούν μάλλον δεδομένη την επερχόμενη ήττα της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Ποια κατά τη γνώμη σου θα είναι η απάντηση την Ν∆; ∆ιαθέτει περιθώριο αιφνιδιασμού (π.χ ημερομηνία εκλογών); Πως σχολιάζεις τα περί μεγάλου συνασπισμού; Τα περί συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ με Ν∆ αποτελούν μια μεγάλη παγίδα για την Αριστερά και ενδεχομένως τέτοια άθλια σενάρια να ενισχυθούν αν φύγει από τη μέση το δίδυμο Σαμαρά και Βενιζέλου. Για τη χώρα και για μια προοδευτική διέξοδο από την κρίση δεν υπάρχουν απαντήσεις που θα συμπεριλαμβάνουν την Κεντροαριστερά ή την Κεντροδεξιά. Η λύση για τον τόπο είναι μια και ξεκάθαρη: κυβέρνηση της Αριστεράς που θα εφαρμόσει με συνέπεια μια ριζοσπαστική προοδευτική πολιτική. Οι δανειστές μοιάζουν να αποδέχονται την προοπτική ήττας της συγκυβέρνησης. Εν τούτοις δεν «βοηθούν», απεναντίας, σκληραίνουν τη στάση τους. ∆ιάφορες θεωρίες το εξηγούν αυτό, όπως της «παρένθεσης» ή «να δυσκολέψουμε με τετελεσμένα τον επερχόμενο ΣΥΡΙΖΑ». Πως πρέπει να ετοιμαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ για να εξουδετερωθούν τα σχέδια; Τα εγχώρια και ευρωπαϊκά κέντρα, πρώτα απ’ όλα το γερμανικό κατεστημένο, θα κάνουν ότι μπορούν για να εμποδίσουν της άνοδο της Αριστεράς στην κυβέρνηση ή, αν δεν το καταφέρουν, να καταστήσουν μια κυβέρνηση της Αριστεράς «αιχμάλωτη» ή «παρένθεση». Η συνταγή για να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτούς τους κινδύνους είναι η στροφή σε ένα πολύ πιο ισχυρό ποιοτικά κόμμα, η στροφή στο κίνημα, η αναζήτηση διεθνών λαϊκών ερεισμάτων και συμμαχιών και η προετοιμασία για ένα πιο τολμηρό, πιο συνεκτικό και πιο ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θα απαντάει μέχρι τέλος στους εκβιασμούς και τα διλήμματα των κατεστημένων.

Η κυβέρνηση της Αριστεράς και η κοινωνία

Όσο πλησιάζει η μέρα της κρίσεως ο κόσμος ρωτά με ειλικρίνεια: «εσείς τι θα κάνετε, όταν έλθετε στη κυβέρνηση»; Η πρώτη και μεγαλύτερη πρόκληση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς είναι να ανακόψει την ύφεση και να θέσει τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά. Αλληλένδετα με αυτήν την πρόκληση, η κυβέρνηση της Αριστεράς πρέπει, ταυτόχρονα, να δώσει με μια συμβολική, έστω, δέσμη μέτρων, ένα σαφές στίγμα αναδιανομής του πλούτου, στήριξης των εργασιακών δικαιωμάτων και κοινωνικής δικαιοσύνης. Και τα δύο αυτά απαιτούν άμεσες ριζοσπαστικές αλλαγές, που μπορεί να φτάσουν και σε πολύ μεγάλες ρήξεις, ανάλογα με το μέγεθος της αντίστασης και υπονόμευσης από τα μεγάλα εγχώρια και ευρωατλαντικά συμφέροντα. Το σίγουρο είναι ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να ξεκινήσει άμεσα, τολμηρά, χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, ταχύτατα και αποφασιστικά, με την ακύρωση των μνημονίων και των εφαρμοστικών τους νόμων, τη διαγραφή του

κρατικού χρέους, τη γενναία ρύθμιση των προβληματικών ιδιωτικών χρεών έως τη διαγραφή τους για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες, την εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών και των στρατηγικών κλάδων της οικονομίας και βεβαίως, πάνω απ’ όλα και πρώτα απ’ όλα, την αναζήτηση ενός μεγάλου κύματος ευνοϊκής ρευστότητας που θα στηρίξει ένα ευρύ παραγωγικό επενδυτικό πρόγραμμα. Να αναφέρω και κάτι καθόλου δευτερεύον: η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί να σταθεί αν δεν υπάρξει μια ικανή δέσμη μέσων ενημέρωσης που θα ενημερώνουν αντικειμενικά για το έργο και τις προσπάθειές της. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς αν μείνει μόνη μέσα σε μια θάλασσα εχθρικών ΜΜΕ, θα πνιγεί. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι, όλος ο ελληνικός λαός, οφείλουν να καταστούν οι διαμορφωτές και πρωταγωνιστές της προοδευτικής και σοσιαλιστικής επαναθεμελίωσης της χώρας. Αυτό το έργο δεν γίνεται με ανάθεση ούτε απλώς με μια ψήφο κάποια Κυριακή. Σήμερα το κίνημα υστερεί πάρα πολύ, ενώ υπάρχει μια παθητική αναμονή των εκλογών. Όμως, χωρίς ένα μεγάλο πρωτοπόρο κίνημα, η κυβέρνηση της Αριστεράς κινδυνεύει να τελματώσει και να συντριβεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την ώρα χρειάζεται ένα νέο κύμα ριζοσπαστικοποίησης και μια μεγάλη στροφή στους αγώνες, ενώ η με-

“

γάλη κοινωνική πλειοψηφία χρειάζεται να ανακαλύψει εκ νέου την αλληλεγγύη, την κινητοποίηση και το δρόμο. Αυτά τα δύο αποτελούν σήμερα την εγγύηση για μια νικηφόρα πορεία με προοπτική.

Το μη βιώσιμο χρέος

Πριν λίγες μέρες παρακολουθήσαμε ξανά ένα «δημόσιο διάλογο», εσωκομματικό, για το χρέος. Πως τίθεται κατά τη γνώμη σου το ζήτημα αυτό σήμερα; Το ελληνικό χρέος είναι άδικο, βαθύτατα ταξικό, δεν είχε παραγωγικό προσανατολισμό και κυρίως σήμερα δεν είναι βιώσιμο, εκτός και αν εξοντώσουμε τον ελληνικό λαό. Η προσωπική μου θέση είναι η συνολική διαγραφή του χρέους. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για άνευ όρων διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, αν χρειαστεί και μονομερώς, είναι το ελάχιστο που μπορεί να γίνει. Άλλωστε, ακόμα και μετά τη διαγραφή του χρέους, το πρόβλημα για ένα αναπτυξιακό κοινωνικό προϋπολογισμό, ικανό να δώσει ώθηση διεξόδου από την κρίση, παραμένει και τότε δυσεπίλυτο. Το κύριο για μια τέτοια διέξοδο, μετά τη διαγραφή του χρέους, είναι η εξασφάλιση ισχυρής ρευστότητας στην οικονομία με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, η οποία είτε θα υπάρξει από ευρωπαϊκούς πόρους, πράγμα μάλλον δύσκολο, ή από εθνικούς πόρους. Και αναφέρομαι από

Τα εγχώρια και ευρωπαϊκά κέντρα, πρώτα απ’ όλα το γερμανικό κατεστημένο, θα κάνουν ότι μπορούν για να εμποδίσουν της άνοδο της Αριστεράς στην κυβέρνηση ή, αν δεν το καταφέρουν, να καταστήσουν μια κυβέρνηση της Αριστεράς «αιχμάλωτη» ή «παρένθεση».

τη μια σε ρευστότητα για ένα διπλάσιο – τριπλάσιο, καλά σχεδιασμένο και στοχευμένο πρόγραμμα δημόσιων παραγωγικών επενδύσεων και από την άλλη σε εξασφάλιση ευνοϊκότατης ρευστότητας προς τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις με ρήτρες απασχόλησης. Αυτά για να γίνουν, απαιτούν ελλείμματα στον προϋπολογισμό. Ελλείμματα, όμως, παραγωγικά και επενδυτικά που θα επιφέρουν μεγαλύτερη ανάπτυξη ως ποσοστό του ΑΕΠ από το εύρος τους. Γι’ αυτό ισχυρίζομαι ότι οι θέσεις για διαγραφή μόνο κάποιου μέρους του χρέους, οι αυθαίρετες εκτιμήσεις ότι το απεχθές χρέος είναι, τάχα, μόλις 5% και οι δεσμεύσεις για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, τις οποίες εκφέρουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ατελέσφορες και βαθιά λαθεμένες, ενώ η αναφορά σε σχέδια Μάρσαλ τουλάχιστον ατυχής. Αν σου έθεταν το ερώτημα να αποτιμήσετε την επάρκεια της συνολικής ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ με βάση την ιστορική της αίσθηση για ό,τι επίκειται, όσον αφορά τον ρόλο της Αριστεράς, και με βάση το πόσο αυτό την έχει μετασχηματίσει πως θα απαντούσες; Ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει ικανή ηγετική ομάδα, η οποία, παρά και μέσα από τις διαφορετικές απόψεις, μπορεί να τα βγάλει πέρα με επιτυχία. Βεβαίως, πρέπει να πούμε ότι τα πιο δύσκολα και πιο κρίσιμα δεν πέρασαν αλλά τώρα βρίσκονται μπροστά μας. Η πρόκληση απέναντι στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιστορική και δεν είναι μόνο η άνοδος στη διακυβέρνηση, αλλά κυρίως η αξιοποίηση της κυβέρνησης για μια νέα νικηφόρα και αποτελεσματική προοδευτική και σοσιαλιστική πορεία της χώρας, με στήριξη στο λαό και στους εργατικούς – λαϊκούς αγώνες. Η επιτυχία αυτού του τιτάνιου έργου απαιτεί απ’ όλους μας να «μετασχηματιζόμαστε» συνεχώς, για να χρησιμοποιήσω αυτόν τον αδόκιμο, ίσως, όρο της ερώτησής σας, και να «μετασχηματιζόμαστε» ακόμα πιο ριζοσπαστικά. Ο κυβερνητισμός και η απορρόφηση από το κράτος και το σύστημα είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Η μάχη για τις ευρωεκλογές, σε συνθήκες κρίσης, θα ενισχύσει την Αριστερά με περισσότερες θέσεις; Πόσο βοηθά η υποψηφιότητα του Αλ. Τσίπρα, δηλαδή του προέδρου μια δύναμης που διεκδικεί βάσιμα την πλειοψηφία στη χώρα της; Η πορεία της Αριστεράς προς την κυβέρνηση δεν θα είναι ένας εύκολος και απλός εκλογικός περίπατος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η κρίσιμη μάχη των ευρωεκλογών, πιστεύω ότι μπορεί να γίνει ένας μεγάλος και νικηφόρος σταθμός που θα επισπεύσει την πορεία για την κυβέρνηση της Αριστεράς. Η υποψηφιότητα του Αλ. Τσίπρα για την Προεδρία της Κομισιόν είναι πλέον δεδομένη και οι κρίσεις για τη σκοπιμότητά της ανήκουν στο παρελθόν. Το θέμα τώρα, μπροστά σε αυτή την υποψηφιότητα, είναι να εργασθούμε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά για να διαμορφωθούν, χωρίς, όμως, αυταπάτες για το χαρακτήρα της ΕΕ και το ρόλο της Κομισιόν, οι ευνοϊκότερες δυνατές συνθήκες στο εσωτερικό και την Ευρώπη για μια προοδευτική ανατροπή στην Ελλάδα. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι «πραιτωριανοί» της κυβέρνησης ξαναχτύπησαν Η

δίκη του Νώντα Φλώρου μέλους της Αριστερής Ενότητας που συνελήφθη βιαίως στη ΓΑ∆Α την Πέμπτη το πρωί μαζί με 49 ακόμα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και πολίτες, που διαμαρτυρήθηκαν έξω από το πολιτικό γραφείο του Μ. Βαρβιτσιώτη για τα γεγονότα στο Φαρμακονήσι, αναβλήθηκε για τις 13 Φεβρουαρίου. Ο βουλευτής ∆ράμας του ΣΥΡΙΖΑ Χ. Καραγιαννίδης, ο οποίος για μια ακόμα φορά δέχτηκε την επίθεση από ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας δήλωσε στην Εποχή ότι: «η λυσσαλέα επέμβαση των ειδικών δυνάμεων καταστολής καταδεικνύει ένα ακόμα βήμα προς την εγκαθίδρυση του αυταρχικού κράτους. Η κυβέρνηση βλέποντας ότι ο διάλογος και τα επιχειρήματα δεν περνούν, επιλέγει τη σκληρή και την πιο απρόκλητη βία από ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας. Ούτε η νεολαία, ούτε κανένας πολίτης πρέπει να φοβηθεί από το ρεσιτάλ βίας του κράτους». Από το πρωί της Πέμπτης, βρέθηκαν δεκάδες νέοι του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και πολίτες –έξω από το πολιτικό γραφείο του υπουργού Ναυτιλίας, κ. Μ. Βαρβιτσιώτη για να διαμαρτυρηθούν για τις προκλητικές δηλώσεις που έκανε, ύστερα από το αποτρόπαιο γεγονός στο Φαρμακονήσι και οδήγησε στο θάνατο παιδιών και γυναικών που ήθε-

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

τικά δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών που ειρηνικά διαδηλώνουν την αντίθεσή τους σε αυτή την ανάλγητη πολιτική της Κυβέρνησης ξεπερνά κάθε όριο.» Ενώ η Ζ. Κωνσταντοπούλου μίλησε για την ανάγκη να εξεταστεί το ζήτημα σε όλες τους τις διαστάσεις.

Η επιμονή του Μ. Βαρβιτσιώτη

λαν ερχόμενοι στη χώρα μας να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή. Οι δυνάμεις καταστολής της ∆ΕΛΤΑ, χωρίς να υπάρξει καμία είδους πρόκληση επιτέθηκαν και συνέλαβαν νέους του ΣΥΡΙΖΑ, που διαμαρτύρονταν ειρηνικά για τις προκλητικές δηλώσεις του Μ. Βαρβιτσιώτη σχετικά με τα γεγονότα στο Φαρμακονήσι. Μόλις μια επιτροπή των συγκεντρωμένων εισήλθε στο χώρο με σκοπό να επιδώσει ψήφισμα διαμαρτυρίας, επιτέθηκαν οι δυνάμεις καταστολής με πρωτοφανή βιαιότητα. Την απρόκλητη και βίαιη επίθεση των «πραιτοριανών» της κυβέρνησης ακολούθησε ο αναίτιος ξυλοδαρμός των συγκεντρωμένων, και η βίαιη προσαγωγή 49 μελών του ΣΥΡΙΖΑ στη ΓΑ∆Α, αλλά και πολιτών που απλά διαμαρτύρονταν για το καθεστώς τρομοκρατίας που έχει επιβληθεί στη γειτονιά τους. Τόσο μεγάλο ήταν το μένος

των δυνάμεων καταστολής εναντίον των συγκεντρωμένων, που δεν γλύτωσαν ούτε ανυποψίαστοι δημοσιογράφοι. Η στάση της αστυνομίας είναι ενδεικτική του αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης που έχει επιβάλλει η μνημονιακή κυβέρνηση καθώς δεν επέτρεπε στους συλληφθέντες να επικοινωνήσουν με τις οικογένειές τους ούτε και με τους δικηγόρους υπεράσπισης.

Ένταση και στη Βουλή

Το κλίμα έντασης λίγο πριν είχε μεταφερθεί και στα έδρανα της Βουλής όταν έθεσαν το θέμα στο πλαίσιο συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Κοντονής και Ζ. Κωνσταντοπούλου. Μεταξύ άλλων ο πρώτος τόνισε: «Η κατάσταση αυτή να φαλκιδεύονται κατά τον πλέον άθλιο και απαράδεκτο τρόπο τα συνταγμα-

Σε δήλωση του, ο υπουργός Ναυτιλίας δικαιολόγησε πλήρως της αστυνομική κίνηση καθώς έκανε λόγο για: ‘βίαιη εισβολή, φθορές και υβριστική συνθηματολογία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στο πολιτικό μου γραφείο σήμερα, δεν συνιστούν πολιτική πράξη. Αποτελούν ακραίες πράξεις εκφοβισμού και στοχοποίησης που δεν έχουν σχέση με τη ∆ημοκρατία’. Το μέγεθος της «υποκρισίας», της αντιδημοκρατικής στάσης της κυβέρνησης, όμως, καταδείχτηκε λίγο αργότερα από την απελευθέρωση όλων των συλληφθέντων εκτός ενός ο οποίος αν και αφέθηκε ελεύθερος - διότι δεν συνέτρεχαν λόγοι για να συνεχιστεί η προφυλάκισή του - οδηγήθηκε σε δικάσιμο με τις κατηγορίες «της εξύβρισης» και «της αντίστασης κατά της αρχής».

Αναπάντητα ερωτήματα για το Φαρμακονήσι

Στάθης Κουτρουβίδης

Έντονη ήταν η αντίδραση τής νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

λήθος κόσμου συγκεντρώθηκε για να διαμαρτυρηθεί το απόγευμα της Πέμπτης για την αυταρχική στάση της αστυνομίας και την ουσιαστική κάλυψη της εκ μέρους των υπουργών και της κυβέρνησης. «Το γεγονός πως η διαμαρτυρία χτυπήθηκε με το πιο άγριο τρόπο από τις δυνάμεις της ΕΛΑΣ (∆ΕΛΤΑ και ΜΑΤ) δε μας ξαφνιάζει επ’ ουδενί, παρά μας δείχνει με το πιο ξεκάθαρο τρόπο το μέγεθος της αυταρχικότητας μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης που βρίσκεται σε πανικό. Είναι επίσης ξεκάθαρο πως τα σώματα της αστυνομίας έχουν σε μεγάλο βαθμό διαβρωθεί από το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής και οι άνδρες τους είναι πάντοτε πρόθυμοι να επιτεθούν σε κάθε κοινωνική ομάδα που εκφράζει την αλληλεγγύη της προς τους μετανάστες και κάθε κοινωνική ομάδα που βρίσκεται στο στόχαστρο της κυβέρνησης», τονίστηκε σε ανακοίνωση διαμαρτυρίας της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ.

Συνεχίστηκε η πολιτική αντιπαράθεση για τις ευθύνες του Λιμενικού

Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης απέφυγε να προβεί σε οποιαδήποτε δήλωση αυτοκριτικής για το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τα αίτια της τραγωδίας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Αντίθετα κατέκρινε τα κόμματα της αντιπολίτευσης για έλλειψη ενημέρωσης και έκανε λόγο για δημοσιεύματα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δυσφημούν τη χώρα. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Είδα το τελευταίο διάστημα τίτλους και άρθρα για υγρούς τάφους και έγκλημα. Μακάβριες γελοιογραφίες να αποτυπώνουν χαιρέκακα τα γεγονότα. Φωτογραφίες που ελήφθησαν σε άλλο τόπο να δημοσιεύονται σαν ήταν από το συγκεκριμένο. Λαϊκά δικαστήρια να ζητούν το κεφάλι μου. Όλα αυτά μας αναστατώνουν και δημιουργούν προβλήματα εμπιστευτικότητας των πολιτών προς το λιμενικό σώμα και δυσφημούν τη χώρα στο εξωτερικό». Επιπλέον, αναφέρθηκε στην καθημερινή δραστηριότητα των μέσων διάσωσης και έρευνας του Λιμενικού ως άσκηση εθνικής κυριαρχίας και αρνήθηκε ότι υπάρχει οποιαδήποτε οδηγία για βίαιες επαναπροωθήσεις κάνοντας λόγο για ελάχιστα περιστατικά διασώσεων στα οποία έχει υπάρξει απώλεια ζωών.

Συγνώμη από τον αρχηγό του Λιμενικού

Σε διαφορετικό ύφος ο ∆ημήτρης Μπαντιάς, αντιναύαρχος και αρχηγός του Λιμενικού Σώματος, ζήτησε συγγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων. «Σαν αρχηγός του Λιμενικού Σώματος θα αναλάβω την ευθύνη μου. Θα ξεκαθαρίσω ένα πράγμα. Ζητάμε συγγνώμη. Εγώ σαν αρχηγός του Λιμενικού. Και από τις οικογένειες των θυμάτων και από όλους εσάς, τον κύριο υπουργό, την κυβέρνηση, όλους τους Έλληνες που τους φέραμε σε δύσκολη θέση. Προσπαθήσαμε

Κατριβάνου κατηγόρησε επίσης τον υπουργό για περιφρόνηση προς το Κοινοβούλιο επειδή δεν παρουσιάστηκε για να απαντήσει σε επίκαιρη ερώτηση της για τα αίτια της τραγωδίας.

Αμφισβητούν τις καταθέσεις των λιμενικών

αλλά κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε. Από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να σκεφτεί οτιδήποτε άλλο». δήλωσε. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής ∆ρίτσας επεσήμανε ότι ο έλεγχος των συνόρων είναι υποχρεωτικός και δεν ζητά κανείς να σταματήσει. Ωστόσο επεσήμανε ότι ο έλεγχος αυτός διέπεται από τις διεθνείς δεσμεύσεις για προστασία της ανθρώπινης ζωής και επέκρινε τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη για τη δήλωση του μετά το τραγικό ναυάγιο ότι «η Ελλάδα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι». Ο Θοδωρής ∆ρίτσας και η Βασιλική Κατριβάνου, είχαν εκφράσει από την προηγούμενη εβδομάδα την αποδοκιμασία τους για τις δηλώσεις του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη εις βάρος του Νιλς Μουίζνιεκς, του Επίτροπου Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο υπουργός Ναυτιλίας είχε κατηγορήσει τον Επίτροπο για πολιτική σκοπιμότητα, όταν εκείνος υποστήριξε ότι το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι φαίνεται να είναι μια αποτυχημένη υπόθεση μαζικής απέλασης και ζήτησε να σταματήσουν οι παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων. Η Βασιλική

Πάντως τα σκοτεινά σημεία στην τραγωδία του Φαρμακονησιού είναι πολλά και οι απαντήσεις φαίνεται ότι μπορούν να δοθούν μόνο μέσα από τη διεξαγωγή μιας ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας. Οι επιζώντες του ναυαγίου αμφισβήτησαν τη γνησιότητα καταθέσεων που ισχυρίζονται ότι το Λιμενικό τους έσωσε και πως δεν έγινε καμία προσπάθεια επαναπροώθησης τους στην Τουρκία. Ο Ταχίρ Αλιζαντά, πρόεδρος της Αφγανικής Κοινότητας, μιλώντας στην «Εποχή» αναφέρει για το συγκεκριμένο περιστατικό. « Τα χαρτιά τα οποία υπέγραψαν δεν ήξεραν για ποιο θέμα ήταν. « Ο Νασίμ Λομανί, μέλος του ∆ικτύου Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών βρέθηκε στο πλευρό των επιζώντων από τη μέρα που ήρθαν στην Αθήνα. Επισημαίνει για τις καταθέσεις ότι είναι ψευδείς: «∆εν έχει γίνει καν προανάκριση, δεν έχουν δώσει κατάθεση για το τι συνέβη. Η διαδικασία περιορίστηκε στο θέμα της παράνομης εισόδου. Από τη μέρα που ήρθαν στην Αθήνα γίνονται προσαγωγές για να ελέγξουν τα χαρτιά τους. Κάναμε μια παρέμβαση με βουλευτές και δικηγόρους στο τμήμα για να σταματήσει αυτό.» Ο Ταχίρ Αλιτζαντά αναφέρει για το ίδιο θέμα. «Την περασμένη Τρίτη σταμάτησαν στο δρόμο για έλεγχο τον Eshanolla Safi, ο οποίος έχασε τη γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του. Παρότι είχε τα απαραίτητα έγγραφα τον κράτησαν μιάμιση ώρα.» Αλέξανδρος Μαυρογένης

“

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Αν οι συνάδελφοι επιμείνουν στη λογική της ανάθεσης, είναι φανερό ότι δεν μπορούμε να πάμε μακριά. Ζούμε σε μια οριακή έκτακτη συνθήκη, ας αποδείξουμε συλλογικά ότι είμαστε σε θέση να υπερβούμε θετικά τον εαυτό μας.

«Να διαμορφώσουμε μαζί το ρεύμα ανατροπής» Συνέντευξη με τον Βασίλη Παπαστεργίου, υποψήφιο πρόεδρο του ∆ΣΑ με τη Ριζοσπαστική Αριστερή Κίνηση ∆ικηγόρων Η Ριζοσπαστική Αριστερή Κίνηση ∆ικηγόρων συμμετέχει, για πρώτη φορά, στις εκλογές του ∆ικηγορικού Συλλόγου Αθηνών που θα διεξαχθούν στις 2324 Φεβρουαρίου με τον Βασίλη Παπαστεργίου ως υποψήφιο πρόεδρο του ∆ικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (∆ΣΑ). Εκφράζοντας τα πληττόμενα στρώματα της δικηγορίας, υπερασπιζόμενος τη δικηγορία που μάχεται για τα δικαιώματα των κάθε λογής «από κάτω», ο Βασίλης Παπαστεργίου μιλάει στην «Εποχή» για την ελπίδα της ανατροπής των πολιτικών εξαθλίωσης με το σύλλογο και τους συναδέλφους του, δίπλα στους εργαζόμενους και τους αγώνες τους.

Τη συνέντευξη πήρε η Ξένια Πηρούνια

Tι φιλοδοξεί να εκφράσει και ποιές είναι οι προτεραιότητες της Ριζοσπαστικής Αριστερής Κίνησης ∆ικηγόρων που συμμετέχει στις εκλογές του ∆ΣΑ; Επιδιώκουμε να εκφράσουμε τα πληττόμενα στρώματα της δικηγορίας, δηλαδή τη μεγάλη πλειοψηφία των συναδέλφων. Τους δικηγόρους που υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν το επάγγελμα υπό το βάρος των συνεχών επιβαρύνσεων των τελευταίων ετών. Τους μαχόμενους δικηγόρους που η θέση τους έχει σημαντικά επιδεινωθεί. Τους απασχολούμενους μερικά ή αποκλειστικά σε δικηγορικά γραφεία με αμοιβές που πλέον κινούνται στα όρια της απλής επιβίωσης. Έχουμε την πεποίθηση ότι η πλειοψηφία των δικηγόρων δεν είναι τμήμα της ελίτ, αλλά τμήμα της κοινωνίας που δοκιμάζεται, αγωνίζεται και ελπίζει. Προτεραιότητά μας είναι η ανατροπή των μέτρων που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια (ΦΠΑ, κατάργηση αφορολόγητου, τέλος επιτηδεύματος κ.λπ.) και έχουν κάνει δύσκολη τη ζωή όλων μας. Επίσης, θα προσπαθήσουμε να αναζωογονήσουμε τις διαδικασίες στο σύλλογό μας, να δώσουμε το λόγο στους συναδέλφους, να επαναφέρουμε τις γενικές συνελεύσεις που έχουν σιωπηρά καταργηθεί, να καθιερώσουμε θεσμούς τακτικής λογοδοσίας. Μόνο με το σύλλογο

και τους συναδέλφους ενεργούς μπορούμε να ελπίζουμε στην ανατροπή των πολιτικών που εξαθλιώνουν τον κλάδο και ολόκληρη την κοινωνία. Θέλουμε ο ∆ΣΑ να ξαναμπεί στην πρωτοπορία για την προάσπιση των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. ∆εν μπορεί ο σύλλογός μας να παραμένει σιωπηλός μπροστά στην οριακή κατάσταση των ελληνικών φυλακών, των αστυνομικών κρατητηρίων, των κέντρων κράτησης μεταναστών. ∆εν μπορεί να μην έχει πρόταση για την αντιμετώπιση της αδυναμίας πρόσβασης των φτωχότερων στρωμάτων της κοινωνίας στη δικαιοσύνη. Ποιές είναι οι βασικές επιπτώσεις της μνημονιακής πολιτικής στη δικηγορία; Ποιά είναι η αντίδραση του ∆ΣΑ; Η μαχόμενη δικηγορία ωθείται στο περιθώριο. Υπάρχει μια διαδικασία που είναι ήδη σε εξέλιξη και κατατείνει στη διάλυση της μαχόμενης δικηγορίας και στη συγκέντρωση της ύλης στις μεγάλες δικηγορικές εταιρείες. Για κάποιους η τάση αυτή δεν είναι κατ’ ανάγκη αρνητική. Θα πρέπει, όμως, να εκτιμηθεί το γεγονός ότι η ύπαρξη της μαχόμενης δικηγορίας, τα λεγόμενα μικρομεσαία γραφεία, εξασφάλιζαν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη στρωμάτων που δεν θα μπορούσαν -για οικονομικούς λόγους- να απευθυνθούν στα μεγάλα γραφεία. Ταυτόχρονα, η μαχόμενη δικηγορία είναι συνυφασμένη με τη δικαιωματική δικηγορία.

Η υπεράσπιση των διαδηλωτών, των μεταναστών και των προσφύγων, των κάθε λογής «από κάτω» ήταν πάντα «προνόμιο» αυτής της δικηγορίας. Ο ∆ΣΑ παρακολουθεί το θάνατο της μαχόμενης δικηγορίας εκδίδοντας ανακοινώσεις διαμαρτυρίας. Στην πραγματικότητα, αρνείται να κινητοποιήσει αποτελεσματικά τους συναδέλφους και σε αυτό το βαθμό είναι συνυπεύθυνος για τις συνεχείς ήττες του κλάδου τα τελευταία χρόνια. Η Αριστερά στο ∆ΣΑ κατεβαίνει πολυδιασπασμένη. Γιατί; Η παράταξή μας προσπάθησε να προωθήσει μια ενωτική διαδικασία συνεργασίας των αριστερών δυνάμεων εν όψει των εκλογών του ∆ΣΑ. ∆υστυχώς, δεν είχαμε θετική έκβαση, νομίζουμε όχι με δική μας ευθύνη. Η ενότητα των αριστερών δυνάμεων είναι -ωστόσο- μια σταθερή μας επιδίωξη. Θα επιμείνουμε και μετά τις εκλογές σε αυτή την αντίληψη. Κάποτε, όμως, θα πρέπει να αρχίσουμε να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και από την ικανότητα του αντιπάλου να ενώνεται με κριτήριο την πολιτική αποτελεσματικότητα. Μαζί με τη βαριά φορολόγηση και τη φτωχοποίηση που συντελείται από την κυβέρνηση και την τρόικα, βιώνουμε ίσως μια πρωτοφανή περιστολή δημοκρατικών και εργασιακών δικαιωμάτων. Πώς μπορεί ο πολίτης να αντιδράσει όταν τα δικαιώματά του έχουν συρρικνωθεί από τις πολιτικές λιτότητας; ∆εν αποτελεί παράδοξο η λιτότητα να συνδυάζεται με την καταστολή. Η πολιτική των τελευταίων ετών έχει συρρικνώσει την ίδια τη δημοκρατία. Ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση νομοθετεί είναι χαρακτηριστικός. Έχει κανείς την αίσθηση πολλές φορές ότι είμαστε στα όρια της εκτροπής. Μπροστά σε αυτή την πρωτοφανή κατάσταση, ο πολίτης πρωτίστως θα αντιδράσει με τον αγώνα του. Οι δικηγόροι -και εν γένει οι νομικοί- έχουμε τη δυνατότητα να βοηθήσουμε το αγωνιζόμενο

κομμάτι της κοινωνίας υποδεικνύοντας νομοθετικές λύσεις στα νέα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας (κόκκινα δάνεια, πλειστηριασμοί), παρέχοντας τη νομική μας συνδρομή τους εργαζόμενους και τους αγώνες τους, επιδιώκοντας να αξιοποιήσουμε τα περιθώρια που αφήνει ο μηχανισμός της δικαιοσύνης. Τα περιθώρια είναι μικρά, αλλά υπαρκτά. Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει συμμετοχή στις εκλογές του ∆ΣΑ; Συνήθως η συμμετοχή στις εκλογές του ∆ΣΑ είναι αρκετά μεγάλη. Θα πρέπει να είναι ακόμα μεγαλύτερη αυτή τη φορά, που η συγκυρία στον κλάδο είναι κρίσιμη. Οι συνάδελφοι έχουν την επιλογή της αποχής, που σε αυτή τη συγκυρία είναι επιλογή αυτοκτονίας. Μπορούν επίσης να επαναλάβουν μια προσφιλή τα-

κτική, αυτή της υπερψήφισης κάποιου γνωστού ή κάποιου γνωστού ενός γνωστού. Όμως, σε μια συγκυρία τέτοιας έντασης επίθεσης ενάντια στον κλάδο και στην κοινωνία δεν είναι φρόνιμο να μην είμαστε σε θέση να αλλάξουμε τις παλιές μας βολικές συνήθειες. Εμείς καλούμε τους συναδέλφους να αποτελέσουν τμήμα της μεταβολής που έρχεται, να διαμορφώσουμε μαζί το ρεύμα της αμφισβήτησης και της ανατροπής. Η υπερψήφιση του συνδυασμού μας είναι μια αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για αυτό. Αν οι συνάδελφοι επιμείνουν στη λογική της ανάθεσης, είναι φανερό ότι δεν μπορούμε να πάμε μακριά. Ζούμε σε μια οριακή έκτακτη συνθήκη, ας αποδείξουμε συλλογικά ότι είμαστε σε θέση να υπερβούμε θετικά τον εαυτό μας.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

“Το ερώτημα ευρώ ή εθνικό νόμισμα, παραπέμπει σε μια απάντηση, που αφορά την επιλογή ένταξης του ελληνικού καπιταλισμού στους διάφορους αντίστοιχους συνασπισμούς Ευρωπαϊκής, κεντροΑμερικανικής προέλευσης”.

Ευρώπη και Αριστερά

“

Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα σφραγίστηκε από την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος, με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ανταποκρίνονται στην πρόκληση να ενταχθούν στο “club των ισχυρών” και να αποδέχονται το σύνολο των όρων των συμφώνων σταθερότητας που επέβαλαν οι ηγεμονικές δυνάμεις.

Της Τασίας Χριστοδουλοπούλου

σχέση της ελληνικής αριστεράς με την Ευρώπη είναι ιδεολογικά και πολιτικά φορτισμένη. Υπάρχει ένα παρελθόν που την εξηγεί, ένα παρόν που την τροφοδοτεί και ένα μέλλον που παραμένει άδηλο.

Η Αριστερά πριν την κρίση

Η σχέση και η αντιπαλότητα της αριστεράς με την Ευρώπη πριν την κρίση, ήταν κυρίως πολιτική και ιδεολογική. Στη δεκαετία του 1990 αν και με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992), έχουν ήδη τεθεί οι βάσεις μιας άγριας νεοφιλελεύθερης σύγκλισης, η ελληνική αριστερά επικεντρώνει την κριτική της στη στάση της Ευρώπης απέναντι στην κατάρρευση των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού και του τείχους του Βερολίνου, στις θριαμβολογίες για το τέλος της ιστορίας, και στην εμπλοκή της Ε.Ε στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Αυτό συνεχίστηκε και στη δεκαετία του 2000 με την ταύτιση της ΕΕ, με το δόγμα Μπους. Ταυτόχρονα η αυταρχική δομή της ίδιας της ΕΕ και των οργάνων της, που χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση αποφασίζουν για την τύχη των λαών, αποτελεί το επίκεντρο κριτικής, ειδικά με τη διαδικασία του Ευρωσυντάγματος, που αποτέλεσε απόπειρα συνταγματοποίησης του νεοφιλελευθερισμού. Η Ευρώπη-φρούριο, η κατάργηση του κράτους δικαίου, ο μιλιταρισμός, οι «ειρηνευτικές» αποστολές σε εμπόλεμες χώρες, και ο ρατσισμός, ως ηγεμονικές πολιτικές της ΕΕ, ήταν τα κεντρικά πεδία αντιπαράθεσης. Την ίδια εποχή, με πρόδρομο τις ευρωπορείες, έκανε δυναμικά την εμφάνιση του το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, που εξέφρασε κοινωνικά και πολιτικά μια στρατηγική αμφισβήτησης, διεκδικώντας δημοκρατία και αλλαγή πολιτικής. Τότε ήταν που ο Μπαλιμπάρ έγραψε: «ή η ΕΕ θα είναι πιο δημοκρατική από τα κράτη-μέλη ή δεν θα υπάρξει». Οι λίγες φωνές που ακούγονταν τότε για έξοδο από την ΕΕ, ήταν είτε προϊόν ήττας, είτε ανάγκη μια ιδιαίτερης ταυτότητας. Αντίθετα, το σύνολο της ευρωπαϊκής αριστεράς και των κινημάτων

ταυτίζονταν στους κοινούς στόχους της πολιτικής ενότητας, στα συγκεκριμένα ευρωπαϊκά επίδικα της συγκυρίας, αναγνωρίζοντας την Ευρώπη ως πεδίο ταξικής πάλης, συναινώντας –αν και με ανοικτά αυτά τα μέτωπα- στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα σφραγίστηκε από την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος, με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ανταποκρίνονται στην πρόκληση να ενταχθούν στο «club των ισχυρών» και να αποδέχονται το σύνολο των όρων των συμφώνων σταθερότητας που επέβαλαν οι ηγεμονικές δυνάμεις. Το ευρώ επιλέγεται από τα κράτη που εκπροσωπούν τις πιο δυναμικές κεφαλαιακές μερίδες, ως το αναγκαίο μέσο μιας αποτελεσματικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος. Εκτός των ανεπτυγμένων οικονομιών του Ευρωπαϊκού βορά, δεν διστάζουν να ενταχθούν και χώρες της περιφέρειας με χαμηλότερα επίπεδα ανάπτυξης, γιατί η έκθεση και των δικών τους κεφαλαίων στο διεθνή ανταγωνισμό, αποτελεί μια ευκαιρία για πιθανή ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό, αύξηση της παραγωγικότητας και κυρίως οργάνωσης της εργασίας με τους όρους που απαιτεί ο νεοφιλελευθερισμός. Είναι άξιο προσοχής να επισημανθεί, ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά στη μεγάλη της πλειοψηφία, αποδέχεται στην ουσία αυτές τις εξελίξεις, περιοριζόμενη, είτε σε θεωρητικές αναλύσεις, είτε σε προπαγανδιστικό λόγο. Στην Ελλάδα η νέα κατάσταση έτυχε ευρύτατης κοινωνικής αποδοχής, γιατί στη συγκυρία εκείνη συνδέθηκε με υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και με την πρόσβαση στον εύκολο δανεισμό των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων στρωμάτων, πράγμα που διαμόρφωνε μια ευρεία κοινωνική συμμαχία λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων, την οποία διαχειρίζονταν το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα.

Η Αριστερά στην κρίση

Τα πρώτα σημάδια της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη και ειδικά στις χώρες του Νότου, έφεραν το θέμα της πολι-

τικής αντιπαλότητας με την ΕΕ σε δεύτερο επίπεδο, αναδεικνύοντας το οικονομικό σε πρώτο και ειδικά με τη Γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη. Το ενιαίο νόμισμα, τα σύμφωνα σταθερότητας και οι πολιτικές των πιο ανεπτυγμένων χωρών, αξιοποιούνται πλέον με απόλυτο τρόπο. Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος των υπερχρεωμένων κρατών, μετατρέπεται σε όπλο μαζικής καταστροφής στα χέρια των Ευρωπαϊκών κυρίαρχων μηχανισμών, που αξιοποιείται για τη εξάλειψη κάθε εργασιακού δικαιώματος και την αντιμετώπιση των τελευταίων κοινωνικών κατακτήσεων που άντεχαν ακόμα. Αυτή είναι η στιγμή, που η Αριστερά στην Ευρώπη αρχίζει να αφυπνίζεται από την παρατεταμένη ακινησία της προηγούμενης περιόδου. Η συζήτηση μετατοπίζεται μονοσήμαντα στο οικονομικό επίπεδο, τώρα τα ερωτήματα αναδιατυπώνονται με νέους όρους. Εμμονή στην ιδέα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή διάλυση της Ε.Ε; Ενίσχυση και διεύρυνση της ευρωζώνης ή καταστροφή της; Ενιαίο νόμισμα ή επιστροφή στα εθνικά νομίσματα; Φυγή προς τα μπρος για την συγκρότηση μιας ομόσπονδης Ευρώπης (κατά το πρότυπο των ΗΠΑ), ενίσχυση του ρόλου της ΕΚΤ, ενοποίηση τραπεζικού συστήματος, αύξηση Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ή ο καθένας μόνος του; ∆υστυχώς όμως, η Αριστερά για άλλη μια φορά συμμετέχει στη συζήτηση αυτή, με τους όρους που επιβάλει η αστική ηγεμονία. Προσπαθεί να απαντήσει δηλαδή στα διλήμματα που θέτουν οι εκπρόσωποι των συλλογικών κεφαλαιοκρατών και οι πάσης φύσεως οικονομολόγοι που τους εκπροσωπούν. Το ερώτημα ευρώ ή εθνικό νόμισμα, παραπέμπει σε μια απάντηση, που αφορά την επιλογή ένταξης του ελληνικού καπιταλισμού στους διάφορους αντίστοιχους συνασπισμούς Ευρωπαϊκής, κεντρο-Αμερικανικής προέλευσης κλπ, στην επιλογή δηλαδή του μοντέλου οργάνωσης της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και αναπαραγωγής του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και στις μερίδες του αστικού μπλοκ που θα ενισχύσουν τη μια ή την άλλη εκδοχή. Καμιά εκδοχή της Αριστεράς, δεν απα-

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014 ντάει στα ερωτήματα αυτά, από τη θέση που της αντιστοιχεί, ως πολιτικό υποκείμενο ανατροπής. Πώς δηλαδή θα εκπροσωπήσει πιο αποτελεσματικά τα συμφέροντα της εργασίας, πώς σε τελευταία ανάλυση θα ενισχύσει την έκβαση της ταξικής πάλης, όπως αυτή διεξάγεται σήμερα. Η ανάγκη αυτή δεν μπορεί να περιοριστεί στο δίλημμα του νομίσματος, αλλά πρέπει να ξεδιπλώνει και να αποκρυσταλλώνει την οργάνωση και τις μάχες που απαιτούνται για την έκβαση της ταξικής πάλης, ανεξάρτητα από τις επιλογές του ελληνικού καπιταλισμού. Στη σημερινή συγκυρία, με τα δεδομένα του ευρώ και του χρέους, η ατζέντα της Αριστεράς περιλαμβάνει πολλά συγκρουσιακά ζητήματα, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν (κατάργηση μνημονίων, διαγραφή χρέους κλπ). Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι στην αριστερά καταγράφονται δυο αναγνώσεις της κρίσης. Η πρώτη ταυτίζει τα μνημόνια με την ευρωζώνη, ξεχνώντας ότι η καπιταλιστική αναδιάρθρωση αποτελεί τον πυρήνα του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, που υλοποιείται σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο τα τελευταία 30 χρόνια, η πολιτική δηλ. που εξειδικεύεται με τα μέτρα εσωτερικής υποτίμησης, στις χώρες που μαστίζονται περισσότερο από την κρίση. Έτσι προτείνει την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα και ως απάντηση στην εσωτερική υποτίμηση της εργασίας, αντιπροτείνει το εθνικό νόμισμα και τη δυνατότητα υποτίμησης του. Η δεύτερη εκδοχή, σωστά προκρίνει τη νεοφιλελεύθερη στρατηγική, ως το κύριο όπλο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και για την αντιμετώπιση της, μια συμμαχία των ευρωπαϊκών χωρών που μαστίζονται από την κρίση και των κινημάτων που αναπτύσσονται ενάντια στη λιτότητα και στις υφεσιακές πολιτικές. Και οι δυο αναγνώσεις όμως, παραπέμπουν την επίλυση των προβλημάτων, στη διαχείριση εθνικών και ευρωπαϊκών θεσμών, χωρίς να θέτουν, στο βαθμό που απαιτείται, την ενίσχυση των κοινωνικών αντιστάσεων και την πολιτική ηγεμονία της αριστεράς. Η απουσία συγκροτημένων κοινωνικών υποκειμένων που να καθορίζουν τους όρους της ταξικής πάλης, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην ΕΕ, αποτελεί το κρίσιμο μέγεθος, που θα γείωνε τη στρατηγική της αριστεράς. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κληθεί να κυβερνήσει θα έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά πολύπλοκα διλήμματα. Η παραμονή ή η έξοδος από το ευρώ, μπορεί να είναι ένα από τα διλήμματα. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό θα εξαρτηθεί από την έκβαση των συγκεκριμένων μαχών που θα διεξάγει. ∆εν θα αποτελέσει προϋπόθεση, αλλά ενδεχόμενη συνέπεια της πολυπλοκότητας των αντιφάσεων που θα προκύψουν και της αντοχής των κοινωνικών του στηριγμάτων και της Ευρωπαϊκής στήριξης της κυβέρνησης της αριστεράς. Κατά συνέπεια στον πολιτικό διάλογο που διεξάγεται σήμερα, πρέπει να προβάλουμε τις συγκρούσεις που θα δώσουμε ενάντια στα μνημόνια και στο χρέος, να προετοιμαστούμε γι’ αυτές και να προετοιμάσουμε και τις κοινωνικές δυνάμεις που θα μας στηρίξουν. Να οργανώσουμε με λεπτομέρειες τις απαιτήσεις στα καθήκοντα που θα κληθούμε να αναλάβουμε στο χώρο της πραγματικής οικονομίας και της πολυπλοκότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα. Στις δε αντιπαραθέσεις μας με όσους μας κατηγορούν, είτε ως λόμπυ της δραχμής, είτε ως φανατικούς του ευρώ, να αντιπαραθέτουμε τα επίδικα της συγκυρίας και την ανάγκη ανατροπής τους. Το πεδίο της ταξικής πάλης, τόσο μέσα στην Ελλάδα, όσο και στην ΕΕ, αποτελεί για την αριστερά προνομιακό πεδίο, για την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών, για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος και του κράτους έκτακτης ανάγκης. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κεντροαριστερά: μια ψηφοθηρική κατασκευή

Απονευρώνεται η απόπειρα εκλογικής μεταμφίεσης του διεφθαρμένου και ακρωτηριασμένου σώματος της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας

«Ε

Του Νίκου Τσαγκρή

ίναι εξωφρενικό το θέατρο που παίζουν!». «∆εν έχουν το θεό τους!». Είναι «απίστευτοι». Είναι «αμετανόητοι πολιτικοί μασκαράδες»! Αυτοί είναι μερικοί από τους πιο ήπιους χαρακτηρισμούς – μερικές από τις πλέον ανώδυνες ατάκες που μπορεί να βρει κανείς στα social media, για τους «58» της «κεντροαριστεράς» και τα καμώματά τους. Και είναι χαρακτηρισμοί δικαιολογημένοι, ανεξάρτητα εάν σε κάποιους από εμάς – καθώς αφορούν παλαιούς γνωστούς μας, συντρόφους ή φίλους – φαίνονται ανάρμοστοι. Η κοινή γνώμη δεν κάνει διακρίσεις, έχει την τάση να «τσουβαλιάζει». Και στην περίπτωση αυτή δικαιολογείται απολύτως, αφού την κίνηση των «58» σηματοδοτούν κάποιοι πραγματικά «αμετανόητοι πολιτικοί μασκαράδες» που, εξ αρχής, την αγκάλιασαν και την υιοθέτησαν ως φυσικοί ηγεμόνες και εκφραστές της: Σημίτης, Βενιζέλος, Γιαννίτσης, κ.α. Αν σ’ αυτή την τρόικα της συμφοράς προσθέσουμε τον αριβισμό που σηματοδοτούν περσόνες τύπου Μπίστη, Ψαριανού και Τατσόπουλου, και το σημείο της «ενσωμάτωσης» που εκφράζουν οι περισσότεροι εκ των «58» επιστήμονες και καλλιτέχνες (Αλιβιζάτος, Χειμωνάς, Μάρκαρης, κ.α.), τότε το μασκαριλίκι γίνεται τέλειο…

Κέντρο, το μηδέν της πολιτικής

Mασκαραλίκι στην κυριολεξία, υπό την έννοια της μεταμφίεσης, αφού ο όρος «κεντροαριστερά» (όπως και ο όρος «κεντροδεξιά») είναι μια μικροπολιτική κατασκευή, μια ψηφοθηρική μάσκα. ∆εν θα μπορούσε άλλωστε να υπάρξει, αφού

το πρώτο συνθετικό του όρου («κέντρο») είναι πολιτικά ανύπαρκτο: «Κέντρο είναι το μηδέν της πολιτικής. Στη θεωρία είναι ο παράδεισος όπου συμφιλιώνονται οι συντηρητικοί με τους φιλελεύθερους, οι αριστοκράτες με τους αστούς, οι εργοδότες με τους εργάτες, οι κεφαλαιούχοι με τους σοσιαλιστές, οι καταπιεζόμενοι με τους καταπιεστές. Στην πραγματικότητα κέντρο σημαίνει δυο πράγματα: ή είναι απλά και καθαρά ένα καμουφλάρισμα (πότε της δεξιάς και πότε της αριστεράς) ή είναι το γεωμετρικό σημείο προς το οποίο τείνουν οι μετριοπαθείς της δεξιάς και οι μετριοπαθείς της αριστεράς, όταν αποσπώνται από τις αντίστοιχες παρατάξεις τους προκειμένου να συγκυβερνήσουν. Ο κατάλληλος όρος είναι τότε «κεντρισμός»1. Στην περίπτωση των 58 είναι σαφές, πρόκειται για μασκαριλίκι: μια απεγνωσμένη απόπειρα μεταμφίεσης του διεφθαρμένου και ακρωτηριασμένου σώματος της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας.

Η σοσιαλδημοκρατία ως καμουφλάζ

Κοροϊδεύουν την κοινωνία. Προφανώς γνωρίζουν κι αυτοί, όπως κι εμείς, ότι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, προς το τέλος του 20ου αιώνα – αρχές του 21ου, αποκαλύφθηκε ως το απόλυτο καμουφλάζ του νεοφιλελευθερισμού. Με τις «σοσιαλδημοκρατικές» κυβερνήσεις Ζοσπέν, Σρέντερ, Σημίτη κ.α., να λειτουργούν περισσότερο ως εγγυήτριες των συμφερόντων των «αγορών» παρά ως εγγυήτριες του κοινωνικού κράτους. Και τις διάδοχές τους κυβερνήσεις, αυτές των Γιωργάκη Παπανδρέου, Ζοζέ Σόκρατες, Χοσέ Λουίς Ροντρί-

γκεθ Θαπατέρο κ.α., να εκφυλίζονται οριστικά, μεταλλασσόμενες σε νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα, πανομοιότυπες με τις κυβερνήσεις της νεοφιλελεύθερης ευρωπαϊκής ∆εξιάς. Καταστρέφοντας, όπως κι αυτές, όλα τα δημόσια αγαθά, τις κοινωνικές παροχές, ακόμα και τα υπολείμματα του κράτους-πρόνοιας. Και συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της νεοφιλελεύθερης κουλτούρας της βαρβαρότητας, σύμφωνα με την οποία ο συνδικαλισμός είναι… λαϊκισμός, οι κοινωνικές και εργασιακές κατακτήσεις των περασμένων δεκαετιών είναι προνόμια που πρέπει να καταργηθούν, οι δομικές ανισότητες είναι νόμιμες, κάθε δίχτυ κοινωνικής προστασίας είναι άξιο περιφρόνησης…

∆ιανοούμενοι – ιδεολογικές μαριονέτες

Αυτήν την απεχθή κουλτούρα, την κουλτούρα του «καζινοκαπιταλισμού», όπως τον ονομάζει ο Αμερικανός διανοητής Χένρι Ζιρού2, εκφράζει, συνειδητά ή ασυνείδητα, ο βασικός πυρήνας των «58» της «κεντροαριστεράς»: «ο νεοφιλελευθερισμός (σ. σ: είτε με κεντροδεξιά είτε με κεντροαριστερά ψευδώνυμα) έχει δημιουργήσει έναν στρατό «αντι-δημόσιων» διανοουμένων, ο οποίος λειτουργεί κατά κύριο λόγο προς το συμφέρον της κυρίαρχης εξουσίας. Αυτοί οι διανοούμενοι αγοράζονται και πουλιούνται από τη χρηματοπιστωτική ελίτ και δεν είναι τίποτα περισσότερο από ιδεολογικές μαριονέτες που χρησιμοποιούν τις ικανότητές τους για να καταστρέψουν το κοινωνικό συμβόλαιο, την κριτική σκέψη και όλους εκείνους τους κοινωνικούς θεσμούς που μπορούν να οικοδομήσουν μη εμπορευματικές αξίες και μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα. Είναι εχθροί της δημοκρατίας και απαραίτητοι για τη δημιουργία υποκειμενικοτήτων και αξιών που πρεσβεύουν την άποψη ότι υποκείμενο της Ιστορίας είναι μάλλον το Κεφάλαιο παρά οι άνθρωποι και ότι η κατανάλωση αποτελεί τη μοναδική υποχρέωση των πολιτών….» Mασκαριλίκια! Και μεταφορικά και κυριολεκτικά: 58 συστημικοί… «διανοούμενοι» βάλθηκαν να καμουφλάρουν ένα συστημικό ψευδώνυμο (το ψευδώνυμο ΠΑΣΟΚ) με ένα άλλο συστημικό ψευδώνυμο (το ψευδώνυμο «κεντροαριστερά»). Μιλάμε για ένα θλιβερό παιγνίδι ιδεολογικής παραπλάνησης του εκλογικού σώματος με στόχο την ψηφοθηρία, ενόψει των εκλογών… 1. «Κέντρο», του Μωρίς Ντιβερζέ, από την Μικρή Πολιτική Εγκυκλοπαίδεια, τεύχος Α’. 2. Από τη συνέντευξή του Χ. Ζιρού στον Τάσο Τσακίρογλου, «Εφημερίδα των Συντακτών» •

12 Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

∆ΙΕΘΝΗ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Στις μυλόπετρες νέων ισορροπιών

Το χρονικό των γεγονότων και η στάση της ΕΕ και της Ρωσίας για τα τεκταινόμενα. σελ. 16-17

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Η οικονομική κρίση επιστρέφει

Ο ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας μιλά για το διακύβευμα μιας δημοκρατικής Ευρώπης ή μιας Ευρώπης των τεχνοκρατών και της αδιαφάνειας. σελ. 13

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

α αρχίσουμε την παρουσίαση λίγο διαφορετικά. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής δείχνουν ζωηρά τα δόντια τους στην περιοχή του Μπουένος Άιρες. Στα τέλη του 2013, το θερμότερο έπιασε το ιστορικό ρεκόρ των 40 βαθμών. Επίσης, οι καταιγίδες αυξήθηκαν 30%, σε σχέση με το 1960. Τον Απρίλιο, 67 άτομα πνίγηκαν και τον ∆εκέμβριο, δύο άτομα σκοτώθηκαν από τους ισχυρούς ανέμους. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι μια άνοδος της πλανητικής θερμοκρασίας κατά τέσσερις βαθμούς θα επηρεάσει σημαντικά τη Λ. Αμερική. Υπεύθυνη για το 12,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων, η περιοχή θα δει παραθαλάσσιες περιοχές να πλημμυρίζουν, θα αυξηθούν οι καταιγίδες και οι τυφώνες καθώς και οι ξηρασίες, που θα μειώσουν την καλλιεργήσιμη γη.

Η οικονομία προ κρίσης

Οι αργεντίνοι, όμως, έχουν προς το παρόν να αντιμετωπίσουν πιο «άμεσα» προβλήματα. Μέχρι την πρόσφατη κρίση, τα πράγματα δεν έμοιαζαν καθόλου με την εποχή της κρίσης του 2001. Η οικονομία διένυε όντως ένα δύσκολο μονοπάτι που χαρακτηριζόταν από υψηλό πληθωρισμό, πτώση των αποθεμάτων σε σκληρό νόμισμα, σταδιακή υποτίμηση του νομίσματος και δημοσιονομικό έλλειμμα που εξυπηρετείτο με έκδοση καινούργιου χρήματος. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν ήταν καθόλου κακοί: το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ήταν υπό έλεγχο, οι τράπεζες ήταν σταθερές, οι τιμές των αγαθών προς εξαγωγή ήταν υψηλές. Επίσης, διεθνή κεφάλαια ενδιαφέρονταν να αγοράσουν εταιρίες και το χρηματιστήριο είχε απογειωθεί. Η κυβέρνηση προσπαθούσε να περάσει τις απαραίτητες δύσκολες αποφάσεις στη διάδοχό της μετά τις επόμενες προεδρικές εκλογές σε δύο χρόνια. Οι αντίπαλοί της δεν δέχτηκαν την επιλογή για μετάθεση των αποφάσεων και απαιτούσαν άμεση υποτίμηση του νομίσματος, περιορισμό των κοινωνικών παροχών -οι οποίες όντως γίνονται με τύπωση καινούργιου χρήματος, με αποτέλεσμα να φουσκώνει ο πληθωρισμός- και μεγάλη μείωση των μισθών. Η σύγκρουση περιορίστηκε στο ζήτημα των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Η στρατηγική της κυβέρνησης για έλεγχο της αγοράς συναλλάγματος κατέρρευσε. Οι αργεντινοί, απειλούμενοι από τον πολύ υψηλό πληθωρισμό και φοβούμενοι την επερχόμενη μεγάλη υποτίμηση, τρέχουν να μετατρέψουν με κάθε τρόπο τα πέσος σε δολάρια. Οι εξαγωγικές εταιρείες βγάζουν τα κέρδη τους στο εξωτερικό. Τα αποθέματα λιγοστεύουν κάθε μέρα. Καθώς η Αργεντινή δεν μπορεί να τυπώσει δολάρια είναι υποχρεωμένη να

διαθέτει συνάλλαγμα σε αρκετή ποσότητα για να κάνει τις απαραίτητες εισαγωγές. Η κυβέρνηση στην αρχή της κρίσης δίστασε να προβεί σε στήριξη του πέσος. Όταν, όμως, στην αρχή του χρόνου οξύνθηκε η κατάσταση αναγκάστηκε να το κάνει για να μην καταρρεύσει εντελώς η ισοτιμία. Έτσι, όμως, τα αποθέματα σε δολάρια λιγοστεύουν συνέχεια και η κυβέρνηση αναζητεί με νέο δανεισμό απεγνωσμένα συνάλλαγμα. Η υποτίμηση ενός εθνικού νομίσματος ευνοεί το μεγάλο κεφάλαιο, τους εξαγωγείς, το διεθνές κεφάλαιο που θέλει να κάνει αγορές στην χώρα. Βλάπτει τους εργαζόμενους, όσους παίρνουν κρατικές παροχές, το μικρό κεφάλαιο που κινείται στην εσωτερική αγορά. Η υποτίμηση δεν δημιουργεί κοινωνική ισότητα, και ακόμα και αν βοηθάει την ανταγωνιστικότητα, κάτι που δεν είναι σίγουρο, σημαίνει μεταφορά πόρων από τα κάτω προς τα πάνω. Οι αντίπαλοι της κυβέρνησης έχουν κερδίσει αυτόν τον γύρο. Για τον πολύ γνωστό και στην χώρα μας αριστερό οικονομολόγο Κλαούντιο Κατζ οι κυβερνητικές τοποθετήσεις πάνω στα αίτια της κρίσης είναι ανεπαρκής: «Οι κυβερνητικοί κεϊνσιανοί δεν βλέπουν τα όρια μια πολιτικής που στηρίζεται αποκλειστικά στην αύξηση της ζήτησης. Πέφτουν στην αφελή εκτίμηση ότι η ζήτηση θα προκαλέσει αυτόματα παραγωγικές επενδύσεις. Υποθέτουν μια θετική απάντηση των επιχειρηματιών ξεχνώντας άλλες μεταβλητές, όπως το ρίσκο και η κερδοφορία. Τα τελευταία δύο χρόνια η προώθηση της εσωτερικής ζήτησης μέσω κρατικών δαπανών με τυπωμένο χρήμα οδήγησε σε αύξηση του πληθωρισμού. Αυτό έφτασε στα όριά του και η κυβέρνηση τώρα είναι στριμωγμένη. Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να μειώσει τον πληθωρισμό και να περιορίσει το χρήμα που μπαίνει στη αγορά μειώνοντας κρατικές δαπάνες και τα φιλολαϊκά προγράμματα».

Κυβερνητική αναδίπλωση

Για τον Κατζ οι αναπτυξιακές πολιτικές της κυβέρνησης έχουν φτάσει στα όριά τους. Το μοντέλο αυτό έφερε

“

ΧΟΑΝΓΚ ΝΓΚΟΚ: ∆εν υπάρχει νομιμοποίηση για τη δράση της τρόικας

Στα έγκατα της γης ψάχνει λύσεις η πρόεδρος της Αργεντινής...

αλλαγές στην οικονομική πολιτική ευνοϊκές για τα λαϊκά στρώματα, αλλά παρήγαγε πληθωρισμό, προβλήματα με την ισοτιμία του πέσος και δημοσιονομικό έλλειμμα. Το κυβερνητικό μοντέλο απομακρύνθηκε από τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία αλλά χωρίς να πάρει –είναι ζήτημα αν ο κοινωνικός συσχετισμός το επέτρεπε- μέτρα για μια πραγματική αναδιανομή του πλούτου που παράγεται στη χώρα και χωρίς ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η κυβέρνηση προσπάθησε να φορολογήσει τα υπέρογκα κέρδη του αγροτικού τομέα, αλλά το 2008 ηττήθηκε από ένα μεγάλο κίνημα που δημιουργήθηκε εναντίον της –στο οποίο για διάφορους λόγους συμμετείχε και κομμάτι της αριστεράς- και παράτησε τη μάχη. Από αυτή τη στιγμή αρχίζει και η κυβερνητική αναδίπλωση. Η κυβέρνηση διατήρησε την πολιτική ηγεμονία, αλλά το κράτος έμεινε χωρίς πόρους για να εφαρμόσει τη φιλολαϊκή της πολιτική. Όταν τα σημάδια της παγκόσμιας κρίσης έφτασαν και στην Αργεντινή το μοντέλο μπούκωσε. Η απογοήτευση από την κυβέρνηση είναι ανάλογη με τις προσδοκίες που υπήρχαν για την τοπική αστική τάξη. Η κυβέρνηση στήριξε αυτό τον τομέα με μεγάλα ποσά αναμένοντας ως αντάλλαγμα επενδύσεις. Αλλά αυτές οι επιχορηγήσεις κατέληξαν στις τσέπες φίλων της κυβέρνησης χωρίς να πράξουν κανένα παραγωγικό αποτέλεσμα. Η κυβέρνηση έχει κάνει μια μεγάλη στροφή στις σχέσεις με το διεθνές κεφάλαιο. Από την μια, επιδιώκει να κάνει έναν συμβιβασμό με τους παλιούς της δανειστές πληρώνοντας τα παλιά κρατικά χρέη για να μπορέσει να αντιδανειστεί από τις διεθνείς αγορές μετά από πολλά χρόνια. Και από την άλλη, δίνει τα πάντα για να φέρει επενδύσεις στη χώρα. Η κυβέρνηση μετά την αποζημίωση που θα δώσει στην REPSOL για την κρατικοποίηση των εγκαταστάσεών της, ετοιμάζεται να παραχωρήσει στην Chevron άδεια εξόρυξης των shale-oil με την περιβαλλοντοκτόνα μέθοδο του fracking. Ας σημειώσουμε ότι αυτό θα γίνει και στην Ευρώπη μετά την άρνηση της Ε.Ε. να την απαγορεύσει.

Μοναδική πραγματική αντιπολίτευση στις κυβερνήσεις είναι κυρίως μερικές ιθαγενικές και αγροτικές κοινότητες, που προσπαθούν να σώσουν τα εδάφη τους από την επέκταση των εξορυκτικών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων στις οποίες προχωρούν όλες οι χώρες της ηπείρου. Στην Ελλάδα τέτοια κοιτάσματα υπάρχουν στην Θράκη. Την περίοδο των κυβερνήσεων Κίρχνερ 70 εξορυκτικές πολυεθνικές εγκαταστάθηκαν στις Άνδεις για εξορύξεις σε ανοικτό πεδίο με επικίνδυνα χημικά και κατασπατάληση των υδάτινων πόρων. Αντίστοιχα, διευρύνεται η παραχώρηση δασών για την παραγωγή της σόγιας και ενισχύεται το μονοπώλιο της Monsanto.

∆ύσκολη εξίσωση

Οι κυβερνήσεις των Κίρχνερ εφάρμοσαν με συνέπεια ένα πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας χωρίς ρήξη με τον καπιταλισμό. Ούτως ή άλλως όλες -δεξιές και αριστερές- οι κυβερνήσεις της Λ. Αμερικής κινήθηκαν μέσα στο ίδιο πλαίσιο. Εφόσον αξιόπιστες προτάσεις για ένα αξιόπιστο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό δεν φαίνεται να υπάρχουν, μοναδική πραγματική αντιπολίτευση στις κυβερνήσεις είναι κυρίως μερικές ιθαγενικές και αγροτικές κοινότητες που προσπαθούν να σώσουν τα εδάφη τους από την επέκταση των εξορυκτικών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων στις οποίες προχωρούν όλες οι χώρες της ηπείρου. Από την άλλη, όμως, τα φτωχά και μεσαία εργατικά και λαϊκά στρώματα δεν ενδιαφέρονται για τις οικολογικές συνέπειες τέτοιων επενδύσεων. Το μοναδικό τους μέλημα είναι η αύξηση του εισοδήματος τους. Η εξίσωση σίγουρα είναι δύσκολο να λυθεί. Ο ίδιος το Κατζ, εξάλλου, θεωρεί ότι ο λαός έχει πολλές ανάγκες να καλύψει γι’ αυτό και δεν συμφωνεί με την ιδέα της αποανάπτυξης και της πρότασης για «επιστροφή στη φύση». Νίκος Μανωλάς Ομαδα Resistencias

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

∆ΙΕΘΝΗ

∆εν υπάρχει νομιμοποίηση για τη δράση της τρόικας

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΑΝΓΚΕΛΑ ΜΕΡΚΕΛ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΝΤΟΥ www.casmadrid.org

Το κίνημα σταμάτησε την ιδιωτικοποίηση

Σταμάτησε κάτω από την μεγάλη κοινωνική πίεση η ιδιωτικοποίηση των έξι δημόσιων νοσοκομείων της Μαδρίτης, που είχε ανακοινώσει τον ∆εκέμβριο του 2012 το Λαϊκό Κόμμα, μετά από απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Να σημειωθεί, ότι όλους αυτούς τους μήνες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν κάθε τρίτη Κυριακή του μήνα υπέρ της δημόσιας υγείας, ενώ η αποτυχία της κυβέρνησης να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση οδήγησε την ∆ευτέρα στην παραίτηση του υπουργού υγείας Javier Fernαndez Lasquetty.



www.congresopopular.org

Για ένα Κογκρέσο του λαού

Εκατοντάδες πανεπιστημιακοί, διανοούμενοι, καλλιτέχνες κλπ, με επιστολή τους στον πρόεδρο του Μεξικό Ενρίκε Πένια Νιέτο ζητούν την δημιουργία ενός νέου λαϊκού Κογκρέσο. Όπως αναφέρουν, οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι δεν έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν την βία, την φτώχεια, την διαφθορά, την κατάχρηση εξουσίας και την διαπλοκή με την ολιγαρχία του πλούτου, για αυτό ξεκίνησαν διαδικασία συλλογής αιτήσεων με τις οποίες ο κάθε πολίτης ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, επάγγελμα, θρησκευτική πεποίθηση και σεξουαλικό προσανατολισμό μπορεί να θέσει υποψηφιότητα.



www.22fevrier2014 .blogspot.fr

Κάτω τα χέρια από την ZAD

Περισσότερες από 200 οργανώσεις έχουν δηλώ σει συμμετοχή στην μεγάλη

διαδήλωση που θα γίνει στις 22 Φεβρουαρίου στην Νάντ για την υπεράσπιση της ZAD, της μεγαλύτερης αυτοδιαχειριζόμενης περιοχής στην Ευρώπη που κινδυνεύει επειδή η γαλλική κυβέρνηση έχει σχεδιάσει να φτιάξει εκεί ένα αεροδρόμιο. Να σημειωθεί, ότι τον Νοέμβριο του 2012 οι δυνάμεις καταστολής μπήκαν στην ZAD, ωστόσο μετά από λίγες ημέρες καταληψίες και χιλιάδες αλληλέγγυοι μετά από άγριες συγκρούσεις κατάφεραν να διώξουν τους εισβολείς και να ανακαταλάβουν τον χώρο. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Συνέντευξη με τον ευρωβουλευτή Λ. Χόανγκ Νγκοκ Ο Λιέμ Χόανγκ Νγκοκ, ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας συνεισηγητής της έκθεσης της έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την τρόικα, βρέθηκε την περασμένη Τετάρτη στην Ελλάδα. Με την ευκαιρία αυτή έδωσε συνέντευξη στην οικονομική εφημερίδα της Γαλλίας «La Tribune».

Ποιο ήταν το αντικείμενο της έρευνας για την τρόικα, στην οποία ήσασταν συνεισηγητής με τον αυστριακό συνάδελφό σας Οτμάρ Καράς; Οι σοσιαλιστές ήταν πάντα υπέρ μιας Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου, που θα διενεργούσε έρευνα για τα πεπραγμένα της τρόικας.. Το Λαϊκό Ευρωπαϊκό Κόμμα (PPE συντηρητικοί) αμφιταλαντευόταν, γιατί ήθελε να αποφύγει να καταδικάσει την τρόικα και την πολιτική «των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» που εφάρμοσε σε χώρες του ευρώ. Τελικά συμφωνήσαμε σε μια νόθα φόρμουλα. Κατορθώσαμε να ορίσουμε μια επιτροπή έρευνας ή σωστότερα μια επιτροπή για τη «σύνταξη έκθεσης με βάση την έρευνα». Η διαφορά είναι σημαντική. Μια έκθεση χρειάζεται μικρότερο χρόνο και λιγότερα μέσα απ’ ό,τι η επιτροπή. Με αυτούς τους περιορισμούς εμείς επιχειρήσαμε να πάμε όσο ήταν δυνατό σε βάθος την ανάλυση της λειτουργίας και των αποτελεσμάτων της τρόικας. Η έκθεσή μας εξάλλου είναι μια έκθεση –πρώτη προσέγγιση– γι’ αυτά που θέλαμε και που ήταν δυνατό να πούμε. Εκτός από το να περιγράψουμε τη δράση της τρόικας, βγάλαμε χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον κάνοντας συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε να γίνουν μεταρρυθμίσεις στο μηχανισμό βοήθειας της ΕΕ, υπό το φως των διδαγμάτων της έρευνάς μας. Ποια είναι τα πρώτα συμπεράσματά σας; Ο συνάδελφός μου του PPE, Οτμάρ Καράς, και εγώ χωρίς αμφιβολία δεν καταλήξαμε στα ίδια συμπεράσματα για τις αποφάσεις της τρόικας. Ελπίζω, όμως, ότι θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε ένα σημείο δεν υπάρχει καμία νομιμοποίηση για τη δράση της τρόικας. Ως εκ τούτου, η Κομισιόν και η ΕΚΤ υπερέβησαν σημαντικά τις προϋποθέσεις που είχαν θέσει. Εμείς επιθυμούμε κατόπιν όλων αυτών να ζητήσουμε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας να τεθεί κάτω από τον έλεγχο της ευρωβουλής και στο εξής να αποφασίζει για την παροχή της βοήθειας και, κυρίως, σ’ ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις της βοήθειας, οι οποίες καθορίζουν τη μορφή των μνημονίων που υπογράφοντα από τα κράτη. ∆ηλαδή, εσείς αμφισβητείτε τη νομιμότητα ορισμένων αποφάσεων της τρόικας; Στην περίπτωση της «διάσωσης» της Κύπρου η έλλειψη του κοινοβουλευτικού ελέγχου οδήγησε την τρόικα να προτείνει μια πρώτη φορολόγηση των καταθέσεων, που ήταν παράνομη. Γιατί δεν έλαβε υπόψη της τις εγγυήσεις των καταθέσεων στο ποσό των 100.000 ευρώ, που έχει υιοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αλλά, κυρίως, γιατί όλοι γνω-

“

Το διακύβευμα είναι δημοκρατική Ευρώπη και όχι το ψευτοδίλημμα υπέρ ή κατά της Ευρώπης. Οι λαοί θα πρέπει να επιλέξουν εάν θέλουν να συνεχίσουν τον ίδιο δρόμο μιας Ευρώπης μίζερης, των τεχνοκρατών, που θα λειτουργεί με αδιαφάνεια. Ή θα προχωρήσουμε προς μια Ευρώπη δημοκρατική, με διαφανείς λειτουργίες και αποτελεσματική ρίζουμε ότι η τρόικα, δηλαδή η Κομισιόν και το ∆ΝΤ, διαφωνούν στα μέτρα που πάρθηκαν. Η Κομισιόν ήθελε τη γρήγορη εξάλειψη των ελλειμμάτων, ενώ το ∆ΝΤ ήταν πιο διαλλακτικό. Ποιος όμως χάραξε την πολιτική; Ποιος αποφάσισε; Κανείς δεν ξέρει. Συνεπώς, θα πρέπει το κοινοβούλιο να αποφασίζει δημοκρατικά. Γιατί είναι σημαντικό το ζήτημα του δημοκρατικού ελέγχου της βοήθειας στις χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες; Η Άνγκελα Μέρκελ επιχειρεί να αντισταθμίσει την αναγκαιότητα για τη δημοσιονομική ένωση με τις μακροοικονομικές προϋποθέσεις, δηλαδή τις περίφημες «δομικές μεταρρυθμίσεις». Πρόκειται για την πολιτική «καρότο και μαστίγιο» ή χρηματοδότηση έναντι μεταρρυθμίσεων. Η τρόικα έπαιξε το ρόλο του εργαστηρίου που πειραματίστηκε με αυτές τις μακροοικονομικές προϋποθέσεις, τις οποίες η Γερμανία θέλει να επιβάλει στο εξής σ’ όλη την Ευρώπη. Είναι φυσικό, κατά την άποψή μου, να συζητούνται στη βουλή η στρατηγική και οι οικονομικές αποφάσεις. Αυτή η διαδικασία δεν ακολουθείτε τώρα. Το ευρωκοινοβούλιο εδώ και πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα απουσιάζει από τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του, π. χ. δεν συζήτησε για τη δημοσιονομική ένωση που έχει τεθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Η συζήτηση έγινε κυρίως στις συνόδους κορυφής της ΕΕ και αποσκοπεί να συντονίσει τους προϋπολογισμούς των κρατών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κείμενο κλειδί που καθορίζει την κατεύθυνση των εθνικών προϋπολογισμών, συζητήθηκε στην Κομισιόν. ∆εν υπήρξε καμία νομοθετική πράξη. Εμείς στο κοινοβού-

λιο μπορούμε να συζητάμε, δεν μπορούμε όμως να κάνουμε καμία βελτιωτική πρόταση. Η τρόικα δεν εκφράζει έτσι μια ιδεολογία με την οποία αποσκοπεί να αποκλείσει την πολιτική από τις οικονομικές αποφάσεις; Ναι, πρόκειται για μια ιδεολογία που έχει επιβληθεί με το επιχείρημα – αξίωμα ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση (There is no alternative: TINA). Οι τεχνοκράτες είναι ερωτευμένοι μαζί της. Σε μια δημοκρατική χώρα όμως που οι κάτοικοί της αντιπροσωπεύονται από τους εκλεγμένους βουλευτές, μπορούν να αποφασίσουν αν μια πολιτική είναι καλή ή κακή. Θα πρέπει, συνεπώς, το κοινοβούλιο να έχει το βασικό λόγο και να αποφασίζει για τα οικονομικά ζητήματα. Έτσι θα αποκαταστήσουμε τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Ορισμένοι βουλευτές, δυστυχώς, έχουν προσκολληθεί στη σημερινή κατάσταση πραγμάτων γιατί έχουν πεισθεί από τη λογική TINA. Και αυτοί έχουν σήμερα την πλειοψηφία στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στην Κομισιόν και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ιδού, λοιπόν, η πραγματική πρόκληση για τις ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου. Το διακύβευμα είναι δημοκρατική Ευρώπη και όχι το ψευτοδίλημμα υπέρ ή κατά της Ευρώπης. Οι λαοί θα πρέπει να επιλέξουν εάν θέλουν να συνεχίσουν τον ίδιο δρόμο μιας Ευρώπης μίζερης, των τεχνοκρατών, που θα λειτουργεί με αδιαφάνεια. Ή θα προχωρήσουμε προς μια Ευρώπη δημοκρατική, με διαφανείς λειτουργίες και αποτελεσματική. •

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Η κατά βάση τουριστική οικονομία της χώρας συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα. Η ανεργία πλησιάζει το 16%, οι χρηματοδότες ζητούν περικοπές δαπανών και μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, ωστόσο η κυβέρνηση υπαναχώρησε στην αύξηση της φορολόγησης μετά τις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν την αναγγελία της.

Μέλη του τυνησιακού κοινοβουλίου γιορτάζουν το νέο Σύνταγμα.

Σημαντικό βήμα το νέο Σύνταγμα για τους Τυνήσιους H μικρή Τυνησία των 11 εκατομμυρίων κατοίκων, που μετέδωσε τη σπίθα των εξεγέρσεων σε Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή χωρίς να «καεί» από ταραχές και βία, όπως οι γείτονες Λιβύη και Αίγυπτος, ψήφισε τη ∆ευτέρα νέο Σύνταγμα. Τρία χρόνια μετά την ανατροπή τού επί 23 χρόνια προέδρου Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί, τον Ιανουάριο 2011, και περίπου δύο χρόνια μετά την έναρξη των διαβουλεύσεων, τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, η Εθνική Συντακτική Συνέλευση με πλειοψηφία 200 υπέρ, 12 κατά και 4 αποχών, ενέκρινε το δεύτερο Σύνταγμα μετά την ανεξαρτοποίηση από τη Γαλλία το 1956 και το πρώτο δημοκρατικό, όχι μόνο στη χώρα αλλά και «στην ιστορία του αραβικού κόσμου και μάλιστα με ομοφωνία», όπως τονίζει ο γάλλος ιστορικός Πιερ Βερμερέν, ειδικός σε θέματα Μαγκρέμπ (Βορειοδυτικής Αφρικής). Ο ίδιος αποδίδει την επιτυχία της Τυνησίας στους συμβιβασμούς ισλαμιστών και κοσμικών αλλά και στη μη ανάμιξη του στρατού στην πολιτική ζωή.

όσο το συντηρητικό ισλαμικό κόμμα Ennahda, με δύναμη 37%, που θέλησε να αποσοβήσει συνέπειες όπως αυτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, όσο και η κατακερματισμένη αντιπολίτευση, αποδέχθηκαν συμβιβασμούς για τους οποίους δέχονται επικρίσεις, απέφυγαν όμως τα άκρα και το αδιέξοδο. Το Σύνταγμα που υπέγραψαν ο πρόεδρος Μονσέφ Μαζρούκι, ο απελθών πρωθυπουργός Αλί Λαραϊέντ και ο πρόεδρος της Συνέλευσης Μουσταφά Μπεν Τζααφάρ, περιλαμβάνει 148 άρθρα. Παρά τις ατέλειές του, θεωρείται ριζοσπαστικό για αραβική ισλαμική χώρα, αφού, μεταξύ άλλων: Παγιώνει την ισονομία και την ισοπολιτεία ανδρών και γυναικών, την εκπροσώπηση των γυναικών και την προστασία τους από τη βία. [Στον πίνακα Γυναίκες στο Κοινοβούλιο του Inter Parliamentary Union, τον Νοέμβριο 2013 το ποσοστό στην Τυνησία είναι 26,7% και η χώρα 39η μεταξύ 188. Η Ελλάδα είναι 64η, με ποσοστό 21%]. Προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα πολιτικού ασύλου, τη συμμετοχή σε απεργίες και ειρηνικές διαδηλώσεις, τη ζωή, την υγεία, την οικογένεια και το περιβάλλον. Εγγυάται ελευθερία συνείδησης, πίστης, γνώμης, σκέψης, έκφρασης,

Τύπου και εκδόσεων, πρόσβασης στις πληροφορίες χωρίς λογοκρισία, σύστασης πολιτικών κομμάτων, εκλέγειν στα 18 και εκλέγεσθαι στα 23 και προβλέπει υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι τα 16. Σύμφωνα με τα δύο πρώτα, μη τροποποιήσιμα, άρθρα: «Η Τυνησία είναι ένα ελεύθερο, ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, θρησκεία της είναι το Ισλάμ, γλώσσα η αραβική και το πολιτικό της σύστημα δημοκρατικό». Το σύνθημα της χώρας είναι «ελευθερία, αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη, τάξη».

Θετικές εξελίξεις μετά την ψήφιση

Η πορεία των δύο ετών δεν ήταν αναίμακτη. Τον περασμένο Φεβρουάριο, η δολοφονία του ηγέτη του αριστερού ∆ημοκρατικού Πατριωτικού Κινήματος, Τσοκρί Μπελαΐντ, οδήγησε στη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας. Τον Ιούλιο, με το ίδιο όπλο, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός Εσωτερικών, δολοφονήθηκε ο επίσης αντι-ισλαμιστής, σοσιαλιστής ιδρυτής του Λαϊκού Κινήματος, Μοχάμεντ Μπραχμί. Παρά τις ταραχές, τις παραιτήσεις και τις πολιτικές συγκρούσεις, η Τυνησία προσπέρασε το σκόπελο του φανατισμού και

κατάφερε να μην αντικαταστήσει ένα αυταρχικό καθεστώς με ένα άλλο, όπως παραδοσιακά συμβαίνει στις χώρες της περιοχής. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση τεχνοκρατών του πρωθυπουργού Μεχντί Τζομαά, που θα προκηρύξει βουλευτικές και προεδρικές εκλογές μέσα στο 2014, πήρε την ψήφο εμπιστοσύνης 149 βουλευτών και ορκίστηκε την Τετάρτη. Η κατά βάση τουριστική οικονομία της χώρας συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα και όπως δήλωσε ο Τζομαά, θα απαιτηθούν μεταρρυθμίσεις και θα αναζητηθούν πηγές χρηματοδότησης. Η ανεργία πλησιάζει το 16%, οι χρηματοδότες ζητούν περικοπές δαπανών και μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, ωστόσο η κυβέρνηση υπαναχώρησε στην αύξηση της φορολόγησης μετά τις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν την αναγγελία της. Την Πέμπτη, το ∆ΝΤ απελευθέρωσε δόση 507 εκατομμυρίων δολαρίων (από την περσινή δανειοδότηση 1,74 δισ.), που καθυστερούσε από τον Σεπτέμβριο επικαλούμενο πολιτική αστάθεια και νομοθετικό αδιέξοδο, δικαιώνοντας κυβερνητικούς αξιωματούχους που θεωρούσαν τις αλματώδεις προόδους της χώρας ικανή συνθήκη για την καταβολή της. Ελισάβετ Πετρίδου

Ορθια ή καθιστή, η Μέρκελ το τροπάριό της

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

α μπορούσε να ήταν μια από τις πιο συνηθισμένες ομιλίες που ακούστηκαν ποτέ στο γερμανικό κοινοβούλιο, αν δεν είχε την πρωτοτυπία να εκφωνηθεί από μια καγκελάριο που ήταν καθιστή... Τέσσερις μήνες μετά το «θρίαμβό της» στις εκλογές, η τραυματίας των χιονοδρομιών Ανγκέλα Μέρκελ διάβασε επιτέλους την κυβερνητική της διακήρυξη, χωρίς ιδιαίτερο ενθουσιασμό και χωρίς καν να φτάσει τα επίπεδα του ασύγκριτα πιο ευρηματικού έλληνα πρωθυπουργού, αφού δεν μπόρεσε καν να υποσχεθεί στους Γερμανούς «δωρεάν wifi για όλους» και τους έταξε απλώς γρηγορότερο αλλά και ασφαλέστερο διαδίκτυο, στο πλαίσιο υλοποίησης της περίφημης ψηφιακής ατζέντας... Το μενού που παρουσίασε η κυρία Μέρκελ ήταν συνολικά ελαφρύ και προβλέψιμο. Είχε μεγαλη «ποικιλία», αλλά σε όσους περίμεναν να ακούσουν πιο συγκεκριμένα πράγματα φάνηκε άνοστο. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί έκπληξη για μια πολιτικό που έχει δείξει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν ότι προτιμά την καθημερινή διαχείριση από τη μακροχρόνια χάραξη στρατηγικής και την επίκληση ιδεών και οραμάτων. Μεγάλο μέρος της ομιλίας της αφιέρωσε η γερμανίδα καγκελάριος στη σχέση με τις ΗΠΑ επισημαίνοντας ότι η εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο πλευρές έχει κλονιστεί εξαιτίας του σκανδάλου των παρακολουθήσεων των συμμάχων από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Για αυτό και ουσιαστικά επικεντρώθηκε ιδιαίτερα σε αυτό το θέμα, το οποίο θέλει να συζητήσει

και προσωπικά με τον Μπαράκ Ομπάμα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η αποκατάσταση μιας ισορροπίας αυτής της σχέσης μοιάζει να την απασχολεί περισσότερο και από την εσωτερική σταθερότητα στην Ευρώπη. Γι’ αυτή για μια ακόμα φορά έδειξε ότι δεν μπορεί να φανταστεί τίποτα άλλο από τη σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία.

Μοιραία παντοδυναμία

Σε αυτό πλαίσιο κινείται και η οικονομική ενοποίηση την οποία αορίστως ανέφερε για μια ακόμα φορά. Η κρίση της ευρωζώνης έχει μεν τεθεί υπό έλεγχο αλλά δεν έχει ξεπεραστεί οριστικά. Γι’ αυτό και χρειάζεται επαγρύπνηση, για την υλοποίηση της οποίας η κυβέρνηση του Βερολίνου θα συνεχίσει την ίδια σφιχτή πολιτική, με στόχο από το 2015 και μετά να μην έχει ελλείματα στον κρατικό προϋπολογισμό. Κοινωνικές πα-

ροχές και περισσότερη δικαιοσύνη, που ονειρεύονταν οι σοσιαλδημοκράτες, θα παραμείνουν συνεπώς... όνειρα. Την ίδια στιγμή, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιβεβαίωνε την εκτίμηση ότι το Βερολίνο σκέφτεται πια με ορίζοντα μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων, προτείνοντας καταρχήν τη... διάσπαση του ευρωκοινοβουλίου σε ένα «γενικών καθηκόντων» και ένα μόνο για τις χώρες της Ευρωζώνης. Θα είναι προφανώς και αυτό ένα βήμα στην κατεύθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης. Αλλά η κυρία Μέρκελ προτίμησε να μην αποκαλύψει άλλες λεπτομέρειες σχετικά με αυτές τις ιδέες... Η Αριστερά, που αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο κόμμα της αριθμητικά μικρότερης στην ιστορία αντιπολίτευσης, προτίμησε να επικεντρωθεί στην πλήρη έλλειψη ενός κοινωνικού προσανατολισμού στο κυβερνητικό πρόγραμμα του μεγάλου συνασπισμού. ∆εν ήταν τυχαίο που ο Γκρέγκορ Γκίζι στράφηκε προς την γερμανίδα καγκελάριο για να της επισημάνει ότι «ακόμα και στην εποχή του Χέλμουτ Κολ η κοινωνική σας οικονομία της αγοράς ήταν κοινωνικότερη. «Ομορφα, κενά λόγια» ήταν και το πρώτο σχόλιο των επικεφαλής του κόμματος των Πρασίνων. Η συζήτηση απέδειξε πάντως, όχι μόνο χωροταξικά, την παντοδυναμία αυτής της κυβέρνησης, που κατά πολλούς μπορεί να αποβεί μοιραία για τη δημοκρατική κουλτούρα της χώρας. Αριστερά και Πράσινοι θα είναι αυτοί που αναλαμβάνουν το βάρος της εξισορρόπησης μιας κατάστασης, που σε κάποιους θυμίζει άλλες εποχές και άλλες χώρες.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Ο λαός της ευρωπαϊκής αριστεράς στο προσκήνιο

«ΨΗΦΟ∆ΕΛΤΙΟ ΤΣΙΠΡΑ» ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Ευρώπη και η Ιταλία βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι, έγραψε στο κάλεσμά της για το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα” η Μπάρμπαρα Σπινέλι. Μια προφητεία που επαληθεύτηκε με τον πλέον δραματικό τρόπο μετά την απόφαση της Fiat, της μεγαλύτερης βιομηχανίας της χώρας, να μετακομίσει στην Ολλανδία και τη Βρετανία εκμεταλλευόμενη την κατάργηση των προστατευτικών φραγμών για τις επιχειρήσεις. Η σουηδική Electrolux εκβιάζει τους εργαζόμενούς της στην Ιταλία να δεχθούν μειώσεις μισθών κατά 50% για να διατηρήσουν οι πιο τυχεροί τη θέση εργασίας τους. Είναι αλήθεια. Η Ιταλία, όπως και ο υπόλοιπος ευρωπαϊκός Νότος, έχουν βρεθεί σε ένα σταυροδρόμι. Η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα στην Ιταλία δείχνει τις δυσκολίες της ιταλικής αριστεράς, των κινημάτων και των δημοκρατικών και προοδευτικών πολιτών να διασφαλίσουν μια αξιοπρεπή εκπροσώπηση στους θεσμούς. Η “λίστα Τσίπρα” μπορεί να ενώσει όλες αυτές τις διαδρομές και να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς; Πολλοί διανοούμενοι έδωσαν από την αρχή μια καταφατική απάντηση, πολλά κινηματικά στελέχη και ακτιβιστές ενθουσιάστηκαν, η Κομμουνιστική Επανίδρυση ακολουθεί και η Αριστερά Οικολογία Ελευθερία σύρθηκε από τη βάση και τους συνέδρους της να αναζητήσει μια συνεργασία με το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα”. Όλοι αναφέρονται στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν “ένα βήμα πίσω για να κάνουμε όλοι μαζί πολλά βήματα μπρο-

H Ευρώπη και η Ιταλία βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι, έγραψε στο κάλεσμά της η Μπάρμπαρα Σπινέλι. Μια προφητεία που επαληθεύτηκε με τον πλέον δραματικό τρόπο μετά την απόφαση της Fiat να μετακομίσει στην Ολλανδία και τη Βρετανία. στά”. Οι προηγούμενες ήττες και οι εντάσεις που προκάλεσαν δεν αποτελούν έναν καλό οιωνό. Η ιταλική αριστερά φαίνεται να έχει χάσει παραδόξως την επαφή της με τα προβλήματα, τις ανησυχίες, τις προσδοκίες του κόσμου και του κόσμου της. Η έλλειψη ενός μεγάλου, μαζικού, λαϊκού, κοσμικού κόμματος των εργαζομένων είναι προφανής. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να καλύπτει αυτές τις προσδοκίες. Όσο και να ισχυρίζεται κανείς ότι το εγχείρημα του “ψηφοδελτίου Τσίπρα” δεν έχει στόχο την οικοδόμηση ενός νέου κόμματος είναι εμφανής για πολλούς η προσδοκία να μετατραπεί ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα

ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΟ ΕΛ ΣΑΛΒΑ∆ΟΡ

στη μεγάλη ευκαιρία για την ανασύνθεση της ιταλικής αριστεράς.

Προς το μέλλον

Η πρόκληση δεν αφορά μόνο τις ευρωεκλογές και την Ευρώπη. Το γεγονός ότι υπάρχει μια ισχυρή θέληση από όλους για μια κοινή πορεία αποτελεί ένα θετικό στοιχείο. Ο χρόνος όμως για να πραγματοποιηθούν όλες οι απαραίτητες και επίπονες ενοποιητικές διαδικασίες είναι ελάχιστος. Ο χρόνος, επίσης, της κρίσης λειτουργεί σαν ένας τεράστιος επιταχυντής. Μέσα στις επόμενες ημέρες το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα” θα πρέπει να δώσει

τις πραγματικές του εξετάσεις με τον κόσμο της αριστεράς και την υπόλοιπη κοινωνία. Θα πρέπει να απορροφήσει τις όποιες εσωτερικές δυσκολίες, να αντιμετωπίσει το λαϊκισμό του Μπέπε Γκρίλο και τις αντιδράσεις του ∆ημοκρατικού Κόμματος. Το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα” θα μιλά για μια άλλη Ευρώπη. Ο Γκρίλο και ο Μπερλουσκόνι δημαγωγικά θα καταγγέλλουν τη Μέρκελ και στην πράξη θα στηρίζουν το σημερινό status quo. Το ∆ημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι και του Λέτα θα καταφέρει να κάνει την ίδια στιγμή συμπολίτευση και αντιπολίτευση; Το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα” θα έχει μέλλον εάν μπορέσει και μιλήσει στον κόσμο της αριστεράς, τους ανένταχτους, τους απλούς πολίτες που πλήττονται από την κρίση με τα προβλήματα που τους αντιμετωπίζουν. Να συνδέσει το μέλλον τους, με το μέλλον των πολιτών των άλλων χωρών, με το μέλλον της Ευρώπης. Η αποδοχή ενός “ξένου” υποψήφιου επικεφαλής μιας εσωτερικής πολιτικής αναμέτρησης καταγράφει όμως και το βαθμό της ωριμότητας της ιταλικής αριστεράς, που φανερώνει τις μεγάλες διεθνιστικές καταβολές της. Το “ψηφοδέλτιο Τσίπρα” στην Ιταλία μας δείχνει ότι παρά τις δυσκολίες υπάρχει σήμερα ένας “ευρωπαϊκός λαός”, που αναγνωρίζεται στον πολιτισμό και τις ιδέες της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο λαός της ευρωπαϊκής αριστεράς. Αργύρης Παναγόπουλος

Ο πρώην αντάρτης διεκδικεί την προεδρία

ε το αριστερό FMLN (Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης Φαραμπούντο Μαρτί) να προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 6% της εθνικιστικής ARENA, γίνονται οι σημερινές προεδρικές εκλογές στο Ελ Σαλβαδόρ. Μετά την ιστορική νίκη του Μαουρίσιο Φούνες το 2009, που έγινε ο πρώτος πρόεδρος του FMLN μετά από 20 χρόνια κυριαρχίας της ARENA, όλα δείχνουν ότι νέος πρόεδρος θα είναι ο σημερινός αντιπρόεδρος και πρώην αντάρτης Σάντσες Σερέν, ένας από τους υπογράφοντες της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1992 μετά τα δώδεκα χρόνια του εμφυλίου πολέμου και μαύρο πρόβατο για τις ΗΠΑ επειδή σε μια διαδήλωση το 2001 έκαψε μια αμερικανική σημαία. Στο πρόγραμμά του ο Σερέν αναφέρεται στην εμβάθυνση και στη διεύρυνση των μεγάλων αλλαγών που ξεκίνησε η κυβέρνηση του Φούνες, όπως την μείωση της φτώχειας, την ανάκαμψη της γεωργικής παραγωγής, την μεταρρύθμιση της υγειονομικής περίθαλψης, την ισότητα των δύο φύλων, την μείωση του αναλφαβητισμού. Παράλληλα, υπόσχεται συνέχεια στην πορεία του κοινωνικού μετασχηματισμού προς όφελος των φτωχών και των κοινωνικά ευάλωτων, εδραίωση της δημοκρατίας και επιτάχυνση της περιφερειακής ολοκλήρωσης με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, με προτεραιότητα την ένταξη της χώρας στην ALBA και στην PETROCARIBE (συμμαχία κρατών της Καραϊβικής με την Βενεζουέλα για την αγορά πετρελαίου). Η προεκλογική εκστρατεία του ονομάστηκε «∆ιά-

λογος με την χώρα» και το πρόγραμμά του φτιάχτηκε με μια ανοιχτή διαδικασία λαϊκής διαβούλευσης όπου συμμετείχαν περίπου 620.000 άνθρωποι. Την Τετάρτη, σε μια μεγαλειώδη ομιλία του στην πρωτεύουσα Σαν Σαλβαδόρ, επιτέθηκε στην αντιπολίτευση για την νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία της και είπε ότι δεν θα επιτρέψει την στρατιωτικοποίηση της κοινωνίας που επιδιώκει η ARENA εκμεταλλευόμενη τα καθημερινά περιστατικά βίας. Χαρακτηριστικά είναι τα διάφορα σλόγκαν που χρησιμοποιεί, όπως «ψηφίστε μας για να μην σας κλέβουν στα λεωφορεία», «με εμάς τα παιδιά σας θα παίζουν ήσυχα στα πάρκα» κλπ, ενώ η «ομάδα αλήθειας» της δημοσιεύει συνεχώς παλιές φωτογραφίες του Σερέν και τον παρουσιάζει ως τρομοκράτη. Η ARENA θεωρείται η κληρονόμος της στρατιωτι-

κής δικτατορίας και ιδρυτής της ήταν ο Ρομπέρτο Αριέτα, αρχηγός των ταγμάτων θανάτου στον εμφύλιο, ενώ ο ύμνος που ακούγεται ανοιχτά σε όλες τις συγκεντρώσεις της είναι το «El Salvador serα la tumba donde los rojos terminaran» (το Ελ Σαλβαδόρ θα γίνει ο τάφος για τους κόκκινους). Να σημειωθεί ότι την Πέμπτη ο εισαγγελέας ξεκίνησε έρευνα για την αποκάλυψη πως ένα παράνομο δίκτυο που καθοδηγείται από την ARENA εμπλέκεται σε δεκάδες περιστατικά βίας, που ενισχύουν την εκστρατεία του φόβου. Τρίτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις έρχεται το GANA, το μικρότερο κόμμα της δεξιάς και πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι αν χρειαστούν επαναληπτικές εκλογές (σημ: για την εκλογή του προέδρου χρειάζεται 50%) είναι πολύ πιθανό ARENA και GANA να παραμερίσουν τις όποιες διαφορές τους και να συνασπιστούν απέναντι στον Σερέν. Είναι προφανές ότι μια νίκη του FMLN θα συμβάλει στην ενίσχυση του προοδευτικού πόλου στην περιοχή, ωστόσο, εκτός από τις δυνάμεις της αντίδρασης, ο νέος πρόεδρος θα έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά προβλημάτων (ανεργία, υψηλή εγκληματικότητα, μεγάλη εξάρτηση από τα εμβάσματα του εξωτερικού) που ο βαθμός επίλυσής τους θα ενισχύσει την αριστερή στροφή που ξεκίνησε το 2009, σε μια χώρα που ως τότε το κράτος ήταν προσανατολισμένο στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των οικονομικών και πολιτικών ελίτ. ∆ημήτρης Γκιβίσης

TO ΘΕΜΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρο

Στις μυλόπετρες νέω ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε νέες εξελίξεις. Ο Βίκτωρ Γιανουκόβιτς (πρόεδρος της Ουκρανίας από τις 25/02/2010) από την Πέμπτη 30 Γενάρη βρίσκεται στο νοσοκομείο με οξύ αναπνευστικό πρόβλημα και υψηλό πυρετό. Ο πρωθυπουργός Ν. Αζάροφ παραιτήθηκε για να διευκολύνει τις εξελίξεις, ενώ ο πρόεδρος πρότεινε να αναλάβει πρωθυπουργός ο Α. Γιάτσενιουκ και αναπληρωτής πρωθυπουργός ο Β. Κλιτσκό, κάτι που αρνήθηκαν και οι δύο. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. απειλούν με κυρώσεις, ενώ η Ρωσία προσπαθεί να χειριστεί το θέμα διπλωματικά με πολλά υπονοούμενα για τα θέματα ιδίως της χρηματοδότησης και της μειώσεις των τιμών του φυσικού αερίου. Στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης τέθηκε το θέμα των κυρώσεων, αν και υπήρξαν πολλές αντιρρήσεις. Απειλήθηκαν οι βουλευτές της Ουκρανίας ότι θα χάσουν το δικαίωμα στη σύνοδο του Απρίλη. Το μέλος της επιτροπής του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας της Ρωσίας για διεθνή θέματα, Ιγκόρ Μορόζοφ, αντέδρασε έντονα και δήλωσε ότι η ρώσικη αντιπροσωπία τάσσεται εναντίον της απόφασης, η οποία «εκφράζει τις διαθέσεις της μειοψηφίας της Ουκρανίας και προσπαθεί να ασκήσει επιρροή στις εξελίξεις σ’ αυτή τη χώρα». Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συζητείται το θέμα της επιβολής κυρώσεων στην Ουκρανία, όπως δήλωσε ο πρό-

Τι είναι η ανατολική εταιρική σχέση

τα τέλη του περασμένου Νοέμβρη (28-29/11) έγινε στο Βίλνιους της Λιθουανίας η 3η συνδιάσκεψη της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (ΑΕΣ), η οποία σαν ιδέα ξεκίνησε το 20008 από τον πολωνό υπουργό εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι. Σκοπός της ΑΕΣ ήταν η προσέγγιση έξι χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ουκρανία, Λευκορωσία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Μολδαβία, Γεωργία) από την ΕΕ. Μεταξύ άλλων προβλεπόταν η δημιουργία ελεύθερων οικονομικών ζωνών και η προοπτική σύναψης διμερών Συμφωνιών Σύνδεσης μεταξύ ΕΕ και των χωρών αυτών. Από τις έξι χώρες τη συμφωνία υπέγραψαν μόνο η Μολδαβία και Γεωργία, οι οποίες δεν έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ΕΕ. Οι τέσσερις άλλες χώρες

Η συμφωνία με τη Ρωσία

(Ουκρανία, Λευκορωσία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν) δεν υπέγραψαν. Αυτό όμως που ενόχλησε την ΕΕ, ήταν η άρνηση του προέδρου της Ουκρανίας Βίκτωρα Γιανουκόβιτς να υπογράψει και η αντιπρόταση να συμμετέχει και η Ρωσία στις διαπραγματεύσεις, κάτι που απέρριψε μετά βδελυγμίας ο κ. Μπαρόζο. Η Ρωσία από την άλλη πλευρά θεωρεί ότι η πολωνική πρόταση είχε εξαρχής αντιρωσικό γεωπολιτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με ρώσους ειδικούς σκοπός αυτής της πρότασης ήταν η δημιουργία εναλλακτικών δρόμων ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης, παρακάμπτοντας τη Ρωσία. Επίσης η ΑΕΣ αποσκοπούσε στη μείωση της γεωπολιτικής επίδρασης της Ρωσίας στην Ανατολική Ευρώπη.

πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτωρ Γιανουκόβιτς υπέγραψε συμφωνία με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στις 17 ∆εκεμβρίου, όπου προβλέπει μεταξύ άλλων οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία 15 δισ. δολάρια και 30% ή 137,6 δολάρια (από 406 δολάρια θα πέσει στα 268,5 ανά χίλια κυβικά) έκπτωση στην τιμή του φυσικού αερίου. Αρχικά υποστηριζόταν από διάφορες πηγές ότι η Ουκρανία δεν θα υπέγραφε τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ γιατί αποσκοπούσε να προσχωρήσει στην Τελωνειακή Ένωση με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και το Καζαχστάν. Μετά όμως τις μεγάλες διαδηλώσεις στο Κίεβο δεν αναφέρεται καθόλου ούτε από πλευράς ρώσων αξιωματούχων, ούτε από την ουκρανική κυβέρνηση. Η Ουκρανία είχε ανάγκη από εξωτερική χρηματοδότηση. Το ΑΕΠ κατά το τρίτο τετράμηνο του 2013 μειώθηκε κατά 1,3%. Τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν αρκετά και την 1η ∆εκεμβρίου ήταν 18,8 δισ. δολάρια από 24,5 δισ. δολάρια που ήταν στην αρχή του χρόνου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Moody’s, για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους μέχρι τα τέλη του 2014 θα χρειαστεί 10 δισ. δολάρια. Αν υπολογιστεί ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου θα είναι 25 δισ. κυβικά το χρόνο, τότε η ΓΚΑΖΠΡΟΜ υπολογίζει ότι θα χάσει από τη μείωση των τιμών που προβλέπει η νέα συμφωνία 3,5 δισ. Ο Βλ. Πούτιν υπογράμμισε με νόημα ότι « η τιμή θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των γεγονότων. Υπογράφτηκε επίσης η δημιουργία μικτής ρωσο-ουκρανικής επιχείρησης για την παραγωγή εκ νέου του μεγαλύτερου αεροπλάνου μεταφοράς εμπορευμάτων Αντόνοφ (Αn-124). Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης σταμάτησε η παραγωγή του. Στη νέα συμφωνία προβλέπεται η παραγωγή 80 αεροπλάνων. Σύμφωνα με δήλωση τοθ πρωθυπουργού της Ουκρανίας Ν. Αζάροφ η συμπαραγωγή των Αντονοφ θα αποφέρει στην Ουκρανία πάνω από 12,9 δισ. δολάρια και θα της επιτρέψουν να ξαναμπεί για πολλές δεκαετίες στην αγορά των διεθνών αερομεταφορών. Επίσης στη συμφωνία προβλέπεται μεταξύ άλλων και η χρηματοδότηση των οδικών αξόνων που ενώνουν τη Ρωσία και την Ουκρανία στα στενά του Κέρτς.

H συμφωνία με την Κίνα

Β. Γιανουκοβιτς υπέγραψε συμφωνία με την Κίνα όπου προβλέπονται κινεζικές επενδύσεις στην Ουκρανία ύψους 30 δισ. δολάρια. Τα ποσά αυτά αφορούν σε κρατικές πιστώσεις, πιστώσεις κινεζικών τραπεζών και ιδιωτικές επενδύσεις από κινεζικές επιχειρήσεις. Οι επενδύσεις αυτές θα υλοποιηθούν σε 5 με 15 χρόνια. Ένα ιδιαίτερα μεγαλόπνοο σχέδιο υπογράφτηκε μεταξύ της Κρατικής Υπηρεσίας Υποθηκών της Ουκρανίας και του κινέζικου κατασκευαστικού κολοσσού CITIC Construction και προβλέπει τη χρηματοδότηση μεγάλου προγράμματος ανοικοδόμησης. Η Κίνα για το λόγο αυτό θα χορηγήσει δάνειο 15 δισ. στην Κρατική Υπηρεσία Υποθηκών για 15 χρόνια. ∆εύτερο μεγάλο σχέδιο είναι μια επένδυση της τάξης των 13 δισ. Η Κίνα θα κατασκευάσει νέο σύγχρονο μεγάλο λιμάνι στην Κριμαία, το οποίο θα εκμεταλλεύονται από κοινού οι δύο χώρες και θα μεταφέρονται κοντέινερς και πετρελαιοειδή. Επίσης υπεγράφη συμφωνία για τη δημιουργία μεικτής επιχείρησης που θα παράγει στην Ουκρανία κινητήρες για τα κινεζικά επιβατικά και στρατιωτικά αεροπλάνα διαφόρων τύπων. •

εδρος της Κίεβο και ΗΠΑ είναι νομικές. Ο Πούτι Έχουν δοθ σχύσει του πρόσωποι επέμβαση διαδηλωτέ

κόσμος κατέβηκε μαζικά στην πλατεία λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, αλλά και λόγω του τρόπου που λειτουργεί η σημερινή κυβέρνηση. Τα αδιέξοδα της καθημερινότητας πληθαίνουν και από την άλλη το περιβάλλον του προέδρου είναι βουτηγμένο στα σκάνδαλα. Τα ίδια βέβαια συνέβαιναν και με την προηγούμενη κυβέρνηση. Η μη υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ε.Ε. ήταν η αφορμή. Άλλωστε, ο κόσμος λίγα πράγματα γνωρίζει για τις συνέπειες αυτής της συμφωνίας. Το κυνηγητό που ξέσπασε εναντίον των συγκεντρωμένων από την αστυνομία, ήταν σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές μια καλά στημένη προβοκάτσια. Τα βίντεο που έδειχναν τις ειδικές δυνάμεις να κτυπούν ανελέητα νεαρά άτομα τα μετέδωσαν σε όλη την επικράτεια τα μεγαλύτερα κανάλια ιδιοκτησίας των μεγάλων ολιγαρχών της χώρας (το Inter του Ντμίτρι Φίρτας, το 1+1 του Ιγκόρ Κολομόισκι και το Ουκράινα του Ρινάτ Αχμέτοφ), που μέχρι πρόσφατα υποστήριζαν το Γιανουκόβιτς. Από τις εκπομπές τους ζητούσαν την παραίτηση του προέδρου και της κυβέρνησης. Αυτό φάνηκε και απ’ το γεγονός ότι παραιτήθηκαν αμέσως ο επικεφαλής της προεδρικής διοίκησης Σεργκέι Λεβότσκιν και αποχώρησαν από το κυβερνών κόμμα οι βουλευτές Νταβίντ Ζβάνια και Ινα Μπογκοσλόβσκαγια. Όλοι οι άνθρωποι των ολιγαρχών. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης, ο αναπληρωτής της Τιμοσένκο στο κόμμα Μπατκίβσινα Αρσένι Γιατσενιούκ, ο μποξέρ αρχηγός του κόμματος Ουντάρ Βιτάλι Κλιτσκό και ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος Σβομποντα, επονομαζόμενος «ουκρανός φίρερ», Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση μέσω του κοινοβουλίου ελπίζοντας ότι θα αποσκιρτήσουν και άλλοι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος. Κατέθεσαν από κοινού πρόταση μομφής η οποία απορρίφθηκε. Τότε κάλεσαν του κατοίκους του Κιέβου να απεργήσουν και να νεκρώσει η πόλη. Οι διαδηλωτές όμως, αν και ήταν πάρα πολλοί, περιορίστηκαν στην πλατεία. Η πόλη συνέχισε να λειτουργεί κανονικά. Η δύναμη των κομμάτων σύμφωνα με τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του 2012 εμφανίζονται στον πίνακα. την πλατεία οι διαδηλωτές αυτοοργανώθηκαν. Έστησαν οδοφράγματα και έβαλαν περιφρούρηση. Κατέλαβαν το ∆ημαρχείο, το κτίριο των Συνδικάτων και το Μέγαρο του Οκτώβρη. Στο σημείο αυτό τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχασαν τον έλεγχο. Σύμφωνα με ουκρανούς αναλυτές, οι μεγάλοι ολιγάρχες αρχικά προέβαλαν και υποστήριξαν με κάθε τρόπο την εξέγερση, για να κάνουν επίδειξη ισχύος. Στη συνέχεια, όμως, όταν είδαν ότι οι τρεις ηγέτες της αντιπολίτευσης δεν μπορούν να ρίξουν την κυβέρνηση, ξαναπέρασαν στην πλευρά του Γιανουκόβιτς προειδοποιώντας τον ότι δεν θα δεχτούν τον παραγκωνισμό τους από τα «νέα τζάκια» των ολιγαρχών που προωθούσε το περιβάλλον του προέδρου. Άλλωστε, αν τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης ήταν σίγουρα ότι θα κέρδιζαν τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, θα παρέδιδαν τις βουλευτικές τους έδρες. Σκέφθηκαν ότι καλύτερο θα ήταν να περιμένουν μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2015, όταν η φθορά του προέδρου θα ήταν μεγαλύτερη. Επίσης, φάνηκε αρχικά ότι ο Γιανουκόβιτς μπορεί να είχε συμφέρον να τον ρίξουν για να επιστρέψει μετά ως σωτήρας. Το είχε ξανακάνει άλλωστε και του βγήκε παλιότερα με τη λεγόμενη «πορτοκαλί επανάσταση». Φοβήθηκε όμως τα αντίποινα για τη φυλάκιση της Τιμοσένκο. Η αντιπολίτευση σίγουρα θα οδηγούσε τη χώρα σε παταγώδη αποτυχία, αν η Ρωσία υπαναχωρούσε στο θέμα της χρηματοδότησης και της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου. Η Ευρωπαϊκή

Σε

Ένωση Ρωσία θεση ν φιλελε γίων κ μισθών νωνική λίτευσ νήσουν τερη π πατάτα κερδίζ της συ γραψα την απ χτών τ Η στ πεινωτ ματοδό αντιπρ το ποσ δεσης μ νδεσης Η μά σχεδόν νειακή μούν τ τια Ουκ σικές, ποσοσ ναζωπ του Κιέ

Κόμμα

Μπατ

Ουντά

ΚΚ Ου

Σβομπ

Ανεξά

Φεβρουαρίου 2014

ων ισορροπιών

TO ΘΕΜΑ

ς της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ανρί Μαλός, ο οποίος εντωμεταξύ είχε πάει στο ο και μίλησε από την εξέδρα της «Ευρωπλατείας». Ο αμερικανός γερουσιαστής Τζον Μακέιν δήλωσε ότι οι είναι έτοιμες να επιβάλουν κυρώσεις εναντίον της Ουκρανίας όχι μόνο στην έκδοση βίζας, αλλά και οικοκές. Πούτιν δήλωσε ότι, ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην κυβέρνηση, η Ρωσία θα τηρήσει τις υποσχέσεις της. ν δοθεί ήδη τα 3 δισ. δολάρια, από τα 15 δισ., ενώ η δεύτερη δόση καθυστερεί. Η Ρωσία εντωμεταξύ έχει ενιει τους ελέγχους στην εισαγωγή ουκρανικών προϊόντων. Ο Πούτιν επίσης δήλωσε ότι είναι απαράδεκτο εκωποι της ΕΕ ή άλλων χωρών να πηγαίνουν στην Ουκρανία και να μιλούν στους διαδηλωτές. Είναι ευθεία βαση στα εσωτερικά της χώρας. Ερώτησε με νόημα πώς θα τον αντιμετώπιζαν, αν ερχόταν να μιλήσει στους ηλωτές στην Αθήνα ή άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Μιχάλης Ρένεσης

Σενάρια και συμπεράσματα

νωση δεν διαθέτει πόρους για την Ουκρανία και η ωσία από την άλλη δεν θα είχε την παραμικρή διάεση να βοηθήσει. Το ∆ΝΤ πρότεινε τη συνήθη νεοιλελεύθερη συνταγή – αύξηση δηλαδή των τιμολοων κοινής ωφέλειας και μείωση των ήδη χαμηλών σθών και συντάξεων, που θα οδηγήσει σε νέα κοιωνική έκρηξη. Γι’ αυτό τα τρία κόμματα της αντιποτευσης, πέραν του ότι δεν είναι εύκολο να συμφωήσουν ποιος θα είναι επικεφαλής, δεν έδειξαν ιδιαίρη πρεμούρα να πάρουν στα χέρια τους την «καυτή ατάτα». Προς το παρόν φάνηκε ότι το παιχνίδι το ερδίζουν αυτοί που υποστηρίζουν την εμβάθυνση ης συνεργασίας με τη Ρωσία. Η συμφωνία που υπέραψαν οι πρόεδροι Ρωσίας και Ουκρανίας έσπειρε ην απογοήτευση μεταξύ των ένθερμων υποστηριών της μονομερούς σύνδεσης με την ΕΕ. Η στάση της Ε.Ε. από την άλλη ήταν ιδιαίτερα ταεινωτική για την Ουκρανία. Πρότεινε μια μικρή χρηατοδότηση της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Η ουκρανική ντιπροσωπία αντιπρότεινε 160 δισ. ευρώ (αυτό ήταν ο ποσό που πήρε η Πολωνία μετά τη Συμφωνία σύνεσης με την Ε.Ε.) για να υπογράψει τη συμφωνία σύδεσης. Η μάχη βέβαια δεν έχει κριθεί. Οι ουκρανοί είναι χεδόν μοιρασμένοι σ’ αυτούς που θέλουν την Τελωειακή Ένωση με τη Ρωσία και σ’ αυτούς που επιθυούν τη Σύνδεση με την Ε.Ε. Η Ανατολική και η Νόα Ουκρανία είναι με συντριπτικά ποσοστά φιλορωκές, ενώ η ∆υτική Ουκρανία είναι με συντριπτικά οσοστά υπέρ της σύνδεσης με την ΕΕ. Για την ααζωπύρωση των συμπλοκών στην «ευρωπλατεία» ου Κιέβου χρειαζόταν πλέον μια οποιαδήποτε αφο-

Κόμμα περιφερειών

Μπατκιβσίνα

Ουντάρ

ΚΚ Ουκρανίας

Σβομπόντα

ΠΟΣΟΣΤΑ Ε∆ΡΕΣ 30% 210 25,54%

13,96%

13,18% 10,44%

Ανεξάρτητοι βουλευτές

ΗΓΕΤΗΣ Βίκτωρ Γιανουκόβιτς Γιούλια Τιμοσένκο Βιτάλι Κλιτσκό Πιοτρ Σιμονιένκο Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ

ρμή. Στις 16 Ιανουαρίου το κοινοβούλιο μαζί με τον Προϋπολογισμό του 2014 ψήφισε και μια σειρά από νόμους που επιβάλλουν αυταρχικούς περιορισμούς. Εκεί που φαινόταν ότι η κατάσταση οδηγείται προς εκτόνωση, με αφορμή τα παραπάνω, οξύνθηκε ξανά. Το βράδυ της Κυριακής (19/01) ομάδα ακροδεξιών κινήθηκε οργανωμένα εναντίον της αστυνομίας στην οδό Γκρουσέφκι μπροστά από το γήπεδο της ∆υναμό Κιέβου. Στη συνέχεια έγιναν άγριες συμπλοκές οι οποίες εντάθηκαν τις επόμενες μέρες, ιδιαίτερα όταν ανακοινώθηκε ότι υπήρχαν νεκροί(3 ή 5 ακόμη δεν διευκρινίστηκε). Την ευθύνη για τα βίαια επεισόδια ανέλαβε το ακροδεξιό σχήμα ∆εξιός Τομέας. Είναι πλέον ολοφάνερο ότι τα κοινοβουλευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν χάσει τον έλεγχο της Ευρωπλατείας. Εντωμεταξύ ενώ φαινόταν αρχικά ότι την πρωτοκαθεδρία μεταξύ των ηγετών της αντιπολίτευσης την είχε ο μετριοπαθής Βιτάλι Κλιτσκό, όσο γίνονται πιο έντονες οι συγκρούσεις φαίνεται να επικρατεί ο ακροδεξιός Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ. Την Τρίτη 28 Γενάρη έγινε η έκτακτη σύγκληση της Ουκρανικής Βουλής, όπου ακυρώθηκαν οι βασικοί νόμοι που ψηφίστηκαν στις 16 Γενάρη. Όλα είναι σε εξέλιξη. Είναι δύσκολο να βγάλει κανείς ψύχραιμα και ασφαλή συμπεράσματα για μια κατάσταση που είναι τελείως ρευστή.

“

Ο κόσμος κατέβηκε μαζικά στην πλατεία λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, αλλά και λόγω του τρόπου που λειτουργεί η σημερινή κυβέρνηση. Τα αδιέξοδα της καθημερινότητας πληθαίνουν και από την άλλη το περιβάλλον του προέδρου είναι βουτηγμένο στα σκάνδαλα.

Το χρονικό των γεγονότων

• Στις 21/11/2013, λίγες ημέρες πριν τη διάσκεψη της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (ΑΕΣ) στο Βίλνιους της Λιθουανίας (28-29/11/2013) για να υπογραφεί η σύνδεση της Ουκρανίας με την ΕΕ, ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Ν. Αζάροφ δήλωσε ότι η ουκρανική κυβέρνηση σταματάει την προετοιμασία για την υπογραφή της συμφωνίας. • Ο Ν. Αζάροφ δήλωσε ότι η κυβέρνηση της Ουκρανίας κατέληξε στην απόφαση αυτή για τους παρακάτω λόγους: 1) Στις 20/11 το ∆ΝΤ έστειλε επίσημη επιστολή και ζητούσε από την Ουκρανία να αυξήσει τιμή του αερίου και της θέρμανσης κατά 40%, να μειώσει τους μισθούς και τις δημόσιες δαπάνες. 2) Η υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης θα είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων και θα έστελνε στην ανεργία 400.000 άτομα. Μεταξύ άλλων προβλεπόταν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να εξάγει προς τις χώρες της ΕΕ μέχρι 1 εκατομμύριο τόνους σιτηρών το χρόνο, ενώ τώρα εξάγει 3 εκατομμύρια τόνους. Επίσης, θα ήταν υποχρεωμένη να μειώσει προς τις χώρες αυτές τις εξαγωγές μεταλλουργικών προϊόντων και ζάχαρης, ενώ από την άλλη θα καταργούνταν οι δασμοί για την εισαγωγή κοινοτικών προϊόντων. • Στις 10 Οκτώβρη το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας άρχισε τη συλλογή υπογραφών κατά της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και υπέρ της σύνδεσης της Ουκρανίας με την τελωνειακή Ένωση της Ευρασίας. Σε σαράντα μέρες μάζεψε 3,5 εκατομμύρια υπογραφές. • Οι ηγέτες των τριών βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης κάλεσαν το βράδυ της 21/11 τον κόσμο να κατέβει στην πλατεία. Μαζεύτηκαν περίπου 2000 άτομα, τα οποία αποφάσισαν να παραμείνουν στην πλατεία όλη τη νύχτα. Ο δήμαρχος του Κιέβου έδωσε εντολή να μην επιτραπεί να στηθούν σκηνές στην πλατεία. • Στις 24/11 μαζεύτηκαν στην πλατεία σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών 50.000 άτομα (σύμφωνα με τους οργανωτές 100.000). Μια ομάδα διαδηλωτών προσπάθησε να γκρεμίσει το περίπτερο του Κομμουνιστικού Κόμματος που ήταν δίπλα στο άγαλμα του Λένιν. Τότε επενέβη η αστυνομία. • Μετά τη συγκέντρωση μια ομάδα από το ακροδεξιό κόμμα Σβομπόντα κινήθηκε προς την κεντρική είσοδο του Υπουργικού Μεγάρου και έκοψε την κυκλοφορία. Τότε κατέφθασαν στο σημείο μερικές εκατοντάδες από τις ειδικές δυνάμεις Μπέρκουτ, οι οποίες προσπάθησαν να τους απωθήσουν ρίχνοντας δακρυγόνα και χτυπώντας με γκλόμπς. Οι διαδηλωτές ανταπέδωσαν με βόμβες μολότωφ και ειδικά σπρέι. • Αν και υπήρχε απαγόρευση να μπουν σκηνές στην πλατεία στήθηκαν 15 μεγάλες σκηνές και 20 τέντες. Παράλληλα, στις μεγάλες πόλεις οργανώθηκαν διαδηλώσεις κυρίως στο Λβόβ και τις άλλες πόλεις της ∆υτικής Ουκρανίας. Έγινε προσπάθεια να οργανωθούν κυρίως στην Ανατολική Ουκρανία και στο Κίεβο αντισυγκεντρώσεις χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. • Στις 28-29/11 γίνεται η διάσκεψη στο Βίλνιους. Ο πρόεδρος Β. Γιανουκόβιτς δεν υπέγραψε τη Συμφωνία Σύνδεσης. • Στις 30/11 η Αστυνομία ζήτησε από τους διαδηλωτές να ελευθερώσουν την πλατεία, για να ξεκινήσει η προετοιμασία για τις γιορτές του Νέου Έτους. Οι διαδηλωτές αρνήθηκαν. Τότε βγήκαν από το πλήθος ομάδες με καλυμμένα πρόσωπα και χτυπούσαν με κάθε μέσο (μολότωφ, μπουκάλια, μεταλλικούς σωλήνες) τους άνδρες των ειδικών δυνάμεων. Κατά τις 3 τα μεσάνυχτα στην πλατεία «βουβάθηκαν» τα κινητά. Στις 4 η ώρα 290 άνδρες των ειδικών δυνάμεων προσπάθησαν με δυναμικό τρόπο να απωθήσουν τους 500 διαδηλωτές, από τους οποίους οι 30-40 με καλυμμένα πρόσωπα. ∆εκάδες τραυματίστηκαν, 21 μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία. • Το πρωί ομάδα περίπου 200 διαδηλωτών προσπάθησε να εισβάλει στο προεδρικό μέγαρο. Η αντιπολίτευση μίλησε για προβοκάτσια. Η Μπέρκουτ τους απώθησε με δακρυγόνα και βόμβες κρότουλάμψης. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες τα άτομα αυτά ήταν από τις ακροδεξιές και φασιστικές οργανώσεις Μαύρο Συμβούλιο, Πατριώτης της Ουκρανίας, Εθνικό-Σοσιαλιστικό Συμβούλιο και οπαδοί της ∆υναμό Κιέβου. Εκπρόσωποι αυτών των οργανώσεων δήλωσαν ότι αυτοί πολιόρκησαν το δημαρχείο και το κτίριο των Συνδικάτων, αλλά η μετριοπαθείς αντιπολίτευση τους πρόδωσε και τους ονόμασε προβοκάτορες. • Το μεσημέρι έγινε κατάληψη του δημαρχείου του Κιέβου και του κτιρίου των Συνδικάτων. Σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης, ομάδα διαδηλωτών που φορούσαν μπουφάν των κομμάτων Σβομπόντα και Μπατκίβσινα κατέλαβε το κτίριο των Συνδικάτων. Ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Σβομπόντα κάλεσε τους διαδηλωτές να μετατρέψουν το κτίριο σε στρατηγείο. Σύμφωνα με τους οργανωτές οι διαδηλωτές την 1/12 ήταν 800.000, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μίντια ήταν περίπου 200.000 άτομα. • Στις 2/12 - οι διαδηλωτές κατέλαβαν το ∆ιεθνές Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού - Μέγαρο του Οκτώβρη και δήλωσαν ότι θα χρησιμοποιηθεί για να ζεσταίνονται και να κοιμούνται οι διαδηλωτές, που έρχονται κυρίως από περιοχές της ∆υτικής Ουκρανίας. • Στις 8/12 – γκρέμισαν το άγαλμα του Λένιν στην πλατεία Μπεσαράμπκα. Σύμφωνα με πληροφορίες την ευθύνη πήρε το κόμμα Σβομπόντα.

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

∆ΗΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Να δημιουργήσουμε έναν καινούργιο κόσμο Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη

Σε τι «φυσάει κόντρα» η παράταξή σας; Το 2010, που δημιουργήθηκε αυτή η παράταξη και κατέγραψε ένα σημαντικό εκλογικό ποσοστό, θέσαμε ως βασικό πρόταγμα ότι θα πρέπει η δράση μας στο δήμο Τρικκαίων να είναι κόντρα στις πολιτικές που έχουν οδηγήσει την τοπική κοινωνία στα αδιέξοδα των μνημονίων, της έλλειψης της κοινωνικής συνοχής, του διαπλεκόμενου συστήματος της τοπικής εξουσίας. Πιστεύουμε πως αυτά τα προτάγματα έχουν βρει θετική ανταπόκριση στην κοινωνία των Τρικάλων αυτό το διάστημα που μεσολάβησε. Ασκήσαμε μαχητική αντιπολίτευση ενάντια στις πολιτικές αυτές και ταυτόχρονα προτείναμε τις δικές μας θέσεις και λύσεις για τα προβλήματα της πόλης και των πολιτών. Επιθυμείτε «ο δήμος να περάσει στα χέρια της αριστεράς». Τι σημαίνει αυτό; Τα Τρίκαλα είναι μια πόλη με ιστορικές καταβολές από την Αντίσταση. Είναι η πόλη του Στέφανου Σαράφη, είναι η πόλη που άντρωσε ένα μεγάλο κίνημα ενάντια στην Κατοχή με το ΕΑΜ και μεταπολεμικά έχει μια σαφή δημοκρατική πορεία. ∆υστυχώς, όμως, από τη Μεταπολίτευση και μετά, οι δημοτικές αρχές που είχαν την εξουσία ήταν αναντίστοιχες από τη βούληση του κόσμου για ανασυγκρότηση της πόλης και για περισσότερες κοινωνικές αναφορές. Οι δημοτικές αρχές που είχαν σαφή πολιτική χωροθέτηση στη Ν.∆ και στο ΠΑΣΟΚ, ήταν εγκλωβισμένες σε μια λογική διαχείρισης και εξυπηρέτησης μεγάλων και μικρών συμφερόντων. Στη σημερινή πολιτική και οικονομική συγκυρία είναι απαραίτητο ο δήμος να έρθει στα χέρια της αριστεράς, σε μια κατεύθυνση ανατροπής αυτών των πολιτικών για να δημιουργήσουμε μια τοπική κοινωνία δικαιωμάτων, ένα διαφορετικό κόσμο που αξίζει και στην ιστορία της πόλης και συμβαδίζει και με την εντεινόμενη καθημερινά ριζοσπαστικοποίηση των πολιτών της. Ποιες οι ευθύνες της αριστεράς για αυτήν την αναντιστοιχία; Οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής αριστεράς στο παρελθόν, με εξαίρεση τη δεκαετία του ’90, δεν κατάφεραν να συγκροτήσουν πειστικές αυτοδιοικητικές δυνάμεις που θα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στο δήμο μας. Το 2010 συγκροτήσαμε το «Φυσάει Κόντρα» με μαχητικότητα και συλλογική δράση, μπήκαμε στα κινήματα, στη ζωή της πόλης και δημιουργήσαμε αντιστάσεις, αντιτάξαμε την κοινωνική μας αλληλεγγύη. Νομίζω πως δώσαμε ένα σαφές πρόσωπο ότι η ριζοσπαστική και ανανεωτική αριστερά μπορεί να παίξει καθοριστικό

Ο υποψήφιος δήμαρχος της κίνησης των Τρικάλων «Φυσάει Κόντρα για την ανατροπή», ∆ημήτρης Παπαθανασίου, εξηγεί στην «Εποχή» τι θα σήμαινε για το δήμο μια αριστερή δημοτική αρχή, με τους πολίτες να θέτουν οι ίδιοι τις προτεραιότητες ανάλογα με τις ανάγκες τους.

Συλλογικότητα και συμμετοχή ρόλο στο δήμο Τρικκαίων.

Για τη σύσταση του προγράμματός σας φτιάξατε ομάδες εργασίας. Σε περίπτωση ανάληψης του δήμου θα συνεχίσει αυτή η συλλογικότητα στις αποφάσεις; Πάντα λειτουργούμε με βάση τη συλλογική μας συναντίληψη και συναπόφαση και κυρίως τη συλλογική μας δράση. Έχουμε συστήσει δύο διαβουλευόμενα όργανα, τη συντονιστική επιτροπή που συντονίζει τον προεκλογικό μας αγώνα και την επιτροπή του προγραμματικού σχεδιασμού, όπου σύντροφοι και φίλοι συμμετέχουν με προτάσεις για την επικαιροποίηση και τον εμπλουτισμό του προγράμματος του 2010. Στο ενδεχόμενο ανάληψης της δημοτικής αρχής είναι βαθιά η πεποίθηση μας ότι θα πορευτούμε και θα διοικήσουμε μέσα από μία ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συμμαχία της αριστεράς και της οικολογίας. Είμαστε ανοικτοί σε κάθε πρόταση που θα πάει ένα βήμα παραπέρα τις σκέψεις και τις αποφάσεις μας. Είχατε υποστηρίξει τη χρήση τοπικού δημοψηφίσματος για το ζήτημα της μονάδας βιοαερίου. Εσείς θα κάνετε χρήση τέτοιων θεσμών και γενικά πώς θα προκρίνετε τη συμμετοχή των πολιτών; Είναι αναπόσπαστο στοιχείο του προγραμματικού μας λόγου η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων. Είναι βασικές πολιτικές μας προτεραιότητες η χρήση τοπικών δημοψηφισμάτων, οι λαϊκές συνελεύσεις σε γειτονιές και χωριά του δήμου μας, η κατάθεση συμμετοχικού προϋπολογισμού, που οι

“

Πάντα λειτουργούμε με βάση τη συλλογική μας συναντίληψη και συναπόφαση και κυρίως τη συλλογική μας δράση.

πολίτες θα θέτουν συγκεκριμένες προτεραιότητες για τη σύνταξή του. Θέλουμε τους πολίτες μέσα από την αυτοοργάνωσή τους να διεκδικούν, ακόμα και απέναντι στη δική μας δημοτική αρχή, και να μας δείχνουν έτσι τη σωστή πολιτική κατεύθυνση. Η επαρχία είναι παραμελημένη από την κεντρική διοίκηση. Τι προβλήματα έχουν προκληθεί εξαιτίας αυτού στα Τρίκαλα; Με τον Καλλικράτη δημιουργήθηκε ένα γραφειοκρατικό πλέγμα διαχείρισης ακόμα και για τα πιο μικρά προβλήματα. Χρησιμοποιήθηκε από τις κυβερνητικές δυνάμεις ως ιμάντας μεταφοράς των αντιλαϊκών πολιτικών. Το πρώτο πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση, με περικοπές των πόρων 60%. ∆εύτερον, οι κυβερνητικές πολιτικές, που εφαρμόζονται από την αυτοδιοίκηση, με σαφείς ταξικές αναφορές. ∆ηλαδή η επισφαλής εργασία, η διάλυση των εργασιακών θεσμών, οι απολύσεις, οι διαθεσιμότητες. Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να παλέψει για την αξιοπρέπειά της. Ένα παράδειγμα το πώς μπορεί να γίνει, είναι η συλλογική αντίσταση των δήμαρχων όσον αφορά στην κυβερνητική πρόταση αλλαγής του δημοτικού εκλογικού νόμου, που αναγκάστηκε να τον πάρει πίσω. Θα ήταν καλό την ίδια μαχητικότητα να είχαν δείξει και απέναντι στις περικοπές των πόρων, στις διαθεσιμότητες και απολύσεις των εργαζομένων για να τις ανατρέψουν.

Προτεραιότητα η κοινωνική αλληλεγγύη

Τι άλλο πρέπει να κάνει μια αριστερή δημοτική αρχή; Βασική μας προτεραιότητα πρέπει να είναι ένα δίχτυ κοινωνικής αλληλεγγύης. Στα Τρίκαλα το Κοινωνικό Παντοπωλείο εξυπηρετεί μόνο 70 οικογένειες σ’ ένα πληθυσμό 70.000. ∆εν υπάρχει ξενώνας για τους άστεγους, το κοινωνικό ιατρείο και φαρμακείο λειτουργεί μόνο χάριν της ηρωϊκης προσπάθειας των γιατρών και κάποιων αλληλέγγυων. Η σημερινή δημοτική αρχή δυστυχώς δεν έχει τέτοιες προτεραιότητες στην πολιτική της.

Εμείς εκεί θέλουμε να ισχυροποιήσουμε τη δράση του δήμου, ώστε να μην υπάρχουν αποκλεισμένα κοινωνικά στρώματα. Τα περιβαλλοντικά ζητήματα αποτελούν πρωτεύον μέλημά μας, υπάρχουν θέματα μόλυνσης του ποταμού, εκμετάλλευσης των δημόσιων χώρων χάριν οικονομικών συμφερόντων κτλ. Υπάρχουν πολλά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει μια αριστερή δημοτική αρχή. Για τον τομέα της οικονομίας τι προτείνετε; Ο δήμος μας ήταν το 2010 ένας από τους πιο υπερχρεωμένους δήμους στην Ελλάδα. Το καθαρό χρέος ήταν γύρω στα 75.000.000 ευρώ, η παρούσα δημοτική αρχή επιμήκυνε τα δάνεια και μείωσε τα επιτόκια, ώστε να παρουσιάσει μια μαγική εικόνα οικονομικής ανόρθωσης. ∆υστυχώς, η οικονομική κατάσταση παραμένει άθλια, με περιορισμένη ρευστότητα και προβλήματα ακόμα και στη μισθοδοσία των δημοτικών υπαλλήλων. Εμείς συζητάμε το κούρεμα του χρέους και της αναστολής πληρωμής των τοκοχρεωλυσίων . Στο μεγαλύτερό του μέρος θεωρούμε πως είναι επαχθές γιατί δημιουργήθηκε από δημοτικές αρχές με αδιαφανείς όρους, χωρίς κοινωνική απεύθυνση. Αντίθετα πρόκειται για χρήματα που σπαταλήθηκαν δεξιά και αριστερά, ιδίως από τον κ. Ταμήλο της Ν.∆. Ενώ είχαμε προτείνει τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής ελέγχου του χρέους, η σημερινή δημοτική αρχή δεν το δέχθηκε και δεν έστειλε στον Εισαγγελέα ούτε μία από τις περιπτώσεις που υπερχρέωσαν το δήμο. Πιστεύουμε πως τα οικονομικά του δήμου πρέπει να μπουν σε μία σειρά, χωρίς αυτό να σημαίνει περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες.

Πού θα βρούμε τα λεφτά

Κώστας Φώλιας, μέλος της δημοτικής κίνησης

Οι δήμοι ασφυκτιούν οικονομικά και δεν προβλέπονται δραματικές μεταβολές προς το καλύτερο, στο άμεσο μέλλον. Γεννάται, ως εκ τούτου, ένα θεμελιώδους σημασίας ερώτημα για τις αριστερές δημοτικές διοικήσεις. Πού θα βρούμε τα λεφτά, για να ασκήσουμε εκείνες τις πολιτικές που συνιστούν ολοκληρωμένες εναλλακτικές, αντίστοιχες των ιδεολογικών και προγραμματικών προταγμάτων της Αριστεράς. Προτείνω, ως εκ τούτου, να επεξεργαστούμε, στο κάθε τοπικό επίπεδο, μια ολοκληρωμένη πρόταση που να περιλαμβάνει: (1) Την αναστολή της πληρωμής τοκοχρεολυσίων του ∆ήμου προς τις Τράπεζες, για διάστημα από 1 έως 5 χρόνια. (2) Τη διάθεση των κονδυλίων, που θα εξοικονομηθούν, αποκλειστικά για την κάλυψη των αναγκών της τοπικής κοινωνίας. Φυσικά, τα ευαγή πιστωτικά ιδρύματα θα αντιδράσουν. Θα υπάρξουν απόπειρες ποινικών διώξεων ή κατασχέσεων δημοτικής περιουσίας. Οι απόπειρες όμως αυτές θα έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικά τοπικά κινήματα, απαρτιζόμενα από ανθρώπους που θα υπερασπίζονται τις δικές τους, άμεσες, καθόλα υλικές κατακτήσεις.

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Η εμπειρία της αλληλεγγύης

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ρεμάμε τα ρούχα με τις κρεμάστρες τους από τα κλαδιά των δέντρων. Κάποια άλλα, τα κρεμάμε σ’ ένα τεντωμένο σχοινί, σαν μπουγάδα. Τα παπούτσια τα τακτοποιούμε προσεκτικά σε κάποιο τραπέζι. Κτυπώντας ένα κουδούνι, κρατώντας πλακάτ και μοιράζοντας χαρτιά ενημέρωσης για τη διανομή των ρούχων, κάνουμε μια μεγάλη βόλτα στη γειτονιά. Οι άνθρωποι από τα προσφυγικά αρχίζουν να πλησιάζουν διστακτικά. «Τι νούμερο φοράς;», «Τριανταέξι», «Πάρε αυτά τα γοβάκια, καινούργια είναι», «Ντρέπομαι» λέει η κοπελίτσα. Γιατί ντρέπεται; Λίγο πριν όλη η οικογένειά της είχε ζητήσει τρόφιμα. Σκόρπιες σκέψεις: η τροφή σχετίζεται με τη ζωική πλευρά του ανθρώπου, ενώ το ρούχο με την πολιτισμική. Ζητάς πιο εύκολα φαΐ παρά ρούχο. Το ρούχο είναι η εικόνα σου, είναι αυτό που κατάφερες στη ζωή σου, είναι αυτό που ο άλλος βλέπει σε σένα. ∆εν έχεις να φας, όμως φοράς το κοστούμι σου και βγαίνεις στο δρόμο. Είμαι εδώ! Σεβασμός! Κρατώντας ρούχα μια κυρία μας λέει: «Σακούλες έχετε;». ∆εν έχουμε. Τι τις θέλει τις σακούλες; Να γυρνάει, δηλαδή, στους δρόμους με τα ρούχα στα χέρια; ∆ίκιο έχει. Να μην ξεχάσουμε την άλλη φορά να φέρουμε σακούλες. Οποιεσδήποτε σακούλες. Μια φίλη φέρνει κι άλλα μεταχειρισμένα παπούτσια σε καλή κατάσταση. Εξαφανίζονται σε λίγα λεπτά. Μεσοαστοί από τη γειτονιά μας πλησιάζουν συγκινημένοι που ήρθαμε εκεί. Για τους γείτονές τους. Για τους άλλους. Ένας από μας πηγαίνει στο καφενείο. Κάποιος πελάτης, μόλις ακούει τι κάνουμε εκεί, του κερνάει τον καφέ. Μας πλησιάζει ένας σαρανταπεντάρης που θέλει να του δίνουμε τρόφιμα. Μένει σ’ έναν εγκαταλελειμένο, μισογκρεμισμένο στάβλο του παλιού ιππόδρομου. Χωρίς φως. «Πώς θα μαγειρεύεις;» «Έχω ένα μικρό γκαζάκι». Και τα ρούχα φεύγουν. Σχεδόν όλα. Γενάρης 2014. Εποχή των μνημονίων στις Τζιτζιφιές. ∆ωρεάν διανομή ρούχων από το ∆ίκτυο Αλληλεγγύης Καλλιθέας.

Β.Π.

Το πείραμα της ΕΡΤ: ο ουτοπικός ρεαλισμός Του Παναγιώτη Τσούτσια

άχνοντας να βρω τις πρώτες λέξεις αυτού του κειμένου και μέσα σε ένα κυκεώνα θέσεων, απόψεων και άρθρων και κυρίως προσωπικών εμπειριών, διαπίστωσα πως δεν είναι εύκολο να καταθέσεις και να υποστηρίξεις ένα τίτλο όπως «Το πείραμα της ΕΡΤ: O ουτοπικός ρεαλισμός». Ουτοπικός ρεαλισμός, γιατί έγινε το ακατανόητο: Απολυμένοι, αντί να προτιμήσουν το «δέλεαρ» μιας δίμηνης σύμβασης στο μόρφωμα της ∆Τ ή να κάτσουν στα αυγά τους, αποφάσισαν να συνεχίσουν να εργάζονται, αμισθί, με μόνο τίμημα την αξιοπρέπεια τους. Ο πυρήνας των αιτημάτων γνωστός, εστιάζει στην επαναλειτουργία της ΕΡΤ και στη διασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Ωστόσο, προσετέθη ένα ακόμη επίδικο και αποτελεί πλέον πολιτικό κεκτημένο. Η πολιτική και εργασιακή αυτονομία των εργαζομένων σε ένα δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Ουτοπία; Ίσως. Η αυτο-διεύθυνση του προγράμματος, χωρίς τη γραφειοκρατική ιεραρχία αλλά και ο πολιτισμός που παρήγαγαν οι εργαζόμενοι απέδει-

ξε ότι όντως μπορούν να διαχειριστούν ένα δημόσιο ραδιοτηλεοπτικά φορέα ακόμη και χωρίς εντολές καλά αμειβομένων διευθυντών. Η επιστροφή σε ένα ανόητο και κομματικά στενό κρατισμό –ανεξάρτητα αν βαπτίζουν το χαρακτήρα της ΝΕΡΙΤ «δημόσιο»– είναι πλέον ένα γράμμα κενό. Θα επικαλεστώ την ευαγγελική ρήση «Είπα και ελάλησα, αμαρτίαν ουκ έχω», την οποία χρησιμοποίησε ο Μάρξ για να προειδοποιήσει τους κομμουνιστές του μέλλοντος να μην υποκύπτουν στην «κρατική δεισιδαιμονία», στην κρατολατρεία. Προφανώς ο κ. Καψής αλλά και οι κυβερνητικοί εταίροι δεν έχουν καμία σχέση με τον Μαρξ. Ούτε μπορεί να αντιληφθούν και να κατανοήσουν πως εδώ και σχεδόν επτά μήνες εργαζόμενοι της ΕΡΤ δίνουν ένα καθημερινό αγώνα που δεν αφορά μόνο τον τομέα της ενημέρωσης.

Οι άλλοι όμως;

Μέχρι σήμερα η αριστερά στο σύνολό της δεν έχει δείξει ότι διαθέτει ένα συνολικό συνεκτικό σχέδιο που θα κατοχυρώνει μια δημοκρατική και πρωτίστως πολυφωνική ΕΡΤ. Καλές οι προθέσεις, αλλά δεν φτάνουν. Όλα όσα λέγονταν και γράφονταν, πριν από το «ξαφνικό θάνατο» της ΕΡΤ δεν αρκούν πλέον. Το ερώτημα «τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ΕΡΤ» θα πρέπει να απαντηθεί όχι μόνο με την επίκληση σωστών, αλλά γενικών διακηρύξεων που ειπώθηκαν στην ημερίδα, στις 27/5, στο Cine Κεραμεικός. Ο δημοσιογράφος Νίκος Χειλάς, με άρθρο του στο ιστολόγιο του Βήματος έγραψε ότι το ζητούμενο είναι σήμερα ένα συνεκτικό σχέδιο, που θα συνδυάζει τα τρέχοντα αιτήματα των εργαζομένων με τα μεσοπρόθεσμα για μια νέα δημοκρατική και πολυφωνική ΕΡΤ. «Η βάση είναι δεδομένη: το σημερινό status quo της αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ, με παράλληλη αξιοποίηση των εμπειριών της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης των άλλων ευρωπαϊκών χωρών». Ταυτόχρονα, βέβαια, η ΕΡΤ να

γίνει παράδειγμα προς μίμηση και όχι ένα φτηνό και κακέκτυπο αντίγραφο ξένων ευρωπαϊκών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Ίσως πιο κοντά με την ελληνική ιδιαιτερότητα είναι η δομή της ελβετικής ραδιοτηλεόρασης, καθώς λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με πλήρη αυτοδιαχείριση. Πολύτιμη είναι η εμπειρία και γνώση επιστημόνων αλλά και δημοσιογράφων –όπως του Γιώργου Πλειού και άλλων πανεπιστημιακών, οι οποίοι όχι μόνο συμπαραστάθηκαν στον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ, αλλά είδαν από κοντά το πρωτόγνωρο εγχείρημα της αυτοδιαχείρισης των εργαζομένων. Η απεξάρτηση από κυβερνητικές και κομματικές εντολές διασφαλίζεται από τα κάτω προς τα πάνω και από τη διοίκηση ως τη ροή ενός καθημερινού ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος. Η εικόνα με τις χειροπέδες με τις οποίες κλείδωσαν τα ΜΑΤ την κεντρική είσοδο της ΕΡΤ, φτάνει για να καταδείξει και στους πλέον αδαείς ότι η κυβέρνηση των δύο εταίρων, ένα πράγμα έχει ως πρότυπο: Την καταστολή, την παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων και το πνίξιμο κάθε φωνής που είναι έξω από το... «πολιτικά ορθό». Μετράει «μικρές» νίκες, αλλά χάνει η κυβέρνηση τη «μεγάλη» μάχη. Το ζητούμενο δεν είναι πλέον αν το μόρφωμα της ∆Τ, κάποια στιγμή γίνει ΝΕΡΙΤ. Η ροή του ποταμού, όσα τεχνητά μέσα και αν επινοήσουν, δεν θα αλλάξει κατεύθυνση. ΥΓ. Ο κ. Παντελής Καψής επέλεξε με 1.312 λέξεις να δώσει απαντήσεις στην κριτική που του ασκήθηκε για το εγχείρημα της ΝΕΡΙΤ. Αντί σχολιασμού παραπέμπω τον κ. Καψή σε μία παλιά ιστορία που καταγράφηκε τότε από τον ημερήσιο Τύπο. Κάποτε ο Θεμιστοκλής Σοφούλης είχε πει στον τότε πρόεδρο του ΣΕΒ Χριστόφορο Κατσάμπα τα εξής: «Αχ βρε Κατσάμπα, ενόμιζα ότι ήσουν έξυπνος άνθρωπος. Βλέπεις τι λέμε ή τι πιστεύουμε;».

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Άμεση δημοκρατία στα συνδικάτα Νέου τύπου συνδικάτα - Χωρίς ΓΣΕΕ ούτε Α∆Ε∆Υ – Χωρίς ομοσπονδίες και αντιπροσώπους Του Κώστα Νικολάου*

τοϋπαλληλικά κέντρα της περιοχής. Αυτά δημιουργούνται και συγκροτούνται από τα τοπικά παραρτήματα των συνδικάτων. Οι διοικήσεις όλων των τοπικών παραρτημάτων, συγκροτούνται σε σώμα και εκλέγουν τις διοικήσεις των νέων εργατοϋπαλληλικών κέντρων.

ο συνδικαλιστικό κίνημα ζει τις πιο δύσκολες και χειρότερες στιγμές από τη μεταπολίτευση. Παρά τις προσπάθειες είναι ανήμπορο να ανταποκριθεί στο ρόλο του. Οι συλλογικές συμβάσεις λήγουν η μια πίσω από την άλλη χωρίς να ανανεώνονται (από τις 287, μόνο οι 30 ισχύουν και αυτές λήγουν εντός του 2014), ενώ τη θέση τους την αντικατέστησαν οι «ατομικές συμφωνίες» και συλλογικά εκτρώματα τύπου «ενώσεων προσώπων». Η εργοδοτική αυθαιρεσία κτυπάει κόκκινο. Θα αποφύγω τον πειρασμό, για το ποιος και ποιοι έχουν τη μεγαλύτερη ή τη μικρότερη ευθύνη. ∆ιαπιστώνουμε πως η πολυόροφη συνδικαλιστική πυραμίδα που υπηρετούμε γέρασε, τα θεμέλιά της ράγισαν – έσπασαν. Τη συζήτηση πλέον περί νέας συνδικαλιστικής δομής, την επιβάλουν τα γεγονότα.

Αφήνουμε πίσω το παλιό

Τα πολλά συνδικαλιστικά επίπεδα (πρώτου–δεύτερου–τρίτου βαθμού), οι εκλογές δια αντιπρόσωπων, τα συνέδρια μακριά από τους εργαζόμενους, είναι μερικά από αυτά που γεννούν γραφειοκρατίες – συναλλαγές – συνδιαλλαγές και τη συνδικαλιστική ελίτ. Ο διαχωρισμός σε δύο τριτοβάθμιες οργανώσεις (ΓΣΕΕ – Α∆Ε∆Υ), σε πολλές Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα, περισσότερο χωρίζουν παρά ενώνουν τους εργαζόμενους. Εξαιτίας αυτού του κατακερματισμού, η μαζικοποίησή τους γίνεται απαγορευτική. Οι επικλήσεις, όμως, περί ενοποίησης των τριτοβάθμιων οργανώσεων ΓΣΕΕ-Α∆Ε∆Υ δεν αρκούν σήμερα. Ούτε η ενοποίηση των Ομοσπονδιών ή των Εργατικών Κέντρων αρκεί. Αυτό αδικεί το πρόβλημα, περιορίζει το ακροατήριο αφού απευθύνεται σε λίγους, δηλαδή στο 15% των συνδικαλισμένων εργαζομένων. Σαν μια εσωτερική ανακατάταξη ακούγεται. Τα συνδικάτα του δημόσιου, τα οποία είναι μαζικά, όποιες ανακατατάξεις και να γίνουν, όσο και αν ισχυροποιηθούν, δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος των εξελίξεων. Όσο οι εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα τελούν υπό διάλυση παρασύρουν και σπρώχνουν προς τα κάτω τα δικαιώματα και των υπολοίπων. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσουν οι αγώνες που αναπτύσσονται, αντιθέτως, μαζί με την αναδιοργάνωση, αυτοί θα πρέπει να εντείνονται και να επεκτείνονται.

Ανοίγουμε νέα σελίδα

Με βάση τα παραπάνω και άλλα που δεν αναφέρονται, η πρόταση για μια νέα δομή θα πρέπει να υπηρετεί τους εξής στόχους: 1) Να σπάσει το φράγμα της σημερινής δομής, για να καλύπτονται όλοι οι εργαζόμενοι, άνεργοι προσωρινής ή μόνιμης απασχόληση, Έλληνες ή μετανάστες. 2) Να μην διαχωρίζει και κατηγοριοποιεί τους εργαζόμενους όπως: δημόσιου και σε ιδιωτικού δικαίου, όσοι εργάζονται με κύριο εργοδότη και όσοι παρέχουν εργασίες μέσω ενδιάμεσου εργοδότη (εργολαβίες). Όσοι παρέχουν πλήρη εργασία και όσοι προσωρινά ή μερική απασχόληση, σε νόμιμες και σε παράνομες εργασίες (μπλοκάκι) κ.ο.κ. 3) Να μην διασπά τους εργαζόμενους σε πολλούς κλάδους και σε παρακλάδους. Σήμερα είναι 287 κλάδοι μόνο στον ιδιωτικό τομέα με αποτέλεσμα ελάχιστοι να γνωρίζουν σε ποια σύμβαση ή ποιο συνδικάτο υπάγονται.

Κεντρική διοίκηση Καταργείται και το τρίτο επίπεδο συνδικαλιστικής οργάνωσης, η σημερινή ΓΣΕΕ και Α∆Ε∆Υ. Την θέση τους καταλαμβάνει η κεντρική διοίκηση των συνδικάτων. Έτσι, μετά το τέλος των εκλογών, τα μέλη διοικήσεων των κλαδικών συνδικάτων συγκροτούνται σε σώμα και εκλέγουν την κεντρική διοίκηση η οποία στο εξής, θα εκπληρώνει αρμοδιότητες που είχαν οι ΓΣΕΕ και Α∆Ε∆Υ. Επιχειρησιακά σωματεία

“

Τα επιχειρησιακά σωματεία δεν καταργούνται. Αντιθέτως, αυτά ή τα συμβούλια εργαζομένων, με ευθύνη των κλαδικών συνδικάτων, επεκτείνονται σε όλες τις επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων ή με ενώσεις προσώπων κάτω από το 20. Αυτά είναι ο συνδετικός κρίκος με τα κλαδικά συνδικάτα, έχουν την ευθύνη εφαρμογής των νόμων και δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ο παραπάνω τρόπος έκφρασης των εργαζομένων είναι απλός και λειτουργικός καθώς με λίγα συνδικάτα, συσπειρώνουν τους εργαζόμενους σε πολλά επίπεδα όπως: Καθέτως και ανά κλάδο από το κάθε συνδικάτο χωριστά. Τοπικά περιφερικά, από τα τοπικά παραρτήματα. Πανελλαδικά από την κεντρική διοίκηση. Σε επίπεδο επιχείρησης, από τα επιχειρησιακά σωματεία ή συμβούλια εργαζομένων ή ενώσεις προσώπων.

Τα σημερινά εργατικά κέντρα (ΓΣΕΕ) και νομαρχιακά τμήματα (Α∆Ε∆Υ) παραχωρούν τη θέση τους στα ενιαία εργατοϋπαλληλικά κέντρα της περιοχής. Αυτά δημιουργούνται και συγκροτούνται από τα τοπικά παραρτήματα των συνδικάτων.

4) Να λαμβάνει υπόψη την αναδιοργάνωση της οικονομίας, τη συρρίκνωση της βιομηχανίας και ανάπτυξη του τομέα υπηρεσιών και εμπορίου. 5) Να επιτρέπει την μαζικοποίηση και ενεργοποίηση, να προωθεί την ενιαία δράση και να δημιουργεί όρους και προϋποθέσεις, για την οικονομική και ευρύτερα την ταξική πάλη των εργαζομένων. 6) Να εμπνέει αξιοπιστία, υπερβαίνει τα όρια της εκλογικής διασφάλισης των συνδικαλιστών. 7) Να καταργεί την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και τα εκλογικά συνέδρια ερήμην των εργαζομένων και να εισάγει το θεσμό της άμεσης δημοκρατίας.

Χωρίς ομοσπονδίες

Η πρόταση για ενοποίηση των Ομοσπονδιών δεν είναι τα νέα. Το καινούργιο είναι, εφόσον αποφασιστεί και υπάρχουν 10-15 Ομοσπονδίες, αμέσως μετά, να μετατραπούν σε κλαδικά συνδικάτα. Έτσι θα δοθεί, καταρχάς, η δυνατότητα εγγραφής και των υπόλοιπων εργαζομένων και ανέργων, οι οποίοι σήμερα βρίσκονται εκτός. Αυτονόητο είναι ότι οι συλλογικές συμβάσεις θα εναρμονίζονται με τους νέους κλάδους, αλλά και οι αρμοδιότητες των τέως Ομοσπονδιών περνούν στα νέα συνδικάτα.

Τα νέα συνδικάτα, για να διευκολύνουν τη συμμετοχή εργαζομένων και ανέργων, δημιουργούν τοπικά παραρτήματα. ∆ικαίωμα εγγραφής έχουν όλοι οι εργαζόμενοι του συγκεκριμένου κλάδου αλλά και οι άνεργοι (είτε απολύονται ή αποχωρούν) εφόσον δεν έχουν αλλάξει κλάδος. Ο αριθμός των παραρτημάτων, θα πρέπει να είναι ο ίδιος με όλα τα συνδικάτα αλλά και για την ίδια περιοχή, προκειμένου να διευκολύνονται και τοπικές διαδικασίες.

Εκλογές άμεσης δημοκρατίας

Οι διοικήσεις εκλέγονται άμεσα από όλους, εργαζόμενους και ανέργους, και όχι έμμεσα δια αντιπροσώπων και μέσου εκλογικών συνεδρίων. Απαραίτητα όμως, οι εκλογές να γίνονται ταυτόχρονα για όλα τα συνδικάτα, αν όχι την ίδια ημέρα, τουλάχιστο κατά την ίδια χρονική περίοδο (π. χ. φθινόπωρο). Θα εκλέγεται η κεντρική διοίκηση κάθε συνδικάτου χωριστά, αλλά και οι διοικήσεις των παραρτημάτων τους.

Άλλου είδους εργατικά κέντρα

Τα σημερινά εργατικά κέντρα (ΓΣΕΕ) και νομαρχιακά τμήματα (Α∆Ε∆Υ) παραχωρούν τη θέση τους στα ενιαία εργα-

Προτάσεις για ενοποίηση Ομοσπονδιών

Εάν λυθεί ο γρίφος της μεταποιητικής βιομηχανίας, ο όποιος συγκεντρώνει το μεγαλύτερο σε αριθμό Ομοσπονδιών και Συλλογικών Συμβάσεων –υπογράφονται από τον ίδιο εργοδοτικό φορέα τον ΣΕΒ– τον κλάδο με την μεγαλύτερη μείωση (περί το 40%) σε αριθμό εργαζομένων (από τους 365.891 το 2008 σήμερα εργάζονται 224.662), οι υπόλοιποι κλάδοι μιλούν από μόνοι τους, και οι οποίοι συγκροτούνται ως εξής: 1) Βιομηχανίας–Βιοτεχνίας, 2) Εμπορικών επιχειρήσεων, 3) Παροχής υπηρεσιών, 4) Μεταφορικών εταιριών, 5) Κατασκευαστικών εταιριών, 6) Επισιτισμού Τουρισμού, 7) Χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, 8) ∆ημόσιας ∆ιοίκησης, 9) Υγείας Πρόνοιας – Κοινωνικής Ασφάλισης, 10) Στην εκπαίδευση, 11) Πολιτισμού–Θεάματος Ακροάματος, 12) Στην Αυτοδιοίκηση, 13) Επικοινωνίας, 14) Ενέργειας, 15) Συνταξιούχων.

Ορισμένα “χρήσιμα” μέτρα

• Εισάγεται ο θεσμός των θητειών για όλους τους συνδικαλιστές. • Καταργείται η απαλλαγή των συνδικαλιστών από την εργασία τους και μετατρέπεται σε ημερήσιες άδειες όχι όμως για ολόκληρο μήνα. •Έργο των συνδικάτων, θα το αναλάβουν επαγγελματικά συνδικαλιστικά στελέχη και από το υπάρχων προσωπικό των ομοσπονδιών – εργατικών κέντρων. Η συζήτηση, βέβαια, δεν κλείνει εδώ, μόλις τώρα ανοίγει… * Ο Κώστας Νικολάου είναι μέλος της ∆ιοικούσας Επιτροπής ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ.

ΕΡΓΑΣΙΑ

ΕΚΑΣ... μετά θάνατον Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

“

Κόβεται το ΕΚΑΣ έως τα 65, αν και το προσδόκιμο ζωής για θαλασσαιμικούς ασθενείς είναι πολύ μικρότερο

οιο «success story» και «πράσινα άλογα»; Ποια ανάπτυξη και ποιο πρωτογενές πλεόνασμα; Στην Ελλάδα των μνημονίων ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού, άνθρωποι με σοβαρές παθήσεις, βιώνουν έναν πρωτοφανή εφιάλτη για τα ευρωπαϊκά και όχι μόνο- δεδομένα. Ενδεικτικό γεγονός της επικρατούσας πολιτικής αναλγησίας αποτελεί η περίπτωση των θαλασσαιμικών συνταξιούχων. Η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι οι πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία έχουν χαμηλό προσδόκιμο ζωής, για χάρη των πιστωτών από την 1η Ιανουαρίου του 2014 τους έκοψε το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ). Τους υπόσχεται ότι θα τους δώσει ξανά αυτό το βοήθημα των 57 έως 230 ευρώ το μήνα, όταν «κλείσουν» τα 65, δηλαδή δεσμεύεται ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα θα το λάβουν πάλι… μετά θάνατον! Όπως αναφέρουν στην «Εποχή» η πρόεδρος Ιωάννα Μυρίλλα καθώς και ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΕΟΘΑ) Βασίλης ∆ήμος, με το τρίτο μνημόνιο τέθηκε στη χορήγηση του ΕΚΑΣ και ηλικιακό κριτήριο (συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας) πέραν των εισοδηματικών, τα οποία προϋπήρχαν. Με βάση τη σχετική διάταξη, το ΕΚΑΣ θα έπρεπε λοιπόν να «κοπεί» από την 1η Ιανουαρίου του 2014 και μετά, σε όλους τους δικαιούχους, πλην των ατόμων με σοβαρές παθήσεις. Όμως, με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου οι «εξαιρέσεις… εξαιρέθηκαν». Η κυβέρνηση αποφάσισε, χωρίς την γνώμη της Βουλής, να «κοπεί» το ΕΚΑΣ από τις αρχές του τρέχοντος έτους και μετά σε όλους όσοι είναι κάτω των 65 ετών, ακόμη και εάν πάσχουν από βαριές ασθένειες. Ο παραλογισμός, όμως, δεν σταμάτησε σε αυτό το σημείο. Μετά από πολλές πιέσεις που ασκήθηκαν πέρυσι από αντιπροσωπευτικούς φορείς ειδικών ευπαθών ομάδων, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας ενέταξε πρόσφατα (μέσα σε ένα νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος!) διάταξη βάσει της

οποίας θα εξαιρεθούν τα άτομα με αναπηρία από 80% και πάνω. Έτσι, ο υπουργός Οικονομικών υπέπεσε σε ένα ακόμη «θανάσιμο» κοινωνικά λάθος αρνούμενος ουσιαστικά να αποδεχθεί ένα δίκαιο και ανθρώπινο αίτημα από συνταξιούχους οι οποίοι συγκεντρώνουν πολύ λίγες πιθανότητες να ξεπεράσουν, στην πλειονότητα τους, ίσως και το 60ο έτος της ηλικίας. «Οι θαλασσαιμικοί ασθενείς – συνταξιούχοι αποδεικνύεται ότι πληρώνουν βαρύ το τίμημα του χαρακτηρισμού της αναπηρίας τους με ποσοστό 67% και άνω, βάσει του Ενιαίου Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας, αφού δεν θα λάβουν ποτέ το ΕΚΑΣ στη σύνταξή τους διότι το ηλικιακό όριο των 65 ετών είναι μέχρι στιγμής μη προσδόκιμο» αναφέρουν η πρόεδρος και ο γενικός γραμματέας της ΕΟΘΑ και αναρωτιούνται: «Εάν ο υπουργός Οικονομικών έχει καταφέρει κάτι που δεν κατάφερε έως τώρα η επιστήμη, δηλαδή να αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης των θαλασσαιμικών ασθενών, ας κρατήσει το ΕΚΑΣ και ας το δώσει μετά τα 65 έτη.» Επισημαίνεται ότι οι θαλασσαιμικοί ασθενείς αντιμετωπίζουν ένα ιδιαίτερα υψηλό κόστος διαβίωσης. Σύμφωνα με την κυρία Μυρίλλα, κάθε μήνα, ένας πάσχοντας από Μεσογειακή Αναιμία, ανάλογα την περίπτωση, έχει να αντιμετωπίσει κατά μέσο όρο ένα κόστος από 50 έως 150 ευρώ. Πολλά, μάλιστα, φάρμακα οι θαλασσαιμικοί τα πληρώνουν εξολοκλήρου από την τσέπη τους, όπως για παράδειγμα τα αντισυλληπτικά τα οποία χρειάζονται οι γυναίκες με μεσογειακή αναιμία ως υποκατάστατα θεραπείας, αφού η κυβέρνηση τα έχει εντάξει στην «αρνητική λίστα φαρμάκων» χωρίς καμιά εξαίρεση! Παράλληλα, για τις ιατρικές εξετάσεις που πρέπει σχεδόν κάθε μήνα οι πάσχοντες από θαλασσαιμία να κάνουν, καταβάλλουν το 15%. Από αυτούς, λοιπόν, η κυβέρνηση επιλέγει να κόψει το ΕΚΑΣ των 57 έως 230 ευρώ, το μήνα… Να πώς προκύπτει το πρωτογενές πλεόνασμα.

Συγκέντρωση ενάντια στους εξοντωτικούς φόρους

Νάσος Χατζητσάκος

∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 10 π.μ., στην Α΄ ∆ΟΥ Αθηνών

Ο Συντονισμός Συλλογικοτήτων Αττικής συνεχίζει τον αγώνα του για να καταργηθούν οι εξοντωτικοί φόροι που επιβάλλονται στα λαϊκά στρώματα. Τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 10 το πρωί οργανώνει συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Α΄ ∆ΟΥ Αθηνών (Αναξαγόρα 6-8). Είναι μια που με τρεις ακόμα ∆ΟΥ (Πειραιά, Ηλιούπολης, Κηφισιάς) προχωρούν πιλοτικά τις ηλεκτρονικές κατασχέσεις μέσω των τραπεζών για χρέη προς την εφορία. Όπως σημειώνεται στο κάλεσμα του Συντονισμού «Η κυβέρνηση την ίδια ώρα που ανακοίνωσε ότι για 1.645.000 παροχές δεν πληρώθηκαν τα χαράτσια στα ακίνητα για το ‘11 και το ‘12, γεγονός που μαρτυρά την οικονομική αδυναμία της πλειοψηφίας της κοινωνίας, επιβάλλει νέα εξοντωτικά μέτρα. Με συνθήματα: Όχι στη φοροληστεία των λαϊκών νοικοκυριών. Όχι στις ηλεκτρονικές κατασχέσεις και Όχι στις εξοντωτικές προσαυξήσεις της εφορίας, καλούνται όλες οι εργατικές και λαϊκές συλλογικότητες να στηρίξουν την πρωινή συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην εφορία».

Εάν ο υπουργός Οικονομικών έχει καταφέρει κάτι που δεν κατάφερε έως τώρα η επιστήμη, δηλαδή να αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης των θαλασσαιμικών ασθενών, ας κρατήσει το ΕΚΑΣ και ας το δώσει μετά τα 65 έτη.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Το Γενικό Συμβούλιο της Τράπεζας της Ελλάδος καλεί τους μετόχους της Τράπεζας, σύμφωνα με το Καταστατικό της και το Νόμο, σε Τακτική Γενική Συνέλευση, την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014, στις 12:00 το μεσημέρι, στο Κεντρικό Κατάστημα της Τράπεζας, στην Αθήνα, Ελευθερίου Βενιζέλου 21, 2ος όροφος, αίθουσα Γενικών Συνελεύσεων. Τα θέματα της Ημερήσιας ∆ιάταξης είναι τα εξής: 1. Ανάγνωση της ετήσιας Έκθεσης του ∆ιοικητή, που υποβάλλεται με εντολή του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας για τον Ισολογισμό και τις λοιπές Οικονομικές Καταστάσεις, καθώς και τα πεπραγμένα του έτους 2013. 2. Ανάγνωση της Έκθεσης των Ελεγκτών για τον Ισολογισμό και τις λοιπές Οικονομικές Καταστάσεις της χρήσης 2013. 3. Έγκριση της ετήσιας Έκθεσης του ∆ιοικητή, του Ισολογισμού και των λοιπών Οικονομικών Καταστάσεων χρήσης 2013 μετά της Έκθεσης των Ελεγκτών. 4. Έγκριση της διάθεσης των καθαρών κερδών, σύμφωνα με το άρθρο 71 του Καταστατικού, που ανέρχονται στο συνολικό ποσό των ευρώ 831.149.203.-, ως εξής: - Μικτό μέρισμα προς πληρωμή: 0,6720 ευρώ ανά μετοχή σε 19.864.886 μετοχές ευρώ 13.349.203.- Υπόλοιπο περιερχόμενο στο Ελληνικό ∆ημόσιο ευρώ8 17.800.000.5. Ανακοίνωση διορισμού μέλους του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής. 6. Καθορισμός αποζημίωσης και οδοιπορικών εξόδων των μελών του Γενικού Συμβουλίου. 7. Καθορισμός αμοιβής των Ελεγκτών για τη χρήση 2014. 8. Απαλλαγή από κάθε προσωπική ευθύνη των μελών του Γενικού Συμβουλίου και των Ελεγκτών για τα πεπραγμένα και τη ∆ιαχείριση του έτους 2013. 9. Εκλογή Συμβούλων. 10. Εκλογή Ελεγκτών για τη χρήση 2014. 11. Λοιπές Ανακοινώσεις. Στη Συνέλευση έχει δικαίωμα να λάβει μέρος και να ψηφίσει είτε αυτοπροσώπως, είτε μέσω αντιπροσώπου, τηρουμένων των περιορισμών των άρθρων 8, 13 και 14 του Καταστατικού, ο κύριος τουλάχιστον εβδομήντα πέντε (75) μετοχών, που είναι εγγεγραμμένος στα αρχεία του Συστήματος Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) που διαχειρίζεται η εταιρεία «Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων Α.Ε.» (ΕΛ.Κ.Α.Τ.) της «Ελληνικά Χρηματιστήρια – Χρηματιστήριο Αθηνών Α.Ε. Συμμετοχών» (Ε.Χ.Α.Ε.), στο οποίο τηρούνται οι κινητές αξίες της Τράπεζας, κατά την έναρξη της πέμπτης ημέρας πριν από την ημέρα συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης, εν προκειμένω του Σαββάτου 22 Φεβρουαρίου 2014 (ημερομηνία καταγραφής), χωρίς να απαιτείται δέσμευση των μετοχών του. Ανά εβδομήντα πέντε (75) μετοχές παρέχουν στον κύριο αυτών το δικαίωμα μιας (1) ψήφου. Μέτοχοι, που έχουν λιγότερες από εβδομήντα πέντε (75) μετοχές, μπορούν να διορίσουν κοινό αντιπρόσωπο μέτοχο, ο οποίος μπορεί να παραστεί στη Συνέλευση, εφόσον συγκεντρώνει την αντιπροσωπεία τουλάχιστον εβδομήντα πέντε (75) μετοχών (άρθρα 13 και 16 του Καταστατικού, σε συνδυασμό με τη 2/29.2.2000 απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας περί αναπροσαρμογής –από είκοσι πέντε (25) σε εβδομήντα πέντε (75)- του ελάχιστου αριθμού μετοχών που απαιτείται για την παροχή δικαιώματος συμμετοχής και ψήφου στη Γενική Συνέλευση, μετά την επελθούσα -κατ’ άρθρο 9 του Καταστατικού- διάσπαση της μετοχής της Τράπεζας, σύμφωνα με την 1/17.1.2000 απόφαση του Γενικού Συμβουλίου, που εγκρίθηκε με την 8/4.2.2000 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου – ΦΕΚ Α΄ 17/7.2.2000). Τα δικαιώματα διοικήσεως, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος παραστάσεως και ψήφου στη Γενική Συνέλευση αναστέλλονται για τους μετόχους που εμπίπτουν στην παρ. 5 του άρθρου 8 του Καταστατικού (όπως προστέθηκε με την από 24.4.2012 απόφαση της 79ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της Τράπεζας που κυρώθηκε με το άρθρο 165 παρ.7 περ.β’ του ν. 4099/2012 [ΦΕΚ Α΄ 250/20.12.2012]), ήτοι πρόσωπα επί των οποίων η Τράπεζα ασκεί εποπτεία σύμφωνα με το άρθρο 55Α του Καταστατικού ή με διάταξη νόμου, επιχειρήσεις συνδεδεμένες με αυτά, μέλη των διοικητικών συμβουλίων ή διαχειριστές τέτοιων προσώπων, σύζυγοι και συγγενείς αυτών έως δευτέρου βαθμού. Επίσης, ουδείς μέτοχος, εκτός του ∆ημοσίου και όσων εμπίπτουν στο άρθρο 2 του ν. 2292/1953, δύναται να ασκήσει στη Γενική Συνέλευση δικαίωμα ψήφου για αριθμό ψήφων υπερβαίνοντα το αντιστοιχούν σε δύο εκατοστά του μετοχικού κεφαλαίου ποσοστό (τελευταίο εδάφιο του άρθρου 13 του Καταστατικού, όπως προστέθηκε με την από 24.4.2012 απόφαση της 79ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της Τράπεζας, που κυρώθηκε με το άρθρο 165 παρ.7 περ. γ’ του ν. 4099/2012 [ΦΕΚ Α΄ 250/20.12.2012]). Οι μέτοχοι που έχουν δικαίωμα να λάβουν μέρος στη Συνέλευση καλούνται να προσέλθουν στην Υπηρεσία Μετοχών του Τμήματος Γραμματείας της Τράπεζας της Ελλάδος για να παραλάβουν τα δελτία εισόδου τους μέχρι και την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014. Η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση της Τράπεζας με τα αρχεία του ως άνω Συστήματος Άυλων Τίτλων. Ο διορισμός και η ανάκληση αντιπροσώπου του μετόχου γίνονται εγγράφως. Οι μέτοχοι που επιθυμούν να συμμετάσχουν στη Γενική Συνέλευση μέσω αντιπροσώπου ή να ανακαλέσουν τον εν λόγω διορισμό οφείλουν να καταθέσουν στην Υπηρεσία Μετοχών του Τμήματος Γραμματείας της Τράπεζας της Ελλάδος τουλάχιστον τρεις (3) ημέρες πριν από την ορισθείσα ημερομηνία συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης, ήτοι το αργότερο μέχρι τη ∆ευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014, συμπληρωμένο και δεόντως υπογεγραμμένο το σχετικό έντυπο αντιπροσώπευσης, το οποίο είναι διαθέσιμο και στον ιστοχώρο της Τράπεζας www.bankofgreece.gr στην ενότητα «Ενημέρωση Μετόχων». Ο μέτοχος μπορεί να διορίσει αντιπρόσωπο για μία και μόνη Γενική Συνέλευση ή για όσες Συνελεύσεις λάβουν χώρα εντός ορισμένου χρόνου. Όσοι από τους μετόχους είναι νομικά πρόσωπα πρέπει μέσα στην ίδια προθεσμία να καταθέσουν σύμφωνα με το νόμο και τα νομιμοποιητικά τους έγγραφα. Σε περίπτωση που τα ως άνω έγγραφα έχουν ήδη κατατεθεί σε άλλη Υπηρεσιακή Μονάδα της Τράπεζας, αρκεί να γίνει σχετική αναφορά στο έντυπο αντιπροσώπευσης. Κάθε μέτοχος μπορεί να διορίζει μέχρι τρεις (3) αντιπροσώπους. Νομικά πρόσωπα μετέχουν στη Γενική Συνέλευση ορίζοντας ως εκπροσώπους τους μέχρι τρία (3) φυσικά πρόσωπα. Η ίδια ως άνω διαδικασία ακολουθείται και στην περίπτωση που μέτοχος χορηγεί σε τράπεζα εξουσιοδότηση για την άσκηση δικαιωμάτων ψήφου βάσει σχετικών οδηγιών του. Αντιπρόσωπος που ενεργεί για περισσότερους μετόχους μπορεί να ψηφίζει διαφορετικά για κάθε μέτοχο. Το πλήρες κείμενο της Πρόσκλησης, καθώς και οι πληροφορίες του άρθρου 27 παρ. 3 του κ.ν. 2190/1920 διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδος www.bankofgreece.gr στην ενότητα «Ενημέρωση Μετόχων». Τα κείμενα των εν λόγω πληροφοριών και στοιχείων διατίθενται και σε έγχαρτη μορφή από την Υπηρεσία Μετοχών του Τμήματος Γραμματείας της Τράπεζας της Ελλάδος, Ε. Βενιζέλου 21, Αθήνα (τηλ. 210-320 2064 και 210-320 3288, fax 210-322 6371). Αθήνα, 20 Ιανουαρίου 2014 Με εντολή του ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ∆ΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΠΡΟΒΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αποχαιρετισμός στον Θεαγένη Μανώλη

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

φυγε ξαφνικά την Κυριακή ο σύντροφος Θεαγένης Μανώλης στα 61 του. Σαν κεραυνός έφθασε στ’ αυτιά μας η είδηση ότι χάσαμε τον Θεαγένη. Την Κυριακή, φίλοι, σύντροφοι και συνάδελφοι επικοινωνούσαμε με την ελπίδα ότι δεν θα ’ναι αλήθεια αυτό το θλιβερό νέο. ∆υστυχώς ήταν. Το τραγικό μαντάτο διαπίστωσε ο υπερήλικος πατέρας του όταν πήγε την Κυριακή το πρωί να τον ξυπνήσει και κατάλαβε ότι ήταν νεκρός. Η κηδεία του έγινε την επόμενη μέρα στη γενέτειρά του, τα Μέγαρα, όπου και ζούσε. Τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία συνάδελφοι, συγγενείς, φίλοι και σύντροφοι που ήλθαν από διάφορα μέρη. Για τη ζωή και τη δράση του στον πολιτικό, κοινωνικό κι επαγγελματικό χώρο μίλησαν από τον Σύλλογο εργαζομένων του υπουργείου Παιδείας της ∆ιεύθυνσης δια Βίου Μάθησης (πρώην Λαϊκή Επιμόρφωση) ο Λευτέρης Ριζάς και ο συνάδελφος, σύντροφος και φίλος του Μάρκος Μπασιούκας. Στη συνέχεια δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από τον αποχαιρετισμό του Μ. Μπασιούκα. «Είναι θλιβερό το γεγονός να μιλήσω για τον Θεαγένη που πριν λίγες μέρες συζητούσαμε για τα επαγγελματικά, για τα κοινωνικά για την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ και πολλά άλλα. Ήταν δε πολύ χαρούμενος γιατί η κόρη του Ελένη περιμένει δίδυμα. Ο Θεαγένης από μικρός συμμετείχε στα κοινά ενεργά. Πηγαίνοντας στην Ιταλία για σπουδές επί δικτατορίας ανέπτυξε έντονη πολιτική αντιδικτατορική δράση μέσα από τις γραμμές του παράνομου «Ρήγα» Ιταλίας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα συνέχισε την οργανωμένη δράση του μέσα από την ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ, από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού, στη συνέχεια του ΚΚΕ εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά, ενώ μέχρι τώρα ήταν μέλος και στέλεχος του Συντονιστικού της ΑΚΟΑ. Ανέπτυξε δράση στην περιοχή ∆υτικής Αττικής, στα Μέγαρα. Ο Θεαγένης ήταν σταθερός και αταλάντευτος στις απόψεις του, με διαρκή και διακριτική παρουσία σε όλη τη μακρά διαδρομή του. Επίσης, πίστευε και αγωνιζόταν για την ενότητα, την ανασύνθεση και επανίδρυση της Αριστεράς και ήταν από τους πρωταγωνιστές της συγκρότησης και δράσης του ΣΥΡΙΖΑ στα Μέγαρα και στην Ελευσίνα. Ήταν μέλος της Συντονιστικής Γραμματείας της Οργάνωσης Μελών Μεγάρων – Νέας Περάμου. Ταυτόχρονα, ο Θεαγένης είχε και έντονη συνδικαλιστική δράση στον χώρο δουλειάς του και συμμετείχε ενεργά στις δράσεις και στους αγώνες για τη Λαϊκή Επιμόρφωση. ∆ιατέλεσε μέλος του Συλλόγου εργαζομένων. Θα μας λείψει αφάνταστα. Βαρύς ο πόνος για τις λατρεμένες κόρες του Αργυρώ και Ελένη, τον γέροντα πατέρα του και όλη την οικογένειά του και όλους εμάς τους συναδέλφους, τους συντρόφους και φίλους του. Θεαγένη τώρα που αχνοφέγγει η ελπίδα για την Αριστερά και τον λαό μας δεν θα σε ξεχάσουμε, θα είσαι πάντα κοντά μας στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες αλλά και στις παρέες μας με τον αυθορμητισμό σου, τη ζωντάνια σου και τη ζεστή παρουσία σου. Ο Θεαγένης ήταν απ’ τους ανθρώπους που άφησε βαθιές πατημασιές στο πέρασμά του από αυτή τη ζωή. Ας είναι ούριος ο άνεμος που θα τον συνοδεύσει στο τελευταίο του ταξίδι και ελαφρύ το χώμα της Μεγαρίτικης γης που θα τον σκεπάσει. Καλό σου ταξίδι σύντροφε και φίλε Θεαγένη». Η «Εποχή» εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στους οικείους του και στους συντρόφους του στο Μεγάλο Πεύκο και τα Μέγαρα.

∆ΟΛΟΦΟΝΙΑ ΝΙΚΟΥ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝΑ

Ξανά στο εδώλιο οι αστυνομικοί του ΑΤ Ακρόπολης

υτές τις ημέρες δικάζεται σε δεύτερο βαθμό η υπόθεση της δολοφονίας του Νίκου Σακελλίωνα τον Μάιο του 2008. Κατηγορούμενοι για ανθρωποκτονία από αμέλεια, τέσσερις αστυνομικοί του «αμαρτωλού» τμήματος Ακρόπολης, οι οποίοι αθωώθηκαν πριν από ένα χρόνο αλλά ξανακάθονται στο εδώλιο χάρη στην έφεση που άσκησε η εισαγγελέας Εφετών στην πρωτόδικη απόφαση. Μια απόφαση που χαρακτηρίστηκε –και ήταν– εξωφρενική και ανακοινώθηκε από την έδρα ψιθυριστά, χωρίς καν ένα στοιχειώδες σκεπτικό. Άλλωστε, η όλη υπόθεση όδευε προς πλήρη συγκάλυψη και θα είχε καταγραφεί ως ένας ακόμη «τυχαίος» θάνατος, αν δεν υπήρχε ο πατέρας του 24χρονου φοιτητή αρχιτεκτονικής. Ο ∆ημήτρης Σακελλίων, γιατρός ο ίδιος, έμαθε για το θάνατο του γιου του δύο ημέρες μετά, από ένα τηλεφώνημα του γραφείου κηδειών, και αντίκρισε το πτώμα του στο νεκροταφείο του Περιστερίου, παραμορφωμένο και σε κατάσταση σήψης. Από εκείνη την ημέρα, έκανε σκοπό της ζωής του να φτάσει στην αλήθεια. Κατέγραψε μία προς μία τις απίστευτες αντιφάσεις, τα ψέματα και τα κενά στις εκθέσεις και τις καταθέσεις των αστυνομικών, οι οποίοι ισχυρίστηκαν αρχικά ότι ο άτυχος νέος μόλις τους είδε κατάπιε ένα σακουλάκι με φιξάκια ηρωίνης με αποτέλεσμα να πνιγεί. Το εν λόγω σακουλάκι «ανακαλύφθηκε» κατά τη νεκροψία. ∆εν είχε βρεθεί όμως νωρίτερα, στη διάρκεια της διασωλήνωσης, όπως κατέθεσε η διασώστης του ΕΚΑΒ, που παρέλαβε τον Νίκο Σακελλίω-

να. Στη συνέχεια, η σορός του εξαφανίστηκε για ώρες, στην ουσία αφέθηκε να φτάσει σε κατάσταση που τα όποια σημάδια κακοποίησης δεν θα ήταν ανιχνεύσιμα, προτού παραδοθεί στον πατέρα. Εκείνος επέστρεψε ξανά και ξανά στην οδό Αναξαγόρα όπου ο γιος του άφησε την τελευταία του πνοή, μίλησε με ανθρώπους και κόλλησε αφίσες αναζητώντας κάποιον που να έχει δει το περιστατικό. Εκτός από κάποιους φοβισμένους μαγαζάτορες, μετανάστες από το Πακιστάν, τους οποίους είχε «επισκεφθεί» προηγουμένως η αστυνομία, και δεν θέλησαν να καταθέσουν, ένας μόνο άνθρωπος, ο εικονολήπτης Έκτορας Κουφόπουλος, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά του, προσκομίζοντας μάλιστα και ένα βίντεο που είχε τραβήξει. Η κατάθεσή του ήταν κατηγορηματική και συντριπτική για τους τέσσερις αστυνομικούς. Και με την ίδια σιγουριά την επανέλαβε την περασμένη Πέμπτη μπροστά στους δικαστές: «Ήταν δεμένος πισθάγκωνα με χειροπέδες και οι αστυνομικοί τον χτυπούσαν με μπουνιές, σφαλιάρες και αγκωνιές πίσω από το κεφάλι. Το παιδί δεν προσπάθησε να διαφύγει. Ούρλιαζε. Ένας αστυνομικός του έκανε κεφαλοκλείδωμα. Γονάτισε κι άρχισαν να τον σέρνουν. Πέρασε κάμποση ώρα μέχρι να του βγάλουν τις χειροπέδες. ∆εν του παρείχαν τις πρώτες βοήθειες ούτε του κάνανε μαλάξεις όπως λένε. Κάθονταν και τον κοίταζαν μέχρι που ήρθε το ασθενοφόρο. Είδα τρομακτική ένταση στα χτυπήματα που δεχόταν. Η βία ήταν συγκλονιστική...». Απάντησε μάλιστα στη μήνυση που κα-

Πέθανε ο Πίτερ Σίγκερ

Ο θρύλος της λαϊκής αμερικανικής μουσικής Πίτερ Σίγκερ πέθανε την περασμένη ∆ευτέρα στη Νέα Υόρκη, σε ηλικία 94 ετών. Με τη μουσική του και την ποίησή του ήταν ο εκπρόσωπος των εργαζομένων, των μαύρων Ινδιάνων. Ανήκε στη γενιά των μεγάλων δημιουργών Μπομπ Ντίλαν και Τζόαν Μπαέζ. Με το τραγούδι του, τον ανθρωπισμό του και τη συμμετοχή του στους αγώνες από το Βιετνάμ μέχρι τη Νικαράγουα έχει κερδίσει την αγάπη του κόσμου. Η «Εποχή» σε επόμενο φύλλο της θα αναφερθεί στη ζωή και το έργο του.

τέθεσαν εναντίον του οι κατηγορούμενοι: «Και δέκα μηνύσεις να μου κάνουνε η πραγματικότητα δεν αλλάζει». Στο δικαστήριο κατέθεσε επίσης ο ∆ημήτρης Σακελλίων, ο οποίος μίλησε για το παιδί του αλλά και για όσα αντιμετώπισε στην προσπάθειά του να καταλάβει γιατί του το στέρησαν: «Αν ήταν αθώοι δεν θα τον έκρυβαν. Παρέλαβα την σορό του παιδιού μου μέσα σ’ ένα κουτί που κολύμπαγε στο αίμα»... Ωστόσο, και παρά τις πραγματικά συγκλονιστικές αυτές καταθέσεις, όποιος βρέθηκε στην αίθουσα δεν μπορεί παρά να παρατήρησε την απάθεια των δικαστών, που παρενέβαιναν μόνο προσπαθώντας να εκμαιεύσουν στοιχεία απαλλακτικά για τους κατηγορούμενους. Το ερώτημα λοιπόν πλανάται δικαίως πάνω από την έδρα: Οδηγούμαστε σε μια νέα αθώωση, η οποία θα προστεθεί στη μακρά σειρά εγγυήσεων για την ατιμωρησία των αστυνομικών οργάνων; Η δίκη συνεχίζεται στις 18 Φεβρουαρίου. Ρόζα Κοβάνη

Σεμινάρια ανάγνωσης του Κεφαλαίου

ο Παράρτημα Ελλάδας του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ οργανώνει σεμινάρια ανάγνωσης του Κεφαλαίου του Μαρξ. Τα σεμινάρια είναι δωρεάν. Θα γίνονται κάθε ∆ευτέρα, 7-9 το απόγευμα, στο γραφείο του Ιδρύματος (Καλλιδρομίου 17, Εξάρχεια) και θα αρχίσουν στις 24 Φεβρουαρίου, με συντονιστές τους Γεράσιμο Κουζέλη, Σπύρο Λαπατσιώρα, Γιάννη Μηλιό και Θόδωρο Παρασκευόπουλο. Για δηλώσεις συμμετοχής, στείλτε e-mail στο kotini@rosalux.de έως τις 14 Φεβρουαρίου. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

•

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Τι μέλλει γενέσθαι με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης; Επιστολή Θεσσαλονικέων ανθρώπων του κινηματογράφου στον κ. Μπουτάρη

Τώρα ξύπνησε ο Μπουτάρης για την ΕΛΒΟ;

Κύριε Μπουτάρη, Με βάση το περιεχόμενο και το πνεύμα της επιστολής παραίτησής σας από τη θέση του Προέδρου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στην οποία: 1. ∆ιαπιστώνετε «από τα μέσα πόσο σημαντικοί θεσμοί είναι για την πόλη το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ» -εκ των υστέρων, δυστυχώς, και 2. Προτρέπετε το υπουργό Πολιτισμού να διορίσει στη θέση σας κάποιον από τους μόνιμα διαμένοντες στην πόλη, εμείς, οι άνθρωποι του κινηματογραφικού χώρου, οι οποίοι κατοικούμε στη Θεσσαλονίκη, όλων των ειδικοτήτων και όλων των πολιτικών αποχρώσεων, σας ζητούμε να συγκαλέσετε μία διημερίδα, υπό την αιγίδα του δήμου, και να μας προσκαλέσετε ώστε να συζητήσουμε για το μέλλον του πιο σημαντικού πολιτιστικού θεσμού της χώρας. Νομίζουμε πως είναι πλέον καιρός, οι άνθρωποι της πόλης που έχουμε ως αντικείμενο ενασχόλησής μας τον κινηματογράφο, να αρθρώσουμε λόγο και να διαβουλευτούμε, καταλήγοντας σε προτάσεις σε σχέση για το μέλλον και την πορεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Να δούμε τι μπορεί να γίνει και να αποφασίσουμε τι συμφέρει τη Θεσσαλονίκη από καλλιτεχνική, πνευματική αλλά και οικονομική σκοπιά. Απευθυνόμαστε σε σας, επειδή ο δήμος είναι ο μόνος φορέας ο οποίος νομιμοποιείται θεσμικά να οργανώσει μία τέτοια συνάντηση. Κι αυτό επειδή με βάση το νόμο περί κινηματογράφου, ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει εκπρόσωπο στο ∆.Σ. του Φεστιβάλ, ανεξάρτητα από την εντοπιότητα ή μη του προέδρου που θα διοριστεί. Κύριε δήμαρχε, δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε ένα θεσμό με ιστορία 54 ετών, ο οποίος ανήκει στη Θεσσαλονίκη, στις προσωπικές φιλοδοξίες του εκάστοτε καλλιτεχνικού διευθυντή. Πιστεύουμε

Τα αρχαία στο μετρό

πως ο ελληνικός κινηματογράφος πρέπει να επιστρέψει στο φυσικό χώρο του, όπως έχουν συνομολογήσει 20 διαφορετικά δημοσιεύματα θεσμικών και μη προσωπικοτήτων, ώστε να ξαναζωντανέψει το Φεστιβάλ. Εμείς προσερχόμαστε στο διάλογο έχοντας προτάσεις και πιστεύουμε πως οι λύσεις θα μορφοποιηθούν κατά τη διάρκεια της συζήτησης. Έτσι και ο εκάστοτε, μη ενημερωμένος εκ των πραγμάτων, εκπρόσωπος του δήμου στο ∆.Σ. του Φεστιβάλ, θα έχει μια γνώση του αντικειμένου αλλά και το υπουργείο Πολιτισμού θα αντιληφθεί πως δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις ερήμην μας. Κύριε δήμαρχε, επιτρέψτε μας να γνωρίζουμε καλύτερα τα κινηματογραφικά πράγματα. Θεωρούμε πως η διοργάνωση της διημερίδας την οποία προτείνουμε αποτελεί μία ελάχιστη υποχρέωσή σας απέναντι στους Θεσσαλονικείς. Αποδείξτε εμπράκτως πως ενδιαφέρεστε για το μέλλον του Φεστιβάλ, ιδιαίτερα μετά από την άδοξη θητεία σας. Περιμένουμε τη θετική ανταπόκρισή

σας στην πρότασή μας. Αλλά και εάν είναι αρνητική, εμείς έχουμε σκοπό να προχωρήσουμε, υπερασπιζόμενοι το Φεστιβάλ. Οι υπογράφοντες: Κεραμιδιώτης Γεώργιος, σκηνοθέτης παραγωγός, Κερσανίδης Στράτος, κριτικός κινηματογράφου, Μιχαηλίδης Αιμίλιος, διευθυντής παραγωγής - εκτελεστής παραγωγός, Εφραιμίδης Κώστας σκηνοθέτης - παραγωγός, Κεχαγιάς Βασίλης, κριτικός κινηματογράφου, Μάλαμα Κυριακή - σκηνοθέτις, Κερσανίδης Ακης, σκηνοθέτης - διευθυντής φωτογραφίας, Μουρτζόπουλος ∆ημήτριος, σκηνοθέτης παραγωγός, Φραγκούλης Ιωάννης, κριτικός κινηματογράφου, Χριστοφορίδου Αναστασία, σκηνοθέτις, Θερμός Λευτέρης, σεναριογράφος, Γιαχουστίδης Θόδωρος, κριτικός κινηματογράφου, Τζελέπη Χρύσα, σκηνοθέτις, Σιαδήμας Ανδρέας, σκηνοθέτης, Σταμπολής ∆ημήτρης, διευθυντής φωτογραφίας, Παπαναστασίου Νίκος, μοντέρ. Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται.

Καρντάσια ή Καρντάσιανς; ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

λέξη «καρντάσι» προέρχεται από την τούρκικη λέξη «αρκαντάς» που σημαίνει σύντροφος. Οι παλιότεροι σίγουρα θα θυμούνται τη θαυμάσια ταινία, με τον ομώνυμο τίτλο, του Γκιλμάζ Γκιουνέι, που μας συντρόφευε στα χρόνια της έντονης μεταπολιτευτικής πολιτικοποίησης. Στην Θεσσαλονίκη, η προσφώνηση «καρντάσι» ήταν και παραμένει ιδιαίτερα προσφιλής δηλώνοντας την πολιπολιτισμικότητα της πόλης και την ανοιχτή διάθεση μεταξύ των κατοίκων της. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε και το τεράστιο φορτίο της λέξης «σύντροφος», τη σχεδόν ιερότητά της σε παλιότερα δύσκολα χρόνια αλλά και τη σύγχρονη απαξίωσή της, αφού κατάντησε να είναι προσφώνηση πασόκων… Στη φαιδρή τηλεοπτική μας πραγματικότητα, όπου όλα αλλοιώνονται και μπασταρδεύονται, ακόμα κι αυτή η όμορφη και πηγαία προσφώνηση μετασχηματίστηκε στο εξυπνατζίδικο «καρντάσιανς», που παραπέμπει στο φτηνό ομώνυμο ριάλιτι το οποίο παρακολουθεί τη ζωή των αμερικανίδων αδελφών Καρντάσιαν. Φυσικοί αυτουργοί αυτής της μετάλλαξης είναι δύο βορειοελλαδίτες «σταρ». Ο ένας, ευτραφής πλην ανερμάτιστος, λαν-

σάρει το στιλ του χιουμορίστα και χαλαρού σαλονικιού που αράζει με το φραπέ του στην παραλία κι ας καίγεται ο κόσμος γύρω του. Ο άλλος αναδεικνύει το πρότυπο του απλού, καλού παιδιού της επαρχίας που με το θάρρος και την τόλμη του κατάκτησε τα αθηναϊκά σαλόνια! ∆ύο τηλεοπτικές περσόνες, λοιπόν, που, δυστυχώς, μέσα από τις χαζομαρούλες τους κάνουν πολιτική και υπηρετούν το μοντέλο που λανσάρει το κανάλι τους: αισθητική κομμωτηρίου, φανφάρες κι εύκολα ξεκαρδίσματα, απαξίωση συλλήβδην της πολιτικής στη λογική ότι «όλοι είναι ίδιοι» κι ανάδειξη ως νέα ελπίδα για την πολιτική ζωή της χώρας τύπων όπως ο Παπαμιμίκος. Εν μέσω αποθέωσης της σοβαροφάνειας ανάμεικτης με ισχυρές δόσεις εύκολου γέλιου, σαν να ακούμε τα ηχογραφημένα γέλια των αμερικάνικων σίριαλς, αγιοποιείται ο γραμματέας της Ν∆, ένας από τους κύριους υπεύθυνους του οχετού προπαγάνδας, συκοφαντιών και φτηνού μοντάζ που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Παπαμιμίκος μαζί με τους ακροδεξιούς του ∆ικτύου 21, Κρανιδιώτη και Λαζαρίδη, και τα απομεινάρια της ΠΟΛ.ΑΝ., αποτελούν το άλτερ έγκο του Σαμαρά. Απέναντί

τους, οι παλιοί «πεφωτισμένοι» δεξιοί με αστικό ήθος και μόρφωση φαντάζουν υπερεπαναστάτες… Αυτό, λοιπόν, το φαιό και δύσοσμο πολιτικό προσωπικό της ακροδεξιάς, φτιασιδώνεται και προβάλλεται από τα «καρντάσιανς». Πίσω τους, φυσικά, υπάρχει το ιδιωτικό κανάλι, ο αρχισυντάκτης της εκπομπής, αυτοί που γράφουν τα κείμενα, οι διάφορες δεσμεύσεις και τα πάρε-δώσε των καναλαρχών με την εξουσία. Αυτοί, όμως, που είναι μπροστά από τις κάμερες δεν είναι ούτε άσχετοι ούτε μωρές παρθένες σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, όπου όλα ξεχνιούνται μέσα στο φτηνό καλαμπούρι. Τελικά, παλικάρια, κάποτε μπορεί να ήσασταν «καρντάσια», τώρα όμως καταντήσατε «καρντάσιανς». Κι αυτό δεν έχει επιστροφή… ΥΓ. Κάποια άλλα «καρντάσια» από την Θεσσαλονίκη, στο ίδιο κανάλι, επενδύουν κι αυτά στην μπαλαφάρα, στα εκκωφαντικά γέλια άνευ λόγου κι αιτίας, στην αποπολιτικοποίηση και στις φτηνές εξυπνάδες. Κάποια άλλη φορά θα μιλήσουμε και για τους «Ράδιο Αρβύλα». Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ

πρεπε να φτάσει στο ξεπούλημα η ΕΛΒΟ για να ενδιαφερθεί ο δήμαρχος για την τύχη της, όταν ήδη στις 2/1/2011, αμέσως μετά την ορκωμοσία του νέου ∆.Σ., κατά τη συνάντησή του με τους επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων, καταθέσαμε την πρόταση να αναθέσει ο ∆ήμος Θεσσαλονίκης στην ΕΛΒΟ την επισκευή και την ανανέωση του γερασμένου στόλου των απορριμματοφόρων του. Μάλιστα στη συνεδρίαση του ∆ημοτικού Συμβουλίου στις 24/1/2011 καταθέσαμε και νομικά τεκμηριωμένη πρόταση προγραμματικής συμφωνίας του ∆ήμου με την ΕΛΒΟ. Τασσόμαστε ανεπιφύλακτα στο πλευρό των εργαζομένων της ΕΛΒΟ που αγωνίζονται εναντίον της απαξίωσης του εργοστασίου το οποίο, εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής, κινδυνεύει να βρεθεί εκτός αγορών, τη στιγμή που τον τελευταίο καιρό έχει κάνει σημαντικά βήματα εξωστρέφειας. Είναι πιο αναγκαίο από ποτέ ο ∆ήμος Θεσσαλονίκης να συμπαραταχθεί στον αγώνα ολόκληρης της κοινωνίας ενάντια στην κυβερνητική πολιτική των μνημονίων και του κοινωνικού κανιβαλισμού. Είναι προφανές πως αυτό το χρέος δεν μπορεί να το επιτελέσει η διοίκηση Μπουτάρη, καθώς έχει διαλέξει το δρόμο της παθητικής προσαρμογής.

ην Τρίτη 28 Ιανουαρίου, συζητήθηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) το θέμα των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στο Σταθμό Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης. Για μια ακόμη φορά, η συζήτηση έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί αυτοψία, χωρίς τα μέλη του ΚΑΣ να έχουν ίδια αντίληψη των αρχαιοτήτων, των οποίων την τύχη καλούνται να διαχειριστούν. Θεωρούμε ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να ανακληθεί η απόφαση Τζαβάρα και να εφαρμοστεί στην πράξη η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας: «…η ∆ιοίκηση όφειλε πριν από την έγκριση οποιασδήποτε υλικής επέμβασης επί του συγκεκριμένου μνημείου να ερευνήσει πλήρως δια των αρμοδίων επιστημονικών συμβουλίων και με βάση τεχνικές μελέτες τη δυνατότητα διατήρησης των αρχαιοτήτων στη θέση στην οποία αποκαλύφθηκαν, διασφαλίζοντας έτσι στο ακέραιο την αυθεντικότητά τους εν ανάγκη και με την επιβολή όρων για τον επανασχεδιασμό της τεχνικής μελέτης του σταθμού στη συγκεκριμένη θέση». Η ενδεχόμενη λήψη οποιασδήποτε απόφασης από το ΚΑΣ, κατά την άποψη μας δεν είναι σύμφωνη με την κατεύθυνση του ΣτΕ αλλά αποτελεί έμμεση εφαρμογή της «απόφασης Τζαβάρα».

•

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Αν οι βιβλιοθήκες της χώρας δεν αποκτήσουν πρόσβαση και στο ηλεκτρονικό βιβλίο θα οδηγηθούμε σε Βιβλιοθήκες – μαυσωλεία που δεν θα αφορούν κανένα ή θα αφορούν ελάχιστους.

ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Οι βιβλιοθήκες σε όφελος της κοινότητας Πραγματοποιήθηκε η δεύτερη συνάντηση για το βιβλίο που διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέατρο του Νέου Κόσμου. Θέμα αυτή τη φορά: Οι Βιβλιοθήκες. Πολλά και ενδιαφέροντα ακούστηκαν από τους εισηγητές (Γλωσσιώτης, Αλεξάκης, Μαραγκόπουλος, Κυριακοπούλου κ.ά.), που διαφώτισαν το ακανθώδες θέμα των Βιβλιοθηκών από όλες τις πλευρές (ο σοβαρός ρόλος των βιβλιοθηκών στην ενίσχυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, προβλήματα, αδιαφορία της πολιτείας, εγκατάλειψη στον ιδιωτικό τομέα, ρόλος των Ιδρυμάτων και ειδικά του Ιδρύματος Νιάρχου, το ψηφιακό βιβλίο κ.ά.). Ακολούθησε μια πλούσια σε προβληματισμό και θέσεις συζήτηση. Η «Εποχή» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από τον χαιρετισμό της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ, Μαρίας Κανελλοπούλου, και ενημερώνει ότι θα επανέλθει σύντομα στο θέμα «Βιβλιοθήκες», θέμα βαθύτατα και ουσιαστικά πολιτικό.

“

Μ.Τ.

ρθαμε εδώ σήμερα να μιλήσουμε για τις βιβλιοθήκες της χώρας μας. Υπάρχουν ανάμεσα μας κατεξοχήν ειδικοί και εγώ δεν θέλω να μπω να στα χωράφια τους. Ο δικός μου ρόλος θα περιοριστεί στο να περιγράψω ακροθιγώς τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με έναν Εθνικό ∆ίκτυο Βιβλιοθηκών, προθέσεις που ως ένα βαθμό ελπίζουμε πως θα συνδιαμορφωθούν με την πολύτιμη συμβολή σας: Πρώτον: οι βιβλιοθήκες της χώρας πρέπει να λειτουργήσουν σε όφελος του κοινωνικού τους περίγυρου, σε όφελος της κοινότητας. Πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες, οργανωμένες και συντονισμένες δράσεις προκειμένου οι βιβλιοθήκες μας να αποτελέσουν πόλο έλξης, πρωτίστως για τη νέα γενιά, που είναι αυτοί που κυρίως χρειαζόμαστε ως αναγνωστικό κοινό, χωρίς βέβαια να παραμελούμε τους υπολοίπους. Σε μια εποχή επικυριαρχίας της εικόνας σχεδόν σε κάθε πολιτιστική έκφανση, ένα δίκτυο βιβλιοθηκών είναι απαραίτητο. Η ανάγνωση σε αντίθεση με την παθητική παρακολούθηση ενός εικονικού θε-

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

* Πέμπτη διανομή Χωρίς Μεσάζοντες διοργανώνει το δίκτυο αλληλεγγύης 6ης κοινότητας «Το Μυρμήγκι» την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, από τις 9 π.μ. έως τις 2 μ.μ. στην πλατεία Κυψέλης. * Εκδήλωση με θέμα «O τρόπος που διδάσκεται η Ιστορία βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν και να απορρίψουν το φασισμό;» διοργανώνει το στέκι αλληλεγγύης στην Παλλήνη (Υψηλάντου και Μαυρομιχάλη) την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, στις 6 μ.μ. Μιλούν οι Σπ. Μαρκέτος, Κ. Παλούκης, Γ. Πλακίδας. * Εκδήλωση ενάντια στην απελευθέρωση των πλειστηριασμών διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Πετρούπολης, την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, στις 7 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο Πετρούπολης (Εθνικής Αντιστάσεως 61). Μιλούν οι Στ. Κοντονής και Τ. Κατερίνη. * Συζήτηση για τη συγκρότηση αγωνιστικής, αριστερής, αντικαπιταλιστικής παρέμβασης στην Ηλιούπουλη, διοργανώνει η Πρωτοβουλία Κατοίκων Ηλιούπολης την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, στις 6.30 μ.μ., στο δημαρχείο. * Εκδήλωση με θέμα «Η διάλυση της δημόσιας υγείας: κρίση, λιτότητα, αντιστάσεις» συνδιοργανώνουν το ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, οι Ανήσυχοι Οικονομολόγοι και οι Ευρωπαίοι Οικονομολόγοι για μια Εναλλακτική Οικονομική Πολιτική στην Ευρώπη τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 6.30 μ.μ. στην αίθουσα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου (Ακαδημίας 18). Μιλούν οι Ν. Κανάκης, Ν. Κουτινέ, Γ. Μπασκόζος. Συντονίζει η Μ. Φραγκάκη. * Συζήτηση με θέμα «Ανεργία και μορφές αντιμετώπισής της» διοργανώνει η ριζοσπαστική αγωνιστική κίνηση πολιτών Πετρούπολης, τη ∆ευτέρα

άματος, όπως όλοι εδώ μέσα αναγνωρίζουμε είναι μια ενεργητική διαδικασία που πρέπει να ενισχυθεί αν θέλουμε πολίτες με κριτική σκέψη, με δημιουργικότητα, με φαντασία. Ιδέες, τεχνογνωσία, δοκιμασμένες πρακτικές για το πώς επιτυγχάνεται αυτό έχουν υπάρξει εδώ και διεθνώς. Ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε την πολιτική βούληση να υιοθετήσουμε την εφαρμογή και τη γενίκευση τους. ∆εύτερον: το τοπίο στο χώρο των εκδόσεων αλλάζει, το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι πλέον μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοούμε ή να υποτιμούμε. Αν οι βιβλιοθήκες της χώρας δεν αποκτήσουν πρόσβαση και στο ηλεκτρονικό βιβλίο, αντί για εστίες Πολιτισμού που τις θέλουμε, αντί για αιχμή του δόρατός μας σε μια επιθετική πολιτιστική πολιτική την οποία πρέπει να έχει η Αριστερά, θα οδηγηθούμε σε Βιβλιοθήκες – μαυσωλεία που δεν θα αφορούν κανένα ή θα αφορούν ελάχιστους. Τρίτον: Το περιεχόμενο των δημόσιων βιβλιοθηκών μας, είτε πρόκειται για πολύτιμα αρχεία είτε για σύγχρονες εκδόσεις, αποτελούν δημόσια περιουσία και

3 Φεβρουαρίου, στις 7.30 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο του δήμου. Μιλούν οι Ν. Σακούτης, ∆. Στρατούλης και Κ. ∆ημουλάς. * Προβολή της ταινίας «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη» διοργανώνει η κινηματογραφική λέσχη Θεσσαλονίκης τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 9 μ.μ., στον κινηματογράφο Φαργκάνη. Προλογίζει ο Γ. Φραγκούλης. * Συζήτηση με θέμα «Η αριστερά στην Ευρώπη και οι Ευρωεκλογές» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Καβάλας τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 7.30 μ.μ., στο στέκι της Νέας Πόλης. Μιλούν οι Γ. Μπουρνούς και Ν. Θεοδωρακοπούλου. * Συζήτηση με θέμα «Ο φασισμός στα γήπεδα» διοργανώνει η αντιφασιστική επιτροπή Μεταξουργείου – Κεραμεικού – Ακαδημίας Πλάτωνος, την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου, στις 8 μ.μ. στο Kreuzberg (Πλαταιών 36, Κεραμεικός). Μιλούν οι Γ. Χελάκης, ∆. Ελευθεράτος, Χ. Ραμόν Ρότσα. Συντονίζει ο ∆. ∆εσύλλας. * Παρουσίαση της διακήρυξης της δημοτικής κίνησης Κορυδαλλού «Πάμε Αλλιώς», την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στις 7 μ.μ. στο πνευματικό κέντρο του δήμου (Γρ. Λαμπράκη και Καρυταίνης). * Η ομάδα Πολιτικής Οικολογίας του Ευρωπαϊκού ∆ικτύου Πολιτικής Οικολογίας - ENTITLE συνεχίζει τον κύκλο εβδομαδιαίων διαλέξεων γύρω από ζητήματα που άπτονται των σπουδών πολιτικής οικολογίας. Την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου, στις 7 μ.μ. στην αίθουσα 2.1 του νέου κτιρίου του Χαροκοπείου πανεπιστημίου μιλά ο Ν. Νικήσιανης με θέμα «Ενάντια στην ιδεολογία της αρμονίας στην οικολογία». * ∆ιαλέξεις με θέμα «∆ιαβάζοντας Marx: τα έργα του και η εποχή μας» διοργανώνει ο Όμιλος Μαρξιστικών Ερευνών, την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου, στις 6 μ.μ., στο αμφιθέατρο 318 (κτίριο Μπουμπουλίνα) του ΕΜΠ (είσοδος από Στουρνάρη). Εισηγούνται οι Θ. Μανιάτης, Θ. Γκιούρας, Τρ. Μεϊμάρης, Γ. Μανιάτης, Β. Λιόσης, ∆. Γρηγορόπουλος, Π. Σωτήρης και Κ. Γούσης. * Τριήμερο με θέμα «Ένας άλλος κόσμος είναι εδώ» διοργανώνει Στέκι Μεταναστών Χανίων στις 7-9 Φεβρουαρίου. Την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου, στις 7.30 μ.μ., η συζήτηση αφορά αλληλέγγυα εγχειρήματα, το

στον ΣΥΡΙΖΑ ως τέτοια την αντιμετωπίζουμε. Σε αυτές πρέπει να έχουν πρόσβαση όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, να αποτελούν όχι μόνο πολιτιστικό κέντρο αλλά και κέντρο πληροφόρησης, κέντρο δια βίου μάθησης, μοχλό οικονομικής ανάπτυξης αλλά και εργαλείο άρσης κοινωνικών ανισοτήτων. Βιβλιοθήκες για λίγους, για μια ελίτ, οικονομική ή πολιτισμική είναι βιβλιοθήκες ξένες προς τη λογική που έχουμε στο ΣΥΡΙΖΑ (...) Το βιβλίο σήμερα βάλλεται. Η υφιστάμενη αχρήστευση μεγάλου μέρους των βιβλιοθηκών μας, η παράδοση άνευ όρων του ΕΚΕΒΙ σε σκοτεινούς κύκλους και εθνικιστικούς παράγοντες, οι πληροφορίες περί κατάργησης της Ενιαίας Τιμής βιβλίου είναι σημαντικότατα πλήγματα. Είναι ανάγκη να δώσουμε σκληρή μάχη ώστε να μην περάσουν οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί. Στην κατεύθυνση αυτή ας θεωρήσουμε τη συνάντηση μας ένα πρώτο βήμα από έναν αγώνα που είναι επείγουσα ανάγκη να δοθεί αύριο, σήμερα.

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου, στις 11.30 π.μ., τα κολεκτιβιστικά εγχειρήματα, στις 7.30 μ.μ. Αλληλεγγύη, Αυτοοργάνωση, Αντίσταση και την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις 5.30 μ.μ. αυτοοργανωμένους χώρους, δίκτυα αντίστασης και αυτοδιαχείριση των αναγκών μας. * Σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην εκποίηση της χερσονήσου της Βουλιαγμένης καλούν συλλογικότητες την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις 10.30 π.μ. έξω από την πλαζ του Αστέρα.

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014 Σας έχει τύχει να τελειώσετε την ανάγνωση ενός βιβλίου και να στεναχωρηθείτε που ποτέ δεν θα ξαναμπορέσετε να το διαβάσετε για πρώτη φορά; Όσοι από εσάς το νιώσατε για την «Περσινή αρραβωνιστικιά» της Ζυράννας Ζατέλη, έχετε μια ευκαιρία για μια νίκη επί του οριστικού. Γιατί αυτό που αποκαλύπτει η ομώνυμη θεατρική παράσταση, από την ομάδα Elephas Tiliensis, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, είναι μια καινούργια, βαθιά, συγκινητική και δυνατή ανάγνωση του

ΘΕΑΤΡΟ

εξαιρετικού διηγήματος. Τρεις γυναίκες, ερμηνευμένες από τις Ξένια Θέμελη, Σύρμω Κεκέ, Τατιάνα Άννα Πίττα, αποπειρώνται να επισκεφτούν την «παιδική ηλικία, το μέρος εκείνο όπου βιώθηκαν τα πρώτα συναισθήματα, ατόφια, σαρωτικά και επικίνδυνα», όπως γράφουν στο σκηνοθετικό σημείωμα η ∆έσποινα Αναστάσογλου και ο ∆ημήτρης Αγαρτζίδης. «Το παιδί που υπήρξαμε κάποτε έζησε στο ακέραιο τα πιο συγκλονιστικά

συναισθήματα και ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον πόνο που θα γίνει αναπόφευκτα για τον ενήλικα ένας «παλιός» πόνος. Στην παράσταση αναζητάμε τα νήματα της σκέψης και των συνειρμών που μας οδηγούν στο πεδίο του «παλιού πόνου» και τους μηχανισμούς που μας απομακρύνουν από αυτό, προκειμένου να συνεχίσουμε να ζούμε, ή αλλιώς να επιβιώσουμε». Η «Εποχή» συναντήθηκε και συνομίλησε με τους δύο σκηνοθέτες της παράστασης.

Ο Μάρκος των παιδικών μας χρόνων Συνέντευξη με την ∆έσποινα Αναστάσογλου και τον ∆ημήτρη Αγαρτζίδη, που σκηνοθέτησαν την παράσταση “Περσινή αρραβωνιαστικιά” στο Θέατρο του Ν. Κόσμου

Η Ξένια Θέμελη από το φακό της Kiki Pap.

“

Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα Πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε την «Περσινή αρραβωνιαστικιά», ένα διήγημα πολυδιαβασμένο και πολύ αγαπημένο, γεγονός που επιπλέον απαιτεί να ακονίσετε άλλα εργαλεία της θεατρικής γλώσσας, αφού η έκπληξη της εξέλιξης είναι εκ των προτέρων γνωστή σε πολλούς από τους θεατές σας; ∆ημήτρης Αγαρτζίδης: Με το κείμενο πρωτοήρθαμε σε επαφή πριν από δύο περίπου χρόνια και το αγαπήσαμε από την πρώτη στιγμή. Από τότε γεννήθηκε η ιδέα να κάνουμε αυτό το διήγημα θέατρο. Η επιθυμία ανασύρθηκε με αφορμή σκέψεις που μας γεν-

Είχαμε εντοπίσει το σημείο της απώλειας, το μεταβατικό αυτό σημείο, όπου καθώς εξελίσσεσαι ηλικιακά βρίσκεσαι αντιμέτωπος με το γεγονός ότι για να περάσεις στην ενηλικίωση πρέπει να συμβιβαστείς αναπόφευκτα.

νήθηκαν για το τι χωρίζει τους ενήλικες από τα παιδιά, πώς χάνουμε την παιδική ελευθερία, πώς κλείνουμε, κλειδώνουμε, αφού το διήγημα μιλά για την τομή που χωρίζει την παιδική ηλικία από τον κόσμο των μεγάλων. ∆έσποινα Αναστάσογλου: Νομίζω ότι δεν λειτουργεί ανασταλτικά το γεγονός ότι κάποιοι θεατές γνωρίζουν την εξέλιξη του διηγήματος. Όσοι έχουν διαβάσει το διήγημα, έρχονται επειδή το έχουν αγαπήσει και ίσως θέλουν να δουν τη δική μας ερμηνεία. Όσοι δεν το ξέρουν, εκπλήσσονται, αλλά εξαρτάται και από τον κάθε άνθρωπο αν θα καταλάβει ότι δεν έχει τελικά τόση σημασία αν γνωρίζεις εκ των προτέρων την ανατροπή που ενέχει το συγκεκριμένο μυθιστόρημα. Η προσέγγισή σας στο διήγημα μιλά για τη γυναικεία σεξουαλικότητα. Ήταν από την αρχή σαφές ότι θέλατε να μιλήσετε για αυτό ή το ανακαλύπτατε κατά τη διάρκεια; ∆.Αν.: Ήταν σαφές από την αρχή, αλλά νομίζω έχει σημασία η στιγμή που σε πετυχαίνει αυτό το διήγημα. Εμείς είχαμε εντοπίσει το σημείο της απώλειας, το μεταβατικό αυτό σημείο, όπου καθώς εξελίσσεσαι ηλικιακά βρίσκεσαι αντιμέτωπος με το γεγονός ότι για να περάσεις στην ενηλικίωση πρέπει να συμβιβαστείς αναπόφευκτα. Ασχοληθήκαμε με όλα τα

έργα της Ζατέλη και θελήσαμε να δούμε τι σημαίνει για εκείνην παιδική ηλικία. Όπως λέει η ίδια στην «Ηδονή στον κρόταφο», η παιδική ηλικία είναι ένα μακρινό τοπίο που είναι συναισθηματικά κόλαση και παράδεισος μαζί. Όλα είναι ξεχασμένα, δεν μπορείς να αναρωτηθείς ακριβώς τι έγινε, αν έγινε έτσι όπως το θυμάσαι. Είσαι σίγουρος ότι έχει συμβεί γιατί το έχεις νιώσει, παρόλα αυτά όταν η μνήμη προσπαθεί να το ακολουθήσει κάτι πάντα μένει πίσω. Από εκεί ξεκινά και η δική μας ανάγκη να έχουμε τρεις ερμηνεύτριες στη σκηνή, να μη μπορεί ο θεατής να ταυτιστεί με μία. Η καθεμία προσεγγίζει αυτά που λέγονται με διαφορετικό τρόπο, με διαφορετικές χειρονομίες, που δεν είναι αντικειμενικές, αλλά για αυτήν είναι απόλυτα αναγκαίες, γιατί είναι δικές της, τις κάνει προκειμένου να θυμηθεί κάτι δικό της που της ανακίνησε το διήγημα. ∆.Αγ.: Και για τις ίδιες τις ηθοποιούς λειτούργησε με αυτόν τον τρόπο το διήγημα. Στην αρχή τις αιφνιδίασε, αλλά δεν περίμεναν όλα αυτά που τους ανακίνησε. Στην καθεμία ανέσυρε κάτι πολύ προσωπικό και βαθύ και βούτηξαν με απόλυτο τρόπο σε αυτή τη δουλειά. Λειτούργησε εξαιρετικά και η ιδέα να υπάρχει επί σκηνής ένας άντρας μουσικός, ο Κωστής Ζουλιάτης, που παίζει ζωντανά. ∆.Αν.: Είχαμε αποφασίσει ότι τη μουσική θα την έγραφε ο Κωστής, αλλά το ότι θα βρισκόταν επί σκηνής το αποφασίσαμε στη διαδικασία των προβών. Από τη μία, κατά τη διάρκεια των προβών και των ασκήσεων που κάναμε, χρειάστηκε να έχουμε μουσική, από την άλλη, και ο ίδιος ο Κωστής για να βρει το μουσικό στίγμα της παράστασης θέλησε να έρθει να παίξει στις πρόβες. ∆.Αγ.: Στις πρόβες προέκυψε ότι ήταν αδύνατο η ηχογράφηση να μπορέσει να παρακολουθήσει τις ερμηνεύτριες. Ο Κώστης όντας πολύ ανοιχτός έγινε ο τέταρτος ερμηνευτής. ∆.Αν.: Είναι και κάτι ακόμα, που πηγάζει από τον τρόπο που γράφει η Ζατέλη. Είχαμε ανάγκη να υπάρχει ένα στοιχείο ελληνικότητας στη μουσική, χωρίς να είναι παρωχημένο ή φολκόρ. Ο Κωστής μέσα από ένα δικό του δρόμο το ανέπτυξε και το διεύρυνε ακόμα περισσότερο. Οι φωτισμοί της παράστασης από την Μελίνα Μάσχα, ήταν επί-

σης σαν ένας ακόμα ηθοποιός. ∆.Αν.: Πραγματικά, είναι έτσι ακριβώς. Η Μελίνα είναι ένας ουσιαστικός συνεργάτης, εξαιρετικά πολύτιμος. Ευτυχής συγκυρία είναι και η συνεργασία με την Μαγδαληνή Αυγερινού, που έκανε τα σκηνικά. Το καθετί που έλεγε πήγαινε την παράσταση ένα βήμα πιο πέρα. Ξεκινάτε με μια καινούργια ομάδα, την Elephas tiliensis, αλλά επιλέγετε σταθερά να δουλεύετε στη φόρμα της ομάδας. Γιατί; ∆.Αν.: Είναι πολλοί οι παράγοντες. Έχει να κάνει πολύ με το πώς είσαι ως άνθρωπος. Είναι πολύ δύσκολο, γιατί υπάρχει ένα σημείο πέρα από το οποίο η ομάδα μπορεί να σε κλείσει και να λειτουργήσει ως καταφύγιο. Χρειάζεται πολλή προσοχή, πολλή υπομονή, καλή ισορροπία για να είναι μια ομάδα λειτουργική και ανοιχτή. ∆.Αγ.: Έχει μεγάλη σημασία να βρεις ανθρώπους που τουλάχιστον αισθάνεσαι ότι σκέφτεστε και συνομιλείτε με συγγενή τρόπο. Χρειάζεται βέβαια εμπιστοσύνη, διότι δεν γίνεται ομάδα μεταξύ ανισοτίμων. Παράλληλα, κάνετε και εργαστήρια θεατρικά, που όμως δεν απευθύνονται μόνο σε ηθοποιούς. ∆.Αγ.: Τα εργαστήρια ξεκίνησαν για την προετοιμασία ηθοποιών, αλλά πλέον με ενθουσιάζει το γεγονός ότι συμμετέχουν άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με το θέατρο. Στο σεμινάριο φωνητικής αναπνευστικής που διδάσκω, οι άνθρωποι έρχονται για να βρουν διέξοδο για τη φωνή τους, πράγμα που είναι συγκινητικό. Η φωνή είναι, άλλωστε, η ταυτότητά μας. ∆.Αν.: Επίσης, μαζί με τον ∆ημήτρη κάνουμε ένα εργαστήριο πάνω στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, μέσα από το οποίο προσπαθούμε να ανανεώνουμε και να εμπλουτίζουμε τους τρόπους που μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα να κατανοήσει και να εκφραστεί μέσα από ένα κείμενο. Γιατί κάνετε θέατρο; ∆.Αν.: Το θέατρο είναι ένας τρόπος να πλάσω μια ζωή με τους δικούς μου όρους, με τα δικά μου κομμάτια, από τα οποία κάποια ήταν εμφανή και κάποια ήταν στο σκοτάδι. Το θέατρο απαιτεί από μένα ως ηθοποιό να ξανασυστηθώ και να ξαναεπικοινωνήσω με τους συνανθρώπους μου, αλλά και να αναπλαισιώσω τη σχέση μου με τη γνώμη των άλλων. ∆.Αγ.: ∆ιάλεξα το θέατρο ως ένα εσωστρεφές παιδί που ήθελα να επικοινωνήσω και να ελευθερωθώ. Τελικά, στο θέατρο βρίσκω ικανοποίηση και ελευθερία. Παρόλη την πίεση και την απογοήτευση ξαναγυρίζω εδώ. * Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της ομάδας (www.elephastiliensis.gr) για πληροφορίες αλλά και για την πολύ όμορφη εξήγηση του ονόματός τους… •

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

∆ιαδράσεις

ο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο πλαίσιο του κοινωνικού προσανατολισμού του και με αφορμή τη συμπλήρωση πέντε χρόνων συνεργασίας με το Φωτογραφικό Εργαστήρι της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω, παρουσιάζει επιλογές από έργα της ομάδας, που δημιουργήθηκαν και παρουσιάστηκαν στο ΕΜΣΤ κατά τη διάρκεια της πενταετούς συνεργασίας. Από τις 6 Φεβρουαρίου έως και τις 2 Μαρτίου εκτίθενται ένα νέο και τέσσερα παλαιότερα έργα φωτογραφίας και βίντεο, τα οποία πραγματεύονται θέματα ταυτότητας και αναπαράστασης του εαυτού μέσα σε διαφορετικά κοινωνικά και φυσικά περιβάλλοντα, όπως η οικογένεια, ο προσωπικός χώρος και η πόλη. Μέσα από την ενεργό συμμετοχή της ομάδας σε δράσεις του Μουσείου, το πρόγραμμα κάθε χρόνο στοχεύει στην ισότιμη πρόσβαση και στο βιωματικό τρόπο προσέγγισης της τέχνης αλλά και στην ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα της κατάχρησης ουσιών και την άρση των προκαταλήψεων. Ωράριο: Τρίτη έως Κυριακή 11π.μ. - 7μ.μ., Πέμπτη 11π.μ. - 10μ.μ. Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β’ 17– 19 & Ρηγίλλης, Αθήνα, τηλ.: 210 9242111)

σκουλπτούρα emfatica 39+1 έργα

Κορνήλιος Γραμμένος παρουσιάζει, έως τις 15 Φεβρουαρίου, την καινούργια του δουλειά, στην οποία περιλαμβάνονται, όπως λέει ο ίδιος, έργα χειροφτιαχτά, χειροπιαστά και άκρως εμφατικά, φτιαγμένα από ρέστα υλικών και άλλων πραγμάτων που βρίσκονταν στο χώρο του atelier του όταν δημιουργούσε. Με αφορμή τη συγκεκριμένη έκθεση, ο Νικόλας Χρηστάκης σχολιάζει για το έργο του Γραμμένου πως «Ζούμε συνεχώς ξεχνώντας το θάνατο (των αντικειμένων, των άλλων, του εαυτού μας) (…). Ενάντια σ’ αυτό, η τέχνη είναι βέβαια ένα όπλο. Αλλά από την τέχνη που αρκείται στον εξορκισμό, την υποταγμένη γκρίνια ή τα αγοραία ξεσπάσματα λύσσας, μέχρι αυτήν που συνίσταται στην έμπρακτη συμβολική αντιστροφή αυτής της αναξιοπρεπούς και καθόλου σοφής εγκατάλειψης στη φθορά, (…) υπάρχει ένα σημαντικό ποιοτικό βήμα που λίγοι (και όχι κατ’ ανάγκην οι «άριστοι») μπορούν να πραγματοποιήσουν». Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. - 8μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 3μ.μ. Έκφραση - γιάννα γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9Α, Αθήνα, τηλ.: 210 3607598)

Προσωπική Φωτογραφία

ια τρίτη συνεχή χρονιά, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης συμμετέχει και υποστηρίζει το ετήσιο Φεστιβάλ Contrast/ Αντίθεση, φιλοξενώντας μια από τις έξι εκθέσεις που έχουν προγραμματιστεί για φέτος. Η συγκεκριμένη έκθεση εξετάζει με έναν ιδιότυπο τρόπο τις αντιθέσεις και την πολυπλοκότητα της δημιουργικής γραφής της φωτογραφίας και οι καλλιτέχνες εκφράζουν τις αντικρουόμενες απόψεις τους για το τι είναι και τι φωτογραφίζει η ελληνική φωτογραφία σήμερα. Οι ιδιαίτερες αισθητικές προσεγγίσεις της φόρμας και οι ατομικές θεωρήσεις περί του νέου περιεχομένου, εκφράζονται τόσο μέσω της ξεχωριστής γραφής του κάθε δημιουργού (που στην έκθεση παρουσιάζει ένα πλήρες αντιπροσωπευτικό δείγμα της δουλειάς του) όσο και μέσω της δομής της ίδιας της έκθεσης (μη θεματική). Η έκθεση εγκαινιάζεται αύριο και διαρκεί έως τις 16 Φεβρουαρίου. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 10π.μ. - 1μ.μ. και 6 - 8μ.μ. Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (Αίθουσα Αλλατίνη - Ντασώ, Λεωφόρος Στρατού 2Α, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 821231)

Απόπειρα γνωριμίας με τον νεαρό ποιητή του διαδικτύου, Χρήστο Ελμάζη

Γνωστοί μεταξύ αγνώστων Ι

σως υπάρχουν πολλοί νέοι σήμερα που διαβάζουν ποίηση. Ευχάριστα, ωστόσο, διαπιστώνω ότι αρκετοί επιχειρούν να γράψουν. Σε περίοδο κοινωνικής δυσαρμονίας πολλά ελεύθερα πνεύματα διαχέουν στο χαρτί τούς προβληματισμούς τους. Το αποτέλεσμα μοιάζει αίσιο, είτε ξεδιπλώνεται σε σελίδες περιοδικών είτε υποφώσκει στην καρδιά του διαδικτύου. Να, λοιπόν, ένας νέος συγγραφέας με μεγάλο βιογραφικό αναρτήσεων, χαμένες στον ιστότοπο. Ο Χρήστος Ελμάζης είναι 28 ετών, τελειόφοιτος της Θεολο-

Άνθρωποι χελώνες Γεμίσαμε χελωνανθρώπους Σέρνονται αργά Κατάγονται από προϊστορικές γενιές Και ζουν πάνω από 100 χρόνια Όλα τους τα υπάρχοντα τα κουβαλούν μαζί τους Γι’ αυτούς ο κόσμος Είναι το καβούκι τους Ίσα ίσα αυτούς χωράει Όταν φοβούνται κρύβονται Νύχια αρπακτικών τους παίρνουνε ψηλά Ύστερα τους πετάν στα βράχια Οι πιο προνομιούχοι από αυτούς Βρέθηκαν σε ενυδρεία με φοίνικες στη μέση Άγνωστα χέρια τους ταΐζουν τακτικά Μα ένας θάνατος τους περιμένει Κάτω από τον πλαστικό τον φοίνικα Κλωτσήστε τους χελωνανθρώπους στον υπόνομο Μήπως μεταλλαχθούν από τίποτε τοξικά λήμματα Και καταφέρουν να γίνουν νίντζα Σε τίποτα άλλο δεν είναι χρήσιμοι Μιας και τις άρπες μας αιώνες τώρα Έχουμε σταματήσει να τις φτιάχνουμε Από τα καύκαλα τους

γικής Σχολής ΑΠΘ και κάτοικος Θεσσαλονίκης. Έχει τελέσει αρθρογράφος και βοηθός αρχισυντάκτη στο περιοδικό «Άβατον» και είναι μέλος του εκδοτικού οίκου «Αρχέτυπο». Αναρτά τα ποιήματά του στον ιστότοπο που διατηρεί: elmageblog.blogspot.com, του οποίου η καλύτερη περιγραφή είναι αυτή που αποδίδει και ο ίδιος για το «χώρο» του: συντροφιά αξιοσημείωτων ανθρώπων. Στο ιστολόγιο συναντά κανείς γνωμικά, κείμενα τρίτων και ποιήματα δικά του. Ποιήματα που χάνονται άδικα στο χάος της πολυφωνίας του διαδικτύου. Κι αυτό γιατί η γραφή του Χρήστου Ελμάζη χαρακτηρίζεται ως μια αγκαλιά. Μια αγκαλιά στοργής, υπαρκτού ρεαλισμού και πάνω από όλα αγάπη. Αγάπη για τον άνθρωπο και τα ερεβώδη πάθη του, τη φύση και τον Θεό. Τα γεγονότα, εν ολίγοις, που καθορίζουν την ίδια την πορεία μας

ή τη συνέχεια αυτής. ∆εν υποστηρίζω τόσο ότι ο ποιητής πρέπει να διακατέχεται από σοβαρές εμμονές ή διαστροφικά πάθη, όσο την άποψη ότι οι συγγραφείς χρειάζεται να αγγίζουν τις εσώψυχες διαταραχές του καθενός. Τις ταραχές του έρωτα, τις ανωμαλίες του νου και τις ανασφάλειες της ύπαρξης. Εξετάζοντας, λοιπόν, ως γεγονός την ποίηση του Χρήστου Ελμάζη βιώνει κανείς κάτι παράδοξο διαβάζοντας τις σκέψεις του. Εάν επομένως η επιθυμία των φιλαναγνωστών, είναι η αναζήτηση βουβών φωνών που παραμένουν γνωστοί μεταξύ αγνώστων, παραπέμπω στη στεντόρεια φωνή του Χ. Ελμάζη. Ποίηση συνταγμένη έπειτα από προσηλωμένη μνήμη στα παθήματα του συγγραφέα και, κυρίαρχα, κοινωνική. Νικόλας Μίχας

1039

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

ΒΙΒΛΙΟ

Συγγραφείς ταχείας ωρίμανσης Γιάννης Τσίρμπας «Η Βικτώρια δεν υπάρχει» Εκδόσεις Νεφέλη Σεπτέμβριος 2013

ροβληματισμό εξακολουθεί να προκαλεί η χρήση μεθόδων γενετικής βελτίωσης των φυτών, παρά την συνεχή, παγκοσμίως, εξάπλωσή τους. Το βασικότερο πλεονέκτημα, κάποτε ακαταμάχητο, μίας γενετικής επέμβασης είναι η ταχύτητα με την οποία προκύπτουν οι τροποποιημένοι οργανισμοί. Ουδεμία σύγκριση υπάρχει με την μακροχρόνια διαδικασία των παραδοσιακών τρόπων βελτίωσης. Όπως πέραν πάσης συγκρίσεως είναι και τα εμφανισιακά χαρακτηριστικά των νέων φυτών, κυρίως το μέγεθος και το χρώμα, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς. Ενώ, το βασικότερο χαρακτηριστικό, η επιτάχυνση της ωρίμανσης των φυτών, έχει άμεσο οικονομικό όφελος. Τώρα, θα μου πείτε, τι μας ενδιαφέρουν τα μεταλλαγμένα τρόφιμα. Αυτά βλάπτουν μόνο το σαρκίο. Ο βεβιασμένος, όμως, τρόπος, με τον οποίο προκύπτουν, δεν διαφέρει και πολύ από πρακτικές χειραγώγησης, που τα τελευταία χρόνια κερδίζουν έδαφος στο χώρο της λογοτεχνίας. Προ εικοσαετίας, είχαμε δημοσιεύσει ένα κείμενο με τίτλο «Ο βιασμός του συγγραφέα», με αφορμή, παραγγελία εφημερίδας σε γνωστούς λογοτέχνες για τη συγγραφή διηγήματος 300 λέξεων. Στο ενδιάμεσο, αυτό που εμείς είχαμε αποκαλέσει βιασμό κατέληξε κυρίαρχος κανόνας. Οι συγγραφείς γράφουν κατά παραγγελία διηγήματα, ενώ οι αναγνώστες εθίζονται στην γρήγορη τροφή που τους σερβίρουν. Σε αυτήν την περίπτωση, πάντως, δεν γεννάται θέμα μετάλλαξης, δεδομένου ότι η συγγραφική συνείδηση είναι ήδη διαμορφωμένη και το κυρίως έργο, κατά κανόνα, δεν επηρεάζεται. Η παραλληλία με τις γενετικές επεμβάσεις στα φυτά αποκαθίσταται στην περίπτωση επίδοξων συγγραφέων, που άρχισαν να πληθαίνουν εντυπωσιακά. Το θέλγητρο της δημοσιότητας, που εξασφαλίζει η ταυτότητα του συγγραφέως, ελκύει μία ευρύτερη ομάδα, το συχνότερο, με ανώτατη παιδεία και εξασφαλισμένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Ιδιαίτερα σήμερα, που τους νέους συγγραφείς τους προωθεί το σταρ-σύστεμ. Με αποτέλεσμα, οι πρωτοεμφανιζόμενοι να παίρνουν στο πεδίο της λογοτεχνίας διαστάσεις φαινομένου. Κατά κανόνα επείγονται, ακόμη περισσότερο στην προκειμένη περίπτωση, καθώς η ανάδειξή τους στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη νεότητα. Κατά κάποιο τρόπο, υπάρχει όριο ηλικίας στην ταυτότητα του πρωτοεμφανιζόμενου. Γεγονός που τους καθιστά επιδεκτικούς σε ταχύρρυθμες μεθόδους βελτίωσης, όπως οι Σχολές ∆ημιουργικής Γραφής, που, μετριοπαθέστερα, αποκαλούνται Εργαστήρια ή και Σεμινάρια. Το 2006 εμφανίστηκε το πρώτο Εργαστήριο υπό τη σκέπη του Ε.ΚΕ.ΒΙ., χάρις σε έναν πρώτο Έλληνα δάσκαλο που μεταλαμπάδεψε τα φώτα από τις ΗΠΑ στα καθ’ ημάς. Μέσα σε επτά χρόνια, οι Σχολές πολλαπλασιάστηκαν. Συμπληρωματικά προς τις Σχολές λειτουργούν οι διαγωνισμοί διηγήματος, που επίσης πληθαίνουν. Σχεδόν οι πάντες προκηρύσσουν διαγωνισμούς. ιδρύματα, εκδοτικοί οίκοι, περιοδικά, λέσχες ανάγνωσης, δήμοι, κοινότητες, εταιρείες πάσης φύσεως. Αυτοί οι διαγωνισμοί παρουσιάζουν ενδιαφέρον για επίδοξους συγγραφείς, καθώς εξασφαλίζουν μία κάποια δημοσιότητα και το κυριότερο, το διήγημά τους, αν συμπεριληφθεί στη βραχεία λίστα, εκδίδεται σε συλλογικό τόμο. Ταυτόχρονα, όμως, συνιστούν μέ-

θοδο μαθητείας στη γραφή συγκεκριμένου τύπου διηγήματος, με δοσμένο θέμα, συγκεκριμένο αριθμό λέξεων και προδιαγεγραμμένο περιεχόμενο, ώστε να συνάδει με το επικρατούν πολιτικώς ορθό και τα τρέχοντα γούστα. Αυτό το περιοριστικό πλαίσιο φέρνει το υποβαλλόμενο διήγημα εγγύτερα στην έκθεση ιδεών των πανελλήνιων εξετάσεων. Όπως στις εισαγωγικές, βαθμολογείται με άριστα ορισμένος τύπος έκθεσης, τον οποίο ο μαθητής έχει διδαχθεί στο φροντιστήριο, παρομοίως στον διαγωνισμό βραβεύεται διήγημα συγκεκριμένων προδιαγραφών, για το οποίο προετοιμάζουν τα σεμινάρια γραφής. Συχνά οι διαγωνισμοί προκηρύσσονται από φορείς, με στόχο την αυτοδιαφήμισή τους, οπότε ο προσδιορισμός του θέματος γίνεται ακόμη πιο περιοριστικός. Άλλοτε πάλι, οι διοργανωτές του διαγωνισμού, επιζητώντας πρωτότυπα θέματα, καταλήγουν σε προκρούστειες λύσεις. Ένα καλό παράδειγμα προσφέρει ηλεκτρονικός διαγωνισμός διηγήματος, με τίτλο «Λόγω Τέχνης», που ξεκίνησε το 2010. Σε αυτόν, αντί θέματος, ορίζεται το διήγημα να περιέχει συγκεκριμένες λέξεις. Λ.χ., στο διαγωνισμό του 2012, οι λέξεις ήταν οι εξής 11: θάλασσα, χελιδόνι, άμμος, κουτί, τριαντάφυλλο, χώμα, ρολόι, ησυχία, σελίδα, αέρας, γάλα. Τον επόμενο χρόνο, τα 40 καλύτερα διηγήματα, επί συνόλου 1911(!), εκδόθηκαν σε βιβλίο, με τίτλο, «11 λέξεις». Από τους συγγραφείς αυτού του συλλογικού τόμου, ενός μόνο έχουμε πεζογραφικό δείγμα, ώστε να μπορεί να υπάρξει κάποια σύγκριση με το κατά παραγγελία. Πρόκειται για τον Γιάννη Τσίρμπα, που πήρε στον εν λόγω διαγωνισμό τον τρίτο έπαινο, καταλαμβάνοντας την έκτη θέση, με το διήγημα «Θερμοκοιτίδα». Μέσα στο έτος, εκδόθηκε το πρώτο ολιγοσέλιδο βιβλίο του. Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται το διήγημα, παρόλο που δεν πρόκειται για συλλογή διηγημάτων αλλά, κατά τον χαρακτηρισμό του συγγραφέα, για νουβέλα. Το διήγημα συνίσταται στην προφορική αφήγηση μιας γυναίκας, που την εγκατέλειψε ο άντρας της με τέσσερις κόρες, μετά την τελευταία γέννα. Για ένα διάστημα, εκείνος σπίτωσε άλλη, δυο δρόμους παρακάτω. Αργότερα, επέστρεψε στην οικογενειακή εστία. Στην παλαιότερη ηθογραφία είναι συνηθισμένο θέμα η γυναίκα, που γίνεται θύμα συζυγικής βίας και εγκατάλειψης. Στην ιστορία, όμως, του Τσίρμπα προστίθενται παράταιρες περιγραφές, όπως η εκτενής περί αυτοσχέδιας θερμοκοιτίδας για να σωθεί η πρόωρα γεννημένη τέταρτη κόρη ή εκείνες για τη φυγή του μηχανόβιου συζύγου και την εμφάνιση του κουμπάρου. Σε παρόμοιες ηθογραφίζουσες ιστορίες, εμφανίζονται κουμπάροι, προσφυώς όμως εμπλεκόμενοι, όπως, λ.χ., στο διήγημα του Παπαδιαμάντη «Πατέρας στο σπίτι!». Βεβαίως, όλα μπορούν να χωρέσουν σε μια αφήγηση. Εδώ, πάντως, χάρις σε αυτά τα μέρη, χρησιμοποιούνται οι συγκεκριμένες λέξεις. Και πάλι, μόνο οι δέκα. Λείπει η λέξη χελιδόνι. Αρχικά, υποθέσαμε ότι οι κριτές στάθηκαν επιεικείς. Ότι, ίσως και αργά, κατάλαβαν πως έντεκα λέξεις, όταν, μάλιστα, δεν προέρχονται από συγκεκριμένη εννοιολογική ενότητα, είναι δύσκολο σταυρόλεξο. Λανθασμένη εικασία. Το διήγημα στην πρώτη δημοσίευσή του στο συλλογικό τόμο έχει και μία πρόταση με τη λέξη χελιδόνι. Την

αφαίρεσε ο συγγραφέας στο βιβλίο και καλά έκανε. Παραήταν γλαφυρή η παρομοίωση της επιστροφής του άπιστου συζύγου με χελιδόνι. Αντ’ αυτής, συγκεκριμενοποίησε την οικογενειακή εστία στην οδό Φυλής, ώστε το διήγημα να δένει με τη θεματική του βιβλίου του. Αν δεν σφάλλουμε, ο Τσίρμπας εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2007, στο διαγωνισμό διηγήματος των εκδόσεων Πατάκη, με θέμα «Είμαστε όλοι μετανάστες». Εκείνο το διήγημά του, με τίτλο, «Ρου Που», δεν ενσωματώθηκε στο πρόσφατο βιβλίο. Ούτε το διήγημα του επόμενου διαγωνισμού, στον οποίο έλαβε μέρος δυο χρόνια αργότερα, εκείνον του Βρετανικού Συμβουλίου, που είχε ως θέμα, «Φανταστείτε το μέλλον σας σε μία πόλη που αλλάζει». Ωστόσο, το βιβλίο του, τουλάχιστον ο βασικός κορμός, συνενώνει τα θέματα των δυο διαγωνισμών, που, έτσι κι αλλιώς, είναι αλληλένδετα. Η Βικτώρια του τίτλου δεν είναι κάποια γυναίκα, αλλά η Βασίλισσα Βικτωρία της Μεγάλης Βρετανίας, το όνομα της οποίας δόθηκε στην πλατεία Κυριακού. Συνοικία, δηλαδή διοικητική περιοχή, Βικτώρια δεν υπάρχει. Υπάρχει περιοχή Κυριακού, στην οποία ανήκει η μετονομασθείσα το 1943 πλατεία. Άρα, κυριολεκτεί ο τίτλος του βιβλίου, που αντλείται από τον ισχυρισμό ενός από τους δυο συνομιλούντες ήρωες. Τρόπος του λέγειν συνομιλούντες. Ο ένας μιλάει και ο άλλος ακούει. Αυτός ο δεύτερος είναι ο αφηγητής. Μόλις που πετάει καμία ερώτηση, η οποία μεταφέρεται σε πλάγιο λόγο μαζί με τις σκέψεις του. Απόπειρα συνομιλίας γίνεται με αφορμή την ύπαρξη ή μη περιοχής Βικτώριας. Για τον αφηγητή, που έχει μεγαλώσει στην Αγία Παρασκευή, περιοχή με αυτό το όνομα δεν υπάρχει. Για τον άλλο, όμως, είναι ολόκληρος ο κόσμος των παιδικών και εφηβικών του χρόνων. Γεννημένος μέσα στη δεκαετία του ’70, πρόλαβε τις γειτονιές, αυτές τις στενά δεμένες κοινωνικές μονάδες, που, σήμερα, τουλάχιστον στο κέντρο της Αθήνας, έχουν εκλείψει. Και η συγκεκριμένη γειτονιά έχει μακριά λογοτεχνική παρουσία, κυρίως ως πλατεία Κυριακού, χάρις στους συγγραφείς που μεγάλωσαν εκεί στη δεκαετία του ’40 και τις πρώτες μεταπολεμικές. Από αυτήν την άποψη, παρουσιάζει ενδιαφέρον το βιβλίο του Τσίρμπα, γέννημα θρέμμα της πλατείας, όπως ο Μένης Κουμανταρέας ή και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Αποτελεί ένα τελευταίο κεφάλαιο στις ιστορίες του πρώτου και τους στίχους του δεύτερου. Ο κεντρικός ήρωας αναφέρει τον Παπαδόπουλο, με αφορμή το άγαλμα της πλατείας, που εκείνος το έκανε τραγούδι. Με νατουραλιστική πιστότητα δίνει τη σημερινή εικόνα, ανακαλώντας αντιστικτικά παλαιότερες εικόνες από τα αγαπημένα του στέκια. Ο οιονεί μονόλογος, σε φωνογραφική απόδοση της εκφοράς του τρέχοντος ιδιόλεκτου, στρέφεται γύρω από τους νέους κατοίκους που έφεραν τις μεγάλες αλλαγές. Με άλλα λόγια, τις αλλεπάλληλες φυλές μετα ναστών που εγκαταστάθηκαν από το 1990 και ύστερα, με τα ενδυματολογικά και άλλα συνήθειά τους και τους ποικίλους τρόπους επιβίωσης. Αντανακλά τα αισθήματα του γηγενούς, που πρέπει να επιβιώσει μέσα σε αυτό το ετερόκλητο πλήθος, τόσο διαφορετικό πολιτισμικά. Η στενοχώρια που νιώθει, προσομοιάζει με του Έλληνα που βρίσκεται αναγκα-

σμένος να κατοικήσει στο ασφυκτικό περιβάλλον μιας οποιασδήποτε ασιατικής ή αφρικάνικης μεγαλούπολης, όπως, λ.χ., το Κάϊρο. Εδώ, προστίθεται το αίσθημα αδικίας, γιατί αυτός πένεται και οι ξένοι στον δικό του τόπο καλοπερνούν. Του έρχεται να τους δείρει. Μόνο που ο ήρωας το κάνει πράξη. Όπως φτάνει να σκεφτεί τρόπους εξόντωσης των εισβολέων. Άλλο, όμως, να νιώθεις δυστυχής στη γειτονιά σου, γιατί έκλεισε το Λε Παλμιέ και το Μαξίμ της πλατείας και άνοιξε το Γκούντυς που θέλει κωδικό για τη χρήση της τουαλέτας, γιατί τα σκάμματα με άμμο έγιναν τσιμέντο ή γιατί τον ρακοσυλλέκτη παλαιάς κοπής εκτόπισαν οι μελαμψοί με τα καροτσάκια που ψάχνουν για μέταλλα και άλλο να βλέπεις τον ξένο σαν ποντικό και να εμπνέεσαι τρόπους θανάτωσής του, χωρίς χημικά και διάφορα άλλα που είναι ευκόλως ανιχνεύσιμα. Την απόσταση την αντιλαμβάνεται ο οιοσδήποτε που βρίσκεται στη θέση του παρατηρητή, όπως ο κυριλέ Αγιοπαρασκευιώτης συνταξιδιώτης του. Μήπως, όμως, αυτή η απόσταση δεν είναι και τόσο μεγάλη για τον γηγενή κάτοικο της πλατείας, που νιώθει απειλούμενος και με τραυματισμένη την αξιοπρέπειά του, καθώς δεν έχει ούτε τα ελάχιστα, για βενζίνη, για ένα παγωτό ή και για τσιγάρο όχι μαϊμού. Τον γηγενή που μεγάλωσε, υπερηφανευόμενος για την πατρίδα του, τη θρησκεία του και τον ανδρισμό του. Ο μονόλογος αναδεικνύει αυτό το κομβικό σημείο, ασχέτως αν το αποτέλεσμα πιστεύουμε πως θα γινόταν πειστικότερο, με περισσότερο δηλωτικούς και λιγότερο κραυγάζοντες αφηγηματικούς τρόπους. Αν ο ρεαλισμός δεν είχε τόση ωμότητα, αν οι καταστάσεις δεν σπρώχνονταν σε ακραίες εκφάνσεις, αν οι τόνοι κλιμακώνονταν. Οι δυο χαρακτήρες σκιαγραφούνται σύμφωνα με το αντιθετικό σχήμα του άσπρου μαύρου. Ο ένδον λόγος του συνεπιβάτη – ακροατή δείχνει τον πολιτικώς ορθά σκεπτόμενο σε θέματα όπως οι ομοφυλόφιλοι και οι μετανάστες. Σε ένα σημείο, μάλιστα, που αναφέρεται στο ρόλο της τηλεόρασης, μοιάζει περισσότερο με απόσπασμα από κοινωνιολογίστικη ανάλυση. Το βιβλίο αποτελείται από τον κυρίως κορμό, που είναι η ομότιτλη ιστορία, χωρισμένη σε έξη κεφάλαια, και πέντε ακόμη, αυτοτελείς και με ιδιαίτερο τίτλο ιστορίες, που παρεμβάλλονται μεταξύ των κεφαλαίων. Ο συγγραφέας, σε συνέντευξή του, διατείνεται πως τις συμπεριέλαβε για να δείξει ότι υπήρχαν καταστάσεις εγκλεισμού και υπόγειας βίας και πριν ξεκινήσει η μαζική εγκατάσταση μεταναστών και η οικονομική κρίση. Από μία άποψη, κάτι αυτονόητο. Όπως και να έχει, αυτό το δείχνει με μια ιστορία στην περίοδο της Απριλιανής ∆ικτατορίας, και ακόμη τέσσερις, για έναν φυλακισμένο, έναν εσωτερικό μετανάστη της δεκατιάς του ’60, έναν άπορο και την εγκαταλειφθείσα σύζυγο. Εδώ, τα χαρακτηριστικά της γραφής, που αναφέραμε, με σταθερό τον πρωτοπρόσωπο λόγο (σε μία ιστορία δοκιμάζεται το δεύτερο πρόσωπο), γίνονται περισσότερα έκδηλα. Ο Τσίρμπας είναι αντιπροσωπευτικός της ομάδας των πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων. Άνθισε στα νεόκοπα φυτώρια, που αντικατέστησαν εκείνα των λογοτεχνικών περιοδικών, και οι αφηγηματικοί τρόποι του αποτελούν χαρακτηριστικά της πιο ευδιάκριτης Σχολής γραφής, που προέκυψε από τα Σεμινάρια και τους ∆ιαγωνισμούς. Σε περιπτώσεις όπως η δική του, η χρήση μεθόδων βελτίωσης προβληματίζει. ∆εδομένου ότι έχει αφηγηματικές δυνατότητες, μένει ζητούμενο, διά της φυσιολογικής ωρίμανσης, τι θα προέκυπτε. Μ. Θεοδοσοπούλου

 ΛΑΪΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ «Μίκης Θεοδωράκης»

ην επιρροή του Μάνου Χατζιδάκι στο έργο τριών πολύ σημαντικών νεότερων ξένων συνθετών ανιχνεύει το Qua’SH (αρχικά του «Κουαρτέτου των Αισθήσεων και… Παραισθήσεων» που εμπνεύστηκε το όνομά του από την περίφημη χατζιδακική μπαλάντα σε στίχους του Άρη ∆αβαράκη). Ο λόγος για τέσσερις έλληνες, διεθνώς αναγνωρισμένους σολίστες με ανεξάρτητες αναζητήσεις στα μονοπάτια της μουσικής, τους Θόδωρο Κοτεπάνο (πιάνο), Πάνο ∆ημητρακόπουλο (κανονάκι), Κώστα Ράπτη (μπαγιάν ή ακορντεόν κοντσέρτου) και Γιώργο Αρνή (κοντραμπάσο), που τα τελευταία χρόνια συναντώνται σε επίλεκτες σκηνές και φεστιβάλ για να παρουσιάσουν -με τη χρήση των τεσσάρων «ετερόκλητων» οργάνων τους σε ανέκδοτο συνδυασμό- πρωτότυπες μεταγραφές που αναδεικνύουν την πνευματική συγγένεια του κορυφαίου έλληνα δημιουργού με κάποιους εμπνευσμένους επιγόνους του. Σκηνικές ή «καθαρές» ορχηστρικές μουσικές, διάσημες ή ξεχασμένες, αριστουργήματα που εκτελούνται σπάνια ζωντανά επειδή απαιτούν πολυπληθή ή εξειδικευμένα σύνολα, αλλά εν προκειμένω αποδίδονται με την αμεσότητα και την πληρότητα του μικρού αλλά ανάγλυφου αυτού πολυφωνικού συνόλου. Εκτός από το κλασικό πλέον «Χαμόγελο της Τζοκόντας», που ο έλληνας συνθέτης ηχογράφησε τον Απρίλιο του 1965 στη Νέα Υόρκη (σε παραγωγή Κουίνσι Τζόουνς), το πρόγραμμα της συναυλίας του Qua’SH περιλαμβάνει έργα από το θέατρο, το μπαλέτο και τον κινηματογράφο του Μάνου Χατζιδάκι («Καίσαρ και Κλεοπάτρα», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Οδός Ονείρων» και «Sweet Movie») αλλά και τριών ξένων συνθετών που έχουν συνειδητά δεχτεί την επιρροή του, διαμορφώνοντας υποδειγματικά ο καθένας το εντελώς προσωπικό του μουσικό ιδίωμα: του αμερικανού Μάικλ Κέιμεν («Stromness») και συνεργάτη του στη Νέα Υόρκη στο δίσκο «Reflections», του μαθητή του, ιταλού Νικόλα Πιοβάνι («Κaos», «Chiari di luna», «Caro Diario», «Domani Accadra», «Strana la vita», «La vita e bella») και του γάλλου Ρενέ Ομπρί («Apres la pluie», «Invites sur la terre», «Plaisir d’ amour», «Ne m’oublie pas», «Projection privee»), για τον οποίο ο Χατζιδάκις είναι «πρότυπο και μεγάλη πηγή έμπνευσης». Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στην Αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 12 και 20 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).

Φλογέρες, φυσαρμόνικα και πιάνο

∆

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Κουαρτέτο των αισθήσεων και παραισθήσεων

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Ένας από τους σταθερούς συνεργάτες της Ορχήστρας, ο Λάκης Χαλκιάς, ενώνει τη φωνή του με μία από τις πιο σπουδαίες τραγουδίστριες της νέας γενιάς, την Μπέττυ Χαρλαύτη σε τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη και του Μίκη Θεοδωράκη. Ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στα πιο αγαπημένα λαϊκά τραγούδια των δύο συνθετών που σημάδεψαν τη μουσική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος. Τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» αποτελούν οι μουσικοί: Γιάννης Μπελώνης - πιάνο, Γιάννης Ματσούκας – μπουζούκι, Ξενοφών Συμβουλίδης μπαγλαμάς, πνευστά, Σταύρος Καβαλιεράτος - κοντραμπάσο, Στέφανος Θεοδωράκης Παπαγγελίδης - κρουστά. Την εκδήλωση συνδιοργανώνει ο ραδιοφωνικός σταθμός «105.5 στο Κόκκινο». ∆ευτέρα 3 και Τρίτη 4 Φεβρουαρίου, στις 9μ.μ., στο Πέραν, «το καφέ-αμάν της πόλης» (Λ. ∆εκελείας 20, Ν.Χαλκηδόνα, τηλ. 210 2533896). Είσοδος: 10 ευρώ, ελάχιστη κατανάλωση: 5 ευρώ στο μπαρ και 15 σε τραπέζι με ποτό και φαγητό.

ύο εξαιρετικοί μουσικοί-αυτοσχεδιαστές, ο δεξιοτέχνης της φυσαρμόνικας Μάνος Αβαράκης και η συνθέτρια και πιανίστα Σοφία Καμαγιάννη, με τη φυσαρμόνικα, τις φλογέρες μπαρόκ και το πιάνο, δημιουργούν μια εντελώς ιδιαίτερη μουσική ατμόσφαιρα σε ένα πρόγραμμα-έκπληξη που το ονομάζουν «Ταξιδιωτικόν». Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο μουσικό ταξίδι σε διαφορετικές εποχές και μουσικά είδη, από τους: Α. Vivaldi, E. Satie, F. Schubert, B. Bartok, Ν. Rota, έως και έργα της Σοφίας Καμαγιάννη, αλλά και αυτοσχεδιασμούς. Ο Μάνος Αβαράκης είναι ένας διακεκριμένος βιρτουόζος της φυσαρμόνικας, που την έχει καθιερώσει αυτοτελώς στα ορχηστρικά σύνολα που συμμετείχε ως σολιστική συνοδεία για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Έχει συμπράξει στην ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ ο Μάνος Χατζιδάκις εκτιμώντας τις δυνατότητές του έγραψε γι’ αυτόν ένα αρκετά απαιτητικό μέρος στο έργο «Μύθοι μιας Γυναίκας». Με το Χρήστο Λεοντή συνεργάζεται ανελλιπώς, από το 1973, ενώ με τη Νένα Βενετσάνου από το 1978. Επίσης, είναι ο μοναδικός, στην Ελλάδα τουλάχιστον, που έχει καλλιεργήσει την τεχνική του διαύλου, παίζοντας συγχρόνως με δύο διαφορετικές φλογέρες, ενώ χειρίζεται με πρωτότυπη τεχνική το αφρικάνικο όργανο καλίμπα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Μουσικός Οίκος Φ. Νάκας, εξέδωσε εργασία του για πρώτη φορά στην Ελλάδα υπό τον τίτλο «21 Ελληνικά Ταξίδια» διασκευές παραδοσιακών σκοπών για σύνολο (Ντουέτο φλογέρες με πιάνο, τρίο και κουαρτέτο). Συνεργάζεται με τη συνθέτρια και πιανίστα Σοφία Καμαγιάννη, της οποίας έργα της μουσικής δωματίου και ηλεκτροακουστικά έχουν παιχτεί στην Ελλάδα, την Αγγλία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τις ΗΠΑ. Τα μουσικά της ενδιαφέροντα καλύπτουν μια ευρεία γκάμα και συνεργάζεται με καλλιτέχνες διαφορετικών κατευθύνσεων. Χρησιμοποιεί συχνά ηλεκτρονικούς υπολογιστές στα έργα της σε συνδυασμό με ακουστικά όργανα και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις πολύτεχνες παραστάσεις. Σάββατο 8 και Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στο Χώρο Τέχνης «Ιδιόμελο» (Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Μαρούσι (πλησίον ΗΣΑΠ), τηλ. 210 6817042). Είσοδος 10 ευρώ.

“Η τέχνη του παιδαγωγού πιανίστα”

 ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ ΕΓΧΟΡ∆ΩΝ «L’ Anima»

Το καταξιωμένο κουαρτέτο εγχόρδων L’ Anima αποτελού-

μενο από τις Στέλλα Τσάνη βιολί, Μπρουνίλντα Ευγενία Μάλο - βιολί, Ελευθερία Τόγια - βιόλα και Λευκή Κολοβού βιολοντσέλο θα συμπράξει με τον διακεκριμένο κλαρινετίστα Άγγελο Πολίτη σε μία παρουσίαση δύο μεγάλων μουσικών αριστουργημάτων. Θα ερμηνεύσουν το Κουϊντέτο για κλαρινέτο και έγχορδα σε Λα μείζονα, Κ. 581 του Μότσαρτ και το Κουϊντέτο για κλαρινέτο και έγχορδα σε σι ελάσσονα, op. 115 του Γιοχάνες Μπραμς. Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στις 8μ.μ., στο Athenaeum (Αδριανού 3, Θησείο, τηλ. 210 3211987, 55 και 49). Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, φοιτητικό 5.

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ «ΕΠΟΧΗΣ»

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

Η Μουσική Βιβλιοθήκη σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Καλλιτεχνήματα φιλοξενεί την παρουσίαση της αναθεωρημένης έκδοσης του βιβλίου της καθηγήτριας πιάνου και μουσικοπαιδαγωγού Μαρίας Μιχαλοπούλου με τίτλο «Η τέχνη του παιδαγωγού πιανίστα». Για το βιβλίο θα μιλήσουν, εκτός από τη συγγραφέα, η πιανίστα, καθηγήτρια πιάνου και συγγραφέας Έφη Αγραφιώτη και οι πιανίστες Αγγελική και Μαρία Μπόλλα, οι οποίες αποτελούν το διακεκριμένο Πιανιστικό Ντούο, απόφοιτες της Ecole Normale de Musique de Paris. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση του πιανιστικού έργου αντιπροσωπευτικού δείγματος μαθητών από όλα τα επίπεδα, που σπουδάζουν στην τάξη της κυρίας Μαρίας Μιχαλοπούλου. Την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου, στις 6μ.μ., στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» (Μέγαρο Μουσικής, Αίθουσα ∆ιδασκαλίας). Είσοδος ελεύθερη.

“Σπύρος Σαμάρας (1861-1917)”

Μετά από πολυετή μουσικολογική έρευνα ο Γιώργος Λεωτσάκος συνεισφέρει στη μουσική μας ιστορία καταθέτοντας ένα έργο πολύτιμο για την πορεία και το έργο του Κερκυραίου συνθέτη. Την εκδήλωση οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη και θα χαιρετίσει ο Άγγελος ∆εληβορριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη. Για την έκδοση θα μιλήσουν οι: Σπύρος Ευαγγελάτος, σκηνοθέτης, ακαδημαϊκός, Κυριάκος Λουκάκος, μουσικοκριτικός, πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, Βύρων Φιδετζης, αρχιμουσικός, βιολοντσελίστας, τ. καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και ο συγγραφέας Γιώργος Λεωτσάκος, μουσικολόγος, μουσικοκριτικός. Τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 7.30μ.μ., στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1). Είσοδος ελεύθερη.

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

«NYMRHOMANIAC VOLUME 1»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η τέχνη της πρόκλησης (ή η πρόκληση της τέχνης;)

Του Στράτου Κερσανίδη

έχρι πού φτάνουν τα όρια της τέχνης; Υπάρχουν τέτοια ή μήπως η τέχνη δεν μπορεί να περιοριστεί; Υπάρχουν καλλιτέχνες οι οποίοι, ακουσίως ή εκουσίως, προκαλούν με το έργο τους. Όσο για την τέχνη αποτελεί από μόνη της μια πρόκληση, αφού ανοίγει ορίζοντες και αφήνει ελεύθερο το πνεύμα της δημιουργίας. Ο Λαρς Φον Τρίερ είναι ένας καλλιτέχνης του κινηματογράφου, ένας σκηνοθέτης ο οποίος ενδίδει ενθουσιωδώς στις προκλήσεις της τέχνης. Γι’ αυτό και κάθε νέα του ταινία γίνεται αντικείμενο συζητήσεων, επειδή ποτέ δεν παραμένει

«ΛΙΜΟΥΖΙΝΑ»

στατικός αλλά διαρκώς αναζητά νέους τρόπους έκφρασης και δημιουργίας. Πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό με κάθε ταινία του, ξεκινώντας από το «Στοιχείο του εγκλήματος» (1984) και το «Europa» (1991), μέχρι το «∆αμάζοντας τα κύματα» (1996» και τους «Ηλίθιους» (1998) και στη συνέχεια το «Χορεύοντας στο σκοτάδι» (2000) και το «Dogville» (2003) μέχρι τον «Αντίχριστο» (2009), τη «Μελαγχολία» (2011) και τώρα το «Nymphomaniac» δεν σταμάτησε να εντυπωσιάζει, να διχάζει και να προκαλεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το κοινό. Αποκορύφωμα το «Nymphomaniac», που από τον τίτλο και μόνο μπορεί κανείς να κολαστεί, το οποίο παρουσιάστηκε στο Βερολίνο ως μία ταινία διάρ-

Ένα οδοιπορικό… παρεξηγήσεων

κειας 240 λεπτών περίπου, αλλά προβάλλεται σε δύο μέρη, προφανώς για εμπορικούς λόγους. Το πρώτο μέρος (volume 1), διάρκειας 122 λεπτών, ξεκινά με τρόπο εντυπωσιακό. Ο Τρίερ «κεντάει» με την κάμερά του, η οποία «βλέπει» ένα παλιό κτίριο, την εσωτερική του αυλή, το χιόνι, τις σταγόνες να πέφτουν. Κινείται αργά και καταλήγει σε μια γυναίκα η οποία είναι πεσμένη στο έδαφος και έτσι τη βρίσκει ένας μεσήλικας άνδρας. Η γυναίκα φαίνεται κακοποιημένη και ο άνδρας προσφέρεται να της προσφέρει ένα φλιτζάνι τσάι. Η επόμενη σεκάνς είναι μέσα στο σπίτι του άνδρα, του Σέλιγκαν, όπου η γυναίκα, η Τζο, ξαπλωμένη αρχίζει να του αφηγείται τη ζωή της. Υποστηρίζει πως δεν είναι καλός άνθρωπος, πως είναι άξια χλευασμού επειδή δεν έζησε σωστά. Η αφήγησή της περιορίζεται κυρίως στη σεξουαλική της ζωή και στη σχέση που είχε με τον πατέρα της. Εδώ ξεκινά η πρόκληση. Η Τζο αφηγείται με τρόπο ψυχρό τις σεξουαλικές της συνευρέσεις, για το πώς έχασε την παρθενιά της, για την άποψή της πως κάθε άνδρας είναι για μία μόνο φορά, πως ο έρωτας είναι τυραννία και μόνο το σεξ μετράει. Και φυσικά οι αφηγήσεις συνοδεύονται από εικόνα, με το Λαρς Φον Τρίερ να κινηματογραφεί σκηνές τολμηρές που αγγίζουν τα όρια της πορνογραφίας. Όμως ο μεγάλος καλλιτέχνης ξεχωρίζει από τον πορνογράφο. Ο Τρίερ προσπαθεί να δομήσει το χαρακτήρα της Τζο, να μας την παρουσιάσει

Η Κολέτ, θέλοντας να «στρώσει» το καινούργιο της αυτοκίνητο, ξεκινά από τη Λιμόζ για την Αθήνα. Βέβαια σκοπός της δεν είναι μόνο το στρώσιμο του αυτοκινήτου αλλά και η επιλογή συντρόφου, αφού μαζί της ταξιδεύουν ο Μαξ και o Μάρκος. Ένας Γερμανός, εμφανώς ερωτευμένος μαζί της και ένας Έλληνας συγγραφέας. Η «Λιμουζίνα» είναι η 16η ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου, ενός από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες του νέου -όπως ονομάστηκε κάποτε- ελληνικού κινηματογράφου. Ο Παναγιωτόπουλος σκηνοθετεί μια κωμωδία παρεξηγήσεων, εμπνευσμένη από τα διηγήματα του Ζαχου Ε. Παπαζαχαρίου. Μια ταινία που μοιάζει με ένα σύγχρονο παραμύθι που διατρέχει το χώρο και το χρόνο ξεκινώντας από το Παρίσι της δεκαετίας του 1960 και φτάνοντας στην Ελλάδα του σήμερα. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Λευτέρης Βογιατζής στην τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση. Ο Παναγιωτόπουλος σημειώνει: «Είναι μια ταινία με αυτοσχεδιασμούς, με δοκιμές σκέψεων, ένα παιχνίδι με το παράδοξο και μια τολμηρή αυθαιρεσία, στο επίπεδο της κινηματογραφικής σύμβασης. Όσο γι αυτούς που με κατηγορούν ότι γυρίζω τη μια ταινία μετά την άλλη, χωρίς να παίρνω αναπνοή, θέλω να τους πληροφορήσω πως, καθώς είμαι εναντίον κάθε διαχωρισμού, απορρίπτω και το διαχωρισμό ελεύθερου και εργασιακού χρόνου. (…) Είναι αλήθεια ότι δεν μου αρέσουν οι ταινίες «γροθιές στο στομάχι». ∆εν πηγαίνω στον κινηματογράφο για να φάω ξύλο. Ούτε οι ταινίες «χειρουργικές επεμβάσεις» μου αρέσουν, αυτές δηλαδή που βάζουν το «νυστέρι στο κόκκαλο». Οι εγχειρήσεις μου προκαλούν τρόμο και κατ’ επέκταση όλες οι «τομές» και οι «ανατομίες». Στις ενστάσεις των υποκριτών του κόσμου, που τάχα διψούν για ένα σινεμά με κοινωνικό πρόσωπο, θα απαντούσα ότι από τη στρατευμένη τέχνη προτιμώ τους στρατευμένους ανθρώπους. «Το ταλέντο στην τέχνη και το θάρρος στη ζωή», όπως έλεγε ο Αλμπέρ Καμί».

ως έναν άνθρωπο που όλα όσα κάνει με κάποιον τρόπο δικαιολογούνται. Ταυτόχρονα εφαρμόζει διάφορα σκηνοθετικά κόλπα, χωρίζοντας την οθόνη στα 2 και τα 3, χρησιμοποιώντας εμβόλιμες εικόνες ή γραφιστικά κ.λπ. Τι συμβαίνει με την Τζο; Είναι νυμφομανής ή όχι. Απορρίπτει τον έρωτα αλλά πέφτει στην παγίδα του; Εδώ πέφτουν οι τίτλοι του τέλους και ο σκηνοθέτης μας παραπέμπει στο δεύτερο μέρος της ταινίας, όπου θα λυθούν -κατά πάσα πιθανότητα- όλες οι απορίες μας. Οφείλω να ομολογήσω πως η ταινία του Τρίερ μου δημιούργησε αμηχανία. ∆ηλώνω δημόσια πως περιμένω να δω το δεύτερο μέρος όπου, προφανώς, θα δίνονται κάποιες απαντήσεις και πολλά πράγματα δεν θα μένουν μετέωρα. Τότε θα μπορέσω, να μιλήσω με μεγαλύτερη σιγουριά, αφού αυτό που είδαμε ήταν μόνο η μισή ταινία. Με όσα, όμως, έχουμε δει, μπορώ με βεβαιότητα να υποστηρίξω πως ο Λαρς Φον Τρίερ είναι ο βασιλιάς της ειρωνείας και του σαρκασμού. «Χτυπάει» το συντηρητικό καθωσπρεπισμό και τις μικροαστικές βεβαιότητες, χλευάζει το ρομαντισμό και τις μελούρες, μιλά για το ακατάλληλο, το διαβολικό και τρισκατάρατο σεξ, το οποίο εκτελείται εκτός συναισθημάτων και νόμιμων(;) σχέσεων. Όπως και να το κάνουμε, η επί 120 (και εν συνόλω 240) λεπτά, αφήγηση μιας νυμφομανούς δεν είναι και ό,τι καλύτερο για τα χρηστά μας ήθη! strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Στη χώρα των άλλων» (Da-Reun

Na-Ra-E-Suh) του Χονγκ Σανγκ Σου: Μια ιδιότυπη ταινία από έναν σκηνοθέτη με τη δική του σύνθετη κινηματογραφική αρχιτεκτονική. Μια νεαρή φοιτήτρια κινηματογράφου βρίσκεται σε ένα θέρετρο μαζί με τη μητέρα της. Εκεί γράφει ένα σενάριο στο οποίο πρωταγωνιστούν τρεις γυναίκες με το ίδιο όνομα: Αν. Η πρώτη είναι μια επιτυχημένη κινηματογραφική σκηνοθέτις. Η δεύτερη είναι μια παντρεμένη γυναίκα, η οποία έχει μια κρυφή ερωτική σχέση με έναν Κορεάτη. Η τρίτη είναι χωρισμένη, της οποίας ο σύζυγος την εγκατέλειψε για μια Κορεάτισα. Στην ίδια πόλη ζει επίσης μια νεαρή κοπέλα, που ασχολείται με την πανσιόν της περιοχής, και ένας ναυαγοσώστης σε μια σκηνή κοντά στο ξενοδοχείο που επιβλέπει την παραλία. Η κάθε μια Αν φιλοξενείται από το ξενοδοχείο, δέχεται τη βοήθεια της κόρης των ιδιοκτητών του μικρού ξενοδοχείου και γνωρίζει κάποια στιγμή τον ναυαγοσώστη. Μια ταινία για την ανθρώπινη μοναξιά, τη μνήμη και τις διαπροσωπικές σχέσεις που προβλήθηκε στη λήξη του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.  «Hρακλής: Η αρχή του θρύλου» (The legent of Hercules) του Ρένι

Χάρλιν: Η βασίλισσα Αλκμήνη αγωνίζεται να σώσει το λαό της από το βασιλιά Αμφιτρύωνα. Οι θεοί της χαρίζουν ένα γιο, τον Ηρακλή, για να τη βοηθήσει. Περιπέτεια δράσης που επιχειρεί να παρουσιάσει την ανθρώπινη φύση πίσω από το πρόσωπο του ήρωα της ελληνικής μυθολογίας.  «Εγώ, ο εαυτός μου κι η μαμά» (Les garçons et Guillaume, à table!) του Γκιγιόμ Γκαλέν: Κωμωδία βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό που έγραψε ο σκηνοθέτης. Η μεγάλη αποκάλυψη του περσινού φεστιβάλ Κανών -κατάφερε από την πρώτη στιγμή να κλέψει τις εντυπώσεις σημειώνοντας ρεκόρ εισιτηρίων και αλλεπάλληλα χαμόγελα στους θεατές- αφηγείται την ξεκαρδιστική αλλά και βαθιά ανθρώπινη εξομολόγηση ενός αγοριού, η μητέρα του οποίου αποφάσισε να τον μεγαλώσει ως κορίτσι.  «Tarzan 3D» του Ράινχαρτ Κλος: O Ταρζάν και η Τζέιν Πόρτερ αντιμετωπίζουν ένα στρατό μισθοφόρων που στέλνει ο κακός Πρόεδρος της Ενέργειας Γκρέιστοουκ, ένας άνθρωπος ο οποίος ανέλαβε την εταιρεία από τους γονείς του Ταρζάν, όταν έχασαν τη ζωή τους σε αεροπορικό δυστύχημα. Ταινία κινουμένων σχεδίων.

Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

Για μια πολιτική την αλλαγή της

Λίγο πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014, θέλουμε να καταθέσουμε δημόσια την άποψή μας για το πώς και σε ποια κατεύθυνση πρέπει να αλλάξει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ευρωσκεπτικισμός και η συρρίκνωση της εμπιστοσύνης των λαών στην ΕΕ μπορεί να έχουν δυσάρεστες πολιτικές συνέπειες και να οδηγήσουν σε αποτελέσματα αντίθετα από αυτά που επιθυμούμε. Η απόρριψη της ΕΕ, χωρίς την υποβολή εναλλακτικών προτάσεων, ενέχει τον κίνδυνο να αφήσουμε το ευρωπαϊκό πεδίο ελεύθερο στην ακροδεξιά, η οποία εκμεταλλεύεται το κύμα δυσαρέσκειας που σήμερα τρέχει ταχύτερα απ’ τον άνεμο. Το βάθος και η διάρκεια της κρίσης στην ΕΕ οφείλεται σε δύο λόγους: αφ’ ενός, στη γενικότερη κρίση του καπιταλισμού των χρηματαγορών της οποίας αποτελεί μέρος και, αφ’ ετέρου, στην αντιδημοκρατική θεσμική αρχιτεκτονική της ίδιας της Ένωσης, δηλαδή στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που έχει τις ρίζες του στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Γι’ αυτό το λόγο, ο αγώνας κατά της κρίσης και για την υπεράσπιση των

συμφερόντων των λαών απαιτεί την αλλαγή της ισχύουσας κοινωνικής και οικονομικής λογικής σε όλα τα επίπεδα: μικροοικονομικό και μακροοικονομικό, εθνικό και ευρωπαϊκό. Είναι ένας αγώνας που θα έρθει σε ρήξη με τη λογική του καπιταλισμού των χρηματαγορών και θα στοχεύει στην αναδιανομή του πλούτου και την αλλαγή των συνθηκών ζωής των μισθωτών, καθώς και στην προστασία, ενίσχυση και βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, του δημόσιου τομέα της οικονομίας και των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Είναι, όμως, και ένας αγώνας για τον αναπροσανατολισμό της ΕΕ, με στόχο τη δημιουργία ενός πεδίου συνεργασίας και δημοκρατικής, κοινωνικής και οικολογικής ανάπτυξης, στην προοπτική ενός δημοκρατικού και σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της Ευρώπης και των εθνικών κρατών. Η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι επείγουσα. Ορισμένες οικονομίες σχεδόν κατέρρευσαν εξαιτίας των μέτρων λιτότητας που τους επέβαλαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και το ∆ΝΤ, στο πλαίσιο μιας νέο-αποικιακής και ιμπεριαλιστικής πολιτικής.

Των Ελιζαμπέτ Γκωτιέ, Χάρη Γολέμη, Βάλτερ Μπάιερ*

Άμεση λύση για το μη βιώσιμο χρέος

απομάκρυνση της ΕΕ από το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ολοκλήρωσης προϋποθέτει αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό, τα κόμματα της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής αριστεράς καλούν τους λαούς της Ευρώπης να μην εκφράσουν στις ευρωεκλογές τη διαμαρτυρία τους με ένα συμβολικό τρόπο (με την αποχή ή με επιλογές ανώδυνες για το νεοφιλελευθερισμό), αλλά με την υποστήριξη εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που θέλουν να αλλάξουν ριζικά την ΕΕ με τη δράση τους, τόσο στα κοινοβούλια (τα εθνικά και το ευρωπαϊκό) όσο και στους δρόμους της Ευρώπης. Η κρίση της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας δίνει νέες ευκαιρίες για την οικοδόμηση μιας συμμαχίας πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δυνάμεων που θα έχει στόχο την επανίδρυση της Ευρώπης, στη βάση της κοινωνικής και οικολογικής αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, του φεμινισμού και της ειρήνης.

Πώς μπορούμε να βγούμε από την κρίση;

∆εν προκαλεί έκπληξη ότι σ’ αυτή την ιστορική και ασταθή περίοδο προτείνονται διάφορες, αντίθετες μεταξύ τους, εναλλακτικές λύσεις. Σ’ αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν ορισμένες απόψεις που υποστηρίζουν ότι η έξοδος από τη ζώνη του ευρώ και ενδεχομένως από την ΕΕ θα βοηθούσε μια χώρα στην αντιμετώπιση της κρίσης ή τουλάχιστον στο μετριασμό των επιπτώσεών της. ∆εν συμφωνούμε. Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν συνεπάγεται την αλλαγή της ισορροπίας των κοινωνικών δυνάμεων στο εσωτερικό μιας χώρας ούτε την ιδεολογική και πολιτική ήττα του νεοφιλελευθερισμού. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα καλό παράδειγμα χώρας με δικό της νόμισμα η οποία, με πρόσχημα την έξοδο από την κρίση, εφαρμόζει ένα αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας. Η έξοδος από την ευρωζώνη δεν είναι η λύση για την έξοδο μιας χώρας από την κρίση. Αλλά ούτε η διάλυση της ευρωζώ-

νης -μια διάλυση που δεν μπορεί να αποκλειστεί λόγω των αντιθέσεων που υπάρχουν κυρίως μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών- συνιστά προοδευτική εξέλιξη. Ο τρόπος οικοδόμησης της ΟΝΕ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ήταν ένα «λάθος» και εκείνη την περίοδο είχαμε εκφράσει τη σφοδρή αντίθεσή μας σ’ αυτήν. Σήμερα, όμως, αν καταργηθεί το ευρώ και διαλυθεί ή υποστεί ρήγμα η ΕΕ, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα χειρότερα για τις υποτελείς τάξεις και τους λαούς της Ευρώπης. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα υπάρξει παλινδρόμηση σε μια κατάσταση νομισματικών υποτιμήσεων, στο πλαίσιο ενός διακρατικού ανταγωνισμού, ακριβώς όπως συμβαίνει σήμερα με τις εσωτερικές υποτιμήσεις. Το τελικό αποτέλεσμα αυτού του ανταγωνισμού θα είναι η μετατροπή της ταξικής πάλης σε διαμάχη μεταξύ κρατών, η οποία αποτελεί προνομιακό πεδίο της ακροδεξιάς και της εθνικιστικής δεξιάς. Γι’ αυτό το λόγο υποστηρίζουμε ότι η έξοδος από την κρίση απαιτεί μια διαφορετική οικονομική και νομισματική πολιτική και μια αλλαγή της ισορροπίας κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

“

Να ενώσουμε με έναν αξιόπιστο τρόπο όλες τις διαμαρτυρίες και τις εναλλακτικές προτάσεις μας -σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο- έτσι ώστε να καταπολεμήσουμε κάθε εθνικιστική λογική που διαστρεβλώνει το ταξικό περιεχόμενο των αγώνων.

Τι πρέπει να γίνει, λοιπόν; Πρώτον, είναι αναγκαίο να βρεθεί και να εφαρμοστεί μια άμεση λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος του δυσβάσταχτου και μη βιώσιμου χρέους ορισμένων χωρών. Είναι φανερό ότι μια τέτοια λύση θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό απαιτεί την αντιστροφή της κυρίαρχης θέσης για την έξοδο από την κρίση που επικρατεί μέχρι σήμερα. Κακώς δόθηκε προτεραιότητα στη σωτηρία των τραπεζών που, με ένα βιαστικό τρόπο, θεωρήθηκαν «πολύ μεγάλες για να τις αφήσουμε να καταρρεύσουν». Αυτό που χρειαζόταν και πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα είναι να δώσουμε προτεραιότητα στην οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη των χωρών που πλήττονται σοβαρότερα από την κρίση. Κεντρικός πυλώνας των προτάσεων του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) είναι η πραγματοποίηση μιας Ευρωπαϊκής Συνόδου για τα χρέη της Ελλάδας, των χωρών του Νότου και της Ιρλανδίας, αλλά και άλλων κρατών μελών της ΕΕ που αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα. Στη Σύνοδο αυτή πρέπει να αποφασιστεί η διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του χρέους ορισμένων χωρών, το οποίο σε κάθε περίπτωση είναι αδύνατο να αποπληρωθεί πλήρως, ενώ η πληρωμή του υπόλοιπου χρέους πρέπει να συνδέεται με ρήτρα οικονομικής μεγέθυνσης και ίσως κοινωνικές ρήτρες, έτσι ώστε να σταματήσει η πλήρης καταστροφή των χωρών που έχουν ήδη υποστεί τεράστια πλήγματα. Η αναγόρευση σε προτεραιότητα της οικονομικής ανάπτυξης με οικολογικό και κοινωνικό πρόσημο σημαίνει τη θέσπιση, σε ένα πλαίσιο ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, οικονομικών πολιτικών εντελώς διαφορετικών από τις ήδη εφαρμοζόμενες. Η ΕΕ οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για τη χρηματοδότηση ενός πανευρωπαϊκού προγράμματος οικονομικής ανάκαμψης που δεν θα εξαρτάται από τις χρηματαγορές, στηριζόμενη μεταξύ άλλων και σε πόρους που θα προέρχονται από τη φορολογία των κερδοσκοπικών συναλλαγών οι οποίες αυξάνονται ταχύτερα από το χρέος. Ένα νέο «Σχέ-

διο Μάρσαλ» για την Ευρώπη, όπως αυτό που προτείνει η Συνομοσπονδία Γερμανικών Συνδικάτων (DGB), θα μπορούσε να συμβάλει στην έναρξη μιας «παραγωγικής ανασυγκρότησης», ενώ είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής που θα αποσκοπεί στην επανέναρξη μιας διαδικασίας εκβιομηχάνισης. Για την έξοδο από την κρίση, απαιτούνται αλλαγές στις σχέσεις παραγωγής με βασικό στόχο τη δημιουργία ενός νέου καθεστώτος για τη μισθωτή εργασία, το οποίο θα προβλέπει όχι μόνο την αύξηση των μισθών και των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και ένα μεγάλο σχέδιο για την προώθηση της οικονομικής δημοκρατίας. Με τη σειρά του, αυτό το σχέδιο απαιτεί να επανεξετάσουμε τόσο το «σκοπό» της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όσο και το περιεχόμενο ενός σύγχρονου κράτουςπρόνοιας. Tο Μανιφέστο της Εναλλακτικής Συνόδου (Alter Summit), που συντάχθηκε με τη συμβολή εκατοντάδων οργανώσεων (συνδικάτων, κινημάτων, δικτύων κ.λπ.), μπορεί να αποτελέσει μια χρήσιμη βάση για τη σύνδεση των αγώνων που γίνονται στον ευρωπαϊκό χώρο.

Πώς να εκδημοκρατίσουμε την ΕΕ;

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί βασίζονται σε συνθήκες, οι οποίες όχι μόνο επισημοποιούν το θεσμικό πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αλλά και το συνταγματοποιούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο, το οποίο έχει μεγάλη δύναμη, υπερισχύουν των εθνικών Κοινοβουλίων και της Ευρωβουλής. Τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων για την έγκριση των συνθηκών, όταν και όπου αυτά γίνονται, αγνοούνται πλήρως εφόσον τα αποτελέσματά τους είναι αντίθετα με τις αποφάσεις των κυβερνήσεων των διαφόρων χωρών και των παραπάνω ευρωπαϊκών οργάνων. Επιπλέον, το ισχύον ευρωπαϊκό σύστημα διακυβέρνησης χαρακτηρίζεται από μια μεγάλη αντίφαση: η νομισματική και, σε μεγάλο βαθμό, η οικονομική πολιτική καθορίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ στην κοινωνική πολιτική ισχύει η αρχή της

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 2 Φεβρουαρίου 2014

στρατηγική με στόχο Ευρώπης

“

Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν συνεπάγεται την αλλαγή της ισορροπίας των κοινωνικών δυνάμεων στο εσωτερικό μιας χώρας ούτε την ιδεολογική και πολιτική ήττα του νεοφιλελευθερισμού.

επικουρικότητας, δηλαδή ασκείται σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο της διαχείρισης της κρίσης, έχουν αυξηθεί οι εντάσεις μεταξύ μιας «αδύνατης», τουλάχιστον σήμερα, ομοσπονδιοποίησης και ευκαιριακών διακυβερνητικών συνεργασιών. Αυτή η ασταθής κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα τη μετεξέλιξη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σε αυταρχικά καθεστώτα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Η προσπάθεια για την αλλαγή της Ευρώπης είναι αντιμέτωπη με δύο προκλήσεις. Αν θέλουμε να επανεξετάσουμε τον τελικό «σκοπό» της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, πρέπει να επινοήσουμε ένα νέο δημοκρατικό σχέδιο που θα εξασφαλίζει τη λαϊκή κυριαρχία. Προκειμένου να υπάρξει αυτό το σχέδιο πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση για τη θεσμική μορφή της ΕΕ (αν θα είναι ένωση εθνικών κρατών, συνομοσπονδία εθνικών κρατών ή ομοσπονδία). Όμως, η αντιμετώπιση της σημερινής τραγικής κατάστασης απαιτεί την άμεση λήψη συγκεκριμένων μέτρων και δεν μπορεί να περιμένει την ολοκλήρωση αυτής της συζήτησης. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε σήμερα είναι να εκμεταλλευτούμε όλες τις ρωγμές που μπορούμε να δημιουργήσουμε, για να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων εδώ και τώρα. Η πολιτική αλλαγή σε μια ή περισσότερες χώρες θα έχει ως συνέπεια τη σύγκρουση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία δεν θα είναι μόνο κοινωνική και πολιτική αλλά θα έχει και έναν συντακτικό χαρακτήρα. Μια σημαντική μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη θα έχει άμεσες συνέπειες στη λειτουργία των σημερινών ευρωπαϊκών θεσμών και της εξέλιξής τους. Η ενίσχυση της δύναμης της αριστεράς στο ευρωκοινοβούλιο θα μπορούσε, επίσης, να συμβάλει στην αλλαγή της κατάστασης, αυξάνοντας τόσο τις δυνατότητες

κοινοβουλευτικής δράσης της, όσο και τη συνεργασία της με την κοινωνία των πολιτών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η ευθύνη της αριστεράς

Η εξέταση του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρώπη δείχνει, αφ’ ενός, τη σαφή υποχώρηση της σοσιαλδημοκρατίας και, αφ’ ετέρου, τη μεγάλη άνοδο της ακροδεξιάς, η οποία συνιστά το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη σήμερα Η ακροδεξιά έχει καταφέρει να γίνει μια μεγάλη πολιτική δύναμη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Το ανησυχητικό είναι ότι έχει αυξηθεί η ώσμωση μεταξύ αυτής και της «κλασικής» δεξιάς, ενώ παράλληλα στο εσωτερικό της υπάρχουν σήμερα ναζιστικές ομάδες και κόμματα. Οι προαναφερθείσες εξελίξεις συνεπάγονται μεγάλες ευθύνες για την αριστερά, γιατί μόνο μια εναλλακτική πρόταση κατά της λιτότητας μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό ανάχωμα στην ακροδεξιά. Πρέπει να ενώσουμε με έναν αξιόπιστο τρόπο όλες τις διαμαρτυρίες και τις εναλλακτικές προτάσεις μας -σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο- έτσι ώστε να καταπολεμήσουμε κάθε εθνικιστική λογική που διαστρεβλώνει το ταξικό περιεχόμενο των αγώνων.

* Απόδοση στα ελληνικά των βασικότερων σημείων άρθρου της αγγλικής έκδοσης του περιοδικού «transform!» με τίτλο «Europe: There is another way» («Ευρώπη: Υπάρχει άλλος δρόμος»). Το πλήρες περιεχόμενο του άρθρου θα το βρείτε στην ελληνική έκδοση που θα κυκλοφορήσει στις αρχές Μαρτίου. Οι συγγραφείς είναι μέλη του ∆.Σ. του ευρωπαϊκού δικτύου transform! H Ελιζαμπέτ Γκωτιέ είναι επίσης διευθύντρια της οργάνωσης Espaces Marx (Γαλλία), ο Χάρης Γολέμης διευθυντής του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς και νόμιμος εκπρόσωπος του transform! και ο Βάλτερ Μπάιερ συντονιστής του δικτύου. •

Ποιες συμμαχίες χρειάζονται

Όταν σχεδιάζουμε τη στρατηγική μας, πρέπει να έχουμε υπόψη την πολυπλοκότητα της ΕΕ, που οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή αποτελείται από εθνικά κράτη και γι’ αυτό το σχέδιό μας πρέπει να έχει μια πολυδιάστατη δομή. Η πάλη κατά των πολιτικών που έχουν στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και οδηγούν σε αντιπαράθεση τους ευρωπαϊκούς λαούς δεν μπορεί να διεξάγεται μόνο σε εθνικό επίπεδο. Υπάρχουν πολιτικές της ΕΕ που ανοίγουν ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη διεξαγωγή κοινών ευρωπαϊκών αγώνων, όπως αυτοί που έγιναν στο παρελθόν κατά της οδηγίας Μπόλκεσταϊν, αλλά και εκείνων που πρέπει να γίνουν σήμερα κατά των διαπραγματεύσεων για τη ∆ιατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. ∆εν είναι εύκολος ο συντονισμός και ο συγχρονισμός των αγώνων που γίνονται σε διάφορες χώρες. Ακόμα και οι συμφωνημένες «κοινές δράσεις» κατά της λιτότητας -που πλήττει τις εργατικές τάξεις και τα λαϊκά στρώματα όλων των ευρωπαϊκών χωρών- διοργανώνονται με μεγάλη δυσκολία. Παρά ταύτα, πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να πετύχουμε το στόχο σύνδεσης του εθνικού με το ευρωπαϊκό. Το τοπίο των δυνάμεων που εναντιώνονται στη λιτότητα, ή σε κάποιες πλευρές της, χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλομορφία. Υπάρχουν ενδιαφέρουσες εξελίξεις στα κοινωνικά κινήματα -για παράδειγμα, η εμφάνιση του κινήματος των «αγανακτισμένων» σε διάφορες χώρες, καθώς και των κινημάτων αλληλεγγύης (όπως τα κοινωνικά ιατρεία, τα κοινωνικά φαρμακεία και η «Αλληλεγγύη για Όλους» στην Ελλάδα, οι λαϊκές κουζίνες στην Πορτογαλία κ.λπ.). Στο συνδικαλιστικό επίπεδο, η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) και οι περισσότερες εθνικές συνομοσπονδίες που ανήκουν σ’ αυτήν απέρριψαν το ∆ημοσιονομικό Σύμφωνο. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η ΣΕΣ αντιτίθεται σε μια ευρωπαϊκή συμφωνία/συνθήκη. Το Μανιφέστο του Alter Summit δείχνει ότι μπορεί να υπάρξει σύγκλιση μεταξύ συνδικάτων, κοινωνικών κινημάτων και πολιτικών δυνάμεων, ενώ είναι μεγάλη η σημασία της προαναφερθείσας πρότασης της γερμανικής συνομοσπονδίας DGB για ένα πανευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ».

Στο πολιτικό επίπεδο

Στο πολιτικό επίπεδο, ένα καλό παράδειγμα των δυνατοτήτων που υπάρχουν για κοινές ευρωπαϊκές δράσεις είναι η ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Βόρειας Πράσινης Αριστεράς (GUE/NGL) στο Ευρωκοινοβούλιο, που αναπτύσσει ποικίλες δραστηριότητες και σε συνεργασία με κοινωνικά κινήματα και ομάδες πολιτών. Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία που αξίζει να παρουσιαστεί και να συζητηθεί ευρέως και δημοσίως, την περίοδο πριν από τις επερχόμενες ευρωεκλογές. Σημαντική θέση στο ευρωπαϊκό, αριστερό πολιτικό τοπίο έχει το ΚΕΑ. Έχει καταφέρει να γίνει ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς στην ευρωπαϊκή σκηνή, αποκτώντας σταδιακά την ικανότητα να δρα ως ευρωπαϊκή πολιτική δύναμη και, ταυτόχρονα, να συμβάλει στην ενημέρωση των πολιτικών δυνάμεων που μετέχουν σ’ αυτό για τις ιδέες και την πρακτική της αριστεράς στις επιμέρους χώρες, αλλά και στην αναζήτηση συνθέσεων σε προγραμματικά θέματα. Υπάρχουν πολλές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που συμμερίζονται τον κοινό στόχο να αλλάξει η πολιτική και πολιτιστική ηγεμονία στην Ευρώπη. Η νίκη της αριστεράς σε μια ευρωπαϊκή χώρα θα μπορούσε να είναι μια αποφασιστική στιγμή για το μέλλον της Ευρώπης, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενεργές πολιτικές δυνάμεις σε άλλες χώρες θα εμπνευστούν από αυτήν και θα καταφέρουν να αυξήσουν και τη δική τους εθνική επιρροή, ορθώνοντας ταυτόχρονα μια ασπίδα αλληλεγγύης και προστασίας της χώρας στην οποία η αριστερά θα καταφέρει να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Στο άμεσο μέλλον μπορούν να αναπτυχθούν ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, που θα συσπειρώνουν τους πολίτες της Ευρώπης με στόχο τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Ήδη υπάρχει η έκκληση του γαλλικού Αριστερού Μετώπου να δημιουργηθούν «Συνελεύσεις για την Επανίδρυση της ΕΕ», που θα απευθύνονται σε όλες τις πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα κινήματα, τα δίκτυα και τους αιρετούς αντιπροσώπους σε διάφορα επίπεδα. Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας, υποψήφιος του ΚΕΑ για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάνει έκκληση σε ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων -που πέραν των διαφόρων εκφάνσεων της ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί να περιλαμβάνει τους Πράσινους, αλλά και εκείνους τους σοσιαλδημοκράτες που δεν πιστεύουν στην ΤΙΝΑ- να συμμετάσχουν στην κατάρτιση και προώθηση ενός κοινού προοδευτικού σχεδίου για την ΕΕ. Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι συλλογικές προσπάθειες και δράσεις διαφόρων ταχυτήτων, οι οποίες θα εξαρτώνται από τον τόπο (δηλαδή τη χώρα) και το χρόνο, αλλά θα έχουν όλες τον ίδιο στόχο: την αλλαγή της Ευρώπης.

“

Από το 2009 τα πράγματα άλλαξαν για τους ανά την Ελλάδα καφενόβιους χαρτοπαίχτες. Σταδιακά, αλλά σταθερά, ο “Θανάσης” και το “στούκι” εξαφανίσθηκαν. Η “πόκα” μειώθηκε δραματικά έως εξαφάνισης. Η καφενειακά περιφρονημένη και ντελικάτη “πιρίμπα” άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία και να εξαπλώνεται παντού.

Γιατί χάθηκε η «πρέφα» και η «δηλωτή»;

Η χαρτοπαιξία του καφενείου ως άτυπος δείκτης κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης Ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς του 20ού αιώνα και ο σπουδαιότερος της μεταπολεμικής περιόδου, ο γάλλος Φερνάν Μπροντέλ (1902-1985), στο θεμελιώδες βιβλίο του «Γραμματική των Πολιτισμών» (Εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 2010) γράφει: «Ως ένα σημείο μπορούμε να κατανοήσουμε τις μέρες που ζούμε αντλώντας στοιχεία από τα γεγονότα των ημερών που προηγήθηκαν άμεσα. Μπορείτε εύκολα να διαπιστώσετε ότι στη ζωή των ανθρώπων υπάρχουν και άλλες πραγματικότητες που δεν μπορούν να περιληφθούν σε αυτή τη διαδοχή των γεγονότων όπως ο γεωγραφικός χώρος, τα κοινωνικά σχήματα, οι ηθικές επιταγές, οι θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις και ο συγκεκριμένος πολιτισμός που έχει αναπτυχθεί».

Του Κώστα Β. Μάρκου*

Κώστας Σμυρνής (Πράκτορας) (19522009), ένας διανοούμενος με βαρύ ίσκιο, πριν 15 χρόνια, είχε γράψει στην τότε «Ελευθεροτυπία» ένα έξοχο άρθρο με τίτλο «Γιατί χάθηκε το χασίσι στα Σαβάλια». Ο τελευταίος, αποδεχόμενος τη λογική Μπροντέλ (δεν ξέρω αν είχε διαβάσει το πόνημα του, παρότι γαλλομαθής) αποπειράθηκε να αναγνώσει τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές (παγκοσμιοποίηση, Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ.) που επιτελούντο στην ελληνική κοινωνία από τη δεκαετία του ’80, ψηλαφώντας τις αλλαγές που παρατηρούσε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στο ειδικό κοινό των χρηστών ουσιών. Κατέληγε ότι η αλλαγή χρήσης από το χασίς στην κοκαΐνη συνιστούσε προφανώς μια επικίνδυνη εξέλιξη που είχε όμως και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, εξίσου επικίνδυνα. Μέρες που είναι και γεμάτος παραστάσεις από το καφενείο του δικού μου χωριού, των Καλαβρύτων, σκέφθηκα ότι παρόμοια συμπεράσματα μπορεί να εκμαιευθούν αν παρακολουθήσει κανείς τις διαχρονικές αλλαγές που παρατηρούνται στις προτιμήσεις των χαρτοπαικτών, όσον αφορά τον τύπο του παιχνιδιού. Αναφέρομαι πάντα στη χαρτοπαιξία του καφενείου, γιατί αυτή συνιστά ένα άτυπο δείκτη κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης.

Ο δρόμος προς το... χαρακίρι

∆ιαχρονικά, τα παραδοσιακά χαρτοπαικτικά παιχνίδια της ελληνικής κοινωνίας ήταν κυρίως τα τεχνικά «πρέφα», «δηλωτή» και «ξερή». Ταυτόχρονα, όμως, νέες εκδοχές και προκλήσεις παρουσιάζονταν. Τις δύσκολες δεκαετίες του ’60 και του ’70 κυριαρχούσε το «κουμ-καν». Θυμίζω ότι το παιχνίδι γινόταν με τράπουλες του Κρατικού Μονοπωλίου. Το Κρατικό Μονοπώλιο ήταν ένα «Στουρνάριο» εφεύρημα της εποχής για αποπληρωμή των πρώτων δανείων του ελληνικού κράτους. Εύκολο παιχνίδι, με κοσμοπολίτικο αέρα, με δυνατότητα να παιχθεί είτε με πολλά, είτε με λίγα χρήματα και κυρίως από περιστασιακούς και/ή μόνιμους χαρτοπαίκτες. Παράλληλα, η «πόκα» ήταν παρούσα, ειδικά τις χρονιάρες μέρες, παρά το γεγονός ότι ήταν (και είναι)

απαγορευμένη ως κατεξοχήν τυχερό παιχνίδι. Πρόκληση για το ρίσκο της παρανομίας ήταν και το γερό μερίδιο του καφετζή από τα δώρα των παικτών (βιδάνιο). Η όποια ανάπτυξη άρχισε τη δεκαετία του ’80 είχε ως αποτέλεσμα αξιοπρόσεκτες αλλαγές. Το «κουμ-καν» μετετράπη σε «Θανάση». Κάποιες αλλαγές στους τεχνικούς κανόνες μετέτρεψαν το αθώο «κουμ-καν» σε ένα παιχνίδι που ήταν χαρακίρι πραγματικό. Ιλιγγιώδη ποσά για μικρομεσαίους άλλαξαν χέρια και δραματικές ιστορίες γέμιζαν τη καθημερινότητα. Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν το «στούκι» και δειλά η «πιρίμπα». Το «στούκι» ήταν μια παραλλαγή του αθώου και χριστουγεννιάτικου «31» με τη διαφορά ότι το όριο, για τον χαμένο, ήταν το νούμερο 21. Αυτή η αλλαγή῾῾῾῾ το έκανε να είναι και αυτό ένα παιχνίδι πραγματικό χαρακίρι. Η «πιρίμπα» εμφανίσθηκε περισσότερο σε τραπέζια κοσμικών κύκλων και λιγότερο έως καθόλου στους καφενόβιους που την σνόμπαραν επιδεικτικά. Παράλληλα, βέβαια, η «πόκα» διατηρούσε το δικό της μερίδιο στην πίτα. Θυμίζω την περιβάλλουσα κοινωνικοοικονομική ατμόσφαιρα της εποχής με τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, τις αγροτικές επιδοτήσεις, το Χρηματιστήριο κ.λπ. ῾῾

Παράπλευρη απώλεια

Η ατμόσφαιρα αυτή διατηρήθηκε έως τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Από τότε, και βεβαίως από το 2009 που άρχισε η κρίση, τα πράγματα άλλαξαν για τους ανά την Ελλάδα καφενόβιους χαρτοπαίχτες. Σταδιακά, αλλά σταθερά, ο «Θανάσης» και το «στούκι» εξαφανίσθηκαν. Η «πόκα» μειώθηκε δραματικά έως εξαφάνισης. Η καφενειακά περιφρονημένη και ντελικάτη «πιρίμπα» άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία και να εξαπλώνεται παντού. Τα Χριστούγεννα του 2013 όλο το καφενείο έπαιζε μόνο «πιρίμπα»! Η εξήγηση είναι απλή. Το κόστος για κάθε παίκτη, ακόμα και για

πολλές ώρες παιχνιδιού, είναι το πολύ 1 ευρώ. Το γεγονός αυτό έχει μια θετική και μια αρνητική πλευρά: Η θετική πλευρά είναι ότι στο παιχνίδι αυτό, το πάθος της χαρτοπαιξίας εκτονώνεται στη δόξα για την τέχνη του νικητή και όχι στην οικονομική παράμετρο του κέρδους. Η αρνητική πλευρά είναι ότι η «πιρίμπα» εξοβέλισε σημαντικά τα παραδοσιακά ελληνικά τεχνικά παιχνίδια, όπως την «ξερή», τη «δηλωτή» και την «πρέφα» που και αυτά είχαν ως κίνητρο τη δόξα κυρίως και όχι το χρήμα. Προκύπτει, λοιπόν, και εδώ μια πολιτισμική αλλαγή του πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας. Μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε παράπλευρη απώλεια της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης των ημερών μας. Συμπερασματικά, λοιπόν, αγαπητοί σύντροφοι, όσο στα ελληνικά καφενεία οι χαρτοπαίκτες παίζουν «πιρίμπα», να είμαστε σίγουροι ότι η κρίση και η ύφεση είναι παρούσα. Εάν εμφανισθεί πάλι ο «Θανάσης», τότε να ξέρουμε ότι η ανάπτυξη είναι προ των πυλών. Τώρα εάν αυτή η ανάπτυξη θα είναι «Στουρνάριου» ή «∆ραγασάκιου» τύπου, αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Ελπίζω ότι του χρόνου τα Χριστούγεννα θα μπορώ να σας τη διηγηθώ. * Ο Κώστας Β. Μάρκου είναι γιατρός ενδοκρινολόγος και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πάτρας.