Κυριακή 22-3-2015 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 22 Μαρτίου 2015 • Αρ. φ. 1243 • 2 €

ΑΡΘΡΑ ∆. Σμυρναίος: Θα τον αφήσει η Μέρκελ να κυβερνήσει;

Τι να περιμένουμε από την αυριανή συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού με την καγκελάριο σελ. 8

...

Ο. Αθανασίου: Η «επανίδρυση» του ΤΑΙΠΕ∆ και οι ιδιωτικοποιήσεις Οι προθεσμίες πιέζουν και η κυβέρνηση ψάχνεται για λύσεις σελ. 9

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Εγώ, θέλω να γίνω μάνα;

Από το σεξ και τη γονιμότητα, στη γονιμότητα χωρίς σεξ. Συζήτηση με τον Γιάννη Μουζάλα σελ. 20

...

Κ. Βογιατζής: Το φαινόμενο Μπέου Ρεσιτάλ αυταρχισμού και πρωτόγνωρες καταστάσεις στο Βόλο σελ. 21

∆ΙΕΘΝΗ Κ. Ηλιόπουλος: Η σύγκρουση, πέρα από πολιτική, είναι και ιδεολογική Οι αμφίσημες γενικότητες στη Βραζιλία σελ. 16

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μ. Τριανταφύλλου: Χρειάζεται όραμα και ψυχραιμία

Με αφορμή το αίτημα παραίτησης του κ. Χατζάκη σελ. 26

3 χρόνια χωρίς τον Γιάννη Μπανιά

Το Σάββατο 28 Μαρτίου, στις 12 μ.μ. στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, θυμόμαστε και τιμάμε τον Γιάννη

Η ομοφοβία, το bullying και η κυβέρνηση της Αριστεράς Της Βασιλικής Κατριβάνου

ια να ξεκινήσω με μια φράση-κλισέ, που όμως νομίζω ότι ανταποκρίνεται καλά στην πραγματικότητα, «η ελληνική κοινωνία έχει συγκλονιστεί από το θάνατο του Βαγγέλη Γιακουμάκη». Προχτές υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση πολιτών έξω από τη Γαλακτομομική Σχολή Ιωαννίνων που εξέφραζαν την οργή τους. Το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης μελετά την εισαγωγή ποινικής ρύθμισης για τη δίωξη του bullying και ο υπουργός ∆ημόσιας Τάξης προτείνει τη δημιουργία ομάδας στην αστυνομία που να εξετάσει τις δυνατότητες αστυνομικής παρέμβασης για αυτό το θέμα. Το Υπουργείο Παιδείας σκέφτεται τη δημιΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΑΠΟ ΤΗ ∆ΙΑΣΠΟΡΑ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΕΞΟ∆ΟΥ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ∆ΙΕΞΟ∆ΟΥ

Τελικά, γίνεται και αλλιώς! ∆εν είναι μονόδρομος η συνέχιση της μνημονιακής λιτότητας

Η πολιτική διαπραγμάτευση δεν ήταν μόνο εφικτή, αποδείχθηκε και αποτελεσματική. Αν και η επταμερής συνάντηση που ζήτησε η ελληνική πλευρά προετοιμάστηκε σε κλίμα απειλών εξόδου από το ευρώ, κατέληξε σε μια πολιτική συμφωνία διεξόδου από το σκηνικό μετωπικής σύγκρουσης που κάποιοι καλλιεργούσαν. • Όπως επισήμανε στη συνέντευξη τύπου στις Βρυξέλλες ο έλληνας πρωθυπουργός, χωρίς υψηλούς επινίκιους τόνους, η λήξη της επταμερούς συνάντησης σήμανε τη λήξη της φιλολογίας περί πέμπτης και τελευταίας αξιολόγησης του μνημονιακού προγράμματος, με υφεσιακά μέτρα που είχαν συμφωνηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. • Με την απόφαση του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου ως αφετηριακό σημείο, ξεκαθαρίζεται ότι οι ελληνικές αρχές αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη συγκρότηση λίστας μεταρρυθμίσεων, τη νομοθέτηση και υλοποίησή τους. Η πολιτική συζήτηση

Ούτε ερπύστριες, ούτε νταούλια

∆εν πρόκειται για ένα δευτερεύον ζήτημα. Η κατάργηση, άλλωστε, του αναχρονιστικού θεσμού των παρελάσεων είναι διαχρονικό αίτημα των κινημάτων και της αριστεράς. Και με κυβέρνηση της Αριστεράς, έστω και υπό τις δύσκολες συνθήκες της διαπραγμάτευσης, οφείλουμε να ξηλώνουμε σιγά – σιγά τα εθνικά αφηγήματα και τις παγιωμένες «εθνικές αντιλήψεις». Η πρωτοβουλία του αρμόδιου υπουργού και της Περιφέρειας Αττικής να μας καλέσει, μετά το τέλος της παρέλασης, να χορέψουμε και να τραγουδήσουμε στην Πλατεία Συντάγματος δεν τείνει προς αυτή την κατεύθυνση.

Γ. Σταθάκης: Οι πρώτοι

στην Ευρώπη με αντινεοφιλελεύθερη ατζέντα

για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων θα γίνεται με την «ομάδα των Βρυξελλών», ενώ στην Αθήνα θα γίνεται μόνο η συγκέντρωση των απαραίτητων τεχνικών στοιχείων. • Στη συνάντηση αναγνωρίστηκε ως ανάγκη η από κοινού αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και της τεράστιας ανεργίας στην Ελλάδα, με ενίσχυση του σχετικού χρηματοδοτικού προγράμματος ύψους 2 δισ. ευρώ για το 2015. Ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την κατάληξη «θετικό απολογισμό στο πλαίσιο του δυνατού», ο οποίος δείχνει ότι «υπάρχουν δυνατότητες διαπραγμάτευσης στο δύσκολο πεδίο της ΕΕ», παρά το γεγονός ότι «οι πολιτικοί συσχετισμοί είναι εξαιρετικά δυσμενείς». Γι’ αυτό και τόνισε ότι «χρειαζόμαστε εγρήγορση το επόμενο διάστημα», αν θέλουμε «να προχωρήσουμε σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που προχωρούσε η Ελλάδα τα τελευταία 4 με 5 χρόνια».

H Σύνοδος Κορυφής και τα επόμενα βήματα της ελληνικής κυβέρνησης Άρθρα των Κώστα Μελά και Κώστα Βεργόπουλου

Σελίδες 6, 7

Γ. ∆ουζίνας: Ένας πρώτος απολογισμός μιας ριζοσπαστικής κυβέρνησης

Σελίδες 30, 31

OIKOΛΟΓΙΑ

Ο αθέατος πόλεμος για τον έλεγχο της τροφής

Με αφορμή την έκθεση “Από τις ρίζες προς τα πάνω, πώς η αγροοικολογία μπορεί να ταΐσει την Αφρική” Γράφει η Κ. Κλοκίτη σελ. 22

Σελ. 11

ΘΕΜΑΤΑ

Η ομοφοβία, το bullying και η κυβέρνηση της Αριστεράς ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

ουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία. Η ελληνική κοινωνία προσπαθεί να διαπραγματευτεί εντός της το θέμα, να το καταλάβει, οι θεσμοί να παρέμβουν.

Το πρόβλημα του ομοφοβικού Bullying

Θεωρώ ότι υπάρχει ένα κρίσιμο σημείο, από το οποίο πρέπει να ξεκινήσουμε, και το οποίο πολύ συχνά αποσιωπάται ή υποβαθμίζεται στις σχετικές συζητήσεις: κύριος λόγος της αυτοκτονίας του Βαγγέλη ήταν η ομοφοβία και η βία, ψυχολογική και σωματική, που είχε δεχτεί εξαιτίας της. Γιατί ανεξάρτητα από το αν ο ίδιος ήταν γκέι ή όχι, ως τέτοιος αντιμετωπιζόταν. Το γεγονός ότι δεν ονοματίζεται η ομοφοβία ξεκάθαρα, αλλά ότι η αιτία του bullying εντοπίζεται, γενικά, στη σχολική βία, το αντριλίκι, τον τσαμπουκά, το κρητικό νταηλίκι είναι κομμάτι του προβλήματος. Οι συστηματικές έρευνες, που έχουν γίνει σε άλλες χώρες μας δείχνουν τη σημασία αυτού του παράγοντα. Στις ΗΠΑ, λ.χ., έχει υπολογιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των αυτοκτονιών εφήβων ή των επιχειρούμενων αυτοκτονιών οφείλεται στο ομοφοβικό bullying.

“

Πώς να το αντιμετωπίσουμε

Προχωρώντας, δύο σκέψεις για το τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση της Αριστεράς. Αντί να εστιαστεί στην καταστολή του φαινομένου, να φέρει τάχιστα το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια και τον γάμο, θεσμούς που βοηθούν καθοριστικά στην πράξη την ισονομία και τη δικαιοσύνη, διαμορφώνουν κοινωνικές συνειδήσεις και εκπαιδεύουν δημοκρατικούς πολίτες. Επίσης, το Υπουργείο Παιδείας χρειάζεται δημιουργήσει σε εθνική κλίμακα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που να αφορά την εκπαίδευση πάνω στα δικαιώματα και τις διακρίσεις, την επίλυση συγκρούσεων, την σχολική διαμεσολάβηση. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά τέτοια προγράμματα στα σχολεία για εκπαίδευση μαθητών και εκπαιδευτικών (αντιφασιστική και αντιρατσιστική εκπαίδευση, εκπαίδευση στα δικαιώματα, επίλυση συγκρούσεων, επικοινωνία χωρίς βία, πρόληψη ψυχικής υγείας, δυναμική ομάδας, peer mediatation, χωρίς όμως να έχουν μια εγκεκριμένη και σταθερή μορφή και να είναι κομμάτι του εκπαιδευτικού προγράμματος. Πιστεύω ότι χρειάζεται ένας κορμός αυτών των προγραμμάτων να πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση. Η εκπαίδευση πρέπει να είναι βιωματική, και όχι σε μορφή διάλεξης. Επί της ουσίας, μαζί με την ευαισθητοποίηση, να δίνεται χώρος στα παιδιά να σχετίζονται μεταξύ τους αλλά και με τους δασκάλους, και να μπορούν να συζητούν γι’ αυτά που πραγματικά τους απασχολούν στις σχέσεις τους και στην καθημερινότητά τους. Ταυτόχρονα, βέβαια, χρειάζεται η αντίστοιχη βιωματική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση καθηγητών και δασκάλων — και αυτή σε σταθερή βάση ώστε να μπορούν να εκπαιδεύσουν τους μαθητές. Σ’ αυτή τη διαδικασία πρέπει να συμμετάσχουν και οι γονείς, στο πλαίσιο ενός διαλόγου με ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα.

Αντί η Αριστερά να εστιαστεί στην καταστολή του φαινομένου, να φέρει τάχιστα το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια και τον γάμο, θεσμούς που βοηθούν καθοριστικά στην πράξη την ισονομία και τη δικαιοσύνη, διαμορφώνουν κοινωνικές συνειδήσεις και εκπαιδεύουν δημοκρατικούς πολίτες.

*** Αν η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πάρει την πρωτοβουλία να θεσμοθετήσει μια τέτοια εκπαίδευση με ποιοτικά χαρακτηριστικά σε σταθερή βάση –και πιστεύω ότι θα το κάνει, θα το κάνουμε δηλαδή— θα πραγματοποιήσει μια ουσιαστική τομή. Με λίγα λόγια, η βάση για την αντιμετώπιση του bullying πιστεύω ότι είναι η δημιουργία ενός δημοκρατικού σχολείου, όπου τα παιδιά μαθαίνουν να σχετίζονται, να επιλύουν συγκρούσεις, να αξιοποιούν τη διαφορετικότητα, να συμβιώνουν και αναπτύσσουν σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης. Αυτό βέβαια δεν θα γίνεται σε ένα μάθημα αλλά πρέπει να διαπερνά σιγά σιγά ολόκληρη την εκπαιδευτική διαδικασία και να εμπλέκει όλα τα κομμάτια της εκπαιδευτικής κοινότητας. Κάτι τέτοιο, πιστεύω, θα κάνει την πραγματική διαφορά σε θέματα bullying, ρατσισμού αλλά και για αντιμετώπιση της ανόδου της Χρυσής Αυγής.

* H Βασιλική Κατριβάνου είναι βουλευτής Β΄ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Ένας ανδριάντας για τον κύριο Χατζάκη Του Θωμά Τσαλαπάτη

καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού θεάτρου βρέθηκε συχνά στο κέντρο της κριτικής για τους καλλιτεχνικούς και πρακτικούς χειρισμούς του. Πρόσφατα, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, ζήτησε την παραίτηση του. Η ανακοίνωση του υπουργείου κατέληγε ως εξής: «Προφανώς, ο κ. Χατζάκης, που έχει διατελέσει και καλλιτεχνικός διευθυντής του ∆ΗΠΕΘΕ Σερρών (1993-1994), αν. καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (2005-2006) και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ (2009-2013), έχει πραγματοποιήσει δε πλήθος σκηνοθεσιών από διευθυντικές θέσεις σε δημόσιους οργανισμούς την τελευταία εικοσαετία, δυσκολεύεται να αντιληφθεί την εργασία του διαφορετικά». Ο Σωτήρης Χατζάκης αρνήθηκε να παραιτηθεί: «Είμαι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου με τριετή θητεία και βρίσκομαι στο μέσον αυτής. Ο ετήσιος απολογισμός του έργου μου εγκρίθηκε πρόσφατα από το ∆ιοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Θεάτρου. Ως εκ τούτου δεν έχει καμία αρμοδιότητα ο εκτελών τα χρέη του υπουργού Πολιτισμού να με ανακαλέσει από τη θέση μου αυτή», αναφέρει στην απάντησή του. Όντως, με βάση το νόμο, ο διορισμός του διευθυντή μπορεί να ανακληθεί μόνο από το ∆ιοικητικό Συμβούλιο εφόσον ο ετήσιος απολογισμός του έργου του απορριφθεί.

Η επιστολή των εργαζομένων

Σε πρόσφατη επιστολή του προς τον Σωτήρη Χατζάκη το σωματείο των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου (και ανεξάρτητα της υπόθεσης της παραίτησης) σε σχέση με τον περίφημο ετήσιο απολογισμό αναφέρει: «Παρά την δέσμευσή σας, ότι θα μας δώσετε τα οικονομικά στοιχεία (συνάντηση Εργαζομένων ∆ιοίκησης στη Ν. Σκηνή στις 3-122014 & συνάντηση ∆.Σ. ΣΕΕΘ μαζί σας 42-2015) εν τούτοις δώσατε ορισμένα στοιχεία στους δημοσιογράφους (δώσατε στοιχεία μόνο για τα έσοδα ενώ δεν είπατε τίποτα για τα έξοδα) και αποφεύγετε το σωματείο που ανακίνησε το όλο ζήτημα. Επιπλέον, στο δελτίο τύπου που εκδώσατε με ημερομηνία 17/3/2015 αναφέρετε ότι, «Ο ετήσιος απολογισμός του έργου μου εγκρίθηκε πρόσφατα από το ∆ιοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Θεάτρου». Πότε ακριβώς πραγματοποιήθηκε το ∆ιοικητικό Συμβούλιο που ενέκρινε τον Απολογισμό; Πότε σκοπεύετε να ενημερώσετε τούς εργαζομένους;» (ανάμεσα στα διάφορα σημεία της επιστολής καταγράφονται επίσης καταγγελίες για εργαζόμενους δύο ταχυτήτων, για θέματα ασφαλείας, καθώς και για σπατάλες και κλίμα ευνοιοκρατίας. Ολόκληρη η επιστολή στο σάιτ της εφημερίδας)

Ο αναγκαίος απολογισμός

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω στοιχεία βρισκόμαστε μπροστά σε ακόμη μια σκυταλοδρομία ηθικής και νομιμότητας, υπεκφυγής και ουσίας, αξιολόγησης προσωπικών και δημοσίων κρίσεων. Και αφού ο διευθυντής του Εθνικού δίνει τόση σημασία στον απολογισμό της θητείας του, ας προβούμε και εμείς σε μια προσπάθεια συμπληρωματικής καταγραφής: Ο Σωτήρης Χατζάκης θα μείνει χαραγμένος στην μνήμη μας καταρχήν για τις υπέροχες συνεντεύξεις του. Εδώ ήρθαμε σε επαφή με σεξιστικά σχόλια τύπου: «τιμώ τα παντελόνια που φοράω», «ο διευθυντής του Εθνικού δεν θα γίνει καστράτος» και με ένα μεταμοντέρνο κολάζ συγκρητισμού όπου ο χριστιανισμός συναντά την καμπάλα και το τρίπτυχο «Πατρίς θρησκεία οικογένεια» τον Μαρξ και κυ-

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

ρίως την λέξη «Έθνος» να ξεπηδά ανά τρεις προτάσεις. ∆ύσκολα θα ξεχάσουμε, επίσης, την περσινή παράσταση της Πρόβας Νυφικού σε δική του σκηνοθεσία στην κεντρική σκηνή του Εθνικού: ένα εθνικιστικό μείγμα αφέλειας και κοινοτοπίας, τηλεοπτικής πόζας και μερακλαντάν ιστορικοποίησης στα όρια της παράφρασης σε μια από τις πιο εξοργιστικές παραστάσεις της χρονιάς. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής άνοιξε το δρόμο για την τηλεοπτικοποίηση του Εθνικού Θεάτρου. Κάνοντας βαθιά υπόκλιση στην εμπορικότητα επέλεξε να παραχωρηθούν σκηνές του Εθνικού στον Γιάννη Μπέζο, τον Λάκη Λαζόπουλο τον Πέτρο Φιλιππίδη και άλλους (δεν κρίνουμε εδώ την δουλειά των συγκεκριμένων, αλλά την επιλογή τους στο ρεπερτόριο του Εθνικου).

Και οι καταγγελίες για παρεμβάσεις

Αξέχαστες επίσης θα μείνουν οι καταγγελίες για παρέμβαση (στα όρια της λογοκρισίας) στο έργο σκηνογράφων, οι καταγγελίες για την κατάργηση του πετυχημένου και βραβευμένου λογοτύπου του Εθνικού Θεάτρου και την προκήρυξη διαγωνισμού για νέο χωρίς καμία σοβαρή αιτιολόγηση, η αποχώρηση του Σταύρου Ξαρχάκου ήδη από την αρχή της θητείας του, η αποχώρηση του ∆ημήτρη Μαυρίκιου ύστερα από τις συνεχείς παλινωδίες και καθυστερήσεις της διεύθυνσης σε σχέση με την δαντική Κόλαση, η στάση του απέναντι στην παράσταση «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» του ∆ημήτρη Καρατζά, της οποίας παρά τις διθυραμβικές κριτικές ανακοινώθηκε το πρόωρο τέλος και στη συνέχεια παρουσιάστηκε ως διαφημιστικό τρικ και άλλα πολλά. Τελευταία καλεμιά στον ανδριάντα του Σωτήρη Χατζάκη, υπήρξε η αγωγή που κατέθεσε εναντίον του 28χρονου σκηνοθέτη ζητώντας 300.000 ευρώ (λόγω μια ανάρτησης του ∆ημήτρη Καρατζά στο Facebook η οποία και κατέβηκε μετά από μια μέρα) γιατί όπως ο ίδιος έκρινε: «Ο μόνος τρόπος να διεκδικήσω ευπρεπή διάλογο είναι να προσφύγω στη δικαιοσύνη για να συνομιλούμε με πολιτισμό». Στη συνέχεια βέβαια μετά τις πολλαπλές αντιδράσεις πήρε πίσω τη μήνυση λέγοντας πως: « Βλέπω λοιπόν τον ∆ημήτρη Καραντζά σαν παιδί μου». Ζούμε σε μια εποχή θεατρικής άνθισης και ταυτόχρονου μαρασμού των οικονομικών των θεάτρων, απίστευτων δυσκολιών για ηθοποιούς σκηνοθέτες, τεχνικούς, μια εποχή οριακά βιώσιμη για το θέατρο. Με τις επιχορηγήσεις κομμένες, το Εθνικό Θέατρο αποτελεί έναν από τους ελάχιστους οργανισμούς που μπορεί να εξασφαλίσει παραγωγές και ταυτόχρονα να μπει ανάχωμα στην όλο και αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και θεαματικοποίηση μεταμόρφωση του θεάτρου που προωθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία (βλ. πχ υπόθεση Ρουβά). ∆εν ξέρουμε λοιπόν αν ο διευθυντής του Εθνικού πρέπει να «τιμά τα παντελόνια που φορά» αλλά καλό θα ήταν να πληροί στις πράξεις του κάποιες προϋποθέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

http://tsalapatis.blogspot.gr/

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341 ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

Η εκ νέου αποσαφήνιση του περιεχομένου της συμφωνίας της 20ης Φεβρουαρίου ήταν ασφαλώς το κύριο έργο της σύσκεψης των Βρυξελλών. Όμως, η απόφαση του κ. Γιούνγκερ, να δοθούν άμεσα το 2015 δύο δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι μια χειρονομία με διπλή αξία. Πρώτον, τα δύο δισ. ευρώ μέσα στο 2015 είναι ένα ποσό ικανό να ενισχύσει την πολιτική της κυβέρνησης στο πιο ευαίσθητο πεδίο, την ανεργία, ιδιαίτερα των νέων, και την κατάρρευση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Καθώς έχει χαθεί χρόνος, η ενίσχυση του στόχου να ξεκολλήσει η οικονομία από την ύφεση και τη στασιμότητα είναι κάτι πολύ ουσιαστικό. Πόροι 2 δισ. μέσα σε ένα χρόνο, όταν υπάρχει τόσο μεγάλη έλλειψη ρευστότητας, αλλάζουν το κλίμα, έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. ∆εύτερον, ίσως πιο σημαντικό από μια άποψη, είναι η έμμεση βοήθεια που τα 2 δισ. συνιστούν σε μια στιγμή που τα «τεχνικά κλιμάκια» στην Αθήνα θέλησαν να ορθώσουν ανυπέρβλητα εμπόδια και στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Η απόφαση του κ. Γιούνγκερ αποδομεί την προσπάθειά τους να μείνει σε καραντίνα η ελληνική οικονομία και το 2015. Το γεγονός ότι αφέθηκε να «περάσει» και από τους «σκληρούς» της σύσκεψης, είναι επίσης κάτι που πρέπει να καταγραφεί. Ασφαλώς όλα θα εξαρτηθούν από τα προγράμματα που θα κατατεθούν από τα αρμόδια υπουργεία Εργασίας και Οικονομίας, από το πόσο ικανά θα σταθούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που υπάρχουν. ∆εν πρέπει, επομένως, να χαθεί ούτε ένα λεπτό, ούτε ένα ευρώ.

Του ΑΛΤΑΝ από τη ΒΑΒΕΛ

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Ανθρωπιστική κρίση και Βρυξέλλες Η “νίκη στα σημεία” της ελληνικής κυβέρνησης στη βάση μιας πολιτικής διαπραγμάτευσ ης δεν σημαίνει και ότι δεν άφησε πίσω προβληματικά σημεία και ασάφειες που αργότερα στο έδαφός τους θα φυτρώσουν αγκάθια.

συνάντηση αύριο στο Βερολίνο μεταξύ της γερμανίδας καγκελαρίου και του έλληνα πρωθυπουργού θα είναι καθοριστική και για τις ελληνογερμανικές σχέσεις και για τη θέση τής χώρας στην ευρωζώνη. Καθώς η πρωτοβουλία της συνάντησης ανήκει στην κ. Μέρκελ, μπορεί να εικάσει κανείς τη σαφή πρόθεσή της να διερευνήσει η ίδια τις διαθέσεις της ελληνικής πλευρά και ταυτόχρονα να βάλει τους όρους της γερμανικής πλευράς για το μέλλον. Από αυτή την άποψη, μπορεί να προβλέψει κανείς ότι η συζήτηση θα είναι ειλικρινής και οι εκατέρωθεν θέσεις θα στηρίζονται, σε μεγάλο βαθμό, στο ρεαλισμό. ∆εν υπάρχει χρόνος για χάσιμο τόσο από οικονομική όσο και από γεωπολιτική άποψη. Η συνάντηση στο Βερολίνο δεν θα καταλήξει σε αποφάσεις, όπως σπεύδει να ενημερώσει η γερμανική πλευρά. Αλλά, πλέον, έχει μια βάση εκκίνησης και αυτή είναι η συμφωνία των Βρυξελλών της Πέμπτης, που διαμόρφωσε πλαίσιο συνεργασίας πιο λειτουργικό. Η συμφωνία αυτή, με τη σειρά της, είχε σε μεγάλο βαθμό «φωτογραφηθεί» από το περιεχόμενο του τηλεγραφήματος του πρακτορείου Infoinsight, που αποκάλυπτε τα σχέδια της κ. Μέρκελ για το ξεπέρασμα της κρίσης της Ελλάδας (Η Εποχή, 15/3), που κινούνταν σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος από τις θέσεις Σόιμπλε ή και Ντάισελμπλουμ.

Η διεκδίκηση της πολιτικής

Η πρωτοβουλία του έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να ζητήσει μια συνάντηση κορυφής πριν αυτή της ∆ευτέρας με την κ. Μέρκελ επιδίωκε να μεταφέρει τη συζήτηση σε καθαρά πολιτικό επίπεδο και να φέρει προ των ευθυνών τους την ηγεσία της ΕΕ, που δεν θα μπορούσε να κρύβεται πίσω από τα λεγόμενα τεχνικά κλιμάκια, και όσο είναι δυνατόν να αντλήσει δυνάμεις από τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των μελών της. Η συζήτηση με την κ. Μέρκελ όσο χρήσιμη και να ήταν -και είναι- δεν θα έπρεπε να είναι η μοναδική. Υπολόγιζε επίσης και στο διεθνές ενδιαφέρον για την ελληνική περίπτωση όσον αφορά το οικονομικό και το γεωπολιτικό σκέλος της. Η επίσκεψη στην Αθήνα της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών κ. Νούλαν, η οποία συναντήθηκε διαδοχικά με τον Α. Τσίπρα, τον Ν. Κοτζιά και τον Π. Καμμένο, η επίσκεψη του προέδρου της ΕΕ πολωνού κ. Τουσκ στην Ουάσινγκτον, το τηλεφώνημα του προέδρου Ομπάμα προς την κ. Μέρκελ, αλλά και η «διακριτική» παρουσία

κινεζικών funds έδιναν σε δύο εκδόσεις εντόκων γραμματίων το περίγραμμα του ευρύτερου ενδιαφέροντος και του φόβου που προκαλούσε η προοπτική αποσταθεροποίησης μιας χώρας μέλους του ΝΑΤΟ σε μια περιοχή που περιβάλλεται από μείζονες ανισορροπίες. ∆ιότι η στάση της ηγεσίας της ευρωζώνης και της ΕΚΤ οδηγούσε εκεί με μαθηματική ακρίβεια, έστω και με τη μορφή ατυχήματος. Η κ. Μέρκελ δεν θα μπορούσε να αφήσει ποτέ ανεξέλεγκτο αυτό το ενδεχόμενο εν μέσω συγκεκριμένων προειδοποιήσεων για τον κίνδυνο. Το Grexit ήταν μια απειλή που μπορούσε να απευθύνεται στην Ελλάδα μόνο από ανεύθυνους.

Κοινή ανάγνωση της συμφωνίας

Ως ένα βαθμό, για όλους αυτούς τους λόγους, το κλίμα στις Βρυξέλλες ήταν θετικότερο από ότι προβλεπόταν από την ελληνική πλευρά. Στόχος της ήταν να επανααναγνωστεί η συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου και να σταθεροποιηθεί ως αφετηρία εργασίας και για τις δύο πλευρές. Αυτό που πέτυχε, τελικά, είναι η επαναανάγνωση αυτή να είναι πολύ πιο κοντά στην ελληνική άποψη για το περιεχόμενο της συμφωνίας και πολύ μακριά από όσους νόμιζαν ότι αυτό που συμφωνήθηκε είναι, περίπου, η υλοποίηση του υπόλοιπου του τρέχοντος προγράμματος Σαμαρά-Χαρδούβελη. Όπως τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευή του μετά το τέλος της συνόδου κορυφής, «στη χθεσινοβραδινή συνάντηση επιβεβαιώσαμε κάτι εξαιρετικά κρίσιμο. Μπορεί να φαίνεται λίγο περίεργο, αλλά είναι κρίσιμο. Ότι έχουμε όλοι ενιαία ανάγνωση, την ίδια ανάγνωση πάνω στη συμφωνία της 20ης του Φλεβάρη.» Ο πρωθυπουργός προχώρησε ένα βήμα ακόμα και είπε και τι σημαίνει αυτό στην πράξη. Απαρίθμησε: «Πρώτον, δεν υπάρχει η λεγόμενη πέμπτη αξιολόγηση. ∆εν υποχρεούται δηλαδή η Ελλάδα να λάβει υφεσιακά μέτρα. Όπως αυτά που περιλαμβάνονταν στο περιβόητο email του πρώην υπουργού Οικονομικών, του κ. Χαρδούβελη. ∆εύτερον, ως προς τις μεταρρυθμίσεις που θα υλοποιήσουμε κατέστη σαφές ότι οι ελληνικές αρχές θα έχουν την ευθύνη για τη συγκρότηση της λίστας των μεταρρυθμίσεων, προφανώς για τη νομοθέτησή τους και την υλοποίησή τους. Και, τρίτον, ξεκαθαρίσαμε και ζητήματα που αφορούν τη διαδικασία. Οι συνομιλίες για θέματα πολιτικής θα γίνονται στις Βρυξέλλες, στη συνάντηση του Brussels Group, όπως ονομάστηκε. Στην Αθήνα θα γίνονται αποστολές μόνο για τη συγκέντρωση τεχνικών πληροφοριών.»

Π.Κ.

Νίκη στα σημεία

Ασφαλώς αυτή η «νίκη στα σημεία» της ελληνικής κυβέρνησης στη βάση μιας πολιτικής διαπραγμάτευσης δεν σημαίνει και ότι δεν άφησε πίσω προβληματικά σημεία και ασάφειες που αργότερα στο έδαφός τους θα φυτρώσουν αγκάθια. Το πιο σπουδαίο πρόβλημα είναι ότι η χρηματοδότηση δεν θεωρήθηκε αυτοδίκαιη, εφόσον ορίστηκε η συμφωνία 20ης Φεβρουαρίου ως το μοναδικό ισχύον πρόγραμμα, αλλά συμφωνήθηκε ότι θέλει το επακόλουθο της κατάρτισης λεπτομερούς και ποσοτικοποιημένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων και της έγκρισής του από το Γιούρογκρουπ. Το πακέτο των μεταρρυθμίσεων, λοιπόν, τώρα είναι το πιο σοβαρό ζήτημα για την ελληνική κυβέρνηση και δεν επιτρέπει καμία καθυστέρηση. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αναλογιζόμενος τη σοβαρότητα αυτού του ζητήματος έσπευσε να διαβεβαιώσει τους ηγέτες της ΕΕ ότι θα γίνει το ταχύτερο δυνατόν. Ο κ. Ολάντ σε δηλώσεις του ανέφερε ότι ο Αλέξης Τσίπρας τον διαβεβαίωσε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να παρουσιαστούν το γρηγορότερο δυνατόν οι μεταρρυθμίσεις, ώστε το Γιούρογκρουπ να λάβει αποφάσεις για τη χρηματοδοτική στήριξη της Ελλάδας. Αλλά και η κ. Μέρκελ στη συνέντευξή της θα σημειώσει ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να παρουσιάσει συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να αντικαταστήσει τις μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν γίνει με νέα ισοδύναμα μέτρα. Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι ακριβώς το ίδιο. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κρατήσουμε την Ελλάδα στο ευρώ, είπε. Το είδος των μεταρρυθμίσεων που θα προταθούν είναι το ένα ζήτημα. Το μείζον, όμως, πρόβλημα είναι αυτές να έχουν, όπως δεσμεύτηκε η ελληνική πλευρά, και «θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα». «Τα μέτρα των μεταρρυθμίσεων που είμαστε αποφασισμένοι να υλοποιήσουμε θα έχουν θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα του 1-1,5%.» Και θέλοντας να προϊδεάσει για το πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρόσθεσε ο Αλέξης Τσίπρας: «Είχαμε τονίσει ότι με την κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας θα πάψουν να πληρώνουν στην Ελλάδα οι συνήθεις ύποπτοι. Έρχονται μεταρρυθμίσεις που θα μεταφέρουν το κόστος από τη μεσαία τάξη σε αυτούς που δεν έχουν πληρώσει το μερτικό τους στο λογαριασμό». Παύλος Κλαυδιανός

Για το “πραγματικά αλλιώς” στο ∆ήμο Θεσσαλονίκης

∆

ήμος Θεσσαλονίκης, μια μεγάλη ιστορία, ή ένα «μεγάλο μαγαζί», όπως αντιμετωπίζεται μέχρι σήμερα. Μια πόλη που μοιάζει να πνίγεται από της ίδιες της τις επιλογές. Μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του ∆ήμου, η διοίκηση Παπαγεωργόπουλου που για δεκαετίες «κυβερνούσε» και έτρωγε δημόσιο χρήμα με αποκορύφωμα το σκάνδαλο με την υπεξαίρεση εκατομμυρίων από τα ταμεία του ∆ήμου.

Παγιωμένα προβλήματα

Η σημερινή διοίκηση Μπουτάρη, η παράταξη «Πρωτοβουλία», εκλέχτηκε με κεντρικό σύνθημα «Να φύγει η δεξιά που τα έφαγε». Με προφίλ προοδευτισμού και με σύμμαχο τον Γιώργο Παπανδρέου, ο Γιάννης Μπουτάρης, γνωστός επιχειρηματίας της πόλης γίνεται ∆ήμαρχος. ∆ιαρκής η μιντιακή στήριξη της διοίκησης σε όλη την πενταετή θητεία της. Μιας διοίκησης που μόνο που έχει να απολογήσει είναι «η τότε αλλαγή του αέρα της Θεσσαλονίκης». Ο συνιδρυτής της Πρωτοβουλίας, πλέον μαύρο πρόβατο, (στέλεχος της ∆ΗΜΑΡ), έχει δηλώσει πως η παράταξη έχει γραφειοκρατικοποιηθεί και πως ο κ. Μπουτάρης λειτουργεί ως απόλυτος μονάρχης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της «μοναρχίας» το γεγονός ότι ο Γιάννης Μπουτάρης εξανάγκασε τον Κωνσταντίνο Ζέρβα σε παραίτηση από τη θέση του αντιδημάρχου γιατί υπερασπίστηκε την απόφαση του ∆ημοτικού Συμβουλίου για τους συμβασιούχους που διεκδικούν τις θέσεις εργασίας τους. Ο κ. Ζέρβας ήταν στενός συνεργάτης, και νόμιμος αναπληρωτής του κ. Μπουτάρη όποτε αυτός απουσίαζε. Ο επί σειρά ετών αντιδήμαρχος οικονο-

“

Επαναπροσδιορίζουμε λοιπόν το ρόλο μας με μακροπρόθεσμο στόχο την ∆οιίκηση Αριστεράς στον ∆ήμο Θεσσαλονίκης και την προετοιμασία της πόλης να στηρίξει μία τέτοια διοίκηση. Άμεσοι στόχοι να οργανώσουμε τις κοινωνικές συμμαχίες, αρθρώνοντας ηχηρό λόγο και επιδεικνύοντας αποτελεσματική δράση.

μικών, Χασδάι Καπόν, επίσης από τους στενότερους συνεργάτες του κ. Μπουτάρη, παραιτήθηκε πρόσφατα για λόγους ηθικής τάξη. Έχει ασκηθεί ποινική δίωξη εις βάρος του με την κατηγορία της λήψης θαλασσοδανείου πολλών εκατομμυρίων ευρώ από την Proton Bank του κ. Λαυρεντιάδη. Όμως ο Γιάννης Μπουτάρης έχει «νωπή λαϊκή εντολή» από τις εκλογές του Μαΐου του 2014. ∆υστυχώς, η Ριζοσπαστική Αριστερά, από την τότε θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα ισχυρό αντιπαράδειγμα διεκδίκησης και διοίκησης του ∆ήμου Θεσσαλονίκης.

Και τα σημερινά δεδομένα

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μία πλούσια από πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα τετραετία. Η διοίκηση Μπουτάρη θα εξακολουθήσει να παρακμάζει πολιτικά και ηθικά. Τούτη η παρακμή κάνει φανερά τα σημάδια της στην πόλη και στους ανθρώπους της, που περισσότερο από ποτέ έχουν ανάγκη, από αυτό το «πραγματικά αλλιώς». Και που για πρώτη φορά με την κυβέρνηση Αριστεράς, αισιοδοξούμε πως θα διαμορφωθεί το πλαίσιο υλοποίησής του. Ρεαλιστική προοπτική αλλά και επιτακτική ανάγκη, λοιπόν, να δομήσουμε τις συνθήκες και το πρόγραμμα ώστε ο ∆ήμος Θεσσαλονίκης να φύγει όντως από τα χέρια της δεξιάς, που μέχρι σήμερα διοικεί. Επαναπροσδιορίζουμε λοιπόν το ρόλο μας με μακροπρόθεσμο στόχο την ∆οιίκηση Αριστεράς στον ∆ήμο Θεσσαλονίκης και την προετοιμασία της πόλης να στηρίξει μία τέτοια διοίκηση. Άμεσοι στόχοι να οργανώσουμε τις κοινωνικές συμμαχίες, αρθρώνοντας ηχηρό λόγο και επιδεικνύοντας αποτελεσματική δράση. Ο λόγος και η δράση μας επομένως να είναι επαρκώς ριζοσπαστικοί ώστε να μπολιάζουν με τα προτάγματά μας, επαρκώς εναλλακτικοί, ώστε να ελκύουν, επαρκώς κινηματικοί ώστε να διεκδικούν. Για να φτιάξουμε, με άλλους όρους και άλλη διάθεση, το «πραγματικά αλλιώς»… Ιάσων Μπαντιος, Νοτοπούλου Κατερίνα μέλη δημ. Παράταξης: Θεσσαλονίκη-ανοιχτή πόλη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆εν θέλουμε ερπύστριες στη γιορτή μας

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

κυβέρνηση της Αριστεράς, η οποία βρίσκεται εν μέσω μιας δύσκολης διαπραγμάτευσης με τους εταίρους και τους θεσμούς, επιδιώκει αυτή την περίοδο τον μέγιστο βαθμό συναίνεσης στο εσωτερικό μέτωπο, και για αυτό το λόγο αποφεύγει κάθε μορφής «προστριβές», είτε με τους συγκυβερνώντες Ανεξάρτητους Έλληνες, είτε με ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού, το οποίο θεωρεί ότι οι στρατιωτικές και μαθητικές παρελάσεις αποτελούν στοιχεία τόνωσης μιας, χαμένης εδώ και καιρό, εθνικής αξιοπρέπειας. Στο κάτω-κάτω της γραφής, μια υπαναχώρηση στο πεδίο του συμβολικού δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση δεν είναι αριστερή. Απόδειξη του χαρακτήρα της, άλλωστε, είναι το ήδη κατατεθειμένο προς διαβούλευση σχέδιο νόμου του υπουργείου ∆ικαιοσύνης. Προσπάθησα, παραπάνω, να κάνω τον συνήγορο του διαβόλου, παρουσιάζοντας τα πειστικότερα επιχειρήματα που ακούστηκαν αυτές τις μέρες, για τη δικαιολόγηση ή τον υποβιβασμό της απόφασης περί παρέλασης-λαΐκού πανηγυριού από ανθρώπους, που σέβομαι και

εκτιμώ. ∆εν συμφωνώ, όμως. Για να το ξεκαθαρίσω, εξαρχής, θα μπορούσα να απαντήσω σε όλα αυτά με μια φράση: Είτε έτσι, είτε αλλιώς, δεν θέλουμε ερπύστριες στη γιορτή μας.

Τι σημαίνει συμβολικό;

∆εν πρόκειται για ένα δευτερεύον ζήτημα. Η θέση περί κατάργησης των στρατιωτικών παρελάσεων είναι ένα πάγιο αίτημα της ανανεωτικής αριστεράς, εδώ και δεκαετίες. ∆εν χρειάζεται καν να μπω στον κόπο να επαναλάβω τους λό-

Τι είπε (πραγματικά) ο Βαρουφάκης

τη συζήτηση στην Επιτροπή της Βουλής την περασμένη ∆ευτέρα όπου εγκρίθηκε ο διορισμός της νέας ηγεσίας του ΤΑΙΠΕ∆ ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας επικαλέστηκε δεσμεύσεις του Γιάνη Βαρουφάκη ότι «οι ιδιωτικοποιήσεις και τα έσοδά τους θα πρέπει να πηγαίνουν για το χρέος». Αργότερα, αναγνώρισε πως στο ίδιο κείμενο αναφέρεται πως οι στόχοι που είχαν τεθεί για το χρέος ήταν υψηλοί και θα έπρεπε να μειωθούν. Πάλι όμως δεν ανέφερε το πλήρες απόσπασμα από την ομιλία του Γιάνη Βαρουφάκη στο Eurogroup της 11ης Φεβρουαρίου που παραθέτουμε σε δική μας μετάφραση: «τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις μπορεί να συμβάλλουν στη βελτίωση της προβολής του χρέους. Όμως, οι δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης έπεσαν έξω. Οι ποσοτικοί στόχοι πρέπει να είναι ρεαλιστικοί. Οι εξαναγκαστικές πωλήσεις σε περιβάλλον ύφεσης είναι αδικαιολόγητες. Οι αρχές θα διακόψουν όλες τις πωλήσεις που δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον» (σελ. 20). Παρακάτω, επισημαίνει πως οι στόχοι ιδιωτικοποιήσεων που περιγράφονται στο μνημόνιο δεν επιτεύχθηκαν ποτέ. Τα πραγματικά έσοδα ανήλθαν στο 1,6 δισ. το 2011, ήταν μηδενικά το 2012, στο 1 δισ. το 2014 και αναμένεται να ανέλθουν στο 1,5 δισ. το 2014 και στα 2,2 δισ. το 2015. «Οι αριθμοί

γους, τόσο αυτονόητο το θεωρώ. Αν κάποιος αναγνώστης επιθυμεί, μπορεί, με μια απλή αναζήτηση στο ιντερνέτ, να βρει μερικές εκατοντάδες κείμενα, άρθρα, προγραμματικές θέσεις, μανιφέστα, αφίσες.... Εδώ, θέλω απλώς να ασχοληθώ με το επιχείρημα περί «συμβολικής κίνησης». Τι σημαίνει συμβολικό; Πρόκειται για κάτι υλικότατο, πιο υλικό κι από έναν τοίχο. Όχι μόνο για τους πρωταγωνιστές -τους μαθητές και τις μαθήτριες, αλλά και τους άμοιρους φαντάρους,

καταδεικνύουν την αδυναμία των ιδιωτικοποιήσεων να αποφέρουν σημαντικά έσοδα για την αποπληρωμή του χρέους. Η νέα κυβέρνηση προτίθεται να διακόψει αυτήν τη συστημική προσέγγιση στο συγκεκριμένο θέμα. Από αυτήν τη στάση αναμένεται να προκύψει έλλειμμα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, όμως θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερα έσοδα μακροπρόθεσμα, καθώς θα αποφευχθούν οι εκπτώσεις στις αποτιμήσεις όπως και η πώληση στοιχείων ενεργητικού που δεν είναι προς το συμφέρον του ελληνικού λαού. Η νέα θέση προφανώς θα επιδεινώσει τη βιωσιμότητα του χρέους βραχυπρόθεσμα, απομακρύνοντας την επίτευξη του στόχου 124% του ΑΕΠ έως το 2020, αλλά αναμφισβήτητα θα βελτιώσει την τροχιά του χρέους σε πιο μακροπρόθεσμη βάση. Σε σχέση με τις ανάγκες χρηματοδότησης, η τρύπα από τα προβλεπόμενα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ύψους 2,2 δισ. θα μπορούσε να καλυφθεί κατά ένα μεγάλο μέρος από τα κέρδη ύψους 1,9 δισ. των κεντρικών τραπεζών από την κατοχή των ελληνικών ομολόγων» (σελ. 22).

Συνάντηση φίλων και συντρόφων

Το Σάββατο 28 Μαρτίου, ώρα 7:30 μμ, στο Νέο ∆ημαρχείο Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα του νερού, θα βρεθούν φίλοι και σύντροφοι που συναντήθηκαν στη φυλακή και στις εξορίες της χούντας να τα πουν. Μετά, σε μια παρακείμενη ταβέρνα θα πιουν και ένα ποτήρι, συζητώντας όχι μόνο για τα παλιά και για τα τωρινά Επικοινωνήστε με τον Περικλή Τερζή (τηλ:2310699203, 6974807561 και Βασίλη ∆εμουρτζίδη (6973881912).

που εξαναγκάζονται να γυαλίζουν σίδερα ή να μαθαίνουν βήμα. Αλλά για όλους κι όλες εμάς, που δεν θεωρούμε ότι μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί ή πρέπει να καταφεύγει σε στιλβωμένα άρματα μάχης για να μας κάνει περήφανους. Και μάλιστα, να μας καλεί να χορέψουμε, στην πλατεία Συντάγματος, με παιανίζουσες μπάντες, όλοι αγκαλιασμένοι, αριστεροί και ακροδεξιοί, ζητιάνοι και λαθρέμποροι καυσίμων, φοιτητές και τραπεζίτες. Γιατί αυτή είναι, μεταφρασμένη σε πραγματικούς όρους, η προβαλλόμενη ως «απλά» συμβολική, «εθνική ομοψυχία» και «εθνική ανάταση».

Το ακριβότερο αντίτιμο

∆εν θεωρώ ότι το ένα τρίτο των ελλήνων ψηφοφόρων έγινε, ξαφνικά, αριστερό. Ούτε και πιστεύω ότι θα πάθει κανείς κάτι, επειδή και φέτος θα γίνει στρατιωτική και μαθητική παρέλαση, στο πλαίσιο των εορτασμών για την Ελευθερία. Από την άλλη μεριά, όμως, (κατάλοιπο, ίσως, μιας ξεπερασμένης», για πολλούς, συγκεκριμένης αριστερής οπτικής) υποστηρίζω ότι η μεταβολή των συνειδήσεων υποβοηθάται και με πράξεις ρήξης με το παρελθόν, με την κυρίαρχη ιδεολογία. Ότι τα στερεότυπα οφείλουν να ανατρέπονται, ότι το εθνικό αφήγημα πρέπει σιγά σιγά να ξηλώνεται. Και δεν νομίζω ότι η κατάργηση, τουλάχιστον των μαθητικών παρελάσεων, είναι δα και κανένα επαναστατικό βήμα, το οποίο θα συναντούσε την πάνδημη κατακραυγή των εθνικά σκεπτόμενων και αγωνιούντων συνανθρώπων μας. Μπορεί, βέβαια, και να κάνω λάθος. Υπάρχουν συναινέσεις και συναινέσεις, συμβιβασμοί και συμβιβασμοί. Σημασία έχει πού τίθεται, κάθε φορά, η γραμμή άμυνας και, κυρίως, για χάρη ποιου, βραχυπρόθεσμού ή μακροπρόθεσμου στόχου. Ας ελπίσουμε ότι η απόφαση για την φετινή διεξαγωγή των παρελάσεων να είναι το ακριβότερο αντίτιμο που θα πληρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ στον ελάσσονα κυβερνητικό του εταίρο. ∆εν το θεωρώ ασήμαντο, αλλά το προτιμώ από άλλα, πολύ πιο επικίνδυνα, όπως κάτι δηλώσεις περί της ΕΛ∆ΥΚ ως «πρώτης δύναμης επίθεσης» εναντίον του «προαιώνιου εχθρού μας»...

“

Πέτρος Ιωσήφ Σταγκανέλης

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆υσμενείς συσχετισμοί, θετικό αποτέλεσμα Τι άφησε πίσω της η εφταμερής των Βρυξελλών

θετική αίσθηση που προκύπτει από την ανάγνωση της κοινής ανακοίνωσης για την εφταμερή, τελικά, συνάντηση των Βρυξελλών, αφήνει μια ευχάριστη γεύση στην ελληνική πλευρά, ιδίως μετά τις φαρμακερές επιθέσεις που είχαν προηγηθεί διαμορφώνοντας δυσμενέστατο κλίμα. Το ίδιο και το ρεπορτάζ που τη συνοδεύει περιγράφοντας όσα προηγήθηκαν και όσα διαμείφθηκαν στη διάρκεια αυτής της σημαντικής συνάντησης κορυφής. Ας μη βιαστούμε να μιλήσουμε για νίκη, όχι γιατί είναι ασήμαντα τα όσα συμφωνήθηκαν, αλλά γιατί, όπως πολλές φορές έχουμε πει, αυτός ο αγώνας που δίνει η ελληνική κυβέρνηση, είναι αγώνας διαρκείας, που δεν θα κριθεί σε μια αναμέτρηση. Η αλήθεια είναι ότι ένα από τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας που πιστοποιεί η κοινή ανακοίνωση, είναι η επιβεβαίωση της τομής, σε σχέση με τα μνημόνια, που αντιπροσωπεύει η απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου, και η επικύρωση της μεταφοράς των διαπραγματεύσεων από το επίπεδο των τεχνικών κλιμακίων της τρόικας στο πολιτικό επίπεδο των Βρυξελλών. Πράγματα που διεκδικούσε η ελληνική πλευρά. ∆εν περιμένουμε, δηλαδή, πια την αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής των μνημονίων από την τρόικα, προκειμένου να αρχίσει η σταδιακή εκταμίευση των ποσών που είχαν συμφωνηθεί με τη δανειακή σύμβαση.

Θα περάσουμε κι από άλλους κάβους

Ωστόσο, η πορεία από εδώ και πέρα δεν πρέπει να φανταστούμε ότι θα είναι ανθόσπαρτη. Η τακτική των ασφυκτικών πιέσεων δεν φαίνεται να αλλάζει παρά τη διακήρυξη «πνεύματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης». Άλλωστε, στο τέλος του τετραμήνου, κι αν ακόμα όλα πάνε καλά στο μεταξύ, μας περιμένει η διαμόρφωση της τελικής συμφωνίας και το κρίσιμο ζήτημα της διαπραγμάτευσης για το χρέος. Στη διάρκεια αυτής της πορείας καραδοκούν παντοειδείς κίνδυνοι: Οι συσχετισμοί διεθνώς και στην ΕΕ, αλλά και εντός των χωρών-μελών μπορεί αυτή τη στιγμή να ήταν ευνοϊκοί για τη συγκεκριμένη συμφωνία, δεν σημαίνει, όμως, ότι είναι αμετάβλητοι. Ακόμα και για τις μεταρρυθμίσεις που περιγράφονται με σχετική σαφήνεια, υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπούν σε «μεταρρυθμίσεις» επώδυνες με την πιε-

Μπορούμε να πούμε ότι η 20ή Μαρτίου θα αποτελέσει ένα μάλλον ευτυχές χρονικό ορόσημο. Ένα χρονικό σημείο από το οποίο, με καλύτερες συνθήκες από τις φημολογούμενες ή απειλούμενες, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει το δύσκολο αγώνα με στόχο να μεταβάλει τους υφεσιακούς αντιοικονομικούς και αντικοινωνικούς όρους, που μας είχα επιβληθεί επί πέντε χρόνια

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

στική παρέμβαση εκ των έξω ή και εκ των έσω. Χρειάζεται, λοιπόν, επαγρύπνηση και σταθερός προσανατολισμός. Η οικονομική ανάκαμψη, που αποτελεί πρωτογενή επιθυμία και στόχο της ελληνικής πλευράς, και προσδοκάται ακόμη και από την εφαρμογή των μέτρων κατά της ακραίας φτώχειας, ενδέχεται να συναντήσει εμπόδια ή να καθυστερήσει. Χρειάζεται, συνεπώς, ο στόχος να εξειδικευτεί τόσο που ο βαθμός πραγμάτωσής του να μπορεί να ελεγχθεί και να προωθείται σχεδόν καθημερινά. Σε κάθε κρίσιμη καμπή, όσοι επιβουλεύονται τη σχετικά αυτόνομη από εξαρτήσεις πορεία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ και έχουν στόχο να περιορίσουν όσο γίνεται περισσότερο το περιθώριο των κινήσεών της, θα εντείνουν τις πιέσεις τους για την προώθηση κυβερνητικών σχημάτων «εθνικής συνεννόησης», καλλιεργώντας ακόμα και κλίμα ανασφάλειας στην κοινωνία. Η κυβέρνηση, αν θέλει να διατηρήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, είναι υποχρεωμένη να τις αποκρούει καλλιεργώντας ταυτόχρονα το πνεύμα της λαϊκής ενότητας, που δεν είναι αυτονόητη και εκ των προτέρων δεδομένη.

Θετικό ορόσημο

Με την ελπίδα ότι αυτοί – ίσως και άλλοι– κίνδυνοι θα αντιμετωπιστούν με επιτυχία, μπορούμε να πούμε ότι η 20ή Μαρτίου θα αποτελέσει ένα μάλλον ευτυχές χρονικό ορόσημο. Ένα χρονικό σημείο από το οποίο, με καλύτερες συνθήκες από τις φημολογούμενες ή απειλούμενες, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει το δύσκολο αγώνα με στόχο να μεταβάλει τους υφεσιακούς αντιοικονομικούς και αντικοινωνικούς όρους, που μας είχα επιβληθεί επί πέντε χρόνια. Πρόκειται για μια συγκρατημένη και όχι υποκειμενική εκτίμηση, που μάλλον ανταποκρίνεται και στη γενική αίσθηση που έχει διαμορφωθεί στην πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας. Μόνο η ηγεσία της Ν∆ φαίνεται ότι αδυνατεί να αντιληφθεί αυτή την πραγματικότητα. Η δή-

λωση του κ. Σαμαρά αμέσως μετά τη δημοσίευση της κοινής ανακοίνωσης αυτό πιστοποιεί: εξακολουθεί να μιλάει για τρόικα (τη στιγμή που ούτε και τα αντιπολιτευόμενα μίντια δεν χρησιμοποιούν τον όρο), να μην αντιλαμβάνεται την τομή που αφήνει πίσω την λογική των μνημονίων και να επιμένει ότι «ο χρόνος και τα χρήματα τελειώνουν» (τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση και χρόνο κέρδισε και χρηματοδοτικές ανάσες πήρε).

Χωρίς πολιτικά επιχειρήματα οι μνημονιακοί

Η ηγεσία της Ν∆, δέσμια της αυτοκαταστροφικής επιδίωξης της να δικαιωθεί μέσα στην εκλογική ήττα, χωρίς τη δυνατότητα ή την τόλμη να αναθεωρήσει την πολιτική τής υποστήριξης των μνημονίων ως μιας σωτήριας λύσης, φαίνεται να βγαίνει η μόνη αδιαμφισβήτητα ηττημένη από τη συμφωνία της Πέμπτης (Παρασκευής). Γιατί το μόνο βέβαιο που προκύπτει από αυτήν με σαφήνεια, είναι ότι τα μνημόνια και η λιτότητα δεν ήταν μονόδρομος. Στην πραγματικότητα ήταν επιλογή και των «εταίρων» και των «ημετέρων». Μπορούσαν δε να αποτραπούν, ή έστω να υπονομευθούν υπό μία προϋπόθεση: ότι θα έβρισκαν μεθοδική και αποφασιστική αντίσταση από μια κυβέρνηση που θα ενεργούσε με γνώμονα το συμφέρον των λαϊκών τάξεων. Η πραγματικότητα αυτή είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στο εσωτερικό των παλαιών (και νέων, όπως το Ποτάμι) πολιτικών σχηματισμών, που θεωρούν θέσφατο την πολιτική τής μνημονιακής λιτότητας, και δείχνουν να ανησυχούν και να ταράσσονται κάθε φορά που αμφισβητείται. Γιατί είναι σαν να τους αφαιρεί το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, αφήνοντάς τους έκθετους στα μάτια των πολιτών που κάθε τόσο τρομοκρατούσαν, για να τους κρατούν έγκλειστους στη στρούγκα των μνημονίων και της λιτότητας. Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ποια τα συμπεράσματα από τις εξελίξεις της προηγούμενης βδομάδας; Πώς τοποθετούνται οι διάφορες πλευρές για τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου; Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η ευρεία λαϊκή στήριξη στην κυβέρνηση και πώς θα σταματήσει τα φάλτσα που παρατηρούνται; Πώς θα παρέμβει η κυβέρνηση για τα κόκκινα δάνεια και πώς θα υποστηριχθεί η προοπτική ανάπτυξης; Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης απαντά στις ερωτήσεις της «Εποχής».

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Υπό το φως των σφοδρών αντιστάσεων στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου και της προσπάθειας να γυρίσει προς τα πίσω το περιεχόμενό της, προς το μνημόνιο μπορούμε να πούμε ότι ήταν μια καλή για μας συμφωνία; Αντέξαμε τρεις διαδοχικές πιέσεις, οι οποίες, για κάποιους, θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανυπόφορους κραδασμούς στην παρούσα κυβέρνηση. Αντέξαμε και ξεπεράσαμε την πίεση αναφορικά με τις καταθέσεις στις τράπεζες και μάλιστα με απόλυτα λογικό τρόπο, με αποτέλεσμα και οι ίδιοι οι πολίτες να συμπεριφερθούν με ψυχραιμία και εμπιστοσύνη. Αντέξαμε και ξεπεράσαμε επίσης τη δραματική υστέρηση των εσόδων, που είχε σχεδιάσει αποχωρώντας η προηγούμενη κυβέρνηση, ελπίζοντας σε αριστερή παρένθεση. Ο τρίτος τομέας πίεσης, ο οποίος αντιμετωπίστηκε με επιτυχία, αφορούσε το αν η Ελλάδα θα έβρισκε τα χρήματα να καλύψει όχι μόνο τις ανάγκες σε μισθούς και συντάξεις, αλλά και τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Παρά τη συμφωνία της 20ης Φλεβάρη, οι πιέσεις συνεχίστηκαν με κάποιους να επιδιώκουν την ακύρωσή της στην πράξη. Αυτό αποτελεί απάντηση σε όσους έσπευσαν να υποστηρίξουν ότι η συμφωνία ήταν μια μεγάλη υποχώρηση από την πλευρά της νέας κυβέρνησης –

Θα βάλουμε τις βάσεις για να ανθίσει η κοινωνική οικονομία

Πότε θα υποβληθεί το σχετικό νομοσχέδιο για τα κόκκινα δάνεια και σε τι πόρους θα στηριχθεί; Το σχέδιο αποβλέπει στη δημιουργία ενός δημόσιου φορέα διαχείρισης κόκκινων στεγαστικών δανείων. Ο φορέας θα ξεκινήσει να λειτουργεί με κεφάλαιο που θα αξιοποιηθεί για να αποκτηθούν τα δάνεια από τις τράπεζες. Οι τράπεζες ήδη έχουν εγγράψει προβλέψεις ζημιών, οπότε το συνολικό εξυγιαντικό αποτέλεσμα θα είναι πολλαπλάσιο. Προτεραιότητα έχουν βέβαια τα νοικοκυριά που βρίσκονται κάτω ή κοντά στο όριο της φτώχειας. Ο φορέας θα εξετάζει κάθε περίπτωση και θα αποφασίζει ανάλογα τις ρυθμίσεις. Όταν οι δανειολήπτες είναι σε θέση να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, ο φορέας θα εισπράττει έσοδα και θα έχει πόρους για την αυτοχρηματοδότησή του. Χρονικά υπολογίζουμε ότι η πρότασή μας θα είναι έτοιμη σε 4 με 6 μήνες. Επιθυμούμε, επίσης, να απαλλάξουμε τις επιχειρήσεις από συσσωρευμένα βάρη που ξέκοψαν λόγω της κρίσης και αδυνατούν να εξυπηρετήσουν. Έχοντας αυτό στο μυαλό, θα προωθήσουμε όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις να «ανασάνουν» διατηρώντας τη μέριμνα για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος Ποια είναι η στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον; Θέλουμε να προσανατολίσουμε τους πόρους της οικονομίας στην εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, του δυναμικού ανθρώπινου δυναμικού, με παράλληλη ενίσχυση της εξωστρέφειας και των εγχώριων διασυνδέσεων. Προτεραιότητα θα έχουν τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, που αξιοποιούν το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας που σήμερα διαρρέει στο εξωτερικό. Θέλουμε επίσης, στο πλάι του ιδιωτικού τομέα και της δημόσιας παρέμβασης να αναπτυχθεί ένας τρίτος πυλώνας της οικονομίας, η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Πρόκειται για έναν κλάδο ιδιαίτερα αναπτυγμένο στο εξωτερικό, που όμως στην Ελλάδα ελάχιστα υπήρχε πριν την κρίση. Τα αδιέξοδα που γέννησε η κρίση έβαλαν τους σπόρους να αναπτυχθούν εγχειρήματα αλληλεγγύης. Αυτά θέλουμε όχι μόνο να τα ενθαρρύνουμε αλλά και να βάλουμε τις βάσεις για να ανθίσει η κοινωνική οικονομία, δηλαδή δράσεις που δεν έχουν ως στόχο το ιδιωτικό κέρδος αλλά το όφελος της κοινωνίας συνολικά. Οι δομές αυτές δεν θα πρέπει να υποκαταστήσουν την παρουσία του ∆ημοσίου αλλά να προστεθούν σε αυτή, επιτυγχάνοντας μια ποιοτική αλλαγή στη διάρθρωση της οικονομίας, που θα εγκαταλείπει τις αδιέξοδες νεοφιλελεύθερες πολιτικές και θα λειτουργεί προς όφελος των πολλών και ασθενέστερων.

Είμαστε η πρ με αντινεοφι Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΣΤΑΘΑΚΗ

αν ήταν όντως έτσι, τότε δεν θα υπήρχε λόγος να επιδιώκει την ακύρωσή της η άλλη πλευρά. Τα επιχειρήματα και η πολυδιάστατη πολιτική συμμαχιών που αναπτύχθηκε, αποδείχθηκαν απολύτως επαρκή, ώστε να ακυρωθεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση της συμφωνίας και να ξεκινήσει η υλοποίησή με νέα συγκεκριμένα βήματα σε συμφωνία με τους εταίρους.

Η γεωπολιτική διάσταση

Η γεωπολιτική διάσταση στην ελληνική περίπτωση είναι ένα σημαντικό δεδομένο. Πώς μπορεί, όμως, να αξιοποιηθεί χωρίς να προκληθούν βλάβες; Πώς κρίνεις ότι χειριστήκαμε ως τώρα αυτή τη διάσταση; Αναφέρθηκα ήδη στην πολυδιάστατη πολιτική συμμαχιών που ακολουθούμε. Είδατε τα αποτελέσματά της. Κάποιοι υποστήριζαν ότι είμαστε μόνοι μας στην ΕΕ, ότι ο συσχετισμός είναι 18-1 στο Γιούρογκρουπ κλπ. Στην πράξη δείξαμε ότι δεν είναι έτσι. Ότι ο έλληνας πρωθυπουργός μπορεί να κάθεται σε ένα τραπέζι με τους ηγέτες των δύο μεγαλύτερων εταίρων μας και τους επικεφαλής των κοινοτικών οργάνων και όχι μόνο να μην αισθάνεται μόνος, αλλά η συζήτηση να καταλήγει σε συμφωνία, στη βάση των απόψεων που είχαν από την αρχή διατυπωθεί από εμάς ως βιώσιμη λύση. Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας είναι μια εξαιρετικά σημαντική διάσταση, την οποία αντιλαμβάνονται και παραδέχονται δημόσια όλο και περισσότεροι από τους συνομιλητές μας. Είναι μια βασική πτυχή της πολιτικής συζήτησης που βρίσκεται σε εξέλιξη, μια πτυχή που νομίζω ορθώς αναδείξαμε. Ειδικά τώρα, που η χώρα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αστάθειας, με την κρίση στην Ουκρανία βόρεια, στην Αφρική νότια και δυτικά και στη Μ. Ανατολή ανατολικά, η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να αναδεικνύει τα προτερήματα της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας, δημοκρατίας και ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή. Ως τώρα τον όρο «ρήξη» τον «διαχειριζόταν» πολιτικά η από εδώ πλευρά. Τώρα τον αποδίδουμε στην άλλη, σε μέρος της άλλης πλευράς, στους «ακραίους εκπροσώπους των δανειστών». Ποτέ δεν μιλήσαμε προεκλογικά για διάθεση ρήξης με κάποιον από τους εταίρους ή τους δανειστές μας. Αυτό που υποσχεθήκαμε και ήδη πράττουμε είναι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να εγκαταλειφθούν οριστικά οι αδιέξοδες πολιτικές των μνημονίων. Η νέα κυβέρνηση είναι η πρώτη στην Ευρώπη με ξεκάθαρα αντινεοφιλελεύθερη ατζέντα. Αυτό είναι λογικό να γεννά διαφωνίες στις συζητήσεις που έχουμε με τις άλλες κυβερνήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων συνεχίζουν να έχουν νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις. Αυτό, όμως, είναι μια πολιτική συζήτηση, που αναγνωρίζει τις διάφορες και επιζητά μέσα από διάλογο τη σύνθεση των απόψεων, στην κατεύθυνση αμοιβαία επωφελών λύσεων.

Όσο για τις αντιδράσεις από το εξωτερικό που αναφέρατε (και για τις οποίες μίλησε πρόσφατα και ο πρωθυπουργός), είναι λογικό να προκύπτουν, καθώς το νεοφιλελεύθερο κατεστημένο που κυριαρχούσε απόλυτα μέχρι σήμερα, νιώθει να αμφισβητείται. Αυτό που δεν είναι θεμιτό, είναι να υπονομεύεται ο διάλογος και να μην υπάρχει διάθεση εξεύρεσης κοινού τόπου, αλλά να επιδιώκεται η ρήξη.

Στην ελληνική πλευρά η κυριότητα των μεταρρυθμίσεων

Αν υπάρχει στρατηγική πολιτική αντίθεση όχι απλώς έλλειμμα κατανόησης, πώς μπορούμε να το υπερβούμε αυτό; Ιδίως όταν η ελληνική πλευρά ζητά να γίνει αποδεκτό ότι η προηγούμενη πολιτική έχει αποτύχει σε Ελλάδα και Ευρώπη. Μπορεί να υπάρξει κοινά αποδεκτή λύση, επομένως; Ήδη οι εταίροι μας αποδέχθηκαν την αποτυχία των προηγούμενων πολιτικών, μιλώντας ανοικτά για την ανθρωπιστική κρίση που αυτές προκάλεσαν και συμφωνώντας να συμβάλουν στην αντιμετώπισή της. Πέραν του προφανούς οικονομικού οφέλους (2 δισ. ευρώ μόνο φέτος) η παραδοχή αυτή έχει μεγάλη πολιτική σημασία, καθώς δεν γίνεται να συνεχίζουμε κάτι που όλοι συμφωνούμε ότι προκάλεσε ανθρωπιστική κρίση. Οι εταίροι μας συμφώνησαν ότι ο μόνος αρμόδιος να καθορίσει τις πολιτικές στην Ελλάδα είναι η ελληνική κυβέρνηση. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό που το κοινό ανακοινωθέν της Πέμπτης αναφέρει με σαφήνεια ότι στην ελληνική πλευρά ανήκει η κυριότητα (ownership) των μεταρρυθμίσεων. Με τους εταίρους και τους δανειστές συζητάμε την πολιτική κατεύθυνση και στη συνέχεια εμείς αποφασίζουμε και πράττουμε. Αυτά αφορούν το εσωτερικό. Η κυβέρνηση που ψήφισαν οι Έλληνες, θα είναι εκείνη που θα κυβερνά τον τόπο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πιστεύουμε ότι αρκετές από τις πολιτικές που επικράτησαν τα προηγούμενα χρόνια, τροφοδοτούν αντί να αντιμετωπίζουν την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ τα έλεγε αυτά εδώ και χρόνια, όταν ακόμα ήταν ένα μικρό κόμμα στο ελληνικό κοινοβούλιο. Σήμερα η πλειοψηφία του ελληνικού λαού μας έφερε στην κυβέρνηση. Προφανώς αυτό δεν σημαίνει ότι υποχρεούνται να τις υιοθετήσουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που λογοδοτούν στους δικούς τους πολίτες. Σημαίνει, όμως, ότι για πρώτη φορά θα ξεκινήσει αυτός ο διάλογος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Και ότι οι πολιτικοί συσχετισμοί μπορούν να αλλάξουν, καθιστώντας κυρίαρχες απόψεις που προηγουμένως φαίνονταν απομονωμένες. Υπό αυτό το πρίσμα αισιοδοξούμε ότι θα αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Ευρώπη, ακριβώς όπως άλλαξαν στην Ελλάδα. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο. ∆ιευρύνθηκε, αμέσως μετά το αποτέλεσμα, η βάση υποστήριξης της κυβέρνησης. Πού αποδί-

ώτη κυβέρνηση στην Ευρώπη λελεύθερη ατζέντα Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τα δικά μας συμπεράσματα

Ποιο θα ήταν ένα γενικό συμπέρασμα από αυτή την πυκνή σε συμβάντα εβδομάδα; Ο στόχος μας, δηλαδή να προχωρήσει η διαδικασία στο πλαίσιο της 20ης Φεβρουαρίου, επετεύχθη. Συμφωνήσαμε για την αναγκαιότητα άμεσης προώθησης μεταρρυθμίσεων που έχουν κεντρική θέση στο πρόγραμμά μας, όπως η αντιμετώπιση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, η αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα στην κατεύθυνση της αποτελεσματικότερης λειτουργίας του, με μεγαλύτερη διαφάνεια. Αποσαφηνίστηκε ότι ουδείς ζητά από την ελληνική κυβέρνηση να ολοκληρώσει την πέμπτη αξιολόγηση ή να εφαρμόσει το e-mail του κυρίου Χαρδούβελη. ∆έχθηκαν, επίσης, το πλαίσιο διεξαγωγής των διαβουλεύσεων που προτείναμε για την επόμενη περίοδο, με την ελληνική πλευρά να έχει την κυριότητα (ownership) για τις μεταρρυθμίσεις που θα προωθηθούν, τις πολιτικές να συζητούνται στις Βρυξέλλες και τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα να έχουν αποκλειστικά ρόλο συλλογής στοιχείων. Οι εταίροι μας αναγνώρισαν, τέλος, ότι στην Ελλάδα υπάρχει ανθρωπιστική κρίση και συμφώνησαν να συμβάλλουν οικονομικά στην αντιμετώπισή της. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς αναγνωρίζει την ανάγκη να γυρίσουμε σελίδα. δεις το φαινόμενο; Πόσο μπορεί να αντέξει; Πώς μπορεί να διαφυλαχθεί; Η κυβέρνηση κατάφερε με τις πρώτες κινήσεις της να συσπειρώσει γύρω της ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Άνθρωποι που δεν είχαν ποτέ διανοηθεί ότι θα στηρίξουν μια κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς, σήμερα επενδύουν τις ελπίδες τους σε αυτή. Πρόκειται για μια από εκείνες τις ιστορικές στιγμές που οι κοινωνικές διεργασίες οδηγούν σε μια βαθιά πολιτική μεταστροφή αναδιατάσσοντας τους συσχετισμούς στην κοινωνία. Οι πολίτες αυτοί αναγνωρίζουν σε μας τη συνέπεια στις θέσεις και τις προτά-

σεις μας, καθώς και την καθαρότητα στο λόγο αλλά και τιην προοπτική ρηξης με τις κυρίαρχες δομές συμφέροντων. Χρέος μας είναι να μην τους απογοητεύσουμε. Όχι μόνο επειδή αυτό θα υπονόμευε τη δυναμική που αναπτύσσει η Αριστερά στον τόπο αλλά και επειδή θα επέφερε ένα βαρύτατο πλήγμα στη δημοκρατία μας. Οι πολίτες τους τελευταίους μήνες δείχνουν να πιστεύουν ξανά στους θεσμούς και να δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για την πολιτική. Εμείς θέλουμε να τους κάνουμε να δουν διαφορετικά και τη σχέση τους με το κράτος, αναμορφώνοντας τη δημόσια διοίκηση και θέτοντάς την στην υπηρεσία του πολίτη και όχι επιμέρους συμφερόντων. Καθώς θα κινούμαστε στην κατεύθυνση αυτή, η σχέση με τους πολίτες θα δυναμώνει, επιτρέποντας στον τόπο να γυρίσει σελίδα, εγκαταλείποντας τα βάρη που μας κληροδότησε ο δικομματισμός των προηγουμένων 4 δεκαετιών.

Επιθυμούμε τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση

Η κυβέρνηση έχει πετύχει το μείζον, λοιπόν, αλλά πάσχει στα δεύτερα, τρίτα, τέταρτα κτλ θέματα. Αποκαλύφθηκε ότι δεν υπήρχαν, επεξεργασμένες θέσεις ή και εκεί όπου υπήρχαν κάποτε τώρα παρακάμπτονται. Προκύπτουν συχνά δια-

“

Επιθυμούμε να προχωρήσουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Ο διάλογος στον οποίο καλούμε τις πολιτικές δυνάμεις δεν είναι προσχηματικός – άρα δεν θέλουμε να τον προκαταλάβουμε ανακοινώνοντας αναλυτικές θέσεις που δεν επιδέχονται βελτιώσεις.

φωνίες. Πώς μπορούν όλα αυτά να ξεπεραστούν; Κατ’ αρχάς, για το θέμα των διαφωνιών. Χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ανέκαθεν η συνύπαρξη διαφορετικών απόψεων και η αναζήτηση κοινών τόπων. Τα χρόνια που προηγήθηκαν καταφέραμε να οικοδομήσουμε ένα αρκετά αποτελεσματικό πλαίσιο κοινής λειτουργίας, τόσο σε επίπεδο θεσμών όσο και σε πολιτική κουλτούρα. Σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες, πρωτόγνωρες προκλήσεις. Είναι απολύτως λογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Όσο για τις θέσεις, βεβαίως και υπάρχουν. Έχουν εκφραστεί αναλυτικά στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, ενώ αποτυπώνονται και στην επιστολή Βαρουφάκη και φυσικά στο εν εξελίξει νομοθετικό έργο της κυβέρνησης . Υπάρχει και κάτι άλλο. Επιθυμούμε να προχωρήσουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Ο διάλογος στον οποίο καλούμε τις πολιτικές δυνάμεις δεν είναι προσχηματικός – άρα δεν θέλουμε να τον προκαταλάβουμε ανακοινώνοντας αναλυτικές θέσεις που δεν επιδέχονται βελτιώσεις. Σαφώς και έχουμε τις απόψεις μας. Σαφώς και έχουμε την εντολή του ελληνικού λαού να τις εφαρμόσουμε. Ως δύναμη όμως που επιθυμεί να καλλιεργήσει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση στο κοινοβούλιο και πρωτίστως στον ελληνικό λαό. Την έχουμε απόλυτη ανάγκη για το δύσκολο έργο ανόρθωσης της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Πώς θα εξελιχθεί το ΑΕΠ το 2015;

Πώς μπορούμε να πετύχουμε την ανοδική πορεία του; Με τι όρους και ποιες δράσεις; Βασική προϋπόθεση για να ανακοπεί η ύφεση και να αποφευχθεί μια μακρά περίοδο μαρασμού είναι η διακοπή των πολιτικών λιτότητας. Γι’ αυτό μας ψήφισε ο ελληνικός λαός και αυτό το αποδέχθηκαν πλέον οι εταίροι μας. Στη βάση αυτή θα κάνουμε τα επόμενα βήματα για να μεταστραφει η οικονομία. Πρέπει άμεσα να απαλλάξουμε επιχειρήσεις και νοικοκυριά από τα βάρη που συσσώρευσαν οι αδιέξοδες πολιτικές τού παρελθόντος. Η ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» και των χρεών έχει αυτή τη στόχευση. Πρέπει, επίσης, να διοχετεύσουμε πόρους στην οικονομία, ώστε αυτή να «ανασάνει» και να αναπτυχθεί. Ακόμα και πριν την κρίση, πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό σε σταθερή βάση είχαν μερικές χιλιάδες επιχειρήσεις, την ώρα που στην οικονομία υπάρχουν 800.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εμείς θέλουμε αυτό να αλλάξει, προσανατολίζοντας προς τους μικρομεσαίους και τη νέα επιχειρηματικότητα τόσο τους κοινοτικούς πόρους όσο και την τραπεζική χρηματοδότηση. Αυτό, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται εδώ και δεκαετίες ο τόπος (αντιμετώπιση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και της γραφειοκρατίας, ρήξη με τη διαπλοκή, αναδιάρθρωση κρατικού μηχανισμού), θα επιτρέψουν στην οικονομία να «ανοίξει βήμα», με τα οφέλη να διαχέονται στο σύνολο της κοινωνίας, ξεκινώντας από κάτω.

Θα τον αφήσει η Μέρκελ να κυβερνήσει;

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

“

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

«Α

ν περιμένετε να σας λυθούν όλα τα προβλήματα μετά από μια συνάντηση με την Γερμανίδα καγκελάριο, θα είναι σαν να αποδέχεστε και σεις το «δικαίωμά» της να κάνει ότι θέλει στην Ευρώπη». Με τα λόγια αυτά ένας έμπειρος πολιτικός συντάκτης στο Βερολίνο έδινε την πραγματική διάσταση της συνάντησης της ∆ευτέρας μεταξύ της Ανγκέλα Μέρκελ και του Αλέξη Τσίπρα. Η Ελλάδα δεν θα πρέπει να περιμένει θαύματα από την πρώτη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην καγκελαρία. Άλλωστε, τις τελευταίες ημέρες κυβερνητικά στελέχη στο Βερολίνο επαναλάμβαναν σε κάθε ευκαιρία πως το πρόβλημα δεν είναι διμερές, αλλά αφορά τη σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη. Κάτι που βεβαίως έρχεται σε αντίθεση με την εμμονική στάση του Βόλγκανγκ Σόιμπλε που δείχνει να το έχει πάρει προσωπικά.

Στη μνήμη του Γιάννη Μπανιά

Η γερμανική “ντι Βελτ” ειρωνευόταν στα μέσα της εβδομάδας τις ελληνικές κυβερνήσεις και συγκεκριμένα τους υπουργούς των οικονομικών για την αδιαφορία τους απέναντι στην εκδήλωση πρόθεσης της Ελβετίδας συναδέλφου τους, ήδη από το Φεβρουάριο του 2014 να διερευνήσουν την πηγή προέλευσης των περίπου 8ο δισ. ελληνικών ευρώ που “αναπαύονται” στις ελβετικές τράπεζες

Το σίγουρο είναι πάντως όπως τονίστηκε τις τελευταίες ημέρες στο γερμανικό τύπο ότι η κυρία Μέρκελ αποφάσισε να «πάρει επάνω της την υπόθεση» προκειμένου να αποφορτίσει, τουλάχιστον όσο γίνεται το κλίμα που δείχνει να έχει εκτροχιαστεί με τις συνεχείς ανταλλαγές δηλώσεων υπουργικών στελεχών στις δύο πρωτεύουσες.

Σε ανώτερο επίπεδο

Κάτι αντίστοιχο θεωρούν πολλοί ότι επιδιώκει κι η Αθήνα περνώντας την πολιτική διαπραγμάτευση σε ανώτερο επίπεδο. Με άλλα λόγια το βάρος της εξεύρεσης λύσης πέφτει προσωπικά στον πρωθυπουργό, ο οποίος έχει πείσει αρκετούς ομολόγους του στην ΕΕ, ότι πράγματι πιστεύει στην ιδέα της Ευρώπης και δεν θέλει να την τορπιλίσει, αλλά να την στρέψει προς τα εκεί που κανονικά θα έπρεπε να είναι η μόνιμη κατεύθυνσή της. Προς την ανάπτυξη και την περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Η ίδια η κυρία Μέρκελ, πάντως, μιλώντας και στη γερμανική Βουλή -όπου πράγματι υπάρχουν πολλοί φανατικοί υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη- παραδέχτηκε ότι δε μπορεί να περιμένει κανείς λύσεις για όλα από μια πρώτη συνάντηση, που σε μεγάλο βαθμό θα έχει και το χαρακτήρα της γνωριμίας. Φρόντισε να επαναλάβει την ίδια πρόβλεψη και από τις Βρυξέλλες. Έτσι κι αλλιώς η καγκελάριος θεωρεί το

χρόνο σύμμαχό της και έχει πάντα το άλλοθι ότι πιέζεται εσωτερικά από τους νοικοκυραίους και τους εκπροσώπους τους στη Βουλή, που τους αρέσει να την βλέπουν σκληρή και ανυποχώρητη. Αλλά σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες γνωρίζουν καλά, ότι έστω και μερικές δηλώσεις με θετικό πρόσημο θα μπορούσαν να βελτιώσουν το κλίμα και να ξεμπλοκάρουν το σήμερα διαφαινόμενο απόλυτο αδιέξοδο. Και να στείλουν και το ζητούμενο από την Αθήνα πολιτικό σινιάλο προς τους θεσμούς, ότι θα πρέπει να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα με τη λογική του τιμωρού αποικιοκράτη.

Εκατέρωθεν προϋποθέσεις

Ξένα πρακτορεία μιλούσαν πάντως για μια διαλλακτική στάση της γερμανίδας καγκελαρίου και για διάθεσή της να προχωρήσει ακόμα και σε σημαντικούς συμβιβασμούς. Είναι βεβαίως ζήτημα ερμηνειών. Αυτό που για το Βερολίνο μοιάζει ως συμβιβασμός μπορεί για την Αθήνα να μην είναι αρκετό. Από την άλλη είναι σίγουρο πως η κυρία Μέρκελ θα επαναλάβει το γνωστό τροπάριο περί «τήρησης των κανόνων, των δεσμεύσεων και των υποχρεώσεων» και θα ζητήσει πιθανότατα και κάποια δείγματα γραφής, όπως για παράδειγμα να μην σταματήσουν όλες οι ιδιωτικοποιήσεις και να εμφανιστούν και κάποια πρώτα αποτελέσματα στην πολυδιαφημισμένη από όλες τις

κυβερνήσεις της τελευταίας πενταετίας μάχη κατά της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής. Το πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο είναι ένα ακόμα ακανθώδες ζήτημα την ώρα που η ελληνική οικονομία χρειάζεται άμεσα ενέσεις ρευστότητας. Η γερμανική «ντι Βελτ» ειρωνευόταν στα μέσα της εβδομάδας τις ελληνικές κυβερνήσεις και συγκεκριμένα τους υπουργούς των οικονομικών για την αδιαφορία τους απέναντι στην εκδήλωση πρόθεσης της Ελβετίδας συναδέλφου τους, ήδη από το Φεβρουάριο του 2014 να διερευνήσουν την πηγή προέλευσης των περίπου 8ο δισ. ελληνικών ευρώ που «αναπαύονται» στις ελβετικές τράπεζες και κυρίως τι θα μπορούσαν να αποδώσουν αυτά σε μέχρι τώρα διαφυγόντες φόρους για το ελληνικό κράτος. Και αν ο κύριος Χαρδούβελης δεν είχε αποδεδειγμένα την διάθεση να ασχοληθεί με το ζήτημα αφού ήταν συχνά απασχολημένος με το να φυγαδεύσει τις δικές του «οικονομίες» στο εξωτερικό, ο τωρινός διάδοχός του ίσως θα πρέπει να σηκώσει το τηλέφωνο και να μιλήσει με την Βέρνη. Γιατί από τις 20 Φεβρουαρίου και μετά αποδεικνύεται ότι κάθε μέρα που χάνεται φέρνει την Ελλάδα ολοένα και σε δυσχερέστερη θέση και γεμίζει χαμόγελα τα μνημονιακά χείλη σε Βερολίνο και Αθήνα.

Οι φτωχοί πληρώνουν την κρίση

Πέρασαν κιόλας τρία χρόνια από το θάνατο του Γιάννη Μπανιά, οι συγγενείς, οι σύντροφοι και οι φίλοι του θα μαζευτούν για να τον θυμηθούν και να τιμήσουν τη μνήμη του το Σάββατο 28 Μαρτίου, στις 12 μ., πάνω από τον τάφο του στο Α Νεκροταφείο Αθηνών.

τα αξιοσημείωτα αυτής της εβδομάδας και το γεγονός ότι την ημέρα διεξαγωγής της «επταμερούς» στις Βρυξέλλες το Ινστιτούτο Μακροοικονομικών Ερευνών του Βερολίνου δημοσίευε τα αποτελέσματα έρευνας, που καταδεικνύει με δραματικό τρόπο τα αποτελέσματα της φτωχοποίησης των μεσαίων και κατώτερων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας από την πενταετή εφαρμογή των μνημονίων. Συντριπτικά τα στοιχεία που αναφέρονταν στην κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων (μέχρι και 86% για τα φτωχότερα νοικοκυριά) και στις τεράστιες αδικίες της φορολογικής πολιτικής που αύξησε μέχρι και 337% την επιβάρυνση των χαμηλόμισθων και μόνο 9% εκείνη των πλουσίων. Ο γερμανικός Τύπος αναφέρθηκε εκτεταμένα στην έκθεση, αλλά παραδόξως το συμπέρασμα που προτίμησε να βγάλει δεν ήταν ότι η πολιτική αυτή πρέπει να αλλάξει. Αντίθετα συντηρητικά έντυπα που εκφράζουν το τραπεζικό και βιομηχανικό κατεστημένο έδειχναν σχεδόν να πανηγυρίζουν για το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και ζη-

•

τούσαν εμμέσως από την καγκελάριο να κάνει το τελευταίο βήμα και να ...λύσει το πρόβλημα, δίνοντας την τελική ώθηση στη χώρα μας προς το κενό. Ισως απλά ήθελαν να με αυτό τον τρόπο να μας πείσουν οριστικά, ότι η σημερινή Ευρώπη αποτελεί μια «ελαττωματική κατασκευή», όπως έγραφε το βράδυ της Πέμπτης ένας αρθρογράφος της «ντι Βελτ». Το ερώτημα είναι πόσο πληγωμένες θα βγούν τελικά από αυτή χώρες που έχουν σφηνώσει ανάμεσα στα γρανάζια της. Οριστική απάντηση σε αυτό το γρίφο δεν θα πάρουμε τη ∆ευτέρα στο Βερολίνο. Και σε αυτή την πρόβλεψη συμφωνούσαν στα προγνωστικά τους κυβερνητικές πηγές και στην Αθήνα και στο Βερολίνο. Το δράμα φαίνετσαι ότι θα συνεχιστεί. Εκτός αν ο Αλέξης Τσίπρας διαψεύσει με κάποιο τρόπο τα προγνωστικά και καταφέρει να πείσει την Ανγκέλα Μέρκελ να του δώσει την ευκαιρία να αποδείξει ότι μπορεί να κυβερνήσει. Γιατί μέχρι τώρα του αρνείται πεισματικά αυτό το κερδισμένο μέσα από τις κάλπες δικαίωμα.

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Γιατί όχι αμέσως νέο Ταμείο; Αντιδράσεις φορέων στη ρύθμιση για το ΤΑΙΠΕ∆

ην άμεση απόσυρση του άρθρου για το ΤΑΙΠΕ∆ ζήτησε με ανακοίνωσή της η «Πρωτοβουλία πολιτών για την κατάργηση του ΤΑΙΠΕ∆». Η πρωτοβουλία, που αναρωτιέται «για ποιον λόγο δεν καταργείται πρώτα το υπάρχον ΤΑΙΠΕ∆», προτείνει τη δημιουργία ενός ταμείου «που δεν θα μεταβιβάζει κυριότητα όσον αφορά στη δημόσια περιουσία και θα προχωρά σε βραχύβιες μορφές αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του, αποδίδοντας τα έσοδα σε κοινωνικές ανάγκες». Ταυτόχρονα, η πρωτοβουλία, που διερωτάται αν υπάρχει διαβεβαίωση ότι το ΤΑΙΠΕ∆ δεν θα αναγκαστεί λόγω «συνθηκών αφόρητης πίεσης από τους δανειστές και ασφυξίας των δημόσιων εσόδων» να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία, υπενθυμίζει πως «ό,τι μεταβιβάζεται στο ΤΑΙΠΕ∆ κατά το άρθρο 2 παρ. 7 του Ν. 3986/2011 δεν μπορεί να αναμεταβιβαστεί ποτέ στο ∆ημόσιο».

Η Επιτροπή Αγώνα για το Ελληνικό

Η διάταξη που έχει μπει εμβόλιμα στο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας» του Υπουργείου Οικονομικών, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό, «με την οποία όχι μόνο δεν καταργείται το ΤΑΙΠΕ∆, αλλά μεταβιβάζεται πρακτικά σε αυτό το σύνολο της δημόσιας γης της χώρας, δεν μπορεί να διορθωθεί με φράσεις που δηλώνουν καλές προθέσεις. Ζητάμε να αποσυρθεί! Στην περίπτωση που δεν αποσυρθεί και έρθει ως έχει στη Βουλή, καλούμε τους βουλευτές όλων των κομμάτων να καταψηφίσουν το Άρθρο 24. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση ενός νέου νόμου που θα καταργεί το ΤΑΙΠΕ∆ και θα αποκαθιστά όσα απαράδεκτα επιβλήθηκαν μέσω αυτού από τις μνημονιακές κυβερνήσεις».

Περισσότερη αξιοποίηση θέλουν οι ∆ήμαρχοι

Στη δική τους ανακοίνωση, οι δήμαρχοι Παλαιού Φαλήρου, Αλίμου, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Καλλιθέας, Κρωπίας, Λαυρεωτικής, ΜοσχάτουΤαύρου και Σαρωνικού εκφράζουν την αντίθεσή στην κατάργηση της «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.». «Η παραχώρηση των ακινήτων της στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων αποτελεί σαφή ένδειξη των προθέσεων της νέας κυβέρνησης να τα εντάξει σε σχέδια ιδιωτικοποιήσεων» αναφέρουν. «Τα ακίνητα της Παράκτιο Αττικό Μέτωπο», προσθέτουν, «πρέπει να έχουν σαφή δημόσιο και κοινωφελή χαρακτήρα, αλλά και μια ελάχιστη ζώνη για την εκτόνωση δημοσίων χρήσεων σε μια σειρά πυκνοκατοικημένων ∆ήμων που στερούνται δημοσίων χώρων. Αποτελούν, επιπρόσθετα, ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην προσπάθεια για να γίνει η παραλιακή μας ζώνη ο δεύτερος πόλος τουριστικής ανάπτυξης της Αττικής, (μετά το κέντρο της Αθήνας), δεδομένων και των μεγάλων πολιτιστικών έργων που εκτελούνται το τελευταίο διάστημα».

Τα περιφερειακά αεροδρόμια

Την ακύρωση της αποκρατικοποίησης των Περιφερειακών Αεροδρομίων, την άμεση αναβάθμισή τους και την κατάργηση του ΤΑΙΠΕ∆ ζητά με ψήφισμά της η «Κοινή Πρωτοβουλία Ενάντια στην Ιδιωτικοποίηση των Περιφερειακών Αεροδρομίων» στην οποία συμμετέχουν 161 φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Σωματεία από όλη την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων ο Περιφερειάρχης και οι αντιπεριφερειάρχες Ιονίων νήσων. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν την περασμένη Τρίτη επισήμαναν πως τα περισσότερα από τα προς ιδιωτικοποίηση αεροδρόμια βρίσκονται στις νησιωτικές Περιφέρειες της Ελλάδας, «γεγονός που τα καθιστά άκρως αναγκαία για την ενδοπεριφερειακή κοινωνική συνοχή, την αναπτυξιακή προοπτική των νησιών και την εθνική ασφάλεια. Είναι απόλυτα κερδοφόρες και βιώσιμες επιχειρήσεις υπό δημόσιο έλεγχο και διοίκηση, ενισχύουν σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν επιβαρύνουν τον Έλληνα φορολογούμενο και έχουν άμεσες δυνατότητες αύξησης της αποδοτικότητας - κερδοφορίας τους». Η δημιουργία ιδιωτικού μονοπωλίου στον τομέα των αερομεταφορών είναι επιζήμια για την οικονομική εξέλιξη της χώρας, προστίθεται στο ψήφισμα. «Θεωρούμε θεσμική και ηθική υποχρέωσή μας, να υπερασπιστούμε τη δημόσια περιουσία του ελληνικού κράτους» καταλήγει το ψήφισμα της Πρωτοβουλίας.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η «επανίδρυση» του ΤΑΙΠΕ∆ και οι ιδιωτικοποιήσεις

ε ανάποδο τρόπο και κάτω από ασφυκτική πίεση χρόνου άνοιξε για την κυβέρνηση το θέμα της πορείας των ιδιωτικοποιήσεων. Από τη μια μεριά είναι η θέληση των δανειστών να αναφέρονται σαφώς στη λίστα των μεταρρυθμίσεων ποιες από αυτές θα προχωρήσουν και πώς και από την άλλη οι ημερομηνίες που τρέχουν για εκείνες τις εκποιήσεις «ασημικών» του δημοσίου είχε βάλει στις ράγες η προηγούμενη κυβέρνηση. Η ρύθμιση που εισηγήθηκε η Νάντια Βαλαβάνη, και αναμενόταν να ψηφιστεί αργά το βράδυ της Παρασκευής στη Βουλή, επιδίωξε να απαντήσει και στα δύο αυτά ζητήματα μέσω μεταβατικών διατάξεων με άξονα την «επανίδρυση» του ΤΑΙΠΕ∆ που αναλαμβάνει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας απορροφώντας την ΕΤΑ∆ και την Παράκτιο Μέτωπο ΑΕ.

Μελετούνται ξένα μοντέλα

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως σε νέο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τους επόμενους μήνες, θα προβλέπεται πως τα έσοδα του νέου Ταμείου θα πηγαίνουν κυρίως (λέξη που προστέθηκε τελευταία στιγμή στο συγκεκριμένο άρθρο) για χρηματοδότηση κοινωνικής πολιτικής του κράτους και της κρατικής ασφάλισης. Η Ν. Βαλαβάνη εξήγησε ότι το κυρίως προστέθηκε για να περιλαμβάνει και άλλες δευτερεύουσες ανάγκες του ∆ημοσίου. Μέχρι τότε όμως το ΤΑΙΠΕ∆ θα διέπεται από τις διατάξεις του 3986/2011 που προβλέπουν πως τα έσοδά του μέσα σε δέκα μέρες μεταβιβάζονταν σε ειδικό λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του χρέους. Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο μελετά μοντέλα Ταμείων αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας όπως του κρατικού συνταξιοδοτικού ταμείου της Νορβηγίας, του sterreichische Industrieholding AG της Αυστρίας και του Solidium της Φινλανδίας. Αλλά πριν από αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί τι θα περιέχει το χαρτοφυλάκιο αυτού του νέου Ταμείου, δηλαδή με απλά λόγια τι τμήμα της ιδιωτικής δημόσιας περιουσίας μπορεί να αποδεσμευθεί από την ανάγκη εξυπηρέτησης ενός μη βιώσιμου χρέους. Αλλά στο ζήτημα αυτό θα επανέλθουμε όταν προχωρήσουν οι επεξεργασίες από το οικονομικό επιτελείο. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος (δηλαδή σε μια μέρα) γιατί οι προθεσμίες τρέχουν πολύ πιο γρήγορα από όσο θα επιθυμούσε η κυβέρνηση. «Υπάρχει μια ημερομηνία η οποία έχει βαρύνουσα σημασία, την οποία πρέπει να προλάβουμε να επεκτείνουμε» είπε στη Βουλή η Ν. Βαλαβάνη. «Είναι η ημερομηνία της υφιστάμενης νομοθεσίας για τον αιγιαλό. Το ισχύον πλαίσιο ορίζει ως καταληκτική ημερομηνία την 31 Μαρτίου 2015. Αν δεν έχουν μέχρι αυτή την ημερομηνία ολοκληρωθεί τα κριτήρια χάραξης

“

Η κυβέρνηση φαίνεται να βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. Μεταθέτει το σχεδιασμό για τις ιδιωτικοποιήσεις σε επόμενη φάση δημιουργώντας όμως στο μεταξύ καινούργιες ασάφειες και προβλήματα, όπως η νομική εμπλοκή της Παράκτιο Μέτωπο με το Λαγονήσι Ressort, που υποχρεώνουν σε εμβαλωματικές λύσεις.

του αιγιαλού, χάνεται ο παλιός αιγιαλός για όλη την Ελλάδα. Πρέπει να προλάβουμε λοιπόν να επεκτείνουμε αυτή την ημερομηνία ως το τέλος της χρονιάς, ώστε να μπορέσει να προστατευθεί το δημόσιο συμφέρον σε σχέση με τους αιγιαλούς και τις παραλίες».

Η νέα διοίκηση Εξίσου επείγοντα χαρακτήρα είχε και ο διορισμός της νέας διοίκησης του υφιστάμενου ΤΑΙΠΕ∆ (ανέλαβε την Τετάρτη) γιατί έπρεπε να χειριστεί την «καυτή πατάτα» του Ο∆ΙΕ. Από την προηγούμενη κυβέρνηση έχει κατακυρωθεί η πώλησή του στον ΟΠΑΠ (είναι συνεπώς μέσα στις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί και δεν αναιρούνται) αλλά η διαδικασία εκκαθάρισης καθυστερεί και ζητήθηκε η συμφωνία των ιδιωτών μετόχων του ΟΠΑΠ (Τσέχοι, Μελισσανίδης) για να παραταθεί η λειτουργία του έως τις 15 Ιουλίου. Πράγματι, η νέα διοίκηση (Πιτσιόρλας, Λεούσης) συνεννοήθηκε -σε «καλό κλίμα» όπως ανακοινώθηκε- με τον ΟΠΑΠ και η σύμβαση παρατάθηκε. Με άλλα λόγια, η νέα κυβέρνηση υποχρεώθηκε να φέρει σε πέρας μια ιδιωτικοποίηση χωρίς να έχει άλλη επιλογή. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με άλλους διαγωνισμούς που τρέχουν (ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ) για τους οποίους το υπουργείο ζή-

τησε να παραταθούν μέχρι τον Ιούνιο. Παράταση έως τις 30 Ιουνίου πήραν και οι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί ακίνητης περιουσίας, μέσω της πλατφόρμας e-auction του ΤΑΙΠΕ∆.

Οι προθεσμίες πιέζουν

Τελικά, με τα σημερινά δεδομένα, η κυβέρνηση φαίνεται να βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. Μεταθέτει το σχεδιασμό για τις ιδιωτικοποιήσεις σε επόμενη φάση δημιουργώντας όμως στο μεταξύ καινούργιες ασάφειες και προβλήματα, όπως η νομική εμπλοκή της Παράκτιο Μέτωπο με το Λαγονήσι Ressort, που υποχρεώνουν σε εμβαλωματικές λύσεις. Για το Λαγονήσι Ν. Βαλαβάνη έφερε διαδικαστική τροπολογία στην Ολομέλεια. Στο μεταξύ οι προθεσμίες τρέχουν, οι δανειστές πιέζουν και ως μοναδική πολιτική προβάλλεται η μετατροπή των πωλήσεων της δημόσιας περιουσίας αποκλειστικά σε ιδιώτες με μακροχρόνιες και αποικιοκρατικού τύπου συμβάσεις σε Συμπράξεις ∆ημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ∆ΙΤ) όπως είπε ο Στέργιος Πιτσιόρλας στη Βουλή. Αλλά αυτό θα πρέπει να συζητηθεί και να αποφασιστεί από το σύνολο του κόμματος και της κυβέρνησης γιατί συνιστά μια μείζονος σημασίας μεταστροφή. Ορέστης Φ. Αθανασίου

Ο ρατσισμός δεν χωρά εφησυχασμό

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Ε

χθροί μας είναι οι τράπεζες. Οι άνθρωποι που δουλεύουν για ένα πιάτο φαί είναι μαζί μας. Είμαστε όλοι μαζί» εξηγεί η Έλενα Παπαγεωργίου από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, με αφορμή την παγκόσμια μέρα κατά του ρατσισμού. Τα φαινόμενα ρατσιστικής βίας είτε λεκτικής, είτε σωματικής αυξήθηκαν κατακόρυφα στην Ελλάδα εν μέσω οικονομικής κρίσης και ανόδου του ακροδεξιού, φασιστικού κόμματος της Χρυσής Αυγής. «Όπως παρουσιάζεται και από την έκθεση του ∆ικτύου Καταγραφής Ρατσιστικής Βίας μετά τις συλλήψεις των μελών του κόμματος το 2013 σημειώθηκε μείωση των περιστατικών ρατσιστικής βίας. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πια τα τάγματα εφόδου ούτε ότι ο ρατσισμός αφορά μόνο τη Χρυσή Αυγή» σύμφωνα με τον δικηγόρο Θανάση Καμπαγιάννη, μέλος της πρωτοβουλίας Jail Golden Dawn. Παρά τη μείωση των ρατσιστικών επιθέσεων μετά από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, φαίνεται να υπάρχει αναζωπύρωση τέτοιων περιστατικών, όπως επισημαίνεται από όλους τους συνομιλητές. «Στη Ρόδο καταγράφηκε το Φεβρουάριο ένα φρικτό περιστατικό ρατσιστικής βίας, που δεν προβλήθηκε σχεδόν καθόλου από τα ΜΜΕ. Τρεις άντρες απήγαγαν ουσιαστικά ένα μετανάστη, τον αναισθητοποίησαν και τον βίασαν, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να χρειάζεται πολύμηνη θεραπεία στο νοσοκομείο» περιγράφει ο Πέτρος Κωνσταντίνου από την ΚΕΕΡΦΑ, ένα από τα πιο αποτρόπαια ρατσιστικά εγκλήματα του τελευταίου διαστήματος. Φαινόμενο ρατσισμού αποτελούν και τα πλείστα γεγονότα εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών, με πιο πρόσφατο παράδειγμα μιας πτηνοτροφικής μονάδας στην Πάτρα, όπου ο εργοδότης υποχρέωνε τους μετανάστες εργαζόμενους να δουλεύουν πάνω από 12 ώρες την ημέρα, να διαμένουν σε άθλιες συνθήκες, χωρίς να τους καταβάλλει τα δεδουλευμένα τους και απειλώντας τους ακόμα και με τη χρήση όπλου. Ο εργοδότης και ο επιστάτης συνελήφθησαν, μετά από καταγγελία δύο εργαζομένων και ο πρώτος κρίθηκε προφυλακιστέος. Παρόλα αυτά μόνο εφησυχασμός δεν γεννάται, με δεδομένο την αθώωση του πρώτου αντίστοιχου περιστατικού που είδε το φως της δημοσιότητας, αυτό του φραουλοπαραγωγού της Μανωλάδας.

∆ιεκδικήσεις του αντιρατσιστικού κινήματος

Μία από τις πρώτες διεκδικήσεις και, μετ’ ελπίδας, νίκη του αντιρατσιστικού κινήματος αφορά στην καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση. Το νεοναζιστικό κόμμα με θράσος κάλεσε σε συγκέντρωση κατά των μεταναστών την ίδια μέρα της παγκόσμιας αντιρατσιστικής κινητοποίησης, ενώ σε εκδήλωσή του την προηγούμενη εβδομάδα στον Πειραιά, σε εορταστική γι’ αυτούς ατμόσφαιρα μάλλον, επιτέθηκαν σε ένα νέο που έτυχε να περνά από εκεί και απλά είχε μοϊκάνα μαλλιά. «Προετοιμαζόμαστε για τη μεγάλη δίκη στις 20 Απριλίου και όσον αφορά στο ζήτημα της δικογραφίας και του προανακριτικού υλικού δεν αφήνεται καμία αμφιβολία για το αν είναι εγκληματική οργάνωση η Χρυσή Αυγή. Πολιτικά, όμως, αυτό το νομικό συμπέρασμα τορπιλίζεται από παρεμβάσεις σαν και αυτές της προέδρου της Βουλής, οι οποίες επανομιμοποιούν τη Χρυσή Αυγή

Καρέ από το κοινωνικό πείραμα της Action Aid ως πολιτικό κόμμα, με κίνδυνο να υπάρξει αντίκτυπο στην εκδίκαση της υπόθεσης», επισημαίνεται από τον Θανάση Καμπαγιάννη. «Πέραν, όμως, από τη Χρυσή Αυγή, ο ρατσισμός γεννάται και από το θεσμικό πλαίσιο. Οι προηγούμενες κυβερνητικές πολιτικές με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης καλλιέργησαν την αντίληψη πως δεν έχουμε όλοι ίσα δικαιώματα. Ή με το ζήτημα της ιθαγένειας. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή παιδιά γεννημένα εδώ, που έχουν μεγαλώσει εδώ, αλλά δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια. Ταυτόχρονα ο ρατσισμός και η ξενοφοβία ενισχύεται πάρα πολύ από την προπαγάνδα των μεγάλων ΜΜΕ και τον πολιτικό λόγο των κομματικών δυνάμεων που στηρίζουν» θέτει το εύρος του ζητήματος ο Θανάσης Κούρκουλας, μέλος της κίνησης Απελάστε τον Ρατσισμό. Πρόβλημα συναντάται και στην υπάρχουσα νομοθεσία για το φαινόμενο, σύμφωνα με τον δικηγόρο Θανάση Καμπαγιάννη, κρίνοντας τον αντιρατσιστικό νόμο αδύναμο αφού προβλέπει μόνο τις περιπτώσεις λεκτικής βίας. Παράλληλα, επισημαίνεται για μια ακόμη φορά ότι η αστυνομία παραμένει θύλακας ρατσιστικών αντιλήψεων και οι μετανάστες, από θύματα που θέλουν να κάνουν καταγγελία, καταλήγουν σαν θύτες στα κρατητήρια λόγω έλλειψης νομιμοποιητικών εγγράφων. Γι’ αυτό το λόγο οι αντιρατσιστικές οργανώσεις ζητούν το κλείσιμο των στρατοπέδων συγκέντρωσης, ιθαγένεια για τα παιδιά και νομιμοποίηση των μεταναστών, με ελπίδα πως αυτή τη φορά έχουν μία κυβέρνηση δίπλα τους σε αυτό το ζήτημα. Ενώ χαιρετίζουν και τη στάση της υπουργού Τασίας Χριστοδουλοπούλου, να μην απαντά σε ερωτή-

σεις της Χρυσής Αυγής. «∆εν απαντώ σε κόμμα που εκκρεμεί εις βάρος τους δίκη για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης και μάλιστα σε ερωτήσεις που αφορούν μετανάστες και αποτελούν την ομάδα στόχο του κόμματος. Εγώ είμαι η υπουργός που από το ρόλο μου προστατεύω τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων» σημειώνει η ίδια στην Εποχή.

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

καθώς κρίνεται πως η κοινωνία δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο ακόμα. «Σε κάθε περίπτωση, όμως, επειδή σε μια χώρα που υπάρχουν τόσοι άνθρωποι χωρίς χαρτιά, όσοι θέλουν να μείνουν, γιατί δεν θέλουν όλοι, αυτοί θα πρέπει να καταγραφούν. Γι’ αυτό θα προχωρήσω σε σχετική έκκληση και ανάλογα τον αριθμό θα δούμε αν πρόκειται για ζήτημα νομιμοποίησης ή για διαδικασία που μπορεί να υπαχθεί σε άλλες διατάξεις του μεταναστευτικού κώδικα και να λάβουν άδεια για ανθρωπιστικούς ή εξαιρετικούς λόγους». Άμεσα, όμως, θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ιθαγένειας των παιδιών δεύτερης γενιάς παρουσιάζοντας την ερχόμενη εβδομάδα τη σχετική διάταξη. «Θα υπάρχουν ρυθμίσεις με κριτήρια τη γέννηση και τις σπουδές μόνο, ώστε να μην κριθεί αντισυνταγματικός πάλι ο νόμος από το ΣτΕ. Έτσι, λοιπόν, θα προσαρμοστούμε περισσότερο προς το πνεύμα και το γράμμα του νόμου, ώστε να μην ταλαιπωρηθούν άλλο αυτά τα παιδιά». Αντίστοιχα γρήγορα πρόκειται να κινηθεί και το ζήτημα παροχής πολιτικού ασύλου στους πρόσφυγες, με προϋπόθεση βέβαια να μην παραμείνουν υποστελεχωμένες οι υπηρεσίες.

Μεταναστευτική πολιτική

Ελπίδα για αλλαγή

«Πληγώνομαι που τα σχέδια του υπουργείου δεν βρίσκουν συμπαράσταση από ένα μεγάλο κλίμα της κοινωνίας, γιατί δυστυχώς ο ρατσισμός έχει μεγάλες ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Ο ρατσισμός κάθε είδους πολιτικός, κοινωνικός, φυλετικός. Έχουμε, όμως, πείσμα και υπομονή» αναφέρει η αναπληρώτρια υπουργός Μετανάστευσης, κυρίως για την επιχείρηση σταδιακού κλεισίματος των κέντρων μεταναστών που έγειρε ξενοφοβικές αντιρρήσεις σε διάφορα τμήματα της κοινωνίας. Παρόλα αυτά η σταδιακή αποσυμφόρηση προχωράει κανονικά, με πάνω από τους μισούς μετανάστες να είναι ελεύθεροι με προσωρινή άδεια παραμονής, σύμφωνα με την υπουργό. Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θα αποφασιστεί από το υπουργείο για το ποια θα μετατραπούν σε ανοιχτούς χώρους φιλοξενίας, ποια θα κλείσουν και ποια θα παραμείνουν κέντρα κράτησης για τους μετανάστες που εκκρεμεί εις βάρος τους απέλαση για λόγους κινδύνου εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης. Το αίτημα της νομιμοποίησης των μεταναστών δεν θα είναι από τα πρωταρχικά που θα καταπιαστεί το υπουργείο,

∆εν αρκούν, όμως, τα νομοθετικά μέτρα του υπουργείου, αν επιδιώκουμε την εξάλειψη του φαινομένου του ρατσισμού. «Όταν γίνεται μία επίθεση θα πρέπει να υπάρχει κατευθείαν απάντηση από το αντιρατσιστικό κίνημα, με πορείες, συγκεντρώσεις, συναυλίες κτλ. ∆εν πρέπει να αφήνεται καμία τέτοια πράξη να περνάει έτσι, γιατί θα νομίζουν πως έχουν το περιθώριο, τη δύναμη και ότι μπορούν να μας φοβίσουν» υπενθυμίζει η Έλενα Παπαγεωργίου από το Κυριακάτικο Σχολείο. Στο αν μπορούν, όμως, να μας φοβίσουν έρχεται το ελπιδοφόρο μήνυμα από ένα «κοινωνικό πείραμα» της Action Aid (βίντεο στη διεύθυνση http://www.actionaid.gr/ratsismos3/). Η οργάνωση σκηνοθέτησε μια πράξη ρατσιστικής λεκτικής βίας σε στάση λεωφορείου, από ένα Έλληνα προς ένα μετανάστη. Οι παρευρισκόμενοι τέσσερις φορές αδιαφόρησαν, δύο επικρότησαν, αλλά δεκαπέντε υπερασπίστηκαν τον μετανάστη και είπαν «Όχι στον ρατσισμό».

Τζέλα Αλιπράντη

Το ευρωπαϊκό μαύρο πρόβατο

ΣΥΝΟ∆ΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

φού οι Ευρωπαίοι εταίροι μεταχειρίσθηκαν την Ελλάδα ως «μαύρο πρόβατο», απειλώντας την είτε με Grexit είτε με Graccident, στο τέλος αναγκάσθηκαν να υποστούν και να πληρώσουν το κόστος του παραλογισμού τους: προσφέρουν τον «σανό» που απαιτείται, προκείμενου το «μαύρο πρόβατο» να μην εξαναγκασθεί να καταφύγει σε άλλα βοσκοτόπια και όπως φαίνεται υπάρχουν και αυτά. Κι όμως, η ανθρωπιστική βοήθεια των 2 δις που εξήγγειλε ο πρόεδρος Γιούνκερ δεν ήταν καθόλου ανάγκη να είναι συνεπεία εκβιασμών και απειλών, άλλα θα μπορούσε να προέλθει αβίαστα και αυτονόητα από το απλό καθήκον αλληλεγγύης μεταξύ εταίρων στο αυτό νόμισμα. Ωστόσο, το ζήτημα είναι ότι παρ’ολο που τα 2 δις είναι 10πλασια από το ποσό των 200 εκατομμυρίων που αρχικά σχεδίαζε να αφιερώσει στους άπορους της η ελληνική κυβέρνηση και που οι ίδιοι Ευρωπαίοι εκτιμούσαν ως δήθεν « υπέρογκο » και « απαράδεκτη μονομερή ενεργεία», εν τούτοις αυτό το ποσό, ακόμη και αν θεωρηθεί ικανό για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, που άλλωστε δημιουργήθηκε με ευθύνη της λανθασμένης συνταγής που μας επέβαλαν οι εταίροι μας, πολύ απέχει από το να επαρκεί για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Μπορεί να την προστατεύσει από τον κίνδυνο του καταποντισμοί της, άλλα σίγουρα δεν επαρκεί για την αναγκαία αναθέρμανση της. Οπωσδήποτε, η Ελλάδα έχει σήμερα φθάσει σε τέτοιο σημείο που χρειάζεται επειγόντως άμεση αναθέρμανση με αυξημένη έκτακτη χρηματοδότηση: εκτός από την ανθρωπιστική κρίση υπάρχει και ο κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης, που θα πρέπει επειγόντως να αντιμετωπισθεί και όχι μόνον από την ελληνική κυβέρνηση, άλλα επίσης και όχι λιγότερο σε συνεργασία με τους εταίρους της. Στον βαθμό που οι ιθύνοντες της Ευρωζώνης κατανοούν την δραματική ελληνική κατάσταση αντιλαμβάνονται ότι στη χώρα μας προκύπτει οξύ πρόβλημα οικονομικής και κοινωνικής αποσταθεροποίησης

“

Γίνεται κατανοητό ότι η αξιολόγηση δεν θα έχει μόνο “πολιτικό χαρακτήρα”, αλλά θα πρέπει να συνυπολογισθούν οι επιπτώσεις (θετικές ή αρνητικές) στο δημοσιονομικό σκέλος. Ως εκ τούτου η όποια επελθούσα αποσαφήνιση μετά την αναφερθείσα συνάντηση των επτά, δεν φαίνεται ικανή να καθορίσει επ’ ακριβώς τα κριτήρια που θα χρησιμοποιηθούν στο Γιούρογκρουπ.

με κίνδυνο άμεσης μετάστασης όχι μόνον στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο, αλλά και στο σύνολο της νομισματικής περιοχής του ευρώ. Εφόσον, όπως τονίζει ο έλληνας πρωθυπουργός, στόχος

της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι μόνον η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, άλλα και η σταθεροποίηση της οικονομίας πριν από την αναγκαία άμεση ανάκαμψη της, λογική συνέπεια

είναι ότι νομιμοποιείται έτσι και η ανάγκη για αφενός αυξημένη χρηματοδότηση από τους εταίρους στο κοινό νόμισμα, άλλα και φυσικά αφετέρου η ταχύτατη εκπόνηση και εμφάνιση ελληνικοί σχεδίου για την άμεση καταπολέμηση της βαρύτατης απώλειας εθνικού εισοδήματος και εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, που έχουν προκύψει κατά την πρόσφατη 6ετια με ευρωπαϊκή ευθύνη και εμμονή στην διεθνώς αναγνωρισμένη ως «λανθασμένη συνταγή ». Η ελληνική κυβέρνηση επέτυχε ώστε η νέα αξιολόγηση από τους «θεσμούς» να γίνει όσον αφορά στις δίκες της δεσμεύσεις και όχι σε αυτές των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αυτό σημαίνει βεβαία ότι έγινε δεκτό από τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι τα υφεσιακά μέτρα εγκαταλείπονται, όμως αυτό δεν αρκεί, άλλα απαιτείται επίσης και η αναγνώριση της άμεσης ανάγκης για νέα μετρά που να στηρίζουν την ανακαμψιακή κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας και να εξασφαλίζεται ταυτόχρονα η χρηματοδότηση τους. Τα 2 δις είναι μια καλή αρχή, εν τούτοις με αυτά το ελληνικό παιχνίδι δεν τελειώνει, άλλα μόνον αρχίζει. Και βεβαία αυτά είναι μια σοβαρή ένδειξη ότι η διαπραγμάτευση με τους εταίρους μπαίνει επιτελούς στις ράγες, δηλαδή σε αυτές που θα έπρεπε να έχει ήδη μπει από την πρώτη στιγμή. Και φυσικά την ευθύνη για την καθυστέρηση δεν φέρουν αυτοί που εφεροντο ως «θύματα» κάποιου «μοιραίου ατυχήματος » που επεσείετο από την άλλη πλευρά, αλλά αντίθετα όσοι με αυτό το πρόσχημα ένιπταν τα χείρας τους, αντί να δεσμεύονται για την σε κάθε περίπτωση αποτροπή του. Τουλάχιστον, με την τελευταία απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών αποκλείσθηκε κάθε ενδεχόμενο είτε «εξόδου» είτε «ατυχήματος», θέτοντας έτσι τέλος σε όλη την παραφιλολογία που σχετικά διάκινειτο και η θέση της χωράς μας στην Ευρώπη αναγνωρίσθηκε ως οριστική, έστω και αν αυτό απογοητεύει όσους επένδυαν στο αντίθετο.

Καλή αρχή, στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης η συνέχεια

Του Κώστα Μελά

ο ζητούμενο από την ελληνική κυβέρνηση στη συνάντηση των επτά, την Πέμπτη 19.03.2015, ήταν μια «πολιτική συμφωνία» η οποία να αφορούσε στην επανεπιβεβαίωση της συμφωνίας του Γιούρογκρουπ της 20ης Φεβρουαρίου και στην αποσαφήνιση της «δημιουργικής ασάφειας» που αυτή περιείχε. Η επανεπιβεβαίωση χωρίς την αποσαφήνιση θα ήταν μια πράξη άνευ αντικρίσματος. Η ζητούμενη αποσαφήνιση από τη ελληνική κυβέρνηση αφορούσε: Πρώτον, να δεχτούν οι Ευρωπαίοι ότι η Ελλάδα (με τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου)βρίσκεται ήδη σε «πρόγραμμα εν εξελίξει» ώστε η ΕΚΤ να προχωρήσει σταδιακά στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος μέσω των γνωστών καναλιών (ELA, επιστροφή κεφαλαιακών κερδών της ΕΚΤ, αύξηση ορίων εντόκων γραμματίων, αποδοχή ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρα). ∆εύτερον, να μην υπάρξει η 5η αξιολόγηση του μνημονιακού προγράμματος ως προαπαιτούμενο για την όποια εκταμίευση του εναπομείναντος ποσού από το 2014 (7,2 δισ. ευρώ). Τρίτον, να είναι αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης η πρόταση για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Αυτά που φαίνονται να προκύπτουν μετά τη συνάντηση είναι τα ακόλουθα. Οι ευρωπαίοι δεν δέχθηκαν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε «πρόγραμμα εν εξελίξει». ∆έχθηκαν η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει σειρά μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αφού αξιολογηθούν (με βάση συγκεκριμένες, λεπτομερείς και κοστολογημένες προτάσεις) από το

Γιούρογκρουπ (με την τεχνική βοήθεια των θεσμών) και νομοθετηθούν από την ελληνική βουλή θα αποτελέσουν τη βάση για να γίνει αποδεκτό ότι η χώρα βρίσκεται σε «πρόγραμμα εν εξελίξει», ώστε να αρχίσουν να απελευθερώνονται πόροι. Γίνεται κατανοητό ότι η αξιολόγηση δεν θα έχει μόνο «πολιτικό χαρακτήρα» , αλλά θα πρέπει να συνυπολογισθούν οι επιπτώσεις (θετικές ή αρνητικές) στο δημοσιονομικό σκέλος. Ως εκ τούτου η όποια επελθούσα αποσαφήνιση μετά την αναφερθείσα συνάντηση των επτά, δεν φαίνεται ικανή να καθορίσει επ’ ακριβώς τα κριτήρια που θα χρησιμοποιηθούν στο Γιούρογκρουπ που θα αποφασίσει για την αξιολόγηση των ελληνικών προτάσεων. Επίσης τονίζεται με σαφήνεια ότι πρώτα θα εγκριθούν και θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις και μετά θα αρχίσει η εκταμίευση των πόρων. Για την ώρα δεν φαίνεται να απαιτούν αξιολόγηση με βάση τα μνημονιακά μέτρα, όπως αυτά είχαν συμπεριληφθεί στο e mail Χαρδούβελη. Φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι δέχονται την αντικατάσταση ορισμένων μέτρων, τα οποία η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι είναι μέτρα υφεσιακά, με άλλα μέτρα που θα προτείνει η ελληνική κυβέρνηση, αλλά θα βρίσκονται

στην ίδια κατεύθυνση με τους στόχους που απορρέουν από το προηγούμενο πλαίσιο. Σε πρώτη ανάγνωση αυτό φαίνεται ότι αφορά κυρίως τους δημοσιονομικούς στόχους όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί με την απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου (μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2015 ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία). Όμως είναι γνωστόν ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι συνδέονται άμεσα με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, κάτι που θέτει στο τραπέζι ένα ακόμη πρόβλημα. Σύμφωνα με τα παραπάνω η ελληνική κυβέρνηση κρατά στα χέρια της, σε μεγάλο βαθμό την επίλυση της διαπραγμάτευσης επ’ ωφελεία του ελληνικού λαού.

•

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

“

Ανάχωμα στην ακραία φτώχεια ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Της Ελένης Σταματάκη

ο προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου είναι το πρώτο ανάχωμα στη μάχη ενάντια στη λαίλαπα της ανθρωπιστικής κρίσης. Αποτελεί χρέος της κυβέρνησης να φέρει πρώτο για συζήτηση το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και χρέος του κοινοβουλίου να ψηφίσει αυτό το νομοσχέδιο. Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια γνωρίζει πρωτόγνωρα φαινόμενα φτώχειας και εξαθλίωσης. Η ανεργία ανέρχεται σε εξωφρενικά ποσοστά, ιδιαίτερα στους νέους και τις γυναίκες. Πολλά νοικοκυριά σήμερα μπορεί να μην έχουν κανέναν εργαζόμενο και καθόλου πόρους, ενώ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αδυνατεί να καλύψει πλέον τις βασικές του ανάγκες. Τα μέτρα που λαμβάνονται με το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι μέρος ενός συνολικού πολιτικού σχεδιασμού για να ορθοποδήσει ο λαός και να ενταχθούν οι άνεργοι και επισφαλώς εργαζόμενοι στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία. Ο άμεσος στόχος αυτού του νομοσχεδίου είναι η στήριξη όσων ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις βιοτικές τους ανάγκες, ενώ ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, η κοινωνική συνοχή και η οικονομική ανάπτυξη.

Το γκρίζο της ύφεσης

Όσον αφορά στην πόλη του Πειραιά, η κρίση εμφανίζεται μέσα από τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και τη φτωχοποίηση της τοπικής κοινωνίας. Κομβικοί τομείς απορρόφησης εργατικού δυναμικού στην πόλη του Πειραιά, όπως η ναυτιλία και το εμπόριο, έχουν πληγεί από την κρίση. Η ανεργία καλπάζει, οι αποδοχές και οι εργασιακές σχέσεις δοκιμάζονται σκληρά, πολλά καταστήματα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν. Το ιστορικό κέντρο της πόλης, όπου ο κλάδος του εμπορίου ευημερούσε και αναπτυσσόταν, σήμερα γεμίζει με κενά, σκοτεινά ισόγεια. Κάτω από τα στέγαστρα και τις εσοχές των καταστημάτων κοιμούνται άστεγοι, ενώ άνθρωποι σκυμμένοι πάνω από τους κάδους ψαχουλεύουν στα σκουπίδια. Στην πόλη μας εγκαινιάζονται δομές που δεν υπήρχαν στο παρελθόν, καθώς οι δημότες, που αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες πληθαίνουν. Είναι χαρακτηριστικά τα φαινόμενα των ανθρώπων που σχηματίζουν ουρές έξω από τις εκκλησίες για να φάνε στο συσ-

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Κομβικοί τομείς απορρόφησης εργατικού δυναμικού στην πόλη του Πειραιά, όπως η ναυτιλία και το εμπόριο, έχουν πληγεί από την κρίση. Η ανεργία καλπάζει, οι αποδοχές και οι εργασιακές σχέσεις δοκιμάζονται σκληρά, πολλά καταστήματα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν.

σίτιο, των αστέγων που στους χώρους αναμονής του λιμανιού μετατρέπουν τα καθίσματα σε αυτοσχέδια κρεβάτια, των μαθητών στα σχολεία που λιποθυμούν από την πείνα, των δημοτών που συνωστίζονται στη ∆ΕΗ για να επανασυνδέσουν το κομμένο ρεύμα.

Οι δρόμοι της αλληλεγγύης

Την ίδια στιγμή, οι κάτοικοι της πόλης και οι συλλογικότητες αυτοργανώνονται και απαντούν δυναμικά στις νέες συνθήκες συλλέγοντας ρούχα και τρόφιμα για τις άπορες οικογένειες, στήνοντας αγορές χωρίς μεσάζοντες ενάντια στην ακρίβεια των τροφίμων, καθώς και αλληλέγγυα ιατρεία και κοινωνικά φροντιστήρια. Αυτές είναι μόνο κάποιες όψεις των νέων συνθηκών που δημιούργησε η κρίση στην πόλη και τους κατοίκους της. Και η εικόνα αυτή υπάρχει σε πολλές πόλεις της χώρας. Πρόκειται για μια νέα πραγματικότητα που δεν έπεσε από τον ουρανό. Όλα τα παραπάνω δημιουργήθηκαν από τις ασκούμενες πολιτικές των απερχόμενων κυβερνήσεων, που με τη βαθιά λιτότητα και τα σκληρά μέτρα οδήγησαν στην εξαθλίωση τον ελληνικό λαό. Αυτοί που σήμερα μιλούν και ασκούν κριτική στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας τα μέτρα «ψίχουλα», είναι αυτοί που ψήφισαν τα μνημόνια και οδήγησαν τον ελληνικό λαό στη λιμο-

κτονία. Στο πλαίσιο μιας συνολικής προσπάθειάς για την καταπολέμηση της ανθρωπιστικής κρίσης, που δεν τελειώνει, αρχίζει από αυτό το νομοσχέδιο, επιτυγχάνονται τα εξής: • ∆ιασφαλίζεται η συνεργασία των δράσεων για βοήθεια σε ευπαθείς ομάδες που υλοποιούνται από όλους τους φορείς, σε μια συντονισμένη προσπάθεια κοινωνικής ανασυγκρότησης. Είναι πολύ σημαντική αυτή η συνεργασία, καθώς παύει ο ανταγωνισμός που υπήρχε ανάμεσα στις δομές και λύνονται αρκετά τεχνικά προβλήματα. • Συνυπολογίζονται και αξιοποιούνται τα υφιστάμενα προγράμματα και όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία στο πλαίσιο μιας συνολικής και ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, στον αντίποδα της προηγούμενης κυβέρνησης που δημιούργησε την κρίση, κατέστρεψε τον κοινωνικό ιστό της χώρας, οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπων στη φτώχεια και μετά έπαιρνε μέτρα για ν’ αντιμετωπίσει τα ολέθρια αποτελέσματα της πολιτικής της!

Στέγη, τροφή, ρεύμα

Ειδικότερα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πρώτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου, δηλαδή η δωρεάν επανασύνδεση και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος,

το επίδομα ενοικίου για την εξασφάλιση στέγης και η επιδότηση σίτισης σε νοικοκυριά, αποτελούν τρεις βασικούς πυλώνες, πάνω στους οποίους χτίζεται η προσωπική και συλλογική αξιοπρέπεια, το κοινωνικό κράτος, το κράτος δικαίου και αλληλεγγύης: Κανένας άνθρωπος χωρίς στέγη, κανένας άνθρωπος χωρίς τροφή, κανένας άνθρωπος στο σκοτάδι. Σε αυτά τα μέτρα θα μπορούσε να προστεθεί και ελπίζω να γίνει πολύ σύντομα, η ρύθμιση για τη δωρεάν μετακίνηση ανέργων στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τα ακτοπλοϊκά μέσα για τα νησιά μας. Τα μέτρα που υιοθετούνται με το νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση είναι η αρχή. ∆εν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανθρωπιστική κρίση είναι αποτέλεσμα των μέτρων λιτότητας των προηγούμενων κυβερνήσεων, που αφαίμαξαν τον ελληνικό λαό, και ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέχτηκε για να βγάλει τη χώρα απ’την κρίση αυτή, για να ασκήσει μια διαφορετική πολιτική, που έχει επίκεντρο τη δημοκρατία και τα συμφέροντα των πολλών. Όμως, για να ζωντανέψει ξανά ένα δάσος που κάηκε, χρειάζεται προσπάθεια, χρόνος, πίστη και υπομονή. Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει μια νέα αρχή, βαδίζοντας βέβαια σε δύσβατα μονοπάτια. Έχουμε όμως στήριγμά μας τον ελληνικό λαό και θα τα καταφέρουμε.

* Η Ελένη Σταματάκη είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ στην Α΄ Πειραιά.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Ο γύρος τού

Η σύγκρουση, πέρα από πολιτική, είναι και ιδεολογική

Στη Φρανκφούρτη το κέντρο του αγώνα

Οι πολυπληθείς διαδηλώσεις της περασμένης Κυριακής στη Βραζιλία αποκαλύπτουν το δράμα της χώρας, μαζί με αρκετή δόση γελοιότητας. σελ. 16

Την περασμένη Τετάρτη στη Φρανκφούρτη η καρδία της πραγματικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης χτύπησε ξανά. σελ. 27

ΚΟΣΜΟΥ Η Ρωσία πάνω - κάτω Τ

ο τελευταίο διάστημα γίνονται μεγάλες προσπάθειες από τη ρωσική κυβέρνηση για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων που φυγαδεύτηκαν παράνομα από τη χώρα μέσω offshore εταιρειών. Ρώσοι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν εναντίον φυσικών προσώπων από τη Ρωσία που βρίσκονταν κοντά στη σημερινή κυβέρνηση ήταν εκτός των άλλων και για να εμποδίσουν τον επαναπατρισμό κεφαλαίων στη Ρωσία. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποστήριξε, στο συνέδριο της Ρώσικης Ένωσης Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών, ότι θα δοθεί παράταση της καταγραφής από τις φορολογικές αρχές των ρώσων που ελέγχουν πάνω από το 10% επιχειρήσεων στο εξωτερικό και μέχρι σήμερα φοροδιαφεύγουν συστηματικά. Η προθεσμία έληγε κανονικά την 1η Απρίλη, αλλά παρατείνεται μέχρι την 1η Οκτώβρη. Μέχρι σήμερα υπήρξε μικρή ανταπόκριση, γιατί δεν έχει υπογραφεί νόμος για αμνήστευση των παράνομα εξαχθέντων κεφαλαίων μέσω offshore εταιρειών. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε τους ρώσους ολιγάρχες να κινηθούν γρήγορα γιατί οι οικονομικές αρχές των δυτικών χωρών θα θέσουν νέα εμπόδια στον επαναπατρισμό των ρώσικων κεφαλαίων και μετά θα είναι δυσκολότερα τα πράγματα.

Η πτώση του ρουβλιού

Οι εξελίξεις στην Κύπρο, όπου οι ρώσοι ολιγάρχες έχασαν πολλά χρήματα μεγάλωσαν τις ανασφάλειές τους και επιζητούν πλέον τρόπους επιστροφής των χρημάτων στη Ρωσία ή μέρους τους, αλλά φοβούνται τις ποινικές και άλλες ευθύνες και την αντιμετώπισή τους από τις φορολογικές αρχές. Η ανασφάλειές τους μεγάλωσαν μετά την επιβολή των οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και τη δέσμευση από τις δυτικές χώρες τραπεζικών λογαριασμών φυσικών και νομικών προσώπων από τη Ρωσία. Άλλος λόγος για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων στη Ρωσία είναι η σημερινή χαμηλή αξία του ρουβλίου που το κάνει ιδιαίτερα ελκυστικό για τους ξένους επενδυτές. Από το υπουργείο οικονομικών της Ρωσίας υποστηρίζεται, ότι αν συνεχιστεί η κατάπαυση του πυρός στη Νοτιοανατολική Ουκρανία, θα υπάρξει απότομη αύξηση της ζήτησης για επενδύσεις σε ρούβλια. Επίσης θεωρούν, ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα βοηθήσει και η άνοδος της τιμής του πετρελαίου. Από τις σημερινές τιμές θίγονται ιδιαίτερα οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες υδρογονανθράκων και κυρίως αυτές που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου το κόστος εξόρυξης είναι πολύ υψηλό. Τις τελευταίες ημέρες όταν η τιμή του πετρελαίου Brent ανέ-

βηκε κατά 5% και έφτασε στα 56,6 δολάρια/βαρέλι, το δολάριο έπεσε κάτω από τα 60 ρούβλια που ήταν το υψηλότερο χαμηλό των τελευταίων 2,5 μηνών. Οι τελευταίες εξελίξεις δημιουργούν κλίμα αισιοδοξίας στη Ρωσία και το υπουργείο εξωτερικών βλέπει στοιχεία σταθεροποίησης. Ο υπουργός οικονομικών Αντών Σιλουάνοφ ανέφερε ότι υπάρχει, παρόλη τη μείωση των ρυθμών ανάπτυξης κατά 3% το 2015, θετική δυναμική σε πολλούς κλάδους της οικονομίας , όπως είναι η παραγωγή προϊόντων διατροφής και η μεταλλουργεία.

Πάει για κούρεμα το χρέος της Ουκρανίας;

Το εξωτερικό δημόσιο χρέος της Ουκρανίας στα τέλη του 2014 ήταν 69,8 δις δολάρια. Το 14,9% πρέπει να εξοφληθεί κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, ενώ το 47,6% το 2016-2019. Η κατάσταση της ουκρανικής οικονομίας, μετά από ένα χρόνο πολεμικών συγκρούσεων είναι σε οριακό σημείο. Ακόμη δεν έχει εξοφλήσει ομόλογα ύψους 17 δις δολαρίων που έληξαν το 2014. Γι’ αυτό η υπουργός οικονομικών της Ουκρανίας και αμερικανή υπήκοος Νατάλια Ντζαρεσκο προσπαθεί να πείσει τους πιστωτές να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους. Σε τηλεδιάσκεψη τους πρότεινε η αναδιάρθρωση να είναι συνδυασμός κουρέματος και επιμήκυνση στην καταβολή των δόσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση ωθεί την ουκρανική κυβέρνηση το ∆ΝΤ, το οποίο με τελεσίγραφο προειδοποίησε το Κίεβο, ότι δεν θα λάβει την επόμενη δόση των 5 δις δολαρίων αν δεν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση μέχρι τον

“

Ιούνη. Ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο στη συνάντησή του με το σουηδό πρωθυπουργό Στεφαν Λεβεν υποστήριξε ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί οικονομική βοήθεια ύψους 400 δις δολαρίων για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σύμφωνα με το μνημόνιο που έχει υπογράψει η Ουκρανία με το ∆ΝΤ, από τα 40 δις δολάρια τα 15,3 δις δολάρια θα πάνε κατευθείαν στην αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Αυτή τη στιγμή πάνω από το 50% των ουκρανικών ομολόγων βρίσκεται στα χέρια των Franklin Templeton, Black Rock και Pinco. Επομένως η αναδιάρθρωση του χρέους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτά τα funds. Οι πιστωτές της Ουκρανίας προσέλαβαν για σύμβουλο τη Black Stone. Η ουκρανική πλευρά εκπροσωπείται από την επενδυτική τράπεζα Lazard. Οι παραπάνω σύμβουλοι είχαν ανάμειξη στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και αυτό ανησυχεί σφόδρα αρκετούς ουκρανούς οικονομικούς αναλυτές, επειδή η ελληνική αναδιάρθρωση θεωρείται παράδειγμα προς αποφυγή. Φοβούνται ότι μια τέτοια αναδιάρθρωση θα εκτινάξει το εξωτερικό χρέος και θα μειώσει περαιτέρω το ΑΕΠ της Ουκρανίας. Σύμφωνα με επίσημες πηγές το ουκρανικό υπουργείο οικονομικών ζητάει να γίνει κούρεμα του 40-50%, ενώ οι πιστωτές θα δέχονταν ένα 2-30%. Κύκλοι της ουκρανικής κυβέρνησης υποστηρίζουν, ότι η αναδιάρθρωση του χρέους αφορά και τη Ρωσία, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους πιστωτές της Ουκρανίας. Ο ρώσος υπουργός οικονομικών Αντων Σιλουάνοφ δήλωσε, ότι η χώρα του δε θα προχωρήσει σε κούρεμα του ουκρανικού χρέους, ούτε σε παράταση στην καταβολή των δόσεων αποπλη-

Από τις σημερινές τιμές θίγονται ιδιαίτερα οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες υδρογονανθράκων και κυρίως αυτές που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου το κόστος εξόρυξης είναι πολύ υψηλό. Τις τελευταίες ημέρες όταν η τιμή του πετρελαίου Brent ανέβηκε κατά 5% και έφτασε στα 56,6 δολάρια/βαρέλι, το δολάριο έπεσε κάτω από τα 60 ρούβλια που ήταν το υψηλότερο χαμηλό των τελευταίων 2,5 μηνών

ρωμής του. Υπενθύμισε, ότι το ∆εκέμβρη 2015 η Ουκρανία πρέπει να πληρώσει στη Ρωσία 3 δις δολάρια από ομόλογα που λήγουν. Από την άλλη άφησε ένα παράθυρο ανοικτό, συμπληρώνοντας ότι όλα είναι φήμες και ότι μέχρι τώρα η ουκρανική πλευρά δεν έχει διατυπώσει επίσημα παρόμοιο αίτημα στη Ρωσία. Υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια από τη χειροτέρευση της ζωής στην Ουκρανία, ένα χρόνο μετά την ανατροπή του Γιανουκόβιτς. Υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια μεταξύ των πολιτών για τον τρόπο που τους χρησιμοποίησε η ∆ύση. Αρχικά τους οδήγησε σε ένα αιματηρό εμφύλιο με πρόσχημα τη μη υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ και στη συνέχεια τους έδωσε πολύ λιγότερα από αυτά που έδινε στην κυβέρνηση Γιανουκόβιτς. Η άσχημη οικονομική κατάσταση δημιουργεί τριβές στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Αυτές τις μέρες εκτοξεύονται αλληλοκατηγορίες για διαφθορά στο εσωτερικό της. Ο ελεγκτής των δημοσίων οικονομικών μετά την απομάκρυνσή του κατηγόρησε τον πρωθυπουργό, ότι αντί να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα διαφθοράς, χρησιμοποιεί στο έπακρο όλα τα παράνομα μέσα που κληρονόμησε από την προηγούμενη κυβέρνηση για ιδιοτελείς σκοπούς. και για αθέμιτο πλουτισμό. Μιχάλης Ρένεσης

στα δίκτυα του κόσµου

∆ΙΕΘΝΗ

www.odhbsas.wordpress.com

Σταματήστε το τέιζερ

Τις έντονες αντιδράσεις οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων έχει προκαλέσει η απόφαση δικαστηρίου της Αργεντινής να επιτρέπεται ελεύθερα το τέιζερ από την αστυνομία, βάζοντας σε κίνδυνο την υγεία και την σωματική ακεραιότητα των θυμάτων. Να σημειωθεί, ότι μετά τα ασφαλιστικά μέτρα που έκαναν το 2010 εκατοντάδες ακτιβιστές ζητώντας να σταματήσει η χρήση του επειδή παραβιάζεται η σύμβαση του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων, με δύο δικαστικές αποφάσεις το τέιζερ χρησιμοποιούταν μόνο σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις.



www.aristeguinoticias.com

Ενάντια στην απόλυση

Υπερασπιζόμενοι το  δικαίωμα στην ενημέρωση και στην

ελευθερία της έκφρασης, περισσότεροι από 175.000 άνθρωποι υπέγραψαν στην διαδικτυακή εκστρατεία ενάντια στην απόλυση της μεξικάνας δημοσιογράφου Κάρμεν Αριστέγκουι από τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό MVS Radio στον οποίο εργαζόταν. Η δημοσιογράφος απολύθηκε μετά από έντονες κυβερνητικές πιέσεις, εξαιτίας της αποκάλυψης που έκανε σχετικά με την ύπαρξη ενός εκατομμυρίου δολαρίων σε εταιρεία που ανήκει στην σύζυγο του προέδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο και το οποίο δεν είχε δηλωθεί. www.facebook.com/romani

Οργή για την αθώωση

Οργή έχει προκαλέσει  στους Ρομά της Σλοβακίας η πρόσφατη

απόφαση δικαστηρίου που αθώωσε δέκα βασανιστές αστυνομικούς. Οι αστυνομικοί δικάστηκαν για μια σειρά αδικημάτων (απειλές με σκύλους, ξυλοδαρμούς, διάφορους εξευτελισμούς, κλπ) που είχαν κάνει το 2009 μέσα σε ένα αστυνομικό τμήμα εναντίον έξι παιδιών Ρομά ηλικίας 11 -15 χρόνων, και αθωώθηκαν επειδή το δικαστήριο έκρινε ότι το βίντεο που αποδείκνυε τους βασανισμούς δεν ήταν επαρκές στοιχείο για την ενοχή τους.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Η Ευρώπη ανοίγει λογαριασμό στην Τράπεζα του Πεκίνου Τ

ο γεωπολιτικό αντάρτικο των ευρωπαίων συμμάχων της Ουάσιγκτον τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Πρώτη αποκολλήθηκε από το αμερικανικό άρμα η Βρετανία, έχοντας καταλάβει προς τα πού φυσάει ο άνεμος, και ξεκαθάρισε ότι θα συμμετάσχει στην υπό σύσταση Ασιατική επενδυτική Τράπεζα της Κίνας. Το παράδειγμα της ακολουθούν Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και όχι μόνο… ∆εν είναι μυστικό ότι η ανερχόμενη παγκοσμίως Κίνα παίζει το παιχνίδι του παγκόσμιου αποικιακού καπιταλισμού καλύτερα και από τους δυτικούς εμπνευστές του. Το Κομουνιστικό Κόμμα Κίνας γνωρίζει εξίσου καλά ότι η οικονομικοπολιτική διείσδυση σε άλλες χώρες πραγματοποιείται καλύτερα μέσω ισχυρών διεθνών οικονομικών θεσμών. Επομένως, τα 50 δις δολάρια της επενδυτικής Τράπεζας που ιδρύει, αποτελούν αναγκαία κίνηση αν θέλει να σπάσει το μονοπώλιο των Αμερικανών με ∆ΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα.

Καθοριστική κίνηση

Το ίδιο όμως αντιλαμβάνονται και οι Ευρωπαίοι που στον παγκόσμιο οικονομικό στίβο βρίσκονται πίσω από Αμερική και Ασία. Πολύ άπλα με την επενδυτική Τράπεζα που συστήνεται δίπλα ακριβώς στο Ταμείο των BRICS, η νέα Κίνα έκανε την καθοριστική επεκτατική της κίνηση. Σε ένα τέτοιο μέγεθος μπροστά, είτε θα κάνεις πίσω, είτε θα συμμετάσχεις για να παραμείνεις σχετικός με τις εξελίξεις. Αυτό σκέφτηκε πρώτη η Βρετανία και

παρά τις αμερικανικές υποδείξεις έσπευσε να δηλώσει συμμετοχή στο παγκόσμιο πρότζεκτ του Πεκίνου. Μέσω αξιωματούχων η Ουάσιγκτον το μόνο που ψέλλισε ήταν κάποιες επιφυλάξεις ως προς την διαφάνεια και τα ήθη της διοίκησης ενός νέου θεσμού, που βέβαια δεν θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο της και που θα λειτουργεί πλήρως ανταγωνιστικά προς ∆ΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα. Πέρασαν λίγα 24ωρα και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, μιλώντας για την Γερμανία, την Ιταλία και την Γαλλία ανακοίνωσε ότι οι σημαντικές αυτές ευρωπαϊκές οικονομίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Βρετανών, προς τέρψιν των Κινέζων αλλά και των Ρώσων που στηρίζουν το αντίπαλο δέος του ∆ΝΤ, το ταμείο των BRICS.

Χρυσόστομος Λουκάς

Όλοι μέσα στο παιχνίδι

Το αντάρτικο όμως φαίνεται να συνεχίζεται με πληροφορίες να αναφέρουν ότι στο κινέζικο άρμα σκοπεύουν να συμμετάσχουν ακόμα Λουξεμβούργο, Ελβετία μέχρι και η… Νότιος Κορέα. Η δε Αυστραλία, πιο στενή σύμμαχος των Αμερικανών και από τη Βρετανία, λέει ότι θα λάβει σύντομα μια απόφαση. Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που στην ΕΕ δίνουν και παίρνουν τα τρομοσενάρια περί Grexit σαν να μην υπάρχει ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον και ευρωπαϊκοί φόβοι για αστάθεια την χειρότερη δυνατή στιγμή. Τόσο ηχηρή είναι η

Στο δρόμο θα σπάσουμε το φόβο Μ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΣΤΗΝ ΤΥΝΗΣΙΑ

ε τους διοργανωτές να ελπίζουν ότι θα συγκεντρώσουν περισσότερους από 60.000 ανθρώπους, ξεκινάει την Τρίτη το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στην Τυνησία. Μέχρι χτες περίπου 4.300 οργανώσεις από όλο τον κόσμο είχαν επιβεβαιώσει την συμμετοχή τους, ενώ στο πρόγραμμα υπάρχουν περισσότερες από 1.000 αυτοοργανωμένες δραστηριότητες. Οι εκδηλώσεις, που γίνονται και πάλι στην Τύνιδα λόγω της τεράστιας επιτυχίας που είχε το ΠΚΦ του 2013, θα ξεκινήσουν με τη μεγάλη διαδήλωση της Τρίτης που θα ξεκινήσει από το ∆ημοτικό Θέατρο και θα καταλήξει στην πλατεία των ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου, και θα ολοκληρωθούν με την διαδήλωση και την συναυλία το βράδυ του Σαββάτου.

Οι θεματικές

τρομοκρατία με το ελληνικό ζήτημα που μάλλον πέρασε στα ψιλά το καλά πληροφορημένο δημοσίευμα του WSJ για το πώς σκέφτεται (σ.σ. πλέον) η Μέρκελ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, « Η κυρία Μέρκελ εξακολουθεί να βλέπει ένα Grexit ως εξαιρετικά ανεπιθύμητο. Θα καθιστούσε την ευρωζώνη χρονίως εύθραυστη αποδεικνύοντας ότι η ιδιότητα του μέλους δεν είναι μόνιμη, θα προκαλούσε οικονομική σπέκουλα εναντίων άλλων μελών με πρόβλημα, θα μπορούσε επίσης να καταστήσει την Ελλάδα ανεξέλεγκτη εντός ΕΕ και ΝΑΤΟ, περιπλέκοντας τις προσπάθειες της ∆ύσης να αντιμετωπίσει γεωπολιτικές προκλήσεις, από Ρωσία μέχρι Μέση Ανατολή»

Οι κεντρικές θεματικές που έχουν προγραμματιστεί είναι πέντε: α) το θέμα των συνόρων, που σχετίζεται με την αποικιοκρατία, τα απελευθερωτικά κινήματα, τους πολέμους και την μετανάστευση β) η αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα, και η σχέση τους με την καταπολέμηση των διακρίσεων, την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των γυναικών, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, και τους αγώνες των ιθαγενών λαών γ) η κοινωνική δικαιοσύνη, που περιλαμβάνει συζητήσεις για τα κοινωνικά δικαιώματα, την κοινωνική προστασία, τους εργατικούς αγώνες,

την παράνομη εργασία, και τον τόπο έκφρασης των νέων κοινωνικών κινημάτων δ) το θέμα της οικονομίας, που εδώ θα αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις απέναντι στην ασυδοσία των πολυεθνικών, στο χρέος, και στο κυρίαρχο οικονομικό σύστημα ε) η ιθαγένεια, οι κινητοποιήσεις για την δημοκρατική μετάβαση και οι εναλλακτικοί τρόποι οργάνωσης των ανθρώπων. Παράλληλα, σε άλλους χώρους θα γίνουν και διάφορες άλλες συζητήσεις, όπως για το περιβάλλον, την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, την κλιματική αλλαγή, το νερό, την διατροφική επάρκεια, και άλλες.

Στον απόηχο του χτυπήματος

Το Φόρουμ γίνεται στον απόηχο του πολύνεκρου τρομοκρατικού χτυπήματος που έγινε την Τετάρτη στην Τύνιδα, για αυτό και ο εκπρόσωπος Τύπου Abderrahmane Hedhili δήλωσε ότι «περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαία η μεγάλη συμμετοχή των πολιτών, που θα είναι και η κατάλληλη απάντηση όλων των δυνάμεων της ειρήνης και της δημοκρατίας για μια καλύτερη κοινωνία, για έναν άλλο κόσμο εφικτό που θα μας χωράει όλους, ελεύθερο και ανεκτικό». Και συμπλήρωσε ότι «η επιτυχία του Φόρουμ θα είναι η καλύτερη απάντηση από τα κάτω ενάντια στον θρησκευτικό φανατισμό, την τρομοκρατία και την μυθοποίησή της. Στο δρόμο θα σπάσουμε το κλίμα του φόβου». Να σημειωθεί, ότι σε ανακοίνωση του το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς καταδίκασε την επίθεση που έγινε λίγες μέρες πριν από την έναρξη του ΠΚΦ, που αποτελεί έναν μοναδικό χώρο για την συζήτηση και την συνάντηση των κοινωνικών κινημάτων σε όλο τον κόσμο, ενώ η Μάϊτε Μόλα είπε ότι η τρομοκρατία δεν θα μπορέσει να φιμώσει τις φωνές των λαών που αρθρώνονται σε όλο τον κόσμο, και ενισχύουν τους αγώνες ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό και την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση». Η αντιπρόεδρος του ΚΕΑ συμπλήρωσε ότι «κανείς δεν μπορεί να σπάσει τη βούληση της σύγκλισης που βοηθά να αλλάξει η ισορροπία των δυνάμεων σε παγκόσμια κλίμακα, ειδικά σε περιόδους όπου η δημοκρατία γίνεται κάθε μέρα φτωχότερη, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις χώρες που δέχονται επιθέσεις από τους φονταμενταλιστές τρομοκράτες και τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα». ∆ημήτρης Γκιβίσης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2014

Μεγάλη δοκιμασία για τη γαλλική κυβέρνηση ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

ι νομαρχιακές εκλογές στη Γαλλία –οι κάλπες για τον πρώτο γύρο στήθηκαν σήμερα– ασφαλώς έχουν τοπικό χαρακτήρα, όμως η έκβασή τους θα έχει γενικότερες επιπτώσεις για τη χώρα, καθώς το ήδη βεβαρυμένο κλίμα θα χειροτερεύσει. Η γαλλική κυβέρνηση έκανε ότι περνούσε από το χέρι της για να καταλήξουν οι εκλογές αυτές σ’ ένα φιάσκο. Η κυβέρνηση των σοσιαλιστών βρίσκεται σχεδόν απομονωμένη και από τους πιο στενούς και παραδοσιακούς συμμάχους της, όπως οι οικολόγοι, και αναμένεται να βγει από τις εκλογές με σημαντικές απώλειες, χάνοντας ακόμα και μερικά από τα προπύργια του Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΣΚ). Η ήττα του ΣΚ, η αποχή που προβλέπεται να είναι μαζική, καθώς η άνοδος του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν, που όλα δείχνουν θα έχει ένα υψηλό ποσοστό, συνθέτουν το νέο πολιτικό τοπίο. Την εξέλιξη αυτή δεν ήταν δύσκολο να την προβλέψει όποιος παρακολούθησε την πολιτική του Φρ. Ολάντ και του πρωθυπουργού Μανουέλ Βαλς. Από την άνοιξη του 2014, με τον πρώτο του γενικό πολιτικό λόγο στην πρωθυπουργία, ανακοίνωσε τη μεταρρύθμιση στο περιφερειακό επίπεδο με την κατάργηση και τη συγχώνευση νομαρχιών. Για να επανέλθει αργότερα, τον Νοέμβριο, λέγοντας ότι είναι «αναγκαίοι οι ενδιάμεσοι θεσμοί» μεταξύ της περιφέρειας και των κοινοτήτων. Τελικά, οι τεχνοκράτες παρουσίασαν μια «σουρεαλιστική» μεταρρύθμιση, όπως τη χαρακτήρισαν αναλυτές στην «Τριμπιούν», χωρίς μέχρι και τις τελευταίες ημέρες πριν τις εκλογές να έχουν καθοριστεί οι αρμοδιότητες των νέων νομαρχιών. Σ’ αυτή τη «σουρεαλιστική» κατάσταση θα πρέπει να προσθέσουμε την ένταση που καλλιεργήθηκε με την ενορχήστρωση των μίντια που ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο προβάλλοντας τη Μαρίν Λεπέν και το κόμμα της, χωρίς να διαφαίνεται καθαρά ποιο πολιτικό σχέδιο μπορεί να εξυπηρετείται. Στις αρχές της εβδομάδας πριν τις εκλογές, η «Λε Μοντ» στην ηλεκτρονική της έκδοση ανέφερε ότι «η Λεπέν τρίβει τα χέρια της από τη χαρά της, για τη βεβαιότητα της νίκης της». Και το γαλλικό κρατικό κανάλι της έδωσε αρκετό χρόνο για να αναλύσει τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στην Τυνησία!

Χωρίς διάλογο

Έτσι, οι γάλλοι ψηφοφόροι προσέρχονται σήμερα στις κάλπες, χωρίς να έχουν συζητήσει τα προβλήματα, χωρίς να γνωρίζουν ποιο θα είναι το μέλλον του θεσμού της νομαρχίας, που είχε σημαντικές αρμοδιότητες στον κοινωνικό τομέα (βοήθεια σε παιδιά, ηλικιωμένα άτομα και γενικά σε όσους έχουν ανάγκη με βάση ένα μίνιμουμ εισόδημα (RSA), αλλά και στον τομέα της εκπαίδευσης (μεταφορά μαθητών) και στον πολιτισμικό τομέα (βιβλιοθήκες, μουσεία κ.λπ). Αυτές οι υπηρεσίες φαίνεται ότι περιορίζονται μετά τις περικοπές των δημόσιων δαπανών, μπορεί ακόμα και να καταργηθούν. Ο πρωθυπουργός

Πού πας μ’ αυτό στο χέρι;

ΣΤΙΣ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Ελπιδοφόρα δύναμη συνεργασίας Αριστεράς - Οικολόγων

Στην προεκλογική καμπάνια

“

Η άκρα δεξιά που συσπειρώνει όλα τα αντιδραστικά στοιχεία, φαίνεται πως μπορεί να κερδίσει νομαρχίες και καντόνια. Εκφράζονται φόβοι ότι με μια τέτοια εξέλιξη θα έχει δυσάρεστες συνέπειες στις τοπικές κοινωνίες.

Μανουέλ Βαλς ενεργοποιήθηκε το τελευταίο διάστημα, αφού διαπίστωσε πως η πολιτική του οδηγεί σε αδιέξοδο, όχι για να την αλλάξει, αλλά να ζητήσει τη βοήθεια της αριστεράς, ώστε να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος αύξησης της εκλογικής δύναμης της Λεπέν. Στο ίδιο μήκος κύματος βγήκε και ο γραμματέας του ΣΚ Κριστόφ Καμπανελί, ο οποίος αναρωτήθηκε πού πάει η αριστερά. Ταυτόχρονα, κάλεσε τις αριστερές δυνάμεις –και ιδιαίτερα τους βουλευτές τού κόμματός του, να ευθυγραμμιστούν με την κυβέρνηση, γιατί ενεδρεύει ο κίνδυνος ανόδου του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν.

∆εξιά - ακροδεξιά χωρίς διαχωριστικές γραμμές Ο Νικολά Σαρκοζί, πρόεδρος του δεξιού κόμματος UMP, προβάλλεται ο ίδιος σαν ο κατάλληλος για την αντιμετώπιση του Εθνικού Μετώπου. Όμως και τα δύο κόμματα δεν συζητούν καθόλου το γεγονός ότι επί των ημερών τους και με τις πολιτικές τους έδωσαν τη δυνατότητα στο Εθνικό Μέτωπο να παίζει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ο Σαρκοζί είχε προχωρήσει ακόμα περισσότερο μετατοπίζοντας τις διαχωριστικές γραμμές, ή και εγκαταλείποντάς τες, ανάμεσα στα κόμματα και το κόμμα της άκρας δεξιάς, υιοθετώντας μια σειρά θέσεις της για τους μετανάστες, την εθνική ταυτότητα, αλλά κυρίως με τη φιλοπόλεμη πολιτική του στις γειτονικές αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής. Μετά από αυτά, πόσο αστεία μπορεί

να φαίνεται η δήλωση κατά της Ελλάδας για τη δήθεν απειλή περί τζιχαντιστών.

Ακόμα χειρότερες μέρες

Η πολιτική ζωή της Γαλλίας σήμερα έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά. Η άκρα δεξιά που συσπειρώνει όλα τα αντιδραστικά στοιχεία, φαίνεται πως μπορεί να κερδίσει νομαρχίες και καντόνια. Εκφράζονται φόβοι ότι με μια τέτοια εξέλιξη θα έχει δυσάρεστες συνέπειες στις τοπικές κοινωνίες. Η διαχείριση των νομαρχιών από τα ακροδεξιά φασιστικά στοιχεία, που έχουν διακηρύξει πολλές φορές τις ρατσιστικές ξενοφοβικές απόψεις τους, δεν προμηνύει τίποτα καλό. Έχουν εκδηλώσει την αποστροφή τους κατά των αδυνάτων, την ενοχοποίηση των ανέργων, των ηλικιωμένων. Για τα παιδιά έχουν δηλώσει πως πρέπει να υπάρξει μια «αυξημένη επαγρύπνηση», η οποία θα πρέπει να γίνεται «από πρόσωπα που μιλούν γαλλικά». Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, όπου οι περιφερειακές συλλογικότητες θα διαθέτουν περιορισμένα οικονομικά μέσα, με δυσκολία θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Έτσι, αναμένονται ακόμα χειρότερες ημέρες. Τέλος, τίθεται το ερώτημα πώς οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες των νομαρχιών θα μπορέσουν να λειτουργήσουν, όταν τα άτομα που θα ασκούν τη διοίκηση, έχουν θέσεις ρατσιστικές στα κοινωνικά και στα γενικότερα ζητήματα. Μπ. Κοβάνης

ι νομαρχιακές εκλογές είναι η πρώτη εκλογική διαδικασία σε πανεθνικό επίπεδο μετά την εκλογή του Φρανσουά Ολάντ, όπου τα κόμματα της αριστεράς, του Μετώπου της Αριστεράς (ΓΚΚ, Κόμμα της Αριστεράς, και οι άλλες δυνάμεις), οι Ευρωπαίοι ΟικολόγοιΠράσινοι (EELV) το νεοπαγές κόμμα Nouvelle Donne, οι διαφωνούντες με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, καθώς κινήματα και προσωπικότητες έχουν σχηματίσει κοινά ψηφοδέλτια σε πάνω από 1.517 καντόνια. ∆ηλαδή, στις εκλογές αυτές εμφανίζεται μια καινούργια ελπιδοφόρα δυνατότητα της αριστεράς, μια νέα συμμαχία των «εναλλακτικών πολιτών», ανοικτή και σε ανεξάρτητους υποψήφιους –που δεν μετέχουν σε κάποια οργάνωση Στη συμμαχία αυτή συμμετέχουν όλοι, αντίθετοι με τη λιτότητα και τις πολιτικές που ακολουθεί το ΣΚ. Είναι η πρώτη φορά που τόσα κόμματα της αριστεράς ενώνονται με βάση την αντίθεσή τους στην κυβερνητική πλειοψηφία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους Οικολόγους, αλλά και το ΓΚΚ, το οποίο στις προηγούμενες εκλογές είχε κοινά ψηφοδέλτια με το ΣΚ στο 50% των καντονιών. Σήμερα τέτοια ψηφοδέλτια βρίσκουμε μόνο στο 5% των καντονιών.

Πού μπορεί να κερδίσει η αριστερά

Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζουν τα ψηφοδέλτια αυτής της συμμαχίας σε ορισμένες περιοχές στη Λίλλη, Ρενέν Ταρί κ.λπ., όπου έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερη δυναμική. Για τη συμμαχία αυτή το στέλεχος των Πρασίνων Ναταλί Νέιγ δήλωσε ότι «με το Μέτωπο της Αριστεράς εκφράζουμε την κοινή μας θέληση να υπερασπιστούμε τις δημόσιες υπηρεσίες, τη συνεργασία των περιφερειών και την ισότητα. Το ιδανικό θα ήταν να κερδίσουμε μια πλειοψηφία κόκκινο-πράσινη που είναι δυνατή». Η ενότητα αυτή έχει μια δυναμική γιατί στηρίζεται στις κοινές αξίες, στις θεμελιώδεις αρχές του κοινού αγώνα κατά του νεοφιλελευθερισμού και στον αγώνα κατά της δεξιάς και της άκρας δεξιάς του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν. Μένει να δούμε αν αυτή η δυναμική θα μπορέσει να σταθεροποιηθεί το επόμενο διάστημα. Οι δυσκολίες προέρχονται από τους Οικολόγους (EELV), που έχουν πολλά εσωτερικά προβλήματα, ενώ οι μισοί έχουν ταχθεί σαφώς υπέρ της συνεργασίας. Μερικοί, όπως ο Ζαν Βενσάν Πλας, διαφωνούν με αυτή τη συνεργασία. Αναλυτές θεωρούν ότι οι Οικολόγοι θα περάσουν νέα δοκιμασία μετά τις εκλογές σε περίπτωση ανασχηματισμού, που θεωρείται σίγουρος, όταν θα τους ζητηθεί να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση. Αρκετά όμως στελέχη, όπως ο Σεσίλ Ντιλφό, πρώην υπουργός στην κυβέρνηση Ερό και πρώην γραμματέας των Οικολόγων, έχουν δηλώσει ότι «βρισκόμαστε στην αυγή μιας νέας συμμαχίας» με το Μέτωπο της Αριστεράς.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 201

Η σύγκρουση, πέρα από πολιτική, είναι και ιδεολογική ΒΡΑΖΙΛΙΑ

ι πολυπληθείς διαδηλώσεις της περασμένης Κυριακής στη Βραζιλία αποκαλύπτουν το δράμα της χώρας, μαζί με αρκετή δόση γελοιότητας. ∆ιοργανώθηκαν από ομάδες στο ίντερνετ και είχαν μεγάλη υποστήριξη από τις 2-3 εταιρείες που μονοπωλούν όλα τα μέσα Ενημέρωσης. Το μοναδικό αίτημα των διαδηλωτών εκφράζεται με τη λέξη που έγινε «της μόδας» το “impeachment”, δηλαδή την καθαίρεση της προέδρου Ντίλμα Ρουσέφ, με την ακύρωση της πρόσφατης εντολής στις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου.

Αμφίσημες γενικότητες

Οι αιτίες της δυσαρέσκειας που προβάλλουν οι διοργανωτές εκφράζονται με εντελώς αμφίσημες γενικότητες, όπως «διαφθορά» γενικώς και αορίστως, «ανικανότητα» και «χάος». Άλλες διεκδικήσεις, εκτός από την καθαίρεση της Ντίλμα Ρουσέφ, δεν υπήρχαν, αλλά ήταν πολύ χαρακτηριστικά τα συνθήματα που ζητούσαν στρατιωτικό πραξικόπημα, συνθήματα κατά των αμβλώσεων και των ομοφυλόφιλων, για τη θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια, μαζί με απίστευτες γελοιότητες κατά του «μαρξισμού», του κομμουνισμού, της εξάρτησης από την Κούβα και τη Βενεζουέλα και άλλα άκρως φαιδρά αλλά επικίνδυνα. Στις διαδηλώσεις συμμετείχαν μεσαία στρώματα, κυρίως λευκοί, με έντονη συμμετοχή των πιο εύπορων και σχεδόν μηδενική πιο αδύναμων τάξεων. Τη γελοία πλευρά της υπόθεσης ανέδειξαν οι απίστευτες φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στο ίντερνετ, όπως διαδηλωτές που είχαν μαζί και την υπηρέτριά τους, άλλοι με «σέλφι» με αστυνομικούς και πανό που ζητούσαν να «φυλακιστεί» … ο Καρλ Μαρξ και «φτάνει πια ο Πάουλο Φρέιρε» (διάσημος Βραζιλιάνος παιδαγωγός).

Από τον Οκτώβριο, αυτή είναι η τρίτη μεγάλη εκδήλωση της κοινωνικής σύγκρουσης στη Βραζιλία. Στις εκλογές του Οκτωβρίου, ήταν η δυναμική εμφάνιση της δεξιάς που απείλησε να σαρώσει όχι μόνο την Ντίλμα Ρουσέφ, αλλά όλη την ιστορία του Εργατικού κόμματος μαζί με τις ιδρυτικές αξίες του και κάθε ιδέα κοινωνικής δικαιοσύνης υπέρ αδυνάτων. Το αποτέλεσμα ήταν η εκλογή του πιο δεξιού κοινοβουλίου των τελευταίων 30 χρόνων, με το Εργατικό Κόμμα να έχει μόνο 70 από τους 500 βουλευτές, ενώ οι ακροδεξιοί έχουν την απόλυτη πλειοψηφία. Παρ’ όλα αυτά, στο δεύτερο γύρο εκλέχτηκε πρόεδρος η Ντίλμα Ρουσέφ του ΡΤ, με τις ψήφους των πιο καταπιεσμένων στις περιοχές του Βορρά. Αμέσως μετά τις εκλογές, εκδηλώθηκε ένα ισχυρό κίνημα ανατροπής, που έφτασε στο σημείο να μιλά για «χωρισμό» της Βραζιλίας στα δύο, του «παραγωγικού» νότου από τους «χαραμοφάηδες» του Βορρά. Η νέα κυβέρνηση είναι μια απολύτως δεξιά κυβέρνηση. Υπουργός Γεωργίας είναι η εκπρόσωπος του μεγάλου γεωργικού κεφαλαίου και υπερασπιστής

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΙΤΑΛΙΚΟ ∆ΡΟΜΟ

πιο αντιδημοκρατικών θέσεων (Κάτια Αμπρέου) και Υπ. Οικονομικών ο σπουδαιότερος εκφραστής των νεοφιλελεύθερων δογμάτων (Χοακίμ Λεβί), πρώην επικεφαλής τραπεζών, που σαφώς έχει εκφραστεί κατά της οικονομικής στήριξης των εξαθλιωμένων και αμέσως άρχισε περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα. Παρότι η ίδια η Ρουσέφ δεν έχει κατηγορηθεί άμεσα, γίνεται ο κύριος αποδέκτης της κάθε διαμαρτυρίας.

Μπέτο: Υπήρχε εναλλακτική για το ΡΤ;

Ο Φρέι Μπέτο, συγγραφέας, εμβληματική μορφή της αριστεράς και της αντίστασης στη δικτατορία, υπουργός στην πρώτη κυβέρνηση του Λούλα γράφει: «Στις 8 Μαρτίου, η πρόεδρος Ντίλμα σε τηλεοπτικό διάγγελμα ανακοίνωσε ότι η κρίση στη Βραζιλία είναι σοβαρή. Η χώρα δεν φαίνεται να έχει καθόλου ανάπτυξη το 2015. Ο πληθωρισμός αυξάνει κάθε μήνα και το δολάριο κάθε μέρα. ∆εν υπάρχουν επενδύσεις στον ορίζοντα. Κοινωνικά δικαιώ-

ματα, όπως το επίδομα ανεργίας και η σύνταξη χηρείας, περικόπηκαν. Τα επιτόκια ανεβαίνουν. Η διαφθορά στη μεγαλύτερη επιχείρηση της Βραζιλίας, την Πετρομπράς, την οποία διοικεί η κυβέρνηση, εκθέτει το Εργατικό Κόμμα και βαθαίνει την πολιτική κρίση. Το γλέντι τελείωσε. Ήταν έντεκα χρόνια (2003-2014) ευμάρειας: οικονομική ανάπτυξη, ξένες επενδύσεις, πληθωρισμός και συναλλαγματική ισοτιμία υπό έλεγχο, εύκολες πιστώσεις, πραγματική αύξηση στον κατώτατο μισθό, χαμηλή ανεργία. Χάρη στα κοινωνικά προγράμματα, 36 εκατ. Βραζιλιάνοι ξέφυγαν από την εξαθλίωση. […]. Τώρα αλλάζουν όλα. Το νέο σύνθημα της κυβέρνησης «Βραζιλία, Πατρίδα που Μορφώνει»- τη μια μέρα ανακοινώθηκε και την επόμενη κόπηκαν 14 δις από τον προϋπολογισμό της Παιδείας. […] Υπήρχε εναλλακτική για το PT? Ναι, αν δεν είχε πετάξει την εγγύηση της διακυβέρνησής του στα χέρια της αγοράς και του κοινοβουλίου. Εάν είχε προωθήσει την αγροτική μεταρρύθμιση […], εάν τολμούσε να κάνει τη φορολογική μεταρρύθμιση που πρότεινε ο Πικετί, εάν τέλος στηριζόταν, κυρίως στα κοινωνικά κινήματα, όπως κάνει ο Έβο Μοράλες στη Βολιβία.» (εφημ. Brasil de Fato) Η κοινωνική σύγκρουση στη Βραζιλία παίρνει νέες διαστάσεις μετά τις τελευταίες διαδηλώσεις, ενώ οι οργανώσεις των καταπιεσμένων τάξεων, των άκληρων εργατών γης, των άστεγων των πόλεων και εργατικά συνδικάτα προετοιμάζουν την απάντησή τους. Η αριστερά δεν μπορεί να υπερασπίσει μια δεξιά κυβέρνηση, όμως νιώθει την ανάγκη να υπερασπίσει δικαιώματα και αξίες που δέχονται ανελέητη επίθεση, διότι η σύγκρουση αυτή είναι επίσης ιδεολογική, όχι μόνο πολιτική. Κρίτων Ηλιόπουλος

Ιδρύθηκε «κοινωνικός συνασπισμός» με πρωτοβουλία του Μ. Λαντίνι

Στην πρωτοβουλία του γραμματέα της FIOM δήλωσαν στήριξη το SEL (Νίκι Βέντολα) η Κομμουνιστική Επανίδρυση, η Λίστα για μια Άλλη Ευρώπη, το ARCI, Κοινωνικά Κέντρα, συνδικάτα, στελέχη της Αριστεράς, επιστήμονες, διανοούμενοι κ. ά. ια ακόμη προσπάθεια να εκφραστούν οι αντινεοφιλελεύθερες δυνάμεις στην Ιταλία ξεκίνησε την προηγούμενη εβδομάδα και ήδη καταγράφει τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η πρωτοβουλία έρχεται από το χώρο της εργασίας, των συνδικάτων και συγκεκριμένα από τον γραμματέα της περίφημης ομοσπονδίας μετάλλου, την FIOM Μαουρίτσιο Λαντίνι. Απευθύνεται και σε κοινωνικές και σε πολιτικές δυνάμεις, ομάδες και κινήσεις επιστημόνων ή διανοουμένων ή και μεμονωμένους ριζοσπαστικούς και αριστερούς πολίτες. Ο «Κοινωνικός Συνασπισμός» (Coalizione Sociale), όπως ονομάζεται, έχει στόχο την εξουδετέρωση της αντεργατικής πολιτικής της κυβέρνησης Ρέντσι η οποία παρά τις αντιστάσεις, –οι απεργίες δεν σταμάτησαν– προχωρεί στους σχεδιασμούς της. Το πώς αυτό θα επιτευχθεί, με βάση και τις έως τώρα αποτυχίες, απασχολούσε καιρό τον Λαντίνι αλλά και πολλούς άλλους συνδικαλιστές. Στο πολιτικό πεδίο θετικά απάντησαν, με στήριξη, η Αριστερά, Ελευθερία και Οικολογία (SEL) του Βέντολα, η «Κομμουνιστική Επανίδρυση», η Λίστα για μια Άλλη Ευρώπη, και ως ένα βαθμό στελέχη της αριστεράς του

∆ημοκρατικού Κόμματος, όπως ο Πιέρο Φασίνα ή απομακρυσμένοι από το ∆Κ όπως ο ευρωβουλευτής, πρώην γραμματέας της CGIL Σέρτζιο Κοφεράτι. Επίσης, στελέχη της Αριστεράς όπως ο Ροντοτά, και διαγραμμένοι βουλευτές του Γκρίλο. Ο Γκρίλο δεν τοποθετήθηκε. Από τους κοινωνικούς χώρους συμμετοχή δήλωσαν ο μεγάλος κοινωνικός – πολιτιστικός οργανισμός ARCI, πολλά Κοινωνικά Κέντρα, η πολύ δραστήρια ομάδα συνταγματολόγων. Τα Συνδικάτα Βάσης (Cobas) είναι διστακτικά, όχι αρνητικά. Ο Ρέντσι βλέποντας τον κίνδυνο, έσπευσε να καταγγείλει τον «Κοινωνικό Συνασπισμό» ως ένα καινούργιο πολιτικό κόμμα, ανταγωνιστικό του δικού του. ∆έχθηκε κριτική γι’ αυτή του τη βιασύνη από στελέχη της αριστερής του πτέρυγας. Έντονη ήταν η αντιπαράθεση με την Σουζάνα Καμούσο, γενική γραμματέας της CGIL. Κατηγόρησε τον Λαντίνι και του ζήτησε να διευκρινίσει αν τους επόμενους μήνες αυτός ο Συνασπισμός θα εξελιχθεί σε πολιτικό κομματικό φορέα ή θα παραμείνει πρωτοβουλία. Ο Λαντίνι απαντά καλώντας ολόκληρη η CGIL στην προσπάθεια του Μετώπου για την υπεράσπιση της εργασίας.

Έντονη συζήτηση

Προφανώς, υπάρχει θέμα παραπέρα διευκρίνησης

για το που θα πάει ο Συνασπισμός. Η συζήτηση είναι έντονη. Ο Λαντίνι απαντώντας στην Καμούσο είπε ότι αυτός για τα επόμενα τρία χρόνια ως το επόμενο συνέδριο της FIOM, θα παραμένει γραμματέας της. Παράλληλα, οργανώνεται για τις 28 Μαρτίου συγκέντρωση από FIOM-CGIL πρωτοβουλιών του φορέα απ’ όλη την Ιταλία στη Ρώμη. Λαμβάνοντας υπόψη κανείς τις ως τώρα ζημώσεις και το πολιτικό κενό που υπάρχει στην Ιταλία από την πλευρά της ριζοσπαστικής ανταγωνιστικής αριστεράς, μπορεί να συμπεράνει ότι η υπερίσχυση του «πολιτικού» στον «πολιτικοκοινωνικό» αυτό φορέα είναι το πιθανότερο. Αν υποθέσουμε ότι μετά τον ΣΥΡΙΖΑ, το Ποδέμος, το Σιν Φέιν και άλλες προσπάθειες σε χώρες της ΕΕ στην Ιταλία, μετά από αποτυχίες διαφόρων πειραμάτων, ανιχνεύουν το δικό τους δρόμο, αυτός δεν θα μπορούσε να μην έχει αφετηρία τις δυνάμεις της εργασίας. Ένας ευρύς τώρα, πολιτικο-κοινωνικός χώρος επιχειρεί να βρει τον καταλληλότερο δρόμο να απαντήσει. Στη νέα προσπάθεια, φαίνεται, ότι το πάνω χέρι θα έχουν τα πολιτικοκοινωνικά στελέχη έναντι των πολιτικών. Επείγον ζήτημα καθώς ο Γκρίλο όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις από 25% τείνει προς το 15%, ενώ η Λίγκα του Βορρά, με ανανεωμένη ηγεσία εξορμά να «απελευθερώσει το Νότο» με σύμμαχο τους φασίστες. •

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Στη Φρανκφούρτη το κέντρο του αγώνα ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ

ην περασμένη Τετάρτη στη Φρανκφούρτη η καρδία της πραγματικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης χτύπησε ξανά. Το διεθνές δίκτυο Blockupy, με τη στήριξη διάφορων πολιτικών οργανώσεων και κοινωνικών σχηματισμών κατάφερε να κινητοποιήσει ένα τεράστιο κομμάτι της γερμανικής αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων, πάρα την αρνητική συγκυρία και το εχθρικό κλίμα, τόσο από την πλευρά του γερμανικού τύπου όσο και των τοπικών αρχών. Η κινητοποίηση είχε έντονο διεθνή χαρακτήρα, καθώς κατόρθωσε να φέρει στην έδρα της ΕΚΤ ακτιβιστές από όλη την Ευρώπη και να μετατοπίσει, έστω και για λίγες ώρες, το κέντρο του αγώνα κατά του νεοφιλελευθερισμού, μπροστά από την πόρτα των θιασωτών του.

Με ελικόπτερο ο Ντράγκι

Από τις 6 το πρωί, οι ακτιβιστές του Blockupy, καλά προετοιμασμένοι, έδωσαν ραντεβού σε διαφορετικά σημεία της πόλης, προκειμένου να μπλοκάρουν την πρόσβαση στο νέο κτίριο της ΕΚΤ. Το προκλητικά ακριβό κτίριο, που κόστισε γύρω στα 1,3 δισ. ευρώ επρόκειτο να εγκαινιαστεί το μεσημέρι της Τετάρτης από τον πρόεδρο Ντράγκι. H προσπάθεια μπορεί να χαρακτηριστεί πετυχημένη μιας και τελικά ο Μάριο Ντράγκι αναγκάστηκε να μεταβεί στο κτίριο με ελικόπτερο. Από τα πρώτα λεπτά υπήρξαν εντάσεις που εξελίχθηκαν σε μικρές συγκρούσεις από τα διαρκώς κινούμενα μπλοκ, κυρίως των αυτόνομων και πιο συγκρουσιακών κομματιών, κατά τη

φθούν την πραγματική κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας πέραν των γερμανικών ΜΜΕ, να πληροφορηθούν για τις επόμενες κινήσεις όχι μόνο της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και των κοινωνικών κινημάτων, σε θέματα που αφορούσαν και άλλες θεματικές, όπως το μεταναστευτικό.

Μεγαλειώδης πορεία

Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αποτέλεσε η μεγαλειώδης πορεία των 20.000 διαδηλωτών που κατέληξε στην παλαιά Όπερα της Φρανκφούρτης. διάρκεια των οποίων σε διάφορα σημεία της πόλης κτίρια τραπεζών και οχήματα της αστυνομίας δέχτηκαν στοχευμένες επιθέσεις. Η αστυνομία έκανε λόγο για 350 συλλήψεις και δεκάδες τραυματίες, εκ των οποίων αρκετοί αστυνομικοί. Συνδικαλιστές όπως αυτοί του μετάλλου, αλλά και οργανώσεις της αριστεράς συνέχισαν μέχρι νωρίς το μεσημέρι κρατώντας ή προσπαθώντας να σχηματίσουν μπλόκα σε κομβικά για την κυκλοφορία σημεία. Η αστυνομία με χρήση εκτοξευτών νερού, αυρών αλλά και εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων προσπάθησε να κρατήσει μακριά τους ακτιβιστές.

Νίκη Νετανιάχου, ήττα της ειρήνης

ν μέσω απογοήτευσης του συνόλου τού προοδευτικού κόσμου για την επικράτηση του Λικούντ και του Νετανιάχου στις εκλογές της περασμένης Τρίτης, ο παλαιστίνιος, Γιουσέφ Μιουναϊέρ, σε άρθρο του στους New York Times, με τίτλο «Η νίκη του Νετανιάχου είναι καλή για τους παλαιστίνιους», αναδεικνύει μια ευοίωνη προοπτική. Όχι αβάσιμα, ισχυρίζεται ότι «η αδιαλλαξία, οι εποικισμοί και η θρασύτατη περιφρόνηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των παλαιστινίων», θα εντείνει τη δυσαρέσκεια -σε βαθμό αγανάκτησης- της παγκόσμιας κοινής γνώμης και θα ενισχύσει το κίνημα Μποϊκοτάζ, Αποεπενδύσεις, Κυρώσεις (BDS) αλλά και την απομόνωση της χώρας ακόμα ακόμα και από Ευρώπη και ΗΠΑ.

Ρατσιστικό παραλήρημα

Υποθέσεις ή ευσεβείς πόθοι, γεγονός παραμένει ότι ο «Μπίμπι» επικράτησε των αντιπάλων του για τέταρτη φορά και παρά τις αντίθετες προβλέψεις. Η επόμενη, όπως και η προηγούμενη μέρα των ισραηλινών εκλογών, βρήκε τον Νετανιάχου «σε ρατσιστικό παραλήρημα» (New York Times) να απορρίπτει βεβαίως τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, όσο ο ίδιος βρίσκεται στην εξουσία. Με τον αέρα του νικητή, τόνισε στο NBC τη βαρύτητα της συμμαχίας με τις ΗΠΑ και φυσικά, «τους κινδύνους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι μας ενώνουν παρά τις διαφορές μας». Στο μεταξύ, έντονα επικρίθηκε από συντηρητικούς, υπερασπιστές της οριστικής ρήξης με το Ιράν και πολέμιους της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, η... σιωπή του αμερικανού προέδρου, ο οποίος, μέχρι την

Στη 1 μ.μ. ακολούθησε πορεία στις γειτονίες από την Παρεβατική Αριστερά και κυρίως νεολαία, η οποία στις 2 μ.μ. έφτασε στην R merplatz, οπού ακολούθησαν ομιλίες από ανθρώπους της ευρωπαϊκής και διεθνούς αριστεράς, όπως η Ναόμι Κλάιν από τις ΗΠΑ, ο Μιγκέλ Ούρμπαν από το Ποδέμος, η Σάρα Βάγκενκνεχτ από την Die Linke, ο Γιώργος Χονδρός από τον ΣΥΡΙΖΑ και Νασίμ Λομανί από το ∆ίκτυο κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Το κλίμα ήταν εξαιρετικό κατά τη διάρκεια των ομιλιών, καθώς οι ομιλητές απέσπασαν το θερμό χειροκρότημα των ακροατών, οι οποίοι κάνοντας διαρκώς ερωτήσεις για να αντιλη-

Πέμπτη το βράδυ, δεν είχε συγχαρεί προσωπικά «τον πρωθυπουργό τού μεγαλύτερου συμμάχου του» (Fox News). Ο πολιτικός διευθυντής του Λευκού Οίκου συνεχάρη τον ισραηλινό λαό και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι επιφορτίστηκε να τηλεφωνήσει από την Ελβετία, όπου συνομιλεί με το Ιράν. Η Παλαιστινιακή Αρχή εκφράζει ανησυχία για το καλλιεργούμενο μίσος και την επιτυχία τού ρατσισμού, του απαρτχάιντ και της άρνησης βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υποσχέθηκε ότι θα εντείνει τις καταγγελίες για παραβιάσεις των διεθνών νομοθεσιών. Η τουρκική Zaman επισημαίνει ότι μετά την εκλογή Νετανιάχου, «δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα ομαλοποίηση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων». Οι ισραηλινοί ψηφοφόροι που πείστηκαν πάντως από την προεκλογική εκστρατεία του, αδιαφόρησαν για τα δικαιώματα άλλων λαών και επέλεξαν τις υποσχέσεις περί ασφάλειας και μείωσης των τιμών των ακινήτων -ζήτημα το οποίο η ακροδεξιά κυβέρνηση «επιλύει» όλα τα προηγούμενα χρόνια με κατεδαφίσεις κατοικιών παλαιστινίων, εποικισμούς και κατοχή εδαφών. Ενδεικτική της ψυχολογίας, είναι η επιστολή ισραηλινού πολίτη προς τον εκδότη των New York Times, στην οποία γράφει ότι την ημέρα των εκλογών «σημειώθηκαν τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον αθώων πολιτών από παλαιστίνιους που πετούσαν πέτρες όπως ο ∆αυίδ στον Γολιάθ;- σε αυτοκίνητα και λεωφορεία και προσπάθησαν να ανατρέψουν αυτοκίνητο»(!). Παράλληλα, η πλειοψηφία των ισραηλινών έμεινε απτόητη από τις οξυνόμενες κοινωνικο-οικονομικές αντιθέσεις, από την ανεργία και από την ολιγαρχία των 20 οικογενειών που κατέχουν τον πλούτο και την πολιτική επιρροή.

∆ιαπραγματεύσεις υπουργικών θέσεων

Ως αποτέλεσμα, από τα συνολικά δέκα κόμματα που εξασφάλισαν είσοδο στην Κνέσετ, έδωσαν 30 έδρες στο Λικούντ (12 περισσότερες από το 2013), 24 στη Σιωνιστική Ένωση και 13 στην, τρίτη, Ενωμένη Λίστα Κομμουνιστικού Κόμματος και Αραβικών Κομμάτων

Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αποτέλεσε η μεγαλειώδης πορεία των 20.000 διαδηλωτών που κατέληξε στην παλαιά Όπερα της Φρανκφούρτης. Η ισχυρή αστυνομική δύναμη προκαλούσε εντύπωση καθώς οι περίπου 10.000 που είχαν έρθει από όλη τη Γερμανία είχαν παραταχθεί κατά μήκος της προβλεπόμενης διαδρομής και άλλοτε με εξοπλισμό ανά χείρας και άλλοτε με κατεβασμένα κράνη έλεγχαν απολυτά την πορεία. Να σημειώσουμε ότι το μεταφερόμενο από όλη τη γερμανική επικράτεια προσωπικό της αστυνομίας μάς προσέφερε στιγμές γέλιου, αφού χαμένο και με χάρτες στα χέρια προσπαθούσε, ειδικά στις πρωινές κινητοποιήσεις, να ακολουθήσει τις διαρκώς μετακινούμενες ομάδες με εξαιρετική αποτυχία. Με βεβαιότητα η πάνοπλη γερμανική αστυνομία, όσο και αν προσπάθησε δεν μπόρεσε να φοβίσει τους πολίτες της Φρανκφούρτης να συμμετέχουν και αυτοί στις προγραμματισμένες διαδηλώσεις του Blockupy. Τάσος Θεωδορακόπουλος, Κατερίνα Αναστασίου

(Εποχή 15.3.2015). Στελέχη του Λικούντ ξεκαθάρισαν ότι θα δημιουργηθεί «μια αποκλειστικά δεξιά κυβέρνηση» και οι διαπραγματεύσεις με άλλους εθνικιστές και ακροδεξιούς ήδη άρχισαν, με τον Άβιγκντορ Λίμπερμαν να διεκδικεί το υπουργείο Άμυνας, τον Μοσέ Καλόν το υπουργείο Οικονομικών ενώ το Ιουδαϊκό Σπίτι του Ναφτάλι Μπένετ που πήρε οκτώ έδρες, ζητά τρία υπουργεία. Απαιτήσεις εκφράζουν βεβαίως και στελέχη του Λικούντ, ενώ, δεδομένου του πρωτοφανούς αριθμού γυναικών που εξελέγησαν αναμένεται να υπουργοποιηθούν δύο τουλάχιστον ισχυρές υποψήφιες. Εκτιμάται ότι η ανυποχώρητη τακτική Νετανιάχου θα οδηγήσει τις ΗΠΑ σε επαναπροσδιορισμό των διπλωματικών θέσεών τους για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή, θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν, ενώ θέτει σε κίνδυνο την «ασπίδα» που τού παρέχουν εντός του ΟΗΕ έναντι των διεθνών πιέσεων, παρότι τις παραμονές των εκλογών ο Τζον Κέρι είχε επικρίνει τον Συμβούλιο Ασφαλείας για «εμμονή» που θέτει σε αμφισβήτηση την αξιοπιστία του (με αποτέλεσμα την αναβολή της έκθεσης για τα εγκλήματα πολέμου). Μπορεί η σάτιρα να διατείνεται ότι «ο Νετανιάχου κέρδισε τον Ομπάμα και τους παλαιστίνιους», όμως μέχρι τον Νοέμβριο 2016 υπάρχει χρόνος -για ειρήνευση ή για τραγικές επαναλήψεις. Ελισάβετ Πετρίδου

“

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Συνεχίζουν την απεργία πείνας Το υπουργείο υπολογίζει ότι με τις παραπάνω διατάξεις θα αποφυλακιστούν άμεσα 2.000 κρατούμενοι. Ωστόσο το νομοσχέδιο δεν μπήκε ακόμα σε φάση διαβούλευσης όπως αναμενόταν, καθώς θα πρέπει πρώτα να περάσει από υπουργικό συμβούλιο.

η συνέχιση της απεργίας πείνας μέχρι την ικανοποίηση του συνόλου των αιτημάτων τους ανακοίνωσαν με κείμενά τους που δημοσιεύτηκαν την Παρασκευή τόσο οι απεργοί που συμμετέχουν στην απεργία με το πλαίσιο του ∆ικτύου Αγωνιστών Κρατουμένων Αντώνης Σταμπούλος, Τάσος Θεοφίλου, Φοίβος Χαρίσης, Αργύρης Ντάλιος, Γιώργος Καραγιαννίδης, Γρηγόρης Σαραφούδης, Ανδρέας-∆ημήτρης Μπουρζούκος και ∆ημήτρης Πολίτης όσο και ο Νίκος Μαζιώτης. Όπως αναφέρουν, η ικανοποίηση δύο εκ των αιτημάτων τους, για την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ και την απελευθέρωση του Σάββα Ξηρού, μέσω των διατάξεων που περιλαμβάνονται στο πρώτο νομοσχέδιο του υπουργείου ∆ικαιοσύνης το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα την εβδομάδα που πέρασε, δεν συνιστά λόγο τερματισμού της απεργίας, παρότι ήρθε, όπως εκτιμούν, ως αποτέλεσμα αυτής. Συνεχίζουν λοιπόν διεκδικώντας την κατάργηση των τρομονόμων 187 και 187Α, του κουκουλονόμου και της διάταξης για υποχρεωτική λήψη DNA. Την απεργία συνεχίζουν επίσης ο ∆ημήτρης Κουφοντίνας και ο Κώστας Γουρνάς, χωρίς ωστόσο να έχουν τοποθετηθεί

δημοσίως επί του νομοσχεδίου καθώς και ο Γιώργος Σοφιανίδης, επίσης κρατούμενος στις φυλακές τύπου Γ.

Αποφυλάκιση πρότεινε ο εισαγγελέας

Στο μέτωπο τώρα της απεργίας πείνας των μελών των Πυρήνων της Φωτιάς, που διεκδικούν την απελευθέρωση της μητέρας των Γεράσιμου και Χρήστου Τσάκαλου καθώς και της συντρόφου του πρώτου, οι οποίες βρίσκονται προφυλακισμένες και κατηγορούμενες για ένταξη στην οργάνωση επειδή πρόσφεραν καταφύγιο στην καταζητούμενη Αγγελική Σπυροπούλου. Την περασμένη Τρίτη ο εισαγγελέας πρότεινε την αποφυλάκισή τους, ενώ μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου Εφετών. Αίσθηση προκάλεσε ωστόσο το γεγονός ότι ανάμεσα στους περιοριστικούς όρους που πρότεινε ο εισαγγελέας για την Αθηνά Τσάκαλου είναι και η απαγόρευση μετακίνησης από τον τόπο κατοικίας της, δηλαδή τη… Σαλαμίνα. Τις τελευταίες ημέρες έχουν μεταφερθεί στο νοσοκομείο ο Π. Αργυρού (Θριάσιο), ο Φ. Χαρίσης (Τζάνειο), ο Γ. Πολυδώρου

ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Χωρίς βία στα γήπεδα; Ν

όμο του κράτους θα αποτελέσει πολύ σύντομα το σχέδιο νόμου του Σταύρου Κοντονή για την ομαλή λειτουργία του επαγγελματικού αθλητισμού στην Ελλάδα και την καταπολέμηση της βίας στα γήπεδα. Το νομοσχέδιο φέρνει κάποιες απλές, αλλά ιδιαίτερα σημαντικές τομές στον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούν πλέον οι επαγγελματικές Λίγκες στα ομαδικά αθλήματα, έχοντας βέβαια το βλέμμα στραμμένο κυρίως στο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα που παρουσιάζει και τα περισσότερα προβλήματα.

Ηλεκτρονικό εισιτήριο και λέσχες

Κατ’ αρχήν, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ρητά ότι τα νέα πρωταθλήματα στα δημοφιλή ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ δεν πρόκειται να αρχίσουν τη νέα σεζόν εφόσον δεν εφαρμοστεί καθολικά και από όλες τις ομάδες το μέτρο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Πρόκειται για μέθοδο που δεν θα βοηθήσει απλώς στην καταπολέμηση της βίας, αλλά θα πατάξει, εφόσον εφαρμοστεί σωστά, και τη φοροδιαφυγή, καθώς καμία ΠΑΕ ή ΚΑΕ δεν θα μπορεί πλέον να αποκρύπτει τα έσοδά της από τις ει-

(νοσοκομείο Κορυδαλλού) και ο Θ. Μαυρόπουλος (Γενικό Κρατικό Νίκαιας).

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Εκτός από τη ρητή κατάργηση των άρθρων που θεσμοθετούσαν τις φυλακές τύπου Γ, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης διατάξεις με τις οποίες: Ελαχιστοποιείται η κράτηση ανηλίκων έως 18 ετών (εκτός από τις περιπτώσεις ανθρωποκτονίας). ∆ίνεται λύση στο πρόβλημα των «φιλοξενούμενων» αλλοδαπών κρατουμένων, οι οποίοι έχουν εκτίσει την ποινή τους, αλλά συνεχίζουν να βρίσκονται στη φυλακή καταχρηστικά, έτσι ώστε όχι μόνο να απελευθερωθούν τα περίπου 500 άτομα που κρατούνται αυτή τη στιγμή υπό αυτό το καθεστώς, αλλά και να εκλείψει το φαινόμενο αυτό στο μέλλον. Τροποποιείται το άρθρο 105 σχετικά με υποθέσεις ναρκωτικών ώστε να επισπεύδεται η απόλυση ανθρώπων που παρακολουθούν εντός της φυλακής συμβουλευτικά προγράμματα ώστε να περάσουν στη φάση της θεραπείας εκτός φυλακής, ενώ γίνονται πιο σαφείς και δεσμευτικές κάποιες διατάξεις του νόμου περί εξαρτησιογόνων του 2013, οι

σπράξεις των εισιτηρίων. Θα μπει, επίσης, σε εφαρμογή το μέτρο το οποίο θα προβλέπει τη μετατροπή των συνδέσμων φιλάθλων σε λέσχες. Υπό το νέο καθεστώς οι λέσχες φιλάθλων θα μπορούν να λειτουργούν μόνο κατόπιν άδειας της ΠΑΕ ή της ΚΑΕ, αλλά και με υπογραφή της εταιρίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε αξιόποινη πράξη των λεσχών και των μελών τους θα βαρύνει νομικά τον διοικητικό ηγέτης της ΠΑΕ ή της ΚΑΕ με ο,τι αυτό συνεπάγεται. Παράδειγμα; Αν διαπιστωθεί ότι η λέσχη φίλων Ολυμπιακό προβεί σε βιαιότητες θα υπάρξουν νομικές συνέπειες για τον Βαγγέλη Μαρινάκη.

Χωρίς «μαγειρέματα»

Με το νέο νόμο ο εκάστοτε υφυπουργός αθλητισμού θα αποκτά τη δυνατότητα να επιβάλει ο ίδιος ποινές, κυρίως χρηματικά πρόστιμα, σε ΠΑΕ ή ΚΑΕ των οποίων οι οπαδοί δημιουργούν επεισόδια στα γήπεδα, ενώ αναζητάται φόρμουλα να επιβάλλονται διοικητικές ποινές σε ΜΜΕ που αποδεδειγμένα με δημοσιεύματά τους υποδαυλίζουν τη βία και ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Το νομοσχέδιο Κοντονή επιπρόσθετα φέρνει πολύ σημαντικές αλλαγές στην αθλητική δικαιοσύνη, αφού για πρώτη φορά στα ελληνικά αθλητικά δρώμενα θα επιστρατευτούν τακτικοί δικαστές για να επανδρώνουν όλα τα αρμόδια όργανα των αθλημάτων. Οι δικαστές θα κληρώνονται ανά διετία από το Πρωτοδικείο, κάτι που σημαίνει ότι ο επαναδιορισμός των συνταξιούχων δικαστών από την ΕΠΟ θα καταργηθεί σε λίγες ημέρες. Ως προς την ΕΠΟ ειδικότερα, ο κ. Κοντονής επιθυμεί μέσω του σχεδίου νόμου που θα φέρει να μεγαλώσει κατά πολύ το σώμα των εκλεκτόρων που θα έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές της ομοσπονδίας. Θα θεσπιστούν, σύμφωνα με το σχέδιο, Ενώσεις

οποίες έχει παρατηρηθεί ότι δεν εφαρμόζονται. Γίνεται προσπάθεια άμεσης αποσυμφόρησης με εφάπαξ διάταξη ευνοϊκού υπολογισμού της έκτισης κλιμακωτά για όλες τις ποινές χωρίς εξαιρέσεις. Τέλος, τροποποιείται το άρθρο 110 για την απόλυση βαριά ασθενών και υπερήλικων κρατουμένων, το οποίο διευρύνεται τόσο ως προς τις ασθένειες όσο και ως προς τις κατηγορίες κρατουμένων που περιλαμβάνει (σε αυτό εμπίπτει και η περίπτωση του πολυτραυματία με ποσοστό αναπηρίας 98% Σάββα Ξηρού). Ως προς αυτό το τελευταίο αρνητικές αντιδράσεις υπάρχουν από τους κρατούμενους του νοσοκομείου φυλακών Κορυδαλλού οι οποίοι δεν συμφωνούν με την προϋπόθεση της έκτισης 1/5 της ποινής που εισάγεται για κάποιες κατηγορίες κρατουμένων και βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε φάση κινητοποιήσεων. Το υπουργείο υπολογίζει ότι με τις παραπάνω διατάξεις θα αποφυλακιστούν άμεσα 2.000 κρατούμενοι. Ωστόσο το νομοσχέδιο δεν μπήκε ακόμα σε φάση διαβούλευσης όπως αναμενόταν, καθώς θα πρέπει πρώτα να περάσει από υπουργικό συμβούλιο. Ρ.Κ.

ανά δήμο και περιφέρεια και έτσι ο αριθμός των εκλεκτόρων θα εκτοξευτεί στους 500. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα μειωθούν οι πιθανότητες... “μαγειρέματος” των αποτελεσμάτων γεγονός που πάντως θα προκαλέσει την ενόχληση τόσο της ΕΠΟ όσο και συγκεκριμένων ποδοσφαιρικών παραγόντων.

Τον τελευταίο λόγο στην Πολιτεία

Στο σχέδιο νόμου έχει ληφθεί υπόψιν η παράμετρος του αυτοδιοίκητου του ποδοσφαίρου, το οποίο πάντως δεν πρόκειται να σταματήσει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου να παρεμβαίνει όποτε το κρίνει σκόπιμο. Ο κ. Κοντονής και οι στενοί του συνεργάτες γνωρίζουν φυσικά πολύ καλά ότι η ΕΠΟ κρυβόταν όλα τα προηγούμενα χρόνια πίσω από το αυτοδιοίκητο για να επιβάλλει τη δική της ατζέντα, ακόμα και κόντρα στη θέληση της Πολιτείας. Πλέον, σ’ αυτού του είδους τις πρακτικές αναμένεται να μπει τέλος, έτσι ώστε η Πολιτεία να έχει τον τελευταίο λόγο, ειδικά σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των φιλάθλων και την ομαλή διεξαγωγή των αγώνων σε όλη την επικράτεια. Πρέπει, τέλος, να τονιστεί ότι αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία της ηγεσίας του υπουργείου που ολοκληρώθηκε, στο ουσιαστικό της κομμάτι, σε χρόνορεκόρ συνιστά μόνο το πρώτο κομμάτι των αλλαγών που επιθυμεί να κομίσει ο κ. Κοντονής. Μέσα στη σεζόν, ο υφυπουργός Αθλητισμού θα είναι σε θέση να θίξει και άλλα πολύ σημαντικά ζητήματα όπως είναι αυτό της παράνομης φαρμακοδιέγερσης (ντόπινγκ) και της γενικότερης διαφθοράς που έχει να κάνει με τον παράνομο στοιχηματισμό, τον τζόγο κτλ. Νίκος Γιαννόπουλος

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Περί αυτοδιαχείρισης ή τι γνωρίζετε για το ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ Α

υτές τις ημέρες υποτίθεται ότι διενεργούνται αρχαιρεσίες και ψηφοφορία για καταστατικές αλλαγές σε ένα σωματείο ονόματι ΤΑΠΙΛΤΑΤ. Τα αρχικά σημαίνουν «Ταμείο Αλληλοβοήθειας Προσωπικού Ιονικής -Λαϊκής Τράπεζας και ‘Αλλων Τραπεζών» και παραπέμπουν ευθέως σε αυτό που είναι το ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ, ένα αυτοδιοικούμενο και αυτοδιαχειριζόμενο ταμείο με σκοπό την καταβολή επικουρικού βοηθήματος. Με συμφωνία, το μακρινό 1979, της εργοδοσίας της Ιονικής Τράπεζας και του Συλλόγου Εργαζομένων της, για καταβολή ασφαλίστρου 4% εργοδοσία -3% εργαζόμενοι. Ο Ν. 2084/1992 υποχρέωνε όσους δεν είχαν επικουρική κάλυψη να εντάσσονται στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, με τους γνωστούς όρους του ΙΚΑ, δηλαδή τη διαρκή πίεση για εξίσωση… προς τα κάτω. Το ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ, εξαιρούμενο λόγω του σωματειακού χαρακτήρα του, αποτέλεσε το καταφύγιο 13 συλλόγων εργαζομένων σε ιδιωτικές τράπεζες. Τα αρχικά 1.800 μέλη έφθασαν τα 13.000 και το Ταμείο φάνταζε ισχυρό, θέτοντας υποψηφιότητα ως πυρήνας για τη δημιουργία ενιαίου ταμείου επικουρικής ασφάλισης όλων των τραπεζοϋπαλλήλων, που όλο συζητιόταν σε επίπεδο της επίσης πανίσχυρης τότε ΟΤΟΕ αλλά και όλο μας ξέφευγε..

Καθώς αλλάζει η περίοδος

Σήμερα, το Ταμείο βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης και οι «εκλογές» που αναφέραμε στην αρχή αποτελούν το εργαλείο της διάλυσης. ∆ιότι σήμερα κλείνει μια 20ετία κατά την οποία συνοπτικά συνέβησαν τα παρακάτω: Οι νεοπροσλαμβανόμενοι υπάλληλοι των 14 τραπεζών, οδηγούνταν, με την ανοχή φιλο-εργοδοτικών Συλλόγων Εργαζομένων στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, κίνηση που αποτυπώθηκε νομοθετικά στο Ν.3371/2005 («Νόμος Πετραλιά») και μετέτρεψε το ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ σε «κλειστή ομάδα». Μια τεράστια διαρροή εισφορών, με τερτίπια των Τραπεζών, όπως η απόδοση εισφορών επί των συμβατικών ποσών των Συμβάσεων Εργασίας και όχι πάνω στα πραγματικά των «πακέτων» μι-

σθοδοσίας, η άρνηση καταβολής των εισφορών για τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου που, ταυτόχρονα, άλλαζαν το ισοζύγιο ενεργών-συνταξιούχων, μειώνοντας επίσης τα αποθεματικά του Ταμείου. Το μνημονιακό P.S.I που κόστισε τουλάχιστον 120 εκατομμύρια Ευρώ στα αποθεματικά του Ταμείου. Σημείωση : τα αποθεματικά του Ταμείου ήταν πάντα υψηλά και αποτελούσαν διαρκή στόχο για τις Τράπεζες που μέσω ανθρώπων τους στις αιρετές διοικήσεις του Ταμείου (δηλαδή, συνδικαλιστών!), προσπαθούσαν να τα διαχειριστούν. Μη ξεχνάμε την περίοδο που όλα αυτά εκτυλίσσονται : η «ισχυρή Ελλάδα» του Χρηματιστηρίου και της Ολυμπιάδας των σκανδάλων, η επικράτηση της ιδεολογίας των νεοφιλελεύθερων κανιβάλων, ο άνεμος της ατομικής λύσης και της ιδιώτευσης, η μνημονιακή αντι-ανθρώπινη λαίλαπα. ∆ηλαδή, το πρόσφορο κλίμα για την ανάδειξη των μπουμπουκιών του κρατικού και του εργοδοτικού συνδικαλισμού και της λατρείας των επαγγελματιών της «κονόμας».

Το σημερινό πρόβλημα

Όταν απειλήθηκε η βιωσιμότητα του Ταμείου, η ∆ιοίκησή του με αποφάσεις της αλλά δίχως προσφυγή σε Γενικές Συνελεύσεις ως όφειλε, προχώρησε σε μειώσεις των βοηθημάτων προς τους συνταξιούχους που αγγίζουν το 70%. Ταυτόχρονα, η φιλοεργοδοτική πλειοψηφία της, άνθρωποι του Συλλόγου της Alpha Bank, σε αγαστή συνεργασία με τους ίδιας κοπής «συνδικαλιστές» σε Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς, επένδυσαν

αυτές τις αποφάσεις με εμπρηστικά επιχειρήματα κατά των «τρωκτικών συνταξιούχων». Και, επιτέλους, εξέφρασαν το στόχο τους ανοιχτά : διάλυση του Ταμείου και είτε ίδρυση Επαγγελματικού Ταμείου είτε τη σύναψη ασφαλιστηρίου συμβολαίου με κάποια συνεργαζόμενη με τις Τράπεζές «τους» ασφαλιστική εταιρία. Και στις δυό περιπτώσεις αφήνουν ουσιαστικά απέξω τους συνταξιούχους. Καμπή αποτέλεσε η (υποτίθεται καταστατική και εκλογο-απολογιστική) συνέλευση της 1/3/2015 όπου καταγράφηκαν πρωτοφανή πράγματα για διαδικασίες, τουλάχιστον του χώρου των τραπεζών: άρνηση αναγνώρισης αποτελέσματος φανερής ψηφοφορίας, καταμέτρησηφάντασμα που έβγαζε ποσοστά…Τσαουσέσκου, παρεμπόδιση κάθε διαλόγου, διάλυση συνέλευσης δίχως εξουσιοδότηση. Το αποκορύφωμα ήταν η «περιφρούρηση της συνέλευσης» από κάποια ομάδα ανθρώπων ακαθόριστης προέλευσης, δίκην ιδιωτικού στρατού που θύμιζε την «προστασία» που προσφέρει η Μαφία στα αμερικανικά συνδικάτα. Απ’ αυτή τη συνέλευση-φάντασμα προέκυψε μια «πανελλαδική ψηφοφορία» όπου ζητείται η τροποποίηση του καταστατικού με ρυθμίσεις που διευκολύνουν τον σκοπό της διάλυσης του Ταμείου. Κι όλα αυτά όταν : Το αποθεματικό κεφάλαιο ανέρχεται σήμερα σε περίπου € 225 εκατομμύρια. Οι 2 αναλογιστικές μελέτες του 2014, δείχνουν βιωσιμότητα του ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ σίγουρα μέχρι το 2030. Η κυβέρνηση, δια του αρμόδιου Υπουργού, δηλώνει ότι θα συμπεριλάβει

Η μονομερής αστοχία των μνημονίων

Του Νάσου Χατζητσάκου

εβδομάδα που ολοκληρώνεται, χαρακτηρίστηκε από παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν), προκειμένου να χαρακτηριστούν «μονομερείς ενέργειες» η προώθηση από τη νέα ελληνική κυβέρνησης νομοσχεδίων που αποσκοπούν στη στήριξη των αδύναμων οικονομικά πολιτών, με πλέον χαρακτηριστικό το παράδειγμα του σχεδίου νόμου για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Το παράδοξο είναι ότι τα «εμπόδια» τέθηκαν από «τεχνοκράτες» οι οποίοι, μαζί με τα στελέχη των κομμάτων που είχαν τα ηνία της διακυβέρνησης από το 2009 μέχρι και το 2014, έπεσαν απελπιστικά έξω στις προβλέψεις τους. Τα «σπασμένα» της αστοχίας τους, φυσικά, τα «πλήρωσε» η ελληνική κοινωνία. Ειδικά στον τομέα της απασχόλησης, οι επίσημες εκτιμήσεις τις οποίες είχαν διατυπώσει για τα αποτελέσματα των μνημονίων πριν από 4 χρόνια, παρουσίασαν απόκλιση της τάξης των 600.000 ανέργων, σε σχέση με τα όσα στην πραγματικότητα ακολούθησαν!

Η «θανάσιμη» αστοχία του πρώτου μνημονίου

Για παράδειγμα, στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο ∆ημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2012 – 2015, το

οποίο προωθήθηκε περίπου ένα χρόνο μετά το πρώτο μνημόνιο οι προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας «έπεσαν έξω» για το 2014 μόλις κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες. Συγκεκριμένα, στο Μεσοπρόθεσμο του 2011 προβλεπόταν ότι, πέρυσι, η ανεργία θα κυμαινόταν στο επίπεδο του 14,5%. Εάν οι εκτιμήσεις είχαν επαληθευτεί, τότε ο αριθμός των ανέργων, πέρυσι, θα έπρεπε να ήταν περίπου στις 725.000 ανέργους. Τελικά, οι αρμόδιοι της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) κατέγραψαν το 2014 περισσότερους από 1,32 εκατ. ανέργους.

«Το δις εξαμαρτείν ουκ θεσμού σοφού»

Θα μπορούσε κάποιος από τους εκπροσώπους των θεσμών ή των κυβερνήσεων της περιόδου 2009 – 2014 να υποστήριζε ότι μόνο οι αρχικές προβλέψεις «έπεσαν έξω». Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ανάλογη «τύχη» με τις προβλέψεις του πρώτου είχαν και αυτές οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο της περιόδου 2015 – 2018 (συνάφθηκε το 2014). Στην προκειμένη, η εκτίμηση για την πορεία της ανεργίας έπεσε έξω μόλις κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες. Μην σπεύσει, όμως, κάποιος να κάνει λόγο για «μικρό λάθος»… Σε απόλυτους αριθμούς, η τρόικα της

το ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ στη σταδιακή ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων για την άρση των συνεπειών του PSI. Γενικά, οι ευνοϊκότερες εξελίξεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο δημιουργούν περιθώρια για την υλοποίηση της παλλαϊκής απαίτησης για ένα αξιοπρεπές επίπεδο παροχών κοινωνικής ασφάλισης.

Τι κάνουμε;

Ηδη, μια σειρά συνδικαλιστικών δυνάμεων, η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ, έχουν καταθέσει ένα πλαίσιο προτάσεων με στόχο αφενός την αποκατάσταση των κοινών συμφερόντων των εργαζομένων, εν ενεργεία και συνταξιούχων και, αφετέρου, την προάσπιση ενός αυτοδιοικούμενου και αυτοδιαχειριζόμενου Ταμείου, με ρόλο οδηγού σε μια μελλοντική ενοποίηση των επικουρικών ταμείων, τουλάχιστον στον χρηματοπιστωτικό χώρο. ‘Ολοι οι Σύλλογοι που εκπροσωπούν τους 6.000 συνταξιούχους, έναντι των 5.000 εν ενεργεία, έχουν αποδεχθεί τις βαριές μειώσεις του 70% και, πρακτικά, την κοινότητα συμφερόντων των δύο τμημάτων των εργαζομένων και τη διατήρηση του Ταμείου, μέχρι νεωτέρας. Οι ίδιοι Σύλλογοι Συνταξιούχων, μαζί με εν ενεργεία εργαζόμενους, έχουν προσφύγει δικαστικά για την ακύρωση όλων των διάτρητων διαδικασιών αλλαγής του καταστατικού που θα οδηγήσει στη διάλυση του Ταμείου, καλώντας σε αποχή από τέτοιες εκλογές . ∆εν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε : Καμιά νομιμοποίηση των διαδικασιών μιας ανοιχτά εργοδοτικής ομάδας, καμιά συμμετοχή στις εκλογές τους που στόχο έχουν να διαλύσουν ένα δημιούργημα των ίδιων των εργαζομένων. ∆ιότι, εκτός των άλλων, βιάζονται υπερβολικά. Και αναρωτιόμαστε γιατί. Οι ασφαλισμένοι στο ΤΑΠΙΛΤ-ΑΤ και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ: ∆. Καρέλλας (π. Ιονική Τράπεζα) Π. Κωστούλας (π. Τράπεζα Εργασίας) Π. Τάτσης (π. Ιονική Τράπεζα) Α. Χριστοφιδάκης (Τράπεζα Αττικής)

εποχής και η προηγούμενη συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, το 2014, υπολόγισαν ότι, την ίδια χρονιά, οι άνεργοι θα ήταν λιγότεροι κατά… 100.000 άτομα! Τίθεται, λοιπόν, εύλογα το ερώτημα: Πώς μπορούν, σήμερα πλέον, οι εκπρόσωποι των θεσμών με την υποστήριξη κύκλων της αντιπολίτευσης, να χαρακτηρίζουν «μονομερείς ενέργειες» νομοσχέδια τα οποία έρχονται να βάλουν «φρένο» στην ανθρωπιστική κρίση που οι ίδιοι προκάλεσαν με τα –εσκεμμένα ή μη- λάθη και τις «θανάσιμες» αστοχίες τους;

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΖΑΛΑ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Εγώ, θέλω να γίνω μάνα; Από το σεξ για τη γονιμότητα, στη γονιμότητα χωρίς σεξ* Η μέρα της γυναίκας πέρασε και φέτος και, αν και αρκετοί ισχυριζόμαστε ότι θα έπρεπε να τιμάμε τα δικαιώματα της γυναίκας κάθε μέρα, εξελίσσεται διαρκώς γύρω μας -και μέσα μας- ένα παιχνίδι εξουσίας εις βάρος των γυναικών, που ίσως λανθάνει της προσοχής μας, και ως γυναικών και ως αριστερών και ως φεμινιστριών: Η βία και ο αποκλεισμός που συχνά περιβάλλει τη μητρότητα, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό όταν δεν αποτελούν επιλογές συνειδητές και συνέπειες της επιθυμίας της κάθε γυναίκας. Ανιχνεύουμε αυτό το γαϊτανάκι προσδοκιών, στερεοτύπων και επιλογών με τον γυναικολόγο μαιευτήρα Γιάννη Μουζάλα, ο οποίος το χαρακτηρίζει ως ένα καθολικό και σημαντικό ζήτημα αφού, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αγγίζει τις περισσότερες γυναίκες και πολλούς άνδρες επίσης.

εγαλώνουμε ως παιδιά που απαιτείται να αναγνωρίζουμε τη μητρότητα ως δεδομένη και σημαντική, με αποτέλεσμα συχνά να υφιστάμεθα ως ενήλικες τη βία του μονόδρομου της απόκτησης ενός παιδιού και τον αποκλεισμό μας από την πλήρη ταυτότητα της γυναίκας αν δεν τον βαδίσουμε. Σύμφωνα με τον Γ. Μουζάλα «η μητρότητα ως απαραίτητη βιολογική λειτουργία ισχύει στα θηλαστικά, αλλά δεν έχει αποδειχτεί ότι ισχύει στους ανθρώπους. Τα θηλαστικά κάνουν σεξ για να γονιμοποιηθούν, οι γυναίκες έχουν ελεγχόμενο οίστρο, δηλαδή δεν επιθυμούν σεξουαλική συνεύρεση μονάχα κατά την περίοδο της ωορρηξίας. Το λεγόμενο ένστικτο της μητρότητας στους ανθρώπους δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι βιολογικό και όχι κοινωνικό. Εδώ ενυπάρχει μια πρώτη βία που υφίσταται η γυναίκα: δεν δικαιούται να μη θέλει να κάνει παιδί. Η επιλογή αυτή, όταν δεν αντιμετωπίζεται ως νόσος, αντιμετωπίζεται -από αυτούς που την αγαπάνε μάλιστα, όχι από τους άλλους- με συμπάθεια. Είτε είναι «η καημένη», που «ποιος ξέρει τι έχει περάσει» είτε πάσχει από εγωισμό που την οδηγεί να μη θέλει να κάνει παιδί. Αυτός ο «εγωισμός», βέβαια, πολύ εύκολα μπορεί να αντιπαρατεθεί στο βιολογικό «εγωισμό» του να κάνω παιδί για να μη χαθώ ως είδος». «Ως γυναικολόγος και μαιευτήρας αγαπώ πολύ τη συνέχιση της ζωής, όμως αυτό δεν πρέπει να αφαιρεί το δικαίωμα μιας γυναίκας ή ενός ζευγαριού να επιλέξει ότι δεν θέλει να κάνει παιδί. Η προάσπιση αυτού του δικαιώματος είναι σημαντική, διότι πολλές γυναίκες οδηγούνται στην απόκτηση ενός παιδιού χωρίς να είναι βέβαιο ότι το επιθυμούν, ως κοινωνικό καθήκον, επιταγή και όχι ως χαρά της ζωής. Άλλες γυναίκες μπορεί να τις οδηγεί σε μια νεύρωση ότι δεν είναι φυσιολογικές. Ακόμη, επειδή υπάρχουν γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδί, αλλά δεν μπορούν. Σκεφτείτε για αυτές πόσο βαρύ είναι να αισθάνονται «παρά φύση»».

Μετέωρη μεταξύ φόβου και ευτυχίας

Αλλά και όταν η γυναίκα επιλέξει να κάνει παιδί, καραδοκεί «η ευτυχία της εγκυμοσύνης». Όπως επισημαίνει και ο Γ. Μουζάλας, «η μητρότητα είναι μια

“

Η εγκυμοσύνη είναι πράγματι μια ενδιαφέρουσα περίοδος, η εγκυμονούσα είναι μια άλλη, ενδιαφέρουσα γυναίκα. Ο όρος, όμως, εκλείπει διότι πια η γυναίκα δεν είναι το υποκείμενο της εγκυμοσύνης, αλλά το αντικείμενο. ιστορία με πάρα πολλά στερεότυπα. Ένα από αυτά είναι ότι η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος κατά την οποία η γυναίκα πρέπει να είναι μόνο χαρούμενη. Όμως, η περίοδος της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από πάρα πολλές παραμέτρους, οι οποίες τυχόν δημιουργούν ψυχική αστάθεια και εναλλασσόμενα συναισθήματα. Η εγκυμοσύνη είναι ανάληψη ευθύνης, είναι αλλαγή ζωής, χαρακτηριστικά τα οποία μπορεί να προκαλέσουν ένταση στη γυναίκα, που επιφορτισμένη να αισθάνεται χαρούμενη, δεν αντιλαμβάνεται ή δεν αποδέχεται αυτό που βιώνει. Υπάρχει ο φόβος ότι αναλαμβάνοντας το ρόλο της καλής μάνας μπορεί να γίνει μια αόρατη γυναίκα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα της γυναίκας αλλάζει, δεν είναι πια αυτό που ξέρει, που έχει αγαπήσει, που έχει αγαπηθεί. Το δεδομένο αυτό, επίσης, μπορεί να δημιουργήσει ανασφάλεια. Σήμερα, επιπρόσθετα, υπάρχει το άγχος της οικονομικής κρίσης, που οδηγεί πολλές γυναίκες σε θλίψη για το αύριο του παιδιού που κυοφορούν. Φυσιολογικά, λοιπόν, η γυναίκα μέσα σε μια κατάσταση χαράς, μπορεί να νιώσει μια σειρά αρνητικά συναισθήματα. Αυτό χρειάζεται να το γνωρίζουμε και να το αναγνωρίζουμε ως κοινωνία». Όμως, ορισμένες φορές η γυναίκα βρίσκεται και στο άλλο άκρο, του φόβου για την εγκυμοσύνη. «Όσο πιο πολύ φοβάται η γυναίκα, τόσο πιο πολύ εξουσιάζεται, τόσο πιο «σπουδαίος» γίνομαι εγώ» υπογραμμίζει ο Γ. Μουζάλας. «Η ζωή πάντα συνεχίζεται. Για να συνεχίζεται η ζωή, χρειάζεται τα μέρη που αποτελούν προϋπόθεση για να υπάρξει ζωή να είναι ευχάριστα. Για τη σύλληψη απαιτείται σεξ, που ξέρουμε όλοι ότι είναι ευχάριστο. Η εγκυμοσύνη, αν ήταν δυσάρεστη, δεν θα ήταν επιλέξιμη από τις γυναίκες. Χαρακτηριστικός είναι ένας όρος, που

τείνει να εκλείψει πλέον, ο οποίος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την εγκυμοσύνη: λέμε για τη γυναίκα που είναι έγκυος ότι «είναι σε ενδιαφέρουσα». Πρόκειται πράγματι για μια ενδιαφέρουσα περίοδος, η εγκυμονούσα είναι μια άλλη, ενδιαφέρουσα γυναίκα. Ο όρος, όμως, εκλείπει διότι πια η γυναίκα δεν είναι το υποκείμενο της εγκυμοσύνης, αλλά το αντικείμενο».

Πρωταθλητές στις καισαρικές

Το παιχνίδι εξουσίας που εξελίσσεται σε βάρος της φοβισμένης γυναίκας εμπεριέχει και τον τοκετό και τα εξαιρετικά αυξανόμενα ποσοστά καισαρικής τομής. Η γυναίκα ως εξουσιαζόμενη από αυτόν που κατέχει τη γνώση ή από μια κοινωνία που επιβάλλει ένα στερεότυπο συχνά οδηγείται να μην επιλέγει τον τρόπο που θα γεννήσει. «Είναι πολύ διαδεδομένο το στερεότυπο ότι ο τοκετός είναι ένα πολύ τρυφερό γεγονός. Ο τοκετός στην πραγματικότητα είναι ένα πολύ βίαιο -φυσικά βίαιο- και στρεσογόνο γεγονός» επισημαίνει ο γυναικολόγος μαιευτήρας Γ. Μουζάλας. «Οφείλουμε, λοιπόν, να υποστηρίξουμε τη γυναίκα βοηθώντας την να γνωρίσει τα χαρακτηριστικά αυτού του γεγονότος, ώστε να προετοιμαστεί και να αντεπεξέλθει με τον καλύτερο -για αυτήν- δυνατό τρόπο. Η καισαρική στην Ευρώπη αποτελεί ένα ελληνικό φαινόμενο. Όταν η καισαρική έγινε ασφαλής, γύρω στη δεκαετία του ’70, άρχισε να παρατηρείται αύξησή της. Από το 7% των τοκετών που διενεργούνταν με καισαρική τομή, το 1985 το ποσοστό είχε αυξηθεί στο 23%. Αυτό το διάστημα χτυπάει καμπανάκι στις επιστημονικές κοινότητες και επιτυγχάνεται μείωση των καισαρικών τομών, γεγονός όμως που δεν συνέβη ποτέ στην Ελλάδα». «Στην Ελλάδα σήμερα έχουμε αύ-

ξηση των καισαρικών 55 με 60% στα μεγάλα αστικά κέντρα, με πρώτη την Αθήνα. ∆εν έχουν αυξηθεί οι προβληματικοί τοκετοί, ούτε υπάρχει διάσταση σε αυτό το σημείο μεταξύ της επαρχίας και του κέντρου. Είναι σαφές ότι ξεκίνησε ως ιατρογενές φαινόμενο. Παλιότερα ο γιατρός έβγαζε περισσότερα χρήματα με αυτόν τον τρόπο, σήμερα εξοικονομεί χρόνο. Μέσα από τη διαδικασία εξουσίας των γιατρών επί των γυναικών, αφομοιώθηκε και από τις γυναίκες η αντίληψη ότι η καισαρική αποτελεί μια καλή επιλογή. Συχνά, σήμερα πια, η καισαρική αποτελεί για πολλές γυναίκες μια φιλική επιλογή, ακόμα και αν είναι υπέρ του φυσιολογικού τοκετού. Είναι άδικο για τους γιατρούς να ισχυριστούμε ότι κοροϊδεύουν πλέον τις γυναίκες. Νομίζω ότι, σήμερα πια, η άποψη των γιατρών έρχεται σε αρμονία -που οι ίδιοι πιθανώς καλλιέργησαν- με την επιθυμία των γυναικών. Ο στόχος δεν είναι να φοβίσουμε τη γυναίκα για την καισαρική τομή. Η καισαρική είναι εξίσου ασφαλής πια με ένα φυσιολογικό τοκετό. Εγώ προσωπικά, δε, δεν είμαι αντίθετος στην καισαρική τομή, ακόμα και αν δεν συντρέχει λόγος ιατρικός, αλλά η γυναίκα την επιθυμεί -και για αυτό είναι δύσκολο να επιχειρηματολογήσω επιστημονικά. Το ζητούμενο είναι η γυναίκα να επιλέγει συνειδητά τον τρόπο που θέλει να γεννήσει. Η γυναίκα να διεκδικήσει να ξανααναλάβει την ευθύνη της πάνω στον τοκετό της. Όχι βολονταριστικά, αλλά σε επιστημονική βάση».

“

* Τίτλος δανεισμένος από ενότητα του Μεσογειακού Συνεδρίου Σεξουαλικότητας, που συμβολίζει μια αλλαγή εποχής. Σήμερα, πάνω από το 30% των συλλήψεων στις ανεπτυγμένες κοινωνίες γίνεται χωρίς σεξ.

Ζωή Γεωργούλα

Η γυναίκα να διεκδικήσει να ξανααναλάβει την ευθύνη της πάνω στον τοκετό της. Όχι βολονταριστικά, αλλά σε επιστημονική βάση.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Το φαινόμενο Μπέου Ε

ίναι γνωστό ότι η εκλογή του Μπέου ως δημάρχου Βόλου ήταν θέμα που απασχόλησε τον περασμένο Μάιο. ∆υστυχώς, οι ανησυχίες για τη συμπεριφορά του συγκεκριμένου επιβεβαιώθηκαν στην χειρότερη εκδοχή τους. Η εκλογή Μπέου επιτεύχθηκε χάρις σε μία συμπαιγνία στο χώρο της Ν∆, όπου οι κύριες δυνάμεις του κόμματος αυτού με επικεφαλής τον μέχρι τότε αρχηγό της δημοτικής ομάδας της Ν∆ κ. Μουλά μπήκαν στο ψηφοδέλτιο Μπέου, ενώ ταυτόχρονα εμφανιζόταν ως επίσημη υποψηφιότητα της Ν∆ κάποιος Μιτζικός, άγνωστος μέχρι τότε. Η Χρυσή Αυγή που τότε είχε βουλευτή στο Βόλο δεν κατέβηκε στις δημοτικές εκλογές και στήριξε Μπέο, ενώ Μιτζικός καταβαραθρώθηκε βγαίνοντας τέταρτος με 13%. Ο Μπέος, ανταποδίδοντας το χρέος του στην Χ.Α., αρνήθηκε την έκδοση ψηφίσματος του δημοτικού συμβουλίου για την επέτειο της δολοφονίας Παύλου Φύσσα.

Ρεσιτάλ αυταρχισμού

Από κει και πέρα, παρακολουθήσαμε ένα ρεσιτάλ αυταρχισμού και αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς του δίδυμου Μπέου – Μουλά (πρόεδρος του ∆ημοτικού Συμβουλίου) όπου κάθε συνεδρίαση στο δήμο γινόταν θέμα στα τοπικά ΜΜΕ, λόγω των αντεγκλήσεων και των καυγάδων ανεξαρτήτως θέματος. Η φωνή της μειοψηφίας (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ) στραγγαλιζόταν και η αποχώρησή της από τις συνεδριάσεις ήταν συχνό φαινόμενο. Σχετικά με το θέμα αυτό η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ της περασμένης ∆ευτέρας

αναφέρει: «Ο Μπέος είναι αδύνατο να αντέξει το δημοκρατικό διάλογο, είτε στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, είτε στις παρεμβάσεις κινημάτων πολιτών. Η δυσανεξία απέναντι σε κάθε δημοκρατική διαδικασία αντιπαράθεσης απόψεων είναι καθοριστικό χαρακτηριστικό της λογικής του.» Η κακόγουστη φιέστα και το φοβερό κιτς με το οποίο ο Μπέος επιχείρησε να γιορτάσει Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά κατεστράφη από την επέλαση του χιονιά και ο Μπέος δέχτηκε την μήνη των πολιτών για την παντελή αδυναμία του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Η πόλη τέθηκε εκτός λειτουργίας για μέρες, οι συγκοινωνίες καθηλώθηκαν και τα μαγαζιά έμεναν κλειστά. Ήταν μία γερή αποκαθήλωση της μέχρι τότε εικόνας του. Οι βουλευτικές εκλογές αποτέλεσαν δυσάρεστη έκπληξη για τον Μπέο. Ο δικός του εκλογικός θρίαμβος παραμεριζόταν. Ο Μπέος είχε πάρει στις δημοτικές 25.000 ψήφους και τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραφε 32.000 ψήφους στο δήμο Βόλου, ποσοστό 43,5% και σε επίπεδο νομού κέρδιζε 40,3% και πέντε Βουλευτές. Ο Μπέος

δεν μπορούσε να το αντέξει. Με αφορμή κινητοποίηση πολιτών για το νερό επιτέθηκε στους βουλευτές, στον τοπικό ΣΥΡΙΖΑ και στον …υπουργό Εσωτερικών Ν. Βούτση, ο οποίος μόλις συμπλήρωνε ένα 24ωρο από την ορκωμοσία του. Έκανε μήνυση σε πρώην δημοτικό σύμβουλο των ∆ρόμων Συνεργασίας, έλαβε αποστομωτική απάντηση από τον τοπικό ΣΥΡΙΖΑ και έκατσε ήσυχος για λόγο διάστημα.

Πρωτόγνωρες καταστάσεις

Το άγχος όμως του Μπέου να επιβεβαιώσει αυτό που θεωρεί για τον εαυτό του ηγετικό ρόλο – τσαμπουκά τον οδήγησε στα πρόσφατα γεγονότα. Για τα γεγονότα αυτά δίνουμε το λόγο στην ανακοίνωση του τοπικού ΣΥΡΙΖΑ της περασμένης ∆ευτέρας: «Πρωτόγνωρες καταστάσεις αντιμετώπισαν η πόλη του Βόλου και οι πολίτες την περασμένη βδομάδα. Επίδειξη πυγμής φασιστικού τύπου υπό την καθοδήγηση του κ. Μπέου ενάντια στους διαδηλωτές αλλά και στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του Νομού και της πόλης. (..) Ο

Βουλευτικά προνόμια και Αριστερά Σύντροφε Βαγγέλη… «Άρπαζε να τρως να πίνεις Πολιτεύου ν’ αρχοντίνεις»

(λαϊκή παροιμία)

άπως έτσι αντιμετώπιζαν οι πολίτες, μέχρι και πριν τη μεταπολίτευση, τις συμπεριφορές μεγάλης μερίδας των βουλευτών. Και φαίνεται ότι δεν είχαν άδικο, αν σκεφτούμε σε ποιες ταραγμένες εποχές συνέβαιναν όλα αυτά (ανώμαλες δημοκρατικές περίοδοι, πραξικοπήματα, πρωθυπουργοί – βασιλικοί κηπουροί). Άλλωστε, παρόμοιες συμπεριφορές, βλέπουμε να κυριαρχούν στα πρώην «σοσιαλιστικά» κράτη. Τα αστικά κόμματα και οι βουλευτές τους φρόντιζαν να δημιουργούν πελατειακές σχέσεις μέσα από εξυπηρετήσεις, χρηματισμούς, διορισμούς και εξαρτήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, δόθηκαν διάφορα προνόμια στους βουλευτές. Κάποια εξ αυτών δικαιολογημένα, ώστε να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με πληρότητα, κάποια χωρίς καμία λογική. Έτσι, για παράδειγμα, είναι πολύ λογικό οι βουλευτές να έχουν στα γραφεία τους επιστημονικό προσωπικό, που θα τους βοηθά στο έργο τους ή να έχουν επαρκή μισθό που θα αποτρέπει εξαρτήσεις. Και είναι παράλογο το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης μέσα στο δακτύλιο της Αθήνας σε πέντε αυτοκίνητα. Σήμερα, στην εποχή της κρίσης, η ακροδεξιά ρητορική προσπαθεί να απαξιώσει το πολιτικό σύστημα, κατηγορώντας ότι «για όλα φταίνε οι βουλευτές, που με τα προνόμιά τους δημιούργησαν τα οικονομικά προβλήματα». Η Αριστερά, λοιπόν, πως αντιμετωπίζει τα θέματα αυτά; Λαμπρό παράδειγμα ο Φιλίνης, που ως ευρωβουλευτής στο κόμμα του 3%, έτρεχε να καταθέσει την αποζημίωσή του στο κόμμα, την εποχή που ο Ανδρέας δήλωνε ότι οι υπουργοί του «μπορούν να δέχονται μικρά δωράκια…» (αλήθεια, τι έχουν να πουν γι’ αυτό οι τότε χειροκροτητές;). Πως μπορείς να μην αναδείξεις τη στάση σημαντικής μερίδας βουλευτών

(δυστυχώς όχι όλων) του ΣΥΡΙΖΑ της περιόδου 20122015, που κατέθεταν το 40% της αποζημίωσής τους στο κόμμα και τις δομές αλληλεγγύης; Όμως, σύντροφε Βαγγέλη -που ήσουν μέσα στους βουλευτές αυτούς- δεν μπορούμε να ανάγουμε το θέμα του βουλευτικού αυτοκινήτου σε μείζον. Υποβαθμίζεις και το θεσμό του κοινοβουλίου όταν τον συγκρίνεις με εταιρεία, υποτιμάς και τους απελπισμένους ανθρώπους που, προσπαθώντας να έχουν μία δουλειά, οδηγούν καθημερινά το δικό τους αυτοκίνητο σε μεγάλες διαδρομές. Ξέρεις ότι στη πρώτη σου θητεία, όταν έγινε συζήτηση για το βουλευτικό αυτοκίνητο, σου είχα πει να πάρεις, φροντίζοντας να είναι το δυνατόν μικρότερο. Είναι λάθος όμως, αυτή τη στιγμή που, από τη μία μεριά, η σύμβαση leasing θα λήξει το Σεπτέμβριο, από την άλλη, η βουλευτική αποζημίωση είναι αρκετή για πληρωμή αυτοκινήτου από τον ίδιο τον (την ίδια την) βουλευτή, να μπαίνουμε σε τέτοιου είδους συζητήσεις και να στέλνουμε τη μπάλα στην εξέδρα. Αυτή τη στιγμή, με τόσα ανοικτά θέματα, με

Μπέος διάλεξε το ζήτημα του νερού για να δώσει δείγμα γραφής για το πώς αντιλαμβάνεται τη διοίκηση του δήμου και πώς σκοπεύει να πολιτευθεί στο επόμενο διάστημα. Πρόκειται για άκρως επικίνδυνη κατάσταση που συστηματικά προωθείται. Απόδειξη οι δηλώσεις του υπαρχηγού του, ο οποίος με χουντική νοοτροπία φτάνει στο σημείο να αμφισβητεί αυτή καθ’ εαυτή τη λειτουργία των κομμάτων. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα: «Είναι δυνατόν η νομαρχιακή οργάνωση του κυβερνητικού κόμματος να αποφαίνεται για το τι είναι παράνομο ή όχι και να ζητάει μάλιστα και παραδειγματική τιμωρία των αστυνομικών λειτουργών και των εισαγγελικών αρχών; Μήπως οι τύποι αυτοί υπερέβησαν τα εσκαμμένα και μέσα στη αλαζονεία τους δεν ξέρουν τι λένε και τι κάνουν; Επειδή είναι εγγεγραμμένα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν τους εαυτούς τους τοπικούς κομισάριους και δικτατορίσκους της τοπικής κοινωνίας;» Η Χρυσή Αυγή ήξερε πολύ καλά ποιους υποστήριζε στις δημοτικές εκλογές.» Το παραπάνω απόσπασμα δηλώσεων του Μουλά αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ της Παρασκευής 13/3 ημέρας των επεισοδίων όπου ζητιόταν ευθύνες για την συμπεριφορά των αστυνομικών, πράγμα για το οποίο διατάχθηκε Ε∆Ε, ενώ κατέθεσαν ερώτηση οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας. Σε κάθε περίπτωση, στο τεράστιο πρόβλημα ∆ημοκρατίας που η πρακτική Μπέου δημιουργεί στην πόλη προστέθηκε και ένα ζήτημα αυταρχισμού της αστυνομίας, που δεν αντιστοιχεί στη χώρα μετά την λαϊκή ετυμηγορία της 25ης Γενάρη. Κώστας Βογιατζής

προτεραιότητα της κυβέρνησης για τη λύση της ανθρωπιστικής κρίσης, το να γίνονται διάφορες άστοχες δηλώσεις (δυστυχώς και από υπουργούς, προεδρεία βουλής, βουλευτές), αναγκάζουν τα τοπικά στελέχη να δίνουν απαντήσεις σε αυτές και όχι να προβάλλουν τις θέσεις μας. Τα τοπικά αυτά στελέχη, που είναι σίγουρο ότι και στις πιθανές πιο δύσκολες στιγμές, θα είναι παρόντα και θα δίνουν τις μάχες. Και όσο για το άλλο που αναφέρεις, σύντροφε Βαγγέλη, για το αρχηγικό κόμμα, ξέρεις πολύ καλά ότι η μήτρα αυτού του κόμματος μόνο αρχηγικές αντιλήψεις δεν περιλαμβάνει. Σαφώς και ο πρόεδρος του κόμματος μπορεί και πρέπει να κάνει τις προτάσεις του, όπως και κάθε μέλος. Οι σύντροφοι και συντρόφισσες του κόμματος του 3% και 5% αγωνίσθηκαν και αγωνίζονται χρόνια για τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος, χωρίς να προσβλέπουν σε οποιαδήποτε προνόμια ή θέσεις. Σίμος Καβελίδης, μέλος ΝΕ Καστοριάς

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Το πολύ σημαντικό, σύμφωνα με την έκθεση, δεν είναι απλά οι διαφορετικές καλλιεργητικές μέθοδοι της αγροοικολογίας, που είναι συμβατές με το περιβάλλον και τις κοινωνικές διατροφικές ανάγκες, αλλά το ποιος ελέγχει την τροφή και πώς χρησιμοποιεί αυτή την εξουσία.

Ο αθέατος πόλεμος για τον έλεγχο της τροφής

Με αφορμή την έκθεση “Από τις ρίζες προς τα πάνω, πώς η αγροοικολογία μπορεί να ταΐσει την Αφρική” Το Φεβρουάριο του 2015 δημοσιεύτηκε από τη βρετανική οργάνωση «Παγκόσμια δικαιοσύνη τώρα», μια έκθεση 56 σελίδων με τίτλο «Από τις ρίζες προς τα πάνω, πώς η αγροοικολογία μπορεί να ταΐσει την Αφρική». Η έκθεση αφορά την αγροοικολογία, δηλαδή μεθόδους γεωργίας εναλλακτικές στη βιομηχανική γεωργία που γνωρίζουμε, μεθόδους προσαρμοσμένες στα τοπικά περιβάλλοντα και στη μικρής κλίμακας γεωργία. Θα σταθούμε στα σημαντικότερα της έκθεσης, τα οποία αναφέρονται βεβαίως στην Αφρική αλλά νομίζουμε ότι τα συγκεκριμένα αφορούν και την Ευρώπη και την Ελλάδα. Μπορούμε να τα συνοψίσουμε με δικά μας λόγια στην πρόταση: για μια γεωργία μιας άλλης μορφής κοινωνικά χρήσιμης, προσαρμοσμένης στα τοπικά περιβάλλοντα και τις κοινωνικές ανάγκες, μακριά από τον ασφυκτικό έλεγχο των εταιρειών, που απειλούν τη διατροφική ασφάλεια και τη διατροφική κυριαρχία σε όλο τον πλανήτη. Ειδικά για την Αφρική που οι φυσικοί της πόροι (και οι γενετικοί) έχουν καταληστευτεί από τη ∆ύση και οι λαοί της λιμοκτονούν, ή επιζούν με πολύ κόπο, είναι τεράστιας σημασίας να μπορέσει εκεί να εφαρμοστεί μια άλλη πολιτική στην παραγωγή της τροφής.

βιομηχανική γεωργία (πράσινη επανάσταση) μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο επιβλήθηκε και συνεχίζει να επιβάλλεται σαν το μόνο μοντέλο που μπορεί να εξασφαλίσει την απαραίτητη τροφή στον πλανήτη. Όπως αναφέρει και η έκθεση αυτή η μορφή γεωργίας επιβάλλεται εις βάρος των μικρών αγροτών στην Αφρική που παράγουν το 70% της τροφής στην ήπειρο χρησιμοποιώντας βιώσιμες μεθόδους γνωστές ως αγροοικολογία. Μελέτες δείχνουν ότι αυτές οι μέθοδοι, καλύτερα προσαρμοσμένες στα τοπικά περιβάλλοντα έχουν μεγαλύτερη παραγωγικότητα από τη γεωργία που ελέγχεται από τις εταιρείες και εφαρμόζει τις τεχνικές τους. Επίσης, για την Αφρική, αυτή η εναλλακτική γεωργία, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, προσφέρει μεγαλύτερες δυνατότητες για τις γυναίκες, για την αύξηση του εισοδήματος, την απασχόληση, τη βιοποικιλότητα, την υγεία, τη διατροφή και συμβάλλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Μια μελέτη της Greenpeace αποδεικνύει ότι οι αγρότες στο Μαλάουϊ, για παράδειγμα, κέρδισαν 60% περισσότερο εισόδημα από το καλαμπόκι χρησιμοποιώντας εναλλακτικές μεθόδους από αυτούς που καλλιεργούσαν χρησιμοποιώντας χημικά.

Ένα βαθιά πολιτικό ζήτημα

Αυτές οι καλλιεργητικές μέθοδοι επιτρέπουν τον τοπικό έλεγχο της παραγωγής, δίνουν έμφαση στη χρήση των τοπικών φυσικών πόρων και στο πώς παράγεται η τροφή. Αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί στη διατροφική κυριαρχία που επιδιώκουν αγρότες και κινήματα. Η αγροοικολογία βασίζεται στη μικρή κλίμακα και σε μια γεωργία χαμηλών εισροών και έχει πολλά πλεονεκτήματα. Εκτός από την παραγωγικότητα και τη

συμβατή της λειτουργία στο κοινωνικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο, στην Αφρική βοηθά να καλυτερεύσει η κοινωνική και οικονομική θέση των γυναικών δίνοντας ευκαιρίες μέσω οργάνωσης των ίδιων των γυναικών, τη στιγμή που η πολιτική των μεγάλων εταιρειών στη γεωργία τις αποκλείει. Σε μια έρευνα σε 16 χώρες της Αφρικής, μόνο 2% των γυναικών έχουν τίτλους ιδιοκτησίας γης παρότι κάνουν τις περισσότερες αγροτικές δουλειές. Σαν αποτέλεσμα οι άντρες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε γεωργικές εισροές, επενδύσεις, εκπαίδευση κ.λπ. Φυσικά το πολύ σημαντικό σύμφωνα με την έκθεση δεν είναι απλά οι διαφορετικές καλλιεργητικές μέθοδοι της αγροοικολογίας, που είναι συμβατές με το περιβάλλον και τις κοινωνικές - διατροφικές ανάγκες, αλλά τελικά πρόκειται για το ποιος ελέγχει την τροφή και πώς χρησιμοποιεί αυτή την εξουσία όποιος ελέγχει την τροφή. Με πολλά παραδείγματα και έρευνα σε πολλές χώρες η έκθεση αυτή αποδεικνύει ότι η οργανική καλλιέργεια μικρής κλίμακας δεν μπορεί μόνο να προσφέρει επαρκή τροφή στον πλανήτη (την προσφέρει ήδη), αλλά μπορεί επίσης να το κάνει καλύτερα από την εντατική (βιομηχανική) γεωργία που ελέγχεται από τις εταιρείες. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι το πώς παράγεται η τροφή είναι ένα βαθιά πολιτικό ζήτημα που επηρεάζει τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων. ∆εν είναι η ποσότητα της τροφής που παράγεται η οποία υπαγορεύει ποιος έχει επαρκή τροφή και ποιος πεινάει. Απόδειξη η Αφρική. Αντίθετα, είναι η αύξηση του όλο και μεγαλύτερου ελέγχου που εξασκούν μεγάλες επιχειρήσεις πάνω στο διατροφικό σύστημα, παράλληλα με μια σχεδόν θρησκευτική πίστη στη δύναμη της αγοράς. Η αγροοικολογία μπορεί να είναι μια απάντηση των ανθρώπων στον έλεγχο

της τροφής. Το θέμα δεν είναι, όπως αναφέρεται, η διατροφική ασφάλεια, διότι αυτή είναι η αγαπημένη συζήτηση που προτιμά ο νεοφιλελευθερισμός. Το θέμα είναι η διατροφική κυριαρχία η οποία συμπεριλαμβάνει αυτά που δεν συμπεριλαμβάνονται στη συζήτηση για τη διατροφική ασφάλεια, δηλαδή το πώς παράγεται η τροφή, που και από ποιόν, με ποια μέσα. Η διατροφική κυριαρχία σημαίνει όχι μόνο επαρκή τροφή για όλους αλλά σύστημα παραγωγής τροφής βιώσιμο και δίκαιο.

Τράπεζες σπόρων

Στη συνέχεια διαβάζουμε ανάμεσα σε πολλά και πολύ σημαντικά ζητήματα που υπάρχουν στην έκθεση αυτή, για το ζήτημα του ελέγχου των σπόρων στις Αφρικανικές χώρες, ζήτημα που ωστόσο σήμερα απασχολεί έντονα και τις ευρωπαϊκές πολιτικές και σύντομα θα είναι το μείζον ζήτημα για τους αγρότες και την κοινωνία για τον έλεγχο της παραγωγής τροφής στην Ευρώπη. Στην έκθεση αναφέρεται ότι 10 μόλις πολυεθνικές ελέγχουν πάνω από το 75% της παγκόσμιας αγοράς των σπόρων. Αυτοί οι εμπορικοί σπόροι δεν είναι μόνο ότι ελέγχονται από λίγες εταιρείες, αλλά επιπλέον είναι σχεδιασμένοι για μονοκαλλιέργειες υψηλών εισροών και δεν έχουν τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών τοπικών ποικιλιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μικρών παραγωγών χωρίς να απαιτούν υψηλές εισροές σε χημικά (εισροές που σημαίνουν υψηλό οικονομικό και περιβαλλοντικό-κοινωνικό κόστος). Αυτοί οι εμπορικοί σπόροι είναι ουσιαστικά δύο ειδών, υβρίδια και γενετικά τροποποιημένοι, και βεβαίως εδώ τίθεται το πολύ μεγάλο ζήτημα του ακόμα ασφυκτικότερου ελέγχου από τις εταιρείες μέσω των πατεντών (πνευματική ιδιοκτησία) αυτών των σπόρων. Οι εταιρείες κατοχυρώνουν πνευματικά δικαιώματα και κατόπιν πιέζουν τις αφρικανικές κυβερνήσεις (και όχι μόνο) να εναρμονίσουν τους νόμους τους κι έτσι να υπάρχει μονοπώλιο στους σπόρους και υποχρέωση των αγροτών να αγοράζουν από τις εταιρείες με συμβόλαια που τους αναγκάζουν να αγοράζουν τους σπόρους, τα λιπάσματα και τα χημικά, πακέτο, από την ίδια εταιρεία, κάθε χρόνο. Αυτή η πολιτική είναι απειλή και στη διατροφική κυριαρχία και στη διατροφική ασφάλεια. Μια απάντηση σ’ αυτό ήταν οι τράπεζες σπόρων, στις οποίες αναφέρεται εκτενώς η έκθεση, που δημιουργήθηκαν εδώ και 30 χρόνια σε διάφορες χώρες

από ΜΚΟ κοινότητες, κινήματα, αγρότες. Ελάχιστες από αυτές τις χώρες υποστηρίζουν τις τράπεζες αυτές, συνήθως οι κυβερνήσεις δίνουν έμφαση στους μοντέρνους σπόρους που απαιτούν χημικές εισροές για να αυξηθούν οι σοδειές. Μια εξαίρεση είναι η Αιθιοπία που έχει δημιουργήσει Εθνικό Κέντρο Φυτικού Γενετικού Υλικού, το οποίο βοήθησε πολλές κοινότητες σε όλη τη χώρα να φτιάξουν τράπεζες σπόρων.

Με το βλέμμα στη δημοκρατία

Η έκθεση στη συνέχεια αφού παρουσιάζει συστήματα καλλιεργειών προσαρμοσμένα σε τοπικές συνθήκες και άλλες προσεγγίσεις για τη βελτίωση φυτών (συμμετοχική βελτίωση), τη γνώση, την καινοτομία, καταλήγει σε μια σειρά προτάσεις για τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν ανάμεσα στις οποίες είναι η στήριξη της διατροφικής κυριαρχίας, η αύξηση των επενδύσεων στην αγροοικολογία, η αύξηση της έρευνας, επικέντρωση σε συστήματα παραγωγής τροφής μικρής κλίμακας, σταμάτημα της υποστήριξης των εταιρειών που επιθυμούν τον έλεγχο των αφρικανικών συστημάτων παραγωγής τροφής, υποστήριξη των γυναικών. Η έκθεση αυτή απευθύνεται σε όσες χώρες χρηματοδοτούν προγράμματα για τη γεωργία στην Αφρική (στηλιτεύοντας την πολιτική τους), όπως παράδειγμα η Βρετανία, και ζητάει στροφή σε λύσεις που υποστηρίζουν τη δημοκρατία και τη διατροφική κυριαρχία των χωρών. Ίσως, όμως, να μπορούμε να σχολιάσουμε ότι θα ήταν καλύτερη λύση για την Αφρική η κατάργηση της σύγχρονης αποικιοκρατίας και η αυτοδιάθεση- αυτοδιεύθυνση της. Ο χώρος μιας εφημερίδας δεν αρκεί για να θιχτούν όλα τα ζητήματα που αναφέρονται στην έκθεση: (ww.globaljustice.org.uk/sites/default/files/files/resources/agroecology-report-from-the-rootsup-web-version.pdf). Ας σκεφτούμε πόσο πολύ αφορούν κι εμάς όλα αυτά για τις πολιτικές στην παραγωγή τροφής που όλο και περισσότερο -και μέσω παγκόσμιων οργανισμών όπως ο ΠΟΕ- γίνονται ασφυκτικές για τους λαούς και θρίαμβος εξουσίας και κερδών για τις πολυεθνικές. Ο πόλεμος για τον έλεγχο της τροφής από τις εταιρείες είναι ένας πόλεμος που μαίνεται στη σκιά όποιας δημοσιότητας, καταργεί τη δημοκρατία και απειλεί να ελέγξει κάθε επίπεδο ζωής. Κυριακή Κλοκίτη, γεωπόνος

“

ΘΕΜΑΤΑ

22 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Νερού

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Τιμητική εκδήλωση για τον αξέχαστο αγωνιστή της δημοκρατίας και του αντιδικτατορικού αγώνα Χρήστο Ρεκλείτη διοργανώνει η ΕΜΙΑΝ, την Πέμπτη 26 Μαρτίου.

Κυριακή 22 Μαρτίου

Πέμπτη 26 Μαρτίου

** Λαϊκό γλέντι διοργανώνει η Εργατική Λέσχη Περιστερίου (Θηβών 227) από τις 2 μ.μ., παρέα με τους Yavas-Yavas. ** Προβολή της ταινίας «Η μάχη του Αλγερίου» στα γραφεία των εκδόσεων Εργατική Πάλη (Αγ. Κωνσταντίνου 57), στις 8 μ.μ. ** Προβολή της ταινίας «Το μίσος» διοραγνώνει η Παρέμβαση Πολιτών για τη Λαμία στο δημοτικό θέατρο Λαμίας, στις 7 μ.μ. Μιλούν οι μαθήτριες Στ. Αλμπάνη, Α. Γκλάβα, Ρ. Κομίνο, Ντ. Κόσι και Ζ. Τεκέδη.

** Ανοιχτή συζήτηση διοργανώνει η Ομάδα Πρωτοβουλίας για το Ελληνικό, στις 8 μ.μ., στο Νοσότρος (Θεμιστοκλέους 66, Εξάρχεια). ** Εκδήλωση για το ρυθμιστικό σχέδιο Θεσσαλονίκης διοργανώνει το τμήμα Οικολογίας-Περιβάλλοντος-Χωρικού Σχεδιασμού, στις 7 μ.μ., στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης. Μιλούν οι Γ. Γρηγοριάδης, Μ. Καλατζοπούλου και Μ. Λιλιμπάκη. ** Τιμητική εκδήλωση για τον αξέχαστο αγωνιστή της δημοκρατίας και του αντιδικτατορικού αγώνα Χρήστο Ρεκλείτη διοργανώνει η ΕΜΙΑΝ, στις 6 μ.μ., στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50). Μιλούν οι Θ. Καλαφάτης, Α. Μανωλάκος, Α. ∆ημόπουλος, Β. Καπετανέας, Μ. Καλλέργη, Σ. Οικονόμου. Συντονίζει ο Μπ. Κοβάνης. Θα ακολουθήσει δεξίωση στο φουαγιέ.

∆ευτέρα 23 Μαρτίου

** Παρουσίαση του βιβλίου του Πολυμέρη Βόγλη «Η αδύνατη επανάσταση. Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου», στις 7.30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Πλειάδες (Σπ. Μερκούρη 62). Μιλούν οι Σπ. Κακουριώτης, Τ. Σακελλαρόπουλος και ο συγγραφέας. ** Συζήτηση με θέμα «Αντάρτη, κλέφτης, παλικάρι πάντα είν’ ο ίδιος ο λαός. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» διοργανώνει η Αριστερή Κίνηση Περιστερίου, στις 7 μ.μ. στο στέκι της (Ακροπόλεως 18 και Ιάσονος). Μιλά η Αιμιλία Καραλή.

Τρίτη 22 Μαρτίου

** Η Κίνηση Υπεράσπισης των δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών και η ΑΣΤΟεπικοινωνούμε διοργανώνει εκδήλωση αφιερωμένη στον ιρανό ποιητή Φερεϋντούν Φαριάντ, στο θέατρο Απόλλων, στις 8.30 μ.μ.. Παρουσίαση: Γρ. Χαλιακόπουλος, Θεατρική ομάδα ΠαιΖω∆ρώμιο, μουσική επιμέλεια ο Ευγ. Βούλγαρης.

Τετάρτη 25 Μαρτίου

** Συζήτηση με θέμα «Οι κολλεκτίβες στην Παρισινή Κομμούνα» διοργανώνει η ΑΚ Θεσσαλονίκης, στις 8 μ.μ., στο Μικρόπολις (Βενιζελ. & Βασιλ. Ηρακλείου 18). Μιλά ο Γ. Βώκος.

Παρασκευή 27 Μαρτίου

** Το 14ο επιστημονικό συμπόσιο διοργανώνει στις 27-29 Μαρτίου η Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας με θέμα «Ναρκισσισμός 100 χρόνια μετά» στο ξενοδοχείο Divani Palace Acropolis. Οι εργασίες ξεκινούν την Παρασκευή 27 Μαρτίου, στις 9.30 π.μ. και ολοκληρώνονται την Κυριακή, στις 4 μ.μ. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 2103615201, 210-3609442. ** Ξεκίνησαν και πάλι τα σεμινάρια ριζοσπαστικής γεωγραφίας, που διοργανώνει το τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου, κάθε Παρασκευή, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα 2.1. Αυτή την Παρασκευή μιλά ο Mike Edwards (UCL, London): «How a class struggle over land and rent is damaging the UK». Περισσότερα στο www.radgeo.wordpress.com. ** Παρουσίαση του βιβλίου του Πάνου ∆ημητρούδη «Ο δικηγόρος του διαβόλου», στις 8 μ.μ., στο Πόλις Art Καφέ (Πεσμαζόγλου 5). Μιλούν οι Α. Ασπρογέρακα-Γρίβα, Π. Κοροβέσης, Στ. Λαλίδης και Μ. Μπασιούκας.

Εταιρική Υπευθυνότητα ΕΥ∆ΑΠ Φροντίδα για τον Άνθρωπο και το Περιβάλλον Το νερό, ο επονομαζόμενος και ως «λευκός χρυσός», είναι ένα από τα βασικά συστατικά της ζωής, το οποίο η ΕΥ∆ΑΠ διαχειρίζεται και διανέμει με σεβασμό και ευαισθησία. Έχοντας πάντα στο επίκεντρο των πρακτικών της, το τρίπτυχο κοινωνία, άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον, η ΕΥ∆ΑΠ αναπτύσσει την επιχειρηματική της δράση, ταυτόχρονα με τις αρχές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που εφαρμόζει στο σύνολο των ενεργειών της με στόχο τη συνεχή και πολυεπίπεδη προσφορά στο κοινωνικό σύνολο . Το 1992 σε συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, καθιερώθηκε η 22α Μαρτίου ως η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, με στόχο την ευαισθητοποίηση αλλά και την ανάδειξη της σημαντικότητας του μοναδικού αυτού φυσικού πόρου. Η ΕΥ∆ΑΠ από την ίδρυσή της, λειτουργεί αναγνωρίζοντας πως η διαχείριση του νερού αποτελεί πρώτα και πάνω από όλα μία ζωτικής σημασίας παροχή προς την κοινωνία. Το νερό πρέπει να είναι ένα αγαθό προσιτό σε όλους και η ΕΥ∆ΑΠ φροντίζει μέσα από οργανωμένες δράσεις και πρωτοβουλίες να διασφαλίζει πως όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας πόσιμο νερό. Η συνεισφορά στην πρόοδο και την ευημερία της ελληνικής κοινωνίας με την ταυτόχρονη βιώσιμη επιχειρηματική ανάπτυξη, αποτελεί τη βάση της στρατηγικής της ΕΥ∆ΑΠ. Στο πλαίσιο αυτό η Εταιρεία επιδεικνύει κοινωνική ευαισθησία μέσα από την υλοποίηση οργανωμένων δράσεων και πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην υποστήριξη του κοινωνικού συνόλου. Πιο συγκεκριμένα η ΕΥ∆ΑΠ παρέχει ειδικά τιμολόγια χαμηλής χρέωσης σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες με τρία παιδιά, καθώς και σε υπερήλικες άνω των 75 ετών με χαμηλό εισόδημα. Επιπλέον, έχει θέσει σε εφαρμογή νέο πρόγραμμα διακανονισμού οφειλών καταναλωτών, που περιλαμβάνει προσωρινή αναστολή των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης μέχρι ποσού 3.000 ευρώ και απλούστευση της διαδικασίας διακανονισμού με γρήγορη έγκριση των αιτημάτων χωρίς την υποχρέωση υποβολής πλήθους δικαιολογητικών. Με αρωγό το Ανθρώπινο ∆υναμικό της Εταιρείας, η ΕΥ∆ΑΠ εργάζεται ακατάπαυστα για να παρέχει στους πολίτες υψηλής ποιότητας υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, φροντίζει παράλληλα να παρέχει στο Προσωπικό της, ασφαλείς συνθήκες εργασίας, ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες για όλους τους εργαζομένους, καθώς και να υλοποιεί συνεχώς προγράμματα επιμόρφωσής τους. Επιπλέον, η Εταιρεία, αναγνωρίζοντας τη σημασία των επιπτώσεων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, τη μείωση της διαθεσιμότητας των φυσικών πόρων και τη διαρκή υποβάθμιση του περιβάλλοντος, εντάσσει συνεχώς στην επιχειρηματική της δραστηριότητα διαδικασίες που αποσκοπούν στη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Για τον λόγο αυτό, περιορίζει τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις που προκαλούνται από τη λειτουργία της και υιοθετεί τις πιο σύγχρονες μεθόδους για την ορθολογική χρήση του νερού σε όλο τον κύκλο διαχείρισής του. Αποδεικνύει έτσι την περιβαλλοντική της υπευθυνότητα μέσω της εξοικονόμησης φυσικών πόρων και ενέργειας, αλλά και μέσω της συνεχούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εργαζομένων και πελατών. Μέσω του ειδικά σχεδιασμένου εκπαιδευτικού προγράμματος «Ο Σταγονούλης», το οποίο απευθύνεται σε δημοτικά σχολεία ή σε παιδιά σχολικής ηλικίας μέσω των σχολειών τους, έχει προσεγγίσει με υπευθυνότητα χιλιάδες παιδιά τα τελευταία 20 χρόνια, στα οποία μαθαίνει να αντιλαμβάνονται τη σημασία του νερού για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό τα παιδιά κατανοούν τη διαχρονική αλληλεπίδραση ανθρώπου – περιβάλλοντος και αντιλαμβάνονται ότι το νερό αποτελεί προϋπόθεση της ανθρώπινης ύπαρξης και ζωής στον πλανήτη, αναντικατάστατο φυσικό πόρο, οικονομικό αγαθό μείζονος αξίας και περιβαλλοντικό στοιχείο. Επιπλέον η ΕΥ∆ΑΠ συνδυάζοντας και το κομμάτι του πολιτισμού, φροντίζει ώστε να αναδεικνύεται η ιστορία της ύδρευσης μέσω του υψηλής αξίας ιστορικού υλικού που διαθέτει, με την έκδοση λευκωμάτων αλλά και άλλων δράσεων. Στόχος της ΕΥ∆ΑΠ είναι, να ευαισθητοποιεί όλο και περισσότερους πολίτες πάνω στο κομμάτι της ορθής διαχείρισης του νερού και του σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος διασφαλίζοντας ταυτόχρονα κορυφαίας ποιότητας πόσιμο νερό και σύγχρονες και ολοκληρωμένες υπηρεσίες. Η 22α Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Νερού, είναι ημέρα ευθύνης και υπενθύμισης πως το νερό που για εμάς θεωρείται αυτονόητο, για εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη αποτελεί είδος πολυτελείας. Η βρύση μας «στάζει θησαυρό», τον οποίο όλοι πρέπει να διαχειριζόμαστε με σεβασμό και σύνεση.

ΘΕΜΑΤΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Σχόλιο μιας ανάγνωσης

Για το βιβλίο του Θ. Καλαφάτη “Από το Λυκόφως στο Λυκαυγές 1944-1949”

τη συνάντησή μου με το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη, με οδήγησαν παράλληλοι χρόνοι και παράλληλοι τόποι ζωής. Οι κάποιες σκέψεις που ακολουθούν, συνέχεια της τελευταίας του σελίδας, είναι το σχόλιο μιας ανάγνωσης και το ευχαριστώ πολλών που θα θελαν να κρατήσουν ζωντανή την ανατρεπτική συγκίνηση του κειμένου και το ήθος μίας εποχής και μίας ποιότητας.

Ο συγγραφέας δε παρεμβαίνει στις διηγήσεις αυτές και δε τις αξιολογεί ακόμη και εκεί που ο ίδιος εμπλέκεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δε ζητά δικαίωση. ∆ε θέλει να αποδείξει ούτε να ζητήσει τίποτα για τον ίδιο.

Η φωνή της πόλης

Το βιβλίο, σπονδυλωτές μικρές ιστορίες της παιδικής και εφηβικής ηλικίας του συγγραφέα είναι αφιερωμένο στα παιδιά της πόλης της Λευκάδας, στα «τότε» παιδιά, που πια μεγάλωσαν. Ανάμεσα στον «οίκο» και στο «∆ήμο» ο συγγραφέας αφηγείται ψηφίδες καθημερινότητας της πόλης. Σε ένα κείμενο αιχμηρό και συχνά σπαρακτικό μιλάει για το παρελθόν με την αμεσότητα του τώρα έχοντας κρατήσει τόσο καιρό άφθαρτη την αγάπη και την κατάθεση ζωής στα γεγονότα. Εκτός από τη μνήμη που θαυμαστά συγκράτησε τη χρονική εγγύτητα της αφήγησης υπάρχει μία ποιότητα που διατρέχει με μοναδικότητα τις σελίδες αυτού του βιβλίου. Είναι η «απουσία» του συγγραφέα. Ο ίδιος είναι μία στιγμή της αφήγησης σε μία θεατρική παράσταση μικρών πρωταγωνιστικών ρόλων που εναλλάσσονται σε μία λογική που καθορίζουν έντονα και ασυνεχή συναισθήματα. Το κείμενο είναι η φωνή της πόλης που φθάνει σε μας «δια χειρός», όπως υπέγραφαν οι παλιοί ανώνυμοι αγιογράφοι στις εικόνες τους. Σε κάποιο χρόνο που οι συνθήκες το επέτρεψαν, ο συγγραφέας επέστρεψε στον τόπο του και κάνοντας μια σχεδόν ηρωική κατάθεση ψυχής, ανέσυρε από το χρόνο και ακούμπησε δίπλα μας ιστορίες, ανώνυμες και μη, μέσα από τα παιδικά βλέμματα. Σαν την εκπλήρωση ενός όρκου, χρέους ζωής. Οι σύντομες αυτές αληθινές ιστορίες είναι πιο καίριες από οποιαδήποτε επιστημονική ερμηνεία για την κατανόηση της εποχής. Η σιωπή μοι-

άζει πιο φλύαρη από οποιαδήποτε ανάλυση. Σέβας και σεμνότητα αναδεικνύουν το ψίθυρο σε λόγο καθηλωτικό. Όλα είναι παρόντα σε αυτές τις διηγήσεις αυτά που φοβίζουν, που φέρνουν δάκρυ, πράγματα που κρύβουμε μήπως και δε τα καλοδεχτούν οι πολλοί. Η στέρηση, η αγωνία της επιβίωσης, οι άδικοι εργοδότες, οι προδοσίες, οι πολιτικές ανατροπές, ο θάνατος, η ανημποριά, τα γερατειά, το κράτος, τα αναπάντεχα της φύσης, τα κάποια ανθρώπινα και όμορφα, οι σχολικές διακρίσεις, τα όνειρα, η πίστη για την αλλαγή, η ευρηματικότητα της αντίστασης. Η κάθε ζωή, μικρή ή μεγάλη, ένας κόσμος ολόκληρος.

Ανεπιτήδευτο και αληθινό

Αυτό περνάει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, η σημαντικότητα και η ιερότητα της καθημερινότητας. Μάτια με βλέμμα ευθύ και ζωντανό που σε κοιτούν από παντού. Ο συγγραφέας δε παρεμβαίνει στις διηγήσεις αυτές και δε τις αξιολογεί

ακόμη και εκεί που ο ίδιος εμπλέκεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δε ζητά δικαίωση. ∆ε θέλει να αποδείξει ούτε να ζητήσει τίποτα για τον ίδιο. Αφήνει τα σχήματα στην οξύτητά τους και δε τα απαλύνει. Αυτά μιλούν. Η ροή της ιστορίας βηματίζει σε δρόμους σύνθετους, σε ένα ολικό, σφαιρικό κοινωνικό σχήμα, όπου όλα συμβαίνουν και συνυπάρχουν μοιραία με τις αντιφάσεις τους, δίκαιοι άδικοι, λιγότερο ή περισσότερο ευνοημένοι. Σημασία έχει η αυθυπαρξία κάθε ζωής, η πίστη σε έναν αγώνα που μπορεί να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Μέσα σε αυτά τα πολλαπλά πορτραίτα

Βιβλιοπαρουσίαση

ανθρώπων και γεγονότων, η κύρια αιτιότητα που σταθερά διακρίνεται μέσα από τις επιλογές και τις κρίσεις του συγγραφέως είναι η εμμονή και η προβολή σχεδόν διδακτικά ενός αξιολογικού πλαισίου, πάνω στο οποίο εξυφαίνεται η ατομική ζωή. Τα ιδεολογικά ερεθίσματα καθορίζουν σχεδόν θρησκευτικά, με μία σταθερότητα την κοινωνική συνοχή με μεγάλες αντιστάσεις ανατροπής ακόμη και μπροστά σε σοβαρά γεγονότα. Αυτό το αξιολογικό πλαίσιο στο οποίο παρά τις ιδιαιτερότητες και τις διαφορές τους, κινείται ο πληθυσμός της πόλης είναι το μοναδικό στοιχείο που ενθαρρυντικά επεμβαίνει και επιτρέπει τη κοινωνική συνοχή. Τελειώνοντας, με την ευχή ενός καλού ταξιδιού σε αυτό το ανεπιτήδευτο και αληθινό κείμενο, αφήνω αναπάντητο ένα αέναα επαναλαμβανόμενο ερώτημα για τα πολλά πρόσωπα της ιστορίας, την αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα στην έκθεση των γεγονότων. Πόσο είναι ο καθένας μας σύγχρονος με τα γεγονότα της εποχής του; Αυτό για τις αναμνήσεις, γραπτές και προφορικές, που πολλές φορές αντιφατικά αναφέρονται σε κάποιο τόπο. Πόσο είναι δυνατόν άραγε να ασκηθούμε από μικροί σε μία κοινότητα ανοικτή, στην οποία μπορεί να εγγράφονται όλες οι αγεφύρωτες κάποτε διαφορές, χωρίς αυτές οι τεμαχισμένες και πολυδιάστατες ζωές να αναιρούν τη πίστη ότι ο αγώνας της αλλαγής είναι προνόμιο πανανθρώπινα αναφαίρετο. Μίρα Ειρηναίου

ι εκδόσεις Θεμέλιο παρουσιάζουν το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη «Από το Λυκόφως στο Λυκαυγές 1944-1949. Κοινωνική ωρίμανση και πολιτική στράτευση» την Τρίτη 24 Μαρτίου, στις 6 μ.μ., στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5). Μιλούν οι Έφη Γαζή, Νίκος Θεοτοκάς, Ηλίας Νικολακόπουλος και Στέφανος Στεφάνου. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα εκτεθεί ταυτόχρονα η σειρά των έργων του Γιάννη Ψυχοπαίδη «Αγία Μαύρα».

Πες μου τον σύμβουλό σου να σου πω ποιος είσαι ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

έρασαν σχεδόν δυο μήνες που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στην εξουσία. Ο συμβολισμός ήταν καταλυτικός κι οι προσδοκίες μεγάλες. Η αριστερά στην εξουσία, ποιος το περίμενε πριν λίγα χρόνια; Πρόσωπα οικεία, σύντροφοι και συντρόφισσες με τους οποίους αφιερώσαμε ατέλειωτες ώρες σε συζητήσεις και κινητοποιήσεις, τώρα κάθονται σε βουλευτικά έδρανα ή κατέχουν υπουργικούς θώκους. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο θα υπερισχύσει το αριστερό τους κύτταρο απέναντι στις ισχυρότατες πιέσεις που δέχεται η κυβέρνηση από τους δανειστές αλλά κι απέναντι στην μονοπώληση των πολιτικών επιλογών από ένα στενό πρωθυπουργικό

περιβάλλον, με το κόμμα να παραμένει άβουλος θεατής των εξελίξεων. Η στήλη, όπως υποχρεούται λόγω του δύσκολου ρόλου της, πρέπει να θίγει τα κακώς κείμενα, να μην τα στρογγυλεύει και να τα δικαιολογεί. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν με κάποιες πρώτες εκτιμήσεις: - Τι θα γίνει με τους μεγαλόσχημους καναλάρχες που, παρότι δεν έχουν άδειες λειτουργίας και παράλληλα χρωστάνε τα μαλλιά της κεφαλής τους, δεν φαίνεται να τους ενοχλεί κανείς; Αντίθετα, κάποια κανάλια βρίσκονται ήδη σε αντιπολιτευτικό οίστρο κι αν τολμήσει κάποιος καλεσμένος, όπως συνέβη σε πρωινή εκπομπή του MEGA, να θίξει τα χρέη και τον ρόλο τους τον κόβουν στον

αέρα. Παρ’ όλα αυτά, αρκετά μέλη της κυβέρνησης κάνουν, αυτάρεσκα, πασαρέλα στις εκπομπές τους. Γιατί, άραγε, στο επικείμενο νομοσχέδιο για την ΕΡΤ δεν συμπεριλαμβάνεται τίποτα για το τέλος της παράνομης λειτουργίας των ιδιωτικών καναλιών και για το σκάνδαλο της DIGEA; - Έχει ήδη συγκροτηθεί πανελλαδικά μια πρωτοβουλία πολιτών με σκοπό την επίτευξη, μέσα από κοινωνική κινητοποίηση και νομική στήριξη, της κατάργησης του ΤΑΙΠΕ∆ και της επιστροφής στο κράτος των ήδη μεταβιβασθέντων σε αυτό δημόσιων περιουσιακών στοιχείων πάσης φύσεως. Και ως παλιά αξία, μας προέκυψε πρόεδρος του νέου ΤΑΙΠΕ∆ ο Στέργιος Πιτσιόρλας, γνωστός από τον παλιό Συνασπισμό ως μόνιμο, παρά του εκάστοτε προέδρου, επαγγελματικό στέλεχος και πρόσφατα εκπρόσωπος ξένων εταιριών και επενδυτών στην Ελλάδα! - Πες μου τον σύμβουλό σου να σου πω ποιος είσαι. Η Έλενα Παναρίτη, στέλεχος του ∆ΝΤ και σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου, επανέρχεται μετά βαΐων και κλάδων στο πλευρό του Γιάννη Βα-

ρουφάκη για να υπηρετήσει(;) τους προεκλογικούς στόχους της κυβέρνησης. Ο Τζέφρι Σακς, θαμώνας στα πασοκικά συμπόσια της Σύμης και σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου, ο οικονομολόγος που εφάρμοσε «το δόγμα του σοκ» σε Βολιβία, Ρωσία και Πολωνία, ήταν στις Βρυξέλλες με τον υπουργό Οικονομικών. Έπεται, άραγε, ανάλογη συνέχεια; - Σύντροφοι συνδικαλιστές στον τομέα της Υγείας είναι πλήρως απογοητευμένοι από τις, μέχρι τώρα, ενέργειες του υπουργείου. Το επεξεργασμένο σχέδιο της θεματικής Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ έμεινε στα αζήτητα κι επανήλθαν τα γνωστά πασοκικά μοντέλα στην κατεύθυνση της Υγείας της Αγοράς. Η πρόθεση, μάλιστα, του υπουργού Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή να τοποθετήσει στο τιμόνι του ΕΟΠΥΥ τον Μιχάλη Χλέτσο, συνεργάτη του Άδωνη Γεωργιάδη που συνδέεται άμεσα με το μνημονιακό παρελθόν στην Υγεία, που έμεινε πρόθεση θα αποτελούσε τη σταγόνα που ξεχείλιζε το ποτήρι. Ο δικηγόρος του διαβόλου

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

“

Η κρίση ως απεικόνιση της πάλης των τάξεων

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Για το βιβλίο του Σπύρου Σακελλαρόπουλου “Κρίση και κοινωνική διαστρωμάτωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα” [2014, εκδόσεις Τόπος, σελ. 349]

Του ∆ιονύση Τζαρέλα

την επιστολή του προς τον Danielson (10.4.1879), ο Μαρξ για να περιγράψει τη γνωσιολογική δυσκολία ανάλυσης της κρίσης ως πολυπαραγοντικής διαδικασίας, τονίζει πως «πρέπει να παρατηρήσουμε αυτές τις τρέχουσες εξελίξεις μέχρι το πράγμα να ωριμάσει, μόνο τότε μπορούμε να τις καταναλώσουμε παραγωγικά, δηλαδή θεωρητικά». Η ανάλυση της κρίσης και των επιπτώσεών της σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο οφείλει δηλαδή να συνδυάζει την καταγραφή των εμπειρικών δεδομένων με το θεωρητικό συσχετισμό τους και μόνο έπειτα από τη διεξοδική ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης να εξάγει θεωρητικά συμπεράσματα. Ο Σ. Σακελλαρόπουλος με το βιβλίο του «Κρίση και κοινωνική διαστρωμάτωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα» επιτυγχάνει ακριβώς να συνδυάσει τη θεωρητική ανάλυση με τα εμπειρικά δεδομένα και άρα να προσφέρει μια συνεκτική ερμηνεία της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Το βιβλίο του Σακελλαρόπουλου προσφέρει μια σημαντική αναγνωστική εμπειρία και αποτελεί υπόδειγμα μεθοδολογικής έρευνας. Ο συγγραφέας αναλύει επιστημονικά την παρούσα κρίση, ενοποιώντας τις επιμέρους εκδηλώσεις της και αποδεικνύει τη συσχέτιση της ελληνικής κρίσης με τη διεθνή κρίση του 2008, που θεωρείται περιπλεγμένη συνέχεια της κρίσης του 1973 (1ο κεφάλαιο). Ταυτόχρονα, ο Σακελλαρόπουλος αποδομεί με ενάργεια και γλαφυρότητα μία προς μία τις κυρίαρχες αφηγήσεις για την κρίση, καταδεικνύοντας όχι μόνο την επιστημονική τους ανεπάρκεια, αλλά και την ιδεολογική τους μονομέρεια (2ο κεφάλαιο). Ο συγγραφέας τοποθετεί στην ορθή της διάσταση τη σχέση κρίσης - μνημονίου και θεωρεί τα αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων την πολιτική απάντηση της κυρίαρχης τάξης στην οικονομική κρίση (3ο κεφάλαιο). Με πληθώρα εμπειρικών και μετρήσιμων δεδομένων (που

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Το βιβλίο του Σ. Σακελλαρόπουλου αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο κατανόησης και ερμηνείας της παρούσας κρίσης που συνδυάζει το κατανοητό και προσιτό ύφος με τη θεωρητική εμβάθυνση, την επιστημονική δεοντολογία με την πολιτική ριζοσπαστική οπτική.

έχουν προέλθει από αναλύσεις και μεταναλύσεις) καταδεικνύεται, πέραν πάσης αμφιβολίας, η ταξικότητα των πολιτικών λιτότητας, η πολιτική κυριαρχία των μονοπωλιακών καπιταλιστικών μερίδων (4ο κεφάλαιο) και οι κοινωνικές συνέπειες της κρίσης (5ο κεφάλαιο). Βασική θέση του Σακελλαρόπουλου είναι πως η εσωτερίκευση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό και οι ακολουθουμένες πολιτικές σε εθνικό, αλλά κυρίως σε επίπεδο υπερεθνικών οργανισμών (ευρωζώνη, ΕΕ), αποτελούν το μοντέλο με το οποίο το κεφάλαιο φιλοδοξεί να υπερβεί την κρίση. Στο 6ο κεφάλαιο, ο συγγραφέας συσχετίζει τα δομικά στοιχεία αυταρχικού κρατισμού των τελευταιών δεκαετιών, που αποτελούν το διεθνές θεσμικό πλαίσιο, με τις μορφικές μετατοπίσεις του ελληνικού κράτους τη στιγμή της κρίσης. Ο Σακελλαρόπουλος αναλύει τη διαδικασία κανονικοποίησης της κατάστασης εξαίρεσης, μέσα από τις αλλαγές στην εσωτερική λειτουργία των κρατικών μηχανισμών και την άμεση εμπλοκή των δομών των δανειστών στην κρατική διοίκηση. Για να περιγράψει τις μορφικές αλλαγές του ελληνικού κράτους και τη θέση του ελληνικού καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, ο συγγραφέας εισάγει την έννοια του οιονεί προτεκτοράτου (σελ 131). Το οιονεί προτεκτοράτο αποτελεί μια «νέα μορφή υβριδικού κράτους», «αδιαπέραστου από την ταξική πάλη» που δοκιμάζεται στην Ελλάδα, αλλά που δυνητικά μπορεί να αποτελέσει το μοντέλο «λειτουργικής» αναπαραγωγής των καπιταλιστικών σχέσεων στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πλέγμα. Στο 7ο και 8ο κεφάλαιο καταγράφονται οι ποικίλες εκφάνσεις των αντιδράσεων των κυριαρχούμενων τάξεων και οι σαρωτικές επιδράσεις στο εκλογικό-κομματικό σύστημα των αλλαγών των κοινωνικών συσχετισμών που επιφέρει η κρίση. Το 2ο μέρος του βιβλίου χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο 1ο μέρος, ο Σακελλαρόπουλος επεξεργάζεται με κριτικό

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

πνεύμα τη μαρξιστική θεωρία των κοινωνικών τάξεων. Οι κοινωνικές τάξεις υπάρχουν μέσα από την πάλη τους, ενώ το φαινόμενο της εκμετάλλευσης αναδεικνύεται ως το πιο ασφαλές επιστημολογικά κριτήριο του ταξικού διαχωρισμού. Ο συγγραφέας στη συνέχεια προσεγγίζει το ζήτημα της παραγωγικής εργασίας στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, ασκώντας κριτική στη «φυσιοκρατική» προσέγγιση του Πουλαντζά, συνεισφέροντας έτσι στην προσπάθεια οριοθέτησης και ανάλυσης των σύγχρονων χαρακτηριστικών των κοινωνικών τάξεων. Στο πλαίσιο αυτών των θεωρητικών παραδοχών, ο συγγραφέας προσεγγίζει τη μικροαστική τάξη -παραδοσιακή και νέα, διαταξικές κατηγορίες (δημόσιοι υπάλληλοι, αγρότες, διανοούμενοι)- ενώ κρίνει τις αστικές και ψευδοριζοσπαστικές αντιλήψεις για το τέλος των κοινωνικών τάξεων, καταδεικνύοντας τη μερικότητα και τη θεωρητική ανεπάρκειά τους (κεφάλαια 2-4). Στο τελευταίο μέρος, ο Σακελλαρόπουλος αξιοποιώντας πληθώρα στοιχείων, καταγράφει την εξέλιξη της κοινωνικής διαστρωμάτωσης στην Ελλάδα, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, προσφέροντας μια εξαίρετη θεωρητική απεικόνιση της ταξικής δομής της ελληνικής κοινωνίας. Συνοψίζοντας, το βιβλίο του Σ. Σακελλαρόπουλου αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο κατανόησης και ερμηνείας της παρούσας κρίσης που συνδυάζει το κατανοητό και προσιτό ύφος με τη θεωρητική εμβάθυνση, την επιστημονική δεοντολογία με την πολιτική ριζοσπαστική οπτική. Στέκεται κριτικά απέναντι στις κυρίαρχες αφηγήσεις για την κρίση, αποκαλύπτοντας την άβολη αλήθεια που αυτές προσπαθούν να συσκοτίσουν: η κρίση δεν είναι φυσικό φαινόμενο, ούτε ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι εγγενές χαρακτηριστικό του καπιταλισμού και η πιο βίαιη και κρυστάλλινη απεικόνιση της πάλης των τάξεων.

•

ε τον τίτλο Ψ, ο Νίκος Κόνιαρης μας καλεί στην ατομική του έκθεση, η οποία έχει ως θέμα της τον άνθρωπο σαν να αποτελεί είδος προς εξαφάνιση. «Γυμνός» και απροστάτευτος στήνεται σε μια γωνία, πάνω σε ένα κρεβάτι, καθισμένος σε μια καρέκλα ή όρθιος μπροστά σε έναν τοίχο. Ο καλλιτέχνης, ως αόρατος παρατηρητής - ερευνητής της ανθρώπινης φύσης, απομονώνει τη φιγούρα και την μελετά, ενώ κάθε αντικείμενο στο χώρο είναι περιττό. ∆εν πρόκειται για αναπαράσταση της ανατομίας του ανθρώπου ούτε για το πορτρέτο ενός «συγκεκριμένου» προσώπου αλλά για τη ψυχογραφία κάθε ανθρώπου που ο αόρατος παρατηρητής στριμώχνει σε μια γωνιά ενός άδειου δωματίου. Η έκθεση διαρκεί έως τις 18 Απριλίου. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 11π.μ. 9μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 4μ.μ. Ena Art Gallery (Βαλαωρίτου 9Γ, Αθήνα, τηλ.: 2103388501)

Γιάννης Κονταράτος

έχρι τις 2 Μαΐου, μια σειρά έργων μεγάλων διαστάσεων με λάδι, τα οποία απεικονίζουν καμπυλόμορφους σχηματισμούς που παραπέμπουν σε πάσχοντα ανθρώπινα μέλη ή σώματα, μας παρουσιάζει ο Γιάννης Κονταράτος. Η συνθετική λιτότητα, η εμμονή στη συμμετρία, η έντονη σχηματοποίηση και η αφαιρετικότητα συνδυάζονται με περιγραφικές λεπτομέρειες, που με την υπαινικτικότητά τους νοηματοδοτούν τις μορφές και εντείνουν τη σωματικότητά τους. Αν και η αμφισημία και η ελλειπτικότητα των έργων στοχεύουν να προκαλέσουν πληθώρα αναγνώσεων και ερμηνειών, ενεργοποιώντας τη συλλογική μνήμη, ο καλλιτέχνης αναφέρεται ταυτόχρονα στις σημερινές δύσκολες εξωτερικές συνθήκες, προκειμένου να μετρήσει τη δυνατότητα αντίστασης και αντοχής του εικαστικού του ιδιώματος στο παρόν. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. - 2.30μ.μ. και 6.30 9.30μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 3μ.μ. Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης (Ξενοκράτους 7, Αθήνα, τηλ.: 2107244552)

Παίζω και καταλαβαίνω

νέα μόνιμη έκθεση του Μουσείου Ηρακλειδών, που πρόσφατα ξεκίνησε τη λειτουργία της, έχει τίτλο Παίζω και καταλαβαίνω. Η πρωτοτυπία και η μοναδικότητά της έγκειται στο διαδραστικό της χαρακτήρα, δηλαδή στο ότι ο επισκέπτης βιώνει τη διασύνδεση της επιστήμης, της τέχνης, των μαθηματικών και της φιλοσοφίας, παίζοντας και αλληλεπιδρώντας με ειδικές κατασκευές. Έτσι, συνειδητοποιεί τη διττή ανάγκη τού ανθρώπινου πνεύματος για έκφραση (μέσω της τέχνης) και κατανόηση (μέσω της λογικής και των μαθηματικών). Γενική είσοδος: 6 ευρώ (δωρεάν για γονείς που συνοδεύουν τα παιδιά τους). Ωράριο: Σάββατο και Κυριακή 11.00 – 19.00 Μουσείο Ηρακλειδών - Κεντρικό Κτίριο (Ηρακλειδών 16, Θησείο, Αθήνα, τηλ.: 2103461981)

Νησίδες – Το τέλειο άλμα

Κρήνη ∆ημοπούλου και η ∆ήμητρα ∆ημοπούλου παρουσιάζουν δύο παράλληλες εκθέσεις μέχρι τις 18 Απριλίου. αντιστοίχως, στην πρώτη η μία καλλιτέχνις κάνει μια συμπλεγματική αποτύπωση ζευγών ετερόκλητων εικόνων. Οι εικόνες της αναπαριστούν χώρους που είναι δημόσιοι, αλλά ανήκουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα, συστήματα και χρονικές στιγμές. Στη δεύτερη έκθεση ο επισκέπτης παρακολουθεί κατά μήκος, πλάτος και βάθος του χώρου ένα είδος εξελισσόμενης προσωπικότητας όπου πέντε βιντεοπροβολές και μία ζωγραφική εγκατάσταση συνοδεύονται από ένα συμπαντικό ηχοτοπίο. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 2 - 8.30μ.μ., Σάββατο 2 - 6μ.μ. Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού BETON 7(Πύδνας 7, στάση Μετρό Κεραμεικός, Βοτανικός, Αθήνα, τηλ.: 2107512625)

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Πριν από μερικές μέρες ο υπουργός Πολιτισμού, κ. N. Ξυδάκης, ζήτησε την παραίτηση του νυν διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, κ. Σ. Χατζάκη, ο οποίος αρνήθηκε και σε επιστολή του, μια μέρα μετά, εμφάνισε τον εαυτό του ως πολιτικά διωκόμενο. Το ζήτημα δεν είναι απλό. Θέτει το πολύ σοβαρό πολιτικό πρόβλημα τι σημαίνει και με ποια κριτήρια επιλέγεται ο επικεφαλής ενός μεγάλου δημόσιου καλλιτεχνικού οργανισμού, όπως είναι το Εθνικό Θέατρο, η ΕΛΣ, το ΕΜΣΤ κ.ά., θέμα στο οποίο καλείται η κυβέρνηση να πάρει θέση, μολονότι, αληθώς, τέτοια ζητήματα πρέπει να εξετάζονται και κατά περίπτωση.

“

Χρειάζεται όραμα και ψυχραιμία

Με αφορμή το αίτημα για παραίτηση και την άρνηση του διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου

Το υπουργείο οφείλει να λειτουργεί έλλογα και όχι παρορμητικά, να καταδεικνύει το σχεδιασμό μέσα στον οποίο εντάσσει την κάθε κίνησή του, ώστε να μη βρίσκεται υπόλογο, ενώ έχει δίκιο.

καλλιτεχνικός διευθυντής μεγάλων δημόσιων οργανισμών πρέπει πρώτα -πρώτα να διαθέτει στιβαρή παρουσία στο χώρο που καλείται να ηγηθεί, βαθιά γνώση του αντικειμένου, απόρροια της οποίας είναι και οι σχέσεις του με τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα, να είναι οργανωτικός, οραματικός, οξυδερκής, ανοιχτός στις προκλήσεις και ουσιαστικά αντικειμενικός στις επιλογές των συνεργατών του και στους καλλιτέχνες των οποίων τη δουλειά διαλέγει να παρουσιάσει. Ένας κρατικός καλλιτεχνικός οργανισμός δεν μπορεί να είναι τσιφλίκι κανενός, δεν επιτρέπονται εμμονές, μονομέρειες και «περιβάλλοντα». Και εννοείται δεν δουλεύει ανεξέλεγκτος. Όπως κάθε δημόσιο πρόσωπο σε θέση ευθύνης, οφείλει να δίνει τακτικά λόγο για τα πεπραγμένα του, να ενημερώνει για την πορεία του χώρου τον οποίο διευθύνει, να αποδίδει λογαριασμό για τα χρήματα που διαχειρίζεται, τα οποία είναι χρήματα του κρατικού κορβανά, δηλαδή χρήματα που προέρχονται από τον ελληνικό λαό. Από την άλλη, ο καλλιτεχνικός διευθυντής πρέπει να χαίρει της εμπιστοσύνης της πολιτικής ηγεσίας τουλάχιστον του υπουργείου Πολιτισμού, ανεξαρτήτως των πολιτικών του πεποιθήσεων, και να έχει ελευθερία κινήσεων και

έργου. Ένας καλλιτεχνικός διευθυντής έχει αυτή τη θέση για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και την προκοπή της τέχνης και του πολιτισμού, που είναι το τελικό ζητούμενο και αφορά πραγματικά το λαό εν γένει και την καλλιτεχνική κοινότητα ειδικότερα.

Αόριστη αιτιολόγηση

Ας έρθουμε τώρα στο επίδικο. Η θητεία του κ. Χατζάκη λήγει κανονικά τον Μάιο του 2016. Του ζητήθηκε -φανταζόμαστε ευγενικά- η παραίτησή του 15 μήνες νωρίτερα. Η αιτιολόγηση είναι ασαφής και αόριστη εξαιτίας της γενικότητάς της: «Χρειάζονται νέα πρόσωπα για να υπηρετηθεί το νέο όραμα του Εθνικού Θεάτρου». Όμως το ΥΠΠΟΠΑΙΘ δεν έχει παρουσιάσει ακόμη αυτό το όραμα, ενώ ούτε στο πρόγραμμα του τμήματος πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, που έγινε η βάση των λιγοστών προεκλογικών εξαγγελιών για τον πολιτισμό, υπήρχε κάτι διαφωτιστικότερο. Από την άλλη, η κίνηση του υπουργείου είναι βιαστική και αψυχολόγητη, χωρίς δε νομικό έρεισμα. Έτσι χάνει το, κατά τη γνώμη μας, δίκαιόν της. Θα έπρεπε να υπάρχει μια σταδιακή πορεία επιστέγασμα της οποίας θα ήταν το αίτημα για παραίτηση του κ. Χατζάκη. Όταν, μάλιστα, δεν έχει τεθεί τέτοιο θέμα, ως τώρα τουλάχιστον, σε άλλες περιπτώσεις στον ίδιο χώρο, όπως του κ. Λούκου στο Φεστιβάλ Αθηνών ή του κ. Βούρου στο ΚΘΒΕ. Και προπαντός χρειαζόταν μια ήρεμη αντιμετώπιση της -αναμενόμενηςάρνησης. Ο κ. Χατζάκης αντέδρασε με μια επιστολή ποταμό στην οποία παρουσιάζει το έργο του στο Εθνικό όσο μπορεί πιο λαμπρό, όπου εμπλέκει και τον πρόεδρο της Ένωσης Θεάτρων της Ευρώπης, κ. Ilan Ronen, στην οποία το υπουργείο απάντησε με ένα ειρωνικό δελτίο Τύπου. Έχασε δηλαδή μαζί με την ψυχραιμία του και την ευκαιρία να απαντήσει εμπεριστατωμένα πώς σκέφτεται το Εθνικό Θέατρο και, άρα, ποιος ταιριάζει για καλλιτεχνικός διευθυντής του.

Επιχειρήματα που δεν ειπώθηκαν

Το επιχείρημα πως ο κ. Χατζάκης έχει μακρά θητεία στη διεύθυνση κρατικών θεατρικών οργανισμών, διατυπωμένο αρνητικά και με πρόθεση να φανεί πως πρόκειται για κρατικοδίαιτο καλλιτέχνη, δεν είναι δυνατό. Το θέμα είναι γιατί επελέγη επανειλημμένα και τι έργο άφησε πίσω του σ’ αυτούς τους οργανισμούς. Το θέμα είναι επίσης πώς και με ποια κριτήρια επελέγη ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, τη στιγμή ακριβώς που υπήρχε σε εκκρεμότητα έκδοση του εισαγγελικού πορίσματος για τον τελευταίο απολογισμό του, που καταψήφισε το ∆.Σ. του ΚΘΒΕ (η αντιπαράθεση ξεκίνησε για τις συμπαραγωγές με το Ακροπόλ) και ενώ ο τότε υπουργός Πολιτισμού κ. Τζαβάρας δήλωνε πως είναι «απολύ-

τως προσωπική επιλογή του». Όμως ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου δεν μπορεί να είναι προσωπική επιλογή του υπουργού Πολιτισμού, δεν πρόκειται για θέση στην οποία βάζουμε τους φίλους μας ούτε τους σκηνοθέτες που οι δουλειές τους μας αρέσουν. Το Εθνικό Θέατρο στα χέρια του κ. Χατζάκη έγινε πιο εξωστρεφές, πιο λαϊκό -κάτι που θα μπορούσε να είναι θετικό, αλίμονο αν το Εθνικό Θέατρο μιας χώρας μετατραπεί αποκλειστικά σε πειραματικό χώρο για λίγους- «άνοιξε» σε νέα ονόματα (σε αντίθεση με την περίοδο Χουβαρδά, που ήξερε κανείς, πριν ανακοινωθεί το υποκριτικό επιτελείο μιας παράστασης, ποιοι περίπου θα το αποτελούν). Όμως, ο βασικός γνώμονας ήταν το οικονομικό, όπως τονίζεται στην επιστολή του: «Τα ταμειακά διαθέσιμα του θεάτρου που ανέρχονταν στις 05.03.15 στο ποσό των 3.720.248,53 ευρώ, χωρίς καμία οφειλή σε κανέναν». Το Σωματείο Εργαζομένων Εθνικού Θεάτρου, ωστόσο, με επιστολή στον κ. Ξυδάκη μιλά για «λαθροχειρίες» στον προϋπολογισμό ώστε να φανεί ισοσκελισμένος, όπως επίσης και για πληθώρα συμβούλων, διπλές συμβάσεις και άλλα τέτοια που πρέπει να μελετηθούν.

Ένα σκανδαλώδες κατέβασμα

Τα χρόνια της θητείας του το δραματολόγιο συντηρητικοποιήθηκε, προτάχθηκαν μεγάλες παραγωγές, όπως οι προερχόμενες από ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, με αμφιλεγόμενη καλλιτεχνική στόχευση, ενώ δεν υπήρξε μέριμνα για την παρουσία του Εθνικού στο εξωτερικό. Ένα σκανδαλώδες κατέβασμα παράστασης σημάδεψε τον τελευταίο καιρό: πρόκειται για το «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» του Λ. Πιραντέλο σε σκηνοθεσία ∆ημήτρη Καρατζά. Στο νεαρό σκηνοθέτη ο Χατζάκης έκανε αγωγή ζητώντας το ποσό των 300.000 ευρώ για μια ανάρτηση σε προσωπικό του διαδικτυακό λογαριασμό, την οποία θεώρησε προσβλητική για το πρόσωπό του. Η ανάρτηση πάντως είχε κατέβει ήδη από την επόμενη. Η αγωγή απεσύρθη πριν από λίγες μέρες μετά από ένα κύμα διαμαρτυρίας και υποστήριξης του Καρατζά. Εν κατακλείδι, η υπόθεση του Εθνικού Θεάτρου και του καλλιτεχνικού διευθυντή του πρέπει να ανοίξει κι όχι να κλείσει. Το υπουργείο οφείλει να λειτουργεί έλλογα και όχι παρορμητικά, να καταδεικνύει το σχεδιασμό μέσα στον οποίο εντάσσει την κάθε κίνησή του, ώστε να μη βρίσκεται υπόλογο, ενώ έχει δίκιο. Κυρίως οφείλει άμεσα να παρουσιάσει σαφείς και ολοκληρωμένες θέσεις και να τις υποβάλει στη βάσανο της κριτικής. Στην ίδια βάσανο να υποβάλει τις προτάσεις για τα πρόσωπα που μπορούν να αντικαταστήσουν τον κ. Χατζάκη -και υπάρχον δεκάδες άξιοι άνθρωποι για να δοκιμαστούν. Τα δημόσια αξιώματα άλλωστε δεν τα παντρευόμαστε, τα υπηρετούμε. Το θέμα είναι να ξέρουμε τι Εθνικό θέλουμε και, άρα, με ποια κριτήρια θα επιλέξουμε τον διευθυντή του. Αλλά κάτι τέτοιο είναι θέμα μόνο του υπουργείου άραγε; Μέχρι να απαντηθούν αυτά και άλλα ερωτήματα, το Εθνικό πρέπει να λειτουργεί ομαλά, ολοκληρώνοντας τον όποιο προγραμματισμό του. Μαρώ Τριανταφύλλου

1087

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Παρελκόμενα χορτοφαγίας Γιάννης Μακριδάκης «Αντί Στεφάνου» Εκδόσεις Εστίας Φεβρ. 2015

α τελευταία χρόνια παρουσιάζονται συχνότερα νέοι Έλληνες συγγραφείς ερχόμενοι από την Αγγλία ή και τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά κάτοικοι της ελληνικής επαρχίας, της Θεσσαλονίκης συμπεριλαμβανομένης. Σήμερα, ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας που προβάλλεται στον Τύπο είναι κατά κανόνα Αθηναίος. Από αυτήν την άποψη, ο Γιάννης Μακριδάκης, που γεννήθηκε στη Χίο και εξακολουθεί να κατοικεί εκεί, με διακοπή μόνο στα χρόνια των σπουδών, αποτελεί εξαίρεση. Αλλά κι αυτός, την ανάδειξή του την οφείλει στον Αθηναίο εκδότη που εξασφάλισε. Τα δυο πρώτα βιβλία του, που ήταν τοπικές εκδόσεις, έμειναν στην αφάνεια. Το πρώτο σχολιάστηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν επανεκδόθηκε από τον Αθηναίο εκδότη, στον οποίο και έχει μείνει, μέχρι σήμερα, πιστός. ∆εν επέδειξε την κινητικότητα των συνομηλίκων του, που, μόλις φανούν τα πρώτα σημεία κάποιας πλατύτερης αποδοχής, αποσκιρτούν από τον αρχικό εκδοτικό οίκο, αναζητώντας άλλον με αποτελεσματικότερο μηχανισμό προώθησης στο περιορισμένης μεν κλίμακας αλλά περιωπής “σταρ σύστεμ” του χώρου του βιβλίου. Υιοθέτησε, ωστόσο, τους δικούς τους ρυθμούς έκδοσης, που θα χαρακτηρίζονταν ταχείς, δίνοντας πρόσφατα και την εντύπωση του εσπευσμένου. Αν και κατά μια διαφορετική οπτική, αποκαλούνται απλώς επαγγελματικοί. Ο Μακριδάκης, που συγκαταλέγεται στους πιο παραγωγικούς, εκδίδει ένα βιβλίο τον χρόνο, που είναι η συνήθης παραγωγική δραστηριότητα των συγγραφέων πολυσέλιδων μυθιστορημάτων, αισθηματικών και αστυνομικών. Η διαφορά είναι ότι εκείνοι δεν ανήκουν στη λογοτεχνική ενδοχώρα, όπου, εξαρχής, η κριτική τοποθέτησε τον Μακριδάκη. Ουσιαστική διαφορά, αλλά, ως φαίνεται, τόσο λεπτή, ώστε να μην γίνεται αντιληπτή από τον ίδιο, αλλά ούτε από το σώμα των κριτών, όπως παρουσιάζεται σήμερα, διευρυμένο με τους επώνυμους και ανώνυμους κατόχους βιβλιοφιλικών μπλογκ. Ο Μακριδάκης, με σπουδές μαθηματικού, έκανε την πρώτη του εμφάνιση πριν εννιά χρόνια, με βιβλίο εντασσόμενο στο χώρο της Ιστορίας, που ακολούθησε και ένα δεύτερο. Το πρώτο βιβλίο μυθοπλασίας ήταν το τρίτο, το 2008. Σε ολόκληρη την επόμενη επταετία εκδίδει ένα βιβλίο μυθοπλασίας ανά έτος, με εξαίρεση το 2010, που εξέδωσε δυο, και πέρυσι, που δεν έδωσε το εκδοτικό παρόν. Συνολικά, μαζί με το πρόσφατο, οκτώ. Εξαρχής, εναλλάσσει τον χαρακτηρισμό των πεζογραφικών του βιβλίων. Ξεκίνησε με μυθιστόρημα, ακολούθησε νουβέλα, μετά πάλι μυθιστόρημα και ούτω καθεξής. Μέχρι το έβδομο, που το χαρακτήρισε νουβέλα, ενώ ήταν η σειρά μυθιστορήματος, και ακολούθησε το πρόσφατο, επίσης με τον χαρακτηρισμό νουβέλα. Όπως φαίνεται, κριτήριο αποβαίνει ο αριθμός σελίδων, όπου το όριο μεταξύ νουβέλας και μυθιστορήματος τοποθετείται περίπου στις 150 σελίδες. Ωστόσο, στα μυθιστορήματα, ιδιαίτερα στα δυο πρώτα, η ύπαρξη κάποιας πλοκής και η περιγραφή επεισοδίων, στα οποία εμπλέκονται περισσότερα μυθοπλαστικά πρόσωπα, αιτιολογούν ως ένα βαθμό τον χαρακτηρισμό. Όπως και να έχει, σε αυτήν την τακτικότητα λανθάνει ένας μηχανιστικός τρόπος. Το εκ πρώτης όψεως παράδοξο είναι ότι ενώ γέρνει ως συγγραφέας προς τη σύντομη φόρμα, δεν έχει δημοσιεύσει διήγημα. Τελικά, θα πρέπει να συμπεράνουμε πως το πεζογραφικό είδος, που ταιριάζει στο συγγραφικό ταμπεραμέντο

του είναι το αφήγημα. Άλλωστε, πριν γίνει συγγραφέας, ασχολήθηκε με την έρευνα της Ιστορίας της Χίου, ως συλλέκτης τεκμηρίων και καταγραφέας προσωπικών μαρτυριών. Το πρώτο βιβλίο του είναι συλλογή μαρτυριών και εντάσσεται στην προφορική Ιστορία του νησιού. Από αυτό το ερευνητικό απόθεμα, προέκυψαν και τα δυο πρώτα μυθιστορήματά του. Παρόλο που εγκατέλειψε το στάδιο του ερευνητή για εκείνο του συγγραφέα, η μαθητεία του στις προφορικές αφηγήσεις στάθηκε μάλλον καθοριστική. Ακόμη και όταν έχει μία υπόθεση, που επιδέχεται μυθιστορηματική ανάπτυξη, αυτός, με τον αφηγηματικό τρόπο που υιοθετεί, δημιουργεί επίφαση ενιαίας αφήγησης. Όπως σχολιάζαμε στην παρουσίαση της δεύτερης νουβέλας του, εκείνο που αποδυναμώνει τη μυθοπλαστική σύνθε-

παραμένουν αμιγώς χιώτικα. Ένα χαρακτηριστικό των πεζογραφημάτων του είναι η απουσία του έρωτα. Αντιθέτως, ο θάνατος, στα πιο επιτυχημένα, αποβαίνει το βασικό θέμα. ∆εν πρόκειται, ωστόσο, για τραγικές αποβιώσεις, όπως θα αναμενόταν σε ιστορίες που εκτυλίσσονται εν καιρώ οικονομικής κρίσης. Κατά κανόνα, ο τρόπος και ο χρόνος του θανάτου συνιστούν το εύρημα για το στήσιμο μίας ιστορίας με αδόκητη κατάληξη, καθώς ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη σημασία στην έκπληξη του τέλους, την περιβόητη ανατροπή των αναγνωστικών προσδοκιών κατά τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας. Αυτοί ίσως να πρόσθεταν ότι προοικονομεί το ξάφνιασμα με έναν τίτλο, που διεγείρει την περιέργεια. Εκείνο, πάντως, που φαίνεται να τον εμπνέει συγγραφικά σε έναν θάνατο είναι η νεκρώσιμη τελετή, αλλά και γενικότερα το

ση, πολύ περισσότερο από το χιώτικο ιδιόλεκτο, είναι η εν μέρει κατάργηση της τελείας και η απόδοση μιας πολυεστιακής αφήγησης ως έναν ενιαίο μακροπερίοδο λόγο. Στην επόμενη νουβέλα, περιόρισε ακόμη περισσότερο τη χρήση της τελείας, για να την επαναφέρει ως ένα βαθμό στο πρόσφατο. Τα σημεία στίξεως, όμως, προέκυψαν λόγω ανάγκης του γραπτού λόγου, και αντίστοιχα, η κατάργησή τους ορίζεται από τις ανάγκες της αφήγησης και όχι από τη διάθεση για μορφικούς πειραματισμούς. Σχηματοποιώντας, αν η συγγραφή του μυθιστορήματος απαιτεί το πλάσιμο ενός αριθμού χαρακτήρων και της νουβέλας ενός βασικού, η αφήγηση αυτής της μορφής είναι δεμένη με τον φορέα της, ο οποίος καθορίζει την προοπτική και μέσω αυτού αναπτύσσει τις απόψεις του. ην περίοδο της οικονομικής κρίσης, ορισμένοι συγγραφείς, ακολουθώντας ξενόγλωσσα πρότυπα, επιδόθηκαν σε αφηγήσεις με φιλοσοφίζοντα χαρακτήρα. Σε αυτές αναμιγνύουν μετανεοτερικά διαβάσματα, κυρίως αγγλόφωνης προέλευσης, με ακούσματα από στόματα χωρικών παλαιότερων εποχών. Έτσι προκύπτουν διδακτικής φύσεως βιβλία, στα οποία αναπτύσσονται θεωρίες περί του ευ ζην και τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων σε ατομική, κοινοτική ή και σε πλανητική κλίμακα. Παρόμοια βιβλία διαβάζονται από ένα πλατύτερο κοινό, με αποτέλεσμα να γνωρίζουν επανεκδόσεις και τα πιο επιτυχημένα να φτάνουν σε πωλήσεις, αριθμούς πολλαπλάσιους των χιλίων αντιτύπων, όριο, που μετά βίας προσεγγίζει ένα πεζογράφημα. Μαζί με τα εκλαϊκευτικά αναγνώσματα, τύπου εγχειριδίου με συμβουλές προς επιβίωση, αυτές οι σωτηριολογικού χαρακτήρα αφηγήσεις καλύπτουν τη ζήτηση που δημιούργησαν οι δυσκολίες των σημερινών περιστάσεων. Ο Μακριδάκης στράφηκε στα μυθοπλαστικά πεζά λίγο πριν το ξεκίνημα της κρίσης και, αντλώντας από αυτήν ιδέες, πορεύεται. Συνδυάζει σημαδιακά γεγονότα με μυθοπλαστικές καταστάσεις, που, σε μεγαλύτερη ή μικρότερη κλίμακα, πλάθει από τις ιστορίες που του αφηγούνται οι συντοπίτες του. Άλλωστε, το σκηνικό και ο χορός των προσώπων

τελετουργικό του πένθους μετά την ταφή με την τέλεση των μνημοσύνων. Στο πρόσφατο, μάλιστα, το νεκροταφείο αποβαίνει ο κυρίως χώρος εκτύλιξης της ιστορίας. υτή τη φορά, δεν ξεκινάει από την τρέχουσα επικαιρότητα σε ελλαδικό επίπεδο, αλλά αποφασίζει να στραφεί στα δικά του, οικολογικής φύσης, ενδιαφέροντα και να τα προβάλλει μέσω και της λογοτεχνίας. Στο επίκεντρο βρίσκεται και πάλι η κρίση, αλλά σαν ένα γενικότερο πρόβλημα, που απαιτεί ριζοσπαστικές λύσεις. Όπως είναι η εγκατάλειψη του καταναλωτισμού και η υιοθέτηση φυσικού τρόπου ζωής, φυσικής διατροφής και “φυσικής καλλιέργειας” της γης. Ξεκινάει από το πρότυπο του οικολογικού χωριού, με “το σπίτι μέσα στο χωράφι”. Είναι το αποκαλούμενο και “πρότυπο της Χίου”, που αναφέρεται σε μια κοινωνία, όπου το 80% του πληθυσμού θα είναι αγρότες, με το σπίτι τους μέσα στο χωράφι τους. Ως ιδανική έκταση του χωραφιού ορίζονται τα πέντε στρέμματα, ενώ, ως μαρξιστική επιταγή, όλα τα χωράφια θα πρέπει να έχουν την ίδια έκταση. Τα βασικά πλεονεκτήματα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η αξιοποίηση των απορριμμάτων, των κοπράνων συμπεριλαμβανομένων. Αν δώσουμε βάση στην πρόσφατη νουβέλα, τα ανθρώπινα κόπρανα δεν εξαιρούνται, υπό την προϋπόθεση ο αγρότης, από μια ηλικία και ύστερα, να είναι χορτοφάγος. Επιστημονικώς, αυτό ειδικά το σημείο της όλης σύλληψης, αν δεν σφάλλουμε, ελέγχεται ως ανακριβές. Όπως και να έχει, σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας γίνεται αυτοβιογραφικός, καθώς ο κεντρικός ήρωας αποτελεί, ως ένα βαθμό, alter ego του. Ενδιαφέρεται για την αποανάπτυξη και τις “φυσικές καλλιέργειες”, τις οποίες και θέτει σε εφαρμογή στο χωράφι του. ∆εν είναι, όμως, ένας διανοούμενος λογοτέχνης αλλά έχει καταλήξει νεκροθάφτης, που δεν εφαρμόζει το χιώτικο πρότυπο καλλιέργειας της γης μόνο στο χωράφι του, αλλά και στον τάφο της άρτι αποθανούσης μητέρας του. Ο Μακριδάκης, από την πρώτη του νουβέλα, με την οποία απέσπασε το ενδιαφέρον της κριτικής, εκπλήσσει με την ευρηματικότητά του.

Στην πρόσφατη, επέκτεινε τη δραστηριότητα του μπλόγκερ σε εκείνη του συγγραφέα, προβάλλοντας τις ιδέες του και μέσω της πεζογραφίας. Αλλά, μάλλον, έπεσε θύμα υπερβάλλουσας πρωτοτυπίας. Το εύρημα για την ανάδειξη της ιδεολογικής αντιπαράθεσης των δυο τρόπων επιβίωσης και ευημερίας ταυτίζεται με τη φροντίδα της νεκρής μητέρας του νεκροθάφτη. Ο γιος θέλει έναν απέριττο τάφο κοντά στη μάντρα, όπου θάβονται οι παρακατιανοί, αντιθέτως ο μετανάστης στην Αμερική αδελφός επιθυμεί ένα μαυσωλείο σε περίοπτη θέση, όπου εν καιρώ θα αναπαυθεί και αυτός μαζί με την οικογένειά του. Πρόσφορο έδαφος για σάτιρα η δουλοπρέπεια των ντόπιων μέχρι και του ιερέα απέναντι στον ζάμπλουτο εξ Αμερικής, όπως και η ακαλαισθησία αλλά και η βαρβαρότητα εκείνου απέναντι στο φυσικό περιβάλλον. Φωτεινό προβάλλει το παράδειγμα του γιου, που δεν θέλει να πληγώνει ούτε καν τη γη, αλλά και των φίλων του, που συμμερίζονται τις καινοτόμες απόψεις του. Μεταξύ αυτών είναι και ο καθηγητής Θεολογίας του Γυμνασίου. Μέχρις εδώ, μέσα από μια σάτιρα νεοηθογραφικού τύπου, με κάποιες πλατειάζουσες επαναλήψεις, περιγράφονται, κάπως σχηματικά λόγω τραγελαφικής διόγκωσης, νοοτροπίες και στάσεις ζωής. Μόνο που ο συγγραφέας, στο πλάσιμο του νεκροθάφτη ως ουμανιστή χορτοφάγου, δεν εξαίρεσε τους προσωπικούς του θεολογικούς προβληματισμούς γύρω από το φθαρτό σαρκίο και τις μεταθανάτιες τύχες του. Πλάθει, όμως, έναν ήρωα, που τιμά τους αρχέγονους τρόπους αντιμετώπισης του ζωικού και φυτικού σύμπαντος. Οπότε, θα αναμενόταν να σέβεται τα ιερά και όσια μίας αρχέγονης κοινωνίας. Όπου, υπεράνω πάντων τοποθετείται η μνήμη των νεκρών, ο τάφος και ο ιερός τόπος αναπαύσεώς τους, το νεκροταφείο. Η βεβήλωσή τους είθισται να αποδίδεται σε σατανιστές και λοιπούς μιαρούς. Και βεβαίως, πέραν από τις όποιες μετανεοτερικές απόψεις, βεβήλωση συνιστά το να κοπρίζει ο νεκροθάφτης έναν τάφο, πόσω μάλλον της μητέρας του. Ακόμη, κι αν δεχτούμε πως τα κόπρανα του χορτοφάγου, άνευ περαιτέρω επεξεργασίας, συνιστούν λίπασμα. Ύστερα, το να αποδέχεται την πράξη ο θεολόγος, όσο ιδιόρρυθμος και αν παρουσιάζεται, το να την συγκαλύπτει ο ιερέας, έστω και προς αποτροπή του σκανδάλου, βάλλουν ως μυθοπλαστικά ευρήματα την αληθοφάνεια της σάτιρας. Όταν, βεβαίως, η σάτιρα είναι τοποθετημένη σε ρεαλιστικά πλαίσια. Αντιθέτως, καθώς η σάτιρα δεν γνωρίζει ιερά και όσια, αν κινείται στο χώρο της ουτοπίας, όπως εκείνες του Σωτήρη ∆ημητρίου, όλα μπορούν να συμβούν. Όπως και να έχει, άλλο μετακαταναλωτική κοινωνία, κι άλλο το αίσθημα του ιερού και οι ηθικές αναστολές. Αυτά βρίσκονται πέραν αρνησιθεΐας και όποιας άλλης εκλογίκευσης. Ο Μακριδάκης, σε παλαιότερη συνέντευξή του, έχει εξομολογηθεί πως τον απωθούν “οι τελειωμένοι, του τύπου διορίστηκα, παντρεύτηκα και τελείωσε η ζωή μου”. Αντιθέτως, τον ελκύουν αυτοί που έχουν “ανοικτούς λογαριασμούς με τη ζωή”. Που σημαίνει όσοι θεωρούν ότι δεν έχουν ολοκληρώσει σχέδια και προοπτικές. Περισσότερο, όμως, θα αναμενόταν να τον απασχολούν οι τελειωμένοι με τη λογοτεχνία. Αυτοί που έχουν βρει τη συνταγή και ξεφουρνίζουν βιβλία. Αν άφηνε το πρόσφατο να κρυώσει, ίσως να το παράλλασσε ή και να το σέρβιρε σε έκδοση εκτός εμπορίου. Προφανώς, αυτή είναι η δική μας άποψη. Σε αντίθεση, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επικρατεί ενθουσιασμός μετά την “μονορούφι” ανάγνωσή του. Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Σ ΠΡΟΤΑ Ε Κ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

«Τραγούδι του νεκρού αδελφού»

Αντίο Βαγγέλη...

ιο επίκαιρο από ποτέ, επαναφέροντας στο προσκήνιο τα θεμελιώδη αιτήματα για μνήμη, αξιοπρέπεια και ομοψυχία, το μυθικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη που σφράγισε τη μετεμφυλιακή Ελλάδα, το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού», παρουσιάζεται σε μια ανανεωμένη εκδοχή που επεξεργάστηκε ο ίδιος ο συνθέτης, σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου. «Με το “Τραγούδι του νεκρού αδελφού”, ταυτίζομαι περισσότερο απ’ ό,τι με οποιοδήποτε άλλο έργο μου, από κάθε άποψη: μουσική, ανθρώπινη, βιωματική, αγωνιστική και, προπαντός, “ελληνική”, μιας και ο Εμφύλιος βύθισε την Ελλάδα στα δάκρυα, στο αίμα και στη δίχως τέλος δοκιμασία» εξηγεί ο Μίκης Θεοδωράκης. Για τη νέα αυτή παραγωγή, ο Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε μια εντελώς καινούρια εκδοχή, επιχειρώντας μια συνομιλία με το παρόν και προσθέτοντας μια ολόκληρη πράξη. Η πρώτη πράξη ασχολείται με τη σκοτεινή περίοδο, πριν και μετά τα ∆εκεμβριανά, και ο συνθέτης ενσωματώνει τα πρώτα τραγούδια από τα «Λυρικά», σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη. Ο σκηνοθέτης Θανάσης Παπαγεωργίου δηλώνει: «Μακάρι με τη δουλειά, που θα κάνω στο έργο του, να αποσβεστεί ένα μικρό έστω μέρος του χρέους, που νιώθω απέναντί του. Το “Τραγούδι του νεκρού αδελφού” δεν τραγουδιέται από εκείνους, που αδιαφορούν για το τραγικό παρελθόν της χώρας, δεν τραγουδιέται από εκείνους που έχασαν τη μνήμη τους, γυρίζοντας την πλάτη στον εφιάλτη που έζησε η πατρίδα. Τραγουδιέται μόνο από εκείνους, που εύχονται να μην υπάρξει άλλος αλληλοσπαραγμός». Πρωταγωνιστούν: Λήδα Πρωτοψάλτη, Κώστας Αρζόγλου, Νίκος Αρβανίτης, Χρήστος Πλαΐνης, Σπύρος Περδίου, Χρήστος Κάλοου, Νίκη Χαντζίδου, Ευδοκία Σουβατζή, Ηλίας Κατέβας, Εύα Καμινάρη, Στέλλα Γκίκα, Κώστας Βελέντζας, Μαριαλένα Ροζάκη. Τραγουδιστές λυρικών (αλφαβητικά): Καλλιόπη Βέττα, Κώστας Θωμαΐδης, Μπέττυ Χαρλαύτη και ο Κώστας Μακεδόνας. Χορευτές: Ειρήνη Κυρμιζάκη, Θανάσης Ζερβόπουλος, Αχιλλέας Χαρίσκος. Συμμετέχει η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης». Aπό τις 19 Μαρτίου έως τις 5 Απριλίου, στο θέατρο Badminton. Τιμές εισιτηρίων: 32, 24, 18, 12 και 8 ευρώ (σπουδαστικό - ανέργων). •

Ένας νέος άνθρωπος της μουσικής, των κινημάτων, ένας δικός μας άνθρωπος, ο Βαγγέλης Βέκιος, έφυγε από τη ζωή την περασμένη Τρίτη σε ηλικία 56 ετών, ύστερα από ένα μήνα νοσηλείας στην Εντατική. Κι αν ήταν γνωστός σε κάποιους ως ο ντράμερ των Μουσικών Ταξιαρχιών του Τζίμη Πανούση, σε κάποιους άλλους περισσότερο γνωστές ήταν οι πολλές άλλες δραστηριότητες του: Ο Βέκιος υπήρξε εμπνευστής του ραδιοσταθμού «Στο Κόκκινο 105,5» με την εμπειρία του γνώστη της νεανικής μουσικής, αλλά και του ιδιοκτήτη μουσικών σκηνών (το «Χύμα» στο Χολαργό και πιο πρόσφατα η «Μύγα» στου Ψυρρή). Πρωτοστάτης του Keratea Art Resistance Festival, του κινήματος της Κερατέας, ήταν υπεύθυνος του μουσικού τριημέρου που έλαβε χώρα το 2011 με τη συμμετοχή πολλών καλλιτεχνών. Ο Βέκιος αρθρογραφούσε επίσης στον «Ήχο», ενώ τελευταία, με τη συνειδητή απομάκρυνση του από το ραδιόφωνο, ασχολήθηκε με δύο ακόμη διαδικτυακούς σταθμούς. Η μουσική του πορεία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, σε νεαρότατη ηλικία, ως ντραμίστας στις Μουσικές Ταξιαρχίες και στους Vavoura Band του Τζώνη Βαβούρα. Ακολούθησε η συμμετοχή του στα συγκροτήματα Ντέρτι και Blue Light για να σχηματιστούν το 1989 οι Σελάνα με τη συμμετοχή της Κρίστης Στασινοπούλου και του Στάθη Καλυβιώτη. Τελευταίο του συγκρότημα ήταν οι Ελελεύ με ένα άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 2007 και με τραγουδίστρια την Κύπρια Μαρία Πανοσιάν, ηχολήπτρια σήμερα «Στο Κόκκινο 105,5». Όπως ο Βαγγέλης Βέκιος πάντα είχε ένα καλό λόγο για όλους, έτσι και τώρα, με αφορμή το θλιβερό αυτό γεγονός, όλοι έχουν αντίστοιχα να πουν δυο καλές κουβέντες γι’ αυτόν. Όπως αρκετοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί που οφείλουν την επαγγελματική ενασχόληση τους με το ραδιόφωνο στον Βέκιο. Ο Βέκιος αφήνει πίσω τη σύζυγο του και δύο παιδιά. Μεταφέρουμε στην οικογένεια του τα θερμά μας συλλυπητήρια. Λιάνα Μαλανδρενιώτη

O λόγος του Νίκου Καζαντζάκη

τα μεγάλα έργα του, ο Νίκος Καζαντζάκης καταθέτει τις αγωνίες ενός περήφανου πνεύματος από το πιο βαθύ του βίωμα, την έξαψη των συναισθημάτων, την εκτυφλωτική φαντασμαγορία του κόσμου, τις ακραίες αποφάσεις, το στοχασμό του πάνω στη μοίρα του ανθρώπου. Ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη μεταφέρεται σε μορφή χοροθεάτρου με τους δεξιοτέχνες χορευτές Γιάννη & Γιώργο Μεγαλακάκη και την ομάδα τους, συνοδεία ορχήστρας και τραγουδιού, υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα του ηθοποιού Βασίλη Βασιλάκη. Τραγουδούν: Γεωργία Νταγάκη (∆ευτέρα 23.3) Καλλιόπη Βέττα (Τρίτη 24.3). Μέσα στην περίεργη εποχή που διανύουμε, όπου επαναπροσδιορίζονται αξίες και αρχές του κοινωνικού μας ιστού, ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη φαντάζει πιο επίκαιρος από ποτέ: Η μάχη του ανθρώπου με τις δυνάμεις της υλικής, πνευματικής και ηθικής φθοράς και η ανάδειξη εκείνων των ικανοτήτων και αρετών του ανθρώπου που τον ωθούν να κοιτάζει ψηλά, να μάχεται, να δημιουργεί και να ελπίζει απελπισμένα. Η αρμονική σύνθεση των τριών αυτών καλλιτεχνικών μορφών, συνθέτουν ένα σύνολο που εκφράζει βαθύτατα τον πλούτο των αισθημάτων του μεγάλου έλληνα στοχαστή τόσο στενά δεμένο με την Κρήτη... τόσο στενά δεμένο με τον κόσμο. Παίζουν οι μουσικοί: Γιώργος Κοντογιάννης (λύρα), ∆ημήτρης Βαρελόπουλος (λαούτο), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (lavta), Βαγγέλης Καρίπης (κρουστά). ∆ευτέρα 23 και Τρίτη 24 Μαρτίου, στις 9μ.μ., στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τιμή εισιτηρίων: 15 ευρώ.

Καθώς η σορός του Βαγγέλη Βέκιου έφευγε οδικώς από το ναό της Φανερωμένης για το τελευταίο ταξίδι, ο παπάς υποστήριξε πως θα κηδευθεί στην Κύμη Ευβοίας, μια και οι κηδείες δεν γίνονται απογευματινές ώρες. Όλοι όμως ξέραμε πως η σορός θα έπαιρνε το δρόμο της, εκτός συνόρων, καύσης κατά την επιθυμία του Βαγγέλη. Το ύστατο χαίρε, πάντως, απέδωσαν ο Τζίμης Πανούσης, ο ∆ημήτρης Αποστολάκης των Χαΐνηδων, ο κιθαρίστας Κλέονας Αντωνίου, ο Ζωρζ Πιλαλί, η Μαρία Αριστοπούλου, ο Μάκης Μηλάτος, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο ∆ημήτρης Πουλικάκος, οι Magic de Spell, ο Χρήστος Αλεξόπουλος, η ∆ανάη Παναγιωτοπούλου, ο ∆ημήτρης Λέκκας, ο ∆ημήτρης Πουλικάκος, ο Οδυσσέας Ιωάννου, ο Σωκράτης Παπαχατζής, η Κατερίνα Κυρμιζή, η Κρίστη Στασινοπούλου, σύσσωμος ο ραδιοφωνικός σταθμός «Στο Κόκκινο 105,5» και πολλοί άλλοι φίλοι του Βαγγέλη - παίζει να είναι η πρώτη φορά σε νεκρώσιμη ακολουθία που κανένας σχεδόν από τους «εκκλησιαζόμενους» δεν έκανε το σταυρό του. Τα πάντα θύμιζαν μια θλιμμένη γιορτή του ελληνικού αντεργκράουντ, όπως θα το γούσταρε πολύ ο φίλος που χάσαμε. Λεπτομέρεια: Προς τιμήν του τού Αλέξη Τσίπρα που προσήλθε στην κηδεία του Βαγγέλη Βέκιου. Πρώτη φορά που έβλεπα έλληνα πρωθυπουργό χωρίς «γορίλες» να παρακολουθεί σεμνά και ταπεινά μια νεκρώσιμη τελετή και στο τέλος να κλαίει με αναφιλητά για τον φίλο του που χάθηκε τόσο άδικα. Έβλεπες αυτόν τον νέο άνθρωπο να κλαίει και σκεφτόσουν πως ένας άνθρωπος που μπορεί ακριβώς να κλαίει, που δεν είναι ρομπότ, ίσως και να μπορεί να σώσει ό,τι μπορέσει απ’ αυτή τη ρημαγμένη χώρα... Αντώνης Μποσκοΐτης

“∆ύο δρόμοι για τον Ερωτόκριτο”

Στο πλαίσιο της εβδομάδας για την ποίηση δύο σημαντικοί συνθέτες, δύο αγαπημένοι τραγουδοποιοί ο Νίκος Ξυδάκης και ο Λουδοβίκος των Ανωγείων θα αφηγηθούν μαζί ένα αριστούργημα της ελληνικής λογοτεχνίας, τον «Ερωτόκριτο». Ο Νίκος Ξυδάκης και ο Λουδοβίκος των Ανωγείων συναντήθηκαν πρώτη φορά στις παραστάσεις του Σείριου του Μάνου Χατζιδάκι το 1986. Αργότερα θα συνυπάρξουν δισκογραφικά μαζί με τον Ψαραντώνη και τον Γιώργο Κουμεντάκη στο έργο «Τέσσερις δρόμοι για τον Ερωτόκριτο». Σήμερα μία κοινή τους επιθυμία να παρουσιάσουν αυτό τους το μουσικό εγχείρημα πάνω στο μαγευτικό ποίημα του Βιτσέντζου Κορνάρου, τους φέρνει μαζί στη σκηνή. Μαζί τους η Αλίκη Ζωγράφου στο τραγούδι και οι μουσικοί: ∆ημήτρης Μπουζάνης - πιάνο, ∆ημήτρης Χουντής σαξόφωνο, Μανώλης Μπαρδάνης - φυσαρμόνικα, αφήγηση, Αντώνης Μυτακίδης - κιθάρα, Γιώργος Κοντογιάννης - λύρα, κρουστά, Φώτης Μυλωνάς - μπάσο. Παρασκευή 27 και Σάββατο 28 Μαρτίου, στις 9.30μ.μ., στον «Ιανό». Είσοδος: 10 ευρώ, ελάχιστη κατανάλωση: 6 ευρώ.

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

17ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Μερικές ελληνικές αφηγήσεις

«Oppression» Του Στράτου Κερσανίδη

ληθινές ιστορίες μέσα από το φακό. Αυτό σημαίνει ταινία τεκμηρίωσης και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μπορεί να περηφανεύεται πως, με τις ταινίες που προβάλλει όλα αυτά τα χρόνια, προσεγγίζει με τολμηρό τρόπο τις κοινωνικές αδικίες, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολλά από όσα συμβαίνουν στον κόσμο χωρίς ποτέ να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των τηλεοπτικών δελτίων. Όμως, ένα φεστιβάλ, με τέτοιο πολιτικοποιημένο και κοινωνικά ευαίσθητο προφίλ, οφείλει να το αποδεικνύει όχι μόνον μέσα από τις ταινίες που προβάλλει, αλλά και από την ίδια του τη λειτουργία. Ως εκ τούτου δεν μπορώ να αντιληφθώ την επιλογή της διεύθυνσης του φεστιβάλ να πραγματοποιήσει τις συνεντεύξεις Τύπου στο βιβλιοπωλείο Ιανός. ∆εν πάει καιρός που ο Ρ/Σ «Στο κόκκινο» ανέβαλε εκδήλωσή του στον Ιανό της Αθήνας, επειδή η εργοδοσία έχει προβεί σε μια σειρά αντεργατικών ενεργειών, με μηχανήματα που μετρούν

την παραγωγικότητα, με απολύσεις, με τρομοκρατία. Αυτή είναι η πραγματικότητα, που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει το υλικό για ένα ντοκιμαντέρ. Λυπάμαι που η διεύθυνση του φεστιβάλ δεν έδειξε τα απαραίτητα αντανακλαστικά, αλλά θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η πραγματικότητα, ακόμη κι όταν καταγράφεται σε φιλμ, δεν πρέπει κλείνεται μέσα στις κινηματογραφικές αίθουσες αλλά να ζει και να αναπνέει μέσα στην αληθινή ζωή. Λυπάμαι ακόμη περισσότερο που όλα αυτά συμβαίνουν με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (το Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι κρατικός θεσμός) και ελπίζω πως ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, δεν ήταν ενημερωμένος.

Πολυθεματικές αφηγήσεις

Πλούτος στη θεματολογία είναι αυτό που χαρακτηρίζει τις ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν στο φετινό φεστιβάλ. Φυσικά δεν θα μπορούσε να απουσιάσει η πολιτική και η κοινωνική διάσταση που έχει άμεση σχέση με την κρίση. Σε

αυτό το κλίμα ο πάντα εύστοχος Γιώργος Αυγερόπουλος, με το «Agora - Από τη δημοκρατία στις αγορές», καταγράφει την εξέλιξη της κρίσης και την υποχώρηση της δημοκρατίας μπροστά στις αγορές. Ο Άρης Χατζηστεφάνου, στο «Φασισμός Α.Ε.», διηγείται παλιές αμαρτωλές ιστορίες συναλλαγών μεταξύ φασισμού και οικονομικών συμφερόντων. Απολύτως στρατευμένο το ντοκιμαντέρ «Non omnis moriar» της Θεοδοσίας Γραμματικού, στο οποίο παρακολουθούμε τη μεγάλη απεργία που πραγματοποιήθηκε στη Χαλυβουργία το 2011. Ο Κωστής Κεκιλιάδης, στο «ΕΣΥ να με θυμάσαι», με τρόπο μεστό -αποτέλεσμα γνώσης του θέματος- καταγράφει την καταστροφή του Εθνικού Συστήματος Υγείας από τις μνημονιακές κυβερνήσεις. Η Ελλάδα από την 33η θέση, το 2008, βρέθηκε στην 99η, το 2014, στον τομέα της ελευθερίας του Τύπου. Η Μυρτώ Συμεωνίδου και ο Νίκος Πανιεράκης, στο «Oppression», μας δίνουν μία ανάγλυφη εικόνα των ΜΜΕ και των παρεμβάσεων, πολιτικών και οικονομικών, που δέχονται οι δημοσιογράφοι, με αποτέλεσμα να λαβώνεται η ψυχή της δημοκρατίας. Εξαιρετικός ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης, στο «Μίλαντ – Ο πλανήτης μου» παρακολουθεί ιστορίες ανθρώπων, οι οποίοι πρόσφυγες από τις χώρες τους και εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα αναζητούν τρόπους να φτάσουν στη δυτική Ευρώπη. Από κει και πέρα, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είδαμε το «Dan Georgakas - Επαναστάτης της διασποράς», ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο ο Κώστας Βάκκας μας συστήνει έναν ελληνοαμερικανό συγγραφέα, ποιητή, κριτικό κινηματογράφου και ακτιβιστή της αμερικανικής αριστεράς. Με το «Αρκαδία Χαίρε», ο γνωστός Φίλιππος Κουτσαφτής επιτυγχάνει με τρόπο ποιητικό να συνδέσει τον τόπο και

τους ανθρώπους, το παρελθόν με το παρόν, δίνοντας μια διάσταση που ξεπερνά τα όρια της Αρκαδικής γης. Μια κρυμμένη ιστορία, που αφορά την εκτέλεση τριών νέων το 1943 στην Κάρπαθο, αποκαλύπτει στην κυριολεξία ο Μανώλης ∆ημελλάς με τα «Αμαρτωλά κρανία». Οι άοκνες προσπάθειες της αρχαιολόγου Γεωργίας Καραμήτρου να διασώσει ό,τι μπορεί από έναν αρχαιολογικό χώρο που πρόκειται να χαθεί κάτω από τα νερά μιας τεχνητής λίμνης, είναι το θέμα που επιλέγει ο Κίμων Τσακίρης στην ταινία «Η αρχαιολόγος». Συγκλονιστική η «Ολυμπία», του Σταύρου Ψυλλάκη. Μια 33χρονη γυναίκα, ενώ είναι 3 μηνών έγκυος, μαθαίνει πως έχει προχωρημένο καρκίνο στον πνεύμονα. Ωστόσο επιλέγει να γεννήσει. Ένα άκρως ευαίσθητο θέμα το οποίο ο Ψυλλάκης προσεγγίζει με ευγένεια και διακριτικότητα. Το πορτρέτο ενός σημαντικού σύγχρονου ποιητή και συγγραφέα, του Τόλη Νικηφόρου, σκιαγραφεί ο Φώτης Συμεωνίδης, στην ταινία «Σ’ αγαπώ. Ελογοκρίθη!». Ο τίτλος της ταινίας αποτελεί τίτλο μιας συλλογής του ποιητή που βασίζεται σε μια ιστορία δικτατορικής παράνοιας. Πολύ καλή η δουλειά της Μαρίνας ∆ανέζη, στο «Sam Roma - Είμαστε Τσιγγάνοι». Η σκηνοθέτιδα εισχωρεί στα σπίτια αλλά και στις καρδιές των ελλήνων τσιγγάνων οι οποίοι μιλούν μπροστά στο φακό με θάρρος, για τη ζωή τους, τη φυλή τους, την ιστορία τους, τα προβλήματά τους. Αυτά, ως μια μικρή γεύση των ελληνικών συμμετοχών, με τον κίνδυνο πάντοτε να αδικήσω πολλές ταινίες που δεν πρόλαβα να δω.

Εκατομμύρια άνθρωποι, χιλιάδες ιστορίες ΞΕΝΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Της Αθηνάς Τάκα

ια παλέτα ποικίλων ιστοριών, χρωμάτων και μουσικής σύνθεσης μας ταξιδεύει σε κόσμους άγνωστους μέσα από τη συνεύρεση τους στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Άνθρωποι από όλο το κόσμο αποδέκτες των ραγδαίων εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, συναντιούνται για να ανασυνθέσουν τα κομμάτια ενός παζλ που συνεχώς βρίσκεται υπό κατασκευή. Κινηματογραφιστές που στέκονται ως παρατηρητές - εισηγητές, μας εμπλέκουν μέσα από μια διαλεκτική ματιά σε μια πραγματικότητα που διαρκώς μεταλλάσσεται. Με σκοπό την ανάδειξη, την επισήμανση αλλά και την αναδιαμόρφωση ορισμένων καταστάσεων, γινόμαστε αρωγοί μιας συλλογικής προσπάθειας για αλλαγή. Το «Για πάντα μαζί» της Εύας Τομάνοβα (Τσεχία), «εισβάλλει» στο μικρόκοσμο μιας απομονωμένης οικογένειας με εννέα παιδιά, που έχει επιλέξει να ζει μια ζωή έξω από τις νόρμες. Σύμφωνα πάντα με τα κοινωνικά πρότυπα, τα μέλη της οικογένειας βρίσκονται εγκλωβισμένα σε μια ατέρμονη αλληλουχία καταστάσεων κάτω από την πατερναλιστική σκέπη που τους καθοδηγεί και τους προστατεύει. Το οδοιπορικό «Καταιγίδα στις Άνδεις» του Μίκαελ Ουίστρομ (Σουηδία), ακολουθεί τη Γιοσεφίν σε ένα προσωπικό ταξίδι που σκοπό έχει να ρίξει φως στη σκοτεινή ιστορία της οικογένειάς της, η οποία όχι μόνο έχει σημαδέψει την ίδια αλλά και την πατρίδα της, το Περού. Η θεία της Γιοσεφίν, Αουγούστα Λα Τόρε, μαζί με το σύζυγο της Αμπιμαέλ Γκουσμάν, υπήρξαν οι πρωτεργάτες του σχηματισμού μιας βίαιης ομάδας μαοϊ-

strakersan@gmail.com kersanidis.wordpress.com

στών ανταρτών (Φωτεινό Μονοπάτι) με έδρα τους τα λαμβάνουν χώρα στις καταπακτές - υπόγεια των αυχωριά και τα βουνά των Άνδεων. Οι χαρακιές από τον στριακών σπιτιών, τα οποία παράλληλα αποτελούν και επαναστατικό αγώνα που ξεκίνησαν παραμένουν βα- καταφύγια των ψυχών τους. Με κυνισμό συνδέει την θειά ριζωμένες στις μνήμες των χωρικών, οι οποίοι ιστορία της χώρας του, την υποκουλτούρα και τα επαπαραμένουν αποπροσανατολισμένοι και συχνά θυμω- κόλουθα της. Οι επιπτώσεις και επιβολές του δυτικού κόσμου μένοι με το Φωτεινό Μονοπάτι μέχρι και σήμερα. Καθηλωτικός για ακόμα μια φορά, ο Βιμ Βέντερς μαζί έχουν προσχωρήσει ακόμα και στις πιο απομονωμένες με τον Χουλιάνο Ριμπέιρο Σαλγάδο, με «Το αλάτι της και πρωτόγονες φυλές της Αφρικής. Το ντοκιμαντέρ Γης» (Γαλλία), καταφέρνει εντέχνως να συνθέσει την «35 αγελάδες και ένα καλάσνικοφ» του Όσβαλντ βον ιστορία της ανθρώπινης φύσης. Ιστορία σαράντα χρό- Ριχτχόφεν (Γερμανία), ακολουθεί την οπλισμένη με κανων μέσα από το φωτογραφικό υλικό και το οδοιπο- λάσνικοφ, φυλή Σούρμα της Νότιας Αιθιοπίας, την ρικό του βραζιλιάνου φωτογράφου Σεμπαστιάου Σαλ- ομάδα των καλοντυμένων δανδήδων της Μπραζαβίλ γάδου, ο οποίος υπήρξε παρών και κατέγραψε με το και τους βουντού παλαιστές ελληνορωμαϊκής πάλης φακό του κάποιες από τις πιο σημαντικές στιγμές της της Κινσάσα. παγκόσμιας ανθρωπιστικής κρίσης. «Η όψη της σιωπής» του Τζόσουα Οπενχάιμερ (Ολλανδία), σιωπηρά και σχεδόν μυστικιστικά αναζητεί να δώσει μια εξήγηση στις δολοφονίες που διεπράχθησαν στην Ινδονησία κατά των κομμουνιστών, το 1965. Σε συνέχεια του ντοκιμαντέρ «Η τέχνη του να σκοτώνεις», ο Οπενχάιμερ, με ορχηστρική μαεστρία, αλλάζει σκοπιά και περνάει στην απέναντι όχθη. Το ντοκιμαντέρ «Η όψη της σιωπής» αντικρίζει τα εγκληματικά γεγονότα μέσα από την αληθινή και πικρή ματιά της οικογένειας ενός από τα θύματα. Με προσηλωμένη αφοσίωση και την απαράμιλλη τεχνική του, ο Ούλριχ Ζάιντλ, με την πιο πρόσφατη δουλειά του «Στο υπόγειο» (Αυστρία), γίνεται κατάσκοπος «Το αλάτι της Γης» των πιο μύχιων πράξεων και ιδεών που

ΘΕΩΡΙΑ

Ένα πολύ ευρωπαϊ Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

Μια διάλεξη με θέμα “Ελλάδα και Ευρώπη: Στις 18 Μαρτίου, το Ινστιτούτο Μπίρκμπεκ για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες διοργάνωσε διάλεξη συζήτηση με θέμα «Ελλάδα και Ευρώπη: Ένας πρώτος απολογισμός μιας ριζοσπαστικής κυβέρνησης», με ομιλητές τον Κώστα ∆ουζίνα, επικεφαλής του Ινστιτούτου, τον μαρξιστή φιλόσοφο, Σλαβόι Ζίζεκ και τον δημοσιογράφο Πολ Μέισον. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνάντηση και συνομιλία, της οποίας το πρώτο μέρος, την ομιλία του Κώστα ∆ουζίνα, δημοσιεύουμε σήμερα. Στο επόμενο φύλλο θα ακολουθήσουν οι τοποθετήσεις του Σ. Ζίζεκ και του Π. Μέισον. Η ανταπόκριση σε αυτή τη διάλεξη ήταν θεαματική και οι θέσεις εξαντλήθηκαν ταχύτατα. Ίσως γιατί, όπως σημειώνει και ο Κ. ∆ουζίνας, η αλλαγή παραδείγματος που σηματοδοτεί η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, γεννά σε διαφορετικά μέρη του κόσμου την ελπίδα και το ερώτημα «τι πρέπει να κάνουμε, για να έχουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ και εμείς». Αυτή η ανταπόκριση και η στήριξη μεγαλώνει την ευθύνη τού ΣΥΡΙΖΑ, τη δική μας ευθύνη. Αν και «δεν είμαστε ποτέ έτοιμοι για έρωτα ή επανάσταση», πώς να ζήσουμε δίχως τους; Του Κώστα ∆ουζίνα

“

Η ιδεολογική αντιπαλότητα που καλλιεργήθηκε τη μετεμφυλιακή περίοδο κατέπεσε στις εκλογές με τη μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων από τα δεξιά στα αριστερά χωρίς καν ενδιάμεσο σταθμό στο κέντρο. Το ίδιο επιβεβαιώνει και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - Ανεξάρτητων Ελλήνων.

ο 1982, ο Κρις Μάλιν, ένας βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο «A very british coup» (Ένα πολύ βρετανικό πραξικόπημα), το οποίο γράφτηκε σε μια κρίσιμη στιγμή, όταν ο Τόνι Μπεν, εκφραστής της αριστεράς στο Εργατικό Κόμμα, ήταν υποψήφιος για την υπαρχηγία του κόμματος. Σε αυτό το βιβλίο, ένας βουλευτής της αριστεράς γίνεται ηγέτης ενός κόμματος και στη συνέχεια πρωθυπουργός. Αμέσως μετά την εκλογή του, μια τεράστια συνωμοσία εξυφαίνεται εναντίον του. Το πρόγραμμα της κυβέρνησής του περιλάμβανε την άρση του μονοπωλίου στα ΜΜΕ, έξοδο από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, κλείσιμο των αμερικανικών βάσεων, κατάργηση της Βουλής των Λόρδων και των ιδιωτικών σχολείων, διαφάνεια στο κυβερνητικό έργο. Η συνωμοσία οργανώθηκε από έναν ανώτερο κρατικό υπάλληλο, έναν καναλάρχη και τη CIA. Ανάμεσα στις επιδιώξεις του νέου πρωθυπουργού είναι, ενώ η χώρα έχει δανειστεί χρήματα από το ∆ΝΤ και αυτό απαιτεί την ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, να μην ικανοποιήσει αυτή την απαίτηση και αντ’ αυτού να στραφεί στη Σοβιετική Ένωση για χρηματική στήριξη. Η συνωμοσία ξεκινά χτυπώντας το νόμισμα, του οποίου οι ισοτιμίες πέφτουν κατακόρυφα, το ίδιο συμβαίνει και με το χρηματιστήριο, ενώ παράλληλα οργανώνονται μαζικές αναλήψεις από τραπεζικούς λογαριασμούς. Στη συνέχεια ξεκινούν οι «διαρροές» στο δεξιό Τύπο και δημοσιεύματα για μικροαδικήματα, από την περίοδο της νεότητας κυβερνητικών στελεχών, και εξωσυζυγικές σχέσεις. Τελικά, ο πρωθυπουργός αναγκάζεται να παραιτηθεί.

Η ευρωπαϊκή άνοιξη

Ό,τι συμβαίνει σήμερα με την Ελλάδα και τις λεγόμενες διαπραγματεύσεις, είναι «ένα πολύ ευρωπαϊκό πραξικόπημα». Η Ελλάδα επελέγη ως πειραματόζωο για να δοκιμαστούν σε αυτήν και το λαό της τρόποι για να αναδιαρθρωθεί ο καπιταλισμός σε συνθήκες μεγάλης οικονομικής κρίσης. Επελέγησαν γνωστές μέθοδοι, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια: ιδιωτικοποιήσεις, απελευθέρωση της αγοράς, κατάργηση όλων των διαμεσολαβητικών οργανισμών για την προάσπιση δικαιωμάτων και ένας πόλεμος μεταξύ οικονομίας και πολιτικής, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η πολιτική δεν μπορεί να αλλάξει τις αποφάσεις που δρομολογούν οι αγορές. Παράλληλα, όμως, στην Ελλάδα τα τελευταία 4-5 χρόνια εξελίχθηκαν έντονες και παρατεταμένες μορφές αντίστασης: εκτός από

απεργίες, πολλές σε αριθμό και διαρκείας, καινούργιοι ευφάνταστοι τρόποι, όπως το κίνημα «δεν πληρώνω», καταλήψεις χώρων που προορίζονταν για εκποίηση ή για καταστροφή, το κίνημα των πλατειών, οι εκστρατείες και δομές αλληλεγγύης. Την περίοδο 2010-2011, δημοσίευσα σειρά άρθρων στον «Guardian», με τα οποία υποστήριζα ότι η ευρωπαϊκή άνοιξη θα έρθει από την Αθήνα, ακριβώς γιατί η αντίσταση στην Ελλάδα έχει ανθίσει όπως πουθενά αλλού, με εξαίρεση τη Νότια Αφρική. Βάσισα αυτήν την αισιοδοξία μου και στη φιλοσοφία της ιστορίας, διότι, αφενός, ένα συγκεκριμένο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό μοντέλο είχε ολοκληρώσει τον κύκλο του και είχε απορριφθεί. Αφετέρου, υπήρξε μια πολιτική οντότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ, που άφησε πίσω του δύο από τις μεγαλύτερες πληγές της αριστεράς: τη μελαγχολία που επέφερε η αποδοχή της ήττας και το ναρκισσισμό των μικρών διαφορών. ∆ιεκδίκησε δημόσια την κυβέρνηση και αποδέχτηκε τις διαφορές ως χαρακτηριστικό της αριστερής ταυτότητας.

Αλλαγή παραδείγματος

Οι πρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα, για όσους τις ζήσαμε, ήταν ένα μνημειώδες γεγονός που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουμε. Τον τρόπο που ξαφνικά, σχεδόν μαγικά, όλα άλλαξαν: οι άνθρωποι γελούσαν, τραγουδούσαν, αγκάλιαζαν και φιλούσαν ο ένας τον άλλο, ακόμα και ξένοι μεταξύ τους. Αυτή η γιορτή είχε μεγάλη συναισθηματική επένδυση αλλά και ένα κράτημα, το οποίο νομίζω αντιπροσώπευε τη διάθεση αυτού του μελαγχολικού έθνους, που βρέθηκε παγιδευμένη ανάμεσα στην επινόηση μιας παράδοσης κλασικού μεγαλείου και στο βίωμα της σύγχρονης τραυματικής ιστορίας, που περιλαμβάνει κρατική και αστυνομική καταστολή, τη δικτατορία κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που έκλαιγε την ώρα της γιορτής. Τους πλησίασα και τους ρώτησα γιατί κλαίνε. Η γυναίκα μου απάντησε: «Περίμενα αυτή τη μέρα 60 χρόνια». Και ο άντρας συμπλήρωσε: «Τώρα μπορώ να πεθάνω». Ήταν με μια έννοια η δικαίωση, παρότι δεν συμβαίνει συχνά στην αριστερά, δεκαετιών πολέμου, εξορίας, φυλακίσεων, βασανισμών. Η άμεση αντίδραση που εξέλαβα από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο όπου ταξίδεψα και συζήτησα, ήταν αδυναμία κατανόησης και ενθουσιασμός. Το ερώτημα που ανέκυπτε ξανά και ξανά, ήταν «γιατί δεν μπορούμε να έχουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ και εδώ», «τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ και εμείς». Κατά κάποιο τρόπο ήταν σαν να εισήχθη μια καινούργια ακατανόητη

γλώσσα στο δημόσιο λόγο, κάτι που θα ονόμαζα αλλαγή παραδείγματος, με την επιστημολογική έννοια του παραδείγματος, ως συνόλου εννοιών, ιδεών, θεωρίας, όπως το χρησιμοποιεί ο Τόμας Κουν. Το καινούργιο παράδειγμα που αναδεικνύεται, είναι ασύμβατο με το παλιό, αλλά αποτελεί για τους επιστήμονες ερμηνευτικό εργαλείο για φαινόμενα και ζητήματα που πριν δεν μπορούσαν να εξηγήσουν. Η ανταπόκριση του κόσμου στη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε την αρχή αυτής της αλλαγής. Για αρκετά χρόνια μάς έλεγαν ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική» και ξαφνικά στο δημόσιο λόγο των δημοσιογράφων, των αναλυτών, των πολιτικών ανά τον κόσμο εμφανίστηκε μια εναλλακτική: της κοινωνικής δικαιοσύνης έναντι της δικαιοσύνης των αγορών.

Στρατηγική διαπραγμάτευση

Η εικόνα που μας μεταφέρουν τα ΜΜΕ σήμερα, είναι κάποιου είδους διαπραγμάτευσης που διεξάγεται με τα δύο μέρη αλληλλοεπιτιθέμενα. Αυτό που συμβαίνει, όμως, είναι μια διαρκής επίθεση από τη μια πλευρά, με τον Β. Σόιμπλε να ηγείται, η οποία επιχειρεί να απαγορεύσει στην άλλη πλευρά να υλοποιήσει τις προεκλογικές της εξαγγελίες και να βάλει τέλος στην ανθρωπιστική κρίση. Η επιδίωξη πίσω από αυτήν την επίθεση είναι η απενεργοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, είτε ρίχνοντας την κυβέρνηση είτε εξευτελίζοντάς την. Βεβαίως, σε αυτό το πλαίσιο εντάσσοντας και οι προσωπικές επιθέσεις με επίκεντρο τον Α. Τσίπρα και τον Γ. Βαρουφάκη, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως «ταλιμπάν» και «ανοήτως αφελής». Το «Spiegel» έγραψε ότι ο Βαρουφάκης πάσχει από ψύχωση, έχει παραισθήσεις, ότι βλέπει τον κόσμο αλλιώς. Πράγματι, βλέπει, οραματίζεται τον κόσμο αλλιώς. Πρόκειται, λοιπόν, για «ένα πολύ ευρωπαϊκό πραξικόπημα» εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ. Αν είναι επιτυχές; Σε ένα βαθμό, ναι. Η ελληνική κυβέρνηση δεν προχωρά στις μεταρρυθμίσεις που αφορούν την ανάκαμψη της οικονομίας, διότι κρίνονται ως μονομερείς ενέργειες με δημοσιονομικές συνέπειες, που εμποδίζονται από τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου. Μια στρατηγική άμυνας χρησιμοποιεί υλικά και ηθικά μέσα. Σε έναν ασύμμετρο πόλεμο, όπως αυτός που εξελίσσεται, η πιο αδύναμη πλευρά δεν μπορεί να προβεί σε τακτικές τύπου όλα ή τίποτα. Μπορεί να χρησιμοποιεί τακτικές ανταρτοπόλεμου και χρειάζεται διαρκώς να κερδίζει χρόνο και να διασφαλίζει χώρο, μετατρέποντάς τον σε πιο ευνοϊκό περιβάλλον. Με αυτήν την έννοια, θεωρώ ότι η Ελλάδα αγωνίζεται στις λεγόμενες διαπραγματεύσεις με τακτική ανταρτοπόλεμου. Βρισκόμενη ενώπιον βαρέων όπλων, έχει υιοθετήσει

ΘΕΩΡΙΑ

κό πραξικόπημα Η ΕΠΟΧΗ 22 Μαρτίου 2015

“

Ένας πρώτος απολογισμός μιας ριζοσπαστικής κυβέρνησης” Για αρκετά χρόνια μας έλεγαν ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική» και ξαφνικά στο δημόσιο λόγο των δημοσιογράφων, των αναλυτών, των πολιτικών ανά τον κόσμο εμφανίστηκε μια εναλλακτική: της κοινωνικής δικαιοσύνης έναντι της δικαιοσύνης των αγορών. ευέλικτες, ποικιλόμορφες τακτικές και χρησιμοποιεί ηθικό οπλοστάσιο.

Ο χρόνος και ο χώρος

Ο χρόνος που επιχειρεί να κερδίσει η Ελλάδα, δεν χρειάζεται απλώς για να βελτιώσει τη διαπραγματευτική της θέση, αλλά και για να εδραιώσει το νέο παράδειγμα. Είναι τόσο παράξενο και ασύμβατο με ό,τι γνωρίζαμε ως τώρα, που χρειάζεται να συζητάμε διαρκώς μεταξύ μας και στο ευρωπαϊκό ακροατήριο για αυτό, ώστε να γίνει κατανοητό και οικείο. Ο χώρος που αγωνίζεται να διασφαλίσει η ελληνική κυβέρνηση, η διαφοροποίηση του πεδίου μάχης, είναι επίσης πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό της τακτικής της. Μια μέθοδος σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η εισαγωγή τρίτων στις διαπραγματεύσεις. Η Ελλάδα μιλά με τη Ρωσία, με την Κίνα και με χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η πιο σημαντική, όμως, μέθοδος είναι η αλλαγή της αφήγησης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, που η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε με την ανακοίνωση μέτρων για την καταπολέμηση της ανθρωπιστικής κρίσης και της διαφθοράς. Ο λόγος για αυτήν την τακτική είναι η ενδυνάμωση της στήριξης της ελληνικής κυβέρνησης. Από αυτά τα μέτρα ορισμένοι θα ωφεληθούν άμεσα και πολλοί θα διαπιστώσουν ότι η κυβέρνηση είναι συνεπής στα λεγόμενά της. Αυτό αντανακλάται και στις δημοσκοπήσεις, στις οποίες η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να έχει τη στήριξη μεγάλου τμήματος της κοινωνίας.

Επίκεντρο, η ανθρωπιστική κρίση

Μέχρι πρόσφατα η ανθρωπιστική κρίση αντιμετωπιζόταν περίπου ως φυσικό φαινόμενο. Αυτή η ανθρωπιστική κρίση, όμως, είναι ανθρώπινο δημιούργημα, συνέπεια της πολιτικής λιτότητας. Στο βαθμό που η Ευρώπη αποδέχεται αυτή τη διαπίστωση, και βέβαια αποφεύγει να το κάνει, σημαίνει ότι αποδέχεται ότι η πολιτική της έχει αποτύχει. Η σύνδεση της ανθρωπιστικής κρίσης με την έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας, που αναδεικνύεται με τη διεκδίκηση των γερμανι-

κών επανορθώσεων, ενδυναμώνει την ιδέα όχι μόνο της ηθικής αποτυχίας αλλά και της νομικής ευθύνης. Η ανθρωπιστική κρίση πραγματώνεται όταν τα θύματά της παραμένουν παθητικά και αποδέχονται την αντιμετώπισή της ως αντικείμενο φιλανθρωπίας. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, τα θύματα οδηγήθηκαν στην αντίδραση, στη δράση τους ως πολιτικά υποκείμενα, στη μετατροπή τους σε φορείς της αλλαγής. Ενώ η φιλανθρωπία βλέπει τα θύματα ως άτομα, η αντίδραση στην πε-

Το τέλος δύο κύκλων

ρίπτωση του ελληνικού λαού ήταν συλλογική. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ανάδειξη της ανθρωπιστικής κρίσης ως το κεντρικό ζήτημα των διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη και η προτεραιότητα στη νομοθέτηση για την αντιμετώπισή της είναι σπουδαία και επιτυχής πράξη. Τελευταίο σημαντικό σημείο σε αυτήν την τακτική, η οποία είναι ηθική και συμβολική, αποτελεί το επικοινωνιακό άνοιγμα των διαπραγματεύσεων στους ευρωπαίους πολίτες, ώστε να μετατρα-

ο χρονικό σημείο που διανύουμε είναι ιστορικής σημασίας. Ο χρόνος που κερδίζουμε είναι ιστορικός χρόνος, κλείνει δύο ομόκεντρους κύκλους ιστορίας που επηρέασαν την Ελλάδα και τον κόσμο. Ο ένας άνοιξε το 1949 και ο άλλος το 1989. Το 1949 ήταν η αρχή του ψυχρού πολέμου και το τέλος του ελληνικού εμφυλίου. Η μετεμφυλιακή περίοδος στην Ελλάδα στιγματίστηκε από πολιτική ανωμαλία, κορυφώθηκε με την επιβολή της δικτατορίας και κινήθηκε γύρω από τον άξονα δεξιά - αριστερά. Αυτός ο άξονας υπονομεύτηκε την περίοδο της αντίστασης πριν τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Στη διάρκεια των πράξεων αντίστασης, οι πολίτες -δεξιοί και αριστεροί- συναντιόνταν και συνειδητοποιούσαν ότι λίγη σημασία έχει αν είσαι αριστερός ή δεξιός, εθνικιστής ή διεθνιστής, όταν είσαι άνεργος. Εκεί, η ιδεολογική αντιπαλότητα που καλλιεργήθηκε κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο, γνώρισε την πρώτη της ρωγμή, η οποία ολοκληρώθηκε στις εκλογές με τη μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων από τα δεξιά στα αριστερά χωρίς καν ενδιάμεσο σταθμό στο κέντρο. Το ίδιο επιβεβαιώνει και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - Ανεξάρτητων Ελλήνων. Ο κύκλος του 1989 ξεκίνησε με το χαρακτηρισμό τού τέλους της Ιστορίας και της νέας τάξης πραγμάτων. Το 2002, ο Γ. Χάμπερμας και ο Ο. Μπεκ χαιρέτισαν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον 21ο αιώνα ως τον αιώνα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που εισήγαγε ένα νέο και ορθό μοντέλο για τον κόσμο. Εκείνη η στιγμή, του απόλυτου θριάμβου του δυτικού νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου, κυοφορούσε το σπόρο της ίδιας του της καταστροφής. Αυτής που ξεκίνησε με τη χρηματοπιστωτική φούσκα το 2008 και έγινε κρίση χρέους

πούν από παρατηρητές και καταναλωτές ειδήσεων σε ενεργούς θεατές. Να μη σταματάμε να μιλάμε για την ανθρωπιστική κρίση και τις αιτίες της. Συνεπώς, αν θέλουμε να βαδίσουμε το δρόμο της αλλαγής παραδείγματος, χρειάζεται να πείσουμε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ότι έχουμε μπροστά μας την αλλαγή προς μια καλύτερη κατανόηση όχι μόνο του ελληνικού προβλήματος, αλλά του ευρωπαϊκού, του δικού της προβλήματος. •

που επηρέασε όλη την Ευρώπη. Εκείνη τη στιγμή παιζόταν το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης κόντρα στο μεγάλο σχέδιο της ολοκλήρωσης. Σήμερα βιώνουμε την επιστροφή στη διακρατική και διεθνή σύγκρουση, την αποδόμηση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Αυτό φυσικά δεν είναι καλό, διότι σημαίνει ότι, αν η αριστερά αποτύχει, η άκρα δεξιά καραδοκεί σε όλη την Ευρώπη. Θα πετύχει η κυβέρνηση της αριστεράς; ∆εν είμαστε ποτέ έτοιμοι για έρωτα ή επανάσταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ υιοθετήθηκε από το λαό, διότι έκρινε ότι ήταν η καλύτερη δυνατή επιλογή. Πρέπει να πετύχει για το καλό της Ελλάδας και της Ευρώπης. Σήμερα, το μέλλον της Ευρώπης διακυβεύεται στην Ελλάδα. Μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα σημάνει ότι η αντίσταση και ο αγώνας μπορούν να νικήσουν, δεν είναι ουτοπία. Η νίκη χρειάζεται και την κάλπη και το δρόμο. Η ιδέα του κομμουνισμού σήμερα είναι η διαρκής επιμονή στην αρχική μας απόφαση να δεσμευτούμε στη δράση της δημοκρατίας και της ισότητας. Μόνο όταν θα έχουμε πετύχει, θα μοιάζει σαν να μην υπήρχε άλλος δρόμος.

“

Η ανάδειξη της ανθρωπιστικής κρίσης ως το κεντρικό ζήτημα των διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη και η προτεραιότητα στη νομοθέτηση για την αντιμετώπισή της είναι σπουδαία και επιτυχής πράξη.

“

Η χειρονοµία του υπουργού και η χαµένη τιµή της πλαστογραφίας Του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

«Σ’

όλον τον κόσμο αρέσει να βλέπει τους ειδικούς και το καθεστώς να γελοιοποιούνται» λέει ένας απ’ τους απατεώνες που τράβηξαν το ενδιαφέρον του Όρσον Γουέλς για το ντοκιμαντέρ του, F for fake. ∆έκα χρόνια μετά απ’ αυτή την ξεχωριστή πραγματεία για το αυθεντικό και το πλαστό, το αληθινό και το ψεύτικο, ο Ούγγρος παραχαράκτης Ελμύρ που έδωσε την αφορμή, αλλά και ο Γουέλς που την άρπαξε με δημιουργικό τρόπο, είχαν πια φύγει απ’ τη ζωή. Πίσως τους, άφησαν αναπάντητους μέχρι σήμερα τους ισχυρισμούς των New York Times που ήθελαν το σύνολο της ταινίας ν’ αποτελεί μια πλαστογραφία, σαν παιγνιώδες σχόλιο του σκηνοθέτη πάνω στο θέμα του. Η διάρκεια του ντοκιμαντέρ μάλλον θα μεγάλωνε κατά πολύ, αν ο Γουέλς είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει τις ειδήσεις των τελευταίων ετών. Η παγκόσμια οικονομία κατέρρευσε απ’ την πώληση τίτλων που παρουσιάζονταν ως ευκαιρίες, ενώ δεν άξιζαν τίποτα. Πίσω απ’ τον αρχετυπικό τεχνοκράτη στον οποίον έχει ανατεθεί η οικονομική πολιτική της ΕΕ, ανακαλύφθηκε ένας μπον βιβέρ χωρίς επαρκείς σπουδές. Εν μία νυκτί, ένας καταζητούμενος για εμπλοκή σε μεγάλης κλίμακας σκάνδαλο, μεταμορφώθηκε σε ιερέα και διέφυγε για τη Λατινική Αμερική. Ακόμα και στην περίπτωση του γκραφίτι στο ΕΜΠ, οι μαρτυρίες θέλουν τους καλλιτέχνες να εμφανίζονται κάθε φορά με διαφορετική ταυτότητα, ανάμεσά τους κι αυτή του συνεργείου του ∆ήμου.

Για ένα δάκτυλο...υψωμένο

Τίποτα δεν θόλωσε όμως τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ αληθινού και ψεύτικου, όσο η ανάληψη ευθύνης της γερμανικής σατιρικής εκπομπής Neo Magazin Royale για το βίντεο με την άσεμνη χειρονομία του Γιάνη Βαρουφάκη. Το αστείο του Γιάν Μπέμερμαν και του επιτελείου του ήταν τόσο επιτυχημένο, που ακόμα κι όταν ο παρουσιαστής με ειρωνικό, αλλά σχετικά προφανή τρόπο εξέθεσε το σκεπτικό του προηγούμε-

νου βίντεο (να καταδείξει τις σκοπιμότητες πίσω απ’ τη μανιακή ενασχόληση μ’ ένα δάχτυλο σε μία ομιλία προ δύο ετών) και επιβεβαίωσε ότι δεν παραποίησαν καμία χειρονομία, ελάχιστοι το δέχθηκαν. Σε πολλούς φάνηκε σαν συνέχεια του αστείου ή τουλάχιστον επαρκής λόγος να κρατήσουν τις αμφιβολίες τους. Το Ανατρεπτικό Φεστιβάλ της Κροατίας, όπου έλαβε χώρα η ομιλία του Βαρουφάκη το 2013, επιβεβαίωσε τον Μπέμερμαν, κυκλοφορώντας ανακοίνωση που διέψευδε την πλαστότητα της χειρονομίας, δίνοντας μαζί και το πρωτότυπο βίντεο της ομιλίας, όπου ο νυν Υπουργός Οικονομικών υψώνει το μεσαίο δάχτυλο. Μάλιστα, οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ σχολίαζαν ότι το δάχτυλο υψώθηκε δις κατά τη διάρκεια της ομιλίας: τη μία υποθετικά απευθυνόμενο απ’ την ελληνική στη γερμανική κυβέρνηση στην αρχή της κρίσης και την άλλη – που πολύ βολικά δεν κέρδισε την ίδια δημοσιότητα – για να δείξει τι έλεγε η Αργεντινή στο ∆ΝΤ όταν αποφάσισε να κηρύξει χρεοκοπία. Σημειωτέον πως το ίδιο φεστιβάλ είχε τροφοδοτήσει ξανά την εγχώρια κοινή γνώμη με υλικό, όταν η Ομάδα Αλήθειας της Ν∆ είχε κυκλοφορήσει ως «αποκάλυψη» των πραγματικών στόχων του ΣΥΡΙΖΑ, τη χιουμοριστική παραίνεση του Σλαβόι Ζίζεκ προς τον Αλέξη Τσίπρα να στείλει τους αντιπάλους του στα γκούλαγκ.

Το culture jamming

Το ιδιοφυές αστείο του Neo Magazin Royale αναβίωσε με επιτυχία μια ανατρεπτική πρακτική δεκαετιών που είχε χάσει εδώ και καιρό τη δυναμική της. Το culture jamming, όπως συνηθίζεται ν’ αποκαλείται, αποτελεί έναν τρόπο παρεμβολής στη δημόσια σφαίρα με σκοπό την υπονόμευση της κυρίαρχης πληροφορίας. Κατάγεται από την πρακτική της μεταστροφής των Καταστασιακών και περιλαμβάνει όλες τις πρακτικές διαστρέβλωσης των ΜΜΕ, των διαφημίσεων και της τέχνης για τη διάδοση ενός ριζοσπαστικού μηνύματος. Στον όρο υπάγονται η αντικατάσταση των δίσκων της Πάρις Χίλτον με καταλλήλως «διασκευασμένες» εκδοχές τους στα δισκοπωλεία από τον Banksy, οι εικαστικές πα-

ρεμβάσεις των KLF στις διαφημιστικές πινακίδες και το εγχώριο παράδειγμα της φανταστικής εταιρείας Adeho, όπου αφίσες που προπαγάνδιζαν νέες θέσεις εργασίας στη Θεσσαλονίκη, οδηγούσαν τους ενδιαφερόμενους σε διαδήλωση στην Καμάρα. Όπως και με τις τεχνικές των Καταστασιακών, με τον καιρό και το culture jamming άρχισε να τίθεται στην υπηρεσία των διαφημιστικών εταιρειών, διαδικασία που έχει σχολιάσει πολύ αναλυτικά η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της, «No Logo». Η επιστροφή της ανατρεπτικότητάς του μέσα απ’ τη συχνότητα της γερμανικής κρατικής τηλεόρασης ήταν σίγουρα αναπάντεχη, ειδικά με τόσο ευρεία διασπορά της σύγχυσης σε μία εποχή που υποτίθεται ότι η απάντηση σε κάθε ερώτημα βρίσκεται κάπου οnline.

Το κενό ανάμεσα σε άτομο και πληροφορία

Η ομάδα του Μπέμερμαν κατάφερε να εντοπίσει στην εποχή του ευρυζωνικού ίντερνετ, αυτό που εκμεταλλεύτηκαν όλοι οι προπάτορές της: το κενό ανάμεσα στο άτομο και την πληροφορία. Μια αφίσα για θέσεις εργασίας που δεν ξέρεις ποιος ανάρτησε στον δρόμο, μια θήκη CD της Πάρις Χίλτον που δεν μπορείς να δεις το εσωτερικό της, ένα προϊόν που διαφημίζεται σε πινακίδα χωρίς να μπορείς να διαπιστώσεις αν πραγματικά υπάρχει. Το βίντεο είναι μεν αναρτημένο στο επίσημο κανάλι του Ανατρεπτικού Φεστιβάλ, αλλά ανέβηκε μόλις στις 12/2/2015, παρότι η ομιλία είναι του 2013. Μπορεί να είναι μια απλή καθυστέρηση και το δάχτυλο να υψώθηκε όντως. Μπορεί οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ να έχουν συνεννοηθεί με τον Μπέμερμαν. Το Neo Magazin Royale κατάφερε να δημιουργήσει μια κατάσταση που η αλήθεια εναπόκειται σχεδόν αποκλειστικά στην αξιοπιστία του, υπονομεύοντας τους «ειδικούς» που κλήθηκαν να γνωματεύσουν για τη γνησιότητα του βίντεο, παρόμοιους ειδικούς μ’ αυτούς που χάρηκε να εξευτελίζει ο Γουέλς στο ντοκιμαντέρ του. «Μπορείτε να πιστέψετε ότι ο Ελμίρ είναι ένας πλαστός πλαστογράφος», λέει. Όπως και τώρα, δεν έχει σημασία. •