Κυριακή 23-11-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Μήνυμα σε κυβέρνηση και τρόικα

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1226 • 2 €

Πέτρος Ριλμόν: Ταξική συνείδηση ή μαζική διανοητικότητα;

Η ανατροπή του καπιταλισμού δεν μπορεί να βασιστεί στην προγραμματική έκφραση της ταξικής συνείδησης. σελ. 22

...

Χρήστος Λάσκος: Ο χορός της Ηλέκτρας

Σκέψεις με αφορμή το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. σελ. 21

...

Λούκα Μέσετς: Η Αριστερά θα ανατρέψει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα Συνέντευξη με τον επικεφαλής της Ενωμένης Αριστεράς στη Σλοβενία. σελ. 12

Πρόγραμμα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ

Καταθέτουν τις σκέψεις τους οι Ν. Ευαντινός, Β. Μαζωμένος, ∆. Παναγιωτοπούλου, Κ. Κατζουράκης και Μ. Παπαδημητρίου. σελ. 24, 25

Απεργία πείνας για να σπουδάσουν

Στο νοσοκομείο ο Η. Κωστάρης, σε διαρκή ιατρική παρακολούθη ο Ν. Ρωμανός. σελ. 19

...

Το ξεχασμένο σημείωμα του Βάλτερ Μπένγιαμιν

Ο Φ. Ντενούντσιο γράφει για το απωθημένο ενός κομματικού μέλους. σελ. 30, 31

ΓΕΡΜΑΝΙΑ Μια ιστορική συμφωνία κάνει τον Μπόντο Ράμελο τον πρώτο αριστερό πρωθυπουργό στη Θουριγγία σελ. 13

Οι μονόδρομοι σωτηρίας Της Ρένας ∆ούρου*

«Τ

α λάικ, τα τουίτς και τα ποσταρίσματα δεν είναι αρκετά». Παρατηρούσα λίγα 24ωρα πριν, από το χώρο του Πολυτεχνείου, το χώρο της θυσίας κατά της χούντας, το 1973, δεκάδων νέων ανθρώπων που είχαν επιλέξει να αντισταθούν κατά της χούντας, πληρώνοντας ακόμη και με την ίδια τους τη ζωή αυτήν τη στάση τους. Είχαν επιλέξει το δρόμο της δράσης. Το δρόμο της εξωστρέφειας. Εκείνον της αλληλεγγύης, του κοινού αγώνα. Έστω κι αν στο τέλος, πλήρωσαν με τη ζωή τους τον αγώνα τους. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Χωρίς τούτο να σημαίνει ότι ευθύνονται ειδικά οι νέοι. Απλά αυτοί είναι οι πιο ευαίσθητοι δείκτες της περιρρέουσας κατάστασης. Οι δείκτες που την αποτυπώνουν ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΟΥ «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ», ΑΝ ∆ΕΝ ΥΠΑΡΞΕΙ ΝΕΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ

Εγκλωβισµένοι στα µνηµόνια Αφήνοντας πίσω την έξοδο από το μνημόνιο, και αφού διολίσθησε στην υπόσχεση μιας «πιστωτικής γραμμής στήριξης» υπό νέες προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου βρίσκεται πια αντιμέτωπη με την απειλή παράτασης του μνημονίου για έναν ακόμη χρόνο, όπως της διαμηνύεται από την τρόικα. Από την καλλιέργεια της ελπίδας και την εξαργύρωση της υπόσχεσης για έξοδο από το μνημόνιο, στην

Αλληλεγγύη στους σύρους πρόσφυγες

επιστροφή εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε: στη μόνιμη κηδεμονία με στόχο την εμπέδωση της λιτότητας για χάρη των πιστωτών και σε βάρος μιας ήδη καθημαγμένης κοινωνίας και οικονομίας. Ο κύκλος που φιλοδοξούσε να γίνει ενάρετος, μέσω της τιμωρητικής λιτότητας, αποδεικνύεται φαύλος και αδιέξοδος. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν οι αναβολές των τηλεδιασκέψεων και των συναντήσεων με την τρόικα.

Παγιδευμένοι σε μια πολιτική που εκ πεποιθήσεως ακολουθούν, αλλά εξ αιτίας των αποτελεσμάτων της θα ήθελαν να αποφύγουν, κυβέρνηση και τρόικα συνεχίζουν να κινούνται αέναα στην τροχιά αυτού του φαύλου κύκλου απειλώντας με νέα δεινά τις λαϊκές τάξεις, το σύνολο της κοινωνίας. Και πείθουν όλο και περισσότερους ότι διέξοδος υπάρχει μόνο έξω από τα σχέδια και τις πολιτικές τους. •

Εκατοντάδες σύροι πρόσφυγες παρέμειναν στην πλατεία Συντάγματος από την Τετάρτη, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ζητώντας το αυτονόητο: πολιτικό άσυλο, καθώς και κοινωνική μέριμνα για στέγη, τροφή και τη δυνατότητα νόμιμης εργασίας. Κοινωνικές και πολιτικές συλλογικότητες στέκονται στο πλευρό των θυμάτων του πολυετούς συριακού πολέμου, υποστηρίζοντας το αίτημά τους να σταματήσουν να είναι αόρατοι για το ελληνικό κράτος.

∆ιαπραγματευτικό μας όπλο η μη βιωσιμότητα του χρέους

Το δικό μας όραμα δεν χωράει σε κανένα κάδρο

Ο Νίκος Χουντής, υπεύθυνος της επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ για τη διαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, εξηγεί πώς θα εξοπλιστεί η αυριανή κυβέρνηση της Αριστεράς. σελ. 8, 9

Η βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ, Ηρώ ∆ιώτη, τονίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια συνεννόησης με την κυβέρνηση, καθώς εξυπηρετούμε δύο διαφορετικά πολιτικά σχέδια. σελ. 10

ΑΡΘΡΑ

Κύρκος ∆οξιάδης: Ο ιστορικός αναθεωρητισμός του κ. Φορτσάκη Βασίλης Παπαστεργίου: Ιθαγένεια για λίγους, όπως υπαγόρευσε το ΣτΕ

Σελ. 31

Σελ. 21

2 Οι μονόδρομοι σωτηρίας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Οι χαμόδρακες των συνεταιρισμών Ο

και που την εκφράζουν. Βιώνουμε σήμερα την περίοδο του ατομικισμού, της απομόνωσης, του «ο καθείς στη γωνιά του».

Ο καθείς από τη γωνία του

Την ίδια ώρα που οι ανισότητες βαθαίνουν. Που το χάσμα μεταξύ των ολίγων που κατέχουν όλο και περισσότερα, διευρύνεται. Την ώρα που ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από το πλουσιότερο 5% των ανθρώπων που λαμβάνει το ένα τρίτο του συνόλου του παγκόσμιου εισοδήματος. Την ώρα που οι διαφορές μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων είναι τεράστιες και όσο πάνε θα μεγαλώνουν. Την ώρα που 1.2 δισ. ανθρώπων ζουν με λιγότερο από 1.25 δολάριο την ημέρα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για τη φτώχεια. Την ώρα που διεθνώς αναγνωρισμένοι οικονομολόγοι, όπως ο συγγραφέας του μπεστ σέλερ πλέον «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», Τομά Πικετί, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας ότι σε οικονομίες με χαμηλούς δείκτες ανάπτυξης, ο ήδη συσσωρευμένος πλούτος αναπτύσσεται με ρυθμούς ταχύτερους από εκείνους των μισθολογικών αυξήσεων, με αποτέλεσμα όσοι ήδη ευημερούν να αφήνουν πίσω εκείνους που επιθυμούν να δημιουργήσουν νέο πλούτο. Τούτη την περίοδο που το κεφάλαιο πλέει ελεύθερα στον παγκόσμιο «χώρο των ροών» (κατά τον Μανουέλ Καστέλ), αναζητώντας, ωσάν σαρκοβόρο, χώρες με χαμηλό κόστος εργασίας και αναιμική εργασιακή νομοθεσία, χώρες δηλαδή απουσίας κρατικής προστασίας, χώρες πλήρους απορρύθμισης, προκειμένου να τις απομυζήσουν, αυτές και τους εργαζόμενούς τους, τούτη την περίοδο λοιπόν βιώνουμε τις μορφές μιας εξατομικευμένης επικοινωνίας, που οδηγεί συνήθως στην αδράνεια. Ο καθείς από τη γωνιά του μπορεί να «συνομιλεί», να «κάνει φίλους», να τσακώνεται, να εκφράζει τη συμπαράστασή του, να χωρίζει, να αγαπιέται, κοκ. Όλα αυτά διαδικτυακά.

∆εν είναι εύκολος δρόμος

Είναι όμως αρκετά; Και ναι και όχι. «Όχι», στο βαθμό που επικυρώνουν ένα νέο είδος αναχωρητισμού. Αποξένωσης. Απομάκρυνσης από τα κοινά. Μικρά ή μεγάλα, δεν έχει σημασία. «Ναι», στο βαθμό που τροφοδοτούν μια συστηματική αντιρρητικότητα1, η οποία θα σηματοδοτήσει το πέρασμα στη δράση. Στην εξωστρέφεια. Στην ανάληψη πρωτοβουλίας αγώνα. Στους δρόμους και όχι μπροστά σε μια οθόνη. Με άλλα λόγια, αν η οθόνη καταφέρει να λειτουργήσει ως η αφορμή για ένα βήμα στην κατεύθυνση των κάθε είδους διεκδικήσεων. ∆ιεκδικήσεων για κάθε τι που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητά μας. Τότε τα τουίτ και τα ποσταρίσματα αποκτούν περιεχόμενο: συνδέονται με στόχους δράσης. Όταν δεν μένουν δηλαδή κύμβαλα αλαλάζοντα, όπως άλλωστε φάνηκε, έστω και για λίγο, με τα κινήματα των πλατειών, στις δύο όχθες του Ατλαντικού, πριν από δύο χρόνια. ∆εν είναι εύκολος αυτός ο δρόμος. Έχει όμως μακρά παράδοση και αποτελεί κυριολεκτικά… μονόδρομο.

* Η Ρένα ∆ούρου είναι Περιφερειάρχης Αττικής.

Σημείωση 1. αντιρρητικότητα: όπως χρησιμοποιεί τον όρο ο Tony Judt στο βιβλίο του «Τα δεινά που μαστίζουν τη χώρα» (Αλεξάνδρεια, 2012).

κύριος Γιώργος, αρκετά μεγάλος αλλά με μυαλό κοφτερό και μνήμη ελέφαντα, παλιός συνδικαλιστής στους αγροτικούς συλλόγους, μου παράγγειλε ότι θέλει να με δει. «∆ιάβασα το άρθρο σου με τον τίτλο «Η τελευταία ζαριά» και ήθελα να τα συζητήσουμε», μου είπε όταν συναντηθήκαμε στο καφενείο. «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσεις για τα αγροτικά;», με ρώτησε επιθετικά. «Φυσικά και έχει», του απάντησα. «Πού είναι; Κυκλοφορήσατε κανένα φυλλάδιο, γιατί στις εφημερίδες της Ηλείας δεν είδα τίποτα, κάνατε κάτι να το παρουσιάσετε, να το συζητήσετε με τον κόσμο;», στο ίδιο επιθετικό μοτίβο ο παλιός αγροτοσυνδικαλιστής. «Φυσικά και το συζητήσαμε σε διάφορα χωριά που πήγαν στελέχη του κόμματος». Ο γιος και η νύφη του προσπαθούσαν να του ρίξουν τους τόνους. Αντίθετα, εμένα μου άρεσε. Έβαζε ενοχλητικά, αλλά υπαρκτά ζητήματα. «Τα έχουμε ακούσει τόσες φορές», είπε ο γιος. Απτόητος όμως ο ηλικιωμένος. «∆εν τα λέω στα κουτουρού. Έχω μεγάλο αρχείο, θα στο δώσω», τόνισε.

Εγκατάλειψη και λεηλασία

Πασόκος κι αυτός. Απογοητευμένος με το τέως κόμμα του και εχθρικός με τα στελέχη του νομού. «Να στελεχώσετε τον κρατικό μηχανισμό αξιοκρατικά», ζήτησε με επίταση. «Όταν ο τάδε (μου είπε ένα όνομα κεντρικού στελέχους που είχε διατελέσει πολλάκις υπουργός του Παπανδρέου) είπε στον Ανδρέα περί αξιοκρατίας, αυτός του απάντησε «δεν θέλουμε αξιοκρατία, θέλουμε ανθρώπους που φέρνουν ψήφους», κάνοντας τον υπουργό να μείνει σύξυλος». Να σημειώσουμε, βέβαια, ότι αργότερα ο υπουργός άφηνε σύξυλους τους συμπατριώτες του, γιατί ξεπέρασε τον αρχηγό του στην ψηφοθηρία. «Στην περιοχή σας είχατε ισχυρούς συνεταιρισμούς», τόλμησα να ανοίξω ένα πονεμένο, γι’ αυτόν, όπως φάνηκε, κεφάλαιο. Εδώ ήταν που μίλησε όχι επιτακτικά, αλλά αυστηρά. «Μπήκαν στους συνεταιρισμούς για να δίνουν ψήφους και για να φάνε. Και τι δεν έφαγαν. Έλα να σε πάω να δεις εγκατάλειψη και λεηλασία», με προκάλεσε. «Παρόμοια κλεψιά με τα εξοπλιστικά, αλλά εκεί τουλάχιστον κάποιοι μπήκαν φυλακή», διατύπωσε. «Είχαν το θράσος να μου στείλουν ειδοποίηση για να πάρω μέρος στις εκλογές του συνεταιρισμού, για τους συσχετισμούς στη ΠΑΣΕΓΕΣ. Ποιοι συνεταιρισμοί. Είναι σφραγίδες. Και πώς θα βγάλουν οι συνεταιρισμοί που είναι πρωτοβάθμιες ενώσεις; Αυτό γίνεται από τις ομοσπονδίες που βρίσκονται όλες υπό εκκαθάριση. Υπάρχει νόμος του ’11 που διαλύονταν οι οργανώσεις αλλά παίρνουν συνεχώς παράταση», ύψωσε τη φωνή του. «Χαμόδρακες ήταν και είναι». «Τι σημαίνει χαμόδρακας, δεν ξέρω αυτή τη λέξη», ρώτησα. «Τα πονηρά ανθρωπάκια, που πάνε όπου φυσάει ο άνεμος». «Εσείς τι κάνετε; ∆ιαβάζω στις εφημερίδες ονόματα, σαν αυτόν και αυτόν (αραδιάζοντας ονόματα) που θα τους βάλετε στα ψηφοδέλτια». «Μπα, δεν νομίζω. Οι οργανώσεις μας θα εξετάσουν το βίο και την πολιτεία τους και αν είναι λαμόγια ή υπηρέτησαν τις μνημονιακές πολιτικές, θα τους κόψουν», είπα. «Τι «δεν νομίζεις», δεν μιλάς με σιγουριά. Είσαι και στην Κεντρική Επιτροπή», μου αντέτεινε επιτιμητικά. «Ακόμα και ο κύριος του 30% θέλει να ‘ναι», σάρκασε. Άλλαξα τη συζήτηση, τον έφερα στις θέσεις μας. «Θα γίνει Περιφερειακή Συνδιάσκεψη», δε ξέρω ακόμα τον τόπο και τη μέρα, αλλά καλό θα είναι για μας να έρθεις να μιλήσεις με την εμπειρία και τις γνώσεις σου. Οι θέσεις μας για τα αγροτικά

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

“

«Μπήκαν στους συνεταιρισμούς για να δίνουν ψήφους και για να φάνε. Και τι δεν έφαγαν. Έλα να σε πάω να δεις εγκατάλειψη και λεηλασία»

και τους συνεταιρισμούς, που έχεις ευαισθησία, θα συζητηθούν και θα βγουν ακόμα καλύτερες», του είπα. Είδα το πρόσωπο του να λάμπει. «Θα έρθω, να είσαι σίγουρος και θα μιλήσω ανοιχτά, μήπως και αυτός ο τόπος βρει γιατριά», μου είπε, παραγγέλνοντας άλλο ένα τσίπουρο για μένα…

Οι πληγές της αγροτικής πολιτικής

Την άλλη μέρα, μετά από πρόσκληση του παλιού συντρόφου μας, του Χρήστου, από την Ορεινή Ηλεία, συναντηθήκαμε με έναν γεωπόνο από τη Βουπρασία, γνωστή από την αρχαιότητα για την εύφορη γη της και την ανατροφή και το εμπόριο βοοειδών (βους και πιπράσκειν). Πλούσια στην ιστορία. Ο γεωπόνος, νέος στην ηλικία, μας μίλησε για πολλά. Κάποια στιγμή μου έφερε και ένα βιβλίο του με τον τίτλο «Οι δρόμοι της Ανάπτυξης», που εκδόθηκε από ένα ίδρυμα της περιοχής. Αυτός, σε αντίθεση με τον προηγούμενο συνομιλητή του, ήταν πιο ήρεμος, μιλώντας με τις επιστημονικές γνώσεις του, που τις απόκτησε από τις βαθιές και προχωρημένες σπουδές του. Αναφέρθηκε στην αναγκαστική, λόγω έλλειψης κρατικών δομών προσφυγή του αγρότη για συμβουλές, στα μαγαζιά γεωργικών εφοδίων. Για την πληγή των μεσαζόντων και προς τους παραγωγούς και προς τους καταναλωτές. Ότι, η μέχρι πρόσφατα κρατική πολιτική, προς άγραν ψήφων, ήταν οι επιδοτήσεις. Για την εκπαίδευση των αγροτών και κτηνοτρόφων, για τις δυνατότητες αγροτικής παραγωγής ανταγωνιστική προς τα αντίστοιχα προϊόντα εισαγωγής, καθώς και νέες καλλιέργειες, όπως τα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά. Για τις ομάδες παραγωγών και τη δημιουργία περιφερειακών αγορών. Πάρα πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα, που τη μόνη ικανότητα που είχα ήταν να τα γνωρίζω ως επικεφαλίδες. Τέτοιες συζητήσεις σε κάνουν πιο πλούσιο και πιο σίγουρο για την πορεία μας. Τον κάλεσα και αυτόν στην Περιφερειακή Συνδιάσκεψη, για να συμβάλει και ένας νέος, ανώνυμος επιστήμονας στο πρόγραμμά μας.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Μάκης Μπαλαούρας

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015

Πιστός στους μνημονιακούς στόχους

• Γίνεται δεκτός ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος (3% του ΑΕΠ), άρα μεταφέρεται πλούτος στις πλούσιες χώρες. •Οι δημόσιες επενδύσεις θα μειωθούν ξανά του χρόνου (κατά 400 εκ. ευρώ). • Συρρικνώνεται το κοινωνικό κράτος (κατά 1,1 δισ.) και μειώνονται οι δαπάνες για κοινωνική ασφάλιση.

Του ΑΛΤΑΝ από τη ΒΑΒΕΛ

ύμφωνα με δήλωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου, βουλευτή και υπεύθυνου ΕΕΚΕ Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, «στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2015 ο κ. Χαρδούβελης δείχνει μια αξιοθαύμαστη ‘συνέπεια’. Ακριβώς όπως δεν ήθελε να επιτραπεί στη Γαλλία μια δημοσιονομική χαλάρωση, έτσι δεν σκέφτηκε ότι μια ανάλογη χαλάρωση θα βοηθούσε και την ελληνική περίπτωση. Ο Προϋπολογισμός δεν μένει πιστός μόνο στους μνημονιακούς στόχους (αφού προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ), αλλά και στο κοινωνικό μοντέλο που προωθείται με το Μεσοπρόθεσμο. Συγκεκριμένα: - Οι δημόσιες επενδύσεις θα μειωθούν κατά 400 εκατ. σε σχέση με φέτος - Συνεχίζεται, όπως κάθε χρόνο, η περικοπή των δαπανών για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη. - Συρρικνώνεται ακόμα περισσότερο το κοινωνικό κράτος, αφού οι δαπάνες των υπουργείων Παιδείας, Υγείας και Εργασίας θα μειωθούν κατά πάνω από 1,1 δισ σε σχέση με φέτος. Το γεγονός ότι η ελληνική κοινωνία βιώνει μια ανθρωπιστική κρίση, με παραβίαση πολλών ευρωπαϊκών κεκτημένων για τα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα, δεν φαίνεται να «ιδρώνει το αυτί» ούτε της μιας ούτε της άλλης πλευράς της διαπραγμάτευσης. Η λογική του Μνημονίου συνεχίζεται και το μόνο που δεν αμφισβητείται από κυβέρνηση-Τρόικα είναι η αναγκαιότητα μια πτωχευμένη χώρα να συνεχίσει να μεταφέρει πόρους στις πλουσιότερες».

Η κυβέρνηση εγκλωβισμένη στην πολιτική της

“

Η ΤΡΟΪΚΑ Α∆ΥΣΩΠΗΤΗ ΕΚΒΙΑΖΕΙ

ην προηγούμενη Παρασκευή το βράδυ, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας δεν φαίνονταν να μπορούν να καταλήξουν ολοκληρωτικά σε τελική συμφωνία. Γι’ αυτό, δεν έγινε νέα τηλεδιάσκεψη, όπως είχε επιχειρηθεί. Όμως, είχαν κοινοποιηθεί ή διαρρεύσει αρκετά στοιχεία για να φανεί, σχεδόν καθαρά, ότι και οι δυο πλευρές, ιδίως η ελληνική, δεν ήταν διατεθειμένες να φτάσουν στα άκρα. Θα ήταν εξέλιξη που, εκτός των άλλων παρενεργειών σε Ελλάδα και Ευρωζώνη, θα είχε ως αποτέλεσμα, το πιο πιθανό, την προσφυγή στις κάλπες, κάτι που, ως γνωστό, δεν επιθυμεί επουδενί η κυβέρνηση. Ενδεχομένως και η τρόικα. Εντωμεταξύ, όπως και άλλες φορές, το σαββατοκύριακο αναμενόταν να υπάρξει και «πολιτική διαπραγμάτευση» με τηλεφωνικές επαφές του ίδιου του κ. Σαμαρά με τους πολιτικούς προϊσταμένους της τρόικας.

Νέα στοιχεία

Ωστόσο, η τρέχουσα αξιολόγηση προσφέρει μια σειρά νέων στοιχείων που δεν θα ’πρεπε να προσπεραστούν εύκολα ή να μπουν κάτω από τον συνοπτικό τίτλο «παράσταση». Βεβαίως, ο πρωθυπουργός, μετά την αποδόμηση του σχεδίου του για έξοδο στις αγορές κτλ, έδωσε σαφές δείγμα ότι θα αναζητήσει έναν οδυνηρό συμβιβασμό με την τρόικα αποδεχόμενος τη θέσπιση προληπτικής γραμμής με μνημόνια και όρους. Επίσης, αυτές τις μέρες, όπως σημείωναν έγκυρα ρεπορτάζ, από το πρωθυπουργικό επιτελείο ανέφεραν ότι η κυβέρνηση δεν κινείται σε τροχιά σύγκρουσης με την τρόικα και θα κάνει συμβιβαστικές κινήσεις για να υπάρξει συμφωνία έως τις αρχές ∆εκεμβρίου, όπως είναι ο αρχικός στόχος. Αλλά και από τις Βρυξέλλες, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, κ. Σχοινιάς, δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι «σημειώθηκε πρόοδος σε πολλά θέματα, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν και σήμερα με στόχο την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα». Εντούτοις η τρόικα εμφανίστηκε εξαιρετικά σκληρή. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι ενώ οι απαντήσεις την Πέμπτη

Η κυβέρνηση, φαίνεται καθαρά, είναι εγκλωβισμένη στην ίδια την πολιτική της, η οποία την οδηγεί σε συνεχείς υποχωρήσεις έναντι των απαιτήσεων της τρόικας. Η τρόικα, από την πλευρά της, θέλει να εξασφαλίσει τα μείζονα, όσον αφορά το νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό της για την Ελλάδα, για δυο, τουλάχιστον, λόγους. το απόγευμα του υπουργείου Οικονομικών προς την τρόικα δέχονταν μεγάλο μέρος των απαιτήσεών της, και η κυβέρνηση έσπευδε, επιπλέον, να τις χαρακτηρίσει ως «σχέδιο» (draft), δηλαδή ότι είχε περιθώρια νέων υποχωρήσεων, από τις Βρυξέλλες εστάλη δριμύ τελεσίγραφο.

Η μείζων απειλή

Η μείζων απειλή που εμπεριείχε ήταν ότι ύστερα από ένα ναυάγιο, επειδή οι ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, ιδίως των τραπεζών, είναι ανελαστικές δεν έμενε άλλη λύση από την επέκταση για ένα χρόνο, του τρέχοντος μνημονίου! «Θα υπάρξει τεράστιο πρόβλημα – για να το θέσουμε ήπια – εκτός και αν παραταθεί το τρέχον πρόγραμμα», δήλωσε αξιωματούχος των Βρυξελλών την Πέμπτη το βράδυ. Να λέγεται αυτό σε μια κυβέρνηση που είχε υποστεί σοβαρή πολιτική ζημιά μόλις πριν λίγες εβδομάδες, διότι

είχε επενδύσει σχεδόν τα πάντα στην έξοδο από το μνημόνιο και την απομάκρυνση του ∆ΝΤ, έχει σαφώς πολιτική σημασία. Ο κ. Χαρδούβελης, βέβαια, προσπάθησε να μειώσει τη σημασία αυτού του ανοιχτού εκβιασμού λέγοντας ότι «δεν έχει υπάρξει τέτοια επίσημη θέση». Όμως, όλοι κατάλαβαν πολύ καλά. Η κυβέρνηση, μετά την αναδίπλωση στο ζήτημα της εξόδου από το μνημόνιο, το μόνο σημείο που της απομένει είναι να αποφύγει πάση θυσία τη λήψη δημοσιονομικών μέτρων. Η τρόικα γνωρίζοντας αυτό το αδύνατο – πολιτικά – σημείο πιέζει αφόρητα εγείροντας ζήτημα δημοσιονομικού κενού 3 δισ. ευρώ, δηλαδή υποτιθέμενων αναγκών που θα έχει ο προϋπολογισμός του 2015 πέραν του πλεονάσματος του 3% του ΑΕΠ. Σ’ αυτή την πίεση, η κυβέρνηση απαντά αποδεχόμενη να πετύχει πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ - αρχικά ήθελε να μειωθεί στο 2,7% και στο προσχέδιο στο 2,9% - και, το πιο σπουδαίο, αποδεχόμενη σχεδόν όλα τα διαρθρωτικά, τις λεγόμενες μεταρρυθμίσεις που απαιτεί επίμονα η τρόικα. Επιλογή κοινωνικά ολέθρια, η οποία, παρ’ όλα αυτά, δεν φαινόταν να εξευμενίζει την τρόικα.

«Πολιτική διαπραγμάτευση»

Η επιστράτευση της πολιτικής διαπραγμάτευσης, όπως σχεδόν σ’ όλες τις έως τώρα αξιολογήσεις, που αναφέρθηκαν κατά κόρον την Παρασκευή και το υπαινίχθηκε και ο ίδιος ο κ. Χαρδούβελης, δεν φαίνεται να λύνει το πρόβλημα. Το πιο πιθανό σενάριο ήταν τις επόμενες μέρες να βρεθεί ένας συμβιβασμός, που θα προλάβαινε και τις σχετικές ημερομηνίες. Άγνωστο, όμως, παρέμενε το κατά πόσο ο συμβιβασμός θα περιλάμβανε και τους όρους για να ισχύσει η προληπτική γραμμή για το 2015, ποια από τα προαπαιτούμενα του 2014 θα μεταφερθούν για να υλοποιηθούν το επόμενο έτος και αν εκκινήσει από τώρα μια πρώτη συζήτηση για το χρέος. Η κυβέρνηση επιδιώκει να συμπεριληφθούν όλα αυτά σε μια συμφωνία, αλλά δύσκολα, όπως φαινόταν, θα το δεχόταν η τρόικα θέλοντας να κρατήσει στα χέρια της χαρ-

τιά για παραπέρα πιέσεις. Η κυβέρνηση, φαίνεται καθαρά, είναι εγκλωβισμένη στην ίδια την πολιτική της, η οποία την οδηγεί σε συνεχείς υποχωρήσεις έναντι των απαιτήσεων της τρόικας. Η τρόικα, από την πλευρά της, θέλει να εξασφαλίσει τα μείζονα, όσον αφορά το νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό της για την Ελλάδα, για δυο, τουλάχιστον, λόγους. Ο ένας είναι η δύσκολη και ρευστή κατάσταση στην Ευρώπη, που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την ηγεμονία της Γερμανίας και των συμμάχων της. ∆ύσκολη κατάσταση, η οποία όμως τους οδηγεί σε περαιτέρω σκλήρυνση. Στο κλίμα αυτό, η καγκελάριος της Γερμανίας, Άγγελα Μέρκελ, μιλώντας την Παρασκευή στην τελετή βράβευσης του πρωθυπουργού της Ολλανδίας κ. Ρούτε, προέτρεψε τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ευρωζώνης να θέσουν σε εφαρμογή περισσότερες μεταρρυθμίσεις, για να τονωθεί η βραδεία οικονομική ανάπτυξη! Ο άλλος είναι οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, που οδηγούν στην ήττα των μνημονιακών πολιτικών δυνάμεων. Κι αυτό ωθεί τους πολιτικούς προϊσταμένους της τρόικας να «δέσουν» ό, τι μπορούν για μια μελλοντική διαπραγμάτευση, πραγματική. Αρνητικό πολιτικό κλίμα Μια συμφωνία στις προδιαγραφές μιας αφηνιασμένης τροϊκανής Ευρωζώνης, όπως εικάζεται ότι θα υπογραφεί, επιδεινώνει απολύτως το πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση. Ακόμη και οι αναλυτές που είναι φίλοι της, σημειώνουν καθημερινά ότι η επίτευξη του στόχου των εκατόν ογδόντα βουλευτών που θα εκλέξουν πρόεδρο, έχει άμεση σχέση με τη συμφωνία που θα προκύψει. Η πρόβλεψη για το τι θα συμβεί, δεν είναι καθόλου δύσκολη. Αυτός είναι και ο λόγος τής συντονισμένης προσπάθειας να εγκλωβιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια συζήτηση περί δήθεν αναγκαίας συνεννόησης, για να εμφανιστεί σαν μια αμφίβολη, ταλαντευόμενη δύναμη μπροστά στις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ως κυβέρνηση. Παύλος Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Εξάρχεια: Η Αστυνομία στην υπηρεσία του κακού Του Νίκου Τσαγκρή

ο αγανακτισμένο post στο διαδικτυακό «προφίλ» του «Ni Ls», (του βάναυσα κακοποιημένου, από τους άνδρες των ΜΑΤ, Γερμανού φοιτητή) έκλεινε με μια φράση έμπλεη πολιτικής αθωότητας: «τι χώρα είναι αυτή που πρέπει να φοβάσαι την αστυνομία;». Προφανώς, ο νεαρός φοιτητής του προγράμματος Erasmus δεν είχε δει τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού· μέχρι που του την έπεσαν οι μπάτσοι στο εορταστικό γιουρούσι τους (για την 45η επέτειο του Πολυτεχνείου) στα Εξάρχεια. Στη φωτεινή της πλευρά, η Αστυνομία μπορεί να φαντάζει ανθρώπινη, φιλική, να τηρεί την τάξη, να αποτρέπει τις παραβάσεις, να καταδιώκει και να συλλαμβάνει τους κακοποιούς, να προανακρίνει. Αυτές είναι οι αρμοδιότητες της Αστυνομίας και, υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο πολίτης έχει πιθανότητες να ανακαλύψει στον αστυνομικό τον όμοιό του. Ωστόσο η Αστυνομία, είτε πατρική, είτε ανησυχητική, ταράζει τον πολίτη. Γενικά την αποφεύγει, καμιά φορά τη χρειάζεται, προτιμά να μην τη σκέπτεται και είναι ικανοποιημένος με τη φόρμουλα: «είναι ένα αναγκαίο κακό». Η Αστυνομία είναι, πρώτα απ’ όλα, ένας μηχανισμός κατά του κακού. Το πρόβλημα είναι ότι η φύση του κακού επαφίεται στην πολιτική φιλοσοφία της εκάστοτε κρατικής – κυβερνητικής εξουσίας στη διάθεση της οποίας, ωστόσο, βρίσκεται και ο «μηχανισμός κατά του κακού», η Αστυνομία! Έτσι, μοιραία, ο «μηχανισμός κατά του κακού», (η Αστυνομία) τίθεται στην υπηρεσία ενός κακού! Του κράτους…

Εξάρχεια, το απόλυτο κακό!..

Toυ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

∆έκα χρόνια πριν, το κράτος της νεοκαραμανλικής δεξιάς εντόπισε τη φύση του κακού στα Εξάρχεια. Και διέταξε τον «μηχανισμό κατά του κακού» να περιπολεί μέρα – νύχτα στην περιοχή, προκειμένου να το αποκαλύψει και να το αποτρέψει. Μια νύχτα, ο «μηχανισμός» είδε το «κακό» στο πρόσωπο ενός δεκαεξάχρονου και επιχείρησε να το αποτρέψει πυροβολώντας στο ψαχνό! Φυσικός αυτουργός, βέβαια, ήταν ένας στρατιώτης του «μηχανισμού κατά του κακού», ένας αστυνομικός: Οι αστυνομικοί, ακόμα και όταν γνωρίζουν καλά τις αρμοδιότητές τους, δεν διστάζουν να τις ξεπερνούν από υπερβάλλοντα ζήλο, προκειμένου να πετύχουν, με κάθε μέσο, τον υποδεδειγμένο

σκοπό: ενθαρρυμένοι, φυσικά, από μια διοίκηση που τους καλύπτει, από μια ∆ικαιοσύνη που δεν θέλει ποτέ να τους στενοχωρεί και, κυρίως, από την εκάστοτε κυβερνητική εξουσία που τους «καθοδηγεί», υποδεικνύοντάς τους το «κακό» που την… βολεύει. Από τότε, τα Εξάρχεια εξακολουθούν να υποδεικνύονται ως ο τόπος του «κακού» από κάθε κυβερνητική εξουσία και, ως εκ τούτου, νυχθημερόν αλωνίζει εκεί, ο «μηχανισμός κατά του κακού». Που, διαρκώς διευρύνεται και διευρύνεται και καταλαμβάνει ακόμα και περίπτερα της πλατείας. Μακελεύοντας τα… νερά τους. Και τους περιπτεράδες τους. Είπαμε, η φύση του κακού επαφίεται στην πολιτική φιλοσοφία της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας…

Κράτος – Αστυνομία – θάνατος…

«Μη μπερδεύεσαι, κράτος είναι ο στρατός και τα σώματα Ασφαλείας», με κανοναρχούσε (το 1968, στις φυλακές της Αίγινας) ο γλυκύτατος συγκρατούμενός μου Περικλής Ροδάκης· κι ήταν αυτός ο πιο αφαιρετικός, αλλά και ο πιο ουσιώδης ορισμός του κράτους που έχω ακούσει στη ζωή μου. Ο Λένιν ήταν πιο αφοριστικός: όσο υπάρχει κράτος, δεν υπάρχει ελευθερία. Όταν υπάρχει ελευθερία, δεν υπάρχει κράτος. «Το Κράτος είναι η εκτελεστική επιτροπή της άρχουσας τάξης», όριζε ο Κάρολος Μάρξ:μια δύναμη που «τοποθετήθηκε πάνω απ’ την κοινωνία για να μετριάζει τη σύγκρουση (σ. σ: την πάλη των τάξεων) να την κρατάει μέσα στα όρια της ‘τάξης’», συμπλήρωνε ο Φρ. Ένγκελς· υποσχόμενος την κατάργησή του με τη κατάργηση των τάξεων. Ο Στάλιν το είχε… εμπεδώσει πιο εμπειρικά: «το Κράτος είναι ένα όργανο στα χέρια της άρχουσας τάξης, που σκοπός του είναι να καταπολεμήσει την αντίσταση αυτών που είναι αντίθετοι σε αυτήν την τάξη». Αλλά ποια είναι (κάθε φορά) η άρχουσα τάξη, ποια η κυβέρνηση που «δουλεύει» για λογαριασμό της και ποια η «φύση του κακού» που καλείται να αποτρέψει, να καταστείλει, να καταστρέψει, χρησιμοποιώντας το «όργανο της άρχουσας τάξης», το Κράτος; Το ερώτημα αυτό, αποσπασμένο από την ιστορία, οφείλει να απασχολεί (ως ζήτημα θεμελιακό) τον «κυβερνητικό» ΣΥΡΙΖΑ, δίπλα και παράλληλα με το δραματικό ερώτημα - απάντηση του Νόαμ Τσόμσκι που προτάσσεται σε τούτο το κείμενο: «Ξέρετε εσείς να υπάρχει κάποιο κράτος που να είναι κράτος δικαίου; Τα κράτη δεν είναι οργανισμοί ήθους και ηθικής, είναι οργανισμοί ισχύος«. Προσωπικά δεν τρέφω ψευδαισθήσεις – εδώ και χρόνια υιοθετώ την άποψη αυτή του Ιονέσκο: «το Κράτος, (σ. σ: λαϊκό ή αστικό, καπιταλιστικό, σοσιαλιστικό ή κομμουνιστικό) είναιπαντού, και αλλού ακόμη περισσότερο, μια τεράστια μηχανή που συντρίβει τα άτομα. Το Κράτος είναι ο θάνατος… ∆εν είναι δυνατή μια δίκαιη τάξη χωρίς τη αλληλεγγύη και την αγάπη»… Από μια παλαιότερη συνέντευξή του Ν. Τ. στο Βήμα. Καζαμαγιόρ, στη Μικρή Πολιτική Εγκυκλοπαίδεια (Εκδόσεις ’70)

Η φωτογραφία είναι από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλει στις ΗΠΑ, όπου οι φοιτητές αντιδρούν με καταλήψεις στην απόφαση για αύξηση των διδάκτρων. Θρασύμια! Φορτσάκης που σας χρειάζεται!

Κοπτοραπτική

«Ξέρετε εσείς να υπάρχει κάποιο κράτος που να είναι κράτος δικαίου; Τα κράτη δεν είναι οργανισμοί ήθους και ηθικής, είναι οργανισμοί ισχύος«. Νόαμ Τσόμσκι*

Χρυσά σκουπίδια

αραφράζοντας τον αείμνηστο Σουρή («είν ελεύθερος ο τύπος, φτάνει μόνο να μη γράφει»), θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τη νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος ως ακολούθως: «Είναι ελεύθερη η περιφερειακή αυτοδιοίκηση να διαχειριστεί τα απόβλητα, αρκεί να τα διαχειριστεί όπως θα τις πούμε εμείς». Ωστόσο, πέρα από τη γελοία πλευρά της απόφασης της κυβέρνησης να αποσπάσει το σχεδιασμό της διαχείρισης των αποβλήτων από τις περιφέρειες, υπάρχει και εξαιρετικά σοβαρή πλευρά, η οικονομική, που φαίνεται ότι προκαλεί την επέμβαση της κεντρικής διοίκησης. Είναι γνωστή η διαμάχη που υπάρχει ανάμεσα σε πολλές περιφερειακές αυτοδιοικήσεις και την κυβερνητική γραμμή, η οποία ευνοεί τα εργοστάσια καύσης απορριμάτων και την κερδοσκοπία των εταιριών, που βλέπουν στα σκουπίδια μια χρυσοφόρα, αν και περιβαλλοντοκτόνα ταυτόχρονα, ευκαιρία. Μέχρι τώρα, η κυβέρνηση ευελπιστούσε ότι, με διάφορα τερτίπια και πιέσεις, θα κατεύθυνε τις περιφέρειες εκεί που υποδείκνυαν τα ιδιωτικά συμφέροντα. Μόλις, όμως, άρχισε κάτι να κινείται στην Περιφέ-

ρεια Αττικής προς την αντίθετη κατεύθυνση, έθεσε σε λειτουργία την πολύτιμη αρχή; «Στη ∆ημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα»! Αφαιρείται το δικαίωμα απόφασης από τις περιφέρειες και όλα γίνονται μέλι – γάλα. Η αυτοδιοίκηση, βέβαια, γίνεται έτσι ακόμα περισσότερο ετεροδιοίκηση, αλλά μπροστά στο «εθνικό συμφέρον» αυτά είναι ψιλά γράμματα.

Χωριστά θα τα φάμε;

α στοιχεία που ακολουθούν, δεν προέρχονται από την Εληνική Στατιστική Αρχή, η οποία εσχάτως αγωνίζεται να αποδείξει με αριθμούς ότι οι πτωχευμένοι Έλληνες και Ελληνίδες αισιοδοξούν. Προέρχονται από την Ελβετική Τράπεζα UBS, που ασχολείται με τους ομοεθνείς μας οι οποίοι, σε μια πτωχευμένη χώρα, εξακολουθούν να πλουτίζουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε, οι ολίγοι εκλεκτοί πάμπλουτοι της ημεδαπής από 505 που ήταν το 2013, μέσα στο 2014 έγιναν 565, αυξήθηκαν δηλαδή κατά 12%. ο δε πλούτος τους από 60 δισ. δολάρια που υπολογιζόταν το 2013, έφτασε τα 70 δεσ. Το 2014 σημειώνοντας αύξηση 17% Αν το αξίωμα

του κ. Πάγκαλου «μαζί τα φάγαμε» προβληθεί στο μέλλον, θα πρέπει να ακονίσουμε έγκαιρα τα δόντια μας, για να μπορέσουμε να τον ικανοποιήσουμε μετέχοντας στην ευωχία στην οποία μας διαβεβαιώνει ότι θα συμμετάσχουμε.

Ευτυχώς δεν συμβαίνουν σε μας!

ανταστικό σενάριο. Ο Αντώνης Σαμαράς πάει στη Πολιτική Γραμματεία της Νέας ∆ημοκρατίας και λέει ότι πρέπει πάση θυσία να εκλεγεί Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας και να μην γίνουν εκλογές. Μετά συμφωνούν όλοι μαζί ότι το βάρος θα πέσει το επόμενο διάστημα σε αυτή την προσπάθεια. Την επόμενη μέρα ο Νίκος ∆ένδιας και ο Άδωνης Γεωργιάδης βγαίνουν στο ραδιόφωνο και υποστηρίζουν ότι δεν πειράζει αν δεν εκλεγεί Πρόεδρος. Η Συγγρού τα «παίρνει» και λίγο αργότερα οι δύο βουλευτές βγάζουν διευκρινιστικές ανακοινώσεις που λένε ότι δεν εννοούσαν ακριβώς αυτά, αλλά οι δηλώσεις τους παρερμηνεύτηκαν. Εντωμεταξύ, δύο μέρες πριν ο Προκόπης Παυλόπουλος έχει δηλώσει ότι αν η Ν∆ δεν έχει αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές θα επανακρατικοποιήσει τις δημόσιες εταιρίες που ιδιωτικοποιήθηκαν. Σκέτη σύγχυση δηλαδή!Ευτυχώς που τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν στα κόμματα της Αριστεράς!

Να την στηρίξει

Κωστής Χατζηδάκης αναρωτιέται, με ανάρτησή του στο twitter: «Γιατί ένας νεοπροσλαμβανόμενος στον ιδιωτικό τομέα να παίρνει λιγότερα από έναν στο δημόσιο; ∆εν είναι παιδί κατώτερου θεού». Την ίδια ώρα εταιρεία που καταγράφει για πέμπτη συνεχή χρονιά κερδοφορία, ζητά εποχικούς υπαλλήλους για τετράωρη απασχόληση με αμοιβή 240 ευρώ και για οχτάωρη 400 ευρώ. Θα συμφωνήσουμε λοιπόν με τον πολιτευτή της Ν∆ και τον καλούμε να στηρίξει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751.

“

Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πολιτικός αφοπλισμός με όπλο τη «συνεννόηση»

Η προγραμματική πειθώ του ΣΥΡΙΖΑ “έξω βάλλει τον φόβον”

σταθερή καταγραφή του ΣΥΡΙΖΑ στην πρώτη θέση σε όλες τις δημοσκοπήσεις μετά το καλοκαίρι και η διευρυνόμενη απόστασή του από τη Ν∆ είχαν ως συνέπεια σημαντικές αλλαγές στην τακτική της κυβέρνησης. Η επίμονη αναφορά στον κίνδυνο εξόδου από την ευρωζώνη και την ΕΕ σε περίπτωση επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, τακτική που εφαρμόστηκε τον Ιούνιο του 2012 με σχετική επιτυχία, φαίνεται πως κρίνεται, εκ του αποτελέσματος, ατελέσφορη, τουλάχιστον στο βαθμό που δεν παράγει πια τον επιδιωκόμενο φόβο σε κρίσιμα τμήματα του εκλογικού σώματος. Το βάρος από πλευράς κυβερνητικής επικοινωνιακής πολιτικής και των παρατρεχάμενων διαμορφωτών της κακής γνώμης άρχισε μεθοδικά να πέφτει στην τρομοκράτηση του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Αφορμή, μάλιστα, για τη στροφή αυτή υπήρξε η αποτυχία της απόπειρας της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ με τη σκηνοθεσία μιας πρώιμης εξόδου από το μνημόνιο: «Φανταστείτε, τι έχει να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν θα προβάλει τις απαιτήσεις του ως κυβέρνηση, τη στιγμή που η τρόικα, ούτε τον οικείο σ’ αυτήν Σαμαρά δεν αφήνει σε χλωρό κλαρί, επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους,ως νέα γραμμή άμυνας.

Στον αστερισμό της συναίνεσης

Το επιμύθιο είναι ότι χρειάζεται ευρύτερη, εθνική συναίνεση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που υπερβαίνουν τις διαφορές των κομμάτων. Αν, όμως, αυτό είναι το επιμύθιο, ποιος είναι ο στόχος; Ο συμβιβασμός με την ιδέα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές θα είναι πρώτος και με διαφορά, δεν επιτρέπει άλλο στόχο για τη νέα τακτική από την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση –αριθμητική και πολιτική– της δύναμής του. Έτσι ώστε να μην είναι σε θέση η νέα κυβέρνηση να εφαρμόσει το διακηρυγμένο πρόγραμμά της στη μεγαλύτερη έκτασή του τουλάχιστον. Και πώς μπορούν να πετύχουν το στόχο αυτό; Παρουσιάζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ ήδη από σήμερα διατεθειμένο, ή αναγκασμένο να βάλει τόσο νερό στο κρασί του, που να μη μένει τίποτα από το ριζοσπαστικό και ανατρεπτικό των μνημονίων πολιτικό του μήνυμα, αυτό ακριβώς που έκανε την πολιτική του ελκυστική για τις λαϊκές τάξεις. Εδώ υπεισέρχεται η «μεγάλη ιδέα» της εθνικής συνεννόησης και συναίνεσης. ∆εν χρειάζεται, μάλιστα, καν να επιτευχθεί αυτή η συναίνεση, να καταλήξει, δηλαδή, σε κάποια συμφωνία. Αρκεί ν’

∆εν χρειάζεται, μάλιστα, καν να επιτευχθεί αυτή η συναίνεση, να καταλήξει, δηλαδή, σε κάποια συμφωνία. Αρκεί ν’ ανοίξει η κουβέντα και ν’ αρχίσει ο χορός των διαρροών, των μύθων και των διαδόσεων των «καλώς πληροφορημένων πηγών», για να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ ο μοναδικός χαμένος από μια τέτοια διαδικασία. Και μάλιστα τριπλά χαμένος.

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ανοίξει η κουβέντα και ν’ αρχίσει ο χορός των διαρροών, των μύθων και των διαδόσεων των «καλώς πληροφορημένων πηγών», για να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ ο μοναδικός χαμένος από μια τέτοια διαδικασία. Και μάλιστα τριπλά χαμένος.

Τριπλή αστοχία

Οι συντηρητικότεροι από τους εν δυνάμει ψηφοφόρους του, τους οποίους διεκδικεί στη βάση ενός εναλλακτικού στη μνημονιακή καταστροφή προγράμματος ανασυγκρότησης, θα έχουν όλο και λιγότερους λόγους να αμφιβάλλουν για την πολιτική Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, καθώς θα βλέπουν τα κατ’ εξοχήν μνημονιακά κόμματα να αναζητούν συναινέσεις με την κατ’ εξοχήν αντιμνημονιακή πολιτική δύναμη. Θα είναι, έτσι, ευκολότερο να πεισθούν από τη Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ ότι υπάρχει τρόπος να απαλλαγούμε από τα μνημόνια, χωρίς να αλλάξουμε την ουσία της μνημονιακής πολιτικής. ∆ηλαδή, ότι δεν είναι ανάγκη να «διακινδυνεύσουν» μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Κι ακόμα ευκολότερο να δεχθούν την αντιδημοκρατική, τη φασιστική στην ουσία της παραμυθία ότι το καλύτερο που έχουν να κάνουν, είναι να δεχθούν με ρεαλισμό την πραγματικότητα που θέλουν να επιβάλουν οι δανειστές, και όχι την «επικίνδυνη» λαϊκή ετυμηγορία. Χαμένος, λοιπόν, από τα δεξιά του ο ΣΥΡΙΖΑ. Χαμένος, όμως, και εξ αριστερών. ∆εν χρειάζεται εκτενής επιχειρηματολογία και πλήθος πειστικών παραδειγμάτων, για να κατανοηθεί η απογοήτευση που θα επικρατήσει σε όσους πίστεψαν στις δυνατότητες του ΣΥΡΙΖΑ και (έδειξαν ήδη ότι) είναι διατεθειμένοι να συνυπολογίσουν την ψήφο τους σε μια μεγάλη συσπείρωση πολιτικών και κοινωνικών δεδομένων με στόχο μια κρίσιμη αλλαγή πορείας. Χαμένος, τέλος, θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και μελλοντικά, ακόμα κι αν, παρόλ’ αυτά, διατηρήσει την πρώτη θέση στις εκλογές. Το πολιτικό στίγμα, το πολιτικό του πρόταγμα, και πάνω απ’ όλα το ουσιαστικό πολιτικό διακύβευμα των επόμενων εκλογών θα έχει θολώσει –και με δική του ευθύνη– τόσο, που δεν θα μπορεί να το επικαλεστεί έναντι εσωτερικών και εξωτερικών αντιπάλων. Η λείανση των αιχμών μέσα σε μια διαδικασία αναζήτησης ανύπαρκτων ουσιαστικά κοινών ση-

μείων, αντί να διευρύνει το ακροατήριο, θα μειώσει τη βεβαιότητα, τις αντοχές και τη μαχητικότητα της απαυδισμένης πια μεγάλης πλειοψηφίας των λαϊκών τάξεων.

Μακριά από τακτικισμούς

Αυτά φαίνεται πως δεν τα λογαριάζουν σωστά, δεν τα μετρούν σε βάθος όσα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες μέρες δείχνουν να ερωτοτροπούν με την ιδέα των συναντήσεων προς συνεννόηση για την εκλογή προέδρου, τον ορισμό ημερομηνίας εκλογών ή ακόμα και για συμφωνίες για γενικότερα ζητήματα. Ακόμα κι αν το κάνουν για τακτικίστικους λόγους, με επιπολαιότητα κατά τη γνώμη μας, δεν μπορούν να αποτρέψουν τις πιο πάνω αρνητικές και βέβαιες συνέπειες για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ορισμένα πράγματα στην πολιτική έχουν τη δική τους δυναμική. Ανεξάρτητα από τις προθέσεις μας, οδηγούν σε προδιαγεγραμμένα αποτελέσματα. Σε συγκεκριμένους σκοπούς αντιστοιχούν συγκεκριμένα μέσα. Η ετερογονία μέσων και σκοπών δεν εξαλείφεται βουλησιαρχικά. ∆ικαιολογημένα η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο η πολιτική γραμματεία όσο και ο πρόεδρός του, φρόντισαν να δηλώσουν τη διαφωνία τους με τέτοιες στάσεις. Αυτό που χρειάζεται να φροντίσουν τώρα, δεν είναι μόνο το πώς θα αποκρούσουν τις απόπειρες των αντιπάλων να μειώσουν την απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη και από εκείνες τις θεματικές και κλαδικές ή τοπικές προγραμματικές επεξεργασίες και κινηματικές πρωτοβουλίες, που θα φέρουν πρωτογενώς και όχι εξ αντιδράσεως μόνο ευρύτερα κοινωνικά στρώματα πιο κοντά του, κάνοντας έτσι πιο πιθανή τη μεγάλη εκλογική νίκη του, τη νίκη της αριστεράς. Όχι μόνο στις επόμενες εκλογές, γιατί δεν πρόκειται να πείσει με μιας όλο τον κόσμο, αλλά και μέσα στην κοινωνία: πείθοντας με την διακηρυγμένη και εφαρμοσμένη πολιτική του ακόμα κι αυτούς που δεν τον ψήφισαν. Αυτούς ίσως τους έχει πιο πολύ ανάγκη. Αλλά δεν πρόκειται να τους πείσει με θεαματικές ή τακτικίστικες κινήσεις στην κεντρική πολιτική σκηνή. Χ. Γεωργούλας

Κανένα περιθώριο εγκλωβισμού του ΣΥΡΙΖΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

“

ε την σαφή τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ θα έκλεινε κάθε συζήτηση περί σεναρίων συνεννόησης ή συναίνεσης μεταξύ αξιωματικής αντιπολίτευσης και κυβέρνησης. Αυτό προβλέπαμε την προηγούμενη βδομάδα, αλλά δυστυχώς τα σενάρια επανήλθαν και μάλιστα επί μιας υποθετικής συνάντησης Σαμαρά – Τσίπρα, που τελικά ήταν προϊόν φαντασίας ορισμένων και όχι πραγματική πιθανότητα, καθώς, όπως αποδεικνύεται, ούτε στην Κουμουνδούρου, ούτε στο Μαξίμου έχουν πρόθεση να γίνει κάτι τέτοιο. Η αλήθεια, πάντως, είναι πως μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη σεναριολογία ανήκει σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που με διάφορες δηλώσεις τους έδωσαν την ανάλογη τροφή στα μίντια. Οι δηλώσεις Παπαδημούλη, Σταθάκη και Κοντονή δημιούργησαν σύγχυση σχετικά με τη θέση του κόμματος για την προεδρική εκλογή. Ο μεν πρώτος, σε δηλώσεις του στο ραδιόφωνο του Άλφα την Τρίτη, είπε ότι ως απάντηση στις απαιτήσεις της τρόικας θα πρέπει να συναντηθούν Τσίπρας και Σαμαράς, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία πακέτο για Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας, ημερομηνία εκλογών και απομείωση του χρέους. Την επόμενη μέρα, ο Πάνος Σκουρλέτης, στην καθιερωμένη άτυπη συνάντηση με τους δημοσιογράφους, τόνιζε ότι ισχύει η πρόταση που διατύπωσε ο Αλ. Τσίπρας στον Κάρολο Παπούλια, για σύσκεψη πολιτικών αρχηγών με θέμα τον ορισμό ημερομηνίας εκλογών και τη διερεύνηση για Πρόεδρο από νέα Βουλή. Παράλληλα, τόνισε ότι:«δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συνεννόησης για το χρέος καθώς υπάρχουν δύο εκ διαμέτρου αντίθετα πολιτικά σχέδια». Ξεκαθάρισε, επιπλέον, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοιχτός σε συνάντηση Τσίπρα – Σαμαρά μόνο εάν αυτή θα είναι ένας «ενδιάμεσος σταθμός» για την υλοποίηση της πρότασης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πως σε μια τέτοια συνάντηση δεν είχε λόγο να παρευρίσκεται ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. «Συνάντηση με τον κ. Βενιζέλο μπορεί να γίνει μόνο με την ιδιότητά του ως ΥΠ.ΕΞ προκειμένου να μας ενημερώσει για τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του», ήταν το σχετικό σχόλιο. Η συνάντηση αυτή πάντως αναμένεται να πραγματοποιηθεί την επόμενη βδομάδα πριν το προγραμματισμένο ταξίδι του Αλ. Τσίπρα στην Κύπρο την 1η ∆εκεμβρίου.

Πρόεδρος από νέα Βουλή

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας την ίδια μέρα, σημειώνοντας μάλιστα ότι: «Όποια προσπάθεια και αν γίνει εκ μέρους της τρόικας και άλλων κέντρων να εγκλωβίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα μνημονιακή συμφωνία, αυτή θα πέσει στο κενό». ∆εν πέρασε, πάντως, μια μέρα και νέο κύμα αμφισημίας προέκυψε με τις δηλώσεις δύο βουλευτών του κόμματος. Αρχικά ο Γ. Σταθάκης, μιλώντας στον RealFm δήλωνε: «Ανεξάρτητα από το εάν υπάρχουν ή όχι οι 180, η κυβέρνηση πρέπει να πάρει την απόφαση να οριοθετήσει τις εκλογές και να έλθει σε μια συμφωνία για την ημέρα. Να απεμπλέξει το θέμα του Προέδρου της ∆ημοκρατίας από τις εκλογές. Την άνοιξη, λίγο πριν, λίγο μετά, να πάμε σε εκλογές και να συμφωνήσουμε». Λίγο αργότερα ο Σ.

Κοντονής σε δηλώσεις του στο ΠαραπολιτικάFm άφηνε εκ νέου ανοιχτό το ενδεχόμενο εκλογής Προέδρου λέγοντας:«Αν επείγει να βγει πρόεδρος της ∆ημοκρατίας, ας βγει, αρκεί να ξέρουμε ότι το Φεβρουάριο θα πάμε σε εκλογές». Στην Κουμουνδούρου συζητήθηκε το θέμα και κρίθηκε σκόπιμο να δοθούν άμεσα διευκρινήσεις και έτσι οι δύο βουλευτές προέβησαν σε νέες δηλώσεις. Ο μεν πρώτος είπε: «Η δήλωσή μου αφορά στην αναγκαιότητα η κυβέρνηση να συναινέσει στη διενέργεια βουλευτικών εκλογών την άνοιξη. Η εκλογή Προέδρου ∆ημοκρατίας μπορεί μόνο τότε να προκύψει με συναινετικές διαδικασίες με βάση τους νέους πραγματικούς πολιτικούς συσχετισμούς». Ο δε βουλευτής Ζακύνθου διευκρίνισε: «Αν η κυβέρνηση θεωρεί πως μπορεί να πιάσει τον απαιτούμενο αριθμό των 180 βουλευτών ας το επιχειρήσει, θα διαψευσθεί. Για τον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι σαφή: πρώτα εκλογές και μετά εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας».

Άτακτη κυβερνητική υποχώρηση

Βάρος στη γενική απεργία

Όσο αφορά την έκβαση των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης – τρόικας, στον ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν ότι ο πρωθυπουργός έδωσε σήμα άτακτης υποχώρησης και πως η κυβέρνηση δεν έχει ποτέ της ουσιαστικά αμφισβητήσει τις μνημονιακές πολιτικές. Υποδεικνύουν μάλιστα το άρθρο του πρωθυπουργού στην Καθημερινή της προηγούμενης Κυριακής αλλά και τις δήλωση του Άδωνι Γεωργιάδη, την Παρασκευή στο ΣΚΑΙ, ότι προτιμά παράταση του μνημονίου παρά να μείνει η χώρα στον αέρα. Τέλος, σημειώνουν, ότι η θρυλούμενη έξοδος της χώρας από το μνημόνιο «αποτελεί θεατρική παράσταση» και υπογραμμίζουν την δήλωση ότι «η κυβέρνηση βιάστηκε να πει ότι χώρα βγαίνει από το μνημόνιο» της εκπροσώπου Tύπου της Ν∆, Αννα - Μισέλ Ασημακόπουλου, αποδεικνύει ότι η μεταμνημονιακή αφήγηση που προσπαθούσε να καλλιεργήσει η κυβέρνηση έχει πλέον καταρρεύσει.

Στην Π.Γ. της Τετάρτης έγινε εκτενής συζήτηση και για την γενική απεργία της 27ης Νοεμβρίου και δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην προσπάθεια επιτυχίας των κινητοποιήσεων καθώς θεωρούν ότι, μετά και την μαζική πορεία του Πολυτεχνείου, μπορεί να αποτελέσει άλλη μία ένδειξη της διευρυνόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας. Για αυτό το λόγο, ήδη, οι οργανώσεις του κόμματος έχουν προγραμματίσει εξορμήσεις σε εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους, ενώ τα υλικά για την απεργία έχουν βγει αρκετά νωρίς έτσι ώστε να διευκολυνθεί η προπαγάνδηση της γενικής απεργίας. Τέλος, συνεχίζεται η προγραμματική προετοιμασία του κόμματος καθώς την Παρασκευή σε κοινή συνεδρίαση Γραμματείας και Ομάδας Προγράμματος συζητήθηκε το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης ενώ την ∆ευτέρα αντίστοιχη συζήτηση θα γίνει για τα θέματα της ενέργειας.

Η Ν∆ μπροστά στα αδιέξοδά της

Ν∆ κλονίζεται στο εσωτερικό της από τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η δικομματική κυβέρνηση και από τις ελπίδες που η ίδια δημιούργησε για τη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Ειδικά από τη στιγμή κατά την οποία η κυβέρνηση πιέζεται ασφυκτικά για να κλείσει το θέμα της διαπραγμάτευσης, όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά στο τραπέζι. Η συζήτηση στο εσωτερικό της δεν έχει κοπάσει και ούτε πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο, εύκολα και γρήγορα. Η δυσκολία να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο κάτω από την πίεση της τρόϊκας περιορίζει τη δυνατότητα ελιγμών, αλλά κυρίως δεν επιτρέπει τη διαμόρφωση ενός σταθερού προσανατολισμού, ξεκάθαρου και άρα, αποδεκτού στην κοινωνία. Η αποτυχία του success story, η διάλυση οποιασδήποτε σκέψης για απομάκρυνση από το μνημόνιο, η κατάρρευση των κόκκινων γραμμών, η άτακτη υποχώρηση στο θέμα του ΕΝΦΙΑ, που πολλαπλασίασε τις εσωτερικές τριβές, δυσκολεύει τη δυνατότητα χάραξης σταθερής πορείας. Ούτε και η περίπτωση πρόωρης προσφυ-

Αδάμος Ζαχαριάδης

γής στις κάλπες επιτρέπει μεγαλύτερη αισιοδοξία στην ηγεσία της Ν∆, αλλά κυρίως στις τάξεις της κοινοβουλευτικής ομάδας, καθώς η πιθανότητα να είναι η Ν∆ δεύτερη, πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ, περιορίζει κατά πολύ την αριθμητική δύναμη της κοινοβουλευτικής ομάδας. Η επιλογή Άδωνι Γεωργιάδη την προηγούμενη βδομάδα να συγκρουστεί ανοιχτά με το ΠΑΣΟΚ και να του καταλογίσει άμεσα ευθύνες σχετικά με την καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων και της διαπραγμάτευσης με την τρόικα επιβεβαιώνει τη σύγχυση στην οποία βρίσκεται η Ν∆ και τα στελέχη της. Η επίθεση ενδεχομένως, να αποτελεί τον προάγγελο της προεκλογικής περιόδου, αν και δεν βρήκε «ευήκοα ώτα» στο εσωτερικό της Ν∆, πέραν του Μ. Βορίδη.

Το δίλημμα

Μετά τη φυγή παραδοσιακών ψηφοφόρων της ∆εξιάς, στις διπλές εκλογές του 2012, το δίλημμα όσον αφορά την ηγεσία της Ν∆ παρέμενε: θα κινηθεί προς το αμιγώς δεξιό ακροατήριο για να επαναπατρίσει τις χαμένες ψήφους της ή θα κινηθεί προς πιο κεντροδεξιές επιλογές; Η έως τώρα πορεία έδειχνε το πρώτο. Η πλήρης ελευθερία κινήσεων Π. Μπαλτάκου ως και την αποπομπή του, η στήριξη με κάθε τρόπο των ενεργειών Θ. Φορτσάκη σήμερα, η κάλυψη της αυταρχικής στάσης των δυνάμεων ασφαλείας απέναντι στις διαδηλώσεις έρχεται σε πλήρη σύγκρουση με τη μετριοπαθή αντιμετώπιση από την πλευρά της λεγόμενης φιλελεύθερης δεξιάς πτέρυγας που εκφράζεται κυρίως από τις τοποθετήσεις της Ντόρας Μπακογιάννη ή του Κ. Χατζηδάκη που μιλούν ακόμα και για την ανάγκη συνεννόησης με την αξιωματική αντιπολίτευση». Το δίλημμα που χαρακτηρίζει την ηγεσία προ-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆ιαιρεί το ΠΑΣΟΚ το συνέδριο της ∆ημοκρατικής Παράταξης Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Τα μιλήσανε, αλλά δεν συμφωνήσανε Βενιζέλος-Παπανδρέου Εδώ και δύο βδομάδες έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες για το ιδρυτικό συνέδριο της ∆ημοκρατικής Παράταξης, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στα τέλη του Ιανουαρίου του 2015, με την οποία η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ελπίζει να ανακόψει την πορεία προς τον υποβιβασμό σε εξωκοινοβουλευτική κατηγορία. Την ίδια στιγμή, στη Νέα ∆ημοκρατία προβληματίζονται μήπως πρέπει εκείνοι να προσανατολιστούν προς το κέντρο αναζητώντας νέα δεξαμενή ψήφων, παρότι αυτό μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα βλαπτικό για τον κυβερνητικό εταίρο τους. Και ενώ ο Ευ. Βενιζέλος προσπαθεί –ανεπιτυχώς- να αναδείξει ένα προφίλ ενότητας μέσα από τις συναντήσεις του με τους πρώην προέδρους του κόμματος, Γ. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη, νομαρχιακές επιτροπές του κόμματος τάσσονται ενάντια στην κεντρική γραμμή και ζητούν συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

ην περασμένη Πέμπτη, ο Ευ. Βενιζέλος κάλεσε τον Γ. Παπανδρέου, προκειμένου να συζητήσουν για την πολιτική συγκυρία και την πορεία ίδρυσης της ∆ημοκρατικής Παράταξης. Και ενώ, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισε αρχικά τη συνάντηση «πολύ φιλική και με θετικό πρόσημο», ο Γ. Παπανδρέου έσπευσε να τον διαψεύδει εκδίδοντας σχετική ανακοίνωση με την οποία καυτηριάζει τις τακτικές του Ευ. Βενιζέλου ως υπουργού Εξωτερικών λέγοντας «θα πρέπει να αποφεύγονται κινήσεις χωρίς σχέδιο, που αποδυναμώνουν τη θέση της χώρας, όπως συνέβη πρόσφατα και την εκθέτουν σε κινδύνους». Όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ, σημείωσε, πως «επανέλαβε τις ενστάσεις και διαφωνίες του, τόσο με επιλογές που έχουν γίνει, όσο και με τις διαδικασίες που ακολουθούνται για τη δημιουργία της ∆Η.ΠΑΡ, ενστάσεις και διαφωνίες που πηγάζουν από μια διαφορετική θε-

ώρηση και αντίληψη για την αποστολή και το μέλλον του Κινήματος.» Τέλος, δεσμεύτηκε πως τις επόμενες μέρες θα αποστείλει εγγράφως τις προτάσεις του για το μέλλον του κόμματος. Ο Ευ. Βενιζέλος, λίγη ώρα μετά, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ξεκαθαρίζει, για μια ακόμα φορά, ότι εκείνος θα βρίσκεται στο τιμόνι στην προσπάθεια ανασύνταξης της παράταξης [«Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα αναλάβει όλες τις πρωτοβουλίες που διασφαλίζουν την ενότητα και αξιοπιστία και ενισχύουν την εκλογική επιρροή του Κινήματος και της Παράταξης»]. Ακόμα, δήλωσε ότι αναμένει οι απόψεις του κ. Παπανδρέου θα πρέπει να προϋποθέτουν και να υπηρετούν «τη συστράτευση όλων των δυνάμεων του χώρου». Ο κ. Παπανδρέου, με δεύτερη ανακοίνωση, ζήτησε την προκήρυξη έκτακτου συνεδρίου και εκλογή προέδρου από τη βάση. Την Παρασκευή συναντήθηκε με την

καλεί διχασμό και στην εκλογική της βάση. Η υπόθεση των Οφ σορ εταιρειών και των μιζών της οικογένειας Καρατζαφέρη περιορίζει τη δυνατότητα εφεδρείας από την πλευρά του ΛΑΟΣ, με αποτέλεσμα η δεξιά οικοδομή πλέον να γέρνει.

Ρήξη με το Βήμα;

Ενδιαφέρον προκύπτει και από το άκρως επιθετικό άρθρο του Α. Καρακούση στην ηλεκτρονική σελίδα του Βήματος, με το οποίο το συγκρότημα Λαμπράκη, λαμβάνει σαφείς αποστάσεις πλέον από την παράταξη της Νέας ∆ημοκρατίας κάνοντας λόγο για ένα κόμμα που συγκατοικούν «πλέον μαχαιροβγάλτες, θρασύδειλοι ροπαλοφόροι, θεομπαίχτες μιζαδόροι, εθνικό-λαϊκιστές της συμ-

“

ίδια ατζέντα με τον άλλον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, τον Κώστα Σημίτη. Αυτή τη φορά, ο Ευ. Βενιζέλος βρήκε έναν σύμμαχο στο όραμά του για τη ∆ημοκρατική Παράταξη. Σύμφωνα με το γραφείο του Κ. Σημίτη, οι συνομιλητές «συμφώνησαν ότι η ∆ημοκρατική Παράταξη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα». Μάλιστα, ο Κ. Σημίτης «επεσήμανε την ανάγκη να συνεχιστεί εντατικά η προσπάθεια συνεργασίας με όλες τις κινήσεις και τα πρόσωπα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη δημιουργία του αναγκαίου ισχυρού πόλου για την πολιτική σταθερότητα και το μέλλον της χώρας».

∆ιαφωνούν οι Νομαρχιακές Επιτροπές

Η βδομάδα που επιλέχθηκε να γίνει η συνάντηση Βενιζέλου με τους πρώην προέδρους, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, καθώς ουκ ολίγες νομαρχιακές

Η δυσκολία να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο κάτω από την πίεση της τρόϊκας περιορίζει τη δυνατότητα ελιγμών, αλλά κυρίως δεν επιτρέπει τη διαμόρφωση ενός σταθερού προσανατολισμού, ξεκάθαρου και άρα, αποδεκτού στην κοινωνία.

φοράς, κάτι ξεπεσμένοι Καραμανλικοί, οι ‘Μοραΐτες’ του αρχηγού και ένας απίθανος κύκλος επιχειρηματιών της Κολομβιανής σχολής που όλα τα σφάζουν κι όλα τα μαχαιρώνουν…». Το σχόλιο αυτό ενδεχομένως αποτελεί συνέχεια της παραίτησης Α. Ψυχάρη. Η οποιαδήποτε όμως στροφή προς τον κεντροδεξιό χώρο, ενέχει επίσης σημαντικούς κινδύνους για τη Ν∆ και κατ’ επέκταση την ίδια την κυβέρνηση. Περιορίζει αφενός σημαντικά την εμβέλεια του ΠΑΣΟΚ που επίσης κινείται στον ίδιο πολιτικό χώρο και αφετέρου την αποξενώνει ακόμα περισσότερο από τα πιο συντηρητικά τμήματα των ψηφοφόρων της. Στάθης Κουτρουβίδης

επιτροπές αποφάσισαν ή ότι δεν θα συμμετέχουν στο συνέδριο της ∆ημοκρατικής Παράταξης ή ότι πρέπει να συγκληθεί άμεσα συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένα, η Νομαρχιακή Επιτροπή Πρέβεζας αποφάσισε «κατά πλειοψηφία να μη συμμετάσχει στον προσυνεδριακό διάλογο για τη συγκρότηση της ∆ημοκρατικής Παράταξης». Όπως σημειώνεται στην απόφαση της:«∆εν μπορούμε να αποδεχθούμε να γίνει το ΠΑ.ΣΟ.Κ μια συνιστώσα της ∆ημοκρατικής Παράταξης. ∆εν φταίει ούτε το όνομα αλλά ούτε και τα σύμβολα. Τα πρόσωπα και οι εφαρμοζόμενες πολικές φταίνε». Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ν.Ε. Β3 Αθήνας (Αιγάλεω, Περιστέρι, Χαϊδάρι, Αγία Βαρβάρα, Πετρούπολη, Ίλιον, Άγιοι Ανάργυροι, Καματερό), η οποία ομόφωνα αποφάσισε «να προηγηθεί Συνέδριο του ΠΑ.ΣΟ.Κ., πριν από οποιαδήποτε άλλη κίνηση διεύρυνσης, μέσω του προαναγγελλόμενου συνεδρίου της ∆ημοκρατικής Παράταξης». Ακολούθησαν οι νομαρχιακές επιτροπές στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (Εύβοιας, Βοιωτίας, Φωκίδας, Φθιώτιδας), που ομόφωνα ζητούν τη διεξαγωγή έκτακτου συνεδρίου ΠΑΣΟΚ, πριν από τις εθνικές εκλογές, καθώς θεωρούν ότι είναι το μόνο αρμόδιο όργανο για να ξεκαθαρίσει την πορεία της παράταξης.

Από παντού βέλη

Οι συνεδριάσεις των νομαρχιακών επιτροπών συνεχίζονται και τις επόμενες βδομάδες. Πάντως, σύμφωνα με εγκύκλιο του ΠΑΣΟΚ για το συνέδριο της ∆ημοκρατικής προοδευτικής Παράταξης, μέχρι τις 15 Νοεμβρίου θα έπρεπε να είχαν συγκροτηθεί νομαρχιακές και περιφερειακές οργανωτικές επιτροπές και να έχουν συνεδριάσει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, προκειμένου να έχουν ολοκληρωθεί οι ανοιχτές πολιτικές εκδηλώσεις μέχρι τις 20 ∆εκεμβρίου. Πάντως, όταν ο Ευ. Βενιζέλος ρωτήθηκε αν θα είναι υποψήφιος ο Γ. Παπανδρέου, απέφυγε να απαντήσει λέγοντας ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2016. Ωστόσο, όπως φαίνεται, ο Γ. Παπανδρέου βάζει, προσωρινά τουλάχιστον, στον πάγο τις προθέσεις του για νέο κόμμα. Και ενώ ο Ευ. Βενιζέλος έχει να αντιμετωπίσει τα εσωκομματικά μέτωπα, η Νέα ∆ημοκρατία σπρώχνει στο γκρεμό το ΠΑΣΟΚ, στην προσπάθειά της να συγκεντρώσει όλες τις μνημονιακές ψήφους στις επόμενες εκλογές. Ταυτόχρονα, με την επίθεση στους Ανεξάρτητους Έλληνες και τη δίωξη του Γ. Καρατζαφέρη για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και ανειλικρινή δήλωση πόθεν έσχες, η Νέα ∆ημοκρατία, δια του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της, κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ ότι «έχει βάλει φρένο» προσθέτοντας ότι «όποιος δεν αντέχει να κάνει αυτή τη δουλειά, ν’ αλλάξει δουλειά» στέλνοντας έτσι ένα σαφές μήνυμα στην τρόικα ότι εκείνη είναι ο μόνος αξιόπιστος συνομιλητής της. Οι φουρτούνες στο ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι θα έχουν ακόμα μεγαλύτερη ένταση εν όψει εκλογών, καθώς θα τροφοδοτηθούν από τις αναμενόμενες εντάσεις και μεταξύ των σημερινών εταίρων, αλλά αυριανών αντιπάλων στο πεδίο της διεκδίκησης του περίφημου «μεσαίου χώρου». Ιωάννα ∆ρόσου

“

Οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκονται σε αμηχανία. Υποσχέθηκαν ότι τα προβλήματα, όχι μόνο της Ελλάδας, θα αντιμετωπιστούν μ’ αυτές τις μνημονιακές πολιτικές και με την εμπειρία αυτή διαμόρφωσαν τους νέους κανονισμούς της οικονομικής διακυβέρνησης. Τώρα, βλέπουν ότι η συνταγή αυτή δεν φαίνεται να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆ιαπραγματευτικό μας όπ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΧΟΥΝΤΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Ο Νίκος Χουντής, πρώην ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, έχει αναλάβει την ευθύνη της επιτροπής για τη διαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, που θα προετοιμάσει το νομικό, οικονομικό και πολιτικό υλικό, με το οποίο θα εξοπλιστεί η αρυριανή κυβέρνηση της Αριστεράς. Πώς προχωράει η προετοιμασία αυτή; Ποια θα είναι τα κρίσιμα ζητήματα της διαπραγμάτευσης; Σε ποιες κατευθύνσεις θα κινηθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Και σε ποιο ευρωπαϊκό περιβάλλον προβλέπεται ότι θα διεξαχθεί αυτή η διαπραγάτευση; Tη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός ∆εν είναι ακόμη σαφές τι ζητά η τρόικα και τελικά τι θα δεχθεί η κυβέρνηση. Πού μπορεί, κατά τη γνώμη σου, να καταλήξει η συμφωνία; Επιβεβαιώνεται, για άλλη μια φορά, ότι η κυβέρνηση έχει καταθέσει εξαρχής τα όπλα της διαπραγμάτευσης. Άλλωστε έχει «διαψευσθεί» σε ότι για προεκλογικούς λόγους εξήγγειλε. Το πιθανότερο σενάριο είναι η κυβέρνηση να αποδεχθεί τις απαιτήσεις της τρόικας – άλλωστε είναι και δεσμεύσεις που επαναλαμβάνονται στα μνημόνια – και να ζητήσει να μεταθέσουν τις πιο δύσκολες για το μέλλον. ∆εν επιθυμεί να πληρώσει το πολιτικό κόστος ότι υπογράφει ένα νέο μνημόνιο. Αυτή είναι η ουσία της υποτιθέμενης εξόδου από το μνημόνιο με την εξασφάλιση της πιστωτικής γραμμής, που θα εμφανισθεί ως επιτυχία. Η κυβέρνηση ανθίσταται στα δημοσιονομικά και φαίνεται ότι αποδέχεται τις «μεταρρυθμίσεις». Γιατί, τελικά, να μην το δεχθεί η τρόικα; Αυτό που προκύπτει απ’ την εμπειρία των μνημονίων, είναι ότι προέχουν οι λεγόμενες μεταρρυθμίσεις, δηλαδή οι ιδιωτικοποίσεις, η αφαίρεση εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, που δυσκολεύουν την εφαρμογή ενός εναλλακτικού, προοδευτικού σχεδίου ανόρθωσης προς όφελος της κοινωνίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο το χρέος, τα ελλείμματα, είναι ένας μοχλός άσκησης συγκεκριμένων μνημονιακών νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

της προσωπικής πολιτικής επιβίωσης. Τα διάφορα θετικά σενάρια που εκφωνούσε διαψεύστηκαν. Και επιχειρεί να επιβιώσει υποσχόμενος ότι θα μείνει σταθερός στην πολιτική αυτή. Οι Ευρωπαίοι, όμως γιατί άλλαξαν γνώμη; Οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκονται σε αμηχανία. Πρώτον, υποσχέθηκαν ότι τα προβλήματα, όχι μόνο της Ελλάδας, θα αντιμετωπιστούν μ’ αυτές τις μνημονιακές πολιτικές και με την εμπειρία αυτή διαμόρφωσαν τους νέους κανονισμούς της οικονομικής διακυβέρνησης. Είχαν, μάλιστα, τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πώς θα θωρακιστεί η Ευρωζώνη από μελλοντική κρίση». Τώρα, βλέπουν ότι η συνταγή αυτή δεν φαίνεται να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. ∆εν συμπεραίνουν όμως ότι δεν ήταν δυνατό εξ υπαρχής να αντιμετωπιστεί η κρίση έτσι. Πιστεύουν ότι εφαρμόστηκε χαλαρά και επιχειρούν

μια σημαντική ανατροπή.

τώρα αυστηρότερη εφαρμογή! Όμως η αποτυχία δεν περιορίζεται στην Ελλάδα, δες τι γίνεται στη Γαλλία και την Ιταλία. Γενικεύεται η λιτότητα, η ευρωζώνη δεν περνάει σε φάση ανάπτυξης. Αυξάνονται τα χρέη των χωρών και η ανεργία δεν αντιμετωπίζεται. Ας θυμηθούμε, όμως, και την αφετηρία: ο νεοφιλελευθερισμός, έλεγαν, θα απαλλάξει τον καπιταλισμό από τις κρίσεις ή, αν προκύψουν, θα είναι περιορισμένες. Η κρίση ήρθε και είναι πολύ μεγάλης έντασης και διάρκειας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι έχουν δοκιμάσει όπως λένε όλες τις εκδοχές αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, δηλαδή επιμήκυνση, κούρεμα, μείωση επιτοκίων. Οι τρεις βασικές παράμετροι του χρέους, δηλαδή, έχουν δοκιμαστεί και μάλιστα προβάλλονται τώρα ως εκπλήρωση της υποχρέωσης και ας γνωρίζουν ότι επί της ουσίας το πρόβλημα δεν αντιμετωπίστηκε. Πρέπει, υποστηρίζουν, να αποδειχθεί ότι η ασκούμενη ως τώρα πολιτική αντιμετώπισης ελλειμμάτων και χρέους είναι αποτελεσματική. Ότι είναι στο στάδιο της δοκιμασίας. Θα υπάρξει παραδοχή ότι το σχέδιο αυτό δεν βγαίνει; Θα ήταν

λους, τι εξυπηρετεί τη δική της πολιτικοοικονομική ηγεμονία. Θέλει, λοιπόν, να επιβάλλει στην Ευρώπη τη δική της πολιτική. Άρα δεν πάμε σε μια ΕΕ αλληλεγγύης, δημοκρατίας, ένωση ισότιμων χωρών, αλλά σε μια Ευρώπη με ηγεμονία των αγορών, του γερμανικού μοντέλου. Αυτό προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις από διάφορες δυνάμεις και από διάφορες χώρες. Αυτό πια εντοπίζεται και αναλύεται στον έγκυρο συστημικό Τύπο χωρίς περιστροφές. Η αντιστροφή αυτής της κατάστασης είναι πρωτίστως πολιτικό ζήτημα. Ν’ αλλάξουν οι πολιτικοί συσχετισμοί, και όπως φαίνεται αλλάζουν. ΣΥΡΙΖΑ, Ποδέμος, Ιρλανδία. Η κατίσχυση των αγορών έχει αλλοιώσει την ενοποιητική της διαδικασία και σήμερα η Ευρωζώνη δεν είναι ελκυστική. Για να ενισχύσουν την ελκτικότητά της αποφασίστηκε η είσοδος στην Ευρωζώνη, σε συνθήκες κρίσης, οικονομιών και κοινωνιών με σοβαρά προβλήματα, όπως, πχ, οι χώρες της Βαλτικής. Ακόμη, έχουν αρχίσει να γίνονται ως και καταγγελίες μεταξύ χωρών μελών ότι παραβιάζονται οι κανόνες ανταγωνισμού.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε κρίση

Μπορεί, όμως, να προχωρήσει έτσι η Ευρώπη στην κατάσταση που περιέγραψες; Η Ευρώπη, και ειδικά η Ευρωζώνη, παρά το ότι η κρίση ήταν παγκόσμια εξακολουθεί να τη βιώνει σε μεγαλύτερο βάθος και διάρκεια. Τώρα η ύφεση επεκτείνεται και στον Βορρά και στους ισχυρούς. Η σχεδόν μηδενική ανάπτξη της Γερμανίας ,τα δημοσιονομικά προβλήματα Γαλλίας, Ιταλίας το αποδεικνύουν. Αν αναδεικνύεται, λοιπόν, κάτι, είναι ότι η πορεία της Γερμανίας που καθορίζει τις ευρωπαϊκές εξελίξεις – παλαιότερα ήταν ο γαλλογερμανικός άξονας – λειτουργεί όχι ως μια χώρα που θέλει να προωθήσει την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά κρίνει με όρους κόστους και οφέ-

Τι είναι «βιώσιμο» και τι αβίωτο

Σε άρθρο του στην «Καθημερινή» ο πρωθυπουργός κάνει και σκληρή κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για την πολιτική του όσον αφορά το χρέος, ότι με την πολιτική του δεν αφήνει περιθώρια να αποδειχθεί ότι είναι βιώσιμο. Το χρέος είναι το κεντρικό πρόβλημα. Μ’ αυτά που λέει ο πρωθυπουργός – τα ’πε και στη Βουλή – ουσιαστικά αποδεικνύει ότι δεν διεκδικεί και δεν διαπραγματεύεται τίποτε, από τη στιγμή που λέει ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Μ’ αυτή του την τοποθέτηση διευκόλυνε και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους ευρωπαίους ηγέτες και το Eurogroup να μην τηρούν πια τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει τον Νοέμβρη του 2012. Τότε έλεγαν ότι ‘«θα ξανασυζητήσουμε το θέμα του χρέους, αν εσείς έχετε πλεονάσματα και μεταρρυθμίσεις» .Τώρα λένε ότι είναι βιώσιμο, προχωρήστε στις μεταρρυθμίσεις. Γιατί κατά τη γνώμη σου το θέτει έτσι η ελληνική πλευρά; ∆ιότι πιστεύει βαθιά, πέρα απ΄ τις όποιες συζητήσεις, στη λογική της εσωτερικής υποτίμησης, της αφαίρεσης εισοδήματος , δικαιωμάτων κτλ ως προυπόθεση των ιδιωτικών επενδύσεων που θα φέρουν ανάπτυξη.Το πιστεύει όχι μόνο από ιδεοληψία. Ο πρωθυπουργός μιλάει ο ίδιος και με όρους εξασφάλισης

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

λο, η μη βιωσιμότητα του χρέους Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Επιβεβαιώνεται, για άλλη μια φορά, ότι η κυβέρνηση έχει καταθέσει εξαρχής τα όπλα της διαπραγμάτευσης. Άλλωστε έχει “διαψευσθεί” σε ότι για προεκλογικούς λόγους εξήγγειλε. Το πιθανότερο σενάριο είναι η κυβέρνηση να αποδεχθεί τις απαιτήσεις της τρόικας – άλλωστε είναι και δεσμεύσεις που επαναλαμβάνονται στα μνημόνια – και να ζητήσει να μεταθέσουν τις πιο δύσκολες για το μέλλον.

Ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ θα ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση σε μια Ευρώπη με δύο χαρακτηριστικά: επιμένει στην πολιτική της, αλλά συναντά και αυξανόμενη αμφισβήτηση, απειλούνται ρήγματα. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν όλες αυτές οι διεργασίες, που δεν έχουν ακόμα καταλήξει κάπου. Επομένως, κατά τη διαπραγμάτευση θα πρέπει να πάρεις υπόψη σου τα ευνοϊκά στοιχεία για να αντλήσεις επιχειρήματα και να μειώσεις αντιδράσεις. Αντιλαμβάνομαι, και γι’ αυτό πρέπει να προετοιμαστούμε, ότι η διαπραγμάτευση που θα κάνει η αυριανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος, θα έχει δυο χαρακτηριστικά. Πρώτον, ότι θα είναι, καταρχήν, μια πολιτική διαπραγμάτευση. ∆εύτερον, ότι δεν διαπραγματεύεται μόνο το χρέος αλλά όλο το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η πρότασή μας, όπως την έχουμε αποφασίσει στο συνέδριό μας και την εκφώνησε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος, περιλαμβάνει διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, αποπληρωμή του υπόλοιπου με ρήτρα ανάπτυξης, περίοδο χάριτος για την εξυπηρέτησει για να μπορέσουν να εξοικονομηθούν πόροι, αναπτυξιακή βοήθεια και πρόγραμμα ανόρθωσης. Ακόμη, διεκδικούμε έναν διαφορετικό ρόλο για την ΕΚΤ. Τίθεται και η διεκδίκηση της επιστροφής του κατοχικού δανείου. Υποστηρίζουμε ότι οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις δεν πρέπει να υπολογίζονται στο έλλειμμα. Μένω όμως στο τρίπτυχο το οποίο πρέπει να υλοποιηθεί όλο, συνολικά, διότι αλλοιώς δεν θα έχει αποτέλεσμα. Το χρέος είναι πανευρωπαϊκό, αλλά ταυτόχρονα πανευρωπαϊκό είναι και το πρόβλημα της ανάπτυξης. Άρα, διαπραγματεύεσαι να αλλάξεις ένα πλαίσιο που είναι αντιαναπτυξιακό, στο όνομα και άλλων χωρών με το ίδιο πρόβλημα. Στο όνομα ακόμη και των Γερμανών εργαζομένων!

Με ποιους θα πάμε και ποιους θ‘ αφήσουμε

Ποιοι, λοιπόν, θα είναι οι σύμμαχοί μας εκεί; Πώς το προετοιμάζετε αυτό; Αφετηριακά μας σημεία είναι: Ότι το χρέος δεν είναι κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμο. Ότι όσο υπάρχει δεν μπορούμε να αναπτυχθούμε. Ότι έχουν γίνει μεγάλες, ενδεχομένως ανεπανόρθωτες, βλάβες στην κοινωνία και την οικονομία. Πού στηρίζεται αυτή η δέσμη των διεκδικήσεων του ΣΥΡΙΖΑ; Πρώτον, στο ∆ιεθνές ∆ίκαιο. Όταν μια χώρα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δικαιούται να βάλει στο ζύγι χρέη και επιβίωση της κοινωνίας και να διαλέξει το δεύτερο. ∆εύτερον, στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, στο οποίο υποσχέθηκαν ότι αυτά τα προβλή-

ματα δεν θα υπάρχουν, όταν προέκυψαν για να μπορέσουν να τα αντιμετωπίσουν, μετήλθαν αντιδημοκρατικά αντικοινωνικά μέτρα. Επομένως, στηρίζεται στην απόδοση ευθύνης των θεσμικών οργάνων που πήραν αποφάσεις και υλοποιούν αυτές τις πολιτικές παραβιάζοντας ακόμη και τις συνθήκες, τη λαϊκή βούληση, το στοιχείο της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, που, ως γνωστόν, είναι ρήτρα στην ΕΕ. Προσφεύγεις, λοιπόν, στο ευρωπαϊκό δίκαιο έτσι όπως το είχαν διαμορφώσει – όχι όπως θα το θέλαμε εμείς. Τρίτον, στηρίζεται στο ιστορικό ευρωπαϊκό προηγούμενο, από το οποίο αντλούμε πείρα και δεν εννοώ μόνο την περίπτωση, μεταπολεμικά, της Γερμανίας, που η λύση που δόθηκε είχε και αναπτυξιακή βοήθεια, και διαγραφή, και περίοδο αποπληρωμής και ρήτρα ανάπτυξης. Είναι και οι διαγραφές που έχουν γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο: απ΄ το 1950 και μετά έγιναν διαγραφές χρεών σε σαράντα επτά χώρες. Μα δεν αντιδρούσαν οι αγορές, όπως μας λένε τώρα; Μια μελέτη αναφέρει ότι μια διαγραφή δεν οδηγεί οπωσδήποτε σε υπερ-αντίδραση των αγορών ούτε σε στέρηση επενδυτικών δυνατοτήτων. Η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους δεν έχει μια μπαταχτσίδικη λογική αθέτησης ανειλημμένων υποχρεώσεων, αλλά συνιστά ένα μοχλό απελευθέρωσης δυνατοτήτων. Το σχέδιό μας για τη διαπραγμάτευση θα είναι μικτό, θα θέτει το πρόβλημα ως ελληνικό και ως ευρωπαϊκό.

∆ιότι, η Ελλάδα, καταρχάς αντιμετωπίστηκε ως εξαίρεση και με το παράδειγμά της φτιάχτηκαν τα μνημόνια. Στη συνέχεια, έγινε το ίδιο και για άλλες χώρες, γενικεύτηκε η πολιτική λιτότητας. Συγχρόνως, είχαμε αλλαγή συμπεριφοράς μέσα στην ΕΕ, στην ΕΚΤ. Τότε, πχ, ο κ. Τρισέ έλεγε «καθόλου αγορά ομολόγων». Τώρα, συζητούν ακόμη και αγορά από τη δευτερογενή αγορά. Επομένως, αυτό το πειραματόζωο, η Ελλάδα, πλήρωσε προκαταβολικά και δικαιούται να ζητήσει αποκατάσταση της ζημιάς και ταυτόχρονα αυτή να μην ξανασυμβεί σε άλλη χώρα.

Ποιος εκβιάζει ποιον;

Υπάρχει θεσμικό έδαφος στην ΕΕ και την Ευρωζώνη για να εγερθεί μια τέτοια αξίωση; Η αποκατάσταση αυτής της βλάβης είναι σημαντικό θεσμικό και πολιτικό θέμα καθώς στη Συνθήκη λειτουργίας της ΕΕ υπάρχει η σχετική αναφορά. Αν οι πολιτικές που χάραξαν και εφάρμοσαν ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν κάνει ζημιά, προβλέπεται να μπορεί να αιτείται ο ζημιωμένος αποκατάσταση της ζημιάς. Τότε μάρτυρας θα είναι ασφαλώς ο κ. Γκάιρντνερ, ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ με όσα κατέγραψε για τιμωρητική λογική των ηγετών της Ευρωζώνης, που αδιαφορούσαν για τις συνέπειες της πολιτικής τους κτλ. Στη σύσκεψη που αναφέρει ο κ. Γκάιρντνερ αντιμετωπίστηκε και ο ίδιος

Πώς προχωράει η προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ

Πώς προχωρεί, λοιπόν, πώς υλοποιείται η εντολή που πήρες από την Πολιτική Γραμματεία, να οργανώσεις το σώμα της διαπραγμάτευσης για το χρέος; Μια μικρή γεύση, νομίζω, πήρες και από τη συζήτησή μας. Ο φάκελος που συγκροτείται εδώ, αξιοποιώντας όλες τις έως τώρα εργασίες και συμβολές, θα συζητηθεί στα πολιτικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ και, αύριο, αν αυτή η προετοιμασία είναι επαρκής, θα αξιοποιηθεί από την κυβέρνηση της Αριστεράς που θα κάνει τη διαπραγμάτευση. Είναι ένα δύσκολο καθήκον, αλλά νομίζω ότι με τη βοήθεια πολλών ειδικών, πολλών συντρόφων θα μπορέσουμε, αρκεί να το πιστεύουμε, να είμαστε όσο το δυνατό καλύτερα προετοιμασμένοι να καταφέρουμε αυτόν το στόχο που, όπως είπαμε, έχει και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη μεγάλη σημασία. Αν μπορέσουμε μέσα απ’ αυτή, κυρίως, να δώσουμε απαντήσεις στα προβλήματα του λαού, με τη στήριξη του οποίου όλα είανι δυνατά. Περιμένουμε, οι πάντες, να επικεντρώνονται στον καίριο στόχο της διαπραγμάτευσης, προφυλάσσοντας τον κορμό των θέσεων του κόμματος από διάφορες ερμηνείες. Από την εμπειρία μου ως ευρωβουλευτή, ιδίως από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση, θα πω με κάθε ευθύνη ότι το τι λέμε, το τι διεκδικούμε, το τι προβάλλουμε παρακολουθείται λεπτομερώς. Τολμώ να πω, λοιπόν, ότι η διαπραγμάτευση της αυριανής κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους δανειστές μας και κυρίως με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, γιατί εκεί θα τεθεί κυρίως το πρόβλημα, έχει αρχίσει. Όταν μία μάχη είναι σε εξέλιξη πρέπει να είσαι προσεκτικός.

σκαιότατα. Έχουμε και τη «συνηγορία» με τις ωμές δηλώσεις των Όλι Ρεν και Τρισέ ότι δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς διότι θα κινδύνευαν η Ευρώπη και οι ευρωπαικές τράπεζες. «Επομένως θα το δεχθείτε αυτό» είπαν στην ελληνική πλευρά. Έχουμε επίσης και τη συνηγορία του ιρλανδού υπουργού Οικονομικών στην περίοδο της κρίσης, ο οποίος είπε, και έχει δημοσιευτεί, ότι ήταν εκβιαστικό , ότι του επέβαλαν το μνημόνιο. Ακόμη και ο κ. Ε. Βενιζέλος έχει πει ότι το σχέδιο «μας επεβλήθη». Αυτή η επιβολή η οποία υπερέβη εθνικό δίκαιο, διεθνείς συμβάσεις και καταστατικούς χάρτες, εργατικό δίκαιο, ευρωπαϊκούς θεσμούς, συντάγματα και, βεβαίως, κάθε οικονομική λογική δεν υπάκουε, σ’ αυτό που λένε οι κανόνες της ΕΕ, οι Συνθήκες και επομένως δεν συνιστά υποχρέωσή μας. Είναι μία παρανομία ολκής, σκοπιμότητα που παρέκαμψε τα πάντα. Στο αξιακό επίπεδο είναι μεγάλης σημασίας, ουσιαστικής και συμβολικής ό, τι κάνουμε, να σταματήσει δηλαδή να ισχύει το δόγμα Μέρκελ ότι οι αγορές, η Ευρωζώνη όπως έχει φτιαχτεί είναι πάνω από τα δημοκρατικά, κοινωνικά, ακόμη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από εδώ απορρέουν και οι δυσκολίες, αλλά και η μεγάλη σημασία της ανατροπής που επιδιώκουμε. Η χώρα μπορεί να υπέστη εκβιασμό, όμως ο πρωθυπουργός στο άρθρο του στην «Καθημερινή» υποστηρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα εκβιάζει τους δανειστές του … ∆εν εκβιάζει κανέναν, αλλά δεν δέχεται και κανέναν εκβιασμό. Αν ο κ. Σαμαράς θεωρεί εκβιασμό το ότι εμείς υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, και ταυτόχρονα μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής είναι προς τιμή μας. Οι αγορές, εξάλλου, δεν εκβιάζονται, δυστυχώς, είμαστε στην εποχή που αυτές εκβιάζουν. Αλλά για να το μπορούν χρειάζονται πρόθυμους. Στη λογική τους είναι να θέλουν και να αναπαράγουν κέρδη, να δανείσουν επομένως. Το στοιχείο της διαπραγμάτευσης ενυπάρχει στη ζωή τους. ∆εν είναι μόνο ο δανειζόμενος που βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, αλλά και αυτός που θέλει να δανείσει, να αξιοποιήσει, να μοχλεύσει κάποτε και να κερδοσκοπήσει με τα κεφάλαιά του. Εσύ θέλεις να σταματήσει αυτός ο καταναγκασμός και να ζητηθούν λύσεις από πολιτικούς θεσμούς που έχουν ιδρυθεί, τουλάχιστον στα λόγια, για να με προστατέψουν ως χώρα. Αυτό είπαν, γι’ αυτό μπήκαμε στην ΕΕ, για να μας προστατεύσει. Άρα, το να θες να αποκαταστήσεις τα πράγματα δεν είναι καθόλου εκβιασμός, αλλά σωστή τοποθέτηση της πολιτικής πάνω από τις αγορές και την οικονομία. •

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

∆εν υπάρχουν περιθώρια οποιασδήποτε συνεννόησης, ούτε επιθυμία του ΣΥΡΙΖΑ για κάποια συνεννόηση. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή δυο πολιτικά σχέδια για την έξοδο από την κρίση. Το ένα είναι της κυβέρνησης και του κύριου Σαμαρά και ονομάζεται Μνημόνιο και το άλλο είναι του ΣΥΡΙΖΑ

Το δικό μας όραμα δεν χωράει σε κανένα κάδρο ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΗΡΩ ∆ΙΩΤΗ

«∆εν υπάρχει κανένα τέτοιο περιθώριο» λέει η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ηρώ ∆ιώτη, απαντώντας στα σενάρια που αναπτύχθηκαν την τελευταία εβδομάδα σχετικά με πιθανή συνεννόηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την κυβέρνηση για τις προεδρικές εκλογές. Επιπλέον, εξηγεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μπει στο «κάδρο» με τους υπόλοιπους. Τέλος, μιλώντας για την Περιφερειακή Συνδιάσκεψη της Θεσσαλίας που θα γίνει στις 14 ∆εκεμβρίου στη Λάρισα, τονίζει ότι η Θεσσαλία μπορεί να γίνει παράδειγμα παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Αυτή τη βδομάδα έγινε πολύς λόγος για την πιθανότητα ο ΣΥΡΙΖΑ να αποδεχτεί μια συνάντηση μεταξύ Σαμαρά και Τσίπρα. Τι μπορεί να αναμένει η κοινωνία από μια τέτοια συνάντηση; ∆εν νομίζω ότι υπάρχει ενδεχόμενο τέτοιας συνάντησης με περιεχόμενο που να σχετίζεται με την πολιτική κατεύθυνση επί θεμάτων που αφορούν άμεσα την κοινωνία. ∆εν υπάρχουν περιθώρια οποιασδήποτε συνεννόησης, ούτε επιθυμία του ΣΥΡΙΖΑ για κάποια συνεννόηση. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο πολιτικά σχέδια για την έξοδο από την κρίση. Το ένα είναι της κυβέρνησης και ονομάζεται Μνημόνιο και το άλλο είναι του ΣΥΡΙΖΑ και είναι ακριβώς το αντίθετο. ∆ηλαδή, κατάργηση του Μνημονίου, παραγωγική ανασυγκρότηση, προτεραιότητα στις τάξεις που πλήττονται και στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Αν κάτι μπορεί να συζητηθεί είναι τυπικά ζητήματα περί ημερομηνίας των εκλογών κλπ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν προτεραιότητες και αυτές είναι να φύγει η κυβέρνηση μαζί με το πρόγραμμά της και τις συμφωνίες της με τους δανειστές, να υπάρξουν άμεσα μέτρα υπέρ των εργαζόμενων, των ανέργων, των φτωχών, να μπορέσουμε να ξαναμιλήσουμε για κοινωνική δικαιοσύνη. Η κυβέρνηση παραπαίει και μεγάλα τμήματα του λαού και της νεολαίας στρέφονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ, ακριβώς γιατί έχει ένα άλλο πρόγραμμα στο οποίο έχει δεσμευτεί, δια στόματος Αλέξη Τσίπρα, στη ∆ΕΘ. ∆εν υπάρχει, λοιπόν, τίποτα να συζητήσουμε με αυτούς που επέλεξαν να πετάξουν μια κοινωνία στα βράχια και να αναδιανείμουν τον πλούτο υπέρ των πλούσιων, αποστερώντας μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας από οποιοδήποτε δικαίωμα. ∆εν ανησυχείτε μήπως τέτοιου είδους συναντήσεις δημιουργήσουν την εντύπωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «μπαίνει στο κάδρο» με τα υπόλοιπα κόμματα; Εφόσον το περιεχόμενο, όπως σας

είπα, είναι διαδικαστικό και αφορά θέματα ημερομηνίας εκλογών κλπ, δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ζήτημα. Τα ΜΜΕ που υποστηρίζουν τα μνημονιακά νεοφιλελεύθερα κόμματα της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ, κάνουν μεγάλες προσπάθειες ή να βάλουν το ΣΥΡΙΖΑ στο «κάδρο» ή να τον ταυτίσουν με κάποιο μη δημοκρατικό άκρο. Επιδιώκουν με αυτό τον τρόπο να «χτίσουν» μια αφήγηση που να τον αποδυναμώσει και να τον εγκλωβίσει. Οι προσπάθειες τους έχουν πέσει στο κενό και θα συνεχίσουν να πέφτουν, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι οι άνθρωποί του και οι αγώνες τους, ΣΥΡΙΖΑ είναι το αίτημα που προέρχεται από την κοινωνία για δικαιοσύνη και πραγματική δημοκρατία. ΣΥΡΙΖΑ είναι η ιστορική δυνατότητα της Αριστεράς μαζί με τον οργανωμένο και συμμέτοχο λαό να αλλάξουν τα πράγματα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Άρα, εγώ νομίζω ότι, εξ ορισμού, δεν υπάρχει κανένα «κάδρο» για να μπούμε. Αυτή η συζήτηση δεν είναι για μας. Γιατί είμαστε πολλοί και πολλές, γιατί έχουμε δίκιο και γιατί το όραμά μας για κοινωνική χειραφέτηση δεν χωράει

σε κανένα άθλιο νεοφιλελεύθερο, ανήθικο και διεφθαρμένο «κάδρο». Είμαστε κάτι τελείως διαφορετικό. Πιστεύω ακράδαντα κάτι που έλεγαν οι Ζαπατίστας: «Αλλιώτικοι είμαστε, αλλιώτικες. Το άλλο είμαστε. Αν ο κόσμος δεν έχει τόπο για μας, τότε άλλο κόσμο να φτιάξουμε».

∆εν μπορούν να μας εγκλωβίσουν Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές, υπάρχει περίπτωση να εφαρμόσει μνημονιακές πολιτικές; Ακούμε πολλά τελευταία, όπως για παράδειγμα αυτό που με ρωτάτε. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σαφές τί θα πράξει σε σχέση με το Μνημόνιο και τις πολιτικές του. Στη ∆ΕΘ μάλιστα, δεσμευτήκαμε πως το πρόγραμμα μας θα εφαρμοστεί, ανεξάρτητα από το πόσο καιρό θα πάρουν οι όποιες διαπραγματεύσεις. Η ουσία είναι το πρόγραμμα της αριστερής κυβέρνησης, η οργάνωση της κοινωνίας και η αλλαγή παραδείγματος. Αυτή είναι η δου-

Η Θεσσαλία ως παράδειγμα παραγωγικής ανασυγκρότησης Η Θεσσαλία είναι από τις πρώτες περιφέρειες στις οποίες θα διεξαχθεί Περιφερειακή Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Με ποιόν τρόπο προετοιμάζεστε; Στη Θεσσαλία σε μεγάλο βαθμό έχουμε ήδη προετοιμαστεί, διότι κάναμε πολύ καλή δουλειά για το πρόγραμμα της παράταξης με την οποία συμμετείχαμε στις περιφερειακές εκλογές του Μαΐου. Στην εκπόνησή του είχαν εμπλακεί πολλοί άνθρωποι και ομάδες εργασίας ανά θέμα και ο κόσμος που συμμετείχε δεν ήταν μόνο κομματικά μέλη, αλλά άνθρωποι που είχαν εργασιακή και επιστημονική εμπειρία και τους ενδιέφερε να βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια. Αυτό το κείμενοπρόγραμμα θα αποτελέσει τη βάση μιας πλατιάς διαβούλευσης με την κοινωνία μέχρι τη Συνδιάσκεψη. Αυτή η διαδικασία θα μας βοηθήσει να εμπλέξουμε ακόμα πιο ευρείες κοινωνικές δυνάμεις και να γίνει ουσιαστική συζήτηση, έτσι ώστε εκεί να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις και προτάσεις για την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Ποιά θέματα πρόκειται να συζητηθούν; Η Περιφέρεια Θεσσαλίας μπορεί να αποτελέσει, κατά τη γνώμη μου, το διαφορετικό υπόδειγμα για το πώς εννοούμε εμείς την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Είναι η καρδιά του πρωτογενούς τομέα αλλά έχει και βιομηχανία, έχει τουρισμό, έχει πανεπιστήμιο, έχει ακτοπλοΐα, νησιά, ορεινές περιοχές. Πρέπει να συνδυάσουμε κλαδικές πολιτικές και κοινωνικές ανάγκες για μια ανάπτυξη που θα ωφελεί τους ανθρώπους και το περιβάλλον και όχι για μια ανάπτυξη που ωφελεί τους αριθμούς και τα κέρδη εις βάρος του φυσικού πλούτου της Θεσσαλίας. Η αγροτική παραγωγή είναι στην καρδιά της Θεσσαλίας και άρα τα ζητήματα της διαχείρισης των νερών, της άρδευσης, της αναδιάρθρωσης και καθετοποίησης της παραγωγής και της σύνδεσής της με τη μεταποίηση, είναι άμεσα ζητήματα για μας. Θέλουμε η έρευνα και η τεχνολογία

λειά μας. Το δόγμα Θάτσερ, ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική εκτός από το νεοφιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό, δόγμα που ακολουθείται πιστά από τους εγχώριους υποστηρικτές του, συντρίβεται γιατί είναι πλέον απογυμνωμένο και το αποκρουστικό του πρόσωπο είναι σε δημόσια θέα. ∆εν μπορούν πια να δώσουν στους ανθρώπους ούτε ένα πιάτο φαγητό, στην κυριολεξία. Σ’ αυτή τη συνθήκη, εμάς η δουλειά μας είναι, με τις αξίες μας και τον τρόπο της Αριστεράς, να είμαστε απόλυτα μεροληπτικοί υπέρ της κοινωνίας, να εφαρμόσουμε κατά γράμμα αυτά που δεσμευτήκαμε και να χτίσουμε πάνω σε αυτά μια σχέση εμπιστοσύνης με το λαό. Και αυτό θα κάνουμε. Εξάλλου, ο Αλέξης Τσίπρας το είπε και στην τελευταία Πολιτική Γραμματεία του κόμματος: «Όποια προσπάθεια και αν γίνει εκ μέρους της τρόικας και άλλων κέντρων να εγκλωβίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα μνημονιακή συμφωνία, θα πέσει στο κενό».

να κοιτούν την κοινωνία και τις ανάγκες της. Να συνδεθούν με την παραγωγή προτείνοντας, για παράδειγμα, νέες μεθόδους καλλιεργειών για παραγωγή ποιοτικών προϊόντων. Έχουμε μια σειρά προτάσεων γι’ αυτά. Το αγροτικό ζήτημα είναι το πιο πολύπλοκο και συνάμα το πιο ενδιαφέρον, διότι εμπεριέχει και τα πολύ σημαντικά ζητήματα της διατροφής του πληθυσμού και της ζωντάνιας της επαρχίας. Οι άνθρωποι που είναι στην παραγωγή πρέπει να είναι και πρωταγωνιστές στη διαδικασία της Συνδιάσκεψης. Συνδέονται οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις με την πολιτική συμμαχιών του κόμματος; Βεβαίως συνδέονται, γιατί οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις αφορούν το πρόγραμμα της αριστερής κυβέρνησης, και αυτό με τη σειρά του αφορά την κοινωνία.Κοινωνικοί φορείς, παραγωγικοί φορείς, σωματεία και συνδικάτα, κινηματικές συλλογικότητες, αλληλέγγυα εγχειρήματα και άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ως μελλοντική αριστερή κυβέρνηση, θα συμμετέχουν στις συσκέψεις. Αυτές είναι, λοιπόν, οι πραγματικές συμμαχίες, έτσι θα προκύψουν και έτσι θα αποτυπωθούν. Είναι μια δυναμική και διαλεκτική διαδικασία. Προσδοκούμε να συνομιλήσουμε με τον κόσμο, να πούμε τις προτάσεις μας, να ανατροφοδοτηθούμε από τη συζήτηση και –βεβαίως- να οργανωθούμε, γιατί η πορεία μιας αριστερής κυβέρνησης δε θα είναι βίος ανθόσπαρτος, θα έχει να αντιμετωπίσει πραγματικές δυσκολίες. Οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις πρέπει να αποτελέσουν την αρχή για την αλλαγή παραδείγματος και τοπικά για παράδειγμα, στη Θεσσαλία πρέπει να συζητήσουμε και τα πολύ σοβαρά προβλήματα του αγροτικού κόσμου και να συνεννοηθούμε επί των λύσεων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι συμμαχίες είναι εκεί και μας περιμένουν. •

•

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Λούκα Μέσετς: Η ισχυροποίηση της Αριστεράς θα ανατρέψει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα Συνέντευξη με τον επικεφαλής της Ενωμένης Αριστεράς στη Σλοβενία. σελ. 12

G-20 : Συγκλίσεις και αποκλίσεις

τις 15 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε, στην πόλη Μπρίσμπεν της Αυστραλίας, η σύνοδος των G-20. Στη σύνοδο συζητήθηκαν διεθνή οικονομικά και κοινωνικά θέματα και υποστηρίχτηκαν πάνω από 800 πρωτοβουλίες. Ειδικότερα, τέθηκε ως στόχος η αύξηση του ΑΕΠ των χωρών του «γκρουπ των 20» πάνω από 2% μέχρι το 2018. Επίσης, συμφώνησαν ότι θα πρέπει να αυξηθεί η γυναικεία απασχόληση ποιοτικά και ποσοτικά. Να μειωθεί, μέχρι το 2025 η διαφορά μεταξύ της απασχόλησης ανδρών και γυναικών στο 25%, που αυτό σημαίνει ότι στην αγορά εργασίας θα προστεθούν πάνω από 100 εκατομμύρια γυναίκες. Επίσης, υπογράφτηκαν συμφωνίες γύρο από την αλλαγή του κλίματος. Αποφασίστηκε η δημιουργία Green Climate Fund με αρχικό κεφάλαιο 10 δις δολάρια, από τα οποία 3 δις δολάρια θα καταβάλλουν οι ΗΠΑ και 1,5 δις δολάρια η Ιαπωνία. Οι 20 χώρες συμφώνησαν ακόμη να εντείνουν τη συνεργασία τους στη συμβατότητα των φορολογικών συστημάτων με σκοπό τη σύλληψη της φοροδιαφυγής των μεγάλων πολυεθνικών. Αυτά τα τόσο σοβαρά θέματα έμειναν στη σκιά και δεν προβλήθηκαν καθόλου από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Στις περισσότερες ανταποκρίσεις μονοπώλησαν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της μάστιγας Έμπολα και κυρίως η κατάσταση στην Ουκρανία. Η πρώτη κοινή ανακοίνωση αφορούσε την ετοιμότητα των 20 χωρών για την αντιμετώπιση της επιδημίας Έμπολα και δηλώθηκε ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα χρησιμοποιηθούν όλοι οι διμερείς, περιφερειακοί και παγκόσμιοι μηχανισμοί. Κάλεσαν την Παγκόσμια Τράπεζα και το ∆ΝΤ να βοηθήσουν τις χώρες που έχουν πληγεί από την ασθένεια και χαιρέτησαν την πρωτοβουλία του ∆ΝΤ να χορηγήσει χαμηλότοκα δάνεια ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της επιδημίας στη Γουινέα,

τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Τόνι Άμποτ, στην εναρκτήρια ομιλία του υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι ο ιδιωτικός τομέας αποτελεί την ατμομηχανή της ανάπτυξης στο σύγχρονο κόσμο και ότι οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να δίνουν υποσχέσεις κυρίως σε κοινωνικά θέματα που είναι δύσκολα πραγματοποιήσιμα.

Παιχνίδια εντυπώσεων

Από το πρωί του Σαββάτου τα δυτικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν, ότι ο Ρώσος πρόεδρος, λόγω των θέσεών του για την Ουκρανία, βρίσκεται σε μεγάλη απομόνωση από τους άλλους και ότι αισθανόμενος την πίεση θα αποχωρήσει πριν τη λήξη των εργασιών. «Όλα αυτά είναι σκέτες ανοησίες», δήλωνε ο εκπρόσωπος τύπου της Ρωσίας, Ντ. Πεσκόφ. Το πρακτορείο Reuters ανακοίνωσε, ότι ο Πούτιν θα φύγει νωρίτερα από τη σύνοδο λόγω της έντονης κριτικής που του ασκείται. Ο Πούτιν όντως αναχώρησε την Κυριακή το πρωί και δεν συμμετείχε στο κοινό πρωινό εργασίας. Τα τελικά κείμενα τα υπέγραψε, αντ’ αυτού, ο υπουργός οικονομικών της Ρωσίας Αντών Σιλουάνοφ. Ο Βλ. Πούτιν δι-

Μεξικό: «Κουράστηκα να φοβάμαι»

Οι 43 αγνοούμενοι καταλύτης για τον κύκλο της βίας στη χώρα. σελ. 14

καιολόγησε την πρόωρη αναχώρησή του ως εξής: «Από εδώ μέχρι το Βλαδιβοστόκ είναι εννιά ώρες πτήση και άλλες εννιά από το Βλαδιβοστόκ μέχρι τη Μόσχα. Τη ∆ευτέρα έχω δουλειά και είναι ζήτημα αν προλαβαίνω να κοιμηθώ τέσσερις - πέντε ώρες». Αυτή η κίνηση του Πούτιν θεωρήθηκε ότι περιείχε σημασιολογική σημασία. Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να δηλώσουν ότι ήταν μια κίνηση αδυναμίας, ενώ τα ρώσικα την ερμήνευσαν ως ένδειξη πυγμής. Ήταν σίγουρα μια «κίνηση Πούτιν» που αντί να καθίσει μέχρι το τέλος και να υποστεί τον καταιγισμό κατηγοριών από τους δυτικούς για το Ουκρανικό προτίμησε να φύγει λίγο πριν και όλοι να αναρωτιούνται γιατί το έκανε και τι ήθελε να υποδηλώσει.

∆ύση εναντίον Ρωσίας

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα μίλησε για ρώσικη επέμβαση στην Ουκρανία, η οποία αποτελεί απειλή για τη διεθνή ειρήνη, ενώ απέδωσε ευθύνες στη Μόσχα για την πτώση του μαλαισιανού Boeing 777. H Ρωσία εν τω μεταξύ έδωσε την προηγούμενη μέρα βίντεο από δορυφόρο, τα οποία κατά τις ρώσικες μυστικές

Συνάντηση των BRICS

“

συνάντηση των χωρών-μελών των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) αποτέλεσε μια από τις βασικότερες συναντήσεις στο περιθώριο της συνόδου. Στο κοινό ανακοινωθέν που εξέδωσαν μετά το πέρας της συνάντησης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό το γεγονός, ότι το ∆ΝΤ δεν προχώρησε στις μεταρρυθμίσεις που είχαν αποφασιστεί από το 2010 και ότι αυτό επιδράει αρνητικά στη νομιμότητα του ταμείου και την εμπιστοσύνη προς αυτό. Προτείνουν να εξεταστούν τα επόμενα βήματα, αν οι ΗΠΑ δεν εγκρίνουν μέχρι το τέλος του 2014 τις προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις. Επίσης ανακοίνωσαν τη σύσταση προσωρινής επιτροπής διευθυντών της νέας Τράπεζας Ανάπτυξης και ο επικεφαλής της θα οριστεί κατά την επόμενη σύνοδο των πέντε χωρών. Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρουν , ότι η δημιουργία Τράπεζας Ανάπτυξης και Ταμείου Συναλλαγματικών Αποθεμάτων προάγουν τη συνεργασία τους σε νέα επίπεδα και αποτελούν εργαλεία σταθερότητας του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ο Βλ. Πούτιν δικαιολόγησε την πρόωρη αναχώρησή του ως εξής: “Από εδώ μέχρι το Βλαδιβοστόκ είναι εννιά ώρες πτήση και άλλες εννιά από το Βλαδιβοστόκ μέχρι τη Μόσχα. Τη ∆ευτέρα έχω δουλειά και είναι ζήτημα αν προλαβαίνω να κοιμηθώ τέσσερις πέντε ώρες”. υπηρεσίες, πιστοποιούν ότι το αεροπλάνο των μαλαισιανών αερογραμμών καταρρίφθηκε από πυρά του ουκρανικού στρατού. Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε, ότι οι ΗΠΑ αποτελούν τη μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο που μπορεί να αναχαιτίσει τη «ρώσικη εισβολή» στην Ουκρανία Στη συνάντηση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Φρανσουά Ολάντ τέθηκαν τα θέματα των κυρώσεων και κατέληξαν ότι από τη συνέχισή τους υποφέρουν όλες οι πλευρές. ∆υτικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν, ότι η γαλλική πλευρά δήλωσε ότι δεν θα παραδώσει στη Ρωσία τα ελικοπτεροφόρα «Mistral», ενώ ρώσικες επίσημες πηγές από τη ρώσικη αντιπροσωπεία ανέφεραν ότι το θέμα αυτό δεν τέθηκε καθόλου στη συνάντηση. Σύμφωνα με το Bloomberg, κατά τη συνάτηση των προέδρων Ρωσίας και Καναδά, ο πρόεδρος του Καναδά Στίβεν Χαρπερ προέτρεψε τον Βλ. Πούτιν να «να σηκωθούν να φύγουν από την Ουκρανία» και εκείνος του απάντησε, ότι κάτι τέτοιο ,δυστυχώς δεν μπορεί να συμβεί γιατί «στην Ουκρανία δεν υπάρχουν ρώσικα στρατεύματα». Ο οικοδεσπότης Τόνι Άμποτ δήλωνε σε όλους τους τόνους πολύ καιρό πριν, ότι θα ήταν ιδιαίτερα σκληρός με τον Βλ. Πούτιν, ιδιαίτερα για την πτώση του Boeing όπου βρήκαν τραγικό θάνατο μεταξύ άλλων και 38 Αυστραλοί. Κατά τη συνάντησή του με το Ρώσο πρόεδρο όμως ήταν ιδιαίτερα ευγενικός και μιλούσε σε χαμηλούς τόνους. Οι δημοσιογράφοι πάντως πρόσεξαν ότι κατά την κοινή φωτογράφιση στο Μπρίσμπεν τοποθέτησαν τον Βλ. Πούτιν στην άκρη, ενώ σε άλλες παρόμοιες συναντήσεις, όπως στη σύνοδο της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού, συνήθως φωτογραφιζόταν στο κέντρο και σημείωναν ότι αυτό σημαίνει μια προσπάθεια υποβάθμισης του Ρώσου προέδρου. Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Η ισχυροποίηση της Αριστεράς θα ανατρέψει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΥΚΑ ΜΕΣΕΤΣ, ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΣΤΗΝ ΣΛΟΒΕΝΙΑ

Στον απόηχο της μεγάλης δημοκοπικής ανόδου της Ενωμένης Αριστεράς στην Σλοβενία, που λίγους μήνες μετά την ίδρυσή της βρίσκεται πλέον σταθερά στην τρίτη θέση με διψήφια ποσοστά, ο επικεφαλής της Λούκα Μέσετς μιλάει στην “Εποχή” για την σχέση αριστεράς και κινήματος, την κρίση στην ευρωζώνη, και την ελπίδα που γεννιέται μέσα από την ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής αριστεράς. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε σχέση με τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, στην Σλοβενία υπάρχει μια οικονομική και κοινωνική «σταθερότητα». Είναι πράγματι έτσι; Η Σλοβενία θεωρήθηκε ως η πιο επιτυχημένη μεταβατική οικονομία για όλη τη δεκαετία του 1990 μέχρι το 2008, έχοντας μια σταθερή αύξηση της ανάπτυξης που έφτασε μέχρι το 7%. Όλα αυτά τα χρόνια υλοποιήθηκε ένα πρόγραμμα κοινωνικής και δημοκρατικής πολιτικής, με τα συνδικάτα να έχουν ενσωματωθεί από την κυβερνητική και εργοδοτική συνεργασία, το κράτος να διατηρεί τον έλεγχο των υποδομών και μεγάλων τμημάτων της βιομηχανίας, και με μια χαμηλή ανεργία, που ήταν περίπου στο 6% πριν από την κρίση. Ωστόσο, η κρίση άλλαξε τα πάντα. Αλλά για να κατανοήσουμε τον αντίκτυπό της, πρέπει να καταλάβουμε τι συνέβηκε ως τότε. Μπορείς να μας το περιγράψεις; Η πιο σημαντική αιτία για την κρίση ήταν η ανάπτυξη μεταξύ 2004 και 2008, δηλαδή μετά την ένταξή μας στην Ε. Ε. Όπως έγινε με την Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου, η Σλοβενία αποδέχθηκε τότε ένα μοντέλο ανάπτυξης που οδήγησε στο χρέος. Αυτό σήμαινε απορύθμιση του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού τομέα, άρση των εμποδίων στο κεφάλαiο κλπ. προκειμένου να προσελκυστεί το ξένο κεφάλαιο. Το αποτέλεσμα ήταν η Σλοβενία να έχει κατακλυστεί από φθηνά ξένα κεφάλαια πριν από την κρίση, που με την απορύθμιση των κρατικών τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για την χρηματοδότηση μιας κερδοσκοπικής φούσκας στον τομέα των κατασκευών και για μαζικές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Φυσικά, όταν κρίση έπληξε την Ε. Ε. οι ροές των κεφαλαίων σταμάτησαν, και οι κρατικές και ιδιωτικές τράπεζες μπήκαν σε μπελάδες. Πολλές επιχειρήσεις που είχαν υπερεπενδύσει χρεοκόπησαν, ο κατασκευαστικός τομέας κατέρρευσε, και οι τράπεζες έμειναν με τα δισεκατομμύρια των επισφαλών δανείων. Σε αυτό το σημείο το κράτος προσπάθησε να σώσει τις τράπεζες και τον ιδιωτικό τομέα με την ανάληψη των χρεών τους. Έτσι, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από 22% το 2008 σε 80% το 2014. Συγχρόνως, επιβλήθηκαν διάφορα πακέτα λιτότητας, ξεκίνησαν προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων, μειώθηκε η φορολογία του κεφαλαίου, και άρχισε η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας προκειμένου να προσελκυστούν ξένες επενδύσεις. Λόγω της κρίσης και αυτών των μέτρων, η οικονομική και κοινωνική κατάσταση επιδεινώνεται. Σήμερα η ανεργία έχει εκτιναχτεί στο 12%, σχεδόν το 20% του πληθυσμού ζει κάτω από το

τις εκλογές, και δεν δείχνουμε κανένα συμβιβασμό. Οι άνθρωποι βλέπουν ότι είμαστε συνεπείς, και πιστεύω ότι αυτός είναι ο κύριος λόγος για την αυξανόμενη υποστήριξη που έχουμε.

“

Εξακολουθούμε να ζούμε με τα κοινωνικά κινήματα, και η σχέση μας συνεχώς εμπλουτίζεται. Στην πραγματικότητα, η Ενωμένη Αριστερά είναι ένας συνασπισμός τριών πολιτικών κομμάτων και το τέταρτο κομμάτι μας είναι τα κινήματα. Σεβόμαστε την αυτονομία τους και συνεργαζόμαστε μαζί τους.

όριο της φτώχειας, ο τραπεζικός τομέας εξακολουθεί να βρίσκεται σε πιστωτική κρίση, οι νέες επενδύσεις είναι χαμηλές, και η πολιτική κατάσταση είναι ασταθής.

Ζούμε με τα κοινωνικά κινήματα

Η κοινωνία πως αντιδρά; Υπάρχει μεγάλη κοινωνική δυσφορία, και γίνονται προσπάθειες για να κατέβει ο κόσμος δυναμικά στους δρόμους. Μην ξεχνάμε, ότι τα τελευταία χρόνια υπήρχαν δύο κύματα κοινωνικής διαμαρτυρίας που ανέτρεψαν κυβερνήσεις. Το πρώτο οργανώθηκε από τα συνδικάτα το 2011, που μαζί με φοιτητικές οργανώσεις και συνταξιούχους διαμαρτυρήθηκαν κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος και της νομοθεσίας για την επισφάλεια. Οι κινητοποιήσεις ήταν πολύ δυναμικές και η κυβέρνηση κατέρρευσε. Το δεύτερο κύμα εμφανίστηκε απροσδόκητα από τα κάτω στα τέλη του 2012. Ξεκίνησε σαν μια διαμαρτυρία ενάντια στον δήμαρχο του Μάριμπορ, και μετατράπηκε σε μια τεράστια εξέγερση σε όλη την χώρα. Στην Λιουμπλιάνα έγιναν έξι μεγάλες διαδηλώσεις, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να διαμαρτύρονται ενάντια στην κοινωνική κατάσταση, τη διαφθορά και την κυβέρνηση της δεξιάς, που κατέρρευσε λίγους μήνες μετά. Από αυτό το κίνημα γεννήθηκαν νέες κοινωνικές δυνάμεις, όπως η Ενωμένη Αριστερά,

που μπήκε στο κοινοβούλιο ενάμιση χρόνο αργότερα. Η κοινοβουλευτική σας εκπροσώπηση έχει αλλάξει την σχέση σας με τα κινήματα; Εξακολουθούμε να ζούμε με τα κοινωνικά κινήματα, και η σχέση μας συνεχώς εμπλουτίζεται. Στην πραγματικότητα, η Ενωμένη Αριστερά είναι ένας συνασπισμός τριών πολιτικών κομμάτων και το τέταρτο κομμάτι μας είναι τα κινήματα. Σεβόμαστε την αυτονομία τους και συνεργαζόμαστε μαζί τους. Πριν λίγες μέρες οργανώσαμε μαζί με μια σειρά κινημάτων μια μεγάλη κινητοποίηση ενάντια στην ΤΤΙΡ. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια μεγάλη αύξηση για την Ενωμένη Αριστερά. Που το αποδίδεις; Είμαστε μια πολιτική δύναμη που αγωνίζεται για την εργατική τάξη και κατά των καπιταλιστικών πολιτικών. Μετά τις εκλογές είμαστε στην αντιπολίτευση και συγκρουόμαστε με την νέα κυβέρνηση που εφαρμόζει μια ταξική πολιτική, με σκληρή λιτότητα, ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές. ∆ιεκδικούμε αναδιανομή του πλούτου, ζητάμε υψηλότερους φόρους για το κεφάλαιο, καθορισμό της ανώτατης διαφοράς μεταξύ του ελάχιστου και του μέγιστου μισθού έως 1:5 στο δημόσιο και 1:10 στον ιδιωτικό τομέα κλπ. Με λίγα λόγια, αγωνιζόμαστε για τις πολιτικές που είχαμε υποσχεθεί πριν από

Η κρίση στην Ευρωζώνη βαθαίνει. Μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, φαίνεται ότι έχουν προβλήματα. Τι βλέπεις να γίνεται; Πράγματι, η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει στην Ευρώπη. Νομίζω ότι οι νεοφιλελεύθεροι κατανοούν ελάχιστα την πολιτική κατάσταση. Ότι βλέπουν και ότι τους ενδιαφέρει είναι τα οικονομικά μεγέθη, αλλά παραμελούν για τις πολιτικές συνέπειες των πολιτικών τους. Και οι συνέπειες είναι ορατές, τουλάχιστον σε δύο επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο είναι το διακρατικό. Όπως βλέπουμε, η σχέση κέντρου και περιφέρειας δημιουργεί τις πρώτες σαφείς πολιτικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Πρόσφατα, η Ιταλία και η Γαλλία δηλώσαν ότι δεν θα υπακούσουν το δημοσιονομικό σύμφωνο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε άλλη επιλογή από το να τους επιτρέψει αυτήν την ανυπακοή προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση. Η σύγκρουση μπορεί να καθυστέρησε με αυτή την κίνηση, όμως είναι απλά θέμα χρόνου το πότε θα κλιμακωθεί και πάλι. Ένα παρόμοιο γεγονός έγινε στην Αυστρία, όπου ο πρωθυπουργός Βέρνερ Φάιμαν απάντησε στις απαιτήσεις της Ε. Ε. για λιτότητα λέγοντας «Είναι μια ενδιαφέρουσα επιλογή, αλλά σκεφτόμαστε διαφορετικά». Το άλλο, ακόμα πιο εκρηκτικό επίπεδο, είναι μεταξύ των κοινωνικών τάξεων στο εσωτερικό των χωρών. Οι άνεργοι στην Ε.Ε. είναι σχεδόν 30 εκατομμύρια, και το ένα πέμπτο του πληθυσμού ζει κάτω από όριο της φτώχειας. Όμως το αισιόδοξο που βλέπουμε είναι η άνοδος της αριστεράς σε αρκετές χώρες, όπως του ΣΥΡΙΖΑ, του Ποντέμος, της Ενωμένης Αριστεράς στην Σλοβενία. Θεωρώ ότι είναι θέμα χρόνου το πότε θα ισχυροποιηθούν οι αριστερές δυνάμεις και άλλων χωρών, για να τεθεί τέλος στην νεοφιλελεύθερη ατζέντα στην Ε. Ε. Όλοι λένε ότι το ζητούμενο είναι να μπει η Ευρώπη σε μια προοπτική ανάκαμψης. Ωστόσο, πολλές οικονομίες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του χρέους. Το χρέος δεν θα είναι πρόβλημα, εάν η Ε. Ε. έχει λειτουργούσα κεντρική τράπεζα. Μια κεντρική τράπεζα που θα παίζει τον ρόλο του δανειστή ως έσχατη ανάγκη, και θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να αναχρηματοδοτούν τα χρέη τους με πολύ χαμηλά επιτόκια. Είναι ένα ζητούμενο στο άμεσο μέλλον και ένα από τα πιο επείγοντα θέματα της κοινής πάλης της Αριστεράς στην Ευρώπη.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Νίκη της ακροδεξιάς και του ρατσισμού στη Ρώμη

Κλείνει Κέντρο Υποδοχής Μεταναστών σε υποβαθμισμένη περιοχή της ιταλικής πρωτεύουσας

Τορ Σαπιέντσα είναι μια υποβαθμισμένη συνοικία της Ρώμης: χώρος διακίνησης ναρκωτικών και πορνείας, το βράδυ γίνεται απαγορευμένη ζώνη για τους ίδιους τους κατοίκους της, που φοβούνται να κυκλοφορήσουν ασυνόδευτοι. Η κεντρική λεωφόρος που διασχίζει την περιοχή, η οδός Τζόρτζιο Μοράντι, είναι το πιο επικίνδυνο σημείο της, υπό τον έλεγχο του οργανωμένου εγκλήματος και των εμπόρων ναρκωτικών. Στη μέση της λεωφόρου άνοιξε το 2011, με πρωτοβουλία του κράτους και της ΜΚΟ «Το Χαμόγελο», ένα κέντρο υποδοχής για πρόσφυγες από εμπόλεμες ζώνες της Βόρειας Αφρικής και της Συρίας, που περιμένουν την έγκριση της αίτησης ασύλου τους. Φιλοξενεί 38 ενηλίκους και 45 ανηλίκους. Τους τελευταίους μήνες, μπροστά στην απροθυμία της πολιτείας να αντιμετωπίσει την εγκληματικότητα της περιοχής οι κάτοικοι της Τορ Σαπιέντσα συγκροτήθηκαν σε επιτροπές διαμαρτυρίας προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη.

Ανεξέλεγκτη κατάσταση

Ακολουθώντας πρακτικές που γνωρίσαμε και στη χώρα μας, οι ακροδεξιές οργανώσεις της Ρώμης (Casa Pound, Forza Nuova, κ.α.), εντάχθηκαν με οργανωμένα στελέχη τους στις επιτροπές κατοίκων, κατευθύνοντας τη διαμαρτυρία προς το κέντρο υποδοχής μεταναστών της περιοχής και μακριά από τα αιτήματα νομιμότητας που έπαιξαν κύριο ρόλο στην ίδρυση των επιτροπών. Αμφίβολη αφορμή στάθηκε η απόπειρα βιασμού κατά νεαρής

κοπέλας, όπου όμως, όπως το ίδιο το θύμα τόνισε επανειλημμένα, δεν ενεπλάκη σε καμία περίπτωση φιλοξενούμενος του ιδρύματος. Το επεισόδιο οδήγησε σε συγκρότηση πορείας για την απομάκρυνση των μεταναστών από την περιοχή, στοχοποιώντας έντεχνα το κέντρο υποδοχής. Το ίδιο βράδυ, ∆ευτέρα 11 Νοεμβρίου, συμμορίες επιτέθηκαν κατά του κέντρου, με πέτρες, ξύλα και αυτοσχέδιες κροτίδες και εκρηκτικούς μηχανισμούς, προξενώντας σοβαρές ζημιές στο εξωτερικό και το εσωτερικό του κτιρίου. Η κατάσταση έγινε ανεξέλεγκτη όταν ιδιοκτήτης καφενείου της περιοχής, το επόμενο πρωί, αποφάσισε να απαγορεύσει την είσοδο σε μετανάστες, προκαλώντας βίαιο διαπληκτισμό. Οι επιθέσεις κατά του κέντρου υποδοχής, που βρέθηκε κυριολεκτικά σε κατάσταση πολιορκίας, συνεχίστηκαν έτσι για τις επόμενες δύο μέρες, με την βία να κλιμακώνεται και να αναγκάζει τους τροφίμους και τους εργαζόμενους του ιδρύματος να οχυρώσουν τις εισόδους και τα παράθυρα με κρε-

Ο πρώτος αριστερός πρωθυπουργός στη Θουριγγία

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

ια το συντηρητικό Τύπο ήταν μια είδηση μάλλον δύσπεπτη και για να την χωνέψει κατέφυγε σε διάφορα πικρόχολα σχόλια. Όμως η πραγματικότητα, που συζητιέται από τα μέσα της περασμένης εβδομάδας είναι ότι για πρώτη φορά μετά από την πτώση του τείχους πριν από 25 χρόνια η Αριστερά θα ορκίσει πρωθυπουργό σε ένα ομόσπονδο κρατίδιο. Ο Μπόντο Ράμελο παρουσίασε στην Ερφούρτη, σε ένα κείμενο 110 σελίδων την προγραμματική συμφωνία μεταξύ της Linke, του SPD και των Πρασίνων για το σχηματισμό κυβέρνησης στην Θουριγγία και μια σημαντική σελίδα γύρισε στην πολιτική ιστορία της χώρας. Ή μάλλον θα γυρίσει αν η υποψήφια κυβέρνηση καταφέρει να πάρει και την ψήφο εμπιστοσύνης στις 5 ∆εκεμβρίου.

Ικανός να υπερβαίνει εμπόδια

Οι Χριστιανοδημοκράτες, που έχασαν για πρώτη φορά το συγκεκριμένο κρατίδιο έκαναν φυσικά λόγω για «κενότητα προγράμματος», αλλά η αλήθεια είναι ότι το πρόγραμμα των τριών κομμάτων έχει πάρα πολλούς νεωτερισμούς σε σχέση με το παρελθόν, θέλοντας ακριβώς να δείξει ότι ένας άλλος δρόμος διακυβέρνησης είναι εφικτός και στη Γερμανία. Κάτι που δεν θα είναι εύκολη υπόθεση αφού, για παράδειγμα, οι εξαγγελίες για νέες κοινωνικές παροχές συνοδεύονται από τη δέσμευση για μη δημιουργία νέων ελλειμμάτων. Κα-

βάτια και έπιπλα, ανυπεράσπιστοι απέναντι στο πλήθος παρά την παρουσία στο χώρο ισχυρών δυνάμεων της αστυνομίας. Έπειτα από τρεις μέρες έντασης η πολιτεία, με μια πρωτοφανή κίνηση, επέλεξε να υποχωρήσει στο αίτημα, μεταφέροντας τους 45 ανηλίκους σε αντίστοιχο ίδρυμα άλλης περιοχής και ανακοινώνοντας παράλληλα την πρόθεση να κλείσει το κέντρο υποδοχής μέσα στο επόμενο διάστημα, κάτι που η ακροδεξιές οργανώσεις και οι επιτροπές κατοίκων δεν δίστασαν να χαρακτηρίσουν ως νίκη. Η ευθύνη για την απόφαση αυτή παραμένει ακόμα και σήμερα ορφανή του εμπνευστή της, καθώς ο δήμαρχος της Ρώμης, του ∆ημοκρατικού Κόμματος, και το Υπουργείο Εσωτερικών αλληλοκατηγορούνται για την πρωτοβουλία.

«Να πας να πολεμήσεις»

Η παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας και των θεσμών, που μέχρι εκείνη την στιγμή απέφευγαν επιμελώς κάθε είδος προσωπικής εμπλοκής στην κα-

θόλου εύκολη υπόθεση δεν θα είναι και η αναμόρφωση της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος, των μυστικών υπηρεσιών δηλαδή, που μέχρι πρότινος αντιμετώπιζαν την Αριστερά ως απειλή για την κρατική ασφάλεια. Όμως, ο Μπόντο Ράμελο απέδειξε, όπως έγραψαν κάποιοι ότι είναι ικανός να υπερβαίνει τα εμπόδια και ελπίζει ότι θα μπορέσει να αλλάξει το πολιτικό κλίμα στη χώρα, έχοντας έστω και μια μόνο έδρα πλειοψηφία στην τοπική Βουλή. ∆έχτηκε να δώσει τρία υπουργεία στους σοσιαλδημοκράτες, όσα θα πάρει δηλαδή και το κόμμα του με ποσοστό υπερδιπλάσιο, ενώ ο μικρότερος εταίρος, οι Πράσινοι κέρδισαν δύο θέσεις στο κυβερνητικό σχήμα. Τυπικά, πάντως, υπάρχουν κάποια εμπόδια ακόμα, αφού μόνο το SPD έχει κάνει μέχρι τώρα δημοψήφισμα παίρνοντας την έγκριση της κομματικής βάσης για αυτό τον πρωτόγνωρο συνασπισμό. Κυβερνήσεις της Αριστεράς με τους Σοσιαλδημοκράτες είχαν υπάρξει και στο παρελθόν, αλλά με τους τελευταίους να είναι εκείνοι που όρισαν τον πρωθυπουργό. Πάντως οι σοσιαλδημοκράτες σχολίαζαν ότι το πρόγραμμά τους αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά της τριμερούς συμφωνίας και αυτό για ένα κόμμα που πήρε μόλις 12,4% στις εκλογές δεν είναι καθόλου άσχημο.

Η Αριστερά μπορεί να ελπίζει

Αν και υπάρχουν λοιπόν ακόμα κάποια τυπικά εμπόδια να ξεπεραστούν, ορισμένοι άρχισαν να συζητούν για το ενδεχόμενο η εξέλιξη αυτή να αποτελέσει τον προάγγελο για τον σχηματισμό μιας τέτοιας κεντροαριστερής κυβέρνησης και σε εθνικό επίπεδο μετά τις εκλογές του 2017. Προφανώς είναι νωρίς για να εκτιμηθεί κάτι τέτοιο. Αλλά το ερώτημα είναι αν υπάρχει η διάθεση για μια τέτοια συζήτηση, χωρίς προκαταβολικούς αποκλεισμούς. Οι μόνοι, που φρόντισαν να προειδοποιήσουν ότι τα πράγματα εκεί θα είναι πολύ διαφορετικά, ήταν οι Πράσινοι από τα κεντρικά του Βερολίνου, οι οποίοι δια στόματος του Τζεμ Ετζντεμιρ υποστήριξαν ότι οι διαφορές στην εξωτερική πολιτική και σε άλλους τομείς κάνουν μάλλον απίθανη μια τέτοια

τάσταση, έγινε αισθητή την επομένη της απόφασης, όταν στελέχη κάθε κόμματος και παράταξης άρχισαν να συρρέουν στον χώρο, εκτιμώντας λανθασμένα ότι μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για δηλώσεις συμπαράστασης στους… κατοίκους. Η καθυστερημένη έλευση του δημάρχου και άλλων κυβερνητικών στελεχών πυροδότησε αντίθετα μια μέρα απόλυτου χάους στην συνοικία, με πολιτικούς να διαφεύγουν όπως- όπως από την περιοχή, κυνηγημένοι από μια θύελλα σφυριγμάτων και αποδοκιμασιών, ενώ, εντείνοντας το κλίμα τραγικού παραλογισμού, οι ανήλικοι που λίγες ώρες πριν είχαν εκδιωχθεί αβοήθητοι, επέστρεφαν τώρα στον χώρο, έχοντας δραπετεύσει από την νέα τους στέγη, παρακαλώντας μάταια τους κατοίκους και την διεύθυνση του ιδρύματος να γίνουν και πάλι δεκτοί στο κέντρο της Τορ Σαπιέντσα. Ενδεικτικά αναφέρεται, ως δείγμα της ατμόσφαιρας, το πρωτάκουστο επιχείρημα κατοίκου σε λογομαχία με νεαρό μετανάστη: «αν στην χώρα σου έχεις πόλεμο, να πας να τον πολεμήσεις, όπως κάναμε εμείς οι Ιταλοί με τους δικούς πολέμους». Επιβεβαιώνοντας την πρόθεση να κλείσει το κέντρο οι κρατικοί φορείς πέτυχαν μια προσωρινή εξομάλυνση της κατάστασης, χαρίζοντας μια ακόμη επιτυχία στην άνοδο του ευρέος ξενοφοβικού μετώπου που συγκροτείται στην Ιταλία υπό την αιγίδα της Λίγκας του Βορρά και του ηγέτη της, Ματέο Σαλβίνι, πρωταγωνιστή το τελευταίο δίμηνο σε όλη την Ιταλία πλήθους ρατσιστικών εκδηλώσεων κατά τσιγγάνων και μεταναστών. Πιέτρο Ραντίν

εξέλιξη. Για τους Πράσινους σε ομοσπονδιακό επίπεδο, που έχουν μεταλλαχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα «μεσοαστικό» κεντρώο κόμμα είναι προφανές ότι η ταύτιση με την Αριστερά μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ειδικά τώρα που η εξαφάνιση των Φιλελευθέρων τους αφήνει περιθώρια για να ψαρέψουν κυρίως προς τα δεξιά τους. Σε κάθε περίπτωση αν τελικά σχηματιστεί αυτή η κυβέρνηση θα έχει συμβεί κάτι πολύ σημαντικό, αφού θα είναι δύσκολο να συνεχιστεί η τακτική «ποινικοποίησης» της Αριστεράς από ορισμένους, που επιμένουν να την παρουσιάζουν ως τον αποκλειστικό και αποκρουστικό απόγονο του ανατολικογερμανικού καθεστώτος. Ήταν χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο η «σοσιαλδημοκρατική» Die Zeit ειρωνευόταν την Πέμπτη το βράδυ τους κινδυνολόγους: «Με βάση τις προβλέψεις ορισμένων και από το χώρο της οικονομίας θα μπορούσες να σχηματίσεις την εντύπωση ότι στην Θουριγγία θα κόψουν το ρεύμα και το νερό, θα κλείσουν πάλι τα σύνορα, θα εισάγουν δικό τους νόμισμα και θα υποχρεώσουν σε καταναγκαστική εργασία στη βαριά βιομηχανία όλους τους πολίτες μεταξύ 14 και 75 ετών». Αυτού του τύπου η επιχειρηματολογία, που συχνά ως τώρα αρκούσε ως αφελές αλλά αποτελεσματικό όπλο στην φαρέτρα της χριστιανοδημοκρατίας, έχει πλέον ξεφτίσει και η Αριστερά μπορεί να ελπίζει ότι και οι αντίπαλοί της θα υποχρεωθούν να την αντιμετωπίζουν πολιτικά και όχι με παραμύθια για δράκους. Αυτή και μόνο είναι μια σημαντική κατάκτηση.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

«Κουράστηκα να φοβάμαι»

στα δίκτυα του κόσµου

ΟΙ 43 ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ www.elsiam.org

Εκπαίδευση για την απελευθέρωση

Αψηφώντας τις απειλές  και τις συλλήψεις πολλών μελών της, συνεχίζεται ο

αγώνας της μαθητικής οργάνωσης «Εκπαίδευση για την απελευθέρωση», ενάντια στους κανόνες που επέβαλε τον Σεπτέμβριο η χούντα της Ταϊλάνδης στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ανάμεσα στα υπόλοιπα, απαγορεύεται κάθε πολιτική συζήτηση στους καθηγητές, επιβάλλεται στους μαθητές η απομνημόνευση των 12 «αξιών» που εξυμνούν το καθεστώς, καταργείται από τα βιβλία της ιστορίας κάθε αναφορά στο όνομα του εξόριστου πρώην πρωθυπουργού Τακσίν Σιναουάτρα, κλπ. www.13eflac.org

Σώμα και κοινωνικές σχέσεις

Με το σύνθημα «για την απελευθέρωση των σωμάτων μας», ξεκίνησε χτες και ολοκληρώνεται την Τρίτη στην Λίμα η φεμινιστική συνέλευση των γυναικών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Έχοντας ως αφετηρία το γεγονός ότι το σώμα παράγεται και μετασχηματίζεται από τις κοινωνικές σχέσεις, στην πρωτοβουλία συμμετέχουν χιλιάδες γυναίκες με στόχο να δημιουργηθεί ένας χώρος που θα προωθήσει τον διάλογο, αναδεικνύοντας την σχέση της πατριαρχικής και αποικιοκρατικής κοινωνίας με την νεοφιλελεύθερη οικονομία και την καπιταλιστική κυριαρχία.



www.volkstrauertag-abschaffen.tk

Ενάντια στην λήθη

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν την Κυρια κή σε διάφορες γερμανικές

πόλεις οι δράσεις ενάντια στην λεγόμενη Ημέρα Μνήμης, που γιορτάζεται κάθε χρόνο για να τιμηθούν οι νεκροί των δύο παγκοσμίων πολέμων. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από ακτιβιστές της ριζοσπαστικής αριστεράς και της αυτονομίας για να αναδειχτούν οι σκοτεινές πτυχές της επίσημης ιστορίας και να τονιστεί το αυτονόητο: ότι ο αγώνας ενάντια στην Ημέρα Μνήμης είναι ένας αγώνας ενάντια στην λήθη, την κυρίαρχη εκδοχή της συμφιλίωσης και τον ναζισμό. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Του Νίκου Σερβετά

ταν τον Απρίλιο η κυβέρνηση του Μεξικού νομιμοποίησε τη λειτουργία ιδιωτικών ένοπλων ομάδων, αναγνωρίζοντας με έμμεσο τρόπο ότι η αστυνομία και ο στρατός της χώρας δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα καρτέλ και το οργανωμένο έγκλημα, πολλοί ήταν εκείνοι, ειδικά σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, που εκτιμούσαν ότι «τώρα η βία θα φθάσει στο αποκορύφωμα της». Είναι προφανές ότι ιδιωτικές ένοπλες ομάδες δεν μπορούν να οργανώσουν οι μικρές κοινωνίες που πλήττονται από τις παράνομες συμμορίες και δεν μπορεί να προστατεύσει η αστυνομία και ο στρατός. Ένοπλες ιδιωτικές ομάδες μπορούν να συγκροτήσουν μόνον το οργανωμένο έγκλημα και τα καρτέλ. Και τις έχουν συγκροτήσει εδώ και πολλά χρόνια, απλώς τώρα η κυβέρνηση τις νομιμοποίησε. Νομιμοποίησε, ουσιαστικά, τον ιδιωτικό στρατό όσων ελέγχουν περιοχές όπως το Γκερέρο, όπου στις αρχές το μήνα σημειώθηκε το πιο πρόσφατο από τα κρούσματα βίας που με αυξανόμενο ρυθμό σημειώνονται στο Μεξικό.

Ναρκωτικά και χρυσός

Το Γκερέρο είναι μία από τις πιο φτωχές, αν όχι η πιο φτωχή επαρχία της χώρας. Εκεί, όμως, καλλιεργείται το 90% της αμαπόλα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή της ηρωίνης, καθώς και ένα μεγάλο μέρος από την μαριχουάνα που εξάγεται από το Μεξικό. Εκεί, επίσης, γίνεται η εξόρυξη της μεγαλύτερης ποσότητας χρυσού. Αυτοί οι δύο λόγοι ερμηνεύουν το γιατί στην περιοχή, εκτός από τη φτώχια, βρίσκει κανείς και τις πιο οργανωμένες ένοπλες ομάδες που δρουν υπέρ των μεγάλων καρτέλ, τα οποία ελέγχουν όχι μόνον τους εργάτες που δουλεύουν στις φυτείες και στα ορυχεία, αλλά και την αστυνομία, τους πολιτικούς, όλους τους θεσμούς, σπέρνοντας τρόμο στους κατοίκους. Πώς θα μπορούσε, μέσα σ’ αυτό το κλίμα, να γίνει ανεκτό μιά χούφτα φοιτητές παιδαγωγικών ακαδημιών -παιδιά φτωχών αγροτικών οικογενειών που σπουδάζουν στην Αγιοτζινάπα για να γίνουν δάσκαλοι στα χωριά τους- να διαδηλώνουν στη μνήμη άλλων φοιτητών που ζητούσαν «δικαιοσύνη»; «Βασικός άξονας της λογικής τους, είναι ότι τέτοια κρούσματα πρέπει να ‘εξαφανίζονται’ πριν πολλαπλασιαστούν. Nα μην δημιουργούνται νέοι Ninios He-

Πάνω από 60.000 νεκροί και 30.000 αγνοούμενοι είναι τα θύματα του πολέμου των καρτέλ στο Μεξικό, μία χώρα με τους πιο διεφθαρμένους κρατικούς μηχανισμούς του κόσμου. Περισσότεροι άνθρωποι εξαφανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν, τα τελευταία 10 χρόνια, απ’ ότι το σύνολο των αγνοουμένων και δολοφονημένων στη Χιλή και την Αργεντινή, όταν οι δύο χώρες είχαν δικτατορία. roes», αναφέρει ο αρθρογράφος Αντζελ Αλαρκόν, στην στήλη του στην Plumas Libres. Έτσι κι αλλιώς κανένας κρατικός έλεγχος δεν πρόκειται να τους αγγίξει ποτέ: Από τους περίπου 30.000 εξαφανισθέντες των τελευταίων 10 χρόνων, οι αρχές δεν έχουν εξετάσει ούτε καν 300 υποθέσεις και απ’ αυτές ούτε μία δεν έχει εξιχνιαστεί.

Φαύλος κύκλος

Ο κύκλος της βίας στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής αποτελεί, εδώ και πολλά χρόνια, πεδίο κοινωνιολογικής μελέτης σε αρκετές πανεπιστημιακές σχολές του κόσμου. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις περισσότερες απ’ αυτές τις μελέτες ο κύκλος αυτός ορίζεται από τα σημεία: Κοινωνική ανισότητα, λαϊκή δυσαρέσκεια, αντιδράσεις, ανάγκη καταστολής, έξοδα κατασταλτικών μηχανισμών εις βάρος των κοινωνικών δαπανών, κοινωνική ανισότητα. Το «Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα» βρίσκεται στην κυβέρνηση του Μεξικού τα 4 τελευταία χρόνια. Επανήλθε στη θέση που βρισκόταν επί 70 ολόκληρα χρόνια και αφού μεσολάβησε 12ετής διακυβέρνηση από το «Κόμμα Εθνικής ∆ράσης». Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι, ανεξαρτήτως του τίτλου του, ένα κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία για τόσο πολύ καιρό φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη και για τις κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν στη χώρα και για τη βία που επικρατεί. Πρόκειται για ένα ολόκληρο σύστημα που κυβερνά τη χώρα, τμήμα του

οποίου είναι και η κυβέρνηση. Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας, που αναγκάστηκε να διατάξει η κυβέρνηση για την τύχη των 43 αγνοουμένων, ανώτατος δικαστικός απέφυγε να απαντήσει σε ερωτήσεις περί διαπλοκής, κυβερνητικών ευθυνών και σχέσεων της αστυνομίας με το παρακράτος λέγοντας: «Τελειώσαμε, κουράστηκα». Η απάντηση του παραφράστηκε από τους διαδηλωτές και έγινε σύνθημα: «Κουράστηκα να φοβάμαι». Την Πέμπτη συμπληρώθηκαν 104 χρόνια από την Ανεξαρτησία του Μεξικού, αλλά η κυβέρνηση της χώρας δεν επέτρεψε να γίνουν οι προγραμματισμένοι εορτασμοί, καθώς φοβόταν τις μαζικές αντιδράσεις που μπορούσαν να ξεσπάσουν με αφορμή το πρόσφατο κρούσμα βίας. Παρ’ όλα αυτά δεν τις απέφυγε. Μεγάλες διαδηλώσεις, ειδικά στην Πόλη του Μεξικού, δημόσιες δηλώσεις προσωπικοτήτων και εκπροσώπων κοινωνικών φορέων, δείχνουν ότι το πρόσφατο φρικιαστικό γεγονός μπορεί να αποτελέσει οριακό σημείο ώστε να αφυπνιστούν συνειδήσεις και να δημιουργηθούν αντιδράσεις, οι οποίες θα μπορέσουν να σπάσουν τον κύκλο του αίματος. Γεγονός είναι ότι, από τις αρχές του μήνα, 43 άνθρωποι έχουν εξαφανιστεί και οι διαδηλωτές στο Μεξικό βροντοφωνάζουν, «τους πήρατε ζωντανούς, θα τους παραδώσετε ζωντανούς». Η έως τώρα εμπειρία δείχνει, όμως, ότι σ’ αυτή την περίπτωση κάτι τέτοιο είναι περισσότερο ευχή παρά ελπίδα.

Τα πρόσφατα γεγονότα

ην μνήμη των διαδηλωτών που δολοφονήθηκαν από την αστυνομία, τις παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968, ήθελαν να τιμήσουν φοιτητές στην πολιτεία Γκερέρο, όταν ήρθαν αντιμέτωποι με αστυνομικές δυνάμεις οι οποίες, ενεργώντας κατ’ εντολή της κυβέρνησης, προσπάθησαν να τους σταματήσουν. Στις συμπλοκές σκοτώθηκαν έξι φοιτητές, πάνω από 50 τραυματίστηκαν και συνελήφθησαν 43 άτομα. Η τύχη αυτών των 43, που φαίνεται ως η κορυφή του παγόβουνου στην κοινωνία της χώρας, έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, έχει γίνει αιτία να οργανωθούν πλήθος διαδηλώσεων και διαμαρτυριών και έχει φέρει κρίση στην κυβέρνηση, η οποία αρχικά αντέδρασε υποτιμώντας το γεγονός και δείχνοντας με τον τρόπο αυτό τον αυταρχισμό της και την αδιαφορία της, τόσο για τις συνθήκες που ζει η μεγαλύτερη μερίδα των κατοίκων της χώρας όσο, ακόμα, και για τις ανθρώπινες ζωές. Σύμφωνα με δημοσιεύματα που στηρίζονται σε μαρτυρία ενός ακτιβιστή ιερέα, αλλά δεν έχουν επιβεβαιωθεί και αρνούνται να αποδεχθούν οι συγγενείς των 43, η αστυνομία παρέδωσε τους συλληφθέντες σε ομάδα οργανωμένων παρακρατικών προκειμένου να τους «εξαφανίσει». Αυτοί, εφαρμόζοντας μία από τις συνηθισμένες πρακτικές τους, έκαψαν και πέταξαν ό,τι απέμεινε σε ένα ποτάμι. Λόγω της κατακραυγής και των μαζικών διαδηλώσεων η κυβέρνηση διέταξε να γίνει έρευνα αλλά επειδή δεν μπορούν να βρεθούν πτώματα δεν μπορεί να γίνει και εξέταση DNA για να επιβεβαιωθεί η μαρτυρία του ιερέα.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ Ι∆ΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Στις χώρες της Ευρώπης σχεδόν παντού το τελευταίο διάστημα ξεδιπλώνονται μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις. Μετά τις κινητοποιήσεις στην Ισπανία, την Πορτογαλία, τη μεγάλη κινητοποίηση στην Ιταλία τη Γαλλία, απεργιακές κινητοποιήσεις ξεκίνησαν σε Βέλγιο, Αγγλία, αλλά και τη Γερμανία. Παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μαζική συμμετοχή των εργαζομένων, την αλληλεγγύη και τη διάρκεια του αγώνα. Οι κυβερνήσεις, για να αντιμετωπίσουν τα δίκαια αιτήματά τους, καταφεύγουν σε μέτρα που δεν έχουν καμία σχέση με τη δημοκρατική νομιμότητα.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η μάχη των σιδηροδρόμων

Μια ιστορική απεργία που έχει συνέχεια ΒΕΛΓΙΟ

Η απεργία της 6ης Νοεμβρίου συνεχίζει να προκαλεί έντονες συζητήσεις στο Βέλγιο. Γιατί ήταν μια από τις μεγαλύτερες απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και των συνδικάτων μετά το 1986. Πάνω από 120.000 εργαζόμενοι βγήκαν στους δρόμους της βελγικής πρωτεύουσας, για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους στην πολιτική της λιτότητας, των περικοπών στο δημόσιο τομέα, των ιδιωτικοποιήσεων και την κατάργηση των κοινωνικών δικαιωμάτων στην εργασία, την κοινωνική πρόνοια και την παιδεία. Γι’ αυτό εξάλλου είχαν βγει στους δρόμους οι φοιτητές με κεντρικό σύνθημα «Όχι παιχνίδι με τη ζωή μας». Σ’ αυτή την «ιστορική κινητοποίηση», όπως υποστηρίζουν οι συνδικαλιστές καθοριστικός ήταν ο ρόλος των σιδηροδρομικών που ξεκίνησαν πολύ νωρίς τις κινητοποιήσεις τους υπερβαίνοντας τις κεντρικές συνδικαλιστικές οργανώσεις, τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Βελγίου και τα

ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Χριστιανοδημοκρατικά Συνδικάτα, που ενώ κρατούσαν στάση αναβλητικότητας, τελικά αναγκάστηκαν να αλλάξουν τακτική. Τάχθηκαν αλληλέγγυες με τους οδηγούς των τρένων. Τα μέτρα που προτίθεται να πάρει το 2015 η κυβέρνηση του Σαρλ Μισέλ, θα έχουν οδυνηρές συνέπειες για τους εργαζόμενους. Με την κατάργηση της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των αποδοχών (το Βέλγιο είναι μια από τις λίγες χώρες που διατηρούν το μέτρο αυτό), θα μειωθεί η αγοραστική δυνατότητα των εργαζομένων. Επίσης, μεγάλο πλήγμα θα είναι για όλους η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από το 65ο στο 67ο έτος. Η κινητοποίηση αυτή ανησύχησε την κυβέρνηση που μελετάει αντεργατικά μέτρα. Οι εργαζόμενοι, ωστόσο, θα συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις με κυλιόμενες περιφερειακές απεργίες και γενική απεργία στις 15 ∆εκεμβρίου.

500.000 εργαζόμενοι στην Υγεία στους δρόμους

Μεγάλη Βρετανία γνώρισε κι εκείνη το τελευταίο διάστημα μια μεγάλη κινητοποίηση. Μετά τις φοιτητικές διαδηλώσεις στις αρχές του φθινόπωρου, που επανήλθαν στις αρχές της εβδομάδας με βασικό σύνθημα τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της παιδείας, ακολούθησε η μαζική απεργία των 500.000 εργαζομένων στον τομέα της υγείας και, τέλος, η γενική απεργία που κήρυξε η Συνομοσπονδία Βρετανικών Συνδικάτων (TUC). Μια απεργία που πήραν μέρος εκπαιδευτικοί, σιδηροδρομικοί, πυροσβέστες, εργαζόμενοι στην υγεία… Τα βρετανικά συνδικάτα υποστηρίζουν ότι πρέπει να μπει τέρμα στο πάγωμα των μισθών που επιβλήθηκε το 2008. Η Τράπεζα της Βρετανίας εκτιμά ότι οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 10%, ενώ τα κέρδη έχουν αυξηθεί κατά 29%. Αυτή η κατάσταση δεν εμπόδισε τον Ντέιβιντ Κάμερον να πει ότι «βρισκόμαστε όλοι στην ίδια βάρκα». Ο Ντέιβ Πρέντις, ηγετικό στέλεχος των συνδικάτων σχολιάζει: «Πρόκειται για ταξική πάλη, όχι για μια ιδεολογική συζήτηση. Είναι μια πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι» και συνεχίζει: «Η κατάσταση αυτή μας παραπέμπει στα γραφτά του Ένγκελς και Ντίκενς. Πρόκειται για την ιστορία δύο εθνών: στο ένα ρέει άφθονη η σαμπάνια για τους τραπεζίτες και στο άλλο ο κόσμος αγωνίζεται για να κερδίσει ένα κομμάτι ψωμί». Η πολιτική Κάμερον είναι ιδιαίτερα ανησυχητική στον τομέα της υγείας με τις ιδιωτικοποιήσεις των νοσοκομείων. Ήδη οι παρεχόμενες υπηρεσίες από τις αυτόνομες μονάδες υγείας που έχουν περάσει σε ιδιώτες, αποτελούν ανθρωπιστικό σκάνδαλο. Στο Στάνφορντ 1.200 ασθενείς έχασαν τη ζωή τους στο διάστημα 20052008 λόγω της ανεπάρκειας της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας. ∆εν είναι τυχαία που κατέβηκαν στους δρόμους 500.000 εργαζόμενοι μετά από 32 χρόνια. Στην απεργία πήραν μέρος όλοι οι εργαζόμενοι, επιστημονικό και εργατικό δυναμικό που βιώνουν την πολιτική της λιτότητας και της μείωσης των δημόσιων δαπανών. Ο αγώνας των εργαζομένων στην υγεία είχε θετική απήχηση στην κοινή γνώμη (τα 2/3 των Βρετανών θεώρησαν θετική την απεργία) και θα έχει συνέχεια. Μ. Κοβάνης

τη Γερμανίαμ οι αλλεπάλληλες απεργιακές κινητοποιήσεις του προσωπικού της Deutshe Bahn (DB) με επικεφαλής τα συνδικάτα των μηχανοδηγών (GDL), που ξεκίνησαν από τις αρχές του φθινόπωρου, είχαν σαν συνέπεια να παραλύσουν το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Οι απεργοί πρόβαλαν το αίτημα υπογραφής της συλλογικής σύμβασης, διεκδικώντας αύξηση 5% στους μισθούς, μείωση των ωρών εργασίας από 39 σε 37 ώρες την εβδομάδα. Η διοίκηση της DB από την αρχή έθεσε ως προαπαιτούμενο να μη συμπεριληφθούν στη διαπραγμάτευση όλοι οι εργαζόμενοι, αλλά μόνο οι μηχανοδηγοί. Το συνδικάτο όμως των μηχανοδηγών έκανε ένα τεράστιο βήμα, αφήνοντας πίσω του τις συντεχνιακές λογικές. Επέμενε στη θέση της ενιαίας διαπραγμάτευσης όχι μόνο για τους 20.000 μηχανοδηγούς, αλλά και τις 17.000 εργαζόμενους στους σταθμούς της DB. Η στάση αυτή του συνδικάτου των μηχανοδηγών GDL προκάλεσε εντάσεις. Η εργοδοσία και τα μίντια στράφηκαν εναντίον του συνδικάτου, κατηγορώντας το για την ταλαιπωρία που υφίστανται οι «χρήστες» και τις τεράστιες ζημιές της οικονομίας, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των εμπορευμάτων και αγαθών μεταφέρονται με τους σιδηρόδρομους. Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ βγήκε την ώρα που άρχιζαν οι πανηγυρισμοί για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, να κατηγορήσει δημόσια – για πρώτη φορά– τους μηχανοδηγούς που επέμεναν στην απεργία τους. «Παρατηρούμε», είπε, «μια τάση των μικρών συνδικάτων να απεργούν με συνέπεια να υπάρχουν σοβαρές ζημιές». Και συνέχισε: «Αποφασίσαμε να αλλάξουμε το νόμο για τη διαπραγμάτευση της συλλογικής σύμβασης». Με την παρέμβασή της αυτή η καγκελάριος κήρυξε έτσι επίσημα τον πόλεμο κατά των σιδηροδρομικών. Μια απεργία για την υπογραφή της συλλογικής σύμβασης εξελίχθηκε σε πολιτική σύγκρουση. Ο υπουργός Οικονομικών, σοσιαλδημοκράτης Σίγκμαρ Γκάμπριελ, μίλησε «για καταχρηστική απεργία» και η επίσης σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εργασίας Άντρεα Ναλς επιφορτίστηκε με το καθήκον να επαναφέρει βελτιωμένο το νόμο για τον περιορισμό της απεργίας, που είχε καταργηθεί το 2010 ως αντισυνταγματικός. Στο νόμο αυτό στηρίχθηκε η εργοδοσία, η οποία επιχείρησε να προκαλέσει μια απόφαση απαγόρευσης της απεργίας καταφεύγοντας στο διαιτητικό δικαστήριο της Φραγκφούρτης. Το δικαστήριο όμως αναγνώρισε «το δικαίωμα του συνδικάτου GDL μηχανοδηγών να διαπραγματευτεί και για τα μέλη του που δεν είναι μηχανοδηγοί». Η δικαστής Ούζουλα Σμιτ εκτίμησε ότι «οι διεκδικήσεις των συνδικάτων είναι δίκαιες» και ακόμα ότι «οι παρενοχλήσεις λόγω των απεργιών δεν είναι δυσανάλογες» με τις ζημιές που επικαλείται προφανώς η εργοδοσία. Με την απόφαση αυτή υποτίθεται πως θα άλλαζε η συμπεριφορά των εμπλεκόμενων στη διαμάχη. Το συνδικάτο GDL διέκοψε την απεργία του στις 8/11/11 που είχε ξεκινήσει στις 6 για να γυρίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Τα μίντια είχαν άλλη άποψη και επιτέθηκαν αυτή τη φορά κατά του προέδρου του συνδικάτου Κλάους Βεζέλσκι συκοφαντώντας τον. Η επίθεση αυτή πέρα από κάθε δεοντολογία προκάλεσε την έντονη αντίδραση συναδέλφων του από τις άλλες ομοσπονδίες IGM, Verdi κ.λπ., οι οποίοι βρέθηκαν στο πλευρό του πραγματοποιώντας πορεία διαμαρτυρίας στις 10 Νοεμβρίου στο Βερολίνο, ενώ διαρκούσαν οι γιορτές για την πτώση του Τείχους. Από την ημέρα αυτή έχει εκδηλωθεί ένα κίνημα συμπαράστασης προς το Συνδικάτο GDL στη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Χρειάζεται επειγόντως να συμπυκνώσουμε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ σε μια κατανοητή αφήγηση με μέριμνα για την πολιτική μας ηγεμονία σε μακρά χρονική περίοδο. Η αποτύπωση της είναι η σύλληψη της κοινωνίας ως παραγωγός της αυτοπραγμάτωσής της.

Για μια νέα μεταπολίτευση της χειραφέτησης Τ

ο δεδομένο της επόμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ οι μόνοι που το αρνούνται είναι αυτοί που κυβερνούν σήμερα. Μετά την ανακοίνωση του οικονομικού προγράμματος στη Θεσσαλονίκη η εικόνα της κυβερνησιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανέλθει δημοσκοπικά. Ο συνδυασμός επιβολής του ΕΝΦΙΑ και αποτυχημένων επικοινωνιακών πολιτικών της κυβέρνησης έτσι ώστε να εντυπωθεί στην κοινή γνώμη πως φεύγουμε από το μνημόνιο, σταθεροποίησαν την αξιωματική αντιπολίτευση σε υψηλή διαφορά και με προοπτική αυτοδυναμίας. ∆υστυχώς όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την πολιτική ηγεμονία.

Παρελθόν και μέλλον

Flashback: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξελέγη πρωθυπουργός το 1974 με ποσοστό 54%. Το 1977 εξελέγη και πάλι με ποσοστό 42%. Στη διάρκεια των 7 περίπου χρόνων η κυβέρνησή του εν γένει δεν είχε την πολιτική ηγεμονία. Αυτό τον έσερνε διαρκώς σε πολιτικές θέσεις διαφορετικές από αυτές που θα ήθελε: κρατικοποιήσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων και τραπεζών, αποχώρηση από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ κλπ. Στην πρώτη αυτή επταετία μεγάλες μερίδες υποτελών διαμόρφωσαν μαζικές διεκδικητικές στρατηγικές για την ανάταξη των όρων αναπαραγωγής της ζωής τους. Flashforward: Ο Αλέξης Τσίπρας εκλέγεται πρωθυπουργός τον Μάρτη του 2015 με οριακή αυτοδυναμία. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα από τα δεξιά του εισέρχονται σε βαθιά κρίση από την οποία δεν συνέρχονται σύντομα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς κατανοεί τις αναμονές της ελληνικής κοινωνίας. Το πολιτικό κεφάλαιο της κυβέρνησης μεγαλώνει, εφόσον οι πολίτες δίνουν το περιθώριο, βλέποντας αλλαγές που βελτιώνουν τη ζωή τους. Παράλληλα, η κοινωνική κίνηση ατροφεί, ενσωματώνεται, αναδιατάσσεται. Η κατανόηση μιας άλλης προοπτικής δεν υφίσταται και η ελληνική κοινωνία βυθίζεται στη μακαριότητα της ανάθεσης στον ηγεμόνα. Ο ηγεμόνας κρατικοποιείται, ξεμένει από την έλλειψη δυναμικής μιας συνεκτικής αφήγησης που να εμπνέει.

Τι συμβαίνει

Η προσαρμογή της Αριστεράς στο ρεαλιστικό πολιτικό παιχνίδι σταματά να τρομάζει τους πολίτες που δεν έχουν σχέση με τη μεταχείριση ενός ριζοσπαστικού πολιτικού λόγου. Αυτό βοηθά την αξιωματική αντιπολίτευση να αναδεικνύει το αληθές, πως δεν είναι μπαμπούλας, αλλά μια ώριμη επιλογή που μπορούν να στηρίξουν πολλοί. Ταυτόχρονα, το ξόδεμα πόρων για να γίνει κατανοητή αυτή ακριβώς η εικόνα, στερεί τις λιγοστές οργανωμένες δυνάμεις που έχουν λόγο στην συναπόφαση από πιο δημιουργικές εργασίες που έχουν μεσοπρόθεσμο ορίζοντα: Α. Την οργανωτική ανασύνταξη του κόμματος ΣΥΡΙΖΑ που λειτουργεί περίπου με το 1/3 των εγγεγραμμένων μελών του. Μια τέτοια οργανωτική υλικότητα θα αποδώσει ασύνταχτες ενσωματώσεις στον κρατικό μηχανισμό που σύντομα θα απορροφηθούν στην διεκπεραίωση, την καλύτερη γραφειοκρατία, την διανομή ρόλων ανάλογα με τον εσωκομματικό συσχετισμό δύναμης. Β. Την προγραμματική εγρήγορση. Η διαρκής παρακολούθηση των εξελίξεων και ερευνών που έχουν παραχθεί, η εκπόνηση εμπνευσμένων, κοστολογημένων όσο και πολύπλευρων σχεδιασμών για το τοπικό, το περιφερειακό, το εθνικό, το διεθνικό, καθώς και για όλες τις υπόλοιπες θεματικές (εργασιακό, ασφαλιστικό, φορολογικό, πολιτισμός, αθλητισμός κλπ.) είναι λειτουργία που δεν συμβαίνει επαρκώς, παρά μόνο όταν η συγκυρία πιέζει. Είναι προφανές πως τα δυο προβλήματα συνδέονται μεταξύ τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Όσα αρνητικά καταγράφηκαν παραπάνω μπορούν να ανασχεθούν. Οι πτυχές αυτές είναι κάποιες εκ των πολλών που έχει αυτός ο κομματικός οργανισμός. Η ίδια η εκλογική διαδικασία, που κάθε μέρα έρχεται όλο και πιο κοντά, θα συντάσσει δυνάμεις με το μόνο κόμμα που μπορεί να αλλάξει αυτή τη χώρα. Ας είναι εντελώς σαφές: η αναπαραγωγή της ζωής μεγάλου μέρους του πληθυσμού μέσα σε συνθήκες αδιανόητες

Τα Κοινά Αγαθά

της επιθυμίας των πολλών από εκείνο των Κοινών Αγαθών. Η ελεύθερη πρόσβαση σε κοινά αποεμπορευματοποιημένα, δημόσια αγαθά για όλους και όλες είναι ιδέα που δεν έχει εύκολα αντίπαλο, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί στα σοβαρά, είναι αίτημα των κοινωνικών κινημάτων ιστορικά αλλά και σήμερα, συμβαίνει ήδη στο διαδίκτυο και αλλού, έχει τεράστιες δυνατότητες μακροχρόνιας ανάπτυξης. Παράλληλα, μπορεί να βάζει σε κίνηση όλη την κοινωνία με ομότιμη συνεργασία για τις βέλτιστες υλοποιήσεις, έχει ποικίλες εκδοχές εφαρμογής, αντιστοιχεί με την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων σε αυτό το στάδιο του καπιταλισμού, έχει μεγάλη θεωρητική ευρύτητα. Εντέλει, φέρει θετικό προωθητικό φορτίο για τις υποθέσεις του κοινωνικού μετασχηματισμού σε σοσιαλιστική κατεύθυνση. Αν τεθεί ως προτεραιότητα το ζήτημα των Κοινών θα μπορέσουμε να έχουμε ποιοτικές και ποσοτικές εμβαθύνσεις στο οργανωτικό και προγραμματικό πεδίο που περιγράψαμε παραπάνω. Θα μπορέσουμε να γίνουμε ηγεμονικοί για μακρό χρονικό διάστημα, θα ζητήσουμε επιτακτικά και θα επιτύχουμε όχι μόνο την συναίνεση, αλλά κυρίως την κίνηση της κοινωνίας. Οι αλλαγές που θα επιφέρουν οι κινήσεις καθιέρωσης των Κοινών αφορούν τρεις αλληλένδετoυς τομείς: την παραγωγή, τον τρόπο διακυβέρνησης και την ιδιοκτησία. Τα πρωτόκολλα εφαρμογής τέτοιων πρακτικών εγγυώνται την αμοιβαία διαμοίραση της γνώσης, την γρήγορη διάδοση, την εφαρμογή σε πολλά και διαφορετικά πεδία, την καινοτομία, την αναφορά σε όλες τις παραγωγικές ηλικίες και σε όλες τις χωρικές ενώσεις (δήμος, περιφέρεια, κράτος). Η φύση, το κοινό αίτιο της ύπαρξης των Κοινών είναι συμμετοχικό, ενώ αντιπαρατίθενται και με τον κρατικισμό και με την ελεύθερη αγορά. Τέλος, συνιστούν μια σχεσιακή πραγμάτωση που δεσπόζεται από την δυναμική δημιουργίας των πολιτών με αξία χρήσης και όχι με ανταλλακτική αξία.

Οι πολίτες θέλουν και ζητούν πιο όμορφή ζωή με δικαιοσύνη. ∆εν υπάρχει άλλος χώρος πιο αντίστοιχος με όσα δέοντα περιγράφουμε παραπάνω και αυτής

Η καθιέρωση των Κοινών δεν είναι ούτε εύκολη ούτε γραμμική. Προϋποθέ-

για αξιοπρεπείς ανθρώπους μπορεί να ανατραπεί μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, η δυναμική του μπορεί να ευθυγραμμίσει σε αντινεοφιλελεύθερες θέσεις μεγάλες μερίδες των κοινωνιών στην υπόλοιπη ΕΕ. Το παράδειγμα της Ισπανίας με το Podemos είναι χαρακτηριστικό. Η διαδικασία αυτή θα αυτονομηθεί θετικά μετά την καθιέρωση της κυβέρνησης της Αριστεράς στην Ελλάδα. Η συγκρότηση του λόγου χωρίς παρελθοντικές ή απογειωμένες ρητορικές εντάσεις με συνεκτίμηση όλων των σφαιρών της ζωής είναι ζητούμενο. Η συμπύκνωση του οράματος του ΣΥΡΙΖΑ για την χώρα πρέπει να είναι ταυτόχρονα κατανοητή, εμπνευστική, να φανερώνει κίνηση, να ζωηρεύει τη δημιουργία και το σχέδιο και να δείχνει το δρόμο προς μια κοινωνία στηριγμένη στην αλληλεγγύη, την ισότητα και την ελευθερία. Σε συνάρτηση με αυτά, το όραμα δε μπορεί να σταθεί από μόνο του, χρειάζεται ενέσεις πραγματικότητας, πρακτική δουλειά για να ηγεμονεύσει. Για παράδειγμα, η παραγωγική ανασυγκρότηση είναι ένα θέμα, μια σφαίρα δραστηριοτήτων, με μέγιστη σημαντικότητα, ανάμεσα σε άλλες σφαίρες δραστηριοτήτων για τις οποίες χρειάζεται να έχουμε εξίσου μέριμνα: τεχνολογίες και οργανωτικές δομές, κοινωνικές σχέσεις, θεσμικές και διοικητικές ρυθμίσεις, σχέση με τη φύση, αναπαραγωγή της καθημερινότητας, διανοητικές αντιλήψεις του κόσμου. Πρέπει να χτίσουμε πάνω σε υπάρχουσες κινήσεις, να καβαλήσουμε τον ψυχισμό της εποχής μας και να βασιστούμε σε υπάρχουσες ροπές χειραφαιτητικής κίνησης των υποτελών. Για παράδειγμα, ενάντια στην αναθετική διαδικασία δεν μπορούμε να αντιτάξουμε, έτσι ώστε να ισορροπήσουμε, έναν στείρο οργανωτικισμό. Από την άλλη, η πολιτική κίνηση που αποδίδει κοινωνική συμμετοχή είναι εκείνη της αλληλεγγύης και αυτό δεν είναι μικρό, όμως χρειάζεται αρωγή και μετασχηματισμό σε θεσμική φορά.

Η αξιοποίηση

“

η αναπαραγωγή της ζωής μεγάλου μέρους του πληθυσμού μέσα σε συνθήκες αδιανόητες για αξιοπρεπείς ανθρώπους μπορεί να ανατραπεί μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ. τει, όπως είναι φυσικό, μια στιβαρή κοινωνία των πολιτών με εκτεταμένο γνωσιακό κεφάλαιο και κουλτούρα δημοκρατίας, ποιότητες που δεν τις βρίσκουμε όλες σε επάρκεια. Σε όποιο χρονικό διάστημα κι αν αναλύσουμε τον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό μετά την κυβέρνηση της Αριστεράς οι προϋποθέσεις αυτές μας χρειάζονται με δραματικό τρόπο για κάθε σφαίρα δραστηριοτήτων, εκ των οποίων καμία δεν πρέπει να αναχθεί στην άλλη. Η συνεξέλιξή τους είναι η προϋπόθεση των προϋποθέσεων, αν δε θέλουμε να είμαστε μια σύντομη παρένθεση ή μια μακροχρόνια αποτυχία. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να ατονίσουμε στη σφαίρα της σχέσης με τη φύση για χάρη του παραγωγικού μετασχηματισμού, γιατί τότε δεν θα έχουμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Αν παρατήσουμε την βελτίωση της καθημερινής ζωής δεν μπορούμε να περιμένουμε αποτελέσματα στις διανοητικές αντιλήψεις του κόσμου. Το κρίσιμο είναι πως η μεταβλητή του γνωσιακού κεφαλαίου είναι κατάκτηση του πληθυσμού των παραγωγικών ηλικιών. Με άλλα λόγια, είμαστε οι πιο μορφωμένοι Έλληνες σε σχέση με τις πολλές προηγούμενες γενιές και αυτό είναι συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Για να αναβλύσει και να εκβάλλει σε θετικούς επιμερισμούς η μόρφωση και η υψηλή τεχνική κατάρτιση χρειάζεται χώρος, που τώρα απλώς δεν υπάρχει. Μπορούμε και πρέπει να αναδιπλασιάσουμε προοδευτικά το χώρο, αν φανταστούμε την κίνηση της κοινωνίας να τείνει προς το δέον της πρόσβασης και επάρκειας των Κοινών Αγαθών. Μπορούμε και πρέπει από τώρα να καταρτήσουμε ρητορικές στρατηγικές απόδοσης και πλαισίωσης της έννοιας, να ισχυροποιηθεί ως γλωσσικός πόρος που δίνει την προοπτική, που εμπνέει για το ισότιμο σχέδιο μας, μαζί με την κοινωνία.

Μεταπολίτευση χειραφέτησης

Ισχυρίζομαι πως χρειάζεται επειγόντως να συμπυκνώσουμε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ σε μια κατανοητή αφήγηση με μέριμνα για την πολιτική μας ηγεμονία σε μακρά χρονική περίοδο. Η αποτύπωση της είναι η σύλληψη της κοινωνίας ως παραγωγός της αυτοπραγμάτωσής της. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνθηματολογήσει υπέρ μιας νέας μεταπολίτευσης της χειραφέτησης. Μια μεταπολίτευση, ως συνέχεια και εμβάθυνση των θετικών δημοκρατικών μεταβολών της 40χρονης περιόδου από την αποκατάσταση της ∆ημοκρατίας. Μια μεταπολίτευση ως ρήξη με τις ματαιωμένες προσδοκίες και της παθογένειες αυτής της περιόδου. Τελικά, μια νέα μεταπολίτευση με μέριμνα για την αξιοπρέπεια και τη συλλογική δημιουργία που φέρνει πιο κοντά τον κόσμο της κοινωνικής δικαιοσύνης, το σοσιαλισμό. Tα Κοινά Αγαθά μπορούν να παίξουν τον κεντρικό ρόλο όχι μόνο στην ανάταξη της οργανωτικής και προγραμματικής καθήλωσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ως κέντρο της αφηγηματικής δομής για την πολιτική μας ηγεμονία. Βασίλης Ρόγγας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Απεργία πείνας για να σπουδάσουν

ΤΟ ΚΥΜΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ, ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΣΙΩΠΑ

Στο νοσοκομείο ο Ηρακλής Κωστάρης, σε διαρκή ιατρική παρακολούθηση ο Νίκος Ρωμανός Στην 26η μέρα απεργίας πείνας βρίσκεται ο Ηρακλής Κωστάρης, έχοντας ήδη χάσει 15 κιλά (18% του αρχικού του βάρους) και στην 14η μέρα βρίσκεται ο Νίκος Ρωμανός, έχοντας ήδη χάσει 6 κιλά (10% του αρχικού του βάρους). Ζητούν, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους, από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης να τους αναγνωρίσει το δικαίωμά τους να σπουδάσουν στη σχολή που έχουν περάσει, ύστερα από πανελλήνιες εξετάσεις. αρότι οι φυλακές τύπου Γ έχουν ψηφιστεί από το καλοκαίρι, εκκρεμούν για την εφαρμογή τους εφαρμοστικοί νόμοι, η ολοκλήρωση της μετατροπής της φυλακής ∆ομοκού, η δημιουργία των ειδικών σωμάτων φύλαξης, οι προσλήψεις προσωπικού κ.λπ. Όμως, ο υπουργός ∆ικαιοσύνης, εν τω μεταξύ, έχει μετατρέψει όλες τις φυλακές σε τύπου Γ εφαρμόζοντας τις διατάξεις της κατά γράμμα: ∆εν δίνονται άδειες, δεν εγκρίνονται υπό όρους απολύσεις, δεν γίνονται μεταγωγές σε αγροτικές φυλακές. Στο ίδιο πλαίσιο δεν δίνονται εκπαιδευτικές άδειες στους κρατούμενους Η. Κωστάρη και Ν. Ρωμανό, με καθαρά καθοδηγούμενες από το υπουργείο αποφάσεις. Ο Η. Κωστάρης, μιλώντας στο Κόκκινο, τόνισε ότι βρίσκεται «σε καθεστώς ομηρίας», καθώς καταπατάται ακόμα και ο επαίσχυντος νόμος για τις φυλακές τύπου Γ που τον εξαιρεί από την απαγόρευση χρήσης εκπαιδευτικής άδειας. «Η απεργία πείνας είναι το ύστατο μέσο να κερδίσω αυτά που μου αναλογούν», πρόσθεσε.

Σε υψηλό κίνδυνο η υγεία του

Ο 21χρονος Ν. Ρωμανός βρίσκεται ήδη στην 14η μέρα απεργίας πείνας και δηλώνει αποφασισμένος να τη συνεχίσει μέχρι να ικανοποιηθεί το αίτημά του. Απεργία πείνας σ’ αλληλεγγύη στον σύντροφο και αδερφό του, όπως χαρακτήρισε τον Ν. Ρωμανό, ξεκίνησε τη ∆ευτέρα 17 Νοεμβρίου ο Γ. Μιχαηλίδης, ενώ την επόμενη βδομάδα θα ακολουθήσουν και οι ∆. Μπουρζούκος και ∆. Πολίτης. Σύμφωνα με τη γιατρό που παρακολουθεί τον Ν. Ρωμανό, Λίνα Βεργοπούλου, «ο καταβολισμός του οργανισμού του, σε έδαφος πιθανού χρόνιου αιματολογικού προβλήματος, θέτει την κατάσταση της υγείας του σε υψηλό κίνδυνο». Γι’ αυτό και έχει διαταχθεί η καθημερινή μεταγωγή του απεργού στο Νοσοκομείο του Κορυδαλλού, όπου θα γίνονται οι απαραίτητες μετρήσεις του οργανισμού του. Ο πατέρας του Νίκου, Γιώργος Ρωμανός, δηλώνει στην «Ε» ότι ο γιος του δεν προτίθεται να κάνει πίσω, προσθέ-

τοντας «όχι μόνο κατανοώ, αλλά στηρίζω με όλες μου τις δυνάμεις τις ενέργειες του γιου μου και των συντρόφων του». «Τα παιδιά, χρησιμοποιώντας το σώμα τους και θέτοντας τις ζωές τους σε κίνδυνο, εκτός του ότι διεκδικούν το δικαίωμά τους, αναδεικνύουν τις ασυνέχειες, τις ρωγμές, τα διάκενα της θεσμικής ανακολουθίας. Υπάρχει στις πράξεις τους ένας ηρωισμός, καθώς διεκδικούν ένα όραμα ζωής που είναι η ουσία του κόσμου. Μόνο ένας τέτοιος συλλογισμός μπορεί να σώσει έναν κόσμο στερημένο από κάθε νόημα», καταλήγει.

Η Μάνια Μπαρσέφσκι, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και υπεύθυνη για τα ∆ικαιώματα του ΣΥΡΙΖΑ σχολίασε στην «Ε»: «Οι δύο φοιτητές κρατούμενοι, οι οποίοι αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε απεργία πείνας, έχουν δικαίωμα σε εκπαιδευτικές άδειες, όπως ορίζει ο νόμος και η λογική. Η άρνηση των αδειών, που θέτει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή δύο νέων ανθρώπων, δεν είναι μόνο απαράδεκτη, αλλά και νομικά έωλη. ∆υστυχώς, η πολιτεία, για άλλη μια φορά, λειτουργεί και συμπεριφέρεται μικρόψυχα και με πολιτική μεροληψία».

Ο Ηρακλής Κωστάρης, ο οποίος είχε ήδη πάρει 250 άδειες και είχε μεταφερθεί στην ΚΑΥΦ Κορυδαλλού, σπάζοντας το καθεστώς απομόνωσης που του είχε επιβληθεί, μετά τη μη επιστροφή του Σ. Ξηρού από την άδειά του, μεταφέρθηκε ξανά στο υπόγειο των γυναικείων φυλακών , ενώ του απαγορεύτηκε να συνεχίσει τις σπουδές του. Σύμφωνα με τη δικηγόρο του, Τασία Χριστοδουλοπούλου, «Η άρνηση του Συμβουλίου των Φυλακών να του χορηγήσει εκπαιδευτική άδεια, αποδεικνύει ότι στο πρόσωπο του Ηρακλή Κωστάρη, εξαντλείται μια πρωτοφανής αυστηρότητα, η οποία δεν στηρίζεται καν στο νόμο 4274/2014 περί φυλακών υψίστης ασφαλείας, που έχει καταγγελθεί ως εκδικητικός και απάνθρωπος. Γιατί στο άρθρο 17 παρ. 4 του νόμου αυτού ορίζεται ότι δεν υπάγονται στις απαγορεύσεις περί αδειών,”οι κατάδικοι στους οποίους έχουν τουλάχιστον χορηγηθεί τρεις εκπαιδευτικές άδειες και δεν έχουν παραβιαστεί οι όροι τους, εκτός αν έχουν προκύψει νεότερα στοιχεία επικινδυνότητας”. Την προσεχή Τρίτη ή Πέμπτη θα εξεταστεί το αίτημα του για μεταφορά στην ΚΑΥΦ και ελπίζω να πάρει κάποιος την ευθύνη να τηρήσει το νόμο», καταλήγει η Τ. Χριστοδουλοπούλου. Το βράδυ της Παρασκευής ο Η. Κωστάρης μεταφέρθηκε στο Θριάσειο νοσοκομείο για νοσηλεία, καθώς η κατάσταση της υγείας του θεωρήθηκε κρίσιμη. Σύμφωνα με τον Νίκο Μανιό, που μαζί με την Όλγα Κοσμοπούλου εξέτασαν τον απεργό και συνέστησαν την άμεση μεταγωγή του σε γενικό νοσοκομείο, «ο Η. Κωστάρης έχει μεγάλη απώλεια βάρους, σε μικρό χρονικό διάστημα και αυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή του. Επιπλέον, οι διαταραχές που μπορούν να προκύψουν στην αιματολογική εικόνα σε συνδυασμό με καρδιολογικά προβλήματα μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην όρασή του», κατέληξε.

Το αυτονόητο αίτημα των απεργών πείνας για το δικαίωμα στην εκπαίδευση έχει αγκαλιάσει ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης με τις υπογραφές να έχουν ξεπεράσει τις 5.5001. Οι υπογράφοντες δηλώνουν ότι στηρίζουν «απόλυτα τον αγώνα των απεργών πείνας» και καταγγέλλουν «την καταπάτηση των δικαιωμάτων τους». «∆ηλώνουμε την αλληλεγγύη μας και ζητάμε να δοθούν άμεσα οι εκπαιδευτικές άδειες στους Νίκο Ρωμανό και Ηρακλή Κωστάρη. Θεωρούμε υπεύθυνο για κάθε μέρα απεργίας πείνας, και ό,τι συμβεί από εδώ και μπρος, το συμβούλιο της φυλακής», καταλήγουν. Ταυτόχρονα, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας που υπάρχουν σε φυλακές τις χώρας καλούν «όλους να ενώσουν τις φωνές τους στην προσπάθεια για την υπεράσπιση του δικαιώματος των φοιτητών αυτών στη μόρφωση» και προσθέτουν «Καλούμε όλους να ενώσουν τις φωνές τους, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, όσο δύσκολες και να είναι αυτές, για να γίνει πράξη η υποστήριξη της Πολιτείας, για να λάβει σάρκα και οστά η προστιθέμενη αξία του κατορθώματος των μαθητών αυτών με τη μορφή εκπαιδευτικού μοχλού, για να υπάρξει η ελπίδα». Το κείμενο αυτό έχει σταλεί σε πολλά σχολεία της χώρας και υπογράφεται μαζικά. Τέλος, εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων συνυπογράφουν κείμενο στήριξης στους απεργούς πείνας, το οποίο θα δοθεί στη δημοσιότητα την ερχόμενη βδομάδα. Και ενώ η αλληλεγγύη γιγαντώνεται, το υπουργείο σιωπά, αφού μέχρι στιγμής δηλώνει αναρμόδιο για το θέμα.

Πρωτοφανής αυστηρότητα

Κύμα αλληλεγγύης

Ιωάννα ∆ρόσου

1 https://secure.avaaz.org/el/petition/Symvoylio_Fylakon_Korydalloy_Amesi_horigisi_ekpaideytikon_ade ion_toy_apergoy_peinas_Nikoy_Romanoy/?sFAKE

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

25 ΝΟΕΜΒΡΗ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Το γυναικείο κίνημα πάντα επίκαιρο και αναγκαίο «Η τύχη των ξενώνων για τις κακοποιημένες γυναίκες αγνοείται μετά τη λήξη του ΕΣΠΑ, καθώς όλη η μέριμνα στηρίχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από εκεί και δεν υπάρχει κάποιο πλάνο για το πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν έπειτα» διατυπώνει τον προβληματισμό της στην «Εποχή» η κοινωνιολόγος – ερευνήτρια, Μαρία Λιάπη με αφορμή τη διεθνή μέρα για εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, στις 25 Νοεμβρίου.

ρόκειται για δομές που κρίνεται απαραίτητο να διατηρηθούν και να επεκταθούν, αφού βάσει στατιστικών δεδομένων, όσο περισσότερα κέντρα βοήθειας υπάρχουν τόσο αυξάνεται και το ποσοστό των θυμάτων, υπό τη λογική ότι τους είναι πιο εύκολο να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά και να σπάσουν τον κύκλο της σιωπής που κυριαρχεί σε αυτό το ζήτημα. Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων έμφυλης βίας είναι σκοτεινός, όπως τονίζει η κοινωνιολόγος, παρόλα αυτά και αυτός που δίνεται από τις έρευνες παραμένει ένα τρομακτικό ποσοστό. Πανευρωπαϊκή έρευνα που εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Θεμελιωδών ∆ικαιωμάτων της ΕΕ, τον Μάρτιο του 2014, καταγράφει πως μία στις τρεις γυναίκες της Ευρώπης έχει πέσει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας, από την ηλικία των 15 και άνω. Αριθμητικά πρόκειται για 62 εκατομμύρια γυναίκες στην ΕΕ. Επίσης, το 55% των γυναικών της Ευρώπης έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης, με το 32% των θυμάτων να αναφέρουν πως ο αυτουργός ήταν προϊστάμενος, συνάδελφος ή πελάτης. Το 20% των νεαρών γυναικών (18-29 ετών) έχουν πέσει θύματα ηλεκτρονικής παρενόχλησης. Ενώ ίσως το πιο σοβαρό ποσοστό που θα πρέπει να εστιάσει η κοινωνία για την επίλυση του ζητήματος είναι πως το 67% των γυναικών δεν κατήγγειλε το πιο σοβαρό περιστατικό βίας από σύντροφο στην αστυνομία ή άλλη οργάνωση.

Πιθανότητα επαναθυματοποίησης

φασίσουν να καταγγείλουν το περιστατικό, πολλές φορές η αστυνομία δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί αυτές τις υποθέσεις και ούτε είναι πάντα υπέρ των θυμάτων. Υπάρχουν περιπτώσεις που τους έχουν πει να γυρίσουν στο σπίτι τους, στον θύτη και απλά να μην τον προκαλούν», αναφέρεται στα λάθη και τις ελλείψεις της πολιτείας. «Τα συμβουλευτικά κέντρα της γενικής γραμματείας ισότητας κάνουν πολύ καλή δουλειά ως πρώτη βοήθεια, όμως, οι ξενώνες των δήμων είναι μικρής χωρητικότητας. Της Αθήνας για παράδειγμα είναι μόλις 30 κλινών. Υπάρχει επίσης πλαφόν ως προς το χρονικό διάστημα της υποστήριξης, ενώ τα θύματα έχουν ανάγκη από μακροχρόνια ψυχολογική βοήθεια, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη πιθανότητα επαναθυματοποίησής τους. Μία κύρια έλλειψη, αποτελεί και ο δικαστικός παράγοντας. Μέχρι τώρα παρέχεται δωρεάν νομική συμβουλευτική, όχι όμως και δικαστική υποστήριξη, γεγονός που σημαίνει πως οι φτωχότερες γυναίκες και μετανάστριες δεν οδηγούν την υπόθεσή τους στην δικαιοσύνη».

Ο σεξισμός του κράτους

«Υπάρχει και ένα καινούργιο φαινόμενο της έμφυλης βίας, που προέρχεται από το κράτος και έχει ξεκινήσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια με το μνημόνιο και την οικονομική κρίση. Πρώτον, είδαμε να εξελίσσεται από το υπουργείο Υγείας ένα πραγματικά σύγχρονο κυνήγι μαγισσών, ενάντια σε οροθετικές γυναίκες τις οποίες διαπόμπευσε δημόσια. Ένα κυνήγι που είχε ως στόχο τον εκφοβισμό της κοινωνίας και την πειθάρχησή της και χρησιμοποίησε γι’ αυτό το λόγο τις γυναίκες. Το ίδιο συνέβη και στις Σκου-

ριές, με αγριότατη επίθεση κατά των γυναικών που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή και με τις καθαρίστριες που πάλι προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν ως κοινωνικό παράδειγμα εκφοβισμού πιστεύοντας πως ήταν αδύναμες. Και είναι το ίδιο το κράτος που τις είχε καταστήσει αδύναμες αφού είχε απαξιώσει την εργασία τους» θέτει η Σόνια Μητραλιά, μέλος του φεμινιστικού κινήματος, το ζήτημα σε ευρύτερα πλαίσια που ευθύνονται για την αναπαραγωγή της βίας. Τα σεξιστικά στερεότυπα αναπαράγονται μέσα στην κοινωνία από τους θεσμούς, σχολεία, ΜΜΕ και φαίνεται να κυριαρχούν ακόμα στο δημόσιο λόγο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα, που δίνεται και από τις δύο συνομιλήτριες, το σεξιστικό λόγο που εκφέρεται συχνότατα μέσα στη Βουλή. «Ο σεξισμός χρησιμοποιείται πια ως όπλο για την καταστροφή του πολιτικού αντιπάλου, είτε αυτή είναι η κ. Κωνσταντοπούλου, είτε η κ. Ραχήλ» σύμφωνα με την Σόνια Μητραλιά. Ενώ η Μαρία Λιάπη τονίζει τη δηλητηρίαση του δημόσιο λόγου από τη Χρυσή Αυγή. Κατά αυτόν τον τρόπο φαίνεται να κατασκευάζονται συγκεκριμένα στερεότυπα για τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητα διαμορ-

Να κάνουμε ορατή την αόρατη βία

«Ακόμα, όμως, και αν τα θύματα απο-

Ενωτική πρωτοβουλία γυναικείων και φεμινιστικών φορέων μας καλεί όλες και όλους, και φέτος, να κάνουμε ορατή την αόρατη βία κατά των γυναικών. Στο κάλεσμά τους επισημαίνουν ότι «τη χρονιά που πέρασε είδαμε μια σειρά βίαιων επιθέσεων εναντίον γυναικών, σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη, στη Νιγηρία με την απαγωγή των 270 εφήβων κοριτσιών από τον κοιτώνα του σχολείου τους, από τις οποίες κάποιες πουλήθηκαν σε στρατιώτες για νύφες ή για εργάτριες, τον απαγχονισμό της Ρεϊχανέ Τζαμπαρί στο Ιράν». «Είδαμε επιπλέον την απροκάλυπτη ρατσιστική-σεξιστική σύλληψη των τριών Αφρικανών γυναικών καθώς έβγαιναν από πρόβες θεατρικής παράστασης. ∆ιακρίνουμε συντηρητική στροφή της δικαιοσύνης τόσο με την υπόθεση των οροθετικών γυναικών όσο και με την υπόθεση της Αγγελικής Κουτσουμπού που παρ’ ολίγο να την

σκοτώσει ο αστυνομικός Ποιμενίδης, το 2009 στη διάρκεια διαδήλωσης, αλλά καταδικάστηκε μόνο ένα χρόνο με αναστολή». «Εμείς, οι γυναίκες, που είμαστε παρούσες σε όλους τους αγώνες κατά των πολιτικών των μνημονίων σε όλες τις εκδοχές τους, εμπνεόμαστε από το μακρόχρονο και αποφασιστικό αγώνα των 595 καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών, που εδώ και 15 μήνες βρίσκονται στο δρόμο και αντιστέκονται, παρά το ότι έχουν δεχθεί κάθε μορφής βία, εργασιακή με την απόλυσή τους και την καθημερινή βία της αστυνομίας, γιατί είναι εργαζόμενες, γιατί είναι γυναίκες και γιατί δίνουν παράδειγμα αγώνα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό».

* Στην Eνωτική Πρωτοβουλία συμμετέχουν οι ομάδες: Φεμινιστική Πρωτοβουλία για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, Γυναικεία Ομάδα Αυτο-

“

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Πανευρωπαϊκή έρευνα που εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Θεμελιωδών ∆ικαιωμάτων της ΕΕ, τον Μάρτιο του 2014, καταγράφει πως μία στις τρεις γυναίκες της Ευρώπης έχει πέσει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας, από την ηλικία των 15 και άνω. φώνοντας ένα κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η έμφυλη βία. Πέραν, λοιπόν, από την ενίσχυση των δομών για τις κακοποιημένες γυναίκες και την προαγωγή της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών, που παρουσιάζονται ως προσπάθειες επίλυσης του ζητήματος, πρέπει, όπως τονίζεται από την κοινωνιολόγο, να υπάρξει και πρόληψη, με την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και την αλλαγή των αντιλήψεων γενικά για τη γυναίκα και τον άντρα. «Παρατηρείται υπαναχώρηση πολλών κεκτημένων των γυναικών, από τη θέση τους στην αγορά εργασίας, που σημαίνει πως χάνεται η αυτονομία τους, μέχρι τα κοινωνικά τους δικαιώματα. Γι’ αυτό και όσο υπάρχουν σχέσεις κυριαρχίας και πατριαρχίας, ένα γυναικείο κίνημα θα είναι πάντα επίκαιρο και αναγκαίο. Ο φεμινισμός δεν αποτελεί απλά ιδέες, αλλά είναι ένα πρακτικό ζήτημα που αφορά τη διαμόρφωση των καθημερινών κοινωνικών σχέσεων των γυναικών» καταλήγει. Τζέλα Αλιπράντη

άμυνας, Παγκόσμια Πορεία Γυναικών (ελληνικό δίκτυο), Ένωση Αφρικανών Γυναικών, Ομάδα Socartes, Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας, Ελληνικό ∆ίκτυο Γυναικών Ευρώπης – Γραμμή «SOS δίπλα σου», Ζωντανή Βιβλιοθήκη - Human Library Greece, ∆ΙΟΤΙΜΑ Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνων, οι αγωνιζόμενες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, Πράσινη Αλληλέγγυα Νεολαία, Οικογένειες Ουράνιο Τόξο, Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ. Τα γυναικεία τμήματα κομμάτων: Θεματική Ομάδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Οικολόγων Πρασίνων, Ομάδα Γυναικών ΠράσινοιΑλληλεγγύη, Τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου ΣΥΡΙΖΑ. Στηρίζουν: Ηλεκτρονική καθημερινή Φεμινιστική εφημερίδα «Το Μωβ» [tomov.gr], Πρωτοβουλία αλληλεγγύης στις διωκόμενες οροθετικές, ACT UP ∆ράσε •

Πρόγραμμα εκδηλώσεων 25ης Νοέμβρη

12 το μεσημέ ρι: συγκέντρ ωση στο κέντρο αγώνα των καθαριστ ριών (Καραγεώργ η Σερβίας 10 ) και δρώμενα. 5.30μ.μ.: συ γκέντρωση στ α Προπύλαια με δρώμενα, ομιλίες, μουσικές. Στη συνέχεια πορ εί το κέντρο αγ ώνα των καθα α προς ριστριών. 7μ.μ.: Προβο λή ταινίας «Π ουλιά στο βάλτο» της Α λίντας ∆ημητ ρίου, στο κέντρο αγώνα των καθαριστ ριών. 8 μ.μ.: Καλλι τεχνικά δρώ μενα στο θέατρο «Εμπ ρός» (Ρήγα Π αλαμήδου 2, Ψυρρή), απ ό την ομάδα Socartes σε συνεργασ ία με ομάδες φεμινιστικές και τέχνης.

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ΣΧΕ∆ΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ιθαγένεια για λίγους, όπως υπαγόρευσε το ΣτΕ

Η Αριστερά παλινδρομεί μεταξύ μαξιμαλισμού και υποβάθμισης

Του Βασίλη Παπαστεργίου

πως είναι γνωστό, στα μέσα της εβδομάδας που πέρασε δόθηκαν στη δημοσιότητα οι βασικές διατάξεις του σχεδίου νόμου για την ιθαγένεια. Το νέο σχέδιο έρχεται να καλύψει το κενό δικαίου που έχει δημιουργηθεί μετά την έκδοση της υπ’ αριθμ. 460/2013 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣΤΕ) που έκρινε τις βασικές διατάξεις του Ν.3838/2010 ως αντίθετες στο Σύνταγμα.

Αναγκαία προϋπόθεση η διαπίστωση εθνικής συνείδησης

Σε γενικές γραμμές, ο νέος νόμος αναγνωρίζει τη δυνατότητα αίτησης για τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας στη δεύτερη γενιά αλλοδαπών που έχει με επιτυχία θητεύσει στους εκπαιδευτικούς θεσμούς της χώρας, δηλαδή α) στην περίπτωση που ο αιτών έχει ολοκληρώσει επιτυχώς εννέα τάξεις της ελληνικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης, β) στην περίπτωση που έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τη φοίτηση σε όλες τις τάξεις του ελληνικού Γυμνασίου και Λυκείου και γ) στην περίπτωση που έχει λάβει πτυχίο ελληνικού ΑΕΙ και ΤΕΙ έχοντας προηγουμένως λάβει απολυτήριο ελληνικού Λυκείου. Η χορήγηση της ιθαγένειας δε γίνεται στις πιο πάνω περιπτώσεις άνευ ετέρου, καθώς αναγκαία προϋπόθεση είναι να μεσολαβήσει συνέντευξη, προφανώς για να διαπιστωθεί η εξατομικευμένη σχέση του υποψηφίου με την ελληνική εθνική συνείδηση. Το σχέδιο νόμου είναι προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις που έθεσε στο σκεπτικό της η γνωστή συντηρητική απόφαση του ΣΤΕ. Τόσο το κριτήριο της εννιάχρονης επιτυχούς φοίτησης στην ελληνική εκπαίδευση όσο και αυτό της ατομικής κρίσης περί της εθνικής συνείδησης του υποψηφίου μέσω ατομικής συνέντευξης υπάρχουν στο σκεπτικό του ΣΤΕ. Από αυτή τη σκοπιά, η κυβέρνηση μπορεί βάσιμα να ισχυριστεί ότι έχει “τα χέρια της δεμένα”, καθώς τυχόν πιο προοδευτικές ρυθμίσεις πιθανόν να προσέκρουαν και πάλι στο τείχος του

ΣΤΕ.

Αποκλείονται όσοι δεν ολοκληρώνουν το σχολείο

Επίσης, με βάση τις ρυθμίσεις που προεκτέθηκαν, είναι λογικό να σκεφτούμε ότι ο νέος νόμος για την ιθαγένεια (όπως και ο μεταναστευτικός κώδικας πριν λίγους μήνες) αποκλίνει από τη συνολική ακροδεξιά ρητορική και πρακτική της κυβέρνησης και ιδίως της ηγετικής ομάδας της Ν∆. Ωστόσο, δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι και αυτό αφορά τη συνολική στάση όχι μόνο της κυβέρνησης, αλλά και του συνόλου των θεσμών της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στη μετανάστευση και ιδίως στη δεύτερη γενιά. Κατ’ αρχάς από τις διατάξεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα, είναι προφανές ότι αποσυνδέεται πλήρως η δυνατότητα του δικαιώματος αίτησης για την κτήση της ιθαγένειας από το γεγονός της γέννησης και της επί μακρόν νόμιμης διαμονής στη χώρα. ∆ηλαδή, τα παιδιά που δεν κατορθώνουν να ολοκληρώσουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, έχοντας ωστόσο γεννηθεί και ζήσει όλη τη ζωή τους στην Ελλάδα, αποκλείονται από τις συγκεκριμένες διατάξεις. ∆εύτερον, η συνέντευξη αντικειμενικά λειτουργεί σαν ένας μηχανισμός επιλογής που είναι δυνατό να περιορίσει σημαντικά τον αριθμό όσων τελικά θα κατορθώσουν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια με βάση τις υπό ψήφιση διατάξεις. Υπάρχει βέβαια η υποχρέωση αιτιολόγησης της τυχόν αρνητικής κρίσης (μια καλή κληρονομιά του Ν.3838/2010), ωστόσο οι νομικοί γνωρίζουμε ότι υπάρχει η πιθανότητα η ελληνική δικαιοσύνη – ιδίως σε αυτό το ζήτημα - να μην υποβάλει σε ουσιαστικό έλεγχο αιτιολογίες που πιθανόν να είναι τυπικές ή ιδεολογικά φορτισμένες. Ερχόμαστε με αυτόν τον τρόπο στο συνολικό πρόβλημα που έχει η ελληνική κοινωνία να κατανοήσει τη σημασία μιας ανοιχτής πολιτικής για την ιθαγένεια. Το πρόβλημα αυτό αποτυπώθηκε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο στην γνωστή απόφαση της Ολομέλειας του

ΣΤΕ, στο σκεπτικό της προηγούμενης υπ’ αριθμ. 350/2011 απόφασης του ∆’ Τμήματος του ΣΤΕ, αλλά και στο δημόσιο λόγο ιδίως των στελεχών της σημερινής κυβέρνησης κατά τη δημόσια αντιπαράθεση για τον Ν.3838/2010 (“νόμος - μαγνήτης για τους λαθρομετανάστες” και άλλα χαριτωμένα). Ας σημειωθεί επίσης, ότι αυτή την εβδομάδα δόθηκαν στη δημοσιότητα τα στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των πολιτογραφήσεων, δηλαδή των αποδόσεων της ελληνικής ιθαγένειας, παραμένει πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (16.200 για το 2012, κατά βάση σε πολίτες της Αλβανίας με πολυετή διαμονή στη χώρα).

Τα δικαιωματικά ζητήματα υποβαθμίζονται

Όμως, για να έρθουμε και στα του οίκου μας, αυτό αφορά και τη στάση της Αριστεράς στο ζήτημα, η οποία στο ζήτημα της ιθαγένειας, αλλά και συνολικά στα δικαιωματικά ζητήματα, παλινδρομεί μεταξύ μαξιμαλισμού και υποβάθμισης. Να θυμίσω στο σημείο αυτό ότι η (μικρή τότε) κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είχε το 2010 οριακά εγκρίνει την υπερψήφιση του Ν.3838/2010. Αν μάλιστα δεν υπήρχαν οι ψήφοι των βουλευτών που αργότερα συγκρότησαν τη ∆ΗΜΑΡ, ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε κατορθώσει (γιατί θα επρόκειτο περί κατορθώματος) να καταψηφίσει τον Ν.3838/2010 με επιχειρήματα – τώρα πια είναι εντελώς φανερό – ως επί το πλείστον μαξιμαλιστικά. Σε αντίθεση με αυτή την παράδοση (ή μήπως σε αρμονία με αυτή;), παρατηρούμε τα δικαιωματικά ζητήματα να υποβαθμίζονται συστηματικά στο λόγο του ΣΥΡΙΖΑ με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σήμερα έστω μία δικαιωματική εξαγγελία που να περιλαμβάνεται στις πρώτες δεσμεύσεις της κυβέρνησης της Αριστεράς. Αναγνωρίζω ότι το κεντρικό ζήτημα είναι η οικονομία, προφανώς είναι φανερό ότι όλα κριθούν στο πεδίο αυτό, αλλά δεν νομίζω ότι η Αριστερά μπορεί να πάει μακριά χωρίς βασικές δεσμεύσεις σε αξιακά ζητήματα και χωρίς παρέμβαση στο επίπεδο της ιδεολογίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, νομίζω ότι το σχέδιο νόμου για την ιθαγένεια θα πρέπει να γίνει αντικείμενο επεξεργασίας και σοβαρής κριτικής, όχι όμως ως ένα οποιοδήποτε προϊόν της μνημονιακής συγκυβέρνησης, αλλά με τη συνείδηση ότι αφορά άμεσα την ποιότητα της ζωής χιλιάδων ανθρώπων και το χαρακτήρα της νεοελληνικής κοινωνίας τις επόμενες δεκαετίες.

* Ο Βασίλης Παπαστεργίου είναι δικηγόρος, επικεφαλής της Ριζοσπαστικής Αριστερής Κίνησης ∆ικηγόρων.

Ο χορός της Ηλέκτρας Με αφορμή τις συζητήσεις για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ

∆

Του Χρήστου Λάσκου

ανείζομαι τον τίτλο από ένα διήγημα που περιέχεται στην πρόσφατη Ονειρική Πραγματικότητα του Γιώργου Μπουγελέκα (εκδόσεις Ταξιδευτής) . Η Ηλέκτρα, που χορεύει στο τέλος του κειμένου, μου δίνει τη δυνατότητα να σκεφτώ μ’ έναν ορισμένο τρόπο πάνω σε ένα ζήτημα που φαντάζομαι πως απασχολεί πολλούς στην εποχή μας –και ιδίως, νομίζω, πολλούς ενεργούς αριστερούς. Πρόκειται για το στοχασμό πάνω στο κατεξοχήν θέμα οποιασδήποτε μετασχηματιστικής πολιτικής: Το θέλουν οι άνθρωποι; Καλά τα προγράμματα και οι εκκλήσεις. Καλή και η απορριπτική οργή. Καλές και οι καλές δημοσκοπήσεις. Ακόμη καλύτερη η πλειοψηφική συναίσθηση πως τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά και απαιτείται μια ριζική στροφή. Μ’ όλα αυτά, όμως, το ερώτημα παραμένει. Οι πολλοί άνθρωποι που φοβούνται, οργίζονται, αυτοί που κατά καιρούς «εξεγέρθηκαν» τα τελευταία χρόνια, όσοι ξέρουν πια πως «πρέπει» να αλλάξει η ζωή, το θέλουν; Το μπορούν; Το ερώτημα είναι κρίσιμο. Στην πραγματικότητα, είναι ο σκληρός πυρήνας κάθε συζήτησης σχετικά με την ηγεμονία, όταν αυτή παύει να είναι θεωρητική και αφηρημένη. Και πάει πολύ βαθιά, στις αναζητήσεις της φιλοσοφικής ανθρωπολογίας1. Όπου, για να ξεκινήσουμε από κάπου στο χρόνο, ας θυμίσουμε με πόση έκπληξη ο Σπινόζα διαπίστωνε πως «οι άνθρωποι αγαπούν τη σκλαβιά τους σαν να πρόκειται για την ελευθερία τους». Ή τη βεβαιότητα πολλών –και όχι μόνο του Χομπς- πως η ίδια η φύση του ανθρώπου είναι «κακή». Υπάρχει, όμως, και μια άλλη εκδοχή της πεσιμιστικής ανθρωπολογίας, αυτή που ισχυρίζεται πως είναι όχι του ανθρώπου γενικά, αλλά του δυτικού ανθρώπου το πρόβλημα. Πράγμα καθόλου καθησυχαστικό βέβαια, δεδομένου πως η ∆ύση καθορίζει το ζοφερό μέλλον όλης της ανθρωπότητας. Όπως το έθεσε ο Λεβί –Στρως, π.χ., είμαστε καταδικασμένοι, στο μέτρο που το μέλλον είναι μια Γη απαλλαγμένη από την ανθρωπότητα, απολυτρωμένη από τα σκουπίδια της ανθρώπινης απληστίας, που περιφέρεται στο άδειο διάστημα. Ή, πιο συγχρονικά με τα λόγια του Μισεά, «[α]ν είναι αλήθεια, όπως έγραψε ο Ντεμπόρ, ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της “η κυριαρχία του θεάματος ανέθρεψε μια γενιά υποταγμένη στους κανόνες της”, είμαστε υποχρεωμένοι να συμπεράνουμε ότι ο καπιταλισμός, στον πόλεμο που τον φέρνει αντιμέτωπο με την ανθρωπότητα, φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια επήρε ένα μεγάλο προβάδισμα». Αλλά και εντελώς άμεσα, πόσο μπορεί μια ανατρεπτική προσδοκία να ποντάρει σε έναν πληθυσμό που «λατρεύει», στην κυριολεξία και σε ποσοστά της τάξης του 80%, θεσμούς όπως ο στρατός και η αστυνομία; Γίνεται; Νομίζω πως η συζήτηση θα συνεχιστεί για καιρό, ενώ είναι πολύ πιθανό πως η εποχή θα δώσει ευκαιρίες να δοκιμαστεί με τον πιο πρακτικό τρόπο το ερώτημα. *** Όπως και να ‘χει, ωστόσο, η λογοτεχνία είναι κατεξοχήν υποψήφια να μας βοηθήσει να σκεφτούμε και να νιώσουμε σχετικά. Ο Μπουγελέκας, λοιπόν, στην Ονειρική Πραγματικότητά του απαντάει αισιόδοξα. Οι άνθρωποι, στα διηγήματά του, πιέζονται, ζορίζονται, τρελαίνονται, αλλά στο τέλος τα καταφέρνουν. Η κρίση τους φέρνει στα άκρα, αλλά δεν καταφέρνει να τους τελειώσει. Και ο λόγος είναι πως έχουν κάτι μέσα τους, που τους βοηθάει να ανταποκριθούν. Και αυτό είναι καλό. Πράγμα που σημαίνει πως δεν είναι αργά, πολύ αργά. ∆εν είναι αργά, έστω κι αν είναι πολλά αυτά που μαρτυρούν για το αντίθετο. Σημείωση: 1. Για μια πολύ περιεκτική παρουσίαση: Φώτης Τερζάκης, Σκέψεις πάνω στην «απαισιόδοξη ανθρωπολογία», Πανοπτικόν 19, Σεπτέμβριος 2014, Θεσσαλονίκη.

“

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Σε οικονομίες και κοινωνίες αποδιαρθρωμένες και πολλές φορές κατεστραμμένες από τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση, η μαζική διανοητικότητα αποτελεί την αναπόφευκτη βάση της ανασυγκρότησης και της διαμόρφωσης των θεσμών που θα κάνουν αυτή την ανασυγκρότηση δυνατή.

Ταξική συνείδηση ή μαζική διανοητικότητα; Η ανατροπή του καπιταλισμού δεν μπορεί να βασιστεί στην προγραμματική έκφραση της ταξικής συνείδησης Tου Πέτρου Λινάρδου Ριλμόν

Η σχέση της εργασίας με το κεφάλαιο είναι μια σχέση εκμετάλλευσης, μια σχέση άντλησης υπεραξίας, αλλά είναι και μια σχέση που αφορά τον έλεγχο από την εργασία ή το κεφάλαιο της γνώσης που απαιτεί η παραγωγική διαδικασία. Ο Μαρξ, που δεν είχε ασχοληθεί μόνο με τον καπιταλισμό της μεγάλης εκμηχανισμένης βιομηχανίας, είχε παρουσιάσει τις διαφορετικές μορφές που πήρε και θα έπαιρνε στο μέλλον η υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο.

πρόκειτο πρώτα για την τυπική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο, κατά την οποία η γνώση της παραγωγικής διαδικασίας παρέμενε στους εργαζόμενους, αλλά το κεφάλαιο χρηματοδοτούσε την παραγωγή, διακινούσε το προϊόν και είχε τη δυνατότητα να προσλάβει και να απολύσει. Στη συνέχεια ο εκμηχανισμένος καπιταλισμός και αργότερα ο τεϊλορισμός, οδήγησαν στην πραγματική υπαγωγή της εργασίας, δηλαδή στον έλεγχο της γνώσης από το κεφάλαιο, μέσω των μηχανών και της διοίκησης και οργάνωσης (management), και επομένως στην ένταξη του ελέγχου «των διανοητικών εξουσιών επί της παραγωγής» στην ταξική σύγκρουση στους χώρους παραγωγής και στην κοινωνία. Σε μια τρίτη περίοδο, προέβλεπε την επέκταση του general intellect (της μαζικής διανοητικότητας) που θα μετέφερε πλέον τον έλεγχο των γνώσεων, οι οποίες αφορούν την παραγωγική διαδικασία και την οργάνωση της οικονομίας, στη μεγάλη μάζα του εργαζόμενου πληθυσμού. Η ιστορική περίοδος που ζούμε επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό αυτή την πρόβλεψη του Μαρξ. Ο «γνωσιακός καπιταλισμός» βασίζεται στην παραγωγή γνώσης από τους ίδιους τους κατόχους γνώσης, δηλαδή από μαζικές κατηγορίες ειδικευμένων εργαζομένων, και στην επιστροφή σε εμπορικές, χρηματοπιστωτικές και αυταρχικές μεθόδους συσσώρευσης κεφαλαίου. Η σχέση εργασίας και κεφαλαίου χαρακτηρίζεται πλέον από το συνδυασμό μεθόδων εξαγοράς για τους λίγους και επέκτασης της ανασφάλειας και της μειωμένης προστασίας για τους πολλούς. Ο γνωσιακός καπιταλισμός μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω της άντλησης γνώσης που παράγεται έξω από τα όρια της καπιταλιστικής επιχείρησης, ή από άτομα εντός της επιχείρησης των οποίων η γνωσιακή παραγωγή είναι στην πραγματικότητα αυτόνομη, μη ελεγχόμενη, εκ των υστέρων αξιοποιήσιμη αν και κατά κανόνα εξαγοράσιμη.

∆ιαδικασίες παραγωγής γνώσης

Η διατήρηση της κυριαρχίας του κεφαλαίου και η δυνατότητα να εμποδιστεί η ανάληψη του ελέγχου των στόχων και των προϊόντων της παραγωγής από τους εργαζόμενους, επιτυγχάνεται χάρη στη δραματική ενίσχυση των εξουσιών των κεφαλαιούχων. Η υπερσυσσώρευση πλούτου και η στασιμότητα της μαζικής ζήτησης οδήγησαν στην εξάρτηση της οικονομικής δυναμικής από την υπερχρέωση (από την ανάγκη επένδυσης του συσσωρευμένου χρηματικού πλούτου και την

ανάγκη πλασματικής αύξησης της ζήτησης μέσω δανεισμού) και επομένως από μια διαχείριση των δημόσιων και ιδιωτικών χρεών που έχει δραματικές επιπτώσεις για την παραγωγική ικανότητα και τα κοινωνικά δικαιώματα. Η αμφισβήτηση, και πόσο μάλλον η ανατροπή, αυτού του καπιταλισμού, δεν μπορεί να βασιστεί στην απόκτηση ταξικής συνείδησης από τους εργαζόμενους και την προγραμματική έκφραση αυτής της συνείδησης από ένα ή περισσότερα κόμματα. Ο εργαζόμενος του γνωσιακού καπιταλισμού δεν χρειάζεται κάποιον να του υποδείξει ότι το κεφάλαιο είναι απέναντί του -το κεφάλαιο τον διαβεβαιώνει καθημερινά ότι κάτι τέτοιο ισχύει- και δεν κατέχει, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μια σταθερή θέση εργασίας η οποία να καθορίζει έναν εργασιακό χώρο στον οποίο διεξάγεται η ταξική αντιπαράθεση. Επιπλέον, η υπάρχουσα οικονομία παρουσιάζει τεράστια ελλείμματα ως προς τις κοινωνικές ανάγκες, τις παραγωγικές δυνατότητες και την προστασία του περιβάλλοντος, που δεν θα καλυφθούν από τον εργατικό έλεγχο στα υπαρκτά εργοστάσια ή υπηρεσίες. Η ταξική πάλη πρέπει σε κάποιο βαθμό να πάρει τη μορφή της διεκδίκησης του ελέγχου των εργαζομένων επί των επιχειρήσεων και υπηρεσιών όπου εργάζονται, αλλά σε καθοριστικό βαθμό πρέπει να πάρει τη μορφή της ανάληψης ανεξάρτητων παραγωγικών ή οργανωτικών πρωτοβουλιών, οι οποίες αφορούν το περιεχόμενο και τη μορφή μιας παραγωγικής δραστηριότητας νέας, ως προς την κάλυψη των αναγκών σε εμπορεύματα και κοινά αγαθά, ως προς την οργάνωση και τη συνεργασία και ως προς τη σύνδεση του προσδιορισμού των αναγκών και την οργάνωση της κάλυψής τους με τις διαδικασίες παραγωγής γνώσης.

Ταξική δράση

Η αιχμή της ταξικής πάλης εκδηλώνεται σήμερα με τις δυνατότητες που προσφέρουν οι μορφές της ομότιμης (peer to peer) παραγωγής και της αλληλέγγυας οικονομίας. Στην ομότιμη παραγωγή, εργαζόμενοι του γνωσιακού καπιταλισμού αναλαμβάνουν από κοινού και ισότιμα την παραγωγή κοινών αγαθών, κατακτώντας καταρχάς την ελευθερία της δημιουργικότητάς τους. Έχοντας, όμως, και τη δυνατότητα να εντάξουν αυτή τη δραστηριότητά τους σε κινηματικούς προγραμματικούς στόχους που έρχονται σε σύγκρουση με την καπιταλιστική παραγωγή και προσφορά αγαθών και υπηρεσιών. Στην αλληλέγγυα οικονομία, πρωτοβουλίες για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, με δημοκρατικές μορφές οργάνωσης και ισότιμο καταμερισμό εργασίας, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας ή την αξιοποίηση εθελοντικής διαθεσιμότητας, επιδιώκουν να διαμορφώσουν συσχετισμούς δυνάμεων μέσα στην ίδια την οικονομία και να επιτύχουν την υιοθέτηση ευνοϊκών δημόσιων πολιτικών. Σε οικονομίες και κοινωνίες αποδιαρθρωμένες και πολλές φορές κατεστραμμένες από τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση,

η μαζική διανοητικότητα αποτελεί την αναπόφευκτη βάση της ανασυγκρότησης και της διαμόρφωσης των θεσμών που θα κάνουν αυτή την ανασυγκρότηση δυνατή. Από τη στιγμή που ένα πολιτικό κόμμα ή μια πολιτική οργάνωση επιδιώκει να επηρεάσει αυτή την αναγκαία διαδικασία μιας νέας ταξικής συγκρότησης και στρατηγικής απάντησης, δεν αρκεί να κηρύττει την ταξική σύγκρουση και να καταγγέλλει τον καπιταλισμό (ο οποίος έχει πλέον δείξει το χειρότερό του πρόσωπο), αλλά πρέπει να επιδιώξει να προσφέρει απαντήσεις στα πολλαπλά ερωτήματα που θέτει η ανάληψη πρωτοβουλιών από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Κάποτε τα εργατικά κόμματα αντανακλούσαν τις ιεραρχίες της εκμηχανισμένης βιομηχανίας και της τεϊλορικής οργάνωσης της εργασίας: ήταν οι μάναντζερς της ταξικής πάλης, η οποία διεξαγόταν από τους χειρωνακτικά εργαζόμενους. Σήμερα, τα μέλη των αριστερών κομμάτων και οργανώσεων δεν είναι παρά άτομα ενταγμένα στη μαζική διανοητικότητα, πράγμα που σημαίνει απλά ότι μπορούν να συμβάλουν στην κοινωνική και γνωσιακή συγκρότησή της. Αλλά η δυνατότητά τους να παρέμβουν εξαρτάται από το πώς θα εμπλακούν άμεσα στα σημεία αιχμής της ταξικής δράσης και στην παραγωγή γνώσης που χρειάζεται η οργάνωση των νέων μορφών της.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

∆εν ήταν απλά ένα κακό όνειρο

Γιατροί δύο ταχυτήτων και ΠΕ∆Υ

“Παράθυρα” για ιδιωτικά ιατρεία ενώ η κυβέρνηση προετοιμάζει επιχειρηματίες προκειμένου να αναλάβουν “ιατρικές εργασίες” των δημόσιων νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας από την 1η Ιανουαρίου!

ε… θνησιγενές μόρφωμα δείχνει να μετατρέπεται το «νεογέννητο» ΠΕ∆Υ [Πρωτοβάθμιο Εθνικό ∆ίκτυο Υγείας], αφού καμιά υγειονομική περιφέρεια δεν μπορεί να το διαχειριστεί αποτελεσματικά. Την περασμένη Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί η κρίση όλων των γιατρών που εντάχθηκαν σ’ αυτό, προκειμένου στη συνέχεια να ενταχθούν στο ΕΣΥ. Όμως, απολύτως τίποτα δεν έχει γίνει. Μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί στο ΠΕ∆Υ 2.300 γιατροί, από τους οποίους περίπου 1.000 προσέφυγαν στη δικαιοσύνη [ασφαλιστικά μέτρα] για «βίαιη μετατροπή των εργασιακών σχέσεων» και κατάφεραν να διατηρήσουν και το ιδιωτικό τους ιατρείο. Αυτό, αυτόματα, δημιουργεί ιατρούς «δύο ταχυτήτων», όπως και στο περίφημο ΕΣΥ του ν.1397/83, όπου πανεπιστημιακοί και στρατιωτικοί μπορούν να έχουν και ιδιωτικό ιατρείο! Το ζητούμενο για όσους εντάχθηκαν στο ΠΕ∆Υ είναι ότι δεν κρίθηκαν ακόμη προκειμένου να

ενσωματωθούν στο ΕΣΥ, με συνέπεια να αμείβονται με βάση το ενιαίο μισθολόγιο ως… δημόσιοι υπάλληλοι και όχι ως γιατροί -οι μισθοί τους κυμαίνονται από 1.150-1.400 ευρώ. Ειδικά στην Πάτρα, από 200 γιατρούς που είχε πριν το ΙΚΑ, σήμερα έχουν ενταχθεί στο ΠΕ∆Υ μόνο οι 70 γιατροί από τους οποίους οι 10 είναι οδοντίατροι. Εξαιτίας αυτών των ελλείψεων, μέχρι πριν λίγο καιρό, στο ακτινολογικό δεν υπήρχε υπεύθυνος γιατρός και πρόσφατα τοποθέτησαν την γιατρό του μαγνητικού τομογράφου χωρίς, όμως, να κάνει γνωματεύσεις. Επίσης στο ΙΚΑ Ζαρουχλέικων, ο οργανισμός πληρώνει 5.000 ευρώ το μήνα για να εργάζονται εκεί 4-5 γιατροί. Παράλληλα, στο ΙΚΑ της Γούναρη, η διοίκηση ειδοποίησε να εκκενωθεί ένας όροφος για να γίνουν γραφεία κι έτσι γιατροί και ασθενείς, στριμώχνονται σε έναν όροφο. Ταυτόχρονα, οι γιατροί του ΠΕ∆Υ απασχολούνται τις πρωινές ώρες στις επιτροπές του ΚΕΠΑ, στις οποίες αμείβονται επιπλέον, ενώ απουσιάζουν από τα ια-

τρεία του ΠΕ∆Υ με αποτέλεσμα τα ραντεβού των ασθενών καθυστερούν αρκετούς μήνες! Από την άλλη, οι εργαστηριακές δομές του ΕΟΠΥΥ απαξιώνονται προκλητικά, με απώτερο στόχο να παραδοθούν σε ιδιώτες επιχειρηματίες που ήδη ανοίγουν παραρτήματα και στην Πάτρα ευελπιστώντας να διαχειριστούν και τις εργαστηριακές εξετάσεις των δημόσιων νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας, που από 1η Ιανουαρίου 2015 θα ανήκουν διοικητικά στις ΥΠΕ. ∆ιαφαίνεται, λοιπόν, πως η συγκυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας δεν είναι διατεθειμένη να ξεκαθαρίσει το τοπίο των εργασιακών σχέσεων των ιατρών του ΠΕ∆Υ. Με την παρελκυστική τακτική που ακολουθείται θα εξωθηθούν όλοι, πλέον, και στο ιδιωτικό ιατρείο, ακυρώνοντας έτσι το πνεύμα και την εφαρμογή του νόμου.

Απεργία πείνας μέχρι την ελευθερία

την έβδομη ημέρα απεργία πείνας μπαίνουν σήμερα οι μετανάστες κρατούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με κύριο αίτημά τους να σταματήσει η επ’ αόριστον κράτησή τους και μετά το 18μηνο. Η απεργία ξεκίνησε στις 17 Νοέμβρη, με αφορμή το θάνατο του 24χρονου μετανάστη κρατουμένου στην Αμυγδαλέζα, Μοχάμεντ Ασφάκ, στις αρχές του μήνα. Οι συγκρατούμενοί του κατηγορούν τους αστυνομικούς

Τάκης Γεωργακόπουλος

ότι ευθύνονται για τον άδικο χαμό του Ασφάκ αφού αγνόησαν συστηματικά τις πολύμηνες εκκλήσεις του για μεταφορά σε νοσοκομείο. Η συμμετοχή στην απεργία πείνας αυξάνεται μέρα με τη μέρα και, σύμφωνα με ανακοίνωση της Κίνησης «Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή» (ΚΕΕΡΦΑ), αγγίζει πλέον το 90%. Ήδη, 15 απεργοί έχουν λιποθυμήσει ή καταρρεύσει, με ορισμένους να έχουν μεταφερθεί στο νοσοκομείο και άλλους να περιμένουν για ώρα τη διακομιδή τους. Σε ηχητικά ντοκουμέντα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την ΚΕΕΡΦΑ, γίνονται γνωστές ζοφερές εικόνες που ζουν οι κρατούμενοι όπως καταστολή, κάκιστες συνθήκες υγιεινής, ζωή στο σκοτάδι δίχως ρεύμα, νερό και κουβέρτες. Ανάμεσα στα αιτήματα των κρατουμένων είναι η συνάντηση με τον επίτροπο της ΕΕ για τα δικαιώματα προκειμένου να του εκθέσουν την άθλια κατάσταση της Αμυγδαλέζας.

Προσφορά Οι φίλοι της «Εποχής» από τη Λαμία προσφέρουν στην εφημερίδα 80 ευρώ.

ταινία «Τα κορίτσια της βρόχης» της Αλίντας ∆ημητρίου ανήκει στην κινηματογραφική τριλογία που αφιέρωσε στις γυναίκες της Αντίστασης - του Εμφυλίου - της ∆ικτατορίας του 1967. Η Αλίντα με τον δικό της τρόπο, το σεβασμό στην αντίσταση κατά της δικτατορίας του 1967 των ώριμων πλέον γυναικών, καθώς και την πολιτική της ματιά, μας έπεισε να την εμπιστευτούμε και να μιλήσουμε για τη δικτατορία, τα βασανιστήρια και τις συνέπειες στη ζωή τη δική μας, αλλά και των οικογενειών μας. Μετά από σαράντα πέντε χρόνια σιωπής, παρακολουθούμε την αφήγηση των συγκρατουμένων μας με σφιγμένο στομάχι. Βέβαια οι περισσότερες από εμάς προέρχονται από αριστερές οικογένειες. Όμως, πιστεύω ότι μετά το 1950 που ήμασταν ακόμη παιδιά και τη λήξη του εμφυλίου, συμβαίνουν πολύ σοβαρά πολιτικά γεγονότα, που γράφουν την ιστορία της πατρίδας μας και συγχρόνως καταγράφονται μέσα μας. Φυλακές, εξορίες, εκτελέσεις συνυπάρχουν με ένα στόχο, την κατάργηση κάθε δημοκρατικής έκφρασης. Τρομοκρατία παντού και με κάθε τρόπο με αποκορύφωμα τη δολοφονία του βουλευτή Γρ. Λαμπράκη το 1963 και αμέσως μετά το 1965 στα Ιουλιάνα τη δολοφονία του Σ. Πέτρουλα. Είμαστε ήδη μέλη της ∆.Ν. Λαμπράκη, μιας νεολαίας που ρίζωσε σε όλη τη χώρα, γιατί σύνδεσε άρρηκτα την πολιτική με τον πολιτισμό. Κάθε συναυλία του αστείρευτου Μίκη και διαδήλωση. Κάθε τραγούδι του σε σπίτι ή ταβέρνα κινητοποίηση της ασφάλειας του κράτους. Η συμμετοχή κάθε νέου στη Νεολαία Λαμπράκη του έδινε χαρά, ενδιαφέροντα και όραμα για καλύτερη ζωή. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα που εμείς βιώναμε μπήκαν τα τανκς. Σίγουρα δεν ήταν απλά ένα κακό όνειρο. Τώρα πια όποια κι όποιος δεν ήθελε να το δεχτεί έκανε ό,τι μπορούσε, σε ό,τι πίστευε, σε ό,τι πρόλαβε να συνειδητοποιήσει, σε όση δύναμη νόμιζε ότι διέθετε, αλλά και στο πόσο δεμένος ήταν με φίλους και συναγωνιστές της Νεολαίας.

Πόλυ Σαββινίδου

Στήριξη στην ελεύθερη αυτοέκφραση

ΝΙΚΟΛΑΣ ΕΥΑΝΤΙΝΟΣ, ΠΟΙΗΤΗΣ - ΤΡΑΓΟΥ∆ΟΠΟΙΟΣ

ροσωπικά επειδή δεν γνωρίζω άλλο προηγούμενο, να δημοσιοποιεί δηλαδή ένα κόμμα που διεκδικεί την εξουσία τις θέσεις του για τον πολιτισμό σε πλήρη διάταξη και να τις θέτει προς «ενδιαφερομένους» για να τοποθετηθούν, οφείλω να καταθέσω αρχικά το εξής: η αρνητική κριτική που ασκήθηκε στο κείμενο είναι η ευκολότερη που θα μπορούσε να ασκηθεί. Τα περί «ξύλινης γλώσσας» ή «αοριστολογίας» βασίζονται στην εισαγωγή του κειμένου, η οποία κατά τη γνώμη μου ως όφειλε να κάνει ένας συμμαχικός φορέας της αριστεράς, σκιαγραφεί το γενικότερο πολιτικοϊδεολογικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. Κι όσο για τα περί «κρατικοποίησης του πολιτιστικού γίγνεσθαι», οφείλω να διαπιστώσω πως είναι λογικό σε μια παρηκμασμένη θεσμικά χώρα ο όρος «δημόσιο» να έχει ταυτιστεί στη σκέψη όσων την κατέστησαν έτσι, συνώνυμος της αδιαφάνειας και λοιπών εγκληματικών στρεβλώσεων. Μια πρόταση της αριστεράς για τον πολιτισμό οφείλει να θέτει εν γένει το πολιτιστικό γίγνεσθαι υπό τη σκέπη, την προστασία και ποτέ τον έλεγχο του δημοσίου. Το δομικό πρόβλημα μιας τέτοιας θεώρησης είναι το εάν και κατά πόσο αυτή η πολιτική θα εκπορεύεται άνωθεν από τους εκάστοτε δημόσιους φορείς ή αντίθετα οι δημόσιοι φορείς θα είναι έτοιμοι να στηρίζουν και να υλοποιούν τα πολιτιστικά προτάγματα της κοινωνίας. Στη σημερινή ασφυκτική εποχή εκδούλευσης του κράτους στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να καταστήσει τους δημόσιους μηχανισμούς του πολιτισμού δημιουργούς μεγάλων ρωγμών, προκειμένου οι δημιουργικές φωνές της σύγχρονης τέχνης να βγουν στην επιφάνεια. Σήμερα η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, η μουσική, το θέατρο κυοφορούν νέες προτάσεις που καθιστούν την σύγχρονη πνευματική δημιουργία άξια όχι απλά των επαίνων αλλά της ουσιαστικής αγωγής του δημοσίου. Η δημιουργία π.χ. Εθνικού Οργανισμού Μουσικής ή δημόσιου φορέα χάραξης Εθνικής Πολιτικής Βιβλίου θα πρέπει να κινούνται προς μια τέτοια κατεύθυνση, της δημιουργίας δηλαδή δυνατοτήτων για τους νέους και τις νέες δημιουργούς, ώστε το καλλιτεχνικό τους όραμα να μην μένει ακοινώνητο. Ειδικότερα όσον αφορά τη λογοτεχνία, βάρος θα μπορούσε να δοθεί στις μεταφράσεις σύγχρονων ελληνικών λογοτεχνικών έργων, στην ουσιαστική σύνδεση με μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού και στη θεσμοθέτηση ενός παγκόσμιας εμβέλειας φεστιβάλ Ποίησης στην Ελλάδα –κινήσεις που μέχρι τώρα επιχειρούνται σχεδόν ηρωικά από μεμονωμένες περιπτώσεις ανθρώπων των γραμμάτων. Η μεγαλύτερη πρόκληση, όμως, που μια κυβέρνηση της αριστεράς θα είχε να αντιμετωπίσει στον τομέα του πολιτισμού είναι η συνεπής στοχοπροσήλωσή της προς την καλλιέργεια μιας βαθιάς πολιτιστικής παιδείας και αισθητικής στη νεολαία. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορεί να συμβεί χωρίς τη ριζική συσχέτιση του υπουργείου Πολιτισμού με αυτό της Παιδείας. Μέσα από την κατάργηση του υπάρχοντος βαθμοθηρικού εξεταστικοκεντρικού συστήματος θα πρέπει να αναδυθεί μια νέα σχέση ανάμεσα στις τέχνες και τα σχολειά, στην οποία το υπουργείο Πολιτισμού θα είναι μπροστάρης. Η καθιέρωση μεγάλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων μαθητικού χαρακτήρα πανελλαδικής εμβέλειας (εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, λογοτεχνικοί διαγωνισμοί, συναυλίες), η αξιοποίηση μουσικών, σκηνοθετών, συγγραφέων από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα υπηρετεί και θα στηρίζει έμπρακτα την ελεύθερη αυτοέκφραση είναι ενδεικτικά σημάδια μιας ουσιαστικής αλλαγής πλεύσης. Άλλωστε ποιο το μέλλον για τον πολιτισμό μιας χώρας όταν οι νέοι εξαναγκάζονται σε αποστήθιση ερμηνειών για την Φεγγαροντυμένη του Σολωμού, καθιστώντας το ποιητικό κείμενο μέσο και όχι αυτοσκοπό;

“

•

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Θέσει θετι

Πέντε καλλιτέχνες συνεισφέρουν στο πολιτισ

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό [left.gr/news/i-protasi-toy-syriza-gia-tonpolitismo] σχολιάστηκε ιδιαίτερα. Εκτός από την αντίδραση του υπουργείου Πολιτισμού -στο σύνηθες πλέον πλαίσιο της κυβερνητικής αντίδρασης στις προγραμματικές επεξεργασίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σαν οι ρόλοι να ήταν αντίστροφοι-, το εν λόγω κείμενο απασχόλησε αρκετά έντυπα, συντάκτες των οποίων το σχολίασαν, καθώς και αρκετούς καλλιτέχνες. Κάποια από αυτά τα σχόλια σχολιάστηκαν εκ νέου. Από όλο αυτό τα γαϊτανάκι σχολίων μπόρεσαν να διακριθούν λίγες θετικές συμβολές, με στόχο τη βελτίωση της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, όσο επαρκή ή ελλιπή κι αν την κρίνουμε. Η «Εποχή» ζήτησε, λοιπόν, από καλλιτέχνες

Η τέχνη είναι εργασία, όχι χόμπι

ο πρόγραμμα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε ταραχώδεις και αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις. Προσωπικά θα έλεγα ότι αυτή η «κουρελού» -όπως επιθετικά την αποκάλεσε κάποιος- μου ζεσταίνει την καρδιά! Γιατί μέσα σ ένα σπίτι είναι καλύτερα να υπάρχει μια κουρελού απ’ το να μην υπάρχει τίποτα και να κρυώνουν οι άνθρωποι. Πάνω της μπορείς να ακούσεις παραμύθια, να δεις θέατρο, να φιλοσοφήσεις, να τραγουδήσεις, μπορείς να δημιουργήσεις ή να δεις να δημιουργούν άλλοι μορφές ζωής μέσα στην παγωνιά. Χωρίς ούτε ένα στρωσίδι μες στο σπίτι, το μυαλό δεν μπορεί να ονειρευτεί ούτε και να συνθέσει. Η τέχνη πάντα ένωνε το φτωχό με τον πλούσιο, το γόνο υψηλών οικογενειών με τα παιδιά των γυρολόγων! Γιατί στην τέχνη υπάρχει κάτι που ενώνει τους ανθρώπους και δεν έχει σχέση με το χρήμα. Κι αυτό είναι η έμπνευση. Το ταλέντο. Για να επιτύχει, όμως, αυτό, να δώσει καρπούς χρειάζονται θεσμοί που λειτουργούν χωρίς να διαπλέκονται με την κερδοσκοπία. Η πολιτεία πρέπει να ενισχύει και όχι να αδιαφορεί. Η προσπάθειά του προγράμματος ήταν να δημιουργηθεί με τις θέσεις ένα πλαίσιο που να αποτυπώνει την έως τώρα παθογένεια και να ορίζει τρόπο εξόδου από αυτήν. Το μνημονιακό περιβάλλον εγκαταστάθηκε στον τομέα της τέχνης νωρίτερα από οπουδήποτε αλλού! Κι αυτό γιατί στη χώρα μας δεν υπήρξε παιδεία για την αναγκαιότητα συμμετοχής του κράτους στην καλλιτεχνική δημιουργία –πράγμα αυτονόητο για ολόκληρη την υπόλοιπη Ευρώπη. Αποτέλεσμα είναι να δίνεται σήμερα το 0,23% από τον κρατικό προϋπολογισμό στον πολιτισμό και να μην φαίνεται σε κανέναν παράλογο. Ούτε καν στους ίδιους τους καλλιτέχνες παρόλον ότι πένονται! Αυτό πρέπει να αλλάξει. Τα μαγικά χαλιά κοστίζουν ακριβά! Αλλά σίγουρα είναι φθηνότερα από τις μοκέτες και τους πολυελαίους των μεγάλων ιδρυμάτων που διεκδικούν να μονοπωλήσουν την τέχνη και τους δημιουργούς της. Ακραίος συμβολισμός που δείχνει την αναγκαιότητα χρήσης των κουρελούδων. Που με τρόπους που μόνο η αλχημεία των τεχνών διαθέτει μπορούν να πετάξουν πάνω από δρόμους, πεζοδρόμια και πλατείες όπου άνθρωποι μαζεμένοι ζητούν: 1) ψωμί , 2) σπίτι 3) δουλειά και 4) αδιαπραγμάτευτο, το δικαίωμα στο όνειρο! Αυτός ήταν ο λόγος που το πρόγραμμα ασχολήθηκε με το να φτιάξει πλαίσιο προσπάθειας αποφυγής των αιτιών της έως τώρα παθογένειας και να θυμίσει πως η τέχνη είναι συγκεκριμένη εργασία και όχι χόμπι. Χόμπι κατάντησε στη μνημονιακή Ελλάδα, αλλά το ζητούμενο είναι η ανατροπή αυτής της πραγματικότητας και όχι η συνέχισή της.

ΜΑΝΙΑ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΗΘΟΠΟΙΟΣ

Μέσα από την κατάργηση του υπάρχοντος βαθμοθηρικού εξεταστικοκεντρικού συστήματος θα πρέπει να αναδυθεί μια νέα σχέση ανάμεσα στις τέχνες και τα σχολειά, στην οποία το υπουργείο Πολιτισμού θα είναι μπροστάρης.

“

Τα μαγικά χαλιά κοστίζουν ακριβά! Αλλά σίγουρα είναι φθηνότερα από τις μοκέτες και τους πολυελαίους των μεγάλων ιδρυμάτων που διεκδικούν να μονοπωλήσουν την τέχνη και τους δημιουργούς της. Αν θα πρόσθετα κάτι στο πρόγραμμα είναι η φράση: Ανοιχτός δρόμος στη γνησιότητα της έκφρασης! Με κάθε τρόπο ενίσχυση προς αυτή την κατεύθυνση!

Αποκλεισμό κάθε διαπλοκής

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Όχι συναλλαγή με κράχτες

κοί

τικό πρόγραμμα της κυβέρνησης της αριστεράς που εργάζονται σε διαφορετικούς χώρους της τέχνης, να συνεισφέρουν από την πλευρά της δικής τους εμπειρίας και του δικού τους οράματος στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό. Και ήταν ιδιαίτερα σημαντικό ότι με όσες και όσους μιλήσαμε είτε είχαν καλή γνώση του κειμένου είτε είχαν θετική διάθεση να το μελετήσουν και να συνεισφέρουν. Μάλιστα, ορισμένοι δεν τα κατάφεραν λόγω χρόνου και μας βάζουν στον πειρασμό -αν και ο χώρος μας είναι περιορισμένος- η προσπάθεια αυτή να έχει και συνέχεια.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ, ΖΩΓΡΑΦΟΣ

ι καλλιτέχνες –όπως ορίζει αυτή η πλαστή λέξη που παραπέμπει στον καλλωπισμό– είναι εργαζόμενοι. Κυρίως δε, εργάζονται μοναχικά. Οι περισσότεροι δεν απεργούν, είναι η φύση της εργασίας τους τέτοια που δεν γίνεται να απεργήσει ο ζωγράφος στο ατελιέ του, ο ποιητής στο γραφείο του, και δεν θα περάσει μέρα που ο μουσικός δεν θα χαϊδέψει τα εργαλεία του. Και ως εκ τούτου θεωρούνται εχθροί του συνδικαλισμού. Όμως καθ’ υπερβολή –στο πνεύμα και κυριολεκτικά– είναι πιο κοντά στους sans-culottes, παρά στους απολιτικούς. Από την άλλη μεριά, η ελληνική κοινωνία έχει φροντίσει να μην είναι κατοχυρωμένα τα εργατικά δικαιώματα στους καλλιτέχνες. Εν ολίγοις όσοι εργάζονται στο χώρο της τέχνης ήταν και είναι ανασφάλιστοι, χωρίς ιατρική περίθαλψη (μόνον αυτή των απόρων) και χωρίς σύνταξη (πλην των «τυχερών» των τιμητικών συντάξεων). ∆εν γνωρίζω ακριβώς τι γίνεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά δεν το θεωρώ σημαντικό, δεν μιμούμαστε τα κακά των άλλων, ακριβώς όπως και στην οικονομία. Η αυριανή κυβέρνηση της αριστεράς, που πριν απ’ όλα θα διαχειριστεί την ανθρωπιστική καταστροφή των μνημονιακών χρόνων, πρέπει να βρει άμεσα λύσεις και σ’ αυτό το ζήτημα. Με απλά λόγια και γνωρίζοντας εις βάθος τις κατά καιρούς προσπάθειες καλλιτεχνικών φορέων που δεν ευοδώθηκαν, προτείνω: 1. Έναν μικρό δασμό κάτι σαν καλλιτεχνόσημο στα δημόσια έργα, στις εκδόσεις, στα εισιτήρια των κινηματογράφων και του θεάτρου, στα πολυμηχανήματα και εκτυπωτές που αναπαράγουν εικόνες. Τα έσοδα θα χρηματοδοτούν έναν ασφαλι-

στικό φορέα όλων των καλλιτεχνών. ∆εν μπαίνω σε ερμηνείες νόμων που εμποδίζουν να γίνει κάτι τέτοιο, οι νόμοι από ανθρώπους έγιναν και άνθρωποι τους αλλάζουν. Η ιστορία του 1% επί των δημοσίων έργων, για έργα τέχνης στο χώρο (νόμος που έχει ψηφιστεί και ποτέ δεν έχει εφαρμοστεί) κρατάει περίπου 35 χρόνια. 2. Μικρά ετήσια κονδύλια σε όλους τους δήμους για: δημιουργία χώρων τέχνης, βιβλιοθήκες, αίθουσες μουσικής και θεάτρου, αγορά έργων για δημοτικές πινακοθήκες, οικονομική ενίσχυση σε εσω/εξωσχολική διδασκαλία τέχνης. Σε πολλές σκανδιναβικές χώρες, οι καλλιτέχνες εξασφαλίζουν εισόδημα και αρμονική σχέση με τις τοπικές κοινωνίες από καλά οργανωμένη εφαρμογή τέτοιων επιλογών. Να ένα καλό προς μίμηση, έστω προς ενημέρωση έτσι για να ζηλεύουμε μπας και βγούμε στο δρόμο, με εφικτές διεκδικήσεις στο γαμωκαπιταλισμό που ζούμε. Πριν απ’ όλα όμως: Πρέπει να πειστούμε εμείς ότι η «πολύτιμη» μοναχικότητα αφορά μόνο τις ώρες της εργασίας μας. Τίποτα δεν θ’ αλλάξει επειδή ευχόμαστε οι άλλοι να κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Πρέπει να πειστεί η ελληνική κοινωνία ότι οι καλλιτέχνες δεν είναι διασκεδαστές μόνον, ούτε διακοσμούν πλατείες μόνον, ούτε γεννήθηκαν για να περνάει ευχάριστες ώρες ο κόσμος, μόνο. Κι αυτό χρειάζεται πολλή δουλειά, εκ των κάτω. Πρέπει να πειστεί η ελληνική κοινωνία ότι η τέχνη είναι ένα πολύτιμο όχημα ανατροπής των κοινωνικών δομών, όταν εμποδίζουν την ανθρώπινη ευτυχία. Ένας «ευρύς τόπος» κυκλοφορίας πρωτότυπων ιδεών και έργων, που περιλαμβάνει το σαρκασμό αλλά και την αυτοκριτική, που δείχνει το μέλλον συνήθως αντίθετα από το ρεύμα της εφησύχασης. •

∆ΑΝΑΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΡΑΓΟΥ∆ΟΠΟΙΟΣ

Οι μοναχικά εργαζόμενοι

Επιμέλεια: Ζωή Γεωργούλα

πρωτογενής δημιουργία πάντα ήταν σπάνια, πάντα ήταν ανεξάρτητη, πάντα επιβίωνε εξαιρετικά δύσκολα, αλλά ποτέ δεν πέθανε –παρόλα τα μνημόσυνα. Το πρώτο που θα ήθελα μια αριστερή κυβέρνηση να κάνει για να βοηθήσει την τέχνη που σήμερα παράγεται, είναι, αφενός, να αποκαθηλώσει αυτόν τον κλειστό κύκλο των παλαιόθεν αναγνωρισμένων «αγωνιστών» που σήμερα απολαμβάνουν το ακαταλόγιστο, αφετέρου, να απαλλάξει τον εαυτό της από την εναγώνια αλλά παθητική αναμονή ενός ή περισσότερων καλλιτεχνών που ως Μεσσίες θα εμφανιστούν και θα ενώσουν και πάλι το συναίσθημα και τη φωνή των μαζών. Αν η κυβερνώσα αριστερά θελήσει να προσφέρει υπηρεσία στον πολιτισμό, καλό θα είναι να απαλλάξει (και) τους καλλιτέχνες από τα δεσμά της γραφειοκρατίας, να φτιάξει ένα σύστημα θεσμών που θα υποδεχτεί ως αυτονόητη τη μη-κανονικότητα του βίου που διάγουν, να βοηθήσει στο σπάσιμο των μονοπωλίων, στην άρση των αποκλεισμών και της λογοκρισίας της αγοράς. Να στηρίξει τη δράση ανθρώπων των οποίων το έργο την συγκινεί και την εκφράζει, αφήνοντας απ’ έξω το αν ανήκουν σε κάποια ειδική κατηγορία για επικοινωνιακή χρήση. Πρώτα και πάνω απ’ όλα θα ήθελα η αριστερά να κόψει κάθε συναλλαγή με το ευγενές είδος του κράχτη. Με λίγα λόγια, να μην κάνει χρήση της τέχνης για οποιοδήποτε άλλο σκοπό εκτός από την παιδεία και να αφήσει τα υπάρχοντα δίκτυα διάδοσης ιδεών – εδώ και πολλά χρόνια αχαρτογράφητα και δυσνόητα, ακόμα και γι’ αυτήν– να αναπτυχθούν ανεμπόδιστα μέσα στο οπτικό της πεδίο αλλά έξω από τον έλεγχό της. Πολλοί από μας γίναμε αριστεροί διαβάζοντας Αναγνωστάκη, Κατσαρό και ∆ημητριάδη –όχι Μαρξ. •

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΖΩΜΕΝΟΣ, ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ

ι απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ για τον κινηματογράφο, στο κείμενο που κατατέθηκε προς συζήτηση και διαβούλευση, είναι τόσο κωδικοποιημένες που μέσα στη γενικότητα τους και την αοριστία τους εύκολα παρεξηγούνται. Παρά κάποιες ενδιαφέρουσες και απαραίτητες πρωτοβουλίες για τις φοροαπαλλαγές και τα κίνητρα επενδύσεων σε ταινίες, παρά τη θεσμοθέτηση του νέου ψηφιακού φόρου, οι προτάσεις κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στην ατολμία τους, αφού στο θέμα δεν χωρά καμιά γραφειοκρατική λογική. Παρά τις σημαντικές διαφωνίες των κινηματογραφιστών για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει το …καράβι, τολμώ να πω ότι οι περισσότερες από αυτές είτε είναι εγκλωβισμένες στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατική λογική είτε σε ένα παρελθόν εθνικών κρατικών ενισχύσεων που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου οφείλει αρχικά να κάνει δυο πράγματα. Να επανακαθορίσει τη λογική του με αποκλεισμό κάθε διαπλοκής και συντριβή κάθε

γραφειοκρατικής λογικής μέσα από μηχανισμούς αυτόματων χρηματοδοτήσεων για τη στήριξη του μοναδικού σοβαρού φαινομένου, εκείνου των ανεξάρτητων ταινιών. Μια πρόσθετη ιδέα θα ήταν η ίδρυση γραφείου στο εσωτερικό του για τη διασύνδεση των ελλήνων κινηματογραφιστών με τους αντίστοιχους παραγωγούς του εξωτερικού. Η στελέχωση αυτού του γραφείου πρέπει να γίνει με κριτήρια ανεξάρτητα και αντικειμενικά! Ο νέος νόμος θα πρέπει να κατευθύνεται προς τη σταδιακή απεμπλοκή του κράτους από το Ε.Κ.Κ. με ενίσχυση της αυτόνομης και αυτοχρηματοδοτούμενης φυσιογνωμίας του. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης οφείλει να ξαναδεί την κατεύθυνση του ως ένα περιφερειακό φεστιβάλ, που πρέπει να κρατήσει και να ενδυναμώσει το διεθνή του χαρακτήρα, εντάσσοντας όμως στο πρόγραμμα του και εθνικό τμήμα, όπως σε πολλά σημαντικά διεθνή φεστιβάλ. Το τμήμα Agora θα πρέπει να αναδιοργανωθεί και να επαναστελεχωθεί προς την κατεύθυνση της αντικειμενικής και δίκαιης προώθησης των πιο άξιων σχε-

δίων. Ο μεγάλος ασθενής του ελληνικού κινηματογράφου είναι η διανομή των ταινιών, λόγω κακού σχεδιασμού και ισχνού ενδιαφέροντος των πολιτών για τις ελληνικές ταινίες. Μια ιδέα θα ήταν κίνητρα για δημιουργία ανεξάρτητων κινηματογράφων που θα ανήκουν στους ίδιους τους κινηματογραφιστές και που θα τους διαχειρίζονται με full day πρόγραμμα, καθώς και ίδρυση ψηφιακής πλατφόρμας για online διανομή των ταινιών. Συνοψίζοντας, μια πολιτική ηγεσία θα πρέπει να έχει τη δύναμη να εφαρμόσει τις θέσεις της, όταν κυβερνά. Και αυτό γιατί η πρόσφατη εμπειρία (νόμος Γερουλάνου, αλλά και η αδιέξοδη σύγκρουση με συντεχνιακά συμφέροντα) δείχνει ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Ο ελληνικός κινηματογράφος δεν πάσχει από έλλειψη ταλέντων, αλλά στήριξης τους για μια ανεξάρτητη κινηματογραφία πέρα από εξαρτήσεις και αγκυλώσεις. •

“

ΘΕΜΑΤΑ γανώνουν οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής, το R Project και ο Σύλλογος Μαρξιστικής σκέψης Γιάννης Κορδάτος, στις 7 μ.μ., στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134). Μιλούν οι Β. Λιόσης, ∆. Μπελαντής, Α. Νταβανέλος και Π. Σωτήρης.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 23 Νοεμβρίου

** Ολοκληρώνονται σήμερα οι εργασίες του ∆ιεθνούς Συνεδρίου «Εκδημοκρατισμός της Αστυνομίας στην Ευρώπη», το οποίο διοργανώνουν το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, το ∆ίκτυο transform! europe και το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ. Στις 10 π.μ. ξεκινά η συνεδρία με θέμα «Αστυνομία, αστυνόμευση και δικαιώματα στην Ελλάδα». Μιλούν οι Β. Καρύδης, Χρ. Φωτόπουλος και ∆. Τσουκαλάς. Συντονίζει η Τ. Χριστοδουλοπούλου. Στις 12 μ.: «Αστυνομία έγκλημα και ασφάλεια την περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα». Μιλούν οι Γ. Πανούσης, Ό. Θέμελη και Γρ. Λάζος. Συντονίζει η Α. Αθανασίου. Στις 3.30 μ.μ.: «Ελευθερία, ασφάλεια και αστυνομία: Ιδεολογία και πραγματικότητα». Μιλούν οι Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου, Ν. Παρασκευόπουλος και Σ. Βιδάλη. Συντονίζει η Σ. Αναγνωστοπούλου. Στις 5.30 μ.μ.: «Για μια δημοκρατική αστυνομία: Η προσέγγιση της Αριστεράς». Μιλούν οι Α. Μπαλτάς, Β. Κατριβάνου, Τ. Μαυρόπουλος, Μ. Μπαρσέφσκι και ∆. Τσουκαλάς. ** Εκδήλωση για τη Γάζα και το Κομπανί διοργανώνει το Άνω-Κάτω στο Καλαμάκι, στα γραφεία του (Παλαμηδίου 1216), στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Κ. Παπαγκίκα, Μιχιάρ Εκτάμι, Γ. Μουζάλας και Θ. Κούρτης. Παράλληλα, θα συγκεντρωθούν τρόφιμα, είδη υγιεινής και φάρμακα. ** Εκδήλωση της Πολιτικής-Πολιτιστικής Λέσχης Εκτός Γραμμής (Στρατηγοπούλου 7 και Μαυρικίου, Εξάρχεια) με θέμα «»Τζιχαντισμός»: κοινωνικό φαινόμενο, επικοινωνιακή φούσκα ή εργαλείο κρατικών πολιτικών;», στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Ν. Βασιλόπουλος και Κ. Ράπτης. ** Εκδήλωση με θέμα το σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης του Αποκόρωνα διοργανώνει η οργάνωση Αποκορώνου του ΣΥΡΙΖΑ Χανίων, στις 7 μ.μ, στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου στις Βρύσσες.

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου

** Μονοήμερο αντιφασιστικό φεστιβάλ διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αργυρούπολης με το συνεταιριστικό art - cafe Πολυμήχανο (Φλέμινγκ 58, Αργυρούπολη). Στις 5 μ.μ. θέατρο σκιών, στις 6 μ.μ. συζήτηση με θέμα «Ιστορικές καταβολές του φασισμού και διείσδυδη των φασιστικών πρακτικών στα σχολεία: Ανάδειξη των τρόπων αντιμετώπισης της φασιστικής βίας στο σχολείο και τις γειτονιές». Μιλούν οι Μ. Λυμπεράτος, Εύη Παπαθανασίου και Θ. Λαδής. Στις 9 μ.μ., θεατρική παράσταση «Ειρήνη» του Αριστοφάνη από την ομάδα IDIOTI. Στις 10 μ.μ., ρεμπέτικο γλέντι με τους Doumanians από το Αυτοδιαχειριζόμενο Ωδείο της κατάληψης του Πάρκου Ασυρμάτου.

∆ευτέρα 24 Νοεμβρίου

** Εκδήλωση με θέμα «Μνημόνια και διαπραγμάτευση: η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ στην τρομο-επίθεση της κυβέρνησης» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Β΄ Πειραιά, στις 7.30 μ.μ. στα γραφεία της Ν.Ε. Πειραιά (Ηρώων Πολυτεχνείου 16, 7ος όρ.). Μιλά ο Ν. Χουντής. ** Παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων «Ονειρική Παρανομία« του Γιώργου Μπουγελέκα, στις 7.30 μ.μ., στο Έντεχνον (πλατεία Συντριβανίου, Θεσσαλονίκη). Μιλούν οι Τ. Κουράκης και Β. Κεχαγιάς. ** Παρουσίαση του βιβλίου των Γ. Κολέμπα και Γ. Μπίλλα «Το πρόταγμα της αποανάπτυξης» διοργανώνουν η Λέσχη του βιβλίου της Αλεξάνδρας Μοσχονά (Αναστασιάδη 2) και η Λαϊκή Συνέλευση «Ανυπότακτο Αγρίνιο», στις 8 μ.μ. Μιλούν οι συγγραφείς, ο Στ. Μερμίγκης και ο Η. Γεωργαλής.

Τρίτη 25 Νοεμβρίου

** Εκδήλωση για την Αριστερά, τη μετωπική πολιτική και τη στρατηγική διορ-

** Εκδήλωση με θέμα «Εναλλακτικές Μορφές ∆ιεθνούς Οικονομικής Ολοκλήρωσης: Η Εμπειρία της Λατινικής Αμερικής» διοργανώνουν το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών ∆ημήτρης Μπάτσης, το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Οικονομική Επιστήμη του τμήματος ∆ημόσιας ∆ιοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου και ο Σύλλογος Μαρξιστικής Σκέψης Γιάνης Κορδάτος, στο Πάντειο (αίθουσα Σάκη Καράγιωργα ΙΙ), στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Farid Fernαndez (Μπολιβαριανή ∆ημοκρατία της Βενεζουέλας) και Osvaldo J. Cobacho Martνnez (∆ημοκρατία της Κούβας) και οι καθηγητές ∆. Καλτσώνης και Θ. Μαριόλης.

** ∆ιάλεξη της ομάδας Πολιτισμού της

∆ιημερίδα για τη διεθνή μέρα τρανς μνήμης

∆

ιημερίδα εκδηλώσεων αφιερωμένη στα θύματα τρανσφοβικού μίσους, εγκλημάτων και βίας διοργανώνει το Σωματείο Υποστήριξης ∆ιεμφυλικών στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50). Τη ∆ευτέρα 24 Νοεμβρίου, στις 5 μ.μ., ξεκινούν συζητήσεις με θέματα: «Ομοφοβικός, λεσβοφοβικός και τρανσφοβικός λόγος στην LGBTQI κοινότητα και στα ΜΜΕ» και «Υγεία. Συμπεριφορές απ’ το ιατρικό προσωπικό, διαγνώσεις, πρόσβαση και προστασία». Την Τρίτη 25 Νοεμβρίου μιλούν οι Μ. Στρατηγάκη, Μ. Γαλανού, Σπ. Αδάμ, Κ. Λυκοβαρδή, Α. Χαλκιά, Mette Knudsen, Robert-Jan Sieben, Φ. Πιπιλή, Ν. Βούτσης, Β. Σουλαδάκη, Μ. Ρεπούση, Ν. Γιατρομανωλάκης. Στις 9 μ.μ. θα ξεκινήσει πορεία προς τη Βουλή.

Ξορκίζοντας ένα αμείλικτο παρελθόν

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014 ΣΥΡΙΖΑ Α΄ Αθήνας με θέμα «Μαζική κουλτούρα και νεοφιλελευθερισμός: Νέα θεωρητικά ζητήματα που αναδύονται», στις 7.30 μ.μ., στα γραφεία της Ο.Μ. Αμπελοκήπων (Λαμίας 17). Μιλά ο Στ. Κωνσταντακόπουλος.

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου

** Παρουσίαση του βιβλίου του ∆ημήτρη Πετσετίδη «Επί τέσσερα» οργανώνουν οι εκδόσεις της Εστίας και το βιβλιοπωλείο Επί Λέξει (Ακαδημίας 32), στις 7.30 μ.μ. Μιλούν οι Α. Ζήρας, Ε. Κοτζιά και ∆. Ραυτόπουλος.

Σάββατο 29 Νοεμβρίου

** Ημερίδα του τμήματος Αγροτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα «Η Ελληνική παράκτια αλιεία, το παρόν και το μέλλον της μέσα από τα μάτια των ψαράδων» στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Πειραιά (Αγ. Κων/νου 3, δίπλα στο ∆ημοτικό Θέατρο), στις 10 π.μ. ** Ημερίδα με θέμα «Αναφορά στον Σπύρο Ασδραχά» διοργανώνουν οι εκδόσεις Θεμέλιο, τα ΑΣΚΙ και το περιοδικό Ιστορικά, στις 6 μ.μ., στη Στοά του Βιβλίου (Πεσματζόγλου 5), με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του Σπ. Ασδραχά «Υπομνήσεις. Ιστορικότροπα σημειώματα». Στην πρώτη συνεδρία μιλούν οι Ν. Ξυδάκης, Ν. Θεοτοκάς, Ν. Κοταρίδης, Ε. Ζέη, ∆. Αρβανιτάκης και συντονίζει ο Η. Νικολακόπουλος. Στη δεύτερη συνεδρία μιλούν οι Β. Πρόντζας, Ρ. Σταμούλη, Ν. Καραπιδάκης και Α. Λιάκος. Συντονίζει ο Ν. Φίλης. Κυριακή 30 Νοεμβρίου

** Ιστορική διαδρομή με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για το ∆εκέμβρη του ‘44 διοργανώνουν οι ΣΥΡΙΖΑ Νέου Κόσμου, Παγκρατίου και Κουκακίου, στις 11 π.μ., στο Ζάππειο. Στο τέλος θα γίνει συζήτηση στον κινηματογράφο Μικρόκοσμος (Λεωφ. Συγγρού 106).

** Ξεκινά το 17ο φεστιβάλ κινηματογράφου Ολυμπίας, που θα διαρκέσει ως τις 6 ∆εκεμβρίου, με την animation ταινία «Το Αγόρι και ο Κόσμος», στις 11 π.μ. στο κινηματοθέατρο «Απόλλων» στο Πύργο. •

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

να ζοφερό κομμάτι της πρόσφατης ιστορίας μας, που αποκρύπτεται επιμελώς, είναι οι ένοπλες ομάδες των δωσίλογων που έδρασαν στη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής. Οι ομάδες αυτές δεν είχαν σχέση με την κατοχική κυβέρνηση ούτε λογοδοτούσαν σε αυτήν. Η εξάρτησή τους ήταν αποκλειστικά από τους Γερμανούς, οι οποίοι τις εξόπλιζαν και τις έλεγχαν, για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους στη σφηκοφωλιά της Μακεδονίας την οποία διεκδικούσαν κι οι σύμμαχοί τους οι Βούλγαροι. Πιο συγκεκριμένα, στη Θεσσαλονίκη ευδοκίμησε ένα φαινόμενο με ιδιαίτερη σημασία: κάποιοι «ηγέτες» του δωσιλογικού χώρου ήταν όχι απλά τυχοδιώκτες ή αντι-

κομμουνιστές, αλλά εθνικοσοσιαλιστές ναζί. Ταυτίζονταν δηλαδή και ιδεολογικά με το Τρίτο Ράιχ. Τα ένοπλα αυτά μορφώματα βρισκόντουσαν συνήθως σε αντιπαράθεση ακόμα και με τους ελληνικούς κατοχικούς θεσμούς όπως η Χωροφυλακή ή οι πολιτικές διοικήσεις διάφορων περιοχών. Στην πραγματικότητα, με το πανίσχυρο άλλοθι της προσήλωσης στο Τρίτο Ράιχ, δρούσαν ως ομάδες αδίσταχτων κακοποιών εις βάρος του πληθυσμού και δεν έδιναν λογαριασμό πουθενά. Με προτεραιότητα την προσπάθεια εξόντωσης των «κομμουνιστών», οι ίδιοι διάλεγαν τους «στόχους», οι ίδιοι ήταν εκτελεστικά όργανα και δικαστές, οι ίδιοι ήταν οι βασανιστές αλλά και οι δήμιοι

των θυμάτων τους. Είχαν δήθεν αστυνομικά καθήκοντα αλλά στην πραγματικότητα ήταν εκτελεστικά αποσπάσματα. Βασικός τους στόχος, βέβαια, ήταν το ΕΑΜ. Το καλοκαίρι του ‘44 και μέχρι την αποχώρηση των Γερμανών έκαναν πολλές μαζικές δολοφονίες. Στη Νέα Ευκαρπία, 31 Ιουλίου – 14 εκτελέσεις, στην Καλαμαριά, 13 Αυγούστου – 11 εκτελέσεις, στην Κάτω Τούμπα, 24 Σεπτεμβρίου – 7 εκτελέσεις, στην επιδρομή της 4ης Οκτωβρίου – 5 εκτελέσεις. Οι εγκληματίες αυτοί δεν παραμελούσαν καθόλου το πλιάτσικο, εις βάρος των θυμάτων τους αλλά και του υπόλοιπου πληθυσμού. Ας μη θεωρηθεί όμως ότι ήταν μόνοι ή ξεκάρφωτοι: είχαν πολιτικές επαφές με τον εσμό των φιλοναζιστών της Θεσσαλονίκης αλλά και με πολύ «καλό κόσμο», σύμφωνα με τις καταθέσεις που δόθηκαν στο δικαστικό τμήμα του ΕΛΑΣ μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Υπήρχε σχέση συνευθύνης με αρκετό κόσμο πέρα από τον σκληρό πυρήνα των ένοπλων δωσίλογων. Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις ήταν το πρόγραμμα μιας σχολικής γιορτής του Πολυτεχνείου, πριν μερικές ημέρες.

Το όνομα ενός από τους διαβόητους αρχηγούς των δωσιλογικών ομάδων της κατοχικής Θεσσαλονίκης, ήταν δίπλα στο ποίημα του Πέτερ Βάις «Ο αγώνας εξακολουθεί». Ένας πιτσιρικάς, ίσως απλή συνωνυμία ίσως απόγονος ενός τέτοιου προσώπου, θα απήγγειλε αυτό το υπέροχο ποίημα. Κι η απαγγελία του ήταν εντυπωσιακή: με δύναμη, πάθος και γνήσια συγκίνηση ξόρκισε το βαρύ φορτίο του κοινού επωνύμου που είχε με τον διαβόητο δωσίλογο της κατοχής! «…Εμείς τον εγκαταλείψαμε/ Κει που έπρεπε να τον βοηθήσουμε μ’ όλη μας τη δύναμη./ Κι η γη που ρούφηξε το αίμα δικιά του γη δεν ήταν,/ Μονάχα κει που ζούμε είναι δικιά μας η γη. /Και τώρα τον βαφτίζουμε μάρτυρα/ Να ξαλαφρώσουμε τις συνειδήσεις μας. /Ή μήπως κάνω λάθος; /Μήπως ήταν δυνατός, δραστήριος, γεμάτος πίστη; /Μήπως υπήρξε ο μόνος που τόλμησε; /Μήπως ο θάνατός του μάς δίδαξε την ατολμία μας; /Μάθετε-Μάθετε-Μάθετε /Ο αγώνας εξακολουθεί». Ο δικηγόρος του διαβόλου

1071

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

ΒΙΒΛΙΟ

Σε επικίνδυνα χρόνια ∆ημήτρης Πετσετίδης «Επί τέσσερα» Εκδόσεις Εστίας Σεπτέμβριος 2014

∆ημήτρης Πετσετίδης παραμένει πιστός στο διήγημα. Και μάλιστα, στο διήγημα, με τη στενότερη έννοια, που εμείς δίνουμε στον όρο. Γράφει διηγήματα και όχι ιστορίες. Με τη συμπλήρωση από πρώτης δημοσίευσης 35ετίας στο συγγραφικό στίβο, μπορεί να του αποδοθεί ο τίτλος του αμιγούς διηγηματογράφου, όπως, για παράδειγμα, στάθηκε δια βίου ο Τόλης Καζαντζής. Αν και εκείνος ασχολήθηκε με την πεζογραφία σε προγενέστερη εποχή, όταν η συγγραφική ήταν μάλλον μετερίζι παρά στίβος. Ύστερα απεβίωσε νωρίς, Χριστούγεννα 1991, στα 53 του. Ποιος ξέρει αν θα έμενε πιστός στη σύντομη φόρμα, καθώς ήταν άνθρωπος με έμφυτο το δώρο του λόγου. Ούτε Λάκωνας ούτε μαθηματικός, όπως ο Πετσετίδης, που δίνει τα βέλτιστα σε πεζά σύντομης φόρμας. Τελευταία γίνεται πολύς λόγος για το διήγημα, εκ των πραγμάτων, όμως, το είδος τείνει προς σύγχυση ταυτότητας. Αντ’ αυτού, ανθεί η αφήγηση ιστοριών, συνήθως ποταμηδόν, άνευ μέτρου και ορίων, δεδομένου ότι η οικονομία του πεζού λόγου έχει προ καιρού εξαλειφθεί ως κύριο αίτημα της συγγραφικής. Πολλοί από όσους επιδίδονται στην αφήγηση, την συνδυάζουν με την ευκαιριακή δημοσίευση παρακειμένων. Τα συνηθέστερα είναι βιβλιοκριτικές, επιφυλλίδες, σχολιασμοί, που προσφέρουν, χωρίς ιδιαίτερο μόχθο, επίχρισμα πολυγραφίας. Παρόμοιες δημοσιεύσεις έχουν αποδειχθεί απαραίτητες για την επιβίωση ενός συγγραφέα, καθώς του εξασφαλίζουν συχνή μνημόνευση στον Τύπο, που μεταφράζεται σε πόντους αναγνωρισιμότητας. Άλλωστε, βρισκόμαστε σε μία εποχή πολυπραγμοσύνης, που όλοι θέλουν να έχουν άποψη για όλα, και στην οποία το ενδιαφέρον δεν το ελκύει η άποψη του ειδικού, αλλά του διάσημου. Κατά τις ενδείξεις, ο Πετσετίδης δεν έχει ανάγκη παρόμοιων παρεμβάσεων στο λογοτεχνικό γίγνεσθαι. Εκτός κι αν η αλλαγή εκδοτών – βρίσκεται στον έκτο – συνιστά παράπλευρη απώλεια της ακολουθούμενης έως τώρα τακτικής του. Μια και στους διηγηματογράφους, αμιγείς ή συμφυρματικούς, συνηθίζουμε με κάθε καινούριο βιβλίο να καταγράφουμε τη σοδειά τους, ας κάνουμε απογραφή και στο δικό του βιός. Για να ακριβολογούμε, αυτό συμποσούται σε 114 διηγήματα, στεγασμένα σε επτά συλλογές, μία νουβέλα σε αυτοτελή έκδοση και δυο πεζά, που έχουν μείνει εκτός βιβλίων, στην πρώτη τους δημοσίευση σε περιοδικό. Σε αυτά προστίθενται τα 25 της πρόσφατης συλλογής. Αυτήν τη φορά, ο τίτλος δεν αντιστοιχεί σε εκείνον κάποιου διηγήματος εκ των περιεχομένων στη συλλογή, όπως στις πρώτες έξι, που τιτλοφορούνται από τον τίτλο ενός από τα διηγήματα, είτε ακέραιου («∆ώδεκα στο δίφραγκο», «Ο Σαμπατές ζει», «Σε ξένο γήπεδο», «Λυσσασμένες αλεπούδες») είτε συγκεκομμένου («Το παχνίδι») ή, ακόμη, δια συγκερασμού των τίτλων δυο διηγημάτων («Επίλογος στο χιόνι»). Ούτε αποδίδει ένα κυρίαρχο θεματικό μοτίβο, όπως στην προηγούμενη συλλογή, «Εν οίκω». Εδώ, αναφέρεται στη δομή της συλλογής, δηλώνοντας την κατεύθυνση, θεματική ή μορφική. Συνολικά, περιέχονται τέσσερις ενότητες των οκτώ, επτά, τεσσάρων και έξι διηγημάτων. “Στην πρώτη από αυτές επιμένω στα θέματα τα αντλημένα από τις δύσκολες καταστάσεις των δεκαετιών του ’40 και του ’50, γιατί έχω την αίσθηση ότι ούτε η Κατοχή ούτε ο Εμφύλιος εξέλιπαν από την ελληνική πραγματικότητα ως τα σήμερα.” Έτσι ξεκινά ο Πετσετίδης την περιγραφή του καινούριού του βιβλίου σε σχετική δημοσιογραφική έρευνα. Και

ποιος δεν θα συμφωνούσε μαζί του, ι- πούστηδες”. Την εκστομίζει ο Χριστόφοδιαίτερα όσο αφορά τον Εμφύλιο και τον ρος, φεύγοντας, χωρίς να χτυπήσει ακόαντίχτυπό του. Επίσης, όμως, αληθεύει, μη μία πόρτα. Πρώην αντάρτης και διαότι ο τρόπος που τον κοιτάζουν οι συγ- φωτιστής ο Χριστόφορος, επιστρέφει γραφείς, όταν αυτός αποτελεί παλαιότε- στην πόλη του, αναζητώντας μάρτυρες ρη θεματογραφία τους, στην οποία επα- υπεράσπισης για επικείμενη δίκη, με κανέρχονται, έχει, εδώ και μερικά χρόνια, τηγορία την εκτέλεση συνεργάτη των διαφοροποιηθεί. Στα τέλη της δεκαετίας Γερμανών. Ο Χριστόφορος αρνείται να του ’80 και τις αρχές της επόμενης, ο Πε- συνθηκολογήσει για να σώσει το κεφάλι τσετίδης τα πρώτα εμφυλιακά του διηγή- του. Η φράση δηλώνει, τουλάχιστον καματα τα έγραφε μάλλον μέσα από την ο- τά τη δική μας ανάγνωση, τότε, κουράπτική της Αριστεράς. Άλλωστε, μέχρι τό- γιο και τιμή σε μια ιδεολογία, που εμψύτε, σύμφωνα με αυτήν είχαν γραφεί τα χωσε την Αντίσταση και εν συνεχεία, την γνωστότερα βιβλία, τουλάχιστον τα μετά εξ ανάγκης εμπλοκή στον Εμφύλιο. Χωτην μεταπολίτευση. Ένα τέταρτο του ρίς αυτήν, ούτε ρουθούνι δεν θα άνοιγε αιώνα αργότερα, στην ίδια μερίδα συγ- από τους Γερμανούς, όπως λίγο πολύ γραφέων, καθώς και σε νεότερους που στην λοιπή Ευρώπη. Σε εκείνη τη δεύτεακολούθησαν, έχει επικρατήσει η οπτική ρη συλλογή, οι τίτλοι των διηγημάτων των ίσων αποστάσεων. Αν και αυτή η έκ- δηλώνουν ευθέως τα συμβαίνοντα. «Ο φραση δεν είναι ακριβής. Ηχεί, βεβαίως, Χριστόφορος ήρθε για μάρτυρες» είναι ο ακριβοδίκαια και τίτλος του εν λόγω γι’ αυτό έχει επιδιηγήματος. λεγεί για την παΜπορεί η μετανεορουσίαση της εν τερική οπτική να αλόγω μετανεοτεπαντάται στο σύνορικής οπτικής αλο σχεδόν των σημεπό συγγραφείς ρινών αφηγήσεων, και ιστορικούς, ωστόσο οι τρόποι επου την μετέρχοξαρτώνται από τις νται. Η βασική έσυγγραφικές ευχέγνοια είναι να μοιρειες. Ο Πετσετίδης ραστούν, για παπροκρίνει τον ειρωράδειγμα, οι ανικό. Ήδη, με τους γριότητες, ώστε τίτλους των νέων να αποκατασταθεί διηγημάτων του, η αλήθεια για την φροντίζει να υποπλευρά των ηττησκάψει τις αναγνωμένων, που ευστικές προσδοκίες, νοήθηκε κατάφωεκμεταλλευόμενος Α. Τάσσος, «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πορα κατά την πρώτις παλαιικές συμτη φάση της μετα- λέμου. Ο νεκρός», χαρακτικό, 1961. βάσεις. Παράδειγμα πολίτευσης. Με το «Καλή όρεξη, σύάλλα λόγια, να ανακτήσουν τα δίκιά τους ντροφε», όπου ο σύντροφος είναι από οι νικητές, όπως τα απολάμβαναν μέχρι τους τελευταίους αντάρτες που κρύβοκαι το 1974. νταν σε σπηλιές, ο οποίος εμφανίζεται Στο πρόσφατο βιβλίο του Πετσετίδη, η βίαιος, έτοιμος να σκοτώσει και άοπλο. πρώτη ενότητα καταλαμβάνει το ένα τρί- Βέβαια, παιζόταν το δικό του κεφάλι, το των σελίδων, με οκτώ από τα πιο κα- αλλά η αφήγηση αφήνει διαφορετική λοδουλεμένα διηγήματα της συλλογής. γεύση. Παρόμοια αίσθηση δημιουργεί Ο ρυθμός είναι γρήγορος, αφηγηματική και το «Αλλιώτικος πόλεμος». Έχει τη ευελιξία διακρίνει τις χρονικές μετατο- μορφή πρωτοπρόσωπης μαρτυρίας ενεπίσεις και σφιχτή πλοκή καθορίζει τη νηντάχρονου σήμερα, ο οποίος υπηρεδομή των γεγονότων. Από διήγημα σε τούσε τότε φαντάρος στη Σχολή Ευελπίδιήγημα υπάρχει φροντίδα για εναλλα- δων και ήταν παρών στις εκκαθαριγές στη μορφή, ώστε να εναρμονίζεται στικές επιχειρήσεις του Κυβερνητικού κάθε φορά με το εννοιολογικό φορτίο. Στρατού σε Πάρνωνα και Ταΰγετο. Εδώ Οι αναφορές στα συμφραζόμενα, κυρίως προβάλλουν όμοια ανελέητοι οι αντάρτα παρελθοντικά, τις οποίες συνήθως οι τες. Σε αυτό το διήγημα, υπάρχει μία ακόμη συγγραφείς διογκώνουν επεξηγηματικά, μην και τρωθεί η αναγνωσιμότητα των αναφορά στη σύλληψη από τους χωροβιβλίων τους, εδώ συμπυκνώνονται, α- φύλακες του Πρεζεκέ, που κρυβόταν ποκτώντας μία σχεδόν κωδική περιεκτι- τραυματισμένος σε μια σπηλιά και τον κότητα. Ο συγγραφέας, για να το επιτύ- γιατροπόρευε ένας γιατρός από τον Άγιο χει αυτό, καταφεύγει στις συνδηλώσεις Πέτρο, ο οποίος είχε κακό τέλος. Στην των λέξεων, τις οποίες μεταχειρίζεται προηγούμενη μνημόνευση του Πρεζεκέ, σαν επικοινωνιακά σήματα. Μόνο που, στο διήγημα, «Κομμωτήριον ανδρών» όταν γίνεται στροφή 180 μοιρών στη φο- της συλλογής «Λυσσασμένες αλεπούρά της οπτικής, απαιτείται ιδιαίτερη δες», αντάρτες και καπετάνιοι απλώς προσοχή στη σήμανση των λέξεων, κα- διακωμωδούνται ως παντελώς ανιστόρηθώς, μέσω αυτών, γίνονται αντιληπτά τοι, αφού αγνοούσαν ακόμη και το ποιος πρόσωπα και καταστάσεις. Καπετάνιοι είναι “του αϊτού ο γιος”. Παρεμπιπτόοι μεν και οι δε. Μαυροσκούφηδες οι ντως, απορούμε γιατί Πρεζεκές και όχι μεν, μαυροσκούφηδες οι δε. Ποιοι ακρι- Πρεκεζές; Αν πρόκειται για μυθιστορηβώς μπορεί να νοούνται ως δικοί μας, ματική κάλυψη, δείχνει περιττή, αν όχι ποιοι ως δικοί σας; Αριστεροί αντάρτες επιζήμια, τώρα που η λογοτεχνία απέή δεξιοί των παραστρατιωτικών οργανώ- κτησε στάτους ιστορικού τεκμηρίου. σεων; Έτσι κινδυνεύει το αποτέλεσμα Πώς θα μετρήσουμε τα εκατέρωθεν κομτης πύκνωσης για έναν νεότερο αναγνώ- μένα κεφάλια, αν δεν καταγράψουμε εστη ή και μεγαλύτερο, ελαφρώς ανιστό- κείνο του Θύμιου Πρεκεζέ δια χειρός ρητο ή και απλώς πολιτικά αδιάφορο, να Κατσαρέα, ιστορικού αρχηγού των Εθνικαταστεί αδιαπέραστο. Η μετανεοτερική κών Αντικομμουνιστικών Ομάδων Κυνηοπτική κατήργησε τους ρόλους του κα- γών αλλά και μυθιστορηματικού προσώλού και του κακού. Ούτε καλός ούτε κα- που, χωρίς συγκάλυψη του ονόματος, κός, μόνο άσχημος. Η ενιαία αφήγηση στο μυθιστόρημα «Ανάπλους», και το έμυθοπλασίας και Ιστορίας, χωρίς διαχω- τερο, του ίδιου του Κατσαρέα, προς αντίριστική γραμμή, αφού αμφότερες γίνο- ποινα λίγους μήνες αργότερα, δια χειρός νται αποδεκτές ως προσεγγιστικές, το- Πρεκεζέ; Αν δεν σφάλλουμε, του Θόδωποθετείται σε μια πραγματίστικη βάση, ρου Πρεκεζέ. Ας βοηθήσουν οι λογοτέεπιτάσσοντας έκλυτους, βίαιους και γε- χνες, αφού, με την καλή μνήμη τους και νικώς καθάρματα. την ακόμη καλύτερη γραφίδα τους, καΣτον πρώτο σχολιασμό μας, για τη θοδηγούν οκνούς πανεπιστημιακούς. δεύτερη συλλογή του Πετσετίδη («Το Όπως και να έχει, οι τίτλοι του πρόπαιχνίδι»), διακινδυνεύαμε ως τίτλο μία σφατου βιβλίου υπόσχονται ιστορίες ειαθυρόστομη φράση, “Χεσ’ τους τους δυλλιακής ατμόσφαιρας, ενώ πρόκειται

για άγριους, αναίτιους σκοτωμούς και βίαιες καταστάσεις, όπως στο «Κυριακάτικη εκδρομή», ή, για περιγραφή μιας στανικής συνεύρεσης κουνιάδας και γαμπρού στο «∆ίκλινο δωμάτιο με θέα τη θάλασσα». Στην ανατροπή μύθων, ένα γερό μερίδιο έχουν και οι γυναίκες εκείνων των καιρών. Στις καινούριες ιστορίες του Πετσετίδη, σε αντίθεση προς εκείνες της πρώιμης περιόδου, αυτές επιδεικνύουν μαζοχιστική συμπεριφορά, μένοντας προσκολλημένες σε “παλιανθρωπάκους”. Άλλες πάλι, είναι χήρες, που δεν τιμούν τον ηρωικώς πεσόντα εθνοφύλακα σύζυγο, αλλά εμφανίζονται σεξουαλικά πεινασμένες, προς αισχύνη των τέκνων τους, ή, ακόμη, πάνε σφαγμένες από μαχαίρι αδελφού στρατιώτη, γιατί επιζήτησαν την χειραφέτησή τους. Η αγριότητα μετριάζεται με κάποια μορφικά τεχνάσματα, που μεταφέρουν μέρος της ιστορίας στην παράθεση ντοκουμέντων, όπως μία επιστολή ανιψιάς ταγματασφαλίτη που είχε σκοτώσει πενήντα δυο “στην Κατάσταση”. Αλήθεια, πόσοι αναγνώστες μπορούν να αποκωδικοποιήσουν σε τι αναφέρεται ο συγγραφέας με τον προσδιορισμό “στην Κατάσταση”; Άλλα λιγότερο ή περισσότερο πεποιημένα τεκμήρια είναι ένα ανακοινωθέν, μία είδηση εφημερίδας, μέχρι ένα ολόκληρο διήγημα «Εν Αχλαδιά», υπό μορφή επιστολής ενός ονόματι ∆ημήτρη προς φίλο του, ονόματι Θανάση, που “προτίθεται να περάσει και από την Αχλαδιά”. Ελλειπτικό το διήγημα, παραθέτει εντός της επιστολής απόκομμα της εφημερίδας «Εθνικός λόγος», με δημοσιευθείσα επιστολή ημερομηνίας 5η Απριλίου 1946, υπογεγραμμένη από τους “Εθνικόφρονες κατοίκους Αχλαδιάς”. Όπου δίνεται “κατάλογος 23 ομοχωρίων τους”, που απείχαν των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946. Το διήγημα κορυφώνεται με το ειρωνικό υστερόγραφο για την τύχη τους. Στον δημοσιογραφικό σχολιασμό του βιβλίου του, ο Πετσετίδης παρακάμπτει τις άλλες τρεις ενότητες, διατυπώνοντας κάποιες απόψεις περί αφηγηματικών τρόπων. ∆είχνει σαν να αντιδικεί με φανταστικό συνομιλητή, όταν υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ πρωτοπρόσωπης και τριτοπρόσωπης αφήγησης ή πώς δεν βρίσκει άσχημη ιδέα το κατά παραγγελία διήγημα, αφού το προεξάρχον στοιχείο είναι η τεχνική, η μορφή. Μένει ζητούμενο για ποιον είναι το προεξάρχον, για τον συγγραφέα ή για τον αναγνώστη; Εκείνο, πάντως, που αποκομίζει ο αναγνώστης είναι ότι η μορφική επινοητικότητα κάνει θαύματα, καθώς κατορθώνει να αναδείξει μάλλον αδύνατα διηγήματα, που στηρίζονται σε ένα παιγνιώδες ή και ανεκδοτολογικό εύρημα. Για παράδειγμα, ένα περιστατικό από την εποχή που πρυτάνευε το δίπτυχο θρησκεία-οικογένεια ή ένας εφηβικός έρωτας, μπορούν να κινήσουν το ενδιαφέρον ανάλογα με τον τρόπο της διήγησης. Σαν ιδέες, κατά τα δικά μας γούστα, υστερούν τα διηγήματα της τελευταίας ενότητας. Πιθανώς, γιατί μας απωθούν οι γνωριμίες του ∆ιαδικτύου και οι ιστορίες, όχι και λίγες, που αυτές εμπνέουν. Ομοίως, οι εκτροπές των συγγραφέων προς εδάφη επιστημονικής φαντασίας ή και ονειρικά. Τέλος, σε έναν δόκιμο διηγηματογράφο πιστεύουμε πως δεν επιτρέπεται η χαλαρότητα ούτε οι πομπώδεις φράσεις, ιδιαίτερα οι καταληκτικές, κάπως ασαφούς νοήματος. Θεωρήσαμε ότι επιβάλλεται να ολοκληρώσουμε την βιβλιοπαρουσίαση με αυτούς τους αυστηρούς τόνους, καθώς ο Πετσετίδης είναι συνεργάτης της εφημερίδας και μπορεί να κατηγορηθούμε για ευμενή αντιμετώπιση. Βεβαίως, ουδέποτε τον συναντούμε, αλλά η ρήση για τη γυναίκα του Καίσαρα αυτά επιτάσσει. Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Στα ίχνη του Ελ Γκρέκο

συναυλία παρακολουθεί μουσικά το ταξίδι του ∆ομήνικου Θεοτοκόπουλου από τη μεταβυζαντινή Κρήτη, στη Βενετία της Αναγέννησης και από εκεί στο Τολέδο. Ένας ηχητικός πίνακας που αναπαριστά το μουσικό περιβάλλον της εποχής και των τόπων όπου έζησε και ζωγράφισε ο μεγάλος Κρητικός (Κρήτη: 15411568, Βενετία-Ρώμη: 1568-1576, Τολέδο: 1576-1614). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει Έργα Κρητών Μεταβυζαντινών Μελουργών, επιλογή σκοπών και τραγουδιών από την κρητική παράδοση (στίχοι από τον Ερωτόκριτο του Βιτσέντζου Κορνάρου και την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση), αναγεννησιακή μουσική από την Ιταλία και την Ισπανία. Συμπράττουν: το Μουσικό σχήμα «Εν Χορδαίς», τοEnsemble Constantinople και η Χορωδία «Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης». Τη χορωδία διευθύνει ο Αχιλλέας Χαλδαιάκης. Σολίστ: Ηλίας Ανδρεουλάκης κρητική λύρα και Κάρολος Κουκλάκης κρητικό λαούτο. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Κυριάκος Καλαϊτζίδης, Kiya Tabassian. Φιλική συμμετοχή: Μαρία Φαραντούρη Την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 11, 20, 28, 40 ευρώ, ειδικές τιμές: 6,50 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8,50 (65+, πολύτεκνοι).

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Kyklos Ensemble

ο Kyklos Ensemble κλείνει την ενότητα «Ρεσιτάλ Νοεμβρίου» στο Ωδείο Αθηνών προσκαλώντας στην έδρα του δύο εξαιρετικούς μουσικούς-αυτοσχεδιαστές: τον δεξιοτέχνη της φυσαρμόνικας, Μάνο Αβαράκη, και την πολυπράγμονα συνθέτρια και πιανίστα, Σοφία Καμαγιάννη. Η σύμπραξη των δύο ερμηνευτών αποτελεί απότοκο μιας χρόνιας συνεργασίας. Καλλιτέχνες με ιδιαίτερες ευαισθησίες και οι δύο, με πρωτότυπες ιδέες, που πάντοτε αναζητούν νέους δρόμους και τόπους της μουσικής πράξης, έχουν να επιδείξουν μια πολύ σημαντική πορεία τόσο στον καλλιτεχνικό όσο και τον εκπαιδευτικό χώρο. Ο Μάνος Αβαράκης καθιέρωσε αυτοτελώς το εν λόγω όργανο στα ορχηστρικά σύνολα της Ελλάδας. Η Σοφία Καμαγιάννη υπηρετεί με σεβασμό την ουσιαστική μουσική είτε μελοποιώντας ποίηση είτε πειραματιζόμενη σε βάθος με αυτοσχεδιασμούς σε όλα τα είδη και τα όργανα. Μαζί, μέσω ενός προγράμματος που τιτλοφορούν «Ταξιδιωτικόν», θα πραγματοποιήσουν ένα πολυδιάστατο μουσικό ταξίδι δημιουργώντας με τη φυσαρμόνικα, τις φλογέρες μπαρόκ και το πιάνο μια ιδιαίτερη μουσική ατμόσφαιρα χαρίζοντας στο κοινό μια πρωτότυπη ηχοχρωματική εμπειρία. Η Εταιρεία Τέχνης Kyklos Ensemble τελεί υπό την διεύθυνση του ∆ημήτρη ∆εσύλλα, την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Κουμεντάκη ενώ τη διεύθυνση παραγωγής έχει αναλάβει ο Άγης Γυφτόπουλος. Το Σάββατο 29 Νοεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Ωδείο Αθηνών. Είσοδος: 10 και 2 ευρώ (μειωμένο).

Με ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής...

∆ημήτρης Μαραμής, πλαισιωμένος από τους ερμηνευτές: Βικτωρία Ταγκούλη, Ζαχαρία Καρούνη, Κορίνα Λεγάκη και Θοδωρή Βουτσικάκη, θα παρουσιάσει επιλογές τραγουδιών από τους εφτά προσωπικούς του δίσκους, που καλύπτουν δέκα χρόνια δημιουργικής πορείας: από τον «Σκοτεινό έρωτα» (2004) μέχρι την τελευταία δισκογραφική δουλειά του «Αισθηματική ηλικία» (2014). Μια μουσική σπουδή πάνω στη μέθη της ηδονής και στο ερωτικό πάθος, που βασίζεται στον ποιητικό λόγο παλαιοτέρων αλλά και σύγχρονων δημιουργών. Ο ∆ημήτρης Μαραμής συνεργάστηκε στο παρελθόν με τους εξαιρετικούς αυτούς ερμηνευτές σε διαφορετικές περιόδους, είτε δισκογραφικά είτε σε συναυλίες. Η Βικτωρία Ταγκούλη συνεργάστηκε μαζί του στο δίσκο «Σκηνές από βουβή ταινία». Ο Ζαχαρίας Καρούνης στο δίσκο «Τα υλικά των μυστικών». Η Κορίνα Λεγάκη ήταν η ερμηνεύτρια στο δίσκο «Ταγκό για τρεις», ενώ ο Θοδωρής Βουτσικάκης είναι ο ερμηνευτής στον πρόσφατο δίσκο του συνθέτη «Αισθηματική ηλικία». Τη ∆ευτέρα 24 Νοεμβρίου, στις 9μ.μ., στο Gazarte. Τιμές εισιτηρίων: Προπώληση: 20 και 15, όρθιοι: 10 ευρώ, ταμείο: 23 και 18, όρθιοι: 13 ευρώ.

Ο Μάλερ του Χατζιδάκι

Η Μουσική Βιβλιοθήκη φιλοξενεί διάλεξη του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου με θέμα «Ο Gustav Mahler του Μάνου Χατζιδάκι». Μουσικό μέρος: Τραγούδια του Gustav Mahler, της Alma Mahler και του Μάνου Χατζιδάκι. Μεταξύ των άλλων θα ακουστεί και το «Κραυγές για ενός αγγέλου μνήμη», «Ένα ταγκό για την Άλμα Μάλερ» (από τον κύκλο τραγουδιών «Οι μύθοι μιας γυναίκας» σε στίχους Νίκου Γκάτσου, 1988). ∆ιασκευή για φωνή και πιάνο: Βίκυ Στυλιανού. Ερμηνεύουν: ∆άφνη Πανουργιά, σοπράνο και Βίκυ Στυλιανού, πιάνο. Η εκδήλωση πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι. Tην ∆ευτέρα 24 Νοέμβρη, στις 7μ.μ. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

25 χρόνια Γιατροί του Κόσμου

ι Γιατροί του Κόσμου - Ελληνική Αντιπροσωπεία, διοργανώνουν συναυλία για τη Φροντίδα των Μικρών Ασθενών των Ανοιχτών Πολυϊατρείων. Η διακεκριμένη διεθνής σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, αφοσιωμένη στην τέχνη της αλλά και στην κοινωνική προσφορά, θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με επιλογές από το πλούσιο ρεπερτοριό της. Την πλαισιώνει η Orchestra Mobile που διευθύνει ο Θεόδωρος Ορφανίδης. Στους Γιατρούς του Κόσμου, 25 χρόνια τώρα, τα παιδιά αποτελούσαν πάντα προτεραιότητα. Παιδιά αδικημένα από τους πολέμους, την κακουχία, την προσφυγιά και τη φτώχεια. Σήμερα, εδώ στην πατρίδα μας πια, στα 5 Πολυϊατρεία των Γιατρών του Κόσμου έχουν ανάγκη φροντίδας τα παιδιά που πλήττονται από την οικονομική κρίση. Συμπληρώνοντας 24 χρόνια συνεχούς δράσης το 2014, οι Γιατροί του Κόσμου έχουν αναγνωριστεί στη συνείδηση των πολιτών, ως μια αξιόπιστη και αποτελεσματική οργάνωση η οποία προωθεί τα συναισθήματα αλληλεγγύης της ελληνικής κοινωνίας. Περισσότεροι από 600 εθελοντές έχουν βρεθεί σε πάνω από 50 χώρες του πλανήτη προσφέροντας ιατρική, ανθρωπιστική βοήθεια. Την Tετάρτη 26 Νοεμβρίου, στις 8μ.μ., στο ∆ημοτικό Θέατρο Πειραιά. Σημεία προπώλησης εισιτηρίων: Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας: Σαπφούς 12, Αθήνα, τηλ: 210-3213150 και ταμεία ∆ημοτικού Θεάτρου Πειραιά: Ηρώων Πολυτεχνείου 32, τηλ: 210-4143310, 210-4143320.

Χοροθέατρο της Μόσχας Γκζελ

ο Κρατικό Ακαδημαϊκό Χοροθέατρο της Μόσχας Γκζελ έρχεται και πάλι στην Αθήνα μετά από τέσσερα χρόνια, για να παρουσιάσει μια νέα μεγάλη παραγωγή βασισμένη στην ιστορία των λαών της Ρωσίας, όπου εξήντα ταλαντούχοι χορευτές με περίπου οχτακόσια αυθεντικά κοστούμια (όλα φτιαγμένα από έμπειρα χέρια στα εργαστήρια των θεάτρων Μπολσόι και Στανισλάφσκι), θα ζωντανέψουν τη λαϊκή παράδοση των διαφόρων περιοχών της Ρωσίας. Το Χοροθέατρο Γκζελ ιδρύθηκε το 1988 από τον Βλαντίμιρ Ζαχάρωφ που υπήρξε καλλιτεχνικός του διευθυντής και επικεφαλής χορογράφος του μέχρι το θάνατό του το 2013. Η «καρδιά» του χοροθεάτρου είναι οι υψηλής τεχνικής και κατάρτισης χορευτές του, όλοι απόφοιτοι Κρατικών Ακαδημιών χορογραφίας και μπαλέτου. Το 1999 απονεμήθηκε στο Θέατρο Γκζελ ο τιμητικός τίτλος «Ακαδημαϊκό Θέατρο» για την τεράστια καλλιτεχνική προσφορά του στον ρωσικό χορό. Σε αυτές τις παραστάσεις του Γκζελ θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε και μια ειδική χορογραφία που δημιούργησε ο Ζαχάρωφ πάνω στο συρτάκι από την ταινία «Ζορμπάς». Την Κυριακή 30 Νοεμβρίου, δύο παραστάσεις στις 4μ.μ. και στις 8μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη. Τιμές: 28, 38, 48, 60 ευρώ, φοιτητικά - παιδικά: 14, 19 και 24.

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

«∆ΥΟ ΖΩΕΣ»

Η ζωή μιας άλλης

Του Στράτου Κερσανίδη

ερικές μέρες πριν συμπληρώθηκαν 24 χρόνια από τη μέρα που έπεσε το τείχος του Βερολίνου, το οποίο χτίστηκε τον Αύγουστο του 1961, αποτέλεσε για 30 περίπου χρόνια το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου αλλά και μια μαύρη σελίδα στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Μπορεί οι εμπνευστές του να υποστήριζαν πως το τείχος οικοδομήθηκε για να προστατεύσει το σοσιαλισμό, αλλά τα μέτρα ασφαλείας ήταν στραμμένα προς την ανατολική πλευρά με σκοπό την αποτροπή

κάθε προσπάθειας των πολιτών της Λαοκρατικής ∆ημοκρατίας της Γερμανίας, να περάσουν στη ∆ύση. Τελικά το τείχος αποτέλεσε βούτυρο στο ψωμί των ∆υτικών οι οποίοι δεν έχασαν την ευκαιρία να το χρησιμοποιήσουν ως μέσο αντικομουνιστικής προπαγάνδας. Κι όταν το Νοέμβριο του 1990 το «λαϊκό» καθεστώς κατέρρευσε χωρίς κανείς να δείχνει τη διάθεση να το υπερασπιστεί, έπεσε και το τείχος του Βερολίνου, οι δύο Γερμανίες έγιναν μία και πολλές άγνωστες ιστορίες άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Όμως, η Γερμανία εκτός από το

Η μαύρη αριστοκράτισσα «BELLE»

Η Ντάιντο Μπελ είναι η μαύρη κόρη της παράνομης σχέσης του σερ Τζον Λίντσεϊ, ναυάρχου του Βασιλικού Ναυτικού, και μιας σκλάβας από την Αφρική. Ο πατέρας της την φέρνει στη Μεγάλη Βρετανία και την αφήνει στις φροντίδες του θείου της, Λόρδου Μάνσφιλντ. Παρά τα συντηρητικά ήθη της εποχής, η Ντάιντο ανατρέφεται ως αριστοκράτισσα σε μια εντυπωσιακή έπαυλη της επαρχίας μαζί με την ξαδέλφη της Ελίζαμπεθ Μάρεϊ, στα τέλη του 1700. Εκεί η Μπελ θα ερωτευτεί το νεαρό γιο ενός εφημέριου, ο οποίος είναι αποφασισμένος να αλλάξει τα πράγματα. Καταφέρνουν να πείσουν τον Λόρδο Μάνσφιλντ, ο οποίος είναι υπουργός ∆ικαιοσύνης, να βάλει τέλος, στο θεσμό της δουλείας στην Αγγλία. Η ταινία «Belle», είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία της μιγάδας Μπελ και των διακρίσεων σε βάρος της στην αριστοκρατική κοινωνία της Αγγλίας του 18ου αιώνα. Ένα δράμα εποχής σε σενάριο και σκηνοθεσία της βραβευμένης, Άμα Ασάντε, που συνηθίζει να μιλάει μέσα από τις ταινίες της για το πρόβλημα του φυλετικού και πανταχού παρόντα, συγκαλυμμένου ρατσισμού. Η πραγματική ιστορία λέει, πως η Ντάιντο Ελίζαμπεθ Μπελ γεννήθηκε το 1761, σχεδόν 100 χρόνια πριν την κατάργηση της δουλείας.

τραύμα της διαίρεσης, έχει ακόμη ένα τραύμα, πολύ πιο βαθύ που στοιχειώνει ακόμη τη ψυχή του γερμανικού έθνους: το ναζισμό! Μια τέτοια ιστορία πήραν ο Γκέοργκ Μάας και η Τζούντιθ Κάουφμαν και την έκαναν ταινία με τίτλο «∆υο ζωές» (Zwei leben). Η ταινία είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα όπως τα έγραψε η Χάνελορε Χίπε, στο βιβλίο της «Παγωμένες ηλικίες» (Eiszeiten). Η Κατρίν ζει στη Νορβηγία, μαζί με τη μητέρα της, τον άντρα της, την κόρη της και την εγγονή της. Όμως έχει μεγαλώσει στην Ανατολική Γερμανία, σε κάποιο ορφανοτροφείο. Κι αυτό επειδή ήταν καρπός του έρωτα ενός γερμανού στρατιώτη και μιας Νορβηγίδας, κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Μικρή μεταφέρθηκε στη Γερμανία κατ’ εντολή των ναζί και μετά τον πόλεμο και το χωρισμό της χώρας, βρέθηκε στο ανατολικό της μέρος. Μεγαλώνοντας κατάφερε να φύγει από την Ανατολική Γερμανία, έφτασε στη Νορβηγία προς αναζήτηση της μητέρας της, την βρήκε και δημιούργησε την οικογένειά της. Όμως αυτή η ειδυλλιακή ζωή που έφτιαξε η Κατρίν αυτά τα 20 χρόνια θα αρχίσει να αποδομείται, όταν ένας δικηγόρος την καλεί ως μάρτυρα σε μια δίκη εναντίον του νορβηγικού κράτους, η οποία αφορά τα παιδιά που γεννήθηκαν στη διάρκεια του πολέμου και εστάλησαν στη Γερμανία. Τα πάντα βρίσκονται σε κίνδυνο, το παρελθόν αποκαλύπτεται, η οικογενειακή της ευτυχία καταρρέει. Τελικά ολόκληρη η ζωή της Κατρίν ήταν ένα ψέμα, ήταν δυο ζωές με τη μία να κρύβει την άλλη και την ίδια τη γυναίκα να βρίσκει την ευτυχία μέσα στην ψεύτικη που ήταν, όμως, μια ζωή αληθινή! Ταινία σκηνοθετημένη με μαεστρία

που χρησιμοποιεί το φλας μπακ για να συνδέσει το χρόνο και τις δυο ζωές της ηρωίδας. Οι σκηνοθέτες πιάνονται από το βιβλίο της Χίπε και αφηγούνται μια ιστορία που βασίζεται στην πραγματικότητα αλλά οι χαρακτήρες είναι φανταστικοί. Τα φλας μπακ, που αρχικά μας μπερδεύουν για να μας αποκαλύψουν στο τέλος την αλήθεια, χρησιμεύουν και για τη δημιουργία ενός κλίματος αγωνίας, προσμονής και συνεχών ανατροπών. Αυτό που παρακολουθούμε εξελίσσεται διαρκώς, ανεβάζει την αδρεναλίνη, ανατρέπει ισορροπίες. Η ιστορία παίζει άσχημα παιχνίδια στις πλάτες των ανθρώπων, η Κατρίν κουβαλά επάνω της στίγματα ναζιστικής παράνοιας και ιστορίες ψυχροπολεμικής τρέλας. Αυτό που βλέπουμε να ξεκινά ως οικογενειακό δράμα, μετατρέπεται σε ένα εξαιρετικό θρίλερ με συνεχείς ανατροπές αλλά και σε μια περιπέτεια κατασκοπίας βγαλμένη από τις καλύτερες στιγμές βιβλίων και ταινιών τους είδους. ‘Όμως, η ταινία των Μάας και Κάουφμαν διαθέτει και κάτι ακόμη, κάτι που την κάνει ακόμη πιο ζωντανή και πιο αληθινή. Είναι η πραγματικότητα της ιστορίας, είναι οι μνήμες των λαών, είναι τα προδομένα όνειρα και οι διαψεύσεις. Τέλος, είναι εκείνη η επιθυμία του ανθρώπου να βρει κάποτε τη λύτρωση, να βρει το λιμάνι του, αφήνοντας πίσω όσα τον πονούν. Ακόμη κι αν χρειαστεί να υποδυθεί πως είναι κάποιος άλλος. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Ο πατέρας της ήταν λευκός, αλλά η μητέρα της ήταν αφρικανικής καταγωγής. Αδιανόητο για την εποχή και μάλλον δύσκολο για την Μπελ. Όμως η κοπέλα στάλθηκε για να ζήσει με το θείο της, τον Κόμη του Μάνσφιλντ, όπου ανατράφηκε ως μια ελεύθερη γυναίκα και της δόθηκε η ίδια προνομιακή ανατροφή όπως τα ξαδέρφια της, μεγαλώνοντας στην αριστοκρατία. Η συγγραφέας Πόλα Μπερν έγραψε το ομώνυμο βιβλίο για τη ζωή της Μπελ, το οποίο είναι εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία της. Η συγγραφέας καταγράφει πώς η ζωή μιας γυναίκας, που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ακούσει ποτέ το όνομά της, βοήθησε να ανοίξει ο δρόμος για μεγάλες αλλαγές και το οριστικό τέλος της δουλείας στη Μεγάλη Βρετανία. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Γκούγκου Μπάθα-Ρο, λέει: «Η συγκεκριμένη ιστορία σε εμπνέει και σε ενθουσιάζει. Ειλικρινά ελπίζω το κοινό να το αισθανθεί αυτό μέσα από το ταξίδι της Ντάιντο, η οποία από ένα νεαρό, ανασφαλές κορίτσι που δεν ξέρει ποια είναι η θέση του στον κόσμο, μεταμορφώνεται σε μια γυναίκα που αποκτά θάρρος και υπερασπίζεται τις απόψεις της». Σ.Κ.

«Party girl» των Μαρί Αματσουκελί-Μπαρσάκ, Κλερ Μπερζέ, Σαμουέλ Τεΐς: Η 60χρονη Αντζελίκ έχει περάσει όλη της τη ζωή σε στριπτιζάδικα και νάιτ κλαμπ. Λατρεύει τα πάρτι και τους άντρες. Όταν ο πιο καλός της πελάτης, ο Μισέλ, της ζητά να τον παντρευτεί, εκείνη θα το σκεφτεί και θα πει το «ναι». Οι τρεις σκηνοθέτες του θαυμάσιου αυτού δράματος έβαλαν την πραγματική Ανζελίκ να υποδυθεί τον εαυτό της και προκάλεσαν αίσθηση, κερδίζοντας τη Χρυσή Κάμερα στις Κάνες.  «Αγώνες πείνας: Η Επανάσταση – Μέρος 1» (The hunger games: Mockingjay – Part 1) του Φράνσις Λόρενς: Η Κάτνις βρίσκεται στην Περιοχή 13, αμέσως μετά την κατάρρευση των Αγώνων. Με την καθοδήγηση της Προέδρου Κόιν και τις συμβουλές των στενών της φίλων, η Κάτνις ανοίγει τα φτερά της για να σώσει τον Πίτα, αλλά και ολόκληρο το έθνος με το θάρρος της. Βασισμένη στο τρίτο μέρος των βιβλίων Αγώνες Πείνας, «Κοτσυφόκισσα» της Σούζαν Κόλινς (Εκδόσεις Πλατύπους).

«Η άλλη Μποβαρί» (Gemma Bovary) της Αν Φοντέιν: Η πανέμορφη Τζέμα, δεύτερη σύζυγος του Τσάρλι Μποβαρί, είναι απρόθυμη μητριά των παιδιών του και αντικείμενο αντιπάθειας της πρώην συζύγου του Τσάρλι. Ταινία βασισμένη σε μυθιστόρημα μορφής κόμικς του Πόσι Σίμοντς.

«Fury» του Ντέιβιντ Αγιέρ: Απρίλιος, 1945. Οι Σύμμαχοι σχεδιάζουν την τελευταία αντεπίθεση στην Ευρώπη. Ο σκληροτράχηλος λοχίας Γουόρνταντι ηγείται μιας εξαιρετικά επικίνδυνης αποστολής σε εχθρικό έδαφος, έχοντας στη διάθεση του μόνο ένα τανκ και ένα τετραμελές πλήρωμα.

«Κυρίαρχος του κόσμου» (Der banker: Master of the universe) του Μαρκ Μπάουντερ: Ένας πρώην τραπεζίτης της Γερμανίας, ο οποίος εισήλθε στον κόσμο των επιχειρήσεων με την έλευση των σύγχρονων συστημάτων πληροφορικής αναπολεί τα χρόνια εργασίας του σε μερικές από τις κορυφαίες τράπεζες παγκοσμίως. Μια τρομακτική ματιά σ’ έναν παράλληλο, ψευτοθρησκευτικό κόσμο μεγαλομανίας. Ντοκιμαντέρ.

Σινεφίλ

Ι∆ΕΕΣ

H αποκάλυψη της ιστορίας μιας ταξικής συνείδησης

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Το ξεχασμένο σημείωμα του Βάλτερ Μπένγιαμιν γαλύτερο έργο του δεν είναι να τραβήξει τις μάζες προς αυτόν, αλλά να συμπεριλαμβάνεται συνεχώς ο ίδιος στις μάζες, έτσι ώστε να είναι συνεχώς γι’ αυτές ένας ανάμεσα στις εκατοντάδες χιλιάδες. Ο ταξικός αγώνας διαλύει τη συμπαγή μάζα των προλετάριων. Αντίθετα, ακριβώς αυτός ο ταξικός αγώνας συμπιέζει τη μάζα των μικροαστών.

Στοιχείο πανικού

προλεταριακή ταξική συνείδηση, που είναι η πιο φωτισμένη, μεταμορφώνει με αποφασιστικό τρόπο – ας το πούμε ως έχει – τη δομή της προλεταριακής μάζας. Το προλεταριάτο, που έχει ως εφόδιο την ταξική συνείδηση, αποτελεί μια συμπαγή μάζα μόνο εάν το δει κανείς εξωτερικά, μέσα από την εικόνα που έχουν γι’ αυτό οι καταπιεστές του. Τη στιγμή κατά την οποία αυτό ρίχνεται στον αγώνα για την απελευθέρωσή του, στην

πραγματικότητα η φαινομενικά συμπαγής μάζα του έχει ήδη διαλυθεί. Παύει να είναι έρμαιο των απλών αντιδράσεων. Περνάει στη δράση. Η διάλυση της προλεταριακής μάζας είναι έργο της αλληλεγγύης. Στην αλληλεγγύη του ταξικού αγώνα καταργείται η αδρανής μη διαλεκτική αντιπαράθεση μεταξύ ατόμου και μάζας. Για τους συντρόφους, αυτή δεν υπάρχει. Γι’ αυτό, όσο και αν η μάζα έχει αποφασιστική σημασία για τον επαναστάτη αρχηγό, το με-

Η αδιαπέραστη και συμπαγής μάζα που ο Λε Μπον και άλλοι είχαν ως αντικείμενο της «ψυχολογίας των μαζών» είναι η μικροαστική μάζα. Οι μικροαστοί δεν είναι μια τάξη. Στην ουσία είναι μόνο μάζα, και είναι τόσο συμπαγέστερη όσο μεγαλύτερη είναι η πίεση στην οποία εκτίθεται ανάμεσα στις δύο ανταγωνιστικές τάξεις, την αστική και το προλεταριάτο. Σ’ αυτή τη μάζα, όντως, είναι καθοριστική η συγκινησιακή στιγμή που αναφέρει η ψυχολογία των μαζών. Ακριβώς γι’ αυτό, όμως, η συμπαγής μάζα συνιστά το αντίθετο σε σχέση με τα στελέχη του προλεταριάτου που υπακούουν σε μια συλλογική ratio. Σ’ αυτή τη μάζα, πράγματι, είναι καθοριστική εκείνη η στιγμή αντίδρασης που αναφέρει η ψυχολογία των μαζών. Όμως, ακριβώς μέσω αυτής της τελευταίας η συμπαγής μάζα, με τις άμεσες αντιδράσεις της, συνιστά το αντίθετο σε σχέση με τα στελέχη του προλεταριάτου, που οι πράξεις τους είναι

πάντα καρπός ενός καθήκοντος, όσο και αν αυτό είναι στιγμιαίο. Έτσι οι εκδηλώσεις της συμπαγούς μάζας συνεπάγονται πάντοτε, χωρίς εξαίρεση, ένα στοιχείο πανικού, τόσο όταν εκφράζονται με τον πολεμικό ενθουσιασμό, όσο και με το μίσος ενάντια στους εβραίους ή με το ένστικτο αυτοσυντήρησης. Από τη στιγμή που αποσαφηνίζεται η διαφορά μεταξύ συμπαγούς μάζας (μικροαστικής) και μάζας προικισμένης με ταξική συνείδηση (προλεταριακής), είναι ολοφάνερο και το λειτουργικό της νόημα. Να το πούμε πιο καθαρά: αυτή η διάκριση δεν φαίνεται ποτέ άλλοτε περισσότερο δικαιολογημένη, παρά στις καθόλου σπάνιες περιπτώσεις κατά τις οποίες αυτό που αρχικά ήταν μια βίαιη παραβατική πράξη μιας συμπαγούς μάζας έγινε, έπειτα από μια επαναστατική κατάσταση, ίσως και σε διάστημα λίγων δευτερολέπτων, η επαναστατική πράξη μιας τάξης.

Τα κατορθώματα του φασισμού

Το ιδιόμορφο χαρακτηριστικό παρόμοιων πραγματικά ιστορικών διαδικασιών είναι το γεγονός ότι η αντίδραση μιας συμπαγούς μάζας προκαλεί στην ίδια ένα σοκ που τη διαλύει και της επιτρέπει να αντιληφθεί ότι είναι μια ένωση στελεχών προικισμένων με ταξική συνείδηση. Αυτό που μια παρόμοια συγκεκριμένη διαδικασία εμπεριέχει μέσα σε ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα

Βάλτερ Μπένγιαμιν, το απωθημένο σημείωμα του κομ Του Φαμπρίτσιο Ντενούντσιο*

Το απόσπασμα του Βάλτερ Μπένγιαμιν που παρουσιάζεται εδώ έπρεπε να είχε ενταχθεί στο «Έργο Τέχνης στην εποχή της δυνατότητας τεχνικής αναπαραγωγής του». Όμως, στη συνέχεια, αφαιρέθηκε, μέχρι να εμφανιστεί ως αυτοτελές κείμενο στην πλήρη έκδοση των έργων του στη Γερμανία και στην Ιταλία. Η ανάγνωσή του επιβεβαιώνει αυτό που πολλοί μελετητές αρνούνταν πάντα: τον μαρξισμό, έστω και ετερόδοξο, του συγγραφέα του. ο άρθρο του Βάλτερ Μπένγιαμιν, στην πραγματικότητα είναι ένα μεγάλο σημείωμα που εμφανίζεται στην πρώτη δακτυλογραφημένη έκδοση του Έργου Τέχνης στην εποχή της δυνατότητας τεχνικής αναπαραγωγής του. ∆ακτυλογραφήθηκε μεταξύ του τέλους του 1935 και των αρχών Φεβρουαρίου 1936, το κείμενο ξαναβρέθηκε στο Αρχείο Χορκχάιμερ – στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης – στη δεκαετία του ογδόντα του περασμένου αιώνα και στη συνέχεια δημοσιεύτηκε, το 1989, στον τόμο VII της γερμανικής έκδοσης των απάντων του Μπένγιαμιν. Η πλήρης φιλολογική ανασύνθεση του δοκιμίου με τη σχετική πολύ περιπλεγμένη εκδοτική του μοίρα είναι ένα κατ’ εξοχήν πολύπλοκο θέμα, που αφορά τους ειδικούς. Εν ολίγοις, θα πούμε μόνο ότι η έκδοση του Έργου Τέχνης στην οποία εμφανίζεται αυτό το σημείωμα είναι πολύ διαφορετική από την «κλασική», που μεταφράστηκε από τον εκδοτικό οίκο Einaudi το1966. Αυτή η έκδοση βασιζόταν με τη σειρά της στην εξέλιξη που είχε το κείμενο στα χέρια του γερμανού φιλοσόφου μέχρι το 1939 και το οποίο το είχε εντάξει το ζεύγος Αντόρνο στην πρώτη συλλογή γραπτών του Μπένγιαμιν που είχε δημοσιευτεί το 1955. Η ειρωνεία της μοίρας θέλησε να δει το φως μόνο μια

γαλλική έκδοση όσο ήταν εν ζωή ο Μπένγιαμιν, αυτή που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 1936 στο περιοδικό του Ινστιτούτου της Φρανκφούρτης σε μετάφραση του Πιερ Κλοσόφσκι. Από το 2011, μια σειρά εκδόσεων αυτής της πρώτης δακτυλογραφημένης απόδοσης του Έργου Τέχνης ακολούθησαν η μια την άλλη. Πριν από αυτές, κειτόταν λησμονημένη στον τόμο VI της ιταλικής έκδοσης των Απάντων του Μπένγιαμιν, που δημοσιεύτηκε από τον εκδοτικό οίκο Einaudi το 2004.

Η ένταξη στον μαρξισμό

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί τόσοι ιταλοί μελετητές του Μπένγιαμιν και μάλιστα από τους πιο σημαντικούς, περίμεναν πάνω από είκοσι χρόνια μετά τη γερμανική έκδοση, που τόσο καλά γνωρίζουν, πριν να ασχοληθούν με ένα εκδοτικό εγχείρημα αυτού του μεγέθους. Η απάντηση είναι ότι ο κομμουνισμός έπρεπε να εκτοπισθεί στο παρασκήνιο της Ιστορίας από τη νεοφιλελεύθερη αντεπίθεση, πριν να προταθεί στους αναγνώστες η έκδοση του Έργου Τέχνης στην οποία, για όποιον δεν το κατάλαβε ποτέ ή δεν θέλησε να το αποδεχτεί, ο Μπένγιαμιν δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αποδεικνύει την ένταξή του στις γραμμές του μαρξισμού. Θα πούμε, λοιπόν, ότι αυτή η καθυστέρηση δεν είναι τυχαία και εξαρτάται από εκείνο το πολιτιστικό μπλοκ φιλοσοφικής προέλευσης, που εξυπηρετεί τις μεταρρυθμιστικές στρατηγικές του παλαιού Pci, που χρησιμοποίησε, στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα του εικοστού αιώνα, τα καλύτερα «μυαλά» και τις καλύτερες «καρδιές» μιας γενιάς για να κόψει κάθε δεσμό μεταξύ του Μπένγιαμιν και της μαρξιστικής παράδοσης, στοχεύοντας άλλοτε στη

σκέψη που αφορά την κρίση, άλλοτε την αισθητική, άλλοτε την ηθική, άλλοτε το λεξιλόγιο, άλλοτε τον εβραϊσμό, άλλοτε τη λογοτεχνία, άλλοτε την πνευματικότητα. Όπως θα δούμε διαβάζοντας αυτό το άρθρο, το μοναδικό έδαφος στο οποίο ο Μπένγιαμιν δέχεται να δώσει μάχη, είναι το πολιτικό. ∆εν είναι τυχαίο ότι ένας αμφιλεγόμενος ιστορικός υλιστής του μεγέθους του Αντόρνο θεωρούσε ότι αυτό το σημείωμα, όπως γράφει σε μια επιστολή της 18ης Μαρτίου 1936, αξίζει να σταθεί πλάι στο Κράτος και Επανάσταση. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να αναφερθεί κανείς στον Λένιν – θα έφριττε μπροστά στο σοκ που αυθόρμητα μεταμορφώνει μια μάζα σε ένα σύνολο στελεχών προικισμένων με συνείδηση – όσο στη Ρόζα Λούξεμπουργκ που θα έβλεπε στο ίδιο σοκ τη σπίθα που παρασύρει και μεταμορφώνει κατά τη διάρκεια του αγώνα εκείνα τα προλεταριακά στρώματα που δεν έχουν ταξική συνείδηση, αλλά είναι ενισχυμένα με επαναστατική διάθεση. Για να το πούμε αλλιώς, πρόκειται για τη –Μαζική Απεργία ενάντια στο Κράτος και Επανάσταση, γι’ αυτό η δωδέκατη από τις Θέσεις για την έννοια της ιστορίας είναι αφιερωμένη στην Ένωση Σπάρτακος. Αυτή η δυνατή επιστροφή στο Έργο Τέχνης, λοιπόν, συνιστά τόσο το εμφανές σημάδι ενός «επιστημονικού» αισθήματος ενοχής, επειδή αγνοήθηκε για πολύν καιρό ένα τόσο σημαντικό κείμενο, όσο και μιας κακής συνείδησης η οποία, μολονότι γνωρίζει ότι έκανε λάθος, εξακολουθεί να επιμένει στο λάθος της και να αποδίδει το «αυθεντικό» νόημα του δοκιμίου του Μπένγιαμιν άλλοτε στη σκέψη της κρίσης άλλοτε στην αισθητική κ.ο.κ. Εν ολίγοις, στις νέες εκδόσεις

“

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Νοεμβρίου 2014

Όσο και αν η μάζα έχει αποφασιστική σημασία για τον επαναστάτη αρχηγό, το μεγαλύτερο έργο του δεν είναι να τραβήξει τις μάζες προς αυτόν, αλλά να συμπεριλαμβάνεται συνεχώς ο ίδιος στις μάζες, έτσι ώστε να είναι συνεχώς γι’ αυτές ένας ανάμεσα στις εκατοντάδες χιλιάδες. είναι κάτι πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που ονομάζεται στο λεξιλόγιο των κομμουνιστών που ασχολούνται με θέματα τακτικής «η κατάκτηση της μικροαστικής τάξης». Αυτοί ενδιαφέρονται για τη διασαφήνιση ενός παρόμοιου συμβάντος και υπό άλλη έννοια. Μια διφορούμενη αντίληψη της μάζας, μια μη δεσμευτική παραπομπή στην ψυχική της διάθεση, έτσι όπως επαναπροτείνεται συνεχώς από τον γερμανικό επαναστατικό τύπο, έχει αναμφίβολα τροφοδοτήσει αυταπάτες που απέβησαν μοιραίες για το γερμανικό προλεταριάτο. Ο φασισμός, αντίθετα, κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί με εξαιρετικό τρόπο αυτούς τους νόμους, ανεξάρτητα από το αν τους κατανόησε ή όχι. Αυτός γνωρίζει ότι όσο πιο συμπαγείς είναι οι μάζες που συγκεντρώνει, τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι δυνατότητες να καθοριστούν οι αντιδράσεις αυτών των μαζών από τα αντεπαναστατικά ένστικτα της μικροαστικής τάξης. Από την πλευρά του, όμως, το προλεταριάτο προετοιμάζει μια κοινωνία στην οποία δεν θα υπάρχουν πια, για τη διαμόρφωση των μαζών, ούτε οι αντικειμενικές ούτε οι υποκειμενικές συνθήκες.

ματικού μέλους του Έργου Τέχνης, επιβεβαιώνεται η άποψη ότι ο συγγραφέας είναι ξένος προς τον μαρξισμό.

Συγκυριακές επικαιρότητες

Αυτό το μεγάλο σημείωμα, όμως, εκτιμάται ως παραδρομή, και είναι χρέος της κομμουνιστικής σκέψης να ασχοληθεί μ’ αυτό. Εάν υπάρχει ένα δυναμικό πεδίο στο οποίο αυτό το άρθρο εντάσσεται αυθόρμητα, είναι αυτό που εκπροσωπείται από τη συζήτηση που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στην Cgil για τα ζητήματα της οργάνωσης. Στην εισαγωγική εισήγηση στις εργασίες του σεμιναρίου που πραγματοποιήθηκε την 30η Σεπτεμβρίου στην έδρα της Cgil Ρώμης- Λατίου, ο Ερνέστο Ρόκι διευκρίνισε δύο πολύ σημαντικά σημεία: την αλληλεγγύη ως θεμελιώδη αξία του συνδικάτου και την ανάγκη για νέες μορφές προσηλυτισμού ικανές να δημιουργήσουν συλλογική συνάθροιση, απέναντι σε μια κρίση ταυτοποίησης της εργασίας ως κοινού ιδανικού. Αν έπρεπε, όπως εύχεται ο Ρόκι, τα εργατικά κέντρα (ευγενές όργανο του συνδικάτου) να ξανανοίξουν τις πόρτες τους στην κοινωνία – παρουσιάζοντας έτσι ξανά τη γκραμσιανή έννοια από την τάξη στον λαό – κι αυτό στο όνομα της αλληλεγγύης που θα έπρεπε να συνδέει όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες της γης, τότε λοιπόν, αυτή η αλληλεγγύη δεν πρέπει να πάψει να νοείται υπό την έννοια του Μπένγιαμιν, δηλαδή ως εργαλείο που διαλύει τη συμπαγή αδιαφορία της μάζας και λειτουργεί ως νέος μοχλός διαμόρφωσης της ταξικής συνείδησης και του ταξικού αγώνα. *Ο Φαμπρίτσιο Ντενούντσιο είναι ερευνητής πολιτικών και κοινωνικών επιστημών και επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο του Σαλέρνο. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο “Manifesto”. Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

“

Ο ιστορικός αναθεωρητισμός του κ. Φορτσάκη Tου Κύρκου ∆οξιάδη

ε τούτο το σύντομο κείμενο, θα ασχοληθώ με την επιχειρηματολογία της «Ανακοίνωσης των Πρυτανικών Αρχών» του ΕΚΠΑ, που παρέχει στους συντάκτες της το θράσος να επικαλούνται την εξέγερση του Πολυτεχνείου για να δικαιώσουν τον πρωτάκουστο για τα μεταδικτατορικά δεδομένα αντιακαδημαϊκό αυταρχισμό που επιδεικνύει κατά τις τελευταίες εβδομάδες ο κ. πρύτανης. Πέρα από τα «προοδευτικά ξεκαρφώματα» που παρατίθενται στην αρχή και στο τέλος (παραπομπές στους Μαρξ και Βάρναλη), το κείμενο εμπεριέχει και κάποιες διατυπώσεις που του προσδίδουν ένα όντως δημοκρατικό άλλοθι: Ανεπιφύλακτα επαινετική στάση ως προς την εξέγερση του 1973 και καταδικαστική έναντι της στρατιωτικής δικτατορίας, αναγνώριση ότι για τα σημερινά προβλήματα των πανεπιστημίων ευθύνεται και η «πολιτεία», αναφορές στην αξία του δημόσιου πανεπιστημίου και της «παιδείας του λαού» κ.λπ. Η δε «κριτική» που ασκείται απέναντι στις «μειοψηφικές ομάδες» που οργανώνουν καταλήψεις συνίσταται (μεταξύ άλλων) στον ισχυρισμό ότι, σε σχέση με το Πολυτεχνείο του `73, οι μεν κάθε άλλο παρά αποτελούν τους αληθινούς «απογόνους» του δε. Άποψη πασιφανώς απαξιωτική για τους σημερινούς φοιτητικούς αγώνες βέβαια, αλλά συζητήσιμη.

Η «αποκατάσταση» της δημοκρατίας

Η ρητορική του κειμένου όμως κάνει ένα κρίσιμο βήμα πιο πέρα. ∆εν αρκείται στην απαξίωση των σύγχρονων κινητοποιήσεων συγκρίνοντάς τις με τον αγώνα των «γνήσιων ηρώων» του `73, αλλά αξιώνει για τον εαυτό της, δηλαδή για την άποψη που εκφράζει, τον ρόλο (και την τιμητική θέση) του αληθινού συνεχιστή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου: «Υπό συνθήκες δημοκρατίας δεν μπορεί να είναι ανεκτή ούτε η βίαιη κατάληψη των πανεπιστημιακών χώρων [...] ούτε βέβαια η παραχάραξη της δημοκρατίας με διάφορους τρόπους, αλλά ακριβώς στο πνεύμα του Πολυτεχνείου του 1973 αποτελεί επιτακτικό αίτημα απλής λογικής η αποκατάστασή της.» Η «αποκατάσταση (της δημοκρατίας)» είναι μάλλον η πιο κομβική έννοια του κειμένου της «ανακοίνωσης». Και τούτο διότι επιτελεί δύο αλληλοενισχυόμενες ιδεολογικές λειτουργίες. Τη βρίσκουμε και στην αρχή του κειμένου: «Και σήμερα και πάντα αξίζει να θυμόμαστε εκείνα τα παιδιά που δεν συμβιβάσθηκαν κι οδήγησαν τον τόπο πίσω στη δημοκρατία με την παρέμβασή τους. Τα νιάτα συνέβαλαν τότε αποφασιστικά κι αναμφισβήτητα στην αποκατάσταση συνθηκών ελευθερίας και νομιμότητας στη χώρα μας...» Ως προς το παρόν λοιπόν, από το όλο πνεύμα του κειμένου αλλά και από τις μέχρι τώρα δηλώσεις και πρακτικές του κ. Φορτσάκη, εύκολα συμπεραίνουμε τι υπονοείται με τον όρο «αποκατάσταση (της δημοκρατίας)» (η οποία από ποιον καταργήθηκε άραγε;) στα πανεπιστήμια: αποκατάσταση της «νομιμότητας», δηλαδή της «τάξης» - δηλαδή... ΜΑΤ (Μονάδες

Εν έτει 2014, μαθαίνουμε με την «Ανακοίνωση των Πρυτανικών Αρχών» του ΕΚΠΑ ότι με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 η χώρα οδηγήθηκε πίσω στη δημοκρατία του μετεμφυλιακού κράτους - δηλαδή του θεσμοποιημένου αντικομμουνισμού, των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και του τρομοκρατικού παρακράτους. Αποκατάστασης της Τάξης). Τα οποία ΜΑΤ, στο προσεχές μέλλον, θα εξασφαλίζουν και την «πραγματική» δημοκρατία, δηλαδή τον περιορισμό της σε ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα.

Πίσω στη δημοκρατία του μετεμφυλιακού κράτους

Πιο ενδιαφέρον όμως είναι τι υπονοείται ως προς το παρελθόν: Σε τι είδους «αποκατάσταση (συνθηκών ελευθερίας και νομιμότητας)» συνέβαλαν οι αγωνιζόμενοι φοιτητές της εξέγερσης του `73; Σίγουρα όχι σε ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, η τεχνολογία δεν επέτρεπε ακόμη τέτοιου είδους εκσυγχρονισμό. Η αμέσως προηγούμενη φράση δίνει την απάντηση: «...οδήγησαν τον τόπο πίσω στη δημοκρατία...». Ιδού λοιπόν. Εν έτει 2014, μαθαίνουμε με την «Ανακοίνωση των Πρυτανικών Αρχών» του ΕΚΠΑ ότι με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 η χώρα οδηγήθηκε πίσω στη δημοκρατία του μετεμφυλιακού κράτους - δηλαδή του θεσμοποιημένου αντικομμουνισμού, των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και του τρομοκρατικού παρακράτους. Εκείνη η δημοκρατία δεν ήταν βέβαια ούτε στα οράματα της εξέγερσης του `73, αλλά ούτε, ευτυχώς, και αυτή που πραγματικά επικράτησε μετά την πτώση της χούντας. Φαίνεται όμως πως εκείνη τη δημοκρατία νοσταλγούν και προσπαθούν να «αποκαταστήσουν» (εκσυγχρονισμένη έστω με ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα) ο κ. Φορτσάκης και οι δυνάμεις που τον στηρίζουν, γι’ αυτό και αναθεωρούν την ιστορία της εξέγερσης και των συνεπειών της κατά πώς τους βολεύει.

* Ο Κύρκος ∆οξιάδης διδάσκει στο ΕΚΠΑ.

Αποµυθοποιώντας το Πολυτεχνείο

“

Το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να ενοχλεί. Και ενοχλεί γιατί μια εξέγερση βρίσκεται ως σημείο μηδέν και ως σπόρος, στο έδαφος όπου φύτρωσε όλο μας το παρόν, ως ρίζα της μεταπολίτευσης, ως ένας μύθος που συνεχίζει να μας διαμορφώνει και να μας συγκροτεί.

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Αθήνα (Απόσπασμα) Άκου το ουρλιαχτό του περιπολικού και κοίτα Αυτούς που τους βάζουν στο αυτοκίνητο και Βιαστικά τους οδηγούν στο τμήμα. Με προβολείς στο μάτι τούς ρίχνουν κάτω Τους ψάχνουν κι η μέση τους σπάει στο τραπέζι Και τους αφήνουν με το στόμα πεταμένο Στον ουρανό πάνω σ’ ένα κολοσσιαίο Κλάξον αυτοκινήτου πάνω στο δάπεδο του γραφείου Τα παιδιά με τα γυαλιστερά εξαρτήματα Ειδικευμένα στον τρόμο και τα μεγαλοπρεπή Σιρίτια στα μάτια τους. Κι αυτοί που Έχουν δολοφονηθεί αδιαμαρτύρητα ή πετάχτηκαν Απ’ την ταράτσα του κτιρίου μετά το πέρας Των ανακρίσεων όπως γίνεται στο σινεμά Κι αυτοί που αφανίστηκαν μες στη θάλασσα Θέλοντας να το σκάσουν και οι καιροί Αποθρασύνοντας τον ισχυρό Σ’ αυτό τον κόσμο τον παράφρονα της φυλακής. Κι αυτοί που πολτοποιήθηκαν απ’ τα τανκς Μέσα στο Πολυτεχνείο ή έσκασαν απ’ τα καπνογόνα κι αυτοί που σταυρώθηκαν Στα διασταυρούμενα πυρά Φωνάζοντας μέχρι τον άλλο κόσμο «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Λευτέρης Πούλιος, Από τη συλλογή Γυμνός ομιλητής (Αθ. 1977)

«Κ

αιρός είναι επιτέλους να κατέβει από τη σκηνή το έργο που παίζεται κάθε χρόνο στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Ούτε τα ΜΑΤ ούτε οι μειοψηφικές καταλήψεις λύνουν τα προβλήματα της παιδείας και της ∆ημοκρατίας. Πολύ περισσότερο ο πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων δεν χρειάζεται ούτε την αστυνομική καταστολή ούτε τις κομματικές παρατάξεις και τους φοιτητοπατέρες. Η άγονη και βίαιη αντιπαράθεσή τους συμβάλλει μόνο στη διαιώνιση της υποβάθμισης του δημόσιου πανεπιστήμιου και συκοφαντεί την ίδια την επέτειο της ηρωικής εξέγερσης.» Αυτή την ανακοίνωση εξέδωσε στις 13 Νοεμβρίου το Ποτάμι. Λίγες μέρες πριν τον εορτασμό του Πολυτεχνείου, λίγες μέρες μετά την ψευδή δήλωση στην κομματική του εκδήλωση από τον Στέλιο Ράμφο πως «η Χούντα άφησε μηδενικό χρέος» (επιχείρημα που ας αναφέρουμε πως το χρησιμοποιεί αποκλειστικά η Χρυσή Αυγή). Μαζί ήρθε και η ανακοίνωση των Πρυτανικών Αρχών για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου που ούτε λίγο ούτε πολύ μας περιέγραφε πως για να μείνουμε κοντά στο πνεύμα των ημερών του Νοέμβρη, πρέπει να καταργήσουμε τις συνελεύσεις, τους συλλόγους και τον φοιτητικό συνδικαλισμό. Λίγο πιο κει, ο Άρης Πορτοσάλτε να αναρωτιέται αν το «τελετουργικό αυτό αναπαράγει κάτι»,

μαζί και μια δαπίτισσα που ανάμεσα σε ιστορίες ομορφιάς και κολλαγόνου, απομυθοποιεί τον μύθο του Πολυτεχνείου αφού «μας είπαν για δολοφονημένους εντός του χώρου του πολυτεχνείου, όπου όμως κανείς δεν έχασε τη ζωή του» για να καταλήξει: «Τέσσερις δεκαετίες αρλούμπας αρκούν»(προς υπεράσπιση της έστερξε και ο φερόμενος ως Φαήλος). Μαζί με όλα αυτά οι καθημερινές εύκολες κουβέντες για «τη γενιά του Πολυτεχνείου», που βολεύτηκε, που έφαγε, που ξεπουλήθηκε ενώ ταυτόχρονα η καταστολή βάζει μαθητές και φοιτητές στον γύψο, φασίστες υπουργοί παιδείας απειλούν, εξοργισμένοι πρυτάνεις ουρλιάζουν.

Η εξέγερση ενοχλεί

Στην πραγματικότητα όλα τα σχόλια που αποδομούν το πολυτεχνείο δεν έχουν ως στόχο το όποιο οικοδόμημα χτίστηκε εκ των υστέρων πάνω στα γεγονότα εκείνων των ημερών, δεν έχουν ως στόχο δηλαδή την μυθοποίηση του πολυτεχνείου. Έχουν ως στόχο την ίδια την εξέγερση του Νοέμβρη. Το παράδειγμα της εξέγερσης, το αυθόρμητο, την καταλυτική σημασία που μπορεί να έχει για τις εξελίξεις ένα τέτοιο πολιτικό γεγονός οργανωμένο από τα κάτω, την αυτοοργάνωση, το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει μια μαζική διεκδίκηση. Και για να τελειώνουμε, τα πρόσωπα μπορεί να ξεπουλιούνται, οι γενιές όχι. Οι άν-

θρωποι αυτοί που αναφέρονται ξανά και ξανά ως ξεπουλημένα παραδείγματα μιας γενιάς, στην πραγματικότητα χρήστηκαν αντιπροσωπευτικοί ακριβώς για να σβήσουν τον μεγάλο και πλειοψηφικό αριθμό που δεν ξεπουλήθηκε (στο σημείο αυτό συνήθως έρχεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε επώνυμους και ανώνυμους συμμετέχοντες. ∆εν θα το πράξουμε εδώ. Θεωρούμε πως σε μια εξέγερση όλοι είναι ταυτόχρονα επώνυμοι και ανώνυμοι). Τους ανθρώπους που ακόμη διεκδικούν, τους ανθρώπους που δεν εξαργύρωσαν, τους ανθρώπους που ακόμη κατεβαίνουν στους εορτασμούς και στις πορείες, τους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τι αθλιότητα είναι οι παραπάνω δηλώσεις. Το μόνο βέβαιο που προκύπτει από δηλώσεις σαν κι αυτές είναι πως το Πολυτεχνείο (τόσο το γεγονός όσο και ο εορτασμός του) εξακολουθεί να ενοχλεί. Και ενοχλεί γιατί μια εξέγερση βρίσκεται ως σημείο μηδέν και ως σπόρος, στο έδαφος όπου φύτρωσε όλο μας το παρόν, ως ρίζα της μεταπολίτευσης, ως ένας μύθος που συνεχίζει να μας διαμορφώνει και να μας συγκροτεί. Το Πολυτεχνείο είναι μια υπενθύμιση καταγωγής, που γίνεται υπενθύμιση διεκδίκησης και ο πραγματικός του εορτασμός είναι καθημερινός, αγωνιστικός και απόλυτα πραγματικός πέρα από μύθους και απομυθοποιήσεις. http://tsalapatis.blogspot.gr/