2
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Ο εχθρός της αριστεράς
Το ΚΚΕ είναι ικανό να αποσύρει τους υποψηφίους του, για να μη τους ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στο β΄ γύρο
Του Θωμά Τσαλαπάτη
Α
ν και το συνολικό εκλογικό αφήγημα θα γραφτεί σε δύο πράξεις (με ομολογημένη αριστερή προσδοκία τη σύντομη προσθήκη μίας τρίτης), με τις ευρωεκλογές της ερχόμενης Κυριακής να κωδικοποιούν, να αποκρυσταλλώνουν, να προσθέτουν ευκρίνεια και να ανοίγουν σε νέα πεδία τα πολιτικά συμπεράσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, ωστόσο η καταγραφή μερικών πρώιμων σκέψεων δεν μοιάζει πρόχειρη ή παρακινδυνευμένη αλλά μάλλον θεμιτή και αναγκαία. Αν υπάρχει ένα γεγονός ήδη παρόν από αρκετά πριν -το οποίο οι εκλογές της 17ης του Μάη ήρθαν απλά να επιβεβαιώσουν και να εξειδικεύσουν- αυτό είναι οι μεταλλάξεις τις κομματικής δυσαρέσκειας και οι αποτυπώσεις της στο σώμα της πολιτικής σφαίρας. Είναι ορατό περισσότερο από ποτέ, πως η κατάρρευση των παραδοσιακών κομμάτων σε ένα τόσο έντονο κομματοκρατούμενο περιβάλλον, σηματοδότησε την ταυτόχρονη κατάρρευση του τριακονταετούς οικοδομήματος που τα χρησιμοποιούσε ως βάση και τη ρευστοποίηση πολιτικών λειτουργιών, αντανακλαστικών και βεβαιοτήτων. Η εκλογική κινητικότητα (ακόμα και σε επίπεδο δημοσκοπήσεων), η ανάδυση νέων κομμάτων ή η ανάθεση νέων ρόλων σε παλαιότερα, ταυτόχρονα με τη γενικευτική απαξίωση και την αποχή ήρθαν σαν πρώτες αντιδράσεις σε αυτή την κατάσταση. Οι δίδυμες εκλογές πέρα και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη θετική ή αρνητική καταγραφή, θα μείνουν καταγεγραμμένες ως η ημερομηνία ανόδου του μεταπολιτικού.
Εκφάνσεις του μεταπολιτικού
Το μεταπολιτικό στις διάφορες εκφάνσεις του έρχεται να προστεθεί ως ένας ταυτόχρονος εχθρός δίπλα στις μνημονιακές πολιτικές και τις πολιτικές της λιτότητας. Εκφρασμένο ως άνευ όρων ανεξαρτησία, σε δημοτικά ή περιφερειακά ψηφοδέλτια, με μόνο επιχείρημα την απουσία σχέσης με κόμματα (αποκλειστικά σε ρητορικό επίπεδο φυσικά αφού τα ψηφοδέλτια στην συντριπτική τους πλειοψηφία υπήρξαν επανδρωμένα με συμβούλους προερχόμενους από κόμματα ακόμα και στελέχη πρώτης γραμμής). Εκφρασμένο ως άνευ όρων νέο στην περίπτωση του Ποταμιού, όταν το σαρωτικό τίποτα προκύπτει ως έκφραση αυθεντικότητας, όταν η έλλειψη προγράμματος προκύπτει ως διάθεση για διάλογο, όταν η απουσία οποιασδήποτε κοινωνικής και πολιτικής αναφοράς, δεσμού ή γείωσης προκύπτει ως ελευθερία. Εκφρασμένο ως βαλκανικός μπερλουσκονισμός στις περιπτώσεις του Μαρινάκη και του ανεκδιήγητου Μπέου. Σε μία κίνηση εξώστρεφου πολιτικού κυνισμού, όπου τα συμφέροντα υπερπηδούν την πρόφαση της διαμεσολάβησης των πολιτικών. Μια διαπλοκή χωρίς μεσάζοντες. Σαν η απαξίωση των κομμάτων να τα αποκόλλησε από την εξίσωση συμφέροντα-κόμματα- ψηφοφόροι και να τα κατέστησε αχρείαστο σκαλοπάτι υφαρπαγής. Τα συμπτώματα της πολιτικής γίνονται και εκφραστές της, εκπροσωπώντας τώρα τους εαυτούς τους: χουλιγκάνια, παπάδες, επιχειρηματίες με οφ σορ και σκοτεινές πτυχές, ικανοί να στήσουν εκλογικούς μηχανισμούς πάνω σε ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς (νύχτα, στρατοί οπαδών, τάγματα εφόδου, εκκλησία, χρηματοδοτήσεις, συμφέροντα). Ίσως μάλιστα να μην είναι παρακινδυνευμένο να αποδεχτούμε πως ακόμα και ένα κομμάτι ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής εκφράζει ακριβώς αυτή τη σχέση με το μεταπολιτικό (τουλάχιστον ως πρώτη επαφή και ως πρόφαση). Μια σχέση που στη συνέχεια ριζοσπαστικοποιείται και παίρνει αμιγώς πολιτικά ναζιστικά χαρακτηριστικά. Στη σφαίρα της μεταπολιτικής, η πολιτική πολιτικοποιείται με όρους μη πολιτικής. Ως κοινή λογική, ως υπερβατική προσφορά, ως ανώτερο αγαθό (είτε αυτό είναι η πατρίδα είτε η ομάδα), είτε απλώς ως τηλεοπτική πόζα. Στον πυρήνα βέβαια τίποτα δεν αλλάζει. Αφού δεν υπάρχει πολιτικό μόρφωμα που να μην εκφράζει συμφέροντα (ταξικά, επιχειρηματικά, προσωπικά, κτλ).
Ο ρόλος της αριστεράς
Με τον ίδιο τρόπο που η αριστερά κλήθηκε να υπερασπιστεί τις αστικές κατακτήσεις σε θεσμικό επίπεδο ήδη από την αρχή της κρίσης, έτσι και τώρα, σε μια ταυτόχρονη διαδικασία, καλείται να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις στο επίπεδο της πολιτικής λειτουργίας, του πολιτικού λόγου και τελικά στο σύνολο των εκφάνσεων του πολιτικού. Και στις δύο περιπτώσεις βρισκόμαστε μπροστά στη διεκδίκηση ενός χαμένου αυτονόητου και ταυτόχρονα μπροστά στην ριζοσπαστικότητα αυτού του αυτονόητου. Στον μεγάλο ιστορικό μετασχηματισμό που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, είναι ίσως πρώτη φορά και με τέτοια ένταση ξεκάθαρο, πως οι εχθροί της αριστεράς μοιάζουν να ταυτίζονται με τους εχθρούς της δημοκρατίας. Και κάτι τέτοιο όχι μόνο πολλαπλασιάζει την σημασία της, αλλά προσθέτει στο πολλαπλό χρέος, στη σημασία και στην αναγκαιότητά της. http://tsalapatis.blogspot.gr/
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», που ως γνωστό είναι ιδιοκτησίας του ΣΥΡΙΖΑ, έβγαλε προχθές την Βασιλική Σουλαδάκη, υποψήφια ευρωβουλευτή της Ελιάς Είναι η κυρία, που είχε γράψει στην «Αξία» άρθρο με τίτλο «Αλέξη, Γκρέκο μασκαρά» «Όταν παρακολουθώ τον Τσίπρα να αγορεύει μου έρχεται στο μυαλό συνειρμικά το τραγούδι του Μηλιώκα «Γκρέκο μασκαρά» (τρόμπα, φιγούρα, σαχλαμάρα και άρπα κόλλα)», αναλύει στο άρθρο, χώνοντάς τα και στον Σκουρλέτη. Ο κ. Αρβανίτης τη ρώτησε αν επιμένει ακόμα για τον Τσίπρα μασκαρά, αλλά αυτή αγέρωχη απάντησε πως εξακολουθεί. Αγύριστο κεφάλι η κυρία. Πιο κομψό και αποδοτικό θα ήταν να έβγαζε το «Κόκκινο» τον Βενιζέλο ή τον Κεδίκογλου. Τουλάχιστον αυτοί θα απέφευγαν στο σταθμό μας τις χυδαιότητες της εν λόγω κυρίας. Εντάξει υπάρχουν και περίεργοι πρώην πασόκοι που προσχώρησαν στον ΣΥΡΙΖΑ Μας δίνουν ψήφους Το κατά δύναμη, βέβαια Όπως αυτός που κατέβηκε περιφερειακός σύμβουλος και μάλιστα με αυτοδιοικητική εμπειρία ως πασόκος, τώρα υποψήφιος με το συνδυασμό που στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ηλεία έσκισε. Ο συνδυασμός και ο ίδιος πήρε 83 ψήφους. Στο δημοτικό συνδυασμό, που επίσης στήριζε ο ΣΥΡΙΖΑ στο ίδιο χωριό, έλαβε 0 (μηδέν) ψήφους. Προφανώς, αργεί η αγουρίδα να γίνει μέλι Μπορεί να πατώσαμε πλήρως στην Ηλεία, όχι εξαιτίας των πασόκων, αλλά εξαιτίας μας, αλλά οι ντόπιοι είναι ευφάνταστοι και χιουμορίστες. Στη Βαρβάσαινα, ψηφοφόρος πήγε στο εκλογικό τμήμα μ‘ ένα όμορφο άλογο. ∆εν ξέρουμε πάντως αν ο αναβάτης ή το άλογο ήταν μεθυσμένοι. Εξαρτάται από το τι ψήφισαν Ο Σταύρος Θεοδωράκης, ούτε μεθυσμένος ούτε πιωμένος ήταν όταν μπέρδεψε την κάλπη με το κρεβάτι. Στο σποτ μια έφηβη λέει «δεν το έχω κάνει ποτέ. Ξέρω πως η πρώτη φορά είναι σημαντική... Πρέπει να είναι με κάποιον που να εμπιστεύεσαι. Που δεν θα σε Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
προδώσει την επόμενη μέρα. Είναι η εκείνη η στιγμή που από κορίτσι γίνεσαι γυναίκα» Τελικά, μας εξηγεί πως δεν μιλά για σεξ, αλλά για εκλογές Το τέλος, όμως, του σποτ είναι ημιτελές. Στο τέλος θα έπρεπε να παίρνει κάτι σαν προφυλακτικό, σαν εκείνα που διαφημίζονται ως φωτιστικά αμπαζούρ, και να βγάζει από μέσα ένα ψηφοδέλτιο του Ποταμιού Την ιδέα την πήρε, εξήγησε, από την προεκλογική καμπάνια του Ομπάμα Του Ομπάμα ήταν όμως σοφτ. Πιο πολύ μοιάζει με του Πούτιν, όπου η νεαρή πάει στο γιατρό, προχωρημένοι βλέπεις οι Ρώσοι, ο οποίος της λέει πώς θα το κάνει για να το απολαύσει σταυρώνοντας Πούτιν. Νέα στάση ΠΟΘ (ΠούτινΟμπάμα- Θεοδωράκη) Το επιπλέον ενδιαφέρον που συνάδει με τη γραμμή της τρόικας, είναι ότι όταν η νεαρή πήγε στον Θεοδωράκη να πληρωθεί, της είπε «το ταμείο είναι άδειο, σε καταγράψαμε ως εθελόντρια». Εθελοντής μαλάκας, όπως θα λέγαμε στα καλαμαρίστικα Στις βουλευτικές για την ισότητα των δύο φύλων μπορεί να το προχωρήσει πιο πέρα Να βάλει ένα αγόρι που θα υπονοεί για την πρώτη του φορά, όχι με σεξ αλλά με σελφ σέρβις. Αν ψηφίσει Ποτάμι θα είναι η δεύτερη του εντός παραβάν. Ο Ψαριανός και ο Οικονόμου της ∆ΗΜΑΡ προσφεύγουν και αυτοί σε σεξιστικούς συνειρμούς. Πρότειναν να ψηφιστούν Σγουρός και Μώραλης, για περιφερειάρχης ο πρώτος και για δήμαρχος του Πειραιά ο δεύτερος. Ο Ψαριανός, μάλιστα, το ιδεολογικοποίησε.
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
«Είναι θετικό και καλό οι παράγοντες μιας ομάδας να διεισδύουν στην τοπική Αυτοδιοίκηση», μας δασκάλεψε Εδώ που τα λέμε ασφυκτιά στο κόμμα του Κουβέλη Πάμε για Μπερλουσκόνι, που και αυτός ξεκίνησε από τη Μίλαν Μπορεί η Ελλάδα να μην έχει λεφτά, η κυβέρνηση όμως διαθέτει Ο υπουργός (μάλλον) Πολιτισμού Παναγιωτόπουλος πήγε στις Βρυξέλλες για συνάντηση με ομολόγους του και πήρε μαζί του 12 νοματαίους, που τους φιλοξένησε στο εκεί Χίλτον Η μόνη που άξιζε τα λεφτά της ήταν η Άννα Παναγιωταρέα. Πήγε και αυτή, αλλά του την έφερε. Επιστράτευσε όλη την πάλαι ποτέ δημοσιογραφική αυθεντία της και τον γονάτισε στις ερωτήσεις Έκανε τον «κόκκινο Πάνο» φυτίλι Τόσο που μετά αυτός έσπρωξε περιχαρής το βίντεο στα ελληνικά κανάλια, που παρ‘ ολίγον να το κόψουν, γιατί οι τηλεθεατές τους δεν αντέχουν τόση σκληράδα Είναι σκληρή η δημοσιογραφία στην Ελλάδα. Το «Έθνος» πριν προχωρήσει ο Σαμαράς στις εξαγγελίες του, έβγαλε ως αποκλειστικό τη δημιουργία 550.000 θέσεων εργασίας. Μετά 3 ώρες το διόρθωσε στις 750.000. ∆εν ήξερε, δεν ρώταγε; Ο Σαμαράς πώς το έκανε και ρώτησε τον Μουρούτη για πόσες τελικά θέσεις εργασίας θα έταζε; Να φύγει η συγκυβέρνηση γιατί είναι προβλέψιμη Άντε από την Κυριακή να έλθει η δικιά μας, για να πάρουμε πάλι μπροστά.
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
Κάλπη που βγάζει πολιτικές εξελίξεις Η ΕΠΟΧΗ 24 Mαΐου 2014
Μ
ε δύο σπουδαίες, κρίσιμες αποσαφηνίσεις των τελευταίων ημερών βαδίζουμε στην κάλπη των ευρωεκλογών και του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών. Η πρώτη είναι ότι το ένα μετά το άλλο, μετά τον ΣΥΡΙΖΑ, τα κόμματα – πρώτο το ΠΑΣΟΚ, μετά η Ν∆ και τελευταία η ∆ΗΜΑΡ – παραδέχονται και αναδεικνύουν τη μεγάλη πολιτική σημασία των ευρωεκλογών. Η δεύτερη, είναι ότι Ν∆ και ΠΑΣΟΚ επαναβεβαίωσαν τη συμμαχική «αλληλεγγύη» τους στο πλαίσιο της κυβέρνησης με τρανταχτά παραδείγματα τη στήριξη της Ν∆ για Καμίνη και Σγουρό. Η ανησυχία του συστήματος για τις εξελίξεις παρέκαμψε και τους διαγκωνισμούς. Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, του πληττόμενου από την πολιτική των μνημονίων λαού, έχει τώρα ξεκάθαρα μπροστά της τα δύο στρατόπεδα. Η «σύσφιξη σχέσεων», όμως, Ν∆ – ΠΑΣΟΚ υπό το σύνθημα «σταθερότητα» και με στόχευση την τρομοκράτηση των ψηφοφόρων, μαρτυρά τα κρυφά σχέδια και ωθεί στην αντίθετη φορά τους πολίτες – καθώς όλοι μιλούν για την κρισιμότητα της ψήφου – δηλαδή στην υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές. Αλλά και στις περιφέρειες και τους δήμους με πρώτους την Αθήνα, την Αττική. ∆εν είναι τυχαίο ότι από το εσωτερικό της Ν∆ εκφράστηκαν διαφωνίες ενώ αναλύσεις και ρεπορτάζ στο φιλονεοδημοκρατικό Τύπο αμφιβάλλουν για την ορθότητα της απόφασης του κ. Σαμαρά. «Θέτει σε σοβαρή δοκιμασία τους συντηρητικούς ψηφοφόρους … Η σύγκλιση στην κορυφή δεν μεταφέρεται στη βάση αυτομάτως» (Κ. Ιορδανίδης, «Καθημερινή»).
Η αποτυχημένη σκηνοθεσία
Οι δυο αποσαφηνίσεις που αναφέραμε συνδυάζονται με άλλα δύο θέματα, που δείχνουν ότι η Ν∆ απέτυχε στις κύριες στοχεύσεις της. Το ένα, είναι ότι η έκκληση της συγκυβέρνησης για «σταθερότητα», η οποία συνδυάζεται και με τις καταγγελίες του κ. Σαμαρά για «κίνδυνο οπισθοδρόμησης», με το ότι ο Α. Τσίπρας είναι αντι-ευρωπαίος, υπονομευτής κτλ δεν πέρασε στο λαό. «Η κυβερνητική αποτυχία δεν βρίσκεται στους αριθμούς – εκεί όλα είναι συζητήσιμα. Ούτε στα διλήμματα που δεν δούλεψαν και στη γραμμή ‘βγαίνουμε από το τούνελ, βγαίνουμε’ που δεν έφθασε στη βάση. Βρίσκεται στη σκηνοθεσία αυτής της εκλογικής αναμέτρησης» σημειώνουν μη φίλο-Συριζαίοι αναλυτές όπως ο Γ. Λακόπουλος στα «Νέα». Το άλλο, είναι ότι η επιχείρηση να εμφανίζεται ότι η οικονομία βελτιώνεται, ότι η έξο-
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
δος από το τούνελ έχει ήδη αρχίσει, δεν πείθει. Σχεδόν εγκαταλείφθηκε ή την υπερασπίζονται πια χωρίς πειθώ, χωρίς ψυχή. Όσοι είδαν προχθές τον πρωθυπουργό να παρουσιάζει σαν δήθεν αναπτυξιακό πρόγραμμα, μετά τη βαθειά και μακρά ύφεση της οικονομίας, αποσπάσματα από τρεις ασύνδετες μεταξύ τους μελέτες – η μια μάλιστα μιας διεθνούς επιχείρησης συμβούλων! – δεν χρειάζονται τίποτε περισσότερο. Η επαγγελία 550.000 απασχολήσεων, όταν η ανεργία προσεγγίζει το 30% θεωρήθηκε ευρύτατα πρόκληση. Όσο για την παραδοχή από τον κ. Σαμαρά ότι έγιναν λάθη και θα διορθωθούν ποια και ποιον μπορεί να πείσει; Αντίθετα, εξοργίζει γιατί εκλαμβάνεται ως τέχνασμα για να στρέφουμε την προσοχή μας στο μέλλον να ξεχνάμε τα άσχημα που ζούμε.
Η αισιοδοξία άλλαξε στρατόπεδο
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε, στην τελική ευθεία των εκλογών, να θέσει ζητήματα και να πείσει ή τουλάχιστον να ανοίξει δρόμους για νίκες. Αυτό είναι μια κρίσιμη επιτυχία. Για τη σημασία των ευρωεκλογών, ιδίως με την πολύ καλή και ουσιαστική συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στη συζήτηση με τους άλλους υποψηφίους για την προεδρία της Κομισιόν, έγιναν τεράστια βήματα. Ο κόσμος συζητά, πλέον, το πόσο συνδέεται το εθνικό με το διεθνικό, η εσωτερική με την ευρωπαϊκή πολιτική, το πώς μια καταδικαστική για την κυβέρνηση ψήφος εδώ θα μπορεί να σημαίνει αρχή ανατροπών και στην Ευρώπη. Παρά τους «όγκους» διαστρέβλωσης ο ευρωπαϊκός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ βγήκε αγωνιστικός, ολοκάθαρος, πειστικός. Και είναι αποδεκτό και από τους οπαδούς της κυβέρνησης αυτό που είπε ο Α. Τσίπρας, ότι η κ. Μέρκελ το βράδυ της Κυριακής, θα έχει δύο οθόνες για να παρακολουθεί τα αποτελέσματα, μία για τη Γερμανία και μία για την Ελλάδα. Κατάφερε, επίσης, να πείσει, και χάρις στο υπαρκτό έργο των συνδυασμών του, ότι η ψήφος στην Αθήνα και στην Αττική είναι μεν αυτοδιοικητική, θέλει όμως περισσότερη προσοχή. Οι πολίτες διέκριναν καθαρά πίσω από τους «ανεξάρτητους» Καμίνη και Σγουρό την παγίδα. Αυτά τα δύο στοιχεία, η καλή εμφάνιση στα ευρωπαϊκά και το καλό αποτέλεσμα σε Αθήνα – Αττική είναι αυτό που, παρά τα υποφερτά αποτελέσματα τα οποία έφεραν οι κυβερνητικοί υποψήφιοι, δεν επιτρέπει στα κυβερνητικά κόμματα να νιώθουν αισιοδοξία. Ο αέρας της αισιοδοξίας εγκαταστάθηκε στο στρατόπεδο του ΣΥΡΙΖΑ. Το σημείωσαν πολλοί αναλυτές, φάνηκε από την ήπια, χαμηλού τόνου στάση των Βενι-
ζέλου – Σαμαρά, που δεν «εόρτασαν». Το κατέγραψαν ήδη με μεγάλη ανησυχία και διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, τράπεζες και οίκοι αξιολόγησης, χτυπώντας καμπανάκι. Υπάρχουν, βεβαίως, για τον ΣΥΡΙΖΑ και τα προβληματικά ή μέτρια αποτελέσματα σε πολλές περιφέρειες ή κάποιους δήμους. Η έμπρακτη δοκιμασία της γραμμής της απόλυτης σύνδεσης των τριών ψήφων των πολιτών, η οποία σημειωτέον στην πράξη δεν τηρήθηκε έτσι, είναι επίσης ένα βήμα συνειδητοποίησης ότι ο δρόμος προς τη νίκη δεν είναι εύκολος, ο αγώνας είναι ημιαντοχής και όχι ταχύτητας. Ότι η τοπική πολιτική έχει διαφορετικές ανάγκες, ότι υπακούει σ’ άλλους νόμους, έχει άλλους δρόμους για να περάσει στους πολίτες απ’ ό, τι η γενική πολιτική. Όμως, οι αυτοδιοικητικές κινήσεις όπου συμμετέχουν και οι Συριζαίοι, κατέκτησαν κρίσιμες θέσεις και μαζί με αυτές που θα γίνουν δημοτικές αρχές – σε πόλεις του Λεκανοπεδίου, καλλικρατικούς δήμους, πρωτεύουσες νομών – θα αποτελέσουν μια σπουδαία αφετηρία για αυτοδιοικητική παρέμβαση, πιο ώριμη, με αρτιότερα προγράμματα, με τις δικές της συμμαχίες, αυτόνομη.
Επικείμενες οι πολιτικές εξελίξεις
Οι συμμαχίες, επίσης, στις δημοτικές εκλογές, στον δεύτερο γύρο ξανατίθενται με πιο ελαστικούς όρους. Εντούτοις αυτό δεν ισχύει, δυστυχώς, για το ΚΚΕ. ∆εν βλέπει καμία διαφορά πουθενά και αντιδρά ακόμη πιο απόλυτα όταν υποψήφιοι είναι Συριζαίοι. Ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε αμέσως ότι στηρίζει τους υποψήφιους του ΚΚΕ χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Το ΚΚΕ απάντησε επιβάλλοντας στον ίδιο τον υποψήφιό του της Πάτρας, ένα δημοφιλές στέλεχος της Αριστεράς, να καθυβρίσει τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, επαναφέροντας στο προσκήνιο ένα δυσφημιστικό για κάθε αριστερή και αριστερό, σταλινισμό. Η ηγεσία του κόμματος δεν υπολογίζει ότι όταν τα ζητήματα που τίθενται έχουν ιστορική διάσταση, τα λάθη έχουν και αντίστοιχα καταστροφικά αποτελέσματα. Και για το λαϊκό κίνημα και για το ίδιο το κόμμα. Η ανησυχία που έχουν Ν∆ – ΠΑΣΟΚ και ο Τύπος που τα συνδράμει μπροστά στο ενδεχόμενο η ψήφος σήμερα να δώσει αποτέλεσμα – καταλύτη, οδήγησε σε μια ανελέητη επίθεση φθοράς στον ΣΥΡΙΖΑ για δήθεν «φλερτ» προς τη Χρυσή Αυγή. Παρά το παρελθόν τους ως υπνώτουσας κυβέρνησης έναντι των εγκλημάτων της φασιστικής Χρυσής Αυγής, βάσει σχεδίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, κάνει ιδεολογικό αγώνα και παλιά και τώρα και ανησυχεί από την άνοδο της ΧΑ στις εκλογές. Και χωρίς να αλλάζει άποψη και τακτική προσπαθεί, σε κάθε ευκαιρία, να περιορίσει τη δύναμη επιρροής της. Αυτό και τίποτε άλλο δεν ισχύει, και γι’ αυτό ενοχλεί. Επίκεινται πολιτικές εξελίξεις μετά τις εκλογές; Μ’ άλλα λόγια τα αποτελέσματα, των ευρωεκλογών ιδίως, θα είναι καταλύτης, θα προκαλέσουν πολιτικές εξελίξεις; Θα επιβεβαιωθούν οι λαϊκές προσδοκίες η ψήφος σήμερα να σημάνει και την αρχή τους τέλους της μνημονιακής κυβέρνησης; Ότι θα υπάρξουν πολιτικές εξελίεξις είναι σίγουρο και λόγω της ήττας της Ν∆ και λόγω του αποτελέσματος και των εσωκομματικών προβλημάτων του ΠΑΣΟΚ. Η ένταση και η ταχύτητά τους θα κριθούν από την έκταση της ήττας που θα εμπεριέχει η ψήφος των πολιτών. Παύλος Κλαυδιανός
3
Βόλος και Πειραιάς
Η
προεκλογική καμπάνια στις αυτοδιοικητικές εκλογές ανέδειξε όχι μόνο τις δυνατότητες που δίνει ένας δήμος ή μια περιφέρεια για να γίνει σπουδαίο έργο, ακόμη και όταν η κεντρική κυβέρνηση είναι μνημονιακή ή συντηρητική, αλλά και πολλές παθογένειες: δέσμευση με ελπίδα – υπόσχεση μια θέση εργασίας, διαπλοκή με εργολαβικά και άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα, ρουσφέτι και άλλα πολλά. Οι τοπικές κοινωνίες γνωρίζουν την προβληματική ποιότητα προσώπων που πρώτευσαν στον πρώτο γύρο και ότι κάποια απ’ αυτά, δυστυχώς, τελικά θα υπερισχύσουν. Όμως … Όμως, δύο περιπτώσεις πρέπει να τις ξεχωρίσουμε απολύτως και να εργαστούμε, χωρίς δισταγμό, για να ηττηθούν. Πρόκειται για τους υποψήφιους του Βόλου και του Πειραιά Μπέου και Μώραλη. Για τη θητεία τους στο ποδόσφαιρο και των καθοδηγητών τους στις επιχειρήσεις όπως και για τις επιδιώξεις τους, αν κερδίσουν, έχουν γραφτεί πολλά. Εδώ, να προσθέσουμε μόνο, και να υπογραμμίσουμε ότι είναι έξω από οποιαδήποτε γνώριμη ως τώρα, αυτοδιοικητική και πολιτική παράδοση που μπορεί ο πολίτης να συμφωνεί και να ψηφίζει ή να διαφωνεί και να καταψηφίζει. Είναι παραδείγματα και πειράματα έξω από το γενικό πολιτικό σύστημα, έξω και από το αυτοδιοικητικό – τοπικό σύστημα. Για τα οποία έδειξαν έμπρακτα τη συμπάθειά τους και κόσμος της Χρυσής Αυγής, διακρίνοντας συγγένεια, συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, η αντιδραστική μερίδα της εκκλησίας και επιπόλαιοι ή κυνικοί πολιτικοί. ∆εν πρέπει να νομιμοποιηθούν, να αποτελέσουν προηγούμενο στην τοπική αυτοδιοίκηση, στην πολιτική. Στον Βόλο τα πράγματα είναι απλά και ο σύντροφός μας Μαργαρίτης Πατσιαντάς θα συσπειρώσει τους Βολιώτες, αφυπνίζοντας ακόμη και πολλούς από εκείνους που, ελαφρά τη καρδία, στον α΄ γύρο ψήφισαν τον κ. Μπέο. Στον Πειραιά υπάρχει το προηγούμενο του 1974, όταν ο χουντικός δήμαρχος, παρά το 49% του πρώτου γύρου, δεν κέρδισε τον δήμο γιατί συνασπίστηκαν όλοι εναντίον του. Π. Κ.
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Η μεγάλη απάτη της νύχτας του Α΄ γύρου
Μια δόλια προσπάθεια αποφυγής της εκλογικής πραγματικότητας από το σύστημα της διαπλοκής. Του Νίκου Τσαγκρή
Ε
Αισθήματα ηττοπάθειας!..
Το χειρότερο, είδα κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετείχαν στα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά πάνελ της νύχτας των εκλογών (λόγω έλλειψης εμπειρίας ή και ασχετοσύνης, υποθέτω,) να μην αντιδρούν στο απατηλό συγκριτικό τρικ των δημοσκόπων. Με αποτέλεσμα να επικρατήσει η απατηλή εικόνα της μιντιακής μαφίας. Και να προκαλέσει ακόμα και αισθήματα ακραίας ηττοπάθειας, στις ευρύτερες περιοχές των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, αισθήματα που καταγράφονταν αστραπιαία, υπό μορφήν ηττοπαθών αναρτήσεων, στα socialmedia την νύχτα των αποτελεσμάτων. Βάλθηκα να στέλνω παρηγορητικά μηνύματα στους συριζαίους φίλους, αποκαθιστώντας την αλήθεια της κάλπης. Που, καθώς με τα… πολυεστιακά γυαλιά μου τη συνέκρινα κανονικά, δεοντολογικά, με την «ομότιμή» της των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του 2010, ανέτρεπε την εικονική αποτίμηση της συστημικής μαφίας των καναλιών, αποκαθιστώντας το πραγματικό αποτέλεσμα: συντριπτικό πανελλαδικό (πέραν των φαινομένων ∆ούρου και Σακελαρίδη) «ρεύμα» υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Και διέψευδε την συστημική φενάκη περί «ανάσχεσης της αντιμνημονιακής ψήφου». Την επομένη των εκλογών μόνο, ο Μανώλης Γλέζος κατήγγειλε το σύστημα των μίντιαχαρακτηρίζοντας ως δόλια τη σύγκριση των ποσοστών των περιφερειακών εκλογών με αυτά των εθνικών εκλογών. Και τόνισε ότι με αυτόν τον τρόπο γίνεται «προσπάθεια αποφυγής της πραγματικότητας». Αντίστοιχες επισημάνσεις του Παναγιώτη Λαφαζάνη και άλλων στελεχών στα απογευματινά δελτία της ∆ευτέρας σκεπάστηκαν μέσα στον τηλεοπτικό κουρνιαχτό…
Κρύφτηκε η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ
Στην πραγματικότητα, που δεν φανερώθηκε ποτέ (!), με βάση την επιστημονική σύγκριση και ανάλυση των αποτελεσμάτων του Α’ γύρου είχαμε μια εξαιρετικά θεαματική άνοδο της περιφερειακής εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ: από το 4,5% που ήταν το 2010 τα ποσοστά εκτοξεύτηκε στο 17,7%! Ήταν ένας πραγματικός θρίαμβος, που κρύφτηκε από τη συγκριτική απάτη της μαφίας των μίντια, τη νύχτα των εκλογών. Και δεν κρύφτηκε μόνο η εκτόξευση της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η αντιστρόφως ανάλογη πτώση των περιφερειακών ποσοστών της Ν.∆. Εν κατακλείδι, με τα… πολυεστιακά μου γυαλιά μου να εστιάζουν στον μετεκλογικό χάρτη του πρώτου γύρου, είδα (πέρα από κάποιες τοπικές εξαιρέσεις) ότι η ψήφος που επικράτησε ήταν περισσότερο αντισυστημική – αντιμνημονιακή, παρά «αυτοδιοικητική». Και είδα ακόμη τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ χαρτογραφημένη και μεγάλη, και ικανή να μετεξελιχθεί σε συντριπτική νίκη στις αυριανές κάλπες, ιδίως στις ευρωκάλπες. Το ίδιο, φαίνεται να ισχύει και για τα άλλα αντιμνημονιακά κόμματα. Είδα ακόμα τη συρρίκνωση της επιρροής της Ν.∆. να γίνεται συντριπτική, όχι μόνο στην Αττική αλλά και στην περιφέρεια. Πράγμα που δικαιολογεί τον πανικό του Σαμαρά – την άθλια μετάλλαξή του σε Μαυρογιαλούρο της συμφοράς – και την ατμόσφαιρα διάλυσης που διαπερνά όλες τις πτέρυγες της… παράταξης. Αυτά, και άλλα πολλά – που δεν χωράνε σ’ αυτήν εδώ τη στήλη – είδα, και τα φανερώνω. Αν μη τι άλλο, να μην περάσει και στις αυριανές κάλπες αυτή η «δόλια προσπάθεια αποφυγής της πραγματικότητας», που είπε και ο Γλέζος.
Αυτοί με τον Καμίνη, εμείς με τον τσαχπίνη
Κοπτοραπτική
ξαρτάται τι γυαλιά φοράς. Αν φοράς τα γαλαζοπράσινα, της συγκυβέρνησης, βλέπεις ότι «παρά τις αρχικές εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από τα exit polls, το μήνυμα που προέκυψε από τις κάλπες ήταν καθαρό: διατήρηση της σταθερότητας και επιμέρους ανατροπές που δεν αμφισβητούν όμως τη συνολική εικόνα, μπλα, μπλα, μπλα…». Αν φοράς τα αντισυστημικά γυαλιά βλέπεις ότι «το πιο ηχηρό αντικυβερνητικό μήνυμα προήλθε από την Αθήνα και την Αττική, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στο δεύτερο γύρο, καθώς είναι οι δύο εκλογικές ζώνες που επιτρέπουν να αντληθεί ένα πιο κεντρικό πολιτικό συμπέρασμα, μπλα, μπλα, μπλα». Είδα το εκλογικό αποτέλεσμα του πρώτου γύρου με τα… πολυεστιακά μου γυαλιά, και είδα το σύστημα της διαπλοκής (ολιγάρχες – συγκυβέρνηση – media) να επιδίδεται σε ένα ξεδιάντροπο στριπτίζ, αποκαλύπτοντας πλήρως το τέταρτο μέλος του μαφιόζικου σώματός του, τις εταιρίες δημοσκοπήσεων. Να επιχειρεί μια προσχεδιασμένη με τα υπόλοιπα μέλη της μαφίας (ολιγάρχες – συγκυβέρνηση – media) απάτη: τη σύγκριση των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2014 με το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών του 2012. Και όχι με το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2010, ως όφειλαν, σύμφωνα με τους συγκριτικούς κανόνες των πολιτικών μετρήσεων. Και είδα την απάτη να «περνάει» και τον πραγματικό χαρακτήρα της ψήφου του πρώτου γύρου – το μήνυμα που εξέπεμπε – να χάνεται, πίσω από το απατηλό συγκριτικό τρικ των δημοσκόπων. Επιτρέποντας στο σύστημα της διαπλοκής να επιβάλλει στην κοινή γνώμη τη δική του, πλαστή εκλογική αποτίμηση, ότι το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου «ήταν ένα ισορροπημένο αποτέλεσμα που συμψηφίζει τις ανατροπές του ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια Αττικής και στο ∆ήμο της Αθήνας με την αντοχή των υποψηφίων της Ν.∆, στις επαρχιακές περιφέρειες». Και επομένως, έχουμε… «ισοπαλία». Και «ανάσχεση της αντιμνημονιακής ψήφου»!
Το ναυάγησε
«Σ
ε 15 μέρες γύρισα όλη την Ελλάδα σαν τον Ροβινσώνα» είπε η Νατάσα Ράγιου στο enikos. Τελικά η Νέα ∆ημοκρατία τις δημοτικές βιβλιοθήκες δεν τις κλείνει για να εξοικονομήσει χρήματα για τη μείωση του χρέους, αλλά για να μην διαβάζουν τα παιδιά, ώστε να περνάει στο ντούκου ποιος ήταν ο Ροβινσώνας, η Κλεοπάτρα, η Πηνελόπη. Φευ!
Όχι άλλο σώσιμο
Η
Συλβάνα Ράπτη είπε με αφέλεια στο ραδιόφωνο του Real fm «αν εισπράξουμε ένα ποσοστό το οποίο μεταφραζόμενο μας λέει “να σας πω κάτι, δε θέλω να με σώζετε άλλο, δε θέλω βρε αδερφέ”, ε, δε θα πρέπει να το σκεφτούμε;» Μάλλον η κ. Ράπτη μένει στη σκέψη κάθε φορά και καταλήγει στο «δεν βαριέσαι βρε αδερφέ, θα αλλάξουν γνώμη», γιατί οι εκκλήσεις των πολιτών να σταματήσουν να «τους σώζουν» είναι ουκ ολίγες.
Η Μαύρη Βίβλος της Ντροπής
Π
αρουσιάστηκε την Πέμπτη, σε συνέντευξη τύπου, από την ΕΕΚΕ ∆ικαιοσύνης, ∆ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ η «Μαύρη Βίβλος της Ντροπής». Το υλικό αφορά όλες τις σκανδαλώδεις τροπολογίες και τις χαριστικές διατάξεις που ψήφισε η κυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ. Η επικεφαλής της ΕΕΚΕ, Ζωή Κωνσταντοπούλου, παρουσίασε μια έκδοση 150 σελίδων που καταγράφει το πραγματικό πρόσωπο της Κυβέρνησης Σαμαρά κατά τη διετία 2012-2014, μέσα από σκανδαλώδεις τροπολογίες, χαριστικές διατάξεις και παρεμβάσεις «άφεσης αμαρτιών». Στη «Μαύρη Βίβλο της Ντροπής» ξεχωρίζει όλο το ιστορικό της υπόθεσης Sie-
mens, το σκάνδαλο της ΕΛΣΤΑΤ και πολλά άλλα ενδιαφέροντα της διετίας Σαμαρά – Βενιζέλου.
Σπίρτζης κατά Βενιζέλου
Μ
εγάλο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας της Ελιάς είναι βασισμένη στο επιχείρημα των αποτελεσμάτων σε επαγγελματικούς χώρους, όπως το ΤΕΕ και το ∆ΣΑ. Έλα όμως που κάποιοι δεν άντεξαν το καπέλωμα και αντέδρασαν. Συγκεκριμένα, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του ΤΕΕ, Χρήστος Σπίρτζης, σε ανακοίνωσή του, κατακεραυνώνει τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ λέγοντας, μεταξύ άλλων: «Είναι προφανής η προσπάθεια του καπελώματος ή και της απαξίωσης των δυνάμεων της ∆ημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης, ιδιαίτερα δε, όταν αυτές οι δυνάμεις έχουμε ταχθεί, στη συντριπτική μας πλειοψηφία, σε αντίθεση με βασικές κυβερνητικές πολιτικές».
Ελιά, Ελιά και Παντελή “βασιλιά”;
Ε
πίμονες φήμες θέλουν τον κ. Παντελή Καψή να αναλαμβάνει επικεφαλής της «Ελιάς». Μόνο που δεν ξέρουμε -ούτε κι αυτός επίσηςαν θα αναλάβει το πόστο ως επιβράβευση για ένα ενδεχόμενο καλό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές ή σαν σωτήρας ικανός να οδηγήσει το σχήμα σε ανάκαμψη, εφ’ όσον τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Ούτως ή άλλως, έχει αφήσει ήδη κατά μέρος το ήπιο προφίλ το0υ ακομμάτιστου πρώην υπουργού και «αντικειμενικού» δημοσιογράφου και μπαίνει για καλά στους τηλεοπτικούς καβγάδες με τους αντίπαλους -ιδίως του «Ποταμιού»- αλλά και με το κοινό. Και, καλά, με το «Ποτάμι» έχουν ποσοστά να χωρίσουν, με το κοινό δεν του έχουν πει ότι δεν κάνει να πιάνεται σε
Με το βλέμμα στραμμένο στην πρώτη Κυριακή
καβγάδες; ∆εν βλέπει που κατέληξε το πρότυπό του, ο Βενιζέλος, ακολουθώντας αυτή την τακτική;
Όσο πιο αργά τόσο πιο καλά...
Α
Ο οπαδισμός δεν βγάζει δήμαρχο
Στις άλλες σελίδες της εφημερίδας μπορείτε να διαβάσετε εκτενείς αναφορές στις περιπτώσεις Μώραλη στον Πειραιά και Μπέου στο Βόλο. Οι δύο αυτοί δήμοι δεν είναι όμως οι μόνες περιπτώσεις όπου ο οπαδισμός προσπαθεί να «εκλέξει» τοπικό άρχοντα. Στη Νέα Φιλαδέλφεια, ο υποψήφιος που υποστηρίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, Άρης Βασιλόπουλος, δίνει ένα μεγάλο αγώνα κατά όσων επενδύουν στην αγάπη του κόσμου για την ΑΕΚ προσπαθώντας να εκλέξουν τον Λύσσανδρο Γιωργαμλή. Όλο το σύστημα Μελισσανίδη έχει πέσει πάνω στον Βασιλόπουλο. Εφημερίδες που πρόσκεινται στην ΑΕΚ και τοπικά μέσα επιχειρούν, με ψεύδη πολλές φορές, να παραπλανήσουν τους ψηφοφόρους και τους καλούν να καταψηφίσουν τη «∆ύναμη Πολιτών». Πειραιάς και Βόλος απέχουν αρκετά χιλιόμετρα από τη Νέα Φιλαδέλφεια, αλλά οι πρακτικές είναι παρόμοιες.
Μαρσέλ & Μισέλ
Τι μας δίδαξαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
νω-κάτω έγινε η επιστήμη της στατιστικής με την αστοχία των έξιτ πολ την περασμένη Κυριακή. Αλλά ακόμη μεγαλύτερη ήταν, όπως φαίνεται, η αναταραχή στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Όχι τόσο για την αδυναμία της επιστήμης να προσεγγίσει τα πραγματικά ποσοστά των κομμάτων, αλλά για την αδυναμία του συστήματος να διατηρήσει τη μυστικότητα των μετρήσεων μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες και να βγουν τα επίσημα πρώτα αποτελέσματα. Πράγμα ιδιαίτερα επικίνδυνο τέτοιες κρίσιμες για την κυβερνητική (ισχνή) πλειοψηφία στιγμές. Είναι γνωστό ότι κάποιος πάντα επηρεάζονται την τελευταία στιγμή προ της κάλπης, όταν μαθαίνουν ποιο κόμμα προηγείται. Το αποτέλεσμα ήταν να ανακοινωθεί επίσημα χθες ότι τα αποτελέσματα των έξιτ πολ θα δοθούν στις... 10 μ.μ.! ∆ηλαδή, όταν πια θα έχουν γίνει γνωστά τόσα επίσημα αποτελέσματα από τα εκλογικά τμήματα, που μάλλον δεν θα έχει κανένα ενδιαφέρον η μέτρηση των έξιτ πολ. Μα, αυτοί δεν ήταν που πανηγύριζαν με τη ρηξικέλευθη απόφασή τους να επιτρέπουν τις δημοσκοπήσεις μέχρι την τελευταία στιγμή; Τι άλλαξε και άρχισαν να φοβούνται τόσο τις «αθώες» επιστημονικές μετρήσεις;
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Mαΐου 2014
O
ταν από τις στήλες της «Εποχής», μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, εκτιμούσαμε ως αδικαιολόγητη και λανθασμένη την άμεση σύνδεσή τους με τους στόχους που θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ ως προς την κεντρική πολιτική σκηνή, δηλαδή τη δημοκρατική ανατροπή της μνημονιακής κυβέρνησης, αρκετοί θα πίστεψαν ότι το κάνουμε απλώς για λόγους σκοπιμότητας. ∆ηλαδή, για να αποφύγουμε μια σύγκριση, που θα ήταν σε βάρος του κεντρικού πολιτικού στόχου. Επειδή στην πολιτική έχει μεγαλύτερη σημασία να μιλάμε ως προμηθείς και όχι ως επιμηθείς, αν ισχύει ένα τέτοιο σκεπτικό, θα πρέπει να μας πουν όσοι ακόμα το υποστηρίζουν, πώς μπορεί να ερμηνευθεί η καταγραφή ενός ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ στην κάλπη των ευρωεκλογών αύριο, σημαντικά υψηλότερου από αυτό που κατέγραψαν τα ψηφοδέλτιά του στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Το διακριτό πεδίο της αυτοδιοίκησης
Να σημειώσουμε εν παρενθέσει ότι το ενδεχόμενο αυτό φαίνεται να το αναμένει και να το φοβάνται (στα «Νέα» την Τετάρτη) ο κ. Πρετεντέρης. Μόνο που σπεύδει να το αποδόσει εκ των προτέρων στη δυνατότητα που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ «να συγκροτήσει και πάλι [όπως τον Ιούνιο του 2012] ένα ευρύτερο αλλά ευκαιριακό εκλογικό σώμα, ικανό μόνο σε μια δεδομένη συγκυρία να κλέψει τις εντυπώσεις». Φιλότιμη προσπάθεια, είναι αλήθεια, αλλά όχι και πολύ πιο ικανοποιητική από τη γελοιοποίηση στην οποία κατέφυγαν οι πολιτικοί του
φίλοι -του ΠΑΣΟΚ και της Ελιάς- παρουσιάζοντας τη μία μέρα σαν «αχρωμάτιστους» τους υποψήφιούς τους και πανηγυρίζοντας την άλλη για τις αντοχές της «δημοκρατικής παράταξης». Και οι δύο κάνουν ένα «λάθος», που ο ΣΥΡΙΖΑ επ’ ουδενί πρέπει να διαπράξει: εξομοιώνουν και συγκρίνουν χωρίς καμία επιφύλαξη δύο διαφορετικά πεδία πολιτικής πρακτικής, το αυτοδιοικητικό και το κεντρικό πολιτικό. ∆εν το κάνουν από άγνοια, αλλά από σκοπιμότητα, προκειμένου να βγάλουν προδιαγεγραμμένα συμπεράσματα. Αυτό ακριβώς πρέπει να αποφύγει ο ΣΥΡΙΖΑ: προκειμένου να πετύχει το θεμιτό στόχο του να επισπεύσει την ήττα της συγκυβέρνησης, να μην κατανοήσει τι συμβαίνει σε ένα διακριτό και σχετικά αυτόνομο πεδίο πολιτικής πρακτικής όπως το αυτοδιοικητικό. Στο πεδίο αυτό κρίνεσαι από τους πολίτες με βάση τι έχεις πράξει εκεί κυρίως και όχι μόνο στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ποια ήταν η παρέμβασή σου, η παρουσία σου, η αποτελεσματικότητά σου, η συνέπειά σου, η επιμονή σου, η σχέση σου με την τοπική κοινωνία και τα προβλήματα και τις ανάγκες της...
Από το γενικό στο τοπικό
Ας καταφύγουμε πάλι στον κ. Πρετεντέρη. Συνεχίζοντας το «λάθος» του να εξομοιώνει για ιδιοτελείς λόγους αυτοδιοικητική και κεντρική πολιτική ψήφο, σημειώνει: «Η πραγματική εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, όσοι δηλαδή ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ και με ζέστη και με κρύο, πρέπει να κινείται γύρω στα ποσοστά που πήρε τον Μάιο του 2012». Λίγο πιο πριν έχει υπολογίσει αυτή τη
βάση περί το 19%. Αν πράγματι ισχύει αυτή η εκτίμηση για τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να πανηγυρίζει για τις δυνατότητες που του δίνονται και να έχει ήδη αρχίσει να σκέφτεται συλλογικά και κατά τόπους πώς θα τις αξιοποιήσει με στόχο την αλλαγή του κλίματος και των συσχετισμών στο αυτοδιοικητικό πολιτικό πεδίο. Αρκεί να θυμίσουμε ότι στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ ανά την Ελλάδα πήραν μέρος ως πολιτικές αυτοδιοικητικές δυνάμεις της τάξης του 6%-7%. ∆ηλαδή, με μια παρουσία, ιδιαίτερα στις δυσμενείς για αυτοδιοικητική δράση καλλικρατικές συνθήκες, που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα σημαντική. Στα τριάμισι χρόνια που πέρασαν, που η αυτοδιοικητική δράση τους έλαβε υπόσταση και ριζοσπαστικό κινηματικό χαρακτήρα, τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά. Είναι τυχαίο, άραγε, το ποσοστό που κατέγραψε ο Σακελλαρίδης στην Αθήνα; Μάλλον αποτελεί μια πρώτη κεφαλαιοποίηση της πλούσιας δράσης της Ανοιχτής Πόλης. Το ίδιο και τα ποσοστά της ∆ούρου, σε μια περιφέρεια όπου οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ ήταν παρούσες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Αν τώρα, από πολύ καλύτερες θέσεις και με πολύ καλύτερες προοπτικές, διευρύνοντας τις συμμαχίες τους, δράσουν με σχέδιο, αποφασιστικότητα και επιμονή στη σύνδεσή τους με τις ανάγκες της κοινωνίας, των λαϊκών τάξεων, τα αποτελέσματα πολύ σύντομα θα είναι πολύ πιο ουσιαστικά για την αριστερά και την κοινωνία από την αντανάκλαση που θα μπορούσε να έχει στην κεντρική πολιτική σκηνή ένα καλό γενικά αποτέλεσμα στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
∆ρόμος ημιαντοχής
Στην πολιτική πρακτική του διακριτού από πολλές απόψεις αυτοδιοικητικού πεδίου ισχύει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό αυτό που διαπιστώνουμε συχνά στην καθημερινή μας δράση: ο αγώνας δεν είναι αγώνας ταχύτητας, είναι δρόμος τουλάχιστον ημιαντοχής. Μπορεί στην κεντρική πολιτική σκηνή -και στην κοινωνική κίνηση που αναφέρεται σ’ αυτή -να πυκνώνει για συγκυριακούς λόγους ο πολιτικός χρόνος και να μικραίνουν οι αποστάσεις υποχρεωτικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να συμβαίνει παντού το ίδιο. Αν ήταν έτσι, δεν θα χρειαζόμασταν παρά μία και μόνη αναμέτρηση, ένα και μόνο κίνημα, μία και μόνη έφοδο για την κατάληψη της εξουσίας. Κι όλα θα ήταν πολύ πιο απλά. Όχι, όμως, και πιο αποτελεσματικά.
Χ. Γεωργούλας
6
Η ψήφος στους να
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Υποκριτές και επικίνδυνοι Πότε είναι “καλοί” οι ψηφοφόροι της Χ.Α.;
Φ
αίνεται ότι, ελλείψει άλλων όπλων, το υπόγειο του Μαξίμου έδωσε γραμμή μέχρι να κλείσουν οι κάλπες της 25ης Μαΐου να δοθεί ιδιαίτερο βάρος σε μια γκεμπελική εκστρατεία κατασυκοφάντησης του ΣΥΡΙΖΑ ως συμμάχου της... Χρυσής Αυγής. Το ξέρουμε ότι θα τα έπαιζαν όλα για όλα, αλλά εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιχείρηση που δεν προκαλεί μόνο αηδία λόγω της υποκρισίας που αναδίδει, αλλά είναι και εξαιρετικά επικίνδυνη. Γιατί είναι επικίνδυνη; Γιατί, ενώ γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει πρακτικός τρόπος να χωριστούν με στεγανά και να σταμπαριστούν για πάντα οι ψηφοφόροι ανάλογα με το τι ψηφίζουν κάθε φορά (καθώς η κάθε εκλογική αναμέτρηση έχει ακριβώς εξ ορισμού ως στόχο την αλλαγή της τοποθέτησης των ψηφοφόρων, αλλιώς δεν έχει νόημα), οι προπαγανδιστές των υπογείων του Μαξίμου ενεργούν έτσι ώστε, αφ’ ενός να καλλιεργούν την αντίληψη περί ιδιοκτησίας των κομμάτων επί των ψηφοφόρων, αφ’ ετέρου να υποβάλλουν την ιδέα ότι θα μπορούσαν να επινοηθούν και πρακτικοί τρόποι διακρίσεων, που θα νόθευαν την ισότητα της ψήφου, όπως και την καθολικότητά της. Ένα κόμμα που θέλει να αποσπάσει όχι μόνο τον ψηφοφόρο αλλά τον πολίτη από την επιρροή της ναζιστικής Χ.Α., ένα και μόνο ουσιαστικά διαθέτει: την καταγγελία και την αντίκρουση του ιδεολογικού-πολιτικού οπλοστασίου και της δράσης της ως εγκληματικών και καταστροφικών για τη δημοκρατία. Μια καταγγελία που συνοδεύεται από συνεπή πολιτική δράση μέσα στα λαϊκά στρώματα με στόχο την εξάλειψη αυτή της επιρροής. Αυτά τα δύο στοιχεία, μαζί με την εμπειρία που διδάσκει τους ανθρώπους, μπορούν να αναστρέψουν το ρεύμα-πράγμα δύσκολο αλλά εφικτό. Άλλα, μέσα πιο «εύκολα» και πιο «αποδοτικά», δεν υπάρχουν, ό,τι κι αν λένε οι σύγχρονοι Γεωργαλάδες. Από την άποψη αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ τα έχει δώσει όλα, οπωσδήποτε πολύ περισσότερα από τους όψιμους και ιδιοτελείς επικριτές του, οι οποίοι θυμήθηκαν τη ΧΑ μόλις προ ολίγων μηνών και κυρίως λόγο του κινδύνου εκλογικού αποδεκατισμού τους, με τον οποίο τους απείλησε. Προχώρησαν, μάλιστα, στις «αντιναζιστικές» τους ενέργειες, χωρίς να κόψουν τις γέφυρες (βλέπε Μπαλτάκο) που τους ένωναν με τη Χ.Α., ούτε να αλλάξουν την ακροδεξιά ατζέντα τους, που τη θρέφει. Υπάρχει, όμως, και πλεόνασμα υποκρισίας σ’ αυτή την εκστρατεία. Κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι καλοβλέπει τους ψηφοφόρους της ΧΑ και τους καλοπιάνει για ψηφοθηρικούς λόγους. Ας δούμε, όμως, τι δείχνουν οι αριθμοί: • Από τις εκλογές του 2009 στις εκλογές του 2012 από το ΠΑΣΟΚ μετακινήθηκε προς τη ΧΑ το 4,5% των ψηφοφόρων του. • Την ίδια περίοδο, από τη Ν∆ μετακινήθηκε στη ΧΑ το 8% των ψηφοφόρων της (με άλλα λόγια, η πολιτική των δύο κομμάτων που μας κυβερνούν -και από κοινού- τα τελευταία χρόνια τροφοδοτεί για τα καλά τη ΧΑ). • Από τις εκλογές του Μαΐου του 2012 στις εκλογές του Ιουνίου του ίδιου έτους μετακινήθηκε από τη ΧΑ στη Ν∆ το 17,5% των ψηφοφόρων. • Την ίδια περίοδο, η μετακίνηση ψηφοφόρων από τη ΧΑ προς τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν μόνο το 7,8%. Είναι φανερό ποιος ωφελήθηκε από την πρόκληση της πόλωσης και την καλλιέργεια κλίματος τρομοκρατίας που είχε ως συνέπεια τις διαρροές ψηφοφόρων της ΧΑ. Κανείς δεν διανοήθηκε τότε να ψέξει τη Ν∆ -και ορθά- για την εκλογική ωφέλεια που είχε. Όταν μειώνεται η επιρροή της ΧΑ προς όφελος οποιουδήποτε άλλου κόμματος, είναι καλό. Αν αυτό συμβαίνει υπέρ της Αριστεράς, ακόμα καλύτερα. Το ξέρουν πολύ καλά οι προπαγανδιστές του Μαξίμου, γι’ αυτό όταν παρατηρούν μετακινήσεις ψηφοφόρων από την Αριστερά προς την Ακροδεξιά, τρίβουν τα χέρια τους αντί να ανησυχούν σοβαρά. Είναι και αυτή μια ένδειξη της απύθμενης υποκρισίας τους. Χ.Γ.
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Το πιο σκληρό, το πιο καθυστερημένο τμήμα της κοινωνίας έδωσε συνειδητή ψήφο στο ναζιστικό μόρφωμα
O
ταν δίπλα στο σπίτι του δολοφονημένου Παύλου Φύσσα, στο Κερατσίνι, η ναζιστική οργάνωση συγκεντρώνει 10,53% κανένας δεν δικαιούται να λέει ότι οι όσοι και όσες ψήφισαν Χρυσή Αυγή είναι απλώς οργισμένοι. Όταν καταγράφει σε όλη την επικράτεια, από την Θεσσαλονίκη έως την Κρήτη διψήφιο ποσοστό, όταν στο μαρτυρικό ∆ίστομο οι φασίστες διπλασιάζουν τις ψήφους τους, πρέπει να είναι κανείς αφελής να πιστεύει ότι η Χρυσή Αυγή ήρθε για να… φύγει. Όταν το ναζιστικό μόρφωμα, μετά τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις, για το ρόλο του και τις εγκληματικές του πράξεις, καταφέρνει να διεισδύει και στο τελευταίο χωριό, η συζήτηση για το φαινόμενο αυτό, δεν επιτρέπεται να περιορίζεται σε κοκορομαχίες άνευ περιεχομένου. Άλλωστε, η Χρυσή Αυγή δεν έχει κρύψει την ταυτότητά της. Το αντίθετο θα έλεγα. Έχει ξεδιπλώσει στη θεωρία και την πράξη, ανατριχιαστικά, όλο το μαύρο «αξιακό» της πλαίσιο. Και με βάση αυτό κερδίζει.
Ψήφος με άποψη
Υπάρχει μία άποψη που ισχυρίζεται –και όχι αβάσιμα- ότι το ναζιστικό μόρφωμα κερδίζει εκμεταλλευόμενο τη φτώχεια, την απελπισία και την οργή των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων. Γι’ αυτό και συνδέει την άνοδο της Χ.Α. με την αντιλαϊκή πολιτική της μνημονιακής κυβέρνησης. Η άποψη αυτή έχει αναμφίβολα βάση, αλλά από μόνη της δεν λέει όλη την αλήθεια. Η οργή, η απελπισία θα μπορούσε άνετα να εκφραστεί στην κάλπη, για παράδειγμα, του ΚΚΕ ή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ή των ΑΝΕΛ και φυσικά στην κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ, που αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι αποτελεί την εναλλακτική λύση, τη δύναμη αυτή που μπορεί να ανακόψει την πορεία προς την κοινωνική καταστροφή. Γιατί τότε επέλεξαν να δώσουν θετική ψήφο στο ναζιστικό μόρφωμα; ∆εν ήξεραν; Κανείς δεν μπορεί να το ισχυριστεί
αυτό. Παραπλανήθηκαν; Από ποιον, από τι; Ισχυρίζομαι ότι η ψήφος στους ναζιστές έχει ουσία, περιεχόμενο, βάθος, άποψη. Αλλά ας μείνουμε στον ισχυρισμό της παραπλανημένης… οργής. Να καταλάβω, αν και αδυνατώ, ότι πολίτες του φτωχού Κολωνού, εξοργισμένοι από την ένδεια, την ανεργία και τη φτώχεια επέλεξαν να τιμωρήσουν την κυβέρνηση ψηφίζοντας τον Κασιδιάρη και την παρέα του. Το Κολωνάκι; Πώς στο κακό έδωσε 14% στους απόγονους του Χίτλερ; Η Κηφισιά, η Εκάλη, το Μαρούσι, το Ψυχικό, τα ακριβά Νότια προάστια; Και εκεί εξοργισμένοι, παραπλανημένοι; Είναι αρκετοί, λοιπόν, που υποστηρίζουν ότι η άνοδος των ακροδεξιών ή ναζιστικών κομμάτων έχει άμεση σχέση με την οικονομική κρίση και την εξαθλίωση. Αλλά αν ήταν έτσι, πώς εξηγείται η άνοδος των κομμάτων αυτών, στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, τη ∆ανία; Πώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε την ιδεολογική επιρροή που ασκούν τα μορφώματα αυτά όχι μόνο σε προλεταριακές μάζες, αλλά και σε μικροαστικά ή μεγαλοαστικά κοινωνικά στρώματα;
Οι πολλές όχθες
Από παλιά στην ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, από την εποχή του «Ρήγα», μιλάγαμε για τις πολλαπλές αντιθέσεις μέσα στην κοινωνία. Γι’ αυτό και στη δημόσια εκφώνησή μας διατυπώναμε την άποψη για την ανάγκη καθολικής απελευθέρωσης. Στην κοινωνία δεν υπάρχουν δύο όχθες, δεν υπάρχουν μόνο οι φτωχοί και οι πλούσιοι. Αν ήταν έτσι, οι φτωχοί, που είναι πολλαπλάσιοι των πλουσίων, θα είχαν βρει τον τρόπο να είναι κυρίαρχοι σε όλο τον πλανήτη. Η ιστορία, όμως, δεν το έχει αποδείξει. Σωστά λέγαμε τότε, το ισχυριζόμαστε και σήμερα, ότι στην κοινωνία υπάρ-
“
ζιστές έχει βάθος
Να καταλάβω, αν και αδυνατώ, ότι πολίτες του φτωχού Κολωνού, εξοργισμένοι από την ένδεια, την ανεργία και τη φτώχεια επέλεξαν να τιμωρήσουν την κυβέρνηση ψηφίζοντας τον Κασιδιάρη και την παρέα του. Το Κολωνάκι, η Κηφισιά, η Εκάλη, το Μαρούσι, το Ψυχικό, τα ακριβά Νότια προάστια; Και εκεί εξοργισμένοι, παραπλανημένοι; χουν πολλαπλές διαχωριστικές γραμμές. Η ταξική, είναι μία από αυτές, η σημαντικότερη, αλλά όχι η μοναδική. Και αν θες να αλλάξεις τον κόσμο, όπως εμείς της ριζοσπαστικής αριστεράς, δεν μπορεί παρά να προσθέτεις δίπλα στην ταξική μεροληψία και άλλες, πολλές μεροληψίες. Τα ναζιστικά μορφώματα το κάνουν με τον πιο ηχηρό, τον πιο δημόσιο τρόπο. Τοποθετούνται με σαφήνεια σε όλα τα επίδικα, σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, που διαμορφώνουν την εικόνα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων. ∆ιαμορφώνουν ένα παζλ, που φαίνεται καθαρά ο ναζιστικός κόσμος. Φαίνονται τα καφέ, τα ροζ, τα πράσινα, τα κόκκινα τρίγωνα, το Άουσβιτς, οι φούρνοι, το περιθώριο… Ας δούμε, για παράδειγμα, τι λένε για τη μετανάστευση και τους μετανάστες. Είναι αυτοί που πρωτοστατούν στη ρατσιστική θεωρία και τη κάνουν πράξη με τα τάγματα εφόδου, με τους ξυλοδαρμούς και τις δολοφονίες. Τα κόμματα εξουσίας, από την πλευρά τους, υιοθετούν τη ρητορική των ναζιστών, νομιμοποιώντας τις εγκληματικές πράξεις. Η Χ.Α. ανοιχτά διακηρύσσει τον εθνικισμό, υιοθετώντας εύλογα, το παλαιό πασοκικό σύνθημα «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», που ενέπνευσε κατά δήλωσή του τον προφυλακισμένο βουλευτή της Χ.Α. Στ. Μπούκουρα. Και πίσω από αυτό διαγκωνίζεται ένα ολόκληρο σύστημα κομμάτων, για να αποδείξει τον πατριωτισμό, την ενότητα των ελλήνων, την ανάγκη απελευθέρωσης από το ζυγό της Γερμανίας. Λες και όλοι οι κάτοικοι που ζουν σε αυτό τον τόπο έχουν ίδια συμφέροντα, ίδιες ανάγκες, ίδιες επιθυμίες. Λες και ο Σαμαράς και η παρέα του, δεν ανήκουν στο ίδιο ευρωπαϊκό κόμμα με αυτούς που έχουν βουλιάξει την Ευρώπη στη κρίση και τον κόσμο της εργασίας στη φτώχεια. Λες και δεν υπάρχει ένα διεθνιστικό κεφάλαιο, που καταδυναστεύει τα φτωχά κοινωνικά στρώματα. Λες και πατρίδα είναι η συνοριακή γραμμή, τα βουνά και τα κτίρια και όχι άνθρωποι, με κοινά συμφέροντα, που ζουν στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Γερμανία ή την Ολλανδία. Η Χ.Α., επίσης, δεν διστάζει να τοποθετηθεί δημόσια για το ρόλο της γυναίκας μέσα στην οικογένεια, αλλά και την κοινωνία, ερχόμενη σε απόλυτη αντιπαράθεση με τις ιδέες της αριστεράς, του γυναικείου και του φεμινιστικού κινήματος ιδιαίτερα. Κηρύσσει το μίσος στον «άλλον», στο διαφορετικό και τη διαφορετικότητα, επιχειρώντας να επιβάλλει μια κανονικότητα, μια δήθεν ορθόδοξη άποψη για τον κόσμο και την οργάνωση της κοινωνίας. Τοποθετείται υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής, του περισσότερου και σκληρότερου εγκλεισμού, κατά των γάμων ομόφυλων ζευγαριών, εκδηλώνει το μίσος της για τη δημοκρατία και τις ελευθερίες, προβάλλει ένα μιλιταριστικό μοντέλο, μια απαγορευτική αντίληψη και πρακτική.
Μαζικό ναζιστικό ρεύμα
Αυτή είναι η Χ.Α. και πολλά άλλα. Και πάνω σε αυτά τα ζητήματα, σε αυτές τις θέσεις καλεί τον κόσμο να τη στηρίξει. Και αυτό έγινε. Ένα τμήμα της κοινωνίας, το
7
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
πιο σκληρό, το πιο πολιτικά και κοινωνικά καθυστερημένο, της έδωσε συνειδητή ψήφο. Και αργά, βασανιστικά, οργανώνει τη δράση της παντού. Παρεμβαίνει σε κοινωνικούς χώρους, αποκτά προσβάσεις, ερείσματα, γίνεται μαζικό φαινόμενο. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διαμορφώνεται ένα μαζικό ναζιστικό ρεύμα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Και αυτό το ρεύμα δεν αντιμετωπίζεται ούτε με χάδια, ούτε με τη ψευδαίσθηση της παραπλάνησης ή του λάθους. Αντιμετωπίζεται επί της ουσίας, πολιτικά, αξιακά, ιδεολογικά. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι οι δυνάμεις της αριστεράς, κυρίως αυτές, θα έπρεπε να σηκώσουν το γάντι και να απαντήσουν πειστικά, λαϊκά, σε ένα ένα από αυτά τα ζητήματα.
Ο ρόλος της αριστεράς
Τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει μεγάλη συζήτηση γύρω από τη διεκδίκηση των ψήφων του ναζιστικού μορφώματος. Τα κόμματα εξουσίας, για άλλη μια φορά, αποδεικνύουν ότι είναι αδίστακτα, καθώς κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι φλερτάρει με τους ψηφοφόρους της Χ.Α ή ότι γίνονται αρραβώνες, ακόμα και για γάμους μίλησαν. Προφανώς δεν χρειάζεται να δώσουμε οποιαδήποτε απάντηση σε αυτές τις αθλιότητες. Αλλά πρέπει να μιλήσουμε επί της ουσίας. Μας ενδιαφέρουν οι ψήφοι που πήρε η Χρυσή Αυγή; Αν έβλεπα στο δρόμο ψηφοφόρο των ναζιστών και μου έλεγε ότι θα ψηφίσει Χ.Α. στις ευρωεκλογές και ∆ούρου, στην περιφέρεια, θα έλεγα «καμία ψήφος ναζιστή στην κάλπη μας, καμία, ούτε μισή και ας κερδίσει ο Σγουρός». Αυτό, όμως, σημαίνει ότι δεν μας ενδιαφέρει μέρος αυτών των ανθρώπων να απομακρυνθεί από τη ναζιστική ιδεολογία; Προφανώς και μας ενδιαφέρει. Είναι πρώτιστο καθήκον μας. Αλλά για να γίνει θα χρειαστεί με υπερηφάνεια να μιλήσουμε για τις δικές μας ιδέες, του σοσιαλισμού με ελευθερία και δημοκρατία, τις απελευθερωτικές, τις ελευθεριακές, τις αξίες της ανεκτικότητας, της αλληλεγγύης σε όλους, της ανθρώπινης και κοινωνικής αξιοπρέπειας, του διεθνισμού, της ταξικής συμπόρευσης, της σεξουαλικής απελευθέρωσης, να μιλήσουμε για τα συρματοπλέγματα που χωρίζουν τους ανθρώπους, για τα σαπιοκάραβα, που βουλιάζουν στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, για τις φυλακές και τα δικαιώματα, για την αντιαπαγορευτική μας αντίληψη και την αντιμετώπιση των ναρκωτικών. Θα χρειαστεί να συγκρουστούμε ιδεολογικά με όσους παίζουν με τη λογική της πατρίδας, που αφηγούνται εθνικά, την ίδια ώρα που προσκυνούν το διεθνοποιημένο κεφάλαιο. Αλλά η σύγκρουση αυτή δεν μπορεί να γίνει με τα όπλα του ιδεολογικού μας αντιπάλου, ούτε στο γήπεδό του, ούτε δανειζόμενοι συνθήματα, που φλερτάρουν με την εθνική αφήγηση και είναι ξένα με τη λογική της ριζοσπαστικής, κινηματικής και διεθνιστικής αριστεράς.
Πάνος Λάμπρου
Το Ποτάμι ήταν τραγικά προβλέψιμο
Π
ροσπαθώ να βρω έξυπνα λογοπαίγνια με το Ποτάμι -ότι στέρεψε, ας πούμε, ή ότι ξεχείλισε- για να περιγράψω τα δύο προεκλογικά του σποτ. Το πρώτο δείχνει μια όμορφη έφηβη που λέει πως η πρώτη της φορά πρέπει να είναι με κάποιον που τη νοιάζεται, που τον εμπιστεύεται, που θα την κάνει γυναίκα, που θα ψάξει πολύ για να τον βρει. Θα ψηφίσει Ποτάμι. Το δεύτερο δείχνει μια ώριμη κυρία, που δεν είναι μεν η πρώτη της φορά, αλλά έχει καιρό να το κάνει. Ψάχνει αυτόν που θα την κάνει να νιώσει ξανά νέα, θα την καταλάβει κι εκείνη θα τον εμπιστευτεί. Θα ψηφίσει Ποτάμι. Στην πραγματικότητα,λοιπόν, το Ποτάμι ούτε στέρεψε, ούτε ξεχείλισε: Ήταν τραγικά προβλέψιμο. Αισθητική Πρωταγωνιστών -μόνο χωρίς τη φάτσα του Σ. Θεοδωράκη-, κοντινά πλάνα, «ανατροπή» γιατί οι γυναίκες δε μιλάνε για σεξ αλλά για την ψήφο τους (!), κακή κόπια προεκλογικού σποτ του Ομπάμα. Τι, άρα, προσπάθησε να πετύχει το κόμμα, πριν τα σποτάκια ξεσηκώσουν τόσες αντιδράσεις και καταντήσουν γκάφα ολκής; Μα, φυσικά, την ενίσχυση του προφίλ του Σταύρου Θεοδωράκη. Είπαμε, το Ποτάμι είναι τηλεοπτικό προϊόν (για να το θέσουμε κομψά). Το έφτιαξε ένας παρουσιαστής εκπομπής κοινωνικού περιεχομένου, ο οποίος ήξερε όσο λίγοι να αναδεικνύει το δικό του προφίλ, την ανθρωπιά, την καλοσύνη, την κατανόηση, τον αβάσταχτο πόνο του κλπ. Ε, ακριβώς το ίδιο προσπαθούν να επιτύχουν τα προεκλογικά σποτάκια του Ποταμιού: Στα πρώτα 40 δευτερόλεπτα έχει περάσει το υποσυνείδητο μήνυμα πως οι δύο κυρίες ψάχνουν έναν άντρα. Έναν άντρα με κατανόηση, στοργή, τρυφερότητα κι όχι κανέναν τεντιμπόη από εκείνους που σε ξεζουμίζουν κι έπειτα σε πετάνε σαν στυμμένη λεμονόκουπα! Αυτός, φυσικά, δεν είναι άλλος από τον κ. Θεοδωράκη. Κατά τα λοιπά, το προφίλ της φοβισμένης με το σεξ γυναίκας (είτε πολύ νέας, είτε ώριμης) εμάς δε μας πείθει. Ίσως επειδή αγκαλιάζουμε τη σεξουαλικότητα με αυθορμητισμό κι όχι με φόβο. Ίσως επειδή αυτός ο στερεοτυπικός καθωσπρεπισμός είναι καταδικασμένος να χάσει όταν κοντράρεται με τον έρωτα. Ίσως, απλώς, επειδή από πάντα οι γυναίκες που αγαπούσαμε περισσότερο, ήταν αυτές που απέναντι στα «θέλω τους» -σεξουαλικά, συναισθηματικά- στέκονταν με ψηλά το κεφάλι και ανοιχτές αγκαλιές,ένιωθαν δυνατές, σίγουρες, ίσες.
“
Όλγα Στέφου
Το προφίλ της φοβισμένης με το σεξ γυναίκας (είτε πολύ νέας, είτε ώριμης) εμάς δε μας πείθει. Ίσως επειδή αγκαλιάζουμε τη σεξουαλικότητα με αυθορμητισμό κι όχι με φόβο.
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το πάρτι Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
ΡΕΝΑ ∆ΟΥΡΟΥ «Θα ταράξουμε τα παντός τύπου συμφέροντα και τους εκπροσώπους τους στη νομιμότητα», λέει στην «Εποχή» η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα ∆ούρου. Επιπλέον, δεσμεύεται για μια νέα αρχή στην Αττική και μια περιφερειακή αρχή που θα νοιάζεται για τον πολίτη, για τον νέο, τον άνεργο, τον συνταξιούχο, τον μικρομεσαίο επιχειρηματία. Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου
Την περασμένη Κυριακή, παρά τις δημοσκοπήσεις, οι ψηφοφόροι επέλεξαν ∆ύναμη Ζωής εξασφαλίζοντάς σου την πρώτη θέση για το δεύτερο γύρο. Γιατί να σε ψηφίσουν αυτή την Κυριακή και όχι τον Σγουρό; Γιατί είναι η ώρα να επιλέξουν αν θα δώσουν εύσημα στους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο για την άγρια λιτότητα που εξαθλιώνει την Ελλάδα, αν θα δώσουν φιλί ζωής στον κυβερνητικό συνασπισμό που
Κάλεσμα στους νέους της Αθήνας να ονειρευτούν και να διεκδικήσουν μια «πόλη της αλληλεγγύης, που θα μπορεί να αντισταθεί στην κρίση, και ταυτόχρονα, θα είναι ωραίο να ζεις σε αυτήν» απευθύνει ο υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας, Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Παράλληλα, τονίζει ότι ο Καμίνης διακατέχεται από αμηχανία και φόβο και για αυτό προσφεύγει σε κατηγορίες για την Ανοιχτή Πόλη.
καταστρέφει τις ζωές μας, ή αν με δύναμη θα πουν, «φτάνει πια» και θ’ αναπνεύσουμε ελεύθερα ξανά. Αν θα απαλλάξουν την Αττική από τον απερχόμενο περιφερειάρχη, τον εκπρόσωπο αυτού του υβριδίου εξουσίας, του σαμαροβενιζελισμού. Τον εκπρόσωπο της ανεργίας, της ανασφάλειας και της υποβάθμισης της ζωής μας. Για να κάνουμε, όλοι μαζί, στις 25 Μαΐου την αρχή για μια Περιφέρεια που θα νοιάζεται για τον πολίτη, για τον νέο, τον άνεργο, τον συνταξιούχο, τον μικρομεσαίο επιχειρηματία. Μια νέα Περιφερειακή ∆ιοίκηση που θα νοιάζε-
ται και θα εργαστεί σκληρά για την ανάπτυξη και τις κοινωνικές υποδομές. Η αποχή ήταν περίπου 40%. Τι θα έλεγες σε εκείνους που απείχαν από τον πρώτο γύρο ώστε να πάνε να ψηφίσουν αυτή την Κυριακή; Η αποχή διασώζει και ενισχύει τον σαμαροβενιζελικό θίασο και μόνο. Του δίνει νέα ορμή για να συνεχίσει τη διάλυση των πάντων. Χωρίς να θέλω να ακουστώ διδακτική, οφείλουμε να θυμόμαστε ότι στην πατρίδα μας, για να ψηφίζουμε σήμερα ελεύθερα, γυναίκες και
άντρες έδωσαν επί σειρά ετών τη ζωή τους. Και ο κάθε πολίτης πρέπει να συνειδητοποιεί ότι όταν επιλέγει να απέχει και να σιωπά δίνει τη συναίνεση του στους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, στον κ. Βορίδη, τον κ. Γεωργιάδη, τον κ. Κεδίκογλου και στον άνθρωπο τους στην Αττική, το Γιάννη Σγουρό για να συνεχίσουν να κάνουν κουμάντο καταργώντας το σύνταγμα και τους νόμους και βυθίζοντας στην ύφεση τη χώρα. Υπάρχει περίπτωση να κερδίσετε την περιφέρεια Αττικής, ενώ η πλειοψηφία
Να κάνουμε την Αθή
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Η κυβερνητική συμμαχία έσπευσε να δηλώσει τη στήριξή της στην υποψηφιότητα του Καμίνη. Την ίδια ώρα ο απερχόμενος δήμαρχος σας κατηγορεί για παλιές αντιλήψεις που κομματικοποιούν την αυτοδιοίκηση. Πως το σχολιάζετε; Η κυβερνητική στήριξη πλήττει το προφίλ του ακομμάτιστου, που ο κ. Καμίνης καλλιέργησε στον πρώτο γύρο. Είναι μια αναγκαστική αλλαγή τακτικής, που δείχνει αμυντική στάση, και φανερώνει τον φόβο μπροστά στη δυναμική της Ανοιχτής Πόλης. Από τη δική μας πλευρά, δώσαμε εξ αρχής τη μάχη στο αυτοδιοικητικό πεδίο. Μιλήσαμε για τα προβλήματα της πόλης. Κάναμε περιοδείες και συγκεντρώσεις. ∆ώσαμε το πρόγραμμά μας στην δημοσιότητα από τις 17 Μαρτίου, ενώ ο Καμίνης μόλις πριν δυόμιση βδομάδες. Τον καλέσαμε σε διάλογο και δεν ήρθε. Προφανώς, του είναι πιο εύκολο να μας κατηγορεί εκ του ασφαλούς για κομματισμό, παρά να συζητήσει πάνω σε θέσεις για την πόλη. Αλλά αυτό εκδηλώνει επίσης την αμηχανία και τον φόβο του ότι το αποτέλεσμα της 25ης Μαΐου θα είναι μια μεγάλη νίκη της Ανοιχτής Πόλης. Τον καταλαβαίνουμε.
ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙ∆ΗΣ
Έχετε προτάξει το ζήτημα της αλληλεγγύης ως μια από τις βασικές σας πολιτικές θέσεις. Με ποιον τρόπο θα την κάνετε πράξη σε περίπτωση που βρεθείτε στη θέση της δημοτικής αρχής την Κυριακή; Υπάρχουν δύο πράγματα που πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν. Το ένα είναι η αναδιοργάνωση των κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου. Και κυρίως η αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου των δημοτικών ιατρείων που σήμερα υπολειτουργούν, την ώρα που χιλιάδες άνθρωποι ζουν ανασφάλιστοι, χωρίς πρόσβαση σε γιατρούς και φάρμακα. Το άλλο είναι η οργάνωση ενός δημοτικού δικτύου αλληλεγγύης. Γι’ αυτή την προσπάθεια θα επιδιώξουμε συνεννόηση και συντονισμό με όλες τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης που δρουν στις γειτονιές, και παράγουν εξαιρετικά αξιόλογο έργο σε όλους τους τομείς. Τι να περιμένουν από εσάς οι άνθρωποι της δικής σας γενιάς; Οι νέοι άνθρωποι ζουν την πόλη με το δικό τους τρόπο. Βγαίνουν έξω, περπατούν ή κινούνται με ποδήλατο, πηγαίνουν σε κινηματογράφους και συναυλίες, ψάχνουν τρόπους να κοινωνικοποιηθούν, πολλοί και πολλές από αυτούς εκφράζονται καλλιτεχνικά. Είναι λοιπόν οι πρώτοι που έχουν ανάγκη από μια φιλική και βιώσιμη πόλη. Την ίδια στιγμή βασανίζονται από το ερώτημα της μετανάστευσης, καθώς η ανεργία και η κρίση τους στερεί πλέον κάθε προοπτική να αυτονομηθούν και να ζήσουν όπως θα ήθελαν. Τους καλούμε λοιπόν να ονειρευτούν και να διεκδικήσουν μια πόλη της αλληλεγγύης, που θα μπορεί να αντισταθεί στην κρίση, και ταυτόχρονα, θα
είναι ωραίο να ζεις σε αυτήν. Αυτό είναι το όραμα της Ανοιχτής Πόλης, όταν μιλάει για αλλαγή στην Αθήνα. Αυτή η αλλαγή είναι στο χέρι μας περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Το πρώτο βήμα έγινε την προηγούμενη Κυριακή. Τους καλούμε να σταθούν στο πλευρό μας και να ολοκληρώσουμε μαζί την προσπάθεια στο δεύτερο γύρο, κερδίζοντας μια μεγάλη νίκη για την Αθήνα. Το βράδυ της προηγούμενης Κυριακής κάνατε σαφή αναφορά στο ζήτημα των ποσοστών της Χρυσής Αυγής. Πόσο σας προβληματίζει το γεγονός της αυξημένης πλέον, παρουσίας της στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου; Περισσότερο από την παρουσία τους στον δήμο, μας προβληματίζει η στήριξη που έχουν από ένα μεγάλο ποσοστό των ψηφοφόρων. Σίγουρα αυτό το φαινόμενο σχετίζεται με την κοινωνική κρίση, αλλά θωρούμε ότι υπάρχει και ατομική ευθύνη των ψηφοφόρων. Κανείς δεν μπορεί πια να ισχυρίζεται ότι δεν ξέρει ποιοί είναι αυτοί οι τύποι και τι κάνουν. Εμείς, από την πλευρά μας, λέμε σε αυτούς τους ψηφοφόρους ότι το να ψηφίζουν τις ομάδες του μίσους και του φόβου, είναι το χειρότερο που μπορούν να κάνουν για τους ίδιους, τα παιδιά τους και την κοινωνία. Για την απομόνωση των νεοναζί δεν αρκούν τα πολιτικά μέσα. Χρειάζεται στήριξη και αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής. Γι’ αυτό μας κάνει εντύπωση που ο κ. Καμίνης παίζει τόσο φτηνά επικοινωνιακά παιχνίδια με αυτό το πολύ σοβαρό θέμα, και νομίζει ότι θα πλήξει εκλογικά την Ανοιχτή Πόλη, μιλώντας για υπόγειες συνεννοήσεις με τους φασίστες, που
στην Αττική τελείωσε Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
των δημοτικών αρχών ελέγχεται από τη Ν∆ ή το ΠΑΣΟΚ. Πώς θα εφαρμόσετε το πρόγραμμα της ∆ύναμης Ζωής με αυτούς τους συσχετισμούς; Με τους πολίτες στο πλάι μας, όλα είναι εφικτά. Με σκληρή δουλειά για να σχεδιάσεις και να υλοποιήσεις, με διάλογο συνεχή για να πείσεις, αγώνα για να υπερασπιστείς τους πολίτες και να πιέσεις με κάθε μέσο που έχεις στα χέρια σου για το κοινωνικό συμφέρον. Είμαστε αποφασισμένοι να σπάσουμε τα κλειστά συστήματα εξουσίας, να βάλουμε τέλος στα πελατειακά δίκτυα που κρατούν ακόμη στη ζωή το υβρίδιο εξουσίας του σαμαροβενιζελισμού στην αυτοδιοίκηση της Αττικής. Με τους πολίτες, για τους πολίτες, από τους πολίτες θα πάρουμε τη δύναμη ζωής για να κάνουμε πραγματικότητα την Αττική των ονείρων και των προσδοκιών μας.
Η Χρυσή Αυγή κέρδισε πολύ υψηλά ποσοστά στην Αττική. Τι συμπεράσματα βγαίνουν από αυτό το αποτέλεσμα; ‘Ότι η καταστροφή που σπέρνει ο κυβερνητικός συνασπισμός των προθύμων βάζει τη χώρα σε εξαιρετικά επικίνδυνη τροχιά. Σε όλη την Ευρώπη, οι νεοφιλελεύθερες υφεσιακές πολιτικές λιτότητας μας εγκλωβίζουν σε έναν αλληλοτροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο βίας και αυταρχισμού που μας επιστρέφει στις πιο μαύρες στιγμές της ιστορίας μας. Ιδιαίτερα όμως στην πατρίδα μας, ο ακροδεξιός πυρήνας του Μαξίμου κι οι διάφοροι «Μπαλτάκοι» έπαιξαν από την αρχή επικίνδυνα με το αυγό του φιδιού, πόνταραν σ’ αυτό και το πριμοδότησαν ελπίζοντας
“
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο κάθε πολίτης πρέπει να συνειδητοποιεί ότι όταν επιλέγει να απέχει και να σιωπά δίνει τη συναίνεση του στους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, στον κ. Βορίδη, τον κ. Γεωργιάδη, τον κ. Κεδίκογλου και στον άνθρωπο τους στην Αττική, το Γιάννη Σγουρό για να συνεχίσουν να κάνουν κουμάντο καταργώντας το σύνταγμα και τους νόμους και βυθίζοντας στην ύφεση τη χώρα.
ότι θα εγκλώβιζαν λαϊκά στρώματα στο νεοναζιστικό μόρφωμα. Και ας μην ξεχνάμε τις ευθύνες ΠΑΣΟΚ και Ν∆ για την ανάπτυξη του φαινομένου. Ας μην ξεχνάμε ότι ευθύνονται για την έλλειψη παιδείας, την έλλειψη συνεκτικής μεταναστευτικής πολιτικής. Ευθύνονται δηλαδή απολύτως για τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη της ΧΑ. Οι συζητήσεις στα τηλεοπτικά πάνελ περιορίζονται σε ένα, κυρίως, θέμα σκουπίδια. Αν είχες τη δυνατότητα να θέσεις εσύ τα ερωτήματα σε ποια σημεία θα ήθελες να επικεντρωθεί η πολιτική αντιπαράθεση; Κοιτάξτε, σήμερα, με τα νεότερα στοιχεία που αποκαλύπτονται, βλέπουμε ότι το σύστημα Σύμπραξης ∆ημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, (Σ∆ΙΤ), που περιλάμ-
“
βανε έργα ύψους 2,2 δις ευρώ για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική τινάζεται στον αέρα λόγω σειράς σοβαρότατων παραβάσεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η εξέλιξη αυτή αφήνει έκθετη τόσο την κυβέρνηση των κκ Σαμαρά και Βενιζέλου όσο και τον Γιάννη Σγουρό, καθώς επιβεβαιώνεται πλέον πλήρως η διαπλοκή κυβέρνησης, περιφερειαρχών και επιχειρηματικών ομίλων. Και αποκαλύπτεται ταυτόχρονα το γιατί ο απερχόμενος περιφερειάρχης φοβάται το debate και κρύβεται, καταφεύγοντας στη λάσπη και τη συκοφαντία. Αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι καίριο, και στη διαχείριση των απορριμμάτων, και στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στον Αστέρα και στο Ελληνικό και στην τσιμεντοποίηση του παραλιακού μετώπου αλλά και στην ιδιωτικο-
ποίηση του νερού, είναι το τι εννοεί ο καθένας μας όταν μιλά για ανάπτυξη στην Αττική. Πόσο σημαντική είναι η υπεράσπιση του κοινωνικού συμφέροντος και ποιά αναπτυξιακή λογική μπορεί να έχουν επιλογές που θυσιάζουν την ευζωία των πολιτών στους αριθμούς. Θα πάμε σε μια καταπολέμηση της ανεργίας με θέσεις επισφαλούς εργασίας που προσφέρονται ως ελεημοσύνη, ή με σταθερές θέσεις εργασίας, με κανονικούς μισθούς και κανονική ασφάλιση; Θα ολοκληρωθεί η εξόντωση των μικρομεσαίων της Αττικής προς όφελος εμπορικών και εταιρικών διεθνών μεγαθηρίων ή θα τους στηρίξουμε ενισχύοντας ταυτόχρονα, στα έργα κι όχι στα λόγια και τα χαρτιά, την νεανική επιχειρηματικότητα και την επιχειρηματικότητα των γυναικών καθώς και κοινωνικά και συνεργατικά επιχειρηματικά σχήματα; Η περιφέρεια Αττικής μπορεί να προσφέρει πολλά, φτάνει να ακολουθηθούν οι σωστές κατευθύνσεις. Έχετε καταγγείλει τη διαπλοκή μέσα στην Περιφέρεια. Πώς θα την ξεριζώσετε σε περίπτωση που αναλάβετε τη διοίκησή της; Θα ταράξουμε τα παντός τύπου συμφέροντα και τους εκπροσώπους τους στη νομιμότητα. Όποιοι κι αν είναι, όπου κι αν βρίσκονται. Τόσο απλά. Για εμάς είναι ξεκάθαρο ότι όποιος θέλει μπορεί να εφαρμόσει το νόμο, να υπερασπιστεί τους πολίτες της Αττικής και να διαφυλάξει το κοινωνικό συμφέρον. Το λέω λοιπόν, για να το ακούσουν όλοι: Το πάρτι στην Αττική τελείωσε.
να πόλη αλληλεγγύης ξέρει πολύ καλά και ο ίδιος ότι δεν υπάρχουν. Μπροστά στο φόβο της ήττας, ο κ. Καμίνης ξεπέφτει στη μονταζιέρα, δημιουργώντας αμφιβολίες για την πολιτική του σοβαρότητα. Ο υποψήφιος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Πέτρος Κωνσταντίνου, δήλωσε ότι στο δεύτερο γύρο θα σας στηρίξει, έστω και κριτικά. Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα στους αριστερούς ψηφοφόρους ενόψει του δεύτερου γύρου; Να ξεκαθαρίσω, κατ’ αρχήν, ότι απευθυνόμαστε σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από το τί ψήφισαν στον πρώτο γύρο. Η Ανοιχτή Πόλη απευθύνεται στις αρχές και τις αξίες των ανθρώπων, και αυτές της αξίες τις έχει η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, ανεξάρτητα από κομματικές ταυτότητες. Φυσικά, δεν κρύψαμε ποτέ ότι είμαστε αριστεροί. Όμως, στην παρούσα φάση, η αριστερά δεν καλείται να περιχαρακώσει και να καταγράψει το ποσοστό της, αλλά να δοκιμαστεί, διαμορφώνοντας ένα διαφορετικό υπόδειγμα στην διοίκηση του ∆ήμου. Απέναντί μας στο δεύτερο γύρο, έχουμε μια πολιτική που άφησε την πόλη στην τύχη της, αποσύρθηκε από τον αστικό σχεδιασμό για να αφήσει χώρο στους εργολάβους, και συμπορεύτηκε με την πολιτική των Μνημονίων. Προσωπικά πιστεύω ότι κάθε αριστερός και αριστερή, ανεξάρτητα από το πόσο κριτικά στέκεται απέναντί μας, δεν θα επιλέξει να κρατήσει ίσες αποστάσεις σε αυτό το δίλημμα. Θα ψηφίσει στο δεύτερο γύρο, για μια καθαρή και μεγάλη νίκη της Ανοιχτής Πόλης. •
9
Απέναντί μας στο δεύτερο γύρο, έχουμε μια πολιτική που άφησε την πόλη στην τύχη της, αποσύρθηκε από τον αστικό σχεδιασμό για να αφήσει χώρο στους εργολάβους, και συμπορεύτηκε με την πολιτική των Μνημονίων. Προσωπικά πιστεύω ότι κάθε αριστερός και αριστερή, ανεξάρτητα από το πόσο κριτικά στέκεται απέναντί μας, δεν θα επιλέξει να κρατήσει ίσες αποστάσεις σε αυτό το δίλημμα.
10
∆εν στηρίζουμε
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
ΛΙΜΑΝΙ Σ Α Ι Ν Ω Γ Α Σ ΤΗ Από το βράδυ της Κυριακής 18 Μαΐου και μόλις έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στον ∆ήμο Πειραιά , με επίσημη δήλωση του Θοδωρή ∆ρίτσα ευχαριστήσαμε θερμά τους πολίτες του Πειραιά που μας τίμησαν με την ψήφο τους και ενέκριναν το πρόγραμμά μας . Με την ίδια δήλωση υποσχεθήκαμε και δεσμευτήκαμε ότι η ψήφος αυτή και το πρόγραμμά μας θα αποτελούν τον μόνο και σταθερό οδηγό των αγώνων μας για τον Πειραιά. Σήμερα, εν όψει των επαναληπτικών
εκλογών της 25ης Μαΐου, θεωρούμε υποχρέωσή μας να απευθυνθούμε πρωτίστως προς εσάς, τους 14.090 συμπολίτες που μας ψηφίσατε και μας αναδείξατε σε τρίτη δύναμη στο νέο ∆ημοτικό Συμβούλιο με ποσοστό 17,08%, με τέσσερις δημοτικούς συμβούλους και πέντε κοινοτικούς. Θεωρούμε όμως ταυτόχρονα υποχρέωσή μας να απευθυνθούμε και προς όλους εσάς τους συμπολίτες μας, γυναίκες και άντρες, που είτε ψηφίσατε άλλους συνδυασμούς, είτε επιλέξατε να ρίξετε στην κάλπη λευκά ή άκυρα ψηφοδέλτια, είτε απείχατε για οποιονδήποτε λόγο .
Πειραιώτισσες και Πειραιώτες, Αν και 46% των εγγεγραμμένων δεν προσήλθαν στην κάλπη, σεβόμαστε τη γνώμη της πλειοψηφίας. ΄Ομως θα σας πούμε καθαρά τη γνώμη μας. Ο Πειραιάς, η πόλη μας δεν κέρδισε από το εκλογικό αποτέλεσμα που φέρνει στη δεύτερη Κυριακή ως διεκδικητές της ∆ημαρχίας τον κ. Μώραλη και τον κ. Μιχαλολιάκο. ΄Εχασε. ΄Εχασε μια ευκαιρία να ανοίξει πανιά για ένα ταξίδι δημιουργίας και προόδου με ανθρωπιά, δικαιοσύνη και δημοκρατία. Θεωρούμε ότι το δίλημμα Μώραλης ή Μιχαλολιάκος, είναι ένα δίλημμα άγονο.
Η υποψηφιότητα Μώραλη (Μαρινάκη - Κόκκαλη): Αθροίζει μεγάλα οργανωμένα συμφέροντα, οικονομικό κατεστημένο, άγρια οικειοποίηση θρησκευτικού συναισθήματος με ευθύνη και της ηγεσίας της Πειραϊκής Εκκλησίας, γηπεδικό οπαδισμό, μηχανισμούς και ψήφους της Χ.Α. , εκπροσώπους του πιο φθαρμένου αυτοδιοικητικού προσωπικού του Πειραιά και του πολιτικού προσωπικού του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Ν.∆. Βρίσκεται έξω από τα όρια της πολιτικής αντιπαράθεσης. ΄Εξω από οποιαδήποτε μορφή αυτοδιοικητικής παράδο-
Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ θα
“
Αν το αποτέλεσμα είναι καταδικαστικό για την κυβέρνηση και το αγνοήσει μπαίνουμε, εκ των πραγμάτων, σε επικίνδυνη για τη δημοκρατία φάση. Στις δημοκρατίες αν αγνοείς τη λαϊκή βούληση, ανοίγεις το κουτί της Πανδώρας. Ένα ηχηρό εκλογικό αποτέλεσμα θα ενεργοποιήσει πυκνές πολιτικές εξελίξεις
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Ο εκπρόσωπος τύπου του ΣΥΡΙΖΑ μιλά στην “Εποχή” για τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, την πολιτική συμμαχιών της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και τα φαινόμενα Μώραλη και Μπέου. Τονίζει, τέλος, ότι έχει μεγάλη σημασία πιθανή πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές.
Πώς αποτιμάτε το εκλογικό αποτέλεσμα της προηγούμενης Κυριακής; Καταρχήν, νομίζω ότι πρέπει να γίνει ένας διαχωρισμός μεταξύ του αποτελέσματος στην περιφέρεια Αττικής και στο δήμο Αθήνας και των υπόλοιπων αποτελεσμάτων. Αυτό όχι γιατί στην Αθήνα και στην Αττική είχαμε πάρα πολύ καλά αποτελέσματα, αλλά γιατί διαχρονικά έχει διαμορφωθεί ένα ειδικό πολιτικό βάρος στις δύο αυτές περιπτώσεις. Αυτό αντιστοιχείται και στον ιδιότυπο υδροκεφαλισμό που υπάρχει στην Ελλάδα. Η περιφέρεια Αττικής είναι το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος. Ταυτόχρονα, είναι τέτοια τα κοινωνικοοικονομικά στοιχεία συγκρότησης και τα χαρακτηριστικά του λεκανοπεδίου, που καθιστούν διαφορετικό τον τρόπο που βιώνονται οι επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών. Θεωρώ, λοιπόν, ότι τα αποτελέσματα αυτά σφραγίζουν την πρώτη Κυριακή. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ εμπεδώνει κάποια από τα χαρακτηριστικά που είχαν δια-
ΠΑΝΟΣ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ μορφωθεί στις εκλογές του 2012, όπως η επιρροή σε λαϊκές συνοικίες και τις νεότερες ηλικίες. Επιβεβαιώνεται έτσι η νέα σχέση μας με αυτά τα τμήματα του εκλογικό σώματος. Ταυτόχρονα, έχουμε μια ποιοτική αλλαγή στο δήμο της Αθήνας. Για πρώτη φορά η ∆εξιά δεν έχει υποψήφιο στο δεύτερο γύρο. Αυτό δεν είναι τυχαίο σχετίζεται με όλες τις διεργασίες που έχουν επισυμβεί στην ίδια την πόλη τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Θεωρώ ότι απ΄ εδώ και πέρα ο δήμος της Αθήνας δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για τη δεξιά παράταξη. Σε άλλες περιπτώσεις, όμως, δεν ήταν τόσο καλά τα αποτελέσματα. Θεωρώ ότι υπήρξε μια σαφής πλειοψηφική έκφραση αντιμνημονιακής ψήφου. Επικεφαλής διαφόρων αυτοδιοικητικών σχημάτων θέλησαν να υποδυθούν τους αντιμνημονιακούς. Αυτό έγινε είτε γιατί έπιασαν τον παλμό της τοπικής
κοινωνίας είτε γιατί γνώριζαν ότι όποιος έχει το χρίσμα της Ν∆ ή του ΠΑΣΟΚ, δεν θα έχει θετικό αποτέλεσμα. Ακόμα και περιπτώσεις όπως ο Αγοραστός ή ο Μπακογιάννης, των οποίων το πολιτικό πρόγραμμα και οι δημόσιες τοποθετήσεις ήταν σε απόσταση από τη Ν∆, αν και όλοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για παιδιά της ∆εξιάς. Αν λοιπόν ισχύει αυτή η εκτίμηση, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων τέτοιων σχημάτων, κυρίως των πασοκογενών, πιθανότατα θα εκφραστούν στη κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές. Αυτό βέβαια δείχνει και την ιδιόμορφη σχέση που έχει αυτός ο κόσμος με τον ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί στα κεντρικά πολιτικά διλήμματα να απαντούν θετικά, αλλά οι τοπικές κοινωνίες έχουν τις δικές τους ιδιομορφίες και ταχύτητες. Είναι πρόκληση για εμάς να οικοδομήσουμε μια πιο στέρεη πολιτική σχέση με το εκλογικό μας ακροατήριο. Το είχαμε επισημάνει και το 2012: έχει γίνει δουλειά, αλλά χρειάζεται περισσότερη.
ούτε Μώραλη ούτε Μιχαλολιάκο σης. Κινείται εκτός κανόνων. Είναι η παραπολιτική, η σκοτεινή πλευρά της πολιτικής. Πρόκειται για μια ομάδα ολιγαρχών, με νεοφεουδαρχική αντίληψη και πρακτικές. Στην ουσία πρόκειται για μια συμπαράταξη Ν.∆.,ΠΑ.ΣΟ.Κ., Χρυσής Αυγής, όπου όμως οι ρόλοι αλλάζουν. Οι οικονομικοί παράγοντες περνούν σε πρώτο πλάνο διεκδικώντας την πολιτική δύναμη και το πολιτικό προσωπικό περιορίζεται στον ρόλο του μηχανισμού τους. Πρόκειται για πλήρη ανατροπή της δημοκρατίας . Η δύναμη του χρήματος προτάσσεται με κυνισμό απέναντι στη δύναμη των ιδεών και των προτάσεων . Η πόλη και οι θεσμοί θεωρούνται τσιφλίκια και οι άνθρωποί της , ιδιαίτερα όσοι συνθλίβονται από την κρίση , δοκιμάζονται ως εμπορεύματα προς εξαγορά. Ως περιτύλιγμα για όλα αυτά επιστρατεύεται, χάριν εντυπωσιασμού, ένας προκάτ τεχνοκρατισμός, ο οποίος όμως δεν μπορεί να κρύψει την πλήρη άγνοια των προβλημάτων της πόλης . ∆εν θα εφαρμόσουν απλώς τις μνημονιακές πολιτικές . Είναι οι ίδιοι φορείς των συμφερόντων που ωφελούνται από αυτές. Είναι αυτοί για λογαριασμό των οποίων έγιναν τα μνημόνια .
11
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Η υποψηφιότητα Μιχαλολιάκου : Είναι υπόλογη γιατί : Άφησε απροστάτευτη την πόλη και τον ∆ήμο από τις μνημονιακές επιλογές με τις οποίες ταυτίστηκε. Στήριξε τις επιλογές Σαμαρά , αλλά και στηρίχθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Ενίσχυσε οργανωμένα συμφέροντα , μικρά και μεγάλα. Ο ∆ήμος Πειραιά παραμένει υπερχρεωμένος, ενώ οι δημότες δεν έχουν ωφεληθεί ούτε ένα ευρώ από αυτά τα χρέη . Με αυταρχισμό και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές προς τους πολίτες, τους αντιπάλους του, αλλά και προς τους εργαζομένους του ∆ήμου καλλιέργησε την ευνοιοκρατία και την αδιαφάνεια, όλα αυτά που έστρωσαν το χαλί για την υποψηφιότητα Μώραλη, της οποίας έγινε πρόδρομος . Συμπεριφέρθηκε συχνά ως τοπικός κομματάρχης, αν και δήλωνε ότι κόμμα του είναι ο Πειραιάς. Χρησιμοποίησε το Κανάλι 1 και τους μηχανισμούς του ∆ήμου για να επιτίθεται στην αντιπολίτευση, ενώ δεν υπερασπίστηκε τον πειραϊκό λαό απέναντι στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου . ∆εν διεκδίκησε οφειλές υπέρ του ∆ήμου από επιχειρήσεις μεγάλων συμφερόντων της πόλης, μεταξύ των οποίων
η ’’Γ. Καραϊσκάκης Α.Ε.’’ του κ. Μαρινάκη και το δημοσιογραφικό συγκρότημα Αλαφούζου, τη στιγμή που οι δημότες του Πειραιά πληρώνουν τα υψηλότερα δημοτικά τέλη σε όλη την Ελλάδα . Άνοιξε πρώτος αυτός τον δρόμο για την παρέμβαση της Εκκλησίας στα πολιτικά πράγματα της πόλης, αξιοποιώντας για μικροπολιτικές σκοπιμότητες το θρησκευτικό συναίσθημα των πολιτών. Από αυτόν πήρε τη σκυτάλη ο συνδυασμός Μώραλη – Μαρινάκη . Πειραιώτισσες και Πειραιώτες, Είναι αυτονόητο ότι η τελική επιλογή είναι δική σας. ∆εν χρειάζεται να σας υποδείξουμε τι θα πράξετε. Σας εμπιστευόμαστε. Εμείς οφείλουμε να κρατήσουμε τίμια και καθαρή στάση απέναντί σας. Καμιά από τις δύο αδιέξοδες, επικίνδυνες και καταστροφικές επιλογές δε μπορούμε να στηρίξουμε. ∆εν αποτελούν λύση για τα συμφέροντα των πολλών. ∆εν θα αναλάβουμε εμείς την ευθύνη για όσα θα πράξουν ή θα παραλείψουν να πράξουν. Θα αγωνιστούμε ως υπεύθυνη και δυναμική αντιπολίτευση υπηρετώντας την κοινωνία του Πειραιά . Ξεκινώντας από την κρίσιμη τριπλή
ψήφο της Κυριακής, είμαστε αισιόδοξοι ότι γρήγορα θα συναντηθούμε στους νέους, ωραίους αγώνες που θα μας καλέσει η πόλη μας. Την Κυριακή 25 Μαΐου οι πολίτες του Πειραιά δεν θα βρεθούν μόνο μπροστά στο καταθλιπτικό και εκβιαστικό δίλημμα για τη νέα δημοτική αρχή Πειραιά. Θα κληθούν να ανταποκριθούν και σε μια αισιόδοξη, δημιουργική και ελπιδοφόρα πρόκληση μπροστά στις κάλπες για την Περιφέρεια Αττικής και την Ευρωβουλή. Είναι δυο επιλογές καθοριστικής σημασίας και για τον Πειραιά και την ευρύτερη περιοχή (ιδιωτικοποίηση Ο.Λ.Π., διαχείριση απορριμμάτων, Ψυττάλεια, Λιπάσματα ,κ.α.) και για τη χώρα μας. Καλούμε όλους και ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες να δώσουμε δυναμικά το παρών σε αυτές τις εκλογικές μάχες. Η νίκη της αριστεράς θα είναι νίκη της δημοκρατίας και εγγύηση για την προάσπιση των συλλογικών μας συμφερόντων και των συμφερόντων της πόλης μας. «Το Λιμάνι της Αγωνίας- Πειραιάς η πόλη μας»
έχει μεγάλη πολιτική σημασία Άρα ένα ακόμα συμπέρασμα θα μπορούσε να είναι ότι είναι επιτακτική η ανάγκη οικοδόμησης αμιγώς αυτοδιοικητικής δουλειάς από τον ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Όπου πήγαμε καλά υπήρχε παρουσία και παρέμβαση όλο το προηγούμενο διάστημα. Από την άλλη υπάρχει και ένα ζήτημα που αφορά τις συμμαχίες μας στην τοπική αυτοδιοίκηση. ∆εν είναι εύκολες οι απαντήσεις γιατί καμιά φορά καλείσαι να συμβιβάσεις καταστάσεις αλληλοσυγκρουόμενες. Από τη μια, δεν πρέπει να υποτιμάς την αναγνωρισιμότητα των προσώπων, ούτε τα υφιστάμενα δίκτυα επικοινωνίας και διαμόρφωσης των τοπικών κοινωνιών. Αυτό, όμως, δεν πρέπει να το κάνεις εις βάρος των αξιών και κυρίως της κουλτούρας του δικού σου χώρου. Είναι κάτι που θα το βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας και πρέπει να έχουμε συνεχή έγνοια για τη διαμόρφωση του άλλου παραδείγματος στην αυτοδιοίκηση. Κάναμε ένα αποφασιστικό βήμα, πάντως. Πάμε τώρα στο δεύτερο γύρο. Μήπως οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύουν από την ανυπαρξία πολιτικών συμμαχιών που χαρακτηρίζει και το κόμμα στην κεντρική πολιτική σκηνή; Νομίζω ότι πρέπει να διακρίνουμε δύο πεδία. Στο μεν κοινωνικό πεδίο πιστεύω ότι θα επιβεβαιωθεί μια ιδιόμορφη πολιτική και κοινωνική συμμαχία από τα κάτω, η οποία θα διαμορφωθεί υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Στο κεντρικό πολιτικό πεδίο έχουμε μια επανάληψη όσων ζήσαμε το προηγούμενο διάστημα. Πολιτικές δυνάμεις που δεν μπορούν να αντιληφθούν την κρισιμότητα της συγκυρίας παραμένοντας αμετακίνητες και περιχαρακωμένες. Θέλω, όμως, εδώ να υπογραμμίσω ότι από δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς έχει εκφρασθεί στήριξη σε ορισμένες περιπτώσεις κι αυτό είναι μια θετική πρωτοβουλία. Πιστεύω ότι σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος εμείς πρέπει να έχουμε ενωτικές διαθέσεις απέναντι σε όλες τις
δυνάμεις που έχουμε ήδη περιγράψει με τις αποφάσεις του συνεδρίου μας. Σε ορισμένους δήμους ο ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει τον υποψήφιο του ΚΚΕ. Πρόκειται για ένα παζάρι με τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ ή είναι μια πολιτική στάση που θα έχει συνέχεια; Είναι μια πολιτική στάση σε απόλυτη συνέπεια με όσα λέγαμε το προηγούμενο διάστημα. Είχε άλλωστε προαναγγελθεί και από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα προεκλογικά. Εμείς ήμαστε συνεπείς με μια ενωτική αντίληψη για τις δυνάμεις της Αριστεράς αλλά και ευρύτερες δυνάμεις σε μια προσπάθεια να ανατρέψουμε την μνημονιακή πολιτική. Η στάση του ΚΚΕ είναι επίσης συνεπής σε μια λογική απομονωτισμού και περιχαράκωσης. Η ηγεσία του ΚΚΕ δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται το ιστορικό διακύβευμα της περιόδου.
Οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής
Τις προηγούμενες μέρες υπήρξε μια έντονη συζήτηση σχετικά με το πώς αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής. Εμείς έχουμε προβάλει, μέσα από τις αναλύσεις μας, ότι η ΧΑ αναπτύσσεται στο έδαφος της κοινωνικής κρίσης και των αντικοινωνικών πολιτικών λιτότητας και αυτό έχει επιβεβαιωθεί. Όσο συνεχίζονται αυτές οι πολιτικές, προφανώς δεν αίρονται και οι αιτίες ενίσχυσης της Χρυσής Αυγής. Επιπλέον, ενώ φραστικά όλοι ξορκίζουν το φαινόμενο, από τη μία η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει την πολιτικής της ατζέντα και από την άλλη έχουμε τις δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστερά να θεωρούν ότι η αιτία ενίσχυσης του νεοναζισμού είναι ο αντιμνημονιακός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ. ∆είχνουν λοιπόν και οι δύο να μη μπορούν να αντιληφθούν τους λόγους που ενισχύουν την επιρροή της ΧΑ. Πρέπει, λοιπόν, να έχουμε ένα μόνιμο
ιδεολογικό και πολιτικό μέτωπο απέναντι στο νεοναζισμό και οφείλουμε να παρεμβαίνουμε παντού ώστε να αποκαθιστούμε και την ιστορική μνήμη, ιδιαίτερα στη νεολαία και τις μικρότερες γενιές. Ταυτόχρονα, να μη χαρίζουμε ανθρώπους και ειδικά νέους, οι οποίοι ψηφίσανε ΧΑ αλλά δεν είναι ναζιστές. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει η προσωπική ευθύνη όσων ακόμα και σήμερα κάνουν αυτού του τύπου τις επιλογές. Και με αυτή την έννοια πιστεύω ότι η φράση πως κάθε ψήφος που αποσπούμε από τη ΧΑ είναι κέρδος, όχι μόνο για εμάς αλλά και για τη δημοκρατία, είναι σωστή.
Μώραλης και Μπέος
Υπάρχουν δύο περιπτώσεις που χρήζουν ιδιαίτερης εξέτασης. Αναφέρομαι στους δήμους Πειραιά και Βόλου. Πώς τις προσεγγίζει ο ΣΥΡΙΖΑ; Στην περίπτωση του Μπέου έχουμε μια πιο χοντροκομμένη εμφάνιση επιχειρηματικών κύκλων και στου Πειραιά πλάι σε αυτά συνυπάρχει μια πιο εκλεπτυσμένη προσπάθεια εκ μέρους του ψηφοδελτίου του Μώραλη, ο οποίος προσπαθεί να καμουφλάρει την βασική του επιδίωξη, που δεν είναι άλλη από την ποδηγέτηση και την άλωση του χώρου της αυτοδιοίκησης προκειμένου να εξυπηρετηθούν επιχειρηματικές επιδιώξεις. Πρόκειται για καινούργια φαινόμενα που αν ριζώσουν θα τα βρούμε και αλλού και ίσως εξελιχθούν στο νέο εφιάλτη των τοπικών κοινωνιών. Με όχημα είτε ομάδες είτε δημοφιλή πρόσωπα θα υπάρχει μαζοποίηση που θα καμουφλάρει τις πραγματικές αντιθέσεις και θα προσπαθεί να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη προκειμένου να γίνει ευκολότερη η εξυπηρέτηση ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Όσο για τη δική μας στάση στο δεύτερο γύρο στον Πειραιά, γιατί προφανώς στο Βόλο στηρίζουμε τον Πατσιαντά,
είναι σε πολύ σωστή κατεύθυνση η απόφαση του Λιμανιού της Αγωνίας. Θέλω, όμως, να σταθώ λίγο σε αυτή τη δημοτική κίνηση, γιατί για ακόμα μια φορά καταφέρνει να τιμήσει και εμάς αλλά και τον ίδιο της τον εαυτό. Στις ευρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βάλει πολύ ψηλά τον πήχη. Μιλά για δημοψήφισμα και για ανατροπή της κυβέρνησης. Ακόμα και με το σενάριο που θέλει τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο με διαφορά, γιατί ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση; Πέρα από όσα έχουμε πει περί έλλειψης νομιμοποίησης για να διαχειριστούν τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την χώρα, τα τελευταία χρόνια ο κόσμος φορτώθηκε με αγανάκτηση, πολλές φορές απογοητεύτηκε από το γεγονός ότι μικρές ή μεγάλες κινητοποιήσεις δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, όμως, αντιλαμβάνεται ότι η επίλυση του δικού του ιδιαίτερου προβλήματος και αιτήματος περνάει μέσα από την επίλυση του κεντρικού πολιτικού ζητήματος. Αυτή η προσέγγιση έχει δημιουργήσει μια προσδοκία ότι αποφασιστικό ρόλο θα παίξει το αποτέλεσμα των εκλογών. Αν το αποτέλεσμα είναι καταδικαστικό για την κυβέρνηση και το αγνοήσει, μπαίνουμε εκ των πραγμάτων, σε μια φάση επικίνδυνη για τη δημοκρατία. Στις δημοκρατίες αν αγνοείς την λαϊκή βούληση ανοίγεις το κουτί της Πανδώρας. Ένα ηχηρό εκλογικό αποτέλεσμα θα ενεργοποιήσει πυκνές πολιτικές εξελίξεις. Και μικρή όμως να είναι η διαφορά, η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μεγάλη σημασία, γιατί για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα είναι στην πρώτη θέση ένα κόμμα της Αριστεράς. Αυτό θα δημιουργήσει ένα εφαλτήριο για τις μετέπειτα εξελίξεις.
•
12
“
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Σε αυτές τις Ευρωεκλογές ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Σχέδιο Β κατεβαίνουν με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο παρότι είχαν γίνει συζητήσεις για το ενδεχόμενο εκλογικής συνεργασίας τους. Το καθοριστικό θέμα για το οποίο δεν βρέθηκε η χρυσή τομή ήταν εκείνο της παραμονής ή μη της χώρας στην ΕΕ.
Αδυναμία συνεργασίας της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς ΑΙΣΙΟ∆ΟΞΙΑ ΣΕ ΑΝΤΑΡΣΥΑ ΚΑΙ ΣΧΕ∆ΙΟ Β ΕΝΟΨΕΙ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΩΝ
Γ
ια τα κόμματα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς οι ευρωεκλογές αποτελούν μια ιδανική ευκαιρία να μετρήσουν τις δυνάμεις τους και να αναδείξουν τις θέσεις τους για σημαντικά ζητήματα όπως η διαγραφή του χρέους, η εθνικοποίηση των τραπεζών και η παραμονή ή μη της χώρας στην ευρωζώνη και στην ΕΕ. ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Σχέδιο Β βάζουν ψηλά τον πήχη για αυτές τις εκλογές έχοντας ως στόχο να ξεπεράσουν το 3% και να εκλέξουν έναν ευρωβουλευτή. Στο Σχέδιο Β εκτιμούν ότι η είσοδος τους στην ευρωβουλή θα είναι καθοριστική για τις πολιτικές εξελίξεις καθώς θα «σπάσει», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, το φόβο της δραχμής. Από την πλευρά της, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκτιμά ότι τα αποτελέσματα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών ήταν ιδιαιτέρως θετικά και τους επιτρέπουν να αισιοδοξούν για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.
ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Με αφετηρία τις αυτοδιοικητικές
Ο Παναγιώτης Σωτήρης, υποψήφιος ευρωβουλευτής του κόμματος, χαρακτηρίζει τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών θετική αφετηρία για τις Ευρωεκλογές. «Οι περιφερειακοί αντικαπιταλιστικοί συνδυασμοί οι οποίοι στηρίχτηκαν από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ συγκέντρωσαν 128.000 ψήφους και 2,3% πανελλαδικά. Εφόσον ξεκινάμε από αυτήν την αφετηρία στόχος μας είναι η εκλογή ενός ευρωβουλευτή. Απευθυνόμενοι στους αγωνιστές της αριστεράς λέμε ότι αξίζει τον κόπο η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να ξεπεράσει το 3% και να έχει εκπροσώπηση στην Ευρωβουλή, η Αριστερά
της ρήξης με την ΕΕ, του μαχητικού αγώνα και της εργατικής διεκδίκησης» επισημαίνει. Η στάση του κόμματος του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι μάλλον επιφυλακτική, αν και ο ίδιος τονίζει ότι δεν υποτιμάται η ανάγκη ύπαρξης πολιτικής ανατροπής στη χώρα και κατάρρευσης της κυβέρνησης. «Εμείς θέλουμε να πάει στα τσακίδια η κυβέρνηση της καταστροφής. Θεωρούμε όμως, ότι η ανατροπή αυτή δεν επαρκεί για να ικανοποιήσει την αγωνία του εργαζόμενου λαού, των ανέργων και όσων υφίστανται την εξαθλίωση. Για αυτόν το σκοπό απαιτείται εξουσία και κυβέρνηση έτοιμη να έρθει σε ρήξη με την ΕΕ και το ντόπιο κεφάλαιο». Για τον ίδιο η ανατροπή των πολιτικών της λιτότητας δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα στα όρια της ΕΕ και της Ευρωζώνης. «Φοβόμαστε ότι μια πολιτική σαν και αυτή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, που διακηρύσσει ότι μπορούμε να έχουμε απαλλαγή από τη λιτότητα, αλλά ταυτόχρονα να παραμείνουμε στην ΕΕ και το ευρώ στο τέλος θα καταλήξει σε μια εκδοχή επαναδιαπραγμάτευσης της λιτότητας και δεν θα μπορέσει να αποτελέσει δικαίωση του λαού» τονίζει. Για τον Παναγιώτη Σωτήρη η κατάργηση των μνημονιακών νόμων και των δανειακών συμβάσεων πρέπει να συνδυαστεί με την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ. «Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ένα ισχυρό μαζικό ανατρεπτικό λαϊκό κίνημα. Έτσι θα γίνει εφικτός ο δημοκρατικός κοινωνικός έλεγχος πάνω στην οικονομική και κοινωνική πολιτική ώστε να αντιστρέψουμε τη σημερινή συνθήκη καταστροφής». Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκτιμά ότι το ΚΚΕ δεν
μπορεί να αποτελέσει συνοδοιπόρο της στην ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών και στην προσπάθεια της για έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Ο Παναγιώτης Σωτήρης εξηγεί τους λόγους που εμποδίζουν αυτήν τη συμπόρευση. «Το θέμα για το ΚΚΕ δεν είναι τι διακηρύσσει, τι γράφει στο πρόγραμμα του, αλλά τι κάνει στην πράξη. Κινείται σαν μην μπορεί να υπάρξει ρήξη και ανατροπή. Σπέρνει την ηττοπάθεια στο λαό και στους εργαζομένους λέγοντας ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Εμείς αντίθετα έχουμε εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγωνιζόμενου λαού και των κοινωνικών κινημάτων. Το ΚΚΕ επενδύει στη διάσπαση του κινήματος».
Σχέδιο Β: Χωρίς εναλλακτικό σχέδιο ο ΣΥΡΙΖΑ
Παρόμοια εκτίμηση έχει και το Σχέδιο Β για το ΚΚΕ καθώς πιστεύει πως δεν είναι εφικτή η συνεργασία καθώς το Κομμουνιστικό Κόμμα συνδέει την έξοδο από την κρίση, το ευρώ και την ΕΕ με τον σοσιαλισμό και με αυτήν του την επιλογή δεν επιτρέπει τη συγκρότηση μετώπων. Όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, στο Σχέδιο Β επισημαίνουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει συνεργασία μεταξύ των δύο κομμάτων όσο η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί δεδομένη την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι αν γίνει κυβέρνηση δεν έχει εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που η γερμανική κυβέρνηση απορρίψει τις προτάσεις του για το χρέος και τη δανειακή σύμβαση. Θεωρούν ότι για αυτόν το λόγο η κυβέρνηση καταφέρνει να επιβιώνει εκμεταλλευόμενη την έλλειψη δυναμικής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι ο Αλέκος Αλαβάνος, ιδρυτικό στέλεχος του Σχεδίου Β, εξέφρασε στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24 τη στήριξη του για το δεύτερο γύρο, στην υποψήφια του ΣΥΡΙΖΑ στην περιφέρεια Αττικής, Ρένα ∆ούρου και στον υποψήφιο του κόμματος στο ∆ήμο Αθηναίων, Γαβριήλ Σακελλαρίδη. Η γενική κατεύθυνση του Σχεδίου Β στο δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι η καταψήφιση των υποψηφίων οι οποίοι ακολούθησαν μνημονιακές πολιτικές και η υποστήριξη αριστερών παρατάξεων οι οποίες θα αντιταχθούν σε όσα υπαγορεύει η τρόικα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε αυτές τις Ευρωεκλογές ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Σχέδιο Β κατεβαίνουν με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο παρότι είχαν γίνει συζητήσεις για το ενδεχόμενο εκλογικής συνεργασίας τους. Το καθοριστικό θέμα για το
οποίο δεν βρέθηκε η χρυσή τομή ήταν εκείνο της παραμονής ή μη της χώρας στην ΕΕ. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ζητά άμεση αποχώρηση της Ελλάδας από την ΕΕ, ενώ το Σχέδιο Β δεν την αποκλείει αλλά δίνει προτεραιότητα στην έξοδο από την Ευρωζώνη. Ο Παναγιώτης Σωτήρης δεν αποκλείει το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο κομμάτων. «Υπήρξε μια μεγάλη διεργασία συζήτησης που περιλάμβανε το Σχέδιο Β και μια σειρά από οργανώσεις και τάσεις γύρω από το ενδεχόμενο μιας μετωπικής συμπόρευσης. Η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώθηκε ούτε έχει ανασταλεί. Η διαφωνία μας υπήρξε στον τρόπο ανάδειξης της ρήξης μας με την ΕΕ».
Τα υπόλοιπα κόμματα
Το ΕΕΚ (Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα) τάσσεται ξεκάθαρα εναντίον της παραμονής της χώρας στην ΕΕ. Για αυτό το λόγο απορρίπτει τη συνεργασία με το Σχέδιο Β θεωρώντας ότι η επιστροφή στη δραχμή δεν οδηγεί σε ανατροπή των συνεπειών της καπιταλιστικής κρίσης, αλλά σε εθνικιστική αναδίπλωση. Ο Γιάννης Αντίκυρας, μέλος του κόμματος, εξηγεί ποια Ευρώπη οραματίζεται το ΕΕΚ. «∆εν θεωρούμε ότι μπορεί σε μια μόνο χώρα να λυθούν τα προβλήματα τα οποία δημιουργούνται από την καταπίεση του καπιταλιστικού συστήματος. Εμείς επιδιώκουμε μια σοσιαλιστική Ελλάδα μέσα στο οικοδόμημα που ονομάζουμε Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες Ευρώπης.» Για το ζήτημα του χρέους το μέλος του ΕΕΚ τονίζει. «Είμαστε υπέρ της ολικής διαγραφής του χρέους. Για μας δεν υπάρχει απεχθές χρέος. Υπάρχουν απεχθείς κυβερνήσεις και απεχθείς καπιταλιστές και τραπεζίτες». Αντίθετα, ο Νίκος Καργόπουλος, υποψήφιος του ΑΣΚΕ (Αγωνιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος) τάσσεται υπέρ της πραγματοποίησης διεθνούς λογιστικού ελέγχου στη χώρα μας. Το ΑΣΚΕ ιδρύθηκε το 1984 από πρώην μέλη του ΠΑΣΟΚ. Κεντρικός στόχος του κόμματος είναι η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ. «Χωρίς την έξοδο από την ΕΕ δεν μπορεί πραγματοποιηθεί η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Η οικονομία δεν θα ανορθωθεί ποτέ και η χώρα κατά επέκταση. Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα έχει ως στόχο να γίνουν πιο ανταγωνιστικά τα προϊόντα μας. Αν μείνουμε όμως στην ΕΕ δεν θα έχουμε προϊόντα να πουλήσουμε. Από τη στιγμή που μπήκαμε στην ΕΕ η παραγωγή μας συρρικνώνεται συνεχώς» επισημαίνει. Αλέξανδρος Μαυρογένης
“
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο δρόμο προς τη δημιουργία ενός νέου λαϊκού υποκειμένου, στο οποίο θα συνασπίζονται τμήματα της εργατικής και των μεσαίων τάξεων. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι η επικράτησή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό είναι προφανές ότι μπορεί να προκύψει μονάχα μέσα από συστηματική και ώριμη δουλειά σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο από τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
ΣΥΡΙΖΑ, Ευρωπαϊκή Αριστερά και ευρωεκλογές ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Tου Γιώργου Παπανάγνου
Το αποτέλεσμα των ευρώεκλογών αναμένεται να είναι θετικό για τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, τα πολιτικά κόμματα που θα τροφοδοτήσουν με βουλευτές την ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής ΑριστεράςΒόρεια Πράσινη Αριστερά (GUE-NGL) στο Κοινοβούλιο θα λάβουν ένα πανευρωπαϊκό ποσοστό πάνω από 7% και περίπου 50-53 έδρες (από 35). Σε αυτή την περίπτωση, θα ξεπεράσουν σε έδρες τους Πράσινους και θα τους αντικαταστήσουν στην τέταρτη θέση πίσω από Συντηρητικούς, Σοδιαλδημοκράτες και Φιλελεύθερους. Η πρόοδος αυτή της Αριστεράς είναι ενδεικτική της ευρείας απήχησης της σε καιρούς οικονομικής κρίσης για πολλούς Ευρωπαίους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό, χωρίς αμφιβολία, έπαιξε η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, και βέβαια η συμμετοχή του στο μεγάλο ευρωπαϊκό debate της 15ης Μάη. Είναι η πρώτη φορά που τα ευρωπαϊκά κόμματα -με την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας- επίσημα επέλεξαν και στήριξαν έναν υποψήφιο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έναν υποψήφιο με σαφείς θέσεις για πολλά θέματα. Και για το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς η επιλογή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν σχεδόν μονόδρομος. ∆εν είναι μόνο η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ που δικαιολόγησε αυτή την επιλογή, αλλά προφανώς και η συμβολική διάσταση του όλου εγχειρήματος. Ως πολιτικός της χώρας που επλήγη σφοδρότερα από τις πολιτικές της τρόικας - και σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιογραφικές αποκαλύψεις εσκεμμένα προκειμένου να γίνει «παράδειγμα» - ο έλληνας πολιτικός ήταν η καλύτερη επιλογή για την πανευρωπαϊκή Αριστερά. Ήταν σαφές ότι ο Αλ. Τσίπρας θα κατάφερνε να δώσει στους ευρωπαίους πολίτες να καταλάβουν τις δραματικές επιπτώσεις που έχουν οι πολιτικές της τρόικας - και όχι μόνο στην Ελλάδα. Ως πολιτικός νέος στην ηλικία, με σημαντική εκλογική απήχηση και εκπροσωπώντας έναν πολιτικό χώρο που είναι υπέρ της Ε.Ε. αλλά ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της, ο Αλ. Τσίπρας κατάφε-
13
ΕΥΡΩΠΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
ρε να βάλει στο προσκήνιο την Ευρωπαϊκή Αριστερά.
Η Ελλάδα στο debate
Η επιτυχία αυτής της πολιτικής επιλογής καταγράφηκε πιο εύληπτα στο κεντρικό ευρωπαϊκό debate. Ο Αλ. Τσίπρας, μαζί με την υποψήφια των Πράσινων, Σκά Κέλλερ, κέρδισαν τις εντυπώσεις - με τον πρώτο να κάνει μεγαλύτερη αίσθηση. Από την πλευρά τους, οι υποψήφιοι των μεγαλύτερων κομμάτων (κυρίως των Σοσιαλδημοκρατών και των Συντηρητικών) ήταν αργοί και χωρίς ουσιαστικές απαντήσεις για τα κρίσιμα οικονομικά θέματα. Αντίθετα, ο έλληνας πολιτικός κατάφερε επιδέξια να βάλει τα τελευταία - μαζί με θέματα ευρωπαϊκής δημοκρατίας - στο επίκεντρο της συζήτησης. Ο Αλ. Τσίπρας κέρδισε τις εντυπώσεις γιατί απέναντι σε μια, σχεδόν βαριεστημένη, ευρωπαϊκή ελίτ πρόταξε μια διαφορετική οικονομική πολιτική, και έναν άλλο πολιτικό λόγο για την Ευρώπη. Πρόταξε έναν αριστερό, εν δυνάμει ηγεμονικό πολιτικό λόγο, που ανταποκρίνεται στις βασικές ανησυχίες των εργατικών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης για την οικονομική κρίση, την ανεργία, τη διόγκωση της ανισότητας, την ποιότητα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και την καταστρατήγηση των εργατικών δικαιωμάτων τα τελευταία 30 χρόνια. Ο πιο προοδευτικός ευρωπαϊκός τύπος σημείωσε με ενδιαφέρον τη μεστή παρουσία του έλληνα πολιτικού, που λίγο είχε να κάνει με το «λαϊκίστικο» στερεότυπο που αναπαράγει μερίδα των ελληνικών μίντια. Άλλωστε, αυτή ακριβώς η μερίδα των ελεγχόμενων μίντια μεγάλη δυσκολία είχε στο να αποδεχθεί ότι ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο τα πήγε καλά, αλλά και ότι εκπροσώπησε επάξια την Ελλάδα, αλλά και την ευρωπαϊκή Αριστερά. Από την άλλη, ο συντηρητικός ευρωπαϊκός τύπος σχολίασε με κριτική διάθεση το γεγονός ότι ο Αλ. Τσίπρας μίλησε εκτενώς για την Ελλάδα και τις οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας. Λανθασμένα συμπέρανε ότι ο υποψήφιος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς με αυτό τον τρόπο επιχείρησε να επεκτείνει την εκλογική του απήχηση εντός των ελληνικών συνόρων. Η ανάγνωση αυτή, όμως, είναι κοντόθωρη. Ο Αλ. Τσίπρας μιλώντας για την
Ελλάδα (και σίγουρα δεν σταμάτησε εκεί), στην ουσία μίλησε για τα κρίσιμα θέματα που αφορούν στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ουσιαστική κατανόηση των εξελίξεων στην Ελλάδα, αλλά και στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία κτλ. καταδεικνύει ότι τόσο η ευρωπαϊκή οικονομική πρόοδος όσο και η καταπολέμηση της ανισότητας και της ανεργίας περνάνε μέσα από ένα άλλο οικονομικό μοντέλο από αυτό που πρεσβεύει η Καγκελάριος της Γερμανίας, η τρόικα και οι συντηρητικοί πολιτικοί της Ευρώπης. Η Ελλάδα από το 2009 και μετά βρέθηκε στο κέντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων και έγινε το κατεξοχήν σύμβολο ενός προγράμματος οικοδόμησης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος που βασίζεται στο εξής τρίπτυχο: οικονομικός νεοφιλελευθερισμός στη ζώνη του ευρώ, γερμανική υπεροχή στη λήψη αποφάσεων και ενίσχυση των επιβλεπτικών αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χωρίς παράλληλη ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ως εκ τούτου, ήταν προφανές ότι η ελληνική υπόθεση θα αποτελούσε βασικό σημείο αναφοράς για όλους τους υποψήφιους, και όχι μόνο για τον Αλ. Τσίπρα.
Προς έναν ηγεμονικό αριστερό πολιτικό λόγο
Το 1954, ο γάλλος πολιτικός επιστήμονας Μορίς Ντιβερζέρ διατύπωσε τη θεωρία της «μετάδοσης από τα αριστερά» (contagion from the Left), όπου εξέταζε το φαινόμενο της μετάλλαξης των Χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων - υπό την πίεση της Σοσιαλδημοκρατίας - προς πιο ευαίσθητες οικονομικές πολιτικές (κατά βάση κεϋνσιανές), και οργανωτικές δομές πιο δημοκρατικές και μαζικές. Μετά τη δεκαετία του 1970 και την κυριαρχία του νεο-φιλελευθερισμού, η τάση αυτή διεκόπη οριστικά, αν δεν αναστράφηκε (από τα δεξιά προς τα αριστερά). Σήμερα, πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης του νεοφιλελευθερισμού βιώνουμε μια μεταβατική περίοδο, της οποίας προφανώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την τελική έκβαση. Στη δυτική Ευρώπη, η ενεργή συμμετοχή της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας στη «νεοφιλελευθερο-
ποίηση» των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και η οικονομική ισχύς της Γερμανίας υπό την Α. Μέρκελ επέτρεψαν σε αυτή τη φάση την κυριαρχία του νεοφιλελεύθερου οικονομικού σχεδίου, που παράλληλα διακρίνεται από έλλειμμα ουσιαστικής δημοκρατίας. Όπως αποδεικνύει, ωστόσο, ο γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί στο βιβλίο του (φαινόμενο) «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» η παρούσα κρίση του καπιταλισμού είναι βαθιά και συστημική και η υπέρβαση της απαιτεί μια πολιτική που θα επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των διογκούμενων ανισοτήτων. Μια τέτοια αριστερή πολιτική θα περνά μέσα και από τη σύσταση ενός νέου λαϊκού υποκειμένου, στο οποίο θα συνασπίζονται τμήματα της εργατικής και των μεσαίων τάξεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο δρόμο προς τη δημιουργία ενός τέτοιου πολιτικού προτάγματος για την Ελλάδα. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι η επικράτησή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό είναι προφανές ότι μπορεί να προκύψει μονάχα μέσα από συστηματική και ώριμη δουλειά σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο από τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
1
* Ο Γ. Παπανάγνου είναι ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Εθνών-Ινστιτούτο Συγκριτικών Μελετών Περιφερειακής Ενοποίησης.
ΕΥΡΩΠΗ
14
ΕΥΡΩΠΗ
Τρεις χώρες τρεις απόψεις Tου Νίκου Σερβετά
Α
πό τη στιγμή που το περίφημο «Σκανδιναβικό μοντέλο» έγινε κεφάλαιο στα βιβλία ιστορίας, κυβερνήσεις και πολιτικά κόμματα των χωρών του Βορρά ακολουθούν τον δικό τους δρόμο. Οι δρόμοι αυτοί άλλοτε συναντιούνται, όπως έγινε το 1994, οπότε Σουηδία και Φινλανδία έγιναν μέλη της «μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας», και άλλοτε χωρίζονται, όπως στην περίπτωση της ΟΝΕ, όπου εντάχθηκε η Φινλανδία όχι, όμως, η Σουηδία και η ∆ανία. Για να φθάσουν οι χώρες αυτές στο μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο, η μεν Σουηδία είδε το κοινωνικό της κράτος να διαλύεται, η δε Φινλανδία ξέφυγε από τη σκιά της ρωσικής αρκούδας. Αποτέλεσμα αυτών είναι να μην ισχύουν πλέον δεσμοί και θεσμοί που ένωναν παλαιότερα, τα πολιτικά κόμματα των κρατών του Βορρά. Απτό παράδειγμα: έως τα μέσα του 2000 στις συναντήσεις, κάθε επιπέδου, του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, παρίστατο ένας εκπρόσωπος, που μετέφερε τις απόψεις όλων των «αδελφών» κομμάτων του Βορρά. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και με τους Σοσιαλδημοκράτες και με τους Μετριοπαθείς, στις αντίστοιχες πανευρωπαϊκές οργανώσεις τους. Κάτι που δεν συμβαίνει πλέον.
Σουηδία
Το ρεύμα έχει γυρίσει στη Σουηδία. Μετά από δύο συνεχείς περιόδους διακυβέρνησης της χώρας από συνασπισμό κεντροδεξιών κομμάτων –για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας- στις εθνικές εκλογές που θα γίνουν τον Σεπτέμβριο, την κυβέρνηση αναμένεται ν’ αναλάβουν οι Σοσιαλδημοκράτες, είτε μόνοι τους είτε με ψήφο υποστήριξης ή ανοχής από την Αριστερά. Αυτή η «αριστερή στροφή» θα καταγραφεί και στις ευρωεκλογές και θα την εισπράξουν κυρίως τρία κόμματα: Οι Σοσιαλδημοκράτες, η Αριστερά και η «Φεμινιστική Πρωτοβουλία» της πρώην προέδρου του κόμματος της Αριστεράς, Γκούρτρουντ Σίμαν. Οι διχασμένοι, αναφορικά με τη
2
ΕΥΡΩΠΗ
θέση της χώρας στην Ε.Ε., σοσιαλδημοκράτες έχουν επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου τους έναν αντίπαλο της Ένωσης, προκειμένου να συγκρατήσουν όλους τους ψηφοφόρους τους. Αν θυμηθούμε ότι στις πρώτες ευρωεκλογές όπου συμμετείχαν, το 1998, είχαν κατεβάσει δύο ψηφοδέλτια (σοσιαλδημοκράτες υπέρ και σοσιαλδημοκράτες κατά της Ε.Ε.), η τωρινή τους επιλογή θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως βήμα αποστασιοποίησης από την πατροπαράδοτη «Σουηδο-σοσιαλδημοκρατική μέση λύση». Η Γκούρτρουντ Σίμαν θα αυξήσει τα ποσοστά του κόμματός της, αλλά θεωρείται πολύ δύσκολο να καταφέρει να εκλεγεί ευρωβουλευτής. Με τακτική και φρασεολογία, γνώριμη και στη χώρα μας, που δεν ταυτίζονται με όσα έλεγε έως και πριν λίγα χρόνια, συγκεντρώνει γύρω της κινηματικά, σκληρά αντιευρωπαϊκά στοιχεία. Η «Αριστερά» αναμένεται να αυξήσει τα εκλογικά ποσοστά της και να φθάσουν σε διψήφιο αριθμό. Αιτία δεν θα είναι η ασαφής θέση της «μέσα αλλά μακριά από την Ε.Ε.» και «σταδιακή αποχώρηση σε βάθος χρόνου», αλλά ο πολιτικός άνεμος που αυτή την περίοδο φυσάει στη Σουηδία.
∆ανία
Το «Κοκκινοπράσινο ∆ίκτυο» έχει ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της αποχώρησης της ∆ανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό αποτυπώθηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο στο πρόσφατο συνέδριο του, όπου έγιναν δεκτοί όλοι αλλά χαιρέτησαν μόνον εκπρόσωποι κομμάτων με ακριβώς αυτή τη θέση. Αν και η χώρα είναι από τις πρώτες που εντάχθηκαν στην τότε ΕΟΚ, το 1973, το «Κοκκινοπράσινο ∆ίκτυο» κατηγορεί ακόμα την Ένωση για τη λαίλαπα που έπεσε στη χώρα και καταργήθηκαν κατακτήσεις του εργατικού κινήματος. Αυτό αντικατοπτρίζεται σήμερα στην έντονη αντίθεση που προβάλλουν προς τις ενώσεις των εργοδοτών, οι οποίες προσλαμβάνουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Ρουμάνους και Πολωνούς εργαζόμενους, τους αμείβουν με μισθούς Ρουμανίας και Πολωνίας και δεν τους παραχωρούν κανένα άλλο δικαίωμα, σύμφωνα με τη δυνατότητα που τους παρέχει η
γνωστή ευρωπαϊκή «Οδηγία Μπολκενστάιν». Πάγιο αίτημα του κόμματος είναι να μπορεί οποιοσδήποτε να εργάζεται στη χώρα, αφού όμως πρώτα γίνει μέλος στο συνδικάτο και υπογράψει τη συλλογική σύμβαση εργασίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η αντίθεση σε αυτή τη θέση του «Κοκκινοπράσινου ∆ικτύου» αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά των ακροδεξιών. Οι υπεραισιόδοξοι ότι στις ευρωεκλογές θα καταγράψει ποσοστό 15-18%. Όμως, οποιοσδήποτε διψήφιος αριθμός θα πρέπει να θεωρείται νίκη για ένα κόμμα που έως πριν λίγα χρόνια, δύσκολα καταγράφονταν στον πολιτικό χάρτη.
Φινλανδία
Η χώρα είναι η μεγάλη κερδισμένη, συγκριτικά με τις υπόλοιπες του Βορρά, αναφορικά με την ένταξη της, το 1994, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι η μόνη που συμμετέχει και στη ΟΝΕ και η μόνη που έχει απορροφήσει τόσο πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα. Για να τα πάρει, όμως, «έδωσε» τις πάρα πολύ καλές σχέσεις που είχε, πριν ενταχθεί στην Ε.Ε., με τη Σοβιετική Ένωση και μετέπειτα Ρωσία και την τρομερή διεισυτικότητα, εμπορική και πολιτική, στις χώρες της Βαλτικής. Αν επιτρέπεται η σύγκριση, από τα δύο αριστερά κόμματα που κατεβαίνουν στις ευρωεκλογές, πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα ενώ ως «αριστερόστροφη ∆ΗΜΑΡ» μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την «Αριστερή Συμμαχία», η οποία μάλιστα συμμετείχε, έως πριν από περίπου ένα μήνα, στην κυβέρνηση της χώρας. Λογικό αποτέλεσμα της έως τώρα τακτικής τους είναι η –με έντονα σκανδιναβικό τρόπο– ευρωσκεπτικιστική Αριστερή Συμμαχία να δει τα ποσοστά της να μειώνονται. Αντίθετα, αύξηση περιμένουν στο ΚΚ, όπου μιλούν για «Ευρώπη των λαών και των κινημάτων», ενώ έχουν ταχθεί δυναμικά υπέρ της «λίστας Τσίπρα». Τα δύο κόμματα, αν και συνυπάρχουν στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, δεν έχουν καθόλου καλές σχέσεις. Μετά την αποχώρηση της Συμμαχίας από την κυβέρνηση έχουν αρχίσει κάποιες χλιαρές συζητήσεις, αλλά φαίνεται μακρύς ο δρόμος για πιθανή μελλοντική συνεργασία τους. •
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Τ
ο κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς αναμένεται να είναι από τους κερδισμένους των ευρωεκλογών και να αυξήσει τις έδρες του στο Ευρωκοινοβούλιο. Η «Εποχή» επιχειρεί μια περιδιάβαση σε χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης προκειμένου να εξετάσουμε τις συνθήκες με τις οποίες δίνουν τη μάχη τα κόμματα της Αριστεράς αλλά και τις προσδοκίες τους ενόψει της κυριακάτικης εκλογικής μάχης.
Πορτογαλία
Οι ευρωεκλογές γίνονται μέσα στο κλίμα τεχνητής αισιοδοξίας που προσπαθεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση με αφορμή την έξοδο της χώρας στις αγορές, και με τους Πορτογάλους να πληρώνουν το δάνειο των 78 δις ευρώ τουλάχιστον για 28 χρόνια ακόμα. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο Μπλόκο της Αριστεράς περίπου 7%, όμως τα στελέχη του κόμματος είναι αισιόδοξα και αναφέρουν ότι το ποσοστό μπορεί να πλησιάσει το 10,72% του 2009 με το οποίο εκλέχτηκαν τρεις ευρωβουλευτές. Στόχος των Πορτογάλων αριστερών, που βασική τους πρόταση είναι ένα ενιαίο μέτωπο των χωρών που πλήττονται από τα μέτρα λιτότητας, είναι η κοινωνική ριζοσπαστικοποίηση που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια μέσα από τις μεγάλες κινητοποιήσεις ενάντια στην τρόικα και την πολιτική του Πάσος Κοέλιο, να φτάσει ως την κάλπη. Επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου είναι η ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του ΚΕΑ Μαρίζα Ματίας, και το κεντρικό σύνθημα με το οποίο καλούνται οι πολίτες να αγωνιστούν κατά της κυβέρνησης και των πολιτικών της Ε.Ε. είναι το «De pe!», που είναι οι δύο πρώτες λέξεις της ∆ιεθνούς. Να σημειωθεί, ότι στο ψηφοδέλτιο υπάρχει ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων, και εκτός από μέλη του κόμματος συμμετέχουν επίσης πανεπιστημιακοί, ακτιβιστές διαφόρων κοινωνικών κινημάτων, άνθρωποι με ενεργή παρουσία στους αγώνες κατά των μέτρων λιτότητας, μετανάστες και μετανάστριες.
Ολλανδία
Σημαντική άνοδο προβλέπεται ότι θα σημειώσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SP), αφού από το 7,2% του 2009 οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό του θα φτάσει περίπου στο 12% και θα εκλέξει τρεις ευρωβουλευτές. Το αποτέλεσμα αυτό θα είναι μια «επιβράβευση» των προσπαθειών που έκανε τα τελευταία χρόνια η ολλανδική αριστερά για μια κοινωνική διέξοδο από την κρίση, σε μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Στο πρόγραμμά του το SP μιλάει για την ανάγκη διαγραφής μεγάλου μέρους από το χρέος των κρατών που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο της τρόικας, για να δοθεί στις κυβερνήσεις τους η δυνατότητα να σταματήσουν την πολιτική της λιτότητας και να ακολουθήσουν μια πολιτική δημοσίων επενδύσεων. Παράλληλα, καταθέτει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αναδιανομή του πλούτου, αναφέρεται στην αύξηση των κατώτατων μισθών και των κοινωνικών παροχών, και κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για να βοηθηθούν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να πάρουν πίστωση από τις τράπεζες. Όσον αφορά την αύξηση του αντιευρωπαϊσμού στην Ολλανδία, το SP αναφέρει ότι αν και προετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο, κάθε πρόωρη έξοδος οποιασδήποτε χώρας από την ευρωζώνη πριν εξασφαλιστούν οι στρατηγικές και ασφαλιστικές δικλείδες θα είναι καταστροφική, γιατί το βάρος της εξόδου θα πέσει στο λαό που θα πληρώσει για την κρίση.
15
ΕΥΡΩΠΗ
Η Αριστερά στην υπόλοιπη Ευρώπη Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
της ήταν το «el poder de la gente» (η δύναμη των ανθρώπων). Στόχος των ισπανών αριστερών είναι οι ευρωεκλογές να αποτελέσουν την αφετηρία για την ανατροπή των πολιτικών της λιτότητας, και για την οικοδόμηση ενός ισχυρού αριστερού ευρωπαϊκού κινήματος που θα σταματήσει τον αντιδημοκρατικό κατήφορο της ΕΕ, και θα προσπαθήσει να δημιουργηθεί μια ΕΕ που το συμφέρον των λαών θα είναι στο κέντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών δράσεων.
Γερμανία
Αυστρία Σε μια χώρα που ο πολιτικός της χάρτης κυριαρχείται μεταπολεμικά από τα τρία κόμματα (Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες, Ελευθεροδημοκράτες) που εναλλάσσονται με διάφορους συνδυασμούς στην κυβέρνηση, μια νέα προσπάθεια έχει ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα εδώ και λίγους μήνες. Πρόκειται για την «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» (Europaanders), που για πρώτη φορά στην ιστορία της ριζοσπαστικής και κομμουνιστικής αριστεράς στην Αυστρία, αποτελεί μια πλατιά εκλογική συμμαχία που προέκυψε από την συνεργασία του Κομμουνιστικού Κόμματος, των Πειρατών και του Wandel, ενός κόμματος που συσπειρώνει ριζοσπάστες σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες και άλλους. Στην συμμαχία συμμετέχουν πολλοί/ες ανένταχτοι/ες πολίτες, μέλη θεματικών κινημάτων και κινημάτων πόλης, άνθρωποι της τέχνης, του πολιτισμού, μετανάστες/στριες. Παρόλο που η «Ευρώπη ∆ιαφορετικά» δύσκολα θα εκλέξει ευρωβουλευτή, το πρώτο σημαντικό βήμα έγινε, αφού η πρωτοβουλία δίνει την δυνατότητα συσπείρωσης όλων εκείνων των πολιτών που αναζητούν διέξοδο πέρα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών επιλογών λιτότητας, τόσο σε εθνικό όσο και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου αποφασίστηκε με καθολική ψηφοφορία να είναι ο Μάρτιν Ερενχάουζερ, ένας ήδη ανεξάρτητος ευρωβουλευτής ο οποίος την προηγούμενη ευρωκοινοβουλευτική περίοδο επέδειξε ιδιαίτερη δραστηριότητα στα ζητήματα, δημοκρατίας, διαφάνειας και κοινωνικής πολιτικής. Να σημειωθεί, ότι στο ψηφοδέλτιο συμμετέχουν ο Γιώργος Χονδρός, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Τρικάλων, και η Κατερίνα Αναστασίου από την «Solidarity for All Vienna».
Ιρλανδία Το Σιν Φέιν έχει ως στόχο να εκλέξει έναν ευρωβουλευτή σε κάθε μία από τις
τέσσερις εκλογικές περιφέρειες που υπάρχουν στη χώρα. Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν περίπου 17%, γεγονός που αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό την νέα κοινωνική συνείδηση που δημιουργήθηκε μέσα από τους αγώνες ενάντια στην σκληρή λιτότητα, καθώς και την μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια παρά τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για την έξοδο στις αγορές. Βασικά σημεία στην εκλογική του πλατφόρμα είναι ο εκδημοκρατισμός της ΕΕ, η ανάγκη διαγραφής του χρέους, και η διεκδίκηση περισσότερων δημόσιων επενδύσεων. Όσον αφορά το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ο πρωταρχικός του στόχος είναι η διατήρηση της έδρας που έχει στην εκλογική περιφέρεια του ∆ουβλίνου, με τον νυν ευρωβουλευτή Πολ Μέρφι να διεκδικεί με μεγάλες πιθανότητες την επανεκλογή του. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Πολ Μέρφι ανέφερε ότι «οι ευρωεκλογές πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως ένα πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα κατά της λιτότητας», και συνέχισε λέγοντας ότι «τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων στην Ιρλανδία αυξήθηκαν κατά 22% από το 2007, ενώ το κόστος εργασίας μειώθηκε κατά 13%. Αυτό δείχνει πως η λιτότητα δεν είναι μια λανθασμένη πολιτική, αλλά είναι ένα όπλο του ταξικού πολέμου, όπως περιγράφει η Ναόμι Κλάιν στο ∆όγμα του Σοκ».
Τσεχία Οι ευρωεκλογές γίνονται σε μια εποχή που το πολιτικό σκηνικό είναι ακόμα ρευστό, επτά μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας (KSCM) περίπου 15%, και στόχος του κόμματος είναι να διατηρήσει τους τέσσερις ευρωβουλευτές που έχει σήμερα. Ένα σημείο στο οποίο αξίζει να σταθούμε, είναι ότι εκτός της «Halo Noviny Left Daily» (της μόνης εφημερίδας στην Τσεχία που ακόμα παραμένει σε τσεχικά χέρια), το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην ενημέρωση από τους νεόκοπους μεγιστάνες του χώρου, όπως
τον λαϊκιστή Αντρέι Μπάμπιτς -ηγέτη του κυβερνητικού εταίρου ΑΝΟ - είναι ιδιαίτερα εχθρικό για την αριστερά, και αυτό φάνηκε έντονα στην προεκλογική περίοδο. Ενδεικτικό της προσπάθειας αναβίωσης του αντικομμουνισμού που επιχειρήθηκε τις τελευταίες ημέρες, είναι μια σειρά δημοσιευμάτων που αποσκοπούσαν να ταυτίσουν το KSCM με ακραίες αντιευρωπαικές αντιλήψεις, προκειμένου να φοβηθεί το εκλογικό σώμα. Επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου είναι η 33χρονη οικονομολόγος Κατερίνα Κονέσνα, μέλος του κόμματος, και βουλευτής από το 2002. Όπως δήλωσε στην μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση στην Πράγα, «δέκα χρόνια μετά την είσοδο της Τσεχίας στην ΕΕ, στις ευρωεκλογές θα αποτυπωθεί η στροφή μεγάλων τμημάτων της τσεχικής κοινωνίας προς τα αριστερά, και η ανάγκη δημιουργίας μιας ΕΕ δημοκρατικής, ειρηνικής, και κοινωνικά αλληλέγγυας».
Ισπανία Όλα δείχνουν ότι η Ενωμένη Αριστερά θα είναι ο μεγάλος νικητής των ευρωεκλογών στην Ισπανία, αφού από το 3,71% του 2009 το ποσοστό της θα πλησιάσει στο 11% με το οποίο εκλέγονται πέντε ευρωβουλευτές. Το εκλογικό αποτέλεσμα θα είναι μια επιβράβευση των ψηφοφόρων για την συνεπή αριστερή πολιτική της, καθώς και για την ενεργή συμμετοχή της σε όλες τις κοινωνικές κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων (διαδηλώσεις ενάντια στην λιτότητα, κίνημα 15Μ, αγώνες ενάντια στις εξώσεις, πρωτοβουλίες υπεράσπισης δημόσιων αγαθών όπως το νερό και η υγεία, κινητοποιήσεις ενάντια στις δολοφονίες μεταναστών στα σύνορα, κλπ). Ο επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου και ευρωβουλευτής Βίλι Μέγιερ, δήλωσε στην «Εποχή» ότι η Ενωμένη Αριστερά αντιμετώπισε την προεκλογική εκστρατεία ως μια κοινωνική κινητοποίηση ενάντια στις πολιτικές της λιτότητας και των υπευθύνων της, για αυτό και το κεντρικό σύνθημα
Ανοδική πορεία δείχνουν για την Die Linke οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, με το ποσοστό της να φτάνει περίπου στο 9%. Το 2009 η γερμανική αριστερά είχε πάρει 7,5% με το οποίο εκλέχτηκαν οκτώ ευρωβουλευτές, ενώ τις τελευταίες ημέρες στελέχη του κόμματος δηλώνουν την αισιοδοξία τους ότι ο στόχος των εννιά ή ακόμα και των δέκα ευρωβουλευτών δεν είναι ανέφικτος. Ωστόσο, κάθε πρόβλεψη είναι ριψοκίνδυνη, αφού η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου να καταργηθεί το κατώτατο όριο σε αυτές τις εκλογές δημιουργεί ερωτηματικά για όλους. Στο πρόγραμμά της η Die Linke αναφέρεται μεταξύ άλλων, στην ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μιλάει για έναν υψηλότερο κοινό προϋπολογισμό, ζητάει προστασία των μισθών και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, και επισημαίνει ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αριστεράς αλλάζει τις πολιτικές ισορροπίες στην ΕΕ και μπορεί να επιβάλλει μια διαφορετική πολιτική ενάντια στην λιτότητα, τις ιδιωτικοποιήσεις και τις περικοπές. Εκτός όμως από την προεκλογική εκστρατεία τα στελέχη της Die Linke συνεχίζουν και την κινηματική τους δράση, και το Σαββατοκύριακο συμμετείχαν μαζικά στις κινητοποιήσεις που έγιναν σε πολλές γερμανικές πόλεις (Βερολίνο, Αμβούργο, Ντίσελντορφ, Στουτγάρδη) στα πλαίσια των πανευρωπαϊκών διαδηλώσεων ενάντια στις πολιτικές της ΕΕ και της τρόικας, που ξεκίνησαν στις 15 Μαΐου και ολοκληρώνονται αύριο.
3
Επιμέλεια: ∆ημήτρης Γκιβίσης
ΕΥΡΩΠΗ
“
16
Η τροχιά που έχει πάρει η Ευρώπη χρειάζεται να αλλάξει. Αυτό, όμως, μπορεί να προκύψει μόνο εντός της ευρωπαϊκής προοπτικής, με την εντεινόμενη πίεση των πολιτών της ΕΕ, που χρειάζεται την ίδια στιγμή να αποφεύγουν πλάνες περί “κυριαρχίας” και “κοσμοπολίτικες” αυταπάτες.
ΕΥΡΩΠΗ
Σε τι χρησιμεύουν οι ευρω Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Αρκούν για να αποκρυσταλλωθεί ένα πρόγραμμα και να συγκεντρωθ Του Ετιέν Μπαλιμπάρ α ήταν παραπλανητικό να πούμε ότι τα τελικά ευρωντιμπέιτ και η ίδια η προεκλογική εκστρατεία αποσαφήνισαν αυτό που διακυβεύεται στις ευρωεκλογές της 25ης Μάη, παρότι σημαντικά οικονομικά, πολιτικά, ηθικά και πολιτιστικά ζητήματα τέθηκαν από τους υποψηφίους. Αμφισημίες υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Οι υποστηρικτές ενός ομοσπονδιακού «μεγάλου άλματος προς τα εμπρός», που να περιλαμβάνει ισχυρότερους κοινούς θεσμούς με μεγαλύτερες εξουσίες, παρουσιάζουν αδιακρίτως το «λαϊκισμό» ως τον κύριο εχθρό της Ευρώπης. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν ανήκουν σε φιλελεύθερους κύκλους, αλλά και όταν, από τα αριστερά, στέκονται κριτικά απέναντι στην ευρωπαϊκή τεχνοκρατία και την οικονομική ορθοδοξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Φαίνεται να πιστεύουν ότι ο απλός «εξορθολογισμός» των υπαρχόντων θεσμών θα αρκέσει για να υπερβούμε τη δομική κρίση, στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βυθιστεί μετά το ξέσπασμα της κερδοσκοπικής φούσκας το 2008, χωρίς αλλαγή των πολιτικών αρχών ή του εσωτερικού συσχετισμού δυνάμεων. Από την άλλη, αυτοί που στέκονται κριτικά απέναντι στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ως τέτοιο, διότι το χαρακτηρίζουν ως «πολεμική μηχανή» που χρησιμοποιείται από τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση για να αποδομήσει το κοινωνικό κράτος πρόνοιας και τις πολιτικές υπέρ του δημοσίου στη γηραιά ήπειρο, συχνά μολύνονται από εθνικιστικό λόγο περί κυριαρχίας, ο οποίος τροφοδοτεί την αυταπάτη μιας πιθανής επιστροφής στην παρωχημένη «συνοριακή προστασία» και, επιπλέον, από διαφορετικά επίπεδα ξενοφοβίας.
να αλλάξει την τροχιά της παγκοσμιοποίησης, είναι δύσκολο να αναδυθεί ως προοπτική με αξιοπιστία. Αυτή η δυσκολία αφορά τις λεπτομέρειες του προγράμματος και το νέο συσχετισμό δυνάμεων που θα μπορούσε να το εφαρμόσει στη σημερινή Ευρώπη. Γιατί είναι έτσι τα πράγματα; Μπορούμε να επικαλεστούμε πολλούς λόγους. Κάποιοι από αυτούς προκύπτουν από το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι πολίτες δεν είναι πραγματικά πεπεισμένοι ότι οι εκλογές μπορούν να τους αποφέρουν πραγματική εξουσία που θα σταθμίζει την πολιτική που αποφασίζεται στις Βρυξέλλες (για να μην αναφερθούμε σε πραγματική «συνταγματική εξουσία» στην Ευρώπη), παρά το γεγονός ότι τώρα το ευρωκοινοβούλιο θα έχει την τελευταία λέξη στην ανακήρυξη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πράγμα που συνέβαλε ωστόσο στο να αποδοθεί περισσότερο υπερεθνικός χαρακτήρας στην προεκλογική εκστρατεία. Αλλά και άλλοι λόγοι ανακύπτουν από το γεγονός ότι οι πολιτικές ελίτ όλων των πλευρών συστηματικά πιέζουν για να παραμείνει ο διάλογος για την Ευρώπη περιχαρακωμένος στα όρια μιας παραδοσιακής εναλλακτικής που είναι αδιέξοδη: είτε είσαι με την Ευρώπη του «ελεύθερου και ανεμπόδιστου ανταγωνισμού» είτε θέλεις να επιστρέψεις στα «κυρίαρχα έθνη» χωρίς όρια. Και οι νέες δυνάμεις που αναδύονται από την κοινωνία, από τα κάτω προς τα πάνω, είχαν μια επικίνδυνη τάση προς την αυτοκαταστροφή ή προς την καταβύθιση στο σύστημα. ∆εν θα ισχυριστώ, λοιπόν, ότι οι επιλογές είναι σαφείς και προφανείς, δεδομένου ότι η αποχή από τις εκλογές δεν αποτελεί επιλογή ή, αν αποτελεί, είναι μια επιλογή προς όφελος των αντιευρωπαϊκών θέσεων, οι οποίες σήμερα εκφράζονται κυρίως από το φάσμα της ακροδεξιάς.
Σε αυτήν την κατάσταση, η ιδέα μιας γνήσιας επαναθεμελίωσης της Ευρώπης, σε ριζοσπαστική βάση, με στόχο την αλληλεγγύη και την οικονομική και πολιτική ανάπτυξη όλων των λαών της, ικανή
Ίσως μου επιτρέπεται να απεικονίσω αυτή τη δυσκολία με τις δικές μου αποχρώσεις. Όχι ότι διεκδικώ καμία αυθεντία, αλλά απλά διότι νομίζω ότι μπορούν να αποδώσουν το εύρος των πιθανοτήτων
Θ
Η ζητούμενη επαναθεμελίωση
Τρεις εκδοχές για μια «άλλη Ευρώπη»
που ένας ευρωπαίος πολίτης θα μπο λογιστεί εφόσον, ως αποτέλεσμα τ της τελευταίας περιόδου, έχει φτάσ ποιθήσεις εξίσου ισχυρές: οι πολιτικ τας που συντρίβουν το ευρωπαϊκό κ πολιτιστικό) μοντέλο μπορούν αποτε εμποδιστούν μόνο στο ίδιο το ευρωπ αλλά, για τους ίδιους λόγους, δεν υπ τητα να συνεχίσουμε σαν να μη συμβα υπερασπιζόμαστε την Ευρώπη ως πο δίχως να αγωνιζόμαστε για μια άλλη την ακρίβεια μια ολική αναδόμηση τ Τις τελευταίες εβδομάδες επιδοκίμ φορετικές δημόσιες δηλώσεις. Η πρώ για την Ευρώπη»- από το Πολιτιστικ lianz στη Γερμανία και έμπνευσή της κριτική στη «γερμανική Ευρώπη» πο Ούλριχ Μπεκ, ο Γιούργκεν Χάμπερ αποδεκτή και από άλλους –Ζίγκμουν Μέρι Κάλντορ, Σάσκια Σάσεν, Εντγκά Υποστήριζε ιδιαίτερα τον επείγοντα χ συμμετοχής μας στις εκλογές και τ τητα του ριζοσπαστικού εκδημοκρατ ρωπαϊκών θεσμών. Παρουσίασε επί λογή» που έχουμε μπροστά μας μεταξ τίθετων άκρων, της «λιγότερης Ευρώπ βιντ Κάμερον και της «άλλης Ευρώπη Σούλτς, σύμφωνα με την οποία τα δ λαια δεν θα χρησιμοποιούνται για τη ηση του τραπεζικού συστήματος, αλλ μετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας Αυτή εξελίχθηκε σε μια έμμεση αποδ ψηφιότητας του Σουλτς. Η δεύτερη δήλωση -«Η Ευρώπη δρόμι»- προέκυψε στην Ιταλία από μ νοουμένων, με επικεφαλής την Μπά νέλι, που υποστηρίζουν τον Αλέξη Τ προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπή ανεξάρτητες λίστες από την «κοινω τών». Στη συνέχεια, υποστηρίχθηκε ακροαριστερές οργανώσεις στην Ιταλ ξης Τσίπρας επελέγη ως ο κοινός υπο των κομμάτων που συναπαρτίζουν Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αυτή επέμε
Ευρώπη και Αριστερά
Μια συνέντευξη του Μπερλινγκουέρ, που δόθηκε πριν από 30 χρόνια
4
ΕΥΡΩΠΗ
Η Τερέζα Τακέλα δημοσίευσε στο «Il Fat» της 19ης Μαΐου 2014, το κείμενο μιας συνέντευξης που είχε παραχωρήσει ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ με την ευκαιρία των ευρωεκλογών του 1984. Παρά τα τριάντα χρόνια που είχαν περάσει από εκείνη την ημέρα, ορισμένα από τα ερωτήματα και τις απαντήσεις έχουν ακόμα επίκαιρο ενδιαφέρον, πράγμα που δείχνει ότι τα βήματα που έχουν γίνει στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση δεν έχουν άρει τις αβεβαιότητες και τις στρεβλώσεις. Μάλλον τις έχουν επιδεινώσει. Το αίτημα μιας δημοκρατικά οργανωμένης, κοινωνικά συνεκτικής και αλληλέγγυας Ευρώπης ήταν κυρίαρχο και παραμένει το ίδιο και σήμερα.
Γ
ένοβα, 6 Ιουνίου 1984: Ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, που μοιάζει εύθραυστος, μας υποδέχεται με ένα χαμόγελο, με προθυμία και ευγένεια άλλων εποχών, παρόλο που οι συνοδοί και η περιφρούρησή του δείχνουν κάποια ανυπομονησία. Όταν το ιδρωμένο πρόσωπό του και το κουρασμένο βλέμμα του κάτω από το φως των προβο-
λέων δείχνουν χωρίς έλεος τα σημάδια της κόπωσης, εκείνος δεν μας αποφεύγει και απαντά σε όλες τις ερωτήσεις. Σχετικά με τη δυσπιστία που μπορεί να μεταφραστεί σε αποχή, τι έχει να πει ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ στους πολίτες; Είναι κατανοητό να υπάρχουν φαινόμενα
δυσπιστίας με δεδομένη την κατάσταση της χώρας μας και του τρόπου με τον οποίο κυβερνάται. Παρόλα αυτά, πιστεύουμε ότι το να μην ψηφίσει κάποιος, σημαίνει ότι αφήνει ελεύθερο το πεδίο σ’ αυτούς που ευθύνονται για τις ζημιές που έχει υποστεί η Ιταλία και για τα ανεπίλυτα προβλήματα στα οποία οφείλεται η δυσπιστία των πολιτών. Επομένως, εμείς πιστεύουμε ότι οι πολίτες πρέπει να ψηφίσουν και ότι η ψήφος μπορεί να ασκήσει μια επιρροή στη ζωή της χώρας, μπορεί να συνεισφέρει στο να δώσει περισσότερη δύναμη σ’ αυτούς που αγωνίζονται για να αλλάξουν την κατάσταση των πραγμάτων. Όμως, στην ευρωπαϊκή ψήφο αποδίδεται ένα νόημα γεμάτο αβεβαιότητα. Κατά τη γνώμη σας, ποιο είναι το στοίχημα; Πρώτα απ’ όλα, το ζήτημα της «πολιτικής ενότητας» της Ευρώπης. Για την ακρίβεια, από τις γραμμές της κομμουνιστικής ομάδας προήλθε η πιο καινοτόμα πρόταση που έγινε σε όλη τη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων ζωής της ευρωβουλής: η πρόταση του Αλτιέρο Σπινέλι, που αποτελεί μια διέξοδο από την κρίση που διαπερνά την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Ο Σπινέλι προτείνει να περάσουμε από μια απλή «κοινή αγορά» σε μια «πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης» και να μετατοπίσουμε τον άξονα εξουσίας από τις κυβερνή-
σ σ μ τ π τ κ τ ν μ έ α ν τ α φ θ σ κ
κ σ
π τ ρ φ ό π σ π χ
σ
ν σ σ σ
17
ΕΥΡΩΠΗ
ρωεκλογές; Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
ωθούν σημαντικές δυνάμεις γύρω από αυτό;
μπορούσε να αναμα των εμπειριών φτάσει σε δύο πελιτικές της λιτότηκό κοινωνικό (και αποτελεσματικά να υρωπαϊκό έδαφος, εν υπάρχει δυνατόυμβαίνει τίποτα να ως πολιτικό σχέδιο άλλη Ευρώπη, για ηση της Ευρώπης. δοκίμασα τρεις διαΗ πρώτη -«Ψηφίστε τιστικό Ίδρυμα Alή της αποτέλεσε η η» που εξέφρασε ο μπερμας και έγινε κμουντ Μπάουμαν, ντγκάρ Μορέν κ.ά. ντα χαρακτήρα της και την αναγκαιόκρατισμού των ευε επίσης την «επιμεταξύ των δύο ανΕυρώπης» του Ντέιρώπης» του Μάρτιν τα δημόσια κεφάγια τη σταθεροποίς, αλλά για να αντιργίας στους νέους. αποδοχή της υπο-
ρώπη σε σταυροαπό μια ομάδα διαν Μπάρμπαρα Σπιέξη Τσίπρα για την τροπής και ζήτησε οινωνία των πολιθηκε από αρκετές Ιταλία, ενώ ο Αλές υποψήφιος όλων ουν το Κόμμα της πέμενε ιδιαιτέρως
ς α ι αι αι α ει α ς, ι -
αι η
ς α, ς ε ν ό ε ή -
στη διακοπή της ιστορίας των «μεγάλων συνασπισμών» και της «διαδοχής στην εξουσία» μεταξύ συντηρητικών φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι σε κάθε χώρα, όπως και στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες, συνέτριψαν την προοπτική μιας «κοινωνικής Ευρώπης» και μετέτρεψαν τους δημοσιονομικούς περιορισμούς σε σιδηρούν κανόνα της ΕΕ, στον οποίο κάθε θεσμός και κάθε πολιτική πλέον υπόκειται. ∆ίνοντας έμφαση στη συμβολική σημασία της επιλογής για την προεδρία του λαϊκού ηγέτη μιας χώρας που εδώ και πέντε χρόνια αποτελεί το πειραματόζωο για την επιβολή ιδιωτικοποιήσεων και το στραγγαλισμό της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, οι υπογράφοντες αποδέχονται και το πρόγραμμά του για την Ευρώπη: διάσκεψη για την αναδιάρθρωση των χρεών, νέες αρμοδιότητες για την ΕΚΤ και ένα γενικό σχέδιο για τη μείωση των κοινωνικών και διατοπικών ανισοτήτων. Τέλος, η τρίτη δήλωση -«Ένας άλλος δρόμος για την Ευρώπη»- πλαισιωμένη από το Euro-pen (Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Προοδευτικών Οικονομολόγων) και υποστηριζόμενο από ιστορικές προσωπικότητες, όπως η Ροσάνα Ροσάντα και η Λουτσιάνα Καστελίνα στην Ιταλία, ο Έλμαρ Αλτφάτερ στη Γερμανία, η Σούζαν Τζορτζ από το ATTAC Γαλλίας και ξανά από τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν, την Μέρι Καλντόρ και τη Σάσκια Σάσεν, απαιτεί τέλος στη λιτότητα, δημοσιονομικό έλεγχο, ανάπτυξη της εργασίας, αναστροφή της οικονομικής απόκλισης, μείωση των ανισοτήτων και διεύρυνση της δημοκρατίας. Η δήλωση έδινε έμφαση στην άμεση σύνδεση μεταξύ ενός προγράμματος δημόσιων δαπανών και μιας οικολογικής μετάβασης στο παραγωγικό μοντέλο, στο ότι η ρύθμιση της τραπεζικής δραστηριότητας, με απομόνωση των κερδοσκόπων από τα πιστωτικά ιδρύματα, χρειάζεται να προχωρήσει πέρα από την πρόσφατη συμφωνία για «τραπεζική ένωση» (η οποία υστερεί σε σχέση με τον αμερικανικό κανόνα του Βόλγκερ) και στο ότι οι εμπορικές διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στο όνομα της Ευρώπης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να είναι ανοιχτές και υποκείμενες σε κοινοβουλευτικό έλεγχο. ∆εν υποστήριζε καμιά υπο-
σεις που έκαναν στην ουσία μόνο συμβιβασμούς μεταξύ τους, σε μια ευρωβουλή εκλεγμένη με άμεση ψηφοφορία από τους λαούς της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Αυτό είναι το πρώτο ζήτημα που αφορά άμεσα το μέλλον της Ευρώπης. Όμως, οι εκλογές συμπίπτουν και με μια κρίσιμη στιγμή της ιταλικής πολιτικής ζωής. Μπορούν να δώσουν μια ένδειξη, να δείξουν μια βούληση του εκλογικού σώματος, δηλαδή να συνεισφέρουν στο να τεθεί ένα τέλος στη σημερινή κατάσταση, η οποία, αντίθετα μ’ αυτό που ισχυρίζονται τα κυβερνητικά κόμματα, είναι μια κατάσταση απόλυτης ακυβερνησίας. Μπορούν επιτέλους να ανοίξουν το δρόμο σε κυβερνήσεις που να φροντίζουν για το γενικό καλό και που δεν θα χαρακτηρίζονται από τη διαρκή συγκρουσιακή κατάσταση μεταξύ των κυβερνητικών κομμάτων και των φατριών τους. Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της ευρωπαϊκής ψήφου και της ιταλικής πολιτικής κατάστασης; Ασφαλώς. Κυρίως υπό την έννοια ότι πρέπει να φέρουμε στην Ευρώπη την εικόνα και την πραγματικότητα μιας χώρας που δεν χαρακτηρίζεται από τις μίζες, από τη φοροδιαφυγή και από την κοινωνική ανισότητα, όπως την είδαμε στο διάταγμα που περικόπτει τους μισθούς, για να φέρουμε αντίθετα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το πρόσωπο μιας πιο καθαρής, πιο δημοκρατικής, πιο δίκαιης χώρας. Μα τι είδους χώρα μπορούμε να οικοδομήσουμε; Μια χώρα ειρήνης. Σήμερα, αυτό σημαίνει να εμποδίσουμε να βυθιστεί η ανθρωπότητα στον πυρηνικό και ατομικό πόλεμο, που θα σήμαινε το τέλος του ανθρώπινου πολιτισμού. Ή μάλλον, όπως λέει ο Αλμπέρτο Μο-
ψηφιότητα, αλλά επέμενε ότι μια εναλλακτική απέναντι στους κεντρώους συνασπισμούς προοπτική χρειάζεται να αναδυθεί στην Ευρώπη.
Ο κοινός πυρήνας
Αναμφίβολα, παραμένουν αποκλίσεις περιεχομένου και τακτικής μεταξύ αυτών των προτάσεων και άλλων που θα μπορούσαν να αναφερθούν-, αλλά υπάρχει ένας πυρήνας κοινών αρχών: πρόκειται για τη σαφή αναγνώριση ότι, τουλάχιστον από το Μάαστριχτ και μετά, η ΕΕ έχει εγκλωβιστεί σε μια τροχιά αυταρχικής διακυβέρνησης (την οποία διευκολύνει ιδιαίτερα η αδιαφάνεια του θεσμικού συστήματος, όπου τα οικονομικά λόμπι παίζουν αποφασιστικό ρόλο) και νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας, στην υπηρεσία των χρηματοπιστωτικών δυνάμεων που διαρκώς αναδιαρθρώνουν τις βιομηχανικές δυνατότητες και την κοινωνική σύνθεση των λαών της Ευρώπης. Αυτός ο συνδυαστικός μηχανισμός χρειάζεται να μετασχηματιστεί και η τροχιά χρειάζεται να αλλάξει. Αυτό, όμως, μπορεί να προκύψει μόνο εντός της ευρωπαϊκής προοπτικής, με την εντεινόμενη πίεση των πολιτών της ΕΕ, που χρειάζεται την ίδια στιγμή να αποφεύγουν πλάνες περί «κυριαρχίας» και «κοσμοπολίτικες» αυταπάτες. Από αυτήν την άποψη, εμείς οι λαοί της Ευρώπης είμαστε στη γωνία υπό την απειλή της απομόνωσης και της εργαλειοποίησης από την ακροδεξιά, αλλά δεν έχουμε έλλειμμα ιδεών και πόρων.
Χρειαζόμαστε ολοκληρωμένη πρόταση
Θα ήθελα να προσθέσω ορισμένες προσωπικές παρατηρήσεις. Για να μπορέσουν τέτοιες αρχές και προτάσεις να συνιστούν πράγματι μια πολιτική εναλλακτική στο παρόν ευρωπαϊκό σύστημα, χρειάζεται να ολοκληρωθούν σε διαφορετικούς τομείς. Οι πιο σημαντικοί, κατά τη γνώμη μου, είναι: 1) Η κοινή εκπαιδευτική, γλωσσική και πολιτιστική πολιτική (αφού η ευρωπαϊκή νεολαία δεν
ράβια που είναι ανεξάρτητος υποψήφιος με το ψηφοδέλτιό μας, θα σήμαινε το τέλος του ίδιου του ανθρώπινου είδους. Αγωνιζόμαστε σήμερα για την ειρήνη, πάνω απ’ όλα εκφράζοντας την αντίθεσή μας στον αγώνα δρόμου των εξοπλισμών, που εκτυλίσσεται ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, αναζητώντας την πολιτική λύση των συγκρούσεων που εξελίσσονται σε διάφορες περιοχές του κόσμου και προσπαθώντας να κάνουμε την Ιταλία και την Ευρώπη να δράσουν ως παράγοντες εκτόνωσης και συνεργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Από τις ερωτήσεις των πολιτών που σας μεταφέρω προκύπτουν άλλα δύο θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης: η ανεργία των νέων και οι συντάξεις. Οι τύχες των νέων συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, γιατί, αν η Ευρώπη εξακολουθήσει να παρακμάζει, να χάνει έδαφος σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και με την Ιαπωνία, ο αριθμός των ανέργων θα αυξηθεί αναπόφευκτα. Σήμερα υπάρχουν 13 εκατομμύρια ανέργων στις 10 χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και η Ιταλία είναι ίσως η χώρα που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό. Όσο για τους συνταξιούχους, εμείς αγωνιστήκαμε πάντα και θα εξακολουθήσουμε να αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματά τους και για τις διεκδικήσεις τους, ενάντια στην κώφωση των κυβερνήσεων. Η σημερινή κυβέρνηση δεν είναι ακόμη σε θέση να παρουσιάσει ένα σχέδιο μεταρρύθμισης και αναδιοργάνωσης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
χρειάζεται μόνο θέσεις εργασίας, αλλά και την ανάδυση μιας κοινής ταυτότητας μέσα από τις ποικίλες παραδόσεις που αποτελούν επίσης ποικίλες ικανότητες), 2) Η σθεναρή υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που αποτελούσε κάποτε το όριο τιμής για τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες και σήμερα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο (π.χ. η εκδίωξη των Ρομά από την Ουγγαρία έως τη Γαλλία και οι δολοφονικές συνοριακές επιχειρήσεις με στόχο πρόσφυγες και μετανάστες στη Μεσόγειο), 3) Μια εντελώς ανανεωμένη εξωτερική πολιτική, εφόσον και για το δικό της αλλά και για το παγκόσμιο συμφέρον η Ευρώπη χρειάζεται να επιδιώξει στοχεύσεις πέρα από το να συμμετέχει σε μάχες οπισθοφυλακής της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ, να ανεβάζει και να κατεβάζει δικτάτορες στην Αφρική και να μάχεται με τη μετασοβιετική Ρωσία για να περιέλθει ο έλεγχος σλαβικών και καυκάσιων εθνών στη ∆ύση. Επιστρέφοντας, λοιπόν, στο αρχικό ερώτημα: «αρκούν οι εκλογές με ένα τόσο περιορισμένο διακύβευμα για να αποκρυσταλλωθεί ένα πρόγραμμα και να συγκεντρωθούν σημαντικές δυνάμεις γύρω από αυτό;» απαντώ προφανώς όχι. Η αναγέννηση της πολιτικής αριστεράς στην Ευρώπη χρειάζεται περισσότερα και άλλες μορφές διασυνοριακής κινητοποίησης. Αλλά οι εκλογές μπορούν να βοηθήσουν στην εκλαΐκευση αυτής της αναγκαιότητας, ιδιαίτερα ενώπιον της γενικής ανόδου των ακροδεξιών (ορισμένες φορές ανοιχτά νεοφασιστικών) κομμάτων στην Ευρώπη. Για αυτό το λόγο στις 25 Μαΐου πρόκειται να ψηφίσω σαφώς υπέρ υποψήφιων που προσεγγίζουν τις αρχές που προανέφερα. Στα δικά μου μάτια, αντιπροσωπεύουν τη μόνη ελπίδα για ένα δημοκρατικό μέλλον για τη γηραιά ήπειρο. * Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο δίκτυο «open democracy», στις 20 Μαΐου. Μετάφραση: Ζωή Γεωργούλα
Κόμμα βαθιά δημοκρατικό το ΙΚΚ
Σ’ αυτούς που αμφισβητούν τη δημοκρατικότητα του Ιταλικού ΚΚ και μιλάνε για ολοκληρωτικό κόμμα, ο Μπελινγκουέρ απαντάει ξεκάθαρα και αποφασιστικά: «Ένα πράγμα που διακρίνει το κόμμα μας από την ίδρυσή του, από το 1921 μέχρι σήμερα, είναι ακριβώς το γεγονός ότι πάντα, με συνέπεια, αγωνίστηκε για την υπεράσπιση της ελευθερίας και της δημοκρατίας: ενάντια στον φασισμό, στην Αντίσταση και στον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα, για τη θεμελίωση της ∆ημοκρατίας, για την υπεράσπιση του Συντάγματος. Συνεπώς, δεν βλέπω πώς είναι δυνατό να θεωρεί κανείς το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ολοκληρωτικό κόμμα. Όσο για τον τελευταίο καιρό, αυτό που χαρακτήρισε την πολιτική δράση του κομμουνιστικού κόμματος ήταν ακριβώς η αντίθεση στις προσπάθειες εκφυλισμού του πολιτικού μας συστήματος προς αυταρχικές μορφές, σαν αυτές που εφαρμόζει η κυβέρνηση με σοσιαλιστική προεδρία (ΣτΜ του Κράξι). Εμείς πιστεύουμε ότι το ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του και τον τελευταίο καιρό έχει τα εξής χαρακτηριστικά: είναι εγγυητής της υπεράσπισης της ελευθερίας των πολιτών και της ελευθερίας εκείνων που έχουν διαφορετική άποψη από τους κομμουνιστές και είναι αντίπαλοί τους».
•
5
ΕΥΡΩΠΗ
18
ΕΥΡΩΠΗ
Μπορεί να υπάρξει εναλλακτική Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Η γαλλική εφημερίδα “Ουμανιτέ” ζήτησε από μια σειρά οικονομολόγους να απαντήσουν ενόψει ευρωεκλογών στο ερώτημα αν είναι δυνατή μια διαφορετική οικονομική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με ποιο τρόπο μπορεί αυτή να ασκηθεί από τις κοινοτικές αρχές και ιδίως από μια νέα Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι οικονομολόγοι δημοσιεύουμε ορισμένα βασικά κείμενα.
Η Ευρώπη χρειάζεται νέα δημοσιονομική πολιτική
Του Λιεμ Χοάνγκ Νγκοκ*
Η
δράση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έχει δεχθεί από πολλές απόψεις κριτική. Η ανεξαρτησία της ΕΚΤ είναι υπό αμφισβήτηση από την πλευρά των δημοκρατών, γιατί το νόμισμα είναι δημόσιο αγαθό. Ο δημοκρατικός έλεγχός της εκ μέρους της ευρωβουλής είναι επιβεβλημένος, πολύ περισσότερο που η ΕΚΤ επανειλημμένα έχει υπερβεί τα όρια της εντολής της (που αφορά την επιτήρηση της σταθερότητας των τιμών) εμπλεκόμενη σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της τρόικας. Η δράση της υπόκειται σε αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και έδειξε με σαφήνεια την ευαρέσκειά της προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα στη διάρκεια της κρίσης. Υπήρξε αντίθετη στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που θεωρήθηκε απαραίτητη ήδη από το 2010 από την
6
ΕΥΡΩΠΗ
πλευρά του ∆ΝΤ, και αρνήθηκε να αναλάβει τις απώλειες μετά την επαναγορά του ελληνικού χρέους, όταν αποφασίστηκε πια η αναδιάρθρωσή του.
Πολύ λιγότερη «ορθοδοξία»
Ωστόσο, η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ απέχει πολύ από το να είναι τόσο ορθόδοξη όσο ισχυρίζονται ορισμένοι. Η ΕΚΤ όρισε τα χαμηλότερα δυνατά επιτόκια. Παρέσχε 1 τρισ. δάνεια με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο στις τράπεζες, προκειμένου να αποφύγει την κατάρρευση της ρευστότητας. ∆εν έχει, βέβαια, το δικαίωμα να νομισματοποιεί το δημόσιο χρέος αγοράζοντας κρατικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά, αλλά έχει αρχίσει να προβαίνει σε επαναγορά τους στη δευτερογενή αγορά, πράγμα που συνέβαλε στη συγκράτηση των επιτοκίων στην πρωτογενή. Η συγκράτηση στην πρωτογενή αγορά προέρχεται κυρίως από την απειλή που προέβαλε από
τον Σεπτέμβριο του 2012 ότι θα επαναγοράζει σε απεριόριστες ποσότητες κρατικούς τίτλους, εάν αυτοί γίνονταν αντικείμενο κερδοσκοπίας. Εντέλει, έκανε τα πάντα προκειμένου τα επιτόκια δανεισμού των κρατών και τα επιτόκια αναχρηματοδότησης των τραπεζών με σκοπό το δανεισμό των επιχειρήσεων και των ατόμων να κρατηθούν όσο γίνεται πιο χαμηλά. Στο εξής η ΕΚΤ αναλαμβάνει τη χρήση εργαλείων που η ίδια χαρακτηρίζει «μη συμβατικά», και θεωρεί ακόμη ότι το ευρώ είναι πολύ ισχυρό σε σχέση με το δολάριο. ∆έχεται ότι η ευρωζώνη βρίσκεται στα όρια του αποπληθωρισμού και ότι οι τράπεζες δεν προχωρούν σε δάνεια παρά το γεγονός ότι η πολιτική της τα διευκολύνει, επειδή … οι επιχειρήσεις δεν έχουν παραγγελίες και τα νοικοκυριά ζουν με την απειλή της ανεργίας. Με άλλα λόγια, η ΕΚΤ δέχεται ότι το οικονομικό πρόβλημα – κλειδί είναι η ανεπάρκεια της ζήτησης. Παρ’ όλα αυτά, μαζί με την Κομισιόν και τα κράτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσπαθεί να επιβάλει «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» που σκοτώνουν τη ζήτηση …
Η νομισματική πολιτική δεν αρκεί
Στην πραγματικότητα, στην παρούσα κατάσταση η νομισματική πολιτική δεν αρκεί για την επανεκκίνηση της οικονομικής μεγέθυνσης και την αύξηση της απασχόλησης. Πολύ περισσότερο όταν
συνδυάζεται με διαρθρωτικές πολιτικές, που έχουν ως αποτέλεσμα να σκοτώνουν τη ζήτηση με τη συμπίεση των ημερομισθίων και των δημόσιων δαπανών. Το πιο σοβαρό σφάλμα της ευρωζώνης είναι ότι έχει αποδεχθεί την απαγόρευση της χρήσης του όπλου της δημοσιονομικής πολιτικής μέσω των προϋπολογισμών. Οι πολιτικές της «δημοσιονομικής σταθεροποίησης» χρειάζεται να αναθεωρηθούν, ώστε να μπορέσουν τα κράτη να διαφυλάξουν τις κοινωνικές δαπάνες τους, που είναι αναγκαίες για τη στήριξη της αγοραστικής δύναμης σε περιόδους ύφεσης. Οι δημόσιες επενδύσεις πρέπει να μην υπολογίζονται στα ελλείμματα. Η Ευρώπη χρειάζεται να αποκτήσει πραγματική δημοσιονομική πολιτική σε κοινοτική κλίμακα, που θα χρηματοδοτείται σταθερά από τα έσοδα ενός ευρωπαϊκού φόρου και από δανεισμό. Η πολιτική αυτή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εναρμόνιση των κοινωνικών στάνταρ προς τα πάνω. ∆υστυχώς, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων για την ώρα κάνουν ό, τι μπορούν για να αποκλειστεί από τα ευρωπαϊκά κείμενα αυτή η προοδευτική ατζέντα, η οποία, άλλωστε, είναι μειοψηφική στην ευρωβουλή.
* Ο Λιεμ Χοάνγκ Νγκοκ ευρωβουλευτής του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, εκ των εισηγητών της έκθεσης της ευρωβουλής για τον ρόλο της τρόικας στις χώρες του μνημονίου.
Μας λείπει ένα πρόγραμμα
Του Μπενζαμέν Κοριά*
Θ
εωρώ ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια διαφορετική οικονομική πολιτική, που δεν είναι μόνο ευκταία, είναι και εφικτή. Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο της κινητήριας δύναμης γι’ αυτή την πολιτική. Όμως, δεν είναι αυτό το ζήτημα. Το πρόβλημα είναι ότι η ΕΚΤ είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί γι’ αυτό τον σκοπό, αλλά δεν είναι το μόνο. Θα έλεγα ότι δεν είναι το πιο σημαντικό. Και εξηγούμαι. Τι μπορεί να κάνει η ΕΚΤ; Ακόμη και παραμένοντας μέσα στα όρια που χαράζουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες, μπορεί (και οφείλει) να κάνει περισσότερα απ’ ό, τι κάνει μέχρι τώρα. Κυρίως στον τομέα της μείωσης των επιτοκίων και της διευκόλυνσης της πρόσβασης στο δανεισμό. Σήμερα η Ευρώπη απειλείται από τον αποπληθωρισμό. Βρίσκεται πίσω από το ήδη περιοριστικό όριο 2% του πληθωρισμού. Υπάρχει, λοιπόν, ένα σημαντικό περιθώριο που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Επίσης, μπορούμε να φανταστούμε την ΕΚΤ να αναλαμβάνει, όπως η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, «μη συμβατικές» πολιτικές επαναγοράς τίτλων με σκοπό τη δημιουργία συμπληρωματικής ρευστότητας. Με λίγη περισσότερη φαντασία,
τέλος, θα μπορούσαμε να δούμε την ΕΚΤ (ξεφεύγοντας λίγο από το πλαίσιο της εντολής της) να επαναγοράζει τίτλους δημόσιου χρέους με πολύ χαμηλά επιτόκια, με σκοπό τη χαλάρωση των καταναγκασμών που επιβαρύνουν τους δημόσιους προϋπολογισμούς. Θα μπορούσε να συμβάλει επίσης σαφέστερα στο να δια-
ΕΥΡΩΠΗ
οικονομική πολιτική στην ΕΕ Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Του Φρεντερίκ Μποκαρά*
βόνας, παρότι αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη λογική που ακολουθείται σήμερα για την ευρωπαϊκή οικοδόμηση. Στηρίζοντας μια τέτοια πρόταση προβάλλουμε ένα λαϊκό αίτημα: το χρήμα των Ευρωπαίων, η ΕΚΤ, το ευρώ πρέπει να χρηματοδοτούν τις δημόσιες υπηρεσίες. Είναι δυνατό να γίνει, είναι αναγκαίο, είναι εφικτό. Γιατί να μη συμβεί;
Κ
αι στις δύο περιπτώσεις, τόσο των άκριτων ευρωπαϊστών όσο και των αρνητών της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η απαίτηση της βαθειάς κοινωνικής αλλαγής, της ρήξης με την κυρίαρχη λογική, απουσιάζει, δεν υπάρχει. Κι όμως, η απαίτηση αυτή καταγράφεται ως πλειοψηφική, κάθε φορά που υπάρχει η δυνατότητα να διατυπωθεί η λαϊκή βούληση, είτε με αγώνες είτε με έκφραση γνώμης. Είναι η απαίτηση για μια διαφορετική Ευρώπη και ειδικότερα για μια διαφορετική κεντρική τράπεζα κι ένα διαφορετικό ευρώ. Η δημαγωγική έλλειψη συνοχής στο λόγο τόσο των ευρωπαϊστών όσο και των εθνικιστών είναι φοβερή. Οι μεν συντάσσουν φράσεις για την κοινωνική Ευρώπη, χωρίς να προτείνουν καμία αλλαγή στο ευρώ, οι δε μιλούν για το έθνος, χωρίς να αμφισβητούν την απίστευτη εξουσία των αφεντικών, που διασφαλίζει ότι το χρήμα υπηρετεί τα κέρδη του μεγάλου κεφαλαίου και των τραπεζών. Και στις δύο περιπτώσεις ισχυρίζονται ότι το κύριο πρόβλημα είναι πάνω από όλα το επίπεδο των τιμών συναλλάγματος του ευρώ: δηλαδή η ανταγωνιστικότητα ως προς τους μισθούς. Τη στιγμή που χρειάζεται όχι μόνο να μειωθούν όλα τα άλλα κόστη, αλλά -κυρίως- να πραγματοποιηθούν νέες δαπάνες τόσο για τις δημόσιες υπηρεσίες όσο και από την πλευρά των επιχειρήσεων, με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης, των μισθών, της εξειδίκευσης και της έρευνας.
Να χτυπηθεί η λιτότητα
Για την ακρίβεια, η λαϊκή απαίτηση να αποκρουστεί η λιτότητα είναι η απαίτηση το χρήμα, δηλαδή το ευρώ, να κατευθυνθεί στις δημόσιες υπηρεσίες και στην απασχόληση, αντί να θρέφει το κεφάλαιο, τη χρηματοδότηση των επιχειρηματιών και τη μεταφορά των επιχειρήσεων εκτός Ευρώπης. Είναι, επίσης, η απαίτηση να γίνει αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γιατί οι οικονομίες των χωρών μας είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους και τα ζητήματα που τίθενται απαιτούν κοινές ευρωπαϊκές λύσεις (από τα οικολογικά προβλήματα μέχρι τα ζητήματα που θέτει η ύπαρξη των πολυεθνι-
19
Με λαϊκές πρωτοβουλίες
Το ευρώ, η ΕΚΤ και η λιτότητα κών). Χρειάζονται μετασχηματισμοί με συνοχή, που θα συνδέουν τους στόχους της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, τις εξουσίες που την υπηρετούν και τα οικονομικά μέσα με τα οποία υπηρετείται. Ας αναφέρουμε μερικές απλές γενικές αρχές σαν αρχή για την απαλλαγή από τη δικτατορία των χρηματοπιστωτικών αγορών, αντί να ισχυριζόμαστε ότι αυτή μπορεί να μετριαστεί, δηλαδή ότι γίνεται να συμφιλιωθούμε με αυτή. Στόχος μας είναι μια Ευρωπαϊκή Ένωση που θα διασφαλίζει την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση, σε κάθε στιγμή της ζωής, αντί να επιδιώκει τον ανόθευτο και απεριόριστο ανταγωνισμό. Στόχος μας είναι μια ΕΕ της συνεργασίας, όχι ομοσπονδιακή, αλλά με τη μορφή συνομοσ῾῾πονδίας κρατών που ενώνονται με ελεύθερη βούληση. Στην υπηρεσία αυτών των στόχων θέλουμε να μοιραζόμαστε από κοινού την εξουσία δημιουργίας νομίσματος, με βάση τη δημοκρατική εξουσία των ανθρώπων, εκεί όπου οι ίδιοι ζουν, αντί να στοχεύουμε σε μια ομοσπονδιακή ολοκλήρωση, όπου η ΕΚΤ υπαγορεύει στους λαούς πώς θα πορευτούν και ποιες κοινωνικές κατακτήσεις θα αφανίσουν.
Μπορούμε να αρχίσουμε από τώρα
Μπορούμε από τώρα κιόλας ν’ αρχίσουμε να διαμορφώνουμε μια διαφορε-
ανάκαμψης μορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες για μια επανεκκίνηση της οικονομίας. Ωστόσο, εάν θέλουμε να προωθήσουμε μια «άλλη οικονομική πολιτική», το εργαλείο της ΕΚΤ είναι ανεπαρκέστατο. Γιατί, αν υποθέσουμε ότι είναι διαθέσιμη συμπληρωματική ρευστότητα, το σημαντικό ερώτημα είναι: πώς και για ποιους σκοπούς θα χρησιμοποιηθεί αυτή η συμπληρωματική ρευστότητα; Η καρδιά της νέας οικονομικής πολιτικής, της μόνης που μπορεί να εξασφαλίσει την απαραίτητη «επανεκκίνηση», χρειάζεται να είναι ένα πρόγραμμα ταυτόχρονα ευρύ και ρωμαλέο, που θα μας επιτρέπει τη μετάβαση σε μια νέα πολιτική ενέργειας και μια νέα οικολογική πολιτική. Αυτό σημαίνει ότι θα αναληφθούν μια σειρά συμπληρωματικές δράσεις: ανανέωση της θερμικής μόνωσης κατοικιών και γενικότερα ακινήτων απ’ όπου θα προκύψει μείζων εξοικονόμηση ενέργειας και αύξηση της αγοραστικής δύναμης, προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξασφάλιση του προοδευτικού μετασχηματισμού των διαδικασιών παραγωγής και των παραγόμενων προϊόντων, ώστε να καταστούν οικολογικά «βιώσιμοι» πολλοί τομείς που σήμερα δεν είναι … Για να γίνει αυτό, δεν αρκούν απλές μακροοικονομικές ωθήσεις. Χρειάζεται μια πραγματική βιομηχανική πολιτική, στηριγμένη σε ανανεωμένους παράγοντες (με κινητοποίηση τόσο των κεν-
“
τική ΕΚΤ, ένα διαφορετικό ευρώ. Πρώτα απ’ όλα, η ΕΚΤ οφείλει να αναλαμβάνει συστηματικά τα χρέη του παρελθόντος, δρώντας σαν δανειστής τελευταίας προσφυγής, χωρίς τις αντικοινωνικές προϋποθέσεις που επιβάλλει. Κατόπιν, για τις νέες δημόσιες δαπάνες προτείνουμε τη δημιουργία ενός αλληλέγγυου ευρωπαϊκού Ταμείου για την Κοινωνική και Οικολογική Ανάπτυξη. Στόχος του, η χρηματοδότηση των νέων δημόσιων δαπανών των κρατών για την ανάπτυξη δημόσιων υπηρεσιών (εκπαίδευση, υγεία, κοινωνική προστασία, έρευνα) και για την ανάπτυξη της απασχόλησης με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Η λειτουργία του χρειάζεται να είναι δημοκρατική, με εκπροσώπους της ευρωβουλής και των εθνικών κοινοβουλίων, αλλά και εκπροσώπους των εργαζομένων στη διοίκησή του. Το Ταμείο θα προχωρεί στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων σχεδίων με τη δημιουργία νομίσματος από την ΕΚΤ και όχι αντλώντας από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς και από τα έσοδα ενός φόρου, όπως ο λεγόμενος «φόρος Τόμπιν». Αυτός ο νέος δημοκρατικός και κοινωνικός θεσμός που θα παρεμβάλλεται ανάμεσα στην ΕΚΤ και τα κράτη-μέλη, θα αναλαμβάνει τους τίτλους των κρατικών χρεών βγάζοντας μας από τα νύχια των χρηματοπιστωτικών αγορών. Οι υπάρχουσες συνθήκες επιτρέπουν τυπικά μια τέτοια ενέργεια, σύμφωνα με το άρθρο 132.2 της Συνθήκης της Λισα-
τρικών επιχειρήσεων όσο και των τοπικών και περιφερειακών). Κάτι περισσότερο: χρειάζεται μια νέα κοινωνική επινοητικότητα. Η ΕΚΤ είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην προσπάθεια. Αλλά, όπως βλέπουμε, χρειάζονται πολύ περισσότερα …
* Ο Μπ. Κοριά είναι μέλος των «Ανήσυχων Ευρωπαίων Οικονομολόγων».
Αν υποθέσουμε ότι είναι διαθέσιμη συμπληρωματική ρευστότητα, το σημαντικό ερώτημα είναι: πώς και για ποιους σκοπούς θα χρησιμοποιηθεί η συμπληρωματική ρευστότητα;
Τέλος, οι επιχειρήσεις πρέπει να αλλάξουν ριζικά συμπεριφορά: να επενδύουν με κριτήριο την ανάπτυξη της απασχόλησης, αντί να προσανατολίζονται στη μεταφορά των παραγωγικών μονάδων εκτός Ευρώπης και στην κερδοσκοπία ή να επενδύουν με κριτήριο τη μείωση της απασχόλησης. Για να γίνει αυτό, βέβαια, χρειάζεται να δοθούν νέες εξουσίες στους εργαζόμενους και να προχωρήσουμε σε νέες εθνικοποιήσεις. Άμεσα όμως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντί να θρηνεί και να οδύρεται, η ΕΚΤ έχει την εξουσία να προτρέψει τις τράπεζες να έχουν μια άλλη συμπεριφορά μέσω της «αναχρηματοδότησής» τους. Αντί να τους δανείζει 1 τρισ. ευρώ σχεδόν δωρεάν και χωρίς καμία προϋπόθεση, οφείλει να τους χορηγεί χρήμα εφόσον αυτό το χρήμα χρηματοδοτεί πραγματικές επενδύσεις ή την έρευνα με στόχο την άνοδο της απασχόλησης, των μισθών και την ανάπτυξη των επαγγελματικών ικανοτήτων. Η λαϊκή πρωτοβουλία θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο προωθώντας αυτές τις διεκδικήσεις με δημόσιες πρωτοβουλίες, αμφισβητώντας τις σημερινές επιλογές της ΕΚΤ με διαδηλώσεις έξω από τις τράπεζες, με συγκεντρώσεις σε όλη την Ευρώπη, σε κάθε χώρα μπροστά στις κεντρικές τράπεζες ή όπου συναντιούνται οι εκπρόσωποι των εθνικών κυβερνήσεων, όταν συνεδριάζει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, με στόχο την ανατροπή αυτών των επιλογών. Μ’ αυτό τον τρόπο η πολιτική διαπάλη στην Ευρώπη θα αποκτούσε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα.
* Ο Φρ. Μποκαρά είναι οικονομολόγος του τμήματος οικονομικής πολιτικής του Γαλλικού ΚΚ.
7
ΕΥΡΩΠΗ
20
ΕΥΡΩΠΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Η άνοδος της ακροδεξιάς θα σταματήσει με το λαϊκισμό της αριστεράς Του Σέουμας Μίλνε
Α
π’ ότι φαίνεται τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την άνοδο του Ukip (Ανεξάρτητο Ηνωμένο Βασίλειο). Παρά τις εξωφρενικές δηλώσεις των πιο διακεκριμένων υποστηρικτών του ή την υποκριτική συμπεριφορά των ηγετών του, αναμένεται να έρθει πρώτο στις ευρωεκλογές. ∆εν έχει καμία σημασία που το ανερχόμενο αστέρι της νεολαίας του Ukip παραιτήθηκε αηδιασμένη με το ρατσισμό του κόμματος ούτε ότι ο πρώην συντηρητικός τραπεζίτης ηγέτης τους είναι αναμεμειγμένος σε σκάνδαλα ψευδούς δήλωσης εξόδων, ούτε καν ότι στα περισσότερα θέματα- από την καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή μέχρι την ολική ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ- η πλειονότητα των ψηφοφόρων του Ukip δεν συμμερίζεται τις υπερ- Θατσερικές πολιτικές. ∆εν είναι καν ότι συμφωνούν στο ζήτημα της μετανάστευσης ή της ΕΕ- ή ότι λίγοι από αυτούς ούτως ή άλλως ενδιαφέρονται για τις πραγματικές πολιτικές του κόμματος. Καθώς μετακινήθηκε από τα προπύργια των Συντηρητικών στην καρδιά των περιοχών που στηρίζουν Εργατικούς, το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ χτύπησε τη φλέβα του θυμού κατά του συστήματος και της αποξένωσης από την εκλογική διαδικασία.
Ετερογενές σύνολο
Όσο πιο πολύ το πολιτικό κατεστημένο τα βάζει με τον Φάρατζ, τόσο επιβεβαιώνει την κάλπικη ιδιότητά του ως περιθωριοποιημένου. Και το ίδιο ισχύει σε όλη την Ευρώπη: η λαϊκίστικη δεξιά καλπάζει, μαζί το συνονθύλευμα των ανυπότακτων πολέμιων των Βρυξελλών, όπως ο Πέππε Γκρίλο στην Ιταλία- και, σε μια χούφτα κρατών τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς μεγαλώνουν. Στη Γαλλία, τη ∆ανία και τη Φιλανδία δεξιά εθνικιστικά και ρατσιστικά κόμματα πρόκειται να κερδίσουν πάνω από το 20% των ψήφων- με το αντιμουσουλμανικό «Κόμμα για την Ελευθερία» στην Ολλανδία να μην είναι και τόσο πίσω. Το ίδιο ισχύει και με το δηλητηριώδες αντι-Ρομά και αντισημιτι-
8
ΕΥΡΩΠΗ
κό Jobbik στην Ουγγαρία, ενώ το νέοναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα πρόκειται να κερδίσεις τις πρώτες του θέσεις στο ευρωκοινοβούλιο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ετερογενές σύνολο. Ενώ οι υποστηρικτές του Ukip είναι υπέρμαχοι της ελεύθερης αγοράς, το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο ψαρεύει ψήφους της εργατικής τάξης με προτάσεις για κρατικό παρεμβατισμό και κοινωνική προστασία. Και παρόλο που η αντίθεση στη μετανάστευση είναι βάση κινητοποίησης για τα περισσότερα από αυτά τα κόμματα, κάποια -όπως το Jobbikχρησιμοποιούν ως αποδιοπομπαίο τράγο υπάρχουσες μειονότητες. Αυτό που είναι κοινό σε όλα αυτά τα κόμματα είναι ότι αντλούν υποστήριξη από την κοινωνική δυσαρέσκεια που έχει εκτοξευθεί σε όλη την ήπειρο ως αποτέλεσμα μιας δεκαετίας αυξανόμενης ανασφάλειας και ανεργίας, υποβαθμιζόμενου επιπέδου ζωής και λιτότητας. Για πολλούς από τους ψηφοφόρους, τους οποίους εγκατέλειψαν τα κυρίαρχα κόμματα, η λαϊκίστικη δεξιά μοιάζει ως η μόνη διαθέσιμη επιλογή.
Φάντασμα δημοκρατικής συνέλευσης το ευρωκοινοβούλιο
Όχι πως η επέλασή τους θα αλλάξει κάτι στην πραγματικότητα. Το ευρωκοινοβούλιο δεν είναι παρά ένα φάντασμα δημοκρατικής συνέλευσης. «∆ιάλεξε ποιος κάνει κουμάντο στην Ευρώ-
πη» γράφουν οι αφίσες του, σε μια προσπάθεια να πείσουν σκεπτικιστές ψηφοφόρους να ψηφίσουν την επόμενη εβδομάδα. Στην πραγματικότητα, δεν θα διαλέξουν τίποτα παρόμοιο. Αυτό δεν οφείλεται απλά στο ότι το Στρασβούργο είναι αδύναμο και ξεδοντιασμένο και η υπάρχουσα συμμαχία κεντροδεξιάς κεντροαριστεράς θα συνεχίσει να κυριαρχεί, παρότι η επιτυχία της άκρας δεξιάς σίγουρα θα ενθαρρύνει τις ευρωελίτ σε περισσότερη ξενοφοβία και αδιαλλαξία. Είναι το συμβούλιο των υπουργών και η Κομισιόν που θα συνεχίσουν να δίνουν το ρυθμό και τα συμφέροντα των εταιριών θα κατέχουν την πραγματική εξουσία στην καρδιά της ΕΕ. Είναι η όλο αυξανόμενη λαβή των τραπεζών και των εταιριών στον μηχανισμό των Βρυξελλών – αντικατοπτριζόμενη στους 30.000 λομπίστες που ζουν από αυτή τη δουλειά- που έχει διαμορφώσει κάθε νέο κανονισμό, πρόταση της Κομισιόν και απόφαση του δικαστηρίου. Το αποτέλεσμα είναι ένα σύστημα που έχει προσδώσει σε ένα αποτυχημένο οικονομικό σύστημα την ισχύ συνθήκης, εδραιώνοντας την απορρύθμιση και τις ιδιωτικοποιήσεις, ενώ η εταιρική ισχύς έχει προνομιούχο θέση σε σχέση με την εργασία και τα κοινωνικά δικαιώματα. Αυτή είναι η προσέγγιση που εφαρμόζεται στη συμφωνία για τη ∆ιατλαντική Σύμβαση Εμπορίου και Επενδύσεων, που η ΕΕ και οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται αυτή τη στιγμή – η οποία θα επιτρέπει σε εταιρίες να προσπερνούν τα δικαστήρια, ώστε να εφαρμόζουν κανονισμούς που έχουν ετοιμάζει οι επιχειρήσει αντί οι εκλεγμένες δημόσιες αρχές.
Καταστροφικές συνέπειες
Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η διάβρωση της περιορισμένης κοινωνικής προστασίας που υπήρχε στην ενιαία αγορά: αυξανόμενοι περιορισμοί στη δημόσια παρέμβαση και επενδύσεις στο όνομα του ανταγωνισμού, και εκμετάλλευση των μεταναστών εργατών για να περιοριστούν οι υπάρχοντες εργαζόμενοι στο όνομα της ελεύθερης μετακίνησης των υπη-
ρεσιών. Από όταν η κατάρρευση του 2008 μετατράπηκε σε κρίση της ευρωζώνης, μια ΕΕ που θεωρούνταν εν μέρει υποστηρικτής των κοινωνικών κατακτήσεων έχει μετατραπεί σε συνώνυμο της λιτότητας σε μια προσπάθεια να τις υπονομεύσει, επιβάλλοντας καταστροφικές περικοπές στις εκλεγμένες κυβερνήσεις ανά την ήπειρο Οι συνέπειες των εντολών της τρόικας και της λιτότητας στην ευρωζώνη για το ήδη λιμνάζον επίπεδο ζωής και τις οικονομίες που υμνούνταν στις χρυσές μέρες του νεοφιλελευθερισμού υπήρξαν καταστροφικές. Άνοιξαν άμεσα την πόρτα για την άνοδο της ακροδεξιάς στην κυρίως Ευρώπη. Στη Βρετανία, το Σίτη και η κυβέρνηση τα έκαναν όλα μόνοι τους. Καμία από τις μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ που οι Συντηρητικοί του Ντέιβιντ Κάμερον θέλουν να θέσουν σε δημοψήφισμα δεν θα χαλαρώσουν τη λαβή των εταιριών στις Βρυξέλλες. Μάλιστα, θα επεκτείνουν την «απελευθέρωση» της αγοράς Ο Εντ Μίλιμπαντ εν τω μεταξύ έχει επιχειρηματολογήσει υπέρ μιας «συνεκτικής» αναθεώρησης , που περιλαμβάνει τους περιορισμούς στην κρατική ενίσχυση και παρέμβαση. Αλλά η αλλαγή στην Ευρώπη πρέπει να πάει πιο μακριά- και η άρνηση των Εργατικών να στηρίξουν το δημοψήφισμα το μόνο που κάνει είναι να ενισχύει την αίσθηση ότι η ΕΕ είναι μια αντιδημοκρατική πλεκτάνη. Όσο το ευρωπαϊκό κατεστημένο παραμένει κλειδωμένο στην ορθοδοξία των Βρυξελλών, το μόνο αντίδοτο για την αύξηση της ακροδεξιάς είναι ο λαϊκισμός της αριστεράς: ένας λαϊκισμός που στοχοποιεί την ταξική και εταιρική ισχύ αντί για τους ξένους. Με διαφορετικούς τρόπους, αυτή έχει υπάρξει η προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ που τώρα ηγείται των γκάλοπ στην Ελλάδα και του Ολλανδικού Σοσιαλιστικού Κόμματος που αναμένεται να περάσει τους Εργατικούς για πρώτη φορά. Χωρίς αυτούς η άνοδος των ρατσιστών και των ξενόφοβων θα συνεχιστεί.
* Ο Σέουμας Μίλνε είναι σχολιαστής της «Γκάρντιαν» Μετάφραση από την «Γκάρντιαν» Ντίνα Τζουβάλα
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Εμφύλιος ή παγκόσμιος πόλεμος;
21
στα δίκτυα του κόσµου
ΣΥΡΙΑ www.familiaresdedesaparecidos.blogspot.com
Πορείες της σιωπής
Χιλιάδες άνθρωποι συμ μετείχαν τη ∆ευτέρα στις «πορείες της σιωπής»,
που έγιναν σε πολλές πόλεις της Ουρουγουάης για τα θύματα της 12χρονης δικτατορίας, που ξεκίνησε το 1973 όταν ο στρατός κατέλαβε την εξουσία σε μια χώρα που είχε μια από τις πιο σταθερές δημοκρατίες στην ευρύτερη περιοχή. Οι πορείες διοργανώθηκαν από οργανώσεις πολιτικών κρατούμενων και συγγενών των θυμάτων, και οι διαδηλωτές με το σύνθημα «ποτέ ξανά» υπερασπίστηκαν τη συλλογική μνήμη και αποδοκίμασαν τη λειψή αποχουντοποίηση που έγινε. www.antichevron.com
Ενάντια στην Chevron
Με τη συμμετοχή κοινωνικών οργανώσεων, κοι νοτήτων αυτόχθονων πληθυ-
σμών, εργατικών σωματείων, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων, έγινε την Τετάρτη η παγκόσμια ημέρα δράσης ενάντια στην Chevron. Σε πολλές χώρες του κόσμου οι διαδηλωτές απαίτησαν μια πραγματική ενεργειακή κυριαρχία μακριά από τις πολυεθνικές που λεηλατούν των φυσικό πλούτο των χωρών,, και ένωσαν τις φωνές τους ενάντια στην τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία των ΗΠΑ που συνεχίζει να προκαλεί τεράστια περιβαλλοντική ρύπανση και παραβιάζει συστηματικά την εργατική νομοθεσία. www.nodho.org
Στοπ στην κρατική βία
∆εκάδες κοινωνικές οργανώσεις συνδικαλι στές, διανοούμενοι, ακτιβι-
στές και πολλοί άλλοι, συμμετέχουν στην εκστρατεία ενάντια στον νόμο που ψήφισε την ∆ευτέρα το κογκρέσο του Μεξικού, σύμφωνα με τον οποίο επιτρέπεται στην αστυνομία να χρησιμοποιεί πυροβόλα όπλα κατά την διάρκεια διαδηλώσεων. Στο μανιφέστο τους αναφέρουν ότι με τον νόμο αυτό νομιμοποιείται η κρατική βία, γίνεται μια ωμή παραβίαση των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υποστηρίζονται από το Σύνταγμα της χώρας, και ζητούν την άμεση απόσυρσή του. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
Ενόψει των εκλογών της 3ης Ιούνη
Π
αρότι η εισβολή ΗΠΑ και συμμάχων αποφεύχθηκε πριν από περίπου δύο χρόνια, χιλιάδες άνθρωποι από όλον τον κόσμο συνεχίζουν να σκοτώνονται στο έδαφος της Συρίας. Σε τρία χρόνια πολέμου, τα θύματα έχουν ξεπεράσει τα 162.000. Από αυτά, 10.000 σκοτώθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες. Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι παύει την ενημέρωση για τους θανάτους ελλείψει επαρκών και αξιόπιστων πηγών, ενώ το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων υπολογίζει περίπου 54.000 πολίτες και 8.607 παιδιά μεταξύ των νεκρών. Ουδείς, όμως, αναφέρει αν συνυπολογίζονται οι ξένοι εθελοντές και μισθοφόροι, όσο και εκείνοι που συμμετέχουν παρά τη θέλησή τους.
Θανατοποινίτες στη τζιχάντ
Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, που διέρρευσε στα τέλη 2012, εκατοντάδες θανατοποινίτες για ανθρωποκτονίες, βιασμούς και διακίνηση ναρκωτικών αμνηστεύθηκαν με αντάλλαγμα τη συμμετοχή τους στον επονομαζόμενο ιερό πόλεμο (τζιχάντ) στη Συρία. Στους κατάδικους περιλαμβάνονταν 105 από Υεμένη, 21 παλαιστίνιοι, 212 σαουδάραβες, 96 από Σουδάν, 254 σύροι, 82 ιορδανοί, 68 σομαλοί, 32 αφγανοί, 194 αιγύπτιοι, 203 πακιστανοί, 23 ιρακινοί και 44 από Κουβέιτ. Ωστόσο, αντί για τις κατάφορες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνών συμβάσεων από τη Σαουδική Αραβία, πρόσφατο δημοσίευμα του ειδησεογραφικού δικτύου χωρών του Περσικού, Gulf News, εκφράζει «ανησυχία» για τις συνθήκες κράτησης ανταρτών, οι οποίοι παραδόθηκαν στη συριακή κυβέρνηση και παραμένουν έγκλειστοι σε κέντρο κράτησης στην Χομς. Ακόμα πιο οξύμωρα, επικαλείται δηλώσεις της ∆ιεθνούς Αμνηστίας για το θέμα, όταν στην Σαουδική Αραβία, ο δικηγόρος τού blogger που καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης και 1.000 μαστιγώσεις, διώκεται επειδή απευθύνθηκε στην ίδια οργάνωση προς υπεράσπιση του πελάτη του και «προκάλεσε την εχθρική στάση απέναντι στην χώρα» από μια «μη αδειοδοτημένη διεθνή οργάνωση». Στους «ιερούς μαχητές» τού -κατ’ ευφημισμόν εμφυλίου- πολέμου της Συρίας, μετείχαν επίσης 10.000 ευρωπαίοι πολίτες, σύμφωνα με αποκαλύψεις γερμανικών ΜΜΕ. Οι εθελοντές, στην πλειοψηφία τους περνούν παράνομα από τα σύνορα με την Τουρκία και, όπως οι δυνάμεις της Αλ Κάιντα, εκπαιδεύονται και εξοπλίζονται από άνδρες των ειδικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Τον Σεπτέμβριο 2012, στη διάρκεια έρευνας για την αποκάλυψη ότι νεκροί και αιχμάλωτοι πολέμου στη Συρία ήταν κατάδικοι από την Τουρκία, δολοφονήθηκε από ελεύθερο σκοπευτή ο 33χρονος δημοσιογράφος Μάγια Νάσε-
ρ, ανταποκριτής των ιρανικών Press TV και Alalam στην ∆αμασκό και συνάδελφός του τραυματίστηκε. Επίσης, πριν από περίπου έναν χρόνο, οι ολλανδικές αρχές συνέλαβαν και προφυλάκισαν 19χρονη ως ύποπτη για την στρατολόγηση μισθοφόρων εντός και εκτός Ευρώπης. Τον Οκτώβριο 2012, ξένοι αντάρτες είχαν παραδεχθεί ότι λάμβαναν μισθούς σε δολάρια, που ανέρχονταν σε 150 τον μήνα, για να πολεμούν εναντίον των συριακών δυνάμεων.
στήριξη προς τον επί 14 χρόνια πρόεδρο, εμφανίζεται να φθάνει το 70%. Η κυβέρνηση από την πλευρά της, τις παρουσιάζει ως απόδειξη δημοκρατικής μεταρρύθμισης και μέσο τερματισμού τού τριετούς εκδικητικού πολέμου. Υπάρχει ανησυχία κατά πόσο θα είναι δυνατή η προσέλευση στις κάλπες. Το 2012, η συμμετοχή έφθασε το 51%, παρά τις απειλές και τις δολοφονίες ψηφοφόρων από τον υποστηριζόμενο από την μουσουλμανική αδελφότητα Ελεύθερο Συριακό Στρατό.
Στο μεταξύ, το αδιέξοδο των ειρηνευτικών συνομιλιών Γενεύη ΙΙ, υπογράμμισε η παραίτηση στις 13 Μαΐου, του Λαχντάρ Μπραχίμι, ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου. Ο Μπραχίμι εξέφρασε τη λύπη του που αφήνει τη χώρα σε τόσο άσχημη κατάσταση, ενώ μετά την αποχώρησή του δήλωσε σε συνέντευξη ότι, «αξίζει να συζητηθεί» η πρόταση του Ιράν, η οποία θέτει ως όρο την αποχώρηση όλων των ξένων πολεμιστών από την χώρα. Σε φάση προεκλογικής περιόδου στη Συρία, ο πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος αρνείται οποιαδήποτε επαφή με τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, συνάντησε τον επικεφαλής της Συριακής Εθνικής Συμμαχίας, Αχμάντ Τζάρμπα. Ο Τζάρμπα, που συνομίλησε με τη σύμβουλο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, Σούζαν Ράις, ευχαρίστησε τον αμερικανό πρόεδρο για την βοήθεια των 287 εκατομμυρίων δολαρίων στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Καμία επίσημη αναφορά δεν έγινε στις πληροφορίες ότι είχε ζητήσει αντι-αεροπορικά όπλα από τον υπουργό εξωτερικών Τζον Κέρι την προηγούμενη εβδομάδα. Η επίσημη δήλωση του Λευκού Οίκου διαβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον «προσπαθεί να διασφαλίσει ότι η παρεχόμενη βοήθεια καταλήγει στην μετριοπαθή αντιπολίτευση και όχι σε λάθος χέρια». Στις προεδρικές εκλογές της 3ης Ιουνίου (για τους εκτός χώρας στις 28 Μαΐου), τις οποίες οι πολέμιοι του Άσαντ εντός και εκτός Συρίας, αποκήρυξαν ως απάτη που στοχεύει στη σταθεροποίηση της διακυβέρνησής του, η υπο-
Ο 54χρονος, φιλελεύθερος Χασάν αλ Νούρι, ένας από τους δύο πολιτικούς αντιπάλους του Άσαντ, εκθείασε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον ισλαμιστών ανταρτών, τόνισε ότι οι εκλογές θα απαλλάξουν τη Συρία από την κρίση, αλλά και ότι η χώρα πρέπει να διατηρήσει δεσμούς με τη ∆ύση και να ανοικοδομήσει την οικονομία της. ∆εύτερος αντίπαλος είναι ο 43χρονος Χαφίζ Χατζάρ, πρώην ακτιβιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος και μέλος του Κοινοβουλίου, προερχόμενος από εξέχουσα θρησκευόμενη οικογένεια. Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, απάντησε: «Στο βαθμό που οι εκλογές είναι οργανωμένες, ελεύθερες, δίκαιες, διαφανείς και παράγουν ένα αποτέλεσμα που θεωρείται πραγματική απεικόνιση της θέλησης του συριακού λαού, θεωρώ ότι θα συμβάλουν σε μια πολιτική λύση». Λίγες μέρες νωρίτερα, ο Τζον Κέρι τις χαρακτήρισε «φάρσα» και τόνισε την ετοιμότητα ΗΠΑ και Συμμάχων να στηρίξουν τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ και των ΗΠΑ, οι εκλογές θα καταστήσουν λιγότερο πιθανό το τέλος του πολέμου μέσω της διπλωματίας. Όπως διαφαίνεται, οι εκλογές σε μια από τις χώρες όπου χρησιμοποιήθηκαν ο θρησκευτικός φανατισμός και η βία για να ανατραπεί ένα ανεπιθύμητο καθεστώς, θα θεωρηθούν νόμιμες εάν και εφόσον το αποφασίσει η ∆ύση.
Σε προεκλογικό κλίμα
Ο ρόλος της ∆ύσης
Ελισάβετ Πετρίδου
22
∆ΙΕΘΝΗ
Μπροστά στις επιπτώσεις από τη φυσική καταστροφή
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Πλησιάζει το Φόρουμ Ειρήνης στο Σεράγεβο, με αφορμή τα 100 χρόνια από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Η “Άλλη Ευρώπη”, της ειρήνης
Μ
προστά σε μια πρωτόγνωρη φυσική και ανθρωπιστική καταστροφή βρίσκονται οι χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, μετά από τρεις ημέρες καταρρακτωδών βροχών στα μέσα του Μάη, που δημιούργησαν μεγάλες και εκτεταμένες πλημμύρες σε πολλές περιοχές, με συνέπεια απώλεια δεκάδων ζωών, καθώς και πολλές, μαζικές και καταστροφικές κατολισθήσεις. Μόνο στην ανατολική Βοσνία, υπάρχουν αυτή τη στιγμή 200 ενεργές καθιζήσεις-κατολισθήσεις, ενώ σε όλη τη χώρα αναφέρονται 2000. ∆υστυχώς, το Σαββατοκύριακο υπάρχει πρόγνωση για περισσότερα φαινόμενα, το μέγεθος των οποίων δεν προβλέπεται ακόμα.
Η μεγαλύτερη καταστροφή μετά τον πόλεμο
Μιλώντας πιο ιδιαίτερα για τη Βοσνία, η τωρινή καταστροφή είναι η μεγαλύτερη μετά τον πόλεμο, που τελείωσε το 1995, εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα βρίσκονται κάτω από το νερό, το οποίο σε μερικά χωριά έφτασε ακόμα και το ύψος των 3 μέτρων. Τα οικολογικά προβλήματα ακολουθούν κατά πόδας, αφού από τα νερά και τα ποτάμια παρασύρονται γεωργικά φάρμακα και άλλα υλικά δημιουργώντας μια κατάσταση που χρειάζεται πολύ χρόνο για να ελεγχθεί, πολύ περισσότερο δε για να αναταχθεί. Τεράστιες καταστροφές και σε αγροτικές καλλιέργειες και ζωικό κεφάλαιο, τεράστιος ο κίνδυνος ασθενειών, καταστροφές σε υποδομές κάθε είδους, ένα εκατομμύριο άνθρωποι, δηλαδή ένας στους 5, έχουν πληγεί. Το Φόρουμ Ειρήνης που προετοιμάζεται για τις 6-9 Ιουνίου στο Σεράγεβο θα βρεθεί μπροστά στις επιπτώσεις από την τόσο πρόσφατη φυσική καταστροφή, με τις δεκάδες χιλιάδες άστεγους πρόσφυγες που έχουν μεταφερθεί προσωρινά σε διάφορα ξενοδοχεία των γύρω περιοχών και προσωπικές φιλοξενίες. Το χειρότερο, που συνδέει τις φυσικές καταστροφές με την «κληρονομιά» του πολέμου, είναι οι νάρκες. Αναφέρεται ότι σε όλη τη Βοσνία υπάρχουν 9000 ναρκοπέδια, και θεωρείται ότι υπάρχουν 120.000 νάρκες. Σε πολλές περιοχές υπάρχει φόβος οι
Η
πλημμύρες και οι καθιζήσεις να φέρουν στην επιφάνεια, να παρασύρουν ή να μετατοπίσουν τις νάρκες, ενώ επίσης καταστρέφονται οι ταμπέλες προειδοποίησης. Στις περιπτώσεις που οι νάρκες θα καταλήξουν στα νερά των ποταμών, φόβος που εκφράζεται από εμπειρογνώμονες, θα μεταφερθούν και διασκορπιστούν σε μεγάλη περιοχή της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης. Σε αντίθεση με την εθνικιστική αντιπαράθεση του πολέμου, πρέπει να πούμε, υπάρχει κύμα αλληλεγγύης με συνεργεία διασωστών, πυροσβεστών, βοηθών, νοσηλευτικού προσωπικού, που εργάζονται νυχθημερόν για τη βοήθεια προς τα άτομα που επλήγησαν, χωρίς διακρίσεις. Αυτό αναφέρθηκε ως βάλσαμο στις παλιές πληγές, ενώ υπήρξαν και κάποιες φωνές που θέλουν να αναβιώσουν μέσα στην καινούρια καταστροφή τις πληγές της προηγούμενης. Επίσης, υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση των κυβερνήσεων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών.
∆ύο σημαντικές πλευρές του Φόρουμ
Μέσα σ’ αυτό το βαρύ κλίμα που δημιουργήθηκε, αναμένεται να διεξαχθούν οι εργασίες του Φόρουμ Ειρήνης στο Σεράγεβο. Έχουμε αναφέρει στην Εποχή τις γενικές γραμμές των εκδηλώσεων, σήμερα θα επικεντρωθούμε σε δύο σημαντικές πλευρές: Τα σεμινάρια
του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ και Τρανσφόρμ για τα Βαλκάνια, και το θέμα της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ. Να επισημάνουμε εδώ τις πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις αριστερών κομμάτων της αρχής του 20ού αιώνα σε σύγκριση με τα σημερινά, επίσης να επισημάνουμε, ενόψει και των σημερινών ευρωεκλογών, την απουσία συζήτησης περί της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ και του διεθνή της ρόλου. Θα πραγματοποιηθεί σεμινάριο με θέμα «Η Ρόζα Λούξεμπουργκ και η Ευρωπαϊκή Αριστερά την παραμονή του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου», με ομιλητές και ομιλήτριες: Jean- Numa Ducange, (Η ιστορία του σοσιαλισμού στη Γαλλία και της Γερμανόφωνες χώρες), Σία Αναγνωστοπούλου (Ο εθνικισμός στην Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο, η αποικιοκρατία στην Κύπρο), Derek Weber (Ιστορία του αυστριακού εργατικού κινήματος και τον Αυστρομαρξισμό), Holger Politt (Ειδικός για την Ρόζα Λούξεμπουργκ), Ankica akardi (Κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία, φεμινιστική θεωρία). Προεδρείο: Barbara Steiner. Ακόμα, οργανώνεται εργαστήριο με θέμα «100 Χρόνια από τον Α΄ ΠΠ – Το σοσιαλιστικό αντιπολεμικό κίνημα και η ιδέα της «Βαλκανικής Ομοσπονδίας»», το οποίο παρουσιάζει ο Krunoslav Stojakovi από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Μιλούν οι Husnija Kamberovi , ∆ιευθύντρια του Ινστιτούτου Ιστορίας, Σεράγεβο, Andreja ivkovi (Η Βαλκανική σοσιαλιστική παράδοση και η Βαλκανική Ομοσπονδία), Milo Bakovi -Jad i (Ο Dimitrije Tucovi και η αντιπολεμική θέση των σέρβων σοσιαλιστών), Fritz Weber (Οι αυστριακοί σοσιαλδημοκράτες και τα Βαλκάνια προ του 1914), Γιάννης Γκλαρνέτατζης (Η Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία της Θεσσαλονίκης (Φεντερασιόν) και ο Α΄ ΠΠ). Προεδρεύει: Olga Manojlovi -Pintar, Ινστιτούτο Έρευνας Ιστορίας της Σερβίας, Βελιγράδι. Περισσότερα http://www.peaceeventsarajevo2014.eu/tl_files/a_downloads/Zeitung_19142014_eng_web.pdf. Η ιστοσελίδα της διοργάνωσης είναι http://www.peaceeventsarajevo2014.eu/ Επιμέλεια: Σίσσυ Βωβού svovou@otenet.gr
«Άλλη Ευρώπη» που οραματίζονται τα κινήματα και η αριστερά, μπορεί να κριθεί από το βαθμό της ειρηνικής πολιτικής που ακολουθεί. Στους θεσμούς, στις πολιτικές επιλογές και στις πράξεις της. Αν και σε αυτές τις ευρωεκλογές το θέμα του μιλιταρισμού βρίσκεται στο περιθώριο, τα αντιπολεμικά και ειρηνιστικά κινήματα θα το φέρουν στο προσκήνιο στη διάρκεια του Φόρουμ Ειρήνης του Σεράγεβο, στις 6-9 Ιουνίου 2014. Ποια είναι η πολιτική της ΕΕ στο πεδίο αυτό; Από το 1992 η ΕΕ έχει ακολουθήσει επίσημα την κοινή εξωτερική πολιτική. Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική ασφάλειας της Συνθήκης του Μάαστριχτ, ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος για μια σταθερή εισαγωγή συγκεκριμένης σκέψης, δομών και διαδικασιών στην πολιτική ασφάλειας και τη στρατιωτική πολιτική της ΕΕ. Με τη συνθήκη της Νίκαιας, η στρατιωτικοποίηση έφθασε σε νέα επίπεδα και η ΕΕ όλο και περισσότερο θεωρείτο ως μια σημαντική στρατιωτική δύναμη στον κόσμο. Με τη συνθήκη της Λισαβόνας και την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, η στρατιωτική προσέγγιση της ασφράλειας έφθασε στο απόγειό της, με την εγκαθίδρυση δυνάμεων συνεργασίας πολιτών και στρατιωτικών για την ταχεία επέμβαση, θεσμοποιώντας μια Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής ∆ράσης (Εuropean External Action Service) με την οποία ορίζουν στρατιωτικές ζώνες ενδιαφέροντος, σε στενή συνεργασία με τη στρατιωτική μηχανή του ΝΑΤΟ και διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ θα είναι ο νούμερο ένα έμπορος όπλων. Από το 2003, ορίστηκε ότι οι σημαντικές απειλές για την ΕΕ είναι η τρομοκρατία, η διάδοση των πυρηνικών όπλων, οι περιφερειακές συγκρούσεις, η κατάρρευση κρατών και το οργανωμένο έγκλημα. Τα συμφέροντα αυτά πρέπει να διασφαλιστούν και αν είναι αναγκαίο να επιβληθούν στρατιωτικά. Σήμερα, ο στόχος της αυτοάμυνας έχει μεταβληθεί σε δικαίωμα προληπτικών στρατιωτικών επεμβάσεων ως μέσων προς την εκπλήρωση αυτού του στόχου. Έτσι, η ΕΕ εγκαταλείπει με μορφή σαλαμιού, κάθε ισχυρισμό ότι ενεργεί υπέρ της ειρήνης. (Από το άρθρο της Claire Chastine και του Lucas Wirl στην εφημερίδα της διοργάνωσης, Σεπτέμβρη 2013).
Bertha von Suttner: Καταθέστε τα όπλα σας!
Οι γυναίκες είχαν κα ι έχουν μεγάλη συμμετοχή στα κινήμ ατα ειρήνης, όπως επίσης είναι στη διοργ άνωση, τη συμμετοχή και το λόγο, στο συγκεκριμένο φόρουμ. Η Bertha von Suttner, μια πολύ ενεργή ακτιβίστρια ενά ντια στον πόλεμο, πέθανε λίγο πριν την έναρξή του, το Μάιο του 1914. Το 1905 ήτ αν η πρώτη γυναίκα που έλαβε βραβείο Νόμπελ για την ειρήνη, για τη δράση τη ς υπέρ των γυναικείων δικαιωμάτων και των κινημάτων ειρήνης. Η τελευταία λέξη της ήταν: «Καταθέστε τα όπλα σας! Πέστε το σε όλους!»
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
∆εσμευόμαστε να υπερασπιστούμε την κοινωνία Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
23
“
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Αγίας Παρασκευής, Γιάννη Σταθόπουλο Στον πρώτο γύρο ήσασταν στη δεύτερη θέση, λίγο πίσω από τον νυν δήμαρχο, Βασίλη Ζορμπά. Μπορεί αυτή η διαφορά να ανατραπεί και να είστε η επόμενη δημοτική αρχή; Η «Νίκη των Πολιτών Αγ. Παρασκευής» έχει μεγάλη ιστορία στα αυτοδιοικητικά πεπραγμένα της πόλης μας. Ήταν και είναι μια ευρεία αυτόνομη συσπείρωση πολιτών από πολλές παρατάξεις και κόμματα, πολιτών από τα κινήματα και τους κοινωνικούς αγώνες της Αγ. Παρασκευής. Η συμμετοχή μας στο ∆ημοτικό Συμβούλιο αλλά κυρίως στους χώρους που ζει και αγωνίζεται η πόλη επιβραβεύεται συνεχώς ανοδικά. Έτσι, φτάσαμε στον δεύτερο γύρο και υπάρχουν πολλά μηνύματα ότι εμείς θα είμαστε οι τελικοί νικητές της Κυριακής. Οι πολίτες ξέρουν να κρίνουν πολιτικές αυτοδιοικητικές διαδρομές, αφοσίωση, ανιδιοτέλεια και καθημερινή παρουσία στα προβλήματα και τους αγώνες της Αγίας Παρασκευής.
Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αγίας Παρασκευής και γιατί εσείς μπορείτε να το διαχειριστείτε καλύτερα από τη νυν δημοτική αρχή; Τα προβλήματα της πόλης είναι πολλά και διαφορετικής ποιότητας. Οι ελεύθεροι διεκδικούμενοι χώροι (όπου η αποτυχία του απερχόμενου ∆ημάρχου είναι μεγάλη), η ανάγκη νέων αθλητικών χώρων (κανένας καινούργιος στην θητεία του), η αλληλεγγύη και στήριξη της κοινωνίας (όπου έγιναν ελάχιστα), η ανάγκη χρηματοδοτήσεων του ΕΣΠΑ (όπου πολύ λιγότερα των δυνατοτήτων που υπήρχαν «κέρδισε», χωρίς να έχει ειδικό σύμβουλο), ο πολιτισμός (χώρος που δεν έχουν σχέση), τα κινήματα της πόλης (∆ίκτυο Αλληλεγγύης το οποίο πρόσβαλε συστηματικά, γονεϊκό κίνημα που είχε εχθρική στάση, νεολαιίστικο που απαξίωσε) και βέβαια η καθημερινότητα με την διαμπερή κυκλοφορία στην πόλη, με την ανάγκη ελεγχόμενης στάθμευσης, στις περιοχές του Μετρό (που ουδέν έπραξε) και η έγνοια των γειτονιών από τις οποίες απουσίαζε. Το κυριότερο όμως, είναι το πρόβλημα ∆ημοκρατίας και σχέσεων με τις συλλογικότητες και τους φορείς της κοινωνίας. Ζήσαμε 3,5 χρόνια απαξίωσης των πάντων, ύβρεων και εχθρικής συμπεριφοράς. Ζήσαμε προσωπικές
“
απαξιώσεις πολιτών και συλλόγων από στόματος ∆ημάρχου, απεργοσπασία από τον ίδιο, έγκριση των ΜΑΤ που εισήλθαν στην ΕΡΤ και πολλά άλλα. Στον δήμο σας υπήρχαν άλλα δύο αριστερά ψηφοδέλτια, ένα του ΚΚΕ και ένα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Ποιο μήνυμα στέλνετε στον κόσμο που στήριξε αυτά τα δύο ψηφοδέλτια εν όψει του δεύτερου γύρου; Με τους συναγωνιστές που στελέχωσαν και ψήφισαν τους συνδυασμούς που στήριξαν το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ-εξωκοινοβουλευτική αριστερά έχουμε συναντηθεί και συμπορευτεί σε όλα τα κινήματα τοπικά ή κεντρικά. ∆εν έχουμε ουσιαστικές διαφορές. Στηρίζουμε τις δημοτικές δομές (σχολεία, παιδικούς σταθμούς κ.ά.), υπερασπιζόμαστε την ανάγκη νέων διεκδικούμενων ελεύθερων χώρων, είμαστε μαζί στα ∆ίκτυα Αλληλεγγύης και στον αγώνα για τα χαράτσια, στους αγώνες των εργαζομένων της ΕΡΤ, στο αντιφασιστικό κίνημα, στην στήριξη των απολυμένων της ∆ημοτικής Αστυνομίας όπως και τους σχολικούς φύλακες κ.α. Ισχυριζόμαστε ότι θα βρεθούμε ξανά σε όλους τους κοινωνικούς και αυτοδιοικητικούς αγώνες. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουμε σήμερα. Έχουμε ανάγκη από την στήριξή τους και δεσμευόμαστε να υπερασπι-
στούμε την κοινωνία, να στηρίξουμε τους εργαζομένους του ∆ήμου και να συγκρουστούμε με την κεντρική εξουσία και την δημοσιονομική πολιτική των μνημονίων και της φτωχοποίησης της κοινωνίας.
Ζήσαμε 3,5 χρόνια απαξίωσης των πάντων, ύβρεων και εχθρικής συμπεριφοράς. Ζήσαμε προσωπικές απαξιώσεις πολιτών και συλλόγων από στόματος ∆ημάρχου, απεργοσπασία από τον ίδιο, έγκριση των ΜΑΤ που εισήλθαν στην ΕΡΤ και πολλά άλλα.
Tοπική δημοκρατία, συμμετοχή και κοινωνικός έλεγχος Του ∆ημήτρη Μπίρμπα*
Σ
ήμερα ολοκληρώνεται η διαδικασία εκλογής των νέων αρχών στους ∆ήμους της χώρας. Ως παράταξη που διεκδικεί με αξιώσεις τη διοίκηση του ∆ήμου Αιγάλεω θέσαμε σε όλη την προεκλογική περίοδο, σε κάθε δημόσια παρουσία μας, το ζήτημα της τοπικής δημοκρατίας και του κοινωνικού ελέγχου. Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών και ο ανοικτός δημόσιος κοινωνικός έλεγχος αποτελούν κεντρικά στοιχεία της προγραμματικής μας πρότασης της ιδεολογικής και πολιτικής μας προσέγγισης για την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία. Στοιχεία που λείπουν από την πολιτική και αυτοδιοικητική ζωή της χώρας, που πρέπει να μελετηθούν σε βάθος, να γίνουν εργαλεία για τη χάραξη αλλαγής πορείας προς την έξοδο, από τη σημερινή πολλαπλή κρίση. Πεποίθησή μας είναι ότι οι μεταβιομηχανικές κοινωνίες της τηλεοπτικής δημοκρατίας και της εικονικής πραγματικότητας, δημιουργούν συνθήκες ανάπτυξης συμπεριφορών που ευνοούν τις πρακτικές του ατομοκεντρισμού, της «ανάθεσης και του καναπέ». Θεωρούμε απαραίτητο άμεσα να μετασχηματιστούν σε βάθος, ώστε να συντελεστούν σημαντικές αλλαγές στις κοινωνικές συμπεριφορές και αντιλήψεις, να δημιουργηθούν νέοι και να αναδιαμορφωθούν «παλιοί» θεσμοί στις τοπικές κοινωνίες, διαδικασίες δημοκρατικής συμμετοχής (άμεσης και αντιπροσωπευτικής) και κοινωνικού ελέγχου. Η ιστορική εμπειρία της χώρας (κοινοτισμός και ΕΑΜ) , η αντίστοιχη διεθνής και οι σύγχρονες ριζοσπαστικές δημοκρατικές αντιλήψεις που λειτουργούν στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χώρο, αποτελούν πηγές έμπνευσης και αναζήτησης, στοχασμού και πειραματι-
Κεντρικός πολιτικός μας στόχος είναι η ανατροπή των μνημονιακών δεσμεύσεων, γιατί η απαίτηση εφαρμογής τους υποχρεώνει, πέραν των καταστροφικών κοινωνικών επιπτώσεων, σε νομοθετικά πραξικοπήματα και περιορισμούς του δημοκρατικού ελέγχου.
σμού. Ζώντας στη δίνη μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και βαθιά κοινωνική και πολιτισμική, αισθανόμαστε την ανάγκη να συμβάλουμε στη διερεύνηση των όρων υπέρβασής της. Οι αναγκαίες πολιτικές ανατροπής οφείλουν να αποτυπωθούν σε ένα εναλλακτικό σχέδιο που δεν θα θέτει μόνο μακροπρόθεσμους στόχους, αλλά θα συμπεριλαμβάνει και πεδία που θα μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα. Η αξιοποίηση των σημερινών περιορισμένων θεσμικών δυνατοτήτων (Επιτροπή ∆ιαβούλευσης, περιορισμένα τοπικά δημοψηφίσματα, Συμβούλιο Μεταναστών, δημοτικές επιτροπές, Συμπαραστάτης του ∆ημότη κ.λπ.) αποτελεί μία από τις προτεραιότητές μας και θα πρέπει να συναρθρώνεται με εναλλακτικές πρακτικές και διαδικασίες στις οποίες αναφερόμαστε αναλυτικά στο πρόγραμμα μας. Κεντρικός πολιτικός μας στόχος είναι η ανατροπή των μνημονιακών δεσμεύσεων, γιατί η απαίτηση εφαρμογής τους υποχρεώνει, πέραν των καταστροφικών κοινωνικών επιπτώσεων, σε νομοθετικά πραξικοπή-
ματα και περιορισμούς του δημοκρατικού ελέγχου. Η άμεση κατάργηση του Παρατητηρίου, η απόδοση των συνταγματικά κατοχυρωμένων πόρων και η αντικατάσταση του νεοσυγκεντρωτικού «Καλλικράτη» πρέπει να αποτυπωθούν σε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, που θα προκύψει από την αναγκαία ολοκληρωμένη δημοκρατική και ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του ενιαίου πολιτικοδιοικητικού μας συστήματος, κρατικού και αυτοδιοικητικού. Με οδηγό τα συνθήματα, των δύο πιο σημαντικών παγκόσμιων κινημάτων της μετανεωτερικότητας, του οικολογικού «Σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά» και του κινήματος ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση (anti global) «Οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη», θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε, θεωρητικά αλλά και ελπίζουμε πρακτικά, τις δυνατότητες δημιουργίας νέων μορφών αυτοθέσμισης των τοπικών κοινωνιών, όπως έλεγε και κορυφαίος συμπατριώτης μας στοχαστής. Οι αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, η στόχευση για εδαφική και κοινωνική συνοχή, οι οποίες στο πρόγραμμά μας εκφράζονται με τη δημιουργία διαμερισματικών συμβουλίων και την καθιέρωση συμμετοχικού προϋπολογισμού, τη θεσμοθέτηση τοπικών δημοψηφισμάτων και τη λειτουργία τοπικού αναπτυξιακού συμβουλίου, την εφαρμογή ετήσιων απολογισμών σε επίπεδο εκλογικού διαμερίσματος, αλλά και την επαναλειτουργία των νομικών προσώπων, ως θεσμών συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων και της αντιπολίτευσης, χρηστών και εργαζομένων, ελπίζουμε να «αντέξουν» και να αναδιαμορφωθούν μέσα από τη συνεχή συζήτηση μας με την κοινωνία και τους φορείς της. Ο σταθερός στόχος μας για Αιγάλεω «Πόλη κοινωνικής αλληλεγγύης», προϋποθέτει συνεργασία, συμμετοχή και συντονισμό όλων των τοπικών φορέων (εργαζόμενοι ,επαγγελματοβιοτέχνες, εκκλησία, σύλλογοι, πρωτοβουλίες πολιτών κ.λπ.) με τον ∆ήμο. Συμπληρώνεται δε με το μότο «συμμετέχουμε, αλλάζουμε τον εαυτό μας και την πόλη μας, με δημοκρατία και σχέδιο βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης».
* Υποψήφιος δήμαρχος Αιγάλεω με το συνδυασμό «Ανάπλαση Αιγάλεω».
24
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Να επιλέξουμε τη δημοτική αρχή που μας αξίζει
Έφτασε η ώρα της ριζικής ανατροπής στο Πέραμα Του Γιάννη Λαγουδάκη*
Την Κυριακή 25 Μαΐου, στο Πέραμα, δεν θα αναμετρηθούν απλώς δύο υποψήφιοι δήμαρχοι, δύο δημοτικοί συνδυασμοί, όπως συνέβαινε τις τελευταίες τετραετίες. Αυτή τη φορά, στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών βρίσκονται για πρώτη φορά δυο διαφορετικές και εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές προτάσεις για την πόλη. Αναμετράται το παλιό, το πολλές φορες δοκιμασμένο και συντριπτικά αποτυχημένο σύστημα διαχείρισης του δήμου, με ένα συνδυασμό, ο οποίος απαρτίζεται από ανθρώπους των κινημάτων, του πολιτισμού και των επιστημών και που στόχο έχει να κάνει το Πέραμα πόλη της αλληλεγγύης, της συμμετοχής και της δημοκρατίας. Το Πέραμα των ανέργων, των πολιτών χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, των σπιτιών χωρίς ρεύμα, των ρατσιστικών και φασιστικών επιθέσεων, του τεράστιου χρέους, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, των δεξαμενών πετρελαίου, της έλλειψης πρασίνου και δημοτικών χώρων, δεν είναι η πόλη που αξίζει σε εμάς και τα παιδιά μας. ∆εν αποτελεί τυχαίο γεγονός πως το Πέραμα, αποτελώντας την κατ’ εξοχήν εργατική γειτονιά του Πειραιά, έχει επιλεγεί να υποστεί τα αποτελέσματα μιας σειράς βαθιά ταξικών πολιτικών σε βάθος δεκαετιών. Και είναι ακριβώς αυτές οι πολιτικές σε συνδυασμό με τους πρόσφατους εφαρμοστικούς νόμους των μνημονίων που έχουν μειώσει τη χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. κατά 60%, οι οποίες μας έχουν καταδικασει στην εξαθλίωση, την υποβάθμιση και τη μιζέρια. Αυτή η κατάσταση είναι αδύνατον να συνεχιστεί και δεν πρέπει να συντηρηθεί ούτε καν βραχυπρόθεσμα. Απέναντι σ’ αυτες τις πρακτικές και στην τεράστια ανθρωπιστική κρίση, επιδιώκουμε να συγκροτήσουμε ένα πόλο δημοκρατίας και αγώνα στο Πέραμα. Η σημερινή κατάσταση δεν μας καλύπτει. Υπερασπιζόμαστε μόνο εκείνα τα χαρακτηριστικά του δήμου που θα αποτελέσουν τη βάση του Περάματος που οραματιζόμαστε. Αγωνιζόμαστε για ένα Πέραμα με υψηλής ποιότητας δημοτικές και κοινωνικές δομές, για ένα δήμο με διαφάνεια, αξιοκρατία και συμμετοχή των πολιτών. Η δέσμευσή μας είναι ότι θα μπει ένα τέλος στην κακοδιαχείριση, την αδιαφάνεια, τη σπατάλη και στις πελατειακές σχέσεις. Με μόνο όπλο την ενεργό συμμετοχή των συμπολιτών μας, πιστεύουμε πως έφτασε η ώρα να λειτουργεί ο δήμος μας πάνω στις αρχές και τις διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας. Τα κέντρα λήψης των αποφάσεων για τα ζητήματα της πόλης είναι αναγκαίο να μετατοπιστούν στις τοπικές συνελεύσεις και στα συνοικιακά συμβούλια των δημοτών, ενώ οι κρίσιμες και καθοριστικές για το δήμο μας αποφάσεις θα επιδιώξουμε να λαμβάνονται ακόμα και με δημοψηφίσματα δεσμευτικού χαρακτήρα. Ο συνδυασμός μας «Μαζί για την Ανατροπή», ο οποίος έχει συγκροτηθεί στη βάση μιας πρωτοφανούς στήριξης και ενωτικής συνεργασίας πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων (ΣΥΡΙΖΑ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Ε.Π.Α.Μ., Οικολόγοι Πράσινοι, συλλογικότητες του Περάματος, ∆ημοτικές Κινήσεις «Πρωτοβουλία για το Πέραμα» και «Συνεργασία για το Πέραμα», ανένταχτοι πολίτες) φιλοδοξεί να γίνει ο πρωτεργάτης αυτού του διαρκούς εγχειρήματος αναβάθμισης της ποιότητας της ζωής μας που έχουν τόσο ανάγκη οι πολίτες του Περάματος. Πιστοί στις αρχές και τις αξίες μας, συνεχίζουμε καθημερινά τον αγώνα μας, με επόμενο σταθμό τη μεγαλειώδη νίκη την ερχόμενη Κυριακή. Ενός αγώνα που συνεχίζεται και θα συνεχίζεται μόνο χάρη στην υποστήριξη, συμμετοχή και ενεργοποίηση όλων των πολιτών του Περάματος.
“
* Υποψήφιος δήμαρχος Περάματος με το συνδυασμό «Μαζί για την Ανατροπή».
Η δέσμευσή μας είναι ότι θα μπει ένα τέλος στην κακοδιαχείριση, την αδιαφάνεια, τη σπατάλη και στις πελατειακές σχέσεις. Με μόνο όπλο την ενεργό συμμετοχή των συμπολιτών μας, πιστεύουμε πως έφτασε η ώρα να λειτουργεί ο δήμος μας πάνω στις αρχές και τις διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας.
Του Λευτέρη Ιωαννίδη*
Π
ερισσότεροι από 10.000 πολίτες του δήμου Κοζάνης εμπιστεύτηκαν τη δημοτική κίνηση «Κοζάνη - Tόπος να ζεις» την προηγούμενη Κυριακή, στέλνοντας το δικό τους ηχηρό μήνυμα. Ένα μήνυμα αισιοδοξίας και πίστης ότι ο δήμος Κοζάνης για πρώτη φορά μπορεί και πρέπει να αλλάξει μετά από 25 χρόνια διακυβέρνησης από την ίδια παράταξη. Εμπιστεύτηκαν το νέο ήθος και ύφος, το δυναμισμό, την αποφασιστικότητα, την πολυσυλλεκτικότητα, το συγκροτημένο και πρωτοποριακό πρόγραμμα της δημοτικής κίνησης «Κοζάνη - Τόπος να ζεις».Είπαν όχι στους μηχανισμούς και τις υποσχέσεις. Πίστεψαν ότι με μοχλό τη δημοτική κίνηση μπορούμε όλοι μαζί να εξασφαλίσουμε στους δημότες του δήμου μας ένα νέο μέλλον στηριγμένο στο σεβασμό του πολίτη, στην ανάταξη της πραγματικής οικονομίας, στη βελτίωση της καθημερινότητας. Τους ευχαριστούμε θερμά για την εμπιστοσύνη που έδειξαν στην κίνησή μας και μας βοήθησαν μέσα σε τριάμιση χρόνια στη μεν περιφέρεια του δήμου να εξαπλασιάσουμε τις δυνάμεις μας, στη δε πόλη, που είχε την ευκαιρία να μας γνωρίσει καλύτερα και να συνεργαστεί μαζί μας, να τις τριπλασιάσουμε (μόνο 961 ψήφοι μας χωρίζουν από την παράταξη του κυρίου Μαλούτα). Τους ευχαριστούμε θερμά που μας έδωσαν την ευκαιρία να βαδίσουμε σε μια κοινή πορεία και να κοντεύουμε το όραμα μας για το δήμο Κοζάνης να γίνει πράξη. Τους ευχαριστούμε που το ρυάκι του 2010 μετατράπηκε σήμερα σε μεγάλο χείμαρρο, έτοιμο να παρασύρει στο διάβα του ό,τι πιο σαθρό και παλαιοκομματικό έχει οικοδομηθεί τα τελευταία 25 χρόνια στο δήμο Κοζάνης. Ευχαριστούμε, όμως, κι αυτούς που παρακολουθώντας βουβά τις εξελίξεις μας έπιασαν κάποια στιγμή κρυφά το χέρι και μας ευχήθηκαν καλή επιτυχία, αλλά συγγενικοί και φιλικοί δεσμοί τους εμπόδισαν την τελευταία στιγμή να συνταχθούν μαζί μας. Τους καλούμε αυτή την Κυριακή, απαλλαγμένοι από το βάρος της συναισθηματικής σταυροδοσίας να κάνουν το μεγάλο βήμα και να μας στηρίξουν με την ψήφο τους. Καλούμε ακόμα τους ψηφοφόρους των άλλων τριών συνδυασμών, αν πιστεύουν ότι σήμανε και για το ∆ήμο Κοζάνης η ώρα της μεγάλης αλλαγής, να υποστηρίξουν την δημοτική κίνηση αυτήν την Κυριακή και να βοηθήσουν να μετατρέψουμε όλοι μαζί το χείμαρρο σε πραγματικό ποτάμι ανατροπής. Τέλος, καλούμε όσους δεν μετείχαν στις εκλογές της 18ης Μαΐου, πικραμένοι από τον τρόπο άσκησης της εξου-
σίας μέχρι τώρα, αηδιασμένοι και δύσπιστοι, να κάνουν το μεγάλο άλμα, να ξαναπιστέψουν, όχι μόνο στις δικές τους κρυφές δυνάμεις, αλλά και στη δύναμη των πολιτών και των συλλογικοτήτων και να βοηθήσουν με την παρουσία τους στις κάλπες την μεγάλη ανατροπή στο δήμο Κοζάνης. Εμείς θα είμαστε εκεί σφυρηλατώντας σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με όλους, γιατί θέλουμε τους πολίτες, όχι απλώς θεατές των εξελίξεων, αλλά ενεργούς και συνοδοιπόρους στο μεγάλο έργο της εκ νέου ανοικοδόμησης του δήμου Κοζάνης. Τους θέλουμε όχι μόνο για την ψήφο τους, να δίνουν μια φορά στα τέσσερα χρόνια το «παρών», αλλά να μας παρακολουθούν καθημερινά, να ελέγχουν κάθε πρόταση και απόφασή μας, να συνδιαμορφώνουν μαζί μας το κοινό μέλλον. Στο νέο δήμο που οραματιζόμαστε χωράνε όλοι, τόσον οι οπαδοί της συμπολίτευσης, όσο και αυτοί της αντιπολίτευσης. Ο νέος δήμος δεν θα στηρίζει και δεν θα εξυπηρετεί μόνο «τα δικά μας παιδιά», αλλά θα είναι ανοιχτός σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως καταγωγής, πολιτικής παράταξης και χρώματος. Την ερχόμενη Κυριακή αναμετράται το παλιό με το νέο. Είναι ευθύνη όλων μας να επιλέξουμε τη δημοτική αρχή που μας αξίζει. Εκλογικό ραντεβού την 25η του Μάη.
“
* Υποψήφιος δήμαρχος Κοζάνης με το συνδυασμό «Κοζάνη - Τόπος να ζεις».
Θέλουμε τους πολίτες, όχι απλώς θεατές των εξελίξεων, αλλά ενεργούς και συνοδοιπόρους στο μεγάλο έργο της εκ νέου ανοικοδόμησης του δήμου Κοζάνης. Τους θέλουμε όχι μόνο για την ψήφο τους, αλλά να ελέγχουν κάθε πρόταση και απόφασή μας, να συνδιαμορφώνουν μαζί μας το κοινό μέλλον.
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
“
25
∆εν θα επιτρέψουμε να μετατραπεί ο Βόλος σε… ροντέο Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Βόλου Μαργαρίτη Πατσιαντά Η πλατιά κοινωνική συμμαχία που σχηματίστηκε με πρωτοβουλία της παράταξής μας, των ∆ρόμων Συνεργασίας Ανατροπής και Αλληλεγγύης, γίνεται η ισχυρή δύναμη αλλαγής που χρειάζεται ο δήμος Βόλου. Συμπολίτες οι οποίοι στον πρώτο γύρο ήταν εγκλωβισμένοι, κομματικά εξαρτημένοι, ίσως και υποχρεωμένοι, σήμερα είναι απελευθερωμένοι να ακολουθήσουν την καρδιά τους. Με αυτά τα δεδομένα, θεωρούμε ότι αυτή η διαφορά όχι μόνο μπορεί να ανατραπεί αλλά και να εξελιχθεί σε θρίαμβο της δημοκρατίας, σε νίκη της αυτοδιοίκησης. Σε μια νίκη του Βόλου της κοινωνικής αλληλεγγύης και της προόδου. Μια νίκη όλων των κατοίκων του Βόλου.
Η διαφορά μεταξύ της δικής σας υποψηφιότητας και του Μπέου είναι 13,5 μονάδες. Πιστεύετε ότι αυτή η μάχη μπορεί να κερδηθεί; Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου αποτελεί μια πρώτη δικαίωση. Ο βολιώτικος λαός με την ψήφο του την πρώτη Κυριακή, έστειλε τα μηνύματα που ήθελε. Έκανε τις επιλογές του είτε κομματικές, είτε πολιτικές γενικότερα, είτε επιλογής συμβούλων. Αυτή την Κυριακή, αυτά τα διλήμματα τέλειωσαν. Αυτή την Κυριακή με την ψήφο μας, επιλέγουμε δήμαρχο. Μια επιλογή η οποία δεν μπορεί να αλλάξει για την επόμενη 5ετία. Μια επιλογή η οποία έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά, με την πορεία, με την προοπτική και την ταυτότητα της πόλης μας. Μια επιλογή ανάμεσα σε εμάς και σε ό,τι εκφράζει η υποψηφιότητα του κ. Μπέου.
Ο Αχ. Μπέος αν και υπόδικος για στημένους αγώνες και μόνο με την ιδιότητα του πρώην προέδρου του Ολυμπιακού Β. κατάφερε να περάσει πρώτος στο δεύτερο γύρο. Τι σημαίνει για την αυτοδιοίκηση αυτή η εξέλιξη; Είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη. Είναι, όμως, και απόρροια του πελατειακού και κομματικού κράτους που κυβέρνησε τη χώρα μας από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Οι πολίτες οργισμένοι και θυμωμένοι από την πλέον βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή που γνώρισε ποτέ, τις τελευταίες δεκαετίες, ευρωπαϊκή χώρα, έριξαν ψήφο διαμαρτυρίας για το πολιτικό σύστημα που διακυβέρνησε τη χώρα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Όμως δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Επίδοξοι «σωτήρες» δεν υπάρχουν. Εμείς έχουμε διαγράψει μια σημαντική αυτοδιοικητική διαδρομή στην πολιτική ζωή του Βόλου και αισθανόμα-
στε υπερήφανοι που κανένας πολιτικός δεν έχει να μας προσάψει την παραμικρή σκιά για διαφθορά, για υπόγειες συναλλαγές, για ανεπάρκεια αυτοδιοικητικού και προγραμματικού λόγου και για μη σθεναρή στάση στους αγώνες της τοπικής κοινωνίας. Αν κερδίσετε το δήμο ποιες θα είναι οι πρώτες σας κινήσεις; Ένας δήμος με κοινωνική αλληλεγγύη, ένας δήμος συμμετοχικός και με ανθρώπινο πρόσωπο, ένας δήμος που θα ενισχύει τις κοινωνικές, πολιτιστικές και αθλητικές υποδομές του και ένας δήμος διεκδικητικός με τεκμηριωμένο αυτοδιοικητικό λόγο, θα είναι μερικές από τις προτεραιότητές μας όταν ο βολιώτικος λαός μας δώσει την εντολή διοίκησης του δήμου. Ακόμα και στην περίπτωση που εκλεγείτε δημοτική αρχή, στο ∆Σ θα υπάρχουν χρυσαυγίτες, οι οποίοι θα έχουν εκλεγεί μέσω του ψηφοδελτίου του Μπέου. Τι στάση θα κρατήσετε; Θα τους αντιμετωπίσουμε, όπως πάντα, με πολιτικά μέσα. ∆εν θα επιτρέψουμε σε καμία περίπτωση να μετατραπεί ο Βόλος σε …ροντέο. Οι θιασώτες του πλέον αποκρουστικού πολιτικού μορφώματος που γνώρισε τις τελευταίες δεκαετίες η χώρα μας, θα πάρουν ηχηρή απάντηση από όλα τα στελέχη του συνδυασμού μας αλλά και από την συντριπτική πλειοψηφία του δημοκρατικού λαού του Βόλου, ο οποίος διαχρονικά ήταν πάντα πρωτοπόρος σε όλους τους πολιτικούς, κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες. •
∆εν είμαστε όλοι ίδιοι. Επίδοξοι «σωτήρες» δεν υπάρχουν. Εμείς έχουμε διαγράψει μια σημαντική αυτοδιοικητική διαδρομή στην πολιτική ζωή του Βόλου και αισθανόμαστε υπερήφανοι που κανένας πολιτικός δεν έχει να μας προσάψει την παραμικρή σκιά για διαφθορά.
Ψηφίζουμε για το μέλλον
“
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Λάρισας Απόστολο Καλογιάννη Την Κυριακή δίνουμε μια πραγματική μάχη για την πόλη μας και τις ζωές μας. Το αποτέλεσμα της Κυριακής θα κρίνει τη ζωή όλων μας για τα επόμενα 5 χρόνια, όχι απλά τον επόμενο διαχειριστή του δήμου.
Σε περίπτωση που κερδίσετε το δήμο. Ποιες θα είναι οι πρώτες σας προτάσεις που θα υλοποιήσετε από το πρόγραμμά σας; Την ώρα που η κοινωνία έχει βυθιστεί στην απόγνωση και την ανασφάλεια, το πρώτο μέλημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενός μεγάλου δήμου, όπως αυτός της Λάρισας, θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής αυτής κρίσης. Άρα λοιπόν, η πρώτη και κύρια
επιλογή μας θα είναι να δημιουργήσουμε ένα δήμο «ασπίδα» για τους πιο αδύναμους. Στη Λάρισα δραστηριοποιούνται πολλοί φορείς και συλλογικότητες, που προσφέρουν σημαντικότατο έργο. Μαζί με το δήμο θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα δίκτυ προστασίας για τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Θέλουμε να σταθούμε δίπλα στους συμπολίτες που απογοητεύονται, οργίζονται σηκώνουν
τα βάρη της κρίσης. Θέλουμε την πόλη μας ανθρώπινη και το δήμο μας, δήμο της διαφάνειας της συμμετοχής και του ελέγχου των πολιτών, της κοινωνικής πολιτικής και αλληλεγγύης. Και είμαστε έτοιμοι να στηριχθούμε στο τρίπτυχο λογοδοσία - διαφάνεια - συλλογική λειτουργία. Βεβαίως, υπάρχουν και τα θέματα της καθημερινότητας: η καθαριότητα, το κυκλοφοριακό, οι λακκούβες, τα πεζοδρόμια, όπου χρειάζονται παρεμβάσεις ώστε να βελτιώσουμε την καθημερινότητα του πολίτη. Σε ποιους απευθύνεστε να σας στηρίξουν ώστε να κερδίσετε τη μάχη του δεύτερου γύρου; Το κάλεσμα της Συμπαράταξης Λαρισαίων είναι πανδημοκρατικό και απευθύνεται σε όλες τις Λαρισαίες και τους Λαρισαίους. Ουσιαστικά, θεωρούμε ως βάση μας όλο τον δημοκρατικό, προοδευτικό κόσμο της πόλης, ανθρώπους με ανοιχτή σκέψη και πολλή αγάπη για την πόλη. Είμαστε, εξάλλου, η μόνη δημοτική παράταξη που από τη γένεση της έδειξε έμπρακτα
ότι ενώνει τους πολίτες και τις δυνάμεις της τοπικής κοινωνίας, ανεξάρτητα από κομματική προέλευση, στον αγώνα για την υπεράσπιση και του δήμου μας και της ζωής του καθενός μας. Η αποχή είναι ο μεγαλύτερος νικητής της προηγούμενης Κυριακής. Τι θα λέγατε σε κάποιον ώστε να τον προτρέψετε να πάει να ψηφίσει; Σε όλους τους συμπολίτες μου θα ήθελα να θυμίσω ότι την Κυριακή δίνουμε μια πραγματική μάχη για την πόλη μας και τις ζωές μας. Το αποτέλεσμα της Κυριακής θα κρίνει τη ζωή όλων μας για τα επόμενα 5 χρόνια, όχι απλά τον επόμενο διαχειριστή του δήμου. Ψηφίζουμε για το μέλλον με γνώμονα τα συμφέροντα του δήμου και της κοινωνίας και όχι των επιτηδείων που βλέπουν το δημαρχικό θώκο ως ευκαιρία γα προσωπικό όφελος και προβολή. Χρειάζεται η συμμετοχή όλων μας ώστε επιτέλους να γίνει η πραγματική ανατροπή που έχει ανάγκη ο δήμος μας.
26
KOINΩΝΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ∆ΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Οι κρατικές αρχές ακόμα βασανίζουν «Τ
ο 57% των Ελλήνων φοβάται πως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος βασανισμού τους σε περίπτωση που συλληφθούν από την αστυνομία. Αυτό το ποσοστό είναι πολύ σημαντικό αν σκεφτούμε πως ξεπερνά το φόβο, παραδείγματος χάριν, των ανθρώπων στο Πακιστάν, και οφείλεται πιστεύουμε στην έλλειψη του κράτους δικαίου στην Ελλάδα και στο καθεστώς ατιμωρησίας της αστυνομικής βίας» συμπεραίνει η ∆ήμητρα Σπαθαρίδου, υπεύθυνη στο ελληνικό τμήμα της ∆ιεθνούς Αμνηστίας για την παγκόσμια εκστρατεία «Stop στα βασανιστήρια». «Από την ίδρυση της οργάνωσης η καταπολέμηση των βασανιστηρίων ήταν στη βασική ατζέντα μας. Κρίνεται, όμως, πως τη δεδομένη στιγμή είναι απαραίτητη μια μεγάλη εκστρατεία για το ζήτημα, καθώς βάσει των ερευνών μας σε 141 χώρες, τα τελευταία πέντε χρόνια τα βασανιστήρια συνεχίζουν να υπάρχουν είτε ως μεμονωμένα περιστατικά, είτε ως πάγια τακτική των αρχών» εξηγεί στην Εποχή. Στόχος τους είναι να ασκήσουν πίεση στα κράτη προκειμένου να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους που απορρέουν από την υπογραφή της σύμβασης του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων το 1984, και που ακόμα δεν έχουν εφαρμοστεί πρακτικά σε πολλές περιπτώσεις. Ως βασανιστήριο θεωρείται οποιαδήποτε απάνθρωπη κακομεταχείριση από τις κρατικές αρχές, έχοντας είτε τη μορφή της σωματικής βίας, είτε της ψυχολογικής βίας και της απειλής. Το Μεξικό και η Νιγηρία, σύμφωνα με τις έρευνες, εμφανίζονται να είναι τα δύο κράτη που δεν ισχύει κανένα κράτος δικαίου όσον αφορά στην κράτηση. Παρόλ’ αυτά, όπως εξηγεί η υπεύθυνη, τα ποσοστά είναι πάντα κατά προσέγγιση, αφού η πρακτική των βασανιστηρίων είναι κάτι που γίνεται υπό μυστικότητα και πολλά
του μάτι, απλά γιατί διαδήλωνε στο Κερατσίνι κατά της φασιστικής δολοφονίας του Παύλου Φύσσα.
Ασυλία στην αστυνομική αυθαιρεσία
περιστατικά δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Η περίπτωση της Ελλάδας «Το ενθαρρυντικό στα αποτελέσματα της έρευνας για την Ελλάδα είναι ότι το 89% ζητά μια καθαρή νομοθεσία απέναντι στα βασανιστήρια και ότι το 88% δεν αποδέχεται την άσκηση βασανιστηρίων για κανένα λόγο, ούτε δηλαδή για την απόσπαση πληροφοριών. Αυτό δείχνει πως οι ελληνικές αρχές υποχρεούνται να λάβουν τα αντίστοιχα μέτρα» σύμφωνα με τη ∆ήμητρα Σπαθαρίδου. Στην Ελλάδα, εξηγεί στην Εποχή, τα βασανιστήρια παίρνουν τη μορφή συστηματικής πρακτικής ιδίως όσον αφορά τους μετανάστες στα σύνορα, είτε με τη κακοποίησή τους, είτε με τις παράνομες απωθήσεις. «Πρόκειται για μια πρακτική που παραβιάζει το δικαίωμά τους στη ζωή και τα ανθρώπινα δικαιώ-
Νίκησε το κίνημα για το νερό
ματα». Αν λάβουμε υπόψιν την έρευνα της ∆ιεθνούς Αμνηστίας «Κράτος εν κράτει» γίνεται φανερό πως ο φόβος του 57% των Ελλήνων για κακοποίησή τους από τις κρατικές αρχές, μόνο παράλογος δεν μπορεί να θεωρηθεί. Αρκετά συνήθης πρακτική εμφανίζεται η αστυνομική βία, με παραδείγματα από πρόσφυγες, διαδηλωτές, κατοίκους της Ιερισσού, με τους ξυλοδαρμένους συλληφθέντες στο Βελβεντό και πολλά ακόμη. «Είδα τέσσερις αστυνομικούς των ΜΑΤ, οι δύο από αυτούς σχημάτισαν τρίγωνο και ένας τρίτος ανάμεσά τους κρατούσε τον εκτοξευτήρα δακρυγόνων και με σημάδεψε. Το κάνιστρο με χτύπησε στο δεξί μάτι και εξερράγη. Το δεξί μου μάτι διαλύθηκε, προσπάθησα να κάνω πίσω και ένιωσα ζαλάδα, το πρόσωπό μου ήταν σκεπασμένο με αίμα. Άκουσα μια γυναίκα δίπλα μου να λέει, το σκότωσαν το αγόρι», περιγράφει σε αυτήν την έρευνα ο Γαβριήλ, που έχασε το δεξί
Η ∆ιεθνής Αμνηστία ζητά να πάψει πια αυτή η ασυλία της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Πρώτον να ιδρυθεί ένα πραγματικά ανεξάρτητο γραφείο καταγγελιών αυτών των περιστατικών, και όχι όπως τώρα που υπάγεται στο υπουργείο ∆ημόσιας Τάξης και στην αστυνομία, ώστε να μην αποσιωπούνται και να διαλευκαίνονται οι υποθέσεις. Οι αστυνομικοί να φορούν τα διακριτικά τους σε εμφανές σημείο, ώστε να μην αποκρύπτεται η ταυτότητά τους. Η βιντεοσκόπηση των ανακρίσεων έχει παρατηρηθεί πως έχει βοηθήσει στην μείωση περιστατικών βασανισμού σε άλλες χώρες. Βασικό, όμως, είναι οι δικαστικές αρχές να είναι αμερόληπτες και να αντιμετωπίσουν την αυθαιρεσία, παράλληλα με την ευθυγράμμιση των ελληνικών αρχών με τα διεθνή πρότυπα σε ελλείμματα του νομικού πλαισίου απέναντι στο ζήτημα. «Ιδίως όσον αφορά στους μετανάστες, η κρίση έχει σκληρύνει τη γλώσσα και τη στάση των αρχών. ∆εν μπορεί να αποτελέσει, όμως, καμία δικαιολογία για την παραβίαση των δικαιωμάτων και των κεκτημένων μας» καταλήγει η ∆ήμητρα Σπαθαρίδου.
Προσφορά
Τζέλα Αλιπράντη
Για την ενίσχυση της «Εποχής» ο σύντροφος Τ.Μ. Πρόσφερε 100 ευρώ.
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Ο
πως συνηθίζεται, μετά από τις εκλογές όλοι αυτοαποκαλούνται νικητές ερμηνεύοντας, όπως τους συμφέρει, τα αποτελέσματα. Αυτό που έγινε, όμως, στη Θεσσαλονίκη την περασμένη Κυριακή δεν επιδέχεται πολλαπλές ή ιδιοτελείς ερμηνείες. Ένα αυθόρμητο κι ακηδεμόνευτο κίνημα ενέπνευσε τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου κι επέβαλε τη διενέργεια ενός δημοψηφίσματος, με θέμα ένα από τα σημαντικότερα αγαθά της ζωής, το νερό. Και μόνο το ότι αυτό το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη, που θα οδηγήσει σε μια νέα κουλτούρα διεκδίκησης δημοψηφισμάτων και για άλλα ζωτικά θέματα που βρίσκονται σε κίνδυνο. Επίσης, αποτελεί μια νίκη της λαϊκής έκφρασης και της άμεσης δημοκρατίας που θα στείλει ένα ηχηρό μήνυμα
στην υποτελή κυβέρνηση των μνημονίων και του ξεπουλήματος κάθε δημόσιου αγαθού. Το Σάββατο στις 17 Μάη, η κυβέρνηση έβαλε πάλι το αποκρουστικό της προσωπείο και προσπάθησε να τρομοκρατήσει τους εθελοντές του νερού, αλλά και τους ψηφοφόρους, ώστε να εμποδίσει τη διεξαγωγή και τη μαζικότητα του δημοψηφίσματος. Με μια, φασιστικής έμπνευσης, διάτρητη εγκύκλιο, το υπουργείο Eσωτερικών ζητούσε από την εισαγγελία και την αστυνομία να συλλάβουν τους εθελοντές, που θα έστηναν τις κάλπες του νερού στα εκλογικά κέντρα. Επίσης, τα γελοία παπαγαλάκια τους προσπαθούσαν από τα κανάλια να υποβαθμίσουν και να απονομιμοποιήσουν το δημοψήφισμα. Παρά τον κίνδυνο πειθαρχικής δίωξης κι απόλυσης που ενέχει, για τους δημόσιους
υπαλλήλους, κάθε πιθανή σύλληψη, οι κάλπες του νερού στήθηκαν κανονικά έξω από όλα τα εκλογικά κέντρα του πολεοδομικού συγκροτήματος και κανείς δεν τόλμησε να εμποδίσει στην πράξη τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Οι απειλές μιας ανάλγητης κυβέρνησης που πνέει τα λοίσθια έπεσαν στο κενό, όλοι οι εθελοντές ήταν στο πόστο τους και γύρω στους 218.000 πολίτες ψήφισαν στο δημοψήφισμα, δίνοντας το συντριπτικό ποσοστό 98% στο «όχι στην ιδιωτικοποίηση του νερού». Απλοί άνθρωποι, ανεξάρτητα από τη δημοτική παράταξη που ψήφιζαν, έριχναν το «όχι» στην κάλπη και εκφραζόντουσαν ανοιχτά εναντίον της κυβέρνησης που ξεπουλά τα πάντα σε ιδιώτες. Κι αυτή η αντικυβερνητική διάθεση, είναι σίγουρο ότι θα εκφραστεί και στην κάλπη των ευρωεκλογών. Ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού όσοι σχολίασαν αρνητικά το δημοψήφισμα, λοβοτομημένοι από τη χειραγώγηση των ΜΜΕ και της κυβερνητικής προπαγάνδας, μιλώντας για παράνομη διαδικασία και αναπαράγοντας βλακώδη σχόλια δημοσιογραφίσκων για δημοψήφισμα τύπου Ουκρανίας. Αυτό, όμως, που ήταν αποκαρδιωτικό ήταν για άλλη μια φορά η στάση του ΚΚΕ. Ο υποψήφιος δή-
μαρχος της Λαϊκής Συσπείρωσης με τη συνοδεία του αγνόησαν προκλητικά τις κάλπες του νερού κι έδωσαν γραμμή στους ψηφοφόρους τους να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα. Αρκετός, όμως, απλός κόσμος που φαινόταν να έχει επαφή με τους κομματικούς αντιπροσώπους του ΚΚΕ παρέκαμψε τη «γραμμή» κι ήρθε και ψήφισε για το νερό. Γι’ άλλη μια φορά, ο συστημικός χαρακτήρας κι οι μυωπικές επιλογές του ΚΚΕ βρίσκουν απέναντί τους τον κόσμο. Το κόμμα δεν συμμετείχε και προσπάθησε να απαξιώσει ένα δημοψήφισμα, που έδινε τη δυνατότητα στους πολίτες να εκφραστούν για ένα τόσο σημαντικό θέμα, γιατί δεν θέλει ενεργούς πολίτες με πρωτοβουλίες αλλά άβουλους υποστηριχτές που θα υπακούν στον κεντρικό σχεδιασμό και στην αυθεντία της ηγεσίας. Ήταν μάλιστα χαρακτηριστική η ειρωνική επίθεση μιας νεαρής κνίτισας, όταν με την ορμητική τυφλότητα του νεοφώτιστου ήρθε στις κάλπες του νερού και μας είπε ότι τα δημοψηφίσματα είναι αστικά κόλπα και δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. ∆υστυχώς, αυτό το κόμμα δεν θ’ αλλάξει ποτέ… Ο δικηγόρος του διαβόλου
“
27
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Παρά τις όποιες κατακτήσεις των κινημάτων της τέχνης, στη χώρα μας ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη, καθώς μια σειρά από λόγοι οδηγούν στην απαίτηση η τέχνη να έχει ένα διασκεδαστικό ή απλώς διακοσμητικό ρόλο, χωρίς καμία ουσία, παρά μόνον ίσως την “απενεχοποίηση” όσων την παρακολουθούν.
Εκεί που συναντήθηκαν καλλιτεχνική και κοινωνική δράση Ο
πως σας είχαμε υποσχεθεί από το προηγούμενο φύλλο, με αφορμή το Queer Festival στο υπό κατάληψη θέατρο «Εμπρός» αλλά και το θεατρικό φεστιβάλ Page_31 του καλλιτεχνικού πολυχώρου «CAMP», στο παρόν φύλλο θα μιλήσουμε για τον κοινωνικό ρόλο των σύγχρονων, μεταμοντέρνων παραστατικών τεχνών, δηλαδή των πολυάριθμων ανάλογων φεστιβάλ που διοργανώνονται τα τελευταία χρόνια σε αντισυμβατικούς θεατρικά χώρους ή και στο δρόμο. Με σταθερό ενδιαφέρον για αυτού του είδους την τέχνη, που εγκαταλείπει για ιδεολογικούς εν τέλει λόγους τις μεγάλες, ως επί το πλείστον, «ιταλικού» τύπου σκηνές, που διαχωρίζουν τους ηθοποιούς από το κοινό για να εξασφαλίσουν την «ασφάλειά» του και να το συγκινήσουν μεν, αλλά από απόσταση, να το ευχαριστήσουν και τελικά να το καταβυθίσουν σε μια ίσως και μεγαλύτερη αδιαφορία για τα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και ψυχολογικά προβλήματα των ηρώων των έργων που παρακολουθεί αλλά και των αληθινών ανθρώπων γύρω του.
Queer Festival
Πέρυσι, στις 21 Ιουλίου, είχε δημοσιευτεί στην «Εποχή» άρθρο με τίτλο: «Το θέατρο φόρουμ ως κοινωνική παρέμβαση», που αφιερώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του σε μια συνέντευξη-συζήτηση που είχαμε με τον πολυσχιδή Νίκο Γκόβα, για το θέμα του θεάτρου φόρουμ και του θεάτρου των Καταπιεσμένων του Augusto Boal στη χώρα μας. Εκείνη η συζήτηση «έκλεινε» με την παρουσίαση του πρώτου και πρόσφατου, όταν γραφόταν το άρθρο, Queer Festival στο θέατρο «Εμπρός», με όσα μας είχε δηλώσει η Κατερίνα Ρίγλη, η οποία από τότε μας είχε αποκαλύψει την πρόθεση για ένα δεύτερο Queer Festival στο θέατρο Εμπρός. Η Κατερίνα έκανε την μεγάλη έκπληξη φέτος καθώς συμμετείχε και ως καλλιτέχνις στο δεύτερο Queer Festival. Το φεστιβάλ αυτό στέφτηκε και φέτος με αξιοσημείωτη επιτυχία εφόσον δεν απετέλεσε απλώς και μόνο ένα ακόμη καλλιτεχνικό φεστιβάλ, παρά μέσα από ποικίλες δραστηριότητες, όπως διαλέξεις, εργαστήρια αλλά και ενδιαφέρουσες παραστάσεις και αναπάντεχες αλλά κατά τα άλλα ψυχαγωγικές αναπαραστάσεις του φύλου, είτε βιολογικού (sex) είτε κυρίως κοινωνικού (gender), κατάφερε να θέσει εκ νέου το ίδιο θέμα, δηλαδή την κοινωνική διάσταση του φύλου αλλά και το ίδιο το φύλο ως κοινωνική κατασκευή, διαχωρίζοντας την έννοια του queer από την ομοκανονικότητα αλλά και από την ίδια την ομοφυλοφιλία. Ξεχωρίσαμε ιδιαιτέρως από το καλλι-
τεχνικό πρόγραμμα την παράσταση «Το ζεϊμπέκικο της Κούρης», αλλά και την έτερη, που είχε προηγηθεί το ίδιο βράδυ, το «Αγάπη ρε» σε κείμενο της Νίνας Ράπτη, σκηνοθεσία και δραματουργία Χρύσας Καψούλη, μουσική επιμέλεια της Ζωής Μαντά και την ίδια την Ζωή και κυρίως τον Σπύρο Βάρελη ως performer ή, όπως αναφέρθηκε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «έναν άντρα διχασμένο ανάμεσα στη δίνη του σεξ και την αγάπη... ένα άτομο εγκλωβισμένο σε ρόλους... ένα άτομο υπό συνεχή κατασκευή».
Page_31
Όσον αφορά στο φετινό θεατρικό φεστιβάλ Page_31 του καλλιτεχνικού πολυχώρου «CAMP», κατά έναν αναπάντεχο τρόπο το φεστιβάλ αυτό φέτος επιβεβαίωσε τον ακτιβιστικό χαρακτήρα αυτού του είδους της τέχνης με επίκεντρο την παράσταση του γάμου ατόμων του ίδιου φύλου που έδωσε και το πολιτικό εν μέρει στίγμα του επιμελητή και εμπνευστή του φεστιβάλ αυτού, Γιώργου Ζαμπουλάκη και της ομάδας που τον πλαισίωσε και τον υποστήριξε. Ξεχωρίζουμε λοιπόν πέραν αυτής της ιδιότυπης παράστασης, που έγινε έξω από το χώρο του «CAMP», απευθείας δηλαδή στο δημόσιο χώρο, τη συμβολή της ομάδας MeWe με την σελίδα 31 από το έργο «…Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» του Χρόνη Μίσσιου, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μπερδέκα, την παράσταση της χοροθεατρικής ομάδας Yelp της εξαιρετικής χορογράφου Μαριέλας Νέστορα, που επέλεξε να παρουσιάσει την σελίδα 31 από το θεατρικό έργο «Το τυφλό σημείο» του Γιάννη Μαυριτσάκη, ενός ιδιαίτερου και προφητικού ή ίσως διαχρονικού έργου,* που δουλεύτηκε παράλληλα με άλλα έργα, όπως την «Ελεγεία ενός παράλογου κόσμου» του Ευγένιου Ιονέσκο, καταλήγοντας σε ένα έξοχο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα σωματικού θεάτρου, αλλά και την επιτέλεση της «Καφέ αυγής» του Franck Pavloff σε μετάφραση Έφης Κορομηλά, ένα σύντομο αλλά ιδιαίτερα σκληρό και δυσεξιχνίαστο παραμύθι για τους εφήβους και το ενήλικο κοινό, η οποία επισυνέβη από τον Λεωνίδα Παπαβασιλάκη με συγκλονιστικό τρόπο υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση και σε σκηνικό χώρο του Αλέξανδρου Κωνσταντινόπουλου (ομάδα Ypertheater). Φαίνεται, πάντως, πως παρά τις όποιες κατακτήσεις των κινημάτων της τέχνης, που συμπορεύονται φυσικά πανευρωπαϊκά αλλά και παγκόσμια με τα κινήματα της αριστεράς αλλά και με τα επιμέρους κινήματα, όπως το οικολογικό, το φεμινιστικό, τα lgbtqi κινήματα κ.λπ., ειδικά και ιδιαίτερα στη χώρα μας
ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη, καθώς η έλλειψη καλλιτεχνικής και αισθητικής παιδείας, ο συντηρητισμός, η αποχαύνωση από τα κυρίαρχα αστικά ΜΜΕ και, τελικά, η αδιαφορία των μεγάλων μαζών οδηγούν στην απαίτηση η τέχνη να έχει ένα διασκεδαστικό ή απλώς διακοσμητικό ρόλο, χωρίς καμία ουσία και κυρίως χωρίς καμία σκοπιμότητα ή έστω και χρησιμότητα, παρά μόνον ίσως την «απενεχοποίηση» όσων την παρακολουθούν έχοντας οι ίδιοι μερίδιο της ευθύνης για τη σημερινή πολιτική κατάσταση. Σπύρος Πετρίτης
Σημείωση
* Σημειώνεται ότι έργο «Το τυφλό σημείο» του Γιάννη Μαυριτσάκη παρουσιάζεται εδώ και αρκετές εβδομάδες και θα συνεχίσει να παρουσιάζεται για λίγες ακόμα, κάθε ∆ευτέρα στις 9.15μ.μ., από τη θεατρική ομάδα του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων, σε σκηνοθεσία Αντώνη Τολάκη (απαραίτητη η κράτηση, βλ. www.pesyth.gr, ή τηλ. 2105229990).
Χορεύοντας στις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας
Μ
ια κινητική έρευνα και παρέμβαση στο δημόσιο χώρο, ένα διήμερο εργαστήριo για το σώμα, την ομάδα και το δημόσιο χώρο, για να ρισκάρουμε, να τολμήσουμε αλλά και να περιοριστούμε, για να γευτούμε τη δύναμη και την ελευθερία που προσφέρει αυτός ο περιορισμός. Συντονίζει η ∆άφνη Στεφάνου με την υποστήριξη της Frown. Μέσα στο στούντιο θα εφεύρουμε κινητικά παιχνίδια που οξύνουν τις αισθήσεις, αναπτύσσουν την ετοιμότητα, την ευελιξία και την ταχύτητα του ατόμου μέσα στην ομάδα. Θα αφεθούμε στη δύναμη της κίνησης της ομάδας δουλεύοντας με χορευτικές παρτιτούρες σα μουσική ορχήστρα και αναζητώντας τη μορφή της σύνθεσης. Τέλος, θα δοκιμάσουμε να μεταφέρουμε αυτην την εμπειρία μας στο δημόσιο χώρο. Με αυτά τα λόγια παρουσιάζει η ∆άφνη Στεφάνου το εργαστήριο που απευθύνεται σε επαγγελματίες χορευτές και ηθοποιούς αλλά και σε ανθρώπους που έχουν εμπειρία στην κίνηση, περιέργεια, υπομονή και ανάγκη για επικοινωνία μέσα στη δομή που τους προσφέρει η ομάδα. Η ∆άφνη Στεφάνου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε χορό στην Ραλλού Μάνου και στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Υπήρξε υπότροφος του Parts και μέλος του x group project. Τα τελευταία χρόνια ζει, χορογραφεί, χορεύει και διδάσκει στη Βέρνη και στην Αθήνα. Είναι ιδρυτικό μέλος της κολεκτίβας NiN και της ομάδας Equal 0. Σάββατο 31 Μαΐου και Κυριακή 1 Ιουνίου 12μ. – 5μ.μ. Κόστος συμμετοχής: 60 ευρώ (Frown: Αγίας Ελεούσης 14, Μοναστηράκι).
•
Η ΕΠΟΧΗ 24 Mαΐου 2014
Συναυλία Μίλτου Λογιάδη - Χρήστου Ζερμπίνου
Σ ΠΡΟΤΑ Ε Κ
Μία συναυλία αφιερωμένη στο πολύτιμο έργο των Νοσηλευτών, καθώς τον Μάιο εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτή, θα πραγματοποιηθεί στο Αίθριο του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, με την ευγενική συμμετοχή δύο σπουδαίων μουσικών του Μίλτου Λογιάδη και του Χρήστου Ζερμπίνου. O Μίλτος Λογιάδης στο πιάνο και ο Χρήστος Ζερμπίνος στο ακορντεόν θα ερμηνεύσουν έργα του Μάνου Χατζιδάκι, πολλά από τα οποία περιλαμβάνονται στην καταξιωμένη δισκογραφική τους συνεργασία «Από τα πλήκτρα στην καρδιά». Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο των τακτικών μουσικών παρεμβάσεων που λαμβάνουν χώρα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Την Τετάρτη 28 Μαΐου, στις 12.30μ.μ. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Πληροφορίες για την εκδήλωση: www.onasseio.gr ή στο τηλέφωνο 210 9493188.
ενιώτη να Μαλανδρ ά ι Λ : α ει έλ Επιµ et.gr lianam@oten
Μαρία Φαραντούρη
«Χθες άρχισα να τραγουδώ»
Ζωντανή ηχογράφηση από το Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Π OΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΕΠΟΧΗΣ»
ιστεύω πως και όσοι δεν είχαν την τύχη να βρεθούν το Σεπτέμβρη στο Ηρώδειο στη συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη θα ανακαλύψουν στο διπλό cd και το dvd που μόλις κυκλοφόρησε από τη Minos τα στοιχεία που συνέθεσαν τη μαγεία της βραδιάς. ∆εν πρόκειται μόνο για ένα ντοκουμέντο, αλλά και για μια φρέσκια, με σύγχρονο ήχο, αφορμή αναζήτησης μιας μουσικής σπουδαίας που έχουν λησμονήσει κι αγνοήσει τα ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις κι έχει χάσει η καθημερινότητά μας. Οικουμενικής αφού με την αβίαστη ελληνικότητά της μπορεί να συναντιέται με όλες τις σπουδαίες μουσικές του κόσμου. Όχι παγκόσμιας, όπως την επιβάλλει η γυαλιστερή, αυτιστική σχεδόν, μονοτονία της μουσικής βιομηχανίας. Η Μαρία ζυμώθηκε ως ερμηνεύτρια στο καμίνι της ιστορίας. Έζησε τις κοσμογονίες των τελευταίων πενήντα χρόνων που άλλαξαν ξανά και ξανά τη χώρα και τον παγκόσμιο χάρτη, τραγούδησε και τραγουδά στα πιο ετερόκλιτα ακροατήρια σε όλο τον κόσμο. Η σπάνια φωνή της με την ακρίβεια και τη σοφή οικονομία στα εκφραστικά της μέσα, μια φωνή που βγαίνει θαρρείς από το βάθος της μνήμης, της ιστορίας και των αισθημάτων και στοχεύει βαθιά στο μέλλον, είναι μια από -και τα μετράω εδώ τα λόγια μου- τις σπουδαιότερες φωνές του καιρού μας που υπηρετεί με το ήθος της μια τέχνη υψηλή. Έγινε ιέρεια του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, φωνή της ψυχής του. Της εμπιστεύτηκε τα πιο δύσκολα και απαιτητικά έργα του. Μαουτχάουζεν, Λόρκα, Σεφέρη, Κάντο Χενεράλ, Ρίτσο, Αναγνωστάκη, Τριπολίτη, Τραγούδια του εγκλεισμού που μεταμόρφωναν το σκοτάδι σε φως, Τραγούδια-ποταμούς, το Πνευματικό Εμβατήριο, τη Βε-
ατρίκη. Όμως κι ο Μάνος της έδωσε υπέροχα τραγούδια. Τις αλληγορίες της Περσεφόνης, της Σίβυλλας, της Μελισσάνθης, της Λησμονημένης, της Σκοτεινής Μητέρας, ρόλους ζωής αυθύπαρκτους. Τραγούδησε ακόμα Λοΐζο, Καραΐνδρου, Μπρεχτ, Λιβανελί, τραγούδια έρωτα και αμφισβήτησης, έθνικ και τζαζ, νεώτερους συνθέτες. Ένα πολύ μεγάλο ρεπερτόριο που απλώνεται σε όλη την έκταση των αισθημάτων από την υπαρξιακή αναζήτηση ως τη συλλογική ανάταση. Ένα μικρό δείγμα μόνο θα μπορούσε αντικειμενικά να χωρέσει σε μια συναυλία, είναι όμως αρκούντως αντιπροσωπευτικό. Όμως, ας μη μιλάμε στρογγυλεμένα γιατί η πραγματικότητα μας εκδικείται. Είναι πια φανερό πως η μεταπολίτευση αποφάσισε κάποια στιγμή να κρύψει τις αντιθέσεις της ελληνικής κοινωνίας κάτω από το χαλί. Ύστερα έβαλε πολύ πλαστικό, ζάχαρη και χρυσόσκονη από πάνω. Βρήκε στα editorial των μοντέρνων περιοδικών, στα playlist των ραδιοφώνων, στις τηλεοπτικές ζώνες, στην αλαζονεία της πλαστικής χαράς και καψούρας μιας σκυλοπόπ αισθητικής, τους δικούς της Φουκουγιάμα. Νόμιζε πως ξεμπέρδεψε με την ιστορία. Στην πλειοψηφία της έστρεψε την πλάτη της σε μια τέχνη που ήταν τελικά ένα από τα ευγενέστερα πρόσωπά της, μια φωνή της συνείδησής της. Ο πολυδιαφημισμένος πλουραλισμός αποδείχτηκε πλαστός και με σκοπιμότητα να γίνει κολυμβήθρα του Σιλωάμ για κάθε ευτέλεια του παρελθόντος με κατευθυνόμενη νοσταλγία. Την υψηλή τέχνη αυτών των τραγουδιών τη θυμόταν μόνο ως άλλοθι σε γιορτές και επετείους. Ήρθε έτσι ο καιρός των μοναχικών τροβαδούρων και των πολλών μοναχικών ακροατών. Μοναδική εξαίρεση οι στιγμές συλλογικής μέθεξης στις συναυλίες. Και η Μαρία Φαραντούρη ήταν και είναι πάντα εδώ, αθόρυβα -όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο-, με καινούριες συνεργασίες, νέες ενορχηστρώσεις, ηχογραφήσεις, συναυλίες σε όλο τον κόσμο, χωρίς αισθητικές εκπτώσεις ν’ απευθύνεται σε υποψιασμένα, απαιτητικά ακροατήρια, να γεμίζει τις αίθουσες. Γιατί τραγουδά πάντα την ουτοπία, αυτό δηλαδή που θα μπορούσαμε να γίνουμε και ακόμα δεν τα καταφέραμε, αυτό που οφείλουμε πάντα να πραγματοποιήσουμε. Και για να παραφράσω έναν υπέροχο στίχο του Κώστα Τριπολίτη από τον Επιβάτη του Μίκη Θεοδωράκη που τραγούδησε υποδειγματικά η ίδια: «Το τραγούδι της γυρεύει εμάς για να ειπωθεί, ζητάει νεύρο και καρδιά για να σωθεί». Ελπίζω κι εύχομαι τώρα που το χαλί δεν μπορεί πια τίποτα να κρύψει στη λεηλατημένη χώρα, αυτή η δουλειά ως ένα μικρό αισθητικό, καλλιτεχνικό αντίβαρο στην περιρρέουσα υποκρισία, να βρει τη θέση που της αξίζει στις καρδιές των ακροατών της, στα ραδιόφωνα και τα μέσα της χώρας. Ο καθείς και τα όπλα του. Ανδρέας Μαράτος
Σημείωση: ο Ανδρέας Μαράτος είναι ζωγράφος, συγγραφέας του βιβλίου «Ουτοπία κρυμμένη στο σώμα της πόλης - Ο μουσικός κόσμος του Μίκη Θεοδωράκη και η εποχή του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιανός).
“Μουσουργοί της Θράκης”
Π
ιστεύω ότι η έκδοση αυτή απαντά με δικαιοσύνη στην εσχατιά της χώρας μας, στους ακρίτες εκείνους που παλεύουν στα μαρμαρένια αλώνια για να σώσουν τις εστίες του πολιτισμού μας, στους Έλληνες της Θράκης. Τους υπέροχους συνεχιστές του Ορφέα, που μυήθηκαν και μύησαν στη μουσική τέχνη και διέπρεψαν ως συνθέτες, εκκλησιαστικοί μελουργοί, ιεροψάλτες, οργανοπαίχτες, τραγουδιστές, μουσικολόγοι κ.ά. Επιτέλους μία πύλη επικοινωνίας με έναν μουσικό πολιτισμό από την μια άγνωστο και περιχαρακωμένο από την αδιαφορία της κεντρικής εξουσίας και από την άλλη πολύπλευρο και κατακερματισμένο στα τέσσερα σημεία της Θράκης. Οι τρεις συγγραφείς, άνθρωποι της μουσικής, οι: Γιώργος Κωνστάντζος, μουσικολόγος ερευνητής, ψυχή του Αρχείου Ελληνικής Μουσικής, Θωμάς Ταμβάκος, μουσικογράφος, κριτικός μουσικής και ερευνητής, δημιουργός και κάτοχος του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου, Θανάσης Τρικούπης, συνθέτης, πιανίστας και μουσικολόγος, αίρουν την αδικία χρησιμοποιώντας ως κύριο μέσο προσέγγισης την επίμονη πολυετή έρευνα. ∆ύσκολο και ανέλπιστο το συγγραφικό ερευνητικό αυτό πόνημα που μας παρέδωσαν εν είδει λευκώματος. Στις 320 σελίδες, ο αναγνώστης ανακαλύπτει γνωστά, αλλά κυρίως άγνωστα, στοιχεία για τους τεθνεώτες μουσικούς δημιουργούς από την ευρύτερη Θράκη (Ανατολική, ∆υτική και Βόρεια) -από τον 18ο έως τα τέλη του 20ού αιώνα- αλλά και για τη μουσική εκπαίδευση και τον καλλιτεχνικό περίγυρο της εποχής. Στην εκτεταμένη εισαγωγή με τίτλο «Η μουσική στα ελληνικά εκπαιδευτήρια και στους ελληνικούς συλλόγους της Θράκης», διαπιστώνουμε και θαυμάζουμε το ρόλο που έπαιξαν οι αναρίθμητοι μουσικοί φορείς και τα σχολεία στη μουσική εκπαίδευση. Οι συγγραφείς ερευνούν με ενδελέχεια ότι έχει σχέση με την αστική μουσική και όχι την παραδοσιακή. Ελάχιστα είναι τα κείμενα για την ελληνική μουσική δημιουργία μιας περιοχής που να αναμετρώνται τόσο σκληρά με το χρόνο και με τις ιστορικές συγκυρίες και αποτελούν παράδειγμα της ευαισθησίας των αρχόντων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επίσης είναι σημαντική η «Ενδεικτική παρουσίαση μουσικών έργων», στον ψηφιακό δίσκο που συνοδεύει την έκδοση. Εξαιρετικές οι ερμηνείες των Αντωνία Καλογήρου, Βαγγέλη Καψάλη, ∆ημοσθένη Φιστουρή. Η έκδοση διαθέτει επίσης εκτενή βιβλιογραφία, ευρετήριο και, πέρα από την πλούσια εικονογράφηση-φωτογραφική τεκμηρίωση, από ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και γοητευτικό πολυσέλιδο «Φωτογραφικό ένθετο». Εκδόθηκε από τη ∆ιεύθυνση ∆ημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, η οποία ανήκει στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Το λεύκωμα θα διατεθεί σε πολιτιστικούς / καλλιτεχνικούς / μουσικούς φορείς, όπως βιβλιοθήκες, ωδεία, μουσικά σχολεία, πανεπιστήμια και δεν διατίθεται προς πώληση.
ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΕΠΟΧΗΣ»
ΜΟΥΣ
MOYΣΙΚΗ ΙΣ ΣΕ
Ι
28
Λιάνα Μαλανδρενιώτη
29
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
«XENIA»
Ένα ελληνικό βλέμμα στις Κάνες
Του Στράτου Κερσανίδη
Ο
λοκληρώνονται σήμερα οι προβολές στο 67ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών. Εκεί, στη διάσημη γαλλική λουτρόπολη, η οποία φιλοξενεί το πιο λαμπρό (glamour) κινηματογραφικό φεστιβάλ του κόσμου, προβλήθηκε το μεσημέρι της περασμένης ∆ευτέρας, στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» (Un Certain Regard) η τελευταία ταινία του Πάνου Κούτρα, «Xenia». Την ώρα που γραφόταν το κείμενο που διαβάζετε δεν γνωρίζαμε εάν η ταινία κέρδισε κάποια διάκριση, αλλά ξέραμε
πως η προβολή της έγινε δεκτή με ένα θερμό χειροκρότημα από το κοινό. Το ίδιο θετικές είναι και οι κριτικές των ελλήνων συναδέλφων που την παρακολούθησαν. Εάν προσθέσουμε στα παραπάνω και τη μέχρι τώρα πορεία του σκηνοθέτη («Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» 1999, «Αληθινή ζωή» - 2004, «Στρέλλα» 2009), τότε μπορούμε βάσιμα να πιστεύουμε πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακόμη σημαντική ελληνική ταινία. ∆υο αδέλφια, ο 16χρονος ομοφυλόφιλος Ντάνι και ο 18χρονος Οδυσσέας, αναζητούν τον πατέρα τους ο οποίος τους είχε εγκαταλείψει όταν ήταν μικρά
Πολλές μικρές στο μεγάλο Φεστιβάλ
Π
ολυπληθής είναι η ελληνική συμμετοχή στο τμήμα των ταινιών μικρού μήκους, του 67ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, με τις εξής 14 ταινίες: «Free Camping» της Βάγιας ∆ανιηλίδου και του Κωνσταντίνου Τοπάλη (15 λεπτά): Ένα νεαρό ζευγάρι, έρχεται για καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα, κάνοντας ελεύθερο κάμπινγκ σε μια απομονωμένη παραλία. «Το ∆είπνο» του ∆ημήτρη Αργυρίου (11 λεπτά): Κατά τη διάρκεια ενός δείπνου σε εστιατόριο ο σύζυγος λέει στη σύζυγό του πως θέλει αλλαγές στη ζωή του. «Maasai» του Χάρη Λαγκούση (16 λεπτά): Η μητέρα τους βρίσκεται στο χειρουργείο. Στην αναμονή, οι δυο της γιοι αρχίζουν να τσακώνονται. «Η έκταση που αναλογεί» του Παναγιώτη Χριστόπουλου (14 λεπτά): Ένας νεαρός ταξιδεύει για την Αθήνα. Το λεωφορείο σταματά σε ένα καφέ κι εκεί μέσα σε ένα δεκάλεπτο μια μεγαλύτερή του όμορφη γυναίκα πρέπει να του διδάξει μερικά πράγματα. «Memory Reloaded» της ∆έσποινα Χαραλάμπους (20 λεπτά): Στο μέλλον η μνήμη των υπολογιστών αντικαθίσταται από τη μνήμη χαρισματικών ανθρώπων. Μέσα σε ένα καταπιεστικό καθεστώς, η Λάρα και ο Νίχμον, συναντιούνται και οι ζωές τους συνδέονται. «Ο μπαμπάς μου είναι ∆ράκουλας» του Κώστα Χαλιάσα (15 λεπτά): Ένας γιος εξομολογείται στη μητέρα του το φόβο πως ο πατέρας του είναι βαμπίρ. «Κουτί» της Κατερίνας Γιαννακοπούλου (11 λεπτά): Ένα αντρόγυνο και η Κ. μένουν στο ίδιο σπίτι. Η Κ. ζει μέσα σε ένα κουτί που βρίσκεται κάτω από το κρεβάτι του ζευγαριού. «Ο Ήλιος και ο Βοριάς» του Θανάση Νεοφώτιστου (10 λεπτά): ∆υο αγόρια, ο Ήλιος κι ο Βοριάς, διαγωνίζονται
παιδιά. Η αλβανίδα μητέρα τους έχει πεθάνει και τα δυο αγόρια ξεκινούν από την Κρήτη με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, όπου πιστεύουν πως βρίσκεται ο έλληνας πατέρας τους. Το ταξίδι τους είναι γεμάτο απρόοπτα. Θα συναντηθούν με διάφορους ανθρώπους, θα αντιμετωπίσουν κάθε είδους καταστάσεις, μέχρι και σε ένα σόου για ταλέντα θα πάρουν μέρος. Το ταξίδι δεν είναι εύκολο και είναι ένα ταξίδι προς την ενηλικίωση σε έναν τόπο που συχνά τους κάνει να νιώθουν ξένοι, σε μια Ελλάδα που σχοινοβατεί. Ο Ντάνι και ο Οδυσσέας αναζητούν τον πατέρα τους αλλά την ίδια ώρα ψάχνουν και την ταυτότητά τους, τις ρίζες τους, ενώ η Ελλάδα μοιάζει να χάνει την ψυχή της παραδινόμενη στη βία των ναζιστών και την αξιακή και οικονομική κρίση. Ο Πάνος Κούτρας, στο σκηνοθετικό του σημείωμά του, γράφει: «Οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας θα μπορούσαν να είναι ήρωες ενός παραμυθιού, από αυτά που διηγούνται ιστορίες για παιδιά που χάνονται στο δάσος αναζητώντας καταφύγιο ή που προσπαθούν να μεγαλώσουν μόνα σε ένα κόσμο εχθρικό και άδικο, όπου οι «μεγάλοι», πριν τα εγκαταλείψουν, τα έχουν ήδη απαρνηθεί. Μόνο που το «παραμύθι» του Ντάνι και του Οδυσσέα είναι πραγματικό. Γεννημένοι στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια του προηγούμενου αιώνα, τα δυο αδέρφια δεν έχουν ελληνική ταυτότητα. Σε μια χώρα όπου ισχύει ακόμη το δίκαιο
«του αίματος», και όχι αυτό «του εδάφους», είναι ξένοι. Και σαν ξένοι μεγαλώνουν και ενηλικιώνονται στην Ελλάδα της κρίσης, των βίαιων αλλαγών, του ρατσισμού. Τα δυο αδέρφια θα μπορούσαν, ωστόσο, να ζουν σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης ή του κόσμου. Σαν τόσους άλλους που βρίσκονται χωρίς πατρίδα, παγιδευμένοι σε ένα νομικό κενό, στερούμενοι βασικών δικαιωμάτων. Σε έναν κόσμο που αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες και να παραδεχτεί τα λάθη του, που αρνείται να ανταλλάξει τη φρούδα σιγουριά του παρελθόντος με την αβεβαιότητα του μέλλοντος. Έναν κόσμο που αρνείται να ενηλικιωθεί. Ο Ντάνι και ο Οδυσσέας είναι η πρώτη γενιά του 21ου αιώνα. Τους συναντάμε όταν ξεκινούν από το νοτιότερο σημείο της Ελλάδας (και της Ευρώπης), την Κρήτη, για να διασχίσουν ολόκληρη την ενδοχώρα και να καταλήξουν στη Θεσσαλονίκη του Βορρά. Εκεί όπου πιστεύουν ότι τους περιμένει η υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής, που όμως κανείς από τους δυο τους δεν ξέρει αν είναι έτοιμοι να ζήσουν». Πρωταγωνιστούν ο Κώστας Νικούλι (Ντάνι) και ο Νίκος Γκέλια (Οδυσσέας) Η ταινία του Πάνου Κούτρα θα προβληθεί στην Ελλάδα τον Οκτώβριο. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
για τη νίκη. Βασισμένη σε μύθο του Αισώπου. «The caravan» του Πάνου Αρβανιτάκη (12 λεπτά): Πατέρας και γιος ταξιδεύουν στο «εξοχικό» τους, ένα τροχόσπιτο δίπλα στη θάλασσα. Οικογενειακές μνήμες αναδύονται, παρελθόν και παρόν συγκρούονται μέχρι την τελική συμφιλίωση. «Άγνωστο π» της Ισμήνης ∆ασκαρόλη (30 λεπτά): Μέσα από την πορεία μια γυναίκας, σύμβολο του αέναου χρόνου, παρακολουθούμε τη διαμάχη μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. «Θεωρία» του Τζος Βαϊσμπάχ (6 λεπτά): Τι σημαίνει η λέξη «θεωρία»; Πειραματική ταινία. «Petit Flirt» του Γιάννη Βουρνάζου (13 λεπτά): Ένας επιστήμονας γνωρίζει σε κάποιο συνέδριο μια γυναίκα που του δείχνει ιδιαίτερη συμπάθεια. Αυτός, καταπολεμά τις δυνατές ερωτικές του φαντασιώσεις, πίνοντας νερό, πολύ νερό, μέχρις ότου η κύστη του φτάνει στα όριά της. «Jutarnje Molitve» της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη και της Καταρίνα Στάνκοβιτς (17 λεπτά): Ένα αγόρι και ένα κορίτσι στο Σεράγεβο. Συναντιούνται σε ένα κλαμπ, καταναλώνουν ναρκωτικά, καταλήγουν σε ένα διαμέρισμα. Όμως η ωραία ατμόσφαιρα διακόπτεται από την παρουσία ενός τρίτου ατόμου. Συμπαραγωγή: Βοσνία Ερζεγοβίνη, Σερβία, Ελλάδα. «Cool Robinson» της Ναυσικάς Γκερί-Καραμαούνα, (23 λεπτά): Όταν η μηχανή της βάρκας, στην οποία βρίσκεται ένα νεαρό ζευγάρι, χαλάει καταμεσής της θάλασσας, οι επιβαίνοντες θα αρχίσουν να κάνουν κουπί και θα φτάσουν σε μια απομονωμένη παραλία. Τουλάχιστον, φαινομενικά απομονωμένη. Συμπαραγωγή: Ελλάδα, Γαλλία. Σ.Κ.
Τρεις μόνο είναι οι νέες ταινίες που έκαναν πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες αυτήν την εβδομάδα.
«Το Μυστικό της» (Μέιζι What Maisie
Knew) των Σκοτ Μακγκί και Ντέιβιντ Σίγκελ: Η εξάχρονη Μέιζι παρακολουθεί το διαζύγιο των γονιών της και μέσα από τα δικά της μάτια γίνεται η αφήγηση. Μια εξαιρετική δραματική ταινία που καθηλώνει. Τέσσερις ενήλικες σε ένα μπλέξιμο που αρμόζει περισσότερο σε ανώριμους ανήλικους, με την ανήλικη Μέιζι να καταφέρνει να είναι ευτυχισμένη μέσα σε αυτήν την μπερδεψούρα. Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χένρι Τζέιμς, με τη διαφορά πως η δράση, από το 1987, μεταφέρεται στη σύγχρονη Νέα Υόρκη.
«X-Men: Ημέρες Ενός Ξεχασμένου Μέλλοντος» (X-Men: Days of Future Past) του Μπράιαν Σίνγκερ: Οι μεταλλαγμένοι υπερήρωες αναλαμβάνουν τη διάσωση των ειδών, σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους. Φτηνός εντυπωσιασμός.
«Zαμπίζια: Πουλιά Στον Αέρα» (Zambe-
zia) και σε 3D του Γουέιν Θόρνλεϊ: Στη Ζαμπίζια, μια πόλη στην καρδιά της Αφρικής, κατοικούν κάθε είδους πτηνά. Την πόλη διοικεί ο Σεκζούρου αλλά ένα υποχθόνιο ιγκουάνα έχει κακά σχέδια. Ο Κάι, ένα νεαρό γεράκι, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, γίνεται μέλος των Τυφώνων, την ομάδας που προστατεύει την πόλη. Ο πατέρας του Κάι αιχμαλωτίζεται από το ιγκουάνα και αυτός, μαζί με τη Ζωή, αναλαμβάνουν τη σωτηρία του και τη σωτηρία της Ζαμπίζια. Κινούμενα σχέδια.
Σινεφίλ
30
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
Του Πέτρου Λινάρδου Ρυλμόν
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Τ
ο βιβλίο του Αντώνη Λιάκου με τον υπότιτλο «η Αριστερά, και πώς να τη σκεφτούμε σε κρίσιμους καιρούς», επιδιώκει να παρουσιάσει σημερινές προκλήσεις, αλλά και να δώσει μια αίσθηση του βάθους τους: «βρισκόμαστε μπροστά σε ένα άγνωστο και όχι λιγότερο αινιγματικό αύριο». «Ενδεχομένως η Ελλάδα να είναι η πρώτη χώρα στην οποία οι ιδέες και οι αρχές που προβλήθηκαν αντιπαραθετικά, από τη δεκαετία του 90, στην εκ των άνω παγκοσμιοποίηση των αγορών θα κληθούν να εμπνεύσουν μια κυβερνητική πολιτική». «Πώς τα κινήματα διαμαρτυρίας θα αποκτήσουν μια κουλτούρα διακυβέρνησης;» Πού βρισκόμαστε όταν θέλουμε να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα;
Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr
Όταν μιλάμε για την Αριστερά
Ιστορία Μηδέν
Γ
ια πρώτη φορά παρουσιάζεται το έργο του Στέφανου Τσιβόπουλου Ιστορία Μηδέν (History Zero), με το οποίο εκπροσώπησε τη χώρα μας στην περσινή, 55η Μπιενάλε της Βενετίας. Πρόκειται για ένα φιλμ δομημένο σε τρία επεισόδια και ένα αρχείο εικόνων και κειμένων, που έχει ως θέμα του τα εναλλακτικά νομίσματα. Με ποιητικό τρόπο και μέσα από τις ιστορίες τριών διαφορετικών ανθρώπων, διερευνάται η αξία του χρήματος και ο ρόλος του στις ανθρώπινες σχέσεις. Τις τρεις διαφορετικές εκδοχές του ίδιου νομίσματος μοιάζουν στο έργο του Τσιβόπουλου να αποτελούν: α) Ένας μετανάστης από την Αφρική, ο οποίος ψάχνει μεταλλικά αντικείμενα στα σκουπίδια, β) ένας καλλιτέχνης από το εξωτερικό, που συλλέγει εικόνες από τους δρόμους της Αθήνας, με σκοπό να συνθέσει το επόμενο έργο του και γ) μία συλλέκτρια έργων τέχνης, η οποία πάσχει από τη νόσο αλτσχάιμερ. Την έκθεση έχει επιμεληθεί η ιστορικός τέχνης Συραγώ Τσιάρα και λειτουργεί μέχρι τις 28 Σεπτεμβρίου. Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1, Αθήνα, τηλ.: 210–7228321)
A Day in Hell
Μ
ε βασικά γνωρίσματα την ακρίβεια και την επιμονή στη λεπτομέρεια, τα έργα του ∆ημήτρη Τάταρη μοιάζουν με πολύπλοκα μωσαϊκά εικόνων που αντλούν έμπνευση από την αναγεννησιακή εικονογραφία, το μπαρόκ, την ποπ κουλτούρα, από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από αρχειακό υλικό και από λογοτεχνικές πηγές. Στην ατομική έκθεσή του, ο καλλιτέχνης παρουσιάζει πολύπλοκα και τεχνικά άρτια σχέδια, ιδιότυπα κολάζ πάνω σε παλιές γκραβούρες, καθώς και ένα
Σ
γλυπτό το οποίο θα ολοκληρωθεί εφόσον προστεθεί σε αυτό το πορτρέτο του αγοραστή! Έτσι, για άλλη μια φορά, αποκαλύπτεται ο πολυσχιδής χαρακτήρας του καλλιτεχνικού του ιδιώματος, καθώς και η δυναμική αφομοίωση και αξιοποίηση ποικίλων μέσων, υλικών και αρχειακών πηγών. Η έκθεση διαρκεί έως τις 14 Ιουνίου. Ωράριο: ∆ευτέρα 10π.μ. – 3μ.μ., Τρίτη έως Παρασκευή 10π.μ. – 8μ.μ., Σάββατο 11π.μ. – 3μ.μ. Kalfayan Galleries (Χάρητος 11, Κολωνάκι, Αθήνα, τηλ.: 210–7217623)
Οι κορμοί και το κορμί της ζωντανής ζωγραφικής
Ε
γκαινιάζεται την Τετάρτη 28 Μαΐου, στις 8 το βράδυ, η πρώτη ατομική έκθεση της Ελένης ∆ερβίσογλου, στην οποία, όπως λέει χαρακτηριστικά ο δημοσιογράφος Νίκος Μαστροπαύλος, «τα μικρά κοιτάσματα της φύσης, οι πέτρες, τα φύλλα, [αποτελούν] (…) τα οχήματα που μεταφέρουν το θεατή στη χώρα του μύθου (….)». Όπως εξηγεί η ίδια η καλλιτέχνις για το τι αποτέλεσε έμπνευση για τη δουλειά της, οι ατέλειωτοι περίπατοι στη φύση, τα παιχνίδια με τα δέντρα, τα αγγίσματα στις ρίζες και τις πέτρες που κείτονταν κοντά τους, οι συνομιλίες κι οι ονειρικές μορφοποιήσεις ήταν που αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για να εκφραστεί εικαστικά και με τον τρόπο αυτό να βιώσει τη ζωή της και να την κάνει πιο όμορφη. Η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 25 Ιουνίου. Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. – 3μ.μ. και 6 – 9μ.μ., Τετάρτη, Σάββατο 11π.μ. – 3μ.μ., Κυριακή, ∆ευτέρα: κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού. Αίθουσα Τέχνης Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη, Ακρόπολη, Αθήνα, τηλ.: 2111823818) •
το βιβλίο του Λάμπρου Τόκα «Τα παιδιά του Φλεβάρη» (εκδόσεις Καστανιώτη) φιλοξενούνται οι προσωπικές μαρτυρίες είκοσι αγωνιστών της Αριστεράς -και ενός πρώην ΕΣΑτζή. Οι συγκεκριμένοι αγωνιστές συνελήφθησαν μαζί με δεκάδες άλλους τον Φλεβάρη και τον Μάρτη του 1974, όταν η Ασφάλεια της Αθήνας επέφερε ισχυρό πλήγμα στις αντιδικτατορικές οργανώσεις του ΚΚΕ, της ΚΝΕ, της ΑντιΕΦΕΕ και του ΠΑΜ. Στη συνέχεια υπέστησαν άγρια βασανιστήρια από τα όργανα του στρατιωτικοφαιστικού καθεστώτος, επειδή αγωνίστηκαν για την ανατροπή της χούντας και για μια Ελλάδα ελεύθερη, ανεξάρτητη και πραγματικά δημοκρατική. Με τις συνεντεύξεις που παραχώρησαν και τις απαντήσεις τους στο κοινό ερωτηματολόγιο, οι εν λόγω είκοσι αγωνιστές περιγράφουν κατ’ αρχάς τα βασανιστήρια στην Ασφάλεια και στο στρατόπεδο Μπογιατίου. Κρίνουν αν και σε ποιο βαθμό δικαιώθηκαν οι αγώνες και τα ιδανικά όλων εκείνων που στην εξέγερση του Πολυτεχνείου διεκδικούσαν «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία-Εθνική Ανεξαρτησία». Και διατυπώνουν τελικά την άποψή τους για το αν και με ποιες προϋποθέσεις είναι εφικτή στις μέρες μας η κοινή δράση και συνεργασία των κομμάτων και κινημάτων της Αριστεράς.
Όλες οι λέξεις κλειδιά [Αριστερά, κινήματα διαμαρτυρίας, διακυβέρνηση] κινδυνεύουν, βέβαια, να μας παρασύρουν σε γνώριμα και στείρα εδάφη, ακόμα κι αν –όπως ο συγγραφέας– εντοπίσουμε εύστοχα τις ελλείψεις και τις ανάγκες. Όταν λέμε Αριστερά περιγράφουμε ένα σύνολο τοποθετήσεων και δράσεων που αρνούνται το ισχύον καθεστώς με πολλούς διαφορετικούς και όχι κατά κανόνα ικανοποιητικούς τρόπους. Μια αναφορά σε αυτήν μπορεί να είναι θετική μόνο άν περιγράφει διαθεσιμότητες και δυνατότητες που μένει όμως να προσδιοριστούν. Το ότι η Αριστερά λοιπόν δεν μπορεί να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στις παραπάνω προκλήσεις είναι μεν γνωστό, αλλά η ίδια η χρήση αυτής της λέξης κλειδί ως υποκείμενο των αναγκαίων αλλαγών, μας παρασέρνει πολύ εύκολα στο να ξεκινάμε από υπαρκτές συγκροτήσεις, τοποθετήσεις, πρακτικές. Χωρίς να έχουμε την πρόθεση, ή τη δυνατότητα, ή τα εργαλεία, να δούμε το άγνωστο και αινιγματικό αύριο, αφού κατορθώσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε το απογοητευτικό χθες. Όταν μιλάμε για την Αριστερά αναφερόμαστε στην πραγματικότητα σε ένα σύνολο σημαντικών κοινωνικών δραστηριοτήτων σε τρία διαφορετικά επίπεδα: την οργάνωση κινημάτων (τη διαμαρτυρία, τη διεκδίκηση, την υπεράσπιση συμφερόντων, τη μαζική άρνηση πολιτικών), την παραγωγή και αναπαραγωγή γνώσης (την πραγματοποίηση και διάδοση συστηματικών αναλύσεων για την ιστορία και την κοινωνία, την ερμηνεία κοινωνικών καταστάσεων ή μεταβολών, το σχεδιασμό αλλαγών) και τη συγκρότηση θεσμικών λειτουργιών (την εφεύρεση και εισαγωγή νέων θεσμών, τη μεταρρύθμιση υπαρκτών). Τα τρία αυτά επίπεδα συνυπάρχουν και αλληλοεπηρεάζονται, σε όλες τις εκδοχές συγκροτήσεων που συναντάμε στην Αριστερά, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Αλλά οι εκδοχές που κυριαρχούν είναι αυτές οι οποίες προήλθαν από μια ιστορική περίοδο των καπιταλιστικών κοινωνιών η οποία έχει τελειώσει, με αποτέλεσμα να χρειάζεται πριν απ’ όλα να αναθεωρήσουν την συνολική προσέγγιση της άρνησης και της κριτικής τους, όποια και να’ ναι αυτή. Το σοβαρότερο γενικό πρόβλημα που μοιράζονται οι εκδοχές της Αριστεράς (εκτός μεμονωμένων ατομικών εξαιρέσεων) είναι ότι ενώ σκέφτονται με βάση κινηματικές πρακτικές, θεσμικές λειτουργίες και γνωσιακό κεφάλαιο που συγκροτήθηκαν κατά την ιστορική περίοδο της γέννησης και άνθησης του καπιταλισμού, καλούνται να δράσουν σε μια περίοδο κατά την οποία ο καπιταλισμός βρίσκεται σε μια τελική φάση και παρασέρνει σε μια καταστροφική πορεία τις περισσότερες ανθρώπινες
ΘΕΜΑΤΑ
Τι θα πούμε στην Κοκκινοσκουφίτσα; Η ΕΠΟΧΗ 24 Μαΐου 2014
“
31
Με αφορμή το βιβλίο του Αντώνη Λιάκου “Η επιστροφή της Κοκκινοσκουφίτσας” (εκδ. Νεφέλη 2014) κοινωνίες και κατά πάσα πιθανότητα την ανθρωπότητα στο σύνολό της. Η απώλεια του ελέγχου της σχέσης καπιταλιστικής παραγωγής και φυσικού περιβάλλοντος, η διατήρηση της κυριαρχίας του κεφαλαίου μέσω μη αναπαραγωγικών σχέσεων, και η καταπολέμηση της προοδευτικής δυναμικής που έχει η συσσώρευση γνώσεων και γνωστικών ικανοτήτων σε θεσμικό και ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, είναι πλέον οι στρατηγικές κατευθύνσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αν πρόκειται να επικαιροποιηθούν οι ουμανιστικές επιλογές της Αριστεράς.
Τα κοινωνικά κινήματα διευρύνονται και οι θεσμικές πρωτοβουλίες μπορεί να πολλαπλασιαστούν, αλλά το συνδετικό υλικό τους θα είναι οι γνωσιακές λειτουργίες που εξασφαλίζει η ανάπτυξη των κατάλληλων κινηματικών πρωτοβουλιών.
Οι συνισταμένες της ιστορικής αποτυχίας
Αλλά για να κατανοήσουμε τη σημασία που έχει για τη νέα περίοδο του καπιταλισμού η ανάπτυξη στις νέες συνθήκες και των τριών επιπέδων κοινωνικών δραστηριοτήτων που χαρακτηρίζουν το χώρο της Αριστεράς, χρειάζεται να ξεκινήσουμε από τις συνισταμένες της ιστορικής αποτυχίας του σχεδίου της. Η σοσιαλ-δημοκρατία υποτάχθηκε στην αναπαραγωγή του καπιταλισμού υπερασπιζόμενη την ενσωμάτωση σε αυτόν των κοινωνικών κινημάτων μέσω θεσμικών καινοτομιών, και αποδεχόμενη το έλεγχο του αστικού συστήματος επί της παραγωγής και αναπαραγωγής γνώσης. Η προερχόμενη από την 3η ∆ιεθνή Αριστερά, αναδιπλώθηκε και αυτή στην επιβίωση των υπό τον έλεγχό της κινημάτων στο πλαίσιο των θεσμών της καπιταλιστικής οικονομίας, και συρρίκνωσε τις γνωσιακές της δραστηριότητες στην αναπαραγωγή ιδεολογικοποιημένων αναλύσεων του παρελθόντος. ∆εν μπόρεσε έτσι να συμμετάσχει ενεργά και από κριτική σκοπιά στις αιχμές των επιστημονικών, τεχνολογικών, αλλά και οργανωτικών μεταβολών που αξιοποίησε ο παγκόσμιος καπιταλισμός. Η εμφάνιση της έννοιας του «οργανικού διανοούμενου» αποτέλεσε, στην περίοδο του μεσοπολέμου, μια στιγμή κατά την οποία αναγνωρίστηκε η ανάγκη συνύπαρξης των κινηματικών, γνωσιακών και θεσμικών δραστηριοτήτων της Αριστεράς, όταν επιδιώκει να ανατρέψει τις καπιταλιστικές σχέσεις. Η ύπαρξη αγωνιστών με αυτές τις ιδιότητες στους χώρους εργασίας δεν αρκούσε μάλιστα για να υλοποιηθεί μια τέτοια στρατηγική, και αναγνωριζόταν ότι «το κόμμα» και τα στελέχη του, δεν κατείχαν εξ αρχής τις ικανότητες των οργανικών διανοουμένων, των ατόμων εκείνων που, όπως οι οργανικοί διανοούμενοι της αστικής τάξης, είχαν τη δυνατότητα να σκεφτούν το μέλλον και να μετασχηματίσουν το παρόν στα σημεία της παραγωγικής και κοινωνικής δραστηριότητας όπου μπορούσαν να οικοδομηθούν οι νέες κοινωνικές σχέσεις. Η «ταξική συνείδηση» έπρεπε να τροφοδοτεί το ενεργό σχέδιο της δράσης των οργανικών διανοουμένων. Αλλά περιορίστηκε στο να είναι ο συνδυασμός της υπεράσπισης κοινωνικών συμφερόντων, και της αναπαραγωγής ενός ιδεολογικού λόγου που τελικά θα νομιμοποιούσε την ιεραρχική υπεροχή των κομματικών στελεχών και των γραφει-
οκρατικών μηχανισμών. Η κατανόηση όμως αυτής της ανάγκης σύνθεσης κινηματικών, γνωσιακών και θεσμικών διαδικασιών, εγκαταλείφθηκε κατά την μεταπολεμική περίοδο. Η αδυναμία και μάλλον η άρνηση των αριστερών πολιτικών οργανώσεων να εμπλακούν ενεργά στην αξιοποίηση και παραγωγή γνώσης σχετικά με τον κίνδυνο της ανεπανόρθωτης καταστροφής των οικολογικών ισορροπιών από τις οποίες εξαρτάται η ζωή στον πλανήτη, στο όνομα μιας ιδεολογικής πίστης σε παγιωμένες θεωρητικές επεξεργασίες, οδηγεί μπροστά στα μάτια μας στην ανικανότητα ανάδειξης και αντιμετώπισης των παραγόντων και των διαδικασιών που επιδεινώνουν προσθετικά και δραματικά τις κοινωνικές ανισότητες τις οποίες διαμορφώνουν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. ∆εν μπορούμε όμως να αντιμετωπίσουμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον των ανθρώπινων κοινωνιών, χωρίς να αποκτήσουμε συστηματικές γνώσεις σχετικά με τις επιπτώσεις των οικολογικών ανισορροπιών και χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα να οργανώσουμε τις κινηματικές διαδικασίες και τις νέες θεσμικές λειτουργίες που θα απαντήσουν στα προβλήματα τα οποία δημιουργούν αυτές οι ανισορροπίες, για τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων και ειδικότερα τις κοινωνικές ανισότητες.
Η ανασυγκρότηση του παραγωγικού δυναμικού
Η παρουσίαση της εξέλιξης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής από την πλειοψηφία των αριστερών οργανώσεων και ομάδων, βασίζεται ακόμα στην πεποίθηση (με τις κατάλληλες θεωρητικές κατασκευές) οτι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν αναπαραγωγικό κύκλο του καπιταλισμού, ο οποίος εμπεριέχει και τη δυνατότητα της ανατρεπτικής δυναμικής της ταξικής πάλης. Σύμφωνα με αυτή την παραδοσιακή αριστερή προσέγγιση, οι παραγωγικές δυ-
νάμεις που αναπτύσσει ο καπιταλισμός θα αποτελέσουν τη βάση του νέου καθεστώτος, και οι οργανωμένες εργατικές δυνάμεις τις κοινωνικές δυνάμεις που θα το διαχειριστούν. Αλλά η κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού έχει προκαλέσει αντίθετα την καταστροφή παραγωγικών δυνατοτήτων και την αποδιοργάνωση των ταξικών συσπειρώσεων που χαρακτήριζαν την περίοδο του βιομηχανικού καπιταλισμού. Η ανατρεπτική διαδικασία πρέπει να είναι σήμερα μια διαδικασία ανασυγκρότησης παραγωγικού δυναμικού, σε μεγάλο βαθμό εκτός υπαρκτών σχέσεων παραγωγής, που την αναλαμβάνουν κοινωνικές ομάδες οι οποίες βρίσκονται εν μέρει στο περιθώριο των καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων, ή συνδυάζουν την απασχόλησή τους στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και των θεσμών του, με νέες δραστηριότητες της οικονομίας των αναγκών. Η οργάνωση και διοίκηση του καπιταλισμού σήμερα, ιδιαίτερα σε ότι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, είναι ριζικά διαφορετικές σε σύγκριση με τον βιομηχανικό καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός του (συνόλου σχεδόν του) 20ου αιώνα, ο βιομηχανικός καπιταλισμός, βασίστηκε στον τεϋλορικό καταμερισμό εργασίας, όχι μόνο στο διαχωρισμό χειρωνακτικής και διανοητικής εργασίας, αλλά και στον τεμαχισμό της εργασίας, παντού όπου ήταν δυνατό, και στη δημιουργία της κατηγορίας των στελεχών που στο «μάνατζμεντ» των επιχειρήσεων και των διοικητικών μηχανισμών καθόριζαν τι θα παραχθεί, πώς, και από ποιους, υπηρετώντας τις επιλογές και τα συμφέροντα των κεφαλαιούχων. Ο Τεϋλορισμός ήταν στην πραγματικότητα μια μέθοδος για να αντιμετωπιστεί η δημιουργία «οργανικών διανοουμένων» της εργατικής τάξης εκείνης της εποχής, για τη διατήρηση της μερικότητας των γνώσεων των εργατών και την επίτευξη της συνεργασίας των στελεχών με το κεφάλαιο. Ο σύγχρονος κα-
πιταλισμός, υπό την απειλή της ανόδου του μορφωτικού επιπέδου και των εξειδικευμένων γνώσεων, της επέκτασης του συλλογικού χαρακτήρα της εργασίας και της αύξησης της έντασης γνώσης στην παραγωγή, έχει επιδιώξει και έχει επιτύχει σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο την αποδιοργάνωση των εργαζομένων, αλλά και την εξατομίκευση των επαγγελματικών διαδρομών και των διαδρομών απόκτησης γνώσεων. Και από την άλλη την εξαγορά αυτών που εξασφαλίζουν υψηλή κερδοφορία, ή την υπόσχεσή της. Σ’αυτή τη νέα μέθοδο ελέγχου της γνώσης των εργαζομένων, εντάσσεται πλέον θεαματικά η επανιεράρχηση της εκπαίδευσης, η επανασύνδεση της δυνατότητας εκπαίδευσης με τα κοινωνικά προνόμια και η ανάπτυξη της εκπαίδευσης των ελίτ.
Τα κοινωνικά κινήματα και οι «κοινότητες γνώσης» Η δυνατότητα διαμόρφωσης οργανικών διανοουμένων στις σημερινές συνθήκες, δηλαδή των ανθρώπων εκείνων που κατέχουν ταυτόχρονα εμπειρία και γνώσεις, ατομικές και συλλογικές, για να συγκροτήσουν το νέο, εντός ή εκτός των υπαρχουσών δομών παραγωγής και διοίκησης, που έχουν τη δυνατότητα να οργανώσουν ταυτοχρόνως κινήματα, να αξιοποιήσουν και να διαδώσουν νέες γνώσεις, να εφεύρουν και να συγκροτήσουν νέες παραγωγικές δομές και νέους θεσμούς, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα αυτών που λένε οτι ανήκουν στην αριστερά να επωμιστούν ένα τέτοιο προσανατολισμό. Να τον επωμιστούν κατανοώντας οτι απαιτεί πριν απ’όλα την αντιστοίχιση των κοινωνικών κινημάτων με τις ανάγκες των ανθρώπων και των κοινωνιών, αλλά και τη διεξαγωγή μιας γιγαντιαίας και συνεχούς προσπάθειας παραγωγής των απαιτούμενων γνώσεων και μετάδοσή τους στον κοινωνικό ιστό, ώστε να αναπτυχθεί η εφευρετικότητα που θα κάνει δυνατή την οικονομία των αναγκών και τη δημοκρατική της συγκρότηση. Μια τέτοια προσπάθεια δεν μπορεί παρά να είναι μια κοινωνική διαδικασία με κινηματικά χαρακτηριστικά, μια κινητοποίηση που δεν θα προκύψει κατά κύριο λόγο από κομματικούς μηχανισμούς, ούτε αποκλειστικά από χώρους εργασίας, αλλά θα είναι αναγκαστικά και σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα διάσπαρτων ανεξάρτητων κοινωνικών πρωτοβουλιών. Είναι ήδη ορατό στο σημερινό κόσμο ότι τα κοινωνικά κινήματα συνυπάρχουν με (και εμπεριέχουν σε καθοριστικό βαθμό) «κοινότητες γνώσης», οι οποίες χαρακτηρίζονται από θεσμική και γνωσιακή ανεξαρτησία. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή που πραγματοποιείται κατά τις τελευταίες δεκαετίες στο χώρο της αριστεράς: τα κοινωνικά κινήματα διευρύνονται και οι θεσμικές πρωτοβουλίες μπορεί να πολλαπλασιαστούν, αλλά το συνδετικό υλικό τους θα είναι οι γνωσιακές λειτουργίες που εξασφαλίζει η ανάπτυξη των κατάλληλων κινηματικών πρωτοβουλιών, οι οποίες είναι προϊόν της ολοκληρωμένης ενεργοποίησης στρατευμένων συνειδήσεων.