Κυριακη 25-01-2015 by epohi

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1235 • 2 €

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

“

ΘΕΜΑΤΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Ντ. Βαΐου - Κ. Γαβρόγλου: Πώς θα διαχειριστεί η Αριστερά τη νίκη;

∆ια μέσου της σιωπηρής και εν μέρει ασυνείδητης αποδοχής του προσωπικού ανταγωνισμού ως αναπόφευκτου αλλά και ευκταίου κυρίαρχου τρόπου ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων εν γένει, ο νεοφιλελευθερισμός εισχωρεί και επικρατεί παντού

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσα να κάνουν μια κυβέρνηση της Αριστεράς να ξεχωρίζει θετικά σελ. 8, 9

...

Β. Σκούμπη: Είναι ζωτική η πίστη στη δυνατότητα ρήξης

Πώς η έκλειψη του πολιτικού ως συγκρουσιακού πεδίιου προάγει τη θρησκεία σε πεδίο ταυτοτικής συγκρότησης σελ. 12

...

Κ. Κίπινγκ: Η Ελλάδα είναι η ελπίδα για την Ευρώπη

Η συμπρόεδρος της Die Linke σχολιάζει πώς θα επηράσει την Ευρώπη η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ σελ. 22

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σπ. Λαπατσιώρας: Χρονική χαλάρωση για τις πολιτικές ελίτ

Ο ανταγωνισμός ως ιδεολογία Του Κύρκου ∆οξιάδη*

Η απόφαση της ΕΚΤ δείνει χρόνο στις πολιτικές ελίτ να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που επανασυσσωρεύτηκαν στην Ευρώπη μετά το 2011 σελ. 11

Ι∆ΕΕΣ Τζ. Ρεστάκης: Η δύναμη της κοινωνίας στην κυβέρνηση της Αριστεράς

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το πρώτο κόμμα στην Ευρώπη που θα αναγνωρίσει και θα κινητοποιήσει τις δυνατότητες της κοινωνίας σελ. 30, 31

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Αλ. Τσίπρας: Η ελπίδα είναι στα χέρια σας

Αποσπάσματα από την κεντρική ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στην Ομόνοια σελ. 6, 7

...

Χ. Γεωργούλας: Οι αντίπαλοι έχουν ηττηθεί, αλλά εμείς δεν έχουμε ακόμα νικήσει Ούτε μια ψήφος χαμένη στα κόμματα των μνημονίων και της λιτότητας σελ. 5

∆ΙΕΘΝΗ Τ. Τσίτσοβιτς: «Σεισμός» στο ∆.Κ. Ιταλίας από την αποχώρηση Κοφεράτι

Εξελίξεις στην πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας από τη διαφαινόμενη διάσπαση του κόμματος του Ρέντζι σελ. 20

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ύμφωνα με τις περισσότερες σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, η ιδεολογία σε μεγάλο βαθμό επενεργεί ασυνείδητα – εξ ου και η αποτελεσματικότητά της ως τρόπου άσκησης εξουσίας. Όταν δεν συνειδητοποιείς ότι πιστεύεις κάποια πράγματα, δύσκολα μπορείς να απαλλαγείς από την πίστη σου σε αυτά. Έτσι, λοιπόν, οι περισσότεροι ρατσιστές δεν συνειδητοποιούν ότι είναι ρατσιστές, το ίδιο ισχύει για τους σεξιστές, και οι περισσότεροι εθνικιστές πιστεύουν ότι είναι απλώς πατριώτες. Κατ’ αυτόν ακριβώς τον τρόπο, οι εν λόγω ιδεολογίες καλά κρατούν.

Για την επίτευξη της ηγεμονίας

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της άσκησης ιδεολογικής εξουσίας, που εν μέρει απορρέει από το προαναφερθέν, είναι πως οι ισχυρές ιδεολογίες διαχέονται στο κοινωνικό σώμα, και δεν περιορίζονται σε κάποιους θεσμούς ή πολιτικές δυνάμεις που ταυτίζονται «επίσημα» με αυτές. Για παράδειγμα, ο χριστιανισμός ήταν και εξακολουθεί να παραμένει ισχυρός ως ιδεολογία στο βαθμό που χριστιανοί δεν είναι μόνο οι κληρικοί, ούτε καν μόνο όσοι πηγαίνουν τακτικά στην εκκλησία. Αντίστοιχα, λέμε για την Αριστερά ότι θα καταστεί ιδεολογικά αποτελεσματική αν κατορθώσει να διασπείρει την ιδεολογία της πέρα από τα μέλη και τους οπαδούς συγκεκριμένου κόμματος ή κομμάτων. Η διάχυση μιας ιδεολογίας πέραν των φορέων και των κοινωνικο-πολιτικών δυνάμεων που κατ’ αρχάς την προβάλλουν είναι μάλλον η κεντρική προϋπόθεση για την επίτευξη της λεγόμενης «ηγεμονίας» από την πλευρά των συγκεκριμένων δυνάμεων και φορέων.

Ευχαριστούμε για τη φιλική προσφορά της Αλκμήνης Κοβάνη για το σχεδιασμό της 1ης σελίδας

Είναι νομίζω γενικά αποδεκτό ότι η ιδεολογία του σύγχρονου καπιταλισμού είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Όσον αφορά τα πολιτικά κόμματα που τον ασπάστηκαν, η ιστορία είναι γνωστή. Αρχικά ήταν οι Συντηρητικοί της Θάτσερ στη Βρετανία και οι Ρεπουμπλικάνοι του Ρέιγκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έκτοτε, όμως, η επέλαση της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας δεν περιορίστηκε στα συντηρητικά και δεξιά κόμματα – με διαφορές φάσης, επικράτησε παγκοσμίως και στα κόμματα του «μεσαίου χώρου», αρχής γενομένης με τους Εργατικούς του Μπλαιρ. Ως ιδεολογία του πανίσχυρου καπιταλιστικού συστήματος όμως, δεν αρκέστηκε να ηγεμονεύσει μόνο στα πολιτικά κόμματα. Εξαπλώθηκε στις μάζες και στην καθημερινότητα του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου, με τρόπους όχι πάντοτε άμεσα εμφανείς. Και επανέρχομαι στο πρώτο χαρακτηριστικό της ιδεολογικής εξουσίας. Τα ασυνείδητα στοιχεία της ιδεολογίας είναι σημαντικά όχι μόνο επειδή δεν τα ελέγχουμε και γι’ αυτό μας ελέγχουν εκείνα, αλλά και επειδή συγκροτούν τη βαθύτερη δομή της υποκειμενικότητάς μας, δηλαδή τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και πράττουμε. Κατά κανόνα, εκείνα είναι και τα κεντρικά δομικά στοιχεία του ίδιου του λόγου της εκάστοτε ιδεολογίας, άσχετα με το αν είναι συνειδητά ή ασυνείδητα σε όσους τα πιστεύουν.

Ο νεοφιλελευθερισμός ως ιδεολογία

Στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, τα μέτρα λιτότητας σε εποχές κρίσης, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και η παντοδυναμία της αγοράς είναι οι συγκεκριμένες πρακτικές εκφάνσεις της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας και του νεοφιλελεύθερου συστήματος γενικότερα. Το βασικό πρόταγμα του ίδιου του νεοφιλελεύθερου λόγου, όμως, είναι η ιδέα της ανταγωνιστικότητας και η συνακόλουθη συγ-

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη Κλαυδιανού

κρότηση του ανταγωνιστικού ανθρώπου. Αν έχει καταφέρει να ηγεμονεύσει παγκοσμίως ο νεοφιλελευθερισμός ως ιδεολογία κατά τις τελευταίες δεκαετίες, είναι διότι συγκροτεί μαζικά υποκειμενικότητες, κατά τρόπο αποτελεσματικό, επί τη βάσει ακριβώς του θεμελιώδους ιδεολογήματος του ανταγωνιστικού ατόμου. Πιο συγκεκριμένα, επειδή έχει κατορθώσει να πείσει τη συντριπτική πλειονότητα του κόσμου ότι είναι στη φύση ή στην ουσία του ανθρώπου να έχει ως κύριο στόχο την επίτευξη του μέγιστου προσωπικού οφέλους διά μέσου του ανταγωνισμού – που σημαίνει εις βάρος των άλλων. Και επί πλέον, ότι αυτό είναι κάτι καλό, διότι έτσι επικρατούν οι αξιότεροι και ικανότεροι. Η διάχυτη και σε μεγάλο βαθμό ασυνείδητη αφομοίωση αυτού του ιδεολογήματος, εκτός από την αποτελεσματικότητά του, εξασφαλίζει και κάτι ακόμη: Ότι το ιδεώδες του ανταγωνιστικού ατόμου επεκτείνεται και σε σφαίρες της κοινωνικής ζωής πέραν της στενά οικονομικής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διά μέσου της σιωπηρής και εν μέρει ασυνείδητης αποδοχής του προσωπικού ανταγωνισμού ως αναπόφευκτου αλλά και ευκταίου κυρίαρχου τρόπου ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων εν γένει, ο νεοφιλελευθερισμός εισχωρεί και επικρατεί παντού: Στις επαγγελματικές σχέσεις, στις προσωπικές συναναστροφές, στη φιλία, στην ερωτική ζωή. Και, πάνω απ’ όλα ίσως, διότι εκεί τα εξουσιαστικά διακυβεύματα συχνά είναι τουλάχιστον το ίδιο κρίσιμα με εκείνα της οικονομίας, στην οργανωμένη πολιτική δραστηριότητα – συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών χώρων όπου δεν θα έπρεπε. Στην αναμέτρηση της 25ης Ιανουαρίου μπορεί η Αριστερά να θριαμβεύσει εκλογικά. Εξυπακούεται ότι ως αριστεροί/ές το προσμένουμε με αγωνία.

* Ο Κύρκος ∆οξιάδης είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. ∆ιδάσκει κοινωνική θεωρία με ειδίκευση στην επικοινωνία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και ∆ημόσιας ∆ιοίκησης του ΕΚΠΑ.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658

ΙΒΑΝ GR 38011072000000720385286 58 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Τι είπε ο κ. Ντράγκι και τι άκουσε ο κ. Σαμαράς

Η φημολογία, που σκόπιμα καλλιεργήθηκε στην Ελλάδα σχετικά με τις αποφάσεις της ΕΚΤ για την ποσοτική χαλάρωση την περασμένη Πέμπτη, όπως φαίνεται ήταν μάλλον ενταγμένη στις προεκλογικές ανάγκες της Ν∆, και του ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με αυτήν, οι αποφάσεις που θα ανακοίνωνε ο κ. Ντράγκι, θα εξαιρούσαν από τη γενική ρύθμιση την Ελλάδα, και αυτό θα γινόταν με σκοπό τον προεκλογικό εκβιασμό -τρεις μέρες πριν την Κυριακή των εκλογών- των ψηφοφόρων που προσανατολίζονταν προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι ανακοινώσεις, ωστόσο, του κ. Ντράγκι, το απόγευμα της Πέμπτης, δεν άφηναν μεγάλα περιθώρια για τέτοιου είδους εκμετάλλευση. Μάλλον δημιουργούσαν την εντύπωση ότι υπάρχουν θεσμικά περιθώρια διαπραγμάτευσης για τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Και ότι η συζήτηση μαζί της έχει ήδη αρχίσει. Από την άποψη αυτή, έχει σημασία ότι οι αποφάσεις της ΕΚΤ δεν διαμορφώνουν καθεστώς ειδικής περίπτωσης. Ο κ. Ντράγκι θέτει γενικούς κανόνες, και οι προϋποθέσεις που αφορούν την Ελλάδα, δεν τίθενται ειδικά γι’ αυτήν αλλά ως γενικοί κανόνες. Ειδικότερα, η απαίτηση για ύπαρξη προγράμματος, είναι σαφές ότι δεν συνδέεται οπωσδήποτε με το υπάρχον μνημονιακό πρόγραμμα. Τα στοιχεία αυτά επισημαίνει με ανακοίνωσή του το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία επισημαίνεται ότι με τις δηλώσεις Ντράγκι «διαψεύδονται όσοι έσπειραν το φόβο και τον πανικό», ενώ η απόφαση της ΕΚΤ χαρακτηρίζεται «σημαντική, την οποία μπορεί να αξιοποιήσει η επόμενη ελληνική κυβέρνηση». Ο κ. Σαμαράς, με διαγγελματικό λόγο, έσπευσε να τη χαιρετίσει, δεν μπόρεσε να αρθεί υπεράνω των τρεχουσών αναγκών της εκλογικής καμπάνιας της Ν∆ και αναρωτήθηκε: «Θα πάρει, όμως, η Ελλάδα μερίδιο από αυτό το γιγαντιαίο πακέτο ενίσχυσης της ρευστότητας ή θα χάσουμε τη μοναδική αυτή ευκαιρία; Χωρίς κλείσιμο της αξιολόγησης για το υφιστάμενο πρόγραμμα τέλη Φεβρουαρίου θα είμαστε αποκλεισμένοι», κατέληξε δίνοντας την πιο στενή και υστερόβουλη ερμηνεία στις δηλώσεις Ντράγκι. Για να μπορέσει να την εκμεταλλευθεί προεκλογικά τονίζοντας ότι «μόνο η δική μας πολιτική εγγυάται την πλήρη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή τη νέα εποχή για την Ευρώπη»... Πλην ματαίως, γιατί η κινδυνολογία ως πυρήνας της προεκλογικής τακτικής της Ν∆ δεν έχει μόνο αποτύχει στη συνείδηση των πολιτών, αλλά έχει ήδη προκαλέσει την καταλυτική κριτική πρωτοκλασάτων στελεχών της, όπως ο κ. Μεϊμαράκης.

Η διαπραγμάτευση άρχισε ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

τι η προεκλογική καμπάνια της Ν∆ θα ήταν προβληματική, αμυντική και δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στην επιχειρηματολογία και τον αέρα ελπίδας του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν αναμενόμενο. Η κυβέρνηση πήγαινε στις εκλογές χωρίς καμία βοήθεια από τους συμμάχους της και με διαψευσμένους όλους τους αισιόδοξους στόχους της για έξοδο από το μνημόνιο κ.τ.λ. Όμως η πλήρης κατάρρευσή της εξέπληξε ακόμα και τους αντιπάλους της. Το περίεργο, μάλιστα είναι ότι δεν επιχείρησε να αλλάξει έστω και την τελευταία στιγμή, παρά τις κριτικές και προειδοποιήσεις εκ των έσω. Το διάγγελμα Σαμαρά, μετά την απόφαση Ντράγκι, είναι αποκαλυπτικό της εμμονής του.

Εμμονή στο φόβο

Το πρώτο που κατέρρευσε ήταν η ακραία εμμονή στο φόβο. Καταθέσεις, ρευστότητα, ευρώ, τρομοκρατία, στρατιές μεταναστών και δεν συμμαζεύεται. Ο κ. Μεϊμαράκης με μια δήλωσή του την Πέμπτη υποστηρίζοντας ότι η Ν∆ «πληρώνει το τίμημα μιας κακής επικοινωνιακής στρατηγικής», κατεδάφισε όλη την τακτική του Μαξίμου. «Κακώς φάνηκε ότι επενδύουμε στον φόβο», σημείωσε και πρόσθεσε «υπήρξε μια καλή επικοινωνιακή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που μας έκανε να φαινόμαστε ότι μιλάμε σαν δανειστές». Αυτό ήταν το καίριο λάθος που διατήρησαν ως την τελευταία στιγμή. Ο κ. Σαμαράς, που παρέλειψε να ενδιαφερθεί καν για να πάρει μια ευνοϊκή απόφαση η ΕΚΤ για τη χώρα, βγήκε με διάγγελμα και κατήγγειλε τον ΣΥΡΙΖΑ! Ο κόσμος, αβίαστα έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο νυν πρωθυπουργός επιθυμούσε να τιμωρηθεί η χώρα. Αυτά ήταν καίρια λάθη. Αλλά κατέρρευσε και η πολιτική στόχευση της Ν∆ που απέβλεπε να διευρύνει την επιρροή της. Πρώτον, ήταν αντιφατική, διότι, τουλάχιστον τύποις, επεδίωκε να προσελκύσει κόσμο από το κέντρο, αλλά την ίδια ώρα το αποφασιστικό βάρος το έριχνε στην ακροδεξιά. Οι αναφορές στα εικονίσματα, τα σοβιέτ, η συνάντηση με

τον Άνθιμο ήταν τα ακροδεξιά «ρέστα» του κ. Σαμαρά. Ο Κ. Ιορδανίδης στην «Καθημερινή» θα σημειώσει ότι η μάχη κατά της αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ «διεξαγόταν με όρους παρωχημένους και πρωτόγονους». Και στο κύριο άρθρο της, η ίδια εφημερίδα δεν άντεξε και σημείωνε ότι «εκείνοι που είχαν την ευθύνη της εκλογικής μάχης, προφανώς δεν κατάλαβαν ότι η έκβασή της έχει να κάνει με το μέλλον της χώρας, γεγονός που έπρεπε να τους απαγκιστρώσει από προσωπικές εμμονές και επιλογές».

Ακροδεξιά στροφή με... κεντρώα στόχευση

Η Ν∆, τελικά, έχει κολλήσει δημοσκοπικά και αυτό είναι ορατό στους πάντες και μη αναστρέψιμο, όπως εκτιμούν και από το δικό της χώρο. Γι’ αυτό και χωρίς προφυλάξεις διατυπώνονται οξείες κριτικές και εκκλήσεις στον πολιτικό πατριωτισμό των οπαδών της δεξιάς. Η στρατηγική της καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ δεν ανασχεδιάστηκε λόγω αυτών των λαθών της αντίστοιχης της Ν∆. Όμως, λόγω αυτών των λαθών έγινε άκρως αποτελεσματική και διεισδυτική στα στρώματα εκείνα, που από καιρό υπήρχαν ενδείξεις ότι απομακρύνονται από τη Ν∆ και περνούν απευθείας στον ΣΥΡΙΖΑ. Στην Πάτρα ο Αλεξης Τσίπρας απευθύνθηκε ευθέως σε αυτόν τον κόσμο: «Κάθε μέρα που περνάει επιβεβαιώνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντί του δεν έχει μια κεντροδεξιά, συντηρητική παράταξη, όπως αυτή που πολλοί ίσως θυμούνται. Έχουμε απέναντί μας μια έξαλλη ακροδεξιά, φίλων του κ. Σαμαρά, που αναμασά συνθήματα της Χούντας και επαναφέρει την εμφυλιοπολεμική μισαλλοδοξία. Που προκαλεί αποστροφή σε κάθε μετριοπαθή και δημοκρατικό πολίτη.» Όμως, ο Α. Τσίπρας στις τελευταίες συγκεντρώσεις επιμένει πολύ στο ζήτημα της κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας ως όρο για την εφαρμογή του προγράμματός του. Θα το διατυπώσει με σαφήνεια: «Χωρις καθαρή και ισχυρή εντολή στον ΣΥΡΙΖΑ, οι δυνάμεις του μνη-

μονιακού κατεστημένου, παλαιότερες ή νεότερες, θα επιχειρήσουν να μας εγκλωβίσουν. Μας θέλουν χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όμηρους της δικής τους στήριξης, ώστε να νοθεύσουν το πρόγραμμά μας». Και κόβοντας κάθε γέφυρα με τους «εθελοντές συμμάχους» πρόσθεσε: «Το plan Β της τρόικας και της ολιγαρχίας είναι να βάλουν εγγυήτριες δυνάμεις στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ».

Αποφασιστική στάση

Στον ΣΥΡΙΖΑ, όμως, υπάρχει και επεξεργασμένη πολιτική όσον αφορά το ευρωπαϊκό μέτωπο. Αυτή την εβδομάδα τόσο ο Αλ. Τσίπρας όσο και ο Γ. ∆ραγασάκης εμφανίστηκαν με πιο αποφασιστικές διατυπώσεις όταν περιέγραφαν τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, με τις οποίες θα προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις, διαλύοντας έτσι και όποιες ασάφειες δημιουργήθηκαν από άστοχες τοποθετήσεις υποψηφίων. Ο υπεύθυνος προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι το κόμμα δεν θα δεχθεί τη διορία της 28ης Φεβρουαρίου και ότι θα ζητήσει χρόνο για να μπορέσει να προετοιμάσει τις δικές του προτάσεις που αφορούν το νέο πλαίσιο δημοσιονομικών στόχων, το εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και το δημόσιο χρέος. Αναρωτήθηκε δε: «Είναι δυνατόν η νέα κυβέρνηση να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις, χωρίς να λάβει στα χέρια της τα στοιχεία για το δημόσιο ταμείο;» Ταυτόχρονα, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να επωφεληθεί και από τις διαφορές των διαφόρων αξιωματούχων στην Ευρώπη. Ο τρόπος που σχολίασε τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ και τις δηλώσεις Ντράγκι είναι χαρακτηριστικός. «Ο κ. Ντράγκι με τη σημερινή ανακοίνωση του προγράμματος αγοράς ομολόγων απάντησε στις ακραίες περιοριστικές πολιτικές τασσόμενος υπέρ της ποσοτικής χαλάρωσης διαφοροποιούμενος από τις ακραίες νεοφιλελεύθερες φωνές, στις οποίες δυστυχώς συγκαταλέγεται και ο κ. Σαμαράς» σχολίασε, και πρόσθεσε: «ο ελληνικός λαός με ωριμότητα και ψυχραιμία θα προχωρήσει μπροστά. Η ελπίδα έρχεται,

η Ελλάδα γυρίζει σελίδα, η Ευρώπη προχωρά». Με την έναρξη της σύντομης προεκλογικής καμπάνιας υπήρχαν άφθονες άδηλες πτυχές όσον αφορά τις επικείμενες εξελίξεις. Στον ΣΥΡΙΖΑ, σίγουρα, υπήρχε σχετική ανησυχία για τη στάση των δανειστών και τις επιπτώσεις στο εσωτερικό πολιτικό κλίμα. Η ρευστότητα των τραπεζών και οι αποφάσεις Ντράγκι υπήρξαν το βαρύ πυροβολικό για να πτοηθούν οι δυνάμεις που προσέβλεπαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι αποφάσεις, τελικά, αν έδειξαν κάτι είναι ότι οι δανειστές μάλλον απομακρύνθηκαν είναι από τον έξαλλο κύκλο Σαμαρά. Προσέχουν εξαιρετικά τους χειρισμούς τους έναντι της Ελλάδας, που αύριο θα κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ. Η διαπραγμάτευση έχει ήδη αρχίσει, κανείς στην Ευρώπη δεν λέει πια ότι η ελληνική πλευρά ετοιμάζεται να έρθει με εξωπραγματικές θέσεις. Αντίθετα, κάποιοι τρίβουν τα χέρια τους που αυτές θα μπουν στο τραπέζι.

“

Παύλος Κλαυδιανός

Η ρευστότητα των τραπεζών και οι αποφάσεις Ντράγκι υπήρξαν το βαρύ πυροβολικό για να πτοηθούν οι δυνάμεις που προσέβλεπαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι αποφάσεις, τελικά, αν έδειξαν κάτι είναι ότι οι δανειστές μάλλον απομακρύνθηκαν είναι από τον έξαλλο κύκλο Σαμαρά. Προσέχουν εξαιρετικά τους χειρισμούς τους έναντι της Ελλάδας, που αύριο θα κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ. Η διαπραγμάτευση έχει ήδη αρχίσει.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Τούτες οι κάλπες βγάζουν Αλλαγή

Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για το πέρασμα από την Ευρώπη της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής βαρβαρότητας, στην Ευρώπη της δημοκρατίας, της ανάπτυξης, της εργασίας, της ισοτιμίας, της αλληλεγγύης.

ούτες οι κάλπες μπορούν να αποδειχτούν διαφορετικές από τις κάλπες όλων των εκλογών – όλων των εποχών. Kαι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την πιθανή «ειρηνική – μέσω εκλογών – «κατάληψη« της κυβερνητικής εξουσίας (και εξ αυτής του αστικού κράτους) από ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς», όπως περιγράφεται από ορισμένους φιλοπαίγμονες συντρόφους η πιθανή ανάδειξη από τις σημερινές δημοκρατικές εκλογές μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε με τους κλονισμούς που, ενδεχομένως, μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε στη λενινιστική περί κράτους και επανάστασης μυθολογία, την άφθονη κοσμοθεωρητική, μεταμαρξιστική ή μη, σκόνη που θα ξεσήκωναν αυτοί οι ενδεχόμενοι κλονισμοί· τους παρεμπίπτοντες, ακόμα, λαϊκούς σαρκασμούς κατά της έγκλειστης, στην αποθήκη απωθημένων του σοβιετικού μοντέλου, σημερινής ηγεσίας του ΚΚΕ… Λοιπόν, που λέτε, εάν τοποθετήσουμε μια τέτοια εξέλιξη (την ανάδειξη απ’ τις σημερινές κάλπες μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) στο ελληνικό και ευρωπαϊκό παρόν – από το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, το ΚΚΕ απουσιάζει – τότε οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 είναι πιθανόν να μείνουν στην ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία ως οι εκλογές που επαναξίωσαν την έννοια «εκλογές»!

∆ιαψεύδοντας τον Νόαμ Τσόμσκι

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Οι εκλογές, το βασικό εργαλείο της ∆ημοκρατίας (του δεσπόζοντος πολιτεύματος του δυτικού κόσμου) είχαν απαξιωθεί απολύτως στην Ευρώπη της κρίσης. «Η αντιπροσώπευση εξαντλείται – στην Ευρώπη προσφάτως, ενώ στις ΗΠΑ σχεδόν εξ υπαρχής – στην εκπροσώπηση οικονομικών συμφερόντων, με αποτέλεσμα αυτά να καθορίζουν την πολιτική», σημείωνε πρώτος, (ποιος άλλος;) ο μέγας Τσόμσκι. Ακολούθως, με την οριστική γραφή του, διατύπωνε λαϊκότερα το «εύρημά» του ως εξής: «Στις ευρωπαϊκές χώρες της κρίσης οι εκλογές δεν παίζουν πια σχεδόν κανένα ρόλο, ακριβώς όπως και στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, που διοικούνται από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα»… Ο Νόαμ Τσόμσκι είναι ο πλέον σοφός, κατά τη γνώμη μου, γεωπολιτικός ερευνητής και αναλυτής του σύγχρονου κόσμου: ένας εξαιρετικά οξυδερκής «αναγνώστης» της αμερικανικής, της μεσανατολικής και της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Έ, λοιπόν, τούτες οι κάλπες μπορούν να διαψεύσουν το θεώρημά του Τσόμσκι για την απαξίωση των εκλογών.Και της ∆η-

μοκρατίας, βέβαια, όπως συνακόλουθα ο ίδιος εξηγούσε: «Η κατάρρευση της ∆ημοκρατίας, και στην Ευρώπη, είναι ένα οριστικό γεγονός· αναδεικνύονται κυβερνήσεις μειοψηφιών που δεν ασκούν πολιτική ούτε εφαρμόζουν ότι έχουν υποσχεθεί προεκλογικά. Η οικονομία έχει επιβληθεί της πολιτικής δράσης που έχει ξεθωριάσει: «το κέντρο βάρος στην ευρωπαϊκή ήπειρο έχει μετατοπιστεί ανεπιστρεπτί από την πολιτική στην οικονομία, η οποία αποτελεί το αδιαπραγμάτευτο πρόταγμα»…

Μόνο αυτοδύναμος μπορεί…

Να διαψεύσουμε τον Τσόμσκι! Να αποδείξουμε ότι μπορούμε να επαναξιώσουμε τις εκλογές ως βασικό εργαλείο της ∆ημοκρατίας. Να αποκαταστήσουμε την πραγματική ∆ημοκρατία στην Ελλάδα, και στην Ευρώπη. Να μετατοπίσουμε το κέντρο βάρους από την οικονομία στην πολιτική. Να αποδείξουμε ότι η πολιτική είναι το αδιαπραγμάτευτο πρόταγμα και όχι η οικονομία… Γράφω να «διαψεύσουμε», να «αξιώσουμε», να «αποδείξουμε», γιατί αυτή είναι δουλειά δική μας, δουλειά όλων των Ελλήνων και όχι του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ: τούτες οι κάλπες δεν είναι «η ευκαιρία της Αριστεράς», όπως λένε και γράφουν οι κονδυλοφόροι του πολιτικού καιροσκοπισμού. Τούτες οι κάλπες είναι οι κάλπες του λαού, τούτη η ώρα είναι η ώρα της μεγάλης ιστορικής ευθύνης των Ελλήνων: τούτες οι κάλπες μπορούν να αποδειχτούν διαφορετικές από τις κάλπες όλων των εκλογών – όλων των εποχών μόνο αν βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τότε ναι, μπορούμε να… διαψεύσουμε τον Τσόμσκι, να αποτρέψουμε την οριστική κατάρρευση της Ευρωπαϊκής ∆ημοκρατίας – την μετατροπή της σε Ευρωπαϊκή Πλουτοκρατία· το διαρκές οικονομικό ξεζούμισμα των πολιτών, την ολοκληρωτική αποψίλωση των κεκτημένων πολιτικών δικαιωμάτων, ακόμα και του βασικού δημοκρατικού δικαιώματος, του δικαιώματος στις εκλογές… Αρκεί η αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να αποδειχτεί αξιόπιστη, εφαρμόζοντας επακριβώς τις προγραμματικές της δεσμεύσεις, όλα όσα έχει υποσχεθεί στον Ελληνικό λαό. Και αριστερή, συμβάλλοντας στην δημοκρατική επανίδρυση της Ευρώπης, στο πέρασμα από την Ευρώπη της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής βαρβαρότητας, στην Ευρώπη της ανάπτυξης, της εργασίας, της ισοτιμίας, της δικαιοσύνης, της αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης. Έτσι ναι. Τούτες οι εκλογές θα αποδειχτούν – μπορούν να αποδειχτούν ιστορικές. Και αυτό δεν θα οφείλεται μόνο στην «ειρηνική… κατάληψη» της κυβερνητικής εξουσίας (και εξ αυτής του αστικού κράτους) απ’ τον ΣΥΡΙΖΑ», όπως θα περιγράφεται από τους φιλοπαίγμονες συντρόφους η κυβέρνηση της 25ης Ιανουαρίου 2015. Ούτε στους κλονισμούς που αυτή η εξέλιξη θα προκαλέσει στη… λενινιστική περί κράτους και επανάστασης μυθολογία. Τούτες οι εκλογές θα αποδειχτούν – μπορούν να αποδειχτούν ιστορικές, χάρις στη γενναιότατα και την ευθύνη των απλών Ελλήνων που ξεπέρασαν και ξεπερνούν τον φόβο, στο δρόμο προς τις κάλπες.

Η καλύτερη ώρα...

Κοπτοραπτική

Του Νίκου Τσαγκρή

Ο ΣΥΡΙΖΑ βοηθάει τον τουρισμό

ις τελευταίες ημέρες εκατοντάδες σύντροφοι από το εξωτερικό έχουν φτάσει στην Αθήνα προκειμένου να ζήσουν από κοντά την ιστορική στιγμή της Κυριακής, όπου, για πρώτη φορά, η Αριστερά θα αναλάβει κυβέρνηση σε ευρωπαϊκή χώρα. Σύντροφοι από Ισπανία, Γερμανία και Γαλλία είναι ήδη εδώ και μέχρι την Κυριακή αναμένεται να έρθουν ακόμα περισσότεροι. Την παράσταση όμως «έκλεψαν» οι πεντακόσιοι σύντροφοι από την Ιταλία που με «σημαίες και νταούλια» έφτασαν στην Αθήνα προκειμένου να μοιραστούν μαζί μας τη χαρά. Ήδη έκαναν αισθητή την παρουσία τους στην κεντρική εκδήλωση στην Ομόνοια, την Παρασκευή και σίγουρα θα είναι στο κεντρικό προεκλογικό περίπτερο στην Κλαυθμώνος την Κυριακή το βράδυ.

Η ώρα του Προέδρου

ποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών την Κυριακή, ένα είναι το μόνο βέβαιο. Η επόμενη βουλή θα πρέπει να εκλέξει νέο Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας. Αν προκύψει αμέσως κυβέρνηση η διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει στο τέλος του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου. Με αυτό το δεδομένο, μέχρι το τέλος του μήνα θα έχει εκλεγεί ο νέος Πρόεδρος. Προκειμένου να εκλεγεί βέβαια χρειάζεται στην πρώτη ψηφοφορία να συγκεντρώσει 180 ψήφους. Αν αυτό δεν επιτευχθεί, προβλέπεται νέα ψηφοφορία όπου απαιτεί-

ται πλειοψηφία 151 βουλευτών. Σε περίπτωση που κανείς υποψήφιος δεν καταφέρει να συγκεντρώσει ούτε τους 151 τότε, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο επικρατέστερων (αν υπάρχουν δύο προτάσεις) και πρόεδρος εκλέγεται αυτός που θα συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία. Πάντως, ήδη τα πρώτα ονόματα δίνουν και παίρνουν στα δημοσιογραφικά πηγαδάκια αλλά, σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως, τα ονόματα που «παίζουν» στα διάφορα ρεπορτάζ, «καίγονται». Ίδωμεν!

Ο Τσίπρας τσιτάρει... “Εποχή”

τι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, είναι παραδοσιακός αναγνώστης της εφημερίδας μας το ξέραμε. Αυτό που μας ικανοποιεί ακόμα περισσότερο όμως, είναι ότι ξεκίνησε την κεντρική προεκλογική του ομιλία, με τον τίτλο που είχαμε την πρώτη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών. «Η μέρα εκείνη ήρθε» είπε ο Αλέξης Τσίπρας μπροστά από χιλιάδες πολίτες της Αθήνας, στην Πλατεία Ομόνοιας. Λίγο πριν κλείσει την ομιλία του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε: «Το μέλλον είναι στα χέρια μας». Που ήξερε, ο αθεόφοβος τον σημερινό μας τίτλο;

Πάνε για άλλα στη Ν∆

ε την ήττα της Ν∆ να φαίνεται κάτι παραπάνω από

βέβαιη, ήδη στη Συγγρού «άρχισαν τα όργανα» για τη διαδοχή του Σαμαρά στην ηγεσία του κόμματος. Το στοίχημα του απερχόμενου πρωθυπουργού είναι πλέον η επίτευξη μιας «διαχειρίσιμης ήττας» που θα του επιτρέπει να διεκδικήσει την παραμονή του στην αρχηγία. Ήδη, πάντως, οι «δελφίνοι» παίρνουν θέση για την επόμενη μέρα. Ντόρα Μπακογιάννη και Κώστας Γκιουλέκας ακούγονται ενώ πολλοί νοσταλγούν τον Κώστα Καραμανλή και προετοιμάζονται για την επιστροφή του. Όπως και να έχει πάντως, μαζί με τον Σαμαρά, αναμένεται να αδειάσουν τα γραφεία τους στη Συγγρού και στελέχη όπως ο Μουρούτης και ο Χρύσανθος Λαζαρίδης. Θα μας λείψουν!

Για μια Ελλάδα του ‘50

πως μπορεί κανείς να δει στις θέσεις της Νέας ∆ημοκρατίας στο site του Help me vote (helpmevote.gr), πέραν από όλες τις γνωστές και ακραίες συντηρητικές ιδέες που υποστηρίζει το κόμμα, είπαν να προσθέσουν και άλλη μία που τους ξέφυγε. Η πολλή ελευθερία βλάπτει, όπως και η αυτοδιάθεση του σώματος, για αυτό και διαφωνούν με το δικαίωμα των γυναικών στην έκτρωση. Αυτός μάλλον είναι και ο λόγος που δεν θέλουν να γυρίσουμε στην Ελλάδα του ’80. Προτιμούν του ’50.

Μάθε παιδί μου… να μην μιλάς!

γυμνασιάρχης της σχολής Μωραΐτη, Γιώργος Θαλάσσης, απολύθηκε μεσούσης της σχολικής χρονιάς, γεγονός που αντιβαίνει στις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας. Μικρές λεπτομέρειες, μάλλον, όταν πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό που είχε υποστηρίξει δημόσια την απεργία πείνας του Νίκου Ρωμανού και είναι βασικός μάρτυρας στη δίκη των δολοφόνων του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Άσε που μίλαγε και στους μαθητές για την επικαιρότητα και πίστευε πως η παιδαγωγική διαδικασία έπρεπε να διαμορφώνει παιδιά με πολιτική άποψη. Άκουσον, άκουσον…

“

Mαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι αντίπαλοι έχουν ηττηθεί, αλλά εμείς δεν έχουμε ακόμα νικήσει Ούτε μια ψήφος χαμένη στα κόμματα των μνημονίων και της λιτότητας

αίνεται ότι και οι ίδιοι έχουν πειστεί πως η μάχη έχει κριθεί. Η εκλογική τακτική με κεντρική ιδέα την κατατρομοκράτηση του κόσμου έχει αποτύχει και η εκλογική ήττα της Ν∆ και των συμμάχων της έχει γίνει αποδεκτή ως μοιραία κατάληξη. Η κυβέρνηση μοιάζει να έχει ήδη αποποιηθεί την ευθύνη της και παρακολουθεί σαν ουδέτερος παρατηρητής το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ να παίρνει μεροληπτικές σε βάρος της χώρας αποφάσεις για το θέμα της ποσοτικής χαλάρωσης, χωρίς να τολμά την παραμικρή αντίδραση ή αντίσταση. Μερικοί μασκαράδες εθναμύντορες τρίβουν και τα χέρια τους, γιατί έτσι θα τα βρει μπαστούνια ο ΣΥΡΙΖΑ! Με έκδηλη απογοήτευση ο διευθυντής της «Καθημερινής» σε πρωτοσέλιδο άρθρο διαπιστώνει: «Ένα μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων προσέρχεται στις κάλπες με κλειστά αυτιά (…) Πρόκειται για μια περίεργη ψυχραιμία, που δεν θέλει να ξέρει τα ρίσκα ή τα δεδομένα της επόμενης μέρας» (τα οποία τόσο πολύ και τόσες φορές μας είχαν τονίσει, εννοείται). Ο μέχρι χθες κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν∆ κ. Γεωργιάδης αναφέρει σε ένα γεμάτο άγχος άρθρο του στην «Κ» ως τελευταίο και καταϊδρωμένο ενδεχόμενο «να ανοίξουμε την τηλεόραση τη ∆ευτέρα το πρωί της 26ης και να ακούσουμε ότι έγινε η μεγάλη έκπληξη και η Ν∆ είναι πρώτη έστω με μία ψήφο». Προκειμένου, μάλιστα, να επιτευχθεί αυτός ο ανέλπιστος στόχος ορίζει ως «καθήκον καθενός εξ ημών, ασχέτως αν συμπαθεί τη Ν∆, ασχέτως αν συμπαθεί τον Σαμαρά, ασχέτως αν είναι δεξιός, να στηρίξει τη Ν∆»! Τέτοια απελπισία… Του κόβει, όμως, τα πόδια ο κ. Στ. Κασιμάτης από τις στήλες της ίδιας εφημερίδας, που με το γνωστό κυνισμό του δηλώνει: «∆εν πιστεύω ότι η Ν∆ θα έρθει πρώτη», αλλά θα την ψηφίσει «για να υπάρχει ακόμα ∆εξιά στις 26 Ιανουαρίου» (μην τύχει και μας λείψει). Ο δε κ. Πρετεντέρης στα «Νέα», από τη σκοπιά των μακροπρόθεσμων συμφερόντων του καθεστώτος αυτός, προτείνει ως λύση «να συμφωνήσουν όλα τα δημοκρατικά κόμματα να στηρίξουν το πρώτο κόμμα έως την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές (…) με τα χέρια ελεύθερα», γιατί «έτσι θα μπορέσει να τους αντιμετωπίσει από σχετικά ισχυρή θέση, κάτι που μας συμφέρει όλους»…

Η μάχη δεν έχει ακόμα κριθεί

Έτσι έχει η κατάσταση στο αντίπαλο πολιτικά στρατόπεδο: είχαν ήδη παραδεχθεί την εκλογική ήττα μία εβδομάδα πριν την ημέρα των εκλογών. Ξέραμε, όμως, ότι παρότι εκείνοι προεξοφλούν την ήττα τους, εμείς δεν έχουμε εξασφαλίσει τη δική μας νίκη. Για δύο λόγους:

Αυτή η εκλογική μάχη, είναι μάχη για την αυτοδυναμία, και η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ακόμα κριθεί. Θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τις αποφάσεις και των “ψηφοφόρων της τελευταίας στιγμής”, εκείνων δηλαδή που αποφασίζουν το πρωί της Κυριακής. Όλοι αυτοί πρέπει να κερδηθούν πολιτικά.

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Πρώτον, γιατί οι εκλογές δεν έχουν γίνει ακόμα και οποιοσδήποτε εφησυχασμός έστω τις τελευταίες ώρες μπορεί να αποβεί καταστροφικός. Αν δεν ανοίξουν οι κάλπες, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα. Πολύ περισσότερο που δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι μπορεί να αλλάξουν γνώμη, αν θεωρήσουν ότι η μάχη έχει κριθεί. Και έτσι να κριθεί, τελικά, με τον αντίθετο τρόπο, εξαιτίας της δικής τους μεταστροφής. ∆εύτερον, και κυριότερο, γιατί όπως εξελίχθηκε αυτή η εκλογική μάχη, είναι μάχη για την αυτοδυναμία, και η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ακόμα κριθεί. Θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τις αποφάσεις και των «ψηφοφόρων της τελευταίας στιγμής», εκείνων δηλαδή που αποφασίζουν το πρωί της Κυριακής. Όλοι αυτοί πρέπει να κερδηθούν πολιτικά. Πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να πεισθούν ότι το αίτημα της αυτοδυναμίας δεν είναι μια αλαζονική επιδίωξη με σκοπό την επίδειξη δύναμης. Ότι είναι πολιτικά αναγκαίος όρος για την ευρύτερη δυνατή συμπαράταξη δυνάμεων γύρω από τη νέα κυβέρνηση και για τη συνεργασία στο πλαίσιό της. ∆εν είναι αίτημα για παροχή λευκής επιταγής, όπως θα μπορούσε να θεωρηθεί σε άλλες εποχές. Σήμερα, αυτό που κρίνεται είναι η δυνατότητα να εφαρμοστεί ένα σχέδιο που στοχεύει στη διακοπή μιας καταστροφικής πορείας, όχι στην «ομαλή» συνέχισή της ή τη βελτίωση ή την ελαφρά τροποποίησή της.

Η μέγιστη συγκέντρωση πολιτικής ισχύος

Μια τέτοια προσπάθεια απαιτεί πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση πολιτικής δύναμης απ’ ό,τι μια συνηθισμένη διαδοχή δύο πολιτικά διαφορετικών κομμάτων στην κυβέρνηση. Αν προσθέσουμε σ’ αυτά τα δεδομένα και το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση έχει να διεκπεραιώσει και το δύσκολο έργο της διαπραγμάτευσης νέας συμφωνίας με τους δανειστές, τότε η ανάγκη συγκέντρωσης της μέγιστης δυνατής πολιτικής ισχύος γίνεται ακόμα προφανέστερη. Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη ότι η συμπεριφορά των πολιτικών δυνάμεων που πολιτεύτηκαν ως εδώ με οδηγό τα μνημόνια και που συνεχίζουν να τα υποστηρίζουν ως σωτήρια, είναι συμπεριφορά

που τους τοποθετεί πολιτικά και ιδεολογικά από την πλευρά των πιστωτών, καθώς τους ακούμε ακόμα και στην προεκλογική περίοδο να υπερασπίζονται την ανάγκη σκληρών μέτρων λιτότητας και κατάργησης δικαιωμάτων, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η ισχυρότερη δυνατή πλειοψηφία γίνεται κατανοητή ως αναγκαστική επιλογή. Και η επιδίωξή της, η διεκδίκησή της με όλα τα επιχειρήματα που έχει στη διάθεσή του ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς ίχνος αλαζονείας, είναι μια μάχη που δίνεται ως την τελευταία στιγμή.

Η κερδισμένη από τη ∆εξιά ψήφος

Ένα μικρό αλλά σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος, κυρίως ψηφοφόροι με συντηρητική εκλογική συμπεριφορά, φαίνεται, φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις να διστάζουν μένοντας αναποφάσιστοι ως την τελευταία στιγμή. ∆εν είναι κυρίως ο φόβος που τους κάνει διστακτικούς. Είναι η ανησυχία του άγνωστου γι’ αυτούς εδάφους της διεκδίκησης ενός άλλου δρόμου. Μέχρι σήμερα τους είχαν πείσει ότι συμμορφούμενοι με τις υποδείξεις θα ευημερούσαν. Η σκληρή πραγματικότητα της κρίσης και των μνημονίων τούς έκανε να αμφιβάλλουν. Και να μη θεωρούν σίγουρη την παραδοσιακή επιλογή του Κέντρου ή της ∆εξιάς. Έκαναν το άλμα να κοιτάξουν, ίσως για πρώτη φορά, αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χρέος να τους πείσει να κάνουν και το επόμενο, αποφασιστικό βήμα: να δοκιμάσουν την οδό της διεκδίκησης, να βγουν από την πεπατημένη των δεδομένων εκ των προτέρων και ετεροπροσδιορισμένων ορίων. Κι όσοι δώσουμε αυτή τη μάχη των τελευταίων ωρών, θα τη δώσουμε χωρίς τη δικαιολογημένη για έναν αριστερό τύψη μήπως εφαρμόζουμε τη θεωρία της χαμένης ψήφου. Η συντριπτική πλειονότητα των αναποφάσιστων δεν έχουν το δίλημμα «μικρά» ή «μεγάλα» κόμματα. Όταν, ακόμα και τις τελευταίες ημέρες, καταγράφεται δημοσκοπικά η μετακίνηση ενός ποσοστού 10% της εκλογικής δύναμης της Ν∆ (στις ευρωεκλογές) προς τον ΣΥΡΙΖΑ, τότε είναι η «θεωρία» της κερδισμένης από τη ∆εξιά ψήφου που εφαρμόζεται και όχι η κακόφημη της «χαμένης». Χ. Γεωργούλας

Ένα βήμα πριν την αυτοδυναμία ΣΥΡΙΖΑ

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Πίνακας του ΥΠΕΣ που δείχνει το ποσοστό που απαιτείται για την αυτοδυναμία.

ίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, και με δεδομένη πλέον την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ, δύο είναι τα ερωτηματικά των εκλογών. Το πρώτο είναι το αν θα επιτευχθεί ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ για αυτοδυναμία και το δεύτερο αφορά το ποιο κόμμα θα καταλάβει την τρίτη θέση, Και τα δύο, μάλιστα, πιθανόν να βρουν απαντήσεις αργά το βράδυ της Κυριακής, καθώς, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, τόσο η αυτοδυναμία όσο και η μάχη για την τρίτη θέση βρίσκονται εντός των ορίων του στατιστικού λάθους. Η ψαλίδα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν∆ φαίνεται να άνοιξε την τελευταία εβδομάδα. Σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτό συνέβη καθώς αφενός η Ν∆ δεν κατάφερε να προσεγγίσει σημαντικό μερίδιο «κεντρώων» ψηφοφόρων και αφετέρου ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισε αποτελεσματικά την εκστρατεία φόβου που εξαπέλυσε το κυβερνητικό επιτελείο. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, ακόμα και την τελευταία στιγμή, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να αποσπά ένα σημαντικό μέρος ψηφοφόρων της Ν∆, που σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει το 10% της δύναμης της Ν∆. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κουμουνδούρου η διαφορά των δύο κομμάτων θα ξεπερνά το 4%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται «ένα βήμα πριν την αυτοδυναμία», όπως σημείωσε και ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του, στην Πάτρα, την περασμένη Τετάρτη. Άλλωστε, οι δημοσκοπήσεις της τελευταίας εβδομάδας δείχνουν τη διαφορά να κυμαίνεται από 4.4% (Metron Analysis/ Παραπολιτικά) εως 9,9% (Palmos Analysis/TVXS).

Πού θα κριθεί η αυτοδυναμία

Στον ΣΥΡΙΖΑ δίνουν μάχη για το μαγικό νούμερο 36%, έτσι ώστε να αγγίξουν τον επιθυμητό στόχο. Η αυτοδυναμία, βέβαια, δεν περνάει ακριβώς από τα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς δεν κρίνεται απόλυτα από το ποσοστό του πρώτου κόμματος ούτε και από τη διαφορά που θα έχουν τα δύο πρώτα κόμματα. Αυτό που καθορίζει το αν το πρώτο κόμμα θα έχει πάνω από 150 έδρες στην επόμενη βουλή, είναι το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός βουλής. Αυτή τη στιγμή όλα τα σενάρια είναι ανοικτά, καθώς τόσο το ΚΙ∆ΗΣΟ και οι ΑΝΕΛ σε πρώτο βαθμό, όσο και το ΠΑΣΟΚ σε δεύτερο δίνουν μάχη προκειμένου να ξεπεράσουν το 3%. Όπως διαμορφώνεται σήμερα το σκηνικό, σημαντικό ρόλο για την αυτοδυναμία αναμένεται να διαδραματίσει το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν οι ΑΝΕΛ. Υπενθυμίζουμε ότι στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, σε εφτακομματική βουλή, το ποσοστό των κομμάτων που έμειναν εκτός κοινοβουλίου ήταν 5,97%. Αν στις εκλογές της Κυριακής το ποσοστό κινηθεί στα ίδια επίπεδα, τότε το πρώτο κόμμα χρειάζεται περίπου 38%. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι πολύ δύσκολα η επόμενη βουλή θα έχει εφτά κόμματα και ως εκ τούτου ακόμα και ποσοστό μεταξύ 36,5 και 37% είναι ικανό να δώσει στο πρώτο κόμμα την αυτοδυναμία (αναλυτικά στον πίνακα του ΥΠΕΣ).

Μεγάλη η διαφορά στα αστικά κέντρα

“

Στον ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, σημειώνουν με ικανοποίηση τη μεγάλη διαφορά που έχουν με τη Ν∆ στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, στη Β΄ Αθήνας η διαφορά είναι κοντά στο 15%, ενώ στον Πειραιά η διαφορά μπορεί να ξεπεράσει και το 20%. Παρόμοιες διαφορές καταγράφονται και στη Θεσσαλονίκη, καθώς το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ και στις δύο περιφέρειες της συμπρωτεύουσας, αγγίζει το 10%. Ενδεικτικό του ρεύματος που υπάρχει είναι ότι ακόμα και στη «γαλάζια» Α΄ Αθήνας ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται στις μετρήσεις, με διαφορά άνω του 5%. Τέλος, στην Κρήτη, που και το 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μεγάλη διαφορά από τη Ν∆, οι τοπικές δημοσκοπήσεις δείχνουν διαφορά που αγγίζει το 20%. Αδάμος Ζαχαριάδης

Στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, σε εφτακομματική βουλή, το ποσοστό των κομμάτων που έμειναν εκτός κοινοβουλίου ήταν 5,97%. Αν στις εκλογές της Κυριακής το ποσοστό κινηθεί στα ίδια επίπεδα, τότε το πρώτο κόμμα χρειάζεται περίπου 38%.

«Ο

κύβος ερρίφθη. Η Ελλάδα σηκώνεται στα πόδια της ξανά. Με περηφάνια. Με σιγουριά. Με αξιοπρέπεια. Ο λαός μας την Κυριακή θα γράψει ιστορία. Ο φόβος τελείωσε. Η τελευταία ελπίδα του κ. Σαμαρά, ο φόβος, τελείωσε. Και μέσα και έξω από την Ελλάδα. Η Ευρώπη αλλάζει, η Ελλάδα προχωράει. Η ελπίδα έφτασε και θα γράψει ιστορία. Κανείς πια δε μπορεί να τη σταματήσει! Την Κυριακή δεν θα έχουμε απλά μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Θα έχουμε έναν ιστορικό θρίαμβο του λαού μας. Που θα νικήσει το φόβο και το πόνο. Που θα τιμωρήσει τους τρομοκρατημένους τρομοκράτες του. Την Κυριακή δεν αλλάζουμε απλά σελίδα. Αλλάζουμε εποχή. Και προχωράμε όλοι μαζί. Ότι κι αν ψηφίζαμε μέχρι χτες (...) Όταν ένας λαός πιστεύει στις δυνάμεις του και ενώνεται, τότε τίποτα και κανείς δε μπορεί να τον σταματήσει. Ο διχασμός είναι το όπλο τους. Η ενότητα είναι το δικό μας όπλο. Γι’ αυτό καλώ από δω, από την ιστορική αυτή πλατεία με το συμβολικό όνομα, από τη Πλατεία Ομονοίας, τις Ελληνίδες και τους Έλληνες σε μια νέα εθνική ομόνοια. Σε μια νέα κοινωνική συμμαχία. Σε μια νέα πατριωτική συμμαχία. Με αποφασιστικότητα, θάρρος, σύνεση, να δώσουμε όλοι μαζί τις δύσκολες μάχες που έχουμε μπροστά μας. Με τον ΣΥΡΙΖΑ που ο λαός και η ιστορία έβαλαν στην πρώτη γραμμή. Με τον ΣΥΡΙΖΑ της ενότητας, της αντίστασης, της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας να κάνουμε πράξη το όραμα της νέας απελευθέρωσης.

Αυτοδύναμος ΣΥΡΙΖΑ

Την Κυριακή κάνουμε το πρώτο μεγάλο βήμα: Αυτοδύναμος ΣΥΡΙΖΑ, αυτοδύναμη Ελλάδα στην Ευρώπη. Αυτοδύναμος ΣΥΡΙΖΑ για την Κοινωνική Σωτηρία, την αξιοπρέπεια, τη διεκδίκηση με ασφάλεια στην Ευρώπη. (...) Ζητάμε μια πρώτη ευκαιρία στον ΣΥΡΙΖΑ. Ίσως μια τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα. Και ζητάμε αυτή την ευκαιρία καθαρή για να έχουμε τη δύναμη απέναντι στο φθαρμένο σύστημα και στους αυτουργούς των μνημονίων. Γιατί τις τελευταίες ημέρες γίνεται με-

γάλη μάχη, όχι για να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά για να στερηθεί τη πλειοψηφία στην επόμενη Βουλή. Και γίνεται ένας διαγκωνισμός για το ποιος θα καθίσει μαζί μας στο πιλοτήριο, προκειμένου να επιβάλει στο αεροσκάφος τα σχέδια πτήσης του Βερολίνου και των δανειστών. Θέλουμε να σας μιλήσουμε καθαρά και με το χέρι στη καρδιά. Εμείς στο πιλοτήριο αντιπροσώπους των απόψεων της κ. Μέρκελ, δεν πρόκειται να δεχθούμε. Καθαρά και ξάστερα. ∆εν έχουμε σκοπό να συγκυβερνήσουμε παρέα με τους εντεταλμένους των μνημονίων. Παλαιότερους ή και νεότερους. Γιατί κάτι τέτοιο μόνο αστάθεια, μόνο ανωμαλία, και απογοήτευση θα προκαλούσε. Για αυτό και σας καλούμε να καθορίσετε εσείς με την ψήφο σας τους όρους για την επόμενη μέρα. ∆ώστε με την ψήφο σας σταθερότητα. ∆ώστε μας τη δύναμη να απογειώσουμε την Ελλάδα. ∆ώστε στο ΣΥΡΙΖΑ και στην Ελλάδα αυτοδυναμία για να ξεκολλήσει από το χθες, της διαπλοκής, της υποτέλειας και των μνημονίων της καταστροφής (...)

Το όραμά μας

Πολίτες της Αθήνας, Εμείς έχουμε όραμα να χτίσουμε μια νέα Ελλάδα. Μια χώρα με δικαιοσύνη, ισότητα και δημοκρατία. Έχουμε όραμα στην πατρίδα μας κανένα παιδί να μη μένει χωρίς ένα πιάτο φαγητό, χωρίς ζεστασιά, χωρίς βιβλίο, χωρίς παιδικό σταθμό. Κανένας άνθρωπος να μην έχει τη ζωή του υποθηκευμένη, χωρίς δωρεάν περίθαλψη και ιατρική συνδρομή. Και κανένας να μη πεθαίνει αβοήθητος γιατί δεν έχει χρήματα. Κανένας να μη χρειάζεται φακελάκι για να εγχειριστεί σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Έχουμε όραμα στη πατρίδα μας κανένας να μην κρυώνει μέσα στην αγριότητα του χειμώνα, παρατημένος από την αγριότητα του κράτους, χτυπημένος από την αγριότητα των τραπεζών. Κανένας να μη ζει στο σκοτάδι, επειδή του έκοψαν το ρεύμα. Κανένας να μη ζει σαν αδέσποτο, χωρίς μια στέγη πάνω από το κεφάλι του, κι ένα πιάτο φαγητό. Έχουμε όραμα στη πατρίδα μας κανένας νέος να μη μένει χωρίς την ευκαιρία

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ελπίδα είναι στα χέρια σας Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΝΟΙΑ

της μόρφωσης, την προοπτική της δουλειάς, το στόχο μιας καλύτερης ζωής. Κανένας ηλικιωμένος στην εγκατάλειψη της πενιχρής σύνταξης, της φτώχειας και της παγωνιάς, που οδηγούν στον αργό και ταπεινωτικό θάνατο. Κανένας άνθρωπος χωρίς εκείνα τα αγαθά που ξεχωρίζουν την ανθρώπινη κοινωνία από τη ζούγκλα. Έχουμε όραμα στη πατρίδα μας να μη μένει κανένας πολίτης απροστάτευτος στην απόγνωση της ανεργίας. Κανένας νέος να μη περιμένει στα γραφεία των βουλευτών ένα ρουσφέτι για να βρει δουλειά. Κανένας νέος να μη γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης, ανασφάλιστης ή ενοικιαζόμενης εργασίας. Έχουμε όραμα στη πατρίδα μας οι νόμοι να ισχύουν για όλους και όλοι να έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις απέναντι στους νόμους. Να πληρώνουμε φόρους με βάση τη φοροδοτική μας ικανότητα. Να μην υπάρχουν εκλεχτοί και μη προνομιούχοι πολίτες, απέναντι στο κράτος. Έχουμε όραμα η πατρίδα μας να είναι μια χώρα δικαίου, μια κοινωνία ανοιχτή στο διαφορετικό, που θα δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους, με ισότητα και ισονομία ανεξάρτητα από καταγωγή, θρησκεία, φύλο ή σεξουαλικό προσανατολισμό. Έχουμε όραμα η πατρίδα μας να ξαναγίνει κοιτίδα του πολιτισμού και της δημιουργίας. Και κάθε πολίτης να ζει με ασφάλεια και ίσα δικαιώματα. Έχουμε όραμα στη πατρίδα μας η ευημερία όλων να είναι συνάρτηση της ευημερίας καθενός ξεχωριστά. Και η Πολιτεία να μεριμνά ισότιμα για την ευημερία του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Αυτό είναι το όραμά μας, για να οικοδομήσουμε μια νέα Ελλάδα. Μια χώρα ισότιμη στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Και έναν λαό που δε θα αισθάνεται ντροπή αλλά περηφάνια να ζει στην Ελλάδα. Αυτό είναι το όραμά μας, αλλά δεν μένουμε μόνο στο όραμα. Έχουμε και σχέδιο. (...)

∆εσμευόμαστε

Έχουμε σχέδιο και δεσμευόμαστε: Η Ελλάδα να διεκδικήσει ξανά τη θέση του ισότιμου εταίρου στην Ευρώπη. Να αρνηθούμε την κηδεμονία, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Να τελειώνουμε με τα μνημόνια και να διαπραγματευτούμε σκληρά με μόνο γνώμονα το συμφέρον του λαού μας. Να επιδιώξουμε κοινό αγώνα με τους λαούς του Νότου αλλά και με τους λαούς ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να απελευθερωθούμε από την θηλιά της λιτότητας. Για να υπάρξει οριστική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα του χρέους. Για την αξιοπρέπεια όλων των Ελλήνων. Για τις εγγυημένες καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες. Για αξιοπρεπείς συντάξεις. Για τις εγγυημένες αγροτικές επιδοτήσεις. Για το κράτος δικαίου. Για τη σταθερότητα και τη σιγουριά κάθε ελληνίδας και κάθε έλληνα. Να βάλουμε τέλος στους πλειστηριασμούς στην πρώτη κατοικία. Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη. Απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα. Φορολογική Ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων. Με αφορολόγητο στα 12000 ευρώ για όλους. Με την Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και αντικατάστασή του με Φόρο Μεγάλης Ακίνητης

Περιουσίας, με υψηλό αφορολόγητο όριο, ώστε η συντριπτική πλειοψηφία της πρώτης κατοικίας να μην φορολογείται. Να προστατέψουμε το 99% της κοινωνίας που λεηλατήθηκε από το μνημόνιο. Και να εντοπίσουμε, προκειμένου να πληρώσει, το 1% που συστηματικά φοροδιαφεύγει και παρανομεί. Με το λαθρεμπόριο στα καύσιμα και στα τσιγάρα, με το μαύρο χρήμα και την ανομία. Για αυτό και θα ξεκινήσουμε από κείνους που γεμίζουν λίστες τύπου Λαγκάρντ. Οι λίστες θα βγουν από τα συρτάρια και θα επανελεγχθούν, είτε κάποιοι το θέλουνε είτε όχι. Τέλος στην διαπλοκή. Τέλος στο μαύρο πολιτικό χρήμα. Τέλος στο χορό των σκανδάλων. Και στο σκάνδαλο των σκανδάλων να παραμένουν οι δράστες ατιμώρητοι. Από ∆ευτέρα η δικαιοσύνη,

ελεύθερη από δεσμεύσεις, θα έχει το λόγο. Γιατί τίποτε δεν μπορούμε να χτίσουμε, αν δεν προηγηθεί η κάθαρση. ∆ικαιοσύνη, διαφάνεια, αλλά και αμείλικτη τιμωρία για θέματα που έχουν να κάνουν με το δημόσιο χρήμα (...) Σήμερα ενώπιον σας δεσμευόμαστε ότι το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης θα το αναγνώσουμε αυτούσιο την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή, στις Προγραμματικές δηλώσεις της Νέας Κυβέρνησης. ∆εσμευόμαστε όλοι, να μετατρέψουμε το όραμα της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης σε κυβερνητική πράξη. Κι έχουμε τη θέληση να το εφαρμόσουμε. Και θα το πράξουμε (...)

Η μέρα εκείνη έφτασε

Νέες και νέοι, σας έχουμε ανάγκη

Πολίτες της Αθήνας, το λέμε εδώ και καιρό. Ότι η μέρα εκείνη δεν θ’ αργήσει.

«Πολίτες της Αθήνας, Επιτρέψτε μου ιδιαίτερα να απευθυνθώ στους νέους και στις νέες της πατρίδας μας. Στη γενιά που οι κυβερνήσεις των μνημονίων, τσάκισαν τη ζωή και τα όνειρά της. Και να τους πω: Σας έκλεψαν την εργασία. Σας έκλεψαν τα όνειρα και το χαμόγελο. Σε κάποιους από σας, σας έκλεψαν και τη χώρα, αφού σας ανάγκασαν να φύγετε μετανάστες στο

Το πιστεύαμε εδώ και καιρό. Τώρα η μέρα εκείνη έφτασε. Η ελπίδα έφτασε και είναι στα χέρια σας. Η ιστορία χτυπά την πόρτα της πατρίδας. Η πατρίδα χτυπά την πόρτα του ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν θα κρυφτούμε. ∆εν θα δειλιάσουμε. Ανοίγουμε την Κυριακή διάπλατα την πόρτα στις νέες προκλήσεις. Στους νέους καιρούς. Αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας με το θάρρος, με τη σύνεση, με τη γνώση, με την επίγνωση που απαιτούν οι περιστάσεις. Ζητάμε από τον ελληνικό λαό να σταθεί στο πλάι μας. Όρθιος και ενωμένος Με την ψήφο και με τη συμμετοχή του, να μας δώσει αποφασιστική ώθηση στην αναμέτρηση με το παλιό. Το αύριο είναι στα χέρια σας. Η πατρίδα είναι στα χέρια σας. Σηκώστε την ψηλά με θάρρος. Με αρετή και τόλμη. Θέλει αρετήν και τόλμη η ελευθερία. Θα νικήσουμε.»

εξωτερικό. Μη τους αφήσετε να σας κλέψουν και την ελπίδα. Μη τους αφήσετε να σας κλέψουν το μέλλον. Σας έχουμε ανάγκη για να ξαναχτίσουμε μαζί την Ελλάδα. Καμιά αλλαγή δεν μπορεί να γίνει χωρίς εσάς. Η Ελλάδα σας έχει ανάγκη. Σας καλώ μαχητικά, αποφασιστικά, με όλες τις αντιρρήσεις και τις επιφυλάξεις σας, να πάρετε στα χέρια σας τη μεγάλη ανατροπή. Να σταθείτε πρωτοπόροι στις μεγάλες αναμετρήσεις που βρίσκονται μπροστά μας. Γιατί εσείς πρώτα απ’ όλους έχετε δικαίωμα σε μια πατρίδα ελεύθερη και δημοκρατική. Σε μια Ελλάδα που αγαπά και δίνει ευκαιρίες στη νέα γενιά. Σε μια κοινωνία που δεν καταργεί και δεν κατατρέχει τα όνειρα των νέων ανθρώπων της. Και σας καλώ τη Κυριακή να ψηφίσετε και για τους 100.000 δεκαοκτάρηδες που η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά δεν τους επέτρεψε να πάνε να ψηφίσουν. Να ψηφίσετε και για αυτούς που τους στερούν το συνταγματικό δικαίωμα της ψήφου, γιατί τους φοβούνται. Αλλά όποιος φοβάται τη νέα γενιά. Φοβάται το μέλλον και δεν έχει μέλλον. Γιατί το μέλλον θα τον εκδικηθεί. Καλώ, όμως, και κάθε γενιά. Και ιδιαίτερα τη τρίτη ηλικία. Αυτή την Κυριακή ψηφίστε και για τα εγγόνια σας. Ψηφίστε για το δικό τους αύριο. Ψηφίστε και για αυτούς τους 200.000 νέους επιστήμονες που έφυγαν μετανάστες στο εξωτερικό. Και δε μπορούν τώρα να έρθουν να ψηφίσουν. ∆εν μπορούν να αποφασίσουν για το μέλλον τους.» •

“

Πώς μπορεί όλο αυτό το μωσαϊκό από κινήματα χωρο-χρονικά εντοπισμένα να συνευρεθούν και να επικοινωνήσουν; Όλα αυτά, που είναι ίσως και κεφάλαια του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, πώς μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα μιας ριζοσπαστικής πολιτικής σήμερα, με μια τέτοια κυβέρνηση, μ’ αυτό το κόμμα πίσω της με όλα όσα έχει να βρει στο δρόμο και ενώ βράζουν τα προβλήματα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Πώς θα διαχειριστεί

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΝΤΙΝΑ ΒΑΪΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ

Συναισθήματα πρωτόγνωρα, αλλά και ζητήματα, ερωτήματα πρωτόγνωρα για μια αριστερά που προσεγγίζει την κυβερνητική εξουσία. Λίγες ώρες πριν τις κάλπες της 25ης Ιανουαρίου, συζητούμε με την Ντίνα Βαΐου και τον Κώστα Γαβρόγλου για τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα μπορούσαν να κάνουν μια κυβέρνηση της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς να ξεχωρίζει θετικά στα μάτια των πολλών, των λαϊκών τάξεων, αλλά και εκείνων που δεν την ψήφισαν.

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Από τη ∆ευτέρα, με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, μπαίνουμε σε περίοδο μεγάλων ελπίδων και υψηλών προσδοκιών σε ένα περιβάλλον όμως δυσκολιών. Ο ρόλος του κόμματος, επομένως, είναι κρίσιμος. Θα αποδειχθεί αποτελεσματικός; Κώστας Γαβρόγλου: Τώρα βλέπουμε τις επιπτώσεις που έχει το γεγονός ότι συγκροτήθηκε ένα κόμμα, μια συλλογικότητα, ουσιαστικά πολιτικής ενότητας, όχι ιδεολογικής και πολιτικής ενότητας. Καταλαβαίνουμε όχι μόνο τις θεωρητικές αδυναμίες αλλά και ότι η έλλειψη ενός σαφούς ιδεολογικού στίγματος δίνει τη θέση της σε μια συγκεχυμένη ιδεολογία ανθρωπισμού γενικότερα. Ντίνα Βαϊου: Έχω την εντύπωση ότι πέρα από την πολιτική ενότητα, που έχει μια κεντρική βαρύτητα στο πώς συγκροτήθηκε το κόμμα, υπάρχει και κάτι άλλο που διαπλέκεται μ’ αυτό και κυριαρχεί μέσα στον τρόπο με τον οποίο στήθηκε, μια συγκεκριμένη παράδοση της Αριστεράς η οποία είναι λίγο δεκτική στο κύριο θέμα της συζήτησής μας, δηλαδή τη σχέση κινημάτων, κόμματος, κυβέρνησης. Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κατεξοχήν κόμμα που έχει ενεργή σχέση με τα κινήματα, είναι υιοθετημένο, όπως έχει ειπωθεί, από τις πλατείες. Ντ. Β. Αυτό ισχύει, αλλά είναι διαφορετικό. Πώς, όμως, συγκροτεί τον πολιτικό του λόγο, πώς διαμορφώνει και προβάλλει στελέχη που έχουν μια συγκεκριμένη προέλευση, παραπέμπει στην προέλευση που είναι πολύ διακριτή μέσα στο κόμμα και την Αριστερά γενικότερα. K. Γ. Το ερώτημα τώρα είναι όχι αν μπορούμε να διαχειριστούμε πολιτικά τη νίκη, διότι θα μπορέσουμε, αλλά τι καινούργιο μπορούμε να φέρουμε. Αυτό είναι το ζητούμενο. Τα της κοινωνικής πολιτικής νομίζω ότι θα τα διαχειριστούμε πολύ καλά, υπάρχουν γνώσεις, εμπειρίες κτλ. Έχουμε, όμως, μια συλλογική άποψη για το τι σημαίνει στην πράξη, στον 21ο αιώνα, κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς; Να ένα θεωρητικό θέμα που πρέπει να το μελετήσουμε, να το ανοίξουμε. Εδώ είναι και η μεγάλη πρόκληση. Ποια θέματα ανοίγεις και πώς τα ανοίγεις; Αυτά θα καθορίσουν το νέο. Τα καθημερινά, λίγο ως πολύ θα προχωρήσουν και ελπίζουμε καλά, ορισμένα θα πάνε λίγο πιο αργά, άλλα πιο γρήγορα. Αλλά αφού ολοκληρώσει μια πορεία ο ΣΥΡΙΖΑ μηνών ή χρόνων ποιο θα είναι το ίχνος που θα έχει αφήσει; Το ένα θα είναι, προφανώς, κοινωνικοπολιτικό, αλλά θα υπάρχει κι άλλο ίχνος; Θα υπάρξουν κυβερνητικές πρωτοβουλίες για να ωθήσουν και να ενθαρρύνουν τις κοινωνικές ομάδες να πειραματιστούν με νέα πράγματα; Αν υπάρξουν συλλογικότητες που θα θελήσουν να ανοίξουν νέα θέματα, οι κυβερνητικοί ή οι κομματικοί θα προσπαθήσουν να «μυρι-

στούν» το καινούργιο ή θα νιώσουν ότι απειλούνται από αυτό και θα το αγνοήσουν; Αυτή, νομίζω, είναι η ουσία των θεμάτων που επιχειρείς να ανοίξεις. Εντολή στον ΣΥΡΙΖΑ για να κυβερνήσει. Ναι, αλλά πώς; Ντ. Β. Αυτό είναι το ρίσκο, δεδομένου ότι η κοινωνία, θα πει «θέλουμε ως κόμμα να μας κυβερνήσετε» και μάλιστα σε μια συγκυρία πάρα πολύ δύσκολη, όπου τα πράγματα εξελίσσονται πάρα πολύ γρήγορα. ∆ηλαδή, δεν είναι τόσο απλό να κάτσεις σε μια απόσταση και να συσκέπτεσαι για διάφορα θέματα. Η πολιτική δεν γίνεται ποτέ έτσι, πάντα προχωράς και στοχάζεσαι. Και μιλώντας γι’ αυτά, παίρνουμε υπόψη ότι αυτό το κόμμα που καλείται να κυβερνήσει σ’ αυτό το δύσκολο περιβάλλον, δεν έχει ακόμη προλάβει να συγκροτηθεί ως τέτοιο κόμμα από το 2012 έως το 2015. Η κοινωνία λέει στον ΣΥΡΙΖΑ «θέλω να κυβερνήσεις», δίνοντάς του το προβάδισμα, ίσως και την αυτοδυναμία. Τίθεται όμως από κανέναν ως ερώτημα και το πώς θα κυβερνήσει; Ντ. Β. Ένα μεγάλο μέρος από τον κόσμο που δίνει το προβάδισμα στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι αριστεροί ψηφοφόροι και δεν τους καίει αυτό ακριβώς για το οποίο συζητάμε. Ακούς πολύ συχνά «θα ψηφίσω τον ΣΥΡΙΖΑ να φύγουν αυτοί που κυβερνούν» και ότι «ακόμη και μόνο να σταματήσει την κατρακύλα φτάνει για όλα». Είναι σημαντικό αυτό πολιτικά, αλλά δεν μπαίνει σε πάρα πολύ κόσμο και το ερώτημα πώς θα κυβερνήσει αυτό το κόμμα ως αριστερό, ριζοσπαστικό. Αυτό είναι, αρχικά, καημός άλλων. Κ. Γ. Θέλω να προσθέσω, επειδή έχουμε συμφωνήσει για το δύσκολο περιβάλλον όπου θα βρεθούμε, ότι ένα θέμα που πρέπει να το λύσει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πώς διαχειρίζεται το δικό του παρελθόν. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να κάνει το επόμενο βήμα αν δεν μπορέσει, κάπως, να συζητήσει το παρελθόν του, διότι είναι μέρος της ταυτότητάς του. Είναι ένα κόμμα που έρχεται από μακριά, δεν είναι σαν, πχ, το Podemos. Όχι για να κάνουμε, προφανώς, την ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για να συναινέσουμε σε μια αφήγηση αυτού του παρελθόντος, ώστε να εδράζεται η ταυτότητα μας και σε μία τέτοια αφήγηση. Η ζημιά που έχει συντελεστεί σε όλα τα επίπεδα είναι μεγάλη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επομένως, θα παρεμβαίνει από την αρχή, και ντε φάκτο θα είναι ανατρεπτικός. Είναι έτσι; Κ. Γ. Αυτό που έθεσες είναι ένα ακόμη πολύ βαρύ θέμα. Σημείωσα προηγουμένως ότι έχουμε αρκετή εμπειρία για να δώσουμε σωστές λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα. Αλλά χρειάζεται να προχωρήσουμε. Γιατί η δική μας λογική δεν πρέπει να εξαντλείται στην καθιέρωση μιας κοινωνικής πολιτικής προς όφελος των πολιτών, αλλά και στην καθιέρωση ενός πλέγματος θεωρητικών προϋποθέ-

σεων, ώστε οι πολίτες να μπορούν να κατανοούν και την ουσία της πολιτικής μας. Ας πάρουμε, πχ, την υγεία: θα περίμενα να θίξουμε και θέματα όπως τι συνιστά ασθένεια, τι συνιστά ένα υγιές σώμα, τι, τελικά, σημαίνει υγεία. ∆εν λέω ότι από αυτά θα ξεκινήσουμε, αλλά πρέπει να τα έχουμε υπόψη. Άλλο ένα πολύ σοβαρό ζήτημα είναι ότι πολλές θέσεις μας, σε διάφορα ζητήματα είναι κατά κύριο λόγο μια συνδικαλιστικού τύπου αιτηματολογία, η οποία ελάχιστες φορές συνιστά μία πολιτική προσέγγιση στο συγκεκριμένο θέμα. Να ένα θεωρητικό θέμα προς συζήτηση, τι σημαίνει το πολιτικό σκέλος ενός προγράμματος για κοινωνικά ζητήματα. Και ας είμαστε σαφείς: εδώ εμπλέκονται και ζητήματα ήθους και παραγοντισμού, που δεν άπτονται του ιδεολογικού και πολιτικού. Άπτονται άλλων εξουσιών και συμπεριφορών μέσα στο κόμμα, οι οποίες στις μέρες μας εμφανίζονται με τρόπους που είναι πολύ ανησυχητικοί. Αν δεν ανοίξουμε από τώρα το μέτωπο σε αυτά τα ζητήματα, δεν θα μπορέσουμε να τα αντιμετωπίσουμε όταν θα γιγαντωθούν. Ντ. Β. Να προσθέσω και μια άλλη πλευρά. Για πολλά προβλήματα θα μπορεί να σχεδιαστεί πώς θα αντιμετωπισθούν, μόνο όταν θα αναλάβει κανείς ένα πόστο, διότι τότε θα αποκτήσει πλήρη εικόνα. Αλλά θέλω να επανέλθω σ’ αυτό που είπα στην αρχή. Πέρα από τους παραγοντισμούς κτλ έχει πολύ μεγάλο βάρος η προέλευση των ηγετικών στελεχών από μια άλλη παράδοση της Αριστεράς. ∆εν είναι τυχαίο, πχ, ότι είναι σχεδόν απαγορευμένο να μιλήσεις για το φεμινισμό μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Όλα τα σχετικά αναφέρονται μεν, αλλά βρίσκονται στη μικρή τους γωνιά, δεν διαποτίζουν την πολιτική του κόμματος. Ακόμη και γυναίκες στελέχη του κόμματος δεν έχουν αυτή την έγνοια. Λένε ‘μα τώρα χαλάει ο κόσμος, θα μιλάμε γι’ αυτά; Έτσι προκύπτει ένας αβάστακτος σεξισμός στους επίσημους τρόπους όπου εκφράζεται το κόμμα προς τα έξω, συχνά και από τα μέσα ενημέρωσης που διαθέτει. Όμως, όταν γράφεις ένα κείμενο για τα εργασιακά, για το κοινωνικό κράτος ή για το πώς θα ανασυγκροτηθεί η οικονομία μέσω των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δεν συμπεριλαμβάνεις μέσα τον παράγοντα φύλο, κάνεις μια ελλιπή ανάλυση και πρόταση. Η οικονομία δεν συγκροτείται στο κενό, αλλά, μεταξύ άλλων, και πάνω σε συγκεκριμένα σώματα που βάζουν την εργατική τους δύναμη με διαφορετικούς τρόπους. Τοποθετώντας το φύλο μόνο στο ειδικό κεφάλαιο «φύλο/γυναικείο ζήτημα», δηλώνεις πρακτικά ότι δεν υπάρχει, επί της ουσίας, το θέμα.

Κόμμα, κυβέρνηση και κίνημα

Ειπώθηκε ότι αυτό το δρόμο, δηλαδή την ορθή σχέση κινημάτων, κόμματος, κράτους, κυβέρνησης, θα τον ανοίξουμε

“

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

η Αριστερά τη νίκη;

ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ

Ο πυρήνας του ζητήματος που θέτεις, είναι τι είδους αντιπολίτευσης ή διαφορετικό λόγο θα επιτρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα νόμιμο στοιχείο του λόγου του. Αν η κουλτούρα που θα διαμορφώσει μια αριστερά που είναι στην κυβέρνηση, θα εμπεριέχει τη δυνατότητα κριτικής της όχι ως αυτοσκοπό αλλά ως στοιχείο μιας δημιουργικής καθημερινότητας.

με τα πόδια μας, περπατώντας, δεν υπάρχει εκ των προτέρων. Να το σχολιάσουμε; Κ. Γ. Έχουμε μια τάση στις θεωρητικές συζητήσεις της Αριστεράς να μην ιστορικοποιούμε μερικά πράγματα. Κινήματα, κόμματα, κράτος δεν είναι τα ίδια τα τελευταία τριάντα χρόνια, άρα ούτε και η σχέση τους έχει μείνει αναλλοίωτη. ∆εν είναι το ζητούμενο να γραφτεί ένα θεωρητικό άρθρο επ’ αυτού, που δεν παίζει κανένα ρόλο στην καθημερινότητά μας. Ο μόνος τρόπος είναι να μπορέσουμε να πείσουμε εμείς ότι σχεδόν το σύνολο αυτών των θεμάτων έχουν μια ιστορικότητα. ∆εν μπορείς να τα πραγματεύεσαι α-χρονικά και διαχρονικά. Μάλιστα, τα περισσότερα θεωρητικά προβλήματα, έχουν μια χωρο-χρονικότητα, μια εντοπιότητα πολλές φορές. ∆εν πρέπει να κάνουμε ένα κλικ και να λέμε τα πολιτικά ζητήματα τα κουβεντιάζουμε λόγω συγκυρίας, ενώ τα θεωρητικά τα συζητάμε εκτός τόπου και χρόνου ως άνετοι φιλόσοφοι, πολιτικοί επιστήμονες κτλ. Ντ. Β. Υπάρχει και ανάγκη να προσδιορισθεί για ποια κινήματα μιλάμε σήμερα στην υπαρκτή πραγματικότητα και πώς συνδιαλέγεται το κόμμα μ’ αυτά, όχι γενικώς, σε μια προσπάθεια να ξανασκεφτούμε πώς θα είναι η ελληνική κοινωνία και πώς θα διαμορφωθεί το κράτος σε όλα αυτά τα πεδία που ανοίγουν τα κινήματα. Πώς αυτά τα πεδία αρθρώνονται με τις προτεραιότητες που βάζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Όταν μιλούν εκπρόσωποι, πχ, από ένα κοινωνικό ιατρείο, είναι φανερό ότι

γράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, πώς μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα μιας ριζοσπαστικής πολιτικής σήμερα, με μια τέτοια κυβέρνηση, μ’ αυτό το κόμμα πίσω της με όλα όσα έχει να βρει στο δρόμο και ενώ βράζουν τα προβλήματα. Η συζήτηση, λοιπόν, δεν είναι μόνο θεωρητική, έχει ένα πολύ μεγάλο μέρος πολιτικής πρακτικής και στάσης απέναντι σ’ αυτά που συμβαίνουν σήμερα σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας. Κ. Γ. Να συμπληρώσω ότι ένα θέμα, είναι και το πώς παράγεις θεωρητικό λόγο. Μπορείς να αρχίσεις από καθαρά θεωρητική αφετηρία, αλλά μπορείς και με τον τρόπο που είπε μόλις η Ντίνα. ∆ηλαδή, από την καθημερινή πρακτική των κινημάτων, να θεωρητικοποιήσεις εσύ αυτό που είναι εμπειρία.

αυτή η κινητοποίηση δεν υποκαθιστά ένα ΕΣΥ, αλλά μας βάζει να σκεφτούμε, και πολλοί το υποστηρίζουν ρητά, πώς θα έπρεπε να είναι ένα σύστημα υγείας ή ένα σύνολο υπηρεσιών υγείας. Πώς μπορεί όλο αυτό το μωσαϊκό από κινήματα χωρο-χρονικά εντοπισμένα να συνευρεθούν και να επικοινωνήσουν; Όλα αυτά, που είναι ίσως και κεφάλαια του προ-

Να έλθουμε πιο πολύ, όμως, στην πράξη. Υπάρχουν αρνητικές, αρνητικότατες εμπειρίες από το πέρασμα κομμάτων από την εξουσία, και της αριστεράς. Πώς θα το αποτρέψουμε; Κ. Γ. Ο πυρήνας του ζητήματος που θέτεις, είναι τι είδους αντιπολίτευσης ή διαφορετικό λόγο θα επιτρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα νόμιμο στοιχείο του λόγου του. Αν η κουλτούρα που θα διαμορφώσει μια αριστερά που είναι στην κυβέρνηση, θα εμπεριέχει τη δυνατότητα κριτικής της όχι ως αυτοσκοπό αλλά ως στοιχείο μιας δημιουργικής καθημερινότητας. Το να γίνει δυνατό να καθιερωθεί και στην πράξη μια τέτοια νοοτροπία, θα είναι μεγάλη κατάκτηση της αριστεράς. Ντ. Β. Αυτό το δέον που τίθεται για να απαντηθεί, είναι πολύ δύσκολο να καταγραφεί ως ένα δέον μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί υπάρχουν πολλές παραδόσεις που δεν περιέχουν μέσα τους ως κομμάτι της κουλτούρας τους τις αλληλοτροφοδοτή-

Κόμμα με κριτική ματιά

Ακριβώς αυτό είναι. Εμείς θέλουμε να μη γίνει το κόμμα κρατικό, να έχει επαρκείς βαθμούς ανεξαρτησίας, να παίζει το ρόλο του και τότε. Κ. Γ. Να θυμηθούμε τη θέση του Πουλαντζά για τη σχετική αυτονομία. Η απόλυτη ανεξαρτησία δεν είναι καλή για κανέναν. Η σχετική αυτονομία έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Γιατί μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που να αναγκαστούν κινήματα συλλογικότητες να έχουν πλήρη αυτονομία και άλλες όπου μπορεί να χρειαστεί να είναι πολύ κοντά στην κυβέρνηση. Αυτό που θέλει μεγάλη ωριμότητα, είναι να μη θεωρείς ότι πρέπει να υπερασπιστείς ανά πάσα στιγμή οτιδήποτε κάνει η κυβέρνηση, αλλά και να μη θεωρείς ότι για οτιδήποτε κάνει, την περιμένεις στη γωνία να την πυροβολήσεις.

σεις με κινήματα. Το 2012, όταν πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ την εντολή, ο Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε αμέσως με τις κοινωνικές οργανώσεις – ΓΣΕΒΕ, ΓΣΕΕ κ.ά. – και ζήτησε τις απόψεις τους. Ήταν μία θετική εμπειρία. Να βρούμε κι άλλες, να θεσμοθετηθούν παρόμοιες πρακτικές. Ντ. Β. Βεβαίως. Μάλιστα να είναι και από επιμέρους κυβερνητικούς χώρους, όχι μόνο από την κορυφή – κορυφή, συναντήσεις με τα κινήματα που είναι στον χώρο τους. Έχουμε την εμπειρία, πχ, πολλών χρόνων που ο υπουργός Παιδείας δεν δεχόταν να δει το κίνημα. Έχει χαθεί η πρακτική της επικοινωνίας και πρέπει να ξαναβρεθεί. Κ. Γ. Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον οι επικεφαλής υπουργείων ή οι συνεργάτες τους να αναζητήσουν αυτούς τους νέους χώρους διαλόγου, που δεν είναι μόνο το συνδικάτο. Του υπουργού Πολιτισμού, πχ, ποιοι θα είναι οι συνομιλητές του; Έχω στο νου μου τα πολυάριθμα θεατρικά και μουσικά σχήματα που βλέπουμε στην «Αυγή» και την «Εποχή». Τέτοιες συλλογικότητες θα εκτοπίσουν το παλιό. Όχι με τη ρητορεία, αλλά με νέες πρακτικές θα εκτοπιστεί το παλιό, με κόπο, πισωγυρίσματα και αποτυχίες. ∆εν μπορώ να φανταστώ άλλους τρόπους. Ντ. Β. Είναι αυτό που είπαμε πριν, ότι ο δρόμος θα ανοιχτεί με τα πόδια. Έτσι είναι. Θυμάμαι το 1982, όταν γινόταν η συζήτηση για τα πανεπιστημιακά πράγματα, όπου υπήρχε μια μεγάλη αμηχανία από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, η οποία συνοψιζόταν στο ερώτημα «δηλαδή, θα κάνουμε εμείς αντιπολίτευση στον εαυτό μας;» •

Ντ. Β. Η κίνηση, βέβαια, θα γίνεται στην κόψη του ξυραφιού, αλλά θα εξαρτηθεί από τις δυνάμεις που υπάρχουν στο κόμμα για να κινηθούν έτσι, και, βέβαια, από την αντίστοιχη κουλτούρα. ∆εν είναι τόσο απλό. Εύκολα το λέμε, αλλά δύσκολα γίνεται. ∆ηλαδή, δεν υποστηρίζεις το κάθε τι που κάνει η κυβέρνηση, αλλά ταυτόχρονα δεν θα κάνεις και την αντιπολίτευση που θα κάνουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Και εδώ, ανοίγεται ο δρόμος με τα πόδια, δεν το έχουμε ως απόθεμα. Συζητώντας όλα αυτά θυμάμαι στη φυλακή, το 1968, συζητούσαμε τα της διάσπασης του ΚΚΕ και ο Χρόνης Μίσιος μας μάθαινε, νέοι τότε εμείς, την ουσία των διαφορών. Τον ρωτήσαμε μήπως και εμείς όταν πάρουμε την εξουσία, γίνουμε «υπαρκτός σοσιαλισμός». Μας απάντησε «Μη φοβάσθε, ρε, και τότε εμείς στην αντιπολίτευση θα είμαστε». Πώς διαχειριζόμαστε τώρα αυτή τη – βιωματική – «υπερβολή»; Κ. Γ. Το καταλαβαίνω πιο πολύ τώρα που γερνάω. Ο Χρόνης Μίσιος ήταν μεγάλη μορφή διανοούμενου της Αριστεράς. Μπορεί χωρίς πτυχία, φιλοσοφίες και τα ρέστα, αλλά ήταν. Ξέρεις τι νομίζω ότι υπονοεί ο Χρόνης με αυτό; Παιδιά, πώς θα διαχειριστούμε τη νίκη; Ντ. Β. Γιατί στις ήττες είμαστε οι πρώτοι, έχουμε πολλή πρακτική. Ο Χρόνης θίγει εμμέσως αυτό το πράγμα, ότι υπάρχει ένα θέμα διαχείρισης της νίκης. Και νομίζω ότι όλη η συζήτηση που κάναμε είναι ακριβώς αυτό. Κ. Γ. Συμφωνώ απολύτως. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Την Κυριακή κρίνεται η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας Τ Αφροδίτη Σταµπουλή (υπ. βουλεύτρια Σερρών)

ο διακύβευμα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου είναι τεράστιο κι αυτό το αντιλαμβάνονται όλοι. Πολλές φορές, όμως, η επισήμανση ενός μικρού τμήματος της μεγάλης εικόνας βοηθά να γίνει σαφέστερο το σύνολο. Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με αφετηρία τον αγροτο -διατροφικό τομέα θα είναι η μέγιστη πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αυτή που μεγάλο κομμάτι του ελληνικού λαού προσδοκά να προκύψει από τις αυριανές εκλογές. ΗΗ τύχη της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης αποτελεί ένα μέρος αυτής της πρόκλησης με καθοριστική σημασία, καθώς εμφανίζεται σαν ένας γρίφος όπου εμπλέκονται η ΚΑΠ του 2006 με τις ποσοστώσεις, η νέα ΚΑΠ, οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, η ολοκληρωμένη διαχείριση ζαχαροτεύτλων, τα υψηλότοκα δάνεια

της παλιάς ΑΤΕ στη θυγατρική της βιομηχανία, η Πειραιώς ως νέα κάτοχος των δανείων, η εκκαθάριση, οι αποτυχημένες προσπάθειες πώλησης και η αναστολή λειτουργίας των εργοστασίων Σερρών και Ορεστιάδας. Οι τελευταίες ολέθριες αποφάσεις έχουν σαν αποτέλεσμα να μένουν απλήρωτοι τόσο οι τευτλοπαραγωγοί και οι τευτλοεξαγωγείς όσο και οι εργαζόμενοι. Και καμία από αυτές τις αποφάσεις δεν αναιρέθηκε βέβαια «με εντολή Σαμαρά», όπως αφελώς πίστευαν πολλοί από αυτούς. Ταυτόχρονα, η Πειραιώς στραγγαλίζει την εταιρεία δεσμεύοντας το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής έναντι ενός δανείου που δεν επαρκεί για τις αναγκαίες πληρωμές, Ο αγώνας, όμως, που έδωσαν όλη την προηγούμενη εβδομάδα, κρατώντας υπό κατάληψη τα γραφεία της εταιρείας και μοιράζοντας στο

κέντρο της Θεσσαλονίκης έναν τόνο από «την τελευταία ελληνική ζάχαρη», δημιουργεί μια ακόμα μεγαλύτερη δέσμευση, μια ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη της επόμενης κυβέρνησης. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καλείται να λύσει το γρίφο, εξασφαλίζοντας τόσο τη συνέχεια στην παραγωγή ενός βασικού τροφίμου, σύμφωνα με τις ανάγκες της χώρας, όσο και τη διατήρηση ενός κύκλου εργασιών που δίνει αξιοπρεπές εισόδημα σε καλλιεργητές και μια σειρά άλλων επαγγελματιών. Καλείται, επίσης, να εξασφαλίσει τις θέσεις εργασίας των μόνιμα και εποχιακά εργαζόμενων στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης. Η τύχη των ανθρώπων αυτών αποτελεί ένα παράδειγμα των όσων κρίνονται στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και όλα δείχνουν ότι τώρα πια το έχουν αντιληφθεί και οι ίδιοι. •

∆ιεθνές ενδιαφέρον για τις ελληνικές εκλογές Εκατοντάδες δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο στην Αθήνα

«Ο

ι ελληνικές εκλογές αντιμετωπίζονται ως εξαιρετικής σημασίας από την Ισπανία, κάπως σαν να είναι και δικές της. Έχει έρθει ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανταποκριτών ώστε να έχουν συνεχόμενη ενημέρωση. Υποθέτω πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι περιμένουν να νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και να ξεκινήσει πάλι μια κουβέντα για τα μέτρα λιτότητας και για τη βιωσιμότητα των χρεών, γεγονός που ενδιαφέρει όλη την Ευρώπη» εξηγεί στην «Εποχή» ο Χρυσοβέργης Ιωάννης, ανταποκριτής του Ισπανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (EFE). «Οι Σλοβένοι εκφράζουν σιγά- σιγά μεγάλο ενδιαφέρον για τις ελληνικές εκλογές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι και εμείς δεχτήκαμε την «tough love» της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία δύο χρόνια, οπότε θέλουμε να δούμε πως τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα θα επηρεάσουν και εμάς» σημειώνει η Katja Horva, δημοσιογράφος της POP TV. Με την ίδια προσοχή έχουν στρέψει τα βλέμματά τους και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως γιατί πιστεύουν πως οι ελληνικές εκλογές, αναλόγως των αποτελεσμάτων τους, μπορούν να δώσουν μία νέα κατεύθυνση στην οικονομική πολιτική που επικρατεί στην ευρωζώνη. «Γενικά υπάρχει μεγάλη συμπάθεια στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα στην Γαλλία και είναι ήδη γνωστός ως επικεφαλής της ευρωπαϊκής Αριστεράς. ∆εν πιστεύει κανείς ότι θα κόψει τις γέφυρες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αντίθετα ότι θα έρθει σε κάποια συμφωνία» περιγράφει το κλίμα η Caroline de Camaret, δημοσιογράφος του channel France 24. Ακόμα και στην Πορτογαλία που αρχικά έβλεπαν τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα ακραίο αριστερό κόμμα, τώρα πια θεωρούν πως οι θέσεις του δεν είναι τόσο εκρηκτικές που θα έβλαπταν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης, επισημαίνει ο Pedro Caldeira Rodrigues, ανταποκριτής του Πορτογαλικού Πρακτορείου Ειδήσεων LUSA.

Ιστορική σημασία για την Αριστερά

«Είναι η πρώτη φορά στην Ευρώπη που ένα αριστερό ριζοσπαστικό κόμμα είναι τόσο πιθανό να νικήσει και αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό» δηλώνει η γαλλίδα δημοσιογράφος. Παράλληλα περιγράφει την άποψη που επικρατεί στη γαλλική κοινωνία για τον απερχόμενο πρωθυπουργό και τη Ν∆. «Ο Σαμαράς κράτησε την υπόσχεσή του προς τους ευρωπαίους εταίρους για τα μέτρα που συμφώνησαν να πάρει, όμως κρίνεται αρνητικά ο συνεχόμενος εκφοβισμός που ασκεί στους Έλληνες για έξοδο από το ευρώ, που ενεργεί και αρνητικά για την οικονομία». Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για μια νίκη της Αριστεράς επικρατεί, ευλόγως, στην Ισπανία. «Ένας ακόμα

λόγος ενδιαφέροντος για τις ελληνικές εκλογές, είναι η αναλογία που βλέπουν του ΣΥΡΙΖΑ με το ισπανικό κόμμα Podemos, που αυτή τη στιγμή είναι πρώτο στις δημοσκοπήσεις και η νίκη του ελληνικού κόμματος μπορεί να επηρεάσει στην διατήρηση της δυναμικής του ή όχι μέχρι τις ισπανικές εκλογές τον Νοέμβριο» επισημαίνει ο Χρυσοβέργης Ιωάννης.

Αλλαγή στην πολιτική του χρέους

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως όλο αυτό το ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα των ελληνικών εκλογών και συγκεκριμένα για μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, συνοδεύεται από μία συμπόρευση της κοινής γνώμης, αλλά και οικονομολόγων και ευρωπαίων αξιωματούχων με τη θέση του κόμματος όσον αφορά στο χρέος. «Το δικό σας μνημόνιο ήταν εξαιρετικά σκληρό και αποκλείεται να καταφέρετε να αποπληρώσετε το χρέος σας. Γι’ αυτό στην Πορτογαλία πιστεύουν πως πρέπει να ξανασυζητηθεί» τονίζει ο Pedro Caldeira Rodrigues. Σε άρθρο της με τίτλο: «Μια καινούργια ιδέα υπολανθάνει στην Ευρώπη. Πρέπει να συγχωρεθεί το χρέος της Ελλάδας;» η αγγλική εφημερίδα «The Guardian», περιγράφει αυτήν την αναδυόμενη τάση. «Η ομάδα πίεσης, που εδρεύει στο Λονδίνο, Jubilee Debt Campaign, η οποία έχει μελετήσει την τύχη των υπερχρεωμένων χωρών σε όλο τον κόσμο, αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει το δικαίωμα να απαιτήσει μια πιο γενναιόδωρη προσέγγιση από τους πιστωτές της, διότι παρά το γεγονός ότι έλαβε το εξαιρετικό ποσό των € 252bn σε διασώσεις από το 2010, μόλις το 10% έχει οδηγηθεί

“

σε δημόσιες δαπάνες». Ενώ συμπληρώνει πως «Ο οικονομολόγος της Οξφόρδης, Simon Wren-Lewis υποστήριξε σε blogpost την περασμένη εβδομάδα πως στην πραγματικότητα, η μείωση της επιβάρυνσης του χρέους στην Ελλάδα (και ίσως και αλλού) θα κάνει στην ευρωζώνη συλλογικό καλό». Τζέλα Αλιπράντη

«Υπάρχει μεγάλη συμπάθεια στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα στην Γαλλία και είναι ήδη γνωστός ως επικεφαλής της ευρωπαϊκής Αριστεράς. ∆εν πιστεύει κανείς ότι θα κόψει τις γέφυρες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αντίθετα ότι θα έρθει σε κάποια συμφωνία» περιγράφει το κλίμα η Caroline de Camaret, δημοσιογράφος του channel France 24.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

“

Η απόφαση της ΕΚΤ δίνει, άλλη μια φορά, χρόνο στις πολιτικές ελίτ, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που επανα-συσσωρεύτηκαν στην Ευρώπη μετά το 2011. Η συσσώρευση όμως του πολιτικού κινδύνου στην ευρωζώνη είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να μην περιμένει κανείς η δράση της ΕΚΤ να έχει τις ίδιες δυνατότητες όπως επέδειξε το 20112012 και μάλιστα σε μια περίοδο πύκνωσης του ευρωπαϊκού πολιτικού χρόνου.

Χρονική χαλάρωση για τις πολιτικές ελίτ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΝΤΡΑΓΚΙ

Του Σπύρου Λαπατσιώρα

ο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE στη συνέχεια) που αποφασίστηκε στις 22/1 αποτελεί συνέχεια προγραμμάτων που αποφασίστηκαν το καλοκαίρι του 2014. Τα προηγούμενα προγράμματα δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα ως προς τη διεύρυνση της χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά. Τι καινούργιο κομίζει αυτό το πρόγραμμα και ποια αποτελεσματικότητα επιδιώκει; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, χρειάζεται να εξετάσουμε τα διάφορα στοιχεία που ορίζουν ένα πρόγραμμα QE.

Τι είναι η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης;

Αποτελεί (έκτακτη) πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία έχει στόχο να επηρεάσει τις συνθήκες χρηματοδότησης κρατών, επιχειρήσεων και καταναλωτών, έτσι ώστε να αποφευχθεί οικονομική ύφεση ή να διευκολυνθεί η έξοδος από αυτήν. Η μηχανική που σκοπεύει να θέσει σε κίνηση αυτή η πολιτική, έχει απλά ως εξής: αγοράζοντας τίτλους η Κεντρική Τράπεζα, συνήθως κρατικά ομόλογα, τους οποίους κατέχουν οι τράπεζες, τους δίνει ρευστά διαθέσιμα. Η αύξηση του όγκου των ρευστών διαθεσίμων δίνει κίνητρο στις τράπεζες να αδυνατίσουν τα κριτήρια πιστωτικής αξιοπιστίας για δανεισμό σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Συγχρόνως, συμπιέζονται τα επιτόκια και οι αποδόσεις των τίτλων. Επομένως, εμφανίζεται πιστωτική επέκταση, δηλαδή χρηματοδότηση δαπάνης, η οποία θα δημιουργήσει τάσεις μεγέθυνσης του ΑΕΠ, αίροντας τις υφεσιακές τάσεις που δημιουργεί η περιστολή της δαπάνης λόγω απομόχλευσης και οι αρνητικές οικονομικές προοπτικές. Όπως εύκολα διαπιστώνουμε, αυτή η απλή μηχανική δεν εγγυάται ότι η αρχική στόχευση θα μεταδοθεί στην οικονομική δραστηριότητα, αν εστιάσουμε στο πέρασμα από τον ένα κρίκο της αλυσίδας στον άλλον. Χωρίς να επιχειρηματολο-

γήσουμε, μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό ότι η μείωση της ανεργίας απαιτεί επενδύσεις. Ωστόσο, η απλή διεύρυνση των καταθέσεων και του χρήματος που κυκλοφορεί, μέσω της πολιτικής χαλάρωσης, δεν εγγυάται την ανάληψη επενδύσεων – μπορεί απλά να ενισχύει την διαδικασία ενίσχυσης της κεφαλαιακής θέσης υπερδανεισμένων επιχειρήσεων. Με άλλα λόγια, απαιτείται και η ύπαρξη μιας κατάλληλης δημοσιονομικής πολιτικής ή άλλης μορφής χρηματοδότησης που στοχεύει σε επενδύσεις.

Σημασία έχει η μορφή, οι λεπτομέρειες και αυτό που δεν λέγεται

Για να εκτιμήσουμε επομένως το νέο QΕ που ανακοίνωσε η ΕΚΤ, θα πρέπει να εξετάσουμε το κατά πόσο οι τεχνικές λεπτομέρειες που το συνθέτουν, επιτρέπουν και σε ποια έκταση την λειτουργία αυτής της απλής μηχανής που περιγράψαμε. Το καινούργιο στοιχείο σε σχέση με προηγούμενα προγράμματα είναι η αγορά τίτλων κρατικού χρέους, απόλυτα εύλογο, αν αναλογιστούμε τις πολιτικές δυσκολίες της Ιταλίας, Γαλλίας, Ισπανίας ή Βελγίου, για να περιοριστούμε σε αυτά τα κράτη μέλη. Πρώτο, το ύψος του προγράμματος. Ανακοινώθηκε ένα πρόγραμμα αγοράς τίτλων, εταιρικών και κρατικού χρέους 60δισ. ανα μήνα για 18 μήνες. Σύνολο γύρω στο 1,1 τρισ. ευρώ. Από αυτά τα 350 δισ. ευρώ μπορούν να αφορούν κρατικό χρέος (επειδή η απόφαση καθορίζει, “αυθαίρετα” φυσικά, ότι ανά εκδότη θα μπορεί να αγοραστεί μέχρι το 33%). Στο ίδιο διάστημα, τα χρεολύσια στην ευρωζώνη είναι γύρω στο 1 τρισ. ευρώ. Αναμφίβολα, αυτό το μέγεθος παρέμβασης διευρύνει το δημοσιονομικό χώρο των κυβερνήσεων της ευρωζώνης, μέσω της πτώσης των επιτοκίων και τη δυνατότητα να αναδιαταχθούν οι λήξεις (εφόσον το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε περιλαμβάνει αγορές μακροχρόνιων ομολόγων). Ωστόσο, η δυνατότητα επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής δεν εξαρτάται από αυτό το πρόγραμμα. Με

άλλα λόγια, αυτό που επιτυγχάνει το πρόγραμμα, δεν είναι η δημιουργία άμεσης δυνατότητας μείωσης της ανεργίας, αλλά η δυνατότητα χειρισμών μετάθεσης ενός μέρους του “πολιτικού κινδύνου”. Το μέγεθος αυτής της παρέμβασης αναμφίβολα θα συμπιέσει τα επιτόκια και τις αποδόσεις. Ωστόσο, λόγω του ότι δεν αποτελεί κοινή πολιτική αλλά πολιτική κατά 80% κάθε Κεντρικής Τράπεζας (η απόφαση ορίζει ότι για κάθε 100 ευρώ αγοράς τα 20 θα αγοράζονται από ενα κοινό σχήμα και τα 80 από κάθε Κεντρική Τράπεζα), ενδέχεται η πτώση στις χώρες της περιφέρειας να μην είναι τόσο μεγάλη. Επίσης, δεν μπορεί να συγκριθεί το ύψος αυτού του προγράμματος με το ύψος του αντίστοιχου προγράμματος των ΗΠΑ ή της Ιαπωνίας. Αντιστοιχία θα σήμαινε ένα πρόγραμμα ύψους γύρω στα 3 τρισ. Η επίδραση που θα έχει στη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ, με δεδομένη την πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, δεν πρέπει να υπερεκτιμηθεί. Το κυριότερο στοιχείο για να εκτιμήσουμε τη σημασία που έχει, είναι ότι οι εξαγωγές της ευρωζώνης είναι πολύ μικρό μέγεθος σε σχέση με το ΑΕΠ της, ενώ συγχρόνως ένα μεγάλο ποσοστό της αξίας τους παράγεται εκτός ευρωζώνης. ∆εύτερο, ως προς τη διάρκεια. Στις ΗΠΑ δεν ανακοινώθηκε συγκεκριμένη διάρκεια, 18 μηνών, όπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ, αλλά ένας στόχος, η μείωση της ανεργίας κάτω από το 6,5%. Η ΕΚΤ φυσικά δεν έχει, λόγω καταστατικού, στόχο την ανεργία, επομένως ο μόνος ποσοτικός στόχος που μπορεί να θέσει, είναι ο πληθωρισμός και αυτό αποτελεί το βασικό επικαθοριστικό παράγοντα που η συζήτηση για το QE γίνεται με διακύβευμα τον αποπληθωρισμό. Το ότι δεν θέτει στόχο επίτευξης αλλά χρονική διάρκεια, δεν φαίνεται σημαντικό πρόβλημα, εφόσον εύλογα κανείς θα μπορούσε να αντιτείνει ότι μπορεί να ανανεωθεί αν χρειαστεί. Ωστόσο, σηματοδοτεί τις πολιτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η απόφαση της ΕΚΤ και το γεγονός ότι οι στόχοι που βάζει την υπερβαίνουν. Τρίτο, ως προς την Ελλάδα και τη συγκρότηση κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Παρά την

κινδυνολογία, η απόφαση της ΕΚΤ, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν δημιουργεί καθεστώς ειδική περίπτωσης. Είναι πολύ σημαντική η επιμονή του κ. Ντράγκι στο ότι έχουμε γενικούς κανόνες. Η απαίτηση η Ελλάδα να είναι σε πρόγραμμα (και όχι στο πρόγραμμα) απορρέει από το γεγονός ότι οι υπάρχοντες διαθέσιμοι τίτλοι της Ελλάδας δεν είναι επιλέξιμοι με βάση τους ισχύοντες κανόνες και είναι απόλυτα συμβατή με τους διαπραγματευτικούς και προγραμματικούς στόχους του ΣΥΡΙΖΑ. Το γεγονός ότι το πρόγραμμα αφορά την Ελλάδα από τον Ιούλιο, προέρχεται από το ότι οι Κεντρικές Τράπεζες κατέχουν ήδη ελληνικούς τίτλους στο ύψος 33% ανά εκδότη και 25% ανά σειρά ομολόγων.

Συμπερασματικά

Η ΕΚΤ αναγκαστικά θέτει στόχους που υπερβαίνουν τα μέσα που διαθέτει, για να τους πετύχει. Ο αποπληθωρισμός ή μη στην ευρωζώνη δεν εξαρτάται μόνο από τις πολιτικές της ΕΚΤ. Ειδικά αν είναι τόσο “συμβατικές” ως αποτέλεσμα πολιτικών συμβιβασμών, παρόλο που θεωρούνται έκτακτες. Ας πούμε, χωρίς να είμαστε ακριβείς, ότι δεν είναι δουλειά των τραπεζιτών ως κράτος να μειώσουν την ανεργία και να δημιουργήσουν μεγέθυνση, αλλά των πολιτικών ως κράτος. Είναι προφανές ότι το πρόβλημα που οδηγεί στην απόφαση, είναι οι περιπέτειες της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, του Βελγίου. Περιπέτειες που δημιουργούνται από μια πολιτική υποτίμησης της εργασίας με τίμημα την ύφεση και αναγκαία δημιουργούν συνθήκες αναδόμησης του πολιτικού σκηνικού. Η απόφαση της ΕΚΤ δίνει, άλλη μια φορά, χρόνο στις πολιτικές ελίτ, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που επανα-συσσωρεύτηκαν στην Ευρώπη μετά το 2011. Η συσσώρευση όμως του πολιτικού κινδύνου στην ευρωζώνη είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να μην περιμένει κανείς η δράση της ΕΚΤ να έχει τις ίδιες δυνατότητες όπως επέδειξε το 2011-2012 και μάλιστα σε μια περίοδο πύκνωσης του ευρωπαϊκού πολιτικού χρόνου.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Χρειάζεται να δούμε ότι οι κοινωνίες για τις οποίες μιλάμε είναι μετααποικιακές. ∆ιαμορφώνουν στο εσωτερικό τους περιφερειακές ζώνες εγκλεισμού των «αλλοεθνών», που κατάγονται από πρώην αποικίες τους. Ουδέποτε έκαναν έναν έντιμο απολογισμό του αποικιακού της παρελθόντος.

Είναι ζωτική η πίστη στη δυνατότητα ρήξης

Η Βίκυ Σκούμπη εξηγεί πώς η έκλειψη του πολιτικού ως συγκρουσιακού πεδίου προάγει τη θρησκεία σε πεδίο ταυτοτικής συγκρότησης Ποιοι είναι αυτοί οι νέοι αναθρεμμένοι στην Ευρώπη που ασπάζονται τον τζιχαντισμό, συχνά χωρίς καμιά προηγούμενη θρησκευτική παράδοση, και στρατεύονται στο Ισλαμικό Κράτος; Είναι τα παιδιά που έζησαν τις διακρίσεις και τους αποκλεισμούς στο πετσί τους, είναι οι νέοι που βίωσαν την απαξίωση της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης, είναι τα γεννήματα των μεταποικιακών κοινωνιών, που ποτέ δεν έκαναν τον κόπο του απολογισμού της αποικιακής πολιτικής τους. Για αυτά συζητάμε με την Βίκυ Σκούμπη, αρχισυντάκτρια του περιοδικού αληthεια, γνώστρια της γαλλικής κοινωνίας, αφού διαμένει εκεί μεγάλο διάστημα.

Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα Έχοντας διαβάσει και το κείμενό σου στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (στις 18/1), θα ήθελα να σε ρωτήσω αν πιστεύεις ότι το ζήτημα που κινεί όσους στρατεύονται στο Ισλαμικό Κράτος είναι κοινωνικό και όχι θρησκευτικό ή πολιτισμικό; Είναι ένα συνολικό ζήτημα, που ξεπερνάει αυτές τις κατηγορίες: πρόκειται για ένα σύμπτωμα της ∆ύσης έτσι όπως έχει επιβληθεί ως ένα παγκόσμιο μοντέλο «πολιτισμού». Οι περισσότεροι από τους νέους που εγκαταλείπουν την Ευρώπη για να στρατευθούν στο Ισλαμικό Κράτος, δεν μετείχαν σε θρησκευτικές πρακτικές στην προηγούμενη ζωή τους. Μάλιστα, ένα σημαντικό ποσοστό των Γάλλων προσήλυτων του τζιχάντ (22%) δεν είχαν κανένα πρότερο δεσμό, οικογενειακό ή άλλο, με το ισλάμ. Οι προσήλυτοι του διαδικτύου ή της φυλακής που ριζοσπαστικοποιούνται σε χρόνο ρεκόρ, είναι παιδιά του κενού νοήματος μιας ακραίας μορφής μετανεωτερικότητας. Στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, η μοναδική οικουμενική ιδέα είναι η γενικευμένη ισοδυναμία και η ολοκληρωτική εμπορευματική ανταλλαξιμότητα. Αυτά τα παιδιά περνάνε, χωρίς ενδιάμεσο στάδιο, από το ένα άκρο στο άλλο: από τη σαγήνη ενός ευδαιμονικού καταναλωτισμού και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του, στον φονταμενταλισμό. Και από εκεί, μέσα από τη συνάντηση με την υπερβατικότητα του Απόλυτου που ενσαρκώνει ο

μεγάλος Άλλος, στο τζιχαντισμό. Γι’ αυτό ακριβώς η απάντηση δεν μπορεί να συνίσταται σ’ έναν υπερθεματισμό αστυνόμευσης και επιτήρησης, αλλά απαιτεί πολιτική, κοινωνική και ιδεολογική αντιμετώπιση. Στη Γαλλία, οι περισσότεροι από αυτούς τους νέους είναι παιδιά δεύτερης, τρίτης ή τέταρτης γενιάς μεταναστών, που όλη τους η ζωή είναι μια συσσωρευμένη μνήμη ταπεινώσεων, διακρίσεων και αποκλεισμών. Οι αρχές, οι θεσμοί αλλά και ένα μέρος της κοινωνίας, τους αντιμετωπίζουν ως παρείσακτους ξένους και όχι ως Γάλλους. Τα παιδιά αυτά αιωρούνται σε ένα απόλυτο κενό ταυτότητας. Στα δεινά τους προστίθεται σήμερα και η ραγδαία άνοδος κάθε μορφής εθνικισμού και ρατσισμού (Λεπέν, Πεγκίντα). Αυτό ακριβώς το έλλειμμα ταυτοτικών ερεισμάτων έρχεται να αναπληρώσει μια εξτρεμιστική υπερεθνική θρησκευτική ταύτιση. Ουσιαστικά η περιθωριοποίηση που υφίστανται αντιστρέφεται, καθώς επανασημασιοδοτείται σε διεκδικούμενο ιδεώδες που στεγανοποιεί το διαχωρισμό όχι σε εθνότητες αλλά σε «πιστούς» και «απίστους». Πρόκειται για μια ταυτότητα «ύστατης καταφυγής» σε έναν κόσμο απόλυτου ατομοκεντρισμού και πολλαπλών αποκλεισμών. Η θρησκεία, όταν λειτουργεί σαν μια ταυτότητα-καταφύγιο, ανοίγει το δρόμο για μια επανασυγκρότηση του θρυμματισμένου συλλογικού, αποκαθιστώντας την αίσθηση του συνανήκειν σε μια συναδελφωμένη κοινότητα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φονταμενταλι-

στικές μορφές θρησκειών, για σέχτες και φυσικά για το Ισλαμικό Κράτος. Είναι αποκαλυπτικό ότι οι τζιχαντιστές αποκαλούν ο ένας τον άλλον αδελφό. Κι όσοι φεύγουν για να καταταγούν στο Ισλαμικό Κράτος ή σε παρακλάδια της Αλ Κάιντα, επιχειρούν να συμπαρασύρουν το φιλικό και συγγενικό τους περιβάλλον. Τελικά, αυτό το φαινόμενο μπορεί να ιδωθεί σαν μια αντεστραμμένη όψη του κυριάρχου δυτικού ατομικισμού. Η Ευρώπη έχει ζήσει μισαλλοδοξίες θρησκευτικού τύπου στην ιστορία της όπως οι διώξεις των εβραίων- που δεν εξηγούνται βέβαια με την ανάδειξη του μουσουλμανισμού ως του απόλυτου κακού. Φαίνεται να μη θέλουμε να διδαχτούμε από αυτήν την εμπειρία. Έχεις απόλυτο δίκιο. ∆εν νομίζω, όμως, ότι πρέπει να παραμείνουμε μόνο σε αυτό το επίπεδο. Χρειάζεται να δούμε ότι οι κοινωνίες για τις οποίες μιλάμε είναι μετααποικιακές. ∆ιαμορφώνουν στο εσωτερικό τους περιφερειακές ζώνες εγκλεισμού των «αλλοεθνών», που κατάγονται από πρώην αποικίες τους. Η ∆ύση ουδέποτε έκανε έναν έντιμο απολογισμό του ζοφερού αποικιακού της παρελθόντος. Στη Γαλλία διαιωνίζονται ένοχες σιωπές σχετικά με τον πόλεμο της Αλγερίας. Παράλληλα, συντελείται μια μετάλλαξη του αποικιακού μοντέλου εκμετάλλευσης. Ο Μπαντιού μιλά για έναν ιμπεριαλισμό της αποδιοργάνωσης ως τη σύγχρονη μορφή ιμπεριαλισμού, σε αντίθεση με την κλασική μορφή της αποικιοκρατίας. Πρόκειται για μια συνολική στρατηγική του παγκόσμιου κεφαλαίου, που στοχεύει στην εξασθένηση ή και στην πλήρη διάλυση του κράτους και στην κατάτμηση της επικράτειας σε ζώνες, με θύλακες υπό τη δικαιοδοσία ιδιωτικών στρατών, ή τοπικών συμμοριών, άμεσα εξαρτημένων από μεγάλες εταιρείες ή διεθνή τραστ. Στην Ευρώπη, σε λιγότερο οριακό επίπεδο, έχουν δημιουργηθεί στο Νότο ειδικές οικονομικές ζώνες, με ακραίο υπόδειγμα την Ελλάδα, όπου το κράτος απογυμνώνεται από κάθε άλλη λειτουργία εκτός της κατασταλτικής και οι μνημονιακές κυβερνήσεις δεν διαδραματίζουν αποφασιστικό αλλά καθαρά διεκπεραιωτικό ρόλο.

Η υποβάθμιση έως και απαξίωση της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης αφήνει τελικά ως μόνο πεδίο νοηματοδότησης του κόσμου τη θρησκεία; Η συνολική έκλειψη του πολιτικού ως συγκρουσιακού πεδίου και μηχανισμού νοηματοδότησης του κόσμου προάγει τη θρησκεία σε κατ’ εξοχήν πεδίο ταυτοτικής συγκρότησης. Αυτή, στις ακραίες εκφάνσεις της, ενσωματώνει όλες τις όψεις της ζωής περιχαρακώνοντας τον πιστό σε μια ολιστική παγκόσμια ταυτότητα. Κάτι που δεν ισχύει για την πλειοψηφία των θρησκευόμενων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα 9/10 των θυμάτων των φονταμενταλιστών είναι μουσουλμάνοι. Μετά την πτώση του Τείχους και το υποτιθέμενο τέλος της Ιστορίας, επικρατεί η δοξασία ότι δεν υφίσταται πλέον κανένας ορίζοντας ετερότητας. Ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα ρήξης και πρόσβασης σε ένα ανασχεδιασμένο μέλλον. Έτσι, η θρησκεία στις φονταμενταλιστικές της όψεις αντιπροσωπεύει μια κύρια πηγή νοηματοδότησης του κόσμου και παρουσιάζεται ως θεματοφύλακας της ύστατης μορφής Απόλυτου. Η θεοκρατική υπερβατικότητα εμφανίζεται ως η μοναδική ιδέα που κανένα κύκλωμα ανταλλαγής δεν μπορεί να απορροφήσει. Συνεπώς, η θρησκεία σφετερίζεται και εργαλειοποιεί τις διαθέσεις εξέγερσης που ο χρηματιστηριακός καπιταλισμός αναπόφευκτα επάγει. Ταυτόχρονα, η υποτιθέμενη αδυναμία να αλλάξουμε όχι μόνο τον κόσμο αλλά οτιδήποτε υπαρκτό, θεμέλιος λίθος του κυρίαρχου λόγου, ακυρώνεται μέσα από την ταύτιση με μια φονική, καθαρτήρια παντοδυναμία, η οποία ανάγει σε κύριο σημαίνον το θάνατο. Επομένως, είναι σημαντικό να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο; Είναι το κρίσιμο ζήτημα. Και μιλώντας για την Ελλάδα, θα ήθελα να τονίσω ότι θεωρώ αναγκαία την αυτοδυναμία, για να τεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ προ των ευθυνών του. Για μια κυβέρνηση της αριστεράς και όχι για μια κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» με παρά φύσιν συμμαχίες.

* Ολόκληρη η συνέντευξη στο epohi.gr

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πανό με σύνθημα «Αφήστε την Ελλάδα να επιλέξει! Σεβαστείτε τη ∆ημοκρατία! Για την Ευρώπη» κρεμάστηκε στα στα κεντρικά γραφεία της Die Linke στο Βερολίνο.

“

Είναι πολλοί πια αυτοί στην Ευρώπη που κατανοούν ότι δεν μπορεί να φταίνε για όλα οι Έλληνες, που έχουν υποστεί τέτοιες βάρβαρες περικοπές στο κοινωνικό κράτος και μειώσεις στις αμοιβές τους χωρίς να βλέπουν το παραμικρό αντίκρυσμα.

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ κάνει και άλλους να ελπίζουν

Οι Γερμανοί ανυπομονούν να γνωριστούν με την κυβέρνηση της Αριστεράς, ενώ σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αδημονούν για την “αλλαγή” της ατζέντας Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

«Ο

ταν ακόμα και το συντηρητικό Ίδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ προβλέπει τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τότε προφανώς όλοι στη Γερμανία έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι η ιστορία ετοιμάζεται να σαρώσει τους αχυρανθρώπους της στην Ελλάδα». Έτσι σχολίαζε ένας γερμανός δημοσιογράφος την έκθεση-πρόβλεψη του ινστιτούτου, που πρόσκειται στη χριστιανοδημοκρατία, σχετικά με τις εξελίξεις στη χώρα μας. Αυτό που προσπαθούν οι συντηρητικές δυνάμεις στο Βερολίνο είναι πλέον να αποδομήσουν προκαταβολικά τη διαπραγματευτική προσπάθεια μιας αριστερής ελληνικής κυβέρνησης, αφού έχουν πάψει να ελπίζουν στο θαύμα. Αυτό που θα μπορούσε να ξεχωρίσει κανείς, πάντως, ήταν ένα δημοσίευμα της συντηρητικής «Ράινισε Ποστ», η οποία, συμφιλιωμένη με την ιδέα της αριστερής επικράτησης, έμοιαζε να φοβάται το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποιου είδους «ισοπαλία», με την έννοια ότι θα ήταν κακό να προκύψει αδυναμία συγκρότησης κυβέρνησης και νέες εκλογές. Φαίνεται, λοιπόν, ότι και στη Γερμανία είναι πολλοί αυτοί που θα προτιμούσαν τις καθαρές λύσεις, παρά μια κατάσταση, που θα σέρνεται επί μήνες και θα ενισχύει ένα γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας στην Ευρώπη. Προτιμούν να ξεκινήσουν τις επαφές με μια κυβέρνηση με «νωπή εντολή» ειδικά τώρα που οι αποφάσεις του Ντράγκι για την ποσοτική χαλάρωση και τα σχόλια για την αποδέσμευση της Ελβετίας από την Ευρωζώνη έχουν δημιουργήσει πάλι ένα ιδιότυπο κλίμα «έκτακτης ανάγκης».

Κάποιοι βλέπουν μόνο δεξιά

Βεβαίως, η κυρίαρχη αντίληψη, όπως αυτή επιχειρείται να περάσει από τα συντηρητικά μέσα ενημέρωσης είναι αυτή, που επέλεξαν να παρουσιάσουν και τα μνημονιακά μέσα στην Ελλάδα. Ότι δηλαδή, όπως έδειξε η διαδικτυακή ψηφοφορία της «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε», το 81% των γερμανών πολιτών θα προτιμούσε την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Αλλά, οι 27.000 χρήστες της ηλεκτρονικής έκδοσης της συντηρητικής εφημερίδας δεν μπορεί να θεωρηθούν και το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα για την κοινή γνώμη της χώρας. Φυσικά, οι Γερμανοί έχουν «ταϊστεί» τα τελευταία χρόνια με υπερβολικές δόσεις αρνητικής προπαγάνδας για τα αίτια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και για

την ανάγκη παραδειγματικής τιμωρίας της. Αλλά δεν υπάρχει μόνο αυτή η Γερμανία, όπως έδειξαν και κάποιες συγκινητικές στιγμές κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που διοργάνωσε «Η Αριστερά Die Linke» στο Βερολίνο με τιμώμενο πρόσωπο το Μανώλη Γλέζο. «Η Ελλάδα έχει την επιλογή και η Ευρώπη μια ευκαιρία» ήταν το κεντρικό σύνθημα. ∆εν είναι ευσεβής πόθος. Για όποιον έχει παρακολουθήσει τη δημόσια συζήτηση των τελευταίων χρόνων όχι μόνο στο Βερολίνο, όχι μόνο στις Βρυξέλλες, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι φανερό ότι το τσιμεντένιο τείχος, που συναντούσε όποιος τολμούσε να σηκώσει τη φωνή του ενάντια στη φανατική νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία έχει πλέον σοβαρές ρωγμές, ίσως και κάποιες τρύπες. Είναι πολλοί πια αυτοί στην Ευρώπη που κατανοούν ότι δεν μπορεί να φταίνε για όλα οι Έλληνες, που έχουν υποστεί τέτοιες βάρβαρες περικοπές στο κοινωνικό κράτος και μειώσεις στις αμοιβές τους χωρίς να βλέπουν το παραμικρό αντίκρυσμα. Ακόμα και ο «Σπίγκελ» παραδεχόταν έμμεσα ότι η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να δώσει το έναυσμα για μια άλλη πολιτική στην Ευρώπη. Μια «άλλη πολιτική» που έτσι και αλλιώς πολλοί υπόσχονταν και πριν τις ευρωεκλογές. Ακόμα και στις τάξεις των γερμανών οικονομολόγων, που μέχρι τώρα υπέφεραν από μια ιδιότυπη «καταπίεση» που επέβαλε η μονολιθικότητα της μοναδικής αλήθειας της δημοσιονομικής αρετής που επέβαλε τα τελευταία χρόνια στενόμυαλα ο Βόλφγκανγκ Σόιμ-

πλε έχουν αρχίσει και πυκνώνουν οι εστίες της αμφισβήτησης. Και φυσικά στην Ευρώπη του Νότου ολοένα και πιο φανερά υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις πέρα από την κλασσική «Αριστερά», που μιλούν ανοιχτά για την ελπίδα που μπορεί να σημάνει μια αλλαγή της ατζέντας και νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Αριστεροί γάλλοι σοσιαλιστές, Ιταλοί της πιο προοδευτικής πτέρυγας του ∆ημοκρατικού Κόμματος, που βλέπουν τα αδιέξοδα του Ρέντσι, Πορτογάλοι συνδικαλιστές και διανοούμενοι, Ιρλανδοί και φυσικά Ισπανοί απλοί πολίτες, θύματα των μνημονίων έχουν μάθει πλέον να προφέρουν τη λέξη ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό είναι που ενοχλεί περισσότερο από όλα τα άλλα τα γεράκια του Βερολίνου, αλλά και τους φανατικούς γραφειοκράτες της λιτότητας (μόνο για τους άλλους) στις Βρυξέλλες. Ο τρόπος που απέσυραν τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ από το προσκήνιο μετά τις πρώτες του προκλητικές δηλώσεις είναι ενδεικτικός.

Ναι, «Η Ευρώπη αλλάζει»

Μπορεί σήμερα να το πει κανείς με ασφάλεια: Το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «Η Ευρώπη αλλάζει» δεν είναι, λοιπόν, απλά ένα εύρημα κάποιου διαφημιστή. Απηχεί την πραγματικότητα. ∆εν πρόκειται για κάποια κοσμογονική αλλαγή, δεν βρίσκεται στα σκαριά κάποια επανάσταση. Αλλά ο προβληματισμός που έχει περάσει πλέον στο δημόσιο διάλογο σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η αποδοχή της εκτίμησης ότι η «τρόικα

απέτυχε» όπως σχεδόν καθημερινά πια παραδέχεται ο γερμανικός Τύπος, οι φωνές που ολοένα και πληθαίνουν ζητώντας να ακουστεί το αίτημα, που πριν από τις ευρωεκλογές είχε διατυπώσει ο υποψήφιος της ευρωπαϊκής Αριστεράς Αλέξης Τσίπρας για μια πανευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος, όλα αυτά επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα έχει ξεκουνήσει κάποιους, που κάθονταν ως τώρα σίγουροι και βολεμένοι στις πολυθρόνες τους. Από τη ∆ευτέρα ίσως καταφέρει να σηκώσει και ορισμένους και να τους κάνει να αναρωτηθούν για την αιτία των αδιεξόδων, στα οποία δείχνει να σπρώχνει εμμονικά την ευρωπαϊκή ιδέα ο δογματικός νεοφιλελευθερισμός. Στο χέρι της Αριστεράς θα είναι να αποδείξει ότι έχει μια σοβαρή και αξιόπιστη πρόταση για διέξοδο από την κρίση, που θα σέβεται και τους άλλους λαούς χωρίς να ρίξει τους έλληνες εργαζόμενους στην αναξιοπρέπεια, που της επεφύλασσαν ως μόνιμο δώρο οι μέχρι τώρα μνημονιακές κυβερνήσεις. Από την επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα εξαρτηθεί αν θα μπορέσει να ξεριζώσει τις προκαταλήψεις που επί σειρά ετών καλλιεργήθηκαν για τη χώρα και τους πολίτες της. Να κάνει τους πολίτες της υπόλοιπης Ευρώπης πόσο δίκιο είχε ο Αουγκστάιν όταν έλεγε ότι «ο Τσίπρας δεν είναι παράφρων, αλλά ζητά απλά δικαιοσύνη για το λαό του και να δώσει ένα τέλος σε αυτή τη βάναυση πολιτική της λιτότητας». •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Τα παιδιά, το «φως των ματιών μας»

Έχουν γραφτεί πολλά άρθρα και μελέτες για τα δικαιώματα του Παιδιού αλλά και την καταπάτηση της ∆ιεθνούς Σύμβασης για τα ∆ικαιώματα του Παιδιού. Φέτος κλείνουν 25 χρόνια από τη σύναψη της μεταξύ των κρατών μελών του Ο.Η.Ε. Πριν λίγο καιρό είδαμε την παρουσία των παιδιών σε τηλεοπτικό παιχνίδι και την εκμετάλλευση τους, αφού η τηλεθέαση που είχε η εκπομπή έφερνε και την αντίστοιχη διαφήμιση και τα έσοδα για το κανάλι. Οι γονείς ενήλικες επένδυσαν μέσω των παιδιών τους, ποιος ξέρει σε ποια φανταστική μελλοντική καριέρα. Τα ίδια τα παιδιά μπήκαν σε μια διαδικασία με ημερομηνία λήξης, πρόσκαιρης δημοσιότητας και διδάχτηκαν ότι η εκπαίδευση και το οποιοδήποτε χάρισμα δημιουργούν αυτόματα οφέλη χωρίς ιδιαίτερο κόπο.

παίνοντας στην προεκλογική περίοδο είδαμε δυο προεκλογικά διαφημιστικά που είχαν πρωταγωνιστές τον αρχηγό και τα παιδιά. Ο κ. Σαμαράς είχε μια ομάδα παιδιών, με ένα

παιδί πρωταγωνιστή και μέσω αυτών απευθυνόταν στους γονείς. Όμως ως ο έχων την εξουσία και αντλώντας από αυτή κάθε αυθαίρετο δικαίωμα χρησιμοποιούσε με το σχετικό διδακτισμό το παιδί ως πειθήνιο ενδιάμεσο για να μεταφέρει το μήνυμα στον ενήλικα και ψηφοφόρο. Η επιλογή ενός παιδιού που είναι στην εφηβεία έγινε γιατί μπορούσε μέσα σε ένα ψεύτικο διάλογο σοβαροφάνειας να μεταφερθεί το μήνυμα στο γονέα. Ταυτόχρονα, μας υπενθύμιζε ότι οι έφηβοι δεν έχουν λόγο και πρέπει να είναι πειθήνιοι και ιμάντες μεταβίβασης της κάθε αυθαίρετης πληροφορίας. ∆ικαίωμα ψήφου πρέπει να έχουν όσο αργότερα γίνεται. ∆εν αναφέρθηκε βέβαια ότι παιδιά αυτής της ηλικίας πηγαινοέρχονται στα φροντιστήρια, αν οι γονείς έχουν τη δυνατότητα, βαριούνται το σχολείο και μέσα από τις αλλεπάλληλες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, την εντατικοποίηση από την τράπεζα θεμάτων και τις καθημερινές πιέσεις δεν χαίρονται. Βέβαια, ο τελικός αποδέκτης ήταν ο γονιός ο οποίος έπρεπε να αγχωθεί ακόμα περισσότερο για την ανασφάλεια που θα επικρατήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ αφού τώρα

Φυλάξου απ’ το μέλλον!

Του Θωμά Τσαλαπάτη

έχει εξασφαλισμένο το μέλλον των παιδιών του μπροστά. Το «εξαιρετικό» σποτάκι με τον κ. Καμένο και το πεντάχρονο παιδάκι, έχει περάσει, μετά την τελευταία φράση της μαμάς «Αλέξη, ξεκόλλα», στη σφαίρα του ανέκδοτου. Όμως, το να χρησιμοποιεί το πεντάχρονο βοηθώντας το να παίξει και να κρατήσει στην ευθεία πορεία το τρένο στο κατάστημα παιχνιδιών αποκρύπτει την αλήθεια: ότι δεν έχουν πολλά παιδιά τη δυνατότητα λόγω των οικονομικών της οικογένειας που έχουν συμπιεστεί να έχουν αντίστοιχο παιχνίδι. Μετά το μνημόνιο, τις περικοπές και την ανεργία ένας μεγάλος αριθμός πολιτών πάει βόλτες στα μαγαζιά. Η χρήση του «μικρού» Αλέξη είναι ατυχής και υποκρύπτει την αντίληψη που συντηρητικά υπονοεί ότι ο νέος μπορεί να είναι ανεπαρκής και επικίνδυνος.

Ελάχιστες μέρες πριν την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση για το μέλλον και τη ζωή μας βλέπουμε ότι όπως κακοποιήθηκε και καταργήθηκε η αυταξία του κάθε ανθρώπου, αφού όλοι γίναμε αριθμοί, έτσι έβαλαν και τα παιδιά στο παιχνίδι της συναισθηματικής υποκίνησης πολιτικών αντιδράσεων. Η άποψη μας είναι να μη χρησιμοποιούνται τα παιδιά για εμπορικούς ή πολιτικούς σκοπούς με αυστηροποίηση της νομοθεσίας από την επόμενη κυβέρνηση της αριστεράς. Το μέλλον εξ ορισμού ανήκει στα παιδιά και τους νέους αρκεί να τους παρέχονται όσα δικαιωματικά τους αναλογούν. Ελένη Ζορμπά

πως είναι άλλο να κατακτάς την κυβέρνηση, άλλο να κατακτάς το κράτος και άλλο την εξουσία. Οι εκλογές στις 25 του Γενάρη μπορούν να φέρουν μόνο την πρώτη κατάκτηση, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την αρχή της διεκδίκησης των άλλων δύο. Ας στρατεύσουμε, λοιπόν, το παρόν μας ενάντια στο μέλλοντα εκείνο των χθεσινών μας επιθυμιών και οραμάτων, ενάντια στον μέλλοντα εκείνο που έμοιαζε σταθερός και παρατεταμένος, καρφωμένος σε έναν ορίζοντα ονείρου που όσο και αν περπατούσες αυτός ούτε πλησίαζε, ούτε απομακρυνόταν. Ας φυλαχτούμε από το μέλλον κατασκευάζοντας ένα όμοιο παρόν. Τώρα είναι η στιγμή της επιλογής και της πράξης.

διαφαινόμενη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Γενάρη έχει καταγραφεί ως ιστορικό γεγονός πριν καν συμβεί. Και είναι λογικό η παρατεταμένη αδημονία μας για τη λήξη της ακροδεξιάς διακυβέρνησης, για το τέλος των πολιτικών που μας έφεραν ως εδώ, για την αλλαγή πορείας, να θολώνουν το γεγονός και να παραποιούν τις πραγματικές του διαστάσεις, κάθε φορά για λίγο ακόμη. Το μέγεθος και η σημασία, όμως, καραδοκούν στην κάθε μας παύση. Είναι η πρώτη φορά στο δυτικό κόσμο που η αριστερά φτάνει στο σημείο της κυβέρνησης και μάλιστα σε μια συγκυρία όπου η σημασία της Ελλάδας λειτουργεί πολλαπλά προσθέτοντας έτσι σημασία στη συγκεκριμένη tsalapatis.blogspot.gr επιτυχία. Μαζί με τις απόλυτα πρακτικές υποχρεώσεις και κινήσεις, αυτές που έχουν να κάνουν με τη Φυλάξου, Ισπανία, απ ’ την ίδια την Ισπανία διαπραγμάτευση, την εφαρμογή και τη διαχείριση, μια σου! Φυλάξου απ’ το δρεπ άνι χωρίς το σφυρί! σειρά από ιστορικές και θεωρητικές παραμέτρους έρΦυλάξου απ’ το σφυρ ί χωρίς το δρεπάνι! χονται να περιγράψουν τη σημασία του απόλυτου παΦυλάξου από το θύμα ενάντια στη θέλησή του, ρόντος που μπορεί να σημαίνει η 25η Γενάρη. Μαζί με Από το δήμιο παρά τη θέλησή του Κι απ’ τον αδιάφορο την κυβέρνηση θα δοκιμαστούν, λοιπόν, και μια σειρά παρά τη θέλησή του! Φυλάξου από αυτόν από παλαιότερους μέλλοντες και στρατηγικές στο που, πριν λαλήσει ο πετεινός, Θα σε αρνηθεί τρεις πλαίσιο του αριστερού τρόπου αντίληψης. φορές, Κι απ’ αυτόν που, κατό Μαζί με οτιδήποτε άλλο η εκλογική νίκη θα υπάρξει πι, τρεις φορές σε αρ νήθηκε! Φυλάξου απ τα κραν και ως μια απόλυτη υπαρξιακή στιγμή της αριστεράς ία χωρίς τα μετατάρσ ια, Κι από τα μετατάρσια όπου πολλά θέματα θα επαναπροσδιοριστούν από την χωρίς τα κρανία! Φυλάξου απ’ τους κα αρχή, είτε ως επιτυχίες είτε ως αποτυχίες. Μέρα με ινούριους δυνατούς! Φυλάξου από κείνον την ημέρα, απαντώντας ερώτημα το ερώτημα και βήμα που τρώει τους νεκρο ύς σου, Απ ό κείνον που τρώει νεκ το βήμα, η ενδεχόμενη κυβέρνηση θα προσδιορίζει τα ρούς τους ζωντανούς Φυ σου! λά ξου από τον έμπιστο όρια, τους τρόπους και την ουσία της αριστεράς. Είτε εκατό τοις εκατό! Φυλάξου από τον ου με θετικό είτε με αρνητικό πρόσημο. Ό,τι μέχρι χθες ρανό δώθε από τον αγ έρα Και φυλάξου από το ν αγέρα κείθε απ’ το παρέμενε οραματικό σήμερα καλείται να γίνει πραγν ουρανό! Φυλάξου απ’ αυτούς που σε αγαπάνε! ματικότητα. Ο χθεσινός μέλλοντας των συζητήσεων Φυλάξου από τους ήρ ωές σου! στις σχολές, των εκδηλώσεων, της φιλικής κουβένΦυλάξου απ’ τους νεκ ρούς σου! τας και της επίσημης δήλωσης, των άρθρων και των Φυ λάξου απ’ τη ∆ημοκρ ατία! δημοσιεύσεων καλείται να διεκδικήσει χώρο πέρα Φυ λάξου απ’ το μέλλον !... από την όποια διαχείριση της συγκεκριμένης οικονομίας και της συγκεκριμένης συγκυρίας και να μετα- (Σεζάρ Βαγιέχο,10 Οκτωβρίου 1937: Ο Περουβιανός μορφωθεί σταδιακά σε παρόν. ποιητής εύχεται, πρ οειδοποιεί και πάσχ Είναι, λοιπόν, λογικό, δεδομένης της ευκαιρίας που της επερχό ει τον πόνο μενης ήττας του ισπ ανικού εμφυλίου. Με δίδεται στον ΣΥΡΙΖΑ, οι ευχές και οι φόβοι ενός με- το μέγεθος του στίχου του, την απόλυτη ταύτισή το γάλου κομματιού της αριστεράς να προβάλλονται με τον αγώνα υ του ισπανικού λαού , τον τονισμό των πάνω του σε κάθε κίνηση και μάλιστα πολλές φορές πολιτικών, στρα τιωτικών και ιδιοτελ ών λαθών και ταυτόχρονα ως κάτι ενιαίο. Η σκληρή κριτική πολ- την πανανθρώπιν η φωνή του, ο Βαγιέ χο καθιστά την λές φορές θα διατυπωθεί μαζί με την προσδοκία, η τελευταία του συλλ ογή «Ισπανία παρελθ έτω απ εμού απογοήτευση μαζί με την επιθυμία και η ροπή προς του ποτήριον τούτο» μνημείο που υπενθυμ ίζει τους την απόρριψη μαζί με τη διεκδίκηση ενός βήματος κινδύνους και τα λάθη που καραδοκούν σε κάθε ποπαραπέρα. Ας μη βιαστούμε, λοιπόν, ούτε να απο- λιτικό αγώνα σε κάθε ερχό μενη αλλαγή, ξορκίζο ντάς γοητευθούμε, ούτε να επαναπαυτούμε στις καταφά- τα μέσα από τη δημιουργία ενός αγωνιστικού αρ χέσεις και τις εκλογικές νίκες. Άλλωστε μια πολύ βα- τυπου και μιας ηττημένης πρ οσδοκίας) σική διάκριση μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Να μην διαψεύσουμε τις προσδοκίες

κυβέρνηση της Αριστεράς, το όνειρο πολλών γενεών που αγωνίστηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και πέθαναν για αυτό, σε λίγες μέρες γίνεται πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα όμως, φορτωμένη τεράστια προβλήματα για την κοινωνία και ταυτόχρονα ευθύνες για την Αριστερά. Βέβαια, η Αριστερά είναι εκεί για τα δύσκολα: ιστορικά η στροφή του λαού αριστερά γινόταν πάντα σε εποχές κοινωνικών αδιεξόδων. Πρώτιστο μέλημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Ακόμα και στις επαρχιακές πόλεις, με πιο έντονα ανεπτυγμένη την αίσθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης, μπορεί να δει κανείς ανθρώπους να ψάχνουν μέσα στους κάδους για λίγα ρούχα ή τροφή. Ωστόσο, οι περισσότεροι διστάζουν να απευθυνθούν στις κοινωνικές δομές και να ζητήσουν βοήθεια, καθώς μέσα τους επικρατεί το αίσθημα της υπερηφάνειας. Στις μικρές κοινωνίες, από τη μια ο κόσμος γνωρίζει την ανάγκη του άλλου και υπάρχει αλληλεγγύη στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον, από την άλλη αυτός που έχει την ανάγκη, δύσκολα θα ζητήσει βοήθεια. Στην επαρχία υπάρχουν πολυμελείς οικογένειες οι οποίες διαβιούν με μια αγροτική σύνταξη του παππού. Το κύριο αίτημα που τίθεται από τους πολίτες είναι η αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα. Ο λαός μάτωσε, πλήρωσε άδικους και υπέρογκους φόρους, βίωσε την ανεργία, είδε μισθούς και συντάξεις να καρατομούνται ενώ ταυτόχρονα μια οικονομική ελίτ του 1% βρέθηκε στο απυρόβλητο. Αδιαπραγμάτευτη απαίτηση λοιπόν, του λαού είναι η αποκατάσταση της αδικίας, η επαναφορά της ισότητας, της ισονομίας και της ισοκατανομής των βαρών ανάλογα με την φοροδοτική ικανότητα του καθενός, όπως το σύνταγμα ορίζει. Η λίστα Λαγκαρντ και οι διάφορες άλλες λίστες πρέπει να εξεταστούν ουσιαστικά και να δώσουν καρπούς, να αποκατασταθεί η κοινωνική δικαιοσύνη. Ο λαός θα ψηφίσει μαζικά ΣΥΡΙΖΑ εμπιστευόμενος την ελπίδα του επάνω του. Όμως θα είναι κριτικά μαζί του αλλά όχι δεδομένος. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να κερδίσει τον λαό και να μην διαψεύσει την ελπίδα του, να τον φέρει δυναμικά και υποστηρικτικά με το μέρος του. Τον χρειάζεται δίπλα του στους δύσκολους αγώνες που έρχονται απέναντι στο ντόπιο και ξένο κατεστημένο. Η Ελπίδα Έρχεται, είναι εμπεδωμένο στην κοινή γνώμη. Αυτήν την Ελπίδα δεν θα διαψευστεί Καλόν Αγώνα. •

Ηρώ ∆ιώτη (υπ. βουλευτής Λάρισα)

Σταύρος Αραχωβίτης (υπ. βουλευτής Λακωνίας)

Το φυσικό περιβάλλον της χώρας, η ανασυγκρότηση και η Αριστερή κυβέρνηση

ο φυσικό περιβάλλον στην Ελλάδα εκτός από τη μοναδικότητά του προσδίδει αξία στο σύνολο της οικονομίας. Η συζήτηση λοιπόν και το πρόγραμμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της αριστερής κυβέρνησης πρέπει να αναγνωρίζει ότι η οικολογικά ορθή αξιοποίηση του φυσικού αυτού πόρου είναι μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης. Η καλή κατάσταση του περιβάλλοντος, η διευρυμένη οικολογική ποιότητα (όχι μόνο σε προστατευόμενες «νησίδες»), η διατήρηση των τοπίων, της ιστορικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, η ανάσχεση της αστικοποίησης, η λήψη άμεσων μέτρων και παρεμβάσεων για την ποιότητα του αστικού και δομημένου περιβάλλοντος, οι περιβαλλοντικές υποδομές (πχ. διαχείριση αποβλήτων, λιμνοδεξαμενές, έργα σε προστατευόμενες περιοχές) και η αντίστοιχη καινοτομία πρέπει να ειδωθούν ως το βασικό «συγκριτικό πλεονέκτημα» της χώρας στους τομείς του τουρισμού, του κοινωνικού-οικολογικού μετασχηματισμού του ενεργειακού μοντέλου, της γεωργίας και των τροφίμων, της δασοπονίας, των υπηρεσιών ποιότητας, της έρευνας και της καινοτομίας, της επικοινωνίας αλλά ακόμη και της μεταποίησης και κλάδων της βιομηχανίας στο βαθμό που συνδέονται με την προώθηση οργανωμένων και ορθολογικά χωροθετημένων βιομηχανικών περιοχών. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν αποτελεί “κόστος” αλλά όρο ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών αφού έχει ως αποτέλεσμα: - τη δημιουργία θέσεων εργασίας: είτε άμεσα

Αριστερές απαντήσεις στα διλήμματα της επόμενης ημέρας

στην περιβαλλοντική προστασία, πρόληψη, αποκατάσταση, είτε μέσω της προστασίας και ανάπτυξης των τομέων που έχουν άμεση σχέση με το περιβάλλον, - την εξοικονόμηση πόρων (ενέργειας, πρώτων υλών, δαπανών υγείας) για την οικονομία. Η εξοικονόμηση και ορθολογική χρήση των πεπερασμένων εγχώριων κοινών πόρων (Commons) αποτελεί επιπλέον σήμερα αναγκαστική επιλογή για τη βιώσιμη οικονομική ανασυγκρότηση με βάση τις ανάγκες των ανθρώπων, - την ποιότητα της ζωής και την ιεράρχηση πολιτιστικών αξιών. Τα ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών, γενικότερα ο οικολογικός χαρακτήρας του σχεδίου ανασυγκρότησης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι καταρχήν στοιχεία φυσιογνωμικό για την Αριστερά. Επιπλέον άπτονται ιδιαίτερα των διαδικασιών αποκέντρωσης, συμμετοχικού σχεδιασμού και δημοκρατικού κοινωνικού ελέγχου στα μέσα παραγωγής και στα συλλογικά αγαθά. Σε όλο το σχέδιο μας, τέλος, πρέπει να περιλαμβάνεται και η διεθνής διάσταση. Είναι αναγκαία η συντονισμένη κοινή πολιτική και η ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο των δυνάμεων και των κινημάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς και οικολογίας για τη διαμόρφωση, ισχυρών και δίκαιων, διεθνών περιβαλλοντικών πολιτικών. •

Χρήστος Μαντάς (υπ. βουλευτής Ιωαννίνων)

τη τελική ευθεία, πριν από την πιο κρίσιμη εκλογική μάχη, που όλες και όλοι συνομολογούμε, υπάρχει, άραγε χώρος και χρόνος να σκεφτούμε για την επόμενη ημέρα; Ισχυρίζομαι ότι και να μην υπάρχει οφείλουμε να τον εφεύρουμε, προκειμένου να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας αυτές τις τελευταίες ώρες στα κρίσιμα επίδικα που θα διαμορφώσουν και την επόμενη ημέρα. Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος, όχι μόνο μεταξύ μας, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο νικητής των επόμενων εκλογών, έστω και αν η ακροδεξιά ηγεσία της Ν∆ και όλο το διαπλεκόμενο σύστημα χρησιμοποιήσουν και με την βοήθεια εξωτερικών γεγονότων και πιέσεων τα «μπαζούκας» του φόβου και τις ανασφάλειας προκειμένου να εξουδετερώσουν το μεγάλο ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιλαμβάνονται ότι δεν θα τα καταφέρουν, για αυτό και η στρατηγική τους , των τελευταίων ημερών επικεντρώνεται στο να στερήσουν έστω και οριακά την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ. Αν μια τέτοια εξέλιξη φαντάζει σε πολλούς δύσκολα διαχειρίσιμη , πιστεύω ότι σε κάθε περίπτωση θα σχηματίσουμε κυβέρνηση και θα πάρουμε ψήφο εμπιστοσύνης στην επόμενη Βουλή. Τα ουσιαστικά διλήμματα θα τεθούν στη συνέχεια καθώς είμαστε αρκετά υποψιασμένοι ότι θα βρεθούμε σε σύνθετες καταστάσεις. Όμως ακριβώς εδώ θα χρειαστεί να δώσουμε αριστερές απαντήσεις στα πραγματικά διλήμματα. Σημειώνω ότι αριστερές απαντήσεις δεν αφορούν απλώς το περιεχόμενο της πολιτικής ως εξαγγελία. Αφορούν κυρίως την κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα για την υλοποίηση κρίσιμων τομών και μεταρρυθμίσεων, που θα οικοδομήσουν μια διαφορετική καθημερινότητα. Μια καθημερινότητα αξιοπρέπειας, δικαιοσύνης και αλληλεγγύης με χειροπιαστές «υλικές» αλλαγές. Η συμπυκνωμένη εμπειρία της προεκλογικής περιόδου φανερώνει την αποφασιστικότητα πολύ ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων να προχωρήσουμε, να τολμήσουμε, να ανατρέψουμε, να μην γίνουμε σαν τους άλλους , να μην τους προδώσουμε. Οφείλουμε να έχουμε πλήρη συνείδηση της λαϊκής εντολής, που θα μας δοθεί και με το παραπάνω. Ακριβώς εδώ η συλλογικότητά μας , το κόμμα δηλ., μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο. Η αποτελεσματικότητά μας συνδέεται αναμφισβήτητα με το βάθος της δημοκρατικής μας λειτουργίας, με την ένταξη και αξιοποίηση όλων των ανθρώπων και όλων των απόψεων που στηρίζουν ειλικρινά το μεγάλο αυτό εγχείρημα , με την οικοδόμηση μιας βασικής εμπιστοσύνης. Η επόμενη ημέρα ξημερώνει πολύχρωμη σε κόκκινο φόντο. Θα νικήσουμε.

Τις συνεντεύξεις πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Συμβουλές προς εκλογικούς αντιπροσώπους

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

αι έφτασαν οι εκλογές που θα φέρουν την ανατροπή στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Επειδή, όμως, το μέλλον είναι όντως στα χέρια μας δεν είναι καθόλου σοφό σε αυτές τις κρίσιμες εκλογές λείπει από κάποιο εκλογικό τμήμα αντιπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως ενημερωθήκαμε δεν θα υπάρξει κενή θέση σε κανένα σημείο της χώρας, όσο απομακρυσμένο και αν είναι. Είναι απαραίτητο οι εκλογικοί αντιπρόσωποι να έχουν αποστηθίσει ορισμένες χρήσιμες συμβουλές, ώστε καμία ψήφος να μην πάει χαμένη. Σταχυολογούμε, λοιπόν: Προσερχόμαστε στο εκλογικό τμήμα στις 6 π.μ., έχοντας μαζί μας το διορισμό μας, τον οποίο και θα επιδείξουμε στον δικαστικό αντιπρόσωπο. Παραμένουμε στο εκλογικό τμήμα μέχρι και την έκδοση των αποτελεσμάτων. Πριν την έναρξη της ψηφοφορίας ελέγχουμε ότι υπάρχει επαρκής ποσότητα των ψηφοδελτίων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ελέγχουμε ότι δίνεται το δικό μας ψηφοδέλτιο στους ψηφοφόρους.

1 2

Ενδεικτικά παραδείγματα άκυρων ψηφοδελτίων

α. Φάκελος που δεν περιέχει ψηφοδέλτιο ή που περιέχει περισσότερα του ενός ψηφοδέλτια έστω και αν αυτά είναι του ιδίου συνδυασμού β. Ψηφοδέλτιο που δεν περιέχεται σε κανονικό φάκελο (φάκελο που παρέδωσε μαζί με το ψηφοδέλτιο η εφορευτική επιτροπή στον ψηφοφόρο ) γ. Ψηφοδέλτιο που δεν είναι έντυπο ή δεν είναι της συγκεκριμένης εκλογικής περιφέρειας ή έχει ουσιωδώς διαφορετικό χρώμα. δ. Ψηφοδέλτιο ή και ο φάκελος στον οποίο βρίσκεται με αλλοιώσεις υπογραμμίσεις , διαγραφές ή περιέχει λέξεις ή φράσεις. ε. Ψηφοδέλτιο με σταυρό πράσινο και άλλων χρωμάτων εκτός μαύρο και μπλε. στ. Ψηφοδέλτιο σκισμένο ή φέρον αντί για σταυρό αστερίσκο ή άλλο σημάδι.

Εφόσον κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας ή και της διαλογής ψήφων προκύψουν προβλήματα που έχουν σχέση με την έγκυρη διενέργεια των εκλογών μπορούμε να υποβάλουμε ενστάσεις αποκλειστικά εγγράφως, οι οποίες καταχωρούνται στο βιβλίο πράξεων της εφορευτικής επιτροπής. Φροντίζουμε να μας απαντήσει άμεσα και αιτιολογημένα η εφορευτική επιτροπή. Αν, κατά τη διάρκεια της διαλογής, η εφορευτική επιτροπή κρίνει άκυρα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ υπο-

βάλλουμε σε κάθε περίπτωση ένσταση και ενημερώνουμε τα κεντρικά γραφεία του κόμματος για τους λόγους ακυρότητας και τον αριθμό των ψηφοδελτίων. Στο παραβάν απαγορεύεται να εισέλθει οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εκτός του εκλογές. Αν ο εκλογέας αδυνατεί να ασκήσει μόνος του το εκλογικό του δικαίωμα υποβοηθείται μόνο από τον δικαστικό αντιπρόσωπο ή μέλος της εφορευτικής επιτροπής. Ελέγχουμε ότι ο δικαστικός αντιπρόσωπος αριθμεί και μονογραφεί όλα τα ψηφοδέλτια και αναγράφει σε αυτά ολογράφως τον αριθμό των σταυρών, καθώς επίσης και ότι μονογράφει δίπλα σε κάθε σταυρό. ∆εν ξεχνάμε να υπογράψουμε τα βιβλία διαλογής, των πρακτικών και τα βιβλία πράξεων της εφορευτικής επιτροπής. Οι εκλογείς ψηφίζουν μόνο εφόσον επιδείξουν αστυνομικό δελτίο ελληνικής ταυτότητας ή ελληνικού διαβατηρίου ή δίπλωμα οδήγησης, ασφαλιστικό βιβλιάριο κ.λπ. Αν κάποιος εκλογέας δεν περιλαμβάνεται στους εκλογικούς καταλόγους, ψηφίζει σε οποιοδήποτε εκλο-

5 6 7 8 9

γικό τμήμα του δήμου ή της κοινότητας στα δημοτολόγια ή μητρώα αρρένων του οποίου είναι εγγεγραμμένος μόνο εφόσον προσκομίσει στην εφορευτική επιτροπή ειδικό πιστοποιητικό υπογεγραμμένο από το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας. Εάν σε κάποιο ψηφοδέλτιο υπάρχουν παραπάνω σταυροί από τους προβλεπόμενους τότε το ψηφοδέλτιο προσμετράται υπέρ του κόμματος, χωρίς να καταγραφούν οι σταυ-

ροί. Τέλος, για οποιαδήποτε διευκρίνιση οι εκλογικοί αντιπρόσωποι θα μπορούν κατά τη διάρκεια όλης της μέρας να επικοινωνούν με τα κεντρικά γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ (τηλ 210-3378400) προκειμένου να παίρνουν απαντήσεις και οδηγίες από το νομικό τμήμα για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που θα ανακύψουν.

Κείμενο ένστασης

•

Σε περίπτωση που θέλουμε να καταθέσουμε ένσταση την απευθύνουμε προς την εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος, στο οποίο είμαστε διορισμένοι γράφοντας «Ως εκλογικός αντιπρόσωπος του κόμματος με την προσωνυμία ΣΥΡΙΖΑ στο δήμο (συμπληρώνουμε το δήμο) στο εκλογικό σας τμήμα ενίσταμαι βάση του άρθρου 85 Π.∆. 26/2012 διότι κατά παράβαση του εκλογικού νόμου (συμπληρώνουμε το θέμα της ένστασής μας). Ο δικαστικός αντιπρόσωπος δεν έπραξε σύμφωνα με το νόμο παρά το γεγονός ότι αναφέρθηκα σε αυτόν. Επειδή η παρούσα είναι βάσιμη, νόμιμη και αληθινή. Για τους λόγους αυτούς ζητώ: Να καταχωρηθεί η ένσταση μου στο βιβλίο πρακτικών της ψηφοφορίας και να γίνει δεκτή για τους παραπάνω, βάσιμους, νόμιμους και αληθινούς λόγους.». Κατόπιν υπογράφουμε την ένσταση και την καταθέτουμε στον δικαστικό αντιπρόσωπο, αναμένοντας απάντηση.

Είμαστε μεροληπτικοί

Νίκος Σιόλιας (υπ. βουλευτής Ευβοίας)

«Ε

μείς μεροληπτούμε: Είμαστε μ’ αυτούς που δεν έχουν εργασία, δεν έχουν ρεύμα στο σπίτι τους, δεν έχουν θέρμανση, είναι άστεγοι… στήνονται στις ουρές των συσσιτίων, στις ουρές των τραπεζών για να πάρουν την πενιχρή τους σύνταξη, αγωνιούν για το σπίτι τους που απειλείται από τους πλειστηριασμούς επειδή δεν έχουν να πληρώσουν ΕΝΦΙΑ-φόρους, αγωνιούν για την έλλειψη περίθαλψης μήπως και αρρωστήσουν… Είμαστε μ’ αυτούς… τους ανθρώπους της εργασίας, τους μικρούς, τους νέους, τις γυναίκες που ισοπεδώθηκαν από την πολιτική της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ… ∆εν ξεχνάμε ότι οι Γ. Παπανδρέου, Ευαγ. Βενιζέλος, Αντ. Σαμαράς… είναι αυτοί που μεροληπτώντας υπέρ των πλουσίων, οδήγησαν το Λαό και την Πατρίδα να γίνει παγκόσμιος παρίας… Ήρθε η ώρα… τώρα ανατροπή… για την Ελλάδα, την Ευρώπη, τον Λαό μας, τους Λαούς που περιμένουν με ελπίδα την δική τους ετυμηγορία. 25 Ιανουαρίου 2015… καμία ψήφος χαμένη.»

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Ιταλία: «Σεισμός» στο ∆ημοκρατικό Κόμμα από την αποχώρηση Κοφεράτι

Η συμμαχία του ∆.Κ. με τη δεξιά του Μπερλουσκόνι και η άνοδος της ακροδεξιάς δημιουργούν ένα ανησυχητικό σκηνικό στην Ιταλία. σελ. 20

Συνέντευξη με τη συμπρόεδρο της Die Linke Κάτια Κίπινγκ για την αναμενόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και τις αλλαγές που θα επιφέρει σε Ελλάδα και Ευρώπη. σελ. 22

Αλλαγή στην Ελλάδα και την Ευρώπη ΠΑΡΙΣΙ -ΑΘΗΝΑ ΚΟΙΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

«Π

αρίσι, Αθήνα ο αγώνας είναι κοινός» ήταν ένα από τα συνθήματα που κυριάρχησε στην πυκνή συγκέντρωση που πραγματοποίησαν στις αρχές της εβδομάδας πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς και κινήματα στο Παρίσι, για να εκφράσουν τη στήριξή τους στους αγώνες του ελληνικού λαού και στον

ΤΟΜΑ ΠΙΚΕΤΙ

εκλογικό αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ για την αλλαγή στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Στη συγκέντρωση μίλησαν οι ηγέτες του Μετώπου της Αριστεράς (Κόμμα της Αριστεράς, ΓΚΚ, όλοι μαζί…) Ζαν Λικ Μελανσόν, Πιερ Λοράν, Κλεμαντίν Οντί, η πρώην γραμματέας των Ευρωπαίων Οικολόγων-Πράσινων Σεσίλ Ντιφλό, ο εκπρόσωπος του νέου κόμ-

Η πολιτική ΣΥΡΙΖΑ και Podemos είναι διεθνιστική και ευρωπαϊκή

ι παρεμβάσεις υπέρ της Ελλάδας συνεχίζονται καθημερινά. Ο γνωστός οικονομολόγος Τομά Πικετί σε δήλωσή του αναφέρει: «Τη στιγμή που οι οικονομίες παντού ανακάμπτουν, στην ευρωζώνη συνεχίζεται η ύφεση. Το πιο λυπηρό στην ΕΕ είναι η επιμονή των ηγετών, που παρουσιάζουν την πολιτική τους σαν τη μόνη δυνατή και κυριεύεται από το φόβο που τους προκαλεί μια ενδεχόμενη άλλη πολιτική. Μπροστά σ’ αυτή την επιμονή τίθεται το ερώτημα με ποια πολιτική μπορεί να αλλάξει η σημερινή κατάσταση. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν τρεις δυνατότητες: μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση. Ένα πολιτιστικό σοκ προερχόμενο από την αριστερά και, τέλος, ένα πολιτικό σοκ από τη δεξιά. ΟΙ ευρωπαίοι ηγέτες σήμερα θα πρέπει να έχουν την ευφυΐα να αναγνωρίσουν ότι η δεύτερη δυνατότητα είναι μακράν όλων η καλύτερη: Η πολιτική που προτείνουν οι Podemos στην Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα είναι βαθύτατα διεθνιστική και ευρωπαϊκή. Η ΕΕ, αντί να τις απορρίψει θα είναι αναγκασμένη να εργαστεί με αυτές τις δυνάμεις για να διαμορφώσει το περιεχόμενο μιας δημοκρατικής ανοικοδόμησης της ΕΕ. Αν δε συμβεί αυτό, διατρέχουμε ένα πραγματικό κίνδυνο να βρεθούμε σε ένα σοκ πολύ πιο ανησυχητικό, προερχόμενο από τη δεξιά, είναι μεγάλη η πιθανότητα το FN (Εθνικό Μέτωπο –Λεπέν) να κερδίσει αρκετές περιφέρειες στις εκλογές που θα γίνουν τον ∆εκέμβριο του 2015. «Μπορούμε, όμως, να ελπίζουμε το αδύνατο. Στο σημείο που έχει φθάσει ο Φρ. Ολάντ πρέπει να αναγνωρίσει τα λάθη που διέπραξε το 2012 και να απλώσει το χέρι του στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, καινα κάνει θαρραλέες προτάσεις για την ήπειρό μας».

“

Γερμανία: Η Ελλάδα είναι η ελπίδα για την Ευρώπη

ματος Nouvelle Donne Πιερ Λαρουτυρού, ο πρώην ευρωβουλευτής γνωστός για την έκθεση καταδίκης της τρόικας Λιεμ Χοανγκ Νγκο. Επίσης η Σούζαν Ζορζ της Attac, η Αν Αζαρί για την ισότητα των γυναικών, η Ζανέτ Αμπί εκπρόσωπος του χώρου «Κοπέρνικος». Κοινό σημείο και των δέκα ομιλητών που για πρώτη φορά βρέθηκαν μαζί (πράγμα που επισημάνθηκε και μάλιστα έγινε το σχόλιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενώνει και τη γαλλική αριστερά) ήταν ότι ο αγώνας της Ελλάδας είναι και αγώνας δικός τους και ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η σπίθα για ν’ αλλάξει το πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη. Η Σουζάν Ζορζ είπε «η Ελλάδα υποφέρει από ένα χρέος που είναι παράνομο και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χωρίς καμία χρονοτριβή θα δημιουργήσει μια επιτροπή ελέγχου για να αποκαλυφθεί η αλήθεια...

Άλλες δυνατότητες χρηματοδότησης

Ο Πιερ Λαρουτυρού ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «αν ο Φρ. Ολάντ θελήσει, μπορεί επειδή η ΕΚΤ δεν μπορεί άμεσα να δανείσει την Ελλάδα να πει ότι η Γαλλία θα τη χρηματοδοτήσει με επιτόκιο 0,2% μέσω του ταμιευτηρίου. Θα πρόκειται για μια δυνατή πράξη, εντελώς νόμιμη και τεχνικά πραγματοποιήσιμη. Χρειάζεται, όμως, πολιτική βούληση». Ο ευρωβουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γουίλιαμ Μπάλα ανέφερε: «Σήμερα στην Ελλάδα, ένα κόμμα της αριστεράς μπορεί να εκλεγεί στην κυβέρνηση και ν’ αλλάξει την πολιτική προς τα αριστερά. Θα είναι ασφαλώς

Κοινό σημείο και των δέκα ομιλητών που για πρώτη φορά βρέθηκαν μαζί (πράγμα που επισημάνθηκε και μάλιστα έγινε το σχόλιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενώνει και τη γαλλική αριστερά) ήταν ότι ο αγώνας της Ελλάδας είναι και αγώνας δικός τους και ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η σπίθα για ν’ αλλάξει το πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη.

μια δύσκολη υπόθεση... Θα πρέπει, όμως, μετά να μας εξηγήσουν γιατί στην Ευρώπη δεν μπορούν να κάνουν τίποτα». Η Σεσίλ Ντιφλό, βουλευτής των Πρασίνων, τόνισε ιδιαίτερα ότι οι οικολόγοι έχουν αρνητική εμπειρία από τις γαλλικές κυβερνήσεις (των σοσιαλιστών μετείχαν και οι ίδιοι) οι οποίες με τις πολιτικές τους απογοήτευσαν τους ψηφοφόρους που στρέφονται τώρα προς τους εθνικιστές- λαϊκιστές. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξει τα δεδομένα. Μας καλεί να ανοίξουμε μια νέα προοπτική να απαλλαγούμε από την πολιτική αγκύλωση μιας Ευρώπης που υποφέρει και συμπαρασύρει και τους λαούς της. Και κατέληξε: «Η μάχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν σταματάει στα σύνορα της Ελλάδας είναι υπόθεση όλων μας, για μια Ευρώπη πιο δίκαιη». Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν μίλησε για το χρέος της Ελλάδας υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τη διαγραφή του όπως συνέβη και με την Γερμανία το 1953. Μετά αναφέρθηκε στους αγώνες και την προοπτική των λαών της Ευρώπης επισημαίνοντας τη σημασία της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και του Podemos στην Ισπανία. Ο Πιερ Λοράν καυτηρίασε τις επεμβάσεις των ευρωπαίων ηγετών κατά την προεκλογική περίοδο στην Ελλάδα και τη στάση του Φρ. Ολάντ το 2012 που συμφώνησε για τη δημοσιονομική λιτότητα της Ευρώπης. Τέλος, επεσήμανε ότι οι πιέσεις θα συνεχιστούν , γι’ αυτό «η αλληλεγγύη μας θα πρέπει να είναι διαρκής με λαϊκές κινητοποιήσεις και τη συμμετοχή των πολιτών. Μ. Κ.

∆ΙΕΘΝΗ

Σε κώμα ακτιβιστής στην Κρεμόνα, έπειτα από επίθεση νεοφασιστών

Σύμφωνα με τον γραμματέα της Fiom Μαουρίτσιο Λαντίνι ένα άτομο σαν τον Κοφεράτι θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία “νέων μορφών συνάθροισης πολλών ανθρώπων που θα μπορούσαν να αρχίσουν να συμμετέχουν και πάλι”.

ια άλλη μια φορά η οπαδική βία συνυφαίνεται με τη φασιστική βία. Έπειτα από τον αγώνα Κρεμονέζε- Μάντοβα, την περασμένη Κυριακή, οι φασίστες της Casa Pound, με τη βοήθεια άλλων νεαρών φασιστών που προέρχονταν από άλλες πόλεις, κυρίως από τη Μπρέσια και από την Πάρμα, επιτέθηκαν στο κοινωνικό κέντρο Ντορντόνι της Κρεμόνα, με σιδερένιους λοστούς και με κλοτσιές, και άφησαν στο έδαφος τον 49χρονο Εμίλιο, ένα από τα μέλη του κοινωνικού κέντρου. Εξακολούθησαν να τον χτυπούν και αφού έπεσε αναίσθητος. Προφανώς οι προθέσεις τους ήταν δολοφονικές. ∆εν είναι εξαίρεση η Κρεμόνα στην Ιταλία, γιατί δυστυχώς, ο φασισμός αρχίζει να ριζώνει και πάλι στις ιταλικές πόλεις. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτή ήταν μια συμπλοκή μεταξύ χούλιγκαν, όταν εξήντα άτομα ρίχτηκαν με μανία πάνω σε επτά-οκτώ άτομα που υπεράσπιζαν το κοινωνικό κέντρο. Η επίθεση θυμίζει τις επιδρομές των ομάδων του Μουσολίνι ενάντια στους κομμουνιστές και στους σοσιαλιστές και τις αντίστοιχες επιθέσεις των φασιστών της δεκαετίας του εβδομήντα. Το συμβάν είναι άκρως ανησυχητικό, τη στιγμή που η συγκεκριμένη πολιτική ομάδα προετοιμάζει τη συμμαχία της με το νέο ακροδεξιό κόμμα, που έχει ανοδική πορεία στις δημοσκοπήσεις, τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι. Στο γεγονός αυτό αναφέρθηκε στο Κοινοβούλιο ο βουλευτής Εμανουέλε Φιάνο, του ∆ημοκρατικού Κόμματος, ενώ ο Νικόλα Φρατοϊάνι (Αριστερά Οικολογία και Ελευθερία) ζήτησε με ερώτησή του προς τον υπουργό εσωτερικών «να ρίξει φως σ’ αυτά τα σοβαρότατα γεγονότα, για να σταματήσει η βία των φασιστών της Casa Pound και άλλων νεοφασιστικών οργανώσεων σε όλη την Ιταλία».

•

“

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

«Σεισμός» στο ∆ημοκρατικό Κόμμα από την αποχώρηση Κοφεράτι ΙΤΑΛΙΑ

Η αποχώρηση του Σέρτζιο Κοφεράτι, οι διεργασίες στο εσωτερικό του ∆.Κ. , η συμμαχία του ∆.Κ. με τη δεξιά του Μπερλουσκόνι στα κρίσιμα ζητήματα της ψήφισης του νέου εκλογικού νόμου και της εκλογής προέδρου της ∆ημοκρατίας και η άνοδος της ακροδεξιάς δημιουργούν ένα ανησυχητικό σκηνικό στην Ιταλία, ενώ αποδεικνύεται απόλυτα αναγκαίος και επείγων ο σχηματισμός ενός νέου αριστερού υποκειμένου.

«Σ

εισμός» στο ιταλικό ∆ημοκρατικό Κόμμα από την αποχώρηση του Σέρτζιο Κοφεράτι, πρώην γραμματέα του συνδικάτου Cgil, πρώην δημάρχου της Μπολόνια και ενός από τους ιδρυτές του Κόμματος. Παρά τις εκκλήσεις της ηγεσίας να παραμείνει στο κόμμα, ο Κοφεράτι ανήγγειλε στις 17/1, σε συνέντευξη τύπου, την έξοδό του από το ∆Κ, διότι, κατά τα λεγόμενά του, στις εσωκομματικές εκλογές του ∆Κ για τον υποψήφιο περιφερειάρχη στη Λιγουρία, όπου ο Κοφεράτι έχασε από την Ραφαέλα Πάιτα, της ομάδας Ρέντσι, παρενέβη και ψήφισε η κεντροδεξιά για να προτείνει ένα νέο πολιτικό μοντέλο μέσα σε ένα ευρύτερο κλίμα νοθείας. Στελέχη της κεντροδεξιάς στήριξαν την Πάιτα και υπήρξε ακύρωση της ψηφοφορίας σε 13 τμήματα (4.000 ψήφοι, δηλαδή η διαφορά του Κοφεράτι από την Πάιτα) λόγω προβληματικής διεξαγωγής των εκλογών. «Φεύγω γιατί μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, όπου οι κανόνες και η ηθική δεν έχουν αξία, εγώ δεν μπορώ να μείνω και θα στηρίξω όποιον αποδεικνύει ότι έχει συγκεκριμένες αξίες», δήλωσε ο Κοφεράτι. Και συνέχισε: «Φεύγω από το ∆Κ όχι για να ιδρύσω ένα άλλο κόμμα, αλλά γιατί δεν μπορώ να ανεχτώ τη σιωπή του κόμματός μου, όταν ένα κομμάτι μέσα στο οποίο υπάρχουν και αμετανόητοι φασίστες παρεμβαίνει στο σπίτι ενός άλλου για να προτείνει ή να επιβάλλει ένα άλλο μοντέλο διακυβέρνησης».

Συμμαχία με την κεντροδεξιά

Από την όλη διαδικασία είναι προφανής η δημιουργία μιας συμμαχίας με την κεντροδεξιά για τη μελλοντική διοίκηση της περιφέρειας της Λιγουρίας. Το σχόλιο του

γραμματέα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης Πάολο Φερέρο σχετικά με την αποχώρηση Κοφεράτι ήταν το εξής: «Προφανέστατα το ∆Κ του Ρέντσι δεν είναι δυνατό να αναμορφωθεί και δεν έχει καμία σχέση με την αριστερά. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να οικοδομηθεί σήμερα στην Ιταλία μια αντινεοφιλελεύθερη αριστερά που να μπορεί να γίνει ο κινητήρας της οικοδόμησης της εναλλακτικής λύσης απέναντι στις πολιτικές λιτότητας». Σύμφωνα με τον γραμματέα της Fiom Μαουρίτσιο Λαντίνι ένα άτομο σαν τον Κοφεράτι θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία «νέων μορφών συνάθροισης πολλών ανθρώπων που θα μπορούσαν να αρχίσουν να συμμετέχουν και πάλι». Σε συνέντευξή του στην Corriere della Sera ο Λαντίνι απαντά σε ερώτηση του δημοσιογράφου σχετικά με το «αν ο Κοφεράτι θα μπορούσε να γίνει ο ιταλός Τσίπρας»: «∆εν ξέρω αν είναι ένα μοντέλο προς εξαγωγή. Όμως ξέρω ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το πώς συγκεκριμένοι μηχανισμοί επεξεργασίας της αλλαγής μπορούν να τεθούν από μόνοι τους σε κίνηση, όπως κινήθηκαν στην Ελλάδα. Εδώ η κατάσταση είναι πιο σοβαρή. Εδώ πρέπει να είναι ξεκάθαρο για όλους ότι η διαδικασία που υπάρχει αυτή τη στιγμή, είναι πιο βαθιά. Η αριστερά δεν υπάρχει πια στην Ιταλία. Το δεδομένο, δυστυχώς, είναι επίσημο και οριστικό. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια στιγμή δραματικής ρήξης στην πολιτική και συνδικαλιστική ιστορία της χώρας». Ο Λαντίνι διατυπώνει επίσης την κατηγορία ότι στις εσωκομματικές εκλογές του ∆Κ υπερισχύουν τα λόμπι και οι λογικές εξουσίας και ισχυρίζεται ότι υπάρχει κρυφή συμφωνία με τη δεξιά για το όνομα του επόμενου Προέδρου της ∆ημοκρατίας, έπειτα από την παραίτηση Ναπολιτάνο. Η αποχώρηση του Κοφεράτι συνδέεται στενά και με άλλα γεγονότα στο εσωτερικό του ∆ημοκρατικού Κόμματος και αποτελεί το πρώτο αποδεικτικό στοιχείο της συμμαχίας με τη δεξιά και με τον πόλεμο κατά της εσωκομματικής μειοψηφίας του ∆.Κ.

«Η συμφωνία του Ναζωραίου»

Το δεύτερο αποδεικτικό στοιχείο γι’ αυτή τη συμμαχία υπήρξε η ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου, που θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Τρίτη στη Γερουσία. Ο νέος εκλογικός νόμος προβλέπει επικεφα-

λής των ψηφοδελτίων χωρίς σταυρό, και αυτό δημιουργεί μεγάλη σύγκρουση του Ρέντσι με τη μειοψηφία του ∆.Κ. 29 γερουσιαστές του ∆.Κ. παρουσίασαν μια τροπολογία η οποία, εκτός από την ακύρωση του μέτρου των επικεφαλής χωρίς σταυρό, ρύθμιζε στο 40% το όριο για το μπόνους της πλειοψηφίας και στο 3% το όριο για την είσοδο στη Βουλή. Την τροπολογία υποστήριξαν και οι διαγραμμένοι από το Κίνημα 5 Αστέρων. Η τροπολογία αυτή καταψηφίστηκε στη Γερουσία μόνο χάρη και στις ψήφους της Forza Italia (175 ψήφοι έναντι 116). ∆ιάφορα στελέχη της Forza Italia δήλωσαν ότι «από σήμερα στη Γερουσία υπάρχει μια νέα πλειοψηφία». Η λεγόμενη «συμφωνία του Ναζωραίου» Ρέντσι- Μπερλουσκόνι προχωρά ακάθεκτη. Συνεπώς, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μπερλουσκόνι θα έχει σημαντικό ρόλο στην επιλογή του νέου προέδρου της δημοκρατίας, που είναι το επόμενο σημείο της ατζέντας Ρέντσι και ο επόμενος σταθμός της κοινής πορείας Ρέντσι- Μπερλουσκόνι. Σχεδόν βέβαιη είναι η υποψηφιότητα του χριστιανοδημοκράτη Καζίνι, ο οποίος όμως έχει σχεδόν μηδενικές πιθανότητες εκλογής. Ένας άλλος πιθανός υποψήφιος είναι ο πρώην πρωθυπουργός Τζουλιάνο Αμάτο, ο οποίος θα μπορούσε να βρει συναίνεση μεταξύ της αριστερής μειοψηφίας του ∆Κ. Όμως, ο Αμάτο δεν αρέσει στον Ρέντσι, διότι έχει μια σχετική αυτονομία. Ο πρώην χριστιανοδημοκράτης υπουργός Ματαρέλα, γνωστός για τον πλειοψηφικό εκλογικό νόμο του 1993 που πήρε το όνομά του ( “Mattarellum”), έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί με συναίνεση της μειοψηφίας του ∆Κ, αλλά και με κάποιες ψήφους της αντιπολίτευσης. Όμως, όποιος και να είναι ο νέος πρόεδρος της ∆ημοκρατίας, είναι προφανές ότι θα επισφραγίσει τη συμφωνία ΡέντσιΜπερλουσκόνι και θα εγγυηθεί θεσμικά τη νέα αυτή πλειοψηφία και τη συνέχεια της τακτικής που εγκαινίασε ο προηγούμενος πρόεδρος Ναπολιτάνο. Ταυτόχρονα, θα απαλλάξει τον Ρέντσι από τα ενοχλητικά αριστερά κατάλοιπα στο εσωτερικό του κόμματός του, «το κόμμα μέσα στο κόμμα», όπως τα αποκαλεί. Τόνια Τσίτσοβιτς

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2014

∆ΙΕΘΝΗ

Ο αγώνας για αναγνώριση σε κρίσιμη φάση

ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ

ότι η χώρα του θα κάνει προσπάθειες για την διάλυση του ∆ιεθνούς ∆ικαστηρίου -Ισραήλ και ΗΠΑ δεν είναι μέληκαι ότι θα χρησιμοποιήσει την διεθνή επιρροή του στις χώρες που συνεισφέρουν οικονομικά για να διακόψουν τις χρηματοδοτήσεις τους. Επανέλαβε βεβαίως το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπίζει τον εαυτό του και χαρακτήρισε τον ισραηλινό στρατό ως «τον ηθικότερο του κόσμου», σε αντιδιαστολή με αυτόν της Συρίας.

Πιέσεις και στις ΗΠΑ

ι κοινό έχει η σουηδέζα υπουργός Εξωτερικών Μάργκο Βάλστρομ και ο τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου; Και οι δύο οδηγήθηκαν, πρόσφατα, σε δηλώσεις αγανάκτησης για τις πολιτικές και την στάση του Ισραήλ, το οποίο πλέον δεν περιορίζει την επιθετικότητά του στους παλαιστινίους αλλά στρέφει τις φραστικές και διπλωματικές επιθέσεις του «κατά πάντων». Όπως επισήμανε η Βάλστρομ: «Είναι απαράδεκτος ο τρόπος που εκφράζονται για μας και για οποιονδήποτε. Έχουν ενοχλήσει όχι μόνο εμάς αλλά και τους αμερικανούς και τον καθένα που έχει να κάνει μαζί τους αυτή τη στιγμή». Η Σουηδία έχει υποστηρίξει την ειρήνευση μεταξύ παλαιστινίων και Ισραήλ και επιπλέον αναγνώρισε την Παλαιστίνη ως κράτος τον περασμένο Οκτώβριο. Ωστόσο, «οι εποικισμοί, οι κατεδαφίσεις κατοικιών και οι πολιτικές κατοχής που συνεπάγονται την ταπείνωση των παλαιστινίων, δυσχεραίνουν το έργο όλων μας», διευκρινίζει η υπουργός, η οποία ακύρωσε την προγραμματισμένη επίσκεψή της στο Ισραήλ. Οι βομβαρδισμοί του περασμένου Αυγούστου φαίνεται να αποτέλεσαν καταλυτικό παράγοντα για την ανοχή αρκετών κρατών προς το Ισραήλ, μεταξύ των οποίων και η, όχι φίλη του, Τουρκία, που έχει αναγνωρίσει την Παλαιστίνη από το 1988. Ο Νταβούτογλου, σε συνέντευξη στο Reuters, κατηγόρησε τον ισραηλινό ομόλογό του για τρομοκρατία, ενώ τόνισε ότι «οι ισραηλινές προκλήσεις, όπως οι βομβαρδισμοί στην Γάζα, συμβάλλουν στην ριζοσπαστικοποίηση του μουσουλμανικού κόσμου». Συνέδεσε άμεσα την ειρήνευση στην Μέση Ανατολή και την εξάλειψη των εξτρεμιστικών ομάδων με την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη δολοφονία του τούρκου πολίτη που βρισκόταν πάνω στο πλοίο που επιχείρησε να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας το 2010.

«Στριμώχνεται» το Ισραήλ

Στο μεταξύ, τα κοινοβούλια Ισπανίας, Βρετανίας, Ιρλανδίας και Γαλλίας έχουν ψηφίσει υπέρ της αναγνώρισης της Παλαιστίνης, αποφάσεις οι οποίες δεν δεσμεύουν τις κυβερνήσεις είναι

όμως ενδεικτικές για το διεθνές πολιτικό κλίμα, αν και η αγανάκτηση της κοινής γνώμης έχει προηγηθεί. Το ιταλικό κοινοβούλιο έχει προγραμματισμένη ψηφοφορία για το Σάββατο, ενώ στις προκαταρκτικές συνεδριάσεις μόνο τα αριστερά κόμματα υποστήριξαν την αναγνώριση. Οι ίδιες πολιτικές που εξασφάλιζαν επί δεκαετίες αμέριστη ή και ενοχική υποστήριξη προς το Ισραήλ και η «αέναα» απειλούμενη ασφάλειά του, είτε στερούνται πλέον υπόβαθρου ή επιβαρύνουν δυσανάλογα την Ευρώπη και ιδιαίτερα την ΕΕ, η οποία έχει να θερίσει τις δικές της θύελλες «τρομοκρατίας». Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει επιδοθεί σε «αδιάκοπη εκστρατεία ώστε να μην αφήσει κανέναν εβραίο από τα θύματα της Charlie Hebdo, ανεκμετάλλευτο», επισημαίνει άρθρο του δικτύου Mondoweiss, ενώ περιέργως πληθαίνουν οι παλαιστίνιοι τους οποίους θεωρεί ύποπτους για συνεργασία με το Ισλαμικό Κράτος (IS). Οι πιέσεις για υποστήριξη των ισραηλινών θέσεων μετά την επίθεση στο Παρίσι, οδήγησαν τον παλαίμαχο δημοσιογράφο του CNN Τζιμ Κλάνσι σε παραίτηση στην διάρκεια της εβδομάδας. Ενόψει των εκλογών του Μαρτίου, στις οποίες το αντίπαλο Εργατικό Κόμμα αναμένεται να ενισχυθεί, ο Νετανιάχου σκληραίνει κι άλλο την ρητορική του και μετέρχεται κάθε μέσον, λιγότερο για να πείσει και περισσότερο για να εκβιάσει την διεθνή κοινότητα. Οι ισραηλινές αρχές αρνήθηκαν την περασμένη εβδομάδα την χορήγηση βίζας εισόδου σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, στην προσκεκλημένη εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ για θέματα βίας κατά των γυναικών. Οι προσπάθειες των ισραηλινών να αποτρέψουν την αποδοχή της Παλαιστίνης στο ∆ιεθνές Ποινικό ∆ικαστήριο (ICC) απέτυχαν και ο γ.γ. Μπαν Κιμουν ανακοίνωσε ότι θα είναι μέλος από την 1η Απριλίου. Ως αποτέλεσμα προσφυγής της Παλαιστινιακής Αρχής, ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα, για να καθορίσει «αν διαπράχθηκαν εγκλήματα πολέμου στην διάρκεια των επιθέσεων στη Γάζα το καλοκαίρι του 2014». Ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν, απείλησε

Όπως είναι αναμενόμενο, οι ΗΠΑ εκφράζουν ενστάσεις για αυτό που ονομάζουν μονομερή προσέγγιση των παλαιστινίων προς τους διεθνείς οργανισμούς, ισχυριζόμενοι ότι υπονομεύουν τις πιθανότητες ειρηνευτικής συμφωνίας -αυτής που αποτυγχάνει κατ’ επανάληψη με ή χωρίς την μεσολάβησή τους;- και παράλληλα θεωρείται πιθανό να διακόψουν την χρηματοδότηση προς την Παλαιστινιακή Αρχή. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο καναδός υπουργός Εξωτερικών, αφού επανέλαβε την υποστήριξη της χώρας του στο Ισραήλ, διέπραξε το ατόπημα να επισκεφθεί το παλαιστινιακό υπουργείο Εξωτερικών, έξω από το οποίο αποδοκιμάστηκε από διαδηλωτές που πέταξαν αυγά και παπούτσια στο αυτοκίνητό του. Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, παρά τις απειλές, ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς δηλώνει ότι σκοπεύει να επαναφέρει συνεχώς το ζήτημα της δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους στο Συμβού-

λιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ώστε αν οι ΗΠΑ ασκήσουν το δικαίωμα βέτο να θεωρηθούν αναποτελεσματικοί διαμεσολαβητές της ειρήνευσης. Παράλληλα, η Παλαιστινιακή Αρχή, κατέθεσε αιτήματα σε 16 περιβαλλοντικές διεθνείς συμφωνίες και η Αρχή Ποιότητας Περιβάλλοντος δήλωσε ότι το Ισραήλ θα λογοδοτήσει για τα περιβαλλοντικά εγκλήματά του στα παλαιστινιακά εδάφη. Αντίθετα με το επίσημο αμερικανικό κράτος, ενάντια στα λόμπι και πιθανόν σε «παγκόσμια πρώτη» για τα δεδομένα της χώρας, 40 οργανώσεις πολιτών της Νέας Υόρκης, οργάνωσαν διαμαρτυρία και παρέδωσαν ψήφισμα για να ακυρωθεί το ταξίδι του ∆ημοτικού Συμβουλίου στο Ισραήλ, με έξοδα πληρωμένα από εβραϊκές οργανώσεις. Οι ισραηλινές αρχές χαρακτήρισαν «τρομοκρατική» την επίθεση της Τρίτης από παλαιστίνιο με μαχαίρι μέσα σε λεωφορείο στο Τελ-Αβίβ, που δεν είχε νεκρά θύματα. Νετανιάχου και Λίμπερμαν την θεώρησαν «άμεση συνέπεια» της αντι-εβραϊκής πολιτικής του Αμπάς. Το φιλο-παλαιστινιακό ειδησεογραφικό IMEMC πάντως, δίνει αναλογία επτά ισραηλινών έναντι 32 παλαιστινίων θυμάτων τους τελευταίους τέσσερεις μήνες. Η διαφύλαξη των -ανισόρροπων- συσχετισμών και σχέσεων της ∆ύσης με το Ισραήλ, έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο το παλαιστινιακό ζήτημα. Μόνο με σαφείς θέσεις όμως και αντίσταση στους εκβιασμούς, θα αποδοθεί και στον παλαιστινιακό λαό το δικό του κυρίαρχο κράτος. Ελισάβετ Πετρίδου

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Η Ελλάδα είναι η ελπίδα για την Ευρώπη

στα δίκτυα του κόσµου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΙΑ ΚΙΠΙΝΓΚ www.nowkr.at

Μπλόκο στην ακροδεξιά

∆εκάδες οργανώσεις και  ακτιβιστές του αντιφασιστικού κινήματος από όλη την Αυστρία ετοιμάζονται για την κινητοποίηση της Παρασκευής στην Βιέννη, με στόχο να μπλοκάρουν την εκδήλωση που έχει προγραμματίσει να κάνει το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας. Στην εκδήλωση έχουν καλεστεί να μιλήσουν διάφοροι θεωρητικοί του ναζισμού από πολλές χώρες της Ευρώπης, που θα προσπαθήσουν με το κύρος του ακαδημαϊκού να νομιμοποιήσουν την ιδεολογία του μίσους, της ομοφοβίας, του αντισημιτισμού και του ρατσισμού. www.saopaulo.mpl.org.br

∆ικαίωμα στη μετακίνηση

Αποφασισμένοι να συνε χίζουν τις δυναμικές κινητοποιήσεις ενάντια στην αύ-

ξηση του εισιτηρίου των αστικών συγκοινωνιών, που ξεκίνησε την αρχή του χρόνου, δηλώνουν οι κάτοικοι του Σάο Πάολο, που μετά την μεγάλη διαδήλωση της προηγούμενης εβδομάδας ετοιμάζονται να βγουν ξανά στους δρόμους την ∆ευτέρα. Μέχρι σήμερα η αστυνομία έχει απαντήσει με άγρια καταστολή (σφαίρες από καουτσούκ, αύρες, χημικά, κλπ), και περισσότεροι από 50 διαδηλωτές που συνελήφθηκαν στο σωρό βρίσκονται στις φυλακές κατηγορούμενοι για καταστροφές και διατάραξη της τάξης.

www.facebook.com/events/1 537694759825061

Μια δάδα για τον πολιτισμό

Κρατώντας αναμμένες  δάδες εκατοντάδες άνθρωποι συμμετείχαν το βράδυ

της Τρίτης στην κινητοποίηση διαμαρτυρίας που έγινε στην Βουδαπέστη ενάντια στην τραγική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο του πολιτισμού. Η κινητοποίηση έγινε δύο μέρες πριν τις επίσημες κυβερνητικές εκδηλώσεις για την «Ημέρα του Ουγγρικού Πολιτισμού», και η πρωτοβουλία ξεκίνησε από εργαζόμενους μουσείων, αιθουσών τέχνης, βιβλιοθηκών και άλλους, που διαμαρτύρονται για την μεγάλη μείωση των δαπανών για τον πολιτισμό, η οποία οδηγεί σε κλείσιμο υπηρεσιών και απολύσεις.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Η συμπρόεδρος της Die Linke Κάτια Κίπινγκ, λίγα εικοσιτετράωρα πριν το εκλογικό αποτέλεσμα μιλά στην «Εποχή» για το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης της Αρισεράς, χαρακτηρίζοντάς το «ιστορικό γεγονός όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη». Στη συνέχεια σχολιάζει πώς θα επηρεάσει την Die Linke η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη και την πολιτική της λιτότητας που έχει επιλέξει. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Όλα δείχνουν ότι αύριο στην Ελλάδα θα γίνει μια ιστορική αλλαγή, αφού η αριστερά θα έρθει για πρώτη φορά στην κυβέρνηση. Ποιες είναι οι σκέψεις σου; Μια κυβέρνηση της αριστεράς θα είναι ένα ιστορικό γεγονός όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη. Η εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ θα σηματοδοτήσει σαφώς ότι υπάρχει μια εναλλακτική λύση, απέναντι στην πολιτική που ρίχνει τα βάρη στην πλάτη των λαών και που οδηγεί σε λάθος δρόμο. Η Ελλάδα είναι η ελπίδα για την Ευρώπη. Γερμανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι θα συνομιλήσουν με τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Πώς εκτιμάς ότι θα εξελιχτεί αυτή η συζήτηση στη διαπραγμάτευση για το κούρεμα του χρέους, που αποτελεί βασικό στόχο του ΣΥΡΙΖΑ; Οι διαπραγματεύσεις θα γίνουν, όμως είναι δύσκολο να τολμήσουμε να κάνουμε εικασίες για την εξέλιξή τους. Είναι σαφές ότι το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για μια περικοπή του χρέους είναι απολύτως σωστό, και ένας στόχος του 40% έως 50 % θεωρώ ότι είναι εφικτός. Η διαγραφή του χρέους πρέπει να γίνει, με οποιοδήποτε τρόπο, δεν γίνεται διαφορετικά. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το πούμε στους λαούς της Ευρώπης. Το μόνο ερώτημα που απομένει είναι το ποιος θα πληρώσει για αυτό. Και εμείς έχουμε μια σαφή θέση: να πληρώσουν οι κερδοσκόποι της κρίσης, οι τράπεζες και οι πλούσιοι.

Καταλύτης θετικών εξελίξεων

Τι σημαίνει για την Die Linke η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, και πώς θεωρείς ότι θα συμβάλει στον αγώνα που κάνετε ενάντια στην πολιτική της λιτότητας;

Η Die Linke εδώ και χρόνια έχει αναπτύξει μια στενή και συντροφική σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας έχει συμμετάσχει συχνά σε συνέδρια του κόμματός μας και σε άλλες εκδηλώσεις. Έχουμε μια παρόμοια αντίληψη σε πολλά θέματα. Μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα επηρεάσει την Die Linke σε διπλό επίπεδο. Πρώτα στο συναισθηματικό. Η επιτυχία των συντρόφων μας θα μας δώσει τεράστια χαρά και ένα μεγάλο κίνητρο, θα είναι η επιτυχία των ιδεών μας που κέρδισαν την αποδοχή στην Ελλάδα. ∆εύτερο, θα μας ενθαρρύνει για να επιμείνουμε στην πολιτική που ακολουθούμε στη Γερμανία, αγωνιζόμενοι ενάντια στην πολιτική της λιτότητας της Άνγκελα Μέρκελ. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ πώς πιστεύεις ότι θα επηρεάσει τους λαούς της Ευρώπης; Είναι βέβαιο ότι θα έχει πολύ μεγάλη επιρροή. Αυτό που θα συμβεί στην Ελλάδα μπορεί να γίνει ο καταλύτης θετικών εξελίξεων για όλη την Ευρώπη. Αν η αριστερά επικρατήσει στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, αλλά και την Ισπανία, κάτι που είναι πολύ πιθανό το επόμενο φθινόπωρο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξέγερση των χωρών οφειλετών ενάντια στην πολιτική της λιτότητας. Αυτό, τουλάχιστον, θα μπορούσε να επιφέρει την επανεξέταση των λύσεων που χρειάζονται για τη διέξοδο από την κρίση, κάτω από την πίεση που θα ασκήσουν όλες αυτές οι τεράστιες μάζες που υποφέρουν από μια κρίση που δεν την προκάλεσαν. Και έτσι, θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να ζητήσουμε να πληρώσουν οι κερδοσκόποι για την κρίση και να γυρίσουν πίσω όσα πήραν.

Είμαστε υποχρεωμένοι να στηρίξουμε τον ΣΥΡΙΖΑ

Πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Αριστερά να

δείξει την αλληλεγγύη της στην Ελλάδα και να οργανώσει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μια ισχυρή συμμαχία κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό; Όλα τα κόμματα μέλη της Ευρωπαϊκής Αριστεράς έχουν τα μάτια τους στην Ελλάδα και υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις αλληλεγγύης. Πολλοί εκπρόσωποι ευρωπαϊκών αριστερών κομμάτων ήρθαν στην Ελλάδα στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, μεταξύ άλλων και ο συμπρόεδρος της Die Linke Μπερντ Ρίξινγκερ. Αυτή είναι η μία όψη. Μια άλλη πλευρά, είναι ότι στις χώρες μας όλοι δραστηριοποιούμαστε ενάντια στην πίεση που ασκείται από τις εθνικές κυβερνήσεις, πρώτα από όλα από τη Γερμανία, στην Ελλάδα. Η πιθανότητα και μόνο ότι οι Έλληνες θα εκλέξουν ένα κόμμα που δεν ταιριάζει πολιτικά με την γερμανίδα καγκελάριο, την οδηγεί σε απειλές. Αυτό είναι ξεσκέπασμα για την Μέρκελ και την παρέα της, δείχνει πώς κατανοεί την δημοκρατία. Εμείς λέμε ότι οι γερμανοί αξιωματούχοι πρέπει να βασίζονται στην αρχή της μη παρέμβασης στις προεκλογικές εκστρατείες άλλων χωρών. Αυτό που συμβαίνει είναι εκτός τόπου! Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές είμαστε υποχρεωμένοι να οργανώσουμε την υποστήριξή μας, και να δημιουργήσουμε επιτροπές αλληλεγγύης σε όλη την Ευρώπη. Επίσης, πρέπει να οργανώσουμε εκδηλώσεις και συζητήσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες να συνδυάζεται η κριτική ενάντια στην πολιτική της λιτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ανατροπή της πολιτικής που ασκείται στις αντίστοιχες χώρες. Πιστεύω ότι έτσι μπορεί να αναπτυχθεί μια ισχυρή αριστερή συμμαχία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

•

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

Άμεση επαναλειτουργία του ΚΤΕΟ Χολαργού Προγραμματίζεται η επαναλειτουργία άλλων τεσσάρων δημοσίων ΚΤΕΟ Αττικής Την άμεση επαναλειτουργία του ΚΤΕΟ (Κέντρο Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων) Χολαργού στη Λεωφόρο Μεσογείων, δρομολογεί με δικές της δαπάνες, η Περιφέρεια Αττικής. Με βάση τον προγραμματισμό της Περιφέρειας, το ΚΤΕΟ Χολαργού θα μπορεί να παρέχει ξανά τις υπηρεσίες του στους πολίτες, από τις 2.2.2015, δύο χρόνια δηλαδή μετά τη διακοπή της λειτουργίας του. Στόχος είναι η όσο το δυνατόν συντομότερη επαναλειτουργία των πέντε δημοσίων ΚΤΕΟ, τα οποία υπάγονται στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής. Συγκεκριμένα, μετά την επαναλειτουργία του ΚΤΕΟ Χολαργού, θα ακολουθήσει εκείνη του ΚΤΕΟ Μάνδρας. Εκτιμάται ότι μέσα σε διάστημα 8-9 μηνών θα είναι δυνατόν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους πολίτες, αφού έχουν λάβει την απαραίτητη πιστοποίηση, τα ΚΤΕΟ Ελληνικού, Μεγάρων και Αναβύσσου.

ε ανακοίνωση της Περιφέρειας Αττικής γίνεται λόγος για αναίτια και επιζήμια για τα έσοδα του ∆ημοσίου δίχρονη διακοπή της λειτουργίας του ΚΤΕΟ Χολαργού, ενώ τονίζεται ότι έχει εξασφαλιστεί η αναβάθμιση του μηχανολογικού και μηχανογραφικού του εξοπλισμού. «Η Περιφερειακή Αρχή, από την ανάληψη της ευθύνης της διοίκησης της Περιφέρειας την 1η Σεπτεμβρίου, έχει θέσει ως στόχο την επαναλειτουργία όλων των δημόσιων ΚΤΕΟ Αττικής και τούτο γιατί τα δημόσια ΚΤΕΟ τα οποία εμπιστεύονται οι πολίτες λόγω του υψηλού επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών τους, συνιστούν σημαντικό οικονομικό πόρο της Περιφέρειας Αττικής και εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής και μάλιστα σε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία» επισημαίνεται.

μεγάλο χρονικό διάστημα. Αποτέλεσε προεκλογική και μετεκλογική μας δέσμευση. Θα αποδειχτεί ιδιαίτερα σημαντική για τα δημόσια έσοδα».

Τα δημόσια ΚΤΕΟ υπερέχουν

Σημαντική ζημιά για το ∆ημόσιο Η υποβάθμιση των δημόσιων ΚΤΕΟ ξεκίνησε ουσιαστικά τον Μάιο του 2012 όταν με την υπουργική απόφαση 22794/2222/12 χορηγήθηκε οκτάμηνη προθεσμία, προκειμένου να λάβουν την απαραίτητη πιστοποίηση για τη λειτουργία τους. Όταν έληξε η προθεσμία, στις 4/1/2013, διακόπηκε η λειτουργία τους για να συνεχιστεί μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα, από τον Μάιο έως τις 30 Ιουνίου του ίδιου έτους. Σήμερα λειτουργούν 167 ιδιωτικά ΚΤΕΟ, ενώ έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των δημοσίων, από 58 σε 17 μέσα σε δύο χρόνια. Η συρρίκνωση τους κάθε άλλο παρά δικαιολογημένη μπορεί να θεωρηθεί, εφόσον τα στατιστικά δείχνουν ότι προσέφεραν σημαντικά έσοδα στο ∆ημόσιο. Τα πέντε ΚΤΕΟ της Αττικής, το 2013, μόνο σε ένα μήνα λειτουργίας είχαν συνολικά

έσοδα 386.000 ευρώ. Το 2011 μόνο στο ΚΤΕΟ Ελληνικού τα έσοδα έφτασαν τα 2.438.497 ευρώ, ενώ συνολικά ήταν 6.150.856. Η Ερμίνα Κυπριανίδου εκτιμά ότι η διαδικασία της πιστοποίησης αποτέλεσε την αφορμή για να τεθούν στο στόχαστρο τα δημόσια ΚΤΕΟ, προς όφελος των ιδιωτικών και κάνει λόγο για σοβαρές αντιστάσεις από ιδιωτικά συμφέροντα στην προσπάθεια επαναλειτουργίας τους. «Για να καταφέρουμε την επαναλειτουργία των ΚΤΕΟ, χρειάστηκε να υπερβούμε πολύ μεγάλες δυσκολίες. Τα βάλαμε και τα βάζουμε ακόμα με θεούς και δαίμονες. Υπάρχει σαφέστατα ζήτημα γιατί αναίτια πάρθηκαν έσοδα από το δημόσιο ταμείο για να κατευθυνθούν σε ιδιωτικά συμφέροντα». Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη, η επαναλειτουργία των ΚΤΕΟ αποτελεί μια πολύ σημαντική υπόθεση: «Ήταν επιδίωξη μας για

Την ανάγκη επαναλειτουργίας των δημόσιων ΚΤΕΟ τονίζει και ο Απόστολος Κενανίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ). «Όταν δεν εμπλέκεται η πολιτεία σε αυτή τη διαδικασία οι συνέπειες θα είναι ιδιαίτερα αρνητικές. Οι έλεγχοι γίνονται αποκλειστικά από τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ, παρότι τα δημόσια υπερέχουν σαφώς στον εξοπλισμό και στις εγκαταστάσεις. Αρνούνται να λειτουργήσουν αυτά τα πραγματικά υπερσύχρονα κτίρια. Τα περισσότερα από τα μηχανήματα είναι καινούργια και αφήνονται να σαπίζουν», επισημαίνει. Ο ίδιος εκτιμά ότι σε καμία περίπτωση τα δημόσια ΚΤΕΟ δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να λάβουν την απαραίτητη πιστοποίηση: «Τα κρατικά ΚΤΕΟ είναι σίγουρα εκείνα, τα οποία θα μπορούσαν να λάβουν την πιστοποίηση. Η πιστοποίηση δεν είναι ο λόγος της υποβάθμισης τους. Για τον πραγματικό λόγο μπορούν να γίνουν πολλές υποθέσεις. Ίσως εξυπηρετούνται τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ». Για τον Απόστολο Κενανίδη, η δαπάνη των επαγγελματιών οδηγών για τον τεχνικό έλεγχο των φορτηγών αυτοκινήτων, είναι αδικαιολόγητα ψηλή σήμερα. «Αν υπήρχε ανταγωνισμός δεν θα ήταν η τιμή 140150 ευρώ για ένα φορτηγό αυτοκίνητο. Αντίθετα θα μπορούσε να είναι μόνο 50 ευρώ. Η παρέμβαση της πολιτείας με τα δημόσια ΚΤΕΟ θα μείωνε το κόστος για κάθε επαγγελματία και θα εξασφάλιζε έναν καλύτερο έλεγχο».

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Τη στράτα που διάλεξες, τη διάλεξαν κι άλλες… ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

μέρα εκλογών, μια από τις πιο σημαντικές εκλογές της ελληνικής ιστορίας, με τη ριζοσπαστική κι ανανεωτική αριστερά προ των πυλών της εξουσίας. Αριστερά κι εξουσία, βέβαια, δεν είναι και τόσο συμβατές έννοιες, αν θεωρήσουμε ότι η αριστερά αποτελεί τη συνείδηση της κοινωνίας και το ανάχωμα αντίστασης των πολιτών απέναντι στους εξουσιαστικούς μηχανισμούς. Είναι ένα σοβαρό ζητούμενο η διαχείριση της εξουσίας από την αριστερά, αλλά αυτό ας το αφήσουμε γι’ αργότερα. Αυτό που αξίζει να κάνουμε, εμείς που θα ψηφίσουμε ΣΥΡΙΖΑ, είναι να επιλέξουμε πού θα βάλουμε τους σταυρούς στα ψηφοδέλτια. Πράγμα που δεν είναι και τόσο εύκολο μετά την ενιαιοποίηση του κόμματος, την εκτίναξη των ποσοστών του, την αλλαγή στάσης

πολλών στελεχών του και τις διευρύνσεις που προέκυψαν τον τελευταίο καιρό. Κι επειδή δεν δικαιούται μόνο η κάθε τάση του ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει τους δικούς της υποψηφίους, δικαιούται και η στήλη να κάνει τις δικές της αιρετικές προτάσεις κι αντιπροτάσεις. Όπως, λοιπόν, έκαναν τα παλιά λάιφ-στάιλ περιοδικά, θα δώσουμε, σε αποκλειστικότητα, τα in και τα out των ψηφοδελτίων του ΣΥΡΙΖΑ: ΙΝ - Επειδή, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να τους θίξουμε, η παλιά ΑΚΟΑ σχεδόν απουσιάζει από τα ψηφοδέλτια, επισημαίνουμε λίγες εξαιρέσεις συντρόφων, πέρα από τους εκλεγμένους στην προηγούμενη βουλή που έχουν ήδη επικοινωνιακό προβάδισμα: Μάκης Μπαλαούρας στην Ηλεία, Ελένη Σταμα-

τάκη στην Α’ Πειραιά, Θανάσης Λαζαρίδης στην Β’ Πειραιά, Τέλης Τύμπας στη Χίο. - Για την ιστορική δικαίωση των αγωνιστών από την εποχή της χούντας μέχρι σήμερα, ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης στην Α’ Θεσσαλονίκης. - Για να έλθουν στο προσκήνιο φρέσκα πρόσωπα με έντονη πολιτική και κινηματική δράση, η Κατερίνα Νοτοπούλου στην Α’ Θεσσαλονίκης. - Για την ενίσχυση της διεύρυνσης προς την οικολογική πλευρά, ένας υποψήφιος με πολλούς αγώνες και γνώσεις στα οικολογικά ζητήματα, ο Μιχάλης Τρεμόπουλος στην Α’ Θεσσαλονίκης. - Για την πολύχρονη αριστερή προσήλωση και κινηματική συνέπεια, ιδρυτικό μέλος του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης, ο Θοδωρής Ζδούκος στην Β’ Θεσσαλονίκης. - Για τη διαρκή συμμετοχή του στα τοπικά αλλά και στα ευρύτερα πολιτικά, πάντα από την σκοπιά της ανανεωτικής -ριζοσπαστικής αριστεράς, ο Γιάννης Παπαδημητρίου στα Γιάννενα. - Για ένα αριστερό αντίβαρο απέναντι στην σοσιαλδημοκρατική διεύρυνση, ο σημαντικός κι αντισυμβατικός οικονομολόγος Κώστας Λαπαβίτσας στην Ημα-

θία. ΟUT - Το φτωχότερο ψηφοδέλτιο Επικρατείας που είχε ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής που παραπέμπει στον σημιτικό εκσυγχρονισμό. Φωτεινή αχτίδα η παρουσία της Τασίας Χριστοδουλοπούλου. Τέλος, προς τους υποψηφίους του ΣΥΡΙΖΑ που καταχωρούνται στα out των ψηφοδελτίων, αλλά η εφημερίδα μου κόβει τη συγκεκριμένη αναφορά τους, η στήλη αφιερώνει το σημαδιακό λαϊκό τραγούδι του Πάνου Γαβαλά, ως ελάχιστη συνεισφορά για την αποφυγή κάθε επικείμενης κακοτοπιάς: «Τη στράτα που διάλεξες, τη διάλεξαν κι άλλες μα όλες πατήσανε σε χάρτινες σκάλες Σε χάρτινες σκάλες σκεπασμένες με χρυσό κι όσες πατάνε πέφτουν μέσα στο γκρεμό» Υ.Γ. Το παραπάνω τραγούδι μας θυμίζει τον Θεόφιλο από το Στέκι Πολιτών Πιερίας. Ο δικηγόρος του διαβόλου

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Perfect Mirror

∆ομές αλληλεγγύης μπροστά στη νέα πραγματικότητα Πάνε πάνω από τρία χρόνια από τότε που οι «ανήσυχοι» και οι «αγανακτισμένοι» της πλατείας Συντάγματος, και όχι μόνο, άρχισαν να δίνουν σάρκα και οστά σε αυτό που συχνά καλούμε «ουτοπία της πράξης». Καλύπτοντας το κενό μιας πολιτείας που εθελοτυφλεί μπροστά στα προβλήματα και με άξονα τρεις βασικές ανθρώπινες ανάγκες (τροφή-υγείαπαιδεία), τόσο οι συλλογικότητες που ήδη υπήρχαν όσο και οι καινούργιες που στήθηκαν εν τω μεταξύ, κατάφεραν μέσα από πρωτόγνωρες αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες να μετατραπούν από απλές εστίες πολιτικού προβληματισμού σε δομές αλληλεγγύης, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια νέου τύπου συμμετοχική κοινωνική πολιτική.

ξίζει να σημειωθεί, χωρίς καμία διάθεση απλούστευσης ή ωραιοποίησης, ότι η διαδικασία αυτή της γρήγορης ωρίμασης έχει ήδη δώσει καρπούς. Επιλέγοντας την άμεση δημοκρατία έναντι της δημοκρατίας της ψήφου, την αλληλεγγύη έναντι της φιλανθρωπίας των χορηγών, την ελεύθερη βούληση και συμμετοχή έναντι της στράτευσης και του καθήκοντος, οι δομές αυτές καλλιέργησαν τη δική τους ηθική και αισθητική και άσκησαν τους ανθρώπους τους μέσα σε συνθήκες ουσιαστικής δημοκρατίας στην πρόταξη του «εμείς» έναντι του «εγώ». Είναι αλήθεια ότι πολλές από τις προσπάθειες των αλληλέγγυων δομών αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται ως περιθωριακές όχι μόνο από την κεντρική εξουσία αλλά και από όσους, ανεξάρτητα από τον πολιτικό αυτοπροσδιορισμό τους, θεωρούν αυτά τα εγχειρήματα αποπολιτικοποι-

“

∆εδομένου ότι το κοινωνικό κράτος, όπως το είχαμε ορίσει και βιώσει ώς τώρα, δεν θα μπορούσε να επαναδομηθεί με τους ίδιους όρους, τα τοπικά κινήματα και οι αλληλέγγυες δομές καλούνται να μαζικοποιήσουν και να ουσιαστικοποιήσουν τα εγχειρήματα τους μέσα σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον.

ημένες προσπάθειες ανακύκλωσης της φτώχειας την εποχή της κρίσης. Η πραγματικότητα είναι, ωστόσο, πολύ διαφορετική. Οι δομές αλληλεγγύης δίνουν τον αγώνα τους επάνω σε θεμελιώδεις αρχές της αριστεράς, των κινημάτων και του ανθρωπισμού, όπως είναι η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και η διαρκής πάλη ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία.

Άμεσες προτεραιότητες

Στη νέα πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα που προβάλλει με την ενδεχόμενη ανάληψη της κυβέρνησης από την αριστερά στη χώρα μας, είναι αυτονόητο ότι οι δομές αλληλεγγύης θα αλλάξουν όχι μόνο ως προς την υπόστασή τους αλλά και μέσα στη συνείδηση της κοινωνίας: ∆εδομένου ότι το κοινωνικό κράτος, όπως το είχαμε ορίσει και βιώσει ώς τώρα, δεν θα μπορούσε να επαναδομηθεί στο σύνολό του με τους ίδιους όρους (και αυτό όχι μόνο λόγω της οικονομικής κρίσης), τα τοπικά κινήματα και οι αλληλέγγυες δομές καλούνται να μαζικοποιήσουν και να ουσιαστικοποιήσουν τα εγχειρήματα τους λειτουργώντας πλέον μέσα σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον. Οι νέες, λοιπόν, προκλήσεις αλλά και οι κίνδυνοι που θα πρέπει να υπερβούν οι δομές αλληλεγγύης είναι πολλές και πολύ διαφορετικές από όσες γνωρίζαμε ώς τώρα. Ως εκ τούτου, οι άμεσες προτεραιότητες τους στη νέα πραγματικότητα θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής: α) ∆ιαρκής σύμπλευση όλων των δομών/συλλογικοτήτων μέσα από ανοιχτές αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και σωστός διαχωρισμός τους ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας τους και τους επιμέρους σκοπούς που η καθεμία από αυτές υπηρετεί. β) Αναζήτηση και διεκδίκηση ενός θεσμικού πλαισίου που, αφενός δεν θα αφήνει μερικές από αυτές να λειτουργούν ως «ανυπόστατες», αφετέρου δεν θα τις υποχρεώνει να μετασχηματίζονται σε σωματεία ή Μ.Κ.Ο. γ) Η ποιότητα του ανθρωπιστικού έργου που οι αλληλέγγυες δομές παρέχουν πρέπει να παραμείνει ταυτόσημη με το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο όποιο λειτουργούν, που είναι η αλληλεγγύη για όλους και η άμεση δημοκρατία, μακριά από κομματικές εξαρτήσεις και κάθε λογής «χορηγίες». Είναι σίγουρο ότι στη νέα μέρα που ξημερώνει οι δομές αλληλεγγύης οφείλουν να διεκδικήσουν το ρόλο και το χώρο που τους αξίζει, φροντίζοντας πάντα να μην ταυτιστούν με άλλες μορφές «κοινωνικής προσφοράς» και καθιστώντας σαφές στη συνείδηση όλων ότι το «πώς» είναι εξίσου σημαντικό με το «τι» και το «πότε». Χρήστος Κορολής, εκπαιδευτικός

Entang Wiharso, από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες της Ινδονησίας, θίγει ζητήματα της καθημερινότητας και εξερευνά τα κοινωνικο–πολιτικά θέματα της χώρας του, μέσα από μία στενή εξέταση των διαπροσωπικών σχέσεων, των παραδόσεων και της ανθρώπινης ψυχής. Το βασικό ερώτημα που θέτει στην έκθεσή του Perfect Mirror είναι αν τα κυρίαρχα συστήματα εξουσίας καταπιέζουν τις ατομικές και εσωτερικές επιθυμίες. Η θεματολογία του εστιάζει στην εξουσία, την απώλεια, τα όνειρα και την αγάπη, ενώ παράλληλα, μέσω της δουλειάς του, αναλύει την ιδεολογία, τη φιλοσοφία και την ταυτότητα. Τα έργα του είναι ιδιαιτέρως λεπτομερή και μοιάζουν με ιστούς μέσα στους οποίους μπλέκονται ανθρώπινα σώματα, φυτά, γλώσσες, ουρές, έντερα και τοπία, ενώ συνοδεύονται από πολιτικά φορτισμένα κείμενα. Η έκθεση διαρκεί μέχρι τρις 26 Φεβρουαρίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 10.30π.μ. – 6.30μ.μ., Σάββατο 12μ. – 4μ.μ. Bernier/ Eliades (Επταχάλκου 11, Αθήνα, τηλ.: 2103413936)

Work

∆

έκα καλλιτέχνες πραγματεύονται άμεσα ή έμμεσα την έννοια της δεξιοτεχνίας στην έκθεση που επιμελήθηκε η Ειρήνη Μπαχλιτζανάκη. Η ιδέα της εργασίας, ως κοινός παρανομαστής των έργων, θέτει ερωτήματα πάνω στη σχέση μεταξύ χειροποίητου και readymade, καθώς και μεταξύ χειρονακτικών πρακτικών και μαζικής παραγωγής. Θίγει ζητήματα όπως το διακοσμητικό, το design, η λαογραφία και οι παραδοσιακές μορφές τέχνης, και ανοίγει μια συζήτηση γύρω από τις έννοιες του πρωτότυπου και της αυθεντικότητας, της αυτονομίας, της αναπαραγωγιμότητας, της υλικότητας, της αισθητικής αξίας και της αξίας εν γένει, καθώς και του έργου τέχνης ως εμπορεύσιμου προϊόντος. Συμμετέχουν οι: J. Balmforth, J. Capper, S. Leόn, Ε. Μπαχλιτζανάκη, Κ. Νικολάου, Α. Ντελάκος, Κ. Ρουσσάκης, Σ. Χριστοδουλίδης, A. Sell, R. Yassin. Η έκθεση διαρκεί έως τις 28 Φεβρουαρίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. – 8μ.μ., Σάββατο 12μ. – 4μ.μ. Elika Gallery (Ομήρου 27, Αθήνα, τηλ.: 2103618045)

Lazongas: Ζωγραφική - Σχέδιο 1983 - 1993

έχρι την 1η Μαρτίου παρουσιάζεται η έκθεση Lazongas: Ζωγραφική– Σχέδιο 1983–1993, στην οποία εκτίθενται 25 έργα, κολλάζ και σχέδια, από τη Συλλογή Χρίστου Χριστοφή. Για τον καλλιτέχνη Λαζόγκα, το σχέδιο είναι η τιμιότητα της τέχνης και πάντοτε το αντιμετώπιζε ως αυτόνομο έργο. Ο ίδιος έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ότι «το σχέδιο ήταν και είναι μία διαρκής εμμονή. ∆εν αποτελεί απλώς αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς μου, αλλά είναι άμεσα δεμένο με την προσωπική μου ιστορία, τα βιώματά μου, τις αγωνίες και τις διαμαρτυρίες μου ή ακόμη και ζητήματα πολύ προσωπικά».Τα έργα εκτίθενται στο σύνολό τους για πρώτη φορά. Ωράριο: Τετάρτη έως Παρασκευή 6 – 9μ.μ., Σάββατο, Κυριακή 11π.μ. – 5μ.μ. Φωκίωνος Νέγρη 16 (Φωκίωνος Νέγρη 16, Αθήνα, τηλ.: 2108824681)

Quest of Query. Interpretations of the Actual

έκθεση του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου (Σε Αναζήτηση του Ερωτήματος. Ερμηνείες του Υπαρκτού) παρουσιάζει σαράντα σχέδια και τέσσερις βίντεο-εγκαταστάσεις με αφετηρία τον Σκανδιναβικό Βορρά. Η περιπλάνηση –μεταφορική όσο και κυριολεκτική– μέσα στο θαλάσσιο περιβάλλον, η εθνική και υπερεθνική σημασία μιας παρέλασης, το ανθρώπινο βλέμμα και η μνήμη του τόπου και της εμπειρίας του, ο χώρος και το τοπίο ως αφορμή για ανακάλυψη προσωπικών αφηγήσεων, αποτελούν ορισμένα από τα ερωτήματα της διευρυμένης αναζήτησης των έργων, τα οποία οι θεατές έχουν την ευκαιρία να δουν μέχρι τις 9 Μαρτίου. Οι δύο βασικές ιδέες, το «quest» και το «query», είναι λέξεις που σχετίζονται ετυμολογικά, καθώς προέρχονται από τη λατινική λέξη quaerere (ρωτώ, αναζητώ) και βασική μεθοδολογία του project είναι η επισταμένη διερεύνηση ποικίλων εννοιών, όπως οι πολιτικές συσχετίσεις, η οικολογία και η ανθρωπολογία, μέσα από την καταγραφική αναπαράσταση του περιβάλλοντος χώρου. Να σημειωθεί ότι η έκθεση πλαισιώνεται από εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, λιμάνι Θεσσαλονίκης, www.greekstatemuseum.com) •

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Για ένα και μοναδικό βράδυ έλαβε χώρα στο ελεύθερο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο Εμπρός η έκθεση φωτογραφίας -με δράση- της νέας και πολλά υποσχόμενης καλλιτέχνιδος Ευγενίας Παπαγεωργίου, με τίτλο «Silent night». Η Ευγενία Παπαγεωργίου, χωρίς ίχνος έπαρσης, προσπάθησε και προσπαθεί να βρει την καλλιτεχνική της έκφραση σε ένα μη συμβατό με το σύστημα πλαίσιο, επιλέγοντας έναν τέτοιο χώρο αλλά και καλώντας μας να αλληλεπιδράσουμε με το έργο της και να της δώσουμε την απαραίτητη για τη συνέχιση της προσπάθειάς της ανατροφοδότηση. Πέρα από τις λήψεις αλλά και την εμφάνιση των φωτογραφιών της, επιμελήθηκε εξαιρετικά τόσο την εικαστική έκθεσή τους όσο και την «ξενάγηση» του κοινού της, την περιήγηση στην ιστορία, την αφήγηση που είχε εμπνευστεί, συνδύασε την έκθεση και την αφήγηση αυτή με τα σπαράγματα δράσης που απομόνωσε και τα οποία αποδόθηκαν σκηνικά υπό τη δική της σκηνοθετική/κινησιολογική μπαγκέτα και με τη σωματική συμμετοχή των υπολοίπων συντελεστών και στοιχεία διάδρασης με το κοινό, εφόσον υπήρξε μικρό «κέρασμα», το οποίο προσφερόταν στο κοινό από συντελεστές/επιτελεστές εντός ρόλου. Η «Εποχή» απεύθυνε στην Ευγενία Παπαγεωργίου ορισμένα ερωτήματα.

“

ΣΤΟ «ΕΜΠΡΟΣ»

Μια καθόλου σιωπηλή νύχτα

Θέλησα μέσα από το έργο μου να προβάλω και να θίξω την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Χρειάζεται ο κόσμος να αρχίσει να δέχεται το διαφορετικό και να σταματήσει να είναι προσκολλημένος σε οποιοδήποτε κοινωνικό στερεότυπο.

ται γενικά ο κοινωνικός ρατσισμός, και ο εκφασισμός της κοινωνίας μας με πιο εύκολα, μεταξύ άλλων, θύματα τα μέλη αυτής της κοινότητας. Το έργο μου αν και περιέχει ομοφυλοφιλικό περιεχόμενο δεν αποτελεί προφορά στην κοινότητα των lgbt, αλλά προφορά σε κάθε άτομο που θεωρεί ταμπού το ζήτημα της ταυτότητας φύλου ή και σεξουαλικότητας. Αρα, είναι μια κοινωνική προσφορά και παρέμβαση. Πέρα από όλα αυτά, θέλησα μέσα από το έργο μου να προβάλω και να θίξω την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Χρειάζεται ο κόσμος να αρχίσει να δέχεται το διαφορετικό και να σταματήσει να είναι προσκολλημένος σε οποιοδήποτε κοινωνικό στερεότυπο… Και πάνω από όλα να συνειδητοποιήσει πως όλοι είμαστε ίσοι και καμία ομοφοβική ή τρανσφοβική επίθεση δεν πρέπει να είναι ανεκτή. Πρόσφατα στην Κύπρο αφαιρέθηκαν από την αστυνομία φωτογραφίες της γνωστής τρανς εικαστικής καλλιτέχνιδος και ακτιβίστριας Πάολας Ρεβενιώτη από έκθεσή της, ενώ νωπή είναι η μνήμη από τα γεγονότα στο θέατρο Χυτήριο λίγα χρόνια νωρίτερα. Τι πιστεύεις για τέτοιου είδους παρεμβάσεις ηθικού ελέγχου σε καλλιτεχνικά έργα; Η τέχνη είναι τέχνη. Κανείς δεν μπορεί και δεν έχει το δικαίωμα να σου στερεί την ελεύθερη έκφραση. Είναι σαν να σου σκοτώνουν τα όνειρα. Η Ελλάδα σε αυτά τα θέματα δυστυχώς είναι ακόμα πολλά χρόνια πίσω, γι’ αυτό υπάρχουν και αυτές οι αντιδράσεις... Και γι’ αυτό το λόγο θα συνεχίσουν... Ποιά είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σου σχέδια; Ετοιμάζω μια ποιητική βραδιά με την ∆ήμητρα Σούλη, όπου μέσα από την ποίηση θα μιλήσουμε για τον έρωτα και τα παρακλάδια του, αγάπη, μίσος, παράνοια και πάει λέγοντας... Επίσης με νέα δυναμική ομάδα ξεκινήσαμε συζητήσεις για το «Silent night 2» που θα είναι διαφορετικό από το πρώτο, δεν θα λείπουν όμως και από αυτό οι ανθρώπινες σχέσεις και η εκδίκηση... Σε αυτό το σημείο θα ήθελα πολύ να ευχαριστήσω όλα τα παιδιά που πήραν μέρος και μπροστά και πίσω από το «Silent night»: Γιώργο,

Ιωάννη, Άγγελο, Στέλλα, Ελευθερία, Αγγελική, Λουκά, Θάνο, Βαγγέλη, Γιάννη. Ευχαριστώ πολύ! Για όλα... Επίσης ένα ευχαριστώ στην ομάδα του blog www.so-

cartes.gr για τη στήριξη. Σπύρος Πετρίτης

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ IV

“Βερενίκη” του Ρακίνα

ε ήρωες αληθινά πρόσωπα της ιστορίας, ο Ρακίνας δημιουργεί μια τραγωδία. Πολύ κοντά στη χρονική στιγμή που στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία η ανθρώπινη φύση αρχίζει να παρουσιάζεται όπως ακριβώς πρέπει να είναι -ελεύθερη, στο μεταίχμιο αυτό μια ισχυρής κοινωνικής αλλαγήςσυνθέτει ο Ρακίνας τη «Βερενίκη» του, φτιαγμένη απ’ αυτά τα υλικά των πραγματικών ανθρώπων, όπως σε μια καθημερινή απλή ανυπεράσπιστη ερωτική ιστορία. Ήρωες που φαινομενικά κινούνται από μια κοσμική επιταγή, στην ουσία έχουν τη δυνατότητα να πράξουν χωρίς το δίκανο ενός από μηχανής θεού. Είναι ικανοί λοιπόν να αποφασίσουν για τις ζωές τους; Μήπως η ύπαρξη ενός «κηδεμόνα» είναι μέχρι σήμερα το καλύτερο άλλοθι για την αδράνειά μας; Η μετάφραση είναι του Στρατή Πασχάλη, ενώ η σκηνοθεσία ανήκει στη Μαρία Ξανθοπουλίδου. Παίζουν οι: ∆ημήτρης Παπαδάτος, Γιάννης Παπαδόπουλος, ∆άφνη Σκρουμπέλου. Η παράσταση εντάσσεται στο Φεστιβάλ Θεατρικές Συνθέσεις ΙV που διοργανώνει το Βeton7 κάθε χρόνο με βάση ένα θεατρολογικό άξονα κάθε χρόνο, δίνοντας τη δυνατότητα σε θεατρικές ομάδες και μεμονωμένους καλλιτέχνες οι οποίοι υπέβαλλαν πρόταση και επιλέχθηκαν, να παρουσιάσουν τη δουλειά τους με βάση μια συγκεκριμένη θεματική του Beton7. Ο τέταρτος χρόνος των Θεατρικών Συνθέσεων (2014-2015) του Beton7 είναι αφιερωμένος στους δυο γάλλους δραματουργούς του 17ου αιώνα τον Ρακίνα (16391699) και στον Μολιέρο (1622-1673). Στόχος είναι να αναδειχθεί με σύγχρονο τρόπο η σκηνική προσέγγιση, ο ποιητικός λόγος και η βαθιά υπαρξιακή αγωνία που υπάρχει στα κείμενα των Ρακίνα – Μολιέρου, αντίδοτο στον άνυδρο πνευματικά σημερινό κόσμο. Παραστάσεις: 28 και 29 Ιανουαρίου, στις 9μ.μ., στο Βeton 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός, τηλ. 210 7512625).

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

Πώς νιώθεις που το καλλιτεχνικό σου έργο παρουσιάστηκε σε έναν χώρο όπως το Εμπρός; Όπως όλοι ξέρουμε και το βιώνουμε καθημερινά, ο τρόπος ζωής μας έχει αλλάξει από αρκετά έως ριζικά. Τα όνειρα, η δημιουργία, η εκφραστικότητα, μα πάνω απ’ όλα η ελευθερία σκέψης είναι σαν απαγορευμένες λέξεις που δεν έχεις το δικαίωμα ούτε καν να τις ψιθυρίσεις. Είναι πολύ εύκολο να σου κόψουν τα φτερά και να μην μπορέσεις να πετάξεις ποτέ. Το ελεύθερο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο Εμπρός, σου δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάσεις οτιδήποτε δημιουργικό και ουσιαστικό μέσα από εκθέσεις, προβολές, συζητήσεις αλλά και ομάδες που φιλοξενεί με δικές τους δράσεις. Νιώθω υποχρέωση σε ένα τέτοιο χώρο που έχει πίσω του μια σημαντική ιστορία και παράλληλα ευγνωμοσύνη που με άφησαν και εμένα χωρίς να έχω κάποια ιδιαίτερη σπουδή στη φωτογραφία να μπω μέσα και να κάνω κάτι που μέχρι τώρα ονειρευόμουν. Το έργο σου θα μπορούσε να ειδωθεί και ως μια κοινωνική παρέμβαση/ προσφορά στην ΛΟΑΤ κοινότητα, εφόσον αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στον ομόφυλο έρωτα σε μια εποχή που εντείνον-

1079

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Κάλβου επιστολογραφία Ανδρέας Κάλβος «Αλληλογραφία» Εισαγωγή - Σχολιασμός ∆ημήτρης Αρβανιτάκης με τη συνεργασία Λεύκιου Ζαφειρίου Μουσείο Μπενάκη

ο πρόσφατο απόκτημα της Βιβλιογραφίας Κάλβου συγκεντρώνει άπαντα τα ευρισκόμενα γράμματα, τα δικά του και τα προς αυτόν. Έρχεται όχι δυο χρόνια μετά θάνατο, όπως “άπαντα τα ευρισκόμενα Σολωμού”, αλλά 145, ενώ έχουν παρέλθει δυο αιώνες από την πρώτη επιστολή του εικοσάχρονου Κάλβου, ευρισκόμενου στη Φλωρεντία, που τυχαίνει να είναι αίτηση για υποτροφία προς τους Βρετανούς τότε “Κυβερνώντες τη Ζάκυνθο”. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, ο Κάλβος και το έργο του αποκαλύπτονται με καθυστέρηση και βραδείς ρυθμούς. Η πρόσφατη Αλληλογραφία Κάλβου είναι έργο Ζακύνθιου και όχι Κερκυραίου ως ο Ιάκωβος Πολυλάς, που, όντας κοντά μια τριακονταετία νεότερος του Σολωμού, μαθήτευσε δίπλα του. Ο ∆ημήτρης Αρβανιτάκης, γεννημένος περί τον έναν αιώνα αφότου ο Κάλβος εξέπνευσε, επέλεξε ήδη από μεταπτυχιακός σπουδαστής ως ερευνητικό αντικείμενο τον γενέθλιο τόπο. Χάρις, μάλιστα, σε υποτροφία, που εκείνος, σε αντίθεση με τον Κάλβο, έλαβε, βρέθηκε στη Βενετία, όπου και είχε την ευκαιρία να εντρυφήσει στο ενετικό παρελθόν της γενέτειράς του. Εντός μίας δεκαπενταετίας εξέδωσε οκτώ, επί συνόλου εννέα, βιβλία γύρω από τη Ζάκυνθο και τα ευκλεή τέκνα της. Εκκινώντας από “το ρεμπελιό των ποπολάρων”, έφθασε στον Κ. Πορφύρη και “τους Καρμπονάρους της Τοσκάνης”, επικεντρώνοντας στη συνέχεια το ενδιαφέρον του στον Κάλβο, με απτό αποτέλεσμα τρία βιβλία κατά το πρώτο ήμισυ της δεύτερης δεκαετίας του τρέχοντος αιώνα. Μόνο που δεν τον κεντρίζει ο Κάλβος, που “ο Αγώνας μας έδωσε την ποίησή του”, όπως το θέτει ο Κ. Θ. ∆ημαράς, αλλά ο “Άλλος Κάλβος”. Το Άλλος, όχι όπως το ορίζει ο Γιώργος Ανδρειωμένος, που πρώτος το χρησιμοποίησε για τις επιστημονικές ενασχολήσεις του Κάλβου, αλλά γενικότερα, ο συγγραφέας και ο άνθρωπος, όπως προβάλλει μέσα από κυρίως ιταλικές πηγές. Εξ ολοκλήρου ιταλικές στα δυο πρώτα βιβλία του, που αφορούν, το μεν πρώτο το δεκαπενθήμερο περιοδικό «Ape italiana», το δε δεύτερο το ιταλόγλωσσο κείμενο του Κάλβου «Απολογία της αυτοκτονίας». Εν μέρει και στο τρίτο, την Αλληλογραφία, όπου περιλαμβάνονται και τα επιστολικά τεκμήρια στην ελληνική. Ωστόσο, ένας συγκεντρωτικός κατάλογος πηγών θα έδειχνε τον περιορισμένο χαρακτήρα τους, που διαγράφεται με βάση την αρχειακή παραπομπή στα εκδοτικά σημειώματα κάθε επιστολής. λεονέκτημα των βιβλίων του Αρβανιτάκη συνιστά ο τρόπος που παρουσιάζει το θέμα του, ώστε να προσελκύει το ενδιαφέρον ενός πλατύτερου κοινού. Στην Αλληλογραφία, προτάσσει Εισαγωγή 90 σελίδων, που σημαίνει κοντά το ένα δέκατο των συνολικών σελίδων του δίτομου έργου, χωρισμένη σε επτά κεφάλαια, με εμφατικούς τίτλους. Πρόκειται για ένα κείμενο που υπερβαίνει τις αξιώσεις μιας εισαγωγής, καθώς συνιστά αυτοτελές μελέτημα για τις “τύχες” του Κάλβου από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους. Ταυτόχρονα, όμως, από την άποψη της εισαγωγής, που απαιτείται για μία αλληλογραφία, και μάλιστα όχι διμερή, αλλά με πλειάδα προσώπων, ως επί το πλείστον άγνωστων στον Έλληνα αναγνώστη, μένουμε με την εντύπωση ότι υστερεί. Ο Αρβανιτάκης συνηθίζει την έκθεση του σκεπτικού και των αποτελεσμάτων

της έρευνας να την ξεκινάει με ερωτήματα, παραθέτοντας διαδοχικές υποθέσεις εργασίας, ακόμη και εκείνες που δεν τελεσφόρησαν. Με αυτήν την τακτική, είναι σαν να προσθέτει στους συνήθεις οδοδείκτες μιας ερευνητικής διαδρομής και το οδόσημο “αδιέξοδο” προς εξοικονόμηση του χρόνου της ερευνητικής κοινότητας. Από την άλλη, ορισμένα χαρακτηριστικά του αφηγηματικού του τρόπου προκαταλαμβάνουν την περαιτέρω έρευνα. Παράδειγμα, τα πρωθύστερα και τα κοσμητικά επίθετα, όπου τα πρώτα επιτείνουν την εντύπωση όσων έπονται, ενώ τα δεύτερα προδιαθέτουν απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις. Κάπως έτσι, ο Επτανήσιος λόγιος, που εξέδωσε και βιογράφησε Κάλβο, ο Σπυρίδων ∆ε Βιάζης, αναφέρεται εκ προοιμίου με το επίθετο “ταπεινός”, αταίριαστο, ακόμη κι αν επιλέγεται προς επίταση της διαφοράς κύρους συγκριτικά με έναν επίσκοπο. Το τρίτο κεφάλαιο της Εισαγωγής είναι αφιερωμένο στον ∆ε Βιάζη. Για να τονιστούν οι ιταλικές πηγές, επιλέγεται ο τίτλος «Ένας Ελληνοϊταλός λόγιος για έναν Ιταλοέλληνα ποιητή». Όπως, όμως, χρειάζεται τεκμηρίωση το Ιταλοέλληνας για τον Κάλβο, αντίστοιχα απαιτείται σχολιασμός για το Ελληνοϊταλός, που αποδίδεται στον ∆ε Βιάζη. Ο Αρβανιτάκης υποστηρίζει πως “είχε μία ελληνοϊταλική ψυχή, όπως και ο Φόσκολο, όπως και ο Κάλβος, όπως και ο Σολωμός”. Υπάρχει, όμως, μία ουσιαστική διαφορά. Γεννημένος στην Κέρκυρα ο ∆ε Βιάζης, από πατέρα Σικελό ναυτικό και μητέρα Ζακύνθια, δεν έφυγε ποτέ από τα Επτάνησα, μένοντας μέχρι τα 29 του στη γενέτειρα και τα υπόλοιπα 49 στην Ζάκυνθο. Εκείνος, ωστόσο, φέρει ως αδιαμφισβήτητο τεκμήριο επιστολή του ∆ε Βιάζη προς τον Ντομένικο Μπιαντσίνι, στην οποία αποκαλεί εαυτόν “Ιταλό ως το κόκκαλο”, υποσχόμενος πως “μόλις ολοκληρωθεί η ιστορία της ελληνικής φιλολογίας, που ετοιμάζει, θα την αφιερώσει στον καλό τους βασιλιά, ο οποίος, όπως πιστεύει, είναι άξιος γιος του ευγενούς βασιλιά”, εννοώντας τον Ουμπέρτο Ι και τον πατέρα του, Βιττόριο Εμανουέλ ΙΙ, αρχικά βασιλιά της Σαρδηνίας και πρώτο βασιλιά της ενωμένης Ιταλίας. Ο Αρβανιτάκης σχολιάζει θαυμαστικά, πως πρόκειται για “μία επιστολή απροσδόκητα εξομολογητική για μας”. Λίγες σελίδες παρακάτω, αναφέρει ότι σώζονται 28 επιστολές του ∆ε Βιάζη προς τον Μπιαντσίνι, που δείχνουν το πόσο εκείνος τον βοήθησε στη συγγραφή της βιογραφίας Φόσκολο, αλλά και γενικότερα, “στην έγκαιρη βιβλιογραφική του ενημέρωση για τις διορθωτικές του παρεμβάσεις στις εκδόσεις των ιταλών”. Φαίνεται να μην κάνει τον προφανή συλλογισμό, πως ο Κερκυραίος προσπαθεί να προσεγγίσει ως συμπατριώτης τον υψηλά ιστάμενο Μπιαντσίνι, επιδιώκοντας την εύνοιά του. Αναφέρει, απλώς, τον Μπιαντσίνι ως “έναν ιταλό φίλο” του ∆ε Βιάζη, μελετητή και βιογράφο του Φόσκολο, χωρίς περαιτέρω βιογραφικά στοιχεία. Ωστόσο, ο Μπιαντσίνι δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο. Κοντά 15 χρόνια μεγαλύτερος του ∆ε Βιάζη, διπλωμάτης καριέρας, έφθασε μέχρι υπουργικές θέσεις και μέσω αυτής της ισχύος, όντας ανέκαθεν βιβλιόφιλος, κατέληξε σημαντι-

κός συλλέκτης. Παρεμπιπτόντως, στο ίδιο κεφάλαιο, σύγχυση προκαλεί και η αναφορά πως ο ∆ε Βιάζης “γεννήθηκε δυο χρόνια μετά τον θάνατο του Σολωμού και εφτά χρόνια μετά την αναχώρηση του Κάλβου” από τη Ζάκυνθο (στο προηγούμενο κεφάλαιο, σε απόσπασμα από την βιο-εργογραφία Κάλβου του Λεύκιου Ζαφειρίου, δίνεται το ορθό έτος γέννησης). Με βάση, όμως, το calami lapsus, ο ∆ε Βιάζης “ανατράφηκε με τις σκιές των δυο ποιητών”, ενώ, όντας οκτώ ετών όταν πέθανε ο πρώτος και 13 όταν αναχώρησε ο δεύτερος πρέπει να είχε εικόνα των ίδιων. Επίσης, το δημοσίευμα του ∆ε Βιάζη, το 1878, λόγω του οποίου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κέρκυρα, το χαρακτηρίζει νεανικό, ενώ έχει το βάρος ενός τριαντάχρονου και ήδη γνωστού ερευνητή. τα τρία τελευταία κεφάλαια της Εισαγωγής, παρατίθενται οι διαδοχικές “ανακαλύψεις” επιστολών, μεμονωμένων ή και σε ομάδες, με εκτενή αναφορά στην πρώτη έκδοση της Αλληλογραφίας, την προ πεντηκονταετίας, από τον Μάριο Βίττι, όπου παρουσιάζονται επιστολές της περιόδου 18131820. Η δεύτερη έκδοση είναι η πρόσφατη, στην οποία συγκεντρώνεται ένα επιστολικό σώμα, που αποτελείται από 314 χρονολογημένα και 74 αχρονολόγητα τεκμήρια, δηλαδή “επιστολές, σχέδια, σημειώματα”. Παρατάσσονται, οι μεν πρώτες σε χρονολογική σειρά, οι δε δεύτερες σε αλφαβητική, με βάση το επώνυμο του αποστολέα. Σύμφωνα με το ευρετήριο επιστολογράφων, οι επιστολές, που στάθηκε αδύνατο να χρονολογηθούν, εστάλησαν από 23 πρόσωπα. Εξ αυτών, μόνο πέντε προσώπων, όλες οι επιστολές εντάσσονται στις αχρονολόγητες. Οπότε, στην περίπτωση των 18 επιστολογράφων με μικτού χαρακτήρα επιστολές, θα διευκόλυνε την ανάγνωση οι αχρονολόγητες να ακολουθούν την τελευταία χρονολογημένη ή την πλησιέστερη με βάση τα εσωτερικά τεκμήρια. Παράδειγμα, οι τρεις αχρονολόγητες επιστολές του Χένρυ Ταλκ, όπου η μία χρονολογούμενη εμμέσως εντάσσεται στην πρώτη κατηγορία, ενώ ομαδοποιούμενες απαρτίζουν μέρος από το κεφάλαιο περί “αγγλοφιλίας” του Κάλβου. Παρομοίως, οι εννέα επιστολές του Γκιουζέππε Νάλντι, της συζύγου του και της κόρης του, σκιαγραφούν από κοινού μια από τις μάλλον λιγοστές κοινωνικές σχέσεις του Κάλβου στο Λονδίνο εκτός του κύκλου των μαθητών του. Ενώ στην ακολουθούμενη παράταξη, δηλαδή σύμφωνα με τα μικρά ονόματα της οικογένειας, δεν υπάρχει συνοχή στα αναφερόμενα περιστατικά. Αυτή η παρατήρηση θα μπορούσε να ισχύσει για το σύνολο της Αλληλογραφίας, καθώς με τη χρονολογική διάταξη αναστατώνονται οι θεματικές ενότητες των επιμέρους επιστολικών σωμάτων με ένα πρόσωπο. Συνακόλουθα, χάνεται ο αφηγηματικός μίτος, τόσο πολύτιμος στην ανάγνωση, που αφορμάται, ας πούμε, από απλό εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον. Το σώμα των 388 επιστολών έχει χωριστεί σε δυο τόμους με βάση το ισόποσο των σελίδων. Αντί αυτού του σχηματικού διαχωρισμού, ο χρονολογικός, που λαμβάνει υπόψη την πρώτη έκδοση των επιστολών της οκταετίας 1813-1820, προσφέρεται για την ανάδειξη των χαρακτη-

ριστικών της Αλληλογραφίας. Στην πρώτη περίοδο, συγκεντρώνονται 350 (276 χρονολογημένες, 74 αχρονολόγητες) επιστολές, 79 επιστολογράφων, εκ των οποίων μόνο τέσσερις ελληνικής καταγωγής, ενώ 29 είναι επιστολές του Κάλβου. Στην δεύτερη περίοδο, της περιπλάνησης και έκδοσης των Ωδών, της εγκατάστασης στην Κέρκυρα και της τελικής στην Αγγλία, σύνολο 49 χρόνια, μόλις 38 επιστολές, πέντε αλληλογράφων, τρεις ελληνικής καταγωγής, με 25 επιστολές δια χειρός Κάλβου. ε αφορμή την πρώτη έκδοση της Αλληλογραφίας, ο Αρβανιτάκης σχολιάζει πόσο σημαντικός είναι αυτός ο “μικρόκοσμος” των επιστολογράφων στη γνωριμία μας με τον Κάλβο. Και πράγματι, στην ενδιάμεση πεντηκονταετία, οι επιστολογράφοι αγνώστων στοιχείων μειώθηκαν, κάποια από τα “αδειανά ονόματα” συμπληρώθηκαν με εικασίες, μένει, ωστόσο, περί το ένα τρίτο χωρίς στοιχεία, κυρίως προσώπων από την ομάδα των μαθητών και των οικογενειών τους. Για να αναδειχθεί, όμως, αυτός ο “μικρόκοσμος”, τα βιογραφικά χρειάζεται να συνοδεύουν την πρώτη μνεία του προσώπου και όχι μία τυχούσα κατοπινή. Σε αυτήν την περίπτωση, στο Ευρετήριο, ας δινόταν με διακριτό τυπογραφικό στοιχείο η αντίστοιχη σελίδα. Επίσης, στην Εισαγωγή, θα αναμενόταν αυτόνομο κεφάλαιο για τους αλληλογράφους. Εκεί, θα μπορούσε να σχολιαστεί το πλήθος γνωστών και αταύτιστων, οι διαφορετικές εθνικότητες και ιδιότητες, ακόμη το φύλο ή η ιδιότητα με την οποία προέκυψε η σχέση τους με τον Κάλβο. Για παράδειγμα, από τις 54 επιστολές του Κάλβου, οι 12 έχουν παραλήπτη γυναίκες. Έξι τον αριθμό: μία άγνωστη, την φίλη του Φόσκολο Ντόνα Ματζιόττι και τέσσερις μαθήτριές του. Ενώ το σύνολο των παραληπτών μίας καλβικής επιστολής, πέραν των έξι θηλυκών γραφίδων, είναι μόλις 17. Αυτά τα αριθμητικά δεδομένα αποτελούν και ένδειξη των επιμέρους σωμάτων αλληλογραφίας. Ενδεικτικά, στην πρώτη οκταετία, υπάρχουν η αλληλογραφία με τον Φόσκολο (17 επιστολές, οι τέσσερις Κάλβου) και η μεγαλύτερη όλων, με την αγαπημένη μαθήτρια του Κάλβου Σούζαν Ριντού (50 επιστολές, τρεις Κάλβου), ενώ, στη δεύτερη περίοδο, η αλληλογραφία με τον πρύτανη της Ιονίου Ακαδημίας, Γεώργιο Θεριανό (19 επιστολές, οι 10 Κάλβου). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και αλληλογραφίες μικρότερης έκτασης αλλά επικεντρωμένες σε ένα θέμα. Όπως με τον προστάτη του κόμη Γκίλφορντ, η μονόπλευρη με τον εκδότη του «Ape italiana» Ντε Σάνκτις Μπαρτολομέο, η διαφωτιστική με τον Γραμματέα και τον βοηθό του της Εταιρείας του Βιβλίου των Προσευχών και των Ομιλιών, που έρχεται και ως προσθήκη στο βιβλίο του Ανδρειωμένου «Οι τελευταίες θρησκευτικές μεταφράσεις του Ανδρέα Κάλβου». Στο θρησκευτικό θέμα, εντάσσονται και οι έξι επιστολές του αγγλικανού θεολόγου Φρειδερίκου Νόλαν, μαζί με τη μία διευκρινιστική του Ντανιέλ Ντάρτναλ. Χρήσιμες μπορεί να σταθούν αυτές και στην ανάγνωση του τελευταίου μέρους του βιβλίου, «Ξαναδιαβάζοντας τον Κάλβο», του Μιχαήλ Πασχάλη. Έτσι, όμως, οδηγούμαστε στην επίσης ενδιαφέρουσα θεματική ομαδοποίηση των επιστολικών σωμάτων δυο ή και τριών αλληλογράφων. Αλλά τα σχόλια ενός αδαούς δεν έχουν τελειωμό, ούτε, όμως, ο “Άλλος Κάλβος”, που τείνει να γίνει ο κυρίως Κάλβος. Όπως και να έχει, η έκδοση της Αλληλογραφίας θα συνδράμει την περαιτέρω έρευνα, ανοίγοντας για το πλατύτερο αναγνωστικό κοινό, χάρις και στην διεξοδική Εισαγωγή, ένα παράθυρο στον κόσμο του Κάλβου.

Μ. Θεοδοσοπούλου

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Μουσικοθεατρικά αναλόγια

να μουσικοθεατρικό αναλόγιο βασισμένο στη βιογραφία του μεγάλου οραματιστή συνθέτη Φραντς Σούμπερτ. Μέσα από τα μάτια της μητέρας του, η ηθοποιός Μάγδα Μαυρογιάννη θα αφηγηθεί τη δύσκολη ζωή του συνθέτη. Ο πιανίστας Κάρολος Ζουγανέλης θα ερμηνεύσει τα σπουδαιότερα πιανιστικά του έργα όπως: Impromptus op. 142, Wandererfantasie op. 15, Sonata σε Do ελάσσονα D. 958 κ.ά. Ο Φραντς Σούμπερτ είχε γράψει: «Κανένας δεν καταλαβαίνει τη θλίψη ενός άλλου, κανένας δεν καταλαβαίνει τη χαρά ενός άλλου. Η μουσική μου είναι το προϊόν του ταλέντου μου και του μαρτυρίου μου και αυτά που έχω γράψει μέσα στο μεγαλύτερο πόνο μου είναι αυτά που φαίνεται ότι ο κόσμος προτιμάει». Την Πέμπτη 29 Ιανουαρίου, στις 8.30μ.μ., στο Αμφιθέατρο Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη (Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1 Πληροφορίες: 210 3611206). Τιμές εισιτηρίων: 20, 15, 10 ευρώ. •

Aφιέρωμα στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη

πουδαίοι ερμηνευτές, η Καλλιόπη Βέττα, η Μπέττυ Χαρλαύτη, ο Ζαχαρίας Καρούνης και ο ∆ώρος ∆ημοσθένους, ενώνουν τις φωνές τους σε ένα ξεχωριστό αφιέρωμα για τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Πρόκειται να παρουσιάσουν τραγούδια σε στίχους του ίδιου του συνθέτη, ενώ στην ενδιαφέρουσα αυτή συναυλία θα τους πλαισιώσει η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης». Μέσα από τους κύκλους των τραγουδιών: Παιδικά τραγούδια, Αρχιπέλαγος, Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, Μαγική πόλη, Τραγούδια για το ΠΑΜ, Ο Ήλιος και ο Χρόνος, Τα τραγούδια του Ανδρέα, Αρκαδία Ι, Τα τραγούδια του Αγώνα, Στην ανατολή, Τραγούδια για τον Αλέκο Παναγούλη, Της εξορίας, Ταξίδι μέσα στη νύχτα, Χαιρετισμοί και ∆ιόνυσος, μας αποκαλύπτεται ο ποιητικός Μίκης Θεοδωράκης. Για το συγκεκριμένο αφιέρωμα στον ποιητή Μίκη Θεοδωράκη, ο μελετητής του έργου του, ο συγγραφέας Ανδρέας Μαράτος γράφει: Ο μουσικός κόσμος του Μίκη Θεοδωράκη είναι άρρηκτα δεμένος με την ποίηση. Ο ίδιος έχει επανειλημμένα δηλώσει πως με τη μουσική του επιδίωκε να υπηρετεί τον ποιητικό λόγο. Όμως, είναι εξίσου αλήθεια ότι εντός αυτής της δύσκολης διαλεκτικής μέλους και λόγου και η ποίηση «υπηρετεί» τη μουσική του. Πράγμα απόλυτα φυσικό αν αναλογιστεί κανείς τη στιβαρότητα της μουσικής αρχιτεκτονικής, τη συνάντηση της δυτικής μουσικής παράδοσης σε όλες της τις εκφάνσεις με τους λαϊκούς δρόμους, το βυζαντινό μέλος, το δημοτικό και το επα-

Καμεράτα: Beatles Τribute

ναστατικό τραγούδι σ’ ένα καινοτόμο αποτέλεσμα. Υπάρχουν ποιητικά έργα που δεν μπορούμε πια να τα διαβάσουμε δίχως να αναδυθεί αβίαστα εντός μας και να κυλήσει γρήγορα από το νου στα χείλη η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη έτσι που αυτός ο τόπος συνάντησης να γίνεται θεμέλιος λίθος της συλλογικής μας μνήμης και αυτογνωσίας. Ρίτσος, Σεφέρης, Ελύτης, Αναγνωστάκης, Καρυωτάκης, Γκάτσος, Γ. Θεοδωράκης, Ρ. Χατζιδάκι, Τριπολίτης, Κατσαρός, Καβάφης, Σολωμός, Σικελιανός, Καμπανέλλης, Καρατζάς, Λόρκα, Νερούδα… Όμως, μιλώντας για όλα αυτά, συχνά λησμονούμε πως στο θεοδωρακικό μουσικό σύμπαν υπάρχουν σπουδαία έργα σε ποίηση του ίδιου του δημιουργού. Και μάλιστα, πρόκειται στην πλειοψηφία τους για έργα κομβικά. Η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» αποτελείται από τους: Γιάννης Μπελώνης - πιάνο, Θανάσης Βασιλάς μπουζούκι, Βαγγέλης Κονταράτος - κιθάρα, Αρτέμης Σαμαράς - βιόλα, Ξενοφών Συμβουλίδης - μπαγλαμάς όμποε, Λευτέρης Γρίβας - ακορντεόν, Σταύρος Καβαλιεράτος - κοντραμπάσο, Στέφανος Θεοδωράκης Παπαγγελίδης - κρουστά. Ηχοληψία: Μιχάλης Αλεξάκης. Παρασκευή 30, Σάββατο 31 Ιανουαρίου και Κυριακή 1 Φεβρουαρίου στις 9.30μ.μ., στον Ιανό. Είσοδος: 10 ευρώ / ελάχιστη κατανάλωση: 6. Πληροφορίες - κρατήσεις: τηλ. 210 32 17 810. •

σοι δεν μπόρεσαν να το παρακολουθήσουν, τον προηγούμενο Ιούλιο, στο Ηρώδειο, έχουν τώρα την ευκαιρία να απολαύσουν αυτό το ξεχωριστό αφιέρωμα στα θρυλικά «Σκαθάρια» .Η Καμεράτα παρουσιάζει τα πιο γνωστά τραγούδια τους σε ευφάνταστες συμφωνικές ενορχηστρώσεις του Νίκου Πλατύραχου, ο οποίος θα βρεθεί επίσης στο πόντιουμ και θα διευθύνει ο ίδιος το δημοφιλές σύνολο. To ρόλο των Beatles αναλαμβάνουν οι Κώστας Βασιλιάγκος, ∆ώρος ∆ημοσθένους, Βασίλης Γισδάκης και just steve. Special guest θα είναι το αγαπημένο νεανικό συγκρότημα Μelisses. Οι τέσσερις ιδιοφυείς μουσικοί από το Λίβερπουλ υπέγραψαν μερικά από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών και αποτελούν μέχρι σήμερα παγκόσμιο φαινόμενο. Σπουδαία σύνολα με μεγάλη ιστορία, όπως η Συμφωνική του Λονδίνου ή η Βασιλική Φιλαρμονική, έχουν πραγματοποιήσει συναυλίες και έχουν ηχογραφήσει ορχηστρικές διασκευές αγαπημένων τραγουδιών που άφησαν εποχή (Let it Be, Yesterday, All You Need Is Love, κ.ά.) και συνεχίζουν να βρίσκονται στα χείλη εκατομμυρίων ακροατών σε όλο τον κόσμο ακόμα και σήμερα. Με την επιτυχημένη καλοκαιρινή της συναυλία στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, η Καμεράτα βάζει τη σφραγίδα της στο cross over ρεπερτόριο και αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι δεν υπάρχουν σύνορα στη μουσική. Ανταποκρινόμενος στις υψηλές αισθητικές απαιτήσεις του φημισμένου ελληνικού συνόλου, ο Νίκος Πλατύραχος, μέσα από τη δική του ενορχηστρωτική εκδοχή, παραμένει πιστός στο γράμμα των «Σκαθαριών» διατηρώντας το μοναδικό ύφος και τη δυναμική των τραγουδιών τους, προσδίδοντάς τους ταυτόχρονα έναν πλούσιο συμφωνικό ήχο και ενισχύοντας τη διαχρονικότητά τους. Την Παρασκευή 30 Ιανουαρίου, στις 8.30, στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 11, 20, 28, 40 ευρώ. Ειδικές τιμές: 6,50 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8,50 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+).

Τραγούδια τεσσάρων εποχών και γενεών

αγάπη τους για το καλό τραγούδι ήταν η πρώτη έλξη. Το ερμηνευτικό τους πάθος ήταν η προϋπόθεση της κοινής δράσης. Οι καλλιτεχνικές τους ανησυχίες ήταν η βάση για να γίνει η συνεργασία. Τέσσερις ερμηνευτές από διαφορετικές γενιές, καθένας με το δικό του στίγμα στο ελληνικό τραγούδι, ενώνουν τις δυνάμεις τους. Ο Μανώλης Μητσιάς, λυρικός ερμηνευτής με ειδικό βάρος, μακρά πορεία, σπουδαίο ρεπερτόριο και συνεργασίες που έχουν την υπογραφή όλων των μεγάλων του ελληνικού τραγουδιού. Ο Μπάμπης Στόκας ένας από τους πιο ταλαντούχους έλληνες τραγουδοποιούς, με εφόδιο τη σπουδαία φωνή και τον ξεχωριστό τρόπο της ερμηνείας του μας ταξιδεύει μοναδικά από το χθες στο σήμερα. Η Φωτεινή Βελεσιώτου, με την φλόγα του αυθόρμητου και τη στόφα του ρεμπέτικου βιώματος. Μαζί τους η Παυλίνα Βουλγαράκη, μια νέα τραγουδοποιός, με βλέμμα στο μέλλον. Μια επιλογή από τραγούδια έντεχνα, λαϊκά, ροκ και ρεμπέτικα για να μας ταξιδέψουν, να μας θυμίσουν, να μας συγκινήσουν. Μαζί τους οι μουσικοί: ∆ημήτρης Μαριολάς – μπουζούκι, μαντολίνο, Γιώτης Σαμαράς – κιθάρα ακουστική, ∆ημήτρης Καρασούλος – κιθάρα ηλεκτρική, Παναγιώτης Γεωργωτάς – μπάσο, ∆ήμος Πολυμέρης – ακορντεόν, Γιάννης Σαρίκος – τύμπανα, κρουστά, Στέφανος Λογοθέτης – τύμπανα, κρουστά, Αχιλλέας Γουάστωρ - επιμέλεια ορχήστρας, πιάνο, πλήκτρα. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο, στις 10.30μ.μ., στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο (Λεωφόρος Συγγρού 143, Ν. Σμύρνη). Τιμές: 12 ευρώ με μπύρα/ κρασί στο μπαρ, 14 ποτό στο μπαρ, 25 ποτό στο τραπέζι, 65 φιάλη κρασί ανά 2 άτομα, 130 φιάλη ανά 4 άτομα.

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

«BIRDMAN Ή Η ΑΠΡΟΣΜΕΝΗ ΑΡΕΤΗ ΤΗΣ ΑΦΕΛΕΙΑΣ»

Η ψευδαίσθηση της επιτυχίας

Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης

«Μ

ε ενδιέφερε πάντα η εξερεύνηση της διαμάχης με το Εγώ μας, η ιδέα ό,τι όσο επιτυχημένος κι αν είσαι, σε δόξα ή χρήμα, αυτό είναι πάντα μια ψευδαίσθηση. Είναι κάτι προσωρινό. Όταν όμως κυνηγήσει κανείς τα πράγματα που αληθινά πιστεύει ότι χρειάζεται και αναζητήσει την αναγνώριση από τους ανθρώπους γύρω του -αφού φυσικά τα έχει κατακτήσει- τότε η ευχαρίστηση που λαμβάνει από αυτά αρχίζει να παίρνει έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα». Με τα λόγια αυτά ο Αλεχάντρο Γκονζάλεθ Ιναρίτου μιλά για την ταινία του «Birdman ή

η απρόσμενη αρετή της αφέλειας» (The unexpected virtue of ignorance), η οποία κέρδισε δύο Χρυσές Σφαίρες (Α΄ Ανδρικού ρόλου και Σεναρίου) και είναι υποψήφια για 9 Όσκαρ, ανάμεσα στα οποία εκείνα για Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία, Α΄ Ανδρικό ρόλο και Πρωτότυπο σενάριο. Πρόκειται για την ιστορία ενός άνδρα, ενός ηθοποιού, η καριέρα του οποίου έχει πάρει την κατιούσα και προσπαθεί να την επαναφέρει. Είναι ο Ρίγκαν Τόμσον και το νέο του σχέδιο είναι μια φιλόδοξη υπερπαραγωγή στο Μπρόντγουεϊ, με την οποία ελπίζει να επαναφέρει την καριέρα του στο δρόμο της επιτυχίας.

Πιστεύει στο εγχείρημά του, πιστεύει στις καλλιτεχνικές του δυνατότητες και αναμένει με αγωνία τη μέρα της πρεμιέρας. Φαίνεται, όμως, πως η τύχη δεν είναι με το μέρος του, καθώς ενώ πλησιάζει η μεγάλη μέρα, τραυματίζεται ο πρωταγωνιστής του και ο Ρίγκαν μένει εκτεθειμένος. Ενώ μοιάζει πελαγωμένος, η πρωταγωνίστριά του, η Λέσλι, και ο παραγωγός και φίλος του, Τζακ, τον συμβουλεύουν να βρει αντικαταστάτη. Έτσι ο Ρίγκαν προσλαμβάνει τον Μάικ Σίνερ, που η συμμετοχή του υπόσχεται εισπρακτική επιτυχία και αποθεωτικές κριτικές. Μόνο που ο Μάικ είναι ένα τύπος εντελώς ανεξέλεγκτος και απρόβλεπτος. Παράλληλα, ο Ρίγκαν έχει να αντιμετωπίσει και μια σειρά προσωπικών προβλημάτων που έχουν να κάνουν με τη Λόρα, συμπρωταγωνίστρια και κοπέλα του, τη Σαμ, πρόσφατα απεξαρτημένη από τα ναρκωτικά κόρη και βοηθό του, και τη Σίλβια, πρώην σύζυγό του η οποία κάνει προσπάθειες επανασύνδεσης μαζί του. Ποιος είναι εν τέλει αυτός ο άνδρας ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με τόσα προβλήματα μαζεμένα, να τον ταλανίζουν; Ο Ιναρίτου δίνει την απάντηση: «Ο Ρίγκαν είναι ένας κοινός θνητός, δεν χωράει καμία αμφιβολία ως προς αυτό». Και συνεχίζει: «Εγώ τον είδα ως έναν ∆ον Κιχώτη, ο οποίος πασχίζει να τα καταφέρει σε μια ποταπή πραγματικότητα αλλά μπερδεύεται συνεχώς και χάνει τον προσανατολισμό του κατακρημνίζοντας τις αγνές του προσδοκίες. Είναι, βασικά,

Αρρωστημένες καταστάσεις «MAPS TO THE STARS»

Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ με τη νέα του ταινία «Maps to the stars» επιχειρεί να διεισδύσει στο μυστηριώδη σκοτεινό κόσμο που κινείται στα όρια της πνευματικής ανισορροπίας. Οι Γουάις είναι μια πλούσια οικογένεια που ζει στο Χόλιγουντ. Ο Στάφορντ, ο πατέρας, είναι θεραπευτής και μία από τις πελάτισσές του είναι η Αβάνα Σίγκραντ, μια διάσημη ηθοποιός. Η γυναίκα του, Κριστίνα, ασχολείται κυρίως με την καριέρα του 13χρονου γιου τους, Μπέντζι,

ενός παιδιού σταρ. Η Αβάνα, στο μεταξύ, φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει σε ένα ριμέικ ταινίας στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει πριν από χρόνια η μητέρα της, Κλαρίς, διάσημη ηθοποιός της δεκαετίας του 1960. Ως εδώ τα πράγματα θα ήταν μάλλον κανονικά, αλλά υπάρχει και συνέχεια. Ο Μπέντζι έχει λίγο καιρό που βγήκε από κέντρο αποκατάστασης, επειδή στα 9 του χρόνια γλύτωσε από μια πυρκαγιά. Το γεγονός αυτό έχει επηρεάσει το χαρακτήρα του. Η αδελφή του, Αγκάθα, επιστρέφει από το ψυχιατρικό ίδρυμα στο οποίο είχε κλειστεί επειδή ήταν εκείνη που είχε βάλει τη φωτιά στο σπίτι που έμενε με την οικογένειά της. Μια παράξενη αγάπη δένει τα δύο παιδιά, ένας αιμομικτικός έρωτας, που όμως δεν είναι τυχαίος καθώς οι γονείς τους κουβαλούν ένα μεγάλο και βαρύ μυστικό. Η Αγκάθα πιάνει δουλειά ως βοηθός της Αβάνα, η οποία βλέπει συχνά στον ύπνο τη μητέρα της.

Οι συγκρούσεις έρχονται. Ο Μπένζι είναι οξύθυμος και επιθετικός. Ο Στάφορντ και η Κριστίνα θέλουν να κρατήσουν την πυρομανή κόρη τους μακριά από την οικογένεια. Η Αγκάθα αντιμετωπίζει την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της Αβάνα. Η βία καραδοκεί από όλες τις πλευρές. Κανείς δεν είναι αθώος, όλοι κουβαλούν μυστικά και ενοχές. Πρόκειται για μια ταινία που δεν είναι εύπεπτη. Είναι σκοτεινή, ομιχλώδης και λαβυρινθώδης. Εισχωρεί μέσα στον ψυχισμό των ηρώων του, ανατέμνει τους χαρακτήρες και το υποσυνείδητό τους. Και τέλος, οι απαντήσεις στα ερωτήματα δίδονται, αφού κλείνει ο κύκλος αφήνοντας, όμως, την πικρή αίσθηση απουσίας χάπι εντ. Ο καναδός σκηνοθέτης με το «Maps to the stars» απομυθοποιεί το χολιγουντιανό σταρ σίστεμ. Οι χαρακτήρες του είναι γρανάζια ενός συστήματος και ταυτόχρονα θύματά του. Στο επίκεντρο της καθημερινότητάς τους είναι ο ανταγωνισμός, ο φθόνος και η λατρεία του χρήματος. Κι όλα αυτά κατατρώγουν την ψυχική ισορροπία, δημιουργούν τερατώδεις συμπεριφορές, οδηγούν σε καταστάσεις ανεξέλεγκτες. Όμως ο Κρόνεμπεργκ σε τούτη την ταινία φαίνεται να έχει χάσει την έμπνευσή του. Η σκηνοθεσία του δεν είναι μεστή, το σενάριο φαίνεται πρόχειρο και αφελές. Είναι ένα παιχνίδι στο οποίο η ανία εναλλάσσεται με τις στιγμές «Κρόνεμπεργκ», που χάρη σε αυτές η ταινία διασώζεται. Είναι παράδοξο αλλά ενώ εμπεριέχονται όλα εκείνα τα στοιχεία που αγαπήσαμε και αγαπούμε στο σινεμά του καναδού, την ίδια ώρα φαίνονται σαν να πετάχτηκαν ατάκτως και δεν κατάφεραν να ομογενοποιηθούν εξαιτίας κάποιου κακού συνδετικού υλικού. ∆εν υποστηρίζω πως η ταινία είναι κακή. Αλλά ούτε πως είναι καλή. Μου φάνηκε μάλλον αδιάφορη, κι αυτό νομίζω πως είναι ό,τι χειρότερο για τον Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ. Στρα. Κερ.

η ιστορία όλων μας, πιστεύω». Ο δημιουργός των επιτυχιών «Χαμένες αγάπες», «21 γραμμάρια», «Beautiful» και «Βαβέλ» σκηνοθετεί ακόμη μια ταινία στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η ανθρώπινη ύπαρξη. Ο Μάικλ Κίτον, ο οποίος ερμηνεύει με θαυμάσιο τρόπο το Ρίγκαν Τόμσον, μοιάζει με τον ήρωα που υποδύεται. Έχοντας ταυτιστεί με το ρόλο του Μπάτμαν, η καριέρα του Κίτον έμοιαζε τελματωμένη. Μέχρι που ο Ιναρίτου τον επέλεξε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της νέας του ταινίας, με αποτέλεσμα, κάτω από τις σκηνοθετικές του οδηγίες, να ξεδιπλώσει το ταλέντο του και, αφού κέρδισε Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του, διεκδικεί τώρα και το Όσκαρ Α΄ Ανδρικού ρόλου. Για το ρόλο του, λέει: «Αγαπώ τους ελαττωματικούς χαρακτήρες, τους πλημμυρισμένους από αμφιβολίες και γεμάτους αντιφάσεις, ανασφαλείς και διστακτικούς ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει πως αγαπώ, λίγο ή πολύ, όλους τους ανθρώπους που ξέρω! Ο Ρίγκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του είχε μπερδέψει την αγάπη με το θαυμασμό. Και μέχρι να καταλάβει πόσο άσχετο ήταν το δεύτερο σε σχέση με το πρώτο, έμαθε με τον πιο οδυνηρό τρόπο πόσο σημαντικό είναι το να αγαπάει κανείς τους άλλους αλλά και τον εαυτό του». strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

«ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ»

Μια ιδιοκτησία που δεν σου ανήκει

ληρονομείς νόμιμα ένα σπίτι και, όταν πηγαίνεις να εγκατασταθείς εκεί, ανακαλύπτεις πως το σπίτι μπορεί να είναι δικό σου, αλλά δεν σου ανήκει, Τουλάχιστον προς το παρόν! Κάτι τέτοιο συμβαίνει στον Ματίας, στην ταινία «Ένα σπίτι στο Παρίσι» (My old lady) του Ίσραελ Χόροβιτς. Ο Ματίας, λοιπόν, ένας άφραγκος Νεοϋρκέζος, κληρονομεί από τον πατέρα του, με τον οποίο δεν είχε και πολλές σχέσεις, ένα σπίτι στη γαλλική πρωτεύουσα. Καθώς στη ζωή του όλα πήγαιναν στραβά, αυτήν η κληρονομιά φαίνεται πως του άλλαξε την τύχη. Όταν όμως φτάνει στο Παρίσι και πηγαίνει στο διαμέρισμά του, τον περιμένει μια, όχι και πολύ, ευχάριστη έκπληξη. Στο διαμέρισμα μένει μια ηλικιωμένη κυρία, η Ματίλντ, μαζί με την υπερπροστατευτική κόρη της, Κλόι. Τι έχει συμβεί; Το σπίτι το είχε παραχωρήσει ο πατέρας του στη Ματίλντ και, σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, ο Ματίας, αν και νόμιμος ιδιοκτήτης, δεν μπορεί να αποκτήσει την ιδιοκτησία του όσο η ηλικιωμένη γυναίκα βρίσκεται εν ζωή! Στο μεταξύ η αρχική αντιπάθεια που ένιωσε η Κλόι για το Ματίας αρχίζει να αλλάζει ενώ αποκαλύπτεται το μυστικό πως η Ματίλντ υπήρξε στο παρελθόν ερωμένη του πατέρα του. Μια ευχάριστη κωμωδία με εξαιρετικές ερμηνείες από τη Μάγκι Σμιθ, τον Κέβιν Κλάιν, την Κριστίν Σκοτ Τόμας και τη Νοεμί Λβοβσκί.

Σινεφίλ

“

Για τη δεξιά, η κοινωνική οικονομία θεωρείται ως ένα τελικό καταφύγιο για το περιθώριο της κοινωνίας και τα θύματα της καπιταλιστικής οικονομίας. Είναι ένας από τους λόγους γιατί η δεξιά τάσσεται υπέρ της φιλανθρωπίας ως σωστή απάντηση για τους φτωχούς. Με την προοπτική μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όλοι αναρωτιούνται τι επιφυλάσσει το μέλλον για την Ελλάδα. Είτε καταστροφή είτε λύτρωση, είτε απλά η συνηθισμένη δυσλειτουργία και αδυναμία σχεδιασμού, είναι δύσκολο να αγνοηθούν οι δυναμικές από μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Στο δρόμο, όμως, πικραμένοι από τις αποτυχίες κυβερνήσεων πολλών δεκαετιών για να αλλάξουν ένα διεφθαρμένο και δυσλειτουργικό πολιτικό σύστημα, λίγοι περιμένουν μεγάλα πράγματα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η αίσθηση κυνισμού στο λαό και η μοιρολατρία είναι προφανείς. Πόσο διαφορετικός άρα θα να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ; Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει ό,τι λέει, θα χαράξει μια θαρραλέα και αναγκαία πορεία στην Ευρώπη, όχι μόνο σε αντίθεση με τις πολιτικές λιτότητας που μαστίζουν τη χώρα, αλλά και απέναντι στις νεοφιλελεύθερες ιδέες, τους θεσμούς και τα συμφέροντα του κεφαλαίου που είναι η βάση τους. Για να επιτύχει μια τέτοια πορεία, μια εντελώς διαφορετική άποψη της οικονομικής ανάπτυξης, του ρόλου της αγοράς, καθώς και της σχέσης μεταξύ κράτους και πολίτη είναι απαραίτητη. Είναι σ’ αυτό το πλαίσιο που η κοινωνική οικονομία έχει καταστεί μια σημαντική πτυχή των σχεδίων του ΣΥΡΙΖΑ για την εκ νέου συγκρότηση της οικονομίας. Όπως και άλλα κόμματα τόσο από τη ∆εξιά όσο και την Αριστερά στην Ευρώπη, ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην τρέχουσα κρίση. Ακόμη και η κυβέρνηση Κάμερον στη Βρετανία, το επίκεντρο του νεο-φιλελευθερισμού, έχει προωθήσει την κοινωνική οικονομία ως έναν τομέα με στρατηγικό ρόλο στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και στη μεταρρύθμιση του ρόλου της κυβέρνησης

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

Η δύναμη της κοινωνίας ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίσει και κινητοποιήσει τις τερά στην πραγματοποίηση του οράματός του, θα είναι το Του Τζον Ρεστάκη*

λα αυτά ακούγονται πολύ ωραία, μέχρι να γίνει φανερό πόσο λίγο όντως οι δεξιές κυβερνήσεις κατανοούν, ή νοιάζονται για το τί σημαίνει η κοινωνική οικονομία και πώς λειτουργεί. Στη Βρετανία, οι συνεταιρισμοί και η κοινωνική οικονομία έγιναν κάλυμμα και μέσο για ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου τομέα, για την απασχόληση και την ασφάλεια της εργασίας, καθώς και για τη μείωση του ρόλου της κυβέρνησης. Χιλιάδες εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα έχουν εξαναγκαστεί να ενταχθούν στους ψευδο-συνεταιρισμούς για να σώσουν τις δουλειές τους. Με τη σημερινή κυβέρνηση, το ίδιο αρχίζει να συμβαίνει στην Ελλάδα με τις νεοσυσταθείσες ΚΟΙΝΣΕΠ. Πρόκειται για μια παρωδία της φύσης και του σκοπού των συνεταιρισμών, στους οποίους τα μέλη πρέπει να συμμετέχουν σε εθελοντική βάση, η διακυβέρνηση να είναι δημοκρατική και σκοπός τους είναι να εξυπηρετούν τα μέλη τους και τις κοινότητές τους για το κοινό συμφέρον όχι τους ιδεολογικούς στόχους της κυβέρνησης. Είναι ένα μάθημα που λίγες κυβερνήσεις καταλαβαίνουν. Για τη δεξιά, η κοινωνική οικονομία θεωρείται ως ένα τελικό καταφύγιο για το περιθώριο της κοινωνίας και τα θύματα της καπιταλιστικής οικονομίας. Είναι ένας από τους λόγους γιατί η δεξιά τάσσεται υπέρ της φιλανθρωπίας ως σωστή απάντηση για τους φτωχούς. Ποτέ αλληλεγγύη ή ισότητα. Πιο πρόσφατα, οι αρχές της κοινωνικής οικονομίας έχουν κακοποιηθεί, προκειμένου να επεκταθεί το κεφάλαιο σε χώρους της κοινωνίας των πολιτών. Για τους λόγους αυτούς, οι συνεταιρισμοί και οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας στη Βρετανία, και αλλού, έχουν καταδικάσει τη στρέβλωση των αρχών της κοινωνικής οικονομίας για την ικανοποίηση άλλων πολιτικών συμφερόντων. Αλλά ποιές είναι αυτές οι αρχές της κοινωνικής οικονομίας;

Ποια κοινωνική οικονομία

Η κοινωνική οικονομία αποτελείται από οργανώσεις πολιτών και δίκτυα που καθοδηγούνται από τις αρχές της ανταποδοτικότητας και της αμοιβαιότητας στην υπηρεσία για το κοινό καλό -συνήθως μέσω του κοινωνικού ελέγχου του κεφαλαίου. Αποτελείται από συνεταιρισμούς, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, ιδρύματα, εθελοντικές ομάδες και μια ολόκληρη σειρά από επιχειρήσεις που λειτουργούν τόσο στην αγορά, όπως κάνουν πολλοί επιτυχημένοι συνεταιρισμοί και ομάδες δίκαιου εμπορίου (fair trade), ή σε παροχή αγαθών και υπηρεσιών εκτός της αγοράς. Σε τέτοιες υπηρεσίες περιλαμβάνονται η πολιτιστική παραγωγή, η παροχή υγειονομικής και κοινωνικής περίθαλψης, καθώς και η παροχή τροφής, στέγης, ή άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Στην ουσία, η κοινωνική οικονομία είναι ένας χώρος και μια πρακτική όπου η οικονομία είναι στην υπηρεσία τον κοινωνικών αναγκών και όχι το αντίστροφο. ∆εν είναι δύσκολο να καταλάβει κα-

νείς γιατί η Ελλάδα σήμερα βιώνει μια άνευ προηγουμένου αύξηση του μεγέθους και της ποικιλότητας στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Εδώ, όπως και αλλού, οι συνεταιρισμοί και οι επιχειρήσεις κοινωνικής ωφέλειας έχουν προκύψει ως μια μορφή κοινωνικής αυτοάμυνας κατά της οικονομικής ύφεσης και της λιτότητας. Για πολλούς νέους, ο σχηματισμός ενός συνεταιρισμού ή μια κοινωνική επιχείρηση είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας με κάποια αυτονομία και αξιοπρέπεια -κάτι με περισσότερο νόημα από το να σερβίρουν τραπέζια για τουρίστες. Η κοινωνική οικονομία αυξάνεται, αλλά σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα πολύ πίσω. Αυτή η αδυναμία οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Ένας λόγος είναι η απουσία θεσμικών φορέων, όπως πηγές κοινωνικών επενδύσεων, επαγγελματικής ανάπτυξης και κατάρτισης, αντιπροσωπευτικών οργανώσεων που μπορούν να ενωθούν, να αναπτύξουν περαιτέρω και να δώσουν φωνή στον τομέα. Ξεπερασμένη, κατακερματισμένη και ανεπαρκή νομοθεσία είναι ένας άλλος λόγος. Ενας τρίτος, πιο περίπλοκος λόγος, έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία των πολιτών και το κράτος έχουν εξελιχθεί στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με άλλα έθνη της δυτικής Ευρώπης που υπέστησαν τις επαναστατικές διαδικασίες του ∆ιαφωτισμού και της Βιομηχανικής Επανάστασης που παρείχαν το φυτώριο από το οποίο προέκυψαν σύγχρονοι πολιτικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί θεσμοί, η Ελλάδα παρέμεινε σχετικά ανέγγιχτη από αυτές τις εξελίξεις και κάτω από την οθωμανική κυριαρχία. Σήμερα, εξακολουθεί να αγωνίζεται για τη δημιουργία μιας πολιτικής κουλτούρας που μπορεί να προχωρήσει πέραν του αυταρχικού πελατειακού συστήματος που χαρακτήριζε το πολιτικό σύστημα αμέσως μετά την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Το τραύμα του «συνεταιρίζεσθαι»

Η κληρονομιά των πελατειακών σχέσεων ήταν θανατηφόρα για την Ελλάδα και καταστροφική για την υγιή εξέλιξη της κοινωνικής οικονομίας, όπως έχει αποδειχθεί στην περίπτωση των συνεταιρισμών της. Ακριβώς όπως η ∆εξιά χρησιμοποιεί την κοινωνική οικονομία ως υποκατάστατο για την προώθηση

του κεφαλαίου και της αγοράς, αντίστοιχα η Αριστερά συχνά θεωρεί την κοινωνική οικονομία ως όχημα για την προώθηση των σκοπών του κράτους. Όταν προστίθεται σε αυτό η κουλτούρα των πελατειακών σχέσεων, είναι μια συνταγή για την αποτυχία. Αυτό συνέβη στην εποχή του ΠΑΣΟΚ, όταν η κρατική υποστήριξη και επιδότηση των συνεταιρισμών παρήγαγε μια διαφθορά που όχι μόνο απέτυχε να επιτύχει τους θεμιτούς οικονομικούς στόχους, αλλά κατέστρεψε την εικόνα και τη φήμη των συνεταιρισμών στην κοινωνία. Σήμερα, το έργο της προώθησης της συνεργασίας ως μια βιώσιμη στρατηγική για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη πρέπει να παλέψει με αυτή τη λανθασμένη και αρνητική δημόσια εικόνα των συνεταιρισμών ως εγγενώς διεφθαρμένοι. Η Ελλάδα δεν είναι μόνη της σε αυτό. Αυτό συνέβη παντού όπου «αριστερές» κυβερνήσεις έχουν χρησιμοποιήσει το συνεταιριστικό μοντέλο για να προωθήσουν στόχους της κυβέρνησης, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το σκοπό και τη φύση των συνεταιρισμών ως αυτόνομων οργανώσεων πολιτών με πρωταρχικό ρόλο να εξυπηρετούν τα μέλη τους και τις κοινότητές τους. Ο λόγος είναι ότι παραδοσιακά η Αριστερά βλέπει το κράτος ως το μοναδικό νόμιμο κινητήρα για τη κοινωνική και οικονομική μεταρρύθμιση. Είναι το είδωλο της ∆εξιάς που βλέπει νομιμότητα για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη μόνο στην αγορά. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις κάνουν το ίδιο τραγικό λάθος αγνοώντας ή ελέγχοντας θεσμούς της κοινωνίας των πολιτών, που είναι απαραίτητοι για την υλοποίηση τις ριζικής αλλαγής στο σημερινό μοντέλο. Και αυτό θα είναι μια δοκιμασία του χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ, εάν έλθει στην εξουσία. Πώς θα σχετίζεται με την ευρύτερη κοινωνία των πολιτών και τους οργανισμούς και φορείς της κοινωνικής οικονομίας, καθώς θα προσπαθεί να ανοικοδομήσει την οικονομική και πολιτική βάση της χώρας; Θα επανέλθει στο παραδοσιακό κρατισμό της Αριστεράς, στην κυριαρχία και τον έλεγχο της κυβέρνησης, ή θα επιδιώξει να επεκτείνει και να ανανεώσει το αριστερό όραμα για την αλλαγή που θα κινητοποιήσει τα θεσμικά όργανα της κοινωνίας των πολιτών και της κοινωνικής οικονομίας ως ουσιαστικών εταίρων στην παραγωγική ανασυγκρότηση; Εν ολίγοις, πρόκειται ο ΣΥΡΙΖΑ να αναγνωρίσει και να κινητοποιήσει τις τεράστιες δυνατότη-

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Ιανουαρίου 2015

στην κυβέρνηση της Αριστεράς

στιες δυνατότητες της κοινωνίας πρώτο κόμμα στην Ευρώπη που θα το πράξει τες της κοινωνίας στην πραγματοποίηση του οράματός του; Αν το κάνει, θα είναι το πρώτο κόμμα στην Ευρώπη που θα το πράξει.

Η διακριτή θέση του ΣΥΡΙΖΑ

Ανάμεσα στην κακοφωνία που περνά ως πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα σήμερα, ένα θέμα που διακρίνει τον ΣΥΡΙΖΑ από τους αντιπάλους του είναι η θέση του ως προς την κοινωνική οικονομία. Φαίνεται να την παίρνει στα σοβαρά. Αυτό είναι ένα καλό σημάδι. Η κοινωνική οικονομία αντιπροσωπεύει ένα από τα πολύ λίγα φωτεινά σημεία στην Ελλάδα, με εκατοντάδες νέες ομάδες που αναπτύσσονται για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών κατά τρόπους που είναι εντελώς νέοι. Συχνά απορρίπτοντας την οργανωτική ιεραρχία, προωθώντας τη συμμετοχή και τη δημοκρατική λήψη αποφάσεων, με επίκεντρο την εξυπηρέτηση πάνω από τα κέρδη, οι οργανώσεις αυτές βλέπουν τους εαυτούς τους ως μοντέλα για μια νέα οικονομική και πολιτική τάξη. Και είναι. Αλλά αυτό είναι και ένας λόγος που πολλές από αυτές τις ομάδες θέλουν ελάχιστη ή καμία σχέση με τα πολιτικά κόμματα, ή το κράτος. Αυτό δεν είναι καλή είδηση για τα κόμματα της Αριστεράς, καθώς πασχίζουν να αρθρώσουν ένα όραμα και μια μέθοδο για μια νέα πολιτική οικονομία. Χρειάζονται μια νέα προσέγγιση εάν πρόκειται να οικοδομήσουν ένα νέο αριστερό όραμα για μια νέα εποχή. Οι παλιοί τρόποι κυριαρχίας από τα κόμματα και το κράτος έχουν απαξιωθεί και απορριφθεί. Για ένα πραγματικά αποτελεσματικό πολιτικό κόμμα της Αριστεράς σήμερα, η κοινωνική οικονομία αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο πόρο και σύμμαχο. Οι αρχές της οικονομικής δημοκρατίας στην υπηρεσία του κοινού καλού ασκούνται εδώ. Η πιο καινοτόμα, επιχειρηματική και κοινωνικά παραγωγική δραστηριότητα των νέων είναι ενεργή εδώ. Οι οργανωτικές δομές και πρακτικές που έχουν τη δυνατότητα να μεταρρυθμίσουν την κλειστή και γραφειοκρατική δυσλειτουργία των κρατικών υπηρεσιών έχουν επίσης αναπτυχθεί εδώ. Εδώ είναι όπου οι κοινότητες μαθαίνουν να συνεργάζονται για να ανακτήσουν ένα μέρος από ό,τι έχει χαθεί αυτά τα τελευταία χρόνια -από κοινοτικές κλινικές, αγορές τροφίμων και την αμοιβαία βοήθεια μεταξύ αγροτών και καταναλωτών, μέχρι τη συλλογική αντίδραση των κατοίκων ενάντια στη διακοπή ρεύματος ή πρόσβασης σε νερό ενός γείτονα. Και αυτό δείχνει μια αναπάντεχη ευλογία στη μέση αυτής της κρίσης -ότι αυτοί οι δύσκολοι καιροί έχουν πυροδοτήσει την ανανέωση της κοινότητας και μια αληθινή σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων. Η κοινωνική οικονομία είναι ο τόπος που οι συνδέσεις αυτές ανθούν.

Έδαφος για μια νέα πολιτική οικονομία

Η χώρα δεν έχει άλλη επιλογή παρά να τολμήσει νέες προσεγγίσεις για την

μόρφωσης του τρόπου λειτουργίας της κυβέρνησης -καθιστώντας την πιο διαφανή, πιο υπεύθυνη, πιο δημοκρατική, ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.

“

Ανάπτυξη του δημοκρατικού πολιτισμού

Η Αριστερά συχνά θεωρεί την κοινωνική οικονομία ως όχημα για την προώθηση των σκοπών του κράτους. Όταν προστίθεται σε αυτό η κουλτούρα των πελατειακών σχέσεων, είναι μια συνταγή για την αποτυχία. Αυτό συνέβη στην εποχή του ΠΑΣΟΚ, που κατέστρεψε την εικόνα και τη φήμη των συνεταιρισμών στην κοινωνία.

επίλυση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων της. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει τα θεμελιώδη ερωτήματα της αναδιάρθρωσης του χρέους, των εμπορικών σχέσεων και την πολιτική των εξαγωγών, της αύξησης των εσόδων μέσω της αύξησης φορολογίας του κεφαλαίου, την ανασυγκρότηση της γεωργικής και βιομηχανικής παραγωγής, καθώς και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Η κοινωνική οικονομία μπορεί να βοηθήσει. Αλλά προφανώς δεν είναι σε θέση να δράσει ως κινητήρια δύναμη της ανασυγκρότησης από μόνη της, χωρίς την υποστήριξη μιας κυβέρνησης που καταλαβαίνει τις δυνάμεις και τους περιορισμούς της. Ο κίνδυνος εδώ είναι ότι μη ρεαλιστικές προσδοκίες από την κοινωνική οικονομία θα θέσουν τις βάσεις για αποτυχία και απογοήτευση. Αυτό που προσφέρει η κοινωνική οικονομία είναι οι ιδέες, οι μέθοδοι και τα μοντέλα με τα οποία ένα εναλλακτικό παράδειγμα μπορεί να κατασκευαστεί. Η κοινωνική οικονομία είναι το πειραματικό έδαφος μιας νέας πολιτικής οικονομίας και οι οργανώσεις της είναι οι κοινωνικές κεραίες ενός πιθανού και πιο ανθρώπινου μέλλοντος. Σήμερα, αυτή η προεικόνιση ενός άλλου μοντέλου είναι ίσως η σημαντικότερη συνεισφορά της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι βασικοί θεσμοί υποστήριξης εξακολουθούν να απουσιάζουν. Η δημιουργία των θεσμών αυτών είναι ζωτικής σημασίας. Αυτό ισχύει ακόμα

και αν η νέα κυβέρνηση πετύχει στη διαπραγμάτευση του χρέους και τις σχέσεις της με τους ευρωπαίους ομολόγους, αλλά και ακόμα περισσότερο αν δεν το πετύχει. Η Ελλάδα μπορεί να μάθει από την εμπειρία που έχει ήδη συσσωρευτεί και σε άλλες χώρες όπου η κοινωνική οικονομία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης -ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης. Στην Αργεντινή, μετά την κρίση του 2001, που ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με αυτό που αντιμετωπίζει τώρα η Ελλάδα, πάνω από 300 εγκαταλελειμμένα εργοστάσια καταλήφθηκαν από τους εργαζομένους τους, με σκοπό να ξαναρχίσουν την παραγωγή. Σχεδόν όλα είναι ακόμα σε λειτουργία. Πολλά σχολεία, κλινικές, βιβλιοθήκες, κοινοτικά κέντρα, κ.λπ. τα έχουν επίσης αναλάβει οι πολίτες που τα χρησιμοποιούν. Ακόμα και στην Κούβα, το αρχέτυπο του κρατικού σοσιαλισμού, η κυβέρνηση υποστηρίζει την ανάπτυξη αυτόνομων συνεταιρισμών, για να δώσει νέα πνοή στο γεωργικό τομέα και στην ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων και νέων υπηρεσιών. Η μεταρρύθμιση της κυβέρνησης είναι ένα κεντρικό ζήτημα σε αυτό το κίνημα. Στη Βραζιλία, την Κολομβία, την Ισπανία, την Ιταλία, και πολλές άλλες χώρες και πόλεις ο συμμετοχικός προϋπολογισμός, η από κοινού χάραξη πολιτικής, καθώς και ο κοινός έλεγχος των προϋπολογισμών και των δημόσιων προγραμμάτων, είναι ανάμεσα στους βασικούς μηχανισμούς που έχει η κοινωνική οικονομία στη διαδικασία ανα-

Και αυτό είναι το κύριο θέμα. Η κοινωνική οικονομία είναι ένα μοντέλο πολιτικής οικονομίας στο οποίο η οικονομική δημοκρατία τοποθετεί το κεφάλαιο στην υπηρεσία της κοινωνίας. Πολλά έχουν γραφτεί για τις αιτίες της κρίσης στην Ελλάδα. Κάποιοι τονίζουν τη ροή του φθηνού χρήματος και τον ανήθικο δανεισμό που ακολούθησε την είσοδο στην ευρωζώνη. Άλλοι επισημαίνουν την έλλειψη ελέγχου και χαλαρούς κανονισμούς. Άλλοι επισημαίνουν το ρόλο της διαφθοράς και την τεράστια σπατάλη του δημοσίου χρήματος. Φυσικά, όλα συνέβαλαν στο να φθάσει η χώρα στο γκρεμό. Αλλά λίγοι σημειώνουν τη θεμελιώδη έλλειψη δημοκρατίας και της δημόσιας λογοδοσίας που έκανε όλα αυτά δυνατά. Αυτό που χρειάζεται περισσότερο σήμερα είναι η ανάπτυξη του δημοκρατικού πολιτισμού και η ενίσχυση των πολιτικών θεσμών που παράγουν και διευρύνουν τη δημοκρατία, στην πολιτική, στην κοινωνική ζωή, και πάνω απ’ όλα στην οικονομία. Αυτός είναι ο ρόλος που μια αποτελεσματική αριστερή κυβέρνηση θα πρέπει να διαδραματίσει, σε συνεργασία με τη δύναμη των πολιτών. Είναι ένα ευαίσθητο και δύσκολο έργο, ιδιαίτερα στο πλαίσιο μιας πολιτικής κουλτούρας, όπως αυτή της Ελλάδας. Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που τόσο επειγόντως χρειάζεται. Είναι ένας δρόμος που δεν διαιωνίζει την εγκληματική ανευθυνότητα και τις αδικίες του παρελθόντος. Πόσο τραγικό και κοντόφθαλμο είναι το ότι οι πολιτικές και οι προδιαγραφές των καθεστωτικών αρχών στη χώρα, η δουλοπρεπή πολιτική τάξη της και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις που τις υποστηρίζουν, καταστρέφουν τα ίδια τα όργανα που είναι απαραίτητα για τη μεταρρύθμιση και τη μετάβαση -των δημόσιων και πολιτικών θεσμών. Το θέμα είναι ότι δεν τους νοιάζει. Η καταστροφή των δημόσιων θεσμών και της πολιτικής εξουσίας τους συμφέρει πολύ. Η προτεραιότητα των κοινωνικών αναγκών και η ευημερία των ανθρώπων σε σχέση με το κεφάλαιο δεν χωράει στο σχήμα τους. Στο σχήμα τους αυτό που έχει σημασία είναι η διαιώνιση ενός συστήματος που λειτουργεί μια χαρά για μερικούς -απλά όχι για εσένα ή εμένα ή τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, που τώρα πληρώνει για τις αμαρτίες των άλλων. * Ο Τζον Ρεστάκης είναι ειδικός σε θέματα οργάνωσης, διοίκησης και εκπαίδευσης στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, πέ????????αι Εατα Ουνεταιρισκών,δεινωνποot cases which could be deployed in Greece in the near futurey for all through market)ghρώην διευθυντής του Οργανισμού Συνεταιριστικών Ενέ????????αι Εατα Ουνεταιρισκών,δεινωνποot cases which could be deployed in Greece in the near futurey for all through market)ghώσεων του Καναδά και συγγραφέας [«Humanizing the Economy - Cooperatives in the Age of Capital»].