ΑΓΡΟΤΕΣ:
7 ,1 16 λ.
Με κινητοποιήσεις απαντούν οι αγρότες στη νέα φορολογική επιδρομή της κυβέρνησης.
Σε
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
3341
Ο πρωτογενής τομέας στόχος φοροεπίθεσης Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014 • Αρ. φ. 1187 • 2 €
Θ. Μιχόπουλος: Ο πόλεμος των Ρόουζ στο ΠΑΣΟΚ
Οι 58, ο Βενιζέλος, η ∆ΗΜΑΡ και ο Χ.Σβόμποντα σελ. 7
... Α. Πετρόπουλος: Οι αποφάσεις του ΣτΕ και το κράτος δικαίου
Οι αποφάσεις του ΣτΕ για τους ένστολους και η αυτονομία του δικαστικού σώματος σελ. 9
... ∆. Σπανού: Παράθυρο για νέες απολύσεις
Η «αξιολόγηση» των δημόσιων υπαλλήλων αποτελεί εμπαιγμό του ελληνικού λαού σελ. 8
... Α. Μπαμπάση: Μαζί με τα παιδιά χάθηκε και η ανθρωπιά
Η ελληνική “Λαμπεντούζα” και οι χειρισμοί του Μ. Βαρβιτσιώτη σελ. 21
Κυβέρνηση της Αριστεράς: ∆ρόμος για το μέλλον ή παρένθεση;
Κείμενα των ∆ημήτρη Μπελαντή και Θεανώς Φωτίου για την προοπτική και το σχέδιο της αριστερής κυβέρνησης. σελ. 30-31
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Ρ.Ροσάντα: Ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει το πρόβλημα και κάνει μια επιλογή
Το ιστορικό στέλεχος της ιταλικής αριστεράς μιλά για την για την Ιταλία, την Αριστερά και την Ευρώπη σελ. 13
... Π. Μέρφι: Να σπάσουμε τους κανόνες του καπιταλισμού
Ο Ιρλανδός ευρωβουλευτής μιλά για την κοινωνική καταστροφή των πολιτικών λιτότητας σελ. 11
... Α. Καποδίστριας: ∆εν τάζουμε, μιλάμε για αγώνα
Ο υποψήφιος δήμαρχος Παιανίας Γλυκών Νερών μιλά στην “Εποχή” για τον δήμο και την μάχη των αυτοδιοικητικών σελ. 10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΣΥΡΙΖΑ: Με κεντρικά στελέχη στις εκλογές του Μαΐου
Χαρακτήρα κεντρικής πολιτικής μάχης παίρνουν για τον ΣΥΡΙΖΑ οι εκλογές σε δήμους και περιφέρειες. σελ. 6
Προαναγγελία νέου µνηµονίου Οι δηλώσεις από το Νταβός, τόσο του κ. Ρεν όσο και του κ. Σόιμπλε, ξεκαθαρίζουν μια κατάσταση που σέρνεται από τον Σεπτέμβρη και ονομάστηκε κατ’ ευφημισμόν διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας. Ο κ. Ρεν, με σαφήνεια και μάλλον χωρίς συνεννόηση με την Αθήνα, προσδιόρισε για το καλοκαίρι τόσο τη συζήτηση για το χρηματοδοτικό κενό των ετών 2015-16 όσο και για το χρέος. Η κυβέρνηση με έμμεσους τρόπους εξέφρασε τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή της, γιατί προσδοκούσε μια συζήτηση τώρα, που θα οδηγούσε σε έναν συμβιβασμό αξιοπρεπή ενόψει ευρωεκλογών. Αντίθετα, τώρα είναι δεδομένη η σκληρή στάση της τρόικας για τα «διαρθρωτικά» και για μέτρα προς κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2014 1,5 δισ. , είναι σαν να προαναγγέλλει νέο μνημόνιο το καλοκαίρι. Η μη σκιαγράφησή του από τώρα είναι η μόνη διευκόλυνση της τρόικας προς τη συγκυβέρνηση. Εξάλλου, ούτε και εκείνη ήθελε προεκλογικά να τεθούν τέτοια ζητήματα μπροστά σε ένα κοινό που έχει διαμορφωθεί εχθρικά προς τον Νότο. Αυτό που επίσης προκύπτει, ιδίως από την απάντηση του κ. Σόιμπλε για το τι θα κάνει σε περίπτωση που νικήσουν στην Ελλάδα «ακραίες δυνάμεις» (βλέπε σελ. 5), είναι ότι η προβολή από την κυβέρνηση του κινδύνου να νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ,δεν μετράει πια. ∆ιότι, όπως προκύπτει, προεξοφλούν τη νίκη του ως μη αναστρέψιμη. Είναι στο δικό μας χέρι, του λαού, να μην επιβιώσει η κυβέρνηση και έτσι να μην συμφωνήσει νέο μνημόνιο.
Συγκλόνισαν οι μαρτυρίες των 16 επιζώντων από το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, οι οποίοι κατήγγειλαν ότι «οι λιμενικοί χτυπούσαν τη βάρκα των προσφύγων με τα πόδια τους προσπαθώντας να την αναποδογυρίσουν». Τον πνιγμό των προσφύγων φαίνεται πως δικαιολογεί ο υπουργός Ναυτιλίας κ. Βαρβιτσιώτης δηλώνοντας «δεν πιστεύω ότι κανείς θέλει να ανοίξουμε τις πύλες και όλοι οι μετανάστες να απολαμβάνουν άσυλου στη χώρα», ενώ το πόρισμα για τις συνθήκες του ναυαγίου έχει ήδη εκδοθεί, πριν ακόμα αρχίσει η έρευνα: «∆εν ισχύει καθόλου ότι ρυμουλκούσαμε το σκάφος προς τις τουρκικές ακτές». Ωστόσο, η ευρωπαία επίτροπος, Σεσίλια Μάλστρομ, υπογράμμισε ότι η έρευνα πρέπει να διενεργηθεί από ανεξάρτητη αρχή, ενώ πρόσθεσε ότι «οι επαναπροωθήσεις είναι παράνομες». Όμως, αυτή η πρακτική ακριβώς εφαρμόζεται, όπως άφησε να εννοηθεί ο κ. Σαμαράς μιλώντας κατά την ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας: «Νομιμοποιήσαμε τακτικές αποτροπής, που μέχρι σήμερα απαγορεύονταν», «στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν τολμούσαν καν να πουν τη λέξη «λαθρομετανάστευση»». Το σίγουρο είναι ότι χάθηκαν ανθρώπινες ζωές και την πολιτική ευθύνη δεν θέλει να την αναλάβει η κυβέρνηση. Γι αυτό απαιτείται η ρυμούλκηση του σκάφους, ώστε να διαπιστωθεί αν οι μαρτυρίες των προσφύγων επιβεβαιώνονται από ευρήματα.
Θαλάσσια τείχη πάνω σε πνιγμένους πρόσφυγες
Με αφορμή την τραγωδία στο Φαρμακονήσι της Λέρου
Για τους μικρούς φίλους της «Εποχής» με αυτό το κουπόνι μπορείτε να παρακολουθήσετε την παιδική θεατρική παράσταση
Της Γεωργίας Ορφανάκη*
Η
ανατροπή ξύλινης ψαρόβαρκας που μετέφερε πρόσφυγες από Συρία και Αφγανιστάν, οικογένειες με ανήλικα παιδιά, είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 12-16 ανθρώπων, κυρίως παιδιών. Η ανακοίνωση του λιμενικού η οποία αναφέρει ότι η ανατροπή έγινε «κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες», γεννά ερωτηματικά. Επίσης, το ίδιο βράδυ ανετράπη βάρκα στο νησί Ψέριμος, από την οποία όμως, ευτυχώς, διασώθηκαν όλοι. Σημειώνουμε εδώ ότι στη θαλάσσια περιοχή ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
με μειωμένο ειστήριο (5 ευρώ) την Κυριακή 26 Γενάρη, στις 3 μ.μ., στο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι)
Παράλληλα θα συγκεντρώνουμε παιχνίδια και τρόφιμα μακράς διάρκειας για την «Αλληλεγγύη για όλους»
Απαραίτητη η κράτηση (τηλ. 210 3455020)
2
Θαλάσσια τείχη πάνω σε πνιγμένους πρόσφυγες;
ΘΕΜΑΤΑ
«Τατσόπουλε εμπρός, να χτυπηθεί του ΣΥΡΙΖΑ ο λαϊκισμός»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
Φαρμακονησίου – Ψερίμου – Λέρου δεν έπνεαν άνεμοι. Η θάλασσα ήταν λάδι… Η κατάσταση που επικρατεί σε όλη την ακτογραμμή του Αιγαίου προς τα ανατολικά γεννά ερωτηματικά. Είναι σύμπτωση η αύξηση των πνιγμών προσφύγων και μεταναστών στο Ανατολικό Αιγαίο ή αποτέλεσμα μιας άρρητης (ή μήπως επίσημα διακηρυγμένης) πολιτικής οικοδόμησης «θαλάσσιων τειχών» (εμπνευσμένων από τα «ξύλινα τείχη» του Θεμιστοκλή) «οικοδομημένων» πάνω στους πνιγμούς; Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη και να απαντήσουν επιτέλους γιατί το Αιγαίο έχει γίνει υγρός τάφος ανθρώπων που προσπαθούν κάτω από αντίξοες συνθήκες να αναζητήσουν μια άλλη ζωή. Στον τύπο έχουν γραφτεί πάρα πολλά για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για παράνομες επαναπροωθήσεις (πιθανοί εμβολισμοί ή ρυμουλκήσεις πλοίων στα ανοιχτά ή στην Τουρκία), βίαιες συμπεριφορές (ξυλοδαρμοί- εξευτελισμοί). Η πρόσφατη δήλωση του επιτρόπου της Ε.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα ενισχύει τους παραπάνω υπαινιγμούς, καθώς οι εύκολες απαντήσεις «φταίει ότι έκλεισε ο Έβρος» για το τι συμβαίνει στο Αιγαίο δεν ισχύουν. Μέχρι πρόσφατα έφταναν στα νησιά μετανάστες κατά εκατοντάδες ταλαιπωρημένοι, αλλά ζωντανοί. Τώρα όλη η ακτογραμμή του Αιγαίου έχει γεμίσει εκατοντάδες πτώματα παιδιών και ενηλίκων. Κάτι άλλαξε. Η φιλανθρωπικού τύπου αντιμετώπιση του προβλήματος δεν επαρκεί και δεν το επιλύει, τα κροκοδείλια δάκρυα των Μ.Μ.Ε. δεν προσφέρουν αντικειμενική και ειλικρινή πληροφόρηση, αντί αυτού χρησιμοποιούνται τέτοιου τύπου τραγωδίες για την ενίσχυση της συντηρητική στροφής της κοινωνίας προάγοντας την ξενοφοβία και το ρατσισμό. Το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα είναι αυτό που γεννά μνημόνια, πολέμους, κοινωνικούς αποκλεισμούς, γεννά τη μετανάστευση και την προσφυγιά. Καλώς ή κακώς υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα πιστεύουν ότι κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και προσπαθούν έμπρακτα να το προασπίσουν. Η θανατική ποινή, που ακούσια ή εκούσια επιβάλλεται ως μέτρο για τον περιορισμό εισόδου στη χώρα μεταναστών, και η ρήση «θα τους κάνουμε τη ζωή κόλαση» δεν αρμόζει σε μια χώρα που θεωρείται κοιτίδα της δημοκρατίας. Στη χώρα μας επικρατεί μια ιδιάζουσα μορφή δημοκρατίας με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, καταπατήσεις εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Η αριστερά οφείλει και πρέπει να διεκδικήσει να αναλάβουν επιτέλους κάποιοι την πολιτική ευθύνη για τις εντολές που δίνουν στους κατά τόπους εντολοδόχους. Η πολιτική αυτή καλλιεργεί το σκοταδισμό και την έρπουσα, φασίζουσα νοοτροπία που μας θέλει άβουλα όντα έρμαια των ξένων και ντόπιων οικονομικών συμφερόντων. Βαφτίζει «εχθρό» τους αδύναμους πρόσφυγες και μετανάστες και κρύβει τον πραγματικό εχθρό τους πλουτοκράτες. Το σύστημα γεννούσε και θα γεννά πολέμους, οικονομικές καταστροφές, κοινωνικούς αποκλεισμούς η αριστερά θα πρέπει να μπει πρωτοπόρος στην ανατροπή του συστήματος όπως οφείλει. Στην προκειμένη περίπτωση είναι άμεση και επιτακτική η ανάγκη για το σταμάτημα των παράνομων επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο. Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί πολλές φορές για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεγάλων κοινωνικών ομάδων (Ρομά, μεταναστών, ομοφυλοφίλων κ.τ.λ.) και γι’ αυτό το λόγο όλοι μαζί θα πρέπει να αγωνιστούμε για να σταματήσει επιτέλους ο κατήφορος της κοινωνικής εκτροπής και με αλληλεγγύη, αξιοπρέπεια και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα μα μην επιτρέψουμε τον περαιτέρω εξευτελισμό της χώρας. Μήπως σήμερα ειδικά η επίδειξη «πυγμής» στους αδύναμους πρόσφυγες και μετανάστες είναι το αναγκαίο «ισοδύναμο» της υποχωρητικότητας στους ισχυρούς παγκόσμιους και εγχώριους πλουτοκράτες Θα απαντήσει στο ερώτημα αυτό ο πρωθυπουργός της χώρας Θα αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τις βίαιες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο
“
Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη και να απαντήσουν επιτέλους γιατί το Αιγαίο έχει γίνει υγρός τάφος ανθρώπων που προσπαθούν κάτω από αντίξοες συνθήκες να αναζητήσουν μια άλλη ζωή.
* Η Γεωργία Ορφανάκη είναι γιατρός και μας έγραψε από τα «θαλάσσια τείχη» της Λέρου
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Ένας νέος γόνος της δυναστείας Καραμανλή, Κώστας κι αυτός, ετοιμάζεται να κατέβει στην πολιτική, για να σώσει και αυτός τη χώρα. Γιος του Αχιλλέα, θα εγκαινιάσει τη σωτηρία μας από το ιστορικό φέουδο των Καραμανλήδων, τις Σέρρες. Θα καθυστερήσει λίγο, γιατί σειρά έχει το Μητσοτακέικο και μετά το Παπανδρέικο, όταν θα μεγαλώσουν τα παιδιά του Γιώργου. Ντόρα ή Κυριάκος; Ιδού το νεοφιλελεύθερο δίλημμα. Πάντως, το βιογραφικό του Κυριάκου είναι εξαιρετικά πλούσιο και προφανώς ζηλευτό. Αμέσως μετά την αποφοίτηση του από το Χάρβαρντ, εργάστηκε ως διευθυντικό στέλεχος σε μεγάλες πολυεθνικές, καθώς και διευθύνων σύμβουλος σε εταιρίες της Εθνικής και της Alpha Bank. Απορώ πώς τέτοιο τεφαρίκι το άφησαν οι Αμερικάνοι να φύγει μέσα από τα χέρια τους. Προφανώς, έβαλαν στην άκρη τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα και σκέφτηκαν global, επιτρέποντάς του να σώσει την Ελλάδα, που είναι κοιτίδα του πολιτισμού. Γι’ αυτό και τον βράβευσαν ως “Global Leader for Tomorrow”, δηλαδή παγκόσμιο ηγέτη του αύριο. Γιατί όχι,όμως, και σήμερα που τον χρειαζόμαστε; “Αύριο μπορεί να μας σκοτώσουν”, όπως λέει ο στίχος του Γ. Ρίτσου. ∆ήλωσε ότι “δεν με ενδιαφέρει αν ο Τσίπρας είναι άθεος, με ενδιαφέρει αν έχει κολλήσει κανένα ένσημο”. Έβαλε τα πράγματα στη θέση τους ο γιος του πάρτα όλα. ∆εν είναι θρησκευτικός ταλιμπάν, νεοφιλελεύθερος μουτζαχεντίν είναι. Η Ν∆ βρίσκεται πολύ πίσω από τους Κυριάκους. Εντάξει, δεν μοιάζει στα ιεροεξεταστικά στο Αφγανιστάν, ούτε καν στο Ιράν. Περισσότερο γέρνει προς την Τουρκία, που είναι στη γειτονιά μας. Αν πίστευε ότι βρισκόμαστε στο Ιράν, τότε που ο βουλευτής Αμανατιδεζάντ έβγαινε στην TV, νομίζοντας ότι βρίσκεται σε καφενείο του Ισπαχάν, αποκαλύπτοντας ότι ο Τσιπραμπαγκέρ είναι άθεος, απλώς θα τον επικήρυσσε όπως τον Ξηρό; Κάτι, πάντως, δεν πάει καλά με τον Χριστόδουλο. Οι φωτογραφίες πίσω του μας μπέρδεψαν. Ο Τσε γύρισε Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
(σύνθημα μετά την πρόσφατη ανακάλυψη του τ. βουλευτή του)
τον μισό κόσμο για να ανάψει φωτιές. Ο Χριστόδουλος, τώρα που υπάρχει το διεθνές ένταλμα σύλληψης, πού να πάει για επανάσταση; Θα την πατήσει σαν τον Φιλιππίδη του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, που τον βούτηξαν στην Τουρκία. Ο Κολοκοτρώνης από την άλλη, είχε σύνθημα “φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους”, πράγμα που φωτογραφίζει τον Χριστόδουλο και επομένως άστοχη η φωτογραφία του. Ο Καραϊσκάκης την πάτησε, όταν θέλοντας να χλευάσει τους Τούρκους, τους γύρισε τα γυμνά οπίσθιά του. Ούτε στον Βελουχιώτη μοιάζει ο Χριστόδουλος. Αυτός είχε το μεγαλείο να αυτοκτονήσει. Πάντως, η γραμμή που έδωσε προς τους εν δυνάμει συντρόφους του είναι σωστή. Να αφήσετε τα γραφεία και να μιλήσετε στον κόσμο, πόρτα πόρτα, είπε. ∆ηλαδή, στην πλήρη ανάπτυξη της λογικής του, ο τρομοκράτης πάει στο αφεντικό του, του πετάει στα μούτρα τη γραβάτα και τη Samsonite και χτυπάει τα κουδούνια στη γειτονιά του, σαν τους χιλιαστές που πουλάνε τη Σκοπιά. Πάντως, η γραμμή αυτή είναι επιτυχημένη. Την είχε εξαγγείλει ο Σημίτης το 2000 και κέρδισε τις εκλογές, έστω και στον πόντο. Η επικοινωνιολόγος του ΠΑΣΟΚ Αφροδίτη Αλ Σάλεχ έχει μπροστά της λαμπρό μέλλον. Στο Παρίσι που θα πάει οσονούπω, επειδή θα βγει “η αριστερή χούντα”, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, να κόψει τις κακές παρέες με τους άλλους πολιτικούς εμιγκρέδες, όπως ο Πάγκαλος, που κι αυτός είχε δηλώσει το ίδιο. ∆ύσκολος ο δρόμος της εξορίας. Ο Πάγκαλος τον έχει συνηθίσει, αλλά η Αφροδίτη, και ιδίως ο Ψαριανός που ετοιμάζεται για τα Τίρανα, θα υποφέρουν. Άντε να μαζεύουν λεφτά και να τα στέλνουν στους Έλληνες, που ξαφνικά θα πεινάσουν από την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Η Αλ Σάλεχ είπε ακόμα ότι, αν πάει το ΠΑΣΟΚ να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτή θα
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
βάλει βέτο. Τι βέτο να βάλει σ’ ένα κόμμα που κινδυνεύει να μπει στη Βουλή; Στην Αττική, που βγήκε πρόσφατα γκάλοπ της χαϊδεμένης του Πρετεντέρη GPΟ, το ΠΑΣΟΚ δίνει μάχη σώμα με σώμα με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Τελικά, μόνο ο Σαμαράς βλέπει μπροστά και εργάζεται με καινούργιους, πρωτότυπους τρόπους για την κατάκτηση νέας νίκης. Κάλεσε τους βουλευτές του να πηγαίνουν στα καφενεία και να ρίχνουν «χειροβομβίδες» στον ΣΥΡΙΖΑ, πως συνεργάζεται με την τρομοκρατία. «Θα τα έκανα όλα μαντάρα», πρόσθεσε ως Χριστόδουλος στο διάγγελμά του. Έχει επιπλέον και σθένος. Αψήφησε τους Αμερικάνους που κάθε κακή λέξη όπως χειροβομβίδες, τρομοκρατία, μαντάρα εντοπίζονται από το σύστημα Εσελον και καταγράφουν ποιος, πού και πότε το ξεστόμισε. Και ο νεότερος γόνος πολιτικής οικογένειας, αν και μικρότερης κατηγορίας, Βαρβιτσιώτης έχει σθένος. Με αφορμή τον πνιγμό των μεταναστών στο Φαρμακονήσι, δεν τα έβαλε μόνο με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με τον αρμόδιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα ευρπαίο επίτροπο Μουίζνιεκ. Πιθανόν να σκέφτηκε ότι επειδή είναι Λετονός, είναι ευάλωτος. Θα τα έβαζε ποτέ με τον Όλι Ρεν ή με τη ∆αμανάκη;
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@mailbox.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
3
Ανησυχίες για μια αλλαγή που δεν θα είναι εναλλαγή Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Ο
πολιτικός χρόνος που διανύουμε είναι εξαιρετικά πυκνός, το λέμε αλλά το ξεχνάμε κιόλας. Λίγα φύλλα μόνο πριν, στην «Εποχή» αναλύαμε τις εξελίξεις στο έδαφος της μεγάλης ρευστότητας που καταγράφαμε. Το κλίμα αλλάζει, έχει αλλάξει. Η ρευστότητα παραχωρεί τη θέση της με σαφήνεια στη μετάβαση στη μετά τρόικα κυβέρνηση. Και αυτό είναι που αλλάζει, υποχρεωτικά, τις συμπεριφορές των δυνάμεων του συστήματος τόσο εδώ όσο και στο τρίγωνο Βερολίνο – Βρυξέλλες – Φρανκφούρτη. Γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για τη γνώριμή τους εναλλαγή, αλλά ότι έρχεται μια δύναμη, που είναι υποχρεωμένη να είναι ριζοσπαστική, να πάρει επαναστατικά μέτρα, για να μπορέσει να στηρίξει προοδευτικές μεταρρυθμίσεις. Το ασθενές, από πολλές αιτίες, πολιτικό μας σύστημα, έχοντας το βάρος της εφαρμογής μιας πολιτικής αντίθετης με τα συμφέροντα και τις ανάγκες της πλειοψηφίας της κοινωνίας, δέχεται τώρα τα – και ηθικά – χτυπήματα από την αποκάλυψη των σκανδάλων και κλονίζεται, ακρωτηριάζεται. Το ένα σκέλος του δικομματισμού, όπως σημειώνουν οι φιλοκυβερνητικοί αναλυτές, δεν υποχωρεί απλώς, αλλά «αποχωρεί σταδιακώς από την πολιτική σκηνή» (Κ. Ιορδανίδης, «Καθημερινή»), ενώ οι έριδες για την πρωτοκαθεδρία στην κεντροαριστερά μετασχηματίζουν, πάλι κατά τους φιλοκυβερνητικοί αναλυτές, «ό, τι θα μπορούσε να είναι παράταξη, σε μικρούς σχηματισμούς στα όρια του 3%»! (∆. Μητρόπουλος, «Νέα»).
Υπό πίεση η Ν∆
Η Ν∆, δηλαδή ο κυρίαρχος κορμός της κυβέρνησης, βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση και σε δυσκολία να αποφασίσει για το πώς θα οργανώσει την άμυνά της στην επερχόμενη ήττα. Προς το παρόν, αντιμετωπίζει με άκρως παλαιοδεξιό τρόπο τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος όμως διευρύνει συνεχώς τη διαφορά του με τη Ν∆ και σταθεροποιεί την «πρωτιά» του. Η τακτική αυτή, που είναι πόλωση και σε μη ουσιαστικά ζητήματα, προκαλεί ρήγματα στη συγκυβέρνηση και εγείρει αντιδράσεις στο εσωτερικό της. Οι τοποθετήσεις των κ. Σπηλιωτόπουλου και Στυλιανίδη είναι καθαρές, ενώ πρώην υπουργός της Ν∆ υπενθύμιζε σε σχολιογράφο ότι την περίοδο της προεδρίας Αβέρωφ, επικοινωνιακοί υπεύθυνοι ήταν οι νεαροί τότε κ. Παναγιωτόπουλος και Σαμαράς! Προφανώς, οι πιο ψύχραιμοι στη δεξιά αντιλαμβάνονται ότι ο παλαιοδεξιός ιδεολογικός λόγος έχει μεν υπαρκτό, αλλά μικρό ακροατήριο, ενώ η λαϊκή βάση της Ν∆ δεν επηρεάζεται απ’ αυτά. Καταγράφονται πλέον απώλειες και προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
∆ιλήμματα για το χρόνο των εκλογών
Ο κ. Α. Σαμαράς βρίσκεται εν μέσω συγκρουόμενων εισηγήσεων την περίοδο αυτή – ακόμη και για το πότε θα γίνουν οι εκλογές. Άλλοι, πχ, το εισηγούνται πριν τις ευρωεκλογές, για να πάει η Ν∆ σε μικρή ήττα, έτσι που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να είναι παρένθεση. Σε ξένη πρεσβεία στοιχημάτιζαν ότι θα πάει για εκλογές. Άλλοι προτείνουν όσο μπορούν αργότερα, μήπως αλλάξει το κλίμα. Υπάρχει, όμως, έτσι ο κίνδυνος ευρείας ήττας, με επιπτώσεις στην ευστάθεια του
ίδιου του κόμματος. ∆εν είναι το πιο πιθανό να έχει καταλήξει ως την Πέμπτη, όταν θα μιλήσει στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν∆. Η οποία θα γίνει μεν για τόνωση ηθικού ,«προκειμένου να αμβλύνει τις αντιδράσεις των βουλευτών, αλλά και να τους εμπνεύσει αισιοδοξία σε μια περίοδο που η ηττοπάθεια περισσεύει», όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ του φιλοκυβερνητικού Τύπου, αλλά δεν μπορεί να μην μπει και στην ουσία. Και αυτή είναι πολύ επαχθής και συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με τις όλο και πιο αυξημένες απαιτήσεις της τρόικας. Η συνάντηση, εχθές Σάββατο, Βενιζέλου – Σαμαρά δεν ήταν μια συνηθισμένη διαβούλευση για τα τρέχοντα. Πρώτον, διότι ο κ. Σαμαράς δεν είναι σίγουρος, πια, για τη σταθερότητα του συμμάχου του, διότι έχει έντονα εσωτερικά προβλήματα και ασφυκτική δημοσκοπική πίεση. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να επιλέξει μια τακτική επιβίωσης, η οποία θα αντιπαρατίθεται με τη γραμμή Σαμαρά, της υλοποίησης των συμφωνηθέντων με την Τρόικα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Βενιζέλος έχει, πχ, δική του πρόταση για το χρηματοδοτικό. ∆εύτερον, διότι η τρόικα πιέζει τρελά και άρα πρέπει να επεξεργαστούν μια αναπροσαρμοσμένη τακτική για την περίοδο ως τις ευρωεκλογές. Η ως τώρα γραμμή – επιδίωξη να τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις, με σχετική επιτυχία, δηλαδή με έναν υποφερτό συμβιβασμό, και να πάνε απερίσπαστοι στις ευρωεκλογές - δεν βγαίνει με κανένα τρόπο. «Τι κάνουμε, λοιπόν;». Αυτό θα ήταν το θέμα της συζήτησης.
Η τρόικα σκληραίνει τη στάση της
Εντωμεταξύ, η Τρόικα όλο και περισσότερο αυξάνει τις απαιτήσεις της αντί να χαλαρώνει, καθώς βλέπει τις δυσκολίες της κυβέρνησης. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έφερε ένα ακόμη πρόβλημα όχι απλώς 500 εκ. ευρώ , που οξύνει το ζήτημα του δημοσιονομικού κενού - 4 δισ. για το 20142015 - αλλά την ενίσχυση της άποψης της τρόικας, ότι απαιτούνται νέα μέτρα, νέος δανεισμός, νέο μνημόνιο! Αλλά μ’ αυτά η κυβέρνηση πέφτει, έχει δηλώσει επανειλημμένως η κυβέρνηση, ο ίδιος ο κ. Στουρνάρας. Σαν να μην έφτανε αυτό, ανέκυψε και
το ζήτημα των προτάσεων του ΟΟΣΑ, δηλαδή των μέτρων για την πλήρη απελευθέρωση των αγορών. Μ’ αυτά τα μέτρα, διατείνεται ο νεοφιλελεύθερος δογματισμός, θα ωφεληθούν οι καταναλωτές κατά 5,2 δισ. ευρώ ετησίως. «Πιθανό, ακόμη περισσότερο», συμπληρώνει η τρόικα , «δεδομένου ότι μόνο ένα μέρος των συστάσεων θα μπορούσε να εκτιμηθεί». Την ώρα που συγκρούονται οι υπουργοί δημοσίως μεταξύ τους για το ζήτημα αυτό – για το γάλα, τα φάρμακα, το ψωμί κτλ – η τρόικα επιστρέφει το σχέδιο νόμου του κ. Χατζηδάκη και με τελεσίγραφό της απαιτεί 100% εφαρμογή των προτάσεων του ΟΟΣΑ και όχι 80% που προτείνει η κυβέρνηση: «Είμαστε πολύ ανήσυχοι με τα τελευταία δημοσιεύματα στον Τύπο σχετικά με την αντίσταση της εφαρμογής των συστάσεων της εργαλειοθήκης από τον ΟΟΣΑ για τον ανταγωνισμό», αναφέρει. Και για να μη μένει καμιά αμφιβολία για το πόσο τα εννοεί όλα αυτά η τρόικα, καταλήγει ως εξής η επιστολή της: «Με δεδομένη τη σημασία αυτής εμβληματικής μεταρρύθμισης, δεν μπορούμε να δούμε πώς η τρέχουσα αξιολόγηση θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς μια πολύ πειστική εφαρμογή των συστάσεων του ΟΟΣΑ και θέλαμε να φέρουμε αυτό το θέμα στην προσοχή σας», τονίζει και προειδοποιεί. Σημειώνει, ακόμη, ότι η πλήρης εφαρμογή «θα στείλει ένα σημαντικό μήνυμα για την προθυμία και την ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει με επιτυχία κρίσιμες για την ανάπτυξη διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Ύστερα απ’ αυτή την επιστολή, από την οποία δεν λείπει απολύτως τίποτε από τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, οι δηλώσεις του εκπροσώπου του ∆ΝΤ κ. Μάρεϋ ότι είναι άγνωστο πότε θα έλθει η αντιπροσωπία της Τρόικας στην Αθήνα μια μέρα ενωρίτερα το ίδιο είχε πει και ο κ. Ντάισελμπλουμ - είναι πταίσμα. Βέβαια, κι αυτός για να πιέσει λίγο ακόμη, σημείωσε ότι «εξακολουθεί να υπάρχουν μια σειρά από ανοιχτά ζητήματα». «Υπάρχουν διαφορές σε έναν αριθμό θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών, διαρθρωτικών και στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, που θα πρέπει να γεφυρωθούν, προτού υπάρξει συμφωνία», συμπλήρωσε. Άρα, για όποιον έχει αυταπάτες, οι διαφωνίες ∆ΝΤ - ΕΕ αφο-
“
Η Ν∆, δηλαδή ο κυρίαρχος κορμός της κυβέρνησης, βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση και σε δυσκολία να αποφασίσει για το πώς θα οργανώσει την άμυνά της στην επερχόμενη ήττα. Προς το παρόν, αντιμετωπίζει με άκρως παλαιοδεξιό τρόπο τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος όμως διευρύνει συνεχώς τη διαφορά του με τη Ν∆ και σταθεροποιεί την «πρωτιά» του. ρούν άλλα ζητήματα. Η λιτότητα είναι λιτότητα.
Αισιόδοξος ο κ. Στουρνάρας!
Ο κ. Στουρνάρας, πάντως, εμφανίστηκε αισιόδοξος για την πορεία των διαπραγματεύσεων! Τόνισε μάλιστα ότι η «ελληνική πλευρά βρίσκεται σε επικοινωνία με τους εκπροσώπους των δανειστών για να κλείσουν τα ανοιχτά θέματα». Έκλεισε ήδη ένα: τις ομαδικές απολύσεις, για τις οποίες, ικανοποιημένη η τρόικα αποδέχθηκε να γίνει με υπουργική απόφαση. Παραδέχθηκε, βέβαια, ότι η «διαπραγμάτευση είναι δύσκολη», αλλά «προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για τον ελληνικό λαό». Οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους … Γιατί όμως η τρόικα εμφανίζεται τόσο σκληρή; ∆εν την απασχολεί η αντοχή της κυβέρνησης; Έχουν αναφερθεί πολλές ερμηνείες. Πρώτον, ότι η τρόικα δεν θέλει να δημιουργεί προηγούμενα μη υλοποίησης των συμφωνηθέντων, ιδίως που η κυβέρνηση νομοθέτησε χωρίς τη δική της σύμφωνη γνώμη. ∆εύτερον, ότι σίγουρα θέλει οπωσδήποτε να υπογραφεί νέο μνημόνιο, για να είναι σίγουρη ότι το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν θα επιστρέψει σε παλαιές συνήθειες. Τρίτον, διότι υπάρχει και το ιδεολογικό στοιχείο, η εμμονή στη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία. Τέταρτον, και πιο σοβαρό, ο άξονας Βερολίνου – Βρυξελλών – Φρανκφούρτης προεξοφλεί ότι η συγκυβέρνηση χάνει, έρχεται μια δύναμη που θα εφαρμόσει, θα διεκδικήσει μια άλλη, αντίθετη πολιτική. Ίσως ακόμη δεν έχουν καταλήξει στην ακριβή αντιμετώπιση του ΣΥΡΙΖΑ, και – διότι συνδέονται απολύτως – για την Ευρώπη. Αν νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, τίποτε δεν θα είναι το ίδιο. Ωστόσο, όσο πιο πολλά μέτρα έχουν παρθεί, όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο των δυσκολιών, των αρνητικών δεδομένων, τόσο πιο δυσμενής θα είναι η βάση εκκίνησης της διαπραγμάτευσης. Παύλος Κλαυδιανός
4
Ό,τι είναι κακό για τη Ν∆, δεν είναι τέλειο για τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Η “παράσταση νίκης”, η σύγχυση στο Μαξίμου και τα σενάρια για την “επόμενη μέρα”
Α
ν πριν δύο εβδομάδες υπήρχαν ενδείξεις που έκαναν το πρωτοσέλιδο της «Εποχής» να συμπεραίνει ότι «η Ν∆ από τα μαλλιά της πιάνεται», σήμερα πια είναι ολοφάνερο ότι στο κυβερνητικό στρατόπεδο επικρατεί σύγχυση. ∆ύο απανωτές δημοσκοπήσεις (για την «Εφημερίδα των Συντακτών» και για το «Ποντίκι») επιβεβαιώνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προηγείται απλώς στην πρόθεση ή εκτίμηση ψήφου, ούτε μόνο φαίνεται να παγιώνει αυτό το προβάδισμα, αλλά πληθαίνουν τα σημάδια πως έχει ξεπεραστεί, μάλλον ανεπιστρεπτί, το σημείο καμπής. Είναι πολύ πιθανό πια ότι δεν γίνεται, εκτός απροόπτου, να ανακοπεί η εξέλιξη των πραγμάτων, που οδηγεί σε μια εκλογική νίκη του.
πλειοψηφία των βουλευτών της Ν∆. Και οι δύο αυτοί παράγοντες ίσως θα σκέφτονταν να δοκιμάσουν και άλλα μέτρα πέρα από τις οπερετικές επικοινωνιακές εκστρατείες κατά του ΣΥΡΙΖΑ.
Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η
Σενάρια για την επόμενη μέρα
Πέρα από το σημείο καμπής
Για δύο βασικούς λόγους: πρώτον, γιατί η υποχώρηση των δημοσκοπικών ποσοστών της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ (στην περίπτωσή του μπορεί κάποιος να μιλήσει για κατάρρευση) έρχεται μετά από την ένταση των κυβερνητικών προσπαθειών να εμφανιστεί ένα θετικό και αισιόδοξο κλίμα, άλλοτε με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, άλλοτε με υποσχέσεις για «κοινωνική» διάθεση του πλεονάσματος αυτού, άλλοτε με την αξιοποίηση της ελληνικής προεδρίας της ΕΕ και άλλοτε με την επίδειξη «πυγμής» έναντι της τρόικας. Όλα αυτά φαίνεται να πέφτουν στο κενό, καθώς αυτό που βιώνει καθημερινά η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, είναι όλο και μεγαλύτερη απομείωση των εισοδημάτων (ονομαστικών και διαθέσιμων μετά τη φορολογική αφαίμαξη) και όλο και σκοτεινότερη προοπτική για το άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον. Ο δεύτερος λόγος που προκαλεί πολύ μεγάλη ανησυχία στην κυβέρνηση, είναι ότι η δημοσκοπική πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κυρίως αποτέλεσμα μιας καλά σχεδιασμένης επίθεσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε όλα τα μέτωπα, που θα μπορούσε να φέρει σε πλήρη αμηχανία το κυβερνητικό στρατόπεδο. ∆εν φαίνεται, μάλιστα, να επαληθεύεται και η πρόβλεψη του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα προκληθεί κύμα κοινωνικής οργής με γενικές απεργίες ή μερικότερες κινητοποιήσεις. Αυτό που φαίνεται να επικρατεί στην πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, είναι το πνεύμα εκδήλωσης της συσσωρευμένης οργής και της αντίθεσης προς
την αδιέξοδη μνημονιακή πολιτική με μια καταδικαστική ψήφο, που παίρνει τη μορφή της υποστήριξης του πιο δυνατού κρίκου στην αλυσίδα της αντίστασης στον κατήφορο της λιτότητας και της ύφεσης, όποτε κι αν γίνουν οι εκλογές. Η κυβέρνηση φαίνεται έτσι να χάνει κάθε πλεονέκτημα αιφνιδιασμού ή άλλου τύπου αλχημειών με την ημερομηνία των βουλευτικών εκλογών.
Στο κενό οι εκστρατείες της Ν∆
Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι η χειρότερη δυνατή για τους συγκυβερνώντες, γιατί έχει τα βασικά χαρακτηριστικά της εξέλιξης που δεν ανακόπτεται με τα συνήθη πολιτικά μέσα. Γι’ αυτό η Ν∆ διαπιστώνει καθημερινά ότι η αξιοποίηση παλιών γνωστών μεθόδων τής πιο σκοτεινής δεξιάς, των μεθόδων της μονταζιέρας ή της επίκλησης των πιο καθυστερημένων πολιτικών ενστίκτων των συντηρητικών στρωμάτων, που είχαν παλιότερα και πρόσφατα δοκιμαστεί με σχετική επιτυχία, να μη φέρνει το πολυπόθητο αποτέλεσμα. Αντίθετα, προκαλεί ή τη γελοιποιήσή της ή την πλήρη αδιαφορία της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού. Είναι χαρακτηριστικές οι εκστρατείες καταγγελίας
του ΣΥΡΙΖΑ ως προστάτη της τρομοκρατίας, ή του προέδρου του ως… άθεου! Πολύ σοβαρότερη, βέβαια, είναι η προσπάθεια και των δύο κομμάτων της συγκυβέρνησης να τρομοκρατήσουν το εκλογικό σώμα με την απειλή του χάους λόγω αποβολής από την ευρωζώνη, ή λόγω απρόβλεπτων, μη «ομαλών» ή «αποσταθεροποιητικών» εξελίξεων εξαιτίας της επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, και αυτή η προσπάθεια δεν φαίνεται να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο κόσμος αρχίζει να πείθεται όλο και περισσότερο ότι προέχει η ανακοπή της μνημονιακής καταστροφής παρ’ όλες τις δυσκολίες που παρουσιάζει.
Κακός σύμβουλος η σύγχυση
Ό,τι είναι κακό για την κυβέρνηση, όμως, δεν είναι αυτόματα καλό για την αξιωματική αντιπολίτευση –πολύ περισσότερο για τη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων. Αυτή η πνιγηρή αίσθηση αδιεξόδου που αρχίζει να επικρατεί στο κυβερνητικό στρατόπεδο (μαζί με τη δύσκολα ερμηνευόμενη σκληρή στάση της τρόικας), δεν είναι καλός σύμβουλος για τον αυταρχικό, δογματικό και επικίνδυνο σκληρό πυρήνα του Μαξίμου ή για την ανήσυχη για την τύχη της
Όλα αυτά δεν ενισχύουν μόνο την υπόθεση ότι ετοιμάζεται ένας προεκλογικός αγώνας αδυσώπητος, με όλα τα μέσα. Μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι ήδη κάποιοι κυβερνητικοί σεναριογράφοι φιλοτεχνούν σενάρια για την επόμενη μέρα της εκλογικής αποτυχίας τους. Ο πιο εμφανής στόχος αυτών των σχεδιασμών είναι να καταφέρουν να μεταβάλουν την πιθανότατη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ σε σύντομη παρένθεση. Με κάθε τρόπο. Το μεγάλο πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ και όσων συμπαραταχθούν μαζί του σ’ αυτή την αντιπαράθεση, θα είναι η εμπιστοσύνη και η ψήφος της πλειοψηφίας των πολιτών. Αυτή την εμπιστοσύνη χρειάζεται να τη διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού. Και δεν μπορεί να το κάνει, χωρίς να εγκαταστήσει ήδη από τώρα μια ειλικρινή σχέση με τη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων στη βάση ενός κυβερνητικού προγράμματος ριζοσπαστικού, που δεν θα κρύβει λόγια. Είναι πολύ σωστό που όλοι υποδεικνύουν τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ ότι χρειάζεται ένα καλά επεξεργασμένο και πειστικό πρόγραμμα, που να απαντάει με αποφασιστικότητα και ειλικρίνεια στο ερώτημα «εσείς τι θα κάνετε, όταν έρθετε στην κυβέρνηση;». Ίσως, όμως, αποδειχτεί πιο κρίσιμο ένα άλλο ερώτημα, που οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται να θέτουν στον κόσμο που καλούν να τον ψηφίσει (και να τον βοηθούν να βρει τρόπο να απαντήσει σ’ αυτό): «Εσείς, τι θα κάνετε, όταν θα γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ;» Πώς θα οργανώσετε την άμυνά σας απέναντι στις ανε λέητες επιθέσεις που θα δεχτείτε μαζί μ’ εκείνον; Πώς θα οργανώσετε τη στήριξή σας στο κυβερνητικό έργο, που τόσο θα την έχει ανάγκη; Πώς θα σταθείτε εμπόδιο στις υποχωρήσεις που ίσως σκεφτεί για μια στιγμή να κάνει κάτω από τις πιέσεις των αντιπάλων που ποτέ δεν παραδόθηκαν αμαχητί; ∆εν πρόκειται, προφανώς, για μια έξυπνη ατάκα, απάντηση στα επικοινωνιακά στριμώγματα των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για μια ανάγκη που χρειάζεται απαραίτητα να καλυφθεί. Για ένα άλλου είδους «πρόγραμμα», που θα σχεδιάζει τη συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ στην κινητοποίηση των πολιτών που δείχνουν με κάθε τρόπο να τον εμπιστεύονται. Θα προσφέρει τη βοήθειά του στην αυτοοργάνωση του κόσμου, με τις παραδοσιακές μορφές, τα συνδικάτα του, τις κάθε είδους κοινωνικές οργανώσεις, αλλά και με άλλες που δεν φανταζόμαστε, γιατί η πραγματικότητα σχεδόν πάντα είναι πιο ευρηματική από τη φαντασία. Αυτό το πρόγραμμα ίσως είναι πιο δύσκολο να συνταχθεί και να εκλαϊκευτεί. Είναι πιο δύσκολο να γίνει μέσο του προεκλογικού αγώνα. Είναι, όμως, τουλάχιστον εξίσου απαραίτητο με όλα τα άλλα προεκλογικά προγράμματα, γιατί αφορά περισσότερο από κάθε άλλο τη διαμόρφωση ευνοϊκού κοινωνικού και πολιτικού κλίματος κατά την κρίσιμη μετεκλογική περίοδο Χ. Γεωργούλας
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Αφόρητη η πίεση της τρόικας για την κυβέρνηση
ΡΕΝ ΚΑΙ ΣΟΙΜΠΛΕ ΦΕΡΝΟΥΝ ΕΚ ΝΕΟΥ ΣΕ ∆ΥΣΚΟΛΗ ΘΕΣΗ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Αλ.Τσίπρας: ∆εν αποτελούν επιδίωξή μας οι μονομερείς ενέργειες
«Σ
τα σκοινιά» βρίσκεται η κυβέρνηση μετά τις δηλώσεις του Ευρωπαίου Επίτροπου, Όλι Ρεν ότι η διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό κενό, αλλά και το χρέος της χώρας δεν θα ξεκινήσει τον Απρίλη, αλλά το καλοκαίρι, όταν και θα ανακοινωθεί το ύψος του πλεονάσματος. Σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για το δημοσιονομικό κενό της Ελλάδας για τη διετία 2015-16, αλλά και για τον τρόπο μείωσης του δημόσιου χρέους θα ξεκινήσει το καλοκαίρι. Παρά τις προσδοκίες της κυβέρνησης ότι οι διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν τον Απρίλιο, ο Όλι Ρεν ήταν ξεκάθαρος ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί πριν τις ευρωεκλογές. Επιπλέον, ο Όλι Ρεν «έβαλε χέρι» στην Αθήνα για τις καθυστερήσεις των μεταρρυθμίσεων τονίζοντας ότι: «η Ελλάδα πρέπει να κάνει τη δουλειά της» και προσδιόρισε την κάθοδο της τρόικας στην Ελλάδα στις αρχές Φεβρουαρίου.
Σόιμπλε: ∆εν θα ήθελα να εφαρμόσω αυτό το πρόγραμμα στη Γερμανία
Παράλληλα, σε συνέντευξή του στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επεσήμανε ότι η Ελλάδα, παρά τη «σημαντική πρόοδο» παραμένει ακόμα «με διαφορά η πιο δύσκολη χώρα». Επιπλέον, αναφέρθηκε στην «εύθραυστη εσωπολιτική στήριξη» του προγράμματος, ενώ τόνισε ότι «η Ελλάδα αναγκάστηκε να εφαρμόσει πολλές μεταρρυθμίσεις, ως μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης και οι
Η τρομοκρατία στον αστερισμό της ευρωζώνης
Ε
Του Νίκου Τσαγκρή
5
κοινωνικές επιπτώσεις σίγουρα δεν ήταν ασήμαντες. ∆εν θα ήθελα να έπρεπε να εφαρμόσω ένα τέτοιο πρόγραμμα στη Γερμανία.» Ειδικότερα, ο κ. Σόιμπλε τόνισε ακόμη ότι «η εσωπολιτική στήριξη στην Ελλάδα είναι εύθραυστη» και αναφέρθηκε στην περαιτέρω επιβάρυνση της Ελλάδας από τον μεγάλο αριθμό μεταναστών, που έχει ως αποτέλεσμα την καλλιέργεια ξενοφοβίας από κόμματα της δεξιάς. Αυτό που πρέπει να υπομείνουν οι Έλληνες είναι απίστευτο. Τα
ίναι στιγμές πού απολαμβάνω τα σκαμπανεβάσματα του εγχώριου πολιτικού χρηματιστηρίου και το… ρυθμιστικό τους ρόλο στην αγορά του πολιτικού θεάματος-ακροάματος. Την ολοκληρωτική πτώση των μετοχών του ΠΑΣΟΚ, ας πούμε, και τη μάταιη απόπειρα των κατόχων τους μιντιαρχών να τις ανεβάσουν κατά… 58 μονάδες, με ή χωρίς Βενιζέλο, προκειμένου να αναστηλώσουν το τσακισμένο δεκανίκι του Σαμαρά και της παραδομένης στο σύστημα Μέρκελ κυβέρνησής του. Και να περάσουν αβρόχοις ποσί το σκόπελο των ευρωεκλογών. Μάταια. Η μνημονιακή συγκυβέρνηση παραπαίει, την ώρα που ο δρόμος της προς τις ευρωεκλογές είναι σπαρμένος με αγκάθια, που η ίδια έσπειρε. Και τώρα την πνίγουν! Πρώτο και καλύτερο το αγκάθι της… ανακάμπτουσας τρομοκρατίας με την «απόδραση» του Χριστόδουλου Ξηρού. Που ακόμα κι αν είναι μια κυβερνητικά «ελεγχόμενη» απόδραση (όπως ουκ ολίγοι παράγοντες της δημόσιας ζωής υποστηρίζουν) , ακόμα κι αν είναι ένα προπέτασμα καπνού για την απόκρυψη των πραγματικών κυβερνητικών προβλημάτων, εξελίσσεται ήδη σε βάρος που μπορεί να αποδειχτεί ασήκωτο για το δίδυμο Σαμαρά – Βενιζέλου: Η Ελλάδα είναι η προεδρεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρα και αυτή η ιδιότητά της διεθνοποιεί το γεγονός της απόδρασης του Χριστόδουλου Ξηρού.
πράγματα κινούνται, αλλά ακόμη δεν έχει ξεπεραστεί ο κίνδυνος». Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο αλλαγής στη διακυβέρνηση της χώρας δήλωσε: «Στην πολιτική έχει κανείς καθημερινά να αντιμετωπίσει νέα ζητήματα. Πάντα μπορεί αύριο να συμβεί κάτι. Και η κρίση στη Lehman Brothers έφερε για τη Γερμανία το 2009 κάτι που δεν θεωρούσαμε ότι μπορούσε να συμβεί, μια υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 5,1%. Σε σύγκριση με αυτό, αυτό που
Πέρα από τα όρια της γελοιότητας
Ήδη η πίεση που ασκούν οι ΗΠΑ στους Σαμαρά - Βενιζέλο για τη σύλληψη του δραπέτη είναι ασφυκτική και έχει προκαλέσει πανικό στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Είναι χαρακτηριστική η προσβλητική έγκλιση του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι («είναι ανεπίτρεπτο να δίνετε άδειες σε τρομοκράτες δολοφόνους») προς τον έλληνα ομόλογό του κ. Βενιζέλο και η δουλική ανταπόκριση του δεύτερου στην προσβολή. Και είναι ενδεικτική η αντίδραση του πρωθυπουργού, μια μέρα μετά, όταν, ξεπερνώντας τα όρια της γελοιότητας και της δουλικότητας, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά ενός… «σαθρού συστήματος που αφήνει τους τρομοκράτες ελεύθερους», δηλαδή κατά του συστήματος που η κυβέρνησή του διευθύνει και για το οποίο ο ίδιος φέρει την πολιτική ευθύνη! Και δεσμεύτηκε «να ξεκαθαρίσει άμεσα το τοπίο». Προφανώς και απ’ τον εαυτό του… Άλλωστε, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ήταν οι αλλοπρόσαλλες κυβερνητικές αντιδράσεις που ανάγκασαν τις ΗΠΑ να επισημοποιήσουν την εντολή τους: «Συνεχίζουμε να προτρέπουμε την ελληνική κυβέρνηση να εντοπίσει τον Ξηρό και να επιστρέψει στη φυλακή».
Οι Αμερικανοί ξανάρχονται
Σίγουρα πάντως, είμαστε… μια ωραία τρομοκρατική ατμόσφαιρα. Κάτι σαν ριμέικ της ατμόσφαιρας που είχε δημιουργήσει, πριν μία δεκαετία, ο Τζόρτζ Μπους. Τότε, τον Μάιο του 2003, είχε γίνει μία θεαματική επίθεση αυτοκτονίας στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας: 34 νεκροί, ανάμεσά τους και επτά Αμερικανοί και, βέβαια, οι κομάντος αυτοκτονίας. Και ο πρόεδρος Μπους, σχολιάζοντας την τρομοκρατική επίθεση, δήλωσε: ∆εσμεύομαι να βρω και να οδηγήσω τους δράστες της τριπλής βομβιστικής επίθεσης (τους νεκρούς κομάντος αυτοκτονίας, δηλαδή) ενώπιον της δικαιοσύνης. Την επόμενη μέρα, είχε βγει ο
Σε συνέντευξή του στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων και ερωτηθείς σχετικά με το αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα προβεί σε μονομερείς ενέργειες για αλλαγή των συμφωνηθέντων δήλωσε: «∆εν αποτελεί δική μας επιδίωξη οι μονομερείς ενέργειες στο θέμα του χρέους. Θα κάνουμε μονομερείς ενέργειες μόνο αν αναγκαστούμε να οδηγηθούμε σε μονομερείς ενέργειες. Εμείς πιστεύουμε ότι μέσα από διαπραγματεύσεις και συμβιβασμούς μπορούμε να βρούμε μία λύση η οποία θα είναι βιώσιμη και εποικοδομητική για όλες τις πλευρές. ∆ιότι δεν θεωρούμε ότι η Ελλάδα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. ∆εν αντιλαμβανόμαστε τη διαπραγμάτευση ως μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία ή στην Ελλάδα και σε όλους τους υπόλοιπους. Έχουμε δηλώσει ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα διαπραγματευθεί αλλαγή πολιτικής για την Ευρώπη και βιώσιμη λύση που θα αφορά όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς». υπάρχει κίνδυνος να μας συμβεί εξαιτίας της Ελλάδας, είναι διαχειρίσιμο. Κάνουμε, όμως, τα πάντα ώστε το θέμα να μην φθάσει εκεί». Α.Ζ.
υπουργός του Μπους Ράμσφελντ και είχε επικηρύξει τους (νεκρούς) τρομοκράτες. Όπως, καλή ώρα, ο ∆ένδιας την περασμένη Τετάρτη. Τον καιρό εκείνο το Ριάντ είχε γεμίσει αμερικανούς πράκτορες και κυνηγούς κεφαλών που έψαχναν τους… νεκροζώντανους τρομοκράτες. Ακριβώς όπως και η Αθήνα αυτές τις μέρες. Με μια διαφορά: Τότε υπήρχαν ηγέτες που σε κάθε ευκαιρία τόνιζαν το ενδεχόμενο έξαρσης της τρομοκρατίας ως φυσικό ενδεχόμενο, ως συνέπεια δικαιολογημένη άλλοι, των παράνομων και παράλογων «αντιτρομοκρατικών» πολέμων των ΗΠΑ που αιματοκύλησαν τον ισλαμικό κόσμο… Σήμερα, ελάχιστοι, ακόμα κι από την Αριστερά, τολμούν να πουν ότι η αναζωπύρωση της τρομοκρατίας στη χώρα μας σχετίζεται με τη βρώμικη οικονομική επίθεση που τα τελευταία χρόνια δέχεται ο ελληνικός λαός από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.
Είναι ο πόλεμος και οι συνέπειές του
Άλλοι, ακόμα χειρότερα, βγαίνουν και λένε ότι η αναζωπύρωση της τρομοκρατίας είναι αδικαιολόγητη σε συνθήκες δημοκρατίας. Παραβλέποντας ότι η δημοκρατία έχει αποδημήσει προ πολλού από όλες τις χώρες της Ε.Ε.Ας το επαναλάβω: οι σημερινές ευρωπαϊκές δημοκρατίες είναι από ελλειμματικές έως και ανύπαρκτες. Αδυνατούν να επιβάλουν στον καπιταλισμό τη μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. ∆εν τον τιθασεύουν, δεν τον συγκρατούν, δεν τον περιορίζουν, τον αφήνουν να κερδοσκοπεί ασύδοτος, εν ονόματι των «αγορών». Άλλωστε, η οικονομία της αγοράς είναι εκείνη που επιφέρει τη διαφθορά της δημοκρατίας, αφού μεταθέτει την έδρα της νομιμότητας από το κοινοβούλιο στις τράπεζες. Πώς να το κάνουμε; Βιώνουμε τις συνέπειες ενός ακήρυχτου οικονομικού πολέμου, που είναι και πόλεμος κατά της δημοκρατίας και πόλεμος κατά της πολιτικής. Και εμείς, πειραματόζωα του συστήματος, είμαστε τα θύματα της απαρχής μιας τερατώδους ανθρωπιστικής καταστροφής.
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Με κεντρικά στελέχη στις εκλογές του Μαΐου ΣΥΡΙΖΑ
Σ
την τελική ευθεία έχει μπει η προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ για τις αυτοδιοίκητες και περιφερειακές αλλά και τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Στην Πολιτική Γραμματεία, που έγινε την Παρασκευή , ολοκληρώθηκε η πολιτική συζήτηση ενώ μέχρι την 1η Φεβρουαρίου που θα συγκληθεί η Κεντρική Επιτροπή αναμένεται να υπάρξει και η τελική λίστα με τα ονόματα των υποψηφίων για τις περιφέρειες, αλλά και τους μεγάλους δήμους της χώρας. Επιπλέον, μέχρι τότε αναμένεται να υπάρξουν και οι υποψηφιότητες για την κατάρτιση του ψηφοδελτίου για τις ευρωεκλογές. Στην αρχική του τοποθέτηση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην πολιτική διάσταση των δύο εκλογικών αναμετρήσεων. Όπως τόνισε, η κυβέρνηση προσπαθεί να διασωθεί μέσω του «κόλπου» της μετάθεσης των ευρωεκλογών την ίδια ημερομηνία με το δεύτερο γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών. Ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να «τα δώσει όλα», όπως χαρακτηριστικά είπε, προκειμένου να πετύχει μια μεγάλη νίκη και να πληγώσει ανεπανόρθωτα την κυβέρνηση. Για αυτόν το λόγο τόσο στις 13 περιφέρειες, όσο και στους μεγάλους δήμους της χώρας ο ΣΥΡΙΖΑ θα κατέλθει με κεντρικά πολιτικά στελέχη. Στην εισήγηση που ετοίμασε ο γραμματέας της Κ.Ε. ∆ημήτρης Βίτσας γίνεται αναφορά για την εσωτερική διαδικασία που θα ακολουθηθεί προκειμένου να καταρτιστεί το ευρωψηφοδέλτιο. Υπενθυμίζεται ότι το καταστατικό του κόμματος προβλέπει ότι: «Η επιλογή των υποψήφιων ευρωβουλευτών γίνεται με πανελλαδική εσωκομματική προκριματική εκλογή μεταξύ των μελών του ΣΥΡΙΖΑ
Σε κλίμα έντασης η Κεντρική Επιτροπή της ∆ΗΜΑΡ
Μ
Οι 12 θάνατοι στο Φαρμακονήσι δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός, ούτε μια είδηση που μπορεί να περάσει στα ψιλά. Πρόκειται για έγκλημα με σαφέστατους ηθικούς αυτουργούς: τη βάρβαρη αντιμεταναστευτική πολιτική της Ε.Ε. και την εφαρμογή της από την κυβέρνηση Σαμαρά. Αν για αυτούς που μας κυβερνούν οι ζωές αυτές δεν έχουν καμιά αξία, τότε πρέπει να είναι σαφές ότι για μας, τον κόσμο της εργασίας και της νεολαίας, αυτές οι ζωές είναι κομμάτι της δικής μας. Το ρατσιστικό παραλήρημα του υπουργού Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη μας θυμίζει ότι οι πνιγμοί στο Αιγαίο είναι εικόνα από το μέλλον που μας ετοιμάζουν. Στο Φαρμακονήσι δεν δολοφονήθηκαν κάποιοι «λαθρομετανάστες», αλλά η αξιοπρέπεια όλων όσοι συντασσόμαστε και παλεύουμε για έναν κόσμο δημοκρατίας, ισότητας, αλληλεγγύης και δικαιοσύνης. ∆ιότι δεν θα μπορέσουμε πραγματικά να φτιάξουμε έναν τέτοιο κόσμο, όσο θα θυσιάζονται ζωές στα σύνορα, όσο θα τσουβαλιάζονται άνθρωποι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όσο η ακροδεξιά κυβέρνηση και η Χρυσή Αυγή θα κάνουν πολιτική στα ερείπια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. ∆ιεκδικούμε την άμεση νομιμοποίηση όλων των επιζησάντων μεταναστών. Στο δικό μας χέρι είναι να μη συνηθίσουμε τη μορφή του τέρατος. Στο δικό μας χέρι είναι να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα.
ε ένταση και οξύτητα αναμενόταν να γίνει η χθεσινή συνεδρίαση της ΚΕ της ∆ΗΜΑΡ με θέμα τις συνεργασίες ενόψει ευρωεκλογών. ∆ηλαδή, με τον πυρήνα του προβλήματος που έχει τεθεί και τη διχάζει με πολλαπλό τρόπο, απειλώντας ακόμα και τη συνοχή της. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγούν αντιπαραθετικές δηλώσεις στελεχών της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας ολόκληρη την προηγούμενη βδομάδα. Αιτία ήταν η συμμετοχή στελεχών της ∆ΗΜΑΡ συμπεριλαμβανομένου και του πρώην γραμματέα Σ. Λυκούδη, σε συγκέντρωση των «58». Παράλληλα, στα άκρα έχει φτάσει η σχέση ΠΑΣΟΚ – ∆ΗΜΑΡ. Η παρουσία του επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών Χάνες Σβόμποντα στη χώρα, έριξε λάδι στη φωτιά, καθώς τα δύο κόμματα ερίζουν για το ποιος θα λάβει το χρίσμα των ευρωπαίων σοσιαλιστών, ενόψει ευρωεκλογών. Σε οργίλη συνέντευξή του ο Ε. Βενιζέλος αν και δεν κατονομάζει τη ∆ΗΜΑΡ, τον Φ. Κουβέλη σημειώνει: «Κάποιοι έχουν την εντύπωση ότι μπορούν να λειτουργούν παρασιτικά σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ αλλά και το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα». Η ∆ΗΜΑΡ απέφυγε να σχολιάσει την τελευταία δήλωση, παραπέμποντας σε ότι είχε πει νωρίτερα: «οι δηλώσεις αυτές προδίδουν εκνευ-
ρισμό» και ότι «το ποιος δικαιούται να τοποθετείται στο όνομα σοσιαλιστικών ιδεών δεν είναι θέμα ιδιοκτησίας».
Επικίνδυνη όξυνση
Η παρουσία κορυφαίων στελεχών της μεταξύ των οποίων του Α. Παπαδόπουλου, και Γ. Ψαριανού και ιδίως, του Σ. Λυκούδη, σε εκδήλωση των «58», προκάλεσε τα πυρά του Φ. Κουβέλη, κατά τη διάρκεια της Εκτελεστικής Επιτροπής την Τετάρτη. Το πρόβλημα θα οξυνθεί αφού αναμένεται οι πιο πάνω να μιλήσουν και σε επόμενες εκδηλώσεις. «Υπάρχει μια μιντιακή στήριξη των ‘58’ και της μειοψηφίας της ∆ΗΜΑΡ. Στη μειοψηφία ένα μόλις μήνα μετά το συνέδριο, αθροίζονται ομάδες που αμφισβητούν την πολιτική γραμμή της πλειοψηφίας, αν και εκκινούν από τελείως διαφορετική βάση. Το Αριστερό ∆ίκτυο δεν έχει σχέση με όσους βλέπουν πιθανότητα συνεργασίας με τους ‘58’», μας είπε ο νέος εκπρόσωπος τύπου, Χ. Μαχαίρας. Η συζήτηση οξύνθηκε επικίνδυνα όταν ο Φ. Κουβέλης υποστήριξε ότι δεν μπορούν στελέχη του κόμματος να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις που υπηρετούν άλλο πολιτικό σχέδιο από εμάς. Αντίστοιχα «δηκτική» ήταν η τοποθέτηση Σ. Λυκούδη ο οποίος τόνισε σε έντονο
“
Η τελική λίστα με τα ονόματα των υποψηφίων για τις περιφέρειες και τους μεγάλους ∆ήμους θα καταρτιστεί το επόμενο Σαββατοκύριακο στην Κεντρική Επιτροπή.
ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΥΡΙΖΑ
Νομιμοποίηση όλων των επιζησάντων μεταναστών
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
διασφαλίζοντας την εναλλαγή των φύλων σε κάθε θέση της λίστας». Πιθανότερη ημερομηνία για τη διεξαγωγή του εσωτερικού δημοψηφίσματος είναι το Σαββατοκύριακο 22-23 Φεβρουαρίου. Παράλληλα, στον ΣΥΡΙΖΑ προσανατολίζονται το ψηφοδέλτιο να αποτελείται κατά το ήμισυ από γυναίκες. Αξίζει να σημειωθεί ότι εγκαταλείφθηκε η αρχική σκέψη να τεθεί επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου ο νυν ευρωβουλευτής, Νίκος Χουντής καθώς τόσο ο ίδιος όσο και η πλειοψηφία του σώματος υποστήριξαν την άποψη ότι όλοι/ες πρέπει να μπουν στη διαδικασία του εσωτερικού δημοψηφίσματος. Τέλος, η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει στη συγκρότηση του ευρωψηφοδελτίου να συμμετέχουν και συνεργαζόμενοι (όχι μέλη του κόμματος δηλαδή). Προκειμένου να γίνει αυτό απαιτείται ευρεία συναίνεση του σώματος και όχι απλή πλειοψηφία. Αδάμος Ζαχαριάδης
ύφος: «Είμαι 40 χρόνια στην Ανανεωτική Αριστερά και δεν υπάρχει κανείς που θα μου πει σε ποια εκδήλωση θα πάω, με ποιους θα μιλήσω και ποιους θα ακούσω…». ∆ήλωσε όμως ότι αν η Πρωτοβουλία των «58» μετατραπεί σε κίνηση κάλυψης του ΠΑΣΟΚ τότε, δεν τον ενδιαφέρει. Κρατώντας παράλληλα αποστάσεις από την ηγεσία τόνισε: «∆εν έχει πολιτικό νόημα να επιδιώξει η ∆ΗΜΑΡ να αποτελεί συμπλήρωμα του ΣΥΡΙΖΑ». Σε αντίθετο τόνο ο βουλευτής Γ. Πανούσης ο οποίος μιλώντας στο «Κόκκινο» δήλωσε ότι «η λύση για τη ∆ΗΜΑΡ είναι η σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ». Τα στελέχη της ∆ΗΜΑΡ που αντιμετωπίζουν θετικά τους «58» συναντήθηκαν και συζήτησαν τις επόμενες κινήσεις τους. Σχεδιάζουν να συμμετάσχουν πολύ πιο ενεργά, αν και δεν συζητούν την παραμονή τους στο χώρο της ∆ΗΜΑΡ. Άγνωστο όμως τι θα αποφασίσουν όταν συγκροτηθούν τα δύο διαφορετικά ψηφοδέλτια όπως αναμένεται.
Έσπασε η συνεργασία ∆ΗΜΑΡ -Λοβέρδου
Η ηγεσία από την πλευρά της προετοιμάζει τις επόμενες κινήσεις στην προσπάθειά της να οικοδομήσει τον τρίτο πόλο. Προσπάθεια όμως που δέχεται πλήγματα, από τη στιγμή που οι επαφές με τον Α. Λοβέρδο φαίνεται να παγώνουν οριστικά. Αφορμή της διαφωνίας ήταν το όνομα καθώς η ∆ΗΜΑΡ πρότεινε το ∆ΗΜΕΑΡ κάτι που δεν έγινε αποδεκτό. Ένταση όμως προκλήθηκε στην ΕΕ και για την αποκάλυψη της μυστικής συνάντησης της ηγεσίας της ∆ΗΜΑΡ με τους Χ. Καστανίδη και Σ. Μανίκα, Π. Μπεγλίτη. Η arister;h μειοψηφία που βλέπει κριτικά τους «58» άσκησε κριτική τόσο για την απουσία ενημέρωσης, όσο και για την αντιφατικότητα της επιλογής. Στάθης Κουτρουβίδης
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
“
ΠαΣοΚ: Ο πόλεμος των Ρόουζ Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
ΟΙ «58», Ο ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, Η ∆ΗΜΑΡ ΚΑΙ Ο Χ. ΣΒΟΜΠΟΝΤΑ
Ε
ικόνα λίγο μετά την καταιγίδα, όπου δεν γνωρίζεις το ακριβές μέγεθος των απωλειών και των καταστροφών, παρουσιάζει το ΠαΣοΚ. Η ηγετική του ομάδα εμφανίζεται ανήμπορη να αντιδράσει έχοντας υποταχθεί πλήρως στην «ενός ανδρός αρχή», του Ευ. Βενιζέλου συγκεκριμένα. Υπάρχει, πλέον, το ΠαΣοΚ που κρατά αποστάσεις από τους «58» [Ευ. Βενιζέλος, Π. Κουκουλόπουλος, ∆. Καρύδης, κ.ά], το ΠαΣοΚ που θέλει τη συνεργασία με τους «58» του Γ. Βούλγαρη [Οδ. Κωνσταντινόπουλος, Αθ. ∆ρέττα], το ΠαΣοΚ του Γ. Παπανδρέου [Γ. Ντόλιος, Μ. Καρχιμάκης, Θ. Μωραΐτης, κ.ά.], που για την ώρα φαίνεται να αναστέλλει τις όποιες κινήσεις συγκρότησης επίσημου «ρεύματος» εντός ΠαΣοΚ που προγραμμάτιζαν. Ακόμα, υπάρχει το ΠαΣοΚ που θέλει διακριτό ρόλο στη συγκυβέρνηση, με σαφή και ορατή από τους πολίτες διαφοροποίηση από τη Ν∆ [Κ. Σκανδαλίδης, κ.ά.], μη αποκλείοντας συνεργασία με τον ΣυΡιζΑ. Όλες αυτές οι ανεπίσημες… «συνιστώσες» του ΠαΣοΚ δημιουργούν πραγματικό κομφούζιο στη βάση του κόμματος, πόσο μάλλον που ο Ευ. Βενιζέλος, με το έμφυτο ελάττωμα του «φωτεινού παντογνώστη», περιπλέκει καταστάσεις και πρόσωπα διαφοροποιώντας συνεχώς την τακτική του –έχει ζαλιστεί και ο ίδιος από τις συνεχείς τούμπες.
Αυτονομούνται οι «58»
Η δημιουργία των «58» και η εξαγγελία, στη συνέχεια, της ∆ημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης, ήταν σε πλήρη συνεννόηση και συνεργασία με τον Ευ. Βενιζέλο. Πρώτος στόχος του προέδρου του ΠαΣοΚ, να μην κατέβει αυτοτελώς το κόμμα του στις ευρωεκλογές, μπροστά στον υπαρκτό κίνδυνο να καταρρεύσει μη εκλέγοντας ούτε έναν ευρωβουλευτή –σ’ αυτή την περίπτωση θα συμπαρέσυρε και τη συγκυβέρνηση. ∆εύτερος στόχος του να μαζέψει τα όποια «ορφανά» τού εκσυγχρονισμού –πράγμα που σ’ ένα βαθμό πέτυχε-, με τη στήριξη και του Κ. Σημίτη [που πιεζόμενος από τις συνεχείς αποκαλύψεις σκανδάλων, που αφορούν και την εποχή του, χρειάζεται στήριξη από μια ενεργή πολιτική δύναμη], τους διαφωνούντες από τη ∆ημΑρ [ήδη Σπ. Λυκούδης, Α. Παπαδόπουλος και Γρ. Ψαριανός φαίνεται να μετέχουν στο εγχείρημα] και ανεξάρτητους βουλευτές [π.χ. Π. Τατσόπουλος]. Παράλληλα, εκτιμούσε ότι θα συσπείρωνε και τους δικούς του, που παρουσιάζουν εικόνα διάλυσης.
Ο Ευ. Βενιζέλος διεκδικεί την αποκλειστικότητα του Χ. Σβόμποντα. Η ρήξη με τους «58» –όχι οριστικήήρθε από την πολιτική τους συμπεριφορά, που δείχνει διάθεση «αυτονόμησης», με τους διάφορους ανθρώπους του Ευ. Βενιζέλου, που ο ίδιος είχε τοποθετήσει σε συγκεκριμένα πόστα στην κίνηση των «58» προκειμένου να την ελέγχει, να αρχίζουν να λειτουργούν ως αυτόνομοι συνομιλητές του! [Αθ. ∆ρέττα, Οδ. Κωνσταντινόπουλος και Χρ. ∆ερβένης, που μετέχει στη συντονιστική γραμματεία των «58» και είναι προσωπικός φίλος του Ευ. Βενιζέλου]. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι –σύντομα θα δούμε και αν ράγισε…- ήρθε από την τοποθέτηση του Γ. Βούλγαρη στην εκδήλωση των «58», στο Περιστέρι [∆ευτέρα, 20.01.14]. Ο Γ. Βούλγαρης εγκαλείται από την ηγεσία της Χαρ. Τρικούπη γιατί στην ομιλία του απαξίωσε το ΠαΣοΚ και παρουσίασε τους «58» περίπου ως ισότιμους με το ΠαΣοΚ. Η σκληρή ανακοίνωση, υπό τις οδηγίες του Ευ. Βενιζέλου, κρατούσε σαφείς αποστάσεις από τον ομιλητή της εκδήλωσης Γ. Βούλγαρη -«εκ μέρους του ΠαΣοΚ μιλάει μόνο το ΠαΣοΚ [και] αξιώνει σεβασμό όχι μόνο στην ιστορική του διαδρομή, αλλά και στο σημερινό του ρόλο για τη σταθερότητα της χώρας και την πορεία εξόδου από την κρίση».
Ψάχνουν τον Χ. Σβόμποντα
Ο Ευ. Βενιζέλος, όμως, δεν αρκέστηκε
** Εκδήλωση με θέμα «∆ιέξοδος η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ 4ης ∆ημοτικής Κοινότητας Πειραιά, την Τετάρτη 29 ∆εκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στον πολυχώρο «Κώστας Κωσταράκος». Μιλά ο ∆. Βίτσας. ** Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με τους Ανήσυχους Οικονομολόγους (Economistes Atterés) και τους Ευρωπαίους Οικονομολόγους για μια Εναλλακτική Οικονομική Πολιτική στην Ευρώπη (EuroMemo Group) διοργανώνει εκδήλωση με θέμα: «Η διάλυση της δημόσιας υγείας: Κρίση, λιτότητα, αντιστάσεις», τη ∆ευτέρα 3 Φεβρουαρίου, στις 6.30 μ.μ., στην αίθουσα Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου (Ακαδημίας 18). Μιλούν: Ν. Κανάκης, Ν. Κουτινέ, Α. Ξανθός. Συντονίζει η Μ. Φραγκάκη. ** Σε συμβολική διαμαρτυρία ενάντια στην ομοφοβία, την τρανσφοβία και τον κοινωνικό αποκλεισμό καλεί η ομάδα Φεμινισμό και ΛΟΑΤΚΙ των νέων του ΣΥΡΙΖΑ το Σάββατο 25 Ιανουαρίου, στις 5 μ.μ., στην πλατεία Εξαρχείων. ** Στη μνήμη του συναδέλφου και συναγωνιστή της αριστεράς Σωτήρη Αντωνίου ο Θανάσης Τσακίρης προσφέρει 50 ευρώ στην Εποχή. Ο Σωτήρης υπήρξε πρόεδρος του Συλλόγου εργαζομένων Εμπορικής Τράπεζας (τέλη δεκαετίας ‘70 και αρχές ‘80). Καλή αντάμωση με τους γονείς μου Βαγγέλη και Καίτη Τσακίρη.
μόνο στην ανακοίνωση. Φρόντισε, σε εκδήλωση για την κεντροαριστερά [Θεσσαλονίκη, 23.01.14], παρουσία του προέδρου της ομάδας Σοσιαλιστών και ∆ημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Χάνες Σβόμποντα, να τονίσει, και πάλι, ότι «το ΠαΣοΚ ούτε διαλύεται, ούτε κρύβεται, ούτε αναθέτει την υπεράσπιση των θέσεών του, των πεπραγμένων του, των προτάσεών του, του αγώνα και της αγωνίας του σε άλλους». Πιο καθαρά δεν θα μπορούσε να επιτεθεί στους «58» και τη σχετική φημολογία ότι κρύβεται πίσω από τους «58» και τον Γ. Βούλγαρη. ∆εν ήταν, μάλιστα, καθόλου τυχαία αυτή η αναφορά μπροστά στον Χ. Σβόμποντα, καθώς έχει ξεκινήσει και μια άτυπη διαμάχη για την… «ιδιοκτησία» του προέδρου των Σοσιαλδημοκρατών. Ο Ευ. Βενιζέλος, διεκδικώντας την αποκλειστικότητα του Χ. Σβόμποντα, δηλώνει ενοχλημένος και από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές στηρίζουν «όλα τα ψηφοδέλτια με σοσιαλιστικό πρόσημο». Και αν μέχρι σήμερα ήταν δύο τα κόμματα που στήριζε ο Χ. Σβόμποντα [το ΠαΣοΚ και τη ∆ημΑρ, που, επιτιθέμενη στη Χαρ. Τρικούπη, σημειώνει ότι «το ποιος δικαιούται να τοποθετείται στο όνομα των σοσιαλιστικών ιδεών, δεν είναι θέμα ιδιοκτησίας. Προκύπτει από τις πολιτικές που ακολουθεί»] σήμερα και οι «58» θέλουν να πάρουν το χρίσμα απόν Χ. Σβόμποντα –να θεωρηθούν, δη-
7
Πρώτος στόχος του προέδρου του ΠαΣοΚ, να μην κατέβει αυτοτελώς το κόμμα του στις ευρωεκλογές, μπροστά στον υπαρκτό κίνδυνο να καταρρεύσει μη εκλέγοντας ούτε έναν ευρωβουλευτή, οπότε, σ’ αυτή την περίπτωση, θα συμπαρέσυρε και τη συγκυβέρνηση.
λαδή, ως τρίτο κόμμα που στηρίζουν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές! Ο ίδιος ο Χ. Σβόμποντα, πάντως, φρόντισε να συναντηθεί με όλους, ενώ συμμετείχε και σε εκδήλωση της Α. ∆ιαμαντοπούλου, που ενεργοποιείται μέσα από το ∆ίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η τελευταία τηρεί στάση αναμονής, όπως και άλλα [πρώην] στελέχη του ΠαΣοΚ, περιμένοντας την κατάρρευσή του, προκειμένου να εμφανιστεί στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. ∆ύσκολα, βέβαια, στελέχη που προέρχονται από το ΠαΣοΚ θα μπορέσουν να επανακάμψουν. Ωστόσο, προσπαθούν, δειλά – δειλά, να πάρουν θέση, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τις εξελίξεις στο χώρο της κεντροαριστεράς. Ανάμεσά τους οι Γ. Ραγκούσης, Γ. Πεταλωτής, Στ. Μανίκας και Π. Μπεγλίτης, που συναντήθηκαν, μεμονωμένα, με τον Φ. Κουβέλη και συζήτησαν τις τρέχουσες εξελίξεις. Αυτές οι συζητήσεις, σε καμία περίπτωση, δεν σημαίνουν [άμεση] συνεργασία και απλώς καταγράφουν τα αδιέξοδα του χώρου και τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει για την «ιδιοκτησία» του. Η απουσία ισχυρού ιδεολογικού και πολιτικού πόλου στα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ είναι εμφανής, και για την ώρα οι όποιες ανακατατάξεις αφορούν στο μέλλον –όχι και τόσο άμεσο. Ίδωμεν. Θ. Μιχόπουλος
8
ΕΡΓΑΣΙΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Πώς είναι δυνατόν να μιλούν για αξιολόγηση όταν τίθεται συγκεκριμένο πλαφόν το οποίο μάλιστα θα εξαρτάται και από το αντικείμενο το οποίο θα έχει ανατεθεί στους υπαλλήλους;
«Αξιολόγηση» δημοσίων υπαλλήλων: παράθυρο για νέες απολύσεις Της ∆έσποινας Σπανού
Τ
ο νέο σχέδιο νόμου, το οποίο εισηγείται η κυβέρνηση για αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και για κλείσιμο οργανισμών έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενους νόμους όπως οι Ν. 4024/2011, 4093/2012, 4172/2013 και άλλους, που στόχο έχουν τη συρρίκνωση του δημοσίου, την εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα και τη δραστική μείωση του προσωπικού με μοναδική επιδίωξη την υλοποίηση των μνημονιακών δεσμεύσεων. Η κυβέρνηση προσπάθησε και προσπαθεί, μέσω των φίλα προσκείμενων μέσων μαζικής ενημέρωσης να παρουσιάσει ότι οι επιλογές αυτές δρομολογούνται, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του ∆ημοσίου, το κλείσιμο μη αναγκαίων φορέων και την πιο αντικειμενική αξιολόγηση του προσωπικού.
Τίποτα από αυτά δεν είναι αληθές
Τίποτα από αυτά δεν είναι αληθές και συγκεκριμένα οι οργανισμοί που κλείνουν, έρχονται να προστεθούν σε άλλους οργανισμούς που έχουν κλείσει ήδη, όπως είναι η ΕΡΤ (όλοι γνωρίζουμε και τις διαδικασίες και το αποτέλεσμα), ο Ο.Ε.Κ. και ο Ο.Ε.Ε. (αυτοχρηματοδοτούμενοι και απολύτως αναγκαίοι στην κοινωνία), ο ΕΟΠΥΥ (με τεράστιες συνέπειες στο κοινωνικό σύνολο). Το γεγονός ότι μέσα στους προτεινόμενους οργανισμούς είναι και κάποιοι που θα έπρεπε να είχαν ήδη καταργηθεί, δεν αναιρεί το γεγονός ότι σε αυτό συμπεριλαμβάνονται και χρησιμότατοι οργανισμοί. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Οργανισμού Θεσσαλονίκης που ενώ την Τετάρτη 05/01/2014 άρχισε η δημόσια συζήτηση νόμου επί του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης, αναρτήθηκε για διαβούλευση το σχολιαζόμενο σχέδιο νόμου, σύμφωνα με το οποίο προτείνεται η κατάργησή του! Προτείνεται, επίσης, η κατάργηση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρωπίνου ∆υναμικού, το οποίο συμβάλλει αποφασιστικά με το έργο του στην επιβίωση μικρών επιχειρήσεων και ο ξαφνικός του θάνατος θα οδηγήσει σε νέα καταστροφή θέσεων εργασίας. Εδώ θέλουμε να τονίσουμε και να απαντήσουμε στη κυβέρνηση και στα κόμματα που τη στελεχώνουν, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη διακυβέρνηση της Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες ότι στη χώρα μας ουδέποτε έγινε ουσιαστική μελέτη των αρμοδιοτήτων του ∆ημοσίου και των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό και με βάση αυτά να γίνει και η σωστή στελέχωση από υπαλλήλους με τα κατάλληλα προσόντα.
Αξιολόγηση με στόχο απολύσεις
Αντιθέτως, τα πάντα δρομολογούνταν με βάση την εξυπηρέτηση ευκαιριακών ή μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και ιδιαίτερα τα τελευταία μνημονιακά χρόνια, όλα γίνονται για να εξυπη-
ρετηθεί ο μνημονιακός στόχος για χιλιάδες απολύσεις στο ∆ημόσιο. Στο σχέδιο νόμου συμπεριλαμβάνεται και η αξιολόγηση του προσωπικού με τρόπο όμως που να εξυπηρετεί την βασική επιδίωξη για περισσότερες απολύσεις στο ∆ημόσιο και συγκεκριμένα: μόνο το 25% του προσωπικού μπορούν να κριθούν ως άριστοι, το 60% ως καλοί και το 15% ως σχεδόν καλοί ή μέτριοι. Η κατανομή όμως αυτή θα γίνεται από τον διευθυντή με βάση την γενικότερη πολιτική που προωθεί η κυβέρνηση και η κάθε υπηρεσία, δηλαδή εάν ένα τμήμα έχει αντικείμενο που δεν ενδιαφέρει την γενικότερη πολιτική, μπορεί ο αριθμός των υπαλλήλων που θα αξιολογηθεί με μέτριο βαθμό, να είναι μεγαλύτερος από έναν άλλο και οι υπάλληλοι αυτοί να είναι και οι πρώτοι υποψήφιοι για διαθεσιμότητα – απόλυση. Είναι απολύτως κατανοητό λοιπόν, ότι οι ρυθμίσεις αυτές μόνο σωστή αξιολόγηση δεν αποτελούν. Πώς είναι δυνατόν να μιλούν για αξιολόγηση όταν τίθεται συγκεκριμένο πλαφόν το οποίο μάλιστα θα εξαρτάται και από το αντικείμενο το οποίο θα έχει ανατεθεί στους υπαλλήλους; Το σύστημα αυτό καταργήθηκε ακόμη και στη Microsoft όπου είχε εφαρμοστεί, στο ∆ημόσιο μάλιστα όπου θα συνδεθεί και με το αντικείμενο (για το οποίο δεν έχει ευθύνη ο υπάλληλος), θα έχει ακόμη πιο καταστροφικές συνέπειες και θα οδηγήσει σε αυθαίρετες απολύσεις υπαλλήλων και με προσφορά και με υψηλά προσόντα. Άλλωστε, το ίδιο το ποσοστό αναιρεί την αξία της αξιολόγησης αφού καθορίζει εκ των προτέρων το αποτέλεσμα και αναθέτει στον προϊστάμενο (συνήθως κομματικά τοποθετημένο) να αποφασίζει ουσιαστικά για την αξία αλλά και το δικαίωμα των υπαλλήλων στην εργασία.
Στοιχεία χωρίς έλεγχο
Στο σχέδιο νόμου αναφέρεται με υπερβολικό τρόπο που προβλήθηκε και στον τύπο, η απλούστευση των διαδικασιών και η μείωση των διοικητικών βαρών, πολλές από τις οποίες βεβαίως προβλέπονται στον Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας οι οποίες θα έπρεπε ήδη να έχουν υλοποιηθεί. Γεννώνται όμως τα ερωτήματα: α) γιατί δεν έχουν προχωρήσει οι εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης βάσει των οποίων οι δημόσιες υπηρεσίες θα μπορούσαν να αναζητούν δικαιολογητικά και στοιχεία που απαιτούνται στις συναλλαγές με πολίτες από βάσεις δεδομένων άλλων δημόσιων φορέων; β) μήπως η προωθούμενη απλούστευση διαδικασιών που γίνεται με στόχο (ο οποίος άλλωστε διακηρύχθηκε) για μείωση εργατοωρών και μείωση προσωπικού οδηγήσει σε προώθηση πλαστών στοιχείων που δε θα μπορούν να ελεγχθούν και θα είναι ασφαλώς εις βάρος των συμφερόντων του ∆ημοσίου; Ο οποιοσδήποτε δηλαδή θα μπορεί να προωθήσει στοιχεία για τα οποία δεν μπορεί να γίνει κανένας έλεγχος. Η συνεργασία που έχει δρομολογηθεί μεταξύ του Ελληνικού ∆ημοσίου και του ΟΟΣΑ για τις απλουστεύσεις, πως έγινε; Με
ποια διαδικασία και ποιο κόστος; Ποια είναι η εξέλιξή της; ∆εν μπορούσε να υλοποιηθεί από έναν ελληνικό φορέα π.χ. πανεπιστήμιο; ∆εν έπρεπε η βουλή να εγκρίνει τη σχετική σύμβαση;
Εμπαιγμός
Από όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση εμπαίζει τον ελληνικό λαό όταν ισχυρίζεται ότι ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του ∆ημοσίου. Ενδιαφέρεται μόνο για την πλήρη διάλυσή του, το ξεπούλημα αντί πινακίου φακής βασικών αρμοδιοτήτων σε οικονομικούς παράγοντες φίλα προσκείμενων προς αυτήν (καναλάρχες κ.ά.) και στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της προς την τρόικα για χιλιάδες απολύσεις στο δημόσιο, αδιαφορώντας βέβαια για το γεγονός ότι το σύνολο της κοινωνίας και ιδιαίτερα τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα, θα στερηθούν βασικών παροχών για τις οποίες φορολογούνται. Το πώς βλέπει η κυβέρνηση το ∆ημόσιο φαίνεται καθαρά και από την απόφαση του ΣτΕ σε σχέση με τις περικοπές των μισθών των ένστολων. Το ΣτΕ (το οποίο λειτουργεί τελευταία ουσιαστικά ως το μακρύ χέρι της κυβέρνησης) απεφάσισε ότι μόνο οι ένστολοι και οι δικαστές αποτελούν στενό δημόσιο τομέα και είναι αντισυνταγματικές οι περικοπές των μισθών τους και όχι οι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών που επίσης είχαν προσφύγει - και που καλούνται να πατάξουν την φοροδιαφυγή- τις περικοπές των οποίων έκριναν συνταγματικές! Προωθούν, λοιπόν, ένα ∆ημόσιο που θα το αποτελούν μόνο οι δυνάμεις καταστολής που ουσιαστικά θα υπηρετούν την ασφάλεια του καθεστώτος. Ο,τιδήποτε άλλο (υγεία, παιδεία, κοινωνική πρόνοια) θα είναι σε ιδιώτες και θα έχουν πρόσβαση σε αυτά όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα. Η θεωρία του Friedman σε όλο της το μεγαλείο! Αντίσταση στη λεηλασία Οι εργαζόμενοι, λοιπόν, οι δυνάμεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς οφείλουμε να αντισταθούμε στη λεηλασία του ∆ημοσίου και να υπερασπιστούμε βασικές αξίες όπως είναι το κράτος πρόνοιας και τα εργασιακά δικαιώματα. Αυτό δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους στο ∆ημόσιο και δεν υπερασπιζόμαστε με αυτό τον τρόπο το σημερινό ∆ημόσιο και τα προβλήματα που έχει. Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα κάθε πολίτη στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική πρόνοια. Υπερασπιζόμαστε την ανάγκη ενός αναβαθμισμένου ∆ημοσίου, το οποίο μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό για την ανάπτυξη της χώρας, το οποίο βέβαια πρέπει να στελεχωθεί, να ενισχυθεί οικονομικά και οργανωτικά και να λειτουργήσει με αντικειμενικές και αξιοκρατικές διαδικασίες. Οτιδήποτε άλλο οδηγεί σε καταστροφή και την οικονομία και την κοινωνία. •
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
9
ΕΡΓΑΣΙΑ Του Αναστάσιου Πετρόπουλου
Η
Τα δικαστήρια καταργούν το μνημόνιο
Τι σημαίνει η απόφαση του ΣτΕ για τους ένστολους και του πρωτοδικείου Ξάνθης για τη διαθεσιμότητα Του Νάσου Χατζητσάκου
Τ
α συσσωρευμένα «κάτω από το χαλί» προβλήματα για τη συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ αυξάνονται σε τέτοιο βαθμό που σύντομα, όπως όλα δείχνουν, θα έρθουν στην επιφάνεια, επιβεβαιώνοντας όλους όσοι –εντός και εκτός ελληνικών συνόρων- υποστηρίζουν ότι το μνημόνιο, τουλάχιστον σε νομική βάση, έχει μετατραπεί σε «κουρελόχαρτο». Μάλιστα, το τελευταίο «χτύπημα» από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) δεν αποκλείεται με τη σειρά του να αποδειχθεί ιδιαίτερα καθοριστικό για τις εξελίξεις. Όπως αναφέρουν νομικοί, με δεδομένο ότι οι προσφυγές δεν είναι από ιδιώτες αλλά από ενώσεις - νομικά πρόσωπα
“
Θα πρέπει να περιμένουμε η απόφαση να καθαρογραφεί και να δούμε το περιεχόμενό της. Όμως, εάν οι πληροφορίες ισχύουν, που όπως φαίνεται ισχύουν, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε ad hoc εκτέλεσή της. που εκπροσωπούν τους ένστολους, η απόφαση του ΣτΕ θα πρέπει άμεσα να εφαρμοστεί προκαλώντας επιβάρυνση από 300 έως και 500 εκατ. ευρώ στο φετινό προϋπολογισμό. Το γεγονός αυτό θα προκαλέσει κατά συνέπεια αύξηση του δημοσιονομικού κενού της περιόδου 2014–15 πάνω από τα 4,5 δισ. ευρώ.
«Απαιτείται ad hoc εφαρμογή της απόφασης»
«Θα πρέπει να περιμένουμε η απόφαση να καθαρογραφεί και να δούμε το περιεχόμενό της. Όμως, εάν οι πληροφορίες ισχύουν, που όπως φαίνεται ισχύουν, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε ad hoc εκτέλεσή της, δηλαδή να επαναφέρει και μάλιστα αναδρομικά τις αμοιβές των ένστολων, καθώς και όλων όσοι ήδη έχουν δικαιωθεί –ή θα δικαιωθούν με αντίστοιχο τρόπομέσω της δικαστικής οδού» αναφέρει στην «Εποχή» η εργατολόγος και νομικός εκπρόσωπος σωματείων εργαζομένων, Κωνσταντίνα Φουντέα. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να υιοθετήσει ξανά την τακτική που ακολούθησε σε προηγούμενα δικα-
στικά «ραπίσματα», μη αποδεχόμενη δηλαδή την εφαρμογή του περιεχομένου της απόφασης του ΣτΕ. Στην προκειμένη, όπως αναφέρει η κα Φουντέα, αυτό δεν μπορεί να συμβεί, με αποτέλεσμα ο χρόνος της συγκυβέρνησης Ν∆ και ΠΑΣΟΚ να φαίνεται ότι μειώνεται με ακόμη πιο ταχείς ρυθμούς. Άλλωστε, η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τους ένστολους μπορεί να αποτελεί μια από τις κορυφαίες αποφάσεις σε βάρος του μνημονίου και συγκεκριμένα των περικοπών που υπέστησαν όλοι όσοι ανήκουν στα Σώματα Ασφαλείας και στο Στρατό, όμως, δεν είναι η μοναδική που έρχεται να επιβεβαιώσει ότι πολλά από τα μέτρα - «γκιλοτίνα» είναι αντισυνταγματικά. Μια ημέρα μετά την πρόσφατη διαρροή της κρίσης του ΣτΕ, στη δημοσιότητα ήρθε μια ακόμη απόφαση, αυτή τη φορά από το Πρωτοδικείο Ξάνθης, βάσει της οποίας έγινε δεκτή οριστικά η προσφυγή δημοτικής υπαλλήλου κατά του μέτρου της διαθεσιμότητας. Συγκεκριμένα, η εν λόγω υπάλληλος της δημοτικής αστυνομίας του δήμου Ξάνθης είχε αρνηθεί να συμπληρώσει την αίτηση κινητικότητας προκειμένου να μετατεθεί στην Κρήτη. Το Πρωτοδικείο Ξάνθης την δικαίωσε επικαλούμενο τρία άρθρα του συντάγματος (προστασία της αξίας του ανθρώπου και της εργασίας, καθώς και η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας).
∆ικαστικές «συμπληγάδες»
Η απόφαση του ΣτΕ για τις αμοιβές των ένστολων και η αντίστοιχη του Πρωτοδικείου Ξάνθης για την κινητικότητα, σε συνδυασμό με προηγούμενες δικαστικές κρίσεις (βλ. εκπαιδευτικοί δημοσίου) και γνωμοδοτήσεις επίσημων φορέων (όπως της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής) που χαρακτήρισαν εκ των προτέρων ως αντισυνταγματικά μια σειρά μέτρων του μνημονίου (από περικοπές στους μισθούς μέχρι νέους φόρους) δημιουργούν ασφυκτικό κλοιό τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην τρόικα. Παρά το γεγονός ότι οι δύο «εταίροι» επιχειρούν να κρατήσουν το θέμα χαμηλά επικοινωνιακά ενόψει των ευρωεκλογών. Στην κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και το «χτύπημα» που δέχθηκε η τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο (ΕΚ). Με βάση την πρόσφατη γνωμοδότηση της αρμόδιας για τα θέματα Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων Επιτροπής του ΕΚ, μια σειρά τουλάχιστον 15 μέτρων (μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και οι περικοπές στις δαπάνες για τις συντάξεις και τη ∆ημόσια Υγεία) κρίνονται ως αντίθετα με το διεθνές ∆ίκαιο και τους Κανονισμούς των διεθνών οργανισμών.
Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αποφάσισε να ακυρώσει διατάξεις σχετικές με τη μείωση αποδοχών των ένστολων, ενώ απέρριψε προσφυγές άλλων δημοσίων υπαλλήλων. Τι να συνέβη; Αυτονομήθηκαν τα σώματα ενστόλων από την κοινωνία; Ενισχύεται το αξιόμαχο; Αποτελούν άραγε ένα άλλο κράτος μέσα στο κράτος; Απολαμβάνουν αξιοπρέπειας υψηλότερου επιπέδου από αυτήν που δικαιούνται οι υπόλοιποι πολίτες; Ή μήπως η δικαστική εξουσία επιλέγει τον κατευνασμό, μην τυχόν και βγει ο στρατός (ξανά) έξω από τους στρατώνες; Αυτά και άλλα ερωτήματα ζητούν απαντήσεις από τους δικαστές μας οι οποίοι δείχνουν, με κάποιες αποφάσεις τους, να συναινούν στην εκτροπή ακόμα κι αυτής της δικαστικής εξουσίας σε μια αναντίρρητη εφαρμογή του «δικαίου» έκτακτης ανάγκης που διαστρέφει κάθε έννοια ουσιαστικής δικαιοσύνης.
Κανόνας η μείωση του μισθού
Η επίμαχη απόφαση για τους ένστολους, σε αντιδιαστολή με τις συλλήβδην απορριπτικές αποφάσεις που αφορούν άλλους εργαζόμενους, ανεξαρτητοποιείται από την επιχειρηματολογία στην οποία κατέφυγε το ΣτΕ, και λαμβάνει αυτοτελή αξία ως έμπρακτη απόδειξη της συρρίκνωσης της δικαιοσύνης σε ρόλο επιτηρητή της εφαρμογής του κρατούντος οικονομικού ορθολογισμού που τείνει να αποτελέσει το σκληρό πυρήνα μια ανομιμοποίητης «συνταγματικής» νέας τάξης, η οποία χαρακτηρίζεται από το αξίωμα του Thomas Hobbes “auctoritas non veritas facit legem” (η εξουσία, και όχι η αλήθεια, κάνει το νόμο) . Ειδικότερα, το ΣτΕ δείχνει να έχει προσχωρήσει στην άποψη ότι η μείωση του κόστους εργασίας και των κοινωνικών δαπανών είναι στόχοι επιβεβλημένοι. Έτσι, ενώ η μέριμνα για την υγεία και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών εκδηλωνόταν με τη θεσμοθέτηση κανόνων δημοσίου δικαίου, τώρα πλέον έχει αναχθεί σε κανόνα δημόσιας τάξης η μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων. Όσοι όμως πιστεύουν ότι το κράτος δικαίου δεν οικοδομήθηκε μόνον ως επιστέγασμα ιστορικών περιόδων ευμάρειας, αλλά αποτελεί θεμελιακή συνιστώσα της παρούσας συνταγματικής τάξης και δεν μπορεί να εγκαταλείπεται προ της ευκαιριακής επίκλησης της εκάστοτε οικονομικής συγκυρίας, οφείλουν να μην υποστείλουν τον αγώνα για την αμεροληψία της ∆ικαιοσύνης. Κι είναι γι’ αυτό πολύτιμη η υπόμνηση του Π. Κονδύλη ότι «καμιά αισιοδοξία δεν είναι νοητή χωρίς ρητή ή σιωπηρή αναφορά σε μια καλύτερη πραγματικότητα, που κάποτε υπήρξε ή θα έπρεπε να υπάρξει και καμιά αισιοδοξία δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογη αν δεν αναφέρεται στην υπερνίκηση των υφιστάμενων κακώς κείμενων». Το εγχείρημα δυσχερές, καθώς ούτως ή άλλως η δικαστική εξουσία δεν παύει να αποτελεί εγγενή μηχανισμό κρατικής επιβολής. Από αυτή την άποψη υιοθετώ την πνευματική διαθήκη του αείμνηστου καθηγητή και ακαδημαϊκού I. Μανωλεδάκη που συνοψίζεται στις λίγες γραμμές που ακολουθούν: «Σε ένα κράτος δικαίου, δηλαδή σε ένα κράτος όπου η εξουσία αυτοπεριορίζεται κατά την άσκησή της με νομικούς κανόνες που ισχύουν απαρέγκλιτα για όλους, η ∆ικαιοσύνη αποτελεί τη σημαντικότερη πολιτειακή λειτουργία. ∆ιότι σε αυτήν ανατίθεται κατά το Σύνταγμα ο έλεγχος της τήρησης των νόμων, από την ίδια την πολιτειακή εξουσία σε όλες τις μορφές άσκησής της».
Οι αποφάσεις του ΣτΕ και το κράτος δικαίου
Αίτημα η ανεξαρτησία της ∆ικαιοσύνης
Η οποιαδήποτε εξουσία, λοιπόν, βρίσκεται υπό τον διαρκή δικαστικό έλεγχο, που ανακόπτει ως φραγμός κάθε αυθαίρετη, καταχρηστική ή καθ’ υπέρβαση άσκησή της. Με την ανάθεση αυτού του εγγυητικού (υπέρ του πολίτη) ρόλου τα δικαστήρια αποκτούν παράλληλα και έναν περιοριστικό των άλλων εξουσιών προορισμό. Για να επιτελέσει όμως ο δικαστικός λειτουργός αυτόν τον προορισμό του, θα πρέπει να υπερβεί την ιδιότητά του ως φορέα της ενιαίας (κατ’ άρθρο 26 Σ.) κρατικής εξουσίας και να αποστασιοποιηθεί από αυτήν. Κι εδώ είναι που ανακύπτει ως αίτημα η δικαστική ανεξαρτησία. Έτσι δεν λειτουργεί ως ανεξάρτητος -ως εγγυητής των ελευθεριών του πολίτη και ως ελεγκτής της άσκησης εξουσίας- ο δικαστής εκείνος που, ταυτιζόμενος με τη νομοθετική εξουσία, εφαρμόζει αντισυνταγματικούς νόμους ή, ταυτιζόμενος με τη διοίκηση, δεν ακυρώνει μια παράνομη διοικητική πράξη. Είναι φανερό ότι τα δικαστήρια, ως «πυλώνας» του κράτους δικαίου, δέχονται και τους κραδασμούς της σύγκρουσης με εκείνες τις δυνάμεις που τα θεωρούν εμπόδιο στη χωρίς όρια ικανοποίηση των συμφερόντων τους. Όταν η αντοχή των δικαστών για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας τους εμφανίζεται μειωμένη σ’ αυτή τη σύγκρουση, το κράτος δικαίου διέρχεται «κρίση». Την υπόμνηση αυτή είχα επαναλάβει εν αναμονή της απόφασης για την προστασία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Κινούμενος από το καθήκον για την απόδοση ουσιαστικής δικαιοσύνης.
10
ΠΑΙΑΝΙΑ-ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
∆εν τάζουμε, μιλάμε για αγώνα Συνέντευξη με τον επικεφαλής της κίνησης “Παιανία Γη” Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη
Ποια η γνώμη σας για τον τρόπο και το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών; Η διευθέτηση των ημερομηνιών έχει να κάνει με τις ευρωπαϊκές εκλογές. Προσπαθούν με κάθε τρόπο να μειώσουν την προσέλευση του κόσμου σε αυτές και γι’ αυτό τις έβαλαν να συμπίπτουν. Ένας περιορισμένος αριθμός δήμων μόνο θα έχει επαναληπτικές και είναι πολύ πιθανό, ιδιαίτερα για την επαρχία, αυτός που πήγε να ψηφίσει την πρώτη Κυριακή, να μην πάει να ψηφίσει τη δεύτερη στις ευρωεκλογές. Κάνουν ό,τι μπορούν γιατί ξέρουν ότι το μήνυμα του λαού θα είναι αμείλικτο. Βάσει ποιου σκεπτικού καταργήσατε τη δημοτική κίνηση «Ανατολικά του Υμηττού» και δημιουργήσατε την «Παιανία Γη»; ∆εν υπάρχει ακριβώς σχέση ανάμεσα στην προηγούμενη κίνηση με την τωρινή, κυρίως όσον αφορά τους ανθρώπους που πλαισιώνουν τη νέα προσπάθεια. Οι περισσότεροι είναι άνθρωποι που προσέγγισαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές και ένας ευρύτερος χώρος δημοκρατικών και αντιμνημονιακών πολιτών. Θεωρήσαμε ότι η προηγούμενη κίνηση ήταν μια απόπειρα βιαστικής αποτύπωσης των δυνάμεών μας στο χώρο και ότι πρέπει να αντικατασταθεί από κάτι καινούργιο. Και πιο ευρύ απ’ ό,τι διακηρύσσετε. Ποια είναι τα πολιτικά κριτήρια των συνεργασιών που επιθυμείτε; Βέβαια πιο ευρύ, μας στηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά είμαστε ανοιχτοί και σε όλο το φάσμα των αντιμνημονιακών και δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων. Η αυτοδιοίκηση μπορεί να μην διαχωρίζεται από το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο, αλλά δεν εμπλέκεται και απόλυτα με τη συγκυρία. Τα μνημόνια και ο Καλλικράτης έχουν πνίξει την τοπική αυτοδιοίκηση και ο αγώνας εναντίον τους αποτελεί την κύρια συγκολλητική ουσία για τη συνεργασία μας με άλλες δυνάμεις. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες διαχρονικές κοινές τάσεις όσον αφορά στο δήμο, όπως το ζήτημα της αποκέντρωσης, της διοικητικής και οικονομικής επάρκειας και αυτονομίας των δήμων.
Πέρα από το κλισέ της λακκούβας
∆ιαχρονική τάση επίσης ήταν και η μη εύρυθμη λειτουργία του δήμου, προ Καλλικράτη και μνημονίων. Πού οφείλεται
Οι δημοτικές αρχές να μην υποκύψουν στην υποβάθμισή τους Σωτήρης Θηραίος, πολιτικός μηχανικός, μέλος της κίνησης
Α
Ο υποψήφιος δήμαρχος με την κίνηση “Παιανία Γη- ∆ημοτική – Ριζοσπαστική Κίνηση”, Αλέκος Καποδίστριας, μιλά στην “Εποχή” για τη σωστή λειτουργία του δήμου και την αλλαγή της υπάρχουσας αυτοδιοικητικής λογικής, βάσει των αρχών της δημοκρατίας, της συμμετοχής και της διαφάνειας. αυτό και πώς λύνεται; Το ζήτημα ακουμπάει πολύ βαθιές αδυναμίες του μοντέλου της αυτοδιοίκησης, οι οποίες οξύνονται και αποκτούν πολιτική σημασία στο πλαίσιο του μνημονίου. Για παράδειγμα, αυτό το οποίο διαρκώς υπόσχονται οι δήμαρχοι παλιάς κοπής είναι η ρύθμιση των προβλημάτων της καθημερινότητας. Είναι το κλισέ να φτιαχτεί η λακκούβα, οι δρόμοι κτλ. Για την καλή λειτουργία της πόλης όμως και την ανάπτυξή της, απαιτούταν η διεκδίκηση μιας διοικητικής και επιχειρησιακής επάρκειας, η οποία όμως ήταν τελείως αντίθετη από το πλαίσιο που οριζόταν από τις κεντρικές διοικήσεις. Ιδιαίτερα από τη δεκαετία του ’90 και ύστερα, οι δήμοι μετατράπηκαν σε μηχανισμούς απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων. Και το πρόβλημα οξύνθηκε με τον Καλλικράτη. Μια κυβέρνηση της αριστεράς θα μπορούσε, έστω σε θεσμικό επίπεδο, να μας λύσει τα χέρια προκειμένου να αποκτήσουμε την αυτονομία που χρειαζόμαστε για τη σωστή λειτουργία της πόλης. Έχετε ασκήσει κριτική και στη συνεργασία του δήμου με τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Που εντοπίζετε το πρόβλημα; Το πλαίσιο των Κοιν.Σ.Επ δίνει τη δυνατότητα για απίστευτες διαστρεβλώσεις από τυχοδιώκτες που δημιουργούν δομές, στις οποίες προσλαμβάνονται με μεσαιωνικές σχέσεις εργασίας άνθρωποι που μετά υπενοικιάζονται στο δήμο. Αυτό δεν είναι κοινωνική συνεταιριστική ε-
πιχείρηση, αλλά ένα έκτρωμα. Για εμάς η εργασία στο δήμο πρέπει να είναι μόνιμη και σταθερή. Η πραγματική κοινωνική συνεταιριστική επιχειρηματικότητα μάς ενδιαφέρει πολύ. Σκοπεύουμε να την εφαρμόσουμε στον πρωτογενή τομέα. Ήδη έχουν ξεκινήσει κινήσεις κοινωνικής οικονομίας στον κάμπο με τη δημιουργία παραγωγικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού και εμείς θα τους στηρίξουμε. Πέραν από τον πρωτογενή τομέα, υπάρχουν σκέψεις στο πεδίο των δράσεων αλληλεγγύης και της προσφοράς κοινωνικών αγαθών. Το δίκτυο αλληλεγγύης έχει ως αφετηρία την αντιμετώπιση της κρίσης ή πρόκειται και για γενικότερη πολιτική θέση; ∆εν υπάρχει καμία αμφιβολία για αρχή πως ο δήμος μπορεί να έχει έναν καθοριστικό ρόλο στο συντονισμό των κοινωνικών δομών αλληλεγγύης και είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να το κάνουμε στις συνθήκες κρίσης. ∆εν μπορούμε όμως, να στηρίζουμε αλληλέγγυα πάγιες ανάγκες στην παιδεία, την υγεία, στα βασικά αγαθά. Όλες αυτές οι δομές θα πρέπει να αντικατασταθούν από θεσμούς που θα παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες.
∆ημοκρατία, συμμετοχή, διαφάνεια
Τι άλλο προβλέπει το πρόγραμμά σας για το δήμο; Κινούμαστε στον άξονα της δημοκρα-
υτές οι δημοτικές εκλογές έχουν ξεκάθαρη πολιτική σημασία. Όχι με τη στενή κομματική έννοια, αλλά είναι η ευκαιρία των πολιτών να καταψηφίσουν την πολιτική των μνημονίων και του Καλλικράτη. Οι δήμοι σήμερα, η οικονομική τους κατάσταση και η πολιτική που εφαρμόζεται, απαιτούν δημοτικές αρχές που δε θα υποκύπτουν στην υποβάθμιση του ρόλου τους και δε θα γίνουν φοροεισπράκτορες. Θα εναντιωθούν στην πολιτική της εξαθλίωσης και μέσω της διεκδίκησης θα στηρίξουν τους δημότες τους και την τοπική κοινωνία. ∆εν υπάρχει περιθώριο για τα λαμπερά πρόσωπα που θα σώσουν την κοινωνία. Πρέπει να μπει μπροστά ο πολίτης. Η δική μας πολιτική παράταξη, με επικεφαλής τον Αλέκο Καποδίστρια, έχει ακριβώς αυτό το πολιτικό πρόσημο. Στελεχώνεται από άτομα που ουδέποτε ενεπλάκησαν σε ζητήματα διαπλοκής και έχουν τη διάθεση της κινηματικότητας. Ο ίδιος ο επικεφαλής μας έχει προκύψει μέσα από συλλογικές διαδικασίες και είναι ένας από εμάς. Βλέπουμε ότι η κοινωνία πολλές φορές είναι πιο μπροστά από εμάς και αγκαλιάζει αυτές τις πρωτοβουλίες. τίας, της συμμετοχής και της διαφάνειας. Εκεί πρέπει να γίνουν πολύ σημαντικές τομές στο δήμο. Ο άλλος άξονας είναι ο κοινωνικός. Όπως αναφέραμε, κοινωνικές υπηρεσίες και κοινωνική αλληλεγγύη του δήμου. Η πόλη και η καθημερινότητά της μας ενδιαφέρει πολύ. Θα κινηθούμε και θα παλέψουμε να αποκτήσουμε τη λειτουργική συγκρότηση με μόνιμο, σταθερό προσωπικό και τα υλικά που χρειαζόμαστε ώστε η πόλη να λειτουργεί σε όλα τα επίπεδα. Αυτό έχει να κάνει τόσο με τη συντήρηση των αστικών δομών και υποδομών, όσο και με τις κοινωνικές υπηρεσίες και την παρέμβασή μας στην παιδεία, την υγεία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Το άλλο ζήτημα που εστιάζουμε είναι αυτό της ανάπτυξης, ιδιαίτερα στην παραγωγική ανασυγκρότηση του κάμπου. Επίσης στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων με την κατασκευή μιας μονάδας επεξεργασίας μικρής κλίμακας. Στο πλαίσιο επίσης της έρευνας και της επιχειρηματικότητας στις νέες τεχνολογίες σκεφτόμαστε τη δημιουργία μιας δομής με νέους επιστήμονες για την υποστήριξη του δήμου. Στην ομιλία σας επικρίνατε τις κούφιες υποσχέσεις που έδωσε ο τωρινός δήμαρχος. Πώς μπορείτε να διαβεβαιώσετε τον κόσμο ότι δεν θα κάνετε το ίδιο; ∆εν τάζουμε έργα, μιλάμε για πολύ συγκεκριμένα πράγματα τα οποία θα διεκδικήσουμε να γίνουν. Εμείς παλεύουμε, όχι απλά για έργα, αλλά για τη λειτουργία της πόλης με θεσμικές αλλαγές. Θα συγκρουστούμε με το πλαίσιο που θέλει τους δήμους εισπρακτικούς μηχανισμούς. Ελπίζουμε ότι θα μας βοηθήσει και η πολιτική αλλαγή για να τα πετύχουμε αυτά. ∆εν τάζουμε, μιλάμε για αγώνα και καλούμε την κοινωνία σε αυτή τη λογική να παλέψει μαζί μας. •
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
∆ΙΕΘΝΗ ΡΟΣΑΝΑ ΡΟΣΑΝΤΑ: Ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει το πρόβλημα και κάνει μία επιλογή
ΠΟΛ ΜΕΡΦΙ: Μαζί με τη λιτότητα να σπάσουμε και τους κανόνες του καπιταλισμού
Το ιστορικό στέλεχος της ιταλικής αριστεράς μιλά για τους κινδύνους που απορρέουν από την ατέρμονη κρίση και το σφαγιασμό των εργαζομένων. σελ. 13
Ο ευρωβουλευτής μιλά στην “Εποχή” για το μύθο της υπάκουης Ιρλανδίας και την ανάγκη για κοινούς ευρωπαϊκούς αγώνες. σελ. 11
Μαζί με τη λιτότητα να σπάσουμε και τους κανόνες του καπιταλισμού Συνέντευξη με τον ιρλανδό ευρωβουλευτή Πολ Μέρφι
Συζητάμε με τον Πολ Μέρφι, ευρωβουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος και μέλος της GUE/NGL, για την κοινωνική καταστροφή που άφησε η τρόικα, την πρόταση εξόδου από το ευρώ, και αναφέρεται στην ανάγκη κοινών αγώνων σε όλη την Ευρώπη. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης
Το 2014 βρίσκει την Ιρλανδία εκτός μνημονίου. Ωστόσο, παρά τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς, η λιτότητα συνεχίζεται. Ποια είναι η κοινωνική πραγματικότητα; Παρά τις δηλώσεις του Όλι Ρεν ότι η Ιρλανδία έχει αλλάξει αποφασιστικά τη μοίρα της, κανένα από τα θεμελιώδη προβλήματα δεν έχει επιλυθεί. Έχουμε ακόμη υψηλά επίπεδα ανεργίας, 30% μεταξύ των νέων. Το χρέος βρίσκεται σήμερα στο 125% του ΑΕΠ και συνεχώς αυξάνεται. Οι μισθοί έχουν μειωθεί δραματικά, οι κοινωνικές παροχές έχουν καταστραφεί και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι έχασαν τις δουλειές τους. Κάποιοι όμως επωφελούνται. Οι διεθνείς ομολογιούχοι θα εισπράξουν φέτος 26 δισ. ευρώ σε φόρους, ποσό υπερδιπλάσιο του συνολικού ελλείμματος για το 2013. Τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 22% από το 2007, ενώ το κόστος εργασίας μειώθηκε κατά 13%. Σε αντίθεση με όσους υποστηρίζουν ότι η Ιρλανδία θα ανακτήσει την οικονομική της ανεξαρτησία, έχεις πει ότι η τρόικα θα επανέλθει με άλλο όνομα. Τι εννοείς; Η ιδέα ότι η Ιρλανδία έχει ανακτήσει την ανεξαρτησία της, χρησιμοποιείται συνειδητά από την κυβέρνηση για να αποκρούει τις κατηγορίες για το ρόλο της στα χρόνια της λιτότητας. Στην πραγματικότητα, θα υποβαλλόμαστε σε συνεχή επιτήρηση από το ∆ΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως, μάλιστα, αποφασίστηκε στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. τον περασμένο ∆εκέμβριο, τα λεγόμενα «μη ανταγωνιστικά κράτη» πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις των διαρθρωτικών οικονομιών τους, δηλαδή τα μέτρα λιτότητας. ∆εν θα δεσμεύεται η κυβέρνηση που υπογράφει τη σύμβαση αλλά το κράτος, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες των πολιτών, όπως εκφράζονται στις εκλογές. Οι ευρωπαίοι νεοφιλελεύθεροι χρη-
σιμοποιούν την Ιρλανδία ως καλό παράδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες που βρίσκονται υπό την κυριαρχία της τρόικας. Ποια είναι η γνώμη σου; Οι ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζονται ένα παράδειγμα για να δείξουν ότι η λιτότητα λειτουργεί και χρησιμοποιούν την Ιρλανδία ως success story. Αυτό βασίζεται στο μύθο ότι οι Ιρλανδοί αποδέχτηκαν τα μέτρα. Αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Υπήρχε και υπάρχει μαζική αντίδραση. Και αυτό φάνηκε στη συντριβή του μεγαλύτερου κόμματος του ιρλανδικού καπιταλισμού, του Φιάννα Φέιλ (σημ: στις εκλογές του 2011 έπεσε από το 41,6% στο 17,4%). Τώρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση στις δημοσκοπήσεις και είναι πιθανό να εξαφανιστεί ολοκληρωτικά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όταν επιβλήθηκε ο φόρος των σπιτιών οι πολίτες αντέδρασαν, το 50% των ιδιοκτητών ακινήτων μποϊκοτάρισαν το φόρο και δεκάδες χιλιάδες συμμετείχαν σε διαδηλώσεις. Όμως, η αναξιόπιστη ηγεσία των συνδικάτων κάνει τους ανθρώπους να μην πιστεύουν ότι μπορούν να ανατρέψουν την κυβέρνηση και την τρόικα. Αυτό σημαίνει ότι ο φόβος κερδίζει το θυμό, όπως είδαμε στο δεύτερο δημοψήφισμα για τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Ορισμένα τμήματα της αριστεράς υποστηρίζουν ότι η έξοδος από το ευρώ αποτελεί λύση στην κρίση… Η εισαγωγή του ευρώ και της ΕΚΤ ήταν αναπόσπαστο τμήμα του νεοφιλελευθερισμού στην εμπέδωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και χρησιμοποιείται ως όπλο στην προσπάθεια να υπονομεύσουν τους μισθούς των εργαζομένων, τα δικαιώματα και τις συνθήκες εργασίας. Το ευρώ δεν είναι, και ποτέ δεν ήταν, ουδέτερο νόμισμα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της εργατικής τάξης. Ωστόσο, νομίζω πως όσοι θέτουν ως πρωταρχικό το ζήτημα της εξόδου κάνουν ένα λάθος. Η κρίση είναι κρίση του συστήματος. Η έξοδος από το ευρώ μέσα στον καπιταλισμό δεν είναι η απάντηση. Θα σήμαινε νέα μέτρα.
“
11
Από την άλλη πλευρά, δεν μπορείς να σπάσεις εύκολα τους κανόνες της ευρωζώνης και της Ε.Ε. και να παραμείνεις εντός του ευρώ. Το βασικό ζήτημα είναι μαζί με τη λιτότητα να σπάσουμε και τους κανόνες του καπιταλισμού. Μια πιθανή συνέπεια είναι η απειλή ή ίσως και η εκδίωξη από το ευρώ. Όμως πρέπει να αρνηθούμε να δεχτούμε αυτό τον εκβιασμό. Με σοσιαλιστικές πολιτικές, όπως δημοκρατικός έλεγχος των τραπεζών, επιβολή ελέγχων στο κεφάλαιο, δημιουργία μιας εθνικής κεντρικής τράπεζας, η έξοδος από το ευρώ δεν θα ήταν μια καταστροφή, και ένα εθνικό νόμισμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για να βοηθήσει την ανάπτυξη της οικονομίας με βιώσιμο τρόπο. Πώς προετοιμάζεται το Σοσιαλιστικό Κόμμα για τις ευρωεκλογές; Προσπαθούμε να διατηρήσουμε τη θέση που κερδίσαμε στην εκλογική περιφέρεια του ∆ουβλίνου. Αγωνιζόμαστε μαζί με τους εργαζόμενους για να χτίσουμε μια εναλλακτική λύση. Επίσης, προσπαθούμε για μια ευρύτερη βάση στις τοπικές εκλογές, που γίνονται ταυτόχρονα. Είναι προφανές ότι υπάρχει μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια και αυτό φαίνεται από την αύξηση της υποστήριξης για το Σιν Φέιν και τη σημαντική αύξηση στο 26% για τους ανεξάρτητους και τα μικρότερα κόμματα. Η αριστερά πρέπει να οικοδομήσει ένα μέτωπο ενάντια στην πολιτική της λιτότητας στις ευρωεκλογές, για αυτό το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει δημιουργήσει μαζί με άλλους ακτιβιστές τη Συμμαχία ενάντια στην λιτότητα. Πολλοί εκτιμούν ότι στις ευρωεκλογές η ακροδεξιά θα έχει μεγάλη αύξηση των ποσοστών της. Πώς μπορεί η αριστερά και το εργατικό κίνημα να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη; Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ακροδεξιά λαϊκίστικα κόμματα αυξάνουν τα ποσοστά τους λόγω της απογοήτευσης από τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα. Νομίζω ότι η αριστερά και το εργατικό κίνημα πρέπει να αντιπα-
Οι ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζονται ένα παράδειγμα για να δείξουν ότι η λιτότητα λειτουργεί. Αυτό βασίζεται στο μύθο ότι οι Ιρλανδοί αποδέχτηκαν τα μέτρα. Αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Υπήρχε και υπάρχει μαζική αντίδραση. ρατεθούν με τις αντιδραστικές ιδέες αυτών των ομάδων, αλλά το πιο σημαντικό είναι να δείξουν ότι η ακροδεξιά δεν διαφέρει καθόλου από τα κυβερνητικά κόμματα στα πραγματικά ζητήματα που αφορούν τους εργαζόμενους. Στην Ελλάδα φυσικά είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα με τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Τώρα η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να πλύνει τα χέρια της από τις ευθύνες της, αφού μέχρι πρόσφατα δεν έκανε τίποτα. Ήταν ο φαύλος κύκλος της λιτότητας που ώθησε τους ανθρώπους σε απόγνωση και δημιούργησε το πρόσφορο έδαφος για τις αντιδραστικές πολιτικές της Χρυσής Αυγής. Πιστεύω ότι οι αντιφασίστες δεν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη στο λεγόμενο αγώνα των καπιταλιστών ενάντια στον φασισμό, που χρησιμοποιείται για να πουν ότι υπάρχουν δύο άκρα στην κοινωνία, οι φασίστες και η αριστερά. Η αριστερά και το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα χρειάζεται να οικοδομήσουν επιτροπές αλληλεγγύης από τα κάτω, να υπερασπιστούν τους μετανάστες, να πολεμήσουν την άκρα δεξιά και να επιτεθούν στις ρίζες αυτής της νόσου που είναι το καπιταλιστικό σύστημα. Τι, κατά τη γνώμη σου, συμβολίζει η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα στη θέση του προέδρου της Κομισιόν; Είναι θετικό που έχουμε έναν υποψήφιο της αντι-λιτότητας. Νομίζω όμως, ότι είναι σημαντικό να μην παγιδευτεί στην προσπάθειά του να παρουσιάσει μια εύλογη εναλλακτική λύση στο πλαίσιο της καπιταλιστικής Ε.Ε., εστιάζοντας, για παράδειγμα, σε ελάχιστες απαιτήσεις όπως την έκκληση για τα ευρωομόλογα. Αντί αυτού, θεωρώ ότι είναι μια ευκαιρία για να αναδείξει την αντιδημοκρατική και αντεργατική φύση της Ε.Ε. και την ανάγκη για μια εναλλακτική Ευρώπη, μια σοσιαλιστική Ευρώπη χτισμένη στα συμφέροντα των εργαζομένων. Επίσης, είναι μια ευκαιρία να αναδειχτεί η ανάγκη για κοινούς αγώνες σε όλη την Ευρώπη. •
12
“
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αρχηγός του SPD και υπουργός πλέον.
Οι οργανώσεις από τα πρώην ανατολικά κρατίδια γκρινιάζουν για την παντοδυναμία των δυτικών, θέτουν συχνά το θέμα της συνεργασίας με την «Αριστερά» και σε εθνικό επίπεδο και ετοιμάζονται για μια σειρά από εκλογές σε επίπεδο κρατιδίων μέσα στο 2014 με πνεύμα ηττοπάθειας.
Συνέδριο για λίγους
Ξεκινά αυτή την Κυριακή στο Βερολίνο, το συνέδριο του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος SPD
Του ∆ημήτρη Σμυρναίου
Ο
ι εποχές που τα συνέδρια της σοσιαλδημοκρατίας είχαν να παρουσιάσουν κάτι καινούριο στην κοινωνία μοιάζουν πια πολύ μακρινές. Σε ολόκληρη την Ευρώπη τα κόμματα της «κεντροαριστεράς» μοιάζουν να έχουν μετεξελιχθεί σε ένα απλό συμπλήρωμα του νεοφιλελευθερισμού, που προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα σε θέσεις και πράξεις, που φέρνουν στο μυαλό το ανέκδοτο με το «ολίγον έγκυος». Το συνέδριο του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος SPD, που ξεκινά αυτή την Κυριακή στο Βερολίνο, αποτελεί μια ακόμα απόδειξη αυτού του γεγονότος. Ενα κόμμα, που έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί το πρότυπο για τα μικρότερα αδέρφια του στην υπόλοιπη Ευρώπη και το οποίο προσπάθησε να ξεχάσει τα τραγικά του αποτελέσματα στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, πανηγυρίζοντας απλά για τη συμμετοχή του σε μια ου-
σιαστικά χριστιανοδημοκρατική κυβέρνηση συνασπισμού με την Ανγκέλα Μέρκελ, έρχεται τώρα να επιβεβαιώσει τον εαυτό του και την ηγεσία του και να καθορίσει την πορεία του προς τις ευρωεκλογές. Ομως, κανείς δεν περιμένει να ακούσει κάτι καινούριο για το πώς θα μπορούσε να ξεπεραστεί αυτή η διαλυτική στασιμότητα, που μοιάζει να πριονίζει σταθερά τη συνοχή της Ευρώπης και να οδηγεί σε διαιρέσεις και αντιπαλότητες που θυμίζουν άλλες εποχές. Πρωταγωνιστής σε αυτό το συνέδριο θα είναι ο Μάρτιν Σουλτς, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, ο οποίος έχει βάλει στόχο να εκλεγεί πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και γνωρίζει ότι για να γίνει κάτι τέτοιο θα χρειαστεί ένας μεγάλος συνασπισμός σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με την Ανγκέλα Μέρκελ να πρέπει να δώσει γραμμή στα δικά της αδερφά κόμματα να ψηφίσουν τον «άξιο εταίρο και συνεργάτη». Από την άλλη, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αρχηγός του SPD και υπουργός πλέον,
Η πραγματική H πολιτική Προοπτικές της ευρωπαϊκής και ιταλικής αριστεράς
Του Αλεσάντρο Τζιλιόλι*
Πριν λίγες μέρες άκουσα, εδώ στη Ρώμη, σε μια σύντομη ευκαιρία που είχα, δύο συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα, του ηγέτη του κόμματος της αριστεράς που σήμερα στην Ελλάδα υπολογίζεται γύρω στο 30%. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία γιατί μιλούσαν μόνο για πολιτική, για την αληθινή πολιτική. Για τη φτώχεια και τα εργαλεία που την καταπολεμούν, για τις τοπικές ή ευρωπαϊκές αποφάσεις που κάνουν καλό ή κακό στα άτομα που έχουν καταστραφεί από την κρίση, για οικογενειάρχες που ψάχνουν στους κάδους σκουπιδιών, για τα αποτελέσματα του δημοσιονομικού συμφώνου, για οικογένειες που κάνουν εφόδους σε φορτηγά με φρούτα, για κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, για τη δυνατότητα να ανατρέψει κανείς το τραπέζι χωρίς να πέσει στις λαϊκίστικες απλουστεύσεις που όλο και απλώνονται, αλλά με συγκεκριμένες πράξεις και με ισχυρές μεταρρυθμίσεις, με λίγα λόγια με ένα ευρωπαϊκό New Deal.
θα πρέπει να ηρεμήσει την κομματική βάση, που ναι μεν υποστήριξε στο εσωτερικό δημοψήφισμα τη συμμετοχή στην κυβέρνηση, αλλά μουρμουρίζει ότι το κόμμα μάλλον στραβά αρμενίζει και αν δεν αλλάξει κάτι θα πέσει σε ξέρα. Ολα αυτά δεν είναι βεβαίως εύκολα. Αλλωστε, όπως είπαμε και νωρίτερα, τα συνέδρια έχουν μετατραπεί στις μέρες μας σε μεγάλα σόου, που δεν παράγουν ιδέες αλλά εικόνες και στην καλύτερη περίπτωση κάποια συνθήματα. Και καμιά ηγεσία δεν θέλει να αφήνει να επικαλυφθούν όλα αυτά από γκρίνιες και αμφισβητήσεις. Οπως όμως παρατηρούν κάποιοι, ένα κόμμα που έχει τόσο μεγάλες εντάσεις στο εσωτερικό του, που δεν έχει καταφέρει ακόμα να δώσει στα μέλη του την εικόνα της «εξίσωσης» Ανατολής και ∆ύσης δυόμιση δεκαετίες μετά την επανένωση, δεν μπορεί να ασχολείται μόνο με το «θεαθήναι», ούτε μπορεί φυσικά να πείσει πως έχει μια άλλη πρόταση για την Ευρώπη, πέραν της τακτικής του καρότου και μαστι-
ταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία, επειδή, όταν συναντάω κάποιον πολιτικό της ιταλικής αριστεράς, συνήθως η συζήτηση είναι για αντίθετες τάσεις, για συνέδρια που πρέπει να κερδηθούν, για φίλους που πρέπει να πλασαριστούν και για εχθρούς που πρέπει να εξοντωθούν. Στην καλύτερη περίπτωση, βγαίνει από τις αναμνήσεις κάποιο μικρό ιδεολογικό σχήμα. Σε κάθε περίπτωση, η πραγματικότητα, αυτή που είναι έξω, δεν μοιάζει να εμφανίζεται. Το σκεφτόμουν και πάλι σήμερα διαβάζοντας στη «Stampa» τη συνέντευξη του Τσίπρα, ο οποίος είναι υποψήφιος σ’ αυτές τις ευρωεκλογές για την προεδρία της ΕΕ. Και μου ερχόταν λίγο να βάλω τα κλάματα συγκρίνοντας τα τόσο ξεκάθαρα λόγια του για το παρόν και το μέλλον όλων μας με τις δικές μας ασήμαντες φαγωμάρες: Είναι καλύτερο να θέσει υποψηφιότητα η κοινωνία των πολιτών ή οι επικεφαλής των μικρών κομμάτων; Τι ρόλο πρέπει να έχουν ο Ινγκρόια ή ο Φερέρο στο νέο πολιτικό υποκείμενο; Και μετά πώς θα μοιραστούμε την εκλογική χρηματοδότηση; Κι άλλες τέτοιες αθλιότητες, που ντρέπομαι μέχρι και να τις γράψω, τις οποίες παρακολούθησα για ένα σύντομο διάστημα πριν ένα χρόνο, πριν το σκάσω τρέχοντας. Ακούγοντας τους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ, αντίθετα, έμοιαζε ολοφάνερο το επείγον της υπόθεσης: να αρχίσουμε από την ανάγκη να κάνει ο καθένας ένα βήμα πίσω από το εγώ του για να αντιμετωπίσουμε μαζί την καταστροφή, ακριβώς όπως μετά από ένα σεισμό δεν αρχίζεις να τσακώνεσαι για να δείξεις το καρότσι σου στις τηλεοπτικές κάμερες, αλλά απλά δουλεύεις. Ποιος ξέρει, ίσως να μην είναι τυχαίο που αυτοί με μια τέτοια λογική είναι στο 30% ενώ η λεγόμενη ιταλική αριστερά κατόρθωσε να πετύχει ένα μεγάλο έργο από την ανάποδη: αντί να επιτύχει τη συναίνεση των ανθρώπων στις ιδέες της αριστεράς για να βγούμε από την κρίση, εξανάγκασε αυτούς που ήδη πιστεύουν σ’ αυτές τις ιδέες στη διασπορά. Να τι θέλω να πω: τώρα θα ήταν ανόητο, εκτός από γελοίο, να πάμε να ζητήσουμε από τον ΣΥΡΙΖΑ να δώσει
γίου των Μέρκελ-Σόιμπλε. Ακόμα και η κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου ανέβασε την πίεση πολλών ανατολικογερμανών «συντρόφων», που παρατήρησαν ότι η πρώτη θέση που είχε εξασφαλιστεί για αυτούς μέσα στην πρώτη εικοσάδα ήταν στο νούμερο 14, για την μεταγραφείσα εξ αριστερών Βερολίνεζα Ιβόν Κάουφμαν. Γενικώς οι οργανώσεις από τα πρώην ανατολικά κρατίδια γκρινιάζουν για την παντοδυναμία των δυτικών, θέτουν συχνά το θέμα της συνεργασίας με την «Αριστερά» και σε εθνικό επίπεδο και ετοιμάζονται για μια σειρά από εκλογές σε επίπεδο κρατιδίων μέσα στο 2014 με πνεύμα ηττοπάθειας. Αλλά η ηγεσία απολαμβάνει τα υπουργεία της και ο Μάρτιν Σουλτς αγωνίζεται για να γράψει τη δική του προσωπική ιστορία, αδιαφορώντας για το αν, με τη συγκεκριμένη πολιτική που ακολουθεί μέχρι τώρα το Βερολίνο, θα μπορούσε τελικά να ταυτίσει τον τίτλο του ως πρόεδρος της Κομισιόν με την ολοκληρωτική διάλυση της Ευρώπης.
λύση σ’ αυτές τις αρχαίες και άθλιες μικρότητες. Σιγά μη λειτουργήσει έτσι το πράγμα. Θα λειτουργήσει μόνο –και πιθανά ούτε σ’ αυτή τη φάση– αν εμείς εδώ αλλάξουμε μυαλά. Όλοι. Ριζικά. Κάνοντας πολιτική, πραγματική πολιτική. Γιατί τους οικογενειάρχες που αναζητούν αποφάγια στους κάδους θα τους έχουμε σύντομα κι εδώ στη χώρα μας. Και δεν νομίζω ότι τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι τσακωμοί που προανέφερα.
“
Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
* Ο Αλεσάντρο Τζιλιόλι είναι μιλανέζος δημοσιογράφος στο περιοδικό «Espresso. Το τελευταίο βιβλίο του είναι το «Chi ha suicidato il Pd» [Ποιος αυτοκτόνησε το ∆ημοκρατικό Κόμμα (Imprimatur)].
Όταν συναντάω κάποιον πολιτικό της ιταλικής αριστεράς, συνήθως η συζήτηση είναι για αντίθετες τάσεις, για συνέδρια που πρέπει να κερδηθούν, για φίλους που πρέπει να πλασαριστούν και για εχθρούς που πρέπει να εξοντωθούν. Γι’ αυτό ήταν πρωτόγνωρη εμπειρία να ακούσω δύο συνεργάτες του Τσίπρα.
“
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
13
∆ΙΕΘΝΗ
Η πτώση της επαναστατικής υπόθεσης παρέσυρε και την κεϊνσιανή υπόθεση, που είναι μια υπόθεση πραγματικού συμβιβασμού, υπό την έννοια ότι προσπαθούσε να δώσει μια απάντηση από την πλευρά της κυρίαρχης τάξης στις ουσιαστικές ανάγκες της εργατικής τάξης και των εργαζομένων.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει το πρόβλημα και κάνει μια επιλογή» Συνέντευξη της Ροσάνα Ροσάντα για την Ιταλία, την Αριστερά και την Ευρώπη «Είμαι τρομοκρατημένη αυτή τη στιγμή από τη σφαγή των εργατών που συμβαίνει στη Γαλλία και στην Ιταλία. Εύχομαι όλη η αριστερά και ένα κομμάτι του κεφαλαίου, λιγότερο ανόητο, να καταλάβει ότι μ’ αυτό τον τρόπο, με τις πολιτικές λιτότητας, θα σπάσουμε τα μούτρα μας πάνω σε μια κρίση που δεν τελειώνει. Έχω την ελπίδα ότι ακόμη και ένα τμήμα του κεφαλαίου θα καταλάβει ότι πρέπει να βρεθεί ένα modus vivendi που να σέβεται την εργατική πλευρά, πράγμα που ο Μαρκιόνε στην τελευταία συνέντευξη που έδωσε στη «Ρεπούμπλικα», δεν έχει καταλάβει». Η Ροσάνα Ροσάντα σε πρόσφατη συνέντευξή της στο «Radio Città del Capo», στις 13 Γενάρη, εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της και τις διεισδυτικές της σκέψεις.
Τι γνώμη έχετε για τον Ματέο Ρέντσι; Αυτό που δεν μου αρέσει είναι η αλαζονεία του και δεν έχω ακόμη στοιχεία για να εκτιμήσω τις προτάσεις του για την εργασία, γιατί αυτά που απαρίθμησε είναι μόνο τίτλοι. Πιστεύω ότι σε λίγες μέρες θα το μάθουμε. Προς το παρόν αντιλαμβάνομαι ότι έχουν εναποτεθεί σ’ αυτόν μεγάλες ελπίδες, δεν καταλαβαίνω για ποιον λόγο και με ποια επιχειρήματα, γιατί αυτή τη στιγμή τίποτε δεν μας οδηγεί στη σκέψη ότι εκείνος θα μπορούσε να επανεκκινήσει μια ανάκαμψη. Επειδή όμως δόθηκε χρόνος μέχρι το τέλος του μήνα, ας το δούμε.. .. Η γνώμη σας για τον Αλέξη Τσίπρα; Θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός ηγέτης της νέας ευρωπαϊκής αριστεράς. Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να είναι η μόνη αριστερά που συνειδητοποιεί το πρόβλημα και κάνει μια επιλογή. Όμως, ένα ζήτημα είναι να κάνει κάποιος μια επιλογή για την Ελλάδα και άλλο ζήτημα είναι να κάνει μια επιλογή για την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γαλλία, που έχουν ανάλογα προβλήματα, αλλά όχι τα ίδια ακριβώς. Επομένως, παρόλο που με ευχαριστεί πάρα πολύ το γεγονός ότι ένα τμήμα της αριστεράς, και όχι μόνο της αριστεράς, αλλά των Ιταλών δημοκρατών, βλέπει ευνοϊκά μια βοήθεια και μια στήριξη στον Τσίπρα, δεν βλέπω ακόμη ένα πρόγραμμα, που κατά τα άλλα είναι δουλειά αυτών των Ιταλών συμπαθούντων να το φτιάξουν για τη χώρα μας. Ξέρετε, η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα. Η Ιταλία είχε κακή μεταχείριση αλλά δεν είναι σαν τους Έλληνες, οι οποίοι στην κυριολεξία, στραγγαλίστηκαν. Το ’68 υπήρξε μια πολιτιστική επανάσταση, αλλά με αρνητικό πολιτικό αποτέλεσμα. Νομίζετε ότι χάθηκε μια ευκαιρία στην Ευρώπη και στην Ιταλία; Πιστεύω ότι χάθηκε αναμφίβολα μια ευκαιρία από την πλευρά της δημοκρατικής αριστεράς, που δεν κατανόησε ή και φοβήθηκε ότι το ’68 θα της επέβαλε μια άλλη ατζέντα, άλλες προτεραιότητες, μια ριζοσπαστικότητα πάνω απ’ όλα των αξιών, των ηθών. Αυτή ασφαλώς ήταν μια μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε. Παράλληλα, πιστεύω ότι πρέπει
να παραδεχτούμε πως το ίδιο το ’68, τουλάχιστον στο πανεπιστημιακό κομμάτι, κράτησε πολύ λίγο, λίγο παραπάνω από ενάμιση χρόνο, και ότι ως πραγματικό κίνημα είχε όρια θεωρητικά και πολιτικά, που ίσως θα ήταν χρήσιμο να διερευνηθούν. Στο βιβλίο σας δημοσιεύσατε συνεντεύξεις που έχετε πάρει από πολλές προσωπικότητες της αριστεράς του 20ού αιώνα. Ποια είναι η φύση της αλλαγής που πυροδοτήθηκε από το τέλος της σοβιετικής αυτοκρατορίας στην ιταλική αριστερά; Εγώ δεν θα χρησιμοποιούσα την έκφρασή σας, «σοβιετική αυτοκρατορία». ∆εν υπήρξε επεκτατικός σοβιετικός ιμπεριαλισμός, δεν είχε ούτε το χρόνο να υπάρξει, γιατί η οπτική του κόσμου που καθορίστηκε στη Γιάλτα, ανά ζώνες επιρροής, απέδειξε ότι η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν σε θέση να ορίσει μια πολιτιστική ηγεμονία, ούτε στο τμήμα της δυτικής Ευρώπης που είχε αποδοθεί σε εκείνη. Πολλαπλασίασε την καταπίεση και τα λάθη ακόμη και σε χώρες όπως η Τσεχοσλοβακία, όπου τα κομμουνιστικά κόμματα ήταν τόσο ισχυρά όσο δεν ήταν ποτέ στην Ιταλία ή στη Γαλλία. Άρα, εγώ θα επέμενα να γίνει μια ανάλυση του τι ήταν η Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών ∆ημοκρατιών από το ’17 και μετά, τι ήταν και ποια ήταν τα κυριότερα λάθη της. Αλλά γι’ αυτό ούτε τα κομμουνιστικά κόμματα ούτε η νέα αριστερά έκαναν μια πραγματική έρευνα. Μέχρι το ’89 υπήρχαν αυτοί που αγαπούσαν τη Σοβιετική Ένωση και την κομμουνιστική υπόθεση, αλλά ακόμη κι αυτοί που δεν την αγαπούσαν καθόλου σκέφτονταν ότι ήταν μια πραγματική εναλλακτική λύση, που έπρεπε να τη φοβούνται. Αυτό, αντίθετα, μετά το ’89, δεν υπήρξε. Η αριστερά με κομμουνιστικό προσανατολισμό έπαψε να το πιστεύει, περνώντας απευθείας στις απόψεις του αντιπάλου, χωρίς να καταλάβει πού ήταν το λάθος, γιατί αυτή η μεγάλη ελπίδα της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου κατέρρευσε, πώς κατέρρευσε, πού κατέρρευσε. Εξάλλου, δεν υπάρχει μια ανάλυση των κομμουνιστικών κομμάτων ούτε στην Ιταλία. Εγώ δεν την είδα. ∆εν ξέρω αν εσείς την είδατε, αλλά νομίζω ότι υπήρξε μια αποδοχή της άποψης ό-
τι ο κομμουνισμός είναι ανέφικτος, κι αυτό ασφαλώς σημαίνει μια αλλαγή ορίζοντα για όλη την ευρωπαϊκή αριστερά, τόσο την επαναστατική, που έχει μείνει ζωντανή μετά το ’68, όσο και για κάποια κατάλοιπα του κομμουνιστικού κινήματος, καθώς και για τη μεταρρυθμιστική αριστερά. Εγώ υποστηρίζω -και νομίζω ότι κανείς δεν αντιτίθεται σ’ αυτό- ότι η πτώση της επαναστατικής υπόθεσης παρέσυρε και την κεϊνσιανή υπόθεση, που είναι μια υπόθεση πραγματικού συμβιβασμού, υπό την έννοια ότι προσπαθούσε να δώσει μια απάντηση από την πλευρά της κυρίαρχης τάξης στις ουσιαστικές ανάγκες της εργατικής τάξης και των εργαζομένων. Αυτό ούτε που ακούγεται πια. Αρκεί να δούμε τη σφαγή που συνοδεύει τώρα στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, κάθε υπολογίσιμη παραγωγική πραγματικότητα. Ας επιστρέψουμε στα τρέχοντα. Θα ήθελα να σας ζητήσω μια εκτίμηση για την προεδρία Ναπολιτάνο. Είμαι πολύ αρνητική. ∆εν κατανόησα, υπό την έννοια ότι δεν πείστηκα, γιατί ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο ήθελε την πολιτική των ευρέων συμμαχιών. Επειδή πιστεύω ότι τα πάντα μπορεί να συμβαίνουν, εκτός από το γεγονός ότι ο Ναπολιτάνο μπορεί να ξεπουλήθηκε στον Μπερλουσκόνι, αφού για το γεγονός ότι είναι αδιάφθορος μπορώ να βάλω το χέρι μου στη φωτιά, μου είναι ακόμη πιο ακατανόητο τι μπορούσε να περιμένει από μια εντελώς αφύσικη συμμαχία η οποία, όντως, δεν οικοδόμησε τίποτα. Το μόνο πράγμα που μπορώ να πω ότι οικοδόμησε -και γίνομαι λίγο κακιά- είναι μια γενιά δημοσιογράφων που δεν είναι σε θέση να γράψουν για πολιτική χωρίς να αναφέρουν τον Μπερλουσκόνι και να ξαναβάλουν τη φωτογραφία του στις σελίδες των εφημερίδων τους, ακόμη και σήμερα, που, ειλικρινά, οι απόπειρές του, οι βλέψεις του δεν έχουν κατά τη γνώμη μου καμία πιθανότητα να υλοποιηθούν και που ένα κράτος δικαίου θα έπρεπε να τις περιβάλλει με σιωπή. Απομαγνητοφώνηση- μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
14
“
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Το βλέμμα του Γιανουκόβιτς θα είναι πλέον πολύ πιο έντονα στραμμένο στη Μόσχα, καθώς από τις εξελίξεις στη ρωσική πρωτεύουσα και τη δύναμη του προέδρου Πούτιν εξαρτάται απολύτως και η τύχη της χώρας του και φυσικά η δική του.
Η επανάσταση αναβάλλεται ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΝΕΚΡΟΙ ΕΚΤΟΝΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Του Νίκου Σερβετά
Μ
ε το σαφή διαχωρισμό που έκανε ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Μίκολα Αζάροφ, «εναντίον μας δεν ενεργεί η αντιπολίτευση, αλλά αντάρτες. Πρέπει να γίνεται αυτή η διάκριση», έληξε την Πέμπτη το βράδυ η έκτακτη σύσκεψη που είχαν στο Κίεβο στελέχη της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, χωρίς απτά αποτελέσματα αλλά με έντονη την αίσθηση ότι αργά και σταθερά εκτονώνεται η ένταση που επικρατεί στη χώρα περίπου δύο μήνες τώρα. Έχει γίνει σαφές πλέον ότι δύο συντηρητικές ιδεολογικά ομάδες έχουν έρθει σε αντιπαράθεση για το μέλλον της Ουκρανίας. Σαφές είναι επίσης ότι, οι πυρήνες τους τουλάχιστον, δεν ενεργούν ανεξάρτητα από κέντρα που βρίσκονται εκτός ουκρανικού εδάφους: Το ένα θέλει τη χώρα όσο πιο κοντά γίνεται στη Ρωσία. Την τροφοδοτεί με φυσικό αέριο που της παρέχει σε πολύ χαμηλή τιμή και τη θεωρεί τον σημαντικότερο σύμμαχο στον ευρωπαϊκό χώρο. Το άλλο θέλει να φέρει την Ουκρα-
νία όσο πιο κοντά γίνεται στις Βρυξέλλες για να χαλάσει τα σχέδια της Μόσχας και για να ανοίξει μία νέα μεγάλη αγορά. Αυτά τα σχέδια υλοποιούν ορισμένοι νοσταλγοί του παρελθόντος, από τη μία, και, από την άλλη, οπαδοί της ιδεολογίας που λέει ότι λατρεύει την ελευθερία και ταυτόχρονα μισεί τους Εβραίους, τους κομουνιστές και τους ομοφυλόφιλους.
Η κατάσταση ξέφυγε
Την Τρίτη έχει προγραμματιστεί ειδική σύγκλιση της βουλής, με μοναδικό θέμα συζήτησης τη διέξοδο από την κρίση. Σύμφωνα με πηγή της «Εποχής» στο Κίεβο η αντιπολίτευση θα συνεχίσει να ζητά πρόωρες εκλογές, χωρίς όμως να επιμείνει καθώς βλέπει ότι οι πραγματικοί υποκινητές των επεισοδίων έφθασαν την κατάσταση στο όριό της και δεν θέλουν, προς το παρόν τουλάχιστον, να κάνουν το επόμενο βήμα. Θα κρατήσουν ανοικτό το θέμα και θα το ξανανοίξουν όταν κρίνουν σκόπιμο. Άλλωστε, πριν από ένα μήνα «πήραν» από τη Ρωσία, τη Μολδαβία και τη Γε-
ωργία, και τις οδήγησαν στην ευρωπαϊκή αγκάλη. Ο μεγάλος αντίπαλος δεν θα πρέπει να εξαγριωθεί διότι κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράει. Η κατάσταση στην Ουκρανία ξέφυγε από τα χέρια τους την Τετάρτη το πρωί, όταν πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από σφαίρες. Ήταν ένα περιστατικό που, φυσικά, δεν ήταν σχεδιασμένο και έδειχνε ότι η χρήση πυροβόλων όπλων μπορούσε να πάρει έκταση, γεγονός που θα έκανε την κατάσταση ανεξέλεγκτη και πιθανώς να οδηγούσε εκεί που όλοι απεύχονταν. Κανείς δεν θέλει αιματηρές συγκρούσεις στο κέντρο της Ευρώπης.
Με το βλέμμα στραμμένο στη Μόσχα
Ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς, από την πλευρά του, θα παραμείνει στη θέση του, ανεξαρτήτως αν θα γίνουν εκλογές ή όχι. Υπολογίζεται ότι ακόμα κι αν πιεστεί και προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ώστε να εκτονωθεί τελείως η κατάσταση, η αντιπολίτευση δεν θα έχει σημαντικά οφέλη καθώς οι φιλορώσοι
Ουκρανοί συσπειρώθηκαν γύρω τους και οι «φιλοευρωπαϊστές», όπως αυτοαποκαλούνται, δεν έχουν ούτε κάποια δυνατή προσωπικότητα για να ηγηθεί στον αγώνα τους ούτε κάποιο ισχυρό δέλεαρ από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Γιανουκόβιτς είναι ο ισχυρός άνδρας της χώρας και η θέση του ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο όταν κυβερνήτες ανατολικών επαρχιών τού ζήτησαν επιτακτικά να λάβει σκληρά μέτρα για να «πατάξει την τρομοκρατία». Στις δυτικές επαρχίες, μόνο στη Lviv είδε διαδηλωτές να καταλαμβάνουν το κτίριο διοίκησης και να αναγκάζουν τον κυβερνήτη να υπογράψει την παραίτησή του, την οποία δεν έχει κάνει ακόμα δεκτή. Πρόκειται για την επαρχία όπου σημειώθηκαν τα πιο έντονα επεισόδια εκτός Κιέβου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή στο Κίεβο, το βλέμμα του Γιανουκόβιτς θα είναι πλέον πολύ πιο έντονα στραμμένο στη Μόσχα, καθώς από τις εξελίξεις στη ρωσική πρωτεύουσα και τη δύναμη του προέδρου Πούτιν εξαρτάται απολύτως και η τύχη της χώρας του και φυσικά η δική του. •
Ευρωστρατός στην Κεντροαφρικανική ∆ημοκρατία
Τ
Η απόφαση σχεδόν επιβλήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση
ίθεται ως δίλημμα -και είναι βέβαια τεχνητόκαθώς η στοιχειώδης ανθρώπινη λογική δεν αμφιταλαντεύεται στιγμή: «Στην Κεντρική Αφρική σφάζονται μεταξύ τους. Να αφήσουμε να σκοτώνονται ή να παρέμβουμε και να σταματήσουμε τις εχθροπραξίες;» Χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου δεν υπάρχει λάθος απάντηση, αλλά λάθος ερώτημα. Το συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως, που συγκλήθηκε στις αρχές της εβδομάδας απάντησε στο λάθος ερώτημα και κατέληξε στην απόφαση αποστολής περίπου 1.000 στρατιωτών της Ε.Ε. στην Κεντροαφρικανική ∆ημοκρατία. Η εικόνα που παρουσιάζεται για τη χώρα είναι η θρησκευτική αντιπαράθεση -που έχει αποτέλεσμα αιματηρές συγκρούσεις με εκατοντάδες νεκρούς και πάνω από ένα εκατομμύριο εκτοπισμένους- μουσουλμανικών ανταρτικών ομάδων εναντίον χριστιανών, οι οποίοι αποτελούν και την πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας. Τώρα, πόσο χριστιανοί είναι οι κάτοικοι μιας χώρας που βρίσκεται στο κέντρο της αφρικανικής ηπείρου και πόσο αγωνίζονται οι ομάδες ανταρτών για την ηθική του ισλάμ εύκολα μπορεί να το καταλάβει κάποιος αν σκεφτεί ότι η χώρα είναι μεν πρώην γαλλική αποικία, αλλά τα συμφέροντα γαλλικών εταιρειών παραμένουν. Αυτές τις πηγές κέρδους διεκδικούν τοπικές – μαφιόζικες συμμορίες, οι οποίες στρατολογούν ομάδες ενόπλων που ονομάζουν «αντάρτες» και τις οπλίζουν με τόσο φανατισμό ώστε να μην έχουν αναστολές όταν με βία εκκενώνουν εκτάσεις, τις οποίες χρειάζονται οι ίδιοι. Από την άλλη, μία διεφθαρμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, έστω κι αν θέλει, αυτό το φαινόμενο με νόμιμα μέσα. Αφήνει να αναπτυχθούν παρακρατικές οργανώσεις που
χρησιμοποιώντας ανάλογες με του αντιπάλου μεθόδους έχουν φέρει τη χώρα στη σημερινή της κατάσταση. Κι όπως γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις όταν το θέμα φθάσει στο απροχώρητο, η διεθνής κοινότητα καλείται να αντιδράσει. Σε καταρχήν συμφωνία, λοιπόν, για την αποστολή στρατιωτικής δύναμης χιλίων ανδρών κατέληξε το συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι λεπτομέρειες για το σχεδιασμό της αποστολής αναμένεται να αποσαφηνιστούν το επόμενο διάστημα και αφού η Ε.Ε. λάβει την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα έχουν ταχθεί κατά της συμμετοχής τους στην αποστολή, αλλά παραμένει αδιευκρίνιστο αν θα χρησιμοποιηθεί για το συντονισμό της επιχείρησης το στρατηγείο της Λάρισας. Τα ερωτήματα που τίθενται μετά από μία τέτοια απόφαση, την οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα σχεδόν επέβαλε ο γάλλος υπουργός, είναι σημαντικά: Κατ’ αρχάς, γιατί δεν ζητήθηκε, έστω, η παρέμβαση των κυανοκράνων του ΟΗΕ, του πλέον αρμόδιου οργανισμού για να επιλύει ή να μεσολαβεί σε παρόμοια ζητήματα. Ανάλογη στρατιωτική δύναμη έχει και η Αφρικανική Ένωση , η οποία επίσης θα μπορούσε να μεσολαβήσει ή να συνεργαστεί με τους κυανόκρανους. Πώς είναι δυνατόν να δημιουργείται στρατιωτικό σώμα που θα δράσει εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
όταν δεν υπάρχουν θεσμοί και μηχανισμοί ελέγχου ευρωπαϊκών στρατιωτικών επιχειρήσεων; Η χρονική περίοδος που λαμβάνεται μια τέτοια πρωτοβουλία είναι εξίσου σημαντική. Σε λίγους μήνες γίνονται εκλογές σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο κάθε πολιτικός προσπαθεί με κάθε τρόπο να αυξήσει την εμβέλειά του προκειμένου να έχει καλά αποτελέσματα. Πόσο μάλλον ο κύριος Ολάντ που βλέπει στο εσωτερικό να χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια του και στο εξωτερικό να τον έχει παραμερίσει τελείως η γερμανίδα ομόλογός του και χρειάζεται τόσο την έμπρακτη υποστήριξη των γάλλων επιχειρηματιών, όσο και μια δυναμική ενέργεια που θα αποκαταστήσει το καταρρακωμένο κύρος του στους γάλλους ψηφοφόρους. Ν. Σ.
15
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Με τα όπλα παρά πόδα, στο όνομα της ελευθερίας
στα δίκτυα του κόσµου
ΓΕΝΕΥΗ ΙΙ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΥΡΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ www.ipai-isolation.info
Στοπ στην απομόνωση
Ξεκίνησε την Παρασκευή και ολοκληρώνεται αύριο στο Άμστερνταμ η
11η διεθνής συνάντηση ενάντια στην απομόνωση, με στόχο την οργάνωση της αλληλεγγύης σε όσους είναι όμηροι του κράτους σε μια περίοδο που οι κυρίαρχοι εντείνουν την καταστολή των κοινωνικών αντιστάσεων. Η διοργάνωση γίνεται από την IPAM (διεθνής πλατφόρμα ενάντια στην απομόνωση), που δημιουργήθηκε το 2000 προκειμένου να μην περάσει το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης για την δημιουργία λευκών κελιών για τους πολιτικούς κρατούμενους. www.abitarenellacrisi.org
Στέγη για όλους
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε την Τετάρτη σε πολλές ιταλικές πόλεις η εβδομάδα δράσεων ενάντια στην στεγαστική κρίση. Αυτόνομες ομάδες, κινήματα πόλης, επισφαλείς εργαζόμενοι, άστεγοι και πολλοί άλλοι, ένωσαν την φωνή και τον θυμό τους ενάντια στην άγρια επίθεση του νεοφιλελευθερισμού που πετάει χιλιάδες ανθρώπους στο δρόμο, σε μια χώρα που μέσα στο 2013 περίπου 68.000 οικογένειες διατάχτηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους επειδή δεν πλήρωναν το ενοίκιο στην συμφωνημένη ημερομηνία.
www.miliparis.overblog.com
Ενάντια στην ημέρα της οργής
Κάλεσμα για δυναμική παρουσία στους δρόμους του Παρισιού κάνουν
ακτιβιστές και οργανώσεις που υπερασπίζονται την ελευθερία. Αφορμή είναι η αποκαλούμενη «ημέρα της οργής», που οργανώνεται σήμερα από διάφορες οργανώσεις «αγανακτισμένων» που όπως λένε τις συνδέει η αγάπη για την γαλλική σημαία, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια συμμαχία ακραίων συντηρητικών κύκλων που στο μανιφέστο τους υπερασπίζονται το αγέννητο έμβρυο, βάλλουν κατά του γάμου των ομοφυλοφίλων, ζητούν μηδενική ανοχή για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, κλπ.
∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
Τ
ο παρασκήνιο που προηγήθηκε και οι ομιλίες που ακολούθησαν, στο Μοντρέ της Ελβετίας την περασμένη Τετάρτη, δικαίωσαν τις μέτριες προσδοκίες από την εναρκτήρια συνάντηση των συνομιλιών Γενεύη ΙΙ, για την ειρήνευση και την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Συρία. Στη διάσκεψη, υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ, συμμετείχαν υπουργοί Eξωτερικών, διπλωματικές αποστολές και θρησκευτικοί εκπρόσωποι περισσότερων από 40 χώρες και εκπρόσωποι από τον Αραβικό Σύνδεσμο, τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έναρξη των απευθείας συνομιλιών μεταξύ των δύο αντιμαχομένων μερών ξεκίνησε την Παρασκευή. Στους στόχους περιλαμβάνονται η καλλιέργεια αμοιβαίας εμπιστοσύνης και η άδεια πρόσβασης ανθρωπιστικής βοήθειας. Η Γενεύη ΙΙ ήταν αντικείμενο της «μεθοδικής και εποικοδομητικής» τηλεφωνικής επικοινωνίας των προέδρων Ομπάμα και Πούτιν. Συριακή κυβέρνηση, εκπρόσωποι των αντιπάλων του καθεστώτος Άσαντ και οι υποστηρικτές των δύο πλευρών, επιδόθηκαν σε φραστικές «ανταλλαγές πυρών» πριν και κατά τη διάρκεια της διάσκεψης. Ο ΓΓ του ΟΗΕ μπορεί να όρισε ως σκοπό των συνομιλιών το τέλος της αιματοχυσίας, ωστόσο επικρίσεις δημοσιεύτηκαν για τη στάση του τώρα και στο παρελθόν.
Αποκλείστηκε το Ιράν
Οι ΗΠΑ άσκησαν έντονες πιέσεις ώστε να τεθεί ως προαπαιτούμενο των συνομιλιών η αποδοχή του ανακοινωθέντος της Γενεύης I του Ιουνίου 2012, με κυρίαρχο τον όρο για μεταβατική κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του Άσαντ. Οι αμερικανικές απαιτήσεις υπήρξαν η αφορμή για τον αποκλεισμό του συμμάχου της Συρίας, Ιράν, το οποίο προσκάλεσε ο Μπαν Κι-μουν στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, για να ανακαλέσει την επομένη, αφενός μετά την απόρριψη προαπαιτούμενων από τους ιρανούς εκπροσώπους και αφετέρου υπό την απειλή της αντιπολίτευσης οτι δεν θα συμμετάσχει. Ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχανί δήλωσε: «Αμφιβάλλω για την επιτυχία της Γενεύης ΙΙ στον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας... και για την ικανότητα επίλυσης της κρίσης στη Συρία». Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, τόνισε πως «δεν είναι με κανέναν τρόπο δυνατό, ο άνθρωπος που οδήγησε σε βίαιη αντίδραση το λαό του, να ανακτήσει νομιμότητα διακυβέρνησης» -θέση με την οποία συντάχθηκε και η Γαλλία-, ενώ δεν απέκλεισε στρατιωτική επέμβαση, την οποία αναμένεται να στηρίξουν Βρετανία και Γαλλία.
Ιστορική ευκαιρία
Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, διατύπωσε την πρόβλεψη οτι «οι συνομιλίες δεν θα είναι απλές ούτε σύντομες» και κάλεσε τις δύο πλευρές να εκμεταλλευτούν την «ιστορική ευκαιρία». Επανέλαβε τη θέση -την οποία εξέφρασε και ο Πατριάρχης Μό-
Η λύση δεν θα βρεθεί με τη βία, τόνισε ο ρώσος υπουργός, Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζόν Κέρι, υπογράμμισε το προαπαιτούμενο του αποκλεισμού του Άσαντ από όποια μεταβατική κυβέρνηση.
σχας και πασών των Ρωσιών, Κύριλλος- οτι η λύση δεν θα βρεθεί με τη βία αλλά ότι είναι υπόθεση του λαού να καθορίσει το μέλλον του. Κατέληξε λέγοντας ότι υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα για την επίτευξη της ειρήνης. Στην εξαιρετικά δηκτική ημίωρη ομιλία του, ο σύρος υπουργός Εξωτερικών Ουαλίντ αλ-Μουαλέμ, αναφέρθηκε στις συνέπειες και τα θύματα του πολέμου, χαρακτήρισε αδιαπραγμάτευτη τη θέση του Άσαντ και απάντησε στον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών λέγοντας: «Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αποσύρει τη νομιμότητα του προέδρου, εκτός από τους ίδιους τους σύρους». Κατηγόρησε τη ∆ύση ότι, όπως σε Υεμένη, Αίγυπτο και άλλες χώρες της περιοχής, εφοδιάζει με όπλα τους τρομοκράτες που «σκοτώνουν, βιάζουν και βομβαρδίζουν» και χαρακτήρισε προδότες και ξένους πράκτορες την αντιπολίτευση. Επίσης, κατηγόρησε εμμέσως τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του Περσικού Κόλπου οτι «χρησιμοποιούν τα πετροδόλαρά τους για να εξάγουν τρομοκρατία στη Συρία» και ευθέως τον τούρκο πρωθυπουργό για την υποστήριξη προς την αντιπολίτευση. Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκηπας Σαούντ αλΦαϊζάλ, «ανταπέδωσε» λέγοντας οτι δεν υπάρχει χώρος στο μεταβατικό στάδιο της Συρίας για εκείνους που είναι «βαμμένοι με αίμα». Ο ηγέτης του Εθνικού Συριακού Συνασπισμού (SNC) Αχμάντ Τζάρμπα χαρακτήρισε τον Άσαντ τρομοκράτη, που διευκόλυνε την άνοδο των τρομοκρατών της Αλ Κάιντα στη χώρα και δήλωσε οτι απώτερος στόχος της συνάντησης είναι η παραίτησή του. Τέλος, ζήτησε την παραπομπή του Άσαντ σε δίκη «μαζί με όλους τους εγκληματίες του καθεστώτος του».
∆ηλώσεις μίσους για την κυβέρνηση Άσαντ
Ο εκπρόσωπος της Συρίας στον ΟΗΕ Μπασάρ Τζααφάρι, μεταξύ άλλων, κατηγόρησε αρκετούς από τους ομιλητές για τις προκλητικές και επαναλαμβανόμενες δηλώσεις μίσους για την κυβέρ-
νηση Άσαντ, ενώ επικαλέστηκε το προηγούμενο των εξελίξεων σε Λιβύη και Ιράκ μετά την απομάκρυνση των κυβερνήσεων. Τέλος, ο κινέζος υπουργός Γουάνγκ Γι δεσμεύτηκε για παροχή οικονομικής βοήθειας 20 δισ. γιουάν (3,3 δισ. δολάρια) στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία. Η ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος αναφέρθηκε στους «παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας με το συριακό λαό» και τόνισε την πρόθεση της Ελλάδας να στηρίξει τις προσπάθειες των δύο μερών για ειρήνευση και της χώρας να ορθοποδήσει. Την προηγουμένη, η κυβέρνηση είχε δώσει «τροφή» στα διεθνή ΜΜΕ, όταν αρνήθηκε τον ανεφοδιασμό στο αεροπλάνο της επίσημης αποστολής της Συρίας, που παρέμεινε επί τέσσερεις ώρες στο αεροδρόμιο παρότι διέθετε πλήρη πιστοποιητικά πτήσης.
Οι Kούρδοι ανακήρυξαν περιφερειακή κυβέρνηση
Οι περισσότεροι από δύο εκατομμύρια κούρδοι της Συρίας ζήτησαν να στείλουν ανεξάρτητη αντιπροσωπεία στις συνομιλίες, λέγοντας οτι τα αιτήματά τους στις διαπραγματεύσεις για το μέλλον της χώρας διαφέρουν από αυτά της κυβέρνησης όσο και του αντικυβερνητικού Εθνικού Συνασπισμού, -σκοπός για τον οποίο διαδήλωσαν και κούρδοι στην Αθήνα. Για την απόρριψη της πρότασης, η ισχυρότερη κουρδική ομάδα της Συρίας, ∆ημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (PYD) κατηγόρησε τις ΗΠΑ και δυνάμεις της περιοχής όπως η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία. Την Τρίτη, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, κούρδοι της Συρίας ανακήρυξαν αυτόνομη περιφερειακή κυβέρνηση στα βορειο-ανατολικά της χώρας -στα σύνορα που η Τουρκία «προστατεύει» με συρματοπλέγματα και όπου μελετά την ανέγερση τείχους-, την οποία ονομάζουν πλέον ∆υτικό Κουρδιστάν. Ελισάβετ Πετρίδου
16
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανο
Ο πρωτογενή Η ΓΕΩΠΟΝΟΣ
Νέος τρόπος φορολόγησης των α
Απότομες και αμείλικτες μεταβολές Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ
Ζ
ητήσαμε από τον λογιστή και οικονομολόγο Κώστα Σταυρουλάκη, πρόεδρο του Συλλόγου Αδειούχων Λογιστών Φοροτεχνικών Νομού Χανίων, να μας παρουσιάσει το νέο τρόπο φορολόγησης των αγροτών, που ισχύει από 1.1.2014, με βάση την απόφαση ΠΟΛ 1281/2013 (ΦΕΚ 3367Β’/31.12.2013) και τις διευκρινίσεις που δόθηκαν με μετέπειτα εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας ∆ημοσίων Εσόδων. * Όλοι οι αγρότες που το 2013 είχαν έσοδα από πωλήσεις προϊόντων πάνω από 10.000 ευρώ ή ενίσχυση πάνω από 5.000 ευρώ, υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων απο 1.1.2014. Η έναρξη επαγγέλματος πρέπει να γίνει μέχρι τις 20 Μάρτη 2014 [για τα διπλογραφικά βιβλία η προθεσμία είναι 15 Φλεβάρη 2014]. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μήνα οι αγρότες θα πρέπει να συναντώνται με τον λογιστή τους και να του φέρνουν τα τιμολόγια εσόδων και εξόδων του μήνα, ώστε να περνούν στα βιβλία τους. Αυτό απαιτεί από τον αγρότη να μετακινείται κάθε μήνα από το χώρο εργασίας του, τα χωράφια δηλαδή, στο αστικό κέντρο για συνάντηση με το λογιστή. Προφανώς προκύπτει και το επιπλέον έξοδο της αμοιβής του λογιστή όσο κι αν γίνεται προσπάθεια από τον κλάδο να μειώσει τις αμοιβές, υπάρχει και ζήτημα αξιοπρέπειας, διότι πρόκειται για μεγάλο φόρτο εργασίας που επωμίζεται ο κλάδος. * Φορολογούνται όλοι οι αγρότες με 13% από το πρώτο ευρώ καθαρού ετήσιου εισοδήματος. Συγκεντρώνονται, δηλαδή, όλα τα έσοδα του έτους, όπως έχουν καταχωρισθεί, και από αυτά αφαιρούνται όλα τα έξοδα –εδώ χρειάζεται να διευκρινιστεί ότι οποιοδήποτε έξοδο γίνεται για την αγροτική εργασία, από γάντια μέχρι καύσιμα μετακίνησης απο το σπίτι στο χωράφι ή οι τόκοι από αγροτικό δάνειο, μπορεί να δηλωθεί. Να σημειωθεί ότι στα έξοδα μπορεί να συμπεριληφθούν τα ημερομίσθια αγρεργατών, οι οποίοι όμως δουλεύουν, πληρώνονται και ασφαλίζονται νόμιμα. Ωστόσο, δεν συμπεριλάμβανεται στα έξοδα το κόστος εργασίας του ίδιου του αγρότη. * Μαζί με το φόρο 13%, οι αγρότες θα πρέπει να προκαταβάλουν το 55% του φόρου του επόμενου έτους με βάση το καθαρό εισόδημα της τρέχουσας χρονιάς.
* Οι αγρότες που κατοικούν σε κοινοτικά διαμερίσματα με πληθυσμό άνω των 500 κατοίκων επιβαρύνονται με τέλος επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ τη χρονιά. Σε περίπτωση που ο αγρότης λειτουργεί υποκαταστήματα –όχι διαφορετικά χωράφια αλλά διαφορετικά σημεία πώλησης προϊόντων-, για παράδειγμα διατηρεί περισσότερα του ενός θερμοκήπια από τα οποία εμπορεύεται τα προϊόντα του, επιβαρύνεται με τέλος επιτηδεύματος και για κάθε υποκατάστημα. * Οι αγρότες που διαθέτουν τα προϊόντα τους σε λιανική πώληση υποχρεούνται να έχουν ταμειακή μηχανή και να εκδίδουν αποδείξεις για όλες τις συναλλαγές τους. * Οι αγρότες που εμπίπτουν στις διατάξεις για την τήρηση βιβλίων υποχρεούνται να κόβουν τιμολόγια με την προσαύξηση του ΦΠΑ, τον οποίο θα εισπράττουν από τον χονδρέμπορα, στον οποίο πωλούν, και θα αποδίδουν στην εφορία. Κάθε τρίμηνο θα υποχρεούνται σε συνάντηση με τον λογιστή, υπολογισμό του ΦΠΑ, που τους αναλογεί μετά το συμψηφισμό με το ΦΠΑ που προκύπτει από τα έξοδά τους, και πληρωμή του υπολοίπου ΦΠΑ. * Το νέο φορολογικό καθεστώς επισείει και μια σειρά από πρόστιμα. Αν για οποιοδήποτε λόγο ο αγρότης δεν κάνει έναρξη επαγγέλματος εμπρόθεσμα, δεν παραδώσει τα τιμολόγια του μήνα ή δεν αποδώσει το ΦΠΑ του τριμήνου επιβαρύνεται με υψηλά πρόστιμα. Επίσης, αν ο γενικός γραμματέας ∆ημοσίων Εσόδων προχωρήσει, με βάση τα στοιχεία που ήδη διαθέτει η Γενική Γραμματεία, σε αυτόματη -χωρίς φυσική παρουσία του αγρότη- μετάταξη και έναρξη κανονικού καθεστώτος τήρησης βιβλίων, τότε υπάρχει πιθανότητα ο αγρότης να επιβαρύνεται με πρόστιμα εν αγνοία του για μη τήρηση των βιβλίων του και μη απόδοση ΦΠΑ. Ακόμη, εάν ένας αγρότης φαίνεται από τιμολόγιο αγοραστή ότι έχει πουλήσει χωρίς ο ίδιος να έχει εκδώσει τιμολόγιο πώλησης, εντοπίζεται και επιβαρύνεται με πρόστιμο. * Τα προβλεπόμενα στις διατάξεις της απόφασης για τη φορολόγηση των αγροτών το 2014 ισχύουν και επί φυσικών προσώπων που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά ασκούν αγροτική εκμετάλλευση. Το ίδιο ισχύει και για τους κατά κύριο επάγγελμα δημοσίους υπαλλήλους αλλά και για τους συνταξιούχους.
* Μέχρι τις 31 Μάρτη 2014 οι αγρότες που υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων, με βάση τα παραπάνω, υποχρεούνται επίσης στη σύνταξη απογραφής αποθεμάτων αγροτικών προϊόντων, πρώτων υλών και αγαθών επένδυσης και στη δήλωσή τους. *** Συμπέρασμα: «Το ίδιο το αντικείμενο της αγροτικής εργασίας είναι ιδιαίτερο. Είναι πολύ δύσκολο να απεικονιστούν φορολογικά όλα τα στάδια της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και να εκτιμηθούν. Παράλληλα, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι οι αγρότες έρχονται από μια μακρά περίοδο με μηδενική γνώση για ζητήματα που τίθενται τώρα με απόλυτο τρόπο, όπως η τήρηση βιβλίων ή ακόμα, για περίπου ένα 10% των αγροτών, και το να γράψουν ένα τιμολόγιο. Χρειάζεται, λοιπόν, μια διαδικασία ήπια και μεταβατική για την επαγγελματική αυτή ομάδα. Επίσης, είναι απαραίτητη η άμεση και λεπτομερής ενημέρωση όλων των αγροτών».
“
Έχουμε βαρεθεί όλα αυτά τα χρόνια να ακούμε ότι ο πρωτογενής τομέας είναι αυτός που μπορεί να βοηθήσει να βγει η χώρα από την κρίση. Αντίθετα, το ανεξέλεγκτο κόστος παραγωγής σε φάρμακα και ενέργεια, τα νέα φορολογικά μέτρα βάζουν τρικλοποδιά στην ανάπτυξη.
Μια ακόμα σπρωξιά προς τα κάτω
Ζ
ητήσαμε από την γεωπόνο Άννα ∆ασκαλάκη, μέλος του ∆.Σ. της Πανελληνίας Ένωσης Γεωπόνων ∆ημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΓ∆Υ) και πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου Χανίων της ΠΕΓ∆Υ, να μας πει τη γνώμη τη για το νέο τρόπο φορολόγησης των αγροτών: «∆εν πρόκειται μόνο για το κόστος που προκύπτει από την ίδια τη φορολόγηση και το έκτακτο τέλος. Η υποχρέωση τήρησης βιβλίων είναι καθεαυτή μια σημαντική δαπάνη για τους αγρότες. Ένα θέμα που χρειάζεται συζήτηση, είναι η φορολόγηση από το πρώτο ευρώ. ∆εν μπορεί να επιβαρύνονται και ο μικροί αγρότες χωρίς καμία διαβάθμιση. Καμία κατηγορία εργαζομένων δεν μπορεί να φορολογείται από το πρώτο ευρώ των εσόδων της. Ένα μέτρο το οποίο έχει ήδη εξουθενώσει άλλες επαγγελματικές ομάδες, στις οποίες έχει εφαρμοστεί, το εφαρμόζουν και στους αγρότες, σε μια παραγωγική τάξη, δηλαδή, που υποτίθεται ότι θέλουν να προωθήσουν, διότι μπορεί να αποτελέσει διέξοδο από την κρίση. Ταυτόχρονα, δεν τους παρέχουν εργαλεία που είναι στη διάθεσή τους, όπως η διαχείριση του Κοινοτικού Πλαισίου και η Αγροτικ Πολιτική. Γίνεται συζήτηση για τα χρήματα που θα προκύψουν από το ΕΣΠΑ και για το ότι θα συμβάλουν στην ανάπτυξη, ενώ αγνοούμε εντελώς τα χρήματα που δίνονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο, που στην επόμενη επταετία θα είναι περισσότερα από αυτά του ΕΣΠΑ. Για την προγραμματική περίοδο που μόλις τελείωσε, τα χρήματα δεν διοχετεύτηκαν. Προγράμματα εγκρίθηκαν μεν, αλλά οι δικαιούχοι έβρισκαν πόρτα στην τράπεζα, η οποία δεν τους χρηματοδοτούσε. Βρισκόμαστε δηλαδή στο σημείο όπου μια τάξη η οποία είναι αβοήθητη, δέχεται μια ακόμα σπρωξιά προς τα κάτω. Να πάψει πια η συζήτηση μόνο για τις υποχρεώσεις των αγροτών, τον τρόπο φορολόγησης, αλλά να συζητήσουμε και για τις υποχρεώσεις του κράτους, για τη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων.»
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ιανουαρίου 2014
νής τομέας στόχος φοροεπίθεσης
17
α
νο του ωσης λων
ανίων μη της ς των
στος η έλος. ων
θέμα αι η ρώ. και οι
υρώ ο λλες
ς, σε που
ρίση. υν ή
ροτική α τα πό το ουν
νται
αετία ά του
τα
αλλά στην
ε άξη η ι μια Να α τις ον
α τη
“
ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ
Τα μέτρα εξαφανίζουν τη μικρομεσαία αγροτιά
Ο
αγρότης Γιώργος Καραΐσκος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φαλάνης επισημαίνει πώς «πρόκειται για έναν εντελώς φορομπηχτικό μηχανισμό, που εξαφανίζει εντελώς τη μικρομεσαία αγροτιά. Τα μέτρα όπως εξαγγέλθηκαν έχουν σημαντικά γκρίζα σημεία και αποκαλύπτουν μεγάλη προχειρότητα. ∆ιευρύνουν τη γραφειοκρατία και είναι βέβαιο ότι οι αγρότες δεν θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν όλες αυτές τις διαδικασίες με τις οποίες τους επιβαρύνουν, με αποτέλεσμα να υποστούν δυσβάσταχτα πρόστιμα. Έπειτα, είναι αδύνατο να μπορέσουν οι αγρότες να αντεπεξέλθουν στη φορολόγηση του 13% από το πρώτο ευρώ. ∆εν μας ζήτησαν, όμως, ποτέ να συμμετάσχουμε σε διάλογο... Αλλά και στο σχεδιασμό των επιδοτήσεων για τους νέους αγρότες υπάρχει μεγάλη προχειρότητα. Πάνε να εγκλωβίσουν τα νέα παιδιά με υποσχέσεις στο σκοτάδι και στη συνέχεια να βρεθούν χρεωμένα. Κοντολογίς, το πρόγραμμα που προκηρύχθηκε δεν βοηθά τους μικρούς νέους αγρότες, κατευθύνει χρήματα σε αγρότες επιχειρηματίες. Έχουμε βαρεθεί όλα αυτά τα χρόνια να ακούμε ότι ο πρωτογενής τομέας είναι αυτός που μπορεί να βοηθήσει να βγει η χώρα από την κρίση. Αντίθετα, το ανεξέλεγκτο κόστος παραγωγής σε φάρμακα και ενέργεια, τα νέα φορολογικά μέτρα βάζουν τρικλοποδιά στην ανάπτυξη. Ήδη τα τρακτέρ έχουν βγει σε αρκετά χωριά και θα συνεχίσουμε. Εκεί θα αποφασίσουμε τι μορφή θα πάρει ο αγώνας με απαρχή το συλλαλητήριο στην Agrotica την 1η Φλεβάρη.» Ο αγρότης Γιώργος Μπικάκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Χανίων «Η Ενότητα» τονίζει: «Ως προς την τήρηση βιβλίων, δεν μας βρίσκει καταρχήν αντίθετους. Χρειάζεται, όμως, να αλλάξουν οι χρόνοι κατάθεσης των τιμολογίων. ∆εν μπορεί να γίνεται κάθε μήνα, είναι εξουθενωτικό για τη δική μας δουλειά. Ζητάμε να γίνεται κάθε χρόνο. Επίσης τα χρονικά όρια είναι παράλογα αυστηρά, μια μέρα να καθυστερήσουμε στην τήρηση των βιβλίων, το πρόστιμο είναι 1.000 ευρώ. Ως προς τη φορολόγηση με 13% από το πρώτο ευρώ των εσόδων μας, ζητάμε να θεσπιστεί αφορολόγητο μέχρι τα 12.000 ευρώ και από εκεί κι έπειτα να φορολογούμαστε, βεβαίως. Επίσης, το τέλος επιτηδεύματος έχει την εντελώς ασαφή εξαίρεση των αγροτών που κατοικών σε κοινοτικά διαμερίσματα κάτω των 500 κατοίκων. Ζητάμε να εξαιρεθούν όλοι οι αγρότες. Υπάρχει ένα ακόμη ζήτημα με τις επιδοτήσεις των νέων αγροτών, που μόνο τους νέους αγρότες δεν βοηθάνε. Πριμοδοτούνται οι μεγάλες εκτάσεις και τα πολλά ζώα. Ωθούνται, δηλαδή, οι παλιοί να γράψουν γεωργικό και ζωικό κεφάλαιο στους νέους, απλώς για να πάρουν τις επιδοτήσεις. Οι αγρότες βρισκόμαστε ήδη σε συζητήσεις και σχεδιάζουμε τις αντιδράσεις μας.»
Να πάψει πια η συζήτηση μόνο για τις υποχρεώσεις των αγροτών, τον τρόπο φορολόγησης, αλλά να συζητήσουμε και για τις υποχρεώσεις του κράτους, για τη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων.
•
Ο ΤΟΜΕΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
ν αγροτών - Τα τρακτέρ στις πλατείες - Ραντεβού στην Agrotica, την 1η Φλεβάρη
Εμείς ελπίζουμε στον αγροτικό κόσμο Ο βουλευτής Ευβοίας και υπεύθυνος του Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Βαγγέλης Αποστόλου, είπε στην «Εποχή»: «To πρώτο χτύπημα για τους αγρότες ήρθε από τη φορολογία ακίνητης περιουσίας, εξαιτίας του μη διαχωρισμού της περιουσίας από εκείνη τη γη που αποτελεί εργαλείο για τη δουλειά του αγρότη. Εμείς λέμε ότι στον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων δεν μπορεί να ενταχτεί το χωράφι ή το κτίσμα που στεγάζει αγροτική δραστηριότητα ως φορολογητέα ύλη, όπως συμβαίνει και με τις άλλου χαρακτήρα δραστηριότητες. Ο νέος τρόπος φορολόγησης ζητά τήρηση βιβλίων εσόδων – εξόδων. Εμείς λέμε ότι δεν μπορεί το είδος της δουλειάς του αγρότη να συμβαδίσει με την ασφυκτική ανά μήνα τήρηση ούτε και με το κόστος που απαιτεί. Παράλληλα, μπαίνει ένα σημαντικό ζήτημα όσον αφορά τις ενισχύσεις από την ΕΕ και τη χρήση τους ως φορολογικό κριτήριο. Εμείς είμαστε κάθετοι σε αυτό το σημείο: οι ενισχύσεις δεν αποτελούν εισόδημα, ώστε να εμπίπτουν σε φορολόγηση. ∆εν μπορούν να δεσμευτούν, όπως βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα, και δεν αποτελούν εισοδηματικό κριτήριο. Στη φορολογική πολιτική μας προβλέπουμε αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ για όλους τους πολίτες. Το ίδιο θέλουμε και για τους αγρότες: μέχρι τις
“
Στα λόγια δίνεται προτεραιότητα στους αγρότες, στην πράξη τους αντιμετωπίζουν με πρωτοφανή βιαιότητα.
12.000 καθαρό εισόδημα δεν θα φορολογείται. Επιπλέον, μέχρι το ίδιο όριο δεν θα τηρούνται βιβλία εσόδων – εξόδων. Επίσης, χρειάζεται -και το προβλέπουμε- να συνυπολογίζεται στα έξοδα του αγρότη και το δικό του μερομάκατο, αλλά και της συζύγου και των παιδιών του. Η προκαταβολή του 55% του φόρου του επόμενου έτους για τους αγρότες, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους επαγγελματίες, παραβλέπει εντελώς την κανονικότητα ότι για τη δουλειά του αγρότη η τρέχουσα χρονιά δεν μπορεί να αποτελεί δείκτη για την επόμενη. Για την επόμενη χρονιά ενδέχεται η αιτούμενη προκαταβολή να ξεπερνά το σύνολο των εσόδων... Ο αγροτικός κόσμος έχει μέσο εισόδημα περίπου στο 35 με 40% του συνολικού μέσου εισοδήματος. Για τους αγρότες, τα τελευταία 10 χρόνια, η απασχόληση από 16% πήγε στα 6%, η συμβολή στο ΑΕΠ από το 13% έφτασε το 2,7%. Αυτά πριν την φοροεπιδρομή που δέχεται τώρα, καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν, λοιπόν, αυτά τα μέτρα. Η λογική της εγκατάλειψης διέπει και τις εξαγγελόμενες επιδοτήσεις των νέων αγροτών. Το ζήτημα δεν είναι τι ενίσχυση θα πάρει ο αγρότης στην αρχή, αλλά κυρίως πώς θα στηριχτεί στην εξέλιξή του. Επιπλέον, τα ίδια τα κριτήρια των επιδοτήσεων καθιστούν σαφές ότι δεν απευθύνονται σε νέους αγρότες που με μικρές εκτάσεις γης επιχειρούν να μπουν στη δουλειά. Χρειάζεται να πέσουν τα όρια ή και να βρούμε έναν τρόπο να δώσουμε γη σε νέους αγρότες. Υπάρχουν εκτάσεις που μπορούν να παραχωρηθούν από το υπουργείο Γεωργίας. Ο αγροτικός κόσμος φαίνεται ότι μπαίνει σε κινητοποιήσεις. Εμείς, ο ΣΥΡΙΖΑ, έχουμε χρέος να τους στηρίξουμε γιατί ελπίζουμε πραγματικά σε αυτόν τον κόσμο.»
Επιμέλεια: Ζωή Γεωργούλα
•
18
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΝΤΙΟ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Αποχαιρετισμός στον
Ο Κώστας Φιλίνης που αποχαιρετήσαμε την περασμένη Τετάρτη στο Α΄ Νεκροταφείο, όλες οι γενιές που πορευόμαστε στο δρόμο της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς και όχι μόνο, ήταν μια ξεχωριστή, μια ηγετική φυσιογνωμία του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος. Η αδιάλειπτη αγωνιστική δράση και προσφορά του για έξι δεκαετίες, οι θεωρητικές αναζητήσεις και η ευρύτερη μόρφωση χαρακτήριζαν την προσωπικότητά του.
Ένας ξεχωριστός σύντροφος
Ο
Κώστας Φιλίνης ήρθε σε επαφή πολύ νωρίς με τις κομμουνιστικές ιδέες. Εντάχθηκε στο λαϊκό κίνημα από τα φοιτητικά του χρόνια, οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ το 1941, την πιο μακρά περίοδο της Κατοχής εργάστηκε για την ίδρυση της ΕΠΟΝ, που εξελίχθηκε στη μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση της νεολαίας στη χώρα μας. Μέσα από τη δράση του αναδείχθηκε στο κεντρικό συμβούλιο και στο προεδρείο της ΕΠΟΝ. Έτσι, από υπεύθυνες θέσεις μετείχε σε όλες τις μεγάλες στιγμές και τους αγώνες της νεολαίας στη διάρκεια της Κατοχής. Μετά την αντίσταση ήρθε η απελευθέρωση, τα ∆εκεμβριανά το 1944, ο εμφύλιος. Ο Κώστας ήταν πάντα παρών. Έζησε και πάλεψε στις σκληρές συνθήκες της παρανομίας μέχρι τον Μάιο του 1955 –με μια μικρή διακοπή
“
γύρω στο 1953, που βρέθηκε στο εξωτερικό, για να ξαναγυρίσει πάλι στην παρανομία– προσπαθώντας να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του ΚΚΕ και το λαϊκό κίνημα. Μετά τη σύλληψή του καταδικάστηκε σε ισόβια με το μεταξικό αναγκαστικό Ν 375 «περί κατασκοπείας». Παρέμεινε στις φυλακές μέχρι το 1966. Η κυβέρνηση τότε των αποστατών με πρωθυπουργό τον Στέφανο Στεφανόπουλο αποφάσισε να αποφυλακίσει και τους τελευταίους πολιτικούς κρατούμενους (περίπου 85), που είχαν καταδικαστεί με τον ίδιο νόμο. Ο Κώστας αμέσως μετά την αποφυλάκισή του εντάχθηκε στην Ε∆Α και μάλιστα στην οργάνωση της Αθήνας στην Επιτροπή Πόλης και το Γραφείο Πόλης, έχοντας την ευθύνη για τις κλαδικές, επιστημονικές οργανώσεις και τη διαφώτιση για λίγο χρονι-
κό διάστημα. Γιατί μετά ανέλαβε ευθύνες στην «Αυγή». Τότε γνώρισα από κοντά τον Κώστα Φιλίνη –γιατί όλοι σχεδόν η μετεμφυλιακή νεολαία γνώριζε και είχε ιδιαίτερη εκτίμηση στο πρόσωπό του για τη δράση του– έναν άνθρωπο απλό, ευγενικό, καταδεκτικό, εργατικό και επίμονο, έτοιμο να προσφέρει. Έτσι δέχτηκε χωρίς καμία δυσκολία όταν του ζητήσαμε να μιλήσει για τους «νέους και την αντίσταση» στα γραφεία της ∆ΝΛ (Πειραιώς 4). Για τη γενιά που πάλευε καθημερινά και ταυτόχρονα προσπαθούσε να ζήσει τη ζωή της, που διαδήλωνε και οργάνωνε πάρτι για να συνεχίσει μετά να γράφει συνθήματα, πολλά από αυτά σβήστηκαν ή πιο σωστά εξαφανίστηκαν με την ανοικοδόμηση της Αθήνας. Το διάλειμμα της ελεύθερης ζωής τού Κώστα Φιλίνη ήταν πολύ σύντομο, γιατί σε
λιγότερο από ένα χρόνο επιβλήθηκε η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967. Ο Κώστας διέφυγε τη σύλληψη και πέρασε στην παρανομία. ∆ούλεψε για την ίδρυση του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου (ΠΑΜ). Η πρώτη αντιδικτατορική οργάνωση κατά της δικτατορίας που έγινε γνωστή από την επιστολή – κάλεσμα του Μίκη Θεοδωράκη για την οργάνωση της αντίστασης και της διεθνιστικής αλληλεγγύης. Ο Κώστας Φιλίνης συνελήφθη τον Οκτώβριο του 1967, καταδικάστηκε και πάλι σε ισόβια. Εκτίει αρχικά την ποινή του στην Αίγινα, εκεί τον βρίσκει η ρήξη, που σημειώθηκε τον Φεβρουάριο του 1968 στην ΚΕ του ΚΚΕ, και εξελίχθηκε σε διάσπαση. Ο Κώστας με άλλους 20 συντρόφους του τάχθηκαν με κείμενό τους υπέρ του γραφείου που δρούσε στο εσω-
τερικό της χώρας και είχε εκφράσει την αντίθεσή του με όλα όσα συνέβησαν και αποφασίστηκαν στην 12η Ολομέλεια. Το κείμενο ήταν ιστορικό τόσο για το περιεχόμενό του, όσο και για το καταλυτικό ρόλο που έπαιξε στο να εκφράσουν οι κομμουνιστές χωρίς δεσμεύσεις την άποψή τους. Μετά την Αίγινα ο Κώστας μεταφέρθηκε σε διάφορες φυλακές, για να καταλήξει το 1972 στον Κορυδαλλό. Όταν ήρθε κοντά μας, ήταν όπως πάντα κεφάτος και αεικίνητος, έτοιμος για συζητήσεις, ρωτούσε να ενημερωθεί, μάλλον να διασταυρώσει τις πληροφορίες του, γιατί παρά την απομόνωσή του κατόρθωνε να ενημερώνεται για όλα τα μεγάλα γεγονότα στο τέλος της δεκαετίας του ’60 και τις αρχές του ’70. Να παρακολουθεί τις νέες απόψεις, τους προβληματισμούς και τις διεργασίες στα μεγά-
∆ρομέας μεγάλων αποστάσεων Παρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, που αποκτούσαν στα μάτια των νεότερων πολύ συχνά μυθικές διαστάσεις, δεν ατύχησε ποτέ να έχει φανατικούς θαυμαστές, πολύ περισσότερο οπαδούς. Φρόντιζε για άλλα πράγματα κυρίως, να μας μεταδίδει όσο περισσότερα μπορούσε από τα απαραίτητα για την ιδεολογική και πολιτική καλλιέργεια που χρειαζόταν κάθε νέος αγωνιστής της κομμουνιστικής ανανέωσης.
Ο
ταν η κλούβα του Μεταγωγών σταμάτησε έξω από τις φυλακές Κορυδαλλού, είχε ήδη αρχίσει να σουρουπώνει. Ώσπου να τελειώσουν οι διαδικασίες παράδοσης των κρατουμένων, έφτασε η ώρα που κλειδώνουν οι πόρτες των κελιών. Όταν ήρθε η ώρα η να με βάλουν στο καινούργιο κελί και να κλειδώσουν την πόρτα, ελάχιστα από τα κελιά της πτέρυγας έμεναν ακόμα ανοιχτά. Κυριαρχούσε ο θόρυβος των κλειδαριών που κλειδώνουν. Ξαφνιάστηκα όταν μετά από μερικά λεπτά άνοιξε το παραθυράκι της σιδερένιας πόρτας και πέρασε από μέσα ένα χέρι που κρατούσε μια κονσέρβα . Έσκυψα να δω, όσο γινόταν, ποιος μου πρόσφερε αυτό το καλωσόρισμα και είδα ένα λεπτό, μάλλον ξερακιανό πρόσωπο με γυαλιά. Ήταν ο Κώστα Φιλίνης, όπως έμαθα αργότερα, που είχε ζητήσει από τον φύλακα -κλειδοκράτορα να τον αφήσει να δώσει στο νεοφερμένο κρατούμενο το «βραδινό» του, μια που δεν είχε προλάβει το συσσίτιο της φυλακής. Έτσι γνώρισα τον Κώστα και φαίνεται πως έχουν δίκιο όσοι λένε ότι τον κάθε άνθρωπο μπορείς να τον κρίνεις από την πρώτη χειρονομία του. Το βαθύτερο νόημα αυτής της χειρονομίας συνυπήρχε πάντα στη στάση του, στα χρόνια της μεταπολίτευσης, όταν είχαμε την τύχη να παρακολουθεί εκείνος εκ μέρους του κόμματος, του ΚΚΕ Εσωτερικού, τη δουλειά της νεολαίας· με αφειδώλευτη και ανιδιοτελή φροντίδα για την τροφοδοσία των νέων κομμουνιστών της ανανέωσης με τα όχι εύπεπτα ιδεολογικά εφόδια, αλλά και με την τόσο χρήσιμη πείρα ενός αγωνιστή, που ήδη είχε γνωρίσει μια διδακτορία, του Μεταξά, μια κατοχή, των ιταλο-γερμανών, μια εθνική αντίσταση, έναν
εμφύλιο, ένα σκληρό μετεμ-φυλιακό καθεστώς, μια νέα δικτατορία, των συνταγματαρχών, που τον έστειλε πάλι, στη φυλακή, και μια ακόμη αντίσταση, την αντιδικτατορική. Είχαμε την τύχη να συναντήσουμε ένα από τα πιο κοφτερά, ανήσυχα και καλλιεργημένα μυαλά του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος. Αν και τότε δεν είχαμε πλήρη συνείδηση του ρόλου που έπαιξε -μαζί με εξίσου σημαντικούς συντρόφους τουστην εξέλιξη των πραγμάτων όχι μόνο στο εωτερικό του ΚΚΕ, αλλά και στην πορεία της ελληνικής αριστεράς μέχρι και τις μέρες μας. Παρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, που αποκτούσαν στα μάτια των νεότερων πολύ συχνά μυθικές διαστάσεις, δεν ατύχησε ποτέ να έχει φανατικούς θαυμαστές, πολύ περισσότερο οπαδούς. Φρόντιζε για άλλα πράγματα κυρίως, να μας μεταδίδει όσο περισσότερα μπορούσε από τα απαραίτητα για την ιδεολογική και πολιτική καλλιέργεια που χρειαζόταν κάθε νέος αγωνιστής της κομμουνιστικής ανανέωσης· εμπιστοσύνη στη μαρξιστική μέθοδο, κριτική σκέψη, νηφαλιότητα, ριζοσπαστική αντίληψη, πρακτικό πνεύμα στην αναζήτηση διεξόδων και συνθέσεων εκεί που φάνταζαν αδιέξοδα, επιμονή στην επιδίωξη των στόχων, επανέλεγχο των σχεδιασμών στην πράξη... Κι όλα αυτά όχι σε ειδυλλιακές περιόδους, αλλά και σε περιόδους κρίσης, εκεί που οι «αλάνθαστοι» τείνουν να γίνουν είδος προς εξαφάνιση. Μην πάει στο κακό ο νους σας, δεν πρόκειται για μια προ του νωπού μνήματος αγιογραφία (το σημειώνω κυρίως για τους νεότερους, που δεν τον έχουν γνωρίσει). Υπάρχουν πολλοί, ανάμεσά τους κι εγώ, που την ώρα του τερματισμού σωστά θέ-
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
“
Κώστα Φιλίνη λα τότε ΚΚ της ∆υτικής Ευρώπης, τον Γαλλικό Μάη, την άνοιξη της Πράγας, αλλά και τις αναζητήσεις της αριστεράς στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Στον Κορυδαλλό ο Φιλίνης συνάντησε και τους Μπάμπη ∆ρακόπουλο και Μήτσο Παρτσαλίδη. Με τον Μπάμπη είχε ιδιαίτερη σχέσησυνεργασία, που συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της κοινής πορείας τους. Μετά την αμνηστία, τον Αύγουστο του ’73, οργανώθηκε η συνδιάσκεψη για την ανασυγκρότηση και την εκλογή της νέας ΚΕ του ΚΚΕ Εσωτερικού, αλλά και μετά τη μεταπολίτευση συνεχίστηκε η συνεργασία τους. Ο Κώστας συνέβαλε αποφασιστικά στις θεωρητικές επεξεργασίες και τις αποφάσεις της ΚΕ για τα νέα και σύγχρονα προβλήματα, π. χ. το γυναικείο ζήτημα. Μετά το 1981 όταν ο Μπάμπης ∆ρακόπουλος θεώρησε ότι έπρεπε να εκλεγεί νέος γραμματέας. Μερικοί, ελάχιστοι εκτιμήσαμε πως η καλύτερη λύση για τη διαδοχή του Μπάμπη θα ήταν η εκλογή του Κώστα. Κι αυτό για πολλούς λόγους. Η άποψηπρόταση αυτή τέθηκε και στην ΚΕ δεν είχε όμως καμία τύχη… Όλο αυτό το διάστημα της συζήτησης με τον Κώστα είχε πάντα ενδιαφέρον, κάτι καινούργιο είχε να προ-
Όπως πάντα κεφάτος και αεικίνητος, έτοιμος πάντα να συζητήσει τις νέες απόψεις, τους προβληματισμούς και τις διεργασίες στα μεγάλα τότε ΚΚ της ∆υτικής Ευρώπης, τον Γαλλικό Μάη, την άνοιξη της Πράγας, αλλά και τις αναζητήσεις της αριστεράς στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. σθέσει, όταν όμως το 1987 τέθηκε το ζήτημα της μετεξέλιξης του κόμματος και μετονομασίας του ΚΚΕ Εσωτερικού και πάλι μια ομαδα συντρόφων συζητήσαμε με τον Κώστα γιατί θα έπρεπε να μπει σε μια τέτοια δοκιμασία. Η απάντησή του δεν μας έπεισε. Είχαν συντελεστεί πολλές διεργασίες κι είχε αρχίσει ένας κύκλος διασπάσεων όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλα σχεδόν τα δυτικοευρωπαϊκά κόμματα με τραγικές συνέπειες γι’ αυτά. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της γειτονικής Ιταλίας. Σε εμάς εδώ χρειάστηκε να περάσει μια δεκαετία περίπου, για να ξεκινήσει η αντίστροφη πορεία. Στο διάστημα αυτής της δεκαετίας δεν συμβιβαστήκαμε ποτέ με την ιδέα ό-
λουν να θυμούνται και τις κακές στιγμές, τις αστοχίες. Τον τίτλο του αναμάρτητου μπορούν να διεκδικήσουν όσοι διστάζουν μονίμως να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις. Ο Κώστας δεν ήταν από αυτούς. Αλλιώς δεν θα βρισκόταν ανάμεσα σε όσους υπήρξαν ο πυρήνας των αγωνιστών με κύρος, που είπαν το μεγάλο ναι (και το εξίσου μεγάλο όχι) σημαδεύοντας το 1968 την πορεία του ελληνικού κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος. Ο Κώστας, ακόμη κι όταν συμμετείχε στην ΕΑΡ και κατόπιν στον Συνασπισμό μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού, ήταν από εκείνους που δεν έπαψαν στιγμή να ενδιαφέρονται ειλικρινά για τους συντρόφους που δεν ακολούθησαν τη δική του επιλογή, να διατηρεί ζωντανή τη σχέση μαζί τους, να επικοινωνεί με αυτούς και να τους νιώθει συμμάχους σε μια μάχη που ένιωθε ότι χρειαζόταν να δοθεί και μέσα στον Συνασπισμό, για τον αναπροσανατολισμό του και για τη σύμπραξή του σε μια νέα συνάντηση της ριζοσπαστικής αριστεράς. Είναι από τη στόφα εκείνη των αγωνιστών της αριστεράς που, κάτω από όποια στέγη κι αν βρεθούν, δεν γίνεται να ξεχάσουν από πού προέρχονται· ποιες μάχες τους διαμόρφωσαν ιδεολογικά και πολιτικά, ποιες συγκρούσεις με το δογματισμό, την τυφλή αναφορά σε κέντρα ορθοδοξίας, με ένα διεθνισμό φθαρμένο από την εγκαθίδρυση σχέσεων εξάρτησης και ανισοτι-
19
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΝΤΙΟ
τι δεν ήμασταν με τον Κώστα στο ίδιο κόμμα, γι’ αυτό δεν σταματήσαμε να ζητάμε τη συμβολή του, την οποία ποτέ δεν αρνήθηκε. Ο ίδιος μάλιστα μας έστελνε κείμενά του και επισκεπτόταν τα γραφεία μας. Η κουβέντα μαζί του ήταν πάντα μια απόλαυση. Αυτός ήταν ο Κώστας Φιλίνης ο φοιτητής του Πολυτεχνείου, ο ΕΠΟΝίτης της αντίστασης, που είχε πολλές δυνατότητες να πετύχει στον επιστημονικό τομέα, όπως είχε υποστηρίξει ο καλός του φίλος, μεγάλος μουσικοσυνθέτης Ιάννης Ξενάκης. ∆ιάλεξε όμως συνειδητά και ακολούθησε το δρόμο του αγώνα… Μπ. Κοβάνης
μίας, με μια αντίληψη σεχταριστική για το κόμμα και τη σχέση του με το εργατικό και τα άλλα κινήματα… ∆εν είναι τυχαίο που ο Κώστας Φιλίνης δεν υπήρξε οπαδός της θεωρίας της –ανισότιμης ουσιαστικά- σύμπραξης με το ΠΑΣΟΚ στο όνομα της κεντροαριστεράς, που δεν μπορούσε να είναι τίποτε παραπάνω από μια πτέρυγα του κέντρου – και όχι απαραίτητα η αριστερή του. Ότι δεν μπορούσε να δεχθεί πως τη διάκριση δεξιά/αριστερά μπορεί να γίνει με σηματοδότη μια πολιτική δύναμη σαν το ΠΑΣΟΚ. Ακόμα κι όταν διαφωνούσες μαζί του, ήξερες ότι η στάση του ήταν προϊόν βαθύτερης σκέψης και όχι ευκαιριακής επιλογής. Λοξοδρομήσαμε όμως. Και δεν χρειάζεται να κλέψουμε τη δουλειά του ιστορικού της ελληνικής αριστεράς ούτε του επιστημονικού αναλυτή των περιπετειών της πολιτικής της και των πολιτικών της. Αυτό που έχει σημασία την ώρα του τερματισμού, είναι η συνολική αίσθηση που μένει τόσο στον καθένα μας ξεχωριστά όσο και συλλογικά. Το πρόσημο του ίχνους που αφήνει πίσω του ο δρομέας. Του Κώστα δεν ήταν θετικό μόνο για τον ίδιο, αλλά και για όσους τον συνάντησαν, ακόμη και για όσους αντιπαρατέθηκαν μαζί του. Χ. Γεωργούλας
ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΚΗ∆ΕΙΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ
Υποδειγματική παρουσία στο χώρο της Αριστεράς
Ο
Κώστας Φιλίνης ανήκει σε μια ηρωική γενιά. Μια γενιά σφυρηλατημένη στους αγώνες της εθνικής αντίστασης. Μια γενιά που σε καιρούς εξαιρετικά σκληρούς και δύσκολους, αφιέρωσε ολοκληρωτικά τον εαυτό της στην υπόθεση της εθνικής απελευθέρωσης, της δημοκρατίας, και της κοινωνικής δικαιοσύνης για τον τόπο μας. Από τις εννέα δεκαετίες που διήρκεσε η ζωή του, οι επτά ήταν ολοκληρωτικά και αταλάντευτα αφοσιωμένες σε αυτόν τον αγώνα. Για χάρη του αγώνα αυτού πέρασε 17 ολόκληρα χρόνια από τη ζωή του στην φυλακή, και άλλα 7 χρόνια στη σκληρή παρανομία. Και στα χρόνια της νομιμότητας, δεν έλειψε ούτε στιγμή από την πρώτη γραμμή των μεγάλων κοινωνικών αγώνων. Η προσωπική του διαδρομή είναι ταυτόχρονα η ιστορία του κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος. Εντάχθηκε από νέο παιδί στην ΟΚΝΕ και στα χρόνια της κατοχής ήταν ιδρυτικό στέλεχος της ηρωικής ΕΠΟΝ. Από μαχητής της μεγάλης Εθνικής Αντίστασης, βρέθηκε στις παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ στην Αθήνα στα πέτρινα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά χρόνια. Καταδικάστηκε σε δύο φορές ισόβια. Μια καταδίκη που για τον ίδιο, αλλά και ολόκληρη αυτή τη γενιά είναι τιμή και παράσημο. Με την αποφυλάκισή του ρίχτηκε αμέσως στην νόμιμη πολιτική δράση. ∆ούλεψε στην Ε∆Α και στην ΑΥΓΗ. Αλλά για πολύ λίγο, αφού με την επιβολή της δικτατορίας, βγήκε ξανά στην παρανομία. ∆ούλεψε για την συγκρότηση του Πανελλήνιου Αντιδικτατορικού Μετώπου. Και μετά ξανά φυλακή, και ξανά παρανομία. Το 1968 τάχθηκε με τις δυνάμεις της κομμουνιστικής ανανέωσης. Υπήρξε κορυφαίο ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού, και το 1989 στήριξε το μεγάλο βήμα για την ενότητα της Αριστεράς, που ήταν η ίδρυση του Συνασπισμού. Από τότε παρέμεινε μέχρι το τέλος, ενεργό μέλος του Συνασπισμού και κατόπιν του ΣΥΡΙΖΑ (…) Για εμάς τους νεώτερους, ο Κώστας Φιλίνης ήταν μια υποδειγματική παρουσία. Πολιτικά συγκροτημένος, και πάντα συνεπής με τις ιδέες και της αξίες της Αριστεράς, ήταν ταυτόχρονα ένας άνθρωπος με ευρύτατη καλλιέργεια, και αγάπη για την γνώση. Ίσως ένα από τα πιο κοφτερά μυαλά που είχαμε την τύχη να συναντήσουμε. Ο Κώστας Φιλίνης ήταν ο ηγέτης που με πραότητα και σοφία λειτουργούσε και συμπεριφερόταν όπως το κάθε απλό μέλος του κόμματος. Ο πρωτεργάτης της αντίληψης «δημοκρατία παντού». Από τους πρώτους στήριξε τους αγώνες της ειρήνης και του αφοπλισμού μέσα από το μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα. Από το 1985 στην ευρωβουλή, έδωσε μάχες για την Ευρώπη των εργαζομένων ενάντια στην Ευρώπη των μονοπωλίων. Στις δημοτικές εκλογές του 86, από τους πρώτους που μίλησε για άμεση δημοκρατία και ανέδειξε τα μεγάλα περιβαλλοντικά θέματα και τα κινήματα πόλης(…). Όμως, εκείνο για το οποίο θα τον θυμόμαστε πάντα, ήταν η φυσική του ευγένεια, η προσήνεια και η καλοσύνη που πάντα τον χαρακτήριζαν. Τρέφαμε γι αυτόν βαθειά συντροφική αγάπη και απεριόριστο σεβασμό. Και το κύρος του ήταν ευρύτερο από τα πολιτικά όρια του πολιτικού του χώρου. Γιατί ο Κώστας Φιλίνης ήταν από τους ανθρώπους εκείνους που ενσάρκωναν το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς(…) •
“
20
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Θα έπρεπε να μιλήσουμε για το τι πραγματικά είναι ασφάλεια για τους κρατούμενους στο νοσοκομείο και το ψυχιατρείο, τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ
Για τι είδους ασφάλεια μιλάμε;
Την περασμένη ∆ευτέρα επισκέφτηκαν το Νοσοκομείο και το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού η διακομματική επιτροπή της Βουλής, που σύμφωνα με τον σωφρονιστικό κώδικα μπορεί να πραγματοποιεί επισκέψεις στις φυλακές της χώρας, έχοντας πρόσβαση σε όλους τους χώρους. Η επιτροπή αποτελούμενη από τον πρόεδρο της, Ανδρέα Κουτσούμπα από την Ν∆ και τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τάσο Κουράκη, Βασιλική Κατριβάνου και Στάθη Παναγούλη κατέγραψε τις μεσαιωνικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα και στα δύο ιδρύματα.
Σ
το Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, που ακόμα δεν έχει ενταχθεί στο ΕΣΥ, στοιβάζονται 209 κρατούμενοι ενώ οι θέσεις είναι για 60 ασθενείς. Ο μισός και πλέον πληθυσμός του «νοσοκομείου» αυτού είναι οροθετικοί, 128 άτομα, που ζουν ο ένας πάνω στον άλλο. Οι θάλαμοι του νοσοκομείου έχουν μετατραπεί σε θαλάμους κανονικών φυλακών, αφού τα κρεβάτια του έχουν αντικατασταθεί από κουκέτες, η μία σχεδόν κολλητά στην άλλη. Οι 128 οροθετικοί κρατούμενοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, καθώς δεν έλειψαν για άλλη μια φορά οι αναφορές τους για καθυστερήσεις στα φάρμακα τους. Επιπλέον, λόγω του υπερπληθυσμού, οι οροθετικοί κρατούμενοι κολλάνε με μεγάλη ευκολία διάφορες ασθένειες από τους άλλους ασθενείς του νοσοκομείου. Χαρακτηριστικό είναι ότι δύο οροθετικοί έχουν και φυματίωση. Υπάρχουν δύο μόνιμοι γιατροί, ένας παθολόγος και ένας χειρουργός, κανένας ψυχολόγος και κάποιοι εφημερεύοντες που έρχονται για
λίγες ώρες την εβδομάδα. Τραγική είναι και η κατάσταση στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων καθώς εκεί νοσηλεύονται ασθενείς με βαριά ψυχιατρικά νοσήματα αλλά και τοξικοεξαρτημένοι κρατούμενοι και πάλι σε συνθήκες απαράδεκτες. Πρέπει να είναι το μοναδικό Ψυχιατρείο στον κόσμο, που δεν διαθέτει μόνιμο ψυχίατρο αλλά μόνο επισκέπτες ψυχιάτρους. Το υπόλοιπο προσωπικό είναι ελάχιστο, με μόνο τρεις νοσοκόμους και κάποιους σωφρονιστικούς υπαλλήλους που κάνουν και τους νοσοκόμους. Ο προαυλισμός για τους 259 ασθενείς είναι μόλις 2 ώρες την ημέρα και τις υπόλοιπες είναι αναγκασμένοι να ζουν σε χώρο που προορίζεται για 160 άτομα.
Μπλε κελιά, και όμως υπάρχουν...
Το πιο συγκλονιστικό, όμως, θέαμα που αντίκρισε η Επιτροπή ήταν τα κελιά απομόνωσης, γνωστά ως «μπλε κελιά». Στο ένα από τα τρία βρισκόταν εκείνη τη
στιγμή ένας ασθενής, χωρίς ρούχα και, όπως πληροφορήθηκε η Επιτροπή, μπορεί κάποιοι να κρατούνται εκεί μέχρι και 5 ημέρες. Σε επίσκεψη της η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των ∆ικαιωμάτων Ατόμων με Ψυχικές ∆ιαταραχές, τον Μάρτιο του 2012, είχε καταγράψει: «Στο υπόγειο υπάρχουν τρία «μπλε κελιά». Πρόκειται για θαλάμους απομόνωσης με πόρτα και τοίχους επενδυμένους με μαλακό υλικό, δάπεδο από τσιμέντο, χωρίς κρεβάτι ή στρώμα. Στα δύο από αυτά βρίσκονταν δύο ολόγυμνοι άνδρες, όχι σε διέγερση κατά την ώρα της επίσκεψης. Στη θέα των επισκεπτών έκρυβαν με τα χέρια τους (προφανώς από συστολή) τα γεννητικά τους όργανα. Ούρα έξω από αυτά τα κελιά.» «Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τις συνθήκες κράτησης των κρατουμένων στις φυλακές» δήλωσε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου, «αλλά θα μιλήσω μόνο με βάση τις συγκεκριμένες εντυπώσεις που ξεπερνούν κάθε φαντασία. Οι συνθήκες ήταν σοκαριστικές και σκεφτόμουν ότι στα πλαίσια του θορύβου, του ηθικού πανικού και της τρομολαγνείας των ημερών γύρω από τις φυλακές και το τι σημαίνει ασφάλεια θα έπρεπε να μιλήσουμε για το τι πραγματικά είναι ασφάλεια για τους ανθρώπους στο νοσοκομείο και το ψυχιατρείο, τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Όταν έχουμε στοίβαγμα οροθετικών ασθενών και το γεγονός ότι άνθρωποι με φυματίωση αφήνονται χωρίς μέριμνα και χωρίς θεραπεία, με τι όρους μιλάμε για ασφάλεια; Όταν λεφτά δίνο-
νται για φυλακές υψίστης ασφαλείας και αρνούνται οι αρχές την πρόταση των γιατρών για εξετάσεις αίματος σε όλους τους κρατούμενους με κόστος μόλις 2,5 ευρώ; Για τι είδους ασφάλεια μιλάμε για τους κρατούμενους, τους υπαλλήλους των φυλακών και τη δημόσια υγεία; Εμείς στην τρομολαγνεία των ημερών απαντάμε ότι ασφάλεια σημαίνει να αντιταχθούμε στη τρομολαγνεία και να έχουμε την πολιτική βούληση να αλλάξουμε ουσιαστικά τη φυλακή».
Εκδήλωση για την κατάσταση στις φυλακές
Α.Μ.
Εκδήλωση για την κατάσταση στις φυλακές και τα δικαιώματα των κρατουμένων διοργανώνουν η ΕΕΚΕ ∆ικαιοσύνης και το Τμήμα ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, τη ∆ευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 12.30μ.μ., στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος). Θα μιλήσουν οι: Ζωή Κωνσταντοπούλου, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, επικεφαλής ΕΕΚΕ ∆ικαιοσύνης, Πάνος Λάμπρου, μέλος Πρωτοβουλίας για τα ∆ικαιώματα των Κρατουμένων, Βασίλης Παπαστεργίου, δικηγόρος, υποψήφιος πρόεδρος ∆ΣΑ, Μαριάνθη Πατσελή, πρώην κρατούμενη. Θα παρέμβουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ: Τάσος Κουράκης, Βασιλική Κατριβάνου, Αφροδίτη Σταμπουλή και ∆ημήτρης Τσουκαλάς.
Όχι στην ιδιωτικοποίηση του Α∆ΜΗΕ και της ∆ΕΗ Με σχέδιο νόμου, η συγκυβέρνηση προχωρά άμεσα στην ιδιωτικοποίηση του 66% του Α∆ΜΗΕ (100% θυγατρική του ομίλου ∆ΕΗ και κύριου του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας). Το σχέδιο νόμου εντάσσεται στο πλαίσιο της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης της ∆ΕΗ, μέσω της πώλησης του 30% των μονάδων παραγωγής που κατέχει και της δημιουργίας μιας δεύτερης – ιδιωτικής– εταιρείας παραγωγής, της λεγόμενης «μικρής ∆ΕΗ». Οι ιδιωτικοποιήσεις αυτές αποτελούν όρο του «επικαιροποιημένου» μνημονίου, Ν.4046/2012.
Ο
Α∆ΜΗΕ, είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση που μόνο το 2012 δαπάνησε 253 εκατ. ευρώ σε επενδύσεις στο σύστημα μεταφοράς, ενώ έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων για την υλοποίηση μεγάλων έργων, όπως η διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα. Τα έσοδα του Α∆ΜΗΕ προέρχονται απευθείας από τους καταναλωτές και καθορίζονται από τη ΡΑΕ. Η πώλησή του δεν θα αποφέρει κανένα δημοσιονομικό όφελος. Η ίδια η πώληση του Α∆ΜΗΕ διαφαίνεται σκανδαλώδης: θα γίνει με αύξηση μετοχικού
κεφαλαίου του Α∆ΜΗΕ (Άρθρο 2α) ενώ στο Άρθρο 4 του νομοσχεδίου, ορίζεται εμμέσως ότι το τίμημα θα καθοριστεί από τον αγοραστή. Σύμφωνα με πληροφορίες που διαρρέουν, το ποσό θα κυμανθεί στα 300-400 εκατ. ευρώ, όσο περίπου είναι ο κύκλος εργασιών του Α∆ΜΗΕ σε ένα χρόνο. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η εξαγορά από τη ∆ΕΗ του υπόλοιπου 34% από το Ελληνικό ∆ημόσιο, θα συμψηφιστεί με απαιτήσεις του ∆ημοσίου έναντι της ∆ΕΗ για τα τέλη δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης που περιγράφονται στο «Μεταλλευτικό Κώδικα», παρ. 1 άρθρο 176 Ν.∆. 210 03/05-10-1973. ∆ηλαδή, των κοιτασμάτων λιγνίτη, τα οποία το κράτος είχε εκχωρήσει στη ∆ΕΗ και στα οποία η ∆ΕΗ χάνει πλέον κάθε πρόσβαση! Η πώληση των δικτύων μεταφοράς δεν είναι μια συνηθισμένη ιδιωτικοποίηση. Ακόμα και φορείς των ιδιωτών παραγωγών και των βιομηχανικών καταναλωτών διαφοροποιήθηκαν, εν μέρει, από την κυβερνητική πρόθεση για την ιδιωτικοποίηση του δικτύου. Το δίκτυο μεταφοράς αποτελεί φυσικό μονοπώλιο και δεν νοείται κυρίαρχη χώρα χωρίς έλεγχο των φυσικών μονοπωλίων. Για αυτό το λόγο, τα τιμολόγια του συστήματος μεταφοράς είναι ρυθμιζόμενα και ελεγχόμενα παγκοσμίως.
Οι αντίστοιχες εταιρείες στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο, και μάλιστα σε χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης, όπου η αγορά ενέργειας είναι πλήρως «απελευθερωμένη» και χωρίς «στρεβλώσεις». ∆εν είναι τυχαίο ότι εξαίρεση αποτελούν οι υπό επιτήρηση χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία). Με την εκχώρηση του δικτύου μεταφοράς ενέργειας, ο όποιος επενδυτής ένα μόνο στόχο θα έχει: τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Οι όποιες επενδύσεις προτίθεται να κάνει όχι μόνο είναι αμφίβολες, αλλά θα πρέπει να είναι με κάθε τρόπο εγγυημένες –αν όχι συγχρηματοδοτούμενες– από το ∆ημόσιο, όπως έγινε και με τα οδικά δίκτυα. Αυτή είναι και η πρακτική που έχει ακολουθηθεί στην Πορτογαλία και την Ιταλία, όπου τα προγράμματα επενδύσεων σε έργα μεταφοράς έχουν μειωθεί κατακόρυφα. Η ηλεκτρική ενέργεια είναι και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι δημόσια περιουσία στρατηγικής σημασίας. Η αποτροπή της ιδιωτικοποίησης του Α∆ΜΗΕ και της ∆ΕΗ πρέπει να γίνει υπόθεση όλης της κοινωνίας και του ελληνικού λαού.
Συντονιστική Επιτροπή Εργαζομένων Α∆ΜΗΕ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014 Μόνο ένα μωράκι από τα συνολικά 10 παιδιά που βρίσκονταν στο σκάφος ήταν στην αγκαλιά του πατέρα του, ορφανό πλέον από μητέρα.
“
21
Πατέρας που είδε να χάνονται μπροστά στα μάτια του η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του είπε ότι στην προσπάθεια του να πετάξει κάτι για να πιαστούν από αυτό και να σωθούν, οι λιμενικοί τον χτύπησαν και δεν τον άφησαν να το κάνει, είδε το ενός έτους παιδί του να πνίγεται φωνάζοντας βοήθεια.
ΤΡΑΓΩ∆ΙΑ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟΝΗΣΙ
Μαζί με τα παιδιά χάθηκε και η ανθρωπιά Την Πέμπτη το πρωί, λίγο πριν ξεκινήσουν οι εργασίες του άτυπου Συμβουλίου Υπουργών ∆ικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. με θέμα τη μετανάστευση και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., 16 μετανάστες που κατάφεραν να σωθούν στο ναυάγιο κοντά στο Φαρμακονήσι έφτασαν στο λιμάνι του Πειραιά συνοδευόμενοι από μέλος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Εκεί τους υποδέχτηκαν το ∆ίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, η Κίνηση Απελάστε τον Ρατσισμό, το Τμήμα ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, η οργάνωση ΣΥΡΙΖΑ Πειραιά, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου και Θοδωρής ∆ρίτσας, η Μάνια Μπαρσέφσκι, μέλος της πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και αρκετοί αλληλέγγυοι πολίτες, φωνάζοντας συνθήματα όπως: «Στα νερά της Λέρου, στον πάτο του Αιγαίου, χτίζεται η ασφάλεια του κάθε Ευρωπαίου».
Ο
ι μετανάστες, που ήταν εμφανώς καταβεβλημένοι, βγήκαν από το πλοίο, αρκετοί με δάκρυα στα μάτια καθώς είχαν χάσει όλη τους την οικογένεια. Μόνο ένα μωράκι από τα συνολικά 10 παιδιά που βρίσκονταν στο σκάφος ήταν στην αγκαλιά του πατέρα του, ορφανό πλέον από μητέρα και νεκρή την 10χρονη αδερφή του. Οι μετανάστες είχαν καταγγείλει ήδη στην Ύπατη Αρμοστεία ότι « το σκάφος του Λιμενικού που ρυμουλκούσε το πλοιάριό τους κατευθυνόταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις τουρκικές ακτές, όταν συνέβη το τραγικό συμβάν εν μέσω θαλασσοταραχής». Το Λιμενικό αναφέρει σε ανακοίνωση του ότι η ρυμούλκηση του σκάφους γινόταν προς το Φαρμακονήσι καταβάλλοντας υπερπροσπάθειες για τη διάσωση των μεταναστών. Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες που ακούσαμε στο λιμάνι του Πειραιά ήταν εντελώς διαφορετικές... Συγκλονιστικές φιγούρες οι δύο άνδρες που έχασαν όλοι τους την οικογένεια, ο ένας τα τρία του παιδιά και την γυναίκα του και ο άλλος τα τέσσερα παιδιά και την γυναίκα του. Πατέρας που είδε να χάνονται μπροστά στα μάτια του η γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του είπε ότι στην προσπάθεια του να πετάξει κάτι για να πιαστούν από αυτό και να σωθούν, οι λιμενικοί τον χτύπησαν και δεν τον άφησαν να το κάνει, είδε το ενός έτους παιδί του να πνίγεται φωνάζοντας βοήθεια.
Ο βίος αβίωτος
Άλλος μετανάστης είπε ότι τους απειλούσαν με τα όπλα, τους έβριζαν και τους χτυπούσαν. Ο άνδρας που κρατούσε το μωρό στην αγκαλιά του είπε ότι είδε την 28χρονη γυναίκα του να φωνάζει βοήθεια και άνδρα του λιμενικού να της απαντά: «Fuck you, θα πεθάνεις».
Η Πολιτεία ήταν εντελώς απούσα και οι μετανάστες μεταφέρθηκαν, με τη βοήθεια εθελοντών, στα γραφεία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και μετά σε ξενώνα φιλοξενίας του ΚΥΑ∆Α του ∆ήμου Αθηναίων. Παρούσα ήταν, όμως, η Πολιτεία για να καταγγείλει, όχι το έγκλημα αλλά τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώματα Νιλς Μούζνιεκς, που δήλωσε: «Σοκ και αναταραχή από τη νέα τραγωδία που φαίνεται να αποτελεί μια αποτυχημένη μαζική απέλαση». Ο υπουργός Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης δήλωσε ότι ο Επίτροπος μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ θέλουν «να προκαλέσουν πολιτικό θέμα στην Ελλάδα», έκανε λόγο για «αντικείμενο χαζής εκμετάλλευσης» και κατέληξε ότι «κανείς δεν θέλει να ανοίξουμε τις πύλες» για τους μετανάστες. Σε ποια δημοκρατία της Ευρώπης διεθνείς οργανισμοί καταγγέλλουν δολοφονικές πρακτικές αποτροπής στα σύνορα, που κοστίζουν ζωές παιδιών, και ο αρμόδιος Yπουργός απαντά: «∆εν μπορούν όλα αυτά (οι θάνατοι) να αποτελούν αντικείμενο χαζής εκμετάλλευσης, δεν πιστεύω ότι κανείς θέλει να ανοίξουμε τις πύλες και όλοι οι μετανάστες να απολαμβάνουν άσυλου στη χώρα»; Εμείς του θυμίζουμε τι είπε ο ίδιος ο αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας αναφερόμενος στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, σε συνομιλία του με άλλους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ., που δημοσιεύτηκε στο «Hot Doc» και δεν διαψεύσθηκε επισήμως: «Να τους κάνουμε το βίο αβίωτο».
Έκθεση της ∆ιεθνούς Αμνηστίας
Να δούμε αν θα καταγγελθεί από την κυβέρνηση και η ∆ιεθνής Αμνηστία που εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας: «Η ∆ιεθνής Αμνηστία έχει καλέσει επανειλημ-
μένα τις ελληνικές αρχές να σταματήσουν τις επιχειρήσεις απώθησης, όχι μόνο επειδή είναι εντελώς παράνομες, αλλά και επειδή θέτουν τις ζωές των ανθρώπων σε κίνδυνο εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο διεξάγονται. Μαρτυρίες οι οποίες συνελέγησαν από τη ∆ιεθνή Αμνηστία σε πρόσφατη έκθεση τεκμηριώνουν τη σκανδαλώδη έλλειψη σεβασμού προς την ανθρώπινη ζωή, την οποία δείχνουν συνοριοφύλακες κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων απώθησης που διεξάγονται στο Αιγαίο», και κάλεσε με τη σειρά της τις ελληνικές αρχές να διεξάγουν έρευνα για το περιστατικό. Ανακοινώσεις για το τραγικό περιστατικό έβγαλαν το Τμήμα ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, οι τομείς ∆ημόσιας Τάξης και
Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων του ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και η ∆ΗΜΑΡ. Σε νεώτερη ανακοίνωση, το γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι: «Είναι επείγον να γίνει ενδελεχής έρευνα για το αν άνδρες του Λιμενικού φέρουν ευθύνες για τη βύθιση του σκάφους, που στοίχισε τις ζωές 12 προσφύγων, εκ των οποίων 9 ήταν παιδιά. ∆υστυχώς, με τις σημερινές δηλώσεις του ο υπουργός Ναυτιλίας Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης δεν φάνηκε να έχει συναίσθηση της σοβαρότητας των γεγονότων. Όσα είπε, αποτελούν μνημείο πολιτικής αναισθησίας και απαξίωσης της ανθρώπινης ζωής.» Αφροδίτη Μπαμπάση
Το Κοινωνικά Ιατρεία Φαρμακεία Αλληλεγγύης Αττικής καλούν κάθε συλλογικότητα, σωματείο, κινηματική πρωτοβουλία και κάθε πολίτη να συνταχθούν στον αγώνα ενάντια στη συνεχιζόμενη βάρβαρη πολιτική που ασκείται στην υγεία. Η επιμονή στον εγκληματικό αποκλεισμό των ανασφάλιστων από δωρεάν υπηρεσίες περίθαλψης, πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής, κοστίζει καθημερινά αναπηρίες και θανάτους σε χιλιάδες ανθρώπους. Για όλους εμάς που αποτελούμε θύματα αυτής της εγκληματικής πολιτικής, χρέος και ανάγκη είναι να αγωνιστούμε για να επιβάλλουμε ξανά τη δημόσια περίθαλψη ως πρώτιστο και μη διαπραγματεύσιμο δικαίωμα και αγαθό, που θα παρέχεται δωρεάν και καθολικά σε όλους και όλες. Η αρρώστια και η φτώχεια δεν είναι ντροπή. Ντροπή είναι να σιωπάς μπροστά στις δολοφονίες…
23
∆ΙΑΛΟΓΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Κυβέρνηση αριστεράς, φόβος ή ελπίδα; Σ
την Ευρώπη, οι αναφορές στη χώρα μας, μετά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους, ήταν και παραμένουν πολλές και επαχθείς, εκθέτοντας το κύρος της και προσβάλλοντας το λαό της. Οι πιο πρόσφατες ήταν από το «Der Spiegel» που διακωμώδησε χυδαία τον έλληνα πρωθυπουργό και προσομοίασε με εξευτελιστικό τρόπο την Ελλάδα ως τριτοκοσμική χώρα. Αλλά και της «WSJ», που ειρωνεύτηκε σε άρθρο της με σκληρό τρόπο την ελληνική προεδρία στην Ε.Ε., με τον τίτλο «Ελληνική προεδρία κωμωδία και τραγωδία». Ο ΣΥΡΙΖΑ, το μεγαλύτερο κόμμα της Αριστεράς, ενοχοποιείται ως «ακραίο και αντιευρωπαϊκό» κόμμα από εγχώρια και διεθνή συντηρητικά πολιτικά κέντρα. Από την άλλη πλευρά «του λόφου», διεθνούς κύρους διανοητές, καθηγητές οικονομολόγοι και μαρξιστές (Νόαμ Τσόμσκι, Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Φρανκ Ντέπε, Κώστας Βεργόπουλος, Νίκος Θεοχαράκης, Λέο Πάνιτς), «φοβούνται» ή θεωρούν πολύ δύσκολη τη διακυβέρνηση της Ελλάδας από ένα αριστερό ριζο-
“
Να εκλεγεί μια αριστερή κυβέρνηση σε ένα κράτος μέλος της Ε.Ε. και της συντηρητικής ευρωζώνης και να λειτουργήσει καταλυτικά, για την ανάδειξη της ευρωπαϊκής αριστεράς από μια μικρή πολιτική ομάδα σε εναλλακτική πολιτική δύναμη στην Ευρώπη. σπαστικό κόμμα, που βάλλεται από παντού, είναι χωρίς συμμάχους και δεν θα μπορέσει από μόνο του να οδηγήσει τη χώρα εκτός κρίσης, αν δεν υπάρξει διεθνής συμβολή στο εγχείρημα αυτό. Προτείνουν τουλάχιστον τη συμπαράταξη του ΣΥΡΙΖΑ με τις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που πλήττονται από την κρίση χρέους της Ε.Ε. Και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ως απαραίτητη προϋπόθεση την ευρύτερη δυνατή συμπαράταξη κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Προτείνει μια νέα διαπραγμάτευση στο πλαίσιο της ευρωζώνης και εθνικές εκλογές, για να οδηγήσει τη χώρα με συντεταγμένο τρόπο, χωρίς μνημόνια και ακραία λιτότητα εκτός κρίσης.
Τι πραγματικά συμβαίνει
Η «πρόκληση» για τον ΣΥΡΙΖΑ, από πολιτικής πλευράς, προκαλεί ενδιαφέρον για το κυοφορούμενο εγχείρημά του. Να εκλεγεί, δηλαδή, μια αριστερή κυβέρνηση σε ένα κράτος μέλος της Ε.Ε. και της συντηρητικής ευρωζώνης και η παρουσία του να λειτουργήσει καταλυτικά, για την ανάδειξη της ευρωπαϊκής αριστεράς από μια μικρή πολιτική ομάδα σε εναλλακτική πολιτική δύναμη στην Ευ-
ρώπη. Σε αυτή την περίοδο των ευρωεκλογών, μεταξύ των εταίρων της τρόικας, που εποπτεύει την υλοποίηση του «προγράμματος προσαρμογής» της Ελλάδας (Ε.Ε, ΕΚΤ και ∆ΝΤ), έχουν προκύψει διαφωνίες. Η άρχουσα ευρωπαϊκή ελίτ (Ε.Ε και ΕΚΤ) προκρίνει ως βάση υλοποίησης του προγράμματος, τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη «βιώσιμη» επέκταση του χρέους, ενώ το ∆ΝΤ προτείνει νέο «κούρεμα» του χρέους και μεταρρυθμίσεις. Προφανώς και οι δύο επιλογές συνοδεύονται από πολιτική αυστηρής λιτό-
τητας, είτε με τη μορφή μεταρρυθμίσεων είτε με τη μορφή εσωτερικής υποτίμησης. Περισσότερο ενδιαφέρον, όμως, συγκεντρώνει η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μία, τα «επιτελεία» του πιεζόμενα από την ανθρωπιστική κρίση, έχουν απορρίψει μια πιο συνετή και μακρόχρονη πολιτική παρέμβαση που μπορεί να δώσει ανάσες οργανωτικής πολιτικής και προγραμματικής συγκρότησης, και έχουν προκρίνει την πολιτική της ανατροπής της κυβέρνησης «εδώ και τώρα». Η πολιτική αυτή έχει δύο αλληλοσυγκρουό-
Ο ΣΥΡΙΖΑ που έχουμε ανάγκη
Σ
ε μια από τις πιο δύσκολες καμπές της ιστορίας του νεότερου ελληνικού κράτους, η αριστερά καλείται να αποδείξει τη χρησιμότητα της στην ελληνική κοινωνία. Η κατάσταση μετά τα μνημόνια έχει φέρει σε ανθρωπιστική κρίση μεγάλο μέρος της κοινωνίας, αλλά και σε δύσκολη θέση τα κοινωνικά στρώματα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν προνομιούχα. Οι αιτίες που οδηγηθήκαμε σε αυτήν την κατάσταση πολλές και χρειάζεται άμεσα και με καθαρό μυαλό να τις αναλύσουμε, αντλώντας χρήσιμα συμπεράσματα. Θεωρώ μία από τις αιτίες το μηχανισμό που παρεμβαλλόταν μεταξύ λαού, κομμάτων και εξουσίας με πολλούς τρόπους διαιωνίζοντας ένα σύστημα πελατειακό-κομματικό, που με τα στεγανά του δημιουργούσε στρεβλώσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές κατάφερε να ψηφιστεί από το 29% του εκλογικού σώματος που τον οδήγησε στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ένα μεγάλο σοκ για ένα κόμμα του 4%. Οι χαμηλοί τόνοι, η αποφασιστικότητα, οι ριζοσπαστικές θέσεις, η ετοιμότητα, το νέο αριστερό δημοκρατικό ήθος, ήταν και είναι το οπλοστάσιο στο οποίο πρέπει να στηριχθούμε. Η στάση μας απέναντι στη σημερινή κατάσταση είναι μονόδρομος για να πείσουμε τα πλατιά λαϊκά στρώματα ότι είμαστε διαφορετικοί από το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Μετά το συνέδριο άρχισε να χτίζεται ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ. Κινητοποιώντας το μηχανισμό του, ο Συνασπισμός πέτυχε τον έλεγχο με κάθε τρόπο στο χτίσιμο του νέου κόμματος. Ανασύρθηκαν όλες οι παλιές μέθοδοι, για να διαμορφωθούν εκείνα τα ενδιάμεσα στρώματα που θα ελέγχουν με ασφάλεια τις εξελίξεις. Απολύτως δοκιμασμένο, συστημικό, αλλά σε τούτες τις εποχές αποκρουστικό δεδομένο για τους πολίτες, που επιδίωξη τους είναι οι ιδέες τους και όχι η εφήμερη τύχη του εργαλείου που λέγεται κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε ως παιδί των κινημάτων, των πλατειών, της άμεσης δημοκρατίας, ήταν κάτι φρέσκο για την ελληνική κοινωνία και εχθρός του πολιτικού κατεστημένου που εξευτέλισε θεσμούς και χρεοκόπησε τον τόπο. Αλήθεια σε πόσο λίγο χρόνο χαθήκαν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έκαναν ένα μεγάλο ποσοστό του λαού να ελπίζει; Πριν από τις θέσεις και τις δραστηριότητες του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν οι άνθρωποι του, αυτοί που με τις συμπεριφορές τους προσωποποιούν το τι κόμμα είναι. Είναι ανεκτές από την κοινωνία παραλείψεις, αστοχίες, ατυχείς προσεγγίσεις, δεν είναι όμως αποδεκτές σε κανένα επίπεδο συμπεριφορές που συνειρμικά συνδέονται με τις παθογένειες των πολιτικών που έχουν οδηγήσει στην απαξίωση της δημοκρατίας και τη χρεοκοπία. Οι -περικυκλωμένες- ηγεσίες αδυνατούν να εμπνεύσουν τους πολίτες που είναι η στέρεα βάση για μια αριστερή εξουσία που αυτοσκοπός της πρέπει να είναι η κατάργηση της. Κώστας Ντούζγος
μενες πλευρές. Από τη μία, η πολιτική της ανατροπής λειτουργεί στο εκλογικό σώμα και επιφέρει δημοσκοπικά κέρδη στον ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, βάζει τον ΣΥΡΙΖΑ σε επείγουσες συνθήκες προγραμματικής ανέλιξής του, οργανωτικής ανάπτυξης και συνεκτικής πολιτικής συγκρότησης. Η πολιτική της «ανάθεσης» που αντανακλάται από αυτή την πολιτική, διαιωνίζει ένα κενό στην επιρροή του μεταξύ του «πολιτικού» και του «κοινωνικού». Η κοινωνία, εκτός από τη διαφαινόμενη πολιτική συναίνεση «ανάθεσης» προς το ΣΥΡΙΖΑ, δείχνει σημεία κόπωσης στην προσπάθεια των αντιμνημονιακών πολιτικών των κοινωνικών φορέων, για συνεχή μαζική κοινωνική αντιπαράθεση, που βαίνει σταδιακά μειούμενη όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές, γεγονός που δικαιολογείται από την προσμονή της κοινωνίας σε μονιμότερη και πιο αποτελεσματική παρέμβαση, δια της εκλογικής ψήφου. Την κοινωνική κόπωση προφανώς αξιοποιεί προπαγανδιστικά η πολιτική συμμαχία της συγκυβέρνησης.
Τα υπαρκτά προβλήματα
Η συνολική εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ παρόλο που συγκεντρώνει τα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα της πιο ριζοσπαστικής πολιτικής δύναμης, της πιο αδιάφθορης στο υπό διάλυση πολιτικό σκηνικό, της πιο ελκυστικής στη νεολαία που πλήττεται από την ανεργία και την αβεβαιότητα για το μέλλον της, με την πιο χαρισματική προσωπικότητα στην κορυφή του, εμφανίζει αδυναμίες που πρέπει το ταχύτερο δυνατό να καλύψει: Προγραμματική υστέρηση, η οποία δεν οφείλεται τόσο σε ανεπάρκεια επεξεργασιών, όσο στη «κουλτούρα» των «ισορροπιών κορυφής» που αποτελούν κεκτημένο της «προκομματικής» περιόδου. Σήμερα, σε μια πολύ δύσκολη πολιτική και οικονομική συγκυρία πρέπει να καθιερωθεί με απόλυτο τρόπο η εσωκομματική δημοκρατία στη λήψη αποφάσεων. Πολιτική αμφισημία και πολυγλωσσία στο στελεχικό δυναμικό του, αφού είναι κόμμα με ζωή μερικών μηνών και συγκροτήθηκε από ποικιλόμορφες αριστερές συνιστώσες. Η ενοχλητική αυτή τακτική ευνοεί το κυβερνητικό μπλοκ και το διευκολύνει να ξεδιπλώνει ευκολότερα τις «εισαγγελικές» του απαιτήσεις όπως: να ανακαλέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, να καταγγείλει ο ΣΥΡΙΖΑ, να διαγράψει ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κωμικά. Χαμηλή επιρροή στο κοινωνικό επίπεδο, που εμποδίζει τη διακηρυγμένη επίσης συμβολή του για την ανάπτυξη ενός συγκροτημένου οργανωμένου, αυτόνομου και διεκδικητικού συνδικαλιστικού κινήματος, καθώς και τη μαζική, αυτόνομη και διεκδικητική συγκρότηση κοινωνικών κινημάτων, για την υλοποίηση της θεμελιακής διακήρυξής του, ότι η κοινωνία συμμετέχει στην πορεία και στην προοπτική της οικονομικής κοινωνικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, αλλά ελέγχει τις επιλογές και τις δράσεις της όποιας κυβερνητικής εξουσίας. Επομένως, το δίλημμα του τίτλου του άρθρου οφείλουν να το απαντήσουν εκτός από τους αριστερούς και οι σκεπτόμενοι προοδευτικοί και ενεργοί πολίτες. ∆ιαφαίνεται ότι θα το απαντήσουν σωστά. Νίκος Καϊμάκης
* Ολόκληρο το κείμενο είναι αναρτημένο στη διέυθυνση: nikoskaimakis.blogspot.gr/2014/01/blog-post_14.html
24
Χωρίς προειδοποίηση σε εκκαθάριση η ΕΛΒΟ
Μ
ε συγκέντρωση στο ∆ημαρχείο Θεσσαλονίκης και πορεία προς το Εργατικό Κέντρο, όπου και παραχώρησαν συνέντευξη Τύπου, απαντούν οι εργαζόμενοι της ΕΛΒΟ στην αίτηση για υπαγωγή της σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, που έγινε την Τρίτη μετά από κυβερνητική απόφαση. Οι εργαζόμενοι πραγματοποίησαν γενική συνέλευση προκειμένου να καθορίσουν τη στάση τους, αφού ενημερώθηκαν από τους νομικούς για τις λεπτομέρειες του φακέλου που κατατέθηκε στο πρωτοδικείο της Θεσσαλονίκης. Ήδη το ∆.Σ. του σωματείου έχει αποφασίσει να προσβάλει νομικά την απόφαση για τον ειδικό εκκαθαριστή. Η αίτηση έχει οριστεί να εκδικαστεί τη ∆ευτέρα 27/1. Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 14Α του ν. 3429/2005 για την ειδική εκκαθάριση δημόσιων επιχειρήσεων προβλέπει ότι «η θέση της επιχείρησης σε ειδική εκκαθάριση δεν αποτελεί λόγο λύσεως της εταιρείας, δεν συνεπάγεται διακοπή της λειτουργίας της και δεν επιφέρει τη λύση των πάσης φύσεως συμβάσεων της ούτε αποτελεί λόγο λύσεως αυτών». Ωστόσο, ο εκκαθαριστής «μπορεί να αποφασίζει την άμεση διακοπή ή το σταδιακό περιορισμό ή διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης, όπως και τη διατήρηση ή μη των πάσης φύσεως συμβάσεων της επιχείρησης. Ειδικά οι συμβάσεις εργασίας του προσωπικού που συνδέεται με την επιχείρηση με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου, καθώς και με συμβάσεις έμμισθης εντολής δικηγόρων ή νομικών συμβούλων, μπορούν, όλες ή μερικές από αυτές, μετά τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης του Εφετείου, κατά την κρίση του εκκαθαριστή και με αποφάσεις του εκκαθαριστή λαμβανόμενες προς το συμφέρον και τις ανάγκες της εκκαθάρισης, να λύονται με καταγγελία, ή και να αναστέλλονται, αζημίως για την επιχείρηση». Με άλλα λόγια ο εκκαθαριστής που θα διορίσει το υπουργείο Οικονομικών έχει τη δυνατότητα να αφήσει στο δρόμο όλους τους εργαζόμενους της επιχείρησης. •
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Η παράταξη Μπουτάρη στην αγκαλιά της κυβέρνησης
Τ
ο απόγευμα της περασμένης ∆ευτέρας συνεδρίασε η παράταξη Μπουτάρη, στην οποία όπως αναμενόταν υπήρξαν εντάσεις και διαξιφισμοί, κυρίως λόγω του έκτακτου ανασχηματισμού που έκανε την περασμένη εβδομάδα ο ∆ήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο κ. Μπουτάρης ισχυρίστηκε πως η «Πρωτοβουλία» δεν πρέπει να πάρει κάποια επίσημη πολιτική στήριξη από πολιτικά κόμματα, καθώς αυτό θα στοίχιζε πολιτικά και θα υποβάθμιζε το «ανεξάρτητο» προφίλ, που με κόπο έχει δημιουργήσει μέχρι τώρα. Ο σχεδιασμός του κ. Μπουτάρη φαίνεται να εντάσσεται σε αυτόν της κυβέρνησης. Η Νέα ∆ημοκρατία έχει κάνει γνωστό πως δεν θα δώσει επίσημο χρίσμα στις περισσότερες από τις υποψηφιότητες που θα στηρίξει, θέλοντας έτσι να κάνει ξεκάθαρο πως οι ∆ήμοι και οι Περιφέρειες θα μείνουν στα χέρια της κυβέρνησης κι ας έχουν «ανεξάρτητο» προφίλ. Αντιπαράθεση φαίνεται να γέννησε η εισήγηση του νυν δημάρχου, καθώς δημοτικοί σύμβουλοι που εδώ και μήνες αμφισβητούν σε κλειστές πόρτες και διαδρόμους τον Μπουτάρη, φαίνεται να ξεσπάθωσαν για ακόμη μια φορά. Η εσωτερική αντιπολίτευση έκανε λόγο για δεξιά μετάλλαξη της παράταξης, που από μια κεντροαριστερή δύναμη έχει μετατραπεί σε δεξιά παράταξη, παίρνοντας αποφάσεις που καταργούν τη φυσιογνωμία της πλειοψηφίας. Ο κ. Κουράκης, ο οποίος είναι στους «χαμένους» του ανασχηματισμού Μπουτάρη, φάνηκε εξοργισμένος με τις κινήσεις του ∆ημάρχου, περιγράφοντας μια ανούσια επικοινωνιακή στρατηγική λίγο πριν τις εκλογές που μόνο στόχο έχει τη διασφάλιση της υποστήριξης της Νέας ∆ημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ προς τον Μπουτάρη. Το κλίμα στην παράταξη είναι βαρύ, καθώς αναμένονται κινήσεις και από τις δύο πλευρές τις επόμενες μέρες. Πολλοί αυτοδιοικητικοί κάνουν λόγο για ενδεχόμενη
διάσπαση της «Πρωτοβουλίας», ενώ οι πιο ψύχραιμοι θεωρούν πως θα επικρατήσει μια συμβιβαστική λύση που θα οδηγήσει την παράταξη ομαλά στις εκλογές. Η δημοτική παράταξη «ΘεσσαλονίκηΑνοιχτή Πόλη» έκανε την παρακάτω δήλωση: «∆εν μας προκαλεί εντύπωση η επικοινωνιακού τύπου αντικυβερνητική γλυκανάλατη δήλωση του δημάρχου Θεσσαλονίκης. Κατά κανόνα ο κ. Μπουτάρης εφαρμόζει τις μνημονιακές πολιτικές της κυβέρνησης. Υποτίθεται πως υπερασπίζεται την αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης ενώ ψήφισε και εφαρμόζει τον προϋπολογισμό του 2014, που πρώτα έκοψε και έραψε στα μέτρα του το μνημονιακής καταγωγής Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας - Υποτέλειας που στραγγαλίζει τα οικονομικά των ∆ήμων. Μπροστά στην καθημερινή καταστροφή της ζωής χιλιάδων ανθρώπων, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να επιλέγει το ρόλο του φτωχού συγγενή και του καλού παιδιού της κεντρικής εξουσίας, αλλά
το δρόμο της οργανωμένης σύγκρουσης με τη βάρβαρη κυβερνητική πολιτική. Η κυβερνητική «λαθροχειρία», προκειμένου οι αυτοδιοικητικές εκλογές να διεξαχθούν μία εβδομάδα νωρίτερα από το κανονικό, είναι ευθέως παράνομη, επιβαρύνει αδικαιολόγητα των κρατικό προϋπολογισμό, ενώ την ίδια στιγμή δεν έχει καμία αιτιολογική βάση, παρά μόνο τις μικροκομματικές σκοπιμότητες της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να αποκρύψουν κατά το δυνατόν το μήνυμα καταδίκης που θα στείλουν οι πολίτες και στις αυτοδιοικητικές και στις ευρωπαϊκές κάλπες. Την ίδια ώρα η δημοτική αρχή της πόλης μας, αντί να καταπιαστεί στα σοβαρά με τις ζωτικές ανάγκες των χειμαζόμενων συμπολιτών μας, αντί να αλλάξει τις προτεραιότητες του ∆ήμου, ρίχνοντας το κύριο βάρος στην κοινωνική πολιτική αναλώνεται σε μια επικοινωνιακή εκστρατεία για την επανεκλογή του πολιτικά εξαντλημένου και αφερέγγυου Γιάννη Μπουτάρη».
Τρομοκρατία είναι να ψάχνεις για δουλειά ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Τ
ο παραπάνω σύνθημα, που το συναντάμε γραμμένο στους τοίχους της πόλης, θέτει μια πολύ ουσιαστική διάσταση του όρου «τρομοκρατία». Αρχικά, έχουμε την κλασική «κρατική τρομοκρατία» που αφορά τη γιγάντωση, την ασυδοσία και την ατιμωρησία των δυνάμεων καταστολής, τις οποίες το κράτος χρησιμοποιεί καθημερινά για να περάσει «διά πυρός και σιδήρου» ακραίες αντιλαϊκές αποφάσεις, παραβιάζοντας ακόμα και τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Παράλληλα, όμως, εγκαθιδρύεται η «τρομοκρατία της καθημερινής ζωής», η οποία στοχεύει στην εξαθλίωση του βιοτικού επιπέδου με όπλα τη γενικευμένη ανεργία και φτώχεια, αλλά και την πνευματική και ψυχολογική καθίζηση των πολιτών μέσω του φόβου, της ανασφάλειας και της πλύσης εγκεφάλου που ενορχηστρώνουν καθημερινά τα κανάλια, ως αποτελεσματικοί ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους. Ο οικονομικός πόλεμος εναντίον του πολίτη αποτελεί μια μοντέρνα, γενικευμένη και «νόμιμη» τρομοκρατική επίθεση που στοχεύει σε έναν καθοριστικό παράγοντα της ανθρώπινης ζωής: την εργασία. Τα αποτελέσματα αυτής της «νόμιμης» τρομοκρατίας είναι οι
στρατιές ανέργων, κυρίως νέων, που μέσα στην ανέχεια και στη μάταιη αναζήτηση εργασίας έχουν χάσει κάθε διάθεση και δυνατότητα για αντίδραση κι αντίσταση. Και υπάρχουν, βέβαια, κι αυτοί που δεν άντεξαν, μερικές χιλιάδες συμπολίτες μας που οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία, το αίμα των οποίων είναι ακόμα νωπό, άσχετα αν τα ξεπουλημένα ΜΜΕ τους έχουν θάψει μια δεύτερη φορά στη λήθη. Έχουμε, λοιπόν, απέναντί μας μια «νόμιμη» κρατική τρομοκρατία, με χιλιάδες θύματα και νεκρούς, η οποία, μέχρι στιγμής, φαίνεται ακλόνητη και συνεχίζει το καταστροφικό της έργο. Μετά την απόδραση του Χριστόδουλου Ξηρού και το «διάγγελμα» του, ξεκίνησε και η επικοινωνιακή του εκμετάλλευση. Τα επικοινωνιακά μαντρόσκυλα της κυβέρνησης κεντράρισαν, όπως αναμενόταν, στον ΣΥΡΙΖΑ ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, για να πετάξει από πάνω του τη ρετσινιά, δήλωσε ευθαρσώς την πίστη του σε μια ανύπαρκτη δημοκρατία και σε μια διάτρητη νομιμότητα, που είναι πλέον συνώνυμες με την αδικία, την καταπίεση και την εκμετάλλευση. Έτσι, όμως, σύντροφοι, μπορεί να κερδίσεις κάποιους επικοινωνιακούς πόντους, ζητώντας μάλιστα ευθύνες(!) για την άδεια
του Ξηρού, αλλά χάνεις σίγουρα την ψυχή του κόσμου. Οι πολίτες που δέχονται καθημερινά τις «νόμιμες» τρομοκρατικές επιθέσεις της εξουσίας δεν περιμένουν άνευρες δηλώσεις πίστης στη νομιμότητα και την αστική δημοκρατία. Σε καταχωρίζουν απευθείας στο συστημικό κάδρο ως συμπληρωματική δύναμη εναλλαγής του παρόντος συστήματος. Άσχετα με το περιεχόμενο του κειμένου και την εικόνα που παρουσίασε ο Ξηρός, ο απλός κόσμος λέει τα εξής: «Αν και είναι απίθανο να καθαρίσει ο Ξηρός κάποιον από τους υπεύθυνους της νόμιμης κρατικής τρομοκρατίας ή από τους συνοδοιπόρους «πρετεντέρηδες», τουλάχιστον θα τους κάνει να τρέμουν από το φόβο τους, να μην μπορούν να περπατήσουν στο δρόμο χωρίς μπάτσους γύρω τους». Κι αυτό είναι ένα μήνυμα για την αριστερά η οποία δεν αποτελεί εναλλακτική λύση στα μάτια του κόσμου, ένα μήνυμα που αναδεικνύει ιστορικό πλέον το έλλειμμα μιας λαϊκής επαναστατικής αριστεράς που θα γίνει το ισχυρό αντίπαλο δέος της νόμιμης κρατικής τρομοκρατίας. Ο δικηγόρος του διαβόλου
25
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
λιτικοί προϊστάμενοί του και το υπουργείο που το επόπτευε, δεν μπορεί να μην υπάρχει κρατική μέριμνα για το βιβλίο και δεν γίνεται να καταργηθεί ο μοναδικός φορέας που έχει και την πείρα και την γνώση για τον χώρο και την πολιτική του βιβλίου. Η γνωστή τακτική της κυβέρνησης για τους οργανισμούς που καταργεί εν μια νυκτί αντί να τους εξυγιάνει και να τους αναβαθμίσει προς όφελος τελικά της κοινωνίας θα πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσει». Στο πλαίσιο λοιπόν της συζήτησης ο Σωτήρης Σιώκος, συντονιστής του Τμήματος Πολιτισμού της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, τόνισε ότι «στην επέλαση του καπιταλισμού της καταστροφής, στην πολιτισμική υποβάθμιση, στην ιδρυματοποίηση, στην εμπορευματοποίη-
Μπορεί το βιβλίο να επιβιώσει στον καπιταλισμό Κύκλος συζητήσεων του τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ για το βιβλίο
Μ
ε αφορμή το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), το τμήμα Πολιτισμού και η ομάδα Βιβλίου του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησαν κύκλο δημόσιων συζητήσεων στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, που επιχειρήσουν να απαντήσουν στα βασικότερα ζητήματα μιας πολιτικής βιβλίου. Σκοπός τους είναι, όπως επισημαίνουν «να ανοίξουμε το θέμα «βιβλίο» και να το φέρουμε στο κέντρο του δημόσιου διαλόγου, όχι μόνο για να ασκήσουμε κριτική για τις παθογένειες του παρόντος και του παρελθόντος, αλλά και για να ανοιχτούμε στο μέλλον, να προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε αρχές και προτάσεις για μια νέα εθνική πολιτική βιβλίου που θα το μετατρέψει από φτωχό συγγενή σε ά-
“
ξονα της πολιτιστικής μας πολιτικής και σε μοχλό για μια κοινωνική και πολιτιστική ανασυγκρότηση». «Ο ρόλος των θεσμών – η αναγκαιότητα ενός Εθνικού Κέντρου Βιβλίου» αποτέλεσε την πρώτη θεματική ενότητα, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη. Συντονίστρια ήταν η βουλευτής νομού Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Γεωργοπούλου – Σαλτάρη που αποτελεί μία από τους εννέα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, που κατέθεσαν ερώτηση σχετικά με το μέλλον του ΕΚΕΒΙ. Στην ερώτηση αυτή, εκτός των άλλων, υποστήριξαν ότι «Ακόμα και αν έχει υπάρξει κακοδιαχείριση ή και παραλείψεις που οδήγησαν στην άσκηση κριτικής στο έργο του ΕΚΕΒΙ, για τις οποίες το κύριο μέρος της ευθύνης έχουν οι πο-
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων
* Προβολή της ταινίας «Το μουσικό ταξίδι του Γιάννη Πετρίδη – Once in a lifetime» της Ν. Αλεξανδροπούλου από την κινηματογραφική λέσχη Ηλιούπολης, την Κυριακή 26 Ιανουαρίου, στις 8 μ.μ. (Μαρίνου Αντύπα 86, Ηλιούπολη). Εισηγούνται οι Ν. Αλεξανδροπούλου και Γ. Πετρίδης. * Συζήτηση με θέμα τις τρέχουσες πολιτικές εξελί-
ση ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπαραθέτει το αξιακό φορτίο της οικουμενικής διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε μια συγκυρία που ένα μέρος του πολιτικού κόσμου πιστεύει στο αξιακό φορτίο του ∆ΝΤ και της παγκόσμιας τράπεζας. Σε αυτά αντιπαραθέτουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση και την πολιτιστική αναγέννηση». Επίσης ανέφερε ότι «υπερασπιζόμαστε την ενιαία τιμή του βιβλίου, με σκοπό να αποφύγουμε την καρτελοποίηση, τη συρρίκνωση του εργατικού κόσμου καθώς και την υποβάθμιση της αισθητικής του βιβλίου». Στη συνέχεια η Πόλυ Κρημνιώτη, δημοσιογράφος στην Αυγή, σημείωσε τον ιδιαίτερο ρόλο του ΕΚΕΒΙ στην πά-
ξεις διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αμβρακικού Κωστακίων την Κυριακή 26 Ιανουαρίου, στις 6.30 μ.μ. στο καφενείο του Στ. Τζιουμάκη. Μιλά η Ο. Γεροβασίλη. * Εκδήλωση της δημοτικής κίνησης Λέσβου «Ο άλλος δρόμος» τη ∆ευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 7 μ.μ., στον πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56). Εισηγείται ο Στρ. Γεωργούλας. * Εκδήλωση με θέμα «Η μόνη ρεαλιστική και βιώσιμη λύση είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ», διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αλίμου τη ∆ευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 7.30 μ.μ. στο πολιτιστικό κέντρο Αλίμου (Ιωνίας 96). Μιλά ο Ευ. Τσακαλώτος. * Προβολή της ταινίας «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» από την κινηματογραφική λέσχη Θεσσαλονίκης, τη ∆ευτέρα 27 Ιανουαρίου, στις 9 μ.μ. στον κινηματογράφο Φαργκάνη. Προλογίζει ο Στρ. Κερσανίδης. * Το τμήμα φεμινιστικής πολιτικής/φύλου του ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει συνέντευξη τύπου για την αλλαγή της νομοθεσίας για την έκτρωση στην Ισπανία την Τρίτη 28 Ιανουαρίου, στις 12 το μεσημέρι στον πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56). Εισηγείται η Μαϊτέ Μόλα. * Εκδήλωση με θέμα «Γυναίκες και υγεία στον καιρό της κρίσης» διοργανώνει η ομάδα φύλου της νομαρχιακής Α Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, στις 6.30 μ.μ. στον πολυχώρο ΕΚΣΤΑΝ (Καυτατζόγλου 5, 2ος όροφος). Μιλούν: Γ. Μουζάλας, Μ. ∆ιαλλινά, Σ. Βωβού, Α. Κοντοθανάση. * Σειρά εκδηλώσεων με θέμα «Γιατί αλλάζει ο κόσμος Η Αριστερά στον 20ο αιώνα: Στρατηγικές επιλογές και ιστορικές συγκυρίες διοργανώνουν το ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και τα ΑΣΚΙ. Πρώτη συζήτηση με θέμα «Το εθνικό ζήτημα στην ευρωπαϊκή Αριστερά και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Λένιν, η Ρόζα, οι αυστρομαρξιστές και ο Στάλιν» θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, στις 7 μ.μ. στο κτίριο της Νομικής Σχολής (αμφ. Παπαρηγοπούλου). Μιλούν οι Β. Μπάγερ και Γρ. Ανανιάδης. * Συζήτηση με θέμα «Κυβέρνηση της Αριστεράς: Με ποιους πόρους και ποιες αναδιαρθρώσεις στην οικονομία και την παραγωγή;» διοργανώνει το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα (Τσαμαδού 13, Εξάρχεια), την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, στις 8.30 μ.μ. Μιλούν οι Π. Λινάρδος-Ρυλμόν και Γ. Αλμπάνης. * Κοπή πίτας του ΑΡΧΕΛΩΝ την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, στις 6 μ.μ. στο πατάρι του βιβλιοπωλείου Πατάκη
ροδο του χρόνου όπως την ηλεκτρονική βάση βιβλιογραφικών δεδομένων ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, την οργάνωση της ∆ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, καθώς και το Πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας κλπ, παρά τις όποιες παθογένειες που το χαρακτήριζαν. Ο πρώην εργαζόμενος του ΕΚΕΒΙ Σωκράτης Καμπουρόπουλος ανέφερε ότι ο νόμος που πρόκειται να ψηφιστεί είναι άδικος και ψευδεπίγραφος και υπάγεται στο υπουργείο ∆ιοικητικής Μεταρρύθμισης και όχι στο Πολιτισμού και ισχυρίζεται ότι καταργούνται οργανισμοί οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον ρόλο τους ή επικαλύπτονται από κάποιους άλλους. Τέλος, στη συζήτηση πήραν μέρος η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, Άννα Καρακατσούλη, ο ∆ημήτρης Παπανικολάου, καθηγητής ελληνικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, καθώς και ο συγγραφέας Χρήστος Χρυσόπουλος. Χρυσούλα Πατσού
Επόμενες συζητήσεις
«∆ημόσιες Βιβλιοθήκες: χώρος συνάντησης και διαπαιδαγώγησης αναγνωστών», την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, στις 12.30 το μεσημέρι. Συμμετέχουν: Βασίλης Αλεξάκης, Γιώργος Γλωσσιώτης, Θόδωρος Γρηγοριάδης, Κώστας Καραβίδας, Άρης Μαραγκόπουλος,κ.ά «Εργαζόμενοι στο χώρο του βιβλίου και εκδοτική αγορά», την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου, στις 12.30 το μεσημέρι. Συμμετέχουν: Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Λαμπρόπουλος, Θόδωρος Παρασκευόπουλος, Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Θωμάς Τσαλαπάτης, κ.ά.
(Ακαδημίας 65). * Παρουσίαση του βιβλίου της Ε. Φακίνου, «Πλανόδιοι Θεριστές», διοργανώνουν το στέκι του προγράμματος απεξάρτησης ΚΕΘΕΑ ∆ιάβαση (Σταυροπούλου 29, πλ. Αμερικής) και οι εκδόσεις Καστανιώτη την Παρασκευή 31 Ιανουάριου, στις 6.30 μ.μ. * Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Κ. Κρεμμύδα «Σαντιγκάρ» την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου, στις 8 μ.μ., στο καφέ Πόλις ( αίθριο της Στοάς του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5). Μιλούν: Α. Αλαβάνος, Ν. Βαλαβάνη, Λ. Βατικιώτης, Ε. Πορτάλιου. * Παρουσίαση του βιβλίου του Ε. Βαρτζμπέντ «Πώς ο Γούντι Άλλεν μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή σας» διοργανώνουν το EL VIAJE music bar (Κολοκοτρώνη 45, Βύρωνας), το βιβλιοπωλείο Βιβιλιοστάσης και οι εκδόσεις Μεταίχμιο την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου στις 7 μ.μ. Μιλούν οι: Ρ. Κολαΐτη, Ν. Κυριαζή, Μ. Σπυροπούλου. Προβολή της ταινίας της Ν. Παπαθανασίου Banana Split.
26
ΘΕΑΤΡΟ
“
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «ΙΡΑΚ, 9 ΤΟΠΟΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ» ΤΗΣ ΧΕ∆ΕΡ ΡΑΦΟ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ VAULT
Στο έργο 9 γυναίκες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες. Η Ράφο φροντίζει να υπάρχει μια διαταξικότητα, να εκπροσωπούνται διάφορα ταξικά στρώματα που τα ενώνει η γυναικεία υπόσταση.
Το τραύμα των πολέμων μέσα από μια γυναικεία ματιά Π
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ
οιο είναι το κόστος των πολέμων των ΗΠΑ στο Ιράκ; Περί τους 350 χιλιάδες νεκρούς συνολικά και από τις δύο πλευρές, ανάμεσά τους μεγάλος αριθμός παιδιών. Πολλαπλάσιος αριθμός τραυματιών και ακρωτηριασμένων, και πάλι ανάμεσά τους μεγάλος αριθμός παιδιών. Περί τα 4 τρισεκατομμύρια κόστος για τις ΗΠΑ. Οι πολεμικές συγκρούσεις άφησαν πίσω τους ένα καταστρεμμένο σε υποδομές Ιράκ και είχαν τεράστιο πολιτιστικό κόστος (λεηλασία ιστορικών θησαυρών, καταστροφή μουσείου Βαγδάτης). Οι περιβαλλοντικές συνέπειες είναι ανυπολόγιστες και τα αποτελέσματά τους στην υγεία και την ευγονία τρομερά. Ο ιρακινός λαός υπέστη ένα δυσκολογιάτρευτο τραύμα σε κάθε επίπεδο. Οι ακραίοι ισλαμιστές κερδίζουν έδαφος, τα γυναικεία δικαιώματα υποχωρούν καθημερινά. Τα κέρδη των ΗΠΑ είναι μηδαμινά, αντιθέτως πολύ μεγάλα είναι τα κέρδη των διαφόρων εταιρειών που έσπευσαν να ανοικοδομήσουν παντοιοτρόπως το Ιράκ. To 2006 η έκθεση του κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο Μποτέρο στην Εθνική Πινακοθήκη με έργα από τα βασανιστήρια ιρακινών στο στρατόπεδο Αμπού Γκράιμπ ήταν συγκλονιστική. Ο Μποτέρο διατηρώντας τη γνωστή και εντελώς αναγνωρίσιμη τεχνοτροπία του -τα κοντόχοντρα σώματα, την υπερβολή που φτάνει στην παραμόρφωση- απέδωσε απροκάλυπτα και με διάθεση καταγγε-
«Περσινή αρραβωνιαστικιά», Ζυράννα Ζατέλη
Από την ομάδα Elephas tiliensis, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 και Θαρύπου, τηλ. 210 9212900)
Τ
ο γνωστό διήγημα «Η περσινή αρραβωνιαστικιά» από την πρώτη συλλογή της Ζυράννα Ζατέλη είναι ένα ποιητικό παραμύθι που μιλά για τον ερωτισμό των γυναικών, τους φόβους, τη ζωή και το θάνατο. «Στην παράσταση αναζητάμε τα νήματα της σκέψης και των συνειρμών που μας οδηγούν στο πεδίο του «παλιού πόνου» και τους μηχανισμούς που μας απομακρύνουν από αυτό, προκειμένου να συνεχίσουμε να ζούμε, ή αλλιώς να επιβιώσουμε. Μένοντας μακριά καταφέρνουμε να αφαιρέσουμε το βάρος από το γεγονός που δεν αντέχουμε πια και δεν αντιστοιχεί στον τωρινό μας εαυτό, επιστρατεύουμε το χιούμορ ή το χάνουμε εντελώς. Αυτή η αναζήτηση φέρνει στην επιφάνεια βαθιές και ξεχασμένες αισθήσεις, ακατανόητες χειρονομίες και αλλόκοτα όνειρα συνθέτοντας τη φιγούρα του αθώου, ευφάνταστου και γενναίου ανθρώπου που υπήρξαμε κάποτε. Η περσινή αρραβωνιαστικια αφουγκράζεται το κάθε νεύρο αυτής της διαδρομής χώνοντας μαλακά τα δάχτυλά της στον ανεξιχνίαστο και μυστηριωδώς φιλόξενο κόσμο του εαυτού μας» γράφει ο ∆ημήτρης Αγαρτζίδης, που συνσκηνοθετεί την παράσταση με την ∆έσποινα Αναστάσογλου. Τους φωτισμούς επιμελείται η Μελίνα Μάσχα και παίζουν οι ηθοποιοί: Ξένια Θεμελή, Σύρμω Κεκέ, Τατιάνα Άννα Πίττα. Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, στις 9.15μ.μ. και Κυριακή στις 7μ.μ.
λίας και στιγματισμού των Αμερικανών τον πόνο και τον τρόμο, την προσβολή και το ηθικό τραύμα των ιρακινών που υπέστησαν βασανιστήρια. Θυμήθηκα τα έργα του Μποτέρο και την εντύπωση που μου είχαν προκαλέσει -δεν μπορούσα να φύγω, το βλέμμα μου είχε αιχμαλωτιστεί από τη φρίκη, αισθήματα πόνου και οργής εναλλάσσονταν και συμφύρονταν σε ένα σκληρό και σπαρακτικό μοναδικό συναίσθημα- θυμήθηκα τον τρόπο που μετέγραψε τη φρίκη ο κολομβιανός ζωγράφος, την έμμεση αλλά υποβλητική πολιτική κριτική με σαφή θέση, ενόσω παρακολουθούσα το έργο της Χέδερ Ράφο, «Ιράκ – 9 τόποι επιθυμίας».
∆ιαπλοκή πολιτικού και προσωπικού
Στο έργο 9 γυναίκες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες. Η Ράφο φροντίζει να υπάρχει μια διαταξικότητα, να εκπροσωπούνται διάφορα ταξικά στρώματα που τα ενώνει η γυναικεία υπόσταση. Ωστόσο, είναι φανερό ότι διαπραγματεύεται με μεγαλύτερη ευκολία και φυσικότητα τις εμπειρίες και σκέψεις γυναικών από αστικά στρώματα και με σχετικά υψηλή μόρφωση, δηλαδή μια κοινωνική ελίτ μέλη της οποίας ζουν επίσης στο εξωτερικό και από κει βιώνουν τις καταστάσεις (η ίδια η Ράφο είναι μια τέτοια περίπτωση - χριστιανή στο θρήσκευμα, μένει και εργάζεται ως ηθοποιός στις ΗΠΑ). ∆εν την ενδιαφέρει ουσιαστικά η πολιτική ανάλυση των γεγονότων και των καταστάσεων -μολονότι με ασυγχώρητη πολιτική αφέλεια και μονομέρεια αποδίδει ευθύνες μόνο στον Σαντάμ, θεωρώντας εμμέσως ότι η δικτατορία του προκάλεσε τη στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ. Ξέρει να σχεδιάζει χαρακτήρες και να περιγράφει καταστάσεις, αλλά αρνείται να δει τη διαπλοκή του προσωπικού με το πολιτικό. Ο πόλεμος είναι μια τερατώδης οντότητα που κατασκευάζει το τυραννικό πλαίσιο για να αναδειχτεί η ατομική περίπτωση και ο αγώνας επιβίωσης, ο πόνος και το πένθος. Είναι, ωστόσο, πολύ ικανή στην περιγραφή των περιβαλλοντικών συνεπειών από τη χρήση χημικών και ραδιενεργών όπλων. Έτσι, κορυφαίες στιγμές στο έργο αναδεικνύονται ο δυνατός μονόλογος μιας γιατρού που καταγγέλλει τις περιβαλλοντικές συνέπειες του πολέμου και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στη ζωή και την υγεία των Ιρακινών (καρκίνοι, τερατογενέσεις κτλ), αλλά και την κατάρρευση του νοσοκομειακού συστήματος της χώρας. Και η περιγραφή της φρικτής στιγμής που βόμβες πέφτουν σε ένα τέμενος στην Αμιρίγια εξαερώνοντας κυριολεκτικά και στέλνοντας σε οδυνηρό και αγωνιώδη θάνατο εκατοντάδες ανθρώπους που είχαν καταφύγει εκεί, πιστεύοντας ότι ο δυτικός κόσμος θα σεβόταν ένα χώρο λατρείας
και τον άμαχο πληθυσμό που είχε κρυφτεί εκεί. Κατά τα άλλα, το έργο της Ράφο είναι μια δυτική ματιά πάνω στους πολέμους του Ιράκ.
Πολύ καλές ερμηνείες
Η σκηνοθέτρια Μαρία Τσαρούχα, ηθοποιός η ίδια, της ομάδας «Νάμα» (επί Κολωνώ), τοποθέτησε γραμμικά τις ιστορίες και τακτοποίησε σκηνικά τις αφηγήσεις, ώστε να ακουστεί καθαρά ο λόγος του κειμένου και να δημιουργήσει ατμόσφαιρα συγκίνησης. Απέσπασε πολύ καλές ερμηνείες από το σύνολο των ηθοποιών που υπηρέτησαν την παράσταση. Εξαιρετική η ∆ήμητρα Σύρου σε ένα ρόλο με αυτοβιογραφική διάσταση της συγγραφέως που απέδωσε χαμηλότονα, με την πρέπουσα εσωτερικότητα, με πηγαία συγκίνηση αλλά και έλεγχο των συναισθηματικών εξάρσεων στις οποίες παγιδευτικά θα μπορούσε να οδηγηθεί, αλλά το απέφυγε. Η Χριστίνα ∆ενδρινού σμίλεψε με χιούμορ το ρόλο της, η ∆ήμητρα Βαμβακάρη είχε οξύτητα και εσωτερικότητα στο ρόλο της γιατρού, η Έλενα Τυρέα και η Στέλλα ∆ρογγίτη έχτισαν στέρεα τις γυναίκες που ερμήνευσαν, η Έφη Μεραβόγλου, μια ιδέα πιο έντονη από ό,τι έπρεπε, κατάφερε πάντως να δώσει αρκετά ικανοποιητικά την ερωτική ζωγράφο που ερμήνευε, και η Χάρις Συμεωνίδου δάμασε το παράξενο πλάσμα που σαν ξωτικό εισάγει ποιητικά στο έργο και στο τέλος του γίνεται ένα βαθύ μοιρολόγι που συνέχει το γυναικείο κόσμο πάνω στον καμβά του πένθους και της ελπίδας. Καλή η μουσική επένδυση από την σκηνοθέτρια και τη Μαρία Καραβασίλη. Οι αισθαντικοί φωτισμοί του Βασίλη Κλωτσοτήρα δημιουργούσαν ατμόσφαιρα και αναλογικές εντάσεις. Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr
1038
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
27
ΒΙΒΛΙΟ
Ένας ριζοσπάστης λόγιος Γιώργος Γ. Αλισανδράτος «Μελέτες για τον Νικόλαο Κονεμένο» Εκδοτική φροντίδα Τασία Ευθυμιάτου-Αλισανδράτου Μουσείο Μπενάκη Ιούλιος 2013
Σ
τις 7 Μαρτίου 2004 απεβίωσε ο Κεφαλήνιος φιλόλογος και ερευνητής Γ. Γ. Αλισανδράτος. Εντός της δεκαετίας από το θάνατό του έχουν εκδοθεί τρία βιβλία του, με φιλολογική επιμέλεια που ανταποκρίνεται στις υψηλές απαιτήσεις του ίδιου. Και τα τρία αποτελούν έργο της Κεφαλήνιας φιλολόγου Τασίας Ευθυμιάτου-Αλισανδράτου. Λίγοι είναι εκείνοι που ευτυχούν τα κατάλοιπά τους και η φροντίδα τής μετά θάνατο μνημόνευσής τους να βρεθούν εναποθετημένα σε φιλόστοργα και ικανά χέρια. Ο κανόνας είναι οι αδιάφοροι, κάποτε ιδιοτελείς, κληρονόμοι και τα ανενεργά Αρχεία σε κούτες ιδρυματικών και ιδιωτικών αποθηκών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η συγκυρία είναι ευτυχής, καθώς ο κόπος του φροντιστή δεν πάει στο τυχόν φιλολογικό Αρχείο, αλλά σε πολύτιμο απόθεμα από μακροχρόνιες έρευνες και ακόμη, σε μία παρακαταθήκη μελετών, που είχαν μείνει σε προχωρημένο στάδιο ετοιμασίας προς έκδοση. Όπου το θεματικό φάσμα τους δεν είναι μόνο ευρύ, αλλά καλύπτει και ένα σήμερα παραμερισμένο τμήμα των ελληνικών γραμμάτων. Αυτό που αφορά τα Επτάνησα. Πιο συγκεκριμένα, τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό, που αποτέλεσε το θέμα της πρώτης μεταθανάτιας συναγωγής μελετημάτων του, τα επτανησιακά γράμματα και ακόμη, το κίνημα του δημοτικισμού, στο οποίο εντάσσεται το δεύτερο βιβλίο του, γύρω από τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη και το έργο του. Το πρόσφατο βιβλίο, το τρίτο στη σειρά, εφάπτεται και των τριών περιοχών, καθώς αφορά έναν ποιητή, που θεωρείται “πρόδρομος κοινωνικός ριζοσπάστης” και “πρωτοπόρος του δημοτικισμού”. Τον παραγνωρισμένο Νικόλαο Κονεμένο, όπως τον αποκαλούσαμε σε ένα πρώτο κείμενό μας, το 1997. “Αδικαιολόγητα παραγνωρισμένο”, κατά τον χαρακτηρισμό του Άγγελου ∆εληβοριά, που γράφει το προλογικό σημείωμα της πρόσφατης έκδοσης. Μπορεί παραγνωρισμένη η συμβολή του Κονεμένου, μετράει, ωστόσο, μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια, τέσσερις εκδόσεις βιβλίων του: «Το ζήτημα της γλώσσας» (εκδ. Φιλόμυθος, 1993). «Τα ματογυάλια», με επιμέλεια ∆ιονύση Βίτσου (εκδ. Ωκεανίδα, 1997), δεύτερος τόμος σε σειρά, με τίτλο, «Οι Επτανήσιοι», που επιβίωσε μια τετραετία, συμπληρώνοντας επτά τόμους, με τον πρώτο αφιερωμένο στην Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου. «Η ∆ιαθήκη μου και δυο κείμενα για τη γυναίκα και την οικογένεια», με εισαγωγή Πάρι ∆άγλα και επιμέλεια ∆ιαμαντή Καράβολα (εκδ. Φαρφουλάς, 2008). Και το πρόσφατο, με επτά κείμενα του Αλισανδράτου, τέσσερις μελέτες και τρία άρθρα, που παρουσιάστηκαν εντός της εικοσαετίας 1976-1996, συν ένα δοκίμιο του Κονεμένου.
Κλέφτες και φονιάδες
Ουσιαστικά, το εν λόγω δοκίμιο δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε μία εύληπτη γλωσσική μορφή και επιπλέον, σε προσιτή στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό έκδοση. Πρόκειται για μελέτημα γραμμένο ιταλικά, που είχε κυκλοφορήσει αυτοτελώς πριν 120 χρόνια, από κερκυραϊκό τυπογραφείο. Ο πρωτότυπος τίτλος είναι «Ladri ed omicidi». Μέσα στο ίδιο έτος, το 1893, ο Κονεμένος το είχε μεταφράσει και δημοσιεύσει σε συνέχειες στην «Εφημερίδα των Ειδήσεων» της Κέρκυρας, με τίτλο, «Κλέφτες και φονιάδες». Η Ευθυμιά-
του χαρακτηρίζει τη μετάφραση του Κονεμένου “δύσβατη”. Όσο για την εφημερίδα, ούτε καν αναφέρεται στους καταλόγους επτανησιακών εντύπων του 19ου αι. Το δοκίμιο αναδημοσιεύθηκε το 2006 στο περιοδικό «Ελευθεριακά χρονικά» του Ελευθεριακού Ιστορικού Αρχείου. Αν δεν σφάλλουμε, πρόκειται για ένα βραχύβιο περιοδικό, που κυκλοφόρησε μόλις δυο τεύχη. Ο Κονεμένος παρουσιάζεται στο δεύτερο, μαζί με τον Κινέζο συγγραφέα και αναρχικό Μπα Τσιν. Η μετάφραση είναι “πρόχειρη”, προτάσσεται, όμως, εισαγωγή του Τζέιμς Σότρος, που ασχολείται συστηματικά με το αναρχικό κίνημα. Οι ιδέες, πάντως, του Κονεμένου δεν θα χαρακτηρίζονταν προδρομικές ενός οποιουδήποτε τύπου αναρχισμού. Ο Γιώργος Βαλέτας, που αναστήλωσε μέρος του έργου του, θεωρεί ότι με το εν λόγω δοκίμιο παρουσιάζει το “ανθρωπιστικό κήρυγμά” του. Πιθανώς αγνοώντας τη δημοσίευση στα ελληνικά, το αναδημοσιεύει στα ιταλικά, ως κατακλείδα του πρώτου τόμου των Απάντων Κονεμένου. Αυτόν τον τόμο τον είχε εκδώσει το 1965, υποσχόμενος έναν δεύτερο, με όσα δυσεύρετα δεν είχε κατορθώσει να συγκεντρώσει. Το υλικό γι’ αυτόν τον δεύτερο τόμο, που δεν εξέδωσε τελικά, πιθανώς και να διασώζεται στο Αρχείο του. Στα κατάλοιπα του Αλισανδράτου, η Ευθυμιάτου βρίσκει “τις θετικές κριτικές παρατηρήσεις” του, πρόχειρα σημειωμένες, μαζί με μία πρώτη μεταφραστική εκδοχή. Τη δική της μετάφραση την παρουσιάζει σαν πιο επεξεργασμένη μορφή αυτής της εκδοχής. Πρόκειται για μία άρτια γλωσσικά απόδοση, η οποία θα ικανοποιούσε τόσο τον συγγραφέα όσο και τον Αλισανδράτο, που πρώτος έβγαλε το δοκίμιο από την αφάνεια. Προστέθηκαν μεσότιτλοι, πλήθυναν οι παράγραφοι και το κυριότερο, ο λόγος έγινε μικροπερίοδος. Σε αυτήν τη μορφή, το δοκίμιο δημιουργεί την εντύπωση πως γράφτηκε σήμερα, από κάποιον, που παρακινήθηκε από την τρέχουσα πολιτικοκοινωνική κατάσταση. Κατά μία άποψη, ο Κονεμένος δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να σχολιάζει τα αυτονόητα σχετικά με την ανθρώπινη φύση, τις κοινωνικές συμβάσεις, τους πολέμους, τον χριστιανισμό, μέχρι και τον κομμουνισμό. Μόνο που αυτά τα αυτονόητα έχουν τόσο στρεβλωθεί από την κρατούσα λογική, ώστε η διατύπωσή τους να ηχεί σχεδόν πρωτότυπη. Το δοκίμιο, στη μετάφραση της Ευθυμιάτου, θα άξιζε να εκδοθεί σε ανεξάρτητο τομίδιο, από αυτά των τεσσάρων τυπογραφικών, που είναι πολύ της μόδας τα τελευταία χρόνια, ώστε ο Κονεμένος, έστω έναν και πλέον αιώνα μετά το θάνατό του, να βρει το μεγάλο αναγνωστικό κοινό που του αντιστοιχεί. Το δοκίμιο αποτελεί το θέμα της εισήγησης του Αλισανδράτου στο Συμπόσιο για «Το Ιόνιο. Οικολογία-Οικονομία-Ρεύματα ιδεών», το 1985, που, στον πρόσφατο τόμο, παρατίθεται δεύτερη στη σειρά. Ο μελετητής διευκρινίζει ότι καταχρηστικά το χαρακτήρισε δοκίμιο, καθώς πρόκειται για συνεχές κείμενο, με πολλά επιμέρους “άρθρα κοινωνικού προβληματισμού”. Το εντάσσει σε μία σειρά δημοσιευμάτων του Κονεμένου, στα οποία εκείνος αναπτύσσει τις κοινωνικές του απόψεις, με πρώτο, το “βιβλιαράκι” του 1876, «Η Οικογένεια», και τελευταίο την “αυτοβιογραφική και σατιρική” έως και “πικρόχολη” «∆ιαθήκη» του 1901. Παρατηρεί, επίσης, ότι, ενώ οι ασχολούμενοι με το γλωσσικό ζήτημα πρόσεξαν τα δυο
γλωσσικά του δοκίμια, οι ιστορικοί των σοσιαλιστικών ιδεών και του σοσιαλιστικού κινήματος αγνόησαν τα κοινωνικά του δοκίμια, ιδίως το συγκεκριμένο. Σε μεταγενέστερο άρθρο του, δημοσιευμένο το 1993, στα εκατό χρόνια από τη γραφή του δοκιμίου, ο Αλισανδράτος εστιάζει στο καταληκτικό μέρος του, όπου ο Κονεμένος προτείνει την ίδρυση μίας “κομμουνιστικής κοινότητας χιλίων ατόμων”, ώστε να δοκιμαστούν οι ιδέες και να φανεί κατά πόσο το σύστημα είναι εφαρμόσιμο. Οραματιζόταν μία κοινωνία ουσιαστικά πολιτισμένη και όχι μόνο κατ’ όνομα, όπως ήταν η δική του.
Φωτεινές απόψεις
Ο Αλισανδράτος, σε μία από τις πρώτες μελέτες του για τον Κονεμένο, ασχολείται με τις γλωσσικές απόψεις του, όπως εκείνος τις έχει διατυπώσει στα δυο βασικά γλωσσικά του μελετήματα, του 1873 και του 1875. Συγκρατεί ως τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά τρία σημεία: Πρώτον, “η κοινή νεοελληνική είναι γνήσιο γέννημα της αρχαίας και έχει ίσα δικαιώματα με αυτήν”. ∆εύτερον, είναι “πολύ φυσικό η γλώσσα της ποίησης – και αυτή στα Επτάνησα ήταν η δημοτική – να είναι και γλώσσα της πεζογραφίας, έντεχνης και μη”. Και τρίτον, “να πάρουμε από την αρχαία (επομένως και από την καθαρεύουσα) όσα λόγια στοιχεία μας χρειάζονται”. Στη συνέχεια, σταχυολογεί κι άλλες ενδιαφέρουσες απόψεις, με γνωστότερη, χάρις στον Λορέντζο Μαβίλη που την εκστόμισε από τα βουλευτικά έδρανα, την απόφανση ότι “υπάρχει χυδαίο ύφος και χυδαίος τρόπος, όχι χυδαία γλώσσα”. Επισημαίνει ότι αυτά τα δυο γλωσσικά μελετήματα προηγήθηκαν κατά μία δεκαπενταετία του βιβλίου του Ψυχάρη, «Το ταξίδι μου». Άξια σχολιασμού είναι η αμφιλεγόμενη στάση που κράτησε ο Χιώτης λόγιος απέναντι σε αυτές τις “φωτεινές απόψεις” του προδρόμου του. Για χρόνια τον αγνόησε, και μόνο πολύ αργά, μετά το 1903 και τον εγκωμιαστικό σχολιασμό από τον ελληνιστή Καρλ Κρουμπάχερ, άρχισε να τον μνημονεύει. Αν και με συγκατάβαση, σαν “τον αγαθό μας γέρο Κονεμένο και τη μισογλωσσιά του”. Πάντως, ο Κονεμένος, μέχρι τέλους, επέμεινε στο μέσο δρόμο μεταξύ καθαρεύουσας και ψυχαρικής δημοτικής. Όσο για τον Ψυχάρη, ευνοήθηκε από τις συγκυρίες. Ο Κονεμένος απεβίωσε την 1η Μαρτίου 1907, ενώ ο Ψυχάρης, 22 χρόνια νεότερος, απεβίωσε 22 χρόνια αργότερα, κατέχοντας μέχρι τέλους την καθηγητική έδρα, παρά τα 75 έτη του. Ήταν άρα αναμενόμενο να σβήσει τον Επτανήσιο από τον γλωσσικό χάρτη. Ασχέτως αν είχε ο καιρός γυρίσματα για τον Κονεμένο. “Φωστήρα της Επτανήσου”, τον αποκαλεί ο Μαλακάσης στο νεκρολόγημά του. Ενώ, ο πρόσφατος τόμος ξεκινάει με τις γλωσσικές του απόψεις. Το χρονολογικά πρώτο κείμενο του Αλισανδράτου, του 1976, είναι απόσπασμα από εκτενέστερη μελέτη του για την ποίηση τ῾῾ου Βαλαωρίτη. Αναφέρεται σε μία από τις ύστερες, γλωσσικές απόψεις του Κονεμένου. Το 1905, υποστήριζε πως η δημοτική είχε επισήμως καθιερωθεί ως η μόνη γλώσσα της ποίησης από την 25η Μαρτίου 1872, όταν ο Βαλαωρίτης, κατόπιν προσκλήσεως της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου, απήγγειλε τον «Ύμνον στον Πατριάρχη». Κατά τα άλλα, ο Κονεμένος θεωρούσε την ποίηση του Βαλαωρίτη παρωχημένη και το συγκεκριμένο ποίημα
“τερατώδες”. Ο Κονεμένος ήταν ο ίδιος ποιητής, ασχέτως αν ιστορικοί και ανθολόγοι τον προσπερνούν. Στο Συμπόσιο προς τιμήν του, που διοργανώθηκε στη γενέτειρά του, την Πρέβεζα, Σεπτ. 1994, στις 15 εισηγήσεις, οι πέντε αφορούσαν τον ποιητή, με πρώτο ομιλητή τον Αλισανδράτο. Στον πρόσφατο τόμο αναδημοσιεύεται η εισήγησή του, όπου, καταλήγοντας, υπόσχεται “ιδιαίτερη έκδοση των ποιημάτων με αναλυτικά σχόλια”. Αυτή δεν πραγματοποιήθηκε, όπως και ο δεύτερος τόμος των Απάντων του, που ο Βαλέτας καθυστερούσε, αναζητώντας, μεταξύ άλλων, την ποιητική συλλογή που ο Κονεμένος είχε εκδώσει το 1879, στην Αθήνα, με τα αρχικά του. Πρόκειται για επτά ποιήματα, που αναδημοσιεύονται διορθωμένα, ως επιλογή από τα ποιήματα των τριών πρώτων φυλλαδίων της πενταετίας 186367. Εκτός αυτών, στη μελέτη του Αλισανδράτου καταγράφεται το σύνολο της περιορισμένης ποιητικής του σοδειάς. Σχολιάζονται τα εκτενέστερα, ενώ διατυπώνεται απερίφραστα η ετυμηγορία του μελετητή: “Ο Κονεμένος δεν ήταν ποιητής. Η κριτική του οξυδέρκεια ήταν μεγάλη, αλλά οι ποιητικές του δυνάμεις πολύ μικρές”. Περισσότερο γενναιόδωρος στέκεται ο Παλαμάς στη νεκρολογία του Κονεμένου, όπου τον χαρακτηρίζει, “τρυφερό, πονεμένο, πλατωνικό, δακρυοστάλαχτο”. “Ηπειρώτης με επτανησιακή καλλιέργεια” ο Κονεμένος, δεν κάνει την πρώτη του εμφάνιση με ποίημα, πεζό ή δοκίμιο, αλλά με ένα ηπειρώτικο γλωσσάρι, δημοσιευμένο στο περιοδικό «Πανδώρα». Ο Αλισανδράτος σκιαγραφεί τη γενολόγιά του, τον βουνίσιο πατρικό κλάδο και τον μητρικό, όπως μεταφυτεύτηκε από τη Σικελία στη Λευκάδα, εξ ου και το επίθετο Σικελιανοί. Ετυμολογεί και το επίθετο Κονεμένος, ενώ αναζητά στο έργο του την Πρέβεζα. Παραδόξως είναι πολλές οι σκόρπιες αναφορές, παρόλο που έφυγε βρέφος και ποτέ δεν επέστρεψε.
Ο αλληλογράφος
Στον πρόλογο του πρώτου τόμου των Απάντων Κονεμένου, ο Βαλέτας σημειώνει: “Περιμένω ακόμα να δοθούν γρήγορα τα προς Λασκαράτον γράμματα, για να τα περιλάβω στο Β΄ τόμο.” Αυτά τα γράμματα τα πρωτοδημοσίευσε ο Αλισανδράτος ως δεύτερο τόμο στη Σειρά Μελετών της Εταιρείας Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών, το 1996. Τότε είχαμε παρουσιάσει την έκδοση, που τιτλοφορείται, «Ανέκδοτα γράμματα του Ν. Κονεμένου προς Ανδρέα Λασκαράτο (1860-1861, 1863)». Στον πρόσφατο τόμο αναδημοσιεύονται, συμπληρώνοντας το κεφάλαιο Κονεμένος. Το κυρίως σώμα είναι 24 γράμματα της διετίας 1860-1861, τα οποία αντανακλούν την οξύτατη πολιτική διαμάχη ανάμεσα σε “παλαιούς” ριζοσπάστες και “ενωτιστές” ή και “ψευδοριζοσπάστες” εκείνης της περιόδου. Αντιθέτως, τα δυο της διετίας 1863-64 είναι γύρω από τη “διεστραμμένη” στιχουργία του, όπως ο ίδιος την αποκαλεί. Απαραίτητο βοήθημα για τον σημερινό αναγνώστη των επιστολών συνιστούν η εισαγωγή και οι εκτενείς σημειώσεις του Αλισανδράτου, καθώς και η συναγωγή μελετημάτων του για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό. Πρόκειται για μία φιλία δι’ αλληλογραφίας, που κάρπισε παρά την ηλικιακή διαφορά μίας εικοσαετίας χάρις στην ιδεολογική τους συστράτευση εναντίον των “ψευδοριζοσπαστών”. Και βεβαίως, χάρις στις εφημερίδες τους, τον «Εωσφόρο» του Κονεμένου και τον «Λύχνο» του Λασκαράτου, μέσω των οποίων ασκούσαν την πολεμική τους. Συνοψίζοντας, χωρίς την “αναστύλωση” του Βαλέτα και τις μελέτες του Αλισανδράτου, ο Νικόλαος Κονεμένος ουσιαστικά δεν θα υπήρχε. Θα παρέμενε μία θολή και ελλιπής παρουσία.
Μ. Θεοδοσοπούλου
28 ΜΟΥΣ
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
ΤΣΑΛΙΓΟΠΟΥΛΟΥ και ΚΑΝΑ μαζί
∆ύο από τις πιο σημαντικές τραγουδίστριες της γενιάς τους, η Ελένη και η Μελίνα, βρίσκονται μετά από χρόνια πάλι μαζί και ετοιμάζουν μια παράσταση με τα πιο αγαπημένα τους τραγούδια πειράζοντάς τα ευγενικά με άποψη και αισθητική. Τραγούδια των σημαντικότερων τραγουδοποιών και συνθετών, τραγούδια που αγάπησαν αλλά δεν δισκογράφησαν ποτέ, τραγούδια κρυμμένα αλλά και αγαπημένα τους από τα παλιά. Τραγούδια της Σμύρνης, ρεμπέτικα, λαϊκά, τραγούδια της παράδοσης που παρουσιάζονται με μία υπέροχη μπάντα που
ε την ιδιαίτερη σκηνική του παρουσία αλλά και τη θεατρική εμπειρία που φέρει, ο σπουδαίος αυτός τραγουδιστής σε κάθε του εμφάνιση μας μεταφέρει την ένταση και τη συγκίνηση τραγουδιών που εντάσσονται στη νεότερη μυθολογία του τόπου μας. Η μουσική παράσταση του Βασίλη Λέκκα στηρίζεται σε επιλογές από ένα ρεπερτόριο ιδιαίτερης σημασίας, με αναφορές στους σημαντικότερους συνθέτες του τόπου μας, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Γιάννης Μαρκόπουλος, που μαζί τους ο Βασίλης Λέκκας συνεργάστηκε δισκογραφικά σε πρώτες εκτελέσεις. Εξίσου σημαντικές είναι οι δισκογραφικές συνεργασίες του Βασίλη Λέκκα, με τους Γιάννη Σπάθα και Γιώργο Τρανταλίδη, εκφραστές της ελληνικής και όχι μόνο μουσικής, που πολλά από τα τραγούδια τους θα ακουστούν στην παράσταση, από την οποία δεν θα λείψουν και ακυκλοφόρητα τραγούδια. Επίσης δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι αναφορές στην παράδοση, μια που ο Βασίλης Λέκκας την υποστηρίζει έμπρακτα έχοντας ηχογραφήσει παραδοσιακά τραγούδια, αλλά και προτείνοντας μέσα από τη δισκογραφία του νέους τραγουδοποιούς με προσανατολισμό στην παράδοση. Πέρα από την αναφορά στους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες, η παράσταση συγκεντρώνει και το έργο σπουδαίων ποιητών και στιχουργών όπως οι Ν. Γκάτσος, Οδ. Ελύτης, Γ. Σεφέρης, Γ. Ρίτσος, Ν. Καββαδίας, Μ. Γκανάς, Λ. Νικολακοπούλου, Α. ∆αβαράκης, Ε. Αρανίτσης. Μαζί του θα βρίσκονται στη σκηνή οι μουσικοί: Σπήλιος Ζευκιλής κιθάρα,Τάσος Ζαφειρίου - κιθάρα, μπουζούκι, Νίκος Σπάθας- κιθάρα. Την Κυριακή 26 Ιανουαρίου, στις 9μ.μ., στη μουσική σκηνή Ρυθμός Stage. Είσοδος: 12 ευρώ (με μπύρα ή κρασί).
Ελένη Καραΐνδρου
Ταξίδι στην αιωνιότητα Η ατμοσφαιρική και ιδιαίτερα ποιητική μουσική της Ελένης Καραΐνδρου, που έντυσε τις διάσημες ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου έδωσε την αφορμή για ένα ονειρικό ταξίδι σε χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλα. «Όταν συναντήθηκα με το Ρενάτο Τζανέλα», σημειώνει η Ελένη Καραΐνδρου, «μετά από πρόσκληση του Μύρωνα Μιχαηλίδη, μέσα μου γεννήθηκε η βεβαιότητα ότι η μουσική που έγραψα, εμπνεόμενη από το ποιητικό όραμα του Αγγελόπουλου, στα χέρια του χαρισματικού χορογράφου θα έπαιρνε άλλες διαστάσεις και θα ζωντάνευε μέσα από τη γλώσσα του σώματος. ∆ουλέψαμε μαζί με το Ρενάτο για να χτίσουμε ένα ενιαίο έργο δραματουργικά, ένα μουσικό ταξίδι με πολλούς σταθμούς, με πολλές εικόνες, με ανατροπές, με εναλλαγή χρωμάτων…». Με σύμμαχο τα κοστούμια και σκηνικά της Κατερίνας Αγγελοπούλου, η κίνηση των χορευτών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής φέρνει στη μνήμη τις εικόνες και τους συμβολισμούς του οικουμενικού σινεμά του Αγγελόπουλου. Την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής διευθύνει ο διακεκριμένος μαέστρος Μίλτος Λογιάδης (1, 2, 5, 7/2/2014) και ο ανερχόμενος Αναστάσιος Συμεωνίδης (8, 9/2/2014). Α΄ Χορευτές: Ευρυδίκη Ισαακίδου - Μαρία Κουσουνή - Σταυρούλα Καμπουράκη Στράτος Παπανούσης - Αλεξάντερ Νέσκωβ - Βαγγέλης Μπίκος - Ντανίλο Ζέκα. Σολίστ: Χριστίνα Μακρίδου, Μάνια Καραβασίλη, Αγάπιος Αγαπιάδης, Αντώνης Κορούτης. Κορυφαίοι: Βανέσσα Κούρκουλου, Άννα Φράγκου, Μιχάλης Φ. Παππάς. Corps de ballet: Ελεάνα Ανδρεούδη, Βίκυ Τσιρογιάννη, Ζωή Σχοινοπλοκάκη, Γιάννης Μπενέτος, Έλτον Ντιμρότσι, Μάικλ Ντούλαν, Θανάσης Σολωμός. Με την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Στις 1, 2, 5, 7, 8, 9 Φεβρουαρίου, στις 8μ.μ., στο Θέατρο Ολύμπια. Τιμές εισιτηρίων: 20, 25, 30, 40, 45, 50, παιδικό, φοιτητικό: 15 ευρώ.
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Αναδρομή από τον Βασίλη Λέκκα Μ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
«Medea»
(ΕCM 2376)
πειραματίζεται συνεχώς με νέους ήχους και τρόπους τα τελευταία τρία χρόνια. Παίζουν μαζί τους οι μουσικοί: Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου – κιθάρες, μαντολίνο, Βαγγέλης Καλαμάρας – τύμπανα, Αριστείδης Χατζησταύρου – κιθάρες, Χάρης Κελλάρης – κοντραμπάσο και ο ∆ημήτρης Μυστακίδης μπουζούκι, τζουρά, λαούτο, κιθάρα. Από το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου και κάθε Σάββατο, στις 10.30μ.μ., στο Σταυρό του Νότου Plus. Είσοδος: 15ευρώ με ποτό.
Παρά το γεγονός ότι δεν παρακολούθησα το ανέβασμα της ομώνυμης τραγωδίας του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου το 2011, αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής γιατί στο παρόν δισκογράφημα δεν έχω απλά τη μουσική που δημιούργησε η Ελένη Καραΐνδρου για να συνοδέψει τα τραγικά τεκταινόμενα, αλλά έναν ήχο που σε κάνει κοινωνό με την ουσία της πιο συγκλονιστικής τραγωδίας της αρχαιότητας. Αναμφίβολα η συνθέτρια μπήκε θαρραλέα και συνειδητά στην οδυνηρή περιπέτεια της κατανόησης της Μήδειας στη θεϊκή και ανθρώπινη υπόστασή της. Η Μήδεια τα βιώνει όλα στον υπέρτατο βαθμό, τον έρωτα ,την προδοσία , την οργή μέχρι τρέλας και την εκδίκηση που την οδηγεί στην παιδοκτονία. Η Καραΐνδρου, εδώ, εμπιστεύεται την έμπνευση της στους μουσικούς της, όπου τα ηχοχρώματά των οργάνων τους δημιουργούν μια ατμόσφαιρα αρχέγονη αλλά και σύγχρονη ταυτόχρονα, καθώς η φωνή της λύρας, ο παλμός του μπεντίρ (στο Ceremonial Procession ), οι σπαρακτικές μελωδίες του νέι και του κλαρίνου, η μελαγχολία που διαχέεται από το βιολοντσέλο, συνδυάζονται ή και αντιπαρατίθενται με αποτέλεσμα μια σπάνια μουσική συγκίνηση από έντονα συναισθήματα. Επιλέγει μάλιστα να ακουστεί για πρώτη φορά η φωνή της στον Θρήνο της Μήδειας ενώ στη συνέχεια ο Χορός συνεχίζει την αφήγηση, απαριθμώντας τις συνέπειες της μοχθηρίας της αγάπης (Love’s great malevolence). Η ποιητική μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά, καθώς αποδίδεται από τον 15μελή Χορό , υπό τη διδασκαλία του Αντώνη Κοντογεωργίου είναι μία σημαντική αρετή του δίσκου. Οι σπουδαίοι σολίστες που συμβάλλουν στο άρτιο αυτό άκουσμα είναι οι: Σωκράτης Σινόπουλος - πολίτικη λύρα και λαούτο, Χάρης Λαμπράκης - νέι, Nίκος Γκίνος, Marie-Cecile Boulard, Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος - κλαρίνο, Γιώργος Καλούδης - βιολοντσέλο, Ανδρέας Κατσιγιάννης - σαντούρι, Ανδρέας Παπάς - μπεντίρ και, όπως προείπαμε, η Ελένη Καραΐνδρου στο τραγούδι. Αξίζει να συμπληρώσουμε ότι η Μήδεια είναι η ενδέκατη δισκογραφική συνεργασία της Ελένης Καραΐνδρου με την ECM, έχουν προηγηθεί από το 1991 οι εξής: Music for Films, The Suspended Step of the Stork, Ulysses’ Gaze, Eternity and a Day, Trojan Women, The Weeping Meadow, Elegy of the Uprooting, Dust of Time, and Concert In Athens. Έργα που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, σπουδαία δείγματα του μουσικού μας πολιτισμού που μας προσθέτουν υπερηφάνεια που τόσο την χρειαζόμαστε. Για τον τέλειο ήχο της Μήδειας ευθύνεται το Studio Sierra ενώ οι μίξεις έγιναν από τον Manfred Eicher και τον Γιώργος Καρυώτη τον Ιούνιο του 2013. Η έκδοση που συνοδεύει το CD περιλαμβάνει αγγλική μετάφραση των στίχων, σημειώματα της Ελένης Καραΐνδρου και του Αντώνη Αντύπα, καθώς και φωτογραφίες του Αλέξανδρου Φιλιππίδη από τις πρόβες των παραστάσεων στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. H ECM διακινείται στην Ελλάδα από τη Μικρή Αρκτο. •
30
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
Κυβέρνηση της Αριστεράς:
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος η συλλογή “Κυβέρνηση της Αριστεράς. ∆ρόμος για το μέλλον ή παρένθεση;” Περιλαμβάνει συνεισφορές από έντεκα πολιτικούς, διανοούμενους και ακτιβιστές της Αριστεράς: Λ. Βατικιώτης, Ρ. ∆ούρου, Γ. ∆ραγασάκης, Μ. Ζέρβας, Θ. Καμπαγιάννης, Χ. Κεφαλής, ∆. Μπελαντής, Σ. Σακοράφα, Π. Σωτήρης, Γ. Τόλιος, Θ. Φωτίου. Εξετάζονται κύριες πτυχές του εγχειρήματος της κυβέρνησης της Αριστεράς, από την πολιτική στρατηγική και τακτική ως ειδικούς τομείς της αριστερής διακυβέρνησης (εξωτερική και εσωτερική πολιτική, κρατικός μηχανισμός, εκπαίδευση, περιβάλλον, κ.ά.). Ακολουθούν χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το κείμενο του ∆ημήτρη Μπελαντή και της Θεανώς Φωτίου.
Επιβληθείσες δομές έκτακτης ανάγκης: ένα ανοιχτό πρόβλημα Του ∆ημήτρη Μπελαντή
Η
διακυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα μπορούσε ακόμη και υπό ομαλές συνθήκες να μην αντιμετωπίσει μια επιθετική πολιτική εκ μέρους του ελληνικού κεφαλαίου, της ευρωζώνης και της ΕΕ αλλά και του ιμπεριαλιστικού παράγοντα συνολικότερα, περιλαμβανομένων όλων των διεθνών του πόλων. Αποτελεί βαθύτατη αυταπάτη η άποψη ότι οι αντίπαλες δυνάμεις θα προσχωρήσουν, υπό συνθήκες κάποιας διαπραγμάτευσης και χωρίς τη συνολική ανατροπή του πολιτικού συσχετισμού δυνάμεων, στην ανατροπή των βασικών επιλογών τους και στην εξασθένηση της εξουσίας τους. Και ακόμη περισσότερο σε μια στρατηγική που θα αποδομεί τη συνολική καπιταλιστική λειτουργία της ευρωζώ-
νης, του ευρωπαϊκού και διεθνούς μοντέλου καπιταλιστικής οργάνωσης. Αυτό, όμως, ισχύει ακόμη περισσότερο στην περίπτωση ενός κράτους οργανωμένου θεσμικά, αλλά και με την έννοια της φυσικής βίας στη βάση της «έκτακτης ανάγκης».
Καταστροφή του μνημονιακού οικοδομήματος
Συνεπώς, χρειάζεται η άσκηση μιας πολιτικής η οποία θα αντιστρατευθεί σε βάθος την επιχειρηματολογία, το «λόγο» και τις δομές έκτακτης ανάγκης και μάλιστα με όρους μονομέρειας και όχι συμφωνίας. Κατ’ αρχήν, η κυβέρνηση της Αριστεράς θα πρέπει να «καταστρέψει» σταδιακά και σχεδιασμένα όλο το νομικό μνημονιακό οικοδόμημα και ο-
Της Θεανώς Φωτίου
Τ
ο άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζει το γενικό μορφωτικό ιδεώδες για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και παραπέμπει στην ανθρωπιστική και ελευθεριακή παράδοση του ευρωπαϊκού διαφωτισμού. Αποτελεί υπερασπιστή αυτής της παράδοσης. Η Αριστερά κλήθηκε και καλείται πολλές φορές στην ιστορία του τόπου μας να υπερασπιστεί τα αξιακά προστάγματα αυτής της θέσπισης, αναδεικνύοντας τον απελευθερωτικό χαρακτήρα της γνώσης και της μάθησης που αμφισβητεί εκ των έσω το ρόλο της παιδείας ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους. Η γνώση και η μάθηση προϋποθέτουν και συνδέονται ευθέως με την ελευθερία την οποία προάγουν. Συνδέονται με την έννοια του «κοινού καλού», με την αναζήτηση της αλήθειας και του ορθού λόγου. Αυτό προτάσσεται στο άρθρο 16, η διάπλαση (των Ελλήνων) σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Στα χέρια των αγορών
∆υστυχώς, η νεοφιλελεύθερη πολιτική που ασκείται στο χώρο της εκπαίδευσης από τις κυβερνήσεις της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ δεν ενδιαφέρεται για τη διαμόρφωση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών με κριτική συνολική σκέψη και γνώση των επιτευγμάτων του πολιτισμού και της επιστήμης. Πίσω από τις διακηρύξεις για την «κοινωνία της μάθησης» και της πληροφορίας απαξιώνουν πολλαπλά τη μόρφωση και εισάγουν την έννοια της αγοράς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, ευθυγραμμίζονται με την οδηγία της Κομισιόν (Λευκή Βίβλος για την εκπαίδευση και κατάρτιση, 1995), τη διακήρυξη της Μπολόνια, τις οδηγίες του ΟΟΣΑ και του ΠΟΕ περί πιστοποίησης και διαπίστευσης της ποιότητας κ.λπ. Οι ευρωπαϊκές αυτές
πλοστάσιο. Αυτό το οικοδόμημα επεκτείνεται πολύ πέρα από τις δυο δανειακές συμβάσεις και τους βασικούς εφαρμοστικούς νόμους των μνημονίων, απ’ όπου πρέπει να ξεκινήσει κανείς. Αφορά σε ένα τεράστιο πλέγμα νομικών ρυθμίσεων, το οποίο εξαπλώνεται στις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, στα ασφαλιστικά δικαιώματα, στην επιδοματική πολιτική, στις ιδιωτικοποιήσεις, στη ρύθμιση της ανεργίας, στη δομή του δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και των δήμων, στην άσκηση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων, στην οργάνωση της ραδιοτηλεόρασης και της δημόσιας σφαίρας, στην ατιμωρησία των ενόχων για την καταστροφή της δημόσιας περιουσίας κ.ά. Το οικοδόμημα αυτό λειτουργεί παρασυνταγματικά, υποσκά-
πτοντας και ξεθεμελιώνοντας την κανονιστική ισχύ του Συντάγματος του 1975. Όμως, θα ήταν λάθος να πιστέψει κανείς ότι μια τέτοια νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία, μάλιστα, απαιτεί την ενεργή και συνεχή συμπαράσταση του λαού, θα μας πήγαινε απλώς στην «προτέρα κατάσταση» του 2009. Αυτή η εκθεμελίωση θα συμβαδίσει με την αποκατάσταση όψεων της «ομαλότητας» (όπως ένα λειτουργικό και ενεργό κοινοβούλιο και μια πιο λειτουργική δημόσια διοίκηση) αλλά και με την ενεργοποίηση για την επίλυση διαρκών προβλημάτων μιας αντίθετης φοράς «έκτακτης ανάγκης» υπέρ του λαού (όπως η άμεση απάντηση στην ανθρωπιστική κρίση, η αποκατάσταση συνδικαλιστικών, μισθοδοτικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, η άμεση απάντηση στην αναγκαιότητα
Για την ανασυγκρότηση της Η σημερινή κατάσταση και το σχέδιο της Αριστεράς πολιτικές σημαίνουν την απόσυρση των κρατώνμελών από την υποχρέωσή τους να χρηματοδοτούν την εκπαίδευση και τη μετακύλιση αυτών των δαπανών στους πολίτες τους, καθώς και τη δημιουργία «χώρου» για να αναπτυχθεί μια τεράστια αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών και προϊόντων, εμπορικά τυποποιημένων και πιστοποιημένων. Καινοφανείς θεσμοί, όπως η διά βίου μάθηση, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και η επιμόρφωση, πλαγιοκοπούν το δημόσιο πανεπιστήμιο, το υποβαθμίζουν, μετατρέπουν τη μόρφωση σε επιχείρηση καθαρά εργαλειακή, σε αγχωτική αναζήτηση του δήθεν χρήσιμου. Στη βάση της γενικευμένης ανεργίας, οι σπουδαστές μας απομονωμένοι, ανασφαλείς και έντρομοι κινούνται και αυτοί χρησιμοθηρικά, για να εξασφαλίσουν μια θέση στον ήλιο… Πέραν όμως αυτών, επιχειρούν παράλληλα και την εκ των έσω διάλυση και ιδιωτικοποίησή της. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η διεθνοποίηση της εκπαίδευσης και του εμπορίου των εκπαιδευτικών προϊόντων επιβάλλει στα πανεπιστήμια να ακολουθήσουν το «επιχειρηματικό ιδεώδες», να ενσωματώσουν την πολύτιμη εμπειρία των επιχειρήσεων σε επίπεδο περιεχομένου, διδασκαλίας και διοίκησης. Στην Αγγλία η λέξη «student» (σπουδαστής) έχει αντικατασταθεί με τη λέξη «customer» (πελάτης). Το «επιχειρηματικό ιδεώδες» στη χώρα μας μεταφράστηκε σε εκσυγχρονισμό, μεταρρύθμιση, αποτελεσματικότητα, ανταποδοτικότητα, σύνδεση με την αγορά, αριστεία, αξιοκρατία, διαθεσιμότητα. Ποτέ λέξεις της ελληνικής γλώσσας δεν βιάστη-
καν με τέτοιο τρόπο, όσο από τους πολιτικούς συμμάχους του δόγματος «καταδικάζομεν τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται». Η ακραία επίθεση στην εκπαίδευση εξελίχθηκε με τρεις τρόπους. Με την κήρυξη ενός ανελέητου οικονομικού πολέμου, με την προπαγάνδα δυσφήμισης ολόκληρης της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών και τη θεσμική πριμοδότηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και, τέλος, με τη θεσμική κατοχύρωση του «επιχειρηματικού ιδεώδους» εντός της δημόσιας εκπαίδευσης…
Μεγάλη εκπαιδευτική ανασυγκρότηση
Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα πάρει άμεσα μέτρα για να μην καταρρεύσει η δημόσια εκπαίδευση. Ο στόχος μας είναι διπλός: να διασωθούν και να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα σχολεία, τα ΤΕΙ, τα πανεπιστήμια και να ξεκινήσει η διαδικασία για τη μεγάλη εκπαιδευτική ανασυγκρότηση. Σήμερα παρά ποτέ χρειάζεται η Αριστερά να εγγυηθεί ότι στα δημόσια σχολεία τα παιδιά θα μαθαίνουν «καλά γράμματα». Να σταματήσει τον κατακερματισμό της γνώσης. Να μειώσει τις εξετάσεις και να αυξήσει το διδακτικό χρόνο. Να γενικεύσει αντί να καταργεί το ολοήμερο σχολείο, στο δημοτικό και το γυμνάσιο, ώστε να κάνει τα σχολεία κέντρα γειτονιάς και πολιτισμού. Το παιδί θα μένει στο σχολείο για να κάνει μουσική, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, αθλητισμό, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και επιπλέον ξένες γλώσσες.
31
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 26 Ιανουαρίου 2014
∆ρόμος για το μέλλον ή παρένθεση; κατοχής και χρήσης επενδυτικών και χρηματοοικονομικών εργαλείων για να αντιμετωπιστεί η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας αλλά και η εξαπόλυση όψεων οικονομικού πολέμου από το ελληνικό κεφάλαιο, το διεθνές κεφάλαιο και την ευρωζώνη κ.ά.) και τέλος με την υλοποίηση ενός μεταβατικού προγράμματος το οποίο θα αποδυναμώνει την καπιταλιστική εξουσία και οικονομική δύναμη και θα ανοίγει το δρόμο για μια σοσιαλιστική κρατική εξουσία... Βεβαίως, η εκθεμελίωση των νομικών μηχανισμών «εξαίρεσης» προϋποθέτει ένα άμεσο και αποφασιστικά ασκούμενο πρόγραμμα οικονομικών πολιτικών και άμεσων αντιδράσεων και μέτρων, δεδομένου ότι η σύγχρονη διεθνής συγκυρία θα συνεπάγεται άμεσες αντιδράσεις του κεφαλαιοκρατικού παράγοντα στο επίπεδο της κίνησης κεφαλαίων, της διακοπής της ρευστότητας και χρηματοδότησης, του «στραγγαλίσματος» των τραπεζών και των καταθέσεων σε αυτές κ.ά. Συνεπώς, η νομοθετική πολιτική απέναντι στην «έκτακτη ανάγκη» δεν μπορεί παρά να είναι τμήμα μιας συνολικής ταξικής στρατηγικής που θα συμπυκνώνεται και σε ένα άμεσο πρόγραμμα οικονομικών μέτρων.
Αποδυνάμωση του πανοπτικού ελέγχου
Από την άλλη πλευρά, η αντιπαράθεση προς τις δομές έκτακτης ανάγκης εκ μέρους της εργατικής τάξης αλλά και άλλων αυτόνομων κοινωνικών κινημάτων συνεπάγεται ότι δεν μπορείς με τα ίδια πολιτικά μέσα να παλέψεις για τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό. ∆εν
μπορείς να νομοθετείς μακριά από το λαό, με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και με προεδρικά διατάγματα ή υπουργικές αποφάσεις, δεν μπορείς να χρησιμοποιείς τα όπλα των αντεργατικών δικαστηρίων, των μορφών πολιτικής επιστράτευσης ή και τους γνωστούς μηχανισμούς κρατικής καταστολής. ∆εν μπορείς να αγνοείς τη διαμαρτυρία, την αντίσταση, την πείνα, το φυσικό και ψυχολογικό πόνο του λαϊκού παράγοντα… Η «κοινωνικοποίηση» των κριτηρίων και λογικών της διοίκησης θα πρέπει να συνδυαστεί και με την αποδυνάμωση των εθνικών και διεθνών μηχανισμών καταστολής, επιτήρησης και τεχνολογικού «πανοπτικού» ελέγχου. Ο «πανοπτισμός», όπως έδειξε η υπόθεση Σνόουντεν και η υπόθεση Wikileaks, αποτελεί μια τεράστια παρακαταθήκη της σύγχρονης αστικής εξουσίας. Αυτό το πλέγμα δεν μπορεί να αναιρεθεί από τη
μια μέρα στην άλλη. Η θεσμική κατάργηση των μηχανισμών υποκλοπών, παρακολούθησης, συσκευών εικόνας και ήχου, καμερών κ.λπ. αποτελεί ένα πρώτο βήμα. Όμως, δεν πρέπει να εξαπατηθούμε στο ότι η σφαίρα της νομιμότητας εξαντλεί την πραγματική χρήση αυτών των τεχνολογιών εξουσίας. Θα χρειαστεί μια εθνική αλλά και διεθνοποιημένη στρατηγική για την αποκάλυψη και εξάρθρωση αυτών των μηχανισμών ελέγχου. Ωσότου προχωρήσει αρκετά αυτή η στρατηγική, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι οι μηχανισμοί διακυβέρνησης της Αριστεράς, από πάνω μέχρι κάτω, θα είναι εκτεθειμένοι στη δράση των «πανοπτικών» μηχανισμών ελέγχου και, άρα, θα πρέπει να λαμβάνονται τα αναγκαία αντίμετρα και άμυνες. Η κατάσταση αυτή αποδεικνύει ακόμη περισσότερο το ότι η κοινωνική εξουσία του κεφαλαίου δεν εξαντλείται στο «ορατό» κράτος, αλλά καταλαμβάνει όλους τους αρμούς της κοινωνίας και μετατοπίζεται κάθε φορά που δέχεται μια φιλολαϊκή πίεση προς όλο και πιο αόρατους και λανθάνοντες τόπους εξουσίας. Η λογική φιλολαϊκού προσανατολισμού της διοίκησης και βαθιών τομών στο εσωτερικό της που αρχίζουν στο τώρα και καταλήγουν σε έναν κρατικό μηχανισμό άλλου ταξικού τύπου δεν μπορεί να αφήνει απέξω τους μηχανισμούς της δικαιοσύνης. Η μάχη για τα μνημόνια ενεργοποίησε έναν αυτοματισμό των κορυφών της δικαιοσύνης υπέρ της εφαρμογής και της συνταγματικότητας των μνημονιακών νόμων, αλλά και ορισμένες παρεκκλίνουσες τάσεις των κατώτερων δικαστηρίων. ∆εν είναι καθόλου απίθανο αυτός ο αυτοματισμός να επαναληφθεί τώρα με αντίθετη
εκπαίδευσης Τελειώνοντας τη δωδεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά μια τουλάχιστον ξένη γλώσσα. Συγχρόνως, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον υποσιτισμό των νέων και την έλλειψη εμβολιασμών. Σ’ αυτό το σχολείο κανείς εκπαιδευτικός ή σχολικός φύλακας δεν περισσεύει. Γι’ αυτό δεσμευόμαστε για την επαναπρόσληψή τους. Η διαμόρφωση ενός συνολικού στρατηγικού σχεδίου ανασυγκρότησης της εκπαίδευσης και της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι μια διαδικασία συνεχούς επανατροφοδότησης και προσαρμογών. Το σχέδιο αποτυπώνει αναγκαστικά τη συσσωρευμένη εμπειρία και γνώση μέχρι τη στιγμή εκπόνησής του εντός του πολιτικού υποκειμένου που το επεξεργάζεται, εν προκειμένω του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρούμε ότι η πρότασή μας εμπεριέχει τη φιλοσοφία του εκπαιδευτικού κινήματος. Όμως απαιτείται ευρεία κοινωνική νομιμοποίηση, η οποία προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων και οδηγεί σε επαναδιατύπωση του συνολικού σχεδίου. Η διαδικασία αυτή, αν δεν συμβαίνει σε περιόδους κοινωνικής κινητικότητας, περιορίζεται σε έναν κύκλο διανοουμένων και συνδικαλιστών εντός της Αριστεράς που συνήθως παράγει σχηματικές αντιπαραθέσεις και βεβαίως δεν αποκτά ευρύτερα κοινωνικά ακροατήρια. Όμως έχουμε τη μεγάλη τύχη ως ΣΥΡΙΖΑ να επεξεργαζόμαστε αυτό το σχέδιο σε περίοδο μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών ανακατατάξεων, αφενός στις οποίες οι εκπαιδευτικοί και οι εργαζόμενοι όλων των βαθμίδων παίζουν σημαντικό ρόλο με τις κινητοποιήσεις τους, αφετέρου έχουμε την ευθύνη και προσ-
δοκία ότι θα κληθούμε να το υλοποιήσουμε…
∆ημοκρατικό απαιτούμενο: ο διάλογος
Βασικός στόχος του προγράμματός μας είναι η αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, οι οποίοι θα έχουν τον κύριο λόγο για τη θεσμική επεξεργασία ενός νέου καταστατικού χάρτη για την παιδεία. Η διαδικασία για μια μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έχει έναν ξεκάθαρο στόχο: την καθολικότητα του δικαιώματος στη μόρφωση σε ένα ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα. ∆ημοκρατικό απαιτούμενο είναι ο πραγματικός διάλογος με όλους τους εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς φορείς, τους
φορά, με την κρίση των νομοθετημάτων της κυβέρνησης της Αριστεράς ως αντιτιθέμενων στο Σύνταγμα, στις διεθνείς συμβάσεις και, βεβαίως, στο ευρωενωσιακό πλαίσιο. Μάλιστα, όσο πιο εκτεταμένες θα είναι οι δικαστικές αντιδράσεις απέναντι σε ένα πείραμα της Αριστεράς στην Ελλάδα, τόσο πιο αναγκαία θα καθίσταται η μετάβαση σε μια ριζικά νέα συνταγματική μορφή… Τα παραπάνω επικυρώνουν τη σκέψη ότι ένα ενδεχόμενο ματαίωσης της κυβέρνησης της Αριστεράς (μη επέλευσής της καν) ή ακόμη περισσότερο αποτυχίας της και μετατροπής της σε μια παρένθεση (όπου τίποτε το ουσιαστικό δεν θα αλλάξει για τη ζωή των ανθρώπων στην Ελλάδα) θα σημάνει ιστορικά για την Ελλάδα ως σημείο-κλειδί, αλλά πιθανότατα και για όλη την Ευρώπη, μια καμπή προς την εδραίωση και «ομαλοποίηση» της κατάστασης ανάγκης και προς τη διαμόρφωσή της στην απολύτως κανονική πια μορφή κράτους του μονοπωλιακού καπιταλισμού στην ύστερη ή όψιμη φάση του. Η παγίωση αυτή δεν θα αποκλείει μάλιστα και σκληρότερες ή αυθεντικότερες μορφές του κράτους έκτακτης ανάγκης, όπως θα ήταν η μετεγγραφή και προσαρμογή ενός φασιστικού ή φασίζοντος κράτους του «νεοφιλελευθερισμού» υπό τις σύγχρονες ταξικές και βιοπολιτικές συνθήκες. Ιδίως, οι εξελίξεις μετά τις δολοφονικές επιθέσεις της «Χρυσής Αυγής» τον Σεπτέμβριο 2013 αφήνουν και αυτό το ενδεχόμενο ανοιχτό, παρά το γεγονός ότι οι δυο εναλλακτικές μορφές έκτακτης ανάγκης φαίνονται στη σημερινή συγκυρία να τοποθετούνται συγκρουσιακά πλέον, η μια προς την άλλη.
μαθητές, φοιτητές και γονείς. Πριν από 95 χρόνια, ο μεγάλος δάσκαλος κι οραματιστής παιδαγωγός ∆ημήτρης Γληνός, στο περίφημο άρθρο του «Περί αγραμματοσύνης» (περιοδικό Νέος ∆ρόμος, ∆εκέμβριος 1928) έγραφε: «Η ελληνική κοινωνία υποκρίνεται τον κατάπληχτο. Εφημεριδογράφοι, αποθηκάριοι της σοφίας στο Πανεπιστήμιο, Πρυτάνεις, “γονείς” και πολίτες, “που πονούν τον τόπο”, βγήκαν στις εφημερίδες και σκίζουν τάχα τα ρούχα τους, γιατί πλάκωσε “κύμα αγραματωσύνης”. Και αναζητούν τα αίτια και τη θεραπεία. Μα αν είναι κάτι θλιβερό, θλιβερότερο και από την αγραματωσύνη είναι ο τρόπος που αντικρίζεται το πρόβλημα. Αληθινή παράκρουση. Καμιά αντικειμενικότητα. Ο καθένας, όπου μισεί, εκεί και λαλεί και καταλαλεί. Φταίει ο Βενιζέλος, φταίει το Πανεπιστήμιο, φταίνε οι καθηγητές της Μέσης Παιδείας, φταίνε οι δημοδιδάσκαλοι, φταίνε οι ελληνοδιδάσκαλοι, φταίει ο πόλεμος, φταίνε τα θρανία, φταίνε οι μιστοί, φταίει το Κράτος, μα προ πάντων φταίνε οι μαλιαροί, οι κομουνιστές, οι άθεοι. Ποιοι άλλοι; Αν δεν ήταν… η κ. Ρόζα Ιμβριώτη δε θα είχαμε αφτό το απαίσιο κατάντημα. Και κανένας δεν αντικρίζει νηφάλια την κατάσταση. Κανένας δεν αναλύει το φαινόμενο, που είναι τόσο πολυσύνθετο, τόσο βαθιά ριζωμένο στον οργανισμό μας, με αληθινή στοργή, με αληθινό πόνο για το λαό, που γι’ αφτόν ουσιαστικά πρόκειται». Έναν αιώνα μετά τα άρθρα για την εκπαίδευση διατηρούν τον ίδιο τόνο και αιτιολογούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, που φούρκιζε τον Γληνό, τις κακοδαιμονίες της. Το αίτημα του Γληνού παραμένει όσο ποτέ ζωντανό: να αντικρίσουμε το πρόβλημα πολύπλευρα και κατάματα. Αυτή τη γενναία ματιά έχει στο όραμά του ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτήν επεξεργάζεται διαρκώς και διαρκώς πλουτίζει και βελτιώνει στο πρόγραμμά του κι αυτήν θα αγωνιστεί να πραγματώσει όταν ανατραπούν από το λαό τούτες οι άθλιες πολιτικές που θέλουν το λαό φτωχό και υποταγμένο. •
Πρόσφατο παρελθόν, ραμμένο στη φόδρα των πραγμάτων Η γενιά του ’70 μας αφηγείται την άλλη μεταπολίτευση
Τ
ην περασμένη Παρασκευή έτυχε να ανηφορήσω την οδό Σίνα. Στο Γαλλικό Ινστιτούτο θα παρουσιαζόταν η δίγλωσση ανθολογία «Οι Ιθάκες τι σημαίνουν - 20 σύγχρονοι Έλληνες ποιητές - Ce que signifient les Ithaques - 20 po tes grecs contemporains», σε επιλογή και μετάφραση της Μαριλόρ Κουλμέν Κουτσαύτη. Μα η Σίνα είναι μακράν η πιο ύπουλη ανηφόρα στην Αθήνα, στέκει εκεί παριστάνοντας τον ευκολοδιάβατο δρόμο, σου ψιθυρίζει: Συνέχισε να περπατάς μικρέ μου, δεν είμαι καν ανηφόρα. Και κάπου εκεί τα νεύρα σου σπάνε, σταματάς στο περίπτερο ιδρωμένος, στη ∆ιδότου λίγο πριν την κορυφή, χαζεύεις τους τίτλους των εφημερίδων, ίσως να στρίψεις κι ένα τσιγάρο. Οι τίτλοι εύγλωττοι μες στην κοινοτοπία τους. Νέες αποκαλύψεις για το σκάνδαλο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, για την ερωτική ζωή του Ολάντ, ο Προβόπουλος, οι Ελληνίδες πρώτες παγκοσμίως στο κάπνισμα και ο Κριστιάνο Ρονάλντο αγκαλιά με τη χρυσή του μπάλα. Στρέμματα νεκρής γλώσσας, μια θάλασσα μελάνι να πνίγουμε τα σωσίβιά μας. Γύρω σου η καθημερινή ροή του κέντρου. Ανέπαφη και ταυτόχρονα πληγωμένη. Μα ήδη φτάνεις στην είσοδο του Ινστιτούτου όπου σε επισκέπτεται ένας ανιχνευτής μετάλλων [∆ιάβολε σκέφτομαι, οι ποιητές σταμάτησαν να οπλοφορούν ήδη από τον θάνατο του Καρυωτάκη]. Και κάπου εκεί, ανάμεσα στις απαγγελίες και τους ποιητές, τις ευχαριστίες, τις αφιερώσεις και τις συγκινήσεις, όλα αρχίζουν να μπερδεύονται: ποιήματα και τίτλοι εφημερίδων, γενιές και εποχές, το παρόν και οι λέξεις του. Η κρίση, η μεταπολίτευση, το χθες και η σιωπή του.
την έκδοση του 4ου τόμου της Ανθολογίας της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας) σε ανθολόγηση και επιμέλεια του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου και του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου από τις εκδόσεις Κότινος. Η ανθολογία αυτή καλύπτει την περίοδο 1970-2000. Τα δύο βιβλία περίπου συμπίπτουν χρονολογικά. Ταυτόχρονα, τον τελευταίο καιρό συναντούμε όλο και πιο συχνά την έκδοση
Η δίγλωσση ανθολογία περιλαμβάνει 20 έλληνες ποιητές. Ξεκινώντας από τον γηραιότερο Τίτο Πατρίκιο (γεν. 1928) φτάνοντας μέχρι τον Θανάση Τριαρίδη (γεν. 1970), το σώμα της καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από ποιητές της γενιάς του ’70 και άλλους λίγο πριν και λίγο μετά. Η έκδοση του δίγλωσσου πονήματος συμπίπτει χρονολογικά με
Απάντων ποιητών που τοποθετούνται στη γενιά αυτή, με πιο πρόσφατες αυτές του Γιάννη Κοντού (εκδόσεις Τόπος) και του Μιχάλη Γκανά (εκδόσεις Μελάνι). Ας σταθούμε, λοιπόν, σε μια αφήγηση που ξεκινά λίγο πριν, λίγο μετά τη γενιά του 70, όχι γενεαλογώντας, αλλά ακούγοντας ένα σύνολο φωνών, που συναντήθηκαν χρονολογικά. Σήμερα που ξαφνιασμένοι προσπαθούμε να αφηγηθούμε το πώς φτάσαμε ως εδώ, αν κάτι χρειαζόμαστε είναι οι διηγήσεις. ∆ιηγήσεις παράλληλες με την κυρίαρχη κοινοτοπία των γεγονότων. Ας μιλήσουμε για τα χρόνια της μεταπολίτευσης, όχι όμως για τη δράση στο προσκήνιο, αλλά για τα πίσω υλικά. Τα στοιχεία που συγκροτούν το φαίνεσθαι της σκηνής. Τις τροχαλίες, τα σκοινιά, τις κενές επιφάνειες, τους αποθηκευτικούς χώρους που οι δεκαετίες στοιβάξαν τη φωνή τους. Όλο αυτό το βίωμα που ράφτηκε στη φόδρα των πραγμάτων. Το ιδιωτικό που στον πολλαπλασιασμό της ταύτισης συνάντησε το δημόσιο. Το προσωπικό που σκαμμένο από τις τόσες αναγνώσεις μοίρασε σε άλλα πρόσωπα τα χαρακτηριστικά του. Για τη σύνοψη του μικρού
Μια σύνοψη του μικρού και του μεγάλου
“
και του μεγάλου μέσα από μια πολυάριθμη φωνή. Για το πέρασμα από την άρνηση και την αμφισβήτηση στην τραυματική γλώσσα. Για τον ποιητή που μαζί με τον Κωστή Παλαμά κατούρησε όλα τα αγάλματα της Αθήνας (εκτός από του Ρήγα), που ψάχνοντας την τουαλέτα βρέθηκε στο κλουβί με τα λιοντάρια, που σαν σφαίρα σαν είδηση, έρχεται καθέτως, που μίλησε για το σόι της πίσω από την κουρτίνα του ονείρου και της παιδικής ηλικίας, που θρήνησε τον πατέρα του μ’ ένα παιδικό τραγούδι,
Σήμερα που ξαφνιασμένοι προσπαθούμε να αφηγηθούμε το πώς φτάσαμε ως εδώ, αν κάτι χρειαζόμαστε είναι οι διηγήσεις. Ας μιλήσουμε για τα χρόνια της μεταπολίτευσης, όχι όμως για τη δράση στο προσκήνιο, αλλά για τα πίσω υλικά. που βρήκε άθλιο καιρό στη φοβερή πατρίδα του. Που εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να μιλά στον κύριο Ίβο πάντοτε στον πληθυντικό. Που αντί για αστέρι, μια ουλή έλαμπε πάνω από τη γέννησή της. Και ενώ οι παρενθέσεις κλειδώνουν, οι συνειρμοί στερεύουν και σύ γυρνάς πίσω στο παρόν της εκδήλωσης. ∆εκατρείς ποιητές διαβάζουν ποιήματά τους. Αντώνης Φωστιέρης, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γιάννης Κοντός, Ντίνος Σιώτης, Αθηνά Παπαδάκη, Κώστας Παπαγεωργίου, Γιώργος Χρονάς, Γιώργος Μαρκόπουλος, Γιώργος Χουλιάρας, Αναστάσης Βιστωνίτης, ∆ήμητρα Χριστοδούλου, Θανάσης Χατζόπουλος, Θανάσης Τριαρίδης. «∆ιάβασα τις λέξεις σαν ιδεογράμματα και προσπάθησα να βρω τα αντίστοιχα στα γαλλικά», σχολάζει η μεταφράστρια. Και στην πιο συγκινητική στιγμή της βραδιάς ο Γιώργος Μαρκόπουλος διαβάζει το ποίημα του εκλιπόντος Γιάννη Βαρβέρη. Να επισκεπτόμαστε τους επιζώντες ποιητές. Θωμάς Τσαλαπάτης tsalapatis.blogspot.gr
Να επισκεπτόμαστε τους επιζώντες ποιητές Να επισκεπτόμαστε τους επιζώντες ποιητές αν μάλιστα τυχαίνει να μένουμε στην ίδια πόλη να τους βλέπουμε πού και πού γιατί εκεί που ζούμε ήσυχοι βέβαιοι πως ζούνε κι αυτοί ξεχασμένοι έστωεκεί έρχεται το μαντάτο τους. Οι καλοί ποιητές μάς φεύγουνε μια μέρα όχι γιατί πεθαίνουνε από έμφραγμα ή από καρκίνο αλλά γιατί φυτρώνουνε στα βλέφαρά τους λουλούδια τρομερά. Ανοίγουνε κιτάπια στην αρχή πάνε μετά στον οφθαλμίατρο ρωτάνε κηπουρούς βοτανολόγους η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά λόγια φοβισμένα κι αόριστα οι περαστικοί κι οι γείτονες σταυροκοπιούνται. Έτσι σιγά σιγά οι ποιητές μαζεύονται αποτραβιούνται σπίτι τους ακούγοντας δίσκους παλιούς γράφοντας λίγο όλο και πιο λίγο πράγματα μέτρια. Στο μεταξύ μες στην κλεισούρα τα τρομερά λουλούδια αρχίζουν να ξεραίνονται και να κρεμάνε κι οι ποιητές δε βγαίνουν πια μήτε για τα τσιγάρα τους στο διπλανό περίπτερο. Μόνο σκεβρώνουνε κοντά στο τζάκι ζητώντας την απόκριση από τη φωτιά που πάντα ξεπετάει στο τέλος μια της σπίθα κι αυτή γαντζώνεται στα ξεραμένα φύλλα πρώτα ύστερα στα ξερά κλαριά σ’ όλο το σώμα και τότε λάμπει το σπίτι λάμπει ο τόπος για μια μόνο στιγμή κι αποτεφρώνονται. Γιάννης Βαρβέρης