Κυριακή 30-3-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 30 Μαρτίου 2014 • Αρ. φ. 1196 • 2 €

Κ. ∆οξιάδης: Η κεντροαριστερά ως προπαγάνδα

Όταν η καθεστωτική προπαγάνδα κάνει ό,τι μπορεί να νεκραναστήσει τον πολιτικό φορέα που υποτίθεται ότι τον εκφράζει. σελ 6

... Θ. Μιχόπουλος: Ο εκφυλισμός της δημοκρατίας

Η Βουλή επικυρώνει αποφάσεις που έχουν ληφθεί αλλού... σελ. 3

... Ε. Μπαλιμπάρ: Ποιο θα είναι το μέλλον της Ευρώπης;

Ο γάλλος φιλόσοφος ερμηνεύει την κρίση της δημοκρατικής νομιμοποίησης στην Ευρώπη. σελ 30, 31

... Μ. Καραμεσίνη: Ισοπέδωση των συντάξεων

Η κατάργηση των κοινωνικών πόρων του ασφαλιστικού συστήματος και οι επικείμενες συνέπειες. σελ 10

ΕΚΦΥΛΙΖΟΥΝ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΒΟΥΛΗ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ

Καθαρίστε το χώρο Την Τετάρτη μια διμοιρία ΜΑΤ επιτέθηκε και έστειλε στο νοσοκομείο, τέσσερις καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών που ζητούσαν να δουν τον υπουργό. Η εντολή που ακούστηκε από τα «γουόκι τόκι» ήταν: «Καθαρίστε το χώρο, κατεβαίνει ο υπουργός». Την ίδια εντολή φαίνεται να έδωσε και η τρόικα στην κυβέρνηση καθώς με το νομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα Σαμαράς και Βενιζέλος «τελειώνουν τη δουλειά» που έχουν ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια, καθαρίζουν το χώρο. Συγκεκριμένα, χαρίζουν τις τράπεζες σε ξένα και εγχώρια συμφέροντα, διαλύουν πλήρως τις εργασιακές σχέσεις και απελευθερώ-

∆ΙΑ∆ΗΛΩΝΟΥΜΕ

• Σήμερα, Κυριακή 30 Μαρτίου, στις 6.30 μ.μ. στο Σύνταγμα

• Τρίτη 1 Απριλίου, στις 6 μ.μ., στην πλατεία Κλαυθμώνος

νουν τις απολύσεις. Κτηνοτρόφοι, φαρμακοποιοί, οδηγοί ταξί, αρτοποιοί και βιβλιοπώλες μπαίνουν στο στόχαστρο καθώς οι λεονταρισμοί διαφόρων βουλευτών της συγκυβέρνησης φαίνεται να πέφτουν στο κενό μπροστά στον εκβιασμό που τους απεύθυναν τα πρωθυπουργικά χείλη. Την ίδια, όμως, προτροπή μπορεί να ακολουθήσει και η ελληνική κοινωνία, που με εφαλτήριο τις κινητοποιήσεις της Κυριακής και της Τρίτης καλείται να δείξει την αντίθεσή της στις εφαρμοζόμενες πολιτικές, να στείλει μήνυμα ανατροπής τους, να «καθαρίσει» τον πολιτικό χώρο στις διπλές εκλογές του Μαΐου.

... Θ. Παρασκευόπουλος: Η αρπαχτή

Ο ΟΟΣΑ τσέπωσε 400.000 ευρώ για ένα τηλεφώνημα και για να έχουν οι προτάσεις το κύρος ενός διεθνούς οργανισμού. σελ. 19

Αφιέρωμα: Η αλληλεγγύη είναι η τροφή μας

Μαζί θα (τους) φάμε. Από το χωράφι ως το πιάτο: παράγω – μοιράζομαι – αντιστέκομαι. σελ. 16-17

∆ΙΕΘΝΗ

∆. Σμυρναίος: Και πού είσαι ακόμα

Ο “μεγάλος συνασπισμός” της Α. Μέρκελ συμπλήρωσε 100 μέρες απραξίας. σελ. 13

... Μ. Ρένεσης: Ναι μεν κυρώσεις, αλλά...

∆ύση-Ρωσία: Απειλές ή φραστικοί λεονταρισμοί; σελ. 11

Από τη Σπιναλόγκα στο Νταχάου Του Αλέξη Μπένου*

«Το άνοιγμα δύο νέων «στρατοπέδων συγκέντρωσης» έχει ήδη δρομολογηθεί στη ∆υτική Αθήνα. Το πρώτο στις κτηριακές εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας του ΟΑΕ∆ επί της λεωφόρου Σχιστού στο Σκαραμαγκά. Στο χώρο στεγάζεται το Θεραπευτήριο Χρόνιων Παθήσεων Παίδων. Το δεύτερο σε δύο κτήρια του Νοσοκομείου Αγία Βαρβάρα (Λοιμωδών), ένα για άντρες και ένα για γυναίκες.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Σκηνοθεσία το πλεόνασμα

Για τον απόντα σύντροφό μας

Στο πλευρό των πολιτών

Συνέντευξη με τον οικονομολόγο Γιάννη Βαρουφάκη για τις εξαγγελίες περί εξόδου στις αγορές.

Στιγμιότυπα από τη συγκέντρωση του ΚΚΕ Εσωτερικού στην Ομόνοια, το 1983 και την ομιλία του Γιάννη Μπανιά.

Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο της Αθήνας Γαβριήλ Σακελλαρίδη για το πρόγραμμα της «Ανοιχτής Πόλης».

Σελ. 8, 9

Σελ. 22, 23

Σελ. 7

ΘΕΜΑΤΑ

Από τη Σπιναλόγκα στο Νταχάου

«Ψηφίζετε τις ρυθμίσεις για τα γάλατα και τα του Σαμαρά κάνετε γαργάλατα»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Πρόκειται για κτήρια στην πτέρυγα που φιλοξενεί ασθενείς με τη νόσο του Χάνσεν.» ∆ιαβάζοντας αυτή την είδηση στο left.gr μού φάνηκε πιο εύκολο να πιστέψω ότι πρόκειται για κριτική κάποιου φιλμ που κάνει αυτή τη διεστραμμένη επιστροφή στην ιστορία. ∆υστυχώς όμως είναι απλώς μια ξεκάθαρη επιβεβαίωση ότι η ιστορία δεν έχει μια καθορισμένη πορεία προς «τα μπρός». Η ταχύτατη επιστροφή προς τη βαρβαρότητα είναι πια γεγονός. Η κυβέρνηση με μια και μόνον κίνηση μας απέδειξε ότι από τη μεσαιωνική βαρβαρότητα στην αντιμετώπιση των αρρώστων με νόσο του Hansen (κοινώς λέπρα), αλλά και άλλων λοιμωδών νοσημάτων, μέχρι τη σύγχρονη βαρβαρότητα του άρειου ναζιστικού πολιτισμού δεν υπάρχει καμία απόσταση ούτε χρόνου, ούτε προσέγγισης. Ο εξοστρακισμός των αρρώστων και η αναγκαστική εξορία –απομόνωσή τους συνήθως σε νησιά (που δυσκολεύουν την απόδραση), εδραιώθηκε ως προσέγγιση το μεσαίωνα και ήταν συνέπεια ενός μίγματος φόβου, άγνοιας και δεισιδαιμονίας. Με άλλα λόγια, του ιδανικού μίγματος για την άνθιση του ρατσισμού και την εκκόλαψη του αυγού του φιδιού. Ειδικά οι άρρωστοι με νόσο του Hansen, που έχουν την ατυχία να εμφανίζουν σοβαρές παραμορφώσεις από τις δερματολογικές βλάβες που προκαλούν τα βακτήρια, αποτέλεσαν το κλασσικό παράδειγμα απέχθειας αλλά και φόβου από τους ίδιους τους δικούς τους ανθρώπους, οι οποίοι ακόμη και σήμερα αρνούνται να τους εντάξουν στη ζωή τους. Στο σημείο αυτό, προφανώς και συχνά, μπαίνει το ερώτημα: Μήπως όντως η απομόνωση των αρρώστων είναι επιβεβλημένη ώστε να ελεγχθεί η διασπορά τους στον πληθυσμό; Η μελέτη των επιδημιών και οι γνώσεις που έχουμε σήμερα για τη διασπορά των λοιμωδών νοσημάτων, οδηγούν με σαφήνεια στο συμπέρασμα ότι η απομόνωση, εκτός του ότι είναι απάνθρωπη, δεν έχει και ουσιαστική επίπτωση στη διασπορά των νοσημάτων. Τα λοιμώδη νοσήματα μεταδίδονται πριν εμφανιστούν τα συμπτώματά τους, με άλλα λόγια από φαινομενικά υγιείς ανθρώπους. Παράλληλα, οι άρρωστοι που σήμερα έχουν διαγνωσμένη νόσο του Hansen, φυματίωση κλπ και παίρνουν την ενδεικνυόμενη αγωγή, δεν μεταδίδουν τη νόσο σε κανέναν. Άρα το μόνο που μένει είναι ο φόβος της άγνοιας, η βαρβαρότητα των πολλών και δυνατών απέναντι στους λίγους και ευπαθείς, ο ρατσισμός των «καθαρών» απέναντι στους «βρώμικους», των λευκών απέναντι στους μαύρους… Και να που από το μεσαίωνα ερχόμαστε σήμερα να βάλουμε στη θέση των αποδιοπομπαίων «λεπρών», τα «κοινωνικά παράσιτα», τους «απρόσκλητους παρείσακτους», τους «μελαψούς», τους «ξένους βρε παιδί μου». Και με την ίδια ευκολία δαιμονοποιούμε τα θύματα αντί να τα αγκαλιάσουμε και να προσπαθήσουμε μαζί να ανατρέψουμε τις αιτίες της αρρώστιας τους. Τα θύματα, είτε μιας βιολογικής, είτε μιας κοινωνικής νόσου. Οι μετανάστες λοιπόν, θύματα ενός βίαιου κοινωνικού και ταξικού πολέμου, αντιμετωπίζονται ως οι σύγχρονοι «λεπροί» που πρέπει να απομονωθούν για να μη «μολύνουν» κοινωνικά, πολιτισμικά αλλά και γονιδιακά τους «καθαρόαιμους έλληνες». Βέβαια, η ναζιστική τεχνογνωσία των στρατοπέδων συγκέντρωσης έχει ακυρώσει την ανάγκη μετατοπίσεων, νησιών κοκ. Στρατόπεδα λοιπόν παντού; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι στρατόπεδα πουθενά και ποτέ πια. Όχι για να «μη φέρουν ξένους κοντά στα σπίτια μας», αλλά για να μην ξαναζήσουμε τη ναζιστική βαρβαρότητα, την εξαθλίωση, την καταστροφή. Το αντιρατσιστικό κίνημα αντίστασης και αλληλεγγύης βρίσκεται μπροστά σε μια σοβαρή πρόκληση που δεν είναι άλλη από την ανατροπή αυτών των πολιτικών.

* Ο Αλ. Μπένος είναι καθηγητής στο ΑΠΘ.

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Κυβερνητικοί βουλευτές, μέχρι την κατάθεση του νέου μνημονίου, έκαναν το λιοντάρι. Ιδίως για το γάλα. Πήραν την αποχυλωμένη τους όμως με το νομοσχέδιο που πιάνει τα πάντα. Από εργασιακά, μισθούς-συντάξεις, έως τα φαρμακεία και τα ταξί που τα κρατούσαν κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα. «Βαστάτε με μην καταψηφίσω» σαν να έλεγαν. Οι νεοδημοκράτες όπως ο Ν. Ρίζος, ο περίφημος κοντός έλεγε χωμένος, μια σταλιά, ανάμεσα στους φίλους του «κρατάτε με ρε να μην τον δείρω». Οι πασόκοι, περισσότερο μοιάζουν με τον Κ. Χατζηχρήστο στο φιλμ «Ζήκος ο Μπακαλόγατος», που φώναζε. «Βαστάτε Τούρκοι τ’ άλογα, λίγο να ξανασάνω… Παιδιά μου μην κιοτέψετε, πίσω να μη γυρίσετε». Η Λιάνα Κανέλλη πήρε την αμπάριζα από τον Πάγκαλο, που είχε μιλήσει για εκτσογλανισμό της πολιτικής από τον ΣΥΡΙΖΑ και είπε τον Τσίπρα τσογλάν μπόι. ∆εν είχε δει το ντοκιμαντέρ, αλλά φύλαγε για το τέλος το να επιτεθεί στον Τσίπρα. Της απάντησε ο Κατρούγκαλος, αλλά φωνή βοώντος εις ώτα μη ακουόντων. Πώς να ακούσει κάποιος με τις στριγκλιές της ή να προσέξει με την απάθεια του Α. Παπαδόπουλου από την ∆ΗΜΑΡ, που παρενέβη μόνο όταν ο Κατρούγκαλος είπε για το ήθος της Αριστεράς. Ότι δηλαδή το ήθος είναι το ίδιο και για την Αριστερά και για τη ∆εξιά. Ψιλά γράμματα το ήθος της Αριστεράς. Η απάντηση που θα τη σκότωνε είναι ένα τραγούδι της Σωτ. Λεονάρδου, «Τα τσογλάγια». «Στο πέρασμα μου οι νεαροί οι ποιητές αδιαφορούνε. Έτσι και αλλιώς, από τα κατάστιχα με σβήσανε…» Στα πιο σύγχρονα τραγούδια είναι και αυτό του Μ. Ρακιντζή. «Θα σου πει όξω από δω τσογλάνι, για όλες τις καρδιές που έχεις πικράνει». Και τη δικιά της την καρδιά και του ΚΚΕ έχει ο ΣΥΡΙΖΑ πικράνει. Η Κανέλλη μπορεί να μη γουστάρει τον Τσίπρα καταφεύγοντας σε χυδαιότητες, αλλά τον Μπαλτάκο, που δήλωσε αντικομμουνιστής από τότε που ήταν έμβρυο, τον πάει πολύ. Ήταν παρουσιάστρια του βιβλίου του, το 1996 μαζί με μια παρέα που θα τη ζήλευε και ο Αβέρωφ. Πρετεντέρης, Λυκουρέζος και ο Σαμαράς όταν ήταν άνεργος. Το βιβλίο «Ερμοκοπίδες» πραγματεύεται την καταστροφή των κεφαλών του Ερμή στην Αρχαία Αθήνα, όπου ένας Σπαρτιάτης κατάσκοπος θα μπει στο δίλημμα «γυναίκα ή σπαρτιάτικη αρετή», όπου φυσικά υπερτερεί η αρετή. Ήταν το δεύτερο βιβλίο του. Το τρίτο η «Κρυπτεία» αφορά τη μυστική υπηρεσία της Σπάρτης. Οι άνθρωποι της Κρυπτείας έσφαζαν τα βράδια στους δρόμους τους είλωτες, ακόμη και αυτούς που η επίσημη Σπάρτη τους ελευθέρωσε επί ανδραγαθία. Τη δράση της την εγκωμιάζει η Χρυσή Αυγή, που όπως είπε ο Κασιδιάρης «βαδίζουμε στα χνάρια της αρχαίας Κρυπτείας που έπληττε αθόρυβα μέσα στο απόλυτο σκότος και σιωπή τους εσωτερικούς εχθρούς της πόλεως». Αχ μετανάστες, ομοφυλόφιλοι, τσιγγάνοι, αριστεροί τι σας περιμένει. Να σας σφάζουν αρχαιολάτρες. Τέτοια για το κλέος της Κρυπτείας διάβασε η Βούλα Πατουλίδου και αγάπησε τους ναζιστές. Αν και είναι, πιθανόν και εν ενεργεία, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, επειδή κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες και αφού πέρασε από το ΠΑΣΟΚ, αναμετρούμενη και με τον Π. Ψωμιάδη για τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, ξεπέρασε τον τότε αντίπαλό της. Ενώ ο Μπουτάρης βράχος ακλόνητος. ∆εν είναι

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

αχάριστος. ∆ήλωσε ότι «στηρίζω ΠΑΣΟΚ και τον Βενιζέλο, που είναι ο πιο ικανός για να κρατήσει το τιμόνι της χώρας». Άντε να φάνε τον Σαμαρά, να βάλουν τον Βενιζέλο αν και χωρίς κόμμα. Γιατί ο Παπαδήμος είχε κόμμα; Ο έτερος Μιχαλολιάκος, αυτός που είναι δήμαρχος Πειραιά, έβαλε στην παρέλαση 6-7 άτομα με αρχαίες πανοπλίες. Ρώτησε η γιαγιά «ποιοι είναι αυτοί γιόκα μου;» «Οι τριακόσιοι του Λεωνίδα», «Μα αυτοί είναι 5-6 όλοι κι όλοι». «Ε! είναι η αντιπροσωπεία». Στην Αθήνα, που είναι σοβαρότερη πόλη, απέκλεισαν τις γιαγιάδες, τους παππούδες, τους γονείς και τα παιδιά. Λίγο το κακό. Ήταν οι, σίγουρα, καλοί. Ο πρόεδρος, οι σημαίες, οι αρχηγοί, τα ΜΑΤ και άντρες και γυναίκες της Κρυπτείας. Μια και μιλάμε για τους δημοτικούς άρχοντες και αρχόντισσες πρέπει να επιλέξουμε τους αξιότερους και πολλά υποσχόμενους. Οι επιθυμούντες να είναι υποψήφιοι του Καμίνη δεν παίζονται. Μία στο βιογραφικό της γράφει ότι το 2008 «περιφρούρησε εθελοντικά το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Σύνταγμα, διασώζοντας το χριστουγεννιάτικο πνεύμα». Βέβαια κάηκε. Πιθανόν να πετάχτηκε ως «απλή εργάτρια στην Κυψέλη». Μετά, στο δεύτερο δέντρο δεν πήγε στην Κυψέλη, ούτε καν για κατούρημα. Μια άλλη γράφει ότι ήταν επί τριακονταετία μέλος του ∆Σ του συνδέσμου φίλων πολεμιστών Εκστρατευτικών Σωμάτων Μέσης Ανατολής Ριμινιτών, Ιερολοχιτών». Μπορεί να είναι μαθουσάλας αλλά διαθέτει το νόου χάου των Ιερολοχιτών. Ο άλλος, «πετυχημένος επιχειρηματίας με 3 ενεχυροδανειστήρια και χονδρικό εμπόριο χρυσού». ∆ηλώνει ότι «θέλει να προσφέρει στο χώρο των δομών Αλληλεγγύης». Θα βγάλει και τα δόντια των προσφευγόντων στις δομές αλληλεγγύης του. Ο Άρης Σπηλιωτόπουλος μπορεί να μην έχει ακόμα φίλους, αλλά έφτιαξε παράταξη με σήμα τη νεραντζιά. Τι να κάνει ο άνθρωπος; Τη Μητροπολιτική Αστυνομία που θέλει να φτιάξει στην Αθήνα για να πατάξει τους διαδηλωτές, τους μετανάστες και το παραεμπόριο, ο ∆ένδιας δεν του τη δίνει. Τι μητροπολιτική μου τσαμπουνάς; Εμείς έχουμε εξολοθρευτική με πιστοποιητικό ISO. Ήθελε την Ελιά, ως δέντρο της πόλης από την εποχή που δεν υπήρχε καυσαέριο, αλλά του την πήρε ο Βενιζέλος για να πουλήσει πυρηνέλαιο ως παρθένο ελαιόλαδο.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Του Hλία Μακρή από την «Κθημερινή»

Ο εκφυλισμός της δημοκρατίας Η ΒΟΥΛΗ ΕΠΙΚΥΡΩΝΕΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΛΗΦΘΕΙ ΑΛΛΟΥ…

την πολιτική δεν υπάρχουν «μαύρα κουτιά». Είναι η ίδια η κοινωνία που καταγράφει και, παράλληλα, βιώνει την αδιέξοδη κατάσταση στην οποία έχει οδηγηθεί. ∆εν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να αντιληφθεί ότι η κρίση έχει επιφέρει μόνιμα χαρακτηριστικά στην κοινωνία. Και ότι θα χρειαστούν χρόνια για να επανέλθει η κοινωνία στην προτεραία κατάσταση –αν επανέλθει…

Προάγγελος μνημονίου

Το πολυνομοσχέδιο, που θα τεθεί σε ψηφοφορία σήμερα το βράδυ στη Βουλή, βαθαίνει την κρίση. Κινείται στη λογική της πλήρους εσωτερικής υποτίμησης, του εργασιακού μεσαίωνα, της αποδιοργάνωσης των ασφαλιστικών ταμείων, της επιβολής των πολυεθνικών επιχειρήσεων, της διάλυσης της όποιας παραγωγικής βάσης έχει απομείνει στη χώρα. Το πολυνομοσχέδιο ουσιαστικά είναι ο «προάγγελος» του νέου μνημονίου που θα έρθει μετά τις ευρωεκλογές μαζί με τα νέα σκληρά μέτρα. Ο Αντ. Σαμαράς, βέβαια, υποστηρίζει, όπως κάθε φορά, ότι «δεν υπάρχουν νέα μέτρα λιτότητας» και ότι «κρατήθηκαν άθικτες όλες οι κόκκινες γραμμές που τους είχαμε βάλει»! Λέει ψέματα, όπως και ο Ευ. Βενιζέλος. Και πανηγυρίζουν! Ο μεν πρωθυπουργός ότι έβγαλε «τη χώρα από την κρίση» και ζούμε, πλέον, σε μια νέα εποχή όπου «η Ελλάδα δεν θα έχει πια ανάγκη να ζητεί κάθε τόσο δανεικά για να αντιμετωπίζει τις τρέχουσες ανάγκες της» [Βήμα, 23.03.14]. Ο δε πρόεδρος του ΠαΣοΚ υποστηρίζοντας ότι «το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο […] η Ελλάδα ποτέ δεν έφυγε από τις αγορές» και θλίβεται όταν βλέπει «τη λύπη της αντιπολίτευσης μπροστά στην έξοδο από την κρίση και το μνημόνιο» [Realnews, 23.03.14]. Προσπαθούν να φτιάξουν κλίμα στην κοινωνία και να πείσουν [Αντ. Σαμαράς, 27.03.14] ότι «αρχίζουμε πια, οριστικά, να βγαίνουμε από την κρίση και από τα μνημόνια», πιέζοντας, παράλληλα, για θετική ψήφο στο πολυνομοσχέδιο –«οι βουλευτές μας το ξέρουν. Είναι υπεύθυνοι και το έχουν αποδείξει»

Προμελετημένο έγκλημα

Καμιά «κόκκινη γραμμή», όμως, δεν κρατήθηκε γιατί ποτέ δεν υπήρξε. Κανένα χρέος δεν είναι βιώσιμο γιατί η όποια ρύθμιση θα αποφασισθεί μετά τις ευρωεκλογές, ενώ η έξοδος στις αγορές

θα είναι πλήρως ελεγχόμενη. Η κυβέρνηση εξασφάλισε ανακωχή από την τρόικα και έστησε, σε συμπαιγνία μαζί της, μια επικοινωνιακή φούσκα προεκλογικής εξαπάτησης. Ήδη διαρρέουν σενάρια ότι πιθανή θεωρείται η έξοδος της Ελλάδος στις αγορές στο διάστημα 7 με 10 Απριλίου αν η Moody’s αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία. Τότε θα εκδοθούν 5ετή ομόλογα με στόχο να αντλήσει 2 με 2,5 δισ. ευρώ με επιτόκιο 5,25% έως 5,5%. Μπορεί και να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σενάριο χωρίς αυτό να σημαίνει ότι βγαίνουμε από την κρίση. Μεγάλο παιχνίδι, όμως, έχει στηθεί γύρω και από τις τράπεζες με την κυβέρνηση να προσπαθεί αυτές να περάσουν είτε στους παλιούς ιδιοκτήτες τους, είτε σε ξένα funds χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι το κράτος για τη διάσωση τους διέθεσε πάνω από 38 δισ. ευρώ! Σκοπεύουν, μάλιστα να περάσουν διάταξη σύμφωνα με την οποία απαλλάσσονται τα μέλη του ΤΧΣ από κάθε ευθύνη για πράξεις που μπορεί να βλάψουν το δημόσιο συμφέρον, γεγονός που οδήγησε τον Αλ. Τσίπρα να επισημάνει ότι «οι βαρύτατες ποινικές ευθύνες των εμπλεκομένων δεν αίρονται από την ψήφιση του νόμου με στόχο την συγκάλυψη παράνομων πράξεων από τις οποίες προκύπτει ζημία του ∆ημοσίου εκ των προτέρων γνωστή». Και ο Αλ. Τσίπρας τόνισε ότι «και μόνο η μεθόδευσή τους αυτή, αποδεικνύει ότι το έγκλημά τους είναι προμελετημένο. Έγκλημα που στη νομική ορολογία ονομάζεται κακουργηματική απιστία σε βάρος του ∆ημοσίου. Αν και το ξέρουν λοιπόν ότι βλάπτεται το δημόσιο συμφέρον, νομοθετούν τη διάταξη που θα απαλλάσσει από κάθε ευθύνη όσους βλάψουν το δημόσιο συμφέρον».

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το πολυνομοσχέδιο θα ψηφιστεί ανεξάρτητα από τις οξύτατες διαφωνίες που υπάρχουν για το γάλα σε Ν∆ και ΠαΣοΚ –με την κυβέρνηση θα συνταχθεί και ο Α. Λοβέρδος. Στην τελική, πάντως, ρύθμιση για το γάλα δεν υπάρχει η λέξη «φρέσκο», γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι καθοριστικό για την πορεία προς τον αφανισμό της ελληνικής γαλακτοπαραγωγής –οι τρεις κατηγορίες θα είναι: το παστεριωμένο γάλα, το υψηλής θερμικής επεξεργασίας και το γάλα ημέρας.

Εκφυλισμός της Βουλής

Ο τρόπος, πάντως, που συντάχθηκε το πολυνομοσχέδιο, δηλαδή από την τρόικα, θέτει θέμα λειτουργίας της ίδιας της Βουλής. «∆υστυχώς ζούμε έναν εκφυλισμό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας», τόνισε ο Γ. ∆ραγασάκης [Στο Κόκκινο 105.5, 28.03.14]. Πρόκειται, επεσήμανε, για «μια βαθιά αλλοίωση της δημοκρατίας και της δυνατότητας του λαού να παρεμβαίνει και να έχει γνώση των γεγονότων […] Είναι το νέο καθεστώς που θέλουν να επιβάλουν: η Βουλή να επικυρώνει αποφάσεις που έχουν ληφθεί αλλού και εκ των υστέρων να μαθαίνουμε την πραγματική τους σημασία». Το πολυνομοσχέδιο έχει προκαλέσει κοινωνικές αντιδράσεις από τους κτηνοτρόφους, αρτοποιούς και φαρμακοποιούς, που βρίσκονται και σε απεργιακές κινητοποιήσεις, καθώς, όπως επεσήμαναν, διαλύεται ο παραγωγικός ιστός, καθιστώντας τη χώρα «κινεζοποιημένη επαρχία» της ΝΑ Ευρώπης. «Τα μέτρα που επιχειρεί να θέσει σε ψήφιση η κυβέρνηση με εκβιαστικά διλήμματα προς την ελληνική Βουλή, δεν έχουν μόνο κα-

ταστροφικές συνέπειες για τους κλάδους μας, ουσιαστικά αποτελούν συνολικό κίνδυνο για την ελληνική κοινωνία και την οικονομία της χώρας», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Το σχέδιο της Γερμανίας

Η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει σόου για το Eurogroup της Τρίτης που θα γίνει στην Αθήνα παρουσία και του Β. Σόιμπλε και στο οποίο θα ανακοινωθεί η εκταμίευση της δόσης. Την Αθήνα θα επισκεφτεί και η Α. Μέρκελ με την κυβέρνηση να επιθυμεί η επίσκεψή της να γίνει μέσα στον Απρίλιο καθώς εκτιμά ότι αν έρθει κοντά στις εκλογές οι αναμενόμενες διαδηλώσεις θα λειτουργήσουν σε βάρος της. Το σχέδιο Βερολίνου και Αθήνας είναι η χρηματοδότηση, πλέον, της Ελλάδας από τις αγορές. Η απάντηση στο ποιος θα αγοράζει ομόλογα μιας πτωχευμένης χώρας έχει δοθεί από τις δηλώσεις του Μ. Ντράγκι [Σεπτέμβριος του 2012] ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα παρεμβαίνει και θα αγοράζει μαζικά όσα ελληνικά ομόλογα χρειάζονται για να πέφτουν τα επιτόκια στην αρχικά καθορισμένη τιμή τους [το ονομαζόμενο ΟΜΤ Outright Monetary Transactions]. Παράλληλα κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών φλερτάρουν με την ιδέα να εξασφαλιστεί μια ανοιχτή γραμμή χρηματοδότησης από τον ESM για τη διετία 20152016 η οποία θα χρησιμοποιείται όταν υπάρχει οικονομικό αδιέξοδο. Αυτή, όμως, η πρακτική δημιουργεί μια εικονική πραγματικότητα, ένα νέο «μνημόνιο», όπου το ελληνικό δημόσιο θα σωρεύει χρέη με μοναδική προοπτική να βουλιάζει συνεχώς η ελληνική οικονομία. Αποτελεί αυτό λύση;…

Σκληρά μέτρα μετά τις ευρωεκλογές

ι ομαδικές απολύσεις θα επανεξετασθούν τον Οκτώβριο, ενώ οι τριετίες καταργούνται οριστικά από το 2017 για όσους προσλαμβάνονται από 2014 και μετά. Το ∆ΝΤ έθεσε θέμα και κατώτατου μισθού υποστηρίζοντας ότι είναι υψηλός και φθάνει τα 684 ευρώ, και όχι τα 586 ευρώ, μια και πρέπει να υπολογίζεται σε ετήσια βάση καθώς δεν καταργήθηκαν ο 13ος και 14ος μισθός. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9% [και ακόμα 1% από το 2015] δημιουργεί «μαύρη τρύπα» 350 εκ. ευρώ μόνο για το 2014. Ως αποτέλεσμα από 1η Ιουλίου έρχονται μειώσεις σε επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ με προοπτική την κατάργησή τους. Η εισφορά «αλληλεγγύης» παραμένει και για το 2015, ενώ για το δημοσιονομικό κενό, ύψους 4,5 δισ. ευρώ για το 2014

Θόδωρος Μιχόπουλος

[Νέα, 22.03.14], συμφωνήθηκε η Ελλάδα να το καλύψει από μόνη της [με ποια μέτρα;…]. Αντίθετα ο τρόπος κάλυψης του δημοσιονομικού κενού για το 2015 [ύψους 6,5 δισ. ευρώ] θα αποφασιστεί το καλοκαίρι [και άλλα μέτρα] και θα εξαρτηθεί από τη γενική ρύθμιση του χρέους προκειμένου να καταστεί βιώσιμο. Αυξήσεις θα έχουμε στα τιμολόγια της ∆ΕΗ, ενώ ανοιχτό, μέχρι να ψηφίσουμε στις ευρωεκλογές, θα παραμείνει και το θέμα των απολύσεων στο δημόσιο και για το 2015. Επιπλέον μονιμοποιούνται, τουλάχιστον μέχρι το 2018, το τέλος επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης και ο ενιαίος φόρος ακινήτων! Θ. Μιχ.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κεντροδεξιά με Μπαλτάκο γίνεται;

Ο Σαμαράς φοβάται … “ατύχημα”. Και προκειμένου να διασωθεί πορεύεται στο δρόμο που χάραξε ο Βενιζέλος Του Νίκου Τσαγκρή

η βλέπετε που κάνει τον καμπόσο. Που βγαίνει και, κομπάζοντας, μοιράζει τη μαρμίτα των κλεψιμαίικων (το… πλεόνασμα του «πλεονάσματος») στα πλέον εξαθλιωμένα θύματα της μεγάλης ληστείας που ο ίδιος διέπραξε. Ο Σαμαράς φοβάται. Φοβάται ότι το «ατύχημα» έρχεται, ότι μπορεί πια να συμβεί από στιγμή σε στιγμή: - Από μέρα σε μέρα, καθώς η ισχνή πλειοψηφία (των τριών βουλευτών) που τον συντηρεί ως πρωθυπουργό της χώρας απειλείται από την αυξανόμενη πειθαρχική αμφιθυμία (με υπερέχουσα την τάση ανυπακοής) των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Αλλά και πολλών δικών του. - Από μήνα σε μήνα, ιδιαίτερα τον μεθεπόμενο. Και συγκεκριμένα στις 25 Μαΐου, λίγο μετά τη… δύση του ήλιου, στις 20:36 μ.μ. ακριβώς: Eίναι η ώρα που ανοίγουν οι κάλπες των ευρωεκλογών και αρχίζει η καταμέτρηση των ψήφων. Και ο Σαμαράς φοβάται ότι την ώρα αυτή οι πιθανότητες να συμβεί το «ατύχημα» αυξάνονται κατά επτά ποσοστιαίες μονάδες. Όσο, σύμφωνα με τους εκλογολόγους συμβούλους του, θα προηγηθεί της Νέας ∆ημοκρατίας ο ΣΥΡΙΖΑ!.. ∆ιευκρινίζουμε για τους πολιτικά αφελείς (αν και γνωρίζουμε ότι ανάμεσα στους αναγνώστες της Εποχής σπανίζει το… είδος) ότι το λήμμα «ατύχημα» στη μνημονιακή διάλεκτο σημαίνει εθνικές εκλογές -με μέγιστο τον κίνδυνο ανάδειξης μιας αντισυστημικής κυβέρνησης και την απώλεια της μνημονιακής – συστημικής «σταθερότητας», που εξασφαλίζουν οι κυβερνήσεις των προθύμων. Στην περίπτωση μας, η συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου...

Θα γίνει της Κο(υ)ρέας

Το δρόμο που χάραξε ο Κιμ Γιονγκ Ουν αποφάσισαν να ακολουθήσουν ο Α. Γεωργιάδης, ο Α. Σαμαράς και ο Μ. Βορίδης, μπας και κερδίσουν την εύνοια της Ανατολής, τώρα που η χώρα θα βγει στις αγορές. Άλλωστε, «το κούρεμα του ηγέτη» είναι σύμβολο αξιοπιστίας, στιβαρότητας και υπευθυνότητας.

Στεγνά δημοσιογραφικά τώρα: Σύμφωνα με πληροφορίες από το πρωθυπουργικό περιβάλλον ο Αντώνης Σαμαράς φοβάται συντριβή της Νέας ∆ημοκρατίας στις επόμενες εθνικές εκλογές, οψέποτε γίνουν αυτές, πολύ περισσότερο αν προκληθούν από «πτώση» της κυβέρνησης. Είτε αυτή προέλθει από «αντιμνημονιακές» ψήφους αυτοσυντήρησης βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, είτε εκβιαστεί υπό την πίεση μιας συντριπτικής διαφοράς με τον ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές. Το δεύτερο θεωρείται πιθανότερο: Οι εκλογομάγειρες του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, με εργαλεία μια σειρά κρυφών δημοσκοπήσεων για τις ευρωεκλογές, προβλέπουν ένα απελπιστικό (για τη συνέχεια της Νέας ∆ημοκρατίας του Αντώνη Σαμαρά) εκλογικό αποτέλεσμα: «στην καλύτερη περίπτωση η υστέρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ θα κυμαίνεται 5 – 7 μονάδες», προειδοποιούν. Ο Σαμαράς φοβάται. Ωστόσο έχει έτοιμη, ήδη, την «απολογία» του σε περίπτωση μετεκλογικής εσωκομματικής αμφισβήτησης: «φταίει η καταλυτική επίδραση της κρίσης στο πολιτικό σύστημα και ιδιαίτερα στα κόμματα που τη διαχειρίστηκαν», όμως «το ΠΑΣΟΚ διαλύθηκε, εμείς αντέξαμε». Και, τι άλλο, ετοιμάζει… άνοιγμα προς το κέντρο: έναν «μεταμνημονιακό κεντροδεξιό εκσυγχρονισμό», όπως λένε κάποιοι συνεργάτες του, με αλλαγή ονόματος και «μια θεαματική προσθήκη εξωκοινοβουλευτικών, κυρίως, ονομάτων από το χώρο του παραδοσιακού κέντρου και της λαϊκής δεξιάς»… «Κεντροδεξιά με Μπαλτάκο και Φαήλο γίνεται;» ρώτησα τον πληροφοριοδότη μου. «Στα κεσάτια όλα γίνονται», μου απάντησε με νόημα. Κάνοντάς με να θυμηθώ εκείνο το τραγελαφικό… αριστεροδέξιο άνοιγμα του Γιωργάκη, με Στέφανο Μάνο, Ανδριανόπουλο, Ανδρουλάκη και ∆αμανάκη. Που έστειλε τη Ν.∆ στην κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ πέντε μονάδες πίσω…

Οι «χώροι» απέμειναν… ακατοίκητοι

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

«Έβγαλε τη χώρα απ’ τη κρίση και ξέχασε τους Έλληνες μέσα», σάρκαζε ένας θυμόσοφος φίλος τον σχετικό δημόσιο κομπασμό του Σαμαρά την ημέρα που κατέληξε στην συμφωνία με την τρόικα. Ε, λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση, την πολιτική χωροταξία δηλαδή του τύπου Κεντροδεξιά – Κεντροαριστερά, συνέβη το αντίθετο: Έφυγαν οι «κεντροαριστεροί» απ’ την Κεντροαριστερά και οι «κεντροδεξιοί» απ’ την Κεντροδεξιά κι άφησαν τους «χώρους»… ακατοίκητους. Θέλω να πω ότι στη σημερινή Ελλάδα δεν υπάρχουν «πολιτικοί χώροι» του τύπου «κεντροαριστερά» και «κεντροδεξιά» γιατί δεν υπάρχουν πια κεντροδεξιοί και κεντροαριστεροί Έλληνες, δεν υπάρχει καν η διαχωριστική γραμμή που χώριζε τη «μεσαία τάξη» από την «εργατική τάξη». ∆εν υπάρχουν παρά μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πλούσιοι και βολεμένοι και μερικά εκατομμύρια πτωχοί, νεόπτωχοι και πτωχευμένοι Έλληνες: οι πρώτοι είναι οι «συστημικοί – μνημονιακοί», ο συρικνωμένος προνομιακός χώρος της Νέας ∆ημοκρατίας του Σαμαρά. Οι άλλοι, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είναι οι «αντισυστημικοί – αντιμνημονιακοί», ο διευρυμένος προνομιακός χώρος του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός είναι ο βασικός κοινωνικός και εκλογικός σχηματισμός (δεν λέω συσχετισμός) των Ελλήνων της κρίσης. Τώρα ο Σαμαράς φοβάται το… «ατύχημα». ∆ίκιο έχει. Αλλά προκειμένου να σωθεί πορεύεται – και συμπαρασύρει και τη Ν.∆. – στο δρόμο που χάραξε ο Βενιζέλος: «κεντροαριστερά» ο ένας, «κεντροδεξιά» ο άλλος. «Ελιά» ο ένας, «Νέα Ελλάδα»* ο άλλος. Είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή στην κεντρική πολιτική σκηνή -γιατί είναι ένας «δρόμος» εκτός τόπου και χρόνου, εκτός της κοινωνικής μας πραγματικότητας. * «Νέα Ελλάδα» φημολογείται ότι θα βαφτιστεί, η «κεντροδεξιά» του Σαμαρά.

Κοπτοραπτική

Κεντροδεξιός… εκσυγχρονισμός

Το δημοψήφισμα ακόμα παίζεται

ο καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει εσωκομματικό δημοψήφισμα για τις θέσεις που θα καταλάβουν τα μέλη του κόμματος. Βέβαια είχε εγκριθεί όταν ακόμα προβλεπόταν λίστα ορισμένη από το κόμμα και όχι σταυροδοσία και με την αλλαγή του νόμου θεωρήθηκε ότι το δημοψήφισμα δεν θα γίνει. Τις τελευταίες μέρες όμως στα ηγετικά κλιμάκια του κόμματος φαίνεται ότι ορισμένοι επαναφέρουν το θέμα. Έτσι, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι δεν θα γίνει. Θα λέγαμε μάλιστα ότι αυτή τη στιγμή οι πιθανότητες είναι 50-50.

Μακριά από μας

ις τελευταίες μέρες διακινούνται δηλώσεις του Σάκη Κοτσιφά, δικηγόρου του Νίκου Βαγγελάτου, επιχειρηματία στην Ηλεία που κατηγορείται για την υπόθεση πυροβολισμών των Αφγανών εργατών γης, με τις οποίες δηλώνει την πρόθεσή του να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Κώστα Μαρματάκη, υπεύθυνο της Γραμματείας του Οργανωτικού για την περιφέρεια της ∆υτικής Ελλάδας προκειμένου να μας σχολιάσει τις συγκεκριμένες δηλώσεις, λάβαμε την εξής απάντηση: «Με τον συγκεκριμένο κύριο, οι τοπικές οργανώσεις και η νομαρχιακή του ΣΥΡΙΖΑ ουδεμία συνεργασία ή σχέση ούτε καν επαφή είχαν, έχουν και θα έχουν».

Αντιδρά και ο Μουίζνιεκς

ολλές αντιδράσεις έχει προκαλέσει η πρόθεση της κυβέρνηση να συμπεριλάβει ρήτρα στο νέο νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό, σύμφωνα με την οποία θα μπορεί η κυβέρνηση να απελάσει τους με-

τανάστες των οποίων οι καταγγελίες για κακοποίηση από τις αστυνομικές αρχές έχουν απορριφθεί. Η πιο ηχηρή αντίδραση ήρθε από τον Επίτροπο για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς ο οποίος με επιστολή του εκφράζει σοβαρές ανησυχίες καταλήγοντας ότι η συγκεκριμένη τροπολογία: «Θα ενθαρρύνει την ατιμωρησία, δεδομένου ότι, κατά πάσα πιθανότητα, οι μετανάστες θα σταματήσουν να καταγγέλλουν την κακομεταχείρισή τους«.

Τιτιβίσματα

ελικά κρεβάτια στα νοσοκομεία υπάρχουν. ∆εν θέλει κόπο, αλλά τρόπο, όπως αποκάλυψε ο Ν. Χατζηνικολάου στην εκπομπή του, όπου είχε καλεσμένο τον Α. Γεωργιάδη. Όταν καρκινοπαθής έστειλε στο τουίτερ του δημοσιογράφου ότι δεν βρίσκει κρεβάτι, εκείνος το προώθησε στον υπουργό και το πρόβλημα λύθηκε. Την επόμενη μέρα ο ασθενής έκανε εισαγωγή. Ας αρχίσουν τα τιτιβίσματα...

Εμβληματικοί

ε έμβλημα τη νεραντζιά κατεβαίνει υποψήφιος δήμαρχος ο Άρης Σπηλιωτόπουλος. Με έμβλημα την Ελιά προσπαθεί να αναγεννηθεί από τις στάχτες του το ΠΑΣΟΚ. Πάντως παλιοί δάσκαλοι λένε ότι καλύτερης ποιότητας ξύλο έριχνε η βίτσα από κυδωνιά. Αυτό το έμβλημα ποιος θα το πάρει;

Έλα ψυχούλα μου

αραιτήθηκε από το βουλευτικό του αξίωμα και ο Ά. Σπηλιωτόπουλος προκειμένου «να δώσει την ψυχή του στην Αθήνα». Βέβαια θα θέλαμε να δούμε τη στάση που θα κρατούσε σήμερα κατά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, το οποίο θα κατασπαράξει για μια ακόμα φορά τις ψυχές των πολιτών. Όμως, μάλλον ο υποψήφιος δήμαρχος αυτό ήθελε να αποφύγει όταν παραιτήθηκε. Πάν-

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014 τως ο έταιρος νεοδημοκράτης υποψήφιος κράτησε την έδρα και με συνέπεια θα υπερψηφίσει.

Υπουργοίσερβιτόροι

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Περίσσευμα αναλγησίας Πώς συγκεντρώθηκε και πώς διανέμεται το “πρωτογενές πλεόνασμα”

«Ο

Του Γιάννη Κακαρώνη

λοι εμείς οι δημοσιογράφοι κάναμε θέματα τόσο καιρό που μας τα σέρβιραν τα υπουργεία, όπως το επίδομα τυφλότητας ή τα επιδόματα για τους πεθαμένους που κάποιοι τα έπαιρναν» είπε χωρίς φόβο ούτε πάθος ο Ν. Ευαγγελάτος στην εκπομπή του. Τώρα, δηλαδή, άλλαξαν στάση; Γιατί με μια γύρα στα κανάλια τα δελτία ειδήσεων θα έχουν πάντα τα ίδια θέματα και με την ίδια σειρά. Τυχαίο;

Περί ευθυνών

«Ο

ι βουλευτές μας είναι υπεύθυνοι και το έχουν αποδείξει», δήλωσε ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς. Βέβαια, εκείνος με τον όρο «υπεύθυνοι» εννοεί ότι τους έφερε βόλτα και θα ψηφίσουν σε όλα «ναι» και θα πουν και «ευχαριστώ», ενώ εμείς με τον όρο «υπεύθυνοι» καταλαβαίνουμε ότι είναι συνυπεύθυνοι όσοι υπερψηφίσουν το νόμο και δεν θα μπορούν μετά να λένε «δεν το διάβασα το νόμο, δεν είχα χρόνο».

Θηρίο στο κλουβί

«Ε

ίμαστε όλοι αντιμέτωποι με θηρία, αλλά είμαστε και εμείς θηρία» δήλωσε ο Γ. Μπουτάρης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης προκειμένου να μας ενημερώσει ότι είναι ατρόμητος. Πάντως την αμαρτία μας να την πούμε. Στη γιορτή για τα 100 χρόνια του Άρη, το θεριό έγινε γατούλα και αποχώρησε με ελαφρά πηδηματάκια, έχοντας αγκαζέ τον Α. Τζιτζικώστα.

Αγκαλιάστε την

Γ. Καμίνης, ως υπερκομματικός υποψήφιος βεβαίωςβεβαίως, καλεί τους πολίτες να αυτοπροταθούν να είναι υποψήφιοι για το ψηφοδέλτιό του. Η 29χρονη Ιωάννα Πέτσα ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και έθεσε υποψηφιότητα για την 5η δημοτική κοινότητα. Στο βιογραφικό της, μεταξύ άλλων, αναφέρει «Περιφρούρησε εθελοντικά το Χριστουγεννιάτικο δέντρο της Πλατείας Συντάγματος από επίδοξους εμπρηστές και κυριολεκτικά διέσωσε το Χριστουγεννιάτικο πνεύμα για χιλιάδες συμπολίτες της χωρίς αυτοί ποτέ να το ξέρουν. Είναι λοιπόν και αυτή μια ακόμη ατραγούδιστη Άγνωστη Ηρωίδα, από τις χιλιάδες των εθελοντών που κάνουν τη ζωή μας καλύτερη χωρίς εμείς να το ξέρουμε» και καταλήγει: «Μην ψηφίσετε την Ιωάννα Πέτσα. Αγκαλιάστε την». Μόνο ως τρολάρισμα μπορούμε να αναγνώσουμε την αυτοπρόταση αυτή. Αλλιώς θα την αγκαλιάσει το πουκάμισο του ∆αφνιού, αυτό με τα χέρια που δένουν πίσω. Μαρσέλ & Μισέλ

ς υποθέσουμε ότι μιλάμε για μια υπερήλικη γυναίκα, η οποία μέχρι προ ολίγων μηνών έπαιρνε τη σύνταξη των ανασφάλιστων υπερηλίκων, 340 ευρώ το μήνα, που ο νόμος προέβλεπε κυρίως για «οικοκυρές», μια κατηγορία που μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες αριθμούσε πολλές δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενες σκληρά πλην ανασφάλιστες. Ο νόμος αυτός ουσιαστικά καταργήθηκε, καθώς τα κριτήρια που μπήκαν για τη συνέχιση της καταβολής αυτής της σύνταξης, ήταν απαγορευτικά για την πλειονότητα των δικαιούχων. Η δικαιολογία ήταν ο αποκλεισμός περιπτώσεων που επωφελούνταν από το βοήθημα αυτό, ενώ είχαν άλλους πόρους διαβίωσης. Η πραγματική αιτία ήταν η ανάλγητη εφαρμογή της μνημονιακής επιταγής για δραστική μείωση των κοινωνικών δαπανών –και όποιον πάρει ο χάρος. Η γυναίκα για την οποία μιλάμε, για παράδειγμα, στερήθηκε τη σύνταξη αυτή, γιατί είχε την «τύχη» να εισπράττει και ένα άλλο ποσό μηνιαίως, ύψους 70 ολόκληρων ευρώ. Ηταν μια επικουρική σύνταξη, το μόνο πράγμα που της κληροδότησε ο προ πολλού θανών σύζυγός της. Με αυτό τον τρόπο η μεν υπερήλικη συνέβαλε στη μείωση της δημόσιας... σπατάλης, ο δε νέος νόμος επέβαλε την νέα κοινωνική δικαιοσύνη. Και οι δύο μαζί συνέβαλαν σε σημαντικό βαθμό στη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, για το οποίο η μνημονιακή κυβέρνηση μας καλεί να νιώθουμε υπερήφανοι.

Επανόρθωση αδικίας

Μέρος του πλεονάσματος αυτού, όπως μας εξηγούν, θα δοθεί ως εφ’ άπαξ βοήθημα σε αυτούς που το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Και ποιος θα το είχε μεγαλύτερη ανάγκη από μια γριά γυναίκα με μοναδικό εισόδημα τα 70 ευρώ το μήνα! Της αφαίρεσαν, λοιπόν, 5.000 ευρώ και θα της δώσουν αντ’ αυτών λίγες εκατοντάδες. ∆ηλαδή όσα περίπου λάμβανε για ένα μήνα. Και τους υπόλοιπους μήνες τι θα κάνει; Είναι άραγε επανόρθωση οποιασδήποτε αδικίας αυτό; Είναι δίκαιη κατανομή βαρών και βοηθημάτων; Τίποτε απ’ όλα αυτά. Πρόκειται για απλή και καθαρή αναλγησία, που προσπαθεί να μεταμφιεσθεί σε ευαισθησία: λίγα έχουμε, λίγα δίνουμε... Στην πραγματικότητα, ωστόσο, της πήρανε πάρα πολλά, σχεδόν τα πάντα, και της δίνουν μια ελεημοσύνη. Αν της τη δώσουνε κι αυτή. Γιατί, δυστυχώς, ούτε κι αυτό το ελάχιστο ποσό πρόκειται να λάβει σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις. Και να γιατί: το

“

έτος το οποίο θα ληφθεί υπόψη για να κριθεί αν δικαιούται το βοήθημα αυτό, είναι το 2012, κατά το οποίο εισέπραττε ακόμα την ελάχιστη εκείνη σύνταξη, και όχι το 2013, για το οποίο δεν έχουν ακόμα βεβαιωθεί τα έσοδα των πολιτών. Με βάση, λοιπόν, το 2012 η γυναίκα αυτή θα εμφανιστεί ως συνταξιούχος δικαιούμενη και εισπράττουσα τα 340 ευρώ μηνιαίως και, συνεπώς, αν προστεθούν και τα 70 ευρώ το μήνα, υπερβαίνουσα το κατώτατο όριο ετήσιου εισοδήματος, που θα της επέτρεπε να διεκδικήσει το εφ’ άπαξ βοήθημα από το περίφημο πλεόνασμα το 2014. Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί για τον κ. Σαμαρά και τον κ. Βενιζέλο το πρωτογενές πλεόνασμα και η θρυλούμενη διανομή του προς αποκατάσταση αδικιών δεν έχει καμιά σχέση με ανθρώπους, είναι ένα νούμερο στα χέρια των επικοινωνιολόγων εν όψει εκλογών. Είναι το αποτέλεσμα μιας αντιλαϊκής πολιτικής λιτότητας, που εφαρμόζεται τυφλά επί δικαίων και αδίκων, και κυρίως επί δικαίων, ακριβώς για να ωφελήσει τους λίγους ευημερούντες σε βάρος των πολλών που δυσπραγούν.

Νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία

Στους υπολογισμούς του υπουργού Οικονομικών δεν χωρούν άνθρωποι. Οχι λόγω κάποιας εκ γενετής μισανθρωπίας, αλλά λόγω της νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας, που εφαρμόζεται ως πολιτική: στόχος της είναι η δραστική μείωση των κοινωνικών δαπανών που θεωρούνται αντιπαραγωγικές, καθώς και η χωρίς προηγούμενο μείωση των εισοδημάτων των λαϊκών τάξεων με παράλληλη αύξηση της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα, που δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τη φιλανθρωπική προεκλογική εκστρατεία της κυβέρνησης Ν∆-ΠΑΣΟΚ (ή Ελιάς, αν προτιμάτε). ∆εν θα σας κούραζα με υποθέσεις εργασίας και εργαστηριακά παραδείγματα με γηραιές κυρίες, αν το παράδειγμα που υποθέσαμε ότι υπάρχει, δεν ήταν πέρα για πέρα χειροπιαστό. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι επινοημένο. Αφορούν συγκεκριμένο άνθρωπο με σάρκα και οστά (που, όταν μπορούσε να πάει ως το εκλογικό τμήμα, είχε ψηφίσει αρκετές φορές το κόμμα του κ. Σαμαρά). Ανθρωπο με διεύθυνση και τηλέφωνο (κομμένο τους τελευταίους μήνες, θυσία κι αυτό στο πρωτογενές πλεόνασμα). Χ. Γεωργούλας

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί για τον κ. Σαμαρά και τον κ. Βενιζέλο το πρωτογενές πλεόνασμα και η θρυλούμενη διανομή του προς αποκατάσταση αδικιών δεν έχει καμιά σχέση με ανθρώπους, είναι ένα νούμερο στα χέρια των επικοινωνιολόγων εν όψει εκλογών.

Η Κεντροαριστερά ως προπαγάνδα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Του Κύρκου ∆οξιάδη*

έσα στις βάναυσες συνθήκες ταξικής και πολιτικής κυριαρχίας στην Ελλάδα των μνημονίων, ο καθεστωτικός λόγος δεν θα μπορούσε παρά να είναι προπαγανδιστικός. Η διάχυτη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία των προηγούμενων δύο δεκαετιών, με τα ποικιλόμορφα μέσα και υποκείμενα εκφοράς, από τα χαζοχαρούμενα lifestyle περιοδικά και πρωινάδικα μέχρι τους «σοβαρούς» πολιτικούς και τους «εκσυγχρονιστές» τεχνοκράτες, στην Ελλάδα της εξαθλίωσης αδυνατεί πλέον να ηγεμονεύσει. Ιδίως μετά τα αποτελέσματα των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, το ελληνικό κοινωνικο-πολιτικό καθεστώς έχει νιώσει τα θεμέλιά του να τρίζουν. Κατά συνέπεια, τα δοκιμασμένα μέσα ιδεολογικής ηγεμονίας δεν του αρκούν για να σώσουν την κατάσταση. Όσο ακόμη δεν κρίνεται επιθυμητή ή εφικτή η λύση στρατιωτικού πραξικοπήματος και κατάργησης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, το καθεστώς εξακολουθεί μεν να επενδύει στη σφαίρα της επικοινωνίας και του δημόσιου λόγου, αλλά με άλλον τρόπο.

Επικοινωνιακή ηγεμονία

Ο νέος τρόπος επικοινωνιακής ηγεμονίας επικεντρώνεται κυρίως στην απόπειρα για τον όσο το δυνατόν πληρέστερο έλεγχο του πεδίου της δημοσιότητας με στόχο την αναδιοργάνωσή του προς μια ακραιφνώς προπαγανδιστική κατεύθυνση. Και αυτό τόσο στο επίπεδο του ίδιου του λόγου –δηλαδή ως προς το τι και πώς λέγεται- όσο και σε εκείνο του οργανωτικού και θεσμικού πλαισίου εκφοράς του - κλείσιμο της ΕΡΤ, ενίσχυση των σχέσεων αλληλεξάρτησης μεταξύ μεγάλων ιδιωτικών επικοινωνιακών συγκροτημάτων και κυβέρνησης. Ως προς τον ίδιο το λόγο, η προπαγανδιστική αναδιοργάνωση συνίσταται κυρίως σε αυτό που διακρίνει την προπαγάνδα από την ιδεολογία. Η δεύτερη ας πούμε ότι «αρκείται» σε μια αναπαράσταση του κοινωνικού κόσμου από μια ορισμένη οπτική γωνία, με στόχο την καθοδήγηση των πράξεων των υποκειμένων που εσωτερικεύουν την εν λόγω αναπαράσταση προς ανάλογη κατεύθυνση. Ενώ η πρώτη επεμβαίνει βίαια στη συγκυρία, στις συγκεκριμένες καταστάσεις, στους (άλλους) λόγους και στα γεγονότα στα οποία αναφέρεται, παραποιώντας τα «δημιουργικά», δηλαδή αναπλάθοντάς τα σύμφωνα με τους εκάστοτε σκοπούς που θέλει να εξυπηρετή-

Η καθεστωτική προπαγάνδα κάνει ό,τι μπορεί για να νεκραναστήσει με το ζόρι τον πολιτικό φορέα που υποτίθεται ότι τον εκφράζει – σε οποιαδήποτε από τις γνωστές μεταμορφώσεις: “Ελιά”, “58”, “Ποτάμι”...

σει. Οι προφανείς δύο –άμεσα αλληλεξαρτώμενοι- σκοποί της καθεστωτικής προπαγάνδας στην Ελλάδα των μνημονίων είναι αφ’ ενός η πάση θυσία εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών και αφ’ ετέρου η –επίσης πάση θυσία- αποφυγή μιας κυβέρνησης της (αντιμνημονιακής) Αριστεράς. Όσον αφορά το δεύτερο σκοπό, η αμαύρωση με κάθε μέσο της ίδιας της Αριστεράς (θεωρία των δύο άκρων, «λαϊκισμός», «συντεχνίες» και τα συναφή), αν και εξαιρετικά επίμονη και συστηματική, φαίνεται ότι δεν αρκεί. Η σύγχρονη καθεστωτική προπαγάνδα αποσκοπεί στο να «αλλάξει» την ίδια τη σημερινή πραγματικότητα που ανέδειξε ακριβώς την Αριστερά ως άμεση απειλή για το σύστημα. Συγκεκριμένα, προσπαθεί να απαλείψει βίαια μια νέα κατάσταση που προέκυψε ως συνέπεια της κρίσης και των μνημονίων και που εκδηλώθηκε με το αποτέλεσμα των εκλογών του ‘12 – και που, μεταξύ άλλων, είναι υπεύθυνη για την ανεπάρκεια της ιδεολογικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού στη σημερινή Ελλάδα.

Με το ζόρι νεκρανάσταση

Ως γνωστόν, μια ιδεολογία για να κυριαρχήσει πρέπει να έχει με το μέρος της (τουλάχιστον) το «μεσαίο χώρο» -μια με-

γάλη μερίδα του πληθυσμού που σίγουρα δεν ανήκει στην κορυφή της κοινωνικής δομής εξουσίας αλλά που οι υλικές συνθήκες διαβίωσής της της επιτρέπουν να μη νιώθει και στον πάτο. Ο νεοφιλελευθερισμός στην Ευρώπη έγινε αμετάκλητα κυρίαρχος όταν τα κόμματα που υποτίθεται ότι εκφράζουν το «μεσαίο χώρο», ήτοι τα σοσιαλδημοκρατικά, άρχισαν να τον υιοθετούν (αρχής γενομένης με το «New Labour» στη Βρετανία). Με την κρίση και τα μνημόνια, ο «μεσαίος χώρος» στην Ελλάδα είναι αμφίβολο κατά πόσο εξακολουθεί να υπάρχει ούτως ή άλλως. Και το βέβαιο πάντως είναι ότι με τις τελευταίες εκλογές ο πολιτικός σχηματισμός που υποτίθεται ότι τον εκπροσωπούσε έχει καταποντιστεί και βαίνει προς πλήρη εξαφάνιση. Για τον ίδιο το «μεσαίο χώρο» η καθεστωτική προπαγάνδα δεν μπορεί να κάνει και πολλά πράγματα – τα 500 εκατομμύρια από το «πρωτογενές πλεόνασμα» που θα μοιραστούν για προεκλογικούς λόγους μάλλον δεν αρκούν για την ανασύστασή του. Κάνει όμως ό,τι μπορεί για να νεκραναστήσει με το ζόρι τον πολιτικό φορέα που υποτίθεται ότι τον εκφράζει – σε οποιαδήποτε από τις γνωστές μεταμορφώσεις: «Ελιά», «58», «Ποτάμι»... Με την ελπίδα ότι έτσι θα πειστεί ο κόσμος πως και ο ίδιος ο «μεσαίος χώρος» εξακολουθεί να υπάρχει.

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Τεχνητή πόλωση Αναφέρομαι, βέβαια, στην άποψη που παντοιοτρόπως προσπαθεί να περάσει το μηντιακό κατεστημένο, ότι η πόλωση δεν έχει αντικειμενικές αιτίες, ότι είναι «τεχνητή». Να πειστούν οι άνθρωποι που έχουν εξαθλιωθεί οικονομικά ότι αυτό δεν ισχύει –ή έστω ότι θα σταματήσει σύντομα να ισχύει- είναι λίγο δύσκολο. Το μεγάλο στοίχημα όμως της καθεστωτικής προπαγάνδας, που κρύβεται πίσω απ’ όλη την πολυλογία περί «κεντροαριστερού χώρου», είναι να προκύψει ένα σχήμα που θα εκφράζει το «μεσαίο χώρο» όχι με την (αντικειμενική) ταξική έννοια αλλά με την ιδεολογική: ένας πολιτικός σχηματισμός (ιδεολογικής) μετριοπάθειας. Αν η ιδεολογική μετριοπάθεια συνίστατο σε μια –έστω ανεδαφική πλέονεπίκληση των προταγμάτων της (πάλαι ποτέ) «κανονικής» σοσιαλδημοκρατίας (κοινωνικό κράτος, κεϋνσιανισμός), τότε θα ήταν άδικο να μιλάμε για προπαγάνδα, και η Αριστερά θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έως και θετικά αυτό το εγχείρημα της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς – ακόμη και να αναζητήσει σε αυτό ένα («μετριοπαθή» έστω) σύμμαχο. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, ο «εκσυγχρονισμός» που προτείνεται είναι κατ’ ουσίαν οι ίδιες νεοφιλελεύθερες συνταγές – με μοναδική ουσιαστική διαφοροποίηση από την παρούσα κυβέρνηση το αίτημα για απαλλαγή από τον «παλαιοκομματισμό». Τα πρόσωπα που προβάλλονται τώρα ως εκπρόσωποι του «μεσαίου χώρου» είναι απλώς κάποια άτομα που ξέρουν να πετάνε την μπάλα στην κερκίδα. * Ο Κύρκος ∆οξιάδης διδάσκει Κοινωνική Θεωρία με ειδίκευση στην Επικοινωνία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και ∆ημόσιας ∆ιοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το ΑΣΚΕ επικεντρώνει τον αγώνα του στις ευρωεκλογές

Με την προκήρυξη στα χέρια, όπου εξηγούνται το νόημα των ευρωεκλογών και οι θέσεις του κόμματος, τα μέλη του Αγωνιστικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΣΚΕ) άρχισαν τον προεκλογικό αγώνα, με περιοδείες στην επαρχία και τις συνοικίες του Λεκανοπεδίου. Κλιμάκιο του κόμματος με επικεφαλής το μέλος της Εκτ. Επ. Σήφη Στενό περιοδεύει ήδη σε όλη την Πελοπόννησο. Ξεκινώντας από τη βασική θέση ότι «στις σημερινές συνθήκες της Νέας Κατοχής αυτό που χρειάζεται ο τόπος είναι ένα Αντικατοχικό Μέτωπο, με στόχο την Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση», το ΑΣΚΕ θέτει ως πρώτη προϋπόθεση την αποχώρηση από την ΕΕ. «Εάν δεν αποχωρήσουμε» υποστηρίζεται, «δε θα απαλλαγούμε από τα μνημόνια, απλώς θα τα έχουμε με άλλο όνομα και ίσως με άλλη μορφή». Αν δεν αποχωρήσουμε, «μικρή θα είναι ακόμη και η χρησιμότητα του εθνικού νομίσματος, αφού δε θα έχουμε ελληνικά προϊόντα να προωθήσουμε».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο δήμος πρέπει να σταθεί στο πλευρό των πολιτών Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ∆ΗΜΑΡΧΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙ∆Η

“

Ο Γ. Καμίνης ήταν απλώς τροχονόμος των προβλημάτων

Συζητάμε με τον επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης, Γαβριήλ Σακελλαρίδη, για τα προβλήματα του δήμου και τις ανάγκες που έχουν προκύψει στην εποχή της κρίσης. Εστιάζουμε στο πρόγραμμα της παράταξης και τις προτεραιότητές της στην περίπτωση που είναι η νέα δημοτική αρχή. Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Τι αφήνει πίσω της η απερχόμενη δημοτική αρχή; Ο Γ. Καμίνης εξελέγη στο δεύτερο γύρο ύστερα και από τη στήριξη ενός κομματιού του προοδευτικού κόσμου, επειδή υπήρχε πραγματική ανάγκη να σηματοδοτηθεί μια αλλαγή στο επίπεδο του δήμου της Αθήνας. Όμως, απογοήτευσε όλο αυτόν τον κόσμο. Ενώ η πόλη χρειαζόταν έναν δήμαρχο να υπερασπιστεί τα κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα των πολιτών αλλά και τις ανθρώπινες ανάγκες τους, ο Γ. Καμίνης υπήρξε ένας αόρατος δήμαρχος, που εξυπηρέτησε με κάθε τρόπο την πολιτική των μνημονίων. Ο ίδιος υπερηφανεύεται ότι κατάφερε να εξυγιάνει τα οικονομικά του δήμου, ωστόσο ο στόχος αυτός επετεύχθη λόγω των μαζικών απολύσεων προσωπικού. Την περίοδο του κ. Καμίνη οι κοινωνικές δομές, η καθαριότητα, αλλά και η καθημερινότητα των πολιτών απαξιώθηκαν πλήρως. Ο ίδιος στάθηκε απέναντι στο μεγάλο κίνημα των Πλατειών, αλλά την ίδια στιγμή προσέφερε στήριξη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Για να μην αναφερθούμε στο ότι μήνυσε του άστεγους που ένα βράδυ με πολύ κρύο βρήκαν καταφύγιο στο καφενείο του πολιτιστικού κέντρου της Αθήνας. Ποια είναι η εικόνα της Αθήνας σήμερα; Η Αθήνα έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια. Παρά την υποβάθμισή της, για την οποία ευθύνεται και η δημοτική αρχή, εξακολουθεί και είναι μια πόλη με τεράστιες δυνατότητες όσον αφορά τον πολιτισμό, τα γράμματα, τη διασκέδαση, τον περίπατο, την αναψυχή. Όμως, η γενική συνισταμένη είναι ότι πρόκειται για μια εγκαταλελειμμένη πόλη, από την οποία λείπουν η ζωντάνια, και οι χώροι πολιτιστικής δημιουργίας και έκφρασης. Θα έλεγα ότι είναι μια πόλη με πολύ μεγάλες δυνατότητες, αλλά και πάρα πολλά προβλήματα στα οποία ο κ. Καμίνης έκανε τον τροχονόμο. Η συζήτηση τις περισσότερες φορές περιορίζεται στα οικονομικά του δήμου και λείπει η παρουσίαση των προγραμματικών θέσεων. Ποια η θέση της Ανοιχτής Πόλης, όσον αφορά το πράσινο; Είναι δυσάρεστο ότι κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης η ατζέντα έχει αλλάξει. Έτσι, ζητήματα που αφορούν την ποιότητα ζωής έχουν υποβαθμιστεί και έρχονται στην επιφάνεια μόνο όταν αφορούν μεγάλα πρότζεκτ, τα

Η δικιά μας λογική δεν είναι να υποσχεθούμε τα πάντα προεκλογικά για να χαϊδέψουμε τα αυτιά διαφόρων ακροατηρίων. Προσπαθήσαμε και στην παρουσίαση του προγράμματος να κινηθούμε σε ένα λογικό πλαίσιο, που να επιτρέπεται από τις παρούσες δυνατότητες. οποία γίνονται ύστερα από πίεση ιδιωτικών φορέων. Πιστεύουμε ότι το ζήτημα των δημόσιων χώρων, του πράσινου, της ποιότητας ζωής είναι εξαιρετικά σημαντικό για την πόλη. Ως Ανοιχτή Πόλη προτείνουμε, εδώ και χρόνια, πέντε σημειακές αναπλάσεις, που είναι ώριμες να ξεκινήσουν. Στο πάρκο στο Γουδί, στους Αμπελόκηπους από τα Κουντουριώτικα έως τα Προσφυγικά, στο κληροδότημα του Προμπονά στη Ριζούπολη, στην Ακαδημία Πλάτωνος και στον Ελαιώνα. Παράλληλα προωθούμε ένα σχέδιο τοπικών αναπλάσεων στις γειτονιές, χαμηλού κόστους, όπως για παράδειγμα πεζοδρομήσεις, οι οποίες θα ενώνουν σημεία συνάντησης. Τη λαϊκή αγορά με το ΚΕΠ, το ΚΕΠ με την πλατεία της περιοχής κ.λπ. Αυτό το δίκτυο πεζοδρόμων θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να κινούνται με ασφάλεια και άνεση και θα δώσει την ευκαιρία στη γειτονιά να ζωντανέψει και πάλι. Το μήνυμα που έστειλε η δημοτική αρχή για την αντίληψή της για τον πολιτισμό ήταν ηχηρό. ∆ιέλυσε όλες σχεδόν τις δομές και τους θεσμούς. Ποια είναι η αντιπρόταση της Ανοιχτής Πόλης; Είναι εντυπωσιακό το πόσο μεγάλος πολιτιστικός οργασμός υπάρχει στην πόλη και πόσο λίγες δομές υπάρχουν για να στεγαστούν αυτές οι πολιτιστικές ομάδες. Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία καταγραφής των αναξιοποίητων κτιρίων, του δήμου και όχι μόνο, και είμαστε διατεθειμένοι –ενδεχομένως μέσα από το ΕΣΠΑ- να ενεργήσουμε για την αξιοποίηση των κτιρίων αυτών. Έτσι θα μπορούν να αποδοθούν για χρήση στις διάφορες θεατρικές ή πολιτιστικές ομάδες και τα μουσικά συγκροτήματα. Ακόμα θέλουμε να παρέχουμε στήριξη και ώθηση στις δημοτικές βιβλιοθήκες και τις πινακοθήκες, στα Μουσικά Σύνολα και τη Φιλαρμονική, που είναι στοιχεία της πολιτιστικής ταυτότητας του δήμου. Για τη στήριξη του πολιτισμού μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί και δημοτικός ραδιοφωνικός σταθμός 9,84. Άποψή μας είναι ότι ένα σχέδιο στήριξης του πολιτισμού, σε συνδυασμό με τη φροντίδα για την ποιότητα ζωής μπορεί να συμβάλλει και στην προσέλκυση επισκεπτών, ώστε να στηριχτεί οικονομικά η Αθήνα. Ποιες θα είναι οι προτεραιότητες της Ανοιχτής Πόλης αν πάρει το δήμο; ∆ιαμορφώνουμε ένα πρόγραμμα που θα στρέφεται γύρω από τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Βασικό βάρος, από την πλευρά του δήμου, θα πρέπει να

δοθεί στην ενίσχυση των κοινωνικών δομών - παιδικοί σταθμοί, δημοτικά ιατρεία, βελτίωση των εγκαταστάσεων των σχολείων. Ακόμα ο δήμος οφείλει να αποτελέσει ασπίδα κοινωνικής προστασίας με λόγο και παρέμβαση. Να προστατεύσει για παράδειγμα, ανθρώπους οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους από τις τράπεζες ή την εφορία. Να πάρει θέση ενάντια στην ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών ή στην προωθούμενη αύξηση των εισιτηρίων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Και βέβαια, να δώσει έμφαση στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, στήνοντας δημοτικά δίκτυα σε συνεργασία και με ανάλογες κοινωνικές πρωτοβουλίες. Ο δήμος είναι υποστελεχωμένος λόγω των απολύσεων ή των διαθεσιμοτήτων, των συνταξιοδοτήσεων ή των καταργήσεων των φορέων. Μπορεί να λειτουργήσει ή χρειάζεται να προσλάβει κόσμο; Όταν ανέλαβε ο κ. Καμίνης οι υπάλληλοι ήταν 11.000 και σήμερα είναι 6.700. Ο δήμος έχει δώσει στη δημοσιότητα μια έκθεση αξιολόγησης, την οποία είχε αναθέσει σε ιδιωτική εταιρεία και η οποία καταλήγει πως ακόμα και αν δεν γίνουν άλλες απολύσεις, με αυτό το ρυθμό αποχωρήσεων προσωπικού, το

Το ψηφοδέλτιο θα εκφράζει την κοινωνία

Ποια θα είναι η σύνθεση του ψηφοδελτίου της Ανοιχτής Πόλης και τι μήνυμα θα στέλνει; Για εμάς είναι πολύ σημαντικό το ψηφοδέλτιο να εκφράζει την κοινωνία, τους ανθρώπους που έχουν πρωταγωνιστήσει στις αντιστάσεις και τις θετικές πρωτοβουλίες σε κάθε γειτονιά. Θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα, ότι υπάρχει μια άλλη Αθήνα μέσα στην κρίση. Αυτό σημαίνει ότι θέλουμε να έχουμε εκπροσώπους από κρίσιμους εργασιακούς χώρους, ανθρώπους που έχουν δώσει μάχες για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, μετανάστες, παρά τη νομοθεσία που τους απαγορεύει να ψηφίζουν και άτομα που θα εκφράζουν μια γενικότερη ανάγκη για αλλαγή στα δημοτικά πράγματα της πόλης.

2015 δεν θα μπορεί να λειτουργήσει. Πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρξει σωστή κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού στο δήμο και να δείξουμε εμπιστοσύνη στους εργαζόμενους, αλλά και να καλυφθούν τα κενά όπου υπάρχουν με θέσεις μόνιμης και σταθερής εργασίας. Η επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών του ∆ήμου, κάνει και πολύ πιο εύκολη την απορρόφηση πόρων από ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και κονδυλίων από το ΕΣΠΑ. Οι παιδικοί σταθμοί και τα σχολεία έχουν αφεθεί στο έλεος του χρόνου με τους προϋπολογισμούς ενίσχυσής τους να μειώνονται συνεχώς… ∆εν είναι δυνατόν τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί να αντιμετωπίζονται ως οικονομικό βάρος στο πλαίσιο ενός προϋπολογισμού. Θεωρούμε το δίκτυο των παιδικών σταθμών πρέπει να επεκταθεί, και να στελεχωθεί με μόνιμο προσωπικό, και όχι με πεντάμηνες συμβάσεις, όπως ισχύει σήμερα. Τα σχολεία πρέπει να ανακαινιστούν και να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες. Όσο βελτιώνονται οι υποδομές που αφορούν την παιδεία, τόσο καλύτερο μέλλον χτίζουμε. Σε κάθε τομέα που συζητήσαμε χρειάζεται περαιτέρω χρηματοδότηση για την ενίσχυσή του. Και επιστρέφουμε στη γνωστή ερώτηση. Που θα βρεθούν οι πόροι; Η δική μας λογική δεν είναι να υποσχεθούμε τα πάντα προεκλογικά για να χαϊδέψουμε τα αυτιά διαφόρων ακροατηρίων. Προσπαθήσαμε και στην παρουσίαση του προγράμματος να κινηθούμε σε ένα λογικό πλαίσιο, που να επιτρέπεται από τις παρούσες δυνατότητες. Ευελπιστούμε ότι θα έχουμε μια διαφορετική κυβέρνηση, η οποία θα στηρίξει την τοπική αυτοδιοίκηση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα διεκδικούμε μεγαλύτερη χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης από τον κεντρικό προϋπολογισμό. Ακόμα, πιστεύουμε ότι υπάρχει η δυνατότητα μέσα από την ανακατανομή δαπανών να εξοικονομηθούν 10 εκατ. ευρώ, ποσό που θα αποτελέσει ένα αρχικό κεφάλαιο για να δώσουμε μια διαφορετική κατεύθυνση στη λειτουργία του δήμου. Από την άλλη, υπάρχουν πάντοτε οι πόροι από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, οι οποίοι αν αξιοποιηθούν στο πλαίσιο ενός συνολικού σχεδίου του δήμου, θα αποδώσουν τα μέγιστα. Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα εξορθολογισμού των ανταποδοτικών δημοτικών τελών.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Προεκλογική και η έξοδος

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ

Μύθος η σκληρή διαπραγμά

Το πρώτο μέρος μιας πολύ ενδιαφέρουσας συνέντευξης, που θα προκαλέσει συζητήσεις, δημοσιεύει σήμερα η “Εποχή”. Ο Γ. Βαρουφάκης κρίνει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς εν όψει εκλογών και ειδικότερα την εξαγγελία πλεονάσματος, καθώς και την πρόβλεψη για έξοδο στις αγορές, χωρίς να διστάσει να πει πικρές αλήθειες για τους διθυραμβικούς τόνους, που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση και για τη θρυλούμενη ευρωστία του τραπεζικού συστήματος. Στο δεύτερο μέρος που θα δημοσιευτεί στο επόμενο φύλλο, μιλάει για την “επαναδιαπραγμάτευση” του χρέους που υπόσχεται η κυβέρνηση, για το νέο μνημόνιο που δεν θα το πουν μνημόνιο και για το αν και με ποιες προυποθέσεις μπορεί να έρθει η πολυπόθητη – για την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη – ανάπτυξη. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

“

Η τρόικα γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν υπήρξε πρωτογενές πλεόνασμα, λόγω των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ∆ημοσίου. Απλώς επέτρεψε στην κυβέρνηση να πάρει 500 εκ. να τα μοιράσει προεκλογικά, όπως κάνουν παραδοσιακά οι ελληνικές κυβερνήσεις, μόνο και μόνο για να επιβραβεύσει την ενδοτικότητά της.

Η τελευταία συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας εμφανίζεται σαν πρώτο βήμα εξόδου από την κρίση και το μνημόνιο. Είναι, λοιπόν, έτσι ή για άλλη μια φορά καλείται η καθημαγμένη κοινωνία να πιστέψει ότι υπάρχει φως; Η ίδια η κυβέρνηση παραδέχεται ότι το ελληνικό χρέος, το οποίο σύμφωνα με το Μνημόνιο ΙΙ θα αποπληρώνουμε μέχρι και το 2030, παραμένει μη βιώσιμο. Μ’ άλλα λόγια, σύμφωνα με την ίδια την τρόικα έχουμε «μνημονιώδεις» υποχρεώσεις ως το 2030, που η ίδια η κυβέρνηση, το ∆ΝΤ, η ΕΚΤ, η Επιτροπή, ο κ. Σόιμπλε παραδέχονται πως είναι αδύνατο να τηρηθούν. Το μνημόνιο είχε δύο σκέλη. Πρώτον, τη διαδικασία παροχής των δόσεων στην Ελλάδα. Αυτή λήγει τον Μάιο με την τελευταία δόση. Από εκεί και πέρα, όμως, ξεκινάει το πιο αυστηρό και σκληρό μέρος των μνημονιακών συμβάσεων, που αφορούν τις δικές μας αποπληρωμές των μνημονιακών δανείων που θα συνεχισθούν, σύμφωνα με το πρόγραμμα, ως το 2030, οπότε θα μιλάμε για έξοδο από το μνημόνιο. Όταν έχουμε αυτή την υποχρέωση, είναι, τουλάχιστον, ανέκδοτο να αναφερόμαστε τώρα σε έξοδο από το Μνημόνιο. Προφανώς, η κυβέρνηση μετά από δύο χρόνια σχετικής νηνεμίας στο κοινωνικό μέτωπο και αντιμετωπίζοντας τώρα μια εκλογική διαδικασία στην οποία φοβάται ότι θα τιμωρηθεί, προσπαθεί με νύχια και με δόντια να δημιουργήσει συνθήκες ανοχής, όχι βέβαια επιβράβευσης, στο εκλογικό σώμα και διάσπασής του μέσα από την παγιωμένη στρατηγική: πρώτον, «τρομοκρατούμε τον κόσμο», δεύτερον, «του σπάμε το ηθικό», τρίτον, του «υποσχόμαστε αυτά που θέλει να ακούσει, κι ας μην τα πιστεύει». Η «Wall Street Journal» έγραφε, βοηθώντας, ότι η κυβέρνηση κινήθηκε σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση στο δικό της «σκοπό», σε σχέση με την τρόικα, στηριζόμενη στις βελτιωμένες προοπτικές της οικονομίας. Να το σχολιάσουμε; Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση είχε τη δυνατότητα να συγκρουστεί αρνούμενη αυτά που προσπάθησε να της επιβάλει η τρόικα, λέγοντας ότι δεν θα πάρει τις επόμενες δόσεις αν πρώτα δεν γινόταν συνολική αναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης. ∆εν το έκανε όμως. Έκανε ακριβώς αυτό που της είπε η τρόικα. Η όλη ιστορία ότι δήθεν έκανε διαπραγμάτευση για το γάλα, ομαδικές απολύσεις κ.τ.λ. είναι ένα φθηνό θεατρικό έργο. Η τρόικα γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν υπήρξε πρωτογενές πλεόνασμα, λόγω των ληξιπρόθε-

σμων υποχρεώσεων του ∆ημοσίου. Απλώς επέτρεψε στην κυβέρνηση να πάρει 500 εκ. να τα μοιράσει προεκλογικά, όπως κάνουν παραδοσιακά οι ελληνικές κυβερνήσεις, μόνο και μόνο για να επιβραβεύσει την ενδοτικότητά της.

Μύθος η σκληρή διαπραγμάτευση

Επίκειται, λοιπόν, μετά τις εκλογές σκληρή συζήτηση; Συζήτηση μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας σκληρή δεν υπήρξε ποτέ ούτε θα υπάρξει. Εννοείται, σκληρή για τα θέματα που θα θέσει και θα απαιτηθούν. Προφανώς. Η συμφωνία του κ. Σαμαρά με την κ. Μέρκελ μετά την εκλογή του Ιουνίου 2012 ήταν ότι, καταρχάς, η Ελλάδα δεν θα εκπαραθυρωθεί από την Ευρωζώνη, εφόσον ο κ. Σαμαράς και ο κ. Στουρνάρας «ξεχάσουν» τη συμμαχία με το ∆ΝΤ για απομείωση του ελληνικού χρέους και εφαρμόσουν ό,τι τους απαιτηθεί, με την υπόσχεση ότι μετά τις γερμανικές εκλογές θα ανακουφισθεί η κατάσταση με το ελληνικό χρέος. Η κ. Μέρκελ δεν τήρησε τις υποσχέσεις εκείνες – υποσχέσεις που μας έλεγε ο κ. Σαμαράς ότι είχε. Τώρα, δεν μπορούσε να μην του δώσει κάτι, όταν ο κ. Σαμαράς και ο κ. Στουρνάρας έχουν υποκλιθεί πλήρως στις απαιτήσεις του Βερολίνου και γενικότερα της τρόικας, κι έχουν απορρίψει την πρόταση του ∆ΝΤ για μια από κοινού κρούση στο Βερολίνο και τη Φραγκφούρτη για μείωση του ελληνικού χρέους. Τώρα, που βρίσκονται αντιμέτωποι με τις εκλογές, το δωράκι που τους έκαναν είναι τα 500 εκ. Μερικά ψίχουλα, μ’ άλλα λόγια, με στόχο να δουν το καλοκαίρι τι θα κάνουν με ένα χρέος, το οποίο οι ίδιοι γνωρίζουν ότι δεν είναι βιώσιμο. Πολύ φοβάμαι ότι δεν θα ξέρουν τι να κάνουν, όπως δεν ήξεραν πριν ένα, δύο, τρία, τέσσερα χρόνια. Πριν πάμε στο χρέος, να ρωτήσω σε ποια βάση, από τεχνοκρατική άποψη, γίνονται οι υπολογισμοί για το πλεόνασμα και επομένως η συζήτηση μεταξύ τρόικας και υπουργείου Οικονομικών. Νομίζω ότι δεν έχει γίνει, στ’ αλήθεια, συζήτηση περί πρωτογενούς πλεονάσματος. Η τρόικα ξέρει ότι δεν υπάρχει. Υπάρχουν δύο διαστάσεις του θέματος. Πρώτον, η κυβέρνηση μιλάει για πλεόνασμα σε ταμειακή βάση. Η τρόικα δεν την αποδέχεται, μιλάει στη βάση των δεδουλευμένων, όπως και η Eurostat, η οποία θα αποφανθεί το καλοκαίρι, πλέον, για το πλεόνασμα του 2013. Αυτή τη στιγμή το πλεόνασμα που αναφέρουν δεν είναι αποδεκτό από Eurostat και τρόικα. Η τρόικα, όμως, κάνει τα στραβά

μάτια. Ποια είναι η λογιστική κατάσταση στην πραγματικότητα ως προς το πρωτογενές πλεόναμσα σε δεδουλευμένη βάση; Για να απαντήσουμε, πρέπει να λάβουμε δύο σημαντικές μεταβλητές υπ’ όψη μας: Πρώτον, τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του δημοσίου. ∆εύτερον , την απόφαση του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), η οποία θα παρθεί Ιούλιο – Αύγουστο του 2014, όσον αφορά το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών για το 2013. Αυτό το κόστος θα υπολογισθεί στη βάση εκτίμησης για την τιμή των μετοχών των τραπεζών στο χρηματιστήριο σε σχέση με το 2013. Άρα, ως τότε, δεν θα έχουμε κανένα σταθερό σημείο για τον υπολογισμό του πλεονάσματος του 2013.

Νεκροζώντανες οι τράπεζες

Επίκειται το νομοσχέδιο για τις τράπεζες και η κυβέρνηση δείχνει μέγιστη πολιτική ανησυχία, απέφυγε να απαντήσει και σε ερώτηση του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή. Τι σκέπτονται, άραγε, γι’ αυτό τον κόμπο; Η στρατηγική τόσο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και της ΕΕ για τις ελληνικές τράπεζες είναι η στρατηγική του κουκουλώματος της βαθειάς πτώχευσης των τραπεζών. Απλά, δεν θα παραδεχθούν ότι, παρά τα 40 με 46 δισ που θα έχουν λάβει οι τράπεζες από το δημόσιο, θα παραμένουν «νεκροζώντανες», δηλαδή ανίκανες να δανείζουν ακόμα και στις επικερδείς επιχειρήσεις. Τέσσερις είναι οι λόγοι για αυτό: Πρώτον, το PSI άφησε τις τράπεζες πολύ πιο λαβωμένες απ’ ό,τι παραδέχθηκε η Blackrock και η τρόικα. ∆εύτερον, λόγω της λεγόμενης «επαναγοράς» χρέους στα τέλη του 2012 – η οποία, να θυμηθούμε, έγινε γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν δέχθηκε την πρόταση Λαγκάρντ για απομείωση του χρέους – που ουσιαστικά ήταν ένα δεύτερο PSI βλαπτικό για τις τράπεζες. Τρίτον, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά που αναφέρουν – υπολογίζω μια νέα τρύπα 50 – 60 εκ. ευρώ. Τέταρτον, λόγω της συνεχιζόμενης διαπλοκής κομμάτων εξουσίας, ΜΜΕ και τραπεζιτών, με τους τραπεζίτες να καταφέρνουν, ελέω των κομμάτων εξουσίας, να παραμείνουν στο τιμόνι των πτωχευμένων τραπεζών ώστε να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα κόμματα εξουσίας και τα συστημικά ΜΜΕ. Με άλλα λόγια, δηλαδή, δεδομένης της αποφασιστικότητας με την οποία ο κ. Σόιμπλε απορρίπτει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από το ESM (έχει λήξει αυτή η ιστορία, ιδίως με τη δήθεν ενοποίηση των

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

σκηνοθεσία το πλεόνασμα στις αγορές

ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

τευση – Νεκροζώντανες οι τράπεζες τραπεζών που αποφάσισαν και για την οποία χαίρονται και εορτάζουν αυτή την εποχή), οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να βρουν τα κεφάλαια που χρειάζονται για να καλύψουν αυτές τις μαύρες τρύπες. Το ∆ημόσιο δεν έχει τη δυνατότητα να δανεισθεί κι άλλα 50 – 60 δισ. να τους δώσει – ευτυχώς δεν θα το κάνει. Κι αυτό τι σημαίνει; Ότι οι τράπεζες θα παραμείνουν νεκροζώντανες. Και η μόνη στρατηγική της τρόικας και της κυβέρνσης είναι αυτό να μη φανεί. Μ’ άλλα λόγια, θα υπάρξει μια ανίερη συμμαχία μεταξύ Αθήνας, Βερολίνου και Φραγκφούρτης να βρουν έναν τρόπο δήθεν ότι θα έχουν καλύψει τις μαύρες τρύπες των τραπεζών. Η ΕΚΤ είναι και θα παραμείνει προβληματισμένη μ’ αυτό, διότι η λεγόμενη τραπεζική ενοποίηση πετάει σ’ αυτή το μπαλάκι του ελέγχου της εποπτείας των ελληνικών τραπεζών. Αυτό, έχει πολύ μεγάλη σημασία: η ΕΚΤ έφτιαξε ένα νέο τμήμα, ένα νέο παράρτημα, που στόχο έχει την εποπτεία των τραπεζών. Αυτοί οι άνθρωποι θα έλθουν, και είναι καλοί επαγγελματίες, θα κοιτάξουν τα βιβλία των τραπεζών, θα δουν ότι είναι πτωχευμένες, αλλά μετά θα υπάρξει τεράστιο πολιτικό κόστος και μεγάλες πιέσεις επάνω τους για να μην το ανακοινώσουν. ∆ιότι αν το ανακοινώσουν, μετά δεν υπάρχει διαδικασία επανακεφαλαιοποίησης, δεν υπάρχουν τα χρήματα. Θα προσποιούνται, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, οι τραπεζίτες θα γνωρίζουν ότι η ΕΚΤ που είναι η μοναδική εποπτική αρχή πλέον τις θεωρεί πτωχευμένες, αλλά διστάζει να το πει. Και ξέρετε τι θα σημαίνει, τελικά, αυτό; Ένα πράγμα: δεν θα υπάρξει καθόλου τραπεζική πίστη στον ιδιωτικό τομέα, γιατί οι τραπεζίτες το γνωρίζουν ότι οι τράπεζες είναι πτωχευμένες, ότι η ΕΚΤ καραδοκεί να τους πάρει τις τράπεζες κι έτσι ό,τι χρήμα θα μπει μέσα στα ταμεία των τραπεζών θα το κρατάνε. Υπάρχουν άφθονα κεφάλαια, λένε, που από τις αναδυόμενες αγορές, έρχονται στην Ευρώπη, στην περιφέρειά της. Ήδη δύο τράπεζες προχώρησαν σε αυξήσεις κεφαλαίου. Τι κεφάλαια είναι αυτά; Είναι αλήθεια ότι υπάρχει ροή κεφαλαίων προς την Ευρωζώνη από κερδοσκοπικά κεφάλαια τα οποία είχαν παραχθεί μέσα από τη λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών –Βρετανίας, ΗΠΑ, Ιαπωνίας– οι οποίες κόβουν χρήμα και συνεχίζουν να το κάνουν. Αυτά τα χρήματα είχαν εισρεύσει σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Μαλαισία, η Τουρκία και τώρα, λόγω μείωσης αναπτυξιακών ρυθμών και μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν μετά από την ανακοίνωση της Fed ότι μειώνεται ο ρυθμός πιστωτικής χαλάρωσης (καθώς και κινήσεις της κινεζικής κυβέρνησης για να μειωθεί η εχώρια τραπεζική πίστη), κάποια χρήματα, σε κατάσταση πανικού, έφυγαν από τις αγορές αυτές και ήλθαν στην Ευρωζώνη. Πρέπει, όμως, να σου πω ότι αυτό δεν αρκεί για να σωθούν οι τράπεζές μας, διότι αυτά τα χρήματα δεν καταλήγουν ως κεφαλαιακά αποθέματα στις ελληνικές τράπεζες. Είναι κερδοσκοπικά και έρχονται με στόχο να μη μείνουν, να χρησιμοποιήσουν το απαράδεκτο θεσμικό καθεστώς Παπαδήμου-Βενιζέλου –μετά το PSI, με τα War-

rants– που τους δίνει δυνατότητα για ένα πολύ γρήγορο κέρδος, το οποίο μετά θα το εξαργυρώσουν και θα το βάλουν στα πόδια με την εμφάνιση των πρώτων, νέων σύννεφων. Όταν βλέπεις να μπαίνουν σε μια χώρα τέτοια κεφάλαια, και σε ένα τραπεζικό σύστημα διαλυμμένο, αυτό πρέπει να σε θορυβεί, όχι να σε ικανοποιεί. Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά αν μπαίνουν κεφάλαια με τα οποία αγοράζουν υπάρχουσες ή νέες μετοχές για κερδοσκοπικό παιχνίδι, από το να τοποθετούνται με σκοπό τη μακροχρόνια παραμονή τους. Οι τραπεζίτες μας αυτή τη στιγμή καίγονται να δείξουν ότι υπάρχει αύξηση της τιμής των τραπεζικών μετοχών και μια επιτυχημένη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και, για αυτό, έρχονται σε αμαρτωλές συμμαχίες μ’ αυτά τα κεφάλαια, με τρόπους που τους βοηθούν να προσποιούνται ότι υπάρχει πραγματική ζήτηση για μακροχρόνιες τοποθετήσεις κεφαλαίων στις ελληνικές τράπεζες.

Προσποιούνται έξοδο στις αγορές

Η κυβέρνηση, ωστόσο, τροφοδοτεί δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία μετά τη συμφωνία ο στρατηγικός στόχος της είναι η έξοδος στις αγορές, η αποφυγή λήψης νέου δανείου από την ευρωζώνη, η μη λήψη νέων μέτρων, εν τέλει, και η απαλλαγή από το μνημόνιο... Η συγκεκριμένη κυβέρνηση θα κάνει ακριβώς ό, τι της πει ο κ. Σόιμπλε. Είναι καθαρό αυτό. Το ελληνικό ∆ημόσιο είναι πτωχευμένο, κακά τα ψέματα. Έχει ένα χρέος μη βιώσιμο. Μόνο το 2014 απαιτούνται αποπληρωμές 31 δισ. και το 2015, 22 δισ. ∆εν θα μπορούν να γίνουν αυτές οι αποπληρωμές. Χρειαζόμαστε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4% του ΑΕΠ για τις αποπληρωμές, αλλά αυτό είναι στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας και κανένας δεν περιμένει ότι θα γίνει. Πού και πώς, λοιπόν, θα βρεθούν αυτά τα χρήματα, για να προσποιηθούν ότι αυτές οι αποπληρωμές μπορεί να γίνουν; Γιατί περί αυτού πρόκειται. Όπως γίνεται, εξάλλου, τέσσερα χρόνια τώρα: προσποιούμαστε! ∆ανειζόμαστε με νέα δανεικά, για να αποπληρώνουμε τα παλιά, με πυραμιδικό τρόπο. Υπάρχουν δύο εναλλακτικές. Η μια είναι

νέος επίσημος δανεισμός, ένα τρίτο μνημόνιο με ένα σημαντικό ποσό. Αυτό όμως είναι πολιτικά δύσκολο, διότι ούτε η γερμανική κυβέρνηση το αντέχει, ούτε η ελληνική. Η μοναδική εναλλακτική είναι, όπως εγώ την ονομάζω, να μας βγάλουν πτωχευμένους στις αγορές. Θα ερωτήσεις: μα οι αγορές ηλίθιες είναι να δανείσουν πτωχευμένους; Η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή: είναι το πρόγραμμα ΟΜΤ, της ΕΚΤ. Ες αεί όμως; Κανένας δεν μπορεί να περπατάει επί πολύ στην επιφάνεια των υδάτων. Ες αεί. Ες αεί, βέβαια δεν υπάρχει τίποτε, κάποια στιγμή θα σπάσει η φούσκα, αλλά μην ξεχνάμε ότι οι πολιτικοί μας έχουν έναν ορίζοντα διετίας το πολύ. Το τι θα γίνει το 2016, πόσο μάλιστα το 2024, δεν τους απασχολεί. Κοίταξε. Αυτή τη στιγμή τα σπρεντς έχουν πέσει. Ισχύει ακόμη η ανακοίνωση του κ. Ντράγκι ότι θα κάνει ό, τι χρειάζεται, αν τα επιτόκια ανέβουν περισσότερο από ένα σημείο. Αυτή τη στιγμή η Ιταλία δεν μπορεί να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της, όμως τα επιτόκια δανεισμού της είναι πάρα πολύ χαμηλά. Γιατί οι ντίλερ της αγοράς ομολόγων έχουν λάβει στα σοβαρά αυτή την προειδοποίηση, ότι αν ανεβάσουν τα επιτόκια πάνω από 3%, 4%, 5%, θα τους κάψει. Ότι το στοίχημά τους θα αποτύχει, διότι ο Ντράγκι, τυπώνοντας χρήμα και αγοράζοντας όσα ιταλικά ομόλογα χρειάζεται, θα ρίξει τα επιτόκια. Η επέκταση αυτής της πολιτικής εκφοβισμού των αγορών από την ΕΚΤ και στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ο μόνος τρόπος για να βγει η Ελλάδα στις αγορές με ένα επιτόκιο 4% - 5%. Κάτι που θα είναι μεν καταστροφικό για το δημόσιο ελληνικό χρέος, αλλά θα δώσει την ευκαιρία σε Αθήνα και Βερολίνο να πανηγυρίσουν την έξοδο στις αγορές. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η επέκταση της ΟΜΤ της ΕΚΤ και στην Ελλάδα θα γίνει όχι επίσημα, αλλά ανεπίσημα. ∆εν θα χρειαστεί καμία επίσημη ανακοίνωση από την ΕΚΤ. Το μόνο που χρειάζεται, είναι ο κ. Ντράγκι να δώσει σήμα στις αγορές ομολόγων ότι στην ΟΜΤ συμπεριλαμβάνει και την Ελλάδα. Οπότε, ουσιαστικά, θα συναφθεί ένα τρίτο μνημόνιο, που θα διαφέρει από τα δύο προηγούμενα στο ότι ο δανεισμός θα γίνει από τις αγορές υπό τη σιωπηλή κηδεμονία της ΕΚΤ. (Την επόμενη Κυριακή το δεύτερο μέρος)

“

Είναι αλήθεια ότι υπάρχει ροή κεφαλαίων προς την Ευρωζώνη από κερδοσκοπικά κεφάλαια. Αυτό δεν αρκεί για να σωθούν οι τράπεζες , διότι καταλήγουν ως κεφαλαιακά αποθέματα. Έρχονται με στόχο να μη μείνουν. Το απαράδεκτο θεσμικό καθεστώς τους δίνει δυνατότητα για ένα πολύ γρήγορο κέρδος, και θα το βάλουν στα πόδια.

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Όπως επανειλημμένα επαναλαμβάνεται από όλους τους αναλυτές και πολιτικά σκεπτόμενους, μέσα από τη συστηματική διάβρωση των εσόδων από τις θεσμικές αλλαγές, την ύφεση, την ανεργία και τη μείωση των εισοδημάτων, το συνταξιοδοτικό σύστημα οδηγείται συνειδητά σε πλήρη αδυναμία εξασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης στους ηλικιωμένους και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης σε πλήρη έκπτωση.

Η κατάργηση των κοινωνικών πόρων του ασφαλιστικού συστήματος ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΣΟΠΕ∆ΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Tης Μαρίας Καραμεσίνη*

κατάργηση από 1.1.2015, με το υπό ψήφιση πολυνομοσχέδιο, του συνόλου σχεδόν των κοινωνικών πόρων του ΕΤΑΑ, του ΝΑΤ και των ταμείων επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα συνιστά ένα επιπρόσθετο ισχυρό πλήγμα στα έσοδα του συνταξιοδοτικού συστήματος, ένα ακόμα βήμα προς την ισοπέδωση των συντάξεων στο άμεσο και μακροπρόθεσμο διάστημα. Αν και το μέτρο δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία – υπήρξαν γι’ αυτό συχνές αναφορές στον τύπο τα τελευταία χρόνια – ενέχει στοιχείο αιφνιδιασμού, διότι σηκώνει το αποκλειστικό βάρος της νέας επίθεσης στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Κι αυτό διότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες δεν έθιξε το ύψος των εισφορών για συντάξεις ή παροχές ασθένειας σε είδος. Το νομοσχέδιο καταργεί τις εισφορές προς τον ΟΑΕ∆ για επιδόματα παιδιών, μητρότητας και στρατευμένων και μειώνει αυτές προς τον ΛΑΕΚ και εκείνες προς το ΙΚΑ για παροχές ασθένειας και μητρότητας σε χρήμα. Η κατάργηση των κοινωνικών πόρων των Ταμείων αποτελεί ίσως την τελευταία ψηφίδα στις δομικές αλλαγές του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος που ξεκίνησαν με το πρώτο μνημόνιο το καλοκαίρι του 2010 με στόχο τον περιορισμό των κρατικών επιχορηγήσεων προς το σύστημα, μέσω της δραστικής περικοπής ασφαλιστικών δικαιωμάτων και παροχών.

Ισοπέδωση επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές εκτιμήσεις, η κατάργηση κοινωνικών πόρων που προβλέπει το πολυνομοσχέδιο θα δημιουργήσει στα ταμεία επικούρησης και πρόνοιας πρόσθετο χρηματοδοτικό κενό 350 εκατ. ευρώ περίπου. Επειδή το έλλειμμα εσόδων θα συμπέσει με την έναρξη από 1.7.2014 του νέου συστήματος υπολογισμού και αναπροσαρμογής των επικουρικών συντάξεων, αναμένεται ότι από κοινού θα επιφέρουν μεγάλη μείωση παροχών. Πρόκειται για «διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση» που αντικαθιστά το προϊσχύον «διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών» για όσους ασφαλίζονται για πρώτη φορά από 1.1.2014 και για τους προηγούμενους ασφαλισμένους για τον χρόνο ασφάλισης από 1.7.2014 και εφεξής. Το

τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι 30.6.2014 θα υπολογίζεται με βάση το παλαιό σύστημα, ενώ το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1.7.2014 και μετά, με βάση την «ατομική μερίδα» κάθε ασφαλισμένου, που θα συγκεντρώνει και θα κεφαλαιοποιεί ετησίως τις καταβαλλόμενες εισφορές του ασφαλισμένου στο σύνολο του εργασιακού του βίου. Το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων θεσμοθετήθηκε το 2012 για το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (Ν. 4052). Τώρα το πολυνομοσχέδιο το γενικεύει σε όλα τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας του Υπ. Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Ωστόσο, η αναμενόμενη δραματική μείωση των επικουρικών συντάξεων από 1.1.2015 δεν απορρέει λογικά από την παραπάνω θεσμική αλλαγή, αλλά από ένα άλλο βασικό στοιχείο του νέου συστήματος υπολογισμού του ποσού της σύνταξης: το «συντελεστή βιωσιμότητας», που θα αναπροσαρμόζει σε ετήσια βάση το ύψος των νέων και των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ελλειμμάτων σε κάθε ταμείο, αποκλείοντας τη μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με λίγα λόγια, η κατάργηση από 1.1.2015 των κοινωνικών πόρων των ασφαλιστικών ταμείων θα έρθει να προστεθεί στους υπόλοιπους παράγοντες μείωσης των εσόδων τους (μείωση αποδοχών και απασχόλησης, αύξηση αριθμού ανασφάλιστων λόγω αδυναμίας καταβολής εισφορών), οδηγώντας το ποσοστό αναπλήρωσης του συντάξιμου εισοδήματος από επικουρικές συντάξεις σε ελεύθερη πτώση.

Επικείμενες και μακροπρόθεσμες συνέπειες

Η παραπάνω κατάργηση κοινωνικών πόρων ύψους 350 εκατ. ευρώ δεν θα είναι, κατά την άποψή μας, η μόνη. Τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία (για το 2011) δείχνουν ότι το ύψος των ετήσιων κοινωνικών πόρων για το σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος

ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ, ενώ το πολυνομοσχέδιο προβλέπει ότι, σημαντικοί κοινωνικοί πόροι του ΟΓΑ και του ΟΑΕΕ θα εισπράττονται από το Υπουργείο Οικονομικών και όχι από τους ίδιους φορείς, στους οποίους θα αποδίδονται ετησίως. Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στη ροή των εσόδων αυτών των φορέων και άρα στη βραχυχρόνια χρηματοδοτική τους ρευστότητα, το παραπάνω μέτρο ενέχει το σοβαρό κίνδυνο – λόγω πολιτικής σκοπιμότητας και πιθανής μεθόδευσης – ενσωμάτωσης των εσόδων από τους κοινωνικούς πόρους των ταμείων κύριας σύνταξης, στον υπολογισμό του συνολικού ύψους των κρατικών επιχορηγήσεων που δίδονται προς αυτά, που, ως γνωστόν, υπόκειται στους μνημονιακούς περιορισμούς βάσει δεσμευτικών στόχων. Εάν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω προβλέψεις, επίκεινται στο κοντινό μέλλον θεσμικές εξελίξεις που προαλείφουν περαιτέρω μειώσεις παροχών στις κύριες συντάξεις. Η πιθανότητα της παραπάνω εξέλιξης είναι μεγάλη διότι το διακύβευμα είναι μεγάλο. Οι κοινωνικοί πόροι και τα έσοδα από άλλες πηγές – πλην κοινωνικών εισφορών και κρατικών επιχορηγήσεων – αποτελούσαν το 2011 το 10,5% των συνολικών εσόδων όλου του συστήματος κοινωνικής προστασίας στη χώρα μας. Αυτό αποτελεί θεσμική ιδιαιτερότητα της ελληνικής περίπτωσης, σε απόκλιση από το μέσο όρο της Ε.Ε. (3,7%) και κάθε μία χώρα ξεχωριστά. Αυτήν την απόκλιση επιδιώκει να εξαλείψει η τρόικα, ξεκινώντας από το πολυνομοσχέδιο. Φαίνεται λοιπόν ότι οι διαπραγματεύσεις και αποφάσεις για νέο δάνειο προς τη χώρα μας από τους Ευρωπαίους «εταίρους» και νέο μνημόνιο που θα ξεκινήσουν τον Μάιο και θα ληφθούν μετά τις ευρωεκλογές, θα περιέχουν νέα μέτρα και στο ασφαλιστικό σύστημα και ότι οι κρυφές «εκκρεμότητες» ως προς τις δομικές αλλαγές δεν έχουν ικανοποιηθεί πλήρως. Σε κάθε περίπτωση, η τάση είναι αυτή που προδιέγραψε η Εθνική Αναλογιστική Αρχή στη μελέτη που δημοσίευσε τον Ιανουάριο του 2012: δραματική μείωση των ποσοστών αναπλή-

ρωσης και των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, που θα οδηγήσει μεταξύ 2020-2060 τη συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων κάτω από τη γραμμή της φτώχειας. Φυσικά, οι προβολές εκείνες δεν έχουν λάβει υπόψη τις αλλεπάλληλες, έκτοτε μειώσεις στο ύψος όλων των ειδών συντάξεων και τη ριζική αλλαγή του συστήματος επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ που με το πολυνομοσχέδιο γενικεύεται. Όπως επανειλημμένα επαναλαμβάνεται από όλους τους αναλυτές και πολιτικά σκεπτόμενους, μέσα από τη συστηματική διάβρωση των εσόδων από τις θεσμικές αλλαγές, την ύφεση, την ανεργία και τη μείωση των εισοδημάτων, το συνταξιοδοτικό σύστημα οδηγείται συνειδητά σε πλήρη αδυναμία εξασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης στους ηλικιωμένους και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης σε πλήρη έκπτωση.

*Καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας και της Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. ∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΣΠΑΤΩΝ- ΑΡΤΕΜΙ∆ΟΣ

Εκδήλωση

Ομιλητές: Γιάννης ∆ραγασάκης (Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ), Αντώνης Λιάκος (Καθηγητής Ιστορίας), Λία Ντελάκη (Υπ. ∆ήμαρχος). Κυριακή 30/3/2014 ώρα 6.00 μ.μ., Πνευματικών Κέντρο Σπάτων.

Παρουσίαση θέσεων και υποψηφίων «Άνω Κάτω Καλαμάκι»

Η δημοτική κίνηση «Άνω Κάτω στο Καλαμάκι» σας προσκαλεί, την Τετάρτη 2 Απριλίου, στις 7:30 μμ, στο δημοτικό θέατρο Αλίμου Κάρολος Κουν (Υψηλάντου και Θησέως), στην εκδήλωση – παρουσίαση των προγραμματικών μας θέσεων για την επόμενη πενταετία του Αλίμου. Επίσης στην εκδήλωση θα ανακοινώσουμε τους υποψήφιους και τις υποψήφιες δημοτικούς συμβούλους με το «Άνω Κάτω», το ψηφοδέλτιο νίκης και αλληλεγγύης! Την παρουσίαση θα κάνει η επικεφαλής του Συνδυασμού μας και υποψήφια δήμαρχος Αλίμου, Ελένη Μπελιά.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Ιταλία: Τα συνδικάτα απειλούν με γενική απεργία για την «ισόβια επισφάλεια»

Kλίμα σύγκρουσης με τον νέο πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι. Τα συνδικάτα θα εξαγγείλουν γενική απεργία αν δεν αποδεχτεί τις προτάσεις τους για την εργασία και τη φορολογία. σελ. 15

Ναι μεν κυρώσεις, αλλά... ∆ύση-Ρωσία: Απειλές ή φραστικοί λεονταρισμοί;

ν οι ΗΠΑ ήθελαν να επιβάλουν ουσιαστικές κυρώσεις εναντίον ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών θα το έκαναν αμέσως. Η κυβέρνηση Ομπάμα κινήθηκε αργά και χλιαρά. Μάλιστα, ο κατάλογος ανακοινώθηκε τέσσερις μέρες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να προλάβουν να πάρουν τις καταθέσεις που είχαν στις ΗΠΑ. Στη συνάντηση κορυφής των «G7» στη Χάγη ακούστηκε αρκετές φορές ο όρος «αποκλιμάκωση της έντασης». Ωστόσο, πάρθηκαν αποφάσεις για επιβολή κυρώσεων στους τομείς της οικονομίας, της ενέργειας και του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος, αν η Ρωσία δε σταματήσει τις δραστηριότητές της στην Ουκρανία και την Κριμαία. Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι οι ηγέτες της «G7» δυσκολεύτηκαν να εξειδικεύσουν τις κυρώσεις επειδή τα αποτελέσματά τους μπορεί να αποβούν ιδιαίτερα αρνητικά για τη Ρωσία, αλλά και για τις χώρες που θα τις επιβάλλουν. Κάτι ανάλογο συνέβη και στη συνάντηση που είχε ο Μπ. Ομπάμα με τον Μπαρόζο και τον Βαν Ρομπάι στις Βρυξέλλες. Ο Ομπάμα δήλωσε σχετικά ότι οι κυρώσεις μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα και στις ΗΠΑ, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Επιπλέον, κατέστησε σαφές ότι θα υπάρξουν συνέπειες και για τους απλούς αμερικανούς πολίτες. Μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία πιέζουν προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης. Η Boeing μπορεί να χάσει συμβόλαια που έχει υπογράψει με τη Ρωσία για παραγωγή νέων αεροπλάνων. Η Exxon Mobile επίσης φοβάται για την τύχη των συμβολαίων της με τη Rossneft. Η Citigroup έχει στη Ρωσία ένα εκατ. πελάτες. Οι αμερικάνοι κτηνοτρόφοι έχουν μεγάλα συμφέροντα από τις εξαγωγές κρέατος προς τη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία της Ρωσίας εμφανίζεται ιδιαίτερα προσεκτική στις δηλώσεις για να αποφύγει τη διεθνή απομόνωση. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, τους τελευταίους δύο μήνες η αξία του ρουβλίου έπεφτε συνεχώς και η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας δεν έκανε κάτι για να το συγκρατήσει. Αντίθετα, διαδιδόταν ότι η Ρωσία δε διαθέτει αποθέματα συναλλάγματος. Οι δηλώσεις του Πούτιν ότι θα προστατέψει τους ρωσόφωνους πληθυσμούς της Ουκρανίας σε συνδυασμό με την παραπάνω φημολογία οδήγησαν σε μεγάλη πτώση των τιμών των μετοχών των μεγάλων ρωσικών εταιρειών ενέργειας. Όταν οι τιμές των μετοχών έπεσαν πολύ χαμηλά, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας οργάνωσε την επαναγορά τους από ρώσικες τράπεζες και ταμεία. Το όφελος για τη Ρωσία μια βδομάδα πριν το δημοψήφισμα στην Κριμαία θεωρείται ότι ήταν πάνω από 20 δισ. δολάρια.

Η γεωπολιτική ένταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Την τελευταία βδομάδα, το ρούβλι φαίνεται να ανακάμπτει. Οι ξένοι επενδυτές επιστρέφουν στο ρώσικο Χρηματιστήριο Αξιών. Η αγγλική Barclays αποφάσισε να βάλει ρώσικα κρατικά ομόλογα στο δείκτη από τις 31 Μάρτη. Η Ελβετία αρνήθηκε να προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η Βραζιλία, η Ινδία, η Κίνα και η Νότια Αφρική (μαζί με τη Ρωσία αποτελούν την BRIKS) τάχθηκαν επίσης εναντίον. Οι υπουργοί Εξωτερικών της BRIKS δήλωσαν ότι η εχθρική ρητορική, οι κυρώσεις και η επίδειξη ισχύος δεν βοηθούν στην υπέρβαση της κρίσης και δεν αντιστοιχούν στις αρχές και το καταστατικό του ΟΗΕ. Επίσης εξέφρασαν την ανησυχία τους για την προσπάθεια που γίνεται να απομονωθεί η Ρωσία στη σύνοδο των «G20» το Νοέμβρη. Η κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία θα συγκληθεί στις 7 Απρίλη θα συζητήσει δύο προτάσεις. Η πρώτη κατατέθηκε από τον εκπρόσωπο της ∆ανίας Μάικλ Γένσεν και υποστηρίχτηκε από 53 μέλη αφορά την αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τη Ρωσία. Η άλλη κατατέθηκε από τον Βρετανό Ρόμπερτ Ουόπτερ και υποστηρίχτηκε από 74 μέλη και αφορά τη μείωση των δικαιοδοσιών της Ρωσίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

∆ιολίσθηση του ρουβλιού

Από την αρχή της χρονιάς, το ρούβλι διολίσθησε περίπου κατά 11% έναντι του δολαρίου και 12% έναντι του ευρώ. Η μείωση είχε θετικές και αρνητικές συνέπειες. Θετικά επέδρασε στους ρώσους παραγωγούς και τους εξαγωγείς. Οι πολίτες της Ρωσίας χάνουν από τη μείωση της αγοραστικής τους δυνατότητας, οι οποίοι στρέφονται όλο και περισσότερο στην αγορά εγχώριων προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτοί που χάνουν σίγουρα είναι οι ξένοι εξαγωγείς προς τη Ρωσία. Οι χώρες της Ε.Ε. θα αισθανθούν την πτώση του ρουβλίου στις εξαγωγές τους προς τη Ρωσία. Για την

Ε.Ε. η Ρωσία είναι ο τρίτος εταίρος με βάση τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών. Ακόμα από την πτώση του ρουβλιού επωφελείται ο κρατικός προϋπολογισμός. Αν το ρώσικο νόμισμα γίνει φθηνότερο σε σχέση με το δολάριο κατά 3 ρούβλια, τότε μόνο απ’ αυτό ο προϋπολογισμός θα αποκομίσει έσοδα περίπου 540 εκατ. ρούβλια. Τον προηγούμενο χρόνο η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 1,3%. Φέτος μπορεί το αδύναμο ρούβλι να συμβάλλει στη συγκράτηση της πτώσης του ΑΕΠ. Αυτή η εξέλιξη (μείωση της αξίας του ρουβλίου) έχει και αντίθετες επιπτώσεις όπως η αύξηση των επιτοκίων και η μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας. Οι τράπεζες αναγκάστηκαν να αυξήσουν πάνω από δύο φορές τα συναλλαγματικά τους διαθέσιμα σε σύγκριση με το 2013. Είναι ιδιαίτερα αρνητική η «δολαριοποίηση» και η «ευρωποίηση» της οικονομίας. Αν οι τράπεζες προσανατολίζονται στο ξένο συνάλλαγμα, τότε αυτό μπορεί να γενικευτεί στο εσωτερικό της χώρας. Τους τελευταίους μήνες οι ρώσοι δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για λογαριασμούς σε ξένο συνάλλαγμα. Οι τράπεζες προτείνουν στους καταθέτες και τις επιχειρήσεις να τοποθετούν τα χρήματά τους σε ρούβλια, δολάρια και ευρώ και όχι σε ένα νόμισμα. Είναι δύσκολο και ακόμη νωρίς να προβλέψει κάποιος τις συνέπειες από τη πτώση του ρουβλίου. Η ρώσικη κυβέρνηση υπολογίζει ότι μπορεί να αυξηθεί ο πληθωρισμός κατά το 2ο τρίμηνο (το υπουργείο Οικονομικών τον υπολογίζει στο 5-6% αν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο), αλλά στο 2ο εξάμηνο του έτους προβλέπει ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί.

Αποκλεισμός από το πλαστικό χρήμα

Οι κάρτες Visa και MasterCard αποφάσισαν να σταματήσουν να εξυπηρετούν τις κάρτες της τράπεζας Rossia Bank και των συνδεδεμένων με αυτή τραπεζών. Η υπεύθυνη της ∆ούμας για

“

Λιβύη: «∆ημοκρατία» των όπλων και του πετρελαίου

Η κατάσταση στην χώρα και η στάση της ∆ύσης τρία χρόνια μετά την πτώση του Καντάφι. σελ. 14

Είναι δύσκολο για την Ε.Ε. να προχωρήσει σε ουσιαστικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας γιατί υπάρχουν σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, οι οποίες μπορούν να διαταραχθούν. τα θέματα χρηματαγορών, Νατάλια Μπουρίκινα. δήλωσε ότι η Visa και η MasterCard δεν έχουν το δικαίωμα να σταματήσουν να εξυπηρετούν τους πελάτες. Επίσης ανέφερε ότι αν δεν αναθεωρήσουν την απόφασή τους, θα αντικατασταθούν από τα ρώσικα συστήματα συναλλαγών. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας ο όγκος των συναλλαγών μέσω καρτών (1/1 έως 1/10/2013) ήταν 7,1 τρισ. ρούβλια. Από αυτό το ποσό το 85-90% περίπου των συναλλαγών έγινε μέσω της Visa και MasterCard κερδίζοντας, μέσω της προμήθειας (1,4-1,5%), 80-90 δισ. ρούβλια. Είναι δύσκολο για την Ε.Ε. να προχωρήσει σε ουσιαστικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας γιατί υπάρχουν σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, οι οποίες μπορούν να διαταραχθούν. Είναι ενδεικτικές οι δηλώσεις που έκανε στη “Die Zeit” ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας όπου χαρακτήρισε τις κυρώσεις «ανοησίες». Μεγάλες εταιρείες από τη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιταλία και άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν υπογράψει μακροχρόνια συμβόλαια με την Γκαζπρομ και άλλους ρώσικους κολοσσούς που δεν είναι εύκολο να σπάσουν. Επίσης, τα τελευταία χρόνια η Ρωσία λόγω της μεγάλης μείωσης του εξωτερικού χρέους και τον ρυθμό ανάπτυξης μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε χώρα-δανειστή. Το 2011 έδωσε στην Κύπρο δάνειο 2,5 δισ. ευρώ με 4,5% επιτόκιο για 4,5 χρόνια, όταν η Ε.Ε. της έδινε δάνειο με επιτόκιο πάνω από 15%. Το 2008, η Ρωσία έδωσε δάνειο στην Ισλανδία 4 δισ. ευρώ. Τον Αύγουστο, η Ρωσία μπήκε στην αγορά χρέους των ΗΠΑ και αυτή τη στιγμή είναι στην όγδοη θέση μεταξύ των χωρών που κατέχει ομόλογα του κρατικού χρέους των ΗΠΑ. Στις 30 Ιουνίου του 2012 η Ρωσία είχε στα χέρια της το 2,98% του κρατικού χρέους των ΗΠΑ αξίας 157,8 δισ. δολαρίων. Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

Γαλλική πανωλεθρία

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Σκληρή δοκιμασία ο πρώτος γύρος, με ελπίδες ο δεύτερος Τ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Της Ροσάνα Ροσάντα

Το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν δεν έγινε απλά – εκεί όπου παρουσιάστηκε- το πρώτο κόμμα, αλλά έσπρωξε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, επικεφαλής στις προεδρικές εκλογές πριν δύο χρόνια, στην τρίτη θέση. Θα σκεφτούν τα κεφάλια της ΕΕ το προφανές, δηλαδή ότι η μονεταριστική Ευρώπη, η Ευρώπη της λιτότητας ξαναφέρνει στη ζωή την ακροδεξιά για πρώτη φορά μετά το τέλος του ∆ευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου; (...) ∆εν απομένει παρά να ευχηθούμε ότι η μεγάλη γαλλική πανωλεθρία, που δύσκολα μπορεί να αποκατασταθεί στο δεύτερο γύρο, θα λειτουργήσει ως σκληρό μάθημα ενάντια στην υπερβολική ανοησία των τελευταίων είκοσι ετών της Ευρώπης. Ολόκληρο το κείμενο της Ρ. Ροσάντα στον ιστότοπο της Εποχής.

•

α αποτελέσματα του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών στη Γαλλία δεν ήταν καθόλου ευχάριστα για τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ. Είκοσι μήνες μετά την πανηγυρική εκλογή του στην προεδρία μειώθηκε σημαντικά η πολιτική του επιρροή. Βέβαια, τα επίσημα αποτελέσματα του υπουργείου Εσωτερικών έδωσαν ότι συνολικά η αριστερά πήρε το 41% των ψήφων (δηλαδή μαζί, ΣΚ, ΓΚΚ, Μέτωπο της Αριστεράς, Κόμμα της Αριστεράς και Οικολόγοι). Η κεντροδεξιά, συνολικά, που είχε χάσει όλες τις εκλογικές μάχες από το 2007, βγήκε πρώτη δύναμη με 46% των ψήφων. Το Εθνικό Μέτωπο (FN) της Μαρίν Λεπέν συγκέντρωσε το 4,65% (και όχι το 7% όπως είπαν αρχικά). Στην πραγματικότητα, όμως, το FN πήρε 1.200.000 ψήφους στις 596 πόλεις, στο σύνολο με πάνω από 10.000 κατοίκους που παρουσίασε λίστες. Σε μερικές πόλεις συγκέντρωσε πολύ υψηλά ποσοστά (20-40%). Εξέλεξε, μάλιστα, για πρώτη φορά και δήμαρχο από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 50,2%, ενώ 100 περίπου υποψήφιοί του πέρασαν στο δεύτερο γύρο και θα βρεθούν την Κυριακή αντιμέτωποι με τους υποψήφιους της Αριστεράς, δηλαδή του ΣΚ και του Μετώπου της Αριστεράς, καθώς και της Κεντροδεξιάς. Η αντιπαράθεση δεξιάς, UMP και FN δεν αποκλείει όμως και τη συνεργασία μεταξύ τους, προκειμένου να αποκλειστούν υποψήφιοι του Μετώπου της Αριστεράς, π. χ., στην πόλη Villeneuve – Saint-Georges, η Σύλβια Άλτμα εκλεγμένη δήμαρχος στις

ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΗ ΜΑ∆ΡΙΤΗ

προηγούμενες εκλογές. Το Μέτωπο της Αριστεράς εξέλεξαν από τον α΄ γύρο 40 δημάρχους σε πόλεις με πάνω από 4.000 κατοίκους, ενώ 52 λίστες τους συνεχίζουν και στο β΄ γύρο. Αυτό δείχνει την αντοχή και τη συνέχεια του Μετώπου παρά τις διαφορετικές απόψεις και στρατηγικές ανάμεσα στο ΓΚΚ και το Κόμμα της Αριστεράς.

∆ιαφορές που συνεχίζονται και στο δεύτερο γύρο

Ο Πιερ Λοράν, γραμματέας του ΓΚΚ στις δηλώσεις του υποστήριξε για την ανάγκη κοινής αντιμετώπισης του FN, ώστε μην κερδίσει κανένα δήμο. Το Κόμμα της Αριστεράς του Ζαν-Λικ Μελανσόν που εκτιμά ότι οι λίστες που συμμετείχε συγκέντρωσαν από 11-17%, τάσσεται υπέρ της συνεργασίας στο β΄ γύρο με το ΣΚ υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα υπάρχει συμφωνία. Η εποχή της παραίτησης έχει περάσει ανεπιστρεπτί τονίζει η συμπρόεδρος του κόμματος Μαρτέν Μπιλιάρ. Έτσι, όπου οι υποψήφιοι που στηρίζει το Κόμμα της Αριστεράς συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του νόμου (10% των ψήφων) θα διεκδικήσουν και πάλι την ψήφο των πολιτών.

∆

∆ιαφορετικά, οι ψηφοφόροι είναι ελεύθεροι να κάνουν την επιλογή τους. Υπέρ της κινητοποίησης για την αντιμετώπιση της άκρας δεξιάς τάχθηκε και το Νέο Αριστερό Κόμμα (ΝΑΚ). Μιας κινητοποίησης, όπως υποστηρίζει, που δεν περιορίζεται μόνο στις εκλογές αλλά θα έχει συνέχεια, για την οικοδόμηση μιας εναλλακτικής πολιτικής για το τέλος της σημερινής πολιτικής που αποτελεί μαξιλαράκι για την άνοδο του FN. Σημείο συνάντησης όλων των κομμάτων της αριστεράς θα αποτελέσει η κοινή πορεία τους, μαζί με κοινωνικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, στις 12 Απριλίου 2014 στο Παρίσι κατά της λιτότητας. Μ. Κ.

Η αξιοπρέπεια ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό ύο εκατομμύρια κόσμος πάνω κάτω, είπαν οι οργανωτές .Τόσους ανέφεραν το Σάββατο και τα δελτία ειδήσεων της ισπανικής τηλεόρασης. Όπως και να χει, εκείνο το απόγευμα με μια όμορφη ανοιξιάτικη λιακάδα η Μαδρίτη καλούσε σε γιορτή ! Γιατί γιορτή ήταν αυτό το ξεχείλισμα των δρόμων όσο έφτανε το μάτι, από ανθρώπους που συναντιόντουσαν για να περπατήσουν, να δείξουν την αποφασιστικότητα, το θάρρος και τη δύναμη τους, ενωμένοι σε μια πορεία που δε θα μπορούσε να έχει πιο πειστικό και πιο πετυχημένο τίτλο :»Πορεία για την αξιοπρέπεια». Μόνο που η λαοθάλασσα του προηγούμενου Σαββάτου δεν ήταν η αρχή αυτής της δυναμικής πολιτικής απάντησης των Ισπανών εργαζομένων αλλά και των ανέργων, νέων και ηλικιωμένων,ανδρών και γυναικών στην κυβέρνηση Ραχόι και στα μέτρα σκληρής λιτότητας, που έχουν στην ουσία διαλύσει το δημόσιο τομέα αλλά και τον ευρύτερο παραγωγικό ιστό της χώρας, με έναυσμα (και πρόσχημα για τη συντονισμένη νεοφιλελεύθερη επίθεση) τις επιταγές της Τρόικας ώστε «να αποφύγει η χώρα τον ελληνικό δρόμο». Της τρόικας-φάντασμα για τους ισπανούς, μια που επισήμως εκπρόσωποί της δεν πάτησαν πότε στη χώρα, έχοντας φροντίσει εκ προοιμίου να εξασφαλίσουν την πειθήνια συνεργασία της κυβέρνησης, κραδαίνοντας το φόβητρο του ελληνικού πειραματόζωου . Εδώ και ένα περίπου μήνα όμως οι ισπανοί περπατούν. Με πανό και συνθήματα, μουσικές και αντοχές στο έπακρο ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της οργανωτικής πρωτοβουλίας πολιτών, πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών φορέων του δημόσιου τομέα, κομμάτων του ευρύτερου φάσματος της Αριστεράς (με την «Ενωμένη Αριστερά» να παίζει σημαντικό ρόλο ) και διέσχισαν τη χώρα, με τελικό προορισμό το κέντρο της Μαδρίτης. Και ήταν χαρά μεγάλη να το βλέπεις, να το ζεις κι

Οι έλληνες που βρέθηκαν να εκπροσωπούν το ΣΥΡΙΖΑ εκείνο το απόγευμα πορεύτηκαν μαζί με ιταλούς, γάλλους, δανούς, αυστριακούς, καταλανούς και γερμανούς συντρόφους πίσω από το πανό της «Ενωμένης Αριστεράς».

ακόμη μεγαλύτερη να συμμετέχεις: οικογένειες με το κολατσιό τους ήρθαν από νωρίς στους τόπους συγκέντρωσης, νέοι πάνω σε καρότσες φορτηγών στολισμένων με σκίτσα και συνθήματα έδιναν τον τόνο με τραγούδια και μουσική που ακούγονταν παντού και σε παρέσερναν πολύ γρήγορα σε χορό! Τραγούδια καινούργια με μήνυμα εξέγερσης μαζί με μπόλικο χιούμορ, ειρωνεία αλλά και τρυφερότητα: «Είσαι όμορφη», έλεγε κάποιο, «σαν προεκλογική υπόσχεση».... Οι έλληνες που βρέθηκαν να εκπροσωπούν το ΣΥΡΙΖΑ εκείνο το απόγευμα πορεύτηκαν με τις σημαίες του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς μαζί με ιταλούς, γάλλους, δανούς, αυστριακούς, καταλανούς και γερμανούς συντρόφους πίσω από το μεγάλο πανό της Μαδρίτης «Ενωμένης Αριστεράς» που κρατούσε ανάμεσα

σε άλλους και ο Κάγιο Λάρα. Συμπορευτήκαμε με ομάδες πολιτών που διαδήλωναν κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού κάνοντας γαλάζια υφάσματα κύματα στο δρόμο και φορώντας μπλε μπλουζάκια με το σύνθημα «το νερό είναι δημόσιο αγαθό», απάντηση αντίστασης στο κυβερνητικό σχέδιο ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης (όπως εξ άλλου και της ενέργειας), εκπαιδευτικούς, γιατρούς και νοσηλευτές και εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (τους ξεχώριζες από τα πράσινα μακό τους με το σύνθημα «Όλα για όλους»), τις πολυπληθείς ομάδες κινημάτων πόλης και κοινωνικών συλλογικοτήτων που αξίωναν λιγότερη καταστολή - περισσότερη δημοκρατία. «Ψωμί -στέγη -δουλειά»! Γραμμένο παντού όριζε το ελάχιστο και αδιαπραγμάτευτο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. «Ζήτω ο αγώνας των εργατών», επαναλάμβαναν οι διαδηλωτές μην αφήνοντας κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το ταξικό και πολιτικό πρόσημο του αγώνα τους. Στο υποτιθέμενο σημείο κατάληξης της διαδρομής δε φτάσαμε ποτέ -πως να γινόταν άλλωστε αφού το μέγα πλήθος στεκόταν πυκνό και αδιαπέραστο, μέχρι που έπεσε η νύχτα.... Κατά τις δέκα μας είπαν για την αστυνομική επέμβαση, τραυματισμούς εκατό περίπου ανθρώπων και συλλήψεις. Έχοντας ζήσει την πιο παλλόμενη και ειρηνική διαδήλωση που μπορεί να φανταστεί κανείς, εύκολα καταλάβαμε σε τι αποσκοπούσε η αστυνομική πρόκληση: Το βράδι είχε προχωρήσει, ο κόσμος είχε κατακτήσει το δημόσιο χώρο και κυβέρνηση Ραχόι θα ήταν αδύνατο να αντέξει μια νέα κατάληψη των πλατειών από μυριάδες αυτή τη φορά ιντιγνάδος. Μόνο που γνωρίζει πλέον καλά πως αυτή δεν είναι παρά η αρχή ! Όλγα Αθανίτη

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Φασιστική επίθεση κατά της ειρήνης ΚΥΠΡΟΣ

Το συγκεκριμένο περιστατικό, που ήταν το πρώτο αυτού του μεγέθους τα τελευταία χρόνια, προκαλεί πάντως ανησυχία στο επαναπροσεγγιστικό κίνημα και στις δύο πλευρές καθώς κανείς δεν θέλει η νέα προσπάθεια επίτευξης λύσης να εκτροχιαστεί από τέτοιου είδους ενέργειες.

πρώτη φασιστική επίθεση κατά των νέων προσπαθειών για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό έλαβε χώρα την προηγούμενη Τετάρτη στη Λεμεσό. Συγκεκριμένα, εκατό περίπου μέλη του ΕΛΑΜ (αδελφό κόμμα της Χρυσής Αυγής) επιτέθηκαν με κροτίδες και αναμμένους πυρσούς σε εκδήλωση για τις προοπτικές της λύσης με ομιλητή τον Τουρκοκύπριο πολιτικό Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Τα μέλη της νεο-ναζιστικής οργάνωσης, φωνάζοντας συνθήματα κατά της ομοσπονδίας, κατάφεραν αρχικά να εισβάλουν στον χώρο της εκδήλωσης και να τραυματίσουν έναν Τουρκοκύπριο δημοσιογράφο. Οι λιγοστοί αστυνομικοί αλλά και κόσμος που συμμετείχε στην εκδήλωση κατάφεραν τελικά να τους απωθήσουν και η εκδήλωση συνεχίστηκε. Στη συνέχεια η αστυνομία προέβη σε τρεις συλλήψεις, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι την ώρα που εκτυλίσσονταν τα επεισόδια ο πρόεδρος και ο υπεύθυνος του γραφείου τύπου του ΕΛΑΜ έκαναν δηλώσεις στους δημοσιογράφους χαρακτηρίζοντας την παρουσία του Ταλάτ στη εκδήλωση προκλητική. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μόλις δεκαπέντε αστυνομικοί περιφρουρούσαν την εκδήλωση παρά το γεγονός ότι οι νεο-ναζιστές είχαν προειδοποιήσει, με δημόσιο κάλεσμα, για τις προθέσεις τους.

Οι αντιδράσεις σε Νότο και Βορρά

Καταδικάζοντας απερίφραστα το περιστατικό ο γ.γ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού ζήτησε την ποινική δίωξη

όσων συμμετείχαν στα επεισόδια ενώ τόνισε ότι: «πως ως ΑΚΕΛ θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, ώστε να απομονωθεί πολιτικά ο νεοφασισμός και να βρίσκει πάντοτε απέναντι του τον κυπριακό λαό ενωμένο και ομόθυμο». Άμεση ήταν η αντίδραση και της κυβέρνησης με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Χρήστο Στυλιανίδη να υπογραμμίζει, σε τηλεοπτική του παρέμβαση, πως η κυβέρνηση δεσμεύεται να αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα τρομοκρατίας και έκνομων ενεργειών με τον πιο αυστηρό τρόπο που της επιτρέπει η νομοθεσία. Επιπλέον, σημείωσε ότι το μήνυμα που στέλνει η κυβέρνηση προς όλους, και τους Τουρκοκύπριους, είναι ότι «δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί ξανά παρόμοιο γεγονός που θα

100 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΡΚΕΛ ΙΙ

μας ντροπιάζει όλους. Η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα αυτά τα φαινόμενα». Την επόμενη μέρα, ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Ταλάτ προκειμένου να του απολογηθεί για το περιστατικό. Σχολιάζοντας πάντως τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο Τάσος Κύζας, υπεύθυνος συντονισμού της Συμμαχίας Πολιτών (Λιλλήκας) έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook: «Χρήστο Στυλιανίδη, ξέρω δεν έχουμε τα λεφτά που έχει η Unops, αλλά αν βρεις ευκαιρία να μιλήσεις με το ίδιο πάθος που υπερασπίστηκες τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, για την κατοχή, τον ξεριζωμό, τους βιασμούς, τις δολοφονίες, τους αγνοούμενους που δημιούργησαν οι έκνο-

Και πού είσαι ακόμα...

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

“μεγάλος συνασπισμός” συμπλήρωσε αυτή την εβδομάδα 100 ημέρες ζωής και ο συντηρητικός τύπος της Γερμανίας ασχολήθηκε κυρίως με το να εκθειάσει τις αρετές της Ανγκέλα Μέρκελ. Για μια ακόμα φορά στα μεγάλα “συν” της γερμανίδας καγκελαρίου καταγράφεται η πραότητα και η ψυχραιμία με την οποία αντιμετωπίζει τις καταστάσεις, αποφεύγοντας να ανοίγει νέα μέτωπα χωρίς λόγο. Φυσικά είναι εύκολο κάτι τέτοιο, όταν έχεις άλλους να κάνουν τις “βρωμοδουλειές”. Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για παράδειγμα ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το 2015, υλοποιώντας έτσι την προεκλογική υπόσχεση της χριστιανοδημοκρατίας για μηδενικά ελλείμματα. Το ότι αυτό θα γίνει με τίμημα τις γενναίες περικοπές στο κοινωνικό κράτος φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα τους συντηρητικούς σχολιαστές-υμνητές της νεοφιλελεύθερης λιτότητας, που εμμονικά ευαγγελίζεται η κυβέρνηση Μέρκελ ΙΙ. Μια άλλα “βρωμοδουλειά”, που φαίνεται ότι επιτυγχάνουν να φέρουν εις πέρας οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας είναι η επιβολή του μέτρου καταπολέμησης του “κοινωνικού ευρώ-τουρισμού”, όπως τον αποκαλούν, του περιορισμού δηλαδή παροχής κοινωνικών επιδομάτων σε μετανάστες από τις άλλες χώρες της ΕΕ. Το θέμα διέρρευσε σε μερίδα του γερμανικού τύπου, προϊδεάζοντας φίλους και εχθρούς για

τα δρακόντεια σχέδια της κυβέρνησης του Βερολίνου, που θέλει να μπορεί να στέλνει πίσω στο σπίτι τους όσους δεν βρίσκουν δουλειά στη Γερμανία και δεν αποκτούν γερμανικό ΑΦΜ. Κι αυτό ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία το πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο, όσο θέλουν να το παρουσιάσουν ορισμένοι. Αντίθετα πιο χρήσιμο και ειλικρινές θα ήταν να τιμωρούνται με πρόστιμα οι γερμανικές επιχειρήσεις, που “ανακάλυψαν” κι αυτές τη μέθοδο πληρωμής χαμηλότερων αμοιβών σε συχνά αδήλωτους μετανάστες από την Νότια και Ανατολική Ευρώπη. Όσον αφορά στην ηρεμία και πραότητα της κυρίας Μέρκελ είναι άγνωστο πόσο μπορεί να διαταραχθεί από τις δημοσκοπήσεις που δίνουν σαφές ρεύμα υπέρ της αντιευρωπαϊκής “Εναλλακτικής για τη Γερμανία”, η οποία φαίνεται να κάνει και ένα σαφές άνοιγμα προς τα ακροδεξιά προκειμένου να διευρύνει το εκλογικό

μες πράξεις των Τούρκων και Τουρκοκυπριών». Το περιστατικό προκάλεσε και την αντίδραση στο βόρειο τμήμα, με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ντερβίς Έρογλου να εκφράζει την ανησυχία του για την αδυναμία της ελληνοκυπριακής αστυνομίας να προστατεύσει την εκδήλωση. Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Ταλάτ δήλωσε ότι πρέπει να παταχθεί κάθε μορφή φασισμού και υπογράμμισε την ανάγκη καλλιέργειας κουλτούρας ειρήνης και στις δύο πλευρές του νησιού. Το συγκεκριμένο περιστατικό, που ήταν το πρώτο αυτού του μεγέθους τα τελευταία χρόνια, προκαλεί πάντως ανησυχία στο επαναπροσεγγιστικό κίνημα και στις δύο πλευρές καθώς κανείς δεν θέλει η νέα προσπάθεια επίτευξης λύσης να εκτροχιαστεί από τέτοιου είδους ενέργειες. Ήδη αριστερές οργανώσεις και κινήσεις εξετάζουν τους τρόπους με τους οποίους θα αντιδράσουν στην φασιστική πρόκληση. Αδάμος Ζαχαριάδης

της πελατολόγιο. Η συνθηματολογία της όπως παρατηρούν ορισμένοι πολιτικοί επιστήμονες αρχίζει να δανείζεται στοιχεία από τα συρτάρια του Εθνικού Κόμματος της Γερμανίας (κληρονόμων των Ναζί), το οποίο πάντως μετά και την άρση του εκλογικού πλαφόν φιλοδοξεί να στείλει και αυτό κάποιον ή κάποιους εκπροσώπους του στο ευρωκοινοβούλιο τον ερχόμενο Μάιο. Και τα δύο ευρωφοβικά κόμματα νοσταλγούν το μάρκο, ζητούν την άμεση κατάργηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης και απορρίπτουν κάθε ιδέα για περαιτέρω μεταφορά αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες. Μιλούν φυσικά και για τους χαραμοφάηδες του Νότου. Το κατά πόσο η εντεινόμενη πίεση από τα δεξιά μπορεί να επηρεάσει την κυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ είναι κάτι που μένει να αποδειχθεί. Αν πάντως κρίνει κανείς και από την προαναφερθείσα στάση των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας, για θέματα όπως το μεταναστευτικό ή την απαίτηση να πληρώνουν διόδια στους γερμανικούς αυτοκινητοδρόμους τα αυτοκίνητα με μη γερμανικές πινακίδες είναι προφανές ότι το πολιτικό μενού τους επόμενους μήνες θα εμπλουτιστεί με ακόμα περισσότερα “πιάτα” εθνικισμού και αντιευρωπαϊσμού. Αυτοί που συνεχίζουν να εναποθέτουν τις ελπίδες τους για πολιτική επιβίωση στην ελεημοσύνη της κυρίας Μέρκελ καλό θα είναι να το προσέξουν αυτό. Στις πρώτες 100 ημέρες σίγουρα δεν είδαμε τίποτα ακόμα από αυτά που μας περιμένουν από την κυβέρνηση Μέρκελ ΙΙ.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

«∆ημοκρατία» των όπλων και του πετρελαίου

στα δίκτυα του κόσµου

ΛΙΒΥΗ www.otroscirculos.com.ar

∆ικαιοσύνη τώρα

Μια ακόμα προσπάθεια για να διερευνηθούν  δικαστικά όλες οι υποθέσεις

των αναγκαστικών στειρώσεων που έγιναν στο Περού από το καθεστώς του Αλμπέρτο Φουτζιμόρι, και όχι μόνο οι περίπου 2.100 υποθέσεις για τις οποίες έχουν γίνει καταγγελίες, έκανε την Τρίτη η δικηγόρος των θυμάτων. Τα θύματα ξεπερνούν τις 200.000 γυναίκες, κυρίως φτωχές αγρότισσες και αυτόχθονες, όμως μέχρι σήμερα η περουβιανή δικαιοσύνη με διάφορες δικαιολογίες αρνείται να προχωρήσει σε βάθος και να αποδώσει ευθύνες.

www.coordinadora25s.wordpress.com

Ενάντια στη μοναρχία

Μετά την κοινωνική δυναμική που  δημιουργήθηκε από την

τεράστια κινητοποίηση για την αξιοπρέπεια, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χτες στην Μαδρίτη με στόχο την κατάργηση της μοναρχίας. Όπως ανέφεραν οι διαδηλωτές, σε μια χώρα που αυξάνονται συνεχώς οι άστεγοι λόγω των εξώσεων, που οι μετανάστες δολοφονούνται στα σύνορα και η ανεργία των νέων έχει φτάσει στο 55%, η βασιλική οικογένεια με τη σιωπή της είναι συνένοχη στην πολιτική του Ραχόι και πρέπει να καταργηθεί.

www.twitter.com/FrenteGuasuPY

Μια ιστορική απεργία

Μια ιστορική απεργία  έγινε την Τετάρτη στην Παραγουάη, αφού ήταν η

πρώτη γενική απεργία που γίνεται στη χώρα μετά από 20 χρόνια. Ο πρόσφατος νόμος για την σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η συνεχιζόμενη βία κατά των αγροτών, η αύξηση στα εισιτήρια των δημόσιων συγκοινωνιών και η ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων, είναι μερικοί από τους λόγους που έχουν αυξήσει την κοινωνική δυσφορία εναντίον του προέδρου Οράσιο Κάρτες επτά μόλις μήνες μετά την εκλογή του.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

«Χ

ωρίς να τραυματιστεί κανένας», ειδικές δυνάμεις του ναυτικού των ΗΠΑ, στις 17 Μαρτίου, «μετά από αίτημα των κυβερνήσεων της Λιβύης και της Κύπρου και με έγκριση του προέδρου Ομπάμα, επιβιβάστηκαν και πήραν τον έλεγχο του δεξαμενόπλοιου Morning Glory, που έπλεε σε διεθνή ύδατα νοτιο-ανατολικά της Κύπρου και είχε κατασχεθεί λίγες μέρες νωρίτερα από τρεις οπλισμένους λίβυους», ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο άμυνας. O πρέσβης της Βόρειας Κορέας στην Γενεύη, εξαιτίας της παράνομης φόρτωσης, αποκήρυξε το πλοίο που είχε αποπλεύσει από το τερματικό λιμάνι Ες Σιντέρ το οποίο έχουν καταλάβει ένοπλοι που διεκδικούν οικονομική αυτονομία της περιοχής και μερίδιο από τα πετρελαϊκά έσοδα. Ο σταθμός είναι ιδιοκτησία της Waha, κοινοπραξία μεταξύ της Εθνικής Εταιρίας Πετρελαίου της Λιβύης και αμερικανικών, γερμανικών και γαλλικών εταιριών.

Επιβολή της νομιμότητας

«Αυτή η πράξη είναι αντίθετη στον νόμο και ισοδυναμεί με κλοπή από το λιβυκό λαό», αποφάνθηκε με ευαισθησία το αμερικανικό υπουργείο, ενώ ο πρωθυπουργός Αλί Ζεϊντάν οδηγήθηκε σε παραίτηση. Οι ΗΠΑ, επέβαλαν τη νομιμότητα με στρατιωτικά μέσα και στη συνέχεια με διπλωματικά, θέτοντας το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το οποίο υπερψήφισε την απαγόρευση των παράνομων εξαγωγών πετρελαίου από τη Λιβύη. Ενστάσεις και επιφυλάξεις διατύπωσαν Κίνα και Αργεντινή, ενώ η Ρωσία υπενθύμισε παράνομη εξαγωγή λιβυκού πετρελαίου από αμερικανικό πλοίο το 2011. «Αν το κορυφαίο προϊόν εξαγωγής της Λιβύης ήταν τα σπαράγγια, χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία θα ενδιαφέρονταν πολύ λιγότερο για τις υποθέσεις της», σχολίαζε ο Νόαμ Τσόμσκι τον Σεπτέμβριο 2011, ένα μήνα πριν την δολοφονία του Καντάφι και ακριβώς όταν ο πιστός στις ΗΠΑ Ντέιβιντ Κάμερον (σε αντίθεση με τον προκατοχό του Τόνι Μπλερ, ο οποίος κατηγορήθηκε για ανοχή) δήλωνε ότι «οι συμμαχικές δυνάμεις θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να σταματήσουν τις δολοφονίες πολιτών από τις δυνάμεις του Καντάφι». Ο αμερικανός δημοσιογράφος Μάικλ Χιουζ αναφερόμενος στις πρακτικές της ∆ύσης, η οποία με το ένα χέρι αφόριζε τον Καντάφι και με το άλλο υπέγραφε συμφωνίες μαζί του είχε επισημάνει: «Η υποκρισία ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δεν γνωρίζει όρια». Όταν το καλοκαίρι 2011, ο Καντάφι δικαζόταν σε διεθνές δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στην Σιέρα Λεόνε, ΗΠΑ και Σύμμαχοι εμπόδισαν τη δίωξη. Ο γενικός εισαγγελέας όταν ρωτήθηκε για την αιτία απάντησε: «Καλωσήλθατε στον κόσμο του πετρελαίου». Τον περασμένο Οκτώβριο, και πάλι οι αμερικανικές ειδικές δυνάμεις είχαν συλλάβει στην Τρίπολη τον επικηρυγ-

Οι ΗΠΑ, επέβαλαν τη νομιμότητα με στρατιωτικά μέσα και στη συνέχεια με διπλωματικά απαγορεύοντας την παράνομη εξαγωγή πετρελαίου από τη Λιβύη.

μένο για 5 εκατομμύρια δολάρια, κατηγορούμενο για τις βομβιστικές επιθέσεις στις αμερικανικές πρεσβείες Κένυας και Τανζανίας το 1998, μέλος της Αλ Κάιντα, Αμπού Ανάς Αλ-Λίμπι.

Προβλήματα ασφάλειας

Στο συμβούλιο του Αραβικού Συνδέσμου στο Κουβέιτ την Τρίτη, ο λίβυος υπουργός εξωτερικών Μοχάμεντ Αμπντελαζίζ, ζήτησε την βοήθεια του Συνδέσμου και της Αφρικανικής Ένωσης για την αντιμετώπιση της διακίνησης όπλων και της τρομοκρατίας στην χώρα του. Οι ένοπλοι, τους οποίους έχει εξουσιοδοτήσει η κυβέρνηση για την προστασία των συνόρων, των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων, για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών ή σε ρόλο αστυνομίας, λόγω της πολιτικής και οικονομικής ανασφάλειας καταφεύγουν σε αυτομολήσεις, επιθέσεις και καταλήψεις. Η ομάδα προστασίας της πρωτεύουσας, τον Οκτώβριο απήγαγε για έξι ώρες τον πρωθυπουργό προκειμένου να τον αναγκάσει σε παραίτηση, ενώ αυτή της Μισράτα, σκότωσε 50 διαδηλωτές τον Νοέμβριο. Πάντως καμμία δύναμη ασφαλείας δεν απέτρεψε την έκρηξη βόμβας στο «καλά φυλασσόμενο» αεροδρόμιο της Τρίπολης την περασμένη εβδομάδα, ούτε τις επιθέσεις σε στρατιωτικές βάσεις ή πετρελαϊκούς σταθμούς, γεγονότα που τονίζουν τα προβλήματα ασφαλείας της χώρας και την ανάγκη έξωθεν «καθοδήγησης».

Ο ρόλος της ∆ύσης

Η ∆ύση, τρία χρόνια μετά την εγκαθίδρυση της ακυβερνησίας, του χάους και του εμφυλίου πολέμου, εκφράζει και πάλι τις ανησυχίες της για την δημοκρατία στη Λιβύη, η οποία στους δείκτες δημοκρατίας του Economist, ήταν και παραμένει σε υψηλότερη θέση από τη «σύμμαχο» Σαουδική Αραβία. Όταν

ΗΠΑ και Σύμμαχοι «εκφράζουν ανησυχίες» για τη δημοκρατία, την ειρήνη, τα ανθρώπινα, κυριαρχικά και άλλα δικαιώματα, ενίοτε επιδιώκουν να παγιώσουν ή να αυξήσουν τα οικονομικά οφέλη τους. Τα WikiLeaks από τον Φεβρουάριο 2012 δημοσιοποιούν αρχεία με ηλεκτρονικά μηνύματα αναλυτών της εταιρίας Stratfor (πάροχος πληροφοριών σε αμερικανικές πολυεθνικές και κυβερνητικές υπηρεσίες). Το 2009, στέλεχος μετέδιδε: «Η κυβέρνηση της Λιβύης κατανοεί την ανάγκη της Ευρώπης να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές προμήθειές της από τη Ρωσία, μέσω της βορειο-αφρικανικής εναλλακτικής, οπότε χρησιμοποιεί το μέσο πίεσης για να δημιουργήσει πολιτικό δράμα που ενισχύει τη θέση της στο εσωτερικό, προκαλώντας συχνά την οργή της ∆ύσης». Αναφερόταν παράλληλα στην επιτυχή αντιμετώπιση των ισλαμικών στρατιωτικών ομάδων από τον Καντάφι και στο γεγονός ότι, παρά τις μειώσεις των τιμών του πετρελαίου και παρά τη διάθεση του 40% των κυβερνητικών δαπανών σε κοινωνικές παροχές, η οικονομία παρουσίαζε πλεονάσματα. Η οικονομική ασφάλεια επέτρεπε στον Καντάφι «να προστατεύει την ισχύ της εξουσίας του και να εξασφαλίζει την αφοσίωση των ανθρώπων του» και άρα να έχει «χαμηλό κίνητρο» για να αναθεωρήσει όρους και αναλογίες ξένων ιδιοκτησιών στην παραγωγή πετρελαίου και αερίου. Το «πλήρωμα του χρόνου» για υποκατάσταση του ρωσικού πετρελαίου έφθασε μετά από τις κυρώσεις ΗΠΑ και ΕΕ. Όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής εταιρίας ενέργειας Eni, «θα χρειαστούν τεράστιες προσπάθειες από την ΕΕ για να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές πηγές της». Αντιθέτως, η Ιταλία «θα υποκαταστήσει εύκολα τις πηγές της με εφοδιασμό από Αλγερία και Λιβύη» και, όπως διαβεβαίωσε και ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, δεν θα απειληθεί στο ελάχιστο η ενεργειακή της ασφάλεια. Ελισάβετ Πετρίδου

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Απειλούν με γενική απεργία για την «ισόβια επισφάλεια»

ΙΤΑΛΙΚΑ ΣΥΝ∆ΙΚΑΤΑ

Η Cgil προς το συνέδριό της, με διαφωνίες και διαμάχες

ναταραχή στα ιταλικά συνδικάτα και κλίμα σύγκρουσης με τον νέο πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι. Η Cgil επιτίθεται δηλώνοντας ότι θα εξαγγείλει γενική απεργία αν η κυβέρνηση δεν δώσει απαντήσεις και εάν δεν αποδεχτεί τις προτάσεις της για την εργασία και για τη φορολογία. Ο Τζουλιάνο Πολέτι, ο νέος υπουργός Εργασίας, επιμένει στην πρόταση ενός διατάγματος, το οποίο, σύμφωνα με την Cgil, θα αυξήσει την επισφαλή εργασία. «Αυτές οι αλλαγές θα επιτρέψουν στην επιχείρηση να προσλάβει με μεγαλύτερη ηρεμία και θα δώσουν στους εργαζομένους τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν τρία συνεχόμενα χρόνια εργασίας», ισχυρίζεται ο υπουργός. Αντίθετα το διάταγμα θεωρήθηκε ως «απελευθέρωση χωρίς προηγούμενο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου». Με ποια εργαλεία γίνεται αυτό; Αρχικά επεκτείνεται ο χρόνος της συνομολόγησης σύμβασης χωρίς να διευκρινίζεται η αιτιολογία. Σήμερα οι αναιτιολόγητες συμβάσεις μπορούν να διαρκέσουν το πολύ 12 μήνες. Με το διάταγμα Πολέτι αυτό το όριο καταργείται και μετατρέπεται σε 36 μήνες. Αλλάζουν επίσης οι συμβάσεις μαθητείας. Σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο, υποχρεωτικά ο εργοδότης έπρεπε να προσλάβει τουλάχιστον το ένα τρίτο των μαθητευομένων. Αυτό εξαφανίζεται στο νέο διάταγμα. Ο μισθός του μαθητευόμενου ορίζεται στο 35 τοις εκατό του μισθού της ανάλογης κατηγορίας, ενώ μέχρι σήμερα ο μισθός του μαθητευόμενου αυξανόταν στον χρόνο και μπορούσε να φθάσει το 100 τοις εκατό του κανονικού μισθού. Η γενική γραμματέας της Cgil Σουζάνα Καμούσο και ο Μαουρίτσιο Λαντίνι από τη Fiom, παρά τις διαμάχες

τους, βρίσκουν κοινά σημεία στην υπεράσπιση των εργαζομένων. Ο Λαντίνι μιλά για ένα «σατανικό μηχανισμό» που απομακρύνει το στόχο της πρόσληψης και εξαιτίας του οποίου ο εργαζόμενος κινδυνεύει να μείνει σε ισόβια επισφάλεια. Εντωμεταξύ, στο μεγαλύτερο ιταλικό συνδικάτο, τη Cgil, η οποία βρίσκεται σε προσυνεδριακή φάση ανέκυψαν διαφωνίες. Το συνέδριο θα διεξαχθεί στο Ρίμινι 6 με 8 Μαΐου 2014. Αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται οι συνδιασκέψεις της βάσης, στους χώρους εργασίας και στις διάφορες ομοσπονδίες, που χωρίζονται σε διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες και ενώνονται στη Γενική Ιταλική Εργατική Συνομοσπονδία, την ιστορική Cgil. Σ’ αυτή τη διαδικασία έρχονται σε αντιπαράθεση δύο κείμενα: το κείμενο της πλειοψηφίας υπό την καθοδήγηση της Σουζάνα Καμούσο και το κείμενο της αριστεράς του συνδικάτου, με την ονομασία «Το συνδικάτο είναι άλλο πράγμα», που έχει ως πρώτο υπογράφοντα τον Τζόρτζιο Κρεμάσκι, ένα από τα πιο γνωστά ηγετικά στελέχη της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων και Εργατών Μετάλλου (Fiom). Η Fiom είναι ιστορικά το πιο μαχητικό και αριστερό κομμάτι της Cgil, αυτό που αντιστάθηκε, τα τελευταία χρόνια, στη συμβιβαστική γραμμή και

στη μισθολογική μετριοπάθεια του συνδικάτου με γραμματέα την Καμούσο. Εκπροσωπεί τους εργάτες της βαριάς βιομηχανίας, του τομέα της μεταλλουργίας, της σιδηρουργίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της Fiat. Στα προηγούμενα συνέδρια η Fiom υποστήριζε πάντοτε, στην πλειοψηφία της, το κείμενο που περιείχε τις θέσεις της συνδικαλιστικής αριστεράς, το οποίο, μολονότι ήταν πάντοτε μειοψηφικό στις άλλες ομοσπονδίες, ήταν αποδεκτό από την πλειοψηφία των μεταλλουργών. Αυτή τη φορά ο Μαουρίτσιο Λαντίνι, ο γενικός γραμματέας της Fiom, ο οποίος είναι πολύ δημοφιλής ακόμη και εκτός συνδικάτου και συχνά υπάρχουν αναφορές στο άτομό του ως μελλοντικού ηγέτη ενός νέου «κόμματος της εργασίας», που ίσως να είναι σε θέση να ανασυστήσει την ιταλική αριστερά, αποφάσισε να στηρίξει το κείμενο της «πλειοψηφίας».

Η τρικλοποδιά Καμούσο στον Λαντίνι

Όμως, κάτι πήγε στραβά. Στις 10 Ιανουαρίου η Καμούσο υπέγραψε, εν αγνοία των μελών, μια συμφωνία για τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση στις επιχειρήσεις μαζί με τον Σύνδεσμο

Βιομηχάνων και με τις άλλες μετριοπαθέστερες συνδικαλιστικές οργανώσεις Cisl και Uil. Αυτό εξόργισε τον Λαντίνι, επειδή η συμφωνία αφορά στο ζήτημα της «συνδικαλιστικής δημοκρατίας» και της εκλογής των εκπροσώπων στους χώρους εργασίας, του οποίου τη ρύθμιση ζητά εδώ και χρόνια η Fiom μέσω ενός νόμου εγκεκριμένου από το Κοινοβούλιο. Η Καμούσο προτίμησε την αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική (κατά τον Λαντίνι) συμφωνία μεταξύ των «κοινωνικών εταίρων». Ο γραμματέας της Fiom, ζήτησε τη διακοπή των συνδιασκέψεων στη βάση, παρουσίασε μια τροπολογία στο κείμενο της Καμούσο, στην οποία ζητά να ξανασυζητηθεί στο συνέδριο η υπογραφή που τέθηκε στη συμφωνία της 10ης Ιανουαρίου και δήλωσε ότι δεν νιώθει να δεσμεύεται από αυτή τη συμφωνία.

Στο πειθαρχικό!

Η Καμούσο, σύμφωνα με την εφημερίδα il Fatto Quotidiano, η οποία δημοσίευσε την επιστολή που η γραμματέας της Cgil απέστειλε στο πειθαρχικό όργανο, ζητά τη γνώμη του οργάνου για πιθανές κυρώσεις στον Λαντίνι σε περίπτωση που η Fiom, που είναι κομμάτι της Cgil, δεν σεβαστεί τη συμφωνία που υπογράφτηκε από τη συνομοσπονδία. Στις 14 Φεβρουαρίου, μάλιστα σε συνεδρίαση στελεχών της Cgil στο Μιλάνο, με παρούσα την Καμούσο, μια ομάδα διαφωνούντων εισέβαλε μέσα στην αίθουσα, με επικεφαλής τον Τζόρτζιο Κρεμάσκι. Η Fiom ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν δική της πρωτοβουλία και ότι δεν είχε κληθεί. Και διευκρίνισε: «Η Fiom διαφωνεί, διεκδικεί, δεν προκαλεί».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ ΕΜΙΛΙΑΝΟ ΜΠΡΑΝΚΑΤΣΙΟ ΣΤΟΝ ΛΟΥΚΑ ΣΑΠΙΝΟ

Τόνια Τσίτσοβιτς

«Η θεωρία της επεκτάσιμης επισφάλειας είναι η νέα ευρωπαϊκή αυταπάτη» Οι μεταρρυθμίσεις που φαντάζεται ο Ρέντσι, με την εργασία επικεφαλής, έπεισαν τη Γερμανία. Αυτό ήταν το κομβικό σημείο της συνάντησης, όχι πια μια αναθεώρηση της λιτότητας; «Νομίζω ότι στην πραγματικότητα αρχίζει να διαφαίνεται το σενάριο που είχαμε προβλέψει στην «προειδοποίηση των οικονομολόγων», που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη στους Financial Times. Η θεωρία της «επεκτάσιμης λιτότητας», με την οποία η λιτότητα θα εξασφαλίζει την ανάπτυξη, τοποθετείται τουλάχιστον προσωρινά στο περιθώριο της συζήτησης. ∆εν είναι τυχαίο ότι η Μέρκελ δεν επικεντρώθηκε πολύ στους περιορισμούς του προϋπολογισμού. Επέμεινε περισσότερο πάνω σε μια νέα θεωρία, που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε θεωρία της «επεκτάσιμης επισφάλειας», η οποία υποτίθεται θα πρέπει να προκαλέσει αύξηση των εισοδημάτων και της απασχόλησης». ∆εν μου φαίνεται να έχετε πεισθεί και πολύ… «Ο κίνδυνος είναι να περάσουμε από μια παλιά σε μια

νέα αυταπάτη. Ήδη η άποψη της «επεκτάσιμης λιτότητας» δεν επαληθεύθηκε. Και όντως, αντί να ευνοήσει την ανάκαμψη, η λιτότητα τροφοδότησε την ύφεση. Όμως, ούτε η νέα θεωρία επαληθεύεται: τα εμπειρικά προφανή γεγονότα, του ΟΟΣΑ, καθώς και του ∆ΝΤ, μας λένε ότι η ελαστικότητα της εργασίας δεν συνδέεται με την αύξηση της απασχόλησης. Οι συμβάσεις επισφαλούς εργασίας παρέχουν ίσως κίνητρα στους εργοδότες για να κάνουν προσλήψεις, αλλά ευνοούν και την καταστροφή θέσεων εργασίας στις φάσεις κρίσης. Το καθαρό αποτέλεσμα αγγίζει το μηδέν». Λέτε ότι, ο Ρέντσι πρόβλεψε ότι θα δημιουργήσει χρέος; «Πέρα από τις τυπικές φράσεις μιας συνάντησης κορυφής, μπορεί να έχει στο νου του μια κάποια απόκλιση. Πιστεύω, εν ολίγοις, ότι στην Ευρώπη άρχισαν οι γενικές δοκιμές για την αναγγελθείσα εναλλαγή λίγης λιτότητας και λίγο περισσότερων εργασιακών μεταρρυθμίσεων. Το πρόβλημα, όπως είπα, είναι ότι και η νέα θεωρία της «επεκτάσιμης επισφάλειας» κιν-

δυνεύει να αποδειχτεί μια νέα τρύπα στο νερό». Αν ισχύει αυτό, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την ευρωζώνη; «Πίσω από τη νέα θεωρία βρίσκεται η ιδέα ότι η ευρωζώνη θα σωθεί μόνο εάν οι περιφερειακές χώρες, με την επισφάλεια της εργασίας, κατορθώσουν να μειώσουν ημερομίσθια, κόστη και τιμές. Υποτίθεται ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί η απόσταση ανταγωνιστικότητας με τη Γερμανία και συνεπώς θα εξισορροπηθούν οι σχέσεις πίστωσης και χρέους στο εσωτερικό της ΕΕ. Η ιστορία όμως μας διδάσκει ότι γενικά αυτός ο μηχανισμός δεν αποδίδει. Στην πραγματικότητα, επιβάλλει μόνο στις χώρες οφειλέτες το βάρος της εξισορρόπησης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ολόκληρη η ΕΕ παρασύρεται σε έναν μισθολογικό αγώνα δρόμου προς την υποτίμηση, ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει έναν γενικευμένο αποπληθωρισμό και μια νέα κρίση χρέους. Είναι το παλιό μάθημα του Κέινς, αλλά χθες στο Βερολίνο φαίνεται να το ξέχασαν». Απόδοση Τόνια Τσίτσοβιτς

ΥΓΕΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

“Η Ελλάδα αναλογικά με τον πληθυσμό της είναι η χώρα με τα περισσότερα θύματα γρίπης. Το 98% των θυμάτων δεν είχαν εμβολιαστεί.”

Στους 111 οι θάνατοι από τη γρίπη Η

Ελλάδα αναλογικά με τον πληθυσμό της είναι η χώρα με τα περισσότερα θύματα γρίπης. Φέτος έχουν μέχρι στιγμής καταγραφεί 111 θάνατοι. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 98% των θυμάτων δεν είχαν εμβολιαστεί. Η Ισπανία είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία έχουν καταγραφεί περισσότεροι θάνατοι λόγω της γρίπης, 155 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Την περίοδο 2012-13 τα θύματα της γρίπης στην Ελλάδα ήταν 49 και τα σοβαρά κρούσματα 113. Την περίοδο 2013-14 έχουν φτάσει τα 288. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η αύξηση των θανάτων και των σοβαρών κρουσμάτων δεν οφείλεται μόνο σε μια αιτία.

Το υπουργείο έπρεπε να ξέρει

Ο Αλέξανδρος Μπένος, Καθηγητής Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Υγείας του ΑΠΘ, εξηγεί ποιες είναι οι αιτίες της αύξησης των θανάτων. «Η μορφή της γρίπης, ο μειωμένος αριθμός κρουσμάτων την περσινή περίοδο και η έλλειψη εμβολιαστικής πολιτικής είναι οι σημαντικότεροι λόγοι της αύξησης». Ο ίδιος επισημαίνει το λανθασμένο σχεδιασμό της φετινής εμβολιαστικής πολιτικής και μιλάει για τις ευθύνες του Υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη. «Ο υπουρ-

γός Υγείας είπε ότι λόγω των μειωμένων περυσινών κρουσμάτων δεν υπήρχαν μεγαλύτερες ανάγκες για εμβολιασμό. Συμβαίνει όμως το ακριβώς αντίθετο. Όταν δεν έχεις πολλά κρούσματα μιας τέτοιας αρρώστιας μια χρονιά, την επόμενη περιμένεις ότι θα παρουσιαστούν πολλά. Φέτος που είχαμε αυξημένα κρούσματα είναι λογικό να περιμένουμε λιγότερα του χρόνου. Πολλοί από μας αρρώστησαν και επομένως έχουν αντισώματα. Ενώ το γνώριζαν αυτό δεν πήραν εγκαίρως, από το φθινόπωρο, τα απαραίτητα μέτρα εμβολιαστικής πολιτικής. Αντίθετα, όποιος ήθελε το εμβόλιο έπρεπε να το βρει ο ίδιος και να το πληρώσει από την τσέπη του. ∆εν ήταν εύκολο να το βρει στην αγορά». Ο καθηγητής του ΑΠΘ επισημαίνει ότι η φετινή αύξηση των κρουσμάτων δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τρομακτική. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι για τη σχετική αύξηση των θανάτων, όπως την χαρακτηρίζει, ευθύνεται σημαντικά η ελλιπής εμβολιαστική πολιτική. Την ύπαρξη ελλιπούς εμβολιαστικής πολιτικής παραδέχτηκε και ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής εκπομπής «Στον Ενικό». «Φέτος είχαμε μια επιδημία πολύ σκληρή. Ο Η1Ν1 βρήκε τον πληθυσμό μας χωρίς να έχει κάνει το φράγμα. Γιατί εμβολιάστηκαν

«Υγεία αναφαίρετο δικαίωμα ή εμπορεύσιμο αγαθό;»

«Υ

γεία αναφαίρετο δικαίωμα ή εμπορεύσιμο αγαθό;» είναι το θέμα της Ημερίδας που διοργανώνει το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Οικονομικού και Ιατρικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Κίνημα των Λαών για την Υγεία. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 2 Απριλίου 2014 και ώρες 18.00 με 22.00, στο Μεγάλο Αμφιθέατρο της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. Ομιλητές στην Ημερίδα θα είναι οι: Α. Αντωνοπούλου, Σ. Γιαννακόπουλος, Θ. Ζδούκος, Η. Κονδύλης, Α. Μπένος, Σ. Πλωμαρίτης, Β. Πορταρίτου. Συντονιστής στην Ημερίδα θα είναι ο Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του Α.Π.Θ., Αλέξης Μπένος.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

- Οι σύγχρονες ευρωπαϊκές οικονομικές αποφάσεις και η συρρίκνωση της κοινωνικής πολιτικής: η υγεία

1.400.000 άτομα αντί για 3.000.000 που ήταν η εντολή του υπουργείου», ενώ απέδωσε την έλλειψη εμβολίων: «στην απροθυμία της πλειοψηφίας των πολιτών να εμβολιαστούν». «Το εμβόλιο το κάνει ο καθένας μόνος του. ∆εν έχουμε στρατόπεδα συγκέντρωσης να πάνε να το κάνουν με το ζόρι. Αν πήγαινε ο κόσμος να το ζητήσει θα το είχαμε. Φέτος εμβολιάστηκαν 200.000 περισσότεροι από πέρυσι. Αυτοί που εμβολιάστηκαν όμως δεν ήταν αρκετοί για τον φραγμό» κατέληξε. Στις 24 Φεβρουαρίου ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, σε ανακοίνωση του, είχε ασκήσει σκληρή κριτική στον Άδωνι Γεωργιάδη για τους ισχυρισμούς του ότι τα εμβόλια για την γρίπη επιδρούν μετά από τέσσερις εβδομάδες ισχυριζόμενος ότι δεν υπήρχε ανάγκη εμβολιασμού εκείνη την περίοδο. Ο ΙΣΑ έκανε λόγο για άστοχη και επικίνδυνη τοποθέτηση του Υπουργού. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του σε ανακοίνωση για τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων της γρίπης επεσήμανε. «Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, η ανεπαρκής πρόληψη, η αδυναμία έγκαιρης πρόσβασης στις δομές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, η καθυστερημένη έναρξη αντιικής αγωγής και νοσηλείας στο νοσοκομείο, οδήγησαν σε τραγικό απολογισμό θανάτων, μεγαλύτερο από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης».

στο στόχαστρο. Εισηγήτρια : Λ. Αντωνοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Οικονομίας της Υγείας ΑΠΘ - Οι επιπτώσεις της κοινωνικοικονομικής κρίσης στην υγεία Εισηγητής: Α. Μπένος, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής & Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ΑΠΘ - Απάντηση τις αυξημένες ανάγκες φροντίδας υγείας: η μνημονιακή πολιτική λιτότητας Εισηγητής: Η. Κονδύλης, Senior Lecturer in Health Systems, Barts and The London School of Medicine and Dentistry, Queen Mary, University of London - Κοινωνικοασφαλιστικές μεταρυθμίσεις στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής Εισηγήτρια: Βάσω Πορταρίτου, οικονομολόγος, τ. ∆ιευθύντρια ΙΚΑ - Το ασφαλιστικό σύστημα και η κάλυψη των αναγκών για φροντίδα υγείας του πληθυσμού Εισηγητής: Α. Μπένος, Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του Α.Π.Θ. - Σημερινή κατασταση υπηρεσιών υγείας Εισηγητής: Σ. Πλωμαρίτης, ∆ιευθυντής ΕΣΥ - Η απαντηση του κινηματος αλληλεγγυης: τα Κοινωνικα Ιατρεία Αλληλεγγύης Εισηγητής: Θ. Ζδούκος, ΕΣΥ - Το όραμα για το δικαίωμα στην υγεία Εισηγητής: Σ. Γιαννακόπουλος, ΕΣΥ - Η υγεία ως προτεραιότητα στην πολιτική ανατροπής του σημερινού συστήματος Πάνελ όλοι οι ομιλητές.

Ασφαλή τα εμβόλια Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης των εργαζόμενων σε χώρους παροχής υπηρεσίας υγείας είναι ιδιαίτερα χαμηλά και δεν ξεπερνούν το 16,36%. Ο Αλέξανδρος Μπένος πιστεύει ότι ο εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι μόνο ατομική ευθύνη του ιατρικού προσωπικού. «Το ΚΕΕΛΠΝΟ θα έπρεπε να έχει φροντίσει να έρθουν τα εμβόλια και να έχει γίνει εμβολιασμός πρώτα από όλα στους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου. Αυτά έπρεπε να γίνουν από την Πολιτεία, από τις συντεταγμένες υπηρεσίες Υγείας. ∆εν πρέπει να είναι θέμα του κάθε γιατρού ο εμβολιασμός». Όσον αφορά την αξιοπιστία των εμβολίων ο Καθηγητής του ΑΠΘ, εξηγεί. «∆εν έχουμε δεδομένα τα οποία να δείχνουν παρενέργειες. Πριν τέσσερα χρόνια το Υπουργείο Υγείας δεν χειρίστηκε σωστά το ζήτημα. Τότε αγοράστηκαν τόνοι εμβολίων χωρίς να είναι απαραίτητο. Το μέτρο όμως δεν στηρίχτηκε με αποτέλεσμα να περάσει το μήνυμα στον κόσμο ότι δεν πρέπει να κάνει το εμβόλιο.» Αλέξανδρος Μαυρογένης

Κοινωνικό και οικονομικό έγκλημα το νομοσχέδιο ΣΥΡΙΖΑ

Κάλεσμα σε συγκεντρώσεις

νικής σωτηρίας που θα συγκροτήσει θα δώσουν τη μάχη για την απαλλαγή της χώρας από τα δεσμά ξένης και ντόπιας διαπλοκής. Και θα οδηγήσει όλους όσοι συνειδητά ζημίωσαν το ελληνικό ∆ημόσιο στην ελληνική δικαιοσύνη».

Γ.∆ραγασάκης: Μέγιστη η σημασία των εκλογών

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γιάννης ∆ραγασάκης, σε δηλώσεις του στο «Κόκκινο», καθώς ερωτηθείς για την πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνεται με τις νέες εξελίξεις σημείωσε πως πρωτίστως πρέπει να υπάρξει ένα ισχυρό αποτέλεσμα στις διπλές εκλογές του Μαΐου καθώς: «έχει διαμορφωθεί ένα λόμπι συμφερόντων στο οποίο δεν

Η αρπαχτή

Tου Θόδωρου Παρασκευόπουλου

«Εμείς λέμε ότι ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τις τέσσερις τράπεζες, εμείς ως κυβέρνηση αμέσως πρέπει να προχωρήσουμε στη δημιουργία αναπτυξιακής επενδυτικής τράπεζας. ∆εν είναι δυνατό να μιλάμε για ανάπτυξη χωρίς μια επενδυτική τράπεζα ως εργαλείο, όπως γίνεται και στη Γαλλία, στη Γερμανία και αλλού».

ι «προτάσεις του ΟΟΣΑ» ήταν τις προηγούμενες εβδομάδες στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Μάλιστα, τα ρεπορτάζ σε όλα τα μέσα έλεγαν ότι η τρόικα έθετε την εφαρμογή των «προτάσεων του ΟΟΣΑ» ως προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της έκθεσής της και για την εκταμίευση της δόσης των 10 δισ. ευρώ. Το 80% των «προτάσεων του ΟΟΣΑ» έχει ήδη εφαρμοστεί, λέει η κυβέρνηση. Οι «προτάσεις του ΟΟΣΑ», 250 τον αριθμό, είναι όλες εκείνες οι αλλαγές που θα ολοκληρωθούν, εάν προλάβει η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, μέχρι το τέλος του έτους, με γνωστότερη τη μετονομασία του ξινόγαλου σε γάλα, ώστε να προλάβει, βρε αδερφέ, να φέρει ο άλλος το δανέζικο ληγμένο και να το πουλήσει για φρέσκο. Για τα άλλα τρομακτικά, όσο και, από την άποψη της οικονομικής επιστήμης, ανόητα, των «προτάσεων του ΟΟΣΑ» έχουν γραφτεί πολλά, ορισμένα έχει σήμερα και η Εποχή σε άλλες στήλες της Μόνο που «προτάσεις του ΟΟΣΑ» δεν υπάρχουν. ∆ιότι, ο πονηρός διεθνής οργανισμός έγραψε κάτω από τη δήθεν μελέτη του ότι αυτή δεν δεσμεύει τον ΟΟΣΑ και τα κράτη μέλη του. Τότε, γιατί πήρε αμοιβή; Ενάμισι εκατομμύριο ευρώ είχε ζητήσει, λέει, όταν η κυβέρνηση του παράγγειλε τη μελέτη και στο τέλος κλείσανε στο ένα. Μετά ο ΟΟΣΑ ανέθεσε τη μελέτη στο ΙΟΒΕ, το ινστιτούτο μελετών του ελληνικού Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, του ΣΕΒ, και σε δύο, λέει, νεαρούς έλληνες νομικούς. Αυτοί οι υπεργολάβοι του ΟΟΣΑ πήραν ή θα πάρουν 600 χιλιάρικα και ο διεθνής οργανισμός θα κρατήσει τα υπόλοιπα. Για ένα τηλεφώνημα; Μα, αυτό το τηλεφώνημα δεν μπορούσε να το κάνει απευθείας η ελληνική κυβέρνηση και να γλιτώσει τα 400 χιλιάρικα; Ακόμα, δεν μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να αναθέσει τη μελέτη στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, το ΚΕΠΕ, «βασικός σκοπός» του οποίου «από ιδρύσεώς του ήταν η επιστημονική μελέτη των οικονο-

“

είναι μόνο η τρόικα, αλλά και εσωτερικές δυνάμεις, παίκτες κερδοσκόποι, ντόπιοι και ξένοι. ∆ιαμορφώνεται ένα σύστημα που θέλει να αναπαραχθεί το παλιό μοντέλο, με τις παθογένειές του. Αρκεί να είναι οι ίδιοι στα πράγματα και να συνεχίζεται το πάρτι των κερδών γι’ αυτούς και των ζημιών για το λαό». Σχετικά με τον τραπεζικό τομέα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι σημαντικό είναι το ζήτημα του χρέους που έχει αναληφθεί αλλά και ο ρόλος που παίζουν οι τράπεζες και αν μπορούν να λειτουργούν χωρίς δημόσιο έλεγχο σημειώνοντας ότι εννοεί και τις ιδιωτικές καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί όλες οι τράπεζες που έχουν πάρει δημόσιο χρήμα να είναι υπό δημόσιο έλεγχο και ιδιοκτησία. Όσον αφορά την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, ο Γ. ∆ραγασάκης δήλωσε:

Ιδού γιατί ο ΟΟΣΑ τσέπωσε τα 400 χιλιάρικα: δεν ήταν μόνο για το τηλεφώνημα στο ΙΟΒΕ, ήταν και για να έχουν οι προτάσεις το κύρος ενός διεθνούς οργανισμού.

μικών προβλημάτων της Ελλάδας» και είναι «συμβουλευτικό όργανο του Υπουργού Ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας», όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του; ∆εν μπορούσε να παραγγείλει μια μελέτη από μία οικονομική σχολή ελληνικού ΑΕΙ; Όχι δεν μπορούσε! ∆ιότι η απευθείας ανάθεση στο ΙΟΒΕ θα προκαλούσε σκάνδαλο και διότι μπορεί το ΚΕΠΕ να είναι κυβερνητικό ινστιτούτο, μπορεί εν τω μεταξύ στις οικονομικές σχολές των ελληνικών ΑΕΙ να αλωνίζουν οι νεοφιλελεύθεροι, αλλά και πάλι υπάρχει μια τσίπα και

Με ανακοίνωση του Τμήματος Εργατικής Πολιτικής, ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί στις συγκεντρώσεις την Κυριακή στις 18:30 στο Σύνταγμα, κατά του πολυνομοσχεδίου αλλά και την Τρίτη. Ημέρα συνεδρίασης του ECOFIN, στην Πλατεία Κλαυθμώνος στις 18:00. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: «Με το εν λόγω πολυνομοσχέδιο η κυβέρνηση «σφαγιάζει» -μεταξύ πολλών άλλων- μισθούς, συντάξεις, ασφαλιστικά ταμεία και εργασιακά δικαιώματα. Οι πολιτικές αυτές που εφαρμόζονται στη χώρα μας από την συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και εκπορεύονται από την Ε.Ε., καταστρέφουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων που οργανώνουν την αντίστασή τους διεκδικώντας το δικαίωμά τους στη ζωή και στην αξιοπρέπεια! Οι μεγάλες κινητοποιήσεις στην Μαδρίτη δείχνουν το δρόμο και μας γεμίζουν ελπίδα, αισιοδοξία και αποφασιστικότητα!» Στέλλα Βρετού

Σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη

φοδρή επίθεση εξαπέλυσε στην κυβέρνηση ο Αλέξης Τσίπρας, με αφορμή την κατάθεση του πολυνομοσχεδίου, το οποίο χαρακτήρισε προοίμιο νέου μνημονίου. Σε δηλώσεις που έκανε την Παρασκευή, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, χαρακτήρισε το πολυνομοσχέδιο κοινωνικό, οικονομικό και εθνικό έγκλημα σημειώνοντας παράλληλα, ότι η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με την τρόικα να χαρίσει τις τράπεζες σε ξένα και εγχώρια συμφέροντα ενώ ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει εκατομμύρια προκειμένου να τις κρατήσει στη ζωή. Συνεχίζοντας, ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου επιχειρεί «να διαλύσει πλήρως τις εργασιακές σχέσεις, να απελευθερώσει τις απολύσεις και να παραδώσει δεμένους χειροπόδαρα εκατομμύρια εργαζόμενους σε μια σύγχρονη δουλεία με γενικό μισθό το βασικό των 500 ευρώ». Ανεβάζοντας τους τόνους της αντιπαράθεσης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, υπογράμμισε ότι: «διαλύουν την κοινωνία, ξεπουλάνε την Ελλάδα κομμάτι – κομμάτι και ταυτόχρονα πανηγυρίζουν με τους ολιγάρχες της διαπλοκής και τους βαρόνους των ΜΜΕ για τη μεγάλη επιτυχία τους». Τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι οι μεθοδεύσεις αυτές έχουν ημερομηνία λήξης και κάλεσε τον ελληνικό λαό να δώσει την απάντησή του στην κάλπη στις 25 Μαΐου και δεσμεύτηκε ότι: «ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση κοινω-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ένα υπόλειμμα επιστημοσύνης. Εκτός αυτών, αλλιώς ακούγεται «προτάσεις του ΚΕΠΕ» και αλλιώς «προτάσεις του ΟΟΣΑ». Ιδού γιατί ο ΟΟΣΑ τσέπωσε τα 400 χιλιάρικα: δεν ήταν μόνο για το τηλεφώνημα στο ΙΟΒΕ, ήταν και για να έχουν οι προτάσεις το κύρος ενός διεθνούς οργανισμού. Ότι ο ΟΟΣΑ σήμερα είναι προπαγανδιστικό όργανο του νεοφιλελευθερισμού (όποιος βρει μια σοβαρή μελέτη του των τελευταίων δύο δεκαετιών θα πάρει δώρο το ιπποδήλατον του Μποστ) ποιος το ξέρει; Με αυτή την ευκαιρία, λοιπόν, ο κ. Στουρνάρας δώρισε στους φίλους του του ΙΟΒΕ 600 χιλιάρικα και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών μετέτρεψε τις κερδοσκοπικές επιθυμίες των μελών του σε προαπαιτούμενα για την χορήγηση της δόσης των 10 δισ. ευρώ από την τρόικα στην ελληνική κυβέρνηση. Άλλωστε και η πληροφορία, που είχε διαρρεύσει από την τρόικα, ότι το πρώτο Μνημόνιο το είχε συντάξει το ΙΟΒΕ, όταν διευθυντής του ήταν ο κ. Στουρνάρας, δεν διαψεύστηκε ποτέ. Έτσι γίνονται οι δουλειές και τούτη η αρπαχτή είναι διπλή: και ένα εκατομμύριο και οι επιθυμίες του ΣΕΒ αποκτούν το κύρος προτάσεων ενός διεθνούς οργανισμού.

Ας μας οδηγήσει το όραμα της κυβέρνησης της Αριστεράς 20

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Λαϊκές συνελεύσεις και αυτοδιοικητικές εκλογές

πρώτη αφορμή γι’ αυτό το κείμενο δόθηκε από το άρθρο του Α. Μπαλτά στην Αυγή, «Οι δυο κουλτούρες και η αλλαγή του κόσμου» (16-3-2014). Την ίδια μέρα είχα και μια δεύτερη αφορμή, το άρθρο τεσσάρων συντρόφων στην Εποχή (16-3-2014) με τον τίτλο «Κυβέρνηση της αριστεράς ή μόνο κυβέρνηση;». Η αιτία, όμως, υπήρχε και σιγόβραζε μέσα μου: Από τη μια ήταν η συμμετοχή μου σε λαϊκές συνελεύσεις και, από την άλλη, η συγκρότηση της δημοτικής κίνησης Ριζοσπαστική Αυτοδιοικητική Πρόταση, Πάτρα Ανθρώπινη Πόλη (ΡΑΠ - ΠΑΠ). Το παρόν κείμενο δεν έχει το νόημα της κριτικής ή της απόδοσης ευθυνών. Η κριτική μου έγινε και γίνεται μέσα στην οργάνωση κατά το δυνατόν. Άλλωστε τώρα ο επικεφαλής της κίνησης, σ. Κ. Σπαρτινός εξελέγη και όλοι πια (πρέπει να) είμαστε δίπλα του. Αλλά η αντίληψη που επικράτησε (και δυστυχώς ακόμη επικρατεί) και προσδιορίζει μια κίνηση κλειστή στην κοινωνία, κατέδειξε και μια γενικευμένη πολιτική παθογένεια που πρέπει να διαγνωστεί και να ξεπεραστεί όσο το δυνατόν ταχύτερα. Γιατί αν δεν ξεπεραστεί δεν έχουμε καμιά ελπίδα για την κινητοποίηση των από τα κάτω, αλλά ούτε και για αξιοπρεπή ή νικηφόρα αποτελέσματα στις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Το σχίσμα πολιτικής και κοινωνίας

Ο Α. Μπαλτάς αναφέρθηκε, λοιπόν, σε δυο κουλτούρες. Οι κουλτούρες αυτές ορίζουν τη διαχωριστική γραμμή, ιδεολογική, αλλά κυρίως πολιτική, ανάμεσα στην, κατά Καστοριάδη, θεσμισμένη πολιτική, όπως λειτουργεί μέσα από τις παγιωμένες δομές του πολιτικού συστήματος και στην υπόλοιπη κοινωνία των πολιτών. Η πολιτική δημιουργεί, παρά τις διακηρύξεις της, αναχώματα απέναντι στην κοινωνία. Και επιφυλάσσει για την κοινωνία τη θέση του ψηφοφόρου, του χειροκροτητή, του ιδιώτη. Στην καλύτερη περίπτωση, τον προσκαλεί να ενταχθεί στις δομές της. Όσες φορές αποπειράται κάποια συ-

νάντηση της κοινωνίας των πολιτών με τη θεσμισμένη πολιτική, συνήθως η σχέση τους διαμεσολαβείται από ομάδες που λειτουργούν ως εκπρόσωποι κάποιου κόμματος, ως αντιπρόσωποι κρατικών ή ΟΤΑ δομών, και σε κάθε περίπτωση από ομάδες συγκεκριμένων πολιτικών και κομματικών απόψεων και άρα «συμφερόντων». O Γιώργος Κοντογιώργης στο ∆ρόμο της Αριστεράς (28-12-2013) μιλάει για διχοτομία ανάμεσα στο πολιτικό σύστημα-κράτος και στην κοινωνία που έχει τις ρίζες της στην περίοδο της βαυαροκρατίας. Τότε η επίσημη πολιτεία κατήργησε τη «θεσμημένη εντός της πολιτείας, συλλογικότητα του Έλληνα ως ασύμβατη με την ευρωπαϊκή αντίληψη της προόδου που εξέφραζε η απολυταρχία». Η κοινωνία τα τελευταία χρόνια της οικονομικής χρεοκοπίας και της κοινωνικής κρίσης μέσα από τις αντιστάσεις της συγκρότησε λαϊκές συνελεύσεις, εναλλακτικά δίκτυα πολιτών, δομές αλληλεγγύης κλπ. Αυτό το κίνημα διαμόρφωσε (και ακόμη διαμορφώνει) μια νέα κοινωνική συνείδηση. Η συνείδηση αυτή θα μπορέσει να συναντηθεί, θεσμικά, αν όχι με τη συνολική πολιτική, τουλάχιστον με την Αριστερά μας; Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλές φορές αναγνωρίσει πως μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί να λειτουργήσει με τη λογική της ανάθεσης. Γι’ αυτό συχνά επαναλαμβάνει στους πολίτες: Χωρίς ένα πλατύ λαϊκό κίνημα συμμετοχής και ανατροπής, που θα συντίθεται από πολλά μικρά αυτόνομα κινήματα, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.

Το μεγάλο στοίχημα

Κι εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα μπορέσει να απευθυνθεί στις νέες κοινωνικές συλλογικότητες με αξιοπιστία και αδιαμεσολάβητα; Θα μπορέσουν τα μέλη του να συνομιλήσουν, να εμπνεύσουν και να εμπνευστούν, να κολυμπήσουν ισότιμα με τους πολίτες της κοινωνίας χωρίς να κρατούν κομματικές ταμπέλες και χωρίς στο πίσω μέρος του μυαλού τους να λειτουργεί η προώθηση της κομματικής γραμμής; Και κυ-

ρίως χωρίς να επιδιώκουν να καρπωθούν την παραγόμενη πολιτική υπεραξία της κάθε προσπάθειας; Η μέχρι τώρα συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ στη συγκρότηση δημοτικών και περιφερειακών παρατάξεων απέτυχε, όσον αφορά αυτό το στοίχημα. Απέδειξε ότι δεν κατάφερε να δώσει ουσία και περιεχόμενο στην κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, αφού φοβήθηκε και δεν απευθύνθηκε σε αυτήν. Λειτούργησε σαν το περιχαρακωμένο κόμμα των μελών, για να μην πούμε σαν το κόμμα των διαβαθμισμένων στελεχών. Από την άλλη, πολλά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ συμμετέχουν, ενεργά και χωρίς κομματικές ταμπέλες, στις νέες συλλογικότητες που δημιουργεί η χρεοκοπία και η κοινωνική κρίση. Όχι σαν κομματικοί εντολοδόχοι, αλλά από γνήσια διάθεση για συμμετοχή και κοινωνική δράση. Εμπλουτίζουν τις νέες συλλογικότητες και πλουτίζουν από αυτές. Μαθαίνουν τη λειτουργία της άμεσης δημοκρατίας, ασκούνται στο να συλλειτουργούν με μέλη από διαφορετικές πολιτικές – ιδεολογικές αφετηρίες. Και το επιτυγχάνουν μαθαίνοντας να μην αναλώνονται σε άγονες πολιτικές αντιπαραθέσεις, αλλά εστιάζοντας στη δράση. Σε δράσεις δυναμικές ή μη, κοινωνικής αλληλεγγύης και αντίστασης, για την προάσπιση των κοινωφελών αγαθών της υγείας, της παιδείας, της ηλεκτροδότησης, της υδροδότησης, της ενημέρωσης (ΕΡΤ), την αποτροπή πλειστηριασμών α’ κατοικίας κλπ. Όσον αφορά την εκπροσώπηση, όχι σ. Αριστείδη, δεν ισχύει το χλευαστικό: «… δεν τίθεται καν». Απλά η αντιπροσώπευση δεν είναι μόνιμη, αλλά προσωρινή και ενός σκοπού. Και εδώ ας μου επιτραπεί να καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία από τις συνελεύσεις της Πάτρας. Ένα συχνό σημείο τριβής είναι η μεσολάβηση κομμάτων, εννοώ η συμμετοχή εκπροσώπων τους με την κομματική ιδιότητά τους. Το πρόβλημα δεν είναι ότι σήμερα «η πολιτική ακούγεται σαν κακόφημη έννοια», κατά το κείμενο των τεσσάρων συντρόφων, αλλά το ότι η κομματική παρουσία θεωρείται εκ του πονηρού. Και δικαίως. Το περίεργο είναι ότι το ζήτημα δεν τίθεται από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από μέλη μικρών ομάδων που θέλουν στους νέους «μαζικούς χώρους» να μιλούν σαν εκπρόσωποι των ομάδων τους προσδοκώντας ίσως κάποια κομματικά οφέλη. Οι συνελεύσεις έχουν δώσει τις απαντήσεις τους: (Αντιγράφω από πρακτικά συνελεύσεων): …η λαϊκή συνέλευση είναι μια συλλογικότητα από τα κάτω, ακηδεμόνευτη, αδιαμεσολάβητη και ακομμάτιστη… Λειτουργεί με άμεση δημοκρατία και την απόφαση κάθε φορά λαμβάνουν οι παρόντες με πλειοψηφία. Η συνέλευση δεν αναλώνεται σε ιδεολογικές συζητήσεις, αλλά εστιάζει στη δράση…. Η εκπροσώπηση είναι πάντα για ένα σκοπό και ποτέ μόνιμη. Στις δράσεις της εκφράζεται προς τα έξω ενιαία με κοινά σύμβολα, συνθήματα, πανό κλπ. Ο παλιός μας σύντροφος Νίκος Ηλιόπουλος που βρίσκεται χρόνια στο Παρίσι, στα δοκίμιά του μας έδει-

ξε πως η συμμετοχή της κοινωνίας μπορεί να προέλθει μόνο από τα κάτω, μέσα από μια σειρά τοπικών κινημάτων και κινήσεων αλληλεγγύης - αντίστασης. Επίσης, πως μια τέτοια πρόταση δεν αποτελεί ουτοπία. Κατά το συγγραφέα μόνο η άμεση δημοκρατία στηρίζεται στην απόλυτη πολιτική ισότητα πολιτών. Όπως αναφέρει, στην (άμεση) δημοκρατία δεν υπάρχει επιστήμη, δεν υπάρχουν ειδήμονες ούτε ειδικοί. Όλες οι γνώμες είναι ισοδύναμες. Η λήψη κάθε απόφασης γίνεται από όλους τους συμμετέχοντες. ∆εν υπάρχει μόνιμη αντιπροσώπευση. Οι εκπρόσωποι, όταν ορίζονται είναι μόνο για να διεκπεραιώσουν συγκεκριμένη αποστολή. Είναι εκπρόσωποι ενός σκοπού. Η αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση, όπου οι πολίτες δεν θέλουν ή δεν μπορούν και εκλέγουν αντιπροσώπους να διαχειριστούν τις τύχες τους, βρίσκεται απέναντι στην (άμεση) δημοκρατία. Γι’ αυτό και η δημοκρατία και η αντιπροσώπευση είναι δυο διαφορετικές, και για τον Ν. Ηλιόπουλο, ασυμφιλίωτες έννοιες.

Αυτοδιοικητικές εκλογές και ΣΥΡΙΖΑ

∆υο μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόμη μια ευκαιρία να δείξει πώς εννοεί το αίτημα προς την κοινωνία «να ξεφύγει από τη λογική της ανάθεσης». Πώς εννοεί την ενίσχυση και αυτοοοργάνωση των από τα κάτω, την κοινωνική χειραφέτηση. Όταν καταφέρουμε να μεταθέσουμε το κέντρο βάρους από τις πρωτοβουλίες των κομματικών μηχανισμών στην αυτοδιοικητική κίνηση παράταξη θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα. Με άλλα λόγια, οφείλουμε να μετατρέψουμε τις αυτοδιοικητικές κινήσεις – παρατάξεις σε ανοικτές λαϊκές συνελεύσεις. Και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να αφεθούν να λειτουργήσουν σαν μέλη της αυτοδιοικητικής κίνησης - συνέλευσης. Σε πολλούς συντρόφους μια τέτοια άποψη εκλαμβάνεται ως εμμονή και κόλλημα, σαν ένας απλός … φετιχισμός λέξεων. Αλλά δεν είναι. Είναι η λογική της πρώτης κουλτούρας κατά Α. Μπαλτά. Όταν, μάλιστα, εμφανίζονται προβλήματα, (καθυστερήσεις, χαμηλή αναγνωρισιμότητα υποψηφίων, πολιτικές επιθέσεις κατά στελεχών, διχογνωμίες στη σύνταξη του προγράμματος), τι πιο άμεσο και δραστικό, από την προσφυγή στη βάση; Στην ανοικτή λαϊκή συνέλευση της αυτοδιοικητικής κίνησης; Άλλωστε, και το άρθρο 25 του καταστατικού μάς κινεί προς μια τέτοια κατεύθυνση: «… ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να διαμορφώνει και να στηρίζει αυτοδιοικητικά σχήματα αυτόνομα, αντιγραφειοκρατικά, που να λειτουργούν με διαφάνεια, συλλογικότητα, ισότητα και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες…». Το όραμα της κυβέρνησης της Αριστεράς ας μας οδηγήσει. Βασίλης Χριστόπουλος, συγγραφέας

* Ολόκληρο το κείμενο στον ιστότοπο της «Εποχής»

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο Καιάδας άνοιξε ξανά για τους πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις

ι πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις προ κρίσεως, περνούσαν δύσκολα. Το θετικό ήταν ότι στη μεγάλη τους πλειονότητα είχαν πρόσβαση, τουλάχιστον, στα βασικά. Στην Ελλάδα των μνημονίων, όμως, ακόμη και η κοινή λογική έχει χαθεί. Η παροχή των ελάχιστων απαιτουμένων προς αυτούς τους ανθρώπους δεν αποτελεί πλέον έναν από τους αυτονόητους σκοπούς του κράτους. Οι πολίτες με χρόνιες και βαριές παθήσεις βλέπουν τον Καιάδα να ανοίγει ξανά μπροστά στα μάτια τους. Τα στοιχεία τα οποία παραθέτουν στην «Εποχή» για την τραγική καθημερινότητα των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των πασχόντων από χρόνιες παθήσεις, όσοι ασχολούνται με τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή η ευαίσθητη πληθυσμιακή ομάδα είναι συγκλονιστικά. Η αποτύπωση της μνημονιακής πραγματικότητας αποκτά προστιθέμενη αξία, ειδικά όταν προέρχεται από ανθρώπους οι οποίοι έχουν αφιερωθεί σε αυτό το σκοπό και, ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν το δικό τους «Γολγοθά», όπως ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΕΣΑΜΕΑ) Γιάννης Βαρδακαστάνης και η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία, Ιωάννα – Βάνα Μυρίλλα.

Ο ανασφάλιστος χάνεται

Το πρώτο και βασικό είναι ότι στην Ελλάδα των μνημονίων όποιος είναι ανασφάλιστος, απλά χάνεται. Αφήνεται στη μοίρα του. Οι ανασφάλιστοι της χώρας, δικαίως μπορούν να νιώθουν σαν «παιδιά ενός κατώτερου θεού», πολύ περισσότερο εάν ανήκουν στις κατηγορίες των ατόμων με ειδικές ανάγκες ή αυτών οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες και σοβαρές παθήσεις. Γιατί; Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κυρία Μυρίλλα, «όποιος δεν έχει ασφαλιστική κάλυψη στην Ελλάδα, όσο σοβαρή πάθηση και αν έχει, δεν μπορεί να πάρει δωρεάν ούτε ένα παυσίπονο». Πολύ απλά, όποιος δεν έχει δουλειά με «ένσημα» ή δεν είναι έμμεσα ασφαλισμένος στο βιβλιάριο Υγείας ενός προσώπου της οικογένειας του αφήνεται

στην τύχη του... Μοναδική ελπίδα των ανασφάλιστων είναι είτε να έχουν κοντά τους κάποιο κοινωνικό ιατρείο και να βασιστούν στην αλληλεγγύη των συνανθρώπων τους, είτε να έχουν καταστεί πάρα πολύ φτωχοί (!) για να βγάλουν το βιβλιάριο απορίας και να έχουν στοιχειώδη ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού του βιβλιαρίου είναι απαγορευτικοί για την πλειονότητα τους. Μόνο και μόνο εξαιτίας του εισοδηματικού κριτηρίου των 6.000 ευρώ το χρόνο (προσαυξάνεται κατά 20% για τη σύζυγο και κατά το ίδιο ποσοστό για το κάθε τέκνο) αποκλείονται οι περισσότεροι από τους πάσχοντες από βαριές παθήσεις και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Το καθορισθέν εισόδημα, αυξάνεται κατά 50% στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία 67% και άνω, ωστόσο και πάλι είναι «ψευδεπίγραφο» αφού σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, «ως εισόδημα νοείται το φορολογούμενο πραγματικό ή τεκμαρτό και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο. Στους παραπάνω δικαιούχους της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης χορηγείται βιβλιάριο ανασφαλίστου για ένα έτος». Πόσοι υπολογίζεται ότι είναι πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις και ανασφάλιστοι; Το μνημονιακό Κράτος δεν έχει τις

δομές για να καταγράψει τον ακριβή αριθμό. Όμως, τα συμπεράσματα είναι εύλογα με δεδομένο ότι 50.000 οικογένειες που έχουν από ένα μέλος αυτής της ευαίσθητης κοινωνικής ομάδας δεν έχουν κανέναν, επίσημα, εργαζόμενο!

Κόστος χιλιάδων ευρώ

Το πρόβλημα, όμως, στην Ελλάδα σήμερα δεν περιορίζεται μόνο στην ομάδα των ανασφάλιστων με χρόνιες παθήσεις και ειδικές ανάγκες. Αν και σε καλύτερη μοίρα, όσοι είναι είτε άμεσα είτε έμμεσα ασφαλισμένοι, σε αρκετές περιπτώσεις καλούνται να βγάλουν αρκετές χιλιάδες ευρώ από την τσέπη το χρόνο για να πραγματοποιήσουν ορθά τις θεραπευτικές και φαρμακευτικές αγωγές τους, αν και το δημόσιο σύστημα Υγείας, υποτίθεται ότι, είναι δωρεάν. Εύλογη απορία: Και όσοι δεν έχουν, οι περισσότεροι δηλαδή, να βρουν αυτά τα χρήματα, τι κάνουν; Φτάνουν να δανείζονται ή υπογράφουν ακόμη και συναλλαγματικές για να πάρουν τα φάρμακα και τα αναλώσιμα υλικά ή να κάνουν τις θεραπείες τους, όπως αναφέρει η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία! Για παράδειγμα, ένας θαλασσαιμικός ασφαλισμένος, μόνο από τη συμμετοχή

ΟΙ ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΕΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΝ ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ»

που καλείται να δώσει για τα φάρμακα καταβάλλει από περίπου 50 έως 150 ευρώ το μήνα. Αυτό επειδή πληρώνει τη διαφορά σε σχέση τόσο με το αντίστοιχο γενόσημο, όσο και με τα φάρμακα της αρνητικής λίστας τα οποία θεωρούνται «φάρμακα υποκατάστασης» (όπως τα ορμονικά σκευάσματα και οι βιταμίνες) καλούνται να τα καλύπτει εξ ολοκλήρου από την τσέπη τους. Η επιβάρυνση των ατόμων αυτής της κατηγορίας προσαυξάνεται με δεδομένο ότι καλούνται να καταβάλλουν το 15% της προβλεπόμενης συμμετοχής για τις εξετάσεις τις οποίες πρέπει τακτικά –κάθε μια ή δύο εβδομάδες- να πραγματοποιούν σε συμβεβλημένα διαγνωστικά κέντρα (κάποιες εξετάσεις δεν γίνονται σε δημόσια νοσοκομεία). Ο «Γολγοθάς» δεν σταματά, όμως, ούτε εδώ... Εκατοντάδες περιπτώσεις πασχόντων από βαριές παθήσεις –στην προκειμένη, των «τυχερών» ασφαλισμένων- όχι μόνο καλούνται να καταβάλουν από την τσέπη τους αυτό το δυσθεώρητο ποσό, αλλά βλέπουν και το Κράτος να τους χρωστά δαπάνες τις οποίες θα έπρεπε ήδη να είχε καλύψει. Η αιτία είναι ότι αργεί η εκκαθάριση των ταμείων και των κλάδων Υγείας οι οποίοι έχουν περάσει στον ΕΟΠΥΥ. Για το λόγο αυτό δεν μπορούν να προχωρήσουν σε εξοφλήσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ίδιας της κυρίας Μυρίλλα. Η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία, για το λόγο αυτό, κλήθηκε να καταβάλει από την τσέπη της περίπου 1.500 ευρώ το μήνα για την αγορά των απαραίτητων αναλώσιμων υλικών επειδή το ΤΣΑΥ πέρασε στον ΕΟΠΥΥ και η εκκαθάριση ακόμη εκκρεμεί. Μέχρι σήμερα, τόσο η ίδια όσο και δεκάδες ακόμη θαλασσαιμικοί περιμένουν να τους καταβληθούν όσα οι ίδιοι κλήθηκαν να διαθέσουν, με το Κράτος να βρίσκεται σε «μνημονιακή αναταραχή» υπογράφοντας ακόμη και συναλλαγματικές (!) με τις εταιρίες οι οποίες τους τα προμηθεύουν. Νάσος Χατζητσάκος

Μια διμοιρία ΜΑΤ έδερνε τέσσερις γυναίκες

ην Τετάρτη 26 Μαρτίου οι καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών ζήτησαν -ξανά- να δουν τον αρμόδιο υπουργό προκειμένου να του εκφράσουν τα παράπονα και τις ανησυχίες τους σχετικά με το εργασίακό τους μέλλον. Αντ΄ αυτού στο υπουργείο τις υποδέχθηκε μια διμοιρία ΜΑΤ με αποτέλεσμα ορισμένες από αυτές να βρεθούν στον Ευαγγελισμό. Η Ευαγγελία Αλεξάκη καταγγέλλει σε τηλεφωνική παρέμβαση στον ραδιοσταθμό «Στο Κόκκινο» την συμπεριφορά των αρμοδίων: «Σήμερα, λοιπόν, πήγαμε να ζητήσουμε, όπως και κάθε μέρα ζητάμε τηλεφωνικά, ραντεβού από τον κύριο Στρουρνάρα. ∆εν κατέστη δυνατόν. Πιέσαμε λίγο παραπάνω, ήταν εκεί οι αστυνομικοί, μπήκαμε μέσα, μας είπαν μπορείτε να ανεβείτε τέσσερα άτομα στον κύριο Σκέρτσο. Αφού μπήκαμε μέσα στο υπουργείο, στο ισόγειο, να δούμε τον

κύριο Σκέρτσο τελικά, μόλις μπήκαμε άρχισαν να μας λένε «όχι δεν θα μπείτε σήμερα, θα μπείτε αύριο». Η αγανάκτησή μας ξέρετε πια που έχει φτάσει και συγνώμη για τον τόνο της φωνής μου, αλλά δεν γινόταν να φύγουμε. Τους λέμε «εμείς δεν φεύγουμε αν δεν δούμε σήμερα τον Στουρνάρα ή τον Σκέρτσο, κάποιον από τους δύο». Καθίσαμε περίπου μία ώρα μέσα και φωνάζαμε συνθήματα, δεν κάναμε κάτι, δεν πειράξαμε κανένα και μπήκαν μέσα για τέσσερις γυναίκες πενήντα ματατζήδες και μας δέρνανε, μας τράβαγαν να βγούμε έξω. Χτύπησαν συναδέλφισες και μένα στο κεφάλι, την συνάδελφό μου τη Φωτεινή στο πόδι και στο χέρι, την Κοψοπούλου ∆έσποινα στο χέρι και τη ∆ήμητρα Μανώλη. Τώρα οδεύουμε στον Ευαγγελισμό, να μας δουν οι γιατροί. Αυτή είναι η κυβέρνηση, αυτοί μας κυβερνάνε, αυτοί, τέτοιοι άνθρωποι».

Η μνήμη του Γιάν μας κινητοποιεί

ΜΝΗΜΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Στιγμιότυπα από τη συγκέντρωση του ΚΚΕ

ε την ευκαιρία της συμπλήρωσης δύο χρόνων από το θάνατο του συντρόφου μας, δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την πρώτη ομιλία του στην Ομόνοια (21/6/1983), έναν χρόνο από την εκλογή του στο 3ο Συνέδριο τον Μάιο του 1982 ως γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Εσωτερικού. Το κόμμα στις εκλογές του 1981, δεν εξέλεξε βουλευτή. Στο επόμενο συνέδριο του στο Μίλωνα, ένα από τα νεότερα στελέχη του, γραμματέας της σπουδάζουσας της ∆ΝΛ, αγωνιστής κατά της δικτατορίας, νέος άνθρωπος σε ηλικία 43 ετών, γινόταν γραμματέας του. Η παρουσία του αναπτέρωνε τις ελπίδες ενός ολόκληρου κόσμου της ανανεωτικής κομμουνιστικής και ευρύτερης αριστεράς και υπήρξε ως πρόταση το αποτέλεσμα διαβουλεύσεων, με πρωτοβουλία του έως τότε ιστορικού γραμματέα του ΚΚΕ Εσωτερικού Μπάμπη ∆ρακόπουλου. Ήταν το αποτέλεσμα ενδιαφερουσών διεργασιών και ανησυχιών στο πλαίσιο του κόσμου του κόμματος και της αριστεράς. Η πορεία προς τη συγκέντρωση ήταν επιτυχημένη, με συγκεντρώσεις ανά την Ελλάδα του νέου γραμματέα που έδειχναν την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει προς το καλύτερο. Η συγκέντρωση στην Ομόνοια ήταν ένας σταθμός στην κομματική ανασυγκρότηση που κορυφώθηκε στις ευρωεκλογές του 1984 στις οποίες το ΚΚΕ Εσωτερικού, σε μονή κάλπη, πήρε 3,42% και εξέλεξε ευρωβουλευτή, τον Λεωνίδα Κύρκο. Παράλληλα, ήταν μια περίοδος όπου αν και οι αντικειμενικές συνθήκες δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκές, υπήρχαν σαφή αποτελέσματα σε πολιτικοργανωτικό επίπεδο, με την ανασυγκρότηση της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, με την οικοδόμηση της ΚΟΑ (κομματικής οργάνωσης Αθήνας), με ισχυρό εργατικό τομέα, με δημιουργία δημοτικών κινήσεων για πρώτη

φορά, με την παρουσία συντρόφων όπως οι Τάκης Μπενάς, Μπάμπης Θεοδωρίδης, ∆ημήτρης Ντοκόπουλος, Χάρης Κομπολίτης κ.α., το άνοιγμα της συζήτησης σε θεωρητικά ζητήματα με αιχμή τα εγκάρσια κινήματα, με τη φροντίδα των Κώστα Φιλίνη, Λευτέρη Ελευθερίου, Άγγελου ∆ιαμαντόπουλου κ.α. με τα μεγάλα, αισθητικά όμορφα και μαζικά φεστιβάλ της Αυγής – Θούριου, με μια πρωτοφανή εξόρμηση της Αυγής για την κυκλοφορία της που άγγιξε ακόμα και τα 10.000 φύλλα. Η ομιλία της 21/6, δημιούργησε αίσθηση, διότι μετέφερε ένα διαφορετικό πνεύμα στα πολιτικά πράγματα και στην υπόθεση της αριστεράς. Με μέτωπο, πια, ενάντια στην πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, και με συστηματική προσπάθεια να προσδιοριστεί ο διακριτός ρόλος της ανανεωτικής αριστεράς. Η Αυγή την επόμενη μέρα, στις 22/6, είχε τον χαρακτηριστικό κεντρικό τίτλο: «Αλλαγή θα πει συμμετοχή» και επεξηγηματικό υπότιτλο: «του Λαού- της Βουλής- της Αυτοδιοίκησηςτων Συνδικάτων». Ο υπέρτιτλος: «Το ΠΑΣΟΚ δεν δικαίωσε τις προσδοκίες του Λαού» δεν άφηνε καμία αμφιβολία για το στόχο της συγκέντρωσης. Στο πρωτοσέλιδο επίσης υπήρχε, σε πλαίσιο, μικρό απόσπασμα, από την ομιλία με τίτλο: «Τη μάχη για την Αυγή θα την κερδίσουμε»! Η συγκέντρωση στην Ομόνοια στάθηκε, όμως, και αφορμή για ν’ αρχίσει μια παρατεταμένη εσωστρέφεια του κόμματος. Ήταν ωστόσο, μία από τις συγκεντρώσεις, θυμούνται πολλοί, που «κατεβήκαμε οργανωμένα, είχαμε παλμό, με μπλοκ και αρκετό κόσμο». Και φυσικά πλην των ηχητικών στήθηκε, όπως πάντοτε, με εθελοντική εργασία, ιδίως από τον εργατικό τομέα.

Η κριτική που διατυπώθηκε περιλάμβανε δύο βασικά σκέλη: Πρώτον ότι από τη στιγμή που ομιλητής ήταν ο Μπανιάς, ο γραμματέας, δεν θα μπορούσε να προσελκύσει ευρύτερο κόσμο, από την επιρροή του κόμματος. ∆εύτερον, και ιδίως, ότι η ομιλία απέπνεε υπερβολική κριτική απέναντι στο ΠΑΣΟΚ. Ήταν, στην πραγματικότητα, η απαρχή μιας στροφής στη γραμμή του κόμματος που επιχειρήθηκε ο σαφής διαχωρισμός από την πολιτική του ΠΑΣΟΚ, κάτι που συνάγεται εξάλλου και από τον τίτλο της Αυγής. Η συζήτηση όμως σύντομα έγινε αντιπαράθεση που βαθμιαία οδήγησε σε διχασμό από τον οποίο το κόμμα δεν κατάφερε ποτέ να βγει, έως και την οριστική του διάσπασή αμέσως μετά το 4ο Συνέδριο. Η αμφισβήτηση, που έπαιρνε συχνά και τον χαρακτήρα υπονόμευσης του Γιάννη Μπανιά, οδήγησε, σε σύντομο διάστημα, στην πρόταση για εκλογή τριμελούς γραμματείας από τον γραμματέα και τους Πέτρο Κουναλάκη και Λεωνίδα Κύρκο – κάτι που όμως δεν περπάτησε για πολύ- και στη συνέχεια, με την εκλογή προέδρου, θέση την οποία κατέλαβε ο Λ. Κύρκος. Η αμφισβήτηση του Γιάννη Μπανιά ήταν ιδιαίτερα προσφιλής και σε κύκλους εντός του συστήματος που έβλεπαν την ανάγκη να υπάρξουν στο πολιτικό σύστημα «μαξιλαράκια» γύρω από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και του ΚΚΕ το οποίο έτσι θα «επαλήθευε» την κεντρική του γραμμή «ένα είναι το κόμμα» και συγχρόνως θα του εξασφάλιζε αριστερούς συμμάχους. Σήμερα δημοσιεύουμε ένα μεγάλο μέρος της ομιλίας. Στάθης Κουτρουβίδης

Αλλαγή στους συσχετισμούς Ενίσχυση του ΚΚΕ εσωτερικού Η χθεσινή ομιλία του Γιάννη Μπανιά

πόψε εδώ στην Ομόνοια, στην καρδιά της Αθήνας το Κόμμα μας, το ΚΚΕ Εσωτερικού δίνει δημόσια απάντηση στα μεγάλα προβλήματα που έχουν σωρευτεί στη ζωή της χώρας μας σε μια κρίσιμη καμπή των πολιτικών εξελίξεων. Ο λαός της πρωτεύουσας με τη σημερινή μεγάλη και ενθουσιώδη συγκέντρωση, δίνει τη δική του απάντηση σε όσους επιχειρούν να φιμώσουν το ΚΚΕ Εσωτερικού. (…)

Η πορεία της αλλαγής

Αναφερόμενος στην εικοσάμηνη πορεία της αλλαγής, ο Γιάννης Μπανιάς θύμισε πώς, από την ίδια πλατεία στην προεκλογική περίοδο του 81΄ το ΚΚΕ εσωτερικού είχε προειδοποιήσει: Πώς η αλλαγή δεν είναι περίπατος.

Πώς καμιά ουσιαστική Αλλαγή, καμία ριζική κοινωνική μεταβολή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη συνειδητή δράση και την ενεργητική συμμετοχή της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Πώς κανένα Κόμμα, καμία πολιτική δύναμη από μόνη της, δεν μπορεί να βγάλει τον τόπο από την βαθειά κρίση και να ανοίξει τον καινούργιο δρόμο. «Είκοσι μήνες μετά τις εκλογές – συνέχισε ο Γ. Μπανιάς- η πρόβλεψή μας αυτή βρίσκει την επιβεβαίωσή της. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την εντολή του λαού, τον Οκτώβρη του ’81. Έρχεται σε σύγκρουση με το λαϊκό αίσθημα και οδηγεί την υπόθεση της αλλαγής σε αδιέξοδα. Η πορεία αυτή δεν ήταν μοιραία. Τα σημερινά αδιέξοδα δεν ήταν και δεν είναι αναπόφευκτα. Οι αντικειμενικές δυσκολίες δεν ήταν αξεπέραστες. Το ΠΑΣΟΚ, με την αδικαιολόγητη αυτάρκειά του, τον ηγεμονισμό του, και τη λαθεμένη πολιτική του φέρνει μεγάλη ευθύνη για αυτήν την εξέλιξη. Η εντολή του λαού στις εκλογές δεν δόθηκε εν Λευκώ. Η Αλλαγή που οραματιζόταν ο λαός δεν ήταν Αλλαγή κυβερνητικού κόμματος. ∆εν ήταν Αλλαγή προσώπων. Ήταν βαθιά ανάγκη για Αλλαγή στην πολιτική που ακολουθούσε η δεξιά όλα αυτά τα χρόνια. Για Αλλαγή στον τρόπο που ασκείται η εξουσία στις δομές της εξουσίας. Για Αλλαγή στις κοινωνικές σχέσεις. Ο λαός απαιτούσε ριζική στροφή στην εξωτερική πολιτική, στη

διαχείριση των οικονομικών για να ξεπεραστεί η κρίση προς όφελος των εργαζομένων, στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα του εκδημοκρατισμού. Για να έρθει ο ίδιος ο λαός στην εξουσία. Για να ανοίξει ο δρόμος για την κοινωνική ανάπλαση και το σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Το ΠΑΣΟΚ ζήτησε την εντολή στο όνομα αυτών των αλλαγών. Και απαίτησε την αυτοδυναμία για να μπορεί να ασκήσει με άνεση αυτή την πολιτική. Ο λαός την έδωσε καλόπιστα και απλόχερα. Συνολικά πάνω από το 60% του λαού ψήφισε για την δημοκρατία και την αλλαγή, στις εκλογές του 1981. Αυτό αποτελούμε μια μεγάλη δύναμη στα χέρια της νέας δημοκρατικής κυβέρνησης (…)

Υποβαθμίζεται ο ρόλος του εργατικού κινήματος

Το ΠΑΣΟΚ διακηρύσσει σε όλους τους τόνους πως το συνδικαλιστικό κίνημα είναι ένα από τα τρία βάθρα της δημοκρατίας. Τι γίνεται όμως στην πραγματικότητα; Το εισόδημα των εργαζομένων μειώνεται. Η ανεργία αυξάνεται ραγδαία. Οι αποφάσεις παίρνονται στα στεγανά των κυβερνητικών επιτελείων και οι εργαζόμενοι μένουν απλοί θεατές. Ο ρόλος του εργατικού κινήματος υποβαθμίζεται συστηματικά. Γίνεται συνειδητή προσπάθεια το συνδικαλιστικό κίνημα να μπει κάτω από τον ασφυκτικό έλεγχο της κυβέρνησης. Το ανώτατο όργανο του εργατικού συνδικαλιστικού κινή-

νη Μπανιά και τώρα Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ΜΝΗΜΗ

Ε Εσωτερικού στην Ομόνοια, το 1983 ματος, η ΓΣΕΕ, καλείται κάθε φορά εκ των υστέρων να χειροκροτήσει τα κυβερνητικά μέτρα, ακόμα και όταν αυτά βάλλουν ευθέως κατά των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των εργαζομένων, όπως έγινε με το άρθρο 4, που καταργεί ουσιαστικά το δικαίωμα της απεργίας. Στο σημείο αυτό, ο Γιάννης Μπανιάς, απευθυνόμενος προς τους συναγωνιστές και φίλους του ΠΑΣΟΚ, είπε: «Συναγωνιστές και φίλοι του ΠΑΣΟΚ, Αντιληφθείτε, έστω κι αυτή την ώρα, ότι δεν μπορείτε να τραυματίσετε για μια ακόμα φορά την ιστορία του εργατικού κινήματος. ∆εν επιτρέπεται να αντιγράψετε τη μεθοδολογία της ∆εξιάς. ∆εν μπορείτε να χρησιμοποιείτε τους διορισμούς για τη δημιουργία κυβερνητικού συνδικαλισμού. Η ΓΣΕΕ δεν επιτρέπεται να γίνει τυφλό όργανο της κυβέρνησης, αφερέγγυα στα μάτια των εργαζομένων». Ο ομιλητής διατύπωσε, στο σημείο αυτό την «ενωτική πρόταση του ΚΚΕ Εσωτερικού, που απευθύνεται σε όλες τις πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις του τόπου, για τη διέξοδο από τη σημερινή κρίση και που είναι: ∆ιορισμός μιας νέας αντιπροσωπευτικής διοίκησης της ΓΣΕΕ, χωρίς μονοκομματικής – μονοπαραταξιακή πλειοψηφία. Μια νέα διοίκηση που θα οδηγήσει το συντομότερο σε ένα ενωτικό – αντιπροσωπευτικό- δημοκρατικό συνέδριο, με κυρίαρχο το στοιχείο της απλής αναλογικής στις διαδικασίες εκλογής, που θα αποτρέψει τις κάθετες αντιπαραθέσεις και τους κινδύνους της διάσπασης του εργατικού κινήματος και θα δημιουργήσει τους όρους για μια νέα ενότητα των εργαζομένων σε αγωνιστική βάση. Εκείνο όμως που είναι ακόμα πιο επικίνδυνο και πρέπει να αποκρουστεί – πρόσθεσε ο Γιάννης Μπανιάς- είναι η απεργοσπαστική ιδεολογία και πραχτική που καλλιεργείται και εφαρμόζεται από το ΠΑΣΟΚ, στο όνομα πάντα της αλλαγής και των συμφερόντων των εργαζομένων. Τα φαινόμενα των απεργοσπαστικών μηχανισμών που δημιουργούνται για διασπάσουν τα μαζικά κινήματα και να αποδυναμώσουν τους διεκδικητικούς αγώνες τους, πρέπει να καταδικαστούν από το σύνολο των εργαζομένων.

Η πρότασή μας

Ο σ. Μπανιάς τόνισε σε συνέχεια: Τώρα που η άλλη λογική, η λογική της αυτοδυναμίας δοκιμάστηκε και απέτυχε, η πρότασή μας αποκτάει μια νέα επικαιρότητα. ∆εν μιλάμε απλά για αλλαγή των σημερινών συσχετισμών, μέσα από μια νέα εκλογική αναμέτρηση. Οι εκλογές από μόνες τους δεν μπορούν να δώσουν, απάντηση στα προβλήματα που παραμένουν άλυτα. Το Κόμμα μας δεν φοβάται τις εκλογές. Είμαστε βέβαιοι ότι όποτε και αν αυτές γίνουν εμείς θα ανεβάσουμε το ποσοστό μας και θα εκπροσωπηθούμε ικανοποιητικά και στο ελληνικό κοινοβούλιο. ∆εν είναι όμως αυτό το πρόβλημα. Σε άλλη κατεύθυνση να αναζητηθεί η διέξοδος. Στην καθημερινή συμπαράταξη ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων και των εργαζομένων σε όλους τους κοινωνικούς χώρους στην πόλη, πάνω σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα στόχων. Στη διαμόρφωση νέων συσχετισμών που επιτρέψουν να εκφράσουν αυθεντικά η θέληση του λαού, για αλλαγή. Μέσα από αυτή την αντίληψη, βλέπουμε και τη διαμόρφωση μιας ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των δημοκρατικών δυνάμεων, που θα στηρίξουν σε επόμενες εκλογές μια κυβέρνηση δεσμευμένη να εφαρ-

μόσει ένα πρόγραμμα ουσιαστικών αλλαγών. Σοβαρή εγγύηση για την εφαρμογή αυτού του προγράμματος θα είναι η ισχυρή παρουσία του ΚΚΕ εσωτερικού. Η πρότασή μας αυτή δεν απευθύνεται μόνο στις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις. Απευθύνεται, πρώτα και κύρια και βλέπει σαν βασική προωθητική δύναμη της νέας πορείας τον ίδιο τον εργαζόμενο λαό και τα πολύμορφα μαζικά κινήματα. Στη λογική αυτής της πρότασης ακρογωνιαίος λίθος είναι η αποδοχή του πολιτικού πλουραλισμού, που θα κάνει δυνατή την αντιπροσωπευτική έκφραση στους μαζικούς χώρους και στο Κοινοβούλιο, όλων των τάσεων και των ρευμάτων της ελληνικής κοινωνίας». ∆εν αρκούν όμως οι προθέσεις, παρατήρησε ο σ. Μπανιάς: «Οι σωστές ιδέες, τα προγράμματα και οι προτάσεις δεν φτάνουν. Χρειάζεται να αλλάξουν οι σημερινοί συσχετισμοί προς όφελος εκείνων των δυνάμεων που μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή της σημερινής πορείας. ΤΟ ΚΚΕ εσωτερικού είναι αποφασισμένο να γίνει ο πόλος συσπείρωσης των δυνάμεων. Σε αυτή τη νέα σύνθεση οι δυνάμεις της κομμουνιστικής ανανέωσης, η παρουσία του ΚΚΕ Εσωτερικού, πρέπει να είναι σημαντικά ενισχυμένη. Γιατί οι δυνάμεις αυτές με τις ιδέες, τους τις πολιτικές προτάσεις και την καθημερινή τους πραχτική, θα λειτουργήσουν σαν η προωθητική δύναμη το στήριγμα και η εγγύηση αυτής της νέας πορείας. ∆ιακηρύξαμε από το 1974: Θέλουμε να βαδίσουμε συναγωνιστικά, όχι ανταγωνιστικά με τις άλλες δυνάμεις που πιστεύουν στη δημοκρατία και το σοσιαλισμό. Ενότητα και πάλη για την αλλαγή. Αυτό είναι το σύνθημά μας. Η επιμονή μας στην ιδέα της ενότητας των δημοκρατικών δυνάμεων ποτέ δεν έκρυβε μέσα από κάποια ιδιοτέλεια. Αποτελούσε βαθιά πίστη μας ότι θα ήταν η μεγάλη δύναμη για την προκοπή αυτού του τόπου». *Παράλειψή μας θα ήταν να μην αναφέρουμε και τη βοήθεια του Κ. Μάγειρα στην αναζήτηση της ομιλίας.

Ενημέρωση του απόντος συντρόφου...

Ο ήλιος ήταν ευχάριστος παρά το ότι είχε μπει για καλά το μεσημέρι, όταν την Παρασκευή βρεθήκαμε στον τάφο του Γιάννη για να του κρατήσουμε, φίλοι, σύντροφοι συμπατριώτες του συντροφιά. Πέρασαν ήδη δύο χρόνια από τότε που έφυγε από κοντά μας, άτυχος που δεν πρόλαβε – όσο και αν το διείδε– να ζήσει τα δύο αυτά συναρπαστικά χρόνια που ζούμε όλοι και όλες στο ΣΥΡΙΖΑ, καλότυχος ωστόσο, που έφυγε όρθιος μέσα από την ενεργό δράση. Ήταν μια ασυνήθιστη επίσκεψη που στο βάθος η σύνθεση των επισκεπτών και η μη τελετουργία, δεν μας άφηνε να πεισθούμε για την απώλεια του φίλου, του συνοδοιπόρου, αλλά μας παρακινούσε για πολιτική κουβέντα, για τον ανοιχτό δρόμο που είναι μπροστά μας, τις ελπίδες και τις δυσκολίες του. Ενώπιον του, όπως τόσες φορές. Ο Μάρκος άνοιξε, τη συζήτηση με λίγα απλά λόγια και αμέσως έδωσε το λόγο. Ο Θ. ∆ρίτσας, μιλώντας πρώτος, ήταν λογικό, καθώς είναι υποψήφιος ∆ήμαρχος του Πειραιά σήμερα, να θυμηθεί το πρώτο βήμα, τη συζήτηση μιας παρέας που οδήγησε στην ίδρυση του «Λιμανιού της Αγωνίας» και την αμέριστη βοήθειά του για να υπάρξει αυτή η πρότυπη δημοτική κίνηση. Η Θεανώ Φωτίου και ο ∆ιονύσης Φραγκούλης θυμήθηκαν τις μεγάλες απεργίες των κλάδων τους, των εκπαιδευτικών και το ρόλο του Μπανιά ως καθοδηγητή. Ο Χάρης Γολέμης και η Ζωή Γεωργίου αναφέρθηκαν στη γόνιμη κοινή τους διαδρομή, ενώ ο Γιάννης Θεωνάς θυμήθηκε το Χώρο ∆ιαλόγου και Κοινής ∆ράσης, πρόδρομου του ΣΥΡΙΖΑ και την έγνοια του Γιάννη να μην παραλείπεται ποτέ ο προσδιορισμός ριζοσπαστικός. Παρόντες και παρούσες ιδιαίτερα πολλοί σύντροφοι και φίλοι τους οποίους η ζέουσα πολιτική περίοδος, ίσως και κάποια αδιόρατη ανησυχία, τους έφεραν εκεί να θυμηθούν και να αναστοχαστούν. Παραβρέθηκαν ο Νίκος Μπανιάς, ο Βασίλης Λασκαρίδης, η Ολυμπία Στεργίου, η Σοφία Κυπριώτη, η Νία Μπενά ο ∆. Βίτσας γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέλη της γραμματείας, Γιάννης Μπαλάφας, Μάνια Μπαρσέφσκι, Πάνος Λάμπρου, οι βουλευτές Νίκος Βούτσης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Όλγα Γεροβασίλη, υποψήφια περιφερειάρχης Ηπείρου, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας.

O Γιάννης Μπανιάς με τον Οτέλο ντε Καρβάλιο, το 1991. ∆ιακρίνονται ακόμη η Βιβή Κεφαλά και ο Νικόλας Βουλέλης

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ο Τσετίν μένει 27 χρόνια στην Ελλάδα, συμμετέχοντας ενεργά σε όλα τα κοινωνικά κινήματα. Αυτός είναι προφανώς ο λόγος που διώκεται, επειδή είναι ένας από αυτούς που αντιστέκονται. Αυτός είναι και ο λόγος που η δίωξή του μας αφορά όλους.

∆ιαδηλώσεις, όχι εθνικιστικές “πασαρελάσεις”!

«Φ

Άμεση απελευθέρωση του Χασάν Κοσάρ (Τσετίν) δώ και ένα χρόνο το ελληνικό κράτος έχει εξαπολύσει ένα πογκρόμ εναντίον όλων των αγωνιστών από την Τουρκία που βρίσκονται στην Ελλάδα. Αριστεροί αγωνιστές από την Τουρκία που ζουν χρόνια στη χώρα μας, οι περισσότεροι απ’ αυτούς με πολιτικό άσυλο, γίνονται θύματα μιας ενορχηστρωμένης επίθεσης από τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας, την αντιτρομοκρατική υπηρεσία της Ελλάδας και τις ευλογίες της Αμερικάνικης Πρεσβείας. Η πρόσφατη περίπτωση απαγωγής, οι προσπάθειες να αρθεί το πολιτικό άσυλο προσφύγων για να εκδοθούν στην Τουρκία, αλλά και σε άλλες χώρες με κατασκευασμένες και αβάσιμες κατηγορίες, είναι μερικά μόνο παραδείγματα αυτής της πρωτοφανούς επίθεσης. Το τελευταίο επεισόδιο αυτών των διώξεων αποτελεί η σύλληψη και προφυλάκιση του Χασάν Κοσάρ (Τσετίν) στις 13 Φεβρουαρίου. Ο Χασάν Κοσάρ κατηγορείται για την υπόθεση

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

της έκρηξης στην Τριανδρία το 2011, υπόθεση για την οποία είχε ανακριθεί τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου χωρίς να ασκηθεί καμία ποινική δίωξη εις βάρος του. Σήμερα, βρίσκεται προφυλακισμένος ως συνέπεια του υπέρμετρου ζήλου της αντιτρομοκρατικής να πατάξει τους «τρομοκράτες», ικανοποιώντας τις άνωθεν εντολές και υποδείξεις, με μοναδικό στοιχείο για την προφυλάκιση του, δακτυλικά αποτυπώματα σε βιβλία που βρέθηκαν στο σπίτι του! Ο Τσετίν μένει 27 χρόνια στην Ελλάδα, συμμετέχοντας ενεργά σε όλα τα κοινωνικά κινήματα. Ενεργός μαζί μας σε εργατικές απεργίες, σε αντιρατσιστικές διαδηλώσεις, σε αντιφασιστικές συγκεντρώσεις, στον ειρηνικό και μαχητικό αγώνα για ουσιαστική δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτός είναι προφανώς ο λόγος που διώκεται, επειδή είναι ένας από αυτούς που αντιστέκονται. Αυτός είναι και ο λόγος που η δίωξή του μας αφορά όλους. Γιατί η κρατική

καταστολή απειλεί όλους. Ο Τσετίν, ο Μουσταφά, ο Νεβζάτ, ο Kαδίρ, πολιτικοί πρόσφυγες χρόνια τώρα στην Θεσσαλονίκη, συναγωνιστές στον αντιφασιστικό, αντιρατσιστικό, αλλά και σε εργατικούς αγώνες, δεν είναι μόνοι τους, είμαστε μαζί τους. ∆εν θα τους αφήσουμε στα χέρια των κατασταλτικών και δικαστικών μηχανισμών της ακροδεξιάς ελληνικής κυβέρνησης. Θα αγωνιστούμε να μην εκδοθεί κανένας αγωνιστής στην Τουρκία, σε ένα ανελεύθερο και βάρβαρο καθεστώς που εξοντώνει αγωνιστές και φυλακίζει δικηγόρους επειδή τόλμησαν να τους υπερασπίσουν. Θα αγωνιστούμε για την αποφυλάκιση του Χασάν Κοσάρ και την παύση όλων των διώξεων εις βάρος του. Για την υπεράσπιση του πολιτικού ασύλου, κεκτημένου δικαιώματος χρόνων, για όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες. Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης

τάνουν πια τα λόγια, τα τριμμένα, τα μάταια λόγια, όποιου Έπους!», θα φώναζε από τον τάφο του ο Σικελιανός, μπουχτισμένος από τις βαλσαμωμένες εθνικές επετείους, τους βαρύγδουπους πανηγυρικούς, τις ανιαρές μεγαλοστομίες των «επισήμων», που διαγκωνίζονται σε υπερπατριωτικές κορώνες στα κανάλια», επισημαίνει, με αφορμή την παρέλαση της 25ης Μαρτίου, ο υποψήφιος ∆ήμαρχος Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη - Ανοιχτή Πόλη» Τριαντάφυλλος Μηταφίδης. «Ωρύονται οι θεματοφύλακες των «ιερών και οσίων του έθνους» που δάσκαλοι και μαθητές επιμένουν να διαδηλώνουν, αντί να «παρελαύνουν» μπροστά σ’ αυτούς που ποδοπατούν την αξιοπρέπειά τους. Τώρα πια δεν είναι οι «διαταραγμένοι διανοητικά και ψυχικά διανοούμενοι» που ζητούν να καταργηθούν οι μιλιταριστικής κοπής μαθητικές παρελάσεις. Είναι οι εκπαιδευτικοί της μαχόμενης έδρας. Το εμβληματικό σύνθημα στην πλατεία Συντάγματος στη μαθητική παρέλαση τον Οκτώβρη του 2006, «oύτε παρελάσεις, ούτε θρησκευτικά, θέλουμε σχολεία δημοκρατικά!» περιγράφει το σχολείο των πραγματικών κοινωνικών αναγκών και δικαιωμάτων. Η ιστορία είναι παρούσα! Επειδή οι σημερινοί μας αγώνες για ένα πραγματικά δωρεάν δημόσιο σχολείο και αξιοπρεπή ζωή λοιδορούνται από τους κυρίαρχους κύκλους, θυμηθείτε πως τους αγωνιστές του ’21, στις μέρες τους, τους είπαν «κλέφτες», τους αγωνιστές του ’40 και της Εθνικής Αντίστασης «τρομοκράτες», τους αγωνιστές και τα παιδιά του Πολυτεχνείου «αλήτες». Θέλουν να μας πείσουν πως τα πράγματα δεν αλλάζουν και πως «είναι φρόνιμο να κάτσουμε στα αυγά μας», για να μπορούν να ταΐζουν ανενόχλητοι τα σαρκοβόρα της τρόικας. Ο βασιλιάς Όθων το 1838 μετέθεσε την εθνική γιορτή από την 1η Ιανουαρίου –όπως την είχε καθιερώσει η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου– στις 25 Μαρτίου, για να την αποκόψει από τις επαναστατικές - φιλελεύθερες καταβολές της και να της προσδώσει θρησκευτικό χαρακτήρα. ∆εν δίσταζε μάλιστα να απαγορεύει το «νόμιμο εορτασμό» της επετείου, όταν απειλούνταν αντιμοναρχικές διαδηλώσεις. Η «εικονοκλαστική» αυτή αναφορά στην ιστορία της 25ης Μαρτίου δεν αρκεί, φυσικά, για να γκρεμίσει βαθιά ριζωμένα ταμπού της «εθνικώς ορθής» ιστορίας μας. Κριτικές, μαχητικές νεανικές συνειδήσεις δεν μπορούν να αναπτυχθούν με την ακαδημαϊκή αναδίφηση της ιστορίας ή την επιλεκτική μνήμη. Και οι εκπαιδευτικοί δεν ανέχονται πια τον άχαρο ρόλο του αφηγητή – διεκπεραιωτή μιας απονευρωμένης «εξεταζόμενης ιστορικής ύλης».

Ο Λούης Τίκας κι ο Βιέτ-Κώστας ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ο μεγάλο πλεονέκτημα των ντοκιμαντέρ είναι ότι βλέπεις εντυπωσιακές, αληθινές, ανθρώπινες ιστορίες. Στο φετινό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είδαμε δύο σπάνιες περιπτώσεις Ελλήνων αγωνιστών που η ζωή τους έφερε σε μακρινούς τόπους, όπου με αγώνες και θυσίες έβαλαν τη σφραγίδα τους σε σημαντικές ιστορικές στιγμές. Η πρώτη ταινία, με τίτλο «Παλληκάρι - Ο Λούης Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου», αναφέρεται στην πολύμηνη απεργία στα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο και στη δολοφονία του Έλληνα μετανάστη και συνδικαλιστή Λούη Τίκα (Ηλία Σπαντιδάκη). Μια από τις κομβικές στιγμές του αμερικανικού εργατικού κινήματος που ενώνει, έναν ολόκληρο αιώνα μετά, τις ΗΠΑ του 1914 με τις εργατικές

και μεταναστευτικές διεκδικήσεις της Ελλάδας του 2014. Η Λαμπρινή Θωμά και ο Νίκος Βεντούρας αναζήτησαν τις μνήμες, την ιστορία και την κληρονομιά του Λούη Τίκα και του Λάντλοου στο Κολοράντο, μίλησαν με κορυφαίους ιστορικούς, καλλιτέχνες και απογόνους ανθρακωρύχων, καταγράφοντας τα σημάδια που άφησε στο σώμα της εργατικής Αμερικής μία τραγωδία που πολλοί προσπάθησαν να κάνουν να ξεχαστεί. Η δεύτερη ταινία, με τίτλο «Βιέτ-Κώστας, υπηκοότης: Ακαθόριστος» σε σκηνοθεσία Γιάννη Τριτσιμπίδα, αναφέρεται στην οδύσσεια ενός νεαρού από την Τούμπα της Θεσσαλονίκης, που στάλθηκε κατά την Κατοχή από τους Γερμανούς για αναγκαστική εργασία προς την κεντρική Ευρώπη, κατέληξε λεγεωνάριος της γαλ-

λικής Λεγεώνας των Ξένων στην Αλγερία και την Ινδοκίνα, ώσπου αυτομόλησε στους Βιετμίνχ και αγωνίστηκε με τον Λαϊκό Στρατό για πολλά χρόνια. O Κώστας Σαραντίδης/Nguen van Lap εξακολουθεί μέχρι σήμερα να προσφέρει την αγάπη και τις υπηρεσίες του στο Βιετνάμ, το οποίο τιμά σαν ήρωα τον απλό αυτόν Έλληνα που, όπως λέει ο ίδιος, ακολούθησε πάντα το ένστικτό του. Στις μέρες του φεστιβάλ, παρότι ταυτόχρονα συνέπεσε κι ένα μίνι φεστιβάλ ταινιών τρόμου, η κινηματογραφική λέσχη των απολυμένων αγωνιστών της ΕΡΤ3 συγκέντρωσε πάνω από 160 θεατές στο συγκλονιστικό φιλμ νουάρ «Sock Corridor» του Σάμιουελ Φούλερ, πιστοποιώντας τη μεγάλη της απήχηση στον κόσμο και συνεχίζοντας τις επιλογές ανατρεπτικών ταινιών που αποτελούν έναν καταπέλτη κριτικής στο καπιταλιστικό σύστημα. Και μάλιστα μέσα στην Μέκκα του καπιταλισμού και σε συνθήκες όπου ήταν νωπές ακόμη οι διώξεις του μακαρθισμού. Στο «λαϊκό πανεπιστήμιο» που λειτουργεί μετά τις προβολές, όπως συχνά αναφέρει ο συντονιστής του Αλέξης ∆ερμετζόγλου, έγινε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, πολύ πιο ουσιαστική από τα αυτάρεσκα Q & A που ακο-

λουθούν πολλές ταινίες του φεστιβάλ. Στην οκτάμηνη παρουσία της κινηματογραφικής λέσχης της ΕΡΤ3 δεν αναφέρθηκε καθόλου το ντοκιμαντέρ «Το χαμένο σήμα της δημοκρατίας» του Γιώργου Αυγερόπουλου, ο οποίος ακολούθησε μια άτολμη και χωρίς πολιτική ταυτότητα καταγραφή των γεγονότων της φασιστικής κατάργησης της ΕΡΤ. Χαρακτηριστική αστοχία της ταινίας αποτελεί η προβολή του Φώτη Κουβέλη ως του μοναδικού πολιτικού αρχηγού που αντιστάθηκε, ασχέτως κι αν ήταν συνυπεύθυνος ως κυβερνητικός εταίρος του Σαμαρά. Φαίνεται ότι κάποιοι σκηνοθέτες θεωρούν ως βάση της τεκμηρίωσης των θεμάτων των ταινιών την ιδεολογική τους απονεύρωση. Όταν, όμως, φοβάσαι να εκφράσεις άποψη μήπως θεωρηθείς ότι δεν κρατάς ίσες αποστάσεις, όταν τα ερωτήματά σου αποκρύπτουν γνώμη και πολιτική θέση τότε δίνεις τη δυνατότητα στην εξουσία να εξωραϊστεί και να κερδίσει επικοινωνιακά. Αλίμονο αν ένας σκηνοθέτης δεν έχει πολιτική θέση ή πρέπει να την κρύβει και να την λειαίνει στο πλαίσιο μιας συστημικής ουδετερότητας. Ο δικηγόρος του διαβόλου

Σ ΠΡΟΤΑ Ε Κ

ΙΣ ΣΕ

ΜΟΥΣ

Στις αγορές του Μάνου Χατζιδάκι

ενιώτη να Μαλανδρ ά ι Λ : α ει έλ Επιµ et.gr lianam@oten

 Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά

Ρεσιτάλ κρουστών με την Εύη Φιλίππου

MOYΣΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

υνεχίζονται οι επιτυχημένες εμφανίσεις του «Καλωσόρισμα-Νέοι Καλλιτέχνες στο Μέγαρο» είναι ο τίτλος του κύκλου εκδηλώσεων που προσφέρει στους φιλόμουσους το Μέγαρο Μουσικής, για πρώτη φορά φέτος, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να γνωρίσουν αξιόλογους έλληνες μουσικούς που σπουδάζουν σε ευρωπαϊκές ακαδημίες και διακρίνονται στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η συναυλία της σολίστ των κρουστών Εύης Φιλίππου. Η μόλις 21 ετών μουσικός, η οποία είναι σπουδάστρια στην περίφημη Σχολή Hanns Eisler (Χανς Άισλερ) του Βερολίνου, θα παρουσιάσει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα με έργα συνθετών του 20ού και 21ου αιώνα, καθώς μια δική της προσαρμογή για μαρίμπα δύο αποσπασμάτων από τη 2η σουίτα για βιολοντσέλο του Μπαχ. To πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμη τις «Παραλλαγές επάνω σε γιαπωνέζικα παιδικά τραγούδια για μαρίμπα» της γιαπωνέζας συνθέτιδος και σολίστ των κρουστών Keiko Abe (γεν. 1937), τη σύνθεση «Rebonds b» για κρουστά του «δικού μας» Ιάννη Ξενάκη (1922-2001) και το έργο «Ghanaia» για σόλο μαρίμπα του Matthias Schmitt (γεν. 1968). Γεννημένη στον Βόλο, το 1993, η Εύη Φιλίππου άρχισε μαθήματα θεωρητικών και κρουστών στο ∆ημοτικό Ωδείο της γενέτειράς της σε ηλικία 7 ετών, ενώ έχει μελετήσει επίσης πιάνο με την Έφη Παπαθωμαΐδη και διεύθυνση ορχήστρας με τον Ιωακείμ Μπαλτσαβιά. Έχει συμπράξει με το Σύνολο Σύγχρονης Μουσικής του ∆ημοτικού Ωδείου Βόλου, το σύνολο του Πολωνού συνθέτη Zbignew Preisner, τη Συμφωνική της Κύπρου, την Ορχήστρα των Μπαλέτων Μπολσόι, την Ελληνοτουρκική Ορχήστρα Νέων, τη Junge Sinfonie και την Ορχήστρα του Κοντσέρτχαους του Βερολίνου. Η ταλαντούχος Έυη Φιλίππου, είναι μέλος του συνόλου κρουστών και του συνόλου σύγχρονης μουσικής «Εcho» της Σχολής Χανς Άισλερ, του «Ensemble Mini» και του σχήματος «Opera Lab Berlin». Συνεργάζεται επίσης συχνά με νέους συνθέτες και σκηνοθέτες, καθώς και με τζαζ και ποπ συγκροτήματα. Την Πέμπτη 3 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής. Tιμές εισιτηρίων : 12 και 20 ευρώ, ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).

να από τα πρωτοποριακά έργα στο ρεπερτόριο των Μεγάλων Μπαλέτων του Καναδά, το «Minus One» -που δημιουργήθηκε ειδικά για τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά- φέρει την υπογραφή του Οχάντ Ναχαρίν, του ισραηλινού χορογράφου που μεταρρύθμισε το σύγχρονο μπαλέτο και παρέδωσε ένα νέο, παγκόσμιο λεξιλόγιο στην κίνηση. Από τον άγριο εξπρεσιονισμό μέχρι την απόλυτη αφαίρεση. Επτά χορογραφίες του κορυφαίου χορογράφου σε ένα έργο σύνθεση. Γεννημένος το 1952 στο κιμπούτς Μίζρα του Ισραήλ, γιός ενός ψυχολόγου που έγινε ηθοποιός και μιας δασκάλας του χορού, ο Οχάντ Ναχαρίν άρχισε να χορεύει αργά, στα 22 του. Σπούδασε στην Σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης και στη Σχολή του Αμερικανικού Μπαλέτου, έμαθε πολλά κοντά στη Μάρθα Γκράχαμ και με την υποστήριξή της ανέλαβε το 1990 τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της ομάδας Batsheva, που είχε δημιουργηθεί το 1964 στο Τελ Αβίβ. Με την ομάδα αυτή, που είχε υιοθετήσει το ύφος και την τεχνική της Γκράχαμ, ο Ναχαρίν δούλεψε προς άλλες, ριζοσπαστικές κατευθύνσεις και επινόησε το σύστημα Gaga, ένα σύστημα κίνησης οικουμενικό και προσωπικό, με πολιτική και κοινωνική συνείδηση, χωρίς να καταλήγει σε πολιτικές χορογραφίες. Αντιστοιχεί σε μια αφήγηση της οδύνης και των προβλημάτων του κόσμου που συνδέεται με την ικανότητα του χορευτή να την εκφράζει με το σώμα του και με μια πολυεπίπεδη κίνηση. Ένας συνδυασμός εκρηκτικότητας και ακινησίας με ένα ενδιαφέρον για τα αντίθετα, τα άκρα, τα όρια. Η φιλοσοφία του Ναχαρίν είναι ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να χορεύουν. Τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά, με πενήντα χρόνια ιστορίας, έχουν καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία σύνολα χορού του κόσμου. Εξελίσσονται διαρκώς, εξερευνούν νέα πεδία στην τέχνη του χορού και παράλληλα εξακολουθούν να υπηρετούν το κλασικό μπαλέτο. Καλλιτεχνικός διευθυντής είναι ο Βλάντιμιρ Πάνκοφ, άνθρωπος με ανοιχτή σκέψη και πάθος για τη δουλειά του, που άνοιξε μια καινούργια εποχή για τα Μπαλέτα του Καναδά, με τις επιλογές του προγράμματος και με τη σχέση με τους χορευτές και καλλιτέχνες. Τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά υποστηρίζονται από το Συμβούλιο Γραμμάτων και Τεχνών του Κεμπέκ, το Συμβούλιο Τεχνών του Καναδά, και το Συμβούλιο Τεχνών του Μοντρεάλ. Πέμπτη 3 και Παρασκευή 4 Απριλίου, στις 8μ.μ., στην αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 15, 27, 38, 55 ευρώ, ειδικές τιμές: 8 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, Α.Μ.Ε.Α.) και 10 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

Πρόκειται για μία παράσταση με τα ωραιότερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι από την «Ρωμαϊκή» και «Λαϊκή Αγορά». Τα τραγούδια αυτά παρουσίασε για πρώτη φορά ο Μάνος Χατζιδάκις στον ιστορικό χώρο της Ρωμαϊκής αγοράς και αργότερα δισκογραφήθηκαν και εντάχτηκαν στους δύο κύκλους. «Τραγούδια παλιά που δεν παλιώνουν γιατί δεν υπόκεινται στη φθορά χρόνου και κάθε φορά που τα ακούμε ή τα τραγουδάμε, νοιώθουμε την ίδια συγκίνηση». Ο Ηλίας Λιούγκος, μετά από 20 χρόνια συνεργασίας φιλίας και μαθητείας με το Μάνο Χατζιδάκι, η Καλλόπη Βέττα με τις υπερβατικές ερμηνείες και η Στέλλα Κυπραίου με τη γνώση από τη μακρόχρονη συνεργασία μαζί του, αναλαμβάνουν να διασφαλίσουν και σας μεταφέρουν την ακριβή ατμόσφαιρα και το μεγαλείο αυτών των τραγουδιών. Παίζουν οι μουσικοί: Στέλλα Κυπραίου – κιθάρα, Στάθης Κιοσόγλου – κλαρίνο& φλάουτo, Alfred Shtuni – βιολί & μαντολίνο, Migen Selman - βιολί, ∆έσποινα Στεφανίδου - πιάνο.Η ενορχήστρωση είναι της Στέλλας Κυπραίου και η μουσική επιμέλεια του Ηλία Λιούγκου ο οποίος δηλώνει: «Τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι είναι βάλσαμο στις μέρες μας.Είναι η μεγάλη μας μουσική κληρονομιά που εκείνος μας άφησε για να μας αφυπνίζουν, να τα τραγουδάμε και να τα συνεχίζουμε». Τις Κυριακές 30 Μαρτίου και 6 Απριλίου, στις 9μ.μ., στο Ρυθμό Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη). Είσοδος: 12 ευρώ (με μπύρα ή κρασί).

Συναντήσεις με το Ergon Ensemble Για δεύτερη χρονιά φέτος, το σύνολο σύγχρονης μουσικής Ergon Ensemble, στο πλαίσιο της δημιουργικής και καινοτόμας συνεργασίας του με τη Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο, υποδέχεται μουσικούς και μουσικόφιλους με σκοπό τη μύησή τους στα ηχοχρώματα, τις εκτελεστικές τεχνικές και τη σημειογραφία της σύγχρονης μουσικής, μέσα από το εξαιρετικά πλούσιο ρεπερτόριο του 20ού και 21ου αιώνα. Ένας-ένας, οι μουσικοί του συνόλου, στις 3 συναντήσεις που πραγματοποιούνται στη Βιβλιοθήκη χρησιμοποιούν λόγο και μουσική για να γνωρίσουν στο κοινό στις ιδιαιτερότητες του οργάνου τους και της ευρύτερης οικογένειάς του. Οι πρωτότυπες αυτές συναντήσεις δίνουν την ευκαιρία για μια ιδιαίτερη, διαδραστική προσέγγιση του μουσικού ιδιώματος της εποχής μας και απευθύνονται σε συνθέτες, εκτελεστές, ενορχηστρωτές, μουσικολόγους, σπουδαστές μουσικής και λάτρεις του ήχου. Οι συναντήσεις με το Ergon Ensemble ξεκινούν στις 2 Απριλίου με τον Αλέξανδρο Μούζα [3.30μ.μ. (Η σύγχρονη μουσική, τα πολυμέσα και η ιστορική διαδρομή)] και τον Tim Ward [5.30μ.μ. (Live Electronics: η μουσική τεχνολογία επί σκηνής)], ενώ στις 9 Απριλίου η Χρυσή ∆ημητρίου (3.30μ.μ.) παρουσιάζει τις σύγχρονες τεχνικές για το φλάουτο και ο Χρήστος Σακελλαρίδης (5.30μ.μ.) θα παρουσιάσει το πιάνο και το ρόλο του στη σύγχρονη μουσική εργογραφία. Η πολύ ενδιαφέρουσα αυτή συνεργασία της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» με το Ergon Ensemble, θα ολοκληρωθεί την Τρίτη 6 Μαΐου με τις παρουσιάσεις του όμποε και του αγγλικού κόρνου από την Χριστίνα Παντελίδου (3.30μ.μ.) και του φαγκότου από τον ∆ημήτρη Ντακοβάνο (5.30μ.μ.). Επιμέλεια: Αλέξανδρος Μούζας. Είσοδος ελεύθερη.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Η μνήμη του σώματος

η δημιουργική και ποιητική διάσταση της σωματικής μνήμης επιχειρεί να ανιχνεύσει η ομαδική έκθεση δεκατεσσάρων ελλήνων καλλιτεχνών, μέσα από τη χρήση διαφόρων μέσων, όπως το βίντεο, η performance, η φωτογραφία, το σχέδιο, η ζωγραφική, το animation και η εγκατάσταση. Στόχος της συγκεκριμένης δουλειάς είναι να αναζητηθεί η εικαστική προσέγγιση και επανερμηνεία της ενσώματης μνήμης, τόσο της ατομικής όσο και της συλλογικής. Έτσι, το έργο τέχνης γίνεται αντιληπτό ως ένα δυναμικό πεδίο, στο οποίο δομούνται εικόνες, λόγοι, συναισθήματα και εμπειρίες. Παράλληλα, το ίδιο το έργο αυτονομείται και ακολουθεί τη δική του διαδρομή, ανεξάρτητη ακόμη κι από τις αρχικές προθέσεις του δημιουργού του. Η έκθεση διαρκεί έως τις 4 Μαΐου. Ωράριο: Τρίτη έως Σάββατο 10π.μ. – 6μ.μ. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 593270).

Συνεκδοχή/ Συσχέτιση/ Συμβολή

ια λίγες μέρες ακόμη, μέχρι τις 2 Απριλίου, ο καθηγητής χαρακτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, Μανόλης Γιανναδάκης, παρουσιάζει μια σειρά έργων, τα οποία δημιούργησε με αφετηρία το τρίπτυχο των εννοιών της συνεκδοχής, της συσχέτισης και της συμβολής. Όπως εξηγεί ο ίδιος: «Τα σήματα/ σύμβολα, που εμπλέκονται στη φιλοτέχνηση των έργων, ενέχουν μια επικοινωνιακή δυναμική, καθώς είναι επιλεγμένα από την πλούσια παρακαταθήκη σχηματοποιημένων μορφών ποικίλων σημάνσεων. Αποτελούν, δηλαδή, ένα επικοινωνιακό συντακτικό της σύγχρονης πραγματικότητας, διαμορφώνοντας ένα είδος αλφάβητου κατανόησης και συμπεριφοράς στην εποχή μας». Η παρούσα δουλειά «έχει ως άξονα τον κατακερματισμό και την ανασύνθεση του χώρου», ενώ παράλληλα αποτελεί μια «επαναξιολόγηση των νοημάτων των διαφόρων σημάτων/ συμβόλων (…)». Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. – 2.30μ.μ. και 5.30 - 8.30μ.μ., Τετάρτη, Σάββατο 11π.μ. – 4μ.μ. Αίθουσα Τέχνης Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη, Αθήνα, τηλ.: 211 1823818).

In My Country

τη νέα του έκθεση, ο Στέργιος Στάμου προχωρά τους προβληματισμούς τής προηγούμενης δουλειάς του σχετικά με το φαινόμενο της μετανάστευσης, ενώ παράλληλα, εμπλουτίζει τις αναφορές του σχετικά με την Ελλάδα της κρίσης. Όπως λέει ο Θανάσης Μουτσόπουλος: «Ο Στάμος στήνει μια εγκατάσταση με πέντε τετράγωνες πλάκες πάνω στις οποίες τρέχουν τα ονόματα εκατοντάδων μεταναστών με τραγικές ιστορίες, όπως απίστευτες συνθήκες μετακίνησης, εκμετάλλευση από επιτήδειους ή απάνθρωπες συνθήκες κράτησης». Επίσης, σε κάποια άλλα έργα, ο καλλιτέχνης «ανατέμνει τη χώρα–ασθενή που «θεραπεύεται» από τους ορούς του Μνημονίου (…)», με αποτέλεσμα ο θεατής να ανακαλύπτει μέσα τους ένα συνδυασμό του εξπρεσιονισμού, της arte povera, της εννοιακής τέχνης αλλά και της πολιτικής διάστασης. Η έκθεση διαρκεί έως τις 26 Απριλίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. – 9.30μ. και Σάββατο 11π.μ. – 4μ.μ. Medusa Art Gallery (Ξενοκράτους 7, Κολωνάκι, Αθήνα, τηλ.: 210 7244552). •

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

«Η προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει»

«Capo d’ Istria»

πό την Τετάρτη 2 Απριλίου και για 8 μόνο παραστάσεις θα παίζεται η παράσταση «Capo d’ Istria», βασισμένη στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Ιωάννης Καποδίστριας», την αλληλογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια, καθώς και ιστορικό και σύγχρονο αρχειακό υλικό, σε διασκευή και σκηνοθεσία Αναστασίας Κουμίδου. «Μια χώρα που παλεύει μεταξύ νόμου και συμφερόντων, ακυβερνησίας και ελευθερίας, ανατολής και δύσης. Ένας άνθρωπος που καλείται να επιλέξει ανάμεσα στην πολιτική ύπαρξη και το συμβιβασμό, τα υψηλά ιδεώδη και τον έρωτα. Πολλαπλά σχέδια δολοφονίας που υφαίνονται υπόγεια, ένα πολιτικό θρίλερ στα ίχνη της ιστορίας...» με οδηγό μια φράση του Σέξπιρ: «Σκύψτε και βουτήξτε τα χέρια σας στο αίμα του. Άραγε πόσες φορές, στους αιώνες που θά ’ρθουν και σε γλώσσες που δεν ξέρουμε ακόμα το άκουσμά τους, θα επαναληφθεί αυτή η ιστορία;» Τα σκηνικά και κοστούμια επιμελήθηκε ο Απόστολος Βέττας, τους φωτισμούς η Κατερίνα Μαραγκουδάκη. Παίζουν οι ηθοποιοί: Βίκυ Μαραγκάκη, Γιώργος Κροντήρης, Νίκος Παπαδόπουλος, Ακίνδυνος Γκίκας και Άλκης ∆ελαντώνης. Συμμετέχει ο αρχαιολόγος Κώστας Πασχαλίδης. Παραστάσεις : 2, 3, 9, 10, 16, 23, 24, 30 Απριλίου, στις 9μ.μ., στο Beton 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός, τηλ. 210 7512625).

«Η ναυς των ονείρων»

ε σκηνική σύνθεση-ερμηνεία από την Eυαγγελία Θαλασσινή και μουσική σύνθεση της Γεωργίας Καλοδίκη, «H ναυς των ονείρων» αποτελεί μια σκηνική σύνθεση 7 εικόνων βασισμένη σε αποσπάσματα ερωτικών διηγημάτων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, συγκεκριμένα: «Όνειρο στο Κύμα», «Έρωτας στα Χιόνια», «Η Φαρμακολύτρια» και «Υπό την Βασιλικήν ∆ρυν». Τα αποσπάσματα αυτά έχουν αντληθεί από την ανθολόγηση ερωτικών διηγημάτων του Χριστόφορου Λιοντάκη «Ερωτικός Παπαδιαμάντης» (εκδόσεις Πατάκη). Στην παράσταση ακούγεται επίσης το «Γράμμα στον κυρ-Αλέξανδρο» (κείμενο της Ευαγγελίας Θαλασσινή). «H ναυς των ονείρων» αποτελεί το πρώτο εγχείρημα στο θεατρικό χώρο σύνθεσης κειμένων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και ηλεκτροακουστικής μουσικής. «Σε καιρούς σαν τους σημερινούς, κοινωνικού και πολιτισμικού αποπροσανατολισμού, κείμενα σαν του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ενδυναμώνουν την αναζήτηση του θεατή για το θαύμα που λέγεται ζωή», σημειωνουν οι δύο δημιουργοί. Το έργο ως σύνθεση αποσπασμάτων ερωτικών διηγημάτων του Παπαδιαμάντη, δίνει έμφαση στον έρωτα και τη φύση, αγαπημένα θέματα του συγγραφέα, τα οποία και επιλέχθηκαν προκειμένου να υπενθυμίσουμε στο σημερινό θεατή πως το θαύμα δεν χάθηκε, αλλά είναι παρόν και δίπλα μας, αρκεί να θέλουμε να το ατενίσουμε. Η γλώσσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, μοναδική στη μουσικότητα της, είναι το μέ-

σο για να εκφράσουμε την ερευνητική μας διαδικασία και αναζήτηση όσον αφορά τη σχέση μουσικής και λόγου στα ελληνικά κείμενα». Παραστάσεις: Κάθε Παρασκευή και Σάββατο, στις 9.30μ.μ., έως τις 31 Μαΐου, στον Κενό Χώρο (Αγησιλάου 77Α, Κεραμεικός, τηλ. 6989 455965)

«Τα τρία χρυσά μήλα»

ε την ευκαιρία των 20 χρόνων στο χώρο της επαγγελματικής αφήγησης, η Σάσα Βούλγαρη «επιστρέφει» στην ομορφιά των ελληνικών λαϊκών παραμυθιών. Μια φορά κι έναν καιρό.... και ζωντανεύουν μπροστά μας δράκοι και έξυπνες μυλωνούδες, ξωθιές, μάγισσες βασιλόπουλα και βασιλοπούλες. Σημειώνεται πως στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και σε συνεργασία με την Σάσα Βούλγαρη, σε κάθε παράσταση θα δίνονται 10 δωρεάν εισιτήρια σε άνεργους γονείς (που επιδεικνύουν την κάρτα ανεργίας τους και συνοδεύουν έως και δύο παιδιά). Για τη διάθεση των δωρεάν εισιτηρίων στους δικαιούχους – κατόχους κάρτας ανεργίας απαιτείται κράτηση θέσεων στα ταμεία του ΙΜΚ (Πειραιώς 206, Ταύρος, ∆ευτέρα έως Παρασκευή, 11π.μ. – 2μ.μ. και τα πρωινά μία ώρα πριν την παράσταση, ή τηλεφωνικά στο 210 3418579 με σειρά προτεραιότητας). Παραστάσεις: Κυριακή, 6 & 13 Απριλίου, στις 12.30μ., στο Ίδρυμα Κακογιάννη (Πειραιώς 206, Ταύρος, τηλ. 210 3418550)

«Η προσευχή»

ε ένα λιτό μήνυμα η Εταιρεία των Φίλων της Τέχνης του Θεάτρου, δηλώνει πως θα προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανή τη δημιουργική περιπέτεια, στο χώρο του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων. «Στον χώρο αυτόν όπου ασκήθηκε η τέχνη του θεάτρου για 30 ολόκληρα χρόνια. Θα προσπαθήσουμε και ευελπιστούμε ότι το Θέατρο Οδού Κυκλάδων, Λευτέρης Βογιατζής, σήμερα, θα συνεχίσει να λειτουργεί ως ζωντανό φυτώριο υψηλής καλλιτεχνικής δημιουργίας». Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο η ομάδα Kursk κάνει πρεμιέρα στο αγαπημένο θέατρο με το έργο «Η προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει». Πρόκειται για ένα συλλογικό κείμενο, μια μη ρεαλιστική ιστορία φτιαγμένη από ρεαλιστικές καταβυθίσεις σε δύο διαφορετικούς κόσμους : τον κόσμο τριών αγοριών και τον κόσμο ενός κοριτσιού. Οι συντελεστές μας υπόσχονται «Μια μαγική απελευθερωτική τελετουργία με τα μέσα του θεάτρου». Σύλληψη-σκηνοθεσία: Χάρης Φραγκούλης, μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής. Παίζουν οι: Ηρώ-Ελένη Μπέζου, Αργύρης Πανταζάρας, Γιάννης Παπαδόπουλος, Χάρης Φραγκούλης. Παραστάσεις: Κάθε Πέμπτη και Παρασκευή, στις 9μ.μ. και Σάββατο, στις 6μ.μ., στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων (Κυκλάδων 11 και Κεφαλληνίας, Κυψέλη τηλ. 210 8217877).

1046

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Ηττημένος της ζωής Γ. Μ. Βιζυηνός «Άπαντα τα διηγήματα» Σχόλια: Ήρκου και Στάντη Ρ. Αποστολίδη Εκδ. Τα Νέα Ελληνικά Οκτώβριος 2013

έσα στο περασμένο φθινόπωρο εκδόθηκαν δυο βιβλία για τον Βιζυηνό, που θα χαρακτηρίζονταν, από διαφορετικές απόψεις, σημαντικά. Το πρώτο, γιατί αποκαθιστά φιλολογικά το έργο του, που δεν είχε μέχρι σήμερα τις καλύτερες τύχες. Ενώ, το δεύτερο (Γ. Μ. Βιζυηνός «Στους δρόμους της λογιοσύνης», Φιλολογική επιμέλεια Παν. Μουλλάς), που θα μας απασχολήσει προσεχώς, έρχεται να ολοκληρώσει την έκδοση του μη λογοτεχνικού, επιστημονικού έργου του. Μένει ζητούμενο κατά πόσο οι πρόσφατες εκδόσεις δηλώνουν ανανεωμένο ενδιαφέρον για τον Βιζυηνό ή πρόκειται περί συμπτώσεως. Ίσως και τα δυο, συν τις επετειακές αφορμές, τις πρώην και τις επόμενες, αλλά και τις λανθάνουσες. Μία πρώην ήταν η συμπλήρωση, το 2009, 160 χρόνων από τη γέννησή του. Στις 30-31 Μαΐ. 2009, διοργανώθηκε από το ∆ημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης ∆ιημερίδα, με τίτλο, «Το εύρος του έργου του Γεωργίου Βιζυηνού. Παλαιότερες αναγνώσεις και νέες προσεγγίσεις». Ακολούθησε η έκδοση των Πρακτικών, που, όπως πάντα με καθυστέρηση, κυκλοφόρησαν Μάρ. 2012. Η επόμενη επέτειος είναι αυτή του 2016, που συμπληρώνονται 120 χρόνια από το θάνατό του, για την οποία έχουν ήδη αρχίσει σχεδιασμοί επί χάρτου. Στις λανθάνουσες επετειακές αφορμές, θα μπορούσαμε να αποδώσουμε το πρώτο από τα δυο βιβλία. Συνεπείς ο Ήρκος και ο Στάντης Αποστολίδης, “οι δυο Αποστολίδηδες” όπως υπογράφουν, το είχαν έτοιμο από το φθινόπωρο για την ιδιαίτερα προσφιλή σε αυτούς διπλή επέτειο του 2014. Εφέτος συμπληρώνονται 90 χρόνια από τη γέννηση και 10 από το θάνατο του Ρένου Αποστολίδη. Για όσους γοητεύουν οι συμπτώσεις, ο Ρένος απώλεσε για οκτώ επιπλέον ημέρες ύπαρξης την καβάφεια τύχη σύμπτωσης ημερομηνίας γέννησης και θανάτου. Γεννήθηκε 2 Μαρ. 1924 και απεβίωσε 10 Μαρ. 2004. Παιδί της Άνοιξης όπως και ο Βιζυηνός αλλά πιο τυχερός ακόμη και στο θάνατο. Οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, μια κι έξω, σε αντίθεση με το αργό ροκάνισμα μιας τετραετίας του Βιζυηνού. Ο Θρακιώτης φέρεται γεννημένος 8 Μαρ., ημέρα ∆ευτέρα, για εμάς σήμερα ημέρα των γυναικών, που οι μαρτυρίες θέλουν πολύ να τον απασχόλησαν και πάντοτε βασανιστικά. Μέχρι που συνέτειναν στο τέλος του^ 13 Απρ. 1892 εγκλεισμός στο ∆ρομοκαΐτειο, 15 Απρ., ημέρα Κυριακή, θάνατος. Συμπτωματικά, και η πρώτη εμφάνιση του Βιζυηνού ως πεζογράφου συντελέστηκε άνοιξη. Όχι, όμως, μήνα Απρίλιο, όπως συνήθως μνημονεύεται, αλλά Μάρτιο. Αυτή η πρώτη εμφάνιση έγινε με τη δημοσίευση του διηγήματος «Το αμάρτημα της μητρός μου» στο παρισινό περιοδικό «Nouvelle Revue» στο τεύχος Μαρ. - Απρ. Πότε, όμως, κυκλοφόρησε το εν λόγω διμηνιαίο τεύχος; Ο Βιζυηνός, σε επιστολή του προς τον Βικέλα από το Λονδίνο με ημερομηνία 24.3.83, ανησυχεί μην και το τεύχος κυκλοφορήσει μετά τα μέσα Απριλίου. Σύμφωνα με παραπομπή του Παν. Μουλλά, κυκλοφόρησε την Πρωταπριλιά, αντιθέτως ο Βαγ. Αθανασόπουλος αναφέρει πως κυκλοφόρησε μήνα Μάρτιο. Έτσι κι αλλιώς, αν λάβουμε υπόψιν ότι στην καθ’ ημάς Ανατολή ισχύει το παλαιό ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο και καταγράφονται η γέννηση και ο θάνατός του συγγραφέα, η πρώτη ευρωπαϊκή εμφάνισή του έγινε μήνα Μάρτιο. Ενώ, η ελληνική, με τη δη-

μοσίευση του ίδιου διηγήματος στην «Εστία», έγινε στα τεύχη της 10ης και 17ης Απρ. 1883. Αυτό σημαίνει πως, αν πράγματι αργούσε να κυκλοφορήσει το γαλλικό περιοδικό, θα χαλούσαν τα σχέδια του Βιζυηνού να προηγηθεί η γαλλική δημοσίευση, γεγονός που θα χαροποιούσε τον εκδότη της «Εστίας», τον Γεώργιο Κασδόνη, ο οποίος είχε προαναγγείλει τη σύγχρονη δημοσίευση του διηγήματος. Συμπτωματικά, το διήγημα του Βιζυηνού είχε την τύχη να δημοσιευτεί σε δυο ιδεολογικά αντίθετα περιοδικά. Το γαλλικό περιοδικό της Ιουλιέττας Λαμπέρ, χήρας του Εδμόνδου Αντάμ, όπως και το σαλόνι της, στο οποίο σύχναζε ο Βικέλας και ο Μαρκήσιος Σαιντ-Χιλαίρ, μεταφραστής στα γαλλικά του διηγήματος του Βιζυηνού, ήταν φίλα κείμενο στον φιλέλληνα Γαμβέτα και ξεκίνησε για να αποτελέσει το αντίπαλο δέος στη συντηρητική «Revue des deux mondes», που στάθηκε απαρχής το πρότυπο της «Εστίας». Πόσο ενδιέφεραν τον Βιζυηνό οι ιδεολογικές αντιπαλότητες; Κατά τον Μουλλά, στο σαλόνι της Λαμπέρ, τον έφερε η αναζήτηση κοσμικών επαφών. Σε εκείνη τη φάση της ζωής του, η τύχη του χαμογελούσε. Μέχρι τον επόμενο Μάρτιο. Στις 14 Μαρ. 1884, πάντοτε κατά το παλαιό ημερολόγιο, απεβίωσε ο προστάτης του, Γεώργιος Ζαρίφης. Στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, ο Βιζυηνός επιστρέφει οριστικά στην Αθήνα. Σύμφωνα με το μότο στην Εισαγωγή της πρόσφατης έκδοσης, “Οι ηττημένοι της ζωής έχουν πάντοτε να διηγηθούν τις ωραιότερες ιστορίες”. Το βιογραφικό του αποτελεί ικανή μαρτυρία ότι ανήκε στους ηττημένους από γεννησιμιού του, παρά τις εκλάμψεις της τύχης κατά την πρώτη του νεότητα. Και έχει διηγηθεί, αν όχι τις ωραιότερες ιστορίες της παλαιότερης πεζογραφίας μας, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, σίγουρα, όμως, από τις ωραιότερες. Κι όμως, γι’ αυτές δεν υπάρχει αξιόπιστη έκδοση ούτε “«Απάντων» των ευρισκομένων”, ούτε καμιά τμηματική, όπως τεκμηριώνει ο Γιώργος Κεχαγιόγλου στην ανακοίνωσή του στη ∆ιημερίδα Βιζυηνού. Ο Βιζυηνός προσέλκυσε μεν πολλούς φροντιστές, αλλά αυτή η πολλαπλή εκδοτική φροντίδα παρέμεινε ελλιπής. Ταυτόχρονα δελέασε πλείστους όσους μελετητές, που, όμως, το στρίμωξαν σε ερμηνευτικές ατραπούς, καθώς φιλοδόξησαν ολιστικές συλλήψεις. Έλειπε η έγκυρη φιλολογική έκδοση του έργου του. Αυτήν μας προσφέρουν “οι δυο Αποστολίδηδες”. Στο υποκεφάλαιο της Εισαγωγής, με τίτλο, «Εκδοτικά», μετά την αναφορά των αρχικών δεδομένων –τη μη διάσωση των χειρογράφων, τις πρώτες δημοσιεύσεις, μερικές εκ των οποίων με θεώρηση των τυπογραφικών δοκιμίων από τον ίδιο τον Βιζυηνό–, σχολιάζουν εκτενώς τις “αυθαιρεσίες” κατά τις εκδόσεις βιβλίων και τέλος, περιγράφουν τις δικές τους “σιωπηρές” διορθωτικές επεμβάσεις, όπου, ως γνώ-

μονας, φαίνεται να λειτουργεί η «Ανθολογία διηγήματος» πάππου και πατρός. ∆εν προβλέπονται αντίστοιχες υποσελίδιες σημειώσεις, αλλά οι διαφοροποιητικές αλλαγές δίνονται συγκεντρωτικά σε προτασσόμενο κριτικό υπόμνημα. Οι εκτενείς υποσελίδιες σημειώσεις επιμένουν “στο ιστορικό και κοινωνικό υπόβαθρο” της εποχής των ιστοριών, ενώ διυλίζουν τους γλωσσικούς τύπους στην καθεμία ιστορία χωριστά αλλά και σε συγκριτική βάση. Αντιθέτως, το συγκεντρωτικό Γλωσσάριο παραμένει, ακριβώς όπως χαρακτηρίζεται, “συνοπτικώτατο”. Ακόμη, προβλέπονται, προς περαιτέρω υποστήριξη του υπομνηματισμού, έξι θεματικά παραρτήματα: Προσδιορισμός της ακριβούς χρονολογίας γέννησης της μητέρας του Βιζυηνού ∆έσποινας και ως προσθήκη στο προτασσόμενο βιογραφικό του, που είναι συνοπτικό αλλά με εξακριβωμένες χρονολογίες και συμβάντα. Σχολιασμός της έκτασης των περιγραφικών αναφορών στο φυσικό περιβάλλον, με τονισμό της αλληγορικής τους χρήσης. Υπό τύπον λήμματος, αναφορές σε Νεότουρκους, τάγματα δερβίσηδων και στην κατά Ρούντολφ Χέρμαν Λότσε έννοια της ψυχής. Παρενθετικά να σημειώσουμε εδώ, πως το βασικό βιβλίο του Λότσε, στο οποίο στηριζόταν ο Βιζυηνός, δεν ήταν η «Ιατρική Ψυχολογία» του 1852, αλλά το επόμενο, ο τρίτομος «Μικρόκοσμος», με “ιδέες για την Φυσική Ιστορία και την Ιστορία της Ανθρωπότητας”. Και τέλος, το ερευνητικά ενδιαφέρον κείμενο για τις “ρομαντικές καταβολές του διηγήματος «Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας»”. Το συνολικό έργο συμπληρώνουν, το γενεαλογικό δέντρο Βιζυηνού και τρεις χάρτες (τοπογραφικό Βιζύης, χάρτης της περιοχής και χάρτης Ανατολικής Θράκης). Χρησιμότερος θα ήταν χάρτης της Ανατολικής Ρωμυλίας. Αν μη τι άλλο, για να φαίνεται η γειτνίαση της Βιζύης με τον τόπο των Αποστολίδηδων, τον Πύργο, σημερινό Μπουργκάς. Αυτή η πολύπλευρη και εκτεταμένη φιλολογική φροντίδα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μέχρι και τέλεια, αφού καλύπτει από τις περιέργειες του παντελώς απροσδιόνυσου ως προς τις χωροχρονικές συντεταγμένες των ιστοριών, την Ανατολική Ρωμυλία και τα μέσα του 19ου αι. σε Ελλάδα, Οθωμανική Τουρκία και Γερμανία, μέχρι τις απαιτήσεις των σχολαστικώτερων. Με βάση, όμως, το πώς εμείς τουλάχιστον αντιλαμβανόμαστε παρόμοιες εκδόσεις, θα μπορούσε να διατυπωθεί μία ένσταση. Κατά την ακαδημαϊκή οπτική για τις πρότυπες φιλολογικές εκδόσεις, ο υπομνηματισμός έχει ως στόχο να φωτίζει το κείμενο, κατά όσον το δυνατόν αντικειμενικότερο τρόπο, που σημαίνει να διευκολύνει τον αναγνώστη αλλά να μην τον χειραγωγεί. Οι δημιουργοί, ωστόσο, της συγκεκριμένης έκδοσης δηλώνουν εκ προοιμίου ότι “αυτή αξιώνει νάναι ελεγκτική πάντα, και χειραγωγός προς το άξιο”. ∆ήλωση

με χροιά διδακτισμού, που μάλλον ξενίζει, ιδίως σε μία εποχή κυριαρχίας του αναγνώστη. Εκτός κι αν εκληφθεί ως απόρροιά της, καθώς στηρίζεται σε ένα συγκεκριμένο ερμηνευτικό σχήμα του πεζογραφικού έργου του Βιζυηνού κατά την πρόσληψη ενός προνομιούχου αναγνώστη. Άλλωστε η έκδοση χαρακτηρίζεται “κριτική – αξιολογική”, με την αξιολόγηση να περιορίζεται στην προτεινόμενη πρόσληψη. Πάντως, όποιος έχει διαβάσει Ρένο Αποστολίδη, ιδίως τα προ εικοσαετίας σεμινάριά του για δημοσιογράφους, που, προσφάτως, πήραν τη μορφή βιβλιαρίων περιοδικής έκδοσης, θα αναγνωρίσει στον χειραγωγό κάτι από τη συμπεριφορά του Κένταυρου. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, προβλέπονται διαδοχικά στάδια. Πρώτον, η Εισαγωγή, με τίτλο, «Ποίος ήτον και είναι ο Γεώργιος Βιζυηνός». ∆οκιμιακό κείμενο με λογοτεχνικό ύφος και άποψη, τόσο επί του ειδικού αντικειμένου, που είναι τα διηγήματα του Βιζυηνού, όσο και επί του γενικότερου, που είναι η ελληνική λογοτεχνία. Επί του ειδικού, η άποψη, όσο ρηξικέλευθη κι αν είναι, υποστηρίζεται με εκτενή και πειστική επιχειρηματολογία. Επί του γενικού, όμως, δίνονται μόνο χαρακτηρισμοί έργων και προσώπων, που, έτσι όπως μένουν αστήρικτοι, δείχνουν τουλάχιστον άκομψοι. Ασχέτως αν η επιστράτευση κάπως εξεζητημένων, ως σπανίως απαντώμενων σήμερα, επιθετικών χαρακτηρισμών, σε συνδυασμό με τον απόλυτο χαρακτήρα των διατυπώσεων, προσδίδουν ζωντάνια στον δοκιμιακό λόγο. Αυτήν την έντονη εντύπωση της αφήγησης επαυξάνει η ευρεία χρήση των θαυμαστικών, τόσο ασυνήθων σε παρόμοιας φύσης κείμενα. ∆εύτερον, το ερμηνευτικό σχήμα καθορίζει τη σειρά παράταξης των διηγημάτων, κατά παράβαση μίας φιλολογικής έκδοσης, που θα ακολουθούσε τη σειρά δημοσίευσης. Τα διηγήματα, συνολικά οκτώ, διαχωρίζονται σε δυο ομάδες: “Τα επίλεκτα” («Το αμάρτημα της μητρός μου», «Το μόνον της ζωής του ταξίδιον», «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου», «Μοσκόβ-Σελίμ») και “Τα αδύναμα” («Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας», «Μεταξύ Πειραίως και Νεαπόλεως», «Πρωτομαγιά», όπου “δίκην παραρτήματος” παρατίθεται το «∆ιατί η μηλιά δεν έγινε μηλέα»). Η δεύτερη ομάδα δεν αξιώνεται υπομνηματισμού της ίδιας έκτασης με την πρώτη, ενώ επαναλαμβάνονται, πάντοτε κατά έναν απόλυτο τρόπο που δεν επιτρέπει ούτε χαραμάδα αμφιβολίας, οι αδυναμίες των εν λόγω διηγημάτων. Για παράδειγμα, μία απόφανση της μορφής, “Το «Μεταξύ Πειραίως και Νεαπόλεως» δεν διαθέτει την παραμικρή λογοτεχνική ποιότητα”, πιστεύουμε ότι καταθλίβει έναν αναγνώστη. Και καλά, όποιος προτίθεται να το διαβάσει για πρώτη φορά, αυτός απλώς θα το προσπεράσει, αλλά εκείνος, που έτυχε, πιθανώς και γιατί είναι άγευστος ποιήσεως, να το απολαύσει σε παλαιότερες αναγνώσεις, θα νιώσει τουλάχιστον καταρρακωμένος. Η σειρά παράταξης “των επίλεκτων” καθορίζεται από το ερμηνευτικό σχήμα, που τα “θεωρεί ως ενιαίο μυθιστόρημα”. Σε υποκεφάλαιο της Εισαγωγής, με τίτλο, «Προγενέστερη έρευνα και αναίρεση ερμηνευτικών ιδεοληψιών», αναφέρονται συνοπτικά ερμηνείες, ορμώμενες από φροϋδικές ή και ψυναναλυτικές αναγνώσεις, καθώς και όσες ολισθαίνουν προς τον βιογραφισμό, για να απορριφθούν συλλήβδην. Ασχέτως αν ορισμένες ακολουθούν τη μέση οδό, χωρίς ψυχαναλυτικές υπερερμηνείες, αφήνοντας ως κατάλοιπο ενδιαφέρουσες επιμέρους παρατηρήσεις. Βεβαίως, μία παρόμοια μετριοπαθής ανάγνωση θα μείωνε τον επιβλητικό χαρακτήρα της σύλληψης ενός “κύκλου αίματος”, όπως εύστοχα αΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 30 Μαρτίου

* Περιήγηση στα προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας διοργανώνει στις 12 το μεσημέρι η Ανοιχτή Πόλη με ξεναγούς τους αρχιτέκτονες ∆. Ευταξιόπουλο και Στ. Σταυρίδη. * Μουσική εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ Μεταξουργείου/Κεραμεικού/Βοτανικ ού με θέμα «Η Κρήτη της αντίστασης», στις 2 μ.μ., στον Ηριδανό (Πλατειών 32, Κεραμεικός). Παίζουν οι Π. Παπαδάκης, Χρ. Νάτσης, Μ. Καφαντάρης. * Σεμινάριο αυτομόρφωσης του ΣΜΕ∆ (Μαυρικίου 8, Νεάπολη Εξαρχείων) με θέμα «Η θεατρική μετάφραση στην πράξη», στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Σ. Στρούμπος και Ι. Μεϊτάνη. * Συζήτηση με θέμα «Για την Ευρώπη των λαών και των κινημάτων – Η σημασία των ευρωεκλογών για την Ελλάδα και την Ευρώπη» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Εξαρχείων, στις 6 μ.μ. στο καφενείο «Η Μουριά» (Χαρ. Τρικούπη 87).

Μόνος σου αόρατος, όλοι μαζί ανίκητοι

Μιλούν οι Ν. Χουντής και Ό. Αθανίτη. * Προβολή του ντοκιμαντέρ της Ν. Ψαρού «Σταγώνες», στις 7 μ.μ. στο Αυτόνομο Στέκι (Ζ. Πηγής 95-97).

∆ευτέρα 31 Μαρτίου

* Εκδήλωση με θέμα «Κέντρο για ποιους; Αναπλάσεις, αντιστάσεις, εναλλακτικές» διοργανώνει η Ανοιχτή Πόλη στον πολυχώρο της (Πανεπιστημίου 56), στις 6.30 μ.μ. Μιλούν οι Μ. Καλαντζοπούλου, Α. Καλαντίδης, Γ. Πολύζος, Ντ. Βαΐου, Στ. Σταυρίδης. Συντονίζει η Τ. Κατερίνη. Χαιρετίζει ο Γ. Σακελλαρίδης. * ∆ιάλεξη της Ρακέλ Βαρελά με θέμα «Τα μνημόνια στην Πορτογαλία και οι αντιδράσεις στην κοινωνία και την παιδεία» διοργανώνει το μεταπτυχιακό της Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, στις 7 μ.μ., στο Πάντειο. * Παρουσίαση του βιβλίου του Σπ. Τζόκα «Ο κύκλος των «μάταιων« πράξεων», στις 7.30 μ.μ. στο

Εκδηλώσεις της Αριστερής Ενότητας Θεσσαλονίκης

Τα σχήματα της ΑΡΕΝ Θεσσαλονίκης πραγματοποιούν σειρά εκδηλώσεων με κεντρικό σύνθημα «Μόνος σου αόρατος, όλοι μαζί ανίκητοι». Τη ∆ευτέρα 31 Μαρτίου, εκδήλωση της ΑΡΕΝ ΑΤΕΙΘ για την τριτοβάθμια τεχνολογική εκπαίδευση. Μιλούν οι Τ. Κουράκης, Γ. Κουρτέσας, Κ. Πέττας. Την Τετάρτη 2 Απριλίου, η ΑΡΕΝ Οικονομικού διοργανώνει στη ΝΟΠΕ debate με θέμα «Με ποιά οικονομία, για ποιές ανάγκες, με ποιό σχέδιο» με τους Σπ. Λαπατσιώρα και Ν. Βαρσακέλη. Την Πέμπτη 3 Απριλίου, η ΑΡΕΝ ΤΕΦΑΑ έχει εκδήλωση για τον αντιφασισμό στα γήπεδα στις αίθουσες ΤΑΞΥΠ, με ομιλητές τους Σ. Κωφίδη και Β. ∆ιαμαντόπουλο.

Φεστιβάλ ΑΡΕΝ Βόλου

* Πάρτυ την Πέμπτη 3 ΑΠριλίου στις 11 μ.μ. Την Παρασκευή 4 Απριλίου, στις 7 μ.μ. συζήτηση με θέμα «∆εν περισσεύει κανείς» και συναυλία στις 10 μ.μ. με τους Ιορδάνη Σιδηρόπουλο, The Law Breakers, Ζοφίνα & Έλξυ και Στάθη ∆ρογώση. Το Σάββατο 5 Απριλίου συζήτηση με θέμα «Η ταραγμένη Ευρώπη»

δημαρχείο Καισαριανής (Βρυούλων και Κλαζομενών). Μιλούν οι Α. Τσίπρας, Α. Ρήγος, Π. Χατζημανωλάκη, Σπ. Τζόκας. Συντονίζει ο Κ. Αρβανίτης και χαιρετίζει ο Π. Κακολύρης. ∆ιαβάζει αποσπάσματα η Μ. Κανελλοπούλου.

Τρίτη 1 Απριλίου

* Συγκέντρωση για την ψυχική υγεία στις 6.30 μ.μ. στην κεντρική αίθουσα του δημαρχείου Χαϊδαρίου (Λ. Αθηνών 181).

Τετάρτη 2 Απριλίου

* Συζήτηση με θέμα «Φασισμός και δημοκρατία», με αφορμή το βιβλίο του Μ. Κουζέλη, διοργανώνουν οι εκδόσεις νήσος και το Red Notebook, στις 7 μ.μ. στον πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56). Μιλούν οι Σ. Αναγνωστοπούλου, Κ. ∆οξιάδης, Θ. Παρασκευόπουλος, Μ. Σπουρδαλάκης και ∆. Χριστόπουλος. * Συζήτηση του ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων με θέμα τις ευρωεκλογές, στις 7 μ.μ., στην ψησταριά «Το πικάντικο» (Μακεδονομάχου Πραντούνα 68). Μιλά ο Χρ. Καραγιαννίδης. * Πολιτική εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ 6ης ∆ημοτικής Κοινότητας με αποσπάσματα από τη θεατρική παράσταση «Πλούτος« του Αριστοφάνη, στον πολυχώρο Αλεξάνδρεια (Σπάρτης 14, πλ. Αμερικής).

Πέμπτη 3 Απριλίου

* Παρουσίαση του βιβλίου των Π. Τριγάζη και Γ. Γούναρη «Επανίδρυση της Ευρώπης» στις 12.30 μ.μ. στη Στοά του Βιβλίου. Μιλούν οι Γ. ∆ραγασάκης, Κ. Τσουκαλάς, Μ.

Χούκλη. Συντονίζει ο Ν. Φίλης.

Παρασκευή 4 Απριλίου

* Παρουσίαση του βιβλίου του Μ. Ανδρονόπουλου «Το γερμανικό σύνδρομο« στις 7 μ.μ. στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Μιλούν οι Κ. Βαξεβάνης, Φ. Μπατζόγλου. Παρεμβαίνει ο Μ. Γλέζος και συντονίζει ο Β. Βασιλόπουλος. * Εκδήλωση οικονομικής ενίσχυσης των πολιτικών κρατουμένων από την Επιτροπή αλληλεγγύης για τους πολιτικούς κρατούμενους στην Τουρκία και το Κουρδιστάν (Σπ. Τρικούπη 39-41) στις 8 μ.μ. Είσοδος 10 ευρώ. * Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Θ. Παπαδόπουλου «Πρόγνωση καιρού» στις 8 μ.μ. στο βιβλιοκαφέ Έναστρον (Σόλωνος 101). Μιλούν οι Μ. Κατσοπούλου, Χρ. Λιναρδάκη και Μ. Αναστασοπούλου. * Προβολή της ταινίας «Όταν πετούν οι γερανοί» από την Πολιτική-Πολιτιστική Λέσχη «Εκτός Γραμμής» (Στρατηγοπούλου 7, Εξάρχεια), στις 8.30 μ.μ.

Σάββατο 5 Απριλίου

* Χωρίς Μεσάζοντες στην πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου (είσοδος Ούλωφ Πάλμε) από το ∆ίκτυο Αλληλεγγύης Ζωγράφου από τις 10 π.μ. έως τη 1 μ.μ. και από τις 6 μ.μ. έως τις 9 μ.μ.

Κυριακή 6 Απριλίου

* Ενημερωτική εκδήλωση για τις ανεμογεννήτριες από την Ανεξάρτητη Πρωτοβουλία, το ∆ίκτυο Φορέων Ημαθίας και πολίτες, στις 7 μ.μ. στο Εργατικό Κέντρο Νάουσας.

Ηττημένος της ζωής ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

ποκαλείται, ο οποίος και “οιστρηλατεί” τον Βιζυηνό. Στα προλογικά σημειώματα καθενός διηγήματος, σε εκτενείς υποσελίδιες σημειώσεις, σχολιάζονται περαιτέρω οι σημαντικότερες ψυχαναλίζουσες ερμηνείες. Κι αυτό, “για να παραμεριστούν εφεξής από το ερευνητικό πεδίο του αναγνώστη”. Όσον αφορά τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, “οι Αποστολίδηδες” τα αποδέχονται μέχρι κεραίας, εμπεδώνοντας, μάλιστα, τις πραγματολογικές συνιστώσες με τον υπομνηματισμό. Αλλά μέχρις εκεί, δεν αποδίδουν προθέσεις στον συγγραφέα, ούτε πλάθουν σενάρια. Σε αν-

τίθεση με άλλους μελετητές, που εμμένουν σε ολιστικές θεωρήσεις των έξι ιστοριών, με τυπικότερο παράδειγμα την υπόθεση εργασίας του Μιχ. Χρυσανθόπουλου, που τιτλοφορείται «Μεταξύ φαντασίας και μνήμης». Ενδεικτικές είναι και ορισμένες ομιλίες της ∆ιημερίδας, κατά την οποία “τα αδύναμα διηγήματα” δείχνουν να απασχολούν πολύ περισσότερο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ομιλία της Στ. Χελιδώνη, η οποία επιχειρηματολογεί υπέρ μίας ανάγνωσης του «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» “πάνω στον άξονα της μεταφοράς” όπως και του Χρυσανθόπουλου, μόνο που η δική της θα μπορούσε να έχει τον τίτλο, “Μεταξύ ποιήσεως και διηγήματος”.

Ως γνωστόν, Κένταυρος δεν είναι μόνο το όνομα του μυθικού μύστη, αλλά και το όνομα αστερισμού, φωτεινότατου τις ανοιξιάτικες νύχτες, καίτοι χιλιάδες έτη φωτός μακριά. Αυτήν, ακριβώς, την εντύπωση δημιουργεί η παρουσίαση “απάντων των διηγημάτων” του Βιζυηνού από “τους Αποστολίδηδες”. Συναρπαστική μεν, αλλά έτη φωτός μακράν του ισχύοντος “κανόνα” για τις γηγενείς θεωρητικές συλλήψεις. Και ένα τελευταίο. Τυποτεχνικά, πρόκειται για άψογη έκδοση, καθόλου συνηθισμένη στις μέρες μας. Μ. Θεοδοσοπούλου

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

«ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΨΑΡΙ»

Η διπλή ζωή του Στράτου

Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης Η πολυαναμενόμενη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, «Το μικρό ψάρι», που έκανε πρεμιέρα στο διαγωνιστικό τμήμα του 64ου Φεστιβάλ στο Βερολίνο, προβάλλεται από την περασμένη Πέμπτη και στη χώρα μας. Η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη, είναι συμπαραγωγή Ελλάδας, Γερμανίας και Κύπρου. Κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Στράτος, ένας άνδρας που τη νύχτα εργάζεται σε ένα αρτοποιείο, ενώ τη μέρα εκτελεί συμβόλαια

θανάτου. Όλα αυτά μετά την αποφυλάκισή του, αφού ο Στράτος πέρασε τη μισή ζωή του στη φυλακή εξαιτίας ενός εγκλήματος πάθους που διέπραξε στα 19 του. Στη φυλακή έζησε κάτω από τη προστασία του Λεωνίδα, ενός αρχινονού του υποκόσμου, ο οποίος μάλιστα, του έσωσε και τη ζωή, σε μια συμπλοκή ανάμεσα σε αντίπαλες συμμορίες. Ο Στράτος αισθάνεται υποχρεωμένος απέναντι στον Λεωνίδα και έτσι δίνει τα χρήματα που κερδίζει, στον Γιώργο, αδελφό του σωτήρα και προστάτη του. Όταν ο Γιώργος καταστρώνει ένα παράτολμο σχέδιο

Ένα φαινόμενο

«KISMET: Η ΖΩΗ ΣΑΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΑΠΟΥΝΟΠΕΡΑ»

απόδρασης του Λεωνίδα από τη φυλακή, ο Στράτος τον βοηθά αφού το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να εξοφλήσει το μεγάλο του χρέος. Και έρχεται η ώρα το σχέδιο να μπει σε εφαρμογή. Το σινεμά του Οικονομίδη έχει τις ιδιορρυθμίες του, καθώς ο σκηνοθέτης διαθέτει ένα δικό του, προσωπικό στιλ. Ένα στιλ οργισμένο, συχνά με έντονη λεκτική βία και μία υποβόσκουσα ένταση, η οποία οδηγεί προς την τελική έκρηξη. Αυτόν τον τρόπο έχει επιλέξει ο σκηνοθέτης ώστε να μιλήσει για την καθημερινή κοινωνική βία, έναν τρόπο που καθ’ υπερβολήν, περιγράφει την πραγματικότητα. «Το μικρό ψάρι», δίχασε τους κριτικούς στο Βερολίνο. Κάποιοι, κυρίως ξένοι, δυσκολεύτηκαν να προσεγγίσουν την κινηματογραφική γραφή του Γιάννη Οικονομίδη, ίσως και εξαιτίας της αδυναμίας κατανόησης της γλώσσας, σε αντίθεση με τους έλληνες που αντιμετώπισαν την ταινία πιο θετικά. Μιλώντας γι’ αυτό ο σκηνοθέτης, είχε πει: «Όσο πιο καταρτισμένα κινηματογραφικά ήταν τα έντυπα που έγραφαν κάποιοι κριτικοί, τόσο πιο καλές έως ενθουσιώδεις ήταν οι κριτικές. Το αντίθετο συνέβη με τα πιο μέινστριμ, τα συστημικά έντυπα που οι κριτικές τους ήταν πιο μαζεμένες, αμήχανες, έως εχθρικές. Αλλά στις τρεις προβολές που έκανε η ταινία μπροστά σε κοινό, το κοινό την α-

ποθέωσε. ∆εν ξέρω τι να πω, άλλωστε όλες οι ταινίες που κάνω, ανοίγουν μια συζήτηση και αντιμετωπίζονται είτε με πολλή αγάπη είτε με πολλή εχθρότητα» («Εποχή», 23.2.2014). ∆εν φαίνεται να έχει άδικο ο Οικονομίδης στα όσα λέει, αρκεί να θυμηθούμε πως αντιμετωπίστηκε η πρώτη του ταινία, «Σπιρτόκουτο», το 2003. Και τότε το κοινό αλλά κυρίως οι κριτικοί είχαν διχαστεί. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην ερμηνεία του Βαγγέλη Μουρίκη. Ο ηθοποιός διεκπεραιώνει το ρόλο του με άψογο τρόπο και αποδεικνύει πως η μέχρι τώρα αθόρυβη αλλά σημαντική παρουσία του, δεν είναι τυχαία. Ο γεννημένος το 1967 στη Λεμεσό, Γιάννης Οικονομίδης, κατάφερε να καθιερωθεί ανάμεσα στους πλέον σημαντικούς αλλά και αγαπητούς στο κοινό, σύγχρονους έλληνες σκηνοθέτες. Ξεκινώντας το 2003 με το «Σπιρτόκουτο» (πρώτη μεγάλου μήκους ταινία), συνέχισε με τις ταινίες «Με την ψυχή στο στόμα» (2006) και «Μαχαιροβγάλτης» (2010). Τώρα συνεχίζει με «Το μικρό ψάρι», το οποίο προβάλλεται ταυτόχρονα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Εκτός από τις ταινίες «Το μικρό ψάρι» και «Κισμέτ», προβάλλονται ακόμη οι:

πωσδήποτε, η επιτυχία των τουρκικών σίριαλ που προβάλλονται στην ελληνική τηλεόραση τα τελευταία χρόνια, αποτελεί ένα φαινόμενο που χρήζει κοινωνιολογικής προσέγγισης. Η Νίνα Μαρία Πασχαλίδου, με το ντοκιμαντέρ «Kismet: Η ζωή σαν τούρκικη σαπουνόπερα», το οποίο προβλήθηκε πριν από μερικές μέρες στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, έχει κάνει μια πολύ καλή δουλειά. Η σκηνοθέτιδα, βέβαια, δεν μένει στην Ελλάδα, αλλά εξετάζει την επιτυχία αλλά και τις επιπτώσεις των τουρκικών σειρών και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων, της Βόρειας Αφρικής και της Ασίας. Η Πασχαλίδου εκτός από την Αθήνα, ταξιδεύει στο Κάιρο, το Αμπού Ντάμπι, την Κωνσταντινούπολη, τη Σόφια, το Μόσταρ. Και αυτό που ανακαλύπτει -και είναι ιδιαίτερα σημαντικό- είναι το πώς αυτές οι σειρές σπάνε προκαταλήψεις αιώνων και ενθαρρύνουν τις γυναίκες της περιοχής -ιδίως στις μουσουλμανικές χώρες- να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να αλλάξουν τις ζωές τους. Η ταινία δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες, αφού η κάμερα της σκηνοθέτιδας συναντά παραγωγούς και ηθοποιούς αλλά καταδεικνύει και τη δύναμη επιρροής της εικόνας στους ανθρώπους που παρακολουθούν αυτές τις σειρές. Κι αν στη χώρα μας δεν επηρεάζει ιδιαίτερα, αφού δεν ανήκουμε στο λεγόμενο μουσουλμανικό τόξο, εν τούτοις αξίζει να διερευνηθούν οι λόγοι της επιτυχίας τους. Πρόκειται για πολύ σημαντική δουλειά, για ένα ντοκιμαντέρ που αξίζει να το δει κανείς, να πληροφορηθεί από αυτό αλλά και να αναρωτηθεί. Κι αυτό επειδή τα πράγματα συνήθως έχουν δύο όψεις και η μονομέρεια δεν βοηθά. Η ταινία αποκαλύπτει πώς αυτές οι δραματικές σειρές «αιχμαλωτίζουν» το μουσουλμανικό κοινό δείχνοντας ένα μοντέρνο και απελευθερωμένο τρόπο ζωής. Προβάλλοντας πρωτόγνωρες ελευθερίες -εξωσυζυγικές σχέσεις, διαζύγια, γυναίκες που εργάζονται- σε μια περιοχή που επικρατεί η βία και η ανισότητα στις σχέσεις ανδρών και γυναικών, οι σειρές ενθαρρύνουν τις γυναίκες να μιλήσουν ανοιχτά για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Όπως αναφέρει και η Σαμίρα, μια ακτιβίστρια από το Κάιρο, που συμμετείχε στην επανάσταση και υπέστη σεξουαλική παρενόχληση, «χρειαζόμαστε τουρκικές σειρές σαν τη «Φατμαγκιούλ» οι οποίες προβάλλουν τα δικαιώματα των γυναικών, σπάνε ταμπού και παροτρύνουν τις γυναίκες να μιλούν ανοιχτά». Η Σαμίρα μήνυσε τον Αιγυπτιακό Στρατό και κατάφερε να σταματήσει τα τεστ παρθενίας. Σ.Κ.

 «Νώε» (Noah) του Ντάρεν Αρονόφ-

σκι: Η γνωστή ιστορία από τη Γένεση της Παλαιάς ∆ιαθήκης, μεταφερμένη στο σινεμά. Η ταινία του Αρονόφσκι αποτελεί την πρώτη πραγματική κινηματογραφική απεικόνιση της βιβλικής ιστορίας, εστιάζοντας σε θέματα όπως η αδυναμία και οι αποτυχίες των ανθρώπων καθώς και η απόλυτη συγχώρεση. Ζώα, κεραυνοί, βροχές, μάχες, εντυπωσιακά (και τρισδιάστατα) εφέ και φυσικά η τεράστια ξύλινη κιβωτός πρωταγωνιστούν στην επικών προδιαγραφών περιπέτεια.

 «Ο γερμανός γιατρός» (Wakolda / The

German doctor) της Λουσία Πουέντα: Ο διαβόητος δόκτωρ Μένγκελε, μετά το τέλος του ∆ευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, καταφεύγει στην Παταγονία, σε μια πανσιόν. Η Εύα, ο Ένζο και τα τρία τους παιδιά, δεν γνωρίζουν ποιος είναι ο άνθρωπος που φιλοξενούν και του συμπεριφέρονται φιλικά. Γοητευμένοι από την ευγένεια και τη μόρφωσή του, γίνονται ακουσίως πειραματόζωά του, μέχρις ότου ανακαλύψουν πως πίσω από το πρόσωπο του ευγενικού άνδρα κρύβεται ο επονομαζόμενος Άγγελος του θανάτου, του Άουσβιτς. Μια θαυμάσια ταινία, πολυεπίπεδη και υπαινικτική, από την Αργεντινή, σκηνοθετημένη από την κόρη του σκηνοθέτη Λουίς Πουένσο, που ακολουθεί με επιτυχία τα βήματα του πατέρα της.

 «Πέντε δευτερόλεπτα στο κενό» (A

long way down) του Πασκάλ Σομέιγ: Παραμονή Πρωτοχρονιάς και ο άλλοτε αγαπητός τηλεοπτικός παρουσια-

στής, σκέφτεται να πηδήξει από έναν ουρανοξύστη. Το ίδιο σκέφτονται και ο Τζες, ένας ατίθασος νέος, η Μορίν, μια ανύπαντρη μητέρα και ο Τζέι Τζέι, μουσικός που εργάζεται ως ντελιβεράς. ∆εν πηδούν, όμως, και αποφασίζουν να μείνουν ζωντανοί ως τη μέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Κωμωδία.

 «Η τριλογία της απόκλισης: Οι δια-

φορετικοί» (Divergent) του Νιλ Μπέργκερ: Μια ακόμη επιτυχημένη σειρά βιβλίων, μεταφέρεται στην οθόνη (μόδα είναι και δεν φαίνεται να περνάει!). Περιπέτεια, δράση, έρωτες και όλα αυτά σε έναν κόσμο εκτός γνωστής ιστορίας και γεωγραφίας.

 «Μικρά όμορφα πλάσματα» (Short

term 12) του Ντέστιν Ντάνιελ Κρετόν: Μια συγκινητική και πολύ δυνατή ταινία. Η ενδοοιοογενειακή βία, οι έφηβοι που μεγαλώνουν σε προβληματικό περιβάλλον αποκτώντας και οι ίδιοι προβληματική συμπεριφορά. Η Γκρέις και ο Μέισον εργάζονται σε αν ίδρυμα όπου φιλοξενούνται παιδιά με αντικοινωνική συμπεριφορά. Όταν φθάνει εκεί η Τζέιντεν, ένα ταλαιπωρημένο αλλά ιδιαίτερα προικισμένο κορίτσι, η Γκρέις νιώθει πολύ κοντά της και παράλληλα έρχεται στην επιφάνεια το δικό της σκοτεινό παρελθόν. Εξαιρετικό ψυχολογικό δράμα, απολύτως ρεαλιστικό που θα σας συγκλονίσει.

 «Τα Μάπετ καταζητούνται» (Muppets most wanted) του Τζέιμς Μπόμπιν: Θεότρελη κωμωδία με τα αξιαγάπητα Μάπετ, που θα λατρέψουν οι φίλοι τους. Θαυμάσια σκηνοθεσία, συνεχές γέλιο, απόλαυση πραγματική.

Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

Ποιο θα είναι το μέλλον Η «ΑΝΤΙ-∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΑΡΩΓΗ ΤΗΣ

Την προηγούμενη Κυριακή δημοσιεύσαμε το πρώτο μέρος του κειμένου του Ετιέν Μπαλιμπάρ με τον τίτλο «Μια νέα ώθηση, αλλά για ποια Ευρώπη». Στο δεύτερο και τελευταίο μέρος εξετάζεται η αντιπαράθεση φεντεραλισμούκαι εθνικής κυριαρχίας και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο γάλλος φιλόσοφος προσπαθεί να ερμηνεύσει την κρίση της δημοκρατικής νομιμοποίησης στην Ευρώπη καταλήγοντας πως «μόνο όταν η Ευρώπη αμφισβητηθεί -και μάλιστα βίαια- μπορεί να καταστεί ένα οικοδόμημα με διάρκεια». Μόνη λύση για τη διάσωση της Ευρώπης φαίνεται να είναι η Ευρώπη των λαών και των πολιτών που την αποτελούν. Του Ετιέν Μπαλιμπάρ

“

σα είπαμε πιο πάνω ήδη εξηγούν πώς συναρθρώνονται οι διαστάσεις της κρίσης, για να οδηγήσουν το ευρωπαικό οικοδόμημα σε ένα σημείο καμπής, όπου διαμορφώνεται η δυνατότητα μιας νέας φάσης, αλλά με προσανατολισμούς που είναι ριζικά ασύμβατοι μεταξύ τους. Ωστόσο, ούτε το πάγωμα της αντιπαράθεσης ούτε η εξέλιξή της μπορούν να συμβούν έξω από έναν πολιτικό χώρο στον οποίο πραγματοποιείται η σύγκρουση και ταυτόχρονα αντιπροσωπεύεται. Είναι φανερό ότι και οι δύο εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο θα βρει τη λύση του ένα διπλό πρόβλημα νομιμοποίησης και δημοκρατίας. Αυτή είναι και η τρίτη διάσταση στην οποία θέλω να σταθώ, για να δούμε πώς γί-

τους. Στον αντίποδα, η δεύτερη ιδέα προσιδιάζει σε μια διαδικαστική αντίληψη της νομιμοποίησης. ∆εν αναρωτιέται καθόλου ποιες πολιτικές διαδικασίες είναι εκείνες που έχουν πραγματικά επενδύσει τη δημοκρατική αντιπροσώπευση με μια συντακτική λειτουργία στην ιστορία του κράτους έθνους. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι το ευρωπαικό πολιτικό σύστημα, όσο κι αν φαίνεται μη συνεκτικό, είναι ένα μικτό σύστημα, στο οποίο υπάρχουν περισσότερα του ενός επίπεδα ευθύνης και κύρους: είναι πολύ πιο ομοσπονδιακό απ’ ό,τι αντιλαμβάνεται η πλειοψηφία των πολιτών, αλλά λιγότερο δημοκρατικό απ’ ό,τι ισχυρίζεται, καθώς ο καταμερισμός των εξουσιών μεταξύ των κοινοτικών και των εθνικών αρχών επιτρέπει και στις μεν και στις δε να οργανώνουν την έλλειψη ευθύνης και μπλοκάρει το σχηματισμό αντίπαλων εξουσιών.

Το παράδειγμα της ΕΚΤ

Αυτό το σύστημα ποτέ δεν υπήρξε σταθερό, αλλά η παρούσα κρίση το αποσταθεροποίησε ακόμα περισσότερο αναδεικνύοντας στους κόλπους του μια αρχή οιονεί κυριαρχική: την «ανεξάρτητη» Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, που συναρθρώνει τα δημόσια οικονομικά των κρατών και τη διεθνή

δικήσουν και να αποκτήσουν το δικαίωμα να λειτουργούν ως πληρεξούσιοι της εξουσίας των λαών, με ή χωρίς συνταγματικές διαδικασίες. Αυτό, όμως, που προκαλεί κατάπληξη στην παρούσα συγκυρία, είναι ότι το επείγον καθήκον να αποφευχθούν οι κερδοσκοπικές επιθέσεις κατά του ενιαίου νομίσματος και συνακόλουθα να ρυθμιστεί κάπως ένα δημοσιονομικό σύστημα που είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο, δεν παρείχε καμιά νομιμοποίηση στην Κομισιόν. Κατά συνέπεια, μπροστά στις «έκτακτες» πρωτοβουλίες της ΕΚΤ και του προέδρου της, οι κυβερνήσεις ή οι αρχηγοί κρατών μπόρεσαν να παρουσιαστούν σαν αποκλειστική ενσάρκωση της λαικής κυριαρχίας και του δικαιώματος των λαών για αυτοπροσδιορισμό. Η δημοκρατία υπονομεύτηκε από δύο πλευρές ταυτόχρονα, και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του έκανε ένα βήμα στο δρόμο που οδηγεί στον «απο-δημοκρατισμό». Η εμπειρία αυτή επιβάλλει μια επιστροφή στους μηχανισμούς και τις ιστορικές αιτίες, που είχαν στηρίξει το προνόμιο του κράτους - έθνους όσον αφορά τη νομιμοποίηση της εξουσίας. Με λίγα λόγια, ένα μέρος αυτών των αιτιών παραπέμπει στη δύναμη της εθνικής ή εθνικιστικής ιδεολογίας, και ειδικότερα -αλλά όχι μόνο- στις

Οι αρχές της ΕΕ δεν έχουν καμιά προδιάθεση να αναζητήσουν τις μορφές και τα περιεχόμενα μιας κοινωνικής ιδιότητας του πολίτη σε ανώτερο επίπεδο – παρά μόνο αν εξωθηθούν από μια εξέγερση των πληθυσμών ή από τη συνειδητοποίηση των πολιτικών και ηθικών κινδύνων που διατρέχει η Ευρώπη. νεται να την προσεγγίσουμε με ρεαλιστικό τρόπο. Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να βγούμε από το πλαίσιο της σύγκρουσης ανάμεσα στο λόγο της «εθνικής κυριαρχίας» και το λόγο του «φεντεραλισμού», η οποία έχει ως βάση μια αντίθεση μεταξύ δύο εξίσου φανταστικών καταστάσεων: από τη μια, η ιδέα των φυσικών, κατά κάποιο τρόπο, διεθνών κοινοτήτων, στις οποίες θα μπορούσαμε πάντα να επιστρέψουμε, για να θεμελιώσουμε τη νομιμότητα των θεσμών με βάση την έκφραση της γενικής βούλησης· από την άλλη, η ιδέα ενός πιθανού ευρωπαικού δήμου, που καλείται να συγκροτηθεί και να εκφραστεί μέσα από μια αντιπροσωπευτική δομή σε υπερεθνικό επίπεδο. Η πρώτη ιδέα δεν προχωρεί μόνο σε μια αφαίρεση των συνθηκών μέσα στις οποίες η εθνική κυριαρχία αποδίδει στην πλειοψηφία του λαού την εξουσία να επηρεάζει τις αποφάσεις των κυβερνώντων: συντηρεί επίσης την κατασκευή της αναλοίωτης νομιμοποίησης του κράτους - έθνους ως μοναδικού πλαισίου, μέσα στο οποίο οι πολίτες μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά

χρηματοπιστωτική αγορά. Η ανάδειξή της σε ισχυρή δύναμη δεν αντικατοπτρίζει την απλή ανάπτυξη της τεχνοκρατίας ούτε μόνο την επικράτηση του ιδιωτικού καπιταλισμού. Πρόκειται μάλλον για μια απόπειρα «επανάστασης από τα πάνω», σε μια εποχή που η πολιτική εξουσία δεν διαχωρίζεται πια από την οικονομική και κυρίως τη χρηματοπιστωτική. Το ζήτημα είναι να δούμε αν μπορεί να καταλήξει σε ένα νέο καθεστώς κυριαρχίας και ποιες εναλλακτικές λύσεις μπορούν να προταθούν.

∆ημοκρατία και νομιμοποίηση

Και ερχόμαστε σε μια άλλη σύγχυση που χρειάζεται να διαλύσουμε, η οποία αφορά τις σχέσεις μεταξύ νομιμοποίησης και δημοκρατίας. Αν θέλουμε να ορίσουμε ρεαλιστικά και όχι ιδεολογικά τη νομιμοποίηση των πολιτικών συστημάτων, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η μόνη πραγματική νομιμοποίηση είναι η νομιμοποίηση διά των δημοκρατικών διαδικασιών: όλη η ιστορία δείχνει το αντίθετο. Στις λεγόμενες εξαιρετικές καταστάσεις ξέρουμε ότι αυταρχικές δομές διαφόρων τύπων επιχειρούν να διεκ-

κοινωνίες που καλλιέργησαν τη συλλογική συνείδησή τους αντιστεκόμενες σε διαδοχικούς ιμπεριαλισμούς, που επιχείρησαν να εξαλείψουν την ταυτότητά τους και να διαγράψουν την ιστορία τους.

Κράτος - έθνος και δημοκρατική νομιμοποίηση

Με την υποχώρησή τους, όμως, ένας άλλος παράγοντας αποκτά στρατηγική σημασία, καθώς μας δείχνει ταυτόχρονα γιατί η μορφή έθνος δεν διαθέτει πια την ικανότητα αποκλειστικής νομιμοποίησης και γιατί η δημοκρατική νομιμοποίηση του κράτους - έθνους συναρτάται με συνθήκες κοινωνικές και οικονομικές, και όχι μόνο απλά με τις μορφές τής αντιπροσωπευτικής διαδικασίας ή με την ιδέα της «λαικής κυριαρχίας».Ο παράγοντας αυτός -ιδίως στις χώρες της ευρωπαικής ∆ύσης- είναι το γεγονός ότι ο μετασχηματισμός του κράτους χωροφύλακα σε κοινωνικό κράτος πήρε τη μορφή συνταγματικής συγκρότησης ενός κοινωνικού κράτους - έθνους, όπου η κατάκτηση των κοινωνικών δικαιωμάτων συν-

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Μαρτίου 2014

της Ευρώπης; ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

δυάστηκε στενά με την περιοδική ανοικοδόμηση της συνείδησης του ανήκειν σε ένα έθνος (όπως συνέβη ειδικότερα κατά τη λήξη των δύο παγκοσμίων πολέμων -και των αποικιακών πολέμων, για τη Γαλλία). Αυτό εξηγεί ταυτόχρονα γιατί η μάζα των πολιτών είδε στο έθνος το μόνο πλαίσιο όπου μπορούσε να αναγνωριστεί και να ολοκληρωθεί σε κοινότητα, και γιατί αυτή η πολιτική διάσταση της εθνικότητας διαβρώθηκε (ή εκφυλίστηκε σε ένα «λαϊκισμό» βασισμένο στον αποκλεισμό των ξένων), όταν το κράτος άρχισε να λειτουργεί, στην πράξη, όχι σαν προστατευτικό κάλυμμα της κοινωνικής ιδιότητας του πολίτη, αλλά σαν αδύναμος θεατής της υποβάθμισής της ή σαν εργαλείο της αποδόμησής της. Η κρίση, λοιπόν, της δημοκρατικής νομιμοποίησης στην Ευρώπη σήμερα σημαίνει ταυτόχρονα ότι το κράτος - έθνος δεν έχει πια ούτε τα μέσα ούτε τη βούληση να υπερασπιστεί ή να ανανεώσει το «κοινωνικό συμβόλαιο», και ότι οι αρχές της ΕΕ δεν έχουν καμιά προδιάθεση να αναζητήσουν τις μορφές και τα περιεχόμενα μιας κοινωνικής ιδιότητας του πολίτη σε ανώτερο επίπεδο -παρά μόνο αν εξωθηθούν από μια

“

Η ώθηση αυτή δεν θα υπάρξει αν τα κοινωνικά κινήματα και η ηθική «αγανάκτηση», υπερβαίνοντας τα σύνορα, δεν ενισχυθούν τόσο ώστε να ανασυγκροτηθεί μια διαλεκτική εξουσίας και αντιπολίτευσης σ’ αυτή την εξουσία στο σύνολο της ευρωπαικής κοινωνίας. εξέγερση των πληθυσμών ή από τη συνειδητοποίηση των πολιτικών και ηθικών κινδύνων που διατρέχει η Ευρώπη: εδώ μπορεί να συναρθρωθεί μια δικατορία των αγορών που ασκείται»από τα πάνω», με μια αντιπολιτική δυσαρέσκεια που τροφοδοτείται «από τα κάτω» με την ανασφάλεια στους όρους ζωής, την περιφρόνηση της εργασίας και τη λεηλασία του μέλλοντος.

Οι κίνδυνοι για τη δημοκρατία

Η περιγραφή αυτού του αδιεξόδου προσφέρει μερικά διδάγματα ως προς τα μέσα με τα οποία μπορούμε να οδηγηθούμε έξω από αυτά -αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο. Οση κι αν είναι η σκληρότητα των καιρών και η πικρία για τις χαμένες ευκαιρίες, μπορούμε να ελπίζουμε ότι η απαισιοδοξία της εμπειρίας δεν θα καταστρέψει ολοκληρωτικά τις πηγές που τροφοδοτούν τη φαντασία -οι οποίες προκύπτουν επίσης από μια καλύτερη κατανόηση των γεγονότων. Η εισαγωγή δημοκρατικών στοιχείων στους κοινοτικούς θεσμούς θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αντίβαρο στην τρέχουσα

«συντηρητική επανάσταση». ∆εν αναιρεί, όμως, τις πολιτικές προυποθέσεις της. Αυτές οι τελευταίες μπορούν να αλλάξουν μόνο με ταυτόχρονη ώθηση της κοινής γνώμης όλων των χωρών υπέρ μιας αντιστροφής των προτεραιοτήτων στην Ευρώπη, όπου θα προέχει η απασχόληση, η είσοδος των νέων γενεών στην κοινωνία, η άμβλυνση των ανισοτήτων και η ισότιμη κατανομή των φορολογικών βαρών και στα εισοδήματα από κεφάλαιο. Η ώθηση αυτή δεν θα υπάρξει αν τα κοινωνικά κινήματα και η ηθική «αγανάκτηση», υπερβαίνοντας τα σύνορα, δεν ενισχυθούν τόσο ώστε να ανασυγκροτηθεί μια διαλεκτική εξουσίας και αντιπολίτευσης σ’ αυτή την εξουσία στο σύνολο της ευρωπαικής κοινωνίας. Η «αντι-δημοκρατία» οφείλει να έρθει σε αρωγή της δημοκρατίας. Μια τέτοια νομιμοποίηση του ευρωπαικού οικοδομήματος δεν μπορεί να διαταχθεί ή ακόμα να εφευρεθεί μέσω μιας νομικής επιχειρηματολογίας. ∆εν μπορεί παρά να προκύψει ως τάση μέσα από μια διαδικασία όπου η Ευρώπη γίνεται το διακύβευμα και το πλαίσιο των κοινωνικών, ιδεολογικών, συναισθηματικών, μ’ ένα λόγο πολιτικών συγκρούσεων, που αφορούν το ίδιο το μέλλον της. Κατά παράδοξο τρόπο, μόνο όταν η Ευρώπη αμφισβητηθεί -και μάλιστα βίαια- όχι στο όνομα του εξόριστου παρελθόντος, αλλά στο όνομα του παρόντος που διχάζει και του μέλλοντος που μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει, μόνο τότε μπορεί να καταστεί ένα οικοδόμημα με διάρκεια. Μια Ευρώπη που είναι σε θέση να κυβερνηθεί, χωρίς αμφιβολία είναι μια Ευρώπη περισσότερο δημοκρατική από την ολιγαρχική και τεχνοκρατική Ευρώπη. Αλλά μια δημοκρατική Ευρώπη δεν είναι η έκφραση ενός αφηρημένου δήμου: είναι μια Ευρώπη στην οποία οι λαικοί αγώνες αφθονούν και γίνονται εμπόδιο στο σφετερισμό της εξουσίας λήψης των αποφάσεων. Η αντίσταση στον απο-δημοκρατισμό δεν αρκεί για την αποκρυστάλλωση μιας ιστορικής ηγεσίας, αλλά είναι απαραίτητη προυπόθεση για να « ξαναφτιαχτεί η Ευρώπη».

καιολογημένα χαρακτηρίζεται υπαρξιακή, γιατί φέρνει αντιμέτωπους τους πολίτες με επιλογές αποφασιστικής σημασίας, οι οποίες τελικά θα κρίνουν την ύπαρξή της, χωρίς αμφιβολία προετοιμάστηκε από το γεγονός ότι οι θεσμοί της και οι εξουσίες της χαρακτηρίζονταν συστηματικά από ανισορροπία εις βάρος της δυνατότητας συμμετοχής των λαών στη διαμόρφωση της ίδιας της ιστορίας τους. Αυτό, όμως, που την επιτάχυνε, είναι το γεγονός ότι η Ευρώπη άρχισε να λειτουργεί σταθερά όχι σαν χώρος αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της και πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των κινδύνων της παγκοσμιοποίησης, αλλά σαν εργαλείο διείσδυσης του παγκόσμιου ανταγωνισμού στην καρδιά του ευρωπαικού χώρου, με την απαγόρευση των μεταβιβάσεων από περιοχή σε περιοχή και με την αποθάρρυνση των κοινών επιχειρήσεων, με την απαγόρευση «εκ των άνω» κάθε εναρμόνισης δικαιωμάτων και βιοτικών επιπέδων, κάνοντας έτσι κάθε κράτος δυνάμει αρπακτικό για τα γειτονικά του κράτη. Προφανώς, από αυτό το καταστροφικό σπείρωμα δεν μπορούμε να βγούμε αντικαθιστώντας έναν ανταγωνισμό με κάποιον άλλο -για παράδειγμα, υποκαθιστώντας στον ανταγωνισμό μέσω ημερομισθίων, φορολογικών καθεστώτων και επιτοκίων δανεισμού τον ανταγωνισμό νομισματικών υποτιμήσεων, όπως προτείνουν ορισμένοι οπαδοί της επιστροφής στα εθνικά νομίσματα. Μόνο με έναν τρόπο μπορούμε να βγούμε: με την επινόηση και την επίμονη πρόταση μιας διαφορετικής Ευρώπης από αυτή των τραπεζιτών, των τεχνοκρατών και των ραντιέρηδων της πολιτικής. Μια Ευρώπη όπου οι συγκρούσεις διεξάγονται ανάμεσα σε αντιθετικά κοινωνικά μοντέλα και όχι ανάμεσα σε έθνη που αναζητούν τη χαμένη ταυτότητά τους. Μια Ευρώπη υπέρ της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης, ικανή να επινοεί για την ίδια και να προτείνει στον κόσμο επαναστατικές στρατηγικές ανάπτυξης και διευρυμένες μορφές συλλογικής συμμετοχής -αλλά και έτοιμη να δεχτεί και να προσαρμόσει για δική της χρήση άλλες, που θα μπορούσαν να προέρχονται από αλλού. Μια Ευρώπη των λαών, δηλαδή του λαού και των πολιτών που τον αποτελούν.

Η τρέχουσα κρίση της Ευρώπης, που δι-

•

Από τον ανταγωνισμό στην αλληλεγγύη

“

Η εισαγωγή δημοκρατικών στοιχείων στους κοινοτικούς θεσμούς θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αντίβαρο στην τρέχουσα «συντηρητική επανάσταση». ∆εν αναιρεί, όμως, τις πολιτικές προυποθέσεις της. Αυτές οι τελευταίες μπορούν να αλλάξουν μόνο με ταυτόχρονη ώθηση της κοινής γνώμης όλων των χωρών υπέρ μιας αντιστροφής των προτεραιοτήτων στην Ευρώπη.

Ενώ ο ταξιδιώτης ξεκουράζει τον ίσκιο του ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ 1947-2014

“

Και μείς τώρα απομένουμε εδώ. Εμείς και το παρόν, μαζί και οι δύο, με λιγότερη γλώσσα και ένα κείμενο για αποχαιρετισμό.

Ο δικός μας νεκρός, ο χτεσινός φίλος, που χάριζε νόημα με κάθε του κίνηση στην ανομολόγητη συνενοχή, αποκτά ανυπολόγιστα δικαιώματα. Αιφνίδια μεταμορφώνεται σε άφαντο θεό, που σε περιεργάζεται σε κάθε τόπο και σε κάθε στιγμή, αδειάζει το χώρο και το χρόνο από την αισθητή του παρουσία, για να μετουσιωθεί σε πανίσχυρη δεισιδαιμονία. Ό,τι είχαμε του ανήκει, ό,τι κάνουμε το διεκδικεί. Στα πάντα σπεύδει πριν από μας, στα πάντα μάς αφήνει προσωρινά ελεύθερους. (…) Ο νεκρός είναι πλέον απόλυτα σοβαρός, ανέκφραστος από την πολλή ευθύνη. Σαν τα παιδιά, λοιπόν, που παίζουν μπροστά στον αδριάντα του αγέλαστου προγόνου, αλλάζουμε ψιθύρους και βλέμματα, για να ξαναβρούμε την ανασφαλή άνεση των ζωντανών. ∆εν υπάρχει πια αναχώρηση και άφιξη. Καταργήθηκαν δια παντός τα βήματα του ανθρώπου που πλησιάζει με την ψυχή στο πρόσωπο. Το μόνο σπίτι που τον στεγάζει δεν είναι η πόλη, ο κόσμος, η οικουμένη και κατοικημένη. Ο νεκρός υπάρχει πλέον μονάχα στην καρδιά μας. Και ακόμα βαθύτερα. Είναι πια ο σιωπηλός των σιωπηλών. Του Θωμά Τσαλαπάτη

«Ε

δώ αναπαύεται κάποιος που το όνομά του γράφτηκε στο νερό», έγραφε το επίγραμμα ενός μεγάλου μακρινού οικείου. Εδώ αναπαύεται ο Κωστής Παπαγιώργης, στις λέξεις του, στις φράσεις που περιγράφουν τους δεσμούς των πραγμάτων πέρα από την προφάνεια των συμβάντων. «Ο τεθνεώς έχει τον τρόπο του να παραμένει άταφος» έγραφε, «ο άνθρωπος γνωρίζει να διαλέγεται μόνο με ανθρώπους- αδιάφορο αν είναι ζωντανοί ή νεκροί». Με τα λόγια της εισαγωγής, διαλεγόταν ο ίδιος το 1993, με τον χαμένο φίλο του Χρήστο Βακαλόπουλο, στο βιβλίο του «Γειά σου, Ασημάκη». Και ταυτόχρονα – μέσω αυτού- όλοι εμείς με τη φωνή των σιωπηλών, τη φωνή που ο Κωστής Παπαγιώργης συνάντησε στις 21 Μαρτίου.

Αλλάζοντας ψιθύρους και βλέμματα

Ο Κωστής Παπαγιώργης υπήρξε ένας από τους επιδραστικότερους συνομιλητές του δημοσίου λόγου των τελευταίων 30 χρόνων. Γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώρι Υπάτης Φθιώτιδας, όπου εργαζόταν ως δάσκαλος ο πατέρας του. Στη συνέχεια έζησε στην Παραλία της Kύμης και τέλος στο Χαλάνδρι, όπου και διέμενε μέχρι τον θάνατό του. Το 1966 πήγε στη Θεσσαλονίκη για σπουδές νομικής (τις οποίες δεν ολοκλήρωσε) και παρέμεινε εκεί

για ένα χρόνο. Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για σπουδές φιλοσοφίας (τις οποίες επίσης δεν ολοκλήρωσε) και παρέμεινε εκεί ως το 1975, χρονολογία κατά την οποία θα επιστρέψει- και έκτοτε θα παραμείνει μόνιμα- στην Αθήνα. Μέσα από την πυκνή αρθρογραφία του, μέσα από τις υποδειγματικές του μεταφράσεις στον Φουκώ, τον Πασκάλ, τον Κίκεγκωρ, τον Σιοράν, τον Σαρτρ και πολλούς άλλους, αλλά κυρίως μέσα από το λόγο των δοκιμίων του, ο Κωστής Παπαγιώργης έκανε ευρύτερο κτήμα πτυχές, σκιές και εδάφη της ευρωπαϊκής σκέψης, του προσωπικού του στοχασμού και της βιωμένης εμπειρίας. Με γραφή παιδευτική, δίδασκε ταυτόχρονα το περιεχόμενο και την αποτύπωσή του, τον τρόπο της γλώσσας και το δέρμα της λέξης. Μια γνώση που δεν κλείνει στην τοιχοποιία της βεβαιότητας, αλλά ρυμοτομεί τις προσωπικές κατευθύνσεις του αναγνώστη. Γιατί ο λόγος του Παπαγιώργη, παρά την εκτεταμένη βιβλιογραφική του τεκμηρίωση παρέμενε πάντα δοκιμιακός. «Σαν κράμα λογοτεχνίας και σκέψης, το δοκίμιο μπορεί να φέρει μια πνευματική ενηλικίωση που την έχουμε όλοι ανάγκη» έλεγε ο ίδιος σχολιάζοντας την επιλογή της γραφή του. Με ένα λόγο ανοιχτό στο λάθος της δοκιμής, ριζωμένο σε αλήθειες και πραγματικότητες αλλά τελικά πάντα προσωπικό, ο Παπαγιώργης θα μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους δοκιμιογράφους της ελληνικής γλώσσας.

Μέσα από τη λοξή του ανάγνωση, ο δοκιμιογράφος θα μας παραδώσει την παράδοξή του τοιχογραφία. Σημεία οικεία στο βίωμά μας και ανοίκεια στη ανάλυσή μας. Την εμμονή της μέθης, της αγοραφοβίας, την κλοπή των βιβλίων, τον ευρωπαϊκό μηδενισμό των «τριών μουστακιών», τους ξυλοδαρμούς, τη ζηλοτυπία, τις αρνητικές μορφές της ζωής, το ανάποδο του κόσμου.

Ο κόσμος ως κείμενο

Ο Κωστής Παπαγιώργης θα παραμείνει πρωτότυπος ακόμη και όταν γράφει για τα πιο ειπωμένα θέματα όπως το γέλιο, η μνήμη, ο Παπαδιαμάντης ή ο Ντοστογιέφσκι. Στην τριλογία του γύρω από την ελληνική επανάσταση του 21, [Κανέλλος ∆εληγιάννης (Κρατικό Βραβείο Χρονικού - Μαρτυρίας 2002), Τα καπάκια και Εμμανουήλ Ξάνθος, ο Φιλικός], ο Παπαγιώργης θα καταφέρει να περιγράψει ταυτόχρονα την ιστορία με το προσωπικό πάθος, την εμμονή και τον χαρακτήρα των πρωταγωνιστών, διαβάζοντας τη συνείδηση και την ταυτότητα από την ανάποδη. Ταυτόχρονα, θα καταφέρει να μας οδηγήσει σε μια παραδοχή (μια δική του παραδοχή για άλλον συγγραφέα) και ένα συμπέρασμα για το σύνολο του έργου του: «Εκεί που οι άλλοι έχουν ανάγκη να λησμονήσουν, αυτός είχε επείγουσα ανάγκη να θυμηθεί». Καταλαμβάνοντας ένα εύρος από τον Όμηρο μέχρι τον Βακαλόπουλο, η πυκνότητα του λόγου διαγράφει μια διπλή κίνηση εύρους και βάθους περιγράφοντας τον κόσμο ως κείμενο. Ως πάθος γραφής και ως μανία ανάγνωσης. «Ήθελα να γράψω με την φυσικότητα που ένας άνθρωπος κιτρινίζει όταν φοβάται, ξυρίζεται στον καθρέφτη ή σκάει στα γέλια όταν ακούσει κάτι παράδοξο». Και μείς τώρα απομένουμε εδώ. Εμείς και το παρόν, μαζί και οι δύο, με λιγότερη γλώσσα και ένα κείμενο για αποχαιρετισμό. (ο τίτλος είναι φράση του Κ.Π. και ο μακρινός οικείος ο ποιητής Τζων Κητς) http://tsalapatis.blogspot.gr/