Κυριακη 30-11-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1227 • 2 €

Χ. Γεωργούλας: Συριζαίοι όλης της Ευρώπης...

Μια κοινή μάχη για την ήπειρο και την κάθε χώρα σελ. 5

...

Μ. Σλεχτ: Το πρόγραμμα Γιοιύνκερ είναι ζαβολιά

Χρειαζόμαστε τη διακοπή της αντικοινωνικής και οικονομικά ανόητης δικτατορίας των περικοπών. σελ. 7

...

Μ. Κουζέλης: Ο κοινότοπος φασισμός τους Από τον καθωσπρέπει λόγο στην ωμή βία σελ. 9

Ν. Παρασκευόπουλος: Η λάθος απόφαση ανακυκλώνει την εγκληματικότητα

σελ. 21

Κ. ∆ούκα: Σύροι διεκδικούν τα δικαιώματά τους

Πραγματοποιούν απεργία πείνας στο Σύνταγμα. Συγκέντρωση σήμερα στις 4 μ.μ. σελ. 20

«ΞΕΧΑΣΑΝ» ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Σάλπισαν υποχώρηση Παρά τις συνεχείς υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς που καταγράφονταν από συνεδρίαση σε συνεδρίαση και από τηλεδιάσκεψη σε τηλεδιάσκεψη, οι εκπρόσωποι της τρόικας, σε απόλυτη σύμπνοια με τους πολιτικούς αξιωματούχους της ευρωζώνης, ως την τελευταία στιγμή –Παρασκευή βράδυ και Σάββατο πρωί– απαντούσαν με νέες απαιτήσεις. ∆εν δεσμεύονταν καν ότι η τριμερής αντιπροσωπεία θα έρθει στην Αθήνα για να αρχίσει η αξιολόγηση του προγράμματος. Η πίεση προς την ελληνική πλευρά ήταν όντως πρωτοφανής. Τα μέτρα που προτείνονταν ως προϋπόθεση για να τελειώσει η αξιολόγηση και να αρχίσει η συζήτηση για την προληπτική πιστωτική γραμμή και τους όρους που θα τη διέπουν έχουν βαρύτατο πολιτικό κόστος. Η πρόταση για εξάμηνη παράταση του μνημονίου, η πίεση για να αλλάξει ο κατατεθειμένος προϋπο-

λογισμός, η ευθεία συμμετοχή και στην νέα περίοδο του ∆ΝΤ ήταν, πλέον, θέματα δεύτερης σημασίας. Αύξηση των φόρων (ΦΠΑ), περικοπή συντάξεων, αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, μείωση μισθών στο ∆ημόσιο, απολύσεις και πολλά άλλα ακόμη μέτρα είχαν τεθεί στο τραπέζι, ανελαστικά. Η επιτυχία της απεργίας την προηγούμενη Πέμπτη, ιδίως η μεγάλη συγκέντρωση στην Αθήνα, ύστερα από μεγάλο διάστημα, έδειξε, εν τω μεταξύ, ότι οι εργαζόμενοι παρακολουθούν τις εξελίξεις από κοντά και παρεμβαίνουν. Καθώς η κυβέρνηση φαίνεται μετά τα εργασιακά να υποχωρεί και στο ασφαλιστικό, ενώ δεν αποκλείεται και η αύξηση του ΦΠΑ, γεγονός που θα προκαλέσει εκτεταμένες αυξήσεις σε μεγάλο αριθμό ειδών, ίσως βρισκόμαστε στην αφετηρία αποφασιστικών κινητοποιήσεων εργαζομένων και συνταξιούχων.

Στο πλευρό των απεργών πείνας

...

ΟΠΕΚ: Η τιμή του πετρελαίου σε ελεύθερη πτώση

Οι 12 πετρελαιοπαραγωγές χώρες αυξάνουν τα έσοδά τους σελ. 14

...

Για δωδέκατη μέρα συνεχίζουν την απεργία πείνας οι σύροι πρόσφυγες διεκδικώντας να τους δοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα, σίτιση, στέγαση και επίδομα. Η περιφερειακή αρχή Αττικής, παρακάμπτοντας το κεντρικό κράτος και την κυβέρνηση, που κωφεύουν ανακοίνωσε πως θα επιδείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη της παρέχοντας σίτιση και είδη ανάγκης στους πρόσφυγες, όπως και στέγαση στις γυναίκες, τα παιδιά και τους ασθενείς. Εν τω μεταξύ, ο Νίκος Ρωμανός βρίσκεται στην 21η μέρα απεργίας πείνας διεκδικώντας το δικαίωμά του να σπουδάσει. Η θεράπουσα γιατρός του κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία της υγείας του. Ο Η. Κωστάρης αναγκάστηκε να σταματήσει, καθώς η υγεία του είχε επιβαρυνθεί επικίνδυνα.

Γ. Αλμπάνης: Ένας Ζαχαριάδης αλλιώς

∆ιαβάζοντας το βιβλίο του Αγγ. Τσέκερη “Μια ιστορία αλλιώς” σελ. 24

...

Ι. Μακρή: Η αγάπη μέσα από τη ματιά της γυναίκας

Η ηθοποιός μιλά για την παράσταση “Καιόμενη” στο θέατρο “Σημείο” σελ. 26

Γιατί απεργούν οι δικηγόροι; Του Βασίλη Παπαστεργίου*

πολυήμερη απεργία των δικηγόρων της χώρας μάς θέτει μπροστά σε ένα φαινομενικό παράδοξο. Οι δικηγόροι δεν απεργούν για κάποιο μέτρο που τους θίγει σε οικονομικό επίπεδο, αλλά για το σχέδιο νόμου που τροποποιεί σημαντικά τον ισχύοντα Κώδικα Πολιτικής ∆ικονομίας (ΚΠολ∆). Ο Κώδικας Πολιτικής ∆ικονομίας είναι ο θεμελιώδης νόμος που ορίζει τη διαδικασία επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών. Καταρχάς η κατάθεση του νέου σχεδίου Κώδικα Πολιτικής ∆ικονομίας γίνεται χωρίς να ληφθεί υπόψη η αρνητική γνώμη και οι κριτικές παρατηρήσεις σύσσωμου του δικαστικού κόσμου, αλλά και των ∆ικηγορικών Συλλόγων της ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

E. Μπαλιμπάρ: Η σχέση

της ακραίας βίας με το πολιτικό και αντίστροφα Σελίδες 30, 31

Παιδεία: Αντίσταση στο θάνατο της παιδείας

Γράφει η Θεανώ Φωτίου Ρεπορτάζ Τζ. Αλιπράντη, Ζ. Γεωργούλα Σελίδες 8, 9, 16, 17

Π. Σκουρλέτης: Η επιτυχία μιας αυριανής κυβέρνησης χτίζεται από τώρα

Σελίδα 6

2 Γιατί απεργούν οι δικηγόροι ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

χώρας. Αποδεικνύεται, έτσι, ότι το υπουργείο ∆ικαιοσύνης επιμένει να πορεύεται σε ένα δρόμο άρνησης του ουσιαστικού διαλόγου και της συνεννόησης μακριά από τις αρχές της «καλής νομοθέτησης». Αυτά επί της διαδικασίας. Επί της ουσίας, οι αλλαγές που σήμερα προωθεί η κυβέρνηση αγγίζουν κυρίως τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή τη διαδικασία των πλειστηριασμών. Σε γενικές γραμμές, ο νέος Κώδικας επισπεύδει τη διαδικασία των πλειστηριασμών και περιορίζει τα δικαιώματα του οφειλέτη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Μειώνει τα ένδικα βοηθήματα που έχει στη διάθεσή του, αυστηροποιεί τις προθεσμίες, περιστέλλει ακόμα και το δικαίωμα ενημέρωσής του. Ταυτόχρονα, ο νέος ΚΠολ∆ ικανοποιεί την απαίτηση της τρόικας να καταστούν δυνατοί οι πλειστηριασμοί στη βάση της εμπορικής αξίας των ακινήτων, παρά το γεγονός ότι το ελληνικό ∆ημόσιο φορολογεί την ιδιοκτησία επί της (επίπλαστης πλέον) αντικειμενικής τους αξίας.

“

Πιο φθηνά για τις τράπεζες

Είναι επίσης χαρακτηριστικά σκανδαλώδης η κατάργηση του προνομίου των εργατικών απαιτήσεων υπέρ των τραπεζών κατά το στάδιο της διανομής του πλειστηριάσματος. Αν, δηλαδή, εκπλειστηριαστεί το ακίνητο μιας οφειλέτριας εταιρείας, ενώ με το έως σήμερα καθεστώς οι εργαζόμενοι είχαν προνόμιο για την είσπραξη των δεδουλευμένων τους, στο εξής η ικανοποίησή τους θα γίνεται σε ποσοστό έως 25% επί του πλειστηριάσματος, με τις τράπεζες να παίρνουν την πρωτοκαθεδρία σε ποσοστό 65%. Γενικότερα, οι νέες αλλαγές στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης Ο νέος Κώδικας Πολιτικής δείχνουν να συντονίζονται με την κυβερνητική επίθεση ∆ικονομίας επισπεύδει τη κατά της μικρής και μειδιοκτησίας, προκειδιαδικασία των πλειστηρια- σαίας μένου η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων των σμών και περιορίζει τα διπιο αδύναμων να γίνεται ευκαιώματα του οφειλέτη σε κολότερα και πιο φθηνά για τις τράπεζες και το μεγάλο όλα τα στάδια της διαδικακεφάλαιο. σίας. Μειώνει τα ένδικα βο- Εξίσου σημαντικές είναι οι αλλαγές που αφορούν ηθήματα που έχει στη διάστην κατάργηση της εμμάρθεσή του, αυστηροποιεί τις τυρης απόδειξης στην τακτική διαδικασία της πολιπροθεσμίες, περιστέλλει α- τικής δίκης. Καταργείται, έτσι, η αρχή της δημοσιότηκόμα και το δικαίωμα ενητας και δημιουργείται ένα μέρωσής του. νέο μοντέλο πολιτικής δίκης υπό την κυριαρχία τού -κατά κοινή ομολογία- προβληματικού αποδεικτικού μέσου των ένορκων βεβαιώσεων. Ο ρόλος των δικηγόρων υποβαθμίζεται σημαντικά δεδομένου μάλιστα ότι η ενημέρωσή τους για τη δικάσιμο αλλά και για τις τυχόν συμπληρωματικές μαρτυρικές καταθέσεις από τη γραμματεία του δικαστηρίου θα είναι προαιρετική!

Πολλαπλά θιγόμενοι

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο νέος νόμος θα επιταχύνει την πολιτική δίκη. Το πρόβλημα της ταχύτητας της δικαιοσύνης είναι τεράστιο, αλλά εδώ βρισκόμαστε ενώπιον μιας μάλλον απατηλής υπόσχεσης. Χωρίς κάλυψη των αναγκών των δικαστηρίων σε δικαστικούς λειτουργούς και δικαστικούς υπαλλήλους, καμία επιτάχυνση δεν είναι νοητή. Εξάλλου, θυμόμαστε ότι με την ίδια επαγγελία έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια (πάντα χωρίς προηγούμενο διάλογο) πολλά νομοθετήματα που δεν απέδωσαν τίποτε και συνήθως μετ’ ολίγον καταργήθηκαν οξύνοντας το πρόβλημα της πολυνομίας και της σύγχυσης μεταξύ των δικηγόρων. Οι δικηγόροι έχουν πολλαπλά θιγεί από τη μνημονιακή πολιτική των τελευταίων ετών. Θυμίζω ότι για εμάς δεν υπάρχει αφορολόγητο όριο, ότι καταβάλουμε ετησίως τέλος επιτηδεύματος, ότι οι υπηρεσίες μας επιβαρύνθηκαν -εν μέσω κρίσης- με ΦΠΑ 23%, ότι καταργήθηκε η παράστασή μας από τα συμβόλαια, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα η συνδρομή μας σε αυτά είναι αναγκαία. Μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, για πολλούς/ές από εμάς η αποχή αποτελεί αγώνα αξιοπρέπειας και ένα δρόμο συντονισμού με την υπόλοιπη κοινωνία. Για αυτό το λόγο θα πρέπει και η ηγεσία του κλάδου να εγγυηθεί την ενότητα του αγώνα και να εμπιστευτεί τη ζωντανή παρουσία των συναδέλφων. Η έλλειψη συντονισμού μεταξύ Αθήνας και περιφέρειας και η υποκατάσταση της Γενικής Συνέλευσης του κλάδου από το θεσμό του δημοψηφίσματος, ιδίως στην Αθήνα, δεν συμβάλουν στην αναγκαία συσπείρωση και ενότητα του κλάδου μας σε αυτή την κρίσιμη μάχη.

* Ο Β. Παπαστεργίου είναι μέλος του ∆Σ του ∆ΣΑ.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Sugar Man Τ

α γουέστερν κατέγραψαν ήδη έναν αιώνα ζωής. Ήταν ο αρχετυπικός αμερικανικός κινηματογράφος, δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Η εποχή της άγριας ∆ύσης είναι αυτή που έβαλε τα θεμέλια της αμερικάνικης ιστορίας. Οι ήρωες του είναι οι πρόγονοι, πολύ αργότερα, του «γουέστερν σπαγγέτι», με πρωτοπόρο τον Σέρτζιο Λεόνε. Έκτοτε υπήρξαν ορισμένες αναλαμπές, όπως ο «Σιωπηλός καβαλάρης» και οι «Ασυγχώρητοι» του Κλιντ Ίστγουντ. Όπως και νά ’ναι το γουέστερν όχι μόνο είχε σφραγίσει την αισθητική, αλλά επηρέασε και το χαρακτήρα μας -κυρίως όσων έχουμε κάποια ηλικία. Άσε που σε πολλά γουέστερν βλέπουμε ακόμα και σήμερα σκηνές της ελληνικής πραγματικότητας. Ακόμα και οι τίτλοι των ταινιών παραπέμπουν στα, μικρά ή μεγάλα, καθημερινά μας. «Ο νόμος στα χέρια του», «Αίμα στον πράσινο βάλτο», «Η πόλη του μίσους» ή «Κάποτε στη ∆ύση». Σ’ αυτό το τελευταίο, ο Χένρι Φόντα λέει: «Για να δούμε, ποιον εδώ μέσα δεν συμπαθώ ιδιαίτερα;», ενώ ο Μελ Φερέρ στο « Ράντζο Νοτόριους» λέει: «Υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων σ’ αυτό τον κόσμο. Αυτοί που κρατούν πιστόλι και αυτοί που σκάβουν. Εσύ σκάβεις!». Στους Ασυγχώρητους, ο διεφθαρμένος σερίφης Τζιν Χάκμαν αφήνει ελεύθερους δύο δολοφόνους και καλείται ο Κλιντ Ίστγουντ να ξεκαθαρίσει την κατάσταση. Ο Τζον Γουέιν στη «Σύγκρουση γιγάντων» λέει (το προφητικό για μας μεταφορικά): «∆ε θά ’ναι πρώτη φορά που κρεμάνε διεφθαρμένους πολιτικούς».

Γουέστερν στα καθ΄ ημάς

∆εν έγινα ξαφνικά κριτικός κινηματογράφου. Απλώς, διαβάζοντας την πρόσφατη ειδησεογραφία, πληροφορήθηκα ότι ο, για μια ακόμα φορά νικητής των τελευταίων εκλογών από τον πρώτο γύρο, δήμαρχος ΖαχάρωςΦυγαλείας Πανταζής Χρονόπουλος, μετά την εκ νέου έκπτωσή του από το δημαρχικό αξίωμα, έβαλε μέσω του συνδυασμού του έναν υπέργηρο απόστρατο στρατηγό στη θέση του, «μέχρι να δικαιωθώ από το Συμβούλιο της Επικρατείας, στο οποίο προσέφυγα», όπως δηλώνει δεξιά και αριστερά. Η Ζαχάρω, η όμορφη πόλη της δυτικής Πελοποννήσου μοιάζει σαν τις πόλεις των γουέστερν που αναφέραμε, όπως η «Άγρια ∆ύση ή «Ο νόμος στα χέρια του». Ο Σέρτζιο Λεόνε είχε πει «στα γουέστερν δεν υπάρχουν καλοί και κακοί, παρά μόνο αμοραλιστές». Ο Πανταζής Χρονόπουλος έχει καταδικαστεί πολλάκις, πότε για την ανεύθυνη αμέλεια που επέδειξε στις καταστροφικές πυρκαγιές με δεκάδες νεκρούς στην περιοχή του το 2007, πότε για την εγκληματική ενέργεια για ανθρώπους που βρίσκονταν μέσα στα σπίτια τους όταν προχωρούσε σε κατεδάφιση αυθαιρέτων, πότε για διασπάθιση δημόσιου χρήματος, πότε για παράνομη ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας του σε ζώνη υψηλής προστασίας Natura 2000 στο οικοσύστημα της Λίμνης Καϊάφα. Ο ίδιος, ενώ ήταν έκπτωτος, κατέβηκε επικεφαλής συνδυασμού και εξελέγη από την πρώτη Κυριακή! Παρεμπιπτόντως, είναι αυτός που ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Κίμωνα Τσακίρη, που δείχνει τον δήμαρχο με τους κολλητούς του να πηγαίνουν σε ρώσικη πόλη για να βρουν συζύγους για τους εργένηδες της πόλης Sugar Tοwn. Αργότερα γύρισε το

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

ντοκιμαντέρ «Sugar Town: Η επόμενη μέρα», όπου ο Χρονόπουλος εμφανίζεται να απειλεί να εκτελέσει δημοσιογράφους και δημοτικούς συμβούλους με περίστροφο που κατείχε παράνομα, από τότε που ήταν φρουρός του Ευάγγελου Γιαννόπουλου και σύμβουλός του για χαρακτηρισμό των σκυλάδικων ως ευαγή ιδρύματα.

Εμείς τι κάνουμε;

Το πρόβλημα για μας, προφανώς, δεν είναι, μόνο, ο πιστολέρο, παραβατικός και λαϊκιστής κ. Χρονόπουλος. Όλο το σύστημα πάσχει. Βουλευτές της Ν∆ από τον νομό Ηλείας επιχειρούν να περάσουν δύο φορές τροπολογία σε νομοσχέδιο (για τα υδατορέματα!), προκειμένου να παραμείνει δήμαρχος έως ότου βγει αμετάκλητη απόφαση. Τα δικαστήρια, από την άλλη, ενώ έβγαλαν έκπτωτο τον δήμαρχο, δεν ακύρωσαν το αποτέλεσμα των εκλογών και την επανάληψή τους, αλλά άφησαν τη δημοτική εξουσία στην παράταξή του, ενώ είναι γνωστό ότι ο κώδικας είναι δημαρχοκεντρικός, τόσο που καθιστά τον επικεφαλής απόλυτο άρχοντα, από το σχηματισμό του ψηφοδελτίου μέχρι όλα τα μείζονα ζητήματα του δήμου. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν γνωρίζουμε την απόφαση του Συμβούλιου της Επικρατείας, αν δηλαδή θα δικαιώσει τον κ. Χρονόπουλο επαναφέροντάς τον στο δημαρχιακό θώκο ή τον αντίπαλο συνδυασμό που ζητά επανάληψη των εκλογών, όπως έγινε και σε άλλους δήμους για ήσσονος σημασίας ζητήματα. Το θέμα όμως είναι δικό μας. Πώς οι κάτοικοι, οι καλοί, όπως στο γουέστερν «Η πόλη του μίσους», δεν συσπειρώθηκαν εγκαίρως παίρνοντας κινηματικές πρωτοβουλίες προκειμένου να σπάσουν την τρομοκρατία και να αναποδογυρίσουν το λαϊκισμό, επαναφέροντας την πολιτική και τις συλλογικές διαδικασίες, αναδεικνύοντας τα σοβαρά προβλήματα της περιοχής. Είναι γνωστή πανελληνίως η προσπάθεια των πολιτών του δήμου Αριστοτέλη (εκεί όπου γίνεται η εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική) οι οποίοι με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, έδιωξαν τον Χρήστο Πάχτα, τον παντοκράτορα δήμαρχο, ο οποίος με κάθε τρόπο και μεθόδευση υποστήριζε την εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Ας μελετήσουμε τα μηνύματα των καιρών. Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, είναι κρίση αξιών, συμπεριφορών, δράσης και θεσμών.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Μάκης Μπαλαούρας

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τελεσίγραφο παράδοσης αντί διαπραγμάτευσης Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

“Ξέχασαν” αξιοπρέπεια και κόκκινες γραμμές

Έρχονται νέα σκληρά μέτρα

Το Μαξίμου απέρριψε την πρόταση για «αντίσταση και προκήρυξη εκλογών» καθώς αδυνατεί να στοιχειοθετήσει «αφήγημα» προς την κοινωνία. Την αναδίπλωση για το ∆ΝΤ –που όχι μόνο δεν φεύγει αλλά παραμένει με διευρυμένο ρόλο…- ακολούθησε η παραδοχή για δημοσιονομικό κενό ύψους 2,6 δισ. ευρώ, γεγονός που μεταφράζεται σε νέα σκληρά μέτρα. Η «διαπραγμάτευση», πάντως, σήμερα έχει περιοριστεί στο χρόνο εφαρμογής των σκληρών μέτρων με την κυβέρνηση να ζητά μετάθεση της εφαρμογής τους για μετά την Προεδρική εκλογή –την άνοιξη του 2015. Σαμαράς και Βενιζέλος –με τον δεύτερο να δέχεται εσωκομματικές επιθέσεις ότι το ΠαΣοΚ θα διαλυθεί αν δεχτεί

Του Πάνου Ζάχαρη

ποχώρηση σε όλα τα μέτωπα έχει σαλπίσει η κυβέρνηση προκειμένου να τελειώνει η «διαπραγμάτευση» η οποία την εκθέτη και πολιτικά. Η ομολογία του Γκ. Χαρδούβελη ότι το «το ∆ΝΤ εμφανίζεται αδιάφορο για το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα» επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η τρόικα δεν θεωρεί βιώσιμη την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να δεχτεί τις αυξήσεις που επιβάλει η τρόικα στο «μικρό» ΦΠΑ από 6,5% σε 8% [φάρμακα, ξενοδοχεία, βιβλία, εφημερίδες], τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης [κανένας σε σύνταξη πριν τα 62 χρόνια του], τη μείωση των κύριων συντάξεων και τις νέες αλλαγές στη ρύθμιση για τις 100 δόσεις [θα υπάρξουν «παραμετρικές αλλαγές» λένε κυβερνητικοί]. Μοναδική «κόκκινη γραμμή» που φέρεται να συζητά είναι να μην αυξηθεί ο ΦΠΑ στα φάρμακα…

και αυτά τα μέτρα- γνωρίζουν ότι δεν έχουν κανένα περιθώριο πολιτικής διαπραγμάτευσης και παίζουν, πλέον, με τους όρους των δανειστών, «ότι πει η τρόικα», ευελπιστώντας στην «καλοσύνη των ξένων»! Την αρχή είχε κάνει η ίδια η Α. Μέρκελ που είχε επισημάνει στον Αντ. Σαμαρά [23.11.14, Βερολίνο] ότι «δεν αποφασίζω μόνη μου. ∆εν είμαι εγώ η τρόικα», ενώ την απόφαση να μην υπάρξει καμιά συζήτηση αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση επιβεβαίωσε και η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, Μ. Κότε, που τόνισε ότι «αποφάσεις για την Ελλάδα θα ληφθούν από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης όταν τελειώσει η διαπραγμάτευση με την τρόικα και μόνο τότε». Η κυβέρνηση, όμως, φαίνεται ότι έχει απομονωθεί πλήρως πολιτικά από τους ευρωπαίους καθώς ακόμα και ο επίτρο-

πος Οικονομίας, Πιερ Μοσκοβισί, που «αποκάλυψε» ότι συνομίλησε με τον Αντ. Σαμαρά, ζήτησε από την Αθήνα να πάρει «τα απαραίτητα μέτρα» και βρεθεί ένας βηματισμός που θα επιτρέψει στην τρόικα να επιστρέψει γρήγορα στην Αθήνα. «Η επιτροπή», είπε χαρακτηριστικά, «επιθυμεί να βρεθεί ένας βηματισμός που θα επιτρέψει στην τρόικα να επιστρέψει γρήγορα και στην ελληνική κυβέρνηση να πάρει γρήγορα τα απαραίτητα μέτρα που θα της επιτρέψουν να ολοκληρώσει σύντομα το πρόγραμμα προσαρμογής». Παράλληλα, άφησε να εννοηθεί ότι η επίσκεψή του στην Ελλάδα θα γίνει μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα.

Εξετάζονται δύο σενάρια

ματεύσεις έχουν προκαλέσει αντιδράσεις και σε ομάδες που στηρίζουν τις κυβερνητικές επιλογές με την Alpha Bank [Εβδομαδιαίο δελτίο της] να επισημαίνει ότι «η διαιώνιση των διαπραγματεύσεων […] έχει σαφώς επιζήμιες επιπτώσεις για την ανάπτυξη και για τη απρόσκοπτη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής». Προς ώρας, πάντως, το μοναδικό επιχείρημα, εκτός από τα κατασκευασμένα email, της κυβέρνησης απέναντι στον ΣυΡιζΑ είναι αυτό που συνόψισε ο πρώην υπουργός Κ. Χατζηδάκης: «Αν αυτή η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τόσες δυσκολίες με την τρόικα φανταστείτε τι θα γίνει με τον ΣυΡιζΑ»! Το λάθος τους είναι ότι κρίνουν με βάση τις ενέργειες τις δικές τους. ∆εν μπορούν να κατανοήσουν την διαφορετική αξιοπρεπή πολιτική στάση, την [απαραίτητη] στήριξη της κοινωνίας που οδηγεί σε έναν άλλο δρόμο –ακόμη και διαπραγματεύσεων! Τι θα κάνει η κυβέρνηση, που έχει απορρίψει την «αντίσταση και εκλογές»; Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες εξετάζει δύο σενάρια. Να ενσωματώσει τα νέα μέτρα στον προϋπολογισμό και να καλέσει τους βουλευτές να τον ψηφίσουν -παραδοσιακά, η ψήφιση του προϋπολογισμού ενέχει και ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Ή να «περάσουν» τα μέτρα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και έτσι να παρακαμφθεί η Βουλή. Σε κάθε περίπτωση θα ακουστούν από το Μαξίμου τα γνωστά: «τελευταία μέτρα», «τελευταίος κάβος», «βγήκαμε από το μνημόνιο», κ.λπ. Τη συνέχεια την υποψιάζονται και οι ίδιοι: «τελευταίες ώρες στο Μαξίμου»…

Ωστόσο, οι νέες, ατέρμονες, διαπραγ-

ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ Α∆ΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΛΟΝ∆ΙΝΟ

Θόδωρος Μιχόπουλος

Ο υπονομευτικός πόλεμος συνεχίζεται

ι ενημερωτικές συναντήσεις στο Λονδίνο στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, επιφορτισμένων με την ευθύνη της οικονομικής πολιτικής του, με εκπροσώπους πολλών επενδυτικών ταμείων (Funds) που έχουν συμφέροντα στην Ελλάδα ήταν ένα έκδηλο βήμα που δείχνει ότι και οι λεγόμενες αγορές συνειδητοποιούν, πια, ότι στην Ελλάδα, άμεσα, θα έχουμε πολιτική αλλαγή. Ήταν εύλογο να θέλουν να πληροφορηθούν από πρώτο χέρι τι επίκειται. Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει μία αδιαμεσολάβητη επικοινωνία με τους ανθρώπους των αγορών, «όχι για να διαπραγματευθούμε, αλλά για να παρουσιάσουμε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ» όπως σχολίασε ο Γιάννης ∆ραγασάκης.

Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά

Η συνάντηση, επομένως, είχε αφ’ εαυτή πολιτική σημασία και βάρος, ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή. Εντούτοις, επιχειρήθηκε όχι μόνο αυτό να αποσιωπηθεί, αλλά αντίθετα να θεωρηθεί πρώτης τάξεως ευκαιρία να υποστηρίξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συνιστά μέγα κίνδυνο με άμεσο αντίκτυπο να στεγνώσει η οικονομία, να χρεοκοπήσει η χώρα. Αυτό μεταδόθηκε από διάφορες πηγές ότι συνήγαγαν τα Funds και ότι έτσι ενημέρωσαν τους επενδυτές πελάτες τους. Άρα; Όποιος ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ ενισχύει αυτή τη δυσοίωνη προοπτική. Αυτός ο υπονομευτικός πόλεμος έχει ξεκινήσει καιρό, και το εναρκτήριο λάκτισμα, δυστυχώς, έδωσε ο ίδιος ο κ. Α. Σαμαράς. Γνωρίζουμε ότι θα ενταθεί, όσο πλησιάζουμε στις εκλογές. Όμως, από όσα γράφτηκαν

για την επίσκεψη στο Λονδίνο προκύπτει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά για τους αντίπαλους του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εγχώριοι, βέβαια, αρπάχτηκαν από ένα ψευδές ενημερωτικό κείμενο ενός μη συμμετέχοντος – τον αποδοκίμασε, εμμέσως, και το Fund που συνεργάζεται – του στυλ «οι κομμουνιστές ξανάρχονται». Άλλα, όμως, ενημερωτικά σημειώματα επιχείρησαν να παρουσιάσουν πιο πιστά τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκπρόσωποι των Ταμείων δεν μπορούσαν να μην συμφωνήσουν με την έκθεση του αδιεξόδου της ελληνικής οικονομίας και, διαφωνώντας ριζικά, να μην πάρουν στα σοβαρά τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. ∆ηλαδή, μιας αριστερής κυβέρνησης χώρας μέλους της Ευρωζώνης που για πρώτη φορά θα φέρει στα όργανα και στις συσκέψεις μια αντίπαλη φωνή. Γνωρίζουν ότι θα είναι δύσκολο να απομονωθεί διότι εκφράζει ευρύτερες δυνάμεις στην Ευρώπη. Ότι η επιλογή της τιμωρίας θα συνιστά βαρύ αυτοτραυματισμό εφόσον ο υπό τιμωρία θα αντιδράσει διαφορετικά απ’ ό, τι ο γνώριμος «υπάκουος μαθητής». Ότι ένα αξιοπρεπές Fund οφείλει να είναι «ψύχραιμο», διότι πρέπει, τελικά, να βρει αγορά για να τοποθετήσει τα χρήματά του ό, τι και αν λέει η κ. Βούλτεψη. Υπήρξαν, βεβαίως, και οι σοβαροί επικριτές μας που σημείωσαν ότι οι πηγές χρηματοδότησης που ανέφεραν είναι αβέβαιες, ότι δεν ανέπτυξαν ένα σχέδιο Β κ.τ.λ. Παραβλέπουν, όμως, ότι ακριβώς αυτά είναι και τα υπό διαπραγμάτευση. Η «Καθημερινή» στο ρεπορτάζ της για το Λονδίνο διατυπώνει το εξής καίριο ερώτημα: «Μπορεί η Ελλάδα να επανακάμψει ως «άγνωστος Χ», ως η απρόβλεπτη

συνισταμένη της εύθραυστης διεθνούς οικονομικής πραγματικότητας;». Και συμπληρώνει: «Τα μεγάλα διεθνή funds φαίνεται ότι απαντούν θετικά στο ανωτέρω ερώτημα, μετά τον κύκλο ενημερωτικών συναντήσεων για το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ». Πρόκειται για μια απολύτως ρεαλιστική πολιτική προσέγγιση.

Επικρίσεων συνέχεια...

Στο ενημερωτικό της η Bank of America – Merill Lynch προχωρεί ένα ακόμη βήμα: «Ορισμένοι υποστήριξαν, επίσης, ότι οι Ευρωπαίοι μπορεί να είναι σκληροί με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ λόγω των ανησυχιών για τους Podemos στην Ισπανία. (Η Ισπανία έχει εκλογές τον Νοέμβριο του 2015 και το ακραίο αριστερό κόμμα Podemos προηγείται στις δημοσκοπήσεις.) ∆εν μπορούσαν να δουν την Ελλάδα να έχει διαπραγματευτική ισχύ». Έχουν δίκιο αλλά ο Νοέμβριος είναι πολύ κοντά και ένα ζεύγος χωρών από τον Νότο, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία δεν μπορεί να αγνοηθεί. Εξάλλου, η ίδια ενημέρωση σε άλλο σημείο υποστηρίζει: «Αναμένεται πολύ μεγάλη μεταβλητότητα στους επόμενους μήνες για την Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ μακριά από την τρόικα και το τρέχον πρόγραμμα. Ακόμη κι αν τελικά βρουν μια μέση λύση, αυτό θα μπορούσε να έλθει μετά από σχεδόν ολόκληρο το 2015, με τα ρίσκα να συσσωρεύονται στο μεταξύ». Π. Κλαυδιανός

Οι εκλογές ως… επαναστατικό διακύβευμα

Η πιθανή αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με τη δημοσκοπική πρωτιά του ισπανικού Podemos κάνουν τους συστημικούς τοποτηρητές να βλέπουν επαναστατικά φαντάσματα Του Νίκου Τσαγκρή

ι ζόρια τραβάει ο Γιόσκα Φίσερ με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα; Ο ανταποκριτής της εφημερίδας «Το Βήμα» στο Βερολίνο, Νίκος Χειλάς, του αποδίδει δύο σχετικές δυσανεξίες, δύο προβλήματα: το πρώτο είναι ψυχολογικό – δεν μπορεί να προφέρει σωστά το όνομα του ΣΥΡΙΖΑ και του προέδρου του. Το δεύτερο, «που εξηγεί και το πρώτο», είναι πολιτικό: «ο γερμανός πρώην υπουργός Εξωτερικών φοβάται, ότι τυχόν εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια επανάσταση σε όλη τη Νότια Ευρώπη». Μια επανάσταση του ευρωπαϊκού Νότου με οδηγητή τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ! Τι ωραία! Αλλά πώς θα γίνει τούτη η «επανάσταση»; Kαι εναντίον τίνος θα στρέφεται; «Κοιτάξτε», εξηγεί ο Γιόσκα Φίσερ, «ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη προβάδισμα 10% στις δημοσκοπήσεις. Παράλληλα, το Podemos προηγείται στις δημοσκοπήσεις στην Ισπανία. Μια γενίκευση της ανατροπής δεν αποκλείεται». Αμηχανία, απογοήτευση, ξενέρωμα. Ο μεταλλαγμένος γερμανός σοσιαλιστής ορίζει ως «επανάσταση» μια πιθανή εκλογική επικράτηση του ελληνικού ΣΥΡΙΖΑ, του ισπανικού Podemos και κάποιων, ακόμα, αντισυστημικών δυνάμεων στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Στη συνέχεια της ομιλίας του, όμως, ο Γιόσκα Φίσερ αναθερμαίνει το ενδιαφέρον της θεώρησής του, όταν καλεί την κ. Μέρκελ να ξεκινήσει… αντεπαναστατική δράση: «Τι περιμένει το Βερολίνο; Να συμβούν όλα αυτά και ύστερα να προσπαθήσει να αποτρέψει τα ακόμα χειρότερα; Τότε όμως θα είναι πολύ αργά»! Και «καρφώνεται». Αποκαλύπτοντας τη Γερμανία ως ηγεμονεύουσα της Ευρώπης χώρα. Και την κυβέρνησή της ως την κεντρική κυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κινδυνεύει να ανατραπεί από την… επανάσταση του ΣΥΡΙΖΑ, του Podemos και των λοιπών επαναστατικών δυνάμεων του ευρωπαϊκού Νότου…

Μια ιστορία διαφθοράς

Toυ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

∆εν είναι η αφελής και ευτράπελη συστημική ρητορεία ενός μεταλλαγμένου γερμανού σοσιαλιστή. Είναι η τραγική πολιτική πραγματικότητα, των ευρωπαϊκών καιρών. Μια πραγματικότητα στην οποία η ∆ημοκρατία είναι είδος υπό εξαφάνιση και οι εκλογές αντιμετωπίζονται ως επαναστατικό διακύβευμα. Ας τα ξαναπούμε, εντελώς συνοπτικά: Η πολιτική παρακμή της Ευρώπης οφείλεται, κυρίως, στην παρακμή της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Που δεν είναι παρά μια ιστορία απίστευτης πολιτικής διαφθοράς, τα τελευταία επεισόδια της οποίας προσωποποιούνται αυτές τις μέρες στην περίπτωση του πορτογάλου τέως σοσιαλιστή και

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

τέως πρωθυπουργού Ζοσέ Σόκρατες. Η θεσμική έκφραση αυτής της γενικευμένης διαφθοράς είχε ως συνέπεια τη μετάλλαξη των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κομμάτων σε εναλλακτικά νεοφιλελεύθερα υβρίδια στήριξης του συστημικού οικονομισμού. Και, φυσικά, τη συμβολή τους στη μετατόπιση του κέντρου βάρους από την πολιτική στην οικονομία, τη μεγέθυνση της απώλειας της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η αντιπροσώπευση εξαντλείται στην εκπροσώπηση οικονομικών συμφερόντων, και μόνο η οικονομική ελίτ καταφέρνει να παίρνει αυτό που θέλει· καθορίζοντας, ταυτόχρονα, την πολιτική. Έτσι, γίνεται σαφές, η δημοκρατία μετατρέπεται σε πλουτοκρατία, ενώ οι πολίτες διαρκώς ξεζουμίζονται οικονομικά, βιώνοντας μιαν απίστευτη αποψίλωση κεκτημένων πολιτικών δικαιωμάτων. Ακόμα και του βασικού δημοκρατικού δικαιώματος. Του δικαιώματος στις εκλογές…

Ο φόβος του ΣΥΡΙΖΑ

Ποιες εκλογές; «Στην Ευρώπη της κρίσης οι εκλογές δεν παίζουν πια σχεδόν κανένα ρόλο, ακριβώς όπως και στις χώρες του Τρίτου Κόσμου που διοικούνται από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα» μας κατατοπίζει ο Νόαμ Τσόμσκι. Έχει άδικο; Μόνο ως προς τη χρήση του επιρρήματος «ακριβώς». Η Ελλάδα, ας πούμε, δεν διοικείται ακριβώς από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά από ιθαγενείς πολιτικούς εκπροσώπους τους, τους κ. κ. Σαμαρά και Βενιζέλο. Ως προς τις εκλογές, πράγματι, κανένα ρόλο δεν παίζουν: σοσιαλιστή ψηφίζεις, νεοφιλελεύθερος σου βγαίνει. Αντιμνημονιακό ψηφίζεις, μνημονιακός σου βγαίνει. Όποιον κι αν ψηφίσεις, συστημικός σου βγαίνει. Ή όχι; Προφανώς όχι, τώρα πια όχι – έτσι, τουλάχιστον, φαίνεται: «τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη προβάδισμα 10% στις δημοσκοπήσεις. Παράλληλα, το Podemos προηγείται στις δημοσκοπήσεις στην Ισπανία. Μια γενίκευση της ανατροπής δεν αποκλείεται...» Έτσι το βλέπουν τώρα πια οι ευρωπαίοι συστημικοί, ορίτζιναλ ή μεταλλαγμένοι, αδιακρίτως. Γι’ αυτό και μάχονται λυσσαλέα, τα δίνουν όλα, για να αποτρέψουν τις εκλογές στη χώρα μας. Ο γερμανός πρώην υπουργός Εξωτερικών, μάλιστα, ο μεταλλαγμένος σοσιαλιστής Γιόσκα Φίσερ, μετέτρεψε τις εκλογές στις χώρες του Νότου σε επαναστατικό διακύβευμα· εκφράζοντας τον φόβο του, ότι «τυχόν εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια επανάσταση σε όλη τη Νότια Ευρώπη…». Μια επανάσταση του ευρωπαϊκού Νότου με οδηγητή τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ! Τι ωραία! Αρκεί η… επαναστατική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να αποδειχτεί αξιόπιστη, εφαρμόζοντας όσα έχει υποσχεθεί στον Ελληνικό λαό. Και, αριστερή, συμβάλλοντας στην επαναφορά του κέντρου βάρους από την οικονομία στην πολιτική. Στην ανάκτηση του κοινωνικού κράτους και των πολιτικών ∆ικαιωμάτων. Στην αποκατάσταση της ∆ημοκρατίας στην Ευρώπη…

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 30 Νοεμβρίου

** Σήμερα, στις 11 π.μ. τα κοινωνικά ιατρεία όλης της χώρας πραγματοποιούν συνέλευση στο αμφιθέατρο του νοσοκομείου Ελπίς. Συζητούν για τον τρόπο λειτουργίας των ΚΙΦΑ και προγραμματίζουν κοινές πανελλαδικές δράσεις και πρωτοβουλίες. ** Συζήτηση για το ρέμα της Πικροδάφνης διοργανώνει το ∆ίκτυο Πολιτών για τη ∆ιάσωση του Ρέματος της Πικροδάφνης, στις 6 μ.μ., στο μουσείο Εθνικής Αντίστασης (Σοφοκλή Βενιζέλου 146 και Μαρίνου Αντύπα). Μιλούν οι Β. Μαρκογιάννη, Π. Τότσικας, ∆. Μπελαντής και Μ. Ιατρίδου. Παράλληλα θα λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας από τους Α. Βιδάλη, Μ. Αγιασματζή, Ν. Πέτρου και Χρ. Βλάχου, ενώ θα προβληθεί σχετικό ντοκιμαντέρ του Π. Καββαδία. ** Εκδήλωση με θέμα την εναλλακτική πρόταση για την κυβέρνηση της Αριστεράς διοργανώνει η Ο.Μ. ∆ιονύσου, στις 10.30 π.μ., στο πνευματικό κέντρο Αγίου Στεφάνου (Πεντζερίδου 3). Μιλά ο Ν. Βούτσης. ** Ολοκληρώνεται σήμερα (10 π.μ. έως 8.30 μ.μ.) το Παζάρι Αλληλεγγύης που διοργανώνει στο στέκι της η Αλληλεγγύη Πειραιά (Ευρυπίδου 49). ** Ιστορική περιήγηση με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τα ∆εκεμβριανά διοργανώνουν οι ΟΜ ΣΥΡΙΖΑ Νέου Κόσμου, Παγκρατίου, Κουκακίου και Ιστορικού Κέντρου με τη συμμετοχή και της Ν.Ε. Α’ ΑΘΗΝΑΣ του ΣΥΡΙΖΑ. Η περιήγηση, που θα πραγματοποιήσει ο Μ. Χαραλαμπίδης, ξεκινά στις 11 π.μ. στο Ζά-

πειο. Θα ακολουθήσει συζήτηση στον κινηματογράφο Μικρόκοσμος (Λ. Συγγρού 106). ** Εκδήλωση για την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και τα σώματα ασφαλείας διοργανώνει η Ν.Ε. Σάμου, στις 6.30 μ.μ., στο ξενοδοχείο Σάμος, στο Βαθύ. Μιλούν οι Κ. Ήσυχος, Τ. Μαυρόπουλος και Α. Καλογερή.

∆ευτέρα 1 ∆εκεμβρίου

** Η Πανελλαδική Ανεξάρτητη Ταξική Εργατική Κίνηση διοργανώνει συζήτηση με θέμα τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, στις 6.30 μ.μ. (Σολωμού 13, 4ος). Μιλούν οι Γ. Μελισσάρης και Μ. Τσίπρας. ** Το αθλητικό τμήμα της Ν.Ε. Μεσσηνίας διοργανώνει εκδήλωση για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον αθλητισμό, στις 6 μ.μ., στο Εντευκτήριο του ομίλου αντισφαίρισης Καλαμάτας. Μιλούν οι Τζ. Συναδινός και Γ. Γάσιας. ** Συναυλία αλληλεγγύης διοργανώνει ο σύλλογος Θετική Φωνή, με αφορμή την παγκόσμια μέρα AIDS, στον πολυχώρο Gazarte (Βουτάδων 34, Γκάζι), στις 9 μ.μ. Τραγουδούν οι Φωτεινή Βελεσιώτου, Απόστολος Ρίζος, Βαγγέλης Καζαντζής, Σταύρος Σιόλας, Πάνος Παπαϊωάννου και Χρυσόστομος Καραντωνίου, Dusk, Idra Kayne, Minor Project ft. Esterina και οι Penny and The Swingin’ Cats. Είσοδος 6 ευρώ.

Τετάρτη 3 ∆εκεμβρίου

** Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) καλούν

Η αλληλεγγύη κρατάει τη ζωή στο Κομπάνι

Την Πέμπτη 4 ∆εκεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., μιλάμε για την αλληλεγγύη και μαζεύουμε φάρμακα, στα γραφεία της «Εποχής» (Βλαχάβα 11, 3ος). Στην εκδήλωση, που διοργανώνει το Κοινωνικό ιατρείο-φαρμακείο Αθήνας, μιλούν οι Θ. Φωτίου, Σ. Τζιτζίκου, ∆. Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος και εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Ανάγκες σε φάρμακα: Αντιβιοτικά, αντιπυρετικά, αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά, αντιυπερτασικά, διουρητικά, για διαβήτη (εκτός ψυγείου), αντιαιμοπεταλιακά, αντιδιαροϊκά, αντιεμετικά / στομάχου, αντίστοιχα παιδικά.

στις 12 μ., στην πλατεία Ελευθερίας 1 (4ος όροφος) σε συνέντευξη Τύπου για τον εκδοτικό και γενικότερο ερευνητικό προγραμματισμό των Αρχείων. ** Συνέντευξη Τύπου για την πανελλαδική εκστρατεία αλληλεγγύης για τους πρόσφυγες στο Κομπάνι πραγματοποιούν ο ρ/σ Στο Κόκκινο, το ΚΕΘΕΑ, η Αλληλεγγύη για όλους, το Συντονιστικό κοινωνικών ιατρείωνφαρμακείων αλληλεγγύης Αττικής και η Α∆Ε∆Υ, στις 12 μ., στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 3ος όροφος). Μιλούν οι Γ. Νοταράς, Μ. Μπολώτα, Ευγ. Λουπάκη, Ε. Μανουσάκη και Στ. Κουτσουμπέλης. Συντονίζει η Λ. Κονιόρδου. ** Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Μ.Κ. Παπαδόπουλου «σωΜα το Ποίηση», στις 8 μ.μ., στο Σπίτι της Κύπρου (Ξενοφώντος 2Α). Μιλούν οι Κ. Κρεμμύδας, Ν. Σιγάλας, Α. Γεωργιάδου και ∆. Μιχαηλίδου.

Πέμπτη 4 ∆εκεμβρίου

** ∆ιάλεξη της Rosi Braidotti με τον τίτλο «Νομαδικά Yποκείμενα: Ενσωματότητα και έμφυλη διαφορά στη σύγχρονη φεμινιστική θεωρία» θα πραγματοποιηθεί στις 6 μ.μ., στο αμφιθέατρο «Σ. Καράγιωργα ΙΙ» του Παντείου. Τη διάλεξη συνδιοργανώνουν το Εργαστήριο Σπουδών Φύλου του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, οι εκδόσεις Νήσος και το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών. Μιλούν ακόμα η Αλεξάνδρα Χαλκιά, η Αγγελική Σηφάκη και η Μαρία Καραμεσίνη. Συντονίζει η Μαρία Στρατηγάκη.

Παρασκευή 5 ∆εκεμβρίου

** Η Αντιφασιστική Πρωτοβουλία ∆ιονύσου διοργανώνει εκδήλωση με θέμα «Κρίση-φασισμός-το αντιφασιστικό κίνημα σήμερα», στις 7.30 μ.μ., στο πνευματικό κέντρο Αγ. Στεφάνου (Πεντζερίδη 3). Μιλούν οι Ε. Πορτάλιου και Π. Κωνσταντίνου. ** Ο Όμιλος Μαρξιστικών Ερευνών, ο Σύλλογος Μαρξιστικής Σκέψης «Γιάννης Κορδάτος» και ο Όμιλος Επαναστατικής Θεωρίας στο πλαίσιο των 7 διαλέξεων που θα γίνονται κάθε Παρασκευή στις 6.30 μ.μ. στο ΕΜΠ (Αμφιθέατρο 318, είσοδος από Στουρνάρη) συζητούν για τον ∆ιαλεκτικό Υλισμό. Εισηγείται ο Μ. Χονδροκούκης.

“

Ο Μαρσέλ και η Μισέλ είχαν ανειλημμένες υποχρεώσεις. Θα επανέλθουν την ερχόμενη βδομάδα. Συμπαθάτε τους.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Συριζαίοι όλης της Ευρώπης...

Μια κοινή μάχη για την ήπειρο και την κάθε χώρα

ριν δύο χρόνια, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναζητούσε συμμάχους στις άλλες χώρες της Ευρώπης, οι αντίπαλοί του χαμογελούσαν ειρωνικά. Αλλά δεν ήταν μόνο οι αντίπαλοι που έβλεπαν τις δυσκολίες ενός σχεδίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβανόταν πόση δουλειά χρειαζόταν για να γίνει εφικτός στόχος μια συμμαχία του Νότου της ΕΕ, αλλά και του «Νότου» εντός των χωρών μελών. ∆ύο χρόνια μετά, οι δυνάμει σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ σε αρκετές χώρες της ΕΕ διαγράφουν εντυπωσιακή πορεία και απασχολούν σοβαρότατα αυτούς που τους λοιδορούσαν. Ορισμένοι από αυτούς, μάλιστα, έχουν αρχίσει να ανησυχούν με την αλματώδη άνοδο της επιρροής τους. ∆εν τους έχει πιάσει πανικός, αλλά δεν μπορούν να θεωρήσουν αμελητέα τα γεγονότα: Το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία στο 20%, το Ποδέμος στην Ισπανία στην πρώτη θέση και η αριστερά γενικά ισχυρότερη δύναμη. Η Λίνκε στη Θουριγγία της Γερμανίας πρώτο κόμμα αναλαμβάνει την πρωθυπουργία του κρατίδιου. Στην Πορτογαλία, με την προϊούσα αποδυνάμωση του παλιού κομματικού συστήματος και με λίγη καλή τύχη (διάβαζε, με σωστές αποφάσεις), η εκεί αριστερά θα μπορούσε να επαναλάβει το «ισπανικό θαύμα». Ενώ στη Γαλλία και την Ιταλία πολλά σημάδια δείχνουν ότι δίνεται πάλι η δυνατότητα στην αριστερά να παίξει αποφασιστικό ρόλο, αν συμπεριφερθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις των καιρών.

Έχουν λόγους να ανησυχούν

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και παραέχει, τώρα με ποιους να συνομιλήσει στην Ευρώπη, με ποιους να αναζητήσει κοινούς δρόμους ανατροπής των συσχετισμών. Έχει βάσιμες ελπίδες, όχι μόνο σχέδια επί χάρτου. ∆εν έχουμε χάσει τα λογικά μας, ώστε να πιστέψουμε ότι φοβούνται πως η αριστερά όπου νά ‘ναι αλώνει την Ευρώπη. Ωστόσο, καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι οι εξελίξεις αυτές σημαίνουν κάτι πολύ σοβαρό: ότι σε κάθε χώρα ξεχωριστά και συνολικά στην ΕΕ, το μοντέλο που επιβλήθηκε και εφαρμόστηκε τις τελευταίες τρεις περίπου δεκαετίες, υπό την αιγίδα του νεοφιλελευθερισμού και στη σκιά της κατάρρευσης του «υπαρκτού», αμφισβητείται έντονα. Όχι από κάποια κόμματα της αριστεράς μόνο, αλλά από ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού. ∆εκάδες εκατομμύρια κάτοικοι της ηπείρου δεν δέχονται να δουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους να προσπαθούν να επιβιώσουν στον γκρίζο κόσμο που τους ετοίμασε ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός. Και πιστεύουν ότι μπορούν να επιδιώξουν να τον αλλάξουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πιο πολλά από τα κόμματα που διαγράφουν στην Ευρώπη εντυπωσιακή πορεία, είναι κόμματα που γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν, διαμορφώ-

Σε αντιπαράθεση με το δικό τους πρότυπο χρειαζόμαστε ένα νέο ηθικοπολιτικό όραμα για την ελληνική κοινωνία και την ευρωπαϊκή. Με τις αξίες της εργασίας, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της δημοκρατίας στον πυρήνα του.

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

θηκαν ή μεταμορφώθηκαν μέσα στο διεθνικό κίνημα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ή κατά της μνημονιακής λιτότητας.

Ένα νέο όραμα για την Ευρώπη

Αυτό είναι που τους απασχολεί. Το δικό τους νεοφιλελεύθερο όραμα, που το παρουσίασαν σαν το «τέλος της ιστορίας», θαμπώνει, και στη θέση του αναζητείται, ψάχνει τις λέξεις για να διατυπωθεί με σαφήνεια, ένα νέο όραμα δημοκρατίας, κοινωνικής ανάπτυξης, αλληλεγγύης, συλλογικής ευημερίας. Στον αντίποδα του κυρίαρχου, σήμερα, μοντέλου στην Ευρώπη. «Όπως ξέρετε, είμαι φανατική Ευρωπαία (...) Για πρώτη φορά, όμως, σήμερα η εμπιστοσύνη μου αρχίζει να κλονίζεται (...) Αν οι Ευρωπαίοι έχουν αποφασίσει ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν τις πολιτικές τους σκοπιμότητες καίγοντας τον Τσίπρα και μετατρέποντας τη χώρα σε σκιάχτρο (...) πρέπει να μας το πουν, να κάνουμε κι εμείς τα κουμάντα μας. Κανείς δεν μπορεί να ανεχθεί στην πλάτη του ελληνικού λαού να παίζονται πολιτικά παιχνίδια». Τα λόγια αυτά εκστομίσθηκαν από την κ. Ντόρα Μπακογιάννη, γνωστή για τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις της. ∆εν είναι το παράπονο ενός πιστού στο πολιτικό και οικονομικό ευρωπαϊκό κατεστημένο πολιτικού, ούτε μόνο η ένσταση ενός δεξιού πολιτικού μιας «μικρής» χώρας έναντι των «ισχυρών ξένων». Είναι η έκφραση της αδυναμίας ενός διορατικού πολιτικού του κατεστημένου κομματικού συστήματος να δει την αναπαραγωγή της δύναμής του και των ευνοϊκών γι’ αυτό το σύστημα συσχετισμών στο πλαίσιο μιας ΕΕ, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες, τις ελπίδες, τις προσδοκίες όλων των χωρών και των λαών της. Το «να κάνουμε κι εμείς το κουμάντο μας» μπορεί, βέβαια, να μη σημαίνει προσχώρηση στην πολιτική της αριστεράς. Θα ήταν, όμως, λάθος να το ερμηνεύσουμε απλώς σαν αίτημα διευκρίνισης της δεδομένης πολιτικής γραμμής με σκοπό την καλύτερη εφαρμογή της. Η κ. Μπακογιάννη επισημαίνει το ξεθώριασμα ενός ευρωπαϊκού οράματος, που δεν είναι σε θέση να καλύψει ούτε τους εκ προοιμίου υποστηρικτές του.

Νέα καθήκοντα για τον ΣΥΡΙΖΑ Η παρένθεση κρίθηκε χρήσιμη, για να επιστρέψουμε εκεί που είχαμε μείνει: στην ανάγκη και τη δυνατότητα να διατυπωθεί και να διεκδικηθεί ένα πρόγραμμα της αριστεράς για μια νέα Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που η συγκεκριμένη συγκυρία τον έφερε να γίνει η πρώτη δύναμη της ευρωπαϊκής αριστεράς που άνοιξε το χορό των ανατρεπτικών εξελίξεων, τώρα πια που έχει ισχυρή εν δυνάμει συντροφιά στην Ευρώπη, οφείλει να αναλάβει ένα ακόμα καθήκον: να διατυπώσει μια πρόταση προς τους ευρωπαίους συμμάχους του για ένα ηγεμονικό σχέδιο αναγέννησης της Ευρώπης και για το ρόλο της στο σύγχρονο κόσμο, για τη λειτουργία της ως ατμομηχανή που μπορεί να τον σύρει στο μέλλον και όχι να σύρεται η ίδια από αυτόν στο παρελθόν. Έτσι θα μπορέσει καλύτερα να απομονώσει την πτωχοπροδρομική αντίληψη των συντηρητικών δυνάμεων, που μας καλούν να υποταχθούμε στη νεοφιλελεύθερη «μοίρα» μας. Και να διεκδικήσει την ηγεμονία των ιδεών της αριστεράς, σε μια συγκυρία όπου οι κυρίαρχες δυνάμεις φαίνεται να μη μπορούν να εξασφαλίσουν τον έλεγχο των συμμάχων τους και πολύ περισσότερο των υποτελών τάξεων. Σε αντιπαράθεση με το δικό τους πρότυπο χρειαζόμαστε ένα νέο ηθικοπολιτικό όραμα για την ελληνική κοινωνία και την ευρωπαϊκή. Με τις αξίες της εργασίας, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της δημοκρατίας στον πυρήνα του.

Για το εδώ και το τώρα

Και για να μην ξεχνάμε σε ποια πολιτική συγκυρία βρισκόμαστε, με τέτοιους τρόπους κερδίζονται και οι επί μέρους μάχες, όπως της προεδρικής εκλογής ή των βουλευτικών εκλογών. Ισχυρή θα είναι σ’ αυτές η θέση του ΣΥΡΙΖΑ, όταν η μάχη των ιδεών θα παίρνει τέτοια τροπή, που κανείς δεν θα μπορεί να αντισταθεί στο πεδίο βαρύτητάς του. Γιατί το κρίσιμο και σε μια πολιτική εκλογικών συνεργασιών και πολιτικών συμμαχιών είναι να έχεις την αναγκαία και ικανή γι’ αυτές ηθικοπολιτική ελκτική δύναμη, και όχι το αν θα την αποκτήσεις εξ αιτίας τους. Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Η επιτυχία μιας αυριανής κυβέρνησης χτίζεται από τώρα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗ

Συζητάμε με τον εκπρόσωπο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνο Σκουρλέτη, για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Η πορεία των διαπραγματεύσεων έδειξε ότι “η κυβέρνηση είναι όμηρος της στρατηγικής της και ότι εν τέλει η τακτική του υπάκουου και καλού μαθητή δεν αποδίδει”, τονίζει ο Π. Σκουρλέτης, προσθέτοντας, “επειδή είμαι πεισμένος ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι αυτοδύναμος κοινοβουλευτικά, η διαπραγμάτευση θα είναι σαφώς τελικά με άλλους όρους”.

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

ανάστημα να κάνει διαπραγμάτευση.

Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τη συνάντηση στο Παρίσι. Άλλοι κάνουν λόγο για ναυάγιο και άλλοι αναζητούν σανίδα σωτηρίας. Ποια είναι η δική σου ανάγνωση για τις διαπραγματεύσεις; ∆εν υπάρχει καμία έκπληξη μετά και την τελευταία συνάντηση στο Παρίσι. Η τρόικα ακολουθεί κατά γράμμα όσα έχουν συμφωνηθεί ανάμεσα σε αυτή και την κυβέρνηση. Σαφώς μπορεί να κάνει κανείς την παρατήρηση ότι αντιμετωπίζει με ψυχρότητα την κυβέρνηση, αλλά αυτό είναι άλλης τάξης ζήτημα. Η τρόικα, πάντως, κινείται με απόλυτη συνέπεια σε όσα έχουμε κατά καιρούς ακούσει. Άλλωστε, δεν προέκυψε ξαφνικά το θέμα του ασφαλιστικού, του ενιαίου μισθολογίου ή των ομαδικών απολύσεων. Όλα αυτά ήταν στο τραπέζι και ήταν γνωστά και στις δύο πλευρές και ουδέποτε η κυβέρνηση αμφισβήτησε αυτού του είδους πολιτικές ή τις λεγόμενες μεταρρυθμίσεις. Κατά συνέπεια, δεν πρέπει να κάνει πως εκπλήσσεται. Τα αποτελέσματα, λοιπόν, του διημέρου στο Παρίσι δείχνουν ότι η κυβέρνηση είναι όμηρος της στρατηγικής της και ότι εν τέλει η τακτική του υπάκουου και καλού μαθητή δεν αποδίδει. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι επιτεύχθηκε μια ελεγχόμενη ασυμφωνία. Μια ελεγχόμενη ασυμφωνία, η οποία θα καταλήξει σε συμφωνία; Ακριβώς. ∆εν μπορεί, άλλωστε, να κάνει αλλιώς η κυβέρνηση, αφού είναι αυτοεγκλωβισμένη στις επιλογές της και τη στρατηγική της. Πάντως, πρέπει να πούμε ότι, όπως όλοι γνωρίζουμε, τη διαπραγμάτευση δεν μπορείς να την κάνεις με τους τροϊκανούς. ∆εν είναι εξουσιοδοτημένοι για κάτι τέτοιο. Αυτή την κουβέντα θα την κάνεις σε πολιτικό επίπεδο με την Μέρκελ, τον Ολάντ... Όμως, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει το

Η τρόικα και η Ευρώπη γιατί εμφανίζονται τόσο άτεγκτοι; Θεωρώ ότι και εκείνες οι δυνάμεις του συστημικού μπλοκ, που μπορεί να έχουν και δεύτερες σκέψεις για την ανάγκη κάποιας χαλάρωσης, δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη να τεθεί αυτό το θέμα επίσημα στο τραπέζι των ευρωπαϊκών οργάνων. Ο καθένας το επιδιώκει για τον εαυτό του, βλέπε Ιταλία ή Γαλλία, αλλά δεν θέλουν όλοι μαζί να το επιδιώξουν για την κεντρική οικονομική στρατηγική και, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αποδέχονται την πρωτοκαθεδρία της γερμανικής προσέγγισης. Και άρα βρισκόμαστε στη φάση της ακαμψίας και φαίνεται ότι σε κεντρικό επίπεδο είναι παγωμένα πράγματα. Πολλοί λένε ότι αφού αντιμετωπίζεται έτσι η μνημονιακή κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει να αντιμετωπίσει ακόμα πιο σκληρή στάση. Πώς θα κάτσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης; Η φράση ότι τους είναι αδιάφορο ποιος θα είναι στην κυβέρνηση, είναι ένα μήνυμα για τον ΣΥΡΙΖΑ ότι έτσι θα αντιμετωπίσουν και την κυβέρνηση της Αριστεράς. Και είναι λογικό που οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση είναι παγωμένες. Πλέον έχουν αποδεχτεί ότι η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθούν να εκκινήσει από ένα καλύτερο για εκείνους σημείο. Άρα δεν μπορούν να δώσουν κάτι στην κυβέρνηση και μετά να δώσουν κάτι επιπλέον στον ΣΥΡΙΖΑ. Βρίσκονται και εκείνοι σε αναμονή. Αυτή την αίσθηση έχουμε αποκομίσει και με τις επίσημες ή ανεπίσημες επαφές του Αλέξη Τσίπρα ή άλλων στελεχών μας με τους ευρωπαί-

“

Οι δανειστές μας έχουν αποδεχτεί ότι η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθούν να εκκινήσει από ένα καλύτερο για εκείνους σημείο. Άρα δεν μπορούν να δώσουν κάτι στην κυβέρνηση και μετά να δώσουν κάτι επιπλέον στον ΣΥΡΙΖΑ. Βρίσκονται και εκείνοι σε αναμονή.

Βρισκόμαστε στη φάση της ακαμψίας

ους αξιωματούχους. Και επειδή είμαι πεισμένος ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι αυτοδύναμος κοινοβουλευτικά, η διαπραγμάτευση θα είναι σαφώς τελικά με άλλους όρους. Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με την πολιτική που ακολουθείται. Πώς θα βρεθεί κοινό σημείο συζήτησης; Το εναλλακτικό σχέδιο, που έχουμε χαράξει, βασίζεται στην ανάλυση που έχουμε κάνει για την κρίση, η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή σε ορισμένες πλευρές τις και από την άλλη πλευρά. Έχει επιβεβαιωθεί πια ότι η ευρωζώνη είναι συγκροτημένη ελλειμματικά και ότι δεν μπορεί η Ευρώπη να συνεχίσει με αυτές τις ακραίες μορφές λιτότητας διότι χάνει στον παγκόσμιο καταμερισμό. Αυτό, λοιπόν, είναι το σταυροδρόμι. Και θα πρέπει να επιλέξει ή θα συνεχίσει το δρόμο που έχει επιλέξει, με αποτέλεσμα αβέβαιο για τη συνοχή της ή θα ξαναδεί την οικονομική πολιτική της.

Αποτυπώνονται οι νέες κοινωνικές συμμαχίες

Όλο τον προηγούμενο καιρό, το πρώτο θέμα στον Τύπο είναι η διαπραγμάτευση, ενώ ψηφίζονται στην Βουλή νόμοι που ιδιωτικοποιούν αεροδρόμια ή την έρευνα στα πανεπιστήμια ή υπηρεσίες. Είναι αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν προβάλλονται αυτά τα θέματα ή πράγματι προτεραιότητα είναι αυτή τη στιγμή οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης; Προσπαθούμε να φέρνουμε στην επικαιρότητα και τα δύο ζητήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να αναδεικνύει συνεχώς το πώς εννοούμε τη διαπραγμάτευση και τι δυνατότητες έχουμε. Από την άλλη, έχουμε το καθήκον να αναφερόμαστε στους νόμους που ψηφίζονται γιατί έτσι γίνεται κατανοητό τι σημαίνει μνημο-

Αποδείξαμε ότι δεν είμαστε διπρόσωποι

Ένα μέρος του προγράμματος παρουσίασαν και οι Σταθάκης και Μηλιός σε εκπροσώπους των αγορών στο Λονδίνο. Ποια ήταν η αντιμετώπισή του; ∆εν προσδοκούσαμε να πάρουμε τα εύσημα. Θέλαμε, όμως, να έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε το πρόγραμμά μας, όπως εμείς το καταλαβαίνουμε και να έχουμε εμείς την ευθύνη της παρουσίασης αυτής. Τα τελευταία χρόνια, έχει στηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός που διαβάλλει τα λεγόμενα του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο να επηρεάσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Οι αγορές, σαφώς, διαμορφώνουν ένα κλίμα με τις κινήσεις τους και για αυτό η επικοινωνία με αυτές είναι απαραίτητη. Με τη συνάντηση αυτή πετύχαμε να έχουμε μια αδιαμεσολάβητη επικοινωνία και αποδείξαμε ότι δεν είμαστε, όπως μας κατηγορούν, διπρόσωποι, αλλά πως ότι λέμε εδώ, λέμε και έξω. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το αν θα καταφέρει η κυβέρνηση να εκλέξει πρόεδρο της ∆ημοκρατίας θα κρίνει και την πορεία της. Ποια η εκτίμησή σου; Νομίζω ότι όλα τα σενάρια έχουν τις ίδιες πιθανότητες. Εάν

νιακή πολιτική και επιπλέον ίσως καταφέρουμε κάποιοι νόμοι να καθυστερήσουν ή να αποτραπούν. Αυτό που ονομάζουμε κίνημα, κοινωνία, λαός έχει επαναπαυτεί στη βεβαιότητα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι κυβέρνηση. Όμως, αυτό είναι λάθος γιατί η επιτυχία μιας αυριανής κυβέρνησης χτίζεται από τώρα. Τις τελευταίες βδομάδες γίνονται ανοιχτές συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο τη διαμόρφωση του προγράμματος. Ακολουθούν και τα περιφερειακά συνέδρια που θα το εξειδικεύσουν. Στα Μέσα παρουσιάζονται τα συνέδρια αυτά ως ευκαιρία παρουσίασης υποψηφιοτήτων τοπικών παραγόντων. Τελικά ποιος ο στόχος των συνεδρίων αυτών; Νομίζω ότι είναι μια διαδικασία που γίνεται με όρους αντιπροσωπευτικούς των ενδιαφερόντων και των συνθηκών που υπάρχουν σε κάθε περιφέρεια. Από την εμπειρία μου σε εκδηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε ότι όπου παρουσιάστηκε αναλυτικά το πρόγραμμα της ∆ΕΘ, ο κόσμος έδειξε ενδιαφέρον. Τα περιφερειακά συνέδρια έχουν ως στόχο να αξιοποιήσουν τον κόσμο που ακούει τον ΣΥΡΙΖΑ, διαμορφώνουν έτσι μια μεγαλύτερη σχέση εμπιστοσύνης. Η επίσημη και κυρίαρχη δημοσιογραφία προσπαθεί να απαξιώσει αυτή την προσπάθεια και αναφέρει ότι μέσω από αυτά τα συνέδρια θα ανακοινωθούν τα ψηφοδέλτια. Αυτό είναι τελείως λάθος. Σαφώς θα γνωρίσουμε έναν νέο επιστήμονα, έναν τοπικό συνδικαλιστή και θα του δώσουμε βήμα διαλόγου. Όμως, τα συνέδρια αυτά σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πασαρέλα νέων υποψηφίων ούτε μια συγκόλληση συντεχνιακών αιτημάτων. Προσπαθούμε, διαμορφώνοντας και εμβαθύνοντας στο πρόγραμμά μας, να αποτυπώσουμε τις νέες κοινωνικές συμμαχίες. •

η κυβέρνηση αποδεχτεί ότι δεν έχει τους 180 βουλευτές, προφανώς ενισχύεται το σενάριο πρόωρων εκλογών. Η αποτροπή της πλειοψηφίας των 180 έχει τεράστια σημασία, αλλά πρέπει να επιτευχθεί όχι μόνο με κινήσεις στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο αλλά να προκύψει ως αποτέλεσμα μιας παρέμβασης σε όλα τα επίπεδα. Τα μέλη του κοινοβουλίου πρέπει να αισθανθούν τον αχό της κοινωνίας.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014 Η οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν λέει να πάρει μπρος. Η Γαλλία και η Ιταλία, δεύτερη και τρίτη χώρα της Ένωσης από την άποψη της οικονομικής ισχύος βρίσκονται σε ύφεση ή στα όρια της ύφεσης. Η Γερμανία, η «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής οικονομίας, βρίσκεται σε στασιμότητα. Οι στόχοι των προγραμμάτων «δημοσιονομικής εξυγίανσης» αναθεωρούνται κάθε τόσο. Παρά ταύτα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιμένει στην πολιτική των περικοπών. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αντιμέτωπος με την κατακραυγή της οικονομικής επιστήμης κάθε σχολής, με διεκδικήσεις κυβερνήσεων που ασφυκτιούν και αστικών κομμάτων που κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, με πιέσεις μεγάλων εξωευρωπαϊκών κρατών, όπως των ΗΠΑ, αλλά προπάντων με το γενικό κλίμα της αγανάκτησης των ανθρώπων που

μόχλευση 15 φορές, ένα προς 15! ∆εν υπάρχει ούτε ένας οικονομολόγος στον κόσμο, που να πιστεύει ότι, σε συνθήκες στασιμότητας της οικονομίας, με τον κίνδυνο μιας νέας ύφεσης στην Ευρωζώνη και με τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού, είναι δυνατόν κεφάλαια να μοχλευτούν 15 φορές.» Ο Μίχαελ Σλεχτ, υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του die Linke, του κόμματος της γερμανικής αριστεράς, επισημαίνει στο σχόλιό του τις αντιφάσεις του προγράμματος Γιούνκερ, που είναι η επιμονή στην πολιτική των περικοπών, το πολύ χαμηλό ύψος του προγράμματος και το γεγονός ότι αυτό το πρόγραμμα βασίζει τις ελπίδες του στην τελείως αβέβαιη κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.

πλήττονται από την πολιτική των περικοπών, εξάγγειλε ένα πρόγραμμα κινητοποίησης πόρων ύψους 315 δισεκατομμυρίων ευρώ, με ενωσιακή δαπάνη μόλις 21 δισεκατομμυρίων, ώστε να επέλθει, όπως λέει, ανάκαμψη στην ευρωπαϊκές οικονομίες. Κάτι σαν τον βιβλικό πολλαπλασιασμό των ιχθύων, σχολιάζει η σοσιαλφιλελεύθερη γερμανική «Φράνκφουρτερ Ρουντσάου». Και ο ∆ημήτρης Παπαδημούλης, μιλώντας εκ μέρους της Αριστεράς στην Ευρωβουλή για το πακέτο Γιούνκερ, είπε χαρακτηριστικά: «Κύριε Γιούνκερ, δυστυχώς το περίφημο πακέτο των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ που μας υποσχεθήκατε στις 15 Ιουλίου, είναι άδειο... είναι σταγόνα στον ωκεανό. Τι μας παρουσιάσατε; 16 δισ. από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και 5 δισ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ούτε ένα ευρώ φρέσκο χρήμα! Και μας υπόσχεστε ότι θα πετύχετε

Το πρόγραμμα Γιούνκερ είναι ζαβολιά

Κάτι σαν τον βιβλικό πολλαπλασιασμό των ιχθύων προτείνει ο Ζ.Κ. Γιούνκερ. Του Μίχαελ Σλεχτ

πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κατέθεσε ένα «πρόγραμμα επενδύσεων» ύψους 315 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ακούγεται εντυπωσιακό. Το ερώτημα είναι όμως: από πού θα προέλθουν αυτά τα λεφτά; Και πού θα πάνε; Αν κοιτάξουμε προσεκτικά, θα δούμε ότι το πρόγραμμα επενδύσεων του Γιούνκερ είναι ζαβολιά. Τα προγράμματα περικοπών έχουν καταστρέψει την οικονομία σε πολλά κράτη του ευρώ και επιδρούν ανασχετικά για την ανάπτυξη τόσο στην Ευρώπη όσο και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο ΟΟΣΑ μόλις χαρακτήρισε την Ευρωπαϊκή Ένωση άχθος για την παγκόσμια οικονομία. Η ανεργία είναι υπερβολικά μεγάλη, όλες οι «διαρθρωτικές αλλαγές» και οι μειώσεις των μισθών επιδείνωσαν το πρόβλημα. Ο Γιούνκερ λέει τώρα ότι θα πολιτευθεί καλύτερα με ένα πρόγραμμα επενδύσεων πολλών δισεκατομμυρίων! Από το 2007 μέχρι σήμερα, το επίπεδο των επενδύσεων στην Ευρώπη έπεσε κατά 15%, μας λέει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές καταψηφίζουν την πολιτική περικοπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η περικοπή των δημόσιων δαπανών και η μείωση των μισθών επιδρά αρνητικά στη ζήτηση και κάνει, επομένως, τις επενδύσεις όλο και λιγότερο συμφέρουσες. Ο Γιούνκερ βλέπει τα πράγματα διαφορετικά. Κατά τη γνώμη του, η ασθενής επενδυτική δραστηριότητα οφείλεται σε

“

Εκείνο που χρειαζόμαστε αμέσως είναι η διακοπή της αντικοινωνικής και οικονομικά ανόητης δικτατορίας των περικοπών. Επιπλέον χρειάζεται ένα γνήσιο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα με επιπλέον επενδύσεις τουλάχιστον 600 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. «γενική ανασφάλεια για την κατάσταση της οικονομίας» και μια νεφελώδη «έλλειψη εμπιστοσύνης».

Πρόκειται για τυχοδιωκτισμό

Για να δώσει ώθηση στις επενδύσεις καταθέτει τώρα ένα πρόγραμμα δισεκατομμυρίων, συγκεκριμένα 315 δισεκατομμυρίων για ένα διάστημα τριών ετών. Ακούγεται πλουσιοπάροχο, αλλά ας μην ελπίζει κανείς ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ρίξει φρέσκο χρήμα στην οικονομία. Όχι, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει τη λιτότητα, λέει ο Γιούνκερ. Ούτε η φορολογία των πλουσίων πρέπει να αυξηθεί. Αυτό ήταν αναμενόμενο για έναν πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προέρχεται από τον φορολογικό παράδεισο του Λουξεμβούργου. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή κοστίζουν στην Ευρώπη γύρω στα 1000 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Ο Γιούνκερ θέλει να βρει τα λεφτά με μια μαγική αύξηση του χρήματος. Πέντε δισεκατομμύρια θα δώσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. 16 δισεκατομμύρια θα διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση υπό τη μορφή εγγυήσεων. Έτσι λοιπόν το νέο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων» θα διαθέτει 21 δισεκατομμύρια ευρώ. Καθένα από αυτά τα ευρώ θα κινητοποιήσει 15 ευρώ σε ιδιωτικές επενδύσεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση να μοχλεύσει με 21 δισεκατομμύρια ένα συνολικό ποσόν 315 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για τυχοδιωκτισμό.

Νούμερο τελείως αυθαίρετο Πρώτον: Αν θα υπάρξει αυτή η εξέλιξη πρέπει πρώτα να αποδειχθεί. Μέχρι τώρα τα 315 δισεκατομμύρια είναι μόνο μια υπόσχεση. «Αυτό το νούμερο είναι τελείως αυθαίρετο», σχολίασε η Κατρίν Μαν, επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ. ∆εύτερον: Ακόμα και αν ο στόχος επιτευχθεί, τι ποσοστό αυτών των 315 δισεκατομμυρίων θα είναι πραγματικά επι-

Θ.Π.

πλέον επενδύσεις, δηλαδή επενδύσεις που δεν θα είχαν γίνει χωρίς αυτό το ευρωπαϊκό ταμείο; Ευτυχώς για τον κ. Γιούνκερ, κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να το υπολογίσει. Τρίτον: Ακόμα και αν όλα εξελιχθούν αισίως, το ποσό είναι πολύ μικρό και έρχεται πολύ αργά. Το πρόγραμμα του Γιούνκερ δεν μπορεί να επουλώσει τις πληγές που άνοιξε η ευρωπαϊκή πολιτική των περικοπών. Εκείνο που χρειαζόμαστε αμέσως είναι η διακοπή της αντικοινωνικής και οικονομικά ανόητης δικτατορίας των περικοπών. Επιπλέον χρειάζεται ένα γνήσιο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα με επιπλέον επενδύσεις τουλάχιστον 600 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Οι δημόσιες επενδύσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν με μια αναγκαστική εισφορά σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα επιβαρύνει τους εκατομμυριούχους. Ειδικά στη Γερμανία χρειάζεται να ενισχυθεί αποφασιστικά η εσωτερική ζήτηση με αύξηση των μισθών και δημόσιες επενδύσεις. Αν δεν αυξηθεί η δυνατότητα εξαγωγών για τους εταίρους μας στη Γερμανία, κάθε ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων απειλεί να εξελιχθεί σε πρόγραμμα ενίσχυσης αποκλειστικά της γερμανικής βιομηχανίας. Αυτό θα αύξανε βέβαια τα κέρδη των γερμανών βιομηχάνων, δεν θα βοηθούσε όμως ούτε τους μισθωτούς στη Γερμανία ούτε τους ανθρώπους στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι εφημερίδες

ΑΥΓΗ και ΕΠΟΧΗ σας προσκαλούν στην εκδήλωση με θέμα

Όσα μας εφεραν μέχρι εδώ: Η ανιδιοτελής επιμονή του Γιάννη Μπανιά Ομιλητές:

Μπάμπης Γεωργούλας, Νίκος Φίλης, Θανάσης Καλαφάτης, Κώστας Γαβρόγλου, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Νίκος Χουντής, Λουτσιάνα Καστελίνα, και

ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας ∆ευτέρα 8 ∆εκεμβρίου 18.00 στο Αμφιθέατρο του 98,4 στο Γκάζι (Στάση μετρό: Κεραμεικός)

•

Η έρευνα στο απόσπασμα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Νεοφιλελευθερισμός - Μνημόνιο - Λαϊκισμός

Της Θεανώς Φωτίου*

ην Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, την μέρα της μεγάλης απεργίας επέλεξε η διακυβέρνηση να ολοκληρώσει την ψήφιση του νομοσχεδίου για την έρευνα. Ένα νομοσχέδιο μαμούθ, 50 άρθρων, που όφειλε να είναι νόμοςπλαίσιο και ήταν συρραφή όλων των νεοφιλελεύθερων επιλογών της συγκυβέρνησης στον χώρο της έρευνας. Και οποία ειρωνεία της τύχης: ο Λοβέρδος επρόκειτο να αντικαταστήσει έναν εμβληματικό νόμο πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ τον 1514/85 που δημιούργησε τον ερευνητικό ιστό της χώρας με ένα νόμο κακογραμμένο, αντιφατικό και ερευνοκτόνο. Ειρωνεία της τύχης ή νομοτελειακή πορεία; Τους εμβληματικούς νόμους για την ανώτατη παιδεία (1268/82) και την έρευνα (1514/85) υπαγόρευε τότε, ένας κινητοποιημένος και ευαισθητοποιημένος επιστημονικός κόσμος, που διεκδικούσε μετά την πτώση της χούντας τον εκδημοκρατισμό, την επιστημονοσύνη και την ανατροπή φθαρμένων αντιλήψεων και καθεστώτων. Σήμερα, αυτός ο κόσμος, έχει παροπλιστεί, σιωπά για όσα συμβαίνουν στην ανώτατη εκπαίδευση του τόπου και την επιστήμη. Έτσι η νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία και ιδεολογία νομοθετεί υπό τις μνημονιακές επιταγές με πολύ λαϊκισμό πασοκικής καταγωγής που σήμερα μπολιάζει ανεξίτηλα την λαϊκή δεξιά. Η ερευνητική κοινότητα, μέσα σ΄ αυτήν την πνευματική αφωνία, επέδειξε μια πρωτοφανή αντίσταση και αντοχή. Με μαζικές συνελεύσεις, ψηφίσματα, κινητοποιήσεις, με συνεχή παρουσία στην κοινοβουλευτική διαβούλευση και επεξεργασίες, υπερασπίστηκε μέχρι εσχάτων την έρευνα ως δημόσιο αγαθό, τη συμβολή της στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, τη δημοκρατική οργάνωση των ερευνητικών κέντρων και το μέλλον των νέων λαμπρών επιστημόνων που μεταναστεύουν μαζικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμπνεύστηκε από την επιμονή και το πάθος τους, κατέθεσε την συνολική αντίπαλη πρόταση του και ανέπτυξε μαζί με όλη την αντιπολίτευση στη βουλή, εδώ και δύο μήνες μια σθεναρή και επίμονη αντιπαράθεση. Φάνηκε

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

“

Ο νόμος πλήττει κυρίως την έννοια του δημόσιου αγαθού, δηλαδή του αγαθού που επιτελείται σε δημόσιους φορείς που στελεχώνονται με δημόσιους λειτουργούς και χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα. όμως εξ’ αρχής ότι τα συμφέροντα ήταν μεγάλα. Ο νόμος γράφεται και ξεγράφεται συνεχώς. Εμφανίστηκε τον ∆εκέμβριο του 2013 σε μια διαβούλευση δεκαεννέα ημερών, συμπεριλαμβανομένων και των Χριστουγέννων και εξαφανίστηκε και πάλι. Έπρεπε να εγγραφεί στις μνημονιακές υποχρεώσεις το Μάιο του 2014 για να εμφανιστεί τον Σεπτέμβριο του 2014 στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων: Μόνο που τότε, ο νόμος ήταν χειρότερος από πριν. Τροπολογείται μέχρι τελευταίας στιγμής: 150 υπουργικές τροπολογίες υπό τη μορφή νομοθετικών βελτιώσεων, φέρνει ο υπουργός στη Βουλή. Αναιρώντας τη μια μέρα όσα θα επαναφέρει την επόμενη. Οι ενδοκυβερνητικές κομπίνες σε όλο τους το μεγαλείο.

Ποια είναι η λογική του νόμου; Ο νόμος πλήττει κυρίως την έννοια του δημόσιου αγαθού, δηλαδή του αγαθού που επιτελείται σε δημόσιους φορείς που στελεχώνονται με δημόσιους λειτουργούς και χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα. Αυτό ορίζουν τα άρθρα 16 και 5 του Συντάγματος -και όχι όσα γράφονται ως ερμηνεία τους στην έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής. Εκεί διαβάζουμε ότι δημόσιο αγαθό είναι η ελευθερία του καθενός μας να κάνει έρευνα! Η κεντρική φιλοσοφία του νομοσχεδίου αποτελεί στροφή στη «χρήσιμη» δήθεν έρευνα με επίκεντρο την καινοτομία εις βάρος της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας. Όταν είναι γνωστό ότι η βασική έρευνα σε όλες τις επιστημονικές περιοχές είναι προαπαιτούμενο για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας με σύγχρονους όρους, ακόμα και αν δεν οδηγεί σε άμεσες επενδύσεις ή άμεση οικονομική αξιοποίηση, όπως είναι για παράδειγμα στις ανθρωπιστικές επιστήμες, στα μαθηματικά, στη θεωρητική φυσική. Είναι κοντόφθαλμο το σχέδιο που βλέπει την έρευνα ως καινοτομία. ∆εν δημιουργείται ο ενιαίος χώρος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης–έρευνας, που είναι πράγματι εξαιρετικά κρίσιμος για την κατάσταση σήμερα της χώρας.

Αντίθετα, επιτείνεται ο κατακερματισμός του υφιστάμενου ερευνητικού ιστού και της πολυτυπίας του με νέες συγχωνεύσεις ή καταργήσεις που θα συμβαίνουν με προεδρικά διατάγματα πια και όχι με νόμους, όπως προέβλεπε ο 1514/85. Τα υφιστάμενα ερευνητικά κέντρα οδηγούνται σε πλήρη ιδιωτικοποίηση, είτε είναι ΝΠ∆∆, είτε ΝΠΙ∆. Προβλέπεται η θεσμοθέτηση ερευνητικών κέντρων με ημερομηνία λήξης. Ενώ αντίθετα χαρακτηρίζονται ως «λοιπά» πλήθος ΜΚΟ χωρίς κριτήρια και προϋποθέσεις, διευκολύνοντας τα διάφορα συμφέροντα στο χώρο της επιστήμης και της έρευνας να δραστηριοποιούνται είτε ως

εταιρείες έντασης γνώσης κατ’ όνομα, είτε ως ερευνητικά ινστιτούτα. Σημαντικές εθνικές υποδομές παραδίδονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία ή οδηγούνται στη διάλυση, όπως για παράδειγμα το σεισμολογικό δίκτυο, τη ραδιολογική προστασία, υποδομές για αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών κ.ο.κ. Το νομοσχέδιο αποχαρακτηρίζει τους υπηρετούντες ερευνητές από δημόσιους λειτουργούς και τους μετατρέπει σε δημόσιους υπαλλήλους και συμβασιούχους αορίστου χρόνου. ∆ημιουργεί ένα ζοφερό μέλλον γι’ αυτούς που ονομάζει υποκριτικά «εξαιρετικούς επιστήμονες». Με μισθούς ελάχιστους, λοι-

Οι Θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ 1

∆ημόσια ΑΕΙ και δημόσια Ερευνητικά Κέντρα. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα καταθέσει νόμο-πλαίσιο για την έρευνα και για δημόσια Ερευνητικά Κέντρα ως συνέχεια και επικαιροποίηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Θα δημιουργήσουμε τον ενιαίο χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και έρευνας αξιοποιώντας την τριαντάχρονη εμπειρία μας με πνεύμα συνέχειας, για να δώσουμε ένα νέο, σαφές, σταθερό και μακροχρόνιο πλαίσιο λειτουργίας. Υποστήριξη της βασικής έρευνας και του ερευνητή. Σταθερές θέσεις εργασίας. Υπερασπιζόμαστε την αντίληψη ότι ο ερευνητής είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και αμείβεται για να είναι ανεξάρτητος από ιδιωτικά συμφέροντα και να υλοποιεί υψηλής ποιότητας έρευνα. Άμεσες ρυθμίσεις προκειμένου να αποκατασταθεί το πνεύμα ισοτιμίας των υφιστάμενων ερευνητικών κέντρων και των ΑΕΙ. Θα θεσπιστούν μέτρα για ένα δημοκρατικό, μη συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης και κίνητρα συνεργιών για την όσο το δυνατό καλύτερη αξιοποίηση ανθρωπίνου δυναμικού και δημόσιων υποδομών. ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα θα συμβάλουν στο στρατηγικό σχεδιασμό μιας μακροπρόθεσμης εθνικής ερευνητικής πολιτικής, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των επιστημών και στην κοινωνική πρόοδο, στην παραγωγική ανασυγκρότηση και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και των αναγκαίων κοινών διοικητικών δομών και επιστημονικών σωμάτων. ∆ηλαδή, ένα δημοκρατικά σχεδιασμένο από την πολιτεία με τη βοήθεια επιστημονικών σωμάτων εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, το οποίο θα εγκρίνεται από το κοινοβούλιο, θα είναι απαλλαγμένο από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, θα αντανακλά τις εθνικές προτεραιότητες κάθε φορά, θα λαμβάνει υπόψη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και θα έχει σκοπό την ορθή και οικολογική διαχείριση και αξιοποίηση των φυσικών πόρων, την υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού και των υποδομών και την παραγωγή νέας γνώσης που θα ενσωματώνεται στην κοινωνία. Προϋπόθεση για αυτό είναι η διενέργεια ουσιαστικής διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς. Χρειάζεται σαφές κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διασύνδεση των ερευνητικών κέντρων και των ΑΕΙ με τον καινοτόμο παραγωγικό τομέα. Πεποίθησή μας είναι ότι η έρευνα και οι ερευνητικοί φορείς ανήκουν αποκλειστικά στο Υπουργείο Παιδείας.

2 3 4

5 6

πόν, που μπορεί να μην υπάρχουν αν δεν τους εξασφαλίσουν μόνοι τους και με το μέλλον αόρατο, καθιστά το λειτούργημα του ερευνητή επαχθές διογκώνει το brain-drain, την απελπισία και την μετανάστευση των νέων. ∆εν υπάρχει η έννοια της δημόσιας εθνικής χρηματοδότησης. ∆εν εγγυάται το κράτος ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ερευνητικά κέντρα. Ούτε την κάλυψη όλων των παγίων λειτουργικών αναγκών τους ή τη μισθοδοσία του προσωπικού τους. Αυτά τα διαπραγματεύεται κάθε κέντρο ξεχωριστά με τον πανίσχυρο ΓΓΕΤ μέσω προγραμματικών συμβάσεων. Νέο πεδίο δόξης λαμπρόν για πελατειακές σχέσεις. Να σημειωθεί ότι φέτος έδωσαν 36 εκατομμύρια σε όλα τα δημόσια ερευνητικά κέντρα. Ενώ με τις νέες περικοπές του 30% του προϋπολογισμού του 2015, σε έξι μήνες δε θα μπορούν ούτε τη μισθοδοσία τους να πληρώσουν. Εγκαθιδρύει ένα μη ακαδημαϊκό, αυταρχικό, σκανδαλώδες και αδιαφανές μοντέλο διοίκησης. Η απόλυτη εξουσία του υπουργού και του γενικού γραμματέα, οι οποίοι διορίζουν την πλειοψηφία των διοικητικών συμβουλίων των ΕΚ και ινστιτούτων και όλων των συμβουλευτικών και επιτελικών οργάνων. Τον καλύτερο ορισμό της κατάστασης τον έδωσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας ∆ημοκρατίας, Άδωνης Γεωργιάδης : «Τα ερευνητικά κέντρα δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό διότι ο σκοπός του κάθε ερευνητικού κέντρου είναι να μπορεί να προσελκύει χρήματα από ευρωπαϊκά προγράμματα και από ιδιωτική χρηματοδότηση. Κάθε κέντρο που δεν θα μπορεί να το κάνει αυτό, θα κλείνει.»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Το χρήμα του ΣΕΣ 2014-20

Συμπερασματικά, ο νέος νόμος πριμοδοτεί τη διπλή ιδιωτικοποίηση της έρευνας. Ιδιωτικοποιούνται τα δημόσια ερευνητικά κέντρα και πριμοδοτείται η νέα αγορά ιδιωτικών ερευνητικών κέντρων και φορέων. Όλοι δε οι Οργανισμοί καθορίζεται να λειτουργούν με επιχειρηματικά κριτήρια. Σε συνθήκες κρίσης δηλαδή η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το μόνο υπαρκτό χρήμα είναι το χρήμα του ΣΕΣ, δηλαδή του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης, το νέο ΕΣΠΑ 2014 - 2020, το οποίο θα διανεμηθεί στις δεκατρείς περιφέρειες της χώρας. Προϋπόθεση, όμως, για τη χρηματοδότηση είναι η ύπαρξη ερευνητικών κέντρων σε συνεργασία με αυτές. Θέλει, λοιπόν, να δημιουργήσει μια νέα μεγάλη ιδιωτική αγορά ερευνητικών υπηρεσιών, η οποία θα χρηματοδοτηθεί με σημαντικά ευρωπαϊκά κονδύλια και από τον πενιχρό κρατικό προϋπολογισμό. Απορυθμίζοντας όλο το ερευνητικό σύστημα η κυβέρνηση δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να διαχειριστεί το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 πελατειακά κατά το δοκούν.

Πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρις

Το τι ακολούθησε στην ολομέλεια δεν λέγεται. Αναβίωσαν οι καλύτερες μέρες του κραταιού ΠΑΣΟΚ. Τοποθετήσεις βουλευτών που ευχαριστούσαν την κυβέρνηση για την ίδρυση ερευνητικού κέντρου στην περιφέρεια εκλογής τους. Ο υπουργός κάνει δεκτή τροπολογία βουλευτών της Ν∆, όπου εκτός των 16 υφιστάμενων ερευνητικών κέντρων ιδρύονται ελέω Λοβέρδου άλλα 5 νέα. Για να μην υστερήσει το ΠΑΣΟΚ καταθέτει εκπρόθεσμα, 4 ώρες πριν το τέλος και αυτό την ίδια πρόταση (μείον ένα κέντρο). Ο υπουργός παριστάνοντας ότι αυτή είναι διαφορετική πρόταση την κάνει δεκτή ως τροπολογία του ΠΑΣΟΚ. Λαϊκισμός, εκχυδαϊσμός, εξαπάτηση. Για πόσο ακόμη;

*Η Θ. Φωτίου ήταν εισηγήτρια του νομοσχεδίου για την έρευνα εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο κοινότοπος φασισμός τους Tου Μάκη Κουζέλη

ποτρόπαιη η δήλωση Τζιφόπουλου. Ούτε γελοία, ούτε βλακώδης, ούτε και συγκλονιστική. Σαν τα εγκλήματα: αποτρόπαιη. Και τετριμμένη συνάμα. Ένας καθόλου τυχαίος, καθόλου αθώος, στερεοτυπικός εξυπνακισμός. Η ίδια παρακίνηση και η νοοτροπία που τη συνοδεύει κρύβεται πίσω από τόσες ανάλογες ψευτοδιαπιστώσεις. Ο μικροαστός της διπλανής πόρτας δεν αναφώνησε τις προάλλες «πού είσαι ρε Παπαδόπουλε» κι ο φίλος του δεν αποφάνθηκε για του Έλληνα το σβέρκο πως του πρέπει ζυγός; Παλιά τα ακούγαμε, γυρνούσαμε από την άλλη πλευρά και απορούσαμε για την αμάθεια, την έλλειψη μνήμης, τη βλακεία που τρέφει χούντες. Τώρα ξέρουμε πως το πράγμα πάει πολύ μακρύτερα. Πως οι «απλώς» ανοησίες, τα καμώματα και καμαρώματα του αυταρχισμού, οι κοινότοπες αποφάνσεις για την ανάγκη καταπίεσης και επιβολής έχουν ήδη σπείρει και θερίσει τον καρπό του φασισμού. Κι οι διακινητές τους ετοιμάζονται, στα φανερά και στα κρυφά, όπως τους παίρνει ανάλογα με την κατάσταση που επικρατεί, να «θερίσουν» κι εμάς, να «θερίσουν» τη δημοκρατία.

Αξίζει να του δίνουμε σημασία

Το πιο επικίνδυνο που μπορεί κανείς να πει γι αυτό το επεισόδιο είναι πως δεν αξίζει να του δίνουμε σημασία. Έτσι φτιάχτηκε η χρυσαυγίτικη συμμορία, έτσι έγινε κόμμα με οπαδούς και ψηφοφόρους. Επειδή αφήνουμε να ξαναβγαίνουν στο φως τέτοιες νοοτροπίες (ναι δεν είχαν χαθεί, κρύβονταν όμως, καθώς στιγματισμένες και απονομιμοποιημένες δεν έβρισκαν ικανή απήχηση), να λέγονται τέτοια λόγια, να περνάνε σαν να μην έγινε τίποτα, σαν να είναι απόψεις, συμπεράσματα εμπειρίας ή σκέψης. Με τέτοιου ακριβώς τύπου προκαταλήψεις, κενές περιεχομένου, συγκροτείται ο φασιστικός λόγος, μιλάει στο κοινό του, κλείνει το μάτι στους δικούς του, εκφέρει -με το προκάλυμμα της χοντροκομμένης αλλά «αντρίκιας» και «σταράτης» κουβέντας που δεν την πολυπαίρνεις δα και σοβαρά- το αληθινό του πρόγραμμα της μηχανοκίνητης και σιδερόφραχτης «σφαλιάρας». Αυτή η «μεταξύ μας» παρακίνηση «να φασιστοποιηθούμε» έχει άλλωστε κι άλλους αποδέκτες, μηχανισμούς έτοιμους να αναλάβουν τη σφαλιάρα τώρα, άμεσα, στο όνομα της δημοκρατίας, υπηρετώντας τους δικούς της τάχα θεσμούς. Και το κάνουν ήδη, με φροντίδα και ενθουσιασμό,

“

βέβαιοι πως η συρρικνωμένη δημοσιότητα ενός κοινού που ψάχνει για διέξοδο από την καθημερινή αγωνία ανέχεται ή μάλιστα εκτρέφει τον κοινότοπο αυταρχισμό που μουρμουρίζει «μα τα θέλει κι αυτός» ή «έτσι είναι ο Έλληνας». Τι να πρωτοπεί, τι να πρωτοσκεφτεί κανείς για κάποιον που εκφέρει τη φράση «Φοβάμαι ότι πρέπει να φασιστοποιηθούμε όσοι είμαστε σε θέσεις εξουσίας». «Φοβάται» ο άνθρωπος, έχει επίγνωση ότι αυτό που λέει είναι μια πικρή αλήθεια που δεν θα αρέσει. Επιβάλλεται να «φασιστοποιηθούμε» λοιπόν κι ας είναι επώδυνο. Ποιοι άραγε; «Όσοι είμαστε σε θέσεις εξουσίας», μας λέει. Ανήκει στη σύγχρονη αριστοκρατία ο δηλών, ασκεί εξουσία, το ξέρει και το χαίρεται. Και παίρνει την ευθύνη της συνέπειας αυτής της θέσης, θα «φασιστικοποιηθεί». Μας απειλεί άμεσα και απερίφραστα. Όχι δεν είναι γελοία η απειλή. Η γελοιότητα είναι απειλητική.

Από τον καθωσπρέπει λόγο, στην ωμή βία

Κι η απειλή εκστομίζεται στο όνομα του δικού μας συμφέροντος, στο όνομα του μέλλοντος, της επιβίωσης του γένους, ή του έθνους αν θέλετε. Είναι αναγκαίος ο φασισμός του Τζιφόπουλου, καθώς για να επιβιώσουμε πρέπει να αλλάξουμε κι επειδή ως ανόητοι δεν το αντιλαμβανόμαστε, πρέπει να μας το επιβάλει ο παιδαγωγός μας: «δεν βλέπω να αλλάζει αλλιώς ο Έλληνας», καταθέτει με έμφαση. Αυτό το «ο Έλληνας» είναι μια εξαιρετικά αποδοτική έκφραση. Γιατί χωρίς πολλή φασαρία βάζει από την πίσω πόρτα τον ενικό του ιδιαίτερου ανθρωπολογικού τύπου, της φυλής, της πολιτισμικής μοναδικότητας, έστω κι αρνητικά. Γνήσιο τέκνο του αυτολογοκριμένου, του «από τα πάνω» ρατσισμού αυτό το στερεότυπο. Εκφέρεται σε διάφορες εκδοχές από όσους θέλουν να υπονοούν πως διακρίνονται θετικά, πως ανήκουν στους γνωρίζοντες, πως ξέρουν αυτοί τι συμβαίνει στον πολιτισμένο κόσμο, πόσο χαμηλά βρίσκεται η «ψωροκώσταινα». Κι αφήνουν να εννοηθεί πως αυτού «του Έλληνα», που δεν καταλαβαίνει και θέλει βούρδουλα, του πρέπει κάτι ανώτερο, του αξίζει κάτι ιδιαίτερο. Να πώς δένουν αρμονικά η κυνικά ελιτίστικη και ανερυθρίαστα ταξική αξίωση διάκρισης με την πιο χυδαία ρατσιστική προκατάληψη. Και μια που φτάσαμε ως εδώ, η δήλωση Τζιφόπουλου είναι διδακτική και με έναν τρόπο που δεν ανήκει στις προθέσεις της. ∆είχνει παραστατικά την δίχως τριβές μετάβαση από τον καθωσπρέπει λόγο που εμφανίζεται σαν «εκσυγχρονισμός» σε εκείνον των προγραφών και της ωμής βίας: «Εάν παραφέρεσαι», μας εξηγεί το πρόγραμμα φασιστικοποίησης, «να τρως μια σφαλιάρα για να συμμαζεύεσαι, όπως γίνεται στη Γερμανία, στον Καναδά, την Αυστραλία, σε όλες τις σοβαρές χώρες του κόσμου. ∆εν μπορούμε να ψηφίζουμε νόμους και να μην τους τηρούμε.» Αυτή τη δήθεν «ανομία», αυτή την έλλειψη «σοβαρότητας» και πολιτισμού δεν επικαλούνται και όλα τα μέσα (ενημέρωσης και καταστολής), για να καταγγείλουν ό,τι αγωνίζεται, αντιστέκεται, σκέφτεται και κρίνει; Αλλά και για να νομιμοποιήσουν και να επιβάλουν ένα αυταρχικό κράτος αντίστοιχο της κοινωνικής εξαθλίωσης που συντηρούν. Ότι αυτό το γλαφυρό ταίριασμα της περί νομιμότητας καθημερινής ρητορείας με την απροσχημάτιστη αλλά και κοινότοπη επίκληση του φασισμού προέρχεται από έναν πανεπιστημιακό, διορισμένο σε αξιώματα που πλέον αποδίδονται από τον ένα και εκλεκτό των αρχών πρύτανη και δεν ελέγχονται από την αρμόδια κοινότητα, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Έχει πολλά πρόσωπα ο αυταρχισμός. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα διαψεύσει τις ελπίδες της κοινωνίας ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ ΚΩΣΤΑ ΖΑΧΑΡΙΑ

Τη συνέντευξη πήρε ο Στάθης Κουτρουβίδης

Συζητάμε με τον βουλευτή Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Ζαχαριά για τις πολιτικές εξελίξεις, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος της υγείας και βέβαια, τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή του.

Η κυβέρνηση υπό την πίεση της τρόικας και των εταίρων επέστρεψε άπρακτη από το Παρίσι. Ποιες εκτιμάς ότι θα είναι οι επόμενες πολιτικές εξελίξεις; Η Κυβέρνηση αναζητά εναγώνια χρόνο για να ανταποκριθεί κατά το δυνατό πληρέστερα στις δεσμεύσεις της νεοφιλελεύθερης αποστολής της και τρόπους δημιουργίας ασφυκτικού πλαισίου για την αριστερή διαδοχή της. Οι διαφορετικές εκτιμήσεις κυβέρνησης – τρόικας σε σημεία του προϋπολογισμού είναι προσχηματικές και οι «αντιστάσεις» και οι «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης υπονομεύονται από την καθημερινή πολιτική πρακτική. Ο κυβερνητικός λόγος δεν πείθει πλέον και είναι φανερή η εμπλοκή των παραγόντων του οικονομικού κατεστημένου στο σχεδιασμό και τις παρεμβάσεις, στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η ανένδοτη στάση των δανειστών καθορίζει ήδη τις γραμμές που θα κινηθεί ο όποιος «διάλογος» το επόμενο διάστημα. Θα περισσέψει η κινδυνολογία, οι επικοινωνιακές εκδοχές του ψύχραιμου πανικού, η εσχατολογική θεώρηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιες πρέπει να είναι οι επόμενες κινήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου η πορεία του να είναι νικηφόρα προς τις εκλογές; Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επιμείνει στη διάδοση του σχεδίου του για έξοδο από την κρίση που εξήγγειλε στην Θεσσαλονίκη. Με εξαντλητική πορεία προς το λαό, να διευρύνει τα όρια του σχεδίου του, να συζητήσει με απλούς ανθρώπους και συλλογικότητες, να αλλάξει τα επίδικα σημεία και να συγκρουστεί, να πείσει ότι είναι έτοιμος να έρθει σε ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές και να προστατεύσει τους εργαζόμενους. Πρέπει να δείξουμε τη μελέτη, την τεκμηρίωση, την αρτιότητα, τη δυνατότητα άμεσης εφαρ-

μογής του σχεδίου που θα γίνει πρόγραμμα της αριστερής διακυβέρνησης. Η επίτευξη αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ παρά τη δημοσκοπική του άνοδο, φαίνεται σήμερα δύσκολη. Άρα, θα χρειαστούν ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές διευρύνσεις. Προς τα πού θα πρέπει να κινηθεί; Για την αριστερή ριζοσπαστική διακυβέρνηση σε συνθήκες κατάρρευσης της οικονομίας και κατατεμαχισμού της κοινωνίας, είναι αναγκαία η συγκατάθεση, η σύμπλευση της κοινωνίας, των φορέων και των κινημάτων της. Απευθυνόμαστε και ζητάμε τη στήριξη και την ψήφο όλων όσων βιώνουν την κοινωνική ασφυξία και θέλουν να επιβιώσουν, να αντισταθούν. Με αυτούς τους όρους γίναμε αξιωματική αντιπολίτευση και υπάρχει «εν δυνάμει» κοινωνικό συμβόλαιο, έχουμε αναλάβει δεσμεύσεις και δεν μπορούμε να διαψεύσουμε τις ελπίδες για έξοδο από την κρίση με κοινωνική δικαιοσύνη. Πιστεύω ότι οι προγραμματικές συνεδριακές μας δεσμεύσεις ισχύουν και ισχυροποιούνται, όταν και το φθαρμένο πολιτικό προσωπικό και οι συστημικοί τεχνοκράτες παντός καιρού προσανατολίζονται σε μας για να στελεχώσουν τη μελλοντική μας κυβέρνηση.

Η υγεία στον προκρούστη

Πως βλέπεις τις κυβερνητικές εξαγγελίες για τις παροχές στην υγεία; Με το ένα τρίτο του πληθυσμού χωρίς ασφάλιση, μέσα στο χρόνο που πέρασε η Κυβέρνηση επιχείρησε ανατροπές που οδηγούν σε διαχειριστικές πρακτικές άρνησης του βασικού ανθρώπινου δικαιώματος. Η περίφημη κάλυψη των ανασφάλιστων, τα λεγόμενα «εισιτήρια – voucher- υγείας» για ανασφάλιστους εργαζόμενους, η πρακτική εφαρμογής ενός «βασικού πακέτου ελάχιστης προστα-

σίας» στη νοσοκομειακή περίθαλψη, παρουσιάζουν πολλαπλά κενά και κατηγοριοποιήσεις και αφήνουν εκτός φροντίδας πολύ κόσμο. Στην πρωτοβάθμια περίθαλψη διαλύθηκε το ΙΚΑ και «δημιουργήθηκε» το ΠΕ∆Υ, ένα δίκτυο «φάντασμα» που καταταλαιπωρεί τους ασφαλισμένους. Για τα νοσοκομεία επιφυλάσσεται συνεχής διολίσθηση με συρρίκνωση των υπηρεσιών. Το πέρασμα σε λογικές αγοράς με αξιολόγηση, τιμολόγηση και γενική οικονομική διαχείριση από ιδιωτικού δικαίου εταιρεία (την ΕΣΑΝ), η χρέωση στα ασφαλιστικά ταμεία του συνόλου των οικονομικών απαιτήσεων της δημόσιας υγείας χωρίς συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού, οδηγεί κατ’ ευθείαν σε μεγάλη επιβάρυνση των ασφαλισμένων, και μάλιστα όταν αντιμετωπίζουν έκτακτες ανάγκες, όταν ασθενούν. Αδιάψευστη απόδειξη των κυβερνητικών προθέσεων για την υγεία είναι η μεγάλη μείωση του φετινού κοινωνικού προϋπολογισμού κατά 1,1 δισ. ευρώ και η έκπτωση ακόμα και από το κατώτερο μνημονιακό πλαφόν του 6% του ΑΕΠ για την υγεία, αφού ξεπέσαμε στο 5% με πτωτική τάση. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει καθολική, ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες δημόσιας παροχής φροντίδας υγείας για όλους χωρίς εξαιρέσεις και δωρεάν φαρμακευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους ανέργους χρόνιους πάσχοντες, με μεγάλη μείωση και προοπτική εξάλειψης της δαπάνης στα φάρμακα, για όλους. Στην Αρκαδία – και την περιφέρεια Πελοποννήσου – στο πρόβλημα διαχείρισης των απορριμμάτων υπάρχει ανάγκη άμεσης παρέμβασης. Ποια είναι τοποθέτηση των δυνάμεων μας σε αυτό το τόσο κρίσιμο για το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών ζήτημα; Πολλές πόλεις της Πελοποννήσου – και η Τρίπολη – έχουν μείνει χωρίς δυνατότητα αποκομιδής των απορριμμά-

των τους και σωρεύουν σκουπίδια στους δρόμους και τις γειτονιές. Σήμερα, για να καταλάβετε τα απορρίμματα της Τρίπολης μεταφέρονται στη Φυλή. Τα πρόβλημα χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση. Η περιφέρεια επιχειρεί να πραγματώσει ένα φαραωνικό σχέδιο Σ∆ΙΤ με εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων χωρίς διαλογή στην πηγή. Οδηγούμαστε έτσι σε μεγάλο όγκο απορριμμάτων άρα και σε μεγάλη αύξηση των δημοτικών τελών. Η πρόβλεψη για «εγγυημένη ποσότητα απορριμμάτων» κατά τη διάρκεια της σύμβασης που ξεπερνά τα 25 χρόνια, είναι καταστροφική και εκτός ευρωπαϊκών οδηγιών. Πιστεύουμε ότι η εναλλακτική διαχείριση με διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, επαναχρησιμοποίηση και μικρών δημοτικών ή διαδημοτικών ΧΥΤΥ με διαχείριση σε τοπικό επίπεδο, αποτελεί τη μοναδική λύση για την επίλυση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος. Ποια άλλα σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζετε στη Περιφέρεια; Η διοίκηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου επιχειρεί να φτιάξει μια νησίδα νεοφιλελεύθερου υποδείγματος. Θυμηθείτε τις παρεμβάσεις του Φούχτελ και τις εξαγγελίες για δημιουργία «ειδικής οικονομικής ζώνης» με καθεστώς ειδικών εργασιακών σχέσεων «δουλείας». Η Αρκαδία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό υπόδειγμα της μνημονιακής πολιτικής, αφού ο κ. Τατούλης υιοθέτησε όλες τις προτάσεις των Γερμανών συμβούλων. Προσπαθούμε να παρέμβουμε προγραμματικά και νομίζω ότι θα βοηθήσουν ιδιαίτερα οι εργασίες της περιφερειακής συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ στις 14 του ∆εκέμβρη. Στόχος μας, η παραγωγική ανασυγκρότηση στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία) και τον τουρισμό.

Αισιοδοξία στις επαναληπτικές εκλογές Καισαριανής - Μάνδρας Ειδυλλίας

μάχη της Καισαριανής διεξάγεται αυτήν την Κυριακή ανάμεσα στις δυνάμεις της αριστεράς, των σχημάτων που υποστηρίζονται από τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Μετά την ακύρωση του δεύτερου των αυτοδιοικητικών εκλογών και την τελική επικράτηση του Γιώργου Κοντόσταυλου έναντι του Α. Καμπακά που υποστηρίχτηκε από το ΠΑΣΟΚ, η τελική έκβαση παραμένει αβέβαιη. Η αισιοδοξία που διέπει τα στελέχη της Συνεργασίας Πολιτών είναι μεγάλη, μετά μάλιστα από την επιτυχημένη κεντρική συγκέντρωση που πραγματοποίησε την Παρασκευή το βράδυ στην κεν-

τρική πλατεία της Καισαριανής. Στην ομιλία του ο επικεφαλής της παράταξης σημείωσε μεταξύ άλλων: «το κύμα ανατροπής που ξεκίνησε τον Μάϊο δεν θα σταματήσει τώρα ούτε με κόλπα, ούτε με λάσπη. Είναι ζωντανή ανάγκη του λαού της Καισαριανής να σηκωθεί, να σταθεί στα πόδια του για αυτό και τον καλούμε να έρθει ξανά μαζί μας. Τον καλούμε να ψηφίσει με την ψυχή του.» Σημείο κλειδί για την τελική έκβαση αποτελεί το ποσοστό της αποχής. Από την άλλη ερωτηματικό παραμένει η στάση που θα κρατήσουν οι άλλες παρατάξεις. Η παράταξη του Α. Καμπακά επίσημα αποφάσισε να ρίξει λευκό, χωρίς

όμως να μπορεί να προδικάσει κανείς το τι θα πράξουν τα μέλη και οι ψηφοφόροι της παράταξης.

* Ιδιαίτερη κρισιμότητα έχει και η αναμέτρηση στις επαναληπτικές εκλογές στο δήμο Μάνδρας – Ειδυλλίας, σε έναν δήμο με πολύ μεγάλα και ουσιαστικά προβλήματα. Η ∆ημοτική Συνεργασία με επικεφαλής τον Θ. Πανωλιάσκο έχει να αντιμετωπίσει τον Γ. ∆ρίκο που βαρύνεται με την προηγούμενη απογοητευτική θητεία στη δημοτική αρχή του τόπου. •

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Στις περιφερειακές εκλογές στην Ιταλία δύο ήταν οι νικητές, το ∆ημοκρατικό Κόμμα και η αποχή. σελ. 12

Μια ιστορική εκλογή

Οι 12 πετρελαιοπαραγωγές χώρες συμφώνησαν να αυξήσουν τα έσοδά τους. σελ. 14

Λαϊκό Μέτωπο η έκπληξη των εκλογών

Ανέλπιστο αποτέλεσμα για τον Μαρτζούκι

Το αποτέλεσμα του απερχόμενου προέδρου Μ. Μαρτζούκι ήταν μη αναμενόμενο. Ο απολογισμός του είναι φτωχός. Η οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας είναι απογοητευτική. Η ανεργία, που χτυπάει κυρίως τους νέους, έχει φτάσει 17%. Οι τιμές των αγαθών-υπηρεσιών ανεβαίνουν. Έτσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο που η δημοτικότητά του, παραμονές του πρώτου γύρου, είχε πέσει στο 5%. Κατέκτησε, όμως, τη δεύτερη θέση έχοντας τη στήριξη (χωρίς εμφανή συμφωνία) του μεγάλου ισλαμικού κόμματος Ennahdha, που κινητοποίησε υπέρ του τον εκλογικό του μηχανισμό. Έτσι, ο ηγέτης του Ράσεντ Γκανούσι ήθελε να στείλει ένα μήνυμα ότι οι ισλαμιστές θα παραμείνουν στο πολίτικό παιχνίδι, με σημαντικό λόγο στις εξελίξεις. Το Ennahdha μετά την ήττα του στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Οκτώβρη στις οποίες εξέλεξε 69 βουλευτές έναντι των 86 του κόμματος Nidaa Tunes, ήταν υποχρεωμένο να συνεργαστεί και με άλλες δυνάμεις. Στη φάση αυτή επέλεξε να στηρίξει τον απερχόμενο πρόεδρο, που βγήκε αποδυναμωμένος από της κοινοβουλευτικές εκλογές διασώζοντας μόνο 4 από τους 20 βουλευτές. Στο δεύτερο γύρο για να νικήσει ο Καντ Εσσεμπί θα πρέπει να πάρει τους ψήφους της αριστεράς και των μικρότερων λαϊκών κομμάτων και κυρίως

τους νέους που απείχαν από την κάλπη. Πως θα πείσει, όμως; Η πρόσφατη νίκη του, βέβαια, του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές δημιούργησε ευνοϊκό κλίμα. Βαραίνει όμως αρνητικά το παρελθόν του που είχε σημαντικές θέσεις στο καθεστώς Μπεν Αλί. Μετά την παραίτησή του ο Εσσεμπί ίδρυσε κόμμα συσπειρώνοντας από αριστερούς συνδικαλιστές μέχρι συντηρητικά στοιχεία. Ο ίδιος υποστηρίζει πως είναι οπαδός της κοινωνικής μεταρρύθμισης και του κοσμικού κράτους. Θεωρεί τον εαυτό του κληρονόμο του προέδρου της ανεξαρτησίας της Τυνησίας Μπουργκίμπα. Τάσσεται

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΧΑΜΑ ΧΑΜΑΜΙ

Μέτωπο κατά του θρησκευτικού εξτρεμισμού και επιστροφή στο παρελθόν

Το δημοκρατικό στρατόπεδο παραμένει διχασμένο. Το Λαϊκό Μέτωπο τι ακριβώς προτείνει;

Πράγματι το πολιτικό τοπίο παραμένει πολυδιασπασμένο. Οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες, όμως, συνεχίζονται σε ένα κλίμα βαρύ, όπου ελλοχεύουν πολλοί κίνδυνοι για την Τυνησία. Οι αντιδραστικές δυνάμεις οργανώνονται σε διάφορα επίπεδα, στο πολιτικό με το ισλαμικό κόμμα Ennahdha, και με τις τρομοκρατικές ομάδες που χρηματοδοτούνται από τους πετρομονάρχες του Κόλπου, με στόχο την ακύρωση των όποιων επιτυχιών της Τυνησιακής Επανάστασης. Συγχρόνως οι δυ-

“

ΣΥΝΟ∆ΟΣ ΤΟΥ ΟΠΕΚ: Η τιμή του πετρελαίου σε ελεύθερη πτώση

ΙΤΑΛΙΑ: Νικήτρια η αποχή

Η ΤΥΝΗΣΙΑ ΓΥΡΙΖΕΙ ΣΕΛΙ∆Α;

Τυνησία γύρισε σελίδα. Για πρώτη φορά ο λαός ψήφισε την περασμένη Κυριακή για την εκλογή προέδρου της δημοκρατίας. Σ’ ένα τοπίο, όμως, κοινωνικής κρίσης και απογοήτευσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το αντιισλαμικό κόμμα Nidda Tounes με υποψήφιο τον 87ετή Καντ Εσσεμπί με 39,46% ήρθε πρώτο. ∆εύτερος ήρθε ο απερχόμενος, μεταβατικός, πρόεδρος Μονσέφ Μαρτζούκι, υποψήφιος του φιλο-ισλαμικού Κόμματος του Κογκρέσου για τη ∆ημοκρατία (CPR) με 33,43%. Στο δεύτερο γύρο, στο τέλος ∆εκεμβρίου θα βρεθούν αντιμέτωποι. Η έκπληξη των εκλογών ήταν το ποσοστό του υποψήφιου του αριστερού Λαϊκού Μετώπου με τον Χάμα Χαμαμί που συγκέντρωσε το 7,82% και κατέκτησε την τρίτη θέση. Η Αριστερά καθίσταται, έτσι ένας αναμφισβήτητος παράγοντας στην Τυνησία, σύμφωνα με αναλυτές. Τέλος, να αναφέρουμε και δύο άλλους υποψήφιους που πέρασαν το 5% τον ισλαμοεθνικιστή Χάσμι Χάμπτι, ιδιοκτήτη καναλιού που εδρεύει στο Λονδίνο (5,7%) και του δισεκατομμυριούχου, πάτρωνα ποδοσφαιρικής ομάδας, Σλιμ Ριαχί. Συνολικά, οι υποψήφιοι ήταν 27, ανάμεσά τους και μια γυναίκα, η οποία όμως δεν είχε καμία τύχη.

υπέρ της «επιστροφής του κράτους στην οικονομία», δηλαδή μιας παρεμβατικής οικονομικής πολιτικής. Ο αντίπαλός του, όμως, που αντιτάχθηκε στο καθεστώς του Μπεν Αλί, κάνει λόγο για επιστροφή στο παρελθόν. Από την άλλη, ο Μονσέφ Μαρτζούκι κατηγορείται ότι η συνεργασία του με τους ισλαμιστές μπορεί να σταθεί η αφορμή να κυλήσει η χώρα προς τον ισλαμισμό.

Επίκαιρο το μήνυμα της επανάστασης

Το Λαϊκό Μέτωπο πρόβαλε την

νάμεις του παλιού καθεστώτος επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την αποτυχία της κυβερνητικής τρόικας, στην οποία κυρίαρχη δύναμη είναι το Ennahda, το οποίο κέρδισε τις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου του 2011 για την ανάδειξη της Εθνικής Συνταγματικής Σύνταξης. Σήμερα παρατηρούμε τις κινήσεις των ανθρώπων του παλιού καθεστώτος του Μπεν Αλί οι οποίοι επιχειρούν να επιστρέψουν, να ανακυκλωθούν μέσω των εκλογών στην πολιτική ζωή.

Εκ των πραγμάτων, ο λαός της Τυνησίας αντιμετωπίζει δύο κινδύνους: αυτόν που εκπροσωπούν οι πιο σκοτεινές θρησκευτικές δυνάμεις, αλλά και αυτόν της επιστροφής του παλιού καθεστώτος, με το φάντασμα της δικτατορίας. Το Λαϊκό Μέτωπο (ΛΜ) αντιμέτωπο με αυτή την κατάσταση καθόρισε τον στόχο της ενότητας των επαναστατικών, προοδευτικών, δημοκρατικών δυνάμεων, επιδιώκοντας να φέρει στην επικαιρότητα τα προβλήματα που οδήγησαν στην επανάσταση, δηλαδή τους στόχους για μια αυθεντική εναλλακτική πολιτική για την Τυνησία. Πώς μπορεί να αποτελέσει ένα αντίβαρο η τυνησιακή αριστερά στον ισλαμισμό που έχει ριζώσει στο κοινωνικό σώμα της χώρας; Η Τυνησία, σε αντίθεση με τις άλλες αραβικές χώρες, αντιστέκεται στην άνοδο των δυνάμεων –και το λέμε με σαφήνεια– του θρησκευτικού φασι-

Στο δεύτερο γύρο για να νικήσει ο Καντ Εσσεμπί θα πρέπει να πάρει τους ψήφους της αριστεράς και των μικρότερων λαϊκών κομμάτων και κυρίως τους νέους που απείχαν από την κάλπη. ανάγκη για «κοινό μέτωπο κατά του θρησκευτικού εξτρεμισμού και την επιστροφή στο παρελθόν» χωρίς, ωστόσο, να έχει πάρει θέση ποιον θα ψηφίσει στο β’ γύρο. Το αποτέλεσμα το καθιστά ρυθμιστή στα δύο ρεύματα, τον κοινωνικό φιλελευθερισμό και τους ισλαμιστές. Οι δεύτεροι κατηγορούν του κομμουνιστές για αθεϊστές, άρα θα πρέπει να τους κρατά κανείς σε απόσταση. Ο υποψήφιός του, όμως, πέτυχε –και σ’ αυτό συμφωνούν σχεδόν όλοι– να σπάσει το φράγμα σιωπής να έρθει σε άμεση επαφή και όχι μόνο από το βήμα με τους εργαζόμενους, τα μεσαία στρώματα, τους επιστήμονες, τους καλλιτέχνες και τους νέους. Επικέντρωσε τη συζήτηση στα κοινωνικά προβλήματα, τονίζοντας ότι το μήνυμα της επανάστασης του 2010-2011 είναι όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρο. Μ. Κοβάνης

σμού. Το ΛΜ παίζει σημαντικό ρόλο στην αντίσταση με τις λαϊκές κινητοποιήσεις. Γι’ αυτό το λαϊκό κίνημα έγινε στόχος τρομοκρατικών ενεργειών. ∆ύο ηγετικές προσωπικότητες του ΛΜ δολοφονήθηκαν: ο Τσόκρι Μπελάιντ στις 6 Φεβρουαρίου το 2013 και ο Μοχάμεντ Μπραχμί στις 25 Ιουλίου. Παρ’ όλα αυτά συνέχισε να αντιστέκεται. Η στρατηγική του, της συσπείρωσης και κινητοποίησης όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που αντιστέκονται στην άνοδο των φασιστικών θρησκευτικών δυνάμεων, είχε αποτελέσματα. Στους αγώνες μας αυτούς βρεθήκαμε με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και οικοδομήσαμε το Μέτωπο της Εθνικής Σωτηρίας στο οποίο συμμετέχουν δυνάμεις από την αριστερά μέχρι τους φιλελεύθερους δημοκράτες. Έτσι ματαιώσαμε τα σχέδια για ένα σύνταγμα θεοκρατικού χαρακτήρα, όπως επιθυμούσαν οι ισλαμιστές. Επέβαλαν την ψήφιση ενός δημοκρατικού συντάγματος. Οδήγησαν την κυβέρνηση που πλειοψηφούσαν οι ισλαμιστές, στην παραίτηση την οποία διαδέχθηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Εμείς, ασφαλώς, δεν είχαμε αυταπάτες για τη δήθεν ουδετερότητα της κυβέρνησης αυτής, ήταν μια κυβέρνηση της δεξιάς, προσδεμένη στους ιμπεριαλιστικούς κύκλους. * O Χαμά Χαμαμί είναι υποψήφιος του Λαϊκού Μετώπου. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην «Ουμανιτέ».

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Νικήτρια η αποχή ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ IΤΑΛΙΑ

Στις 12 ∆εκέμβρη, οι ιταλοί εργαζόμενοι θα δώσουν απάντηση με γενική απεργία Την περασμένη Κυριακή, 23.11, κλήθηκαν να ψηφίσουν για τις περιφερειακές εκλογές οι ιταλοί πολίτες δύο περιφερειών, της Εμίλια Ρομάνια και της Καλαβρίας. Στις κάλπες προσήλθε στην Εμίλια Ρομάνια το 37% και στην Καλαβρία το 44%. Το ∆ημοκρατικό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές και ο Ρέντσι εξέφρασε την ικανοποίησή του γι’ αυτό που αποκαλεί «καθαρή νίκη». Μάλιστα καυχήθηκε ότι τα κόμματα που στηρίζουν την απεργία (που έχει προκηρυχθεί για την 12η ∆εκεμβρίου) «έχουν ποσοστά τηλεφωνικού υπεραστικού προθέματος». Όμως, στην πραγματικότητα, οι νικητές των εκλογών ήταν δύο, το ∆.Κ. και η αποχή, με τη δεύτερη να αμαυρώνει τη νίκη του πρώτου. Οι εκλεγμένοι περιφερειάρχες είναι στην Εμίλια Ρομάνια ο Στέφανο Μπονατσίνι και την Καλαβρία ο Μάριο Ολιβιέρο.

όνο 4 πολίτες στους 10 προσήλθαν στις κάλπες, ενώ στην Εμίλια Ρομάνια δεύτερο κόμμα έρχεται η Λέγκα του Βορρά, με 20%, ξεπερνώντας κατά πολύ τη Φόρτσα Ιτάλια (8%) και το Κίνημα 5 Αστέρων (13%). Ανησυχητικό είναι το μήνυμα που έρχεται από το αποτέλεσμα της Λέγκας του Βορρά, η οποία, ενώ φαινόταν να χάνει συναίνεση, ανακτά ποσοστά, χάρη στην πολιτική του νέου γραμματέα, Ματέο Σαλβίνι, που επιχειρεί να ενώσει τη δεξιά, μιμούμενος τις τακτικές του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας και προωθώντας ξενοφοβικές, ρατσιστικές και αντιευρωπαϊκές απόψεις. Ο Ματέο Ρέντσι δεν θα έπρεπε να προβαίνει σε τόσο

∆εξιά, ο γ.γ. της FIOM, Μαουρίτσιο Λαντίνι και αριστερά, ο Μπρούνο Παπινιάνι, γραμματέας της FIOM στην Εμίλια Ρομάνια.

θριαμβευτικές δηλώσεις, τη στιγμή που ο Ματέο Σαλβίνι λέει: «Είμαστε η πραγματική εναλλακτική λύση απέναντι στο ∆ημοκρατικό Κόμμα. Ο Ρέντσι θα πρέπει να ανησυχεί. Ερχόμαστε». Ο Σαλβίνι ισχυρίζεται ότι θα οργώσει την Ιταλία, με στόχο να φθάσει το 51% και ότι θα επιστρέψει στην Εμίλια Ρομάνια, για να μιλήσει με το 60% των ψηφοφόρων που έμεινε σπίτι την ημέρα των εκλογών.

Πύρρεια νίκη του ∆ημοκρατικού Κόμματος

Στην Εμίλια Ρομάνια, πάλαι ποτέ προπύργιο του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, με 88% προσέλευση στις εκλογές στο παρελθόν, το μέγεθος της αποχής είναι πραγματικά εντυπωσιακό. ∆ηλώνει απλά αδιαφορία ή πρόκειται για αποδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής; Αξίζει τον κόπο να αναρωτηθεί κανείς πώς έφθασε σ’ αυτό το σημείο η

ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΣΕ ΕΛΛΑ∆Α ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΑ

Καταλύτης των εξελίξεων για την Ευρώπη

Συνέντευξη με τον βουλευτή της Ενωμένης Αριστεράς στην Ισπανία, Ρικάρντο Σίξτο

πλέον πολιτικοποιημένη περιοχή της Ιταλίας, με σημαντική συμμετοχή στην αντίσταση ενάντια στο φασισμό, όπου ο κάθε πολίτης λάμβανε ενεργό μέρος στα κοινά και είχε καθημερινή ενασχόληση με τα θέματα του δήμου του, όπου σε κάθε γωνιά, σε κάθε καφενείο, σε κάθε κατάστημα, υπήρχαν φλογερές πολιτικές συζητήσεις, όπου οι δημοτικοί άρχοντες ήταν πραγματικά σαν τα ψάρια μέσα στο νερό ανάμεσα στους πολίτες. Προφανώς κάποιοι πίστεψαν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα, που το ακολουθούσε η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Εμίλια Ρομάνια, εάν θα άλλαζε όνομα και πολιτικές, πρώτα ως ∆ημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς, μετά ως ∆ημοκράτες της Αριστεράς, και τέλος ως ∆ημοκρατικό Κόμμα, με σκάνδαλα και με τοπικά στελέχη μακριά από την παράδοση της συνεργασίας και συνδιαμόρφωσης πολιτικής με την τοπική κοινωνία, θα εξακο-

λουθούσε να εκφράζει αυτόματα τους πολίτες, οι οποίοι θα το ψήφιζαν εφ’ όρου ζωής. Η πύρρεια νίκη του ∆.Κ., με 700 χιλιάδες ψήφους λιγότερες από τις ψήφους των ευρωεκλογών, ανησυχεί την εσωκομματική αντιπολίτευση του κόμματος. Ο Στέφανο Φασίνα, από την αριστερή πτέρυγα του ∆.Κ., θεωρεί δραματικό το γεγονός της αποχής και ισχυρίζεται ότι το κόμμα πρέπει να δει κατάματα την πραγματικότητα και να αλλάξει πορεία, γιατί αυτοί που απείχαν είναι οι ίδιοι που ψήφισαν το ∆.Κ. στις ευρωεκλογές, αλλά τώρα δεν συμμερίζονται τις επιθέσεις του κόμματος ενάντια στον κόσμο της εργασίας. Αναμφίβολα, οι αντεργατικές πολιτικές και ο ανοιχτός πόλεμος της κυβέρνησης Ρέντσι με τα συνδικάτα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο βαρύ πλήγμα που υπέστη λόγω της αποχής.

«Θέλω σχέδιο»

Ο τοπικός γραμματέας της FIOM, ηγετικά στελέχη του συνδικάτου UIL και κάποια στελέχη του συνδικάτου CISL κάλεσαν τα μέλη τους να μην ψηφίσουν. «Κάντε μια έκπληξη στον Ρέντσι. Μην ψηφίζετε τον Μπονατσίνι», έγραψε πριν τις εκλογές στο Facebook ο Μπρούνο Παπινιάνι, γραμματέας της FIOM στην Εμίλια Ρομάνια. Και συνέχισε: «Παραλήρημα παντο-

Οι αλλαγές στο πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα και την Ισπανία μπορούν να γίνουν ο καταλύτης των εξελίξεων στην Ευρώπη, λέει στην «Εποχή» ο Ρικάρντο Σίξτο, βουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς στην Βαλένθια, που συνδυάζει την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση με την κινηματική δράση (συμμετοχή στον Στόλο της Ελευθερίας στην Γάζα, στο κίνημα κατά των εξώσεων, κλπ). Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Πως είναι η κατάσταση στην Ενωμένη Αριστερά μετά την απόφαση του Κάγιο Λάρα να μην είναι ξανά υποψήφιος για τη θέση του επικεφαλής; Η κατάσταση είναι φυσιολογική. Το σύνολο των μελών της Ενωμένης Αριστεράς δείχνει ευγνωμοσύνη προς τον Κάγιο Λάρα για την προσφορά του και σέβεται απόλυτα την απόφασή του, που αποτελεί και ένα μήνυμα για να συνεχίσουμε με συνέπεια στο δρόμο του αγώνα. Υπάρχει μεγάλη εκτίμηση και αγάπη για το πρόσωπό του, κάτι το οποίο βλέπουμε να εκφράζεται με παρατεταμένα χειροκροτήματα στις εκδηλώσεις που γίνονται αυτές τις μέρες. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Ενωμένη Αριστερά παραμένει στάσιμη. Που το αποδίδεις αυτό και πώς νομίζεις ότι μπορεί να ανατραπεί; Το πολιτικό τοπίο στην Ισπανία έχει αλλάξει τους τελευταίους μήνες. Αν μέχρι την περασμένη άνοιξη η εκλογική προοπτική της Ενωμένης Αριστεράς ήταν σε γραμμή προώθησης και σταθεροποίησης, μετά την εμφάνιση του Ποδέμος η τάση αυτή έχει αντιστραφεί. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρέασαν αυτήν την αντιστροφή, συμπεριλαμβανομένου και του γεγο-

νότος ότι πολλοί μας έχουν τοποθετήσει ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα που στελέχη τους εμπλέκονται στα σκάνδαλα διαφθοράς. Παράλληλα, αρκετοί μας χρεώνουν μια πολιτική πρακτική που είναι πολύ δειλά ανοιχτή στις νέες μορφές λαϊκής συμμετοχής και αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα της κοινωνίας που ριζοσπαστικοποιήθηκαν μέσα από τις κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους περισσότερο μέσα στο Ποδέμος. Για να αλλάξουμε αυτήν την τάση έχουμε αναλάβει αποφασιστική δράση για την ενίσχυση της εσωτερικής δημοκρατίας και της συμμετοχής των μελών μας μέσω ανοιχτών διαδικασιών στη βάση. Επίσης, προσπαθούμε να ενισχύσουμε την εξωστρέφειά μας με παρεμβάσεις σε διάφορες κινηματικές δράσεις, ακολουθώντας την πολιτική της σύνθεσης που είναι το μεγάλο στοίχημα για εμάς εδώ και χρόνια. Μέρος αυτής της στρατηγικής είναι και η ανανέωση στην ηγεσία, με την ανάδειξη νεότερων στελεχών στο υψηλότερο επίπεδο της εκπροσώπησης. Ο δικομματισμός στην Ισπανία φαίνεται ότι καταρρέει. Πώς βλέπεις να εξελίσσονται τα πράγματα; Πράγματι, ο δικομματισμός βρίσκεται στο χαμηλότερο ιστορικό ποσοστό του. ∆εν πάει πολύς καιρός

“

Σήμερα, η άποψη των συνδικαλιστών στην Ιταλία θεωρείται η πιο αξιόπιστη. Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, δήλωσε ότι “αυτοί που δεν ψηφίζουν θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα”.

δυναμίας… Αυτά τα άτομα είναι επικίνδυνα». Σήμερα, η άποψη των συνδικαλιστών στην Ιταλία θεωρείται η πιο αξιόπιστη. Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, δήλωσε ότι «αυτοί που δεν ψηφίζουν θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα». Ο Μπρούνο Παπινιάνι, σε συνέντευξή του στη «Repubblica», ισχυρίζεται ότι «κάποιος που εξελέγη με το 49% του 37% των ψηφοφόρων δεν έχει καθαρή εντολή και οι εκλογές πρέπει να επαναληφθούν σε ένα χρόνο». Στην ερώτηση αν ο Λαντίνι θα μπορέσει να οικοδομήσει την αριστερά που χρειάζεται η χώρα, ο Παπινιάνι απαντά ότι «ο Λαντίνι είναι πολύτιμος για το συνδικάτο. Εξάλλου, πρέπει να σταματήσουμε να βάζουμε τα πρόσωπα μπροστά από το σχέδιο. Εγώ θέλω ένα σχέδιο». ∆εν χωράει αμφιβολία ότι οι νεοφιλελεύθερες διακηρύξεις του Ρέντσι ενάντια στους εργαζομένους και ενάντια στα δικαιώματά τους απαντήθηκαν με την αποχή. Στις 12 ∆εκέμβρη οι ιταλοί εργαζόμενοι θα δώσουν άλλη μια απάντηση με τη γενική απεργία σε ένα ∆ημοκρατικό Κόμμα, που πιστεύει ότι μπορεί να καταφέρει πλήγματα στον κόσμο της εργασίας με μεγαλύτερη επιτυχία από τη δεξιά. Όμως, το σχέδιο πραγματικά επείγει. Το πολιτικό κενό που φάνηκε ότι υπάρχει, πρέπει το ταχύτερο να αναπληρωθεί από την αριστερά. Η ακροδεξιά παραμονεύει και οργανώνει ήδη το δικό της σχέδιο. Τόνια Τσίτσοβιτς

από τότε που τα δύο μεγάλα κόμματα αντιπροσώπευαν περίπου το 80% με 90% των ψήφων και σήμερα βρίσκονται πλέον στο 50%. Ένα νέο σενάριο, που δεν αποκλείει ούτε διάφορα άλλα σενάρια ούτε μυστικές συμφωνίες, είναι η δημιουργία ενός «μεγάλου συνασπισμού», όπως στη Γερμανία. Είναι κάτι που θα προσπαθήσουμε να εμποδίσουμε. Όλα δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη κοινωνική ανάγκη για αλλαγή. Κατά τη γνώμη σου, θα μπορούσε να προκύψει αυτή χωρίς τη συνεργασία του Ποδέμος με την Ενωμένη Αριστερά και τη ∆ημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας; Το Ποδέμος γίνεται ο ρυθμιστής των εξελίξεων και ως μια ισχυρή πολιτική δύναμη φαίνεται ότι δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο. Το βλέπω πολύ δύσκολο στο άμεσο μέλλον. Επίσης, η ∆ημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας αποτελεί μια σημαντική δύναμη στην περιοχή. Θεωρώ, όμως, ότι βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή, μπροστά μας υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία και θα συμβάλλουμε για να μην πάει χαμένη. Οι ευχάριστες εξελίξεις που όλοι περιμένουμε στην Ισπανία, σε συνδυασμό με την επικειμένη κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ, πώς πιστεύεις ότι θα επηρεάσουν τους λαούς της υπόλοιπης Ευρώπης; Οι αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της Ελλάδας και της Ισπανίας, το πρώτο που μπορούν είναι να αποτελέσουν ένα σημαντικό παράδειγμα για τους λαούς της Ευρώπης. Σε κάθε περίπτωση, η άνοδος στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Ισπανίας αριστερών πολιτικών δυνάμεων, που αμφισβητούν τον τρόπο που έχει οικοδομηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και αντιστέκονται στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιβάλλουν οι Συντηρητικοί και οι Σοσιαλδημοκράτες, εκτιμώ ότι θα είναι ο καταλύτης των εξελίξεων για την Ευρώπη.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Νόμιμος φόνος, παράνομες αντιδράσεις ΗΠΑ

Του Νίκου Σερβετά

«Είναι εκπληκτικό ότι γίνονται σεμινάρια σε αστυνομικούς για το πώς θα εξουδετερώνουν το σκύλο, χωρίς να τον σκοτώσουν, όταν προσπαθούν να εισβάλουν σε μια μονοκατοικία προκειμένου να συλλάβουν έναν ύποπτο, ενώ δεν δίδεται το ίδιο βάρος για το πώς θα εξουδετερώσουν τον ύποπτο χωρίς να τον σκοτώσουν. Οι φιλοζωικές οργανώσεις στις ΗΠΑ και πολύ περισσότερο οι οργανώσεις για «αυτοάμυνα» και «φίλων των όπλων», είναι καλύτερα οργανωμένες και έχουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη από τις ανθρωπιστικές, οι οποίες συνήθως είναι συκοφαντημένες και η κοινή γνώμη έχει συνηθίσει να τις βλέπει ως ξένες προς την αμερικανική κοινωνία» γράφει σε σχόλιο του αναφορικά με τα γεγονότα στο Φέργκουσον φοιτητής, αναγνώστης της εφημερίδας «The Boston Globe». Βοστώνη, βέβαια, αν και βρίσκεται στην ίδια χώρα, ελάχιστες ομοιότητες έχει με το Φέργκουσον. Η μία ανήκει στις «πόλεις των παραλιών» στην «Αμερική που εξάγεται», στην επιτυχημένη Αμερική της ευημερίας, όπου προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκεί όπου είναι σημαντικός ο ρόλος του πολίτη στην ανάπτυξη του «έθνους». Η άλλη ανήκει στην περίφημη ραχοκοκαλιά των ΗΠΑ, απ’ όπου σπάνια προβάλει μία δυναμική προσωπικότητα, στις πόλεις που μαθαίνουμε είτε μέσα από την «περιθωριακή λογοτεχνία» είτε από γεγονότα όπως αυτό με την αναίτια, εν ψυχρώ δολοφονία μαύρου νεαρού από αστυνομικό, πρώην μισθοφόρο στρατιώτη που είχε υπηρετήσει στο Αφγανιστάν, ο οποίος δικάστηκε για την πράξη του από δικαστήριο ενόρκων και αθωώθηκε. Αντιγράφω από την Εφημερίδα των Συντακτών: «Κι ενώ η κατακραυγή εξαπλώνεται πια απ’ άκρη σ’ άκρη των ΗΠΑ, με κινητοποιήσεις πολιτών από τη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον μέχρι το Λος Αντζελες, το Σιάτλ και τη Βαλτιμόρη, ο «πρωταγωνιστής» της υπόθεσης συνεχίζει να κρύβεται μαζί με την αγαπημένη, και σύζυγό του πια, επίσης αστυφύλακα από το τοπικό αστυνομικό τμήμα, την οποία παντρεύτηκε κρυφά τον περασμένο μήνα. Έχοντας ήδη συγκεντρώσει «δωρεές» μέσω διαδικτύου ύψους 500.000 δολαρίων -επισήμως για τα νομικά του έξοδα- ετοιμάζεται τώρα για μπαράζ συνεντεύξεων σε μεγάλα αμερικανικά δίκτυα. Ξεκίνησε ήδη από το ABC, όπου δήλωσε ανερυθρίαστα ότι έχει καθαρή συνείδηση και λυπάται μεν για ό,τι συνέβη, αλλά δεν θα έπραττε τίποτα διαφορετικό αφού έκανε απλά τη δουλειά του».

Η δουλειά του

Στο σημείο αυτό βρίσκεται το κλειδί της λειτουργίας ενός ολόκληρου συστήματος: η δουλειά του. Η δουλειά του κάθε υπαλλήλου του συστήματος που δεν είναι να προστατεύει το νόμο και την τάξη έτσι όπως τα ορίζουν οι αξίες της ζωής και της συνύπαρξης των ανθρώπων, αλλά να προστατεύει το ίδιο το σύστημα απ’ ό,τι μπορεί να το βλάψει και να εξουδετερώνει κάθε θεωρητικά ύποπτη κίνηση πριν καν αυτή εκδηλωθεί. Ένα σύστημα που πρώτα έμαθε τον υπάλληλο του να αγαπά τα όπλα, μετά να

εκδηλώνεται με βία, τον έστειλε στο Αφγανιστάν για να το υπηρετήσει και κατόπιν στις συνοικίες της πόλης του για να επιβάλει την τάξη, εξασφαλίζοντας του, παράλληλα, μέσα από τους μηχανισμούς του, και όσο του είναι τυφλά υπάκουος, την ατιμωρησία. Το σκηνικό το έχουμε δει πολλές φορές, καταγράφεται με κάθε λεπτομέρεια στο έργο «Σικάγο» -των Φρεντ Εμπ και Μπομπ Φόσι- και επιβεβαιώνεται με τα στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα περί εράνου για τις δικαστικές δαπάνες και συνεντεύξεως σε μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα. Το ανθρώπινο πρόσωπο του θύτη, με κίνημα υπέρ του που συγκέντρωσε μισό εκατομμύριο δολάρια, ενώ το κίνημα υπέρ του θύματος προβαίνει σε εμπρησμούς, λεηλασίες, ταράσσει την έννομη τάξη.

Αποκλείσεις

∆ύο μόλις μέρες πριν από την έκδοση της αθωωτικής απόφασης του δικαστηρίου, για τον αστυνομικό, πολίτης αυτού του «έθνους», σε άλλη πόλη, θεώρησε ύποπτο ένα παιδί που Σάββατο απόγευμα έπαιζε σε παιδική χαρά, μιμούμενο με το ψεύτικο πιστόλι του τις κινήσεις του τηλεοπτικού του ήρωα. Κάλεσε την αστυνομία και οι άνδρες του περιπολικού που έφθασε, πριν καν εξακριβώσουν τι συμβαίνει, πυροβόλησαν και σκότωσαν ένα δωδεκάχρονο παιδί το οποίο παίζοντας, προσπαθούσε να τους μιμηθεί. Γι’ αυτό το θέμα είχαμε λιγότερες αντιδράσεις, κι όσες υπήρχαν δεν έγιναν γνωστές καθώς οι καταναλωτές ειδήσεων είχαν κορεστεί από τα γεγονότα στο Φέργκουσον. Όταν την επόμενη φορά διαβάσουμε ή ακούσουμε ότι κάποιος «παρανοϊκός στις ΗΠΑ επιτέθηκε με αυτόματο όπλο και σκότωσε 10 άτομα σε σούπερ μάρκετ» ή «οπλισμένος σχιζοφρενής μπήκε σε σχολείο και πυροβόλησε τα παιδιά» να ξέρουμε ότι οι παρανοϊκοί και οι σχιζοφρενείς δεν είναι παρά περιπτώσεις απόκλεισης από το σύστημα, ενώ τα θύματα στο σούπερ μάρκετ και το σχολείο αποτελούν τις συνυπολογισμένες παράλληλες απώλειες, οι οποίες δεν πειράζει να υπάρχουν όσο κινούνται μέσα στα επίσης συνυπολογισμένα στατιστικά όρια.

“

Το σύστημα πρώτα έμαθε τον υπάλληλό του να αγαπά τα όπλα, μετά να εκδηλώνεται με βία, τον έστειλε στο Αφγανιστάν για να το υπηρετήσει και κατόπιν στις συνοικίες της πόλης του για να επιβάλει την τάξη, εξασφαλίζοντας του, παράλληλα, μέσα από τους μηχανισμούς του, την ατιμωρησία.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Η τιμή του πετρελαίου σε ελεύθερη πτώση

στα δίκτυα του κόσµου

ΣΥΝΟ∆ΟΣ ΤΟΥ ΟΠΕΚ www.facebook.com/mallofshame

Το Mall της ντροπής

Με μεγάλη επιτυχία ολοΟι 12 πετρελαιοπαραγωγές χώρες συμφώνησαν  κληρώθηκαν χτες έξω από το νέο Mall στο Βερολίνο, οι

πενθήμερες διαδηλώσεις αλληλεγγύης στους απλήρωτους αλλοδαπούς εργάτες που το έφτιαξαν. Το Mall ξεκίνησε να λειτουργεί τον Σεπτέμβριο και έχει γίνει το σύμβολο της εκμετάλλευσης εκατοντάδων μεταναστών από την Ρουμανία και την Βουλγαρία, αφού ο υπεργολάβος που είχε αναλάβει την κατασκευή του εξαγνίστηκε, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να είναι απλήρωτοι και συγχρόνως άστεγοι, αφού διώχτηκαν και από τα τροχόσπιτα που στεγάζονταν.

να αυξήσουν τα έσοδά τους

τον υπουργό Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών πρότεινε στον σαουδάραβα υπουργό Πετρελαίου να γίνει μείωση από τις χώρες του ΟΠΕΚ κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως. Κατά τις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν δεν υπήρξε συμφωνία για μείωση των ποσοστώσεων και φάνηκε ότι οι χώρες που προτείνουν κάτι τέτοιο αποτελούν μειοψηφία στον ΟΠΕΚ.

Οι αποφάσεις της συνόδου

www.uadh.org

Ενάντια στην κρατική καταστολή

Ξεκίνησαν οι προετοιμασίες ακτιβιστών και ορ γανώσεων στην Αργεντινή για

την πρώτη συνέλευση σε εθνικό επίπεδο του κινήματος ενάντια στην κρατική καταστολή και την ατιμωρησία της αστυνομίας, που θα γίνει το σαββατοκύριακο στο Μπουένος Άιρες. Αφορμή είναι το γεγονός ότι σε μια περίοδο που μεγάλα τμήματα της κοινωνίας περιθωριοποιούνται από την κυρίαρχη πολιτική, η κυβέρνηση της Κριστίνα Φερνάντες προσπαθεί να ποινικοποιήσει τη φτώχεια, και στο όνομα της «ασφάλειας» εντείνει τις επιθέσεις εναντίον όσων αντιστέκονται και διεκδικούν.

www.csoalamorada.wordpress.com

Παίρνουμε τις καταθέσεις, τώρα

Χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει στην εκ στρατεία ενάντια στην Banco

Santander, που έχει ως στόχο να αποσύρουν οι καταθέτες τις καταθέσεις τους από την τράπεζα. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε πριν λίγες μέρες επειδή η Banco Santander είναι υπεύθυνη για το 14% του συνόλου των εξώσεων στην Ισπανία, ενώ σημαντικό ρόλο στην φετινή αύξηση των κερδών της κατά 32% οφείλεται και στις συμβάσεις που έχει υπογράψει με ισπανικά δημόσια πανεπιστήμια για την δανειοδότηση των φοιτητών. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

πό τα τέλη Ιουνίου, όταν η τιμή του πετρελαίου Brent είχε φτάσει στα 115 δολάρια το βαρέλι, οι τιμές μειώθηκαν περίπου κατά 30% φτάνοντας στα 80 δολάρια. Η τιμή βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2010 και κινούμενη πτωτικά ξεπέρασε το ψυχολογικό φράγμα των 80 δολαρίων, όταν οι χώρες του ΟΠΕΚ (οργανισμός εξαγωγών πετρελαιοπαραγωγών χωρών) έδειξαν απροθυμία για μείωση της προσφοράς.

Αιτίες μείωσης της τιμής

Οι βασικότερες αιτίες για τη μείωση των τιμών του αργού πετρελαίου είναι: α) Η αύξηση της παραγωγής από τις ΗΠΑ, κυρίως λόγω της εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου. Αυτή τη στιγμή είναι η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, προσπερνώντας τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία. β) Η αύξηση της εξόρυξης από τη Λιβύη και το Ιράκ, λόγω των αυξημένων αναγκών χρηματοδότησης των εμφύλιων συρράξεων. γ) Η παράνομη πώληση πετρελαίου από τους τζιχαντιστές προς τις γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία και η Ιορδανία, σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τις διεθνείς και δ) Η μείωση της ζήτησης πετρελαίου λόγω της ύφεσης στην Ευρώπη και της μείωσης των ρυθμών ανάπτυξης της Κίνας. Επίσης, η ζήτηση μειώθηκε λόγω της αύξησης της χρήσης του πιο φιλικού προς το περιβάλλον φυσικού αερίου σε πολλούς τομείς της οικονομίας, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και οι μεταφορές. Ο ΟΠΕΚ αποτελείται από 12 πετρελαιοπαραγωγούς χώρες και παράγει περίπου το 40% της παγκόσμιας εξόρυξης. Ο ρόλος του, τα τελευταία χρόνια, διαρκώς μειώνεται και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ή να ρυθμίσει δύσκολες καταστάσεις, όπως η σημερινή, χωρίς τη συμμετοχή χωρών που δεν είναι μέλη, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Νορβηγία και το Μεξικό. Η αύξηση της προσφοράς, αν δεν περιοριστεί, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης μπορεί να

οδηγήσουν σε περαιτέρω μείωση της τιμής. Το υπουργείο ενέργειας των ΗΠΑ δεν αποκλείει η τιμή του πετρελαίου να πέσει στο άμεσο μέλλον μέχρι τα 50 δολάρια το βαρέλι, κάτι που θα καθιστούσε ζημιογόνα την εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου. Ο υπεύθυνος της διεύθυνσης στατιστικής του υπουργείου, Άνταμ Σεμίνσκι, όπως αναφέρει το Bloomberg, δήλωσε ότι σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές η τιμή του βαρελιού θα κατέβει περί τα μέσα του 2015 στα 62 δολάρια και συμπλήρωσε ότι η αύξηση της εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, που συνεχίζεται παρά τη μείωση των τιμών, θα σταματήσει αν η τιμή πέσει στα 60 δολάρια το βαρέλι. Σύμφωνα με τους ειδικούς με την υδραυλική ρηγμάτωση του σχιστόλιθου οι ποσότητες αντλήσιμου πετρελαίου μειώνονται δραματικά κάθε δύο περίπου χρόνια και χρειάζονται συνεχείς γεωτρήσεις, κάτι που αυξάνει δραματικά το κόστος, για να διατηρηθεί η εξόρυξη στα ίδια επίπεδα.

Συνεχείς διαβουλεύσεις Από τις αρχές της εβδομάδας οι διαβουλεύσεις μεταξύ χωρών του ΟΠΕΚ και άλλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών έδιναν και έπαιρναν. Στη Βιέννη συναντήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών αντιπροσωπείες της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Βενεζουέλας και του Μεξικού, χωρίς να προβούν σε κοινή ανακοίνωση. Οι αντιπρόσωποι των τεσσάρων χωρών συνεννοήθηκαν ότι θα παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και θα ξανασυναντηθούν σε τρεις μήνες, αν υπάρξει ανάγκη. Ο εκπρόσωπος της Βενεζουέλας, Ραφαέλ Ραμίρες, δήλωσε ότι η χώρα του θεωρεί πως θα πρέπει να αυξηθούν οι διεθνείς τιμές. Αντιπροσωπείες από το Ιράκ και τη Λιβύη συναντήθηκαν στο Ριάντ με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Αμπντάλλα. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν συναντήθηκε με τους ομολόγους του από τα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Κατάρ και με τον υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας και

Στη σύνοδο των χωρών του ΟΠΕΚ αποφασίστηκε, όπως αναμενόταν, να μη μειωθεί η εξόρυξη πετρελαίου και η τιμή του να προσδιορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση. Αποφασιστικό ρόλο σ’ αυτή την απόφαση διαδραμάτισαν οι χώρες του Περσικού κόλπου και κυρίως η Σαουδική Αραβία, με εξαίρεση το Ιράν, το οποίο μαζί με την Βενεζουέλα προσπάθησαν αλλά δεν μπόρεσαν να πείσουν τα υπόλοιπα μέλη για μείωση της εξόρυξης και αύξηση της τιμής. Αμέσως μετά την απόφαση, οι τιμές έπεσαν πάνω από 5%. Η απόφαση είναι φανερό ότι θα επιδράσει καταλυτικά στην περαιτέρω μείωση της τιμής του «μαύρου χρυσού», γιατί οι 12 χώρες καλύπτουν το 40% της παγκόσμιας παραγωγής με 30 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Την Πέμπτη, μετά την έναρξη των συναλλαγών στο χρηματιστήριο του Λονδίνου και λίγο πριν αρχίσει η σύνοδος του ΟΠΕΚ, λόγω της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, η τιμή του βαρελιού του πετρελαίου WTI έπεσε στα 72,7 δολάρια και η τιμή του βαρελιού του πετρελαίου Brent στα 76,49 δολάρια. Στη σύνοδο του πετρελαϊκού καρτέλ αποφασίστηκε η διατήρηση της προσφοράς στα σημερινά επίπεδα. Η αντιπροσωπεία της Σαουδικής Αραβίας, αν και είχε τη δυνατότητα και την τεχνολογία για μείωση της εξόρυξης, προτίμησε να προτείνει τη διατήρηση των σημερινών ποσοστώσεων γιατί με τη μειωμένη τιμή σκοπεύει να βρει νέους αγοραστές. Επίσης, πλήττεται κατ’ αυτό τον τρόπο η Ρωσία που έχει υψηλό κόστος εξόρυξης και μεταφοράς πετρελαίου. Οι τιμές αυτές του πετρελαίου ίσως αποτελέσουν μια ανάσα για τη χειμαζόμενη από παρατεταμένη κρίση διεθνή οικονομία, λόγω της μείωσης του ενεργειακού κόστους. Το όφελος θα είναι αναμφισβήτητα μεγαλύτερο για τις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο. Οι σημερινές ποσοστώσεις στην εξόρυξη αργού πετρελαίου από τις χώρες του ΟΠΕΚ, ύψους 300 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, διατηρούν την ισχύ τους μέχρι την επόμενη σύνοδο που θα γίνει στις 5 Ιουνίου 2015. Ειδικοί αναλυτές επισημαίνουν, ότι η σύνοδος αποτέλεσε την αρχή του τέλους του καρτέλ, λόγω έλλειψης ενιαίας αντίληψης και λόγω αδυναμίας να ρυθμίσει την τιμή του πετρελαίου, αφού θα ρυθμίζεται πλέον από την αγορά. Μιχάλης Ρένεσης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Συνομιλίες και «διπλωματικά» μαχαιρώματα

ΙΡΑΝ-∆ΥΣΗ

Της Ελισάβετ Πετρίδου

ριστική συμφωνία δεν επιτεύχθηκε, ωστόσο όλες οι πλευρές δηλώνουν «ευχαριστημένες από την προσπάθειά τους». Οι συμμετέχοντες στις συνομιλίες μεταξύ Ιράν και Κίνας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ρωσίας, Βρετανίας και ΗΠΑ (P5+1 ή E3/EU+3), στον 10ο γύρο συνομιλιών στην Βιέννη που έληξαν την ∆ευτέρα, δεσμεύτηκαν σε «εντατικές διπλωματικές διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη ολοκληρωμένης λύσης», σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν της εκπροσώπου εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάθριν Άστον και του ιρανού υπουργού Εξωτερικών Μοχαμάντ Ζαβάντ Ζαρίφ. Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν τον ∆εκέμβριο, ενώ τέθηκε νέο χρονοδιάγραμμα, για το τέλος Ιουνίου.

∆ιαπραγματεύσεις και ψηφίσματα

Οι καθυστερήσεις και η γενική εικόνα κάνουν εμφανή την προσπάθεια της ∆ύσης (με επικεφαλής τις

ΗΠΑ) να εμπλακεί στα δικαιώματα μιας χώρας, του Ιράν στην προκειμένη περίπτωση, με τη μέθοδο της κινδυνολογίας και της «υπεράσπισης» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πριν την παύση των διαπραγματεύσεων, «η δήθεν αντι-ισλαμική συμμαχία των ΗΠΑ» όπως την αποκάλεσε ο πνευματικός ηγέτης Αλί Χαμενεΐ, διέδιδε «πληροφορίες» ότι το Ιράν έριξε πυρομαχικά στις δυνάμεις του ISIS στο Ιράκ. Στην πραγματικότητα, «εκ παραδρομής» όπως είχαν δηλώσει, ρίψεις πολεμοφοδίων στους τζιχαντιστές έγιναν από αεροπλάνα των ΗΠΑ τον Οκτώβριο. Ο Καναδάς, πλειοδοτώντας σε υποκρισία, κατέθεσε ψήφισμα στον ΟΗΕ σχετικά με την «ανησυχητικά υψηλή συχνότητα και την αύξηση των θανατικών ποινών στο Ιράν», το οποίο υπερψηφίστηκε μια εβδομάδα πριν λήξουν οι συνομιλίες στην Βιέννη. Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Γουόλτερ Στάινμερ, ο οποίος εξέφρασε ενστάσεις για τη μη συμμετοχή χωρών της Μέσης Ανατολής στις διαπραγματεύσεις, εξέθεσε ακόμα μια παράμετρο των δυτικών προθέσεων, δηλαδή το δικαίωμα ανάμιξης Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας. Αχρείαστο, αφού μετά από πιέσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το αμερικανικό Κογκρέσο ζήτησε νέες κυρώσεις μέχρι τον Ιούλιο. Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις Χαμενεΐ ότι: «Οι ιρανοί αγαπούν τον αγώνα των αντι-σιωνιστών. Το έθνος και η κυβέρνηση μοιράζονται την άποψή τους», «Οι παλαιστίνιοι αδελφοί στην Γάζα και στην ∆υτική Όχθη έχουν δικαίωμα να διαθέτουν εξοπλισμό για την άμυνά τους», αλλά και ότι, «ΗΠΑ και Ευρώπη δεν θα γονατίσουν το Ιράν». Όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης του Ιράν, υπεραμύνθηκαν του δικαιώματος στη χρήση πυρηνικής τεχνολογίας όπως άλλες χώρες, περιλαμβανομένου του Ισραήλ, χωρίς βεβαίως να υφίστανται κυρώσεις. Όπως επανέλαβε ο Ζαρίφ: «Τα πυρηνικά όπλα είναι εναντίον των πεποιθήσεων και την θρησκευτικής πίστης μας» και «Οι πιέσεις που ασκούνται μέσω των

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Όλες οι εξουσίες στα χέρια του Σόιμπλε

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

αλισμένοι από τη «σκληρότητα» της τρόικας, που δεν είναι τίποτα άλλο από την απλή απαίτηση από τη μεριά της να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα με τις πιστές της ως τώρα κυβερνήσεις κάποιοι «αναλυτές» ξέχασαν να σχολιάσουν αυτή την εβδομάδα ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επανέφερε προς συζήτηση ένα από τα αγαπημένα του θέματα: «Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ θα έπρεπε να διαθέτει ένα δικαίωμα να ασκεί βέτο επί των εθνικών προϋπολογισμών, οι οποίοι παραβιάζουν τα ευρωπαϊκά κριτήρια σταθερότητας», υποστήριξε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Focus ο γερμανός υπουργός των Οικονομικών, ιδέα που έχει κατ’ επανάληψη προπαγανδίσει και η οποία έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Εμμονή στις δεσμεύσεις

Μάλιστα ο κ. Σόιμπλε έδειξε να διακατέχεται από μεγάλη βιασύνη για το θέμα, λέγοντας ότι θα μπορούσε να απασχολή-

σει τη σύνοδο κορυφής στα τέλη του ∆εκεμβρίου, έτσι ώστε με τον τρόπο αυτό να στείλει η ΕΕ «ένα ισχυρό μήνυμα ότι θέλουμε πραγματικά να τηρήσουμε τις κοινές μας δεσμεύσεις». Η εμμονή στις δεσμεύσεις είναι το «ισχυρό χαρτί» της Γερμανίας στις συζητήσεις, που ῾῾αφορούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα τόσο της Γαλλίας όσο και της Ιταλίας, αλλά και στην ελληνική υπόθεση, όπως φάνηκε και στο Παρίσι από όπου η ελληνική αντιπροσωπεία επέστρεψε σαν βρεγμένη γάτα. «Να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα» και «να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση» είναι η μόνιμη επωδός του Βερολίνου, κάθε φορά που κάποιος έλληνας δημοσιογράφος προσπαθεί να εκμαιεύσει από κάποιον εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης μια δήλωση, που να εμπεριέχει έστω ψήγματα κατανόησης για τη χώρα μας. Αυτό που έχει φανεί από καιρό, είναι ότι στο επιτελείο της κυρίας Μέρκελ έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κανείς εχέφρων άνθρωπος δεν θα στοιχημάτιζε αυτή την στιγμή ούτε ένα ευρώ στην μακροημέρευση της κυβέρνησης Σαμαρά. Στην Αθήνα, προφανώς,

κυρώσεων, εναντίον του δικαιώματός μας, είναι παράνομες». Στο, παράλληλο, «μέτωπο» της αγοράς πετρελαίου, Ιράν και Βενεζουέλα, δύο στοχοποιημένες από τη ∆ύση χώρες, υφίστανται μεγαλύτερο πλήγμα από τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ λόγω της πτώσης στις τιμές του αργού πετρελαίου -30% από τον περασμένο Ιούνιο- σε μεγάλο βαθμό λόγω της υπερπαραγωγής από την Σαουδική Αραβία. Το πλεόνασμα πολλαπλασιάζουν οι αντλήσεις σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ. Τα μη-μέλη του ΟΠΕΚ (Ρωσία, Νορβηγία, Μεξικό) αρνήθηκαν μείωση της παραγωγής, το ίδιο όμως έκαναν και τα μέλη στις διαπραγματεύσεις της Πέμπτης, πάλι στην Βιέννη, σύμφωνα με το Bloomberg.

Προσπάθειες αποτροπής του Αχμαντινετζάντ

Στο εσωτερικό του Ιράν, οι οπαδοί των μεταρρυθμίσεων και του προέδρου Ρουχανί, προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν την επάνοδο του πρώην προέδρου Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ ως υποψηφίου για την επόμενη ιρανική εθνοσυνέλευση (Majlis) και να ελαχιστοποιήσουν την επιρροή των συντηρητικών μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου 2016. ῾῾῾῾῾῾῾῾ Για την ώρα, δεν πλήττουν τον ίδιο αλλά κοντινούς συνεργάτες του. Απαγγέλθηκαν κατηγορίες στον πρώην πρώτο αντιπρόεδρο Μοχαμάντ Ρεζά Ραχίμι, για μεταφορά μεγάλων ποσών δολαρίων ΗΠΑ, από την Εθνική Ασφαλιστική Εταιρία, σε λογαριασμούς συμφερόντων του. Ο πολυεκατομμυριούχος Μπάμπακ Ζενζανί φέρεται να έχει αποκομίσει τεράστια κέρδη επί προεδρίας Αχμαντινετζάντ και να οφείλει 2,7 δισ. -σύμφωνα με τον υπουργό Πετρελαίων-, ενώ ζητήθηκαν έρευνες για πιθανές καταχρήσεις δεκάδων δισ. δολαρίων στα κεφάλαια που προορίζονταν για κατασκευή κατοικιών για οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.

έχουν πάρει το μήνυμα, αλλά κάποιοι αρνούνται να το πιστέψουν. Υπάρχουν πάντως και ενδείξεις ότι κάποιοι εισηγούνται να ετοιμαστεί από τώρα το σενάριο της «γερμανικής ευθύνης» για τη στιγμή, που η κυβέρνηση θα πέσει κάνοντας και σαματά. Άσχετα αν το «οι Γερμανοί τον φάγανε τον Σαμαρά» θα μπορούσε βέβαια να χαρακτηριστεί και ως το πιο ευφάνταστο πολιτικό ανέκδοτο.

Πατέντες για μπάλωμα

Στη γερμανική κυβέρνηση ενημερώθηκαν από τους δανειστές μας και για τα όσα συνέβησαν στο Παρίσι, όπου από τη μια εμφανίστηκε μια τροϊκανή ομάδα «διαβασμένη και με πολυσέλιδα σχέδια για μια σειρά από ζητήματα» (ασφαλιστικό, φορολογικό, μισθολογικό) και, από την άλλη, είχες την ελληνική αντιπροσωπεία, που ενδιαφερόταν μόνο για ένα πρόσκαιρο επικοινωνιακό αποτέλεσμα και είχε να προτείνει απλά «πατέντες» για να μπαλώσει κάποιες τρύπες. Αυτό ουσιαστικά διευκόλυνε έμμεσα τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος είναι ο υπέρμαχος της ιδέας παράτασης του (μνημονιακού) προγράμματος για ένα εξάμηνο και αρνείται να μπει σε οποιαδήποτε άλλη συζήτηση πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Άλλωστε, με την παράταση του υπάρχοντος προγράμματος, όπως εκτιμά το Βερολίνο θα μετατεθεί για μετά τις ελληνικές εκλογές το ενδεχόμενο της όποιας επαναδιαπραγμάτευσης

με την Ελλάδα, είτε για το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους, είτε για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα. Έτσι και αλλιώς η γερμανική πλευρά έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν διαθέτει ούτε τη θέληση, ούτε την κοινωνική στήριξη για να προωθήσει τις όποιες απαιτούμενες «μεταρρυθμίσεις» και για αυτό εμφανίζεται μονίμως να αυτοσχεδιάζει και να προσπαθεί απλά να κερδίσει χρόνο παραμονής της στην εξουσία. Κάτι που έχει εκνευρίσει συχνά και την ίδια την κυρία Μέρκελ. Αν συνυπολογιστούν οι πιθανές πολιτικές και οικονομικές θύελλες, που θα μπορούσαν να εκδηλωθούν ανά πάσα στιγμή σε πολύ μεγαλύτερες χώρες του Νότου και οι οποίες θα απαιτήσουν πάλι ικανότητες «διαχείρισης κρίσεων», είναι προφανές ότι στο Βερολίνο αυτή τη στιγμή δεν αποτελεί προτεραιότητά τους η πολιτική διάσωση του διδύμου «Σαμαρά-Βενιζέλου» και των εναλλασσόμενων παρατρεχάμενών τους.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το «ξεπούλημα» των αεροδρομίων επιβαρύνει τον επιβάτη Την Τρίτη, 25/11, οριστικοποιήθηκε η παραχώρηση της διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στην Κοινοπραξία Fraport AG - SLENTEL Ltd - Κοπελούζος με αντίτιμο 1.234 δισ. ευρώ και 22,9 εκατ. ευρώ ετήσιο εγγυημένο καταβλητέο μίσθωμα, αναπροσαρμοζόμενο ετησίως με τον πληθωρισμό έναντι 40 χρόνων. Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Χαρδούβελης, άλλωστε, ένα από τα κεντρικά επιχειρήματα που χρησιμοποίησε για να πειστούν οι εταίροι για την «πρόοδο» της ελληνικής οικονομίας ήταν και η πώληση των αεροδρομίων, ενώ και σε συνέντευξη που έδωσε στον τηλεοπτικό σταθμό CNBC, ανέφερε ότι «υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και άλλες επιχειρήσεις».

ντίθετα, για «εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη για τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας» κάνει λόγο σε γραπτή δήλωσή του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης. «Η πώληση της δημόσιας αυτής υποδομής προσβάλλει ευθέως το δημόσιο συμφέρον, τόνισε, εκτιμώντας πως η σύμβαση θα προβλέπει το «διπλασιασμό της τιμής του εισιτηρίου, αυξάνοντας το κόστος μετακίνησης για τους Έλληνες πολίτες αλλά και πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος». Σημειώνει πως «τα περιφερειακά αεροδρόμια είναι στην πλειοψηφία τους κερδοφόρα και σε θέση να αποζημιώνουν όσα από αυτά είναι ελλειμματικά». Η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη, βέβαια, ανακάλυψε ότι «η ψήφος εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών στην Ελλάδα προκαλεί αλλεργία στον ΣΥΡΙΖΑ». Η εξαγορά των αεροδρομίων της χώρας από τη γερμανικών συμφερόντων εταιρεία, επαναφέρει την πολιτική «αποικιοποίησης» των μεγάλων δυνάμεων έναντι των φτωχών χωρών. Το ενδιαφέρον της γερμανικής εταιρείας οφείλεται στην προσπάθεια που καταβάλει η γερμανική οικονομία να διευρύνει τον οικονομικό της χώρο προς τον Νότο. Με αυτήν την εξέλιξη, όμως, πέρα από το μονοπώλιο σε αεροπορικές εταιρείες, θα έχουμε και το μονοπώλιο στη διαχείριση των αεροδρομίων.

Η εναέρια κυκλοφορία σε ιδιώτες

Εντωμεταξύ, οι πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις αυξάνουν. Η «Κοινή Πρωτοβουλία ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων» πραγματοποίησε το προηγούμενο Σάββατο μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στο αδικαιολόγητο και άκρως επιζήμιο για την ελληνική οικονομία ξεπούλημα των αερολιμένων. Την ίδια μέρα, η Πρωτοβουλία αλλά και φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παραγωγικοί φορείς, σωματεία, Ενώσεις, Επιμελητήρια, Εργατικά Κέντρα, κινηματικές συλλογικότητες και οι βουλευτές, συντονισμένα ένωσαν τη φωνή τους, αντιδρώντας στο ξεπούλημα. Σε λίγες μέρες, η επιτροπή δικηγόρων και συνταγματολόγων που συμμετέχει στην Πρωτοβουλία, θα ανακοινώσει δημόσια τις ενέργειές της. Το αεροπορικό μοντέλο που σχεδιάζεται από τη συγκυβέρνηση, και σταδιακά, υλοποιείται έχει στόχο να περάσει η διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας σε χέρια ιδιωτών εκτοπίζοντας πλήρως το δημόσιο. Η ιδιωτικοποίησή τους βέβαια δεν αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της χώρας.

Η πώληση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων εντάσσεται σε μια διαχρονική πολιτική (Νόμοι 3913/2011, 4146/2013), με σκοπό να σπάσει το ενιαίο της διαχείρισης των αεροδρομίων. Αποφασίστηκε, κατά τα πρότυπα άλλων ιδιωτικοποιήσεων (∆ΕΗ, Αγροτική Τράπεζα), να διαχωριστούν και ορισμένα, τα πιο προσοδοφόρα, να περάσουν στο ΤΑΙΠΕ∆ και να ξεπουληθούν άμεσα. Τα υπόλοιπα να ενταχθούν στο καθεστώς των Ανωνύμων Εταιρειών ∆ιαχείρισης Αερολιμένων. Στο Νόμο του 2011 θεσμοθετήθηκε, επιπλέον, η δημιουργία ειδικής ΑΕ∆Α υπό την επωνυμία Ανώνυμη Εταιρεία ∆ιαχείρισης Περιφερειακών Αεροδρομίων (ΑΕι∆ΠΑ), στην οποία περιλαμβάνονται όσα αεροδρόμια, παρά την προσπάθεια του ΤΑΙΠΕ∆, δεν βρουν αγοραστή ή ακόμα και τα δημοτικά. Η ΑΕι∆ΠΑ, αν και καθορίζεται ως εταιρεία που ανήκει στο ελληνικό δημόσιο, λειτουργεί με εντελώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Οι συνέπειες των ιδιωτικοποιήσεων Τα αεροδρόμια είναι απολύτως κερδοφόρες και βιώσιμες επιχειρήσεις. Τα ετήσια έσοδα για το δημόσιο από τη λειτουργία των 39 συνολικά αεροδρομίων που υπάρχουν σήμερα, υπολογίζονται σε 350 εκατ. ευρώ από τα οποία περίπου τα 155 εκατ. αντιπροσωπεύουν τις εισπράξεις από το «σπατόσημο», 10 εκατ. από τα έσοδα τελών χρήσης του αερολιμένα και 25 εκατ. από εμπορικές χρήσεις. Τα

έσοδα αυτά προέρχονται συγκεκριμένα από τα μισθώματα χώρων αερολιμένα, τα τέλη χρήσης αεροδρομίων, το τέλος εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης αερολιμένων. Η ιδιωτικοποίηση των 14 πρώτων αεροδρομίων προβλέπεται να δημιουργήσει ετησίως τρύπα 200 εκατ. ευρώ που θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Το δημόσιο από το ξεπούλημα μόλις και μετά βίας θα εισπράξει 15 εκατ. ευρώ, ενώ ο ιδιώτης αναμένεται να εισπράξει 217,5 εκατ. ευρώ. Το τίμημα που προβλέπεται να καταβάλει ο ιδιώτης για την αγορά τους αγγίζει τα 1,2 δισ., ενώ προβλέπεται οι αγοραστές να πραγματοποιήσουν επενδύσεις 250 - 300 εκατ. σε διάστημα πέντε χρόνων. Είναι σαφές ότι για να γίνει αυτό, χρειάζεται το κόστος χρήσης των αερολιμένων να επιβαρύνει τους επιβάτες. Σύμφωνα με τη Σύμβαση που έγινε γνωστή: ο επιβάτης επιβαρυνόταν έως τώρα με 12 εντός Σένγκεν και 22 ευρώ εκτός. Αντικαταστάθηκε με ενιαίο τέλος 12 ευρώ ανά αναχωρούντα επιβάτη, ανεξάρτητα από χώρα προορισμού. Επιπλέον κάθε επιβάτης συνεχίζει να επιβαρύνεται με 1,50 ευρώ για τις υπηρεσίες ασφαλείας. Το τέλος θα αυξηθεί έως 14,50 ευρώ για την περίοδο κατασκευής των έργων εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων των ιδιωτικοποιημένων αεροδρομίων και στην πορεία θα φτάσει τα 20 ευρώ με τα έξοδα για υπηρεσίες security. Παράλληλα, τα επενδυτικά έργα που έχουν ξεκινήσει (Χανιά, Θεσσαλονίκη) προβλέπεται να συνεχιστούν, χωρίς καμία επιβάρυνση των ιδιωτών.

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Είναι αποκαλυπτική η απάντηση που έδωσε ο υπουργός Μεταφορών σε ερώτηση 15 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το πώς θα καλύπτεται το λειτουργικό κόστος των αεροδρομίων. Η χρηματοδότηση της ΑΕι∆ΠΑ θα προέρχεται από την πρόβλεψη ειδικού τέλους που θα καταβάλλεται από τους χρήστες των αερολιμένων, τα έσοδα από την εμπορική εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων και από το ποσό που θα προκύψει από τα αποκρατικοποιημένα αεροδρόμια ή από τους διακινούμενους μέσω αυτών επιβάτες. Έτσι, ο επιβάτης θα επιβαρυνθεί εκτός από το ποσό που αντιστοιχεί στα έξοδα του αερολιμένα που χρησιμοποιεί, και με ένα ακόμα ποσό που θα κατευθύνεται στην ΑΕι∆ΠΑ και θα χρησιμοποιείται για τις άγονες γραμμές. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σίγουρο ότι οι εταιρείες χαμηλού κόστους δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν και θα περιορίσουν ή θα σταματήσουν τα δρομολόγια τους.

Έχουμε δυστυχώς παράδειγμα

Η περίπτωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος μας έχει αποδείξει γιατί δεν χρειάζεται να ακολουθήσουμε αυτό το παράδειγμα. Εξαιτίας του υψηλού κόστους χρήσης του, έχει περιοριστεί η κίνηση σε αυτό. Έχει το πιο ακριβό αεροπορικό εισιτήριο για εσωτερικούς προορισμούς και ενώ αυξάνεται κατά πολύ η κίνηση στα ανταγωνιστικά αεροδρόμια, η ελληνική αεροπορική εταιρεία καταργεί σημαντικούς διεθνείς προορισμούς. Τέλος, παρατηρείται σημαντική απώλεια κρατικών εσόδων, αφού η γερμανική εταιρεία διαχείρισής του δεν αποδίδει τον ΦΠΑ στο κράτος, παρά την έκδοση καταδικαστικών για αυτήν αποφάσεων. Η διαχείριση των αεροδρομίων αποτελεί ίσως το σημαντικότερο παράγοντα για το σύνολο της λειτουργίας της οικονομίας και ειδικά της «τουριστικής βιομηχανίας» που περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων. Για αυτό το λόγο, η τιμολογιακή πολιτική των αεροδρομίων πρέπει να έχει γνώμονα την ανάπτυξη και την αύξηση της κίνησης προς όφελος του ελληνικού τουρισμού και της εθνικής οικονομία και όχι το πρόσκαιρο κέρδος ιδιωτών – διαχειριστών αεροδρομίων. Ο αεροπόρος

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

«∆εν θα πάρεις σύνταξη ποτέ εργαζόμενε και άνεργε»

“

Όλα τα μέτρα που συζητήθηκαν στο τελευταίο ταγκό τρόικας και κυβέρνησης στο Παρίσι

Ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών οι οποίοι θα βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης 10 και 20 χρόνια μετά από σήμερα, δεν θα καταφέρουν να πάρουν σύνταξη ακόμη και εάν έχουν 19 έτη ασφάλισης.

Του Νάσου Χατζητσάκου

φού «κούρεψαν» τις υφιστάμενες, κύριες και επικουρικές, συντάξεις έως 40% με 50% με διαδοχικές μειώσεις από το 2010 και μετά, αφού αύξησαν από το 2013, μέσα σε μια νύκτα, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη, αφού νομοθέτησαν την «αποχώρηση», από το 2015, του Κράτους από τις πάλαι ποτέ δεδομένες υποχρεώσεις του, αφού συρρίκνωσαν τις παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τώρα ήρθε η ώρα να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα. Με τη διαφαινόμενη αύξηση των ελάχιστων, απαιτούμενων ετών ασφάλισης για την απόκτηση δικαιώματος συνταξιοδότησης στα 21,5 ή –στην καλύτερη περίπτωση- στα 20 έτη (από 15 που ισχύει), και σε συνδυασμό με την ανεργία που -τουλάχιστον μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του… 2030- θα παραμείνει σε δυσθεώρητα επίπεδα, ουσιαστικά «κλείνουν το δρόμο» προς τη σύνταξη σε ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών. «∆εν θα πάρεις σύνταξη ποτέ, εργαζόμενε και άνεργε» ανέφεραν με στόχο να καταδείξουν την επερχόμενη κατάσταση ειδικευμένοι στα θέμα του Συστήματος ∆ημόσιας Ασφάλισης, στο άκουσμα των μέτρων που συζητεί η συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ με την τρόικα, και από τις πρώτες αναλύσεις φαίνεται ότι έχουν απόλυτο δίκιο. Εφόσον τα μέτρα, τα οποία στα μέσα της εβδομάδας έγινε γνωστό ότι προτείνουν οι δανειστές, πάρουν το «οκ» από τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ε. Βενιζέλο και νομοθετηθούν ως έχουν, τότε πολλοί από τους σημερινούς εργαζομένους, και πολλοί περισσότερο από τους ανέργους, δεν θα καταφέρουν ποτέ να συμπληρώσουν αυτούς τους σκληρούς όρους και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Πώς προκύπτει αυτό το συμπέρασμα; Στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, από το ΙΚΑ, για παράδειγμα, ο μέσος όρος των ετών ασφάλισης με τα οποία οι περισσότεροι συνταξιοδοτούνταν, ήταν στα 26,6 έτη (με το μέσο όρο της ανεργίας τόσο το υπό εξέταση χρονικό διάστημα, όσο και τις δεκαετίες που ακολούθησαν από το 1980 και μετά, να είναι σε μονοψήφια ποσοστά).

Σήμερα, τα –επίσημα- ποσοστά ανεργίας κυμαίνονται μεταξύ 26% και 28%, με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις να κάνουν λόγο για επαναφορά της απασχόλησης στην προ του 2010 εποχή, από το… 2030 και μετά! Αυτό σημαίνει ότι για μεγάλη μερίδα εργαζομένων και ανέργων, που αναζητούν –και θα εξακολουθήσουν για πολλά χρόνια ακόμη- να «βλέπουν» τα ένσημα σαν ένα «όνειρο θερινής νυκτός», ο στόχος της απόκτησης 20 ή 21,5 ετών ασφάλισης θα παραμείνει ανέφικτος. Άρα, ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών οι οποίοι θα βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης 10 και 20 χρόνια μετά από σήμερα, δεν θα καταφέρουν να πάρουν σύνταξη ακόμη και εάν έχουν 19 έτη ασφάλισης. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να «κλείσουν» τα 67 για να λάβουν την σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ (360 ευρώ το μήνα, σήμερα με δυνατότητα αυξομείωσης ανάλογα με τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας) εφόσον, φυσικά, το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, δεν υπερβαίνει τα 4.320 ευρώ (ή στην περίπτωση εγγάμων δεν υπερβαίνει τα 8.640 ευρώ).

Ποιοι θα θιγούν άμεσα

Εάν, το μέτρο τεθεί σε καθολική εφαρμογή, χωρίς εξαιρέσεις και μεταβατική περίοδο, από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά, τότε δεν θα θιγούν μόνο όσοι συνταξιοδοτηθούν από το 2030 και μετά, αλλά και όσοι ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν τον επαγγελματικό τους βίο είτε του χρόνου, είτε μέσα στα αμέσως επόμενα έτη. Σε αυτές τις κατηγορίες συμπεριλαμβάνονται οι μητέρες ανηλίκων που ήδη έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αλλά αναμένουν να «πιάσουν» και το ηλικιακό όριο, οι δημόσιο υπάλληλοι και δη όσοι ήδη έχουν συμπληρωμένη εικοσιπενταετία, καθώς και όσοι ασφαλισμένοι υπάγονται στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.

Μπούρλος: Πολλοί δεν θα καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν

«Αν το όριο των ελάχιστων απαιτούμενων ετών ασφάλισης για την απόκτηση

δικαιώματος συνταξιοδότησης αυξηθεί από τα 15 στα 20 έτη, με δεδομένα τα υψηλά ποσοστά ανεργίας θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα για μεγάλες ομάδες πολιτών» τονίζει στην «Εποχή» ο ειδικευμένος σε θέματα δημόσιας ασφάλισης δικηγόρος, κ. Γιώργος Μπούρλος και διευκρινίζει: «εάν τελικά εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, χωρίς μια μεγάλη περίοδο προσαρμογής και χωρίς το συνδυασμό αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, θα υπάρξουν κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν θα απολαύσουν ποτέ μια σύνταξη, επειδή ακριβώς δεν θα μπορούν να “πιάσουν” τον απαιτούμενο, ελάχιστο χρόνο».

Ποια άλλα δικαιώματα μπαίνουν στη «γκιλοτίνα»

Η αύξηση του ορίου των ελάχιστων απαιτούμενων ετών ασφάλισης από τα 15 στα 20 ή στα 21,5 χρόνια, δεν είναι το μοναδικό μέτρο το οποίο προτείνουν οι τροϊκανοί και η συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ εξετάζει... Στο «ταγκό» που προηγήθηκε στο Παρίσι αυτή την εβδομάδα ανάμεσα στις δύο πλευρές, στο τραπέζι των συζητήσεων, μεταξύ άλλων, τέθηκε: 1) Η αναμόρφωση των συντελεστών βάσει των οποίων θα υπολογίζονται οι αναλογικές συντάξεις από το 2015 (οπότε καθιερώνεται η βασική σύνταξη των 360 ευρώ και η αναλογική με βάση τα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά). Στόχος είναι η μείωση των παρεχόμενων από τα ταμεία ποσών προς τους δικαιούχους. 2) Η αλλαγή του ορίου ηλικίας χορήγησης του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) από τα 65 στα 67 με πιο σκληρούς εισοδηματικούς όρους, ούτως ώστε να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι δικαιούχοι του. 4) Η σταδιακή ένταξη ενός μικρού τμήματος των υφιστάμενων επικουρικών εντός των κύριων συντάξεων από τα

μέσα του 2015 και 3) Η κατάργηση του προνοιακού ποσού. Ειδικά το τελευταίο προτεινόμενο μέτρο θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις κύριες συντάξεις. Ακόμη και σήμερα, για παράδειγμα, σε έναν ασφαλισμένο που με 15 έτη ασφάλισης και χαμηλές εισφορές το Κράτος διασφαλίζει να λάβει 486 ευρώ κατώτατη σύνταξη, αντί για 300 ευρώ που πιθανότατα να του αναλογούσαν βάσει των χρημάτων που έχει καταβάλλει (η «απόσταση» ανάμεσα στα υποθετικά 300 ευρώ και στα 486 ευρώ είναι το λεγόμενοι «προνοιακό τμήμα»). Εάν, λοιπόν, το Κράτος αποσυρθεί από την υποχρέωση να καταβάλλει το προνοιακό τμήμα, όσοι συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και μετά, με λίγα έτη ασφάλισης και χαμηλές εισφορές, θα δικαιωθούν συντάξεις - «ρεγάλο», πολύ πιο κάτω από το υφιστάμενο όριο της φτώχειας. •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σύροι διεκδικούν τα δικαιώματά τους

Πραγματοποιούν απεργία πείνας στο Σύνταγμα

τις 19 Νοεμβρίου, γύρω στους 300 Σύρους αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους τη διεκδίκηση του δικαιώματος τους για τη ζωή. Ένα δικαίωμα που θεσπίζεται παγκοσμίως ως ασυλία. Η διαμαρτυρία τους ξεκίνησε πριν δύο βδομάδες και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα (τις τελευταίες μέρες έχουν ξεκινήσει και απεργία πείνας) με έναν και μόνο σκοπό, να καταφέρουν να αποκτήσουν την ιδιότητα του πρόσφυγα πολέμου, κάτι που είναι αναγνωρισμένο από το διεθνές δίκαιο, τυπικά από το 1951 με τη σύμβαση της Γενεύης.

Για μια καινούργια ζωή

Ζητώντας είδη πρώτης ανάγκης, όπως είναι η στέγαση ή ένα πιάτο ζεστό φαΐ, τραβάνε ήδη την προσοχή του κόσμου σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Αυτό που διεκδικούν είναι μία καινούργια ζωή. Έφυγαν από έναν τόπο που δεν τους φρόντισε αρκετά, έχασαν δουλειές, φίλους, και οικογένειες για να έρθουν εδώ, ώστε να δώσουν ένα καλύτερο αύριο στα παιδιά τους αλλά και στους εαυτούς τους. Πολ-

λοί από αυτούς ήρθαν από τη θάλασσα, αρχές κατάφεραν να τους πιάσουν και σε ένα σκάφος, μέσα στη νύχτα, ρισκά- τους γύρισαν πίσω στην Τουρκία. ροντας ακόμα και την ίδια τους τη ζωή, Η δεύτερη προσπάθεια έγινε από τη για να φτάσουν στο «δυτικό πολιτισμό». θάλασσα με βάρκα. Με τα πολλά, έφτασε Όμως, αυτό που αντίκρισαν είναι μια συ- στην Ελλάδα. Αυτό που κατάφερε να νέχεια του εφιάλτη τους, απέκτησαν εξασφαλίσει μέχρι τώρα είναι ένα χαρτί άτυπα το όνομα του «νομά» και τριγυρ- «αναβολής απομακρύνσεως» που ισχύει νούν πολλές φορές χωρίς καμία ταυτό- για 6 μήνες, το οποίο είναι ένα χαρτί που τητα. Η είσοδος στη χώρα κάθε άλλο δίνεται στους Σύρους όταν συλλαμπαρά εύκολη είναι για τους πεβάνονται χωρίς χαρτιά. Είναι ρισσότερους, αφού οι λιμεόμως αυτό η λύση στο πρόνικές αρχές όταν τους βλημα αυτών των ανθρώανακαλύπτουν, τους πων; Ακόμα κι εμείς, ξαναστέλνουν πίσω. ως έλληνες πολίτες, Σε μία μαρτυρία, οι λέμε όχι. Πώς ένας λιμενικές αρχές πεάνθρωπος θα μπορέου στ αλληλεγγύης ρίμεναν την κατάλσει να γυρίσει σελίδα γΗ συνέλευση συ σε ες καλεί υγ σφ ληλη στιγμή ώστε να στη ζωή του και να ρό π σύρους μερα, ληλεγγύης σή αλ σπρώξουν τα σκάφη ξαναξεκινήσει από το ση ρω ντ νκέ 4 μ.μ. στο Σύ πίσω στην Τουρκία. μηδέν όταν σε 6 μήνες Κυριακή, στις ι ακολουθήσε Σε μαρτυρία μιας γυκατά πάσα πιθανότητα ταγμα. Θα λευση. νέ ναίκας από τη Συρία, θα πρέπει να αφήσει ανοιχτή συ ακούμε πράγματα που πίσω του ό,τι αγωνίστηκε μόνο σε ταινίες θα φανταζόγια να χτίσει; μασταν ότι υπάρχουν. Χωρισμένη και μητέρα τεσσάρων παιδιών, αναγκά- Βοηθήστε μας να φύγουμε στηκε να φύγει από τη χώρα και να αφήσει πίσω τα παιδιά της σε γνωστούς και Οι Σύροι ζητάνε από την Ελλάδα κάτι φίλους, ώστε όταν τα πράγματα που θεσπίζεται σε διεθνές επίπεδο. Γι’ καλυτερέψουν για την ίδια να αυτό το λόγο λοιπόν, δεν επικαλούνται μπορέσει να τα πάρει και να τους μόνο την Ελληνική Πολιτεία να τους προσφέρει μια καλύτερη ζωή. Η προστατεύσει αλλά απαιτούν και η Ε.Ε. πρώτη της προσπάθεια να έρθει να πάρει μέρος σε αυτό και να ακολουστην Ελλάδα ήταν μέσω του θήσει τη συνθήκη της Γενεύης και του Έβρου. Όμως, όταν μιλάμε για ∆ουβλίνου. Μιλήσαμε με ένα σύρο μεταανθρώπους που περνάνε τα σύ- νάστη που ζει στην Ελλάδα πολλά χρόνορα των χωρών όντας κυνηγη- νια και βρέθηκε στο Σύνταγμα για να μένοι, τα πράγματα δεν είναι βοηθήσει τους συνανθρώπους του. τόσο ευνοϊκά. Οι αστυνομικές

Συγκέντρωση αλληλεγγύης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ Με την υπ’ αριθ. 68/2014 ∆ιαταγή του Ειρηνοδικείου (∆ιαδικασία Εκουσίας ∆ικαιοδοσίας), αναγνωρίσθηκε η ίδρυση του μη κερδοσκοπικού σωματείου με την επωνυμία «Squarefilms – Πλατεία Πολιτισμού» που εδρεύει στον δήμο Φιλοθέης - Ψυχικού Αττικής και επικυρώθηκε το από 26.09.2014 καταστατικό του, υπογεγραμμένο από εικοσιένα (21) ιδρυτικά μέλη και αποτελούμενο από δέκα οκτώ (18) άρθρα, με σκοπούς τους αναλυτικά αναφερόμενους στο άρθρο δύο (2) αυτού, ήτοι την καλλιέργεια και διάδοση των γραμμάτων και των τεχνών, τη στήριξη και προβολή της τέχνης του κινηματογράφου και ειδικότερα της ταινίας τεκμηρίωσης-ντοκιμαντέρ, την ενίσχυση της συλλογικότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ν. Ψυχικό Αττικής 19.11.2013 Ο πληρεξούσιος δικηγόρος Λεωνίδας Παπαγεωργίου

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

“

Οι Σύροι ζητάνε από την Ελλάδα κάτι που θεσπίζεται σε διεθνές επίπεδο. Γι’ αυτό το λόγο λοιπόν, δεν επικαλούνται μόνο την Ελληνική Πολιτεία να τους προστατεύσει αλλά απαιτούν και η Ε.Ε. να πάρει μέρος σε αυτό και να ακολουθήσει τη συνθήκη της Γενεύης και του ∆ουβλίνου. Όπως μας είπε «Αν η Ελλάδα δεν μπορεί να μας βοηθήσει ας μας αφήσει να φύγουμε. Ζητάμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μας προστατεύσει και τα άτομα που θέλουν να φύγουν να φτάσουν με ασφάλεια σε άλλες χώρες και να αποκτήσουν τα δικαιώματα που τους αρμόζουν». «Είμαστε από όλες τις κοινότητες της Συρίας. Είμαστε γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, άνθρωποι μορφωμένοι, θέλουμε να εξασφαλίζουμε το μέλλον». ∆ουλειές που στην Ελλάδα είναι σεβαστές από την πλειοψηφία του πληθυσμού και εμπνέουν «κύρος», γκρεμίζονται μόνο και μόνο από το περιτύλιγμα της καταγωγής από τη Συρία. Κατά τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εσωτερικών, οι Σύροι που πέρασαν τα σύνορα μόνο για το μήνα Οκτώβριο ήταν περίπου 5.000. Άνθρωποι που είχαν δουλειές, οικογένειες, μια δική τους ζωή, αυτή τη στιγμή μάχονται για να επιβιώσουν πάνω στον πλανήτη. «∆εν θέλουμε να είμαστε βάρος πάνω στην Ελλάδα, αλλά θέλουμε αυτό το βάρος που είμαστε να φύγει αλλού, βοηθήστε μας». Αυτές είναι από τις τελευταίες φράσεις που είπε η μητέρα των τεσσάρων παιδιών από τη Συρία. Αν υπάρχουν άνθρωποι που φτάνουν στο σημείο να νιώθουν ότι είναι βάρος, είναι η απόδειξη ότι τα δικαιώματα δεν είναι ίσα καταμερισμένα σε όλους μας. ∆εν είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει; Κατερίνα ∆ούκα, μέλος του ∆ικτύου προσφύγων της ∆ιεθνούς Αμνηστίας

KOINΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟ

Η λάθος απόφαση ανακυκλώνει την εγκληματικότητα Συζητάμε με τον καθηγητή ποινικού δικαίου στο ΑΠΘ, Νίκο Παρασκευόπουλο, για την υπερποινικοποίηση και τον υπερπληθυσμό στις φυλακές της χώρας. Ειδικά σε περιπτώσεις καταδίκης ανθρώπων για παραδειγματισμό, ο Ν. Παρασκευόπουλος τονίζει ότι «Τότε, η δικαστική κρίση γίνεται εργαλείο πολιτικής και αυτό αποτελεί προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπως αυτή έχει ιστορικά προσδιοριστεί».

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα ποσοτικά στοιχεία για τους κρατούμενους. Ανάμεσα σε αυτά προκύπτει ότι για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών κρατούνται 3.093 άνθρωποι. Επειδή ήσασταν στους συντάκτες του νέου νόμου, πώς σχολιάζετε το γεγονός αυτό; Νομίζω ότι η εφαρμογή της νέας νομοθεσίας για τα ναρκωτικά δεν έχει προχωρήσει όσο θα έπρεπε, ειδικά στο σκέλος που θα επέτρεπε τη μείωση του πληθυσμού της φυλακής. Η νομοθεσία αυτή, σαφώς, εξάλειψε τις υπερβολές και τις αόριστες περιγραφές επιβαρυντικών περιστάσεων, κάνοντας τις ποινές αναλογικές. Όμως, δεν έχουμε πάψει να έχουμε στον ευρωπαϊκό χώρο μία εξαιρετικά αυστηρή νομοθεσία για τα ναρκωτικά. Βέβαια, παρατηρείται μία μικρή ελάφρυνση του πληθυσμού της φυλακής σε σχέση με την προηγούμενη διετία, όμως δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα η διάταξη που αναφέρει ότι η διάγνωση της εξάρτησης από τα ναρκωτικά μπορεί να γίνει και μέσα στη φυλακή, έτσι ώστε να οδηγείται ο κρατούμενος σε έναν εναλλακτικό δρόμο μεταχείρισης με στόχο την απεξάρτηση. Η απεξάρτηση είναι ένα μέσο οριστικής απομάκρυνσης από τα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα, ενώ αντίθετα η κοινή φυλάκιση την αναπαράγει. Ο εξαρτημένος που θα μπει στη φυλακή, βγαίνοντας έχει ελάχιστες δυνατότητες να ξεφύγει από τις πιάτσες. Επομένως, και ο δικαστής θα πρέπει να ξέρει ότι αστοχεί και ζημιώνει την αντεγκληματική πολιτική αν επιβάλλει κάθειρξη, αντί να υποδεικνύει τον εναλλακτικό δρόμο στις περιπτώσεις που υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Η λάθος απόφαση που οδηγεί σε κάθειρξη, χωρίς να υπάρχει απεξάρτηση, ανακυκλώνει την εγκληματικότητα. Γυρνώντας πάλι στα ποσοτικά στοιχεία βλέπουμε ότι υπάρχει υπερφυλακοποίηση. Χαρακτηριστικά οι υπόδικοι είναι 2.560, που δείχνει ότι το μέτρο της προφυλάκισης χρησιμοποιείται κατά κόρον. Τι λύση θα προτείνατε σε αυτό το φαινόμενο; Στην Ελλάδα υπάρχει μια παράδοση υπερβολικού αριθμού προφυλακίσεων. Ο πληθυσμός των υποδίκων που είναι σημαντικός οφείλεται στην προνομιακή συμμετοχή μεταναστών και κατηγορούμενων για ναρκωτικά. Οι προσπάθειες να γίνουν μεταρρυθμίσεις, ώστε να μειωθεί ο αριθμός αυτός, έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες. Νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια έχουν μια επιρροή σε αυτό το ποσοστό, ωστόσο και πάλι υπάρχουν περιθώρια μειώσεων.

Άθλιες και απαράδεκτες οι συνθήκες κράτησης

Το βραχιολάκι προωθήθηκε από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης ως μέτρο αποσυμφόρησης των φυλακών. Ποια η γνώμη σας για αυτό το νόμο;

Εάν η έξοδος με βραχιολάκι θα παρέχεται στη θέση της κράτησης, νομίζω ότι είναι ένα πολύ θετικό μέτρο. Είναι προτιμότερο για τον οποιοδήποτε να βρεθεί με βραχιολάκι έξω, παρά να είναι κρατούμενος στη φυλακή. Εάν το βραχιολάκι θα συνεπάγεται πολλαπλασιασμό των ανθρώπων που είναι σε περιορισμό, τότε η επιτήρηση εξαπλώνεται σε βαθμό δικαιοκρατικά προβληματικό. Οι συνεχείς μειώσεις του κρατικού

βαρύτερη, πρώτα απ’ όλα πρέπει να δούμε αν η βαρύτητα ξεπερνά τα δικαιοκρατικά και ανθρωπιστικά όρια, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μικρότερη η διάρκεια. ∆ιαφορετικά παύουμε να έχουμε αναλογία μεταξύ εγκλήματος και κύρωσης.

Η δικαστική κρίση ως εργαλείο πολιτικής

Χρειάζονται νομοθετικές αλλαγές που να προβλέπουν αποποινικοποίηση ή αποαυστηροποίηση αδικημάτων; Έχουμε μεγάλο αριθμό εγκλημάτων στη χώρα μας που αφορούν συμπεριφορές που δεν είναι βαριές. Επίσης, ο νομοθέτης υπερβαίνει το μέτρο -άλλωστε και ο κόσμος αποδέχεται και συναινεί σε αυτό- απειλώντας ανθρώπους που έχουν συντελέσει οικονομικά εγκλήματα ή εγκλήματα διαφθοράς με ποινές πολύ βαρύτερες από τις αντίστοιχες που προβλέπονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

“

Σε πολλές περιπτώσεις οι συνθήκες κράτησης είναι άθλιες και απαράδεκτες. ∆εν μπορώ να δω εύκολα μια αλλαγή αυτής της κατάστασης, χωρίς αύξηση χρηματοδότηση. Πιστεύω, πάντως, ότι στην περίπτωση που η βελτίωση των συνθηκών κράτησης είναι αδύνατη, η μόνη λύση είναι η ταχύτατη έξοδος. προϋπολογισμού για το σωφρονιστικό σύστημα έχουν επιβαρύνει τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης, με αποτέλεσμα να γίνεται λόγος για ανθρωπιστική κρίση στις φυλακές. Πώς θα μπορούσε να ανατραπεί αυτή η κατάσταση; Σε πολλές περιπτώσεις οι συνθήκες κράτησης είναι άθλιες και απαράδεκτες. ∆εν μπορώ να δω εύκολα μια αλλαγή αυτής της κατάστασης, χωρίς αύξηση χρηματοδότηση. Βέβαια, μην ενοχοποιούμε αποκλειστικά την πολιτική της λιτότητας. Σήμερα και η κοινωνική στήριξη των αιτημάτων έχει, σχετικά με το παρελθόν, εξασθενήσει, αφού πολύς κόσμος δεν ασχολείται με αυτούς που μπαίνουν στη φυλακή, όπως γινόταν στη δεκαετία του ’80. Έτσι, δεν υπάρχει ευρύτερη πίεση για αλλαγή των συνθηκών κράτησης. Πιστεύω, πάντως, ότι στην περίπτωση που η βελτίωση των συνθηκών κράτησης είναι αδύνατη, η μόνη λύση είναι η ταχύτατη έξοδος. Όταν ένας άνθρωπος μπαίνει στη φυλακή, τιμωρείται με μία διάρκεια και μία ποιότητα ποινής. Εάν η ποιότητα είναι πολύ

Τέλος, προβλέπονται ποινές για πράξεις, που υπό συνθήκες κρίσης είναι εύκολο να τελεστούν από τον καθένα στην προσπάθεια που κάνει για την επιβίωσή του. Βεβαίως, θα έπρεπε να υπάρχουν αντίμετρα σε πράξεις άδικες, αλλά χωρίς την υπερβολή και δυσαναλογία να οδηγείται τόσος μεγάλος αριθμός ανθρώπων στη φυλακή. Όσον αφορά τα οικονομικά εγκλήματα βλέπουμε να δίνονται πολύ μεγάλες ποινές, ίσως για παραδειγματισμό. Την περασμένη βδομάδα, απορρίφθηκε εκ νέου η αίτηση αποφυλάκισης της Β. Σταμάτη, αφού κρίθηκε ότι η νοσηλεία της στο ψυχιατρείο ως κρατούμενη είναι προς το συμφέρον της, ενώ έκριναν ότι το παιδί της δεν έχει ανάγκη τους γονείς του… Καταρχήν δύσκολα μπορώ από μακριά να σχολιάσω μία απόφαση χωρίς να έχω δει το σκεπτικό του δικαστηρίου. Αυτό, όμως, που θεωρώ οπωσδήποτε λάθος – εφόσον συμβαίνει- είναι ο παραδειγματισμός. Σε καμία περίπτωση η δικαστική κρίση δεν μπορεί σε μία ποινική υπό-

θεση να έχει κριτήριο τον παραδειγματισμό. Η απόφαση θα πρέπει να υπόκειται στην αρχή της αναλογικότητας, που σημαίνει τόση η ευθύνη, τόση η κύρωση. ∆εν μπορούμε να πούμε ότι ένας άνθρωπος έφταιξε λιγότερο, αλλά για να παραδειγματίσουμε έναν τρίτο, τον τιμωρούμε βαρύτερα. Τότε, η δικαστική κρίση γίνεται εργαλείο πολιτικής και αυτό αποτελεί προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπως αυτή έχει ιστορικά προσδιοριστεί.

Ο Μεσαίωνας της συλλογικής ευθύνης

Ο υπουργός ∆ικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι θα φέρει προς ψήφιση νέο σωφρονιστικό νόμο, ένας νόμος που τρία χρόνια πηγαινοέρχεται στα υπουργικά γραφεία. Τι αλλαγές χρειάζεται το σωφρονιστικό δίκαιο; Πιστεύω ότι το σωφρονιστικό μας πρόβλημα είναι ζήτημα πολύ περισσότερο συνθηκών παρά νόμων, με εξαίρεση τη νομοθεσία που αφορά τα σωφρονιστικά καταστήματα τρίτου τύπου, την οποία θεωρώ καθ’ αυτήν πολύ προβληματική. Ειλικρινά θεωρώ ότι καμία μεταρρύθμιση δεν μπορεί από μόνη της να σώσει τα πράγματα. Μετά τη μη επιστροφή του Χρ. Ξηρού από την άδεια έχουν κοπεί όλες οι άδειες, παρότι το μέτρο έχει αποδειχθεί εξαιρετικά πετυχημένο. Έκτοτε υπάρχουν συνεχείς εντάσεις στις φυλακές, καθώς οι κρατούμενοι δεν έχουν καμία διέξοδο. Πρέπει να επανέλθει ο θεσμός της άδειας; Η άδεια είναι απαραίτητη προκειμένου να υπάρξει ομαλή επανένταξη των ανθρώπων. Το ότι υπάρχουν ορισμένες ακραίες περιπτώσεις για τις οποίες δεν ενδείκνυται η χορήγηση άδειας, είναι γεγονός, αλλά όχι και δικαιολογία για επιβάρυνση τρίτων. Όταν η πολιτική που ταιριάζει στο ακραίο γενικεύεται και εφαρμόζεται σε όλους, τότε γυρίζουμε στο Μεσαίωνα της συλλογικής ευθύνης.

Να μην αποκλείεται η δυνατότητα για εκπαίδευση

Ο Ηρακλής Κωστάρης και ο Νίκος Ρωμανός κάνουν απεργία πείνας προκειμένου να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα στην παιδεία. Ποια η θέση σας στην απαγόρευση αυτή; Η παιδεία είναι ένα στοιχείο σύμφυτο με την ανθρώπινη υπόσταση. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκλείεται η δυνατότητα για εκπαίδευση. Η φυλακή είναι τιμωρία. Συνεπάγεται κάποιες στερήσεις. ∆εν μπορεί η παιδεία να διεξαχθεί με τον τρόπο που θα γινόταν εκτός φυλακής, αλλά ποτέ ο κρατούμενος δεν πρέπει να φθάνει σε αποστέρηση της δυνατότητας να έχει πρόσβαση στην παιδεία. Η απαγόρευση αυτή στηρίζεται στο νόμο για τις φυλακές τύπου Γ… Οι διαφωνίες για τη θέσπιση των φυλακών τύπου Γ είναι γενικότερες, στο μέτρο που καλύπτουν μεγάλο αριθμό κρατουμένων, για αόριστο χρονικό διάστημα και επίσης στο μέτρο που η διαδικασία υποβολής των ανθρώπων σε αυτή την ασφυκτική φύλαξη δεν έχει τις εγγυήσεις που έχει η δικαστική κρίση.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟ∆ΟΣΦΑΙΡΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Επιχειρηματικές ίντριγκες και άρωμα υποκόσμου

κόμα και οι αδαείς με το χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα τελευταία χρόνια η κονίστρα του αθλήματος στην Ελλάδα έχει γίνει πεδίο πολύ σκληρών επιχειρηματικών και προσωπικών αντιπαραθέσεων, οι οποίες πολλές φορές έχουν άρωμα μαφίας και υποκόσμου της νύχτας. Η τελευταία περίοδος με την περιλάλητη κόντρα ΜαρινάκηΜελισσανίδη έπεισε και τους πλέον δύσπιστους ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο στην Ελλάδα έχει απομακρυνθεί από τις λαϊκές καταβολές του.

Όταν συγκρούονται τα «βουβάλια«...

Από τη στιγμή που η ΑΕΚ (της Γ΄ Εθνικής) πέρασε στα χέρια του ∆ημήτρη Μελισσανίδη, οι παροικούντες την ποδοσφαιρική Ιερουσαλήμ περίμεναν ότι κάποια στιγμή θα έφτανε η ώρα της σύγκρουσης με τον πόλο που έχει διαμορφωθεί γύρω από τον Βαγγέλη Μαρινάκη. Η κόντρα των δύο μόνο κατ’ επίφαση είναι ποδοσφαιρική, αφού αμφότεροι δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο της θάλασσας και του θαλάσσιου εμπορίου (πετρέλαιο κτλ). Στον Μελισσανίδη δεν άρεσε καθόλου η εμπλοκή Μαρινάκη στο δήμο του Πειραιά και υποψιάζεται-δικαίως μάλλονότι ο ισχυρός άνδρας των “ερυθρόλευκων” θα επιχειρήσει να προωθήσει λύσεις που τον βολεύουν επιχειρηματικά στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Το ποιες θα είναι αυτές θα φανεί στο άμεσο μέλλον, το θέμα είναι ότι ο Μελισσανίδης δεν θέλει να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην αντίπαλη πλευρά. Από την πλευρά του, ο Μαρινάκης θεώρησε ως περίπου casus belli την αγορά του μεγαλύτερου μεριδίου του ΟΠΑΠ από τον Μελισσανίδη και τους τσέχους επιχειρηματικούς φίλους του αφεντικού της ΑΕΚ. Άλλωστε, ο ΟΠΑΠ χαρίζει μεγάλη ρευστότητα και εύκολο κέρδος στον Μελισσανίδη και δίνει τη δυνατότητα στην ΑΕΚ να έρθει πιο κοντά στους περισσότερους συλλόγους της χώρας. Η ΑΕΚ, αγωνιζόμενη στο πρωτάθλημα

της football league, δεν έχει γίνει ακόμα μέλος του συνεταιρισμού της super league, της διοργανώτριας αρχής του ελληνικού πρωταθλήματος. Όμως, ο Μαρινάκης φροντίζει από τώρα να δείξει ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί καμία αλλαγή στο status quo του ελληνικού ποδοσφαίρου, που αυτή τη στιγμή ελέγχεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από τον Ολυμπιακό. Η κατάκτηση του πρωταθλήματος προσφέρει στην ομάδα του Πειραιά, κάθε χρόνο, το εύκολο κέρδος των μίνιμουμ 20 εκατ. ευρώ από τη συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ και αυτό το δέλεαρ δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο κανέναν επιχειρηματία. Ουδείς φυσικά θα πρέπει να έχει τη φρούδα ελπίδα ότι στο ελληνικό ποδόσφαιρο υπάρχουν μεγάλες δυνάμεις που μάχονται για βελτίωση των συνθηκών και του ανταγωνισμού. Η κύρια επιδίωξη του κάθε μεγαλομετόχου-ιδιοκτήτη είναι να ελέγξει απόλυτα το παρασκήνιο για λογαριασμό της ομάδας του και των συμφερόντων του.

Ο Ζωγράφος και οι πρακτικές της νύχτας

Η αφορμή για να κορυφωθεί η κόντρα των δύο τις προηγούμενες ημέρες δόθηκε από τη μαφιόζικη επίθεση που δέχθηκε ο αντιπρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής ∆ιαιτησίας Χριστόφορος Ζωγράφος. Ο Βαγγέλης Μαρινάκης “έδειξε” κατευθείαν Μελισσανίδη και το αφεν-

τικό της ΑΕΚ απάντησε με συνέντευξη Τύπου κατά την οποία επιτέθηκε με σφοδρότητα στον πρόεδρο του Ολυμπιακού. Ο Ζωγράφος χτυπήθηκε από φουσκωτούς, όπως έχει συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν με παράγοντες, μέλη Ενώσεων, δημοσιογράφους. Στους τελευταίους δε, το οργανωμένο ποδοσφαιρικό έγκλημα έχει πολύ μεγάλη...αδυναμία. Τουλάχιστον δώδεκα επιθέσεις σε αθλητικούς ρεπόρτερ έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια. Ποιος μίλησε άλλωστε για ελευθερία του Τύπου στην Ψωροκώσταινα; Το πιο θλιβερό από όλα; Μέχρι στιγμής έμενε έξω από το κάδρο της παρακμής και της σαπίλας το οικοδόμημα της εθνικής ομάδας. Μετά τη λύση της συνεργασίας, όμως, της ΕΠΟ με τον Φερνάντο Σάντος και την απόσυρση από τη δράση του Γιώργου Καραγκούνη, κάποιοι θεώρησαν ότι είχε έρθει η ώρα να αλώσουν και αυτό το χώρο. Η πρόσληψη του Κλαούντιο Ρανιέρι, ο οποίος έδειξε να ανέχεται έξωθεν παρεμβάσεις αλλά και υποδείξεις στο έργο του (κυρίως από ατζέντηδες), χρεώνεται στον πρόεδρο της ΕΠΟ Γιώργο Σαρρή, ο οποίος είναι ένα πρόσωπο που, όπως και άλλα στο ελληνικό ποδόσφαιρο, διχάζει. Η ποδοσφαιρική πιάτσα βοά ότι ο Χιώτης αποτελεί επιλογή του Ολυμπιακού, ο ίδιος το αρνείται ενώ τα υπόλοιπα μεγάλα ποδοσφαιρικά “βουβάλια” απεργάζονται σχέδια για την ανατροπή του. Ο λόγος είναι απλός. Αυτός που ελέγχει την ΕΠΟ,

Η καρδιά του πολιτισμού χτυπά στην ΕΡΤ3!

Επιμύθιο

Αν όλα τα προηγούμενα, ελάχιστα σας θυμίζουν ποδόσφαιρο και αθλητισμό, έχετε απόλυτο δίκιο. Περισσότερο φέρνουν στη μνήμη υποθέσεις για ξεκαθάρισμα επιχειρηματικών συμφερόντων και προσπάθειας άσκησης επιρροής. Εν αναμονή του πορίσματος του εισαγγελέα που ερευνά την πιθανή ύπαρξη εγκληματικής οργάνωσης στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου, οι μεγάλοι παίκτες κάνουν τις κινήσεις τους στο προσκήνιο και το παρασκήνιο με διαφορετικούς στόχους ο καθένας. Ο φίλαθλος κόσμος, αυτός που δεν ανήκει στους οπαδικούς στρατούς, απλώς απογοητεύεται. Ακόμα και με καθαρά καπιταλιστικούς όρους να δει κανείς το πράγμα, το πρωτάθλημα έχει πιάσει πάτο σε εισιτήρια και σε δημοφιλία. Οσον αφορά τη σύνδεση με το αυθεντικό λαϊκό στοιχείο και τις τοπικές κοινωνίες; Απλώς δεν αποτελεί προτεραιότητα... Νίκος Γιαννόπουλος

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ι αγωνιστές εργαζόμενοι της ΕΡΤ3 συνεχίζουν τις ποικίλες δράσεις τους παραμένοντας στις επάλξεις του αγώνα, 17 μήνες από τη φασιστική κατάργηση της ΕΡΤ. Πέρα από την σημαντική συμβολή στον λαϊκό πολιτισμό της ταινιοθήκης της ΕΡΤ3, που συνεχίζει τις προβολές της με ένα σπουδαίο αφιέρωμα με θέμα τον ψυχρό πόλεμο, παρουσιάστηκαν πρόσφατα δύο θαυμάσιες δουλειές: η μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο «Ο κήπος της αχαριστίας», από εργαζομένους του ραδιοφώνου της ΕΡΤ3 και ο θεατρικός μονόλογος «Ο Μαρξ στο Σόχο», από την θεατρική ομάδα «Φάντης μπαστούνι» που δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2013 στην Ξάνθη.

«Ο κήπος της αχαριστίας» είναι το πεζό που έδωσε τον τίτλο σε μια σπονδυλωτή παράσταση, η οποία εξελίχθηκε σε ένα πρωτότυπο αφιέρωμα στον μεγάλο συγγραφέα και ποιητή Κ.Γ. Καρυωτάκη. Μαζί μ’ αυτό παρουσιάστηκαν τα πεζά κείμενα «Το καύκαλο», «Καλός υπάλληλος», «Ένας πρακτικός θάνατος», «∆εσποινίς Μποβαρί», «Κάθαρσις» και «Ονειροπόλος» και τα ποιήματα «Ζωές», «Ευγένεια», «∆ον Κιχώτες», «Η ψυχή μου», «Τώρα που μήτε ο έρωτας», Κι αν έσβησε σαν ίσκιος», «Οι αγάπες», «Λουλούδι που μαράθηκε» και «Θέλω να φύγω πια από δω». Η ερμηνεία κι η απόδοση του ποιητικού λόγου ήταν λιτή κι ατμοσφαιρική, όπως θα ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία και στο έργο του μεγάλου

ποιητή κι έγινε από τους απολυμένουςεργαζόμενους του ραδιοφώνου της ΕΡΤ3 Θανάση Βικόπουλο, Μαριάννα Καλαϊτζή, ∆ημήτρη Μακρή, Γιάννη Τσολακίδη και Βάσω Φιλιπποπούλου. Ιδιαίτερο χρώμα κι αισθαντικότητα έδιναν οι μουσικές γέφυρες, με φυσαρμόνικα και μικρά κρουστά, από τον Αλέξανδρο Τριανταφύλλου, ο οποίος είχε την επιμέλεια της παράστασης. Ο ήχος της φυσαρμόνικας υπογράμμιζε μουσικά το σπουδαίο λόγο του Καρυωτάκη κι αναδείκνυε την ευαισθησία και τα διαχρονικά μηνύματα της ποίησής του. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι συντελεστές της παράστασης, απολυμένοι εδώ και ενάμισι χρόνο, εκτός από το ότι παραμένουν ακλόνητοι στην υπεράσπιση της ελεύθερης και δημόσιας ενημέρωσης έχουν το κουράγιο να οργανώνουν και να συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες υψηλού επιπέδου. «Ο Μαρξ στο Σόχο» είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο του διανοητή Χάουαρντ Ζιν το οποίο παρουσιάζει με απλό κι εύστοχο τρόπο την ζωή του Καρλ Μαρξ παράλληλα με τον ιδεολογικό πλούτο της οικονομικής και πολιτικής του θεωρίας.

Ο Μαρξ θέλοντας να απαντήσει στις επιθέσεις που δέχεται μετά θάνατον, ζητάει να επιστρέψει στη ζωή για να αποκαταστήσει την αλήθεια. Φτάνει στο Σόχο και μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο σε ένα σύγχρονο ακροατήριο για τη ζωή του, υπερασπίζεται παράλληλα την αξία των ιδεών του. Ο άμεσος και προσιτός θεατρικός λόγος αποκαλύπτει ξεκάθαρα την επικαιρότητα του μαρξισμού, όπως και τις διαφορετικές αποχρώσεις των νεανικών έργων από τα έργα της ωριμότητάς του. Η σκιαγράφηση των χαρακτήρων που πλαισίωσαν τη ζωή του Μαρξ ήταν συναρπαστική, με κυριότερους τη σταθερή και δυναμική γυναίκα του, το σύντροφο κι οικονομικό του αιμοδότη Έγκελς και τον ζόρικο αναρχικό Μπακούνιν. Κι όλα αυτά δια μέσου μιας θαυμάσιας ερμηνείας που έλαβε χώρα στο κεντρικό στούντιο της ΕΡΤ3 όπου, με την αυταπάρνηση και την πίστη των εργαζομένων στον αγώνα τους, χτυπά η καρδιά της ελεύθερης τηλεόρασης. Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Οβάλ

Cheapart φιλοξενεί έως τις 5 ∆εκεμβρίου την έκθεση του Νίκου Αρτέμη με τίτλο Οβάλ, μια βίντεο-εγκατάσταση με πολλαπλές προβολές που καταλαμβάνει όλο το χώρο. Ο καλλιτέχνης ενώνει τα δημιουργικά πεδία που τον ενδιαφέρουν εξίσου, δηλαδή, τα εικαστικά (που είναι η αφετηρία της δουλειάς του), τη μουσική (με την οποία ασχολείται αρκετά χρόνια) και το ενδιαφέρον του για το σύγχρονο χορό, την κίνηση και το σώμα. Η γυναικεία μορφή στις προβολές –dance films σε λούπα, που έγιναν με τη σύμπραξη της χορεύτριας και χορογράφου Pauline Huguet– βρίσκεται παγιδευμένη στο χώρο και το χρόνο. Η επανάληψη των κινήσεών της παραπέμπει σε μια δυσερμήνευτη κατάσταση που είναι ταυτόχρονα κλειστοφοβική και εθιστικά υπνωτική. Το ηχητικό περιβάλλον, με τις εναλλαγές του, δίνει διαφορετικές δυνατότητες ερμηνείας του έργου και υποβάλλει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που ορίζει το ρυθμό θέασης. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 6 - 9μ.μ., Σάββατο 12μ. - 4μ.μ. Cheapart (Ανδ. Μεταξά 25, Αθήνα, τηλ.: 2103817517)

Κρύο (…) ἡ ὀρχήστρα παίζει κίβδηλους σκοποὺς τί μάτια παθιασμένα τί γυναῖκες τί ἔρωτες τί φωνὲς τί ἔρωτες φίλε ἀγάπη αἷμα φίλε φίλε δῶσ᾿ μου τὸ χέρι σου τί κρύο Ἤτανε παγωνιὰ δὲν ξέρω πιὰ τὴν ὥρα ποὺ πέθαναν ὅλοι κι ἔμεινα μ᾿ ἕναν ἀκρωτηριασμένο φίλο καὶ μ᾿ ἕνα ματωμένο κλαδάκι συντροφιὰ (Μίλτος Σαχτούρης, «Η δύσκολη Κυριακή») Του Θωμά Τσαλαπάτη

Οι παλιοί έλεγαν πως το κρύο έρχεται κάθε χρόνο κάπου στις 21 Νοεμβρίου. Κάπου εκεί γιόρταζαν και την Παναγία την μεσοσπορίτισσα, γιατί μέχρι την ημερομηνία αυτή θα έπρεπε να έχει τελειώσει τουλάχιστον η μισή σπορά. Μα πια το μοίρασμα των εποχών, η αρμονία που επικαλείται και εορτάζει πράξεις και εργασίες, που μορφοποιεί τρόπους, δίαιτες και εκτονώσεις έχει περάσει ανεπιστρεπτί μέσα στον έναν, το μόνο τόνο της σύγχρονης ζωής.

ο κρύο δεν μπορεί να είναι ανάμνηση. Σε αντίθεση με την πλαδαρότητα, το τέντωμα και τη σχετικότητα της ζέστης, ορίζει το πιο αδιάκοπο, το πιο επιθετικό παρόν, μια επανάληψη που η πλήρης θύμηση της έρχεται μονάχα στο εκ νέου βίωμα. Το κρύο ποτέ δεν επιστρέφει, λουσμένο στο λευκό, στο άγραφο, είναι πάντα από την αρχή. Και λίγο πριν ξεσπάσει, κάτι σε πιάνει να γυρίσεις στα βιβλία, προβάροντας νύχτες χειμώνα, νύχτες εσωτερικής κατανάλωσης. Στα μυθιστορήματα και τα διηγήματα του Τζακ Λόντον, όπου το κρύο αποκαλύπτει τη θριαμβική υπεροχή της φύσης έναντι του ανθρώπου -κρύο σαν δόντι λύκου-, στους «Ανυπεράσπιστους» του ∆ημήτρη Χατζή, όπου το κρύο υπάρχει ως επιτακτικό ξεγύμνωμα του ανθρώπου από ιδέες, ιδεολογίες και στρα-

τόπεδα (για λίγο βέβαια) όταν μια ομάδα αναρτών βρίσκει καταφύγιο δίπλα σε μια ομάδα του Εθνικού Στρατού και επιβίωση στο από κοινού τρίψιμο των σωμάτων, ή στο χιόνι εκείνο που περιέγραφε ο Τζέιμς Τζόις στους Νεκρούς: «Η ψυχή του γλάρωσε σιγά σιγά, καθώς άκουγε το χιόνι να πέφτει απαλά σ’ όλη την πλάση, και απαλά να πέφτει, σαν τον ερχομό του έσχατου τέλους, πάνω σε ζωντανούς και σε νεκρούς». Γυρίζεις στις σελίδες, σαν να περιμένεις πως η ουδέτερη θερμοκρασία των λέξεων θα σε μονώσει και πως θα σε προστατέψει από τα σημεία στίξης που στέκουν απειλητικά πάνω απ το κεφάλι σου σαν πρωτοβρόχι.

Τα παγωμένα σώματα Τα τελευταία χρόνια με την πρώτη παγωνιά κάτι σε αρπάζει. Εδώ δεν ξεδιψάει πια η συσσωρεμένη ζέστη του καλοκαιριού, το σώμα δεν ζητά, δεν προσδοκά, δεν περιμένει. Σαν να νοιώθεις την επίθεση πρώτα στα μέσα και ύστερα στο δέρμα. Ένας φόβος ασυναίσθητος και αιχμηρός για ό,τι δίπλα σου απλώνει, για ό,τι επαναλαμβάνεται με την τάξη του εφιάλτη: οι άστεγοι, τα μαγκάλια, τα ατυχήματα, οι τιμές του πετρελαίου, οι κρύες αίθουσες, τα παγωμένα σώματα των καλοριφέρ. [Μικρή παρένθεση που δεν καταφέρνω και αρνούμαι- να αποβάλω: Τον χειμώνα του 2012, όταν ο δήμαρχος Καμίνης έστειλε τα ΜΑΤ να απομακρύνουν αστέγους που είχαν καταλάβει άδειο κτίριο του δήμου ώστε να ζεσταθούν τις πιο παγωμένες μέρες του έτους: ξυλοδαρμοί, μήνυση στους καταληψίες, 15 άστεγοι στο Αστυνομικό Τμήμα Εξαρχείων, το παγωμένο χαμόγελο της νομιμοφροσύνης να παίζει χαρωπό χιονοπόλεμο με το απάνθρωπο]. Καθένας έχει την παγωνιά του Καθώς η ανισότητα βαθαίνει, η διάκριση, η ταξικότητα, η αδικία έχουν την τάση να εμφανίζονται και να γιορτάζουν εξώστρεφα τον εαυτό τους στα πιο απλά:

Στην τροφή, στη θερμοκρασία, στην αίσθηση, σε ό,τι διατυπώνει τη ζωή στις πιο πρωταρχικές της μονάδες. Αυτό που κατεβαίνει και απλώνει, λοιπόν, στους μήνες και στις μέρες γύρω είναι ένα κρύο πληθυντικό, το κρύο του καθενός. Ο καθένας έχει την παγωνιά του, το κρύο, το χιόνι του. Για άλλους είναι το χαζοχαρούμενο βαμβακερό χιόνι των Χριστουγέννων, των βιτρινών και των χιονοδρομικών, για άλλους απλώς μια ενόχληση, κάποια στιγμή μπροστά σε κάποιο τζάκι ή κάτι τέτοιο. Μα είναι για τόσους, για πολλούς μαζί και για τον καθένα ξεχωριστά, το βουβό αυτό χιόνι, το χωρίς περιγραφές, χωρίς παρομοιώσεις, το κρύο αυτό που από την αρχή του άρθρου, προσπαθώ να κατονομάσω μα δεν μπορώ να πω, γιατί είναι το κρύο αυτό που έρχεται για κάποιους ανθρώπους τόσο κυριολεκτικό που δεν κατοικεί στις λέξεις.

“

www.tsalapatis.blogspot.gr

Τα τελευταία χρόνια με την πρώτη παγωνιά κάτι σε αρπάζει. Εδώ δεν ξεδιψάει πια η συσσωρεμένη ζέστη του καλοκαιριού, το σώμα δεν ζητά, δεν προσδοκά, δεν περιμένει. Σαν να νοιώθεις την επίθεση πρώτα στα μέσα και ύστερα στο δέρμα.

Άδηλοι τόποι - Απέραντο λευκό

Πινακοθήκη ∆ήμου Κέρκυρας σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο παρουσιάζουν την τρικάναλη εγκατάσταση της Μαριάννας Στραπατσάκη μέχρι τις 5 ∆εκεμβρίου, ένα έργο που αποτελεί το τρίτο μέρος της τριλογίας της Γέννηση - Ζωή - Θάνατος. Στις τρεις οθόνες της εγκατάστασης κεντρικό ρόλο κατέχει μια λευκοντυμένη γυναικεία μορφή, την οποία υποδύεται η γερμανίδα ηθοποιός Katharina Thalbach. Εστιάζοντας αρχικά στο πρόσωπο, το βίντεο την παρουσιάζει σε μια αλληλουχία συναισθηματικών και σωματικών καταστάσεων, όπως πόνους τοκετού, ηδονή, θυμό και οδύνη, ενώ παράλληλα, στις δυο παρακείμενες οθόνες, παρουσιάζονται εικόνες που συνδέουν τα ανθρώπινα αυτά πάθη με τους κύκλους της ζωής και του θανάτου, καθώς και με γεωλογικά και μετεωρολογικά φαινόμενα. Οι εικόνες συνοδεύονται από την επιβλητική μουσική του Αντρέα Μνιέστρη. Ωράριο: καθημερινά εκτός ∆ευτέρας 6 - 9μ.μ. Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης (Ξενοκράτους 7, Αθήνα, τηλ.: 2107244552)

Για την επέκταση του πεδίου της πάλης

την τρίτη του ατομική έκθεση, o Βαγγέλης Γκόκας παρουσιάζει μια ενότητα έργων μέσα από την οποία συνεχίζει την έρευνά του πάνω στο διάλογο μεταξύ της ζωγραφικής πράξης και τον ίδιο αυτό περιβάλλοντα κόσμο. Εικόνες της καθημερινότητας –αντικείμενα, τοπία, σώματα και πρόσωπα– εξετάζουν την ανθρώπινη ύπαρξη στη σύγχρονη κοινωνία. Είτε πρόκειται για το πορτρέτο ενός αγοριού, ένα καράβι που βυθίζεται, ένα νυστέρι που κόβει, ένα παπούτσι, την άκρη ενός μαξιλαριού, είτε για ένα τοπίο, οι εικόνες του Γκόκα είναι μισές, κερματισμένες, καλώντας συχνά το θεατή να τις ολοκληρώσει νοητά ο ίδιος. Η ιδιότητά τους αυτή προσδίδει τόσο στην αίσθηση καθολικότητας που αποπνέουν όσο και στον αινιγματικό χαρακτήρα των έργων, που είναι την ίδια στιγμή βαθιά προσωπικά, έργα ευαίσθητα και ταυτόχρονα σκληρά, μελαγχολικά, ρομαντικά και την ίδια στιγμή απόμακρα. Η έκθεση λειτουργεί έως τις 10 Ιανουαρίου 2015. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. - 8μ.μ., Σάββατο 12μ. - 4μ.μ. Elika Gallery (Ομήρου 27, Αθήνα, τηλ.: 2103618045)

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Ένας Ζαχαριάδης, αλλιώς

∆ιαβάζοντας το βιβλίο του Άγγελου Τσέκερη «Μια ιστορία, αλλιώς» (εκδόσεις Ταξιδευτής) Ο Τσέκερης δεν στηλιτεύει μόνο τις αυταρχικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των ζαχαριαδικών, αλλά πιστώνει στον ίδιο τον Ζαχαριάδη τις μεγάλες ηγετικές ικανότητές του. ∆είχνει, επίσης, ότι οι κατηγορίες εναντίον του για “αντισοβιετισμό” και “αριστερισμό” πολύ δύσκολα μπορούν να σταθούν.

Νίκος Ζαχαριάδης μισήθηκε και αγαπήθηκε σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και σήμερα, η συζήτηση για το πρόσωπό του παραμένει εξαιρετικά φορτισμένη. Το να προσπαθήσει κανείς να αφηγηθεί την πολιτεία του, εστιάζοντας στην περίοδο που ξεκινάει από τον Εμφύλιο και τελειώνει στην αυτοκτονία του στη Σιβηρία, μοιάζει με πορεία μέσα σε ναρκοπέδιο: οποιοδήποτε βήμα, είτε προς τα «αριστερά» είτε προς τα «δεξιά», μπορεί να προκαλέσει μοιραία έκρηξη. Το δύσκολο εγχείρημα αναλαμβάνει ο γνωστός δημοσιογράφος και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Άγγελος Τσέκερης με το βιβλίο του «Μια ιστορία, αλλιώς. Ο Ν. Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και οι κομμουνιστές της Τασκένδης», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ταξιδευτής.

Μια συνοπτική εισαγωγική αφήγηση Θα ήταν λάθος να κρίνουμε το βιβλίο του Τσέκερη ως ιστορική πραγματεία. Πρόκειται για ένα πολιτικό βιβλίο που επιχειρεί μια καινούργια (και πιο νηφάλια από τις συνηθισμένες) ερμηνεία γνωστών ιστορικών γεγονότων. Ας δούμε τι λέει ο ίδιος ο συγγραφέας στην εισαγωγή του (σελ 21):«∆εν θεωρώ ότι το βιβλίο κομίζει κάποιο καινούργιο, άγνωστο μέχρι σήμερα ιστορικό στοιχείο, ούτε ότι για τη συγγραφή του αξιοποιήθηκαν εξαντλητικά όλες οι διαθέσιμες ιστορικές πηγές. Αυτό που επιχείρησα ήταν να κάνω ένα βήμα πέρα από τα στερεότυπα, με τα οποία το κομμουνιστικό κίνημα (σε όλες του τις εκδοχές), έγραφε και ξαναέγραφε την ιστορία του.» Ωστόσο, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο κατά Τσέκερη Ζαχαριάδης μπορεί να λειτουργήσει ως μια συνοπτική εισαγωγική αφήγηση των πιο κρίσιμων ιστορικών στιγμών του ΚΚΕ. Τα τελευταία χρόνια, ενώ έχουν εκδοθεί πλήθος σημαντικών μελετών επιμέρους πτυχών της Αντίστασης και του Εμφυλίου από αξιόλογους έλληνες ιστορικούς, λείπουν οι γενικές εκλαϊκευμένες αφηγήσεις των γεγονότων. Αφηγήσεις που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες αφού δίνουν στο ευρύ κοινό μια πρώτη εικόνα των συμβάντων και μπορούν να αποτελέσουν για τους πιο φιλομαθείς έναυσμα για περαιτέρω μελέτη. Με έναν ρέοντα εύληπτο λόγο, και εξηγώντας ακόμα και αυτά που οι παλιοί αριστεροί θεωρούν αυτονόητα, ο Τσέκερης καταφέρνει να φτιάξει ένα βιβλίο που ακόμα και ο μη εξοικειωμένος με τα του ΚΚΕ αναγνώστης, θα χαρεί να διαβάσει.

Πέρα από τα στερεότυπα

Όπως είδαμε, από την εισαγωγή κιόλας του «Μια ιστορία, αλλιώς» ο Τσέκερης δηλώνει τη διάθεσή του να κινηθεί πέρα τα στερεότυπα. Ενώ λοιπόν, όπως είναι αναμενόμενο από έναν αριστερό, σε πολλά σημεία του

βιβλίου εξάρει την αγωνιστικότητα, την ανιδιοτέλεια, την αυτοθυσία, καθώς και την αφοσίωση των κομμουνιστών στο κόμμα ακόμα και όταν αυτό τους απέρριπτε, ο συγγραφέας δεν διστάζει να μιλήσει για τις μαύρες σελίδες της Αριστεράς, τόσο τις γνωστές όσο και τις «ξεχασμένες». ∆ηλαδή για τη δολοφονία του ∆αμασκόπουλου (σελ 200)· για την καταδίκη του Άρη (σελ 56)· για τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες στο Μπούλκες (σελ 82) καθώς και για την επαναπροώθηση στην Ελλάδα ενενήντα εννιά ΕΛΑΣιτών· για τις εκτελέσεις των ανώτερων αξιωματικών Γιαννούλη και Γεωργιάδη (σελ 93) προκειμένου να αποσειστούν οι ευθύνες στρατιωτικών ηττών από την ηγεσία· για τις διώξεις και τα βασανιστήρια σε βάρος των ανταρτών της 7ης Μεραρχίας του ∆ΣΕ σε βουλγαρικό έδαφος υπό την εποπτεία της ηγεσίας του ΚΚΕ ∆ΣΕ (σελ 106) · για την εξόντωση του Καραγιώργη (σελ 144) και τη συκοφάντηση του Πλουμπίδη (σελ 198)· για τους ναυτεργάτες και τους πιλότους που θεωρήθηκαν ύποπτοι, ενώ είχαν παρατήσει τα πάντα για να βγουν στο βουνό (σελ 185)· για τη διαφθορά στην Τασκένδη και τις μίζες του Φουρκιώτη (σελ 248).

Αποσταλινοποίηση με σταλινικές μεθόδους

Ο Τσέκερης κινείται έξω από τα στερεότυπα και την εξιστόρηση της διαδικασίας αποσταλινοποίησης του ΚΚΕ που οδήγησε στην καθαίρεση του Ζαχαριάδη. ∆ιαδικασία στενά συνδεδεμένη με τη μάχη για την εξουσία στο ΚΚΣΕ, που διεξήχθη από το Μάρτη του 1953 όταν πέθανε ο Στάλιν, μέχρι τον Φλεβάρη του ‘56, όταν το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ εξέλεξε τον Χρουτσόφ και καταδίκασε τη σταλινική περίοδο. Ο Ζαχαριάδης δεν καθαιρείται μετά από μια δημοκρατική εσωκομματική διαδικασία του ΚΚΕ. Αντιθέτως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι στο περιθώριο του 20ου Συνέδριου του ΚΚΣΕ (Φλεβάρης 1956) συγκροτείται μια ∆ιεθνής Επιτροπή των Αδερφών Κομμουνιστικών Κομμάτων (σελ 315), η οποία επικαλούμενη το «ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς» στο ΚΚΕ, παρεμβαίνει βάναυσα στα εσωτερικά του Κόμματος. Η ∆ιεθνής Επιτροπή πειθαναγκάζει τα μέλη της ΚΕ του Κόμματος να ψηφίσουν την καθαίρεση του Ζαχαριάδη στην 6η Ολομέλεια (σελ 326), ένα μήνα μόλις μετά την 5η Ολομέλεια όπου η ίδια ΚΕ τον είχε στηρίξει ανεπιφύλακτα. Η σύγκρουση όμως δεν θα σταματήσει με την καθαίρεση του Ζαχαριάδη. Θα συνεχιστεί με επίκεντρο την Τασκένδη των 17.000 πολιτικών προσφύγων, όπου ήδη στις 9 και 10 Σεπτέμβρη του 1955 είχαν λάβει χώρα αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ ζαχαριαδικών και αντιζαχαριαδικών (σελ 247). Στην Τασκένδη η νέα ηγεσία του ΚΚΕ είναι αντιμέτωπη με το δυσάρεστο γεγονός ότι οι ζαχαριαδικοί έχουν την πλειοψηφία στη βάση (σελ 334). Το οξύμωρο είναι ότι στην Τασκένδη οι «σταλινικοί» υπερασπίζονται την εσωκομματική δημοκρατία και την τήρηση του Καταστατικού κόντρα στην «αντισταλινική» ηγεσία του κόμματος. Το πρόβλημα της ανυπάκουης ζαχαριαδικής πλειοψηφίας θα επιλυθεί με 2.400 διαγραφές, διώξεις από τους εργασιακούς χώρους και τα πανεπιστήμια, κι εντέλει με εκτοπίσεις βετεράνων του ∆ημοκρατικού Στρατού στη Σιβηρία. Στη Σιβηρία θα εκτοπιστεί και ο ίδιος ο Ζαχαριάδης. Εκεί θα αυτοκτονήσει την 1η Αυγούστου 1973 Εν ολίγοις, η αποσταλινοποίηση του ΚΚΕ έγινε με καθ’ όλα σταλινικές μεθόδους.

Θα ήταν λάθος να πιστέψει κανείς ότι ο Τσέκερης «χαρίζεται» στον Ζαχαριάδη. Στην κριτική απέναντί του είναι πολύ σκληρός (σελ 408):«Εκμηδένισε τη δυνατότητα κριτικής σκέψης μέσα στο κόμμα και κυνήγησε ανελέητα τους διαφωνούντες, κατασυκοφαντώντας τους και εξοντώνοντας όσους μπορούσε προσωπικά. Ήταν ακραία συγκεντρωτικός, έφτασε στον παραλογισμό προκειμένου να δικαιολογήσει τα λάθη του και αισθάνθηκε πιο άνετα επιλέγοντας συνεργάτες μετρίων δυνατοτήτων.. Οδήγησε το ελληνικό αριστερό κίνημα σε μια συντριπτική ήττα την οποία ο ίδιος δεν παραδέχτηκε ποτέ»

Μια ερμηνεία της ιστορίας έξω από τις νόρμες

Αυτό που επιχειρεί ο Τσέκερης είναι να «ξεφύγει από τη μονόπλευρη αφήγηση και να προσεγγίσει τα γεγονότα με κριτικό τρόπο και από διαφορετικές οπτικές γωνίες» (σελ 22). Η βασική έγνοια του είναι να μη γράψει μια ακόμα απολογία κάποιου από τα επιμέρους ρεύματα του κομμουνιστικού κινήματος, να μην περάσει τα γεγονότα από τον παραμορφωτικό φακό της πολιτικής σκοπιμότητας, να μην είναι γραμμένη η αφήγησή του «ανάλογα με τη στάση του κάθε στελέχους σε μετέπειτα εσωκομματικές καταστάσεις, διασπάσεις και κρίσεις» (σελ 251). Κατά συνέπεια, ο Τσέκερης δεν στηλιτεύει μόνο τις αυταρχικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των ζαχαριαδικών, αλλά πιστώνει στον ίδιο τον Ζαχαριάδη τις μεγάλες ηγετικές ικανότητές του (σελ 409). ∆είχνει, επίσης, ότι οι κατηγορίες εναντίον του για «αντισοβιετισμό» και «αριστερισμό» πολύ δύσκολα μπορούν να σταθούν (σελ 420-417). Το «Μια ιστορία, αλλιώς» έχει βέβαια αδυναμίες. Λείπει ένα κεφάλαιο για τον Ζαχαριάδη και το ΚΚΕ του Μεσοπολέμου που θα φώτιζε καλύτερα όσα συνέβησαν αργότερα. Επιπλέον, δεν συμφωνώ με την άποψη του Τσέκερη ότι ο Ζαχαριάδης υπερασπίστηκε γενικώς την ισοτιμία του ΚΚΕ με το ΚΚΣΕ. Ο Ζαχαριάδης αντιστάθηκε στο χρουτσοφικό ΚΚΣΕ που είναι διαφορετικό πράγμα από το σταλινικό ΚΚΣΕ. Τέλος, θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένος στις κρίσεις του για τη συμπεριφορά του μηχανισμού του ΚΚΣΕ, δεδομένης της έλλειψης ιστορικών τεκμηρίων. Πέρα όμως από τις όποιες αδυναμίες, το «Μια ιστορία, αλλιώς» είναι ένα βιβλίο που δίνει λαβή για προβληματισμό και ελπίζω να αποτελέσει το έναυσμα για μια προσπάθεια νηφάλιου αναστοχασμού της ιστορίας της Αριστεράς. Αξίζει να διαβαστεί. Γιάννης Αλμπάνης

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

“

Άυλος τόπος συνάντησης των ανέργων

Το «Ημερολόγιο ενός ανέργου» του Χριστόφορου Κάσδαγλη παρουσιάζεται

Στο βιβλίο του ο «Θάνατος και η ∆ύση», ο Βοβέλ λέει πως ο θάνατος στο σύγχρονο πολιτισμό αποτελεί πλέον μια κατηγορία του ασέμνου. Πανταχού παρών, αλλά όλοι αποστρέφουν τα μάτια, σχεδόν με ντροπή. Για τον Κάσδαγλη, η ανεργία είναι «σκληρό πορνό», επίσης μια κατηγορία του ασέμνου. Όσοι την ζουν, ντρέπονται γι’ αυτήν, λες και είναι δικό τους σφάλμα. Όσοι δεν έχουν ακόμη βρεθεί στην ανεργία, φοβούνται να μιλήσουν ουσιαστικά γι’ αυτήν, ξορκίζοντας το κακό με συμπονετικές γενικολογίες.

ν σκεφτεί κανείς τι σημαίνει για ένα άνθρωπο του σύγχρονου κόσμου το επάγγελμα, τότε μπορεί να δει την οντολογική διάσταση της ανεργίας παράλληλα με την οικονομική. Στο σύγχρονο πολιτισμό είμαι το επάγγελμά μου. δεν πρόκειται απλώς περί βιοπορισμού: το επάγγελμα αποτελεί οργανικό μέρος της ταυτότητάς μας, είναι εν τέλει η ταυτότητά μας και ένα όριο. Την ίδια στιγμή, η εργασία, απογυμνωμένη από την ουσία της, στον καπιταλιστικό κόσμο από δικαίωμα –όπως την ορίζει η χάρτα δικαιωμάτων του ανθρώπου– από υποχρέωση της πολιτείας προς τον πολίτη, γίνεται είδος πολυτελείας, ακόμα περισσότερο μοχλός πίεσης για να παραιτηθούν οι εργαζόμενοι από κεκτημένα αιώνων. Τα εργασιακά δικαιώματα καταρρέουν, φτάνουμε σε μειοδοσίες για την κατάληψη μιας θέσης ακόμα και περιορισμένου χρόνου. Το «Ημερολόγιο ενός ανέργου» συντίθεται από κείμενα που έγραψαν άνεργοι. Για την ακρίβεια πρόκειται για αναρτήσεις σε μια ιστοσελίδα που δημιουργήθηκε ακριβώς γι’ αυτό το σκοπό: για να μιλήσουν οι ίδιοι οι άνεργοι. Άρα το πραγματικό θέμα του βιβλίου δεν είναι η ανεργία αλλά ο άνεργος, πράγμα που φαίνεται και από τον τίτλο: Το ημερολόγιο ενός ανέργου και όχι ημερολόγια ανεργίας. Ο τίτλος μάλιστα εξαιτίας του αόριστου άρθρου φέρνει στο νου το περίφημο έργο του Γκόγκολ, το ημερολόγιο ενός τρελού, έτσι που, και απ’ αυτή την πλευρά ακόμα, εισάγει στην περιθωριοποίηση των ανέργων.

Καινούργιες άγνωστες λέξεις

Από τις 2000 περίπου αναρτήσεις ο Κάσδαγλης επέλεξε –με δυσκολία όπως συχνά εξομολογείται– 155 για το βιβλίο.

Όλες μιλούν για το εγκαυματικό αποτύπωμα που αφήνει η ανεργία πάνω στη ζωή ενός ανθρώπου. Ένα τραύμα, όπως λέει ο συγγραφέας. Τα τελευταία χρόνια οι ιστορικοί συζητούν όλο και πιο πολύ το θέμα του βιώματος των τραυματικών γεγονότων στην ιστορία. Αυτό το βιβλίο θα είναι πολύ χρήσιμο για τον ιστορικό του μέλλοντος, που θα θελήσει να σκιαγραφήσει τι πραγματικά συνέβη και πώς μετασχηματίστηκε σιγά-σιγά μια ολόκληρη κοινωνία, πρώτα η Ελλάδα και μετά ολόκληρη η Ευρώπη. Πώς δηλαδή έννοιες αυτονόητες στο κοντινό παρελθόν –συλλογική σύμβαση, προστασία του κατώτερου μισθού, ένσημα, ασφάλεια, σύνταξη, ωράρια εργασίας, άδεια, δώρο- αρχικά πέρασαν στο χώρο του αστείου, της πλάκας μετά, και τέλος αρχίζουν να γίνονται άγνωστες λέξεις για τους σημερινούς εφήβους. Ο εξευτελιστικός μισθός των 350 ευρώ, που μοιάζει πιο κοντά σε φοιτητικό χαρτζιλίκι, ευθέως αντίστροφος με τα προσόντα των σύγχρονων εργαζομένων (μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες, σεμινάρια επί σεμιναρίων κτλ), δεν επαρκεί ούτε για τα βασικά, αλλά λίγο για να καλυφθούν κάποιες ανάγκες, λίγο ή ίσως το περισσότερο για να νιώσει ο άνεργος ότι υπάρχει ξανά, αυτός ο μισθός γίνεται όνειρο για πολλούς. Μοιάζει ξεπερασμένο το μυθιστόρημα του Ντόναλντ Γουεστλέικ «Το τσεκούρι», που έδωσε την ομώνυμη ταινία του Γαβρά. Η ανεργία γίνεται μια κοινή ιδιότητα, μια ομπρέλα νοηματική που έχει την παραξενιά να απονοηματοδοτεί τη ζωή του πολίτη της «ευνομούμενης δημοκρατίας» μας και να την ανανοηματοδοτεί αρνητικά. ∆εν είναι «κάποιος που», είναι «κάποιος που δεν…».

Το βιβλίο χωρίζεται σε 20 ενότητες. Κάθε ενότητας προηγείται και ένα κείμενο σχολιασμού από τον συγγραφέα. Το κείμενο είναι σύντομο, αποκαθαρμένο από άχρηστους συναισθηματισμούς, ωστόσο ενέχει μια βιωματική εμπλοκή του γράφοντα στο θέμα, καλά ισορροπημένη. Χωρίς στατιστικές υπερβολές, με ένα θυμό που ηθελημένα ο συγγραφέας διοχετεύει ανάμεσα στις γραμμές.

Γιατί δεν ξεσηκώνονται οι άνεργοι;

Με μια πρώτη ματιά, η σειρά μπορεί να παραξενέψει τον αναγνώστη, καθώς δεν φαίνεται το κριτήριο επιλογής: η πρώτη ενότητα έχει θέμα της την έμφυλη διάσταση της ανεργίας, ακολουθεί η εμπειρία της απόλυσης, ενώ στην τρίτη ενότητα οι αναρτήσεις αντιμετωπίζουν την ανεργία με πικρό, δηκτικό και δραστικό χιούμορ. Στις δύο επόμενες ενότητες παρεμβαίνει έντονα ο συγγραφέας (η μια είναι καθ’ολοκληρίαν ανάρτηση στο προσωπικό του μπλογκ). Ακολουθούν θέματα από τα παρεπόμενα της ανεργίας, όπως η μετανάστευση, η επιστροφή στο χωριό, ο ρόλος της οικογένειας (άλλοτε ως οικονομικός αρωγός και άλλοτε ως ψυχικό στήριγμα, εκείνη η σπαρακτική κραυγή ενός ανέργου «ό,τι κι αν κάνουν δεν θα μας χωρίσουν») αλλά και μια νότα αισιοδοξίας αν και όχι πάντα: κάποιοι βρήκαν δουλειά. Υπάρχει επίσης μια ενότητα όπου ασκούν κριτική ακόμα και σε αυτό το ίδιο το μπλογκ μέσα από το οποίο εκφράζονται και συναντιούνται. Κάθε μια από τις ενότητες, με τον τρόπο της, δεν αφηγείται απλώς το προσωπικό δράμα του καθενός, αλλά αιτιολογεί δύο πράγματα: το ένα είναι γιατί οι άνεργοι δεν ξεσηκώνονται, γιατί δυσκολεύονται να αυτοοργανωθούν, γιατί δεν είναι παρόντες, όπως αναρωτιούνται πολλοί. Οι άνεργοι δεν έχουν χώρο μέσα στην πόλη, δεν συν-αθροίζονται, δεν συν-υπάρχουν. κρύβονται. Εξαιτίας της ένδειας και εξαιτίας της ντροπής. Όπου κι αν πας, ό,τι κι αν κάνεις μέσα στην πόλη κοστίζει. Η ερώτηση «τι δουλειά κάνεις;» είναι συχνή ακόμα και πληγώνει πολύ. Οι αυξημένες ανάγκες γιγαντώνονται και σε συνθλίβουν μέσα σε μια

πόλη που ακόμα είναι γεμάτη από βιτρίνες με λαχταριστά αγαθά. Σιγά-σιγά απλώς με αναγκαία αγαθά που γίνονται άπιαστη πολυτέλεια.

1,5 εκατ. λόγοι για αγώνα

Το τραύμα της ανεργίας πονάει πολύ, δημιουργεί μοναξιά, απελπισία, δημιουργεί οργή και φόβο. Αλλά δεν δημιουργεί πράξεις. Η ανεργία είναι πληθυντική στα πρόσωπα που την ενοικούν, αλλά οι άνεργοι δεν είναι συλλογικότητα, δεν συνιστούν πολιτικό υποκείμενο. Όσο πιο πολύ απομακρύνονται χρονικά από την εργασία τους, γιατί στις αρχές για μεγάλο διάστημα νιώθουν απολυμένοι, τόσο περισσότερο απομακρύνονται και από τη συλλογική πάλη. ∆εν είναι μόνο η κατάθλιψη. ∆εν έχουν αναφορά χώρου, ανθρώπων, δραστηριοτήτων… Παρ’ όλ’ αυτά, δεν το βάζουν όλοι κάτω, υπάρχουν κι αυτοί που το παλεύουν: δυο ενότητες παρουσιάζουν ανέργους που ψηλώνουν το ανάστημά τους, φωνάζουν, διεκδικούν, οργανώνονται. Το μπλογκ χρησίμευσε ως άυλος τόπος συνάντησης. Συνηθισμένοι –οι πιο νέοι και πιο πολιτικοποιημένοι– από το πολιτικό κάλεσμα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν το μπλογκ ως χώρο καλέσματος ενότητας και πάλης, κριτικής σε πολιτικές στάσεις, θέσεις και ιδέες, ακόμα και της αριστεράς. Το δεύτερο που αιτιολογεί το βιβλίο είναι γιατί όλοι οι υπόλοιποι έχουμε 1,5 εκατομμύριο λόγους για να μην γκρινιάζουμε για το τι δεν κάνουν οι άνεργοι και να κατεβούμε οι ίδιοι στα πεζοδρόμια. Αυτό μαζί με μια μαχητική αλληλεγγύη χρειάζονται οι άνεργοι. Και μαχητική αλληλεγγύη σημαίνει όχι μόνο δραστική ευαισθητοποίηση, αλλά στοχευμένη κινηματική δράση και δημιουργία νέων ζωντανών και δρώντων συλλογικών υποκειμένων. Σημαίνει διεκδίκηση αλλά και πρόταση, και οικονομικές αλτερνατίβες που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Μαρώ Τριανταφύλλου * Την πρώτη ύλη αυτού του κειμένου αποτέλεσε το κείμενο παρουσίασης του βιβλίου του Χ. Κάσδαγλη, στις 11.11.14, στην Καλλιθέα.

ΘΕΑΤΡΟ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Η Καιομένη του Γιον Φόσε ανέβηκε πρόσφατα στο θέατρο Σημείο σε σκηνοθεσία Νίκου ∆ιαμαντή, με την Ιωάννα Μακρή στο βασικό ρόλο, στην καλύτερη ίσως μέχρι τώρα ερμηνεία της. Eίναι ο μονόλογος μιας γυναίκας που σκέφτεται και θυμάται ένα αγαπημένο άντρα. Χωρίς μια συγκεκριμένη ιστορία και με κέντρο την έννοια της αγάπης, ο συγγραφέας ψάχνει την ψυχή αυτής της γυναίκας και τον τρόπο που βιώνει το ζευγάρι. Αν τα τελευταία χρόνια το θέατρο ερευνά τη σχέση του με την αφήγηση, δραματοποιώντας έργα πεζογραφικά κυρίως, εδώ έχουμε να κάνουμε με το αντίθετο: ένα θέατρο που αφηγηματοποιεί το δραματικό έργο.

Η αγάπη μέσα από τη ματιά της γυναίκας ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

Η Ιωάννα Μακρή μιλά για την παράσταση «Καιόμενη» του Γιον Φόσε, στο θέατρο «Σημείο»

Ταυτότητα παράστασης

Εδώ και αρκετό καιρό παρακολουθούμε μια ερευνητική πορεία του Σημείου σχετικά με την έννοια του ζευγαριού ιδιαίτερα μέσα από τη γυναικεία οπτική. Η Καιομένη αποτελεί μέρος αυτής της έρευνας ή είναι άλλοι οι λόγοι που την επιλέξατε; Ο Φόσε είναι μεγάλος συγγραφέας, τον επιλέξαμε γιατί μας εκφράζει. Στην περίπτωση της Καιομένης μιλά για το βαθύτερο και σημαντικότερο συναίσθημα των ανθρώπων: την αγάπη. Ο Φόσε την θεωρεί το σημαντικότερο συστατικό της ανθρώπινης ψυχής, ζωή χωρίς αγάπη δεν υπάρχει. Πρόκειται για μια αφήγηση ζωής με απλό καθημερινό λόγο, που όμως φτάνει να δημιουργήσει με τις απλές λέξεις που χρησιμοποιεί την αίσθηση ενός ποιήματος. Είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο που να δείχνει εκδοχές ζωής, καταστάσεων, πράξεων, βιωμάτων συναισθημάτων. Ένα σχόλιο για την αγάπη με τη γυναικεία ματιά… Η γυναίκα μιλά για τον εαυτό της και τον αγαπημένο άντρα. Μας αφηγείται τη ζωή και τη σχέση τους και αναζητά την αλήθεια αυτής της σχέσης μέσα από το φευγαλέο του χρόνου, της λήθης, της λησμονιάς, μέσα από όλ’ αυτά… και κυρίως μέσα από την αγάπη. Πράγματι, η Καιομένη, η Αγγλίδα ερωμένη της Ντιράς και το Μέσα από τον Καθρέφτη του Μπέργκμαν αποτελούν μια τριλογία. Ποια είναι αυτή η γυναίκα και πώς την προσεγγίσατε; Ο ηθοποιός, όσο μελετά το ρόλο, ψάχνεται –ψάχνει το κείμενο και τον εαυτό του. Έχει ελευθερία

“

Για μένα, η τέχνη ήταν πάντα συνδεδεμένη με αυτή τη σχεδόν μη ανθρώπινη φωνή, μέσα από τον καθημερινό λόγο. Και εκείνο που είναι παράδοξο είναι το ότι αυτή η φωνή βρίσκεται εκεί, χωρίς να λέει τίποτα. Είναι μια βουβή φωνή. Μια φωνή που μιλάει σωπαίνοντας.

Γιον Φόσε

Σκηνοθεσία: Νίκος ∆ιαμαντής, εικαστική επιμέλεια: Γιώργος Πάτσας, μετάφραση: Αντώνης Γαλέος, ερμηνεύει η Ιωάννα Μακρή, χορεύει ο Γρηγόρης Γαϊτανάρος. Συμμετέχουν οι: Σταύρος Γιαννακόπουλος και Φρεντερίκα Σανταρέλι. Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο, στις 9.30μ.μ. και Κυριακή στις 7.30μ.μ., στο Θέατρο Σημείο [Χαριλάου Τρικούπη 4, πίσω από το Πάντειο, τηλ. 210 9229579, 6976494351 (semio-theatre.blogspot.gr)]. Ελεύθερη είσοδος για τους ανέργους. να δοκιμάσει πολλά αλλά έχει και συγκεκριμένο στόχο: να βρει το ρόλο. Για κάθε ρόλο ανακύπτουν συγκεκριμένα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσεις. Κάθε φορά αισθάνομαι ότι υπάρχει ένα άλλο πρόσωπο που το ακολουθώ και το παρακολουθώ για να το μάθω… πώς αισθάνεται, πώς ντύνεται, πώς μιλάει, πώς σκέπτεται, ποια συναισθήματα έχει… Χρησιμοποιώ τα πάντα γύρω μου: κείμενο, φαντασία, ένας άνθρωπος στο δρόμο, ένα γλυπτό… Ένας ηθοποιός παίρνει ερεθίσματα από παντού. ∆ούλεψα αυτή τη γυναίκα με καρδιά και συναίσθημα: έχει ζήσει μια απλή αλλά ουσιαστική ζωή, γιατί αγάπησε. Ο έρωτάς της δεν ήταν μυθιστορηματικός, αλλά έδωσε στον αγαπημένο της τα πάντα και αυτή είναι η ουσία της ζωής της. Και αυτός που στοιχειώνει τη σκέψη της ποιος είναι; Η Σίγκνα ζει σε ένα σπίτι που είναι γεμάτο από τη μνήμη του. Κάθε μέρα ζει την ιστορία της σχέσης τους, τον ανακαλεί και τον αναπολεί κάθε μέρα, αναρωτιέται… Μπαίνει στη σκέψη του και γυρνά διαρκώς σε μια δύσκολη μέρα που ο καιρός ήταν άσχημος κι αυτός χάθηκε στη θάλασσα. Στο έργο παίζει μεγάλο ρόλο ο χρόνος, ίσως να πούμε η διάρκεια… ∆εν διαθέτουμε το χρόνο που πρέπει στις σχέσεις μας. Πολλές φορές από φόβο. Η Σίνγκα όμως επενδύει στο χρόνο, στην αγάπη, στη μνήμη και υπ’ αυτή την έννοια η στάση της αποτελεί και μια πρόταση για τις σχέσεις. Στο Σημείο φέτος ανοίγεστε για πρώτη φορά και σε ένα ακόμα τομέα, στο εφηβικό θέατρο. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της απόφασης; Μιλάτε για την Ερωφίλη. Είναι μια παραγωγή του Σημείου σκηνοθετημένη από τον ∆ημήτρη Αδάμη, που γνωρίζει πολύ καλά το είδος αυτό του θεάτρου, σε σκηνικά της Μαγδαληνής Αυγερινού, μιας πολύ ταλαντούχας σκηνογράφου και μουσική του Γιάννη

Χαρούλη, πολύ αγαπητού μουσικού. Κάνουμε άνοιγμα στο εφηβικό κοινό, πρώτη φορά με πολλή συστολή αλλά αποφασισμένοι . Οι έφηβοι πρέπει να μάθουν από νωρίς να γίνουν καλοί θεατές. Θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τους εφήβους να αποκτήσουν πραγματική θεατρική κριτική ματιά. Επίσης, σε λίγες μέρες ανεβαίνει το «Under», μια παράσταση με θέμα την μετανάστευση. Το κείμενο, που το φτιάξαμε ο Νίκος ∆ιαμαντής και όλοι μαζί γενικά, καταγράφει τις απάνθρωπες εξευτελιστικές συνθήκες ζωής των μεταναστών που φτάνουν εδώ για να γλυτώσουν από τις καταστάσεις που ζουν στις πατρίδες τους, προσδοκώντας καλύτερο αύριο. Στηρίζεται σε πρωτογενές υλικό συγκεντρωμένο από την ∆ιεθνή Αμνηστία, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και άλλες οργανώσεις, προσωπικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις, ενώ έχουν γραφεί ειδικά μερικά ταχυδράματα από τη νέα γενιά συγγραφέων (Πέτσα, Χριστόπουλος, Αγγελάκος, Κατσού). Σε συνεργασία με το δήμο Αθηναίων παρουσιάζουμε, συνήθως μεσημέρια, μικρά αποσπάσματα από την παράσταση, σαν παράσταση βαλίτσα, σαν street event, σε ευαίσθητες περιοχές της Αθήνας, όπως η Κυψέλη και ο Άγιος Παντελεήμονας. Κάθε Πέμπτη εδώ στο θέατρο άνεργοι και μετανάστες δεν θα πληρώνουν εισιτήριο. Είναι εύκολο να συνεργάζονται τόσοι πολλοί και τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους καλλιτέχνες σε ένα χώρο, έστω κι αν δουλεύουν σε διαφορετικές παραστάσεις; Το Σημείο είναι ένα όμορφο και ζωντανό θέατρο. Όλοι όσοι δουλεύουμε εδώ νοιαζόμαστε ο ένας για τις δουλειές του άλλου και για το σύνολο των παραστάσεων που παρουσιάζονται. ∆ιαλέγουμε κείμενα και παραστάσεις με γνώμονα το ενδιαφέρον και την ανάταση που προκαλούν πρώτα σε μας. Και λειτουργούμε με συλλογικό πνεύμα. Κέντρο του ρεπερτορίου μας είναι ο άνθρωπος και βασικός άξονας ο ουμανισμός και η πνευματικότητα, που στηρίζουν τον άνθρωπο και την ελπίδα. Οι άνθρωποι περισσότερο από πριν ζητάνε ανθρωπιά, τόλμη και πνευματικότητα. Νομίζω ότι γι’ αυτό το λόγο η τέχνη είναι για την περίοδο της κρίσης, δίνει στον άνθρωπο ανάταση. Και εμείς οι καλλιτέχνες επιστρέφουμε στην ουσία του θεάτρου. Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr

1072

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

ΒΙΒΛΙΟ

Ευγενή, ανεμπόδιστα, ποιητικά Γιάννης Κοντός «Μυστικά τοπία. Κείμενα για πρόσωπα, για τη ζωγραφική, για το θέατρο, για βιβλία.» Εκδόσεις Τόπος Απρίλιος 2014

το “αυτάκι” του βιβλίου, ο Γιάννης Κοντός, σε φωτογραφία του ∆ημήτρη Γέρου, με εκείνο το χαρακτηριστικό χαμόγελο, όλο γλύκα, αλλά συνάμα, μια ιδέα ειρωνικό, μάλλον περιπαικτικό. Σε υποδεχόταν καθισμένος στο γραφείο του, στον πέμπτο όροφο Γ. Γενναδίου 3, χωρίς τυπικότητες, με μια θερμή οικειότητα, που σε έκανε να νιώθεις πως είσαι και συ άνθρωπος του χώρου. Το βιογραφικό, χωρίς ημερομηνία γεννήσεως. Όχι γιατί την κρύβει, έτσι κι αλλιώς, σφύζει από νεανικότητα, με τα φουλάρια και τα φοβερά κασκόλ του να ανεμίζουν. Αλλά γιατί αρέσκεται παιχνιδιάρικα να δηλώνει, ότι γεννήθηκε όταν δημοσιεύτηκε το πρώτο του ποίημα, το 1965. Ή, όταν εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο, το 1970. Άλλωστε, ήδη από την πρώτη εντύπωση, δημιουργείται η βεβαιότητα πως παρόμοιος άνθρωπος μόνο ποιητής θα μπορούσε να είναι. Περισσότερο ακριβή βιογραφικά, τον θέλουν να σπουδάζει οικονομικά, να εργάζεται ως ασφαλιστής, μετά να λοξοδρομεί ως βιβλιοπώλης, γωνία Σόλωνος και Ομήρου. Το όνομα του καταστήματος «Ηνίοχος», με τον ίδιο να παραμένει ηνίοχος μόνο στην ποίηση και στα περί αυτήν “μυστικά τοπία”. Πέρυσι, επετειακά, συγκέντρωσε σε έναν τόμο “το έχει του”, 14 ποιητικές συλλογές, που είναι “το στάρι” σαράντα χρόνων, 1970-2010. Εφέτος, εκδίδει το τρίτο βιβλίο του, με κείμενα βιωματικά, που για εκείνον σημαίνει κείμενα για την τέχνη, με πρώτη την τέχνη του λόγου, και τους ανθρώπους της. Είναι το τρίτο οδόσημο μετά το δίτομο «Τα ευγενή μέταλλα». Αυτές οι εκδόσεις, άτυπης απογραφής φίλων και εμμονών, τοποθετούνται ανά δεκαετία: 1994, 2005, 2014. Παρόμοια με τα βιβλία-οδόσημα της συγγραφικής πορείας, που εκδίδει ο Μένης Κουμανταρέας. Τα καινούρια κείμενα είναι γραμμένα στο διάστημα της ενδιάμεσης δεκαετίας και ταξινομούνται σε πέντε ενότητες, με δυο ποιήματα, ως εισαγωγή και ως επίμετρο. Ο κοινός τίτλος των δυο προηγούμενων βιβλίων ήταν εμπνευσμένος από τον τίτλο ποιητικής συλλογής του Ζήση Οικονόμου, «Η εποποιία των αγενών μετάλλων». Μόνο που η απαισιόδοξη οπτική του παλαιότερου ποιητή, εδώ ανατρέπεται σε αισιόδοξη κατάφαση. Από τον ίδιο τίτλο είχαμε φτιάξει και εμείς την επιγραφή της βιβλιοπαρουσίασης του πρώτου τόμου, το μακρινό 1994. «Εποποιία ευγενών μετάλλων», ήταν ο δικός μας τίτλος, με υπέρτιτλο, “πολυχρωμία της όρασης και της μνήμης”. Τότε, για τα βιβλία που μας άρεσαν, γράφαμε με ενθουσιασμό. Στην ενδιάμεση εικοσαετία, η ανθυγιεινή ενασχόληση με την βιβλιοκριτική τον κούρεψε δραστικότερα και από τα επί Τρόικας οικονομικής φύσεως κουρέματα. Θύμα ή θήτης ο κριτικός είναι και θέμα οπτικής γωνίας. Ο Κοντός γράφει, “Αχ, αυτοί οι κριτικοί, αυτοί οι νεκροθάφτες”, αποδίδοντας τη φράση στον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Ωστόσο, παρόλο που ουδείς αγαπά τους νεκροθάφτες, όλοι μάλλον συμφωνούν ότι είναι απαραίτητοι. Αλλά και δύστυχοι, καθώς τους βδελύσσονται, ιδιαίτερα όταν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Στη δεύτερη ενότητα του καινούριού του βιβλίου, όπου συγκεντρώνει τα δημοσιευμένα κείμενα για βιβλία, ο ίδιος σχολιάζει ως ομότεχνος έργα φίλων. Στα 25 κείμενα, τα 12 αφορούν βιβλία ποιητών της γενιάς του, κυρίως ποιητικά (Ν. Χατζιδάκι, ∆. Ποταμίτη, Κ. Μαυρουδή, Π. Παμπούδη, Γ. Μαρκόπουλου, Κ. Παπαγεωργίου, Γ. Βαρβέρη), ακόμη μυθιστόρημα του Γ. Μανιώτη και τέσσερα βιβλία ευρέος φάσματος του στενότερου

από τους φίλους, του Θ. Θ. Νιάρχου. Φιλεταιρικά είναι και τα κείμενα για μεγαλύτερους (Κ. Μουρσελά, Γ. Μιχαηλίδη, Λ. Παπαδόπουλο) ή και νεότερους (Ν. ∆αββέτα, ∆. Κοσμόπουλο). Σε όλα, ένας κριτικής διάθεσης αναγνώστης θα εύρισκε ότι περισσεύει ο ενθουσιασμός. Θα πρόσθετε πως έτσι ο έπαινος αποδυναμώνεται. Αυτή, όμως, είναι συνήθης αβαρία του θετικού σκέπτεσθαι. Όπως και να έχει, σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος γραφής πείθει ότι πρόκειται για έναν ενθουσιασμό ανόθευτα πηγαίο. Από την άλλη, είναι εμφανές πως ο ποιητής αποδίδει καλύτερα ως αισθητής σε υψηλούς τόνους. Την ομάδα των φίλιων προσώπων συμπληρώνουν, όπως και στους προηγούμενους τόμους, οι “μεγάλοι” από τους παλαιότερους, όπως ο “φίλος”

ποια κατάσταση δημιουργήθηκε, όταν η δυναμική Κάτια Λεμπέση χρειάστηκε να απουσιάσει. Όπως και να έχει, ήταν ένας πολιτισμένος χωρισμός, που έμεινε μακριά από τον διψαλέο Τύπο. Απώλεια για τον συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο, αλλά και γενικότερα, για τον εκδοτικό χώρο, καθώς η μετοικεσία του σε έτερο οίκο, φαίνεται πως δεν ευοδώθηκε. Εικονοπλάστης ο Κοντός, όπως ο σκηνοθέτης Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, του οποίου την αυτοβιογραφία συστήνει στον αναγνώστη “να την διαβάσει με πάθος”, η ζωγραφική είναι μέρος της ζωής του, αλλά και “όλοι μαζί ποιητές, μουσικοί, καλλιτέχνες... η δεύτερη κατάσταση του κόσμου”. Η τρίτη ενότητα του βιβλίου είναι αφιερωμένη στους ζωγράφους. “Από πολύ νέο τον τραβούσε η ζωγραφική”

Ρίτσος, οι δυο Νομπελίστες και ο Καβάφης. Ο Κοντός, από τα “ευγενή μέταλλα” μέχρι τα “μυστικά τοπία”, διατηρεί ακέραια την καθαρότητα των αισθημάτων. Με την ίδια προσήλωση, συμπληρώνει τα εκθέματα μνήμης. Όπως ο Τάκης Σινόπουλος τοποθετούσε πέτρες, ακροκέραμα, αστερίες στην αυλή του. Ο Πύργειος ποιητής είναι, ακόμη μία φορά, από τους πρώτους που αναφέρονται, στο πρώτο κείμενο, το αφιερωμένο στη Νανά Καλλιανέση και τον αλλοτινό «Κέδρο». Τον εκδοτικό οίκο, που ίδρυσε ο Νίκος Καλλιανέσης, μαζί με τη σύζυγό του Νανά Σταματίου, το 1954, άρτι αφιχθείς στην Αθήνα από τον “παραθερισμό” του στον Αϊ-Στράτη. Τέλη του 1976, του ζήτησε η Νανά να εργαστεί για τον «Κέδρο». Τον Μάιο, είχε αποβιώσει ο Νίκος. Το 1988, έφυγε και η Νανά. Από παιδί για την “λάντζα”, όπως γράφει αυτοσαρκαζόμενος, αφού στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης οι “μεγάλοι” – Ρίτσος, Τσίρκας, Σινόπουλος, Λειβαδίτης, Κοτζιάς – διάβαζαν τα χειρόγραφα, πρότειναν, συμβούλευαν, κατέληξε στυλοβάτης του οίκου. Κυρίως για τις εκδόσεις ελληνικής λογοτεχνίας, που παραμένει ως σήμερα ο βασικός τομέας του «Κέδρου». Ο Κοντός συμπλήρωσε 33 έτη στη σκιά του «Κέδρου», αποχωρώντας το 2009. Πιθανώς, το αποχωρώ να μην αποδίδει την ό-

και συνεχίζει για σαράντα χρόνια “να γράφει κείμενα (ουσιαστικά ποιήματα) για ζωγράφους”. Ορισμένους, τους φίλους, τους ακολουθεί στην περιπέτεια της διαδρομής τους. Η εικαστική σοδειά μετράει κείμενα για 17 ζωγράφους, μία γλύπτρια, την Ναταλία Μελά, έναν ποιητή, τον Ελύτη. Ξεκινώντας από τον πρεσβύτη Γιάννη Μόραλη, για την τελευταία έκθεσή του, Νοέ.-∆εκ. 2006, με τους δέκα καινούριούς του πίνακες. Ήταν η δεκάτη ατομική του έκθεση, τρία χρόνια αργότερα, 20 ∆εκεμβρίου 2009, απεβίωσε. Και τον αειθαλή Παναγιώτη Τέτση, που κολυμπάει στη θάλασσα της Σίφνου και την απαθανατίζει. Μέχρι τη νεότερη Κρητικιά Ελένη Καλοκύρη και τα καράβιά της. Ένας άλλος κόσμος, αυτός του θεάτρου, ζωντανεύει στα κείμενα της τέταρτης ενότητας. Το ζωντανεύει, δεν είναι σχήμα λόγου, αλλά γεγονός. Όπως ο Κοντός δεν γράφει για τη λογοτεχνία ως κριτικός, ούτε για τη ζωγραφική ως τεχνοκριτικός, παρομοίως, δεν σχολιάζει μία θεατρική παράσταση ως κριτικός, αλλά με τον ιδιότυπο τρόπο του άμεσα εμπλεκόμενου συναισθηματικά. Συχνά ξεκινάει σαν να κουβεντιάζει ένα θέμα γενικότερου ενδιαφέροντος. Για παράδειγμα, το κείμενο για το θεατρικό του Βασίλη Κατσικονούρη, «Το γάλα», αρχίζει με διακήρυξη αρχών: “Είναι γνωστές οι θέ-

σεις μου για το νεοελληνικό έργο. Αγωνίζομαι, το πιστεύω και είμαι κοντά στους ανθρώπους του.” Ενώ, στο «∆ιαμάντια και μπλουζ», δηλώνει: “Από πάντα ήμουνα θαυμαστής του θεάτρου της Λούλας Αναγνωστάκη. Την έβλεπα σε φωτογραφίες, την παρακολουθούσα, μέχρι που γνωρστήκαμε (1972) και δεν χωρίσαμε ποτέ.” Σε άλλες παραστάσεις, η έμφαση δίνεται στον σκηνοθέτη. Γίνεται λόγος για “τον μάγο Λευτέρη Βογιατζή” ή για “τον μάγο Ευαγγελάτο”. Ακόμη, πολλαπλή αναφορά στον Γιώργο Μιχαηλίδη και τις παραστάσεις Τσέχωφ. Άνθρωπος της πόλης ο Κοντός, ποιητής και πεζοπόρος, μακράν του πλήθους των εποχούμενων, παρατηρεί στο πεζοδρόμιο “σε μια σταλίτσα χώμα”, «Ένα φυτό του δρόμου», όπως είναι ο τίτλος του εισαγωγικού ποιήματος. Πράγματι, πόσες φορές δεν στέκεις απορημένος “για την αντοχή του, την επιμονή του και τέλος πάντων που βρίσκει τον αέρα και αναπνέει”. Είναι ένα αισιόδοξο “άνοιγμα”, όπως ταιριάζει σε ένα αγαπησιάρικο βιβλίο. Αντιθέτως, το “κλείσιμο” είναι πένθιμο, «Ο σκουπιδιάρης ή το πρωτογενές πλεόνασμα της οικονομίας»: “Η νύχτα προχωρά... Πώς περνούν οι ώρες;” “∆ώδεκα και μισή” θα μπορούσε να είναι μία καβαφική συνέχεια. Η πέμπτη ενότητα τιτλοφορείται «Μονόλογοι». Συνολικά δεκατέσσερις, γραμμένοι στο αναμεταξύ Αθήνας και Μεταξοχωρίου, όχι Ηρακλείου, αλλά Αγιάς Λάρισας. Εξομολογητικοί, γεμάτοι νοσταλγία, από κάποιον που ενέδωσε νωρίς “στην αμαρτία της ποιήσεως”. “Όλα άρχισαν στα δέκα με έντεκά μου από κάτι σπασμένες παιδικές εικόνες που βγαίνανε από τα κλασικά εικονογραφημένα...”, εξομολογείται. Μικρές φράσεις κατορθώνουν και αφηγούνται όσα χρειάζονται σελίδες για να εκφραστούν. Ο Κοντός ακολουθεί τη συμβουλή του Γιώργου Χειμώνα: “Γιάννη, οι συγγραφείς δεν πρέπει να κάνουν ψυχανάλυση.” Αφήνεται στη λεκτική μετωνυμία, ξεδιπλώνοντας τις εικόνες που αυτή δημιουργεί. “Σε μια ακροθαλασσιά καθόμουνα και φοβόμουνα να μπω στη θάλασσα. Μετά από λίγο μπήκα γυμνός για πάντα και μάλιστα περπάτησα επί των υδάτων.” Αυτοί οι μονόλογοι, που θα μπορούσαν να γραφούν σε στίχους, αλλά δόθηκαν πεζόμορφοι, “δρουν σαν οξύ πάνω στο συναίσθημα” του παραλήπτη τους. Ο Κοντός κοιτάζει αυτά που γίνονται γύρω του - “τη μαύρη σακούλα” σκουπιδιών, τον “άνθρωπο στα σκουπίδια”, τον νεκροθάπτη που “χάθηκε μια νύχτα στο δάσος” – και βγάζει, για μια ακόμη φορά, “κραυγή διαμαρτυρίας”. Ωστόσο, τα αναμνηστικά κείμενα της αρχικής ενότητας για τις πρώτες γνωριμίες του ποιητή, πιο εκτενή και πιο αφηγηματικά, προεξάρχουν. Αναφέρονται σε γνωστούς δημιουργούς, που γνωρίζουμε μέσα από το έργο τους. Εδώ τα κείμενα του Κοντού δίνουν εντυπώσεις από πρώτο χέρι, καθώς αυτά τα πρόσωπα σκιαγραφούνται κατά την εποχή της ακμής τους. Υπάρχουν και δυο κείμενα για τον Καρυωτάκη. Τον ποιητή που αγάπησε πολύ η γενιά του Κοντού. Με μία πρόταση αποδίδει το πώς τον είδαν: “αλώβητο, ερωτικό, ένα γέρο-παιδί, έναν πρωτοπόρο, έναν μοναχό των λέξεων και των ιδεών, έναν άνθρωπο με τρομερό χιούμορ, έναν λυπημένο, έναν υπάλληλο του φόβου, έναν πελιδνό μέσα στη ζωή, έναν απέλπιδα, ρομαντικό και αυτόχειρα.” Σαν να θέτει σε εφαρμογή τον καταληκτικό στίχο της δεκάτης εβδόμης ποιητικής του συλλογής, «Η στάθμη του σώματος», Οκτώβριο 2010, υπακούοντας σε παρότρυνση του τεθνεώτος, “Φύσηξε τον πηλό μου να ξαναγίνω άνθρωπος”. Μένουμε με την παλαιότερη απορία μας, κατά πόσο θα ήταν μέσα στις δυνατότητες του ποιητή το “γύρισμα” όλου αυτού του αναμνηστικού πλούτου σε καθαρή αφήγηση. Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Aφιέρωμα στον Κώστα Γιαννίδη

Στη Βιένη των Χριστουγέννων

Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» προσκαλεί και πάλι το διάσημο συγκρότημα Johann Strauss Ensemble και τον βιολονίστα Ράσελ Μακ Γκρέγκορ για να εγκαινιάσουν το εορταστικό κλίμα των Χριστουγέννων στην Αθήνα. Η ορχήστρα έχει επιλέξει για τις συναυλίες στην Αθήνα τα ωραιότερα βαλς, τις πόλκες και τους λαϊκούς χορούς της βιενέζικης μουσικής παράδοσης, γραμμένα από τους συνθέτες της οικογένειας των Στράους αλλά και των συγχρόνων τους, για να «ταξιδέψουν» με τη μουσική τους το αθηναϊκό κοινό στη χριστουγεννιάτικη Βιένη! Οι χορευτές Silvia Schreger και Bernhard Bl uel, σολίστ από το Μπαλέτο της Όπερας της Βιένης που θα χορέψουν τα αέρινα βαλς των Στράους. Η Ορχήστρα ∆ωματίου Johann Strauss Ensemble της Βιέννης ιδρύθηκε το 1985 από τους εξαιρετικούς μουσικούς της αυστριακής Ορχήστρας Μπρούκνερ και πολύ γρήγορα απέκτησε διεθνή φήμη με περιοδείες σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Από το 2003 διευθυντής της ορχήστρας είναι ο βιολονίστας Ράσελ Μακ Γκρέγκορ. Χαρακτηριστικό των συναυλιών του Johann Strauss Ensemble είναι η ερμηνεία της βιενέζικης μουσικής με τον τρόπο που ο σπουδαίος συνθέτης και βιολονίστας Γιόχαν Στράους πρώτος καθιέρωσε, καθώς ήταν συγχρόνως ο σολίστ και ο διευθυντής της ορχήστρας ενθουσιάζοντας το κοινό με τη χορευτική και μελωδική μουσική του! Σάββατο 6 και Κυριακή 7 ∆εκεμβρίου, στις 8.30 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 18, 28, 38 και 48 ευρώ. 10 ευρώ (φοιτητικά, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι, 65+). [Επειδή τα εισιτήρια των δύο βραδινών συναυλιών εξαντλήθηκαν θα πραγματοποιηθεί και έξτρα απογευματινή συναυλία, την Κυριακή 7 ∆εκεμβρίου, στις 4.30μ.μ. •

ι δύο συναυλίες με τίτλο «Να γιατί ακόμα σ’ αγαπώ» αποτελούν φόρο τιμής στον Κώστα Γιαννίδη, από το θάνατο του οποίου συμπληρώνονται φέτος 30 χρόνια. Πέντε αγαπημένοι τραγουδιστές όπως ο Χάρης Ανδριανός, ο Γιάννης Κότσιρας, η Ανδριάνα Μπάμπαλη, η Γιώτα Νέγκα και ο Άγγελος Παπαδημητρίου υπόσχονται ερμηνείες ξεχωριστές σε μια επιλογή από τα πιο όμορφα και αγαπημένα τραγούδια του Κώστα Γιαννίδη. Τραγούδια που συνδέθηκαν με διάσημες φωνές του παρελθόντος και άφησαν εποχή, όπως εκείνες της ∆ανάης (Στρατηγοπούλου), της Ρένας Βλαχοπούλου, της Νίτσας Μόλυ, της Στέλλας Γκρέκα, της Νανάς Μούσχουρη, του Τώνη Μαρούδα, του Σώτου Παναγόπουλου, της Σοφίας Βέμπο και πολλών άλλων. Τα συνδετικά αφηγηματικά μέρη του αφιερώματος «Να γιατί ακόμα σ’ αγαπώ» έχει αναλάβει να παρουσιάσει ο τραγουδιστής, ηθοποιός και εικαστικός δημιουργός Άγγελος Παπαδημητρίου, ενώ την καλλιτεχνική επιμέλεια υπογράφει ο ∆αυίδ Ναχμίας, o οποίος έχει κάνει και τις ενορχηστρώσεις των τραγουδιών. Ο σπουδαίος συνθέτης Γιάννης Κωνσταντινίδης (1903-1984), που υπέγραφε τα τραγούδια του ως Κώστας Γιαννίδης, προέρχεται από την κοσμοπολίτικη Σμύρνη. Μια πολύπλευρη προσωπικότητα με βαθιά μόρφωση. Τις λεπτοδουλεμένες μελωδίες του Κώστα Γιαννίδη, που δουλεύτηκαν σε μία εποχή όπου συνυπήρχαν η οπερέτα με την ξένη χορευτική μουσική και τις καντάδες της παλιάς Αθήνας, θα αναδείξουν οι μουσικοί: ∆αυίδ Ναχμίας (πιάνο), Μαρί Χασάπη (μπάσο), Τάσος Μισερλής (τσέλο), Βασιλική Μαζαράκη (βιολί), Μιγκέν Σελμάνι (βιόλα), Αγγελική Κουφού (ακορντεόν), Άγγελος Τζαμαριάς (τρομπόνι), Βαγγέλης Κατσαρέλης (τρομπέτα) και Μερκούρης Καραλής (κλαρινέτο). Στα φωνητικά η Καίτη Πάντζαρη και ο Αλέξανδρος Σιγαλός. Τετάρτη 3 και Πέμπτη 4 ∆εκεμβρίου, στις 8.30 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 14, 25, 35και 50 ευρώ. Ειδικές τιμές: 7,5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) και 9,5 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

Μουσικό σύνολο “Κίθαρις”

Tο μοναδικό για τα κιθαριστικά δεδομένα μουσικό σύνολο «Κίθαρις» ιδρύθηκε από το διακεκριμένο σολίστα Ιάκωβο Κολανιάν το 2011 και αποτελείται από δώδεκα ταλαντούχους σολίστες κιθάρας (Κωνσταντίνος Αναπολιτάνος, Γιώργος Γεωργάτος, Χάρης Καμπύλης, Ιάκωβος Κολανιάν, Νίκος Μανιταράς, Τριαντάφυλλος Μπαταργιάς, Κωνσταντίνα Ντοκούζη, ∆ημήτρης Παππάς, Μαρία Πέγκα, Τηλέμαχος Πουλιάσης, Παναγιώτης Σκαβάρας, Γιώργος Τοσικιάν). Το σύνολο έχει υποδεχθεί η ελληνική κιθαριστική οικογένεια, το κοινό και οι κριτικοί με εξαιρετικά ευμενή σχόλια για τις άρτιες και υψηλού επιπέδου ερμηνείες του. Πολλοί, μάλιστα, συνθέτες έσπευσαν να γράψουν έργα αφιερωμένα σε αυτό που θα ακουστούν στη συναυλία όπως το «Litle Life» του Άγγελου Παπαφιλίππου και το «Delos» (Ritual, Dance) του Κώστα Γρηγορέα. Το σύνολο θα παρουσιάσει επίσης έργα των: AugustinBarrios, Νίκου Σκαλκώτα, Astor Piazzolla, Dizzy Gillespie και Γιώργου ∆ούση. Ενδιάμεσα θα ερμηνεύσει τέσσερις αριστουργηματικές, ευαίσθητες, αρμονικές και ντελικάτες μελωδίες, γραμμένες από τον Μίκη Θεοδωράκη: «Όμορφη πόλη» και «Χάθηκα» (σε στίχους του αδελφού του, Γιάννη Θεοδωράκη, από τον κύκλο τραγουδιών «Λιποτάκτες», 1952) και τον Μάνο Χατζιδάκι (1925-1994): «Η μπαλάντα του Ούρι (Αχ, ουρανέ!)» και «Η μικρή Ραλλού» (σε στίχους Νίκου Γκάτσου). Σολίστ στα τραγούδια των Μ. Χατζιδάκι και Μ. Θεοδωράκη είναι η Αμαλία Τάτση. Συμμετέχει επίσης ο γνωστός φλαουτίστας ∆ημήτρης Φωτόπουλος. ∆ιευθύνει ο Ι. Κολανιάν. Την Κυριακή 30 Νοεμβρίου, στις 6μ.μ., στην Αίθουσα συναυλιών του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός (Πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8).

Η Μποέμ του Πουτσίνι Η Εθνική Λυρική Σκηνή επιστρέφει σε μία από τις παλαιότερες παραγωγές της που αγαπήθηκαν από το κοινό, τη Μποέμ του Πουτσίνι, στη σκηνοθετική εκδοχή της από τη διάσημη ιταλίδα σκηνοθέτρια Λίνα Βερτμίλερ, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και με ένα εξαιρετικό καστ πρωταγωνιστών. Πρόκειται για ένα από τα πιο κλασικά και δημοφιλή έργα του οπερατικού ρεπερτορίου και θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της Χριστουγεννιάτικης. Η υπόθεση αφορά τον έρωτα ανάμεσα στον ποιητή Ροντόλφο και στη ράφτρα Μιμή με φόντο το παγωμένο χριστουγεννιάτικο Παρίσι, από τη στιγμή που συναντιούνται έως το θάνατο της κοπέλας από φυματίωση. Η Μποέμ συνδυάζει υπέροχο θέαμα, συγκινητική ιστορία, ακραία συναισθήματα και μοναδική μουσική. Ο Πουτσίνι με τη μουσική του περιγράφει, μεταφέροντας με τρόπο συγκλονιστικό στον θεατή, όλη την παλέτα των συναισθημάτων -από τον μεγάλο έρωτα έως την απόγνωση. Στα σκηνικά και τα κοστούμια του Ενρίκο Γιομπ επιχειρείται μια υπέροχη αναβίωση της παριζιάνικης μποέμικης ατμόσφαιρας του Καρτιέ Λατέν στα τέλη του 19ου, αρχές του 20ού, με επιρροές από την εικονογραφία του Τουλούζ - Λοτρέκ. Η όπερα βασίζεται στη νουβέλα «Σκηνές απ’ την μποέμικη ζωή» (1845/8, 1851) του Ανρί Μιρζέρ και στο θεατρικό «H μποέμικη ζωή» (1849), το οποίο εμπνεύστηκε από αυτήν ο Τεοντόρ Μπαριέρ. Το ποιητικό κείμενο είναι των Τζουζέπε Τζακόζα και Λουίτζι Ίλικα. Ο διακεκριμένος αρχιμουσικός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Λουκάς Καρυτινός θα διευθύνει την Ορχήστρα και την Χορωδία της ΕΛΣ, ενώ στην διανομή συναντούμε πολλούς και διακεκριμένους Έλληνες και ξένους μονωδούς. Στο ρόλο της Μιμής η Τσέλια Κοστέα και η νεαρή Άννα Στυλιανάκη, ενώ στο ρόλο του Ροντόλφο ο Λουτσάνο Γκάντσι, που είχαμε απολαύσει στην πρόσφατη Μαντάμα Μπατερφλάι του Ηρωδείου, και ο Γιάννης Χριστόπουλος. Τον Μαρτσέλο θα ερμηνεύσουν εναλλάξ οι ∆ιονύσης Σούρμπης και Κύρος Πατσαλίδης, ενώ την Μουζέτα ερμηνεύουν η Μαρία Μητσοπούλου, η Βασιλική Καραγιάννη και η Κάτια Πάσχου. Αναβίωση σκηνοθεσίας Κατερίνα Πετσατώδη. Συμμετέχει η Ορχήστρα, η Χορωδία και μέλη της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής. ∆ιεύθυνση Χορωδίας: Aγαθάγγελος Γεωργακάτος. ∆ιεύθυνση Παιδικής Χορωδίας: Μάτα Κατσούλη Στο Θέατρο Ολύμπια. Στις 6, 7, 10, 12, 13, 14, 28, 30, 31 ∆εκεμβρίου, στις 8μ.μ. (στις 31.12, ώρα έναρξης 6.30μ.μ.). Τιμές εισιτηρίων: 20, 30, 40, 50, 60, 65 ευρώ. Παιδικό & φοιτητικό 15 ευρώ. Θέσεις περιορισμένης ορατότητας 10, 15, 20, 30 ευρώ.

Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

«ΠΑΛΙΚΑΡΙ. Ο ΛΟΥΗΣ ΤΙΚΑΣ ΚΑΙ Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΛΑΝΤΛΟΟΥ»

Μια ηρωική σελίδα του εργατικού κινήματος

Του Στράτου Κερσανίδη

ο Λάντλοου ήταν μια μικρή πόλη στο Κολοράντο των ΗΠΑ. Σήμερα είναι μια πόλη φάντασμα όπου μόνον ένα μνημείο θυμίζει την ύπαρξή της και το τι είχε συμβεί εκεί πριν από 100 χρόνια. Εκείνα τα χρόνια, που το κάρβουνο ήταν πολύτιμο για να κινείται η βιομηχανία, το Λάντλοου ήκμαζε χάρη στα κοιτάσματα άνθρακα που κρύβονταν στα σπλάχνα του. Στις επιχειρήσεις, που ανήκαν κυρίως στον Ροκφέλερ, εργαζόταν 13.000 ανθρακωρύχοι, ανάμεσά του και κάμποσοι Έλληνες. Οι εργάτες δούλευαν κάτω από άθλιες συνθήκες, οι

«Η ΕΚΡΗΞΗ»

αμοιβές του ήταν πολύ χαμηλές ενώ τα εργατικά ατυχήματα, πολλά από τα οποία θανατηφόρα, ήταν καθημερινότητα. Εκεί, λοιπόν, στις 13 Σεπτεμβρίου 1913, ξεκίνησε μια μεγάλη απεργία, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Τζον Λόζον και ο έλληνας Λούης Τίκας, που το 1906 σε ηλικία 20 ετών μετανάστευσε στις ΗΠΑ, από την Κρήτη. Ο Τίκας (πραγματικό όνομα, Ηλίας Σπαντιδάκης) φτάνοντας στη νέα του πατρίδα, αποφάσισε να αφομοιωθεί και να διεκδικήσει το δικαίωμά του σε μια αξιοπρεπή ζωή. Στην αρχή εργάστηκε σε χαλυβουργείο, το 1910 πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και άνοιξε καφενείο στο Ντένβερ. Εκεί

Η κρίση, η έκρηξη κι η δραπέτευση

Μαρία είναι παντρεμένη με τον Γιάννη, ο οποίος είναι ναυτικός, και έχουν τρία παιδιά. Όταν ανακαλύπτει πως η μητέρα της χρωστά πολλές χιλιάδες ευρώ σε τράπεζες, προσπαθεί να βρει τρόπο για να εξοφλήσει. Με τον άντρα της που είναι ναυτικός να ταξιδεύει, με τρία παιδιά να φροντίσει, με μια αδελφή παντρεμένη με χρυσαυγίτη και καταχρεωμένη, η Μαρία δεν θα αργήσει να φτάσει στα όριά της, στην έκρηξη. Κι ύστερα θα αναζητήσει τη διαφυγή και την προσωπική της απελευθέρωση. Ο Σύλλας Τζουμέρκας, το έχω ξαναγράψει, είναι ένας ταλαντούχος σκηνοθέτης. Με την «Έκρηξη», το επιβεβαιώνει. Ο σκηνοθετικός του ρυθμός είναι θαυμάσιος, οι γωνίες λήψης και τα πλαναρίσματα γοητευτικά, οι διάλογοί του ζωντανοί κι αληθινοί. Η αφήγηση ξεκινά από μια μεγάλη φωτιά που έχει ξεσπάσει σε κάποια δασική έκταση, για να ξετυλίξει ένα οικογενειακό δράμα και να καταλήξει σε μια προσωπική τραγωδία. Όλα αυτά μέσα στο σκηνικό μιας χώρας σε κρίση και ανθρώπων που έχουν οδηγηθεί στο αδιέξοδο. Παρόλα αυτά έχω κάποιες ενστάσεις στο σενάριο το οποίο -κατά τη γνώμη μου- αφήνει μερικές ασάφειες. Πάντως, ακόμη και με αυτές τις μικρές αδυναμίες, θεωρώ πως «Η έκρηξη» είναι μια από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της σεζόν. Μιας σεζόν σχεδόν απογοητευτικής αν πάρουμε υπόψη όσες προβλήθηκαν στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στο σκηνοθετικό του σημείωμα, ο Σύλλας Τζουμέρκας, γράφει: «Μέσα στα πυρετώδη χρόνια της κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας, η Έκρηξη μιλά για το τι σημαίνει να σε διαψεύδουν και να κάνεις κάτι γι’ αυτό. Η Μαρία ξεκινά την ενήλικη ζωή της με τις καλύτερες προθέσεις. ∆έκα χρόνια μετά, όπου κι αν κοιτάξει γύρω της, όλα έχουν ραγίσει. Απρόθυμη να συμφιλιωθεί με τη χαμένη της αξιοπρέπεια, την έλλειψη φροντίδας και τη νικημένη της αγάπη για τη ζωή, η Μαρία επιτίθεται. Επιτίθεται στον εαυτό της, στο παρελθόν της και τους αγαπημένους της, στη χώρα της και στην αντίληψη των άλλων για το φύλο της, σε έναν άγριο αγώνα για την αλήθεια μέσα της και γύρω της». Στρα. Κερ.

ήρθε σε επαφή με τους Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου και σύντομα ξεχώρισε ανάμεσα στους συμπατριώτες του. Το 1912 έκλεισε το καφενείο και έγινε ανθρακωρύχος, με έντονη συνδικαλιστική δράση. Ο Τίκας σύντομα απέκτησε την εμπιστοσύνη των εργαζομένων έγινε γνωστός ως «Λούης ο Έλληνας» (Louis the Greek) ή ο «Λίο ο Κρητικός» (Leo the Cretan). Έτσι βρέθηκε στο επίκεντρο της απεργίας στο Λάντλοου, στην οποία τα αιτήματα των εργατών ήταν να μπορούν να ψωνίζουν από όποιο κατάστημα ήθελαν και όχι από τα καταστήματα της εταιρείας, να επιλέγουν τους γιατρούς τους, να αναγνωριστεί το συνδικάτο τους, να καθιερωθεί το οχτάωρο, να εφαρμοστούν οι πολιτειακοί νόμοι για την ασφάλεια των ορυχείων και των εργαζόμενων και να καταργηθεί η φύλαξη των εργατικών καταυλισμών από φρουρούς της εταιρείας. Η εταιρεία αφού έκανε έξωση στους εργάτες από τους καταυλισμούς που τους στέγασε προχώρησε στην πρόσληψη απεργοσπαστών. Όμως, εκείνοι έστησαν σκηνές σε σημεία τέτοια που εμπόδιζαν τους απεργοσπάστες να φτάσουν στα ορυχεία. Πεντακόσιοι άνδρες, τριακόσιες πενήντα γυναίκες και τετρακόσια πενήντα παιδιά ήταν ο πληθυσμός αυτής της μικρής πόλης των αγωνιζομένων ανθρακωρύχων. Σύντομα ο Ροκφέλερ ζήτησε τη βοήθεια της Εθνοφρουράς, ο κυβερνήτης συμφώνησε, άρχισαν οι συγκρούσεις. Στις 20 Απριλίου 1914, δεύτερη μέρα του ελληνικού Πάσχα, η εθνοφρουρά επιτέθηκε με αφορμή την άρνηση του Τίκα να

παραδώσει δύο ιταλούς συνδικαλιστές. Κι όταν ο κρητικός συνδικαλιστής κρατώντας λευκή σημαία ζήτησε να συναντήσει τον επικεφαλής για να διαπραγματευτεί μαζί του, εκείνος τον χτύπησε στο κεφάλι με την καραμπίνα του. Αυτόπτες μάρτυρες λένε πως το χτύπημα ήταν τόσο δυνατό που μαζί με το κεφάλι του Λούη Τίκα έσπασε και η καραμπίνα. Μετά από αυτό οι δυνάμεις της τάξης εισέβαλαν στον καταυλισμό, έδιωξαν τους απεργούς και άφησαν πίσω τους 18 νεκρούς, από τους οποίους οι 10 ήταν μικρά παιδιά. Μετά από τη βάρβαρη αυτή επίθεση, ξέσπασαν συγκρούσεις σε όλη την πολιτεία, οι οποίες τερματίστηκαν όταν ο πρόεδρος Γουίλσον έστειλε το στρατό για να επιβάλει την τάξη. Αποτέλεσμα: 69 νεκροί, 400 συλλήψεις συνδικαλιστών από τους οποίους οι 332 παραπέμφθηκαν για φόνο. Το πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ «Παλικάρι. Ο Λούης Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου», είχαμε τη χαρά να το δούμε τον περασμένο Μάρτιο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Αποτέλεσμα μιας πολύ επίπονης έρευνας για τη συλλογή στοιχείων, ήταν αυτή η εξαιρετική ταινία που σκηνοθέτησε ο Νικόλας Βεντούρας με τη δημοσιογράφο Λαμπρινή Θωμά στην παραγωγή αλλά και στην έρευνα. Μια πολύ καλή δουλειά που αξίζει την προσοχή του κοινού και ειδικότερα των αναγνωστών αυτής της εφημερίδας. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Τα θαύματα» (La meraviglie) της Άλις Ρορβάχερ: Ένα ασυνήθιστο καλοκαίρι, σε ένα χωριό κάπου ανάμεσα στο Λάτσιο και την Τοσκάνη. Ένα αγόρι που είναι σε πρόγραμμα επανένταξης, ο Μάρτιν και η συμμετοχή της τοπικής κοινότητας σε έναν τηλεοπτικό διαγωνισμό, ανατρέπουν καταστάσεις. Μια οικογένεια, ο πατέρας και η αγάπη του για τις δυο του κόρες, η εξοχή, τα ζώα, οι πολυπολιτισμικές οικογένειες συνθέτουν μια ταινία ενηλικίωσης. Η ταινία τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Κανών.

 «Samba» των Ερίκ Τολερανό και Ολιβιέ Νακάς: Ο Σαμπά ήρθε από τη Σενεγάλη στη Γαλλία. Η Αλίς έχει παρατήσει την καριέρα της ως στέλεχος επιχειρήσεων και δουλεύει για μια εθελοντική οργάνωση. ∆υο άνθρωποι που προσπαθούν να βρουν ο καθένας το δρόμο του συναντιούνται και έρχονται κοντά. Χιούμορ και συγκίνηση σε μια ταινία με φόντο τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα.

 «Πρόμαχος»(Promakhos) των Κέρτες και Τζον Βόρχες: Μια ομάδα ελλήνων δικηγόρων ξεκινά δικαστικό αγώνα για την επιστροφή των ελγίνειων. Το βρετανικό δικαστήριο αποφαίνεται πως δεν μπορεί αν αποφασίσει το 2014 για μια υπόθεση του 19ου αιώνα. Τότε οι δικη-

γόροι καταφεύγουν στο δικαστήριο της Χάγης.

 «Οι πιγκουΐνοι της Μαδαγασκάρης» (The penguins of Madagascar) των Έρικ Νταρνέλ και Σάιμον Τζ. Σμιθ: Μια ξεκαρδιστική ιστορία κινουμένων σχεδίων με ήρωες τους πιγκουΐνους κατασκόπους. «Αφεντικά για σκότωμα 2» (Horrible bosses 2): του Σον Άντερς: Ο Νικ, ο Ντέιλ κι ο Κουρτ αποφασίζουν να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση για να γλυτώσουν από τα αφεντικά. Όμως ένας επενδυτής τους εξαπατά κι αυτοί για να επανακτήσουν τον έλεγχο της εταιρείας τους οργανώνουν την απαγωγή του γιου του. Μέτρια κωμωδία.

«Drive hard» του Μπράιαν Τρένσαρντ Σμιθ: Η μυστηριώδης απαγωγή ενός πρώην οδηγού αγώνων βάζει τον τελευταίο στο μάτι της αστυνομίας και της μαφίας.

 «Ouija, Πίνακας πνευμάτων» του Στάιλς Γουάιτ: Μετά την αυτοκτονία της Λέιν, οι φίλοι της προσπαθούν να επικοινωνήσουν με το πνεύμα της. Απευθύνονται στον πίνακα πνευμάτων Ouija και τότε αρχίζουν να εμφανίζονται μια σειρά από σκοτεινά μυστικά. Μεταφυσικό θρίλερ. Σινεφίλ

ΕΤΙΕΝ ΜΠΑΛΙΜΠΑΡ

ΘΕΩΡΙΑ

Η σχέση της ακραίας βίας Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

∆ιάλεξη του γάλλου φιλοσόφου για τη βία, τον πο Του Ετιέν Μπαλιμπάρ

Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ αυτόν τον καιρό πραγματοποιεί διαλέξεις με θέμα «Επαναπροσδιορίζοντας τη βία, τον πολιτισμό και την πολιτική». ∆ημοσιεύουμε σήμερα εκτενές απόσπασμα από την πρώτη από τις δύο διαλέξεις που πραγματοποίησε στο Χάρβαρντ, η οποία είχε ως τίτλο «Υπάρχουν κριτήρια στην ακραία βία;». Όπως εξηγεί ο Ε. Μπαλιμπάρ το αντικείμενό του σε αυτες τις διαλέξεις είναι «η σχέση της ακραίας βίας με το πολιτικό, δηλαδή τους θεσμούς, και αντίστροφα η σχέση της πολιτικής, δηλαδή της πράξης, με την ακραία βία. Πιο συγκεκριμένα, είναι η σχέση από τη μία πλευρά της κρίσης του πολιτικού, που πιστεύω ότι βιώνουμε σήμερα με όρους πρακτικής και λειτουργίας των θεσμών του, κυρίως των δημοκρατικών θεσμών, των θεσμών διεθνούς δικαίου αλλά και της ίδιας της μορφής του κράτους, και από την άλλη πλευρά μιας αλλαγής μορφής, μιας μετάλλαξης, σίγουρα μια ανακατανομής της βίας, κοινωνικά, γεωγραφικά και πολιτισμικά. Και κυρίως των περιπτώσεων που η βία γίνεται ακραία, που γίνεται βαρβαρότητα.»

κρίση του πολιτικού γίνεται ευρέως αντιληπτή ως απο-δημοκρατικοποίησή του ή ως αυξανόμενη αδυναμία του να κυβερνήσει ή ως αναποτελεσματικότητά του να επιλύσει συγκρούσεις, να διασφαλίσει την κοινωνική πρόνοια, να εκπροσωπήσει τη λαϊκή βούληση διατηρώντας τις συμβατικές του λειτουργίες. Γίνεται αντιληπτή και ως απονομιμοποίηση του πολιτικού ως τέτοιου και όχι μόνο κάποιας ορισμένης εξουσίας, κάποιου θεσμού, κόμματος, ηγέτη ή προέδρου. Συχνά αυτή η κρίση -και έχω στο μυαλό μου τη Γαλλία- γίνεται αντιληπτή ως απορία, ως γρίφος που όχι μόνο δεν μπορεί να λυθεί, αλλά ούτε και να διατυπωθεί με λογικούς όρους, όπως για παράδειγμα η ερώτηση «τι να κάνουμε τώρα στην πολιτική; Πώς να ασκήσουμε πολιτική;» ακόμα και «γιατί να ασκήσουμε πολιτική;» Ίσως είναι έμφυτο στην ίδια την ουσία του πολιτικού το να βρίσκεται σε κρίση. Κυρίως στην ουσία της δημοκρατικής πολιτικής. Αλλά υπάρχει και κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό που πρέπει να αναζητήσουμε στην τρέχουσα κρίση, που από πολλές πλευρές δίνει την εντύπωση καταπόνησης των πολιτικών μορφών, ιδεών και πρακτικών, πράγματα που είναι συστατικά στοιχεία αυτού που αποκαλούμε νεωτερικότητα ή σύγχρονο συνταγματικό σύστημα στη δύση. Κάποια από αυτά εντοπίζονται σε ακόμα παλιότερες παραδόσεις πολιτικής δράσης, εκπροσώπησης, της ίδιας της διαρρύθμισης του δημόσιου χώρου ως χώρου συγκρούσεων που υπόκεινται σε κανόνες, διαβουλεύσεων και αποφάσεων.

Η κρίση του πολιτικού

Φυσικά, δεν υπάρχει τρόπος να αναγάγουμε την ερμηνεία της κρίσης του πολιτικού, αν υπάρχει τέτοια κρίση, σε ένα συσχετισμό με τη βία και την ακραία βία. Αυτό θα στερούσε στους πολιτικούς και μεταπολιτικούς μας συλλογισμούς πολλές από τις πρακτικές τους αναφορές και προοπτικές. Όμως, κατά την άποψή μου, είναι αδύνατο να αποφύγουμε την εξέταση της σύνδεσης αυτής της κρίσης με νέα μοτίβα και νέες κατανομές της ακραίας βίας που χαρακτηρίζουν ή δείχνουν να χαρακτηρίζουν τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, τον σημερινό μας οικονομικό, πολιτικό, πολιτισμικό, διανοητικό ορίζοντα. Γιατί; Πρώτον, επειδή ποτέ δεν έχει υπάρξει θεσμός του πολιτικού που να μη θεσμοθετεί ταυτόχρονα τη δική του εσωτερική σχέση με τη βία αλλά και την αντίδραση ή το σύνολο αντιδράσεών του στην πιθανότητα, τη χρησιμότητα και τις επιπτώσεις της ακραίας βίας. Η αντίδραση αυτή μπορεί να έχει τη μορφή νόμων ή κράτους ή από την άλλη πλευρά επαναστάσεων. ∆εύτερον, επειδή αυτό που αποκαλώ εδώ κατανομή της βίας, που σημαίνει με άλλα λόγια διάκριση ανάμεσα στη νόμιμη και τη μη νόμιμη βία, την ορατή και την αόρατη βία -φυσικά εξαρτάται για ποιον-, τη βία που υπόκειται σε κανόνες και ρυθμίσεις και την ανεξέλεγκτη βία -που και πάλι εξαρτάται για ποιον-, την προστατευτική ή και δημιουργική βία και την καταστροφική ή μηδενιστική βία -δεν είμαι καν σίγουρος αν υπάρχει σαφές όριο ανάμεσα σε αυτά

τα δύο σε τομείς όπως η τέχνη ή οι επαναστατικές πρακτικές- και τέλος τη διαφορετικών ειδών βία και ακραία βία, αυτή η κατανομή, λοιπόν, υπόκειται σε μια τοπογραφία, που θα την αποκαλέσω τοποθεσία, καθώς η βία χωρικά κάπου τοποθετείται, όπως και ο πολιτισμός. Ας πούμε ότι η ακραία βία ορίζεται χωρικά, αφού υπάρχουν για παράδειγμα ζώνες θανάτου, κάποιες από τις οποίες είναι αόρατες ή καλά κρυμμένες ενώ άλλες γίνονται πολύ ορατές με διάφορους τρόπους. Η Συρία σήμερα είναι ζώνη θανάτου. Τα τρία κράτη της δυτικής Αφρικής που πλήττονται από τον έμπολα σχηματίζουν μια ζώνη θανάτου. Η Μεσόγειος θάλασσα γύρω από το νησί Λαμπεντούζα -που κάποτε το γνωρίζαμε μόνο από τη λογοτεχνία- είναι ζώνη θανάτου για τους μετανάστες κ.ο.κ. Και επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι, αν και η τοπογραφία της κατανομής της βίας και των τοποθεσιών της πρέπει εξορισμού να εξετάζεται με μια τοπική οπτική, ένα επιτόπιο πρίσμα, ένα αυτόχθονο βλέμμα, είναι πάντα μέρος ενός παγκόσμιου ή κοσμοπολίτικου μοτίβου. Αυτό δεν είναι καινούργιο. Πάντα έτσι ήταν. Τουλάχιστον από την αρχή των νεότερων χρόνων, που δημιούργησαν αυτό που ο φίλος μου ο Ιμάνουελ Γουόλερσταϊν αποκαλεί «καπιταλιστικό παγκόσμιο σύστημα». Το γεγονός είναι ότι αυτό που ονομάζουμε σήμερα παγκοσμιοποίηση είναι μια ποιοτική μεταβολή της κατανομής. Όχι τόσο επέκταση εμπορικών ή στρατιωτικών σχέσεων και ρυθμίσεων ως την άκρη του κόσμου, κάτι που έχει επιτευχθεί εδώ και καιρό, αλλά ένα νέο μοτίβο σχέσεων κυριαρχίας, αποκλεισμών και μη αποκλεισμών, συγκρούσεων, χρησιμοτήτων και αποβλήτων (άχρηστων πραγμάτων) και θα επανέλθω σε αυτό. Έτσι, τρίτον, η τοπική και παγκόσμια κατανομή της βίας και της ακραίας βίας, για παράδειγμα οι ζώνες ζωής και οι ζώνες θανάτου, επηρεάζουν τις πολιτικές συνθήκες όσον αφορά τη δυνατότητα ή όχι της ύπαρξής τους. ∆ηλαδή η πολιτική, αν θέλετε η δημοκρατική πολιτική, είναι δυνατή εδώ, σε μία τοποθεσία, αλλά αδύνατη εκεί, σε μια άλλη τοποθεσία, εκτός αν επαναδημιουργήσει τον εαυτό της, αν εφεύρει το πολιτικό, αυτό που εγώ αποκαλώ πολιτοφροσύνη. Οι ίδιες συνθήκες είναι πιθανό να οδηγήσουν σε κατάρρευση του πολιτικού, ακόμα και σε αυτοκαταστροφή του πολιτικού με τη μορφή της βαρβαρότητας, μιας πολιτικής που

είναι εσωτερικά βάρβαρη και αντι-πολιτική. ∆εν ισχυρίζομαι ότι η κρίση του πολιτικού, αν υπάρχει τέτοια κρίση, κυρίως με τη μορφή της από-δημοκρατικοποίησης και της καταπόνησης των δημοκρατικών θεσμών, μπορεί να αναχθεί στις συνέπειες και τα χαρακτηριστικά των νέων μοτίβων της ακραίας βίας που σχετίζονται με την παγκοσμιοποίηση. Ισχυρίζομαι, όμως, ότι αυτά τα δύο δεν μπορούν να απομονωθούν το ένα από το άλλο.

Η πολιτική ως βία και ως αντι-βία

Πιστεύω ότι γνωρίζουμε όλοι τις δύο θεωρίες που διαπερνούν ολόκληρη την ιστορία της σύγχρονης δυτικής σκέψης -λέω δυτική, αλλά υποψιάζομαι ότι υπάρχουν αντιστοιχίες και σε άλλους πολιτισμούς. Η μία θεωρεί την πολιτική και τη βία αντιθετικές, επειδή η πολιτική ως οικοδόμημα νομιμοποιημένων θεσμών που η εξουσία τους αναγνωρίζεται από τα άτομα και τις τάξεις, ή καλύτερα τους πολίτες, και την πολιτική ως διαφωνία, ανταγωνισμό ή και σύγκρουση για τη διαχείριση και τον έλεγχο αυτών των εξουσιών άρα προϋποθέτει ότι η βία έχει περιθωριοποιηθεί και εξουδετερωθεί ή μειωθεί σε επίπεδα και μορφές που την καθιστούν υποφερτή και διαχειρίσιμη από τους θεσμούς που δημιουργεί μια πολιτεία ειδικά για αυτό το σκοπό. Όμως, ο θεσμός είναι η έννοια που μας επιτρέπει να περάσουμε και στην αντίθετη θέση, την άποψη ότι δεν υπάρχει πολιτική χωρίς βία. Και τελικά στην άποψη ότι η πολιτική δεν είναι παρά μια διαδικασία επεξεργασίας της βίας ή ένα παιχνίδι ανάμεσα σε παράγοντες που διαπραγματεύονται τη μετάβαση ανάμεσα σε άμεση, ανοιχτή βία και έμμεση, διαμεσολαβημένη ή συμβολική βία. Αυτό συμβαίνει επειδή, σύμφωνα με αυτή τη δεύτερη κλασσική θεωρία, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες και οι ίδιοι οι θεσμοί είναι υποκείμενα συγκρούσεων, είτε το παραδέχονται είτε όχι. Επειδή έχουν ανάγκη πρώτα να δημιουργηθούν, να επιβληθούν και να νομιμοποιηθούν και έπειτα να διατηρηθούν και να ενισχυθούν και αυτές οι αναγκαιότητες περνάνε μέσα από τη χρήση βίας, έστω τη συμβολικής ή ιδεολογικής βίας, που την αποκαλούμε κάποιες φορές αρχή και που δεν πρέπει να τη θεωρούμε λιγότερο βία από τη σωματική βία, ειδικά αν σκεφτούμε τις υποσυνείδητες πλευρές της.

ΘΕΩΡΙΑ

με το πολιτικό και αντίστροφα Η ΕΠΟΧΗ 30 Νοεμβρίου 2014

“

λιτισμό και την πολιτική

διάκριση πολέμου και ειρήνης είναι εύθραυστη και αμφίβολη περισσότερο από ποτέ τη σημερινή εποχή, που εμφύλιοι πόλεμοι, κοινωνικοί πόλεμοι, θρησκευτικοί πόλεμοι, εξολοθρευτικοί πόλεμοι που χαρακτηρίζονται ειρηνευτικές διαδικασίες κατά την οργουελιανή παράδοση, είναι εξαιρετικά συχνοί.

Τελικά όμως δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι και οι δύο θέσεις, οι δύο αντιλήψεις της πολιτικής, η μία που την ορίζει ως το αντίθετο της βίας και ως αποκλεισμό της βίας, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα και μέσα σε κάποια όρια ή μέσω κάποιων θεσμών ή μετα-θεσμών και η άλλη που ορίζει την πολιτική ως συνέχεια της βίας, που εμπεριέχει την αδιάκοπη άσκησή της ώστε να δημιουργήσει ζώνες ή περιοχές στο απυρόβλητό της και την μετατροπή της σε μια σειρά θεσμών και πρακτικών που την αναβάλλουν, αυτές οι δύο αντιλήψεις δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν ισάξια αναλυτική αξία. Η δεύτερη είναι πιο πειστική και πρέπει να επικρατήσει. Θα μπορούσε να ισχύει η άποψη ότι η πολιτική είναι ριζικά αντίθετη στη βία, αν κάθε μορφή βίας που αντιμετωπίζει ή χρησιμοποιεί το πολιτικό τελικά μπορούσε να εξουδετερωθεί ή να μετατραπεί σε νόμο, θεσμούς, ειρηνικές σχέσεις, αναγνώριση με την εγελιανή και μετα-εγελιανή έννοια. Όμως αυτό δεν ισχύει. Ακόμα και σε συνθήκες κανονικότητας, νομιμότητας και ευημερίας υπάρχουν μορφές βίας μη μετατρέψιμες, που ξεπερνούν τη διαλεκτική εξάλειψης της βίας ή ακόμη την αντιστρέφουν στο ακριβώς αντίθετο. Ο ίδιος ο νόμος είναι μια πολιτική φόρμα με μια μη-πολιτική πίσω όψη. ∆ηλαδή, η επιβολή του νόμου αλλά και η νομοθεσία, ακόμα και η δημοκρατική νομοθεσία, φέρουν μια σκοτεινή πλευρά καταστολής, διακρίσεων και θεσμικού σαδισμού -σκεφτείτε τις πτέρυγες θανατοποινιτών στις φυλακές ή τις φυλακές γενικά. Αλλά και ο ίδιος ο πολιτισμός είναι μια εξαιρετικά βίαιη διαδικασία, ή αυτό γίνεται φανερό συχνά εκ των υστέρων. Το σύνολο της μετααποικιοκρατικής κριτικής έχει κάνει φανερή τη μη-πολιτική διάσταση του πολιτισμού, που αφήνει πίσω του πολλές μη-πολιτικές, τραυματικές συνέπειες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά και δε μετατρέπονται μέσω των διαδικασιών της ιστορίας και της θεσμικής μνήμης, αλλά επιστρέφουν συνεχώς για να τροφοδοτήσουν μίσος, αγανάκτηση και αυτοκαταστροφικές βιαιότητες, κυρίως βέβαια αν ανατροφοδοτούνται από άλλες μορφές σύγχρονης βίας.Παρομοίως, έχουμε μάθει να αμφισβητούμε τις μεγαλύτερες αντιθέσεις που η πολιτική θεωρία και ο πολιτικός λόγος συνεχώς χρησιμοποιούν στη δυτική μας παράδοση για να εγγυηθούν τη μετατρεψιμότητα της βίας σε νόμο, τάξη και πολιτισμό, άρα και την απομόνωση της πολιτικής από τη μηπολιτική της διάσταση ή τη σκοτεινή της πλευρά. Η μία είναι η αντίθεση πολιτικής και πολέμου. Η άλλη είναι η αντίθεση κράτους και επανάστασης. Η διάκριση πολέμου και ειρήνης,

έστω κι αν γίνεται μόνο τοπικά και περιστασιακά, επιτρέπει στην πολιτική να κερδίσει το βασίλειο της ειρήνης και στον πόλεμο να γίνει (με τα γνωστά λόγια του Κλάουζεβιτς) «συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα», δηλαδή να πετύχει πολιτικούς στόχους -συμφέροντα, κατακτήσεις, πόροι, εδάφη- και να μη γίνει κάτι το απόλυτο που καταβροχθίζει κάθε ζωή και κάθε θεσμό που

βρίσκεται μπροστά του. Η διάκριση αυτή είναι εύθραυστη και αμφίβολη περισσότερο από ποτέ τη σημερινή εποχή, που εμφύλιοι πόλεμοι, κοινωνικοί πόλεμοι, θρησκευτικοί πόλεμοι, εξολοθρευτικοί πόλεμοι που χαρακτηρίζονται ειρηνευτικές διαδικασίες κατά την οργουελιανή παράδοση, είναι εξαιρετικά συχνοί.

Κράτος και επανάσταση

Έτσι περνάμε στην άλλη αντίθεση, αυτή του κράτους και της επανάστασης. Οι επαναστάσεις γίνονται πράγματι αντιληπτές από τα κράτη ως ακραίες μορφές παράνομης βίας που διαρρηγνύουν την έννομη τάξη, ακόμα κι αν η προέλευσή τους ανάγεται σε κάποιο θρυλικό επαναστατικό κίνημα. Για να το θέσουμε με όρους του Μπέντζαμιν, οι επαναστάσεις αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους ως μεσσιανικές στιγμές, στις οποίες η θεϊκή βία ή η βία των αγνών μέσων θα δώσει τέλος στον κύκλο τής εκμετάλλευσης και της καταπίεσης που

Τα κριτήρια της ακραίας βίας Τ

ο πρώτο κριτήριο είναι η αδυναμία αντίστασης με οποιαδήποτε μορφή, δηλαδή ατομική ή συλλογική, σωματική ή ηθική/ πνευματική δυνατότητα να αντισταθεί κανείς στη βία, στον εξαναγκασμό, στην κυριαρχία στη βαρβαρότητα. Όμως το κάνω σαφές ότι όλες αυτές οι διακρίσεις είναι σχετικές. ∆εν υπάρχει ατομική αντίσταση χωρίς βοήθεια από άλλους, αλληλεγγύη, συμπόνοια. Ακόμα και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης αυτό συνέβαινε και υπάρχουν ωραίες ιστορίες για αυτό το θέμα από τα ναζιστικά στρατόπεδα και τα γκουλάγκ. Ακόμα κι αν πρόκειται για φανταστική αλληλεγγύη, μια ελπίδα ότι θα έρθει βοήθεια σε μια κατάσταση απελπισίας. Και δεν υπάρχει συλλογική αντίσταση που να μη βασίζεται στο ένστικτο της επιβίωσης ή την αξιοπρέπεια του ατόμου ή και τα δύο. Παρομοίως και τα όρια της υλικής αντίστασης ορίζονται συνήθως ηθικά, ενώ η ηθική δύναμη των ατόμων έχει τις ρίζες της στα σώματά τους. Το θέμα είναι πιο περίπλοκο από ό,τι φαίνεται. Όταν ένα υποκείμενο υποτάσσεται σε έναν αφέντη, συνήθως εγχώριο, έναν τύραννο, αυτό δε σημαίνει ότι η αντίσταση έχει εξαλειφθεί. Εδώ θα πρέπει να αγγίξουμε το άβολο ζήτημα της ηθελημένης υποταγής και να πραγματευτούμε τους διαφορετικούς τρόπους να επιλέγει κανείς το θάνατο ή να τον δέχεται. Αυτό ακριβώς μας οδηγεί στο δεύτερο κριτήριο, που το ονομάζω διείσδυση του θανάτου στη ζωή. Τη πρόωρη εμπειρία του θανάτου ή, για να χρησιμοποιήσω μια γνωστή έκφραση, τους «χίλιους θανάτους», την «εντατικοποίηση του θανάτου» ή τους «πολλαπλούς θανάτους» μέσα στην ίδια τη ζωή. ∆ηλαδή μια ζωή που δεν είναι βιώσιμη, αλλά μια ζωή πέρα από το θάνατο, μια ζωή που την έχει αρπάξει ο θάνατος. Φυσικά η εμπειρία που συσχετίζω με αυτό το κριτήριο είναι τα βασανιστήρια. Επειδή τα βασανιστήρια είναι η κατάσταση όπου τα υποκείμενα αισθάνονται ότι ο θάνατος θα ήταν προτιμότερος. Και υπάρχουν πολλά είδη βασανιστηρίων. Το τρίτο κριτήριο σίγουρα συνδέεται με τα άλλα δύο αλλά μπορεί να μας δείξει μια άλλη κατεύθυνση προς την οποία με ενέπνευσαν αναλύσεις κυρίως της Χάνα Άρεντ και του Ζίγκμουντ Μπάουμαν σχετικά με τη παράλογη λογική της εξολόθρευσης των Εβραίων, των Τσιγγάνων και των ατόμων με διανοητικές αναπηρίες από τους ναζί, που χρησιμοποιήθηκαν ως αντικείμενα για ψευδοεπιστημονικά πειράματα in vivo και σίγουρα υποβαθμίστηκαν από άνθρωποι σε πράγματα. Είναι το

προκαλεί αδικίες και μίσος εδώ και αιώνες. Όμως, δεν γνωρίζουμε καμία επανάσταση που να μην έχει μολυνθεί με τραγικό τρόπο από την ίδια μορφή συντηρητικής βίας που προσπαθούσε να εξουδετερώσει. Και κάποιες την ξεπέρασαν σε βαρβαρότητα. Και αυτή είναι μια από τις βασικότερες μορφές που έχει πάρει η επιστροφή του μη-πολιτικού στη διάρθρωση της πολιτικής τον 20ο αιώνα. ∆εν ισχυρίζομαι ότι με τα παραπάνω έχω αποδείξει κάτι, αφού μπορεί να υπάρξει αντίλογος, αλλά υποστηρίζω την απλή θέση ότι η πολιτική και η βία δεν μπορούν να διαχωριστούν, επειδή υπάρχει μη-μετατρέψιμη βία και ακραίες εκφάνσεις βίας που η πολιτική δεν μπορεί να διαχειριστεί. Η προϋπόθεση να είναι δυνατό το πολιτικό θέτει κάποια όρια και ό,τι το καθιστά αδύνατο είναι πέρα από τα όρια. Όμως ποια είναι αυτά τα όρια; Μετάφραση: Ματίνα Καραγιαννίδου Σταμπουλή

κριτήριο της μη-χρησιμότητας. Οι οικονομολόγοι διαθέτουν την έννοια «μη-χρησιμότητα», που δηλώνει το αντίθετο μιας χρήσιμης λειτουργίας, αν υποθέσουμε ότι η χρησιμότητα μπορεί να μετρηθεί. Εδώ το χρησιμοποιώ με μια πιο ριζοσπαστική έννοια, ως τη δυναμική αντιστροφή των σκοπών, από την παραγωγή στην καταστροφή ή από την αντίληψη της αξίας της χρησιμότητας στην αντίληψη της περιττής ύπαρξης. Εξετάζοντας την έννοια της χρησιμότητας και τις διαδικασίες υπολογισμού της στον καπιταλισμό θα αναφερθώ στην κατηγορία του αναλώσιμου ανθρώπου, στην παραγωγή αναλώσιμων ανθρώπων. Θέλω να επιμείνω σε δύο παραμέτρους αυτού του τρίτου κριτηρίου. Η πρώτη είναι ότι η καταστροφή και ο αφανισμός ανθρώπων μπορούν να οργανωθούν με τον ίδιο βιομηχανικό τρόπο όπως η παραγωγή, η αξιοποίηση υπηρεσιών, εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων για παραγωγικές λειτουργίες. Φυσικά αυτή είναι η διεστραμμένη όψη του τυπικού ρασιοναλισμού, στην οποία έχει δώσει έμφαση η Σχολή της Φρανκφούρτης και με τον τρόπο του ο Μισέλ Φουκώ. Υπάρχει και μια δεύτερη παράμετρος που την ονομάζω υπερ-καντιανή. ∆εν έχει να κάνει μόνο με την ιδέα ότι οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι αλλά ως πράγματα ή ως μέσα για την εκπλήρωση κάποιων υπολογίσιμων στόχων, πράγμα που όπως ξέρουμε από την καντιανή οπτική είναι ανήθικο αλλά και πολύ κοινότυπο, ακόμα και απαραίτητο για τη ζωή και τον πολιτισμό –πώς θα μπορούσαμε να ζήσουμε και να προοδεύσουμε πολιτισμικά αν δε χρησιμοποιούσαμε τους άλλους ως μέσα; Συμβαίνει όμως οι άνθρωποι να μη χρησιμοποιούνται ούτε καν ως εργαλεία ή μέσα, επειδή είναι, έχουν γίνει ή θεωρούνται άχρηστοι. Υπάρχουν άχρηστοι άνθρωποι, που δε χρησιμεύουν στους άλλους και που με αυτή την έννοια μπορούμε να τους ξεφορτωθούμε ή ιδανικά δε θα έπρεπε να υπάρχουν; Αυτό είναι το πιο άβολο βιοπολιτικό, βιοοικονομικό, ηθικοοικονομικό και οικονομικό ερώτημα, στο οποίο ανάλογα με τον κώδικα που υιοθετούμε μπορούμε να απαντήσουμε είτε με ένα εμπειρικό αποφασιστικό «ναι, υπάρχουν άχρηστοι, αναλώσιμοι άνθρωποι, υπήρχαν υπάρχουν και θα υπάρχουν» είτε με ένα ηθικό «όχι», γεμάτο αγανάκτηση, που όμως απαιτεί διευκρινίσεις για τους όρους διατύπωσής του.

Ηλιακοί δρόµοι

“

προς ένα διαφορετικό µέλλον

Το όραμα του Σκοτ Μπρουσάο γίνεται πράξη στην Ολλανδία Ο Σκοτ Μπρουσάο εξέτασε την πιθανότητα τοποθέτησης φωτοβολταϊκών πάνελ σε επιφάνειες, όπως ένας δρόμος, με στόχο την αύξηση της παραγόμενης ενέργειας, παράλληλα με κάποιους επιπλέον ενσωματωμένους μηχανισμούς, οι οποίοι προσφέρουν πρωτοφανείς ιδιότητες στους δρόμους.

Στην Ολλανδία εγκαινιάστηκαν πριν λίγες μέρες, δοκιμαστικά, με τη μορφή ποδηλατοδρόμων οι πρώτοι ηλιακοί δρόμοι που θα ενώνουν τα προάστια Κρόμενι και Γουόρμερβιρ του Άμστερνταμ. Με αφορμή την κατασκευή αυτού του πρότυπου έργου γίνεται πιο γνωστό στο ευρύ κοινό το όραμα του Σκοτ Μπρουσάο, που πλέον έγινε πράξη, για την κατασκευή ειδικών δρόμων που υπόσχονται να βοηθήσουν την καταστολή του φαινομένου του θερμοκηπίου. Πριν λίγα χρόνια, όταν συστηματοποιήθηκε η τρομοκρατία για την επικείμενη καταστροφή της γης λόγω βιοκλιματικών αλλαγών, έπεσαν στο τραπέζι πολλές ιδέες προώθησης οικολογικών προϊόντων και ιδρύθηκαν πολλοί οργανισμοί και επικερδείς επιχειρήσεις. Τα πιο δημοφιλή οικολογικά και οικονομικά συστήματα παραγωγής ενέργειας ήταν η κατασκευή φωτοβολταϊκών πάνελς, κυρίως για ιδιωτική ή επιχειρησιακή χρήση. Ο Μπρουσάο και η γυναίκα του εξέτασαν την πιθανότητα τοποθέτησης αυτών των συστημάτων σε ευρύτερες επιφάνειες, όπως ένας δρόμος, με στόχο την αύξηση της παραγόμενης ενέργειας, παράλληλα με κάποιους επιπλέον ενσωματωμένους μηχανισμούς, οι οποίοι επρόκειτο να προσφέρουν κάποιες πρωτοφανείς ιδιότητες στους δρόμους. Έτσι ίδρυσαν τη δικιά τους επιχείρηση με το όνομα «Solar roadways». Οι ηλιακοί δρόμοι αρχικά προσφέρουν ενέργεια. Αποτελούνται από ειδικά αυτόνομα πάνελς (πινακάκια) που ενώνονται μεταξύ τους. Αυτά τα πινακάκια διαχωρίζονται σε τρία στρώματα. Το επιφανειακό στρώμα αποτελείται από ένα ειδικό κράμα ανθεκτικού γυαλιού, το μεσαίο ενσωματώνει την τεχνολογία και η βάση είναι κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμα υλικά. Αυτά τα πινακάκια με τον πρωτοποριακό σχεδιασμό εφαρμόζουν μια τεχνολογία που δεσμεύει τις ακτίνες του ηλίου και την μετατρέπει σε ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον.

Ανακυκλώσιμα, ασφαλή υλικά

Ο Μπρουσάο όμως δεν σταμάτησε εκεί. Η επιλογή του υλικού του γυαλιού

για το ανώτατο στρώμα, δεν ήταν τυχαία αλλά προέκυψε έπειτα από πολλή μελέτη. ∆εν πρόκειται για το συνηθισμένο γυαλί, αλλά ένα ειδικό ανθεκτικό υλικό. Σκεφτείτε, λέει ο ίδιος, ότι έχει εφευρεθεί αλεξίσφαιρο και γυαλί που αντέχει τις εκρήξεις, συνεπώς δεν είναι παράλογο να εφευρεθεί και ένα που να αντέχει τα μεγάλα βάρη, να ανταποκρίνεται στις καιρικές συνθήκες και να δημιουργεί μια ανθεκτική θήκη για το σύστημα, όπως ακριβώς κάνει και το μαύρο κουτί στα αεροπλάνα. Επιπλέον το γυαλί διαθέτει επιφάνεια φιλική για ένα θερμαντικό μηχανισμό, όπως ακριβώς και τα παρμπρίζ των αυτοκινήτων. Πλέον δεν θα χρειάζονται ειδικές εκχιονιστικές αποστολές, ούτε θα καλύπτεται η επιφάνεια από επικίνδυνο πάγο, ο δρόμος θα καθαρίζεται από μόνος του, ιδιότητα εξαιρετικά χρήσιμη, ειδικά στις πιο βόρειες χώρες. Επίσης, η επιστημονική ομάδα φρόντισε η επιφάνεια να είναι αντιολισθητική. Λύνοντας το πρόβλημα της κρυστάλλωσης του νερού, προέκυψε το θέμα της διευθέτησης των υδάτων που θα απομακρύνονται από το δρόμο, γι’ αυτό έχει σχεδιαστεί στις πλευρές του δρόμου ειδικό φρεάτιο χωρισμένο σε δύο μέρη. Το ένα καθιστά το νερό ικανό για άρδευση και το διοχετεύει σε επιλεγμένες περιοχές μακριά από το δρόμο και το άλλο περιέχει καλώδια, οπτικές ίνες και άλλους μηχανισμούς που μεταφέρουν το ρεύμα αντικαθιστώντας τα καλώδια και τις κολώνες που μπορούν να είναι επικίνδυνες λόγω οποιασδήποτε πιθανής βλάβης, με επιπρόσθετο πλεονέκτημα την κάλυψη των νεκρών περιοχών (όσον αναφορά το σήμα στις κινητές συσκευές) και την προσφορά δικτύου για ασύρματη σύνδεση στο διαδίκτυο

από το δρόμο. Επιπλέον πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα επαναφόρτισης των καινούριων ηλεκτρικών αυτοκινήτων τόσο κατά τη στάθμευση όπως επίσης και κατά την κίνηση απευθείας από το δρόμο, τεχνολογία βέβαια ακόμα προς σχεδίαση που απαιτεί τη συνεργασία για έρευνα με τις αντίστοιχες αυτοκινητιστικές βιομηχανίες.

∆ρόμοι που «αισθάνονται» Η πρωτοπορία όμως δεν σταματάει εκεί. Σε αυτά τα πινακάκια έχουν ενσωματωθεί και φωτάκια LED όπως επίσης και αισθητήρες βαρύτητας. Έτσι, όταν τυχόν πέφτουν βράχια στο δρόμο ή περνάνε ζώα, ο δρόμος θα το «αισθάνεται» και θα ειδοποιεί τον οδηγό με μηνύματα γραμμένα στην επιφάνειά του (χρήσιμα φωτάκια) ώστε να μειώσει ταχύτητα. Τα φωτάκια αυτά είναι βολικά και για τη νύχτα, αφού είναι προφανώς πιο ευδιάκριτα από τα παραδοσιακά διαχωριστικά ανεξαρτήτως συνθηκών. Για το λόγο αυτό η τεχνολογία των ηλιακών δρόμων έχει κερδίσει το ενδιαφέρον αερολιμένων για την κάλυψη των επιφανειών των δρόμων τους ώστε να γίνονται εύκολα αντιληπτοί από τον ουρανό. Οι φωτισμοί LED έχουν επίσης τη δυνατότητα να αλλάζουν την κατάταξη του δρόμου ή οποιασδήποτε επιφάνειας δημιουργώντας θέσεις πάρκιγκ, η επιπλέον γραμμής ανάλογα με τις ανάγκες. Τέλος, σε περί-

πτωση καταστροφής κάποιου πίνακα, λόγω του αυτόνομου σχεδιασμού και του ασύρματου δικτύου, ο δρόμος θα ειδοποιεί σε πραγματικό χρόνο τις αρμόδιες υπηρεσίες για την άμεση αντικατάστασή του με τις ακριβείς συντεταγμένες.

Συνεισφορά στην οικονομία

Πέρα από τη φιλικότητά τους προς το περιβάλλον, λόγω της αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων υλικών, οι ηλιακοί δρόμοι είναι φιλικοί και για την τσέπη, αφού παράγουν δωρεάν ενέργεια, από ανακυκλώσιμες πηγές. Ο Μπρουσάο κατέληξε ότι αν όλοι οι δρόμοι της Αμερικής καλυφθούν με αυτά τα πάνελς, μόνο οι δρόμοι της θα παράγουν τρεις φορές περισσότερη ενέργεια από αυτήν που καταναλώνει. Κάπως έτσι κέρδισε χορηγία αρκετών εκατομμυρίων για την έρευνά του από το αμερικανικό κράτος. Φυσικά αν η τεχνολογία αυτή αξιοποιηθεί συστηματικά θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας σε πάρα πολλές χώρες για εκατοντάδες ειδικότητες. Μπορεί το κόστος αυτού του νέου δρόμου να είναι μεγαλύτερο σε σχέση με το συμβατικό, ωστόσο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα επιστρέφει τα λεφτά στο κράτος και μακροπρόθεσμα υπόσχεται να είναι εξαιρετικά κερδοφόρος. Kωνσταντίνα Ζούνη