κυριακή 31-08-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 31 Αυγούστου 2015 • Αρ. φ. 1214 • 2 €

Χ. Γεωργούλας: Στην απέναντι όχθη, μαζί με την Αριστερά

Πώς θα γυρίσει μπούμεραγκ η προσπάθεια αποκλεισμού της πιθανότητας μιας αριστερής κυβέρνησης σελ. 5

...

Μ. Κοβάνης: Η Γαλλία στο δρόμο των χωρών του Νότου

Βαθιά και αξεπέραστη η πολιτική κρίση με την κυβέρνηση Ολάντ να τηρεί μέχρι τέλους τις επιταγές Μέρκελ σελ 14

Ο αντιρατσιστικός νόμος, οι φασιστικές επιθέσεις και η ομοφοβία

Γράφουν οι Αντώνης Σιγάλας και Στρατής Μπουρνάζος. Μιλούν στην “Εποχή” θύματα ομοφοβικών επιθέσεων σελ. 16-18

Θ. ∆ρίτσας: Οι πονηριές δεν μπορούν να καθορίσουν τις εξελίξεις

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ μιλά για την προεδρολογία, τον ΕΝΦΙΑ και τις πολιτικές εξελίξεις. σελ.9

...

Θ. Γαλιατσάτος: Μαζί με τους εργαζόμενους για το κοινό συμφέρον

Ο νέος περιφερειάρχης Ιονίων μιλά για τις άμεσες προτεραιότητες της νέας περιφερειακής αρχής σελ.8

...

Α. Παπαθανασίου: Η Αντιγόνη από την Καμπούλ

Η σκηνοθέτιδα του συγκλονιστικού ντοκυμαντέρ “Παίζοντας με τη φωτιά” μιλά για την εμπειρία του να διδάσκει Σοφοκλή στο πανεπιστήμιο του Αφγανιστάν σελ. 25

Στη σκιά του τάφου της Αμφίπολης Της Όλγας Καρούτα

Μέσα στο βαθύ θέρος, στις αρχές Αυγούστου, τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν σε έναν ξεχασμένο για τους πολλούς τόπο, στην αρχαία Αμφίπολη και σε μία εντυπωσιακή αρχαιολογική ανακάλυψη, ενός Μακεδονικού τάφου, που ξαφνικά ήρθε στο φως και γέμισε τις τηλεοράσεις, τις εφημερίδες, και τους λόγους των πολιτικών με εθνικό ενθουσιασμό και υποσχέσεις νέου εθνικού μεγαλείου. Τα ΜΜΕ «φώτισαν» τον τύμβο Καστά, πολιτικοί άρχισαν να συρρέουν στο χώρο, καθημερινά έβγαιναν «πολεμικά ανακοινωθέντα» και η ανασκαφή για μεγάλο διάστημα πραγματοποιούνταν υπό την άγρυπνη παρακολούθηση της πολιτικής ηγεσίας. Μολονότι, οι αρχαιολόγοι του ΥΠΠΟΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΜΟΝΟ ∆ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΟ ΟΠΛΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Μεσάνυχτα στο Παρίσι Υπάρχει ένα κοινό στοιχείο μεταξύ της γνωστής ταινίας του Γούντι Άλεν και της συνάντησης των ελλήνων υπουργών και των αξιωματούχων της τρόικας; Στην ταινία ο πρωταγωνιστής, ένας ονειροπόλος συγγραφέας, φαντασιωνόταν ότι στο Παρίσι, τα μεσάνυχτα, συναντά μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Σλβαντόρ Νταλί, ο Ερνστ Χέμινγουει, ο Σκοτ Φιτζέρανλτ και άλλοι. Οι έλληνες υπουργοί και σύμβουλοί τους στο Παρίσι, φαντασιώνονται ότι μπορούν να διαπραγματευτούν επί ίσοις όροις με την τρόικα στο έδαφος της άψογης υλοποίησης των έως τώρα εντολών της. Μόνο που στην περίπτωσή μας δεν ονειρευόμαστε τα μεσάνυχτα αλλά βρισκόμαστε σε μια σκληρή πραγματικότητα και ζούμε τραγικές καταστάσεις στην καθημερινότητά μας από τη συμφω-

Επικίνδυνη όξυνση της ουκρανικής κρίσης

νημένη πολιτική μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης το μόνο ισχυρό επιχείρημα που θα προσκομίσουν, πέρα από την εγγυημένη νομιμοφροσύνη τους, είναι η σχεδόν σίγουρη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ όποτε και αν γίνουν εκλογές. Είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αφήσει εντελώς ασυγκίνητη την τρόικα. Η οποία, εντούτοις, επιμένει και εντείνει τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της, όπως είδαμε με τις αλλαγές στη γαλλική κυβέρνηση αψηφώντας τις συνέπειες, δηλαδή τον αέρα που δίνει σε ακροδέξια κόμματα όπως της Λεπέν. Η Θεσσαλονίκη, με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσης, προσφέρει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να απαντήσουν οι λαϊκές τάξεις, ευρύτερα οι πολίτες, στις κατευθύνσεις του Παρισιού.

Με τη φωτιά παίζουν, πάνω στην πλάτη των κατοίκων της νοτιανατολικής Ουκρανίας, Μόσχα και δυτική συμμαχία, φέρνοντας την ουκρανική κρίση ένα βήμα πριν από την έκρηξη μιας θερμότατης πολεμικής σύρραξης. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι ανοιχτές καταγγελίες Βερολίνου και Ουάσιγκτον για εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, που τη χαρακτηρίζουν «πολύ σοβαρή υπόθεση», αλλά και η αναφορά του Πούτιν στην «πολιορκία του Λένιγκραντ», με την οποία παρομοιάζει τις φονικές επιχειρήσεις των δυνάμεων του Κιέβου εναντίον των περιοχών που κατοικούν κυρίως ρωσόφονοι.

Η τελευταία ∆ΕΘ της συγκυβέρνησης Η ανατροπή αυτής της κυβέρνησης είναι πλέον προϋπόθεση επιβίωσης του ελληνικού λαού. Οι κινητοποιήσεις ενόψει της ∆ΕΘ μάς δίνουν τη δυνατότητα για μία νέα αφετηρία γενικότερων κινητοποιήσεων για την ανατροπή της. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο κάλεσμά του στις κινητοποιήσεις της ∆ΕΘ τονίζει ότι «η κοινωνία πρέπει να είναι παρούσα»,

συμπληρώνοντας «Με αφετηρία αυτό τον Σεπτέμβρη η κοινωνία πρέπει να πει ένα θεαματικό «φτάνει πια» στις καταστροφικές πολιτικές της συγκυβέρνησης και να δώσει το σύνθημα της πτώσης της. Να μπει στην συζήτηση για την έξοδο από την καταστροφή και να πάρει πάνω της την αλλαγή πορείας. Μετά από

5 χρόνια μνημονίων το 2014 μπορεί να γίνει το έτος της ανατροπής που τόσο ανάγκη έχουμε!». Προσυγκέντρωση το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου, στις 6 μ.μ. στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Ε. Βενιζέλου. Για δηλώσεις συμμετοχής για τη μετάβαση στη Θεσσαλονίκη επικοινωνήστε με το 2105245514.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Στη σκιά του τάφου της Αμφίπολης ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

προσπαθούσαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους, η στάση της πολιτικής ηγεσίας δεν ήταν στην ίδια κατεύθυνση και με την συνεχή παρουσία της στο χώρο, πυροδοτούσε το κλίμα εθνικής έξαρσης που καλλιεργούσαν κυβέρνηση και ΜΜΕ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται να αποκαλυφθεί, αν όχι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τουλάχιστον κάποιου μέλους της οικογένειας του. Το σκηνικό εθνικής έξαρσης και

“

Η σημερινή κυβέρνηση, μια βαθύτατα δεξιά κυβέρνηση, χρησιμοποίησε τον τάφο της Αμφίπολης για να τονώσει την πληγείσα αξιοπρέπεια των Ελλήνων και να παρουσιάσει την εικόνα ενός περήφανου λαού, αντάξιου της σπουδαίας ιστορίας του και των ένδοξων προγόνων του. μεγαλείου που στήθηκε έξω από τον αρχαίο τάφο, δεν είναι πρωτοφανές, καθώς συνάδει με τη συνήθη τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων να θεωρούν τις αρχαιότητες μέσο προβολής του έθνους και τόνωσης του εθνικού φρονήματος. ∆ιαχρονικά ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός κακοποιήθηκε ως όχημα εθνικιστικών επιδιώξεων και πατριδοκαπηλίας. Οι πολιτικοί των κυβερνώντων κομμάτων αντιμετώπιζαν ανέκαθεν τις αρχαιότητες ως αφορμή για να εκφωνούν μεγαλοστομίες για το μεγαλείο του ελληνισμού και την εξαιρετική σημασία του ελληνικού έθνους. Στο ίδιο πλαίσιο και η σημερινή κυβέρνηση, μια βαθύτατα δεξιά κυβέρνηση, χρησιμοποίησε τον τάφο της Αμφίπολης για να τονώσει την πληγείσα αξιοπρέπεια των Ελλήνων και να παρουσιάσει την εικόνα ενός περήφανου λαού, αντάξιου της σπουδαίας ιστορίας του και των ένδοξων προγόνων του. Ποσό οξύμωρο είναι αυτό

από μια κυβέρνηση που με την υποτέλεια της, ταπείνωσε τον ελληνικό λαό και τον οδήγησε στη φτώχεια και την εξαθλίωση! Μπορεί για την πλειονότητα του κόσμου η ανακάλυψη τον τύμβου Καστά να ήταν κεραυνός εν αιθρία, ωστόσο η αρχαιολογική κοινότητα γνώριζε την ύπαρξη αυτού του εξαιρετικού μακεδονικού τύμβου τουλάχιστον τα τελευταία δύο χρόνια, που διενεργείται η ανασκαφική έρευνα. Για τους ακόμη πιο ειδικούς ο τύμβος ήταν γνωστός ήδη από τη δεκαετία του 1950 όταν διενεργήθηκαν για πρώτη φορά ανασκαφές από τον αείμνηστο αρχαιολόγο, ∆ημήτρη Λαζαρίδη. Τότε όμως οι αρχαιότητες είχαν τη συνήθη τύχη των ελληνικών αρχαιοτήτων, δηλαδή της έλλειψης κονδυλίων που δεν επέτρεψε τη συνέχεια των ανασκαφών. Μόνο τώρα, που ο τάφος φάνηκε ότι μπορεί να αξιοποιηθεί επικοινωνιακά και να αποπροσανατολίσει για λίγο τον κόσμο από το μνημονικό δράμα που βιώνει, το χρήμα άρχισε να ρέει και η ανασκαφική έρευνα διενεργείται με όλα τα απαραίτητα μέσα. ∆υστυχώς όμως στις υπόλοιπες περιπτώσεις τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Κατά πρώτον, ήδη από τη δεκαετία του 1990 έχει αφαιρεθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία η δυνατότητα να διεξάγει συστηματικές ανασκαφές και διενεργεί μόνο σωστικές, δηλαδή ανασκαφικές έρευνες ενόψει της κατασκευής κάποιου έργου. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πληθώρα εντοπισμένων αρχαιολογικών θέσεων, οι οποίες δεν μπορούν να ανασκαφούν και παραμένουν ανεξερεύνητες, έρμαιο στα χέρια των αρχαιοκάπηλων. Το Υπουργείο Πολιτισμού, που πάντοτε ήταν υποστελεχωμένο, με τις μνημονιακές πολιτικές έχει περιέλθει σε τραγική κατάσταση. Χιλιάδες εργαζόμενοι οδηγήθηκαν στην έξοδο από την εργασία τους, μέσω της απόλυσης των συμβασιούχων, της διαθεσιμότητας, της εφεδρείας και της πρόωρης συνταξιοδότησης. Επίσης τα κονδύλια για την αρχαιολογική υπηρεσία έχουν συρρικνωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα η άλλοτε δραστήρια αρχαιολογική υπηρεσία να αδυνατεί να ανταποκριθεί στο πολυσχιδές έργο της προστασίας και ανάδειξης της εθνικής μας κληρονομιάς και να περιορίζεται μόνο στη διεκπεραίωση της γραφειοκρατίας. Τέλος, οι μνημονιακοί νόμοι έχουν συρρικνώσει κατά πολύ τη δυνατότητα της αρχαιολογικής υπηρεσίας να προστατεύει τις αρχαιότητες έναντι των ιδιωτικών επενδύσεων και τα αρχαία αντιμετωπίζονται συνήθως ως εμπόδιο που πρέπει να εκλείψει για να εξυπηρετηθεί η κακώς νοούμενη επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη. Η σκιά του τάφου της Αμφίπολης δε μπορεί να κρύψει την ένδεια της κυβερνητικής πολιτικής για τον πολιτισμό. ∆εν μπορεί να κρύψει την υποχρηματοδότηση και την αποδυνάμωση της αρχαιολογικής υπηρεσίας. ∆εν μπορεί να κρύψει την καταστροφή που συντελείται όσο μεγάλη κι αν είναι σκιά του επιβλητικού και μεγαλειώδους ταφικού μνημείου. Όλγα Καρούτα, Αρχαιολόγος Μέλος της ΕΕΚΕ Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Έτσι γίνεται το εμπάργκο κ. Πούτιν

πιτέλους βρέθηκε η πιο αποτελεσματική μέθοδος να καθαριστεί η χώρα από τους κακομούτσουνους που έχουν εισρεύσει, ανακατεύοντας το DNA της και αλλοιώνοντας τον πολιτισμό της. Μάλιστα, η μέθοδος που εφαρμόστηκε έχει σημαντικά αποτελέσματα και δη αναδρομικής στόχευσης, μια και απευθύνεται όχι μόνο σε αυτούς που έχουν εισέλθει παρανόμως τα τελευταία χρόνια, αλλά και όσους κλείνουν εκατοντάδες χρόνια, με τελευταία μεγάλη φουρνιά τα στίφη του Ιμπραήμ. Ούτε αίματα, ούτε ξυλοδαρμοί ούτε σωματική βία, μεθόδους αρεσκόμενες στους ναζιστές της Χρυσής Αυγής. Εφάρμοσαν εμπάργκο, που μπροστά τους τα ανάλογα του Ομπάμα, της Μέρκελ και του Πούτιν είναι απλές οδοντόκρεμες. Πολύ, μάλιστα, πιο αποτελεσματικό από εκείνο που επιβάλλαμε στη FYROM, επί Αντρέα Παπανδρέου και δόθηκε η ευκαιρία δημιουργίας καινούργιων τζακιών, για να ανανεωθεί το είδος. Ο Εμπορικός Σύλλογος Ανδραβίδας αποφάσισε να καλέσει όλα τα καταστήματα της πόλης να μην εξυπηρετούν τους Ρομά. Τι είχε συμβεί και οι εκπρόσωποι των εμπόρων της πόλης αποφάσισαν το εμπάργκο; Στην Ανδραβίδα, στις 11 Μαΐου ένας Ρομά την ώρα που έκανε διάρρηξη έγινε αντιληπτός από εκτός υπηρεσίας αστυνομικό. Στη συμπλοκή ο άτυχος αστυνομικός έχασε τη ζωή του. Ο δολοφόνος συνελήφθη άμεσα. Ενδιαφέρουσα η ενέργεια του Εμπορικού Συλλόγου Ανδραβίδας, άξιου συνεχιστή της μεγάλης και δοκιμασμένης ιστορικά ρατσιστικής σχολής του αμερικανικού Νότου, γύρω και προς Μιζούρι μεριά. Παρά το γεγονός ότι άργησαν να αντιδράσουν, μετά από 115 μέρες, δεν μελέτησαν όλες τις παράπλευρες επιπτώσεις αλλά και το μοντέλο εφαρμογής της ενέργειάς τους. Αν οι Ρομά της Ανδραβίδας τσαντιζόταν και απείχαν από τις πολιτικές εκλογές, πως θα πορευόταν το εδραιωμένο με κόπους και θυσίες πολιτικό σύστημα, ρίχνοντας ακόμα μια κλωτσιά στην ενεργή ζήτηση και στη κυκλοφορία του χρήματος από τις τσέπες των δεξιών και σοσιαλιστών πολιτευτών προς εξαγορά ψήφων. Τότε, πάλι η κυρία Λαγκάρντ δε θα μπορούσε να ερμηνεύσει μια ακόμα έντονα αρνητική επίδραση του πολλαπλασιαστή που θα οδηγούσε ξανά το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης σε εκτροχιασμό. Από την άλλη, αν για παράδειγμα, το ατυχές συμβάν συνέβαινε στη Μανωλάδα και ο δράστης ήταν από το Μπαγκλαντές, τι ενέργειες θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι παραγωγοί της πόλης; Αν σταματούσαν οι έμποροι της περιοχής να προμηθεύουν τους μετανάστες-εργάτες γης, αυτοί, εξαιτίας του γεγονότος ότι τους έχουν κάνει καλοπερασάκηδες, θα έφευγαν για να μα-

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

“

“Αν για να συνεχίσουμε τη θετική συμβολή μας στην αναζήτηση πιο αξιόπιστων ρατσιστικών ενεργειών, ο δολοφόνος ήταν βέρος Έλληνας από τα διπλανά Λεχαινά, τι θα έπρεπε να πράξει ο Εμπορικός Σύλλογος Ανδραβίδας;” ζέψουν αλλού αγαθά της φύσης. Και τότε, τι θα γίνει με τη φράουλα; Έχει που έχει τα προβλήματα με τον Πούτιν, ένα τέτοιο εμπάργκο θα ήταν ο οριστικός θάνατος του εύγευστου κατακόκκινου φρούτου. Αν για να συνεχίσουμε τη θετική συμβολή μας στην αναζήτηση πιο αξιόπιστων ρατσιστικών ενεργειών, ο δολοφόνος ήταν βέρος Έλληνας από τα διπλανά Λεχαινά, τι θα έπρεπε να πράξει ο Εμπορικός Σύλλογος Ανδραβίδας; Αντιλαμβανόμαστε όλοι το αδιέξοδο των κλασικών μεθόδων. Ούτε πόλεμο των δύο πόλεων θα επέτρεπε η κυβέρνηση, θέτοντας σε εγρήγορση τις πλησίον της περιοχής στρατιωτικές δυνάμεις του συνώνυμου αεροδρομίου, ούτε εμπάργκο. Οι εμπορικές συναλλαγές έχουν πολλαπλές διασταυρούμενες σχέσεις, τέτοιες που είναι εξαιρετικά δύσκολο να πιστοποιηθούν οι ρίζες τους και ποια χέρια συνέβαλαν σε προστιθέμενη αξία. Τελικά, η αντίδραση των καταστηματαρχών και των κατοίκων της πόλης, οδήγησαν σε απόσυρση του πολεμικού διατάγματος… Ελπίζουμε να μην υπάρξει νέο ακραίο κρούσμα παραβατικότητας, αλλά αν, δυστυχώς, υπάρξει, οι αψίκοροι ηγέτες του Εμπορικού Συλλόγου ας προσφύγουν σε μια πιο ευγενική και επικερδή λύση: Να βάλουν διόδια στις διαφορετικές εθνοτικά ομάδες της περιοχής. Και στην ενίσχυση της πολιτιστικής ανόρθωσης της Ανδραβίδας, πάλαι ποτέ πρωτεύουσας του Μοριά επί Φραγκοκρατίας θα προσφέρουν και το άχτι τους θα βγάλουν. Θα ενίσχυαν και τα οικονομικά του ∆ήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, που από αύριο αναλαμβάνει ο νέος δήμαρχος, καταγωγής από τη Συρία και κάπως μελαχρινός.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Ο Εποχικός

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

Το ραντεβού στο Παρίσι, με το νου στην καυτή Αθήνα Μ

ε τη συνάντηση του Παρισιού μεταξύ αντιπροσωπείας ελληνικής κυβέρνησης και τρόικας μπαίνουμε στην κυρίως φάση της τελευταίας – της 6ης – αξιολόγησης του ελληνικού «προγράμματος διάσωσης». Πρόκειται, ασφαλώς, για την πιο κρίσιμη αξιολόγηση, καθώς απ’ αυτή θα καθοριστεί το ακριβές περιεχόμενο της πολιτικής λιτότητας στη συνέχεια, ενώ συμπίπτει με το ενδεχόμενο εκλογών στη χώρα. Να θυμίσουμε ότι η επιλογή του Παρισιού ως τόπου συνάντησης έγινε από την ελληνική κυβέρνηση ως ένδειξη ανεξαρτησίας έναντι της τρόικας κ.τ.λ., κ.τ.λ. Όμως ο χειρισμός δεν έμεινε καν στο χώρο του «φαίνεσθαι», αλλά έγινε μπούμερανγκ. Ενώ η κυβέρνηση ήθελε να είναι ένα «νέο πλαίσιο» των συζητήσεων στο εξής με τους δανειστές, το ∆ΝΤ ονόμασε τη συνάντηση – από την οποία μάλιστα θα απουσιάζει ο κ. Τόμσεν – «πρόλογο» της κατ’ εξοχήν αξιολόγησης στο τέλος Σεπτέμβρη. Ωστόσο, όλες οι συναντήσεις που έγιναν ή θα γίνουν, η χθεσινή του κ. Σαμαρά με τον κ. Γιούνκερ και άλλους αξιωματούχους, οι προηγούμενες με τους κ. Βέμπερ, Καρέ, Μοσκοβισί, όπως και αυτή του Παρισιού, έχουν έντονο ένα στοιχείο: το πολιτικό. Η κυβέρνηση προσέρχεται με βασικό επιχείρημα, όσο και αν το θέτει προσεκτικά, τη σχεδόν βέβαιη εκτίμηση ότι, όποτε και αν γίνουν εκλογές, κερδίζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ιδίως μετά το αυτογκόλ – έτσι το ονόμασαν οι κυβερνητικοί αναλυτές – του ΕΝΦΙΑ, αν η Βουλή δεν εκλέξει πρόεδρο η ήττα είναι σίγουρη. Να κερδηθεί, λοιπόν, πολιτικός χρόνος.

Αποκαρδιωτικοί οι δανειστές

Ο πρωθυπουργός, επίσης, έδωσε αυστηρές εντολές στους υπουργούς του να μην έχουν εκκρεμότητες όσον αφορά όλες τις μνημονιακές υποχρεώσεις. Στο έδαφος αυτό, μαζί και με την πολιτική παράμετρο, θα επιδιώξει να δημιουργήσει το κλίμα για να πετύχει, στο τέλος της αξιολόγησης, κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις, παράκαμψη ασφαλιστι-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

θα πάρουν χώρες όπως η Ελλάδα, που τα ομόλογά της δεν είναι αξιόπιστα, εάν δεν είναι σε πρόγραμμα εποπτείας.

Όλα σε εκκρεμότητα

“

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο Παρίσι δεν θα παρθεί καμία απόφαση, εφόσον εκκρεμεί ο έλεγχος. Η τρόικα ετοιμάζεται να αρνηθεί τις γενικευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις. κών και εργασιακών ζητημάτων, συνέχιση της μεταβατικής διάταξης για προστασία της πρώτης κατοικίας, όχι νέα δανειακή συμφωνία και έναρξη της συζήτησης με σαφείς ενδείξεις για ελάφρυνση του χρέους. Ενδεχομένως τεθεί και ζήτημα αποχώρησης του ∆ΝΤ. Οι ως τώρα τοποθετήσεις των δανειστών είναι, ωστόσο, αποκαρδιωτικές. Μόλις προχτές ο κ. Καρέ, της ΕΚΤ, δήλωσε ότι «υπάρχει ανάγκη για ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα συντελούνται οι

μεταρρυθμίσεις. Χρειάζεται ένα θεσμικό πλαίσιο. Και το χρειάζονται και οι χώρες που έχουν δανείσει χρήματα στην Ελλάδα, ώστε να παρακολουθούν την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων». Ενώ ο κ. Μοσκοβισί – σοσιαλιστής αυτός – που διεκδικεί τη θέση του κ. Ρεν, δήλωσε εντυπωσιασμένος από τη βούληση για μεταρρυθμίσεις που διαπίστωσε στην Αθήνα. Ο κ. Ντράγκι, εντωμεταξύ, έχει αποσαφηνίσει ότι πρόσθετη φθηνή ρευστότητα, με βάση το σχέδιο TLTROs, δεν

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο Παρίσι δεν θα παρθεί καμία απόφαση, εφόσον εκκρεμεί ο έλεγχος. Η τρόικα ετοιμάζεται να αρνηθεί τις γενικευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις, ιδίως μείωση φορολογικών συντελεστών, ελάφρυνση του χρέους από τώρα, αλλαγή ονομαστικών στόχων για έλλειμμα και για πρωτογενές πλεόνασμα κ.ά. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση, λίγο πριν τη συνάντηση του Παρισιού και μπροστά στη ∆ΕΘ, εμφανίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και ασθενή ενότητα, καθώς το αφήγημά της για θετικές εξελίξεις μετά το πλεόνασμα δεν επιβεβαιώνεται. Οι φιλοκυβερνητικοί αρθρογράφοι εξακολουθούν να ομιλούν για υπουργούς που δεν ακολουθούν τη γραμμή ανειλημμένων υποχρεώσεων της κυβέρνησης. Όσο για τα κόμματα που συγκυβερνούν, εκτιμούν ότι εμφανίζουν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, που επηρεάζουν και την ασκούμενη πολιτική. Στο ΠΑΣΟΚ οι γιορτές θα είναι δύο για τα σαράντα χρόνια ύπαρξής του – μια της ηγεσίας Βενιζέλου και μια του κ. Παπανδρέου. Στη Ν∆ η κατάσταση είναι ακόμη πιο περίπλοκη. Η διεύρυνση με τον κ. Γ. Καρατζαφέρη, που θεωρήθηκε ακόμη και από φιλικούς δημοσιογράφους τέχνασμα με κόστος καθώς μειώνει την ηγεμονία της κεντροδεξιάς, αποκάλυψε επιπλέον τη γύμνια της προσπάθειας διεύρυνσης προς το Κέντρο. Στους πιο σοβαρούς φιλοκυβερνητικούς αναλυτές θα βρεις εκτιμήσεις όπως ότι στη φάση τώρα της δημοσιονομικής ομαλοποίησης το πολιτικό σύστημα πάσχει από «στρατηγική αμηχανία». Η οποία δεν αντιμετωπίζεται ούτε με τεχνάσματα συμμαχιών ούτε με το εύρημα των Παρισίων, μπροστά σε έναν τέτοιο όγκο, τόσων μεγάλων και μικρών προβλημάτων. Τι να προσθέσει κανείς... Παύλος ∆. Κλαυδιανός

Προεδρία, πολιτική και άλλα τινά Η συζήτηση των τελευταίων ημερών, ιδίως μετά το πρωτοσέλιδο της προηγούμενης Κυριακής στην «Καθημερινή» με τίτλο «∆ιεργασίες για Κουβέλη Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας», ο τρόπος που σχολιάστηκε από διάφορες πλευρές και πρώτιστα από τη ∆ΗΜΑΡ, δεν αφήνει αμφιβολία ότι σχετικές βολιδοσκοπήσεις και συζητήσεις για το ενδεχόμενο να υποστηριχθεί ως πρόεδρος της ∆ημοκρατίας ο πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡ έχουν υπάρξει. Προφανώς, στο έδαφος αυτό παίζονται και διάφορα παιχνίδια, που θολώνουν κάπως ή και παραποιούν τα δεδομένα, όμως αυτά δεν ανατρέπονται. Στο έδαφος της ιδεολογικής αντίληψης περί κυβερνησιμότητας που ενδημεί στη ∆ΗΜΑΡ, περί «θετικής συνεισφοράς στην ασκούμενη πολιτική» - που την έφερε το 2012 στη μνημονιακή κυβέρνηση – και με πανθομολογούμενη τη δυσκολία αυτόνομης κοινοβουλευτικής παρουσίας στο άμεσο μέλλον, οι Βενιζέλος – Σαμαράς ήταν αναμενόμενο, μπροστά στη δυσκολία να εξασφαλιστούν 180 ψήφοι, να σκεφτούν την περίπτωση Κουβέλη. Χθες στις Βρυξέλλες ο κ. Σαμαράς, προσπαθώντας να θέσει και να ενισχύσει την πολιτική διάσταση του ελληνικού ζητήματος – δηλαδή ότι έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ – σίγουρα θα τόνισε την ανάγκη κάποιας χαλάρωσης της πολιτικής, για να μπορεί και η ∆ΗΜΑΡ, με τις

γνωστές της ευρηματικές διατυπώσεις, να αξιολογήσει αυτή τη «διευκόλυνση» και να διαπιστώσει ότι μπορεί επ’ ωφελεία της χώρας να ψηφίσει για πρόεδρο σ’ αυτή τη Βουλή. Ότι είναι έτοιμη η πλειοψηφία της ∆ΗΜΑΡ να πάρει την πάσα, προκύπτει από τις δηλώσεις στελεχών της. Ο εκπρόσωπος Χρ. Μαχαίρας δηλώνει ότι «είναι σοβαρό πολιτικό ζήτημα και δεν μπορεί παρά να κριθεί σε συνάρτηση με το πολιτικό κλίμα εκείνης της περιόδου, αλλά και με τις πολιτικές που ασκούνται». Και ο Ν. Τσούκαλης, αντίθετα από τους βουλευτές Μίνα Ξηροτύρη και Γιάννη Πανούση που απορρίπτουν την «ιδέα» σε κάθε περίπτωση, πρόβλεψε ότι μπορεί ν’ αλλάξει το κλίμα τους επόμενους μήνες και ότι σε μια τέτοια περίπτωση ο Φ. Κουβέλης θα ήταν ιδανικός πρόεδρος. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γραμματέας της ∆ΗΜΑΡ Θ. Θεοχαρόπουλος. Εξάλλου και ο ίδιος ο Φ. Κουβέλης στα «Νέα» άφηνε παράθυρο – μετατοπιζόμενος από παλαιότερη δήλωσή του ότι αυτή η Βουλή δεν μπορεί να εκλέξει πρόεδρο – λέγοντας ότι το θέμα είναι πρόωρο και «θα κριθεί στον κατάλληλο χρόνο, σε συνάρτηση με το πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής και τις πολιτικές που ασκούνται». Περιμένοντας το «φύλλο συκής» από τη συνάντηση του Παρισιού ή αργότερα από τον έλεγχο της τρόι-

κας και τον προϋπολογισμό, ασφαλώς δεν υπάρχει κανένας στην ηγεσία της ∆ΗΜΑΡ που να μην αντιλαμβάνεται ότι η ευρεία συμμαχία που επιχειρείται να συγκροτηθεί κόντρα στον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή στην προοπτική ν’ αλλάξει η πολιτική από την οποία υποφέρει η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, εκτείνεται από τον Γ. Καρατζαφέρη ως τη ∆ΗΜΑΡ. Παρ’ όλα αυτά, ετοιμάζονται να το αποδεχθούν, αν υπάρξει έδαφος. Να δεχθούν, κατά πλειοψηφία, δηλαδή να δοθεί κι άλλος χρόνος στην πολιτική καταστροφής. Όσο για τον ίδιο τον Φώτη Κουβέλη, θα πρέπει πολύ να σκεφθεί πριν αποδεχθεί ένα ρόλο, που εκ των υστέρων θα επιβεβαιώσει την κατηγορία που του απευθύνεται, ιδίως από πρώην συμμάχους, ότι με τη ∆ΗΜΑΡ ιδρύθηκε ένα αρχηγικό – προσωποπαγές κόμμα, διότι κανένας δεν προβλέπει ότι, αν ο ίδιος εκλεγεί πρόεδρος, μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει με τη μορφή κοινοβουλευτικού κόμματος η τάση αυτή της μετριοπαθούς αριστεράς. Θα ενισχύσει, επιπλέον, τους φόβους που ακόμη υπάρχουν μέσα στην κοινωνία, ότι και για τους αριστερούς πολιτικούς υπάρχει μεγάλο εύρος για τοποθετήσεις. Αν επαληθευθεί, θα είναι βλάβη, σίγουρα, για όλους μας. Π. Κ.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Το θέρος που σαρκάζει το «τέλος της ιστορίας»…

Οι εκρηκτικές καλοκαιρινές εξελίξεις ανατρέπουν οριστικά τις μεταψυχροπολεμικές προφητείες για το μονοπολικό κόσμο που θα βάδιζε “τον κοινό – ειρηνικό δρόμο, της παγκοσμιοποίησης”… Του Νίκου Τσαγκρή

«Καθ’ οδόν προς το άγνωστο»

Ο γάλλος οικονομολόγος Νικολά Μπαβερέζ στο βιβλίο του «Καθ’ οδόν προς το άγνωστο» (ακυκλοφόρητο στην Ελλάδα) αναλύει την παγκόσμια οικονομική κρίση όχι σαν μια οικονομολογική περίπτωση, αλλά σαν μέρος μιας σύνθετης και ασταθούς ακολουθίας πραγμάτων «που σχηματίζουν ήδη την ιστορία του 21ου αιώνα»: σε αντίθεση με την ιστορία του20ού αιώνα που εδραζόταν σε συγκρούσεις τις οποίες «έλυνε» πάντοτε η Αμερική, η διαμόρφωση του 21ου αιώνα είναι πολύ πιο σύνθετη και ασταθής. Σε σημείο που, από το 2007 και εντεύθεν, υπερισχύουν οι φυγόκεντρες δυνάμεις και οι νόμοι του χάους… Ο αφορισμός του Νικολά Μπαβερέζ για την υπερίσχυση των φυγόκεντρων δυνάμεων και των νόμων του χάους που, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο (2010 – 2011) φάνταζε σαν αστρολογική πρόβλεψη, τώρα μοιάζει σαν επαληθευμένη προφητεία: «μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και τη φενάκη της μιας υπερδύναμης, αναδύονται αλλεπάλληλες κοινωνικές ρωγμές που κατατέμνουν τον πλανήτη και προκαλούν φυγόκεντρες δυνάμεις και την «υπερίσχυση των νόμων του Χάους»: - Ρωγμές θρησκευτικές και πολιτισμικές μεταξύ του ισλαμικού και του ∆υτικού κόσμου. - Ρωγμές ιστορικές μεταξύ του παρακμάζοντος Βορρά και του αναπτυσσόμενου Νότου. - Ρωγμές πολιτικές μεταξύ των ∆ημοκρατιών και των πολιτευμάτων που αμφισβητούν τον πλουραλισμό και τις ατομικές ελευθερίες. - Ρωγμές ιδεολογικές ανάμεσα σ’ αυτούς που υποστηρίζουν μια κοινωνία ανοιχτή σε όλους και σ’ εκείνους που εκθειάζουν τα πλεονεκτήματα του έθνους… - Ρωγμές οικονομικές ανάμεσα στους υπέρμαχους του κινδύνου της αγοράς κι εκείνους της σταθερότητας, με άλλα λόγια της επιλογής της αγοράς ή του Κράτους ως απόλυτου ρυθμιστή της κατάστασης…

Η συνύπαρξη τεσσάρων κλονισμών

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

Κατά τον Νικολά Μπαβερέζ η κρίση που ανέκυψε με την ύφεση του 2007 «χτύπησε στην καρδιά τον διεθνοποιημένο καπιταλισμό θέτοντας σε αμφισβήτηση την ανάπτυξη και τον έλεγχό του: η κρίση, που έχει ως πρώτο άξονα την οικονομία («εμπροσθοφυλακή της αλληλοσύνδεσης και της ανανέωσης που αποτελούν ίδιον μιας ανοιχτής κοινωνίας»), δεν βρίσκεται παρά μόνο στην αρχή της, «δοκιμάζοντας τις αντοχές της παγκοσμιοποίησης σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας» Είναι μια κρίση που «αψηφά τις μεθόδους της πολιτικής οικονομίας, οι οποίες δείχνουν ανίκανες να την συγκρατήσουν», ενώ η καινοτομία της έγκειται στη συνύπαρξη τεσσάρων μείζονος σημασίας παραγόντων κλονισμού: «την κατάρρευση του πιστωτικού συστήματος (αποτέλεσμα της χρεοκοπίας των τραπεζών), το κραχ στην αγορά ακινήτων, την τεχνητή πτώση των χρηματιστηριακών αγορών και την κρίση στην αγορά πετρελαίου και τροφίμων, που συνεπάγεται την αναγκαστική επάνοδο του πληθωρισμού. Η συγκεκριμένη εκ του αποτελέσματος «προφητεία», κλείνει όπως άρχισε, οικονομολογικά, προβλέποντας το τέλος του οικονομικού μοντέλου που έφερνε σε αντιπαράθεση τα κράτη που κατανάλωναν επί πιστώσει για να πραγματοποιούν μαζικές εισαγωγές (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία) με τα κράτη που αποταμίευαν και πραγματοποιούσαν μαζικές επενδύσεις επί τη βάσει ενός μοντέλου παραγωγής που στόχευε στις εξαγωγές (Γερμανία, Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα)… Κλείνω την αναφορά σ’ αυτή τη, διαρκώς επαληθευόμενη, «προφητεία», με μια οικονομολογική επισήμανση – συμβουλή του συγγραφέα προς όλους τους διαχειριστές τούτης της χαοτικής οικονομικής και γεωπολιτικής κατάστασης, την οποία συνυπογράφω ανεπιφύλακτα: «Το επείγον είναι να εξαλείψουμε μια για πάντα την αυταπάτη ότι οι αγορές αυτορυθμίζονται». Καλά ξεμπερδέματα… •

“Ο αρχαιολόγος του μέλλοντος που θα ανασκάψει το σπίτι του λαού στον Περισσό θα δυσκολευτεί πολύ να χρονολογήσει τα ευρήματα. Τα ντουβάρια θα μοιάζουν του 20ου αιώνα αλλά τα γραπτά του 1500 μ.X.”. Σχόλιο φίλου στο Facebook, με αφορμή τα σχόλια Κουτσούμπα για το σύμφωνο συμβίωσης.

Κοπτοραπτική

αφνικά φέτος το καλοκαίρι το χάος έγινε πιο εφιαλτικό, πιο τραγικό, πιο ματωμένο. Και πιο σαφές, πιο περιγραφικό. Σαν προσχέδιο μιας ιστορίας καταστροφής που ανατρέπει την πτώση του Τείχους, το «τέλος του Ψυχρού Πολέμου», τον «μονοπολικό κόσμο» που, σύμφωνα με τους «προφήτες» του 20ού αιώνα, θα βάδιζε «τον κοινό – ειρηνικό δρόμο της παγκοσμιοποίησης»… Σαν Αποκάλυψη μιας νέας προφητείας που, διασχίζοντας το Μανχάταν και εξαερώνοντας τους δίδυμους πύργους, σαρκάζει το περίφημο «τέλος της ιστορίας» με τη φρικτή σύνοψη της συνέχειάς της στον 21ο αιώνα: Ουκρανία, Γάζα, (και πάλι Ουκρανία και πάλι Γάζα) και ο τρομακτικός εμφύλιος στη Λιβύη και ο άλλος τρομακτικός εμφύλιος στη Συρία και η Ελλάδα, –πάντα η Ελλάδα!– και οι φυλετικές εκρήξεις στο Μισούρι. Και οι έρμοι οι Κούρδοι στα σύνορα Ιράκ και ουτοπίας. Να αναθαρρεύουν πάλι. Μήπως αυτή τη φορά τα καταφέρουνε, και βρούνε μια πατρίδα… Ίσως βιώνουμε εκείνο που ο Νίτσε ονόμαζε αιώνια επιστροφή: την άκρα μορφή του μηδενισμού. Την ύπαρξη χωρίς σκοπό, που επανέρχεται αναπόδραστα, χωρίς τέρμα, μέσα στο μηδέν. Ωστόσο, ξεπερνώντας τον πειρασμό του… δημιουργικού μηδενισμού, σας παραπέμπω σε μια άκρως πειστική (εκ του αποτελέσματος) «προφητεία» του χαοτικού μας κόσμου: «Αφήνουμε πίσω μας την κυριαρχία της ∆ύσης, για να εισέλθουμε στην εποχή ενός κόσμου με διαφορετικούς πόλους, που τα όριά του είναι ακαθόριστα και ασαφή!..»

Ο Ολάντ γράφει τη δική του ιστορία…

Αλ. Τσίπρας, που τόλμησε να πει ότι, αν ο Φρανσουά Ολάντ ξεχάσει τις προεκλογικές υποσχέσεις του για σύγκρουση με την πολιτική της λιτότητας, θα αποδειχθεί ένας Ολαντρέου, πρέπει να παραδεχτεί πια το λάθος του. Οι τελευταίες εξελίξεις στη Γαλλία με την αποπομπή του υπουργού Οικονομίας που πίστεψε στις προεκλογικές υποσχέσεις του προέδρου του και κατήγγειλε την ανακολουθία του, καθώς και την αντικατάστασή του με τον υπερδεξιό πρώην τραπεζίτη των Ρότσιλντ, αποδεικνύουν ότι μπροστά στον Ολάντ και τις τούμπες του οι ανακολουθίες του Γ. Παπανδρέου φαντάζουν… απλές οδοντόκρεμες.

Απ’ τη Χαμάς κι απ’ τη Τζιχάντ ποια να διαλέξουν;

σύναψη της τελευταίας – και απ’ ό,τι φαίνεται διαρκέστερης- εκεχειρίας στη Γάζα, δεν πρέπει να είναι άσχετη με την κάθοδο των φανατικών ορδών των τζιχαντιστών μέχρι τα σύνορα του Ισραήλ. Το τελευταίο φυλάκιο της Συρίας που χτυπήθηκε από τις δυνάμεις τους, ήταν στα υψίπεδα του Γκολάν, σε απόσταση αναπνοής από τα κατεχόμενα από το Ισραήλ εδάφη. Ο εγκληματίας πολέμου Νετανιάχου, μπορεί για προπαγανδιστικούς λόγους να εξομοιώνει στις δηλώσεις του τη Χαμάς και τον αγωνιζόμενο παλαιστινιακό λαό με τους τζι-

χαντιστές, αλλά ξέρει πολύ καλά ότι η διαφορά ανάμεσά τους είναι τεράστια. Και αντιλαμβάνεται ότι ήδη η κόλαση που αυτός και οι όμοιοί του έχουν εγκαταστήσει στη Μέση Ανατολή, αρχίζει πια να αγκαλιάζει και τους ίδιους. Γιατί το μέλλον που έχουν οραματιστεί για τον άτυχο λαό τους οι ηγέτες του Ισραήλ είναι αυτό ακριβώς: μια διαρκώς απειλούμενη από τους εχθρούς που οι ίδιοι δημιουργούν μειοψηφία, σε μια πλημμυρίδα φανατικών ισλαμιστών. Υπάρχει ακόμα η άλλη εναλλακτική προοπτική. Αρκεί να τη θελήσουν οι ηγέτες του Ισραήλ.

Μείωση τιμών με αύξηση δαπάνης;

πορεί μια μείωση της τιμής των εισιτηρίων στις αστικές συγκοινωνίες να αποδειχτεί, τελικά, αύξηση της επιβάρυνσης του οικογενειακού προϋπολογισμού; ∆εν αποκλείεται να το δούμε κι αυτό, καθώς φαίνεται ότι αλλάζει όχι μόνο η διάρκεια της ισχύος του ενιαίου εισιτηρίου (από 90 σε 70 λεπτά), αλλά και το καθεστώς που επέτρεπε στον επιβάτη να επικυρώσει δεύτερη φορά το εισιτήριό του, όταν πλησίαζε η ώρα λήξης, ώστε να μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδρομή του, χωρίς να αναγκαστεί να επικυρώσει δεύτερο εισιτήριο. Αν η μείωση του χρόνου ισχύος συνοδεύεται και από κατάργηση της δυνατότητας αυτής, τότε δεν θα είναι λίγοι αυτοί που θα αναγκάζονται να πληρώσουν δύο εισιτήρια για τις μακρινές διαδρομές. Και θα γίνουν περισσότεροι, καθώς η τακτική που ακολουθούν οι υπεύθυνοι για τις δη-

μόσιες συγκοινωνίες είναι εδώ και καιρό η τακτική της αραίωσης των δρομολογίων, που κάνει ακόμα πιο στενό το χρονικό περιθώριο των 70 λεπτών.

Ένας όρκος της προκοπής

άποιοι φαίνεται πως ενοχλήθηκαν ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο έγινε η ορκωμοσία του νέου περιφερειακού συμβουλίου Αττικής. Μίλησαν για υπερβολές, για ευτελισμό των θεσμών, για λαϊκισμό… Τους πείραξε που δεν προτιμήθηκε ο καθιερωμένος θρησκευτικός όρκος και κάθε παράταξη ορκίστηκε με το δικό της τρόπο. Επειδή, όμως, οι ενοχλημένοι προέρχονται από τους υποστηρικτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας κατά τη συντριπτική πλειονότητα, αντί να δυσανασχετούν, δεν έχουν παρά να απαιτήσουν από τις κοινοβουλευτικές ομάδες της συγκυβέρνησης να καταθέσουν και να ψηφίσουν ένα νόμο, που να απεμπλέκει κάθε είδους ορκωμοσία από την εκκλησιαστική πρακτική και να καθιερώνει έναν απλό και πολιτικά αποδεκτό όρκο στο πλαίσιο των δημοκρατικών συνταγματικών παραδόσεων. Εκτός κι αν η γκρίνια επαναλαμβάνεται κάθε τόσο με μοναδικό σκοπό να μείνουν ανέγγιχτα τα καθιερωμένα, που εξακολουθούν να εμπλέκουν με απαράδεκτο τρόπο τα του θεού με τα του καίσαρα.

Ο όρκος της Ανοιχτής Πόλης

γώνας για μια Αθήνα της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας και της δημοκρατίας. Αγώνας ενάντια στην πολιτική του Μνημονίου που καταδικάζει τους συνανθρώπους μας στην ανεργία, την ανασφάλεια και το περιθώριο. Αγώνας ενάντια στα μικρά και τα μεγάλα συμφέροντα που λειτουργούν ενάντια στο δημόσιο συμφέρον με την ανοχή της δημοτικής αρχής. Αγώνας διαρκής, ενάντια στον φασισμό και τον ρατσισμό, για τον εξοβελισμό του μίσους και του φόβου από τις γειτονιές της Αθήνας. Με την παρέμβασή μας στο ∆ημοτικό Συμβούλιο και τις γειτονιές της Αθήνας, θα διεκδικήσουμε την εφαρμογή του προγράμματός μας. Καλούμε τους Αθηναίους και τις Αθηναίες να δώσουμε αυτές τις κρίσιμες μάχες μαζί. Με συμμετοχή, συζήτηση και ενημέρωση για ό,τι συμβαίνει στην πόλη. Με κινητοποιήσεις και συμμετοχή στα τοπικά κινήματα και τις κινήσεις αλληλεγγύης. Ο δύσκολος αγώνας για μία Αθήνα που θα είναι πόλη ανοιχτή και δημοκρατική θα δίνεται καθημερινά» Αυτός είναι ο όρκος που έδωσαν οι δημοτικοί και κοινοτικοί σύμβουλοι της Ανοιχτής Πόλης στην τελετή ορκωμοσίας του νέου δημοτικού συμβουλίου της πόλης.

Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στην απέναντι όχθη, μαζί με την Αριστερά

Πώς θα γυρίσει μπούμεραγκ η προσπάθεια αποκλεισμού της

ποιος δεν πάρει στα σοβαρά την απάντηση του Καρατζαφέρη στο κάλεσμα του Σαμαρά για συστράτευση, θα διαπράξει μεγάλο σφάλμα. ∆ήλωσε ότι θα κάνει τα πάντα για να μη γίνει πρωθυπουργός ο Τσίπρας, δηλαδή για να μη δει την αριστερά στην κυβερνητική εξουσία. Αυτός είναι ο κοινός στόχος που τους ενώνει σφιχτά. Για τον απλούστατο λόγο ότι η ολοκλήρωση και η διαιώνιση του καθεστώτος που επιβλήθηκε στην ελληνική κοινωνία και οικονομία μπορούν να απειληθούν μόνο από μια κυβέρνηση της αριστεράς, που σκοπό της έχει τη ανακοπή του κατήφορου και την αναστροφή της καταστροφικής πορείας. Εύκολο να λέγεται, πολύ δύσκολο να γίνει, αλλά αν το ξήλωμα της κάλτσας αρχίσει, πολύ δύσκολα το σταματάς. Γιατί κάθε πόντος που θα φεύγει, θα δείχνει στη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων ότι υπάρχει άλλος δρόμος, κι αυτό θα προσθέτει ακόμη πιο πολλές δυνάμεις στο πλευρό μιας κυβέρνησης της αριστεράς. Παρά τις δυσκολίες, παρά τα εμπόδια που θα ορθώνονται. Όσοι, λοιπόν, θέλουν να μείνει αλώβητη η ουσία του καθεστώτος της εσωτερικής υποτίμησης και της λιτότητας, παρά τις λογής λογής «βελτιώσεις» που υπόσχονται, όσοι θέλουν να διαιωνιστεί η μεταφορά του βάρους όχι μόνο της κρίσης αλλά και της όποιας ανάπτυξης στις πλάτες των λαϊκών τάξεων, θα κάνουν τα πάντα για να μη φτάσει στην κυβερνητική εξουσία η αριστερά. Αυτού του είδους οι εκκλήσεις για συστράτευση και οι δηλώσεις ανταπόκρισης χαράζουν μια βαθιά διαχωριστική τομή, που κανείς δεν μπορεί να κάνει ότι δεν τη βλέπει. Μια τομή ανάμεσα σε αυτούς που θεωρούν ότι με τα μνημόνια έχουμε μπει στο σωστό δρόμο και έτσι πρέπει να συνεχίσουμε, και, από την άλλη, σ’ αυτούς που θεωρούν ότι μόνο με της ανατροπή αυτών των δεδομένων μπορεί να υπάρξει παραγωγική ανασυγκρότηση και κοινωνική αναγέννηση, απ’ τις οποίες θα ωφεληθούν ευρύτατες λαϊκές τάξεις, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών που παράγει τον κοινωνικό πλούτο, και όχι οι σφετεριστές του.

Απέναντί τους η Αριστερά

Η διαχωριστική γραμμή αυτή δεν είναι θεωρητική. Υφίσταται σε όλες σχεδόν τις πτυχές της καθημερινής πραγματικότητας που βιώνει η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Και ο κ. Καρατζαφέρης που την αναδεικνύει με τις δηλώσεις αυτού του τύπου, μας κάνει χάρη. Γιατί δείχνει και στους λιγότερο ενημερωμένους πολίτες ότι δεν γίνεται να υπάρξει συμβιβασμός ανάμεσα στις δύο αντιλήψεις και επιδιώξεις, όσα ηχηρά και όμορφα περί εθνικής ομοψυχίας και αν ακουστούν. Όποιος δεν σκοπεύει να δει το υπόλοιπο του βίου του και το βίο των παιδιών του να κυλάει στο ρυθμό της διαρκούς εσωτερικής υποτίμησης και της αέναης λιτότητας, στο ρυθμό της αποβιομηχάνισης και της διάλυσης του παραγωγικού ιστού της χώρας (μιας χώρας όπου οι ανόητοι έχουν το θράσος να χαρακτηρίζουν «βαριά βιομηχανία» τον τουρισμό!), μια επιλογή έχει: να ενισχύσει την άμεση προοπτική μιας κυβέρνησης της αριστεράς και να στηρίξει

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

κριτικά στη συνέχεια το έργο της, γιατί σίγουρα θα είναι δύσκολο. Την πρόκληση αυτή που συνιστά η απόπειρα συσπείρωσης όλων των μνημονιακών δυνάμεων έναντι της αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να την αποδεχτεί: η αριστερά είναι απέναντι στην πολιτική που επιχειρούν συσπειρωμένοι να διασώσουν οι αρχιτέκτονες των μνημονίων, και είναι η μόνη που μπορεί να της αντιπαρατεθεί με συνέπεια και επιμονή και τελικά να την ανατρέψει. Η μεγαλύτερη δυνατή ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, η εξασφάλιση της δυνατότητας να εφαρμόσει χωρίς εμπόδια το ριζοσπαστικό του πρόγραμμα μπορεί να γίνει η απάντηση σ’ αυτές τις απεγνωσμένες συσπειρώσεις κάθε δεξιάς απόχρωσης. Και αν οργανώσει σωστά τη δράση του, είναι βέβαιο ότι θα είναι προς όφελός του και προς όφελος των πληττόμενων λαϊκών τάξεων.

Με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις

Τον τελευταίο καιρό, ορισμένοι, με πρόσχημα το σεβασμό στις θεσμικές διαδικασίες όπως η εκλογή προέδρου της δημοκρατίας, κάνουν ότι δεν βλέπουν αυτές τις κατάφωρες διαχωριστικές γραμμές. Και συζητούν ή και διαπραγματεύονται την προσθήκη των ψήφων τους για την εκλογή προέδρου από αυτή τη βουλή. Αυταπατώνται μάλιστα, αν δεν μας εξαπατούν απλώς, λέγοντας ότι έτσι θα μπορέσουν να επιβάλουν αλλαγές στην ασκούμενη από την κυβέρνηση πολιτική. Το πόσο μπορούν να την επηρεάσουν, μας το έδειξε το πρόσφατο παρελθόν, που τους υποχρέωσε να αποχωρήσουν από την τριτοκομματική κυβέρνηση. Ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβάνονται όμως, και παρά το γεγονός ότι η διεκδίκηση της κυβερνητικής εξουσίας από την αριστερά δεν αρχίζει και τελειώνει με την εκλογή προέδρου, η σύμπραξη σε μια «κοινοπραξία» που αρχίζει απ’ τον Καρατζαφέρη (ίσως και δεξιότερα…) και τελειώνει με τη ∆ΗΜΑΡ (ή τμήμα της) αποτελεί σαφέστατα τοποθέτηση από τη λάθος πλευρά. ∆εν μπορεί να νοηθεί σαν οποιοδήποτε τακτικό λάθος. Κι αυτό δεν μπορεί παρά να κάνει ακόμα πιο κατανοητό και εφικτό το στόχο του ΣΥΡΙΖΑ για αυτοδυναμία. Ας μας επιτραπεί αυτή η πρόβλεψη: όσο προσπαθούν να αποκλείσουν τη δυνατό-

τητα να έρθει η αριστερά στην κυβέρνηση, τόσο πιο κοντά θα τη φέρουν σ’ αυτό το στόχο.

Τίποτα δεν χαρίζεται

Ωστόσο, θα ήταν λάθος ο ΣΥΡΙΖΑ να «διαβάσει» αυτή τη διαπίστωση σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Η επαλήθευσή της έχει πολλά… προαπαιτούμενα. Προϋποθέτει κυρίως την ανάπτυξη ενός ευρύτατου πολιτικού κινήματος στήριξης της αριστεράς στη διεκδίκηση της κυβερνητικής εξουσίας και κριτικής υπεράσπισης, αύριο, του κυβερνητικού έργου της. Μια λαϊκή συσπείρωση, δηλαδή, στην απέναντι όχθη, που στόχο θα έχει στόχο να μετατρέψει τον κάθε ψηφοφόρο και εν δυνάμει ψηφοφόρο του ΣΥΡΙΖΑ, και γενικότερα της αριστεράς, σε αποτελεσματικό προπαγανδιστή της ανάγκης να αλλάξει, τώρα πορεία ο τόπος: να ανακοπεί ο αντιλαϊκός κατήφορος, να περισωθεί και να ανασυγκροτηθεί ο παραγωγικός ιστός της οικονομίας, να ανακτηθεί η κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη και να γίνει πράξη η κοινωνική αναγέννηση. Πράγματα που δεν θα μπορέσουν να γίνουν, αν δεν ενισχυθεί πολιτικά και αναπτυχθεί οργανωτικά ένα τέτοιο πολιτικό κίνημα με τη βοήθεια του ΣΥΡΙΖΑ και στο τελευταίο χωριό, στην πιο απομακρυσμένη γειτονιά των πόλεων. Και, κυρίως, αν δεν γίνει συνείδηση σε όλα τα μέλη του – πρώτα απ’ όλα στην ηγεσία του– η ανάγκη να αλλάξει, να γίνει πολιτικά ζωντανή και κοινωνικά άμεση η σχέση των μελών του με τον περίγυρό τους, με τους οπαδούς του, με τους ψηφοφόρους του, με τους δυνάμει ψηφοφόρους του. Πότε θα αξιοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ την πλούσια και θετική εμπειρία των ανοιχτών συνελεύσεων; Έχει μπροστά του δύο ευκαιρίες για να το κάνει: τη δημόσια συζήτηση για το κυβερνητικό πρόγραμμά του και την οργανωμένη απάντησή του στην απόπειρα να του περίκόψουν τις νόμιμες πηγές χρηματοδότησης, που δεν μπορεί να είναι άλλη από μια καλά οργανωμένη και πειστική πολιτικά οικονομική εξόρμηση, με τον απλό οικονομικά αλλά σύνθετο πολιτικά στόχο «5 ευρώ από κάθε ψηφοφόρο» μας, για την ανεξαρτησία του ΣΥΡΙΖΑ. Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ετοιμασίες για ∆ΕΘ και πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ

“

Ο Αλέξης Τσίπρας θα αναπτύξει στην ομιλία του στη ∆ΕΘ τις προτάσεις του κόμματος οι οποίες θα δοθούν σε δημόσια διαβούλευση, σημειώνοντας παράλληλα, ότι η επεξεργασία του κυβερνητικού προγράμματος θα συνεχιστεί και μετά τις 13 Σεπτέμβρη.

πορεί να βρισκόμαστε στις τελευταίες μέρες του καλοκαιριού αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως άλλωστε όλο το προηγούμενο διάστημα, βρίσκεται με τις «μηχανές στο φουλ». Το κομματικό επιτελείο βρίσκεται σε διαρκείς διαβουλεύσεις προκειμένου να είναι έτοιμοι οι βασικοί άξονες του κυβερνητικού προγράμματος. Στόχος των στελεχών που επεξεργάζονται τις προγραμματικές θέσεις είναι στα μέσα της βδομάδας να δοθούν τα τελικά κείμενα στην Πολιτική Γραμματεία του κόμματος προκειμένου να γίνει και η τελική συζήτηση.

Οι βασικοί προγραμματικοί άξονες αφορούν τα ζητήματα της φορολογίας, των τραπεζών, της ενέργειας αλλά και της διαπραγμάτευσης με την Τρόικα. Στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα αναπτύξει στην ομιλία του στη ∆ΕΘ τις προτάσεις του κόμματος οι οποίες θα δοθούν σε δημόσια διαβούλευση, σημειώνοντας παράλληλα, ότι η επεξεργασία του κυβερνητικού προγράμματος θα συνεχιστεί και μετά τις 13 Σεπτέμβρη. Οι συγκεκριμένοι άξονες επιλέχθηκαν καθώς στην Κουμουνδούρου θεωρούν ότι αφενός είναι ικανοί να

Σεπτέμβρης: Αφετηρία ανατροπής

Εκτός όμως από τις διεργασίες στο προγραμματικό επίπεδο, στον ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζονται και στο κινηματικό επίπεδο ενόψει της μεγάλη διαδήλωση της 6ης Σεπτεμβρίου. Στην προκήρυξη του κόμματος που ήδη κυκλοφορεί σημειώνεται ότι «η κυβέρνηση πουλάει τον δημόσιο πλούτο, τις κερδοφόρες επιχειρήσεις, τις δημόσιες εκτάσεις, τις παραλίες, τα μνημεία, τον φυσικό πλούτο της χώρας. Συνεχίζει την παράλογη φοροεπιδρομή, απειλεί τα σπίτια μας με κατασχέσεις. Ακόμα και ο πολυδιαφημισμένος τουρισμός που θα έδινε ανάσα στην οικονομία αποδεικνύεται ότι γεμίζει τις τσέπες των λίγων κερδοσκόπων, ενώ ελάχιστα κερδίζουν οι τοπικές κοινωνίες, οι δε εργαζόμενοι στον τουρισμό υποφέρουν κακοπληρωμένοι και οι περισσότεροι από αυτούς σε καθεστώς μαύρης εργασίας. Η παιδεία και η υγεία συνεχίζουν συστηματικά να κατεδαφίζονται μαζί με κάθε κοινωνικό δικαίωμα, το δε ασφαλιστικό σύστημα το οποίο έχει “εξυγιανθεί” 2-3 φορές, τώρα οδηγείται στην οριστική του διάλυση λόγω των τελευταίων μνημονιακών νόμων. Άξια αναφοράς είναι και η αναφορά στην πρόσφατη περίπτωση της Αργεντινής η οποία: «έδειξε ότι οι χώρες, και οι λαοί μπορούν να διαθέτουν αξιοπρέπεια, μπορούν να αντιστέκονται, μπορούν και να κερδίζουν. Σίγουρα μπορούν και οφείλουν να δίνουν μάχη υπέρ του λαού και της χώρας και ενάντια στους κάθε λογής κερδοσκόπους. Αυτό το παράδειγμα τρομοκράτησε την κυβέρνηση και αμέσως έθεσε σε λειτουργία έναν προπαγανδιστικό μηχανισμό για να νομίζει ο κόσμος ότι η Αργεντινή καταστράφηκε από την στάση αξιοπρέπειας. Η προκήρυξη ολοκληρώνεται με την προτροπή « ο Σεπτέμβρης να είναι αφετηρία αντίστασης και ελπίδας μέσα από τις κινητοποιήσεις, αλλά και μέσα από την έναρξη της διαβούλευσης με την κοινωνία της εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για την έξοδο από την κρίση και την κοινωνική σωτήρια. Γιατί μόνο η ίδια η κοινωνία μπορεί να φέρει την ελπίδα ξανά». Στις διαδηλώσεις της ∆ΕΘ στη Θεσσαλονίκη η κοινωνία πρέπει να είναι παρούσα! Μετά από 5 χρόνια μνημονίων το 2014 μπορεί να γίνει το έτος της ανατροπής που τόσο ανάγκη έχουμε!

δώσουν συγκεκριμένο στίγμα του προσήματος που επιθυμούν να έχει μια αυριανή πιθανή κυβέρνηση της Αριστεράς και αφετέρου ότι πρόκειται ζητήματα που άπτονται των βασικών κοινωνικών αναγκών.

Τα πέντε πρώτα κυβερνητικά μέτρα

Στην ίδια λογική ο υπεύθυνος της Επιτροπής Προγράμματος του κόμματος, Γ. ∆ραγασάκης ανέπτυξε στον ραδιοσταθμό «Στο Κόκκινο» τα πέντε πρώτα μέτρα που θα πάρει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για την ανασυγκρότηση της χώρας. Ο κ. ∆ραγασάκης σημείωσε ότι η Ελλάδα «δεν μπορεί να βγει από την κρίση χωρίς να υπάρχει πολιτική που επιδιώκει διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους» και επανέλαβε τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για πολιτική ανατροπή σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με διεθνοποίηση του ζητήματος του χρέους και τη δημιουργία μετώπου των χρεωμένων χωρών. Πιο συγκεκριμένα, ο Γ. ∆ραγασάκης ανέπτυξε τα μέτρα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ανασυγκρότηση της χώρας και τα οποία είναι: - Ρήτρα ανάπτυξης με διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους - ∆έσμη μέτρων που θα συμβάλλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας (αποκατάσταση κατώτατου μισθού, βιώσιμες φορολογικές ελαφρύνσεις με επανα-

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

φορά του αφορολόγητου ορίου και επιστροφή φόρου) - Ειδικό πρόγραμμα απασχόλησης ύψους 5 δισ. ευρώ για τη δημιουργία 200.000 με 300.000 θέσεων εργασίας. Τα χρήματα που θα δοθούν για το πρόγραμμα θα επιστραφούν στο δημόσιο με αύξηση των εισφορών στα ταμεία - Καταπολέμηση φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, ώστε να εισρεύσουν χρήματα στα ταμεία του κράτους - Ρύθμιση των κόκκινων δανείων

Η κυβέρνηση είναι δέσμια του μνημονίου

Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις κυβέρνησης – δανειστών που θα ξεκινήσουν αυτή τη βδομάδα στο Παρίσι, ο ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει ότι «η κυβέρνηση προσέρχεται σε έναν ακόμα γύρο διαπραγματεύσεων με την τρόικα έτσι ώστε να αξιολογηθεί θετικά για το ότι εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις της προς τους δανειστές, δίχως να έχει να προτείνει κάποια ουσιαστική αλλαγή της ασκούμενης πολιτικής». Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης χαρακτηρίζει την κυβέρνηση «δεσμευμένη στα μνημόνια και την πολιτική λιτότητας» και τονίζει ότι «δεν μπορεί και δεν θέλει να διαπραγματευτεί τις προϋποθέσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας και την προστασία των ασθενέστερων στρωμάτων». Στέλλα Βρεττού

Η ∆ΗΜΑΡ «μήλον της έριδος» για

«Μ

ήλον της έριδος» για τους σχεδιασμούς των κομμάτων της συγκυβέρνησης έχει γίνει το τελευταίο διάστημα, ο Φ. Κουβέλης και η ∆ΗΜΑΡ σχετικά με την πιθανότητα υποψηφιότητας του προέδρου για τη θέση του Προέδρου της ∆ημοκρατίας, σχέδιο που θα διευκολύνει την προσπάθεια της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ να προσεγγίσουν το μαγικό αριθμό των 180 βουλευτών. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο ευνοεί και την ηγεσία της Ν∆, να ξεκαθαρίσει το τοπίο της διαπραγμάτευσης με την τρόϊκα για το επόμενο διάστημα και να επικρέμεται η απειλή πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Αν και μια τέτοια πρόταση προκαλεί κάποιες τριβές και στο εσωτερικό της Ν∆, κυρίως στην πτέρυγα εκείνη που δεν βλέπει θετικά το άνοιγμα της Ν∆ στο χώρο της κεντροαριστεράς. Μια τέτοια επιλογή αν γίνει δεκτή, επιτρέπει επίσης την επανένταξη της ∆ΗΜΑΡ σε κεντρικούς πολιτικούς σχεδιασμούς από τους οποίους απομακρύνθηκε από τη στιγμή που βγήκε από τη συγκυβέρνηση τον προπερασμένο Ιούλιο. Η ηγεσία της Αγίου Κωνσταντίνου έως τώρα τηρεί στάση αναμονής – αν και, όπως σημειώνει, δεν έχει γίνει καμία βολιδοσκόπηση προς τον πρόεδρο της ∆ΗΜΑΡ-, χαρακτηρίζοντας «πρόωρη τη σχετική συζήτηση» και ανατρέποντας την προηγούμενη τοποθέτηση Κουβέλη ως προς το θέμα, που έλεγε ότι «παραμένει ενεργό πολιτικό πρόσωπο» και κατά συνέπεια δεν εμπλέκεται σε αυτούς τους σχεδιασμούς. «∆εν έχω δεχθεί καμία πρόταση, ούτε υπήρξε βολιδοσκόπηση για την προεδρία της ∆ημοκρατίας» άνοιξε τα χαρτιά του στην κοινή συνεδρίαση κοινοβουλευτικής ομάδας και ΕΕ. Και συμπλήρωσε, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά: «Το θέμα θα κριθεί στο χρόνο του, σε συνάρτηση με το πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής και τις ασκούμενες πολιτικές», δήλωσε. Σε αυτήν τη εμφανή στροφή της ηγεσίας δεν γνωρίζουμε εάν συνετέλεσε η συνάντηση του προέδρου Φ. Κουβέλη με τον Σ. Λυκούδη, όμως είναι σαφές ότι οι σχέσεις των δύο πλευρών έχουν εξομαλυνθεί συγκριτικά με την προηγούμενη φάση. Φαίνεται

Χαμένη στο λαβύρινθό της η Νέα ∆ημοκρατία ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

“

Η ονοματολογία για τον πρόεδρο της ∆ημοκρατίας και τα σχέδια διεύρυνσης του κόμματος προκαλούν αναταράξεις

δώ και μήνες η ηγεσία της Νέας ∆ημοκρατίας προσπαθεί να δημιουργήσει κλίμα διεύρυνσης της δεξιάς παράταξης, όμως κάθε της κίνηση οδηγεί σε τοίχο διαγράφοντας τα στενά όρια αυτής. Στόχος είναι να ξεπεραστεί ο σκόπελος της εκλογής προέδρου της ∆ημοκρατίας και να αποφευχθούν νέες εκλογικές μάχες. Καθώς φαίνεται, ωστόσο, η ονοματολογία επ’ αυτού διαμελίζει τη Νέα ∆ημοκρατία και αναδεικνύει πόσο δύσκολο έργο είναι η διατήρηση των δυνάμεών της.

Ποιος θα είναι ο πρόεδρος;

Η Νέα ∆ημοκρατία πλέον αριθμεί 126 βουλευτές, ύστερα από την παραίτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Ν. Σταυρόγιαννη, ο οποίος εκλέχτηκε δήμαρχος Λαμιέων, δίνοντας την έδρα πίσω στη Ν∆, με την εκλογή του ∆. Μπριάνη. Έτσι, η κυβερνητική πλειοψηφία ανέρχεται στους 156 βουλευτές και αναζητούνται 24 ακόμα βουλευτές για την επίτευξη του στόχου των 180 για την εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Και ενώ η ονοματολογία έχει φουντώσει, η καραμανλική πτέρυγα αντιδρά στην επιλογή του Φώτη Κουβέλη. Ο Ευ. Αντώναρος έγραψε στο τουίτερ σχετικά: «Τι έχουν να δουν τα ματάκια μας ακόμη! Το άνοιγμα της κεντροδεξιάς ξεκίνησε: Η Ν∆ επαναφέρει Κουβέλη για… πρόεδρο της ∆ημοκρατίας». Πάντως, ο Φ. Κουβέλης έχει εξασφαλίσει ήδη την ψήφο

του υπουργού Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτη, ο οποίος δήλωσε ότι «είναι κατάλληλος για πρόεδρος της ∆ημοκρατίας». Ο Μ. Βορίδης, από την άλλη, επανέλαβε ότι θα ήθελε «ένα πρόσωπο από το χώρο της Κεντροδεξιάς». Ο βουλευτής Α. Ψυχάρης ονομάτισε τον Ευ. Μεϊμαράκη ως ιδανικό υποψήφιο και η Τ. Ιακωβίδου, νεοεκλεγείσα βουλευτής, προτιμά την Μαριάννα Βαρδινογιάννη!

Κλίνατε επί δεξιά

Την ίδια ώρα, αναζητούνται πρόσωπα που θα συμβολίσουν τη διεύρυνση της Νέας ∆ημοκρατίας προκαλώντας νέες αναταράξεις στο εσωτερικό του κόμματος. Ο Μ. Βορίδης και ο Α. Γεωργιάδης προτάσσουν τον Γ. Καρατζαφέρη ως «ιδανική» μεταγραφή και ακολούθως

τα κόμματα της συγκυβέρνησης ότι η ηγεσία της ∆ΗΜΑΡ κολακεύεται από την εμμονή των ΜΜΕ, των στελεχών της συγκυβέρνησης και του συστήματος που επιδιώκουν τη συνέχιση των πολιτικών αυτών. Όλα αυτά αναμένεται, όπως αφήνουν να διαφανεί στελέχη του Αριστερού ∆ικτύου να ξεκαθαρίσουν αύριο κατά της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής.

Τριχοτόμηση της κοινοβουλευτικής ομάδας

Αυτή η διφορούμενη στάση αν και διατηρεί τη ∆ΗΜΑΡ στο πολιτικό προσκήνιο, την ίδια στιγμή όμως προκαλεί εσωτερικούς τριγμούς, καθώς δημιουργεί τριβές, συντηρώντας την εσωστρέφεια και την αβεβαιότητα στο εσωτερικό του κόμματος, και προκαλεί σύγχυση στην εναπομείνασα κοινωνική της βάση. Η μειοψηφία στη ∆ΗΜΑΡ που βλέπει θετικά τις διεργασίες στο εσωτερικό της κεντροαριστεράς υποστηρίζει ότι η παρούσα βουλή μπορεί να εκλέξει Πρόεδρο της δημοκρατίας και σε αυτό το ενδεχόμενο, ο Φ. Κουβέλης αποτελεί θετική περίπτωση. Ο Σ. Λυκούδης το έχει υποστηρίξει αλλεπάλληλες φορές και με διάφορες αφορμές, όπως και η Ν. Φούντα. Σε αυτό το ενδεχόμενο αντιδρούν το Αριστερό ∆ίκτυο, όπως και αρκετά μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας, ανάμεσά στους οποίους συγκαταλέγονται η Α. Ξυροτύρη, ο Γ. Πανούσης (απουσίαζε για προσωπικούς λόγους από την ΕΕ και αποκάλυψε ότι δεν πρόκειται να συνεχίζει την πολιτική του σταδιοδρομία), και κατά πληροφορίες και οι ∆. Αναγνωστάκης, ο Γ. Κυρίτσης. Στις αποφάσεις των οργάνων παραπέμπουν οι Μ. Ρεπούση, Ν. Τσούκαλης και ο Θ. Ψύρρας.

Και το συνέδριο;

Η συζήτηση όμως έχει ως επίκεντρο και ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα που αφορά τη διενέργεια ή μη του συνεδρίου. Η πλειοψηφία στην κοινή συνεδρίαση ΚΟ και Εκτελεστικής Επιτροπής τοποθετήθηκε υπέρ της διεξαγωγής του συνεδρίου, όπως είχε αποφασιστεί παρά την άποψη που διατύπωσε η μειοψηφία. Σε αυτήν την κατεύθυνση πέντε μέλη της ΕΕ ανάμεσα τους οι Σ. Λυκούδης, Μ. Λιοναράκη, ∆. Τσικαρδάνη, Γ. Καραγρηγορίου, Β. Μανδαράκης «ζήτησαν να αναβληθεί το συνέδριο και να προσδιοριστεί σε απώτερο χρόνο, όταν τα αντικειμενικά δεδομένα θα έχουν διαμορφωθεί». Σε αντίθετη περίπτωση, θα υλοποιήσει την απειλή της να μη συμμετέχει στις διαδικασίες. «Το συνέδριο και σε αυτό να συμβάλλουν όλα τα στελέχη χρειάζεται να εκλέξει ηγεσία που θα οδηγήσει το κόμμα στις επόμενες εκλογές, χωρίς να υπάρξει εμπλοκή στις κυβερνητικές μεθοδεύσεις για θεσμικά ζητήματα, όπως η Προεδρία της ∆ημοκρατίας» μας είπε σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση στέλεχος του Αριστερού ∆ικτύου. Σ.Κ.

στοχεύουν στον επαναπατρισμό των Β. Πολύδωρα, Χρ. Ζώη, Ν. Νικολόπουλο και Π. Καμμένο. Ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε σχετικά ότι «η Ν∆ δεν είναι μαντρί», ενώ πρόσθεσε: «∆εν πρόκειται να καθίσω στα ίδια έδρανα με κάποιους που τα προηγούμενα χρόνια με αποκαλούσαν “γερμανοτσολιά και φασίστα”», καταλήγοντας ότι «η Ν∆ πρέπει να στραφεί στο χώρο του κέντρου, ο οποίος σήμερα είναι “πολιτικά ορφανός”». Στο ίδιο μήκος κλίματος και η καραμανλική πτέρυγα, με τον Γ. Βλάχο να δηλώνει ότι μπορούν να επιστρέψουν μόνο όσοι ζητήσουν δημόσια συγγνώμη για όσα έχουν πει και κάνει. Εν τω μεταξύ, έξι βουλευτές της Ν∆ από την καραμανλική πτέρυγα (Γ. Βλάχος, Αλ. Κοντός, Α. Λυκουρέντζος, Ευρ. Στυλιανίδης, Ι. Τζαμτζής και Κ. Τσιάρας) κατέθεσαν ερώτηση προς τον υπουργό Οικονομικών ζητώντας δικαιότερη φορολόγηση και «δείχνοντας», με αυτόν τον τρόπο, «τα δόντια τους» στον Σαμαρά. Ο δε καραμανλικός Σ. Ιωαννίδης, πρόεδρος της ΟΝΝΕ∆, στην ομιλία του στην Εθνική Συνδιάσκεψη της ΟΝΝΕ∆, την περασμένη βδομάδα τόνισε ότι «η διεύρυνση δεν πραγματοποιείται απλώς με την προσθήκη νέων προσώπων, αλλά χρειάζονται καινούριες πολιτικές και ιδέες», εντάσσοντας τον εαυτό του στους υπέρμαχους του ανοίγματος της Ν∆ προς το κέντρο. Ο Μ. Χαρακόπουλος, επιπρόσθετα, υποστήριξε πως «η διεύρυνση δεν μπορεί να περιοριστεί σε ευκαιριακές μετεγγραφές».

Οξύς αντικομμουνισμός Παρά τις αντιδράσεις, η ηγεσία της Ν∆ επιμένει στη δεξιά διεύρυνση, με τον Μ. Βορίδη να τονίζει: «Σε μια πραγματική βάση όπου ανοίγει αυτή η συζήτηση και ξαναβρίσκουμε τα ιδεολογικά μας μετερίζια τα κανονικά, νομίζω ότι εδώ υπάρχει το περιθώριο, άνθρωποι που διαφωνήσανε να συνταχθούν εκ νέου και να συναντηθούν». Ο Γ. Καρατζαφέρης, πάντως, δηλώνει ότι είναι πρόθυμος να συνεργαστεί με τη Νέα ∆ημοκρατία, χωρίς να επανενταχθεί σε αυτή, «για να φρενάρουμε τον κ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ». Στο ίδιο αντικομμουνιστικό πλαίσιο και μακριά από τα σενάρια συγχωνεύσεων, ο Τ. Μπαλτάκος έκανε λόγο για αναγκαιότητα ενός δεξιού γκολικού κόμματος, με το οποίο «η Ν∆ θα μπορεί να συνεργαστεί». Όμως, στον επαναπατρισμό βουλευτών ή στελεχών αντιδρούν και υποστηρικτές του Σαμαρά, όπως διαβάζουμε στο σαμαρικό antinews.gr. Συγκεκριμένα, σε άρθρο με κύριο τίτλο «∆εν έχουν θέση στην παρά-

Και ενώ η ονοματολογία έχει φουντώσει, η καραμανλική πτέρυγα αντιδρά στην επιλογή του Φώτη Κουβέλη. Ο Ευ. Αντώναρος έγραψε στο τουίτερ σχετικά: “Τι έχουν να δουν τα ματάκια μας ακόμη!” ταξη οι προδότες της» υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, «Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; ∆εν θα υπάρξει κάποια στιγμή λίγη σοβαρότητα, λίγο πολιτικό ήθος; Θα γίνει και η Ν∆ σαν τον Λοβέρδο που έκανε τη ρήξη του και μετά επέστρεψε στην αγκαλιά του Βενιζέλου;», ενώ ο αρθρογράφος καταλήγει «Μια πανστρατιά πρέπει να γίνει με προσεκτικό τρόπο κι όχι επιπόλαια και βιαστικά ενόψει της προεδρικής εκλογής. Όχι, δεν είναι αυτοσκοπός οι 180 και η συνέχιση της εξουσίας αν είναι να χάσει ο Σαμαράς την ψυχή του.»

Σε παροξυσμό

Ταυτόχρονα, στη δεξιά πολυκατοικία το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο έχει ανοίξει ένα τρίτο μέτωπο, που συνεχώς αναζωπυρώνεται. Όπως εκτιμά ο Τ. Μπαλτάκος «εάν περάσει το αντιρατσιστικό ως έχει, η διάρρηξη Νέας ∆ημοκρατίας και Εκκλησίας θα είναι οριστική και πλήρης». Και ενώ αποσύρθηκε το νομοσχέδιο, ύστερα από παρέμβαση 38 βουλευτών, που αρνήθηκαν να το ψηφίσουν αν δεν απαληφθεί σειρά διατάξεων και δεν προστεθεί η γενοκτονία των Ποντίων, δύο βουλευτές (Ο. Κεφαλογιάννη, Φ. Πιπιλή) και ο γραμματέας της Ν∆, Α. Παπαμιμίκος, τάχθηκαν υπέρ του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, προκαλώντας νέες αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματος, αλλά και στους υποψήφιους προς επανένταξη. Όμως, η άκρως ομοφοβική επίθεση που έκανε ο ανεξάρτητος Ν. Νικολόπουλος προς τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου φαίνεται πως δεν του αφήνει πια περιθώρια επαναπατρισμού. Όπως σχολίασε η ευρωβουλευτής της Ν∆ Μ. Σπυράκη «Ευτυχώς που ο Νικολόπουλος δεν είναι στη Ν∆ και με το τουίτ του προς τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου έκλεισε για πάντα την πόρτα στο κόμμα». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Α. Ψυχάρης που γενίκευσε λέγοντας «Η άθλια δήλωση «πολιτικού» αποδεικνύει ότι η Νέα ∆ημοκρατία είναι καλύτερη χωρίς ορισμένους ανόητους». Όπως και να έχει, η Νέα ∆ημοκρατία έχει χαθεί στο λαβύρινθο που έχτισε γύρω από τον εαυτό της και δεν διαφαίνεται να υπάρχει κάποιος να κρατά το νήμα για να βρεθεί διέξοδος. Ιωάννα ∆ιαλεισμά

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

«Όλες οι εξουσίες πηγάζουν και ασκούνται από το λαό» ΟΡΚΙΣΤΗΚΕ Η ΝΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΡΧΗ ΑΤΤΙΚΗΣ

υτά ήταν τα πρόσθετα λόγια στον όρκο που έδωσε η νέα περιφερειάρχης Ρένα ∆ούρου, προερχόμενα από τον όρκο της ΠΕΕΑ της κυβέρνησης του βουνού στους Κορυσχάδες Καρπενησίου τον Μάιο του 1944 και έκαναν το σύνολο των παρευρισκομένων να χειροκροτήσει με θέρμη και να νιώσει ρίγη συγκίνησης. Στο κλειστό γυμναστήριο ∆ροσούπολης στα Άνω Λιόσια, στην ξεχασμένη ∆υτική Αθήνα, δίπλα στο χωματερή της Φυλής, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση ορκωμοσίας, δείχνοντας τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο ότι η νέα περιφερειακή αρχή είναι διατεθειμένη να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της Αττικής. Η ενασχόληση, άλλωστε, με το θέμα των απορριμμάτων ήταν από τα σημεία αιχμής του προεκλογικού αγώνα της ∆ύναμης Ζωής. «∆ημοκρατικά και συλλογικά ξεκινάμε για να γράψουμε, όχι απλά ένα νέο κεφάλαιο. Αλλά ένα νέο βιβλίο στην Περιφέρεια. Ένα βιβλίο με επίκεντρο τον πολίτη και το περιβάλλον» υποστήριξε ανοίγοντας την παρέμβασή της η νέα περιφερειάρχης. «Ο δύσκολος δρόμος μπροστά μας είναι ο δρόμος της ευθύνης. Εμείς σήμερα δεν αναλαμβάνουμε την άσκηση εξουσίας στην Περιφέρεια Αττικής, αναλαμβάνουμε την ευθύνη να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας. Για την Αττική της αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς. Για την Αττική της ανάπτυξης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Για την Αττική των πολιτών» σημείωσε κλείνοντας τη σύντομη παρέμβασή της η νέα περι-

“

∆ημοκρατικά και συλλογικά ξεκινάμε για να γράψουμε, όχι απλά ένα νέο κεφάλαιο. Αλλά ένα νέο βιβλίο στην Περιφέρεια. Ένα βιβλίο με επίκεντρο τον πολίτη και το περιβάλλον. φερειάρχης Ρένα ∆ούρου. Τον τόνο στην τελετή έδωσε ο πολιτικός όρκος που έδωσε η πλειονότητα των συμβούλων της ∆ύναμης Ζωής. Εκτός του τυπικού όρκου που έδωσαν ο Θ. Τζήμερος και η Α. Γιαννακάκη, ο Θ. Παφίλης και η ∆. Κουτσούμπα έδωσαν άλλους όρκους. Εκτός της ορκωμοσίας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προσέλκυσε η παρουσία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ

Τσίπρα, πολλών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, δημάρχων, αλλά και εκπροσώπων κοινωνικών φορέων. Ιδιαίτερη αξία είχε η παρουσία των αγωνιζομένων καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών, δείχνοντας ότι ο αγώνας δεν σταματά και χρειάζεται συνεχώς την αλληλεγγύη μας για να είναι νικηφόρος. Πλήθος κόσμου συνόδευσε την ορκωμοσία της νέας περιφερειακής αρχής και

παρακολούθησε τη διαδικασία, αναμένοντας με μεγάλες προσδοκίες τις πρώτες της κινήσεις. Στα πηγαδάκια των παρευρισκομένων ακούστηκε πολλές φορές ότι είναι μοναδική ευκαιρία της αριστεράς να διαμορφώσει ένα πλαίσιο πολιτικής παρέμβασης πρότυπο για το σύνολο της κοινωνίας. «Ενός προτύπου που δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ δήμων α’ και β’ κατηγορίας, μεταξύ πολιτών α’ και β’ κατηγορίας. Γιατί όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα στην αξιοπρέπεια. Στην αξιοπρέπεια που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν θα λιποθυμάνε στα σχολεία από έλλειψη τροφής. Ότι οι πολίτες δεν θα κινδυνεύουν, οι ίδιοι και οι περιουσίες τους, από μια δυνατή βροχή. Ότι δεν υπάρχουν περιοχές δεύτερης και τρίτης κατηγορίας, χωρίς στοιχειώδεις υποδομές στον 21ο αιώνα», επεσήμανε στην παρέμβασή της η περιφερειάρχης. Της ορκωμοσίας προηγήθηκε μεγάλη αντιφασιστική διαμαρτυρία, προκειμένου να μην επιτραπεί η παρουσία των νεοναζιστών της Χρυσής Αυγής στην τελετή. Η παρουσία του κόσμου, εξάλλου, δεν επέτρεψε να φανεί η ούτως ή άλλως μικρή παρουσία Χρυσαυγιτών που συγκεντρώθηκαν για να υποστηρίξουν τους περιφερειακούς τους συμβούλους. Η παρουσία άλλωστε του Παναγιώταρου έκανε τον κ. Παφίλη να απομακρυνθεί από το χώρο. Πάντως έντονη ήταν και η παρουσία της αστυνομίας και των ΜΑΤ για την αποφυγή επεισοδίων, που όμως δεν χρειάστηκε να επέμβει. Στάθης Κουτρουβίδης

Μαζί με τους εργαζόμενους, για το κοινό συμφέρον Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα

Ποιοί τομείς και ποιες συγκεκριμένες δράσεις αποτελούν άμεση προτεραιότητα στο σχεδιασμό σας για το πρώτο διάστημα ανάληψης των καθηκόντων σας; Ως άμεση ανάγκη προβάλλει η ταχύτατη προσαρμογή της λειτουργίας των υπηρεσιών της Περιφέρειας με κατεύθυνση την ποιοτική εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας στα Ιόνια Νησιά. Είναι γεγονός ότι το ανθρώπινο δυναμικό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ) έχει αποψιλωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα λόγω των μνημονιακών πολιτικών στο δημόσιο τομέα. Παρά ταύτα θα εργασθούμε με σταθερότητα και επιμονή ώστε, αφενός, να εμφυσήσουμε στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες τη δική μας αγωνία για την υποβοήθηση του πολίτη στην καθημερινότητα του, αφετέρου, να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο βαθμό τις σύγχρονες τεχνολογίες που επιτρέπουν την ανάσχεση των μειονεκτημάτων της νησιωτικότητας. Στις προτεραιότητες μας επίσης είναι η αναζήτηση και εφαρμογή πολιτικών στήριξης των συμπολιτών μας που υποφέρουν ιδιαίτερα από την οικονομική και κοινωνική κρίση. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω της αξιοποίησης των πόρων του προϋπολογισμού της ΠΙΝ, είτε μέσω της αξιοποίησης πόρων των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων, ακόμη κι αν χρειασθεί να συγκρουστούμε με τις επίσημες κρατικές και ευρωπαϊκές πολιτικές που κινούνται σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση. Φυσικά, ως απόλυτη προτεραιότητα έχουμε θέσει τη βοήθεια στους σεισμόπληκτους συμπολίτες μας του Ληξουριού και της Κεφαλονιάς, που, εξαιτίας της κρατικής κωλυσιεργίας, αδιαφορίας και ανικανότητας, ετοιμάζονται να υποδεχτούν τον ερχόμενο χειμώνα έξω και μακριά από τα σπίτια τους! Για το σκοπό αυτό συγκροτούμε ειδική ομάδα εργασίας με επικεφαλής εντεταλμένο περιφερειακό σύμβουλο. Στο σημείο αυτό θέλω να σχολιάσω ότι, αν η βοήθεια που ανακοινώθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης για τη σεισμόπληκτη Κεφαλονιά

Ο νέος περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Θεόδωρος Γαλιατσάτος μιλά στην “Εποχή” για τις άμεσες προτεραιότητες στο σχεδιασμό της νέας περιφερειακής αρχής.

είναι όντως μόνο 3,7 εκατ. Ευρώ, τότε πρόκειται για πραγματικό εμπαιγμό! Η καταδίκη του Καλλικράτη αποτέλεσε κίνητρο για την υπερψήφιση του συνδυασμού της ΑΝ.Α.ΣΑ., όπως έχετε δηλώσει. Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες θα προωθήσετε τη διοικητική αποκέντρωση στα Ιόνια νησιά; Ο Καλλικράτης έχει αποκληθεί , και ορθά, ως το μνημόνιο στην Αυτοδιοίκηση. Πρόθεση μας είναι να συμβάλλουμε δυναμικά , είτε μέσω της Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ), είτε με κινηματικές διαδικασίες, στην κατάργηση του και την αντικατάσταση του από ένα νέο δημοκρατικό αποκεντρωτικό σύστημα με διαφάνεια, λαϊκή συμμετοχή, απλή αναλογική για την εκλογική διαδικασία, με κατάργηση της Αποκεντρωμένης ∆ιοίκησης και αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού με πόρους και αρμοδιότητες. Εν τω μεταξύ, θα επιχειρήσουμε τη βελτίωση των διατάξεων του Καλλικράτη είτε μέσω του Κανονισμού λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου (ΠΣ), είτε μέσω ουσιαστικής αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων στις Περιφερειακές Ενότητες, είτε τέλος καθιερώνοντας τακτικές διαδικασίες λαϊκής συμμετοχής στη λήψη των αποφάσεων και διαδι-

κασίες λογοδοσίας του Περιφερειάρχη. Στην ίδια κατεύθυνση θα στηρίξουμε τα δίκαια αιτήματα των περιοχών και των μικρών νησιών που διεκδικούν τη διόρθωση της χωροταξικής διάρθρωσης του Καλλικράτη στον α΄ βαθμό αυτοδιοίκησης. Μετά την εκλογή σας, ζητήσατε να μη ληφθούν αποφάσεις από την Περιφέρεια δεσμευτικές για το επόμενο χρονικό διάστημα χωρίς την έγκριση της ΑΝ.Α.ΣΑ. Εισακουστήκατε ή βρεθήκατε αντιμέτωποι με μια προσπάθεια υπονόμευσης του έργου που σας ανέθεσε ο λαός των νησιών του Ιουνίου; Παρά το γεγονός ότι ζητήσαμε το αυτονόητο από την απερχόμενη διοίκηση της Περιφέρειας και τον κ. Σπύρου προσωπικά, δηλαδή στη μετά τις εκλογές περίοδο και μέχρι την 31η Αυγούστου να μην προβαίνουν σε πράξεις που δεσμεύουν την νέα περιφερειακή αρχή, εν τούτοις υπήρξαμε μάρτυρες ενεργειών που από πρόθεση εκδηλώθηκαν και που είχαν ως στόχο τη δημιουργία προσκομμάτων στην παράταξη της ΑΝ.Α.Σ.Α που φιλοδοξεί να ξαναγράψει την ιστορία της ΠΙΝ με ριζοσπαστισμό, με δημοκρατία, με σεβασμό στις ανάγκες των πολιτών και ιδιαίτερα των μη προνομιούχων από αυτούς. Συγκεκριμένα: προχώρησε στην κύρωση του νέου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού πλαισίου για το 2014-2020 (ΣΕΣ) χωρίς να λάβει υπόψη τις δικές μας αιτιάσεις, σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης και τον κ. ∆ένδια χρέωσαν την ΠΙΝ με οφειλή 5 εκατ. ευρώ για ημιτελή έργα του γ’ ΚΠΣ (!), ενώ εκμεταλλευόμενος τη διαδημοτική κινητικότητα επέτρεψε σε σειρά ικανών υπαλλήλων να μεταταγούν σε υπηρεσίες εκτός της ΠΙΝ αποδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο τη λειτουργική ικανότητα της. Η παράταξη μας η ΑΝ.Α.Σ.Α κατήγγειλε τη στάση αυτή ως αντιδεοντολογική, αντιαυτοδιοικητική και εν τέλει βαθιά αντιλαϊκή, και απευθύνθηκε στους πολίτες και τις πολίτισσες του Ιονίου ενημερώνοντας τους και ζητώντας επαγρύπνηση και στήριξη. •

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Οι πονηριές δεν μπορούν να καθορίσουν τις εξελίξεις» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΘΟ∆ΩΡΗ ∆ΡΙΤΣΑ

Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Η συζήτηση για την Προεδρεία παραμένει στην ημερήσια διάταξη. Γιατί πιστεύετε ότι γίνεται αυτό και ποια είναι η δική σας θέση για τα σενάρια που αναπτύσσονται το τελευταίο διάστημα; Η προεδρολογία συμβαδίζει με την άτυπα μεν, αλλά δρομολογημένη προεκλογική περίοδο που διανύουμε. Γύρω από το στόχο των 180 αθροίζεται η αγωνία πολιτικών δυνάμεων που δεν επιθυμούν εκλογές αλλά και ατομικές επιδιώξεις πολιτικής αυτοσυντήρησης. Κυρίως όμως αθροίζεται το σχέδιο συνέχισης της μνημονιακής πολιτικής. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η ανάγκη των εκλογών είναι ανάγκη επίσπευσης του τέλους αυτής της πολιτικής και δεν συνδέεται με την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Η Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζουν διάφορα σενάρια προς κάθε κατεύθυνση προκειμένου να βρεθούν οι 180. Είναι ένα σχέδιο που καλούμαστε να το αποτρέψουμε και να σταματήσουμε αυτόν τον αντικοινωνικό κατήφορο. Προφανώς βέβαια, τη λύση θα την έδιναν πιο

“

Όλα τα ερωτήματα συμπυκνώνονται γύρω από το ερώτημα “μετά το μνημόνιο τι”; Όχι όμως με την έννοια που το λέει ο Σαμαράς, ότι δηλαδή το μνημόνιο τέλειωσε, αλλά με την έννοια τι θα κάνουμε για να ανατρέψουμε το μνημόνιο και τι θα κάνουμε μετά. αποτελεσματικά οι μαζικοί κοινωνικοί αγώνες και η αγωνιστική λαϊκή απαίτηση για άμεση διενέργεια εκλογών. Όσο τα προβλήματα διογκώνονται όμως τόσο δυσκολότερο φαίνεται να είναι για την ίδια την κοινωνία να βρει τα κινηματικά αντανακλαστικά που είχε πριν το 2012. ∆εν σημαίνει όμως ότι αυτά έχουν ξεχαστεί και η συσσωρευμένη αγανάκτηση μπορεί να εκφραστεί ανά πάσα στιγμή καθώς η κυβέρνηση καθημερινά δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές της ελληνικής κοινωνίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Αριστερά πρέπει να είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε μια τέτοια εξέλιξη. Παρατηρούμε μια προσπάθεια συγκρότησης ενός ευρύτατου μπλοκ με μοναδικό στόχο την αποτροπή της πιθανότητας κυβέρνησης της Αριστεράς. Τη μια βδομάδα είναι ο Καρατζαφέρης που μιλά για τον κίνδυνο του ΣΥΡΙΖΑ και την άλλη τα σενάρια για τον Φώτη Κουβέλη στην Προεδρεία. Πως το σχολιάζετε; Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις που έχουν την εξουσία δεν θα την παραδώσουν εύκολα. Η μάχη θα είναι πολύ σκληρή και χρειάζεται πείσμα, σταθερότητα, ψυχραιμία, ευελιξία, συστηματικές και εύστοχες παρεμβάσεις. Νομίζω όμως ότι οι κυβερνώντες ακροβατούν προ-

Ακροβασίες και τεχνάσματα προκειμένου να αποφευχθούν οι εκλογές, χαρακτηρίζει ο Θ. ∆ρίτσας τα σενάρια που αναπτύσσονται για την Προεδρεία της ∆ημοκρατίας. Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «ούτε μπορεί, ούτε θέλει» να διαπραγματευτεί στο Παρίσι. Τέλος, σημειώνει ότι ο ΕΝΦΙΑ οδηγεί στη δήμευση περιουσιών και πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα τον αντικαταστήσει με μια συνολική πολιτική που στόχο θα έχει την αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων.

σπαθώντας να σκαρφιστούν διάφορα τεχνάσματα προκειμένου να διατηρήσουν την Κυβέρνηση. ∆εν μπορούν όμως να δώσουν απαντήσεις και λύσεις στα κρίσιμα προβλήματα της κοινωνίας. ∆είχνουν μάλιστα ότι όχι μόνο δε μπορούν αλλά πολλές φορές δε θέλουν. Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτές οι πονηριές δεν θα καθορίσουν τις εξελίξεις. Ενόψει της συνάντησης στο Παρίσι, είχαν καλλιεργηθεί υψηλές προσδοκίες, οι οποίες όσο περνάει ο χρόνος δείχνουν να μειώνονται. Επιπλέον, εκ των πραγμάτων, η πιθανότητα των εκλογών είναι πραγματική. Είναι αυτό δυνατόν να επηρεάσει τους δανειστές; Γύρω από τη συνάντηση στο Παρίσι καλλιεργήθηκε ένας συμβολισμός απεξάρτησης από την Τρόικα. Αυτός ο συμβολισμός κατέρρευσε ακόμα και από τις εξελίξεις στο ίδιο το Παρίσι, όπου παραιτήθηκε ολόκληρη η κυβέρνηση λόγω της διαφωνίας του υπουργού Οικονομικών με την πολιτική που επιβάλει η Μέρκελ στην Ευρώπη. Το ζήτημα του χρέους είναι κομβικό και για την ελληνική και για την ευρωπαϊκή οικονομία. ∆εν είναι τυχαίο ότι οι πάντες πλέον θεωρούν το χρέος μη βιώσιμο. Γύρω όμως από το χρέος έχει στηθεί μια πολιτική που διέλυσε την κοινωνία, την οικονομία, τον δημόσιο πλούτο. Η κυβέρνηση λέει ότι είναι αναγκαία και σωστή αυτή η πολιτική, Με μια τέτοια θέση αναρωτιέται κα-

νείς τι μπορεί και τι θέλει να διαπραγματευτεί. Όλα δείχνουν ότι δεν μπορεί να περιμένει κανείς πολλά από το Παρίσι. Τα περιθώρια είναι πολύ στενά. ∆εν πρέπει να περιμένουμε αντιμετώπιση καίριων ζητημάτων. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι όλα αυτά που έγιναν δεν έπληξαν όλη την ελληνική κοινωνία. Υπάρχουν τμήματα, ολιγαρχικά που οφελούνται από αυτά τα μέτρα και η φτωχοποίηση ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας μαζί με την υποτίμηση της εργασίας έχουν δημιουργήσει μια νέα και πολύ πιο ισχυρή ολιγαρχία. Η αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας παραμένει βασική αντίθεση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Με βάση αυτά τα δεδομένα οφείλει κάποιος να πάρει σαφή θέση. Την ίδια ώρα η ∆ΗΜΑΡ δεν δείχνει να παίρνει σαφή θέση στα σενάρια για την υποψηφιότητα Κουβέλη. Πως στέκεται ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτό; Η ∆ΗΜΑΡ βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη δίνη πολύ σκληρών αντιφάσεων. ∆εν θέλω να μπω στα εσωτερικά της. Έχει μπροστά της μια εσωτερική διαδικασία όπου φαντάζομαι ότι αυτά θα αποσαφηνιστούν. ∆εν μπορεί να γίνει και αλλιώς καθώς τα πράγματα είναι πολύ πιεστικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια σαφή και διακηρυγμένη πολιτική. Όλα τα ερωτήματα συμπυκνώνονται γύρω από το ερώτημα «μετά το μνημόνιο τι»; Όχι όμως με την

Θα υπερασπιστούμε τον Πειραιά

Τη ∆ευτέρα ξεκινά και η νέα τοπική αρχή στον Πειραιά. Τι να περιμένουμε από τη διοίκηση Μώραλη και πως θα κινηθεί το Λιμάνι της Αγωνίας μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο; Για τον Πειραιά, όπου με πρωτοφανείς εξωπολιτικές μεθόδους κυριάρχησε η επικίνδυνη ισχύς επιχειρηματικών συμφερόντων είναι επιτακτική η ανάγκη συνολικής αλλαγής. Με τη νέα δημοτική αρχή δεν προοιωνίζεται κάτι καλό για την πόλη. Εμείς έχουμε κάνει μια πρώτη αξιολόγηση της μετεκλογικής πραγματικότητας όπου επισημαίνουμε ότι δεν θα είναι ίδια τα πράγματα με την εφαρμοσμένη πολιτική της νέας δημοτικής αρχής, με όσα ζήσαμε προεκλογικά. Και αυτό γιατί η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη. Είμαστε σε εγρήγορση και δεν θα επιτρέψουμε ο Πειραιάς να γίνει φέουδο, ούτε να κυριαρχήσουν εξωπολιτικές και αντιδημοκρατικές πρακτικές. Τα πρώτα δείγματα γραφής δείχνουν ότι ο κ. Μώραλης τα βρήκε με την κυβέρνηση Σαμαρά και οι αντιθέσεις με τον κ. Μιχαλολιάκο φαίνεται να εξομαλύνονται. Όλο αυτό το μπλοκ, που είναι και φιλοκυβερνητικό και μνημονιακό, μαζί με ανοίγματα και στη Χρυσή Αυγή θα προσπαθήσει να καθορίσει το νέο τοπίο στην πόλη. Το μεγάλο στοίχημα είναι ο λαϊκός Πειραιάς, οι ανάγκες του και η ανάδειξή των δημοκρατικών και κοινωνικών διεκδικήσεων για μια πόλη δίκαιη και αλληλέγγυα. Γι΄αυτό το στοίχημα, αλλά και για την αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης θα αγωνιστεί το Λιμάνι της Αγωνίας - Πειραιάς η πόλη μας. Αυτός είναι ο δικός μας όρκος.

έννοια που το λέει ο Σαμαράς, ότι δηλαδή το μνημόνιο τέλειωσε, αλλά με την έννοια τι θα κάνουμε για να ανατρέψουμε το μνημόνιο και τι θα κάνουμε μετά. Σε αυτούς τους καθαρούς στόχους κοινωνικές, αλλά και πολιτικές συμμαχίες χρειάζονται. Αλλά πρέπει να είναι καθαρές. Μιλήσατε για μια αναδιανομή του πλούτου που δημιουργεί νέες ολιγαρχίες. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο ΕΝΦΙΑ ή πρόκειται πράγματι για μια φορολογική μεταρρύθμιση; Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για μια φορολογική μεταρρύθμιση όπως προσπαθεί να το εμφανίσει η κυβέρνηση. Είναι ένα σκληρό μέτρο ενταγμένο στη γενική στρατηγική των μνημονιακών πολιτικών με βασικό στόχο την αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των λίγων. Οδηγεί στη δήμευση περιουσιών και στοχεύει στην απόλυτη ένταξη της ακίνητης περιουσίας στην αγορά με νέους όρους και στο τέλος μιας παράδοσης μέσα από την οποία οργανώθηκε η ελληνική κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ πως θα χειριστεί τέτοια θέματα; Η απάντηση είναι η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Αυτό όμως δεν είναι μεμονωμένο. Η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα αντικαταστήσει απλά τον ΕΝΦΙΑ. Θα εφαρμόσει μια συνολική πολιτική όχι μόνο φορολογική αλλά σε όλα τα επίπεδα. Για τα εργασιακά δικαιώματα, για τις δημόσιες επενδύσεις, για το τραπεζικό σύστημα, για τα κόκκινα δάνεια, για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Σε αυτό το συνολικό πλαίσιο θα θεσμοθετηθεί και ένα σύγχρονο, δίκαιο και όσο γίνεται πιο απλό φορολογικό σύστημα που θα εξασφαλίζει δικαιοσύνη και αναλογικότητα στα δημόσια βάρη, αναδιανομή του πλούτου αλλά και ανάπτυξη. Μέσα στο καλοκαίρι γίναμε μάρτυρες ενός νέου επεισοδίου στο «σήριαλ αντιρατσιστικό». Γιατί υπάρχει αυτή η τεράστια δυσκολία να καταλήξει κάπου αυτός ο νόμος; Η περιπέτεια με το περίφημο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο αποδεικνύει πόσο οπισθοδρομική και δέσμια σκοταδιστικών κύκλων είναι η Ν∆. Αλλά και το ΠΑΣΟΚ παρά το γεγονός ότι προσπαθεί να βγάλει την ουρά του απέξω, δίνει άλλοθι σε αυτές τις καταστάσεις. ∆εν υπάρχει κυβέρνηση στην Ευρώπη που να δηλώνει ευρωπαϊκή και να αρνείται να εφαρμόσει την Οδηγία του 2008. Ο κ. Σαμαράς γνωρίζει ότι δεν έχει αυτή την πολυτέλεια και προσπαθεί να ισορροπήσει με την ακροδεξιά του συμμαχία. Όλα αυτά μπορεί να έχουν μια σημασία για τις εσωκομματικές του ισορροπίες αλλά όταν ο ρατσισμός γίνεται κομματικό επίδικο, τότε είναι προφανές ότι ο νόμος αυτός δεν μπορεί να λειτουργήσει πραγματικά ως αντιρατσιστικό ανάχωμα. Με βάση αυτά που ισχύουν αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πρόβλεψη τιμωρίας της ρατσιστικής πράξης αλλά μόνο του λόγου. ∆εν προβλέπεται προστασία για τα θύματα και τους μάρτυρες ρατσιστικών εγκλημάτων και τέλος, δεν περιλαμβάνονται ως ειδική κατηγορία ρατσιστικής συμπεριφοράς τα εγκλήματα λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Η ανάγκη της ψήφισης ενός αυθεντικού αντιρατσιστικού νόμου είναι επιτακτική χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι ένας νόμος από μόνος του είναι αρκετός για να αντιμετωπιστεί το δηλητήριο του ρατσισμού.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

«Αν δεν μπορεί η κυβέρνηση, να φύγει...»

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Οργή για το αδιέξοδο και απαίτηση για αλλαγή πολιτικής από τους φορείς των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων

ασφαλιστικό χρόνο. Με το πέρας του εργασιακού-ασφαλιστικού του βίου ο κάθε οφειλέτης να έχει το δικαίωμα εξαγοράς αυτού του ασφαλιστικού χρόνου. Σε αντίθετη περίπτωση λαμβάνει μειωμένη κατά το ποσό της κεφαλαιοποιημένης οφειλής σύνταξη. • Ως προς τις τρέχουσες εισφορές να δοθεί στους ασφαλισμένους το δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικής κλάσης. Επίσης, προτείνεται η ενεργοποίηση του αδρανούς λογαριασμού ανεργίας πέραν του επιδόματος και στην ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ανέργων επαγγελματιών.

κληρή κριτική στην κυβερνητική πολιτική και προαναγγελία κινητοποιήσεων με την έναρξη του φθινοπώρου ήταν τα «δώρα» που πρόσφεραν σε κοινή συνέντευξη Τύπου οι οργανώσεις επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων στην κυβέρνηση. Στη συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη, οι τοποθετήσεις των εισηγητών (της ΓΣΕΒΕΕ κ. Καββαθάς της ΕΣΕΕ κ. Κορκίδη, των ιδιοκτητών ταξί κ. Λυμπερόπουλου και του συνδικάτου χερσαίων μεταφορών κ. Σκουλικίδη) περιείχαν όχι μόνο συνδικαλιστικού ή οικονομικού περιεχομένου μηνύματα προς την κυβέρνηση, αλλά και ορισμένα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν πολιτικά. Ο κ. Κορκίδης τόνισε ότι «οι κυβερνήσεις μας χρωστούν να αλλάξει η πολιτική που εφαρμόζουν», ο δε κ. Λυμπερόπουλος σημείωσε ότι «αν δεν μπορεί η κυβέρνηση να τα καταφέρει, πρέπει να φύγει». Κι αυτό γιατί, όπως όλοι οι ομι-

λητές τόνισαν, η πολιτική της «διαλύει τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας» και οδηγεί σε αδιέξοδο χιλιάδες επιχειρήσεις. Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ κ. Καββαθάς επεσήμανε ότι «είναι καιρός να προσπαθήσουμε όλοι να αλλάξουμε μια αδιέξοδη πολιτική που καταδικάζει το σύνολο του ελληνικού λαού, καθώς τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε είναι κοινωνικά και όχι κλαδικά», δείχνοντας ως υπεύθυνη για την κατάσταση «την πολιτική εσωτερικής υποτίμησης που ακολουθείται περισσότερο από τέσσερα χρόνια».

Το ασφαλιστικό • Σε σχέση με τις οφειλές στον ΟΑΕΕ η κοινή πρόταση των φορέων είναι: Κεφαλαιοποίηση, πάγωμα και μετατροπή των οφειλών για τους ενεργούς οφειλέτες σε

Η φορολογία

Σε σχέση με τη φορολογική πολιτική: • Ως προς τη φορολογία των επιχειρήσεων προτείνεται ενιαίος φορολογικός συντελεστής 15% επί των κερδών όλων των επιχειρήσεων. Παράλληλα, στην περίπτωση διανομής κερδών προτείνεται περαιτέρω φορολόγηση της τάξεως του 15%. • Για το εισόδημα φυσικών προσώπων, προτείνεται ενιαία κλίμακα φορολόγησης εισοδήματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα ανεξαρτήτως της πηγής. Αφορολόγητο και για τους επιχειρηματίες με προσαύξηση ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση. Τέλος, προτείνεται η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης. • Για την προκαταβολή Φόρου Εισοδήματος Επιχειρήσεων, προτείνεται μείωση κατά 50 % του υφιστάμενου ποσοστού. • Επαναφορά του ύψους του τέλους επιτηδεύματος στα προηγούμενα επί-

Μετά τον ΕΝΦΙΑ τι;

ιλώντας για τον ΕΝΦΙΑ έχουμε κάνει όλοι αυστηρή και επαρκή κριτική. Είναι άδικος, αντισυνταγματικός γιατί δεν παίρνει υπόψη τη φοροδοτική ικανότητα, εξοντωτικός γιατί επιβάλλεται ακόμη και στην πρώτη κατοικία χωρίς κανένα αφορολόγητο όριο και μάλιστα με φανταστικές «αντικειμενικές» αξίες, επιβαρύνει κυρίως τις μικρές και μεσαίες περιουσίες και μ’ αυτό τον τρόπο διευρύνει τις φορολογικές ανισότητες… Όταν, όμως, έρχεται η ώρα να πούμε πώς βλέπουμε εμείς, ως ριζοσπαστική αριστερά, τη φορολόγηση της περιουσίας, τότε ακούγονται όλων των ειδών οι απόψεις: από την άποψη ότι πρέπει να φορολογείται μόνο το εισόδημα μέχρι την άποψη ότι η περιουσία που δεν αποδίδει πρόσοδο δεν πρέπει να φορολογείται. Οι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ έχουν εντοπίσει το υπάρχον κενό και το αξιοποιούν όχι μόνο για να στριμώχνουν στα πάνελ τους εκπροσώπους του κόμματος, αλλά και για να υποστηρίζουν ότι ο ΕΝΦΙΑ είναι… φόρος αριστερός.

Φόρος εισοδήματος ή περιουσίας;

Ας επιχειρήσουμε να διατυπώσουμε μερικές βασικές σκέψεις για το θέμα, που θα έπρεπε -και θα μπορούσαν- να είναι κοινός τόπος για ένα φορολογικό σύστημα από τη σκοπιά της ριζοσπαστικής αριστεράς. Ή, τουλάχιστον, η βάση για μια σχετική συζήτηση. Είναι αλήθεια ότι δίκαιο μπορεί να είναι ένα φορολογικό σύστημα που φορολογεί κατά βάση το εισόδημα όταν δημιουργείται. Και όταν η φορολόγησή του είναι και προοδευτική, δηλαδή όσο μεγαλύτερο το εισόδημα τόσο μεγαλύτερος και ο συντελεστής φορολόγησης, γίνεται ακόμα πιο δίκαιο το σύστημα. Αλλά είναι, επίσης, αλήθεια ότι και η περιουσία είναι

συσσωρευμένο εισόδημα. Το οποίο ναι μεν έχει φορολογηθεί, αλλά ως συσσωρευμένο πια εισόδημα αποτελεί στοιχείο μεγαλύτερης φοροδοτικής ικανότητας. Όταν, λοιπόν, το σύνολο της περιουσίας ενός προσώπου υπερβαίνει ένα υψηλό όριο, τότε η φορολόγηση του ιδιοκτήτη αυτής της περιουσίας δεν είναι μόνο δικαιολογημένη κοινωνικά, αλλά αποτελεί και μέσο επαναφοράς σε κοινωνικά αποδεκτά επίπεδα των οικονομικών ανισοτήτων που το ίδιο το οικονομικό σύστημα προκαλεί.

Γιατί περιουσιολόγιο

Να γιατί έχει κεντρική σημασία σε ένα δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα η ύπαρξη περιουσιολογίου. Και να γιατί οι εχθροί των χαμηλών και μικρομεσαίων εισοδημάτων δεν έχουν αξιωθεί ακόμα να το καθιερώσουν. Γιατί προσβλέπουν στην ένταση των ανισοτήτων και όχι στην αποκλιμάκωσή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ακόμα και στη διάρκεια της κρίσης, το χάσμα που χωρίζει τα υψηλά εισοδήματα (συνεπώς και τις μεγάλες περιουσίες) από τα χαμηλά (συνεπώς και τις απισχνασμένες περιουσίες των πληττόμενων από την κρίση) έχει διευρυνθεί με θεαματικό τρόπο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η έκθεση της ελβετικής UBS αναφέρει ότι οι έλληνες πολυεκατομμυριούχοι το 2013 αυξήθηκαν κατά 11% και έφτασαν τους 505, ενώ η περιουσία τους αυγάτισε κατά 20% και έφτασε τα 60 δισ.! Μόνο με 5% φόρο περιουσίας θα συγκεντρώναμε τα 3 δισ. που αρπάζει ο ΕΝΦΙΑ. Η φορολόγηση, λοιπόν, της συνολικής περιουσίας και όχι του κάθε ακίνητου μεμονωμένα χρειάζεται να υπάρχει. Χρειάζεται επίσης να είναι προοδευτική και να εφαρμόζεται πάνω από ένα αφορολόγητο όριο, που θα αφήνει οπωσδήποτε έξω την πρώτη κατοικία, ίσως

πεδα μέχρι την πλήρη εξάλειψή του. • Μείωση των συντελεστών Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης μέχρι την πλήρη κατάργησή της. • Επέκταση του αριθμού των δόσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές έως τις 100 μηνιαίες και μείωση των προσαυξήσεων. Επιπρόσθετα, προτείνεται η εκλογίκευση των προστίμων αλλά και των προσαυξήσεων. • Συλλογή αποδείξεων. • Σε σχέση με τον ΦΠΑ: (α) Απαλλαγή από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ για επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο 20.000 – 25.000 Ευρώ, (β) Αυτόματη επιστροφή ΦΠΑ για τις συνεπείς επιχειρήσεις χωρίς έλεγχο, (γ) Συμψηφισμός χρεωστικού και πιστωτικού ΦΠΑ (δ) Καταβολή του ΦΠΑ με την αποπληρωμή του τιμολογίου

Ο ΕΝΦΙΑ

• Σε σχέση με τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων προτείνουμε: (α) την απαλλαγή από τον φόρο αυτό εκείνης της ακίνητης ιδιοκτησίας που είναι συντελεστής παραγωγής (β) την απαλλαγή από τον φόρο αυτό της πρώτης ή κύριας κατοικίας στη βάση προϋποθέσεων που σχετίζονται με την οικογενειακή κατάσταση (γ) την απαλλαγή από το φόρο αυτό κατά το μέρος της αξίας της περιουσίας που είναι ενυπόθηκο (δ) την κατάργηση του λεγόμενου «Συμπληρωματικού Φόρου»

και τα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν μέσα παραγωγής των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Να είναι υποφερτή στα μεσαία επίπεδα και υψηλή στα ανώτερα, να έχει πολλές κλίμακες, ώστε να αποφεύγει τις αδικίες και την εξοντωτική επιβάρυνση.

Φόρος αναδιανεμητικός

Μια τέτοια φορολόγηση της περιουσίας δεν μπορεί παρά να είναι συμπληρωματική σε ένα νέο φορολογικό σύστημα και να στοχεύει στη διόρθωση των ανισοτήτων, όχι στην ισοπέδωση όλων στο επίπεδο του ακτήμονα, όπως απειλεί να κάνει ο ΕΝΦΙΑ με μεγάλες κατηγορίες χαμηλών και μικρομεσαίων εισοδηματικών ομάδων. Προς επίρρωσιν όλων αυτών παραθέτουμε τις προτάσεις που κατέθεσαν για το θέμα σε κοινή συνέντευξη τύπου η ΓΣΕΒΕΕ, η ΕΣΕΕ, η Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ταξί, το Συνδικάτο Χερσαίων Μεταφορών την περασμένη Πέμπτη: Απαλλαγή από το φόρο της ακίνητης περιουσίας που είναι συντελεστής παραγωγής. Απαλλαγή της πρώτης ή κύριας κατοικίας με βάση και την οικογενειακή κατάσταση. Απαλλαγή του μέρους της αξίας του ακινήτου που είναι ενυπόθηκο. Ακόμη και οι εισοδηματικές ομάδες, δηλαδή, που θα είχαν λόγο να φοβούνται την οποιαδήποτε φορολόγηση της περιουσίας, αντιλαμβάνονται ότι ένα δίκαιο σύστημα θα όφειλαν να το αποδεχθούν, γι’ αυτό και οι όροι που θέτουν τίθενται στη βάση της αναγκαιότητας ενός φόρου επί της περιουσίας, που θα είναι δίκαιος και όχι εξοντωτικός Χ. Γεωργούλας

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Ο γύρος τού

Το Ισλαμικό Κράτος και ο κόσμος

ΚΟΣΜΟΥ Ολική επαναφορά στον Ψυχρό Πόλεμο Άρθρο του Σωτήρη Ρούσσου για τα τέσσερα ενδεχόμενα σενάρια αντιμετώπισης του ΙΚΙΣ. σελ. 115

Του Γιώργου Καπόπουλου

συνάντηση κορυφής στο Μινσκ, την περασμένη Τρίτη, επιβεβαίωσε την αδυναμία της Ε.Ε , επί της ουσίας της Γερμανίας, να παρέμβει μεσολαβητικά μεταξύ Μόσχας και Κιέβου στην σύγκρουση της Ανατολικής Ουκρανίας. Συγχρόνως ανέδειξε ως σταθερά των ευρωπαϊκών ισορροπιών την απόφαση των ΗΠΑ να ενεργοποιηθούν στην Γηραιά Ηπειρο και να αξιοποιήσουν το έλλειμμα πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε των 28. Η Μόσχα, με την επιβολή του πρώτου κύματος αντιποίνων στις κυρώσεις που υιοθέτησε η Ε.Ε, έστειλε ένα σαφές μήνυμα ότι είναι έτοιμη να αναλάβει ακόμη και υψηλό κόστος για την περιφρούρηση των ζωτικών τη συμφερόντων στην Ουκρανία και ταυτόχρονα δείχνει να πιστεύει ότι σε μια προοπτική κλιμάκωσης κυρώσεων αντιποίνων έχει μεγαλύτερες αντοχές από την ευρωπαϊκή πλευρά.

Οι θέσεις των δύο πλευρών

Το Βερολίνο, τόσο με τις δηλώσεις Μέρκελ σε τηλεοπτική της συνέντευξη την περασμένη Κυριακή όσο και με τις δηλώσεις του Αντικαγκελάριου Γκάμπριελ, εμφανίστηκε να υιοθετεί σχεδόν πλήρως τις θέσεις του Κρεμλίνου: Ουκρανία ουδέτερη εκτός ΝΑΤΟ με την σύνδεση της με την Ε.Ε να μην αποκλείει ειδική σχέση με την τελωνειακή ένωση Ρωσίας-ΛειυκορωσίαςΟυκρανίας και επιπλέον μετατροπή της σε Ομοσπονδία έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι διεκδικήσεις των Ρωσόφωνων και να διατηρείται και η ενότητα της χώρας. Τα παραπάνω είναι ανέφικτα με δεδομένη την πλήρη εξάρτηση του Ποροσένκο από τους εξτρεμιστές του ∆εξιού Τομέα αλλά κυρίως από την Ομάδα των Ολιγαρχών που συναίνεσαν στην περιφρούρηση της παντοδυναμίας τους με την πλήρη και άνευ όρων υπαγωγή τους στην επιρροή των ΗΠΑ. Αν το πρώτο μήνυμα Πούτιν ήταν ότι δεν κάμπτεται από τις κυρώσεις το δεύτερο είναι ότι όσο το Κίεβο θα αρνείται την σύναψη συμβιβασμού τόσο θα προχωρά ντε φάκτο η διχοτόμηση της χώρας στα πεδία των μαχών. Με αλλά λόγια η πολιτική αυτοσυγκράτησης και άμυνας που είχε επιβάλλει το Κρεμλίνο στην ηγεσία της ∆ημοκρατίας του Ντονιετσκ, που απέβλεπε στην αποτροπή επιβολής κυρώσεων, τερματίσθηκε με την Μόσχα να επιστρέφει σε δυναμική πολιτική επιβολής δια της ισχύος κατά το μοντέλο της Κριμαίας. ∆εν είναι τυχαίο ότι ο Πούτιν την προηγούμενη Πέμπτη χρησιμοποίησε στην θέση της ονομασίας ∆ημοκρατία

του Ντονιετσκ την ονομασία Νοβοροσίγια ( Νέα Ρωσία). Την ονομασία αυτή είχε δώσει στα τέλη του 18ου αιώνα η Αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη στις περιοχές της Νότιας και της Ανατολικής Ουκρανίας που είχε αποσπάσει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με άλλα λόγια ένα ξεκάθαρο τελεσίγραφο προς τον Ποροσένκο: Όχι μόνον δεν μπορεί πλέον να ελπίζει στην υποταγή των εξεγερθέντων στο Ντανιετσκ και στο Λουγκάμνσκ , όχι μόνον πρέπει να προετοιμάζεται για την απώλεια της Μαριούπολής αλλά θα πρέπει να ρίξει μια ματιά σε ιστορικό Ατλαντα για να καταλάβει ότι η Νοβοροσίγια περιλαμβάνει όλη την ακτογραμμή της Ουκρανίας στην Μαύρη θάλασσα μέχρι τα σύνορα της Μολδαβίας και της Ρουμανίας δυτικά της Οδησσού.

Ο ρόλος Ευρώπης και ΗΠΑ Η συλλογιστική Πούτιν είναι ξεκάθαρη: Η Ε.Ε δεν θα αντέξει περαιτέρω κλιμάκωση των κυρώσεων σε συνδυασμό με πιθανή διακοπή της ομαλής ροής φυσικού αερίου αλλά και με το συνολικό κόστος της διάσωσης της Ουκρανίας που υπερβαίνει κατά πολύ το ποσό που ετοιμάζεται να εκταμιεύσει το ∆ΝΤ. Το Κρεμλίνο θεωρεί δεδομένη την δημιουργία προωθημένων βάσεων του ΝΑΤΟ στις Βαλτικές χώρες, την Πολωνία και την Ρουμανία και ταυτόχρονα προεξοφλεί την ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία της Φιλανδίας και της Σουηδίας. ∆εν βλέπει πως μια πιο διαλλακτική στάση της Ρωσίας θα μπορούσε να σταματήσει την παλινδρόμηση στον Ψυχρό Πόλεμο που έχει δρομολογηθεί. Επιπλέον, βλέπει την Γερμανία να μην μπορεί να συγκρουστεί με την Ουάσιγκτον και ακόμη χειρότερα να χάνει τον βαρύνοντα λόγο και τον

έλεγχο που είχε μέχρι και πρόσφατα στις σχέσεις Ε.Ε –Ρωσίας. Η Ουάσιγκτον κατάφερε να παρεμβάλλει ανάμεσα στην Μόσχα και στο Βερολίνο μια ενδιάμεση ζώνη από την Σουηδία και την Φιλανδία, τις Βαλτικές, την Πολωνία και την Ρουμανία όπου η δημιουργία βάσεων και ανάπτυξη νατοϊκών στρατευμάτων θα προκαλέσει ανάλογες κινήσεις της ρωσικής πλευράς μη αποκλειόμενης και της ανάπτυξης τακτικών πυρηνικών όπλων. Στην παραπάνω θεώρηση το Κρεμλίνο βλέπει στην ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη τον πραγματικό στόχο των ΗΠΑ με την Ουκρανία, την ενότητα της δηλαδή να είναι στον αμερικανικό σχεδιασμό αναλώσιμη.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται; Έτσι, η Μόσχα επαναλαμβάνει σε μικρότερη κλίμακα την πολιτική περιχαράκωσης απέναντι σε μια στρατηγική της Ουάσιγκτον που προσλαμβάνει ως ακραία επιθετική, μια επιλογή που στην ∆ύση διαβάζεται ως απροσχημάτιστος επεκτατισμός. Ακριβώς το ίδιο σκηνικό είχε στηθεί μετά την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου την Άνοιξη του 1947 με την εξαγγελία του ∆όγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ από τις ΗΠΑ: Όταν τον Φεβρουάριο του 1948 ο Πρόεδρος Μπένες και οι μη κομμουνιστές υπουργοί της κυβέρνησης Γκότβαλντ στην Πράγα τάχθηκαν υπέρ της συμμετοχής της Τσεχοσλοβακίας στο αμερικανικό σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης της Ευρώπης που είχε προτείνει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρσαλ τότε ο Στάλιν ζήτησε αμιγώς ελεγχόμενη από το ΚΚ κυβέρνηση στην χώρα αυτή. Για το Κρεμλίνο ήταν αμυντική κίνηση ενώ για την ∆ύση ήταν το πραξικόπημα της Πράγας που πιστοποιούσε την πρόθεση της Μό-

“

Νέα κυβέρνηση Ολάντ-Βαλς

Βαθιά –και αξεπέραστη– η πολιτική κρίση στη Γαλλία. σελ. 13

Η συλλογιστική Πούτιν είναι ξεκάθαρη: Η Ε.Ε δεν θα αντέξει περαιτέρω κλιμάκωση των κυρώσεων σε συνδυασμό με πιθανή διακοπή της ομαλής ροής φυσικού αερίου αλλά και με το συνολικό κόστος της διάσωσης της Ουκρανίας που υπερβαίνει κατά πολύ το ποσό που ετοιμάζεται να εκταμιεύσει το ∆ΝΤ. σχας να επιβάλλει το σοβιετικό μοντέλο παντού στην Ανατολική Ευρώπη. Ίδιο σκηνικό στο Βερολίνο λίγους μήνες αργότερα: Όταν ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία εκδίδουν μονομερώς νέο νόμισμα για την ∆υτική Γερμανία και το εισάγουν στο ∆υτικό Βερολίνο η ΕΣΣ∆ αποκλείει την χερσαία πρόσβαση των δυτικών τομέων κατοχής της πόλης για ένα χρόνο. Για το Κρεμλίνο η κίνηση είναι αμυντική ως απάντηση στις μονομερείς ενέργειες της ∆ύσης ενώ αντίθετα σε ΗΠΑ και ∆υτική Ευρώπη η πανηγυρική επιβεβαίωση της πρόθεσης του Στάλιν να κυριαρχήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εκεί που δεν πείσθηκε η Μόσχα έδωσε δείγματα γραφής των πραγματικών της προθέσεων: Στην Φιλανδία υπήρξε δέσμευση για δικαίωμα βέτο στην εξωτερική και αμυντική πολιτική του Ελσίνκι από την Μόσχα με την χώρα να διατηρεί πολυκομματικό κοινοβουλευτικό καθεστώς και την οικονομία της αγοράς, ενώ στην Αυστρία το 1955 τερματίσθηκε η τετραμερής συμμαχική κατοχή καθώς η ΕΣΣ∆ δέχθηκε να εγκαταλείψει την ζώνη κατοχής της έναντι της ουδετερότητας της χώρας. Ένα είναι βέβαιο στην Ουκρανία έκλεισε οριστικά το κεφάλαιο εικοσιπέντε χρόνων συνύπαρξης Ε.Ε –Ρωσίας χωρίς εντάσεις απειλές και αμοιβαίες καχυποψίες. Η ημιτελής Ευρώπη χωρίς ουσιαστική κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική ευθυγραμμίστηκε με τις ΗΠΑ. Ο μεγάλος χαμένος δεν είναι άλλος από την Γερμανία που βλέπει την αυτάρκεια και εσωστρέφεια της αλλά και την ηγεμονία της στην Ευρωζώνη να απειλούνται ταυτόχρονα από την ύφεση που πέρασε ήδη το κατώφλι της αλλά και την παλινδρόμηση σε έναν Ψυχρό Πόλεμο άγνωστης διάρκειας και παρενεργειών. •

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Πολιτική νίκη των Παλαιστινίων η εκεχειρία Α

πό την πρώτη μέρα του πολέμου στη Γάζα, είχε τεθεί το ερώτημα σε τι ακριβώς στόχευε στρατιωτικά ο Νετανιάχου, πέρα από τις διακηρύξεις του περί αφοπλισμού της Χαμάς. Η μόνη λογική εξήγηση που μπορούσε να δοθεί ήταν ότι ο πόλεμος είχε αίτια που άπτονταν της εσωτερικής πολιτικής ζωής του Ισραήλ, αποσκοπούσε δηλαδή στην αποσυμπίεση των πιέσεων που δεχόταν ο ισραηλινός πρωθυπουργός από τους κυβερνητικούς συμμάχους του –στόχος τελείως συγκεχυμένος. Η κατάληξη του πολέμου, με την εκεχειρία που συμφωνήθηκε στο Κάιρο, επιβεβαίωσε ότι το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο χωρίς ξεκαθαρισμένο πολιτοστρατιωτικό στόχο. Αντιθέτως, η Χαμάς και οι άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις μπήκαν στη σύγκρουση με μια σαφώς προσδιορισμένη πολιτική ατζέντα: την άρση ή τη χαλάρωση του αποκλεισμού της Γάζας. Όλα δείχνουν ότι η εκεχειρία του Καΐρου αποτελεί πολιτική επιτυχία για τους Παλαιστινίους. Κατ’ αρχάς, ο πόλεμος τελειώνει χωρίς το Ισραήλ να έχει πετύχει τους διακηρυγμένους στόχους του. Ούτε η Χαμάς αφοπλίστηκε, ούτε όλα τα τούνελ της υπόγειας πόλης της Γάζας καταστράφηκαν –βέβαια, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι ο διακηρυγμένος στόχος του Ισραήλ ήταν εξαρχής ανεδαφικός. Επιπλέον, όπως επισημαίνει ο Μπαράκ Νταβίντ στη Χάαρετζ, η συμφωνία δεν κάνει ούτε καν μνεία στα αιτήματα του Ισραήλ, ενώ είναι σαφώς χειρότερη από την παλιότερη πρόταση Κέρι, την οποία η ισραηλινή κυβέρνηση είχε λοιδορήσει. Αυτή τη στιγμή μοιάζει απίθανο να βγει ο Νετανιάχου στο εσωτε-

ρικό του Ισραήλ ενισχυμένος από τον πόλεμο στη Γάζα.

Τα θετικά της συμφωνίας

Το ίδιο το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι θετικό για τους Παλαιστίνιους, αφού προβλέπει το άνοιγμα των συνοριακών περασμάτων για ανθρωπιστική βοήθεια και οικοδομικά υλικά, καθώς και την επέκταση της ζώνης αλιείας από τα 3 στα 6 μίλια. Πρόκειται δηλαδή για πραγματική χαλάρωση του αποκλεισμού, όχι όμως άρση του, όπως ζήταγαν οι Παλαιστίνιοι. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα παλαιστινιακά αιτήματα για άνοιγμα λιμανιού κι αεροδρομίου δεν απορρίπτονται, αλλά παραπέμπονται στις διαπραγματεύσεις που θα συνεχιστούν. Ακόμα και αν τελικά το Ισραήλ δεν

εφαρμόσει τη συμφωνία, πράγμα πολύ πιθανό, οι Παλαιστίνιοι έχουν κερδίσει ένα σημαντικό διαπραγματευτικό κεκτημένο, το ότι για πρώτη φορά το Ισραήλ αποδέχτηκε τη χαλάρωση του αποκλεισμού της Γάζας.

Οι Παλαιστίνιοι βγαίνουν πιο ενωμένοι

Ανεξάρτητα από τους πανηγυρισμούς που οργανώθηκαν στη Γάζα, η Χαμάς έχει σοβαρούς λόγους να επιχαίρει. Παρά το βαρύ τίμημα που πλήρωσε τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε στρατιωτικό εξοπλισμό, έμεινε όρθια, διατηρώντας ως την τελευταία ώρα του πολέμου τη δυνατότητά της να εκτοξεύει ρουκέτες εναντίον του Ισραήλ. Τώρα μπορεί να αρθρώσει με πειστικότητα τον ισχυρισμό ότι η ένο-

πλη αντίσταση έφερε απτά αποτελέσματα και να δει το κύρος της να αναβαθμίζεται στην παλαιστινιακή κοινωνία. Ο Μαχμούντ Αμπάς επίσης μπορεί να θεωρήσει πολιτική επιτυχία του την εκεχειρία. Όχι μόνο δεν αποκλείστηκε από τις συνομιλίες, αλλά πήρε ενεργό μέρος στη σύναψη της συμφωνίας. Το βασικό όμως είναι ότι η εκεχειρία προβλέπει τη μερική επιστροφή της Φατάχ στη Γάζα, αφού οι δυνάμεις της Παλαιστινιακής Αρχής θα φυλάνε τα συνοριακά περάσματα και θα ελέγχουν τα αγαθά που θα περνάνε. Οι Παλαιστίνιοι καταφέρνουν να βγουν από τον πόλεμο πιο ενωμένοι, αφού από τη μια μεριά η συμφωνία Χαμάς-Φατάχ δεν αναιρέθηκε, ενώ από την άλλη, συνεργάστηκαν στο πεδίο της μάχης και το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θα ήταν λάθος να αποδώσουμε το αρνητικό για το Ισραήλ αποτέλεσμα του πολέμου μόνο στις σπασμωδικές κινήσεις του Νετανιάχου. Το μείζον πρόβλημα του Ισραήλ είναι η επιμονή του στην κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών. Ο ακατάβλητος αγώνας των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία, η κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης για τα εγκλήματα του ισραηλινού στρατού, καθώς και η γενική ανατίναξη του αραβικού κόσμου, οδηγούν το Ισραήλ να χάνει συνεχώς ερείσματα στο διεθνές πεδίο, αφού εμφανίζεται ως ένας απάνθρωπος παράγοντας αποσταθεροποίησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ∆ύση θα πάψει να προστατεύει το Ισραήλ, αλλά ότι το Ισραήλ δεν έχει πλέον απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Αναδημοσίευση από το editorial του left.gr

Η Μέρκελ επέστρεψε δριμύτερη

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

αίνεται ότι η Ανγκέλα Μέρκελ προβληματίστηκε πολύ κατά τη διάρκεια των διακοπών της για την λύση που έχει προκρίνει εδώ και πέντε χρόνια για την αντιμετώπιση της κρίσης της ευρωζώνης. Και κατέληξε ακόμα πιο πεπεισμένη ότι έχει δίκιο. ∆εν την αποθάρρυναν ούτε οι οικονομολόγοι, ανάμεσά τους και κάποιοι νομπελίστες, που συνάντησε στις αρχές του μήνα στο Λίνταου και οι οποίοι της είπαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι αυτή η εμμονή στην σκληρή λιτότητα είναι καταστροφική για τη συνοχή των κοινωνιών αλλά και της ιδέας της Ευρώπης. ∆εν την προβλημάτισαν ούτε τα τεράστια προβλήματα, που αντιμετωπίζουν με αυτή τη συνταγή οικονομίες, που θεωρούνταν άλλοτε ισχυρές σαν τη γαλλική ή την ιταλική. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, που ξεκίνησε ως πολλά υποσχόμενος μεταρρυθμιστής βλέπει την δημοτικότητά του να πέφτει, αφού τα περιθώρια δράσης του είναι τόσα πολλά, όσο αυτά που αφήνει ένας ασφυκτικά στενός κορσές σε μια μεσήλικη παχουλή κυρία, πού φιλοδοξεί να εμφανιστεί με βραδινό φόρεμα και μέση «δακτυλίδι». Ο επίσης Ιταλός πρόεδρος της ΕΚΤ, έχει προφανώς συνειδητοποιήσει ότι «η πατρίδα (του) κινδυνεύει» και άφησε υπονοούμενα για την ανάγκη ενός μεγάλου ευρωπαϊκού προγράμματος επενδύσεων, που θα μπορούσε να τονώσει τις γονατισμένες οικονομίες του Νότου. Αμέσως στο Βερολίνο άρχισαν να χτυπάνε καμπανάκια και ο φιλοκυβερνητικός τύπος, με πρώτη και καλύτερη την ναυαρχίδα του νεοφιλελευθερισμού «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» τον καλούσε να προσέξει τα λόγια του και να αποσαφηνίσει αν προέκρινε με όσα είπε ότι υπο-

στηρίζει κάποιου είδους «χαλάρωση» της ως τώρα πολιτικής. Ακόμα χειρότερα όμως, ήταν αυτά που άκουσε ο μέχρι τις αρχές της εβδομάδας υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας, Αρνό Μονμπούρ, από την ίδια εφημερίδα αλλά και από την επίσης συντηρητική «ντι Βελτ» όταν τόλμησε να αμφισβητήσει τη λογική υποταγής στις γερμανικές διαταγές λιτότητας. Τι τυχοδιώκτη, τι αποτυχημένο, τι φαφλατά τον αποκάλεσαν, μέχρις ότου να αρχίσουν μετά να πανηγυρίζουν, όταν έμαθαν ότι ο Γάλλος πρόεδρος προχώρησε πάραυτα στην αποκαθήλωσή του, προς παραδειγματισμό όσων δεν ομιλούν την γερμανική...

Ίδιο έργο με ίδιους πρωταγωνιστές

Την ίδια ώρα βεβαίως η κυρία Μέρκελ με άνεση περιδιάβαινε, στα αποκλεισμένα από το κοινό πάρκα της

Ισπανίας, δίπλα στον πιο πιστό μαθητή της στην Ευρώπη (αν και ο χαρακτηρισμός αυτός μπορεί και να θλίψει λίγο τον Αντώνη Σαμαρά) τον πρωθυπουργό της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος τη διαβεβαίωνε ότι θα συνεχίσει να εφαρμόζει αυτές τις περιβοήτες «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», όσο σκληρές και αν είναι. Έτσι λοιπόν η κυρία Μέρκελ επέστρεψε περιχαρής στο Βερολίνο και άρχισε να βγάζει από την ντουλάπα τα πουλόβερ για να υποδεχτεί το φθινόπωρο, αδιαφορώντας για μια ακόμα φορά για αυτό που εδώ και χρόνια προειδοποιούν επιστήμονες και πολιτικοί της αντίπαλοι. Ότι δηλαδή το ευρωπαϊκό πουλόβερ ξηλώνεται μέρα με τη μέρα, αφού το χάσμα Βορρά-Νότου μεγαλώνει, οι κοινωνίες συνεχίζουν να φτωχοποιούνται και να οδηγούνται συχνά σε λύσεις απόγνωσης. Οι μόνοι που αισθάνονται ότι μπορεί και να γλυτώσουν πολύ φτηνά από αυτή την κρίση είναι οι τραπεζίτες που την υποδαύλισαν, οι κερδοσκόποι που, όπως τώρα «ανακάλυψαν» ακόμα και οι «ευαγγελιστές του μνημονίου», έδωσαν μια ισχυρή σπρωξιά στην Ελλάδα προς την χρεωκοπία και οι εκπρόσωποι της μεγάλης γερμανικής βιομηχανίας, που τελικά είδε ότι η όλη αναστάτωση μπορεί να της βγήκε και σε καλό. Όσοι λοιπόν είχαν δώσει ραντεβού το Σεπτέμβρη ελπίζοντας να δουν ένα διαφορετικό έργο του μνημονιακού θεάτρου θα πρέπει τώρα να αρκεστούν στο ίδιο σενάριο, τους ίδιους καλλιτέχνες και τους ίδιους κομπάρσους. Ήδη ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τις γεμάτες κομπορρημοσύνη δηλώσεις του για το «success story» της λιτότητας φρόντισε να μας βάλει από νωρίς στο φθινοπωρινό κλίμα. •

∆ΙΕΘΝΗ

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

www.facebook.com/events/ 289212577947949

Εκλογές ή τομάτες

Με μία δυναμική κινητοποίηση το απόγευμα της  Πέμπτης στο κοινοβούλιο του

Λιβάνου, ακτιβιστές του κινήματος της τομάτας ζήτησαν εκλογές και διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στο σχέδιο της κυβέρνησης για παράταση της θητείας της, που λήγει το Νοέμβριο, με πρόσχημα την ασφάλεια. Το κίνημα πήρε το όνομά του από την επίθεση με τομάτες που έγινε την άνοιξη εναντίον κυβερνητικών στελεχών, ενώ πριν λίγες ημέρες οι ακτιβιστές έστειλαν προειδοποιητικά από μια ντομάτα με το λογότυπο «όχι στην παράταση» στους 128 βουλευτές. www.breadandrosesheritage.org

Ψωμί και τριαντάφυλλα

Με τη συμμετοχή δεκάδων οργανώσεων αρχί ζει αύριο στο Λόρενς της Μα-

σαχουσέτης το τριακοστό φεστιβάλ μνήμης «breadandroses», που αποτελεί μια πλατιά πολιτισμική συνάντηση στην οποία έχουν ενεργό ρόλο οι μεταναστευτικές κοινότητες της περιοχής. Το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη μεγαλειώδη γενική απεργία των κλωστοϋφαντουργών από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 1912, που έμεινε στην ιστορία από το σύνθημα «ψωμί και τριαντάφυλλα» που περιλαμβανόταν στο ομώνυμο ποίημα του αμερικανού ποιητή James Oppenheim. www.facebook.com/laboratorioccupatomorion

Για μια κοινωνική Βενετία

Εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν την Τετάρτη  στο Lido di Venezia, στα εγκαί-

νια του φεστιβάλ κινηματογράφου, δίνοντας το δικό τους τόνο στο σύνηθες λειτουργικό. Η κινητοποίηση οργανώθηκε διαδικτυακά με στόχο να ακουστεί η φωνή των «από κάτω» για εισόδημα, στέγαση και κοινωνικά δικαιώματα για όλους, απέναντι στην πρόταση του ειδικού επιτρόπου Βιτόριο Ζαπαλόρτο, απεσταλμένου του Ρέντσι μετά την παραίτηση του δήμαρχου Ορσόνι που εμπλέκεται σε σκάνδαλο παράνομης χρηματοδότησης, για περικοπές των κοινωνικών δαπανών στην πόλη κατά 50.000.000 ευρώ. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

“

∆εν μπορούμε να έχουμε μία κινητοποίηση, πρέπει να έχουμε ένα κίνημα. Κινητοποίηση είναι να θυμώνεις και να εξαντλείσαι για μία-δύο νύχτες. Κίνημα σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε παρόντες για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μετατρέψουμε τους ύμνους σε αλλαγή, τις διαδηλώσεις μας σε νομοθεσία.

Το νέο θύμα των φυλετικών και ταξικών διακρίσεων ΜΑΪΚΛ ΜΠΡΑΟΥΝ

τις 9 Αυγούστου, στο Φέργκιουσον, στα προάστια της πρωτεύουσας του Μισούρι, Σεντ Λούις, ο 18χρονος μαύρος Μάικλ Μπράουν έπεσε νεκρός από τους 10 ή 11 πυροβολισμούς αστυνομικού. Ο Μάικ -για τους φίλους και την οικογένειά του-, είχε μόλις εγγραφεί στο κολέγιο και θα ξεκινούσε τις σπουδές του. Ήταν άοπλος μεν, αλλά ο λευκός αστυνομικός Ντάρεν Γουίλσον έκρινε ότι ήταν ένοχος και απειλητικός για τον ίδιο, οπότε τον καταδίκασε επιτόπου με την ποινή του θανάτου, παρότι, σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε σηκώσει τα χέρια του σε παράδοση πριν δεχθεί τους πυροβολισμούς.

Αγανάκτηση και βία

Το αιμόφυρτο σώμα του νεκρού παιδιού έμεινε στον δρόμο επί τέσσερις ώρες και προστέθηκε στη σειρά των θανάτων, η μνήμη των οποίων ανασύρθηκε με αφορμή το γεγονός. Το, κάθε άλλο παρά μεμονωμένο, «περιστατικό» ενεργοποίησε μια αλυσιδωτή αντίδραση. Ταραχές ξέσπασαν στη φτωχή πόλη των 21.000 κατοίκων, τις οποίες ο κυβερνήτης του Μισούρι, Τζέι Νίξον, έδωσε εντολή να καταστείλουν δυνάμεις της εθνοφρουράς με στρατιωτικό οπλισμό και τεθωρακισμένα, οι οποίες έριξαν δακρυγόνα κι έκαναν μαζικές συλλήψεις ακόμα και δημοσιογράφων, προκαλώντας περισσότερη αγανάκτηση και βία τις μέρες μετά το θάνατο του Μάικλ Μπράουν. Η καταστολή συνεχίστηκε με τέτοια ένταση, ώστε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας εξέδωσε τρεις μέρες αργότερα, απαγόρευση των πτήσεων πάνω από την περιοχή -προφανώς όχι εξαιτίας των πυρών από τους διαμαρτυρόμενους πολίτες. Στην εβδομάδα που ακολούθησε, ακόμα και σε συγκέντρωση 200 ατόμων, η αστυνομία έριξε δακρυγόνα. Τα γεγονότα πήραν διαστάσεις στην αμερικανική και διεθνή ειδησεογραφία και κοινή γνώμη. Εκατοντάδες άρθρα και σχόλια ακολούθησαν έναν θάνατο που ίσως να έμενε στην αφάνεια, όπως αυτός του Έρικ Γκάρνερ στην Νέα Υόρκη, 43χρονου μαύρου, πατέρα έξι παιδιών, τον οποίο, τον Ιούλιο, αστυνομικός είχε πιέσει τόσο δυνατά στο οδόστρωμα, ώστε να του προκαλέσει ασφυξία. Στις περιπτώσεις της ολοένα συχνότερης βίας από αστυνομικούς, πρέπει να προστεθούν και οι περιπτώσεις

αυτοδικίας από πολίτες που έχουν κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Μεταξύ τους, ο 17χρονος Τρέιβον Μάρτιν, τον οποίο έκρινε ένοχο και σκότωσε τον Φεβρουάριο 2012 στη Φλόριντα ο πολίτης Τζορτζ Ζίμερμαν, ο οποίος στην συνέχεια αθωώθηκε από το δικαστήριο (Εποχή 21.7.2013). Η οικογένεια Μπράουν προσέλαβε τον ίδιο δικηγόρο που είχε υπερασπιστεί την οικογένεια Μάρτιν. Τα θύματα καταδεικνύουν το ρατσισμό που κρύβεται όλο και δυσκολότερα «κάτω από το χαλί» της αμερικανικής υποκρισίας και στρέφεται, εκτός από τη φυλή, και εναντίον των φτωχών και περιθωριοποιημένων από το ίδιο το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα. Οι ομάδες πληθυσμού που «εξορίστηκαν» από τη μεσαία τάξη λόγω της ύφεσης αποτελούν πλέον τους «παρίες» της κοινωνίας, όπως παραδοσιακά συμβαίνει με τους έγχρωμους. Όπως σημειώνει ο πρώην μπασκετμπολίστας, ακτιβιστής και υπερασπιστής κοινωνικών κινημάτων, Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ, σε άρθρο του στο περιοδικό TIME που επικρίθηκε από σχολιαστές, οι αγώνες δεν πρέπει πλέον να είναι φυλετικοί, αλλά ταξικοί.

Κρύβουν τα πραγματικά προβλήματα

Συντηρητικά ΜΜΕ και δημόσια πρόσωπα προσπάθησαν κι αυτή τη φορά μεθοδικά να υποκρύψουν ή να υποβαθμίσουν τα πραγματικά προβλήματα της αμερικανικής κοινωνίας, που περιλαμβάνουν τις μεγάλες αδικίες και ανισότητες σε εισοδήματα και σε πρόσβαση στην παιδεία, στην περίθαλψη και στην εργασία. Πολλά ΜΜΕ έδωσαν περισσότερη έμφαση στην πιθανότητα παραβατικής και επιθετικής συμπεριφοράς από τον Μπράουν, παρά στον παραλογισμό ενός θανάτου που μπορεί να προκληθεί με τόση ευκολία. Αλλά και πάλι σύμφωνα με τον Καρίμ: «Πώς μπορούν οι τηλεθεατές να κάνουν λογικές επιλογές σε μια δημοκρατία, αν οι πηγές της πληροφόρησής τους είναι διεφθαρμένες; ∆εν μπορούν, και με αυτόν ακριβώς τον τρόπο το 1% ελέγχει την μοίρα του 99%». Ο πρόεδρος Ομπάμα έστειλε συλλυπητήρια για τον σπαραξικάρδιο, όπως τον χαρακτήρισε, θάνατο στην οικογένεια του θύματος, ανακοίνωσε την ανεξάρτητη έρευνα του υπουργείου ∆ι-

καιοσύνης, έκανε δηλώσεις υπέρ της ελευθερίας του λόγου και των συναθροίσεων με αφορμή την επέμβαση της εθνοφρουράς και διέταξε την επανεξέταση της διανομής και της χρήσης στρατιωτικού εξοπλισμού από την πολιτειακή και τοπική αστυνομία. Στην κηδεία του Μπράουν στις 25 Αυγούστου, παραβρέθηκαν τρεις απεσταλμένοι του Λευκού Οίκου. Αν και δέχθηκε επικρίσεις για «ελαφρότητα» στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που (ξανα)έφερε στην επιφάνεια το Φέργκιουσον, πολλοί -των ελληνικών ΜΜΕ περιλαμβανομένων- προτίμησαν να τη συσχετίσουν περισσότερο με την εκτέλεση του αμερικανού ομήρου στο Ιράκ.

Χρειαζόμαστε κίνημα

Στο Φέργκιουσον, με 70% μαύρο πληθυσμό, με τρεις μαύρους αστυνομικούς από τους 53 συνολικά και με ιστορικό στις φυλετικές ανισότητες, η πλειοψηφία των μαύρων και λευκών διαδηλωτών συνέχισαν τις διαμαρτυρίες ειρηνικά μετά την αποχώρηση της εθνοφρουράς και μετά την κηδεία με συνθήματα για απόδοση δικαιοσύνης. Πορείες διοργανώθηκαν και υπέρ του αστυνομικού, καλώντας να μην κρίνεται ένοχος χωρίς αποδείξεις. Συνθήματα όπως «Ψηλά τα χέρια, μην πυροβολείς!», «Μας πυροβολούν, αγανακτήσαμε, καιρός να αντισταθούμε», η σύνδεση του «περιστατικού» με τους θανάτους και τους αγώνες των μαύρων, με θύματα του μακρινού και πρόσφατου παρελθόντος αλλά και με την βία των ΗΠΑ εντός και εκτός συνόρων, είναι σπίθες ελπίδας που άναψε, άθελά του ασφαλώς, ο Μάικλ Μπράουν. Ο αιδεσιμότατος Αλ Σάρπτον, ακτιβιστής επί δεκαετίες για τα ανθρώπινα και φυλετικά δικαιώματα, που παραβρέθηκε στην κηδεία και οργάνωσε διαμαρτυρίες στο Φέργκιουσον και στη Νέα Υόρκη στη συνέχεια (για τον Έρικ Γκάρνερ), τόνισε: «∆εν μπορούμε να έχουμε μία κινητοποίηση, πρέπει να έχουμε ένα κίνημα. Κινητοποίηση είναι να θυμώνεις και να εξαντλείσαι για μίαδύο νύχτες. Κίνημα σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε παρόντες για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μετατρέψουμε τους ύμνους σε αλλαγή, τις διαδηλώσεις μας σε νομοθεσία». Ελισάβετ Πετρίδου

∆ΙΕΘΝΗ

Πιερ Λοράν: Μέτωπα παντού για μια άλλη πολιτική

Πιερ Λοράν εθνικός γραμματέας του ΓΚΚ σε δήλωσή του μετά τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης Βαλς, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Η εκτελεστική εξουσία βυθίζεται σε ένα επικίνδυνο αδιέξοδο για τη Γαλλία. Η πολιτική Ολάντ-Βαλς δεν θα έχει καμία τύχη. Οι αιτίες είναι γνωστές. Μια δρακόντεια πολιτική λιτότητας, συμπίεσης της ζήτησης και μείωσης της αγοραστικής ικανότητας, ενώ από την άλλη αυξάνονται τα δώρα προς τους χρηματιστές και το κεφάλαιο. Η νέα κυβέρνηση θα γενικεύσει αυτή την πολιτική. Η αποτυχία είναι εκ των προτέρων προγραμματισμένη.

Η Γαλλία μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά

Ο αυταρχισμός και η βία σαν μέθοδοι για να κυβερνήσει κάποιος δεν πετυχαίνουν τίποτα άλλο παρά να τροφοδοτούν αυτή την πολιτική κρίση. Η κυβέρνηση θα καταστεί ανίκανη να συσπειρώσει τους Γάλλους, την αριστερά ακόμα και τους σοσιαλιστές, για να ανανεώσει με απαιτήσεις μια πολιτική εθνικής ανόρθωσης. Εμείς δεν μπορούμε να αφήσουμε να περάσει η πολιτική της, γιατί το τίμημα που θα πληρωθεί είναι ήδη και θα είναι ακόμα πιο βαρύ για τη Γαλλία και τους Γάλλους. Η οργή μας είναι ακόμα μεγαλύτερη όσο συνεχίζεται αυτή η πολιτική, ενώ υπάρχουν οι λύσεις και οι δυνάμεις για μια άλλη πολιτική. Ο χρόνος έφτασε για όλους όσοι αρνούνται αυτή την πολιτική της αυτοκτονίας. Να αναλάβουμε δράση, να συζητήσουμε και να δράσουμε από κοινού, να συσπειρώσουμε την αριστερά και το λαό, για να οικοδομήσουμε μια άλλη πολιτική, να οικοδομήσουμε παντού σ’ όλη τη χώρα ευρύτατα μέτωπα δράσης, που θα προωθήσουν από τώρα λύσεις για την κοινωνική ανάκαμψη, τη φορολογική δικαιοσύνη, θα οργανώσουμε τον αγώνα ενάντια στη σπατάλη των χρηματοπιστωτικών μέσων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας που χρειάζονται στις δημόσιες υπηρεσίες, την κατοικία, τη βιομηχανία και την οικολογική αλλαγή. Αλλά και για την επαναθεμελίωση της κοινωνικής δημοκρατίας. Για όλους όσοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν δράση, δίνουμε ραντεβού στη γιορτή της «Ουμανιτέ».

•

Η Γαλλία στο δρόμο των χωρών του Νότου Η

παραίτηση της κυβέρνησης Βαλς, πέντε μήνες μετά την ορκωμοσία της, είναι αδιάψευστη μαρτυρία της τεράστιας αποτυχίας της. Ο σχηματισμός της δεύτερης κυβέρνησης Βαλς δεν αναμένεται να έχει καλύτερη τύχη, γιατί η βασική της αποστολή είναι να συνεχίσει με ακόμα μεγαλύτερη συνέπεια και συνοχή τη δεξιά πολιτική. Εγγυητής αυτής της πολιτικής είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών Εμανουέλ Μακρόν, άνθρωπος κλειδί των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών αγορών, που έχει ταχθεί υπέρ της οριστικής κατάργησης του 35ώρου. Έτσι, η Γαλλία ακολουθεί κάπως καθυστερημένα μια πορεία παρόμοια με αυτή που βαδίζουν αρκετά χρόνια τώρα οι χώρες της Νότιας Ευρώπης στην ευρωζώνη. Οι ριζικές πολιτικές διαφωνίες που εξέφρασαν ο Αρνό Μοντπούρ (Οικονομίας) και ο Μπενουά Αμόν (Εκπαίδευσης), επιτάχυναν την πτώση της κυβέρνησης Βαλς. Ο πρόεδρος Ολάντ ενοχλημένος από τις διαφωνίες των δύο υπουργών έδωσε την εντολή στον πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς να συνεχίσει με το νέο κυβερνητικό σχήμα, αρκετά πιο περιορισμένο και αδύναμο, «πάνω στα ερείπια μιας διαλυμένης πλειοψηφίας», αναφέρει αρθρογράφος της «Ουμανιτέ». Το τρίτο στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος που δεν δέχτηκε να κρατήσει υπουργείο, είναι η Ορελί Φιλιπέτι. Η νέα κυβέρνηση αναλαμβάνει τη στιγμή που η δημοτικότητα των Ολάντ και Βαλς βρίσκεται στο πιο χαμηλό σημείο. Και οι δύο τους βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Παρά το γεγονός αυτό και την τεράστια δυσαρμονία με το λαϊκό αίσθημα, το δίδυμο επιδιώκει να συνεχίσει μια σκληρή πολιτική λιτότητας, να συμπιέσει τη ζήτηση μειώνοντας την αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, γιατί έτσι πιστεύει ότι θα μπορέσει να πείσει την καγκελάριο Μέρκελ να συναινέσει στη στρατηγική του επιλογή του «συμφώνου για την ανάπτυξη», την οποία παρουσίασε ο Ολάντ το 2012 στη Ρώμη.

ATTAC ΓΑΛΛΙΑΣ

Σόιμπλε: Η Γαλλία πάσχει

Η γερμανική πλευρά δεν φαίνεται, όμως, να κάνει υποχώρηση έστω και ελάχιστα από τις θέσεις της για «τις δομικές μεταρρυθμίσεις» και τη «μείωση του χρέους». Ο Β. Σόιμπλε δήλωσε τον Ιούλιο ότι η Γαλλία πάσχει από «δύο ελαττώματα: την κρίση εμπιστοσύνης και την κρίση ανταγωνιστικότητας». Για να προβάλει αξιώσεις θα πρέπει να ξεπεράσει τα ελαττώματά της, τα οποία άλλωστε την εμποδίζουν να διεκδικεί ιδιαίτερα αξιώματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως αυτό του επιτρόπου των Οικονομικών που διεκδικεί για τον Πιερ Μοσκοβισί. Οι ηγεσίες και από τις δύο πλευρές είναι αδύνατον να προσεγγίσουν η μία την άλλη, γιατί πρεσβεύουν δύο διαφορετικές λογικές. Η μία προχωράει στις μεταρρυθμίσεις για να πετύχει την ανάκαμψη και η άλλη αρνείται κάθε προσπάθεια ανάκαμψης που θα φρενάρει τις μεταρρυθμίσεις. Με άλλα λόγια, «η Γερμανία δεν επιθυμεί την ανάκαμψη», γράφει ο Ρομαρί Γκοντέν στη «La tribune». Και η λογική αυτή της Γερμανίας επικρατεί, παρά την κριτική που ασκείται και από έντυπα, όπως οι «New York Times», για «τη λανθασμένη πολιτική που εφαρμόζουν οι ηγέτες της Ευρώπης και συνεχίζουν να επιμένουν με πείσμα σ’ αυτή την πολιτική, παρά την αποτυχία της, όπως αποδεικνύεται από όλα τα στοιχεία…»

∆εν προβλέπεται μακρύς ο βίος της

Η Γαλλία με τις πολιτικές που συνεχίζει να εφαρμόζει και η σοσιαλιστική κυβέρνηση μετά τον Σαρκοζί, έφτασε σε νέο ρεκόρ ανεργίας: αριθμεί ήδη 3.424.000 εκατομμύρια άνεργους. Με αυτά τα δεδομένα ο βίος αυτής της κυβέρνησης δεν προβλέπεται να είναι μακρύς. Όχι μόνο γιατί δεν φαίνεται να διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών. Από τους 290 βουλευτές του ΣΚ μόνο 200 υπέ-

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

γραψαν ένα κείμενο στήριξης αυτής της κυβέρνησης. ∆εν είναι βέβαια εύκολο να προβλεφθεί τι θα κάνουν σε συγκεκριμένα νομοσχέδια οι «διαμαρτυρόμενοι». Σε προηγούμενες ψηφοφορίες δεν είχαν κρατήσει ενιαία στάση. Ωστόσο, η δύναμη των διαμαρτυρόμενων βουλευτών του ΣΚ έχει διευρυνθεί. Η κυβέρνηση Ολάντ-Βαλς μπορεί να ελπίζει στη στήριξη 16 βουλευτών του Ριζοσπαστικού Κόμματος που ανήκει στην πλειοψηφία. Η δεξιά αντιπολίτευση, όμως, συγκεντρώνει σημαντικά μεγαλύτερη δύναμη βουλευτών 236 (189 του κόμματος UMP του οποίου είχε ηγηθεί ο Ν. Σαρκοζί, συν 30 του UDI και 7 ανένταχτοι του MODEM, 3 διάφοροι δεξιοί και 3 από το Εθνικό Μέτωπο.

Οι βουλευτές του ΣΚ μπροστά σε κρίσιμα διλήμματα

Η κυβέρνηση μπορεί με βάση το σύνταγμα και με σχετική πλειοψηφία να περνάει τους νόμους. Τι θα γίνει σε περίπτωση που η δεξιά αντιπολίτευση θέσει θέμα ψήφου εμπιστοσύνης; Προς το παρόν αποφεύγει κάθε νύξη και τα ΜΜΕ το αγνοούν τελείως. Ίσως γιατί το Εθνικό Μέτωπο μπορεί να τους απειλήσει σοβαρά. Μπροστά σ’ αυτή τη δύσκολη και πολύ περίπλοκη κατάσταση η κυβέρνηση προσπαθεί να εγκλωβίσει τους βουλευτές της με το επιχείρημα ότι θα φέρουν την ευθύνη για κάθε δυσάρεστη εξέλιξη. Η αριστερά πέρα από το ΣΚ και όσες δυνάμεις αποδεσμεύονται επιχειρούν να διαμορφώσουν κοινά σημεία σύγκλισης και αντίστασης προβάλλοντας μια εναλλακτική αριστερή πολιτική. ∆ηλώσεις για μια τέτοια πορεία έκαναν οι εκπρόσωποι του Αριστερού Κόμματος, των διαφωνούντων και των κινημάτων, καθώς και ο Πιερ Λοράν του ΓΚΚ. Απόσπασμα της δήλωσής του δημοσιεύουμε στην «Εποχή».

Ένας τραπεζίτης στην κυβέρνηση. Γιατί όχι και άλλοι;

Μ. Κοβάνης

Ο Φρανσουά Ολάντ και ο Μανουέλ Βαλς επέλεξαν για υπουργό Οικονομίας έναν τραπεζίτη. Αυτή η επιλογή θα επιτρέψει στο κράτος να υπηρετήσει ακόμα καλύτερα τον τραπεζικό τομέα. Αυτό το κόσμημα της γαλλικής ανταγωνιστικότητας, ο Εμανουέλ Μακρόν, γνωρίζει άμεσα τα χρηματοπιστωτικά, διαχειρίστηκε την Τράπεζα Ρότσιλντ, συνέβαλε το 2012 στην εξαγορά από τη Νεστλέ μιας θυγατρικής Pfizer. Μια πράξη που του επέτρεψε να γίνει εκατομμυριούχος.Για να δυναμώσει την ανταγωνιστικότητα της κυβέρνησης του ο Φρ. Ολάντ θα μπορούσε να πάει πιο μακριά. Γιατί δεν ορίζει τους ηγέτες της CAC 40 (των Μεγάλων Επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο) στην κυβέρνηση; Η όσμωση ανάμεσα στην πολιτική ολιγαρχία και τη χρηματοπιστωτική θα ήταν ένα θέαμα στην υπηρεσία των μεγάλων τραπεζιτών και βιομηχάνων δισεκατομμυριούχων, που πιλοτάρουν σήμερα τις διαπραγματεύσεις για τη ∆ιατλαντική Συμμαχία, τις ελεύθερες ανταλλαγές (TAFTA). Για την Attac αυτές οι πολυεθνικές συνιστούν στο εξής τους κυρίαρχους της πολιτικής εξουσίας. Εμείς καλούμε τους πολίτες να μετέχουν μαζικά στην πανευρωπαϊκή ημέρα για την ανατροπή της εξουσίας των δισεκατομμυριούχων, να πολλαπλασιάσουμε στις 11 Οκτωβρίου τις ειρηνικές μας δράσεις ενάντια στις φίρμες που προβάλλονται αλαζονικά και τις κεντρικές τράπεζες BNP Paribas, Sosiete Generale, και να μετέχουν στις προετοιμασίες για την παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα το 2015.

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η επιβίωσή του θα δημιουργεί συνεχή αστάθεια στην τρίτη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του κόσμου, θα αποτελεί ασφαλές καταφύγιο και εφαλτήριο των απανταχού τζιχαντιστών, θα υπονομεύει τη σταθερότητα των όμορων κρατών και, κυρίως, θα αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα προς μίμηση στην καρδιά του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου.

Το Ισλαμικό Κράτος και ο κόσμος

Τα τέσσερα ενδεχόμενα σενάρια αντιμετώπισης του ΙΚΙΣ του Σωτήρη Ρούσσου

ο Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Μείζονος Συρίας (ΙΚΙΣ ή ISIS στα αγγλικά) είναι μια πραγματικότητα. Ελέγχει μια ευρεία ζώνη από την ανατολική Συρία ως το κεντρικό Ιράκ, η οποία περιλαμβάνει σημαντικές πληθυσμιακές συγκεντρώσεις, πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, ακόμη και φράγματα. Αποτελεί μια δύναμη με σημαντικό ρόλο που έχει κονιορτοποιήσει ουσιαστικά την κυριαρχία δύο κρατών, της Συρίας και του Ιράκ, και απειλεί τη σταθερότητα άλλων, όπως η Ιορδανία ή ακόμη ο Λίβανος και η Τουρκία. ∆εν έχει δημιουργήσει, όμως, κράτος (παρά τη συμπερίληψη του όρου στην ονομασία της) ούτε βέβαια χαλιφάτο, δηλαδή μια ανώτατη πολιτικο-θρησκευτική ηγεσία με επιρροή και εξουσία σε μουσουλμανικές κοινότητες πέραν των λίγων χιλιάδων τζιχαντιστών που βρίσκονται στις γραμμές του. Και θα είναι πολύ δύσκολο ο διάχυτος έλεγχος που ασκεί το ΙΚΙΣ επί του εδάφους να μετατραπεί σε κράτος, παρά τις προσπάθειες της οργάνωσης να δημιουργήσει οιονεί κρατικές δομές στην Μοσούλη και την ανατολική Συρία. Είναι, όμως, προφανές ότι οι βασικές παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις πρέπει να το αντιμετωπίσουν με άμεσο τρόπο. Η επιβίωσή του θα δημιουργεί συνεχή αστάθεια στην τρίτη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του κόσμου, θα αποτελεί ασφαλές καταφύγιο και εφαλτήριο των απανταχού τζιχαντιστών, θα υπονομεύει τη σταθερότητα των όμορων κρατών και, κυρίως, θα αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα προς μίμηση στην καρδιά του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου. Μέχρι τώρα κάτι τέτοιο είχε επιτευχθεί μόνο στις παρυφές του παραδοσιακού μουσουλμανικού κόσμου, στο Αφγανιστάν, τη Σομαλία ή την Υεμένη. Η εκδοχή ότι οι Αμερικανοί, το Ισραήλ ή άλλες περιφερειακές δυνάμεις επιθυμούν την παρουσία του στην περιοχή δεν ευσταθεί, μιας και όλοι έχουν πάρει τα μαθήματά τους από το Αφγανιστάν, από το Ιράκ και, εσχάτως, τη Λιβύη.

1. Αμερικάνικη χερσαία επιχείρηση

Το πρώτο σενάριο αντιμετώπισής του θα ήταν μια αμερικανική χερσαία επιχείρηση, με τη βοήθεια των συμμάχων τους. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά αμφίβολο, με δεδομένη την ως σήμερα σφοδρή αντίθεση της αμερικανικής κοινής γνώμης και την εκπεφρασμένη βούληση της κυβέρνησης Ομπάμα εναντίον ολοκληρωτικής χερσαίας επιχείρησης στην περιοχή. Άλλωστε, και η στενή σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, η Σαουδική Αραβία, έχει εκφράσει την έντονη διαφωνία της σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θεωρώντας ότι μια αμερικανική επίθεση εναντίον του ΙΚΙΣ θα εκληφθεί ως επίθεση της ∆ύσης εναντίον του σουνι-

τικού Ισλάμ. Πάντως το ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς, ιδίως αν το ΙΚΙΣ απειλήσει με διάλυση την Ιορδανία και εισέλθει στον άμεσο στρατηγικό περίγυρο του Ισραήλ.

2.Αμερικάνικες αεροπορικές επιχειρήσεις

Το δεύτερο σενάριο, το οποίο πραγματοποιείται σήμερα, είναι αμερικανικές αεροπορικές επιχειρήσεις εναντίον του ΙΚΙΣ. Ακόμη και αν οι επιδρομές αυτές ανακόψουν τη τζιχαντιστική προέλαση, δεν θα καταφέρουν συντριπτικό κτύπημα εναντίον της οργάνωσης. Το ΙΚΙΣ έχει τη δυνατότητα να διαλύει τους μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς του σε μικρές ομάδες που δεν είναι ευάλωτες σε αεροπορικές επιθέσεις και θα προκρίνει την παρείσφρηση αυτών των ομάδων στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ανάλογη τακτική είχε εφαρμόσει και στη Συρία. Οι αεροπορικές επιθέσεις, για να είναι αποτελεσματικές, θα πρέπει να συνοδευτούν από ενδυνάμωση του ιρακινού στρατού, κάτι που είναι αδύνατο με την ακυβερνησία που επικρατεί στην Βαγδάτη και την εθνοθρησκευτική τριχοτόμηση της χώρας.

3.Συνεννόηση μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ

Αυτή η τελευταία προϋπόθεση μάς φέρνει στο τρίτο και μάλλον πιο ελπιδοφόρο σενάριο που προϋποθέτει μια μεγάλη συνεννόηση μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ για τη διευθέτηση των περιφερειακών ζητημάτων. Μια «μικρή» ad hoc συνεννόηση για τη συγκρότηση ιρακινής κυβέρνησης κοινά αποδεκτής από σουνίτες, Κούρδους και σιίτες δεν θα εξαλείψει τον κίνδυνο των τζιχαντιστών. Για την εξουδετέρωση του ΙΚΙΣ είναι αναγκαία χτυπήματα εναντίον των βάσεων του και στη Συρία, ιδιαίτερα μετά την κατάληψη της αεροπορικής βάσης Τάμπκα στην συριακή επαρχία Ράκκα. Με άλλα λόγια, είναι αναγκαία η εμπλοκή στον συριακό εμφύλιο, όπου η ιρανική επιρροή είναι εξίσου σημαντική. Μια μεγάλη συνεννόηση θα περιλαμβάνει σαφώς το Ιράκ, τη Συρία και την περιφερειακή ασφάλεια στην Κόλπο και πιθανότατα έναν συμβιβασμό με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Αυτή η προσέγγιση προσκρούει στην λυσσαλέα αντίδραση του Ισραήλ, του φιλο-ισραηλινού λόμπυ στις ΗΠΑ και μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης. Βέβαια, ο ανταγωνισμός των διαφόρων πόλων εξουσίας στην Τεχεράνη δεν επιτρέπει ούτε στον Πρόεδρο Ρουχανί να προχωρήσει με αποφασιστικά βήματα. Η Σαουδική Αραβία μπορεί να μην επιθυμεί μια συνεννόηση ΗΠΑ-Ιράν αλλά δεν έχει τρόπο να την αποτρέψει, συνεπώς το καλύτερο για αυτήν θα ήταν να ενταχθεί στην συνεννόηση με το μεγαλύτερο δυνατό όφελος.

4.Ενδυνάμωση των τοπικών παικτών

Το τέταρτο σενάριο θα ήταν η ενδυνάμωση τοπικών παικτών για την εξουδετέρωση του ΙΚΙΣ. ∆ηλαδή, η ενίσχυση των Κούρδων του βορείου Ιράκ και του Άσαντ στη Συρία προκειμένου να χτυπηθεί το ΙΚΙΣ σε όλες τις περιοχές ελέγχου του. Σε αυτήν όμως την περίπτωση, τα οφέλη για τους Κούρδους και τον Άσαντ θα είναι τεράστια, ενώ για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους θα είναι πενιχρά. Οι Κούρδοι μπορούν να ζητήσουν και να αποκτήσουν ανεξαρτησία ή συνομοσπονδία (βλέπε ένα ιρακινό σχέδιο Ανάν) και ο Άσαντ θα εδραιωθεί μετά δόξης και τις ευλογίες των ΗΠΑ ΗΠΑ, ενώ παράλληλα θα παραμένει σκληρός κρίκος της ιρανικής επιρροής και η Χεζμπολλά θα συνεχίζει να παίζει τον περιφερειακό της ρόλο. Το σενάριο ενδυνάμωσης της μη τζιχαντιστικής συριακής αντιπολίτευσης ως αντίπαλο δέος στο ΙΚΙΣ, μόνο ως κακό αστείο μπορεί να εκληφθεί με δεδομένη τη σημερινή πολυδιάσπαση και στρατιωτική απειρία των δυνάμεων αυτών.

Η αμηχανία των αριστερών δυνάμεων

Αυτά σε γενικές γραμμές μπορεί να είναι τα σενάρια, ανάμεσα σε άλλα, που συζητούν οι ανά τον κόσμο καθεστωτικές ελίτ. Από την άλλη πλευρά, οι φιλειρηνικές, προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις στην Ευρώπη και αλλού δείχνουν παντελώς αμήχανες και παγιδευμένες σε γενικά σχήματα ιμπεριαλισμού και παγκοσμιοποίησης, όταν δεν προσφεύγουν σε συνωμοσιολογίες για την CIA και την Μοσάντ που κινούν τα πάντα. Στην περίπτωση της Γάζας, το δίπολο ήταν καθαρό: ισραηλινή κατοχή και άγρια βία εναντίον του παλαιστινιακού λαού που αγωνίζεται για ελευθερία και δικαιοσύνη. Στην περίπτωση της Συρίας και του Ιράκ, οι αντιθέσεις είναι θολές για το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς. Ελάχιστη έως μηδενική κινητοποίηση για τους 195.000 νεκρούς στη Συρία, όπως επίσης και για τις εκκαθαρίσεις ολόκληρων εθνοθρησκευτικών ομάδων (χριστιανών, Γεζίντι) στο Ιράκ. Το πρόβλημα έχει δύο όψεις. Η πρώτη είναι ότι οι αριστερές δυνάμεις αδυνατούν να αναλύσουν το περιφερειακό επίπεδο (όπου σήμερα παίζεται το παγκόσμιο παιχνίδι). Η δεύτερη είναι ότι δεν έχουν σαφή στάση απέναντι το πολιτικό Ισλάμ, το οποίο με δυτικούς όρους, είναι σήμερα καθαρή ∆εξιά. Αλλά μια τέτοια νύξη χρειάζεται μια άλλη, εκτενέστερη συζήτηση.

* Ο Σωτήρης Ρούσσος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών, www.cemmis.edu.gr

ΤΟ ΘΕΜΑ

«Έπεσα θύμα ωμής ρατσιστικής βίας. ∆εν το περίμενα ποτέ»

“

Μιλούν στην “Εποχή” θύματα ομοφοβικών επιθέσεων Εκείνη την ώρα καθηλώθηκα, τα πόδια μου έτρεμαν. Πρώτη φορά μου συνέβη να τρομοκρατηθώ από αστυνομικό.

«Ο

μοβία; Τι είναι αυτό; Ομοφυλόφιλη βία;» αναρωτήθηκε ο ένας εκ των αστυνομικών που επιτέθηκαν στον Γιώργο Κουνάνη και τον σύντροφό του Χάρη Βασιλάκη γιατί απλώς πέρασαν από μπροστά τους κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου. Τέσσερις ομοφοβικές επιθέσεις έγιναν γνωστές μέσα στο καλοκαίρι, ενώ άγνωστο είναι πόσα ανάλογα περιστατικά παραμένουν αθέατα. Και ένας από τους κύριους λόγους που δεν καταγγέλλεται η πλειοψηφία των επιθέσεων είναι ότι δεν υπάρχει ένα πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων ομάδων.

Να σου δείξω τι είναι βία;

«Όπως περνούσαμε μπροστά από τους αστυνομικούς ο σύντροφός μου ακούει έναν εξ αυτών να λέει “Ζευγάρι είναι; Και ποιος είναι ο άντρας;”. Γνωρίζοντας τα δικαιώματά μας αντιδράσαμε και ρωτήσαμε τους αστυνομικούς γιατί ασκούν ομοφοβία. Εκείνοι δεν ήξεραν καν τη λέξη», μας λέει ο Γιώργος Κουνάνης. «Ύστερα από ώρα που τους εξηγούσαμε τι σημαίνει ομοφοβική επίθεση, ένας αστυνομικός που έφερε στη στολή του εθνικιστικά σύμβολα, μας ρωτά “Εν τέλει ποιος είναι ο άντρας;”. Τότε ο Χάρης του απάντησε ότι είναι απαράδεκτο να συνεχίζει την ομοφοβία και εκείνος είπε πως τον προκαλέσαμε και πως δεν μιλά ως αστυνομικός, αλλά ως άνθρωπος. Ο Χάρης του υπενθύμισε ότι εφόσον ήταν σε υπηρεσία, θα πρέπει να υπηρετεί και να προστατεύει όλους τους πολίτες και όχι να εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις. Τότε παρενέβη ο επικεφαλής τους λέγοντας: “∆εν είναι βία αυτό που βιώσατε. Θέλεις να σου δείξω τι είναι βία; Αν σου κάνω αυτό είναι βία”. Ταυτόχρονα με άρπαξε από τον ώμο και με κόλλησε με τη μούρη στον τοίχο. Εκείνη την ώρα καθηλώθηκα, τα πόδια μου έτρεμαν. Πρώτη φορά μου συνέβη να τρομοκρατηθώ από αστυνομικό. Σε ανάλογα περιστατικά βίωνα την προστασία της αστυνομίας. Παρότι νιώθω ακόμα αποσβολωμένος δεν θέλω να γενικεύσω, δεν είναι λίγες οι φορές που αστυνομικοί έχουν προστατέψει τα LGBTQ άτομα από ομοφοβικές επιθέσεις και θέλω να πιστεύω ότι είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι υπάρχει μια διάχυτη ανοχή στους εθνικιστικούς, φασιστικούς, ξενοφοβικούς και ομοφοβικούς θύλακες εντός της Αστυνομίας και γι’ αυτό είναι άκρως επιτακτικό να υπάρξει εξυγίανση στο χώρο αυτό, ώστε οι αστυνομικοί πραγματικά να

Περιμένοντας το ασθενοφόρο, ύστερα από την επίθεση στην πλατεία Βαρνάβα, στο Παγκράτι. μας υπηρετούν και να μας προστατεύουν».

Φύγετε από τη χώρα

Τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου ένα ακόμα ζευγάρι ένιωσε το φόβο, στην πλατεία Βαρνάβα, στο Παγκράτι. «Καθίσαμε σε ένα παγκάκι για να πιω με τον φίλο μου, που είναι πολιτικός πρόσφυγας, μία μπύρα. Η πλατεία ήταν άδεια και όλα τα μαγαζιά κλειστά για καλοκαίρι. ∆εν άγγιξε ο ένας τον άλλον, για να μην προκαλέσουμε. Ξαφνικά πέρασε ένα μηχανάκι από πίσω μας και ο συνοδηγός μας έριξε έναν κουβά βρωμόνερα. Σοκαρίστηκα. Ο φίλος μου, μου είπε να φύγουμε. Του είπα να ανάψω ένα τσιγάρο να ηρεμήσω. Λίγα λεπτά μετά βλέπω καμιά δεκαριά με μαύρα μπλουζάκια και ξυρισμένα κεφάλια να ορμάνε πάνω μας. Μου έβαλαν ένα πλαστικό στο κεφάλι και με χτυπούσαν. Άκουγα να χτυπάνε και τον φίλο μου. Φώναζαν “Φύγετε από τη γειτονιά. Φύγετε από τη χώρα”. Κάποια στιγμή έβαλα τις φωνές και τότε μαζεύτηκαν οι γείτονες. Ο περιπτεράς φώναξε την αστυνομία. Από τις αντιδράσεις φοβήθηκαν και έφυγαν. Έμεινα στο πεζοδρόμιο με σπασμένο το πόδι μέχρι να έρθει η αστυνομία.», μας περιγράφει ο Γιάννης (πρόκειται για φανταστικό

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

όνομα) από τον Ερυθρό Σταυρό, όπου νοσηλεύτηκε, καθώς ο αστράγαλός του είχε υποστεί τρία συντριπτικά κατάγματα και χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση.

Συνένοχη η κυβέρνηση

«Όσο η κυβέρνηση δεν λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα τόσο κατά του ρατσιστικού λόγου, όσο και κατά των ρατσιστικών πράξεων είναι συνένοχη σε κάθε περιστατικό βίας εναντίον των ευάλωτων ομάδων» λέει η Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης ∆ιεμφυλικών. Και όντως η παγερή της αδιαφορία στην αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας μόνο σε συνενοχή παραπέμπει. Άλλωστε, για πολλοστή φορά απέσυρε την περασμένη βδομάδα το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, ύστερα από τις αντιδράσεις ορισμένων εκπροσώπων της Εκκλησίας, αλλά και βουλευτών της κυβέρνησης, «νομιμοποιώντας» με αυτό τον τρόπο τις ομοφοβικές και ρατσιστικές επιθέσεις. «Το Σωματείο καλεί την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην ψήφιση του ονομαζόμενου αντιρατσιστικού νομοσχεδίου, με τη συμπερίληψη του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου. Να συμπεριλάβει, επίσης, τις προταθείσες τροπολογίες των θυμάτων ρατσιστικής βίας όπως

Το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και εμείς

Τη ∆ευτέρα 1η Σεπτέμβρίου, στις 12 το μεσημέρι, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ∆ικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60, 1ος όροφος), το Τμήμα ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει συνέντευξη Τύπου με τίτλο «Η καταπολέμηση του ρατσισμού είναι επείγουσα προτεραιότητα, και όχι πρόσχημα». Στη συνέντευξη Τύπου παρεμβαίνουν: Πέτρος Σαπουντζάκης, μέλος της ομάδας Ομοφοβία στην Εκπαίδευση, Ελένη Τάκου, βοηθός συντονίστρια του ∆ικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, Λάζαρος Τεντόμας, εκπαιδευτικός στην ειδική εκπαίδευση, Τασία Χριστοδουλοπούλου, συντονίστρια Τμήματος ∆ικαιωμάτων ΣΥΡΙΖΑ, ∆ημήτρης Χριστόπουλος, αντιπρόεδρος της ∆ιεθνούς Ομοσπονδίας ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. •

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγ

16 Ιουλίου: Τα ξημερώματα της 16ης Ιούλη, τρανς γυναίκα έπεσε θύμα ρατσιστικής απόπειρας ανθρωποκτονίας στη Θεσσλονίκη. Ο δράστης τη χτύπησε βάναυσα και προσπάθησε να την πνίξει, ενώ της απέσπασε όσα χρήματα είχε μαζί της. Ο δράστης εντοπίστηκε και κρίθηκε προφυλακιστέος. 27 Ιουλίου: Ζευγάρι δέχτηκε ομοφοβική επίθεση από αστυνομικούς στο κέντρο της Αθήνας, επειδή περπατούσαν χέρι-χέρι. Οι αστυνομικοί προχώρησαν τόσο σε λεκτική όσο και σε σωματική βία. Έχει διαταχθεί Ε∆Ε. 14 Αυγούστου: ∆ύο άνδρες επιτέθηκαν σε ζευγάρι λεσβιών στην Θεσσαλονίκη, επειδή περπατούσαν χέρι-χέρι. Οι δράστες γρονθοκόπησαν τις γυναίκες και στη συνέχεια εξαφανίστηκαν. Το ζευγάρι έχει καταθέσει μήνυση κατά αγνώστων. 23 Αυγούστου: Ζευγάρι δέχτηκε άγρια επίθεση από ομάδα τραμπούκων γιατί καθόταν σε παγκάκι της πλατείας Βαρνάβα στο Παγκράτι. Ο ένας εκ των δύο υπέστη συντριπτικά κατάγματα στο αστράγαλο και χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση. Έχει ασκηθεί αυτεπάγγελτη δίωξη κατά των δραστών. και αυτή για το σύμφωνο συμβίωσης. Τέλος, καλούμε να προχωρήσει το προεδρικό διάταγμα για τη σύσταση γραφείων κατά της ρατσιστικής βίας με την προσθήκη του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου», καταλήγει η Μ. Γαλανού. «Έπεσα θύμα ωμής ρατσιστικής βίας. ∆εν το περίμενα ποτέ. Είδα, όμως, ότι υπήρξε μεγάλη στήριξη από τη γειτονιά, από ΜΚΟ και πολιτικά κόμματα. Γι’ αυτό πρέπει να καταγγέλλουμε όλα τα περιστατικά. Να αντιδράσουμε επιτέλους», τονίζει ο Γιάννης. «∆εν θεωρώ ότι υπάρχει έξαρση της ομοφοβικής βίας. Αντίθετα, νομίζω ότι παλιότερα ήταν περισσότερα τα περιστατικά. Όμως, επιτέλους γίνονται καταγγελίες. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν υπάρχει ομοφοβία, γιατί πλέον έχει σπάσει η σιωπή και ο κόσμος αντιδρά», προσθέτει ο Γ. Κουνάνης.

Μάθε τα δικαιώματά σου

Το ∆ίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας εξέδωσε ενημερωτικό φυλλάδιο για το τι πρέπει να κάνει όποιος δεχτεί επίθεση λόγω της εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής του ή λόγω χρώματος, θρησκείας, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου: • Κάλεσε έντονα σε βοήθεια τους περαστικούς ή άλλους μάρτυρες • Απευθύνσου στην αστυνομία και επιδίωξε την καταγραφή της μαρτυρίας ή ενδεχομένως της καταγγελίας σου • Εξασφάλισε ιατρική βεβαίωση από νοσοκομείο σχετικά με τη σωματική βλάβη που έχεις υποστεί • Σημείωσε τα στοιχεία των μαρτύρων • Απευθύνσου στις οργανώσεις του ∆ικτύου για να καταγράψεις το περιστατικό. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 210-7233216 και στο μέιλ racistviolence@nchr.gr. •

“

ΤΟ ΘΕΜΑ

Αυγούστου 2014

Το όνομα και η διεύθυνση του χρυσαυγίτη με το μαχαίρι είναι γνωστά στην αστυνομία από το 2011. Ακόμα, ακόμα και σήμερα δεν έχει συλληφθεί ο δράστης.

Αυξάνονται συνεχώς οι φασιστικές επιθέσεις

Τον ∆εκέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει η δίκη της Χρυσής Αυγής Ο Σαφράζ Αχμέντ έχει υποστεί συντριπτικά κατάγματα στην κάτω γνάθο, με αποτέλεσμα να χρήζει χειρουργικής επέμβασης.

στερα από 10 μήνες μακράς ακροαματικής διαδικασίας ολοκληρώθηκε η ανάκριση για την υπόθεση Χρυσή Αυγή, με τις ειδικές εφέτες ανακρίτριες Ι. Κλάπα και Μ. ∆ημητροπούλου να κατονομάζουν 78 κατηγορούμενους στις 30.000 και πλέον σελίδες της δικογραφίας. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι όλη η Κ.Ο. της Χρυσής Αυγής με τους 7 βουλευτές να έχουν προφυλακιστεί (Ν. Μιχαλολιάκος, Η. Κασιδιάρης, Γ. Λαγός, Π. Ηλιόπουλος, Γ. Γερμενής, Χρ. Παππάς, Ν. Κούζηλος) και τους υπόλοιπους 9 να έχουν αφεθεί ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους (Μ. Αρβανίτης, Κ. Μπαρμπαρούσης, Α. Ματθαιόπουλος, Π. Ζησιμόπουλος, Η. Παναγιώταρος, Α. Γρέγος) ή να τους έχει επιβληθεί κατ’ οίκον περιορισμός (Ε. Ζαρούλια, ∆. Κουκούτσης, Ν. Μίχος). Επίσης, προφυλακιστέος είναι ο Στ. Μπούκουρας, ενώ στον Χ. Αλεξόπουλο επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι. Οι δύο τελευταίοι έχουν ανεξαρτητοποιηθεί από την Κ.Ο. της Χρυσής Αυγής.

Προς τον προσδιορισμό της δικάσιμου

Τις επόμενες βδομάδες ο εισαγγελέας Εφετών Ι. Ντογιάκος αναμένεται να καταθέσει πρόταση στο Συμβούλιο Εφετών Αθηνών, το οποίο εντός δύο μηνών θα πρέπει να κρίνει ποιοι θα παραπεμφθούν ή όχι σε δίκη, καθώς και να ορίσει την πρώτη δικάσιμο. Η δίκη, λοιπόν, αναμένεται να ξεκινήσει τον ∆εκέμβριο ή αρχές του χρόνου, όμως αποκλείεται να έχει ολοκληρωθεί πριν τη λήξη της 18μηνης προφυλάκισης, στα τέλη του Μάρτη, καθώς πιθανολογείται ότι θα διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο. Άλλωστε, οι κατηγορούμενοι είναι 78, οι οποίοι εκπροσωπούνται από τουλάχιστον 100 δικηγόρους, ενώ θα κληθούν να καταθέσουν ως μάρτυρες κατηγορίας τουλάχιστον 200 άτομα. Ένα, λοιπόν, από τα ζητήματα που πρέπει να λυθούν πριν την έναρξη της δίκης είναι ο χώρος διεξαγωγής της, καθώς δεν υπάρχει κάποια τόσο μεγάλη δικαστική αίθουσα που να πληροί ταυτόχρονα και τους όρους ασφαλείας που τίθενται εκ των πραγμάτων. Έτσι, εξετάζεται να μετατραπεί σε δικαστική αίθουσα κάποιος χώρος ολυμπιακών ακινήτων, όπως το πρώην Κέντρο Τύπου στο Μαρούσι ή το ποδηλατοδρόμιο στο ΟΑΚΑ.

Έξαρση φασιστικών επιθέσεων

Εν τω μεταξύ, τον περασμένο μήνα σημειώθηκαν πολλές φασιστικές επιθέσεις, με τα θύματα να καταγγέλλουν ότι οι δράστες άνηκαν στη νεοναζιστική οργάνωση. Ενδεικτικά, την 1η Αυγούστου καταγράφηκαν δύο επιθέσεις. Η μία ήταν στην κατάληψη Κουβέλου στο Μαρούσι, όπου μηχανοκίνητο τάγμα εφόδου από περίπου 100 χρυσαυγίτες με ολοφάνερα διακριτικά επι-

∆ιαμαρτυρία γυναικών κρατουμένων

Οι 5 από τους 7 προφυλακισμένους βουλευτές κρατούνται στον πρώτο όροφο των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, σε μια ανακαινισμένη πτέρυγα που προοριζόταν για τους οροθετικούς κρατούμενους και προέβλεπε 100 θέσεις. Την περασμένη βδομάδα οι κρατούμενες αρνήθηκαν να μπουν στα κελιά τους διαμαρτυρόμενες για την πιθανολογούμενη μεταφορά τους σε άλλη πτέρυγα, όπου θα στριμώχνονταν σε ένα χώρο ακατάλληλο και μικρό. Οι 85 κρατούμενες, σε ανακοίνωσή τους, τόνιζαν ότι ο χώρος που θέλουν να τις μεταφέρουν προβλέπει περίπου 50 θέσεις, με αποτέλεσμα πολλές να υποχρεωθούν να κοιμηθούν στο πάτωμα, ενώ οι τουαλέτες βρίσκονται σε άθλια κατάσταση. Ακόμα δεν έχει καρτοτηλέφωνο ούτε εύκολη πρόσβαση στο προαύλιο. Με ανακοίνωσή της η Επιτροπή Αγώνα γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού καταγγέλλει, και τη συμπεριφορά των χρυσαυγιτών απέναντί του τονίζοντας, μεταξύ άλλων, «είμαστε εκτεθειμένες στα υβριστικά και σεξιστικά σχόλια των νεοναζί, καθώς η συμπεριφορά τους παραμένει ρατσιστική και χυδαία», ενώ προσθέτει «οι νεοναζί απαίτησαν να τους σερβίρουν το φαγητό μόνο ελληνίδες κρατούμενεςκαι όχι μετανάστριες, προφανώς θεωρώντας τις κατώτερα όντα». τέθηκε με καδρόνια και πέτρες στο χώρο της κατάληψης, προκαλώντας ζημιές και τραυματίζοντας ελαφρά ορισμένους από τους παρευρισκόμενους. Η επίθεση έγινε στο πλαίσιο προγραμματισμένης μοτοπορείας της Χρυσής Αυγής από το Ν. Ηράκλειο στο Μαρούσι, την οποία συνόδευε η αστυνομία. Το βράδυ της ίδιας μέρας, ο πακιστανός Σαφράζ Αχμέντ έπεσε σε ενέδρα πέντε φασιστών, οι οποίοι τον χτύπησαν στο πρόσωπο με σιδηρογροθιές. Ο Σαφράζ νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός με σοβαρά χτυπήματα στο κεφάλι και το πρόσωπο, ενώ έχει υποστεί συντριπτικά κατάγματα στην κάτω γνάθο, με αποτέλεσμα να χρήζει χειρουργικής επέμβασης. Στις 7 Αυγούστου, 28χρονος ιρανός δέχτηκε επίθεση από τρεις φασίστες που επέβαιναν σε μηχανάκι. Σύμφωνα με τους γιατρούς, το θύμα έφερε 12 μαχαιριές και χρειάστηκε να του κάνουν εξήντα ράμματα. Την επόμενη μέρα, καταγγέλθηκε επίθεση σε μετανάστη επιβάτη λεωφορείου από δύο άντρες. Η επίθεση έγινε στο λεωφορείο Α13 με κατεύθυνση την Πετρούπολη. ∆ύο άντρες χτύπησαν απρόκλητα τον μετανάστη και όταν μια επιβάτης φώναξε να σταματήσουν κατέβηκαν από το λεωφορείο φωνάζοντας «Όταν αυτοί βιάζουν κοπελίτσες στην Πάρο είναι καλά;». Στις 11 Αυγούστου έγινε επίθεση από μηχανοκίνητο τάγμα εφόδου σε σπίτι μεταναστών στην περιοχή πίσω από το εργοστάσιο του Λαδόπουλου, στην Πάτρα. Οι έξι δράστες πέταξαν μολότοφ στον περίβολο του σπιτιού, προκαλώντας υλικές ζημιές. Οι ένοικοι του σπιτιού δέχτηκαν και δεύτερη επίθεση στις 25 Αυγούστου. Τέλος, στις 14 Αυγούστου χρυσαυγίτες βανδάλισαν το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά αφήνοντας την υπογραφή τους

στους τοίχους («Χρυσή Αυγή- Μέτωπο Νεολαίας»).

Νέα στοιχεία στη δικογραφία

Και ενώ οι φασίστες έχουν ξεχυθεί στους δρόμους τρομοκρατώντας μετανάστες, το φως της δημοσιότητας είδαν και νέα στοιχεία για την εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή. Σύμφωνα με αναφορά που κατέθεσαν οι δικηγόροι και μέλη της πρωτοβουλίας για την Πολιτική Αγωγή του αντιφασιστικού κινήματος, Θανάσης Καμπαγιάννης και Κώστας Σκαρμέας, το πογκρόμ που ακολούθησε της δολοφονίας του Μανώλη Καντάρη (12/5/2011) και καταγράφηκαν πάνω από εκατό θύματα φασιστικής βίας, φαίνεται πως καθοδηγούσαν ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής, ανάμεσά τους οι Η. Κασιδιάρης, Η. Παναγιώταρος, Π. Ηλιόπουλος και Στ. Μπούκουρας. Επίσης, καταγγέλλεται έλλειψη βούλησης απόδοσης δικαιοσύνης στα θύματα, καθώς είναι γνωστό το όνομα και η διεύθυνση του μέλους της Χ.Α. που κυνηγούσε μετανάστες με μαχαίρι, χωρίς όμως να κληθεί ποτέ για κατάθεση, ακόμα και τρία χρόνια μετά. Όπως δήλωσε στην «Ε» ο Θ. Καμπαγιάννης «οι καθυστερήσεις που θέλησαν να κάνουν οι κατηγορούμενοι για να ροκανίσουν το χρόνο δεν ευοδώθηκαν. Όπως φαίνεται η διαδικασία προχωρά και μέχρι τον ∆εκέμβρη θα έχει ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης. Τις επόμενες βδομάδες θα καταθέσουμε ως πολιτική αγωγή υπόμνημα όπου θα στοιχειοθετούμε τις κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί στη Χρυσή Αυγή περί εγκληματικής οργάνωσης».

Αντιφασιστικός Σεπτέμβρης

ην Πέμπτη 18 Σεπτ έμβρη συμπληρώνετ αι ένας χρόνος από τη δολοφο νία του αντιφασίστα Πα ύλου Φύσσα στο Κερατσίνι . Συλλογικότητες, ορ γανώσεις και πολιτικά κόμματα διοργανώνουν εκδηλώ σεις και δράσεις όλο τον Σεπτ έμβρη, ο οποίος έχει ανακηρυχθεί ως αντιφασιστικό ς μήνας. Στις δράσεις αυτές θα συμμετέχει και η νέα δημοτική αρχή, η οποία σχεδιάζει αντιφασιστικές εκδη λώσεις σε βάθος τρ ιμήνου, εντάσσοντας σε αυτές την επέτειο της μάχη ς της Ηλεκτρικής, αλλά και τη ν επέτειο του Πολυτε χνείου. Ο δήμαρχος Κερατσινίου , Χρήστος Βρεττάκος, δήλωσε σχετικά στην «Εποχή»: «Η νέα δημοτική αρχή όχι απλά θα είναι δίπλα, θα συμμ ετέχει και θα στηρίξε ι αλλά θα λάβει και δικές της πρ ωτοβουλίες για να μπ ορέσει να ξεδιπλώσει τη δική τη ς απάντηση στο φασισ μό. Το Κερατσίνι και η ∆ραπετσ ώνα είναι πόλεις που η ιστορία τους έχει αποδείξει ότι ο φασισμός δεν βρ ίσκει πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί. Και παρό τι ακόμα και μετά τη δολοφο νία του Παύλου Φύσσ α η Χρυσή Αυγή προσπαθεί να ριζ ώσει, ο λαός της πόλη ς δεν θα το επιτρέψει». Επιμέλεια-Ρεπορτάζ: Ιωάννα ∆ρόσου

ΤΟ ΘΕΜΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Οι Μπαλτάκοι, οι παγίδες και το αντιρατσιστικό Του Στρατή Μπουρνάζου

παγιδευθούμε σε μια συζήτηση περί γενοκτονίας, εθνοκάθαρσης κλπ.

ο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο το οποίο έρχεται την Τρίτη στη Βουλή διεκδικεί τρεις πρωτοτυπίες: Πρώτον, το φέρνει μια κυβέρνηση για την οποία η ξενοφοβία και ο ρατσισμός είναι βασικοί άξονες του λόγου και της πολιτικής της. ∆εύτερον, είναι το πιο «παγωμένο» νομοσχέδιο της μεταπολίτευσης, καθώς μπαινόβγαινε στο ψυγείο ενάμιση χρόνο. Τρίτον, στη σχετική δημόσια συζήτηση κυριάρχησε, δυσανάλογα, ένα θέμα: ο χαρακτηρισμός ως γενοκτονίας του εγκλήματος εναντίον των Αρμενίων, των Ποντίων κ.ά. και η ποινικοποίηση της «άρνησής» του. Οι τρεις αυτές πρωτοτυπίες είναι στενά συνδεδεμένες: η δεύτερη και η τρίτη πηγάζουν από την πρώτη. Επειδή η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για το αντιρατσιστικό (στην καλύτερη περίπτωση το θεωρεί μπελά που επιβάλλουν οι «διεθνείς υποχρεώσεις» και στη χειρότερη εχθρικό), το άφηνε μήνες στο ψυγείο. Για τον ίδιο λόγο, επειδή δεν θέλει η συζήτηση να επικεντρωθεί σε κανένα από τα πάμπολλα ζητήματα που ανακινεί ένα τέτοιο νομοσχέδιο (πώς ορίζεται το ρατσιστικό έγκλημα, πώς αντιμετωπίζουμε τους θύλακες της Χρυσής Αυγής στο κράτος και την εξάπλωσή της στην κοινωνία, πώς προστατεύουμε τα θύματα της ρατσιστικής βίας κ.ο.κ.) επιδιώκει να εξαντληθεί η συζήτηση σε ένα θέμα ουσιαστικά άσχετο: το έγκλημα σε βάρος Ποντίων και Αρμενίων. Αν ξεκινάω με τις τρεις αυτές πρωτοτυπίες, δεν το κάνω για λόγους… πρωτοτυπίας. Αλλά επειδή πιστεύω ότι ενέχουν δύο παγίδες.

Να λέμε καθαρά τη θέση μας

Να βγούμε μπροστά

πέραν της ψηφοθηρίας, έναν βαθύτερο λόγο να επικεντρωθεί η συζήτηση εκεί. Με ένα σπάρο πετυχαίνει κάμποσα τρυγόνια: μετατοπίζει τη συζήτηση από όλα τα ουσιαστικά θέματα όπου νιώθει στριμωγμένη και λόγω της πολιτικής της αλλά και λόγω της ιδεολογικής της σκευής (ρατσισμός, Χρυσή Αυγή, ομοφοβία, μπαλτάκειες ωσμώσεις με νεοναζί κ.ά.)· μπορεί να πλειοδοτεί σε εθνικιστικούς λεονταρισμούς, ευελπιστώντας να «στριμώξει» τον ΣΥΡΙΖΑ· και, τέλος, ξεφεύγει από μια σειρά άλλα «άβολα» θέματα, όπως η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια. Πιστεύω ότι εμείς πρέπει με σταθερότητα να κάνουμε δύο πράγματα. Πρώτον, να λέμε καθαρά τη θέση μας: ότι για λόγους ελευθερίας της έκφρασης αλλά και αποτελεσματικότητας είμαστε αντίθετοι στην ποινική δίωξη των «αρνητών» – ακόμα και του φρικιαστικότερου εγκλήματος, του Ολοκαυτώματος. Και το ότι αν η αιματηρή εκδίωξη των χριστιανών

του Πόντου, της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης πρέπει να χαρακτηριστεί «γενοκτονία», «εθνοκάθαρση» ή «σφαγή», αυτό ας αντικείμενο δημόσιου και επιστημονικού διαλόγου, όχι ποινικού κολασμού. ∆εύτερον, και πολύ σημαντικό, να μην τροφοδοτήσουμε με τη στάση μας την επιδίωξη της κυβέρνησης, να επικεντρωθεί η συζήτηση στις γενοκτονίες. Γιατί από αυτό μόνο να χάσουμε έχουμε, ακόμα και αν τα λέμε με τον πιο λαμπρό, σαφή, υπέροχο τρόπο. Όχι μόνο επειδή, με δεδομένο το τοπίο της διαστρέβλωσης στα ΜΜΕ, το μόνο που θα μάθει πολύς κόσμος είναι «καβγάς Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ για τους Ποντίους» ή «ο ΣΥΡΙΖΑ αβαντάρει τους Τούρκους». Αλλά, κυρίως, επειδή δεν είναι η γενοκτονία το επίδικο. Το επίδικο είναι η αποτελεσματική αντιρατσιστική νομοθεσία και η εφαρμογή της, ο θεσμικός ρατσισμός, οι ευθύνες της κυβέρνησης, η Χρυσή Αυγή, η διεύρυνση του συμφώνου συμβίωσης: αυτά πρέπει να επαναφέρουμε διαρκώς στη συζήτηση, και όχι να

Η δεύτερη παγίδα, πιστεύω, είναι να εκτιμήσουμε ότι επειδή το νομοσχέδιο είναι προβληματικό και λειψό (έχουν επισημανθεί τρία βασικά «αγκάθια» του: α) η ποινικοποίηση της διέγερσης σε ρατσιστική πράξη, αλλά όχι της ίδιας της πράξης, β) η μη αποτελεσματική προστασία των θυμάτων, γ) ο κίνδυνος ποινικοποίησης του λόγου) και μπορεί να γίνει ακόμα προβληματικότερο, δεν μας αφορά, ότι είναι απλώς μια προσχηματική ενέργεια της κυβέρνησης. Εκτιμώ ότι, ενώ η κριτική είναι βάσιμη, η κατάσταση είναι ακριβώς αντεστραμμένη: η κυβέρνηση είναι αυτή την οποία δεν αφορά ο αντιρατσισμός, γι’ αυτό και πάγωσε τόσο καιρό το νομοσχέδιο, δεν βελτιώνει τις προβληματικές διατάξεις, το απονευρώνει. Αντίθετα, εμάς, για όλους τους λόγους του κόσμου, ιδεολογικούς, αξιακούς, πολιτικούς, η αντιμετώπιση του ρατσισμού είναι προτεραιότητα. Πρέπει λοιπόν, όπως ήδη το έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη βδομάδα, να βγούμε μπροστά, ασκώντας κριτική και αναδεικνύοντας τα κρίσιμα σημεία – από την προστασία των θυμάτων μέχρι τη μη ποινικοποίηση του λόγου και τη διεύρυνση του συμφώνου συμβίωσης. Είναι το δικό μας πεδίο, ας παίξουμε λοιπόν καλή μπάλα. Στο κάτω κάτω, όσο προβληματικό ή προσχηματικό κι αν είναι το νομοσχέδιο, ανακινεί πολιτικά ευρύτερα και κρίσιμα πολιτικά ζητήματα και αντιπαραθέσεις· αλλιώς, σκέφτομαι, δεν θα το πολεμούσε τόσο λυσσαλέα και ο αγαπημένος μας κ. Μπαλτάκος.

Οι ζωές των ανθρώπων δεν μπορούν να περιμένουν

Αρχίζω από τις γενοκτονίες. Όπως έλεγα, η Ν∆ και η κυβέρνηση, έχει,

Του Αντώνη Σιγάλα*

ταν πριν από δύο χρόνια, το καλοκαίρι του 2012, αμέσως μετά τις εκλογές που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ αξιωματική αντιπολίτευση και έδωσαν για πρώτη φορά στη Χρυσή Αυγή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, που καταγράφτηκαν μαζικά περίπου 15 περιπτώσεις ομοφοβικών επιθέσεων σε διάφορα σημεία της χώρας. Ξεκίνησαν από το Ζάππειο ένα βράδυ του Αυγούστου του 2012 και μέσα σε ένα μήνα είχαμε μια επικίνδυνη κλιμάκωση, που κινητοποίησε όλη τη ΛΟΑΤ κοινότητα και κατέληξε σε μια πορεία ενάντια στην ομοφοβία. ∆ύο χρόνια περίπου μετά είμαστε ξανά στο ίδιο σημείο. Η δράση των ταγμάτων εφόδου της ΧΑ που οδήγησε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η φυλάκιση της ηγετικής ομάδας του φασιστικού μορφώματος και η απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου για το γεγονός ότι ο νόμος για το σύμφωνο συμβίωσης στη χώρα μας εξαιρεί τα ομόφυλα ζευγάρια, δεν έχουν αλλάξει την κατάσταση. Τους τελευταίους τρεις μήνες είχαμε ένα μπαράζ επιθέσεων σε ΛΟΑΤ άτομα.

Η ομοφοβική βία εξαπλώνεται

Σε αυτή τη συγκυρία η κυβέρνηση φέρνει στη βουλή το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, στο οποίο δεν περιλαμβάνεται καμία διάταξη για εγκλήματα που γίνονται λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου. Ακόμα χειρότερα, μια σειρά κυβερνητικοί βουλευτές, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε μια πιθανή προεκλογική περίοδο, αντιτίθενται σφοδρά στο νομοσχέδιο, ο ανεξάρτητος βουλευτής Νικολόπουλος χαρακτηρίζει επί

“

Ένας αντιρατσιστικός νόμος που να ορίζει τα εγκλήματα μίσους και να περιλαμβάνει σε αυτά το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, θα έπρεπε να είναι ένα πρώτο βήμα δράσεων.

τη ευκαιρία τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου «πουσταριό», ευθυγραμμισμένος με την πρακτική της Χρυσής Αυγής, ενώ ακόμα και αρθρογράφοι «αριστερής» προέλευσης συνιστούν στους ομοφυλόφιλους να περιμένουν μέχρι να «σωθεί» η ελληνική κοινωνία

γιατί ακόμα δεν είναι ώρα να μιλάμε για δικαιώματα. Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι η ομοφοβική βία έχει εξαπλωθεί στην ελληνική κοινωνία. Οι πολίτες, που ζουν σε μια κατάσταση αδιάκοπης βίας από τη μεριά του κράτους που επιτίθεται σε όλα τα μέτωπα για να αλλάξει την ελληνική κοινωνία προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, επιτίθενται πρώτα από όλα σε όσους είναι διαφορετικοί, ενώ τα ρατσιστικά τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής αναθερμαίνονται.

Η πολιτεία πρέπει να δράσει

Από όλα αυτά γίνεται πασιφανές ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ η πολιτεία πρέπει να δράσει. Ένας αντιρατσιστικός νόμος που να ορίζει τα εγκλήματα μίσους και να περιλαμβάνει σε αυτά το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, θα έπρεπε να είναι ένα πρώτο βήμα δράσεων, ορίζοντας το νομικό πλαίσιο και τιμωρώντας τους δράστες. Σε αντίθεση με αυτό, η κυβέρνηση φέρνει ένα νόμο ο οποίος δεν περιλαμβάνει τίποτα από όλα αυτά. ∆εν ορίζει το ρατσιστικό έγκλημα, δεν περιλαμβάνει προστασία των θυμάτων, δεν περιλαμβάνει το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου. Αντίθετα, ψαρεύοντας ακροδεξιούς ψηφοφόρους προσπαθεί να θέσει θέμα γενοκτονίας των Ποντίων. Όμως οι ζωές των ανθρώπων δεν μπορούν να περιμένουν. Όλοι αυτοί που υφίστανται τα ρατσιστικά εγκλήματα μίσους, τους εξευτελισμούς, τις επιθέσεις, τη λεκτική και τη σωματική βία, ζητούν προστασία. Το κράτος πρέπει να τους την παράσχει. Τώρα! * Ο Αντώνης Σιγάλας είναι μέλος της γραμματείας του τμήματος ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ.

•

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

ΟΑΕ∆: ∆εν κλείνει αλλά «ακρωτηριάζεται»

Η αλήθεια για το μέλλον του Οργανισμού και του προσωπικού του Της ∆ανάης Ψωμοπούλου

ΟΑΕ∆ κλείνει; Συρρικνώνεται; Περνά σε ιδιώτες; Ή κυβέρνηση και τρόικα ήδη έχουν βάλει στο «μικροσκόπιο» τρόπους μέσω των οποίων επιχειρήσεις και «κοινωνικοί» (λέμε τώρα…) φορείς θα μπορέσουν, σε πρώτη φάση, να πάρουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι από την «πίτα» των 3 δισ. ευρώ που έχει να διαχειριστεί για το 2014 και το 2015 ο δημόσιος –επί της παρούσας- οργανισμός απασχόλησης; Η αλήθεια «κρύβεται» κάπου στη μέση. Μέχρι νεοτέρας, ο ΟΑΕ∆ φαίνεται ότι αφενός θα παραμείνει δημόσιος αφετέρου, όμως, θα ανοίγει όλο και περισσότερο την πόρτα του σε μεγάλες, πολυεθνικού χαρακτήρα σε αρκετές περιπτώσεις, επιχειρήσεις οι οποίες, αντ’ αυτού, θα πραγματοποιούν μεγάλο μέρος των ενεργητικών δράσεων απασχόλησης αποσπώντας κονδύλια δεκάδων εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, φυσικά, δεδομένα ένας μεγάλος αριθμός υπαλλήλων θα θεωρηθεί ότι «πλεονάζει»...

Η μεγάλη γκάφα του ΠΑΣΟΚ

Το θέμα του ΟΑΕ∆ ήρθε στην επιφάνεια ξανά, με αφορμή σειρά δημοσιευμάτων που έλαβαν χώρα, μετά από ένα – ανύπαρκτο- ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας «Bild», το οποίο ακόμη αναζητείται! Όσο και αν ακούγεται απίστευτο, το «τσουνάμι» των δημοσιευμάτων για το «λουκέτο» στον ΟΑΕ∆ ξεκίνησε μετά από ρεπορτάζ της ελληνικής εφημερίδας «Deal News», στις 14 Αυγούστου, βάσει του οποίου από τις Βρυξέλλες φερόταν να προωθείται ο «ξαφνικός θάνατος» του Οργανισμού, με βάση το «μοντέλο» της ΕΡΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, με αφορμή το δημοσίευμα

της… Deal, συνδικαλιστικό στέλεχος επικοινώνησε με κορυφαίο παράγοντα του ΠΑΣΟΚ ζητώντας την άμεση διάψευση του. Όπερ και εγένετο. Με ένα μικρό, όμως, λάθος. Αντί για «Deal» είπε «Bild». Έτσι, το μεσημέρι της ίδιας μέρας ακολούθησε ανακοίνωση – διάψευση του ΠΑΣΟΚ επί δημοσιεύματος της γερμανικής εφημερίδας «Bild»! Η ανακοίνωση του ενός εκ των δύο κυβερνητικών εταίρων, με τη διάψευση επί του ρεπορτάζ της Bild, «έβαλε φωτιά» στα ελληνικά ΜΜΕ. Με τη δημοσιογραφία στην Ελλάδα να βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη καμπή, κανείς δεν θέλησε να αναζητήσει το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας. Έτσι, με τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ΜΜΕ να παίρνει ως δεδομένη την ύπαρξη ρεπορτάζ από την Bild λόγω της ανακοίνωσης του ΠΑΣΟΚ, ακολούθησε ορυμαγδός δημοσιευμάτων και αναφορών στα ηλεκτρονικά Μέσα Ενημέρωσης για «ξαφνικό θάνατο του ΟΑΕ∆». Μαζί με τα ΜΜΕ, παρασύρθηκαν και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης.

“

Η αλήθεια Φυσικά, η «γκάφα» του ΠΑΣΟΚ επιβεβαίωσε ότι όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά. Ο «φάκελος ΟΑΕ∆» έχει ανοίξει, για το παρόν και το –άμεσο- μέλλον του Οργανισμού να βρίσκεται εδώ και καιρό στο «μικροσκόπιο» του Βερολίνου και των Βρυξελλών, μέσω του Χανς Γιοακίμ Φούχτελ, του αρμόδιου για την… Ελλάδα, υφυπουργού Εργασίας της Γερμανίας. Στόχος αδιαπραγμάτευτος του Βερολίνου και των Βρυξελλών είναι τα κονδύλια που διαχειρίζεται για την προώθηση ενεργητικών δράσεων απασχόλησης, να τα αξιοποιήσουν μεγάλες, πολυεθνικού σε αρκετές περιπτώσεις χαρακτήρα, επιχειρήσεις οι οποίες έχουν το ίδιο αντικείμενο δραστηριότητας.

Τα πρώτα βήματα ήδη γίνονται

ρακτηριστική την πρόσφατη (στα μέσα του καλοκαιριού) συμφωνία της διοίκησης του Οργανισμού με την πολυεθνική εταιρία «ενοικίασης» εργαζομένων Manpower Group, τη MENON Network και τη ΜΚΟ Praksis, στις 16 Ιουλίου του 2014, για την πραγματοποίηση ενός νέου πιλοτικού προγράμματος με την ονομασία «Συμμαχία για την Εργασία». Τη συμφωνία ΟΑΕ∆ και Manpower Group χαιρέτησαν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο επιβεβαιώνοντας ότι η επόμενη ημέρα του Οργανισμού σχεδιάζεται με βάση το «πώς» οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της απασχόλησης θα μπορέσουν να διαχειριστούν μεγάλο μέρος των κονδυλίων του και να πραγματοποιήσουν, αντ΄ αυτού, σειρά προγραμμάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην εκδήλωση για την ανακοίνωση της συνεργασίας του Οργανισμού Απασχόλησης και της Manpower, μεταξύ άλλων, παρευρέθηκαν εκ μέρους της «Task Force for Greece» ο αναπληρωτής διευθυντής, κ. J. Luchner, ενώ προβλήθηκε βιντεοσκοπημένο μήνυμα – ενθάρρυνσης προς την κατεύθυνση των συμπράξεων του ΟΑΕ∆ με ιδιώτες από τον διευθυντή της Γενικής ∆ιεύθυνσης Απασχόλησης της Ευρωπαϊκή Επιτροπής, κ. D. Eckert. Η περαιτέρω, λοιπόν, διαμόρφωση συμφωνιών – παραχώρησης προγραμμάτων από τον ΟΑΕ∆ προς ιδιώτες θεωρείται βέβαιο ότι θα δημιουργήσει μικρότερες ανάγκες σε επίπεδο προσωπικού. Ελέω δε των 6.500 απολύσεων από το ∆ημόσιο, ο Οργανισμός Απασχόλησης μπορεί να αποφύγει το «λουκέτο», αλλά φαντάζει σχεδόν αδύνατο να μην υποστεί «ακρωτηριασμό» σε επίπεδο υπηρεσιών και προσωπικού.

Οι βάσεις εισαγωγής: εργαλείο κοινωνικού αποκλεισμού

Του ∆ημήτρη Καλλέργη*

νακοινώθηκαν για φέτος οι βάσεις εισαγωγής στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ. Η πρώτη ανάγνωση των αριθμών οδηγεί σε μεικτά συμπεράσματα, αφού το επερχόμενο ακαδημαϊκό έτος πρόκειται να εισαχθούν 72.763 επιτυχόντες (έναντι 71.761 το 2013) και ενώ ο συνολικός αριθμός υποψηφίων που υπέβαλαν μηχανογραφικό δελτίο ανήλθε σε 99.958 (έναντι 104.988 το 2013). Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω μη προτίμησης έμειναν κενές 1.164 θέσεις φοίτησης στα ΑΕΙ, ενώ πέρυσι ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 836. Όπως είναι αναμενόμενο, η διακύμανση των βάσεων είναι εκείνη που απασχολεί τους επιτυχόντες και εδώ οι αριθμοί θέτουν ένα ακόμα στοιχείο στη συζήτηση: άνοδος που φτάνει τα 1000 μόρια στις Πολυτεχνικές Σχολές, 900 μόρια στις Οικονομικές, 600 στις Ιατρικές και έως 400 μόρια στις Νομικές. Αντίστοιχη αύξηση 400-800 μορίων παρατηρείται και στα ΤΕΙ, ιδιαίτερα στις εφαρμοσμένες επιστήμες της Μηχανικών Πληροφορικής, των Μηχανολόγων Μηχανικών, των Τεχνολόγων Ποτών & Τροφίμων, των Οινολόγων και των Λογοθεραπευτών. Η λεπτομέρεια, όμως, κρύβεται στη χωροταξική διασπορά της αύξησης των βάσεων – με άλλα λόγια, τα ΑΕΙ της περιφέρειας είναι εκείνα που αποτελούν πόλο έλξης για τους φετινούς επιτυχόντες. Αντίστροφα, τα Ιδρύματα εκείνα που δεν υπάρχουν αντίστοιχά τους σε μεγάλες πόλεις, δεν έτυχαν προτίμησης στα μηχανογραφικά δελτία των μαθητών. Η εξήγηση του φαινομένου είναι απλή. Όπως είχε «προβλέψει» και ο γενικός γραμματέας του υπ. Παιδείας, Αθ. Κυριαζής, σε συνάντησή του με τους Πρυτάνεις και τους Προέδρους ΤΕΙ τον Ιούλιο, περίπου 20.000 φοιτητές θα αιτηθούν μετεγγραφή το φετινό ακαδη-

Κινήσεις και «συμπράξεις» προς αυτή την κατεύθυνση ήδη γίνονται, με πιο χα-

Να δώσουμε υποστηρικτικές δομές και βοηθήματα, έτσι ώστε οι βάσεις εισαγωγής να είναι άχρηστες και η ετήσια αγωνία των εν δυνάμει φοιτητών να μετατραπεί σε όχημα προόδου τους εντός των Ιδρυμάτων που επιθυμούν να σπουδάσουν

μαϊκό έτος. Προκρίνοντας ένα φιλολαϊκό προσωπείο, η ηγεσία του υπ. Παιδείας φρόντισε από το Μάιο να φέρει προς ψήφιση στη βουλή διατάξεις που θα μπορούσαν να επαληθεύσουν (λίγες εβδομάδες αργότερα) την «πρόβλεψη» και να δώσει έτσι τη δυνατότητα στους νέους και τις νέες να ξεκινήσουν τις σπουδές τους κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Ουδέν κακό, αρκεί να σκεφτούμε ποιες πρόκειται να είναι οι συνθήκες φοίτησης. Να σκεφτούμε ποια η γνώση που θα γεννηθεί και θα μεταδοθεί σε κεντρικά ΑΕΙ τα οποία θα έχουν υπερπληθώρα φοιτητών και υποστελέχωση διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού. Εάν συνυπολογίσουμε τη ραγδαία μείωση των λειτουργικών δαπανών των Ιδρυμάτων (κτηριακές υποδομές, εξοπλισμοί, συγγράμματα), μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε ότι η διαδικασία μετεγγραφών μεταφράζεται σε εκμετάλλευση της αγω-

νίας των οικογενειών και τελικά, σε καταστροφή των σπουδών των νέων της χώρας. Η εικόνα των βάσεων εισαγωγής σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ ανέδειξε και μια ακόμα πτυχή της πολιτικής των κυβερνώντων. Από τα 450 Τμήματα εισαγωγής, σε 121 η ζήτηση είναι χαμηλότερη από την προσφορά και ως εκ τούτου, η βάση εισαγωγής είναι χαμηλότερη του βαθμού «10». Ήδη, οι αγγελιοφόροι της κυβέρνησης στον αστικό Τύπο (εφ. Καθημερινή, 29.8.2014) διαλαλούν ότι η φετινή εικόνα των βάσεων προμηνύει νέες συγχωνεύσεις/καταργήσεις Σχολών. Αποκαλύπτουν, δηλαδή, βιαστικά και άγαρμπα το σχέδιο για την εξαφάνιση ξενόγλωσσων φιλολογικών Τμημάτων σε κεντρικά Πανεπιστήμια ή άλλων Τμημάτων σε περιφερειακά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Η άλλη αφήγηση αναδεικνύει ότι ενώ βρισκόμαστε σε περίοδο μιας καπιταλιστικής κρίσης που βαθαίνει συνεχώς, τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων στοχεύουν ακόμα στις σπουδές τους, δεν το βάζουν κάτω. Το υψηλό μορφωτικό κεφάλαιο της χώρας είναι εκείνο που έχουμε χρέος ως Αριστερά να αξιοποιήσουμε στο πρόγραμμά μας. Να δώσουμε δηλαδή υποστηρικτικές δομές και βοηθήματα, έτσι ώστε οι βάσεις εισαγωγής να είναι άχρηστες και η ετήσια αγωνία των εν δυνάμει φοιτητών να μετατραπεί σε όχημα προόδου τους εντός των Ιδρυμάτων που επιθυμούν να σπουδάσουν. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι βάσεις εισαγωγής δεν χαρακτηρίζουν την ποιότητα σπουδών στις Σχολές, ούτε αποτελούν ένα ακόμα εργαλείο κοινωνικών αποκλεισμών. * Ο ∆ημήτρης Καλλέργης είναι συμβ. διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και στο ΤΕΙ Πειραιά, μέλος της Γραμματείας του τμήματος Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ.

ΥΓΕΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Το Σύστημα Αμοιβών Νοσοκομείων και η δημιουργία εταιρείας διαχείρισης αποτελούν δραματική στροφή προς την ιδιωτικοποίηση και της δευτεροβάθμιας περίθαλψης. Το δημόσιο αποσύρεται σε όλη την έκταση της υγείας.

Σε ανώνυμη εταιρεία η διαχείριση της υγείας

Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάς και Νίκος Μιχαλάκης εξηγούν το νέο σχήμα τιμολόγησης υπηρεσιών, αξιολόγησης νοσοκομείων και γιατρών, και χρηματοδότησης Μια ακόμη εκδοχή της προσπάθειας της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει τη δημόσια υγεία εξελίσσεται αυτές τις μέρες με το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση στο 2ο και 3ο θερινό τμήμα της Βουλής, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμα φορά την πρόθεσή της να ψηφίσει όσο το δυνατόν περισσότερα κομβικής σημασίας νομοσχέδια με συνοπτικές διαδικασίες και με την ελάχιστη δυνατή κοινοβουλευτική συζήτηση και συμμετοχή.

α τελευταία χρόνια έχει εισαχθεί στα νοσοκομεία ένα μοντέλο κοστολόγησης των υπηρεσιών προς τους ασθενείς, το μοντέλο Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ), τα οποία τιμολογούν το σύνολο των διαγνωστικών, ιατρικών και νοσηλευτικών πράξεων με βάση ομογενοποιημένες ομάδες ασθένειας. Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας ενσωματώνονται τα ΚΕΝ σε ένα «Σύστημα Αμοιβών Νοσοκομείων» (ΣΑΝ), που αποτελεί ένα ευρύτερο, καθολικό σχήμα τιμολόγησης των υπηρεσιών, αξιολόγησης νοσοκομείων και γιατρών, διαχείρισης πληροφοριών (ιατρικών φακέλων ασθενών και στοιχεία δημοσίων φορέων), αμοιβών νοσοκομείων και ιατρικού προσωπικού, κατανομή των αμοιβών και της χρηματοδότησης με βάση την αξιολόγηση τους, και θεσμοθέτησης του ρόλου των ιδιωτών/ιδιωτικών κλινικών στην υγεία. Φορέας δε υλοποίησης των παραπάνω δεν είναι πια το υπουργείο Υγείας και οι αρμόδιοι φορείς υγείας αλλά μια ανώνυμη εταιρεία. Η Εταιρεία για το Σύστημα Αμοιβών Νοσοκομείων Ανώνυμος Εταιρεία (ΕΣΑΝ Α.Ε.), που αναλαμβάνει την υλοποίηση αυτού του έργου, οδηγεί τα νοσοκομεία στο να λειτουργούν ως επιχειρήσεις, ως ιδιωτικές κλινικές που παρέχουν πακέτα υπηρεσιών και θεσμοθετεί περαιτέρω την ισότιμη συμμετοχή ιδιωτών παρόχων υγείας στην κατανομή των δημόσιων πόρων. Αλλάζει, δηλαδή, τελείως το πεδίο χρηματοδότησης και λειτουργίας των νοσοκομείων, άρα και η παροχή δευτεροβάθμιας περίθαλψης στην Ελλάδα. Ζητήσαμε από τον Κώστα Ζαχαριά και τον Νίκο Μιχαλάκη, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μέλη της ΕΕΚΕ Υγείας, που συμμετέχουν στην κοινοβουλευτική διαδικασία να μας εξηγήσουν τι αλλάζει στα νοσοκομεία, τι ακριβώς προσδοκεί η κυβέρνηση και ποιες οι επιπτώσεις στην υγεία από την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου.

Στον μεν πρώτο θέτοντάς του ορισμένα ερωτήματα, από το δε δεύτερο με κείμενό του.

Στην αρένα του ανταγωνισμού

Τι ακριβώς προβλέπει το μοντέλο του Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων και τι αλλάζει στο ρόλο και τη λειτουργία των νοσοκομείων; Το μοντέλο κοστολόγησης των νοσοκομείων που εισάγεται είναι εφαρμογή μνημονιακής επιταγής και κατευθείαν αντιγραφή του αντίστοιχου γερμανικού, αφού εξάλλου το ομοσπονδιακό υπουργείο Υγείας της Γερμανίας είναι, κατόπιν συμφωνίας που έχει υπογραφεί, ο κύριος διαχειριστής των τομέων υγείας στη χώρα μας. Το μοντέλο αυτό χρησιμοποιεί ως προπέτασμα τη δημιουργία μιας ανώνυμης εταιρείας για τη διαχείριση των ιατρικών στοιχείων -και φακέλων- που αφορούν τους ασθενείς και όλων των οικονομικών στοιχείων που αφορούν τα νοσοκομεία (δευτεροβάθμια περίθαλψη), τον ΕΟΠΥΥ (πρωτοβάθμια περίθαλψη), την Η∆ΙΚΑ (ηλεκτρονική συνταγογράφηση). Η ΕΣΑΝ Α.Ε. αξιολογεί παρεχόμενες υπηρεσίες στα νοσοκομεία και έτσι προκύπτουν φύλλα ποιότητας για δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Τα δημόσια νοσοκομεία χωρίς προσωπικό και χρηματοδότηση, θα απαξιώνονται και νομότυπα, θα

στερούνται ακόμα περισσότερο οικονομικών πόρων, θα συρρικνώνονται ως τη συγχώνευση και εξαφάνιση. Θα οδηγηθούν σε ένα κυνήγι περιστατικών και ακριβών ιατρικών θεραπειών προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν σε συνθήκες αγοράς και σκληρού ανταγωνισμού. Τα ιδιωτικά νοσοκομεία, με επιλογή περιστατικών, με ευελιξία κανόνων, με παράλληλες ιατρικές πληρωμές, με χαμηλότερα λειτουργικά κόστη λόγω συμπίεσης των μισθών του ιδιωτικού τομέα, θα αξιολογούνται θετικά. Τελικά η ανακατανομή των διαθέσιμων πόρων θα βαρύνει τους ίδιους τους ασθενείς.

Με δείκτη το δίπολο κόστος - όφελος

Αντικαθιστάται, λοιπόν, το δημόσιο με εταιρεία και με συμμετοχή ιδιωτών; Η ΕΣΑΝ Α.Ε. θα είναι ανώνυμη εταιρεία, με μετοχές προσωπικές και μεταβιβάσιμες. Στο ∆.Σ. θα εκπροσωπούνται το δημόσιο (υπουργείο), τα δημόσια νοσοκομεία αυτοτελώς, τα ασφαλιστικά ταμεία και αντιπροσωπευτικές ενώσεις ιδιωτικών θεραπευτηρίων. Η εταιρεία θα πληρώνεται για τις υπηρεσίες που θα παρέχει από τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ιδιώτες. Θα έχει εποπτικό και διοικητικό συμβούλιο που ορίζονται από τον υπουργό. Θα ακολουθεί το πλαίσιο λειτουργίας ιδιωτικών ανώνυμων εται-

Το υπουργείο σε ρόλο επόπτη

Αντί να συζητούμε πως θα αναβαθμίσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας, το οποίο οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν απαξιώσει και υποβαθμίσει συστηματικά τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε τους τρόπους της περαιτέρω συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους, την αναδιανομή του πλούτου και των δημοσιονομικών πόρων προς τους ιδιώτες και τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα καθώς και τη μετατροπή της υγείας σε εμπόρευμα. ∆ίνεται σε μια Α.Ε. εξουσία να διαχειρίζεται πληροφορίες, κεφάλαια και χρήματα που δεν της ανήκουν και να τα μεταφέρει αναλόγως όπου αυτή νομίζει, αυξάνοντας βέβαια τις περιπτώσεις διαπλοκής. Ο φορέας αυτός αποκτά οικονομική και πολιτική εξουσία και το υπουργείο Υγείας αναλαμβάνει μόνο το ρόλο του επόπτη. Η κυβέρνηση ακολουθεί ένα σχέδιο εμπορευματοποίησης της υγείας που ξεκίνησε από την πρωτοβάθμια περίθαλψη με το κλείσιμο δομών ΙΚΑ/ΕΟΠΥΥ, την υποστελέχωση του ΠΕ∆Υ, συνέχισε με μια νέα φαρμακευτική πολιτική που αύξησε τη συμμετοχή των ασθενών άνω του 30% στην αγορά φαρμάκων και με τη λειτουργική κατάρρευση των δημόσιων νοσοκομείων, ενώ σε λίγο καιρό θα ακολουθήσουν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Νίκος Μιχαλάκης

ρειών. Το Σύστημα Αμοιβών Νοσοκομείων και η δημιουργία εταιρείας διαχείρισης αποτελούν τομή και δραματική στροφή προς την ιδιωτικοποίηση και της δευτεροβάθμιας περίθαλψης. Το δημόσιο αποσύρεται και αναδύονται οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες σε όλη την έκταση της υγείας. ∆ιάγνωση, θεραπεία, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, αποκατάσταση, περιέρχονται στον ιδιωτικό τομέα. Η ΕΣΑΝ Α.Ε. ρυθμίζει την πορεία κατανομής των πόρων, γιατί ενώ ορίζεται ως όργανο δημοσίου συμφέροντος, λειτουργεί με λεόντειες διατάξεις ιδιωτικού δικαίου. Με το νομοσχέδιο η νεοφιλελεύθερη παρέμβαση αποτυπώνεται και θεσμικά αφού η χάραξη πολιτικών στην υγεία, ο έλεγχος, η αξιολόγηση, η χρηματοδότηση, εκχωρούνται σε εταιρεία που αργά ή γρήγορα θα καταλήξει πλειοψηφικά σε ιδιωτικά χέρια. Ποιες είναι οι συνέπειες από την εφαρμογή του συστήματος αυτού στην περίθαλψη των ασθενών πέρα από τη μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση που θα υποστούν μέσα από την αύξηση της συμμετοχή τους σε εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και αμοιβές ιατρικών πράξεων στον ιδιωτικό τομέα; Υπάρχουν πολλά συστήματα ταξινόμησης, ομαδοποίησης και τιμολόγησης των ασθενειών με διαγνωστικά κριτήρια. Υπάρχουν εγγενείς αντιφάσεις στην ομαδοποίηση της αρρώστιας που οδηγεί σε κατακερματισμό του ίδιου του ασθενή, ο οποίος είναι σωστό να αντιμετωπίζεται με ολιστική αντίληψη και κριτήρια. Πολλές φορές οι συζητήσεις για εφαρμογή κανόνων οικονομίας της υγείας προκαλούν, επιβάλλουν στυγνή εφαρμογή συστημάτων κοστολόγησης, που θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται επικουρικά, και αναφέρονται στα αποτελέσματα κόστους-οφέλους στην υγεία και τις ανθρώπινες ζωές που είναι ανεκτίμητες. Το νέο σύστημα αμοιβών προτάσσει την «ασθένεια» έναντι του «ασθενούς». Η καθολική, ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση όλων όσων κατοικούν στη χώρα, η παροχή δημόσιας φροντίδας υγεία, η επαρκής στελέχωση και χρηματοδότηση του συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας, η υπέρβαση του πλαφόν του 6% του ΑΕΠ δαπανών για την υγεία, που επιβάλει το μνημόνιο, είναι η αρχική, καθοριστική απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ. Έλενα Χατζημιχαήλ

“

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Στην 79η ∆ΕΘ καλούμαστε όλοι μαζί, ενταγμένοι κι ανένταχτοι, εργαζόμενοι και άνεργοι, αγρότες και κτηνοτρόφοι, συνταξιούχοι και μικρομεσαίοι να δώσουμε ένα δυναμικό παρών!

Ο ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία ∆ΕΘ της συγκυβέρνησης της Λίτσας Αμμανατίδου-Πασχαλίδου*

συγκυβέρνηση βιάστηκε φέτος το καλοκαίρι να κλείσει τη βουλή προκειμένου να «περάσει», όσο πιο ήσυχα γίνεται στους χαμηλούς τόνους των θερινών τμημάτων, άλλη μια δέσμη μέτρων αποδιάρθρωσης της παραγωγής, εκποίησης της δημόσιας περιουσίας και φοροεπιδρομών. Ο αυταρχισμός και η καταπάτηση των θεσμών είναι κάτι στο οποίο μας έχει συνηθίσει αυτή η κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση ως θεατής

Εκείνο που ωστόσο συνεχίζει να εκπλήσσει όλο και πιο πολύ είναι το μέγεθος της κοινωνικής της αναλγησίας. Θα σταθώ σε δύο από τα αναρίθμητα παραδείγματα που μπορεί κανείς να παραθέσει. Έχοντας ήδη αποδιαρθρώσει κάθε τμήμα της κρατικής μηχανής, η κυβέρνηση παρακολουθεί φέτος το καλοκαίρι ως απλός θεατής τις επιπτώσεις της πολιτικής της, καθώς η αγροτική παραγωγή της χώρας καταρρέει. Οι έντονες καιρικές συνθήκες, που έπληξαν επανει-

λημμένα καπνά, αμπέλια και πολλές άλλες κυρίως δενδροειδείς καλλιέργειες σε όλη τη χώρα, επέφεραν ένα τόσο καθοριστικό πλήγμα στην αγροτική παραγωγή, ώστε είναι αμφίβολο όχι μόνο το κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οικονομικά οι αγρότες για φέτος, αλλά και το αν θα καταφέρουν να συνεχίσουν την παραγωγή κατά την επόμενη χρονιά. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ελλείψει προσωπικού και υποδομών δεν είναι σε θέση να καταγράψουν τις ζημίες κι έτσι οι αποζημιώσεις είναι στον «αέρα». Σε μια παράλληλη εξέλιξη μετά από λάθος(;) χειρισμούς της κυβέρνησης η εξισωτική αποζημίωση που θα λάβουν οι κτηνοτρόφοι είναι φέτος κατά 50% (!) μειωμένη, με αποτέλεσμα τα ζώα να λιμοκτονούν και να οδηγούνται πρόωρα σε σφαγή, ενώ πάρα πολλοί νέοι κτηνοτρόφοι απεντάσσονται από τα προγράμματα, καθώς με κυβερνητική ευθύνη οι αδειοδοτήσεις των μονάδων δεν ολοκληρώνονται. Ο πρωθυπουργός προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις κάνοντας...τον αρχαιολόγο στην Αμφίπολη, αλλά ο κόσμος δεν ξεγελιέται πια με επικοινωνιακά τεχνάσματα. Αν προσθέσει κανείς

στα παραπάνω την υπερφορολόγηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και την επιβολή του εξοντωτικού ΕΝΦΙΑ καταλαβαίνει πολύ καλά ότι πρόκειται περί ολοσχερούς διάλυσης του πρωτογενούς τομέα. Τα παραδείγματα είναι πολλά και στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχουμε κάνει πολλές προσπάθειες ανάδειξής τους, αλλά και πολλές σοβαρές προτάσεις.

∆υναμικό παρών

Στην 79η ∆ΕΘ, στην τελευταία της διακυβέρνησής του, ο κ. Σαμαράς θα πρέπει να απολογηθεί για την καταστροφή, που η κυβέρνησή του έχει προκαλέσει στη χώρα. Στην ίδια ∆ΕΘ, ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω του προέδρου του, Αλέξη Τσίπρα, θα παρουσιάσει τους βασικούς άξονες του προγράμματός του αλλά και συγκεκριμένες κινήσεις που θα γίνουν τις πρώτες 100 μέρες της διακυβέρνησής του. Θα μιλήσει ανοιχτά για το πώς θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του για την κατάργηση των μνημονίων και των εφαρμοστικών τους νόμων. Θα αναπτύξει το πώς θα επαναφέρουμε τον κατώτατο μισθό

και την κατώτατη σύνταξη στα προ μνημονίου επίπεδα. Για την πολιτική φορολόγησης του πλούτου και την αυτονόητη κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, για τα μέτρα κοινωνικής αλληλεγγύης, για την ανάγκη παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας με στήριξη του πρωτογενούς τομέα, για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, για την ανάγκη επιστροφής της διαφάνειας και της δημοκρατίας στο πολιτικό σύστημα, για τη στήριξη των υπαρχόντων και τη δημιουργία νέων θεσμών εμπλοκής των πολιτών στη διακυβέρνηση του τόπου τους. Στην 79η ∆ΕΘ καλούμαστε όλοι μαζί, ενταγμένοι κι ανένταχτοι, εργαζόμενοι και άνεργοι, αγρότες και κτηνοτρόφοι, συνταξιούχοι και μικρομεσαίοι να δώσουμε ένα δυναμικό παρών! Ο άνεμος φυσάει ριζοσπαστικά από τα αριστερά και εξοστρακίζοντας την συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-Ν∆-προθύμων, την Τρόικα, τα ήθη και έθιμα του παλιού συστήματος της διαπλοκής ανοίγει το δρόμο για μια κυβέρνηση της Αριστεράς!

* Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Β’ Περιφέρεια της Θεσσαλονίκης.

Σκουριές: Το δεκαήμερο τέλειωσε, ο αγώνας συνεχίζεται

∆

υόμιση χρόνια πέρασαν από τη μέρα που γκρεμίστηκε από τους εργαζόμενους της «Eldorado» το φυλάκιο αγώνα στις Σκουριές. Αυτή ήταν η μέρα που οι κάτοικοι σταματήσαμε να έχουμε μόνιμη παρουσία στο βουνό, ήταν η τελευταία φορά που αφουγκραστήκαμε νύχτα τα ουρλιαχτά του Κάκαβου. Με την έναρξη του δεκαημέρου εκδηλώσεων και κατασκήνωσης κάτοικοι και αλληλέγγυοι του κινήματος «Κατά της εξόρυξης χρυσού» ανταμώσαμε ξανά στο βουνό. Ένα αντάμωμα των κινημάτων απ’ όλη τη χώρα και την Ευρώπη. Ένα αντάμωμα με ανθρώπους και συλλογικότητες που ο καθένας παλεύει για το δικό του πρόβλημα, αλλά που στέκεται και αλληλέγγυος στον αγώνα και στο πρόβλημα του διπλανού του. Έτσι βρεθήκαμε όλοι μαζί στον Κάκαβο στη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην Ευρώπη. Εκατοντάδες άνθρωποι συμμετείχαν στην κατασκήνωση και τις εκδηλώσεις. Γίνονται πολλές κουβέντες με διάφορες θεματικές ενότητες, από περιβαλλοντικά εγκλήματα μέχρι και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η λέξη που απασχολεί περισσότερο όλους όσοι μετέχουν είναι η «ανάπτυξη». Μια λέξη που για τους κυβερνώντες είναι η «σωτηρία» της χώρας, για τις τοπικές κοινωνίες, όμως, αποδεικνύεται περίτρανα ότι είναι η καταστροφή τους. Πολλά ερωτήματα, πολλές κουβέντες, μεγάλη ανησυχία για το μέλλον. Από τις ΒΑΠΕ της Κρήτης μέχρι τον Ίσσο της Κέρκυρας, από το αεροδρόμιο της ZAD στη Γαλλία μέχρι την υπερταχεία του Νο Tav της Ιταλίας, από τους απολυμένους σχολικούς φύλακες, καθαρίστριες, και εργαζόμενους της ΕΡΤ μέχρι τα κινήματα για την Γη και την Ελευθερία απ’ όλη την Ελλάδα. Από τις όχι και τόσο «πράσινες μορφές ενέργειας» μέχρι τις εξορυκτικές

“

Ο Κάκαβος μετά από χρόνια, ξανάκουσε φωνές παιδιών να παίζουν. Συζητήσεις ανθρώπων που ανησυχούν γι’ αυτόν και δίνουν όρκο τιμής ότι θα παλέψουν μέχρι τέλος.

εταιρείες που ξεκοιλιάζουν τη γη και καταστρέφουν τις τοπικές κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Όλοι οι παρευρισκόμενοι επισκέπτονται το χώρο που καταστρέφει η Eldorado και συνειδητοποίησαν για ποιο λόγο ο αγώνας των κατοίκων της Χαλκιδικής δεν μπορεί να είναι παρά μόνο νικηφόρος.

Ο Κάκαβος μετά από χρόνια, ξανάκουσε φωνές παιδιών να παίζουν. Συζητήσεις ανθρώπων που ανησυχούν γι’ αυτόν και δίνουν όρκο τιμής ότι θα παλέψουν μέχρι τέλος. Από την άλλη, δεν σταματάν να ακούγονται και οι άχαροι ήχοι των μηχανημάτων που τον ξεκοιλιάζουν. Η Eldorado ως πραγματικός κατακτητής του τόπου μας δεν σταματάει στιγμή να δείχνει ότι το βουνό της ανήκει. Φορτηγά και μηχανήματα ακούγονται από διάφορα σημεία του βουνού, η Ελληνική Αστυνομία για ακόμα μία φορά κάνει αυτό που ξέρει να κάνει καλά τόσα χρόνια. Πίσω από το κλειδωμένο κάγκελο φυλάει... φυλάει την παρανομία και συγκαλύπτει και αυτή το έγκλημα. Η απάντηση που δίνει κάθε φορά που ερωτάται «τι κάνει εδώ» είναι ότι «εμείς κάνουμε τη δουλειά μας». Έφτασε, λοιπόν, η ώρα να πούμε και εμείς ότι αφού σε αυτή τη χώρα δεν υπάρχει κανένας να προστατέψει αυτό το βουνό, θα πρέπει να κάνουμε και εμείς το χρέος μας. Με κάθε κόστος να προστατέψουμε το βουνό που μας γέννησε, μας μεγάλωσε και μας έχει δώσει λόγο ύπαρξης σε αυτό τον κόσμο. Όταν θα τελειώσει αυτό το δεκαήμερο πολλοί θα έχουν γίνει πιο ανήσυχοι, πιο ουσιαστικοί. Άλλοι θα έχουν ακόμα ένα λόγο για να αγωνίζονται σε αυτή την ζωή, άλλοι θα έχουν ανακαλύψει ακόμα ένα σημείο που να νιώθουν σαν το σπίτι τους. Εμείς όλοι που μετέχουμε σε αυτό σίγουρα θα βρεθούμε ξανά, μπορεί σε κάποιο άλλο τόπο που βάλλεται, όπου οι άνθρωποι υποφέρουν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα τα παρατήσουμε, γιατί αυτός ο αγώνας είναι αγώνας ζωής. Γιατί αυτός ο αγώνας είναι αγώνας για τη Γη και την Ελευθερία. Λόλα Χρυσούλη

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Leo, no mangiare

ην περίοδο 1972-1974, που βρισκόμουν στην Πάτρα, γνώριζα κάποιους που ήταν παλιότερα Λαμπράκηδες και σύχναζαν στα Ψηλά Αλώνια, στο φωτογραφείο που είχε ένας από αυτούς. Όσο μπορώ να θυμηθώ για αυτά τα άτομα, νομίζω ότι οι περισσότεροι ήταν ιδιαίτεροι τύποι και θα χρειαζόταν να έχεις ψυχαναλυτικές και λογοτεχνικές ικανότητες για να μπορέσεις να τους περιγράψεις με επιτυχία. Πιο πολύ μου έκανε εντύπωση ένας μεγαλύτερος σε ηλικία, περίπου 65 ετών, που σύχναζε στην παρέα αυτή και στο φωτογραφείο και όλοι τον γνώριζαν με το όνομα Λέων. ΄Ομως, το πραγματικό του όνομα ήταν Πανα-

γιώτης, μα ελάχιστοι τον ήξεραν με το όνομα αυτό. Τα βράδια συχνάζαμε συνήθως στην ταβέρνα του Παπαθωμά. Το πρόγραμμα του φαγητού ήταν φασολάδα ή κονσέρβα με αυγά και καλό κρασί. Εκεί έμαθα ότι το τσούγκρισμα των ποτηριών έχει να κάνει με την ικανοποίηση και της ακοής, πέραν των άλλων αισθήσεων. Μετά το φαγητό και αφού ελέγχαμε το χώρο για ασφάλεια, άρχιζαν οι πολιτικές συζητήσεις που αποτελούσαν και το κύριο μέρος της βραδιάς και λέγαμε και κάποια τραγούδια αντιφασιστικά, όταν το επέτρεπαν οι περιστάσεις. Ήταν μερικές φορές που η ταβέρνα είχε κάτι από την ατμό-

σφαιρα που περιγράφει ο Βάρναλης στους «μοιραίους». ∆εν μπορώ να θυμηθώ τι ακριβώς υποστήριζε σε αυτές τις συζητήσεις ο Λέων, αλλά κάποια φορά που ήταν στα κέφια του και με τις ζωηρές προτροπές μας τραγούδησε στα ρώσικα τη ∆ιεθνή. Αυτός ήταν τύπος που μάλλον άκουγε και λιγότερο μιλούσε. Ήξερα γενικά ότι ήταν αντίθετος με το «γραφειοκρατικό σοσιαλισμό» στη Σοβιετική Ένωση, αλλά απέφευγε τις συγκεκριμένες τοποθετήσεις, μάλλον θέλοντας έτσι να ακουμπά, παρά τις επιμέρους διαφωνίες του, στην πλευρά των φίλων της «σοσιαλιστικής πατρίδας». Και νομίζω ότι ήταν ένα είδος σκιάς αυτής της παρέας Λαμπράκηδων, που ανήκαν σε νεότερη γενιά απ’ αυτόν. Στα νιάτα του είχε υπάρξει τροτσκιστής, γι’ αυτό άλλωστε τον συνόδευε και το προσωνύμιό του. Το επάγγελμά του ήταν τυπογράφος και έλεγαν ότι πριν την κατοχή δούλευε σε παράνομα έντυπα του κόμματος. Κάποιοι ήξεραν ότι είχε πολεμήσει στις διεθνείς ταξιαρχίες στον ισπανικό εμφύλιο. Μα ποτέ δεν θυμάμαι να μας διηγήθηκε κάτι σχετικό. Τον ρώτησα κάποτε αν όντως είχε φιλοξενήσει στο σπίτι του τον αρχηγό του ΚΚΕ, όπως λέγανε, αλλά αυτός απέφυγε να απαντήσει, μόνο με ύφος απαξιωτικό και με γκριμάτσες είπε ότι: «ο Ζαχαριάδης ήταν ο πιο πιστός σκύλος του Στάλιν». Κάποια μέρα ο ίδιος μας διηγήθηκε πως στην ιταλική κατοχή τον είχαν συλλάβει και πέρασε κάποιες μέρες στο μπουντρούμι ως κομμουνιστής. Τότε, έλεγε και γέλαγε μαζί για τον εαυτό του,ότι οι Ιταλοί του φώναζαν για να τον τιμωρήσουν : «Leo, no mangiare»! Το έλεγε κάπως ελαφρά σαν να αφορούσε τρίτο πρόσωπο. Και είναι η φράση αυτή που έμεινε και με κάνει να μην μπορώ να ξεχάσω αυτόν

τον άνθρωπο, παρά τα χρόνια που έχουν περάσει. Τώρα πια σκέφτομαι πόσα μπορούσα να έχω μάθει μέσα από την υποκειμενική μοναδική ματιά του. Σκέφτομαι πώς θα έβλεπε εκείνος την ιστορία του κόμματος στις διάφορες αποφασιστικές καμπές του, ως συμμέτοχος ή ως ιδεολογικός αντίπαλος, όταν συνέβαινε να πάσχει συναισθηματικά και αυτός με τα γεγονότα. Ο φίλος μας ο φωτογράφος, παραβλέποντας την ψυχική ευαισθησία του Λέοντα, έλεγε για αυτόν κάπως ειρωνικά, ότι συντηρούσε και ζούσε με πολλές γάτες στο σπίτι του, πιστεύοντας ότι ήταν μετεμψύχωση συγγενικών του προσώπων. Θυμάμαι όταν επρόκειτο να κάνει εγχείρηση προστάτη, με εμπιστεύθηκε και μου έδειξε το σπίτι που έμενε, μια ισόγεια οικία στην παλιά Πάτρα, μάλλον κάπου στην οδό Βασιλείου Ρούφου. Τότε είδα το χώρο που έμενε. Βρίσκονταν εκεί, σε ένα σκονισμένο δωμάτιο, ένας τεράστιος όγκος συλλογής παλιών και σπάνιων βιβλίων. Όλα είχαν κάτι πάνω τους από νεορεαλιστική αφήγηση. Και προπαντός νομίζω, ο περίεργος αυτός άνθρωπος, που φορούσε τα ίδια γκρίζα ρούχα, τα σχεδόν βρόμικα, έμοιαζε να κινείται με τα αχτένιστα μαλλιά του στα όρια ενός αλλιώτικου από μας χρόνου. Μετά το νοσοκομείο, ως ανταπόδοση για κάποια βοήθεια που του πρόσφερα, μου χάρισε ένα μικρό βιβλίο: «Ο Λένιν για τη νεολαία». Όταν το διάβασα, χαμογέλασα αμήχανα, γιατί εκεί μέσα έγραφε μόνο εναντίον του Τρότσκι και απόρησα γιατί να μου χαρίσει αυτή την τροφή ο αξιοπερίεργος αυτός άνθρωπος, που έμελλε να θυμάμαι πάντα με τις ιταλικές λέξεις «Leo, no mangiare». Νίκος Μπακιός

Μπριγάδα από τον ΣΥΡΙΖΑ στη μονή Εσφιγμένου Π ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

έρασαν εκείνες οι εποχές όπου οι νεολαίες των κομμάτων της αριστεράς οργάνωναν μπριγάδες αλληλεγγύης, για να βοηθήσουν στην καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου στην Κούβα και να στηρίξουν τις αυτόνομες κοινότητες των ζαπατίστας στο Μεξικό. Το σωτήριο έτος 2014, μετά την πετυχημένη επίσκεψη αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ στο Άγιο Όρος, η οποία απέδειξε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν αποτελείται από αιμοσταγείς εαμοβούλγαρους, αλλά από ευσεβείς πολίτες, αποφασίστηκε μια ακόμη πρωτοβουλία αλληλεγγύης στην χειμαζόμενη και πάμφτωχη αθωνική κοινότητα. Ο πολυπράγμων συντονιστής της Θεματικής Επιτροπής Θρησκευμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, Μάκης Λυκόπουλος, διοργανώνει μπρι-

γάδα για το μάζεμα των σταφυλιών στη μονή Εσφιγμένου, τη φτωχότερη αλλά πλέον ριζοσπαστική μονή στην οποία κυριαρχεί ο ΠΑΟΚ και το σύνθημα «Ορθοδοξία ή Θάνατος». Ο στόχος αυτής της πρωτότυπης ιδέας είναι πολλαπλός: να πιστοποιηθεί στην πράξη η στήριξη από τον ΣΥΡΙΖΑ του επαναστατικού-ζαπατίστικου χαρακτήρα του Αγίου Όρους, να μην παρασυρθούν οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ και συμμετάσχουν σε γειτονικά κάμπιγκ όπως αυτό στο όρος Κάκκαβος το οποίο διοργανώνουν άξεστοι χωριάτες που δεν θέλουν την πρόοδο της Χαλκιδικής και κάτι περίεργοι αναρχικοί που αντιτίθενται στους εθνικούς ευεργέτες της Eldorando Gold- και να αποδειχτεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πετάξει από πάνω του τη μιζέρια των γκρουπούσκουλων και λειτουρ-

γεί πλέον ως ένα μεγάλο, ανοιχτόκαρδο κόμμα. Πριν λίγα χρόνια, γυναίκες της Χαλκιδικής, μεταξύ των οποίων κι η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Λίτσα Αμμανατίδου, έσπασαν συμβολικά το άβατο των γυναικών στο Άγιο Όρος. Έξω από την Ουρανούπολη και με τη βοήθεια συγκεντρωμένων κατοίκων, αφού προηγήθηκε συμπλοκή με τους αστυνομικούς που φυλούσαν την πύλη, πέρασαν την περίφραξη σε μια συμβολική κίνηση διαμαρτυρίας για εκτάσεις-φιλέτα της Χαλκιδικής, συνολικά 82.300 στρέμματα, που διεκδικούσαν μονές του Αγίου Όρους. Οι διεκδικήσεις γίνονται βάσει βυζαντινών χρυσόβουλων, οθωμανικών μολυβδόμηλων και αποφάσεων της χουντικής κυβέρνησης. Τότε, βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα μικρό κόμμα του 5%, οπότε ήταν συμβατές τέτοιου τύπου διαμαρτυρίες που επιπροσθέτως ικανοποιούσαν και τα φεμινιστικά του χαρακτηριστικά. Τώρα, όμως, βρισκόμαστε στην εποχή του μεγάλου ΣΥΡΙΖΑ που προαλείφεται να κυβερνήσει κι οι συμβουλάτορες της ηγετικής ομάδας προκρίνουν ανοίγματα σε ευρύτατα ακροατήρια, όπως αυτό της θρησκείας. Τι κι αν έλεγε ο Λένιν ότι «η

θρησκεία είναι το όπιο του λαού»; Ο χριστιανισμός στην Ελλάδα είναι μια χρυσοφόρος φλέβα ψήφων με βαθιά επιρροή σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, οπότε ένα κόμμα εξουσίας απαιτείται να έχει πρόσβαση κι αποδοχή σε θρησκευόμενους ακόμα και θρησκόληπτους ψηφοφόρους. «Μάζευε κι ας είναι και ρόγες», όπως λέει ο σοφός λαός. Ο Μ. Λυκόπουλος, προφανώς, δεν έφτασε ακόμη στο σημείο να διοργανώσει μπριγάδα συριζαίων κρυφοχριστιανών στο Άγιο Όρος. Έχει ήδη, όμως, κερδίσει τις εντυπώσεις με τις πρωτοβουλίες του. Ένας συνάδελφος θεολόγος, βαμμένος πασόκος, μου έλεγε: «με τον Λυκόπουλο σε υπεύθυνη θέση στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν πρόκειται να κινδυνεύσει το μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία. Αρχίζω να σκέφτομαι να γίνω κι εγώ μέλος του ΣΥΡΙΖΑ». Να δούμε τι πολιτικός χώρος θ’ απομείνει για τα παλιά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ κι αν σε λίγο θα αναγνωρίζουν τον εαυτό τους μέσα στο νέο, μεγάλο κόμμα…

Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Ένας Ελληνοκύπριος στο Μπρονξ Μ

ε αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και δέκα από την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν αρκετά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπογράφουν κείμενο με τίτλο «Αναγκαία όσο ποτέ η σύγκλιση Ελλάδας – Κύπρου. Ενάντια στην κατοχή, τα δεσμά της Τρόικας και των Μνημονίων»1. Το συγκεκριμένο κείμενο είναι πολύ σημαντικό και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς ίσως για πρώτη φορά σε κείμενο στελεχών (βουλευτών, ευρωβουλευτών, μελών ΚΕ) του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο απουσιάζει η αναφορά στη ∆ιζωνική ∆ικοινοτική Ομοσπονδία (∆∆Ο) αλλά υπογραμμίζεται η ανάγκη για « μια γενναία εκ νέου τοποθέτηση στο όλον πρόβλημα, μακριά από τις λογικές εκείνες που τείνουν και μάλιστα επιμένουν να παρουσιάζουν το Κυπριακό ως πρόβλημα απλής δικοινοτικής διαμάχης κάτι θα λέγαμε, καθ’ υπερβολήν, ως «τριβή» ανάμεσα σε μαύρους και Πορτορικανούς στο Μπρονξ.»

Τι είναι το Κυπριακό και ποια λύση επιδιώκουμε;

Το συγκεκριμένο ερώτημα είναι βασικό για την συνέχιση οποιασδήποτε συζήτησης κυρίως γιατί η όποια απάντηση μας τροφοδοτεί με εργαλεία κατανόησης της σημερινής κυπριακής πραγματικότητας και της λύσης που μπορεί πραγματικά να είναι «δίκαιη και βιώσιμη». Οι συντάκτες του κειμένου έχουν ξεκάθαρη άποψη: «Το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής. […]το πρόβλημα υφίσταται εξαιτίας των ανοιχτών εξωτερικών επεμβάσεων της Τουρκίας εναντίον ενός κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ, επεμβάσεων που έχουν ήδη επιβάλει τον ακρωτηριασμό της Κυπριακής ∆ημοκρατίας στον Βορρά…». Πρόκειται για μια θέση την οποία όσοι παρακολουθούν στενά την ιστορία του Κυπριακού συναντούν συχνά στις αναφορές του λεγόμενου «απορριπτικού κέντρου» στην Κύπρο. ∆ΗΚΟ, Ε∆ΕΚ, Οικολόγοι και πιο πρόσφατα το κόμμα του Γιώργου Λιλλήκα και το ΕΛΑΜ (κυπριακή ΧΑ) ζητούν, με κάθε ευκαιρία, «να επανατοποθετηθεί το Κυπριακό στη σωστή του βάση». Η θέση αυτή στην ουσία οδηγεί στην απόρριψη της –συμφωνημένης από το 1977- λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Μερικοί από αυτούς επισήμως δεν το παραδέχονται. Άλλοι (Λιλλήκας) προτείνουν μια περίεργη μορφή «πολυπεριφερειακής ομοσπονδίας», ενώ το ΕΛΑΜ επαναφέρει την πρόταση της λύσης ενιαίου κράτους με κατοχυρωμένα τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων ως μειονότητας. Έτσι έχουν όμως τα πράγματα; Σαφώς το Κυπριακό είναι και ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Όμως δεν είναι μόνο τέτοιο! Το Κυπριακό δεν ξεκινά το 1974. Η εθνοτική διένεξη προϋπάρχει του πραξικοπήματος και της εισβολής. Συγκρούσεις και διαφορές ανάμεσα σε ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους έχουμε το 1958, το 1963-64, το 1967 και βεβαίως το 1974 που εκτός από χρονιά της εισβολής είναι και η χρονιά της Τόχνης και της Μάραθας. ∆ύο τουρκοκυπριακών χωριών που η ελληνοκυπριακή ακροδεξιά αφάνισε από τον χάρτη εξοντώνοντας στην κυριολεξία γυναίκες, άντρες, παιδιά και υπερήλικους. Πρόκειται είτε για άγνοια είτε για σκόπιμη παράλειψη όσων επιμένουν να παρουσιάζουν το κυπριακό ως πρόβλημα μόνο εισβολής και κατοχής. Πως εξηγούν το γεγονός ότι συνομιλίες γίνονται και πριν το 1974; Πως εξηγούν ότι ακόμα και οι συνομιλίες που γίνονται μετά το 1974 δεν αφορούν μόνο τη διεθνή διάσταση του ζητήματος αλλά κατα-

Οι Τουρκοκύπριοι έχουν πολλές φορές διαδηλώσει υπέρ της επανένωσης της Κύπρου στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας αλλά και κατά της οικονομικής πολιτικής της Τουρκίας που εφαρμόζεται στο βόρειο τμήμα του νησιού. πιάνονται ισότιμα και με τις εσωτερικές ρυθμίσεις; Τον τρόπο δηλαδή που οι δύο κοινότητες θα ρυθμίσουν τις σχέσεις τους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, τα ζητήματα της ιδιοκτησίας αλλά και της ασφάλειας που επιτακτικά θέτουν οι τουρκοκύπριοι δεδομένης της ιστορικής τους εμπειρίας; Με λίγα λόγια η όποια λύση θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη και τις δύο πτυχές. Και αυτήν της εισβολής – κατοχής και αυτήν της εθνοτικής διένεξης. Με αυτά τα δεδομένα, η διζωνική προκρίθηκε και συμφωνήθηκε ήδη από το 1977 και αντιστοιχεί στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Το ψήφισμα 716 που εξασφαλίζει την πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων και το ψήφισμα 750 που καθορίζει την έννοια της ∆∆Ο. Στη βάση αυτών διαπραγματεύονται όλοι οι μέχρι σήμερα πρόεδροι της Κυπριακής ∆ημοκρατίας. Το αν η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία είναι ένας «οδυνηρός συμβιβασμός», όπως συνηθίζουν να λένε τα κόμματα στην Κύπρο είναι μια άλλου είδους συζήτηση. Η ουσία είναι πως είναι η μόνη ικανή λύση προκειμένου να υπερβούμε την εθνοτική σύγκρουση και να ρυθμιστούν οι εθνοτικές σχέσεις με έναν τρόπο που θα σέβεται τις ευαισθησίες, τις φοβίες και τις ανασφάλειες και των δύο πλευρών και ταυτόχρονα θα αποκαθιστά – στον μέγιστο δυνατό βαθμό – τις βασικές ελευθερίες στο νησί: ιδιοκτησίας, εγκατάστασης των προσφύγων, ελεύθερης διακίνησης κοκ. Επομένως, όποιοι αποδέχονται τη λύση ∆∆Ο καλούνται σε κάθε σχέδιο επίλυσης να τοποθετηθούν πάνω στο ερώτημα αν αυτό καλύπτει τα βασικά χαρακτηριστικά της. Όποιοι δεν την αποδέχονται (προφανώς οι συντάκτες του κειμένου ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία) σωστά και έντιμα διαμαρτύρονται κάθε φορά που προκύπτει έστω και η παραμικρή πρόοδος στις συνομιλίες. Θα πρέπει όμως και αυτοί με την σειρά τους, να προτείνουν μία λύση που θα μπορεί να γίνει αποδεκτή και από την άλλη πλευρά καθώς νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε πως δεν αποδεχόμαστε το σημερινό καθεστώς.

Second best solution;

Στην Κύπρο βέβαια, έχουν ήδη ακουστεί ορισμένες τέτοιες προτάσεις: η περίφημη «second best solution». Πρόκειται στην ουσία για ένα συναινετικό διαχωρισμό στον οποίο οι ελληνοκύπριοι θα «κερδίσουν» ολόκληρη την Κυπριακή ∆ημοκρατία, έστω και στο μισό της έδαφος, οι τουρκοκύπριοι θα «κερδίσουν» μιας μορφής αναγνώριση και φυσικά θα διευθετηθούν οι εξωτερικές πτυχές του Κυπριακού, συμπεριλαμβανομένης και

της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Αλήθεια, αυτό πόσο θα ενοχλούσε τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα στην περιοχή; Βέβαια η Κυπριακή ∆ημοκρατία θα παραμένει ένα «καχεκτικό κράτος» σε καθεστώς εξαίρεσης ανίκανο να διασφαλίσει τα συμφέροντα και τα δικαιώματα όσων ζουν σε αυτό. Για αυτό και προκαλεί μεγάλη εντύπωση το πιο κάτω απόσπασμα του κειμένου: «Η Κυπριακή ∆ημοκρατία, [...] αποτελεί ένα σύγχρονο δημοκρατικά λειτουργούν κράτος που εγγυάται αποτελεσματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους Κύπριους πολίτες, ανεξάρτητα από την θρησκεία τους ή την εθνική τους καταγωγή και με πλήρη σεβασμό προς αυτές.» Αλλά αν σε κάτι θα συμφωνούσαμε με τους συντάκτες του κειμένου είναι ότι «Το κριτήριο του ποιος υποστηρίζει ποιον, διατηρεί και στην περίπτωση αυτή την απόλυτη αξία του».

Μήπως όμως δεν είναι η κατάλληλη ώρα για λύση;

Πολλοί στην Αριστερά υποστηρίζουν πως η Κύπρος βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε δεινή διαπραγματευτική θέση λόγω της οικονομικής κρίσης και της μνημονιακής πολιτικής που ακολουθείται από την κυβέρνηση Αναστασιάδη.

Την Ελλάδα θέλομεν κι ας τρώγωμεν πέτρες;

να άλλο σημείο του κειμένου το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι αυτό στο οποίο οι συντάκτες τονίζουν ότι: «Ήρθε ο καιρός να εγκαταλειφτεί το δόγμα – φύλο συκής των ευθυνών των ελλαδικού Ελληνισμού – ότι η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται...». Πρόκειται για θέση που προκαλεί μεγάλη εντύπωση. Ξεχνούν οι συντάκτες του κειμένου ότι η Κύπρος, με βάση το σύνταγμά της, είναι ένα δικοινοτικό κράτος όπου ισότιμα ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι συναποφασίζουν; Κι αν ξεχνούν αυτό ας ανατρέξουν στις δικές τους αναφορές περί ανεξάρτητης Κυπριακής ∆ημοκρατίας και ισότιμου μέλους της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών. Αποδέχονται ότι η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος ή την θεωρούν ελληνικό έδαφος; Το ερώτημα μάλλον ρητορικό.

Είναι όμως γνωστό ότι όσο καθυστερεί η συμφωνία τόσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα. Μια ματιά στα προηγούμενα σχέδια επίλυσης είναι ικανή να πείσει και τον πιο άπιστο σε αυτό το ζήτημα. Η παρέλευση του χρόνου αλλοιώνει καταστάσεις και συνειδήσεις και δημιουργεί τετελεσμένα που σε λίγα χρόνια θα είναι αδύνατον να ξεπεραστούν. Το περιουσιακό για παράδειγμα, μια από τις μεγάλες ανησυχίες της ε/κ πλευράς, ήδη «διευθετείται» με τις αρνητικές αποφάσεις του Ε∆Α∆. Το ζήτημα του επικοισμού καθίσταται ολοένα και πιο σύνθετο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν παιδιά «δεύτερης και τρίτης γενιάς εποίκων», μεικτοί γάμοι κοκ. Πόσο εύκολο είναι – ειδικά για την Αριστερά- να λύσει ένα τέτοιο ζήτημα;

Και ο ιμπεριαλισμός;

Μια άλλη ένσταση θέτει το ζήτημα του ιμπεριαλισμού και του ρόλου των ΗΠΑ στην διαδικασία με αφορμή την εξεύρεση υδρογονανθράκων στην κυπριακή θάλασσα. Βασική επιδίωξη των ΗΠΑ είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο σταθερότητας στην περιοχή προκειμένου να γίνεται ασφαλώς η διέλευση του αερίου. Αυτό δημιουργεί προϋποθέσεις λύσης. Γνωρίζουν όμως – όπως και η Τουρκία ότι προκειμένου αυτό να επιτευχθεί χρειάζεται η λύση να είναι κοινά αποδεκτή. Σε ποιο σημείο αυτό είναι αντιπαραθετικό από τα συμφέροντα ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων; Η απόρριψη λύσης στο πλαίσιο του αντι-ιμπεριαλισμού οδηγεί, ιστορικά, σε περισσότερο ιμπεριαλισμό. Μετά το «Όχι» του 2004 οδηγηθήκαμε σε μια πολιτικο-στρατιωτική συμμαχία με το Ισραήλ προκειμένου να ενδυναμωθεί η θέση της Κυπριακής ∆ημοκρατίας έναντι της Τουρκίας. Επιπλέον, η απόρριψη του σχεδίου Ανάν οδήγησε στην μονομερή ένταξη στην Ε.Ε. και την ευρωζώνη με σκοπό της ενίσχυση της ε/κ πλευράς και την αύξηση πίεσης στην τ/κ. Ο ιμπεριαλισμός συνεχίζει να παγιώνεται και τα συμφέροντα μπορούν να εξυπηρετηθούν και με μια ομαλοποιημένη διαίρεση της Κύπρου. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως, τα στρατεύματα (ελληνικά, τουρκικά, βρετανικά) θα παραμείνουν στο νησί και ο ρόλος της Τουρκίας στην βόρεια πλευρά θα αυξάνεται συνεχώς. Η θέση της ε/κ δεξιάς για ένταξη στο ΝΑΤΟ για λόγους ασφάλειας θα ενισχυθεί και το πάγιο αίτημα της ε/κ αριστεράς για πλήρη αποστρατικοποίηση θα ηττηθεί τελεσίδικα και ολοκληρωτικά. Αδάμος Ζαχαριάδης

1. http://www.e-dromos.gr/δήλωση-62στελεχών-του-συριζα-αναγκαία

ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

«Να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει…»

Τάσης Κουλαμπάς: Ένας αγωνιστής, έμπνευση για το κίνημα

ο μετεμφυλιακό κράτος της σιωπής προσπάθησε να επιβάλλει τη λήθη για προσωπικότητες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για το κίνημα. Η ιστοριογράφηση του Τάση Κουλαμπά αναδεικνύει μια ηγετική μορφή της αριστεράς και του αγροτικού κινήματος που ξεκίνησε με το χτίσιμο του κόμματος των αγροτών στην ύπαιθρο Μεσσηνία. (…) Ας αφήσουμε τον ίδιο να μας αφηγηθεί τα πρώτα χρόνια της ζωής του και τα βιώματα από την καθημερινή επαφή με τους ανθρώπους του μόχθου: «Γεννήθηκα στις 10 Φλεβάρη 1897 στο χωριό Χαρακοπιό της επαρχίας Πυλίας του Νομού Μεσσηνίας. Ο πατέρας μου ήτανε δάσκαλος (δημοκράτης) και σταφιδοπαραγωγός. Οι παππούδες μου επίσης ήτανε μεγαλοχτηματίες σταφιδοπαραγωγοί. Τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα στου παππού μου το σπίτι. Ήτανε έξυπνος, δραστήριος, εργατικότατος με δύο λόγια άξιος και ζωντανός άνθρωπος. Αγαπούσε τα χτήματά του και ήτανε από τους πιο προοδευτικούς καλλιεργητές της εποχής του. Ο παππούς μου (ο γέρο Αναστάσης ∆αρειωτάκης) και ο πατέρας μου έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη ζωή μου, ο πρώτος με τον τρόπο του μ’ έκανε ν’ αγαπήσω την αγροτική ζωή κι ο δεύτερος ν’ αγαπήσω το βιβλίο» (…)

Το κόμμα

Έλαβε μέρος το 1917 στο μέτωπο, όπως ο ίδιος αφηγείται: «Μου μίλησαν πρώτη φορά για τον κομμουνισμό ένας φοιτητής της Νομικής και ένας δάσκαλος. Αργότερα μετά τη μάχη του Σαγγαρίου μου μίλησε ένας σοσιαλιστής επιλοχίας Τούρκος αιχμάλωτος. Σε λίγο καιρό συγκροτήσαμε μια τριμελή επιτροπή. Από τον Λούλη, εμένα και τον Ζαχαρία τον Κουρέτα. Στην πρώτη συνεδρίασή μας εβγάλαμε σαν πρώτο καθήκον να οργανώσουμε το Κόμμα με βάση τμήματα του Κόμματος σε κάθε χωριό. Κάθε τμήμα νάχει τη βιβλιοθήκη του με προοδευτικά βιβλία και να παίρνουν Ριζοσπάστη. Σημαία του κόμματος καθορίστηκε πράσινη με αλέτρι. Το πρώτο τμήμα δημιουργήθηκε στο χωριό Μεσοχώρι. Μετά στου Χανδρινού. Αρχές του 1923, κατεβήκαμε με διμελή συνδυασμό στις εκλογές. (…)»

Τα σταφιδικά

Στις 25 Αυγούστου 1935 γίνονται τα μεγάλα συλλαλητήρια. Χιλιάδες αγρότες κατακλύζουν την Κυπαρισσία και κατευθύνονται προς το εργοστάσιο του ΑΣΟ που φρουρείται από ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις. Στιγμές αγωνίας με τους στρατιώτες που είχαν εντολή να πυροβολήσουν, να εγκαταλείπουν τα όπλα και να αγκαλιάζονται με τους χωρικούς, οι οποίοι απώθησαν τους χωροφύλακες, μπήκαν στο κτίριο και κατέστρεψαν λογιστικά βιβλία, κατέλαβαν το τηλεγραφείο και μίλησαν με τον υπουργό Εσωτερικών, Ράλλη. Στα Φιλιατρά χιλιάδες αγρότες καταλαμβάνουν το τηλεγραφείο και μιλούν με τον Ράλλη, ανάλογες σκηνές ξετυλίγονται στους Γαργαλιάνους. Την επόμενη ημέρα οργανώνεται μεγάλο συλλαλητήριο στην Πύλο και οι παραγωγοί κατευθύνονται στα γραφεία του ΑΣΟ. Οι χωροφύλακες πυροβολούν και σκοτώνουν τον Τσαρπάλα από του Κυ-

ε μια σπουδαία εκδήλωση, την Παρασκευή 22 Αυγούστου, στην Κορώνη, με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, τιμήθηκε ο αγωνιστής της αριστεράς και αγροτιστής Τάσης Κουλαμπάς. Ο Τάσης Κουλαμπάς που ηγήθηκε του σταφιδικού κινήματος τη δεκαετία του 1930, έφυγε από τη ζωή πριν από πενήντα χρόνια (1964). Στην εκδήλωση μίλησαν ο βουλευτής Μεσσηνίας Θανάσης Πετράκος και ο αγωνιστής της αριστεράς και πρώην βουλευτής του Συνασπισμού, Ηλίας Μπιτσάνης, ο οποίος προγραμματίζει σύντομα να κυκλοφορήσει την προσωπική ιστορία του αγωνιστή της αγροτιάς και του κομμουνιστικού κινήματος Τάση Κουλαμπά. Ο Θ. Πετράκος πέρα από την πρωτοβουλία της εκδήλωσης και την απότιση φόρου Ο Τάσος Κουλαμπάς τιμής, μίλησε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο αγροτικός κόσμος και ειδικά οι καλλιεργητές σταφίδας και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν. Χαιρετισμούς απέστειλαν οι Αλέξης Τσίπρας και Μανώλης Γλέζος. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο βουλευτής Αρκαδίας Κώστας Ζαχαριάς και το στέλεχος της αριστεράς Μίμης ∆αρειώτης, συγγενής του Τ. Κουλαμπά. Η «Εποχή», σήμερα, δημοσιεύει μεγάλο μέρος της ομιλίας του Ηλία Μπιτσάνη. Σ.Κ.

“

“Κορατσιασμένα, ξεροσκασμένα πρόσωπα και ροζιασμένα χέρια, παραγωγοί της σταφίδας, πρώτου εθνικού προϊόντος, που τον καρπό μας τον παίρνουν οι σταφιδέμποροι και σε εμάς αφήνουν τα κόρτσαλα και τις σαρωματίνες, ήρθε η ώρα να απαιτήσουμε το δίκιο μας, να πάρουμε την τύχη μας στα χέρια μας, να μη μας λένε ψέματα… Εμπρός να κατεβούμε στην Πύλο να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει…”

Από ομιλία του Τάσου Κουλαμπά στον Πήδασο, στις 25/8/1935

νηγού, το 12χρονο Πατσούρο από την Πύλο και τον Κώστα Χριστόπουλο από το Μεσοχώρι. ∆εκάδες είναι οι τραυματίες. Οι αγρότες από τα γύρω χωριά ξεσηκώνονται, καταλαμβάνουν την Πύλο και καταλύουν τις αρχές. Τα σταφιδοχώρια συγκλονίζονται, οι καμπάνες καλούν σε νέες συγκεντρώσεις τους αγρότες.

Συνέδριο στον Πύργο

Στο αντισταφιδικό συνέδριο του Μαΐου (…) ο τρόπος με τον οποίο ο Τάσης Κουλαμπάς έφθασε στο βήμα του συνεδρίου ήταν περιπετειώδης και αποτέλεσμα σχεδίου που είχαν επεξεργαστεί οι οργανωτές. Όπως διηγείται ο Αρίστος Αποστολόπουλος, κάποια στιγμή ένας που έμοιαζε με τον Κουλαμπά μπήκε στην αίθουσα φωνάζοντας ότι τον πέρασαν για τον καταζητούμενο και πήγαν να τον

συλλάβουν. Αναστατώθηκε η αίθουσα, ο Γληνός και ο τοπικός βουλευτής Γόντικας βγήκαν για επαφές με τους επικεφαλής της δύναμης χωροφυλακής και όση ώρα τους απασχολούσαν και η προσοχή ήταν στραμμένη στις διαπραγματεύσεις, ο Κουλαμπάς πήδησε από μια μάντρα που κρυβόταν με τη φροντίδα της τοπικής οργάνωσης, χώθηκε στα παρασκήνια και ανέβηκε στο βήμα βουτηγμένος στις λάσπες και με σκισμένα ρούχα από τη διαδρομή του μέσα από τα χωράφια. Σείστηκε το συνέδριο από τις ζητωκραυγές. Η εντολή του Μεταξά ήταν απόλυτη: Να συλληφθεί και να εκτοπιστεί ο Κουλαμπάς. Όταν αυτός συνοδευόμενος από το Γληνό και τον Γόντικα βγήκε από το χώρο του συνεδρίου, όρμησαν δεκάδες χωροφύλακες και τον συνέλαβαν. (…) Λίγες μέρες αργότερα, επιβάλλεται η

δικτατορία του Μεταξά και οι κινητοποιήσεις των σταφιδοπαραγωγών που ετοιμάζονταν δεν έγιναν ποτέ. (…) Ο Κουλαμπάς δραπετεύει από το Χαϊδάρι όπου τον είχαν μεταφέρει μαζί με άλλους 50. Η ηγεσία του ΕΑΜ αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του τον τοποθετεί γραμματέα της οργάνωσης στην Πελοπόννησο και οργώνει ολόκληρη την περιοχή σε μια εξαιρετικά δύσκολη για την αντίσταση εποχή καθώς τα Τάγματα Ασφαλείας οργανώνονται, χτυπούν αντάρτες, τρομοκρατούν την ύπαιθρο και αυξάνονται αριθμητικά. Το 1958 εκλέγεται βουλευτής στη Μεσσηνία και τρέχει σε όλες τις γωνιές της Πελοποννήσου ενθαρρύνοντας τους αριστερούς μέσα στο κλίμα της καραμανλικής τρομοκρατίας που εκδηλώθηκε, όταν η Ε∆Α αναδείχθηκε δεύτερη δύναμη στις εκλογές. Στο πρώτο συνέδριο της Ε∆Α, το 1959,

Άνθρωπος για ειδικές αποστολές

Είναι χαρακτηριστική η αφήγηση της Μαρίας Καραγιώργη για την υπόθεση της αποκατάστασης του Κώστα Καραγιώργη: «Έμεινα εμβρόντητη, όταν ήρθε το 1961 ο παλιός, τίμιος και πιστός αγωνιστής Τάσος Κουλαμπάς να μου το ανακοινώσει, πριν δοθεί στη δημοσιότητα από το Κόμμα. Του ανέθεσαν να με πληροφορήσει ότι έγινε το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ τρία χρόνια νωρίτερα και μέσα στις αποφάσεις του ήταν και η αποκατάσταση του Κώστα Καραγιώργη». Μια τέτοια ειδική αποστολή ήταν και η τελευταία του: Πήγε στο ετήσιο μνημόσυνο του ξεχωριστού του φίλου Γρηγόρη Λαμπράκη στην Κερασίτσα, με σκοπό να γεφυρώσει τις διαφορές του κόμματος με τη γυναίκα του για το πολιτικό μνημόσυνο που προγραμματιζόταν. Η υγεία του ήταν κλονισμένη από εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί το 1956, το έμφραγμα τον βρήκε στο δρόμο της επιστροφής στις 24 Μάη του 1964 και άλλαξε πορεία για τη γειτονιά των αγγέλων.

εκλέγεται τακτικό μέλος της διοικούσας Επιτροπής, ενώ το φθινόπωρο του 1960 κακοποιείται στην Καλαμάτα μαζί με το βουλευτή Μελέτη Κανιάρη. Το 1962, στο δεύτερο συνέδριο της Ε∆Α επανεκλέγεται στη διοικούσα επιτροπή αλλά εκφράζει σοβαρότατες αντιρρήσεις με την εκλογική τακτική του 1963, υποστηρίζει την πολιτική του ελιγμού σύμφωνα με την οποία δεν θα έπρεπε να κατεβάσει παντού συνδυασμούς η Ε∆Α, προκειμένου να ηττηθεί η ΕΡΕ. ∆εν τον βρίσκουμε να συμμετέχει στα ψηφοδέλτια της Ε∆Α, φαίνεται ότι υπήρξε ισχυρή διάσταση και σύμφωνα με τον Τάσο Τρίκκα είναι ένα από τα δύο μέλη της διοικούσας επιτροπής για τα οποία γίνεται εισήγηση επιβολής κομματικών κυρώσεων, καθώς του αποδίδεται η κατηγορία «δεν έλαβε μέρος στον εκλογικό αγώνα της Ε∆Α». Την τακτική του ελιγμού, όμως, υιοθετεί η διοικούσα επιτροπή της Ε∆Α το 1964 και ο Τάσης Κουλαμπάς είναι για τελευταία φορά υποψήφιος στη Μεσσηνία. (…) Ηλίας Μπιτσάνης

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Η Αντιγόνη από την Καμπούλ Συνέντευξη με τη σκηνοθέτιδα Αννέτα Παπαθανασίου

Το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «Παίζοντας με τη φωτιά», που προβλήθηκε στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου στο ∆αναό. Η σκηνοθέτιδα και ηθοποιός Αννέτα Παπαθανασίου διδάσκει την Αντιγόνη του Σοφοκλή στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, στο Αφγανιστάν. Παράλληλα, κινηματογραφεί με αποτέλεσμα την ταινία «Παίζοντας με τη φωτιά», όπου αφηγείται τις ιστορίες των γυναικών ηθοποιών που έχουν την τόλμη να ασχοληθούν με το θέατρο και να αντιμετωπίζουν σκληρή κριτική, κοινωνική αποδοκιμασία, ακόμα και απειλές για τη ζωή τους και την οικογένειά τους. Για την εμπειρία της και για την ταινία, η σκηνοθέτιδα μίλησε στην «Εποχή».

Τη συνέντευξη πήρε ο Στράτος Κερσανίδης

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να κάνετε ένα ντοκιμαντέρ για τις γυναίκες ηθοποιούς στο Αφγανιστάν; Είμαι ηθοποιός και σκηνοθέτης και με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τα θέματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κάποια στιγμή ένας φίλος μού έστειλε μία φωτογραφία που με ξάφνιασε: Μία αφγανή ηθοποιός να παίζει Μολιέρο χωρίς τη μαντίλα της. ∆εν μπορούσα να διανοηθώ ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ποτέ δυνατό σε μια τόσο συντηρητική κοινωνία. Αμέσως μου γεννήθηκε η επιθυμία να μάθω περισσότερα. Έτσι ανακάλυψα ότι στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ υπάρχει Θεατρικό Τμήμα, εντυπωσιάστηκα και επικοινώνησα με τον επικεφαλής του τμήματος, τον καθηγητή Χουσαΐν Ζάντα. Μου μίλησε για τις προσπάθειες που γίνονται προκειμένου να αναβιώσουν οι τέχνες και το θέατρο στο ρημαγμένο από τους πολέμους Αφγανιστάν και με προσκάλεσε να διδάξω στους φοιτητές του Αρχαίο Ελληνικό ∆ράμα. Έμαθα ότι υπάρχουν 200 φοιτητές, αλλά μόνο 8 φοιτήτριες στο τμήμα. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα αυτής της ταινίας. Έχετε ξαναπάει στο Αφγανιστάν το

2007 για την ταινία , «Καντίρ, ένας Αφγανός Οδυσσέας». Τι έχει αλλάξει από τότε; Η ζωή στο Αφγανιστάν τα τελευταία 30 χρόνια είναι πολύ δύσκολη. Όμως μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, οι οποίοι είχαν απαγορέψει σχεδόν όλες τις τέχνες, η κατάσταση των καλλιτεχνών ήταν πολύ καλύτερη. Υπήρχε θεατρικό φεστιβάλ, μουσικές εκδηλώσεις, κ.λπ. Όταν πήγα το 2007 ήταν μεν δύσκολα και υπήρχαν και τότε οι βόμβες αυτοκτονίας αλλά εκείνη την εποχή γύρισα όλη τη χώρα. Τώρα η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη για τους ξένους αλλά και για τους ίδιους τους Αφγανούς. Τα ταξίδια μέσα στο Αφγανιστάν είναι πολύ δύσκολα πια. Άρχισε πάλι έντονα ο περιορισμός της τέχνης και των γυναικών. Η τέχνη και η πρόοδος φοβίζει τους συντηρητικούς Αφγανούς, θρησκευτικούς ηγέτες και φονταμενταλιστές. Επίσης, οι Ταλιμπάν έχουν φτάσει πάλι έξω από την Καμπούλ και συνεχίζουν με βόμβες αυτοκτονίας και με δολοφονίες. Πώς είναι για μια γυναίκα από τη ∆ύση, να κινηματογραφεί στο Αφγανιστάν; ∆εν είναι απλό να γυρίσει κανείς ταινία στο Αφγανιστάν ειδικά αν είναι

«ΣΤΙΣ ΟΜΙΧΛΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥΑΡ»

ξένος, πόσο μάλλον μια γυναίκα. Ακόμα περισσότερο, το να πάει μια ελληνίδα σκηνοθέτης στο Αφγανιστάν χωρίς χρήματα, προϋποθέτει ισχυρή θέληση και διάθεση για περιπέτεια, χωρίς βέβαια ούτε στιγμή να υπάρχει άγνοια του κινδύνου. Κινδυνεύει κανείς απλά και μόνο επειδή είναι ξένος, είτε να τον απαγάγουν για λύτρα είτε να βρίσκεται στο λάθος σημείο και να σκοτωθεί από μια βόμβα. Πάντως εμένα δεν με ενδιαφέρει καθόλου να προκαλώ. Σέβομαι τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, εναντιώνομαι μόνο όταν καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κυκλοφορούσα με μαντήλα στο κεφάλι και αν δεν μου έδιναν το χέρι δεν το έδινα ούτε εγώ. Όμως δεν μπορώ να μην υπερασπιστώ μια κοπέλα που θέλει να παίξει στο θέατρο και την κατηγορούν ως πόρνη ή, επειδή έπαιξε ένα ρόλο με ακάλυπτο το κεφάλι της, να απειλούν να την σκοτώσουν. Νιώσατε κάποιες στιγμές ότι κινδυνεύετε; Υπήρχαν στιγμές έντονης ανησυχίας. Την εποχή που ήμασταν εκεί είχε βγει στο διαδίκτυο ένα τρέιλερ μιας αμερικάνικης ταινίας που γελοιοποιούσε το Μωάμεθ. Απαράδεκτο και κακοφτιαγμένο βίντεο. Αυτό προκάλεσε συγκεντρώσεις ενάντια στους ξένους και καταλαβαίνετε τι επικίνδυνο ήταν να κρατάς κάμερα εκείνες τις μέρες. Φυσικά υπήρχε ο φόβος να βάλουν βόμβα στο ξενοδοχείο μας γιατί εκεί έμεναν πολλοί δυτικοί (από τις ΜΚΟ και τον ΟΗΕ ). Στο ντοκιμαντέρ καταγράφετε την κατάσταση του θεάτρου. Γνωρίζετε να μας πείτε για την κατάσταση του κινηματογράφου στο Αφγανιστάν; Ο κινηματογράφος είναι κυρίως εμπορικός και είναι για εγχώρια κατανάλωση, μόνο για άντρες θεατές. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι νέοι σκηνοθέτες που κάνουν πολύ ενδιαφέροντα κινηματογράφο, όμως εξαιτίας της λογοκρισίας συχνά δεν προβάλλεται στο Αφγανιστάν. Είναι ο Siddig Barmak, ο Barmak Akram όπως επίσης και η σκηνοθέτης που μιλάει και στην ταινία μου, η Roya Saddat. Η ταινία σας θα προβληθεί εκεί; Θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο, διότι μπορεί να κινδυνεύσουν οι γυναίκες ηθοποιοί που μιλούν πολύ ανοιχτά στην ταινία μου. Αντιμετωπίσατε δυσκολίες με την παραγωγή; Λόγω της οικονομικής κρίσης είχαμε πολλές οικονομικές δυσκολίες. ∆εν αρκεί να έχεις μια καλή ιδέα για να κάνεις ένα ντοκιμαντέρ. Αυτό είναι μόνο η αρχή. Η ΕΡΤ, που στήριζε με συμπαραγωγές το ελληνικό ντοκιμαντέρ, έκλεισε και η χρηματοδότηση από το Ελληνικό

Κινηματογραφική προσέγγιση της κρίσης

“

∆εν μπορώ να μην υπερασπιστώ μια κοπέλα που θέλει να παίξει στο θέατρο και την κατηγορούν ως πόρνη ή, επειδή έπαιξε ένα ρόλο με ακάλυπτο το κεφάλι της, να απειλούν να την σκοτώσουν. Κέντρο Κινηματογράφου έγινε δύσκολη και χρονοβόρα. Έτσι αρχίσαμε να ερευνούμε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης, όπως χορηγίες από ιδρύματα, crowdfunding (χρηματοδότηση από το κοινό), καταφύγαμε ακόμα και στον... παραδοσιακό κουμπαρά! Μετά την προβολή στις ελληνικές αίθουσες, η ταινία πρόκειται να ταξιδέψει στο εξωτερικό; Θα επιδιώξουμε να στείλουμε την ταινία σε φεστιβάλ στο εξωτερικό. Έχει ήδη πάει σε αρκετά φεστιβάλ που έχουν θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επίσης, μας ενδιαφέρουν και τα τηλεοπτικά κανάλια. Έχει ήδη προβληθεί στη Σουηδία και ελπίζουμε και σε επόμενες προβολές, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. ῾ «Παίζοντας με τη φωτιά»: Σενάριο/σκηνοθεσία: Αννέτα Παπαθανασίου, φωτογραφία: ∆ημήτρης Κορδέλας, μοντάζ: Χρόνης Θεοχάρης, μουσική: Μαρία Χριστίνα Κριθαρά, δημοσιογραφική παραγωγή και έρευνα: Ιωάννα Μπρατσιάκου, παραγωγοί: Μίκης Μοδιάνος, Φωτεινή Οικονομοπούλου.

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Κυκλοφόρησε στις αρχές του καλοκαιριού, από τις εκδόσεις Ερωδιός, το νέο βιβλίο του κριτικού κινηματογράφου και δημοσιογράφου, Αλέξη ∆ερμεντζόγλου, «Στις ομίχλες του νουάρ – Η κινηματογραφική προσέγγιση της κρίσης». Ο συγγραφέας, λάτρης του φιλμ νουάρ, δεν χάνει την ευκαιρία να εξερευνήσει το αγαπημένο του είδος μέσα από μια σειρά ταινιών και να στηρίξει αυτό που πιστεύει: πως «το νουάρ τα είπε όλα». Και φαίνεται πως έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί όταν μιλάμε για φιλμ νουάρ δεν μένουμε απλά στο πρώτο επίπεδο αφήγησης, εκείνο της δράσης, του μυστηρίου και της λύσης. Εάν θέλουμε να είμαστε πιο προσεκτικοί θα δούμε πίσω από το προφανές και εκεί θα ανακαλύψουμε το μεγαλείο των μεγάλων δημιουργών. Εκεί, πλάι στην αστυνομική ίντριγκα, τους φόνους, τους καλούς και τους κακούς, θα βρούμε και τις μεγάλες αλήθειες, τις ουτοπίες και την κρίση αξιών, τη βαρβαρότητα της εξουσίας, την καταστροφική δύναμη του χρήματος, τους ιδεολογικούς μηχανισμούς χειραγώγησης. Τελικά, το φιλμ νουάρ δεν είναι παρά μια βαθιά κοινωνιολογική μελέτη, μια προσέγγιση της ταξικής κοινωνίας και των σχέσεων εξουσίας, της διαφθοράς και των πνιγμένων κραυγών ελευθερίας. Το βιβλίο είναι μια έκδοση του ΚΕΜΕΣ (Κέντρο Μελετών για το Σινεμά) και η κεντρική του διάθεση γίνεται από το βιβλιοπωλείο Αριστοτέλειο (Ερμού 61, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310282427). Σ.Κ.

Τρεις είναι μόνον οι νέες ταινίες, με τις οποίες αφήνουμε τον Αύγουστο:

 «Lucy» του Λικ Μπεσόν: Με πρωταγωνίστρια τη γοητευτική Σκάρλετ Γιόχανσον, ο γάλλος σκηνοθέτης παρουσιάζει μια άκρως ενδιαφέρουσα ταινία δράσης. Μέσα από ένα ευφάνταστο σενάριο, ο Μπεσόν προσεγγίζει μια σειρά από μεγάλα ερωτήματα όπως ο χρόνος, η ύπαρξη, η εξέλιξη, ο πολιτισμός και καταλήγει σε ανεξερεύνητα μονοπάτια, όπως η ύπαρξη του θεού και η απανταχού παρουσία του.  «Μαγεία στο σεληνόφως» (Magic in the moonlight) του Γούντι Άλεν: Βρισκόμαστε στη δεκαετία του ’20 και το καλοκαίρι στη Γαλλική Ριβιέρα είναι «καυτό». Ένας Εγγλέζος ξαφνικά καταφθάνει, όχι ως ένας απλός παραθεριστής αλλά ως ο άνθρωπος που του έχει ανατεθεί να διεισδύσει και να διαλευκάνει μια απάτη.  «Αεροπλάνα 2: Ιπτάμενοι πυροσβέστες» (Planes: Fire and rescue) του Ρόμπερτ Γκαναγουέι: Κινούμενα σχέδια, αποκλειστικά για παιδιά. Σινεφίλ

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

“

MOYΣΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Οι προσπάθειες των καθηγητών δεν μπορούν να παλέψουν την υποβάθμιση του μαθήματος της μουσικής. Στη συνείδηση του μέσου Έλληνα η έννοια «μόρφωση» δεν συμπεριλαμβάνει συνήθως την αισθητική καλλιέργεια.

ΗΜΕΡΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

Μια όαση στη μέση του καλοκαιριού Συνέντευξη με τον συνθέτη κιθαριστή Κώστα Γρηγορέα Τη συνέντευξη πήρε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Στον απόηχο πλέον των εκδηλώσεων και αφού κατακάθισε ο κονιορτός μιας τόσο απαιτητικής διοργάνωσης, πιστεύετε πως οι Ημέρες Μουσικής Πρέβεζας πέτυχαν ως θεσμός και ποια ήταν η βασική σας επιδίωξη; Αυτό που επιδιώξαμε και φέτος οι διοργανωτές ήταν το περιεχόμενο των εκδηλώσεων αλλά και ο διαγωνισμός για νέους κιθαριστές να προγραμματιστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να δοθεί έμφαση στη μουσική των ελλήνων συνθετών και την παρουσίαση νέων ελληνικών έργων. Στο πλαίσιο αυτό το νεανικό κιθαριστικό ντούο Γιώργος Καλόμαλος - Αχιλλέας Μάρκου παρουσίασαν ένα απολαυστικό ρεσιτάλ με έργα για δύο κιθάρες αποκλειστικά ελλήνων συνθετών, δύο εκ των οποίων μάλιστα είναι δικές τους πρώτες εκτελέσεις, τα έργα: «Μαυρουδισμοί» (έργο δικό και αφιερωμένο στον Νότη Μαυρουδή) και «Αναζήτηση» του Ν. Ντρέλα. Έπαιξαν επίσης έργα των Μ. Χατζιδάκι, Κ. Τζωρτζινάκη, ∆. ∆ημητριάδη και Ε. Μπουντούνη. Αυτή η συναυλία διεξήχθη στο θαυμάσιο χώρο της Πινακοθήκης Λέανδρος Σπαρτιώτης. Επίσης πραγματοποιήθηκε και ο «∆ιαγωνισμός Νέων Κιθαριστών, με έμφαση στην ερμηνεία έργων Ελλήνων συνθετών», ένας διαγωνισμός που αφορά αποκλειστικά τους σπουδαστές των σεμιναρίων της διοργάνωσης. Την επιτροπή αποτελούσαν οι εκλεκτοί προσκεκλημένοι της διοργάνωσης στην οποία είχα την τιμή να είμαι πρόεδρος και το Α΄ βραβείο της «μεγάλης κατηγορίας» κέρδισε ομόφωνα ο ιδιαίτερα ταλαντούχος ∆ημήτρης Σουκαράς, από την Κόρινθο. Προκαλέσατε σε καλοκαιρινή εποχή το κοινό να παρακολουθήσει όχι και τόσο εύπεπτα μουσικά ακούσματα. Είναι όμως γεγονός πως καλοκαιρινή εποχή, οι φημισμένες παραλίες της περιοχής και η όμορφη ζωή της πόλης δημιούργησαν ένα υπέροχο περιβάλλον για όσους ήθελαν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με υψηλού επιπέδου μουσικές δραστηριότητες. Αλλά και οι συμμετέχοντες αποκόμισαν μοναδικές μουσικές εμπειρίες και γνώσεις. Οι Ημέρες Μουσικής Πρέβεζας ως θεσμός καλύπτουν και τα εκπαιδευτικά ενδιαφέροντα των νέων μουσικών. Οπωσδήποτε, αφού λειτουργούν μουσικά εργαστήρια και διεξάγονται διαγωνισμοί, διαλέξεις και σεμινάρια οργάνων, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων για όσους συμμετέχουν. Συγκεκριμένα αυτό το καλοκαίρι, οι νέοι μας μουσικοί παρακολούθησαν σεμινάρια οργάνων από καταξιωμένους μουσικούς όπως οι: Χαράλαμπος Αγγελόπουλος (πιάνο), ∆ημήτρης Φωτόπουλος (φλάουτο). Επίσης, διεξήχθησαν εργαστήρια με κιθαριστικά σύνολα, τα οποία προετοίμασαν ο συνθέτης Νίκος Ντρέλας και ο κιθαριστής-μουσικοπαιδαγωγός Νίκος Ρώσσος (ο οποίος είναι συνδιοργανωτής του κύκλου εκδηλώσεων), καθώς και εργαστήρια μουσικής δωμα-

Με μια αναζήτηση στο youtube, εύκολα βρίσκει κανείς τον Κώστα Γρηγορέα να συνοδεύει με την κιθάρα του τις μεγαλύτερες Ελληνίδες τραγουδίστριες, τη Μαρία ∆ημητριάδη, τη Νένα Βενετσάνου, τη Σαβίνα Γιαννάτου κ.ά. καθώς και δικές του σολιστικές ερμηνείες με έργα σπουδαίων συνθετών αλλά και δικά του. Ο ίδιος άλλωστε φροντίζει να διατηρεί επιμελώς ένα σπάνιο πια αρχείο - πραγματική παρακαταθήκη. Αναμφίβολα είναι ένας από τους σπουδαιότερους κιθαριστές που διαθέτουμε, αυθεντικό «παιδί» του Μάνου Χατζιδάκι από την πρώιμη νιότη του, εξαίρετος συνθέτης επίσης, μουσικoπαιδαγωγός, με σημαντικές καλλιτεχνικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν τη αρθογραφία αλλά και τη διαχείριση της ύλης στο ιστορικό διαδικτυακό περιοδικό TaR . Ως μουσικός με ιδιαίτερη κοινωνική ευαισθησία εμπνεύστηκε τις Μέρες Μουσικής Πρέβεζας, ένα θεσμό που, για τρίτη χρονιά, δίνει βήμα σε νέους μουσικούς αλλά και την ευκαιρία να ακουστούν έργα ελλήνων συνθετών . Τον ευχαριστούμε, καθώς, ενώ βρισκόταν καθ’ οδόν για τις προγραμματισμένες εμφανίσεις του ως σολίστ μίλησε στην «Εποχή».

τίου υπό την καθοδήγηση του φλαουτίστα ∆ημήτρη Φωτόπουλου. Παράλληλα ο γνωστός σολίστ κιθάρας Γιώργος Μπεχλιβάνογλου, με τη δεύτερη όμως ιδιότητα του ως οργανοποιού, έδωσε μια διάλεξη σχετικά με την κατασκευή της, δικής του επινόησης, πτυσσόμενης κιθάρας μελέτης Moov. Πρόκειται για μια κιθάρα-ταξιδιού που μπορεί να χωρέσει σε μια μικρή θήκη και που θα μπορούσε να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για έναν μαθητή αλλά και για έναν επαγγελματία. Εξαιρετικά πρωτότυπη πρέπει να ήταν η διάλεξη -συναυλία του Κυριάκου Σφέτσα. Ο συνθέτης Κυριάκος Σφέτσας, ήταν μεταξύ των εκλεκτών προσκεκλημένων μας, ο οποίος παρουσίασε με μια διάλεξη-συναυλία το έργο του «Στο ρεύμα του ήλιου», για σόλο πιάνο. Η ερμηνεία έγινε από μαθητές του σεμιναρίου (τους οποίους δίδαξε η πιανίστα Θάλεια Παπαγγελή) και από το σολίστ Χαράλαμπο Αγγελόπουλο, ενώ ο συνθέτης με γλαφυρό και ποιητικό τρόπο δημιούργησε την ιδανική ατμόσφαιρα για την απόλαυση των ωραιότατων έργων. Η συλλογή αυτή προορίζεται για ερμηνεία από προχωρημένους μαθητές του πιάνου, όμως αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του ελληνικού πιανιστικού ρεπερτορίου. Η εκδήλωση διεξήχθη στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου του ∆ήμου Πρέβεζας. Και βέβαια τον πρώτο ρόλο πρέπει να τον είχε η κιθάρα... Όχι μόνο, αλλά θα μπορούσε να πει κανείς πως κέρδισε τις εντυπώσεις. Αξέχαστη στο κοινό θα μείνει η συναυλία που έγινε στον πανέμορφο πεζόδρομο Πλατείας Κολοβού, στην παλαιά πόλη. Η συναυλία ήταν ανοικτή στο κοινό της Πρέβεζας (όπως άλλωστε κι όλες οι συναυλίες του κύκλου). Εκεί οι κιθαριστές ∆ημήτρης Κουρζάκης και Άγγελος Μπότσης παρουσίασαν ένα υψηλότατου επιπέδου ρεσιτάλ με έργα συγχρόνων, άλλα και παλαιοτέρων συνθετών του 20ού

αιώνα. Σε ένα ρεσιτάλ χωρισμένο σε τρία μέρη οι κιθαριστές παρουσιάστηκαν ως σολίστ, αλλά και ως κιθαριστικό ντούο (D&A Guitar Duo). Φαντάζομαι πως το αποκορύφωμα ήταν η τελευταία συναυλία με την απονομή των βραβείων, τις ερμηνείες δασκάλων και μαθητών αλλά και τις πρώτες εκτελέσεις νέων έργων, ένα από αυτά το δικό σας αφιερωμένο στον Λάκη Παππά. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την τελική συναυλία, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο του ∆ήμου Πρέβεζας. Ήταν συγκινητική γιατί ξεκίνησε με την απονομή των βραβείων στους νικητές του διαγωνισμού και την ερμηνεία έργων από αυτούς. Έγινε, επίσης, παρουσίαση των έργων που διδάχτηκαν στα εργαστήρια μουσικής δωματίου και κιθαριστικών συνόλων. Όμως, και οι διδάξαντες καθηγητές του σεμιναρίου ερμηνεύσαμε κάποια έργα όπου ανάμεσα τους ήταν και η σύνθεση μου «Παιδική φαντασία» για φλάουτο και κιθάρα στη μνήμη του φίλου μου και αγαπημένου Πρεβεζάνου τραγουδιστή Λάκη Παππά, ο οποίος υπήρξε λάτρης της κλασικής κιθάρας και θαυμάσιος κιθαριστής. Επέλεξα να του αφιερώσω αυτό το έργο διότι ο Λάκης ήταν πάντα ένα παιδάκι στη ψυχή και στην καρδιά. Η συναυλία έκλεισε με το έργο του Νίκου Ντρέλα «Πήγε να ξαστερώσει» για κιθαριστικό σύνολο, το οποίο διεύθυνε ο συνθέτης. Το

έργο γράφτηκε ειδικά για τις Ημέρες Μουσικής Πρέβεζας 2014 και απετέλεσε το ιδανικό φινάλε ενός κύκλου εκδηλώσεων που, σε συνδυασμό με τη φυσική ομορφιά του τόπου, τείνει να γίνει σταθερός ετήσιος προορισμός των μουσικόφιλων. Το ευχόμαστε ολόψυχα. Στα δικά μας εδώ, άνοιξε η αυλαία μιας νέας εκπαιδευτικής χρονιάς πως έχουν τα πράγματα στην μουσική εκπαίδευση; Χωρίς να υπερβάλω, θα χαρακτήριζα την κατάσταση στη μουσική εκπαίδευση οριακή. Στα σχολεία η υποβάθμιση έχει σχεδόν φέρει την κατάσταση πάλι στον καιρό που η μουσική ήταν η ώρα του χαβαλέ. Οι προσπάθειες των καθηγητών δεν μπορούν να παλέψουν την υποβάθμιση του μαθήματος και τα συνήθως κακά μουσικά βιώματα των μαθητών. Αλλά και η νοοτροπία μιας ολόκληρης κοινωνίας οδηγεί εκεί τα πράγματα, μιας και στη συνείδηση του μέσου Έλληνα η έννοια «μόρφωση» δεν συμπεριλαμβάνει συνήθως την αισθητική καλλιέργεια. Οι φωτεινές εξαιρέσεις που συνήθως υπερπροβάλλονται μάλλον θολώνουν το πραγματικό τοπίο. Υπάρχουν βεβαία και μουσικά σχολεία και Πανεπιστήμια και (κάποια) καλά ιδιωτικά ωδεία, όμως χωρίς τους καλλιεργημένους φιλόμουσους προς τι; Μάλλον για να προετοιμάζουν μουσικούς της πιάτσας με ανεκπλήρωτα όνειρα, αλλά και... καλλιτεχνικούς μετανάστες. Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σας σχέδια; Τα δικά μου σχέδια είναι προς το παρόν πλήρως αποσυνδεδεμένα από όποια κρατική ή άλλη αρωγή. Φτιάχνω τη μουσική μου, την παρουσιάζω σε συναυλίες και στο διαδίκτυο, διδάσκω τους μαθητές μου και αντλώ έμπνευση από τους μεγάλους αλλά και τους μικρότερους της μουσικής. Και φυσικά ελπίζω πως αυτό που τώρα ζούμε είναι απλά μια παρένθεση.

Περισσότερα για τον Κώστα Γρηγορέα: www.grigoreas.gr, grigoreastar.wordpress.com

1061

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Τρελός από έρωτα Ανδρέας Μήτσου «Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια» Εκδόσεις Καστανιώτη Μάρτιος 2014

Ανδρέας Μήτσου θα ανέμενε κανείς να προβληθεί ευρύτερα με το τελευταίο μυθιστόρημά του, το προπέρσινο, «Ο κίτρινος στρατιώτης». Άλλωστε, ως μυθιστοριογράφος έχει αποσπάσει τις δυο σημαντικές βραβεύσεις της 33 ετών θητείας του στη γραφή. Η κριτική, όμως, το προσπέρασε, αναφερόμενη κυρίως στο ιστορικό του περιεχόμενο, το οποίο ανάγεται στο Αφρικανικό Μέτωπο του τελευταίου Πολέμου, έναν σχεδόν παρθένο χώρο για την μετά τον Τσίρκα και τις «Ακυβέρνητες πολιτείες» πεζογραφία. Το βιβλίο, βεβαίως, προκάλεσε ικανό αριθμό συνεντεύξεων και κριτικών, όπως συνήθως συμβαίνει με τα βιβλία του Μήτσου, έχουμε, ωστόσο, την εντύπωση ότι δεν επισημάνθηκαν οι λογοτεχνικές του αξιώσεις. Ίσως και γιατί εμφανίστηκε, αφού η μόδα του ιστορικού μυθιστορήματος μετα-αναθεωρητικού χαρακτήρα είχε υποχωρήσει. Την αναμενόμενη καταξίωση φαίνεται να την φέρνει η πρόσφατη συλλογή διηγημάτων. Γεγονός, που, εκ πρώτης όψεως, ξενίζει, καθώς, μέχρι σήμερα, ο Μήτσου σχολιάστηκε περισσότερο ως μυθιστοριογράφος παρά ως διηγηματογράφος. Είναι ενδεικτικό ότι, παρόλο που το κυρίως έργο του το απαρτίζουν συλλογές διηγημάτων, δεν έχει τιμηθεί με κάποιο βραβείο διηγήματος, πέραν του Βραβείου Ουράνη, το οποίο λογαριάζεται περισσότερο ως γενικότερη συγγραφική αναγνώριση. Με το που κυκλοφόρησε, ωστόσο, η πρόσφατη ένατη συλλογή του, η κριτική κινήθηκε σε υψηλούς τόνους, αποδίδοντάς του χαρακτηρισμούς, όπως “έξοχος δημιουργός”, “μάστορας” και τα λοιπά συναφή. Καμιά από τις προηγούμενες συλλογές του δεν έτυχε τόσο ενθουσιώδους υποδοχής. Τα ευμενή, μάλιστα, σχόλια ήρθαν και από κριτικούς, που, στο παρελθόν, είχαν σταθεί φειδωλοί σε επαίνους. Ενώ, για την πρόσφατη, ουδείς επεσήμανε πιθανές αδυναμίες. Αντιθέτως, φαίνεται να υπάρχει ομοφωνία για το αψεγάδιαστο του εγχειρήματος. Μπορεί και πάλι κανείς να εικάσει, ότι αυτό οφείλεται σε μία όψιμη λογοτεχνική μόδα, αυτήν του διηγήματος. Πέραν, όμως, από τις τυχόν κρατούσες μόδες, καθοριστικά συμβάλλει η θεματική περιοχή, στην οποία κινούνται τα διηγήματα μίας οποιασδήποτε συλλογής. Το ενδιαφέρον ενός πλατύτερου αναγνωστικού κοινού, γαλουχημένου με μυθιστορήματα, συνήθως κερδίζουν συλλογές με ένα θεματικό κύκλο. Πολύ περισσότερο, λοιπόν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, που η συλλογή εμφανίζεται με αμιγή θεματικό πυρήνα, τον ερωτικό. Επιπροσθέτως, αυτός ο πυρήνας την τελευταία περίοδο βρίσκεται σε υποχώρηση, καθώς, στα χρόνια της κρίσης, οι πεζογράφοι μας έχουν στρέψει την προσοχή τους στα πάθη των πάσης φύσεως αθλίων της χώρας. Εξαρχής, στα βιβλία του Μήτσου, το ερωτικό στοιχείο είναι έντονο. ∆ιηγήματα αλλά και μυθιστορήματα αποπνέουν έναν ιδιόμορφο ερωτισμό, που, εν πολλοίς, οφείλεται στον αφηγητή. Σαν έτοιμο από καιρό, τον παρουσιάζει ο Μήτσου στην πρώτη ολιγοσέλιδη συλλογή διηγημάτων του, «Ένα μήλο, ένα κυδώνι, ένα κλωνί βασιλικό», και έκτοτε μόνο αραιά και πού τον αποχωρίζεται. Μαζί του ωριμάζει συγγραφικά, παρακολουθώντας τον να χάνει το κάλλος της νεότητας αλλά όχι και το σφρίγος του. Το βασικότερο, ο αφηγητής του παραμένει ένας “εξαίσιος” νάρκισσος. Στην πρό-

σφατη συλλογή, του δίνει το ρόλο του εγκαταλελειμμένου εραστή. Ρόλος, που αποβαίνει κορυφαίος, αφού η εγκατάλειψη ήρθε μετά από έναν μεγάλο έρωτα. Επιστρατεύουμε αυτόν τον υπερθετικού βαθμού χαρακτηρισμό, όχι γιατί ο ερωτικός δεσμός μακροημέρευσε – έτσι κι αλλιώς, η διάρκειά του δεν προσδιορίζεται – αλλά για δυο διαφορετικούς λόγους: Πρώτον, είναι ένας έρωτας παράνομος και ως γνωστόν όλοι οι έρωτες που μένουν εκτός θρησκευτικών και θεσμικών πλαισίων είναι πλέον συνταρακτικοί. ∆εύτερον και σημαντικότερο, το οποίο αναφέρεται στο κειμενάκι του οπισθόφυλλου ώστε να λειτουργήσει ως δέλεαρ, είναι ένας έρωτας “για μία πολύ μικρότερή του γυναίκα”. Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη ότι ο εραστής φέρει το βάρος συζύγου και τέκνων, γίνεται κα-

αλλά και δηλητηριάζει τις ημέρες του με τα εφιαλτικά όνειρα που γεννούν οι ολιγόυπνες νύχτες του. ε πείσμα των εκδοτών, που ζητούν από τους συγγραφείς μυθιστορήματα, μέχρι να τα απαιτούν όταν πρόκειται για κάποιον νεότερο, ο Μήτσου, αυτήν τη φορά, προσήλθε με διηγήματα. Παρότι διέθετε τα υλικά για ένα μυθιστόρημα, προτίμησε να στήσει δέκα εννέα διηγήματα. Όπως δηλώνεται και με τον τίτλο της συλλογής, όλες οι αφηγήσεις, που πλάσθηκαν από την “διάσπαση” της ερωτικής ιστορίας, στρέφονται γύρω από “την εξαίσια γυναίκα”. Ακόμη και συμβάντα της καθημερινότητας του αφηγητή, λόγω της ψυχολογικής του κατάστασης, αποκτούν αλλόκοτη προοπτική και έκβαση («Ο “Λαμπράκης” κι εγώ»). Παρομοίως, παιδικές ή εφηβι-

Έργο του Σαλβαντόρ Νταλί. λύτερα αντιληπτό το πόσο λυτρωτικά αυτός βίωσε τον έρωτα με “την εξαίσια γυναίκα”. Η ερωτική ιστορία, με την έννοια της παρελθοντικής αναδρομής, λανθάνει. Άλλωστε, σε μία δοκιμασία, όπως αυτή της εγκατάλειψης, τα πριν όπως και τα μετά σκοτεινιάζουν. Οπότε η αφήγηση διαγράφει κύκλους στο ακανθώδες παρόν. Ο εγκαταλειφθείς, με πεισιθάνατους συνειρμούς, κλώθει τον ιστό της χωρίς να κρατά συνέχεια και διαδοχή στο χρόνο. ∆εν ανακαλεί τη σκηνή της εγκατάλειψης, αλλά αφήνεται σε φαντασιώσεις εκδίκησης. Όπως γλείφεις ένα πονεμένο δάχτυλο για να μαλακώσει ο πόνος, έτσι και εκείνος πλάθει ποικιλία ευφάνταστων ιστοριών. Αλλάζει σε τέτοιο σημείο τα συμβάντα, ώστε σε μία ιστορία να εμφανίζεται ως θύτης αντί για θύμα («Οι ατμοί του κορμιού»), ενώ, κατά μία άλλη, φθάνει στο σημείο να λοιδορεί την αγαπημένη γυναίκα («Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια»). Γίνεται φανερό μέσα από τους αφηγηματικούς τρόπους, ότι νοθεύει την πραγματικότητα που βίωσε με τις επιθυμίες του,

κές αναμνήσεις, καθώς φορτίζονται από τα πρόσφατα αισθήματα, φθάνουν σε απρόσμενες κορυφώσεις («Το σερσέγκι», «Ο δίχρωμος λύκος»). Αλλά και όταν εκείνος θυμάται την συγγραφική του ιδιότητα και αφηγηματικά παραχωρεί τη θέση του σε άλλα πρόσωπα, εγκιβωτίζοντας, κατά μία ερμηνεία, τις ιστορίες τους, οι παράταιροι έρωτες που εκείνα πλέκουν και οι ακραίες συμπεριφορές των ηρώων τους δείχνουν σαν αντικατοπτρισμοί του έμμονου πάθους από το οποίο κατατρύχεται («Το τέρας», «Εικασίες για τα άγρια ζώα», «Οι έρωτες των άλλων», «Κληρονομικά συμπτώματα»). Με άλματα από τις ξένες ιστορίες στη δική του, επιταχύνει τον ρυθμό της αφήγησης, εγκαταλείποντας το στέρεο πλαίσιο της πραγματικότητας. Εδώ, ο Μήτσου αναμιγνύει εικόνες ενός εγγονοπουλικού υπερρεαλισμού, που απαντώνται σε παλαιότερα διηγήματά του, με σκηνές μαγικού ρεαλισμού, μέσω των οποίων αποδίδει τις μεταμορφώσεις “της εξαίσιας γυναίκας” και του αφηγητή. Σε ένα διήγημα, εκείνη παίρνει τη μορφή μίας μεγαλόσωμης γίδας με

λευκό τρίχωμα και γαλάζια μάτια. Παραμένει, όμως, και ως γίδα, ερωτική και άπιστη («Το πιο βολικό ψέμα»). Σε ένα άλλο διήγημα, είναι εκείνος που μεταμορφώνεται σε κάτι “σαν δικέφαλος αετός”, εγκαταλείποντας την οικογενειακή εστία, όπως θα επιθυμούσε να κάνει ο άτολμος αφηγητής («Το πουλί»). Επίσης, σε ένα δεύτερο, ο αφηγητής, “κληρονόμος πουλιών”, πετάει, “έστω και με σπασμένα φτερά”, επαληθεύοντας το στίχο του Σαχτούρη, που τοποθετείται ως μότο («Κωνσταντίνος ο τετραδάχτυλος»). Παρενθετικά να σημειώσουμε, ότι τα περισσότερα μότο στα διηγήματα είναι επιλεγμένα ώστε να προετοιμάζουν για την έκβαση των ιστοριών. ∆εδομένου ότι η ποσότητα ορίζει την ποιότητα, κάποιοι ίσως να αποφανθούν, ότι το εξαιρετικό των ευρημάτων – πρωτότυπων, ανακυκλούμενων από παλαιότερες διηγήσεις ή και δάνειων – λειτουργεί πληθωριστικά. Μία προσεκτικότερη, ωστόσο, ανάγνωση δείχνει πως, στον κύκλο των συγκεκριμένων διηγημάτων, τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, όπως η στάχτη που κατακάθεται μετά την ερωτική πυρκαγιά ή η εντύπωση του σάπιου εκεί που έτρεχαν τα ζωοποιά νερά του έρωτα, σκιαγραφούν το ψυχικό τοπίο μετά την εγκατάλειψη. “Την εξαίσια γυναίκα” όλα την θυμίζουν. Εκείνη εμπνέει στον αφηγητή τα αισθήματα κακεντρέχειας μέχρι και μίσους, που τον οδηγούν σε πράξεις βίας. Με εκείνη αναμετριέται, όταν βλέπει όρθια μπροστά του τη “μεγάλη χελώνα”, με το όνομά της χαραγμένο από τον ίδιο στο καύκαλο της κοιλιάς («Μια χελώνα τον ∆εκαπενταύγουστο»). Ή αγριεμένο το “ολόλευκο Λαμπραντόρ”, το σκυλί της, που εκείνη τού είχε δώσει το όνομά της («Φτηνό τίμημα»). Ανθρωπόμορφα τα ζωντανά στις φαντασιώσεις του, τον παρασύρουν σε άγριους τρόπους θανάτωσής τους. Τα δυο διηγήματα, ιδιαίτερα το δεύτερο, υποδηλώνουν τα συγκρουόμενα αισθήματα, που γεννά μία αιφνίδια και αναίτια εγκατάλειψη. Μοναδικό σφάλμα του εραστή στάθηκε το γεγονός ότι αγάπησε πολύ και επιπλέον, έκανε το λάθος να το εξομολογηθεί. Έτσι διαλύθηκε η γοητεία ενός μεγάλου έρωτα, που φανερώνεται και από τις πράξεις αποκοτιάς, στις οποίες καταφεύγει. Μέχρι “μπουκαδόρος” σε ξένους κήπους έγινε, για να της προσφέρει κάθε μέρα από ένα τριαντάφυλλο («Ο μπουκαδόρος και οι άπιστες γυναίκες»). Πιστεύοντας ότι τα ρόδα γιατρεύουν μέχρι και νεοπλασίες, έφθασε να της προσφέρει, επί τριάντα μήνες, κοντά χίλια ρόδα («Ο Αιγύπτιος»). Μόλις σε δυο διηγήματα, ο χρόνος γυρίζει πίσω, στον ευτυχισμένο καιρό πριν την διάλυση του ερωτικού δεσμού. Στο ομότιτλο της συλλογής και στο «Άντρες ευάλωτοι το Πάσχα». Το πρώτο θα αναμενόταν να είναι ένας ύμνος, πλεγμένος με την ανάμνησή της. ∆είχνει, ωστόσο, περισσότερο σαν μίας νοσηρής έμπνευσης εκδίκηση. Ο αφηγητής φαντασιώνεται έναν έρωτα της εφηβείας, που παρέμεινε για δεκαετίες ανεκπλήρωτος, με εκείνη να παντρεύεται φίλο του και ο ίδιος να αρκείται στο ρόλο του κουμπάρου. Τριάντα χρόνια χρειάστηκε να αναμένει ο κουμπάρος, μέχρι να έρθει η σειρά του. Στην πρώτη απόπειρα συνεύρεσης, εκείνη, καίτοι πλέον σαρανταπεντάρα, τού φαίνεται ως αναδυόμενη Αφροδίτη. Μόνο που “το υπέροχο αιδοίο” της ανέδιδε μία απαίσια μυρωδιά “ψαρίλας”. Μέσω της εντέχνως στημένης μυθοπλασίας, εξηγείται η αιτία της αδενικής ανωμαλίας που την προξενούσε. Ωστόσο, και μόνο η αναφορά της λέξης “ψαρίλα” παραπέμπει σε μία από τις χυδαίες αναφορές στο γυναικείο αιδοίο, που συνηθιζόταν παλαιότερα και η

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Tελευταία -τυπικά- ημέρα του καλοκαιριού σήμερα, αλλά το καλοκαίρι καλά κρατεί. Το ίδιο και οι καλοκαιρινές συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις. Αν κάτι μπορούμε να διαθέσουμε ακόμα για την ψυχαγωγία μας αξίζει να ενισχύσουμε την καλλιτεχνική δημιουργία μέσα μας και γύρω μας. Σας προτείνουμε, λοιπόν, μερικές από τις παραστάσεις μουσικές και θεατρικές- των επόμενων ημερών.

τον απροσδόκητα σαγηνευτικό χώρο του Παλιού Ελαιουργείου στην παραλία της Ελευσίνας πραγματοποιούνται και φέτος τα Αισχύλεια, φεστιβάλ με καλλιτεχνικά δρώμενα από διαφορετικές τέχνες. Στο πλαίσιο των Αισχυλείων θα παρουσιαστούν οι «Βάκχες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία της Άντζελας Μπρούσκου, την Τετάρτη 3 Σεπτέμβρη, στις 8.30μ.μ. (τιμή εισιτηρίου 12 ευρώ και φοιτητικό 5). Στην παράσταση παίζουν οι: Μαρία Κίτσου, Γιώργος Μπινιάρης, Παρθενόπη Μπουζούρη, Αγλαΐα Παππά, Αργύρης Πανταζάρας, Άρης Σερβετάλης, Χάρης Χαραλάμπους και η σκηνοθέτιδα. [Η ίδια παράσταση θα παρουσιαστεί και στον Βύρωνα, στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη», την Τρίτη 2 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ. (τιμές εισιτηριών 15 και 12 ευρώ μειωμένο)]. Την Κυριακή 7 Σεπτέμβρη, τα Αισχύλεια παρουσιάζουν τη θερινή παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Λύδιας Κονιόρδου και πλειάδα σημαντικών ηθοποιών. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους οι: Φανή Αποστολίδου, Φαίδων Καστρής, Νίκος Κουρής, Θέμης Πάνου, Λήδα Πρωτοψάλτη, Μιχάλης Σαράντης, Μάρθα Φριντζήλα και η σκηνοθέτιδα. [Η ίδια παράσταση θα παρουσια-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Μουσικές παραστάσεις

Η Μάρθα Φριντζήλα ως Αφροδίτη, μαζί με την Λύδια Κονιόρδου και τον Νίκο Κουρή, στον «Ιππόλυτο» του Εθνικού. στεί στην Πετρούπολη, στο Θέατρο Πέτρας, τη ∆ευτέρα 1 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ. (τιμές εισιτηριών 15 και 12 ευρώ μειωμένο)]. Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας μας προτείνει για φέτος το καλοκαίρι τους «Πέρσες» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία της Νικαίτης Κοντούρη. Ερμηνεύουν οι: Λαμπρινή Αγγελίδου, Μομώ Βλάχου, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Γιώργος Κολοβός, Κλειώ ∆ανάη Οθωναίου, Άκης Σακελλαρίου και ο Γιάννης Φέρτης.

Φεστιβάλ Αθηνών ξανά Κάποιες από τις φετινές παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών, κατόπιν αιτήματος και του θεατρόφιλου κοινού, θα ξαναπαιχτούν. Μεταξύ άλλων που ακολουθούν, αυτήν την Πέμπτη 4 και το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., θα παιχτεί στο Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, ο «Φιλοκτήτης» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου.

Με τον τίτλο «Στο Γαλατά ψιλή βροχή» ο Πάνος Σκουρολιάκος μας προτείνει μια μουσικοθεατρική παράσταση με τους: Θεοδοσία Στίγκα (τραγούδι), Χάικ Γιαζιτζιάν (ούτι), Αρετή Κετιμέ (σαντούρι), Φώτη Τσορανίδη (κιθάρα) σε μουσικές και κείμενα της καθ’ ημάς Ανατολής. Στον Κορυδαλλό, στο ∆ημοτικό Αμφιθέατρο «Θανάσης Βέγγος», την Κυριακή 7 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ. (τιμή εισιτηρίου 10 ευρώ, προπώληση 8). Τα Υπόγεια Ρεύματα, ο Θάνος Ανεστόπουλος και ο Κώστας Παρίσης συναντιούνται μουσικά και το αποτέλεσμα προμηνύεται τουλάχιστον ενδιαφέρον. Τη ∆ευτέρα 1 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στο Μαρούσι, στο Αμαλίειον Οικοτροφείο Θηλέων (τιμή εισιτηρίου 12 ευρώ, μειωμένο 9, 10). Όσοι δεν είδατε τους αγαπημένους Χαΐνηδες σε κάποιο σταθμό της καλοκαιρινής τους περιοδείας ανά την Ελλάδα έχετε την ευκαιρία να τους δείτε τη ∆ευτέρα 1 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στην Τεχνόπολη του ∆ήμου Αθηναίων (τιμή εισιτηρίου 12 ευρώ, προπώληση 10). Τέλος, ο Ψαραντώνης, με τους ψίθυρους και τους βρυχηθμούς της ψυχής του και της λύρας του, θα μας συνεπάρει την Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στο Μαρούσι, στο Αμαλίειον Οικοτροφείο Θηλέων (τιμή εισιτηρίου 13 ευρώ, μειωμένο 10).

Τρελός από έρωτα

οποία εδώ λειτουργεί εντελώς απομυθοποιητικά, υποβιβάζοντας έναν μεγάλο έρωτα στο επίπεδο συνεύρεσης με κοινή γυναίκα. Στο δεύτερο διήγημα περιγράφεται ένας παράνομος έρωτας, μέσα από τις τακτικές συνευρέσεις του ζεύγους σε απόμερο ξενοδοχείο. Το σκηνικό είναι γνώριμο από παλαιότερα πεζά του Μήτσου. Εδώ, όμως, προχωράει σε μία ενδιαφέρουσα αποτύπωση της ψυχολογικής εξάρτησης και της ανάγκης μετά τον χωρισμό για υποκατάστατο. Εκείνος μένει προσκολλημένος στη ρουτίνα των επισκέψεων στο ξενοδοχείο, ενώ αγκιστρώνεται στην πρώτη γυναίκα που τυχαίνει να χτυπήσει την πόρτα του δωματίου. Τελικά, ο αφηγητής, ούτε καινούρια ερωτική σύντροφο σταυρώνει, αφού ο αγχώδης εναγκαλισμός ενός απέλπιδος απωθεί, ούτε τις ενοχές του ξορκίζει. Αυτό το δεύτερο φανερώνεται σε ένα άλλο διήγημα, που κινείται στο χώρο του υπερβατικού. Μεταξύ πραγματικότητας και ενυπνίου, η φωνή της μάνας, δεκατρία χρόνια νεκρής, ανακαλεί τον μοιχό υιό στον ορθό δρόμο («Η φωνή της»). ρητα σπονδυλωτό μυθιστόρημα τα 19 διηγήματα, συμπληρώνονται με ένα ύστατο, το εικοστό, γραμμένο με εμφανώς διαφορετική στόχευση. Είναι το πρώτο πεζό, στο οποίο ο Μήτσου αποπειράται ανανοηματοδότηση των ιστορικών δεδομένων. Κάπως καθυστερημένα, ακολουθεί κι αυτός το παράδειγμα άλλων συγγραφέων της ίδιας γενιάς, που έχουν υιοθετήσει τα μετα-αναθεωρητικά ανοίγματα του Θανάση Βαλτινού. Στο διήγημα, ο προσδιορισμός του τόπου παραμένει αόριστος. Αναφέ-

Μια συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με το ∆ΗΠΕΘΕ Πάτρας και την Αρτivities, στην οποία παίζουν οι ηθοποιοί: Μιχαήλ Μαρμαρινός, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και Αιμίλιος Χειλάκης (τιμή εισιτηρίου από 35 έως 15 ευρώ, 10 το φοιτητικό και 5 ανεργίας).

ρεται μία κωμόπολη στον Αμβρακικό, η οποία επανέρχεται στα βιβλία του και ταυτίζεται με την Αμφιλοχία. Η αφήγηση εκκινεί με την εκτέλεση Γερμανών από αντάρτες χωρίς ονομαστικές αναφορές. Θα μπορούσε να συνιστά ευθεία αντανάκλαση της υποχώρησης των ανταρτών μετά τη Μάχη της Αμφιλοχίας, Ιούνιο 1944. Αφού εκείνοι είχαν καταλάβει εξ εφόδου την κωμόπολη, αιφνιδιάζοντας γερμανική φρουρά και χωροφυλακή, με την άφιξη γερμανικών ενισχύσεων, επανήλθαν στα ορεινά της Ευρυτανίας, παίρνοντας μαζί τους Γερμανούς αιχμαλώτους. Κατά τα ιστορικώς μαρτυρημένα, μόλις έφθασαν σε ασφαλείς θέσεις, τους απελευθέρωσαν, αφού τους αφαίρεσαν οπλισμό και ρουχισμό. Τον τελευταίο τον αντάλλαξαν με τον δικό τους. Μυθιστορηματική αδεία, πρόκειται για ένα “τσούρμο” κακομούτσουνων και κοντόχοντρων ανδρών, πάνοπλων, που γυμνώνει ολοσχερώς τους Γερμανούς και ηδονιζόμενο σαδιστικά τους εκτελεί. Η αφήγηση αναπαραγάγει την ιστορία μίας αντάρτισσας από χωριό του Βάλτου, τόπο καταγωγής του συγγραφέα, που στάθηκε μάρτυρας της εκτέλεσης, συνδράμοντας έναν Γερμανό κατά τη διαφυγή του. Η γυναίκα είναι το μοναδικό πρόσωπο, που αποκτά ιστορική υπόσταση, καθώς αναφέρεται πως άγαλμά της έχει στηθεί σε παράλια πλατεία της κωμόπολης. Υπάρχει πράγματι άγαλμα αντάρτισσας σε πλατεία της Αμφιλοχίας και δη, επώνυμης, που εκτελέστηκε ως πληροφοριοδότης των ανταρτών. Η αφήγηση, όμως, επιφυλάσσει μία πιο πιπεράτη εκδοχή. Η γυναίκα δεν γυρόφερνε το ∆ιοικητήριο των Γερμανών για να παρακολουθεί τις κινήσεις τους, αλλά για να βλέπει, έστω

και εκ του μακρόθεν, τον διασωθέντα Γερμανό, τον οποίο είχε ερωτευτεί κεραυνοβόλα. «Το θαύμα του έρωτα», όπως είναι ο τίλος του διηγήματος, συντελέστηκε, όταν τον είδε ολόγυμνο και αντίκρισε την “στητή κι ολόρθη” φύση του. Το διήγημα έχει δημοσιευτεί πριν την έκδοση του μυθιστορήματος «Ο κίτρινος στρατιώτης». Μάλλον εκ παραδρομής, δεν αναφέρεται ανάμεσα στα δημοσιευμένα της συλλογής. Εκ πρώτης όψεως, δείχνει σαν παρείσακτο. Μπορεί, ωστόσο, να τοποθετηθεί κάτω από την ομπρέλα ενός τρελού, μέχρι θανάτου, έρωτα. Άλλωστε και ο αφηγητής του κυρίως σώματος του βιβλίου, κατά μία εκδοχή («Κωνσταντίνος ο τετραδάχτυλος»), φθάνει μέχρι την αυτοκτονία. Παρατηρούμε ότι οι συγγραφείς της γενιάς του ‘80 όχι μόνο αναζητούν όλο και συχνότερα την έμπνευση στα προσωπικά τους βιώματα, αλλά και το δηλώνουν ευθαρσώς στις συνεντεύξεις τους. Στην περίπτωση του Μήτσου, όπως και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, μένει ζητούμενο κατά πόσο η μετανεοτερικού χαρακτήρα αναδιήγηση ξεκινά από ακούσματα ή είναι αποκύημα γόνιμης φαντασίας. Λ.χ., στο πρώτο διήγημα της συλλογής, «Πρόβατα επί σφαγή», εμπνευσμένο από “την εξαίσια γυναίκα”, παρατίθεται ως κατακλείδα διήγηση του “κίτρινου στρατιώτη”, πατέρα του αφηγητή, όπου οι στρατιώτες στο Αλαμέιν, επιτιθέμενοι στους Γερμανούς, αντί να κραυγάζουν “Αέρααα!”, “βέλαζαν ως πρόβατα επί σφαγή”. Έρωτας - θάνατος, δηλαδή. Μ. Θεοδοσοπούλου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

∆εύτε λάβετε θερινές παραστάσεις

Καλό φθινόπωρο! Γι’ άλλη μια φορά άκαιρη ηχεί η ευχή ή έστω αμήχανη και φρούδα. Παλαιστίνη, Συρία, Ιράκ, Ουκρανία… Και τούτη η χώρα, η δική μας… «Κάνει πολύ θόρυβο η αγωνία», λέει ο Βέγγος σε μια από τις πιο εμπνευσμένες σκηνές του ελληνικού κινηματογράφου, στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η υπογράφουσα τη στήλη έχει πλείστες όσες φορές επιχειρηματολογήσει υπέρ της ανάγκης ύπαρξης θερινής θεατρικής δραστηριότητας στην Αθήνα εκτός Φεστιβάλ. Παρακάμπτω τις άθλιες επιθεωρήσεις των τελευταίων ετών και δεν συμπεριλαμβάνω τις παραγωγές των ∆ΗΠΕΘΕ -ανεξαρτήτως ποιότητας- που έρχονται όμως στις αρχές του ζεστού αττικού φθινοπώρου. Ειδικά στην Αθήνα της κρίσης, που οι διακοπές έχουν περιοριστεί σε ελάχιστες μέρες περί τον δεκαπενταύγουστο, η καλλιτεχνική ανάγκη των προηγούμενων χρόνων, γίνεται κοινωνική ανάγκη. Το εμπορικό θέατρο δεν κατάφερε να ανταποκριθεί επαρκώς στην πρόκληση -μολονότι υπήρξαν φέτος μερικά νεανικά κυρίως σχήματα που το τόλμησαν. Το κενό ήρθε να καλύψει το Εθνικό. Έτσι επικροτούμε μετ’ επιτάσεως την πρωτοβουλία του να ανεβάσει παράσταση εντός του καλοκαιριού.

διαιτέρως ευχάριστο είναι το γεγονός ότι η παράσταση ανέβηκε στο «Σχολείον» (Πειραιώς 52). Το κτιριακό συγκρότημα στο οποίο περιλαμβάνεται το θέατρο, βιομηχανικών κυρίως χρήσεων στο παρελθόν του, έχει κηρυχθεί διατηρητέο. Παραχωρήθηκε στην Ειρήνη Παππά από το ΥΠΕΚΑ επί υπουργίας Λαλιώτη μέχρι το 2027 για καλλιτεχνικές χρήσεις, αλλά ελάχιστα χρησιμοποιήθηκε. Το «Σχολείον» περιήλθε στη χρήση του Εθνικού μέχρι το 2027 με τριμερή συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της κρατικής σκηνής, της Εταιρείας Ακινήτων ∆ημοσίου και του «Κέντρου Εφαρμοσμένων Τεχνών Θεάματος Ακροάματος - Ειρήνη Παππά», σωματείου που είχε ιδρύσει η Παππά για λόγους διευκόλυνσης της γραφειοκρατίας και το οποίο δεν είχε μέχρι σήμερα σημαντικές δραστηριότητες. Το Εθνικό θα πληρώνει ένα συμβολικό ενοίκιο 700 ευρώ το μήνα (100 χιλιάδες ευρώ για τα 13 χρόνια χρήσης, στα οποία θα πρέπει να προστεθούν και τα έξοδα συντήρησης του χώρου). Ακούστηκε επίσης ότι πληρώθηκαν χρέη του Σωματείου ύψους 50 χιλιάδων ευρώ. Ας το επιβεβαιώσει ή ας το διαψεύσει αυτό το ίδιο το Εθνικό. Πάντως κατά δήλωση του διευθυντή του, Σωτήρη Χατζάκη, ο χώρος θα χρησιμοποιηθεί επίσης για διεθνείς συναντήσεις και για εκπαιδευτικούς λόγους, ενώ θα δίνεται και σε «άστεγες» ομάδες για την προετοιμασία και παρουσίαση της δουλειάς τους. Με το «Σχολείον» ενισχύεται ο περίφημος άξονας της Πειραιώς (Μπενάκη Καλών Τεχνών - Πειραιώς 260 - Σχολείον) και μεταφέρεται πλέον πολύ μεγάλο μέρος των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων στο νότο της πόλης, όπου λειτουργεί ήδη η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και θα λειτουργήσει οσονούπω η Λυρική Σκηνή του Ιδρύματος Νιάρχου (μαζί με την Εθνική Βιβλιοθήκη). Αντιθέτως -της κρίσης βοηθούσης- απισχνάζεται καλλιτεχνικά το κέντρο και ιδιαίτερα, με τα προβλήματα των μικρών θεάτρων και άλλων καλλιτεχνικών χώρων, οι δύσκολες γειτονιές της Αθήνας.

Η ευθύνη για τη διαφθορά

Το έργο που επιλέχτηκε, παρότι χαρίεν και ευφρόσυνο με μια πρώτη ματιά, μια προσπάθεια αναβίωσης της Κομμέντια ντελ’ Άρτε από ένα ισπανό συγγραφέα

ΘΕΑΤΡΟ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

“

«Fantastico» του Μπεναβέντε Η καλοκαιρινή παρουσία του Εθνικού στην Αθήνα

Χωρίς το πολιτικοκοινωνικό στοιχείο

Ο Σωτήρης Χατζάκης έστησε μια παράσταση μπριόζα και ανάλαφρη, στροβιλιστική, με πολλά χρώματα και μουσικές, μέσα στα οποία «πνίγηκε» ο λόγος και αποδυναμώθηκε τελείως το πολιτικό μέρος του έργου, στο οποίο κυριαρχεί η έννοια της εξ όλων των πλευρών ευθύνης για τη διαφθορά. Έτσι φάνηκε και γιατί άλλαξε ο τίτλος και έγινε «Fantastico». Αυτό ακριβώς ήταν μια φαντασμαγορία. Που, όμως, κούραζε στο τέλος, αφού η ερωτική ιστορία δεν είχε ενδιαφέρον για το σύγχρονο θεατή και αυτό που τον ενδιέφερε είχε θολώσει. Και είναι κρίμα, γιατί πριν από δώδεκα χρόνια, ο Σ. Χατζάκης είχε σκηνοθετήσει με χιούμορ και ρυθμό τη «Μοσκέτα» του Ρουτζάντε, δείχνοντας ότι κατέχει το είδος, ενώ μπορεί να βλέπει με σύγχρονη

ερμηνευτική ματιά. ∆ύσκαμπτες οι περισσότερες ερμηνείες, μάλλον δυσκολεύονταν μέσα στον ειδικό κώδικα, που, ωστόσο, δεν ακολουθήθηκε παρά ακροθιγώς –και η παρατήρηση έχει θετική χροιά. Ο Βασίλης Μπισμπίκης στο ρόλο του ερωτευμένου Λέανδρου χρειαζόταν περισσότερη δουλειά στην εκφορά του λόγου για να φανερώσει την καμπύλη συναισθημάτων που απαιτεί ο ρόλος του. Αμήχανος ήταν και ο Αρλεκίνος του Βασίλη Ευταξόπουλου. Η νεαρή Ευγενία ∆ημητροπούλου στο ρόλο της μικρής Σίλβιας βοηθήθηκε από τον αέρινο σωματότυπό της να δείξει την αθώα ερωτευμένη κόρη. Χυμώδης και πλανεύτρα, η κυρία Σειρήνα της Μαρίας ∆ιακοπαναγιώτου, ήταν από τις πιο στέρεες παρουσίες στην παράσταση. Συμπαθής ο φλύαρος Ντοτόρος του Νίκου Μαγδαληνού. Ο Γιάννης Σοφολόγης θέλησε να δώσει τον Κρισπίν του, τον δολοπλόκο και πανέξυπνο «υπη-

Κώστα Βάρναλη, «Η αληθινή απολογία του Σωκράτη»

Από το ∆ΗΠΕΘΕ Ρούμελης

ο αξεπέραστο κείμενο του Βάρναλη «Η αληθινή απολογία του Σωκράτη» έχει φέτος την τιμητική του. Όχι μόνο γιατί είναι μια επετειακή χρονιά για τον μεγάλο ποιητή (130 χρόνια από τη γέννησή του και 40 από το θάνατό του) αλλά και γιατί είναι ένα κείμενο πολύ επίκαιρο, που πραγματεύεται τη μεγάλη κοινωνική αλλαγή που περιμένουμε. Ο Σωκράτης του Βάρναλη δεν απολογείται, σηκώνει το δάχτυλο και καταγγέλλει κι έπειτα δίνει όραμα και ελπίδα. Κι όλ’ αυτά μέσα από την ανελέητη αλλά τόσο ποιητική σάτιρα του Βάρναλη. Το ∆ΗΠΕΘΕ Ρούμελης έρχεται στην Αθήνα για να μας προτείνει μια ενδιαφέρουσα εκδοχή σε σκηνοθεσία Χρήστου Σιοπαχά με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Καλαβρούζο. Πρόκειται για την ανανεωμένη εκδοχή μιας παλιότερης δουλειάς του Καλαβρούζου που είχε γίνει δεκτή με ενθουσιασμό από κοινό και κριτική για τον τρόπο με τον οποίο ο γνωστός ηθοποιός προσέγγισε και ερμήνευσε το βαρναλικό κείμενο, οδηγώντας τους θεατές σε αναπόφευκτες συγκρίσεις με την εποχή τους. Όπως γράφει ο πρωταγωνιστής εισάγοντάς μας στη ματιά της παράστασης: «Το σωκρατικό δαιμόνιο του μεγάλου φιλοσόφου της αρχαίας Ελλάδας διαλέγεται, κεντρίζεται από το Βαρναλικό δαιμόνιο και φωτίζεται από την διαλεκτική του ματεριαλισμού. Η ειρωνεία, η κοροϊδία, ο χλευασμός, ο σαρκασμός δένονται αρμονικά σ’ ένα παιχνίδι αντιθέσεων που γεννά το γέλιο και φθάνει στο πικρόγελο. Το απόσταγμα της τραγικής μορφής του Σωκράτη που φέρνει το στίγμα της γνώσης, της ιστορικής πείρας 3000 χρόνων».

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

του 20ού αιώνα, στην πραγματικότητα κρύβει ένα ισχυρό πολιτικό προβληματισμό. Πρόκειται για το έργο του Χαθίντο Μπεναβέντε «Τα δημιουργηθέντα συμφέροντα», που εδώ ανέβηκε με τον τίτλο «Fantastico, τα δημιουργημένα συμφέροντα». Καλή η επιλογή, μολονότι το έργο θα χρειαζόταν μια μικρή παρέμβαση ως προς την έκταση. Ο Χαθίντο Μπεναβέντε (1866-1954, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1922) υπήρξε μια δυνατή φωνή ανανέωσης του ισπανικού θεάτρου στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα και το συγκεκριμένο έργο, γραμμένο το 1908, αποτελεί ίσως το αριστούργημά του. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου γινόταν όλο και περισσότερο κομφορμιστής και τα έργα του έχαναν τη φρεσκάδα και την κριτική ματιά. Σ’ αυτό συνέβαλε και η πολιτική του θέση: υπήρξε συντηρητικός και φίλα προσκείμενος στο φρανκικό καθεστώς, το οποίο του επιδαψίλευσε πολλές τιμές ως το θάνατό του. Στα «Συμφέροντα» δανείζεται, όχι μηχανικά, χαρακτήρες και τρόπους της Κομμέντια ντελ’ Άρτε (Φασουλής, Αρλεκίνος, Κολομπίνα κτλ) και με καμβά μια κλασική ερωτική φάρσα -δυο νέοι που αγαπιούνται αλλά βρίσκουν εμπόδια για να φτάσουν στο γάμο- ασκεί μια ανελέητη κριτική στον τρόπο με τον οποίο μια κατάσταση δημιουργεί συμφέροντα στα οποία υποτάσσονται ολόκληρες κοινωνικές ομάδες (απλός λαός, αστοί, αριστοκράτες, κανένας δεν γλιτώνει), εμποδίζοντας την αλλαγή και την ηθικοπολιτική κάθαρση προς χάριν και εξυπηρέτησή τους. Ένας πανέξυπνος και αδίστακτος νεαρός παριστάνει τον υπηρέτη του πανέμορφου φίλου του για να εκμεταλλευτεί μια ολόκληρη πόλη. Σκοπεύει να τον παντρέψει με την όμορφη θυγατέρα ενός υπόπτως πλούσιου και μολονότι ανάμεσα στα δυο παιδιά αναπτύσσεται πραγματική αγάπη, αυτή δεν θα θριαμβεύσει, γιατί το άνθισμά της θα λάβει χώρα μέσα στη συναλλαγή και τους εκβιασμούς. Στους μακροσκελείς μονολόγους των ηρώων που αντιπροσωπεύουν κοινωνικές κατηγορίες, αναπτύσσεται η βδελυρή διαπλοκή, ενώ το ψέμα, η υποκρισία, η ηθική κατάπτωση κερδίζουν έδαφος και δένουν χειροπόδαρα τον έναν με τον άλλο, βυθίζοντας όλους στη διαφθορά. Και δεν σώζεται κανείς, ούτε καν οι ερωτευμένοι νέοι που διατηρούν πάντως ως το τέλος μια λάμψη αθωότητας, που ατυχώς γίνεται και αυτή ακόμη αντικείμενο διαπλοκής.

ρέτη», που κινεί σχεδόν μόνος του τα νήματα της ιστορίας, με κυνισμό και αμοραλισμό. Σε αρκετά σημεία τα κατάφερε. Η Έρση ∆ρίνη τοποθέτησε την παράσταση σε ένα λειτουργικό σκηνικό και έντυσε με εύχρηστα, πλουμιστά κοστούμια τους ηθοποιούς, μολονότι -μακράν ημών ο πουριτανισμός- δεν καταλάβαμε σε τι εξυπηρετούσε να είναι φαινομηρίδες μερικές πρωταγωνίστριες. Η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου και οι χορογραφίες της Κικής Μπάκα θα μπορούσαν να είναι περισσότερο ευφάνταστα. Η μετάφραση του Παντελή Πρεβελάκη αγέραστη, αντίθετα δεν μας φάνηκε να εξυπηρετεί κάτι η προσθήκη του μονολόγου του «Ρωμαίου και της Ιουλιέττας» σε μια συγκινητική καθαρεύουσα. Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr

Το έργο ανεβαίνει στα σκηνικά που είχε φιλοτεχνήσει γι’ αυτό ο αείμνηστος Βασίλης Φωτόπουλος και σε μουσική του Μιχάλη Χριστοδουλίδη. Η παράσταση αποτελεί απότιση φόρου τιμής στη μνήμη και το έργο του Κώστα Βάρναλη, με την ευκαιρία της φετινής διπλής επετείου. Παραστάσεις: Γαλάτσι, Θέατρο Άλσους Βεΐκου στις 6 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ., Κορυδαλλός, Θέατρο Θανάσης Βέγγος στις 9 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ., Νίκαια, Κηποθέατρο, στις 13 Σεπτέμβρη, στις 9μ.μ.

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Το Ισραήλ με το απαρτχάιντ δεν θα οικοδομήσει ποτέ την ειρήνη ΖΙΓΚΜΟΥΝΤ ΜΠΑΟΥΜΑΝ

«Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ένα θλιβερό θέαμα: οι απόγονοι των θυμάτων των ναζιστικών γκέτο προσπαθούν να μετατρέψουν τη Γάζα σε ένα άλλο γκέτο». Αυτό δεν το λέει ένας οργισμένος παλαιστίνιος, αλλά ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν, ένας από τους μέγιστους σύγχρονους διανοουμένους, από εβραϊκή οικογένεια, ο οποίος ξέφυγε από το Ολοκαύτωμα χάρη σε μια έγκαιρη φυγή στην ΕΣΣ∆ το 1939. Ο Μπάουμαν είναι 88 ετών, ο πατέρας του ήταν ένας πεπεισμένος σιωνιστής και κατά τη διάρκεια της ζωής του μελέτησε εξονυχιστικά όσο κανείς άλλος την υπόθεση και τις συνέπειες του Ολοκαυτώματος. Μέχρι σήμερα ο μεγάλος πολωνός μελετητής δεν ήθελε να εκφράσει δημόσια την αντίθεσή του στην ισραηλινή- παλαιστινιακή σύγκρουση. Τώρα όμως, ομολογεί την πικρία του σ’ αυτή τη συνέντευξή του στη Repubblica. Τη συνέντευξη πήρε ο Αντονέλο Γκουερέρα Καθηγητή Μπάουμαν, είστε ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους διανοουμένους και με εβραϊκή καταγωγή. Ποια ήταν η αντίδρασή σας στην ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, που μέχρι σήμερα προκάλεσε σχεδόν δύο χιλιάδες νεκρούς, εκ των οποίων πολλοί είναι άμαχοι; ∆εν πρόκειται για κάτι καινούριο. Συμβαίνει αυτό που είχε ευρέως προβλεφθεί. Για πολλά χρόνια οι ισραηλινοί και οι παλαιστίνιοι έζησαν σε ένα ναρκοθετημένο πεδίο, έτοιμο να εκραγεί, παρόλο που ποτέ δεν ξέραμε πότε θα συμβεί αυτό. Στην περίπτωση της ισραηλινής-παλαιστινιακής σύγκρουσης η πρακτική του απαρτχάιντ –υπό την έννοια του εδαφικού διαχωρισμού που εκτραχύνθηκε από την άρνηση διαλόγου που αντικαταστάθηκε από τα όπλα - δημιούργησε και υποδαύλισε αυτή την εκρηκτική κατάσταση. Όπως έγραψε ο μελετητής Γκέραν Ρόζενμπεργκ στη σουηδική εφημερίδα Expressen στις 8 Ιουλίου, πριν από την εισβολή στη Γάζα, το Ισραήλ εφαρμόζει το απαρτχάιντ καταφεύγοντας σε δύο νομικά συστήματα εμφανώς διαφορετικά: ένα για τους παράνομους ισραηλινούς εποίκους και ένα άλλο για τους παλαιστίνιους «εκτός νόμου». Κατά τα άλλα, όταν ο ισραηλινός στρατός πίστεψε ότι είχε εντοπίσει μερικούς παλαιστίνιους υπόπτους (στην καταδίωξη των υπευθύνων για τη δολοφονία των τριών ισραηλινών εφήβων που απήχθησαν στη ∆υτική Όχθη τον περασμένο Ιούνιο), κατέστρεψε δια πυρός και σιδήρου τα σπίτια των γονέων τους. Αντίθετα, όταν οι ύποπτοι ήταν εβραίοι (στην περίπτωση του παλαιστίνιου παιδιού που έκαψαν ζωντανό) δεν συνέβη τίποτε παρόμοιο. Αυτό είναι απαρτχάιντ: μια δικαιοσύνη που αλλάζει ανάλογα με τα άτομα. Για να μην πούμε για τις περιοχές και τους δρόμους που ανήκουν μόνο σε λίγους. Κι εγώ προσθέτω: οι ισραηλινοί κυβερνήτες επιμένουν, δικαίως, στο δικαίωμα της χώρας τους να ζήσει με ασφάλεια. Όμως, το τραγικό τους λάθος συνίσταται στο γεγονός ότι παραχωρούν αυτό το δικαίωμα μόνο σε ένα τμήμα του πληθυσμού που ελέγχουν, ενώ το αρνούνται στους άλλους.

Σκορπίζουν σπόρους μίσους

Όπως τονίζετε και εσείς, παρόλα αυτά, το Ισραήλ πρέπει να υπερασπιστεί την ύπαρξή του που απειλείται από τη Χαμάς. Υπάρχουν κάποιοι, όπως οι

ΗΠΑ, που λένε ότι η αντίδραση του εβραϊκού κράτους ενάντια στη Γάζα είναι σκληρή μα αναγκαία. Κάποιοι την κρίνουν υπερβολική και «δυσανάλογη». Εσείς τι γνώμη έχετε; Και πώς θα έπρεπε να είναι μια βίαιη «αναλογική» αντίδραση; Η βία σταματά τη βία όπως η βενζίνη τη φωτιά. Αυτός που εφαρμόζει τη βία, και από τις δύο πλευρές, συμμερίζεται τη δέσμευση να μην σβηστεί η πυρκαγιά. Και όμως, η λαϊκή σοφία (όταν δεν τυφλώνεται από τα πάθη) μας θυμίζει: «Όποιος σπέρνει άνεμο έχει για συγκομιδή την καταιγίδα». Αυτή είναι η λογική της εκδίκησης, όχι της συμβίωσης. Των όπλων, όχι του διαλόγου. Για να το πω πιο καθαρά, και οι δύο πλευρές της σύγκρουσης βολεύονται με τη βία του αντιπάλου για να ενισχύσουν τις θέσεις τους. Και το αποτέλεσμα είναι ότι τόσο η Χαμάς όσο και η ισραηλινή κυβέρνηση, εφόσον συμφώνησαν ότι η βία είναι η μόνη απάντηση στη βία, ισχυρίζονται ότι ο διάλογος είναι ανώφελος. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι θα μπορούσαν να έχουν και οι δύο δίκιο. Ποια είναι η άποψή σας, συγκεκριμένα, για τον ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου και την κυβέρνησή του; Ο Νετανιάχου και η παρέα του, και ακόμη περισσότερο οι ισραηλινοί που ποθούν να πάρουν τη θέση τους, προσπαθούν να υποδαυλίσουν την επιθυμία εκδίκησης των αντιπάλων τους. Σκορπίζουν σπόρους μίσους επειδή φοβούνται ότι το μίσος του παρελθόντος θα λιγοστέψει. Υπό το φως της στρατηγικής τους, αυτά δεν είναι «λάθη». Οι ισραηλινοί κυβερνήτες φοβούνται περισσότερο την ειρήνη από τον πόλεμο. Εξάλλου, δεν έμαθαν ποτέ να κυβερνούν σε ειρηνικές συνθήκες. Και με την πάροδο των ετών κατάφεραν να μολύνουν μεγάλο μέρος του Ισραήλ με την προσέγγισή τους. Η ανασφάλεια είναι το καλύτερο, ή ίσως το μοναδικό τους πολιτικό πλεονέκτημα. Και μπορεί να κερδίσουν εύκολα τις επόμενες εκλογές εκμεταλλευόμενοι τους φόβους των ισραηλινών και το μίσος των γειτόνων, που έκαναν τα πάντα για να το ενισχύσουν.

Ένα θλιβερό θέαμα

Στο παρελθόν ασκήσατε κριτική στον σιωνισμό και στο ότι το Ισραήλ χρησιμοποίησε την τραγωδία του Ολοκαυτώματος για να δικαιολογήσει τις στρατιωτικές του επιθέσεις. Έχετε ακόμη την ίδια άποψη; Σπάνια η θυματοποίηση εξευγενίζει τα θύματα. Ή μάλλον, σχεδόν ποτέ.

“

Αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι ένα θλιβερό θέαμα: οι απόγονοι των θυμάτων των γκέτο προσπαθούν να μετατρέψουν τη λωρίδα της Γάζας σε ένα γκέτο που αγγίζει την τελειότητα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούν τις συνθήκες να τους μιμηθούν κάποιοι στο μέλλον.

Τα μαθήματα του Ολοκαυτώματος

Γράψατε στο παρελθόν ότι η σύγχρονη κοινωνία δεν έμαθε το τρομακτικό μάθημα του Ολοκαυτώματος. Αυτή η αντίληψη μπορεί να εφαρμοστεί και στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση; Τα μαθήματα του Ολοκαυτώματος είναι πολλά. Ελάχιστα όμως από αυτά ελήφθησαν σοβαρά υπόψη. Και ακόμη λιγότερο κατανοήθηκαν - για να μην πούμε γι’ αυτά που τέθηκαν πραγματικά σε εφαρμογή. Το σημαντικότερο απ’ αυτά τα μαθήματα είναι: το Ολοκαύτωμα είναι η ανησυχητική απόδειξη του τι είναι ικανοί να κάνουν οι άνθρωποι σε άλλους ανθρώπους στο όνομα των συμφερόντων τους. Ένα άλλο μάθημα είναι: το να μην σταματάμε αυτή την ικανότητα των ανθρώπων προκαλεί τραγωδίες, φυσικές ή/και ηθικές. Αυτό το μάθημα, στον ταχύ, παγκοσμιοποιημένο και αναντιστρεπτά πολυκεντρικό κόσμο μας, έχει ακόμη μια οικουμενική σημασία, εφαρμόσιμη σε κάθε τοπικό ανταγωνισμό. Όμως δεν υπάρχει μια βραχυπρόθεσμη λύση για τη σημερινή κατάσταση. Αυτοί που έχουν στο νου τους μόνο να οπλιστούν δεν έχουν μάθει ακόμη ότι πίσω από τις δύο κατηγορίες των «επιτιθέμενων» και των «θυμάτων» της βίας υπάρχει ένας ανθρωπισμός που συμμερίζονται και οι δύο. ∆εν αντιλαμβάνονται ότι το πρώτο θύμα όποιου ασκεί βία είναι ο ανθρωπισμός του. Όπως έγραψε ο Άσερ Σέχτερ στη Χααρέτζ, το τελευταίο κύμα βίας στην περιοχή έκανε το Ισραήλ να προχωρήσει κατά ένα ακόμη βήμα προς αυτό το συγκινησιακό λήθαργο που αρνείται να δει κάθε πόνο πέρα από τον δικό του. Κι αυτό αποδεικνύεται από μια νέα, βίαιη δημόσια ρητορική. Πολύ συχνά, αντίθετα, δημιουργεί μια μοναδική τέχνη, το να αισθάνεται κανείς καταδιωκόμενος. Το Ισραήλ, που γεννήθηκε μετά τη ναζιστική εξολόθρευση των εβραίων, δεν αποτελεί εξαίρεση. Αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι ένα θλιβερό θέαμα: οι απόγονοι των θυμάτων των γκέτο προσπαθούν να μετατρέψουν τη λωρίδα της Γάζας σε ένα γκέτο που αγγίζει την τελειότητα (αποκλεισμός πρόσβασης στην είσοδο και την έξοδο, φτώχεια, περιορισμοί). Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούν τις συνθήκες να τους μιμηθούν κάποιοι στο μέλλον. Σχετικά μ’ αυτό, τι γνώμη έχετε για τη σιωπή των ευρωπαίων πολιτικών και διανοουμένων για τον πόλεμο που ξέ-

σπασε και πάλι στη Γάζα; Πάνω απ’ όλα, δεν υπάρχει η «διεθνής κοινότητα» για την οποία μιλάνε οι αμερικανοί και οι ευρωπαίοι. Στο παιχνίδι μπαίνουν μόνο ιδιότυπες συμμαχίες, που υπαγορεύονται από ιδιαίτερα συμφέροντα. Κατά δεύτερο λόγο, όπως παρατήρησε ο Ιβάν Κράστεβ κατά τον εορτασμό της εκατονταετίας από την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου, εμείς οι ευρωπαίοι έχουμε καλά στο νου μας ότι μια «υπερβολική» αντίδραση σαν αυτή που ακολούθησε τη δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου οδήγησε σε μια καταστροφή «που κανείς δεν ήθελε ή ανάμενε». Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

ΘΕΩΡΙΑ

Ρατσιστές και αντιρατσιστές Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014

Κάθε προσπάθεια καθολικής κυριαρχίας αφήνει ένα ίχνος που συμβάλλει στη σύνθεση ενός “νεορατσισμού” Του Ετιέν Μπαλιμπάρ*

ού, πότε και πώς διαμορφώθηκε η έννοια του ρατσισμού; Φαίνεται ότι η απαρχή της βρίσκεται σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε μεταξύ του 1933 και του 1934, στο οποίο ο Μάγκνους Χίρτσφελντ παρουσίασε τη «φυλετική θεωρία» ως τη βάση αυτού που ο Χίτλερ εννοούσε ως φυλετικό πόλεμο. Η λέξη, λοιπόν, γεννήθηκε στη Γερμανία, σε επαφή με το πρώτο της αντικείμενο: το ρατσισμό του κράτους των ναζί συνεπικουρούμενο από το μύθο της Άριας φυλής, που αρχικά στρεφόταν εναντίον των Εβραίων, αλλά και άλλων «υποδεέστερων» ανθρώπων και λαών. Σύντομα, το 1938, ο όρος εμφανίστηκε και στα αγγλικά, στη μετάφραση του βιβλίου του Χίρτσφελντ. Μέσω διαφορετικών θεωρητικών συνεισφορών, απέκτησε το σύνηθες, διεθνές του νόημα, δηλαδή την προκατάληψη ότι υπάρχουν εκ γενετής ανισότητες μεταξύ ομάδων ανθρώπων. Ένας γάλλος φιλόσοφος που ασχολήθηκε ενδελεχώς με αυτά τα ερωτήματα, ο Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ, εντόπισε αυτό που αποκάλεσε τις δύο «ασύμμετρες εμφανίσεις» της λέξης «ρατσισμός» στη Γαλλία. Η πρώτη, μια σχετικά επεισοδιακή εμφάνιση (1895 1897), αντιστοιχούσε στην ίδρυση της «Γαλλικής ∆ράσης» και στη δημιουργία της «ολοκληρωτικής εθνικιστικής» εφημερίδας της γαλλικής άκρας δεξιάς, «La Libre Parole». Οι υποστηρικτές αυτού του ρεύματος σκέψης, το οποίο προπαγάνδιζε ενεργά τον αντισημιτισμό στη Γαλλία, αλλά επίσης διατηρούσε στενές σχέσεις με αποικιακά εδάφη, ονόμαζαν τους εαυτούς τους «ρατσιστές», με την έννοια ότι αντιπροσώπευαν τη «γαλλική φυλή», που έπρεπε να διατηρηθεί και να αμυνθεί ενάντια στον εκφυλισμό. Στη συνέχεια, μεταξύ 1925 και 1935, οι όροι «ρατσισμός» και «ρατσιστής» ξαναεμφανίστηκαν, λαμβάνοντας ένα ευρύτερο νόημα, υποδηλώνοντας τη θεωρία του γερμανικού φασισμού και αντιστοιχώντας στο επίθετο - κλειδί, «vφlkisch» (=εθνοτικός). Η αγγλοσαξονική χρήση του όρου συνέπεσε με αυτό το νόημα, υπό την επιρροή του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Αλλά στη Γαλλία, η εθνικιστική αναφορά παρέμεινε η αποφασιστική: ο λόγος που χαρακτηρίζει το γερμανικού τύπου «ρατσισμό» είναι πλήρως οργανωμένος γύρω από τη διαφορά που τον χωρίζει από το γαλλικό «εθνικισμό». Ο τελευταίος προβάλλεται ως «οικουμενικός» και με «πολιτιστική» βάση εντελώς ξένη στη γερμανική «φυσική» παράδοση, που βασίζεται στην υποτιθέμενη βιολογική ακεραιότητα των «φυλών». Συνεπώς, συναντάμε από τις απαρχές του αντιρατσισμού στη Γαλλία, μια ιδεολογία που είναι η ίδια ξενοφοβική και ουσιοκρατική.

Αμφίσημος λόγος

Αυτή η γραμμή επιχειρηματολογίας, που εδώ απλοποιώ με ακραίο τρόπο, ρίχνει φως στην αμφισημία που μπορεί, σε ένα ορισμένο βαθμό, να χαρακτηρίσει τον αντιρατσιστικό λόγο όσο και το ρατσιστικό. Η αμφισημία του ρατσισμού είναι εμφανής στο γεγονός ότι βασίζεται στην εξιδανίκευση του εαυτού

“

Υπάρχουν πολλές διαδοχικές απεικονίσεις τού ρατσισμού, καθεμία από τις οποίες εκφράζει τις εντάσεις, τους ανταγωνισμούς που ενυπάρχουν στη μεγάλη προσπάθεια της καθολικής κυριαρχίας: είτε πρόκειται για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Χριστιανισμό, την ευρωπαϊκή διεύρυνση, τους εθνικισμούς, την παγκόσμια αγορά.

(η κυρίαρχη φυλή) και παράλληλα στην υποτίμηση του άλλου (εκφυλισμός, υπάνθρωπος, πρωτόγονος). Την ίδια αμφισημία συναντάμε και στη σχέση μεταξύ ρατσισμού και οικουμενισμού. Υπερβάλλοντας με ένα σχεδόν μυστικιστικό τρόπο στην αυταπάτη της απόλυτης μοναδικότητας και της οριστικής ανωτερότητας ενός έθνους ή ομάδας εθνών, που θεωρούν τους εαυτούς τους τον «εκλεκτό λαό», ο ρατσισμός βρίσκεται παραδόξως σε αναλογία με τον οικουμενισμό, εφόσον ο οικουμενισμός αναζητά να εγγράψει αυτή την ανωτερότητα στο πλαίσιο ενός σχήματος οικουμενικής ιστορίας ή φυσικής εξέλιξης όλης της ανθρωπότητας. ∆εν θα έπρεπε, λοιπόν, να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο ίδιος ο αντιρατσισμός, όταν υιοθετείται στο πλαίσιο του εθνικισμού -την ιδεολογία που έχει κυριαρχήσει στην εποχή μας-, μερικές φορές φανερώνει τέτοια αμφισημία. Και ό,τι ισχύει για τη γαλλική αποκήρυξη του «γερμανικού ρατσισμού», μέσα σε κλίμα εθνικιστικού ρεβανσισμού, ισχύει επίσης για την αποκήρυξη του ναζισμού από ορισμένες εκ των νικηφόρων δυνάμεων του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, όπως και για την απόρριψη του αποικιακού ρατσισμού από τους εθνικισμούς ορισμένων απελευθερωτικών κινημάτων. Είναι η έννοια της «φυλής» η οποία, λόγω της εξαιρετικής πολυσημίας της,

εξασφαλίζει το πέρασμα από τη μία ρατσιστική περίπτωση στην άλλη, από τη μια αντιρατσιστική στρατηγική στην άλλη. Οι φυλές δεν υπάρχουν, αλλά το σημαίνον «φυλή» υπήρξε για μια ολόκληρη εποχή ο άξονας για ένα όραμα της ιστορίας και για τη σύγκρουση μεταξύ διαφορετικών αντιλήψεων του κόσμου. Όποιες κι αν είναι οι αντιστροφές του νοήματος ορισμένων λέξεων κατά τη διάρκεια εναλλασσόμενων ιστορικών συγκυριών, αυτές οι αντιστροφές υπονοούν εξίσου την ίδια διερώτηση, που υποδηλώνει η λέξη «φυλή», της σχέσης μεταξύ βιολογικής κληρονομιάς και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας. Είναι ακριβώς αυτό το ερώτημα που σήμερα μοιάζει να έχει εκλείψει, αν και φαίνεται πιο πιθανό να έχει μετατοπιστεί σε άλλους όρους.

Ιστορικές αφετηρίες

Η ιστορία και η κριτική του «ρατσισμού» έχουν χάσει την αθωότητά τους: ξέροντας ότι είναι οι ίδιες ιστορικά και ιδεολογικά προσδιορισμένες, βρίσκονται στη θέση να αντιμετωπίζουν τα αντίποινα και τα εκτυφλωτικά αποτελέσματα της ίδιας της γλώσσας που χρησιμοποιούν. Εν τω μεταξύ, καθώς ο ορισμός του ρατσισμού αποκρυσταλλώνεται, δύο μεγάλες διαμάχες εξελίσσονταν παράλληλα. Η πρώτη αφορούσε τη σχέση μεταξύ «ρατσισμού» και «αντισημιτισμού» και η δεύτερη, τις συνθήκες μέσα στις οποίες ο σύγχρονος «ρατσισμός» προέκυψε. Αν και η πρώτη διαμάχη κάθε άλλο παρά έχει λήξει, μια σχετική συναίνεση κυριαρχεί στη δεύτερη, συγκλίνοντας στο τέλος του 15ου αιώνα, τη στιγμή της «ανακάλυψης» της Αμερικής. Πρόκειται πράγματι για τη στιγμή εκκίνησης εξευρωπαϊσμού του κόσμου, αλλά και της έναρξης σχηματισμού απόλυτων μοναρχιών (εμβρυακή φάση του έθνους - κράτους), εκκοσμίκευσης του αντισημιτισμού και εξημέρωσης της αριστοκρατίας που ανέπτυξε την ιδεολογία της «καθαρότητας του αίματος». Μπαίνω στον πειρασμό να σχεδιάσω ένα μεθοδολογικό μάθημα από την τρέχουσα συζήτηση γύρω από την έννοια του «ρατσισμού». Ιστορικά, δεν υφίσταται κάποιος ρατσισμός που εμφανί-

στηκε στη ∆ύση μια δεδομένη στιγμή και πρέπει σε κάποια άλλη στιγμή να εξαφανιστεί. Υπάρχουν πολλές διαδοχικές απεικονίσεις τού ρατσισμού, στενά συνδεδεμένες με τις συγκρούσεις μεταξύ πολιτισμών και με βίαιες πολιτικές πρακτικές (ιδιαίτερα με την κρατική βία). Καθεμία από αυτές τις απεικονίσεις εκφράζει τις εντάσεις, τους ανταγωνισμούς που ενυπάρχουν στη μεγάλη προσπάθεια της καθολικής κυριαρχίας: είτε πρόκειται για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Χριστιανισμό, την ευρωπαϊκή διεύρυνση, τους εθνικισμούς, την παγκόσμια αγορά, ή ίσως μεθαύριο τη «νέα τάξη πραγμάτων». Κάθε ένα από τα παραπάνω αφήνει ένα ίχνος που συμβάλλει στη σύνθεση ενός νέου «ρατσισμού», που πάντα προκύπτει ως «νεορατσισμός». Έτσι, περάσαμε από το θεολογικό αντι-ιουδαϊσμό στον κοσμικό αντι-σημιτισμό, από το βιολογικό ρατσισμό στον πολιτιστικό ρατσισμό, από την αποικιακή βία στο μετα-αποικιακό διαχωρισμό σε λαούς του Νότου. Είτε μας αρέσει είτε όχι, πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για μαρτυρία του γεγονότος ότι τα σχήματα κυριαρχίας, διαχωρισμού και εγχώριου αποκλεισμού είναι ισχυρά εργαλεία ταυτοποίησης -του εαυτού και του άλλου- και, συνεπώς, ιστορικής και συλλογικής μνήμης. Τελικά, οι αμφισημίες και θεωρητικές αδυναμίες του αντιρατσισμού προφανώς δεν εγείρουν αμφιβολίες για την αναγκαιότητά του. Όπως οι διακυμάνσεις του ρατσιστικού λόγου, που νομιμοποιούν τις διακρίσεις και το διαχωρισμό, δεν μπορούν να αποκρύψουν την αναλογία μεταξύ όλων αυτών των πρακτικών, έτσι η συνέχεια του αντιρατσισμού βρίσκεται, σε μια τέτοια εποχή, βασισμένη στη συνείδηση της ασυμβατότητας του ρατσισμού με την ελευθερία, καθώς και της απαράδεκτης άρνησης ότι είναι εγγενής στην ανθρωπότητα.

* Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ είναι γάλλος μαρξιστής φιλόσοφος και ο πιο γνωστός μαθητής του Λουί Αλτουσέρ. Το κείμενό του αυτό δημοσιεύτηκε στις 31 Ιουλίου 2014, στο «Eutopia, Institute of ideas».

“

Για τον Βύρωνα Λεοντάρη, µε αγάπη και ευγνωµοσύνη Ενώ στην αντιστασιακή ποίηση ο λόγος είναι μάχη, στην ποίηση του Λεοντάρη ο λόγος είναι αποτέλεσμα της μάχης. Του Θωμά Τσαλαπάτη

ΙΩΣΗΦ, ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΡΙΜΑΘΑΙΑΣ IV

Τόσα φιλιά – μα δίχως χείλη τόσες αφές – μα δίχως χέρια τόσοι φρουροί – μα δίχως πύλη τόσες ειδήσεις – δίχως περιστέρια Τόσοι αγώνες – δίχως μάχη τόσες μαγείες – δίχως θάμα Κρυφά θα φύγει δίχως να ‘χει αφήσει ούτε ένα ίχνος η γενιά μας — Άλισον, Τζέφρυ, Ουίλλιαμ, Σάντυ… Τους ήξερες ποτέ; Άγνωστά μας ονόματα στην αλισάχνη τώρα που βούλιαξαν πια τα δικά μας Έρωτας – δίχως ν’ αγαπάμε Ζωή – χωρίς ποτέ να ζούμε Έλα λοιπόν κι απόψε, ας πάμε να χορέψουμε ή να σκοτωθούμε Τι μπέρδεμα η ζωή μας, τι ιστορία… —Σάμπως να υπάρχει πια Ιστορία δική σου ή άλλη… —Τι σκαλίζεις τα σπλάχνα του ραδιοφώνου; Ήμασταν θάλασσα κι έχουμε γίνει σάπια βροχή και τιποτένια. Ξύσε το λούστρο των νυχιών σου, το ρίμελ, το make up και μίλησέ μου — Είμαστε μεσοπόλεμος, σου λέω, ανίατα μεσοπόλεμος… Ας πάμε λοιπόν κι απόψε, ας πάμε πάλι κάπου να χορέψουμε ή να σκοτωθούμε…

(Βύρων Λεοντάρης, από την ποιητική συλλογή «Ψυχοστασία»)

ο θέμα είναι τώρα τι γράφεις; Τώρα που η μέρα σαν υδράργυρος σκέπασε το παράθυρο. Και ποιες λέξεις θα βάλεις στη σειρά παρακαλώντας νόημα, ένα νόημα που το νοιώθεις αλλά δεν μπορείς καλά καλά να συλλαβίσεις; Πού κρύφτηκαν οι άλλοτε τόσο φλύαρες λέξεις σου αρθρογράφε; (εσύ βέβαια ποιητή μας είχε προειδοποιήσει: Τις λέξεις κουρταλώ και δε μου ανοίγουν/ γιατί πια δεν τις κατοικούν τα βάσανά μας. /Τις εγκατέλειψαν σάμπως να επίκειται σεισμός ή έκρηξη. /Ανάσα και χειρονομιά καμμιά μέσ’ στα αδειανά φωνήεντα /κι ούτε ένα τρίξιμο απ’ τα σύμφωνα /και μήτε τρέμισμα κορμιού ή κεριού /και μήτε σάλεμα σκιών στους τοίχους.) και αλήθεια τι μπορεί να ακολουθήσει; Ημερομηνίες, βιογραφικά, καταχώρηση σε γενιές, τίτλοι βιβλίων και διακρίσεις; Λέξεις πιο παγωμένες από τις χθεσινές αγγελίες; Ή μήπως λόγια συμβατικά για τον νεκρό, τριμμένα κι άλλα που σωπαίνονται/ και εγκώμια σε παληά ελληνικά όπως συνηθίζεται/ «αναλωθείς…», «διαπρέψας…», «υπερακοντίσας…». Τι να γράψουμε λοιπόν; Και πώς να κρατήσουμε τώρα αυτή τη θάλασσα που πάνω μας στεγνώνει; Και η φωνή του ποιητή πέφτει και πάλι με ακαριαίο βάρος: Να τελειώνουμε πια με τα τερτίπια της γραφής και της ανάγνωσης./ Τα ποιήματα συμβαίνουν. Ας είναι λοιπόν… Ο Βύρων Λεοντάρης έφυγε στις 6 Αυγούστου σε ηλικία 83 ετών. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές των τελευταίων δεκαετιών (κατά την άποψή μου ο σημαντικότερος. Ας μου συγχωρεθεί αυτή η κρίση. ∆εν διεκδικεί φιλολογική εγκυρότητα, είναι μια εκτίμηση προσωπική). Ξεκινώντας από το 1949 και τη δεύτερη μεταπολεμική γενιά και φτάνοντας τους στίχους του έως και τις μέρες μας, ο Λεοντάρης κατέγραψε στα ποιήματά του την ένταση της ύπαρξης, την πολιτική αγωνία, τον εγκλεισμό και τη ματαίωση, τον αγώνα πέρα από τον καθησυχασμό δογμάτων και βεβαιοτήτων, την τυραννία της ποίησης και την ηθική χρεοκοπία του μεταπολεμικού κόσμου. Ενταγμένος στην αριστερά με κριτικό τρόπο, ο Βύρωνας Λεοντάρης ξεκινά το έργο του από την αντιστασιακή ποίηση. Όχι με το να εντάξει το έργο του σε αυτή, αλλά με τρόπο διαλεκτικό, σχεδόν μετωπικό. Ενώ στην αντιστασιακή ποίηση ο λόγος είναι μάχη, στην ποίηση του Λεοντάρη ο λόγος είναι αποτέλεσμα της μάχης. Από ποίημα σε ποίημα, από συλλογή σε συλλογή το αύριο ενός αδικαίωτου αγώνα, οι βαθιές αμυχές, τα τραύματα στην ύπαρξη μιας ολόκληρης γενιάς θα πάρουν ιστορικότητα. Καταγράφοντας μια παράλληλη και αντίθετη της κυρίαρχης, αφήγηση για όλη τη μεταπολεμική εμπειρία. Εξίσου σημαντικό υπήρξε και το δοκιμιακό έργο του Λεοντάρη, τα υποδειγματικά του κείμενα στο περιοδικό «Σημειώσεις», για την ποίηση, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη. Το γνωστότερο δοκίμιό του με τίτλο «Η ποίηση της ήττας»,

έμελλε να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, αψιμαχίες και παρανοήσεις οι οποίες σε μεγάλο βαθμό μένουν όρθιες ως τα σήμερα. Σε σημείωμά του σε σχέση με το γεγονός αυτό ο φίλος Νίκος Σκοπλάκης γράφει: «Ο Βύρων Λεοντάρης συγκαταλεγόταν σε εκείνους που εισέπραξαν το παρατσούκλι “ποιητής της ήττας”, ακριβώς επειδή η ποίησή τους δεν ενέδωσε στην ήττα. Αντιθέτως, στην άκριτη σύγχυση ενέδωσαν τόσο εκείνοι που είχαν εγκιβωτιστεί στην ιερότητα του δόγματος όσο και κάποιοι που βάδιζαν ιερατικά προς την ενσωμάτωση. Οι κάθετες εκτινάξεις της ποιητικής συνείδησης δεν αυτοανασχέθηκαν από την ψεύτικη εξισορρόπηση “αισιόδοξων” αντιβάρων. Ανίχνευσαν ανάμεσα στις παγίδες της ιδεολογικής κρίσης την μη επική πλευρά των τραυμάτων, το μη αναπληρώσιμο της ιστορίας από ιεροποιημένα σύμβολα, το ποιητικό ήθος που μορφοποιεί την κοσμοαντίληψη χωρίς αυταπάτες, ώστε γνήσια να διασυνδεθεί με το κοινωνικοπολιτικό πεδίο αναφοράς του.» Ίσως να μην είναι εδώ το κατάλληλο σημείο για εμβάθυνση στο έργο του ποιητή, για μια πραγματική εκτίμηση του μεγέθους του, για προβλέψεις σε σχέση με την κληρονομιά των στίχων. Είναι, όμως, κατάλληλο σημείο για μία παραδοχή. Η ποίηση του Βύρωνα Λεοντάρη δεν έχει πάρει ακόμη την πραγματική θέση που της αναλογεί στο σώμα της ελληνικής γραμματείας. Ίσως να μην έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Άλλωστε ως προς αυτό έχει συμμάχους τόσο τον χρόνο όσο και την ίδια την ποίηση. Ο κόσμος μετακόμισε στο απάνθρωπο/ βολεύτηκε σ’ αυτή την προσφυγιά/ πήρε μαζί του για εικονίσματα φωτογραφίες δημίων/ όργανα βασανιστηρίων για φυλαχτά/ μιλάει μόνο με σχήματα/μέσ’ στην οχλαγωγία της ερημιάς/ στις φαντασμαγορίες του τίποτε. Το θέμα είναι τώρα τι γράφεις, όταν επιστρέφεις σε οικείους στίχους και τους βλέπεις να έχουνε θεριέψει, σαν κήπο που άφησες σε κάποια μνήμη και τώρα τον συναντάς μεγαλωμένο τόσο που δεν ξέρεις αν τα φυτά γύρω σου μεγάλωσαν ή αν μίκρυνες εσύ. ∆εν καταφέρνουμε πια να μιλήσουμε/ προτού προλάβουμε να πούμε κάτι/ αυτό σκάει σα χειροβομβίδα μες στα χέρια μας. Τι γράφεις την ώρα που περισσότερο από ποτέ γνωρίζεις το πόσα λίγα γνωρίζεις; ∆εν γνωρίζω πολλά. Μα αυτό που ξέρω είναι πως το παρόν το ζεις και το μέλλον σου το κερδίζεις. Το παρελθόν σου όμως το επιλέγεις. Και είμαστε πολλοί, σιγά – σιγά όλο και περισσότεροι, για τους οποίους ο Βύρωνας Λεοντάρης αποτελεί το πιο βέβαιο, το πιο αυτονόητο, το πιο ακαριαίο παρελθόν μας. Και από την κάθε μας πρόταση τον αποχαιρετούμε, με αγάπη και με ευγνωμοσύνη.

tsalapatis.blogspot.gr