Κυριακή 5-4-2015 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 5 Απριλίου 2015 • Αρ. φ. 1245 • 2 €

ΑΡΘΡΑ Θ. Παρασκευόπουλος: Η αναπόφευκτη στρατηγική της αντιπολίτευσης και η «αδυναμία» της συμπολίτευσης Η κυβέρνηση οφείλει να ξεδιπλώσει τη μεταρρυθμιστική της πολιτική σελ. 16, 17

...

Π. Λάμπρου: Είναι θέμα... DNA

Σκέψεις με αφορμή το νομοσχέδιο του υπουργείου ∆ικαιοσύνης για τις φυλακές σελ. 9

...

Χ. Φλάισερ: Ενοχές και χρέη

Οι απαιτήσεις αποζημιώσεων της Αθήνας από το Βερολίνο σελ. 15

...

Μ. Λαντίνι: Οι «καταστατικοί» εργάτες και ο Ινγκράο

Με αφορμή τα εκατοστά γενέθλια του ιστορικού στελέχους του αριστερού ευρωκομμουνισμού σελ. 13

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ακραίος ρατσισμός στη δίκη του Ουαλίντ Ταλέμπ σελ. 18 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Φ. Βαταβάλη: Η γη δεν είναι πράγμα, αλλά σχέση

ΥΓΕΙΑ, ΜΜΕ, ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ, ΕΡΤ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ...

Η πρωτοβουλία κινήσεων τώρα στην κυβέρνηση Βρισκόμαστε, άραγε, στο χαμηλό σημείο της διακύμανσης της επιθετικότητας που συνήθως αντιμετωπίζει η ελληνική κυβέρνηση, ή μήπως στην αρχή μιας περιόδου μονιμότερης ύφεσής της; Αν και ειναι ίσως νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, η αλήθεια είναι ότι, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, με πρωτοβουλίες της κυβέρνησης έχει αφαιρεθεί σημαντικό μέρος της γόμωσης που προοριζόταν για την τροφοδοσία των εκρήξεων επιθετικότητας. Στο εξωτερικό, η σταθερή, πειστική και επιχειρηματολογημένη στάση της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις, ιδίως δε η ποσοτικοποιημένη και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα δέσμη μέτρων, άλλαξε σε σημαντικό βαθμό το κλίμα προκαλώντας αφλογιστία σε διαρροές φθοράς ή ακόμα και σε εκ του εσωτερικού υποδείξεις δολιοφθοράς προς τις Βρυξέλλες. Με αποτέλεσμα να μη βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι κινδυνολογίες περί «ξαφνικού θανάτου» και να αναβάλλονται διαρκώς τα χρονικά όρια επι-

βίωσης που υποτίθεται ότι είχε η χώρα. Στο εσωτερικό, οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στο χώρο της Υγείας με στόχο την ενίσχυση του έργου και του κοινωνικού ρόλου του ΕΣΥ, η παρουσίαση των νομοθετικών προτάσεών της για τη φορολογία εισοδήματος και το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, η νομοθετική ρύθμιση για τις οφειλές στο δημόσιο και την καταβολή τους σε 100 δόσεις, η απόφαση για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα μνημόνια, η κατάθεση του νομοσχεδίου για το σωφρονιστικό σύστημα, για την ΕΡΤ, καθώς και η αναγγελία για την επιβολή της νομιμότητας στο καθεστώς των τηλεοπτικών συχνοτήτων, η παρέμβαση για την αποτροπή αυξήσεων στα τιμολόγια της ∆ΕΗ κ.α. συνθέτουν σιγά σιγά την εικόνα μιας κυβέρνησης που αναλαμβάνει έργο με σαφές αριστερό πρόσημο και δεν έχει σχέση με την καρικατούρα της άπραγης και αμήχανης κυβέρνησης που φιλοτεχνούν επίμονα οι κατεστημένες μιντιακές και πολιτικές δυνάμεις. •

∆εν δουλεύουμε, δεν ψωνίζουμε

Με σύνθημα «Ποτέ την Κυριακή» έχει προκηρυχθεί 24ωρη απεργία των εργαζομένων στο εμπόριο σήμερα με τα συνδικάτα να καλούν σε συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος στις 11 π.μ. Τη συγκέντρωση στηρίζει η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ και το τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπουργός Εργασίας, Πάνος Σκουρλέτης, σε σχετική δήλωσή του τόνισε ότι «έχει ήδη δεσμευτεί για την κατάργηση του υφιστάμενου μνημονιακού πλαισίου (...) το οποίο ουσιαστικά καταστρατηγεί την έννοια της Κυριακής Αργίας για τους εργαζόμενους». Σήμερα, θα βρεθούμε στο πλευρό των απεργών. ∆εν δουλεύουμε ούτε ψωνίζουμε.

Για το βιβλίο του Κωστή Χατζημιχάλη “Κρίσεις χρέους και εφαρμογές γης” σελ. 26, 27

Χρωστούν 2 δισ. και... σφυρίζουν αδιάφορα

Ήρθε η ώρα τα ΜΜΕ να εκπλη-

ρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Η κυβέρνηση υλοποιεί τις προγραμματικές της δεσμεύσεις

Σελ. 10

Ένα μη αντρίκιο σχόλιο για έναν πολύ αντρικό άντρα Της Όλγας Στέφου

ε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει ένα τρομερά πλειοψηφικό κομμάτι που προτιμά να είναι μάγκας, παρά «μαλακός». Φυσικά, η χρήση ανδρικού γένους δεν είναι τυχαία, καθώς η μαγκιά, ως «αξία», αν θέλετε, είναι ένα γνώρισμα με εξαιρετικά ανδροπρεπή χαρακτηριστικά. Ανδροπρεπή, δηλαδή σκληρά, άγρια, επιτρέψτε μου τον τραβηγμένο χαρακτηρισμό «πολεμοχαρή», χωρίς ικμάδα ευαισθησίας. Ευαισθησίας, δηλαδή αδυναμίας. Η ευαισθησία είναι γνώρισμα θηλυκό, άρα λιγότερο δυνατό. Θα ήθελα να φέρω ένα κινηματογραφικό παράδειγμα, που ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

X. Μαντάς: ∆εν είμαστε

πρόθυμοι να μην εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας

Στιγμή ευρηματικότητας και φαντασίας για δημιουργικές ανατροπές Συνέντευξη με την ακαδημαϊκό Αθηνά Αθανασίου Σελ. 30, 31

Σελίδες 6, 7

Θ. Πετράκος: Ευκαιρία αναβάθμισης του ρόλου μας στα ενεργειακά

Σελίδα 22

ΑΡΘΡΟ

Η «αριστερά του τίποτα» και η «αριστερά του κάτι»

Με αφορμή όσα είπε ο Γιάννης Πανούσης, χωρίς “αυθαίρετες ερμηνείες και ύποπτες στρεβλώσεις. Γράφει ο Χ. Γεωργούλας σελ. 8

2 Ένα μη αντρίκιο σχόλιο για έναν πολύ αντρικό άντρα ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

νομίζω περιγράφει αρκετά καλά την έννοια της μαγκιάς. Πρόκειται, φυσικά, για τα μεγάλα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη. Υπάχουν, λοιπόν, δύο κυρίαρχες ανδρικές φιγούρες, η μία είναι ο Γιώργος Φούντας ως σκληρός και άκαμπτος προαγωγός της Τρούμπας, η άλλη είναι αυτή του ∆ημήτρη Παπαμιχαήλ, ως καλού, καλόβολου, αθώου νεαρού που ερωτεύεται μία πόρνη. Πώς καταφέρνουν, όμως, οι δύο αυτοί ρόλοι να γίνουν συμπαθείς στο κοινό; Από τη μία έχουμε τον Γ. Φούντα. Γνωρίζουμε ήδη πως πρόκειται για ένα κάθαρμα, μα ένα κάθαρμα που αναγκάζεται από τη μοίρα ή τις συνθήκες να εκπέσει. Κι όμως, έχει βουβό πόνο, έχει ψηλά το κεφάλι, είναι σταθερός. Γίνεται συμπαθής, γιατί είναι μάγκας. Ο δε Παπαμιχαήλ, ήσυχος, ευαίσθητος, στη χαρακτηριστικότερη στιγμή του ρόλου του, βρίσκεται πεσμένος σε ένα σοκάκι υπό βροχή, με πληγωμένο εγωισμό, κλαίγοντας. Γίνεται συμπαθής, επειδή προκαλεί οίκτο. Είναι «φλώρος». Μάγκας-φλώρος. Μιλάμε για ένα κοντράστ βαθιά ριζωμένο στην αντίληψη του κόσμου, που φυσικά απορρέει από τις μεγάλες αναγνώσεις περί λεβεντιάς. Εκτιμώ πως η λεβεντιά είναι πράγμα απεχθές, συνορεύει δε τόσο πολύ με τη μαλακία, που καταντά επικίνδυνη.

“

Η ανδρική σχολή του Σαμαρά

Πολλοί θα πουν πως η μαγκιά, η λεβεντιά (όπως και η «ανδρεία», εξάλλου) είναι έννοιες που χαρακτηρίζουν άντρες και γυναίκες. Κολοκύθια τούμπανα. Αυτό από μόνο του δεν αποδεικνύει τίποτε αντισεξιστικό, οπωσδήποτε δεν αποδεικνύει τίποτε αισθητικά, πολιτισμικά, κοινωνικά καλύτερο από το στερεοτυπικό -κι όμως τόσο κουραστικά επαναλαμβανομενο- πρότυπο του μάγκα. Έχει, λοιπόν, μεγάλο ενδιαφέρον το ρούχο που ενδύεται ο Αντώνης Σαμαράς και μάλιστα, έχει ενδιαφέρον γιατί το επικοινωνιακό του παιχνίδι είναι, πιστεύω, πολύ προσεγμένο. Τι είπε ο κ. Σαμαράς; Πως είναι της ανδρικής σχολής. Τι σημαίνει ανδρική σχολή -που φουστάνια δε χωρούνε, τελειωμένα!- ουδείς μπορεί να ισχυριστεί μετά βεβαιότητος ότι γνωρίζει, μα έχουμε μια ασφαλή υποψία πως πρόκειται για κάτι πολύ γλαφυρό. Ο Σαμαράς στήθηκε σαν μάγκας, μίλησε σαν μάγκας, αντιπαρατέθηκε με την πρόεδρο της Βουλής με τον ίδιο τρόπο και, φυσικά, χειροκροτήθηκε από τους βουλευτές του ως άλλοτε. Η ανδρική σχολή του Σαμαρά υποδηλώνει μια συνεπή (ανδρική) τιμιότητα, πολύ προσεκτικά δομημένη πάνω στη συνολική γραμμή της Ν∆ έναντι της κυβέρνησης, που κάνει διαρκώς λόγο περί υπαναχώρησης, περί αστάθειας, περί αδυναμίας. Αδυναμίας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, αδυναμίας να φερθεί ως σωστός καπετάνιος, ως άντρας που, μπορεί να είναι σκληρός και άτεγκτος, μα οπωσδήποτε είναι δυνατός. Μπορεί να αναγκάστηκε από τις συνθήκες να μοιράσει χαστούκια, μα το έκανε με πόνο καρδιάς. Μπορεί να φαίνεται τρομερός στην όψη, μα δεν θα λυγίσει από τις ευαισθησίες του. Μιλάμε, δηλαδή, για την ίδια γραμμή που κρατούσε ο Αντώνης Σαμαράς κατά την προεκλογική περίοδο, απλώς ακόμα πιο εμφανή, γιατί δεν έχει δα να χάσει και τόσα πολλά πλέον. Θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε ποιοι και πώς καλοδέχθηκαν το ύφος Σαμαρά. Προς το παρόν η εικόνα που έχουμε προέρχεται κυρίως από τα social media, αλλά τα social media φιλοξενούν γενικώς βιτρίνες ανθρώπων και σίγουρα δε συνηθίζουν να μας μεταδίδουν τις πολύ πρώτες, αφιλτράριστες αντιδράσεις. Φυσικά, θα ήταν πολύ χοντροκομμένο και εξαιρετικά λάθος να μιλήσουμε για δύο στρατόπεδα, αυτών που μεταχειρίζονται τη μαγκιά κι αυτόν που αισθητικά την αποτάσσονται. Εξάλλου, τέτοιες αισθητικές προσεγγίσεις (sic), είναι αγκάθια που δε φυτρώνουν μοναχά σε ένα μέρος. Μα, πόσο ωραίο θα ήταν να αγκαλιάζαμε επιτέλους την ελευθερία που χαρίζουν τα φουστάνια;

Η ανδρική σχολή του Σαμαρά υποδηλώνει μια συνεπή (ανδρική) τιμιότητα, πολύ προσεκτικά δομημένη πάνω στη συνολική γραμμή της Ν∆ έναντι της κυβέρνησης, που κάνει διαρκώς λόγο περί υπαναχώρησης, περί αστάθειας, περί αδυναμίας.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά πάρε και τον πατέρα ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗΣ (1948-2015)

Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά πάρε και τον πατέρα· απ’ τις μασχάλες πιάσ’ τονε σα νά ’ταν λαβωμένος. Όπου πηγαίνεις τα παιδιά εκεί περπάτησέ τον, με το βαρύ αμπέχωνο στις πλάτες του ν’ αχνίζει. Κράτησε λίγο. Τρεισήμισι μήνες περίπου από τη στιγμή που μάθαμε την αρρώστια. Καρκίνος, το κρεβάτι του νοσοκομείου, το φως που λιγοστεύει τα ξημερώματα, μέχρι εκείνη την ώρα, κάπου γύρω στις 7. Ο Πατέρας μας, ο Κώστας Τσαλαπάτης έφυγε στις 31 του Μάρτη, στα 66 του. Και έφυγε πλήρης ημερών. Όχι γιατί ήταν πολλές οι μέρες (πόσο ελάχιστες μοιάζουν τώρα), αλλά γιατί ήταν πλήρεις, γεμάτες. Γεμάτες αγάπη, φιλία, συντροφικότητα, ποίηση και κουβέντες. Οι τελευταίες του μέρες υπήρξαν μάθημα για μας. Μάθημα αξιοπρέπειας για τη στάση που κράτησε ο ίδιος απέναντι σε όλα αυτά. Μάθημα φιλίας από όλους όσοι βρέθηκαν δίπλα του στο σπίτι και στο νοσοκομείο. Και κυρίως μάθημα συντροφικότητας από την μάνα μας, Μαρία Μαυροειδή, η οποία δεν έλειψε ούτε λεπτό από δίπλα του, προσπαθώντας, πολεμώντας, παλεύοντας μαζί του.

πως μεγαλώσαμε να παρηγορηθούνε. «Υπάρχουν ποιητές που γράφουν και ποιητές που απλά δεν γράφουν» έλεγε συχνά ο πατέρας, τοποθετώντας τον εαυτό του στη δεύτερη κατηγορία. Ο Κώστας Τσαλαπάτης υπήρξε ένας άνθρωπος πλημμυρισμένος από ποίηση. Το να μεγαλώνεις στο σπίτι σήμαινε να τριγυρνάς σε έναν κήπο από στίχους, με παλιά και καινούρια βιβλία να καλύπτουν του τοίχους, τη μυρωδιά του χαρτιού να ταυτίζεται με τη μυρωδιά του πατέρα στην παιδική αίσθηση. Και ύστερα ήταν οι ατελείωτες κουβέντες, οι απαγγελίες, οι εμμονές και οι αγάπες. Τα ονόματα λογοτεχνών, καλλιτεχνών και έργων που γυρνούν ξανά και ξανά στο μυαλό μας και θα είναι για μας πάντα δεμένα μαζί του: ο

∆ώσ’ του και τους παλιούς του φίλους, και ρίξε χιόνι ύστερα άσπρο σαν κάθε χρόνο. Να βγαίνει η μάνα να κοιτά από το παραθύρι, την έγνοια της να βλέπουμε στα γαλανά της μάτια. Μα η ανάμνηση του ανθρώπου δεν είναι οι τελευταίες του μέρες. Έτσι θα θυμόμαστε τον πατέρα, κυρίως ως έναν οδοιπόρο της πόλης. Ο πατέρας περπάταγε με τον ίδιο τρόπο που διάβαζε ποιήματα. Μανιωδώς, με περιπλανώμενο πάθος. Γυρεύοντας τις λεπτομέρειες και την ιστορία της λεπτομέρειας, τα τοπωνύμια, την πρόσφατη ιστορία της πόλης, των γειτονιών, των δρόμων. Περπατώντας ατελείωτα χιλιόμετρα εκεί που άλλοι απλά διαβαίνουν. Θα τον θυμόμαστε στο βιβλιοπωλείο του Νικολάκη στη Βικτώρια, κάθε Σάββατο για δεκαετίες, να συζητά με φίλους, να ανταλλάσσουν στίχους, να μαλώνουν και να διορθώνουν, να ζουν τα ποιήματα με πάθος (τη σχέση του αυτή την περιέγραψε και ο ίδιος στο συλλογικό τόμο «το καρότσι»). Στο τραπέζι του σαλονιού, στις ατελείωτες παρέες. Στην κατάληψη της Αγοράς της Κυψέλης να κουβεντιάζει με νεότερους και συνομηλίκους την πολιτική και τα πολιτικά. Ο πατέρας ήταν ενταγμένος στην αριστερά από τα πρώτα του χρόνια και κόντρα στο περιβάλλον του. Ανένταχτος, αργότερα επί δικτατορίας στην ΑΑΣΠΕ, στη συνέχεια ξανά ανένταχτος και στη συνέχεια στο Συνασπισμό και στον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί αριστερά σήμαινε για αυτόν κυρίως μια ηθική στάση απέναντι στα πράγματα, μια στάση που ο ίδιος προσπαθούσε να τηρήσει με ευλάβεια στη δουλειά του στο ΙΚΥ, στη γειτονιά του την Κυψέλη συμμετέχοντας σε τοπικές κινήσεις και πρωτοβουλίες, στη ζωή γενικότερα. Ίσως από εκεί να προκύπτει και η αγάπη του για τον αναρχικό τρόπο (μια αγάπη που τώρα συνεχίζει ο νεότερος του γιος). Η απλόχερη στάση του απέναντι στους ανθρώπους, τα δώρα και τα κεράσματα. Το να δίνεις χωρίς αντάλλαγμα ήταν γι’ αυτόν η αριστερά. Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά πάρε κι εμάς μαζί σου, με τους ανήλικους γονείς, παιδάκια των παιδιών μας. Σε στρωματσάδα ρίξε μας μια νύχτα του χειμώνα, πίσω απ’ τα ματοτσίνορα ν’ ακούμε τους μεγάλους, να βήχουν, να σωπαίνουνε, να βλαστημούν το χιόνι. Κι εμείς να τους λυπόμαστε που γίνανε μεγάλοι και να βιαζόμαστε πολύ να μοιάσουμε σ’ εκείνους, να δούν

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Σκαρίμπας, ο Βουτυράς, ο Παπατσώνης, ο Σαχτούρης, ο Λειβαδίτης, ο Καρούζος και μαζί η ανθολογία του Ρένου Αποστολίδη, τα θεατρικά του Ευγένιου Ο’ νηλ, του Πίντερ, του Μπέκετ, τα γουέστερν, «Η φλόγα που τρεμοσβήνει», το «Πέρυσι στο Μαρίενμπαντ», ο Τζέρυ Λούις και τα Αστερίξ, η μεγάλη του αγάπη για τους ποιητές της γενιάς του (και τα τελευταία χρόνια και για τους νεότερους ποιητές), ένας ατελείωτος κατάλογος αγάπης και ομορφιάς. Ονόματα και έργα που δεν αποτελούν βιβλιογραφικές αναφορές, αλλά βιωμένες στιγμές, κομμάτια ζωής που παθιαζόταν να μεταδώσει, να μοιραστεί, να ζήσει μαζί με τους γύρω του. Κανένας ουσιαστικός αποχαιρετισμός δεν τελειώνει. Κρατά μέσα στο χρόνο και διαπερνά τους παρόντες. Και το κείμενο αυτό θα συνεχίζει να γράφεται για όσο καιρό εμείς ζούμε. Στο σημείο αυτό απλώς το εγκαταλείπουμε για λίγο, χαιρετώντας σε όπως σου ταιριάζει και όπως θα το ήθελες, με λίγους αγαπημένους σου στίχους: Θυμάμαι παιδί που έγραψα τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέαλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα. (το ποίημα που δανείζει τον τίτλο στο κείμενο και το διατρέχει –ελαφρώς παραλλαγμένο- είναι η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία του Μιχάλη Γκανά. Παρατίθενται επίσης στίχοι του Αναγνωστάκη και του Λειβαδίτη) ∆ημήτρης Τσαλαπάτης, Θωμάς Τσαλαπάτης

Στη μνήμη του Κώστα Τσαλαπάτη ο Κώστας Μαυροειδής προσφέρει στην «Εποχή» 100 ευρώ.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341 ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ασπίδα για τα θαλασσοδάνεια!

Του ΑΛΤΑΝ από τη ΒΑΒΕΛ

α ονομαζόμενα θαλασσοδάνεια, δηλαδή δάνεια που δίδονται από τράπεζες, κατά κανόνα με πολιτικό μέσο, σε επιχειρήσεις που δεν πληρούν τους απαραίτητους όρους και άρα δεν θα εισπραχθούν ποτέ –θα χάνονται στη θάλασσα, εξ ου και η ονομασία– είναι μια πολύ παλιά ιστορία. Πολλές αντιπολιτεύσεις υποσχέθηκαν ότι θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και οι παρανομούντες θα πληρώσουν, αλλά ως κυβερνήσεις όχι μόνο το ξεχνούσαν αλλά το επαύξαναν. Το ΠΑΣΟΚ πρώτο απ’ όλα. Ατυχώς για τους θαλασσινούς, τώρα ήρθε στα πράγματα ο ΣΥΡΙΖΑ και έβαλε ήδη μπροστά αυτή την υπόθεση. Να σημειωθεί ότι τώρα είναι προκλητικά φανερό το πρόβλημα. Τα χαριστικά αυτά δάνεια, καθώς οι τράπεζες έμειναν χωρίς κεφάλαια, με τη μορφή ανακεφαλαιώσεων καλύφθηκαν από χρήμα του δημοσίου που εξασφαλίστηκε μέσω δανεισμού. Άρα, προστέθηκαν στο χρέος του κράτους. Όλη η διαφθορά και διαπλοκή μετασχηματίστηκε στο γνωστό βρόγχο που επιχειρείται τώρα να χαλαρώσει. Ήδη η Αρχή για την Καταπολέμηση Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος –από τότε που επικεφαλής της ήταν ο νυν υπουργός Επικρατείας κ. Παν. Νικολούδης, είχε ζητήσει από την Τράπεζα της Ελλάδος να διενεργήσει έρευνα για τα δάνεια της ΑΤΕ. Το πόρισμα είναι έτοιμο –αλλά απόρρητο ακόμη– και σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνει και 10 επιχειρηματικούς ομίλους, μεταξύ των οποίων γνωστές κατασκευαστικές εταιρείες, εταιρείες ενέργειας και ΜΜΕ με δάνεια ύψους 4,9 δισ. ευρώ. Αναφέρονται στο πόρισμα και τα ονόματα των πολιτικών που μερίμνησαν. Όμως η πρώτη προσπάθεια του κ. Γ. Βαρουφάκη να αρχίσει η έρευνα για τα θαλασσοδάνεια των επιχειρήσεων ΜΜΕ, βρήκε εμπόδια πού νομίζετε; Στην Τράπεζα της Ελλάδος! Οι υπουργός σχολίασε «ότι η ΤτΕ αρνήθηκε να παράσχει οποιαδήποτε ουσιαστική πληροφόρηση για τα δάνεια αυτά επικαλούμενη το υπηρεσιακό – επαγγελματικό απόρρητο»! Αγώνας οπισθοφυλακών, δυστυχώς, από έναν θεσμό που, θα έπρεπε να ενθαρρύνει και διευκολύνει την έρευνα. Το παιχνίδι, όμως, μόλις τώρα αρχίζει. Όπως είπε ο υπουργός, «σκοπός είναι ο ενδελεχής έλεγχος όλων των δανειακών συμβάσεων που έχουν χορηγηθεί σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται τόσο στο χώρο της ενημέρωσης όσο και σε άλλους τομείς ώστε να έρθουν όλα στο φως της δημοσιότητας». Η συνέχεια θα έχει τρελό ενδιαφέρον. Π. Κ.

Στο ζενίθ η κινδυνολογία με χορηγό… τον κ. Πανούση Τ

ην αλλαγή του κλίματος την προηγούμενη εβδομάδα, το οποίο έγινε πιο ήπιο για τις θέσεις της ελληνικής πλευράς, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται κάπως η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στην Ελλάδα ήταν αναμενόμενο να θέλει να διαθλάσει, με άκρατη κινδυνολογία, τόσο η αντιπολίτευση όσο και ο Τύπος της διαπλοκής. ∆εν ήταν, όμως, αναμενόμενο να αποτελέσει τον πιο πλούσιο χορηγό της κινδυνολογίας εις βάρος της κυβέρνησης ένας υπουργός της, ο κ. Πανούσης. Όχι από αστοχία αλλά ηθελημένα!

∆ώρο εξ ουρανού

Ήταν δώρο εξ ουρανού και έδωσε λίγο κουράγιο στη συνασπισμένη αντίδραση που αγκομαχά κάθε βράδυ στις ειδήσεις των 8 και όταν ακόμη οι δανειστές δεν τους τροφοδοτούν με δηλώσεις. Μια εβδομάδα, επιπλέον, που η κυβέρνηση παρήγαγε σημαντικό έργο με κατάθεση νομοσχεδίων, με εξαγγελίες, για τη φορολογία από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την υγεία, με πολιτικές πρωτοβουλίες όπως αυτή για την εξεταστική επιτροπή, με την κατάθεση των προτάσεων στο Γιούρογκρουπ. Αυτό που κυρίως άλλαξε το κλίμα είναι η σταθερή και πειστική, επιχειρηματολογημένη στάση της ελληνικής πλευράς στις διαπραγματεύσεις. Η δεύτερη δέσμη μέτρων και προτάσεων από τον κ. Βαρουφάκη δεν άφηνε πολλά περιθώρια στους δανειστές να συνεχίσουν τις διαρροές φθοράς διότι υπάρχουν κι αυτοί που επιθυμούν θετικό αποτέλεσμα και οι οποίοι δεν έχουν αυτοσκοπό τη συντριβή της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό είναι το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του «Σπίγκελ» την Παρασκευή που αναφερόταν σε σχόλια και εκτιμήσεις από το περιβάλλον της καγκελαρίου Α. Μέρκελ που αξιολογούσαν θετικά τις τελευταίες ελληνικές προτάσεις –παρά τις διαφωνίες– ως, εν πολλοίς, ποσοτικοποιημένες και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης για κάθε μια απ’ αυτές. Στο ίδιο μήκος κύματος, θα πρέπει να αναφερθεί, και η διάψευση του «Σπίγκελ» αν το ∆ΝΤ για δημοψήφισμα

που ανέφερε ότι η αντιπροσωπεία του από την Αθήνα αποχώρησε διότι δεν γίνεται τίποτε. Το ∆ΝΤ είπε αυτό που υποστήριξε και η ελληνική κυβέρνηση ότι έφυγαν λόγω του καθολικού Πάσχα.

Έξι κινδυνολογίες

Αναφέραμε προηγουμένως ότι αντιπολίτευση και αντικυβερνητικός Τύπος κινδυνολογούν. Η κορυφαία πρωτοβουλία δολιοφθοράς ανήκει στον ίδιο τον κ. Α. Σαμαρά! ∆ήλωσε σε συνέντευξή του στο Bloomberg ότι είναι πρόθυμος να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση συνεργασίας που θα αναλάβει να αποτρέψει τη ρήξη της Ελλάδας με την Ευρωζώνη. Η πρόταση αυτή βεβαίως απαντά και σε εσωκομματικές πιέσεις αλλά βρίσκεται σε αρμονία με πλήθος άρθρων που, στηριζόμενα σε μυθεύματα ή προσδοκίες, καλούν τον Α. Τσίπρα να απαλλαγεί από την αριστερή του πτέρυγα, πλατφόρμα, και ακτιβιστές, και να προχωρήσει σε κυβέρνηση των… μνημονιακών δυνάμεων! ∆εύτερο σημείο κινδυνολογίας είναι ότι η κυβέρνηση δεν είναι ενιαία και προς επίρρωση των λεγομένων τους προβάλλουν ανύπαρκτες και κάποτε υπαρκτές διαφωνίες. «Καθημερινή» και «Νέα» ανταγωνίζονται επάξια. «Οι πολίτες αναγκάζονται να παρακολουθούν καθημερινά μια φαρσοκωμωδία όπου υπουργοί αλληλοδιαψεύδονται ή κάνουν δηλώσεις τις οποίες διαψεύδει μετά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος» γράφει η «Καθημερινή». «Είναι χαρακτηριστικό ότι φαντάζει πιο δύσκολη η υπερψήφιση μέτρων από τον «όλο ΣΥΡΙΖΑ» στη Βουλή, παρά η αποδοχή τους από το Γιούρογκρουπ» γράφουν «έξυπνα» τα «Νέα». Τρίτη πηγή κινδυνολογίας είναι το ταξίδι στη Μόσχα του έλληνα πρωθυπουργού. Αν είναι δυνατόν! Υπάρχει μέγας κίνδυνος να διαταραχθούν οι σταθερές των διεθνών σχέσεων της χώρας. Ιδίως που έγιναν κάποιες επαφές και με την Τεχεράνη. Φυσικά δεν υπάρχει, νομίζω, έλληνας πρωθυπουργός που να μην επισκέφθηκε, όπως και άλλες πρωτεύουσες, την Μόσχα. Η κινδυνολογία εδώ εμ-

περιέχει και ένα είδος συντηρητισμού παρωχημένου που δεν αγοράζεται πλέον από πουθενά. Εντούτοις καλλιεργείται στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Τέταρτο σημείο κινδυνολογίας είναι οι αντιεξουσιαστές. ∆ιαλύεται κάθε έννοια έννομης τάξης, δεν υπάρχει πλέον αίσθημα ασφάλειας. Οι αναρχικοί εισέβαλαν στη βουλή και κατέλαβαν τον Άγνωστο Στρατιώτη! Αυτά έλεγαν τα ρεπορτάζ των καναλιών για να δημιουργήσουν το ανάλογο κλίμα φόβου στους πολίτες. Οι οποίοι βεβαίως στους δέκτες τους, πάλι, είδαν εντελώς διαφορετικές σκηνές: ούτε εισβολή ούτε κατάληψη. Ασφαλώς οι αντιεξουσιαστές δοκιμάζουν –το λένε κι οι ίδιοι!– τις αντοχές της κυβέρνησης χωρίς αίσθηση σοβαρότητας και πολιτικής ευθύνης. Ευτυχώς, που από την κυβέρνηση ο κ. Πανούσης είναι ο μόνος που «τσιμπάει». Πέμπτη αφορμή για κινδυνολογία, που προβάλλουν σιγά – σιγά, είναι τα προβλήματα που αναδείχθηκαν στη γείτονα

“

Αυτό που κυρίως άλλαξε το κλίμα είναι η σταθερή και πειστική επιχειρηματολογημένη στάση της ελληνικής πλευράς στις διαπραγματεύσεις. Η δεύτερη δέσμη μέτρων και προτάσεων από τον κ. Βαρουφάκη δεν άφηνε πολλά περιθώρια στους δανειστές να συνεχίσουν τις διαρροές φθοράς.

Τουρκία. Αυτό, προς το παρόν, προετοιμάζεται. Η κυβέρνηση θα κληθεί οσονούπω να ρίξει τους τόνους στη διαπραγμάτευση, να αποδεχθεί τις προτάσεις των δανειστών λόγω των ταραχών, μικρών ή μεγάλων στην Τουρκία. Έκτη πηγή, κεντρικής σημασίας αυτή, είναι η κινδυνολογία ότι τελειώνουν τα λεφτά και πάμε σε πιστωτικό γεγονός, σε χρεοκοπία.

Προς συμφωνία;

Είναι αλήθεια ότι αυτό το σενάριο παίχτηκε από πολύ νωρίς, από τα μέσα Φεβρουαρίου και έχει ξεθωριάσει. Όχι ότι το πρόβλημα δεν είναι οξύ, ότι η στέρηση της ρευστότητας από την ελληνική οικονομία δεν είναι το μεγάλο όπλο στα χέρια των δανειστών. Είναι, αλλά αυτή η ευχαρίστηση από την προβολή του οποιοδήποτε στοιχείου ενισχύει την αβεβαιότητα και απόκρυψη άλλων στοιχείων, που ενισχύουν θετικές προσδοκίες για επίτευξη συμφωνίας είναι κάτι το εντυπωσιακό. ∆εν είναι βέβαιο αν θα καταφέρει η ελληνική πλευρά να αποσπάσει συμφωνία σύντομα. Η σύσκεψη την Παρασκευή το βράδυ στο Μαξίμου του οικονομικού επιτελείου με συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα όπου εμπλουτίστηκαν οι τελευταίες προτάσεις για να είναι έτοιμες για το Γιούρογκρουπ της Τετάρτης σ’ αυτό αποβλέπει. Αυτό που κατάφερε, όμως, με πολύ κόπο η κυβέρνηση, έστω και με καθυστερήσεις είναι αφενός να συγκροτήσει μια δέσμη προτάσεων με βάση το δικό της πρόγραμμα, χωρίς να μπορούν οι δανειστές να το απορρίψουν με πειστικά επιχειρήματα και αφετέρου παράγει έργο, πλέον, καθημερινά, κυβερνά. ∆ιατηρείται έτσι και ενισχύεται η ισχυρή σχέση υποστήριξης της πλειοψηφίας των πολιτών προς τη διαπραγματευόμενη κυβέρνηση. Αυτό δεν μπορούν να το αγνοούν οι δανειστές, όσο κι αν δεν το βλέπουν οι εγχώριοι υποστηρικτές τους. Παύλος Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ο Αλιέντε, ο Τσίπρας και το «κόκκινο σάντουιτς» Ένα βιωματικό τραύμα που σημάδεψε τους παλαιούς αριστερούς, τρυπώνει στη ρωγμή του χρόνου κι επιστρέφει…

ην περασμένη Τετάρτη ένας έλληνας, υποτίθεται, πολιτικός, ο επίδοξος αντικαταστάτης του Αντώνη Σαμαρά στο τιμόνι της Ν.∆. Κυριάκος Μητσοτάκης, κινούμενος στα όρια της εθνικής μειοδοσίας, κάλεσε τους δανειστές – μέσω της Γερμανικής F. A. Z. – να μην χρηματοδοτήσουν την κυβέρνηση της ίδιας της πατρίδας του. Πέμπτη και Παρασκευή, τα διαπλεκόμενα συμφέροντα κλιμάκωναν την επιχείρηση «αριστερή παρένθεση», ξερνώντας σαμαροβενιζελικά δηλητήρια και γκεμπελικές προβοκάτσιες στα κανάλια και στα ερτζιανά· υπό την πίεση της επερχόμενης έννομης τάξης στις ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες, προφανώς. Στην πρώτη γραμμή της μάχης, οι πλέον διαπλεκόμενοι πολιτικοί άνδρες της χώρας, μετά τους κ. κ. Σαμαρά και Βενιζέλο. Η γνώμη μου για τους επαγγελματίες πολιτικούς, είναι γνωστό, δεν είναι… άκρως θετική, ωστόσο υπάρχουν και εξαιρέσεις φωτεινές. Πολιτικοί – επαναστάτες, ανατρεπτικοί, ρομαντικοί. Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε ας πούμε – αυτόν σκεφτόμουν εξ αρχής, κάτι διόλου τυχαίο: δυό – τρείς εβδομάδες τώρα, η σκιά του Σαλβαδόρ Αλιέντε είναι ανάμεσά μας. Το ρομαντικό πολιτικό έπος που άφησε πίσω του, βιωματικό τραύμα για εμάς τους παλαιούς αριστερούς, επιστρέφει. Και τρυπώνει στη ρωγμή του χρόνου… «Ο Τσίπρας μου θυμίζει τον Σαλβαδόρ Αλιέντε», σημείωνε τις προάλλες ο Κώστας Γαβράς: «αν πετύχαινε αυτό που είχε στο μυαλό του ο Αλιέντε, θα άλλαζαν τα πάντα στην Λατινική Αμερική. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Τσίπρα. Απλώς τον Αλιέντε τον καθάρισαν με τα όπλα. Σήμερα δεν σε καθαρίζουν με τον ίδιο τρόπο. Σήμερα έχεις απέναντί σου την οικονομία, τη δεξιά πλευρά της Ευρώπης, την Γερμανία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. ∆εν θα τον αφήσουν εύκολα να κερδίσει…»

Το «κόκκινο σάντουιτς»

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η

Ο Κώστας Γαβράς, με το μεγεθυντικό φακό του σκηνοθέτη, νετάρει στο ελληνικό πολιτικό δράμα, στους πρωταγωνιστές του, διακρίνει, συγκρίνει, κρίνει: η κυβέρνηση Τσίπρα πρέπει να «ανατραπεί», γιατί αν δεν ανατραπεί θα μας «ανατρέψει». Να πoια είναι η ιδέα του σκληρού συστημικού πυρήνα: η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να «ανατραπεί» γιατί είναι αδέσμευτη, ανεξάρτητη, ανυπότακτη, ανυποχώρητα αριστερή. Μας είναι αδύνατον να την μεταλλάξουμε, όπως κάναμε με τους σοσιαλδημοκράτες. Αντίθετα, επιχειρεί εκείνη να μας αλλάξει,

να ανατρέψει τις συστημικές ισορροπίες, τους κανόνες, να διαταράξει τη «γερμανική τάξη των ευρωπαϊκών πραγμάτων… «Τώρα, με τον Κάστρο στην Κούβα και τον Αλιέντε στη Χιλή, έχουμε στην Λατινική Αμερική ένα κόκκινο σάντουιτς και μοιραία όλη η Λατινική Αμερική θα γίνει κόκκινη», δήλωνε τρομαγμένος ο Ρίτσαρντ Νίξον, καθώς έβλεπε την κυβέρνηση Αλιέντε να εφαρμόζει, ανυποχώρητη, το πρόγραμμά της. Και, για να αποδομήσει το… «κόκκινο σάντουιτς», έδινε εντολή στην CIA να ανατρέψει τον Αλιέντε, ορίζοντας ως οργανωτή του πραξικοπήματος τον… δικό μας Χένρυ Κίσινγκερ. Είναι σαν να το ακούω, να το ψιθυρίζει ο Σόιμπλε στο αυτί της ολλανδής ορντινάτσας του: «Τώρα, με τον Τσίπρα στην Ελλάδα και τον Ιγκλέσιας (Ποδέμος) στην Ισπανία, έχουμε ένα κόκκινο σάντουιτς με κίνδυνο όλη η Ευρώπη να γίνει κόκκινη»!

Μια «θηλιά» διαρκείας

∆εν γνωρίζω αν ο Σόιμπλε είναι εκείνος που κινεί τα νήματα για την αποδόμηση του ευρωπαϊκού… «κόκκινου σάντουιτς». ∆εν έχω ιδέα ποιον, ακριβώς, ρόλο έχουν στο έργο οι «θεσμοί», οι εκπρόσωποί τους, οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες, η Bild, το «Θέμα», το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο Σκάι, ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος. Ωστόσο, δεν χρειάζεται ο μεγεθυντικός φακός του Κώστα Γαβρά για να δούμε ότι η περίπτωση Τσίπρα θυμίζει την περίπτωση Αλιέντε, ότι αν πετύχει αυτό που εκφράζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξουν τα πάντα στην Ευρώπη, όπως θα άλλαζαν τα πάντα στην Λατινική Αμερική αν πετύχαινε εκείνο που είχε στο μυαλό του ο Αλιέντε. Και δεν χρειάζεται παρά η βιωματική – ιστορική εμπειρία ενός παλαιού αριστερού έλληνα δημοσιογράφου για να δει ότι το «έργο» παίζεται ήδη και είναι μια υπερπαραγωγή: ένα συστημικό «πραξικόπημα» διαρκείας για την «ανατροπή» της ελληνικής κυβέρνησης, ενορχηστρωμένο από μια τερατώδη κοινοπραξία συστημικών ευρωπαϊκών και ελληνικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης… «Απλώς τον Αλιέντε τον καθάρισαν με τα όπλα», λέει ο Γαβράς, ξεχνώντας ότι μέχρι να τον «καθαρίσουν» οριστικά με το δεύτερο πραξικόπημα, είχε προηγηθεί και μία (τι ειρωνεία!..) απόπειρα οικονομικού στραγγαλισμού της Χιλής ». Ωστόσο ναι, «σήμερα δεν σε καθαρίζουν με τον ίδιο τρόπο» κι ας σου έχουν φορέσει στο λαιμό μια οικονομική θηλιά διαρκείας. Και ναι, «δεν θα σ’ αφήσουν εύκολα να κερδίσεις» αλλά ποτέ δεν περίμενες να… σ’ αφήσουν: αντιστέκεσαι ανυποχώρητα. Το παλεύεις με όλα τα όπλα που διαθέτεις, πολιτικά, διπλωματικά, γεωπολιτικά. Υψώνεις λαϊκό τείχος κυριαρχίας και αξιοπρέπειας απέναντι στους συστημικούς υπονομευτές. ∆ιαπραγματεύεσαι, κερδίζεις, νικάς… * Mε την οργανωμένη και πληρωμένη (400.000 δολάρια) από την CIA απεργία διαρκείας των φορτηγατζήδων

Η 4χρονη Χουντέα από τη Συρία μπέρδεψε την κάμερα με όπλο και παραδόθηκε... Εμείς σιωπούμε.

Κοπτοραπτική

Του Νίκου Τσαγκρή

ΠΑΣΟΚ αλά Hotel California

νατρέχοντας στο προσωπικό βιογραφικό του αναπληρωτή υπουργού, Γιάννη Πανούση βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την επίμονη προσπάθειά του να φύγει από το ΠΑΣΟΚ. «Από το 1978 έως το 1983 ήμουν ΠΑΣΟΚ, ό,τι και αν αυτό σημαίνει. Είμαι ένας από αυτούς που έγραψαν το νόμο για τα Πανεπιστήμια, τον οποίο ακόμα δεν μπορούν να γκρεμίσουν όσο και να προσπαθούν. Το 1983 αρχίζω να καταλαβαίνω τι γίνεται και παίρνω μια απόσταση από τους μηχανισμούς του ΠΑΣΟΚ. ∆εν έπαψα να έχω φίλους όμως. Το 19881989, με το σκάνδαλο Κοσκωτά, κάνω επίσημη δήλωση ότι αποχωρώ. Η οριστική απομάκρυνση από το χώρο του ΠΑΣΟΚ έγινε το 2001-2002 όταν είπα ότι δεν θέλω να έχω καμία σχέση». Με λίγα λόγια προσπαθούσε να φύγει από το 1983 και τα κατάφερε 19 χρόνια αργότερα... το 2002. Ούτε στο Hotel California να ήταν.

Επιστημονικό ενδιαφέρον

το υστερόγραφο του επίμαχου άρθρου του στα ΝΕΑ ο κύριος Πανούσης βρίσκει ότι κάτι έχει «επιστημονικό ενδιαφέρον». Η αλήθεια είναι ότι διαβάζοντας το βιογραφικό του βρήκαμε και εμείς κάτι που έχει «επιστημονικό ενδιαφέρον». Αφού έζησε και σπούδασε στη Γαλλία, στα 29 του πήγε στην Κομοτηνή. Η αντίδρασή του ήταν η εξής: «Όταν ανέβηκα στην Κομοτηνή, τρόμαξα. Έπαθα έναν πανικό βλέποντας μιναρέδες και φερετζέδες. Παίρνω ένα τηλέφωνο και λέω εγώ δεν κάθομαι το βράδυ, φεύγω. Τελικά έμεινα 19 χρόνια».

Βουλεύτρια συντονίστρια;

άποιος μας ενημέρωσε ότι βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ, εξακολουθεί να παραμένει και συντονίστρια της οργάνωσης μελών της, παρά το γεγονός ότι, αυτονοήτως, της ζητήθηκε να

αφήσει τη θέση καθώς δεν μπορεί να επιτελεί επαρκώς τα καθήκοντά της. ∆εν ξέρουμε αν το θέμα εμπίπτει στον κώδικα δεοντολογίας, αλλά σίγουρα εμπίπτει στην κοινή λογική η οποία ελπίζουμε σύντομα να επικρατήσει.

Όχι άλλο σεξισμό

«∆

εν υπάρχει χειρότερο είδος από μια ανασφαλή γυναίκα. Αυτά τα πράγματα ενοχλούν μόνο τις ανασφαλείς γυναίκες και η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι 100% ανασφαλής», τάδε έφη Ντόρα Μπακογιάννη. «Στην προσευχή μου το βράδυ, μέσα από τα άλλα που λέω, λέω “Θεέ μου, πότε θα ξεμπαρκάρει ο αγαπημένος μας ναυτικός, ο άντρας της;”. Για να είναι κοντά της. Θα ήθελα, δηλαδή, να είναι εδώ ο άντρας της», τάδε έφη Γεράσιμος Γιακουμάτος. Σε ορισμένα σχολεία έχουν εφαρμόσει το «σχέδιο κουμπαρά»: όταν τα παιδιά λένε κακές κουβέντες να βάζουν κάτι στον κουμπαρά για τις ανάγκες της τάξης. Μήπως στη Βουλή να κάνουν το ίδιο; Ή θα σταματήσουν οι σεξιστικές και υβριστικές επιθέσεις ή θα αποπληρωθεί το χρέος από όσους είναι ανεπίδεκτοι.

Ξεκινά ο λογιστικός έλεγχος

θες, ενώ ήμασταν στο τυπογραφείο, ξεκίνησε η διαδικασία συγκρότησης της Επιτροπής του κοινοβουλίου που θα διερευνήσει τα αληθινά αίτια και τις γενεσιουργούς αιτίες της δημιουργίας και της διόγκωσης του δήμοσιου χρέους. Η εναρκτήρια διαδικασία θα διαρκέσει έως την Τρίτη, οπότε και θα ολοκληρωθεί με συνέντευξη Τύπου. Και ύστερα λένε ότι η κυβέρνηση δεν έχει βούληση...

Έχουμε και εμείς άξιους

την Αυγή, με παραλήπτη τον Γιώργο Κυρίτση έφτασε ένας υπέροχος φάκελος με ρο-

δοπέταλα και μία γενναιόδωρη προσφορά. Χαιρόμαστε πολύ για τον σύντροφο και φίλο Γ. Κυρίτση, που έμαθε την αξία του, όμως ζηλέψαμε γιατί έχουμε και εμείς εδώ, στην «Εποχή» (Βλαχάβα 11 στο Μοναστηράκι, για να μην ξεχνιόμαστε) πολλούς άξιους και όμορφους δημοσιογράφους, που θα ήθελαν πολύ να μάθουν και αυτοί την αξία τους στο αναγνωστικό κοινό τους.

Σταμάτησαν την απεργία πείνας

ληροφορηθήκαμε πως τα μέλη της ΣΠΦ που για 33 μέρες πραγματοποίησαν απεργία πείνας με αίτημα την αποφυλάκιση της μητέρας των αδερφών Τσάκαλου και της συντρόφου του Γεράσιμου Τσάκαλου, σταμάτησαν την κινητοποίησή τους. Αφορμή στάθηκε επιστολή της Εύης Στατήρη, στην οποία, μεταξύ άλλων, σημείωνε: «θεωρώ πως η νομοθετική διάταξη του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης δίνει λύση στο δίκαιο αίτημα για την αποφυλάκιση μου. Γνωρίζοντας την κρισιμότητα της υγείας τους (ο Μ. Νικολόπουλος νοσηλεύεται στην Εντατική και για όλους υπάρχει σοβαρός κίνδυνος υγείας), τους κάνω έκκληση να σταματήσουν την απεργία πείνας». Ο Μ. Νικολόπουλος βγήκε από την Εντατική και ξεκίνησε η διαδικασία αποκατάστασης της υγείας του.

Ολίγον βία;

ε ανάρτησή του στο facebook ο αντιπρόεδρος της ∆ιεθνούς Ομοσπονδίας για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου ∆ημήτρης Χριστόπουλος, αναφορικά με «το κύμα καταλήψεων από τους «αντιεξουσιαστές»» εξέφρασε την άποψη πως «επειδή - αργά ή γρήγορα - θα καταλήξουμε στη βία καθώς οι «αντιεξουσιαστές» διαρκώς θα κλιμακώνουν την πρόκληση νομίζω ότι όσο πιο σύντομα ασκηθεί βία, τόσο περισσότερο έχουμε ελπίδες να είναι χαμηλότερης έντασης. Όσο γρηγορότερα, τόσο καλύτερα, και τόσο λιγότερο». Σε ποια ακριβώς διεθνή συνθήκη αναφέρει πως η «χαμηλής έντασης» βία είναι αποδεκτή; Και ποιος κρατά το πολύμετρο;

“

Μαρσέλ & Μισέλ

Η Ν∆ συμβιβάζεται με την ιδέα τής ήττας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τι δείχνουν οι δηλώσεις Κυρ. Μητσοτάκη στη FAZ

πό τη συζήτηση στη Βουλή, την προηγούμενη ∆ευτέρα, που έγινε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και αντικείμενο την ενημέρωση για την πορεία των διαπραγματεύσεων, δεν φαίνεται να προέκυψε κάποιο πολιτικό όφελος για την κυβερνητική πλειοψηφία. Κατά κύριο λόγο επειδή οργανώθηκε σαν μια μάλλον οξεία αντιπαράθεση κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ θα ήταν αποδοτικότερο αν είχε σχεδιαστεί διαφορετικά: σαν μια έκθεση εκ μέρους του πρωθυπουργού των διαπραγματευτικών βημάτων που έχουν γίνει, των ορίων τής διαπραγματευτικής ευλυγισίας που είναι διατεθειμένη να επιδείξει η κυβέρνηση και των βασικών ζητημάτων που μένει να κριθούν μέχρι τη λήξη της. Μ’ αυτό τον τρόπο, το ένα και μοναδικό ερώτημα που θα απευθυνόταν στην αντιπολίτευση, θα ήταν αν στηρίζει την κυβερνητική γραμμή, κι αν όχι τι αντιπροτείνει. Ήταν ο μόνος τρόπος για να αποκλειστεί για τη Ν∆ και το ΠΑΣΟΚ, κυρίως, η μόνη οδός διαφυγής που είχαν: να μιλούν οι ηγέτες τους περί πάντων και άλλων τινών αποφεύγοντας να αποσαφηνίσουν το κύριο και βασικό: ποια πολιτική εκ μέρους της κυβέρνησης θα ήταν διατεθειμένα τα κόμματα της αντιπολίτευσης να στηρίξουν; Επειδή δεν σχεδιάστηκε έτσι η συζήτηση ξεκινώντας από την πρώτη κιόλας ομιλία του πρωθυπουργού, ο πρόεδρος της Ν∆ βρήκε την ευκαιρία να εμφανίσει με… δημιουργική ασάφεια τη στάση της Ν∆. Ακολούθησε τη γνωστή τακτική να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι με την πολιτική της οδηγεί τη χώρα στα βράχια, ενώ την ίδια στιγμή την καταγγέλλει ενώπιον του λαού ότι συνυπογράφει τα μνημόνια που και εκείνος έχει υπογράψει.

Στη δομική μειοψηφία η Ν∆

Για να είμαστε ακριβείς, η στάση αυτή της ηγεσίας της Ν∆ δεν προκύπτει ως αποτέλεσμα του προβληματικού σχεδιασμού τής συζήτησης στη Βουλή. Μπορεί να διευκολύνθηκε εξαιτίας του, αλλά οφείλεται σε εγγενή προβλήματα στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στον πυρήνα των προβλημάτων αυτών βρίσκεται η άρνησή της να επανεξετάσει την πολιτική της, η οποία ηττήθηκε στις εκλογές. Αυτό την οδηγεί στην ανάγκη να υπερασπίζεται τα μνημόνια και να προτείνει ουσιαστικά στη νέα κυβέρνηση να τα υιοθετήσει, με σκοπό να αποδυναμω-

Του Πάνου

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

θεί πολιτικά και να εκτεθεί στα μάτια των πολιτών. Είναι σαφές ότι μ’ αυτή τη στάση, μ’ αυτή την πολιτική δεν είναι σε θέση να διεκδικήσει την πλειοψηφία στο εκλογικό σώμα μετά τη λήξη της… παρένθεσης που προσδοκά. Αυτό το αντιλαμβάνεται. Άλλωστε της το υποδεικνύουν όλες οι μετεκλογικές σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης: η στρατηγική τής διαπραγμάτευσης που ακολουθεί η νέα κυβέρνηση, έχει την επιδοκιμασία της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών· τα 2/3 των πολιτών προσδοκούν και πιστεύουν ότι η νέα κυβέρνηση θα εφαρμόσει το σύνολο των δεσμεύσεων της· παρά την εξαιρετικά δυσχερή οικονομική κατάσταση, η αισιοδοξία για την εξέλιξή της (σίγουρα και μάλλον καλύτερη, συν όχι χειρότερη) ξεπερνάει το 60%. Όσο για τη δημοτικότητα πρωθυπουργού και αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η πρώτη εκτινάσσεται στο 70%, ενώ η δεύτερη βυθίζεται στο 13%.

Ο θάνατός μας, η ζωή τους

Μ’ αυτά τα στοιχεία στο ντοσιέ της η ηγεσία της Ν∆ το μόνο που μπορεί να κάνει, είναι να επιδιώκει και να ελπίζει όχι την επικράτηση της όποιας πολιτικής της, αλλά την ήττα της πολιτικής της κυβέρνησης. Αυτό ακριβώς είναι που την υποχρεώνει να τοποθετείται από τη μεριά των εκτός συνόρων αντιπάλων της ελληνικής κυβέρνησης, παρά το γεγονός ότι αντιλαμβάνεται πως αυτό μπορεί να της κοστίσει πολύ ακριβά, και όχι μόνο για την τρέχουσα περίοδο. Έτσι μπορούν αν εξηγηθούν οι τοποθετήσεις του κ. Κυρ. Μητσοτάκη, κοινοβουλευτικού εκπρόσωπου της Ν∆, στη γερμανική εφημερίδα «Φρανκούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ». Ο κ. Μητσοτάκης ζητάει από τους δανειστές να μην κάνουν δεκτή τη λίστα με τις μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζει η ελληνική κυβέρνηση και τους συμβουλεύει να ζητήσουν από αυτή να την περάσει από τη Βουλή, όπου, κατά την πρόβλεψή του, θα αποδειχθεί

ότι δεν διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία. ∆ιότι, όπως εξηγεί στους αδαείς Γερμανούς, «είναι εξαιρετικά πιθανό ένα σημαντικό τμήμα της κ.ο. του ΣΥΡΙΖΑ να μη στηρίξει τις μεταρρυθμίσεις». Και τότε «στην πράξη δεν θα υπήρχε κυβέρνηση»…

Έσχατη πολιτική ένδεια

∆εν θα μπορούσε να υπάρξει σαφέστερη έκφραση έσχατης πολιτικής ένδειας από αυτή που ομολογεί ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης. Επειδή αντιλαμβάνεται ότι η Ν∆ μ’ αυτή την ηγεσία και μ’ αυτή την πολιτική δεν μπορεί να διεκδικήσει τη νίκη στο πεδίο της πολιτικής μάχης, εναποθέτει τις ελπίδες του στη διάλυση του κυβερνητικού στρατόπεδου εξαιτίας των υποτιθέμενων βαθύτατων εσωτερικών αντιπαραθέσεων. Και μάλιστα δεν το κάνει προσδοκώντας ότι αυτή η διάλυση θα επιτρέψει στη Ν∆ να επανακάμψει δριμύτερη για να διεκδικήσει την ηγεμονία, αλλά θα της ανοίξει απλώς την κερκόπορτα, ώστε να αναλάβει το ρόλο του δεκανικιού μιας ακρωτηριασμένης κυβερνητικής πλειοψηφίας. Κάνει, δηλαδή, μέσα στην πολιτική απελπισία και αμηχανία της η Ν∆ δύο ουσιώδη λάθη: πρώτον, μετατρέπει την επιθυμία της για διάσπαση της κυβερνητικής πλειοψηφίας σε (εικονική) πραγματικότητα, και, δεύτερον, δεν αντιλαμβάνεται ότι αυτό το ενδεχόμενο λειτουργεί στο εσωτερικό της σημερινής πλειοψηφίας και ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ ως βάσιμος και αποφασιστικός λόγος για την αποφυγή αυτού ακριβώς του ενδεχόμενου, δηλαδή της διάσπασης. Η ηγεσία της Ν∆ δεν είναι καν σε θέση ούτε να επιβεβαιώσει το ρητό «η (πολιτική) πενία τέχνας κατεργάζεται». Με τη στάση της αποδεικνύει ότι μόνο πολιτικές ατεχνίες (για να μην πούμε πολιτικά τερατουργήματα) είναι σε θέση να απεργαστεί. Χ. Γεωργούλας

H κυβέρνηση έπιασε δουλειά

ην εβδομάδα που πέρασε η κυβέρνηση πήρε την πρωτοβουλία των κινήσεων τόσο στο επίπεδο της διαπραγμάτευσης όσο και σε αυτό της εσωτερικής διακυβέρνησης. Σε ότι αφορά το επίπεδο της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση έχει καταθέσει στους δανειστές συγκεκριμένες προτάσεις και κανείς πλέον δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχει κοστολογημένα στοιχεία. Τα μέτρα που προτείνει ο Υπουργός Οικονομικών και διέρρευσαν όχι από την ελληνική πλευρά στους Financial Times βρίσκονται ήδη υπό συζήτηση η οποία θα συνεχιστεί, άλλωστε και στο EuroworkingGroup που θα γίνει στις 8-9 Απριλίου. Ο κ. Βαρουφάκης ενημέρωσε την Τετάρτη και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ για τις ελληνικές προτάσεις και διευκρίνισε ότι σημαντικό μέρος του πλεονάσματος που προβλέπεται σε αυτές θα προέλθει από τα μέτρα ανάπτυξης και όχι από εφαρμογή νέων μέτρων λιτότητας. Με βάση τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης αν τα μέτρα που προτείνονται, εφαρμοστούν με επιτυχία το δημοσιονομικό όφελος θα είναι μεταξύ 4.7 και 6.1 δισ. ευρώ και διευκρινίζεται ότι ενώ η δέσμευση με βάση τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου είναι για 1.5% πλεόνασμα αν επιτευχθεί μεγαλύτερο θα επιστραφεί σε κοινωνικές ομάδες που βιώνουν τραγικά τις συνέπειες της μνημονιακής κρίσης. Βασικό στοιχεία της λίστας Βαρουφάκη είναι η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, στον καπνό και στο αλκοόλ (εκτίμιση για 250-400 εκ. ευρώ), ο έλεγχος στα εμβάσματα και στις off shore (725 - 875 εκατ. ευρώ), η ενίσχυση μηχανισμού εσόδων (225-235 εκατ.), ο φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων (50 -70 εκατ.). Η κυβέρνηση έδειξε, παράλληλα, τη βούλησή της να προχωρήσει στο επίπεδο της διακυβέρνησης. Άλλωστε, μια τέτοια αναγκαιότητα προέκυψε και στις ενδοκυβερνητικές συσκέψεις του τελευταίου διαστήματος. Έτσι, την προηγούμενη ∆ευτέρα οι κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ κατέθεσαν πρόταση για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ποινικές ευθύνες για πράξεις ή παραλείψεις που σημειώθηκαν την περίοδο 2009-2014. Η πρόταση θα συζητηθεί αύριο στην Ολομέλεια της Βουλής, όπου όλα τα

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η κίνηση που συζητήθηκε περισσότερο από τις υπόλοιπες ήταν η απόφαση του Υπουργού Επικρατείας, Νίκου Παππά με την οποία καλεί τα κανάλια εθνικής εμβέλειας να καταβάλουν τα ποσά που οφείλουν για τη χρήση των συχνοτήτων για τα έτη που δεν το έχουν πράξει κόμματα, παρά τις διαφωνίες τους, αναμένεται να ψηφίσουν θετικά. Στην κυβέρνηση ξεκαθαρίζουν ότι αποτελούν άλλο πράγμα οι πολιτικές επιλογές, όσο νεοφιλελεύθερες κι αν είναι, και τονίζουν πως «κατά τη διάρκεια της πενταετίας έγινε σειρά παρεμβάσεων που γεννούν υποψίες για τέλεση ποινικών αδικημάτων όχι μόνο από Υπουργούς αλλά και από ανώτερους κρατικούς υπαλλήλους και αξιωματούχους». Αν οι υποψίες αποδειχθούν βάσιμες, προσθέτουν, τότε θα διερευνηθούν περαιτέρω. Απαντούν δε και στην κατηγορία που έσπευσε να εξαπολύσει κομμάτι της αντιπολίτευσης περί «απυρόβλητου της διακυβέρνησης Καραμανλή», διευκρινίζοντας πως προφανώς ήταν άθλια η δημοσιονομική πολιτική της τότε κυβέρνησης της Ν∆, καθώς επί των ημερών της μειώθηκαν ακόμη περισσότερα τα δημόσια έσοδα, αλλά το ίδιο συνέβη και με την κυβέρνηση Σημίτη αλλά το «ζήτημα είναι να απαντήσουμε σε συγκεκριμένα ερωτήματα που απασχολούν τον ελληνικό λαό - όπως η αναθεώρηση του ελλείμματος, η αύξηση του χρόνου διακανονισμού των ελληνικών ομολόγων κ.λπ.

Με γοργούς ρυθμούς το κυβερνητικό έργο

Η κυβέρνηση όμως προχώρησε και στο επίπεδο του κοινοβουλευτικού έργου καταθέτοντας δύο νομοσχέδια των οποίων η συζήτηση θα ξεκινήσει στις αρχές της εβδομάδας που μπαίνει. Πρόκειται για τα νομοσχέδια επανασύστασης της ΕΡΤ και κατάργησης των φυλακών Τύπου Γ και βελτίωσης των συνθηκών κράτησης. Όσον αφορά την ΕΡΤ, το νομοσχέδιο προβλέπει την άμεση επαναλειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης, ενώ το μέγιστο συνολικό πρωσοπικό της νέας ΕΡΤ δεν θα υπερβαίνει τους 2.500 εργαζόμενους. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Επικρατείας με το νομοσχέδιο «επιδιώκεται η αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, η εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προ-

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

γραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης, η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και όλα αυτά τόσο υπό τον έλεγχο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ως προς το παρεχόμενο περιεχόμενο) όσο και των κανόνων δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Επιτροπής Θεσμών και ∆ιαφάνειας της Βουλής». Η συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή θα ξεκινήσει την Τρίτη και εισηγητής από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η Αγλαϊα Κυρίτση. Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης, εκτός από την κατάργηση των φυλακών Τύπου Γ, προβλέπονται η ελαχιστοποίηση του εγκλεισμού των ανηλίκων, ευνοϊκά μέτρα για την απόλυση των κρατουμένων, ειδική απόλυση υπό όρους για ασθενείς, υπερήλικες και άτομα με αναπηρίες, αντιμετώπιση του προβλήματος των «φιλοξενουμένων» αλλοδαπών στις φυλακές, διευκόλυνση της επιλογή της απεξάρτησης αντί της φυλάκισης και η αντιμετώπιση ποινικά της πρόκληση βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά (bullying). Με βάση τους υπολογισμούς του Υπουργείου τον πρώτο μήνα εφαρμογής του νομοσχεδίου, αναμένεται να αποφυλακιστούν 1800-2000 κρατούμενοι ενώ ο αριθμός θα διπλασιαστεί εώς το τέλος του χρόνου. Την επόμενη βδομάδα αναμένεται να κατατεθούν άλλα δύο νομοσχέδια. Το πρώτο αφορά την αποκατάσταση των αδικιών στους δημόσιους υπαλλήλους και την εύρυθμη λειτουργία του ∆ημοσίου, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και την προώθηση της αξιοκρατίας και το δεύτερο την αναστολή των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας και ρύθμιση των δόσεων των στεγαστικών δανείων με βάση το πραγματικό εισόδημα.

Σύγκρουση με τα συμφέροντα σε ΜΜΕ και υγεία

Η κίνηση που ίσως συζητήθηκε περισσότερο από τις υπόλοιπες ήταν η απόφαση του Υπουργού Επικρατείας, Νίκου Παππά με την οποία καλεί τα κανάλια εθνικής εμβέλειας να καταβάλουν τα ποσά που οφείλουν για τη χρήση των συχνοτήτων για τα έτη που δεν το έχουν πράξει (αναλυτικό ρεπορτάζ σελ. 10). Στην κυβέρνηση, πάντως, σημειώνουν ότι η συγκεκριμένη κίνηση ήταν σαφής προεκλογική τους δέσμευση και εντάσσεται στο πλαίσιο της ισονομίας όσων έχουν ανεξόφλητες οφειλές προς το δημόσιο. Στο ίδιο πλαίσιο, με μια κίνηση συμβολικής και ουσιαστικής πολιτικής σημασίας, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε, την Τετάρτη σημαντικές τομές στον τομέα της υγείας. Στην ομιλία του στο Υπουργείο, ο Αλέξης Τσίπρας, σημείωσε ότι είναι αισιόδοξοςπως πολύ σύντομα θα υπάρχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα καθώς «διαθέτουμε την αποφασιστικότητα να συγκρουστούμε με τα συμφέροντα». Επιπλέον, ανακοίνωσε, μεταξύ άλλων, την αναβάθμιση και αναδιοργάνωση του ΕΟΦ, τη δωρεάν πρόσβαση και περίθαλψη για όλους τους πολίτες, την κατάργηση των μνημονιακών ρυθμίσεων στην Υγεία και την ενίσχυση προσωπικού στις μονάδες εντατικής θεραπείας, την άμεση αναδιοργάνωση του ΕΚΑΒ και την πρόσληψη 4.500 ατόμων εξειδικευμένου προσωπικού στην Υγεία και την ελεύθερη πρόσβαση και περίθαλψη όλων των πολιτών στα νοσοκομεία της χώρας. Σ.Β.

“Είμαστε κοντά σε συμφωνία παρόλο που οι πολιτικές προτεραιότητες και κατευθύνσεις είναι προφανές ότι είναι ριζικά διαφορετικές”, λέει στην “Εποχή” ο Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, αναφέρεται στο αίτημα της κυβέρνησης για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα μνημόνια αλλά και στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να συνδεθεί η κοινοβουλευτική δουλειά με το κόμμα αλλά και με την κυβέρνηση. Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης Η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αναμένουμε εξέλιξη μέσα στις επόμενες μέρες. Πως βλέπετε να εξελίσσεται η διαπραγμάτευση; Νομίζω ότι η κυβέρνηση έχει καταρρίψει στην πράξη το επιχείρημα ότι δεν έχει προτάσεις και συγκεκριμένα μεταρρυθμιστικά μέτρα. Έχει διαψεύσει, επίσης, όσους υποστηρίζουν ότι θα ακολουθήσουμε το μνημονιακό δρόμο. Από τα μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση αποδεικνύεται ότι έχει γίνει συγκεκριμένη επεξεργασία, με κύριο χαρακτηριστικό την πρόθεση να πληρώσουν για την κρίση οι έχοντες και κατέχοντες και όχι τα αδύναμα στρώματα. Επιπλέον, το πιο ασύδοτο κερδοσκοπικό κεφάλαιο, φορολογείται σκληρά, ίσως για πρώτη φορά. Πρόκειται δηλαδή, όχι για έλλειψη μεταρρυθμιστικών μέτρων, αλλά για μια ριζικά διαφορετική κατεύθυνση. Θεωρείτε ότι είμαστε κοντά σε συμφωνία ή το γεγονός ότι τα μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση είναι στη κατεύθυνση που αναφέρατε, δυσχεραίνει την επίτευξη συμφωνίας; Είμαστε κοντά σε μια συμφωνία. Οι πολιτικές πρωτοβουλίες που ανέλαβε η κυβέρνηση νομίζω ότι απέδωσαν. Χρειάζεται να επισημάνουμε, βεβαίως, ότι άλλο είναι το επίπεδο της πολιτικής διαπραγμάτευσης και διαφορετικά λειτουργεί ένα τεχνοκρατικό κατεστημένο που έχει εκπονήσει τα μνημόνια και προβάλει σκληρή αντίσταση σε νέες προτάσεις. Είμαστε συνεπώς στο στάδιο που τα αποτελέσματα της πολιτικής διαπραγμάτευσης πρέπει να «περάσουν» στο τεχνοκρατικό επίπεδο και να κλείσει, επιτέλους, η υπονόμευση μιας πολύ σημαντικής προόδου που έχει γίνει σε πολιτικό επίπεδο. Άλλωστε, είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να υπάρξει ένας έντιμος συμβιβασμός, παρόλο που οι πολιτικές προτεραιότητες και κατευθύνσεις είναι προφανές ότι είναι ριζικά διαφορετικές. Η κυβέρνηση πήρε μια σειρά από πολιτικές πρωτοβουλίες μέσα στη βδομάδα. Εξεταστική για το μνημόνιο, τομές στον τομέα της υγείας, σχέδια νόμου για ΕΡΤ, σωφρονιστικό σύστημα και με υπουργική απόφαση ζητάει τους μη καταβεβλημένους φόρους των καναλιών. Είναι όλα αυτά στο πλαίσιο της υλοποίησης των προεκλογικών δεσμεύσεων ή έχει να κάνει με την πορεία της διαπραγμάτευσης; Θα έλεγα ότι η κυβέρνηση, έτσι κι αλλιώς, θα πρέπει να προχωρήσει με τις

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

∆εν είμαστε πρόθυμοι να μην εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ Κ.Ο ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΧΡΗΣΤΟ ΜΑΝΤΑ

Είμαστε συνεπώς στο στάδιο που τα αποτελέσματα της πολιτικής διαπραγμάτευσης πρέπει να “περάσουν” στο τεχνοκρατικό επίπεδο και να κλείσει, επιτέλους, η υπονόμευση μιας πολύ σημαντικής προόδου που έχει γίνει σε πολιτικό επίπεδο. Άλλωστε, είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να υπάρξει ένας έντιμος συμβιβασμός, παρόλο που οι πολιτικές προτεραιότητες και κατευθύνσεις είναι προφανές ότι είναι ριζικά διαφορετικές

πρωτοβουλίες της και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο και σε ζητήματα που είναι ανοιχτές πληγές για χρόνια, όπως το ζήτημα των καναλιών. Οι κινήσεις αυτές είναι ταυτόχρονα εφαρμογή του προγράμματός μας και στήριξη της προσπάθειας που γίνεται στο επίπεδο της διαπραγμάτευσης. Επειδή, όμως, ακούγονται συνεχώς κατηγορίες περί μονομερών ενεργειών οφείλουμε να πούμε ότι η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να μην εφαρμόσει το πρόγραμμα για το οποίο ψηφίστηκε από τον ελληνικό λαό. Αυτό αποτυπώθηκε και στη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου και πρέπει να υλοποιηθεί προκειμένου να μπορέσουμε να άρουμε τις συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών και να ανασυγκροτήσουμε τη χώρα.

Υποχρέωσή μας η εξεταστική επιτροπή

Ανακοινώσατε τη ∆ευτέρα τη σύσταση της εξεταστικής επιτροπής για το μνημόνιο. Ορισμένοι σας κατηγόρησαν ότι πρόκειται για κίνηση αντιπερισπασμού καθώς η διαπραγμάτευση δεν πάει καλά. Σε τι αποσκοπεί τελικά αυτή η πρωτοβουλία; Ειδικά σε μια περίοδο που έχεις να αντιμετωπίσεις μια σειρά προβλήματα είναι σωστό να καταναλώνεις πολιτικές δυνάμεις σε τέτοιες κινήσεις; Θεωρώ ότι είναι απολύτως συνεπές και προς τις δεσμεύσεις μας και απολύτως κατάλληλο ως προς τον πολιτικό χρόνο και τη συγκυρία να ανοίξει το «μαύρο κουτί» των μνημονιακών πολιτικών επιλογών και να διαλευκανθούν όλες οι πλευρές που δημιούργησαν μια κοινωνική καταστροφή. Είναι υποκριτικό και μυωπικό να βλέπει κανείς σκοπιμότητες που δεν έχουν να κάνουν με την ίδια την ουσία της εξεταστικής. Άλλωστε, όλα τα κόμματα φαίνεται ότι θα στηρίξουν την πρότασή μας αυτή. Υπάρχουν κρίσιμα ερωτήματα για το πώς εκτινάχθηκε το έλλειμμα κατά εφτά μονάδες, τι συνέβη με τα ομόλογα και την πα-

ράταση του χρόνου κατά εφτά μέρες που έδωσε την ευκαιρία απίστευτης κερδοσκοπίας, με το PSI και τα αποθεματικά, τι γίνεται με τις δικογραφίες που είναι στη βουλή και δεν έχουν εξεταστεί. Μια σειρά, δηλαδή, από ερωτήματα που πιθανόν να αναδείξουν ακόμα και ποινικές ευθύνες. Οφείλαμε, λοιπόν, να προχωρήσουμε με μεγάλη αποφασιστικότητα προκειμένου να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, όχι γιατί θέλουμε να παρελθοντολογήσουμε ούτε γιατί έχουμε ρεβανσιστικές τάσεις απέναντι σε οποιονδήποτε. Οφεί-

λουμε όμως να αναδειχθεί η αλήθεια. Για ποιο λόγο, λοιπόν, στην πρόταση που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συμπεριλαμβάνεται η διακυβέρνηση Καραμανλή; Ορισμένοι, μάλιστα, θεωρούν ότι αυτό δεν είναι άσχετο και με την επιλογή Προκόπη Παυλόπουλου για την προεδρεία της ∆ημοκρατίας. Παρόλο ότι έχουμε συγκεκριμένες εξελίξεις στο θέμα του δημοσίου χρέους και του ελλείμματος από το 2007 είναι διαφορετικό να εξετάζουμε τις πολιτικές και άλλο να επιδιώκουμε να δούμε και πλευρές παράνομων πράξεων ή παρα-

∆εν θα επιτρέψουμε υπονόμευση της συλλογικότητας

Για πρώτη φορά η Αριστερά ασκεί κυβερνητικά καθήκοντα και η κοινοβουλευτική της ομάδα καλείται να λειτουργήσει «συμπολιτευτικά». Ως Γραμματέας, πως αντιλαμβάνεστε το ρόλο της ΚΟ σε αυτές τις συνθήκες και με ποιόν τρόπο θα συνδεθεί η κοινοβουλευτική δουλειά και με την κυβέρνηση αλλά και με το κόμμα; ∆εν υπάρχει αμφιβολία ότι βρισκόμαστε μπροστά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια πρόκληση η επιτυχία της οποίας είναι ελπίδα, προσδοκία και στοίχημα για ανθρώπους και κινήματα σε όλη την Ευρώπη. Έχω την αίσθηση ότι παρά τις αρρυθμίες, της καθυστερήσεις και τις ανεπάρκειές μας, προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε σε αυτή την ιστορική πρόκληση και έχουμε κάνει αυτούς τους δύο μήνες μια ορισμένη πρόοδο. Θέλω να πω με σαφήνεια όμως ότι αυτή δεν ανταποκρίνεται ακόμη στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των καιρών. Στην ΚΟ προσπαθούμε ακόμη να βρούμε το βηματισμό μας. Έχουμε πολλούς νέους βουλευτές που επιχειρούμε να τους εντάξουμε στη λογική της κοινοβουλευτικής δουλειάς της αριστεράς ενώ πολλοί σύντροφοι που ήταν η φυσική ηγεσία της ΚΟ την προηγούμενη περίοδο, βρίσκονται σήμερα στη κυβέρνηση. Σχετικά με τη σχέση μας με την κυβέρνηση, το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν μπορεί να είναι μια σχέση εξυπηρέτησης

λείψεων. Με βάση όσα είπαμε παραπάνω, υπάρχουν συγκεκριμένα ερωτηματικά που αφορούν την περίοδο που εξετάζεται και αφορούν συγκεκριμένα πρόσωπα και καταστάσεις. Αν, από τη διαδικασία της εξεταστικής επιτροπής, προκύψουν στοιχεία ή ενδείξεις που μπορεί να οδηγήσουν στην ανάγκη να φτάσουμε την έρευνα σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος, να είστε βέβαιοι ότι θα το πράξουμε.

ατομικών στρατηγικών είτε με την υπερπροβολή δηλώσεων είτε με εξυπηρέτηση μικροσυμφερόντων. Αντίθετα μπορεί και πρέπει να είναι μια σχέση δημιουργική και παραγωγική, όπως π.χ. καταγράφηκε και στα δύο πρώτα νομοσχέδια. Σε αυτό το σημείο θέλω ιδιαίτερα να τονίσω ότι η στάση όλων μας πρέπει να διέπεται από τους κανόνες δεοντολογίας που έχουμε συμφωνήσει και αφορούν κυρίως την εκχώρηση πολλών προνομίων μας ως βουλευτών και στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και στις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης. Οφείλουμε, επιπλέον, να βρούμε λειτουργικότερους και πιο οικονομικούς τρόπους για να επιτελούμε το έργο μας ως βουλευτές. Θέλω ακόμα να δηλώσω με σαφήνεια ότι οι κανόνες διαφάνειας για τη λειτουργία της Κ.Ο. θα τηρηθούν απαρέγκλιτα. Να είναι όλοι και όλες σίγουροι πως ότι συμβαίνει στο εσωτερικό της ΚΟ θα είναι κοινή πληροφορία όλου του κόσμου. ∆εν θα επιτρέψουμε να λειτουργήσουν πολιτικές παραγοντισμού, στάσεις υπονόμευσης του συλλογικού συμφέροντος, ασυνέπειες όσον αφορά την τήρηση της δεοντολογίας. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι όλες και όλοι το θέλουμε αυτό και θα το επιδιώξουμε με σταθερά βήματα. Κλείνοντας θέλω να πω ότι ο καθένας και η καθεμιά από το πεδίο που βρίσκεται, οφείλει να κάνει τα αδύνατα δυνατά έτσι ώστε να συντονιστούν οι προσπάθειές μας και να επικεντρωθούμε στα πραγματικά επίδικα της περιόδου και να επιταχύνουμε το έργο μας. Η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη, αλλά και η προγραμματική και κυβερνητική επάρκεια, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να ανταποκριθούμε στις ιστορικές προκλήσεις αλλάζοντας και την καθημερινότητα των ανθρώπων και τη Χώρα. •

•

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η «αριστερά του τίποτα» και η «αριστερά του κάτι»

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Με αφορμή όσα είπε ο Γιάννης Πανούσης, χωρίς “αυθαίρετες ερμηνείες και ύποπτες στρεβλώσεις”

γενικόλογη και ασαφής διατύπωση του Γ. Πανούση περί «Αριστεράς του Τίποτα» επιτρέπει στον καθένα να διαμαρτυρηθεί ως θιγόμενος και να του αντιγυρίσει το χαρακτηρισμό. Θα έπρεπε να είναι προσεκτικότερος, γιατί ο ίδιος μάλλον προέρχεται από την Αριστερά του Τίποτα, από την οποία ανασύρθηκε αναγορευόμενος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και ∆ιοικητικής Ανασυγκρότησης. Κι αυτή είναι που κρίθηκε για την πολιτεία της, την ιδεολογία της, τις θέσεις της και την πρακτική της πολύ πρόσφατα από το εκλογικό σώμα και οδηγήθηκε εκτός Βουλής. Πιθανότατα και εκτός πολιτικής σκηνής. Ίσως «δεν τη χρειάζεται ο τόπος και ο λαός», όπως θα έλεγε ο ίδιος. Αυτό που καταδικάστηκε στη συνείδηση του λαού μαζί της, δεν ήταν μόνο ένα πολιτικό πρόγραμμα. Ήταν μια νοοτροπία, σύμφωνα με την οποία «κυβερνώσα αριστερά» είναι ένα πολιτικό είδος, στο οποίο επιτρέπονται τα πάντα, αρκεί να υπάρχουν σε κυβερνητικούς θώκους οι εκπρόσωποί της με αιτιολογικό την σωτηρία της πατρίδος. Και είναι Αριστερά του Τίποτα γιατί τίποτα αριστερό δεν αφήνει στο πέρασμά της.

Η Αριστερά του Κάτι

Υπάρχει, όμως, σε αντιδιαστολή η «Αριστερά του Κάτι»; Και ποια είναι; Τα κατά Πανούση «πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης», που καταγγέλλει σφόδρα, προφανώς δεν εκδίδονται, από «καθαρόαιμους αριστερούς» όπως υπονοεί. Τα εκδίδει η συμπεριφορά ενός εκάστου. Αν ο Γ. Πανούσης φοβάται ότι εκδίδονται από «ανθρώπους χωρίς πρόσωπο», ίσως είναι γιατί τους το έχουν αφαιρέσει όσοι τους αντιμετωπίζουν σαν απρόσωπη μάζα. Η οποία σχεδόν υποχρεούται να άγεται και να φέρεται από πολιτικά προσώπατα, που έχουν τη… γενναιότητα να αδιαφορούν για το πολιτικό κόστος. ∆ηλαδή για τη γνώμη των πολλών. Όσο για τα «πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης» που αφορούν συνολικά πολιτικές δυνάμεις και όχι πρόσωπα, εκδίδονται αυτόματα: στη δοκιμασία που αυτές υφίστανται καθημερινά. Το αν ο

αριστερός πολιτικός τους λόγος συμπίπτει με αριστερές πράξεις, αποτελεί ασφαλές κριτήριο, ιδίως για όσους αναλαμβάνουν κυβερνητικά καθήκοντα. Ο προεκλογικός και μετεκλογικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν άγνωστος. Ούτε είχε τόσο ασαφές περιεχόμενο, που να θεωρεί ο καθένας ότι μπορεί να τον προσαρμόσει στις ανάγκες του. Από την άποψη αυτή, πού βρήκε άραγε ο Γ. Πανούσης γραμμένο ή ειπωμένο ότι «αριστερή διακυβέρνηση σημαίνει ανοχύρωτη χώρα και πόλη», «δίχως στρατό και δίχως αστυνόμευση, ίσως και χωρίς δικαστές ή φυλακές»; Πάντως, ούτε στο πρόγραμμα οποιουδήποτε αριστερού κόμματος, ούτε στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Αν δεν εννοούσε με τα λεγόμενά του οποιαδήποτε εκδοχή της αριστεράς, θα όφειλε να προσέχει τις διατυπώσεις του και να μιλήσει για αντιεξουσιαστές ή αναρχικούς ή για ό,τι άλλο και όχι για «αριστερά του τίποτα». Τέτοιες συγχύσεις είναι απαράδεκτα αυθαίρετες, όταν δεν είναι ύποπτα στρεβλωτικές.

Με τι διαφωνεί ο Γ. Πανούσης;

Το πιθανότερο, όμως, είναι ότι ο κ. Πανούσης διαπράττει αυτό το σφάλμα όχι γιατί έχει να αντιμετωπίσει κάποιους αναρχικούς ή κάποιους αριστερούς που

Το προαύλιο της Βουλής, τα ΜΑΤ και οι καταληψίες

ρισμένοι ανησύχησαν, άλλοι εξεπλάγησαν και όλοι μαζί εξανέστησαν. Ανομία, κίνδυνος, εισβολή, κατάληψη ήταν μόνο ορισμένες από τις λέξεις που χρησιμοποίησαν όσοι ήθελαν να εκφράσουν τον αποτροπιασμό τους για τη διαμαρτυρία 20 ατόμων στον προαύλιο χώρο του ελληνικού Κοινοβουλίου. Είκοσι άτομα από τον αντιεξουσιαστικό χώρο επέλεξαν αυτόν τον τρόπο δράσης, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τις συνθήκες κράτησης, τις φυλακές Τύπου Γ, την παράλογα συνεχιζόμενη κράτηση καταδίκων που έχουν σοβαρότατα προβλήματα υγείας. Με ακάλυπτα πρόσωπα, χωρίς κουκούλες και κράνη, απολύτως ειρηνικά, φώναξαν ορισμένα συνθήματα, πέταξαν τρικάκια, άνοιξαν και ένα πανό και αποχώρησαν. Ούτε προσπάθησαν να μπουν εντός της Βουλής, ούτε προπηλάκισαν κανέναν, ούτε κινδύνευσε η σωματική ακεραιότητα κά-

θέλουν «ανοχύρωτη τη χώρα» (να υπάρχει, άραγε, εδώ υπαινιγμός για τη μεταναστευτική πολιτική; Θεός φυλάξοι!), «χωρίς φυλακές» (αν και υπάρχουν χώρες διόλου αναρχικές, που σχεδόν τις καταργούν), αλλά γιατί διαφωνεί με τη συγκεκριμένη αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κατάστασης, όπως διαμορφώνεται τις τελευταίες μέρες. Του λείπουν, μήπως, οι γνωστές φλεγόμενες θεατρικές παραστάσεις «κλέφτες κι αστυνόμοι», που και στους μπάχαλους δίνουν λόγο ύπαρξης, και στις δυνάμεις καταστολής μεροκάματο, ενώ τονώνουν και το έντεχνα αποδομημένο αίσθημα (αν) ασφάλειας των πολιτών; Αν εννοεί ότι επιδεικνύεται υπερβολική ανοχή σε όσους ανοίγουν πανό το προαύλιο της Βουλής ή στο πεζοδρόμιο μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη, ή κάνουν μια κατάληψη για την οποία αδιαφορεί το σύμπαν, εκτός από τους ίδιους τους ελάχιστους καταληψίες, οφείλει να το πει χωρίς περιστροφές και να δηλώσει τη διαφωνία του ακόμα και παραιτούμενος, χωρίς πρωτοσέλιδους θεατρινισμούς. ∆ιότι, επί της ουσίας, δεν υπάρχει χώρος για άσκηση πολιτικής από μια κυβέρνηση με κορμό την αριστερά, η οποία να διαιωνίζει την αντίληψη της αυταρχικής καταστολής με το πρόσχημα ότι, αν δεν το κάνει, προσχωρεί στην αναρχία. Όπως, επίσης, δεν υπάρχει χώρος για άρνηση ανθρώπινης και ανθρωπιστικής

ποιου βουλευτή ή εργαζόμενου της Βουλής. Παρόμοιες ενέργειες έχουν γίνει και στο παρελθόν και εδώ και... εις Παρισίους. Πόσες φορές έχει ανοιχθεί πανό στην αίθουσα της ολομέλειας, ακόμα και από επισκέπτες; Αξίζει να τονιστεί ότι η διαμαρτυρία έγινε στον προαύλιο χώρο της Βουλής. Στον χώρο, δηλαδή, που σε κοινοβούλια άλλων χωρών η είσοδος είναι ελεύθερη και χρησιμοποιείται ακόμα και για τον καθημερινό περίπατο των πολιτών. Στον χώρο, δηλαδή, που μέχρι τον προηγούμενο Γενάρη και την αλλαγή στην προεδρία του ιδρύματος, χρησιμοποιείτο από τα ΜΑΤ προκειμένου να πάρουν θέσεις κατά διαδηλωτών. Αλήθεια γιατί όσοι, σήμερα, διαμαρτύρονται τόσο έντονα για μια ειρηνική διαμαρτυρία δεν ενοχλούνταν όταν τα ΜΑΤ έπαιρναν θέση και ανασυντάσσονταν μέσα στο προαύλιο της Βουλής προκειμένου να εφορμήσουν κατά διαδηλωτών; Για ποιο λόγο όσοι, σήμερα, «τρομοκρατούνται» δεν ένιωσαν καμιά απειλή όταν ο γιος του τότε Γ.Γ. της κυβέρνησης Σαμαρά έπαιζε, μέσα στο κτήριο της Βουλής, ξύλο με τους παλιόφιλούς του της Χρυσής Αυγής; Γιατί τόσο κακό για μια διαμαρτυρία πολιτών αλλά όταν πρώην πρωθυπουργοί, βουλευτές και λοιποί πολιτευτές καταλαμβάνουν με το έτσι θέλω γραφεία στη Βουλή είναι απλά...Παρασκευή; Η αντιμετώπιση της συμβολικής διαμαρτυρίας χωρίς

σωφρονιστικής πολιτικής, με πρόσχημα ότι έτσι καταργούνται οι φυλακές. Με αποτέλεσμα να συμβιώνουμε μοιρολατρικά με τις φυλακές – αποθήκες χαμένων ψυχών και πανεπιστήμια εγκληματικότητας, ή με ένα σωφρονισμό που συμποσούται σε απλή εκδικητική τιμωρία του κακού από το καλό. Όπως, τέλος, δεν υπάρχει χώρος για αστυνόμευση με οδηγό τη μανιοκαταστολή, αλλά και για προστασία των έννομων αγαθών με πρόκληση δυσανάλογα μεγαλύτερης ζημιάς από εκείνη που πάμε να αποφύγουμε. Αν ο κ. Πανούσης ήθελε να συζητήσει σοβαρά αυτά τα ζητήματα, σίγουρα ο καλύτερος τρόπος και τόπος δεν είναι το πρωτοσέλιδο των «Νέων» υπό τύπο διαγγέλματος και μάλιστα με τον τίτλο «Νοείται αριστερά του τίποτα;». Όσο κι αν δικαιολογηθεί, η βάσιμη εντύπωση που μένει είναι ότι δεν ήταν κύρια έγνοια του η προώθηση του πολιτικού διαλόγου. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα φρόντιζε να αποφύγει την καλλιέργεια της σύγχυσης. ΥΓ. Επειδή ο κ. Πανούσης διατυπώνει την απορία: «Θα ήθελα να μάθω πώς νοούν οι “καθαρόαιμοι” την “αριστερή Αστυνομία”», σπεύδω να συνεισφέρω στο σχετικό προβληματισμό λέγοντας κάτι που μου κληροδότησε ο μακαρίτης πατέρας μου (υπηρετήσας επί τριακονταετία την Χωροφυλακή). «Ούτε το σκυλί μου στη Χωροφυλακή», έλεγε κάθε φορά που τον ρωτούσαν σχετικά… Εκείνος ήξερε, εκ πείρας, ότι καμιά αστυνομία δεν είναι αθώα. Ο εξοικειωμένος με το ποινικό δίκαιο και την αντιεγκληματική πολιτική καθηγητής έχει ακόμα απορίες; ∆εν μπορεί να αντιληφθεί ότι όσο λιγότερο κατορθώνει να στηρίζεται κανείς στο ρόλο της όποιας αστυνομίας, τόσο αριστερότερα βαδίζει;

Χ. Γεωργούλας

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο υπότιτλος χρησιμοποιεί δάνειο από τη διορθωτική δήλωση του Γ. Πανούση: «Με τις γραπτές μου παρεμβάσεις στηρίζω τον Πρωθυπουργό και συνολικά την κυβέρνηση στο δύσκολο έργο της. Όλα τα υπόλοιπα είναι αυθαίρετες ερμηνείες και ύποπτες στρεβλώσεις».

πανικόβλητο αυταρχισμό ήταν δείγμα δημοκρατικότητας, γιατί μια πραγματική δημοκρατία αντέχει την διαμαρτυρία. Η δυνατότητα πολιτών να χρησιμοποιούν, συμβολικά, τέτοιους χώρους για να διαμαρτυρηθούν είναι δείγμα της υπόσχεσης του ΣΥΡΙΖΑ για Κοινοβούλιο ανοιχτό στους πολίτες, που έχει αρχίσει να υλοποιείται με την αφαίρεση των καγκέλων από την πρώτη μέρα λειτουργίας της νέας κυβέρνησης. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλά...λουκούμι για τον κύριο Κικίλια. Αδάμος Ζαχαριάδης

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Είναι θέμα… DNA Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

“

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ

Η πολυήμερη απεργία πείνας, που κάνουν οι κρατούμενοι της ΣΠΦ, του ∆ΑΚ και άλλοι, δεν αφορά μόνο τους ίδιους ή τους συντρόφους τους. Μας αφορά εξίσου. Και σε αυτή τη φάση δεν έχει καμία σημασία ποιος θα έχει τη σφραγίδα του νικητή. Αρκεί να νικήσει η ζωή.

Του Πάνου Λάμπρου

πάρχουν κάποια ζητήματα που είναι στο… DNA τόσο της αριστεράς όσο και της άκρας δεξιάς. Προφανώς διαφορετικής ποιότητας και κατεύθυνσης. Για παράδειγμα, το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την παρέμβαση στο σωφρονιστικό σύστημα έχει να κάνει ακριβώς με αυτό. Υπό αυτή την έννοια δεν μου προκάλεσε καμία εντύπωση η σφοδρή επίθεση ενός ολόκληρου συστήματος ενάντια στο νομοσχέδιο του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, που αποτελεί τομή, ανάσα και δείγμα ανθρώπινης γραφής για όσα έπονται.

Γιατί τόσος πόλεμος;

Έχω σημειώσει και σε άλλο μου άρθρο γύρω από το θέμα (Εφημερίδα των Συντακτών, 19/3/2015), ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν είναι επανάσταση. Ωστόσο, ανοίγει δρόμους και δίνει μια πρώτη κρίσιμη απάντηση στη βαρβαρότητα, που συγκροτεί το οικοδόμημα του σωφρονιστικού συστήματος. Αλλά αφού το νομοσχέδιο δεν είναι επανάσταση και δεν είναι η τελευταία παρέμβαση της Πολιτείας γιατί έχει δημιουργήσει τόση ένταση, τόση αμφισβήτηση, τόσο πόλεμο; Είναι αυτό το «DNA», που δεν αφήνει περιθώρια ελαστικότητας, από την πλευρά του αντίπαλου στρατοπέδου, ακόμη και αν πρόκειται για την αντιμετώπιση των παιδιών και των εφήβων ή για τους βαριά άρρωστους, τους ανάπηρους, τους τοξικοεξαρτημένους. Αυτό το ακροδεξιό DNA που δεν ανέχεται να ανοίξει η πύλη της φυλακής στον 15χρονο «φτωχοδιάβολο» και να οδηγηθεί στην οικογένειά του ή σε ανοιχτό χώρο φροντίδας. Είναι αυτό το ιδεολογικό DNA που δημιουργεί ανατριχίλα μόνο στη σκέψη ότι ανάμεσα στους βαριά άρρωστους και ανάπηρους, που με τη ψήφιση του νομοσχεδίου θα οδηγηθούν εκτός φυλακής, είναι και ο Σάββας Ξηρός με ποσοστό αναπηρίας 98%, παρακαλώ! Προφανώς, αντιλαμβάνονται ότι ουδείς κινδυνεύει από έναν άνθρωπο με 98% αναπηρία. Τότε γιατί αυτή η λυσσαλέα επίθεση; Προφανώς γιατί δεν αντέχουν στην ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει μια κοινωνία που οι φυλακές να μην είναι προμετωπίδα του συστήματος, τα ΜΑΤ να μην καθαρίζουν κάθε είδους διαμαρτυρία, οι υπέρμετρες δυνάμεις της γης να μην έχουν τον πρώτο λόγο ακόμα και για τον τελευταίο κρατούμενο, το παλιό, φθαρμένο, βαθιά συντηρητικό σύστημα να μην έχει την απόλυτη εξουσία. Είναι μια μάχη στην ουσία ιδεολογική, είναι σύγκρουση αξιών. ∆ιαφορετικές οπτικές Η αριστερά έχει διαφορετική ματιά στα ζητήματα. Βγαίνει από την εκδικη-

τική λογική, από τη λογική πάση θυσία φυλακή και χωρίς μεροληψία, χωρίς κομματικούς χρωματισμούς, χωρίς εξαιρέσεις, προτάσσει την ανθρώπινη ζωή, που σε κάθε περίπτωση τη θεωρεί υπέρτατο αγαθό. Γι αυτό, άλλωστε, ήταν, είναι και θα είναι κατά της θανατικής ποινής. Γι αυτό και όταν λέει ισόβια δεν εννοεί ισόβια. Γι αυτό και θεωρεί ότι κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να πεθαίνει στη φυλακή, πόσω μάλλον ως απόρροια των κακών συνθηκών του εγκλεισμού. Από τη μια πλευρά η ανεκτικότητα και η ανθρώπινη ματιά, από την άλλη η μηδενική ανοχή και η καταστολή. Από τη μια πλευρά της όχθης η ελευθεριακή αντίληψη και ο διάλογος, ως η μέθοδος αυτή που μπορεί να δίνει, έστω και δύσκολα, λύσεις. Από την άλλη η αναλγησία, η μέθοδος «πονάει πόδι κόβει πόδι», τα μπουντρούμια, τα ρόπαλα, η εξόντωση, η εκδίκηση. Και να που στην περίπτωση της Β. Σταμάτη, που δεν είναι το «δικό μας παιδί», η πρακτική της εκδίκησης οδηγεί σε κινήσεις απελπισίας, με θύμα την ίδια, αλλά και ένα μικρό παιδί, που σε τίποτα δεν έφταιξε. Αλλά και στην περίπτωση των δύο γυναικών, μάνας και γυναίκας κρατουμένων, που κρατούνται παρότι κινδυνεύουν άμεσα ζωές νέων ανθρώπων, φαίνεται ξεκάθαρα που οδηγεί η λογική της μηδενικής ανοχής.

στιγμές είναι κρίσιμες. Η πολυήμερη απεργία πείνας, που κάνουν οι κρατούμενοι της ΣΠΦ, του ∆ΑΚ και άλλοι, δεν αφορά μόνο τους ίδιους ή τους συντρόφους τους. Μας αφορά εξίσου. Και σε αυτή τη φάση δεν έχει καμία σημασία ποιος θα έχει τη σφραγίδα του νικητή. Αρκεί να νικήσει η ζωή. Είναι το μόνο που, αυτή τη ύστατη στιγμή, πρέπει να μας νοιάζει. Το απέναντι στρατόπεδο, όμως, αδυνατεί να αντιληφθεί με ποιον τρόπο σκέφτονται οι αριστεροί και οι αριστερές. Επικαλούνται ιδεολογικές, δήθεν, συγγένειες για να ερμηνεύσουν τη στάση μας και αρνούνται να καταλάβουν ότι η αριστερά έχει αρχές και αξίες που δεν αλλάζουν ανάλογα με ποιον έχουμε απέναντί μας. Αν κάποιος άνθρωπος πρέπει να βγει από τη φυλακή για να σωθεί η ζωή του, δεν θα του ζητήσουμε πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων, ούτε θα το βάλουμε σε ζυγαριά ανάλογα με την ποινή ή το είδος του αδικήματος που διέπραξε. Αυτό ας το καταλάβουν όλοι καλά. ∆εν πρόκειται να υποκύψουμε σε εκβιασμούς και ρεβανσιστικές πρακτικές. ∆εν ήρθαμε για να διαχειριστούμε την αθλιότητα. Ήρθαμε για να βάλουμε τα θεμέλια για μια ριζικά διαφορετική κοινωνία. Και αρχίζουμε από τους πολλούς και τις πολλές.

Να νικήσει η ζωή

Για τον τελευταίο των τελευταίων

Είναι πράγματι αξιέπαινη η νομοθετική πρωτοβουλία που εξήγγειλε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλος, που δίνει διέξοδο στο ζήτημα και ειδικά που καταργεί το ειδικό καθεστώς των φυλακών τύπου Γ. Επίσης, είναι εξίσου σημαντική η πρωτοβουλία τροπολογιών για τον κουκουλονόμο και το DNA που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι

Το πρώτο μας μέλημα, η πρώτη μας έγνοια, είναι ο τελευταίος των τελευταίων, ο έγκλειστος άνθρωπος που δεν είναι ορατός, που δεν έχει δικαιώματα, που δεν τον ξέρει κανείς και δεν νοιάζεται κανείς. Είναι ο… Αφγανός κρατούμενος που είναι ξεχασμένος και εκτίει διπλή ποινή ως «φιλοξενούμενος» γιατί η απέλασή του δεν είναι εφικτή.

Είναι ο 16χρονος Αλή, Αχμέτ, Γιώργος ή όπως αλλιώς τον λένε, που είναι χωρίς οικογένεια και η Πολιτεία τον βάφτισε παραβατικό ή εγκληματία ξεχνώντας ότι πολλές φορές η παραβατικότητα έχει άμεση σχέση με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις πολλαπλές κοινωνικές και ταξικές ανισότητες, που η ίδια, με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, δημιούργησε. Είναι ο εξαρτημένος χρήστης που κάποιοι τον ονόμασαν έμπορα ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από θύμα της ίδιας της εμπορίας ναρκωτικών ουσιών και όλων αυτών που την αφήνουν ανενόχλητη. Αυτή είναι η πρώτη μας έγνοια και αυτά θέλουμε να αντιμετωπίσουμε πρώτα απ΄ όλα. Και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό και σεβαστό. Κυρίως από αυτούς που μιλούν και δρουν δυναμικά ενάντια στις ανισότητες που γεννά ο καπιταλισμός, αλλά ενίοτε κλείνονται σε ένα μικρόκοσμο, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους, ως προτεραιότητα, τις ανάγκες του πλήθους των φτωχών ή των «φτωχοδιάβολων». ΥΓ1: Όταν υπάρχουν ζητήματα ζωής ή θανάτου, αυτοί που κατέχουν θέση ευθύνης, είναι υποχρεωμένοι να κινούνται με απόλυτη σωφροσύνη. Μυαλό χρειάζεται, ευαισθησία, διάλογος και όχι βία. ΥΓ2: Τη ∆ευτέρα το νομοσχέδιο θα συζητηθεί στην επιτροπή της Βουλής. Εκεί θα δοκιμαστούν όλοι. Πέρα από τους βουλευτές που στηρίζουν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αναμένουμε με αγωνία τη στάση των υπολοίπων, κυρίως των βουλευτών του ΚΚΕ που αναφέρονται στον ανθρωπισμό και τις απελευθερωτικές αξίες της αριστεράς. * Ο Πάνος Λάμπρου είναι Μέλος Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ με ευθύνη ζητήματα δικαιοσύνης και δικαιώματα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Χρωστούν 2 δισ. και... σφυρίζουν αδιάφορα ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΑ ΜΜΕ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

της ∆ανάης Ψωμοπούλου

πολιτικών φέρνουν στους σταθμούς υψηλά ποσοστά τηλεθέασης, συνοδεύονται πάντα με αρκετές καλοπληρωμένες διαφημίσεις και η εικόνα παρέχεται από εικόνα που παρέχει, συνήθως δωρεάν, η δημόσια τηλεόραση.

αρχή για την είσπραξη από το δημόσιο ποσού, το οποίο στο σύνολό του πλησιάζει τη δόση που πρέπει να καταβάλει η Ελλάδα στο ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο έγινε την Πέμπτη με την απαίτηση της κυβέρνησης να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών 40 εκατ. ευρώ για τη χρήση των αναλογικών συχνοτήτων για τη χρονική περίοδο 2010-2014. Αναμένεται η απαίτηση για την είσπραξη του φόρου 20% επί των διαφημίσεων –ποσό που η προηγούμενη κυβέρνηση έδωσε το δικαίωμα στους καναλάρχες να καταβάλουν το 2016 - καθώς επίσης και τα χρήματα που θα εισπράξει το δημόσιο από τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες. Οι συνολικές υποχρεώσεις των ελληνικών ομίλων ΜΜΕ – όχι μόνο των τηλεοπτικών σταθμών, αλλά όλων των εκδοτικών και διαφημιστικών εταιρειώνανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των 2 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει από τη μελέτη οικονομικών στοιχείων για την ελληνική αγορά επικοινωνίας και ΜΜΕ, η οποία εκδόθηκε από την εταιρεία Direction Business Reports και βασίζεται στους ισολογισμούς του 2013. Παράλληλα, η ανακοίνωση για την άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ, με αρχές πλήρους και αντικειμενικής ενημέρωσης, ανοίγει από την κυβέρνηση το μέτωπο όχι μόνο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, αλλά και αυτό κατά της διαπλοκής γνωρίζοντας καλά ότι είναι η πρώτη που πολεμάει έχοντας εναντίον της όλο το παγιωμένο σύστημα: καναλαρχών – εργολάβων - πολιτικών.

Πράξη πρώτη

Η πρώτη πράξη έγινε την Πέμπτη όταν ο υπουργός Επικρατείας, Νίκος Παππάς, ανακοίνωσε ότι κάνει απαιτητά από τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας αλλά και τα συνδρομητικά κανάλια, το τέλος του 2% που έπρεπε να καταβάλουν με βάση το τζίρο τους από το 2011 (αφορά τον ισολογισμό του 2010) ως σήμερα. Από τα 40 εκατ. τα 24 θα καταβληθούν από κανάλια ανοιχτής λήψης και τα υπόλοιπα 16 από τα συνδρομητικά (OTE TV, Forthnet). Πηγή, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ανέφερε στην «Εποχή» ότι στους προϋπολογισμούς των τηλεοπτικών σταθμών, στους περισσότερους τουλάχιστον, το ποσό αυτό είναι συνυπολογισμένο ασχέτως αν δεν καταβάλλεται. Υπεύθυνες γι’ αυτό θα πρέπει να θεωρούνται οι έως τώρα κυβερνήσεις και οι σχέσεις που έχουν δημιουργήσει με τους καναλάρχες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Το σκάνδαλο Digea

Το ποσό αφορά τη χρήση των συχνοτήτων για τη μετάδοση αναλογικού τηλεοπτικού σήματος από το 2010 έως το 2014. Από τη δημιουργία των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών έως το 2010 ίσχυε το ίδιο ποσοστό φόρου, για τη χρήση των συχνοτήτων, το οποίο όμως πάντα «ρυθμιζόταν» από τις κατά περίοδο κυβερνήσεις με τελευταία ρύθμιση το 2010 από τον τότε υπουργό Παντελή Καψή. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σχεδόν ποτέ οι καναλάρχες δεν πλήρωσαν περισσότερο φόρο από 0,1-0,2% επί του τζίρου . Η υποχρεωτική, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρήση της ψηφιακής τεχνολο-

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

∆άνεια από τράπεζες

γίας στη μετάδοση του τηλεοπτικού σήματος, επειδή απαιτούσε υψηλό κόστος επένδυσης δεν εφαρμοζόταν στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να πληρώνει η χώρα, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, μεγάλα πρόστιμα στην ΕΕ. Υπεύθυνη αρχή είναι η Ελληνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία υπάγεται στο υπουργείο Μεταφορών. Το υπουργείο είχε εκχωρήσει την εκτέλεση του έργου στην τότε ΕΡΤ, η οποία θα δημιουργούσε το δίκτυο και κατόπιν θα μεταπωλούσε το σήμα σε τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας, ενώ οι τοπικοί σταθμοί είχαν το δικαίωμα να συνεχίσουν για κάποιο χρονικό διάστημα να εκπέμπουν σε αναλογικό σήμα. Επί κυβέρνησης Καραμανλή, οι καναλάρχες είχαν διαμαρτυρηθεί επειδή δεν ήθελαν να καταβάλουν το φόρο 2% επί του τζίρου, για τη χρήση των συχνοτήτων ή «αέρα» όπως ονομάζεται. Καθώς το κράτος δεν παρείχε τη δυνατότητα μετάδοσης ψηφιακού σήματος ο τότε υπουργός τους απάλλαξε από την καταβολή του φόρου. Το 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου δέχθηκε και αυτή τις πιέσεις των καναλαρχών, απαλλάσσοντάς τους όχι μόνο από το 2% του φόρου επί του τζίρου, αλλά και από το 20% επί της διαφήμισης και αποφασίζοντας να χρηματοδοτηθεί από το δημόσιο η κατασκευή του συστήματος μετάδοσης ψηφιακού σήματος την οποία ανέλαβε η εταιρεία Digea επειδή «αδυνατούσε» να το κατασκευάσει η ΕΡΤ. Η Digea είναι κοινοπραξία των ιδιοκτητών, επτά αρχικά και μετά το κλείσιμο του Alter έξι τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας. Ψηφιοποιημένο σήμα όμως δεν μεταδόθηκε ταυτόχρονα και εξ αρχής σε όλη την Ελλάδα. Το διάστημα από το 2010 που έγινε η τελευταία ρύθμιση, έως και το τέλος του 2014, οπότε θεωρείται ότι σε όλη τη χώρα εκπέμπεται ψηφιοποιημένο τηλεοπτικό σήμα, οι καναλάρχες

δεν κατέβαλαν τον φόρο που τους αναλογούσε και αυτά τα ποσά απαιτεί τώρα ο υπουργός Επικρατείας. Το καθεστώς αυτό έληξε στο τέλος του περασμένου χρόνου καθώς η Digea έχει αγοράσει από το κράτος για 15 χρόνια έναντι 18,3 εκατομμυρίων ευρώ το δικαίωμα μετάδοσης ψηφιακού σήματος και πλέον οι καναλάρχες θα πληρώνουν την συνδρομή τους σ’ αυτή, δηλαδή στον εαυτό τους.

Αντιδράσεις

«Οι καναλάρχες δεν έχουν ισχυρά νομικά επιχειρήματα για να πουν ότι ο φόρος του 2% δεν ισχύει, επειδή έχει συμψηφιστεί» ανέφερε στην «Εποχή», στέλεχος της τηλεοπτικής αγοράς και πρόσθεσε «θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει και με την Digea, η οποία λειτουργεί μονοπωλιακά καθώς οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένοι να συνδεθούν μαζί της προκειμένου να μεταδώσουν ψηφιακό σήμα και είναι γνωστό ότι γι’ αυτό καταβάλλουν πολλαπλάσιο αντίτιμο απ’ αυτό που η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να πληρώσει στο δημόσιο». Οι διευθύνσεις των τηλεοπτικών σταθμών προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το θέμα και είτε με αναρτήσεις σε ιστοσελίδες των σταθμών είτε –με απολύτως αντιδεοντολογικό τρόπο- ρεπορτάζ και σχόλια που μεταδόθηκαν από τους ίδιους σταθμούς, απαντούν έμμεσα στην κυβέρνηση λέγοντας ότι τα ποσά που έπρεπε να καταβληθούν συμψηφίστηκαν με προβολή τηλεοπτικών προεκλογικών σποτ. Αυτό που δεν αναφέρθηκε στα «ρεπορτάζ» είναι ότι οι φόροι καταβάλλονται στο δημόσιο ταμείο, ενώ τα ταμεία των κομμάτων είναι τελείως διαφορετικά απ’ αυτό και στους σχετικούς νόμους δεν προβλέπονται συμψηφισμοί, όπως επίσης ότι οι προεκλογικές ομιλίες

Εν τω μεταξύ, μείζον θέμα προκύπτει μετά την άρνηση της Τράπεζας της Ελλάδος επικαλούμενη το υπηρεσιακόεπαγγελματικό απόρρητο σύμφωνα με το άρθρο 54 του Ν. 4261/2014, να παραχωρήσει στον υπουργό Οικονομικών, στοιχεία αναφορικά με τη δανειοδότηση εταιρειών μέσων ενημέρωσης και την εξυπηρέτηση των δανείων τους. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Νίκος Νικολόπουλος, με ερώτησή του ζητούσε από τον υπουργό στοιχεία για τα δάνεια που έλαβαν την τελευταία πενταετία τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία θεωρούνται επισφαλή με τα συνήθη τραπεζικά κριτήρια χρηματοδότησης. Ζητούσε επίσης να μάθει ποιες εταιρείες ομίλων ΜΜΕ χρωστάνε δάνεια μη εξυπηρετούμενα. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης, απαντώντας στη βουλή είπε, μεταξύ άλλων, ότι αν και διαβιβάστηκε η ερώτηση του βουλευτή στην Τράπεζα της Ελλάδος που έχει όλα τα σχετικά στοιχεία, εκείνη απάντησε με έγγραφο με το οποίο αρνείται να παράσχει οποιαδήποτε ουσιαστική πληροφόρηση επί του θέματος. Ο υπουργός, πάντως, ξεκαθάρισε ότι θα έρθουν όλα στο φως της δημοσιότητας, ακόμη και για δάνεια υπερχρεωμένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται και σε άλλους τομείς, εκτός από τον χώρο της ενημέρωσης. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, «η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει τη διαπλοκή και τη διαφθορά, καθώς και να σταματήσει την προνομιακή αντιμετώπιση- εκ μέρους των τραπεζών- των επιχειρήσεων στο χώρο της ενημέρωσης (...) ο λόγος είναι ότι αποτελεί καθ΄ όλα απαράδεκτο φαινόμενο, επιχειρήσεις ΜΜΕ να χρηματοδοτούνται αφειδώς με δημόσιο χρήμα, που έχει δοθεί στις τράπεζες μέσω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, την ίδια στιγμή που εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αποκλεισμένες από την παροχή ρευστότητας»

“

Οι διευθύνσεις των τηλεοπτικών σταθμών προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το θέμα, ενώ απαντούν έμμεσα στην κυβέρνηση λέγοντας πως τα ποσά που έπρεπε να καταβληθούν συμψηφίστηκαν με προβολή τηλεοπτικών προεκλογικών σποτ.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Να μπει τέλος στην πολιτική της λιτότητας

Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν στην Αριστερή Συμμαχία περίπου 9%, συνεχίζεται η προεκλογική περίοδος ενόψει των εκλογών της 19ης Απριλίου, στην Φιλανδία. σελ. 14

Τα ισπανικά ΜΜΕ και η ελληνική κυβέρνηση

υτό που παρακολουθούμε στην Ελλάδα είναι μια μετωπική επίθεση εκ μέρους της Τρόικα και των συντηρητικών, φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων υπέρμαχων στις πολιτικές λιτότητας, κατά της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο να την εξωθήσουν να εγκαταλείψει τις πολιτικές της κατά της λιτότητας με τη σημαία των οποίων κέρδισε τις τελευταίες εκλογές. Βεβαίως, υπάρχουν διαφορές ως προς το πώς οι διάφορες κυβερνήσεις και οι συνιστώσες της Τρόικα προσπάθησαν να πιέσουν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για να εγκαταλείψει το προεκλογικό του πρόγραμμα. Όμως, παρά τις διαφορές αυτές, η επίθεση της οποίας ηγείται η Τρόικα - και πιο συγκεκριμένα η ΕΚΤ ήταν ανηλεής και κακοήθης. Η σφοδρότητα των παρεμβάσεών της υπερέβαινε τα εσκαμμένα εκδηλώνοντας, έτσι, την πρόθεσή της να καταστρέψει αυτόν που θεωρεί εχθρό της, δηλαδή την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τις αντι-νεοφιλελεύθερες πολιτικές του που αντίκεινται σ’ αυτές που εφαρμόζουν οι προαναφερθείσες κυβερνήσεις. Η πρώτη «πολεμική» ενέργεια (έτσι ακριβώς πρέπει να χαρακτηρισθεί) έγινε δέκα μέρες μετά τις εκλογές, όταν η ΕΚΤ διέκοψε βίαια και αμείλικτα την ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες, παρά το γεγονός ότι υπό τις ίδιες συνθήκες την παρείχε στην προηγούμενη κυβέρνηση. Ήταν μια απόφαση ωμή, έντονης και απολύτως ανωφελούς εχθρότητας, διότι η συμφωνία που είχε κάνει αποδεκτή η προηγούμενη κυβέρνηση επέτρεπε την παροχή ρευστότητας μέχρι τρεις εβδομάδες αργότερα. Η πρόθεση ήταν να προκαλέσει την φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα αποσταθεροποιώντας, κατ΄ αυτό τον τρόπο, την οικονομία και προκαλώντας χρηματοοικονομική κατάρρευση. Η ΕΚΤ επεδίωκε την ταχεία παράδοση της ελληνικής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση της Ελλάδας αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε κάποια σημαντικά σημεία, όπως για παράδειγμα να παραιτηθεί από τη θέση περί αναδιάρθρωσης του χρέους. Όμως, -κι αυτό είναι το σημαντικό- δεν αποκήρυξε ούτε εγκατέλειψε την πλειοψηφία των μέτρων κατά της λιτότητας, γεγονός που αποκρύπτεται στα μεγαλύτερα ισπανικά ΜΜΕ. Κι όχι μόνο αυτό. Τον περασμένο Φεβρουάριο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε σε τετράμηνη παράταση στη λήξη του κακώς αποκαλούμενου «προγράμματος διάσωσης» που είχε υπογράψει η Τρόικα με την προηγούμενη κυβέρνηση. Εντός εισαγωγικών το «πρόγραμμα διάσωσης» διότι δεν έσωσε τον ελληνικό λαό αλλά τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, μεταξύ άλλων, προτάσσοντας για μια ακόμη φορά τη διάσωση των τραπεζών παρά των πολιτών και, στην προκειμένη περίπτωση, των ελληνικών λαϊκών στρω-

μάτων. Βεβαίως, η τρόικα απαίτησε από την ελληνική κυβέρνηση να συγκεκριμενοποιήσει τις αλλαγές προκειμένου να της εκταμιευτεί η δόση. Της έδωσαν, μάλιστα, προθεσμία μέχρι τέλη Απριλίου με την υπόσχεση ότι θα της έδιναν 7,2 δις ευρώ. Τη στιγμή, όμως, που γινόταν αυτή η πρόταση, η ΕΚΤ προχώρησε σε νέα κίνηση που επιδείνωσε περαιτέρω την ελληνική οικονομία: αρνήθηκε στις ελληνικές τράπεζες την πρόσβασή τους στις πιστώσεις υπό τις συνθήκες που είχαν συμφωνηθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα και στην ελληνική κυβέρνηση αλλά και στη χώρα. Επιδίωξή τους ήταν η ασφυξία της ελληνικής κυβέρνησης.

H κάλυψη αυτής της επίθεσης από τα ισπανικά ΜΜΕ

Αυτά, λοιπόν, συμβαίνουν στην Ελλάδα. Είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι τα ποσά για τα οποία μιλάμε είναι άκρως ασήμαντα για την ΕΚΤ. Όμως, αυτό που θέλει η ΕΚΤ είναι να σωφρονίσει και να τιμωρήσει την ελληνική κυβέρνηση και, ούτε λίγο ούτε πολύ, να την καταστρέψει με την βοήθεια της κυβέρνησης Ραχόι (και, δυστυχώς, με τη συνδρομή και ορισμένων σημαντικών φωνών του σοσιαλιστικού κόμματος αλλά και οικονομολόγων και δημοσιογράφων προσκείμενων σ΄αυτό, οι οποίοι βλέπουν την ελληνική εκδοχή του Podemos ως εχθρό). Για παράδειγμα, το άρθρο του οικονομολόγου Χοσέ Κάρλος Ντίεθ, συμβούλου του Θαπατέρο (El Pais 27.03.15), o

οποίος κάνει λόγο για κατάρρευση των πιστώσεων και της ελληνικής οικονομίας, χωρίς πουθενά να αναφέρει τα εχθρικά και αρνητικά μέτρα της ΕΚΤ και της Τρόικας, αποδίδοντάς την στην υποτιθέμενη ανεπάρκεια της ελληνικής Κυβέρνησης. Άλλο παράδειγμα είναι το άρθρο του Χοσέ Ιγνάθιο Τορρεμπλάνκα (El Pais 27.03.15), ο οποίος φθάνει στο σημείο να ισχυρισθεί ότι η κυβέρνηση Ραχόι ήταν διατεθειμένη να βοηθήσει την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να καταρριφθούν οι δογματικές θέσεις της Γερμανίας που στραγγαλίζουν την οικονομική ανάπτυξη, μεταξύ των οποίων και οι πολιτικές της λιτότητας. Οφείλω να ομολογήσω ότι χρειάστηκε να διαβάσω την παράγραφο αυτή δυο φορές, διότι καταδεικνύει την απύθμενη άγνοια για τις θέσεις που υιοθέτησε η ισπανική κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Όπως τεκμηρίωσαν κάποιοι απ΄ τους συμμετέχοντας στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δανειστών και του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση Ραχόι υπήρξε ο πιο διαπρύσιος υποστηρικτής των πολιτικών λιτότητας της Γερμανίας και αντιπαρατέθηκε με σθένος στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πώς είναι δυνατόν η άγνοια ή η στρέβλωση να φθάνει σε τέτοια επίπεδα; Μια τελευταία παρατήρηση ως προς την κάλυψη της ελληνικής κατάστασης από τα ισπανικά ΜΜΕ. ∆ημοσιεύτηκαν πάρα πολλά άρθρα επικριτικά για την ελληνική κυβέρνηση, ορισμένα μάλιστα υιοθετώντας έναν άκρως εχθρικό τόνο. Όμως, ήταν ελάχιστα αυτά που προσπάθησαν να κατανοήσουν ή να παρουσιάσουν μια διαφορετική εκ-

“

Οι «καταστατικοί» εργάτες και ο Ινγκράο

Με αφορμή τα εκατοστά γενέθλια του Πιέτρο Ινγκράο. σελ. 13

Ο Ισπανός καθηγητής, Βισένς Ναβάρρο, ένας εκ των δύο οικονομολόγων που κατάρτισαν το οικονομικό πρόγραμμα των PODEMOS, σε άρθρο του στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Publico καταπιάνεται με τα ΜΜΕ της Ισπανίας, με προεξάρχουσα τη ναυαρχίδα ΕL PAIS, τα οποία, όπως τεκμηριώνει, συστρατεύτηκαν με την Κυβέρνηση Ραχόι κατά του Συριζα, αφ΄ενός για να υποστηρίξουν τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η Ε.Ε. και, αφ΄ετέρου αποσκοπώντας στην αναχαίτιση της ανοδικής πορείας των PODEMOS.

δοχή προς υπεράσπιση της ελληνικής κυβέρνησης. Καλώ τους αναγνώστες να προβληματισθούν πάνω σ΄αυτή την πραγματικότητα και να αναρωτηθούν: Υπάρχει ελευθερία τύπου σ’ αυτή τη χώρα; Έχουμε παρακολουθήσει μια καταιγιστική αρθρογραφία κατά του πολιτικού συστήματος της Βενεζουέλας που παρουσιάζεται συστηματικά από τα δύο μεγάλα κόμματα ως μια δικτατορία. Και όμως, στη χώρα αυτή υπάρχουν ΜΜΕ όλων των πολιτικών αποχρώσεων, καίτοι η πλειοψηφία είναι δεξιού προσανατολισμού. Ο κάθε αναγνώστης μπορεί να το διαπιστώσει αυτό και, στη συνέχεια, να κάνει τη σύγκριση με την Ισπανία. Μόνο δύο άρθρα θετικά για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις πέντε μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας. Γι΄αυτό, λοιπόν, καλώ τους αναγνώστες να αναρωτηθούν: Τι είδους δημοκρατία έχουμε στην Ισπανία; ∆εν θεωρούν ότι η ∆ημοκρατία αυτή είναι συρρικνωμένη και ανεπαρκής; Τους προτείνω, λοιπόν, να κινητοποιηθούν και να διαμαρτυρηθούν καταγγέλλοντας την κατάσταση αυτή που επικρατεί στα ΜΜΕ. Σήμερα ένας λαός, ο ελληνικός, δέχεται μια άνευ προηγουμένου επίθεση από την ίδια την ισπανική κυβέρνηση με την οποία συστρατεύονται και όλα τα ΜΜΕ. Παρακαλώ, διαμαρτυρηθείτε». Μετάφραση: Μαργαρίτα Αδάμου

∆ΙΕΘΝΗ

Οι σοσιαλιστές επιχειρούν να παγιδεύσουν την Αριστερά

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΣΤΙΣ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ

Νομαρχιακές εκλογές - Ποσοστά κομμάτων, με βάση επίσημα στοιχεία

∆εξιά: UMP, UDI και συνεργαζόμενοι 34,46% Αριστερά: ΣΚ – συνεργαζόμενοι 22,12% Μέτωπο της Αριστεράς: 9,4% “ ” με Οικολόγους 14% “ ” Νουβέλ Ντον Οικολόγοι –Πράσινοι 2% Εθνικό Μέτωπο FN (Λεπέν) 24,5% Νομαρχίες που κέρδισε η δεξιά: (UMP, UDI, Modem) από 40 έφτασε στις 67 (+37) Αριστερά – συνεργαζόμενοι από 59 έπεσε στις 33 Μέτωπο της Αριστεράς, από 2 κράτησε τη 1 (έχασε τη δεύτερη νομαρχία για 47 ψήφους)

Νομαρχιακοί σύμβουλοι

Γαλλία διέρχεται μια πολύπλευρη κρίση οικονομική, κοινωνική και ηθική. Τα αποτελέσματα των πρόσφατων νομαρχιακών εκλογών επιβεβαιώνουν αυτή τη διαπίστωση. Μπορεί το Εθνικό Μέτωπο (FN) της Λεπέν να μην κατέκτησε την πρώτη θέση, όπως προέβλεπαν και πρόβαλλαν τα μίντια και έγκυροι αναλυτές. Οι ψηφοφόροι, όμως, κατευθύνθηκαν προς το κόμμα του Νικολά Σαρκοζί και τους συμμάχους του της κεντροδεξιάς. Έτσι, ο πρώην πρόεδρος τη στιγμή που πήγαινε στον εισαγγελέα να καταθέσει για τα σκάνδαλά του κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι θα βρεθεί και πάλι στο ανώτατο αξίωμα της χώρας. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα υπέστη μια ακόμα βαριά ήττα, μετά τις δημοτικές και τις ευρωεκλογές και χωρίς αμφιβολία προβλέπεται μια νέα πανωλεθρία του τον ∆εκέμβριο του 2015, στις περιφερειακές. Η ήττα, όμως, αυτή χρεώνεται από τα μίντια σ’ ολόκληρη την Αριστερά και έτσι δεν έγιναν γνωστά τα εκλογικά αποτελέσματα της άλλης αριστεράς πέρα από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με πρώτη δύναμη το Μέτωπο της Αριστεράς, το οποίο με τις συμμαχίες του σε αυτές τις εκλογές κατόρθωσε, σε συνθήκες πόλωσης και μιντιακής χειραγώγησης, να αντισταθεί και να συγκεντρώσει ένα ποσοστό από 9-11%. ∆εν κατόρθωσε, όμως, να γίνει ο πόλος συσπείρωσης και έκφρασης της μεγάλης λαϊκής δυσαρέσκειας που ψήφισε FN και δεξιά. Ένα άλλο μεγάλο μέρος το 50% των ψηφοφόρων προτίμησε να μείνει μακριά από τις

Το πρώτο βήμα

κάλπες. Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε ότι το 5% των ψηφοφόρων έριξε λευκό!

Ρήξη των σχέσεων του ΣΚ με τους ψηφοφόρους του

Είναι παράδοση τα τελευταία χρόνια το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία να χάνει τις ενδιάμεσες εκλογές. Με τον Φρανσουά Ολάντ που βρίσκεται στα μισά της θητείας του, οι ήττες που έχει υποστεί φαίνεται να μην είναι αναστρέψιμες. Οι αιτίες δεν είναι πρόσκαιρες, δεν περιορίζονται σε ένα απλό ζήτημα του εκλογικού κύκλου, δεν έχουν σχέση με το πρόσωπο που είναι στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση. Πρόκειται για κάτι σοβαρότερο, για την κρίση εμπιστοσύνης των λαϊκών στρωμάτων προς τις πολιτικές ελίτ που εναλλάσσονται στην εξουσία τις τελευταίες δεκαετίες. Ιδιαίτερα για το ΣΚ πρόκειται για ρήξη των σχέσεών του με το παραδοσιακό του εκλογικό σώμα, από τη στιγμή που αυτό εγκατέλειψε τις αρχές που υιοθέτησε «στη νέα του εκδοχή» το 1971, στο συνέδριο του Επινέ. Με βάση την ανάλυση των τελευταίων αποτελεσμάτων των νομαρχιακών εκλογών, μόνο το 15% των εργαζομένων ψήφισε το ΣΚ, ενώ το 49% ψήφισε FN. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπαλληλικά στρώματα, το 30% ψήφισε το FN ενώ το 18% πήγε στο ΣΚ. Αντίθετα, το 28% των ελεύθερων επαγγελματιών και των ανωτέρων στελεχών ψήφισαν ΣΚ έναντι μόνο του 13% που ψήφισε FN. Η συμπεριφορά αυτή του εκλογικού σώματος θα έπρεπε να απασχολήσει το

Το Μέτωπο της Αριστεράς εκτιμά ότι μετά τις εκλογές οι κυρίαρχες δυνάμεις επιχειρούν να επιβάλουν ένα τρικομματικό σύστημα: ∆εξιά, ΣΚ, και Εθνικό Μέτωπο, για να παγιδεύσουν την εναλλακτική αριστερά στο άρμα του ΣΚ ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2017. Έτσι, αποφεύγουν κάθε συζήτηση για τα οικονομικά, κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα. Το Μέτωπο της Αριστεράς απορρίπτει αυτή τη λογική και υπογραμμίζει την ανάγκη οικοδόμησης μιας νέας αριστεράς με την ευρύτερη συνεργασία και συσπείρωση όλων των δυνάμεων πέρα από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ήδη τα πρώτα βήματα έγιναν με τις συνεργασίες στις πρόσφατες νομαρχιακές εκλογές μεταξύ του Μετώπου της Αριστεράς, των Οικολόγων Πράσινων και του νέου κόμματος Νουβέλ Ντον αλλά και με κοινωνικά κινήματα και συλλογικότητες. Τα αποτελέσματα που σημείωσε το Μέτωπο της Αριστεράς στο δεύτερο γύρο ήταν θετικά. Πιο συγκεκριμένα: • Σε 46 καντόνια είχε αντίπαλο το FN και κέρδισε την πλειοψηφία. • Σε 19 καντόνια είχε αντίπαλο υποψήφιο της ∆εξιάς και κέρδισε την πλειοψηφία σε 16, ενώ σε 5 είχε αντίπαλό του το ΣΚ και επικράτησε στα 3. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα ποσοστά ήταν πολύ ικανοποιητικά, έφθαναν από 60 έως 70%. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν τη δυναμική που υπάρχει στο χώρο αυτό και τη δυνατότητα να κερδίσει στην κάλπη το μεγάλο μέρος της αποχής, ακόμα κι αυτών που ψηφίζουν το κόμμα της Λεπέν.

∆εξιά – UMP εξέλεξαν 2.488 ΣΚ 1.435 (και όχι 1.592 όπως πέρασε σε όλο τον Τύπο) Μέτωπο της Αριστεράς 176. Έβγαλε λιγότερους από τις προηγούμενη φορά λόγω ενός πολύπλοκου πλειοψηφικο-αναλογικού συστήματος. ΣΚ τώρα και στο συνέδριό του, που θα γίνει στις 5, 6 και 7 Ιουνίου. Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι έλαβε το μήνυμα των εκλογών, κάλεσε τις αριστερές δυνάμεις να συσπειρωθούν γύρω από την κυβέρνηση, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει η αριστερά να αποφύγει τον κίνδυνο της αυτοχειρίας της! Εννοούσε προφανώς τις προεδρικές εκλογές του 2017. Τέλος, απέδωσε την ήττα του, ένα χρόνο μετά την πρωθυπουργοποίηση του, στη διάσπαση της Αριστεράς. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και τα μίντια, που καλούν εν χορώ τους πάντες να ομονοήσουν. «Αλλά σε τι; Σε ποια πολιτική; Σ’ αυτή που οδήγησε σε αυτά τα αποτελέσματα» αναρωτιέται ένας βουλευτής από τους διαφωνούντες του ΣΚ.

Η επιμένει στην ίδια πολιτική

Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν συζητάει αυτό το ζήτημα, αλλά προτίθεται να συνεχίσει ακριβώς την ίδια πολιτική. Μάλιστα, έγινε γνωστό ότι σε σύσκεψη υπουργών και συμβούλων αποφασίστηκε να προχωρήσει σύντομα και στην κατάργηση του 35ωρου που ζητάει επίμονα ο γαλλικός ΣΕΒ. Ένα νόμο της σοσιαλιστικής κυβέρνησης Ζοσπέν μαζί με το γαλλικό ΚΚ, εμβληματικό για την αριστερά. Ο Φρ. Ολάντ δήλωσε μετά τα αποτελέσματα ότι μόνη του έγνοια είναι «να δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης, απασχόλησης, απασχόλησης». Στο Βερολίνο όπου βρέθηκε για τη γαλλο-γερμανική κοινοβουλευτική συνεργασία, υποσχέθηκε στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ ότι θα προχωρήσει στο δρόμο που έχουν χαράξει… Παρεμπιπτόντως, μίλησαν και για την Ελλάδα, την οποία κάλεσαν να βιαστεί, γιατί χρόνος δεν υπάρχει. Ο πρωθυπουργός του έμεινε πίσω στο Παρίσι, για να βρεθεί στο κοινοβούλιο με τους βουλευτές του κόμματός του ένα χρόνο από την πρωθυπουργοποίηση του. Αυτό ισχυρίστηκε. Ο πραγματικός λόγος ήταν να τους καθησυχάσει. ∆εν τα κατάφερε. Οι βουλευτές βέβαια παρέμειναν σιωπηλοί. Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να αισθάνθηκε «μεγάλη μοναξιά», ανέφερε χαρακτηριστικά βουλευτής από την αριστερή πτέρυγα. Ο πρόεδρος της βουλής, στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος επεσήμανε τον κίνδυνο ότι με αυτό το κλίμα,

δύο μήνες «πριν το συνέδριο υπάρχει ο κίνδυνος να δώσουμε την εικόνα διάσπασης… Έτσι δεν επιτρέπεται να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη».

Το ΣΚ χωρίς συμμαχίες;

Μετά τον κλονισμό της εμπιστοσύνης με το εκλογικό σώμα έρχεται η διαταραχή των σχέσεων με τις συνεργαζόμενες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Σ’ αυτές απευθύνεται τώρα ο πρωθυπουργός και επιχειρεί να προχωρήσει σε μια νέα συνεργασία με τους Οικολόγους στη βάση ενός «συμφώνου μεταξύ σοσιαλιστών και οικολόγων», για να επιστρέψουν έτσι στην κυβέρνηση εφαρμόζοντας «μια πολιτική για τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση και τη συνέχιση του αγώνα κατά των ανισοτήτων». Η απάντηση στην πρόσκληση αυτή δεν άργησε να δοθεί από τη Σεσίλ Ντιφλό, πρώην γραμματέα των Ευρωπαίων Οικολόγων-Πράσινων, πρώην υπουργό στην κυβέρνηση Ζαν-Μαρκ Ερό, η οποία σε συνέντευξή της στη «Λε Μοντ» είπε πως δεν βλέπει το λόγο να ευθυγραμμιστούμε με την πολιτική των σοσιαλιστών. Η προσφορά του Μανουέλ Βαλς δεν φαίνεται να βρίσκει μέχρι στιγμής αποδέκτες. Πέρα όμως από τις ενέργειες του πρωθυπουργού, το ΣΚ έχει μπει, έστω και άτυπα, σε προσυνεδριακές διεργασίες. Η Μαρτίν Ομπρί επιχειρεί να συσπειρώσει τους δικούς της και όχι μόνο. Να παίξει ένα ρόλο εξισορροπητικό για μια μελλοντική πλειοψηφία στο ΣΚ. Οι διαφωνούντες στα αριστερά του ΣΚ δεν φαίνεται να δείχνουν ενδιαφέρον για μια συνάντηση όλων, όπως προτείνει η Μαρτίν Ομπρί. Με κείμενο τους δείχνουν ότι είναι αποφασισμένοι να ανοίξουν το διάλογο για «την επανεξέταση και την επαναχάραξη μιας διαφορετικής πολιτικής». Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι εάν αυτές οι ανησυχίες που εκφράζονται τώρα θα καταλήξουν σε μια πραγματική και σε βάθος συζήτηση των ιδεολογικών και πολιτικών προβλημάτων. ∆ιαφορετικά παραμονεύει ο κίνδυνος, χωρίς αμφιβολία σε πολύ σύντομο χρόνο, της έκρηξης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αναφέρει αναλυτής της «Λα Τριμπιούν». Μ. Κ.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Οι «καταστατικοί» εργάτες και ο Ινγκράο ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΠΙΕΤΡΟ ΙΝΓΚΡΑΟ Του Μαουρίτσιο Λαντίνι*

ταν, τον προηγούμενο Φεβρουάριο, ο πρωθυπουργός πήγε στη Μιραφιόρι για να αποτίσει φόρο τιμής στον διευθύνοντα σύμβουλο της FIAT και να τον προβάλλει ως σημείο αναφοράς για τις στρατηγικές που πρέπει να υιοθετηθούν σε σχέση με τους εργαζόμενους, σκέφτηκα αυτομάτως τον Πιέτρο Ινγκράο. Πιο συγκεκριμένα, την ομιλία του, πριν από 37 χρόνια, στις Χαλυβουργίες του Τέρνι. Ήταν η τριακοστή επέτειος από την εφαρμογή του Συντάγματός μας, κι ο Ινγκράο, την εποχή εκείνη πρόεδρος της βουλής, ο οποίος είχε πάει στο συγκεκριμένο εργοστάσιο προσκεκλημένος του Εργοστασιακού Συμβουλίου για να μιλήσει για την Καταστατική Χάρτα μας, απευθύνθηκε στους εργάτες ορίζοντάς τους ως «συντακτικούς». Τους ενέταξε, τιμητικά και τυπικά, στους Συντακτικούς Πατέρες. Θα πει κάποιος: μα, σε αυτά τα 37 χρόνια ο κόσμος άλλαξε! Και θα έχει δίκιο. Αλλά από αυτή τη διαπίστωση, μέχρι το να θεωρήσει κάποιος, ό,τι κι αν έχει αλλάξει από τότε, την ανατροπή της κοινωνικής λειτουργίας της εργασίας, με τον τρόπο που αυτή είχε οριστεί και τεθεί ως θεμέλιο της δημοκρατίας μας, ως μια «φυσική» μεταβολή της έννοιας του πολίτη, αυτό πάει πολύ.

Εργασιακή προσωρινότητα

Η μακρά κρίση αυτών των ετών χρησιμοποιήθηκε για να ολοκληρωθεί ένα γιγαντιαίο έργο οπισθοδρόμησης της εργασίας, σε μια προσπάθεια να επανέλθει ως μια απλή σχέση ανταλλαγής, στην αρχική διάστασή της ως εμπόρευμα. Μια ολόκληρη γενιά νέων εργαζόμενων καταπλακώθηκε από μια εργασιακή προσωρινότητα, η οποία έγινε δομική συνθήκη. Ο αγώνας για τον εκσυγχρονισμό της εργασίας στην εποχή της παγκόσμιας οι-

κονομίας ολοκληρώνεται και βρίσκουμε στο τέρμα του την επιστροφή στο παλιό. Μια μακρά εποχή, η οποία σημαδεύτηκε από την κατάκτηση των δικαιωμάτων της εργασίας και στην εργασία, καταλήγει στο αντίθετό της. Όταν περνάμε, όπως συμβαίνει με το Jobs Act του Μ. Ρέντζι, από την προστασία των εργαζομένων στην προστασία από τους εργαζόμενους, δεν βρισκόμαστε απλώς μπροστά σε μια συζητήσιμη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, αλλά μπροστά στην ολοκλήρωση μιας στρατηγικής η οποία θέλει να ανατρέψει ένα ολόκληρο κοινωνικό μοντέλο και να κλείσει με διπλά μάνταλα έναν ολόκληρο κύκλο κατακτήσεων οι οποίες είχαν ως πρωταγωνιστές τους εργαζόμενους.

Ένας κοινωνικός συνασπισμός

Η FIOM δεν παραδίδεται. Γι’ αυτό το λόγο σκεφτόμαστε ότι έχει φτάσει πια η ώρα που δεν πρέπει να περιοριζόμαστε μόνο σε πράξεις αντίστασης, μπας και καθυστερήσουμε την ολοκλήρωση μιας μοίρας που έχει χαραχτεί στις πραγματικές διαδικασίες, κάτι

που για μας θα σήμαινε το να περιορίσουμε μια ιστορία αγώνων, μέσα στο στενό πλαίσιο εταιρικών και συντεχνιακών αιτημάτων. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίο να ξαναΰφάνουμε τα νήματα των αλληλέγγυων κοινωνικών δεσμών τα οποία, εξαιτίας των οικονομικών διαδικασιών και των πολιτικών επιλογών, έχουν καταστραφεί. Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε για τη δημιουργία ενός κοινωνικού συνασπισμού. Σε αυτή τη συγκυρία γίνονται κεντρικά τα ζητήματα και τα ερωτήματα για την σημασία της εργασίας και για τη σχέση μεταξύ εργασίας και ζωής, τα οποία ο Ινγκράο, εδώ και χρόνια, θέτει στον πολιτικό διάλογο, συχνά χωρίς να εισακούγεται ή να γίνεται κατανοητός. Η ικανότητά του να διαβλέπει, από πολύ πριν, τις βαθιές διεργασίες, η αμφιβολία, η οποία γι’ αυτόν έχει γίνει μέθοδος, έγιναν τα θεμελιώδη συστατικά μιας γόνιμης και στενότατης σχέσης, συνδεδεμένης με τους αγώνες των εργατών μετάλλου και του συνδικάτου τους, της FIOM, και με όσους το διηύθυναν σε χρόνια δύσκολα, αλλά γεμάτα επιτυχίες, όπως ο Μπρούνο Τρεντίν. Για μένα, το να γράφω για τον Ινγκράο τη στιγμή κατά την οποία φτάνει σε μια τόσο σπάνια ηλικία, είναι ένας λόγος μεγάλης χαράς και τιμής. Γι’ αυτό που αντιπροσωπεύει ο Ινγκράο για τη FIOM, (της οποίας είναι το πρώτο επίτιμο μέλος!), για γενιές ολόκληρες, οι οποίες βρήκαν σε αυτόν ένα πολιτικό, ηθικό και αξιακό σημείο αναφοράς. Ας του πω δημόσια αυτό που δεν μπόρεσα να του πω ιδιωτικά: η ανεξάντλητη περιέργειά του για τα μικρά και μεγάλα ζητήματα του κόσμου και της ζωής, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για όλους εμάς, για να πάμε μπροστά. Χρόνια πολλά, Πιέτρο.

* Ο Μ. Λαντίνι είναι γενικός γραμματέας του συνδικάτου της Fiom Cgil. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο: ilmanifesto.info/i-suoi-operai-costituenti

Ο κήπος του γείτονα αργεί να ανθίσει Ο ∆ΥΣΚΟΛΟΣ ∆ΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Παρά τη βαθειά οικονομική κρίση που μαστίζει εδώ και χρόνια τη βουλγαρική κοινωνία, με τις οριακές αποδοχές και την απελπιστικά χαμηλή ποιότητα ζωής των εργαζομένων να κάνουν την ελληνική μνημονιακή πραγματικότητα στα μάτια τους σχεδόν ελκυστική, η αριστερά δεν μοιάζει να δείχνει σημεία ανάκαμψης. Εξορισμένη από την κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας, με ποσοστό που δεν έχει ακόμη αγγίξει τη μονάδα, η «Βουλγαρική Αριστερά» που ιδρύθηκε από πρώην μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος εξακολουθεί να παλεύει με τους δαίμονες της: την κληρονομιά του ιστορικού τραύματος της εποχής του «υπαρκτού», που την ακυρώνει στη συνείδηση μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, την απροθυμία όσων νέων ριζοσπαστικοποιούνται σε πολιτικό και -πρωτίστως- κοινωνικό επίπεδο να δεσμευτούν ως κομματικά μέλη επιλέγοντας δικές τους οργανωτικές δομές, την έλλειψη πόρων και το μάλλον γερασμένο δυναμικό της.

έλλειψη νέου αίματος αποτυπώνεται ως ένα βαθμό και στη βασική ρητορική του κόμματος που ενίοτε μοιάζει να έχει σταματήσει στην (ένδοξη για κάποιους) εποχή Ζίβκοφ. Ρητορική που στηρίζεται συχνά στον οικονομισμό και στερείται ευρύτερων κοινωνικών αναφορών και αναλύσεων, ενώ μοιάζει να απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά το κινηματικό στοιχείο. Μία ενδιαφέρουσα ερμηνεία που δίνουν κομματικά στελέχη συνδέει την έλλειψη κινηματικής πρακτικής με την κατά παράδοση έλλειψη διεκδικητικότητας στη

δημόσια ζωή. Εχοντας κληρονομήσει την αντίληψη του κράτους-προστάτη που αναλαμβάνει ερήμην των πολιτών να φροντίσει για την ευημερία τους -με αντίτιμο βεβαίως την άνευ όρων αποδοχή της παντοδυναμίας του- η πολιτική κουλτούρα της χώρας εξακολουθεί να βασίζεται στον ενδοτισμό απέναντι στον ισχυρότερο και σε μία στάση αναμονής σχεδόν μοιρολατρική. Μαζί με έναν περισσότερο ή λιγότερο έντονο εθνικισμό που στους κόλπους της αριστεράς εμφανίζεται ως πατριωτισμός, παραμένει ισχυρή η απόρριψη του διαφορετικού: ενώ οι τσιγγάνοι πιστώνονται κάθε πράξη παραβατικότητας στα μάτια της πλειοψηφίας των πολιτών, η διαφορετικότητα στο σεξουαλικό προσανατολισμό δεν γίνεται εύκολα ανεκτή ούτε από την αριστερά, ενώ θέματα περιβάλλοντος εμφανίζονται υποβαθμισμένα στην κομματική ατζέντα (η συνέχιση ή ο τερματισμός

του πυρηνικού προγράμματος -για παράδειγμα- αποτελεί και σήμερα σημείο εσωκομματικής τριβής). Ο ρόλος των ΜΜΕ

Καταλυτικό ρόλο στην περιθωριοποίηση της αριστεράς παίζει και ο αποκλεισμός της από τα μέσα ενημέρωσης της χώρας. Με σημαντικό τμήμα του βουλγαρικού Τύπου να έχει αγοραστεί από γερμανικά κεφάλαια, η βασική πολιτική γραμμή που αναδεικνύεται υπηρετεί πλήρως τις επιλογές νεοφιλελεύθερης λιτότητας της κυβέρνησης Μέρκελ και του συμμαχικού της τόξου. Καθημερινή είναι η προσπάθεια να ακυρωθεί οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση, όσο πρωτόλεια και αν είναι, με όπλο τη λασπολογία και την πλήρη διαστρέβλωση απόψεων αλλά και προθέσεων όσων εμφανίζονται να υιοθετούν άλλα παραδείγματα εκτός της νεοφιλελεύθερης

ατζέντας. Ακόμη και η συμπαράταξη με τον ΣΥΡΙΖΑ στο πλαίσιο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, κάθε άλλο παρά φαίνεται να τονώνει τη δημοφιλία και την κοινωνική διεισδυτικότητα της Βουλγαρικής Αριστεράς. Κι αυτό γιατί ως ο πλέον ισχυρός αντινεοφιλελεύθερος πόλος με κυβερνητική πλέον δυναμική, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρουσιάζεται απλώς με τα μελανότερα χρώματα από τα βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης, αλλά γίνεται αντικείμενο ειρωνικού σχολιασμού και επιθετικής χυδαιολογίας, παρά το γεγονός ότι μετά την εκλογική του νίκη, βουλγαρικά ακροδεξιά σχήματα προσπάθησαν να εμφανιστούν ως ΣΥΡΙΖικό ανάλογο, επιδιώκοντας να παρουσιάσουν την εθνικιστικής αναδίπλωσης κοινωνικά μισαλλόδοξη ρητορική τους ως ριζοσπαστική πρόταση διακυβέρνησης, ικανή να επικρατήσει. Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο καλείται η ηγεσία της Βουλγαρικής Αριστεράς να διαμορφώσει νέους εσωκομματικούς συσχετισμούς, να ανανεώσει τον πολιτικό της λόγο, να εμπλουτίσει τις προτεραιότητες και να επιχειρήσει νέες συμμαχίες, ώστε να επιδιώξει τόσο την πολιτική της χειραφέτηση από το βεβαρημένο παρελθόν των προγόνων της όσο και την κατάκτηση της ιδεολογικής ηγεμονίας μίας χώρας που δείχνει να παρασύρεται όλο και περισσότερο σε ολισθηρά μονοπάτια κοινωνικού αυτισμού. Πρόκειται σίγουρα για ένα εξαιρετικά δύσκολο στοίχημα. Ολγα Αθανίτη

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Να μπει τέλος στην πολιτική της λιτότητας

www.obamaderogaeldecretoya.org.ve

Η Βενεζουέλα είναι ελπίδα

Συνέντευξη με τον Πάαβο Αρινμάκι, πρόεδρο της Αριστερής Συμμαχίας στη Φιλανδία Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν στην Αριστερή Συμμαχία περίπου 9%, συνεχίζεται η προεκλογική περίοδος ενόψει των εκλογών της 19ης Απριλίου, στην Φιλανδία. Ο πρόεδρος του κόμματος Πάαβο Αρινμάκι μιλάει στην «Εποχή» για την εκλογική πλατφόρμα της Αριστερής Συμμαχίας, σχολιάζει τη σκληρή στάση της φιλανδικής κυβέρνησης απέναντι στην Ελλάδα και αναφέρεται στην ανάγκη να μπει τέλος στην πολιτική της λιτότητας (σημ: η Αριστερή Συμμαχία είναι μέλος του ΚΕΑ). Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Πώς εξελίσσεται η προεκλογική εκστρατεία; Είναι ένας αγώνας δύσκολος, όμως προσπαθούμε για το καλύτερο και είμαστε πολύ αισιόδοξοι. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα έχουμε μια αύξηση του εκλογικού ποσοστού και αυτό είναι ένα ισχυρό κίνητρο για τους ακτιβιστές μας. ∆υστυχώς, όμως, είμαστε περιθωριοποιημένοι από τα κυρίαρχα μέσα μαζικής ενημέρωσης, γιατί είμαστε το μόνο κόμμα της αντι-λιτότητας. Για αυτό πρέπει να κάνουμε πολλή δουλειά στο δρόμο για να περάσουμε τα μηνύματά μας στους πολίτες. Ποια είναι τα κυριότερα σημεία της εκλογικής σας πλατφόρμας; Επιγραμματικά θα αναφέρω τα παρακάτω: α) το τέλος στην πολιτική της λιτότητας, β) η υποστήριξη της βιώσιμης ενέργειας, γ) η μείωση του χάσματος στα εισοδήματα και η αναδιανομή του πλούτου, δ) το κλείσιμο των φορολογικών παραδείσων, ε) η βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, στ) η βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ζ) η υπεράσπιση της ειρήνης και της ασφάλειας και η αντίθεση στο ΝΑΤΟ.

Ποιος είναι ο στόχος σας σε αυτές τις εκλογές; Βασικός στόχος είναι να εκλέξουμε περισσότερους βουλευτές από τους 14 των προηγούμενων εκλογών. Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι θα φτάσουμε στους 17 με 18 βουλευτές, κάτι που για εμάς θα είναι μια μικρή εκλογική νίκη. Επίσης, θέλουμε να αναδείξουμε τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε σχετικά με την οικονομία και την αντιμετώπιση της κρίσης και να προωθήσουμε την αντίληψη ότι μπορούμε να πάμε αλλιώς. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε η Αριστερή Συμμαχία να συμμετέχει ξανά στην κυβέρνηση; Αυτό δεν είναι κάτι που φαίνεται πιθανό. Εμείς έχουμε προτείνει ένα «κυβερνητικό μέτωπο του λαού» (όπως υπήρχε στην Φιλανδία μεταξύ 1944 1948, 1966 -1971 και 1975 - 1982) μαζί με το Κόμμα του Κέντρου και τους Σοσιαλδημοκράτες. Μια σύγχρονη εκδοχή θα μπορούσε να περιλαμβάνει επίσης και τους Πράσινους. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι η ηγεσία του Κέντρου είναι σήμερα νεοφιλελεύθερη. Η Αριστερή Συμμαχία θα μπορούσε να συμμετέχει μόνο σε μία κυβέρνηση που θα φορολογεί περισσότερο τους πλούσιους και δεν θα

Περισσότεροι από  6.000.000 άνθρωποι έχουν υπογράψει στην εκστρα-

κόβει από τους φτωχούς. Επίσης, δεν γίνεται να ενταχθούμε σε μια κυβέρνηση που θα αρχίσει να διαπραγματεύεται την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Πώς κρίνεις τη στάση της φιλανδικής κυβέρνησης σχετικά με το ελληνικό ζήτημα; Είμαστε ντροπή για τη φιλανδική κυβέρνηση η υποστήριξη που δείχνει προς τη γερμανική πολιτική ηγεσία. Όταν ήμασταν στην κυβέρνηση είχαμε συμφωνήσει ότι τα φιλανδικά συμφέροντα πρέπει να υποστηρίζονται παράλληλα με τα συμφέροντα των χωρών που βρίσκονται σε κρίση. Είχαμε κάνει, επίσης, μια συμφωνία ότι καμία από τις χώρες που βρίσκονται σε κρίση δεν θα πρέπει να αναγκαστεί να πουλήσει την δημόσια περιουσία της. ∆υστυχώς, αυτή η συμφωνία δεν τηρήθηκε από τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών. Πολλοί ισχυρίζονται ότι σε σχέση με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, στην Φιλανδία υπάρχει ακόμα μια οικονομική και κοινωνική σταθερότητα. Είναι έτσι τα πράγματα; Είμαστε πολύ περήφανοι για την κοινωνία ισότητας και για το εκπαιδευτικό σύστημα που δημιουργήθηκε στην Φιλανδία αρχικά από την αριστερά. ∆υστυχώς, όμως, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί εδώ και δεκαετίες. Οι κοινωνικές ανισότητες έχουν αυξηθεί, με εξαίρεση τα έτη 2012 και 2013 όταν ήμασταν στην κυβέρνηση και καταφέραμε να προωθήσουμε τη μείωση της φορολογίας των χαμηλών εισοδημάτων, την αύξηση των φόρων στα εισοδήματα του μεγάλου κεφαλαίου και τη βελτίωση της κοινωνικής ασφάλισης. Μετά, η Φιλανδία άρχισε να εφαρμόζει πολιτικές για περισσότερη λιτότητα και η κατάσταση της φιλανδικής οικονομίας συνεχίζει να χειροτερεύει. Στον προϋπολογισμό του 2015 υπάρχουν περικοπές πάνω από τρία δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η αύξηση της φορολογίας ξεπερνάει τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι η ολοένα αυξανόμενη ανεργία, που τώρα βρίσκεται στο 10,1%.

Εισβολές και συλλήψεις στην αριστερή γειτονιά Okmeydani της Ιστανμπούλ

Τα ξημερώματα της 2ης Απριλίου, μονάδες της αντιτρομικρατικής υπηρεσίας έκαναν εκτεταμένες επιδρομές στο πολιτιστικό κέντρο του Idil, που είναι το αρχηγείο της ομάδας Yorum, ένωσης για τα βασικά δικαιώματα, και χώρος της επαναστατικής νεολαίας. Έγιναν πολλές συλλήψεις. Οι φωτογραφίες δείχνουν το πολιτιστικό κέντρο μετά την εισβολή: καταστροφές στο κτίριο και στα μηχανήματα δουλειάς. Σύμφωνα με συνέντευξη Τύπου που έδωσαν το μεσημέρι της ίδιας ημέρας εκπρόσωποι της Grup Yorum, το κόμμα της φασιστικής, όπως την αποκαλούν, κυβέρνησης του Ερντογάν, προσπαθεί να πάρει την εκδίκησή του για την ομηρεία του εισαγγελέα Mehmet Kiraz, που χειριζόταν την υπόθεση του θανάτου του έφηβου Berkin Elvan, χτυπώντας νόμιμες και δημοκρατικές οργανώσεις. Ένας από τους λόγους, είπαν, ίσως είναι η συναυλία που έχει οργανωθεί για την Ανεξάρτητη Τουρκία, η 5η κατά σειρά, στις 12 Απριλίου. Σκοπός της συναυλίας, να αναδειχθεί το θέμα του φόνου του Berkin Elvan. Σημειώνουμε ότι στην περσινή αντίστοιχη συναυλία, συμμετείχαν ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Ας μην ελπίζουν ότι οι συλλήψεις θα οδηγήσουν στη ματαίωση της συναυλίας, Οι φωνές, είπαν, θα γίνουν δυνατότερες, μέχρι να καταδικαστούν οι φονιάδες του Berkin Elvan από λαϊκό δικαστήριο. Την 12η Απριλίου θα τραγουδήσουμε μαζί με εκατομμύρια ανθρώπους. Οι συλλήψεις και οι διώξεις δεν θα μας εμποδίσουν να απαιτήσουμε ψωμί, δικαιοσύνη και ελευθερία. Τις πληροφορίες λάβαμε από το Anadolu Newsblog. Σ.Β.

τεία «Η Βενεζουέλα δεν είναι απειλή, είναι ελπίδα», που έχει στόχο τη στήριξη της επανάστασης και ζητάει να σταματήσει η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα των ΗΠΑ εναντίον της χώρας του Μπολιβάρ. Οι υπογραφές θα παραδοθούν από τον Μαντούρο στον Ομπάμα στη σύνοδο κορυφής που ξεκινάει την Παρασκευή στον Παναμά, ενώ η εκστρατεία συνεχίζεται και έχει βρει μεγάλη υποστήριξη στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. www.nomuos.info

Ενάντια στο MUOS

Μια ακόμα κινητοποίηση  έγινε χτες στην Νισκέμι της Σικελίας, με χιλιάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν ενάντια στη λειτουργία του MUOS, του γιγαντιαίου δορυφορικού συστήματος υψηλής συχνότητας που χρησιμοποιείται για τις στρατιωτικές τηλεπικοινωνίες και διαχειρίζεται από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Το κάλεσμα έγινε από τις antimuos επιτροπές που έχουν δημιουργηθεί σε διάφορες ιταλικές πόλεις και που, αψηφώντας την καταστολή, δίνουν έναν μεγάλο αγώνα για το δικαίωμα στη γη, την προστασία του περιβάλλοντος και την δημόσια υγεία.

www.australiansoverseasforrefugees.tumblr.com

Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες

Χιλιάδες αυστραλοί δια δήλωσαν την Κυριακή σε διάφορες πόλεις της Αυ-

στραλίας καθώς και σε περισσότερες από 30 άλλες πόλεις του κόσμου, στην παγκόσμια μέρα δράσης ενάντια στην υποχρεωτική και επ’ αόριστον κράτηση των αιτούντων άσυλο μεταναστών και προσφύγων από την κυβέρνηση του Τόνι Άμποτ. Η πρωτοβουλία είχε στόχο να σταματήσει η σκληρή πολιτική της Αυστραλίας απέναντι σε ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από εμπόλεμες περιοχές ή που διώκονται λόγω των θρησκευτικών ή των πολικών πεποιθήσεών τους.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

στα δίκτυα του κόσµου

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ενοχές και χρέη

Οι απαιτήσεις αποζημιώσεων της Αθήνας από το Βερολίνο Του Χάγκεν Φλάισερ

θεις πολεμικές εισφορές, ή η προσπάθεια να αντιπαραβάλουν φανταστικά γερμανικά εισαγωγικά πλεονάσματα ως ενεργητικό της γερμανικής κατοχής. «Έχοντας υπόψη τη συστηματική λεηλασία και ερήμωση της Ελλάδας τέτοιου είδους επιχειρήματα είναι σχεδόν άσεμνα», διαπιστώνει ο Σ. Κέλερχοφ στη «Ντι Βελτ». Παράλογος είναι, όμως, και ο ισχυρισμός του ότι στην τελική έκθεση των εθνικοσοσιαλιστών ειδικών, που ανακαλύφθηκε από εμένα το 1975, το υπολογισμένο σε 476 εκατομμύρια μάρκα «χρεωστικό υπόλοιπο» του Ράιχ δεν είναι δάνειο! Επειδή το από 32 μήνες συσσωρευμένο χρέος του Ράιχ έπρεπε να υπολογιστεί μόνο μέσω σταθερών συντελεστών αξίας, λόγω του ελληνικού υπερπληθωρισμού.

κούμε συχνά ότι οι Έλληνες έφεραν στο τραπέζι μόλις τώρα, που είναι χρεοκοπημένοι, τα παλαιά γερμανικά πολεμικά χρέη, ώστε με αυτό το τρικ να απαλλαχθούν από τα δικά τους χρέη. Στην πραγματικότητα, η Αθήνα παρουσιάζει τις απαιτήσεις αυτές συνεχώς από το 1945, χωρίς αποτέλεσμα όμως λόγω της συνεχούς γερμανικής αντίστασης. Η γερμανική κατοχή της Ελλάδας, που κράτησε τριάμισι χρόνια, ήταν βιαιότερη απ΄ ό,τι σε όλες τις μη σλάβικες χώρες. Στο συνέδριο για τις πολεμικές αποζημιώσεις στο Παρίσι το 1945/46, οι υπολογισμοί των ζημιών ύψους 7,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων εκτιμήθηκαν από τις δυτικές δυνάμεις ως σωστοί. Όμως, λόγω των οιωνών του ψυχρού πολέμου, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να οργανώσουν τη ∆υτική Γερμανία ως προμαχώνα ενάντια στην Ανατολή, πράγμα που προϋπόθετε την απομάκρυνση από την πολιτικής των αποζημιώσεων. Κατά το κούρεμα του γερμανικού εξωτερικού χρέους, στη συμφωνία του Λονδίνου το 1953, αναβλήθηκε η εξέταση όλων των απαιτήσεων προς τη Γερμανία, που προέρχονταν από τον πόλεμο, με την ασαφή διατύπωση: «έως την οριστική ρύθμιση του ζητήματος των αποζημιώσεων». Ως υποθετική προϋπόθεση για μια τέτοια ρύθμιση, οι δυτικές δυνάμεις δεν έθεσαν σε καμία περίπτωση μία επίσημη ειρηνευτική συνθήκη, αλλά την μη αναμενόμενη γερμανική επανένωση ή μια οποιαδήποτε ειρηνευτική ρύθμιση – δηλαδή κάτι όπως η «∆ύο συν τέσσερις» συνθήκη του 1990 (ΣτΜ: Συνθήκη που υπεγράφη μεταξύ Ανατολικής και ∆υτικής Γερμανίας και των άλλοτε συμμάχων).

Υποδείξεις του Γκένσερ προς τις πρεσβείες

Όμως, η Βόννη στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 εξαναγκάστηκε να υποχωρήσει στην πίεση των δυτικοευρωπαίων εταίρων και να πληρώσει επανορθώσεις στους παθόντες από τις διώξεις των ναζί. Από αυτά η Ελλάδα πήρε 115 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Η Βόννη απέρριψε το αίτημα να συζητήσει περαιτέρω απαιτήσεις, μιας και η διευθέτησή τους, σύμφωνα με τη συνθήκη του Λονδίνου, αφορούσε μόνο μια ενωμένη Γερμανία. Με τους τότε οιωνούς μιας μόνιμης αντιπαράθεσης μεταξύ Ανατολής και ∆ύσης το υπουργείο Εξωτερικών της Ο∆ της Γερμανίας ανέμενε «αυτή την ενδιάμεση κατάσταση της μη σύναψης ειρηνευτικής συνθήκης να τη διατηρήσει όσο το δυνατόν περισσότερο, για να οδηγήσει τις απαιτήσεις των πρώην αντιπάλων με την πάροδο του χρόνου σε αποδυνάμωση και παραγραφή». Η Βόννη έμεινε πιστή σε αυτή τη στρατηγική μέχρι την επανένωση το 1990, η οποία επανενεργοποίησε τις σχεδόν 40 χρόνων απαιτήσεις. Τον Μάιο έστειλε ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γκένσερ σε όλες τις εμπλεκόμενες πρεσβείες βοήθεια επιχειρηματολογίας, πώς να μπλοκάρονται τέτοιες απαιτήσεις. Η επιχειρηματολογία του υπουργείου Εξωτερικών, λοιπόν, να υπόσχεται στα θύματα μέχρι το 1990 τη στιγμή της επανένωσης και ταυτόχρονα να αποβλέπει στο πέρασμα του χρόνου, στο οποίο παραπέμπουν από το 1990 και μετά ανασηκώνοντας τους ώμους, δεν είναι έντιμη. Με την 50η επέτειο του τέλους του πολέμου κατατέθηκε το 1995 κατ΄ αρχήν μία ομαδική αγωγή των ελληνικών «μαρτυρικών κοινοτήτων» κατά της ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Τον Νοέμβριο

“

Η κατοχική Γερμανία αναγνώρισε το δάνειο

* Τις απαιτήσεις αποζημιώσεων της Ελλάδας αντικρούει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πάντα με τον ισχυρισμό ότι το θέμα έχει λήξει. Όμως, οι διαφωνίες δεν τελειώνουν πάντα μονομερώς με βάση το δίκαιο του δυνατού. Η γερμανική επιχειρηματολογία δεν είναι έντιμη.

του ίδιου έτους ακολούθησε μια ρηματική διακοίνωση, με την οποία ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου καλούσε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε διαπραγματεύσεις για τη ρύθμιση ζητημάτων που προέκυψαν από τον πόλεμο.

Μόνιμη άρνηση

Όλες οι ελληνικές προσπάθειες απορρίφτηκαν με μία αμυντική στρατηγική συχνά διαμορφωμένη από διαστρέβλωση και άρνηση γεγονότων. Σαφές παράδειγμα γι΄ αυτό το κατοχικό δάνειο. Τον Μάρτιο του 1942 οι Γερμανοί τροποποίησαν (στην αρχή και οι Ιταλοί) την καταστροφική τους στρατηγική. Αυτό δεν έγινε επειδή η κατάρρευση του ελληνικού νομίσματος και της οικονομίας αντέβαινε στους στόχους τους. Επιπλέον, η δοσίλογη κυβέρνηση εξαρτούσε την παραμονή της στην εξουσία από μια αισθητή μείωση των «κατοχικών δαπανών». Η παραίτησή της θα σήμαινε για τους καινούριους αφέντες τεράστια επιπλέον καθήκοντα. Μετά απ΄ αυτό αποφασίστηκε να μοιραστούν οι μηνιαίες καταβολές από την Ελληνική Κεντρική Τράπεζα: από τη μία, στα «συνήθη έξοδα κατοχής» και, από την άλλη, στα υπερβαίνουσες αυτά «έκτακτες» απαιτήσεις του γερμανικού στρατού. Με αυτό εννοούσαν τα τρομερά

έξοδα για τη διεξαγωγή του πολέμου στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Έτσι, από την Ελλάδα, που μόνο τον πρώτο χειμώνα κατοχής θρηνούσε περίπου 100.000 θύματα λιμοκτονίας, αφαιρέθηκαν τρόφιμα για το στρατό του Ρόμελ στην Αφρική. Από τον ίδιο προϋπολογισμό χρηματοδοτήθηκε ο μηχανισμός της Βέρμαχτ, όπως και οι οχυρώσεις στην Κρήτη, της οποίας την παραμονή σε γερμανικά χέρια απαιτούσε η ανώτερη διοίκηση του γερμανικού ναυτικού. Το δάνειο είχε το χαρακτήρα πιστώσεων, μιας και καταλογίστηκαν στο Ράιχ με καινούριους ειδικούς λογαριασμούς ως «πολιτικά χρέη έναντι της ελληνικής κυβέρνησης». Σε πολυάριθμα σύγχρονα έγραφα χαρακτηρίστηκε αυτή η «επιβάρυνση του Ράιχ» λογικά ως «πιστωτικό υπόλοιπο της Ελλάδας». Και η Αθήνα ενημέρωνε συχνά τα υπουργεία στο Βερολίνο για το ύψος αυτής της συνεχώς αυξανόμενης «χρέωσης του Ράιχ έναντι της Ελλάδας». Παρέμεναν δόσεις της «γερμανικής επιβάρυνσης» αχρησιμοποίητες, αυτές επιστρέφονταν σε ειδικό λογαριασμό «προς ελάφρυνση». Η τελευταία μερική εξόφληση έγινε έξι μέρες πριν τη γερμανική αποχώρηση από την Αθήνα. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά εκπλήσσουν οι προσπάθειες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να διαγράψει το αναγκαστικό δάνειο ως συνή-

Η μοναδικότητα του αναγκαστικού δανείου έγκειται, λοιπόν, στη σαφή αναγνώριση του δανειακού χαρακτήρα αυτής της «χρέωσης του Ράιχ έναντι της Ελλάδας» από τη κατοχική δύναμη όχι μόνο λεκτικά, αλλά ειδικά και στην πράξη μέσω εξοφλήσεων και εβδομαδιαίων κουραστικών υπολογισμών. Οι εξοφλήσεις αυτές δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν αποζημιώσεις. Για το λόγο και μόνο ότι οι εθνικοσοσιαλιστές ειδικοί δεν θα είχαν υπολογίσει τότε πολεμικές αποζημιώσεις προς πληρωμή μετά από μια πιθανή ήττα, γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με ηττοπάθεια! Παρόλα αυτά, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επαναλαμβάνει ως τώρα πως το θέμα έχει λήξει. ∆ιαφωνίες μεταξύ εταίρων δεν τελειώνουν πάντα μονομερώς με βάση το δίκαιο του δυνατού, αλλά με τη συμμετοχή νομικών, ιστορικών και άλλων ειδικών. Μόνο η προθυμία του Βερολίνου για συνομιλίες θα βάλει τέλος στην παράλογη κατάσταση, όπου το συγκεκριμένο γερμανικό δάνειο, το οποίο μάλιστα αναγνωρίστηκε, υπολογίστηκε και εξυπηρετήθηκε από τους ναζί, αμφισβητείται απ΄ όλες τις δημοκρατικές κυβερνήσεις. Ελλείψει προδικαστικής δράσης, προσφέρεται το δάνειο ως βάση εκκίνησης για συνομιλίες με στόχο την ίδρυση ενός πραγματικού «κεφαλαίου για το μέλλον», το οποίο θα αξίζει και αυτή την ονομασία. Η επίσκεψη στην Ελλάδα του Προέδρου της Γερμανικής ∆ημοκρατίας τον Μάρτιο του 2014, οι πρωτοβουλίες του, και προ πάντων η παράκλησή του για συγχώρεση της γερμανικής ενοχής, υπήρξαν ενθαρρυντικά σημάδια μιας αλλαγής τρόπου σκέψης του Βερολίνου. Αυτά τα σημάδια σχημάτισαν σε πολλούς Έλληνες μια πιο θετική εικόνα της Γερμανίας. Μένει να ελπίζουμε ότι θα αλλάξει η στάση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης με ένα τρόπο που θα προσδώσει άλλη ουσία στις διαβεβαιώσεις της «εμείς οι Γερμανοί έχουμε διδαχθεί από την ιστορία». * Ο Χάγκεν Φλάισερ, γεννημένος το 1944 στη Βιέννη, είναι ελληνογερμανός ιστορικός. ∆ιδάσκει από το 1979 στο πανεπιστήμιο Κρήτης και Αθηνών με θέμα την ελληνική ιστορία τού 20ου αιώνα και ερευνά προπαντός την εθνικοσοσιαλιστική κατοχική πολιτική στην Ευρώπη και τις συνέπειες του 2ου παγκοσμίου πολέμου.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Suddeutsche Zeitung (25/3/2015). Τη μετάφραση έκανε ο ∆ημήτρης Αναστασίου.

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τώρα, δύο εβδομάδες μετά τον “ρητορικό αφοπλισμό” που συμφωνήθηκε στο Βερολίνο, αλλά και την “κατανόηση” της κυρίας Μέρκελ για την επιθυμία μιας νέας κυβέρνησης να παρουσιάσει ένα νέο δικό της πρόγραμμα, είναι σαφές ότι ο κ. Σόιμπλε μπορεί να επιστρέψει στην αρχική του τακτική.

Το «σχέδιο Σόιμπλε» στην τελική ευθεία

Με τα ταμεία να αδειάζουν και τον κ. Σόιμπλε να ψιθυρίζει “είναι δικό σας θέμα τι θα κάνετε” η κυβέρνηση το ελάχιστο που θα έπρεπε να κάνει θα ήταν να μιλά με μια φωνή Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

τα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη γράφαμε σ’ αυτή την εφημερίδα ότι το κλίμα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Σαμαρά στο Βερολίνο ήταν τόσο χαρμόσυνο, όσο σε ένα μνημόσυνο. Άσχετα αν η τότε μονταζιέρα της Ρηγίλλης, με διαρροές προς τον μνημονιακό Τύπο προσπαθούσε να παρουσιάσει ως «επιτυχία» κάποιες αοριστολογίες ενός θλιβερού και εμφανώς τεθλιμμένου πρωθυπουργού. Μισό χρόνο μετά και υπό το φως των μετέπειτα εξελίξεων εκείνη η επίσκεψη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ουσιαστικά σαν η απαρχή εφαρμογής ενός σχεδίου, που είχε αποκρυσταλλωθεί στο μυαλό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μετά την ήττα τής τότε παραπαίουσας κυβέρνησης στις ευρωεκλογές.

Ο διορατικός κ. Σόιμπλε

Ο κύριος Σόιμπλε είχε διαμηνύσει ξεκάθαρα σε Σαμαρά και Βενιζέλο ότι η κυβέρνησή τους δεν είχε όχι απλά καύσιμα, αλλά ούτε καν... ρόδες. ∆εν είναι τυχαίο ότι από το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου είχε διακοπεί και κάθε χρηματοδότηση των «δανειστών» προς την ελληνική οικονομία. Ο κύριος Σόιμπλε, ο οποίος έχουμε ξαναγράψει ότι λειτουργεί πάντα πολύ πιο διορατικά, από ό,τι η κυρία Μέρκελ είχε πείσει την γερμανίδα καγκελάριο ότι θα πρέπει να φύγει αυτή η κυβέρνηση και «να έρθει στην εξουσία ο Τσίπρας», αφού κατά τη γνώμη του αυτός θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για την «απομυθοποίησή» του. Ήταν κάτι που εμβρόντητος το άκουσε και ο κύριος Σαμαράς, άσχετα αν δεν θέλησε ποτέ να το... πιστέψει. Στο Βερολίνο γνώριζαν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας και είχαν πλήρη επίγνωση του πώς θα μπορούσαν να τις εκμεταλλευτούν, κλείνοντας κι άλλο την κάνουλα της χρηματοδότησης, που έτσι κι αλλιώς γινόταν πάντα με το σταγονόμετρο. Συνυπολόγιζαν ότι η αναταραχή των εκλογών, αλλά και η εχθρότητα των αγορών και των αξιολογητών προς μια αριστερή στροφή θα έφερνε την κυβέρνηση Τσίπρα μπροστά σε μια δεινή κατάσταση, όπου τα διλήμματα θα ήταν ζωτικής σημασίας. Ήδη οι αισιόδοξες προβλέψεις για τα περίφημα πλεονάσματα είχαν αρχίσει να αμφισβητούνται.

Οι περισσότεροι υπολογισμοί του κυρίου Σόιμπλε αποδείχτηκαν αληθείς, με εξαίρεση ίσως ότι δεν περίμενε μια κυβέρνηση, που θα ήταν αποφασισμένη να εξαντλήσει κάθε περιθώριο διαπραγμάτευσης με στόχο να μπορέσει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Η ανοιχτή διπλωματία

Στην καγκελαρία άκουγαν τις διαβεβαιώσεις του Αλέξη Τσίπρα ότι «θα είμαι ο πρώτος πρωθυπουργός που θα τηρήσει τις υποσχέσεις του» με μια έκπληξη, που θα μπορούσε να... παρεκτραπεί σε θαυμασμό αν δεν το απαγόρευε η κρισιμότητα της μάχης, που ξεπερνά τα όρια της Ελλάδας και απειλεί τα θεμέλια μιας ολόκληρης ιδεολογίας. Και ξαφνιάστηκαν και από το κύμα συμπάθειας, που φάνηκε να γεννά στις πρώτες ημέρες της εκλογικής του νίκης ο ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως σε τμήματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ενοχλήθηκαν και από την τρομερή δημοφιλία του Γιάνη Βαρουφάκη, που με μια ανεξήγητη για αυτούς αυτοπεποίθηση απαρνήθηκε το ρόλο-κλισέ του μετανοημένου, σχεδόν μέχρι δακρύων «αμαρτωλού» από το Νότο, που με τόση συνέπεια είχαν ενσαρκώσει οι κύριοι Παπανδρέου, Παπαδήμος, Βενιζέλος και Σαμαράς. Σε αυτό το σημείο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αποφάσισε να αναθεωρήσει την αρχική του στρατηγική, που το Βερολίνο είχε με επιτυχία εφαρμόσει απέναντι στο δίδυμο Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου, αλλά και αργότερα απέναντι στους κυρίους Βενιζέλο, Στουρνάρα και Χαρδούβελη, που θα μπορούσε να συνοψιστεί άριστα στην ιστορική ατάκα «forget it Jannis». Με άλλα λόγια, στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα ο κύριος Σόιμπλε είχε στόχο να ξεκαθαρίσει προς την Αθήνα, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από εκείνον του μνημονίου, αλλά εκείνος δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να αφήσει τους Έλληνες να τραβήξουν για άλλες, εκτός του ευρώ, πολιτείες. Αυτός βέβαια θα λυπόταν για το «δύσμοιρο λαό, που έχει μια τέτοια ανεύθυνη κυβέρνηση», αλλά δεν μπορούσε να κάνει και αλλιώς. Αλλά βλέποντας την απήχηση, που έδειχνε να έχει σε πρώτη φάση η ανοιχτή διπλωματία της Αθήνας, ο γερμανός υπουργός αποφάσισε να εγκαταλείψει τη στρατηγική του «δε με νοιάζει ό,τι κι αν κάνετε» και πέρασε σε πολύ

πιο επιθετικές ενέργειες, που είχαν στόχο να αποτρέψουν εν τη γενέσει τους την οποιαδήποτε συμμαχία επεδίωξε να συνάψει η Αθήνα.

Επιστροφή στην αρχική τακτική

Τώρα, δύο εβδομάδες μετά τον «ρητορικό αφοπλισμό» που συμφωνήθηκε στο Βερολίνο, αλλά και την «κατανόηση» της κυρίας Μέρκελ για την επιθυμία μιας νέας κυβέρνησης να παρουσιάσει ένα νέο δικό της πρόγραμμα, είναι σαφές ότι ο κ. Σόιμπλε μπορεί να επιστρέψει στην αρχική του τακτική. Το Βερολίνο βλέπει ότι ο χρόνος κυλά βασανιστικά αντίστροφα για την Αθήνα, οι στρόφιγγες κλείνουν από παντού και ο ίδιος μπορεί να απολαμβάνει το τελεσίγραφο, που ο ίδιος δεν ξεστόμισε δημόσια ποτέ: «ή θα υποταχτείτε ή θα χρεωκοπήσετε. Η επιλογή είναι καθαρά δική σας». Γιατί, άλλωστε, να το διατυπώσει ο ίδιος όταν σε Βρυξέλλες, αλλά κυρίως στην Αθήνα έχει στρατιές προθύμων πολιτικών, τραπεζιτών, δημοσιογράφων που το ουρλιάζουν καθημερινά; Καλοδεχούμενη ήταν πάντως από το επιτελείο του κυρίου Σόιμπλε, όπως φαίνεται και από τις επακόλουθες διαρροές στον Τύπο και η «πολυγλωσσία» μιας κυβέρνησης, που συχνά δείχνει να μην έχει ακόμα συνειδητοποιήσει ότι κυβερνά. Οι αντικρουόμενες δηλώσεις για το αν θα πληρωθεί στην ώρα της η δόση του ∆ΝΤ, τα υπονοούμενα για εξεύρεση άλλων πηγών - μη ευρωπαϊκών - πηγών χρηματοδότησης, οι εμφανείς αδυναμίες και οι κρυφές εσωτερικές τρικλοποδιές της ελληνικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους αποτέλεσαν -δυστυχώς- την καλύτερη μαγιά για να... φουσκώσουν πάλι από το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης τα πρωτοσέλιδα για την «ελληνική παράνοια» ή για «ημέρες χάους στην Αθήνα». Τέτοια απροσδόκητη βοήθεια προφανώς δεν την είχε συνυπολογίσει ούτε ο προνοητικός κύριος Σόιμπλε. Ο οποίος δείχνει να βρίσκεται πια πολύ κοντά στον αρχικό του και κεντρικό στόχο. Να μπορεί να δηλώνει ανενόχλητος στον ευρωπαϊκό τύπο σε περίπτωση «ατυχήματος», ότι αυτός έκανε ότι μπορούσε, αλλά η ευθύνη είναι των Ελλήνων, που με τα λάθη τους σφράγισαν μόνοι τους τη μοίρα τους. •

Η ΕΠΟΧΗ 5 Α

Η αναπ και η «

Η κυβέρνησ

Του Θόδωρου Παρασκευόπου

πολιτική της αντιπο της Νέας ∆ημοκρ σαφής. Τόσο η συν Σαμαρά στο πρακτορείο Μπ η συνέντευξη του Κυριάκ ναυαρχίδα του γερμανικού Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε σουν οι «ευρωπαίοι», ώστ νηση. Ο Κυριάκος Μητσοτ ρος: «Περιμένω», λέει, «να κ προφανώς από τους δανεισ χιστον έναν μεταρρυθμιστικ Πιθανότατα, γράφει η εφ προσδοκία του φερέλπιδο ξιάς, ένα μεγάλο τμήμα της θα στηρίξει τέτοιες μεταρρυ περίπτωση, η κυβέρνηση δ φία, επομένως δεν θα υπάρ

Η τυχοδιωκτική στρατη

Τι εννοεί ο Κυριάκος Μητ εφημερίδα κάτω από τον τίτ πολιτικός της αντιπολίτευσ δανειστές της Αθήνας να μ τη λίστα των προτεινόμενω Ζητάει, δηλαδή, από τις Βρ λίνο να πιέσουν την ελλη φέρει στη Βουλή έναν μετα και εννοεί βέβαια σαν του άλλοι μεταρρυθμιστικοί νόμ θεί –, ώστε να υπάρξει πολιτ της κυβέρνησης. Το ίδιο είχ και ο Μάκης Βορίδης, ισχυ να προκύψει νέα κυβέρνησ Βουλή, το ίδιο είπε και ο Α Μπλούμπεργκ. Μπορούμε, σουμε σίγουρο ότι διάφορε ∆ημοκρατίας, πέρα από τις πίπτουν σε αυτό το σχέδιο κ επισημαίνει η Φράνκφουρ συμμετάσχουν στην εφαρμ της διεύθυνσης της Ευρωπα Για την ηγετική ομάδα τη κτική στρατηγική της ανυπο και η μόνη που, αν επικρα σώσει. Γι’ αυτό θα την ακολ ακόμα και αν αυτό της κολ συνωμοτεί με εξωελληνικά πλεγμένα ΜΜΕ – που δεν εί μια στρατηγική υψηλού ρίσ την οδηγήσει στην καταστ άλλη στρατηγική, όμως, πο νει την εποικοδομητική κ έκτακτο συνέδριο και αλλα ξει τότε μια σύντομη, έστω φειας και η συντηρητική πα αναγνωρίσει όχι την εκλογικ νέο πολιτικό (και κοινωνικ λαδή την απόρριψη της υ των περικοπών και την απ μής του πλούτου υπέρ των σαρμοστεί σε αυτόν και σε πτύξει το πολιτικό της σχέδ ραμανλική πτέρυγα», που κύριο αντιπολιτευτικό ρεύ παράταξη, έχει τέτοιες ρίζε «σοσιαλμανούς», όπως ιδρυτή του κόμματος. Μπορ ευκολότερα μιας τέτοιας όμως να παρουσιάσει ούτε μίες ούτε διαμορφωμένη π δάφνες του παρελθόντος δε λωστε κλείσει πια τεσσαρα θυμάται κανείς), πρώτον, κ ταετία του νεότερου Καραμ ρουσιάσει κανένα σοβαρό άλλο.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Απριλίου 2015

πόφευκτη στρατηγική της αντιπολίτευσης «αδυναμία» της συμπολίτευσης

ση οφείλει να ξεδιπλώσει τη μεταρρυθμιστική της πολιτική

υλου

ολίτευσης, πρωτίστως ρατίας, είναι πλέον νέντευξη του Αντώνη πλούμπεργκ, όσο και κου Μητσοτάκη στη συντηρητικού Τύπου ε συμπίπτουν: να πιέτε να πέσει η κυβέρτάκης ήταν σαφέστεκληθεί η κυβέρνηση», στές, «να φέρει τουλάκό νόμο στη Βουλή». φημερίδα ότι είναι η ος πολιτικού της ∆ες ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ δεν υθμίσεις: «Σε αυτή την δεν θα έχει πλειοψηρχει κυβέρνηση».

ηγική της Ν∆

τσοτάκης το εξηγεί η τλο: «Ένας επιφανής σης προειδοποιεί τους μην αποδεχτούν μόνο ων μεταρρυθμίσεων». ρυξέλλες και το Βεροηνική κυβέρνηση να αρρυθμιστικό νόμο – υς δικούς του, γιατί μοι έχουν ήδη κατατειτική κρίση και πτώση χε πει λίγο πρωτύτερα υριζόμενος ότι μπορεί σης από την παρούσα Αντώνης Σαμαράς στο , λοιπόν, να θεωρήες πτέρυγες της Νέας ς διαφορές τους, συμκαι επιδιώκουν – αυτό ρτερ Αλγκεμάινε – να μογή του και κύκλοι αϊκής Ένωσης. ης Ν∆ αυτή η τυχοδιωοχώρητης ρήξης είναι ατήσει, μπορεί να τη λουθήσει με συνέπεια, λλάει τη ρετσινιά ότι κέντρα και με τα διαίναι και ψέματα. Είναι σκου, γιατί μπορεί να τροφή. Οποιαδήποτε ου θα συμπεριλαμβάκριτική, συνεπάγεται αγή ηγεσίας. Θα υπάρω, περίοδος εσωστρέαράταξη θα έπρεπε να κή της ήττα, αλλά τον κό) συσχετισμό – δηυφεσιακής πολιτικής ποδοχή της αναδιανον αδυνάμων, να προαυτή τη βάση να αναδιο. Η λεγόμενη «κααποτελεί σήμερα το ύμα στη συντηρητική ες από τον καιρό του τον κατηγορούσαν, ρεί, λοιπόν, να ηγηθεί στροφής – δεν έχει ε ηγετικές φυσιογνωπολιτική. Βλέπεις, οι εν αρκούν (έχουνε άλακονταετία και δεν τις και, δεύτερον, η πενμανλή δεν έχει να παό επίτευγμα – κάθε

Στη στρατηγική της ηγεσίας της Νέας ∆ημοκρατίας είναι αναγκασμένες να προσαρμοστούν τόσο η ηγεσία του Ποταμιού όσο και του ΠΑΣΟΚ, για διαφορετικούς λόγους και με διαφορετική στόχευση η κάθε μια.

Από κοντά το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ

Για το ΠΑΣΟΚ, μια κυβερνητική κρίση με συνακόλουθο σχηματισμό νέας κυβέρνησης είναι η μοναδική πιθανότητα να επιβιώσει και, πιθανότατα, η μοναδική δυνατότητα να συγκολληθούν τα διάσπαρτα τμήματά του. ∆ιαφορετικά θα σβήσει ελλείψει ύλης. Το Ποτάμι, από τη μεριά του, βλέπει ότι η αρχική φρεσκάδα, που παρουσιάστηκε με εργώδεις προσπάθειες και ευφάνταστα διαφημιστικά ευρήματα, έχει χάσει τη λάμψη της – κι αυτή ήταν άλλωστε πολύ μικρότερη από τις προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει (και ίσως είχε πιστέψει) ο Σταύρος Θεοδωράκης. Η πίεση που προσπαθεί να ασκήσει στην κυβέρνηση μοιάζει, δυστυχώς, πολύ με εκείνην της Νέας ∆ημοκρατίας: καλλιέργεια του φόβου, επιμονή στον γρήγορο τερματισμό της διαπραγμάτευσης με όποιο αποτέλεσμα. Κι αυτά, πολύ εύκολα, αποκαλύπτονται ως μεταφορά των πιέσεων του Βερολίνου και των Βρυξελλών. Από την άλλη, το Ποτάμι, εν μέρει και το ΠΑΣΟΚ, δεν θέλουν να ταυτιστούν με την αξιωματική αντιπολίτευση. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Σταύρος Θεοδωράκης, με τη στήριξη και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία έχει εγκαταλείψει το ΠΑΣΟΚ, προσφέρεται για κυβερνητικός εταίρος ενός «ρεαλιστικού ΣΥΡΙΖΑ», όπου ο ρεαλιστής είναι ο πρωθυπουργός που τάχα δεν τον καταλαβαίνουν οι υπουργοί του και το κόμμα του.

Η Εξεταστική Επιτροπή για τα Μνημόνια Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε τη στάση του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ στη συζήτηση για την Εξεταστική Επιτροπή για τα Μνημόνια που ζητούν οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Η δυσκολία για το ΠΑΣΟΚ είναι ότι στην πρόταση δεν περιλαμβάνεται η πενταετία Καραμανλή, κι αυτό δεν αφορά μόνο το ενδιαφέρον του Γιώργου Παπανδρέου να αποδοθούν οι ευθύνες για τη χρεοκοπία στη Νέα ∆ημοκρατία και όχι στον ίδιο – κάτι που θα ενδιέφερε και τη σημερινή ηγεσία της Ν∆, αλλά πώς να το πει; – αφορά και τη διαμάχη των πτερύγων του ΠΑΣΟΚ, σε όποιον φορέα και αν βρίσκονται σήμερα. Γιατί η ανατροπή του Γιώργου Παπανδρέου από τον Ευάγγελο Βενιζέλο το 2011 σήμαινε και την απόρριψη της πολιτικής του και σχετίζεται με την κατοπινή πορεία διάλυσης. Πολλοί προσπάθησαν να συνδέσουν τον περιορισμό της περιόδου που προτείνουν ο ΣΥΡΙΖΑ

“

Χρειάζεται ο νέος πολιτικός και κοινωνικός συσχετισμός να γίνει έκδηλος. ∆ιαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος που είχε επισημάνει ο Μπρεχτ: “Ξέφυγα από τα σκυλόψαρα/ σκότωσα τις τίγρεις/ με φάγανε οι κοριοί”.

και οι ΑΝΕΛ να εξετάσει η επιτροπή της Βουλής με μια υποτιθέμενη συμμαχία των «καραμανλικών» με την κυβέρνηση. Ωστόσο, το ερώτημα που καλείται να διερευνήσει η επιτροπή δεν είναι «πώς φτάσαμε στην κρίση;». Εκεί δεν έχει δίκιο ούτε ο ∆ημήτρης Παπαδημούλης που πρότεινε να επεκταθεί η υπό εξέταση περίοδος μέχρι πίσω στο 2000. Βεβαίως η κρίση σχετίζεται με την πολιτική Σημίτη – γιατί τότε, σε περίοδο γρήγορης οικονομικής μεγέθυνσης, δεν μειώθηκε το απόλυτο μέγεθος του δημόσιου χρέους –, σχετίζεται όμως και με ολόκληρη την πολιτική της συμμετοχής της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Αυτό, όμως, είναι ζήτημα πολιτικής εκτίμησης και ιστορικής αποτίμησης, όχι θέμα για εξεταστική επιτροπή της Βουλής, η οποία θα κληθεί να ερευνήσει την ίδια τη χρεοκοπία και την έκκληση για βοήθεια και την εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής, μεταξύ άλλων και σε σχέση με την παραβίαση της ελληνικής και της ευρωπαϊκής έννομης τάξης, καθώς και να αποτιμήσει αυτή την πολιτική – να κάνει δηλαδή πραγματική αξιολόγηση.

Η αίσθηση ότι έχει ανακτηθεί η αξιοπρέπεια Μετά τις βουλευτικές εκλογές στα τέλη Ιανουαρίου, τις πρώτες διαπραγματεύσεις με την Ευρωομάδα (το γιουρογκρουπ, που λέμε) και τη συμφωνία στις 24 Φεβρουαρίου αναπτύχθηκε στην Ελλάδα ένα κλίμα αισιοδοξίας, το οποίο ευνόησε τη νέα κυβέρνηση. Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτό το κλίμα αισιοδοξίας δεν περιείχε μεγάλες προσδοκίες ούτε καν για γρήγορη εκπλήρωση όσων περιέχουν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης που ανέγνωσε ο Αλέξης Τσίπρας ζητώντας την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής στις 8 Φεβρουαρίου. Φάνηκε σαν οι πολίτες να έχουν επίγνωση των δυσκολιών με τις οποίες έχει να παλέψει η Αρι-

στερά, να υπερισχύει η αίσθηση ότι έχει ανακτηθεί η αξιοπρέπεια, ότι η κυβέρνηση το παλεύει και παραπέρα βλέπουμε. Αυτή η αίσθηση έχει δύο πλευρές: από τη μια, ακυρώνει τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να αποδυναμώσει την κυβέρνηση ποντάροντας στη δυσαρέσκεια για ανεκπλήρωτες προσδοκίες από την άλλη, περιέχει μια στάση αναμονής – αυτό που λέγεται «περίοδος χάριτος» – και μια παθητικότητα, την οποία ακριβώς ήθελε ο ΣΥΡΙΖΑ να αποτρέψει. ∆ηλαδή, ο κόσμος δεν ακούει την αντιπολίτευση – σε αυτό βέβαια συμβάλλει και η ηθική απαξίωση όλων των κομμάτων της, ακόμα και του ΚΚΕ που όχι μόνο δεν βάζει πλάτη, αλλά επαναλαμβάνει τα στερεότυπα των πιο δεξιών κύκλων της διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης –, αλλά περιμένει από την κυβέρνηση, δεν στηρίζει, δεν διεκδικεί, δεν συμμετέχει.

Η αδυναμία της κυβέρνησης

Αυτή είναι η πραγματική αδυναμία της κυβέρνησης, και αυτή ανοίγει χαραμάδες για την αντιπολίτευση. Μπορεί αυτό να αλλάξει; Κατά τη γνώμη μου, από τη μεριά της κυβέρνησης, μπορεί μόνο με τον τρόπο που προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης: να ξεδιπλώσει δηλαδή τη μεταρρυθμιστική της πολιτική και να βάλει τη Βουλή να δουλέψει. Για να δώσω ένα παράδειγμα από την επικαιρότητα: η συζήτηση για την Αστυνομία, τις καταλήψεις κ.λπ. θα γινόταν διαφορετικά, εάν η, πολύ ορθά, ήπια πολιτική Πανούση συνοδευόταν από την εφαρμογή προγράμματος για τη δημοκρατική αναμόρφωση της Αστυνομίας: της οργάνωσής της, της εκπαίδευσης, του τρόπου προσλήψεων, του πολιτικού της ελέγχου, των δικαιωμάτων των εργαζομένων της. Ενός προγράμματος που εν πολλοίς είναι έτοιμο δημοσιευμένο και αποδεκτό και από τους αστυνομικούς. Ή αν τα φορολογικά μέτρα συμβάδιζαν με την αναδιοργάνωση των φορολογικών υπηρεσιών. Ή αν η συζήτηση για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας περιείχε στοιχεία κοινωνικού ελέγχου. Από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ, πάλι, δεν υπάρχει άλλος τρόπος από την επαναδραστηριοποίηση του κομματικού οργανισμού, ώστε να επανέλθει στους ρυθμούς δουλειάς που είχε πριν την τριετία πριν από τις εκλογές και να αντιστοιχηθεί η δύναμη του κόμματος με την επιρροή της κυβέρνησης στον λαό. Με άλλα λόγια: χρειάζεται ο νέος πολιτικός και κοινωνικός συσχετισμός να γίνει έκδηλος. ∆ιαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος που είχε επισημάνει ο Μπρεχτ στα πρώτα χρόνια του καθεστώτος της Λαϊκής ∆ημοκρατίας της Γερμανίας: «Ξέφυγα από τα σκυλόψαρα/ σκότωσα τις τίγρεις/ με φάγανε οι κοριοί». Θόδωρος Παρασκευόπουλος

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΤΗΝ ΕΚ∆ΙΚΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ ΟΥΑΛΙΝΤ ΤΑΛΕΜΠ

Ακραίος ρατσισμός εντός της δικαστικής αιθούσης

“∆εν μου έδωσαν καμία στιγμή την ευκαιρία να πάρω ανάσα, έστω για ένα λεπτό. Με παράτησαν όταν νόμιζαν ότι δεν θα ζήσω. Μου πέταξαν μια κουκούλα αυτοκινήτου και έφυγαν.”

Επί τρεις και πλέον ώρες «ανέκρινε», την περασμένη Τρίτη, ο συνήγορος υπεράσπισης τον Ουαλίντ Τάλεμπ στην προσπάθειά του να μετατρέψει το θύμα σε θύτη και τους θύτες σε θύματα. Πρόκειται για τη δεύτερη συνεδρίαση της εκδίκασης της υπόθεσης του Αιγύπτιου Ουαλίντ Τάλεμπ, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2012 απήχθη και βασανίστηκε από τον ιδιοκτήτη του φούρνου στον οποίο εργαζόταν και τρία ακόμα άτομα, εκ των οποίων ο ένας είναι ο γιος του εργοδότη. Και οι τέσσερις κατηγορούνται για αρπαγή, ληστεία, απρόκλητη σωματική βλάβη και προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας.

αίθουσα του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Πειραιά ήταν κατάμεστη, ύστερα από κάλεσμα αντιρατσιστικών οργανώσεων για έμπρακτη αλληλεγγύη στον Ουαλίντ Τάλεμπ. Ο συνήγορος υπεράσπισης των κατηγορουμένων ήταν προκλητικός από την αρχή. Ισχυρίζεται πως δεν πρόκειται για απαγωγή, αλλά παράνομη κατακράτηση ή αυτοδικία και πως η κατηγορία για σωματικές βλάβες θα πρέπει να μετατραπεί σε δικαιολογημένη αγανάκτηση. Η εξέταση του Ουαλίντ ήταν εξαντλητική, με περισσότερες από 200 ερωτήσεις, εκ των οποίων μόνο τρεις αφορούσαν την υπόθεση. Στόχος της υπεράσπισης ήταν «να αποδείξει πως ο μάρτυρας δεν είναι το ανθρωπάκι που προσπαθεί να εμφανιστεί σήμερα» και πως «ο μάρτυρας έκλεψε τον φούρναρη και γι’ αυτό οι κατηγορούμενοι θέλησαν να τον ανακρίνουν προκειμένου να τον παραδώσουν στην αστυνομία». Σύμφωνα με τις περιγραφές του Ουαλίντ, στις 3 Νοεμβρίου απήχθη από τους τέσσερις κατηγορούμενους και αφού του έκλεψαν τις 12.000 ευρώ που είχε μαζί του (χρήματα του ίδιου και άλλων Αιγύπτιων εργαζομένων που του τα εμπιστεύτηκαν), τον βασάνισαν επί 18 ώρες, ενώ προσπάθησαν να τον βιάσουν με

“

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

στην υπόθεση». Και πάλι, φωνή βοώντος…

Με όση δύναμη που απέμεινε

βέργα. Ο Ουαλίντ κατάφερε να ξεφύγει όταν έφυγαν οι βασανιστές του από το[π στάβλο και έφτασε αλυσοδεμένος στην πλατεία του χωριού. Σήμερα αντιμετωπίζει ιατρικά προβλήματα ως συνέπεια των βασανιστηρίων που υπέστη, ενώ έχει πλέον άδεια παραμονής στη χώρα καθώς αναγνωρίστηκε πως είναι θύμα ρατσιστικού εγκλήματος.

Εκτός κάθε ορίου

Το πρώτο επιχείρημα της υπεράσπισης ήταν να καταθέσει ο Ουαλίντ στα ελληνικά, χωρίς διερμηνεία επισημαίνοντας την εξής «αντίφαση», όπως χαρακτήρισε το επιχείρημά του: «Εάν ο κατηγορούμενος –συγγνώμη ο μάρτυρας ήθελα να πωμπορούσε να κατανοήσει τα ελληνικά την ημέρα εκείνη και να τα καταθέσει στην αστυνομία, τότε δεν χρειάζεται σήμερα διερμηνέα. ∆ιαφορετικά όσα κατέθεσε είναι ψευδή». Η έδρα τον κάλεσε να προχωρήσει στην εξέταση του μάρτυρα, απορρίπτοντας το αίτημά του. Οι ερωτήσεις της υπεράσπισης επαναλαμβανόντουσαν συνεχώς, αναγκάζοντας την πρόεδρο της έδρας να επισημάνει πως «δεν

∆ΙΚΗ ΓΙΑ ΚΥΚΛΩΜΑ ΣΩΜΑΤΕΜΠΟΡΙΑΣ

“Θύμα” έρωτα παρουσιάζεται ο κατηγορούμενος

Συνεχίστηκε την προηγούμενη Τρίτη στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας, η δίκη για ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή κυκλώματα σωματεμπορίας, σύμφωνα με τα στοιχεία των αρχών, το οποίο εξαρθρώθηκε το 2008. Οι βασικοί κατηγορούμενοι, δύο αδέλφια, των οποίων η οικογένεια ελέγχει γνωστή αλυσίδα αρτοποιείων, η οποία με βάση το κατηγορητήριο χρησιμοποιήθηκε για τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων, στις απολογίες τους αρνήθηκαν οποιαδήποτε εμπλοκή τους σε παράνομες δραστηριότητες. Στους 23 συνολικά κατηγορούμενους αποδίδονται κατά περίπτωση βαριές κακουργηματικές πράξεις, όπως η συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, σωματεμπορία, παράβαση του νόμου που αφορά την είσοδο, διαμονή και κοινωνική επανένταξη υπηκόων τρίτων χωρών και ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

δικάζουμε τον Ταλάντ για κλοπή, αλλά τους κατηγορούμενους και μάλιστα με βαριές κατηγορίες». Παρ’ όλα αυτά οι απαντήσεις του Ουαλίντ ήταν αποστομωτικές. Η υπεράσπιση δύο φορές ξεπέρασε τα εσκαμμένα. Τη μία ήταν όταν υπονόησε πως κατασκεύασε ο Ουαλίντ τις κατηγορίες για να μην απελαθεί και η δεύτερη όταν υπονόησε πως το ένα από τα τρία παιδιά δεν είναι δικό του. Εκείνη τη στιγμή το ακροατήριο αντέδρασε έντονα και ο Ουαλίντ σηκώθηκε όρθιος δείχνοντας στην έδρα τη σφραγίδα από το διαβατήριό του που έδειχνε πως πήγε στην Αίγυπτο πριν δύο χρόνια, οπότε και συνελήφθη το τρίτο του παιδί. Η έδρα, για μία ακόμα φορά, κάλεσε τον συνήγορο υπεράσπισης στην τάξη. Μάταια. «Είστε καλός μουσουλμάνος;», ρώτησε για να συνεχίσει «Τι προβλέπει το κοράνι αν κάποιος κλέψει; Τι τιμωρία σας επιφυλάσσει ο Αλλάχ;». Αυτή τη φορά παρενέβη η εισαγγελέας «Προσέξτε γιατί οδεύετε προς ρατσιστικό λόγο και θα βρεθείτε κατηγορούμενος. Ζήσαμε το Charlie Hebdo με τις ερωτήσεις που κάνετε. Σας παρακαλώ να περιοριστείτε

δίκη διεξάγεται χωρίς την παρουσία Πολιτικής Αγωγής, παρότι έχει υπάρξει ένορκη κατάθεση από ρωσίδα υπήκοο, ότι το κύκλωμα την εξανάγκαζε να κάνει ερωτικά ραντεβού και να μένει σε συγκεκριμένο διαμέρισμα όπου την είχαν διαρκώς υπό επιτήρηση, μέχρι που κατάφερε να αποδράσει και να ζητήσει βοήθεια από τις Αρχές. Καταγγελία ότι γυναίκες εξαναγκάζονταν να εκδίδονται από το συγκεκριμένο κύκλωμα είχε γίνει και από γυναίκα πολωνικής καταγωγής στην πρεσβεία της χώρας της («Εφημερίδα των Συντακτών» 31.3.2015). Στις απολογίες τους όλοι οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν οποιαδήποτε εμπλοκή στο κύκλωμα σωματεμπορίας, υποστηρίζοντας οι περισσότεροι ότι ήταν απλοί υπάλληλοι (σερβιτόροι, ταμίες , παρκαδόροι) των κλαμπ ιδιοκτησίας του φερόμενου ως αρχηγού της οργάνωσης. Ο ίδιος προκάλεσε εντύπωση με τον ισχυρισμό του ότι ξεκίνησε τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες στα δύο κλαμπ (Alkatraz, Star) επειδή ερωτεύτηκε στη Ρουμανία μια χορεύτρια, η οποία όταν ήρθε στην Αθήνα δεν ήθελε να δουλέψει στους φούρνους της ιδιοκτησίας του. «Για εκείνην άνοιξα τα μαγαζιά. Για την αγάπη μιας γυναίκας τα έκανα όλα». Όταν δήλωσε ότι πούλησε το ένα μαγαζί δύο εβδομάδες μετά τις συλλήψεις της αστυνομίας, η δικαστής εξέφρασε την απορία: «Γιατί κλείσατε αμέσως την επιχείρηση, εφόσον ήταν νόμιμη»; Όσον το αφορά το άνοιγμα offshore εταιρείας, το δικαιολόγησε ως επιλογή του λογιστή του. Όσον αφορά τις καταγγελίες εναντίον του υποστήριξε ότι «τις έκανε κοπέλα που εργαζόταν στο μαγαζί και επειδή έπινε πολύ και δημιουργούσε προβλήματα την έδιωξα. Το έκανε από εκδίκηση». Ο εισαγγελέας αντέδρασε σε αυτόν τον ισχυρισμό επισημαίνοντας: «Η καταγγέλλουσα αναφέρει πολλές λεπτομέρειες. ∆εν πρόκειται απλώς για μια μεθυσμένη». Ο αδελφός του στην απολογία του με τη σειρά του

Ο Ουαλίντ εξηγούσε ψύχραιμα –σ’ αντίθεση με το ακροατήριο που είχε απηυδήσει με τη βασανιστική εξέταση του μάρτυρα- «από τα βασανιστήρια ξέχασα το όνομα και τη φωνή μου. ∆εν μπορούσα να φωνάξω. Ρωτούσα συνέχεια τι σας έχω κάνει και εκείνοι με χτυπούσαν. Με χτύπησαν στο φούρνο και κάποια στιγμή με μετέφεραν στο στάβλο. Φαίνεται πως δεν τους έφτασαν αυτά που μου έκαναν και ήθελαν να με βασανίσουν και άλλο. Με είχαν δέσει από το λαιμό. ∆εν μου έδωσαν καμία στιγμή την ευκαιρία να πάρω ανάσα, έστω για ένα λεπτό. Με παράτησαν όταν νόμιζαν ότι δεν θα ζήσω. Μου πέταξαν μια κουκούλα αυτοκινήτου και έφυγαν. Τότε κατάφερα να μαζέψω τις αλυσίδες που με είχαν δέσει και να αποδράσω. Ο ανθοπώλης που με βρήκε κάλεσε την αστυνομία και το ασθενοφόρο. Μου έκοψαν τις αλυσίδες και με πήγαν στο νοσοκομείο. Τι θέλετε να έκανα; Ήμουν τυφλός με το πρόσωπό μου ματωμένο. Το μόνο που με ένοιαζε ήταν να σταματήσουν και αυτό φώναζα, με όση δύναμη που απέμεινε.» Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης του Ουαλίντ, κατέθεσε ο ανθοπώλης που τον βρήκε και ο αστυνομικός που κλήθηκε στο σημείο. Η δίκη διακόπηκε για τις 30 Απριλίου με τις καταθέσεις των υπόλοιπων μαρτύρων. Ιωάννα ∆ρόσου

υποστήριξε ότι δεν έχει καμία σχέση με το χώρο της νύκτας. «∆εν μ’ αρέσουν οι νυκτερινές δουλειές. Πήγαινα μόνο για διασκέδαση». Ο ίδιος απέδωσε τις κατηγορίες στην προσπάθεια ανταγωνιστών τους στο χώρο της αρτοποιίας για να τους δυσφημήσουν. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους υπάρχει και ένας πρώην αστυνομικός, ο οποίος έκανε λόγο για σκευωρία πρώην συναδέλφων εις βάρος του. «Μου τη φύλαγαν επειδή είχα ασχοληθεί στο παρελθόν με τις παράνομες ελληνοποιήσεις. Άδραξαν την ευκαιρία λόγω της φιλίας μου με έναν από τους κατηγορούμενους. ∆εν ισχύει σε καμία περίπτωση ότι ειδοποιούσα για τους ελέγχους της αστυνομίας». Η δίκη θα συνεχιστεί στις 20 Απριλίου με την αγόρευση του εισαγγελέα και πιθανώς με την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου.

“

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Η δίκη διεξάγεται χωρίς την παρουσία Πολιτικής Αγωγής, παρότι έχει υπάρξει ένορκη κατάθεση από ρωσίδα υπήκοο, ενώ καταγγελία είχε γίνει και από γυναίκα πολωνικής καταγωγής στην πρεσβεία της χώρας της.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

“

Υπάρχουν δηλαδή μερικοί τραμπούκοι που μπορούν να χτυπούν στις 8.30 το βράδυ, στη μέση της πόλης μαφιόζικα και να θεωρούν ότι θα την βγάζουν με πλημμελήματα, γιατί η αστυνομία δεν κάνει τη δουλειά της και γιατί οι άνθρωποι που είδαν τι έχει συμβεί φοβούνται;

Ο χανιώτης γιατρός ∆ημήτρης Μακρέας.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο ∆ημήτρης είναι εκτός κινδύνου, εμείς; Η αντιμετώπιση της φασιστικής επίθεσης στα Χανιά γεννά ερωτήματα Ο φασισμός δεν εξοντώθηκε ακόμα. ∆εν είναι είδηση στα κανάλια, δεν αποτελεί πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες, επιβιώνει στους δρόμους γύρω μας και προστατεύεται σε αστυνομικά γραφεία. Την Τετάρτη 25 Μαρτίου χτύπησε τον χανιώτη γιατρό ∆ημήτρη Μακρέα. Οι δράστες απρόκλητα επιτέθηκαν στον ανύποπτο πολίτη, ενώ περπατούσε σε κεντρικό δρόμο της πόλης των Χανίων χτυπώντας τον από πίσω με ρόπαλο και του προκάλεσαν σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και το κεφάλι, που δυνητικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν θάνατο. Ο ∆. Μακρέας διέφυγε τον κίνδυνο. Παραμένουν, όμως, οι επικίνδυνες παραλείψεις της αστυνομίας, που καταγγέλλονται αναλυτικά από τους δικηγόρους του και οδήγησαν στην απαγγελία κατηγορίας πλημμεληματικού χαρακτήρα και στο ταχύτατο κλείσιμο της υπόθεσης.

τη δίκη, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Χανίων, δύο εκ των τριών κατηγορουμένων καταδικάστηκαν για επικίνδυνη σωματική βλάβη από κοινού, ενώ ο ένας και για οπλοφορία και οπλοχρησία. Οι ποινές που αποδόθηκαν ήταν τέσσερα χρόνια και τέσσερα χρόνια και δέκα μήνες, αντίστοιχα, με μη ανασταλτικό χαρακτήρα. Παρότι ο κανόνας είναι να μετατρέπεται τέτοια ποινή σε χρηματική, στην περίπτωση αυτή δεν συνέβη λόγω της βαρύτητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της διενεργηθείσας πράξης. Αφέθηκαν ελεύθεροι υπό τον όρο καταβολής εγγύησης 5.000 ευρώ ο καθένας, μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Ο τρίτος κατηγορούμενος αφέθηκε ελεύθερος, αφού δεν αναγνωρίστηκε από κανένα. Σύμφωνα με τη δικηγόρο του ∆. Μακρέα, Βούλα Γιαννακοπούλου, ζητούμενο ήταν να σταματήσει η έρευνα και να κλείσει ταχέως η υπόθεση. ∆υστυχώς, δεν πρόκειται για ένα συμπέρασμα αυθαίρετο ή πρωτοφανές. «Τα φασιστοειδή αυτής της πόλης και αυτής της χώρας δεν είναι μόνα τους» επισημαίνει η δικηγόρος Β. Γιαννακοπούλου. «Πάντα σε τέτοιες υποθέσεις, και το βλέπουμε με τραγικό τρόπο και σε αυτήν την υπόθεση, ο κρατικός μηχανισμός συντάσσεται πίσω τους. Από την υπόθεση του Κουσουρή το 1998 μέχρι σή-

μερα, υπάρχει το ίδιο μοτίβο στις δικογραφίες, όταν αυτές συντάσσονται βέβαια, γιατί συχνά κανείς δεν ασχολείται με κάποια από αυτά τα περιστατικά, όταν βρίσκεται ένας μετανάστης νεκρός ή τραυματισμένος. Βλέπουμε, δηλαδή, από την πλευρά της αστυνομίας μια ευγενική και διακριτική μεταχείριση απέναντι στους κατηγορούμενους, τη στιγμή που δυστυχώς στην Ελλάδα τα δικαιώματα των κατηγορουμένων είναι σχεδόν ανύπαρκτα».

Αναπάντητα ερωτήματα

Τα ερωτήματα βοούν και είναι πολλά. ∆εν πάρθηκε καμία κατάθεση από γιατρό για το μέγεθος της βλάβης στον ∆. Μακρέα από τα χτυπήματα. Τη στιγμή, μάλιστα, που ένας από τους θεράποντες γιατρούς του, ο νευροχειρουργός Αντώνης Κρασουδάκης, δημόσια τόνισε πως εκτός από τα εξωτερικά θλαστικά τραύματα τα πιο σημαντικά «είναι τα εσωτερικά τραύματα, αιμορραγία μέσα στον εγκέφαλο και κάταγμα στο κρανίο, που δυνητικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν και το θάνατο. Έχουμε δει ανθρώπους να σκοτώνονται και με πολύ μικρότερης έντασης χτυπήματα». Παράλληλα και σύμφωνα με την δικηγόρο του ∆. Μακρέα, «σε αυτήν την υπόθεση κανείς δεν έψαξε τους δράστες. Eμφανίζονται να συλλαμβάνονται μέσα στο κτίριο της Γενικής Αστυνομικής ∆ιεύθυνσης Χανίων, χωρίς να γίνεται σαφές στη δικογραφία πώς η αστυνομία κατέληξε στη σύλληψη. Οι δράστες αναγνωρίστηκαν από φωτογραφίες οι οποίες δεν έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η αστυνομία εν τέλει έκανε τη δουλειά της. Όμως αυτό έγινε για να μη συλληφθούν οι υπόλοιποι δράστες. Γιατί από τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε κάνοντας δουλειά πόρτα - πόρτα και βήμα - βήμα στη γειτονιά, δεν είναι τρεις οι δράστες. Μόνο οι φυσικοί αυτουργοί είναι τουλάχιστον τέσσερις - πέντε, οι οποίοι καλύφθηκαν και από άλλους είτε με το ρόλο του τσιλιαδόρου είτε με το ρόλο αυτού που φυγαδεύει. Η αστυνομία, παρόλο που θα μπορούσε να εντοπίσει αυτούς τους δράστες δεν το έχει κάνει».

Χωρίς στοιχεία και μάρτυρες

»Το πιο τραγικό, όμως, δεν είναι ότι

δεν αναζητήθηκαν στοιχεία για αυτή τη δικογραφία, αλλά ότι βρέθηκαν, κατασχέθηκαν και εξαφανίστηκαν στοιχεία» συνεχίζει η Β. Γιαννακοπούλου. «Μάρτυρας που πήγε στην αστυνομία να καταθέσει, αποθαρρύνθηκε από αστυνομικό λέγοντάς του ότι ένας από τους κατηγορούμενους έχει κατηγορηθεί για εμπρησμό, γι’ αυτό πήγαινε σπίτι σου και ξανασκέψου το. Ξέρουμε ρητά και κατηγορηματικά ότι από την επομένη του συμβάντος, την Πέμπτη 26 Μαρτίου, αστυνομικοί πέρασαν και πήραν υλικό από τις κάμερες επιτήρησης παρακείμενων στο σημείο του συμβάντος καταστημάτων, στο οποίο φαίνεται πόσοι συμμετείχαν στο χτύπημα και πώς κινήθηκαν, και στη δικογραφία δεν υπάρχει τίποτα. Εμείς δημοσιοποιήσαμε βίντεο των πρώτων λεπτών της επίθεσης από κινητό, το οποίο μετά τη δημοσιοποίηση ζήτησε ο εισαγγελέας. Στο βίντεο αυτό φαίνεται ότι ένας από τους δράστες ακουμπάει ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο. Από αυτό το αυτοκίνητο κανείς δεν πήρε αποτυπώματα. Το διαβιβαστικό της αστυνομίας αναφέρεται στην επίθεση στον ∆. Μακρέα σε δύο σειρές και στο υπόλοιπο κείμενο περιγράφει την επίθεση στα γραφεία της Χρυσής Αυγής (που συνέβη λίγες ώρες μετά την επίθεση στον χανιώτη γιατρό). Αυτά τα έχουμε καταγγείλει και κανείς δεν έχει απαντήσει» υπογραμμίζει η δικηγόρος. «Επίσης, έχουμε στείλει αναφορά στο υπουργείο ∆ημόσιας Τάξης και έχουμε λάβει σιγή ασυρμάτου. Αυτό που διαπράττει η αστυνομία είναι ποινικό αδίκημα. Κάποιους κρύβει και τους κάνει ασύδοτους».

Ένας από εμάς

Την προηγούμενη της δίκης διοργανώθηκε από το Κοινωνικό Στέκι - Στέκι μεταναστών Χανίων ανοιχτή συνέλευση για την οργάνωση της αντιφασιστικής δράσης με αφορμή την επίθεση ενάντια στον ∆. Μακρέα, παρουσία του ίδιου που μόλις είχε πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο. Σε ιδιαίτερα φορτισμένη συγκινησιακά και αγωνιστικά ατμόσφαιρα, ο ∆. Μακρέας, στην ολιγόλεπτη ομιλία του, τόνισε ότι «η πόλη ως κοινωνική δυναμική χρειάζεται να καταλάβει ότι δεν έχουμε αφήσει πίσω μας το φαινόμενο του φασισμού. Αυτό το χτύπημα έχει ένα υψηλό συμβολισμό, γιατί το θύμα που επιλέχθηκε δεν ήταν από τους συνήθεις στόχους, αλλά ένας κοινός άνθρωπος,

γεγονός που αποδεικνύει ότι θα μπορούσε να συμβεί στον οποιοδήποτε. ∆εν πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά φασίστες εναντίον μεταναστών ή αντιφασιστών. Πρόκειται για το φασισμό εναντίον ολόκληρης της κοινωνίας». Και ο ίδιος, μαζί με τους δικηγόρους και τους αλληλέγγυους, επισήμανε ότι «το πλέον εξοργιστικό δεν είναι ότι υπήρξαν κάποιοι λίγοι άνθρωποι που διέπραξαν την επίθεση, αλλά ότι υπάρχει ένας μηχανισμός εξουσίας, που είναι εντεταλμένος να διενεργήσει την έρευνα και να παρέχει στη δικαστική εξουσία τα σωστά εργαλεία και αντί αυτού την έρευνα την έκαναν οι συγγενείς και οι φίλοι. Αυτό δεν πρέπει να περάσει έτσι και δεν θα περάσει. Υπάρχουν δηλαδή μερικοί τραμπούκοι που μπορούν να χτυπούν στις 8.30 το βράδυ, στη μέση της πόλης μαφιόζικα και να θεωρούν ότι θα την βγάζουν με πλημμελήματα, γιατί η αστυνομία δεν κάνει τη δουλειά της και γιατί οι άνθρωποι που είδαν τι έχει συμβεί φοβούνται για τη ζωή τους και την περιουσία τους; Πότε φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Ποιοι τους καλύπτουν; Ποια θα είναι η απάντηση της πόλης με τη θεσμική και την κοινωνική της μορφή; Χρειάζεται να ξαναχτίσουμε τις σχέσεις αλληλεγγύης και εμπιστοσύνης όχι μόνο μεταξύ μας αλλά και με όλους τους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν την πόλη, ώστε να μη μπορούν αυτοί οι λίγοι να σπέρνουν τον τρόμο». Η φασιστική δολοφονική επίθεση στον ∆. Μακρέα δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Ανάλογες επιθέσεις συνέβησαν και αλλού και το τελευταίο διάστημα. Εκτός από το έργο που αναλογεί στη δικαστική εξουσία για την απόδοση δικαιοσύνης, υπάρχει και το έργο που αναλογεί στο κράτος και την αστυνομία. Καμιά δικαιολογία δεν είναι επαρκής, αν, εν όψει της δίκης της Χρυσής Αυγής και ενώ διανύουμε περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από μια κυβέρνηση με βασικό κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, το έργο αυτό δεν τελείται με καίριο και απαρέγκλιτο τρόπο. Προστασία οφείλεται στην κοινωνία και όχι σε «επίλεκτα» μέλη της. Αν κάποιοι σε αστυνομικά γραφεία θεωρούν αλλιώς, είναι ευθύνη και της κυβέρνησης να μην το πράττουν.

Ζωή Γεωργούλα

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝ∆ΙΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΕ

Οι συνδικαλιστές μιλούν (και) για τις κυβερνήσεις

τις 9 και 10 Μάρτη πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες η 7η Συνάντηση ανάμεσα στις Συνομοσπονδίες Εργαζομένων της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής, από τη μία, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την άλλη. Σε αυτή τη συνάντηση συμμετείχε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Καθηγητών Ισπανικής Γλώσσας (ΠΑΣΥΚΑΪΓ) Χριστόφορος Σουμίλας μετά από πρόκληση της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων της Αργεντινής (CTA). Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι συνδικαλιστές, τόσο οι Ευρωπαίοι αλλά κυρίως οι Λατινοαμερικάνοι, στις τοποθετήσεις τους αναφέρθηκαν στην Ελλάδα και στα όσα σηματοδοτεί το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου. Ειδικά οι εκπρόσωποι των συνδικάτων από τη Λατινική Αμερική τόνισαν ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, με τις κατακτήσεις των εργαζομένων και το αναπτυγμένο κοινωνικό κράτος, αποτελούσαν πάντα ένα παράδειγμα προς μίμηση, κάτι που πλέον, μετά την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού, τίθεται υπό αμφισβήτηση. Σε αυτό το πλαίσιο ανέφεραν πως τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου αποτελούν ένα ρήγμα στο νεοφιλελεύθερο μπλοκ και ότι πλέον υπάρχει και στην ευρωπαϊκή ήπειρο μια κυβέρνηση που κινείται στην ίδια λογική με τις προοδευτικές κυβερνήσεις που έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια στη Λατινική Αμερική.

Προσπάθειες υπονόμευσης

Θεωρώντας ότι τα συνδικάτα δεν έχουν στενά συντεχνιακό χαρακτήρα, αλλά ένα ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό ρόλο, διατύπωσαν ανοιχτά την αντίθεσή τους στις προσπάθειες υπονόμευσης των κυβερνήσεων της Αργεντινής (“ξεθάφτηκε” η υπόθεση μιας τρομοκρατικής επίθεσης στη συναγωγή του Μπουένος Άιρες μετά από 20 χρόνια για να κατηγορηθεί η Αργεντινή ότι υποθάλπει την τρομοκρατία), της Βραζιλίας (σχέδιο ανατροπής της

Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι δεν είναι δεύτερης κατηγορίας

Ο Χριστόφορος Σουμίλας, ο Ρομπέρτο Μπαραντέλ (γραμματέας διεθνών σχέσεων της CTA), Γιαμιλέ Σοκολόφσκι και Μάρτα Σκαρπάτο, στελέχη του συνδικάτου. Ρούσεφ μέσω δικαστικών προσφυγών) και της Βενεζουέλας (δήλωση Ομπάμα ότι η συγκεκριμένη χώρα απειλεί την ασφάλεια των ΗΠΑ). Ξεκαθάρισαν ότι οι κυβερνήσεις αυτές δεν είναι αψεγάδιαστες, ωστόσο αυτοί που επιδιώκουν να τις ανατρέψουν, αν ανέβουν στην εξουσία, πρόκειται να εφαρμόσουν πολιτικές που θα πλήξουν τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Στο πλαίσιο της κριτικής στάσης απέναντι σε κυβερνήσεις με προοδευτικό στίγμα, εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση του συνδικαλιστή από το Εκουαδόρ γύρω από την, όπως είπε χαρακτηριστικά, «αυταρχική, μέχρι και εχθρική στάση του Ραφαέλ Κορρέα απέναντι στα συνδικάτα και το ρόλο τους».

Η ελληνική αντιπροσωπεία

Ο Χριστόφορος Σουμίλας, πρόεδρος του Συλλόγου Καθηγητών της Ισπανικής, στην τοποθέτησή του εξήγησε πώς φτάσαμε στο αποτέλεσμα της 25ης Ιανουαρίου. Ενημέρωσε ότι με τη νέα κυβέρνηση μπήκε φρένο στις νέες περικοπές

Το κούρεμα των συντάξεων που αποτράπηκε

Πλήρη αποκατάσταση των παράνομων μετατροπών από πλήρη σε μερική απασχόληση

ουλάχιστον κατά 374 εκατ. ευρώ περαιτέρω θα ελάφραινε για το 2015 τις τσέπες των συνταξιούχων η προηγούμενη συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, με βάση του μνημονιακούς νόμους που στήριζε, εάν είχε κερδίσει στις εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Οι περικοπές, μάλιστα, αυτές θα αφορούσαν μόνο στις επικουρικές συντάξεις με βάση και τις πρόσφατες δηλώσεις του πρώην αρμόδιου υπουργού, και νυν κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Νέας ∆ημοκρατίας, Γιάννη Βρούτση. Ο Γ. Βρούτσης επιβεβαίωσε το γεγονός αυτό σε πρόσφατη τηλεοπτική αντιπαράθεση του με τον αναπληρωτή υπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης. Η επιβεβαίωση Βρούτση ήρθε μετά την αναφορά του ∆ημήτρη Στρατούλη, ο οποίος προηγουμένως είχε αποκαλύψει ότι, με την ανάληψη των καθηκόντων του μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, υπηρεσιακοί παράγοντες του έφεραν για υπογραφή εγκύκλιο - «λαιμητόμο» την οποία ήταν έτοιμος να θέσει σε εφαρμογή ο προκάτοχός του. Με βάση την εγκύκλιο αυτή, θα μειώνονταν κατά 8% οι μηνιαίες επικουρικές συντάξεις, αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου. Το δεύτερο «κούρεμα» των επικουρικών θα ερχόταν με προγραμματισμένη

και στην ανατροπή των όποιων εργασιακών δικαιωμάτων έχουν απομείνει όρθια και ότι άμεσα πρόκειται να αποκατασταθούν οι κατακτήσεις των εργαζομένων που καταργήθηκαν με τους μνημονιακούς νόμους. Ενημέρωσε, επίσης, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να εφαρμόσει το πολιτικό της σχέδιο με δεδομένη τη συμμετοχή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ και τα όσα συνεπάγεται αυτό το γεγονός. Χάρη στην παρέμβαση του Χρ. Σουμίλα, αλλά και των Λατινοαμερικάνων συνδικαλιστών, στο κείμενο συμπερασμάτων στης Συνάντησης («∆ιακήρυξη των Βρυξελλών») συμπεριλήφθηκε ειδική αναφορά-παράγραφος για την Ελλάδα. Σε αυτήν εκφράζεται η αλληλεγγύη των συμμετεχόντων στον ελληνικό λαό και η ευχή να ανατραπούν οι μνημονιακές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές, κάτι που θα είναι ευεργετικό όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά για όλους τους εργαζόμενους, σε Ευρώπη, Λατινική Αμερική και Καραϊβική. •

για τη συνέχεια εγκύκλιο, βάσει της οποίας θα μειώνονταν κατά 7% περαιτέρω από την 1η Ιουλίου και μετά. Συνολικά, για το 2015, οι επικουρικές συντάξεις θα συρρικνώνονταν κατά 15% (επιπλέον των μειώσεων που είχαν υποστεί την προηγούμενη πενταετία) εάν Ν∆ και ΠΑΣΟΚ είχαν κατορθώσει να διατηρηθούν στην εξουσία.

Οι συνέπειες για τους συνταξιούχους

Με βάση τα τελευταία στοιχεία για τις συντάξεις της έκθεσης «Ηλιος» του υπ. Εργασίας, εάν οι εγκύκλιοι Βρούτση εφαρμόζονταν, τότε από περίπου 3,31 δισ. ευρώ στις τσέπες των απόμαχων της εργασίας, θα έφθαναν μόλις 2,94 δισ. ευρώ το 2015. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για τους περισσότερους από τους 7 στους 10 συνταξιούχους, οι οποίοι λαμβάνουν επικουρικές της τάξης των 182,6 ευρώ το μήνα, από την 1η Ιανουαρίου, με βάση τις μειώσεις Βρούτση οι μηνιαίες απολαβές τους θα μειώνονταν στα 167,9 ευρώ. Στη συνέχεια, από την 1η Ιουλίου του 2015 θα «έπεφταν» στα 156,1 ευρώ το μήνα και, όπως όλα δείχνουν βάσει της πρόσφατης μνημονιακής εμπειρίας, θα υπήρχε ανάλογη συνέχεια με ένα και μοναδικό στόχο: την «εξαφάνιση» των επικουρικών συντάξεων. Νάσος Χατζητσάκος

ολύ σωστές είναι οι εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για επαναπρόσληψη των δημοσίων υπάλληλων, οι οποίοι απολύθηκαν την περίοδο του μνημονίου, αλλά και οι δηλώσεις αρμοδίων υπουργών ότι η αποκατάστασή τους είναι θέμα ηθικής και συμβολικής σημασίας. Οι κινήσεις αυτές κινδυνεύουν να είναι μονόφθαλμες εάν η αποκατάσταση δεν συνεχιστεί για όλους. Ο λόγος, για τις παράνομες μετατροπές σχέσεων εργασίας, από πλήρη σε «μερική απασχόληση» στην εποχή του μνημονίου. Πρόκειται για παράβαση υφισταμένων νόμων, για χιλιάδες διώξεις – εκτός των τειχών - εργαζομένων, οι οποίοι, ακόμα και σήμερα, βιώνουν τα μνημόνια και την εργοδοτική αυθαιρεσία. Σύμφωνα με την δεύτερη παράγραφο του άρθρου 38 του νόμου 1892/1990, ο οποίος έφερε σε ισχύ την «μερική απασχόληση» προβλέπεται πως «καταγγελία της σχέσης εργασίας λόγω μη αποδοχής από τον μισθωτό εργοδοτικής πρότασης για μερική απασχόληση είναι άκυρη». Μάλιστα, η διάταξη αυτή παραμένει αυτούσια και στον μνημονιακό νόμο 3846/2010, στο άρθρο 2 παράγραφο 8. Παρά ταύτα, οι εργοδότες, με την ανοχή και στήριξη των προηγούμενων κυβερνήσεων Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, εκμεταλλευόμενοι την απουσία συνδικαλιστικής οργάνωσης στο χώρο τους, αναγκάζουν τους εργαζόμενους να υπογράφουν, την μετατροπή της πλήρους εργασίας «σε μερική απασχόληση». ∆ηλαδή, στο εξής εμφανίζονται ότι παρέχουν λιγότερες ώρες από ότι πραγματικά εργάζονται. Με τον τρόπο αυτό παρακάμπτονται βασικά δικαιώματα -το οχτάωρο πενθήμερο μετατρέπεται σε ωρομίσθιο- με τους εργοδότες να κερδοσκοπούν και τους εργαζομένους να ζημιώνονται στις μηνιαίες αποδοχές, αλλά και στην ετήσια άδεια, δώρα Χριστουγέννων – Πάσχα, επίδομα άδειας, τα οποία καταβάλλονται μειωμένα καθώς, και σε ημέρες ασφάλισης λόγο μη εφαρμογής του πενθήμερου.

Η κυβέρνηση οφείλει

Η κυβέρνηση –το υπουργείο Εργασίας– οφείλει να δώσει ένα τέλος στην εργοδοτική αυθαιρεσία και ατιμωρησία. Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στις προγραμματικές δεσμεύσεις με την αποκατάσταση της εργατικής νομοθεσίας και την ανάκτηση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων. Θα πρέπει να στείλει μηνύματα σεβασμού και τήρησης της εργατικής νομοθεσίας. Με νόμο, να ακυρώσει όλες (2009 έως 2015) τις συμβάσεις εργασίας, οι οποίες παράνομως μετατράπηκαν από πλήρη εργασία σε «μερική απασχόληση» και σε εκ περιτροπής εργασία. Και στο εξής, να απαγορεύεται οποιαδήποτε βλαπτική μετατροπή. Επίσης, η «μερική απασχόληση» θα πρέπει να θωρακιστεί και να καταστεί ασύμφορη, έτσι ώστε να αποτραπεί η κατάχρησή της, να περιοριστεί στο ελάχιστο, εκεί που πραγματικά απαιτείται. Κώστας Νικολάου

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

“

Φαίνεται ότι η πολιτική “αμνησία” εκτός των άλλων γνωστών μεγάλων δεινών (κοινωνικό, οικολογικό κ.ά.) συμβάλλει τα μέγιστα και στη… νευροβιολογική, όπου η “α-νοησία” λαμβάνει πλέον εκτός της μεταφορικής και τη ζοφερή κυριολεκτική της σημασία.

Τεχνολογική αμνησία

Ο τεχνολογικός ντετερμινισμός χρειάζεται να γίνει κοινωνικά προσεγγίσιμος Του ∆ημοσθένη ∆αγκλή*

Είναι γνωστό ότι ο στοχασμός ως κριτική ανάλυση του φαινομένου της επιστήμης και της τεχνολογίας καλύπτει όλη τη νεωτερικότητα, δηλαδή από τότε που αυτές δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκαν. Η παρακάτω συγκεκριμένη θεώρηση ανήκει στην αρνητική κριτική της μοντέρνας τεχνολογίας που άνθισε -με κάποιες βέβαια υπερβολές- κυρίως στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα (πυρηνικά, οικολογικό, βιοτεχνολογία κτλ)1. Υπηρετεί τη συνεχή ανάγκη να διανοίγεται η θεματική και σε άλλους χώρους, εκτός των αυστηρά θετικών επιστημών, πιστεύοντας ότι πρέπει «να αποκατασταθεί η συνείδηση του μη-αυστηρού, για να είναι δυνατή μια πλήρης συνειδητοποίηση του αυστηρού» (G. Bachelard), άποψη που στην προκειμένη περίπτωση λειτουργεί και αντίστροφα μάλιστα μπορούμε παραφράζοντάς την να αντικαταστήσουμε την έννοια «συνείδηση» με τη «θεραπεία» ή τουλάχιστον την «άμυνα». Υπακούει στη λογική που εκφράστηκε γλαφυρά και απλά με τα εξής λόγια: «Η τεχνολογία είναι σαν το φαγητό, χωρίς αυτό πεθαίνεις, αλλά επίσης κινδυνεύεις να πεθάνεις, όταν τρως πολύ ή, όταν τρως χαλασμένο φαγητό!» (N. Postmann).2

θεώρηση εστιάζεται στα συνήθη υλικά τεχνολογικά προϊόντα - τεχνήματα και χρησιμοποιεί ως παράδειγμα την «τεχνολογική αμνησία», όρος που χρησιμοποιείται για το φαινόμενο που παρατηρείται έσχατα κυρίως στις νεότερες γενιές και αφορά την κατάπτωση και τον εκφυλισμό των νοητικών ικανοτήτων λόγω συστηματικής χρήσης των ψηφιακών συσκευών. Η τραγική ειρωνεία εδώ έγκειται στο ότι αυτές δημιουργήθηκαν ακριβώς για να επικουρούν τη νόηση στη σημερινή ανάγκη διεύρυνσης των μνημονικών της ικανοτήτων! Θεωρούμε ως αναγκαίες τις παρακάτω συνοπτικές παραδοχές: - Η περίφημη βιολογική - βιονοητική ευπλαστότητα - προσαρμοστικότητα του ανθρώπου κατέχει, σε κάθε ιστορικό στάδιο εξέλιξής της (όπως και κάθε δομική ιδιότητα), κάποια «όρια αντοχής». - Η τεχνολογική έκρηξη, ο υπερπληθωρισμός τεχνημάτων που χαρακτηρίζει τον 20ό αιώνα (κυρίως στο δεύτερο μισό μέχρι τις μέρες μας) πιθανότατα έχει αρχίσει να αγγίζει αυτές τις αντοχές. - Στη βίαιη προσπάθεια προσαρμογής της, η βιολογική, εγκεφαλική, νοητική

σκεύη, ασθμαίνοντας να καλύψει τη συνεχώς αυξανόμενη απόσταση της δικής της εξέλιξης από αυτή του ανθρωπογενούς τεχνο-περιβάλλοντος στο οποίο ζει, πιθανόν εξαναγκάζεται να προβαίνει σε «οικονομία», δηλαδή σε «περικοπές» εις βάρος άλλων διαφόρων λειτουργιών της (ίσως ακόμη και των «ανώτερων» συλλογιστικών).

∆ύο ρητορικά ερωτήματα

Στο επίπεδο της μνημονικής λειτουργίας τα παραπάνω σημαίνουν ότι: - Εφόσον, όπως μας αποκαλύπτει η επιστήμη της νευροβιολογίας του εγκεφάλου, η «βραχύχρονη μνήμη» συνιστά εγκεφαλική - νοητική προϋπόθεση για τη δημιουργία της παγιωμένης «μακρόχρονης μνήμης», η σύγχρονη υπερπληθώρα εισροών - εντυπώσεων στην πρώτη δημιουργεί προβλήματα. - Αν, δηλαδή, η νοητική διαδικασία μετάβασης από την πρώτη στη δεύτερη (με νευροεπιστημονικούς όρους η «μακρόχρονη διευκόλυνση» και η «μακρόχρονη ενδυνάμωση») απαιτεί π.χ. τους δικούς της ελάχιστους χρόνους, πόσο μια τέτοια συνθήκη ικανοποιείται λόγω της σημερινής τεράστιας ποσότητας, ποικιλίας και συχνότητας των εξωτερικών ερεθισμάτων - εισροών; - Αν περιοριστούμε μόνο στο οθονικό, πολυσυμβολικό, ψηφιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο όλο και περισσότεροι άνθρωποι περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους και μόνο στην οπτική - εικονική διάσταση του φαινομένου, πόσο ανησυχητικός είναι ο συνεχής, ραγδαίος πολλαπλασιασμός του συμβολικού - εικονικού περιεχομένου του; Είναι προφανές ότι αντιμετωπίζουμε τα δύο αυτά ερωτήματα ρητορικά. - Υπό την ισχύ των ανωτέρω παρατηρήσεων, και ως παράδειγμα εφαρμογής τους, μπορεί να ισχύει και μία άλλη – τουλάχιστον συμπληρωματική με την επίσημη– εξήγηση της λεγόμενης «τεχνολογικής αμνησίας». Η τελευταία, εκτός της αδυναμίας της μνήμης λόγω έλλειψης εκγύμνασής της, μπορεί να οφείλεται και στην υπερπληθωριστική πίεση που της ασκείται. Έτσι π.χ. ο μαθητής, που δεν έχει παγιώσει στη μακρόχρονη μνήμη του την «προπαίδεια», αναγκάζεται να θέτει συνεχώς και κάθε φορά σε δοκιμασία τη βραχύχρονη (εντυπώσεις –διαδικασίες) με τη χρήση του υπολογιστή.3

Τεχνολογική και κοινωνική πρόοδος

Παρόμοιες ή ανάλογες ανησυχητικές

σκέψεις μπορούν να προκύψουν γενικά από τη «Γνωσιακή επιστήμη» (Cognitive Science) που ενοποιεί τον πειραματικό και θεωρητικό πλούτο σχετικά με τη δομή και λειτουργία την νόησης, όπως είναι η γνωσιακή ψυχολογία, η τεχνητή νοημοσύνη, η γλωσσολογία, η φιλοσοφία της νόησης, οι νευροεπιστήμες κ.ά. Το εύλογο ανησυχητικό ερώτημα που ανακύπτει είναι, αν ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να υποστεί αυτές τις δυσάρεστες επιδράσεις της τεχνολογικής εξέλιξης. Εάν δηλαδή η ανεξέλεγκτη ασυμβατότητα νευροβιολογικής εξέλιξης (ανθρώπινη προσαρμοστικότητα) και τεχνολογικής, που προαναφέραμε, αγγίζει τις αντοχές της. Γενικά η τεχνολογία θεωρείται ότι είναι συνήθως σε θέση να θεραπεύει «βλάβες» που η ίδια προκαλεί, αλλά, εύλογα υποθέτουμε όχι όλες, υπάρχουν και οι ανήκεστες. Ίσως, εκτός των άλλων, η ταχέως αναπτυσσόμενη σήμερα «cyborg - φιλολογία» έμμεσα να επιθυμεί αυτό να εξορκίσει (!). Με τις σκέψεις αυτές δεν υιοθετούμε κάποια συντηρητική ή «νεολουδίτικη» αντίληψη, αλλά πρέπει απλώς να δεχτούμε ότι με αναστοχαστική διάθεση ενίοτε υπάρχουν απόψεις που prima facie είναι «οπισθοδρομικές», ενώ στην πραγματικότητα είναι το αντίθετο. Η τεχνολογική πρόοδος δεν συμβαδίζει αναγκαία με την κοινωνική – ανθρώπινη πρόοδο. Κάθε ολοκληρωμένη προσέγγιση οφείλει να διανοίγει την επιστημο-τεχνική θεματική αρχικά τουλάχιστον στο θεωρητικό χώρο της τριπλής σχέσης: Επιστήμη - Τεχνολογία - Κοινωνία (Science - Technology - Society, STS). Έτσι εμπλέκεται π.χ. στην πολυβασανισμένη θεώρηση που αφορά στη σχέση «τεχνολογικού» και «κοινωνικοοικονομικού» ντετερμινισμού. Συχνά και επιπόλαια αναδεικνύεται ο πρώτος ως πανίσχυρος και ότι ο άνθρωπος έχει γίνει έρμαιό του, δηλαδή καταστροφικά «μονοδιάστατος». Παραλείπεται ή υποβαθμίζεται η σφιχτή σχέση του με το δεύτερο, ότι δηλαδή κάποιες κοινωνικοοικονομικά κυρίαρχες ελίτ τον καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό. Θα αναφέρουμε μόνο ένα μικρό αλλά καθόλου ασήμαντο παράδειγμα προς επίρρωση της παραπάνω διαπίστωσης: Ο σημερινός μέσος homo consumens διαβιώνει μέσα στον κυκεώνα της λεγόμενης εμπορικής καταναλωτικής τεχνολογίας, στην οποία ανήκουν και τα οθονικά τεχνήματα που προαναφέραμε. Όλα είναι κατασκευασμένα να ενσωματώνουν την προσταθμισμένη εξαχρήστευση ή προσχεδιασμένη πεπαλαίωσή τους. Η ιδιότητα αυτή δεν οφείλεται στον «τεχνολογικό ντετερμινισμό» αλλά προφανώς στο αδηφάγα κερδοσκοπικό

οικονομικό μοντέλο παραγωγής τους.

Μια αναπόφευκτη εξέλιξη;

Προσπαθώντας ο ανθρώπινος νους να επιβιώσει μέσα σε ένα συνεχώς επιταχυνόμενο «παροντικό» χρόνο, όπου την κάθε βιωμένη «τυραννική στιγμή» (Th. Eriksen)4 συνοδεύει πληθώρα εικονικών - συμβολικών ερεθισμάτων, δοκιμάζει συνεχώς τα όριά του. Η ενσωματωμένη εξαχρήστευση, που αναφέραμε ως παράδειγμα αποφυγής, αποτελεί ίσως ένα ελάχιστο αρνητικό δείγμα και ταυτόχρονα ερέθισμα για το «τι μπορεί να γίνει». Το αυτονόητο τέτοιων σκέψεων έχει τη σημασία ότι αυτές εκβάλλουν τελικά στον πεδίο της πολιτικής. Φαίνεται ότι η πολιτική «αμνησία» εκτός των άλλων γνωστών μεγάλων δεινών (κοινωνικό, οικολογικό κ.ά.) συμβάλλει τα μέγιστα και στη… νευρο-βιολογική, όπου η «α-νοησία» λαμβάνει πλέον εκτός της μεταφορικής και τη ζοφερή κυριολεκτική της σημασία! Έτσι π.χ. ο εντοπισμός των προβλημάτων από μία καθαρά επιστημονική - βιοφυσιολογική κριτική της τεχνολογικής επιτάχυνσης (π.χ. D. Rushkoff)5 χωρίς την ανάλογη σύνδεσή τους με την οικονομία και την πολιτική, είναι σε τελική ανάλυση κοινωνικά ανεπαρκής. Ο συμβολικός και εικονικός υπερβομβαρδισμός του σημερινού ανθρώπου δεν αποτελεί μια αναπόφευκτη εξέλιξη, δεν είναι αθώος και ουδέτερος από άλλους παράγοντες, αφού σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους και έτσι αναδεικνύεται ως μια επιπλέον αιτία για κοινωνική-πολιτική αντίσταση. Ο οραματικός πολιτικός στόχος είναι πάντα η επιδίωξη ενός δημοκρατικού-κοινωνικού ελέγχου της τεχνολογικής παραγωγής. Ο περίφημος τεχνολογικός ντετερμινισμός πρέπει να γίνει κοινωνικά προσεγγίσιμος, ώστε να υπηρετεί την απλή βασική αρχή: «Ο άνθρωπος και η φύση πάνω από το κέρδος».

* Ο ∆. ∆αγκλής είναι φυσικός, δρ Φιλοσοφίας.

Σημειώσεις

1. Για μια πολύ συνοπτική φιλοσοφικο-ιδεολογική καταγραφή σημαντικών απόψεων, βλ. ∆αγκλής ∆ημοσθένης, «Τεχνολογία και Ιδεολογία στη σκιά του περιβαλλοντκού προβλήματος» (∆αίμων της Οικολογίας, «Αυγή» 2005). 2. Neal Postmann, «Τεχνοπώλειο», εκδόσεις Καστανιώτης, 1997. 3. Για τη νευροεπιστήμη του εγκεφάλου, βλ. τα τελευταία δημοσιεύματα στην πάντα ενδιαφέρουσα θεματική «Επιστήμες» που επιμελείται ο Σπύρος Μανουσέλης στην «Εφημερίδα των Συντακτών». 4. Thomas Eriksen, «Η τυραννία της στιγμής», εκδόσεις Σαββάλας, 2005. 5. Douglas Rushkoff, «Present Schock: When Everything Happens Now», Penguin N.Y. 2013.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Η συμφωνία που θα γίνει για το νέο αγωγό δεν θα παραβιάζει ούτε το Εθνικό μας ∆ίκαιο ούτε το Κοινοτικό ∆ίκαιο. Θέλουμε να αναπτύξουμε μια νέα ενεργειακή πολιτική στη χώρα μας, η οποία θα μειώνει το κόστος της ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας μας σε πρώτες ύλες και θα είναι σε μια ισότιμη βάση με τους ευρωπαίους εταίρους μας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΑΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Μοναδική ευκαιρία αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στα ενεργειακά Η νέα ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αναβαθμίσει τις σχέσεις με τη Ρωσία, οι οποίες ήταν παγωμένες τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του έλληνα πρωθυπουργού, κατά την αποκλειστική συνέντευξή του στο ρώσικο πρακτορείο ΤΑΣΣ, ότι περνάμε από το χειμώνα στην άνοιξη των ελληνορωσικών σχέσεων. Επίσης, ο Αλέξης Τσίπρας στην ίδια συνέντευξη δήλωσε ότι η χώρα μας μπορεί να καταστεί γέφυρα μεταξύ ∆ύσης-Ρωσίας. Σημαντική από πολλές πλευρές θα είναι η επίσκεψη στη Μόσχα (8-9 Απρίλη) του Αλέξη Τσίπρα, όπου θα έχει συναντήσεις με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ένα από τα πρώτα θέματα θα είναι η ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Το έδαφος προετοίμασε ήδη η πρόσφατη επίσκεψη στη Μόσχα (30-31 Μάρτη) του υπουργού ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη και του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικού επί ενεργειακών θεμάτων Θανάση Πετράκου, ο οποίος θα μας δώσει το στίγμα της επίσκεψης και θα συζητήσουμε για τα θέματα που τέθηκαν μεταξύ άλλων κατά τις συναντήσεις με τον υπουργό ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ και τον επικεφαλής της Γκαζπρομ Αλεξέι Μίλλερ.

Τη συνέντευξη πήρε ο Μιχάλης Ρένεσης

Πραγματοποιήσατε επίσκεψη με τον υπουργό ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη στη Μόσχα. Ποιο είναι το επίπεδο των σημερινών ελληνορωσικών σχέσεων στους τομείς της ενέργειας και τι κλίμα συναντήσατε στη ρώσικη πρωτεύουσα; Το κλίμα όλων των συναντήσεων ήταν πολύ θερμό, παρόλο που οι προηγούμενες κυβερνήσεις με τις αποφάσεις τους και την πολιτική τους είχαν πληγώσει τις πατροπαράδοτες καλές σχέσεις των δυο λαών. Μετά τις συναντήσεις στη Μόσχα άνοιξε ένα νέο ελπιδοφόρο κεφάλαιο στις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας- Ρωσίας, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη φάση που διερχόμαστε ως Ελλάδα και τολμώ να πω και ως Ευρώπη. Όσον αφορά στον τομέα ενέργειας, οι σχέσεις Ελλάδας Ρωσίας θα ενδυναμωθούν έτι περαιτέρω καθώς αυτό είναι επιθυμία και των δυο πλευρών.

∆υνατότητες ανάπτυξης

Τι δυνατότητες υπάρχουν για την περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων; Οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Η Ρωσία δεν είναι απλώς μια χώρα με μεγάλη οικονομική και πολιτική δύναμη, αλλά είναι μια χώρα, στην οποία εξάγουμε γεωργικά προϊόντα που η ίδια δεν παράγει. Στον τομέα αυτό έχουμε μεγάλες δυνατότητες. Αρκεί όλες οι ενέργειες να γίνουν με μεθοδικότητα και διαχρονική συνέπεια. Μπορούμε, επίσης, να πετύχουμε αύξηση ρώσων τουριστών προς την Ελλάδα, αρκεί να επιλυθούν γραφειοκρατικά εμπόδια. Τέλος, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης

του διμερούς εμπορίου προσέλκυσης επενδύσεων, αλλά και των παραδοσιακών πολιτιστικών και θρησκευτικών σχέσεων των δύο χωρών. Είχατε συναντήσεις με τον υπουργό ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ και τον επικεφαλής της ΓΚΑΖΠΡΟΜ Αλεξέι Μίλλερ για την ενέργεια. Ποια ήταν τα θέματα που σας απασχόλησαν; Από τη ρωσική πλευρά κατατέθηκε επίσημα η πρόταση να υπάρξει άμεσα συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση για την κατασκευή αγωγού στο ελληνικό έδαφος, ο οποίος θα μεταφέρει μέχρι τα σύνορα της FYROM και σε συνέχεια στην κεντρική Ευρώπη το ρωσικό φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο αυτό θα φτάσει στα ελληνοτουρκικά σύνορα μέσω του νέου υποθαλάσσιου αγωγού της Μαύρης Θάλασσας, που θα κατασκευάσει η Ρωσία. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης κατέθεσε πρόταση, η οποία έγινε αποδεκτή, ώστε να συμμετάσχουν ρώσικες εταιρείες στους διαγωνισμούς για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στη ∆υτική Ελλάδα και τη Νότιο Κρήτη. Έθεσε επίσης τη μείωση των τιμών του ρωσικού φυσικού αερίου, όπως και το ζήτημα της άρσης του εμπάργκο για τα αγροτικά μας προϊόντα. Στο θέμα αυτό αναμένεται να υπάρξει θετική εξέλιξη κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα.

Για μια νέα ενεργειακή πολιτική

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (25/02) επικύρωσε τη νέα στρατηγική της για δημιουργία Ενεργειακής ‘Ένωσης. Η απόφαση αυτή μπορεί να επηρεάσει τις διμερείς ελληνορωσικές σχέσεις στα θέματα της ενέργειας;

Το ακριβές είναι ότι προτάθηκε ένα νέο σχέδιο για την ενεργειακή ένωση, αυτό όμως δεν είναι και το τελικό πλαίσιο. Στο σχέδιο αυτό τοποθετήθηκε ο υπουργός ΠΑΠΕΝ στη σύνοδο υπουργών ενέργειας. Για την ελληνική κυβέρνηση, όπως τόνισε ο Π. Λαφαζάνης, είναι αδιανόητο και απαράδεκτο, πιθανές συμφωνίες κρατών μελών της ΕΕ με τρίτες χώρες να τίθενται σε προέλεγχο καταστρατηγώντας την εθνική ανεξαρτησία και ευελιξία των κρατών μελών. Εντός κοινοτικών πλαισίων, κάθε χώρα στην ΕΕ πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει μια εθνική ενεργειακή πολιτική, η οποία θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη πολλαπλών συνεργασιών με τις άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες που έχει κάθε χώρα. ∆εν πρόκειται να απεμπολίσουμε αυτό το δικαίωμα μας. ∆εν θα συμφωνήσουμε να ψηφισθεί ο προκαταρκτικός έλεγχος για κάθε ενδεχόμενη συμφωνία, που θα κάνουμε με οποιαδήποτε τρίτη χώρα. Όμως, όπως τόνισα και στην αρχή, η συμφωνία που θα γίνει για το νέο αγωγό δεν θα παραβιάζει ούτε το Εθνικό μας ∆ίκαιο ούτε το Κοινοτικό ∆ίκαιο. Θέλουμε να αναπτύξουμε μια νέα ενεργειακή πολιτική στη χώρα μας, η οποία θα μειώνει το κόστος της ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας μας σε πρώτες ύλες και θα είναι σε μια ισότιμη βάση με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Αυτή είναι η θέση μας και ανταποκρίνεται πλήρως στα συμφέροντα του ελληνικού λαού και στην ανάγκη να πολύπλευρου ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα να πάρουμε τα προηγούμενα χρόνια μικρότερες από τις συμφωνημένες ποσότητες φυσικού αερίου. Με βάση τις συμβατικές υποχρεώσεις και τη ρήτρα «take or pay» υπάρχει μια ποινή για την Ελλάδα περίπου 100 εκατ. ευρώ. Τι μπορεί να γίνει σ’ αυτό το θέμα; Ο υπουργός Π. Λαφαζάνης ζήτησε να υπάρξει περαιτέρω σημαντική απομείωση της ποινής που έχει επιβληθεί στη χώρα μας στο πλαίσιο της ρήτρας «take or pay» και οι συνομιλητές μας, δεσμεύτηκαν ότι θα εξετάσουν με θετικό πνεύμα την πρόταση. Παράλληλα, ζητήθηκε και μείωση των τιμών εφοδιασμού του ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας, γεγονός που θα ανακουφίσει τους καταναλωτές. Ελπίζω βάσιμα ότι κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα 8-9 Απρίλη θα έχουμε και επίσημες ανακοινώσεις για όλα αυτά τα θέματα. Η ρωσική πλευρά έδειξε ενδιαφέρον για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρο-

Ευκαιρία για τη χώρα ο αγωγός

Πριν λίγο καιρό ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε ότι σταματάει η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream και στη θέση του θα κατασκευαστεί νέος αγωγός μέσω της Ευρωπαϊκής Τουρκίας (Turkish Stream) που θα καταλήγει σε ένα hub στα ελληνο-τουρκικά σύνορα. Αυτή η εξέλιξη θεωρείτε ότι είναι θετική για τη χώρα μας και υπό ποιες προϋποθέσεις; Η Ρωσία έχει αποφασίσει στις 3112-2019 να σταματήσει τη ροή φυσικού αερίου για τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης μέσω Ουκρανίας. Η κατασκευή του αγωγού στο ελληνικό έδαφος, θα έχει πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας οικονομικά και γεωστρατηγικά. Η χώρα θα μπει με αυτόν τον τρόπο στην εμπορία του φυσικού αερίου και θα απολαμβάνει μειωμένες τιμές. Συνεπώς, έχει τη μοναδική ευκαιρία να αναβαθμίσει σημαντικά το ρόλο της στα ενεργειακά, και όχι μόνο, θέματα της Ευρώπης. Για όλους αυτούς του λόγους έχω τη γνώμη ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει άμεσα να καταλήξει σε συμφωνία με τη ρωσική κυβέρνηση για την κατασκευή του ελληνικού τμήματος του νέου αγωγού, ο οποίος θα μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Σημειώνω ότι εάν δεν υπάρξει αυτή η λύση η Γερμανία έχει προτείνει στη Ρωσία την κατασκευή και δεύτερου αγωγού μέσω Γερμανίας προκειμένου να τροφοδοτούνται οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο. γονανθράκων στη χώρα μας; Πρότεινε ο υπουργός στον ομόλογο του κο Νόβακ, τη συμμετοχή ρώσικων εταιρειών στους διαγωνισμούς για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στη ∆υτική Ελλάδα και τη Νότιο Κρήτη. Επειδή συμμετείχα στην συζήτηση, μπορώ να σας επιβεβαιώσω ότι στους διαγωνισμούς θα συμμετάσχουν και μεγάλες ρωσικές εταιρείες. Αυτό θα διευρύνει το διεθνές βάθος του ενδιαφέροντος και των συμμετοχών και θα αυξήσει τον ανταγωνισμό και άρα και τα πιθανά οφέλη της χώρας μας από τους διαγωνισμούς αυτούς. Αυτό βέβαια θα το δούμε στην πράξη το καλοκαίρι που θα ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί.

* Ολόκληρη η συνέντευξη στον ιστότοπο της «Εποχής».

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Ο Γιάννης Μπανιάς, η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ Του Βασίλη Κωτούλα

“

Πρέπει άμεσα να υπάρξουν πρωτοβουλίες και αναδιάταξη του στελεχικού δυναμικού του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να καλυφθεί η μεγάλη αναντιστοιχία που υπάρχει ανάμεσα στην πολιτική, εκλογική και δημοσκοπική αποδοχή της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσφορά

ο Σάββατο 28/3 πολλοί φίλοι και σύντροφοι του Γιάννη Μπανιά, στην επέτειο των τριών χρόνων από τον θάνατό του, επισκεφθήκαμε τον τάφο του. Εκεί εντελώς αυθόρμητα ένιωσα την ανάγκη να πω λίγα λόγια, να εκφράσω φωναχτά τα συναισθήματα και τις σκέψεις της στιγμής. Τα λόγια, επειδή ειπώθηκαν αυθόρμητα και μερικά με σχετική ασάφεια, μπορεί κάποιους να ενόχλησαν. Παρακάτω θα αναπτύξω περισσότερο τα όσα είπα και θα γίνουν οι απαιτούμενες αποσαφηνίσεις.

Οι δύο αρετές του σύντροφου Γιάννη Μπανιά

Ο σύντροφος Γιάννης Μπανιάς ήταν μια γλυκιά, ανθρώπινη και χαμηλών τόνων ηγετική προσωπικότητα της κομμουνιστικής και ευρύτερης αριστεράς. Για πεντέμισι περίπου δεκαετίες ήταν στην πρώτη γραμμή των σκληρών αγώνων του εργατικού, αριστερού, σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος. Η ζωή του, οι αγώνες του και το παράδειγμά του είναι μια πλούσια παρακαταθήκη για προβληματισμό και έμπνευση. Στο μνημόσυνο αναφέρθηκα σε δύο μόνο αρετές του. Ήταν ένας πραγματικός κομμουνιστής της ανανέωσης από τότε που προέκυψε αυτό το ρεύμα, κυρίως με τη διάσπαση του 1968, με σταθερή και παρούσα σ’ όλο το βίο του την υπ’ αριθμό ένα αξία της αριστεράς, που είναι, πρέπει να είναι, η ανιδιοτέλεια της προσφοράς. Σ’ ό, τι αφορά την υλική διάσταση της ανιδιοτέλειάς του, αρκεί να πω ότι μπήκε στον αγώνα σχετικά εύπορος και πέθανε, αν όχι φτωχός, λιγότερο εύπορος. Οι δυνατότητές του και ευκαιρίες για πλουτισμό ήταν πολλές, ήταν καλός μηχανικός και θα μπορούσε άνετα να γίνει μεγαλοεργολάβος και πάμπλουτος. ∆εν ήταν αυτή η επιλογή ζωής. Ο πλούτος γι’ αυτόν ήταν οι αγώνες του για τα ιδανικά της αριστεράς. Η δεύτερη αρετή και παρακαταθήκη που μας άφησε, είναι ότι σ’ όλη την αγωνιστική ιστορία του ήταν σταθερός, συνεπής, αταλάντευτος και επίμονος στις πολιτικές επιλογές του, στις επιλογές του δημοκρατικού σοσιαλισμού και του ανανεωτικού κομμουνιστικού οράματος. Ταυτόχρονα, σ’ όλες τις συζητήσεις, τις εντάσεις και τις ρήξεις που υπήρξαν στο εσωτερικό των φορέων της αριστεράς, δεν ήταν ποτέ, μα ποτέ δογματικός και σεχταριστικά αμετακίνητος. Και τότε, στα μέσα της δεκαετίας του ’80 που ήταν γραμματέας του ΚΚΕ Εσωτερικού, αντιτάχθηκε σθεναρά στις επιλογές που ένα τμήμα της ηγεσίας του προωθούσε, γιατί σωστά εκτίμησε ότι εκείνες οι επιλογές άνοιγαν διαδικασίες ιδεολογικής αποσταθεροποίησης του χώρου της κομμουνιστικής ανανέωσης. Ανησυχούσε ότι οι προτεινόμενες Μετεξελίξεις σε εκείνες τις συγκυρίες και σ’ εκείνη τη χρονική περίοδο θα άνοιγαν δυναμικές ουσιαστικής από-κομμουνιστικοποίησης και στο βάθος απο-αριστεροποίησης. Αντιτάχθηκε και μαζί του όλοι όσοι αντιταχθή-

Ο Γιάννης Μπανιάς ήταν από τους στυλοβάτες του ΣΥΡΙΖΑ γιατί πίστεψε στην ανάγκη μιας πλατιάς ενότητας της Ανανεωτικής Αριστεράς. Γι’ αυτήν αγωνίστηκε με πείσμα και με το κύρος του πέτυχε πολλά. Έφυγε νωρίς κι άφησε σ’ εμάς όχι μόνο να γιορτάσουμε την εκλογική νίκη, αλλά και την υποχρέωση να διατηρήσουμε την πολύτιμη ενότητα. Στη μνήμη του η Ολυμπία Στεργίου προσφέρει στην «Εποχή» 100 ευρώ.

καμε, το 43% - 45% του ΚΚΕ Εσωτερικού, όχι από δογματικές και σεχταριστικές θέσεις, όχι από θέσεις ακινησίας. Μιλούσαμε για την ανάγκη βαθιάς, ουσιαστικής, πολύπλευρης οργανωτικής, πολιτικής, ιδεολογικής και στρατηγικής Αναβάθμισης του περιεχομένου του ∆ημοκρατικού ∆ρόμου προς το σοσιαλισμό.

Η προσφορά του στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ

Η μετέπειτα δράση του ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά και στη συνέχεια της ΑΚΟΑ είναι και αυτή ενδιαφέρουσα εμπειρία στο πλαίσιο της οποίας αναπτύχθηκε η αποφασιστική συνεισφορά του σ. Γιάννη Μπανιά, για να φθάσουμε, με πολλά πισωγυρίσματα, στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Σταθερή και επίμονη ήταν η επιλογή του για την ανάγκη της ανασύνθεσης όλης της αριστεράς, κάτι που σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε με τη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο σύντροφος Γιάννης Μπανιάς πέθανε δύο περίπου μήνες πριν από τις εκλογές του Μαΐου του 2012, εκλογές στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε το πρώτο άλμα από το 5% περίπου του 2009 στο 17% και η δυναμική του ήταν τέτοια που ένα μήνα μετά στις εκλογές του Ιουνίου εκτινάχθηκε στο 27%. Τον Γενάρη του 2015 κατέκτησε το 37% περίπου και σήμερα έχουμε κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία και με τους ΑΝΕΛ και πρωθυπουργό τον σύντροφο Α. Τσίπρα. Η δυναμική στήριξης του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης φθάνει σήμερα τα ποσοστά 60% με 70% και του ΣΥΡΙΖΑ από το 37% στο 47% περίπου.

Κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα

Η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία τα προηγούμενα τέσσερα περίπου χρόνια τον «εξανάγκασε» σε βίαια ωρίμανση. Οι επιτυχίες του οφείλονται στη δράση όλων των αγωνιστών του και στον αποφασιστικά θετικό ρόλο του αναμφισβήτητου πλέον και λαϊκού και ικανού ηγέτη της αριστεράς, του σύντροφου Α. Τσίπρα. Το ξέρω, είναι αυθαίρετο να λες τι θα έλεγε σήμερα ένας σύντροφος που πέθανε. Μπορεί έτσι τις απόψεις σου, τον υποκειμενισμό σου, έστω και αθέλητα, να τα «σιγουρεύεις» βάζοντάς τα στο στόμα ενός ηγέτη τόσο αγαπητού. Παρ’ όλα αυτά, νομίζω ότι δεν έκανα κάτι τέτοιο όταν στο μνημόσυνο είπα ότι ο σύντροφος Γιάννης Μπανιάς για τη συγκυρία θα έλεγε τουλάχιστον τα εξής δύο πράγματα. Πρώτον, η κυβέρνηση δρα σε σωστή κατεύθυνση, αλλά πρέπει να επιταχύνει τα βήματά της. Αυτό είπα απευθυνόμενος με αγάπη και συντροφικότητα και στους υπουργούς που ήταν εκεί. Εδώ τώρα προσθέτω ότι, όπως φαίνεται, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τόσο έτοιμη όσο έλεγε για την ανάληψη της κυβέρνησης. ∆εν παραγνωρίζω τις τεράστιες δυσκολίες, το ότι οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι που κυριαρχούν στην Ευρώπη, οι Βενιζέλοι και οι Σαμαράδες της Ευρώπη, δεν μας δίνουν ούτε την ελάχιστη ανάσα χρόνου, μας έχουν τη θηλιά στον λαιμό και μόνο ο κίνδυνος ότι θα μπορούσε να γίνει μπάχαλο όλη η Ευρώπη τους αναγκάζει να μη μας πνίγουν με την ασφυξία της ρευστότητας. Το δεύτερο που είπα στο μνημόσυνο, και είναι πιο σοβαρό, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει τάχιστα να γίνει πιο δυνατός, ποσοτικά και ποιοτικά, για να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες. Την τελευταία περίοδο της δράσης του ο σύντροφος Γιάννης Μπανιάς, στις ομιλίες και

τα γραπτά του, επέμενε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε με γρηγορότερους ρυθμούς να «γειωνόταν» στην κοινωνία και τις ανάγκες της. Πρέπει άμεσα να υπάρξουν πρωτοβουλίες και αναδιάταξη του στελεχικού δυναμικού του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να καλυφθεί η μεγάλη αναντιστοιχία που υπάρχει ανάμεσα στην πολιτική, εκλογική και δημοσκοπική αποδοχή της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα είναι το κύριο εργαλείο με το οποίο θα μετατρέψουμε την πολιτική εκλογική επιρροή σε ουσιαστικότερη συνειδητή στήριξη και ένταξη των εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων και τάξεων στο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα δεν ωρίμασε ακόμη όσο θα έπρεπε και όσο απαιτούν οι καιροί. Αυτό αφορά όλη τη δομή του από την κορυφή μέχρι τη βάση. Παρακολούθησα την πρόσφατη συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής που εκτίμησε την πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου. Είναι κάτι περισσότερο από φανερό πως, αν δεν έκανε βήματα προς τα πίσω ο ΣΥΡΙΖΑ σ’ ό,τι αφορά την ενοποίησή του, την ωρίμανσή του και τη συνοχή του, δεν έκανε πάντως σημαντικά βήματα προς τα μπρος. Το κόμμα έχει την ευθύνη να φωτίζει, να φορτίζει και να εντάσσει την κυβερνητική πολιτική, τις κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις και επιτυχίες στην προοπτική των βαθιών αλλαγών, των διαδοχικών τομών και ρήξεων με όλες τις αντιλαϊκές, αντιδημοκρατικές δομές και παθογένειες του συστήματος. Και όλα αυτά στην προοπτική του σοσιαλισμού του 21ου αιώνα που ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει. Θα πρόσθετα, επίσης, ως προσωπική μου θεώρηση ότι σε τίποτε δεν βλάπτει τις προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ αν όλα τα παραπάνω εντάσσονταν στο όραμα του αναγεννημένου κομμουνιστικού ορίζοντα.

Αφηγήματα που στον πυρήνα τους έχουν γεγονότα πραγματικά, που πλέκονται και εξελίσσονται φαντασιακά, με ασυνήθιστη ή ακόμη και αλλόκοτη τροπή και κατάληξη που μπορεί να αιφνιδιάζει. Είναι ζωές, στάσεις και συμπεριφορές υπαρκτών ανθρώπων, με κίνητρα λογικά ή παράλογα, που, αργά ή γρήγορα, μέσα από διαδρομές τεθλασμένες και μονοπάτια γίνονται, τελικά, αυτό που πραγματικά είναι.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου… ζάχαρη

ΣΥΡΙΖΑ έχει επανειλημμένα κατακρίνει την τακτική της προηγούμενης κυβέρνησης να επιβάλει σε σοβαρότατα ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής λύσεις που προκαλούσαν έντονες αντιδράσεις, παρακάμπτοντας τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, οι οποίες, όταν ερχόταν για ψήφιση στη Βουλή έχοντας εξαντλήσει όλα τα προβλεπόμενα χρονικά περιθώρια, είχαν ήδη παραγάγει μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Είναι η σειρά των αθεράπευτα νεοφιλελεύθερων να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, επειδή η τωρινή κυβέρνηση, το βράδυ της Παρασκευής 27.3.2015, χρησιμοποίησε την ίδια μέθοδο για να εξασφαλίσει τη συνέχιση της λειτουργίας της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης αλλά και τη συνέχιση της τευτλοκαλλιέργειας για τη φετινή χρονιά. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), η οποία υπογράφεται από τον πρωθυπουργό και ολόκληρο το κυβερνητικό συμβούλιο, 30 εκ. ευρώ από τα μη

διανεμηθέντα διαθέσιμα της υπό εκκαθάριση Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος καταβάλλονται άμεσα στην ΕΒΖ ΑΕ έναντι μελλοντικής αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου. Εύλογα θα παρατηρούσε κανείς ότι η ιστορία παίζει περίεργα παιχνίδια: το βράδυ της Παρασκευής 27.7.2012 με δύο διαδοχικές ΠΝΠ, η συγκυβέρνηση Ν∆ΠΑΣΟΚ-∆ΗΜΑΡ, πρώτα ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας της ΑΤΕ, θέτοντάς την σε εκκαθάριση, και στη συνέχεια μεταβίβασε στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού της στην Πειραιώς, με αποτέλεσμα η ΕΒΖ να βρεθεί υπό εκκαθάριση ως ιδιοκτησία της «κακής» ΑΤΕ, ενώ τα δάνειά της (περίπου 130 εκ. ευρώ τότε) θεωρήθηκαν υγιή και πέρασαν στην Πειραιώς. Έκτοτε προτεραιότητα για την κυβέρνηση και τον εκκαθαριστή αποτελούσε το να πληρωθεί η Πειραιώς και όχι το να συνεχιστεί η λειτουργία της βιομηχανίας και να διατηρηθεί ο κύκλος εργασιών, που αυτή εξασφαλίζει σε ολόκληρες περιοχές της χώρας. Η λύση που επιλέχθηκε τώρα είχε συναντήσει την

Το ευτύχημα του «ατυχήματος» ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ρκετός κόσμος από την Αριστερά και το Κίνημα είναι μπλοκαρισμένος σε σχέση με τη στάση του απέναντι στη νέα κυβέρνηση. ∆εν έχουν εκλείψει, φυσικά, οι λόγοι για διεκδικήσεις και μαζικές κινητοποιήσεις, αυτό όμως που επικρατεί είναι μια λογική ανοχή απέναντι σε υπουργούς που δεν έχουν ακόμα ζεστάνει την καρέκλα τους, μια δικαιολογημένη αναμονή για την υλοποίηση των προεκλογικών εξαγγελιών κι η ελπίδα ότι η αριστερά στην κυβέρνηση θα κάνει τη διαφορά σε σχέση με το φθαρμένο και απαξιωμένο πολιτικό προσωπικό που μας κυβερνά τόσα χρόνια. Ψάχνοντας να βρω μια, σχετικά, καθαρή σκέψη που να μην είναι επηρεασμένη από συναισθηματισμούς και από πολιτική στράτευση, από την οποία θα μπορούσα να πάρω κάποιες απαντήσεις, κατέφυγα στον Νώντα τον μυστήριο

τύπο στο καφέ της γειτονιάς. Ο Νώντας είναι περίπου εβδομήντα χρόνων, με δασύτριχο μουστάκι και γκρίζο απεριποίητο μούσι, γεματούλης και σκυθρωπός, που φορά συνήθως πολύχρωμες τιράντες κι έχει μόνιμα κρεμασμένο στο κάτω χείλος του ένα στριφτό τσιγάρο. Έρχεται καθημερινά, νωρίς το απόγευμα, στο καφέ, κάθεται πάντα σ’ ένα γωνιακό τραπέζι με την πλάτη στον τοίχο για να προσέχει τα νώτα του, όπως έκαναν παλιά οι πιστολέρο στα σαλούν της Άγριας ∆ύσης κι απομονώνεται διαβάζοντας αστυνομικά μυθιστορήματα. Τα βιβλία του είναι πάντα καλών εκδόσεων, με προσεγμένες μεταφράσεις, ακριβό χαρτί, καλλιτεχνικά εξώφυλλα, προσεγμένα και πάντα με το σελιδοδείκτη τους. Όταν είναι συγκεντρωμένος στο διάβασμα δεν μπορεί να τον αποσπάσει ούτε έκρηξη βόμβας.

επίμονη άρνηση των αρμόδιων υπουργών το 2013-14, των οποίων η προοπτική για τη βιομηχανία ήταν η πώληση ή η διαρκής συρρίκνωση, μέσω της μείωσης των ποσοτήτων των καλλιεργούμενων ζαχαρότευτλων και της αναστολής της λειτουργίας για δύο από τα τρία εργοστάσια. Εξάλλου, μετά την κήρυξη άγονων τριών διαγωνισμών πώλησης, εφόσον οι προσφερόμενες τιμές ήταν υποπολλαπλάσιες της αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας της βιομηχανίας, η Πειραιώς έπαψε να παρέχει χρηματοδότηση στην ΕΒΖ, με αποτέλεσμα τα δάνεια ύψους 143 εκ. ευρώ, στις 31.12.2014, να καταστούν ληξιπρόθεσμα. Με την ΠΝΠ της προπερασμένης Παρασκευής ο βασικός μέτοχος (το δημόσιο) εξασφαλίζει την απόλυτα αναγκαία ρευστότητα για τη λειτουργία της επιχείρησής του, και μάλιστα με τρόπο που δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτη-

“

ριστεί επιδότηση και να επισύρει κοινοτικές κυρώσεις. Ασφαλώς αυτό δεν αρκεί. Και η αναδιάρθρωση του χρέους και η αναδιοργάνωση της ΕΒΖ είναι απολύτως απαραίτητες, όσο απαραίτητη είναι και η αύξηση της ποσότητας παραγόμενων ζαχαρότευτλων, ώστε να επιτευχθεί το όριο εξασφάλισης αυξημένων ενισχύσεων από τη νέα ΚΑΠ, στόχος ιδιαίτερα δύσκολος μετά τις πλημμύρες στη Ορεστειάδα και στις Σέρρες. Όμως, η επανεκκίνηση που παρείχε στην ΕΒΖ αυτή η αλλιώτικη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου δείχνει την πρόθεση της κυβέρνησης να στηρίξει την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας στην ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών των κατοίκων. Αφροδίτη Σταμπουλή, βουλευτίνα ΣΥΡΙΖΑ Σερρών

Κυριακή 5 Απριλίου

** Η ταινία «Ο νέος δρόμος του πλαστικού», που γυρίστηκε στο νοτιοανατολικό Τατζικιστάν, θα προβληθεί, στις 5μ.μ., στον κινηματογράφο ∆αναό (Λεωφόρος Κηφισίας 109). Η ταινία είναι της Filmografik production, σε σκηνοθεσία Άγγελου Τσαούση και Μυρτώς Παπαδοπούλου και φωτογραφία του μέλους των «Φίλων της ΕΜΙΑΝ» ∆άφνης Καλαφάτη. ** Εκδήλωση με θέμα «ΜΜΕ στον καιρό της κρίσης» διοργανώνει το Στέκι Αλληλεγγύης Παλλήνης, στις 7μ.μ., στο Οινοποιείο Πέτρου (Λεωφ. Μαραθώνος 117), με ομιλητές τους: Κ. Αρβανίτη, Γ. Αυγερόπουλο, Γ. Πλειό. Θα γίνει παρέμβαση από τον Ν. Μιχαλίτση για την ΕΡΤ. ** Τη θεατρική παράσταση «Ο Μάρξ στο Σόχο» από τη θεατρική ομάδα Φάντης Μπαστούνι παρουσιάζει το Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα, στις 9μ.μ.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Παρατάθηκε μέχρι το Μ. Σάββατο η έκθεση σχεδίων του Γ. Ψυχοπαίδη στο βιβλιοπωλείο «Θεμέλιο» (Σόλωνος 84)

Τα βλέμματά μας συναντήθηκαν όταν γύριζε από την τουαλέτα. Χαιρετηθήκαμε κι έκανε ένα νεύμα να πάω στο τραπέζι του, ήθελε φαίνεται να κάνει ένα διάλειμμα από τη σκοτεινή ατμόσφαιρα του νουάρ μυθιστορήματος που διάβαζε. Ήταν ευκαιρία για λίγη κουβεντούλα, η οποία προσανατολίστηκε εξ αρχής στην πολιτική. Τα πράγματα είναι απλά, άρχισε να λέει, αγορεύοντας, ο Νώντας. Τι περιμένεις από τον ΣΥΡΙΖΑ, επανάσταση; Η πολιτική καταγωγή του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται σε μια μετριοπαθή αριστερά, η οποία ξεκινώντας από τον ελλειμματικό, ιδεολογικά, ευρωκομουνισμό ακολούθησε μια πορεία εγκατάλειψης του κομμουνιστικού χαρακτήρα και προσέγγισης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Το αίτημα της ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος εγκαταλείφθηκε κι αυτό και περιορίστηκε στην αντιπαράθεση με το σύγχρονο, επιθετικό νεοφιλελευθερισμό. Οπότε το ζητούμενο της ανατροπής του συστήματος παραμένει όνειρο θερινής νυκτός. Αυτό που περιμένω είναι κάποιες μεταρρυθμίσεις προς όφελος της φτωχής, πλέον, ελληνικής κοινωνίας, μια καλύτερη διαχείριση της καθημερινότητας και χαίρομαι που τα κόμματα που ευθύνονται για την κατάντια μας, Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, είναι υπό

διάλυση. Επίσης γουστάρω να βλέπω τα αποβράσματα της πολιτικής σκηνής, Σαμαρά και Βενιζέλο, να χτυπάνε προσοχές μπροστά στην απολαυστική Ζωή Κωνσταντοπούλου που έκανε σμπαράλια τον τσαμπουκά τους. Κι αυτό που ελπίζω είναι κάτι που πολλοί απεύχονται: ένα «ατύχημα» που θα οδηγήσει σε πιστωτικό γεγονός και τελικά σε ρήξη με το μονεταριστικό οικονομικό μοντέλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια ρήξη που ίσως υπονομεύσει καθοριστικά αυτό το μοντέλο κι ανοίξει την προοπτική για μια άλλη Ευρώπη. Μια ρήξη που θα κάνει τη ζωή μας πιο ενδιαφέρουσα από το να παρακαλάμε να μας δανείζουν οι Γερμανοί με αντίτιμο το βάθεμα της φτώχειας και της μιζέριας μας. Ίσως έτσι ανοίξει και το παιχνίδι για την αριστερά, ώστε να ξαναβάλει στόχους κι οράματα για κοινωνική ανατροπή και σοσιαλισμό. Αυτά είπε ο Νώντας, πλήρωσε τον καφέ του και σηκώθηκε. Έριξα μια ματιά στον τίτλο του βιβλίου που διάβαζε, πριν το βάλει στη χάρτινη τσάντα του: «Κόκκινη Μασσαλία»…

Ο δικηγόρος του διαβόλου

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Συνεκτικός κρίκος των διηγημάτων που επιλέχτηκαν η παρουσία του νερού ως κοινωνικού στοιχείου που ενώνει ανθρώπους ή φανερώνει τον πόνο και το λάθος.

«Νάματα και θάματα»

5 διηγήματα του Παπαδιαμάντη σε μια συγκινητική παράσταση Πάσχα χωρίς Παπαδιαμάντη δεν γίνεται, νομίζω. Γι’ αυτό ήταν ωραία η ιδέα της θεατρικής ομάδας του Ιδιόμελου να δραματοποιήσει και να παρουσιάσει, τούτες τις μέρες ακριβώς, πέντε διηγήματα του μεγάλου διηγηματογράφου. Ακόμα πιο πολύ που διάλεξαν τα πιο πολλά να μην είναι από τα γνωστά πασχαλινά ή για να είμαστε ακριβείς, με την εξαίρεση του Αλιβάνιστου, που είναι από τα γνωστότερα πασχαλινά, τα άλλα τέσσερα είναι σχετικά άγνωστα στο πλατύ κοινό. Είναι, όμως, διαμάντια για την πυκνότητα της γραφής και τη στέρεη διαγραφή των χαρακτήρων: «Τα τελευταία του γέρου», η «Τελευταία

βαφτιστική», η «Χολεριασμένη» και το «Θαύμα της Καισαριανής».

ο «Ιδιόμελο» στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό στο Μαρούσι. Στο λιτά διακοσμημένο αλλά αρχοντικό δωμάτιο που χρησιμοποιείται ως χώρος παραστάσεων, κοινό και ηθοποιοί βρίσκονται πολύ κοντά και δημιουργείται μια ενδιαφέρουσα δυναμική σχέσης και ενέργειας. Η ερμηνευτική θέση που επέλεξε η ομάδα και ο σκηνοθέτης της, ηθοποιός Μανόλης Γιούργος, που μετέχει ενεργά στην παράσταση, και κατά συνέπεια η υποκριτική αντίληψη, αρύεται από το μοντέλο που έφερε ο Λιβαθηνός με την «Φόνισσα» και το οποίο επέλεξαν επίσης και εξέλιξαν η εκλεκτή ομάδα που ανέβασε για τρία χρόνια τους «Χα-

λασοχώρηδες», όλα έργα του μεγάλου σκιαθίτη. ∆ηλαδή η τριτοπρόσωπη αφήγηση εντάσσεται μέσα στην ερμηνεία, ντύνεται με τα συναισθήματα του προσώπου που την εκφέρει, ενσωματώνεται στο ρόλο. Έτσι, η δραματοποίηση αποκτά ρυθμό και συνέχεια, οι διάλογοι και τα αφηγηματικά μέρη είναι μια ενιαία ενότητα, δεν διακρίνεται η πράξη από την αφήγηση και την εξήγησή της. Η παράσταση κινείται γύρω από την έννοια του θαύματος, είτε ως ξαφνική αλλαγή της προδικασμένης πορείας μιας κατάστασης με θεία παρέμβαση, ως αμοιβή, ως τιμωρία, ως αποκατάσταση. Συνεκτικός κρίκος των διηγημάτων που επιλέχτηκαν η παρουσία του νερού –άλλοτε θάλασσα, άλλοτε ως το φυσικό στοιχείο που είναι απαραίτητο για την

Ανθρωποφαγική δημοσιογραφία

διατήρηση της ζωής, άλλοτε ως μοιραία δύναμη καταστροφής και θανάτου και άλλοτε ως νάμα ψυχής, καταπραϋντικό, λυτρωτικό, ένα βάπτισμα στην ομορφιά, την αθωότητα και την ελπίδα. Πάντα, όμως, το νερό λειτουργεί ως κοινωνικό στοιχείο που ενώνει ανθρώπους ή φανερώνει τον πόνο και το λάθος. Απλές, ανεπιτήδευτες και ουσιαστικές ερμηνείες των ηθοποιών: Μανόλης Γιούργος, Γιωργία ∆εληγιαννοπούλου, Μαριέττα ∆ελώτη, Πίτσα Κάτσικα, Μάιρα Μεταξά, Γιάννης Παπαθύμνιος, Εριφύλη Σαββίδου (πλούσια και μελωδική η φωνή της στο τραγούδι) και Μαίρη Σταγάκη. Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr

Το Κόκκινο 105,5 παρουσίασε την ταινία “Πανδημία” του ∆ημήτρη Πιατά σε μια ζεστή εκδήλωση στο Άστορ

Συνεχίζοντας τις πολιτιστικές του παρεμβάσεις, το Κόκκινο 105,5 «αγκαλιάζει» την ταινία του ∆ημήτρη Πιατά «ΠΑΝ.δη.ΜΙΑ (Όλα λοιπόν ένα)». Ο τίτλος ξεγελά ως ένα σημείο. Θέμα της ταινίας η ανθρωποφαγική δημοσιογραφία που αφθονεί στους σταθμούς κάποιων ραδιοφώνων, στις σελίδες κάποιων εφημερίδων και ιδίως στα κανάλια της τηλεόρασης υπηρετούμενη από «μεγάλα» ονόματα, τις επιλεγόμενες και «ντίβες της δημοσιογραφίας. ε μια ζεστή εκδήλωση, στον ανακαινισθέντα με επιτυχία και ευρωπαϊκό αέρα κινηματογράφο Άστορ, παρουσιάστηκε η ταινία και συζητήθηκε εκτενώς το θέμα του ρόλου της δημοσιογραφίας αλλά και τι δημοσιογραφία θέλει, αν όχι προτείνει, η αριστερά. Στο τραπέζι των ομιλητών ο σκηνοθέτης της ∆ημήτρης Πιατάς και ο πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ, Θεοδόσης Πελεγρίνης, που πρωταγωνιστεί στην ταινία, οι δημοσιογράφοι Άρης Χατζηστεφάνου, Ανδρεας Ρουμελιώτης και ο διευθυντής του Κόκκινου, Κώστας Αρβανίτης. Ο Άρης Χατζηστεφάνου με την γνωστή σε όσους τον παρακολουθούν στέρεη θεωρητική σκευή, τοποθέτησε την αλλαγή του μοντέλου της δημοσιογραφίας που έχει επικρατήσει πλέον περί το 2008, όταν τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από την ιδιωτική τηλεόραση ιδίως ζητούν πάση θυσία να διατηρήσουν το σύστημα που αποτελούν στυλοβάτη του αλλά και που τα συντηρεί και τα πλουτίζει.

Ελεύθερη φωνή ενημέρωσης

Όπως ήταν φυσικό, η συζήτηση γρήγορα έφτασε στο

θέμα της δημόσιας τηλεόρασης και αναπτύχθηκε αρκετός προβληματισμός τόσο από τους ομιλητές όσο και από το κοινό. Την περίοδο των εκλογών του 2012 διαπιστώθηκε πως η τότε ΕΡΤ είχε αρχίσει να παρουσιάζει σημάδια μιας ενδιαφέρουσας και γόνιμης απομάκρυνσης από την κυβέρνηση αλλά η άνθιση διακόπηκε απότομα με το βίαιο κλείσιμό της. Η δουλειά που έγινε μετά κυρίως διαδικτυακά «ήταν μοναδική στα χρονικά της δημοσιογραφίας». Με την ευκαιρία πάντως της κατάθεσης του νομοσχεδίου για την επαναλειτουργία της συζητήθηκε η αναγκαιότητα να περιγραφούν με σαφήνεια οι ασφαλιστικές δικλείδες που θα προστατεύουν το δημόσιο χαρακτήρα της και δεν θα την ξανακάνουν φερέφωνο οποιασδήποτε κυβέρνησης, ενώ ακούστηκαν ενστάσεις για το νομοσχέδιο, θεωρώντας ότι η νέα ΕΡΤ δεν θα διαφέρει σε τίποτε από τη ΝΕΡΙΤ. Εύλογο είναι ο λόγος να ήρθε επίσης στο Κόκκινο και τη λειτουργία του. Ο Κώστας Αρβανίτης υπεραμύνθηκε όχι μόνο της δυνατότητας αλλά και του χρέους του ραδιοφωνικού σταθμού να έχει κριτική στάση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και να αποτελεί μια ελεύθερη φωνή ενημέρωσης που στηρίζει κριτικά το κυβερνητικό έργο. Στο τέλος της εκδήλωσης, κάλεσε το κοινό να είναι και το ίδιο προσεκτικό τόσο όταν διαβάζει μια είδηση όσο και ιδιαιτέρως όταν την αναπαράγει στο διαδίκτυο. Πολύ απασχόλησε ομιλητές και κοινό αν είναι τα πρόσωπα που μπορούν να αλλάξουν μια κατάσταση, άρα με τα κατάλληλα πρόσωπα η δημόσια τηλεόραση θα ξεπεράσει όποιες ελλείψεις έχει ο νόμος, ή αν πρέπει πρώτα να δημιουργήσουμε δυνατούς θεσμούς. Είναι άραγε το πρόσωπο ικανό να διαχειριστεί ακόμα και ένα κακό νόμο προς όφελος της κοινωνίας ή χρειάζεται ένας σαφής δημοκρατικός νόμος με βάση τον οποίο το πρόσωπο θα μπορεί να δουλεύει επαρκώς και δημιουργικά; Επιχειρήματα είχαν και οι δύο πλευρές, αλλά δεν δόθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, απάντηση.

«Είπα την αλήθεια»

Στις τρεις σκηνές από την ταινία που προβλήθηκαν, το κοινό «είδε» ξεκάθαρα το θέμα της: σε μια πανδημία αρρώστιας απροσδιόριστης που μας οδηγεί να σκεφτούμε την πανάρχαιη μεταφορά της νόσου για την κατάδειξη της κοινωνικής και πολιτικής σήψης, η κυβέρνηση απο-

φασίζει να φορολογήσει τον θάνατο. Οι δημοσιογράφοι αναλαμβάνουν να «περάσουν» τη φορολογία στον κόσμο. Και το επιχειρούν με τερατώδη μέσα προπαγάνδας που στηρίζονται στο φόβο και κατασυκοφάντησης όσων αντιδρούν. Ο ∆ημήτρης Πιατάς εξήγησε τις δυσκολίες που είχε για να γυρίσει την ταινία, επειδή σκόνταφτε πάνω στο φόβο των καναλαρχών και των συμφερόντων τους. Μίλησε με συγκίνηση για όσους τον βοήθησαν, όπως ο Α. Ρουμελιώτης, που έπαιξε ένα μικρό ρόλο στην ταινία. «Είπα την αλήθεια» επανέλαβε αρκετές φορές. Μ.Τ.

“

Tα τελευταία χρόνια είναι σε εξέλιξη ένας νέος γύρος υφαρπαγής γης που νομιμοποιείται με νέα προσχήματα και νέες επιδιώξεις: τη χρήση της γης για διατροφικούς σκοπούς, για κάλυψη ενεργειακών αναγκών, για εξορυκτικές δραστηριότητες, για μεγάλα έργα υποδομής ή για νέες οικιστικές αναπτύξεις.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Η γη δεν είναι πράγμα, αλλά σχέση Για το βιβλίο του Κωστή Χατζημιχάλη “Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης” (εκδόσεις ΚΨΜ)

Ο Κωστής Χατζημιχάλης, περπατώντας πάνω σε κινούμενη άμμο και με όλο το συναισθηματικό βάρος που συνεπάγεται η ενασχόληση με ένα θέμα επίκαιρο και με πρωτοφανείς -για τα ελληνικά δεδομένακοινωνικές προεκτάσεις, μας προσέφερε στα τέλη του 2014 το βιβλίο «Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης». Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του, το βιβλίο περιστρέφεται γύρω από την υφαρπαγή της γης, ένα θέμα που έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο πολιτικών επεξεργασιών, ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων και κινηματικών διεργασιών στον τόπο μας, και όχι μόνο, και το οποίο αποτελεί πολύτιμη συνεισφορά στην κατανόηση και μαζί στη χαρτογράφηση της πολυμορφίας των διαδικασιών που τα τελευταία πέντε χρόνια εξελίχθηκαν στην Ελλάδα γύρω από τη γη, την κατοχή και τη χρήση της. Αποτελεί παράλληλα μία εξαιρετική απόπειρα να ταξινομηθεί και να συντεθεί η κατακερματισμένη γνώση και εμπειρία που αποκτήσαμε πολλοί και πολλές από εμάς τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με τις διεθνείς τάσεις και με αυτό τον τρόπο αποτελεί σημαντική συμβολή στην ευρύτερη συζήτηση των τελευταίων χρόνων για τη σημασία της γης στις διαδικασίες καπιταλιστικής συσσώρευσης. Της Φερενίκης Βαταβάλη*

ο βιβλίο διαπερνάται από ορισμένα βασικά ερωτήματα: Τι είναι η υφαρπαγή της γης; Ποια είναι η σχέση της με την κρίση χρέους; Τι μορφές παίρνει διεθνώς και πώς υποστηρίζεται από νεοφιλελεύθερες πολιτικές; Ποιες είναι οι εκφάνσεις της στην Ελλάδα; Πώς η ιστορικότητα των υφαρπαγών στην Ελλάδα μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πρόσφατες διαδικασίες; Και βέβαια, μαζί με αυτά -εκφράζοντας μία σταθερή αγωνία του συγγραφέα- τι σημαίνει πολιτικά η υφαρπαγή της γης για την αριστερά και τι απαντήσεις μπορεί να δώσει η αριστερά σε σχέση με τη γη και την ιδιοκτησία; Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει ότι με τον όρο «υφαρπαγή γης» περιγράφει «την επιτήδεια πράξη υπεξαίρεσης η οποία πραγματοποιείται με βία και δόλο», κάτι που χαρακτηρίζει καλύτερα τις σημερινές διαδικασίες συσσώρευσης γης. Όπως και σε άλλες χώρες -ιδιαίτερα του Παγκόσμιου Νότου- η κρίση χρέους που εκδηλώνεται στην Ελλάδα, έχει λειτουργήσει ως εργαλείο πολιτικής αποδυνάμωσης του κράτους, φτωχοποίησης του πληθυσμού, νομιμοποίησης της εισόδου διεθνών οργανισμών και επιβολής ενός ειδικού καθεστώτος που, ανάμεσα σε άλλα, ευνοούν την υφαρπαγή της γης.

που ορίζουν σε κάθε περίοδο και σε κάθε τόπο τις σχέσεις της κοινωνίας με τη γη. Αυτό είναι μία παρατήρηση που διαπερνά την προσέγγισή του όχι μόνο σε αυτό το βιβλίο, αλλά συνολικά στο έργο του και βεβαίως συνδέεται με την ιδιαίτερη σχέση του με τις μαρξιστικές προσεγγίσεις για τα θέματα του χώρου. Επανατοποθετεί, λοιπόν, στη συζήτηση βασικές έννοιες για τα θέματα της γης και της ιδιοκτησίας (που υποτιμώνται όπως σημειώνει από την αριστερή ριζοσπαστική σκέψη): τη γαιοπρόσοδο, τη συνεχή πρωταρχική συσσώρευση, την περίφραξη της κοινής γης. Κάνοντας μία σύντομη αναδρομή σε εμβληματικές περιπτώσεις υφαρπαγής γης μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας, φωτίζει μια διαδρομή με επάλληλους γύρους συσσώρευσης γης και κοινών πόρων που φτάνει ως τις μέρες μας και την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού. Tα τελευταία χρόνια είναι σε εξέλιξη ένας νέος γύρος υφαρπαγής γης που νομιμοποιείται με νέα προσχήματα και νέες επιδιώξεις: τη χρήση της γης για διατροφικούς σκοπούς, για κάλυψη ενεργειακών αναγκών, για εξορυκτικές δραστηριότητες, για μεγάλα έργα υποδομής ή για νέες οικιστικές αναπτύξεις. Και όλη αυτή η λεηλασία συνοδεύεται από νέες μορφές, όρους και δίκτυα διακυβέρνησης, με καθοριστική τη συμμετοχή των μεγάλων διεθνών οργανισμών.

Επανατοποθετώντας βασικές έννοιες

Ένα σύνθετο πλέγμα σχέσεων

Ο Κ. Χατζημιχάλης τονίζει ότι «η γη δεν είναι πράγμα, αλλά σχέση» και για την κατανόησή της υφαρπαγής της γης έχει ιδιαίτερη σημασία ο συσχετισμός των ταξικών και πολιτικών δυνάμεων

Μέσα στην πολυμορφία της παγκόσμιας υφαρπαγής της γης τοποθετεί ο Κ. Χατζημιχάλης την ελληνική περίπτωση. Καταρχάς, μέσα από μία ιστορική ανάγνωση ξεδιπλώνει ένα σύνθετο πλέγμα

σχέσεων: Υπενθυμίζει τη σημασία της γης και της ιδιοκτησίας της για την ανάπτυξη της χώρας, σε συνάρτηση με τον κατασκευαστικό τομέα. Περιγράφει τα μεγάλα κενά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και τονίζει ότι στην Ελλάδα ουδέποτε ήταν ξεκάθαρο ποιος κατείχε τι, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στους μεγάλους ιδιοκτήτες, δηλαδή το κράτος και την εκκλησία. Εδώ καταγγέλλει με το δικό του τρόπο την έλλειψη κτηματολογίου, δασικών χαρτών και δασολογίου. Επισημαίνει ότι η δημόσια γη είχε ανέκαθεν χρησιμοποιηθεί από το ελληνικό κράτος ως στοιχείο προς πώληση και αυτού που ο συγγραφέας αποκαλείμακρο-υφαρπαγή και μαζί ως στοιχείο κοινωνικής και πελατειακής ενσωμάτωσης. Σημειώνει με οξύ τρόπο την ύπαρξη ενός πλέγματος μικρο-υφαρπαγών γης (που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πρακτικών από παράνομες κατατμήσεις γης μέχρι κατάληψεις πεζοδρομίων από τραπεζοκαθίσματα). Για τις μικρο-υφαρπαγές υπάρχει ανοχή από την κεντρική εξουσία στο πλαίσιο των πελατειακών σχέσεων, αλλά και γενικότερη κοινωνική αποδοχή, συχνά και από την πλευρά της αριστεράς. Αναγνωρίζει τις δεκαετίες του 1990 και του 2000, τις δεκαετίες της οικοδομικής έκρηξης, της δυναμικής εμφάνισης του τραπεζικού κεφαλαίου και των μεγάλων έργων (που περιλαμβάνουν βέβαια και τα ολυμπιακά ακίνητα) ως μία περίοδο κατά την οποία αναδύονται νέοι δρώντες στην κτηματαγορά και στην ανάπτυξη των ακινήτων (τράπεζες, επενδυτικοί όμιλοι, μεγάλες κατασκευα-

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015 στικές εταιρείες, κρατικές ΑΕ), νέες θεσμικές ρυθμίσεις (κατά παρέκκλιση ρυθμίσεις, με διαδικασίες κατ’ επείγοντος), νέοι μηχανισμοί (Σ∆ΙΤ, sale-lease back, μακροχρόνιες μισθώσεις, συμβάσεις παραχώρησης) και τελικά όλα αυτά συμβάλλουν στη συγκέντρωση της γαιοπροσόδου σε όλο και λιγότερους. Είναι μία περίοδος που, όπως σημειώνει, έχει «καθοριστική σημασία στην εμπέδωση και την υλοποίηση των μνημονιακών θεσμών».

Θεσμικές μεταρρυθμίσεις

Το 2010, με το ξέσπασμα τις ελληνικής κρίσης χρέους δημιουργείται μία θαυμάσια ευκαιρία για επιτάχυνση και επέκταση της υφαρπαγής. Ο Κ. Χατζημιχάλης περιγράφει στο βιβλίο τις μορφές, τους μηχανισμούς, τους βασικούς παίκτες, αλλά και τις κοινωνικές αντιστάσεις στις υφαρπαγές της γης. Αυτό το κάνει μέσα από ένα πλήθος παραδειγμάτων από όλη την επικράτεια τα οποία δεν είναι ότι απλά εικονογραφούν το βιβλίο, αλλά συνθέτουν τη μεγάλη εικόνα, συνθέτουν τη γεωγραφία της υφαρπαγής στην Ελλάδα της κρίσης. Μέσα από τις επεξεργασίες του συγγραφέα αναδει-

“

Ένας καταιγισμός νομοθετικών ρυθμίσεων για τα θέματα της γης και γενικά για τα θέματα του χώρου σημειώθηκε από το 2010 και μετά, άλλοτε στο πλαίσιο μνημονιακών δεσμεύσεων και άλλοτε όχι, που δεν άφησε ανέπαφο τίποτα: δάση, παραλίες, βουνά, οικοτόπους, νησιά, μνημεία. κνύονται έτσι οι συγκρούσεις και οι συνέργιες στις προωθούμενες υφαρπαγές μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής γης, δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, δημόσιου και ατομικού συμφέροντος, κερδισμένων και χαμένων. Και προκύπτει μία κάθε άλλο παρά μονοσήμαντη ανάγνωση των καταστάσεων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται μέσα στο βιβλίο στα θέματα της απορρύθμισης και επαναρρύθμισης του χώρου. Ένας καταιγισμός νομοθετικών ρυθμίσεων για τα θέματα της γης και γενικά για τα θέματα του χώρου σημειώθηκε από το 2010 και μετά, άλλοτε στο πλαίσιο μνημονιακών δεσμεύσεων και άλλοτε όχι, που μάλλον δεν άφησε ανέπαφο τίποτα: δάση, παραλίες, βουνά, οικοτόπους, νησιά, μνημεία, αστικές και εξωαστικές περιοχές, γη εντός και εκτός συναλλαγής, γη δημόσια και ιδιωτική… Γίνονται εκτεταμένες θεσμικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα του πολεοδομικού, χωροταξικού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, που δίκαια ο συγγραφέας τις περιγράφει ως «θεσμικές εκτροπές για το ξεπούλημα της γης». Θα μπορούσαμε να πούμε ότι

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν ως βασικούς στόχους: την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και της «αξιοποίησης» της δημόσιας περιουσίας. τη διευκόλυνση των επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. την εξασφάλιση ευελιξίας, ασφάλειας και υψηλής κερδοφορίας για τους μεγάλους επενδυτές. Μαζί με τα προνόμια για το μεγάλο κεφάλαιο και συνεχίζοντας μια μακριά παράδοση πελατειακών σχέσεων που δομείται γύρω από τη γη, οι μεταρρυθμίσεις «κλείνουν το μάτι» και στους μικρούς: ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα, η δυνατότητα απόκτησης δημόσιας γης, τα προνόμια για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, οι αλλαγές στη δασική νομοθεσία κτλ. Ο χωρικός σχεδιασμός χάνει το δημόσιο και κοινωνικό του χαρακτήρα -όσο είχε από αυτόν- και μετατρέπεται σε ρυθμίσεις με διακηρυκτικό στόχο την προώθηση της επιχειρηματικότητας και με ουσιαστικό σκοπό τη νομιμοποίηση της υφαρπαγής της γης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή, την καθημερινότητα και τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων, αλλά και για τους φυσικούς πόρους και τα οικοσυστήματα που υπάρχουν σε αυτή.

Ερωτήματα και προκλήσεις

Αν και είναι ίσως συμπτωματικό, κατά τη γνώμη μου είναι κρίσιμο ότι το βιβλίο κυκλοφόρησε σε μία στιγμή που υπάρχουν νέα δεδομένα στην πολιτική ζωή της χώρας και που μοιάζει να κλείνει ένας πενταετής κύκλος πολιτικών, που όχι απλά έδωσε ώθηση στην υφαρπαγή της γης αλλά την είχε ως στόχο. Καί γιατί θα μας βοηθήσει να ξανασκεφτούμε τι έχει συμβεί τα χρόνια που έχουν προηγηθεί, αλλά κυρίως γιατί δίνει ερεθίσματα και εργαλεία για να επεξεργαστούμε κατευθύνσεις για μία πολιτική χωρικού σχεδιασμού και παρεμβάσεων στα ζητήματα της ιδιοκτησίας της γης. Μια πολιτική που θα προστατεύει στοιχεία του χώρου με ιδιαίτερη οικολογική, πολιτιστική και κοινωνική σημασία, θα αναδιανέμει τους πόρους προς όφελος των πολλών και ταυτόχρονα θα ανοίγει δυνατότητες για ενδιάμεσες μορφές ιδιοκτησίας και κοινής ζωής. Στη σημερινή συγκυρία μοιάζει οι ανησυχίες για τη γη και τους κοινούς πόρους όπως συμπυκνώνονται στο βιβλίο και μαζί η αγωνία τοπικών κινημάτων, περιβαλλοντικών φορέων, μερίδας του ακαδημαϊκού χώρου να μην έχουν τη θέση που τους αρμόζει στη δημόσια συζήτηση. Σε αυτό το πλαίσιο, το ερώτημα και μαζί η πρόκληση για την αριστερά βρίσκεται στο: Πώς μπορούν να ενισχυθούν διαφανείς, δημοκρατικές και συμμετοχικές διαδικασίες στο σχεδιασμό του χώρου, ως εγγύηση για την αποφυγή μικρο και των μάκρο-υφαρπαγών γης. Πώς θα μπορούσαν πολεοδομικές, χωροταξικές και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις να θέσουν σαφείς και δίκαιους όρους εκμετάλλευσης της ιδιωτικής γης, με τις απαιτούμενες κατά τόπους εξειδικεύσεις. Πώς θα μπορούσαν να θωρακιστούν δομές τεκμηρίωσης, παρακολούθησης και ελέγχου των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και της εκπόνησης και εφαρμογής του σχεδιασμού. Τέλος, πώς θα μπορούσε να κατοχυρωθεί μέσα από το σχεδιασμό ο ρόλος των εκτός συναλλαγής δημόσιων κτημάτων, κοινόχρηστων ή μη, που είναι εν δυνάμει γη κοινής κτήσης, ένα πρόταγμα για την αριστερά και τη μετάβαση προς μία άλλη κοινωνία. Το βιβλίο του Κ. Χατζημιχάλη ανοίγει δύσκολους δρόμους για να σκεφτούμε πάνω στα ερωτήματα αυτά…

* Η Φ. Βαταβάλη είναι δρ αρχιτέκτων - πολεοδόμος.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Ράνια Ράγκου

αντικειμενική φύση της κοινής λογικής είναι το υπό διερεύνηση θέμα στο διάλογο που ξεκινά η εικαστικός Ράνια Ράγκου μέσα από την καινούργια της έκθεση. Συγχωνεύοντας αρχέτυπα της αρχαίας και της σύγχρονης σοφίας, η δημιουργός ενσωματώνει όλες τις στιγμές σε ένα επίπεδο χρόνο, με αποτέλεσμα να θολώνει τις γραμμές μεταξύ του πραγματικού και του απατηλού. Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με μία κίνηση βουστροφηδόν ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, προσπαθεί να ανακαλύψει τις ρίζες της διαφορετικότητάς μας αλλά και την επακόλουθη μορφοποίηση αυτού που αποκαλούμε κοινή λογική, αναδεικνύοντας την υποκειμενική της διάσταση. Η έκθεση διαρκεί έως τις 16 Μαΐου. Ωράριο: Τετάρτη έως Παρασκευή 2 - 8μ.μ., Σάββατο 12μ. - 4μ.μ., κλειστά: 9 έως 14 Απριλίου a.antonopoulou.art (Αριστοφάνους 20, Ψυρρή, Αθήνα, τηλ.: 2103214994)

Το σώμα και άλλες μικρές ιστορίες

το πλαίσιο αφιερώματος στην performance, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης παρουσιάζει έως τις 6 Ιουνίου φωτογραφίες και βίντεο, αρχεία και αντικείμενα που προέκυψαν από δράσεις και εκθέσεις στο χώρο του, εξυπηρετώντας το στόχο της συγκεκριμένης διοργάνωσης. Ένας στόχος που έχει να κάνει με τη διερεύνηση και τη δημόσια αποκάλυψη εκείνων των μεθόδων, μέσα από τις οποίες κάθε καλλιτέχνης επινοεί και εκφράζει την καλλιτεχνική του πρακτική, έχοντας ως απαραίτητο υλικό το ίδιο του το σώμα. Στην έκθεση συμμετέχουν καλλιτέχνες όπως οι: Hamra Abbas, ∆ημήτρης Αληθεινός, Manuel Vason, Dread Scott κ.ά., ενώ την επιμέλεια έχουν αναλάβει οι: ∆όμνα Γούναρη, Άννα Μυκονιάτη και Ειρήνη Παπακωνσταντίνου. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310593270)

∆ιασταυρώσεις

ι φωτογράφοι Γιώργης Γερόλυμπος, Πάνος Κοκκινιάς και Νίκος Μάρκου συμμετέχουν σε μια κοινή διοργάνωση, στην οποία η δουλειά του καθενός «διασταυρώνεται» με των άλλων δύο. Οι βιωματικές τους αναμνήσεις, έτσι όπως ακριβώς τις αφηγούνται μέσω των φωτογραφιών τους, αφήνουν –και μάλιστα– ταυτόχρονα ένα ξεχωριστό αποτύπωμα. Κι αυτό, διότι η έκθεση φιλοξενείται σε ένα χώρο, που λόγω της πολυεπίπεδης χωροταξικής του ιδιαιτερότητας, παρέχει τη δυνατότητα της ταυτόχρονης θέασης των έργων. Αυτό το στοιχείο έρχεται να προσθέσει τη δική του ενδιαφέρουσα οπτική σε μια θεματολογία που έχει να κάνει με τον επαναπροσδιορισμό της ελληνικής φύσης και την αντίληψη του ανθρώπου ως μονάδας μέσα στο πλήθος. Η έκθεση διαρκεί έως τις 23 Ιουνίου και την έχει επιμεληθεί η Ιστορικός Τέχνης Άννα Χατζηνάσιου. Είσοδος: γενική 2 ευρώ, μειωμένη 1 ευρώ, ελεύθερη σε άτομα κάτω των 18 και πάνω των 60, με κάρτα ανεργίας και ΑΜΕΑ. ∆ημοτική Πινακοθήκη Χανίων (Χάληδων 98 – 102, Χανιά, Κρήτη, τηλ.: 2821092294)

Γουλής, Σακκάς, Τσουμπλέκας

ι ζωγράφοι Θεοφάνης Γουλής και Γιώργος Σακκάς, και ο γλύπτης Χρήστος Τσουμπλέκας συμμετέχουν σε μια κοινή έκθεση μέχρι τις 18 Απριλίου. Ο Γουλής καταθέτει μέσω του έργου του τις προσωπικές του εικόνες της καθημερινότητας, οι οποίες αποτελούν ένα μικρό, ιδιαίτερο και χρονικό παράδοξο. Ο Σακκάς, όπως λέει η Λήδα Καζαντζάκη, επιχειρεί να αποτυπώσει την ανθρώπινη συνθήκη με τους όρους του μοντέρνου, πλάθοντας αναγνωρίσιμες, πλην όμως αποσπασματικές και ασπρόμαυρες εικόνες. Τέλος, ο Τσουμπλέκας, μέσα από έργα γλυπτικής, εκθέτει την προσωπική του συνομιλία με τις μορφές, τους όγκους, τις γραμμές και τις αρχές της σύνθεσης. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 10π.μ. - 2μ.μ. και 6 - 9μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 3μ.μ. Γκαλερί Αργώ (Νεοφύτου ∆ούκα 5, Κολωνάκι, Αθήνα, τηλ.: 2107249333)

28 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ Ε Κ

ΙΣ ΣΕ

ΜΟΥΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Το Θείο Πάθος εμπνέει συνθέτες από την εποχή του Μπαρόκ ως τον 20ό αιώνα και καταγράφεται στις παραδόσεις των λαών. Η επιθυμία του ανθρώπου για μέθεξη με τον Θεό ανέκαθεν μετουσιωνόταν σε μελωδικό άκουσμα, οδηγώντας δημιουργούς και ακροατές στη λύτρωση μέσα από την τέχνη και τη μουσική. Ακόμα και οι νεκρώσιμες ακολουθίες ή οι πένθιμοι θρήνοι για το Θείο Πάθος της Ρωμαιοκαθολικής ή της Λουθηρανικής Εκκλησίας αποκτούν μιαν υπερβατική διάσταση που πάντοτε συγκινούσε βαθιά τους πιστούς αλλά και το φιλόμουσο κοινό απανταχού της Γης. Στις φετι-

νές εκδηλώσεις του Κύκλου Adagio-Μουσική για τις μέρες του Πάσχα, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, στο Μέγαρο Μουσικής, οι μουσικόφιλοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ενδιαφέρουσες συναυλίες: Κυριακή των Βαΐων με τον ήχο του εκκλησιαστικού οργάνου και των κρουστών, «Οι Παναγιές του κόσμου» με τη Σαβίνα Γιαννάτου και τους Primavera en Salonico (Μεγάλη ∆ευτέρα 6/4), «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ με την ΚΟΑ υπό τον Βασίλη Χριστόπουλο (Μεγάλη Τρίτη 7/4) και «Stabat Mater» του Xάιντν με την Καμεράτα σε όργανα εποχής (Μεγάλη Τετάρτη 8/4).

«Οι Παναγιές του κόσμου» Εκκλησιαστικό όργανο

επιβλητικός ήχος του εκκλησιαστικού οργάνου αποδίδει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο μουσικό όργανο την κατατανυκτική ατμόσφαιρα της Εβδομάδος των Παθών. Η πολυβραβευμένη οργανίστα Ουρανία Γκάσιου συμπράττει με τον διακεκριμένο σολίστ κρουστών Θοδωρή Βαζάκα και την Ορχήστρα Academica Αθηνών, σε ένα πρόγραμμα με έργα από τον 17ο έως τον 20ό αιώνα. Η Ουρανία Γκάσιου είναι η οργανίστα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών καθώς και της γαλλικής προτεσταντικής εκκλησίας του Λονδίνου. Την Ορχήστρα διευθύνει ο αρχιμουσικός Νίκος Αθηναίος. Η εναρκτήρια σύνθεση του προγράμματος φέρει τη σφραγίδα του βενετσιάνου Τομάζο Αλμπινόνι (16711751), εμβληματικού συνθέτη του ιταλικού μπαρόκ. Η μετάβαση στον 18ο αιώνα θα γίνει μέσα από δύο σημαντικές παρτιτούρες για εκκλησιαστικό όργανο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750), ο οποίος διαμόρφωσε με καθοριστικό τρόπο τον βασικό κορμό του ρεπερτορίου για το συγκεκριμένο όργανο. Σύγχρονος του Μπαχ, ο γερμανός Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ (1685-1759) κληροδότησε στις επόμενες γενιές μια πλουσιότατη παρακαταθήκη από προκλασικές κοσμικές και θρησκευτικές συνθέσεις. Στο πρόγραμμα επίσης συμπεριλαμβάνεται η διασημότερη σύνθεση του αμερικανού Σάμιουελ Μπάρμπερ, που έχει πλειστάκις χρησιμοποιηθεί ως μουσική υπόκρουση σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Ο επίλογος ανήκει σε δύο γάλλους συνθέτες, τον Πιερ Κοσερό (1924-1984) και τον Φρανσίς Πουλένκ (18991963). Κυριακή των Βαΐων, 5 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι). •

Σε αυτό το κατανυκτικό οδοιπορικό στην οργανική και φωνητική μουσική των λαών με σημείο αναφοράς το Θείο Πάθος, τους σταθμούς επέλεξε ο εθνομουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας: από τις Μαύρες Παναγιές της Αφρικής και τις Ινδιάνες Παναγιές της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, στα ελληνικά και κυπριακά μοιρολόγια της Θεοτόκου, στους λαϊκούς θρήνους της Κορσικής, της Σαρδηνίας και της Αρμενίας, στις ιταλικές ταραντέλες για την Παναγία και τους ισπανικούς μεσαιωνικούς ύμνους για την Παρθένο Μαρία. Το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico ιδρύθηκε το 1993 για να παρουσιάσει τις ενορχηστρώσεις του Κώστα Βόμβολου σε μια επιλογή σεφαραδίτικων τραγουδιών με τη Σαβίνα Γιαννάτου ως ερμηνεύτρια. Βασισμένοι στην παράδοση –κυρίως της Μεσογείου–, καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα ήχου, το οποίο δύσκολα οριοθετείται και ταξινομείται, καθώς πε-

ριλαμβάνει από απλά τραγούδια ως σύγχρονες μουσικές φόρμες. Πέρα από τις εξαιρετικές ερμηνευτικές της ικανότητες, η Σαβίνα Γιαννάτου δίνει μεγάλη έμφαση στην έκφραση της «μουσικής» του κάθε γλωσσικού ιδιώματος, χωρίς αυτό να την αποτρέπει από το να χρησιμοποιεί συχνά τη φωνή της ως ένα επιπλέον όργανο. Με υπόβαθρο που συνδυάζει τις κλασικές σπουδές με την παραδοσιακή μουσική και τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, η γνωστή τραγουδίστρια και οι Primavera en Salonico βαδίζουν επάνω σε αυτή τη λεπτή διαχωριστική γραμμή που ενώνει τη μουσική της Ανατολής με την αντίστοιχη δυτικοευρωπαϊκή, τη μεσαιωνική μουσική και την πολυφωνία της Μεσογείου Μεγάλη ∆ευτέρα, 6 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

«Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ

ο «Ρέκβιεμ» σε ρε ελάσσονα, KV 626 για τέσσερις σολίστ, χορωδία και ορχήστρα αποτελεί και το κύκνειο άσμα του σπουδαίου αυστριακού μουσουργού. Προπομπός του «Ρέκβιεμ» στο πρόγραμμα είναι η αριστουργηματική Συμφωνία αρ. 25 σε σολ ελάσσονα Κ 183 του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791), η οποία θα παρουσιαστεί στο πρώτο μέρος. Η συναυλία αυτή αποτελεί συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Τα φωνητικά μέρη του Ρέκβιεμ ερμηνεύουν η υψίφωνος Μυρτώ Παπαθανασίου, η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, ο τενόρος Χουάν Σάντσο και ο μπάσος Βίτο Πριάντε. Συμμετέχει η βραβευμένη με Γκράμι Χορωδία Arnold Schoenberg, την οποία δίδαξε ο Έρβιν Όρτνερ. Η ιστορική Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα επιχειρήσει να δώσει έναν τόνο ανάτασης. Σε αυτή της την εμφάνιση υποδέχεται για μια ακόμη φορά στο πόντιουμ τον τέως διευθυντή της Βασίλη Χριστόπουλο, τον διακεκριμένο μαέστρο με τη λαμπρή καλλιτεχνική πορεία εντός και εκτός Ελλάδος. Για την καλύτερη κατανόηση του λατινικού ποιητικού κειμένου, έχει προβλεφθεί η προβολή υπερτίτλων στα ελληνικά. Της εκδήλωσης θα προηγηθεί δωρεάν εισαγωγική ομιλία του Νίκου Λαάρη (Αίθουσα Συνεδριακού Κέντρου 1, ώρα έναρξης 7.45μ.μ.). Μεγάλη Τρίτη, 7 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

“Stabat mater”

ι πασχαλινές εκδηλώσεις κορυφώνονται με την παρουσίαση του συγκλονιστικού θρήνου της Παναγίας από την ΚαμεράταΟρχήστρα των Φίλων της Μουσικής σε όργανα εποχής υπό τον Γιώργο Πέτρου. Στο ανυπέρβλητο αυτό θρησκευτικό κείμενο που μελοποίησε ο Γιόζεφ Χάιντν τα φωνητικά μέρη θα αποδώσουν οι σολίστ: Μυρσίνη Μαργαρίτη (σοπράνο), Ειρήνη Καράγιαννη (μετζοσοπράνο), Βασίλης Καβάγιας (τενόρος) και Πέτρος Μαγουλάς (μπάσος). Το κοινό θα έχει επίσης την ευκαιρία να ακούσει την «Πένθιμη συμφωνία» ή «Συμφωνία των λυγμών», επίσης του Χάιντν, που θα παρουσιαστεί στο πρώτο μέρος και οφείλει το προσωνύμιo Τrauer

(θρήνος, πένθος στα γερμανικά) στο αργό τρίτο μέρος της (adagio), μέρος που ο Χάιντν λέγεται ότι επιθυμούσε να ακουστεί κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία στη μνήμη του. Ο μεγάλος συμφωνιστής είχε ως παρτιτούρα αναφοράς για τη σύνθεση του το ομότιτλο έργο του Περγκολέζι, το οποίο ήταν πολύ δημοφιλές την εποχή του Χάιντν. Η Χορωδία Μουσικών Συνόλων ∆ήμου Αθηναίων ιδρύθηκε το 1999 ως η τρίτη ιστορικά ελληνική επαγγελματική χορωδία και ένα από τα πέντε αυτοδύναμα Μουσικά Σύνολα του ∆ήμου Αθηναίων. Συνεργάζεται τακτικά με τα σημαντικότερα μουσικά σύνολα της χώρας, υπό τη διεύθυνση διακεκριμένων μαέστρων (Καρυτινός, Αθηναίος, Φιδετζής, Μιχαηλίδης, Λογιάδης, Μπαλτάς, Μυράτ, Πέτρου, Χριστόπουλος). Τη Χορωδία από την ίδρυσή της διευθύνει ο Σταύρος Μπερής. Για την καλύτερη κατανόηση του λατινικού ποιητικού κειμένου, έχει προβλεφθεί η προβολή ελληνικών υπερτίτλων. Μεγάλη Τετάρτη, 8 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

«ΜΕ ΣΕΙΡΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ»

KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Το ντόμινο της εκδίκησης

Του Στράτου Κερσανίδη

ταν ξεκινήσει ο κύκλος της εκδίκησης, η διάμετρός του όλο και μεγαλώνει και αργεί να κλείσει. Είναι ένα ντόμινο, που καταλήγει σε μια σειρά από ανεξέλεγκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις. Μια ιστορία εκδίκησης σκηνοθετεί ο Χανς Πίτερ Μόλαντ και η ταινία έχει τον τίτλο «Με σειρά εξαφάνισης» (Kraftidio-

ten). Όλα ξεκινούν από τη δολοφονία ενός νεαρού ο οποίος εργάζεται στο αεροδρόμιο. Όλα δείχνουν πως το θύμα ήταν μπλεγμένο σε μια υπόθεση με ναρκωτικά. Κάτι που δεν δέχεται ο Νιλς, ο πατέρας του, ένας άνδρας ο οποίος εργάζεται σε εκχιονιστικό κι αποφασίζει να εκδικηθεί το θάνατο του γιου του. Και κάπως έτσι, ο φιλήσυχος Νιλς, ο οποίος έχει μάλιστα πρόσφατα πάρει το βραβείο του πολίτη της χρονιάς, μετατρέπεται σε

φονική μηχανή! Βέβαια, μετά τους δύο πρώτους φόνους που κάνει για να εκδικηθεί το γιο του, η κατάσταση περιπλέκεται και δυο συμμορίες αρχίζουν να αλληλοεξοντώνονται. Είναι το ντόμινο που λέγαμε στην αρχή, που αφού ο Νιλς το ξεκίνησε συνεχίστηκε με ένα λουτρό αίματος και συνολικά 22 πτώματα! Ένας αληθινός πόλεμος ανάμεσα στις συμμορίες του νορβηγού γκάνγκστερ, Γκρέβεν και του σέρβου μαφιόζου, Πάπα που διακινούν ναρκωτικά. Όλα αυτά συμβαίνουν στο χιονισμένο τοπίο κάποιας μικρής επαρχιακής πόλης στη Νορβηγία. Η ταινία είναι μια μαύρη κωμωδία, θυμίζει Ταραντίνο αλλά ανήκει στη μεγάλη σχολή του σκανδιναβικού αστυνομικού φιλμ. Αίμα, σκοτωμοί, βία κι όλα αυτά καλυμμένα με ένα πέπλο ειρωνείας και χιούμορ, εντελώς απομυθοποιημένα και αποτραγικοποιημένα. Είπαμε, Ταραντίνο, δηλαδή μαύρη κωμωδία όπερ σημαίνει χιούμορ και δη σκανδιναβικό, δηλαδή αιχμηρό, κοφτερό σα λεπίδι που προκαλεί γέλιο όχι βασισμένο σε γκανγκ και παρεξηγήσεις αλλά σε θέματα πολύ πιο σοβαρά όπως είναι η εκδίκηση κι ο θάνατος! Ο σκηνοθέτης δημιουργεί απίθανους χαρακτήρες, ολίγον καρτουνίστικους, ολίγον κωμικοτραγικούς. Από τη μια, ο

Επιβιώνοντας στην κρίση «ΟΜΟΡΦΗ ΝΙΟΤΗ»

Ισπανία είναι η δεύτερη σε ποσοστά ανεργίας χώρα της Ευρώπης, μετά από την Ελλάδα. Όπως συμβαίνει και στη χώρα μας, τα ποσοστά είναι πολύ μεγαλύτερα στη νεολαία. Αυτό είναι το πλαίσιο εντός του οποίου κινούνται οι ήρωες της ταινίας «Όμορφη νιότη» (Hermosa juventud) του Χάιμε Ροζάλες. Ο Κάρλος και η Ναταλία είναι 20 χρονών κι ερωτευμένοι. Όπως όλοι οι νέοι κάνουν όνειρα, όμως φαίνεται πως τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα. Η Ναταλία αναζητά δουλειά μοιράζοντας βιογραφικά, ενώ ο Κάρλος εργάζεται περιστασιακά ως οικοδόμος για μεροκά-

ματο 5 ευρώ! Για να βγάλουν κάποια χρήματα αποφασίζουν να γυρίσουν μια ταινία πορνό. Όταν μετά από λίγο καιρό η Ναταλία θα μείνει έγκυος θα αποφασίσει να κρατήσει το μωρό και θα φέρει στον κόσμο την Χούλια. Τώρα πλέον η ζωή τους αλλάζει καθώς πρέπει να φροντίσουν για τη μικρή. Όμως δουλειά δεν υπάρχει, ο Κάρλος αρχίζει να κάνει κάποιες ύποπτες δουλειές και η Ναταλία παίρνει τη μεγάλη απόφαση: να πάει για δουλειά στη Γερμανία. Αφήνει τη μικρή στη φροντίδα της μητέρας της και του Κάρλος και φεύγει για το Αμβούργο. Όμως, όπως φαίνεται, ούτε εκεί τα πράγματα είναι όπως τα περίμενε, ιδίως για μια όμορφη κοπέλα.

Η ταινία καταδεικνύει τη μεγάλη οικονομική κρίση στην Ισπανία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Ροζάλες αφηγείται με ρεαλισμό, ωμό πολλές φορές, τη ζωή των νέων ανθρώπων και τα προβλήματά τους. Οικογένειες που διαλύονται, ζωές που εκπορνεύονται, παιδιά που μεγαλώνουν μέσα στην αβεβαιότητα. Χρησιμοποιεί πολλά μέσα κινηματογράφησης, όπως 16αρα κινηματογραφική μηχανή, φορητή βιντεοκάμερα, κινητό τηλέφωνο κ.λπ., ενώ οι ηθοποιοί ερμηνεύουν σχεδόν αυθόρμητα, όπως αποκαλύπτει: «Η αναζήτηση του μεγαλύτερου δυνατού ρεαλισμού συνεπάγεται το σεβασμό των τόνων της φωνής που ίσως διακυμαίνονται αυθόρμητα. ∆εν επαναλάβαμε τις ίδιες λέξεις ή χειρονομίες στα γυρίσματα ή στο ντουμπλάρισμα. Όλα δημιουργήθηκαν με βάση τη μοναδικότητα της στιγμής», λέει. Η «Όμορφη νιότη» είναι μια ταινία για την οικονομική κρίση αλλά και για τις ηθικές ρωγμές που μπορεί να δημιουργήσει στη ζωή των ανθρώπων. Είναι τόσο ρεαλιστική που σχεδόν πονάει, μπήγει τα νύχια της στη σάρκα. Θα μπορούσε να είναι ντοκιμαντέρ, τόσο αληθινά μοιάζουν όλα. Αλλά τι γράφω! Όλα είναι αληθινά απλώς υπάρχει ένα σενάριο το οποίο έχει βγει μέσα από την καθημερινότητα, μέσα από τη σκληρή, αληθινή πραγματικότητα. Η ταινία τιμήθηκε με την Ειδική Μνεία Οικουμενικής Επιτροπής, ∆ιεθνές Φεστιβάλ Καννών 2014. Στρα.Κερ.

πατέρας, ο οποίος αποφασίζει να το παίξει βρόμικος Χάρι, από την άλλη, ο νορβηγός γκάνγκστερ που σκοτώνει αδίστακτα, είναι χορτοφάγος, λατρεύει το γιο του, μισεί τους ξένους εκθειάζει τους πολιτισμένους της βόρειας Ευρώπης, από κοντά ο σέρβος μαφιόζος που αγαπά το θεσμό της οικογένειας και τηρεί τους κώδικες της μαφίας κι ανάμεσα τους μια σειρά από σκληρούς δολοφόνους, σκυλιά των αφεντικών, όχι ιδιαίτερα ευφυείς αλλά έτοιμος να πυροβολήσουν στο δόξα πατρί. Καταπληκτική ταινία που έχει σασπένς αλλά κυρίως έχει πλάκα. Εξαιρετικές ερμηνείες από τους Στέλαν Σκάρσγκαρντ (Νιλς), Μπρούνο Γκαντζ (Πάπα) και Πολ Σβέρε Χάγκεν (Γκρέβεν). «Η ζωή είναι γεμάτη κωμωδία, ακόμα και στις πιο τραγικές στιγμές, κάτι που διακρίνει κατά κόρον την ταινία. ∆εν ήθελα να κάνω τη διάκριση ανάμεσα στο αστείο και το σοβαρό ή το αγωνιώδες και το χιουμοριστικό, γιατί καμιά φορά αυτά τα δύο πάνε χέρι – χέρι», λέει ο σκηνοθέτης. strakersan@gmail.com kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Παν-δη-μια» του ∆ημήτρη Πιατά: Οικονομική κρίση, αστυνομία στους δρόμους και νεκροί από μια πανδημία. Ένας πετυχημένος δημοσιογράφος προσκαλείται σε μια τηλεοπτική εκπομπή. Μια ελληνική μαύρη κωμωδία μέσα σε ένα σουρεαλιστικό τοπίο, με διαπλοκή, εμπόρους ναρκωτικών, μεγαλοδημοσιογράφους κι άλλα άνθη του κήπου! Αν και ενδιαφέρουσα δουλειά, νομίζω πως ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και πρωταγωνιστής μπορούσε και καλύτερα.

 «Τίποτε δεν τελειώνει κύριε Κόλινς» (Danny Collins) Νταν Φόγκελμαν: Ο Ντάνι Κόλινς, παλιός τραγουδιστής ροκ, απολαμβάνει τη ζωή του χάρη στην παλιά του επιτυχία. Έχει χρήματα, δόξα, ερωμένη, θαυμαστές. Μια μέρα ο μάνατζέρ του του παρουσιάζει ένα γράμμα που, αν και είχε σταλεί πριν από 40 χρόνια, έφτασε μόλις τώρα στα χέρια του. Αποστολέας, ο Τζον Λένον! Μετά από αυτό, ο Κόλινς αποφασίζει να ακολουθήσει, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, τις συμβουλές του Λένον. Η ταινία είναι βασισμένη σε αληθινή ιστορία. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ο μέγας, Αλ Πατσίνο. «Άννι» (Annie) του Γουίλ Γκλουκ: Η μικρή Άνι μένει με την αυταρχική ανάδοχη μητέρα της μέχρι να την πάρουν πίσω οι γονείς της και γοητεύει το δισεκατομμυριούχο Γουίλ Σταρκς, ο οποίος τη χρησιμοποιεί στην προεκλογική του καμπάνια. Το διαχρονικό μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ, μεταφέρεται για δεύτερη φορά στη μεγάλη οθόνη, χωρίς όμως να μπορεί να συγκριθεί με την ταινία που σκηνοθέτησε ο Τζον Χιούστον το 1982.

 «∆εσποινίς Τζούλια» (Miss Julia) της Λιβ Ούλμαν: Το διάσημο θεατρικό έργο του Α. Στρίντμπεργκ, μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη από τη μεγάλη νορβηγίδα ηθοποιό, αγαπημένη πρωταγωνίστρια του Ι. Μπέργκμαν, η οποία τα τελευταία χρόνια ασχολείται πολύ με τη σκηνοθεσία. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Ιρλανδία το 1880.

«Ρυθμοί Αιγαίου» του Γιάννη Λάμπρου: Ο Γιάννης Λάμπρου ήταν ένας από τους πιο αξιόλογους έλληνες σκηνοθέτες ντοκιμαντέρ, ο οποίος πέθανε τον Απρίλιο του 2011. Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του προβάλλεται η τελευταία του ταινία, η οποία προβλήθηκε στο 8ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Χαλκίδας. Η ταινία είναι καρπός ενός μεγάλου ταξιδιού στο Αιγαίο, στη μουσική και τον πολιτισμό του. Με οδηγό τη λύρα, ο Λάμπρου έχει ετοιμάσει ένα κινηματογραφικό ταξίδι στην τέχνη αλλά και στην ίδια τη ζωή, με τον τρόπο που μόνον ο ίδιος ήξερε να χειρίζεται ποιητικά τις εικόνες της καθημερινότητας. Μέρος του υλικού της ταινίας προέρχεται από τη σειρά της ΕΤ3, «Λυράρηδες του Αιγαίου». «Επιτέλους φτάσαμε σπίτι» (Home) του Τιμ Τζόνσον: Μια διαγαλαξιακή περιπέτεια κινουμένων σχεδίων.

 «Μαχητές των δρόμων 7» (Fast and furious 7) του Τζέιμς Γουάν: Η αρχή έγινε το 2001 και η επιτυχία συνεχίζεται -η εισπρακτική τουλάχιστον- και μετά από 14 χρόνια. «Το τραγούδι του γκρι περιστεριού» (Piesen o sivom holubovi) του Στανισλάβ Μπαράμπας: Ένα κλασικό αντιπολεμικό αριστούργημα του τσεχοσλοβάκικου νέου κύματος και του παγκόσμιου κινηματογράφου, γυρισμένο το 1961.

Σινεφίλ

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

Είναι μια στιγμή πολι και φαντασίας για δη ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΘΗΝΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Συζητάμε με την αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου, Αθηνά Αθανασίου, για την πορεία της κυβέρνησης και των διαπραγματεύσεων και το ρόλο που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τα κινήματα. «Εισάγεται μια νέα γλώσσα της κοινωνικής δικαιοσύνης που αμφισβητεί την απόλυτη κυριαρχία των αγορών», τονίζει μεταξύ άλλων και καταλήγει: «Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θέτει στο πεδίο της διαπραγμάτευσης αυτό που το διευθυντήριο της ευρωζώνης αγωνίστηκε σκληρά να εδραιώσει ως αδιαπραγμάτευτο θέσφατο».

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

∆ύο μήνες έχουν περάσει από τις εκλογές και την ανάδειξη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Πώς κρίνεις το κυβερνητικό έργο; Εν μέσω ασφυχτικών πιέσεων, επιχειρήσεων απαξίωσης του κυβερνητικού έργου και ad hominem επιθέσεων και χαλκεύσεων, η κυβέρνηση αντιστρέφει την πολιτική που τα τελευταία χρόνια εξουθένωσε την κοινωνία και κατέπνιξε τη δημοκρατία. Ήδη τα αποτυπώματα του διαφορετικού πνεύματος και ήθους είναι φανερά. Η κυβέρνηση προχωρά αταλάντευτα στο νομοθετικό της έργο, με ουσιαστική και σκληρή δουλειά, κι έτσι πρέπει να συνεχίσει. ∆εν υπάρχει λόγος η διαπραγμάτευση να αποσπά την κυβέρνηση από την άσκηση της πολιτικής της, παρά τους περιορισμούς της αυτόνομης κυβερνητικής δράσης που θέτουν οι εταίροι. Τα πρώτα νομοσχέδια είναι σημαντικά δείγματα γραφής: το νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση και το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των εκατό δόσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Η κυβέρνηση αρχίζει με την ανακούφιση των ασθενέστερων και των υπερχρεωμένων, εκείνων δηλαδή που επλήγησαν περισσότερο από την καταστροφική λιτότητα: πρόκειται για το πρώτο απαραίτητο βήμα για την αναδιανομή των βαρών, του πλούτου και της ισχύος. Επίσης, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει ακραίες μορφές κοινωνικής οδύνης, όπως οι συνθήκες κράτησης μεταναστών, σε πείσμα των όποιων στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Πιστεύω ότι θα προχωρήσει με νομοθετικό έργο που θα αναδιαρθρώνει το φορολογικό σύστημα και που θα θίγει τα μεγάλα συμφέροντα που δηλητηριάζουν το δημόσιο βίο και επιβαρύνουν ανελέητα τις λαϊκές τάξεις. Ένα καλό παράδειγμα νομοθετικού έργου της κυβέρνησης αποτελεί το σχέ-

διο νόμου του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, ∆ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων, που θα έρθει άμεσα προς ψήφιση και που εισάγει τολμηρά μέτρα: καταργεί τις φυλακές τύπου Γ, ελαχιστοποιεί την κράτηση ανηλίκων, ευνοεί την αποφυλάκιση γερόντων, ασθενών και ανθρώπων με αναπηρία, και μεριμνά για την απεξάρτηση. Επιτέλους απομακρυνόμαστε από την εποχή κατά την οποία η χώρα καταδικαζόταν από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων και καταγγελόταν από την ευρωπαϊκή Επιτροπή Πρόληψης Βασανιστηρίων. Θα ευχόμουν να είχε συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο και η κατάργηση του «κουκουλονόμου» και της διάταξης για την υποχρεωτική λήψη DNA. Μακάρι η κυβέρνηση να συνεχίσει έτσι -με συλλογικότητα και ειλικρίνεια, χωρίς κακοφωνίες και προσωπικές στρατηγικές. Αυτό είναι το αίτημα του καιρού: σταθερή και εμπνευσμένη πολιτική που αναπτερώνει το κοινωνικό φαντασιακό της ριζοσπαστικής δημοκρατίας.

Η δυνατότητα της πολιτικής εναλλακτικής

Πολύς λόγος γίνεται για τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Θεωρείς σωστή την αναβάθμισή της σε πολιτική διαπραγμάτευση; Αυτή η πολιτικοποίηση είναι ίσως η πιο κρίσιμη εισφορά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ τούτη τη στιγμή. Εισάγεται μια νέα -συχνά ακατανόητη για τους τεχνοκράτες της κρατούσας οικονομικής οροθοδοξίας- γλώσσα της κοινωνικής δικαιοσύνης που αμφισβητεί την απόλυτη κυριαρχία των αγορών. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θέτει στο πεδίο της διαπραγμάτευσης αυτό που το διευθυντήριο της ευρωζώνης αγωνίστηκε σκληρά να εδραιώσει ως αδιαπραγμάτευτο θέσφατο. Οι επίμονες προσπάθειες της κυβέρνησης να ανακόψει και να αναστρέψει την πολιτική της λιτότητας είναι ένα ελπιδοφόρο δείγμα, και πολύτιμο μάθημα για τους λαούς της Ευρώπης, για το πώς κάνεις πολιτική σε συνθήκες που δεν σου επιτρέπουν να κάνεις πολιτική. Αυτό, άλλωστε, είναι για την Αριστερά το επίδικο της διαπραγμάτευσης: η ανάκτηση της πολιτικής με δημοκρατικούς όρους, σε ορατό χρόνο. Θα έλεγα ότι για την πολιτική αποτίμηση της μέχρι τώρα πορείας της διαπραγμάτευσης δεν αρκεί το ευκαιριακό δίπολο «συμβιβασμός ή ρήξη». Ήδη, ο έντιμος συμβιβασμός που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση επιφέρει ρωγμές στη νεοφιλελεύθερη τάξη πραγμάτων της Ευρώπης. Πρόκειται για μια στρατηγικά ευφυή στάση ήπιας, ευέλικτης, προσεκτικής, αλλά επίμονης αντίστασης και αντιστροφής, που κερδίζει έδαφος και χρόνο. Η ανάδειξη της ανθρωπιστικής κρίσης σε κεντρική διάσταση της διαπραγμάτευσης, και επομένως το ξεγύμνωμα του «success story», ήταν μια σημαντική στιγμή σ’ αυτή την πορεία. Την ίδια στιγμή, σ’ αυτή την ασύμμετρη αντιπαράθεση, ο συμβιβασμός δεν μπορεί παρά να περιέχει και στοιχεία αμοι-

βαίας τακτικής υποχώρησης από την αρχική γραμμή διαπραγμάτευσης, αρκεί αυτοί οι απαραίτητοι ελιγμοί και οι αναπόφευκτες υποχωρήσεις να μην αφίστανται από αξιακές δεσμεύσεις. Προσοχή: δεν είναι θέμα «ηρωικής» άρνησης ή «εθελόδουλης» αποδοχής των «κανόνων του παιχνιδιού», αλλά επίγνωσης και αξιοποίησης του συσχετισμού δυνάμεων -απαραίτητο συστατικό στοιχείο της διαπραγμάτευσης. Έτσι, δεν με βρίσκουν σύμφωνη οι αναλύσεις που επιχειρούν να εγκλωβίσουν τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου στο δίπολο είτε «περήφανη νίκη» είτε «παράδοση». Ας μην μας διαφεύγει ότι για ένα μεγάλο κομμάτι των κατεστημένων δυνάμεων της Ευρώπης, που επιδιώκουν τη συντριβή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ., όπως είναι το λόμπι του «μικρού ευρώ», ο συμβιβασμός που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση αποτελεί καίριο πλήγμα. Γι’ αυτό καλλιεργούν το έδαφος για μετωπικές συγκρούσεις. Άρα ποιο είναι το κρίσιμο διακύβευμα της διαπραγμάτευσης για τις εμπλεκόμενες πλευρές; Οι εισηγητές και απολογητές του νεοφιλελεύθερου αυταρχισμού επιχειρούν να απονομιμοποιήσουν την εναλλακτική της αριστερής κυβέρνησης -να απονομιμοποιήσουν την ίδια τη δυνατότητα για εναλλακτική, και την ίδια τη δυνατότητα για αριστερή διακυβέρνηση στην Ευρώπη. Άλλωστε, θεμελιώνουν όλη τη φαντασιακή τους κατασκευή στο ιδεοληπτικό δόγμα «δεν υπάρχει εναλλακτική». Αυτό είναι το «σκάνδαλο» που φέρνει ο ΣΥΡΙΖΑ στη γραφειοκρατία της Ευρώπης: η δυνατότητα της πολιτικής εναλλακτικής. Γι’ αυτό κάποιοι εκπρόσωποι των πιο ακραιφνών κατεστημένων δυνάμεων της Ευρώπης παρουσιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν μια ασύντακτη ομάδα απείθαρχων εκκεντρικών και μίλησαν, με πρωτοφανή πολιτική αναίδεια, για «λάθος εκλογή» του ελληνικού λαού. Αυτό που δεν κατάφεραν να αναχαιτίσουν, προσπαθούν τώρα να εξευτελίσουν. Το ότι επιχειρούν να εξωθήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε αδυναμία υλοποίησης του προγράμματός του είναι κατανοητό: βρίσκονται για πρώτη φορά να συνομιλούν με εκπροσώπους μιας κυβέρνησης που αμφισβητεί τις θεμελιώδεις προϊδεάσεις τους. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει ότι δεν επιτρέπουν στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις ανάκαμψης της οικονομίας, διότι κρίνονται ως «μονομερείς ενέργειες»; Αυτή η κυβέρνηση εκπροσωπεί τη μόνη δυνατότητα που αναδύεται από τα ερείπια του νεοφιλελεύθερου κυνισμού. Και είναι μια δυνατότητα που έχει ήδη ενεργοποιηθεί και φαίνεται, ολοένα και περισσότερο, να αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία για την Ευρώπη. Γι’ αυτό όσο η κυβέρνηση αντέχει, η κοινωνία –και όχι μόνο στην Ελλάδα- ελπίζει.

Τομές στη δημοκρατία και τα δικαιώματα

Η κυβέρνηση δέχεται περιορισμούς στο να πάρει μέτρα με δημοσιονομικό κόστος χωρίς συζήτηση με τους εταί-

ρους. Σε ποιους τομείς θα μπορούσε να κάνει την τομή; Με νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ΕΡΤ, τη διοικητική μεταρρύθμιση, την παιδεία και τις ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες, η κυβέρνηση μπορεί να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές, ανακτώντας το πολιτικό νόημα της λέξης «μεταρρύθμιση» από τη νεοφιλελεύθερη ιδιόλεκτο, που τη χρησιμοποιούσε ως εργαλειακό ευφημισμό για τις περικοπές των μισθών, τη συρρίκνωση του δημόσιου χώρου και την κατάργηση στοιχειωδών δικαιωμάτων. Σ’ αυτό το πλαίσιο, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικές τις πρωτοβουλίες που κινούνται στην κατεύθυνση των τομών στη δημοκρατία, της διεύρυνσης των δικαιωμάτων και της άρσης των διακρίσεων. Σημαντική αλλαγή θα επιφέρει ένας νόμος για την απόδοση ιθαγένειας σε όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα, σύμφωνα και με τη δέσμευση της αναπληρώτριας υπουργού Μετανάστευσης Τασίας Χριστοδουλοπούλου. Επίσης, η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια είναι αναγκαία πράξη ελευθερίας και ισότητας, που θα βάλει τέλος στις νομικές διακρίσεις και στον θεσμικό ρατσισμό, σε συμφωνία και με τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου. Απώτερος στόχος είναι η αναγνώριση του δικαιώματος των ομόφυλων ζευγαριών στον πολιτικό γάμο, καθώς και η θέσπιση ενός νέου συμφώνου συμβίωσης, για όλα τα ζευγάρια, με πλήρη δικαιώματα (κοινωνικά, θεσμικά, ασφαλιστικά, κληρονομικά κ.λπ.) για όσους/ες το συνάπτουν.

Το πολιτικό πρόσημο της κυβέρνησης

Ασκείται κριτική πως υπάρχουν υπαναχωρήσεις από τον προεκλογικό λόγο. Ποια είναι η γνώμη σου; ∆ιακρίνεις διάσταση μεταξύ του κυβερνητικού έργου και του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ; ∆εν νομίζω ότι μπορούμε να μιλάμε για υπαναχωρήσεις αυτή τη στιγμή, ειδικά μάλιστα στο πρώτο δίμηνο διακυβέρνησης. Αλλά σίγουρα χρειάζεται σταθερότητα στην υλοποίηση του προγράμματος. Η κοινωνία γι’ αυτό επέλεξε τον ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης, αν και, δυστυχώς, όχι αυτοδύναμα. Ας δώσω ένα παράδειγμα: προσωπικά θα προσδοκούσα έναν εορτασμό της 25ης Μαρτίου χωρίς ερπύστριες και άρματα μάχης. Και δεν υπαινίσσομαι απαραίτητα την παύση των παρελάσεων με διοικητική παρέμβαση. Εδώ χρειάζεται πολιτική επινοητικότητα και προπάντων εμπιστοσύνη στη συλλογική διανόηση της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς. Έχουμε ζωντανά δυο πρόσφατα παραδείγματα αριστερού αντι-εθνικιστικού λόγου: η εγκύκλιος του υπουργού Παιδείας Αριστείδη Μπαλτά προς τους/τις διευθυντές/διευθύντριες των σχολείων και η ομιλία του πρωθυπουργού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Το πολιτικό πρόσημο αυτής της κυβέρνησης δεν είναι η «εθνική

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Απριλίου 2015

τικής ευρηματικότητας μιουργικές ανατροπές ομοψυχία» αλλά η κοινωνική αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. Πρέπει να προωθούμε ακούραστα μια έννοια της κοινωνίας και του λαού που δεν υπάγεται στην ιδέα της κλειστής κοινοτήτας – εθνικής, θρησκευτικής, ή φυλετικής. Πρέπει πάση θυσία, με συγκεκριμένες επιτελέσεις λόγου και πράξης, να αποφεύγεται η όποια αντανακλαστική ενεργοποίηση συνδηλώσεων για «κατοχή», ή για διαμάχη «Ελλάδας-Ευρώπης», ή «Ελλήνων-Γερμανών». Το πεδίο της

μάχης «είναι –και μπορεί μόνο να είναιη ίδια η Ευρώπη, με στόχο ένα συστατικό ρήγμα στην τρέχουσα πορεία της ιστορίας της», όπως έγραψαν πρόσφατα ο Balibar και ο Mezzadra. Ελπίζω να αποδοθούν ευθύνες για την εκφώνηση των εθνικιστικών συνθημάτων στην παρέλαση και να δείξει η κυβέρνηση αποφασιστικότητα απέναντι στους ακροδεξιούς θύλακες μέσα στο κράτος. Απέναντι στους εθνικιστικούς παροξυσμούς, πρέπει να προτάξουμε

Οι γυναίκες δεν είναι παραπληρώματα των ανδρών συντρόφων τους

Η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε νευραλγικές θέσεις τι δείχνει για την κυβέρνηση; Την περασμένη βδομάδα έγιναν και πάλι στη Βουλή σεξιστικές επιθέσεις. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό; Ομολογώ ότι αυτή την ερώτηση μου θέτουν πολλοί και πολλές συνάδελφοι και φίλοι/ες και από το εξωτερικό. ∆ικαίως. Είμαι πεισμένη ότι θα μπορούσαμε πολύ καλύτερα σ’ αυτό το επίπεδο. Η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε κυβερνητικές θέσεις αντανακλά το ισχύον στην ελληνική κοινωνία σύστημα έμφυλης ιεραρχίας, το οποίο βασίζεται στο ανδρικό προνόμιο. Σε διάφορα συμφραζόμενα πολιτικής εκπροσώπησης, λόγου, πολιτικής και καθημερινότητας, αποτυπώνονται ο σεξισμός, η ανισότητα και τα έμφυλα στερεότυπα που επιμένουν. Πρόκειται για μια ευρύτερη κοινωνική συνθήκη που δυστυχώς η ίδια η συγκρότηση της κυβέρνησης αντικατοπτρίζει, αντί να σηματοδοτεί τη δέσμευση για το ριζικό μετασχηματισμό της. ∆εν έχει γίνει ακόμη κατανοητό ότι όσο ο πολιτικός βίος ορίζεται με βάση ένα «φυσικό» προνόμιο έμφυλης κυριαρχίας, πραγματική δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει. ∆υστυχώς, ακόμη και εντός της Αριστεράς, η πολιτική του φύλου αντιμετωπίζεται συχνά ως δευτερεύον ζήτημα, πολυτέλεια ή γραφική λεπτομέρεια. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι θέμα ποσόστωσης και συγκαταβατικής, πατερναλιστικής μεταχείρισης των γυναικών. ∆εν είναι απλώς ζήτημα «φιλογυνικών» τυπικών ρυθμίσεων. Η κυβέρνηση της Αριστεράς έπρεπε –και θα μπορούσε- να δώσει ένα παράδειγμα, και πολιτικό στίγμα, ότι κάθε εξαίρεση λόγω φύλου, κοινωνικής τάξης, εθνότητας, σεξουαλικότητας, ή σωματικής αρτιμέλειας, δεν είναι συμβατή με το όραμα της ριζοσπαστικής δημοκρατίας που υπερασπίζεται. Κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι έκανε το ατόπημα και έφερε «ζευγάρια στην κυβέρνηση» εννοώντας τον Θ. ∆ρίτσα και την Τ. Χριστοδουλοπούλου, τον Ν. Παρασκευόπουλο και την Ι. Καμτσίδου. Πώς θα σχολίαζες αυτή την επίθεση προς «τις συντρόφους/συζύγους»; Πρόκειται για παραδείγματα προσωπικών μνησίκακων επιθέσεων με στόχο ξεκάθαρα πολιτικό: την σπίλωση του ηθικού πλεονεκτήματος του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης. Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείεται από τον πολιτικό βίο λόγω σχέσεων συγγένειας, συμβίωσης, ή άλλης κοινωνικο-συναισθηματικής σύνδεσης. Αυτό που πρέπει να στηλιτεύεται και είναι στον αντίποδα του διοικητικού ήθους του ΣΥΡΙΖΑ είναι η ευνοϊκή μεταχείριση και «τακτοποίηση» κάποιων επειδή είναι «ημέτεροι» ή «συγγενείς». Στην Ελλάδα έχουμε δυστυχώς μακρά παράδοση οικογενειοκρατίας, νεποτισμού και αυτο-αναπαραγωγής «τζακιών», όπου αρκούσε το πατρικό όνομα για να καταστήσει τον/την απόγονο κατάλληλο/η για πολιτική σταδιοδρομία. «∆ιαβατήριο» ήταν η συγγένεια και το πατρικό όνομα -όχι οι ικανότητες, το βιογραφικό, η εμπειρία, ή οι συλλογικές διαδικασίες ανάδειξής τους. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι να γίνονται αρνητικές διακρίσεις σε βάρος συντρόφων αλλά να μην γίνεται η οικογενειακή σχέση εφαλτήριο για προνομιακή μεταχείριση. Ας το καταλάβουν οι υπο-κριτές. Εδώ δεν «τακτοποιήθηκαν» ημέτεροι. Η Χριστοδουλοπούλου, ο ∆ρίτσας, η Καμτσίδου και ο Παρασκευόπουλος, ο καθένας και η καθεμιά ξεχωριστά, έχουν αξιοσημείωτες αυτοτελείς βιογραφίες ακαδημαϊκής και δημόσιας προσφοράς. Είναι εργαζόμενοι και επιστήμονες εγνωσμένου κύρους, το οποίο μάλιστα δεν άντλησαν από τις οικογενειακές τους καταγωγές ή σχέσεις, όπως συμβαίνει με τους φορείς των πατριαρχικών-οικογενειοκρατικών αναχρονισμών. Ας το αντιληφθούν: η Αριστερά κατανοεί τη συμβίωση και την οικογένεια πολύ διαφορετικά από την «ανδρική γραμμή» που διακήρυξε προχτές ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη βουλή. Όσο κι αν στους επιτιθέμενους είναι ανοίκεια αυτή η ιδέα, οι γυναίκες δεν είναι παραπληρώματα των ανδρών συντρόφων τους, δεν είναι «οι κυρίες των κυρίων». Είναι εξαιρετικό κεφάλαιο για την κυβέρνηση αυτή τα συγκεκριμένα πρόσωπα.

μια κοινωνικά δεσμευμένη και δημοκρατικά προσανατολισμένη πολιτική. Αυτή είναι μια στιγμή πολιτικής ευρηματικότητας και φαντασίας για δημιουργικές ανατροπές στο μέτωπο της κυρίαρχης ιδεολογίας, συμπεριλαμβανομένων και των εθνικών στερεοτύπων. Η κριτική πώς μπορεί να βοηθήσει την κυβέρνηση (αν μπορεί); Χρειάζεται ένα ήθος υπεύθυνης στήριξης και εποικοδομητικής κριτικής, προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες. Η κριτική δεν μπορεί να εκπηγάζει από ιδιοτέλεια και προσωπικές στρατηγικές. Χρειάζεται επίσης να μην απορροφήσει το κυβερνητικό έργο η διαχείριση, να μην λυγίσει το ανανεωτικό πνεύμα υπό τον αδυσώπητο πραγματισμό της διοίκησης. Η κοινωνία περιμένει από τον ΣΥΡΙΖΑ να αντισταθεί σθεναρά στον κυβερνητισμό και την αλαζονεία, ανανεώνοντας το δημόσιο βίο με ειλικρίνεια, σταθερή πολιτική και συλλογικό ήθος. Πρέπει, τέλος, να κρατήσουμε ενεργό το πνεύμα του ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίου, πολυφωνικού και δημοκρατικού κόμματος με διαφορές που δοκιμάζονται δημιουργικά και συλλογικά, και δεν ανταγωνίζονται ναρκισσιστικά.

Η πολύτιμη κοινωνική βάση

Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος του κινήματος στη διαπραγμάτευση; Πώς θα μπορούσε ο κόσμος να επηρεάσει το κυβερνητικό έργο; Σε αντίθεση με τη φρονηματική λογική των προηγούμενων κυβερνήσεων, που ήθελαν την κοινωνία όχι μόνο οικονομικά εξουθενωμένη αλλά και αδρανή και φοβισμένη, να παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει και χρειάζεται την κοινωνία ενεργά παρούσα και συμμέτοχη, να ελέγχει και να συνδιαμορφώνει το πολιτικό τοπίο.

Στη διάρκεια της κρίσης, τα κοινωνικά κινήματα και τα δίκτυα αλληλεγγύης κράτησαν ζωντανό το πνεύμα της επαναστατημένης αξιοπρέπειας. Συνέβαλαν στην καλλιέργεια των συνθηκών δυνατότητας για ένα πολιτικό πράττειν ισότητας και δικαιοσύνης πέρα από τον αυταρχικό ρεαλισμό της «έκτακτης ανάγκης». Έκαναν πράξη το ότι ο αγώνας για επιβίωση δεν είναι ατομική και ανταγωνιστική υπόθεση, όπως κηρύσσει ο νεοφιλελεύθερος κοινωνικός δαρβινισμός, αλλά εναλλακτική συλλογική στάση για μια ζωή με αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. Ανέλαβαν πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και κοινωνικής οικονομίας ενάντια στην ιδεολογία της καταναλωτικής σαγήνης, της κερδοσκοπίας και της ανταγωνιστικής ιδιοτέλειας. ∆οκίμασαν νέες μορφές υπεράσπισης και ανανέωσης του κοινωνικού χώρου, μέσα από μια πολιτική του «εμείς» αντί για τον ατομισμό. Τα κινήματα αυτά, που εξέφρασαν τις ανάγκες αυτών που η ζωή τους καταπατήθηκε ως παράπλευρη απώλεια της συστημικής κρίσης του ύστερου καπιταλισμού, μαζί με κινήματα υπεράσπισης του δημόσιου πανεπιστημίου και της δημόσιας υγείας, καθώς και κινήματα υπεράσπισης κοινωνικών δικαιωμάτων, είναι η πολύτιμη κοινωνική βάση με την οποία δεν έχει δικαίωμα να χάσει επαφή ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι η πλατεία Συντάγματος γέμισε για να εκδηλώσει ο κόσμος τη συμπαράστασή του στους αγώνες της κυβέρνησης. Ενάντια στη λογική της ανάθεσης, η κοινωνία καλείται να υπερασπιστεί την επιλογή της. Μόνο έτσι θα διαψευστεί παταγωδώς το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης» και η ενίσχυση της ακροδεξιάς και του νεοναζισμού. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την ανακατανομή της πολιτικής ισχύος και για την αριστερή πολιτική στην Ευρώπη.

“

Η δικαστική σκευωρία εις βάρος του Μουμία, είναι η πιο διάσημη εκδήλωση του θεσμικού και πολιτισμικού ρεβανσισμού απέναντι στους Πάνθηρες. Τα ντοκιμαντέρ για την υπόθεσή του και τα τραγούδια που έχουν γραφτεί ως ενδείξεις αλληλεγγύης είναι πια δεκάδες, με κάθε έφεσή του να συνοδεύεται από μεγάλες διαδηλώσεις για την απελευθέρωσή του σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Όταν σκοτώνουν τους Πάνθηρες Του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

η ∆ευτέρα, 30 Μαρτίου, ο Μουμία Αμπού-Τζαμάλ μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της Πενσυλβάνια στα πρόθυρα διαβητικού κώματος, ύστερα από τη σταδιακή επιδείνωση της υγείας του τους τελευταίους μήνες. Ο Μουμία άρχισε να εμφανίζει συμπτώματα υπνηλίας και λήθαργου από τον Ιανούαριο, πράγμα για το οποίο τιμωρήθηκε με στέρηση τηλεφώνου και προαυλισμού διάρκειας δύο εβδομάδων, ενώ η εμφάνιση οξέων δερματολογικών παθήσεων, αντιμετωπίστηκε από τους γιατρούς της φυλακής με άκρως ακατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, η οποία ενέτεινε τα συμπτώματα, αντί να τα περιορίσει. Οι συγκρατούμενοί του που διαμαρτυρήθηκαν για τη νοσηλεία του Μουμία, μετήχθησαν σε άλλες πτέρυγες με εντολή του διοικητή, ενώ την περασμένη εβδομάδα, προέκυψαν πολλά ερωτήματα σχετικά με τη μηδιάγνωση του διαβήτη στις αιματολογικές εξετάσεις του Ιανουαρίου. Τις πρώτες δύο ημέρες της νοσηλείας, συγγενείς και φίλοι του Μουμία δεν είχαν καμία πρόσβαση στον ίδιο ή τους γιατρούς. Την Τετάρτη, δόθηκε η δυνατότητα στους συγγενείς να τον δουν για τριάντα μόλις λεπτά, ακολουθούμενα από μια ιδιότυπη απόφαση της σωφρονιστικής αρχής της πολιτείας που περιόριζε τη δυνατότητα επίσκεψης των συγγενών στη μία φορά την εβδομάδα. Έναν χρόνο πριν, η ίδια αρχή, είχε δημοσιεύσει καταδικαστική ανακοίνωση ενάντια στο Πανεπιστήμιο Γκόνταρντ, όταν προσκάλεσε τον Μουμία ως ομιλητή. Σύμφωνα με τις δηλώσεις της συζύγου του, Γουαντίγια, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της, ο Μουμία βρισκόταν σε μια καρέκλα «με τον ορό στο ένα χέρι και χειροπέδες στο άλλο», ενώ αναγκάστηκε

η ίδια να τον ταΐζει παγάκια για την ξηροστομία. Οργή έχει προκαλέσει ο περιορισμός των επισκέψεων, αλλά και το εξιτήριο του νοσοκομείου 24 ώρες μετά τη ρύθμιση του σακχάρου του, που τον οδήγησε πίσω στο αναρρωτήριο της φυλακής, το προσωπικό του οποίου φαίνεται να φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την υποτροπή του Μουμία.

Η εκδικητικότητα του αμερικανικού κράτους

∆εν είναι η πρώτη φορά που ο ριζοσπάστης ακτιβιστής και δημοσιογράφος, έρχεται αντιμέτωπος με την εκδικητικότητα του αμερικάνικου κράτους. Άλλωστε, αυτό που τον οδήγησε στους Μαύρους Πάνθηρες ως έφηβο ακόμα, ήταν ο ξυλοδαρμός του από αστυνομικούς και παρακρατικούς. Ο «καθοδηγητής» του και επικεφαλής των Πανθήρων στη Φιλαδέλφεια, Ρέτζι Σελ, θυμάται τη – μετέπειτα προδομένη - εμπιστοσύνη του Μουμία στους δικαστικούς μηχανισμούς. «Πίστευε ότι αν πας στο δικαστήριο, τα γεγονότα θα σε αθωώσουν», λέει στο ντοκιμαντέρ “In Prison My Whole Life”. «Του απάντησα: αν πας στο δικαστήριο, θα σε κλείσουν μέσα και θα σε δικάσουν ως Πάνθηρα – κι αυτό ακριβώς έκαναν». Όταν συνελήφθη το 1981 για τη δολοφονία ενός λευκού αστυνομικού, ο Μουμία πρέπει να είχε ήδη απωλέσει ένα μέρος της καλοπιστίας του. Οι δολοφονίες του Μάλκομ Χ και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ήταν το φάντασμα που συνόδευσε τις ζωές όλων των μαύρων που κινητοποιήθηκαν απ’ τη δεκαετία του ‘60 και μετά. Τα πτώματα του Μπόμπι Χάτον, του Τζωρτζ Τζάκσον, του Φρεντ Χάμπτον και πολλών άλλων μελών και υποστηρικτών της οργάνωσης είχαν συσσω-

ρευτεί, άλλοτε από αστυνόμους και παρακρατικούς κι άλλοτε από τον εμφύλιο της οργάνωσης. Οι στημένες δίκες και τα κυνήγια μαγισσών παίζονταν σε πρώτο πλάνο, με διασημότερα θύματα την Άντζελα Ντέιβις και τον Χιούι Νιούτον. Οι μαύρες κοινότητες είχαν εξολοθρευτεί από ομοσπονδιακά χορηγούμενα ναρκωτικά, ενώ η επιχείρηση COINTELPRO του FBI κατάφερε εν τέλει να αποκεφαλίσει το κίνημα. Ίσως αυτά να είχε στο μυαλό του ο Μούμια όταν το 2011, συμβούλευε το κίνημα Occupy να μην εξιδανικεύει τη δεκαετία του ‘60. Η σύλληψη και η δικαστική σκευωρία που οδήγησε στη θανατική καταδίκη του, δεν έπληξε τη μαχητική του στάση. Πολέμησε για το δίκιο του με σειρά εφέσεων, καταφέρνοντας τελικά την οριστική αναστολή της θανατικής του ποινής το 2011. Μέσα απ’ τα τείχη της φυλακής κράτησε πάντα ανοιχτό διάλογο με τα κοινωνικά κινήματα και δεν σταμάτησε ποτέ τη μάχη του ενάντια στον μεγαλύτερο παράγοντα διαιώνισης του θεσμικού ρατσισμού στις ΗΠΑ: το Αδελφικό Τάγμα της Αστυνομίας (Fraternal Order of Police – FOP), μια οργάνωση 325.000 μελών, ρόλος της οποίας είναι να παρέχει δικαστική υπεράσπιση σε αστυνομικούς και να ασκεί κατάλληλες πιέσεις σε επίπεδο θεσμών, προκειμένου να επηρεάσει δικαστικές και πολιτικές αποφάσεις.

Μουμία εναντίον FOP

Η στάση του FOP απέναντι στον Μουμία, δεν αφορά διένεξη, αλλά πόλεμο: το μποϊκοτάζ και η στοχοποίηση εταιριών και διασημοτήτων που συγκαταλέγονται στους υποστηρικτές του, το έντονο lobbying που απέτρεψε την εκλογή ενός

πρώην συνηγόρου του Μουμία που υποστηριζόταν απ’ τον Ομπάμα για το αντίστοιχο αξίωμα του Υφυπουργού ∆ικαιοσύνης και η «τζιχάντ» ενάντια στο Πανεπιστήμιο Γκόνταρντ, είναι μόνο οι πιο διάσημες επιθέσεις εναντίον του. Αυτή η διάθεση Ιαβέρη, ωστόσο, ίσως δεν είναι καθαρά ιδεολογική, αν αναλογιστούμε ότι η Αστυνομία της Φιλαδέλφειας καταγγέλεται τακτικά για την υπέρμετρη διαφθορά της, ενώ ο Ντάνυ Φώκνερ, ο αστυνομικός για τη δολοφονία του οποίου έχει καταδικαστεί ο Μουμία, την περίοδο που σκοτώθηκε, συμμετείχε σε μία έρευνα η οποία αποσκοπούσε στην καταδίκη 28 αστυνομικών. Η δικαστική σκευωρία εις βάρος του Μουμία, είναι η πιο διάσημη εκδήλωση του θεσμικού και πολιτισμικού ρεβανσισμού απέναντι στους Πάνθηρες. Τα ντοκιμαντέρ για την υπόθεσή του και τα τραγούδια που έχουν γραφτεί ως ενδείξεις αλληλεγγύης είναι πια δεκάδες, με κάθε έφεσή του να συνοδεύεται από μεγάλες διαδηλώσεις για την απελευθέρωσή του σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Για τρεισήμιση δεκαετίες, ο «πιο διάσημος θανατοποινίτης του κόσμου» έχει αποτελέσει σύμβολο τόσο των ιδεολογικών προκαταλήψεων της αμερικάνικης (και όχι μόνο) δικαιοσύνης, όσο και της θεσμικής διάστασης του ρατσισμού, που επιβιώνει μέχρι σήμερα, στους πυροβολισμούς εφήβων στο Φέργκιουσον, στους στραγκαλισμούς ενηλίκων στο Στάτεν Άιλαντ και στην ασυλία που απολαμβάνουν οι δράστες. ∆εν είναι υπερβολή να το πει κανείς: το αμερικάνικο κράτος, ποτέ δεν συγχώρησε τους Πάνθηρες και ο Μουμία Αμπού-Τζαμάλ είναι εδώ για να το θυμίζει. •