Κυριακή 06-07-2014 by epohi

ΑΡΘΡΑ

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 6 Ιουλίου 2014 • Αρ. φ. 1210 • 2 €

Α. Ρήγος: Το συγκρότημα Λαμπράκη και.. η Ρόζα Λούξεμπουργκ Καλλιέργεια συγχύσεων στις ιδεολογικές γραμμές των αριστερών σελ. 6

... Μ. Σλεχτ: Οι Έλληνες μπορούν να σώσουν την Ευρώπη

Παρουσιάζεται η δυνατότητα ανακοπής της πολιτικής Μέρκελ σελ. 15

... Γ. Σακελλαρίδης: Ενστάσεις για τη διαχείριση της κρίσης

Οι ευθύνες του κ. Ρεν παραμένουν τεράστιες ως προς τους χειρισμούς που έγιναν σελ. 10

Α. Ντομίνγκεζ Σ. Ραμίρεζ: Η αριστερά έχει έλλειμμα δημοκρατίας

Τα μέλη του ισπανικού Podemos μιλάνε για τον τρόπο λειτουργίας και τις θέσεις του κόμματός τους σελ. 16-17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Αλέν Κριβίν: Η Αριστερά να ξαναβρεί τη δύναμή της στους δρόμους Τι είδους πολιτικές διαμορφώνονται στη διαδρομή προς τη διεκδίκηση της εξουσίας σελ. 30-31

... Θ. Καμπαγιάννης: Η δίωξη της ΧΑ αφορά εγκληματικές πράξεις

Ο δικηγόρος και πολιτικός ενάγων στη δίκη της Χρυσής Αυγής αναλύει τα δεδομένα της υπόθεσης σελ. 19

Η ευταξία δεν κινδυνεύει Tης Ιφιγένειας Καμτσίδου*

νόμος 4009/11 επιχείρησε μια βαθιά τομή στην οργάνωση των πανεπιστημίων. Το λειτουργικό - δημοκρατικό πρότυπο που πλαισίωνε τη λειτουργία των Α.Ε.Ι. και συνέδεε την αποστολή τους με την εξυπηρέτηση των αναγκών πρωτίστως της κοινωνίας, αλλά και της οικονομίας, καταλύθηκε και η, κατά το Σύνταγμα, «πλήρης αυτοδιοίκηση» των πανεπιστημίων συρρικνώθηκε δραματικά. Η σημασία της μεταρρύθμισης δεν είναι αμελητέα, καθώς η οργανωτική μορφή των Α.Ε.Ι. καθορίζει τη δυνατότητά τους να εκπληρώνουν το σκοπό που το εθνικό Σύνταγμα και η ευρωπαϊκή δημόσια τάξη τάσσουν στα πανεπιστήμια: η δημοκρατική οργάνωση του πανεπιστηΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΗ ΜΕ ΕΝΑ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ

Χάνει τη µπάλα η κυβέρνηση

Οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για το νομοσχέδιο της «μικρής ∆ΕΗ» αποδείχθηκαν επί χάρτου. Η πρόθεσή της να περάσει την ψήφισή του με συνοπτικές διαδικασίες στο ημίφως του θερινού τμήματος της Βουλής, και παράλληλα να ενεργοποιήσει τον «κοινωνικό αυτοματισμό», προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των εργαζομένων της ∆ΕΗ, δεν μπόρεσε να γίνει πραγματικότητα. Το σχέδιό της να τεμαχίσει τη ∆ΕΗ και να ολοκληρώσει την ιδιωτικοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παραδίδοντας τον ενεργειακό πλούτο της χώρας στο ιδιωτικό κεφάλαιο, προκάλεσε την αντίδραση όχι μόνο των εργαζομένων που θίγονται άμεσα, αλλά και της κοινωνίας που συνειδητοποιεί την ανάγκη προστασίας των κοινωνικών αγαθών και τη σημασία της ενέργειας, τόσο για το κρίσιμο παρόν, όσο και για τη μελλοντική προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης. Προκάλεσε, όμως, και την αντίδραση της αντιπολίτευσης, που με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στην αναπόφευκτη πολιτικοποίηση του ζητήματος ανοίγοντας τη διαδικασία διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την τύχη της ∆ΕΗ και γενικότερα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό τη συγκέντρωση των απαιτούμενων υπογραφών 120 βουλευτών.

Αυλαία για το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ

Επί τρεις μέρες, με μουσική, συζητήσεις, χορό, εικαστικά δρώμενα, ντόπιοι και μετανάστες, στείλαμε το μήνυμα της αλληλεγγύης και του κοινού αγώνα ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό. Η αυλαία του 18ου αντιρατσιστικού φεστιβάλ σήμερα πέφτει και από αύριο συνεχίζουμε τον αγώνα για «να σβήσουμε τα σύνορα, να νικήσουμε το φόβο, να μη γίνει ο κόσμος φυλακή».

Αποχαιρετήσαμε την Αννίτα Μιχαηλίδου

Η πρωτοβουλία των κινήσεων για πρώτη φορά διεκδικείται με τόσο αποτελεσματικό και πειστικό τρόπο από την αξιωματική αντιπολίτευση, γεγονός που προκαλεί αμηχανία και σύγχυση στις γραμμές της δικομματικής κυβέρνησης. Η οποία σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να περάσει, ίσως, το νομοσχέδιο στο θερινό τμήμα της Βουλής, αλλά να απολέσει τη μάχη όχι μόνο της πολιτικής νομιμοποίησης, αλλά και της κοινωνικής ανοχής για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της. Εν όψει μάλιστα της εισαγωγής στα θερινά τμήματα και του νομοσχεδίου για τον αιγιαλό, που είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ανάλογες αντιδράσεις, το Μαξίμου αντιλαμβάνεται πια τον κίνδυνο να γενικευθεί η αδυναμία του να διαχειρίζεται, όπως μέχρι σήμερα, δηλαδή, με μικρές απώλειες, τις αντιδράσεις στη μνημονιακή πολιτική του. Το ενδεχόμενο να συγκροτηθεί ένα κοινωνικοπολιτικό μέτωπο που θα παρεμποδίζει την εφαρμογή των σχεδίων της ανεβάζοντας το πολιτικό κόστος των εκλογών της σε επικίνδυνα ύψη, είναι πια ορατό στα επιτελεία των δύο κομμάτων της συγκυβέρνησης. Και είναι αυτό, όχι η επίμονη απαίτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που μπορεί να φέρει πιο κοντά τις εκλογές και να κάνει ακόμα πιο πιθανή την ήττα των μνημονιακών κομμάτων.

Η αλληλεγγύη δεν ποινικοποιείται

Την προφυλάκιση των τριών τούρκων αγωνιστών Φαντίκ Αντιγιαμάν, Ερκάν Σερίφ Τουρούντς και Χαρικά Κιζίλκαγια αποφάσισαν ανακριτής και εισαγγελέας παρά το σαθρό, για μια ακόμα φορά, κατηγορητήριο. Τα μέλη της Επιτροπής Αλληλεγγύης για τους Πολιτικούς Κρατούμενους στην Τουρκία και το Κουρδιστάν, οι οποίοι διανύουν την 9η μέρα απεργίας πείνας διαμαρτυρόμενοι για την άδικη σύλληψή τους, διώκονται με τις διατάξεις του τρομονόμου γιατί κατήγγειλαν τα λευκά κελιά, καθώς και τα βασανιστήρια, τις απαγωγές και τις δολοφονίες συντρόφων τους. Επιπλέον κατηγορούνται γιατί προσπαθούσαν να συλλέξουν ψηφίσματα συμπαράστασης από κόμματα και θεσμικούς φορείς, καθώς και χρήματα για άλλα δέκα μέλη της Επιτροπής που έχουν προφυλακιστεί και διασκορπιστεί στις ελληνικές φυλακές. Με άλλα λόγια, η αλληλεγγύη ποινικοποιείται και αντιμετωπίζεται ως τρομοκρατική δράση. Κανείς μας δεν πρέπει να μείνει άπραγος απέναντι στην κρατική τρομοκρατία. Όλοι μας οφείλουμε να αντιδράσουμε και να απαιτήσουμε την απελευθέρωση των τούρκων συντρόφων, που μόνο στόχο έχει να συντηρήσει τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Σαμαρά και Ερντογάν.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ευταξία δεν κινδυνεύει ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

μίου διαφυλάσσει την αυτονομία της έρευνας και της επιστήμης, που συνυφαίνεται με την κριτική θεώρηση του αντικειμένου τους, με την ελευθερία της αμφιβολίας και της αμφισβήτησης. Χωρίς την παραπάνω εγγύηση, είναι αμφίβολο αν το πανεπιστήμιο θα συνεχίσει να λειτουργεί ως πεδίο, όπου η κριτική ανάπτυξη της γνώσης οδηγεί στην άρτια εκπαίδευση επιστημόνων και στη διαμόρφωση ελεύθερων πολιτών.

“

Χειραγωγείται η ακαδημαϊκή κοινότητα

Μία από τις αλλαγές που προσδίδουν στη θέσμιση των Α.Ε.Ι. ολιγαρχικά χαρακτηριστικά, αποτελεί το σύστημα εκλογής του πρύτανη από ένα numerus clausus δύο ή τριών υποψηφίων, που προεπιλέγονται από το Συμβούλιο Ιδρύματος. Το τελευταίο συγκροτείται από σχεδόν ισάριθμα με τους εκπροσώπους των καθηγητών εξωτερικά μέλη, τα οποία δεν εκλέγονται ούτε εκπροσωπούν την ακαδημαϊκή κοινότητα, δεν διαθέτουν συνήθως καμιά ακαδημαϊκή ιδιότητα ούτε συνδέονται με οποιοδήποτε τρόπο με το έργο που επιτελείται στο πανεπιστήμιο. ∆ιορίζονται απλώς από τα εσωτερικά μέλη, χωρίς η επιλογή τους να στηρίζεται σε καμιά αιτιολόγηση. Τούτο το όργανο, η λειτουργία του οποίου θίγει καθ’ εαυτή την αυτοδιοίκηση του πανεπιστημίου, καλείται να επιλέξει, με κριτήριο την «διοικητική εμπειρία» και το «αναγνωρισμένο κύρος» τους, τρεις από τους υποψήφιους για την κατάληψη του πρυτανικού αξιώματος. Ο περιορισμός του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα αιρετά αξιώματα της πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης είναι καίριος και στερείται ολοφάνερα οποιουδήποτε θεμελίου, στο βαθμό που δεν δικαιολογείται από κανένα ακαδημαϊκό ή αυτοδιοικητικό λόγο. Αντίθετα, πρόκειται για ρύθμιση που τείνει να οδηγήσει στη χειραγώγηση της ακαδημαϊκής κοινότητας από το Συμβούλιο, το οποίο, επιπλέον, αποφασίζει χωρίς δικαιοκρατικούς όρους. Πραγματικά, οι αόριστες έννοιες με τις οποίες αποτυπώνονται τα κριτήρια προεπιλογής των υποψήφιων πρυτάνεων, απονέμουν στα μέλη του Συμβουλίου σημαντικό περιθώριο εκτιμήσεων ουσιαστικής φύσης, όπως π.χ. αυτές που ανάγονται στο επιστημονικό έργο, την επιστημολογική κατεύθυνση, την κοινωνική παρουσία κ.α των υποψηφίων, δίχως η σχετική κρίση να είναι εύκολα ελέγξιμη ακόμη και από τα δικαστήρια. Έτσι, το Συμβούλιο Ιδρύματος έχει θεσμικά την ευχέρεια να αναδείξει τους εκλεκτούς του με κυριαρχικό τρόπο και να προκαθορίσει στην πράξη τον επόμενο πρύτανη.

Οι απόψεις που ενοχλούν παραμερίζονται

Το απολύτως αμφιλεγόμενο αυτό πλαίσιο, κλήθηκαν πρόσφατα να εφαρμόσουν τα Συμβούλια Ιδρύματος σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, αναπτύσσοντας διοικητική πρακτική κρίσιμη για την τελική διαμόρφωση της φυσιογνωμίας των θεσμών. Η πράξη επιβεβαίωσε τη δυναμική που εκλύουν οι κανόνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα Συμβούλια αποφάσισαν ως εάν ο νόμος να τους αναγνώριζε απεριόριστη διακριτική ευχέρεια, υποκαθιστώντας, μάλιστα, χωρίς δεύτερη σκέψη, τα νόμιμα κριτήρια με τις ηθικοπολιτικές τους θεωρήσεις. Είτε δηλώθηκαν ρητά, όπως π.χ. συνέβη στο Α.Π.Θ., όπου το Συμβούλιο Ιδρύματος εξήγγειλε, ότι θα αξιολογήσει τους υποψήφιους με βάση την προθυμία τους να συνεργάζονται με τους κριτές τους είτε εκδηλώθηκαν μέσα από ερωτήσεις προς τους ενδιαφερόμενους, οι αντιλήψεις των μελών του Συμβουλίου για την «μεταρρύθμιση» του πανεπιστημίου διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην προεπιλογή. Τα ασθενικά όρια που θέτει ο νόμος στη διαμόρφωση της κρίσης εξουδετερώθηκαν, ενώ ακόμη και διαδικαστικές εγγυήσεις, όπως η πρόσκληση του απερχόμενου πρύτανη στη σχετική συνεδρίαση παραμερίστηκαν άκοπα. Ο στόχος, όμως των μελών των Συμβουλίων μοιάζει να έχει επιτευχθεί: όσοι από τους υποψήφιους πρυτάνεις είχαν εκδηλώσει την προσήλωσή τους στο δημοκρατικό πανεπιστήμιο, όσοι είχαν αντιμετωπίσει με επιφύλαξη τον μεταρρυθμιστικό οίστρο των κυβερνώντων στερήθηκαν την ευκαιρία να εμφανιστούν στους συναδέλφους τους και να διεκδικήσουν την εμπιστοσύνη τους. Στα ελληνικά πανεπιστήμια η ευταξία δεν κινδυνεύει και οι απόψεις που ενοχλούν παραμερίζονται, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα διοικητικά πράγματα. Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν η αμφισβήτηση θα ανάγεται στις επιστημονικές εξελίξεις.

* Η Ι. Καμτσίδου είναι καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου στο ΑΠΘ.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Σε κλίμα τρομοκρατίας η δίκη για τη Μανωλάδα

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Εν μέσω καταγγελιών για άσκηση σωματικής και ψυχολογικής βίας σε βασικούς μάρτυρες κατηγορίας, συνεχίστηκε αυτήν την εβδομάδα στο Μικτό Ορκωτό ∆ικαστήριο Πάτρας η δίκη για τους πυροβολισμούς που δέχτηκαν 119 μετανάστες εργάτες γης στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας, τον Απρίλιο του 2013, από τους οποίους τραυματίστηκαν 35 άτομα. Η ένοπλη επίθεση εναντίον των εργατών έγινε όταν εκείνοι ζήτησαν την καταβολή δεδουλευμένων για έξι μήνες. Κατηγορούμενοι είναι ο φραουλοπαραγωγός, ιδιοκτήτης της εταιρείας «Βαγγελάτος ΑΕ» και οι τρεις επιστάτες, που φέρονται να πυροβόλησαν με καραμπίνες τους εργάτες.

πό την πλευρά των εργατών και όσων συμπαραστέκονται στον αγώνα τους επισημαίνεται η προσπάθεια τρομοκράτησης των μαρτύρων κατηγορίας και μετατόπισης του ενδιαφέροντος σε γεγονότα άσχετα με τους πυροβολισμούς. Ο Πέτρος Κωνσταντίνου, μέλος της ΚΕΕΡΦΑ (Κίνηση Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή) περιγράφει στην «Εποχή» τα γεγονότα των τελευταίων ημερών: «Έχουν υπάρξει επιθέσεις με φυσική βία. Η αδελφή του Βαγγελάτου χτύπησε την προηγούμενη Παρασκευή τον Τίπου Τσόντρι, βασικό μάρτυρα της δίκης, μέσα στον ευρύτερο χώρο του δικαστηρίου, την ώρα που διεξαγόταν η δίκη. Τον κλώτσησε και τον έβριζε. Του έλεγε μην ξανάρθεις εδώ. Οι δικηγόροι έθεσαν το ζήτημα της προστασίας των μαρτύρων. Ζήτησαν την ύπαρξη ενός προγράμματος προστασίας τους, γιατί κινδυνεύουν. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα και την ίδια μέρα το βράδυ σημειώθηκε επίθεση ενέδρα στον ίδιο άνθρωπο, τον Τίπου Τσόντρι. Έξι άτομα ήρθαν με μηχανάκια στην παράγκα όπου μένει και δεν υπάρχει ούτε ρεύμα ούτε νερό. Τον έπιασαν από το λαιμό, τον κλώτσησαν στο σώμα. Γιατί κατήγγειλες την Κατερίνα (Βαγγελάτου) του είπαν.» Την προστασία των μαρτύρων και όλων των εργατών, οι οποίοι υπήρξαν θύματα της επίθεσης, ζήτησε ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω ανακοίνωσης του Τμήματος ∆ικαιωμάτων του κόμματος. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται «προς όλες τις αρμόδιες αστυνομικές και δικαστικές αρχές ότι οφείλουν να προστατεύουν αποτελεσματικά την ασφάλεια των μεταναστών θυμάτων που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη δίκη. Η υπεράσπιση των κατηγορουμένων δεν μπορεί να σβήσει τη βία που δέχτηκαν τα θύματα. Τα θύματα είναι άξια σεβασμού όλων των παραγόντων της δίκης, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα.» Ο Πέτρος Κωνσταντίνου καταγγέλλει ότι μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου οι κατηγορούμενοι και άνθρωποι του περιβάλλοντος τους είναι ιδιαίτερα προκλητικοί απέναντι στους μετανάστες. «Επειδή έχω παραστεί στη δίκη έχω δει την εικόνα που επικρατεί. Μέσα στην ίδια την αίθουσα είναι διαρκώς μια μεγάλη ομάδα, συγγενείς του Βαγγελάτου και μπράβοι, οι οποίοι δημιουργούν μια ατμόσφαιρα με χυδαιότητες και βρισιές, η οποία δεν ταιριάζει σε δικαστήριο.»

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Επιχειρούν δυσφήμηση των κατήγορων

Ο Λίτον Αριφουχμάν, ένας από τους 35 τραυματίες της επίθεσης μιλά στην «Εποχή» για τη βραδύτητα με την οποία προχωρά η διαδικασία με ευθύνη των δικηγόρων υπεράσπισης. «∆εν ρωτάνε πώς φάγαμε τα σκάγια. Ρωτάνε πώς ήρθαμε στην Ελλάδα, πώς θα μείνουμε στη χώρα. Αυτά ρωτάει ο Κούγιας (δικηγόρος του ιδιοκτήτη της «Βαγγελάτος ΑΕ»). Έτσι χάνουμε χρόνο. Για τα σημαντικά γεγονότα πριν και μετά την επίθεση δεν πάνε τα πράγματα γρήγορα, πάνε πολύ αργά. Πάνε αλλού το θέμα.» Ο Πέτρος Κωνσταντίνου εκτιμά ότι οι ερωτήσεις αυτές έχουν απώτερο σκοπό τη μετατροπή της δίκης σε κατηγορώ εις βάρος των θυμάτων της επίθεσης. «Θέλουν να δυσφημήσουν κάποιους από τους μετανάστες παρουσιάζοντας τους ως δουλεμπόρους. Θέλουν να δώσουν μια εικόνα κατωτερότητας των μεταναστών. Με την ανοχή του δικαστηρίου γίνονται ερωτήσεις ρατσιστικού χαρακτήρα, όπως αν οι Μπαγκλαντεσιανοί τρώνε σκυλιά. Στόχος τους είναι να παρουσιάσουν τους επιστάτες ως τα καλά παιδιά που πήγαν να χωρίσουν τους κακούς, οι οποίοι τσακώνονταν μεταξύ τους και πυροβόλησαν για να σωθούν. Γενικότερα υπάρχει μια προσπάθεια να πέσουν στα μαλακά. Αντί για απόπειρα ανθρωποκτονίας από πρόθεση κατηγορούνται για πρόκληση σωματικής βλάβης.»

Καταβολή δεδουλευμένων

Ο Λίτον Αριφουχμάν από την πλευρά του ζητά να καταβληθούν τα δεδουλευμένα στους εργάτες και να εξασφαλιστεί η νόμιμη παραμονή στη χώρα τους. «∆εν ξέρω οι ελληνικοί νόμοι τι ποινή προβλέπουν για τον Βαγγελάτο. Εμείς ζητάμε να δοθούν τα χαρτιά στα παιδιά, ώστε να μπορούν μένουν και να εργάζονται νόμιμα στη χώρα. Τα λεφτά που χρωστάει ο Βαγγελάτος πρέπει να δοθούν.» Ο ίδιος επισημαίνει ότι ο αριθμός των εργατών που χτυπήθηκαν από τους πυροβολισμούς ξεπερνά τους 35. «Υπήρχαν και άλλοι τραυματίες αλλά φοβόντουσαν και δεν πήγαν ούτε στο νοσοκομείο ούτε στην αστυνομία. Το προηγούμενο Σάββατο έγινε χειρουργείο σε ένα παιδί για να του βγάλουν τα σκάγια από το χέρι.» Η πολιτεία μέχρι τώρα κάθε άλλο παρά προθυμία δείχνει για να προστατέψει τα θύματα της επίθεσης. «Από όσους δέχθηκαν την επίθεση ένας έχει απελαθεί, ενώ τρεις κρατούνται σε αστυνομικά τμήματα για να απελαθούν» επισημαίνει ο Πέτρος Κωνσταντίνου. Η συμπαράσταση των πολιτών στον αγώνα τους για δικαίωση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Την προηγούμενη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση συμπαράστασης στους εργάτες της Μανωλάδας από αλληλέγγυους φορείς και πολίτες έξω από το ∆ικαστικό Μέγαρο της Πάτρας.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Αλέξανδρος Μαυρογένης

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

Η κυβέρνηση ανακαλύπτει «πολιτική ανωμαλία» ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Κοινωνικός άνεμος διαλύει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς

Η κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε

Η κυβέρνηση δεν ήθελε να καταλάβουν τίποτε οι πολίτες απ’ όλα αυτά, να περάσει η «μικρή ∆ΕΗ» ως βήμα «εξευρωπαϊσμού» και «προόδου», κόντρα στις «συντεχνίες». Ήθελε, επιπλέον, η αντιπολίτευση, ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, να ρίξει μερικές τουφεκιές και να πάμε παραπέρα, όλοι στους ρόλους μας. Αυτό το «συνολάκι» δεν πέρασε, ο αγώνας διευρύνθηκε, εμπλουτίστηκε, πολιτικοποιήθηκε. Η πίεση της κοινωνίας έφτασε και στη Βουλή και θα δούμε τι θα γίνει. Όλα αυτά η κυβέρνηση, τα αποκαλεί «πολιτική ανωμαλία», με πρωταίτιο του ΣΥΡΙΖΑ, που για «μικροκομματικούς» λόγους θέλει να μην ψηφιστεί η πρόταση. Πολύ σωστά ο ΣΥΡΙΖΑ και ευφυώς, με την πρόταση του Αλέξη Τσίπρα από το Αμύνταιο, θέλησε, εφόσον φάνηκε από την εκκίνηση της καμπάνιας ότι οι τοπικές κοινωνίες αφυπνίζονται, να φέρει το ζήτημα με θεσμικό τρόπο σ’ ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Αυτό είναι το βαθύτερο περιεχόμενο της πρότασης για δημοψήφισμα, η οποία μάλιστα ως θεσμική διαδικασία εξασφαλίζει αυτονομία, ισοτιμία και συνεργασία στα κόμματα της αντιπολίτευσης δημιουργώντας ταυτόχρονα και τις προϋποθέσεις να ενεργοποιηθούν επιστημονικοί φορείς, κινήσεις πολιτών, κοινωνικές οργανώσεις, μεμονωμένοι πολίτες, συνδικάτα.

Ν∆ – ΠΑΣΟΚ αντιδρούν

Τι είδε η Ν∆; ∆ια του υπουργού Επικρατείας κ. ∆. Σταμάτη –ο οποίος, σημειωτέον, μιλά μόνο σε δύσκολες για την κυβέρνηση στιγμές– είδε «πολιτική ανωμαλία», την οποία και κατήγγειλε. «Η πραγματική πρόθεση του κ. Τσίπρα δεν είναι να συγκεντρώσει 120 βουλευτές για να προκαλέσει δημοψήφισμα τάχα για τη ∆ΕΗ, που άλλωστε θα χρειαζόταν 180 ψήφους. Ξέρει ότι αυτό δεν είναι εφικτό, αλλά και ότι αν γινόταν δημοψήφισμα,

τών υποστηρίζοντας ότι «όχι μόνο δεν ισχύουν οι διάφοροι νεολογισμοί που ακούγονται, αλλά εγκαθίσταται μια ιδιότυπη ολιγαρχία». Ο κ. Σ. Ρέλιας πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ – ∆ΕΗ σημείωσε ότι το νομοσχέδιο ακρωτηριάζει την επιχείρηση, ενώ υποστήριξε ότι στην περίπτωση της «μικρής ∆ΕΗ» δεν υπάρχουν επενδυτές, αλλά η μεταβίβαση δημόσιας περιουσίας σε ιδιώτες, χωρίς όφελος για την κοινωνία και τους καταναλωτές. Ο περιφερειάρχης ∆υτ. Ελλάδας κ. Α. Κατσιφάρας υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο κινείται σε λάθος κατεύθυνση «και πρέπει να αποσυρθεί». Παρόμοιες τοποθετήσεις, υπήρξαν από στελέχη τοπικών κοινωνιών που κινούνται στον χώρο της κεντροδεξιάς. Να σημειωθεί και η διαφωνία μητροπολιτών όπως Κομοτηνής, Κοζάνης, Φλωρίνης.

Ακολουθεί ο αιγιαλός

Του ΣΤΑΘΗ

∆ΕΗ έγινε κεντρικό πολιτικό πρόβλημα που τείνει να διαφοροποιήσει αισθητά, αν όχι να ανατρέψει, ως και παγιωμένες παραμέτρους στις σχέσεις μεταξύ των κομμάτων. Ακόμη, όμως, πιο σοβαρό για την κυβέρνηση είναι ότι η ∆ΕΗ, σωστότερα το ενεργειακό μέλλον της χώρας, έγινε ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας! Πελώριο ζήτημα που δεν μπορεί να περάσει λαθραία σαν εκπλήρωση «κοινοτικών υποχρεώσεων». Ο κόσμος κατάλαβε και το ψέμα –δεν είναι καμιά κοινοτική θεσμική υποχρέωση, ούτε προαπαιτούμενο από την τρόικα– και το βάρος του ζητήματος, ότι δηλαδή η όποια ελληνική κυβέρνηση θα στερηθεί το εργαλείο, με το οποίο θα προχωρούσε στον επείγοντα αναγκαίο συνολικό ενεργειακό ανασχεδιασμό, στη βάση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και την κοινωνική και ευρεία διασπορά της παραγωγής της, με εμπλοκή των ∆ήμων, των καταναλωτών, κοινωνικών ομάδων κ.τ.λ. Αν βγει το κυβερνητικό σχέδιο όλος αυτός ο ανασχεδιασμός θα γίνει από τους ιδιώτες –σε αντίθεση με μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες– με τους όρους της αγοράς, σε βάρος του περιβάλλοντος και των λαϊκών εισοδημάτων.

θα το έχανε πανηγυρικά». «Αυτό που στην πραγματικότητα επιδιώκει, είναι, με πρόσχημα τη συγκέντρωση των 120 υπογραφών, να εγκλωβίσει βουλευτές και κόμματα σε ένα μέτωπο που στόχο έχει να προκαλέσει πολιτική ανωμαλία, μπλοκάροντας την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας». Τι είδε το ΠΑΣΟΚ; Κατήγγειλε τον Αλέξη Τσίπρα για «άνευ προηγουμένου λαϊκισμό και τυχοδιωκτισμό»! Ότι «υιοθετεί την καθολική αντιευρωπαϊκή στάση του ΚΚΕ κατά της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας». Ο εκπρόσωπος Τύπου κ. ∆. Καρύδης έκανε λόγο για «δημοψήφισμα ομηρείας των κομμάτων της αντιπολίτευσης». Ο δε κ. Κωνσταντινόπουλος, όπως πάντα, είπε κάτι «έξυπνο»: «Όταν έγιναν περικοπές μισθών και συντάξεων ο κ. Τσίπρας δεν έθεσε θέμα δημοψηφίσματος, αλλά το έκανε χάριν του κ. Φωτόπουλου». Τι είδε ο φιλοκυβερνητικός Τύπος; Είδε πρόβα τζενεράλε του ΣΥΡΙΖΑ για να επιτευχθεί η συγκέντρωση 121 βουλευτών, να μην εκλεγεί Πρόεδρος. Ματαίως ο Πάνος Σκουρλέτης διευκρίνισε (μέσω του Ρ/Σ Αθήνα 9.84) πως «το θέμα του Προέδρου είναι άλλο ζήτημα, θα έχουμε ευκαιρία να το δούμε, τώρα μιλάμε για τη συγκεκριμένη συζήτηση». Αλλά και ο ίδιος ο Α. Τσίπρας στα τηλεφωνήματά του στους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης, δεν παρέκλινε ούτε κατ’ ελάχιστον από τον κύριο στόχο: να μη χαθεί η ∆ΕΗ.

Ανταπόκριση στην πρόταση Τσίπρα

Η ανταπόκριση ήταν αρκετά μεγάλη. Ασφαλώς κάθε κόμμα απάντησε με τη δική του απόχρωση: ΑΝΕΛ, ∆ΗΜΑΡ, ΚΚΕ, αλλά και μια ομάδα ανεξάρτητων βουλευτών. Το πιο σπουδαίο, όμως, ήταν ότι έγινε απευθείας διάλογος, αδιανόητο εδώ και λίγο καιρό. Το τηλεφώνημα με τον ∆ημ. Κουτσούμπα, γραμματέα του ΚΚΕ, έχει διευρυμένη σημασία, ιδίως που προχώρησε σε ένα διάλογο, ο οποίος μάλιστα απέδωσε. Το ΚΚΕ έθεσε ως όρο να τεθεί στο δημοψήφισμα όλο το ως τώρα νομικό πλαίσιο ιδιωτικοποί-

ησης της ∆ΕΗ υποστηρίζοντας «ως βασικό περιεχόμενο του δημοψηφίσματος την κατάργηση όλων των νόμων που έχουν ψηφιστεί σύμφωνα με το κοινοτικό πλαίσιο για την ιδιωτικοποίηση της ∆ΕΗ, συμπεριλαμβανομένου και αυτού για τη «μικρή ∆ΕΗ»». Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ανοιχτή. «Το εύρος των νόμων που θα περιλαμβάνονται σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα, θα πρέπει να είναι αντικείμενο συνεννόησης όλων των δυνάμεων που συμφωνούν με τη διεξαγωγή του». Όμως, πρόσθεσε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αντίρρηση να συμπεριλαμβάνονται και οι προηγούμενοι νόμοι που σχετίζονται με την ιδιωτικοποίηση της ∆ΕΗ, καθώς η κοινή πρόταση αποτελεί ευκαιρία προκειμένου να διερευνηθεί το πεδίο συμφωνίας για μια εναλλακτική εθνική στρατηγική στα θέματα ενέργειας». Ενδιαφέρον έχει και η απάντηση ομάδας ανεξάρτητων βουλευτών λόγω και του περιεχομένου της και της ευρείας διασποράς της ως προς την προέλευση. Οι βουλευτές, Βασίλης Καπερνάρος, Γιώργος Κασαπίδης, Πάρις Μουτσινάς, Μάρκος Μπόλαρης και Νίκος Σταυρογιάννης σε ανακοίνωσή τους σημειώνουν: «Η ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό είναι άκρως επικίνδυνο να γίνει αντικείμενο εμπορευματοποίησης στα χέρια ιδιωτικών συμφερόντων που πρωτίστως νοιάζονται για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους, ακυρώνοντας έτσι την έννοια του κοινωνικού αγαθού. Η κυβέρνηση, όμως, ανησυχεί κυρίως για το πώς καταγράφεται η κίνηση αυτή στην κοινωνία. Μια πλευρά της είδε στην Επιτροπή της Βουλής που συζητούσε το νομοσχέδιο.

Αντέδρασε η κοινωνία

Ο κ. Γ. Καβαθάς από τη ΓΣΕΒΕΕ επισήμανε ότι «η κατάτμηση της ∆ΕΗ θα δημιουργήσει προβλήματα από αυτά που επιχειρεί να επιλύσει». Ο κ. Χρ. Σπίρτζης πρόεδρος του ΤΕΕ αντέκρουσε τα επιχειρήματα της κυβέρνησης για αναπτυξιακή νομοθετική πρωτοβουλία προς όφελος και της ∆ΕΗ και των καταναλω-

Το κίνημα για την υπεράσπιση της ∆ΕΗ προηγείται ενός ακόμη πιο δυναμικού και ευρύτερου για την υπεράσπιση των αιγιαλών. Την Πέμπτη ο ΣΥΡΙΖΑ οργανώνει σύσκεψη απευθυνόμενος –όπως και στη ∆ΕΗ– σε κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, (η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ Νοτίων την προηγούμενη Κυριακή μοίρασε υλικό κρατώντας και τα πανό της, από το Τροκαντερό ως τον Άλιμο). Όμως, γίνονται ήδη προσπάθειες και παίρνονται πρωτοβουλίες από πολλές πλευρές όπως του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος, που με την πρωτοβουλία «Παραλίες ώρα μηδέν» συντονίζει, θα λέγαμε, διάφορες αγωνιστικές προσπάθειες.

∆εν άντεξαν οι σχεδιασμοί

Όλοι οι σχεδιασμοί, οι γενικοί της κυβέρνησης και οι ειδικοί Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, αποσταθεροποιήθηκαν ανεπανόρθωτα καθώς φύσηξε το κοινωνικό αεράκι. Ο κύριος στόχος να σταθεροποιηθούν τα κόμματα της συγκυβέρνησης και να εμποδιστούν περαιτέρω εισροές νέων δυνάμεων από τα ενδιάμεσα στρώματα, την αποχή και το λευκό, τους απογοητευμένους στην κοίτη του ΣΥΡΙΖΑ, δεν φαίνεται να επαληθεύεται. Όλες οι κατηγορίες που εξαπέλυσαν με την ευκαιρία της ∆ΕΗ, τους εξέθεσαν. Η Ν∆ συναντά ήδη τεράστιες δυσκολίες στο εσωτερικό της. Βασικά στελέχη της και υπουργοί παρακολουθούν από απόσταση όσα γίνονται περί τη ∆ΕΗ. Στελέχη της –ο κ. ∆. Αβραμόπουλος– μίλησαν για «μεγάλους συνασπισμούς» ή αναφέρθηκαν –ο κ. Ε. Στυλιανίδης– στη χρυσή εφεδρεία του κ. Κ. Καραμανλή. Όσο για την Κεντροαριστερά, εκεί που θα περίμενε κανείς μια κάποια λεκτική διαφοροποίηση, με αφορμή τη ∆ΕΗ, εμφανίζεται βασιλικότερη του βασιλέως. Ανεβάζουν τους τόνους κατά του ΣΥΡΙΖΑ, δεν ξεχνούν ούτε τα «δυο άκρα», ενώ στην Ελιά όλα τα συζητούν πλην της πολιτικής. ∆ιότι προφανώς έχουν πολιτική – προσήλθε σ’ αυτή και ο κ. Σ. Θεοδωράκης με την ευκαιρία της ∆ΕΗ –και αυτή είναι η νεοφιλελεύθερη, ακόμη και στη μετά την τρόικα εποχή. Παύλος ∆. Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Γιατί παραμένει «ακίνδυνη» η ριζοσπαστική αριστερά;

Κάποιες αιρετικές μα άκρως ενδιαφέρουσες απαντήσεις στα μετεκλογικά “γιατί” της ευρωπαϊκής Αριστεράς, σε μια συνέντευξη του Σλαβόι Ζίζεκ Του Νίκου Τσαγκρή

«Ο

λα καλά», είπε ο Γερμανός. «Αφού μου λες ότι το εκλογικό αποτέλεσμα δεν επηρεάζει την πολιτική σταθερότητα, συνέχισε όπως πριν»… Σ’ εκείνη τη μετεκλογική συνάντηση στο τουριστικό θέρετρο Αλμπουφέιρα της Πορτογαλίας,ο Γιόχαν Σόιμπλε ήταν ευτυχής. Ήταν και πάλι το αφεντικό: οι ευρωεκλογές αποδείχτηκαν ακίνδυνες για το σύστημα. Ενισχύθηκαν βέβαια οι ακροδεξιοί λαϊκιστές, ειδικά στη Γαλλία και στη Βρετανία, αλλά ο φόβος της Αριστεράς αποδείχτηκε επιπόλαιος. Αντανακλαστικός, λόγω των κοινωνικών εξεγέρσεων κατά της λιτότητας στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Εξαιρείται, βέβαια, η Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ: «Τι λες, Antonis, είναι επικίνδυνος ο ΣΥΡΙΖΑ;» Εντάξει, παρόντες δεν είμαστε, μα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πολύ καλά τι απάντησε ο Antonis στον γερμανό γκαουλάιτερ για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που δεν γνωρίζουμε –διότι ελάχιστα το διερευνήσαμε– είναι το αριστερό «γιατί» των ευρωεκλογών: Γιατί η ευρωπαϊκή ριζοσπαστική αριστερά –πλην ΣΥΡΙΖΑ– δεν κατάφερε να αυξήσει τις δυνάμεις της, να κεφαλαιοποιήσει το διάχυτο στην ευρωπαϊκή κοινωνία ευρωσκεπτικισμό, την αγανάκτηση και την αντίδραση των Ευρωπαίων του Νότου, απέναντι στην απάνθρωπη συστημική πολιτική της λιτότητας;

Το «γιατί» του Σλαβόι Ζίζεκ

Μια νέα πολιτική «διαίρεση»

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

Η αιτιολόγηση του μετεκλογικού «γιατί» του Ζίζεκ τεκμηριώνεται με μια διόλου ανεπαρκή ανάλυση της σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτικής πραγματικότητας. Σύμφωνα μ’ αυτήν, την τελευταία δεκαετία δημιουργείται «μια νέα πολιτική διαίρεση» που αντικαθιστά το παραδοσιακό ευρωπαϊκό κυβερνητικό δίπολο «κεντροδεξιά – κεντροαριστερά»: σήμερα έχουμε ένα κύριο κόμμα, το οποίο θα ονομάζαμε «κόμμα της φιλελεύθερης τεχνοκρατίας». Είναι καθαροί καπιταλιστές, αλλά την ίδια στιγμή είναι ανοιχτοί σε πολιτιστικά μέτρα, όπως για παράδειγμα οι γάμοι των ομόφυλων ζευγαριών κ.λπ. Και έτσι έχουμε ένα, ας πούμε, μεταδημοκρατικό κόμμα, που υποστηρίζει ότι χρειαζόμαστε τεχνοκράτες ειδικούς για να διαχειριστούν την οικονομία και ταυτόχρονα ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε θέματα όπως το σεξ, η θρησκεία κ.λπ. Σ’ αυτό το νέο τοπίο, «μόνη σοβαρή εναλλακτική είναι αυτή η λαϊκιστική δεξιά εξέγερση…» αποφαίνεται ο Ζίζεκ ξύνοντας αριστερές πληγές. Αλλά αμέσως, αντιφατικά μεν, αγαπησιάρικα δε, διορθώνει: «θαυμάζω ακόμα την Ελλάδα. Είναι το μοναδικό παράδειγμα, όπου απ’ αυτές τις μαζικές διαμαρτυρίες βγήκε ένα μαζικό οργανωμένο κίνημα». Όμως, «η αριστερά δεν πρότεινε κάποια εναλλακτική» αλλά, «αυτό δεν σημαίνει ότι η αριστερά είναι ανόητη, υπάρχει όντως εναλλακτική!..» Εντάξει, σύντροφε Σλαβόι, φέξε μου και… γλίστρησα! Ευτυχώς που κλείνεις την αναφορά σου στον ΣΥΡΙΖΑ με κάτι που, προσωπικά, συμφωνώ απολύτως, δεδομένου ότι είναι το μόνο που μπορεί να καταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ πραγματικά «επικίνδυνο»: η μόνη δυνατότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η μετριοπάθεια. Η μόνη περίπτωση να πετύχεις κάτι στην Ελλάδα δεν είναι να δοκιμάσεις μια παλαβή αριστερίστικη ριζοσπαστική επανάσταση και μετά να αποτύχεις και στη συνέχεια να έχεις μια καλή ιστορική ανάμνηση του στιλ «Α, τι ωραία που ήταν!». Όχι... •

Από τη στιγμή που ο εργολάβος ανέλαβε την καθαριότητα του αεροδρομίου της Κέρκυρας, θεώρησε ότι δεν χρειάζεται να πληρώνει και τις καθαρίστριες. Έτσι, οι εργαζόμενες αποφάσισαν να του υπενθυμίσουν ότι δεν αρκεί η εργολαβία, αλλά χρειάζονται και τα εργατικά χέρια και προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας. Μαζί τους.

Κοπτοραπτική

Μια άκρως ενδιαφέρουσα απάντηση σ’ αυτό το μετεκλογικό ευρωπαϊκό «γιατί» αρθρώνει ο «δικός μας» Σλαβόι Ζίζεκ, απαντώντας στον Τάσο Τσακίρογλου, (28/06/14) στην «Εφημερίδα των Συντακτών»: «Είναι καθαρό το γιατί. Μπορεί να μην ενισχύθηκε η αντικαπιταλιστική αριστερά, αλλά ενισχύθηκε η λαϊκιστική αντιμεταναστευτική δεξιά. Ο μεγάλος νικητής των ευρωεκλογών ήταν αυτή η δεξιά, η οποία αναδείχθηκε το ισχυρότερο κόμμα σε μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Βρετανία…» «Το πρόβλημα με την αριστερά», εξηγεί ο σλοβένος διανοούμενος, «για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι το εξής: ναι, είχαμε διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, αλλά, μέχρι σήμερα, με ορισμένες εξαιρέσεις όπως η Ελλάδα, και εδώ λέω «ίσως», είμαι ακόμα προβληματισμένος, αλλά και η Ισπανία με το Podemos, η αριστερά δεν κατόρθωσε να παρουσιάσει ένα βιώσιμο πρόγραμμα. Ένα πρόγραμμα για το τι να κάνουμε, το οποίο θα είναι αποδεκτό από τη μεγάλη πλειονότητα…» Εδώ, επί της ουσίας, ο Ζίζεκ διατυπώνει μια παράδοξη αιτίαση που θέλει την ευρωπαϊκή ριζοσπαστική αριστερά να «χάνει», κατά κάποιο τρόπο, από την ευρωπαϊκή αντιμεταναστευτική ακροδεξιά, λόγω υστέρησης στο πεδίο της σύγκρουσης με το σύστημα των Βρυξελών. Όμως, η εκ πρώτης όψεως παράδοξη αυτή αιτίαση… αιτιολογείται απ’ τον Σλοβένο στοχαστή με μια ευκολοδιάκριτη σύγκριση: η αντικαπιταλιστική Αριστερά (πλην ΣΥΡΙΖΑ πάντα) «δεν απέκτησε ποτέ ένα ζωντανό πρόγραμμα, δεν μπόρεσε να ξεφύγει από την απλή διαμαρτυρία του τύπου «σταματήστε την κερδοσκοπία των τραπεζών κ.λπ.». Σε αντίθεση με την αντιμεταναστευτική ακροδεξιά (εδώ ο Ζίζεκ παραπέμπει στο Εθνικό κόμμα της Μαρί Λεπέν) που μεταλλάσσεται, «γίνεται πιο πολιτισμένη»: το πρόγραμμα του γαλλικού Εθνικού κόμματος «δεν είναι πια ρατσιστικό, τάσσεται κατά της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών η οποία είναι υπηρέτης του διεθνούς κεφαλαίου, λέει ότι χρειαζόμαστε ένα ισχυρότερο κυρίαρχο κράτος που θα νοιάζεται για τους εργαζομένους του, κ.λπ.».

Η Coca Cola είναι εδώ;

οθόνη της τηλεόρασης γέμισε με εικόνες από Ελλάδα με τη διαφήμιση της Coca-Cola. Στα Χανιά, τη Φλώρινα, την Αθήνα, το Βόλο, τη Θεσσαλονίκη περπατούν χαρούμενοι άνθρωποι που φέρουν το μπλουζάκι με το λογότυπο της εταιρείας. Και ο εκφωνητής με σταθερή φωνή «ντύνει» τους «Χαρταετούς» του Μίκυ Θεοδωράκη: «Όταν είσαι στην Ελλάδα 45 χρόνια μαζί με ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο χαμόγελο, όταν ταξιδεύεις κάθε μέρα σε κάθε γωνιά της ομορφότερης χώρας, τότε μένεις στην Ελλάδα. Η Coca-Cola 3E είναι εδώ και θα μείνει εδώ. Στην Ελλάδα μας για ένα καλύτερο αύριο που το δημιουργούμε Εδώ, Μαζί!». Και αναθαρρείς. Τελικά το εργοστάσιο της Coca Cola στη Θεσσαλονίκη θα επαναλειτουργήσει; Οι απεργοί κέρδισαν; Και το χαμόγελο σβήνει, τόσο γρήγορα που τελειώνει και η διαφήμιση. Ο απεργιακός αγώνας συνεχίζεται για 280η μέρα, ενώ η εταιρεία έχει ήδη εγκατασταθεί στη Βουλγαρία. Η πολυεθνική με τη διαφήμιση αυτή θέλει να σβήσει τον αγώνα των απολυμένων εργαζομένων, ενώ ταυτόχρονα κατέθεσε «σωρευμένο αίτημα έκδοσης προσωρινής διάταξης» ώστε να βάλει φρένο στο μποϊκοτάζ που έχουν εφαρμόσει οι καταναλωτές, ζητώντας από το δικαστήριο να απαγορεύσει στους απεργούν να καλούν σε μποϊκοτάζ. Και όλα αυτά είκοσι μέρες πριν την εκδίκαση της προσφυγής των εργαζομέ-

νων για τη νομιμότητα ή όχι των απολύσεων στο εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό όλοι μας βγάζουμε κόκκινη κάρτα στα προϊόντα της Coca Cola και στεκόμαστε στο πλευρό των εργαζομένων.

Οι κύκλοι

τις επόμενες σελίδες έχετε τη δυνατότητα να διαβάσετε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη με δύο μέλη του ισπανικού Podemos, τα οποία αναλύουν τόσο την πολιτική του νεοσύστατου φορέα όσο και τον τρόπο οργάνωσής του. Όπως θα προσέξετε μεγάλη έμφαση δίνουν στους λεγόμενους «κύκλους» που είναι ουσιαστικά τα κύτταρα οργάνωσης του Podemos. Παρομοίως, στη συζήτηση που διοργάνωσαν, την προηγούμενη Τετάρτη τα «Ενθέματα της Αυγής» και η «Εποχή», η Σαλομέ Ραμίρες ανέλυσε διεξοδικά τον τρόπο λειτουργίας των κύκλων του Podemos. Πολλοί ενθουσιάστηκαν αλλά το σχόλιο που κέρδισε τις εντυπώσεις ήταν αυτό που είπε ένας σύντροφος: «Και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κύκλους. Τους “κύκλους” της Κουμουνδούρου».

Μιχελογιαννάκης είναι, ό,τι θέλει κάνει

εγάλες ενοχλήσεις προκαλεί το τελευταίο διάστημα ο, εκ μεταγραφής, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης

Μιχελογιαννάκης. Η επίθεση που εξαπέλυσε κατά της Μαρίας Ρεπούση την προηγούμενη βδομάδα ενόχλησε πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που μάλιστα ζήτησαν από τον βουλευτή Ηρακλείου να προβεί σε διευκρινιστική δήλωση με την οποία να εξηγεί ότι οι όποιες συμμαχίες του κόμματος δεν θα καθοριστούν από τις προσωπικές του απόψεις. Λίγες μέρες μετά, όμως, ο Μιχελογιαννάκης ξαναχτύπησε καθώς έξω από την αίθουσα που συνεδρίασε η ΚΟ του κόμματος, μοίρασε σε δημοσιογράφους ανακοίνωση για το Κυπριακό με περιεχόμενο που δεν συνάδει με τις αποφάσεις του κόμματος για το θέμα. Όταν δε αυτό του υποδείχθηκε από ορισμένους είπε ότι οι απόψεις αλλάζουν και πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ξαναπάρει τέτοιες θέσεις «με εμάς μέσα στο κόμμα». Μία μέρα μετά έβγαλε και ανακοίνωση κατά του γ.γ του ΥΠΕΞ κ. Μητσιάλη, ο οποίος μίλησε για αμοιβαίες υποχωρήσεις στο Κυπριακό προκειμένου να βρεθεί μια κοινώς αποδεκτή λύση. Αυτά τα περιστατικά, όπως και άλλα, έχουν ενοχλήσει πολλά στελέχη του κόμματος και το επόμενο διάστημα αναμένεται η δυσφορία αυτή να φτάσει και στον ίδιο.

Πολιτική πενία

α παπαγαλάκια της μνημονιακής πολιτικής βρέθηκαν τόσο ανέτοιμα μπροστά στην πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ να ζητήσει δημοψήφισμα για τη ∆ΕΗ, που παρουσιάζουν έκδηλη ένδεια επιχειρημάτων. Πολιτική πενία, όμως, τέχνας κατεργάζεται. Σχολιαστής κυβερνητικής εφημερίδας ανακάλυψε και εδώ ένα «έγκλημα» του ΣΥΡΙΖΑ: επικαλείται το άρθρο 44 του συντάγματος, το οποίο προβλέπει (υπό αυστηρότατους όρους...) τα δημοψηφίσματα. Και γιατί είναι έγκλημα αυτή η επίκληση; ∆ιότι στο ίδιο άρθρο, σε άλλη παράγραφο, προβλέπεται και η νομοθέτηση με πράξεις νομοθετικούς περιεχομένου! Το... ηθικο-πολιτικό ζήτημα που κατά τη γνώμη του προκύπτει είναι η... ασυνέπεια του ΣΥΡΙΖΑ να επικαλείται τη μία παράγραφο του άρθρου (για το δημοψήφισμα) και να καταγγείλει ως πραξικοπηματική την καταφανή κατάχρηση της άλλης (για τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου). Με την ίδια λογική θα έπρεπε η «συνεπής» κυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ, που έχει κάνει επάγγελμα τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, να είναι η πρώτη και καλύτερη που θα ζητάει σε κάθε κρίσιμο ζήτημα τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Αυτό δεν πέρασε καθόλου από το μυαλό του καλού σχολιαστή; Ή μήπως ειδικεύεται στο να εντοπίζει ανύπαρκτα- ηθικοπολιτικά ζητήματα στη συμπεριφορά των αντιπάλων;

Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Είμαστε κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού (και δεν το ξέραμε) Σ

ε πρόσφατο άρθρο του «Λίγος πλουραλισμός παραπάνω δεν βλάπτει...» ο μόνιμος συνεργάτης της Αυγής, ∆. Χρήστου, αναφερόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ, έθεσε το ερώτημα «Είσαι ένα κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Συμφωνούν όλοι;» Να που φτάσαμε να είμαστε υποχρεωμένου να απαντάμε για τα αυτονόητα. Όχι, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού είναι το ΠΑΣΟΚ, οι Ελιές, τα Ποτάμια και οι Χείμαρροι. Κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού θέλει να γίνει, αν δεν είναι ήδη, η ∆ΗΜΑΡ και για το λόγο αυτό, ευλόγως, προσχώρησε στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή. Κόμματα του δημοκρατικού σοσιαλισμού είναι, και όχι μόνο στην Ελλάδα, τα κόμματα της Σοσιαλιστικής ∆ιεθνούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ -και εδώ ισχύει απολύτως το «τέρμα η πλάκα»- είναι κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Τελεία και παύλα. Ο ∆. Χρήστου, επικαλούμενος μάλιστα τον Ν. Πουλαντζά, υποστηρίζει ότι «ένα δημοκρατικό κόμμα για να φτάσει στο στόχο του, πρέπει να συγκεντρώσει στις εκλογές την πλειοψηφία των πολιτών. Αν δεν την συγκεντρώνει, πρέπει να κάνει συνεργασίες για να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς να ακυρώνεται ο στρατηγικός στόχος». Απαντώντας, μάλιστα, στο κείμενο των «53», προχωρά ακόμα περισσότερο αφού εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «δεν διαθέτει -ακόμα- ένα σαφές πρόγραμμα, κατά συνέπεια ούτε

“

Ορισμένοι μέσα στο κόμμα θεωρούν ότι η οργανωμένη βάση του κόμματος και τα εκλεγμένα όργανά της αντιπροσωπεύουν τον ΣΥΡΙΖΑ του 4%, ενώ ο πρόεδρος και οι προσχωρήσαντες από το χώρο του ΠΑΣΟΚ εκφράζουν τον ΣΥΡΙΖΑ του 27%!

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ο ριζοσπαστισμός μπορεί να κριθεί ούτε η ρεαλιστικότητά του. Μα ακόμα και αν αυτά σύντομα διευκρινιστούν, το επόμενο ερώτημα είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει τις δυνάμεις και τα ικανά στελέχη να το υλοποιήσουν». Σε προηγούμενο άρθρο του, υπό τον τίτλο «Τι σημαίνει τέρμα η πλάκα;» ο Χρήστου είχε υποστηρίξει ότι «κυβέρνηση της Αριστεράς σημαίνει κυβέρνηση ικανή να εφαρμόσει το πρόγραμμα της συγκεκριμένης αριστεράς. Όσοι νομίζουν ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς σημαίνει ότι όλοι οι υπουργοί θα είναι από μια Κ.Ε. που αποτελείται στη συντριπτική της πλειοψηφία από συνταξιούχους των ∆ΕΚΟ και επαγγελματικά στελέχη γενικής πολιτικής παιδείας πετούν στα σύννεφα». Αφού οι «συνταξιούχοι των ∆ΕΚΟ» είναι, λοιπόν, ανίκανοι και αφού ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αμφίβολο αν διαθέτει τα στελέχη για να κυβερνήσει τη χώρα, πού θα βρούμε και ποιούς για τη διακυβέρνηση της χώρας; Φαντάζομε ότι ο ∆. Χρήστου δεν υπονοεί ότι η κυβέρνηση της «συγκεκριμένης» αριστεράς θα είναι μια κυβέρνηση που θα αποτελείται από «έμπειρα» στελέχη του τόσου αγαπητού σε αυτόν χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού, δηλαδή από αυτά τα κυβερνητικά στελέχη που με τη συμμετοχή τους στις κυβερνήσεις των μνημονίων οδήγησαν τη χώρα στη

μεγάλη καταστροφή. Υπάρχουν δυστυχώς στελέχη στο χώρο μας, όπως και όψιμοι «φίλοι» μας, ιδιαίτερα στα ΜΜΕ, που απαξιώνουν εσχάτως -και κατά την άποψη μου την απαξιώνουν συνειδητά- την Κεντρική Επιτροπή, δηλαδή το ανώτατο όργανο του κόμματος. Γιατί το κάνουν αυτό; Ορισμένοι μέσα στο κόμμα θεωρούν ότι η οργανωμένη βάση του κόμματος και τα εκλεγμένα όργανά της αντιπροσωπεύουν τον ΣΥΡΙΖΑ του 4%, ενώ ο πρόεδρος και οι προσχωρήσαντες από το χώρο του ΠΑΣΟΚ εκφράζουν τον ΣΥΡΙΖΑ του 27%! Οι εκτός κόμματος εκτιμούν ότι τα εκλεγμένα όργανα του κόμματος αποτελούν την κύρια δύναμη που αντιδρά σε πιθανά κεντροαριστερά σενάρια. Όπερ έδει δείξαι. Ο Αριστείδης Μπαλτάς, σε ένα άρθρο του στην «Αυγή», στις 20 Ιουνίου, και υπό το τίτλο «Περι δομών και εστιών» έδωσε μια άμεση απάντηση για τις διαφορές που έχουν τα προεδροκεντρικά κόμματα, όπως αυτά του δημοκρατικού σοσιαλισμού, από τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Θέλω να διαβεβαιώσω τον ∆. Χρήστου ότι το άρθρο αυτό το συνυπογράφουν όχι μόνο οι 53, και μάλιστα όλοι μαζί, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία του κόμματος.

δεμένους να τους σώσει και το πέτυχε, πλην ενός που πήγε φυλακή. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, αυτονοήτως εξέφρασε τον αποτροπιασμό του – όπως είχε κάνει και σε άλλες ακόμα σοβαρότερες περιπτώσεις, τις οποίες η Ν∆ αγνόησε, αλλά τότε βλέπεις επρόκειτο μόνο για τον ξυλοδαρμό ή τη δολοφονία κάποιων μαυριδερών. Και νέος αχός, από τον κυβερνητικό Τύπο, τώρα, γιατί, λέει, η ανακοίνωση ήταν μόνο 18 λέξεις (δηλαδή, πόσες χρειάζονται;) και γιατί, φυσικά, δεν ήταν ειλικρινής. Κάποιος, μάλιστα, σχολιαστής τράβηξε γραμμή από τα «γιαουρτώματα δημοσιογράφων» ίσαμε τον ξυλοδαρμό του κ. Μαραντζίδη – ο ίδιος που είχε, αν θυμάμαι καλά, συνδιοργανώσει το γιαούρτωμα του

δημοσιογράφου Θέμου Αναστασιάδη, οπωσδήποτε το είχε υπερασπίσει με σθένος. Κι ένας άλλος θυμήθηκε μια ιστορία που του είχε διηγηθεί κάποια γνωστή του με έναν αγωνιστή της ΟΠΛΑ, ο οποίος έφερε βαρέως ότι στην κατοχή είχε σκοτώσει, κατ’ εντολήν της ΟΠΛΑ, έναν δωσίλογο: ναι, λοιπόν, έτσι είναι οι αριστεροί, ακόμα και τον φόνο στον πόλεμο τον φέρουν βαρέως! Αλλά, πέρα από όλα αυτά τα γελοία, για σκέψου το κατάντημα των αντιπάλων της Αριστεράς: άρκεσε η μαρτυρία δύο τραμπούκων για να εξυφάνουν σενάριο συνωμοσίας. Το ζόρι τους πρέπει να είναι πραγματικά μεγάλο.

∆ηλαδή πόσες λέξεις χρειάζονται;

άτι τραμπούκοι προπηλάκισαν και χτύπησαν έναν άνθρωπο στη Θεσσαλονίκη. Οι ίδιοι του είπαν πως ο λόγος είναι ότι γράφει κατά της Αριστεράς. Και σηκώθηκε αχός μεγάλος. Η Νέα ∆ημοκρατία απαίτησε από τον ΣΥΡΙΖΑ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να τοποθετηθούν για τον ξυλοδαρμό του κ. Νίκου Μαραντζίδη – πού βρήκε άραγε το ηθικό ανάστημα το κόμμα του κ. Σαμαρά να απαιτεί, ποιος, η Νέα ∆ημοκρατία, το μόνο ελληνικό κόμμα (εκτός της ναζιστικής συμμορίας) από τη Μεταπολίτευση και δώθε που εξέθρεψε στους κόλπους του δολοφόνους; Ο λόγος είναι βέβαια για τους δολοφόνους του Τεμπονέρα, τους οποίους, όταν διώχθηκαν από τις αρχές, η Νέα ∆ημοκρατία έβαλε λυτούς και

Τάκης Μαστρογιαννόπουλος

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Το συγκρότημα Λαμπράκη και… η Ρόζα Λούξεμπουργκ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

“

Αποκομμένο το απόσπασμα από τις ιστορικές συνθήκες γραφής του, είναι φυσικό να οδηγεί τον αναγνώστη του, στην άποψη ότι η Ρόζα Λούξεμπουργκ αποκλείει κάθε κυβέρνηση της Αριστεράς κάθε συνεργασία μέσα στην αστική δημοκρατία. Στη μνήμη της Αννίτας

τα εντεινόμενα αδιέξοδα του κυρίαρχου αστικού πολιτικού συστήματος και στην πρωτοφανέρωτη στη μεταπολεμική μας ιστορία προοπτική κατάληψης της κυβερνητικής διαχείρισης από ένα ριζοσπαστικό κόμμα της Αριστεράς, οι οργανικοί διανοούμενοι του αστισμού, συνειδητοποιούν ότι δεν αρκεί η καλλιέργεια φοβιών στα συντηρητικά αντανακλαστικά κυρίως των πληττόμενων μικροαστικών στρωμάτων, χρειάζεται και η καλλιέργεια συγχύσεων στις ιδεολογικές γραμμές των αριστερών. Συνειδητός εκφραστής αυτής της προσπάθειας το συγκρότημα Λαμπράκη. Ανακάλυψε, προς το σκοπό αυτό, από το Πάνθεον των ιστορικών προσώπων του εργατικού-κομμουνιστικού κινήματος, μια αμόλυντη και ιδιαίτερα γοητευτική μορφή, εκείνη της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Η επιλογή δεν είναι καθόλου τυχαία, ευρύτατα γνωστή μεν η κόκκινη Ρόζα, αλλά με έργο σε μεγάλο βαθμό άγνωστο στα μεγάλα αριστερά ακροατήρια, εκτός από ορισμένα τσιτάτα, μέχρι τις μέρες μας. Η ευθύνη γι’ αυτή την αγνόηση οφείλεται, βέβαια, στην κυριαρχία του λενινισμού, όπως τον κωδικοποίησε ο σταλινισμός στο πλαίσιο της Γ’ ∆ιεθνούς. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…

Αποκομμένο από τις ιστορικές συνθήκες γραφής

Με βάση αυτή πάντως την πραγματικότητα, ένα απόσπασμα από άρθρο της Ρόζας, χωρίς αναφορά στο χρόνο και το λόγο γραφής του, ξεκομμένο από όλη την ουσία του έργου της, αρκεί για τη δημιουργία σύγχυσης και εντυπώσεων. Όταν, μάλιστα, αυτό εμπεριέχεται σε ενθουσιαστικό, αλλά ανυπόγραφο άρθρο της on line έκδοσης του «Βήματος» της προηγούμενης Κυριακής, κάτω από μια μεγάλη προσωπογραφία της και ένα παραπλανητικό τίτλο… Πολύ περισσότερο όταν απόσπασμα του …αποσπάσματος φαίνεται – χωρίς βέβαια εισαγωγικά -να παραθέτει την ίδια μέρα και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη συζήτηση που είχε με τον κ. Καραγκούνη (σελ. 10 του έντυπου «Κυριακάτικου Βήματος») αποδίδοντάς το σε μερίδα συντρόφων του μέσα στο κόμμα. Το συγκεκριμένο απόσπασμα αναφέρει: «Στην αστική κοινωνία ο ρόλος της

Αριστεράς είναι ο ρόλος του κόμματος της Αντιπολίτευσης. Σε κόμμα εξουσίας επιτρέπεται να υψωθεί μόνο πάνω στα ερείπια του αστικού κράτους» Ας θυμίσουμε για την ιστορία ότι το απόσπασμα είναι από ένα άρθρο της, που αφορούσε τη συμμετοχή ενός σοσιαλιστή του Α. Μίλλεραν σε μια γαλλική κυβέρνηση στα 1899, στην οποία συμμετείχε και ο σφαγέας των Κομμουνάρων, στρατηγός Γκαλλιφέ. Αποκομμένο το απόσπασμα από τις ιστορικές συνθήκες γραφής του, είναι φυσικό να οδηγεί τον αναγνώστη του, στην άποψη ότι η Ρόζα Λούξεμπουργκ αποκλείει κάθε κυβέρνηση της Αριστεράς κάθε συνεργασία μέσα στην αστική δημοκρατία. Ακριβώς το αντίθετο, απαντάει η Λούξεμπουργκ, «αυτό σημαίνει ότι το σοσιαλιστικό κόμμα (είμαστε ακόμη στο πλαίσιο της Β΄ ∆ιεθνούς και πριν τη διάσπασή της) έχει καθήκον να μην περιορίζει την πάλη του στο κοινό με την μικρομπουρζουαζία έδαφος, αλλά αντίθετα συστηματικά να προχωρεί πέρα από τις επιδιώξεις των μικροαστικών κομμάτων». Να δημιουργεί όρους, δηλαδή, ηγεμονίας μέσα στο αστικό σύστημα, χωρίς αυταπάτες βέβαια ότι η συμμετοχή σε μια κυβέρνηση ή ακόμη περισσότερο ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης από ένα αριστερό κόμμα, σημαίνει και αυτόματα ότι διαλύθηκε και το αστικό κράτος και φτάσαμε στη σοσιαλιστική κοινωνία … Και προπαντός να μην ξεχνά ότι: «Μόνο ο τελικός σοσιαλιστικός σκοπός δίνει στην πάλη… για τη βελτίωση της κατάστασης των εργαζομένων και για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, όπως επίσης και στην κοινοβουλευτική πάλη για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, ένα χαρακτήρα πραγματικά σοσιαλιστικό… (Ότι) όλο το μυστικό των ιστορικών ανατροπών μέσω της πολιτικής εξουσίας, έγκειται ακριβώς στη μετατροπή των απλών ποσοτικών μεταβολών σε μια καινούργια ποιότητα, συγκεκριμένα στη μεταβολή από μια ιστορική περίοδο, από μια κοινωνική μορφή, σε μια άλλη…».

Η πάλη για την δημοκρατική μορφή κυβέρνησης είναι μια σχολή

Ο δρόμος προς αυτόν τον τελικό στόχο είναι μακρύς και ανειρήνευτος και δεν κατακτιέται προφανώς με έφοδο στα όποια χειμερινά ανάκτορα ή με μια νικηφόρα εκλογική αναμέτρηση. Αντίθετα, απαιτεί για την Ρόζα –όπως και για μας σήμερα - ένα συνεχώς διευρυνόμενο δη-

μοκρατικό κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο. Σ’ αυτόν το δρόμο, η Λούξεμπουργκ ανατρέποντας τις αυταπάτες και τα επιχειρήματα του αναθεωρητισμού του Μπερνστάιν, μας καλεί σε ένα καθημερινό αγώνα, μέσα στον οποίο το δίλημμα μεταρρύθμιση ή επανάσταση οφείλει να μετατραπεί σε «Μεταρρύθμιση και Επανάσταση»! «Να καταλάβουμε επιτέλους ότι ο ρόλος του κόμματος βασίζεται στη συνειδητή διεύθυνση της μαζικής πάλης, εναντίον της σημερινής κοινωνίας, μια πάλη που πρέπει να υπολογίζει τις ζωτικές ανάγκες στο εσωτερικό της καπιταλιστικής κοινωνίας. Να καταλάβουμε ότι οι οικονομικοί αγώνες για τα καθημερινά συμφέροντα της εργατικής τάξης, ότι η πάλη για την δημοκρατική μορφή κυβέρνησης είναι μια σχολή…» ουσιαστικής δημοκρατικής προσωπικής συλλογικής και πολιτικής βίωσης. Μέσα στην οποία οφείλουμε να κατανοούμε ότι «η πραγματική ιστορία είναι όπως και η φύση, πολύ πιο ιδιότροπη και εφευρετική από τη λογική που ταξινομεί και συστηματοποιεί». Να συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο «… μέσα στην Ιστορία, μέσα στην πάλη μαθαίνουμε πώς πρέπει να αγωνιζόμαστε… (Ότι) ο πρώτος κανόνας των πολιτικών μαχητών είναι να βαδίζουν με την εξέλιξη της εποχής τους και αδιάκοπα να παρακολουθούν τις αλλαγές στον κόσμο για να αλλάζουν τη στρατηγική μας». Η αντίληψη αυτή προϋποθέτει -όπως έκανε και εκείνη σε όλη της τη ζωή- ανοιχτές κεραίες καρδιάς και μυαλού, ανιδιοτέλεια προσφοράς, συνεχή ασυμβίβαστη κριτική των επιλογών μας, πέρα από προσωπικές φιλοδοξίες παραγοντισμούς και εσωκομματικούς μηχανισμούς… ∆ηλαδή εσωτερική επαναστατική υπέρβαση της κυρίαρχης περί πολιτικής, αστική αντίληψη, καθώς και των καουτσικό - λενινιστικών αντιλήψεων περί πρωτοπόρων μαχητών, κόμματος Νέου Τύπου και των διαφόρων επιπέδων «κομματοπατέρων», όπως ειρωνικά ονομάτιζε την κομματική γραφειοκρατία, όσο επίπονο προσωπικά και συλλογικά και αν είναι…

Να ξαναδέσουμε τη σπασμένη κόκκινη κλωστή της μεγάλης ελπίδας

Αυτή τη στάση ζωής κι αγώνα, μας δίνει με το παράδειγμα της, τόσο σε πολιτικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο.

Όχι ως αμόλυντη ήρωας στο πάνθεον του εργατικού κινήματος. Αλλά ακριβώς ως γυναίκα, γεμάτη εξάρσεις, αντιφάσεις, αγάπη για την ποίηση και ανεξάντλητη αγωνιστική ενεργητικότητα. Ως γυναίκα που μέσα στη σκληρότητα του αγώνα, απολαμβάνει τη χαρά ενός φιλιού με τον αγαπημένο της, την ένταση μιας ερωτικής σχέσης ανάμεσα σε δύο φυλακές, την ομορφιά ενός πουλιού μέσα από το κελί της, και κλαίει με το βλέμμα ενός εξαντλημένου βουβαλιού… την ίδια ώρα που ελπίζει «να πεθάνω στο πόστο μου, στο οδόφραγμα ή στη φυλακή» (από γράμμα στη Σόνια Λίπκνεχτ μέσα από την φυλακή). Που αναζητά ως γυναίκα τον ανδρικό θαυμασμό, ενώ μάχεται την ίδια ώρα, με το νυστέρι της κριτικής της -«αυτό το ξίφος το πιο αποτελεσματικό από το ρόπαλο του Λένιν» σύμφωνα με την Κλάρα Τσέτκιν- τα από τα πάνω θέσφατα της ανδροκρατούμενης κομματικής ηγεσίας. Που αναζητά εναγώνια την ειλικρίνεια της συντροφικότητας, που κατακτά τη βαθιά φιλία και εκτίμηση ακόμη και με πρόσωπα που συγκρούονταν οι επιλογές της όπως ο Ζωρές, ο Καούτσκι ή ο Λένιν. Όλα αυτά αποκτούν ανάμεσα μας σήμερα, μια εκπλήσσουσα επικαιρότητα, δένουν με την ανάγκη ενός αναστοχασμού των προσωπικών μας στάσεων και πολιτικών δράσεων. Αν πράγματι θέλουμε ως Αριστερά και αριστεροί του σήμερα, να ξαναδέσουμε τη σπασμένη κόκκινη κλωστή της μεγάλης ελπίδας, που γέννησαν οι αγώνες των εργαζομένων τους δύο προηγούμενους αιώνες. Για να ανοιχτούν οι δρόμοι του αύριο, προς την κατεύθυνση που μας υποδεικνύει ο σ. Νίκος Πουλαντζάς - δένοντας τις αναλύσεις του για το κράτος και τον σοσιαλισμό με εκείνες της Ρόζας- μιας πορείας «ριζικού μετασχηματισμού του κράτους συναρθρώνοντας τη διεύρυνση και το βάθεμα των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των ελευθεριών (όλων των ελευθεριών χωρίς ιεραρχήσεις και εξαιρέσεις) με την ανάπτυξη μορφών άμεσης δημοκρατίας στη βάση και τη διασπορά αυτοδιαχειριστικών εστιών» καθώς και των αυτόνομων νέων κοινωνικών κινημάτων, όπως συμπλήρωνε ο άλλος υπερασπιστής των αντιλήψεων εκείνης, αείμνηστος δάσκαλος Αριστόβουλος Μάνεσης. Άλκης Ρήγος

Στη γόνιμη «έρημο του πραγματικού»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Με αφορμή μια συνέντευξη και έναν τίτλο βιβλίου του Σλαβόι Ζίζεκ

χω την εντύπωση ότι ορισμένες από τις αντιδράσεις που προκάλεσε η συνέντευξη του Σλαβόι Ζίζεκ στην «Εφημερίδα των Συντακτών», οφείλονται και στο γεγονός ότι θίγει ζητήματα που στην Αριστερά συχνά τα αποφεύγουμε ή τα συζητάμε με αφοριστικό τρόπο, πράγμα που δεν το αποφεύγει και ο ίδιος, τελικά. Πρόκειται, βέβαια, για μια συνέντευξη από τηλεφώνου, που εντείνει το πρόβλημα που ούτως ή άλλως έχει ο προφορικός λόγος ενός φιλοσόφου και όχι πολιτικού. ∆ηλαδή ενός ανθρώπου που αποφεύγει τις υποχρεώσεις μιας οιονεί επιστημονικής πειθαρχίας, που απαιτεί όχι γενικεύσεις αλλά συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης. Ας αποφύγουμε, λοιπόν, να κάνουμε κι εμείς το ίδιο λάθος κρίνοντας τις γνώμες που διατυπώνει.

ρου δημοκρατικού κράτους» σήμερα δεν αποτελεί επιλογή που μπορεί να αφήσει αδιάφορες και να κρατήσει ουδέτερες απέναντι στην επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ τις δυνάμεις αυτές. Ο αυταρχισμός και η αποστέωση της δημοκρατίας είναι βασικά στοιχεία του υποδείγματος που δοκιμάζεται στην Ελλάδα και προορίζεται, διαμέσου του ευρωπαϊκού Νότου, για όλη την Ευρώπη. Η πολωτική σύγκρουση, ακόμη και για τόσο λίγο «αντικαπιταλιστικά» επίδικα, φαίνεται αναπόφευκτη.

Ο φόβος της ακροδεξιάς

Τούτων δοθέντων, είναι μεν ορθή η διαπίστωση του Ζίζεκ ότι «μόνο μια ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να διασφαλίσει ό,τι αξίζει από μια φιλελεύθερη ατζέντα». Αλλά μπορεί να το κάνει μόνο ως ηγεμονική δύναμη, –ή τουλάχιστον, ως καταλυτική δύναμη που πυροδοτεί αλλεπάλληλες ανατροπές– με τις θέσεις της, που αφομοιώνουν και αναβαθμίζουν «ό,τι αξίζει» από τη δημοκρατική παράδοση ενός πολιτικού φιλελευθερισμού. Ο φόβος που υποκρύπτουν αυτές οι αναφορές του Ζίζεκ προέρχεται από την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Πρόκειται για υπαρκτό κίνδυνο που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν αδιάφορο. Σε άλλες περιόδους, στο μεσοπόλεμο, και σε άλλες συνθήκες, αντιμετωπίστηκε με την τακτική των ευρύτατων λαϊκών μετώπων, από πολιτικές δυνάμεις που δύσκολα θα χαρακτήριζε κανείς φιλοκαπιταλιστικές, όπως τα κομμουνιστικά κόμματα της Τρίτης ∆ιεθνούς. ∆εν αποκλείεται να βρεθούμε και στο μέλλον μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις.

Πόσο «κανονική» είναι η Ελλάδα;

Ο Ζίζεκ, λοιπόν, σε μια αποστροφή του λόγου του, λέει ότι θα πρότεινε – ίσως– στον ΣΥΡΙΖΑ να λειτουργήσει σαν «ένα τίμιο αστικό κόμμα», το οποίο «θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε κανονικό φιλελεύθερο δημοκρατικό κράτος». Εξηγεί δε ότι θεωρεί προτιμότερο ένα τέτοιο στόχο, παρά τη δοκιμή μιας «παλαβής αριστερίστικης επανάστασης», που, μετά την αποτυχία της, θα αποτελούσε μια ωραία ιστορική ανάμνηση. ∆ύο πρώτες παρατηρήσεις. Πρώτον, με το δικαιολογητικό της ικανής απόστασης από τα ελληνικά πράγματα, ο Ζίζεκ δείχνει εδώ υπερβολικά επηρεασμένος από την επίμονη προπαγάνδα, σύμφωνα με την οποία το πρόβλημα του ελληνικού κράτους είναι ότι δεν αποτελεί «κανονικό», αλλά ένα διεφθαρμένο κράτος – παρία. Στην πραγματικότητα, είναι ένα κανονικό κράτος του ευρωπαϊκού Νότου, στο οποίο δοκιμάζεται πειραματικά ένας νέος τύπος κοινωνικής ισορροπίας σε βάρος των λαϊκών τάξεων. Αν είναι, λοιπόν, κάτι να αλλάξει, είναι αυτή η συγκεκριμένη κατάσταση. ∆εύτερον, όλες οι απόπειρες ανατροπής, ακόμα και οι μετριοπαθέστερες, οι πιο πραγματιστικές και λιγότερο παλαβές και αριστερίστικες, είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο να γίνουν ιστορικές αναμνήσεις. Αυτό, όμως, δεν τις καθιστά εκ προοιμίου μη ρεαλιστικές, ανέφικτες. Τίποτε δεν είναι εκ των προτέρων δεδομένο στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Αν οδηγός μας ήταν μόνο ο πραγματισμός, πολύ λίγα θα είχαν αλλάξει σ’ αυτό τον κόσμο.

Τα μνημόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο καπιταλισμός

Ας έρθουμε, τώρα, στην πραγματική και συγκεκριμένη Ελλάδα, στον πραγματικό και συγκεκριμένο ΣΥΡΙΖΑ. Όσο κι αν ισχύει ο στρατηγικός στόχος του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, ισχύει εξίσου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ –αλλά και οι άλλες δυνάμεις της Αριστεράς– προτείνουν ένα ενδιάμεσο μεταβατικό πολιτικό πρόγραμμα με αντιμνημονιακό και αντινεοφιλελεύθερο κατά βάση χαρακτήρα. Θα μπορούσαν στους υποστηρικτές του να συμπεριληφθούν και δυνάμεις που δεν στοχεύουν στην άρση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αυτό σημαίνει

“

Αν στην Ελλάδα δεν είδαμε να επαναλαμβάνεται το φαινόμενο των πρόσφατων ευρωεκλογών στη Γαλλία, είναι γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσε να συνδυάσει τη ριζοσπαστική απόρριψη της μνημονιακής πολιτικής με την πειστική υπεράσπιση μιας αριστερής εκδοχής της Ευρώπης των λαών. ότι θα μπορούσαν να συστρατευτούν σ’ αυτό το πολιτικό πρόγραμμα και «παραγωγικοί καπιταλιστές» όπως προτείνει ο Ζίζεκ; ∆εν είναι πολύ μακρινή για την Ελλάδα η μετεμφυλιακή περίοδος, κατά την οποία το ΚΚΕ συζητούσε περί «εθνικής αστικής τάξης». ∆εν πρόκειται, δηλαδή, για θέμα ταμπού. Πόσο ενδιαφέρον, όμως, θα είχε μια παρόμοια συζήτηση σήμερα, στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και της άκρας διεθνοποίησης του κεφαλαίου; Πριν αγανακτήσουμε για παρόμοιες –απορριπτέες κατά τη γνώμη μας υποδείξεις– ας διαβάσουμε προσεκτικά το σημερινό πρόγραμμα του ΚΚΕ για τη Λαϊκή Εξουσία, για να δούμε με πόση προσοχή αντιμετωπίζει τα περιθώρια κίνησης των ιδιωτών μικροεπιχειρηματιών και παραγωγών στο πλαίσιο μιας εθνικοποιημένης – κοινωνικοποιημένης διαδικασίας παραγωγής τουλάχιστον στην κλίμακα των μεγάλων μονοπωλιακών επιχειρήσεων.

Όλα αυτά, όμως, πόση σχέση μπορούν να έχουν με τη σημερινή Ελλάδα και το πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ; Το κύριο χαρακτηριστικό τού τελευταίου είναι ότι αντιπαρατίθεται στο σχέδιο των κυρίαρχων δυνάμεων στην Ευρώπη για νέες κοινωνικές και διακρατικές ισορροπίες συμφερόντων σε βάρος των λαϊκών τάξεων και των εργαζομένων με τίτλο «διαρκής λιτότητα» και στόχο τη διατήρηση της κερδοφορίας των κεφαλαίων ευρωπαϊκών συμφερόντων σε επίπεδα που μόνο μ’ αυτό το σχέδιο λιτότητας και υποτίμησης της εργατικής δύναμης θεωρούν ότι μπορούν να επιτευχθούν. Κατά τούτο, λοιπόν, οι μεν αντιμνημονιακοί-αντινεοφιλελεύθεροι στόχοι του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ γίνονται αντιληπτοί από τις κυρίαρχες δυνάμεις ως αντικαπιταλιστικοί, γιατί αντιστρατεύονται την πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία τους, η δε επιδίωξη της συγκρότησης ενός «κανονικού φιλελεύθε-

Ο ρεαλισμός του ριζοσπαστισμού

Ωστόσο, στην Ευρώπη και την Ελλάδα του σήμερα βρισκόμαστε σε πρωιμότερες φάσεις της κυριαρχίας του φασιστικού φαινομένου και εκείνο που προέχει είναι να απορριφθεί, να αποτραπεί και να αποκρουστεί η πολιτική που εκτρέφει την ακροδεξιά και τα φασιστικά μορφώματα. Ένα μέτωπο κατά των δυνάμεων αυτών χωρίς πολιτικές αναφορές στην άρση των συνθηκών που τις εκτρέφουν, μοιάζει με πυροβολισμό στον αέρα. Αν στην Ελλάδα δεν είδαμε να επαναλαμβάνεται το φαινόμενο των πρόσφατων ευρωεκλογών στη Γαλλία, είναι γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσε, με πολύ μεγάλη προσπάθεια, να συνδυάσει τη ριζοσπαστική απόρριψη της μνημονιακής πολιτικής με την πειστική υπεράσπιση μιας αριστερής εκδοχής της προοπτικής και της αναγκαιότητας της Ευρώπης των λαών, των εργαζομένων. Μπόρεσε, δηλαδή, με σχετική αλλά καθόλου αμελητέα επιτυχία, να ανακόψει τη δυνατότητα της λαϊκιστικής ακροδεξιάς και της εθνικιστικής αναδίπλωσης να εμφανιστούν ως εναλλακτικές του μνημονιακού νεοφιλελεύθερου μονόδρομου, που οπωσδήποτε δεν είναι. Επιχείρησε αυτό που ο Ζίζεκ φοβάται ότι δεν μπόρεσε ή δεν μπορεί να κάνει η Αριστερά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες –για λόγους ιστορικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς, που δεν μπορούν να αναλυθούν στον περιορισμένο χώρο ενός σχολίου σαν κι αυτό. Χ. Γεωργούλας

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Η ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή στελεχών του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση ελέω ανασχηματισμού, η άνευ όρων υποστήριξη των επιλογών της Ν∆ στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα επιβεβαιώνει ότι η ηγεσία του, παρά την κριτική που της ασκείται, κινείται χωρίς διακριτό στρατηγικό στόχο έναντι της Ν∆.

Το ΠΑΣΟΚ δέσμιο του Μαξίμου Ε

ύθραυστη ηρεμία χαρακτηρίζει το ΠΑΣΟΚ μετά το μπαράζ δηλώσεων που στάθηκαν κριτικά στις επιλογές της ηγεσίας για το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Παρά το ιστορικά χαμηλό εκλογικό ποσοστό που κατέγραψε το ΠΑΣΟΚ με το ψηφοδέλτιο της ΕΛΙΑΣ, η ηγεσία του εξακολουθεί να δηλώνει ευχαριστημένη, αφού κατάφερε να το διατηρήσει εν ζωή. Η σημαντική, όμως, πτώση των ποσοστών του (περίπου της τάξης του 4%) συγκριτικά με αυτά των εκλογών του Ιούνη του 2012 δείχνει και τα όρια της πολιτικής του. Η ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή στελεχών του στην κυβέρνηση ελέω ανασχηματισμού, η άνευ όρων υποστήριξη των επιλογών της Ν∆ στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα επιβεβαιώνει ότι η ηγεσία του παρά την κριτική που της ασκείται, κινείται χωρίς διακριτό, στρατηγικό στόχο έναντι της Ν∆. Παρόλα αυτά επιμένει σταθερά στην ανάγκη μέσα από ένα ιδρυτικό συνέδριο - το οποίο ήδη έχει προσδιοριστεί για το φθι-

νόπωρο - να δημιουργήσει μια μεγάλη παράταξη στο χώρο της κεντροαριστεράς που θα αποτελέσει τον τρίτο πόλο στην πολιτική ζωή του τόπου. Ο κ. Βενιζέλος στη γραμματεία της ΕΛΙΑΣ, αναφέρθηκε σε αυτό τονίζοντας ότι «η δημοκρατική παράταξη είναι ιστορικά πλειοψηφική και το 8% είναι ένα ποσοστό ανάγκης υπό έκτακτες συνθήκες». Στη συνέχεια, όμως, επιτέθηκε με σφοδρότητα στα στελέχη που διαφωνούν με τις επιλογές του. «Χαίρομαι γιατί αγωνίστηκαν για το ΠΑΣΟΚ, για την ιστορική του διαδρομή και για το σημερινό του ρόλο στην Βουλή και στην κυβέρνηση, άνθρωποι χωρίς οργανωτική σχέση με το ΠΑΣΟΚ και χωρίς ιστορικά βάρη, την ώρα που δυστυχώς προβεβλημένα στελέχη του παλιού κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ έψαχναν να στεγάσουν τον προσωπικό τους τυχοδιωκτισμό στον ΣΥΡΙΖΑ ή ακόμη και στη ∆ΗΜΑΡ». Τελευταίος στο μακρύ κατάλογο όσων ασκούν κριτική εμφανίστηκε ο πρώην στενός του συνεργάτης κ. Γ. ∆ατσέρης ο

1o ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΠΟΤΑΜΙΟΥ

οποίος αναφέρθηκε στην εμφανή έλλειψη στρατηγικής, αλλά κυρίως, στον κίνδυνο εξαφάνισης του κόμματος, ο οποίος παρά την πρόσκαιρη σωτηρία του στις ευρωεκλογές δεν έχει οριστικά διαφύγει.

Και η κριτική τελειωμό δεν έχει

Ιδιαίτερα επικριτικός σε σχέση με τη σχεδιαζόμενη μετατροπή του ΠΑΣΟΚ σε κάτι άλλο ήταν και ο Ν. Σηφουνάκης ο οποίος σε ραδιοφωνική συνέντευξη επισήμανε την ανάγκη η όποια αλλαγή του ΠΑΣΟΚ, «να είναι αποτέλεσμα καθολικής απόφασης από τη βάση», προσθέτοντας πως «η ανασυγκρότηση του δημοκρατικού χώρου μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από ανοιχτό προγραμματικό διάλογο και όχι με συμφωνίες κορυφής με περιφερόμενους». Με την τελευταία φράση φωτογράφισε τον Α. Λοβέρδο μιλώντας για στελέχη που, ενώ δημιούργησαν ξεχωριστά πολιτικά κόμματα, τώρα συνεργάζονται με την κοινοβου-

λευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ.

Το κρίσιμο θέμα της ∆ΕΗ

Η επίθεση της ηγεσίας του κλιμακώνεται με αφορμή το θέμα της ∆ΕΗ, όπου για μια ακόμη φορά επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, με ανακοίνωσή ρώτησε τον ΣΥΡΙΖΑ αν τελικά υιοθετεί την αντιευρωπαϊκή στάση του ΚΚΕ που μιλά για δημοψήφισμα εναντίον συνολικά της απελευθέρωσης της ενέργειας ή όχι. Η επίθεση αυτή έχει εξήγηση. Το ΠΑΣΟΚ φοβάται διαρροές μελών του στο κοινοβούλιο. Χαρακτηριστικές είναι οι αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν από τους Π. Κουκουλόπουλο και Μ. Κασσή για το ότι ένα τόσο σοβαρό ζήτημα συζητείται σε θερινά τμήματα και όχι στην ολομέλεια. Ο μεγαλύτερος, όμως, κίνδυνος προέρχεται από την κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ, ό,τι, δηλαδή, έχει απομείνει από αυτήν. Στάθης Κουτρουβίδης

Μάλλον...νεοφιλελευθερισμός

ίγο τηλεοπτική σκηνοθεσία, λίγο ελαφρότητα και πολύς Σταύρος και νεοφιλελευθερισμός ήταν το 1ο συνέδριο του Ποταμιού που έγινε στο Λαύριο το προηγούμενο Σαββατοκυρίακο. Το στίγμα που δόθηκε αλλά και οι αποφάσεις που πάρθηκαν, από τον «επικεφαλής» Σ. Θεοδωράκη και τους «εθελοντές» του νέου κόμματος, δεν αφήνουν περιθώρια για το που κατατάσσεται τελικά το Ποτάμι στον πολιτικό άξονα. Η τελική απόφαση, που εγκρίθηκε δια βοής, όπως άλλωστε και η εκλογή του Θεοδωράκη στη θέση του επικεφαλής, είναι ένα μείγμα εκσυγχρονισμού και νεοφιλελευθερισμού με πινελιές αόριστων γενικολογιών και δήθεν «ελευθεριακών» προτάσεων.

Η Ομάδα ∆ιαλόγου και η 7μελής Επιτροπή

Ενδεικτική είναι η παρουσία διαφόρων προσωπικοτήτων που εντάχθηκαν στην «Ομάδα ∆ιαλόγου», στην πόρτα δηλαδή της εισόδου του κόμματος η οποία θα αποτελείται από πενήντα περίπου άτομα. Ονόματα που ξεχωρίζουν είναι οι βουλευτές Γρηγόρης Ψαριανός και Πέτρος Τατσόπουλος, η Αντιγόνη Λυμπεράκη από την «∆ράση», ο Νίκος Χρυσόγελος των Οικολόγων, ο ηθοποιός Αντώνης

Καφετζόπουλος και οι ακαδημαϊκοί Θάνος Βερέμης και Περικλής Βαλλιάνος. Πρόκειται δηλαδή για κίνηση που καθιστά ξεκάθαρο ότι, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις, το Ποτάμι προσπαθεί με παλιά υλικά να φτιάξει έναν πολιτικό φορέα που θα δίνει την αίσθηση του νέου και άφθαρτου. Την ίδια ώρα, με πρόταση του Σ. Θεοδωράκη, ψηφίστηκε η επταμελής επιτροπή, το πρώτο εκλεγμένο όργανο του κόμματος. Σε αυτό συμμετέχουν άνθρωποι της απολύτου εμπιστοσύνης του επικεφαλής του Ποταμιού όπως ο Γιώργος Μαυρωτάς και η Χριστίνα Ταχιάου αλλά και ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης, επικεφαλής της προεκλογικής καμπάνιας και -όπως λένε γνωρίζοντες πράγματα και καταστάσεις στο κόμμα- «ακραία νεοφιλελεύθερος».

Αποστάσεις από το ΠΑΣΟΚ

Ο επικεφαλής του Ποταμιού βέβαια προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις ασφαλείας από αυτού του είδους τις ταυτίσεις καθώς γνωρίζει καλά ότι προκειμένου να καταφέρει να απευθυνθεί στα μεγάλα ακροατήρια πρέπει να δίνει την αίσθηση του «διαφορετικού» και η παρουσία προσώπων που έπαιξαν στο παρελθόν ρόλο στο πολιτικό ή μιντιακό σύστημα μόνο ζημιά μπορεί να του προκαλέσει. Για τον ίδιο άλλωστε λόγο αποφεύγει συστηματικά τόσο στον δημόσιο λόγο του όσο και στα κείμενα του Ποταμιού να αναφερθεί στο ΠΑΣΟΚ και την Κεντροαριστερά αλλά και την ∆ΗΜΑΡ. Άλλωστε, γνωρίζει καλά ότι τυχόν εμπλοκή του με τα «μεγάλα ψάρια» της κεντροαριστεράς είναι ικανή να τον εξαφανίσει από τον πολιτικό χάρτη όσο γρήγορα και εκκωφαντικά εμφανίστηκε. Η προσπάθεια είναι να εμφανιστεί ως μια ενδιάμεση πολιτική επιλογή όσων δεν θέλουν ούτε να ακούν για πιθανή αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές ενώ ταυτόχρονα, δεν ελκύονται από τον «ακραίο» Σαμαρά και επιθυμούν να δουν ένα «εναλλακτικό» κόμμα που θα μπορέσει να δώσει, όποτε χρειαστεί, χείρα βοηθείας προκειμένου να σχηματιστούν κυβερνήσεις συνεργασίας.

Τα 50 ερωτήματα

Στο συνέδριο δόθηκαν πενήντα ερωτήματα προς ψήφιση. Οι σύνεδροι κλήθηκαν να απαντήσουν με επιλογές «Μάλλον Συμφωνώ» και «Μάλλον ∆ιαφωνώ». Οι «ποταμίσιοι» τάσσονται κατά 62% υπέρ της συμμετοχής Ελλήνων κληρωτών στρατιωτών σε «ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ», με 92% υπέρ των φυλακών «ειδικού τύπου» ενώ στις ερωτήσεις που αφορούσαν τα πανεπιστήμια ήταν υψηλή η αποδοχή προτάσεων υπέρ της ιδιωτικοποίησης, της εντατικοποίησης αλλά και της επιβολής διδάκτρων. Επιπλέον, τα μέλη του κόμματος είναι προφανώς κατά των θετικών διακρίσεων καθώς στην ερώτηση «Αποδέχεσαι να χάσει μια θέση εργασίας που τυπικά δικαιούσαι από άτομο με ειδικές ανάγκες που έχει τα ίδια προσόντα με σένα» η απάντηση είναι 81% αρνητική.

Υπάρχει και δυσαρέσκεια

Η αλήθεια πάντως είναι ότι η έκβαση του συνεδρίου και το πολιτικό στίγμα που εξέπεμψε προκάλεσαν δυσαρέσκεια σε μερίδα στελεχών με αριστερές καταβολές που επιθυμούσαν να κρατηθούν πιο ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Συγκεκριμένα, τα στελέχη αυτά εξέφρασαν την δυσφορία τους για την θετική στάση του Σταύρου Θεοδωράκη στην ιδιωτικοποίηση της ∆ΕΗ αλλά και στο ζήτημα της Προεδρίας όπου ο επικεφαλής του κόμματος τάχθηκε υπέρ της συναινετικής εκλογής Προέδρου από την παρούσα σύνθεση της Βουλής. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι όσο πλησιάζουν οι εθνικές εκλογές το Ποτάμι θα καλείται να ξεκαθαρίζει τις πολιτικές του θέσεις αλλά και να συγκεκριμενοποιεί τις προτάσεις του ενώ σημειώνουν ότι όσο πιο αργά γίνουν οι εκλογές «τόσο το χειρότερο για τον Σταύρο». Στέλλα Βρεττού

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Θερμό καλοκαίρι Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΣΥΡΙΖΑ

«Φ

έτος δεν θα κάνουμε διακοπές» είχε πει σε μια πρόσφατη ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας και πολλοί τότε χαμογέλασαν θεωρώντας ότι ήταν ένας βερμπαλισμός του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης. ∆εν πρόλαβαν, όμως, να περάσουν τρεις βδομάδες και ήδη το σχέδιο «καλοκαίρι» έχει μπει σε εφαρμογή. Ο ΣΥΡΙΖΑ, βάζοντας μπροστά την υλοποίηση των αποφάσεων της τελευταίας Κεντρικής Επιτροπής, απαντά με φουλ επίθεση στην πρόθεση της κυβέρνησης να περάσει στα «κρυφά» από τα θερινά τμήματα της Βουλής μια σειρά από νομοσχέδια που εφαρμόζουν τις μνημονιακές πολιτικές. Αρχή έγινε με την πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ για τη «μικρή ∆ΕΗ». Μετά τη δημόσια εκδήλωση που διοργάνωσε την προηγούμενη βδομάδα και την εξόρμηση που έγινε σε μια σειρά πόλεων της Ελλάδας, ήρθε το αίτημα για διεξαγωγή δημοψηφίσματος να ταράξει τα ήρεμα καλοκαιρινά νερά της πολιτικής ζωής του τόπου.

Το δημοψήφισμα

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για διεξαγωγή δημοψηφίσματος βρήκε ευήκοα ώτα (αναλυτικά το ρεπορτάζ στη σελίδα 3) και δημιούργησε αναστάτωση στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Έτσι, πρόκειται ουσιαστικά για μια από τις λίγες φορές που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταφέρνει να ανακτήσει την πρωτοβουλία των πολιτικών κινήσεων και να αναγκάσει την κυβέρνηση να «παίξει το δικό του παιχνίδι». Η κυβέρνηση κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ για μικροπολιτικά παιχνίδια που κοιτάνε στην εκλογή του Προέδρου, ενώ η Κουμουνδούρου απαντά ότι η ∆ΕΗ πρόκειται για ένα σοβαρότατο κοινωνικό ζήτημα του οποίου η αποτύπωση πολύ πιθανόν να καταγραφεί και στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Επιπλέον, σημειώνει ότι η επιθετική στάση της κυβέρνησης απέναντι

χαν στη συζήτηση υπογράμμιζαν ότι οι αλλαγές που προτείνει το υπουργείο δεν έχουν κανένα ουσιαστικό νόημα και διατηρούν τον σκληρό ιδεολογικό χαρακτήρα του νομοσχεδίου ενώ παράλληλα, σημείωναν ότι η ψήφος πολλών που πλησιάζουν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης το τελευταίο διάστημα πρέπει να συμβαδίζει με αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ σε τέτοιου είδους ζητήματα που «αποτυπώνουν τόσο τα ιδεολογικά μας χαρακτηριστικά όσο και τα θέματα ανθρωπισμού που κατέχουν πρωτεύουσα θέση στην πολιτική μας ατζέντα».

Ο αιγιαλός

στο αίτημα για διεξαγωγή δημοψηφίσματος υποδηλώνει έλλειψη επιχειρημάτων και απόπειρα αποπροσανατολισμού. «Αν πιστεύουν ότι το νομοσχέδιο είναι προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας δεν έχουν παρά να ζητήσουν και την άποψή της» ήταν το σχόλιο στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα. Όσον αφορά το αν μπορεί να πραγματοποιηθεί συζήτηση στη βουλή σχετικά με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος αν οι 120 υπογραφές δεν συντάσσονται με την ίδια ακριβώς πρόταση, στον ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζουν ότι αυτό ακριβώς είχε συμβεί το 2008 με τη συζήτηση για τη Συνθήκη της Λισαβόνας , όταν υπήρχαν 4 διαφορετικές προτάσεις: 101 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ + 22 βουλευτών του ΚΚΕ +14 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ +10 βουλευτών του ΛΑΟΣ.

Οι φυλακές

Η «μικρή ∆ΕΗ» πάντως δεν είναι το

μόνο θέμα που «σήκωσε» ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη βδομάδα. Το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς έδωσε μεγάλη μάχη για το ζήτημα του νομοσχεδίου για τις φυλακές τύπου Γ εξαντλώντας όλα τα περιθώρια που του δίνει η κοινοβουλευτική διαδικασία προκειμένου να μην ψηφιστεί. Την προηγούμενη Πέμπτη, η εισηγήτρια του κόμματος, Ζωή Κωνσταντοπούλου κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας του νόμου ενώ ανακοίνωσε ότι την ∆ευτέρα ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει ονομαστική ψηφοφορία επί της αρχής των άρθρων και επί του συνόλου του νομοσχεδίου. Η συζήτηση που αρχικά προβλεπόταν να ολοκληρωθεί την ίδια μέρα θα συνεχιστεί τελικά τη ∆ευτέρα, καθώς ο Χ. Αθανασίου κατέθεσε σωρεία αλλαγών ενώ χαρακτηριστικό της κυβερνητικής στάσης είναι και το γεγονός ότι ο μόνος κυβερνητικός βουλευτής που μίλησε ήταν ο Προκόπης Παυλόπουλος. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετεί-

«Η μόνη περίπτωση να κάνουμε μπάνιο φέτος είναι να πάμε σε καμιά κινητοποίηση για τον αιγιαλό», λένε πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ θέλοντας να δώσουν το κλίμα του φετινού καλοκαιριού. Το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς θα είναι το επόμενο μεγάλο θέμα που θα ανοίξει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον σχεδιασμό να κινείται στα πρότυπα της «μικρής ∆ΕΗ». Μόλις ολοκληρωθεί η ψήφιση του νομοσχεδίου της ∆ΕΗ, ο ΣΥΡΙΖΑ θα «βάλει μπροστά» το ζήτημα του αιγιαλού. Σύμφωνα με τις πρώτες σκέψεις θα συγκληθεί μια μεγάλη σύσκεψη στην οποία θα καλεστούν φορείς και πολιτικά κόμματα αλλά και ακαδημαϊκοί και επιστήμονες που ασχολούνται με τα συγκεκριμένα ζητήματα προκειμένου να αναδειχτεί η διάσταση του ζητήματος και να οργανωθεί ένα μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο κατά της ψήφισης του νομοσχεδίου. Όπως σημείωναν στελέχη του κόμματος στόχος είναι να δοθεί έμφαση στα κινηματικά χαρακτηριστικά των κινητοποιήσεων και πρόθεση είναι σε αυτό να συμβάλει και η Νεολαία του κόμματος ενώ στην προσπάθεια θα κληθούν να συμμετέχουν και οι δημοτικές και περιφερειακές κινήσεις. Αδάμος Ζαχαριάδης

Η ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ για το γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια

ετά από ένα γύρο εξαντλητικών συζητήσεων με τον εκλεγμένο δήμαρχο Νέας Φιλαδέλφειας, το Τμήμα Αθλητισμού και το Τμήμα Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ, η Πολιτική Γραμματεία του κόμματος κλήθηκε να επιλέξει μεταξύ δύο προτάσεων σχετικά με την ανέγερση νέου γηπέδου της ΑΕΚ και την προστασία του Άλσους Νέας Φιλαδέλφειας. Η πρώτη, που τελικά υπερψηφίστηκε, είχε τα εξής βασικά σημεία: 1 Να ανεγερθεί το γήπεδο της ΑΕΚ στα όρια του παραχωρητήριου στην ερασιτεχνική ΑΕΚ, χωρίς καμία επέκταση στο άλσος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας που αποτελεί δασική έκταση. 2 Πρέπει η κυβέρνηση να αποσύρει το άρθρο 81 του νομοσχεδίου για το ρυθμιστικό σχέδιο και να επανέλθει μετά το πέρας του διαλόγου αυτοτελές σχέδιο νόμου για το θέμα του γηπέδου. 3 Ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταψηφίσει στο σύνολο και κατ΄’ άρθρο το νομοσχέδιο για το ρυθμιστικό. 4 Ο ΣΥΡΙΖΑ Καλεί τους πολίτες να αντισταθούν στις

απαράδεκτες πρακτικές οικονομικών παραγόντων που επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν τους οπαδούς των ομάδων για να προωθήσουν τα συμφέροντα τους. 5 Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει την αμέριστη στήριξη και συμπαράστασή του ΣΥΡΙΖΑ στην νεοεκλεγμένη δημοτική αρχή και τον νέο δήμαρχο Άρη Βασιλόπουλο. 6 Λόγω του κλίματος βίας που δημιουργούν οι γνωστοί κύκλοι, την απόπειρα αθέμιτης αξιοποίησης της στάσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και εξ αιτίας του συνολικού θεσμικού πλαισίου που διαμορφώνεται, δεν είναι δυνατόν να διασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις και εγγυήσεις για να υποβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ τροπολογίες σε περίπτωση που δεν αποσυρθεί το άρθρο 81, το οποίο και θα καταψηφίσει. 7 Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τετελεσμένα και θα συμβάλει στην ανάπτυξη μαζικού ειρηνικού κινήματος για την υπεράσπιση του άλσους και της δημοκρατίας. 8 Ο ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρήσει τις επόμενες μέρες σε συνέντευξη τύπου και σε άλλες πρωτοβουλίες για να προωθήσει την πρότασή του.

Η δεύτερη πρόταση που τελικά μειοψήφησε, είχε τα εξής βασικά σημεία: 1 Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλει τις πρόσφατες τραμπούκικες επιθέσεις, την παρενόχληση δημόσιων εκδηλώσεων διαλόγου, τις αντισυγκεντρώσεις και επιθέσεις σε κοινωνικούς χώρους, τις απειλές κατά «διαφωνούντων». 2 Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εκβιάζεται, γιατί έχει ξεκάθαρη θέση για το ζήτημα: Ναι στην κατασκευή γηπέδου στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ναι στην προστασία και αναβάθμιση του Άλσους.

3 Να αποσυρθούν οι ρυθμίσεις του άρθρου 81 του Ν/Σ για το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας που αφορούν ευθέως την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ και να επανέλθουν ως χωριστό νομοθέτημα που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα εισέλθει θα εισέλθει στο διάλογο αυτό με την θέση για γήπεδο της ΑΕΚ στο παραχωρητήριο όπου μπορεί να συμμετέχει σε όλες τις διεθνείς διοργανώσεις. 4 Αν η κυβέρνηση επιμείνει καταθέτοντας το άρθρο 81 ως έχει εντός του σχεδίου νόμου για το Ρυθμιστικό, ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταθέσει τροπολογία για να προασπίσει κατ ελάχιστον το δημόσιο συμφέρον. Βασικά σημεία της τροπολογίας αυτής θα είναι: α) Περιορισμός της δόμησης και κάλυψης με τρόπο που να εξυπηρετεί αποκλειστικά την ανέγερση γηπέδου. β) Εξασφάλιση αντισταθμιστικών οφελών (ίσης έκτασης χώροι πράσινου και επιπλέον δημοτικές θέσεις στάθμευσης) για τον ∆ήμο από την λειτουργία του γηπέδου και την απομείωση του Άλσους που συνεπάγεται. γ) Προάσπιση του δημόσιου δασικού χαρακτήρα του Άλσους, εξαιρόντας το από το σύνολο του ρυθμιστικό. Σε περίπτωση που δεν γίνει δεκτή η τροπολογία ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταψηφίσει όλο το Ρυθμιστικό, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 81. 1 Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει την κάθετη διαφωνία του με το σύνολο του νομοσχεδίου για το Ρυθμιστικό και θα δώσει την μάχη για την ακύρωση των άρθρων 18, 19 και 82, υπερασπιζόμενος τον δασικό χαρακτήρα του συγκεκριμένου άλσους, όπως εξάλλου και κάθε δασικής έκτασης σε όλη τη χώρα.

Ενστάσεις για τη διαχείριση της κρίσης

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Ο Όλι Ρεν παραδέχεται ότι η ηγεσία της Γερμανίας –και δευτερευόντως τη Γαλλίας– αποφάσιζαν για το πώς θα γίνει η διαχείριση της κρίσης με βάση τα εθνικά τους συμφέροντα.

Του Γαβριήλ Σακελλαρίδη

έταρτο συναπτό καλοκαίρι κρίσης στην ευρωζώνη και ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι δυσκολεύονται να δουν «φως στην άκρη του τούνελ». Η κρίση ρευστότητας και αξιοπιστίας συνεχίζει να ταλανίζει τις χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης, ενώ απελπιστική είναι η κατάσταση σε σχέση με την ύφεση και την ανεργία. Η τελευταία παράμετρος ενισχύει ακόμη περισσότερο την έλλειψη ρευστότητας και αξιοπιστίας των τραπεζών και του ∆ημοσίου στις χώρες αυτές και έτσι κλείνει ο φαύλος κύκλος.

Οι «κασσάνδρες» επιβεβαιώθηκαν

Ακόμη, όμως, και στις χώρες του Βορρά, τέσσερα χρόνια μετά, ο απολογισμός είναι αρνητικός. Η ανάπτυξη παραμένει αναιμική, τα χρηματοπιστωτικά συστήματα εύθραυστα και η αυξανόμενη ανεργία και η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους δημιουργούν κοινωνική αστάθεια. Από την πρώτη στιγμή είχε επισημανθεί έντονα από τους οικονομολόγους της Αριστεράς στη χώρα μας ότι ο τρόπος διαχείρισης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη αποτελούσε στην ουσία και αιτία για την επιδείνωση αυτής της κρίσης. Ότι δηλαδή, αντί να αντιμετωπίζονται τα πραγματικά αίτια της κρίσης που αποσταθεροποιεί όλη τη ζώνη του ευρώ, οι επιλογές των χωρών αλλά και των θεσμών της ευρωζώνης επιδεινώνουν συστηματικά την κατάληξη. Πολλοί ήταν αυτοί που κατηγορούσαν τους αριστερούς ως «κασσάνδρες, που δεν μπορούσαν να αντέξουν το γεγονός ότι η Ευρώπη συντονισμένα απαντούσε στην κρίση». Τα αποτελέσματα τέσσερα χρόνια μετά επιβεβαιώνουν τις αναλύσεις της Αριστεράς και θέτουν σοβαρά ερωτήματα τόσο για τις πολιτικές προθέσεις των διαχειριστών της κρίσης, όσο και για την επάρκεια της οικονομικής θεωρίας πάνω στις οποία βάσισαν τις προβλέψεις τους.

Ξεχωριστής σημασίας η κριτική του Ρεν

Πιο εντυπωσιακό όμως είναι το γεγονός, ότι ένας από τους βασικούς παίκτες της διαχείρισης της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, ο φινλανδός απερχόμενος Επίτροπός Οικονομικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν εξαπολύει δριμεία κριτική, σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal, στον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ευρωζώνης και ειδικά η Γερμανία και η

Γαλλία αντιμετώπισαν την κρίση. Μπορεί ο ίδιος να θέλει να αποποιηθεί των ευθυνών του, όμως το γεγονός ότι ένας από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους της Ε.Ε. παραδέχεται ότι η ηγεσία της Γερμανίας –και δευτερευόντως τη Γαλλίας- αποφάσιζαν για το πώς θα γίνει η διαχείριση της κρίσης με βάση τα εθνικά τους συμφέροντα –ακόμα κι αν αυτά αντιστρατεύονταν τα συμφέροντα των υπόλοιπων χωρών- αποκτά ξεχωριστή σημασία. Στην ουσία, ήταν αυτές οι καθυστερήσεις και οι αντιφάσεις στην πολιτική της Γερμανίας που επιδείνωσαν την κατάσταση. Για παράδειγμα, η δημιουργία του μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης και η πρωτοβουλία Ντράγκι για τη δυνατότητα πα-

ροχής απεριόριστης ρευστότητας προς τις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα (ΟΜΤ), το καλοκαίρι του 2012, ήταν μία κίνηση που μπορεί να διέσωσε την ύπαρξη του ευρώ, όμως ήρθε εξαιρετικά καθυστερημένα, με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν μέχρι τότε σημαντικά προβλήματα. Όμως και πάλι, μπορεί ο Ρεν να παραδέχεται την καθυστέρηση, όμως αδυνατεί και αυτός να διεισδύσει βαθύτερα στα αίτια της σημερινής κρίσης της ευρωζώνης. Η κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, χωρίς την αναγνώριση ότι η πολιτική λιτότητας γεννάει την ύφεση και επιδεινώνει την κρίση ρευστότητας τόσο των τραπεζών όσο και των δημόσιων οικονομικών. Ακόμα και νωρίτερα να γινόταν

Χημικά - Σκουριές - Ακτές: Μαζί, τα σταματάμε τώρα!

Συγκέντρωση και συναυλία την Παρασκευή 11 Ιουλίου, στις 8 μ.μ., στην πλατεία Συντάγματος

Τα κινήματα ενώνονται και σας καλούν να ενωθείτε μαζί τους και όλοι μαζί να πούμε: Όχι στην καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας στη Μεσόγειο. Γιατί θέτει σε κίνδυνο την υγειά μας, το ευαίσθητο περιβάλλον, αλιεία και τουρισμό. Οι χώρες που τα κατασκεύασαν έχουν ειδικές εγκαταστάσεις. Εκεί να καταστραφούν! Αν γίνει τώρα στην Μεσόγειο, στα ανοικτά της Ελλάδας, θα γίνεται πάντα εδώ. Όχι στην καταστροφική εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής. Γιατί αποψιλώνει ένα αρχέγονο δάσος και καταστρέφει πλήρως το νερό της περιοχής. Μέσω της τοξικής σκόνης θα καταστρέψει την υγεία, γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, μελισσοκομεία και τουρισμό της περιοχής. Για να επιβληθεί στην τοπική κοινωνία έχουν ανασταλεί τα δημοκρατικά δικαιώματα. Όχι στο νομοσχέδιο για τον αιγιαλό. Γιατί ιδιωτικοποιεί τις ακτές μας. Εσύ που θα κολυμπάς του χρόνου; Γιατί εμπορευματοποιεί τις παραλίες μας. Πόσο θα σου κοστίζει το μπάνιο του χρόνου; Γιατί καταστρέφει τις ακτές μας. Πού θα κολυμπάς όταν οι παραλίες γίνουν βίλες; Θα ακολουθήσει συναυλία με τους: Μελίνα Κανά, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Νίκο Τουλιάτο, Παντελή Θαλασσινό, Νένα Βενετσάνου, Κώστα Λειβαδά και παραδοσιακή μουσική.

αυτή η κίνηση από πλευράς Ντράγκι και ΕΚΤ, στην ουσία δεν θα αντιμετωπιζόταν το πρόβλημα. Θα μπορούσε μεν να είχε αποφευχθεί ο πανικός του καλοκαιριού του 2012, όμως το βάρος των πολιτικών λιτότητας, αργά ή γρήγορα θα οδηγούσε και πάλι στη σημερινή κατάσταση.

∆εν αγγίζει τον πυρήνα του προβλήματος

Όμως ο Ρεν, αφήνει να εννοηθεί και κάτι άλλο. Ότι η κρίση, ειδικά στην Ελλάδα, επιδεινώθηκε και από την ασαφή θέση της Γερμανίας σχετικά με το σθένος με το οποίο θα υποστήριζε την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Ήταν δηλαδή η ίδια η πολιτική της Γερμανίας –μέσω των δηλώσεων της πολιτικής ηγεσίας της- που προκαλούσε αναταραχή στις αγορές, κρατούσε τα spreads ψηλά και αποστεθεροποιούσε το εγχώριο τραπεζικό σύστημα μέσω της φυγής καταθέσεων. Βεβαίως κάποιος θα μπορούσε να ανατρέξει στη στάση του ίδιου του Ρεν, η οποία ήταν ταυτόσημη με της Μέρκελ και του Σόιμπλε. Πάντοτε επέσυραν την απειλή της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ όταν έβλεπαν «κίνδυνο» κυβέρνησης της Αριστεράς ή όταν η υλοποίηση του μνημονίου δεν προχωρούσε. Οι δηλώσεις αυτές των ευρωπαίων αξιωματουχων –τις οποίες σήμερα κατακρίνει ο Ρεν- χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ως μηχανισμός πειθαναγκασμού της Ελλάδας για την εφαρμογή του προγράμματος, αλλά και για τη χειραγώγηση της ελληνικής κοινής γνώμης σε κρίσιμες στιγμές. Άλλωστε, και η στάση της κυβέρνησης Σαμαρά δεν ήταν η ίδια το καλοκαίρι του 2012 και ειδικά ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Η απειλή της εξόδου από την ευρωζώνη, σε μία ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αποτέλεσε το βασικό επικοινωνιακό όπλο για να κερδίσει η Ν∆ τότε τις εκλογές. Η ζημιά, όμως, στην ελληνική οικονομία από αυτή την ανεύθυνη διασπορά φημών ήταν τεράστια, ειδικά για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ελλάδα. Εν ολίγοις, μπορεί σήμερα ο απερχόμενος κ. Ρεν να διατυπώνει ενστάσεις για τη διαχείριση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, όμως οι ευθύνες και του ιδίου παραμένουν τεράστιες, ενώ ταυτόχρονα η κριτική του δεν αγγίζει καν τον πυρήνα του προβλήματος. ∆ηλαδή την αλλαγή της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης με αλλαγή κατεύθυνσης από τη λιτότητα στην ανάπτυξη και τη διαγραφή χρέους των χωρών που αντιμετωπίσουν μη βιώσιμα δημοσιονομικά προβλήματα.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Μ. Σλεχτ: Οι Έλληνες μπορούν να σώσουν την Ευρώπη

Στ. Τομπάζος: Η κυπριακή οικονομία σε αδιέξοδο

Tο καλό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές κάνει ορατή την ευκαιρία να δοθεί τέλος στη βάναυση πολιτική. σελ. 15

Ο Βορράς έχει βυθιστεί στο χάος

Οι μνημονιακές πολιτικές φαίνεται να έχουν στην Κύπρο όμοια αποτελέσματα με αυτά της Ελλάδας, αν όχι χειρότερα. σελ. 13

ΝΙΓΗΡΙΑ- ΜΠΟΚΟ ΧΑΡΑΜ

είδηση τον Απρίλιο ότι η Μπόκο Χαράμ απήγαγε από τους κοιτώνες του σχολείου τους 300 κορίτσια έκανε την οργάνωση διεθνώς γνωστή και αποτέλεσε ένα «σημείο καμπή», γιατί άνοιξε έναν μεγάλο διάλογο στην Αφρική σχετικά με τη μετάλλαξη της συγκεκριμένης οργάνωσης από τοπικό κίνημα σε «διεθνή τρομοκράτη». Ακόμα, έφερε στο προσκήνιο τα τεράστια πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα και τις διαιρέσεις της Νιγηρίας και έδωσε στους δυτικούς την ευκαιρία να διαφημίσουν τα θετικά της στρατιωτικοποίησης της αφρικανικής ηπείρου.

Σαρία, Τζιχάντ και θρησκευτικός εξτρεμισμός

Σύμφωνα με το σύνταγμα της Νιγηρίας η σαρία είναι μία από τις τρεις πηγές δικαίου της χώρας. Ο Βορράς της Νιγηρίας, όπου γεννήθηκε και δρα η Μπόκο Χαράμ, εξισλαμίστηκε και εν μέρει εξαραβίστηκε τον 11ο αιώνα. Με κυρίαρχη τη σχολή ισλαμικού νόμου Μαλίκι στο πέρασμα των αιώνων οι νιγηριανοί νομικοί και σοφοί του ισλάμ και τα σχολεία τους απέκτησαν διεθνές κύρος. Η σαρία ήταν ο νόμος που εφαρμοζόταν σε αυτήν την περιοχή πριν την αποικιοκρατία. Το 1999, δώδεκα πολιτείες του Βορρά αποφάσισαν να εφαρμόζεται η νομολογία της σαρία στο αστικό και το ποινικό δίκαιο, εισάγοντας και τις παραδοσιακές ποινές, όπως ακρωτηριασμούς, μαστίγωμα κλπ. Η απόφαση δεν υλοποιήθηκε ποτέ πλήρως. Η Μπόκο Χαράμ είναι το «παρατσούκλι» της Jama’atu Ahlis Sunna Lidda’awati Wal-Jihad – Συνάθροιση του Λαού της Παράδοσης για τον Προσηλυτισμό και τη Τζιχάντ. Άρχισε να ακούγεται το 2002 από τη βορειοανατολική Νιγηρία, και καθοδηγητής της ήταν ο χαρισματικός Μοχάμεντ Γιουσούφ που είχε στόχο να απαλείψει τα δυτικά στοιχεία από την εκπαίδευση και την κοινωνία και να επιβάλλει τον ισλαμικό νόμο, με μη βίαιο όμως τρόπο. Γύρω του δημιουργήθηκε ένα κί-

νημα νεολαίων αρκετά ισχυρό και ο Γιουσούφ το χρησιμοποίησε, χωρίς επιτυχία, ως μοχλό πολιτικής και εκλογικής πίεσης στην πολιτεία του Μπόρνο για να αποσπάσει υποσχέσεις πλήρους εφαρμογής της σαρία. Σταδιακά, κομμάτια της Μπόκο Χαράμ άρχισαν να καλούν σε «ισλαμική επανάσταση» και να επιτίθενται σε κυβερνητικούς και στρατιωτικούς στόχους. Το 2009, οι συγκρούσεις με την αστυνομία γενικεύτηκαν, η άγρια καταστολή είχε πολλά θύματα και καταστροφές. Ο Γιουσούφ συλλαμβάνεται και πεθαίνει ή εκτελείται μέσα σε κάποιο αστυνομικό τμήμα και πολλοί μαχητές αναζητούν καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, όπως ο Νίγηρας, το Μαλί και το Τσαντ, αλλά και στην Σομαλία και το Αφγανιστάν. Κατά κοινή ομολογία, οι θηριωδίες του κράτους είχαν ως φυσικό αποτέλεσμα να αποκτήσει η οργάνωση λαϊκή βάση και πολλούς νέους μαχητές από τα γύρω πάμφτωχα και κατεστραμμένα χωριά. Ο Ιμπραχίμ Κόλα, μέλος του σοσιαλιστικούς κόμματος Νιγηρίας, αναρωτιέται χαρακτηριστικά: «Πώς να πείσεις έναν εικοσάχρονο ότι το βιβλίο δεν είναι ‘χαράμ’ όταν το μόνο που ξέρει είναι φτώχεια, πείνα, ανεργία, καταστολή, αδικία και αισχρή επίδειξη πλούτου από τους λίγους». Όταν η οργάνωση εμφανίστηκε λίγο αργότερα είχε αλλάξει σύνθεση και είχε σκληρύνει στάση, χτυπώντας πλέον κληρικούς χριστιανούς και μουσουλμάνους, μπαρ, σχολεία, εκκλησίες, αγορές και χωριά ολόκληρα. Οι επιθέσεις συνεχίζονται έως και σήμερα με δεκάδες νεκρούς, απαχθέντες και εκτοπισμένους κάθε μέρα. Οι χριστιανοί καταδίκαζαν τη δράση της Μπόκο Χαράμ μέσω των θεσμικών τους εκπροσώπων, αποφεύγοντας να πολώσουν το κλίμα, όμως το 2013 το MEND, το κίνημα για την Ανεξαρτησία του ∆έλτα του Νίγηρα, ανακοινώνει ότι θα ξεκινήσει επιθέσεις σε τζαμιά και μουσουλμάνους για να σώσει τους χριστιανούς από τους ισλαμιστές, απέσυρε όμως την απειλή μετά από παρέμβαση επιφανούς κληρικού. Το κίνημα αυτό που εμφανίστηκε στους α-

“

γώνες ενάντια των πετρελαϊκών στην νοτιοανατολική Νιγηρία, λέγεται ότι έχει πλέον ενσωματώσει και ακραίες χριστιανιστικές οργανώσεις και έχει αναλάβει την ευθύνη για τουλάχιστον μία από τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις που έγιναν στην Αμπούτζα τα τελευταία χρόνια και που όλοι σπεύδουν να αποδώσουν στην Μπόκο Χαράμ.

Αποσταθεροποίηση και προεδρικές εκλογές

Ο τελικός στόχος της οργάνωσης πλέον είναι να ιδρυθεί ισλαμικό κράτος, αρχικά στην βορειοανατολική Νιγηρία. Η C:\EPOXH\QXDFILES\6-72014\ζώνη που αποκαλείται Βορράς της Νιγηρίας και όπου πλειονότητα είναι οι Χάουζα, χωρίζεται με σύνορα γλωσσικά και εθνοτικά από το Ίγκμπολαντ τη χώρα των Ίγκμπο στα νοτιοανατολικά και τους Γιορούμπα στα νοτιοδυτικά. Ο Βορράς είναι σε έκταση και πληθυσμό διπλάσιος από τις άλλες δυο περιοχές μαζί. ∆εν έχει πετρέλαιο, είναι κυρίως βοσκοί και αγρότες, οι Χάουζα όμως έχουν μια πολύ ισχυρή τοπική ελίτ με έντονη συμμετοχή στην πολιτική σκηνή της χώρας και υψηλόβαθμα στελέχη στον στρατό. Όταν αποκαταστάθηκε μάλιστα η δημοκρατία το 1999 είχε γίνει η συμφωνία ότι την προεδρία θα αναλάμβαναν εναλλάξ ο Βοράς και ο Νότος. Έτσι, ο σημερινός πρόεδρος, Τζόναθαν Γκούντλακ, με την απόφασή του να διεκδικήσει τρίτη θητεία στις εκλογές του 2015, όχι μόνο δοκίμασε το σύνταγμα της χώρας αλλά παραβίασε και τη συμφωνία με τον Βορρά. Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες η επανεκλογή του Γκούντλακ, που συνεργάζεται καλά με τους δυτικούς, τόσο στρατιωτικά όσο και επιχειρηματικά, δεν έδειχνε να απειλείται. Όπως περιγράφει ο Κόλα «Ήδη η κυβέρνηση του Γκούντλακ έχει παραδώσει τη θαλάσσια άμυνα της χώρας στα χέρια των δυτικών ιμπεριαλιστών, με τη δικαιολογία ότι βοηθούν στον πόλεμο

Στο εσωτερικό της χώρας, η ανασφάλεια που γενικεύεται προκαλεί πολλές αντιδράσεις στην κοινωνία και ένα νεοεμφανιζόμενο κόμμα στον Βορρά δείχνει να αποκτά ρεύμα, παρόλο που η συμπολίτευση το κατηγορεί για συνεργασία με τους τζιχαντιστές. κατά της πειρατείας και της ρύπανσης που προκαλούν τα δεξαμενόπλοια». Σύμφωνα μάλιστα με τις διάφορες συμφωνίες, οι διεθνείς πετρελαϊκές λαμβάνουν το 60% των εσόδων από τη θαλάσσια εξόρυξη πετρελαίου, αφήνοντας στο κράτος της Νιγηρίας μεγαλύτερο μερίδιο από τις πιο επισφαλείς και σχεδόν εξαντλημένες πλέον χερσαίες εξορύξεις. Συνεπώς, η χαοτική κατάσταση στην οποία έχει βυθιστεί ο Βορράς και απειλεί και την υπόλοιπη χώρα ελάχιστα τους αφορά. Επιπλέον, η απαγωγή των κοριτσιών, έδωσε την αφορμή στις ΗΠΑ και τη Γαλλία να παρουσιάσουν ως «ανθρωπιστική επέμβαση» τη δράση τους στη Νιγηρία και στην ευρύτερη περιοχή. Ενέταξαν την Μπόκο Χαράμ στον πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, ζήτησαν τη συνδρομή γειτόνων, κυρίως του Καμερούν, στο έδαφος του οποίου δρα η οργάνωση και απάλλαξαν τον Τζόναθαν από το πολιτικό κόστος της καταφανούς αποτυχίας του να χειριστεί την κατάσταση. Εν τω μεταξύ, τα γεγονότα τρέχουν και κανείς πια δεν τολμά να εικάζει. Στο εσωτερικό της χώρας, η ανασφάλεια που γενικεύεται προκαλεί πολλές αντιδράσεις στην κοινωνία και ένα νεοεμφανιζόμενο κόμμα στον Βορρά δείχνει να αποκτά ρεύμα, παρόλο που η συμπολίτευση το κατηγορεί για συνεργασία με τους τζιχαντιστές. Και όσον αφορά τις διεθνείς εξελίξεις θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς αυτό που συμβαίνει στο Ιράκ θα επηρεάσει τη ∆υτική Αφρική, αν θα υπάρξει κινητικότητα στις τζιχαντιστικές ομάδες στο Μαλί, τη Νιγηρία ή τον Νίγηρα, αν επηρεαστούν οι προτεραιότητες και η δράση τους. Και αντίστοιχα εάν οι σημερινοί σύμμαχοι του Γκούντλακ ενάντια στην τρομοκρατία, στους οποίους σύμφωνα με τη νιγηριανή κυβέρνηση, εκτός από ΗΠΑ, ΕΕ, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία, συγκαταλέγονται και η Κίνα και το Ισραήλ, θα έχουν τη διάθεση και τα αποθέματα να συνεχίσουν να τον στηρίζουν. Λίνα Σιπητάνου

∆ΙΕΘΝΗ

Όλες οι σκιές της ευρωπαϊκής ψήφου Της Ροσάνα Ροσάντα

αρνητική μου κρίση για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών προκάλεσε μια σειρά από ευγενικές αντιρρήσεις που με αναγκάζουν να σκεφτώ και να διευκρινίσω. Φάνηκε ιδιαίτερα άδικη η κριτική μου για τη διαχείριση του ψηφοδελτίου Τσίπρα, που κινητοποίησε πολλές δυνάμεις που είχαν παραλύσει από καιρό ή και καινούριες, μέχρι να φθάσει στο σημείο να υπερβεί το όριο εισόδου του 4%, έστω και μέσα στη σιωπή που είχαν επιβάλλει όλα τα μέσα επικοινωνίας. Παρόλα αυτά επιμένω σε μια λιγότερο σκληρή κριτική. Ο πρώτος στόχος που είχε θέσει το ψηφοδέλτιο ήταν να επιτελέσει ένα ρόλο στην εκλογή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γι’ αυτό χρειαζόταν μια πολύ πιο ευρεία πολιτική επιτυχία, συγκεντρωμένη από διάφορες χώρες, μια δουλειά που δεν άρχισε καν. Έξω από την Ελλάδα και την Ιταλία οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς εξακολούθησαν να εμφανίζονται η καθεμιά με το δικό της τίτλο, δεσμεύοντας απλά τους ψηφοφόρους τους να βοηθήσουν στην ψήφιση του Αλέξη Τσίπρα ως προέδρου, όταν θα έρθει εκείνη η στιγμή. Επιπλέον, η πρόβλεψη μια ισοπαλίας μεταξύ Γιούνκερ και Σουλτς εξανεμίστηκε λόγω της προέλασης των δυνάμεων της κεντροδεξιάς και της ακροδεξιάς σε ολόκληρο το κοινοβούλιο, και βρισκόμαστε ήδη σε μια διαφορετική ερμηνεία των συνθηκών επειδή η Ευρωβουλή θέλει να είναι όχι μόνο ο ψηφοφόρος (με ειδική πλειοψηφία), αλλά ο οργανισμός που προτείνει τους εκλόγιμους, ενώ η Γερμανία απαιτεί να είναι αυτό το Συμβούλιο των ευρωπαϊκών κρατών.

Ο πολιτικός χώρος ακυρώθηκε

Σ’ αυτό στηρίζεται η πεποίθησή μου, που δημιουργήθηκε μετά τις εκλογές στις οποίες πήραμε μέρος ως Μανιφέστο το 1972, χωρίς να επιτύχουμε καμία έδρα και σκορπίζοντας σχεδόν εξακόσιες χιλιάδες ψήφους: είναι χρήσιμο να συμμετέχεις στις εκλογές σε ένα αντιπροσωπευτικό σύστημα μόνο

ΙΡΑΝ

αφού έχεις υπολογίσει καλά το συσχετισμό δυνάμεων στο πεδίο της μάχης. Η αριστερά εκκινούσε από την προϋπόθεση ότι τον υποψήφιο της κεντροδεξιάς, τον Γιούνκερ, θα τον ξεπερνούσε ο σοσιαλιστής, όμως ο Σουλτς νικήθηκε από τη μετατόπιση της Ευρωβουλής προς τα δεξιά. Ο πολιτικός χώρος για την υποψηφιότητα του Τσίπρα ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατ’ αυτόν τον τρόπο ακυρώθηκε. Στο ιταλικό πεδίο, ο δεύτερος στόχος που έθετε το ψηφοδέλτιο Τσίπρα ήταν να χρησιμοποιήσει την προεκλογική εκστρατεία ως ένα εργοτάξιο για να ανασυστήσει γύρω από έναν δικό μας ΣΥΡΙΖΑ μια ενοποίηση των κομματιών της ριζοσπαστικής αριστεράς. Αυτός ο δεύτερος στόχος θα προϋπέθετε μια υπεύθυνη αλλά ανοιχτή συζήτηση των κυριότερων σημείων συναίνεσης και ασυμφωνίας στο αρχιπέλαγος που βρίσκεται στα αριστερά του ∆ημοκρατικού Κόμματος, όμως αυτό δεν επιχειρήθηκε καν, γιατί οποιαδήποτε συζήτηση θεωρήθηκε επικίνδυνη για τη συλλογή ψήφων. Γι’ αυτό, όταν έληξαν οι εκλογές το ιταλικό πλαίσιο έμεινε ίδιο με το προηγούμενο. Επιπλέον, εμποδίστηκε από το διάχυτο κλίμα των οπαδών του Γκρίλο, σύμφωνα με το οποίο το ψηφοδέλτιο Τσίπρα έπρεπε να είναι ανέγγιχτο από οποιοδήποτε κατάλοιπο της παλιάς πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των πάμπολλων δημοτικών συμβούλων, ακόμη και των πολύ μικρών δήμων. Το αποτέλεσμα ήταν να χαθεί μια μεγάλη δεξαμενή εμπειριών, που ήταν δύ-

σκολο να την κατηγορήσει κανείς ότι σχημάτιζε την περίφημη «προνομιακή και αποχωρισμένη από τον κόσμο πολιτική τάξη». Ας αφήσουμε στην άκρη και τον προσανατολισμό των πιο γνωστών στελεχών να αποφύγουν ρητά μια εκλογή για την οποία ζητούσαν να ψηφιστούν, μια επιλογή που οφειλόταν στην ευσυνειδησία τού να νικήσουν κάθε υποψία ότι αγωνίστηκαν για τον εαυτό τους –αλλάζοντας όμως γνώμη μετά τις εκλογές- δίνοντας στον ψηφοφόρο την πολλοστή απόδειξη ότι δεν μετράνε καθόλου.

Καμία επίδραση στις ευρωπαϊκές ισορροπίες

Στις προσεχείς «ευρείες συναινέσεις» στο κοινοβούλιο των Βρυξελλών θα αντιταχθούν και οι ευρωπαίοι Πράσινοι, δεν διαφαίνονται όμως ακόμη προσπάθειες σύγκλισης μεταξύ αυτών και της αριστεράς. Εξακολουθώ να αρνούμαι να θεωρήσω τον Ματέο Ρέντσι υποψήφιο της αριστεράς. Η αριστερά δεν μετριέται παρά στα περιεχόμενα και στη μέθοδο. ∆εν έχει καμία σχέση με την αριστερά η πρόθεση του νεαρού γραμματέα του ∆Κ να κάνει κουμάντο μόνος του μαζί με τους έμπιστούς του, ούτε η αξία των προτάσεών του, πάντα εν είδει τελεσιγράφων. Το ίδιο ισχύει και για την πρόθεσή του να έχει στα γρήγορα έναν εκλογικό νόμο, αφού δυσκολεύεται να περάσει τον εκλογικό νόμο Italicum, έχοντας υπόψη και τις υποδείξεις του

Μαχνάζ Μοχαμαντί, η ενοχλητική γυναικεία παρουσία

Στη φυλακή η σκηνοθέτιδα και αγωνίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών

Οι φίλοι της λένε ότι πήρε μαζί της μόνο μια μικρή βαλίτσα και ένα σακίδιο γεμάτο βιβλία. Έτσι, την 14η Ιουνίου η ιρανή κινηματογραφίστρια Μαχνάζ Μοχαμαντί μπήκε στη φυλακή του Εβίν, στην Τεχεράνη, στον τομέα 209, αυτόν που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των φρουρών της επανάστασης, καταδικασμένη σε πέντε χρόνια φυλάκισης για προπαγάνδα κατά του καθεστώτος. «Αγόρασα βιβλία φιλοσοφίας και ένα δοκίμιο που εξηγεί πώς να ελέγχεις την οργή σου. Από τότε που είναι στην εξουσία ο Αχμαντινετζάντ νιώθω να πνίγομαι» έγραψε την προηγούμενη μέρα στο Skype η σκηνοθέτιδα. Η Μαχνάζ Μοχαμαντί κατηγορείται από το ιρανικό καθεστώς και για κατασκοπεία μέσω μιας συνεργασίας της με το BBC (το οποίο υποτίθεται ότι ήταν ο παραγωγός των ντοκιμαντέρ της) που εκείνη δεν πα-

ραδέχτηκε ποτέ. «Ο μόνος λόγος για την καταδίκη μου είναι ο αγώνας μου για τα δικαιώματα των γυναικών. ∆εν θα τον απαρνηθώ ποτέ μέχρι να μας τα αναγνωρίσουν. Εκτός από γυναίκα είμαι και σκηνοθέτιδα, κι αυτός ο συνδυασμός στο Ιράν είναι αρκετός για να δικαιολογήσει οποιαδήποτε κατηγορία». Βραβευμένη με διεθνές βραβείο για την ταινία της Γυναίκες χωρίς σκιά, η Μαχνάζ Μοχαμαντί είναι εδώ και αρκετά χρόνια στο στόχαστρο των αρχών της Τεχεράνης. Στο παρελθόν είχε δικαστεί επειδή συμμετείχε στην ταινία της Ρακσάν Μπανί- Ετεμάντ Είμαστε το ήμισυ του πληθυσμού, με θέμα τις διαμαρτυρίες ενάντια στα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 2009. Τ. Τ.

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Συνταγματικού ∆ικαστηρίου. Το ίδιο ισχύει και για τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας που χαρακτηρίζονται ως Jobs Act, οι οποίες διαλύουν εξαρχής τη σύμβαση αορίστου χρόνου μέσα σε μια θάλασσα επισφάλειας, πράγμα που μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές. Το ίδιο ισχύει και για την πρόθεσή του να περάσει τον σχηματισμό της Γερουσίας από την αιρετότητα στον διορισμό εκ μέρους των περιφερειακών πλειοψηφιών. «Όλα αμέσως» διατείνεται ο Ρέντσι, «ευθύνομαι εγώ προσωπικά», αλλά δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αυτό που προτείνει δεν υλοποιείται μέσα στους προβλεπόμενους χρόνους, διότι συνεπάγεται στην ουσία τροποποιήσεις του πνεύματος και του γράμματος του Συντάγματος. Η σύγχυση δεν είναι λίγη και θα καταλήξει να ενισχύσει τη δυσπιστία προς την πολιτική, όχι λιγότερο από το περίεργο επιχείρημα «δεν συμφωνώ με τον Ρέντσι αλλά ας ελπίσουμε ότι δεν θα αποτύχει στους στόχους του, γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική λύση». Έτσι, ο «θρίαμβος» που διακηρύσσουν οι δυνάμεις που αυτοαποκαλούνται «αριστερές» δεν έχει καμία επίδραση στις ευρωπαϊκές ισορροπίες, ή μάλλον ενίσχυσε την κυρίαρχη θέση της Γερμανίας και του ΝΑΤΟ, αφήνοντας άλυτα όλα τα προβλήματα σχετικά με την Ευρώπη που θα έπρεπε να αποκτήσουμε: Στη σημερινή κατάσταση δεν φαίνεται με ποιον τρόπο θα αναστρέψουμε την επιλογή της λιτότητας, που κάνει τους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου να υποφέρουν -και όχι μόνο αυτούς. Οι μόνες φωνές που σε ένα βαθμό αντιτίθενται σ’ αυτήν την κατάσταση είναι, ακριβώς, η φωνή ενός ισχυρού ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, αλλά μεμονωμένου, και η φωνή του κυβερνήτη της ΕΚΤ, Ντράγκι, από την οποία δεν λείπει η αμφισημία. Ας μη μιλήσουμε και για τις ανεύθυνες ψυχροπολεμικές νοσταλγίες, υπό αμερικανική, γερμανική και πολωνική διεύθυνση, που αναδύθηκαν από το κομβικό ζήτημα της Ουκρανίας, ακριβώς τις μέρες που γιορταζόταν η απόβαση στη Νορμανδία. Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς www.sbilanciamoci.info, n.337/2014

∆ΙΕΘΝΗ

Η κυπριακή οικονομία σε αδιέξοδο

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Του Σταύρου Τομπάζου*

Σε αντίθεση με τη ρόδινη εικόνα της κυπριακής οικονομίας, που η κυβέρνηση και οι καθεστωτικοί οικονομολόγοι θέλουν να παρουσιάσουν, οι μνημονιακές πολιτικές φαίνεται να έχουν στην Κύπρο όμοια αποτελέσματα με αυτά της Ελλάδας, αν όχι χειρότερα. Η καλλιέργεια της ψευδαίσθησης περί επιτυχίας των πολιτικών λιτότητας εδράζεται ουσιαστικά σε δύο δεδομένα: Η ύφεση το 2013 περιορίστηκε στο 6%, ήταν δηλαδή μικρότερη από τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα περιορίστηκε στο 2% έναντι του 3% το 2012. Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι «θετικές» εξελίξεις, αν τις εξετάσει κανείς προσεκτικά, δείχνουν μάλλον το αδιέξοδο των πολιτικών λιτότητας παρά οτιδήποτε άλλο.

αταρχάς η ύφεση θα συνεχίσει και το 2014 και θα είναι σύμφωνα με τις προβλέψεις γύρω στο 5%. Αντί να έχουμε μια ετήσια μεγάλη μείωση του ΑΕΠ συγκεντρωμένη στο χρόνο, όλα δείχνουν ότι θα έχουμε μια παρατεταμένη μείωση. Το 2015, πάντα σύμφωνα με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (διαθέσιμα διαδικτυακά στη βάση δεδομένων AMECO), ο όγκος του κυπριακού ΑΕΠ θα είναι μικρότερος από αυτόν του 2005. Παράλληλα, ο όγκος του παγίου κεφαλαίου υποχωρεί σταθερά από το 2011. Όσον αφορά τις δημοσιονομικές επιδόσεις τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Με λογική μπακάλη, η κυπριακή κυβέρνηση περικόπτει δαπάνες και μειώνει το πρωταρχικό έλλειμμα. Ωστόσο, το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν φαίνεται να υποχωρεί, λόγω της αύξησης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και των τόκων που το κράτος καλείται να πληρώσει για να το εξυπηρετήσει. Το 2015, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα φθάσει το επίπεδο του 2012, 6%, και θα είναι πιο ψηλό από το 2013 και 2014, παρά τη σταθεροποίηση του πρωτογενούς ελλείμματος γύρω στο 2% από το 2013. Το δημόσιο χρέος θα φθάσει, έτσι, το 125% το 2015, από 70% στις αρχές της δεκαετίας του 2010.

Μείωση παραγωγικότητας της εργασίας

Βέβαια, η ύφεση και η απο-επένδυση παγίου κεφαλαίου συνοδεύεται και από μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας, ραγδαία αύξηση της ανεργίας και μείωση του μεριδίου του μισθού στο ΑΕΠ. Η Κύπρος μπήκε στην Ε.Ε. με ένα ποσοστό ανεργίας κάτω από το 5%, δηλαδή με ένα ποσοστό κοντά στην «πλήρη απασχόληση». Το 2014 υπολογίζεται ότι θα πλησιάσει το 20%. Ωστόσο, η δραστική μείωση των μισθών είναι δυνατό να λειτουργήσει μετά το 2014 ανασταλτικά ως προς το ποσοστό ανεργίας: Το μερίδιο του μισθού στο ΑΕΠ (διορθωμένου ως προς την επίδραση των αυτο-εργοδοτουμένων) υπολογίζεται ότι θα μειωθεί κάτω από το 50% το 2015 από 55% στις

αρχές της δεκαετίας. Η ύφεση της πραγματικής οικονομίας, η απο-επένδυση και η ανεργία δεν επιτρέπουν τον έλεγχο της τραπεζικής κρίσης, στην οποία αντανακλάται η παταγώδης αποτυχία των πολιτικών λιτότητας. Οι καταθέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα (περιλαμβανομένων και των συνεργατικών ιδρυμάτων) συνέχισαν να μειώνονται μέσα στο 2013, παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα στην εκροή καταθέσεων: από το τέλος ∆εκεμβρίου του 2012 στο τέλος ∆εκέμβριο του 2013 μειώθηκαν κατά 22,3%, μείωση στην οποία βέβαια περιλαμβάνεται και το bail-in (τα δεδομένα για το τραπεζικό σύστημα είναι διαδικτυακά διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου). Όμως, το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι η μεγάλη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (με το νέο ορισμό: 90 μέρες μη εξυπηρέτησης του δανείου), παρά το γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός δανείων αναδιαρθρώθηκαν και κατατάχθηκαν έτσι στην κατηγορία των εξυπηρετούμενων δανείων. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πλησίασαν το Ιανουάριο του 2014 το 44% (από 30,7% τον Ιούνιο του 2013) των συνολικών δανείων και το 60% των καταθέσεων.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Η πραγματική διάσταση του τραπεζικού προβλήματος στην Κύπρο φαίνεται αν εξετάσει κανείς το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε σχέση με το ΑΕΠ. Το τελευταίο έφθασε τον Ιανουάριο του 2014 στο 171,7% του ΑΕΠ του 2013. Ένα τέτοιο ποσοστό θα ήταν μαθηματικά αδύνατο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεδομένου ότι ο μέσος όρος του ποσοστού του ιδιωτικού χρέους στο ΑΕΠ στην Ε.Ε. είναι 140% ενώ στην Κύπρο πέραν του διπλάσιου. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αν όλα τα ιδιωτικά δάνεια ήταν μη εξυπηρετούμενα, το ποσοστό τους στο ΑΕΠ δεν θα έφθανε το 171,7%. Η ύφεση της πραγματι-

κής οικονομίας δεν επιτρέπει τον έλεγχο της τραπεζικής κρίσης, ενώ η τραπεζική κρίση στερεί την πραγματική οικονομία από την αναγκαία ρευστότητα για να λειτουργήσει. Πρόκειται για ένα πραγματικό φαύλο κύκλο που για ακόμη μια φορά διαψεύδει τις τροϊκανές προσδοκίες. Ακόμη και με την τροϊκανή λογική η μείωση των δημοσιονομικών δαπανών (εις βάρος των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, της παιδείας και της υγείας) και οι διαδοχικές μειώσεις των μισθών θα είχαν κάποιο οικονομικό νόημα αν και εφόσον οδηγούσαν σε μειώσεις των τιμών των προϊόντων και αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν η μια μετά την άλλη στην Κύπρο, παρά το γεγονός ότι οι άλλοτε εμπορικές λεωφόροι που έσφυζαν από ζωή παρουσιάζουν σήμερα εικόνα βιβλικής καταστροφής, το ποσοστό κέρδους στην Κύπρο παραμένει (παραδόξως εκ πρώτης όψεως) εντυπωσιακά σταθερό. Γιατί; ∆ιότι η μείωση των μισθών, αντί να οδηγεί σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, οδηγεί σε αύξηση του λόγου κέρδος/μισθός. Αυτός ο λόγος (0,65) το 2013 βρίσκεται στο ψηλότερο του σημείο από τουλάχιστον το 1995, ενώ αναμένεται ότι θα ξεπεράσει το 0,7 το 2014 και το 2015. Από το 2011 που ήταν 0,55 αυξάνεται σταθερά με ταχύτατο ρυθμό. Με

“

Η ύφεση της πραγματικής οικονομίας δεν επιτρέπει τον έλεγχο της τραπεζικής κρίσης, ενώ η τραπεζική κρίση στερεί την πραγματική οικονομία από την αναγκαία ρευστότητα για να λειτουργήσει. Πρόκειται για ένα πραγματικό φαύλο κύκλο που για ακόμη μια φορά διαψεύδει τις τροϊκανές προσδοκίες.

πιο απλά λόγια, οι θυσίες του κυπριακού λάου γίνονται στο βωμό του κέρδους και όχι στο βωμό της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας. ∆εδομένου ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να αυξάνονται σταθερά τους τελευταίους μήνες, ενώ η κυβέρνηση κάνει το παν για να προστατεύσει γύρω στους 25 μεγιστάνες της κυπριακής οικονομίας με τραπεζικά χρέη πέραν του 1/3 του κυπριακού ΑΕΠ που αρνούνται να εξυπηρετήσουν το σύνολο των χρεών τους, δεν είναι δυνατό να αποκλείσει κανείς ότι τα χειρότερα έπονται στην κυπριακή οικονομία.

* Επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει τέσσερα βιβλία και δεκάδες άρθρα που αφορούν στην ιστορία, στην πολιτική και στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

στα δίκτυα του κόσµου

∆ΙΕΘΝΗ

Στη Βουλγαρία όπου, παρά την εκτεταμένη διαφθορά, οι κινητοποιήσεις και η ψήφος των πολιτών διατηρούν τη δύναμη να ανατρέπουν κυβερνήσεις, η χώρα οδηγείται σε εκλογές για δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια.

www.facebook.com/OCLPH K?fref=ts

Μαζικές συλλήψεις στο Χονγκ Κονγκ

Περισσότερες από 500 συλλήψεις ακτιβιστών  της πρωτοβουλίας «Οccupy

Central with Love and Peace» έκανε την Τετάρτη η αστυνομία του Χονγκ Κονγκ. Οι ακτιβιστές έκαναν ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία ζητώντας πλήρη αυτονομία και δημοκρατικές αλλαγές χωρίς την επιρροή της Κίνας, μια ημέρα μετά την τεράστια διαδήλωση των 500.000 ανθρώπων που γίνεται κάθε χρόνο την 1η Ιουλίου και η οποία ξεκίνησε το 1997, όταν μεταβιβάστηκε η κυριαρχία του Χονγκ Κονγκ από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Κίνα. www.notredamedeslandes2014.org

Κάτω τα χέρια από την ZAD

Με τις μεγάλες κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν  χτες και ολοκληρώνονται σή-

Χωρίς ενέργεια, αλλά με τράπεζες ΠΡΟΩΡΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

μερα, συνεχίζεται ένας από τους πιο εμβληματικούς αγώνες που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στην Γαλλία. Παρά την άγρια καταστολή που έχει προηγηθεί, χιλιάδες ακτιβιστές με ποικίλες δράσεις προσπαθούν να μπλοκάρουν την κατασκευή του νέου αεροδρομίου που προσπαθεί να φτιάξει η γαλλική κυβέρνηση στην ZAD, την μεγαλύτερη αυτοδιαχειριζόμενη περιοχή της Ευρώπης που από το 1972 διαφεύγει από τον έλεγχο του γαλλικού κράτους.

ργανωμένη απόπειρα αποσταθεροποίησης του οικονομικού συστήματος της χώρας χαρακτήρισε η απερχόμενη κυβέρνηση της Βουλγαρίας, τη διασπορά ψευδών πληροφοριών περί κατάρρευσης των τραπεζών, που οδήγησαν σε μαζικές αναλήψεις χρημάτων, τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου. Ο πρόεδρος Ρόσεν Πλεβνέλιεφ διαβεβαίωσε ότι θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εγγύηση των καταθέσεων και την σταθερότητα των τραπεζών -τις οποίες το ∆ΝΤ έχει χαρακτηρίσει «υγιείς» διευκρινίζοντας ότι: «∆εν υπάρχει τραπεζική κρίση, υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης και εγκληματική επίθεση».

Ενάντια στη στρατιωτική μεταρρύθμιση

Η ευθύνη για τον πανικό αποδίδεται σε διαδικτυακά μηνύματα, για τα οποία τέσσερα άτομα συνελήφθησαν, και σε κύκλους του μεγιστάνα των ΜΜΕ Ντελιάμ Πεέβσκι, ο οποίος έχει προκαλέσει και στο παρελθόν την αγανάκτηση των πολιτών (βλ. Εποχή, 23.6.2013). Η βουλγαρική Κεντρική Τράπεζα πρότεινε την ποινικοποίηση της παραπλάνησης και της παραπληροφόρησης για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη ∆ευτέρα προληπτική διοχέτευση κρατικών κεφαλαίων και η κατάσταση άρχισε να εξομαλύνεται. Στην εσπευσμένη συνεδρίαση με οικονομικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους την περασμένη Κυριακή, ο βούλγαρος πρόεδρος ανακοίνωσε επίσης επισήμως τις -δεύτερες στην διάρκεια της θητείας του- πρόωρες εκλογές στις 5.10.14, τη διάλυση του Κοινοβουλίου στις 6.8.14 και το διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης. Στη Βουλγαρία όπου, παρά την εκτεταμένη διαφθορά, οι κινητοποιήσεις και η ψήφος των πολιτών διατηρούν τη δύναμη να ανατρέπουν κυβερνήσεις, η χώρα οδηγείται σε εκλογές για δεύτερη

www.twitter.com/TOKYO_DE MOCRACY

Περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι διαδήλωσαν  την ∆ευτέρα έξω από το σπίτι

του ιάπωνα πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε ενάντια στη στρατιωτική μεταρρύθμιση, που τελικά ψηφίστηκε την Τρίτη από τον κυβερνητικό συνασπισμό. Το νέο στρατιωτικό δόγμα βασίζεται σε μια αμφιλεγόμενη ερμηνεία του συντάγματος και επιτρέπει στον ιαπωνικό στρατό να πολεμά στο εξωτερικό για την υπεράσπιση των συμμάχων της χώρας, αλλάζοντας την πολιτική που ακολούθησε η Ιαπωνία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η οποία επέτρεπε τη χρήση βίας μόνο για αυτοάμυνα. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

“

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων

φορά μέσα σε δύο χρόνια. Η κυβέρνηση των, επίσης πρόωρων, εκλογών του Μαΐου 2013, ήρθε αντιμέτωπη με αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Οι βούλγαροι, με την ψήφο τους στις ευρωεκλογές άλλαξαν τους συσχετισμούς δυνάμεων. Το σοσιαλιστικό GERB (προς το οποίο είχε εκφράσει την υποστήριξή του ο επίτιμος πρόεδρος του Die Linke, Χανς Μόντρο) αποδυναμώθηκε με 18,94%, ενώ το Κόμμα της Τουρκικής Μειονότητας, το οποίο είχε στηρίξει με ψήφο εμπιστοσύνης την κυβέρνηση, αύξησε κατά έξι μονάδες τα ποσοστά του, έλαβε 17,26% και ζήτησε πρόωρες εκλογές. Το κεντροδεξιό BSP του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ πήρε 30,4%. Άλλα ήθη και έθιμα στη γειτονική χώρα.

Κυρώσεις για τον αγωγό

Πολιτικό θέμα αποτελούν και οι εξελίξεις που αφορούν στον αγωγό South Stream. Πρόκειται για ένα έργο εθνικής σημασίας για την Βουλγαρία, όχι όμως και για την ΕΕ, ούτε βεβαίως για τις ΗΠΑ, παρότι -ή ακριβώς επειδή- ο αγωγός θα παρακάμπτει την Ουκρανία και μέσω της Μαύρης Θάλασσας, θα μεταφέρει φυσικό αέριο κατευθείαν σε Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Αυστρία και Ιταλία. Όπως επισημαίνει στο πρακτορείο Novinite η καθηγήτρια και ειδική σε θέματα ∆ιεθνών Σχέσεων και Ενεργειακής Γεωοικονομίας, Νίνα Ντιουλγκέροβα, οι μη αιτιολογημένες εντολές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παύση της κατασκευής του αγωγού, οι ποινικές διώξεις εναντίον της χώρας και το πάγωμα της οικονομικής βοήθειας που ακολούθησαν, συνδέονται άμεσα με τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και παράλληλα, με το καθεστώς μόνιμης εμπλοκής των ΗΠΑ στην ΕΕ και στον τομέα της ενέργειας, σε συνδυασμό με την TTIP (Εποχή 15.6.2014). Με κυρώσεις απείλησε τις κατα-

σκευάστριες βουλγαρικές εταιρίες η αμερικανίδα πρέσβης στην Σόφια, ενώ μετά την επίσκεψη τριών αμερικανών γερουσιαστών, ο πρωθυπουργός Πλάμεν Ορεσάρσκι ανακοίνωσε το πάγωμα των έργων, υποχωρώντας σε πιέσεις αντίστοιχες με αυτές που είχαν υποχρεώσει τον Μπορίσοφ να σταματήσει τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Οι ενδιαφερόμενες χώρες έχουν κινηθεί εναντίον της απαγόρευσης, ενώ οι επίσημες υπογραφές μεταξύ Gazprom και ενεργειακού ομίλου τής ισχυρότερης οικονομικά και στην ευρωπαϊκή ιεραρχία- Αυστρίας, αναμένεται ότι θα επηρεάσουν την αντίθεση της ΕΕ.

∆υσβάσταχτες «τιμωρίες»

Οι αποφάσεις σκοπιμοτήτων ΕΕ και NATOϊκών κύκλων ενεργοποίησαν φαινόμενο-ντόμινο που ξεκίνησε με την αύξηση τιμών στην θέρμανση, στο ζεστό νερό και στο φυσικό αέριο, από 1 Ιουλίου. Να σημειωθεί ότι η αύξηση στις τιμές του ηλεκτρικού, υπήρξε η αφορμή για την πτώση της κυβέρνησης Μπορίσοφ πριν από περίπου ενάμιση χρόνο. «Τιμωρίες» και δυσβάσταχτες συνέπειες, για έναν από τους φτωχότερους, αλλά και από τους πιο εργατικούς λαούς στην Ευρώπη (μετά από ρουμάνους, έλληνες και ούγγρους). Με ανεργία που φθάνει το 11%, κι ενώ η χώρα προσπαθεί να ανανήψει από τις καταστροφές που προκάλεσαν οι καταρρακτώδεις βροχές και οι πλημμύρες στα μέσα Ιουνίου, από τις οποίες 12 άτομα έχασαν την ζωή τους στην Βάρνα, υπέστη πλήγμα ο σημαντικός τομέας του τουρισμού στα παράλια και αφανίστηκαν ζωτικές για τους κατοίκους και την οικονομία εσοδείες σιτηρών, με άμεσο και μελλοντικό κόστος που ακόμα δεν έχει υπολογιστεί. Ελισάβετ Πετρίδου

∆ΙΕΘΝΗ

Οι Έλληνες μπορούν να σώσουν την Ευρώπη

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Του Μίκαελ Σλεχτ*

α τελευταία τέσσερα χρόνια η γερμανική κυβέρνηση, υπό την καγκελάριο Μέρκελ, έχει εξελιχθεί σε κεντρικό προπαγανδιστή της νεοφιλελεύθερης αναδιοργάνωσης της Ευρώπης προς όφελος του κεφαλαίου. Η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία εξαναγκάστηκαν σε περικοπές συντάξεων και κοινωνικών δαπανών, καθώς και σε σκληρές μειώσεις στους μισθούς. Το πρόγραμμα με τίτλο Agenda 2010 που εφάρμοσαν SPD και Πράσινοι προ δεκαετίας και με το οποίο επιβλήθηκαν μειώσεις στην κοινωνική πρόνοια και περικοπές μισθών στη Γερμανία, εξάγεται και σε άλλες χώρες. Αλλά και οι κυβερνήσεις στην Ιταλία και τη Γαλλία υιοθετούν τη γερμανική πολιτική λιτότητας. Το γερμανικό μοντέλο φαντάζει να είναι παράδειγμα προς μίμηση. Ωστόσο, η σχετική σταθερότητα στη Γερμανία είναι εφικτή επειδή πατάει στις πλάτες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η κτηνώδης πολιτική Μέρκελ έχει αποτύχει ολοκληρωτικά. Ενώ υποτίθεται ότι η πολιτική λιτότητας οδηγεί στη μείωση του κρατικού χρέους, συνέβη το αντίθετο. Η οικονομία της Ελλάδας έχει πάρει τον κατήφορο από το 2010 και έχει ήδη συρρικνωθεί κατά 25%. Eδώ και χρόνια οι υποσχέσεις για βελτίωση μετατίθενται στο μέλλον. Καθώς και στις άλλες χώρες που βιώνουν την κρίση διαπιστώνεται ότι το «πικρό φάρμακο» είναι στην πραγματικότητα δηλητήριο.

Η Ευρώπη μπορεί να αντισταθεί

Η Ευρώπη θα μπορούσε κάλλιστα να αντισταθεί στον ολοένα και πιο ιμπεριαλιστικό ρόλο της Γερμανίας. Η Ευρώπη θα έπρεπε να απαιτήσει από τη Γερμανία μια μαζική ενίσχυση της εγχώριας αγοράς της. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία των κατάλληλου πλαισίου που θα διασφαλίζει ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θα μπορέσουν να προωθήσουν και πάλι υψηλότερες μισθολογικές αυξήσεις, ώστε να εξαλειφθούν οι διαφορές του μοναδιαίου κόστους εργασίας με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, θα έπρεπε να απαιτήσει από τη Γερμανία να ενισχύσει σημαντικά τις δημόσιες επενδύσεις της. Από το 2003, το ύψος των δημοσίων επενδύσεων είναι χαμηλότερο από την ετήσια φθορά της υποδομής της χώρας, η οποία σαπίζει στο βωμό των περικοπών των τελευταίων κυβερνήσεων. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, θα μειωνόταν το απίστευτο πλεόνασμα του εξωτερικού εμπορίου και θα εξαλειφόταν έτσι η βασική αιτία του χρέους των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και η ευρωπαϊκή κρίση. Σε περίπτωση που η γερμανική κυβέρνηση δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις αυτές, όλες ή τουλάχιστον οι περισσότερες χώρες τις ευρωζώνης, θα έπρεπε συλλογικά να απειλήσουν με έξοδο από αυτήν και τη δημιουργία ενός άλλου, νέου, ενιαίου νομίσματος χωρίς τη συμμετοχή της Γερμανίας. Το «παλιό ευρώ» θα στήριζαν μόνο η Γερμανία, ίσως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Φινλανδία και, μιας και η υπερτί-

Tο καλό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές κάνει ορατή την ευκαιρία να αναλάβει επιτέλους τη διακυβέρνηση της Ελλάδας μια πολιτική δύναμη που θα βάλει τέλος στην πολιτική του βάναυσου οργίου των περικοπών και στην αυξανόμενη φτώχεια, και μάλιστα το αργότερο του χρόνου με πρόωρες εκλογές. Ταυτόχρονα παρουσιάζεται επιτέλους η δυνατότητα να ανακοπεί η πολιτική της Μέρκελ. Μόνο έτσι μπορεί να σταματήσει και η ευρωπαϊκή κρίση που συνεχίζει να σιγοκαίει. Οι Έλληνες, με την εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, μπαίνουν στο δρόμο της σωτηρίας όχι μόνο της χώρας τους, αλλά και της Ευρώπης.

μηση του θα ήταν πολύ σημαντική, θα τέλειωνε την αυτοκρατορική κυριαρχία της Γερμανίας αμέσως. Αυτή η λύση, όμως, δεν εφαρμόζεται και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξακολουθούν να δέχονται τις γερμανικές υπαγορεύσεις, καθώς έχουν και αυτές αγκαλιάσει τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και τα ισχυρά κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα ασκούν πιέσεις. Σε κανένα από τα κράτη της Ευρώπης δεν μπορούμε να προβλέψουμε ότι θα πέσουν οι κυβερνήσεις που κάνουν τους λακέδες της Γερμανίας και της εκάστοτε τοπικής κεφαλαιοκρατίας.

Μια ορατή ευκαιρία

Μόνη εξαίρεση είναι η Ελλάδα, το μικρότερο κράτος του Νότου της ευρω-

ζώνης και το πιο καταπιεσμένο. Εδώ είναι ορατή η ευκαιρία, ο ΣΥΡΙΖΑ να έρθει στην εξουσία και να τερματίσει την πολιτική των περικοπών που επιβάλλει η Mέρκελ. Αυτή η πολιτική ήταν πάντα προϋπόθεση για τη χορήγηση των λεγόμενων «πακέτων διάσωσης», τα οποία στην πραγματικότητα ήταν σωσίβια από μολύβι. Οι μόνες που διασώθηκαν ήταν ξένες τράπεζες. Από τα δάνεια που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα, μόνο το 1,6% έχει εισρεύσει στον κρατικό προϋπολογισμό, περίπου πέντε δισ. ευρώ. Το υπόλοιπο καταβλήθηκε εκ των προτέρων σε τράπεζες εκτός Ελλάδος. Μέρκελ και η ΕΕ απειλούν πως χωρίς «τα δέοντα ανταλλάγματα», δηλαδή χωρίς βίαιες κοινωνικές και μισθολογικές περικοπές, ο περαιτέρω δανει-

σμός θα σταματήσει. Υπάρχει κίνδυνος να πραγματοποιηθούν αυτές οι απειλές; Είναι εξαιρετικά απίθανο. Οδηγώντας την Ελλάδα σε κατάρρευση, οι κίνδυνοι για τις άλλες χώρες, ειδικά για τη Γερμανία είναι τεράστιοι: το αποτέλεσμα θα ήταν μια ευρωπαϊκή, παγκόσμια κιόλας, χρηματοπιστωτική κατάρρευση. Η κατάρρευση της Lehman, το Σεπτέμβριο του 2008, θα έμοιαζε συγκριτικά τελείως ασήμαντη. Καμία ΕΚΤ, κανένα ευρωπαϊκό δίχτυ διάσωσης δεν θα μπορούσε το αποτρέψει. Με την πτώση της Ελλάδας, το ευρώ θα κινδύνευε να εκραγεί. ∆εν είναι μόνο οι Έλληνες που θα έπρεπε να εισαγάγουν πάλι τη δραχμή, αλλά κι οι Γερμανοί θα χρειάζονταν ένα νέο εθνικό νόμισμα. Η ισοτιμία του θα αυξανόταν απότομα κατά 30 έως 40%. Η ανταγωνιστικότητα μεγάλου μέρους της γερμανικής εξαγωγικής οικονομίας θα χανόταν. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα καταποντίζονταν κατά 7 έως 9%. Ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας, αν όχι περισσότερες, θα βρίσκονταν πλέον σε άμεσο κίνδυνο. Επιπλέον, όλα τα δάνεια και οι εγγυήσεις θα έπρεπε να διαγραφούν. Η οικονομική ζημία θα ανέρχονταν σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τη Γερμανία. Ορισμένοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι η συνολική ζημιά θα άγγιζε το ένα τρισεκατομμύριο. Θα δημιουργούνταν έτσι άλλη μία περιοχή σε κρίση στην Ευρώπη. Αν τελικά συμβεί αυτό που υπαγορεύει η λογική, η ΕΕ και η Μέρκελ θα εξαναγκαστούν σε διάλογο με τη μελλοντική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να σταματήσει τις περικοπές, να τονώσει την οικονομία, να καταπολεμήσει τη διαφθορά και να επιβάλει επιτέλους την απαραίτητη σημαντική αύξηση στη φορολογία των πλουσίων. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για ουσιαστική ίαση της οικονομίας και των οικονομικών του ∆ημοσίου. Μόνο έτσι, τελικά, θα μπορέσει να εξυπηρετηθεί το ελληνικό χρέος. Μετάφραση/Απόδοση: Κατερίνα Αναστασίου

* Ο Μ. Σλεχτ είναι υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του «Die Linke».

ΕΥΡΩΠΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ioυ

Η αριστερά έχει

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ «PODEMOS», ΑΝΝΑ ΝΤΟΜΙΝΓ

Η Σαλομέ Ραμίρεζ, η Άννα Ντομίνγκεζ και ο μεταφραστής Κρίτωνας Ηλιόπουλος.

Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα

Πώς λειτουργεί το Podemos; Σαλομέ: Το κύτταρο λειτουργίας είναι οι λεγόμενοι «κύκλοι Podemos», δηλαδή ανοικτές ομάδες πολιτών, που οργανώνονται είτε κατά θεματική ενότητα είτε κατά τόπο κατοικίας και οι οποίοι είναι αυτοδιαχειριζόμενοι. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 600 «κύκλοι Podemos» σε όλο τον κόσμο, Ευρώπη, Αμερική, Ασία. Υπάρχουν επίσης και οι συνελεύσεις που οργανώνονται σε κεντρικά σημεία πόλεων ή χώρους δουλειάς. Σε αυτά τα δύο κύτταρα λειτουργίας μπορεί να συμμετέχει όποιος πολίτης θέλει, χωρίς να είναι απαραίτητα μέλος του «Podemos». Ο κάθε πολίτης μπορεί να συμμετέχει και να αναλαμβάνει δράση σε όποιο βαθμό θέλει και από κοινού ο «κύκλος Podemos» αποφασίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του καθενός. Υπάρχουν οι ακτιβιστές που έχουν πιο μόνιμη παρουσία και δράση, αλλά υπάρχουν και πολίτες που συμμετέχουν όσο και όποτε θέλουν. Έχετε ήδη εκλέξει 5 ευρωβουλευτές. Με ποιο τρόπο αυτή η «από τα κάτω» λειτουργία φτάνει στους εκπροσώπους του Podemos που εφαρμόζουν την πολιτική του; Άννα: Η φωνή των μελών του Podemos είναι πολύ σημαντική, αλλά πιο σημαντική είναι η φωνή των πολιτών. Τις πιο σημαντικές αποφάσεις που χρειάζεται να πάρει το Podemos, τις παίρνουν όλοι οι πολίτες και όχι μόνο οι ακτιβιστές ή τα μέλη του. Οι «κύκλοι Podemos» είναι το κανάλι μέσα από το οποίο περνάει η φωνή των πολιτών, τα μέλη τους είναι αυτοί που μιλούν με τον κόσμο στις γειτονιές και δημιουργούν τη διαδικασία που εξασφαλίζει τη λαϊκή συμμετοχή. Για παράδειγμα, τη λίστα των υποψηφίων ευρωβουλευτών στις πρόσφατες εκλογές την αποφάσισαν οι πολίτες με ψηφοφορία μέσω διαδικτύου, αλλά και με κάλπες στους δρόμους που έβγαλαν οι «κύκλοι Podemos». Συνολικά συμμετείχαν στις ψηφοφορίες πάνω από 33.000 πολίτες, αριθμός ρεκόρ για εσωτερικές διαδικασίες κόμματος στην Ευρώπη. Κάθε πολίτης που θέλει να ψηφίσει, λαμβάνει ένα κωδικό στο κινητό του και με αυτόν μπορεί να συμμετέχει στην ψηφοφορία και να εξασφαλιστεί ότι ο κάθε πολίτης ψηφίζει μία φορά. Σ.: Για το φθινόπωρο οργανώνουμε μια

“

Στο 9ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Χανίων ήρθαν προσκεκλημένες στη νέες γυναίκες, η Άννα Ντομίνγκεζ, ιστορικός, και η Σαλομέ Ραμίρεζ, Podemos,του ισπανικού κόμματος – έκπληξη, που μετά από τέσσερι λειτουργίας κατάφερε να συγκεντρώσει το 8% περίπου των ψήφων ψηφοφόρων στις πρόσφατες ευρωεκλογές. Βρέθηκαν στο επίκεντρ

μεγάλη συνέλευση, ας την πούμε συνδιάσκεψη, για την οποία χρειαζόταν να εκλεγεί ένα οργανωτικό συντονιστικό. Για την εκλογή του συμμετείχαν ψηφίζοντας 55.000 πολίτες διαδικτυακά, μέσα σε δύο μέρες. Το λογισμικό μέσω του οποίου γίνεται η ψηφοφορία είναι ελεύθερο, αλλά τα μηνύματα κοστίζουν αρκετά. Από πού προέρχεται η χρηματοδότηση για τις ανάγκες αυτής της διαδικασίας; Α.: Αποκλειστικά από τους πολίτες. Για παράδειγμα, για τις ανάγκες της προεκλογικής εκστρατείας, οι πολίτες συγκέντρωσαν 150.000 ευρώ. Όταν υπάρχει κάποια ανάγκη, απευθυνόμαστε στον κόσμο ανακοινώνοντας το σκοπό για τον οποίο χρειαζόμαστε τη χρηματοδότηση και δίνοντας τον αριθμό ενός λογαριασμού. Στην κεντρική μας ιστοσελίδα υπάρχει η δυνατότητα για τον καθένα να παρακολουθεί τα έσοδα και τα έξοδα του Podemos, σε πραγματικό χρόνο, με απόλυτη διαφάνεια. Το κλειδί είναι να δώσουμε την πρωτοβουλία στους πολίτες, να αισθανθούν ότι οι ίδιοι αποφασίζουν. Σας άκουσα να λέτε ότι θέλετε να υπερβείτε την κατηγοριοποίηση των απόψεων με βάση το χαρακτηρισμό αριστερή – δεξιά. Σε αυτήν την υπέρβαση όμως μας καλούν και οι νεοφιλελεύθεροι. Α.: Στην ουσία του το Podemos είναι αριστερό κόμμα. Όταν λέμε ότι θέλουμε να υπερβούμε τη διάκριση μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, εννοούμε ότι οποιοσδήποτε που θεωρεί τον εαυτό του δεξιό, μπορεί να συμμετέχει στο Podemos, αρκεί να αγωνίζεται για δημοκρατία, αυτοδιάθεση και ανθρώπινα δικαιώματα. Πιστεύουμε ότι όποιος στην πράξη αποδέχεται αυτά τα τρία προτάγματα, δεν μπορεί να είναι δεξιός στον τρόπο που ζει. Σ.: Αυτό που διαφοροποιεί το δικό μας κάλεσμα, είναι ότι οι δεξιοί υποστηρίζουν ότι δεν έχουμε δυνατότητα για άλλη πολιτική, πέρα από αυτή που ακολουθείται από τις κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου, αντίθετα εμείς λέμε ότι μια άλλη πολιτική είναι εφικτή. Στην Ελλάδα, για ιστορικούς λόγους, είναι δύσκολο να ξεπεραστεί η διάκριση αριστεράς – δεξιάς, τουλάχιστον για τις εν ζωή γενιές. Και στην Ισπανία, όμως, έχετε παρόμοιες ιστορικές αναφορές. Ποια είναι η διαφορά που επιτρέπει αυτή την υπέρβαση στην περίπτωσή σας; Α.: Υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο χωρών ιστορικά. Οι Έλληνες γνωρίζετε καλύτερα την ιστορία σας

Να επιμείνουμε στην επανοηματοδότηση των πολιτικών όρων, που φτώχυναν και αλλοιώθηκαν στη διάρκεια της κρίσης, αλλά και πριν από αυτή. Καθώς δημιουργούμε ένα νέο κοινό μοντέλο πολιτικής λειτουργίας, χρειάζεται ένα σαφές πρόγραμμα, που να δίνει έμφαση στην επανάκτηση της δημοκρατίας.

και ξέρετε ότι η δημοκρατία αποκαταστάθηκε μεταπολιτευτικά χάρη στους αγώνες της αριστεράς. Είναι γεγονός ότι η τότε κυβέρνηση κάλεσε τις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές στην Ελλάδα την ημερομηνία της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Αυτό σημαίνει ότι η εξουσία αντιλαμβανόταν τη δύναμη της αριστεράς και το ρόλο της σε αυτή τη δημοκρατική αλλαγή. Στην Ισπανία, όμως, η δική μας γενιά (η γενιά των σημερινών τριαντάρηδων, σαραντάρηδων και κάτω) δεν ταυτίζει την αποκατάσταση της δημοκρατίας με τον αγώνα της αριστεράς. Η επίσημη ορολογία που προωθήθηκε στην περίπτωση της Ισπανίας ήταν εθνική συμφιλίωση. Αυτές οι γενιές, κατά συνέπεια, έχουν απαξιώσει το διαχωρισμό αριστεράς – δεξιάς και τις ταυτίζουν με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Λαϊκό Κόμμα, αντίστοιχα. Ενώ παράλληλα, τα θεωρεί και τα δύο το ίδιο χάλια. Τα πιο πολιτικοποιημένα μέλη του Podemos θεωρούν τους εαυτούς τους αριστερούς, αλλά δεν θεωρούν χρήσιμο να επιμείνουν σε αυτή τη διάκριση, γιατί δεν αφορά κανέναν σήμερα στην Ισπανία, σε θεωρητικό επίπεδο.

Ο χάρτης των «κύκλων Podemos». Από την εμπειρία σας σε αριστερά κόμματα, ποιο είναι το έλλειμμα της αριστεράς; Α.: Η αριστερά παρουσιάζει έλλειμμα δημοκρατίας ή, για να το πούμε διαφορετικά, το πρόβλημα είναι η γραφειοκρατικοποίηση της λειτουργίας των κομμάτων

τ κ κ ο

τ θ

Πέρασε ο νόμος για τα 8,5 ευρώ κα Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

ταν κάτι, που επισημαίνουν εδώ και πάρα πολύ καιρό οικονομολόγοι από την Ευρώπη αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο: Για να σταματήσουν οι τεράστιες ανισορρπίες της ευρωζώνης θα πρέπει και η Γερμανία να κάνει κάποια ελάχιστα πράγματα και ένα από αυτά θα ήταν να σταματήσει την πολιτική συγκράτησης ή ακόμα και μείωσης μισθών και ημερομισθίων. Από την άλλη, η Αριστερά επισημαίνει εδώ και χρόνια ότι μπορεί οι δείκτες να ευημερούν και οι γερμανικές εξαγωγές να εκτοξεύονται, αλλά υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι εργαζόμενων, που ζει με μισθούς πείνας και εξαρτάται από διάφορα κοινωνικά επιδόματα.

Ανεπαρκές και πολυτεμαχισμένο μέτρο

Το αίτημα για κατώτατο ωρομίσθιο στα 10 ευρώ, που είχε θέσει «Η Αριστερά» ήταν μάλλον πολύ προχωρημένο για τους σοσιαλδημοκράτες, που μιλούσαν προεκλογικά για 8,5 ευρώ και κατόρθωσαν τελικά να το περάσουν, έστω και με κάποιους περιορισμούς στο πρόγραμμα του μεγάλου συνασπισμού. Την περασμένη Πέμπτη το μέτρο εγκρίθηκε από τη γερμανική Βουλή με μόλις πέντε ψήφους κατά και με την Αριστερά να απέχει από την ψηφοφορία, ακριβώς επειδή θεώρησε ότι το μέτρο κινείται προς μια σωστή κατεύθυνση, αλλά θα μπορούσε να είναι κατά πολύ καλύτερο. «Το μέτρο είναι ανεπαρκές και πολυτεμαχισμένο», όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Μίκαελ Σλεχτ εκπρόσωπος του κόμματος της Αριστεράς για τα οικονομικά θέματα. Κι αυτό όχι μόνο γιατί προβλέπει μεγάλες μεταβατι-

κές περιόδους για κάποιες κατη νων, αλλά και γιατί εξαιρεί τους και τους νέους απασχολούμενου πτώσεις. Για κάποιες κατηγορίες, όπως διανομείς εφημερίδων που υπολ που 300.000 και είναι στην πλειο δαποί, θα εφαρμοστεί πλήρως τ μενων... εκλογών, δηλαδή το 201 αρκετές εξαιρέσεις βρίσκονται κ γαζόμενοι, που υπολογίζονται σε Όλες αυτές οι ειδικές ρυθμίσει

ΕΥΡΩΠΗ

6 Ioυλίου 2014

ει έλλειμμα δημοκρατίας

ΝΓΚΕΖ ΚΑΙ ΣΑΛΟΜΕ ΡΑΜΙΡΕΖ

στην Ελλάδα δύο εζ, μέλη του ερις μόλις μήνες ων των ισπανών ντρο του

με-

α ειν

της αριστεράς, που υπονομεύει τη δημοκρατία. Αυτό που λείπει από τα συνδικάτα και τα κόμματα της αριστεράς, είναι οι πολίτες, η συμμετοχή τού κόσμου. Σ.: Το πρόβλημα που έχουν τα κόμματα της αριστεράς, είναι ο φόβος ότι η ηγεσία θα χάσει τον έλεγχο, αν το κόμμα ανοιχτεί

ενδιαφέροντος για τους περισσότερους από εμάς και όχι άδικα. Η συζήτηση μαζί τους ήταν αφορμή για πολύ ενδιαφέροντες προβληματισμούς, όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας ενός αριστερού κόμματος, τον κίνδυνο της “πασοκοποίησης”, την “επαναπολιτικοποίηση” της πολιτικής, τη σημασία των λέξεων και τα διδάγματα που η αριστερά δεν πήρε από τις πλατείες. στον κόσμο. Τι μπορεί να σημάνει για τους ευρωπαϊκούς λαούς –ιδιαίτερα του Νότου-το σημαντικό εκλογικό ποσοστό του Podemos και η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ; Σ.: ∆ιαφαίνεται πλέον η σαφής δυνατότητα, στην οποία αξίζει να επενδύσουμε, να δυναμώσουμε τον αγώνα ενάντια στην πολιτική που επιβάλλουν οικονομικές και πολιτικές ελίτ και δεν μπορεί να είναι πλέον αποδεκτή. Χρειάζεται να φτιαχτούν δομές από τα κάτω, που να υπερασπίζονται το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία και λιγότερο φόβο. Χρειάζεται να επανανοηματοδοτήσουμε όλο το πολιτικό λεξιλόγιο, να δημιουργήσουμε νέα νοήματα και νέες αφηγήσεις. Α.: Η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ και η ψήφος στο Podemos είναι ψήφος στη δημοκρατία, περισσότερο από ό,τι είναι ψήφος στην αριστερά, και συμβάλλει στην ενδυνάμωση των λαών του ευρωπαϊκού Νότου. Στην προεκλογική εκστρατεία του Podemos είπαμε ότι θα μπούμε στην ομάδα της GUE στην ευρωβουλή, για να στηρίξουμε την υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα, γιατί αυτή υπερασπιζόταν την αυτοδιάθεση των λαών και τη δημοκρατία.

κατώτατο μισθό

κατηγορίες εργαζομέτους χρόνια άνεργους ενους σε αρκετές περι-

πως για παράδειγμα οι υπολογίζονται σε περίπλειοψηφία τους αλλοως τη χρονιά των επόο 2017. Αντιμέτωποι με ται και οι εποχιακά ερται σε περίπου 800.000. μίσεις είναι φυσικό να

μπερδεύουν τους εργαζόμενους και να τους κάνουν να μην ξέρουν πολλές φορές τι ισχύει για την περίπτωσή τους...

Καλή βάση εκκίνησης για την αριστερά Μπορεί, λοιπόν, ο νόμος που ενέκρινε το Μπούντεσταγκ να μην προσφέρεται για πανηγυρισμούς αλλά σίγουρα αποτελεί μια καλύτερη βάση εκκίνησης για την αριστερά αλλά και για τα συνδικάτα, που είχαν θέσει εδώ και μια δεκαετία περίπου στην

Στο δίλημμα δικτατορία ή δημοκρατία στην Ευρώπη, αλλά και στο δεύτερο σημαντικό δίλημμα πληρωμή ή όχι του χρέους, η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ μάς εκφράζει απολύτως. Από την εμπειρία σας στη δημιουργία του Podemos, ποια είναι τα σημεία που χρειάζονται επιμονή, ώστε να μην ξεφύγετε από τους στόχους και τις αρχές σας; Σ.: Αυτό που χρειάζεται να μην ξεχνάμε, είναι η παραγωγή πολιτικής από τα κάτω. Αυτή η δημοκρατία είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Να επιμείνουμε στην επανοηματοδότηση των πολιτικών όρων, που φτώχυναν και αλλοιώθηκαν στη διάρκεια της κρίσης, αλλά και πριν από αυτή. Καθώς δημιουργούμε ένα νέο κοινό μοντέλο πολιτικής λειτουργίας, χρειάζεται ένα σαφές πρόγραμμα, που να δίνει έμφαση στη νέκρωση της δημοκρατίας από την τρόικα και στην επανάκτησή της από τους πολίτες. Α.: Να θυμόμαστε πάντα ότι το ζητούμενο δεν είναι η ενότητα της αριστεράς, αλλά η λαϊκή ενότητα, στη βάση των τριών προταγμάτων: δημοκρατία, αυτοδιάθεση, ανθρώπινα δικαιώματα. Το Podemos προτάσσει συχνά τον όρο

“

Μπορεί ο νόμος να μην προσφέρεται για πανηγυρισμούς, αλλά σίγουρα αποτελεί μια καλύτερη βάση εκκίνησης για την αριστερά αλλά και για τα συνδικάτα, που είχαν θέσει εδώ και μια δεκαετία το αίτημα για καθιέρωση ενός ελάχιστου βασικού ωρομίσθιου. ατζέντα τους το αίτημα για καθιέρωση ενός ελάχιστου βασικού ωρομίσθιου, όπως ισχύει και σε πολλές άλλες χώρες της ΕΕ. Με τα 8,5 ευρώ η Γερμανία μπορεί να είναι η πλουσιότερη και ισχυρότερη οικονομικά χώρα της Ευρώπης αλλά είναι μόλις στην έκτη θέση στη σχετική λίστα στην Ευρώπη. Υπάρχουν λοιπόν ακόμα βήματα να γίνουν. Φυσικά οι σοσιαλδημοκράτες προσπάθησαν να παρουσιάσουν την απόφαση σαν μια μεγάλη τους επιτυχία. Η αλήθεια είναι ότι, αφενός, προέβαλαν αυτό το μέτρο ως βασικό προεκλογικό τους χαρτί, επειδή ένοιωθαν ισχυρή την πίεση από τα αριστερά τους, αφετέρου, έβαλαν αρκετό νερό στο κρασί τους με τις μεταβατικές περιόδους που αποδέχθηκαν. Ωστόσο και η Ανγκέλα Μέρκελ, που αρχικά ήταν κάθετα αντίθετη αναγκάστηκε να κάνει κάποια βήματα προς τα πίσω. Αποδεικνύεται, λοιπόν, ότι και αυτή θέλει καμιά φορά να πιεστεί για να υποχωρήσει. Κάτι που θα είναι καλό να θυμούνται και όσοι στην υπόλοιπη Ευρώπη την αντιμετωπίζουν μονίμως με τρόμο και δέος και φοβούνται μην της χαλάσουν το παραμικρό χατίρι.

«επαναπολιτικοποίηση». Τι νόημα του δίνετε; Α.: Στην Ισπανία, στο μεγάλο ζήτημα των εξώσεων, λόγω υποθηκευμένων σπιτιών με δάνεια που οι πολίτες αδυνατούσαν να αποπληρώσουν, αρχικά δημιουργήθηκε στους πληττόμενους πολίτες ένα αίσθημα ότι αυτοί έκαναν λάθος επιλογή, ότι ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους, ότι πρόκειται για προσωπικό θέμα. Το Podemos αγωνίστηκε να αναδείξει ότι το ζήτημα είναι πολιτικό και όχι προσωπικό και να αποδώσει τις ευθύνες των τραπεζών και κυρίως του κράτους και των δυνάμεων καταστολής που εφάρμοζαν την πολιτική των εξώσεων. Αυτή την προσπάθεια την ονομάσαμε «επαναπολιτικοποίηση», με την έννοια ότι ξαναδίνουμε σε ένα πολιτικό ζήτημα την πραγματική του διάσταση. Το Podemos, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ, δέχεται κριτική ότι «πασοκοποιείται». Πώς απαντάτε σε αυτήν την κριτική; Α.: Η απάντηση και η ουσιαστική διαφορά μας με το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι ότι εμείς ανοίγουμε το κόμμα στο λαό, πράγμα που η σοσιαλδημοκρατία πάντα φοβόταν. Χρειάζεται να εμπιστευτούμε τους πολίτες και να τους εξηγούμε διαρκώς τα διακυβεύματα. Επίσης, εμείς δεν έχουμε στελέχη. Οι εκπρόσωποί των «κύκλων Podemos» ακολουθούν την εναλλαγή, την ανακλητότητα και είναι συνεχώς υπό τον έλεγχο των «κύκλων» που τους εξέλεξαν. Επιπλέον, δεν δεχόμαστε στο Podemos ανθρώπους που έχουν παραβιάσει τις αρχές μας, που έχουν ασκήσει πολιτική που αντίκειται στις αρχές μας ή ρατσιστές. Το Podemos είναι μια μέθοδος ανοιχτή στους πολίτες. Σ.: Για παράδειγμα, μετά τις εκλογές υπήρξε ένας δήμαρχος που είχε εκλεγεί με την Ενωμένη Αριστερά, ο οποίος αποχώρησε από το κόμμα του και δήλωσε ότι εντάσσεται στο Podemos. Την επομένη, οι τίτλοι των εφημερίδων έγραφαν «Ο πρώτος δήμαρχος του Podemos». Το Podemos απάντησε δημόσια ότι αυτός ο κύριος δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε κανέναν «κύκλο Podemos» και συνεπώς, εφόσον αυτοί οι «κύκλοι» είναι τα κυρίαρχα όργανα, αυτός δεν εκπροσωπεί ή δεν μπορεί να μιλάει εκ μέρους του Podemos. ∆εν υπήρχε θέμα διαφθοράς σε αυτήν την περίπτωση, αλλά ζήτημα σεβασμού της λειτουργίας μας. Ποια είναι τα επόμενα βήματα του Podemos εν όψει των αυτοδιοικητικών εκλογών; Όλα θα αποφασιστούν από τη συνδιάσκεψη του φθινοπώρου.

* Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον μεταφραστή Κρίτωνα Ηλιόπουλο για τη σημαντική βοήθειά του.

ΚΕΛΙΑ ΤΥΠΟΥ Γ

Οι ήχοι που αποκαλούμε σιωπή…

την Καλιφόρνια της δεκαετίας του ‘80 τέθηκε σε εφαρμογή ένα αρρωστημένο κοινωνικό πείραμα. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθούν φυλακές σκληρής απομόνωσης, στις οποίες θα φυλακίζονταν άνθρωποι για δεκαετίες ολόκληρες. Χωρίς φυσικό φως, αερισμό και με περιορισμένη δυνατότητα κίνησης, ο στόχος ήταν να φτιαχτούν άνθρωποι φαντάσματα για να τρομάξουν την αμερικανική κοινωνία. Οι φυλακές «supermax» ήταν γεγονός. Η σύλληψη δεν ήταν καινούρια, είχαν προηγηθεί τα λευκά κελιά των φυλακών Στάμχαϊμ, όπου φυλακίστηκαν τα μέλη της «Φράξιας Κόκκινος Στρατός». Στο γράμμα του Ζαν Πωλ Σαρτρ στη γαλλική εφημερίδα «Λιμπερασιόν», για τις συνθήκες κράτησης του Αντρέα Μάινχοφ, πληροφορούμαστε αρκετά για τη ζωή στα λευκά κελιά. Μεταξύ άλλων, αναφέρει συγκλονισμένος ο φιλόσοφος : «και υπάρχει κάτι που λείπει: ήχος. Συσκευές στο εσωτερικό του κελιού συγκεντρώνουν τους ήχους, τους αποδυναμώνουν και τους καθιστούν απόλυτα αθόρυβους μέσα στο ίδιο το κελί…».

Στόχος είναι να οδηγήσουν στην τρέλα

Σήμερα, λοιπόν, οι φυλακές τύπου Γ΄ έρχονται και στην Ελλάδα. Ο στόχος δεν είναι να απομονώσουν ή να βασανίσουν. Αυτό, δυστυχώς, το κάνουν και τα υπάρχοντα κελιά απομόνωσης και τα πειθαρχεία. Ο στόχος είναι να οδηγήσουν στην τρέλα. Να καταστήσουν σαφές σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία ότι, όποιος μπει εκεί δεν θα ξαναδεί φυσικό φως για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια. ∆εν θα τον αγγίξει ανθρώπινο χέρι και δεν θα ακούσει κανέναν ήχο. Η πραγματική ιδέα του πειράματος είναι, μέσω της θεαματικής ψυχικής εξόντωσης του κρατουμένου, να τρομάξει η κοινωνία εκτός φυλακής. Να αναπαραχθεί δηλαδή στο συλλογικό υποσυνείδητο ο ίδιος φόβος που είχε κυριεύσει τον Κόμη Μοντεχρίστο, όταν τον οδήγησαν στην απομόνωση του Κάστρου του Ιφ για πάντα. Το νομοθέτημα που εισάγει τα κελιά τύπου Γ΄ στις ελληνικές φυλακές συζητιέται αυτές τις ημέρες στη Βουλή. Οι διατάξεις του κάνουν κάθε λογικό άνθρωπο να ανατριχιάζει. Οι άνθρωποι που διαβιούν στις φυλακές κατηγοριοποιούνται με κριτήριο την υποτιθέμενη επικινδυνότητά τους. Όσοι από αυτούς θεωρηθούν ιδιαίτερα επικίνδυνοι από τον υπουργό ∆ικαιοσύνης, τοποθετούνται στα λευκά κελιά. Με τον ίδιο τρόπο, ο υπουργός κανονίζει ποιες ασθένειες είναι επαρκώς βαριές για αποφυλάκιση, για το ποιοι κρατούμενοι έχουν δυνατότητα για άδεια, πόσα χρόνια θα εκτίεται η ποινή υποχρεωτικά, πόσες φορές και με ποιους τρόπους θα τιμωρούνται περαιτέρω οι κρατούμενοι που θα μπαίνουν σε χρόνια απομόνωση. Επιβάλλεται, με άλλα λόγια, η λογική της επιπλέον ποινής, πέρα από αυτή που όρισε ο νομοθέτης και επέβαλλε ο δικαστής.

Πώς καταλήξαμε στα λευκά κελιά;

Εντούτοις, το Νοέμβριο του 2012 ο τότε υπουργός ∆ικαιοσύνης είχε παραλάβει το πόρισμα του σχεδίου για το σωφρονιστικό κώδικα, από την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή για την παρακολούθηση του σωφρονιστικού συστήματος και των λοιπών δομών εγκλεισμού. Στο σχέδιο αυτό, που ήταν αποτέλεσμα ομόφωνης απόφασης, εμπεριέχονταν διατάξεις για την ημιελεύθερη διαβίωση, για τα ευεργετικά μεροκάματα, για τη δυνατότητα σπουδών, για τη διεύρυνση της επικοινωνίας των ανθρώπων με τις οικογένειές τους, για τη θέσπιση εθελοντικής εργασίας και για πολλά άλλα. Πώς από αυτή την προσπάθεια καταλήξαμε στα λευκά κελιά; Η επιθυμία απεύθυνσης σε ακραία συντηρητικά ακροατήρια ίσως να είναι μία ερμηνεία. Το δόγμα του σοκ για την βίαιη αποδοχή του μνημονίου ίσως είναι μία άλλη, καθώς για να μπορέσει να περάσει πιο ανώδυνα η μνημονιακή πολιτική, χρειάζεται μια φοβισμένη πολιτεία με υποτακτικούς πολίτες που δεν εξεγείρονται. Και μην ξεχνάμε ότι τεσσεράμισι χιλιάδες κρατούμενοι κατέβηκαν για δέκα μέρες σε απεργία πείνας αρνούμενοι το μεσαιωνικής έμπνευσης νομοθέτημα. Ο αγώνας ήταν για τους ίδιους και για την κοινωνία. Κανένας άνθρωπος, όποιο κι είναι το αδίκημά του, δεν πρέπει να υποστεί αυτό το αρρωστημένο βασανιστήριο της εξουσίας. Ο εξευτελισμός της ανθρώπινης υπόστασης μέσα στα κελιά τύπου Γ θα πρέπει να κινητοποιήσει τα θεμελιώδη αντανακλαστικά όλων για να ακυρωθεί στην πράξη αυτό το επαίσχυντο νομοθέτημα. Ας γκρεμίσουμε επιτέλους τα τείχη της σιωπής που χτίζονται αυτή τη στιγμή έξω από τους τοίχους των φυλακών. Ας γίνουμε η δική τους φωνή, ας τους δώσουμε πίσω το πρόσωπό τους. Τάσος Κουράκης, αντιπρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής παρακολούθησης του σωφρονιστικού συστήματος και των λοιπών δομών εγκλεισμού Νικόλας Κουντούρης, πολιτειολόγος

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Προς ψήφιση το νομοσχέδιο του τρόμου Μ

ε σημαντικές αλλαγές, ύστερα από την απόρριψη του νομοσχεδίου από το σύνολο των θεσμικών φορέων, ολοκληρώθηκε η επί της αρχής συζήτηση του νομοσχεδίου την περασμένη Πέμπτη. Ωστόσο, ακόμα και με αυτές τις τροπολογίες σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει το πνεύμα του νόμου, που είναι η ίδρυση πειθαρχικών φυλακών, όπου θα θάβονται ζωντανοί όσοι κρίνονται «επικίνδυνοι» για την ασφάλεια του κράτους, της φυλακής ή της δημόσιας τάξης. Εν τω μεταξύ, από την περασμένη Τρίτη έληξε η απεργία πείνας των 4.600 κρατουμένων με την Πρωτοβουλία Επιτροπής Αγώνα Φυλακών να δεσμεύεται ότι «η κινητοποίηση δεν τερμάτισε». «Αντίθετα ανακτούμε τις δυνάμεις μας και προειδοποιούμε το υπουργείο ότι δεν πρόκειται να δεχτούμε τη λειτουργία του ελληνικού Γκουαντάναμο ούτε στη ∆ομοκό ούτε πουθενά (…) Παραμένουμε καχύποπτοι απέναντι στις βελτιωτικές προτάσεις του υπουργείου και είμαστε έτοιμοι, αν χρειαστεί, να αγωνιστούμε με κάθε μέσο για να ματαιώσουμε το νομοσχέδιο-έκτρωμα», όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση.

Οι (ν)τροπολογίες

Σύμφωνα με τις τροπολογίες που κατατέθηκαν στις φυλακές τύπου Γ θα κρατούνται επί μία τετραετία –αντί για δεκαετία που ήταν για όσους κατηγορούνται ή έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση- και για διετία όσοι κρίνονται «επικίνδυνοι» -αντί της τετραετίας που προέβλεπε αρχικά το νομοσχέδιο. Στο «ανανεωμένο» νομοσχέδιο διατηρούνται οι απαγορεύσεις στα μεροκάματα, τις άδειες, την ημιελεύθερη διαβίωση, ενώ οι περιορισμοί στην επικοινωνία θα εξειδικευτούν από τον εσωτερικό κανονισμό. Επίσης, διατηρείται ότι ρόλο σωφρονιστικού υπαλλήλου θα έχουν ένοπλοι αστυνομικοί, με το ελεύθερο να πυροβολήσουν στο ψαχνό. Επιπλέον, αποσύρθηκε η επαίσχυντη διάταξη που όριζε ότι ακόμα και εν τη απουσία του συνηγόρου, λόγω επαγγελματικού κωλύματος, θα συνεχίζεται η δίκη, ενώ προστέθηκε ότι όσοι έχουν καταδικαστεί για εγκληματική οργάνωση και δεν κρατούνται σε φυλακή τύπου Γ θα δικαιούνται άδεια εφόσον έχουν εκτίσει 18 χρόνια σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης και τα 3/5 της ποινής σε άλλη περίπτωση. Να σημειώσουμε ότι όσοι έχουν καταδικαστεί σε ισόβια σύμφωνα με τον τρομονόμο υποχρεούνται να εκτίσουν τουλάχιστον 20 χρόνια, ενώ για όλους τους άλλους το όριο είναι 16 χρόνια, όπως επίσης ότι το όριο για την άδεια είναι 1/5 της ποινής, αφού στα 3/5 ο κρατούμενος δικαιούται να αιτηθεί υφ’ όρον απόλυση.

Και άλλοι «επικίνδυνοι»

Το νομοσχέδιο αυξάνει περισσότερο την πιθανότητα κάποιος να βρεθεί στη φυλακή τύπου Γ, αφού προστίθεται ένα ακόμα κριτήριο για να κριθεί κάποιος κρατούμενος «επικίνδυνος». Υπενθυμίζουμε ότι το αρχικό νομοσχέδιο προέβλεπε πέντε κριτήρια «επικινδυνότητας» [α) η βαρύτητα του εγκλήματος για το οποίο κατηγορείται ή καταδικάστηκε ή πειθαρχικού παραπτώματος που τέλεσε β) η πιθανότητα τέλεσης νέων εγκλημάτων ή πειθαρχικών παραπτωμάτων, γ) η ύπαρξη υποδικίας ή καταδικαστικής απόφασης για άλλα κακουργήματα δ) η ύπαρξη στοιχείων για περαιτέρω εγκληματική δραστηριότητα και ε) η προσωπικότητα του κρατούμενου]. Πλέον, θα υπάρχει και ένα έκτο κριτήριο: η παραβίαση των όρων επικοινωνίας, δηλαδή αν συλληφθεί να κατέχει κινητό ή να συνομιλεί με άλλο κρατούμενο μέσω του τηλεφώνου ή να παραλαμβάνει αλληλογραφία που κρίνεται «επικίν-

Η φυλακή, της φυλακής, ω φυλακή

Σήμερα, Κυριακή, στις 7.30 μ.μ., στο πλαίσιο του 18ου αντιρατσιστικού φεστιβάλ Αθήνας στα Ιλίσια, η Πρωτοβουλία για τα ∆ικαιώματα των Κρατουμένων διοργανώνει συζήτηση με θέμα «Η φυλακή, της φυλακής, ω φυλακή: Γκρέμισμα των αγροτικών φυλακών – Χτίσιμο των υψίστης ασφαλείας». Μιλούν οι Γιώργος Χατζηνάσιος, μέλος της Πρωτοβουλίας για τα ∆ικαιώματα των Κρατουμένων, Παναγιώτης Σχίζας, διδάκτορας εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου και η Κλειώ Παπαπαντολέων, μέλος της ΕΕ∆Α. Συντονίζει η Ρόζα Κοβάνη. δυνη». Θυμίζουμε ότι οι κινητοποιήσεις των κρατουμένων οργανώνονται μέσω διπλής γραμμής και μέσω αλληλογραφίας, παρότι απαγορεύεται η επικοινωνία μεταξύ των κρατουμένων από φυλακή σε φυλακή, καθώς και ότι εξαιτίας των κινητών τηλεφώνων είδαν το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες και βίντεο που έδειχναν τις συνθήκες κράτησης στο Νοσοκομείο του Κορυδαλλού, για τις οποίες ο διεθνής τύπος εξέφρασε τον αποτροπιασμό του τους προηγούμενους μήνες. Το νομοσχέδιο θα τεθεί προς ψήφιση τη ∆ευτέρα, με τον ΣΥΡΙΖΑ να ζητά ονομαστική ψηφοφορία, ώστε να αναλάβει ο καθένας το βάρος της ευθύνης που φέρει η ψήφος του [ο απαιτούμενος αριθμός βουλευτών είναι μόλις 51, καθώς διανύουμε το πρώτο θερινό τμήμα, που απαιτεί την παρουσία μόλις 100 βουλευτών]. Προηγούμενα, είχε καταθέσει ένσταση αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου καθώς παραβιάζεται, μεταξύ άλλων, η ισότητα ενώπιον του νόμου [αρ. 4 Συντάγματος], η αρχή της διάκρισης των εξουσιών [αρ. 26], η προστασία της οικογένειας και οικογενειακής ζωής [αρ. 8 και 9], η προστασία του δικαιώματος στην επικοινωνία [άρ. 19], η απαγόρευση των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης και της εξευτελιστικής μεταχείρισης [αρ. 7]. Το σχέδιο αυτό, με τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ και της Ν∆, θα είναι νόμος του κράτους εντός λίγων εικοσιτετραώρων και είναι στο χέρι, πρώτα από όλα των κρατουμένων, και ύστερα όλων εμάς, να καταργηθεί πριν ποτέ εφαρμοστεί έστω και σε έναν, γιατί τότε θα έχει πια μετατραπεί το κράτος δικαίου σε κράτος εξόντωσης, όσων εκείνο θεωρεί «επικίνδυνους» για τη συντήρησή του. Ιωάννα ∆ιαλεισμά

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΥΠΟΘΕΣΗ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

Η δίωξη αφορά εγκληματικές πράξεις και όχι ιδέες

Συνέντευξη με τον Θανάση Καμπαγιάννη, πολιτικό ενάγοντα στη δίκη Συζητάμε με τον Θανάση Καμπαγιάννη, μέλος της ΚΕΕΡΦΑ και της Πρωτοβουλίας δικηγόρων JailGoldenDawn (“Φυλακίστε τη Χρυσή Αυγή”), για την ποινική δίωξη της Χρυσής Αυγής και την εξέλιξη της υπόθεσης. Η Πρωτοβουλία των δικηγόρων θα είναι πολιτική αγωγή στη δίκη, εκπροσωπώντας τους αιγύπτιους ψαράδες που δέχτηκαν επίθεση τον Ιούνιο του 2012. Η δίκη αναμένεται – με τα σημερινά δεδομένα – να έχει 75 κατηγορούμενους για συμμετοχή ή διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, ενώ το κατηγορητήριο εμπεριέχει τρείς ακόμα υποθέσεις: τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, την επίθεση στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και την επίθεση στους αιγύπτιους ψαράδες. Τη συνέντευξη πήραν η Ιωάννα ∆ρόσου και ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Έχετε διοριστεί ως πολιτική αγωγή εκπροσωπώντας τους αιγύπτιους ψαράδες για την επίθεση που δέχτηκαν από τη Χρυσή Αυγή τον Ιούνιο του 2012. Πώς εξελίσσεται η υπόθεση αυτή; Τον Ιούνιο του 2012, αιγύπτιοι ψαράδες δέχθηκαν δολοφονική επίθεση μέσα στα σπίτια τους στο Πέραμα, την ώρα που κοιμόντουσαν, από έξι μέλη της Χρυσής Αυγής. Η επίθεση ήταν απόλυτα οργανωμένη και είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γ. Λαγός την είχε εξαγγείλει από την προηγούμενη μέρα, σε συγκέντρωση που είχε κάνει η Χρυσή Αυγή στην περιοχή. Παρότι οι ψαράδες χτυπήθηκαν βάναυσα, οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν ήταν αρχικά πλημμεληματικού χαρακτήρα, δηλαδή για σωματικές βλάβες. Ύστερα, όμως, από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η υπόθεση, όπως και άλλες αντίστοιχες, πήρε τη διάσταση που της άξιζε και μετεξελίχθηκε η κατηγορία σε απόπειρα ανθρωποκτονίας. Γιατί επιλέχθηκαν οι τρεις αυτές υποθέσεις να συνεκδικαστούν υπό την ομπρέλα της κατηγορίας της εγκληματικής οργάνωσης; Και οι τρεις υποθέσεις συσχετίζονται, καθώς αφορούν τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής στην Β’ Πειραιά. Έχουν, όμως, κι έναν συμβολισμό, γιατί στην πραγματικότητα αποτυπώνουν ποια είναι τα θύματα της Χρυσής Αυγής: μετανάστες, αριστεροί συνδικαλιστές, αντιφασίστες. Στη δικογραφία περιλαμβάνονται και δεκάδες άλλες υποθέσεις, για τις οποίες εκκρεμούν χωριστές ποινικές διώξεις ή είναι μόνο αντικείμενα καταγγελίας, και θα απασχολήσουν το δικαστήριο όσον αφορά την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή».

Επείγει ο ορισμός δικάσιμου

Ακόμα δεν έχει οριστεί δικάσιμος, καθώς η δικογραφία καθημερινά συμπληρώνεται, με αποτέλεσμα να υπάρχει σχεδόν η βεβαιότητα πια ότι θα λήξει το 18μηνο όριο προφυλάκισης χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η δίκη. Υπάρχει κάποια σκοπιμότητα που καθυστερεί να ολοκληρωθεί η διαδικασία; ∆ιεκδικούμε να ξεκινήσει η δίκη όσο γίνεται γρηγορότερα. Αυτό θα έπρεπε να είναι και διεκδίκηση των κατηγορούμενων, εφόσον αρνούνται τις κατηγορίες, όμως αντίθετα καταθέτουν συνεχώς αιτήσεις εξαίρεσης με αστεία προσχήματα, ροκανίζοντας το χρόνο. Για να απαντήσω στο ερώτημά σας, η κωλυσιεργία δεν αφορά τις ανακριτικές αρχές. Αντίθετα, θεωρούμε ότι οι ανακρίτριες έχουν κάνει πολλή δουλειά συγκεντρώνοντας δεκά-

δες υποθέσεις, οι οποίες «δένουν» την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. ∆εν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι μετά τις εκλογές και από τη στιγμή που δεν επιβεβαιώθηκε η προσδοκία της Νέας ∆ημοκρατίας για επαναπατρισμό των δεξιών ψηφοφόρων, υπάρχουν δεύτερες σκέψεις, οι οποίες πλέον εκφράζονται και μεγαλόφωνα από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, σε σχέση με την ίδια τη δίωξη. Και, όπως είδαμε με την υπόθεση Μπαλτάκου, η Χρυσή Αυγή έχει δυνατότητες επικοινωνίας με την κυβέρνηση και τις κρατικές αρχές σε πολύ υψηλό επίπεδο. Άρα δεν θα ήμασταν μακριά από την αλήθεια αν λέγαμε ότι γίνονται συζητήσεις για το πώς και πότε θα εξελιχθεί η ποινική δίωξη. Παρότι η δίωξη είναι ποινική, οι κατηγορούμενοι επιμένουν ότι πρόκειται για πολιτική δίωξη. Ποια η γνώμη σου; Η δίκη παρότι αφορά εγκληματικές πράξεις, και σε καμία περίπτωση δεν είναι πολιτική δίωξη, θα είναι μια δίκη με πολύ έντονο το πολιτικό στοιχείο. Και εμείς ως εκπρόσωποι των θυμάτων, αλλά και ως μέλη του αντιφασιστικού κινήματος θέλουμε, μέσα από τη δίκη, να ενημερωθεί η κοινωνία για το τι εστί Χρυσή Αυγή. Βέβαια, πιστεύουμε ότι ο αντιφασιστικός αγώνας δεν πρέπει να αρκεστεί στην εξέλιξη της δίκης, αλλά η μάχη να συνεχίσει να δίνεται μέσα στην κοινωνία.

Η υπόθεση είναι απόλυτα «δεμένη»

Προηγουμένως ανέφερες ότι η υπόθεση είναι «δεμένη». Από ποια στοιχεία συμπεραίνεις ότι η υπόθεση δεν θα «πέσει» στο δικαστήριο; Η υπόθεση είναι απόλυτα «δεμένη», στο επίπεδο των εγκληματικών πρά-

ξεων. ∆εν είμαστε τέσσερα χρόνια πριν, όταν η Χρυσή Αυγή μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι επιθέσεις φασιστικής και ρατσιστικής βίας είναι αστικός μύθος. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν δεκάδες δικαστικές αποφάσεις, στις οποίες έχει κριθεί η εγκληματική δράση της οργάνωσης, τόσο των μελών της, όσο και ηγετικών στελεχών της. Το πραγματικό ερώτημα είναι πώς θα διαμοιραστεί η ευθύνη ανάμεσα στα μέλη και την ηγεσία της οργάνωσης, καθώς η ηγεσία θα προσπαθήσει να υποδυθεί την άσχετη. ∆εν πρόκειται, όμως, να έχει επιτυχία αυτή η στάση, γιατί προαπαιτεί ότι ο Μιχαλολιάκος θα πρέπει να αποστασιοποιηθεί όχι μόνο από τον Ρουπακιά, όπως έχει ήδη κάνει, αλλά και από τους πυρηνάρχες και βέβαια τον ίδιο τον Λαγό. Χρειάζεται, δηλαδή, να πει ότι ο Λαγός ενεργούσε με δική του βούληση.

Η ναζιστική ιδεολογία

Και αν το κάνει αυτό, τότε απαλλάσσεται; Γιατί είδαμε ότι και το 1998, αποποιήθηκε τον Περίανδρο, ο οποίος ήταν το νούμερο δύο της Χρυσής Αυγής. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Τότε δεν υπήρχε τόσο έντονη η δαγκάνα της πίεσης απέναντι στη Χρυσή Αυγή. Ο Περίανδρος, παρότι βρέθηκε ένοχος, δεν ρωτήθηκε από τις δικαστικές αρχές αν δρούσε μόνος του ή ως μέλος της οργάνωσης της Χρυσής Αυγής. Επειδή, λοιπόν, τότε η υπόθεση δεν προχώρησε σε βάθος, ο Μιχαλολιάκος μπόρεσε εύκολα να ξεφύγει, παίρνοντας αποστάσεις από τον Περίανδρο. Τώρα, η Χρυσή Αυγή διώκεται ως εγκληματική οργάνωση στο σύνολό της, και

άρα θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξεγλιστρήσει. Είδαμε να επιβάλλονται αυστηροί περιορισμοί στους βουλευτές της Χρυσής Αυγής, όπως στην περίπτωση του Αρβανίτη που του απαγορεύτηκε ο δημόσιος λόγος. Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή ένδειξη σκλήρυνσης του περιορισμού των ατομικών ελευθεριών. Πώς το σχολιάζεις; ∆εν νομίζω ότι οι φασίστες στερήθηκαν ποτέ ελευθερίες, ώστε να υπερασπίσουμε την ελευθερία του λόγου τους. Από εκεί και πέρα, πρέπει να ξεκινήσουμε από την αφετηρία ότι ποτέ ξανά δεν είχαμε μια νεοναζιστική οργάνωση με σαφές ποινικό φορτίο στη δράση της να μπαίνει στη Βουλή σαν “νόμιμο πολιτικό κόμμα”. Η Χρυσή Αυγή είναι μια νεοναζιστική οργάνωση που προσπαθεί να κρύψει τα εγκληματικά της χαρακτηριστικά πίσω από τη βιτρίνα του πολιτικού κόμματος. Οι ανακρίτριες προσπαθούν να εξατομικεύουν την κάθε απόφασή τους. Εντοπίζοντας λοιπόν ότι υπάρχουν στελέχη της Χρυσής Αυγής που παίζουν ηγετικό ρόλο μέσα από την υποκίνηση φασιστικών πράξεων βίας, ακόμα και αν δεν συμμετέχουν σε αυτές, όπως είναι η περίπτωση του Αρβανίτη, θεώρησαν ορθό να επιβάλλουν στέρηση του δημόσιου λόγου. ∆εν θεωρώ λοιπόν ότι αυτές οι αποφάσεις είναι σημάδι σκλήρυνσης του κρατικού μηχανισμού. Η αυταρχική θωράκιση του κράτους είναι δεδομένη, αλλά τη βλέπουμε απέναντι στο κίνημα, στις διαδηλώσεις, στους αγωνιστές και όχι βέβαια απέναντι στους φασίστες. Στη δικογραφία περιλαμβάνονται πλείστα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι χρυσαυγίτες είναι ναζιστές. Ωστόσο, οι ιδέες του ναζισμού δεν είναι παράνομες στην Ελλάδα… Η ποινική δίωξη που εξελίσσεται αφορά εγκληματικές πράξεις και όχι ιδέες. Παρόλα αυτά, η ανάδειξη της ναζιστικής ιδεολογίας παίζει σημαντικό ρόλο στην ποινική δίωξη: αφενός, όσον αφορά την αξιοπιστία των κατηγορούμενων, καθώς έχουν αποποιηθεί στις καταθέσεις τους τις ναζιστικές ιδέες, γεγονός που δεν ταιριάζει με τα στοιχεία που υπάρχουν στη δικογραφία. Αφετέρου, όσον αφορά τα κίνητρά τους. ∆ιαφορετικά η δράση τους μοιάζει παράταιρη. Γιατί να χτυπήσεις μετανάστες, αριστερούς, αντιφασίστες, αν δεν στο υπαγορεύει η ιδεολογία σου; Μονάχα αν αναδειχθεί ο ρόλος της ναζιστικής ιδεολογίας «κουμπώνουν» οι κατηγορίες.

Για περισσότερες πληροφορίες για την πολιτική αγωγή του αντιφασιστικού κινήματος στη δίκη της Χρυσής Αυγής, μπορείτε να δείτε τον ιστότοπο jailgoldendawn.wordpress.com.

•

“

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Θεραπεία ή αδιέξοδο; Ο ρόλος της οικογένειας στο πρόβλημα της εξάρτησης

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Αντίσταση και δημιουργία στην παραλία

Την Τετάρτη 9 Ιουλίου, στο πλαίσιο υποδοχής του δρομέα Άγη Εμμανουήλ και της ανεξάρτητης πρωτοβουλίας «240 χιλιόμετρα για τον αιγιαλό», η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό διοργανώνει εκδηλώσεις στην ελεύθερη παραλία του Αγίου Κοσμά. Στις 7.30 μ.μ. θα αναρτηθεί πανό αλληλεγγύης από συλλογικότητες υπό τη μουσική κρουστών από την ομάδα Quilombo, ενώ θα υπάρχει έκθεση φωτογραφίας του Στράτου Ιωακείμ με θέμα: «7 χρόνια ελεύθερης παραλίας Αγ. Κοσμά». Στις 8 μ.μ., θα γίνει εκδήλωση για τον δρομέα Άγη Εμμανουήλ, όπου θα χαιρετίσει ο δήμαρχος Ελληνικού- Αργυρούπολης Χρήστος Κορτζίδης, ενώ θα δοθεί αναμνηστική πλάκα σε γλυπτό της Καίτης Χόρτη. Στις 9 μ.μ. ξεκινά το μουσικό πρόγραμμα με τους Θανάση Σκαριώτη (κιθάρα, τραγούδι), Θάλεια Mουτοπούλου (πιάνο, τραγούδι) και Κατερίνα Tεπελένα (βιολί, φλάουτο, φωνητικά). Ακολουθούν οι Like a summer breeze και η συναυλία ολοκληρώνεται με τα συγκροτήματα HipHop, Regae και Rock μουσικής Τiny Jackal, Ψ, Λάγνης, Τoτέμ, Λύκος, Χ-kape, Mistah Rude, Magna Moralia και Bad Bid.

Το Πολιτιστικό θα μείνει…

Η συνέλευση κατοίκων της περιοχής Ευελπίδων (Γκύζη, Κυψέλη και Πολύγωνο), ενόψει του δικαστηρίου της 14ης Ιουλίου, για τη διοικητική αποβολή του δήμου Αθηναίων από το κτίριο που στεγάζει τα τελευταία 30 χρόνια το Πολιτιστικό Κέντρο της περιοχής διοργανώνει δράσεις ενημέρωσης στην περιοχή. Τη ∆ευτέρα 7 Ιουλίου, στις 8.30 μ.μ., στον περίβολο του Πολιτιστικού Ευελπίδων θα παρουσιαστεί από την ομάδα «Μύθος» η παράσταση Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Ζωής Μασούρα. Το Σάββατο 12 Ιουλίου, στις 8 μ.μ. στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί από τη Θεατρική Ομάδα Κοινωνικής Επανένταξης του 18Άνω, το έργο το ∆. ∆ημητριάδη «Πεθαίνω σα Χώρα», σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Ζαγανιάρη. Και στις δύο εκδηλώσεις η είσοδος είναι ελεύθερη. Για τη ∆ευτέρα 14 Ιουλίου, στις 9 π.μ., η συνέλευση κατοίκων καλεί σε συγκέντρωση στο Ειρηνοδικείο Αθηνών (Κυρ. Λουκάρεως και Μομφεράτου).

ολύ συχνά η οικογένεια αναζητάει τρόπους για να βοηθήσει το εξαρτημένο μέλος της από το πρόβλημα της χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή τη χρήση αλκοόλ. Στην προσπάθεια αυτή, η οικογένεια, κάποιες φορές μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην απομάκρυνση του εξαρτημένου από το πρόβλημα και άλλες άθελα της να συντελεί στη συντήρηση του προβλήματος. Η αλήθεια είναι πως καμία μητέρα δεν θέλει να βλέπει τον γιο της χαμένο μέσα στο πρόβλημα της εξάρτησης και καμία γυναίκα δεν θέλει έναν απών σύζυγο από τη σχέση τους ή έναν αδιάφορο πατέρα για τα παιδιά της. Τι γίνεται όμως όταν τα ναρκωτικά βρίσκουν διάπλατες πόρτες και τρυπώνουν σε μια ανυποψίαστη οικογένεια; Τότε κάποιες οικογένειες μπαίνουν σε ένα κύκλο εξάρτησης όπου τα ναρκωτικά καθοδηγούν όχι μόνο τον εξαρτημένο αλλά και όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Πώς γίνετε αυτό; Η οικογένεια εστιάζει στο πρόβλημα του χρήστη. Κατηγορεί τον εξαρτημένο για αυτό που κάνει στον εαυτό του αλλά και για το κακό που προκαλεί και στα υπόλοιπα μελή της οικογένειας. Άλλες φορές η οικογένεια λυπάται τον εξαρτημένο και δικαιολογεί την κατάσταση του και έτσι δεν ενθαρρύνουν τον χρήστη σε μια πραγματική απόφαση αλλαγής. Αυτή η κατάσταση επιβαρύνει όλη την οικογένεια και πιο πολύ το εξαρτημένο άτομο φορτώνοντας του και άλλες ενοχές αλλά και δικαιολογίες για να συνεχίσει την χρήση ουσιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις παρατηρείται μια λανθάνουσα κατεύθυνση της οικογένειας. Παρατηρείται πως τα ναρκωτικά έχουν τον έλεγχο στην πορεία ζωής του εξαρτημένου αλλά και τα υπόλοιπα μέλη ακολουθούν αυτή την πορεία. Κυριαρχεί η άγνοια, ο

φόβος, τα ψέματα, η ντροπή, οι ενοχές, η οργή, η απομόνωση, η μοναξιά, το αδιέξοδο. Σε άλλες, όμως, περιπτώσεις η οικογένεια έχει ενεργό ρόλο σε αυτό που συμβαίνει συμβάλλοντας θετικά στην πορεία του εξαρτημένου για αλλαγή μέσω της θεραπείας απεξάρτησης. Πολύ συχνά η οικογένεια φτάνει στο ΚΕΘΕΑ Mosaic χωρίς το εξαρτημένο άτομο, αναζητώντας αρχικά οι ίδιοι βοήθεια. Η απόφαση μιας οικογένειας να ζητήσει βοήθεια αποτελεί πολλές φορές και την αρχή της αλλαγής στην οικογένεια η οποία μπορεί να οδηγήσει και στη λύση του προβλήματος της εξάρτησης του χρήστη. Κυριαρχεί το ότι βγαίνω από τη μοναξιά μου, ζητάω βοήθεια, μαθαίνω για το πρόβλημα και τη λύση του, ελπίζω και υπερασπίζομαι την αλλαγή, αρχίζω να νοιώθω πιο δυνατός, πιο ασφαλής, πιο ζωντανός. Μαθαίνω να βάζω όρια και να επηρεάζω τον εξαρτημένο για θεραπεία απεξάρτησης. Εάν αντιμετωπίζεις πρόβλημα με χρήση ναρκωτικών ουσιών ή χρήση αλκοόλ ή κάποιο μέλος της οικογένειας σου έχει πρόβλημα, μπορείς να ζητήσεις βοήθεια κλέινοντας ένα ραντεβού στο ΚΕΘΕΑ Mosaic. Το ΚΕΘΕΑ Mosaic είναι μια μονάδα του εθνικού δίκτυο υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων). Το ΚΕΘΕΑ από το 1983 προσφέρει υπηρεσίες Πρόληψης και Θεραπείας απεξάρτησης στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, εξειδικεύεται στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη μεταναστών και προσφύγων που ζουν στην Ελλάδα. Οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν στη διεύθυνση: Μαγνησίας 28 & Ζωλιότη 2, Άγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Τηλ.: 210-8256944, 210-8257163. Φαξ: 2108257163. Email: info@kethea-mosaic.gr

∆ιολισθαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ προς τη συστημική διαχείριση; ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ριν λίγες μέρες, ανοίγοντας την ιστοσελίδα tvxs.gr του Στέλιου Κούλογλου, έπεσα από τα σύννεφα βλέποντας, στο πρώτο θέμα της, να παρουσιάζεται η εκδοχή του «μεγάλου συνασπισμού» εξουσίας στον οποίο καλούνται να συμμετάσχουν ο ΣΥΡΙΖΑ και μια «καλή» εκδοχή της Ν∆, καραμανλικής προέλευσης. Φιλοξενούνταν, μάλιστα, και δηλώσεις του ∆ημήτρη Αβραμόπουλου και της Φωτεινής Πιπιλή που πριμοδοτούσαν εμμέσως μια τέτοια εξέλιξη. Ο στόχος, φυσικά, μιας τέτοιας συνεργασίας δεν είναι τίποτε άλλο παρά η σωτηρία(!) της πατρίδας. Είναι κατανοητό να καλλιεργείται ένα τέτοιο σενάριο από την ντόπια αστική τάξη αλλά και από τα ξένα κέντρα εξουσίας, γιατί βλέπουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξυπηρετηθούν θαυμάσια τα συμφέροντά τους. Άλλωστε, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο του «μεγάλου συνασπισμού» της Γερμανίας δουλεύει θαυμάσια και φαίνεται ότι

προωθείται και για εξαγωγή στην Ελλάδα. Τι σημαίνει, όμως, όταν βλέπεις να πλασάρεται αυτό το σενάριο, ασχολίαστα και χωρίς αντίλογο, φάτσα-κάρτα στην πρώτη σελίδα της διαδικτυακής εφημερίδας που διαχειρίζεται ένας ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ; Τι απήχηση μπορεί να έχουν τέτοιες απόψεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ, όταν μάλιστα φαίνεται, από την απόφαση της τελευταίας Κεντρικής Επιτροπής του, να υποβαθμίζεται ο στόχος της συγκρότησης «κυβέρνησης της Αριστεράς» και να αντικαθίσταται από «τη νέα μεγάλη κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που θα αναλάβει το ιστορικό έργο της κοινωνικής σωτηρίας και της ανασυγκρότησης της πατρίδας μας»; Το τοπίο των στρατηγικών προθέσεων και των πολιτικών οριοθετήσεων του ΣΥΡΙΖΑ έχει θολώσει επικίνδυνα και απαιτείται να ξεκαθαρίσει άμεσα. Η κίνηση των 53, που έγιναν 54 με την προσθήκη του Χάρη Γολέμη, έκανε ένα πρώτο βήμα

χειραφέτησης από την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ με το κείμενο που κατέθεσε στην Κεντρική Επιτροπή και με την, έστω και δειλή, διαφοροποίησή της στην ψήφιση της τροπολογίας που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα. Τα βήματα αυτά, όμως, χρειάζονται πιο τολμηρή συνέχεια ώστε να μπει ένα ανάχωμα στη διολίσθηση προς τη συστημική διαχείριση, που φαίνεται να καλλιεργείται από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Κι ανάμεσα σ’ όλα αυτά, έρχεται και μια επιστολή παραίτησης, από όλα τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετείχε στα Γιάννενα, του Σωτήρη Σιαμανδούρα. ∆εν γνωρίζω τον σύντροφο Σωτήρη, έχω όμως πολλούς συντρόφους και φίλους στην οργάνωση των Ιωαννίνων οι οποίοι έχουν να πουν γι’ αυτόν τα καλύτερα λόγια. Προερχόμενος από τον αντιεξουσιαστικό χώρο και με ιδιαίτερη ευαισθησία σε ζητήματα εσωκομματικής δημοκρατίας, θέτει με εμφατικό τρόπο πολλά φλέγοντα ζητήματα για τον ΣΥΡΙΖΑ: «Η απόφαση της πρόσφατης Κεντρικής Επιτροπής καθώς και η -διαφοροποιημένη!δημόσια παρέμβαση του προέδρου του κόμματος που ακολούθησε, τροποποιούν τις αποφάσεις του συνεδρίου σε μια σειρά ουσιώδη ζητήματα. Σύμφωνα με το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν δικαιούνται να αλλοιώσουν τις αποφάσεις του

Συνεδρίου ούτε ο πρόεδρος του κόμματος ούτε η Κεντρική Επιτροπή. Αυτό δικαιούται να το κάνει μόνο επόμενο συνεδριακό σώμα… Η εξωθεσμική συνδιαλλαγή με επιχειρηματικά συμφέροντα, το στρογγύλεμα σε σημείο εξαφάνισης των θέσεων σε όλα τα ζητήματα και, κυρίως, η αυτονόμηση της ηγετικής ομάδας, η ανοχή σε “βοναπαρτισμού” του προέδρου του κόμματος και η αποκοπή της κομματικής βάσης από τη συμμετοχή στις πολιτικές αποφάσεις, σηματοδοτούν μια βαθιά μετάλλαξη του κόμματος…». Και η ανακοίνωσή του καταλήγει: «Σε περίπτωση που προκηρυχθούν εκλογές χωρίς να έχει προηγηθεί συνέδριο για να αποκατασταθούν η εσωκομματική δημοκρατία και οι αφετηριακές μας κοινωνικές συμμαχίες, για να αποκατασταθεί το καθημαγμένο νόημα των λέξεων, δηλώνω εκ των προτέρων ότι θα παραιτηθώ και της ιδιότητας του κομματικού μέλους». Τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ αιμορραγεί χάνοντας σημαντικά στελέχη, στρογγυλεύοντας τις θέσεις του κι αποκτώντας όλο και συμβατικότερη φυσιογνωμία. Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να φρενάρουν αυτή την εξέλιξη. Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΘΕΜΑΤΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Η Ουκρανία, η Ρωσία και ένα ελληνικό δημοσίευμα Αν μη τι άλλο, η κατά βούληση, παρασιτική χρήση των ευρωπαϊκών μηχανισμών απ’ τις ΗΠΑ μέσω χωρών-δορυφόρων δείχνει ότι η αποδόμηση της Ε.Ε. θα έπληττε την Ουάσιγκτον. Ειδικά απέναντι στη Ρωσία, η Ε.Ε. μπορεί να είναι μόνο ακόλουθος των Αμερικανών και “fuck the EU”, όπως είπε η υφυπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτόρια Νιούλαντ.

το προηγούμενο τεύχος του περιοδικού «Unfollow», δημοσιεύτηκε ένα άρθρο που πέρασε ασχολίαστο, αν και ήταν το κύριο και εκείνο στο οποίο αφιέρωσε το εξώφυλλό του. Ο λόγος για «Τα λεφτά της Χρυσής Αυγής: Η διαδρομή του χρήματος από τη Ρωσία και τους Έλληνες επιχειρηματίες στους νεοναζί». Το επίμαχο κομμάτι υπογράφει ο Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος, εκδότης του Unfollow. Κείμενα που δεν βασίζονται σε τεκμηριωμένα γεγονότα, παραπομπές ή μαρτυρίες, αλλά- αντίθετα- στην άγνοια των διαθέσιμων στοιχείων και σε μυστήριους «γνώστες» μιας διάστασης της πραγματικότητας για την οποία δεν δίνουν χειροπιαστά στοιχεία, δεν συνιστούν «ανεξάρτητη δημοσιογραφία». Άλλες φορές κωδικοποιημένα μηνύματα για λίγους, άλλες προπαγάνδα για πολλούς, ενίοτε και τα δυο, δημοσιεύσεις τέτοιου τύπου είναι συχνές στον ελληνικό Τύπο.

Οι παραλείψεις

Έτσι, δεν παρέχεται καμιά πηγή. ∆εν υπάρχουν ονόματα χρηματοδοτών, ανθρώπων ή επιχειρήσεων, δεν υπάρχουν ποσά, δεν υπάρχουν συναλλαγές. Ακόμα χειρότερα, γράφονται και ιστορίες, όπως ότι καράβια ξεφορτώνουν ρούβλια για τους φασίστες- όχι μεταφορικά, κυριολεκτικά. Ένα σωρό ερωτήματα τίθενται απλά για να αιωρούνται, δίχως απαντήσεις. Επαναλαμβάνεται, πολλές φορές, ότι η Ρωσία βρίσκεται πίσω απ’ τους φασίστες και τους ευρωσκεπτικιστές, δηλαδή το προς απόδειξη περιλαμβάνεται στα δεδομένα. Μια παρατήρηση που πρέπει οπωσδήποτε να γίνει εξαρχής είναι ότι όλο το στήσιμο του θέματος είναι απατηλό. Η Χρυσή Αυγή δεν έγινε από συμμορίααπόκομμα κοινοβουλευτικό κόμμα επειδή είχε λεφτά, αλλά επειδή, ξεκάθαρα, είχε τις πλάτες του κράτους. Να ειπωθεί και αλλιώς: το χρήμα και η εξουσία δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα, αν και πολλοί- απ’ τον Άκη ως τον “κομιστή”- δεν μπορούν να τα ξεχωρίσουν. Υπάρχει σε αυτά που γράφει ο Λ.Χ. κάτι τρομερά ενοχλητικό για να το προσπεράσει κανείς. Αποδίδεται στη Ρωσία η ευθύνη για την άνθηση των στρατιών με τους θαυμαστές του Μπαντέρα και των άλλων Ουκρανών ναζί. «Οι γνώστες ισχυρίζονται ότι και οι φασιστικές ομάδες στην Ουκρανία γιγαντώθηκαν με ρωσικό χρήμα, ίσως ακριβώς για να παίξουν ένα ρόλο στην αλλαγή συνόρων στην περιοχή», γράφει ο Λ.Χ. Στην κατακλείδα του κειμένου ουσιαστικά το επα-

ναλαμβάνει: «Όμως τα παιχνίδια των ναζιστικών και φασιστικών κομμάτων με οικονομικά και πολιτικά κέντρα εξουσίας συνήθως δημιουργούν εκατόμβες θυμάτων. Οι αιματηρές εξελίξεις στην Ουκρανία, που πυροδοτούνται μεταξύ άλλων και από τους εκεί Ναζί, είναι το πιο πρόσφατο τραγικό παράδειγμα». Οι Ρώσοι χρηματοδότησαν τους φανατικά αντι-Ρώσους Ουκρανούς ναζί για να αλλάξουν τα σύνορα!

«Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος»

Όντως, διακρίνεται μια κοινή γραμμή σε ορισμένα θέματα μεταξύ ευρωαρνητών και Ρωσίας. Μια σύγκλιση υπάρχει στη βάση του «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος». Οι Βρυξέλλες είναι στο τσεπάκι της Ουάσιγκτον, με τους πιο ένθερμους ευρωπαϊστές να είναι πια και οι πιο φανατικοί ατλαντιστές. Τα προγράμματα «διάσωσης» Ε.Ε. και ∆ΝΤ, αλλά και συμφωνίες σαν την ΤΤΙΡ, εδραιώνουν την πεποίθηση ότι τελική φάση της ενοποίησης της Ευρώπης θα είναι η συγχώνευση Ε.Ε.-ΗΠΑ-πολυεθνικών. Αν μη τι άλλο, η κατά βούληση, παρασιτική χρήση των ευρωπαϊκών μηχανισμών απ’ τις ΗΠΑ μέσω χωρών-δορυφόρων δείχνει ότι η αποδόμηση της Ε.Ε. θα έπληττε την Ουάσιγκτον. Ειδικά απέναντι στη Ρωσία, η Ε.Ε. μπορεί να είναι μόνο ακόλουθος των Αμερικανών και «fuck the EU», όπως είπε η υφυπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτόρια Νιούλαντ, ένα απ’ τα πρόσωπα που σχεδίασαν τη σημερινή κρίση. Εντός της αμερικανικής κυβέρνησης η Νιούλαντ ήταν εκείνη στην οποία πιστώνεται περισσότερο η επιτυχής φασιστική εξέγερση της Ουκρανίας. Η Νιούλαντ είναι σύζυγος του νεοσυντηρητικού Ρόμπερτ Κάγκαν, του ιστορικού και καθηγητή που ίδρυσε το Project for the New American Century. Το PNAC ήταν το think-tank που επεξεργάστηκε το ιδεολογικό υπόστρωμα και καλλιέργησε το πολιτικό έδαφος για τους προληπτικούς πολέμους, όπως ήταν αυτός του Ιράκ. Η βασική πηγή μεγάλου μέρους του δημοσιεύματος του Unfollow είναι πιθανότατα η ίδια που παρατίθεται σε ένα άλλο δημοσίευμα στην Ελευθεροτυπία της 1ης Ιουνίου (Ο εθνικιστής σύμβουλος του Πούτιν και οι σχέσεις του με τη Χρυσή Αυγή). Προέρχεται από ένα άρθρο του Αμερικανού καθηγητή Mitchell Orenstein στο Foreign Affairs τον περασμένο Μάρτιο (Putin’s Western Allies). Το ίδιο αμερικανικό περιοδικό δημοσίευσε κατόπιν άρθρο στο οποίο ο Αλεξάντρ Ντούγκιν αναγορεύεται σε «εγκέφαλο

του Πούτιν». Οι απόψεις του Ντούγκιν παρουσιάζονται απ’ το Foreign Affairs αναλυτικά και κάπως κωμικά. Μήτε το αμερικανικό περιοδικό προσκομίζει οτιδήποτε που να δείχνει άμεση σχέση Ντούγκιν και Πούτιν .

Αναπαραγωγή δύο μήνες μετά

Το θέμα μέσα στον Απρίλιο έκανε την πρώτη γύρα στον ελληνικό Τύπο, κυρίως σε έντυπα δεξιού προσανατολισμού και οικονομικές ιστοσελίδες. Μεσολαβεί ένα μεγάλο διάστημα κενό. Κατά τη

Τα ιστορικά στοιχεία

ντίθετα με τους σκοτεινούς «γνώστες» που μίλησαν στον Λ.Χ. (κι αυτός τους πίστεψε), τα στοιχεία που είναι στο φως του ήλιου είναι συντριπτικά για το πώς οι φασίστες της Ουκρανίας τράφηκαν εδώ και πολλά χρόνια απ’ το μαστάρι των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί περιμάζεψαν τα απομεινάρια της ουκρανικής (μπαντερικής) 14ης μεραρχίας SS και τα πήραν στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Οι οπαδοί του Μπαντέρα σχημάτισαν την οργάνωση UCCA και ο ίδιος ο πρόεδρος Ρίγκαν υποδέχτηκε το 1983 τον πρόεδρό της Γιάροσλαβ Στέτσκο, καπετάνιο του μπαντερικού στρατού που προσωπικά επέβλεψε την εξόντωση χιλιάδων Εβραίων του Λβιβ στον Β’ Π.Π. Χάρη στις προσβάσεις της, το 1985 η UCCA κατόρθωσε να μπλοκάρει τις έρευνες της αμερικανικής δικαιοσύνης για φυγόδικους εγκληματίες πολέμου. Ο αντισημίτης και αντικομμουνιστής Στέτσκο -που πέθανε το 1986 στη Γερμανία χωρίς να λογοδοτήσει- είναι ο ιδεολογικός πατέρας του ουκρανικού ακροδεξιού κόμματος Σβόμποντα, τα μέλη του οποίου πρωτοστάτησαν στις συγκρούσεις του Μαϊντάν. Το καταστατικό του Σβόμποντα βασίζεται στο βιβλίο του Στέτσκο «Οι δύο επαναστάσεις», το οποίο γράφτηκε το 1951.

διάρκειά του, Unfollow και Ελευθεροτυπία δεν ενδιαφέρθηκαν. ∆υόμισι μήνες μετά την πρώτη δημοσίευση του Foreign Affairs τα δυο έντυπα, που απευθύνονται πάνω-κάτω στο ίδιο κοινό, την ίδια μέρα σερβίρουν ξαναζεσταμένη την ιστορία, χωρίς επιπλέον στοιχεία. Τι συνέβη στο μεταξύ και αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον; Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί από τρίτο. Είναι γνωστό όμως ότι το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα στην Ρωσία και η θέση που έλαβε στο ντιμπέιτ ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ως υποψήφιος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κατά της ουκρανικής πολιτικής της Ε.Ε. και της επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία ενόχλησαν πολύ τους ευρωκράτες. Όποιος δεν εθελοτυφλεί, αντιλαμβάνεται πως οι καλοθελητές δεν επιθυμούν μόνο να νουθετήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στα της οικονομίας. Ακόμα πιο πολύ θέλουν να τον δουν να στοιχίζεται στην απόλυτα ατλαντική γεωπολιτική των Βρυξελλών, η οποία, ας μη φοβόμαστε ακόμα και να το ξεστομίσουμε, έχει ήδη οδηγήσει σε πόλεμο ∆ύσης-Ρωσίας, έστω και εμμέσως, με μέτωπα σε Συρία και Ουκρανία. Η φωτιά εξαπλώνεται. Το Ιράκ για το Ιράν μπορεί να γίνει ό,τι η Ουκρανία για τη Ρωσία, μια ανοικτή πληγή. Μη ξεχνάμε ότι με τον πόλεμο βγαίνει ο καπιταλισμός από κρίσεις σαν κι αυτή που διανύουμε. Κακά νέα για την ανθρωπότητα, καλά για την καπιταλιστική παραγωγή και η ανεργία ελέγχεται για μια-δυο γενιές. Τίποτα δεν καταστρέφει τόσο “δημιουργικά” όσο ο πόλεμος. Η συμπεριφορά που επιδεικνύει ο ευρωπαϊκός Τύπος στο ουκρανικό ζήτημα είναι ντροπιαστική. Επιδεικνύει -όχι μόνο τώρα, εδώ και χρόνια- στις αναφορές του στη Ρωσία ομοφωνία τόσο εντυπωσιακή όσο το να βλέπεις δεκάδες υπουργούς από Ευρώπη και Αμερική να μοιράζουν χοτ-ντογκ στα οδοφράγματα του Κιέβου. Ακόμα χειρότερη είναι η εκκωφαντική σιωπή των ευρωπαϊκών ΜΜΕ πάνω στα όσα αποκαλύφθηκαν απ’ τις ρωσικές υποκλοπές για την ταυτότητα των ελεύθερων σκοπευτών του Μαϊντάν, αλλά και σε αποτρόπαια εγκλήματα όπως της Οδησσού. Συγχρόνως, η δαιμονοποίηση του Πούτιν θυμίζει Μιλόσεβιτς, Σαντάμ, Καντάφι. ∆εν είναι άγιος ο Πούτιν και η «Ρωσία του Πούτιν» κατατάσσεται στις αυταρχικές χώρες. Όμως, αρκετά με την υποκρισία. ∆εν ήταν η Ρωσία που επέβαλε οικουμενική παρακολούθηση ούτε αυτή που καθημερινά βομβαρδίζει σε δυο-τρεις ηπείρους του πλανήτη και ευθύνεται για το μακελειό σε όλη τη ζώνη απ’ την Μεσόγειο ως τον Ινδοκαύκασο. Νικήτας Κουριδάκης

ΜΝΗΜΗ

∆ιηγηθήκαμε και ακούσα

ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΒΟΛΟ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟΥ ΤΗΣ ΝΕΑΣ

Καταθέτουμε την πίστη μας

γαπημένη μας Αννίτα, χθες μόλις, μέρα που μας άφησες λιγότερους και πιο αδύναμους, στην μάχη που δόθηκε μέσα στη Βουλή για να αποτραπεί η δημιουργία φυλακών – λευκών κελιών τύπου Γκουαντάναμο στη χώρα μας, ήταν όλα παρόντα ως στοιχεία. Πριν να αισθανθούμε το βάρος της απουσίας σου από αυτόν τον σκληρό αγώνα, που θα γίνεται κάθε μέρα και πιο σκληρός, καθώς η ριζοσπαστική Αριστερά πλησιάζει το ιστορικό ορόσημο της ανάληψης της διακυβέρνησης της χώρας, θέλουμε να σου καταθέσουμε την πίστη μας ότι θα νικήσουμε. Γιατί, Αννίτα, με τη δικιά σου διαχρονική συμβολή, με το έμπρακτο παράδειγμά σου σε δύσκολες εποχές και σε οριακά μειοψηφικές, πρωτοπόρες όμως δυνάμεις της Αριστεράς, σήμερα έχουμε ένα απίστευτο απόθεμα και ένα τεράστιο φυτώριο αγωνιστών νέων και παλιότερων. Όχι μόνο για να αντισταθούμε και να αποτρέψουμε τα άθλια, απάνθρωπα σχέδιά τους, πρώτα απ’ όλα πάνω στους αδύναμους που πληθαίνουν δραματικά μέσα στην τετράχρονη κρίση και τον αμείλικτο ταξικό – κοινωνικό πόλεμο που εξελίσσεται. Αλλά για να εμπνεύσουμε τη συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων στο κίνημα και το μέτωπο πολιτικής ανατροπής. Να ρίξουμε φως εκεί που επιβάλλουν το νέο Μεσαίωνα. Ν’ απαγορεύσουμε την αφήγηση που μηδενίζει τη διαχρονική πάλη του λαού, που απαξιώνει τον αντιδικτατορικό αγώνα, το ριζοσπαστισμό της πρώτης μεταπολίτευσης και που ενοχοποιεί την Αριστερά, την αντίσταση, την απείθεια, τους κοινωνικούς αγώνες.

Προσφορές στην “Εποχή”

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Νίκος Βούτσης

Στη μνήμη της Αννίτας προσφέρουν η Ολυμπία Στεργίου 100 ευρώ, η Πόπη Αλεξοπούλου και ο Χάρης Γολέμης δίνουν 50 ευρώ, ο ∆ημήτρης και η Βούλα Ορφανού δίνουν 50 ευρώ, η Θεανώ Φωτίου δίνει 200 ευρώ, o Θοδωρής ∆ρίτσας και η Τασία Χριστοδουλοπούλου 100 ευρώ, ο Νίκος και ο Στέλιος Παππάς 100 ευρώ, η Σελήνη Σαββινίδου, η Πόλυ Σαβινίδου και η Γιάννα Αθανασίου 150 ευρώ, ο Στέλιος Φουντουκίδης 20 ευρώ, η Βέτα Χονδρορίζου 50 ευρώ, ο Χρήστος Ιωαννίδης 50 ευρώ, ο Τάκη Γαλανόπουλος 20 ευρώ, ο Νίκος Ξεντές 20 ευρώ, ο Γιώργος Βασιλειάδης και η Αρετή ∆ροσοπούλου 50 ευρώ, η Βούλα Πετεινάτου 50 ευρώ, από τη Συνεργασία Οικονομολόγων στο Οικονομικό Επιμελητήριο 100 ευρώ, η Μαρία Βογιατζή και ο Γιώργος Κοταράς 50 ευρώ, ο Τάσης Κλαυδιανός και η Μαρία Κλάδη 30 ευρώ.

Σε ένα κλίμα μεταξύ -σκληρής- πραγματικότητας και μιας ακαθόριστα εξωπραγματικής αίσθησης για το τι είχε συμβεί, βρεθήκαμε την Παρασκευή το μεσημέρι στον περίβολο του νεκροταφείου της Νέας Σμύρνης για να αποχαιρετήσουμε την Αννίτα. ∆ίπλα της, στο ανοιχτό φέρετρο κάτω από το δέντρο, ο Μάκης με την Όλγα, οι άλλοι συγγενείς, οι φίλοι, οι συνάδελφοι, οι σύντροφοι και συντρόφισσες. Αντάλλασσαν νέα, ρωτούσαν, θυμούνταν, προσέγγιζαν την αλήθεια και πάλι της ξέφευγαν. Ούτε η χαρακτηριστική μουσική κατάφερνε να μας προσγειώσει πλήρως. Περιμέναμε τους ομιλητές και ομιλήτριες να τα αποσαφηνίσουν όλα. Να τα κάνουν καθαρά, προπαντός απτά. Αυτό συμβαίνει πάντα σε ανάλογες περιπτώσεις, αλλά και εκείνοι δεν τα κατάφεραν εντελώς, διότι αν εξαιρέσεις τις ομιλίες του Νίκου Βούτση, που εκπροσώπησε το κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Πάνο Λάμπρου από τους συνοδοιπόρους της πολιτικής και κινηματικής διαδρομής, οι υπόλοιποι πήραν το λόγο και διηγούνταν περιστατικά από τη ζωή της ή σωστότερα από την κοινή ζωή τους. Ο Χρήστος Ιωαννίδης, από τον ΣΥΡΙΖΑ Καλλιθέας, ο Τάκης Γαλανόπουλος, φίλος και στενός συνεργάτης στο δήμο Καλλιθέας, ο Κώστας Αργαλιώτης, σύντροφος στα επικίνδυνα ταξίδια στη Ραμάλα, η Μάνια Επιθυμιάδου, των φεμινιστικών ενδιαφερόντων, η Αναστασία, από τις φίλες της Όλγας. Αννίτα, το γνωρίζουμε ότι ξεγελάγαμε τον εαυτό μας, ότι έφυγες πια από την ενεργό δράση για πάντα, δυστυχώς. Όμως, θα μείνεις στην ενεργό μνήμη μας. Από την «Εποχή» σε αποχαιρετούμε.

∆εν ξεχνώ

* Στην κηδεία της Αννίτας παραβρέθηκαν βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα.

ολλά τα χρόνια που είμαστε μαζί Αννίτα. Μαζί στον πολιτικό αγώνα της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Αριστεράς, αλλά και στο Φεμινιστικό Κίνημα. ∆εν ξεχνώ ποτέ τον αγώνα που δώσαμε μαζί το 2004 στις ευρωεκλογές με τις «Γυναίκες για μια Άλλη Ευρώπη» για μια Ευρώπη κόκκινη, πράσινη, μωβ. Είχαμε κάνει στρατηγείο μας τα γραφεία της «Εποχής» και πέρα απ’ την κούραση, τι γέλια κι αγκαλιές είχαμε ρίξει! Την εμπειρία αυτή την χρωστάω σ’ εσένα που επέμενες πολύ, στη Τζέλλα και στην Άννυ, γιατί να πω την αλήθεια εγώ είχα τους φόβους μου. Αυτή η φάση ήταν και η αφορμή για να γνωριστούμε καλύτερα και σ’ ευχαριστώ. Με το ίδιο πάθος και την αφοσίωση δόθηκες αργότερα και στην υπόθεση των φυλακισμένων. ∆εν ξεχνώ ποτέ, στη δοκιμασία των συντρόφων μας, τα πρωινά στα δικαστήρια –ξέρεις εσύ για ποιο πράγμα σου μιλάω– που παραφυλάγαμε το

Αποχαιρετισμός της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

βλέμμα της, μήπως κάτι χρειαστεί και δεν προλάβουμε. Εκεί από νωρίς. Σφίγγοντας η μία τα χέρια της άλλης. Χωρίς εσένα η αναμονή θα ’ταν ασήκωτη. ∆εν ξεχνώ τα κυριακάτικα μεσημέρια (που τράβαγαν μέχρι το βράδυ) γύρω απ’ το τραπέζι με τ’ απομεινάρια της εξαίρετης μαγειρικής σου. ∆εν ξεχνώ ποτέ τις δικές μας –τις γυναικείες– κουβέντες που κάναμε με τη Σοφία. ∆εν ξεχνώ ότι τα καλύτερα τα λέγαμε στο σπίτι σου όταν ο Μάκης πήγαινε για ύπνο. ∆εν ξεχνώ ότι στο ταβερνάκι πίσω από το γήπεδο στην Καισαριανή, για πρώτη φορά πίστεψα ότι πήρες το δρόμο τον μοναχικό. Θα μπορούσα να σου λέω με τις ώρες γι’ αυτά που δεν ξεχνώ. ∆εν έχει νόημα… Χαιρετίσματα στα συντρόφια μας.

Μάνια Επιθυμιάδου

Η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ αποχαιρετά μια άξια συντρόφισσα, την Αννίτα Μιχαηλίδου, που με την πολύπλευρη δράση της διεύρυνε τον ορίζοντα ενδιαφερόντων της συλλογικότητάς μας. Στον αντιχουντικό αγώνα, στον πολιτικό αγώνα της Ανανεωτικής Κομμουνιστικής Αριστεράς, στο Φεμινιστικό Κίνημα, στο Κοινωνικό Φόρουμ, στη ∆ιεθνή Αλληλεγγύη, στον αγώνα κατά των ναρκωτικών, στην προσπάθεια για την ένταξη και νομιμοποίηση των μεταναστών, της φροντίδας των αποκλεισμένων.

Έφυγε η Αννίτα Μιχαηλίδου

* Ανακοινώσεις για την έκφραση συλλυπητηρίων στους οικείους της εξέδωσαν η ΚΕ∆Α και το ∆ΗΚΚΙ.

Η Αννίτα έφυγε στα 62 της χρόνια, την Πέμπτη, νικημένη από τον καρκίνο. Γεννήθηκε στην Κύπρο, τέλειωσε τη Νομική Σχολή Αθήνας και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Kings College Λονδίνου, σε θέματα Ευρωπαϊκού ∆ικαίου και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων. Ήταν σύντροφος του Μάκη Μπαλαούρα και μητέρα της Όλγας. Στη δικτατορία συμμετείχε στο αντιστασιακό κίνημα. Μετά την πτώση της δικτατορίας, από τη θέση της προέδρου στην Ένωση ∆ημοκρατών Κυπρίων φοιτητών, δραστηριοποιήθηκε για την αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια. Εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού, κρατώντας όμως πάντα ενεργές σχέσεις με το ΑΚΕΛ. Εργάστηκε στην κοινοβουλευτική Ομάδα της Ενωμέ-

νης Αριστεράς με τους Ηλία Ηλιού και Μπάμπη ∆ρακόπουλο. Συμμετείχε στην οργάνωσης της Νέας Σμύρνης της οποίας για αρκετό διάστημα υπήρξε γραμματέας. Με τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά του οποίου υπήρξε και μέλος της ΚΕ. Παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις στην αριστερά εργάστηκε δραστήρια για τη σταθεροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ με μεγάλη συμβολή στην οργάνωση της Καλλιθέας, στο πλαίσιο και των προσπαθειών της ΑΚΟΑ εκείνης της περιόδου. Εργάστηκε στο ∆ήμο Καλλιθέας ως ειδική σύμβουλος για θέματα κοινωνικής πολιτικής και την εφαρμογή προγραμμάτων αστέγων, τοξικοεξαρτημένων και μειονεκτούντων ατόμων, για τη νομιμοποίηση και ένταξη των μεταναστών. Για την κοινωνική της δράση εκλέχτηκε αντιπρόεδρος του ∆.Σ. της Ένωσης Ευρωπαϊκών Πόλεων (ECDP), με έδρα τη Φραγκφούρτη, με στόχο την αλλαγή της πολιτικής αντιμετώπισης των ναρκωτικών. Συμμετείχε, επίσης, στην ερευνητική ομάδα των Ευρωπαϊκών Πόλεων που εισηγήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις μεταρρυθμίσεις για εφαρμογή του Harm Reduction Policy στην ΕΕ.

ΜΝΗΜΗ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

με ιστορίες για την Αννίτα

ΣΜΥΡΝΗΣ,

Πολλά τα χρώματα

Εκείνα τα υπέροχα μαλλιά…

Εμείς οι φίλες και αδελφές

Οι φίλες της κόρης της ήμαστε στα μάτια της αδερφές, παιδιά της. Πάντα τόσο φιλόξενη, μια αγκαλιά, η καλύτερη μαγείρισσα του κόσμου, μας ήξερε τόσο καλά μία, μία, τους χαρακτήρες, τα καλά μας, τα κακά μας, τις ιδιοτροπίες μας, ρωτούσε με αγωνία αν είμαστε καλά, αν περνάμε όμορφα, για τη δουλειά μας, για τη ζωή μας, έπαιρνε το πρόβλημά μας μέσα της, έψαχνε να βρει λύσεις. Η Αννίτα δεν μπορούσε να είναι τίποτα λιγότερο από το απόλυτο νοιάξιμο, απόλυτη αγάπη, απόλυτη φροντίδα: Μια Μάνα, που πάντα υπερασπιζόταν με αφοσίωση τα απανταχού «παραστρατημένα» παιδιά που «προφανώς δεν έλαβαν αγάπη» –που δεν μας ύψωνε το δάχτυλο αλλά ήταν εκεί για να συζητήσει και να αναλύσει ώρες ολόκληρες «τα πάθη και τα λάθη μας»… Εμπλουτίζοντας τη συζήτηση με τον κατάλληλο μεζέ, «να πάνε τα φαρμάκια κάτω», ο νοστιμότερος που είχαμε φάει. Για να κάνω μια ελάχιστη αναφορά στην προσωπική μου εμπειρία με την Αννίτα, θα πω πόσο με συγκινούσε η αγάπη της στη μουσική, κάποιες φορές που τύχαινε να μελετήσω σπίτι τους την άκουγα να σιγοτραγουδάει μαζί μου στο βάθος, να μου λέει «μη σταματάς, να τραγουδήσουμε παρέα», η χαρά τη ζωής, η ομορφιά, η αγάπη, πώς να μην επανέρχεται κανείς συνέχεια σε αυτή τη λέξη όταν μιλάει για την Αννίτα; Θα ζει για πάντα, μέσα από τον υπέροχο, συγκλονιστικό δεσμό που είχε με την κόρη της, την Όλγα μας, από την αγάπη που της έχουμε κι εμείς, διαρκώς κι αυτή τροφοδοτούμενη. Κλείνω παραφράζοντας τους στίχους του Σαββόπουλου. «Η κυρά μας είναι μόνη με ένα πέπλο αχνό, μα η ανάσα της μας ζώνει, κι ας κοιμάται αλλού». Αναστασία Κότσαλη

Άρθρα και συνεντεύξεις της για τα παραπάνω έχουν δημοσιευθεί στην «Εποχή», «Αυγή» και «Τα Νέα». Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Κίνησης ∆ημοκρατικών Γυναικών, μέλος στο Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου και της «Πρωτοβουλίας για τα ∆ικαιώματα των Κρατουμένων». Ως ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ συμμετείχε στις κινητοποιήσεις Γένοβας, Φλωρεντίας, Αθήνας, Πόρτο Αλέγκρε. ∆ραστη-

ριοποιήθηκε επίσης στο Σύλλογο για την υποστήριξη του αγώνα των Παλαιστινίων (Intifada) και είχε συμμετοχή στις ομάδες μαχητικής στήριξης του αγώνα τους στη ∆υτική Όχθη και στη Γάζα, την οποία επισκέφθηκε και το Γενάρη του 2008 κατά τη διάρκεια της μεγάλης ισραηλινής επίθεσης. Συμμετείχε στο συνδικαλιστικό κίνημα των δημοτικών υπαλλήλων όπου και εκλέχθηκε στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο των ΟΤΑ.

Να βγούμε από το ανάθεμα

Η Αννίτα, εργαζόμενη στο ∆ήμο Καλλιθέας εκπροσώπησε την πόλη και το ∆ήμο στο ∆ίκτυο ECDP (European Cities on Drug Policy), του οποίου ήταν αντιπρόεδρος και όπου συμμετείχαν 33 ευρωπαϊκές πόλεις. Σε έρευνα των Νέων, το 1999, της δημοσιογράφου Μαρίας Νταλιάνη, η Αννίτα έκανε το εξής σχόλιο: «Οι αντιλήψεις και οι πολιτικές για την αντιμετώπιση της τοξικομανίας εξακολουθούν να παραμένουν στο πλαίσιο του αναθέματος. ∆εν μας αρέσουν οι άνθρωποι που επέλεξαν να κάνουν χρήση, δεν υπάρχουν, και σαν τέτοιους περίπου τους αντιμετωπίζουμε. Έχει αποδειχτεί ότι η εφαρμογή του Harm Reduction Policy σώζει ζωές, μειώνει την εγκληματικότητα και κοστίζει πολύ λιγότερο από την εφαρμογή μιας κατασταλτικής πολιτικής. Η χώρα μας αρκέστηκε απλώς να επιδείξει μια πρωτοποριακή διάθεση με τη νομοθετική ρύθμιση ενός μέρους της πολιτικής του Harm Reduction, αλλά παράλληλα την περιόρισε σε τόσο στενά πλαίσια, που η επίδρασή της επεκτείνεται στο ελάχιστο των πραγματικών αναγκών της ελληνικής κοινωνίας, αφήνοντας έτσι τον μέσο πολίτη στην άγνοιά του και στον σκοταδισμό της πολιτικής καταστολής.»

Την Αννίτα τη θυμάμαι υπέροχα ντυμένη και με το τσιγάρο στο χέρι να συγκρούεται με καραμπινιέρους και ιταλούς αξιωματούχους στις σκληρές διαπραγματεύσεις στο λιμάνι της Αγκόνα, το καλοκαίρι του 2001, στο δρόμο για τη Γένοβα. Τη θυμάμαι να θρυμματίζει τον αφελή και ψευδεπίγραφο διεθνισμό, να τσακίζει την πατριδοκαπηλία-μάθημα για τη ριζοσπαστική αριστερά μα και για τη χάραξη σοβαρής πολιτικής, χωρίς να θυσιάζει την κυπριακότητα της. Τη θυμάμαι καβγατζού, όχι από εμπάθεια ή εμμονή στην αντιπαλότητα, αλλά από πάθος. Και μου άρεσε. Μου άρεσε πολύ, γιατί ποτέ δεν μπέρδευε την πολιτική διαφωνία με την έννοια και την φροντίδα για το διπλανό. Στις πορείες, στις συνεδριάσεις, στα συνέδρια πρώτα ρωτούσε εάν είσαι καλά. Τη θυμάμαι ένα καλοκαίρι στους Παξούς να αγωνιά για την «Αραβική Άνοιξη» και να έχει το νου της να τρώω, όσο μου μιλά. ∆εν έχω το κουράγιο να βρω φωτογραφία της. Μήπως θα αποτυπώνει άλλωστε τα μεγάλα μαύρα της μάτια κι εκείνα τα υπέροχα μαλλιά; Ρένα ∆ούρου

Τελικά έφυγες, αλλά έφυγες νικήτρια. Νίκησες τον προβλεπόμενο από την επιστήμη χρόνο. Κυρίως –και πίστεψέ μας– όσοι σε ξέραμε το περιμέναμε, έδωσες τη μάχη, με σθένος. Ήξερες ότι η μάχη είναι άνιση. Αλλά, ως φαίνεται, ούτε μια στιγμή δεν λύγισες. Ακόμα και χθες, την ύστατη ώρα εσύ αποφάσισες με ποιον τρόπο θα φύγεις. Και είπες όχι στο κρεβάτι, όρθα… Αυτό έκανες όλη σου τη ζωή. Χθες που ήμασταν μαζεμένοι στο σπίτι σου στην Καισαριανή, φίλοι, σύντροφοι από τα παλιά από τους νέους αγώνες, φτιάξαμε ένα παζλ, ένα μωσαϊκό χρωμάτων, θυμόμασταν και βάζαμε πινελιές γελώντας, κλαίγοντας, τις δικές πινελιές στη ζωή. Και ήταν όλες σημαντικές, ακόμα και αυτές που δεν είχαν σχέση με την πολιτική, τα κινήματα, τους αγώνες. Συζητούσαμε ποιοι, ποιες θα μιλήσουν, τι θα πουν, αυτή την ώρα του αποχαιρετισμού. Κάποιος από τον κεντρικό ΣΥΡΙΖΑ. Να είναι ο Νίκος, ο Πάνος; Κάποιος της συνολικής σου διαδρομής. Για να μιλήσει για την Αννίτα της αριστεράς, της κομμουνιστικής ανανεωτικής αριστεράς, της ριζοσπαστικής, της σύγχρονης, της αριστεράς του 21ου αιώνα. Γι’ αυτό και οι σημαίες μας είναι πολλές και όχι μία. Είναι η σημαία του ΚΚΕ Εσωτερικού και του ΚΚΕ Εσωτερικού-Ανανεωτική Αριστερά, του Φόρουμ, της Ιντιφάντα και φυσικά του ΣΥΡΙΖΑ, του κοινού μας σπιτιού. Θα μπορούσαμε να φέρουμε και άλλες από αυτό το ταξίδι των τόσων χρόνων, τα χρώματα που φώτισαν τη ζωή σου. Το κόκκινο του ανανεωτικού κομμουνισμού Το μωβ του Φεμινισμού Το πράσινο της ριζοσπαστικής οικολογίας Αυτή ήσουν, Μιχαηλίδου, που ξεσήκωνες τον κόσμο αν κάποιος σε αποκαλούσε με το επίθετο του αγαπημένου σου Μάκη και σε έλεγε Μπαλαούρα. Μιχαηλίδου, έλεγες, με τη γνωστή στεντόρια, βραχνή φωνή σου Αυτή ήσουν, από τότε που σε γνώρισα.

Πάνος Λάμπρου

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ρόλος του κοινωνικού και του δημόσιου τομέα

ΚΡΙΣΗ, ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο μιας διεθνούς και ευρωπαϊκής κρίσης. Η μεταφορά του κέντρου βάρους της παραγωγής και της ανάπτυξης στις αναδυόμενες οικονομικά χώρες οδηγεί στην επικράτηση του χρηματιστικού και χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου στον εξελιγμένο κεφαλαιοκρατικά κόσμο. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν σε σημαντικές αλλαγές στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας με σοβαρές επιπτώσεις, λόγω της ακολουθούμενης νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής από τις κυρίαρχες τάξεις στις εξελιγμένες κεφαλαιοκρατικά χώρες, στις κατακτήσεις και στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, των ενδιάμεσων κοινωνικών στρωμάτων και της νεολαίας. Η αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, η διάλυση του κράτους πρόνοιας και η μεταφορά δημόσιων πόρων στον ιδιωτικό τομέα με τις ιδιωτικοποιήσεις οδηγούν στη μαζική φτωχοποίηση του μεγαλύτερου τμήματος των κοινωνιών. Ήδη η χώρα μας βιώνει με τραγικό τρόπο τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας του ενός τετάρτου όπου τα τρία τέταρτα περιθωριοποιούνται όλο και περισσότερο.

Tου Ηλία Νικολόπουλου

προσπάθεια του ευρωπαϊκού Βορρά, με επικεφαλής τη Γερμανία, να αντιμετωπίσει τις αλλαγές στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας με τη μεταφορά του κόστους του ανταγωνισμού και της αναπροσαρμογής στις χώρες, κυρίως, του ευρωπαϊκού Νότου οδηγεί στην όξυνση της κρίσης στις χώρες αυτές με την επιβολή μνημονιακών πολιτικών με ιδιαίτερα καταστροφικά αποτελέσματα γι’ αυτές. Στη χώρα μας, η κρίση χρέους, τα μνημόνια και οι εφαρμοστικοί τους νόμοι έχουν οδηγήσει σε μία άνευ προηγουμένου κοινωνική καταστροφή. Ο κοινωνικός πόλεμος, που έχει εξαπολύσει η κυρίαρχη τάξη και η πολιτική της εκπροσώπηση καθώς και τα κυρίαρχα βορειοευρωπαϊκά στηρίγματά της με άξονα τη γερμανική άρχουσα τάξη και πολιτική ελίτ, οδηγεί σε γενικευμένη κρίση την κοινωνία μας με τεράστιες συνέπειες για τον εργαζόμενο λαό. Η γενική αυτή οικονομική, κοινωνική, θεσμική και αξιακή κρίση απαιτεί τόλμη στη σκέψη και στη δράση της ριζοσπαστικής αριστεράς, της μόνης δύναμης, που μπορεί να εκφράσει με συνέπεια τα συμφέροντα των καταπιεζόμενων και εκμεταλλευόμενων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων που δείχνουν να την εμπιστεύονται, σε μεγάλο βαθμό, πολιτικά. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο διότι ο δομικός χαρακτήρας της κρίσης στον ευρωπαϊκό Νότο επιβάλλει ριζικές λύσεις. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας οι λύσεις αυτές συνδέονται άμεσα με τη διαδικασία της παραγωγικής ανασυγκρότησης και του κοινωνικού μετασχηματισμού της. Για να μπορέσει να υλοποιηθεί μια τέτοια διαδικασία και να δημιουργήσει την απαραίτητη δυναμική χρειάζεται η ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη ριζοσπαστική αριστερά να συνοδευτεί άμεσα από ριζικά μέτρα που θα ενεργοποιούν τις ζωντανές δυνάμεις της χώρας και θα διαμορφώνουν ευνοϊκές οικονομικά και κοινωνικοπολιτικά συνθήκες ώστε να μπορούν αυτές να παρεμβαίνουν με καθοριστικό τρόπο.

Ο ρόλος του κοινωνικού τομέα

Για να προχωρήσουμε σε μια τέτοια κατεύθυνση απαιτούνται ρήξεις και τομές οι οποίες, αφενός, επιβάλλουν διαγραφή, τουλάχιστον του μεγαλύτερου μέρους, του χρέους καθώς και την ακύρωση των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων και, αφετέρου, την ενεργοποίηση του κοινωνικού και του δημόσιου τομέα, οι οποίοι πρέπει να αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες της πα-

ραγωγικής ανασυγκρότησης και του κοινωνικού μετασχηματισμού στη χώρα μας. Ο κοινωνικός ή αλληλέγγυος τομέας αποτελεί τομέα-κλειδί διότι από την ίδια του τη φύση είναι σε θέση να ενεργοποιεί τους άμεσους παραγωγούς και χρήστες σε πρωτοβουλιακή βάση επειδή θεμελιώνεται σε αυτοδιαχειριστικές, συνεταιριστικές, συνεργατικές και γενικότερα σε αλληλέγγυες μορφές οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας. Πρόκειται για μορφές οικονομικής και κοινωνικής δράσης, οι οποίες βασίζονται στη συλλογική παραγωγή και διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών και στη θεσμοθέτηση των αρχών και πρακτικών της άμεσης δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα λήψης των αποφάσεων. Οι αξιόλογες παραγωγικές δυνάμεις που έχει η χώρα μας, και οι οποίες απαξιώνονται με γρήγορους ρυθμούς, μπορούν άμεσα να ενεργοποιηθούν και να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο πρωτοβουλιών αλληλέγγυου χαρακτήρα. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι αλληλέγγυες αυτές δραστηριότητες εντάσσονται σε διαδικασίες κοινωνικής ανατροπής διότι οδηγούν τόσο στην υπέρβαση του χωρισμού των άμεσων παραγωγών από τα μέσα παραγωγής όσο και στη δημιουργία ενός μη εμπορευματικού χώρου που μπορεί να διευρύνεται συνεχώς στο μέτρο που ο κοινωνικός τομέας θα καθίσταται ηγεμονικός. Προϋπόθεση, όμως, για να γίνονται πράξη τα προηγούμενα αποτελεί η ύπαρξη και ανάπτυξη κινηματικών διαδικασιών στην κατεύθυνση αυτή.

Ο ρόλος του δημόσιου τομέα

Για να μπορεί, όμως, οι κοινωνικός τομέας να εκπληρώνει το ρόλο του είναι απαραίτητο να συναρθρώνεται και να συνεπικουρείται από ένα ανασυγκροτημένο, αναδιαρθρωμένο, ορθολογικό και δημοκρατικά οργανωμένο δημόσιο τομέα, ο οποίος θα είναι προσανατολισμένος αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Για το λόγο αυτό ο δημόσιο τομέας πρέπει να περιλαμβάνει τις τράπεζες, τις δημόσιες επιχειρήσεις όπως και τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Ο δημόσιος τομέας με την επενδυτική και χρηματοδοτική του πολιτική και δραστηριότητα, σε στενή σύνδεση με τον κοινωνικό τομέα, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία μιας βαθειάς τομής στη διαδικασία της παραγωγικής ανασυγκρότησης και του κοινωνικού μετασχηματισμού. Ειδική σημασία, κρίσιμη από πολλές απόψεις, έχει η χρηματοδότηση των αλληλέγγυων οικονομικών μονάδων

Λεπτομέρεια από έργο του Βάλια Σεμερτζίδη. και δικτύων από τις δημόσιες τράπεζες ή τις δημόσιες τράπεζες ειδικού σκοπού με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια. Για να εξασφαλίζεται ο κοινωνικός ρόλος και προσανατολισμός του δημόσιου τομέα επιβάλλεται να καθιερωθεί θεσμικά ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος. Ταυτόχρονα, ο κοινωνικός και ο δημόσιος τομέας πρέπει να συντονίζονται στη βάση ενός αποκεντρωμένου δημοκρατικού κοινωνικού σχεδιασμούπρογραμματισμού αξιοποιώντας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τους πόρους για την καλύτερη δυνατή ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.

Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα

Ο κοινωνικός και ο δημόσιος τομέας της οικονομίας έχουν να αντιμετωπίσουν, όμως, την υφιστάμενη κυριαρχία των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων παραγωγής. Ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας στη χώρα μας είναι αντιφατικά συγκροτημένος διότι περιλαμβάνει, από τη μία, ισχυρές μονοπωλιακές και ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις με πολυεθνικά, συχνά, χαρακτηριστικά και, από την άλλη, έναν ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα γνωρίσματα μεγάλου τμήματος των ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι οι παραοικονομικές δραστηριότητες, η φοροδιαφυγή, οι υπερτιμολογήσεις, η ανορθολογική χρηματοδότηση και λειτουργία και η διαπλοκή των μεγάλων επιχειρήσεων με την πολιτική ελίτ και το κράτος. Ο έλεγχος της οικονομικής δύναμης των μεγάλων επιχειρήσεων απαιτεί μια αναδιαρθρωμένη, ορθολογική, δημοκρατική και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση που με κατάλληλες παρεμβάσεις, όργανα και ελέγχους θα περιορίζει της μονοπωλιακή τους δύναμη. Συνεπώς, η ανάγκη βαθειάς τομής στη δομή και τη λειτουργία του κράτους, και από την πλευρά αυτή, αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτημα. Σημαντικό ρόλο στην παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της οικονομίας μας μπορούν να διαδραματίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να λαμβάνεται για

όσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλύπτουν άμεσες κοινωνικές ανάγκες και για όσες είναι δυναμικές και παραγωγικά καινοτόμες. Η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων αυτών επιχειρήσεων από τις δημόσιες τράπεζες ή τις δημόσιες τράπεζες ειδικού σκοπού μπορεί να γίνεται με συνδυασμό ιδιωτικοοικονομικών και κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων όταν αυτές δέχονται να δημιουργούν ή να συμμετέχουν σε συνεργατικά σχήματα και να ενισχύουν την απασχόληση. Από πολλές απόψεις είναι σημαντικό για την αποδοτική, από κοινωνική άποψη, λειτουργία του ιδιωτικού τομέα ή ανασύσταση, ανάπτυξη και ανεξαρτησία, από την εργοδοσία, του επιχειρησιακού συνδικαλισμού. Πάντως, σε περίπτωση που μία ιδιωτική επιχείρηση παύει να λειτουργεί, αυτή θα εντάσσεται στον κοινωνικό τομέα με αυτοδιαχειριστική μορφή εφόσον η συνέχισή της θα θεωρείται, με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, απαραίτητη.

Επιβεβλημένη η καθιέρωση νέων σχέσεων

Από τα προηγούμενα τεκμαίρεται ότι η αντιφατικά συγκροτημένη οικονομική και κοινωνική δομή της χώρας μας στη διαδικασία της παραγωγικής ανασυγκρότησης και του κοινωνικού μετασχηματισμού θα προκαλεί αντιθέσεις και ανταγωνισμούς ανάμεσα στις κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής και στις εναλλακτικές, με σοσιαλιστικό προσανατολισμό, σχέσεις παραγωγής. ∆ιαπιστώνεται, δηλαδή, ότι μόνο σε τέτοια κατεύθυνση ρήξης και ανατροπής μπορεί να αντιμετωπιστεί η επιτελούμενη οικονομική και κοινωνική καταστροφή του εργαζόμενου λαού μας και να επιχειρηθεί, με την καθιέρωση νέων σχέσεων παραγωγής και θεσμών, η αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας μας και ιδιαίτερα του αξιόλογου εργασιακού της δυναμικού. * Ο Ηλίας Νικολόπουλος είναι πρώην αντιπρόεδρος και καθηγητής της Οικονομικής της ∆ιοίκησης στο Τ.Ε.Ι. Χαλκίδας.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

«Στον τοίχο της Καισαριανής μάς ’φεραν από πίσω»

Γιορτή μνήμης για τους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής την πρωτομαγιά του 1944

“

Μπροστά στα κυπαρίσσια που στις ρίζες τους θανατώθηκαν εκατοντάδες αγωνιστές και καθώς το φως της μέρας έσβηνε σιγά-σιγά τρεις ηθοποιοί αφηγήθηκαν τις ιστορίες τους με απλότητα και ηρεμία, όπως ταιριάζει σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν ο χρόνος έχει πάρει την ένταση και έχει αφήσει το τυραγνικό στίγμα του πόνου.

παδημητρίου διέσωσε τις αυθεντικές ιστορίες απλών ανθρώπων που βίωσαν την προσφυγιά, τον ξεριζωμό και τον πόλεμο -πρόσωπα και ιστορίες που συνδέουν τη μικρασιατική καταστροφή, με την κατοχή και τον εμφύλιο. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ασχολείται εδώ και χρόνια με αυτούς τους μοναδικούς μονολόγους και αυτή τη φορά επέλεξε τρεις σπαρακτικές περιπτώσεις, ανάμεσα στις οποίες και η μαρτυρία της Χαράς, της αρραβωνιαστικιάς του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, που περιγράφει πώς έμαθε το θάνατο του αγαπημένου της. Μπροστά στα κυπαρίσσια που στις ρίζες τους θανατώθηκαν εκατοντάδες αγωνιστές και καθώς το φως της μέρας έσβηνε σιγάσιγά τρεις ηθοποιοί -η Ελένη Ουζουνίδου, η Ειρήνη Μακρή και ο Στέργιος Κοντακιώτηςαφηγήθηκαν τις ιστορίες τους -θάνατοι αγαπημένων προσώπων- με απλότητα και ηρεμία, όπως ταιριάζει σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν ο χρόνος έχει πάρει την ένταση και έχει αφήσει το τυραγνικό στίγμα του πόνου.

Την προηγούμενη Κυριακή, παρακολουθήσαμε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής μια γιορτή μνήμης, που διοργάνωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός «105,5 στο Κόκκινο»: την αναπαράσταση της εκτέλεσης των 200 αγωνιστών από τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα κατοχής την 1η του Μάη του 1944. Την επόμενη μέρα, ∆ευτέρα 30 του Ιούνη, ο πρώην δήμαρχος Καισαριανής, νυν αντιπεριφερειάρχης ∆. Αττικής, Σπύρος Τζόκας -το πρόσφατο βιβλίο του οποίου, «Ο κύκλος των «μάταιων» πράξεων» (εκδ. Εύμαρος), ήταν η ιστορική βάση του δρώμενου- θα δικαζόταν για μια ακόμη φορά, τη δωδέκατη, μαζί με άλλους πολίτες της Καισαριανής, επειδή έκαναν το καθήκον τους: σε αντιπαράθεση με την Σκοπευτική Εταιρεία, που διεκδικεί το χώρο μέσα από ακανθώδεις γραφειοκρατικές ατραπούς, διέσωσαν τον ιερό χώρο και δημιούργησαν μια όαση μνήμης και ιστορίας, που στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαία. Μνήμη και μάθηση πάνε χέρι-χέρι. Μνήμη και γνώση είναι όπλα ισχυρά ενάντια στο τέρας του ναζισμού που ξύπνησε ξανά και ζητά την εξουσία. Πώς, λοιπόν, να μην οργιστεί και να μην αντιδράσει ο πολίτης, όταν βλέπει πως η πολιτεία -ούτε χρόνος δεν είναι- προσπάθησε να βάλει το Σκοπευτήριο στο ΤΑΙΠΕ∆;

εκτέλεση των 200 στην Καισαριανή αποτελεί μία από τις μαζικές εκτελέσεις αντιποίνων που εφάρμοζε ο γερμανικός στρατός κατοχής για να εκδικηθεί και να σταματήσει κάθε πράξη αντίστασης. Τέτοιες μαζικές εκτελέσεις έγιναν πολλές, στην Κοκκινιά, στα Καλάβρυτα, στην Κάνδανο, στο ∆ίστομο… Στην Καισαριανή, με αφορμή το φόνο ενός γερμανού αξιωματικού, εκτέλεσαν 200 από τους κομμουνιστές που ο πόλεμος βρήκε έγκλειστους στην Ακροναυπλία και το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά αρνήθηκε να ελευθερώσει, όταν αυτοί ζήτησαν να τους επιτραπεί να πολεμήσουν στα αλβανικά βουνά. Έτσι, έμειναν στα χέρια των Γερμανών και μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Από εκεί με φορτηγά τους μετέφεραν τη ματωμένη πρωτομαγιά στον τόπο εκτέλεσής τους. Ανάμεσά τους βρισκόταν ο Ναπολέοντας Σουκατζίδης, ένας νέος άντρας, μορφωμένος και πολύγλωσσος, που οι γερμανοί χρησιμοποιούσαν ως διερμηνέα. Τον χρειάζονταν, γι’ αυτό του πρότειναν να ζήσει και να εκτελεστεί κάποιος άλλος στη θέση του. ∆εν το δέχτηκε. Οι άνθρωποι δείχνουν ποιοι είναι πραγματικά τότε που έρχεται η ώρα «να πουν το μεγάλο τ’ όχι», όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με οριακά διλήμματα. Ο Σουκατζίδης μας κάνει να σκεφτούμε ξανά την έννοια του «ήρωα». ∆εν είναι η γενναιότητα το βασικό χαρακτηριστικό του. Είναι η πράξη. που έρχεται ως αποτέλεσμα μιας διαδικασίας σκέψης, η οποία αποφασίζεται με περίσκεψη και γνώση όλων των συνεπειών της επιλογής και στην οποία είναι καταφανής η συνειδητή πρόθεση. Οι 200 πήγαν στο θάνατο όχι χωρίς φόβο. Αυτά είναι ανόητα τερτίπια του κακού Χόλιγουντ, που αντιπαραθέτει το μοναδικό «ένα» στη μάζα που χρειάζεται αρχηγό για

να παίρνει αποφάσεις και να καθοδηγεί. Ήρωας δεν είναι αυτός που δεν φοβάται, αλλά αυτός που αποφασίζει να πράξει το σωστό με περηφάνια, επιβάλλοντας στα δαιμόνια της ψυχής του να σωπάσουν για πάντα. Πήγαν με όλη τους την ανθρώπινη αρματωσιά: την αγάπη στη ζωή, τη σκέψη των δικών τους, τους αγώνες και τα όνειρά τους. Ελπίζοντας πως ο θάνατός τους δεν θα πήγαινε χαμένος, πως θα γινόταν ένας ακόμη δρόμος προς την πάταξη του ναζισμού, προς την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Και πήγαν όλοι μαζί. ∆ίνοντας ο ένας κουράγιο στον άλλο. Ο αγώνας είναι συνειδητός και στοχευμένος, συλλογικός και την ίδια στιγμή προσωπικός -όχι ατομικός. Ο αγωνιστής είναι μέρος της συλλογικότητας και μαζί διατηρεί το δικαίωμα να παίρνει αυτόβουλες αποφάσεις. Οι 200 της Καισαριανής, απλοί άνθρωποι που τάχτηκαν σε ένα σκοπό, αποτελούν ένα σύμβολο, είναι το αναγκαίο παράδειγμα, μια αναφορά προσιτή τότε και τώρα. Πολύ περισσότερο τώρα. Τέτοιες ιστορικές αναφορές είναι αναγκαίες και πολύτιμες, ιδίως για τις νεότερες γενιές που απομακρύνονται από το σκληρό βίωμα. Τις γενιές αυτές που μεθοδικά –και επιτυχημένα δυστυχώς- το εκπαιδευτικό σύστημα και η κουλτούρα της τηλεόρασης αποκόπτει από την ιστορική γνώση, αλλάζοντας την αίσθηση του χρόνου, μετατρέποντας το χρόνο σε ένα διαρκές παρόν και την ιστορία σε μια βαρετή ροή ασύνδετων γεγονότων και όχι ως το επικίνδυνο (και εξαιρετικά ενδιαφέρον) πεδίο ταξικών συγκρούσεων και ιδεολογικών πολέμων. Η γιορτή μνήμης ξεκίνησε με μια μικρή παράσταση του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, τρεις μαρτυρίες από τη συλλογή της Έλλης Παπαδημητρίου, «Κοινός Λόγος». Η Έ. Πα-

Παρών

Μετά μεταφερθήκαμε μπροστά για να παρακολουθήσουμε το δρώμενο που είχε ετοιμάσει η ομάδα «Πείρα(γ)μα». Η σκηνοθέτρια Αγγελική Κασόλα με ευαισθησία και γνώση αναπαράστησε τη μέρα της εκτέλεσης. Με τρόπο λιτό και χρησιμοποιώντας σχεδόν αποκλειστικά το φυσικό χώρο και τις διακυμάνσεις του φωτός που έσβηνε αργά, δίνοντας τη θέση του σε ένα αραιό σκοτάδι. Εκατοντάδες κόσμου παρακολουθούσε όρθιος, βαθιά συγκινημένος, τους εθελοντές που ενσάρκωσαν για λίγα λεπτά τους 200, να φωνάζουν «παρών», μόλις ακουγόταν το όνομα καθενός από τους εκτελεσμένους. Στο ρόλο του Σουκατζίδη ο Γιάννης Καρούνης. Το δρώμενο εμπλουτίστηκε με ανάγνωση σελίδων από το βιβλίο του Σπύρου Τζόκα που μιλούν για το βράδυ πριν την εκτέλεση και την ίδια τη μέρα της εκτέλεσης από τον ηθοποιό Κώστα Πέτρου. Έτσι δημιουργήθηκε μια πλήρης εικόνα των πραγμάτων, προσεγμένη δραματικά και πολύ καλά τεκμηριωμένη ιστορικά. Παράλληλα, η ηθοποιός Ειρήνη Μελά ερμήνευσε το μονόλογο της Φράνκα Ράμε «Μάμα Τόνι», όπου μιλά μια Ιταλίδα αγωνίστρια της αντίστασης ενάντια στο φασισμό, μάνα που χάνει το μονάκριβο παιδί της στον αγώνα και μετατρέπει τον πόνο της σε δύναμη και αγάπη. Ένα δυνατό κείμενο, όπου το πολιτικό και το ανθρώπινο στοιχείο δένουν σε μια αξεδιάλυτη ένωση για να φτάσει το αισιόδοξο μήνυμα: δεν θα περάσει ο φασισμός. Η Μελά απέδωσε με όρους τραγωδίας το μονόλογο σε μια αξιοπρόσεκτη ερμηνεία, που ανέδειξε μια πλούσια γκάμα αποχρώσεων του κειμένου. Η φωνή της Μαρίας Κωσταράκη στο «Τζιβαέρι» και του Γιώργου Μεράντζα σε ηπειρωτικά μοιρολόγια και τη «∆ίκοπη ζωή» ήταν από τις πιο δυνατές στιγμές της βραδιάς. Βαθιά συγκίνηση, βουρκωμένα μάτια και ψυχική ανάταση δημιουργήθηκαν στους θεατές, που έφευγαν έχοντας βιώσει μια σπουδαία εμπειρία. Θα πούμε άραγε κι εμείς το δικό μας «παρών», όταν μας καλέσουν οι συνθήκες, αποφασιστικά και αμετάκλητα; Χωρίς μεμψιμοιρίες και με ανοιχτοσύνη ψυχής; Θέλω να πιστεύω πως ναι. Μα με τυραννά ο λόγος του ποιητή «κι ασήκωσα τα τρία έρμα μου δάχτυλα κι έκαμα το σταυρό μου». Μαρώ Τριανταφύλλου maro33@otenet.gr

26 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

ΚΟΑ & Φιλαρμονική Ορχήστρα της ν/δ Γερμανίας

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ

Βασίλης Χριστόπουλος είναι κορυφαίος αρχιμουσικός, από το 2005, της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νοτιοδυτικής Γερμανίας, την οποία υποδέχεται η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Στο πρώτο μέρος της συναυλίας η γερμανική Ορχήστρα θα ερμηνεύσει τη μεγαλοπρεπή Συμφωνία αρ. 41 ή Συμφωνία «του ∆ιός» –κορωνίδα της συμφωνικής δημιουργίας του Μότσαρτ. Στο δεύτερο μέρος, οι δύο ορχήστρες ενώνονται σε ένα μεγάλο σύνολο και παρουσιάζουν τη Συμφωνία των Άλπεων του Στράους, τιμώντας τα 150 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου γερμανού συνθέτη. Την Τρίτη 8 Ιουλίου, στις 9μ.μ., στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Τιμές εισιτηρίων: 30, 15 ευρώ, 10 (φοιτητικό), 5 ευρώ (κάρτα ανεργίας, ΑμεΑ).

Μ. Φραγκούλης Έλλη Πασπαλά Ο Μάριος Φραγκούλης σε ένα μουσικό ταξίδι με άρωμα και χρώμα ελληνικό, και συνοδοιπόρο την Έλλη Πασπαλά θα μας θυμίσουν αθάνατες μελωδίες του ελληνικού κινηματογράφου και λόγια που όλοι αγαπήσαμε και τραγουδήσαμε. Ο τίτλος των συναυλιών είναι «Η αγάπη θέλει δύο». Φέτος ο ελληνικός κινηματογράφος γιορτάζει τα 100 του χρόνια («Η Γκόλφω», η πρώτη μεγάλου μήκους -βουβή- ελληνική ταινία γυρίστηκε το 1914) και οι δύο ερμηνευτές θα μας ταξιδέψουν στις σημαντικότερες μουσικές στιγμές του. Μελωδίες μεγάλων συνθετών που επένδυσαν μουσικά ταινίες όπως οι: «Φαίδρα», «Μανταλένα», «Τα κόκκινα φανάρια», «Στέλλα», κ.ά., ταινίες που αποτέλεσαν ορόσημα και σφράγισαν με τις ανεπανάληπτες ερμηνείες τους η Μελίνα, η Ρένα, η Αλίκη, η Τζένη, ο Χορν, ο Παπαμιχαήλ. Τραγούδια που αποτελούν σημεία αναφοράς στο σύγχρονο κινηματογραφικό μας πολιτισμό και ξυπνούν συναισθήματα και αναμνήσεις από μια εποχή υπέροχα ξεχωριστή! Ο λυρισμός και το πάθος του Μάριου Φραγκούλη και της Έλλης Πασπαλά στη μοναδική αυτή συνεργασία, πλαισιώνονται από πέντε καταξιωμένους σολίστες μουσικούς ενώ οι ευφυείς ενορχηστρώσεις είναι του Ντέιβιντ Λιντς. Την παράσταση συμπληρώνουν σκηνές ταινιών από τον αγαπημένο ελληνικό κινηματογράφο με τη χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων. Συμμετέχουν οι μουσικοί: Ντέιβιντ Λιντς (τενόρο και σοπράνο σαξόφωνο, φλάουτο, πίκολο, κρουστά), Γιώργος Καλούδης (τσέλο, λύρα, μαντολίνο, κιθάρα, κρουστά), Τάκης Φαραζής (πιάνο, ακορντεόν), Πέτρος Βαρθακούρης: (κοντραμπάσο, κιθάρα), Κώστας Μυλωνάς (ντραμς & κρουστά). Τη ∆ευτέρα 7 Ιουλίου, στις 9.30μ.μ., στο Θέατρο ∆άσους στη Θεσσαλονίκη και την Τετάρτη 9 Ιουλίου, στις 9.30μ.μ., στο Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη στον Βύρωνα. Γενική είσοδος: 15 ευρώ, προπώληση 12 ευρώ.

 Μανώλης Φάμελλος - Nalyssa Green «Παρ’ ολίγον Κουαρτέτο»

Την άνοιξη του 2012, ο Μανώλης Φάμελλος ξεκίνησε μια ανοικτή συνεργασία με μια μικρή ομάδα μουσικών. Ένα βιολί ένα τσέλο και ένα κοντραμπάσο μαζί με την μαντόλα και την κιθάρα του Μανώλη αποτέλεσαν τον πυρήνα του σχήματος, που με την προσθήκη της Nalyssa Green, ένα χρόνο μετά, στο ακορντεόν και το theremin, πήρε τη σημερινή του μορφή. Μαζί στήνουν το «Παρ’ ολίγον κουαρτέτο», ένα πειραματικό live που έχει ήδη παιχτεί σε αθηναϊκές σκηνές με νέα και παλιά τραγούδια του Μανώλη και της Nalyssa. Αυτό το «ατάκτως τακτικό σχήμα, που επιχειρεί να φανταστεί τον εαυτό του έξω από τα σχήματα», παρέα με εκλεκτούς φίλους-δημιουργούς, διατεθειμένους να «ξαναδιαβάσουν» τα τραγούδια τους με τον ήχο του κουαρτέτου. Χωρίς μικρόφωνα, με τις δονήσεις των εγχόρδων και των φωνών, η συναυλία τους απευθύνεται σε ακροατές που διακρίνουν ψιθύρους και τείνουν ευήκοα ώτα σε «λυρικές κι ανήσυχες» μουσικές. Στην πορεία ο Μανώλης και η Νalyssa άρχισαν επίσης να καλούν τακτικά (έως και θεσμικά) επί σκηνής φίλους δημιουργούς, μεταφέροντας τα τραγούδια τους στον ήχο του κουαρτέτου. Αυτό θα γίνει και στον πανέμορφο Κήπο του Μεγάρου με εκλεκτούς προσκεκλημένους τον Νίκο Πορτοκάλογλου, τον Κωνσταντίνο Βήτα και τη Μαριέττα Φαφούτη. Ερμηνεύουν: Μιχάλης Βρέττας (βιολί), Μιχάλης Πορφύρης (τσέλο), Μιχάλης Καλκάνης (κοντραμπάσο), Μανώλης Φάμελλος (μαντόλα, κλασική και ακουστική κιθάρα), Nalyssa Green (ακορντεόν, theremin). Στη μικρή παρέα θα προστεθεί εκτάκτως και ο τυμπανιστής Θάνος Μιχαηλίδης ολοκληρώνοντας το κουαρτέτο. Την Παρασκευή 11 Ιουλίου, στις 9μ.μ., στον Κήπο του Μεγάρου. Προπώληση εισιτηρίων: 10 ευρώ, πώληση κατά την είσοδο: 12 ευρώ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

Όπερα αλά Γκρέκα Με μια μεγάλη ανοιχτή συναυλία - έκπληξη η Εθνική Λυρική Σκηνή συνεχίζει τις καλλιτεχνικές δράσεις της σε χώρους απρόσμενους, στο πλαίσιο της αμείωτης καλλιτεχνικής της εξωστρέφειας. Αυτή τη φορά, η «επίθεση πολιτισμού» της Λυρικής, πραγματοποιείται στο κέντρο της πόλης και σε έναν εμβληματικό αρχαιολογικό χώρο, το Ολυμπιείον (ή Στύλοι του Ολυμπίου ∆ιός). Με φόντο την Ακρόπολη, οι καταξιωμένοι μονωδοί και η Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ερμηνεύουν άριες, ντουέτα και χορωδιακά από αριστουργηματικές όπερες του παγκόσμιου ρεπερτορίου …στα ελληνικά. Οι μονωδοί και χορωδοί της ΕΛΣ θα ερμηνεύσουν με μοναδικό τρόπο στην ελληνική γλώσσα αποσπάσματα από διάσημα οπερατικά διαμάντια όπως, ο Κουρέας της Σεβίλλης του Ροσίνι, η Κάρμεν και οι

Αλιείς Μαργαριταριών του Μπιζέ, η Τραβιάτα, ο Μάκμπεθ, ο Ναμπούκο και ο Οθέλλος του Βέρντι κ.ά. Η μουσική διεύθυνση της εκδήλωσης είναι του Αγαθάγγελου Γεωργακάτου, ενώ την ενορχηστρωτική προσαρμογή στις διάσημες άριες και τα χορωδιακά πραγματοποίησε ο Γιάννης Μπελώνης. Ερμηνεύουν (με αλφαβητική σειρά) οι καταξιωμένοι μονωδοί της ΕΛΣ: Χάρης Ανδριανός, ∆ημήτρης Καβράκος, Βασιλική Καραγιάννη, Ειρήνη Καράγιαννη, Αντώνης Κορωναίος, Μαρία Μητσοπούλου, ∆ημήτρης Πλατανιάς, Γιάννης Χριστόπουλος. Συμμετέχουν η Χορωδία και μέλη της Ορχήστρας της ΕΛΣ. Την Τρίτη 8 Ιουλίου 2014, στις 8.30μ.μ., στο Ολυμπιείον (Στύλοι Ολυμπίου ∆ιός - είσοδος από Βασιλίσσης Όλγας). Ελεύθερη είσοδος με δελτία προτεραιότητας.

 Ελεωνόρα Ζουγανέλη «Να με θυμάσαι και να μ’ αγαπάς»

Ίσως η προτροπή «Να με θυμάσαι» να είναι σχήμα οξύμωρο στην περίπτωση της Μελίνας Μερκούρη, που με την προσωπικότητα και τις επιλογές της σφράγισε το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Με αφορμή την 20ή επέτειο από το θάνατό της, μια μουσικοθεατρική παράσταση θυμίζει (πάντως) πόσα οφείλουμε στη Μελίνα, από τα σημαντικά ζητήματα που υπερασπίστηκε με φλόγα έως τα μεγάλα τραγούδια που ερμήνευσε. Η δυναμική και ταλαντούχα Ελεονώρα Ζουγανέλη, πλαισιωμένη από κορυφαίους μουσικούς της Καμεράτα- Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, σε μουσική διεύθυνση Μίλτου Λογιάδη, την μπάντα της και χορευτές, προσεγγίζει με το δικό της τρόπο τα τραγούδια «της Μελίνας». Συμμετέχει η χορωδία GraduArti. ∆ιεύθυνση χορωδίας Χριστίνα Βαρσάμη, σκηνοθεσία - σύνθεση κειμένων: Πέτρος Ζούλιας, σκηνογραφική - εΕνδυματολογική επιμέλεια: Γιάννης Αρβανίτης, μουσική επιμέλεια Χρήστος Παπαμιχάλης. Την Πέμπτη 10 Ιουλίου, στις 9μ.μ., στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Τιμές εισιτηρίων: 40, 35, 30, 25, 15 και 10 ευρώ (φοιτητικό).

Ημέρες Μουσικής Πρέβεζας Οι Ημέρες Μουσικής Πρέβεζας θα διεξαχθούν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου. Πρόκειται για μια διοργάνωση που περιλαμβάνει σεμινάρια οργάνων από καταξιωμένους μουσικούς: Κώστας Γρηγορέας (κιθάρα), Χαράλαμπος Αγγελόπουλος (πιάνο), ∆ημήτρης Φωτόπουλος (φλάουτο). Επίσης περιλαμβάνει εργαστήρια με κιθαριστικά σύνολα, τα οποία θα προετοιμάσουν ο συνθέτης Νίκος Ντρέλας και ο κιθαριστής Νίκος Ρώσσος, καθώς και εργαστήρια μουσικής δωματίου υπό την καθοδήγηση του φλαουτίστα ∆ημήτρη Φωτόπουλου. Παράλληλα θα διεξαχθούν συναυλίες νέων αλλά και καταξιωμένων καλλιτεχνών και διαλέξεις περί θεμάτων μουσικής. Στη φετινή διοργάνωση προσκεκλημένοι θα είναι ο συνθέτης Κυριάκος Σφέτσας ο οποίος θα παρουσιάσει ένα μέρος του έργου του, όπως επίσης και το «D & A Guitar Duo» (∆ημήτρης Κουρζάκης - Άγγελος Μπότσης) που θα ερμηνεύσει έργα του ρεπερτορίου του. Επίσης, συναυλία θα δώσει το κιθαριστικό ντούο Αχιλλέας Μάρκου - Γιώργος Καλόμαλος και διάλεξη ο σολίστ κιθάρας Γιώργος Μπεχλιβάνογλου, όπου θα παρουσιάσει την κατασκευή του «Moov - κιθάρα ταξιδιού». Στο πλαίσιο των Ημερών Μουσικής Πρέβεζας θα πραγματοποιηθεί και ο ∆ιαγωνισμός Νέων Κιθαριστών, στον οποίον έχει καθιερωθεί να δίνεται έμφαση στην ερμηνεία έργων ελλήνων συνθετών. Από 7 έως 11 Ιουλίου. Επικοινωνία-πληροφορίες: 2682060964.

1058

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΒΙΒΛΙΟ

Τα ποιητικά της Πολυδούρη Μαρία Πολυδούρη «Τα ποιήματα» Φιλολογική επιμέλεια –επίμετρο Χριστίνα Ντουνιά Εκδόσεις Εστίας Φεβρουάριος 2014

ην τελευταία δεκαετία, η περίπτωση της Χριστίνας Ντουνιά ως μελετήτριας της νεοελληνικής λογοτεχνίας παρουσιάζει ενδιαφέρον, χάρις στις θεματικές μετατοπίσεις που αποτολμά, παρότι παραμένει στην ίδια πάντοτε χρονική περίοδο. Τις εκπλήξεις των πρόσφατων βιβλίων της δεν τις προμήνυε η ακαδημαϊκή της πορεία, που θα χαρακτηριζόταν τυπική. Θέμα της διατριβής της, που εκδόθηκε το 1996, ήταν “τα λογοτεχνικά περιοδικά της αριστεράς στο Μεσοπόλεμο”. Το 2000, μία δεύτερη μελέτη για την πρόσληψη του έργου του Καρυωτάκη απέσπασε βραβείο δοκιμίου. Στη συνέχεια, στράφηκε σε παραγκωνισμένους συγγραφείς, με κοινό χαρακτηριστικό, το εκρηκτικό τους ταμπεραμέντο και τις αιρετικές τους επιλογές, που προκάλεσαν θόρυβο στην εποχή τους. Όπως θόρυβο στον Τύπο του 21ου, προκαλούν τα βιβλία που τους αφιερώνει η Ντουνιά. Η υποδοχή είναι το ίδιο θερμή, με εκείνη που επιφυλάσσεται σε μυθιστορήματα στρεφόμενα γύρω από αμφιλεγόμενα ιστορικά θέματα και πρόσωπα. Και τα μεν και τα δε ανταποκρίνονται στην τρέχουσα διάθεση ανασκευής της Ιστορίας. Την επιτυχία που η Ντουνιά δεν γνώρισε ως πεζογράφος («Βρέχει σ’ αυτό το όνειρο», 1998), την απολαμβάνει ως μελετήτρια. Καθοριστικό ρόλο παίζει η χρονική περίοδος που έχει επιλέξει· η δεκαετία του ’20, με “τον χαμηλόφωνο λυρισμό των ποιητών της και την αντικομφορμιστική στάση τους απέναντι στη ζωή”, όπως η ίδια συνοψίζει. Συμβάλλει, όμως, και ο τρόπος που χειρίζεται τα πρόσωπα, λίγο σαν Ρομπέν των ∆ασών, υπερασπιστής των αδυνάτων. Αρχικά, την απασχόλησε η ιδιότυπη περίπτωση του Νίκου Βέλμου και του περιοδικού του. Μετά, Νοέ. 2005, προκάλεσε σάλο, συγκρινόμενο σε τοπικό επίπεδο με εκείνον της πρόσφατης ταινίας «Η ζωή της Αντέλ», επανεκδίδοντας το μυθιστόρημα «Η ερωμένη της» της Ντόρας Ρωζέττη. Ο σχολιασμός της καλλιέργησε την προσμονή πίσω από το ψευδώνυμο Ρωζέττη να κρύβεται μία γνωστή συγγραφέας, όπως η Μέλπω Αξιώτη ή η Έλλη Παπαδημητρίου. Μέχρι βραδιά διοργανώθηκε, με εξέχοντες ομιλητές, γι’ αυτό το λεσβιακό “ρομάντζο”, που η δημοσιογραφική υπερβολή το ήθελε να διεκδικεί θέση στην ομόλογη ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Όταν η Ελένη Μπακοπούλου, γνωστή από τη δεκαετία του 1970 με την αγωνιστική της παρουσία στο φεμινιστικό κίνημα, αποκάλυψε πως δεν πρόκειται για κάποια γνωστή συγγραφέα, ο Τύπος το αντιπαρήλθε, όπως αντιπαρήλθε και την μεταθανάτια έκδοση του βιβλίου της, το 2012.

∆ίτομα Άπαντα

Στη διετία 2009-2010, η Ντουνιά επανέφερε στο προσκήνιο τον Πέτρο Πικρό, με επιμέλεια των τριών πρώτων τόμων των Απάντων του. Τέλος, ενώ αναμενόταν η συνέχεια Πικρού, ήρθε η ανακοίνωση δίτομων Απάντων Μαρίας Πολυδούρη, συμπληρωμένα με τη βιογραφία της. Προσώρας εκδόθηκε ο πρώτος τόμος των Απάντων, με τα ποιήματα, επίμετρο και εκτενές βιογραφικό σχεδίασμα. Μία πρώτη μορφή του σχεδιάσματος, με λιγότερα στοιχεία από το αρχειακό υλικό, είχε δημοσιευτεί στο «Ημερολόγιο 2005: Μαρία Πολυδούρη», που είχε ετοιμάσει η Ντουνιά. Είθε να υπάρξει συνέχεια. Μόνο που η Ντουνιά δίνεται μεν με πάθος στους φιλολογικούς της έ-

ρωτες, αλλά έχει δείξει πως είναι μάλλον άστατη. Ούτε στον Βέλμο ούτε στην Ρωζέττη επανήλθε, παρόλο που και στα δυο θέματα υπάρχουν φιλολογικά κενά. Ακόμη και τον Πικρό, φαίνεται να τον εγκατέλειψε. Οι απαιτήσεις, πάντως, από τον πρόσφατο τόμο είναι υψηλές, αφού η μελετήτρια θέτει ως στόχο “να βγάλει την Πολυδούρη από τη σκιά του Καρυωτάκη”. Αυτό σημαίνει νέα θεώρηση του ποιητικού της έργου, ανεξάρτητη από τον βίο της και από το έργο του Καρυωτάκη. Ο πρόλογος αφήνει την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα μεγαλύτερο ποιητικό σώμα από το δημοσιευμένο στα προ τριακονταετίας Άπαντα, που είχε καταρτίσει ο Τάκης Μενδράκος. Η σύγκριση, ωστόσο, δείχνει ότι έχουν προστεθεί μόλις δώδεκα ποιήματα, από τα οποία τρία ανήκουν στα “ημιτελή”, και επτά είναι μεταφράσεις. Τα “ημιτελή”, μαζί με ένα από τα υπόλοιπα, «Απ’ τα Σονέτα του Κυνηγού», και πέντε από τις μεταφράσεις, έχουν δημοσιευτεί από τον Κώστα Παπαντωνόπουλο, το 1989, που το Αρχείο Πολυδούρη εναποτέθηκε στο Ε.Λ.Ι.Α., στο περιοδικό του Ιδρύματος. Μένουν οχτώ ποιήματα και δυο μεταφράσεις, που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα έντυπα. Αθησαύριστα ποιήματα δεν υπάρχουν, καθώς η έρευνα περιορίστηκε στο Αρχείο· το δικό της και εκείνο που βρέθηκε σε συγγενικά ή και φιλικά χέρια. Στα πρόσφατα Άπαντα, η ταξινόμηση είναι αναλυτικότερη, ενώ έχει προστεθεί φιλολογικός σχολιασμός. Στα προηγούμενα, μετά τις δυο ποιητικές συλλογές της, του 1928 «Οι τρίλλιες που σβήνουν», όπου συμπεριλαμβάνονται και μεταφράσεις, και του 1929 «Ηχώ στο χάος», παρατίθενται τα “ανέκδοτα”. Στα πρόσφατα, αυτά καταμερίζονται, στα “πρώιμα (1918-1920)”, σε εκείνα της περιόδου 1922-1927 με τον προσδιορισμό “Αθήνα-Παρίσι”, στα ποιήματα της “«Σωτηρίας»”, όπου νοσηλεύτηκε από την 4η Απρ. 1928 μέχρι την 13η Φεβρ. 1930, στα “ημιτελή” και στις “μεταφράσεις”.

Μια αφήγηση

Αφού, ουσιαστικά, το ποιητικό σώμα είναι δεδομένο, η νέα θεώρηση στηρίζεται στη μελέτη, που δημοσιεύεται ως επίμετρο. ∆εν πρόκειται για ένα αμιγώς δοκιμιακό κείμενο, αλλά για μία αφήγηση, με γλαφυρούς τόνους και δομικό στοιχείο τα πολλά και εκτενή αποσπάσματα από δημοσιεύματα άλλων. Η επιλογή των αποσπασμάτων είναι μεν αντιπροσωπευτική, αλλά όχι και αξιολογική. Ξεδιαλέγονται εκείνα που κρίνονται πρόσφορα, ώστε η αφήγηση να ανασκευάσει όσες παλαιότερες απόψεις εκτιμώνται ως εσφαλμένες και να αναδιατυπώσει όσες εξαίρουν πτυχές της ποίησης της Πολυδούρη. Με τη βοήθεια αυτών των ξένων λόγων, η Ντουνιά αρθρώνει τον δικό της. Έτσι δίνει ευκολότερα υπόσταση στη ρηξικέλευθη σύλληψη της Πολυδούρη ως “της πιο συναρπαστικής ποιήτριας του μεσοπολέμου και μίας από τις πιο ενδιαφέρουσες ποιητικές φω-

νές της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα”. Η μελέτη χωρίζεται σε εννέα κεφάλαια μετά εισαγωγής. Το πρώτο περιγράφει τα δυο τελευταία χρόνια στη «Σωτηρία», αποτελώντας κεφάλαιο βιογραφίας. Μέρος του τίτλου, «Ματωμένος λυρισμός», και το στίγμα της εποχής, τα παίρνει από κείμενο του Άγγελου Τερζάκη, δημοσιευμένο το 1961 για τα πρώτα Άπαντα Πολυδούρη της Λιλής Ζωγράφου. Η αφήγηση συρράπτει και σχολιάζει, με τη σημερινή οπτική, σκανδαλοθηρικά δημοσιεύματα και κυρίως, αποσπάσματα από μαρτυρίες φίλων της Πολυδούρη, όπως ο Ουράνης, ο Σικελιανός, ο Ρίτσος ή και η Γαλάτεια Καζαντζάκη. Πάντοτε αυτοβιογραφική στις μυθοπλασίες της η Καζαντζάκη, πλάθει μία συγγενική της Πολυδούρη ηρωίδα στο μυθιστόρημά της «Γυναίκες», που εκδίδει το 1933. Μεγαλύτερο βάρος δίνει η Ντουνιά σε ένα άλλο μυθιστόρημα, την «Εκάτη» του Κοσμά Πολίτη, που εκδίδεται το ίδιο έτος, αφιερώνοντάς του το τέταρτο κεφάλαιο της μελέτης. Σύμφωνα με νεότερους μελετητές, το μυθιστορηματικό πρόσωπο της Έρσης, είναι εμπνευσμένο από την Πολυδούρη. Επισήμανση, που δεν κάνει η Νόρα Αναγνωστάκη στην παλαιότερη διεξοδική ανάλυση του μυθιστορήματος. Μπορεί, όμως, η ομοιότητα Έρσης-Πολυδούρη και οι παραλλαγμένοι ή αυτούσιοι στίχοι της, που χρησιμοποιεί ο Πολίτης, να εκληφθούν ως εγκώμιο για την ποίησή της; Τα δυο ενδιάμεσα κεφάλαια της μελέτης επικεντρώνονται στην αποτίμηση του έργου της Πολυδούρη από κριτικούς και ιστορικούς της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αναφέρονται τα γνωστά περί περιορισμένης αναφοράς των ποιητριών στις Ιστορίες και γενικότερα, η φυλετική συγγραφή της Ιστορίας. Το ζητούμενο είναι η θέση μέσα σε αυτό το πεδίο της Πολυδούρη. Υποτιμημένη τη θεωρεί η Ντουνιά. Θα μπορούσε, όμως, να χαρακτηριστεί και υπερτιμημένη. Λ.χ., μόνο στην Ιστορία του Αρίστου Καμπάνη δεν αναφέρεται, ενώ, σε εκείνη του Ηλία Βουτιερίδη, υπάρχει το όνομά της στον κατάλογο της γενιάς του ’20. Αντιθέτως, στην Ιστορία του Νίκου Παππά, μνημονεύεται ως “η μοναδική αξιόλογη ποιήτρια αυτής της γενιάς”. Επίσης, ο ∆ημ. Τσάκωνας διατυπώνει την άποψη ότι “η Πολυδούρη εξελίσσει βαθμιαία την ποίησή της”. Αυτές τις Ιστορίες, η Ντουνιά δεν τις αναφέρει. Εμμένει στην υποτίμηση της Πολυδούρη από την τριάδα ∆ημαράς - Βίττι – Πολίτης, ασχέτως αν σε αυτούς το στοιχείο της παραγνώρισης αφορά γενικότερα τη γενιά του ’20. ∆ηλωτικοί είναι οι τίτλοι των αντίστοιχων κεφαλαίων: «Το άτολμο ξεκίνημα του μοντερνισμού» στον Βίττι, «Η ποίηση ως το 1930» στον Πολίτη.

Τρεις ιστορικοί

Η Ντουνιά υπερτιμά ορισμένες Ιστορίες, όπως του Πολίτη, που θεωρεί ότι “αποτυπώνει τον λογοτεχνικό κανόνα” ή του Ρόντρικ Μπήτον, ότι συνιστά “μία νεότερη αποτίμηση της λογοτεχνίας

μας”. Αντιθέτως, επιτιμά την Ιστορία του Αλέξ. Αργυρίου, με ανακριβείς αναφορές. Λ.χ., στη λογοτεχνία του μεσοπολέμου δεν αφιερώνει “έναν τόμο 556 σελίδων” αλλά δυο συνολικά 1166 σελίδων. Στον πρώτο, συνοψίζει την άποψή του ως κριτικός για τις δυο συλλογές της Πολυδούρη, την οποία συμπληρώνει στον δεύτερο, όπου “το ίχνος της Πολυδούρη” φτάνει τις δυόμισι σελίδες, με βιογραφικά στοιχεία και παράθεση ποιημάτων παραπλήσιας έκτασης με εκείνη για τους άλλους της ομάδας. Ούτε θα συμφωνούσαμε πως ο λόγος που την κρίνει αυστηρά είναι η σύγκριση με τη γενιά του ’30. Μάλλον αξιολογεί περισσότερο ορισμένους παραγκωνισμένους αντί των προβεβλημένων, Πολυδούρη και Λαπαθιώτη. Ένα σημαντικό σημείο, που φαίνεται να μη λαβαίνει υπόψη της η μελετήτρια, είναι οι όροι υπό τους οποίους γράφεται μία κριτική αποτίμηση. Για παράδειγμα, αποδέχεται τη θετική γνώμη των τεσσάρων “εγκυρότερων”, όπως τους χαρακτηρίζει, “κριτικών του μεσοπολέμου”, Παράσχου, Άγρα, Ουράνη, Καραντώνη, χωρίς να προσμετρά το στοιχείο, ότι δημοσιεύουν τις αποτιμήσεις τους κοντά στο θάνατο της Πολυδούρη, επηρεασμένοι από την συναισθηματική συγκυρία. Ενώ, τις παρατηρήσεις μίας μεταγενέστερης κριτικής του Καραντώνη, τις παίρνει ως άξονα της μελέτης της, λησμονώντας πως πρόκειται για παρουσίαση των πρώτων Απάντων Πολυδούρη του 1961. Οπότε το συμπέρασμα της βιωσιμότητας της ποίησής της αλλά και η τοποθέτηση του ζεύγους ΚαρυωτάκηΠολυδούρη σε εξέχουσα θέση μέσα στη γενιά, έστω και κάπως στανικά για την δεύτερη, έρχονται ως αβρότητα προς υποστήριξη του εγχειρήματος. Γενικότερα, φαίνεται να μην δίνει την πρέπουσα σημασία στα πρόσωπα που διατυπώνουν μία άποψη, ενδιαφερόμενη περισσότερο για το θετικό ή αρνητικό πρόσημο της κριτικής τους. Ιεραρχεί τους κριτικούς με βάση τις ανάγκες της επιχειρηματολογίας, παραβλέποντας το εκτόπισμά τους. Λ.χ., εξαίρει “τον κριτικό Κώστα Σταματίου”, γιατί αυτός, στα “αναβρύσματα της στιγμής” μέσα στην ποίηση της Πολυδούρη, εντοπίζει νεωτερικά στοιχεία από τον παρισινό ντανταϊσμό και υπερρεαλισμό, ή “τη φεμινίστρια κριτικό Καίτη Ζέγγελη”, γιατί αποφαίνεται πως “η Πολυδούρη έχει στοχαστικό πνεύμα”. Την άποψη, μάλιστα, της κριτικού ότι πρόκειται για “μια διανοούμενη που την κυβερνά το ένστικτο”, την χρησιμοποιεί ως τίτλο στο έκτο κεφάλαιο, με θέμα τη στήριξη της Πολυδούρη από δυο φεμινιστικά περιοδικά, «Ο Αγώνας της γυναίκας» που εξέδιδε ο Σύνδεσμος για τα δικαιώματα της γυναίκας και το «Ελληνίς» του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων. Έχουν, όμως, αξία οι απόψεις της εν λόγω κριτικού του δεύτερου περιοδικού; Η Ντουνιά απαντά καταφατικά, με τον μάλλον σαθρό συλλογισμό, ότι “οι γυναίκες κριτικοί γνωρίζουν τον δύσκολο και πολυμέτωπο αγώνα μιας νέας γυναίκας”, χωρίς να λαμβάνει υπόψη πως το 1930 τα εν λόγω περιοδικά ζητούσαν με αγωνιστική διάθεση να αναβαθμίσουν το γυναικείο πρότυπο.

Παραδοσιακή ή μοντέρνα

Παρομοίως, στο όγδοο κεφάλαιο, όπου πολιορκεί το ερώτημα “παραδοσιακή ή μοντέρνα” η ποίηση της Πολυδούρη, αναφέρεται “στον συσχετισμό των ποιημάτων της με την ποίηση του Σολωμού”, που διατυπώνει ο ερωτευμένος μαζί της, αφανής σήμερα, Γιάννης Χονδρογιάννης. Στο προηγούμενο κεφάλαιο, έΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • • catana@freemail.gr

την τρίτη ατομική της έκθεση, η Ράνια Μπέλλου ενδύεται ξανά το ρόλο του «πολιτισμικού αρχαιολόγου», μόνο που αυτή τη φορά δεν επικεντρώνεται σε συγκρίσεις ή παραλληλισμούς μεταξύ ποικίλλων πολιτισμών και εθνοτήτων αλλά στο ιδιόμορφο παρόν που δημιουργεί η υποκειμενικότητα της μνήμης. Η παρούσα έκθεση καταγράφει με λυρισμό και ευαισθησία την ερωτική αλληλογραφία ενός νεαρού ζευγαριού στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1950, μέσα από μια σειρά σχεδίων από επάλληλα επίπεδα χαρτιού, τα οποία φέρνουν στο μυαλό παλίμψηστα ή τις καταγραφές αναμνήσεων στο «Μαγικό Σημειωματάριο» του Σ. Φρόιντ. Ταυτόχρονα, η οπτικοακουστική εγκατάσταση που παρουσιάζεται είναι βασισμένη στην αποσπασματική εγγραφή ή αναφορά στο χώρο και το χρόνο, σε μία προσπάθεια προσδιορισμού της ταυτότητας του συγγραφέα των γραμμάτων ως τον «άγνωστο Άλλο». Η έκθεση διαρκεί έως τις 27 Σεπτεμβρίου (τον Αύγουστο θα είναι κλειστή). Ωράριο: ∆ευτέρα 10π.μ. – 3μ.μ., Τρίτη έως Παρασκευή 10π.μ. – 8μ.μ. Kalfayan Galleries (Χάρητος 11, Κολωνάκι, Αθήνα, τηλ.: 2107217679)

Re–Genesis

Χρόνης Σπανός απαθανατίζει με το φακό του όψεις των δομικών και κατασκευαστικών στοιχείων κτηρίων, τις οποίες ανασυνθέτει με τη βοήθεια εξειδικευμένων προγραμμάτων ψηφιακής επεξεργασίας φωτογραφιών. Η συγκεκριμένη έκθεση της δουλειάς του, που παρουσιάζεται μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, απορρέει από τα κτίρια όπου στεγάζονται τα 5Μ (τα πέντε Μουσεία) στην πόλη της Θεσσαλονίκης και το αποτέλεσμα που προκύπτει, πέρα από αισθητικό, είναι και αναγεννητικό, καθώς ο καλλι-

τέχνης καταφέρνει να δημιουργήσει νέες εικόνες, γεμάτες συμβολισμούς, σ’ αυτούς τους ήδη γνώριμους χώρους για τους πολίτες της πόλης. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Μ. Ανδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310830538)

Φόρος τιμής στον El Greco

ε την ευκαιρία της επετείου των 400 χρόνων από το θάνατο του ∆ομήνικου Θεοτοκόπουλου, είκοσι οκτώ εικαστικοί καλλιτέχνες και ένας συγγραφέας συμμετέχουν, με το έργο τους, σε μια εκδήλωση–φόρο τιμής στη μνήμη του μεγάλου κρητικού ζωγράφου. Πηγή έμπνευσης αποτελεί ο πίνακας του Θεοτοκόπουλου με τίτλο «Το Τολέδο στην καταιγίδα», ένα από τα πρώτα αυτόνομα τοπία στην ιστορία της τέχνης. Επίσης, έμπνευση από το ίδιο έργο αποτελεί κι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το ιστορικό μυθιστόρημα του Μπάμπη Πλαϊτάκη με τίτλο «Ο Γκρέκο και ο Μέγας Ιεροεξεταστής». Στη διοργάνωση, που διαρκεί έως τις 19 Ιουλίου, συμμετέχουν, ενδεικτικά, οι καλλιτέχνες: Erica Gambini, Wladimir May, Μαρτίνα Αναγνώστου, Γιώργος Θεοδώρου, Πέτρος Καραβέβας, Γιώργος Κατημερτζόγλου, Κώστας Μίχαλος, Θανάσης Μπάθας, Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης. Titanium Yiayiannos Gallery (Βασ. Κωνσταντίνου 44, Αθήνα, τηλ.: 2107297644)

Tempus Ritualis

ξιοποιώντας ποικίλες μεθόδους, το project Tempus Ritualis διερευνά και παρουσιάζει νέες τελετουργικές φόρμες, καθώς αυτές εξελίσσονται, αφού υπάρχει το ενδιαφέρον των δημιουργών για τη φύση του παρόντος χρόνου και τη δυνατότητά του να παράγει νέες συνέχειες.

Τα ποιητικά της Πολυδούρη ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

χουν εντοπιστεί “εκλεκτικές συγγένειες” της Πολυδούρη με τους Γάλλους “καταραμένους” ποιητές, αν και κάπως έμμεσες. Πιο συγκεκριμένα, η Ζέγγελη αναφέρει ως πρόγονό της την Γαλλίδα ποιήτρια του 19ου αιώνα, Μαρσελίν Βαλμόρ, η οποία, χάρις στο θαυμασμό του Μπωντλαίρ και την μεγάλη εκτίμηση του Ρεμπώ, συμπεριλήφθηκε από τον Βερλαίν στους “καταραμένους” ποιητές. Από εκεί και πέρα, επισημαίνεται συγγένεια στα βιογραφικά Βαλμόρ-Πολυδούρη (ένας μεγάλος έρωτας που τελείωσε γρήγορα αλλά έδωσε το ποιητικό υποκείμενο των στίχων τους), ενώ, στην ποίηση αμφοτέρων, υπάρχει “το χάρισμα της εξομολόγησης”. Κατά τη Ντουνιά, το ότι “η Πολυδούρη περιέλαβε δυο ποιήματα της Βαλμόρ στις λιγοστές μεταφράσεις της έμμεσα υπογραμμίζει τη συγγένειά της”. Ωστόσο, να θυμίσουμε πως αυτές οι μεταφράσεις έγιναν το 1929 και ότι η Πολυδούρη στάθηκε ετερόφωτη στις μεταφραστικές επιλογές της. Επίσης, ότι είχε προηγηθεί η ενθουσιώδης παρουσίαση της Βαλμόρ από τον Απόστολο Μελαχρινό στο «Φραγκέλιο», Ιαν. 1928, με ποίημά της μεταφρασμένο από τον Α. Σκουζέ και την αδελφή του Βέλμου, Τατιανή. Ενώ, στο επόμενο φύλλο, προστίθενται ποιήματα σε μεταφράσεις Ν. Γιοκαρίνη, Μελαχρινού και Μήτσου Παπα-

νικολάου. Αν και ο Βέλμος είχε παρουσιάσει την Βαλμόρ πολύ νωρίτερα, όταν η Πολυδούρη ήταν ακόμη μαθήτρια στην Καλαμάτα. Μένει το πέμπτο κεφάλαιο, όπου η Ντουνιά παρουσιάζει κριτικά, χωρίς τους λόγους των άλλων, τις δυο ποιητικές συλλογές της Πολυδούρη, επικαλούμενη ωστόσο και το γεγονός ότι η δεύτερη συλλογή “γνώρισε την ομόφωνη κριτική αποδοχή”. Πώς αλλιώς, ∆εκ. 1929, όταν κάθε ελπίδα για ανάκαμψη της υγείας της είχε εκλείψει. Εδώ, η μελετήτρια αναφέρει και το μυθιστόρημα της Πολυδούρη, που θα αποτελεί το κυρίως μέρος του δεύτερου τόμου των Απάντων, με τα Πεζά. Η πρώτη δημοσίευσή του έγινε στα Άπαντα του Μενδράκου, η μελλοντική θα παρουσιάζει δυο εναλλακτικές γραφές και θα συνοδεύεται από σχόλια. Το προαναγγέλλει ως “εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο” λόγω “αφηγηματικής τόλμης” και “μοντέρνας δομής”. Όπως παρουσίαζε και εκείνο της Ρωζέττη. Άλλη μία σύμπτωση, στο τέλος του 1926, η Πολυδούρη παραδίδει στον εκδότη Χρυσόστομο Γαννιάρη το μυθιστόρημά της, τέλη 1927 παίρνει την αρνητική απάντηση. Φθινόπωρο 1929, ο Γαννιάρης εκδίδει το μυθιστόρημα της Ρωζέττη. Μ. Θεοδοσοπούλου

Οι φόρμες γνώσης και φαντασίας που παρουσιάζονται, εκτός από τις μεθόδους αρχειοθέτησης ή τους μηχανισμούς παραγωγής ταυτότητας που εξετάζουν, αποτελούν οπτικό υλικό που μπορεί στο μέλλον να χρησιμεύσει ως καταγραφή μιας ιστορικής στιγμής και ως βάση για την αναψηλάφηση της μνήμης. Η ιδέα του εγχειρήματος ανήκει στις καλλιτέχνιδες Χριστίνα ∆ημητριάδη και Ευανθία Τσαντίλα, οι οποίες, καθώς εργάζονται στην Ελλάδα και τη Γερμανία, έχουν την ευκαιρία να εξετάζουν σε βάθος τις δια-

φορετικές παραδόσεις, καθώς και στη Κριστίνε Νίπε, ανθρωπολόγο και ιστορικό τέχνης, με εκτενή πείρα στην επιμέλεια και διοργάνωση εκθέσεων, η οποία ενισχύει το διεπιστημονικό χαρακτήρα της ομάδας. Η έκθεση διαρκεί έως τις 30 Αυγούστου, ενώ πραγματοποιούνται και ξεναγήσεις, κάθε Σάββατο, στις 12 το μεσημέρι. Εισιτήριο: ολόκληρο 3 ευρώ, φοιτητικό–μαθητικό 1,5 ευρώ και ομαδικό 1 ευρώ. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι)

“Γυναίκα loser”

Μια, πότε γλυκιά, πότε πικρή, πότε αστεία και πότε δραματική κομεντί. H «Γυναίκα loser» πρωτογράφτηκε από τη Βίλη Σωτηροπούλου το 2000, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ∆ωδώνη και ανέβηκε στο Θέατρο της Ημέρας σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόρτζου. Το 2008 ανέβηκε στο Θέατρο Χώρα σε σκηνοθεσία του ∆ημήτρη Μπογδάνου. Το 2011 η συγγραφέας «πείραξε» το έργο κάνοντας προσθέσεις και αφαιρέσεις και ανέβηκε πάλι σε σκηνοθεσία του Μπογδάνου στο Θέατρο Eliart. Σε λίγες μέρες η «Γυναίκα loser», πειραγμένη και πάλι από την ίδια τη συγγραφέα και σε σκηνοθεσία δική της αυτή τη φορά, θα παρουσιαστεί για λίγες παραστάσεις σε ένα σπίτι. Το σαλόνι του σπιτιού, η κουζίνα, το χολ, οι σκάλες και βεράντα είναι το σκηνικό όπου θα εκτυλίσσονται οι τρείς «πονεμένες ιστορίες»… Γυναίκες από 20 εως 50 ετών μοιράζονται μεταξύ τους και με το κοινό τις ιστορίες τους διατρέχοντας τρεις δεκαετίες και πολλά θέματα. Οι άνδρες, ο έρωτας, το σεξ, η φιλία, η ψυχανάλυση, η μοναξιά, η καριέρα, η ανεργία, η κλιμακτήριος, η άνοδος και η πτώση της μεσαίας τάξης, όλα επί τάπητος (κυριολεκτικά). Ιστορία πρώτη: Η (γνωστή από το 2000) «καλόγρια» ή «οι φίλες μου οι φιλελεύθερες». Ιστορία δεύτερη: «H ανδροδιώχτρα καριέρας» (κομμένη και γραμμένη το 2011). Ιστορία τρίτη: «Το χρυσόψαρο μέσα στη γυάλα» (τελευταίας εσοδείας, 2014). Σκηνοθεσία: Βίλη Σωτηροπούλου, μουσική: Χρήστος Θηβαίος. Παίζουν: Άννα Μακρή, Βίλη Σωτηροπούλου, Στέλλα Τροκάνα, ∆ήμητρα Φεύγα. Φωτογραφίες: Μίνα Λαμπροπούλου. Την Τετάρτη 9 Ιούλη, στις 9μ.μ. Κρατήσεις θέσεων: 6945853025, 6949731747.

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

Forty Floating Moons

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΣΑΤΓΙΑΖΙΤ ΡΕΪ

Αφορμής δοθείσης, πάμε Μπόλιγουντ! Το ινδικό σινεμά δεν είναι τα μιούζικαλ - μελοδράματα, με τα έντονα χρώματα, τα φανταχτερά κουστούμια, η ολίγον κιτς -για τους δυτικούς- αισθητική. Υπάρχει και εκείνος ο κινηματογράφος, που ονομάζουμε «ποιοτικό», υπάρχουν εκείνοι οι σκηνοθέτες, οι οποίοι δίνουν το καλλιτεχνικό στίγμα στον κινηματογράφο της χώρας του Γκάντι.

Ποιοτικό σινεμά και ο Σατγιαζίτ Ρέι

Του Στράτου Κερσανίδη

μεγαλύτερη κινηματογραφική βιομηχανία στον κόσμο είναι η ινδική. Το σινεμά της πολυπληθούς ασιατικής χώρας, που φέτος έκλεισε τα 101 του χρόνια (πρώτη ταινία που προβλήθηκε δημόσια το 1913 ήταν ο «Βασιλιάς Χαρισάντρα», του Ντουντιράζ Γκοβίντ Φάλκε), διαθέτει μία παραγωγή η οποία φτάνει περίπου τις 1.500 ταινίες ετησίως οι οποίες αντιστοιχούν σε έσοδα που κάνουν το Χόλιγουντ να μοιάζει με φτωχό συγγενή. Το Μπόλιγουντ, λέξη η οποία συντίθεται από τη Βομβάη (πόλη-κέντρο του ινδικού κινηματογράφου) και το Χόλιγουντ, παράγει ταινίες σε τρελούς ρυθμούς, τις οποίες βλέπουν εκατομμύρια θεατές, κυρίως, όμως, εντός της χώρας. Παρά το μεγάλο αριθμό των ινδικών ταινιών που γυρί-

ζονται κάθε χρόνο, δεν είναι πολλές εκείνες οι οποίες φθάνουν στις αίθουσες της Ευρώπης. Αν σκεφθείτε πόσες μπολιγουντιανές παραγωγές έχετε δει (από καμία έως μία, οι περισσότεροι) τότε θα συνειδητοποιήσετε του λόγου το αληθές. Για να καταλάβετε την τεράστια δυναμική αλλά και τις προοπτικές ανάπτυξης του ινδικού κινηματογράφου, αρκεί να σημειώσετε πως στην Ινδία υπάρχουν 13.000 κινηματογράφοι, ενώ στις ΗΠΑ 40.000, ενώ οι θεατές που έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν ένα εισιτήριο είναι μόλις 45 εκατομμύρια από ένα σύνολο 1,2 δισεκατομμυρίου κατοίκων. Κι όμως το σινεμά στην Ινδία αναπτύσσεται και φέρνει κέρδη σε αντίθεση με το Χόλιγουντ που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, παρά το γεγονός πως οι ταινίες του παίζονται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μια γυναίκα στην Ινδία Β «Η ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΣΥΖΥΓΟΣ»

ασισμένη στη νουβέλα «Σπασμένη φωλιά» (Nastahirh), του νομπελίστα ινδού συγγραφέα Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ (1861-1941), η ταινία του Σατγιαζίτ Ρέι «Η μοναχική σύζυγος» (Charulata), αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ταινίες της χώρας, η οποία προσεγγίζει με διακριτικότητα τη ζωή της γυναίκας στην Ινδία. Η ιστορία εκτυλίσσεται το 19ο αιώνα και αφηγείται τη ζωή της Τσαρουλάτα, μιας παντρεμένης γυναίκας η οποία ζει μοναχικά επειδή ο άντρας της, Μπχουπάτι, αφιερώνει περισσότερο χρόνο στη δουλειά παρά στη σύζυγό του. Η Τσαρουλάτα είναι μια ευαίσθητη γυναίκα η οποία αναζητά διέξοδο στην τέχνη. Όταν θα επισκεφθεί το σπίτι του ζευγαριού, ο Αμάλ, ξάδελφος του Μπχουπάτι, η γυναίκα θα βρει την ευκαιρία να εκφράσει την καλλιτεχνική της πλευρά αλλά την ίδια ώρα θα νιώσει μια επικίνδυνη έλξη για τον ξάδελφο του άντρα της. Ο Ρέι πλάθει μια ρομαντική ταινία, σκηνοθετεί με τακτ και κομψότητα. Ταυτόχρονα επιχειρεί μια καταβύθιση στη ζωή μιας γυναίκας η οποία ζει μέσα σε ένα γάμο που κλονίζεται, ενώ παράλληλα προσπαθεί να εκφραστεί, να μιλήσει, να κραυγάσει για όλα όσα την καταπιέζουν. Η ταινία, η οποία χάρισε στο σκηνοθέτη για δεύτερη

Το 1946 μια ινδική ταινία κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες. Ήταν το «Neecha Nagar», του Τσετάν Ανάντ, ταινία που, όπως λέγεται, σηματοδότησε τις απαρχές του νέου κύματος στο σινεμά της Ινδίας. Έκτοτε αρχίζει να αναπτύσσεται ένας άλλος κινηματογράφος, σε αντιπαράθεση με το μελόδραμα και το μιούζικαλ -που κάποιες ταινίες τέτοιου είδους είχαν γίνει μεγάλες επιτυχίες και στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1960- που βασίζεται στην κοινωνική πραγματικότητα της χώρας, με στοιχεία ρεαλιστικά και νατουραλιστικά. Μερικοί από τους πρωτοπόρους σκηνοθέτες, οι οποίοι έκαναν τη μεγάλη τομή και ήρθαν σε ρήξη με το δακρύβρεκτο μιούζικαλ, είναι ο Ριτουίκ Γκατάλ, ο Μρινάλ Σεν, ο Κουαζά Αχμάντ Αμπάς, ο Γκουρού Ντουτ, αλλά και ο Σατγιαζίτ Ρέι. Με αφορμή, λοιπόν, την προβολή της ταινίας του Ρέι, «Μοναχική σύζυγος» (Charulata – 1964), ας θυμηθούμε το μεγάλο αυτό ινδό σκηνοθέτη. Ο Σατγιαζίτ Ρέι (1921-1992), γεννήθηκε στη Βεγγάλη και θεωρείται ως ο πιο γνωστός εκπρόσωπος του νεορεαλισμού στον κινηματογράφο της Ινδίας. Οι πιο γνωστές ταινίες του είναι αυτές οι οποίες απαρτίζουν την τριλογία του Άπου, ενός μικρού φτωχού αγοριού που έρχεται αντιμέτωπο με τις δυσκολίες της ζωής και τη σκληρή του μοίρα. Πρόκειται για «Το

συνεχόμενη χρονιά το βραβείο σκηνοθεσίας (Αργυρή Αρκούδα) στο Βερολίνο το 1964, επαναπροβάλλεται από την περασμένη Πέμπτη στη χώρα μας σε αποκαταστημένη ψηφιακά κόπια, από τα πρωτότυπα αρνητικά. Κατά την ανάλυση των αρνητικών, βρέθηκαν πολλά είδη ελαττωμάτων, όπως σκόνη, βρωμιά, γρατσουνιές, συνεχείς διαγραμμίσεις, χτυπήματα, μετατοπίσεις του πλαισίου κ.λπ. Όλα αυτά τα ελαττώματα αποκαταστάθηκαν. Ανάλογα με την πολυπλοκότητα των σκηνών και της φωτογραφίας, οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν περιλαμβάνουν τη χρήση ενός συνδυασμού φίλτρων μέσω μιας ημι-αυτόματης διαδικασίας με ρετούς με το χέρι αλλά και ψηφιακό καθαρισμό κάθε εικόνας καρέ-καρέ, και την ανοικοδόμηση μερών της ταινίας από τα καθαρά καρέ που προκύπτουν. Για την αποκατάσταση του ήχου, το αρχικό υλικό είχε περιοχές σημαντικά χαμηλής συχνότητας, κλικ και κροτάλισμα, σφυρίγματα και πολύ θόρυβο. Μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης ήταν να περάσει ο ήχος από λεπτομερή μικρο-επίπεδα διόρθωσης με το χέρι, ώστε να εντοπίζονται ακριβώς τα σημεία που χρειάζεται να διορθωθούν. Σ.Κ.

τραγούδι του μικρού δρόμου» (Pather panchali - 1956), «Ανίκητος» (Aparajito - 1956) και «Ο κόσμος του Άπου» (Apu sansar - 1959). Ο «Ανίκητος» κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία. Σκηνοθέτησε συνολικά 36 ταινίες και το έργο του επηρεάστηκε από σκηνοθέτες όπως ο Ζαν Ρενουάρ, ο Ακίρα Κουροσάουα και ο Βιτόριο ντε Σίκα. Μάλιστα με τους δύο πρώτους είχε συναντηθεί, ενώ αποφάσισε να γίνει σκηνοθέτης όταν είδε στο Λονδίνο τους «Κλέφτες ποδηλάτων» του ντε Σίκα. Το 1958 γύρισε δύο ταινίες. Τη «Φιλοσοφική λίθο» (Parash pathar) και «Το μουσικό σαλόνι» (Jalsaghar). Κωμωδία σε δυτικά πρότυπα η πρώτη και μια κοινωνική απεικόνιση της χώρας του η δεύτερη, καταδεικνύουν τη μεγάλη γκάμα των αναζητήσεών του. Τολμηρός στη θεματική του, ο Σατγιαζίτ Ρέι δεν δίστασε να κοιτάξει κριτικά τις θρησκευτικές δεισιδαιμονίες, τις κοινωνικές προκαταλήψεις, τη θέση της γυναίκας, τις κοινωνικές αδικίες. Ταινίες του όπως «Η θεά» (Devi - 1960), «Τρεις κόρες» (Teen kanya - 1961), «Η αποστολή» (Abhijaan -1962), «Η μεγάλη πόλη» (Mahanagar - 1963, Αργυρή Αρκούδα Σκηνοθεσίας στο Βερολίνο) και «Η μοναχική σύζυγος» (Charulata - 1964, Αργυρή Αρκούδα Σκηνοθεσίας στο Βερολίνο), είναι τέτοιες ταινίες. Άλλες ταινίες του είναι: «Η εταιρία» (Seemabaddha - 1971), «Οι σκακιστές» (Satranj ke khilari - 1977), «Ο επισκέπτης» (Agantuk - 1991) κ.α. Λίγες μέρες από το θάνατό του, τιμήθηκε με Όσκαρ για το σύνολο του έργου του. Ο Σατγιαζίτ Ρέι ήταν επίσης συγγραφέας φαντασίας, εκδότης, εικονογράφος, καλλιγράφος, γραφίστας και κριτικός κινηματογράφου. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

Ι∆ΕΕΣ

Η Αριστερά να ξαναβρεί Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΑΛΕΝ ΚΡΙΒΙΝ

“

Η Αριστερά έχει ευθύνη να προστατεύει τους ανυπεράσπιστους, να συνδέει συνεχώς τον αγώνα για δημοκρατία και αλληλεγγύη με τις οικονομικές και άλλες διεκδικήσεις, να εργαστεί σε βάθος αναλαμβάνοντας τον παιδευτικό της ρόλο.

Με τον Αλέν Κριβίν βρεθήκαμε στην τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα, τον Απρίλη, ως καλεσμένου ομιλητή στην Ευρωπαϊκή Αντιφασιστική Συνάντηση. Πρωινό Κυριακής σ’ ενα υπόστεγο της Σχολής Καλών Τεχνών, με την προγραμματισμένη συνέλευση να μετατίθεται για πολύ αργότερα λόγω ξενυχτιού την προηγουμένη. Αλλαγή που μας χάρισε το χρόνο να παρακολουθήσουμε τη σκέψη αυτού του μονίμως ανήσυχου παιδιού του Μάη του ’68, σκέψη διεισδυτική, κάποτε αιρετική αλλά εν τέλει αισιόδοξη. Κυρίως, σκέψη που προτρέπει σε πολιτική πράξη. Με τις ευρωεκλογές ήδη πίσω μας, η συζήτηση διατηρεί όλη την επικαιρότητα της ουσίας των προθέσεων και των ενδοιασμών ενός εμβληματικού εκπροσώπου της ευρωπαϊκής αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Τη συνέντευξη πήρε η Όλγα Αθανίτη Πολλοί ισχυρίζονται ότι, για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του ’60, η Αριστερά στην Ευρώπη φαίνεται να αποκτά μία νέα δυναμική και να επιστρέφει με αξιώσεις στην κεντρική πολιτική σκηνή. Εσείς τί πιστεύετε; Θα ήταν σκόπιμο να αναγνωρίσουμε δύο διακριτά στοιχεία. Πρώτον -σε αντίθεση με τη δεκαετία του ’60- την εξαιρετικής σημασίας κρίση στην οποία βρίσκεται πλέον ο καπιταλισμός. Μια κρίση η οποία έχει τεράστιες συνέπειες στο γενικό πληθυσμό σε οικονομικό, κοινωνικό, ιδεολογικό, πολιτισμικό ακόμη και οικολογικό επίπεδο αλλά και στις διαδικασίες αποδόμησης και αναδόμησης των κοινωνικών κινημάτων. Ετσι διαμορφώνεται το πλαίσιο των αλλαγών για τις οποίες μπορούμε να μιλήσουμε, αφήνοντας προς το παρόν στην άκρη τη δεξιά και την ακροδεξιά, μια και δυστυχώς -κι αυτό είναι το δράμα- εκτός εξαιρέσεων, δεν είναι οι αντικαπιταλιστικές δυνάμεις αυτές που ενδυναμώνονται από τη δομική κρίση του καπιταλισμού. Παρατηρούμε αίφνης στο εκλογικό πεδίο τη διόγκωση της αποχής σε όλη την Ευρώπη, μαζί με την άνοδο των λαϊκιστικών ρευμάτων αλλά και της φασιστικής δεξιάς, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα. Αυτό είναι, λοιπόν, το πρώτο πρόβλημα. Το δεύτερο στοιχείο είναι πώς ορίζουμε την Αριστερά, σε ποιά Αριστερά αναφερόμαστε, γιατί ο όρος αυτός έχει πλέον παραποιηθεί εντελώς! Αφενός, υπάρχει η παραδοσιακή ρεφορμιστική αριστερά, με αναφορά στη σοσιαλδημοκρατία και -ενίοτε σε κάποιες χώρεςμικρές δυνάμεις της κομμουνιστικής αριστεράς. Αυτή η «επίσημη» εκδοχή της Αριστεράς ασκεί μια πολιτική που κατά την άποψη μου, μέχρι στιγμής, φαίνεται να διολισθαίνει όλο και δεξιότερα, με αποτέλεσμα ο κόσμος να μη μπορεί να δει πλέον τις διαφορές μεταξύ δεξιάς και αριστερής διακυβέρνησης. Επιπλέον, αυτή η λεγόμενη αριστερά δεν εμφανίζεται να αμφισβητεί τους κανόνες του καπιταλισμού, ακόμη και τη στιγμή που οδηγούν στην ίδια την κατάρρευσή του, αλλά ούτε αποστασιοποιείται ουσιαστικά απ’ αυτόν, πραγματοποιώντας ρήξεις με τις πολιτικές λιτότητας. Υπάρχουν βεβαίως και άλλες, πιο ριζοσπαστικές, αριστερές δυνάμεις που όμως -με την εξαίρεση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα- δεν βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης και ενδυνάμωσης, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Γαλλία με το «Μέτωπο της Αριστε-

ράς» που δεν παρουσιάζει την απαιτούμενη δυναμική. Αυτό είναι ένα πρώτο δεδομένο. Το δεύτερο αφορά στο υπόδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος αποτελεί πανευρωπαϊκά σημείο αναφοράς: Για παράδειγμα, έγινε μια πολύ μεγάλη αντικαπιταλιστική διαδήλωση στο Παρίσι με επικεφαλής τον Τσίπρα αλλά το ερώτημα είναι τι είδους πολιτικές διαμορφώνονται στη διαδρομή προς τη διεκδίκηση της εξουσίας. Ετσι ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται μεν να επικρατήσει εκλογικά, παρατηρώντας ωστόσο από μια σχετική απόσταση, διαπιστώνουμε πως στην πορεία του αυτή εμφανίζει κάποιες συμβιβαστικές τάσεις προς την υφιστάμενη κατάσταση. Ετσι αυτή η «αριστερά της Αριστεράς» ενίοτε παρουσιάζεται λιγότερο ρηξιακή απέναντι στις υπάρχουσες εξουσιαστικές και κοινωνικές δομές και πιθανόν... να γέρνει λίγο προς τα δεξιά! Θυμάμαι την παλαιότερη πολιτική εκφώνηση του ΣΥΡΙΖΑ της περιόδου του 4%, όπως είχε παρουσιαστεί και στο Παρίσι σε συνάντηση στελεχών του Νεου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (ΝΡΑ) με ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τώρα πλέον οι συναντήσεις γίνονται με άλλους... Τότε, λοιπόν, υπήρχε μια εντελώς ριζοσπαστική αντίληψη που αναφερόταν για παράδειγμα στην ακύρωση του χρέους ως σαφές αντικαπιταλιστικό αντίδοτο, ενώ τώρα προβάλλεται η επαναθεμελίωση της Ευρώπης, η μερική διαγραφή του χρέους και άλλες τέτοιες αποχρώσεις, αποκλίνουσες από τις αρχικές προγραμματικές του θέσεις. Αλλά και στη Γαλλία, το Κομμουνιστικό Κόμμα όπως και το Κόμμα της Αριστεράς του Μελανσόν που ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή οικογένεια με τον ΣΥΡΙΖΑ (αναφέρεται στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς και τη GUE/NGL) εκφέρουν λόγο και υιοθετούν θέσεις πολύ λιγότερο ριζοσπαστικές απ’ ό,τι στο παρελθόν. Επομένως, το βασικό ερώτημα τίθεται ως εξής: ποιά είναι ουσιαστικά η στάση αυτής της αριστεράς απέναντι στην κρίση του καπιταλισμού, τις πολιτικές λιτότητας; Προτίθεται να κάνει ουσιαστικές ρήξεις; Παρακολουθώντας την τρέχουσα πραγματικότητα, προσωπικά είμαι πολύ ανήσυχος και προβληματισμένος.

Η ενότητα της Αριστεράς

Παρόλα αυτά, το NPA απεύθυνε κάλεσμα συμπόρευσης στο Μέτωπο της Αριστεράς εν μέσω του προεκλογικού

αγώνα για το Ευρωκοινοβούλιο, προκειμένου να αναχαιτισθούν οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού. Είναι σκόπιμο να ξεχωρίσουμε το μέτωπο της κοινωνικής πάλης από αυτό της προεκλογικής απεύθυνσης. Σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τη Γαλλία, το Μέτωπο της Αριστεράς προσανατολίζεται όλο και περισσότερο στο θεσμικό, το εκλογικό μέτωπο, ο Μελανσόν εμφανίζεται να επιθυμεί διακαώς την κατάκτηση του ανώτερου θεσμικού αξιώματος, θέλει να γίνει Πρόεδρος (της ∆ημοκρατίας). Εμείς αντιθέτως, απευθύναμε, δια του Ολιβιέ Μπεσανσενό, κάλεσμα επιστροφής της Αριστεράς στα κοινωνικά μέτωπα, στους δρόμους, πεδίο που πλέον -δυστυχώς- λυμαίνεται όλο και περισσότερο η ακροδεξιά, οι λαϊκιστικές δυνάμεις, η καθολική εκκλησία, προβάλλοντας θέσεις, όπως για παράδειγμα αυτή εναντίον του δικαιώματος του γάμου για όλους. Η πρωτοβουλία, λοιπόν, αυτή κατέληξε σε μία μεγάλη διαδήλωση των αριστερών δυνάμεων, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων, συνδικάτων, κοινωνικών πρωτοβουλιών. Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές για την Ευρώπη, εδώ προφανώς και υπάρχουν διαφωνίες, εμείς δεν πιστεύουμε ότι η Ευρώπη μπορεί να επανιδρυθεί, να επαναθεμελιωθεί μέσω των θεσμών που ισχύουν σήμερα και χωρίς η θέση αυτή να ενέχει εθνικιστικές αντιλήψεις -προσωπικά τάσσομαι υπέρ της Ευρώπηςυποστηρίζουμε την ανάγκη της ριζικής κατεδάφισης του υφιστάμενου ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η θέση αυτή συμπεριλαμβανόταν στα πολιτικά προαπαιτούμενα για μια ουσιαστική πολιτική συζήτηση σύγκλισης και συνεργασίας με το Μέτωπο της Αριστεράς στις ευρωεκλογές. Εχοντας πλέον το προηγούμενο της κοινής παρουσίας στους δρόμους, της επιθυμίας για τους αγώνες στο κοινωνικό, το κινηματικό πεδίο, πιστεύετε ότι μπορεί να βρεθεί το ανάλογο πολιτικό λεξιλόγιο που θα οδηγήσει σε μία μετεκλογική ουσιαστική συζήτηση με χαρακτήρα σύγκλισης μεταξύ των δυνάμεων της Αριστεράς στις οποίες αναφερόμαστε; Η προσπάθεια διαλόγου και πολιτικής συνεννόησης μάς αφορά διαρκώς. Εμείς απευθυνόμαστε σε όλες εκείνες τις δυνάμεις που έστω και φραστικά τοποθετούνται «αριστερά της αυτοαποκαλούμενης αριστεράς» (δηλαδή αυτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της κυβέρνησης Ολάντ) που αντιστέκονται στις πολιτικές λιτότητας της υποτιθέ-

Ι∆ΕΕΣ

“

τη δύναμη της στους δρόμους Η ΕΠΟΧΗ 6 Ιουλίου 2014

μενης αριστερής κυβέρνησης. Απευθυνόμαστε, δηλαδή, στην αριστερή αντιπολίτευση που αρνείται να εγκαταλείψει τον αντιπολιτευτικό της ρόλο στα χέρια της δεξιάς και της ακροδεξιάς. Αυτό βέβαια είναι περισσότερο εφικτό στο κινηματικό επίπεδο όπου και ευνοείται η κοινή δράση, απ’ ό,τι στο πεδίο των πολιτικών συγκλίσεων όπου παραμένουν οι βασικές διαφορετικές αντιλήψεις, όπως αυτές που προαναφέραμε.

Τα ζητήματα της Ευρώπης

Για να επιστρέψουμε στα ζητήματα της Ευρώπης, μία συζήτηση που συνεχίζεται και μία ερώτηση που τίθεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ιδιαιτέρως σ’ αυτές της ευρωζώνης έχει να κάνει με το κοινό νόμισμα: κατάργηση ή διατήρηση της ευρωζώνης; Ευρώ ή εθνικά νομίσματα; Ποιά είναι η δική σας γνώμη; Το θέμα έχει βέβαια πολλές προεκτάσεις, κυρίως οικονομικές, πιστεύω ωστόσο πως αποτελεί περισσότερο ζήτημα τακτικής παρά πολιτικής ουσίας. Γνωρίζω πως το θέμα συζητιέται έντονα στο χώρο της Αριστεράς στην Ελλάδα όπως και στη Γαλλία και σε πολλές άλλες χώρες. ∆εν είναι, όμως, αυτό το κρίσιμο σημείο. ∆εν έχει ιδιαίτερο νόημα να επικεντρωνόμαστε σ’ αυτό. Το σημαντικό είναι η αντίληψη που έχουμε για την ίδια την υπόσταση και τη λειτουργία της Ευρώπης. Το να αρνηθούμε την ευρωπαϊκή προοπτική στο όνομα όποιας εθνικιστικής κατεύθυνσης θα ήταν ολέθριο, όπως για παράδειγμα

επιδιώκει το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία στα πλαίσια μίας τελείως διαφορετικής ακροδεξιάς ατζέντας. Ωστόσο, πρέπει να επιμείνουμε στο να απαντηθεί με σαφήνεια ποιά είναι η κατεύθυνση, οι δομές, η λειτουργία που θέλουμε στο πλαίσιο της Ευρώπης, να προχωρήσουμε σε οριστική ρήξη με τις σημερινές κυρίαρχες επιδιώξεις και τον ανάλογο προγραμματισμό, να αγωνιστούμε με θετικό τρόπο ώστε να ισχυροποιήσουμε και να εναρμονιστούμε με τις σημαντικότερες κοινωνικές κατακτήσεις και αιτήματα, όπως μια εντελώς διαφορετική μεταναστευτική πολιτική, την κατάργηση της Συνθήκης Σέγκεν και των συναφών δομών και μηχανισμών, για να αναφερθούμε ενδεικτικά. Ολα αυτά βεβαίως προϋποθέτουν την αλλαγή των δυνάμεων που ασκούν την εξουσία στις διαφορετικές χώρες και την υλοποίηση διαφορετικών πολιτικών από τις υπάρχουσες, εφόσον το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έχει πολύ λίγες δυνατότητες και στην ουσία αυτό που μετράει είναι οι πολιτικές αποφάσεις και συγκλίσεις μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων. Ας θυμηθούμε, επίσης, πως στη βάση της λειτουργίας της ΕΕ σήμερα βρίσκεται η Συνθήκη που κατοχυρώνει την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων σε αντίθεση με το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης των ανθρώπων. Κι αυτό στο πλαίσιο της περίφημης ανταγωνιστικότητας και της ελεύθερης αγοράς. Πού οδηγεί αυτό; Στο «λευκό Κινέζο» εργαζόμενο, στην πλήρη καθυπόταξη της Ευρώπης στα μέτρα των αγορών.

Στον καπιταλισμό ο ρεαλισμός οδηγεί στο δράμα

Προέρχεστε πολιτικά από τη γενιά του ‘68 όπου η φαντασία διεκδικούσε την εξουσία. Σήμερα μεγάλο μέρος ψηφοφόρων προσεγγίζει την αριστερά χαρακτηρίζοντας την πολιτική της πρόταση εφικτή, ρεαλιστική, επομένως αξιόπιστη. Τι έχει αλλάξει; Αισιοδοξείτε για το μέλλον της Αριστεράς στην Ευρώπη; Φοβάμαι πως η αξιοπιστία λείπει γενικώς. Ο κόσμος ψηφίζει λιγότερο υπέρ ενός κόμματος και περισσότερο κατά ενός άλλου. Κι εδώ είναι και πάλι εμφανείς οι ευθύνες της αριστερής διαχείρισης. Η φαντασία; Απουσιάζει όλο και περισσότερο από την πολιτική, όπως και από τα μυαλά των ανθρώπων που είδαν ενίοτε όνειρα να μετατρέπονται σε εφιάλτες. Στρατευμένοι

στην αντικαπιταλιστική αριστερά ακούμε κάποιες φορές πως οι ωραίες ιδέες μας δεν είναι ρεαλιστικές. Λοιπόν, στον καπιταλισμό ο ρεαλισμός οδηγεί συχνά στο δράμα! Απέναντι στις σημερινές κρίσιμες συνθήκες, χρειαζόμαστε επείγουσες λύσεις με γερή βάση αλλά και να ξαναβρούμε το όνειρο για το δικό μας διαφορετικό κόσμο, το σοσιαλιστικό μας όραμα. Το δικό μου όνειρο; Μια ισχυρή αντικαπιταλιστική αριστερά, αντάξια του ονόματος της σε όλη την Ευρώπη, ξένη προς κάθε «καθεστωτική» αντίληψη και επιλογή. Που θα επαναφέρει το όνειρο, γιατί για μας αγώνας και όνειρο πάνε μαζί. Η ανάγκη γι’ αυτή την πραγματικότητα είναι πλέον επείγουσα. Και γι’ αυτό είμαι αισιόδοξος...

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πανευρωπαϊκά σημείο αναφοράς, αλλά το ερώτημα είναι τι είδους πολιτικές διαμορφώνονται στη διαδρομή προς τη διεκδίκηση της εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνουμε πως στην πορεία του αυτή εμφανίζει κάποιες συμβιβαστικές τάσεις. ∆εν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην πανευρωπαϊκή επανεμφάνιση της άκρας, φασιστικής και ρατσιστικής δεξιάς στο πολιτικό προσκήνιο. Ποιά είναι κατά τη γνώμη σας τα κοινά χαρακτηριστικά και ποιές οι ιστορικές, κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες που ευνοούν τη δράση της στις χώρες της Ευρώπης; Υπάρχει, αφενός, ένα γενικότερο κλίμα ανάδυσης της λαϊκιστικής δημαγωγίας με ταυτόχρονη ενίσχυση των εθνικιστικών τάσεων. Από κεί και πέρα, όμως, μπορούμε να διακρίνουμε ένα φάσμα διαφοροποιήσεων από χώρα σε χώρα: η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα έχει φασιστικό - ναζιστικό περιεχόμενο, στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο στηρίζεται περισσότερο στο φασίζοντα λαϊκιστικό εθνικισμό, στην Ιταλία ο Πέπε Γκρίλο ενσωματώνει το λαϊκισμό μιας αριστερής ρητορικής και της δεξιάς αντι-μεταναστευτικής αντίληψης. Στην Ουγγαρία και την Ουκρανία έχουμε κυρίως ναζιστικά μορφώματα. Παντού, ωστόσο, το κλειδί βρίσκεται στην κρίση του καπιταλισμού και στις μεγάλες ευθύνες της ρεφορμιστικής αριστεράς. Αυτό πρέπει να έχουμε πρωτίστως κατά νου αν θέλουμε να αναχαιτίσουμε την ακροδεξιά. ∆ιότι με τις διαφορές ανάμεσα στη λεγόμενη αριστερά και τη δεξιά να είναι σχεδόν ανύπαρκτες, ο κόσμος ψηφίζει τη μία για να τιμωρήσει την άλλη και προς τις δύο κατευθύνσεις και μη βλέποντας καμία αλλαγή είτε απέχει πλέον είτε προσελκύεται από τη δημαγωγική ρητορική του λαϊκισμού, γεγονός εξαιρετικά σοβαρό, διότι εκεί ενσωματώνεται ο εθνικισμός και ο ρατσισμός που παλαιότερα εκφραζόταν

στην Ευρώπη ως αντισημιτισμός και τώρα ως εχθρότητα απέναντι στους μετανάστες, με κοινή ρίζα το ρατσισμό που εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Επομένως, είναι απαραίτητο ο αγώνας κατά των δυνάμεων αυτών να συνδεθεί ευθέως με τις κοινωνικές αντιστάσεις ώστε να καταδειχτεί πως η φτώχεια, η ανέχεια, η διαφθορά και όλα όσα η λαϊκιστική δημαγωγία εμφανίζεται να στηλιτεύει, δεν είναι παρά δομικά στοιχεία του καπιταλιστικού συστήματος, ότι ο καπιταλισμός ευθύνεται για την ανεργία και όχι ο μετανάστης. Η Αριστερά έχει ευθύνη, αφενός να προστατέψει τους ανυπεράσπιστους, αλλά κυρίως να προβάλει απέναντι στη λαϊκιστική δημαγωγία τη δική της πρόταση για τα εργασιακά δικαιώματα, τους μισθούς, όλα τα παράγωγα της καπιταλιστικής κρίσης. Οφείλει να πείσει τις μάζες πως αυτή είναι η μόνη απάντηση στην κρίση και τη λιτότητα, να συνδέει συνεχώς τον αγώνα για τη δημοκρατία και την αλληλεγγύη με τις οικονομικές και άλλες διεκδικήσεις, να εργαστεί σε βάθος αναλαμβάνοντας τον παιδευτικό της ρόλο.

Η ακροδεξιά ως ανάχωμα στην Αριστερά

Συμφωνείτε με την άποψη πως, σε συνθήκες κρίσης του καπιταλισμού, οι δεξιές και νεοφιλελεύθερες δυνάμεις επιλέγουν να επαναφέρουν την ακροδεξιά στο πολιτικό προσκήνιο και υποβοηθούν την ενδυνάμωση της ως όπλο κατά της πιθανής ανόδου της Αριστεράς; Νομίζω πως αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι η δεξιά προσπαθεί να προσποριστεί όλο και συχνότερα κομμάτι του ακροδεξιού ακροατηρίου υιοθετώντας αντίστοιχη ρητορική και αντιλήψεις, τη στιγμή που και η ρεφορμιστική αριστερά και η σοσιαλδημοκρατία μετατοπίζεται δεξιότερα ώστε να διευρύνει τη δική της πελατεία, καταλήγοντας επομένως στις ίδιες πολιτικές εκφωνήσεις και λύσεις. Φέρνω στο νου μου το παράδειγμα της Γαλλίας και τη φρικιαστική μεταναστευτική πολιτική διώξεων και απελάσεων που ασκεί η κυβέρνηση Ολάντ, ικανοποιώντας συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες... Το σύνολο, λοιπόν, των κυρίαρχων δυνάμεων καταργεί στην ουσία τα μεταξύ τους όρια και όλο αυτό μετακινείται συνεχώς δεξιότερα, ενώ η ακροδεξιά χαίρει γενικευμένης ανοχής αν όχι εύνοιας. Αποτέλεσμα; Η διαστροφή των ανθρώπινων συνειδήσεων. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο πρέπει να δοθεί η μάχη με τη συστράτευση όλων των ριζοσπαστικών δυνάμεων και των κοινωνικών κινημάτων. Αφιερωμένο στο πείσμα της Αννίτας Μιχαηλίδου.

Ενοικιάζεται διαμέρισμα σε εξοχική κατοικία

Στον Σχίνο, 75 χλμ από την Αθήνα, σε μαγευτικό μέρος, στους πρόποδες των Γερανείων, 2 χλμ. από θάλασσα. 40 τ.μ., δύο δωμάτια, πλήρως εξοπλισμένο μέσα σε μεγάλο κήπο, ασφαλή για παιδιά. Για εβδομάδα ή μήνα καλοκαιρινό ή για όλο το χρόνο. Πληροφορίες 6973035796.

Γάμος

Ο Παρασκευάς Μπουμπουράκας του Γεωργίου και της Αθηνάς το γένος Φέκα που γεννήθηκε στη Λάρισα και κατοικεί στην Αθήνα και η Καλλιόπη Μπουρνέλη του Νικολάου και της Αικατερίνης το γένος Κωτούλα που γεννήθηκε στον Πειραιά και κατοικεί στην Αθήνα θα παντρευτούν στον Ιερό Ναό Αγίου Ιακώβου Ιερωθέου στη Φλωρεντία.

Η ημέρα που εισέβαλλα στην ∆ανία (τραγούδι παιδικό) Στον Γιώργο Πρεβεδουράκη Ίσως από έλλειψη μέτρου, ενθουσιασμό (ή ίσως από ανία), Πήρα την απόφαση να εισβάλλω στη ∆ανία.

Τρία ευρωπαϊκά περιστατικά

*** Την απόφαση μου εξόπλισα. Με μουσκέτα και σάλπιγγες, τύμπανα, ξιφολόγχες και ένα ρυθμικό βηματισμό. Στη ζώνη μου πέρασα, Ένα σπαθί από ξύλο. και για θυρεό αποφάσισα, μια ηλικία σφαγμένη. *** Λίγο πριν το ξημέρωμα αρχίζω τη διαδρομή μου, διασχίζοντας την απόσταση ως τη ∆ανία. *** Και να ’τοι εκεί: Φύλακες ερειπίων πίσω από γροθιές εχθρικές, ιδιοκτήτες σπάνιων κοχυλιών κάτω από τις ομπρέλες. κορίτσια μαδούνε δευτερόλεπτα, γυναίκες ζυμώνουνε μήνες. Κοίτα, άντρες πεθαίνουνε σε ξένες γλώσσες κι εγώ προχωρώ σιωπηλός. τόσα χρόνια προχωρώ σιωπηλός την απόστασή μου ως τη ∆ανία. *** Ένα πρωινό, πέρασα τα τελευταία σύνορα. Οπλισμένος μέχρι τα δόντια, εισέβαλα στη ∆ανία. Στους δρόμους με τις δανέζικες σημαίες, στα σπίτια με τα δανέζικα παιδιά, στον χρόνο με τις δανέζικες ώρες. Εισέβαλα και εισέβαλα στη χώρα αυτή που όλοι επιμένουν να ονομάζουν ∆ανία. *** Και την βρήκα άδεια. *** Οι άνθρωποι αφήσαν τις πόλεις, τα χωριά και τους δρόμους. Ίσως επειδή μάθανε τα σχέδια μου, ή ίσως επειδή κουραστήκαν να είναι ∆ανοί. -Άδειες οι πόλεις, τα χωριά και οι δρόμοιΚαι γύρω σιωπή *** Και το νερό, ακόμα και το νερό κυλούσε δίχως θόρυβο. *** Μια νύχτα, σε μια ξαφνική πλατεία συνάντησα μια φιγούρα: «Είσαι ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν» του είπα. «Είσαι ∆ανός». «Έτσι λένε» μου απάντησε. «Πολλά λένε. Και άλλοτε σωπαίνουν. Μα μη φοβηθείς τη σιωπή. Κάποτε η σιωπή υπήρξε άλλος ένας τρόπος να παραδεχτείς πως γνωρίζεις. Και τώρα εμείς ζούμε όλη αυτή την κατοικίδια συμπεριφορά της. Ζήσαμε τον χρόνο, φυγαδεύοντας το όνειρο μας στον ύπνο κάποιου ξένου, φοβισμένοι μήπως ξυπνήσουμε ξαφνικά. Ίσως κάποτε… Όταν συνηθίσουμε να τσακίζουμε τις λευκές σελίδες. Όταν η απόσταση ανάμεσα στις λέξεις πυκνώσει ή ίσως όταν ο ουρανός χαμηλώσει…» *** « … αρκετά όμως μ’ αυτά. Πάρε αυτό το τσεκούρι, παρ’ το και κράτα το γερά από την λαβή. Παρ’ το και πάμε να κόψουμε αρχαία δέντρα.»

Μέρες κατοικίδιες του 1989 (σφύριγμα φάλτσο)

Η Αλμπέρτα μου μιλάει για τους Ούγγρους (Blues)

-Ήταν τότε που είχαν απομείνει σε ολόκληρη τη γη μονάχα 5 Ούγγροι. Μόνο 5 υπήρχαν τότε, μόνο 5. Αλλά σε 3 μήνες είχαν γίνει ξανά 16 εκατομμύρια.16 εκατομμύρια και όλοι τους παίζαν πιάνο. Πηγαίνανε εκεί που τέλειωνε η οικουμένη. Κάθε πρωί εκεί που τέλειωνε ο ορίζοντας πηγαίναν. Λέγαν ένα λυπητερό τραγούδι, τρώγανε κάτι πρόχειρο και ύστερα πηδούσαν πέρα από της γης την άκρη. Μα μην φοβηθείς Αλμπέρτα, μην φοβηθείς. Θα τα καταφέρουμε Αλμπέρτα. Ακόμα και αν μας πάρει πολύ. Ακόμα και αν χρειαστεί να περιμένουμε. Να περιμένουμε πολύ Αλμπέρτα. Να περιμένουμε μέχρι και οι δυο της γης οι πόλοι να γίνουν νεκροταφεία ψυγείων

Στα έκτα μου γενέθλια, οι γονείς μου αγοράσαν για κατοικίδιο έναν Φιλανδό Αλπινιστή. Ήταν ένας πιστός φίλος, ο πιο πιστός μου φίλος, ο Φιλανδός Αλπινιστής μου. Του άρεσε να στήνει τη σκηνή του στον κήπο, να σκαρφαλώνει τους ορόφους του σπιτιού μέχρι την σκεπή επάνω. Του άρεσε να μαζεύει ξύλα και φωτιές να ανάβει, να πίνει pontikka και να λέει κακές λέξεις για τους Ρώσους. Μα ο ενθουσιασμός των γονιών μετατράπηκε σύντομα σε αδιαφορία. Ξεχνούσαν τον Αλπινιστή μέρες δεμένο σ ένα πεύκο, σπάνια του ανοίγανε την πόρτα, ακόμα πιο σπάνια τον βγάζανε βόλτα. Η παρουσία του κατέληξε να γίνει βάρος. Βάρος ασήκωτο να γίνει. Η μόνη τροφή που του επέτρεπαν ήταν μερικά γραμματόσημα και λίγο υγρό φακών. Η υγεία του Φιλανδού Αλπινιστή άρχισε σύντομα να ξεθυμαίνει. Μια μέρα έχασα τον Φιλανδό Αλπινιστή μου. Οι γονείς μου είπαν πως έφυγε για το βουνό του παππού, εκεί που οι Φιλανδοί είναι πολλοί και οι αλπινιστές ακόμη περισσότεροι. Η λύπη μου δεν είχε τελειωμό. Για να με παρηγορήσουν οι γονείς μου φέραν δώρο μια λευκή τίγρη. Μια λευκή τίγρη με μαύρες ραβδώσεις (ή μια μαύρη τίγρη με λευκές ραβδώσεις -ποτέ δεν μπόρεσα να αποφασίσω-). Το νέο μου κατοικίδιο τρεφόταν αποκλειστικά με ζέβρες (ανταγωνισμός λόγω χρώματος βλέπετε). Τι πολυέξοδη επιλογή, η λευκή μου τίγρη, τι λευκή επιλογή σε τόσο μαύρους καιρούς… Οι μαύροι καιροί ανάγκασαν τους γονείς να αφήσουν και την τίγρη να φύγει. Τέλος, μου φέρανε για δώρο ένα κουνούπι. Το κουνούπι τρέφεται με σαφώς λιγότερες ζέβρες-και αυτό είναι καλόμα ούτε μαζεύει ξύλα, ούτε έχει κάτι με τους Ρώσους. Ήταν τότε που άρχισα να σκέφτομαι ξανά τον Αλπινιστή μου. Τη νύχτα στον κήπο, δίπλα στη φωτιά, τι γνώμη θα εξέφραζε άραγε για τις ζέβρες; Σίγουρα θα τις περιφρονούσε, αυτός ένας αριστοκράτης μεγαλωμένος στις περίφημες φιλανδικές του λίμνες. Το 1995, τελικά φύγανε και οι γονείς. Έμαθα πως ταξιδεύουν, συνεχώς ταξιδεύουν -ίσως να πέρασαν και από το βουνό του παππού-. Αυτά μαθαίνω και ίσως και μερικά ακόμα και στη Φινλανδία, επίσης μαθαίνω, η λάσπη φτάνει μέχρι το γόνατο και ο καιρός καταπίνει τον χρόνο. http://tsalapatis.blogspot.gr/ (μια πρώτη –αρκετά πρώιμη εκδοχή του « Η ημέρα που εισέβαλλα στην ∆ανία» δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό e-poema)