Κυριακή 09-02-2014 by epohi

3341

Σε άγονη γραμμή η πολιτική (και) στην ακτοπλοΐα

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Πολλά και επιτακτικά προβλήματα στη σύνδεση των νησιωτών με την ηπειρωτική Ελλάδα, που επιτείνονται με τις μνημονιακές 7 ,1 συγχωνεύσεις και 16 . λ καταργήσεις υπηρεσιών Σε

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014 • Αρ. φ. 1189 • 2 €

Θ. Μιχόπουλος: Σε αξιοπρεπή ήττα προσβλέπουν ΠΑΣΟΚ και Ν∆

Σε εκλογικό αιφνιδιασμό προσανατολίζεται η κυβέρνηση. σελ. 3

Θ. Παρασκευόπουλος: Οι πλούσιοι δανείζουν, οι πλούσιοι εισπράττουν

Η σχέση οικονομικής θεωρίας και πολιτικής. σελ. 6, 7

... Ν. Τσαγκρής: Ο εφιάλτης στο δρόμο προς τις ευρωεκλογές

Και για τον ευρωσκεπτικισμό (που αναπτύσσεται ραγδαία προκαλώντας πανικό στην ευρωπαϊκή ηγεσία) φταίνει τα άκρα! Φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ! Και πάνω απ’ όλα φταίει ο Τσίπρας! σελ. 21

... Αφροδίτη Θεοπεφτάτου - Θ. Φωτίου: Καθημερινά προβλήματα ζητούν επιτακτικά λύση

ΜΕ ΤΟ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΤΡΙΒΗΣ ΠΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Προετοιµάζουν διαχείριση της ήττας

Κατατέθηκε η αντιδημοκρατική τροπολογία για τη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών πριν από τις ευρωεκλογές Τη σκανδαλώδη τροπολογία για διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών πριν από τις ευρωεκλογές κατέθεσε η κυβέρνηση, παρά τις αντιδράσεις, υπό το φόβο της εκλογικής της συντριβής. Απόφαση που έχει από καιρό προκαλέσει έντονες αντιδράσεις όχι μόνο στο χώρο της αντιπολίτευσης, αλλά και στους ανθρώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αρνητικά έχει τοποθετηθεί η πλειοψηφία δημάρχων και περιφερειαρχών, αλλά και στελέχη της συγκυβέρνησης. Πρόκειται για ένα μίνι «πραξικόπημα» που προστίθεται στη νύχτα του νεοφιλελευθερισμού που υπηρετεί η κυβέρνηση. Το Μαξίμου, όμως, σε συνεργασία με την ηγεσία του ΠαΣοΚ, προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο να στήσει πρό-

ωρες βουλευτικές κάλπες πριν από τις δημοτικές και τις ευρωεκλογές. Τα μηνύματα από δημοσκόπους και αναλυτές είναι παρόμοια και προβλέπουν πραγματική συντριβή αν οι εθνικές εκλογές ακολουθήσουν τις ευρωεκλογές. Θεωρείται δεδομένη η κατάρρευση Ν∆ και ΠαΣοΚ. Ήττα, όμως, στις ευρωεκλογές μεταφράζεται αυτόματα σε ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης και περαιτέρω αποσυσπείρωση της Ν∆. Τόσο η σκανδαλώδης τροπολογία όσο και το ενδεχόμενο εκλογών πριν τις ευρωεκλογές δεν είναι τίποτε άλλο, παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: προετοιμασία για τη διαχείριση της ήττας.

Ο Αλ. Τσίπρας ξεκίνησε την ευρωπαϊκή του περιοδεία στην ιταλική πρωτεύουσα με επίσκεψη στα γραφεία της αριστερής εφημερίδας «Il Manifesto» (στη φωτό με τη διευθύντρια της εφημερίδας Νόρμα Ραντζιέρι), όπου έγινε δεκτός με ενθουσιασμό και συνέντευξη τύπου στα διεθνή ΜΜΕ.

Οι βουλευτίνες του ΣΥΡΙΖΑ γράφουν και μιλούν για την αλληλεγγύη στους σεισμόπληκτους της Κεφαλλονιάς. σελ. 9.

Άμεση και συμμετοχική δημοκρατία

Ο Θανάσης Τσακίρης και ο Τζουζέπε Σκιαβόνε γράφουν για τα παραδείγματα, τις δυνατότητες και αδυναμίες για τον εκδημοκρατισμό της δημοκρατίας. σελ. 30-31

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Α. Μπαντιού: «Ζωή, έρωτας, αριστερά χωρίς δικλείδες ασφαλείας»

Ο πολιτικός φιλόσοφος μιλά για τον καπιταλισμό και τη διαμόρφωση της πραγματικότητας υπό το πρίσμα της κρίσης. σελ. 32

... Χ. Βερναρδάκης: Καμία αχτίδα αισιοδοξίας για το παλιό πολιτικό σύστημα

Ο πολιτικός επιστήμονας μιλά για τις εκλογές, για τη στρατηγική σημασία των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών. σελ. 5

... Υποψήφιοι περιφερειάρχες: Επιδιώκουμε να συναντηθούμε με τους πολίτες για να αγωνιστούμε μαζί

Οι Β. Χατζηλάμπρου, Ό. Γεροβασίλη και Θ. Γαλιατσάτος μιλούν για τη μάχη του ΣΥΡΙΖΑ στις περιφέρειες. σελ. 18-19

H ιταλική αριστερά με Τσίπρα στις ευρωεκλογές

Η κρίσιμη μάχη για τις πόλεις μας

Του Γαβριήλ Σακελλαρίδη

το κατάμεστο θέατρο Βάλε της Ρώμης, σ’ έναν πανέμορφο χώρο πολιτισμού του 1700, που έχουν καταλάβει οι εργαζόμενοι του θεάτρου με αίτημα να παραμείνει δημόσιο, η ιταλική αριστερά των κινημάτων, της υπεράσπισης των κοινών αγαθών, των αγώνων των εργατών μετάλλου, των αγώνων για την προστασία του περιβάλλοντος, συναντήθηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον πρόεδρό του Αλέξη Τσίπρα για να εγκαινιάσει τη συγκρότηση του ιταλικού ψηφοδελτίου με τον ίδιο επικεφαλής. Παρόντες σημαντικοί εκπρόσωποι της ιταλικής αριστερής διανόησης που υπογράφουν την προεκλογική διακήρυξη, όπως ο Γκουίντο Βιάλε, η Μπάρμπαρα Σπινέλι, ο Πάολο Φλόρες ντ’Αρκάις, και πλήθος κόσμου. Ο Γκουίντο Βιάλε, που προηγήθηκε του Αλέξη Τσίπρα, στην ομιλία του τόνισε ότι το ψηφοδέλτιο αυτό θα συγκροτηθεί από τα κάτω και ότι θα ενώσει άτομα που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στους πολιτικούς αγώνες και θέλουν να δώσουν φωνή σε όσους εδώ και χρόνια δεν μπορούν να ακουστούν. Το υποκείμενο υπό συγκρότηση θα επιδιώξει την επαναδιαπραγμάτευση των ευρωπαϊκών συνθηκών, την παραγωγική οικολογική ανασυγκρότηση των ευρωπαϊκών χωρών, την ένταξη των μεταναστών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και την αντιμετώπιση των ρατσιστικών, φασιστικών και ναζιστικών ομάδων. Ο Αλέξης Τσίπρας στην παρέμβασή του έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα ψηφοδέλτιο των κοινωνικών κινημάτων του ιταλικού λαού, που συγκροτήθηκε δημοκρατικά, ένα ψηφοδέλτιο της κοινωνίας των πολιτών, ελπίδας και αλλαγής.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 4

ι αυτοδιοικητικές εκλογές πάντοτε αποτελούσαν μία σημαντική μάχη για την Αριστερά, γιατί όσο πιο χαμηλά κατεβαίνουμε τις βαθμίδες της διακυβέρνησης τόσο πιο κοντά ερχόμαστε στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας. Και η Αριστερά χωρίς να βρίσκεται κοντά στην κοινωνία είναι σαν το ψάρι έξω από το νερό. Ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, όπου το μνημόνιο επικαθοριζει όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει πληγεί σημαντικά τόσο θεσμικά όσο και υλικά, με σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών. Η παραχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδίοικηση μέσω του Καλλικράτη και η ταυτόχρονη περικοπή σημαντικών πόρων, στην ουσία χρησιμεύει στην προώθηση της ιδιωτικοποίησης δομών, στις απολύσεις και στη διαθεσιμότητα των εργαζομένων και στην ουσιαστική κατάρρευση των υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκηΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Η κρίσιμη μάχη για τις πόλεις μας

«Γυφτοσκοπιανοί, Τούρκοι και Εβραίοι θέλουν να κλέψουν την Μακεδονία μας»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

σης. Η μάχη που θα δώσουμε στο δήμο της Αθήνας γνωρίζουμε ότι έχει πολλές δυσκολίες. Γιατί ανεξαρτήτως του τι συμβαίνει στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο, ένας τόσο μεγάλος οργανισμός όπως είναι ο συγκεκριμένος δήμος, δημιουργεί άλλου τύπου σχέσεις με μερίδες ψηφοφόρων, αφού μέσω αυτού αναπαράγονται δουλείες, εξαρτήσεις και εξυπηρέτηση μικρών και μεγάλων συμφερόντων. Επομένως, απαιτείται ένας δύσκολος και επίμονος αγώνας τόσο στο επίπεδο το κινηματικό, όσο και στην επεξεργασία του προγράμματος. Η παρακαταθήκη της Ανοιχτής Πόλης αποτελεί το πιο σπουδαίο όπλο μας σε αυτή την εκλογική μάχη. Αυτή η δημοτική κίνηση-πρότυπο για όλες τις αυτοδιοικητικές κινήσεις του χώρου μας σε όλη την Ελλάδα, με τη συνεχή της παρουσία στο πλευρό των κατοίκων των γειτονιών της Αθήνας έχει συσσωρεύσει σημαντική πείρα, την οποία έχει τη δυνατότητα να την μετατρέπει σε κριτική στις ασκούμενες πολιτικές της δημοτικής αρχής αλλά και σε προγραμματικές επεξεργασίες. Η Ανοιχτή Πόλη ποτέ δεν αποτέλεσε μία δημοτική κίνηση που ξυπνούσε από τη χειμερία νάρκη κάθε τέσσερα χρόνια, στις εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά κάλυπτε με την κινηματική της δράση όλο το συνεχές μεταξύ αυτών των αναμετρήσεων. Και το ίδιο έπραξε στο διάστημα που μεσολάβησε από το Νοέμβριο του 2010 μέχρι και σήμερα. Αποτέλεσε οργανικό κομμάτι των κινημάτων πόλης, στήριξε εγχειρήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, και προώθησε τις αξίες της Αριστεράς στο αυτοδιοικητικό επίπεδο. Η παρουσία της Ελένης Πορτάλιου, αποτελεί για όλους και όλες εμάς το πιο σημαντικό πρότυπο για το πώς πρέπει να αφιερώνονται τα αυτοδιοικητικά στελέχη στα ζητήματα της πόλης και ταυτόχρονα να μετουσιώνουν την επιστημονικής τους γνώση σε κινηματική πράξη. Στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, η Ανοιχτή Πόλη θα συνεχίσει να θεωρεί πως η κινητοποίηση των πιο ενεργών κομματιών μιας κοινωνίας που χειμάζεται αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για να εξασφαλίσουμε μία πόλη βιώσιμη, με αξιοπρεπή ζωή για τους κατοίκους της, μία πόλη με σεβασμό στα κοινωνικά, πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα. Και σε αυτή την εκλογική μάχη δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να νικήσουμε και να πάρουμε και τον δήμο. Και αυτό θα το κάνουμε χωρίς, εκπτώσεις χωρίς δισταγμούς και χωρίς υποχωρήσεις από την ηθική και τις αξίες της Αριστεράς. Γιατί δεν θέλουμε να πάρουμε απλά τον δήμο και να γίνουμε μόνο η δημοτική αρχή. Θέλουμε να κερδίσουμε και τις καρδιές και τις συνειδήσεις των Αθηναίων. Γιατί αν δεν κερδίσουμε εμείς θα νικήσουν είτε οι δυνάμεις του μνημονίου είτε οι δυνάμεις του φασισμού.

“

∆εν θέλουμε να πάρουμε απλά τον δήμο και να γίνουμε μόνο η δημοτική αρχή. Θέλουμε να κερδίσουμε και τις καρδιές και τις συνειδήσεις των Αθηναίων.

∆ύο Καρυπίδηδες γνώριζα μέχρι τώρα. Πρώτα και κύρια, τον αξέχαστο σύντροφο και φίλο Μίλτο. Και τον Θωμά, τερματοφύλακα του Ολυμπιακού στη μεγάλη ομάδα του 1971 με ∆εληκάρη, Γιούτσο, Γκαϊτατζή. Τούτος εδώ, που μας έσκασε ξαφνικά στα χέρια, είναι άλλο πράγμα. Σαν την αναφορά «των φίλων» του, των Εβραίων, στον σφαγέα Αμάν, που ήταν ο εμπνευστής του διωγμού τους από τους Πέρσες. Αμάν και πάλι Αμάν. Αμέρικαν μπαρ, παρά καφέ Αμάν τον έκαναν τον ΣΥΡΙΖΑ τοπικά στελέχη του. Στο σύντροφο από την Κοζάνη που με πήρε τηλέφωνο παραμονή της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής, για να με προειδοποιήσει για τον Καρυπίδη, τον ρώτησα γιατί δεν τα λένε στην οργάνωση. «Αχ που ‘σαι νιότη μας, που έδειχνες ότι θα είμαστε όχι όπως οι άλλοι. Ποια οργάνωση; Ήρθαν καινούργιοι, ας πούμε περίεργοι, και μας ανάγκασαν να βγούμε εμείς», μου είπε. Έτσι εξηγούνται όλα. Όλη η Ελλάδα, ακόμα και διεθνώς, ιδιαιτέρως τώρα που ο Τσίπρας είναι υποψήφιος πρόεδρος της Κομισιόν, βοά και ανατριχιάζει. Μόνο το Περιφερειακό Συμβούλιο της ∆. Μακεδονίας δεν κατάλαβε τίποτα. Αν είχαν πιει τσίπουρο Κοζάνης θα ήταν πιο νηφάλιοι και σώφρονες. Μάλλον πολιτικά ληγμένα πήραν. Ξήλωμα τους χρειάζεται. ∆εν έμαθαν ή άλλα έχουν μάθει για το τι είναι και τι θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι κ. κ. Κασιδιάρης, Κ. Πλεύρης, μέντορας του πρώτου, αλλά και η κυρία Ραχήλ Μακρή των ΑΝ.ΕΛ συνεχάρησαν τον Καρυπίδη για το θάρρος της γνώμης του!! Όποιοι τον σύστησαν δίνοντας και καλά βιογραφικά, και όποιοι τον αποδέχτηκαν χωρίς έλεγχο και θέλησαν με πάθος να περάσουν τις προτάσεις τους ας αναλάβουν, επιτέλους, τις ευθύνες τους. Ο Βουδούρης, άλλης τάξης πρόβλημα. Μέχρι πρόσφατα τα έριχνε στον ΣΥΡΙΖΑ για ανευθυνότητα, ενώ στην Καλαμάτα τους είχαν υποδεχτεί, μαζί με άλλους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ως μνημονιακούς με πλακάτ που έγραφαν «Έξω οι δοσίλογοι βουλευτές από την πόλη μας». Αυτός, προηγήθηκε του Πάγκαλου, αποδίδοντας τις αντιδράσεις στα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ. Εντάξει, εμείς τουλάχιστον τσακωνόμαστε πολιτισμένα. Στη Ν∆ ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου πλάκωσε την πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά και την έστειλε στο νοσοκομείο. Ο Άδωνις πανευτυχής που πέρασε ο νόμος του που καταδικάζει

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

(Από άρθρο Κρητικής εφημερίδας. Οι Εβραίοι κολλάνε παντού. Εδώ εξ αιτίας του Μπεναρόγια)

έτι περαιτέρω την Υγεία, τσαμπουκαλεύτηκε σε σεισμόπληκτο της Κεφαλλονιάς, κάνοντας παίγνιο με τ’ όνομά του. Χριστοφορίδη τον λένε, και αυτός να τον φωνάζει, γελώντας Χριστοφοράκο. «Θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου», όπως θα έλεγε σ’ άλλη περίπτωση ο Γεωργιάδης. ∆εν μιλάνε για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου. Πιπέρι στο στόμα για τον Χριστοφοράκο της Ζίμενς, μήπως και τσαντιστεί και ανοίξει αυτός το στόμα του. Τότε, πράγματι ο Άδωνις, θα φύγει με πίκρα στα ξένα, όχι να περιμένει να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ όπως δήλωσε και ο ίδιος, αλλά αν μιλήσει ο Χριστοφοράκος. Με τέτοιο συνωστισμό για να φύγουν από τη χώρα και να πάνε στο Παρίσι, όπως η Αλ Σάλεχ και ο Γεωργιάδης, τα πήρε ο Πάγκαλος και άλλαξε τα εισιτήρια του. ∆ήλωσε προχθές ότι τώρα θα πάει στη Βενεζουέλα! Έχει δίκιο. Αναποδιάστηκε όταν σκέφτηκε ότι κάθε πρωί θα έπαιρνε τον καφέ του στο Καρτιέ Λατέν, όταν οι θύμισες του ήταν με τον Πουλαντζά και τον Τσουκαλά. Μόνο ο Γιακουμάτος θα μείνει στη χώρα. Θα τον κρατήσουν οι δικαστές για φορολογικές εκκρεμότητες. Την πάτησε. «∆εν ήξερα τι ψήφιζα, ∆εν το πήρα χαμπάρι», είπε για τον νόμο που επιτρέπει τις συλλήψεις για φορολογικές παραβάσεις. Συγχωρείται ο Γιακουμάτος. Ούτε νομικός είναι, όπως είπε, ούτε χρόνο έχει για να διαβάσει τα νομοσχέδια. Τρέχει συνεχώς στα πρωϊνάδικα. Αυτός όμως ο αστρολόγος που συνελήφθηκε για φοροδιαφυγή 710.000 ευρώ, τι διάβολο δε διάβαζε τα άστρα για τον εαυτό του, μόνο τη μοίρα των άλλων πρόβλεπε; Ρεζίλι των σκυλιών ακόμα και

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

του ΠΑΣΟΚ γίναμε για την υπόθεση Καρυπίδη. Αν πάρουν μάλιστα τον πρόεδρο Λεβέντη μαζί τους, μας τάπωσαν. Ο πρόεδρος Βασίλης Λεβέντης δήλωσε ότι του ζήτησαν να μπει στους «58». Έβαλε όμως όρους. ∆ε θα βάλω λουκέτο στην Ένωση Κέντρου είπε αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν για να επαναβαπτιστούν άτομα που έχουν ξοφλήσει. Στους μεγάλους σεισμούς στο Ιόνιο το 1953, όταν κατεδαφίστηκαν Ζάκυνθος και Κεφαλλονιά, η Ελένη Βλάχου διαπιστώνοντας την απουσία του κράτους για βοήθεια, αναζητούσε «έναν επιτελικό νου» για να οργανώσει τον κρατικό μηχανισμό. Μετά από 60 χρόνια ακόμα ψάχνουν τον επιτελικό νου. Την ίδια ώρα γραφόταν το εξής: «Ένα αρματαγωγό. Μπήκε στο λιμάνι. Ξαφνιαστήκαμε με τόση γρηγοράδα. Υποθέσαμε ότι έστειλαν βοήθεια. Και τι ξεφόρτωσε; Χωροφύλακες!» Τώρα δεν έστειλαν χωροφύλακες. Πήγαν με αεροπλάνο βέβαια, Σαμαράς, Άδωνις και ∆ένδιας. Πάντως, μερικές φορές τον Γεωργιάδη τον πιάνει κρίση ειλικρίνειας. ∆ήλωσε ότι «τις πρώτες μέρες του Μνημονίου έβγαινα πολύ αισιόδοξος. Θα τα καταφέρουμε έλεγα, ενώ ήξερα ότι ήταν καταστροφή». Τα ίδια είπε, πιο επιστημονικά όμως, και ο Πρετεντέρης. Μας έλεγαν «μην πείτε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Ήταν μια αυτοσυγκράτηση». Το μεγαλείο της δημοσιογραφίας. Αυτοσυγκράτηση και όχι παπαγάλισμα.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Οι αρχικές σκέψεις του Αντ. Σαμαρά ήταν να προσπαθήσει να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία όσο το δυνατόν περισσότερο –συνεχείς οι αναφορές του ότι “οι εκλογές θα γίνουν το 2016”. Η κατάσταση, όμως, έχει αλλάξει άρδην με τον Ευ. Βενιζέλο να ομολογεί σε συνεργάτες του ότι “δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι ο Σαμαράς δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές”.

Σε βοήθεια από τον Β. Σόιμπλε ελπίζει ο Αντ. Σαμαράς για να στήσει βουλευτικές κάλπες πριν από τις δημοτικές και ευρωεκλογές. Ο γερμανός υπουργός κατανοεί (sic) ότι «η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη εσωτερική κατάσταση».

Σε αξιοπρεπή ήττα προσβλέπουν ΠαΣοΚ και Ν∆ ΠΡΟΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΑΙΦΝΙ∆ΙΑΣΜΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΕΤΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Toυ Θόδωρου Μιχόπουλου

κλογικό αιφνιδιασμό με βουλευτικές εκλογές από… σήμερα μέχρι το Πάσχα [Απρίλιο] προετοιμάζει το Μαξίμου. Ο Αντ. Σαμαράς και οι στενοί συνεργάτες του έχουν πειστεί ότι αν οι βουλευτικές εκλογές γίνουν μετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η συντριβή της Ν∆ θα είναι σίγουρη. «Μια ήττα στις ευρωεκλογές θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ακόμα αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση, αφού θα θέσει ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης και θα αποσυσπειρώσει περαιτέρω τη Ν∆», τονίζει ο Χρ. Βερναρδάκης [λεπτομέρειες σελ. 5]. Αυτή άλλωστε είναι η εκτίμηση και των περισσοτέρων δημοσκόπων, που συμφωνούν ότι αν στηθούν κάλπες άμεσα, η Ν∆ μπορεί να μην είναι πρώτο κόμμα στις βουλευτικές, όμως η ήττα της θα είναι μικρή και διαχειρίσιμη. Υπάρχουν, βέβαια, και αναλυτές, που πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα «παλεύεται» αν στηθούν άμεσα κάλπες, καθώς η διαφορά των δύο κομμάτων, προς ώρας, είναι οριακή. Και επισημαίνουν ότι ποτέ άλλοτε στο επόμενο διάστημα, και μέχρι την εκλογή νέου προέδρου της δημοκρατίας, η Ν∆ δεν θα βρει καλύτερες συνθήκες για να δώσει τη μάχη των βουλευτικών εκλογών.

«Ξέχασε» το 2016

Ο Αντ. Σαμαράς φέρεται να συζήτησε το θέμα και με τον Ευ. Βενιζέλο, με τους δύο άνδρες να συμφωνούν ότι μετά τις εκλογές του Μαΐου θα αλλάξει σε βάρος τους το χρώμα στον πολιτικό χάρτη της χώρας, γεγονός που θα συμπαρασύρει και τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, αν αυτές ακολουθήσουν. Και συμφώνησαν να θέσουν τα κόμματά τους σε εκλογική ετοιμότητα αναζητώντας τους κατάλληλους χειρισμούς προς την κοινωνία –μικρές «παροχές», στην εξέδρα η μπάλα για χρέος και τρόικα, πρωτογενές πλεόνασμα, δηλώσεις στήριξης ηγετών της ευρωζώνης, κ.λπ.-, όπως και την κατάλληλη ημερομηνία. Οι αρχικές σκέψεις του Αντ. Σαμαρά ήταν να προσπαθήσει να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία όσο το δυνατόν περισσότερο –συνεχείς οι αναφορές του ότι «οι εκλογές θα γίνουν το 2016». Η κατάσταση, όμως, έχει αλλάξει άρδην με τον Ευ. Βενιζέλο να ομολογεί σε συνεργάτες του ότι «δεν μπορώ να εγ-

γυηθώ ότι ο Σαμαράς δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές». Το ΠαΣοΚ έχει, βέβαια, και το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς οι τριπλές εκλογές μπορεί κυριολεκτικά να το διαλύσουν. Και ζήτησε πίστωση χρόνου [προτείνει οι βουλευτικές να συμπέσουν με την πρώτη Κυριακή των δημοτικών], προκειμένου να μπορέσει να ρυθμίσει τις σχέσεις του με τους «58», όσο και με άλλες κινήσεις που προήλθαν από διασπάσεις του κόμματος, όπως ο Α. Λοβέρδος. Στελέχη του, μάλιστα, επισημαίνουν ότι το κόμμα θα εμφανιστεί, μέσα σε ελάχιστο διάστημα, με τρία ονόματα: Ως Προοδευτική ∆ημοκρατική Παράταξη στις ευρωεκλογές, ως ΠαΣοΚ στις βουλευτικές και με διάφορα ονόματα στα αυτοδιοικητικά σχήματα που θα συμμετάσχει!

Υψηλό ρίσκο

Η κίνηση υψηλού ρίσκου του Αντ. Σαμαρά είναι αναγκαστική, καθώς εκτιμάται ότι δεν έχει άλλη επιλογή –όλοι ομονοούν ότι η κατάσταση μετά τις ευρωεκλογές θα γίνει εξαιρετικά δύσκολη. Έρχονται τα νέα [«διαρθρωτικά»] μέτρα που επιβάλλει η τρόικα, η «ρύθμιση» του χρέους με πολλά «παρελκόμενα», η διαμάχη για την τύχη των τραπεζών [πληθαίνουν τα δημοσιεύματα ότι θα περάσουν σε διεθνείς τραπεζικούς ομίλους, ενώ η τρόικα ζητά να μπουν ως ενέχυρο οι καταθέσεις και τα αποθεματικά τους]. Μ’ όλα αυτά, και κάτω από τη πίεση της κοινωνίας, που αναμένεται να χάσει και πάλι την σχετική «οικονομική σταθεροποίηση» που βιώνει σήμερα, η συγκυβέρνηση θα… προλάβει να καταρρεύσει

Όμως…

πριν φτάσουμε στον Μάρτιο του 2015 [εκλογή νέου προέδρου]. Σ’ αυτή την περίπτωση οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος θα πάνε σπίτι τους! Αντίθετα, αν χάσει με μικρή διαφορά στις βουλευτικές εκλογές, ο Αντ. Σαμαράς εκτιμά ότι μπορεί να διατηρηθεί στην προεδρία της Ν∆ και να επιχειρήσει, αν διασωθεί, την ανασυγκρότησή της. Το ΠαΣοΚ έχει αρχίσει ήδη την προσπάθεια διαφοροποίησης από τη Ν∆ και το Μαξίμου ειδικότερα. Εκφράζει αντιρρήσεις για νομοσχέδια, έχει ανακοινώσει επίσημα ότι ο πρωθυπουργός «υιοθετεί πρακτικές Μαυρογιαλούρου» [με αφορμή αφίσα που «με εντολή πρωθυπουργού» επιστρέφονται μίζες], ενώ ήταν έτοιμη η καταγγελία αν δεν ανέφερε ο πρωθυπουργός ότι στο σχέδιο για τις 440.000 «προσλήψεις» είχε συμβολή και το ΠαΣοΚ! Αναμενόμενα προβλήματα σε μια συγκυβέρνηση στο δρόμο προς τις κάλπες. Ο Ευ. Βενιζέλος προσβλέπει σε μια αξιοπρεπή ήττα προκειμένου να «παραδώσει» το κόμμα και, αν είναι δυνατόν, να «μετακομίσει» στο ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα, μάλιστα, με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ συναντήθηκε [περασμένη Τετάρτη] και με τον Κ. Σημίτη, προκειμένου ο τελευταίος να βοηθήσει στη συσπείρωση του ΠαΣοΚ.

Πρωτογενές χρέος…

Την ίδια ώρα το Βερολίνο δεν έχει κανένα λόγο να μη θέλει την διατήρηση του Αντ. Σαμαρά στην κυβέρνηση. Και θα προσπαθήσει να τον βοηθήσει με κάθε τρόπο, αποφεύγοντας, βέβαια, σε κάθε

1. Οι δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές δεν δείχνουν μόνο πρωτιά ΣυΡιζΑ, αλλά τη Ν∆ στα όρια της κατάρρευσης και το ΠαΣοΚ στα όρια εκλογής ευρωβουλευτή. Η τελευταία δημοσκόπηση από τη Marc [για την ιστοσελίδα lay-out.gr, 05.02.14] βλέπει διαφορά 4,2% στις ευρωεκλογές [21,7% ΣυΡιζΑ έναντι 17,5% Ν∆] και 2,2% στις βουλευτικές [23,3% ΣυΡιζΑ έναντι 21,1% Ν∆]. 2. Σε κάθε περίπτωση το νέο «πακέτο», χωρίς τη συμμετοχή μόνο του ∆ΝΤ, θα δίνεται με το σταγονόμετρο και θα καλύπτει τρέχουσες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα τον Μάιο λήγουν ομόλογα 9,1 δισ. ευρώ [τα 4,4 δισ. από την εποχή Αλογοσκούφη, 700 εκ. του ∆ΝΤ και 4,1 δισ. ευρώ προς τις Κεντρικές Ευρωπαϊκές Τράπεζες] τα οποία και θα εκταμιευθούν προκειμένου να μην χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Και για να εισπράξουν τα χρήματά τους [πάντα με τον σχετικό τόκο] οι δανειστές, όσο και για να μην κινδυνεύσει ολόκληρη η ευρωζώνη.

περίπτωση, τη δημιουργία προβλημάτων στο εσωτερικό της Γερμανίας. Όλοι γνωρίζουν ότι: * Το χρέος [σήμερα στο 176% του ΑΕΠ] μακροπρόθεσμα δεν είναι βιώσιμο, ούτε διαφαίνεται κάποια ανάπτυξη στον ορίζοντα που θα μπορούσε να το μειώσει. Οι Ευρωπαίοι ετοιμάζουν σκληρή λύση, την οποία η συγκυβέρνηση θα μάθει από τα μέσα ενημέρωσης! Ήδη πραγματοποιούνται συζητήσεις μεταξύ Β. Σόιμπλε και Π. Μοσκοβισί, παρουσία τεχνοκρατών από ∆ΝΤ, ΕΚΤ και Ευρωζώνη, χωρίς να καλούνται οι έλληνες αρμόδιοι [Wall Street Journal, 31.01.14]. * Υπάρχει αντίφαση στο να δηλώνεις πρωτογενές πλεόνασμα [«μπορεί να ξεπεράσει και το 1,5 δισ. ευρώ» το 2013, σύμφωνα με έλληνα αξιωματούχο, με τον προϋπολογισμό του 2014 να προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,995 δισ. ευρώ] και ταυτόχρονα δημοσιονομικό κενό [1,3 δισ. ευρώ κατά την κυβέρνηση, αρκετά υψηλότερο από 2 δισ. ευρώ σύμφωνα με την τρόικα]. * Οι τράπεζες χρειάζονται και δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση με την έκθεση της Blackrock να ανακοινώνεται τέλος Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου. Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν άλλα 7-9 δισ., από τα οποία ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνεισφέρει περί τα 3 δισ. ευρώ. Νεώτερες πληροφορίες κατεβάζουν το ποσό περί τα 5 δισ. ευρώ. Το παιχνίδι με τις τράπεζες είναι μεγάλο, οι καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις σκόπιμες, η αναβλητικότητα μόνιμη. Μια συνεχής διελκυστίνδα για το ποιος τελικά θα έχει την ιδιοκτησία τους, τη στιγμή που τις έχει πληρώσει το κράτος, δηλαδή οι πολίτες!

Πριν ή μετά τις ευρωεκλογές;

Θεωρείται βέβαιο ότι η Ελλάδα θα υπογράψει και νέο μνημόνιο [ανεξάρτητα από το πώς θα ονομαστεί] για δάνειο μεταξύ 10 και 30 δισ. ευρώ. Το μεγάλο δίλημμα των Ευρωπαίων είναι αν αυτό θα γίνει πριν ή μετά τις ευρωεκλογές γνωρίζοντας ότι είναι «εύθραυστη η πολιτική κατάσταση» στη χώρα μας -«Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια διόλου εύκολη εσωτερική κατάσταση, με πολλές δυσκολίες», δήλωσε και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε [Wirtschaftswoche, 03.02.14]. Η αναμενόμενη κατάρρευση της Ν∆ στις ευρωεκλογές έχει κινητοποιήσει Συνέχεια στη σελίδα 21

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα λάθη του

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟ ΑΞΙΑΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Συνέντευξη με τη Μάνια Μπαρσέφσκι και τον Πάνο Λάμπρου Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου

Ζητήσατε τη σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας για να επανεξετάσει τις υποψηφιότητες του Θ. Καρυπίδη και του Οδ. Βουδούρη αν και αυτές είχαν ήδη εγκριθεί, δύο ημέρες πριν, από την Κεντρική Επιτροπή. Γιατί πήρατε την πρωτοβουλία αυτή; Όπως ξέρετε είχαμε εκφράσει τις διαφωνίες μας στο πλαίσιο της συνεδρίασης της Κ.Ε σχετικά με τις υποψηφιότητες του Θ. Καρυπίδη και του Ο. Βουδούρη και είχαμε αντιδράσει στην ψήφιση των υποψηφιοτήτων ως πακέτο, απέχοντας από τη διαδικασία. Η πλειοψηφία των μελών της ΚΕ είχε άλλη άποψη και πήρε μια απόφαση που καταρχάς δεν σκοπεύαμε να αμφισβητήσουμε. Όπως όμως εξηγήσαμε στην επιστολή που στείλαμε στο γραμματέα του κόμματος με την παράκληση να κοινοποιηθεί στα μέλη της ΚΕ, υπήρξαν νέα δεδομένα για τις δύο αυτές υποψηφιότητες -διαφορετικής τάξεως και υφής για τον καθένα ξεχωριστά. Για μεν τον Θ. Καρυπίδη προέκυπτε ένα μείζον ζήτημα αξιών της αριστεράς που αισθανθήκαμε ότι πλήττεται τόσο από τον τρόπο με τον οποίο είχε πάρει συνέντευξη από τον Κασιδιάρη, όσο και από τις απόψεις που είχε διατυπώσει στο facebook την ημέρα της σύλληψης του Μιχαλολιάκου σχετικά με τη δημοκρατία, τους μετανάστες, αλλά και όπως πληροφορηθήκαμε στη συνέχεια – θέσεις αντισημιτικές που είχε εκφράσει. Για τον Οδυσσέα Βουδούρη, το ζήτημα ήταν άλλης τάξεως. Ήταν η δήλωση του με την οποία εξέφραζε έλλειψη κάθε αυτοκριτικής διάθεσης σε ότι αφορά την επιλογή του για στήριξη του πρώτου μνημονίου. Και ναι μεν στο ΣΥΡΙΖΑ συμμετέχουν σε θέσεις ευθύνης κάποιοι άνθρωποι που έχουν ψηφίσει το πρώτο μνημόνιο, αλλά αυτοί οι σύντροφοι έχουν σταθεί κριτικά και αυτοκριτικά απέναντι στη στήριξη όλων των μνημονίων και έχουν ενστερνιστεί τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η δήλωση Βουδούρη ενέτεινε την αμφιβολία και τις αντιπαραθέ-

στεύουμε, λοιπόν, ότι οι επιλογές των συμμάχων που θα τεθούν επικεφαλής αυτοδιοικητικών ψηφοδελτίων πρέπει να γίνονται με μεγάλη προσοχή. ∆εν πρέπει σε καμία περίπτωση να αφήνουν περιθώριο, έστω και μικρής υπόνοιας ότι υπαναχωρούμε π.χ. από τις αντιμνημονιακές, αντινεοφιλελεύθερες και ριζοσπαστικές μας θέσεις. ∆εν έχουμε λόγο να το κάνουμε. Αντίθετα έχουμε κάθε λόγο να ενισχύσουμε το ριζοσπαστικό και κοινωνικό μας πρόσωπο, που θα στείλει σαφές μήνυμα στην κοινωνία, ιδιαίτερα στα υποτελή κοινωνικά στρώματα, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί βάσιμα την αυτοδυναμία. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει συμμαχία με τον καθρέπτη μας. Σε αυτή τη διαδρομή θα επιδιώξουμε συνεργασίες και διευρύνσεις με πρόσωπα και φορείς που θα στηρίξουν πραγματικά το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ όταν γίνει κυβέρνηση. σεις εντός των οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως στην Πελοπόννησο, με αρνητικό αντίκτυπο για τη μάχη των περιφερειακών εκλογών, που πρέπει να δοθεί με όρους συλλογικής ενότητας και συσπείρωσης. ∆εν σκεφθήκατε ότι με τον τρόπο αυτό μπορούσατε να πλήξετε τη δημόσια εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ; O ΣΥΡΙΖΑ θα πλητττόταν από επιλογές που θα δημιουργούσαν ερωτηματικά και αμφιβολίες για το αξιακό φορτίο και την αξιοπιστία του. Πιστεύουμε ότι με τον τρόπο αυτό συμβάλαμε στην προστασία του κόμματος, που απέδειξε -και αυτό είναι σημαντικό- ότι είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα λάθη του. Η απόφαση που πήρε τελικά η Πολιτική Γραμματεία, δείχνει γενναιότητα και μια άλλη σχέση με τα μέλη του κόμματος σε όλη την Ελλάδα. Επειδή έγινε ένα πολύ σοβαρό λάθος, δεν σημαίνει ότι έπρεπε να το πάμε μέχρι τέλους για να δείξουμε δήθεν ότι η ηγεσία έχει αποφασιστικότητα, πυγμή και άλλα τέτοια, παλαιάς κοπής, αντιλήψεις, που ουσιαστικά ακυρώνουν το ρόλο του κόμματος και τη σχέση του με την

κοινωνία. Είναι μεγάλη υπόθεση η αριστερά να χειρίζεται τα ζητήματα που προκύπτουν με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η θέση σας για τον Οδυσσέα Βουδούρη, απηχεί μια γενικότερη αντίθεσή σας στο πλαίσιο των συμμαχιών που έχει ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ; Υπάρχει αντιστοιχία με τη θέση της Αριστερής Πλατφόρμας; Να σας υπενθυμίσουμε ότι ως ΑΝΑΣΑ στηρίξαμε επί της ουσίας το ιδεολογικό και πολιτικό ντοκουμέντο του 1ου συνεδρίου. Άρα και την πολιτική συμμαχιών. Μένουμε απολύτως πιστοί σε αυτές τις αποφάσεις, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Το ζήτημα είναι πως τις υλοποιούμε. Συμμαχίες σημαίνει ότι συνεργάζεσαι με πρόσωπα και δυνάμεις που έχεις και διαφορές. Αυτό είναι αλήθεια ∆ιαφορές, τέτοιες, όμως, που δεν θίγουν τον πυρήνα του πολιτικού σου σχεδίου, δεν είναι ανταγωνιστικές. Σε κάθε περίπτωση συνεργάζεσαι με ανθρώπους, ομάδες και πολιτικές κινήσεις, πάνω σε ένα εξαρχής συμφωνημένο πολιτικό πλαίσιο. Πι-

Και πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει; Πάντα υπάρχουν τρόποι, πάντα υπάρχουν λύσεις. Άλλωστε, όσο μας αφορά έχουμε εμπιστοσύνη στις οργανώσεις και τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι διαφωνίες, η κριτική που ασκείται πολλές φορές από κομματικά μέλη ή και φίλους του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι μειονέκτημα, αλλά πλούτος. Αντίθετα με όσα ορισμένοι πιστεύουν, ενισχύουν εντέλει τη συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ και συντελούν στη διαμόρφωσή όρων ώστε να ξεπεραστούν παθογένειες στη λειτουργία του κόμματος, να υπάρξει ουσιαστική εσωκομματική δημοκρατία. Ακόμα και το γεγονός ότι οι επιμέρους διαφωνίες που εκφράστηκαν για τις περιφέρειες δεν προσέλαβαν “τασική” διάσταση, είναι δείγμα ώσμωσης μεταξύ των μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, σε πολύ μεγάλο βαθμό, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτή διατυπώθηκε, είναι πολύ καλή και διαμορφώνει τις προϋποθέσεις ώστε να δώσουμε νικηφόρα την αυτοδιοικητική μάχη. •

H ιταλική αριστερά με Τσίπρα στις ευρωεκλογές ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 1

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ καταχειροκροτήθηκε όταν μίλησε για τους κοινούς μας στόχους, που είναι να ενώσουμε όσους χωρίζουν οι πολιτικές λιτότητας και όσους θα αντισταθούν στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα. «Επιδιώκουμε μια πολιτική ανατροπή», τόνισε. «∆εν έχουμε σύμπλεγμα ανωτερότητας, αλλά θέλουμε να γίνουμε μια κυβέρνηση ελπίδας για όλη την Ευρώπη. Το τείχος του νεοφιλελευθερισμού, όταν θα έρθει η ώρα, θα σπάσει για όλους». Πριν τη συγκέντρωση, ο Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε με τον Γραμματεία της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, Πάολο Φερρέρο, στα γραφεία της. Στη συνέχεια, έδωσε συνέντευξη στην Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου. Χθες, Σάββατο, ο Αλέξης Τσίπρας συμμετείχε στις εργασίες της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ενώ σήμερα, Κυριακή, θα έχει συνάντηση με τον Νίκι Βέντολα, πρόεδρο της περιφέρειας της Πούλια και πρόε-

δρο του κόμματος Αριστερά-ΟικολογίαΕλευθερία. Επίσης, θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της περιφέρειας του Λάτσι, Νικόλα Τζινγκαρέτι. Από τους κύριους εμπνευστές της πρωτοβουλίας η δημοσιογράφος Μπάρπαρα Σπινέλλι, η οποία συνόδευσε τον Αλέξη Τσίπρα σε σειρά τηλεοπτικών εκπομπών. Τη λίστα αυτή ετοιμάζονται να στηρίξουν και τα κόμματα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης και Αριστερά Οικολογία και Ελευθερία. Την υποστήριξή του, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, στο σχέδιο για μια διαφορετική Ευρώπη εξέφρασε, με άρθρο του και ο πρώην πρόεδρος της ιταλικής βουλής, Φάουστο Μπερτινόττι. «Η Ευρωπαϊκή Αριστερά είναι η μοναδική ελπίδα, η επιλογή «της αξιοπρέπειας, της ανάπτυξης και της ανασυγκρότησης», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα Republica της Παρασκευής. Τ.Τσ.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Καμία αχτίδα αισιοδοξίας για το παλιό πολιτικό σύστημα

“

Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ∆ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ 37-40%, Η Ν∆ ΕΜΦΑΝΩΣ ΑΠΟΣΥΣΠΕΙΡΩΜΕΝΗ

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Ποια είναι η δημοσκοπική εικόνα των κομμάτων σήμερα? Πώς διαγράφεται η εικόνα των πολιτικών συσχετισμών; Από την άποψη των εκλογικών δεδομένων, καταγράφεται σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, μεγάλη εκλογική μείωση στη Ν∆, σημαντική αντοχή της Χρυσής Αυγής και κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και της ∆ΗΜΑΡ. Μια γενική παρατήρηση είναι ότι εξακολουθεί να υπάρχει τεράστια πολιτική και κοινωνική δυσαρέσκεια, η οποία εκφράζεται με πολλούς τρόπους. Η κυβέρνηση, όμως, προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κλίμα αισιοδοξίας για τις επερχόμενες εκλογές… ∆ημοσκοπικά, δεν νομίζω ότι προκύπτει οποιαδήποτε αχτίδα αισιοδοξίας. Αντιθέτως, παρατηρείται πια σε όλες τις έρευνες που γίνονται -ακόμα και σε τοπικό επίπεδο- έντονος σκεπτικισμός και ανησυχία για την κοινωνική κατάσταση που προκαλεί η κυβερνητική πολιτική. Η περίπτωση διεξαγωγής εθνικών εκλογών, πριν τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωεκλογές θα ενίσχυε τη Ν∆ ή θα έφερνε αντίθετα αποτελέσματα? Το να γίνουν πρώτα οι ευρωεκλογές και μετά οι εθνικές θα είναι καταδικαστικό για τη Νέα ∆ημοκρατία, αφού υπάρχει το ενδεχόμενο να μην καταφέρει να είναι ούτε δεύτερο κόμμα. Μια ήττα στις ευρωεκλογές θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ακόμα αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση, αφού θα θέσει ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης και θα αποσυσπειρώσει περαιτέρω τη Ν∆. Αν προηγηθούν οι βουλευτικές εκλογές, ναι μεν δεν έχει ελπίδες να τις κερδίσει, έχει όμως σημαντικές ελπίδες να διατηρήσει ένα αξιοπρεπές ποσοστό. Από την άποψη αυτή, η Ν∆ αν σκέφτεται ορθολογικά, θα πρέπει, για το δικό της όφελος, να προτάξει τις εθνικές εκλογές, μήπως και καταφέρει να συγκρατήσει ένα αξιοπρεπές ποσοστό και να μην έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ. Ανέφερες ότι είναι πιθανό η Ν∆ να μην είναι δεύτερο κόμμα. Έχει η Χρυσή Αυγή τη δυναμική, παρά τις συλλήψεις και τις διώξεις, να βγει δεύτερη στις επόμενες εκλογές? Στις ευρωεκλογές δεν αποκλείεται πιθανοθεωρητικά το ενδεχόμενο να έρθει η Χρυσή Αυγή δεύτερο κόμμα, όχι απαραίτητα επειδή ενισχύεται η εκλογική της επιρροή, αλλά επειδή αποδιαρθρώνεται η Ν∆. Ας μην ξεχνάμε ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα εξαρτηθεί πολύ από την ψήφο διαμαρτυρίας και τα ενδεχόμενα υψηλά ποσοστά αποχής. Η Χρυσή Αυγή, καθότι πολιτικά απομονωμένη σε όλη την Ευρώπη, δίνει έναν αγώνα επιβίωσης. Έχει δημιουργήσει μια συμπαγότητα σε επίπεδο εκλογικού ακροατηρίου που δεν είναι εύκολο να ποδηγετηθεί.

“

Συνέντευξη με τον Χριστόφορο Βερναρδάκη, επίκουρο καθηγητή στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ

Μάχη υπέρ πάντων Η Ν∆ αρέσκεται στις επιθέσεις προπαγάνδας και την στρατηγική πόλωσης. Αν το ενδεχόμενο να βγει πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ ενισχύεται, πώς αναμένεται να αντιδράσει το πολιτικό σύστημα προεκλογικά? Η στρατηγική έντασης και πόλωσης είναι μια πάγια τακτική της Ν∆. Αυτή τη φορά, φαντάζομαι, θα την εφαρμόσει με τρόπο ακραίο, μη προβλέψιμο. Ταυτόχρονα, θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει όλες τις εφεδρείες, από την άκρα δεξιά έως το ΠΑΣΟΚ, με στόχο να δώσει μια μάχη υπέρ πάντων. Θα είναι μια μάχη «ή ταν ή επί τας» για το παλαιό πολιτικό σύστημα και τις οικονομικές του εφεδρείες. Αν η Ν∆ χάσει τις εκλογές, το πολιτικό λόμπι της Ευρώπης θα βρεθεί σε ανεξερεύνητα νερά. Την ίδια στιγμή, βλέπουμε να επιτίθεται στην κυβέρνηση απαιτώντας νέα μέτρα. Πώς ερμηνεύεις την τακτική αυτή? Η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ παραμένει στο αρχικό της σχέδιο, παίζοντας το χαρτί του εκβιασμού για να έχει όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα ώστε να σταθεροποιήσει την πολιτική της κυριαρχία. Μέχρι να εξαντλήσει αυτό το σχέδιο, δεν θα αλλάξει τακτική. Βεβαίως, υπάρχουν σοβαρές εσωτερικές αντιθέσεις στην Ευρώπη, οι οποίες θα εκδηλωθούν στις εκλογές. Βρισκόμαστε μπροστά σε ραγδαίες αλλαγές, τις οποίες, μ’ έναν τρόπο, θα επισημάνουν και οι ευρωεκλογές. Αν υπάρξει πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, τότε το σκηνικό θα αλλάξει με απρόβλεπτες συνέπειες. Γίνεται μια προσπάθεια συσπείρωσης της Κεντροαριστεράς. Η κίνηση των 58 μπορεί να την πετύχει? Αυτή τη στιγμή, με τις εσωτερικές αντιθέσεις στη ∆ΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ να έχουν οξυνθεί, η κίνηση των 58 αντί να λειτουργεί συσπειρωτικά για το σύ-

Η Ν∆ αν σκέφτεται ορθολογικά, θα πρέπει, για το δικό της όφελος, να προτάξει τις εθνικές εκλογές, μήπως και καταφέρει να συγκρατήσει ένα αξιοπρεπές ποσοστό και να μην έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ.

νολο του χώρου, λειτουργεί ακόμα περισσότερο διαιρετικά. Οι εξελίξεις, όπως φαίνεται, θα είναι δυσοίωνες γι’ αυτόν το χώρο. Πάντως, ακόμα και αν ΠΑΣΟΚ, ∆ΗΜΑΡ και 58 κατέβαιναν μαζί, έτσι όπως είναι διαμορφωμένα τα πολιτικά μπλοκ, δεν θα μπορούσαν να ελπίζουν σε κάτι περισσότερο από 8%. Επειδή δε η αθροιστική δυναμική τους είναι πολύ μικρή, εκτιμώ ότι μερίδες στελεχών του σημερινού ΠΑΣΟΚ, κυρίως, και πιθανώς και των 58 θα οδηγηθούν, για την πολιτική τους επιβίωση, στη συμμαχία με τη Ν∆.

Τα επίδικα

Το δημοσκοπικό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι θετικό ή διαμαρτυρίας? Και τα δύο. Υπάρχει και ο παράγων της θετικής ψήφου, δηλαδή της προσδοκίας για μια μεγάλη κοινωνική και πολιτική αλλαγή, καθώς και ο παράγων της πολιτικής διαμαρτυρίας, ο οποίος έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Το ρεύμα που θα στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να οριστεί με όρους (παλαιάς) πολιτικής γεωγραφίας, αλλά κυρίως κοινωνικής διαστρωμάτωσης και αιτημάτων γενικής αλλαγής σε όλα τα επίπεδα. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι κατά καιρούς υποτιμημένες. Μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο αν τις κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ? Οι περιφέρειες και οι δήμοι είναι βασικότατα εργαλεία της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Σε συνθήκες κρίσης και κοινωνικής διάλυσης, είναι απαραίτητα εργαλεία για να λειτουργήσουν συσπειρωτικά για τις λαϊκές τάξεις, να μειώσουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, να δημιουργήσουν αναπτυξιακές προοπτικές. Για τον ΣΥΡΙΖΑ δε αποτελούν το πεδίο οργάνωσης και διεύρυνσης των νέων κοινωνικών συμμαχιών που καλείται να εκπροσωπήσει. Υπό την έννοια αυτή, οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αποτελούν στρατηγικής σημασίας μάχη, θα έλεγα δε προκλητικά ότι πιθανώς να είναι και σοβαρότερη μάχη από αυτήν των βουλευτικών εκλογών.

Αυτογκόλ

Την περασμένη Κυριακή η Κ.Ε. αποφάσισε τις υποψηφιότητες του ΣΥΡΖΑ στις Περιφέρειες. Για ορισμένες υπήρξαν έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματος. Πώς επηρεάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ αυτές οι ενστάσεις?

Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αποτελούν στρατηγικής σημασίας μάχη, θα έλεγα δε προκλητικά ότι πιθανώς να είναι και σοβαρότερη μάχη από αυτήν των βουλευτικών εκλογών.

Η εκλογική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ που αρχίζει να κινείται στα όρια του 37-40% έχω την γνώμη ότι θυσιάζεται στο βωμό της διατήρησης μιας εσωτερικής κομματικής γραφειοκρατίας του κόμματος και εσωτερικών συσχετισμών επιρροής. Η δομική ανεπάρκεια του «κόμματος», σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του, είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που πρέπει να αντιληφθεί ο ΣΥΡΙΖΑ και να επιλύσει άμεσα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, στην πραγματικότητα, βάζει αρκετά αυτογκόλ. Όχι τόσο με την επιλογή των προσώπων, όσο γιατί δείχνει ανωριμότητα να διαχειριστεί την κοινωνική του δυναμική. Την περασμένη Κυριακή, ή μάλλον μήνες πριν, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να είχε δώσει στη δημοσιότητα το πρόγραμμά του σε κάθε περιφέρεια χωριστά. Να ιεραρχήσει δυναμικές και προβλήματα, να κατευθύνει πολιτικές προτάσεις ανατροπής, να δείξει πώς αντιλαμβάνεται τη διεύθυνση της χώρας στη βαθμίδα των δήμων και των περιφερειών. Αντ’ αυτού ξεκίνησε μια συζήτηση περί προσώπων που κατά τη γνώμη μου είναι απολίτικη διαδικασία. Πρώτα έπρεπε να είχαν αναδειχθεί αυτά τα ζητήματα και να είχε συζητηθεί με ποιες συμμαχίες η μάχη θα είναι νικηφόρα και ύστερα να γίνει συζήτηση για το ποιοι θα είναι οι κατάλληλοι υποψήφιοι. Κατάλληλοι όχι με όρους «αναγνωρισιμότητας», αλλά με όρους υπηρέτησης του πολιτικού και αναπτυξιακού σχεδίουσε κάθε περιοχή. Η επιλογή των κ. Βουδούρη και Καρυπίδη πιστεύεις ότι θα δώσει ώθηση στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ? Την περίπτωση του κ. Καρυπίδη δεν την ξέρω. Μαθαίνω ότι πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρή αρνητική υποψηφιότητα σε προσωπικό επίπεδο. Η περίπτωση του κ. Βουδούρη είναι διαφορετική. Στην εκλογική γεωγραφία της περιφέρειας Πελοποννήσου, όπου το κέντρο βάρους κινείται πολύ πιο «δεξιά», η επιλογή του προσώπου πρέπει να έχει χαρακτηριστικά απεύθυνσης στον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο, εάν προφανώς υπάρχει και γενική πολιτική συμφωνία στις σημερινές προτεραιότητες. Από αυτή την άποψη, η υποψηφιότητα του Βουδούρη κατά τη γνώμη μου και με βάση τις προϋποθέσεις που εξήγησα παραπάνω μπορεί να αναδείξει τη δυνατότητα του χώρου να διευρύνεται θετικά . •

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

“

Τέτοια ήθη δεν αρμόζουν σε κανένα δημοκρατικό κόμμα

Η μάχη στην αυτοδιοίκηση είναι πολιτική. Η πολιτική διάσταση προκύπτει από τη συγκεκριμένη πολιτική ρήξης και ανατροπής που αλλάζει τις τοπικές κυβερνήσεις με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και με πρόγραμμα που απαντά στις ανάγκες τους.

Της Ελένης Πορτάλιου*

θες (Παρασκευή 31/1), στις 6 το απόγευμα, και ενώ τα δελτία ειδήσεων ανακοίνωναν τον υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων του ΣΥΡΙΖΑ, κλήθηκα από τρεις αρμόδιους συντρόφους για να μου γνωστοποιηθεί η απόφαση που είχε ήδη ληφθεί και, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, είχε σχεδιαστεί κάποιο χρόνο πριν. Ουδεμία συζήτηση προσώπου είχε γίνει στην Ανοιχτή Πόλη ή στην Οργάνωση Αθήνας. Αντιθέτως, έχω υποστεί βάναυση συμπεριφορά από τη Γραμματεία του Τμήματος Αυτοδιοίκησης της Κ.Ε., ορισμένα μέλη της οποίας με απέκλεισαν από την παρουσίαση της απόφασης για τις δημοτικές εκλογές στις οργανώσεις του κόμματος πανελλαδικά, ακόμα και στην Α Αθήνας. Από τον Ιούλιο του 2013 παρακολουθώ τις αλλεπάλληλες διαρροές που αφορούν στο πρόσωπο του υποψηφίου δημάρχου της Αθήνας, στις οποίες κάποια στιγμή ενεπλάκη και το πρόσωπό μου, χωρίς αυτές ν’ αποτελούν προϊόν έστω άτυπης συζήτησης σε κάποιο αρμόδιο όργανο της Ανοιχτής Πόλης ή της Α Αθήνας. Παράλληλα, οι κατοχυρωμένες δημοκρατικές διαδικασίες της Ανοιχτής Πόλης παραβιάστηκαν το τελευταίο διάστημα συστηματικά. Σ’ αυτό το θολό τοπίο, η απόφαση και η ανιδιοτελής συμμετοχή μου στους κοινωνικούς αγώνες και στην οικοδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ -ξέρετε πολύ καλά ότι δεν περιαυτολογώ- έχει ως ανταπόδοση το δημόσιο εξευτελισμό και την ενημέρωσή μου για θέματα της Ανοιχτής Πόλης από τηλεοράσεως και λοιπών media. Προφανώς και δεν διεκδικώ αυτά που πολλοί ονομάζουν θέσεις και αξιώματα και ευτυχώς έχω την πορεία ζωής μου που το αποδεικνύει. Αυτή, όμως, η στάση μου δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως υποτέλεια ή σιωπή σε χειρισμούς και τακτικισμούς που πλήττουν θεσμούς και πρόσωπα. Γιατί τέ-

τοια ήθη δεν αρμόζουν σε κανένα δημοκρατικό κόμμα, πολύ περισσότερο σ’ ένα κόμμα της αριστεράς που διεκδικεί την κυβέρνηση για να οικοδομήσει μεταξύ άλλων δημοκρατικούς θεσμούς. Και απορώ πως επιλέγουμε ένα νέο σύντροφο -τον υποψήφιο δήμαρχο της Αθήνας- καθόλα σεβαστό κι αξιόλογο, σ’ ένα θεσμό που στη λαϊκή συνείδηση παραπέμπει εν δυνάμει στη χειραφέτηση και τη συμμετοχή, μέσα από διαδικασίες οι οποίες βρίσκονται στην αντίποδα του κεντρικού προτάγματος αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση. Η αυτοδιοικητική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, όπως περιγράφηκε πολύ συνοπτικά στο γνωστό τετρασέλιδο, το οποίο δεν τηρήθηκε, και τα δρώντα δημοτικά σχήματα δεν είναι αχρείαστες τυπικότητες που σαρώνονται σε πρώτη ευκαιρία για να υιοθετηθούν τρέχουσες πρακτικές ενός πεπαλαιωμένου μιντιοκρατούμενου πολιτικού συστήματος. Το εμείς και οι άλλοι, το εμείς σε αντιπαράθεση με τους άλλους στην αυτοδιοίκηση συνεπάγεται μια σειρά επιλογές που αφορούν συγκεκριμένα στην ανασυγκρότηση του διαλυμένου κοινωνικού κράτους και της δημοκρατίας και στην κοινωνική/ παραγωγική ανασυγκρότηση μέσα από τη δημιουργία ενός ρεύματος συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών και αλληλοδέσμευσης μεταξύ των πολιτών και των δημοτικών σχημάτων. Κανένα πρόσωπο δεν θα σώσει την κοινωνία χωρίς αριστερό πρόγραμμα που εκφράζει μεγάλα σύνολα και χωρίς κινητοποίηση ευρύτατων κοινωνικών δυνάμεων που υλοποιούν τοπικά την αναγκαία κοινωνική συμμαχία για την ανατροπή. Αυτό ακριβώς σημαίνει ότι η μάχη στην αυτοδιοίκηση είναι πολιτική. Η πολιτική διάσταση δεν προκύπτει επειδή σηματοδοτείται από γνωστά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που αφήνουν άλλους τομείς δουλειάς, αλλά από τη συγκριμένη πολιτική ρήξης και ανατροπής που αλλάζει τις τοπικές κυβερνήσεις

με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και με πρόγραμμα που απαντά στις ανάγκες τους. Για όλους αυτούς του λόγους στηρίζουμε ενεργά και με σταθερή παρουσία δημοτικά σχήματα τα οποία λειτουργούν ταυτόχρονα στο θεσμό και την κοινωνία, συμβάλλοντας στη δημιουργία της κοινωνικής κίνησης που νοηματοδοτεί το θεσμό και τον προφυλάσσει από την περιχαράκωση και τη γραφειοκρατία. Η θεωρία εν προκειμένω δεν είναι θεωρητικολογία, ούτε το Ινστιτούτο Πουλαντζάς πίνακας για σαλόνι διανοούμενων. Καμία δύναμη της αριστεράς δεν άλλαξε τις καταστάσεις χωρίς αλληλοσυμπλήρωση θεωρίας και πράξης και καμία ανατροπή, ακόμα και η μικρότερη, δεν έγινε στην ανθρώπινη ιστορία χωρίς τη λαϊκή εμπλοκή και τη λαϊκή δημιουργία. Ως επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης αγωνίστηκα για να είναι προβεβλημένη η Ανοιχτή Πόλη και όχι η επικεφαλής της. Να είναι η Ανοιχτή Πόλη μέσα στην κοινωνία και όχι μόνο στις κλειστές αίθουσες του δήμου. Για να συνδεθούμε έμπρακτα και μαζικά με τους εργαζόμενους του δήμου και τις λαϊκές τάξεις της Αθήνας που τσακίζει η κρίση. Αυτό το υπόδειγμα συλλογικής λειτουργίας και σημαντικών αποτελεσμάτων νομίζω ότι δεν είναι πλέον αποδεκτό. Είναι χρήσιμο προς στιγμήν γιατί βοηθά στο εκλογικό ποσοστό, αλλά δεν αποτελεί οργανικό στοιχείο του σχεδίου ανατροπής, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και αλλού. Μ’ άλλα λόγια αυτό το υπόδειγμα κι εγώ προσωπικά φαίνεται ότι δεν χωρούμε στο εν εξελίξει σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την κυβέρνηση που επιδιώκει να πάρει και την πολιτική την οποία θα εφαρμόσει.

* Το κείμενο αποτελεί την τοποθέτηση της συντρόφισσας Ελένης Πορτάλιου στη πρόσφατη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014 Του Θόδωρου Παρασκευόπουλου

ίναι υποχώρηση της Αριστεράς ο στόχος για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς; Μπορεί η Αριστερά, μετά την πολεμική κατά των όρων του Μάαστριχτ, κατά του «Συμφώνου Σταθερότητας», κατά του «∆ημοσιονομικού Συμφώνου» να λέει ότι θα επιδιώξει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, δηλαδή τα έσοδα του ∆ημοσίου να καλύπτουν τις δαπάνες του; Προπάντων: η παραγωγική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση συμβιβάζεται με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς; Αυτά τα ερωτήματα τέθηκαν, και εύλογα, έπειτα από παρεμβάσεις ανθρώπων του ΣΥΡΙΖΑ στη δημόσια συζήτηση.

Μια υποτιθέμενη συζήτηση του Μαρξ με τον Κέινς

Συζητώντας ο Μαρξ στις Θεωρίες για την υπεραξία (που εξέδωσε ο Κάουτσκι από σημειώσεις και ανέκδοτα κείμενα του Μαρξ στις αρχές του 20ου αιώνα και μετά, πληρέστερα, το Ινστιτούτο Μαρξισμού-Λενινισμού του ΚΚΣΕ), και χαρακτηρίστηκαν ο «τέταρτος τόμος του Κεφαλαίου», προτάσεις των οπαδών του Μάλθους να δανείζεται το κράτος σε περιόδους κρίσης, προκειμένου να αυξήσει τις δαπάνες του και να βρουν αγορά τα αδιάθετα εμπορεύματα, θέτει το κρίσιμο ερώτημα: ποιος θα κληθεί μετά να πληρώσει το δημόσιο χρέος. Το απόσπασμα διαβάζεται ως απάντηση στον Κέινς από το παρελθόν. Όπως είναι γνωστό, τώρα πια όχι μόνο στους οικονομολόγους, ο Κέινς, πολύ αργότερα, πρότεινε ακριβώς αυτό και την εξόφληση του δημόσιου χρέους κατόπιν από τα αυξημένα έσοδα του κράτους, όταν υπάρξει ανάκαμψη. Στην εισαγωγή μάλιστα της περιλάλητης Γενικής θεωρίας του γράφει ότι άντλησε από τον Μάλθους και τον Μαρξ. Ο Μαρξ δεν αρνείται ότι οι κρίσεις οφείλονται σε ελλιπή ζήτηση. Αντίθετα, στον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου γράφει ότι πίσω από κάθε αληθινή κρίση βρίσκεται η φτώχεια, η αδυναμία των λαϊκών μαζών να καταναλώσουν – και από εκεί αντλεί ο Κέινς. Η θέση του Μαρξ επιβεβαιώθηκε άλλη μια φορά με την κρίση του 2008, που θεμέλιο και έναυσμά της ήταν η αδυναμία εκατομμυρίων φτωχών Αμερικανών να εξυπηρετήσουν τα στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λπ. δάνεια που τους είχαν δώσει οι τράπεζες και τα μετέτρεψαν μετά σε «παράγωγα» για να ξεφορτωθούν το ρίσκο. Το ζήτημα που θέτει έμμεσα ο Μαρξ είναι ο συσχετισμός δυνάμεων στην κοινωνία και η πολιτική. Γι’ αυτό γράφει ότι με το δημόσιο δανεισμό θα τραφεί μια στρατιά αυλικών και παπάδων και θα κληθεί να πληρώσει ο κοσμάκης (αν αυτό θυμίζει όσους στην Ελλάδα πλούτισαν από τα δημοσιονομικά ελλείμματα σωστά το θυμίζει). Η υψηλή φορολόγηση του πλούτου και ιδίως των κερδών των επιχειρήσεων ήταν απολύτως στη σκέψη του Κέινς και μάλιστα όχι τόσο για να έχει έσοδα το κράτος, αλλά σαν κίνητρο για επενδύσεις – τα λεφτά που παίρνει το κράτος από τους καπιταλιστές αυτοί πρέπει να τα βγάλουν, να δανειστούν δηλαδή από τις τράπεζες και να επενδύσουν, ώστε να έχουν κέρδη. Και όλα αυτά λειτούργησαν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, όσο ο καπιταλισμός βρισκόταν σε πολιτική κρίση και η ρύθμιση των οικονομικών διαδικασιών ήταν αναγκαία για την αναπαραγωγή της αστικής εξουσίας – γιατί, βλέπεις, ο καπιταλισμός είναι πρωτίστως σύστημα εξουσίας, πολιτικό σύστημα.

Οι καπιταλιστές δεν φοβούνται πια!

Η κρίση όμως, και δεν εννοώ τις περιοδικές οικονομικές κρίσεις, αλλά τη γενική διαρκή κρίση του καπιταλισμού,

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Οι πλούσιοι δανείζουν, οι πλούσιοι εισπράττουν

με τους μεγάλους πολέμους και την ανοικοδόμηση ενός ανταγωνιστικού κοινωνικού συστήματος από την Οκτωβριανή Επανάσταση και μετά, για την οποία μιλούσε το κομμουνιστικό κίνημα, δεν σοβεί πλέον. «Οι καπιταλιστές δεν φοβούνται πια», όπως έγραψε ο Χομπσμπάουμ. Και έχουν σε μεγάλο βαθμό αποτινάξει το άχθος της ρύθμισης από το κράτος – που το κράτος την επιτελούσε δια της φορολογίας και δια του δημόσιου δανεισμού, με τον οποίο ιδιοποιούνταν μεγάλο μέρος του παραγόμενου πλούτου, αφαιρώντας από τους καπιταλιστές πόρους και πεδία δραστηριότητας, προκειμένου να εξασφαλίσει τα γενικά συμφέροντα της αστικής τάξης, δηλαδή την εξουσία της. Επιπλέον, δημιουργούν ένα νέο πλέγμα διεθνούς ελέγχου για την προστασία και την αναπαραγωγή αυτού του νέου συστήματος. Η θεωρία της χρηματοδότησης της ανάπτυξης με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, δηλαδή με δημόσιο δανεισμό, πηγαίνει πέρα από τον Κέινς και λέει ότι το κράτος μπορεί να δανείζεται σχεδόν απεριόριστα, εφόσον η ανάπτυξη, που επιφέρει η αύξηση των δαπανών του, αποφέρει στο ∆ημόσιο έσοδα ίσα ή μεγαλύτερα από τους τόκους που θα πληρώνει για τα δάνεια. Είναι η ίδια αρχή που διέπει και τον δανεισμό των επιχειρήσεων. Είδαμε ότι αυτό δεν απαντά στην κατανομή του οφέλους και των βαρών. Η νέα φάση του καπιταλισμού, όμως, αλλάζει και τα δεδομένα στα οποία βασίζεται αυτή η θεώρηση. Γιατί το ύψος των επιτοκίων (και, επομένως, της δαπάνης για τόκους) καθορίζεται μόνο εν μέρει από τις Κεντρικές Τράπεζες, δηλαδή από δημόσια ιδρύματα. Οι διεθνείς χρηματαγορές, δηλαδή οι κερδοσκόποι επιβάλλουν με δικά τους κριτήρια τους όρους του δημόσιου δανεισμού και ανατρέπουν τους σχεδιασμούς των κρατών, ακόμα και τους καλύτερους.

Οικονομική θεωρία και πολιτική

Θα πει κάποιος: και τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα ερωτήματα για τον προϋπολογισμό και το χρέος και για την οικονομική ανόρθωση που απασχολούν σήμερα την Αριστερά στην Ελλάδα; Υπενθυμίζουν – αυτό είναι το νόημα της πρώιμης μαρξικής κριτικής στους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς για την τόνωση της ζήτησης – ότι η οικονομική θεωρία χρησιμεύει στην πολιτική, γιατί της δείχνει τα όρια και τις επιπτώσεις των μέτρων της οικονομικής πολιτικής, αλλά δεν έχει συνταγές – αυτές είναι πολιτικές και εξαρτώνται από τον συσχετισμό δυνάμεων. Όταν, λοιπόν, λέει ο Λεωνίδας Βατικιώτης, στην παρουσίαση του συλλογικού τόμου Κυβέρνηση της Αριστεράς. ∆ρόμος για το μέλλον ή παρένθεση; ότι «Μια κυβέρνηση δηλαδή για να μπορεί να λέγεται τουλάχιστον αντι-νεοφιλελεύθερη ή μεταφιλελεύθερη, κατά την τρέχουσα ορολογία, οφείλει να κάνει κατ’ ελάχιστον ό,τι γινόταν κατά κόρον μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία: να δημιουργεί σταθερά ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό ξέροντας πως είναι μια πετυχημένη συνταγή για να αυξηθεί το προϊόν και η απασχόληση.» και παρακάτω ζητάει «…δημιουργία ελλειμματικών προϋπολογισμών, που θα δώσουν την πρώτη ώθηση για να ξεπερά-

Του Γιάννη Κακαρώνη

ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

σουμε την πρωτοφανή αυτή ύφεση, στο πλαίσιο στήριξης της ενεργούς ζήτησης» ως πρώτη προϋπόθεση για να «τερματιστεί στην πράξη η λιτότητα», παραγνωρίζει ότι δεν βρισκόμαστε στα 1960. Ότι δηλαδή πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα ποιος θα χρηματοδοτήσει τους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και ποιος θα πληρώσει μετά τα συσσωρευμένα ελλείμματα, δηλαδή το δημόσιο χρέος. Αυτά τα ερωτήματα δεν απαντιούνται με το ιδεολόγημα της «νομισματικής ανεξαρτησίας», δηλαδή της επανόδου στη δραχμή και, επομένως, της χρηματοδότησης από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ο λόγος είναι ότι με την κυβέρνηση της Αριστεράς η Ελλάδα δεν βγαίνει από το πλέγμα των διεθνών οικονομικών σχέσεων και ότι οι εισαγωγές (και, ακόμα και αν περιοριστεί η κατανάλωση σε εγχώρια προϊόντα, η παραγωγή εξαρτάται από εισαγωγές) δεν πληρώνονται με εθνικό νόμισμα, αλλά με συνάλλαγμα. Η «νομισματική ανεξαρτησία» είναι ιδεολόγημα, γιατί οι ισοτιμίες των νομισμάτων δεν εξαρτώνται από τη θέληση του κάθε κράτους, αλλά από τις διεθνείς χρηματαγορές, δηλαδή από την κερδοσκοπία. Αυτός ο δογματικός και όψιμος κεϋν-

“

Ο φορολογικός ανταγωνισμός για προσέλκυση επενδύσεων οδηγεί σε κατάρρευση των εσόδων του ∆ημοσίου και σε μέτρα «δημοσιονομικής εξυγίανσης» που ευκολότερο θύμα τους είναι οι κοινωνικές δαπάνες.

σιανισμός, ακόμα, της τόνωσης της ενεργού ζήτησης με δημόσιο δανεισμό μεταφέρει το πεδίο της σύγκρουσης σε ένα πεδίο που δεν είναι ευνοϊκό για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά. Ένα πεδίο ανώδυνο και κερδοφόρο συνάμα για το κεφάλαιο – διότι οι πλούσιοι δανείζουν το κράτος και οι πλούσιοι εισπράττουν τους τόκους (που το ύψος τους καθορίζουν επίσης οι ίδιοι μέσα από τις χρηματαγορές), τους οποίους, ακόμα και με «δίκαιο» φορολογικό σύστημα, πληρώνουν (τουλάχιστον και) οι φτωχοί. Με άλλα λόγια: η δημοσιονομική εξυγίανση (προϋπόθεση της οποίας, βέβαια, είναι η δραστική ελάφρυνση του χρέους) και η χρηματοδότηση της ανάπτυξης πάνε μαζί και σήμερα δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να επιτευχθούν από τη φορολογία, δηλαδή την ελάφρυνση των χαμηλών και την επιβάρυνση των υψηλών εισοδημάτων, αλλά και τη φορολόγηση του μεγάλου συσσωρευμένου πλούτου.

Μείωση δαπανών και μείωση εσόδων

Η κριτική στην επιδίωξη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και πλεονασμάτων αναφέρεται και στις κοινωνικές δαπάνες. Και πολύ σωστά, διότι η πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών που επιδιώκει να επιβάλει η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εφαρμόζεται, έχει σαν κύριο εργαλείο τη μείωση των κοινωνικών δαπανών και την απόσυρση του ∆ημοσίου από την Παιδεία, την Υγεία και την Κοινωνική Ασφάλιση. Εν πολλοίς, μάλιστα, αυτός είναι και ο σκοπός των κατευθύνσεων της δημοσιονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η περιγραφή ωστόσο δεν είναι πλήρης. ∆ιότι, πριν από το αίτημα για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς υπήρξε η αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων με τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των μεγάλων εισοδημάτων και περιουσιών και τη μείωση της φορολογίας των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων είτε ευθέως είτε με συστήματα που διευκολύνουν τη φοροαποφυγή. Ο φορολογικός ανταγωνισμός για προσέλκυση επενδύσεων (σημαντικό

μέρος της πολιτικής για την ανταγωνιστικότητα, μαζί με τη μείωση των μισθών και των εργοδοτικών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία) οδηγεί σε κατάρρευση των εσόδων του ∆ημοσίου και σε μέτρα «δημοσιονομικής εξυγίανσης» που ευκολότερο θύμα τους είναι οι κοινωνικές δαπάνες. Το πεδίο στο οποίο οι δυνάμεις που ανταγωνίζονται το κεφάλαιο πρέπει να μεταφέρουν τη σύγκρουση – για να τις ευνοεί και για να είναι αποτελεσματική – δεν είναι επί της αρχής της εξυγίανσης των οικονομικών του κράτους, αλλά επί της αρχής της κατανομής των φορολογικών βαρών, όπως λέει το άρθρο 4 του Συνάγματος, ανάλογα με τη φοροδοτική ικανότητα του καθενός. Άλλωστε, η Αριστερά προειδοποιούσε εδώ και 20 χρόνια για τον κίνδυνο από τα ελλείμματα και το χρέος. Και η αρχή, κατά τη γνώμη μου, μιας προοδευτικής δημοσιονομικής πολιτικής δεν πρέπει να είναι η νεοφιλελεύθερη: «το κράτος να δαπανά όσα εισπράττει», αλλά: «το κράτος να εισπράττει όσα χρειάζεται για τις δαπάνες του». Ακόμα, η χρηματοδότηση των κοινωνικών δαπανών με δάνεια αναιρεί ολωσδιόλου την αναδιανεμητική λειτουργία του συστήματος εσόδων και δαπανών του ∆ημοσίου – ωφελεί, δηλαδή, τους πλούσιους. Ωστόσο, ιδίως σε περίοδο οικονομικής κρίσης, η αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν θα αρκέσει για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανόρθωσης της Ελλάδας, αλλά και του διαρκώς διευρυνόμενου ευρωπαϊκού Νότου – βλέπεις, δεν είναι πια μόνο τα PIIGS, γιατί η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ολλανδία δεν στέκονται πολύ καλά στα πόδια τους, άσε τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Η ιδέα ενός ευρωπαϊκού προγράμματος ανόρθωσης, σε διάφορες εκδοχές κι όχι πάντα, αλλά συχνά, προοδευτικές, κερδίζει έδαφος. Γιατί λοιπόν η πολεμική εναντίον της «μη δανειακής» χρηματοδότησης εν γένει; Συμφωνώ, βέβαια, με τον Λαφαζάνη ότι η ονομασία «Σχέδιο Μάρσαλ» ηχεί, προπάντων σε ελληνικά αυτιά, τουλάχιστον παράξενα. Είναι όμως αυτό λόγος να μην μπει η Αριστερά στον καυγά; •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Το πιο σωστό ήταν να έχουν συνεδριάσει έγκαιρα οι ολομέλειες των οργανώσεων. Αυτό όμως δεν έγινε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αιτιάσεις ότι η επιλογή έγινε σε πολύ μικρό αριθμό στελεχών.

∆ιορθωτικές παρεμβάσεις μετά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΡΙΖΑ

συνεδρίαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ την Παρασκευή το μεσημέρι έλυσε ένα από τα δυο έκδηλα ακανθώδη - διότι δεν ήταν τα μόνα – προβλήματα που προέκυψαν κατά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Αποφάσισε ομόφωνα να αποσύρει τη στήριξη της υποψηφιότητας του κ. Θ. Καρυπίδη από την Περιφέρεια ∆. Μακεδονίας, ο οποίος, εντούτοις, ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος. Για το δεύτερο, διαφορετικής ποιότητας πρόβλημα, την υποψηφιότητα Ο. Βουδούρη στην περιφέρεια Πελοποννήσου, αποφασίστηκε κατά πλειοψηφία η στήριξή του. Η αντίθετη πρόταση από τα στελέχη της ΑΝΑΣΑ και της Αρ. Πλατφόρμας ήταν να αποφανθούν οι οργανώσεις της περιοχής. Η συνεδρίαση, λοιπόν, της ΚΕ που ολοκλήρωσε τις εργασίες την προηγούμενη Κυριακή, με την οριακή και ως ένα βαθμό (με κρύα καρδιά) στήριξη των αποφάσεων που εξασφάλισε, δεν έλυσε τα προβλήματα που τέθηκαν με αποτέλεσμα άλλα να μεγεθυνθούν και αφού κατέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ κάποιο κόστος να λυθούν και άλλα να είναι ακόμη μπροστά. Τώρα, οι μεν οργανώσεις της ∆. Μακεδονίας πρέπει να λειτουργήσουν και να ορίσουν υποψήφιο που τις ενώνει οι δε οργανώσεις της Πελοποννήσου εξακολουθούν, σύμφωνα με σαφείς ενδείξεις, να διαφωνούν ριζικά με την υποψηφιότητα Βουδούρη. Την Πέμπτη, η Νομαρχιακή Κορινθίας τάχθηκε ομόφωνα κατά, ενώ όλες οι οργανώσεις της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ της περιοχής εξέδωσαν κοινή απορριπτική ανακοίνωση.

Επανεξέταση υποψηφιοτήτων

Όπως είναι γνωστό το πρόβλημα με τον κ. Καρυπίδη, ο οποίος ούτως ή άλλως συνάντησε ισχυρές αρνήσεις, διότι δημιουργούσε ερωτηματικά για τη σχέση του με τους ΑΝΕΛ, προέκυψε από την Τρίτη όταν τα σάιτ άναψαν από εγγραφές εναντίον του για σχόλιά του ολοφάνερα φιλικά στη «Χρυσή Αυγή», με διατυπώσεις όπως «δημ(ι)οκρατία» και «λαθρομετανάστες». Ακόμη, πιο προκλητική ήταν η συνέντευξη στο κανάλι του, με τον Η. Κασιδιάρη στον οποίο έδινε στην κυριολεξία πασούλες για την προπαγάνδα του, ενώ είχε ήδη μεσολαβήσει ο φόνος του Π. Φύσσα. ∆ύο μέλη της Γραμματείας, η Μάνια Μπαρσέφσκι και ο Πάνος Λάμπρου, από το

ρεύμα της ΑΝΑΣΑ, ζήτησαν αμέσως έκτακτη συνεδρίαση της Γραμματείας με θέμα την επανεξέταση των υποψηφιοτήτων Καρυπίδη και ύστερα από τις δηλώσεις που έκανε και του κ. Βουδούρη. Εν τω μεταξύ, ανασύρθηκαν και αντισημιτικές τοποθετήσεις του κ. Καρυπίδη σκιαγραφώντας πλήρως το ακροδεξιό και κάποτε αλλοπρόσαλλο προφίλ του. Αυτό προκάλεσε και την αντίδραση ευρωπαϊκών οργανώσεων. Η συνεδρίαση του Περιφερειακού στην Κοζάνη, παρουσία του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής ∆ημήτρη Βίτσα και του μέλους της Γραμματείας Κ. Πουλάκη, μετά την ενημέρωση ότι πρόθεση της Γραμματείας είναι η απόσυρση υποψηφιότητας Καρυπίδη, ήταν έντονη ενώ τα γραφεία του κόμματος είχαν κατακλυσθεί από μέλη της περιοχής με σαφές το κλίμα εναντίωσης προς την υποψηφιότητα. Αντίθετα, η πλειοψηφία του οργάνου επέδειξε ανοχή στην υποψηφιότητα είτε διότι όπως είπαν «κάναμε ένα λάθος να κάνουμε και δεύτερο;» είτε διότι έδειχναν ενοχλημένοι από τις χωριστές συνεννοήσεις του Κέντρου με τον υποψήφιο. Ψήφισαν 9 υπέρ έναντι 3 κατά επί συνόλου 16, που είναι το περιφερειακό όργανο. Το πιο σωστό ήταν να έχουν συνεδριάσει έγκαιρα οι ολομέλειες των οργανώσεων. Αυτό όμως δεν έγινε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αιτιάσεις ότι η επιλογή έγινε σε πολύ μικρό αριθμό στελεχών. Μ’ αυτά τα στελέχη διαβουλεύονται επί μακρόν και τα καθοδηγητικά στελέχη του Κόμματος που ανέβαιναν στην Κοζάνη, και όχι με τις οργανώσεις. Αυτό είναι, ίσως, και η πηγή του λάθους.

Αντιδράσεις οργανώσεων και νεολαίας

Η συνεδρίαση της ΚΕ ενώ είχε να επιλέξει τους περιφερειάρχες, όπως προβλέπει το καταστατικό, βρέθηκε τελικά μπροστά σε άλλα προβλήματα, σοβαρότερα. Μερικές υποψηφιότητες (Βουδούρη, Καρυπίδη) θεωρήθηκε ότι υπέκρυπταν έναν προϊδεασμό πολιτικής συμμαχιών χωρίς να έχει συζητηθεί ευθέως. Αυτό προκάλεσε αντιπαράθεση. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να συζητιούνται ευθέως, αφού προετοιμαστούν από τη Γραμματεία και την αρμόδια επιτροπή διεύρυνσης και συμμαχιών, η οποία, σημειωτέον, συνήλθε μια φορά. Πολύ περισσότερο που η πολιτική ποι-

ότητα των προτεινόμενων συμμαχιών ήταν προβληματική. Ήδη αναφερθήκαμε στον κ. Καρυπίδη. Ο κ. Βουδούρης, έχει αποδειχθεί εξπέρ στις μετακινήσεις (Γαλλικό ΚΚ, Οικολόγοι Πράσινοι, ΠΑΣΟΚ, ∆ΗΜΑΡ, Κοινωνία Μπροστά) με απόψεις που δανείζονται θέσεις από το νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο με περισσή αλαζονεία – ιδιότυπη, διότι αδιαφορεί για το ότι οι οργανώσεις κόμματος και νεολαίας της περιοχής είναι εναντίον του, κάτι που φάνηκε και με τις δηλώσεις του αμέσως μετά την «επιλογή» του. Σε ανακοίνωσή τους οι οργανώσεις νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ της περιοχής αφού περιγράφουν τα προβλήματα της περιοχής και την ανάγκη ενός υποψηφίου που να μπορεί αξιόπιστα να αντιπαρατεθεί, γι’ αυτά, με τον κ. Τατούλη, σημειώνουν ότι η «επιλογή Ο. Βουδούρη είναι λανθασμένη και καθόλου προωθητική για τον χώρο μας και τους κοινωνικούς αγώνες που συνεχίζονται καθημερινά. Έχει ψηφίσει το μνημόνιο και το μεσοπρόθεσμο». «Παρ’ όλα αυτά» σημειώνουν «το τελευταίο διάστημα μείναμε απλοί θεατές σε μια συζήτηση που συχνά διεξαγόταν εκτός οποιουδήποτε πολιτικού πλαισίου και περιοριζόταν σε μια ακατάσχετη ονοματολογία». Τέλος καλούν «τις Νομαρχιακές Επιτροπές να ταχθούν κατά της υποψηφιότητας Βουδούρη, την Κεντρική Επιτροπή και την Πολιτική Γραμματεία να πάρουν πίσω την απόφασή τους! Σε διαφορετική περίπτωση, θα υπάρξουν αντίθετα αποτελέσματα, καθώς θα αποδυναμώσει τον ΣΥΡΙΖΑ στη μάχη των περιφερειακών εκλογών και όχι μόνο!».

Λειψή διαδικασία

Το τρίτο στοιχείο που προέκυψε είναι η λειψή διαδικασία επιλογής υποψηφίων. Όπως φαίνεται σχεδόν πουθενά δεν λειτούργησαν οι οργανώσεις μελών για να συζητήσουν το θέμα. Συχνά ούτε τα νομαρχιακά όργανα. ∆εν υπήρξε η εκπόνηση ενός προγράμματος για την κάθε Περιφέρεια, από τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ευρύτερες δυνάμεις, επιστημονικές, κινηματικές και πολιτικές. Αναζητήθηκαν συχνά «λαμπερά» ονόματα παραβλέποντας σχεδόν κάθε άλλο στοιχείο ή παρακάμφθηκαν αυτοδιοικητικοί άνθρωποι με πλούσια συνεισφορά. Το τέταρτο πρόβλημα προέκυψε από τον τρόπο που κλήθηκε να ψηφίσει η ΚΕ. Η ψηφοφορία «όλα μαζί» είναι όντως απαράδεχτη, αντιδημοκρατική και

απέβλεπε στην απόσπαση μιας απόφασης, όχι στην κατάληξη, ύστερα από συζήτηση, έστω και πλειοψηφικά σε μια απόφαση. Αυτό συνιστούσε ασυλλόγιστη πίεση στα μέλη της ΚΕ και οδηγούσε στην αντίθετη κατεύθυνση από μια λειτουργία που αμβλύνει τις αποστάσεις μεταξύ των τάσεων και αποτρέπει τις εντάσεις. Αποτέλεσμα, ΑΝΑΣΑ, Αρισ. Πλατφόρμα και άλλοι συντρόφισσες/οι έκαναν αποχή ή ψήφισαν κατά. Το αποτέλεσμα δεν προάγει την προσπάθεια για τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Η επιλογή του υποψήφιου δημάρχου

Αυτός ο τρόπος εκλογής που επιβλήθηκε ήλθε να αθροισθεί στον λανθασμένο τρόπο που λειτούργησε η ηγεσία του κόμματος σχετικά με τον τρόπο επιλογής του υποψήφιου ∆ημάρχου της Αθήνας. Η επιλογή ενός υποψηφίου, όπως ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, είναι πολύ καλή και δεν έχει καμιά ευθύνη για το ότι δεν άνοιξε στην «Ανοιχτή Πόλη» δημοκρατικά και έγκαιρα, η οποία με τα δικά της κριτήρια και αυτονομία θα οδηγούνταν, με πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαδικασία της προηγούμενης υποψήφιας, της Ελένης Πορτάλιου, και του κόσμου της ΑΠ, στην πιο σωστή επιλογή. Αυτό δεν έγινε, αλλά αναζητούνταν διάφορα λαμπερά ονόματα – αν είναι αλήθεια όσα γράφονταν – που μερικά, μάλιστα, μας εξέθεταν. Η παράκαμψη σε όλη τη διαδικασία ενός στελέχους της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς με προσφορά, όπως η Ελένη Πορτάλιου, είναι μια αρνητική παρακαταθήκη. ∆εν βαρύνει, όμως, την υποψηφιότητα του Γαβριήλ Σακελλαρίδη που έχει όλες τις δυνατότητες – οι πρώτες του παρεμβάσεις είναι πολύ ελπιδοφόρες και μεστές – να πάει η Α.Π. πολύ καλά, ως τη νίκη. Στην πρώτη συνεδρίασή της η συντονιστική Επιτροπή της ΑΠ παρουσία της επικεφαλής της Ελ. Πορτάλιου, της δημοτικής συμβούλου Λήδας Καζαντζάκη, των περιφερειακών συμβούλων και άλλων στελεχών της, ιδίως νέων σε ηλικία, συζήτησε σε ζεστό κλίμα και αποδέχθηκε την πρόταση για τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη. Η Ελένη Πορτάλιου διατύπωσε τις απόψεις της τονίζοντας ότι θα παραμείνει δημοτική σύμβουλος ως το τέλος της θητείας της. ∆ανάη Ψωμοπούλου

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Καθημερινά προβλήματα ζητούν επιτακτικά λύση ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ - ΙΘΑΚΗ

Tης Αφροδίτης Θεοπεφτάτου

Κεφαλλονιά, η Ιθάκη και η γύρω τους θαλάσσια περιοχή είναι η πιο σεισμογενής περιοχή της Ευρώπης. Για άλλη μια φορά δοκιμάζουμε τις αντοχές μας, κύρια το Ληξούρι και τα γύρω χωριά του, ύστερα από τη σεισμική δραστηριότητα που ξεκίνησε την Κυριακή 26 Ιανουαρίου. Η ένταση των δύο μεγάλων σεισμών ήταν της τάξης των 6 Ρίχτερ. Η επιτάχυνσή τους (η δύναμη, δηλαδή, με την οποία ο σεισμός χτυπάει το κτίριο) ήταν εντυπωσιακά ψηλή από 0,40 έως 0,68g, ενώ οι αντισεισμικές προδιαγραφές των κτιρίων υπολογίζονταν με επιτάχυνση έως 0,36g. ∆ύο επιπλέον δυσμενείς παράγοντες ήταν το μικρό εστιακό βάθος (μικρότερο των 10 χλμ.) και το ότι τα επίκεντρα αυτών και των μετασεισμών βρισκόντουσαν στην ξηρά. Άλλοι προγενέστεροι σεισμοί μεγαλύτερης έντασης που είχαν επίκεντρο σε θαλάσσια περιοχή, είχαν πολύ μικρότερες επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Ο εκρηκτικός συνδυασμός των παραπάνω μεγεθών με το γεγονός ότι δεν είχαμε καμία κατάρρευση κτιρίου και κανένα θύμα, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα κτίριά μας ανταποκρίθηκαν θετικά σ’ αυτή την πρόκληση και επίσης ότι υπάρχει γενική συνείδηση του τεχνικού κόσμου (μηχανικών, κατασκευαστών, μαστόρων) και των ιδιοκτητών για την αντισεισμική θωράκιση. Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, και ενώ η καταγραφή βρίσκεται σε εξέλιξη, οι μισές κατοικίες στην περιοχή του Ληξουρίου είναι προσωρινά ακατάλληλες για χρήση. Σ’ αυτό το ποσοστό συνυπολογίζονται τόσο αυτές που έχουν φτάσει πριν το όριο της κατάρρευσης, όσο και αυτές που απαιτούν μικροεπισκευές για να κατοικηθούν (κεραμίδια στις στέγες, τοιχοποιίες). Από πολλά μέσα ενημέρωσης αυτά τα μεγέθη παρερμηνεύτηκαν και συνεπικουρούντων των δηλώσεων-προβλέψεων διαφόρων παραγόντων και επιστημόνων, είχαν ως αποτέλεσμα να ενταθεί η ανασφάλεια και το δέος, που έτσι κι αλλιώς επικρατεί σε αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Μια υγιή διέξοδο, ωστόσο, αποτέλεσε η ψυχραιμία και πολλές φορές το χιούμορ εμάς των Κεφαλλονιτών.

Χρόνιες ελλείψεις και παραλείψεις

Με αφορμή αυτό το φυσικό φαινόμενο, που για μας ήταν ή θα έπρεπε να είναι αναμενόμενο, ήρθαμε αντιμέτωποι με μια σειρά από χρόνιες ελλείψεις, παραλείψεις και συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Ελλείψεις που έχουν να κάνουν με τα έργα υποδομής, με τη συντήρηση των δημόσιων κτιρίων αλλά και με την εγκατάλειψη της πολιτιστι-

κής μας κληρονομιάς. Τα περισσότερα δημόσια κτίρια έχουν κατασκευαστεί μετά τους σεισμούς του 1953 και απαιτούν συνεχείς ελέγχους και συντήρηση. Γενικά όταν κατασκευάζεται ένα έργο, θα πρέπει να εξασφαλίζεται θεσμικά ένα ποσό ανάλογο του κόστους κατασκευής του για τη συντήρησή του ανά πενταετία. ∆υστυχώς, αυτή η πρόβλεψη δεν λαμβάνεται υπόψη σε κανένα προϋπολογισμό. Οι κρηπιδότοιχοι των λιμανιών Αργοστολίου και Ληξουρίου είναι κι αυτοί της ίδιας εποχής, κατασκευασμένοι πάνω σε προσχώσεις. Αναληματικοί τοίχοι της ίδιας και προγενέστερης εποχής, που κατέρρευσαν, έχουν αποκλείσει ένα μεγάλο μέρος του δευτερεύοντος οδικού δικτύου. ∆εν είναι δυνατόν στην πιο σεισμογενή περιοχή της Ευρώπης, να μην έχουμε εξασφαλίσει θεσμικά ένα πλήρες και συγκεκριμένο πρόγραμμα παρακολούθησης και εξασφάλισης αυτής της πολύτιμης δημόσιας περιουσίας. Οι επιπτώσεις από τους σεισμούς στην κοινωνία, σε συνδυασμό με τις μνημονιακές πολιτικές των τελευταίων χρόνων, εντείνουν την κοινωνική απορρύθμιση έτσι, ώστε, αν δεν ληφθούν γενναίες αποφάσεις, θα έχουμε ένα εκρηκτικό μείγμα με απρόβλεπτες συνέπειες. Η εφεδρεία, η κινητικότητα και διαθεσιμότητα των υπαλλήλων στέρησε από τους δημόσιους φορείς έμπειρα και ικανά στελέχη. Είναι συγκινητική η πρόταση των υπαλλήλων του Τομέα Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΤΑΣ) Αχαΐας, που ενώ βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, προσφέρθηκαν να βοηθήσουν εθελοντικά προκειμένου να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία τους.

Απαιτούνται λύσεις

Σ’ αυτή τη φάση της έκτακτης ανάγκης που ζούμε, καθημερινά προβλήματα ζητούν επιτακτικά λύση. Η ασφαλής και αξιοπρεπής στέγαση των άστε-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

γων, η αποκατάσταση του δικτύου ύδρευσης, η αποφυγή επιδημιών, η προστασία των πολιτών από έκνομες πράξεις. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι για να γίνουν όλα αυτά ταυτόχρονα και σύντομα, απαιτείται συντονισμός και συλλογικές δράσεις, απαιτούνται προτάσεις άμεσα υλοποιήσιμες, που θα πρέπει να εντάσσονται σ’ ένα μακροπρόθεσμο και ολοκληρωμένο σχεδιασμό και όχι εκ των υστέρων κριτική. Τα δύσκολα, όμως, δεν πέρασαν αλλά βρίσκονται μπροστά μας. Υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας που τα βράδια δεν έχουν ένα μέρος να κοιμηθούν. Υπάρχουν επίσης προβλήματα σίτισης, ιδιαίτερα σοβαρά οικονομικά ζητήματα αλλά και θέματα ασφάλειας και διαφύλαξης των περιουσιών των πληγέντων. Γι’ αυτό χρειάζεται να προχωρήσουμε όλοι συγκροτημένα και όσο πιο γρήγορα γίνεται προκειμένου να αποκατασταθούν άμεσα οι υποδομές όπως το δίκτυο ύδρευσης, το οδικό δίκτυο, τα λιμάνια και το αεροδρόμιο. Να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία και οι δημόσιες υπηρεσίες. Να γίνει η επίσπευση των εξαγγελιών της κυβέρνησης που αφορούν σε οικονομικές υποχρεώσεις πολιτών προς τα ταμεία, το κράτος και τις τράπεζες. Να δοθούν αρωγές στους πολίτες, όχι δάνεια και να υπάρξουν δωρεάν παροχές από τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας σε ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και τηλέφωνο. Κλείνοντας, θα ήθελα να επαναλάβω την πρότασή μου για τη σύσταση και λειτουργία ενός Σεισμολογικού Κέντρου Έρευνας και Μελέτης. Οφείλουμε να φέρουμε τη γνώση μέσω της παρατήρησης στη σχετική επιστήμη. Και είναι γνωστό πως όταν η επιστήμη γνωρίζει ένα πρόβλημα, τότε είναι σε θέση να βρει τις απαραίτητες λύσεις.

* Η Αφροδίτη Θεοπεφτάτου είναι πολιτικός μηχανικός, βουλευτής Κεφαλλονιάς και Ιθάκης.

Στην Κεφαλονιά με αλληλεγγύη

Συζήτηση με τη βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, Θεανώ Φωτίου, για τα προβλήματα που προκάλεσε ο σεισμός στην Κεφαλλονιά

Πώς είναι αυτή τη στιγμή η κατάσταση στην Κεφαλλονιά; Τη ∆ευτέρα το μεσημέρι, μετά το δεύτερο, μεγάλο σεισμό, επισκεφτήκαμε το νησί με τη Σοφία Σακοράφα, ώστε να δούμε επιτόπου τι ακριβώς συμβαίνει και να ενημερωθούμε. Αυτό που αντικρίσαμε είναι δύο εικόνες ασύμβατες μεταξύ τους. Από τη μια ο συντονισμός του κράτους, που εμφανίζεται πολυεπίπεδος, με πολλές δράσεις και κυρίως με συνεχείς αφίξεις υπουργών και κυβερνητικών παραγόντων, που έδιναν την εντύπωση του συναγερμού και ελέγχου. ∆υστυχώς, όμως, αυτή η εικόνα δεν επιβεβαιώθηκε και την άλλη, όταν επισκεφθήκαμε το Ληξούρι και αντικρίσαμε την καταστροφή των δημόσιων υποδομών, δομών και κατοικιών, τον καταυλισμό των σκηνών, χωρίς πάτο, στο βρεγμένο γήπεδο, το κλειστό γυμναστήριο με υπερήλικες και νοσηλευτικό προσωπικό σε απόγνωση από τις ελλείψεις, τις ζημιές των εργαστηρίων του ΕΠΑΛ κλπ. ∆ηλαδή η υπερδομή του σχεδιασμού δεν είχε ιμάντες μεταβίβασης στην κοινωνία, στην καθημερινότητα, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αισθάνονται μόνοι και ανυπεράσπιστοι. Οι υποδομές αποδείχτηκαν κατάλληλες για τη σεισμικότητα του νησιού; Ο σεισμός αποκάλυψε με τον πιο δραματικό τρόπο τις ατασθαλίες στα δημόσια έργα. Τα δημόσια έργα στην Κεφαλλονιά έχουν πληγεί σε μεγαλύτερο ποσοστό από τα ιδιωτικά, είτε πρόκειται για έργα υποδομών, είτε για κτηριακά. Οι ιδιωτικές κατασκευές έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές, αλλά η κατάσταση που είδαμε στο λιμάνι του Ληξουρίου, στους δρόμους και στους πεζόδρομους, στο νοσοκομείο, στα σχολεία και κυρίως στις εργατικές κατοικίες, δεν συγκρίνεται. Έχει καταστραφεί το δίκτυο νερού και οι άνθρωποι αναγκάζονται για τη χρήση και την πόση να χρησιμοποιούν εμφιαλωμένο. Απεδείχθη, όμως και πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η δημοσιονομική προσαρμογή με συγχωνεύσεις και καταργήσεις φορέων κρίσιμων για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η Υπηρεσία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων, ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας, ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων. Πώς κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης στο ζήτημα; Η κυβέρνηση εξαγγέλλει μέτρα και καθυστερεί στην υλοποίησή τους. Από την άλλη θεωρούμε πως τα μέτρα πρέπει να εντάσσονται σε ένα μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό και να εξειδικεύονται για το σήμερα. Αλλιώς σπαταλιούνται χρήματα και το νησί ταλαιπωρείται από εικόνες που θα το βλάψουν τουριστικά στο άμεσο μέλλον, όπως οι καταυλισμοί σκηνών. Ο ψυχολογικός παράγοντας είναι πολύ σημαντικός στη διαχείριση κρίσεων και πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψιν. Ο ΣΥΡΙΖΑ τι προτείνει για την κατάσταση; Αυτή τη στιγμή πρέπει να σταθούμε όλοι στο πλευρό της Κεφαλλονιάς και να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο δίκτυο αλληλεγγύης εθνικό και ευρωπαϊκό. Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ, όπως εξήγγειλε και ο Αλέξης Τσίπρας, ζητάμε την άμεση αποκατάσταση των υποδομών, την οργανωμένη μετεγκατάσταση των σεισμόπληκτων, αποφεύγοντας τους καταυλισμούς σκηνών, να υπάρξει χρηματική αρωγή, και όχι δάνεια, για τις επισκευές των σπιτιών και των τουριστικών καταλυμάτων, χωρίς κωλυσιεργία λόγω γραφειοκρατίας. Γεγονός που πρέπει να ισχύσει για όλα τα εξαγγελθέντα μέτρα. Τέλος θεωρούμε πως θα πρέπει να γίνει μια σταδιακή ομαλοποίηση της καθημερινότητας με τη λειτουργία σχολείων και δημόσιων υπηρεσιών. Οι Κεφαλονίτες έχουν εμπειρία από σεισμούς και έδειξαν μεγάλο θάρρος και αυτοπειθαρχία. Είμαστε όλοι δίπλα τους και τους στηρίζουμε. Είναι μεγάλο ζήτημα για την Αριστερά το πώς θα βοηθήσουμε στην οργάνωση μέσα στις γειτονιές προκειμένου να σταθούμε αλληλέγγυοι ο ένας προς τον άλλον. Αυτός είναι ο ρόλος της Αριστεράς σήμερα, να βοηθήσει στην αυτοοργάνωση του κόσμου, ώστε να μην αισθάνεται κανένας μόνος, απελπισμένος και εγκαταλελειμμένος.

“

Ζητάμε την άμεση αποκατάσταση των υποδομών, την οργανωμένη μετεγκατάσταση των σεισμόπληκτων, αποφεύγοντας τους καταυλισμούς σκηνών, να υπάρξει χρηματική αρωγή, και όχι δάνεια, για τις επισκευές των σπιτιών και των τουριστικών καταλυμάτων, χωρίς κωλυσιεργία λόγω γραφειοκρατίας.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το σταυρόλεξο της Κεντροαριστεράς

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Θα έχει αρχηγό τον κ. Αντρέα Παπαδόπουλο; Θα είναι η ελληνική “Ελιά”; Θα συμμετέχει η ∆ΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ; Θα κατέβει στις δημοτικές, τις περιφερειακές και τις ευρωεκλογές; Ποια είναι η Κεντροαριστερά; Ποιες είναι οι συνιστώσες της;

ι διεργασίες για τη δημιουργία ενιαίας πολιτικής έκφρασης της κεντροαριστεράς έχουν εδώ και καιρό φουντώσει. Μετά την πρωτοβουλία των «58» που λειτούργησε ως καταλύτης επίσπευσης εξελίξεων, η προσπάθεια για την ελληνική «Ελιά» προχωράει με αντιφατικά αποτελέσματα. Η μετεξέλιξη της «Πρωτοβουλίας των 58» στην «Πρωτοβουλία για την ∆ημοκρατική Προοδευτική Παράταξη» πραγματοποιεί σε όλη την Ελλάδα εκδηλώσεις μέσω προσωρινών επιτροπών. Ωστόσο η ηλικιακή σύνθεση των ακροατηρίων διακωμωδείται στα social media ή σχολιάζεται από τους θιασώτες του εγχειρήματος (βλέπε το άρθρο του κ. Κ. Σοφούλη στο http://www.metarithmisi.gr/). Συντονιστής της κίνησης ορίστηκε ο κ. Γιάννης Βούλγαρης, καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, χωρίς αυτό να σηματοδοτεί κάτι συγκεκριμένο για τα ευρωψηφοδέλτια της Κίνησης. Το εγχείρημα στηρίζει εξ αρχής, χωρίς να θέλει να τεθεί επικεφαλής, ο πρώην υπουργός κ. Τάσος Γιαννίτσης.

Το ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ ήδη πήρε την απόφαση να στηρίξει την Παράταξη στις ευρωεκλογές ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως δε θα κατέβει σε εκλογές με το όνομά του για πρώτη φορά στην ιστορία του. Ο Καρχιμάκης με την «Κίνηση των 75» και ο Σκανδαλίδης έχουν εκφράσει εδώ και πολύ καιρό τις αντιρρήσεις τους. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ , κ. Βενιζέλος, συναντήθηκε την Τρίτη με τους κκ. Σούλτς και Σβόμποντα και διακήρυξαν την ανάγκη για συσπείρωση σε ενιαίο ψηφοδέλτιο των κινήσεων και πολιτευτών που εκφράζονται από το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, κλειδώνοντας ουσιαστικά τη στήριξη των ευρωπαίων σοσιαλιστών.

Η ∆ΗΜΑΡ

συμμετέχουν στις κινήσεις που γίνονται για την ανασύνθεση της «κεντροαριστεράς» και ο ίδιος είναι από τους βασικούς συντελεστές της αρχικής πρωτοβουλίας των «58».

Η επόμενη κίνηση

Όμως τάσεις και προσωπικότητες του κόμματος έχουν εξ αρχής αγκαλιάσει το εγχείρημα, όπως οι Α. Παπαδόπουλος και Γ. Ψαριανός. Εκτός αυτού, μέσα στην εβδομάδα συγκροτήθηκε η «Αριστερή Μεταρρυθμιστική Κίνηση», από μέλη και φίλους της ∆ΗΜΑΡ έτσι «ώστε συντεταγμένα να συμβάλουμε στην υπόθεση συγκρότησης της ∆ημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης και να εργαστούμε για την επιτυχία του ψηφοδελτίου της στις ευρωεκλογές», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν. Το συντονιστικό της Αριστερής Μεταρρυθμιστικής Κίνησης απαρτίζουν οι: Αγριαντώνη Χριστίνα, Αντωνίου Γιάννης, Βαρελάς Ανδρέας, Γλαμπεδάκης Μάνος, ∆εληπέτρου Εύη, ∆ιόγος Μάκης, Καλατζής Παναγιώτης, Καούνης Γιάννης, Κουρουζίδης Σάκης, Μεϊμάρογλου Γιάννης, Παπαγιαννοπούλου Λέλα, Πλεμένος Γιώργος, Σαμαντάς Τέλης. Παράλληλα, φαίνεται πως το φλερτ του κ. Κουβέλη με τον Πρόεδρο της «Συμφωνίας για τη Νέα Ελλάδα», δεν ευοδώθηκε και ο κ. Λοβέρδος οδεύει και αυτός προς τους «58». Τέλος, η ∆ΗΜΑΡ από το Σάββατο επέλεξε για γραμματέα τον 35χρονο Θανάση Θεοχαρόπουλο, ενώ, μετά τη συνεδρίαση της Εκτελεστι-

Σε περιπέτειες οι Οικολόγοι Πράσινοι

Η ∆ΗΜΑΡ δε θα συμμετάσχει στο νέο εγχείρημα, με πολλές αναταράξεις.

ε νέες περιπέτειες ενόψει της προσπάθειάς τους να εκλέξουν ευρωβουλευτή στις επερχόμενες ευρωεκλογές εισέρχονται οι Οικολόγοι Πράσινοι μετά την παραίτηση τεσσάρων υποψηφιοτήτων από τη λίστα του ευρωψηφοδελτίου τους τους. Ανάμεσα στους παραιτηθέντες ήταν και ο δεύτερος στη σειρά κατάταξης ευρωβουλευτής Νίκος Χρυσόγελος. Εκτός του ευρωβουλευτή, παραιτήθηκαν και άλλα τέσσερα μέλη της λίστας που εκφράζουν ανάλογες με τον Ν. Χρυσόγελο σκέψεις, οι ∆. Γωγάκου, Ε. Ιωαννίδου, Γ. Μπλιώνης και ο Μ. Τρεμόπουλος. Στην επιλογή της παραίτησής τους ενυπάρχει βεβαίως η προσωπική πικρία, που πιθανόν να οξύνεται στην περίπτωση του Ν. Χρυσόγελου, ο οποίος στο εσωτερικό δημοψήφισμα ήλθε δεύτερος. ∆εν μπορεί, όμως, να περιοριστεί η ερμηνεία της μόνο σε αυτό το επίπεδο. Σε ηλεκτρονική ψηφοφορία στην οποία πήραν μέρος περί τα 600 άτομα, ο Βαγγέλης Πισσίας έλαβε σχεδόν το 50% του συνόλου. Υπάρχει πικρία αλλά ιδίως η κριτική που ασκείται από τους παραιτηθέντες πρέπει να συνδεθεί με τον πολιτικό προσανατολισμό που προσδίδει στους Οικολόγους Πρά-

κής Επιτροπής, αργότερα μέσα στην εβδομάδα εξέδωσε ανακοίνωση που κατέληγε: «Είναι βέβαιο πως ακόμα και όσοι διαφώνησαν με τις επιλογές του συνεδρίου θα προστατεύσουν τη δημόσια εικόνα της ∆ΗΜΑΡ, θα αποτρέψουν ενέργειες οι οποίες αντικειμενικά υπονομεύουν το δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας και δράσης του κόμματος», καταδεικνύοντας το βάθος της κρίσης στο κόμμα του Φώτη Κουβέλη.

Το δημοσίευμα των «Νέων» Τη ∆ευτέρα ένα αφιέρωμα 4 σελίδων των Νέων στη «Νέα Ελιά» με δημοσκόπηση που «δίνει προίκα ένα 15%» στην ∆ημοκρατική Προοδευτική Παράταξη σχολιάστηκε στα ΜΜΕ. Αιτία ήταν ότι η Τothepoint, η εταιρεία που διεξήγαγε τη δημοσκόπηση, έχει διευθύνοντα σύμβουλο και πρόεδρο του ∆.Σ της τον κ. ∆ημήτρη Κατσαντώνη, στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, και διορισμένο από αυτό, πρώην Γενικό ∆ιευθυντή της ΕΡΤ3. Ο κ. Κατσαντώνης ανήκει επίσης στην ομάδα Π80, που δημιουργήθηκε από μέλη της νεολαίας ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ’80, οι οποίοι

σινους, η επιλογή του Β. Πισσία στην πρώτη θέση του εσωτερικού δημοψηφίσματος.

Αλλαγή πολιτικού προσανατολισμού

Σε δημόσια δήλωσή του, ο παραιτηθείς Ν. Χρυσόγελος τόνισε: «οι ΟΠ έχουν παγιδευτεί σε έναν κύκλο εσωστρέφειας λόγω της κυριαρχίας μιας μειοψηφίας που με μικρο-μηχανισμούς, διαδικασίες, πελατειακές σχέσεις, ίντριγκες καταφέρνει και ανατρέπει στην πράξη αποφάσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των μελών για αλλαγές και στροφή στην κοινωνία». ∆εν εξήγησε ωστόσο ποια είναι η μεγάλη πλειοψηφία. Να θυμίσουμε πάντως ότι το καλοκαίρι επικρίθηκε η ηγεσία των ΟΠ, άρα και ο Ν. Χρυσόγελος, επειδή υπήρξε αθρόα εισροή μελών άλλου κόμματος και αναπτύχθηκαν λογικές ίντριγκας και μηχανισμών. Η επιλογή του Βαγγέλη Πισσία στην πρώτη θέση του ψηφοδελτίου των ΟΠ, εκτιμά, αλλάζει τον έως τώρα πολιτικό προσανατολισμό. "Τα αποτελέσματα ήταν μόνο η αφορμή. Ενώ το ψηφοδέλτιο γενικώς απαρτίζεται από άτομα με χιλιόμετρα στην υπόθεση της οικολογίας, κάποιοι χρησιμοποιούν και αναπαράγουν τις πελατειακές λογικές και τις συναλλαγές χωρίς αρχές", γράφει, ανάμεσα σε άλλα, στην επιστολή παραίτησής του από την ευρωλίστα ο Μ. Τρεμόπουλος.

Η απάντηση των ΟΠ

Η εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, Μ. ∆ούση, τονίζει ότι «πράγματι μερικώς έχει αλλάξει ο πολιτικός προσανατολισμός του κόμματος απέναντι στην Ευρώπη, αλλά και η πολιτική της Ευρώπης έχει αλλάξει συνολικά. Κα-

Κατά πάσα πιθανότητα η κοινή πορεία των «58» και του ΠΑΣΟΚ θα εκκινήσει από μια συνδιάσκεψη περίπου στα τέλη Φεβρουαρίου ή στις αρχές Μαρτίου. Ήδη έχουν αρχίσει οι προπαρασκευαστικές διεργασίες, με ανοιχτή πάντα την πρόσκληση προς τη ∆ΗΜΑΡ και με την παρουσία του υποψηφίου των σοσιαλιστών για την Προεδρία της Κομισιόν, Μάρτιν Σούλτς. Η επιλογή των υποψηφίων για τις ευρωεκλογές θα γίνει «μέσα από ανοιχτές διαδικασίες με στόχο την ανάδειξη νέων ανθρώπων που θα ανανεώσουν το πολιτικό δυναμικό της παράταξης και της χώρας», όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Συντονιστικού Οργάνου της Πρωτοβουλίας. Τέλος, αυτοδιοικητικά αναμένεται να στηριχθούν τα ψηφοδέλτια της «Πρωτοβουλίας των 5 ∆ημάρχων» με αιχμές τους Καμίνη, Μπουτάρη, ∆ημαρά, Σκοτινιώτη, Φίλιο. Το σταυρόλεξο της «κεντροαριστεράς» είναι σίγουρα για δυνατούς λύτες. Κόμματα, φράξιες, πρωτοβουλίες, συνιστώσες και ισχυρές προσωπικότητες παλεύουν για την ηγεμονία στο χώρο της πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστικής πτέρυγας. Ο κατακερματισμός, ο φραξιονισμός, το γερασμένο ηλικιακά και πολιτικά προσωπικό που δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από μια ενδεχόμενη αρχηγία του κ. Αντρέα Παπαδόπουλου, διαμορφώνουν το τοπίο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, που ελάχιστα αναγνωρίζεται ως τέτοιο από όλες τις παραπάνω πολιτικές κινήσεις, είναι η ενδεχόμενη ανυπαρξία του πολιτικού χώρου που θέλουν να καταλάβουν. Βασίλης Ρόγγας

ταγράφεται σήμερα μια Ευρώπη που βασίζεται όλο και περισσότερο στην αυταρχική νομισματική και πολιτική λειτουργία και, άρα, η στάση μας θα έχει έναν μεγαλύτερο χαρακτήρα ευρωσκεπτικισμού. Η διαφορά είναι ότι ο Β. Πισσίας έως τώρα εκπροσωπούσε το χώρο των ΟΠ με μεγάλη συνέπεια και με πλήρη αποδοχή από την πλευρά των παραιτηθέντων, τώρα τι άλλαξε;» Ενδιαφέρον πάντως είχε και το γεγονός ότι, ενόψει Πανελλαδικού συντονιστικού, ο Ν. Χρυσόγελος ο οποίος το τελευταίο διάστημα δεν συμμετείχε στις διαδικασίες, απέστειλε κείμενο με το οποίο προειδοποιούσε για τους κινδύνους που διατρέχει ο χώρος από την επιλογή προσώπων τύπου Πισσία. Όταν το κείμενο αυτό καταψηφίστηκε με πολύ μεγάλη πλειοψηφία από το Πανελλαδικό Συντονιστικό, ανάγκασε τον Ν. Χρυσόγελο να δημοσιοποιήσει νλεα και αρκετά μετριοπαθέστερη εκδοχή της άποψής του. Στάθης Κουτρουβίδης

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Σημαντικά βήματα προς την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος μετά τη συμφωνία του Νίκου Αναστασιάδη με το κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος και επανέναρξη των συνομιλιών. σελ. 13

Η οπισθοδρόμηση της χώρας, λόγω της κατάθεσης νόμου που καταργεί το δικαίωμα στην έκτρωση, κινητοποιεί διεθνώς χιλιάδες αλληλέγγυους στο πλευρό των Ισπανίδων. σελ. 12

“Πιστεύω πως είναι σημαντικό που ο Τσίπρας διατύπωσε με σαφήνεια την πολιτική του, δεν αφήνει κανένα περιθώριο σύγχυσης με τον αντιευρωπαϊκό λόγο που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη.” (Μπαλιμπάρ)

Για τη ρήξη με τις πολιτικές λιτότητας, την επανίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) και υποψήφιος του για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε τις βασικές κατευθύνσεις του προγράμματός του στο Παρίσι.

Ευρωπαϊκή Αριστερά ξεκίνησε ήδη τον προεκλογικό της αγώνα για τις ευρωεκλογές, που θα γίνουν στις 25 Μαΐου 2014. Ο Αλέξης Τσίπρας που ορίστηκε υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του ΚΕΑ βρέθηκε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας στο Παρίσι, μετά από πρόσκληση του προέδρου Ευρωπαϊκού Κόμματος και εθνικού γραμματέα του ΓΚΚ Πιερ Λοράν, ανέπτυξε τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην έδρα του ΓΚΚ για τη διέξοδο από την κρίση και την επανίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μηνύματα από την πρώτη του εμφάνιση ήταν αρκετά ενθαρρυντικά όχι μόνο για το πολυπληθές ακροατήριο που παρακολούθησε την ανάλυση των θέσεων, αλλά και για τις ξεχωριστές προσωπικότητες που παρευρέθηκαν στις συζητήσεις, όπως ο φιλόσοφος Ετιέν Μπαλιμπάρ, ο πρώην γραμματέας της CGT Μπερνάρ Τιμπό, η γνωστή αγωνίστρια για μια εναλλακτική παγκοσμιοποίηση, Σουζάν Ζορζ. Στη συζήτηση μετείχαν ακόμα αντιπροσωπίες και οι επικεφαλής των κινήσεων και οργανώσεων που μετέχουν στο Μέτωπο της Αριστεράς, καθώς και του Κόμματος της Αριστεράς (χωρίς την παρουσία του Ζαν-Λικ Μελανσόν που είχε όμως ήδη συναντηθεί με τον Αλέξη Τσίπρα). Στη συγκέντρωση αυτή παρευρέθηκαν και αντιπροσωπίες από τις πρεσβείες χωρών της Λατινικής Αμερικής καθώς και οι πρεσβευτές της Βολιβίας και της Βενεζουέλας. Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα δεν πέρασε απαρατήρητη από τον γαλλικό Τύπο, όπως συνηθίζεται σε παρόμοιες περιπτώσεις. Εδώ όμως θα αναφερθούμε σε όσα είπε ο Ετιέν Μπαλιμπάρ: «Πιστεύω πως είναι σημαντικό που ο Τσίπρας διατύπωσε με σαφήνεια την πολιτική του, δεν αφήνει κανένα περιθώριο σύγχυσης με τον αντιευρωπαϊκό λόγο που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. Ένα λόγο που θολώνει τα νερά και δημιουργεί την ψευδαίσθηση στους ανθρώπους, οι οποίοι υποφέρουν από τη σημερινή κατάσταση ότι είναι δυνατό να αντισταθούν σε εθνικό επίπεδο με μια εθνικιστική πολιτική στην παντοδυναμία των χρηματοπιστωτικών αγορών… Το χειρότερο είναι ότι ακούμε καθημερινά τα κηρύγματα μίσους, τα οποία είναι αρκετά επικίνδυνα. Σή-

μερα που έχει απλώσει τα πλοκάμια του ο εθνικιστικός λαϊκισμός». Και ο γάλλος φιλόσοφος κατέληξε πως «δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να εγκαταλείψουμε το έδαφος ή να δώσουμε τη δυνατότητα να αλληλοεπικαλύπτεται ο λόγος μας με το δικό τους». Η Σουζάν Ζορζ αναφέρθηκε στο εξαιρετικά δύσκολο πολιτικό πλαίσιο που θα γίνουν οι ευρωεκλογές, τόσο δύσκολο που μπορεί να οδηγήσει «τους πολίτες στην αποχή». Θα πρέπει συνέχισε να αποτρέψουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο «γιατί αν συνεχιστεί άλλη μία πενταετία αυτή η πολιτική της λιτότητας και του αποπληθωρισμού (θα δούμε) να διαχωρίζεται η βόρεια Ευρώπη από την Νότια». Στη συνέχεια η αμερικανίδα ακτιβίστρια δημοσιογράφος εξέφρασε την ανησυχία της ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος «η Ευρώπη να χάσει επιπλέον την επιρροή της σήμερα». Νέα δυναμική Η υποψηφιότητα Τσίπρα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμική όπως αυτή τη στιγμή συμβαίνει στην Ιταλία. Να είναι μια υποψηφιότητα που θα εκφράσει σε ευρωπαϊκό πολιτικό επίπεδο τους αγώνες των εργαζομένων, των συνδικάτων και των κινημάτων κατά της λιτότητας, την κατεδάφιση των κοινωνικών κατακτήσεων και δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Και ακόμα να διαταράξει το ήρεμο κλίμα της συναινετικής πολιτικής των συντηρητικών δυνάμεων με τη σοσιαλδημοκρατία αλλά και τους μικρότερους σχηματισμούς που δορυφοροποιούνται γύρω από αυτούς τους σχηματισμούς, στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και κυρίως στην ευρωβουλή στην οποία

“

ΙΣΠΑΝΙΑ: Επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Επανεκκινούν οι συνομιλίες

Το άλλο πρόσωπο της αριστεράς ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ

μέχρι τώρα παίρνονται οι αποφάσεις με πολύ μεγάλη πλειοψηφία 85-90%. Ο φόβος αυτός, όπως και των γενικότερων ανατροπών, κυριαρχεί στην πολιτική τους συμπεριφορά και εξηγεί γιατί βιάζονται να περάσουν –σε προεκλογική περίοδο– ακόμα πιο σκληρά μέτρα για τους λαούς της Ευρώπης και κυρίως στην Ελλάδα. Νέο πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη Όλοι σχεδόν οι αναλυτές καταλήγουν στη διαπίστωση πως το πολιτικό τοπίο στην ευρωβουλή μετά τις ευρωεκλογές δεν θα είναι το ίδιο. Σκόπιμα, όμως, μιλούν γενικά για ακραίες ευρωσκεπτικιστικές, αντιευρωπαϊκές λαϊκίστικες δυνάμεις, οι οποίες θα κερδίσουν σημαντική δύναμη στο νέο ευρωκοινοβούλιο. Ωστόσο, δεν αφήνουν να αιωρείται καμία αμφιβολία πως θα βγουν αρκετά ενισχυμένες οι ακραίες δεξιές δυνάμεις όπως το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας που ηγείται η Μαρίν Λεπέν με συμμάχους της στην Ολλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Σουηδία, τη Λιθουανία… που διαδηλώνουν υπέρ της «Ευρώπης των Λευκών». Οι ίδιοι αναλυτές αποφεύγουν να αναφέρουν ότι αυτές οι δυνάμεις, όπως επισημαίνεται, ενισχύθηκαν ιδιαίτερα από τις πολιτικές λιτότητας, δηλαδή τις δικές τους πολιτικές. Ευρωπαϊκή Αριστερά και κινήματα Ο πιο ισχυρός και σταθερός αντίπαλος σ’ αυτές τις δυνάμεις είναι η Ευρωπαϊκή Αριστερά και τα κοινωνικά κινήματα. Και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για να βγουν ενισχυμένες από την ευρωκάλπη οι δυνάμεις της Αριστεράς στην Ευρώπη που βρέθηκε μαζί με τα συνδικάτα και τα κινήματα

στους δρόμους των Βρυξελλών, του Παρισιού, της Αθήνας… Οι συντηρητικές δυνάμεις και οι ελίτ της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών δεν είχαν συνηθίσει σε μια τέτοια πολιτική πραγματικότητα και αντιπαράθεση. Αυτό έδειχνε η δυστοκία τους να ορίσουν οι διάφορες πολιτικές ομάδες τις υποψηφιότητές τους. Εκτός από τον σοσιαλδημοκράτη Σουλτς, που προσδοκούσε στη στήριξή του από την κ. Μέρκελ. Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ όμως, προσέφυγε σε μια πιο σίγουρη λύση: κάλεσε από την εφεδρεία, που την τοποθέτησαν οι συμπατριώτες του πριν λίγους μήνες με την ψήφο τους, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για να δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών. Για κάθε περίπτωση όμως, σχεδιάζουν διάφορες εναλλακτικές λύσεις ώστε να ελέγξουν το ευρωκοινοβούλιο όπως γράφει ο καλά πληροφορημένος ανταποκριτής της «Εποχής» στο Βερολίνο ∆ημήτρης Σμυρναίος: «Το Βερολίνο προτείνει τη διάσπαση του ευρωκοινοβουλίου σε ένα «γενικών καθηκόντων» και ένα μόνο για τις χώρες της Ευρωζώνης. Θα είναι προφανώς και αυτό ένα βήμα στην κατεύθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης». Ο σχεδιασμός αυτός προχωρεί παράλληλα «με την προοπτική διαμόρφωσης μιας Ευρώπης με 2 ή και 3 ταχύτητες κάτω από την κοινή στέγη, μιας Ευρώπης σχεδόν ομοσπονδιακής» όπως είπε ο Μαρκ Σεμό, αρχισυντάκτης της «Λιμπερασιόν, και διευκρινίζει ότι «θα υπάρχει μια ομοσπονδιακή Ευρώπη από τη μια πλευρά και μια μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά και από την άλλη στην οποία είναι δυνατό να ενταχθούν άλλες χώρες, με διαφοροποιημένες πολιτικές». Αυτά από την Εφημ. Των Συντακτών, 2.2.2014. Την πληροφορία αυτή επιβεβαίωσε ο Βόλφγκαγκ Σόιμπλε που αποκάλυψε ότι «το Βερολίνο σκέπτεται πια με ορίζοντα μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων».Κατά τα τα άλλα θα ακούσουμε πολλά για ευρωπαϊστές και αντιευρωπαϊστές. Μ. Κοβάνης

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Η επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών στην Ισπανία, oι μαζικές διαδηλώσεις στη Γαλλία κατά του νόμου για το γάμο ομοφυλόφιλων ζευγαριών και για την υπεράσπιση της οικογένειας και τόσα άλλα συνθέτουν την “άλλη”, την πιο ύπουλη και σκοτεινή πλευρά της κοινωνικής κρίσης.

Το «τρένο της ελευθερίας» που οργανώθηκε από φεμινιστικές ομάδες.

Επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών στην Ισπανία Νομοσχέδιο για την απαγόρευση της έκτρωσης Το νομοσχέδιο για την έκτρωση του υπουργού ∆ικαιοσύνης Γκαγιαρντόν καταργεί τον ισχύοντα σχετικό νόμο του 2010 και γυρίζει την ισπανική κοινωνία 30 χρόνια πίσω: στο νόμο του 1985. Ουσιαστικά, το νομοσχέδιο καθιστά πρακτικά αδύνατη την πραγματοποίηση νόμιμης έκτρωσης στην Ισπανία. Η λογική και η επιχειρηματολογία στηρίζεται στη γνωστή θρησκευτικο-σκοταδιστική και μισογυνική άποψη της «προστασίας της ζωής του εμβρύου» και στην ταύτιση της σεξουαλικότητας των γυναικών με την αναπαραγωγική τους ικανότητα.

ι αντιδράσεις στο ιδεολογικόκοινωνικό πισωγύρισμα που σηματοδοτεί το νομοσχέδιο ήσαν άμεσες και μαχητικές. Ήδη, το περασμένο Σάββατο (1/2), με κεντρικό σύνθημα «Εγώ αποφασίζω» οργανώθηκε από φεμινιστικές ομάδες το «τρένο της ελευθερίας»: το τρένο ξεκίνησε με 150 γυναίκες από την πόλη Χιχόν (Αστούριας), με προορισμό τη Μαδρίτη και ενδιάμεση στάση - διαδήλωση στο Βαγιαντολίδ, όπου διεξάγονταν εθνική Συνδιάσκεψη του Λαϊκού κόμματος. Το κλίμα αγωνιστικό συνάμα και γιορταστικό με τραγούδια και μουσικά όργανα. Η απροσδόκητα ένθερμη υποδοχή στους σταθμούς, η ενθάρρυνση και επευφημίες των συνεπιβατισσών/τών και η μαχητική (φρουρούμενη από τα ισπανικά ΜΑΤ) διαδήλωση, τους τόνωσε το ηθικό. Η «υποδοχή» στη Μαδρίτη το επόμενο πρωί και η διαδήλωση δεκάδων χιλιάδων ατόμων από το σταθμό μέχρι τη Βουλή, όπου παραδόθηκε ψήφισμα για την απόσυρση του νομοσχεδίου, γέννησε την ελπίδα ότι μετά τη νικηφόρα «άσπρη παλίρροια»* έρχεται η σειρά της μοβ. Η συνέχεια είχε προγραμματιστεί για χθες, Σάββατο (8/2), με πανισπανική συγκέντρωση-διαδήλωση στη Μαδρίτη. Από την πλευρά των κομμάτων, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) χαρακτηρίζει το νέο νόμο «ντροπή που στρέφεται ενάντια στην αξιοπρέπεια και την ελευθερία των γυναικών» και δηλώνει ότι θα τον καταψηφίσει και θα είναι με τους πολίτες μέχρι τη νίκη. Η Ενωμένη Αριστερά ζητά την απόσυρση του νομοσχεδίου που κινείται στα όρια του φρανκισμού και παραβιάζει το «θεμελιώδες δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουν για τη μητρότητά τους», ενώ καλεί την κοινωνία να συμμετάσχει μαζικά στις κινητοποιήσεις.

Ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων τοποθετούνται κατηγορηματικά κατά του νόμου. Ακόμα και βουλευτές/στελέχη της ∆εξιάς αντιδρούν, κυρίως για την απαγόρευση της έκτρωσης όταν το έμβρυο έχει σοβαρές δυσπλασίες. Παρά τις αντιδράσεις, ο Γκαγιαρντόν δηλώνει αποφασισμένος να μην κάνει πίσω και να «ρυθμίσει νομοθετικά τα δικαιώματα των γυναικών και του εμβρύου». Μια πρώτη απάντηση ήταν και το σύνθημα φεμινιστριών: «Γκαγιαρντόν, στη μήτρα μου κάνω κουμάντο εγώ».

Το νομοσχέδιο

Στο νομοσχέδιο που φέρει τον εύγλωττο τίτλο «Νόμος για την Προστασία της Ζωής του Εμβρύου και της Γυναίκας», η έκτρωση είναι νόμιμη σε δύο μόνο περιπτώσεις: 1) βιασμός (τις 12 πρώτες βδομάδες της εγκυμοσύνης) και 2) όταν διαπιστώνεται από 2 γιατρούς (1 στον ισχύοντα νόμο) ότι η εγκυμοσύνη θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή της εγκύου ή τη φυσική /ψυχολογική της υγεία (22 βδομάδες). Οι προϋποθέσεις για την απόκτηση των ιατρικών πιστοποιητικών είναι πιο περιοριστικές και οι διαδικασίες πιο χρονοβόρες ακόμα και από αυτές που προέβλεπε ο νόμος του 1985! Καταργείται ακόμα και η δυνατότητα νόμιμης έκτρωσης στην περίπτωση που το έμβρυο παρουσιάζει πολύ σοβαρές δυσπλασίες. Επίσης, η άρνηση πραγματοποίησης έκτρωσης για λόγους συνείδησης, που σήμερα ισχύει μόνο για τους γιατρούς, επεκτείνεται και στο υγειονομικό προσωπικό που άμεσα ή έμμεσα συμμετέχει σ’ αυτήν. Τέλος, αν και η έκτρωση θεωρείται έγκλημα, οι γυναίκες που το διαπράττουν αντιμετωπίζονται σαν θύματα και δεν τιμωρούνται ποινικά (σήμερα τιμωρούνται με πρόστιμο-εξαγορά ποινής φυλάκισης 6-24 μηνών). Για τους γιατρούς, παραμένουν οι ποινές του ισχύοντα νόμου: φυλάκιση μέχρι 3 χρόνια ή αναστολή της άδειας άσκησης του επαγγέλματος μέχρι 6 μήνες.

Ελεύθερη και δωρεάν έκτρωση

Ο νόμος που ισχύει και έχει ψηφιστεί το 2010 ήταν αποτέλεσμα πολύχρονων και επίμονων αγώνων των γυναικών για «ελεύθερη, αποποινικοποιημένη και δωρεάν έκτρωση», τους οποίους στήριξε σταθερά όλα αυτά τα χρόνια η Αριστερά (κατά κύριο λόγο η Ε.Α.) Ωστόσο, ο νόμος δεν ανταποκρίνονταν ούτε στις προσδοκίες των γυναικών ούτε στις προεκλογικές κάθε

φορά δεσμεύσεις του Σ.Κ. Έτσι, το γυναικείο/φεμινιστικό κίνημα συνέχισε να διεκδικεί τη βελτίωση του νόμου. Παρά τα προβλήματα, ο νόμος του 2010 αναγνωρίζει, με ορισμένες προϋποθέσεις, στις ενήλικες γυναίκες το δικαίωμα να κάνουν νόμιμη έκτρωση στη διάρκεια των πρώτων 14 βδομάδων και δεν απαιτεί τη συγκατάθεση των γονέων για τις γυναίκες 16-17 χρονών. Το Λαϊκό Κόμμα (σημερινή κυβέρνηση) το είχε καταψηφίσει με το σκεπτικό που ξεδιπλώνει σήμερα. Με πανομοιότυπο σκεπτικό και η Ν.∆. καταψήφισε το νόμο για τη νομιμοποίηση της έκτρωσης το 1986.

∆ιεθνής αλληλεγγύη

∆ιαδηλώσεις αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας, στο Λονδίνο και σε αρκετές πρωτεύουσες της Ευρώπης. Στην Αθήνα, φεμινιστικές συλλογικότητες οργάνωσαν διαμαρτυρία το Σάββατο (1/2) στην ισπανική Πρεσβεία και μοίρασαν σχετικό κείμενο: «Εάν, πότε και πόσα παιδιά θα κάνουμε, δική μας η απόφαση. Ελεύθερη και δωρεάν έκτρωση στην Ισπανία, την Ελλάδα και παντού». Αντιστεκόμαστε σε κάθε απόπειρα περιορισμού της αυτονομίας του σώματός μας.» Η επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών στην Ισπανία, oι μαζικές διαδηλώσεις στη Γαλλία κατά του νόμου για το γάμο ομοφυλόφιλων ζευγαριών και πριν λίγες μέρες για την υπεράσπιση της οικογένειας, η ουσιαστικά μη αντίδραση της ιταλικής κοινωνίας για τη Λαμπεντούζα και της ελληνικής για το Φαρμακονήσι και τόσα άλλα συνθέτουν και ταυτόχρονα αναδεικνύουν την «άλλη», την πιο ύπουλη και σκοτεινή πλευρά της κοινωνικής κρίσης. Ας της δώσουμε, όσο πιο γρήγορα, την προσοχή που της αντιστοιχεί και ας την αξιολογήσουμε ως ισότιμη με την οικονομική. Γεωργία Ντούσια

* Οι μαζικές και επίμονες απεργίες και διαδηλώσεις όλων των εργαζομένων στη ∆ημόσια Υγεία, που απέτρεψαν τις σχεδιαζόμενες ιδιωτικοποιήσεις.

Ο ισπανικός νόμος είναι η αφορμή

τις 28/1, το ∆ίκτυο Γυναικών ΣΥΡΙΖΑ οργάνωσε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την έκτρωση στην Ισπανία με εισηγήτρια τη Μαϊτέ Μόλα, αντιπρόεδρο του ΚΕΑ και ηγετικό στέλεχος της ισπανικής Ενωμένης Αριστεράς. Το πιο κάτω κείμενο είναι απόσπασμα από την παρέμβαση της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ Μαρίας Κανελλοπούλου: «Η κατάργηση των αμβλώσεων από την κυβέρνηση του Ραχόι στην Ισπανία, γεγονός αυτό καθεαυτό εξαιρετικά σοβαρό, είναι μια τεράστια οπισθοδρόμηση για τις Ισπανίδες γυναίκες και για την ισπανική κοινωνία συνολικά, αλλά είναι ταυτόχρονα σημάδι των καιρών για τη χώρα μας, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη και με αυτήν την έννοια είναι μια αφορμή. Ενδεχομένως, δηλαδή, ό,τι βλέπουμε σήμερα να γίνεται στο άλλο άκρο της νότιας Ευρώπης να χτυπήσει σύντομα και τη δική μας πόρτα... Για μας η δυνατότητα επιλογής για μια γυναίκα αν θα κάνει παιδιά, πότε, πόσα, με ποιον, υπό ποιες προσωπικές συνθήκες, είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Αδιαπραγμάτευτο. ∆υστυχώς, και αυτό θα πρέπει να το παραδεχτούμε, δεν είναι έτσι για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας… Η οπισθοχώρηση των δικαιωμάτων των γυναικών που κατακτήθηκαν με μεγάλους αγώνες στην Ελλάδα, στην Ισπανία και αλλού, είναι πλέον κοινός τόπος και η δημοκρατία μας, (αυτή η ανάπηρη δημοκρατία, όπως την ξέραμε) καθημερινά περιορίζεται, δεν είναι πια καθόλου αυτονόητη και δυστυχώς, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τα φεμινιστικά δικαιώματα. ∆εν αρκεί, λοιπόν, σήμερα να πούμε πως στεκόμαστε αλληλέγγυες στον αγώνα των γυναικών στην Ισπανία που διεκδικούν δικαίωμα στον αυτοκαθορισμό τους. Χρειάζεται, με αφορμή την Ισπανία, να μιλήσουμε και να οργανώσουμε καλύτερα και τη δική μας δράση για όλα όσα συμβαίνουν με τα δικαιώματα γενικά στη χώρα μας και ιδιαίτερα με τα γυναικεία δικαιώματα που καθώς φαίνεται ηττώνται πλέον κατά κράτος».

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Επανεκκινούν οι συνομιλίες

ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Στηρίζουν την απόφαση ∆ΗΣΥ και ΑΚΕΛ

ημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση επίλυσης του κυπριακού έγινε την προηγούμενη βδομάδα. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Κυπριακής ∆ημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ανακοίνωσε ότι συμφωνεί με το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος και αποδέχεται την επανέναρξη των συνομιλιών με την τουρκοκυπριακή πλευρά. Την ίδια στάση αναμένεται να κρατήσει και ο Ντερβίς Έρογλου, παρά την αρχική επιφυλακτικότητά του. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, στις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα υπάρξει επίσημη συνάντηση των δύο ηγετών όπου θα ανακοινωθεί η επανέναρξη των συνομιλιών. Το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος δεν έχει δοθεί επισήμως στη δημοσιότητα, αλλά μεγάλο μέρος του έχει διαρρεύσει στον κυπριακό τύπο. Σημαντικότερα στοιχεία του είναι η ρητή αποδοχή των “3 singles” όπως αποκαλούνται η μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και η μία διεθνής προσωπικότητα του κράτους. Επιπλέον, ξεκάθαρος είναι ο ορισμός του δικοινοτικού και διζωνικού χαρακτήρα του ομόσπονδου κράτους, ενώ ρητή είναι η αναφορά στην απαγόρευση οποιωνδήποτε πιθανόν αποσχιστικών τάσεων.

Στηρίζουν ∆ΗΣΥ και ΑΚΕΛ

Ο Ν. Αναστασιάδης ενημέρωσε την προηγούμενη Πέμπτη τα πολιτικά κόμματα. Στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών τόσο ο ∆ΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ εξέφρασαν τη στήριξη στην απόφαση του προέδρου για επανέναρξη των συνομιλιών. Ο πρόεδρος του ∆ΗΣΥ Α.

είναι ευχαριστημένος με το περιεχόμενου του κειμένου αλλά ακολουθεί την πολιτική «η Λευκωσία αποφασίζει και η Αθήνα συμπαραστέκεται». Όσον αφορά την παραμονή ή όχι του ∆ΗΚΟ στη κυβέρνηση, ο Ν. Παπαδόπουλος τόνισε ότι θα αποφασίσουν τα συλλογικά όργανα του κόμματος εντός της επόμενης βδομάδας. Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι το ∆ΗΚΟ θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση στην οποία διατηρεί τέσσερις υπουργούς. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και η Ε∆ΕΚ, το ΕΥΡΩΚΟ και οι Οικολόγοι Νεοφύτου δήλωσε ότι κανείς δεν θεωρεί το κείμενο τέλειο, αλλά αποτελεί βάση για την έναρξη των συνομιλιών. Από την πλευρά του, ο Γ.Γ του ΑΚΕΛ, Α. Κυπριανού αφού υπογράμμισε πως το κόμμα του είχε εξαρχής διαφωνήσει με την τακτική που είχε ακολουθήσει ο κ. Αναστασιάδης, σημείωσε ότι το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος υπολείπεται από την αντίστοιχη συμφωνία Χριστόφια – Ταλάτ. Τόνισε πάντως ότι το ΑΚΕΛ θα στηρίξει τον πρόεδρο στην απόφασή του για επανέναρξη των συνομιλιών και σημείωσε ότι έχει μεγάλη σημασία να λειτουργήσουν όλα τα κόμματα εποικοδομητικά και υπεύθυνα. Επιπλέον, ο κ. Κυπριανού επεσήμανε ότι οι εξελίξεις θα είναι πολύ αρνητικές αν αυτή η προσπάθεια δεν καταλήξει σε συμφωνία, μέσω δημοψηφισμάτων, των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Αναφορικά με τις αντιδράσεις ο κ. Κυπριανού δήλωσε ότι: «είναι εξασφαλισμένη η μία εξωτερική κυριαρχία και απομένει να ρυθμιστεί το θέμα της εσωτερικής κυ-

ριαρχίας», ενώ τόνισε ότι η «διαιώνιση του αδιεξόδου μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην οριστική διχοτόμηση. Εάν κάποιοι έχουν συμβιβαστεί με αυτή την ιδέα, θα πρέπει να το πουν καθαρά στον κυπριακό λαό».

Μένει μέχρι να φύγει το ∆ΗΚΟ

Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κινούνται τα μικρότερα κόμματα. Ο πρόεδρος του ∆ΗΚΟ Ν. Παπαδόπουλος εξέφρασε την έντονη διαφωνία του για το περιεχόμενο του κειμένου, υποστηρίζοντας ότι επαναφέρονται φρασεολογία και πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν και ότι παραχωρείται στους τουρκοκύπριους χωριστή κυριαρχία, ότι επαναφέρεται η έννοια της διπλής ιθαγένειας και καταργείται η Κυπριακή ∆ημοκρατία, καθώς το κείμενο παραπέμπει σε «παρθενογένεση» νέου κράτους. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι κύκλοι του ∆ΗΚΟ αφήνουν να διαρρεύσει ότι ούτε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας

Στην Αθήνα ο Αναστασιάδης

Αμέσως μετά το τέλος του Συμβουλίου Αρχηγών ο πρόεδρος της Κύπρου ταξίδεψε στην Αθήνα προκειμένου να ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση. Μετά το τέλος της συνάντησης, ο έλληνας πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι μία λύση τύπου «Σχεδίου Αναν» θα πρέπει να αποφευχθεί, ενώ επανέλαβε ότι το Κυπριακό αποτελεί προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και πως υπάρχει στενή συνεργασία με τη Λευκωσία. Από την πλευρά του ο Ν. Αναστασιάδης ξεκαθάρισε ότι το κείμενο αποτελεί συμφωνία για επανέναρξη των συνομιλιών και όχι το σχέδιο λύσης του προβλήματος ενώ υπογράμμισε ότι πρόκειται για μακρύ δρόμο λέγοντας χαρακτηριστικά: «τώρα αρχίζουν τα δύσκολα».

Αδάμος Ζαχαριάδης

Ολόκληρο το κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος στο epohi.gr

Κατεδαφίσεις, εκτοπισμοί και εποικισμοί στην κοιλάδα του Ιορδάνη

μεση παύση της καταστροφής ιδιοκτησιών και των εκτοπισμών παλαιστινίων της Κοιλάδας του Ιορδάνη, ζήτησε από τους ισραηλινούς ο Συντονιστής του Γραφείου Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, Τζέιμς Ρόουλεϊ (31/1) την επομένη των κατεδαφίσεων 36 παλαιστινιακών κατοικιών στην κοινότητα Έιν αλ Χίλουε, οι οποίες άφησαν άστεγους 66 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 36 παιδιά. Όπως δήλωσε, η διαδικασία εκτοπισμών και εποικισμών που διπλασιάστηκαν το 2013 και το 80% των οποίων διενεργούνται στη ∆υτική Όχθη, «όχι μόνο στερεί από τους παλαιστινίους την πρόσβαση σε στέγη και βασικές υπηρεσίες, αλλά αντιβαίνει τη διεθνή νομοθεσία», ενώ η ανθρωπιστική βοήθεια, «σε πολλές περιπτώσεις δεσμεύεται, κατάσχεται ή καταστρέφεται».

Κλοπή γης και εθνοκάθαρση

Σύμφωνα με το OCHA, περισσότεροι από 1.100 ξεριζώθηκαν μέσα στο 2013 (αύξηση 25%) και περισσότεροι από 180, μεταξύ των οποίων 100 παιδιά, από την αρχή του 2014, στην ανατολική Ιερουσαλήμ και στον τομέα Γ της ∆. Όχθης, ενώ «είναι κυριολεκτικά αδύνατη» η απόκτηση άδειας οικοδομής. Οι παλαιστίνιοι της κοιλάδας του Ιορδάνη κατοικούν σε χειροποίητα πρόχειρα σπίτια επειδή οι

κε ότι «η προσθήκη ελάχιστων κατοικιών σε ήδη υπάρχουσες κοινότητες δεν μεταβάλλει στο ελάχιστο τον χάρτη».

Απειλούν με οικονομικές κυρώσεις

ισραηλινοί απαγορεύουν τις κατασκευές από τσιμέντο και σίδερο στην περιοχή. Το πρωί της Παρασκευής, δυνάμεις του στρατού εισέβαλαν στο εγκαταλελειμμένο μετά την εισβολή των ισραηλινών το 1967 χωριό Έιν Χιτζλέχ, όπου ακτιβιστές της Επιτροπής Συντονισμού Λαϊκού Αγώνα είχαν οργανώσει διαμαρτυρία για την εθνική κάθαρση σε παλαιστινιακά χωριά. Το προοδευτικό εβραϊκό δίκτυο Mondoweiss χαρακτηρίζει «κλοπή γης και ιδιοκτησίας και εθνοκάθαρση», τις επίσημες εντολές για επιθέσεις, διώξεις, απαγωγές, κρατήσεις και καταστροφές κατοικιών, ελαιόδεντρων και κοπαδιών. Στα τέλη 2013, το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο για την προσάρτηση οικισμών της Κοιλάδας του Ιορδάνη στο εβραϊκό κράτος, ενώ διοχέ-

τευσε κονδύλια σε υποστηρικτές των εποικισμών. Χαρακτηριστική είναι η καταχώρηση της Εβραϊκής Υπηρεσίας για το Ισραήλ η οποία «εξασφαλίζει το εβραϊκό μέλλον των γενεών»-, για τα «κέντρα απορρόφησης» που «καλύπτουν όλες τις ανάγκες πρώτης κατοικίας από την οποία αρχίζει η διαδικασία ενσωμάτωσης νέων εβραίων». Η επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, Κάθριν Άστον, χαρακτήρισε την εποικιστική δραστηριότητα «παράνομη σύμφωνα με την διεθνή νομοθεσία» και «εμπόδιο για την ειρήνη». Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου αντέδρασε έντονα χαρακτηρίζοντας «υποκριτική» και μονομερή εναντίον του Ισραήλ και υπέρ των παλαιστινίων τη στάση της ΕΕ και ισχυρίστη-

Στις αρχές Φεβρουαρίου, η ΕΕ προειδοποίησε για πρώτη φορά και το Ισραήλ -εκτός από την ΠΑ- ότι αν αποτύχουν οι ειρηνευτικές διαδικασίες θα επιβάλει κυρώσεις που αναμένεται να πλήξουν τους παλαιστινίους, και όχι το Ισραήλ, το οποίο απολαμβάνει ετήσια χρηματοδότηση 3 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ -ποσό ισοδύναμο των περικοπών στα κουπόνια σίτισης των αμερικανών. Ο πρόεδρος της ΠΑ Μαχμούντ Αμπάς αιφνιδίασε, με συνέντευξη στους New York Times την περασμένη Κυριακή στην οποία πρότεινε: 1. Αποστρατικοποίηση της Παλαιστίνης και διατήρηση μόνο αστυνομικής δύναμης. 2. Χρονικό περιθώριο πέντε (αντί τριών προηγούμενης πρότασής του) ετών για αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και σταδιακή κατάργηση των εβραϊκών οικισμών στο νέο παλαιστινιακό κράτος. 3. Επ’ αόριστον παρουσία δυνάμεων του ΝΑΤΟ που θα προστατεύουν την Παλαιστίνη και θα εμποδίζουν την διακίνηση οπλισμών και την τρομοκρατία που φοβάται το Ισραήλ. Ελισάβετ Πετρίδου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Οκτωβρίου 2013

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας, «το παρελθόν ποτέ δεν είχε καλύτερο μέλλον». Τι και αν οι στρατιώτες βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στα χαρακώματα, αντιμέτωποι για πρώτη φορά με χημικά όπλα, χωρίς οι στόχοι του πολέμου να είναι σαφείς.

Οι νεκροί άξιζαν τον κόπο, κατά την Αγγλία

Η κυβέρνηση ανακήρυξε το 2014 έτος μνήμης για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο

Της Ντίνας Τζουβάλα

ια αρχή ας καταφύγουμε σε έναν απλό εμπειρικό κανόνα: όταν κάποιος γιορτάζει την έναρξη και όχι το τέλος ενός πολέμου (π.χ. 28η Οκτωβρίου 1940) είτε έχει μια κοινωνικά μη-αποδεκτή συμπάθεια προς τους σκοτωμούς και τα αίματα είτε θέλει να κλέψει. Ο κανόνας αυτός μάλλον επιβεβαιώνεται με την απόφαση της αγγλικής κυβέρνησης να ανακηρύξει το 2014 ως έτος μνήμης για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αντί να περιμένει το 2018, όπως θα ήταν γενικά αναμενόμενο. Το σύνθημα δόθηκε με την αλλαγή του χρόνου όταν ο υπουργός Παιδείας, Μάικλ Γκοβ, με άρθρο του στην Daily Mail, αποφάσισε να αποδομήσει την «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς» πάνω στο ζήτημα.

Ύμνους στον Πρώτο, με αναφορά στον ∆εύτερο Παγκόσμιο

Αντίθετα, λοιπόν, με όσα νομίζουμε ο υπουργός μάς διαβεβαίωσε πως ο Πρώτος Παγκόσμιος ήταν ένας δίκαιος πόλεμος, καθώς η Αγγλία πολεμούσε προστατεύοντας τις φιλελεύθερες αξίες του ελεύθερου κόσμου, ενώ η δε-

σποτική Γερμανία προσπαθούσε να προωθήσει ένα ολοκληρωτικό σχέδιο κυριαρχίας πάνω στην Ευρώπη. Έτσι, παρόλο που η βιαιότητα του πολέμου είναι αδιαμφισβήτητη, οι θυσίες άξιζαν τον κόπο. Το βασικό πρόβλημα με αυτήν την περιγραφή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είναι ότι κατά βάση... αναφέρεται στον ∆εύτερο. Για παράδειγμα, όπως επισήμανε και ο καθηγητής Ιστορίας Ρίτσαρντ Έβανς, είναι δύσκολο να ισχυριστεί κάποιος ότι η Αγγλία πάλευε για τη δημοκρατία και το φιλελευθερισμό όταν υπολογίζεται ότι το 40% των στρατευμένων δεν είχε δικαίωμα ψήφου, τη στιγμή που στη Γερμανία- έστω και κάπως τυπικά- όλοι οι ενήλικοι άνδρες το είχαν. Επιπλέον, το «μικρό Βέλγιο», η ανεξαρτησία του οποίου ήταν ένα από τα βασικά επίδικα του πολέμου, ήταν η ίδια χώρα που ελάχιστα χρόνια νωρίτερα (1885-1908) είχε εμπλακεί σε ένα από τα φρικτότερα εγκλήματα της αποικιοκρατίας που κόστισε τη ζωή σε 5-10 εκατομμύρια Κονγκολέζους. Τέλος, όπως επισήμανε και ο κωμικός Μαρκ Στιλ, η αντίληψη πως ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν «ο πόλεμος που θα σταματούσε όλους τους πολέμους», αποδείχτηκε ελαφρώς λανθασμένη.

Εξίσου λανθασμένη αποδείχτηκε η πεποίθηση τόσο των κυβερνήσεων όσο και πολλών απλών ανθρώπων που κατατάσσονταν εθελοντικά στον στρατό ότι ο πόλεμος θα τελείωνε ως τα Χριστούγεννα (του 1914). Το ζήτημα είναι ότι ο πόλεμος είχε μεν σχέση με τον εντεινόμενο ανταγωνισμό των ιμπεριαλιστικών χωρών για τις αποικίες, ειδικά τη στιγμή που η Γερμανία μπήκε στο παιχνίδι αργοπορημένα, αλλά ήταν παράλληλα ένας πόλεμος που αρχικά κανείς δεν ήθελε, και οι στόχοι του, σε ευρωπαϊκό έδαφος, ήταν ασαφείς. Έτσι, οι στρατιώτες βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στα χαρακώματα, αντιμέτωποι για πρώτη φορά με χημικά όπλα και τις διαβόητα κακές αποφάσεις των επικεφαλής τους (στην απόβαση της Καλλίπολης 44.072 στρατιώτες των Συμμάχων σκοτώθηκαν σε μια αποστολή της οποίας ο στόχος παραμένει άδηλος). Όπως, όμως, είπε και ο υπουργός Παιδείας «το παρελθόν ποτέ δεν είχε καλύτερο μέλλον».

Κανένας πόλεμος δεν είναι δίκαιος

Είναι σαφές πως ενώ η κρίση βρίσκεται ακόμα εδώ, παρά τη φαινομενική α-

νάκαμψη, και ο εθνικισμός της Αγγλίας κορυφώνεται για το ποιος θα υστεριάσει περισσότερο ενάντια της ΕΕ από τα δεξιά, για το ποιος θα υμνήσει πιο έντονα το μεγαλείο της χαμένης Αυτοκρατορίας, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έχει σχέση με το παρελθόν, αλλά με το παρόν και το μέλλον. Η στόχευση γίνεται ακόμα σαφέστερη καθώς ο υπουργός συνέδεσε ρητά την «αποδόμηση των αριστερών μύθων» με τις μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση που προωθεί η κυβέρνηση. Επειδή όμως ο καθένας βλέπει ό,τι του επιτρέπει η θέση του, η θέση των καταπιεσμένων μάς αφήνει αλλά και μας επιβάλλει να δούμε το εξής: όταν ξεκίνησαν οι εξετάσεις των εθελοντών για να καταταγούν στον αγγλικό στρατό, ένας στους δύο άντρες κρίθηκε ανίκανος να υπηρετήσει λόγω της τρομακτικής καταπόνησης που είχε υποστεί από τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, στέγασης και διατροφής της εργατικής τάξης. Όσοι κατάφεραν να καταταγούν, γύρισαν ανάπηροι και ψυχικά διαλυμένοι σε μια οικονομία που λίγο αργότερα θα μαστιζόταν από την ανεργία και τις υπόλοιπες συνέπειες της Μεγάλης Κρίσης. Και σε μια τέτοια κοινωνία, κανένας πόλεμος δεν είναι δίκαιος.

Ο καλός και ο κακός Γερμανός... ξανάρχονται

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

τακτική «του καλού και κακού μπάτσου» είναι παλιά και δοκιμασμένη. Προφανώς λόγω μειωμένης ευρηματικότητας αλλά και έλλειψης διάθεσης για πειραματισμούς, έχει προκριθεί από τους εγκεφάλους του μεγάλου βερολινέζικου συνασπισμού ως η καλύτερη μέθοδος για την προώθηση των θέσεών τους στην Ευρώπη. Οι ρόλοι είναι εναλλασσόμενοι μεταξύ των δύο εταίρων, όπως έδειξαν οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας. ∆ηλαδή κανείς δεν έχει κατακυρώσει για πάντα το ρόλο του «καλού».

Μοιρασμένοι ρόλοι

Στην περίπτωση της Τουρκίας, τον καλό έχει αναλάβει να παίξει η σοσιαλδημοκρατία, που επιμένει ότι η πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να παραμείνει ανοιχτή για τη γειτονική μας χώρα, την ώρα που η χριστιανοδημοκρατική Ένωση και επίσημα, μέσω του προεκλογικού της προγράμματος για τις ευρωεκλογές, τάσσεται κατηγορηματικά κατά της ένταξης και επιμένει να μιλά για μια ειδική σχέση. Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα. Φαίνεται, πάντως, ότι εδώ το SPD έχει καπαρώσει το ρόλο του «κακού». Κάτι που είχε κάνει άλλωστε και στο παρελθόν απέναντι στην Κύπρο, τότε που σοσιαλδημοκρατικά στελέχη με πρώτο και καλύτερο τον υποψήφιο καγκελάριο Πέερ Στάινμπρουκ μιλούσαν με πιο σκληρή γλώσσα για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία του μεγάλου νησιού από ότι οι χριστιανοδημοκράτες. Τώρα οι σκληροί λέγονται Φράνκ Βάλτερ Στάινμαϊερ και Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Ο αρχηγός του SPD, αντικαγκε-

λάριος και υπουργός Οικονομίας χαρακτήρισε ουσιαστικά «τριτοκοσμική» χώρα την Ελλάδα και έδειξε να εναντιώνεται στα διάφορα σχέδια που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και δημοσιογραφικών γραφείων για ένα νέο σχέδιο «σωτηρίας» της οικονομίας της. Κοινή διαπίστωση φυσικά και στα δύο κυβερνητικά κόμματα ότι το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο και ότι θα χρειαστούν και νέα μέτρα ως αντάλλαγμα για την όποια ελάφρυνσή του, η οποία για μια ακόμα φορά δεν θα έχει στόχο την ανακούφιση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά τη διατήρηση των ισορροπιών που ευνοούν τραπεζίτες και χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Προς ικανοποίηση όλων

Στο Βερολίνο είναι επίσης διατεθειμένοι, μέχρι ενός σημείου, να κάνουν ότι... πιστεύουν τις υποσχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την ύπαρξη του περίφημου πρωτογενούς πλεονάσματος, ανεχόμενοι για μια ακόμα φορά κάποια λογιστικά τερτίπια, αλλά έχουν σαφώς

διαμηνύσει ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει η Αθήνα να εγκαταλείψει τους διάφορους «λεονταρισμούς», που προορίζονται βεβαίως πρωτίστως για εσωτερική κατανάλωση. Είναι φυσικά ένα ερώτημα το κατά πόσον οι διαφαινόμενες σήμερα διαφωνίες του χριστιανοδημοκράτη υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τους σοσιαλδημοκράτες συγκυβερνώντες είναι πραγματικές ή αν αποτελούν τελικά έναν έξυπνο τρόπο για να μπορούν να μένουν όλοι ικανοποιημένοι: Οι εκλογικές πελατείες των δύο κομμάτων, τα «αδερφά» συγκυβερνώντα κόμματα στην Ελλάδα και πάνω από όλα οι γερμανοί τραπεζίτες, οι οποίοι και προφανώς γνωρίζουν πολύ περισσότερα από τους δημοσιογράφους, που βομβαρδίζονται με διαρρέοντα ανεπίσημα σχέδια. Πίσω από την αντιμετώπιση της Ελλάδας ξεκάθαρα προβάλει, ωστόσο, η διαπίστωση ότι το πρόβλημα της χώρας μας δεν θεωρείται πια από πολλούς στο Βερολίνο και στη Φρανκφούρτη ως απαραίτητα «συστημικό» και επικίνδυνο για τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Η λογική των πολλών ταχυτήτων ή των ομόκεντρων κύκλων, που εδώ και δεκαετίες γοητεύει αρκετούς γερμανούς πολιτικούς λέει ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να ξεχωρίσουν τα ξερά από τα χλωρά και η ευρωζώνη να γίνει μια πραγματική ζώνη και οικονομικής ενοποίησης, στην οποία όμως δεν θα συμμετέχουν οι απλώς πρόθυμοι αλλά και οι ικανοί. Όποιος δεν θέλει ή δεν θα μπορεί να συμμορφωθεί με τις γερμανικές προδιαγραφές θα είναι Ευρωπαίος της δεύτερης ή ακόμα χειρότερο της τρίτης ταχύτητας. Και για πολλούς αυτό θα είναι και το στοίχημα για την Ελλάδα σε μια Ευρώπη των γερμανικών ονείρων. Αν δηλαδή θα μπορέσει να κρατηθεί στη Β’ ζώνη ή θα κινδυνέψει να πέσει ακόμα πιο χαμηλά.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Το εγχείρημα του Μοράλες και οι ισχυρές οι φωνές των «από κάτω»

στα δίκτυα του κόσµου

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΒΟΛΙΒΙΑ www.dresden-nazifrei.com

Ούτε στην ∆ρέσδη, ούτε πουθενά

Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, χιλιάδες αντι φασίστες θα κατέβουν την Πέ-

μπτη στους δρόμους της ∆ρέσδης για να εμποδίσουν την πορεία που προσπαθούν να κάνουν κάθε χρόνο οι νεοναζί με αφορμή το βομβαρδισμό της πόλης το 1945. Η κινητοποίηση οργανώνεται από την αντιφασιστική συμμαχία «∆ρέσδη χωρίς ναζί», που δημιουργήθηκε το 2010 και υποστηρίζεται από την Die Linke, τους Πράσινους, τους Σοσιαλδημοκράτες, συνδικάτα και πολλές περιφερειακές οργανώσεις, και έχει καταφέρει να μπλοκάρει την πρώην μεγαλύτερη νεναζιστική πορεία στην Ευρώπη. www.lasciatecientrare.it

Κλείνουμε το Ponte Galeria

∆εκάδες αντιρατσιστικές οργανώσεις θα συμμετέχουν το Σάββατο στην κινητοποίηση για το κλείσιμο του στρατοπέδου μεταναστών Ponte Galeria έξω από την Ρώμη, στο οποίο από την προηγούμενη εβδομάδα πολλοί μετανάστες έχουν ράψει το στόμα τους και κάνουν απεργία πείνας. Να σημειωθεί ότι τους τελευταίους μήνες κάτω από την πίεση του κινήματος περισσότερα από τα μισά στρατόπεδα κράτησης στην Ιταλία έκλεισαν, ωστόσο χιλιάδες μετανάστες εξακολουθούν να βρίσκονται ακόμα κρατούμενοι χωρίς κανένα λόγο.



www.autogestion.asso.fr

Στο δρόμο τής αυτοδιαχείρισης

Με μεγάλη επιτυχία έγινε το Σαββατοκύριακο  στο αυτοδιαχειριζόμενο εργο-

στάσιο Fralib στην Μασσαλία η πρώτη ευρωπαϊκή σύσκεψη διάφορων αυτοδιαχειριζόμενων πειραμάτων. Αντικείμενο της συνάντησης, στην οποία συμμετείχαν εργαζόμενοι, ακτιβιστές και πανεπιστημιακοί από πολλές χώρες, ήταν κατά πόσο μπορεί το μοντέλο της αυτοδιαχείρισης να αποτελέσει μια βιώσιμη λύση σήμερα στην Ευρώπη, όχι μόνο για την αυξανόμενη ανεργία και τη φτώχεια, αλλά και για την ίδια την εκμετάλλευση και την αλλοτρίωση που βρίσκονται στον πυρήνα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

ηγαίνοντας κανείς στη Βολιβία, εντυπωσιάζεται από την ομορφιά, την ποικιλομορφία και βιοποικιλότητα της χώρας και την έντονη παρουσία των γυναικών. Πρoσωπικά εντυπωσιάστηκα πολύ με τις πανταχού παρούσες, σε όλους τους τομείς της οικονομίας (αγροτικούς, κτηνοτροφικούς και αστικούς-εμπορικούς), γυναίκες. Η Βολιβία είναι επίσης μια πολύ φτωχή χώρα (υπέστη 30 χρόνια ∆ΝΤ) και η πιο Ιθαγενική της Λατινικής Αμερικής. Οι αυτόχθονες λαοί είναι πάνω από το 60% του πληθυσμού. Λαοί που αναγνωρίστηκαν στη διάρκεια που κυβερνά το MAS (Movimiento Al Socialismo) και ο Εβο Μοράλες, και η Βολιβία ονομάστηκε πολυεθνοτικό κράτος. Μια μεγάλη κατάκτηση για τους μέχρι τότε αόρατους αυτόχθονες. H γενική εντύπωση, προς τα έξω τουλάχιστον, για την αριστερά και τα κινήματα είναι ότι ο Έβο Μοράλες τα πάει καλά. Με αυτή την εντύπωση, συζητήσαμε με πολύ κόσμο κινηματικό και αριστερό (δεν γνωρίζω αν όλοι/ες αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί-κάποιοι σίγουρα ναι), πανεπιστημιακούς και αυτόχθονες, φεμινίστριες. Αλλά και κόσμο που συναντήσαμε στην καθημερινότητά μας. Η πραγματικότητα, λοιπόν, είναι διαφορετική, αντιφατική και πιο περίπλοκη.

Ισχυρή η εσωτερική αντιπολίτευση

Ο Έβο Μοράλες, στα 8 χρόνια διακυβέρνησης, πέτυχε να ανεβάσει πολύ το ΑΕΠ, να δώσει κάποιες στοιχειώδεις αυξήσεις, να κάνει πολλά βήματα στον τομέα της παιδείας και της υγείας για όλο τον πληθυσμό και να κάνει κεντρική μια συζήτηση που προϋπήρχε από τα κάτω, για ένα άλλο κοινωνικό, αναπτυξιακό μοντέλο που αποτυπώθηκε και στο καινούριο Σύνταγμα ως vivir bien. Γι’ αυτούς τους λόγους έχει και πολύ μεγάλη υποστήριξη. Έχει όμως και ισχυρή δική του αντιπολίτευση. Στο ζήτημα της αλλαγής οικονομικού, αναπτυξιακού και κοινωνικού μοντέλου στη Βολιβία μαίνεται μια μεγάλη αντιπαράθεση. Οι επικριτές της κυβέρνησης ανήκουν σε αυτό που εμείς θα ονομάζαμε αριστερή-κινηματική αντιπολίτευση και χρεώνουν στον Μοράλες συμβιβασμό με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και ανάπτυξης. Με τον εξορυκτικό καπιταλισμό της Βολιβίας. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, από την εποχή της αποικιοκρατίας, η Βολιβία είναι εξορυκτική οικονομία. Για αιώνες τα προϊόντα της γης της από τις εξορύξεις πλούτιζαν τις τσέπες των Ισπανών και στη συνέχεια των μεγάλων πολυεθνικών, είτε μιλάμε για ορυχεία –ασήμι κυρίως-, είτε για πετρέλαια, είτε για λίθιο, που απ’ ότι φαίνεται, για κακή της τύχη, διαθέτει σε μεγάλα αποθέματα. Αυτό που προσάπτουν οι επικριτές στον Μοράλες είναι ότι συμβιβάστηκε με το μοντέλο αυτό και τις μεγάλες εταιρείες (που τις φορολόγησε όμως πολύ) ως εύκολη λύση για να χρηματοδοτήσει άλλες ανάγκες, πατώντας πάνω στην καταστροφή του περιβάλλοντος, στις εκμεταλλευτικές σχέσεις εργασίας και σε απαξίωση ενός μέρους των ιθαγενικών λαών της Βολιβίας, που κατοικούν σε αυτές τις περιοχές και που αντιτίθε-

“

Όσοι στρέφονται εναντίον της πολιτικής του Μοράλες ήταν μέχρι χτες δικοί του άνθρωποι. Τον ανέδειξαν, τον εξέλεξαν, τον στήριξαν και δεν τήρησε τις δεσμεύσεις του και δεν διαβουλεύτηκε μαζί τους για να πάρει τέτοιες μεγάλες αποφάσεις. νται στις εξορύξεις και τα μεγάλα έργα, όπως αυτό του αυτοκινητόδρομου για τη Βραζιλία.

Καταστολή των Ιθαγενών

Για την ουσία του ζητήματος της ανάπτυξης και το πώς την φαντάζονται οι λαοί της Βολιβίας και η αριστερή «εσωτερική» αντιπολίτευση -σε σύγκρουση με το πώς την φαντάζεται η κυβέρνηση- έχει χυθεί πολύ μελάνι. Στην αντιπαράθεση πρωτοστατεί ο αντιπρόεδρος της χώρας, Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα, μαχητής, αριστερός και διανοούμενος που τώρα βρίσκεται στο τιμόνι ενός κράτους και αντιμετωπίζει τα προβλήματα που και εμείς εδώ φανταζόμαστε και συζητάμε επί δεκαετίες. Τι είναι το κράτος και ποιος ο ρόλος του; Τι σημαίνει φιλολαϊκό κράτος; Υπάρχει κάτι τέτοιο σε καπιταλισμό; Υπάρχει αριστερή κυβέρνηση που βγήκε με εκλογές που να υλοποιεί τελικά αριστερό ή έστω φιλολαϊκό πρόγραμμα; Ο Λινέρα απαντά στους επικριτές με όρους Μαρξιστικούς - Λενινιστικούς κυρίως (!), και πρακτικά ταυτίζει το κράτος με το λαό, λέγοντας πως το κράτος μπορεί να διαμεσολαβήσει όλα τα αιτήματα του λαού. Κατηγορεί, την αριστερίστικη όπως λέει αντιπολίτευση, μέσα από τα λόγια του Λένιν για την αντεπανάσταση, και τους ιθαγενικούς λαούς στην συγκεκριμένη περιοχή (TIPNIS) ως υποχείρια της μπουρζουαζίας και της δεξιάς που καραδοκεί. Με λίγα λόγια, επιχειρεί μέσω του διασυρμού να δικαιολογήσει μια πολιτική που συναντά αντιστάσεις και το χειρότερο απ’ όλα να δικαιολογήσει την καταστολή απέναντι στις πορείες των Ιθαγενών αλλά και απέναντι στις διαδικασίες τους. Να σημειώσουμε εδώ ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ανήκουν στις κοινότητες των αυτόχθονων, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι που στρέφονται εναντίον της πολιτικής του Μοράλες ήταν μέχρι χτες δικοί του άνθρωποι. Τον ανέδειξαν, τον εξέλεξαν, τον στήριξαν, πολλοί από αυτούς συμμετείχαν στην κυβέρνηση από

διάφορες θέσεις, και υποστηρίζουν πως δεν τήρησε τις δεσμεύσεις του και δεν διαβουλεύτηκε μαζί τους για να πάρει τέτοιες μεγάλες αποφάσεις. Και κυρίως δεν έθεσε θέμα εθνικοποιήσεων, συμμετοχής των εργαζομένων κ.λπ αντιθέτως παραχωρεί γη σε εταιρείες πετρελαίων και σε μεγάλες μονοκαλλιέργειες μεταλλαγμένων (έχοντας όμως ως κράτος μεγάλα κέρδη από την αυστηρή φορολόγησή τους).

«Όλα είναι υπερβολές»

Ο Αντιπρόεδρος, από την άλλη μεριά, απαντά ότι όλα αυτά είναι υπερβολές, ότι οι εξορύξεις είναι απλά ένα τεχνικό ζήτημα και ότι αυτά τα λένε διάφορες εγκάθετες ΜΚΟ που ο ίδιος τις χαρακτηρίζει «παιδική αρρώστια της δεξιάς», σε μια προσπάθεια να πει ότι όσοι διαδηλώνουν και κρίνουν είναι περίπου πράκτορες και ΜΚΟίστες. Κάτι που βεβαίως δεν αληθεύει. Η ουσία, λέει στα γραπτά του ο Αντιπρόεδρος, είναι ο διεθνής καταμερισμός εργασίας και πως αυτό αλλάζει, που βεβαίως δεν αλλάζει όπως λέει σε μια και μόνη χώρα. Σωστό θα μπορούσε κανείς να πει, αλλά παραμένει αναπάντητο το ερώτημα γιατί απαγορεύεται ο συνδικαλισμός στα κρατικά εργοστάσια, όπως μας ενημέρωσαν εκεί κάποιοι σύντροφοι. Εν κατακλείδι, γιατί ένα άρθρο δεν μπορεί να τα πει όλα, είναι δύσκολο, αντιφατικό και πάρα πολύ ενδιαφέρον το εγχείρημα της Βολιβίας και ισχυρές οι φωνές των «από κάτω» (που στη Βολιβία είναι αρκετά οριζόντια οργανωμένοι), και βεβαίως έχει και τα δίκια της και η κυβέρνηση σε κάποια θέματα , γιατί δεν είναι απλό να ανοίξεις πόλεμο στο κεφάλαιο και μάλιστα το πετρελαϊκό, όμως ο αυταρχισμός, η καταστολή αλλά και η προσπάθεια της κυβέρνησης να διαλύσει το «από κάτω» δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από κανένα πόνημα του Αντιπροέδρου και εδώ υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα… Κυριακή Κλοκίτη

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 6 Οκτωβρίου 2013

ΤΟ ΘΕΜΑ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρο

Σε άγονη γραμ

Κράτος ελλήνων εφοπλιστών ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ητήσαμε από τον Χρήστο Λαμπρίδη, συντονιστή του Τμήματος Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, να μας παρουσιάσει με απλά λόγια το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για τη ναυτιλία και τις αιχμές που προτάσσει ο ΣΥΡΙΖΑ: Πριν το 2001, λειτουργούσε ο θεσμός με τις λεγόμενες άδειες σκοπιμότητας, πράγμα που σήμαινε ότι δινόταν η δυνατότητα σε μια εταιρεία να δρομολογήσει ένα πλοίο σε μια επωφελή οικονομικά γραμμή, αλλά με την υποχρέωση να πιάνει σε δύο νησιά της άγονης γραμμής. Το 2001, με αφορμή το ναυάγιο του Σαμίνα, μπήκαν στο τραπέζι όλα τα θέματα που αφορούσαν στην ακτοπλοΐα. Τότε συντάχθηκε και ψηφίστηκε καινούργιος νόμος, σύμφωνα με τον οποίο όποια εταιρεία θέλει δρομολογεί πλοίο σε όποια γραμμή θέλει, δηλαδή η αγορά ρυθμίζεται μεταξύ των εφοπλιστών. Για τις άγονες γραμμές υπάρχει επιδότηση, την οποία διεκδικούν οι εταιρείες σε διαγωνισμό που προκηρύσσεται, σύμφωνα με τον οποίο υποχρεούνται σε μια σειρά συμβατικών υποχρεώσεων, ως προς τη διάρκεια της σύμβασης, τη συχνότητα των δρομολογίων, τα χαρακτηριστικά των πλοίων και την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Το 2006, νομοθετήθηκε η απευλευθέρωση της τιμής των εισιτηρίων των πλοίων. Ενώ ως τότε στην οικονομική θέση και στα ΙΧ αυτοκίνητα υπήρχε ανώτατο όριο, ο τότε υπουργός Μ. Κεφαλογιάννης το κατήργησε, με το επιχείρημα ότι ο ελεύθερος ανταγωνισμός θα αποβεί επωφελής για τους επιβάτες, με αποτέλεσμα οι τιμές να πάνε στα ύψη και η ποιότητα των υπηρεσιών να καταβαραθρωθεί. Ο τελευταίος σχετικός νόμος, που ψηφίστηκε το 2012 επί υπουργίας Κ. Μουσουρούλη, ευνόησε επιπλέον τους εφοπλιστές και ώθησε χαμηλότερα την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μέχρι τότε νομοθεσία τα επιβατηγά πλοία ήταν υποχρεωμένα να εκτελούν δρομολόγια 10 μή-

νες το χρόνο και να επισκευάζονται ή να αποσύρονται τους άλλους 2. Για τα ταχύπλοα ίσχυαν 7 μήνες δρομολόγησης. Ο νόμος Μουσουρούλη, για τα μεν ταχύπλοα περιόρισε το χρόνο δρομολόγησης σε 4 μήνες, για τα υπόλοιπα επιβατηγά έδωσε άλλες 25 μέρες για ετήσια απόσυρση. Επίσης, επέτρεψε στις πλοιοκτήτριες εταιρείες να δρομολογούν δεύτερο πλοίο χωρίς την υποχρέωση της 10μηνης δρομολόγησης. Συνολικά, να υπογραμμίσουμε ότι ένα μεγάλο ζήτημα ήταν και είναι οι έλεγχοι που δεν γίνονταν. Με όλα τα προηγούμενα νομικά καθεστώτα, και με το τωρινό, οι έλεγχοι για την τήρηση των υποχρεώσεων των εταιρειών γίνονται σχεδόν αποκλειστικά μετά απο καταγγελίες πολιτών.

Τα σημεία αιχμής για τον ΣΥΡΙΖΑ

Συχνά ως αιτία από την πλευρά των πλοιοκτητριών εταιρειών για τη μη συμμόρφωσή τους στους κανονισμούς προβάλλεται η υπερχρέωσή τους και το έλλειμμα ρευστότητας, με αποτέλεσμα να ζητάνε από την κυβέρνηση να μεσολαβήσει για ευνοϊκές ρυθμίσεις από τις τράπεζες. Ωστόσο, τα χρέη αυτά σε μεγάλο βαθμό δεν είναι λειτουργικά χρέη, δηλαδή δεν προέκυψαν από τις εκτελέσεις των δρομολογίων, αλλά από επενδύσεις του παρελθόντος. Όταν, για παράδειγμα, τον καιρό των παχιών αγελάδων αγόρασαν πλοία ακατάλληλα για τις ελληνικές θάλασσες, που έκαιγαν πολλά καύσιμα, με αποτέλεσμα και να μην είναι βιώσιμα και να μη μπορούν να τα πουλήσουν. Χρειάζεται, λοιπόν, έλεγχος ως προς την προέλευση των χρεών που ανασύρονται ως ζήτημα που πρέπει να επιλύσει το κράτος και το οποίο πληρώνουν οι πολίτες. Υπάρχουν καταγγελίες και προσφυγές για την ανεξέλεγκτη τιμολόγηση των καυσίμων, χώρος ο οποίος πράγματι χρειάζεται έλεγχο. Ωστόσο, έχουμε και εδώ το παράδοξο ότι

ΚΥΘΗΡΑ

Πολλά και επιτακτικά προβλήματα σ με τις μνημονιακές συγχωνεύσεις κ

ο ίδιος άνθρωπος είναι πλοιοκτήτης και ιδιοκτήτης διυλιστηρίων και παράλληλα διαμαρτύρεται για τις τιμές των καυσίμων. Κάθε φορά που ανεβαίνει η τιμή των καυσίμων, οι εταιρείες ανεβάζουν και τις τιμές των εισιτηρίων, όταν όμως πέφτει η τιμή των καυσίμων, δεν πέφτει αναλογικά και των εισιτηρίων, η οποία βέβαια ξανανεβαίνει στην επόμενη αύξηση της τιμής των καυσίμων. Επιπλεόν, τα μνημόνια έχουν επιφέρει σημαντική μείωση στην κίνηση των πολιτών και άρα περαιτέρω πλήγμα στη βιωσιμότητα των δρομολογιών. Παράλληλα, όμως, έχει γίνει πιο πιεστική η μετακίνηση των νησιωτών προς τις πρωτεύουσες των νομών, διότι έχουν γίνει μια σειρά από συγχωνεύσεις και καταργήσεις υπηρεσιών, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να ταξιδεύουν για να επισκεφτούν την εφορία, το νοσοκομείο ή για να δώσουν εξετάσεις ξένων γλωσσών. Τέλος, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει δημόσιο φορέα συγκοινωνιών. Είμαστε η μόνη χώρα που διαθετεί τα δρομολόγια ελεύθερα στις πλοιοκτήτριες εταιρείες και δεν έχει δημόσιο φορέα που να ανήκει είτε στο κράτος είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση, και μάλιστα για δρομολόγια λιγότερο βιώσιμα οικονομικά από ό,τι στις άλλες χώρες.

“

Το υπουργείο δηλώνει αδυναμία έχοντας το ίδιο αποστερήσει από τον εαυτό του, με τα νομοθετήματα που έχει προωθήσει, τα εργαλεία ελέγχου και διεθεύτησης της κατάστασης.

Το πλοίο δεν ξαναγύρισε

βουλευτής Α’ Πειραιά [περιφέρεια στην οποία υπάγονται και τα Κύθηρα] του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής ∆ρίτσας, μας περιγράφει με τι βρίσκονται αντιμέτωποι οι κάτοικοι των Κυθήρων και των Αντικυθήρων: Τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα συνδέονται με ένα μικρό καραβάκι με τη κοντινή Νεάπολη Λακωνίας. Βεβαίως αυτό το δρομολόγιο δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες που καλύπτει η γραμμή Πειραιάς - Κύθηρα - Αντικύθηρα - Κίσσαμος, η οποία είναι και επιδοτούμενη. Η τιμή για τη μεταφορά προϊόντων οδικώς απο τη Νεάπολη είναι τριπλάσια από ό,τι θαλασσίως από Πειραιά. Υπάρχουν ανάγκες διαχρονικές που χρειάζεται να εξυπηρετούνται εντατικά, αλλά και ανάγκες που προέκυψαν από τη μνημονιακή πολιτική, όπως οι συγχωνεύσεις υπηρεσιών που απαιτούν συστηματική και ανελλιπή σύνδεση των νησιών. Τα τελευταία χρόνια, το εν λόγω δρομολόγιο έκανε πλοίο της LANE, 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Τον περασμένο Ιούνιο η εταιρεία ζήτησε έγκριση να βγάλει το πλοίο από τη γραμμή, πράγμα το οποίο δεν επιτρέπεται από το νομοθετικό πλαίσιο. Από τη μία, η εταιρεία -συμφερόντων του κ. Βαρδινογιάννη- όφειλε, από το 2014, να βάλει πιο σύγχρονο πλοίο στη γραμμή, από την άλλη, έχει καταθέσει 1,5 εκατ. ευρώ εγγυητική επιστολή την οποία θέλει να πάρει πίσω, διότι έχει απλήρωτους τους εργαζόμενούς της. Στην πραγματικότητα, αναζητούνταν τρόπος η εταιρεία να πάρει πίσω την εγγυητική, να απεμπλακεί από τις δεσμεύσεις που έχει και να βάλει ένα πλοίο με νέα σύμβαση, που θα πραγματοποιεί το δρομολόγιο 1 φορά την εβδομάδα. Η εταιρεία πήρε τον προβλεπόμενο από το νόμο Μουσουρούλη χρόνο απόσυρσης για επισκευές με παράταση που έληγε στις 27 Ιανουαρίου. Το πλοίο όμως δεν ξαναγύρισε. Οι κάτοικοι κινητοποιήθηκαν με συνελεύσεις πρωτοστατούντος του μητροπολίτη. Κατέθεσα 2 επίκαιρες ερωτήσεις για το ζήτημα και ο υπουργός Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης δεν εμφανίσθηκε να πάρει θέση. Τι λύση θα υπάρξει και πότε δεν το ξέρουμε με σαφήνεια. Έτσι κι αλλιώς το όλο πλαίσιο, έτσι όπως το έχουν διαμορφώσει, είναι αδιέξοδο και καθιστά το υπουργείο και την κυβέρνηση υποχείρια των εφοπλιστών, γι’ αυτό εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ μιλάμε για δημόσιο φορέα ακτοπλοΐας, με αξιοποίηση των θετικών και αρνητικών εμπειριών του παρελθόντος.

ΤΟ ΘΕΜΑ

Φεβρουαρίου 2014

αμμή η πολιτική (και) στην ακτοπλοΐα

ΛΗΜΝΟΣ

τα στη σύνδεση των νησιωτών με την ηπειρωτική Ελλάδα, που επιτείνονται ς και καταργήσεις υπηρεσιών

ΣΑΜΟΣ – ΙΚΑΡΙΑ

“

Ο κόσμος δεν ξέρει τι περνάμε Μ

ιλήσαμε με την βουλευτή νομού Σάμου του ΣΥΡΙΖΑ, Αγνή Καλογερή, για να μας μεταφέρει την εικόνα στο νομό Σάμου [δηλαδή σε Σάμο, Ικαρία και Φούρνους]: Η ακτοπλοϊκή σύνδεση του νομού Σάμου με τον Πειραιά γίνεται 3 φορές την εβδομάδα με 1 πλοίο, δηλαδή η χειρότερη εκδοχή των τελευταίων ετών. Ένα από αυτά τα δρομολόγια, μάλιστα, δεν πιάνει στον Άγιο Κήρυκο της Ικαρίας, παρά μόνο στον Εύδηλο. Με τα άλλα νησιά του Βορείου Αιγαίου υπάρχει σύνδεση 2 φορές την εβδομάδα με Χίο και Μυτιλήνη, ενώ έχει καταργηθεί η σύνδεση με τα ∆ωδεκάνησα. Η εταιρεία που εξυπηρετεί όλα τα παραπάνω δρομολόγια, η ΝΕL, είναι η εταιρεία με τον παλιότερο στόλο σε όλη την ακτοπλοΐα. Τα καλοκαίρια, επειδή η γραμμή μας δεν είναι πλέον επιδοτούμενη, μπαίνει άλλο καράβι, άλλης εταιρείας για τους 2 μήνες που είναι επικερδείς. Η γραμμή έπαψε να είναι επιδοτούμενη από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν η ΝΕL προσφέρθηκε να κάνει το δρομολόγιο χωρίς επιδότηση, για να αποφύγει τις δεσμεύσεις. Μεταξύ των νησιών του νομού, όπου η γραμμή είναι επιδοτούμενη, υπήρχαν 5 δρομολόγια μέχρι πέρυσι. Κατόπιν νέου διαγωνισμού, το υπουργείο μείωσε και τα δρομολόγια στα 4, και το ποσό της επιδότησης, και τις προδιαγραφές του πλοίου που μπορεί να εξυπηρετεί τη γραμμή. Μετά από πρόσφατες καταγγελίες επιβατών έγιναν έλεγχοι στο πλοίο και απαγορεύτηκε ο απόπλους, με αποτέλεσμα τις δύο τελευταίες εβδομάδες οι κάτοικοι να υποστούν τρομερή ταλαιπωρία, μέχρι και να μην έχουμε καθόλου πλοίο. Οι δε Φούρνοι ήταν εντελώς αποκλεισμένοι. Μετά τις απελευθερώσεις στην ηλικία των πλοίων, στις τιμές των εισιτηρίων, στον υποχρεωτικό χρόνο ναύλωσης στη γραμμή, που επέφεραν όλοι οι τελευταίοι νόμοι, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Στο ΣΑΣ που έγινε την περασμένη Τετάρτη, αυτό που προέκυψε είναι το υπουργείο δηλώνει αδυναμία έχοντας το ίδιο αποστερήσει από τον εαυτό του, με τα νομοθετήματα που έχει προωθήσει, τα εργαλεία ελέγχου και διεθεύτησης της κατάστασης. Οι κάτοικοι είναι αναστατωμένοι αλλά με αγωνιστική διάθεση. Ανάλογη εικόνα μας μεταφέρει και ο δημοτικός σύμβουλος Ικαρίας, Λευτέρης Κόχυλας: Πλέον, το καλοκαίρι μόνο βιώνουμε διαστήματα ανάπαυλας με πλοίο αξιόπιστο, σχεδόν σε καθημερινή βάση, για όσο κρίνει η εταιρεία το δρομολόγιο επικερδές. Κάποτε η Ικαρία και η Σάμος είχαν συστήσει εταιρεία λαϊκής βάσης με δύο πλοία στην ιδιοκτησία της και είχαμε κάθε μέρα δρομολόγιο, σε πλοία φιλόξενα, μια τελείως διαφορετική κατάσταση. Έκτοτε είμαστε έρμαια επιχειρηματιών, με 2 δρομολόγια την εβδομάδα από τον Πειραιά. Ανάλογη είναι και η σύνδεση με τη Σάμο, με αποτέλεσμα για να πάει κάποιος Ικαριώτης στη ∆ΟΥ, που πλέον είναι στη Σάμο κατόπιν συγχώνευσης, να πρέπει να κάτσει στη Σάμο 3 μέρες. Είναι γεγονός ότι νοσοκομειακά περιστατικά που ξεκινούν για περίθαλψη στην Αθήνα, καταλήγουν στη Σάμο. Είμαστε σε μια μόνιμη ταλαιπωρία, ο κόσμος δεν ξέρει τι περνάμε. Η μοιρά μας ως νησιού εξορίας φαίνεται πως είναι διαρκής.•

Είμαστε η μόνη χώρα που διαθετεί τα δρομολόγια ελεύθερα στις πλοιοκτήτριες εταιρείες και δεν έχει δημόσιο φορέα που να ανήκει είτε στο κράτος είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Η πολιτεία αποσύρεται από τα νησιά μας Ζ ητήσαμε από τον δήμαρχο Λήμνου, Αντώνη Χατζηδιαμαντή, να μας περιγράψει την κατάσταση που βιώνουν οι κάτοικοι της Λήμνου: Για τη Λήμνο, η σύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα γίνεται με 2 επιδοτούμενες ακτοπλοϊκές γραμμές, μία με τη Βόρεια Ελλείάδα και μία με το λιμάνι του Λαυρίου (Λαύριο Άη Στράτης - Λήμνος - Καβάλα), στην οποία εκτελούνται 3 δρομολόγια το χειμώνα και 4 το καλοκαίρι, την εβδομάδα. Η μεν πρώτη είναι διαλυμένη από καθυστερήσεις, αναβολές, ματαιώσεις, στη δε δεύτερη δρομολογούν ό,τι σαπιοκάραβα έχουν, παρότι είναι επιδοτούμενη. Επιπλεόν, επειδή με μονομερή απόφαση της εταιρείας κατήργησαν τη γραμμή που συνέδεε τα Ψαρά με το Λαύριο, 2 στα 3 δρομολόγια που έχουν κατεύθυνση τη Λήμνο κάνουν τη διαδρομή αντί για 11 ώρες σε 1516 ώρες -για ένα ταξίδι που θα έπρεπε να διαρκεί 7-8 ώρες-, για να περάσει το πλοίο από τα Ψαρά. Οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις, καθώς και η μη έγκαιρη έκδοση των πλάνων των καλοκαιρινών δρομολογίων έχουν διαλύσει τους επιχειρηματίες του τουρισμού στο Βόρειο Αιγαίο. Στο 1/3 των ετήσιων δρομολογιών -επί των ήδη τροποποιημένων από την εταιρεία- έχουμε καθυστερήσεις 4 και 5 ωρών. Επιπλέον, λόγω των μνημονιακών τακτικών, η ∆ΟΥ έχει μεταφερθεί στη Μυτιλήνη, η ∆ιεύθυνση ∆ευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καταργήθηκε και υπαγόμαστε στης Μυτιλήνης, το νοσοκομείο της Λήμνου συγχωνεύεται με της Μυτιλήνης και οι κάτοικοι της Λήμνου καλούνται να εξυπηρετηθούν από αυτές τις υπηρεσίες με το δρομολόγιο μεταξύ των δύο νησιών να εκτελείται 2 φορές την εβδομάδα και να διαρκεί 6,5 ώρες. Η παλαιότητα των πλοίων και το χαμηλό επίπεδο συντήρησής τους εκτός από τα ζητήματα άνεσης, δημιουργούν και ζητήματα ασφάλειας. Κάθε φορά, μόνο μετά από

καταγγελίες επιβατών και ποτέ αυτεπάγγελτα, γίνονται έλεγχοι, καταγράφονται 30-40 παραβάσεις, δίνεται χρόνος στην εταιρεία να κάνει τις επισκευές και βρισκόμαστε χωρίς ακτοπλοϊκή σύνδεση. Στην περίπτωση που τα δρομολόγια δεν εκτελούνται, απλώς επιβάλλεται ένα πρόστιμο στην πλοιοκτήτρια εταιρεία της τάξης των 400-500 ευρώ. Συνεπώς και από τη ματαίωση η εταιρεία κερδίζει. Το κράτος, λοιπόν, αποσύρεται από τη Λήμνο. Την περασμένη Τετάρτη συγκλήθηκε το Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών (ΣΑΣ), όπου πλέον η ίδια η εταιρεία, η Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου (NEL), αναγνώρισε αυτό για το οποίο φωνάζουμε όλοι μας: ότι δεν υπάρχει εξυπηρέτηση των δρομολογίων. Έπαψε να ρίχνει τις ευθύνες στους νησιώτες, διότι είναι δήθεν μαθημένοι να γκρινιάζουν, και στράφηκε εναντίον του υπουργείου επικαλούμενη ότι δεν έχει χρήματα να βάλει καύσιμα στα πλοία, διότι το υπουργείο δεν την πληρώνει και δεν παρεμβαίνει στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να υπάρξει ρευστότητα στις ναυτιλιακές εταιρείες. Προφανώς σε αυτό το παιχνίδι εμείς δεν θα μπούμε. Έχουμε δώσει μια μικρή διορία στον υπουργό Ναυτιλίας να επιστρέψει από το εξωτερικό, προκειμένου να αναλάβει τις δεσμεύσεις του. Έχουμε απευθυνθεί και σε νομικούς, προκειμένου να καταγγείλλουμε σε όποιο βαθμό χρειαστεί, στον Επιθεωρητή ∆ημόσιας ∆ιοίκησης, στον Εισαγγελέα, και τις αντισυμβατικές συμπεριφορές της εταιρείας αλλά και τις παραλείψεις από την πλευρά της διοίκησης για την επίβλεψη των συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας, όπως είναι οι συμβάσεις των άγονων γραμμών. Περάσαμε δύο χρόνια κινητοποιήσεων στη Λήμνο, αλλά επειδή τα προβλήματα είναι πλέον κοινά και ως τέτοια παλεύονται με κοινούς αγώνες, είμαστε σε συντονισμό με την Ικαρία και τη Σάμο.

Επιμέλεια: Ζωή Γεωργούλα

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Επιδιώκουμε να συ για να αγωνιστούμε Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΗΠΕΙΡΟΥ, ∆ΥΤΙΚΗΣ

Αλλαγή της κατάστασης στην περιφέρεια και στη χώρα

Βασίλης Χατζηλάμπρου, υποψήφιος περιφερειάρχης ∆υτικής Ελλάδας, βουλευτής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ

Πώς έχουν επηρεαστεί οι περιφέρειες από τον Καλλικράτη; Ο Καλλικράτης, η ενοποίηση των τριών Νομαρχιών Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας, δημιούργησε ένα τεχνητό σχήμα, αυτό της ∆υτικής Ελλάδας. Προκειμένου να είναι και η Τρίπολη πρωτεύουσα, χώρισαν την Πελοπόννησο, ένωσαν την Αιτωλοακαρνανία με δυο νομούς της Πελοποννήσου και άφησαν απ’ έξω τα Επτάνησα με έδρα την Κέρκυρα. Ένα παράδειγμα για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα που δημιουργήθηκε είναι ότι για να πας από τη Ζάκυνθο στην Κέρκυρα περνάς από δύο άλλες περιφέρειες, της ∆υτικής Ελλάδας και της Ηπείρου. Τόσο καλά και λειτουργικά. Στη συνέχεια, ήρθαν τα μνημόνια με τις περικοπές και ολοκληρώθηκε η πρώτη μεγάλη μεταρρύθμιση σε περιφερειακό επίπεδο. Οι περιφέρειες βρέθηκαν με αρμοδιότητες χωρίς πόρους, σχεδόν εκμηδενίστηκε το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων και τους έμεινε το ΕΣΠΑ με καθορισμένα, λίγο πολύ, πλαίσια. Θεωρείτε πως θα έπρεπε να υπάρξει διεύρυνση ή εμβάθυνση των αρμοδιοτήτων της περιφέρειας; Χρειάζεται να γίνει μια πραγματική μεταρρύθμιση, σ’ αυτό εντάσσονται και οι λεγόμενες αποκεντρωμένες διοικήσεις, με εξασφάλιση πόρων και λαϊκή συμμετοχή στις αποφάσεις και στο σχεδιασμό. ∆εν μπορεί να λυθεί το θέμα με απλές κινήσεις διεύρυνσης των αρμοδιοτήτων. Η κατάσταση των υποδομών είναι τραγική. Είναι αναγκαίο ένα σχέδιο ανόρθωσης και επανεκκίνησης της παραγωγικής ανασυγκρότησης των περιφερειών. Ως περιφερειακός σύμβουλος, ποια ζητήματα της ∆υτικής Ελλάδας αναδείξατε; Υπήρξα περιφερειακός σύμβουλος από το 2011 μέχρι τα μέσα του 2012. Στη συνέχεια εκλέχθηκα βουλευτής Αχαΐας και την προσπάθεια συνέχισε για την «Αντίσταση Πολιτών ∆υτικής Ελλάδας» ο σύντροφος Γιάννης Λύχρος. Τη δραστηριότητά μας νομίζω ότι τη χαρακτηρίζει, σε κάθε ευκαιρία, η ανάδειξη ενός πραγματικού διλλήματος. ∆εν μπορείς να στέκεσαι στην πλευρά των δοκιμαζόμενων πολιτών, δηλαδή των αγροτών, των ερ-

γαζομένων, των ανέργων και να λειτουργείς ως καλολαδωμένο, μνημονιακό γρανάζι. Από την πλειοψηφία της περιφερειακής διοίκησης δεν κατανοήθηκε η περίοδος που έμπαινε η χώρα. Έτσι, με αναπτυξιολαγνικό βερμπαλισμό παρουσίασαν τα προγράμματά τους στην αρχή και μετά προσγειώθηκαν στη βαθειά μνημονιακή πραγματικότητα των περικοπών, του ΤΑΙΠΕ∆, της κυριαρχίας του ιδιωτικού πάνω στο δημόσιο. Τα διλλήματα αυτά παραμένουν, ενώ έχουν ήδη ροκανίσει την εργασία, την πραγματική παραγωγή. Και σήμερα για παράδειγμα, προσπαθούν με προγράμματα κοινωφελούς εργασίας να ανακόψουν και να διαχειριστούν τις καταστροφές που δημιουργήθηκαν. Ποιοι είναι οι στόχοι σας για την περιφέρεια; Να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο πολιτικό ρεύμα ανατροπής της κατάστασης. Να μην κυριαρχήσει η λογική του μοιραίου, είτε πρόκειται για την πορεία της χώρας συνολικά, είτε για την περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδας. Θέλουμε στην πορεία για να κερδηθεί η περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδας, να κερδίσουμε τη μάχη της συμμετοχής. Μονάχα έτσι μπορούμε να κάνουμε σοβαρές αλλαγές. ∆εν ενθουσιάζει κανέναν η σκέψη πως μόνο μια αλλαγή διαχειριστών είναι αυτό που μπορεί να υπάρξει. Ούτε είναι αυτό που επιθυμούμε. Άρα, είναι αναγκαίο να συγκεντρώσουμε τις ζωντανές δυνάμεις του τόπου σε έναν πολιτικό αγώνα. Αλλαγή της κατάστασης στην περιφέρεια και στη χώρα. Αυτή η συμβολή είναι ο πυρήνας του αυτοδιοικητικού μας προγράμματος.

“

Το πολιτικό νόημα, που αρμόζει στις αυτοδιοικητικές εκλογές και απεύχεται η κυβέρνηση, προσπαθεί να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, θέτοντας ως υποψήφιους περιφερειάρχες, κυρίως, πολιτικά στελέχη του. Η Όλγα Γεροβασίλη, ο Βασίλης Χατζηλάμπρου και ο Θεόδωρος Γαλιατσάτος μιλούν στην “Εποχή” για την αξιοποίηση και ανάδειξη των πλεονεκτημάτων της Ηπείρου, της ∆υτικής Ελλάδας και των Ιονίων Νήσων, αντίστοιχα, που βάλλονται από τις πολιτικές των μνημονίων και τον Καλλικράτη. Για την επίτευξη των στόχων τους, αναδεικνύεται η ανάγκη για μια πραγματική αποκέντρωση. Τονίζουν, παράλληλα, πως η αναμενόμενη μάχη του Μαΐου δεν θα πρέπει να δοθεί σύμφωνα με τη λογική της ανάθεσης για τη διαχείριση των προβλημάτων, αλλά από κοινού με τους πολίτες. Μια ενεργή συμμετοχή που προκρίνουν να συνεχίσει καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας και όχι μόνο κάθε φορά που διεξάγονται εκλογές.

“

Tις συνεντεύξεις πήρε η Τζέλα Αλιπράντη

Η Ήπειρος είναι, λοιπόν, πλούσια. Οι πολιτικές είναι φτωχές, σε οικονομικούς πόρους αλλά και σε όραμα

Είναι αναγκαίο να συγκεντρώσουμε τις ζωντανές δυνάμεις του τόπου σε έναν πολιτικό αγώνα

Η κυβέρνηση φοβάται τις αυτοδιοικητικές εκλογές

Όλγα Γεροβασίλη, υποψήφια περιφερειάρχης Ηπείρου, βουλευτής Άρτας του ΣΥΡΙΖΑ

Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να δώσει τη μάχη στις περιφέρειες με κεντρικά πολιτικά πρόσωπα και ποιος είναι ο χαρακτήρας αυτών των εκλογών για εσάς; Ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και τέσσερα χρόνια δίνει τη μάχη, και στη Βουλή και στο δρόμο, ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των μνημονίων. Αυτή είναι μια μάχη διαρκής και ολομέτωπη, ενάντια στην ανεργία, τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ανθρωπιστική καταστροφή. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ένας κρίσιμος σταθμός αυτού του αγώνα. Είναι ένα δημοψήφισμα, είναι η ευκαιρία που έχουμε όλοι μας, να στείλουμε ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα. Να τους πούμε «τελειώσατε». Η πολιτική συγκυρία, το πρόταγμα και το διακύβευμα είναι εξαιρετικά κρίσιμα. Για αυτό έγινε και η επιλογή κεντρικών πολιτικών προσώπων. Η κυβέρνηση φοβάται τις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές. Αυτό αποδεικνύεται από τις μεθοδεύσεις της, προκειμένου να νοθεύσει το μήνυμα των εκλογών. Για αυτό και οι διαρροές για τη μετάθεση του χρόνου των αυτοδιοικητικών, αργότερα για την

αλλαγή της ημερομηνίας των εκλογών και πρόσφατα η πρόθεσή τους να κόψουν τους ετεροδημότες από τις ευρωεκλογές. Όποιο τρικ και να χρησιμοποιήσουν, είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε. Η Ήπειρος είναι η φτωχότερη περιφέρεια της Ελλάδας και η τέταρτη από το τέλος στην Ευρώπη. Τι ευθύνεται γι’ αυτό; Φταίνε οι πολιτικές που εφαρμόζονται τις τελευταίες δεκαετίες, είτε τις εφαρμόζει η συντηρητική Νέα ∆ημοκρατία, είτε το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ. Μετά ήρθε ο Καλλικράτης και τα μνημόνια και όχι απλά απορρύθμισαν, αλλά καθήλωσαν την τοπική αυτοδιοίκηση. Όλες οι εκτιμήσεις, οι διαφωνίες και οι αντιρρήσεις που είχαμε εκφράσει, ως ΣΥΡΙΖΑ, για τη δήθεν μεταρρύθμιση του Καλλικράτη, έχουν δικαιωθεί. Ο Καλλικράτης ήταν μια αντιδημοκρατική, συγκεντρωτική μεταρρύθμιση, η πρώτη δοκιμή της μνημονιακής πολιτικής. Η Ήπειρος είναι μια περιφέρεια με εξαιρετικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, με παράκτια ζώνη που ενισχύει το εμπόριο και τον τουρισμό, με ορεινό όγκο με πλούσιο φυσικό πλούτο, παραδοσιακούς οικι-

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

ναντηθούμε με τους πολίτες, ε μαζί

Σ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΚΑΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ

σμούς, με πολιτιστική κληρονομιά, με κτηνοτροφία. Έχει γεωργική γη με δυνατότητα υψηλής απόδοσης. Η Ήπειρος είναι, λοιπόν, πλούσια. Οι πολιτικές είναι φτωχές, σε οικονομικούς πόρους αλλά και σε όραμα.

Πώς σκοπεύετε να το αλλάξετε; Η κατάσταση, οικονομική και κοινωνική, της περιφέρειας Ηπείρου δεν μπορεί να αλλάξει, αν δεν αλλάξει η κεντρική πολιτική. Για αυτό και εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ δίνουμε κεντρικά πολιτικά χαρακτηριστικά σε αυτήν τη μάχη. Εμείς χαράζουμε μια εναλλακτική πορεία εξόδου από την κρίση, στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν οι τοπικές κοινωνίες μέσα από τους δήμους και τις περιφέρειες. Για τη ριζοσπαστική Αριστερά, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι απλά μηχανισμός διοίκησης και διαχείρισης των αυτοδιοικητικών υποθέσεων. Σε μια περίοδο που οι πολίτες δοκιμάζονται, η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει σε προτεραιότητα τις κοινωνικές δομές και την ενεργοποίηση των πολιτών για αλληλέγγυες δράσεις. Σε ποια άλλα ζητήματα της περιφέρειας θέλετε να εστιάσετε την προσοχή σας; Στη μείωση της ανεργίας, στην καταπολέμηση της φτώχειας, στην προστασία του φυσικού πλούτου και στη διαχείριση των υδάτων, στην προστασία της δημόσιας περιουσίας, στη διαμόρφωση ενός αναπτυξιακού σχεδίου για την περιφέρεια. Η παραγωγική ανασυγκρότηση, που αποτελεί βασική προτεραιότητα του σχεδιασμού μας, είναι αυτή που θα δώσει στους ανθρώπους της Ηπείρου τα εργαλεία για να ξεφύγουν από το τέλμα, στο οποίο τους καταδίκασαν οι πολιτικές και οι εκφραστές τους, τις τελευταίες δεκαετίες.

Χρειάζεται αλλαγή του θεσμικού πλαισίου

Θεόδωρος Γαλιατσάτος, υποψήφιος περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, περιφερειακός σύμβουλος Ιονίων του ΣΥΡΙΖΑ

Ποιο ρόλο πρέπει να έχει ο θεσμός της περιφέρειας, κατά τη γνώμη σας; Η περιφέρεια στα τριάμισι χρόνια της λειτουργίας της χρησιμοποιήθηκε σαν διεκπεραιωτής των κυβερνητικών επιλογών. Ιδιαίτερο ρόλο σ’ αυτό έπαιξαν, αφ’ ενός το θεσμικό πλαίσιο του Καλλικράτη και αφ’ ετέρου το σύνολο της μνημονιακής πολιτικής που έδρασε σαν οδοστρωτήρας απέναντι στο θεσμό. Για να μπορέσει η περιφέρεια να προσαρμοστεί στον ρόλο της σαν αυτοδιοίκηση δίπλα στους πολίτες, για να μπορέσει να σχεδιάζει την αξιοποίηση των πόρων με κριτήριο την ευημερία της περιοχής και των κατοίκων, χρειάζεται ασφαλώς αλλαγή στο σημερινό τρόπο διαχείρισης που ακολούθησαν την τρέχουσα περίοδο οι περιφερειάρχες της Νέας ∆ημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, αλλά κυρίως χρειάζεται αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που θα κατοχυρώνει πραγματική αποκέντρωση με αρμοδιότητες, πόρους και δημοκρατική λειτουργία με εξασφάλιση της λαϊκής συμμετοχής. Ποια σχέση πρέπει να αναπτύξει η περιφέρεια με τους δήμους και την κεντρική διοίκηση και πώς μπορεί να λειτουργήσει σε περίπτωση διαφορετικής πολιτικής; Οι θεσμοί της αυτοδιοίκησης λειτουργούν παράλληλα. ∆ηλαδή, δεν υπάρχει ιεραρχική σχέση μεταξύ δήμου και περιφέρειας. Αυτό υποδεικνύει ότι χρειάζεται σεβασμός στις αρμοδιότητες, που κάθε φορέας ασκεί χωριστά, και απαιτείται συνεννόηση και συνεργασία εκεί όπου οι δράσεις της περιφέρειας αφορούν τη ζωή στους δήμους. Όλα αυτά ανεξάρτητα ποια είναι η πολιτική κατεύθυνση των διοικήσεων. Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι οι σχέσεις με το κράτος και την αποκεντρωμένη διοίκηση, που λειτουργεί σαν το μακρύ χέρι του κράτους, ανατρέποντας αποφάσεις των περιφερειακών συμβουλίων. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο για την αποκέντρωση και την αυτοδιοίκηση αυτός ο θεσμός της αποκεντρωμένης διοίκησης δεν θα έχει θέση.

Πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προέκυψαν από τους σεισμούς στην Κεφαλονιά; Τα προβλήματα από τους σεισμούς στην Κεφαλονιά είναι παρά πολλά και η αντιμετώπιση τους απαιτεί αφ’ ενός κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού σε βάθος χρόνου και αφ’ ετέρου εκπόνηση ενός βραχυμεσοπρόθεσμου σχεδίου για ανοικοδόμηση και ανάκαμψη της οικονομίας. Η κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα που είναι ανεπαρκή, κυρίως στο ζήτημα της αποκατάστασης των κατοικιών και των καταστημάτων, αφού δεν προχώρησε στην κάλυψη με δωρεάν επιδότηση ολόκληρου του πραγματικού κόστους που θα απαιτηθεί. Επίσης δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την αποκατάσταση των δημοσίων υποδομών, σχολεία, λιμάνια, δρόμοι, δημόσια κτίρια, πράγμα απαραίτητο για την επάνοδο στην καθημερινότητα και την εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας. Ποια ζητήματα, γενικά, επιθυμείτε να επιλύσετε στην περιφέρειά σας και πώς; Η περιφέρεια των Ιονίων Νήσων εξακολουθεί να αντιμετωπίζει βασικά διαρθρωτικά προβλήματα, όπως είναι η οικονομική της συνοχή, η αδυναμία της συγκοινωνιακής επικοινωνίας μεταξύ των νησιών, η έλλειψη καθοριστικών έργων υποδομής, όπως ο κατακόρυφος άξονας από την βόρεια Κέρκυρα, μέχρι την νότια Ζάκυνθο, η αδυναμία ορθολογικού σχεδιασμού στη διαχείριση των απορριμμάτων, η απουσία χωροταξικού σχεδίου χρήσεων γης, που να υπηρετεί τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων, η αποκατάσταση της ανισοτιμίας που επικρατεί εδώ και πολλά χρόνια σε σχέση με τα προνόμια που απολαμβάνει η υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα. Η προώθηση της λύσης αυτών των προβλημάτων απαιτεί πρώτα απ’ όλα συγκεκριμένη και σταθερή πολιτική βούληση και φυσικά την ενεργοποίηση όλων των ζωντανών δυνάμεων και φορέων, των κινημάτων πολιτών σε ένα ενιαίο λαϊκό μέτωπο που μαζί με την διοίκηση της περιφέρειας και το περιφερειακό συμβούλιο μπορούν να δώσουν στην περιφέρεια Ιονίων τον ουσιαστικό της ρόλο.

“

Χρειάζεται αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που θα κατοχυρώνει πραγματική αποκέντρωση με αρμοδιότητες, πόρους και δημοκρατική λειτουργία με εξασφάλιση της λαϊκής συμμετοχής.

Άρτεμις: Μια φιλόδοξη δομή αλληλεγγύης στο ΕΚΠΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

ην πρώτη της ανοικτή συνέλευση πραγματοποίησε η δομή αλληλεγγύης των διοικητικών υπαλλήλων του ΕΚΠΑ (Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), «Άρτεμις» στις 31 Ιανουαρίου στο Αμφιθέατρο Αργυριάδη. Στόχος της, η στήριξη όλων των διοικητικών υπαλλήλων οι οποίοι έχουν υπαχθεί σε καθεστώς διαθεσιμότητας από τον περασμένο Νοέμβριο και αναμένεται να αντιμετωπίσουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες τους επόμενους μήνες. Μετά τη λήξη της τρίμηνης απεργίας των διοικητικών υπαλλήλων, τον περασμένο ∆εκέμβριο, όσοι συμμετείχαν στην απεργία λαμβάνουν σχεδόν μηδενικά εισοδήματα. Οι αποδοχές οι οποίες έλαβαν κατά τη διάρκεια της απεργίας θα παρακρατηθούν από τη μισθοδοσία τους μέχρι τον Απρίλιο. «Είχαμε 96 ημέρες απεργία. Από τη μισθοδοσία μας αφαιρούνται όλες οι μέρες που κάναμε απεργία. Η μείωση της μισθοδοσίας ξεκίνησε τμηματικά τον ∆εκέμβριο. Τον Ιανουάριο, όμως, ήταν σχεδόν μηδενικό το εισόδημα», εξηγεί ο Ζαχαρίας Τριγάζης, μέλος της «Άρτεμις» και του ∆.Σ της Ομοσπονδίας ∆ιοικητικού Προσωπικού Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Για όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα

Η ανάγκη στήριξης των 399 διοικητικών υπαλλήλων του ΕΚΠΑ, οι οποίοι έχουν τεθεί σε 8μηνο καθεστώς διαθεσιμότητας είναι μεγάλη. Μετά τη λήξη του 8μηνου είναι πιθανό το ενδεχόμενο της απόλυσης. «Η δομή αλληλεγγύης θα χρειαστεί να στηρίξει όσους είναι σε διαθεσιμότητα μέχρι τον Ιούνιο. Είναι πιθανόν στη συνέχεια να υπάρξουν απολύσεις. Αν λήξει το 8μηνο και δεν υπάρξει κινητικότητα, τότε θα γίνουν απολύσεις. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται ότι υπάρχει χώρος για κινητικότητα», επισημαίνει ο Ζ. Τριγάζης. «Όσοι είναι σε διαθεσιμότητα θα παίρνουν το 75% του βασικού μισθού, γύρω στα 400 ευρώ». Επισημαίνει όμως ότι η δομή αλληλεγγύης «Άρτεμις» δεν δημιουργήθηκε μόνο για την στήριξη των εργαζόμενων του Ε.Κ.Π.Α αλλά έχει ως στόχο να απευθυνθεί σε όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα. «Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια δομή αλληλεγγύης για να στηρίξουμε τους συναδέλφους που δεν θα έχουν εισοδήματα για τέσσερις μήνες και αντιμετωπίζουν βιοποριστικά προβλήματα. Φιλοδοξούμε όμως η «Άρτεμις» να γίνει δομή αλληλεγγύης όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της καθημερινότητας των εργαζομένων, των διδασκόντων και των φοιτητών. Στην πρώτη ανοικτή συνέλευση υπήρξε συμμετοχή διδασκόντων και φοιτητών.»

Αναζητείται χώρος

Στη συνέλευση αυτή αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένας μόνιμος χώρος δράσης, ένα στέκι στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Θα χρειαστεί να διαθέσει το Πανεπιστήμιο μια αίθουσα για αυτό το σκοπό, όπως διευκρινίζει ο Ζ. Τριγάζης. «Στόχος μας είναι να συνδεθούμε με τις αντίστοιχες δομές της Αθήνας, τα δίκτυα αλληλεγγύης, τις αγορές χωρίς μεσάζοντες, τα κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία. Θέλουμε και εμείς να συμβάλλουμε στη διάδοση της αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων. Να μην μείνει κανείς μόνος του στην κρίση, είναι το σύνθημα μας». Από τον περασμένο Οκτώβριο έχει δημιουργηθεί ένα απεργιακό ταμείο για τη στήριξη του αγώνα των διοικητικών υπαλλήλων του Ε.Κ.Π.Α. Το ταμείο και η «Άρτεμις» είναι δύο δομές αυτόνομες. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι εργαζόμενοι, θα χρειαστεί να υπάρξει κάποια σύνδεση μεταξύ τους έτσι ώστε να υπάρξει μια πιο αποτελεσματική υποστήριξη των συναδέλφων τους.Οι δραστηριότητες του δικτύου αλληλεγγύης «Άρτεμις» δεν έχουν ακόμη επακριβώς καθοριστεί. «Είμαστε ακόμη στο ξεκίνημα. Θα κάνουμε διάφορες δραστηριότητες. Όταν αποκτήσουμε το στέκι μας θα ξεκινήσουμε τη συλλογή τροφίμων. Ήδη μέχρι τώρα η συμπαράσταση από τα άλλα δίκτυα είναι μεγάλη. Το Χωρίς Μεσάζοντες στην Πετρούπολη πρόσφερε τρόφιμα για το δίκτυο μας.» Η «Άρτεμις» όμως δεν αναμένεται να περιορίσει τις δραστηριότητες της στη συλλογή τροφίμων. Επιδίωξη των μελών της είναι η εξασφάλιση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους διοικητικούς υπαλλήλους του Ε.Κ.Π.Α και η παροχή νομικής στήριξης σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Ήδη για τους υπαλλήλους του πανεπιστημίου το δίκτυο αλληλεγγύης εξασφάλισε την πρόσβαση στους γιατρούς και τα νοσοκομεία του Πανεπιστημίου Αθηνών.

“

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια δομή αλληλεγγύης για να στηρίξουμε τους συναδέλφους που δεν θα έχουν εισοδήματα για τέσσερις μήνες και αντιμετωπίζουν βιοποριστικά προβλήματα.

Συνταξιούχοι σε ανθρωπιστική κρίση Σ

τα όρια της οικονομικής εξαθλίωσης βρίσκονται οι περισσότεροι συνταξιούχοι της χώρας, ελέω των μνημονίων και των περικοπών που υπέστησαν από το 2010 και μετά. Ακόμη και με βάση τα «ωραιοποιημένα» μέσω της νομότυπης, πλην όμως δημιουργικής -και αποπροσανατολιστικής- λογιστικής των στατιστικών δεδομένων από την πλευρά της κυβέρνησης, το 54% των «απόμαχων της εργασίας» βιώνουν με εισοδήματα από κύριες και επικουρικές συντάξεις έως και 1.000 ευρώ το μήνα μεικτά (!) με τα χειρότερα να μην τελειώνουν εδώ… Οι 3 στους 10 επιχειρούν να ζήσουν με ποσά κάτω και από το όριο της φτώχειας, δηλαδή περίπου 580 ευρώ. Τα συμπεράσματα αυτά, μεταξύ άλλων, προκύπτουν από τα δεδομένα τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα μέσα στην εβδομάδα από το Ενιαίο Σύστημα Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «Ήλιος» του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Στα στοιχεία αυτά, όσο και αν από την κυβέρνηση επιχειρείται να ωραιοποιηθεί η κατάσταση, αποτυπώνεται η –τραγική- εικόνα των συνταξιοδοτικών παροχών της χώρας για τον Ιανουάριο του 2014. Πιο αναλυτικά, το σύνολο των συνταξιούχων, τον υπό εξέταση μήνα, ανήλθε στα 2.637.090 άτομα. Από αυτούς 1.981.003 είναι δικαιούχοι συντάξεων γήρατος, 396.542 χηρείας, 229.965 αναπηρίας, 28.265 λαμβάνουν τη σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ και 1.315 είναι δικαιούχοι συντάξεων χωρίς ειδική κατηγορία.

Συντάξεις - «ρεγάλα»

Παρά το παράδοξο το οποίο καταγράφεται στα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Εργασίας (αύξηση στο μέσο μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις προ φόρων και κρατήσεων περίθαλψης, από 927,8 ευρώ το Νοέμβριο του 2013 στα… 941,59 ευρώ τον Ιανουάριο - γεγονός το οποίο εξηγείται επειδή λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογι-

σμό του μέσου όρου κάποιες, ελάχιστες εκατοντάδες δικαιούχων 6 έως και 10 συντάξεων, ταυτόχρονα!) οι περισσότεροι από τους «απόμαχους της εργασίας» βιώνουν με εισοδήματα φτώχειας. Συγκεκριμένα, 1.278.131 άτομα στο σύνολο των 2.687.227 συνταξιούχων έχουν μέσο μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) που κυμαίνεται από 60,75 έως και 1.000 ευρώ το μήνα, μεικτά. Αυτό σημαίνει ότι το 54% των «απόμαχων της εργασίας» διαβιεί με καθαρά ποσά από… περίπου 50 ευρώ μέχρι και λίγα περισσότερα από 900 ευρώ το μήνα. Ακόμη, όμως, πιο εκρηκτικό το πρόβλημα είναι για τους συνταξιούχους οι οποίοι, τόσο από κύριες όσο και από επικουρικές συντάξεις, συγκεντρώνουν ποσά που κυμαίνονται μέχρι το όριο της φτώχειας ή και κάτω από αυτό (το «ταβάνι της ανέχειας» υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα φτάνει περίπου στα 580 ευρώ το μήνα καθαρά). Συγκεκριμένα, από το σύνολο των «απόμαχων της εργασίας» ποσοστό της τάξης του 31,5% έχουν μέσο μηνιαίο εισόδημα από 60 ευρώ μέχρι και… 560 ευρώ το μήνα, και μάλιστα μεικτά (!) σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Σε απόλυτους αριθμούς, οι συνταξιούχοι των οποίων οι απολαβές κυμαίνονται μέχρι το επίπεδο του ορίου της φτώχειας, όπως αυτό καθορίζεται για την Ελλάδα, ανέρχονται στις 747.005 άτομα.

Τα «ρετιρέ του ημιώροφου»

Πέραν, όμως, όλων όσοι διαβιούν με εισοδήματα που κυμαίνονται μέχρι το όριο της φτώχειας ή –στην καλύτερη περίπτωση- με ποσά, μεικτά, μέχρι 1.000 ευρώ το μήνα, οι επιπτώσεις των μνημονίων είναι διάφανες και στις περιπτώσεις των «τυχερών», αυτών δηλαδή οι οποίοι παρά τις περικοπές των προηγούμενων 3 ετών εξακολουθούν να λαμβάνουν μεγαλύτερα μηνιαία εισοδήματα. Σχεδόν το σύνολο των

“

Τρεις στους δέκα βιώνουν με συντάξεις κάτω του ορίου της φτώχειας. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση «βλέπει» αύξηση των συντάξεων από το Νοέμβριο του 2013 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2014! συνταξιούχων, ακόμη και αυτών που μέχρι και το 2010 λάμβαναν ποσά από κύριες και επικουρικές κατά πολύ μεγαλύτερα των 2.000 ευρώ και θεωρούνταν «ρετιρέ», έχουν υποστεί «οικονομική καθίζηση» και έχουν… πέσει στον ημιώροφο. Παράλληλα, οι περισσότεροι έχουν επωμιστεί και τη στήριξη των υπόλοιπων μελών της οικογένειας τους που σε πολλές περιπτώσεις είναι όλα άνεργα. Μηνιαία εισοδήματα άνω των 1.000 ευρώ και μέχρι των 1.500 ευρώ (για την ακρίβεια της τάξης των 1.186 έως 1.260,9 ευρώ μικτά, κατά μέσο όρο) λαμβάνουν 541.362 άτομα, δηλαδή το 23%. Από 1.500 έως 2.000 ευρώ το μήνα, μεικτά, από κύριες και επικουρικές συντάξεις δικαιούνται 297.480. Στα «ρετιρέ», πλέον, μένουν ελάχιστοι… Συγκεκριμένα, περισσότερα από 2.000 ευρώ το μήνα, μικτά, από κύριες και επικουρικές συντάξεις λαμβάνουν μόλις 45.774 «απόμαχοι της εργασίας». Πολύ απλά, αυτό σημαίνει ότι στα «ρετιρέ» που έχουν απομείνει, βιώνουν λιγότεροι από 2 στους 100 συνταξιούχους, με το ποσοστό τους επί του συνόλου να ανέρχεται στο 1,9%! Νάσος Χατζητσάκος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο εφιάλτης στο δρόμο προς τις ευρωεκλογές Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Και για τον ευρωσκεπτικισμό (που αναπτύσσεται ραγδαία προκαλώντας πανικό στην ευρωπαϊκή ηγεσία) φταίνε τα άκρα! Φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ! Και πάνω απ’ όλα φταίει ο Τσίπρας!.. Του Νίκου Τσαγκρή

Οι «εξορκιστές» και τα τσιράκια τους

l l Από μια άποψη δεν έχουν… άδικο: ο Αλέξης Τσίπρας, ως ο πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (του

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

∆

υο - τρεις πολιτικοί αναλυτές της παραδοσιακής ∆εξιάς, από εκείνους που απέμειναν να βόσκουν στα ακροδεξιά βοσκοτόπια της σημερινής, συρρικνωμένης υπό –και από– τον κ. Σαμαρά Νέας ∆ημοκρατίας χτυπούν καμπανάκια: «στις ευρωεκλογές του Μαΐου κρίνεται η ίδια η ύπαρξη της Νέας ∆ημοκρατίας». Η οποία, «καθώς βαδίζει προς τις κάλπες δεμένη στο γερμανικό άξονα, αντιμετωπίζει το φάσμα της διάλυσης αλά ΠΑΣΟΚ». Φυσικά, «μια σύγχρονη ∆εξιά δεν μπορεί να είναι αντιευρωπαϊκή αλλά οφείλει να εμφορείται από σκεπτικισμό για την πορεία της Ευρώπης»… ∆εξιός ευρωσκεπτικισμός; Όχι δα. Οι ακροδεξιοί σύμβουλοι, η μονταζιέρα, τα παπαγαλάκια, χαλάνε ήδη τον κόσμο στις τηλεοπτικές συχνότητες και στα ερτζιανά: ναι, έρχεται μια πανευρωπαϊκή έκρηξη ευρωσκεπτικισμού, την βλέπουμε, αλλά γι’ αυτήν δεν φταίει η Μέρκελ και ο Σόιμπλε, δεν φταίνε οι αδυσώπητοι ευρωπαϊκοί κανόνες, δεν φταίει ο άκρατος οικονομισμός, η δικτατορία των αγορών, ο ραγιαδισμός των κυβερνώντων, τα μνημόνια, η κατάλυση της ∆ημοκρατίας και της ανεξαρτησίας, η ανεργία, η φτώχια, η δυστυχία. Φταίνε τα άκρα! Φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ! Και πάνω απ’ όλα φταίει ο Τσίπρας!..

ελληνικού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που διεκδικεί με αξιώσεις την κυβερνητική εξουσία) αλλά και ως ο υποψήφιος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Αριστεράς) είναι ο βασικότερος, ίσως, εκφραστής του νέου κύματος ευρωσκεπτικισμού που ενδημεί και, διαρκώς αναπτύσσεται, στην κοινωνία των ευρωπαίων πολιτών. Και αναγκάζει τους κρατούντες των Βρυξελλών και τα περιφερειακά τσιράκια τους να ξορκίζουν αυτόν τον «τρομακτικό νέο ευρωσκεπτικισμό» με γελοίους πολιτικούς σουσουδισμούς: - Βαφτίζουν συλλήβδην «ακραία» και «λαϊκιστικά»* τα κόμματα που τον εκφράζουν, αποδίδοντάς τους και την ευθύνη για αυτόν. - Παραβλέπουν, με το γνωστό υπερβάλλοντα στρουθοκαμηλισμό τους, ότι «αυτός ο τρομακτικός νέος ευρωσκεπτικισμός» δεν είναι κομματικός, αλλά κοι-

νωνικός. Ένας σκεπτικισμός διάχυτος στις κοινωνίες των χωρών μελών της Ε.Ε. που εκφράζει τη βαθειά κρίση εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων προς την ηγεσία της Ε.Ε. - Αντιμετωπίζουν με υπεροψία το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κρίση εμπιστοσύνης, στις συνθήκες της καταρρέουσας ευρωζώνης παίρνει μορφή αμφισβήτησης της δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως θεσμού.

Ηγέτες σε ελεύθερη πτώση

Αλλά οι… εξορκισμοί δεν πιάνουν. Στο δρόμο προς τις ευρωεκλογές, ο εφιάλτης μεγαλώνει καθώς ο ευρωσκεπτικισμός δεν περιορίζεται στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά απλώνεται από τη μια άκρη της Ευρώπης ως την άλλη και διαρκώς μεγεθύνεται: σύμφωνα με τελευταίες μετρήσεις του ινστιτούτου Gallup, στις χώρες του

Βορρά –ανεξάρτητα από το εάν βρίσκονται εντός ή εκτός ευρωζώνη – τα ποσοστά αποδοχής των ηγετών της ΕΕ έπεσαν κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες στη Σουηδία, κατά 14% στη Φινλανδία, κατά 11% στην Αυστρία και την Ολλανδία, 10% στη ∆ανία και 7% στη Βρετανία. Στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής ηγεσίας (που είναι και αμφισβήτηση του συστήματος διαχείρισης της Ε.Ε.) είναι συντριπτική: Το ρεκόρ κατέχει η Ελλάδα, με το 81% των κατοίκων της να δηλώνουν την απαρέσκειά τους. Το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αμφισβήτησης καταγράφεται στην Κύπρο (79%) και ακολουθεί η Ισπανία (73%) και η Ιρλανδία (57%)… Ακόμα και στις χώρες της ευρωπαϊκής διοίκησης, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, τα ποσοστά αποδοχής της ευρωπαϊκής ηγεσίας έπεσαν τελευταία και μόνο στη Γερμανία ανέβηκαν: από 56 % σε 59%. Τυχαίο;

Ο ευρωσκεπτικισμός είναι παντού

«Τρίζουν τα θεμέλια της Ευρώπης!», ουρλιάζουν οι συστημικοί αναλυτές, (οι «his master’s voice» του αμφισβητούμενου ευρωπαϊκού καθεστώτος) αναθεματίζοντας τον ευρωσκεπτικισμό και τα… «λαϊκιστικά» κόμματα που τον εκφράζουν. Όμως ο ευρωσκεπτικισμός είναι παντού: είναι διάχυτος στο ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα, διαπερνά όλο το κομματικό φάσμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και καθώς ασφυκτιά ανέκφραστος στα θυγατρικά του CDU της κυρίας Μέρκελ «φιλελεύθερα» και «σοσιαλιστικά»ευρωπαϊκά κόμματα (τα κόμματα των δικών

Σε αξιοπρεπή ήττα προσβλέπουν ΠαΣοΚ και Ν∆ Συνέχεια από τη σελίδα 3

τους Ευρωπαίους με το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών να επισημαίνει σε έγγραφό του πως «η Γερμανία και οι ευρωπαίοι εταίροι της θα έπρεπε να στείλουν εγκαίρως θετικά μηνύματα πριν από τις ευρωεκλογές και να καταστήσουν σαφές ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα υπό σαφείς προϋποθέσεις». Οι ίδιοι οι Γερμανοί, μάλιστα, αφήνουν να εννοηθεί ότι θα δεχτούν ακόμα και «κούρεμα» του χρέους! Το Economist, άλλωστε, σε πρόσφατο δημοσίευμά του [Εποχή, 02.02.14], τόνιζε ότι «εάν οι Ευρωπαίοι πραγματικά επιθυμούν ο ΣυΡιζΑ να μην ανέλθει ποτέ στην εξουσία, τότε η καλύτερη λύση είναι μία: άμεση διαγραφή μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους»! Η όποια, λοιπόν, ρύθμιση θα επιχειρηθεί να γίνει πριν από τις ευρωεκλογές, προκειμένου να διευκολυνθούν τα πολιτικά σχέδια του Αντ. Σαμαρά. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Bloomberg το επικρατέστερο σενάριο για την ελάφρυνση του χρέους είναι η επιμήκυνση όλων των δα-

νείων που έχουν δοθεί από την ευρωζώνη στα 50 χρόνια και η μείωση του επιτοκίου των πρώτων δανείων κατά 0,5%. Ταυτόχρονα θα δοθούν νέα δάνεια, ύψους 13 - 15 δισ. ευρώ. Ο ίδιος ο Ευ. Βενιζέλος μιλώντας στο συνέδριο του Nouvel Observateur [Αθήνα, 6.2.14], εξέπεμψε SOS για στήριξη από τους ευρωπαίους. «Μπορούμε να πετύχουμε», είπε. Για να τονίσει «βοηθείστε μας, Κατανοείστε την πραγματικότητα».

Άρωμα εκλογών

Οι εξελίξεις αυτές εκτιμούν στις Βρυξέλλες ότι θα βοηθήσουν τον Αντ. Σαμαρά να στήσει άλλο ένα, σαθρό, βέβαια, όπως και το προηγούμενο, success story βασισμένο σε ανέξοδες προεκλογικές υποσχέσεις. Οι κινήσεις του, άλλωστε, το τελευταίο διάστημα αποπνέουν έντονο άρωμα εκλογών. Υπόσχεται 440.000 θέσεις για ανέργους, παροχές σε αναπήρους, μακροχρόνια ανέργους και ανασφάλιστους, μοιράζει το [αμφισβητούμενο] πλεόνασμα. Καμιά, όμως, νέα θέση δεν δημιουργείται, καθώς, πρακτικά, ο

Αντ. Σαμαράς θα «μοιράσει» τα χρήματα του ΕΣΠΑ [περίπου 1,5 δισ. ευρώ] αθροίζοντας εξαγγελίες που είχαν ήδη γίνει από τον υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση. Όσο για τις «παροχές» προς τους αναξιοπαθούντες, και πάλι πρόκειται για σύνοψη παρεμβάσεων που είχαν ήδη πάρει το δρόμο τους για το κοινοβούλιο. Το Μαξίμου το επόμενο διάστημα θα τρέξει να υλοποιήσει τα «εύκολα» προαπαιτούμενα, όσα, δηλαδή, δεν προκαλούν σοβαρές αντιδράσεις στην κοινωνία. Αυτός είναι και ο σχεδιασμός του Β. Σόιμπλε, προκειμένου να δώσει το πράσινο φως «έγκαιρα και πολύ πριν τις ευρωεκλογές», για να στηριχθούν οι «φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις», όπως αρέσκεται να δηλώνει. Αυτό το «πολύ πριν τις ευρωεκλογές» θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί ο Αντ. Σαμαράς, πάντα σε συνεργασία με το Βερολίνο και να προκηρύξει εθνικές εκλογές. Στο τραπέζι, πάντως, του Μαξίμου ετέθη και το ερώτημα αν αρκεί ένας μίνι ανασχηματισμός για να αλλάξει το κλίμα στην κοινωνία [σύμφωνα με πληροφορίες υποψήφιοι προς «αναδόμηση» φέρονταν ο Αδ.

μας Σαμαρά και Βενιζέλου, αλλά και αυτά των Λέτα και Κάμερον, και των Ολάντ και Μέρκελ ακόμα) στρέφεται προς τα κόμματα που τον εκφράζουν, τα έμπλεα ευρωσκεπτικισμού αντισυστημικά κόμματα. Προς τον ΣΥΡΙΖΑ ας πούμε, το βασικότερο, ίσως, εκφραστή του νέου κύματος ευρωσκεπτικισμού που ενδημεί και, διαρκώς αναπτύσσεται, στην κοινωνία των ευρωπαίων πολιτών. Και αυτό συμβαίνει γιατί «η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανάγκη από ριζικό αναπροσανατολισμό της πολιτικής της. Έχει ανάγκη μιας μεγάλης αλλαγής των συσχετισμών, η οποία θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια ριζική στροφή, την επανίδρυσή της και την επιστροφή στις αξίες της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής συνοχής», όπως είπε (προ ημερών σε ομιλία του στο Παρίσι) ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αλέξης Τσίπρας. * Το σύστημα των Βρυξελλών και οι συστημικοί αναλυτές των ευρωπαϊκών πραγμάτων, προκειμένου να δυσφημίσουν τον ευρωσκεπτικισμό τον ταυτίζουν με τα εθνικιστικά - ακροδεξιά κόμματα, (και τα κομμουνιστικά και ακροαριστερά) και τα βαφτίζουν, συλλήβδην «λαϊκιστικά», φορτίζοντας, με τον απαξιωτικό αυτό χαρακτηρισμό τον ίδιο τον ευρωσκεπτικισμό και κάθε κόμμα που τον εκφράζει. Είναι μια διπλή απάτη, αφού τα ακροδεξιά κόμματα (και τα κομμουνιστικά και ακροαριστερά) είναι αντιευρωπαϊκά και όχι ευρωσκεπτικιστικά. Ενώ ο ευρωσκεπτικισμός πουθενά δεν συναντιέται με το λαϊκισμό. •

Γεωργιάδης, που ολοκλήρωσε το «έργο» του με φάρμακα, ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία και ο Χ. Αθανασίου, λόγω Χ. Ξηρού]. Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος φέρονται να συμφώνησαν ότι μόνο η άμεση προκήρυξη βουλευτικών εκλογών μπορεί να αλλάξει την ατζέντα, να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους τους και να προλάβει την πλήρη κατάρρευσή τους. ∆ιαπιστώνουν ότι σε μια περίοδο όπου ο ΣυΡιζΑ δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη κινητικότητα, η Ν∆ παραμένει σταθερά δεύτερη και το ΠαΣοΚ στα όρια εισόδου του στη Βουλή. Ακούστηκε, μάλιστα, και το σενάριο της σύντομης κυβερνητικής παρένθεσης του ΣυΡιζΑ, με ορίζοντα την προεδρική εκλογή στις αρχές του 2015. Ευσεβείς πόθοι… Ανάλογοι με αυτούς της Αλ. Παπαρήγα που φροντίζει από σήμερα [Βουλή 6.2.14] να υπονομεύει τον ΣυΡιζΑ δηλώνοντας ότι η χαλάρωση από ΕΕ θα συμπέσει με κυβέρνηση ΣυΡιζΑ «για να φανεί ότι κάνει έκανε και ο ΣυΡιζΑ». Τι να πεις;… •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Στα παράλια της Μικρασίας…

Πρόσφυγες είναι και άνθρωποι μαζί, όλοι όσοι χτυπούν την πόρτα της Ευρώπης

υμάμαι τη γιαγιά μου τη Σμυρνιά, τότε που ακόμη είχαμε την παιδική αθωότητα, να μας εξιστορεί πώς έφευγε στην καταστροφή της Σμύρνης με τη μία τετράχρονη κόρη στο ένα χέρι και τη δεύτερη κόρη –μωρό στην αγκαλιά. Ο παππούς αιχμάλωτος, έμεινε για ένα ολόκληρο χρόνο στη φυλακή και στα τάγματα εργασίας και έψαχνε, μετά την απελευθέρωσή του, την οικογένειά του στους προσφυγομαχαλάδες της Ελλάδας. Μας εξιστορούσε πώς μπήκαν στα καράβια, πώς έβλεπε ανθρώπους να πνίγονται στη προσπάθειά τους να ανεβούν στις βάρκες και τους έσπρωχναν οι ναύτες των ξένων πλοίων, πώς άκουγε τους αλαλαγμούς των ατάκτων και τους θρήνους των προσφύγων. Μας τα έλεγε αυτά η γιαγιά Βασιλική και μας έδειχνε το σημάδι στο χέρι από τη βίαιη απόσπαση της χρυσής βέρας, ενώ παραπονιόταν για τη βρισιά «τουρκόσποροι» που άκουγαν οι πρόσφυγες από τους ελλαδίτες. Στα παιδικά μας αυτιά, όλη αυτή η ιστορία ακούγονταν σαν παραμύθι, που όμως επειδή δεν ήταν και ευχάριστο, της ζητούσαμε να μας πει κάποιο άλλο. Μεγαλώσαμε, πήγαμε στο σχολείο, μαθαίναμε γεωγραφία και ιστορία. Για την ακμή των αποικιών στα μικρασιατικά παράλια, για την αιολικές πόλεις (Πέργαμος, Άσσος), για τις ιωνικές πόλεις (Έφεσος, Μίλητος, Φώκαια), για τον Ιωνικό ρυθμό στα κιονόκρανα, για τον Όμηρο, για τους απέραντους ελαιώνες. Η τύχη όλων αυτών των περιοχών ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τα απέναντι νησιά, που τους χώριζε μια μικρή λωρίδα θάλασσας, του Αιγαίου πελάγους.

Από τις ιστορίες της γιαγιάς...

Τα χρόνια πέρασαν, ο καλοκαιρινός μας τουρισμός περι-

“

Τους παππούδες μου, μου θυμίζουν, τόσο αυτούς που ήρθαν από τη Σμύρνη, όσο και αυτούς από την Απολλωνιάδα, οι πρόσφυγες που αφήνουν τα σπίτια τους κάτω από το βάρος των πολέμων. λάμβανε πια και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, μαζί με νέα ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων, που αναφέρονταν στις περιοχές αυτές. Κολυμπήσαμε στα ήσυχα, γαλανά νερά της Μυτιλήνης, της Χίου, της Σάμου και των ∆ωδεκαννήσων και ξαναβρήκαμε τον Βενέζη με την «Αιολική Γη» και το «Νο 31328», τον Κόντογλου με το «Αϊβαλί η πατρίδα μου», διαβάσαμε τον Ελύτη στον «Ήλιο τον Ηλιάτορα» και ανακαλύψαμε τον Lacarriere στο «Ελληνικό Καλοκαίρι». Και τότε ξαναήρθαν στη θύμηση οι ιστορίες της γιαγιάς. Περάσαμε απέναντι στη Μικρασία, συναντήσαμε αυτούς τους αρχαίου τόπους. Από την άλλη πλευρά, γίναμε ευρωπαίοι με την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ και μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση και εντρυφήσαμε στις αρχές του διαφωτισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας και της δικαιοσύνης. Και εκεί που γύριζε ο εικοστός αιώνας και όλα θεωρούσαμε πως θα γίνουν καλύτερα,

άρχισαν όλα να γίνονται πιο σκοτεινά. Τα οικονομικά συμφέροντα, που πια λεγόταν funds, αποφάσιζαν και πίεζαν κράτη για διεξαγωγή πολέμων (που τους είπαν θρησκευτικούς), οδηγούσαν και οδηγούν ολόκληρα κράτη σε οικονομική καταστροφή, αναγκάζουν πληθυσμούς να φύγουν από τις πατρογονικές εστίες για να σωθούν.

...στο τι απέγινε η Ευρώπη

Και η Ευρώπη; Τι έγιναν όλοι αυτοί οι θεσμοί, οι στηριγμένοι πάνω στις δημοκρατικές αντιλήψεις και το ευρωπαϊκό δίκαιο για το οποίο καυχιόμασταν όλοι; Τι σχέση έχει η «αδελφοσύνη» της γαλλικής επανάστασης με την Ευρώπη – φρούριο που έχουν στήσει οι συντηρητικές πολιτικές ηγεσίες; Πώς μπορεί να ισορροπήσει η ανθρώπινη ευαισθησία για το περιβάλλον, όταν ταυτόχρονα δημιουργούνται πόλεμοι για τα πετρέλαια (πάντα με επίφαση την προάσπιση της δημοκρατίας)

και αφήνονται άνθρωποι να πνίγονται στο Γιβραλτάρ, στη Λαμπεντούζα και τώρα πια και στη δικιά μας θάλασσα, στο Αιγαίο. Πώς μπορεί να μιλάει κανείς για «λαθρομετανάστες», να κάνει αναφορά σε αριθμούς, λες και αυτοί δεν είναι άνθρωποι, δεν είναι ψυχές. Φαίνεται ότι άλλο βάρος έχει η ψυχή του ευρωπαίου και άλλη του Πακιστανού – Ιρακινού –Λίβυου. Φαίνεται ότι τα παιδιά είναι άγγελοι μόνον όταν είναι ξανθά, ενώ είναι διαβολάκια όταν το χρώμα τους σκουραίνει. Πρόσφυγες είναι και άνθρωποι μαζί, όλοι αυτοί που χτυπάνε την πόρτα της Ευρώπης. ∆εν βγήκαν στο Αιγαίο καταχείμωνα με τα μωρά τους αγκαλιά, πάνω σε σαπιοκάραβα, για να κάνουν κρουαζιέρα. Άνθρωποι δυστυχισμένοι, ταλαιπωρημένοι, που αφού τους παίρνουν και τα τελευταία υπάρχοντά τους, με την υπόσχεση να τους φέρουν στην Ελλάδα, τους εγκαταλείπουν μέσα στα κύματα. Στα ίδια μέρη και στα ίδια θαλάσσια στενά που προσπαθούσαν να περάσουν οι δικοί μας παππούδες στη Μικρασιατική καταστροφή. Πρόσφυγες, όπως και οι δικοί μας, που έχουν αφήσει τα σπίτια τους κάτω από το βάρος των πολέμων, που δημιούργησε η ∆ύση και προσπαθούν να σώσουν τις ζωές τους και τις ζωές των παιδιών τους. Τους δικούς μου παππούδες μου θυμίζουν, τόσο αυτούς που ήρθαν από τη Σμύρνη, όσο και αυτούς από την Απολλωνιάδα.

Που πήγε η φιλοξενία;

Μας αρέσει να μιλάμε για το ελληνικό φιλότιμο για την ελληνική φιλοξενία. Βέβαια, τελευταία ο Ξένιος Ζευς, από την επίσημη πολιτεία, μάλλον μετατράπηκε σε εκδικητικό ∆ια, που ρίχνει τους κεραυνούς του πάνω στους μετανάστες, «γιατί αυτοί φταίνε για την εγκληματικό-

τητα, την ανεργία, την πορνεία». Ακούμε τις δηλώσεις από επίσημα χείλη για να γίνει ο βίος των προσφύγων αβίωτος. Αν παλαιότερα ακουγόταν η καταγγελία ότι άνθρωποι του λιμενικού, δεν άφηναν τους ναυαγούς να ανεβούν στη βάρκα και να σωθούν, θα μας φαινόταν αδιανόητο και θα ξεσηκωνόμασταν. Πώς φθάσαμε σήμερα να θεωρούμε ότι είναι πιθανόν αυτό να συνέβη και παρά τις καταγγελίες και της ∆ιεθνούς Αμνηστίας να μη ματώνει ρουθούνι; Τόσο πολύ μας οδήγησαν στον ατομικισμό και στην προσπάθεια να τα φέρουμε πέρα σε προσωπική βάση, ώστε χάσαμε όχι μόνο τα ευρωπαϊκά κεκτημένα αλλά ακόμη την αξιοπρέπειά μας και την ανθρωπιά μας; Βλέποντας τη φωτογραφία του ανθρώπου, που έχασε την οικογένειά του στο Φαρμακονήσι, να κλαίει, φαντάστηκα τον παππού μου, να είναι σε μια παρόμοια κατάσταση μετά την απελευθέρωσή του, καθώς δεν ήξερε αν ζει ή πέθανε η δική του οικογένεια. Και ο δικός μου ο παππούς ήταν τυχερός, βρήκε την οικογένειά του, έστω και μετά από ένα χρόνο, έκανε και άλλα παιδιά και είδε και εγγόνια. Αυτός ο άνθρωπος της φωτογραφίας, σε τι μπορεί να ελπίζει, σε ποιόν θα έχει να πει τις αντίστοιχες ιστορίες που μας έλεγε η γιαγιά μου; Σίμος Καβελίδης

Υ.Γ. Στη μνήμη όλων των προσφύγων παππούδων μου, αλλά περισσότερο στη μνήμη αυτών των παιδιών που χάθηκαν στο Αιγαίο προχθές και παλιότερα, στον Έβρο, στη Λαμπεντούζα και όπου προσπαθούν να περάσουν τη γραμμή που θα τους οδηγήσει σε κόσμο χωρίς πόλεμο.

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014 Από την περασμένη Τετάρτη ισχύουν νέες αυξήσεις στα διόδια με το πρόσχημα της επανεκκίνησης των έργων περάτωσης των αυτοκινητοδρόμων που χάσκουν ανά την Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια. Οι αυξήσεις αγγίζουν το 60%,

KOINΩΝΙΑ

με αποτέλεσμα, για παράδειγμα, η διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη να κοστίζει 58 ευρώ. Ωστόσο, δεν πρόκειται για έσοδα που πηγαίνουν στα ταμεία του ∆ημοσίου. Αντίθετα, εξασφαλίζεται το κέρδος των παραχωρησιούχων, οι οποίοι έχουν

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ∆ΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ∆ΙΟ∆ΙΑ

23 απολαύσει όλων των ωφελειών που προβλέπουν οι επωφελείς για αυτούς Συμβάσεις Παραχώρησης, χωρίς ωστόσο να έχουν επιτελέσει τη δική τους υποχρέωση από τη σύμβαση, την περάτωση των έργων.

Το κράτος κερνάει, οι παραχωρησιούχοι πίνουν

Της Ευγενίας Ουζουνίδου*

αρά το γεγονός ότι πέρασε περίπου ένας μήνας που το ελληνικό Κοινοβούλιο ψήφισε, με εσπευσμένες διαδικασίες, την αναθεώρηση των όρων των συμβάσεων παραχώρησης των 4 αυτοκινητοδρόμων, το ζήτημα παραμένει επίκαιρο και θα μας απασχολήσει για αρκετό καιρό ακόμη. Με προμετωπίδα την «ανάπτυξη» και την ανάκαμψη της οικονομίας, καθώς και τις υποσχέσεις για θέσεις εργασίας, η κυβέρνηση προχώρησε σε μπαράζ επικοινωνιακών τρικ προκειμένου να κερδίσει πολιτικά και να βάλει κάτω από το χαλί την όλη αλήθεια. Οι εν λόγω συμβάσεις θα έχουν επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία της τάξεως του τρίτου μνημονίου, ύψους δηλαδή περίπου 12 δισ. Πρόκειται για συμβάσεις επιβλαβείς για το ελληνικό ∆ημόσιο και επωφελείς για τους παραχωρησιούχους. Η κυβέρνηση εφαρμόζοντας σταθερά και με προσήλωση ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική ενάντια σχεδόν σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, μισθωτούς, μικρομεσαίους επιχειρηματίες και αγρότες, εφαρμόζει προστατευτική πολιτική υπέρ παραχωρησιούχων, δανειστριών τραπεζών και εργολάβων.

“

Πώς το κάνει αυτό;

* Μειώνοντας το φυσικό αντικείμενο κατά 250 και πλέον χλμ, το οποίο

Το ελληνικό ∆ημόσιο θα χάσει τουλάχιστον 7-8 δισ. ευρώ σε βάθος τριακονταετίας όπως αποτυπώνεται και στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, από τα έσοδα των διοδίων.

θα κατασκευασθεί πλέον ως δημόσιο έργο. Ο αυτοκινητόδρομος Ε65 στην Κεντρική Ελλάδα μετατρέπεται από εθνικής σημασίας σε τοπικής, αφού δεν συνδέεται ούτε με τον ΠΑΘΕ ούτε με την Εγνατία. * ∆ίνοντας επιπλέον χρήματα 1,1 δισ. υπέρ των παραχωρησιούχων, αυτών δηλαδή που εκμεταλλεύονται και θα εκμεταλλεύονται για 30 έτη έσοδα των διοδίων (όχι μόνο των νέων δρόμων που κατασκευάζουν, αλλά και δρόμων που έχουν πραγματοποιηθεί ως δημόσια έργα με χρήματα του ελληνικού λαού). * Αναλαμβάνοντας όλο το ρίσκο επιχειρηματικό και τραπεζικό, πλην του κατασκευαστικού, το οποίο σήμερα είναι κι ελάχιστο, αφού τα δυσχερέστερα τμήματα σε κάποιες συμβάσεις έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί (Μαλλιακός - Κλειδί, Ολυμπία). * Επινοώντας και επιβάλλοντας το λεγόμενο μηχανισμό ανακύκλωσης εσόδων διοδίων, στην πραγματικότητα, εξασφαλίζοντας τα κέρδη των παραχωρησιούχων, με χρήμα των φορολογουμένων. Συγκεκριμένα, αφού το ∆ημόσιο εξασφαλίσει 6% κέρδος στους παραχωρησιούχους χωρίς αυτό να εισπράξει τίποτα, τα επιπλέον του 6% κέρδη και μέχρι 7% μοιράζονται κατά 90% στον παραχωρησιουχο και μόνο 10% στο ∆ημόσιο. Η μοιρασιά σε βάρος του ∆ημοσίου συνεχίζεται μέχρι το ποσοστό κέρδους του παραχωρησιούχου να φτάσει 10,5%. Λες και δεν διέσωσε προηγουμένως το ∆ημόσιο τον πτωχευμένο παραχωρησιούχο, πρέπει να του εξασφαλίσει όσο το δυνατό περισσότερα κέρδη! Το ελληνικό ∆ημόσιο θα χάσει τουλάχιστον 7-8 δισ. ευρώ σε βάθος τριακονταετίας όπως αποτυπώνεται και στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, από τα έσοδα των διοδίων. * Αναγνωρίζοντας και συνομολογώντας από μεριάς του ελληνικού ∆ημοσίου την οικονομική κρίση ως καθολική ανώτερη βία, η οποία φαίνεται σαν να υπάρχει μόνο για τους εμπλεκόμενους με τις Συμβάσεις Παραχώρησης και όχι για κάθε επιχειρηματία που έχει ήδη κλείσει ή βλέπει να φθίνει η επιχείρησή του. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η συνομολόγηση

της καθολικής ανώτερης βίας είναι άκρως επικίνδυνη και επιβλαβής για το δημόσιο συμφέρον, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια σχετική διάταξη που να αποκλείει μελλοντική επίκληση ανωτέρας βίας, από μεριάς των παραχωρησιούχων γεγονός που τονίσαμε στη σχετική συζήτηση στο Κοινοβούλιο. * Μετατρέποντας την υποχρέωση εγκατάστασης και λειτουργίας σύγχρονου ηλεκτρονικού συστήματος είσπραξης και διαχείρισης διοδίων, σε απλή «υποβολή μελέτης» η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από το ∆ημόσιο και τους δανειστές. Οι οποίοι, δανειστές, για πρώτη φορά παίρνουν συμβατικό ρόλο και ισχύ εγκρίνοντος! * Αποζημιώνοντας τις κατασκευαστικές κοινοπραξίες χωρίς παραστατικά στοιχεία, με αυθαίρετους υπολογισμούς και παραδοχές. * Αποδεχόμενη υπερβολικό ετήσιο κόστος συντήρησης και λειτουργίας των αυτοκινητοδρόμων, χωρίς κανένα μηχανισμό ελέγχου και παρέμβασης.

Μόνιμα χαμένο το δημόσιο

Και όλα αυτά την ώρα που η ισπανική κυβέρνηση, όπως είπε και ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Μ. Χρυσοχοΐδης στη Βουλή, επέλεξε να δώσει άτοκα δάνεια στους παραχωρησιούχους. Τι παραπάνω να προσθέσει κανείς, πέρα από το να αναρωτηθεί γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε παράδειγμα από την Ισπανία όπου το ∆ημόσιο δάνεισε (έστω και άτοκα) και δεν δανείσθηκε, για να χαρίσει στους παραχωρησιούχους. Πριν την κρίση ο δανεισμός ήταν 3 δισ. ευρώ με επιτόκιο 1% έως 2% και σήμερα ο δανεισμός είναι 1,7 δισ. ευρώ με επιτόκιο 3% έως 6,5%. Είναι απορίας άξιο πως γίνεται να αυξάνεται το επιτόκιο (και μάλιστα για έργα αναπτυξιακά) και η κυβέρνηση να το δέχεται, από τράπεζες, μάλιστα, που δεν θα υπήρχαν αν δεν τις είχε το ∆ημόσιο ανακεφαλοποιήσει (τουλάχιστον το 50% των δανειστριών τραπεζών είναι ελληνικές ανακεφαλοποιημένες τράπεζες). Υπενθυμίζουμε ότι οι δανειακές συμβάσεις μεταξύ παραχωρησιούχων και τραπεζών είχαν συναφθεί χωρίς εγγύηση του ∆ημοσίου, όπως περήφανα δήλωνε το 2007 ο κύριος Σουφλιάς. Είναι ξεκάθαρο, ότι η συνέχιση - επανεκκίνηση των έργων, με τέτοιες συμφωνίες μεταξύ των μεγαλοεργολάβων και της δικομματικής συγκυβέρνησης, εξυπηρετούν μόνο τα υπερκέρδη του κεφαλαίου. Επιπλέον η ένταξη στο ΕΣΠΑ της πρόσθετης συμβολής του ∆ημοσίου, ύψους 1,1 δισ., αλλά και των εσόδων από διόδια ύψους επιπλέον 1 δισ. θα σημάνει απένταξη μικρών και μεσαίων έργων της περιφέρειας, που θα έδιναν ανάσες και ζωή στις περιοχές αυτές. Θα απενταχθούν έργα που οι φορείς των Περιφερειών και οι ίδιες οι Περιφέρειες είχαν εντάξει ως ανα-

Οι 5 βασικές αρχές για τον ΣΥΡΙΖΑ

Πέντε είναι οι βασικές αρχές που θα έπρεπε να είχαν τηρηθεί, σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες θα διασφάλιζαν τόσο την αποπεράτωση των έργων όσο και τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος. Καταρχάς, αναγνωρίζουμε ότι πρέπει άμεσα να προωθηθεί η ουσιαστική επανεκκίνηση των εργασιών στους υπόψη οδικούς άξονες -ώστε να σταματήσει και η προϊούσα απαξίωση των εκτελεσμένων έργων- διασφαλίζοντας όμως ότι αυτό σε κάθε περίπτωση δεν θα συντελεσθεί σε βάρος του ∆ημοσίου. Για το σκοπό αυτό απαιτείται: 1. Η ακύρωση ως μη σύννομων των πρόσφατων συμφωνιών για τις αποζημιώσεις παρελθόντος (στις οποίες έχει οδηγηθεί η κυβέρνηση με τους παραχωρησιούχους). 2. Η συστηματική και εξαντλητική καταγραφή όλης της εμφανούς και «κρυμμένης», άμεσης και έμμεσης, χρηματοοικονομικής συμβολής του ∆ημοσίου στις νέες Συμβάσεις Παραχώρησης και τα καταρτιζόμενα μοντέλα. Γιατί για εμάς, η δημόσια συμμετοχή αυξάνεται στο ύψος του 55% των έργων 3. Η ακριβής πρόβλεψη των όρων υλοποίησης της πραγματικής συμβολής του ∆ημοσίου και πάντως διασφάλιση της θέσης του ∆ημοσίου, ώστε να μην καθίσταται ως χρηματοδότης «τελευταίας καταφυγής», χωρίς μάλιστα τα ανάλογα της συμβολής του δικαιώματα, οικονομικά, διαχειριστικά και συμμετοχικά στο σχήμα. 4. Άμεση εγκατάσταση ηλεκτρονικών αναλογικών διοδίων. Μείωση του ύψους των διοδίων, σημαντικές απαλλαγές για κοινωνικές κατηγορίες με βάση το εισόδημα και τον τόπο διαμονής τους. 5. Επανασχεδιασμός του χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης και αποπληρωμής των έργων. γκαία για την ανάπτυξή τους. Το μόνο δεδομένο, ωστόσο, των αρχικών συμβάσεων που δεν αλλάζει είναι τα διόδια. Φτάσαμε πλέον στο σημείο να βάζουν διόδια ακόμα και στον αστικό ιστό των πόλεων επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τους πολίτες. Η απόφαση για αύξηση των διοδίων είναι ακόμα και από εμπορική σκοπιά παράλογη, καθώς η προφανής εμπορική τακτική θα ήταν να κρατηθούν χαμηλά τα διόδια για να προσελκύουν τη ροή των επιβατών που καταρρέει. Στο μεταξύ, οι εταιρείες εισπράττουν διόδια από το 2008, χωρίς να εκτελούν έργα και τώρα η κυβέρνηση συμφωνεί να ισχύσουν όλες οι αυξήσεις που προέβλεπαν οι συμβάσεις, χωρίς όμως να είναι εκτελεσμένα τα έργα. Πρόκειται στην πραγματικότητα για βασιλικά διόδια.

* Βουλευτής Κοζάνης του ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνη της Κ.Ο. των Τμημάτων Μεταφορών και Υποδομών.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ριζοσπαστική αριστερά στο δήμο Θεσσαλονίκης

σημερινή συγκυρία βρίσκει την αυτοδιοίκηση μπροστά σε μια πρωτοφανή συρρίκνωση της δημόσιας χρηματοδότησης και με ρόλο επιτηρητή της μνημονιακής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, με όχημα τις απολύσεις εργαζόμενων και τις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων αγαθών και της δημόσιας περιουσίας, την απουσία κοινωνικής πολιτικής και μέριμνας. Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη», η δημοτική κίνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς στο δήμο Θεσσαλονίκης, είναι ο συλλογικός φορέας που διαχρονικά παρεμβαίνει και παίρνει θέση, σε κομβικά ζητήματα που πλήττουν την πόλη. Είναι μια ζωντανή συλλογικότητα που λειτουργεί με αμεσοδημοκρατικούς όρους, με ανοιχτές συνελεύσεις και συντονιστικά, ακριβώς όπως λειτουργεί η ριζοσπαστική αριστερά. Οι γραμμές αυτές γράφονται τέσσερις μήνες πριν από τη διενέργεια των κρίσιμων αυτοδιοικητικών εκλογών. Όχι από φόβο, αλλά από ειλικρινή έγνοια για το μέλλον της Θεσσαλονίκης. Η αντικαλλικρατική, αντιμνημονιακή και αντιφασιστική ατζέντα είναι εκείνη που μπορεί να ηγεμονεύσει στην τοπική κοινωνία της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας ένα πολιτικό αυτοδιοικητικό ρεύμα δημοκρατίας, αλληλεγγύης και αντίστασης. Η πολιτική χρεοκοπία της αρχηγοκεντρικής διοίκησης Μπουτάρη σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια είναι τρανό επιχείρημα απόρριψης και αποστροφής του υπάρχοντος δημαρχοκεντρικού αυτοδιοικητικού συστήματος της χώρας. Το απολιτίκ και το «λίγο από όλα» δεν παραβιάζουν απλά τις θεμελιώδεις αξίες της ριζοσπαστικής αριστεράς, αλλά έχουν ήδη απαξιωθεί από την τοπική κοινωνία.

Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη», η δημοτική κίνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς, της αριστεράς των κινημάτων και της οικολογίας, έχοντας ήδη θέσει με τις συλλογικές τις διαδικασίες το πολιτικό πλαίσιο στο δρόμο προς τις εκλογές, διεκδικεί τη διοίκηση του ∆ήμου Θεσσαλονίκης. Η ριζοσπαστική αριστερά πρέπει να θέσει επιτακτικά την ιδέα της συλλογικότητας σε επίπεδο διοίκησης ως κυρίαρχη, εκεί που όλα τα ζητήματα συναποφασίζονται μετά από διαβούλευση, εκεί που δεν υπάρχουν ηγέτες και αυλικοί. Την αντίληψη του συλλογικού πρέπει και μπορεί να εκφράσει μέχρι τέλους ένα πρόσωπο, ένας/μια υποψήφιος δήμαρχος, αυτός/ή που θα μπορεί να συμπυκνώσει την αντίληψη, την απόφαση και την άποψη της συλλογικότητας. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για όσους θα απαρτίσουν το ψηφοδέλτιο της κίνησης, οι

οποίοι θα προκύψουν μέσα από ουσιαστική και όχι διαδικαστική νομιμοποίηση. Η ανατροπή των αντιδημοκρατικών και καταστροφικών κυρίαρχων πολιτικών εντός και εκτός του ∆ήμου Θεσσαλονίκης, είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Και είναι η πρώτη ίσως φορά που δεν αποτελεί άπιαστο όνειρο, αλλά αίτημα της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης. Η ριζοσπαστική αριστερά της αντίστασης και της αλληλεγγύης μπορεί να πραγματώσει αυτόν το στόχο. Το ιδεολογικό και πολιτικό περίγραμμα μας ας λειτουργήσει ως πυξίδα δράσης. Γιατί πόλις είναι οι άνθρωποί της, συλλογικότητα είναι οι άνθρωποί της, αριστερή διοίκηση είναι οι άνθρωποί της. Κατερίνα Νοτοπούλου και Ιάσων Μπάντιος, μέλη της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη»

Για την συντρόφισσα Ελένη Πορτάλιου

Η “Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη” στηρίζει το σχολείο “Οδυσσέας”

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ι προτάσεις για τους επικεφαλής στα ψηφοδέλτια των περιφερειών της χώρας και του δήμου Αθηναίων και η τακτική που ακολουθήθηκε, εκθέτει ανεπανόρθωτα την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Όσα έγιναν το περασμένο σαββατοκύριακο απέχουν παρασάγγας από το ξεχωριστό πολιτικό ήθος που επαγγέλλεται η αριστερά. Την παραμονή, λοιπόν, της συνόδου της Κεντρικής Επιτροπής (Κ.Ε.), η οποία θα αποφάσιζε για τους επικεφαλής στις περιφέρειες, δημοσιοποιήθηκαν τα ονόματα των υποψηφίων περιφερειαρχών μαζί με τον υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων που πρότεινε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Οι δημοσιοποιήσεις αυτές έγιναν για να προκαταβάλουν τις αποφάσεις της Κ.Ε. και για να δοθεί η εικόνα των οριστικών επιλογών. Η, άνωθεν, επιλογή των προσώπων κι η μέθοδος που επιλέχθηκε για την επιβολή τους, υποβαθμίζει την Κ.Ε. από κυρίαρχο κομματικό όργανο σε ένα τυπικό σώμα που επικυρώνει ειλημμένες αποφάσεις κι εγείρει καθοριστικά ερωτήματα για τη δημοκρατική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Οι φόβοι μας για τον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνονται με την εγκαθίδρυση των μεθόδων και της παθογένειας του παλιού Συνασπισμού. Αυτό, όμως, που πληγώνει περισσότερο είναι η θλιβερή ευθυγράμμιση των συντρόφων της ΑΝΑΣΑ με την η-

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

γεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι οι παρακαθήμενοι των ηγετών καταλήγουν να απονευρώνονται ιδεολογικά, να ακυρώνονται πολιτικά και να κάνουν «γαργάρα» τις πιο απαράδεκτες αποφάσεις. Έτσι επέλεξαν, στην περασμένη Κ.Ε., «να πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα» απέχοντας από την ψηφοφορία, επιτρέποντας παράλληλα στην ηγεσία να επιβάλει τον πολιτικό τραγέλαφο του «πακέτου» υποψηφίων, που θύμισε την κατάπτυστη τακτική «όλα σε ένα άρθρο» που επέβαλε ο Σαμαράς στις μνημονιακές ψηφοφορίες. ∆εν θα μιλήσω για τις απαράδεκτες υποψηφιότητες του ανανήψαντα(;) μνημονιακού Βουδούρη και του διάτρητου, πολιτικά, Καρυπίδη, άλλωστε έχουν ειπωθεί πολλά. Θα μιλήσω, όμως, για την Ελένη Πορτάλιου, συντρόφισσα από τα χρόνια της ΑΚΟΑ. Η Ελένη ήταν πάντα υπόδειγμα πολιτικής συνέπειας, δοτικότητας, προσφοράς και στοχοπροσήλωσης. Από το 1998, στην «Συμπαράταξη για την Αθήνα» μαζί με τον μπον-βιβέρ Λέοντα Αυδή που κατάφερε να ξεκλειδώσει το ΚΚΕ, η Ελένη ήταν παρούσα στα δημοτικά πράγματα της Αθήνας κι έδωσε πολλές και δύσκολες μάχες: για τα προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, για τους ελεύθερους χώρους, για την Βίλα Αμαλίας, για τον Ελαιώνα, για την αγορά της Κυψέλης,

για τον αποκλεισμένο από φασίστες Αγ. Παντελεήμονα. Έβγαλε την «Ανοιχτή Πόλη» στο δρόμο δίπλα στους πληττόμενους από την κρίση πολίτες και το στέκι της δημοτικής παράταξης έγινε ένα κέντρο διαλόγου και πολιτισμού. Έλα όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε μεγάλο κόμμα κι όταν ένα κόμμα γίνει μεγάλο αρχίζει να αστικοποιείται και να μοιάζει με το τέρας που τρώει τα καλύτερα παιδιά του. Χωρίς καν να κρατήσει τα προσχήματα, αγνοώντας προκλητικά την «Ανοιχτή Πόλη», η οποία έπρεπε να είχε τον πρώτο λόγο για το ποιος θα ήταν ο επικεφαλής στις εκλογές. Της άξιζε της Ελένης να μάθει από τα μίντια τον επιβεβλημένο από την ηγεσία υποψήφιο για τον δήμο της Αθήνας; Τι έχουν να απαντήσουν σ’ αυτό η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και ιδίως οι σύντροφοι Λάμπρου και Μπαρζέφσκι που ζήτησαν έκτακτη σύγκλιση της Πολιτικής Γραμματείας μόνο για την υποψηφιότητα Καρυπίδη; Την εκπαραθύρωση της Ελένης Πορτάλιου την αποσιωπούν ή ήταν κι αυτοί σύμφωνοι; ΥΓ. Επειδή κι εδώ στην Θεσσαλονίκη έχουμε «Ανοιχτή Πόλη» θα είναι κωμικοτραγικό να γίνουμε στο ίδιο έργο θεατές… Ο δικηγόρος του διαβόλου

«Οδυσσέας», το παλιότερο και μεγαλύτερο εθελοντικό σχολείο διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας, αναπόσπαστο και ενεργό κομμάτι του εκπαιδευτικού και αντιρατσιστικού κινήματος την τελευταία δεκαπενταετία, βρίσκεται αντιμέτωπος με το μακρύ χέρι του κράτους, ενός κράτους που εμφανίζεται όλο και πιο εχθρικό απέναντι σε κάθε προσπάθεια έμπρακτης αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης. Ο «Οδυσσέας» απευθυνόταν πάντα, χωρίς διακρίσεις, σε ένα ευρύ φάσμα μεταναστών, παλιννοστούντων και προσφύγων που ζουν στη Θεσσαλονίκη. Η χρηματοδότησή του βασίζεται στις εισφορές μελών, φίλων και συλλογικοτήτων, και όχι σε παχυλές κρατικές ή ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις. Αυτά δεν απέτρεψαν την επιβολή εις βάρος του, μετά από έλεγχο της Εφορίας το 2012, κυριολεκτικά εξοντωτικών προστίμων για καθαρά τυπικές και γραφειοκρατικές φορολογικές παραλείψεις, χωρίς να χρωστάει πουθενά και δίχως να υπάρχει η παραμικρή υποψία κερδοσκοπίας ή δόλου. Έτσι, μια οργάνωση της οποίας τα μέλη, χωρίς κανένα οικονομικό αντάλλαγμα, έδωσαν και δίνουν απλόχερα χρόνο, γνώσεις, ακόμη και χρήματα, κλήθηκε, σε μια περίοδο με μηδενικά έσοδα, να πληρώσει ούτε λίγο ούτε πολύ 62.000 ευρώ, που με τις προσαυξήσεις ενός χρόνου έχουν πλέον ξεπεράσει τις 70.000. Μάλιστα, ο πρόεδρός του, ο εκπαιδευτικός Αντώνης Γαζάκης, διώκεται ποινικά ως υπεύθυνος κατά το νόμο, και κινδυνεύει -μέχρι την πλήρη αποπληρωμή των προστίμων- με πειθαρχικές διώξεις και απόλυση από την εργασία του. Πρόκειται για ένα τρανταχτό παράδειγμα κατάφωρης παραβίασης κάθε έννοιας λογικής και δικαίου. Απευθυνόμαστε, λοιπόν, προς κάθε αρμόδια αρχή και ζητούμε απερίφραστα την άμεση και πλήρη διαγραφή των οφειλών του προς την Εφορία, ώστε να αποκατασταθεί η αδικία εις βάρος μιας οργάνωσης που αποτελεί υπόδειγμα αλληλεγγύης και προσφοράς. Παράλληλα, εκφράζουμε την αμέριστη στήριξή μας στον «Οδυσσέα» και δηλώνουμε ότι θα σταθούμε στο πλευρό του και θα βγούμε όλοι μαζί πιο δυνατοί από αυτήν την περιπέτεια.

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου

* Εκδήλωση για την υγεία διοργανώνει η Επιτροπή Υγείας ΣΥΡΙΖΑ Αμαρουσίου, στις 11 π.μ., στο δημαρχείο. Μιλούν οι Γ. Μπασκόζος, Κ. Λιβαδάς, Γ. Καλομενίδης. * Το Λιμάνι της Αγωνίας διοργανώνει έκθεση του Ν. Μιχαλιτσιάνου με τίτλο «Ζωγραφική και μικρές κατασκευές», στις 11 π.μ., στη δημοτική πινακοθήκη Πειραιά (Φίλωνος 29). Ταυτόχρονη συγκέντρωση τροφίμων μακράς διάρκειας. * Συγκέντρωση της δημοτικής κίνησης Στροφή Νέας Σμύρνης, στις 11.30 π.μ., στον κινηματογράφο Σπόρτιγκ (Κ. Παλαιολόγου 18). Μιλούν οι Π. Πάντος, Α. ∆ημητράτου, Μ. Βαμβουρέλλη. * Συζήτηση με θέμα «Στηρίζουμε τις αντιστάσεις, ενισχύουμε τους αγώνες» διοργανώνουν οι πρωτοβουλίες Αντίστασης Εύοσμου και Αγώνα ∆υτικών Συνοικιών, στις 5.30 μ.μ., στο Α ΚΑΠΗ Αμπελοκήπων (Βύρωνος και Κένεντυ). * Συναυλία του Πειραματικού Μουσικού Γυμνασίου-Λυκείου Παλλήνης, στις 6 μ.μ., στο φουαγέ του θεάτρου Ολύμπια (Ακαδημίας 59-61). * Εκδήλωση με θέμα «Ο λαός κυρίαρχος στον τόπο του, η δημοκρατία θα νίκησει» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ ∆υτικής Αχαΐας, στις 7 μ.μ., στο ξενοδοχείο ∆ύμη στην Αχαγιά. Μιλά η Ζ. Κωνσταντοπούλου. * Συζήτηση με θέμα το εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ διοργανώνει το Εργατικό Κέντρο Ρεθύμνου, στις 7 μ.μ. * Προβολή της ταινίας «Στην παγίδα του Νόμου» από το πολιτικό-πολιτιστικό στέκι Ίσκρα (Αμύντα 12), στις 8.30 μ.μ.

∆ευτέρα 10 Φεβρουαρίου

* Εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας που συνδιοργανώνουν το πολιτιστικό στέκι του ΚΕΘΕΑ ∆ΙΑΒΑΣΗ (Σταυροπούλου 29, πλατεία Αμερικής) και οι Γιατροί του Κόσμου, με τίτλο «Όπου υπάρχουν άνθρωποι», στις 7 μ.μ. * Συζήτηση με θέμα «Προτεραιότητες της κυβέρνησης

της Αριστεράς» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων, στις 7 μ.μ., στο πνευματικό κέντρο 7ης δημοτικής κοινότητας (Πανόρμου 59). Μιλά ο Ν. Βούτσης. * Προβολή της ταινίας «Η περιφρόνηση» διοργανώνει η κινηματογραφική λέσχη Θεσσαλονίκης, στις 9 μ.μ., στον κινηματογράφο Φαργκάνη (Αγ. Παντελεήμονος 10). Προλογίζει ο Γ. Χατζηγώγας.

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου

* Παρουσίαση του βιβλίου του Θ. Σκρουμπέλου «Το δίκοχο του Μίμη», στις 6 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24). Μιλούν οι Γ. Γιανουλόπουλος, Α. Μαραγκόπουλος και Π. Κρημνιώτη. * Εκδήλωση με θέμα «Ξαναδιαβάζοντας πτυχές του μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος του Μαρξ» διοργανώνει, στις 8 μ.μ., ο χώρος ιδεών, συναντήσεων και πολιτισμού «∆ρόμος» (Ανδρονίκου 18 και Κωνσταντινουπόλεως, Ρουφ). Μιλά ο Π. Νούτσος.

χώρο και το χρόνο» διοργανώνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, στις 6.30 μ.μ., στην αίθουσα Ι. ∆ρακόπουλος του ΕΚΠΑ (Πανεπιστημίου 30). * Προβολή της ταινίας «This is England» διοργανώνει η εργατική λέσχη Περιστερίου (Θηβών 227), στις 8 μ.μ.

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου

* ∆ιάλεξη του Ευτύχη Μπιτσάκη με θέμα «Ο Μαρξ πρόδρομος της οικολογίας» διοργανώνει η ομάδα Πολιτικής Οικολογίας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου (αίθουσα 2.1, νέο κτίριο), στις 7 μ.μ.

Σάββατο 15 Φεβρουαρίου

* Παρουσίαση του περιοδικού Ιστορία της Τέχνης από τις εκδόσεις futura, στις 12.30 μ.μ, στο Polis Art Cafe (Πεσματζόγλου 5).

Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου

* Συζήτηση με θέμα «Αριστερά και Ευρώπη» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, στις 7.30 μ.μ., στην Πνευματική Εστία Βούλας. Μιλά ο Χ. Γολέμης. * Σε συνάντηση συλλογικοτήτων του παραλιακού μετώπου για τη συνέχιση και το συντονισμό των κινητοποίησεων καλεί το ∆ίκτυο Προστασίας Σαρωνικού, στις 7.30 μ.μ. στο π. δημαρχείο ∆ραπετσώνας (Καραϊσκάκη και Αγωνιστών Πολυτεχνείου). * Εκδήλωση με θέμα «Ο πόλεμος και το τέλος του παλιού κόσμου» συνδιοργανώνουν το Ινστιτούτο Ν. Πουλαντζάς και τα ΑΣΚΙ, με την υποστήριξη του δικτύου transform! europe, στις 7 μ.μ, στο αμφιθέατρο Παπαρρηγοπούλου της Νομικής Σχολής. Μιλούν οι Σ. Αναγνωστοπούλου και Τ. Σακελλαρόπουλος. Συντονίζει ο Μ. Χαραλαμπίδης. * Ένα θεατρικό και πολιτικό ταξίδι ξεκινά σε όλα τα διαμερίσματα της Α Αθήνας από την ομάδα Παιδείας της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Α Αθήνας με τη θεατρική παράσταση «Πλούτος» του Αριστοφάνη από τη θεατρική ομάδα Πείραγμα. Πρώτη στάση στον Πολυχώρο «Άννα Μαρία Καλουτά» (Τιμοκρέοντος 6Α), στις 6 μ.μ. Μιλούν οι Α. Κασόλα και Π. Χαραμής. Συντονίζει η Σ. Μαντά.

Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου

* ∆ιάλεξη της Τζίνας Πολίτη με θέμα «∆αιμονοποίηση και εξιδανίκευση του Νότου: Ένα λογοτεχνικό ταξίδι στο

Ο μόνος αυτοκράτορας είναι ο αυτοκράτορας του παγωτού Για τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν που έφυγε ξαφνικά Του Θωμά Τσαλαπάτη

«Α

σε τη λάμπα αναμμένη. Ο μόνος αυτοκράτορας… και τα εισαγωγικά δεν κλείνουν. Έτσι. Από νεύρα. Έτσι. Από θλίψη. Όχι εκείνη τη βαθειά, όπως όταν χάνεις κάποιον κοντινό σου και αυτή τελικά αυτοαναλώνεται στη διαδικασία του θρήνου. Την άλλη, εκείνη που διαρκεί στη μικρή της κλίμακα ανεπαίσθητα, μακρινή και εξόχως διαβρωτική, που τελικά μοιάζει με θυμό και όχι με δάκρυ. Όχι, λοιπόν, σαν απότομη καταιγίδα, μα σαν ομίχλη που κατασκηνώνει. Ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Στην ηλικία των 46. Και μέχρι το βλέφαρο να ανοίξει και να κλείσει το νέο μεταδόθηκε, ξεσπώντας στις αναμενόμενες κουβέντες: τον τρόπο θανάτου, τον ηθικισμό γύρω από τα ναρκωτικά, το νεκρόφιλο κουτσομπολιό για την πιθανή ομοφυλοφιλική του σχέση, τα κοινότοπα debate για το αν ήταν ο σημαντικότερος ηθοποιός της γενιάς του, ποιος ήταν ο καλύτερός του ρόλος του κτλ. Τα μέσα δικτύωσης τον θρήνησαν με τον τρόπο που γνωρίζουν, μαζικά, αποσπασματικά, με υπερβολή. Μα έχω την αίσθηση πως δεν χωρούν εδώ αγιογραφίες, ε-

πικήδειοι, μνημεία. Αλλά ο άνθρωπος όπως είναι, περίπου όπως είναι, σαν τους ρόλους που ενσάρκωνε ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Άλλοτε στο κέντρο και άλλοτε στο περιθώριο, ηττημένος και νικητής, μια αντίφαση βουτηγμένη στην ανθρωπίλα. Ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν ήταν εξαιρετικός στο να βγάζει το εξαιρετικό από μη εξαιρετικούς χαρακτήρες. Ακόμη και στους πρωταγωνιστικούς του ρόλους ήταν πάντα ο Άλλος, ο οικείος και πάντα ξένος, ο ταυτισμένος και ταυτόχρονα άγνωστος. Το λιγωμένο βλέμμα του στο «Boogie Nights», το βουβό κλάμα του στο «Magnolia», η γραβατωμένη αμηχανία του στον Μεγάλο Λεμπόφσκι, το απεγνωσμένο του τηλεφώνημα στο «Happiness». Όλες του οι σχεδόν κρυφές ερμηνείες στα περιθώρια να γεμίζουν με βάρος το κέντρο της ταινίας, όταν η λεπτομέρεια προσθέτει στην ουσία πολύ περισσότερα απ’ ό,τι η παρουσίαση της ίδιας της ουσίας. Η εξαϋλωμένη ευστοχία στη βιογράφήση του Τρούμαν Καπότε (ο ρόλος που του έδωσε το Όσκαρ), η νεύρωση που παίρνει διαστάσεις πόλης στη Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης και κυρίως το μέγεθος της υποκριτικής στο «The Master». Μπλέκουν οι ιστορίες, μπλέκουν οι εμπειρίες και όλα γυρνούν πάνω από μια είδηση, μια πληροφορία θανάτου. Οι λέξεις σκορπίζουν αδιαφορώντας να μπούνε σε προτάσεις, αρνούμενες να φτιάξουν παραγράφους: αμφιβολία, καταφύγιο, φακίδες, πρέζα, γεννημένος το 1967, δειλές κινήσεις, πινακοθήκη των πιο uncool χαρακτήρων, κοκκίνισμα από ντροπή, υπερβολή ταλέντου, η φυσικότητα να ταυτίζεται με την τεχνική, κοντά 60 κινηματογραφικοί ρόλοι, σκόρπια δάκρυα ελάχιστα… Άλλωστε οι μεγάλοι ρόλοι (ακόμα και εκείνη που διαρκούν πολύ λίγο, κοντά 1 κινηματογραφικό λεπτό)

είναι μια καταγραφή ενάντια στο θάνατο, μια καταγραφή αυτού που περισσεύει από το θάνατο. Όχι γιατί ορθώνουν μνημεία, αλλά γιατί συμπορεύονται με ό,τι ονομάζουμε καθημερινό και απλό, με μια χειρονομία, ένα βλέμμα, μια πρόχειρη ανάμνηση. Μια θλίψη, λοιπόν. Παράδοξη και συχνά κακόηχη. Βουβή αλλά πάντα παρούσα, αποχαιρετώντας, γράφοντας τα λόγια του Γουάλας Στίβενς: Κάλεσε τον καπνιστή μεγάλων πούρων, Εκείνον τον νταή, και βάλτον Στην κουζίνα να χτυπήσει κρέμες ηδονικές. Άσε τις πόρνες να σουλατσάρουν με φουστάνια Που συνηθίζουν να φορούν, και τους γκόμενους Να φέρνουν λουλούδια τυλιγμένα σε παλιές εφημερίδες. Άσε την ύπαρξη να είναι το όριο του ορατού. Ο μόνος αυτοκράτορας είναι ο αυτοκράτορας του παγωτού. Πάρε από την ξύλινη ντουλάπα, Που της λείπουν τα τρία γυάλινα πόμολα, το σεντόνι όπου εκείνη είχε κεντήσει κάποτε, σαν βεντάλιες, ουρές περιστεριών Και σκέπασέ την μέχρι το μέτωπο. Αν εξέχουν τα ροζιάρικα πόδια της είναι που Έχει παγώσει κι έμεινε χωρίς αισθήσεις. Άσε τη λάμπα αναμμένη. Ο μόνος αυτοκράτορας είναι ο αυτοκράτορας του παγωτού. http://tsalapatis.blogspot.gr

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

ΘΕΑΤΡΟ

Οι έλληνες ηθοποιοί ξενιτεύονται

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

* «Άντρες έτοιμοι για όλα» των Θ. Παπαθανασίου και Μ. Ρέππα, από το θίασο «Παροικία» στη Μελβούρνη

Στέλλα Μιχαήλ είναι κόρη της φίλης δημοσιογράφου Ζέτας Καρασπήλιου. Νέο κορίτσι, ταλαντούχα ηθοποιός, με σπουδές και μια μικρή, ανάλογη με τη νεαρή ηλικία της, παρουσία στο θέατρο. Είδα τη μητέρα της τις προάλλες και ρώτησα γι’ αυτήν. «Είναι στην Αυστραλία», μου είπε προσπαθώντας να είναι ψύχραιμη, όπως κάθε γονιός στη θέση της. Η ανεργία των ηθοποιών είναι πολύ μεγάλη και αρκετοί, κυρίως νέοι στην ηλικία, φεύγουν στο εξωτερικό, ελπίζοντας ότι εκεί θα ασκήσουν την τέχνη τους με αξιοπρεπείς όρους. ∆εν είναι εύκολο. Οι περισσότεροι αναγκάζονται να δουλέψουν σε άσχετες με το χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου δουλειές. Και ελπίζουν. Και ονειρεύονται. Όχι τις λαμπερές καριέρες, αλλά να ασχοληθούν σοβαρά και αφοσιωμένα με αυτό που αγαπούν. Θα μου πείτε: δεν τα ξέρουμε; Να, είναι που κάθε που το βλέπεις μπροστά σου, κάνεις πάντα τις ίδιες σκέψεις, νιώθεις την ίδια θλίψη, για όλο αυτό το υπέροχο δυναμικό που λείπει από την Ελλάδα. Παραθέτω το σχετικό δελτίο τύπου, για όλα τα ξενιτεμένα παιδιά της μνημονιακής Ελλάδας που βυθίζεται όλο και βαθύτερα στο ζόφο αλλά δεν το βάζει κάτω. O θίασος «Παροικία» της Μελβούρνης παρουσιάζει τη κωμωδία «Άντρες έτοιμοι για όλα» των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα. Οι παραστάσεις ξεκίνησαν από την 1η Φεβρουαρίου στη Μελβούρνη και ακολουθεί μεγάλη περιοδεία στην Αυστραλία και την Τασμανία μέχρι το τέλος Απριλίου. Το «Άνδρες έτοιμοι για όλα» είναι μια ατέλειωτη κωμωδία δυόμιση ωρών, εμπνευσμένη από το νεοζηλανδικό θεατρικό έργο «Ladies Night» των S. Sinclair και A. Mc Carten, αλλά και τη διάσημη αγγλική ταινία «The Full Monty». Για δεύτερη συνεχή χρονιά ο θίασος έχει καλεσμένη από την Ελλάδα την ταλαντούχα ηθοποιό, Στέλλα Μιχαήλ, που κέρδισε πέρσι την αγάπη και το θαυμασμό του θεατρόφιλου κοινού με το ρόλο της Μπέμπας στο έργο «Το Κελεπούρι» του Γιώργου Ηλιόπουλου, που παίχτηκε στην Μελβούρνη, το Σίδνεϊ και το Χόμπαρτ. Η Στέλλα, αυτή τη φορά στο ρόλο της Ρωσίδας χορεύτριας, κάνει μαλλιά κουβάρια τους άντρες του έργου. Η σκηνοθεσία είναι του Θανάση Μακρυγιώργου και οι υπόλοιποι ηθοποιοί είναι Αυστραλοί ελληνικής καταγωγής.

«Ριχάρδος ΙΙ» του Σέξπιρ

Βυρσοδεψείο (Ορφέως 174, Βοτανικός, τηλ. 210 3453203 )

ε υπότιτλο «Ο βασιλιάς λένε πως πέθανε» ανεβάζει σε δική της διασκευή και σκηνοθεσία η Έλλη Παπακωνσταντίνου τον σεξπιρικό «Ριχάρδο ΙΙ». Έργο άπαιχτο ουσιαστικά στην Ελλάδα, θέτει με σκληρότητα και την απαράμιλλη σεξπιρική οξυδέρκεια το θέμα της εξουσίας. «Τι καταλύεται πιο εύκολα; Μια σεξπιρική σκηνή ή το Σύνταγμα;» αναρωτιούνται οι ηθοποιοί της παράστασης που ερμηνεύουν τους ρόλους χωρίς να χάνουν την ιδιότητα του πολίτη μιας χώρας που ταλανίζεται από το σύνδρομο: «Ο βασιλιάς λείπει». ∆ουλεύοντας με στοιχεία λαϊκού θεάτρου, μπουρλέσκ, τσίρκου, τραγούδια με μπρεχτική αποστασιοποίηση, η σκηνοθέτρια και οι ηθοποιοί θέτουν το ερώτημα «Μπορούν, άραγε, οι θεατές να αλλάξουν την Ιστορία;» Η μετάφραση είναι του Κ. Καρθαίου, τη μουσική επιμελήθηκε ο Τηλέμαχος Μούσας, τους φωτισμούς οι Adrian Frieling και Έλλη Παπακωνσταντίνου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Ηλίας Μελέτης, Βάλια Παπαχρήστου, Αγλαΐα Παππά, Adrian Frieling. Παραστάσεις: Κυριακή, ∆ευτέρα και Τρίτη, στις 8.45 μ.μ. Μ.Τ.

Παγκοσμιοποίηση ή ομογενοποίηση;

Η ξεχασμένη σημασία της αναζήτησης της γλώσσας και της αγωνίας να επικοινωνήσουμε με τους προγόνους

ριν από 30 χρόνια είχα πάει στους ∆ελφούς! Τότε η εντύπωση για οτιδήποτε ελληνικό ήταν εντελώς διαφορετική από σήμερα. Είχαν έρθει ένας μεγάλος φιλόλογος, άγγλος που μιλούσε ελληνικά, ο Όλιβερ Τάπλιν, κι ένας μεγάλος άγγλος ποιητής και μεταφραστής της Ορέστειας στα αγγλικά, ο Τόνι Χάρισον. Είδαμε όλοι μαζί την παράσταση του νεαρού τότε Μπομπ Γουίλσον «Μήδεια» στο στάδιο των ∆ελφών. Ο Τόνι Χάρισον είχε έρθει για να μιλήσει για τη μετάφρασή του της Ορέστειας που χρησιμοποίησε ο Πίτερ Χολ για την παράστασή του στην Επίδαυρο. Εθεωρείτο μεγάλος ποιητής γιατί κατάφερε να δώσει αίγλη με τα ποιήματά του στο ιδίωμα των βόρειων αγγλικών και να διεκδικήσει για τις ιδιολέκτους της αγγλικής το δικαίωμα που τους στερούσαν αιώνες οξφορδιανού «φασισμού». Από την άλλη, η προσέγγισή του στην αρχαία ελληνική τραγωδία (που έφερε τεράστια έκπληξη σε όλους όσοι είδαμε την παράσταση στην Επίδαυρο για την καταπληκτική εκφορά του λόγου των ηθοποιών που ακούγονταν ξεκάθαρα ως την τελευταία κερκίδα χωρίς εμείς να τους βλέπουμε σφιγμένους καθόλου) στηριζόταν στην έρευνα της γλώσσας που είχε κάνει ο ίδιος πάνω στα μεσαιωνικά δράματα που παίζονταν σε πλατείες με απίστευτη φασαρία μέρα μεσημέρι... Οι άνθρωποι αυτοί ήταν έκθαμβοι μπροστά στο ελληνικό τοπίο τα τραγούδια των ορνίθων που άκουσαν στην παράσταση και μετά μας άκουσαν πάλι να τα τραγουδάμε μ’ ένα πιάνο στην ταβέρνα, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι, όπως εμείς θαυμάζαμε τη γνώση και τη σκέψη τους, έτσι εκείνοι θαύμαζαν και τιμούσαν το ελληνικό μας ταμπεραμέντο. Είχαν σεβασμό προς τη χώρα μας όπως κι εμείς προς τη γνώση που μας πρόσφερε η δική τους. Ο Μπομπ Γουίλσον, από την άλλη, σνομπ, παράμερα καθισμένος, ασχολιόταν μόνο με τους δικούς του θαυμαστές, απόμακρος και πεισιθάνατος εραστής της εικόνας... Τριάντα χρόνια μετά μπορούμε να πούμε πως νίκησε ο δικός του κόσμος. Στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας δεν έχει τόσο σημασία η αναζήτηση της γλώσσας του Χά-

ρισον ή η δική μας αγωνία να επικοινωνήσουμε με τους αρχαίους μας προγόνους... Η αργή επαναληπτική λούπα του πλησιάσματος της Μήδειας στα δύο παιδιά που επαναλαμβανόταν με συγκλονιστικά ευνουχιστική ακρίβεια από τον Ιάσονα ίσως είναι η μόνη αδιαφιλονίκητη πραγματικότητα της Βαβυλώνας που έχτισε η ενωμένη Ευρώπη για όσους βέβαια βρίσκονται στην εταιρεία της. Αυτήν την υπέροχη φιλική εταιρεία των τραπεζιτών που ζούμε σήμερα όπου ό,τι φτιάχνουμε πρέπει να μπορεί να πουλιέται παντού αλλιώς δεν έχει αξία. Και τί μπορεί να πουληθεί παντού; Φυσικά όχι η γλώσσα ούτε η ποίηση αλλά σίγουρα κυρίως η εικόνα, άντε και η μουσική

της αναπαραγωγή σε βίντεο κλιπ... Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Είναι σίγουρα φτωχότερο ως προς τις λεπτομέρειες των ταυτοτήτων των ανθρώπων, όμως. Και σε μια εποχή που η ταυτοποίησή μας με το δακτυλικό μας αποτύπωμα είναι τόσο σημαντική για την ασφάλεια και τις μυστικές υπηρεσίες, το να μην είναι διόλου σημαντική η ταυτότητα των γλωσσών μας είναι πρόβλημα που γεννά υποψίες ως προς τις καλές προθέσεις των εμπνευστών αυτού του ιδεολογήματος που λέγεται παγκοσμιοποίηση. Μάνια Παπαδημητρίου

1040

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Καβαφικά αφιερώματα

ατά τη διάρκεια του επετειακού 2013, καταβλήθηκαν, για ακόμη μία φορά, ποικίλες προσπάθειες προσέγγισης του Καβάφη και του έργου του δια της εικαστικής, θεατρικής, συγγραφικής ή και φιλολογικής οδού. Πιθανώς, επί ματαίω. Ποσοτικώς, όμως, η συγκομιδή υπήρξε πλουσιωτάτη. Πρωτίστως σε πίνακες ζωγραφικής, δευτερευόντως σε θεατρικά έργα, κυρίως μονολόγους, παρεμπιπτόντως και σε βιβλία. Πλουσιοπαρόχως, πάντως, σε κείμενα, εγκατεσπαρμένα ως μεμονωμένος μόχθος σε ποικίλα έντυπα, αλλά και συντεταγμένα σε πρακτικά ημερίδων, συμποσίων, συνεδρίων, που προσώρας τυπώνονται, αλλά και σε αφιερώματα περιοδικών. ∆υστυχώς, αυτά τα τελευταία στάθηκαν ολίγα. Εμείς μετρούμε μόλις τρία σε περιοδικά με έδρα την Αθήνα. Για την υπόλοιπη Ελλάδα ή την Κύπρο, ένας κάτοικος του κλεινού άστεως ελάχιστα γνωρίζει. Εδώ, ο Τύπος και αυτά τα τρία αφιερώματα μόλις που τα επεσήμανε. Αντιθέτως, το ένα μοναδικό της αλλοδαπής μνημονεύθηκε δεόντως. Και εκείνο έργο ημεδαπών, όμως μυρωμένο εν Παρισίοις. Και ως γνωστόν, στο συλλογικό υποσυνείδητο τα Φώτα της Εσπερίας είναι ιερά. Υπεράνω κριτικής το αφιέρωμα του περιοδικού «Europe», που ίδρυσε προ 90 ετών ένας Ρομαίν Ρολάν. Ούτε καν σχολιάστηκε το τόλμημα του επιμελητή, χωρίς συναίσθηση των δυσκολιών, να παρουσιάσει Καβάφη σε δική του μετάφραση. Τρία ποιήματα ως πρώτη γεύση: «Souviens-toi, corps...», «Si seulement», «Jours de 1908». Απορούμε, με τον τίτλο «Si seulement», πόσοι αναγνώστες ανακαλούν για ποιο καβαφικό ποίημα πρόκειται. Τα τρία αφιερώματα στεγάστηκαν, τα δυο σε λογοτεχνικά περιοδικά, «Το ∆έντρο» και «Νέα Εστία», το τρίτο στα «Σύγχρονα Θέματα». Στο πρώτο έχουμε ήδη αναφερθεί. Το αφιέρωμα καταλαμβάνει 155 σελίδες επί συνόλου 229. Με τίτλο, «Ξαναδιαβάζουμε τον Καβάφη», τα 28 κείμενα απλώνονται σε ολόκληρο το καβαφικό τοπίο. 25 οι ζώντες συνεργάτες, δυο από το δυναμικό του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου (Μ. Χρυσανθόπουλος, Μ. Βασιλειάδη) συμμετέχουν και στο αφιέρωμα του έτερου λογοτεχνικού περιοδικού, ενώ ένας (∆. Αγγελής), και στο τρίτο. ον Ιούλιο κυκλοφόρησε το αφιέρωμα του περιοδικού «Σύγχρονα Θέματα». Το διπλό τεύχος του δεύτερου εξαμήνου του 2013 ανοίγει με τον «Φάκελο: Ο Καβάφης του Τσίρκα», που απλώνεται σε 105 σελίδες, καταλαμβάνοντας κάτι περισσότερο από το μισό τεύχος. Βασικό ατού του αφιερώματος είναι τα ντοκουμέντα, που ανασύρει από δυο Αρχεία· του Στρατή Τσίρκα και του Μ. Μ. Παπαϊωάννου. Γεννιέται η απορία, γιατί αυτά τα πολύτιμα τεκμήρια δεν έτυχαν αυτοτελούς έκδοσης. ∆εδομένου, μάλιστα, ότι τα Αρχεία δεν βρίσκονται στα χέρια κληρονόμων αλλά απόκεινται στο Ε.Λ.Ι.Α.. Πρόκειται για τα “ημερολόγια εργασίας”, που κρατούσε ο Τσίρκας κατά τη συγγραφή των δυο καβαφικών μελετών, και για την αλληλογραφία του κυρίως με τον Παπαϊωάννου, αλλά και με τους Μάρκο Αυγέρη και Τάσο Βουρνά. Στο αφιέρωμα παρατίθενται αποσπάσματα από 80 ημερολογιακές καταγραφές, 45 από το ημερολόγιο της πρώτης μελέτης «Ο Καβάφης και η εποχή του» και 25 από εκείνο της δεύτερης «Ο πολιτικός Καβάφης». Επίσης, αποσπάσματα από 11 επιστολές Τσίρκα προς Παπαϊωάννου, δυο Παπαϊωάννου προς Τσίρκα, μία Τσίρκα προς Αυγέρη, δυο Αυγέρη προς Τσίρκα και μια Τσίρκα προς Βουρνά. Για τη μη έκδοση των τεκμηρίων δεν είναι υπεύθυνοι οι μελετητές. Εκείνο που θα αναμενόταν από αυ-

τούς είναι μία περιγραφή των δυο ημερολογίων και των επιστολικών σωμάτων, για να δοθεί ευκρινέστερη εικόνα για “το εργαστήρι του κριτικού Τσίρκα”, όπως είναι και ο τίτλος της πρώτης ενότητας του τριμερούς αφιερώματος. Σύμφωνα με το προλογικό σημείωμα των επιμελητών του, Γιάννη Παπαθεοδώρου και Μίλτου Πεχλιβάνου, ο συγκεκριμένος επετειακός “αναστοχασμός” στοχεύει να αναδείξει τον Τσίρκα ως κριτικό του Καβάφη σε ένα ευρύτερο πλαίσιο από εκείνο της Αριστεράς, στο οποίο είχε ουσιαστικά περιοριστεί την εποχή που εκδόθηκαν οι δυο μελέτες. Μισό και πλέον αιώνα αργότερα, όταν η θέαση του Καβάφη αλλάζει, χρειάζεται και “ο Καβάφης του Τσίρκα” να επαναπροσδιοριστεί με βάση τη σημερινή οπτική. Το πρώτο κείμενο της Χρύσας Προκοπάκη και του Αγγελή είναι ένα είδος προλόγου στα ημερολογιακά παραθέματα, που συνοδεύονται από σημειώσεις βιβλιογραφικού χαρακτήρα και κάποιες φιλολογικού. Σε αυτόν, σχολιάζονται συνοπτικά οι ημερολογιακές καταγραφές του Τσίρκα, χωρίς να διατυπώνονται παρατηρήσεις και ερωτήματα προς την κατεύθυνση που στοχεύει το αφιέρωμα. Το δεύτερο κείμενο των δυο επιμελητών ξεδιπλώνεται παράλληλα με τα παραθέματα της αλληλογραφίας, αποκαθιστώντας μία αφηγηματική ροή. Μένουμε με την εντύπωση πως όσοι αναγνώστες γνωρίζουν τη σχετική φιλολογία θα συμπληρώσουν κενά, πιθανώς και να εμβαθύνουν λίγο περισσότερο στην κριτική υποδοχή των μελετών του Τσίρκα από την Αριστερά. Οι υπόλοιποι, όμως, θα πρέπει μάλλον να περιμένουν το βιβλίο που ετοιμάζει ο Παπαθεοδώρου. Πάντως, η χρήση του Άλλου Καβάφη για τον “πολιτικό Καβάφη” του Τσίρκα, δημιουργεί σύγχυση, καθώς το Άλλος αντιπαρατίθεται προς το εκάστοτε ισχύον, οπότε σήμερα, ειδικότερα κατά το έτος Καβάφη, παραπέμπει στον ερωτικό Καβάφη. Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος, τιτλοφορείται «Σε καιρό και σε τόπο», επίσης με δυο κείμενα. Ο Χρήστος Χατζηιωσήφ παρουσιάζει τον Τσίρκα ως ιστορικό, μη επαγγελματία και γι’ αυτό δυο φορές πιο προσεκτικό, πρωτοποριακό για την εποχή του, καθώς, πέραν των γραπτών πηγών, χρησιμοποίησε φωτογραφικό υλικό και προφορικές μαρτυρίες. Με βάση τη σημερινή γνώση για την ελληνική παροικία της Αιγύπτου, προσθέτει διορθωτικές παρατηρήσεις στην πρώτη μελέτη του Τσίρκα, φωτίζοντας το ρόλο της αιγυπτιώτικης Αριστεράς μετά το 1952. Ενώ, σχετικά με τη δεύτερη μελέτη, επισημαίνει τις ιδεολογικές διαφοροποιήσεις του ίδιου του Τσίρκα. Ακολουθεί το κείμενο του Αλέξανδρου Καζαμία, με αντικείμενο την πρώτη μελέτη ως ιστορικό αφήγημα. Θυμίζουμε ότι, ως φιλολογική βιογραφία, έτυχε του αντίστοιχου κρατικού βραβείου λογοτεχνίας, που στάθηκε και το μοναδικό του Τσίρκα. Ο μελετητής επανέρχεται στην παρατήρηση του Χατζηιωσήφ για τον ταξικό διαχωρισμό της ελληνικής παροικίας σε “πρωτοκλασάτους” και “δευτεροκλασάτους”. Αυστηρός κριτής αυτός, επιμένει στις “ατέλειες” αυτού του ιστορικού εγχειρήματος και στο “μανιχαϊκό σχήμα”, που, κατ’ αυτόν, υιοθετεί ο Τσίρκας στην παρουσίαση της ελληνικής παροικίας. Όσο αφορά τον Άλλο Καβάφη του Τσίρκα, δεν υιοθετεί την άποψη ότι ο Καβάφης είχε εκδηλώσει “αντιαποκιακές πεποιθήσεις”. Στο τρίτο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος, «Στις πολιτείες της γραφής», αναζητούνται τα καβαφικά ίχνη στην τριλογία «Ακυβέρνητες Πολιτείες»

και επιχειρείται ερμηνεία των συγγραφικών προθέσεων. Η Μαρία Ιατρού αναφέρεται κυρίως στον πρώτο τόμο, ο Ulrich Moennig εστιάζει στο μυθιστορηματικό ήρωα Ρόμπερτ Ρίτσαρντς και η Μαρία Τοπάλη, στον τρίτο τόμο, με έμφαση στον ίδιο μυθιστορηματικό ήρωα. Ο Γερμανός μελετητής τον παρουσιάζει, δανειζόμενος την περιγραφή του Αλέξ. Αργυρίου, “Ελληνιστής, ουτοπιστής, με σεξουαλική ιδιαιτερότητα”. Η Τοπάλη, μοναδική λογοτέχνις στους επτά συνεργάτες του αφιερώματος, προτιμά την τρέχουσα γλώσσα. Τον αναφέρει ως “οξφορδιανό ομοφυλόφιλο”, εισάγοντας τα δίπολα “Ρίτσαρντς-Σιμωνίδης” (το κεντρικό πρόσωπο της τριλογίας) όπως “Καβάφης-Τσίρκας”. Καταληκτικά δηλώνει ότι την “ιντριγκάρουν” οι πολυπολιτισμικές ταυτότητες, όπως η πιθανολογούμενη αρμενοϊρανική καταγωγή του Καβάφη. Έτσι προσθέτει στο αφιέρωμα μια πινελιά από την παλέτα του τρέχοντος επετειακού έτους. ον ∆εκέμβριο κυκλοφόρησε το τρίτο αφιέρωμα, της «Νέας Εστίας». Παρατάσσεται μετά τις εισαγωγικές δημοσιεύσεις ποιημάτων και διηγημάτων, λιγότερο ή περισσότερο γνωστών συγγραφέων (σημειωτέον ότι καταργήθηκε το υποσελίδιο σύντομο βιογραφικό, που είχε καθιερώσει ο προηγούμενος διευθυντής), και πριν τις ενότητες “τεκμήρια”, “δοκίμιο”, “κριτική” (καταργήθηκε η βινιέτα “μηνολόγιο”). Λείπει πρόλογος της σύνταξης του περιοδικού, που να τοποθετεί το αφιέρωμα. Απουσιάζει ακόμη και μία διαχωριστική, έστω λευκή σελίδα, ενώ η φωτογραφία του Καβάφη, τοποθετημένη στο τέλος του αφιερώματος, σε αριστερή σελίδα, αντικριστά με την πρώτη σελίδα της τρίτης ενότητας, δημιουργεί την εντύπωση πως ο Αλεξανδρινός γυρίζει τα νώτα του σε αυτό. Tο αφιέρωμα καταλαμβάνει 146 σελίδες επί συνόλου 318. Από τις οποίες το ένα τρίτο, που αντιστοιχεί στα δυο τελευταία κείμενα των Πιερ Μπερενζέ και ∆ημήτρη Καργιώτη, προστέθηκε από τη διεύθυνση του περιοδικού, όπως και η εικονογράφηση με σχέδια του κύπριου ζωγράφου Ανδρέα Καραγιάν. Αυτή η πληροφορία δίνεται σε υποσελίδια σημείωση μετά τον πρόλογο των δυο επιμελητριών του αφιερώματος, Λίζυς Τσιριμώκου και Ιωάννας Ναούμ, χωρίς περαιτέρω διευκρίνιση σε τι στοχεύει αυτή η προσθήκη, που δεν συνάδει με το πνεύμα του κυρίως αφιερώματος. Πόσω μάλλον όταν αυτό θέλει να εκφράζει την επιστημονική κοινότητα του Αριστοτελείου. Κατά τα άλλα, η εικονογράφηση συμπληρώνει το κενό του ερωτικού Καβάφη, ενώ το δεύτερο κείμενο φέρνει τον μοδάτο αέρα της κατεδάφισης. Κατά τη γνώμη μας, με το δικαίωμα του σταθερού αναγνώστη και σχολιαστή, τα πρώτα σημεία της πέμπτης περιόδου της Νέας Εστίας δεν δείχνουν και τόσο ευοίωνα. Το αρχικώς προβλεπόμενο αφιέρωμα αποτελείται από τέσσερα κείμενα “πλάγιας φιλολογικής ματιάς”. Στον πρόλογο, αναφέρεται η σχέση «Νέας Εστίας» - Καβάφη, με το σχόλιο ότι το περιοδικό “δεν υπέκυψε” στο “δίλημμα Παλαμάς ή Καβάφης” και ότι σε αυτό “δημοσιεύτηκαν έγκαιρα αξιόλογες εργασίες για τον Καβάφη, πριν ακόμη από το αφιέρωμα, με αφορμή τον θάνατό του”. Η παρατήρηση δεν είναι μεν εσφαλμένη, δημιουργεί, όμως, εσφαλμένες εντυπώσεις. “Ας αναλογιστούμε ότι στα 1927 ο Ξενόπουλος ίδρυσε την Νέα Εστία, από τις σελίδες της οποίας ο Καβάφης απουσιάζει ως το 1930”, παρατηρεί ο Γ. Π. Σαββίδης. Εκείνος στηριζόταν

στα βιβλιογραφικά δεδομένα του Κατσίμπαλη, εμείς, με τα πρόσθετα του ∆ασκαλόπουλου, μπορούμε να επαυξήσουμε το σχόλιό του. Πριν το 1930, ο Καβάφης αναφέρεται, κυρίως στη στήλη “Περιοδικά και εφημερίδες”, με σαφώς αρνητική χροιά. Όπως το ειρωνικό σχόλιο για “τους καλούς λογίους της Αλεξάνδρειας” και “την Νεο-αλεξανδρινή Σχολή, η οποία έχει ήδη, μεταξύ των άλλων, έναν Καβάφη ποιητήν κι’ έναν Λεοντήν μυθιστοριογράφον”. Ενώ, άλλος σχολιαστής αναφερόμενος στη αισθητική της γλώσσας προτείνει να αντικατασταθεί η τριάδα “Κάλβος, Παπαδιαμάντης, Καβάφης” με τους “Σολωμό, Καρκαβίτσα, Παλαμά”. Ή, ακόμη, ο Κλέων Παράσχος, σε κριτική του για τον ποιητή Μιχ. Στασινόπουλο, τοποθετεί τον Καβάφη “στους παλαιούς που έδωκαν πιά ό,τι είχαν να δώσουν”. Οι επιμελήτριες, ως αξιόλογες εργασίες αναφέρουν τρεις, των Άγρα, Νικολαρεΐζη και Παράσχου. Αυτές, όμως, δημοσιεύονται μετά τη δημοσίευση του πρώτου καβαφικού ποιήματος, στο τεύχος της 1ης Ιαν. 1930, «Νέοι της Σιδώνος (400 μ.Χ.)», που συνοδεύεται από εισαγωγικό σημείωμα, ανυπόγραφο μεν, αλλά αποδιδόμενο στον Ξενόπουλο. Ακόμη, όμως, κι αν δεν το συνέταξε ο ίδιος, το ενέκρινε, δίνοντας το πράσινο φως. Αμέσως μετά δημοσιεύονται τα κείμενα Άγρα (30.5.1930) και Νικολαρεΐζη (1.11.1931), για να ακολουθήσει ο Ξενόπουλος, που πληροφορεί για τον ερχομό του Καβάφη στην Αθήνα, καλοκαίρι 1932, και σε λιγότερο από χρόνο, για τον θάνατό του. Όσο για την αναφερόμενη κριτική του Παράσχου στο βιβλίο του Μαλάνου, αυτή δημοσιεύθηκε την 1η Ιουλίου 1933, δηλαδή μετά τον θάνατο του Καβάφη. Οι τέσσερις συνεργάτες του κυρίως αφιερώματος είναι ο Χρυσανθόπουλος και τρεις νεότερες μελετήτριες. Η καβαφική περιοχή στην οποία επικεντρώνονται είναι περιορισμένης έκτασης, κερδίζει, όμως, σε βάθος. Οι δυο πρώτες μελέτες, της Ναούμ και του Χρυσανθόπουλου, αφορούν στην περίοδο 1891-1903 και τις δυο πρώτες “αναθεωρήσεις” από τον Καβάφη της “ποιητικής του θεωρίας”, όπως τις ανέδειξε ο Γ. Π. Σαββίδης. Η Ναούμ προσεγγίζει την καβαφική ειρωνεία, ξεκινώντας από το ποίημα, «Αλληλουχία κατά τον Βωδελαίρον», γραμμένο το 1891, που έμεινε στα «Κρυμμένα». Σε αυτό, στη μετάφραση του σονέτου «Αλληλουχίες» του Μπωντλέρ, προστίθενται πρόλογος και επωδός. Η μελετήτρια θεωρεί πως η επωδός συνιστά “ποιητική περιγραφή” του γερμανικού όρου witz. Ωστόσο, τόσο ο Φρειδερίκος Σλέγκελ, όσο και ο συνεργάτης του Λουδοβίκος Τηκ, έβλεπαν δυναμισμό και θυμηδία “στο γλίστρημα από την ειρωνεία στο witz”, που απουσιάζουν στην επωδό. Ή μήπως όχι; Ο Χρυσανθόπουλος σχολιάζει “την εμπλοκή του Καβάφη με την ιστοριογραφία”, ενώ επανέρχεται στο θέμα του πολιτικού Καβάφη, που τον έχει και παλαιότερα απασχολήσει, αποτελώντας το αντικείμενο της συνεργασίας του στο αφιέρωμα του «∆έντρου». Η Βασιλειάδη αναφέρεται “στις αυτοκράτειρες του Καβάφη”, θέμα που απασχολεί και τον Πήτερ Τζέφρυς στο αφιέρωμα του «∆έντρου». Τέλος, την καθηγήτρια γερμανικής φιλολογίας Αλεξάνδρα Ρασιδάκη, μετά τη μελαγχολία, την απασχολεί “η θεματική της ταυτότητας και της ετερότητας”, βρίσκοντας παραλληλία ανάμεσα στον Καβάφη και την αυστροεβραία συγγραφέα Ίλζε Άιχιγκερ, την οποία έχει παρουσιάσει στο ελληνικό κοινό. Αυτά τα συνοπτικά περί καβαφικών αφιερωμάτων. Ο χώρος δεν επιτρέπει περαιτέρω σχολιασμό. Μ. Θεοδοσοπούλου

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Κουαρτέτο εγχόρδων «Τετρακτύς» Το κουαρτέτο με το πυθαγόρειας έμπνευσης όνομα «Τετρακτύς» εξελίσσεται σταθερά σε ένα από τα πλέον αξιοσημείωτα ελληνικά σύνολα μουσικής δωματίου. Έχει συμμετάσχει στο πρόγραμμα Rising Stars, με εμφανίσεις σε πολλές σημαντικές αίθουσες, ενώ το ρεπερτόριό του καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα, με ιδιαίτερη έμφαση στα έργα του 20ού και 21ου αιώνα. Από αυτή την περίοδο αντλεί και το πρόγραμμα της συγκεκριμένης συναυλίας. Θα ακουστούν, το τρίτο κουαρτέτο του σπουδαίου ρώσου συνθέτη Dmitri Shostakovich, έργο σε πέντε μέρη που έμελλε να έχει ανάλογη μοίρα με την 9η Συμφωνία του, έργο 70. Στο ζοφερό περιβάλλον του Ψυχρού Πολέμου θεωρήθηκε αταίριαστο με τις επιταγές της Σοβιετικής εξουσίας. Ακολουθεί το τρίτο κουαρτέτο του Πασκάλ Ντισαπέν , έργο σε τρία μέρη, που παρουσιάζει μια πιο κλασική γραφή με περιορισμένη χρήση μικροτονικών διαστημάτων και γκλισσάντι και τέλος το Fragmente-Stille, an Diotima (1979), το οποίο σηματοδότησε μια καμπή στο έργο του μεγάλου συνθέτη Luigi Nono. Το κουαρτέτο αποτελούν οι: Γιώργος Παναγιωτίδης στο βιολί, Κώστας Παναγιωτίδης στο βιολί, Ali Ba e mezler στη βιόλα, ∆ημήτρης Τραυλός στο τσέλο. Tην Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου, στις 9μ.μ., στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Τιμές εισιτηρίων: 18 ευρώ, 10 (μειωμένο), 5 (άνεργοι).

«Η βαλίτσα» του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη

χαρισματικός τραγουδοποιός αυτή τη φορά «στήνει» μια μουσική παράσταση, μετά μικρής πρόζας. Ο ίδιος μας προετοιμάζει: «Γεμίζουμε βαλίτσα για μία ακόμα φορά. Με ρούχα, φωτογραφίες, λόγια. Με τραγούδια των τριών δίσκων, απ’ το 2004 ως το σήμερα. Τραγούδια ολοκαίνουργια που για πρώτη φορά θα ακουστούν σε κοινό. ∆ιπλώνουμε προσεχτικά τις ρίζες μας, το ρεμπέτικο και την Θράκη, τον Θεοδωράκη και τον Λοΐζο. Έχουμε μαζί μας νέους φίλους μουσικούς με μπουζούκι, μπαγλαμά, κλαρινέτο, σαξόφωνο. Τους παλιούς καλούς φίλους και συνεργάτες, τύμπανα, μπάσο και πλήκτρα. Παρέα μας και ο Ελισσαίος, στην διήγηση, στους αστεϊσμούς και στο σχόλιο. Μαζί ορίζουμε νέο προορισμό και ανιχνεύουμε τα κενά της βαλίτσας μας! Αυτά που πήραμε κι αυτά που μας περιμένουν». Εμείς του ευχόμαστε να πάει μακριά η Βαλίτσα. Μαζί του παίζουν οι μουσικοί: Θανάσης Αρχανιώτης τύμπανα, Θάνος Κολοκυθάς - μπάσο, Χρήστος Τόλης - πλήκτρα, Αδάμ ∆όγκας - κλαρινέτο, άλτο σαξόφωνο, Άγης Παπαπαναγιώτου – ακ. κιθάρα, μπουζούκι, μπαγλαμάς. Συμμετέχει ο ηθοποιός: Ελισσαίος Βλάχος. Τις Τετάρτες 12 και 19 Φεβρουαρίου, στις 10μ.μ., στο club του Σταυρού του Νότου. Τιμ’η εισιτηρίου: 10 ευρω, με κρασί ή μπύρα. •

 «ΓΥΝΑΙΚΕΣ... της πέτρας»

λόγος για τις «Γυναίκες… της πέτρας», μια «μουσικοκινητική» διαδρομή από τις εκστατικές μουσικές των Ελλήνων της Απουλίας και της Καλαβρίας του ιταλικού Νότου μέχρι την ασύλληπτη πολυφωνία της Ηπείρου και των Βαλκανίων, με άξονα τον αρχέγονο γυναικείο πόθο και πόνο. Πρόκειται για μία εκρηκτική συνεύρεση των δύο ξεχωριστών σχημάτων της world μουσικής. Η «Encardia», η ιδιότυπη και απόλυτα ελκυστική αυτή μουσική κολεκτίβα που στο ενεργητικό της μετρά πολλές συνεργασίες με επιφανείς καλλιτέχνες της κατωϊταλικής μουσικής, όπως και με σπουδαίους έλληνες καλλιτέχνες, θα μας ταξιδέψει μουσικά στα απόμακρα χωριά της Καλαβρίας, στις όμορφες περιοχές του Σαλέντο κι όλα εκείνα τα μέρη που μιλούν ακόμη γκρεκάνικα κι άλλες τοπικές διαλέκτους. Οι έξι ερμηνευτές-μουσικοί και οι δύο χορεύτριες των «Encardia» (Βαγγέλης Παπαγεωργίου-ακορντεόν, φυσαρμόνικα, τραγούδι, Μιχάλης Κονταξάκης-κιθάρα, τραγούδι, Αναστασία ∆ουλφήτραγούδι, Ναταλία Κωτσάνητραγούδι, κιθάρα, κρουστά, ∆ημήτρης Τσεκούραςκοντραμπάσο, τραγούδι, Κώστας Κωνσταντάτοςκρουστά, βιολί, μαντολίνο, τραγούδι, Γιάννα Χαμαλέλη και Κωνσταντίνα Καλκάνη-χορός) θα ενώσουν τις δυνάμεις τους με τις «Πλειάδες» που αναβιώνουν την ηπειρωτική πολυφωνική παράδοση αναζητώντας ταυτόχρονα κι άλλες μορφές πολυφωνίας στα Βαλκάνια. Απ’το εξαίσιο 6μελές γυναικείο φωνητικό σύνολο -που συναποτελούν οι Βασούλα ∆ελλή, ∆έσποινα Καλπενίδου, Ναταλία Λαμπαδάκη, Ιουλία Ρούτζιου, Γεωργία Τέντα και Ρούλα Τσέρνου- θα ακούσουμε παραδοσιακά ηπειρώτικα. Το γυναικείο φωνητικό σύνολο «Πλειάδες» δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη το Μάιο του 2006 και ξεκίνησε το ταξίδι του στο ελληνικό μουσικό στερέωμα με αφετηρία την αγάπη για το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδισμα. Με σημαντική εμπειρία στη μελέτη και την ερμηνεία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, τα μέλη του συνόλου έχουν πραγματοποιήσει σειρά εμφανίσεων, συμμετέχοντας σε διάφορες παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ως «Πλειάδες», μελετούν, πειραματίζονται και συνεργάζονται με σύγχρονους καλλιτέχνες διερευνώντας τη δημιουργική σύζευξη της προφορικής πολυφωνικής φωνητικής παράδοσης με νεωτερικούς τρόπους μουσικής έκφρασης. Το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 (65+ και πολύτεκνοι).

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

H 4η ακρόαση της Μικρής Άρκτου

Μικρή Άρκτος παρουσιάζει την πρώτη εμφάνιση δημιουργών και ερμηνευτών οι οποίοι ξεχώρισαν στην 4η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου, για τέσσερις παραστάσεις κάθε Παρασκευή όλο τον Φεβρουάριο στον Ιανό. ∆έκα χρόνια μετά την πολύ επιτυχημένη 2η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου (που ανέδειξε δημιουργούς και ερμηνευτές όπως οι Θέμης Καραμουρατίδης, Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, Ηλίας Βαμβακούσης, ∆ημήτρης Μαραμής, Νατάσα Μποφίλιου, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Ζαχαρίας Καρούνης κ.ά.) κάνει το ξεκίνημά της η νέα γενιά δημιουργών και ερμηνευτών, η γενιά της 4ης Ακρόασης. Η Μικρή Άρκτος πιστεύει πως το πλήθος και η ποιότητα του καλλιτεχνικού υλικού, δημιουργεί τις προϋποθέσεις συγκρότησης ενός νέου κύματος στην τέχνη του ελληνικού τραγουδιού, με πρωταγωνιστές νέους δημιουργούς και ερμηνευτές. Στις παραστάσεις του Φεβρουαρίου, που επιμελείται και προτείνει ο στιχουργός Παρασκευάς Καρασούλος, συμμετέχουν, οι δημιουργοί: Γιάννης Βασιλόπουλος, Αντώνης Παπακωνσταντίνου, Σπύρος Παρασκευάκος. Οι τραγουδοποιοί: Μιχάλης & Παντελής Καλογεράκης και Γιώργος Μητρογιαννόπουλος. Οι ερμηνευτές: Απόστολος Κίτσος, Πολυξένη Καράκογλου, και ∆ήμητρα Σελεμίδου. Μαζί τους οι μουσικοί: Αντώνης Αρβανίτης στο μπάσο, Βασίλης Καραμπελόπουλος στα ντραμς, Σπύρος Λιβάνης στην ηλ. κιθάρα. Τις Παρασκευές 7, 14, 21 & 28 Φεβρουαρίου, στις 9.30μ.μ., στον Ιανό. Είσοδος δωρεάν (με σειρά προσέλευσης).

Τάσος Λειβαδίτης “Τραγουδάω, όπως τραγουδάει το ποτάμι”

«Στο βάθος η μουσική δεν είναι πάθος ή όνειρο, νοσταλγία ή ρεμβασμός αλλά μια δικαιοσύνη.»

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ «ΕΠΟΧΗΣ»

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

Στις 30 Οκτωβρίου 2013 συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από τον θάνατό του Tάσου Λειβαδίτη. Ήδη στο περιοδικό «Μετρονόμος» παρουσιάστηκε ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στο μελοποιημένο λόγο του ποιητή που ήρθε να συμπληρώσει την ιδιαίτερη σχέση του με τη μουσική (ο ίδιος έπαιζε πιάνο και βιολί), η οποία υπάρχει διάσπαρτη στο έργο του. Το αφιέρωμα αυτό, που επιμελήθηκε ο Σπύρος Αραβανής και ο Θανάσης Συλιβός, σε νέα επεξεργασμένη μορφή και με αρκετές προσθήκες περιλαμβάνεται στις σελίδες του παρόντος βιβλίου μαζί με όλους τους στίχους που έχει γράψει ο Λειβαδίτης, όπως μελοποιήθηκαν από τους συνθέτες με τους οποίους συνεργάστηκε. Τα κείμενα υπογράφουν οι: Μίκης Θεοδωράκης, Φώντας Λάδης, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Μίμης Πλέσσας, Πέτρος Πανδής, Μιχάλης Γρηγορίου, Θανάσης Συλιβός, Σταύρος Καρτσωνάκης, Λίνος Ιωαννίδης, Σπύρος Αραβανής, Μιχάλης Γελασάκης, Ηρακλής Οικονόμου (επιμ.), Αλέξης Λιόλης (επιμ.), Χρήστος Α. Μιχαήλ (επιμ.). Για τον άνθρωπο Τάσο Λειβαδίτη γράφουν οι: Γιάννης Βάγιας, Γιώργος ∆ουατζής, Γιάννης Κουβαράς, Γιώργος Μαρκόπουλος και Απόστολος Μπενάτσης. Επίσης, φιλοξενούνται δύο καινούρια ζωγραφικά έργα του Άντη Ιωαννίδη, εμπνευσμένα από την ποίηση του Λειβαδίτη, δημοσιεύεται το κείμενο του Ορατόριου «Σκοτεινή Πράξη», (σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη), του συνθέτη Μιχάλη Γρηγορίου καθώς και αναλυτικός κατάλογος της εργογραφίας και της δισκογραφίας του. Το φωτογραφικό υλικό και τα χειρόγραφα που δημοσιεύονται παραχώρησε ευγενικά ο Στέλιος Χαλάς, εγγονός του Τάσου Λειβαδίτη και το εξώφυλλο του βιβλίου σχεδίασε ο Πέτρος Παράσχης.

•

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

«ΟΜΑΡ»

∆ιχασμένος έρωτας

Του Στράτου Κερσανίδη

την Παλαιστίνη οι άνθρωποι ζουν πίσω από τείχη. Την κατασκευή τους την επέβαλαν «λόγοι ασφαλείας», όπως λόγους ασφαλείας έχουν επικαλεστεί όλοι οι κατασκευαστές τειχών στην Ιστορία: Βερολίνο, Έβρος, με την αντίστοιχη σημασία το καθένα, ανάλογα με τη συγκυρία. Όμως όποιους λόγους κι αν επικαλεστεί κάποιος, όλα αυτά τα τείχη «κόβουν» την ενότητα του χώρου, στερούν τη διαφυγή προς τον ορίζοντα και, το χειρότερο, χωρίζουν τους ανθρώπους. «Το να πηδάει κανείς το Τείχος είναι μέρος της καθημερινής ζωής στην Παλαιστίνη», λέει ο Χάνι Αμπού - Ασάντ, σκηνοθέτης της ταινίας «Ομάρ». Κι έτσι

είναι σαν να μας παρουσιάζει τον κεντρικό του χαρακτήρα, τον Ομάρ, ο οποίος κάθε μέρα, σκαρφαλώνει με ένα σχοινί στο τείχος, πηδάει από την άλλη πλευρά, μόνο και μόνο για να συναντήσει την αγαπημένη του, Νάντια. Ο αδελφός της αγαπημένης του, ο Τάρεκ, είναι παιδικός του φίλος και αφοσιωμένος στην παλαιστινιακή αντίσταση. Μαζί τους και ο Αμτζάντ, φίλος και αυτός από τα παιδικά χρόνια. Μια μέρα οι τρεις τους αποφασίζουν να προβούν σε μια αντιστασιακή ενέργεια κατά την οποία σκοτώνεται ένας ισραηλινός στρατιώτης. Ο Ομάρ συλλαμβάνεται, η αστυνομία του ζητά να προδώσει, αφήνεται για ένα μήνα ελεύθερος για να τους οδηγήσει στον Τάρεκ. Όμως ο Ομάρ το μόνο που θέλει είναι να συναντήσει την

«Η ΧΑΡΑ ΚΑΙ Η ΘΛΙΨΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ»

Φιλία, έρωτας, μοναξιά

ετά από πέντε χρόνια στη φυλακή για παραχάραξη δολαρίων, ο Ευαγόρας αποφυλακίζεται. Μόλις βγαίνει αναζητά το φίλο και συνεργάτη του, Μιλέν, για χάρη του οποίου καταδικάστηκε μιας και δεν τον πρόδωσε. Όμως ο Μιλέν δεν απαντά στα τηλεφωνήματά του. Ο Ευαγόρας ταξιδεύει μέχρι τη Βάρνα, στη Βουλγαρία, για να τον βρει. Εκεί γνωρίζει την Ντίτα, την οποία ερωτεύεται και αποφασίζει να την παντρευτεί. Αναζητούν μαζί το Μιλέν, αλλά εκείνος δεν εμφανίζεται. Την ίδια ώρα, ένας αστυνομικός της Ιντερπόλ από την Κύπρο, ο Τζον, παρακολουθεί τον Ευαγόρα για να φτάσει στα ίχνη του Μιλέν. Όμως ο Τζον γοητεύεται από την Ντίτα. Η ταινία «Η χαρά και η θλίψη του σώματος» είναι ένα κυπριακό φιλμ νουάρ, σκηνοθετημένο από τον πολυβραβευμένο, Ανδρέα Πάντζη. Ο σκηνοθέτης μέσα από μια αστυνομικού τύπου ιστορία, καταπιάνεται με ζητήματα όπως η φιλία, η προδοσία, ο έρωτας, το χρήμα, η εξουσία. Ακολουθώντας πιστά -αλλά όχι αντιγράφοντας- τους δρόμους του φιλμ νουάρ, τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά. Με μια σκηνοθεσία βασισμένη σε ένα σενάριο ανατροπών και μυστηρίου, ο Πάντζης δημιουργεί μια ταινία που κερδίζει το θεατή από την πρώτη στιγμή. Με σκηνές δράσης, ελεγχόμενης βίας και ερωτισμού, δεν χάνει ούτε στιγμή τον έλεγχο και κρατάει με τρόπο θαυμαστό το ρυθμό του. Το οφιοειδές σενάριο ξετυλίγεται δημιουργώντας συνεχή ερωτηματικά, αυξάνοντας το μυστήριο, μέχρι τη στιγμή που αρχίζει να δίνει απαντήσεις. Βέβαια το πολυπόθητο χάπι εντ δεν υφίσταται, και ορθώς, καθότι δεν συναντιέται τέτοια έννοια σε κανένα φιλμ νουάρ που σέβεται τον εαυτό του. Και ο Ανδρέας Πάντζης σέβεται το είδος που υπηρετεί, σέβεται το ίδιο το σινεμά, σέβεται τους θεατές. Ένσταση: Η συζήτηση του Ευαγόρα με τον ελληνοκύπριο στρατιώτη στην ελεύθερη ζώνη της Λευκωσίας. Κάποιες αντιτουρκικές φράσεις, δεν προσφέρουν τίποτε, ούτε στην ταινία και, πολύ περισσότερο, ούτε στην κυπριακή υπόθεση.

Νάντια, δεν γίνεται προδότης, αν και σχεδόν όλοι, ακόμη και η αγαπημένη του, πιστεύουν το αντίθετο. Ο νεαρός Παλαιστίνιος ζει με τρομερά διλήμματα και στο τέλος αποδεικνύει την αληθινή του αγάπη για την Νάντια και την πίστη του στη φιλία. Κι όλα αυτά, με προσωπικό κόστος. Μια εξαιρετική ταινία που βλέπεται με κομμένη την ανάσα. Ο Χάνι Αμπού Ασάντ, αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας μια πολύ σοβαρή αποστολή. Να κινηματογραφήσει την καθημερινότητα στη ∆υτική Όχθη και, έχοντας σε πρώτο πλάνο τη διαμάχη των Παλαιστινίων με το ισραηλινό κράτος, να σκηνοθετήσει μια ταινία που στη βάση της βρίσκεται η δύναμη της πραγματικής αγάπης ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα.

Βέβαια η ταινία είναι κατά βάση πολιτική. Βλέπουμε πράξεις αντίστασης, εξευτελισμούς Παλαιστινίων εκ μέρους των ισραηλινών στρατιωτών, ανακρίσεις, φυλακές και, φυσικά, το τείχος που ορθώνεται καταμεσής στο δρόμο συμβολίζοντας μια ατελείωτη διαμάχη. Ένα πολύ δυνατό και άρτια δομημένο σενάριο δίνει μέσα από μια απλή καθημερινή ιστορία ανθρώπινων σχέσεων, το σκηνικό τρόμου μέσα στο οποίο ζουν οι άνθρωποι στην πιο ταραγμένη περιοχή του πλανήτη. Οι χαρακτήρες έχουν μια καθαρότητα, είναι διαυγείς και οι ηθοποιοί, οι οποίοι έχουν κληθεί να τους δώσουν σάρκα και οστά, είναι συγκλονιστικοί. Η δράση είναι συνεχής, η ταινία έχει ανατροπές και στοιχεία θρίλερ αλλά και νουάρ. Σκηνοθεσία χωρίς ίχνος περισσεύματος, λιτή και ρεαλιστική. Ο χώρος κινηματογραφείται με τέτοιον τρόπο, ώστε ο θεατής προσλαμβάνει την κλειστοφοβία του περιορισμού πίσω από ένα τείχος με το στρατό να περιπολεί διαρκώς. Τα στενά δρομάκια που διακλαδώνονται μέσα στην πόλη μοιάζουν να είναι ο μοναδικός χώρος διαφυγής, μόνο που τελικά ο μοναδικός δρόμος προς την ελευθερία είναι η συνάντηση των ανθρώπων, με τη ματιά τους να μη διακόπτεται από κανένα ανθρώπινο κατασκεύασμα διαχωρισμού. Η θαυμάσια ταινία του Χάνι Αμπού Ασάντ είναι υποψήφια για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Το δέντρο και η κούνια» της Μαρίας

Ντούζα: Η Ελένη Καραπάνου, καθηγήτρια καρδιολογίας στο Λονδίνο, έχει αποξενωθεί από τον πατέρα της Κυριάκο εδώ και δεκαπέντε χρόνια –από τότε που, αψηφώντας τις επιθυμίες του, άφησε την Ελλάδα με σκοπό να εγκατασταθεί στην Αγγλία. Μια μέρα ο Βρετανός άντρας της, Χάρι, μετατίθεται στην Κίνα. Αντιμέτωπη με προσωπικά και επαγγελματικά διλήμματα, παίρνει τη δεκάχρονη κόρη της, Άννα, και έρχονται στην Ελλάδα, για πασχαλινές διακοπές. Όταν όμως φτάνει σπίτι, τίποτα δεν είναι όπως το περίμενε. Μια γυναίκα από τη Σερβία, η Νίνα, είναι εγκατεστημένη εκεί μαζί με την εντεκάχρονη κόρη της Μίρα. Αξιολογότατη ταινία με ένα βαθύ και ουσιαστικό σενάριο, σύγχρονη σκηνοθεσία και τοποθετημένη σωστά στο χώρο και το χρόνο.  «∆ικός της» (Her) του Σπάικ Τζόνσι: Ο Θίοντορ Τουόμπλι, ένας μοναχικός άνδρας, κερδίζει τα προς το ζην γράφοντας γράμματα για λογαριασμό άλλων. Για να βοηθηθεί στη δουλειά του αγοράζει ένα προηγμένο λογισμικό. Εκεί «μέσα», στην ψυχή του συστήματος, γνωρίζεται με τη «φωνή» που γίνεται συνεργάτης του, τη Σαμάνθα! Σε λίγο η σχέση τους γίνεται έρωτας ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και ένα λογισμικό! Χαμηλών τόνων, μεστή και σφιχτή σκηνοθεσία, σε μια κωμωδία που μπορεί και να μην είναι τέτοια. Ένα περιβάλλον μουντό και παρανοϊκό και ο Θίοντορ ένας άνθρωπος που αναζητά επικοινωνία μέσα από ένα λογισμικό. Μάλλον για τραγωδία μου φαίνεται, παρά για κωμωδία.

 «Μαντέλα: Ο δρόμος προς την ελευθερία»

(Mandela: Long walk to freedom) του Τζάστιν Τσάντγουικ: Μια ταινία για τον άνθρωπο - σύμβολο του αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Η ζωή του νοτιοαφρικανού αγωνιστή από τα παιδικά του χρόνια, όταν φύλαγε το κοπάδι του πατέρα του. Ως δικηγόρου στο Γιοχάνεσμπουργκ, να απολαμβάνει τα χρήματα που κερδίζει και ως επαναστάτη και υποστηρικτή των μαύρων της Νότιας Αφρικής, την εποχή του σκληρού καθεστώτος του απαρτχάιντ. Ύστερα, η πολύχρονη φυλάκισή του στο Ρόμπεν Άιλαντ, μέχρι την κατάλυση του απάνθρωπου απαρτχάιντ και την πορεία του ως τη θέση του πρώτου εκλεγμένου προέδρου της χώρας. Εξαιρετική ερμηνεία του Ίντρις Έλμπα στο ρόλο του Μαντέλα.  «Delivery man: ∆εν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός» (Delivery man) του Κεν Σκοτ: Ο Ντέιβιντ είναι ένας καλοκάγαθος άνθρωπος που ξαφνικά μαθαίνει πως είναι πατέρας 533 παιδιών! Το θέμα γίνεται πολύ ζόρικο όταν τα 133 από αυτά αναζητούν νομικά να μάθουν την ταυτότητα του πραγματικού τους πατέρα. Και ενώ αναζητά λύση, όλα αυτά λειτουργούν σε μια εσωτερική συνομιλία και ανακάλυψη κρυφών πτυχών του εαυτού του.  «Robo Cop» του Χοσέ Παντίλα: Ένας αστυνομικός στο Ντιτρόιτ τραυματίζεται σοβαρά. Η πολυεθνική Omnicorp, δράττεται της ευκαιρίας να δημιουργήσει ένα RoboCop (μισό ρομπότ και μισός μπάτσος). Η ίδια εταιρεία έχει στόχο να δημιουργήσει για κάθε πόλη ένα RoboCop.

Σινεφίλ

“

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

Ο αγώνας για την καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας χρειάζεται ταυτόχρονα αντικαπιταλιστική στρατηγική και αγώνα για κατοχύρωση ελευθερίας για όλες και για όλους.

Άμεση και συμμετοχική δημοκρατία

Παραδείγματα, δυνατότητες και αδυναμίες για τον εκδημοκρατισμό της δημοκρατίας Τη φετινή χρονιά θα συμπληρωθεί τεσσαρακονταετία από την αποκατάσταση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ελλάδα. Η μεταπολιτευτική δημοκρατία ήταν τυπική, δηλαδή θεωρητικά διεξάγονταν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές με καθολική ψηφοφορία, υπήρχε λογοδοσία των κρατικών φορέων, ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι. Στην ουσία, πολλές φορές η κρατική εξουσία παραβίαζε τις περισσότερες από αυτές τις αρχές της έμμεσης φιλελεύθερης δημοκρατίας προς όφελος των αστικών τάξεων και σε βάρος των λαϊκών και εργατικών τάξεων. Ανάλογα με τους συσχετισμούς στην κοινωνία, οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις διεύρυναν και στένευαν τα δημοκρατικά περιθώρια για το λαό, που υποτίθεται ότι ήταν κυρίαρχος. Αλλά και στην Ευρώπη και την Αμερική, η έμμεση δημοκρατία δεν έχαιρε άκρας υγείας. Η πρόωρα χαμένη καθηγήτρια πολιτικής θεωρίας Άιρις Μάριον Γιανγκ έλεγε, στην αρχή του αιώνα μας, ότι αυτή «τη δημοκρατία είναι δύσκολο να την ερωτευτούμε», αλλά αναγνώριζε ότι προσφέρει μέσα για τον περιορισμό των αρχόντων, για την επίδραση στην ακολουθούμενη πολιτική και την προώθηση της δικαιοσύνης.

Του Θανάση Τσακίρη

σύγχρονη Αριστερά στη ριζοσπαστική της εκδοχή, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, έχει ως εναλλακτική πρόταση για τη δημοκρατική ανασυγκρότηση την άμεση δημοκρατία σε συνδυασμό με τους θεσμούς της έμμεσης και της συμμετοχικής δημοκρατίας. Οι τοπικές πρωτοβουλίες πολιτών με συλλογή υπογραφών, τα δημοψηφίσματα, οι γενικές συνελεύσεις, η ανάκληση αξιωματούχων θεωρούνται προσπάθειες στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της άμεσης δημοκρατίας. Σε τοπικό επίπεδο η συμμετοχική δημοκρατία εφαρμόζεται με διάφορους τρόπους. Η πιο απλή μέθοδος είναι η συγκρότηση και λειτουργία των συμβουλευτικών συμβουλίων γειτονιάς που θεωρητικά είναι ανοιχτά σε όλους τους κατοίκους. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα στους «απλούς πολίτες» να λένε τις απόψεις τους για τοπικά δημοτικά ζητήματα. Παραδείγματος χάρη, στη Γαλλία με νόμο, το 2002, συγκροτήθηκαν υποχρεωτικά τέτοια συμβούλια σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 80.000 κατοίκων. Στην Ελλάδα, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, λειτούργησαν για λίγο τα συνοικιακά συμβούλια μόνο συμβουλευτικά και κατέληξαν πεδία ανταγωνισμού των κομμάτων και καπελώματος από τα πάνω. Επίσης, υπήρξαν «επιτροπές πολιτών» που κληρώνονταν όπως τα συμβούλια ενόρκων δικαστών. Εξέφραζαν απόψεις και έκριναν πεπραγμένα των δήμων, αλλά πάντα με συμβουλευτικό χαρακτήρα (Βρετανία, Γερμανία και Ισπανία). Όσο, όμως, η διαδικασία είναι μόνο συμβουλευτική οι περισσότεροι πολίτες αρνούνται τη συμμετοχή, αφού δεν βγαίνει πραγματικό αποτέλεσμα που να αλλάζει θετικά τη ζωή τους. Η νε-

ολαία που έχει προωθημένες απαιτήσεις και οι μετανάστες που αντιμετωπίζονται αρνητικά δεν συμμετέχουν στις διαδικασίες. Η διαδικασία ελέγχεται τελικά από τις «μεσαίες τάξεις» και το μόνο που «περπατάει» είναι ένας στοιχειώδης εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης.

Το παραδειγμα του Πόρτο Αλέγκρε

Αντίθετα, μία ευρέως διαδεδομένη πρακτική είναι αυτή του δημοτικού «συμμετοχικού προϋπολογισμού» που ξεκίνησε από το Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας (Λιμάνι της Χαράς, πόλη 1,2 εκατομμυρίων κατοίκων). Πρόκειται για ριζοσπαστικοποίηση του «εκδημοκρατισμού της δημοκρατίας». Ο συμμετοχικός προϋπολογισμός ενέπνευσε δεκάδες κινήματα στην Ευρώπη και στην Λατινική Αμερική. Κάθε Απρίλιο γίνεται ο «πρώτος γύρος» γενικών συνελεύσεων των 16 διαμερισμάτων του δήμου. Γίνονται επίσης συνελεύσεις 5 θεματικών φόρουμ που έχουν ως αντικείμενά τους: α) τις μεταφορές και το κυκλοφοριακό, β) την πολεοδομία και την οργάνωση της πόλης, γ) την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, δ) την υγεία και την κοινωνική πρόνοια και ε) την οικονομική ανάπτυξη και τη φορολογική μεταρρύθμιση. Σχεδόν πάντα ο «πρώτος γύρος» έχει πανηγυρικό χαρακτήρα και θεατρικό στιλ, αλλά χρησιμεύει ως εκπαιδευτικός μηχανισμός για την προσέλκυση και μύηση των νέων πολιτών στη συμμετοχική διαδικασία. Στο τέλος της συνέλευσης παίρνουν το λόγο οι πολίτες και ασκούν κριτική στα πεπραγμένα και στις γενικές προτάσεις επί του προϋπολογισμού της διοίκησης του δήμου. Μετά τις γενικές συνελεύσεις

του «πρώτου γύρου» διεξάγονται ενδιάμεσες συνελεύσεις κατά γειτονιές και κατά θεματικές ομάδες. Σ’ αυτές τις συνελεύσεις οι πολίτες προτείνουν τα θέματα που επιθυμούν να συζητηθούν και καταρτίζονται οι «κατάλογοι επενδυτικών προτεραιοτήτων». Κατά τον Ιούνιο, γίνεται ο «δεύτερος γύρος» περιφερειακών και θεματικών συνελεύσεων όπου παρουσιάζονται τόσο οι προτεινόμενες επενδυτικές προτεραιότητες (π.χ. ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ασφαλτόστρωση δρόμων, δημιουργία πάρκων κ.λπ.) όσο και τα προτεινόμενα επενδυτικά σχέδια στους αξιωματούχους και στα στελέχη της διοίκησης του δήμου.Επίσης, στη φάση αυτή κάθε συνέλευση εκλέγει δύο εκπροσώπους της (και δύο αναπληρωματικούς) που θα λάβουν μέρος στο ∆ημοτικό Συμβούλιο επί του Προϋπολογισμού. Στις δύο αυτές πρώτες φάσεις εκλέγονται οι αντιπρόσωποι για το Περιφερειακό Φόρουμ επί του Προϋπολογισμού. Αυτό το Φόρουμ συναρθρώνει τους καταλόγους προτεραιοτήτων που καταρτίζονται από τις συνελεύσεις γειτονιάς σε έναν ενιαίο κατάλογο για ολόκληρη την περιφέρεια και διαπραγματεύεται την εφαρμογή του με τις υπηρεσίες του δήμου. Το Φόρουμ των Αντιπροσώπων συνεχίζει τις εργασίες του ολόκληρο το χρόνο. Αντιμετωπίζουν και επιλύουν το δίλημμα που θέτουν οι υπηρεσίες του δήμου περί «τεχνικών περιορισμών» ή «οικονομικής βιωσιμότητας» και, σε τελευταία ανάλυση, είναι αυτά που έχουν την εξουσία να λαμβάνουν τις οριστικές αποφάσεις. Τα φόρουμ παρακολουθούν και καταγράφουν τις κινήσεις της διοίκησης, ώστε να διασφαλίζεται η υλοποίηση των υποσχέσεων και διαχειρίζονται σε μικρο-επίπεδο την εφαρμογή στην πράξη των κεφαλαιακών σχεδίων. Το ∆ημοτικό Συμβούλιο επί του Προϋπολογισμού συναρθρώνει τα αιτήματα που στέλνει κάθε περιφερειακό και θεματικό Φόρουμ για την κατάρτιση του ετήσιου προγράμματος επενδύσεων της πόλης.

Το παράδειγμα της Ελβετίας

Το παράδειγμα της Ελβετίας είναι επίσης μια περίπτωση συνδυασμού έμμεσης και άμεσης δημοκρατίας. Οι αμεσοδημοκρατικοί θεσμοί της είναι: Το υποχρεωτικό δημοψήφισμα που αφορά τα σημαντικά νομοσχέδια

που σχετίζονται με το Σύνταγμα. Το προαιρετικό δημοψήφισμα που γίνεται αν το ζητήσουν 50.000 πολίτες ή 8 καντόνια. Η λαϊκή ή συνταγματική πρωτοβουλία, που σημαίνει ότι 100.000 πολίτες μπορούν να επιβάλει δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του ομοσπονδιακού συντάγματος. Η νομοθετική πρωτοβουλία που εκδηλώνεται σε επίπεδο καντονίων με συγκεκριμένο αριθμό πολιτών να επιβάλει προτάσεις δημοψηφισμάτων και ψήφιση νέων νόμων. Η λαϊκή συνέλευση που είναι θεσμός σε δύο καντόνια και στις περισσότερες πόλεις και κοινότητες. Το ελβετικό σύστημα, όμως, χωρίς πλήρη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αφήνει τρύπες ανοιχτές σε αποφάσεις που μπορούν να πλήξουν τους «πολύ διαφορετικούς», όπως έδειξε μια από τις ψηφοφορίες για την οικοδόμηση τζαμιών, αλλά και αποφάσεις που δεν μειώνουν τις μισθολογικές ανισότητες προκειμένου να μη θιχτούν οι πολυεθνικές εταιρείες κ.λπ. Αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας για την καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας χρειάζεται ταυτόχρονα αντικαπιταλιστική στρατηγική και αγώνα για κατοχύρωση ελευθερίας για όλες και για όλους. Ας μην ξεχνάμε ότι το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών κατοχυρώθηκε πολύ αργά (1971 σε ομοσπονδιακό επίπεδο και 1990 στο τελευταίο καντόνι) ακριβώς γιατί η καθολική ψήφος των ανδρών σε συνθήκες δημοψηφίσματος αποτελούσε αντίδραση στο ενδεχόμενο αυτό. Τέλος, θα σημειώσουμε ότι για τα θέματα της άμεσης και της συμμετοχικής τοπικής δημοκρατία θα συνεχίσουμε τις έρευνες στο πλαίσιο της εφημερίδας, ώστε να συμβάλουμε στο μέτρο του δυνατού στην παρέμβαση του χώρου μας στις φετινές δημοτικές/περιφερειακές εκλογές.

Η ΕΠΟΧΗ 9 Φεβρουαρίου 2014

ΘΕΩΡΙΑ

Οι ρίζες της δημοκρατικής παράδοσης που θεσμοθετήθηκε από το σύνταγμα του 1948 βρίσκονται πολύ μακριά στην ιστορία της Ιταλίας, στους μεσαιωνικούς δήμους της Φλωρεντίας, της Μπολόνια, της Λομβαρδικής Λίγκας, που νίκησε το 1176 στο Λενιάνο τον Φρειδερίκο Α΄ Μπαρμπαρόσα, αλλά και στο θεσμό των Universitas, στη Νότια Ιταλία. Στην προσπάθεια κατανόησης μιας πραγματικότητας με εξαιρετική σημασία και για την ιστορία της Ευρώπης παραθέτουμε αποσπάσματα από το βιβλίο του Τζουζέπε Σκιαβόνε «Democrazia diretta, un progetto politico per la società di giustizia (Άμεση δημοκρατία, ένα σχέδιο για την κοινωνία δικαιοσύνης, εκδ. Dedalo, 1997).

Οι ρίζες της δημοκρατικής παράδοσης στη μεσαιωνική Ιταλία Του Τζουζέπε Σκιαβόνε*

του δημοσίου αξιώματος για το οποίο εκλέγονταν οι αντιπρόσωποι και πάνω σ’ αυτό σημείωναν το όνομα του ατόμου που επιθυμούσαν να εκλεγεί. Η ανανέωση των αξιωμάτων ήταν εγγυημένη από τη μη εκλογιμότητα του οργάνου που προέβαινε στην εκλογή των αντιπροσώπων και από τη μη εκλογιμότητα των απερχομένων μελών.

πό την αρχαία εποχή μέχρι τη μεσαιωνική (εκτός από την αθηναϊκή όπου υπάρχει ως θεσμός), η άμεση δημοκρατία υπάρχει ως ένα υπονοούμενο λαϊκό σχέδιο στην ιστορική συνείδηση. Αρχικά εκφράστηκε μέσα από τις μορφές του μύθου, ενώ η μετάβαση από το μύθο στην ιστορία έγινε μέσω των κινημάτων σωτηρίας (μεσσιανισμού, χριστιανισμού, χιλιασμού, μεσαιωνικής και σύγχρονης αίρεσης), που προσπαθούν να διαμορφώσουν τα πρώτα αιτήματα, να τα συγκεκριμενοποιήσουν και να θεωρητικοποιήσουν εναλλακτικά κοινωνικά μοντέλα. Πρόκειται για ένα σχέδιο θρησκευτικής υφής, αρχικά. Όμως, η θρησκεία που εδώ μπαίνει στο παιχνίδι δεν είναι αυτή της κάστας των ιερωμένων, που έχει συμμαχήσει με την κοσμική εξουσία, αλλά αυτή που έχει ως στόχο να απελευθερώσει το λαό από την καταπίεση, από τη σκλαβιά, να τον αποτραβήξει από την κυριαρχία των βασιλιάδων και των αρχιερέων. Είναι μια λαϊκή θρησκεία, που δίνει αξιοπρέπεια στους φτωχούς, ηθική ισχύ στα αιτήματά τους. Γι’ αυτό διασταυρώνεται με τα κοσμικά κινήματα που διαμορφώνονται και εξελίσσονται από την εποχή του Μεσαίωνα. Ένα είδος άμεσης δημοκρατίας είχε ιδιαίτερη ανάπτυξη μέσω των δήμων, στη μεσαιωνική Ιταλία. Το βασικό πρόβλημα που οδήγησε στη δημιουργία του μεσαιωνικού δήμου ήταν, σύμφωνα με πολλούς μελετητές, όπως ο Τζοακίνο Βόλπε και ο Τζουζέπε Γκαλάσο, οι πολιτικές ιδιαιτερότητες των αγροτικών περιοχών και της περιοχής του κάστρου, εκτός των αστικών, ή μάλλον, η μη απόλυτη ταύτιση του δήμου με την πόλη, με ενώσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, που εκφράζονταν από τις συνοικίες, από τις γειτονιές, από τις κοινωνικές- τοπικές πραγματικότητες, μέσα από τις οποίες διαρθρωνόταν η πόλη. Ο Οβίντιο Καπιτάνι, μεγάλος μελετητής της μεσαιωνικής ιστορίας, ισχυριζόταν ότι «η γέννηση του δήμου στις ιταλικές πόλεις είναι ένα γεγονός ποιοτικό/κοινωνικό, όχι ένα άθροισμα θεσμικών στοιχείων ή παραγόντων της προ δήμων εποχής». Είναι αναγκαία η αναφορά μιας ορισμένης σειράς στοιχείων για την κατανόηση της συμμετοχής της κοινωνίας, του δήμου στην πολιτική ζωή μέσα από τους προβλεπόμενους εκλογικούς μηχανισμούς.

Η κοινωνική σύνθεση

Στους μεσαιωνικούς ιταλικούς δήμους εμφανίζονται οι societas militum

Η πόλη εγγυήτρια απέναντι στο βασιλιά

(αριστοκράτες), societas populi (έμποροι, τεχνίτες, δικαστές, συμβολαιογράφοι κ.ά.), αλλά όλες οι societates θα οργανωθούν στο ίδιο μοντέλο δήμου (με τους υπάτους, τα συμβούλια, τα ταμεία τους) και θα συμπεριφερθούν, τουλάχιστον όσον αφορά στην εσωτερική πολιτική, ως «αυτόνομα κέντρα εξουσίας», για τα οποία η τοπογραφική κατανομή, σύμφωνα με τις παλαιές και νέες αστικές περιοχές [ενορίες, συνοικίες, γειτονιές], καθώς και μια συγκρότηση στρατιωτικού τύπου, με τις societates armorum, θα αποτελέσει το πολιτικό και κοινωνικό συνδετικό υλικό, περισσότερο από την «επαγγελματική ιδιότητα» των μελών τους. Αυτό σημαίνει ότι ο λαός, η societas populi, υπήρχε πλάι στο δήμο και στους προκρίτους και ότι τα συμβούλιά του πλαισίωναν τα εκτελεστικά και αποφασιστικά όργανα του δήμου σε ένα είδος σύγχρονου κοινοβουλευτικού συστήματος με δύο νομοθετικά σώματα, εντός του οποίου οι δύο φορείς, ο δήμος και ο λαός, ανταλλάσσουν και ανακοινώνουν ο ένας στον άλλο προτάσεις και αποφάσεις. ∆ηλαδή, πλάι στους υπάτους του 12ου αιώνα, θα συνυπάρχουν ο υποκόμης και ο επίσκοπος, εκπρόσωποι της εξουσίας του αυτοκράτορα, από τους οποίους, έπειτα από την εκλογή τους, οι ύπατοι θα παραλάβουν το διορισμό τους. Αυτό συνεπάγεται μια πολλαπλότητα καταστάσεων που δεν θα έχουν πάντα επίδραση στην προέλευση και επομένως στον τυπικό χαρακτήρα του δήμου, και κατά συνέπεια και στους μηχανισμούς της πολιτικής ζωής και στη λειτουργία των ιδίων. Η κοινωνική σύνθεση της νέας πολιτικής πραγματικότητας συνδέεται στενά με τους τρόπους που προτείνεται η δημοκρατία, με την ανάπτυξή της στη συνέχεια και με τις συνθήκες και το πλαίσιο εντός του οποίου γεννιέται ο δήμος.

H συνέχεια του λαϊκού πνεύματος Η προστασία των ηθών και των κανόνων (consuetudines) και των προνομίων (libertates) θα εξαρτηθεί αναπόφευκτα από τα κοινωνικά μέρη που θα σχηματίσουν την άρχουσα τάξη, από τα συμφέροντα όλων των δυνάμεων από τις οποίες θα ελέγχονται οι εκλογές των «αξιωματούχων» της πόλης και κατά συνέπεια και οι εκλογικοί μηχανισμοί. Το Breve Consulum της Πίζας του 1162, «όρκος που δινόταν και από τις δύο πλευρές», από τους υπάτους και από το λαό, που συνιστούσε τις γενικές διατυπώσεις με τις οποίες οι ύπατοι ορκίζονταν να σεβαστούν το αξίωμά τους και οι πολίτες υποχρεώνονταν να υπακούσουν, είναι ένα από τα σπουδαιότερα παραδείγματα της περίπλοκης διαδικασίας που θα οδηγήσει από την «υπατική αριστοκρατία» στη διαμόρφωση των «κοινωνικών τάξεων», που θα συμμετέχουν στο δήμο και θα συναγωνίζονται για να κατακτήσουν την κυβέρνηση. Η υπατική αριστοκρατία, παρατηρούσε ο ιταλός ιστορικός Τσίντσιο Βιολάντε, είναι μια ανοιχτή κοινωνική ομάδα, έτοιμη να δεχτεί τόσο τους άρχοντες που προέρχονται από τη συνοικία, όσο και τους νέους κατοίκους που προοδεύουν κοινωνικά στην πόλη. Το στοιχείο συνέχειας του λαϊκού, δημοκρατικού πνεύματος και καθεστώτος έπρεπε να εκπροσωπείται από τις διάφορες societates populi, οι οποίες, στη διάρθρωση της αστικής περιοχής (συνοικίες, διοικητικές υποδιαιρέσεις της πόλης) έβρισκαν ένα κοινό χώρο στο όνομα μιας πίστης, ενός αγίου, μιας κοντινής εκκλησίας. Από το σύστημα αποφάσεων δια βοής της συνέλευσης όλων των πολιτών υπήρξε η μετάβαση στο λεγόμενο σύστημα ad brevia, σύμφωνα με το οποίο οι εκλογείς, έβγαζαν από ένα μικρό σάκο ένα σημείωμα (brevia) με τον τίτλο

Στη Φλωρεντία, η εκλογή των ανώτατων θεσμικών οργάνων είχε ανατεθεί, κατά τη δεκαετία του 1330, σε τρεις επιτροπές, η καθεμία από τις οποίες είχε το καθήκον, με διαφορετικούς όρους και τρόπους, να καταρτίσει έναν κατάλογο ατόμων ικανών για τα συγκεκριμένα αξιώματα. Αυτό που φαίνεται να αιτιολογεί τη διαίρεση σε τρεις επιτροπές και τη διαίρεση της δεύτερης επιτροπής σε έξη υποεπιτροπές είναι η ανάγκη να εξασφαλιστεί η εκπροσώπηση των έξι συνοικιών από τις οποίες αποτελούνταν η φλωρεντινή «Σινιορία». Υψηλό αίσθημα και σεβασμός της δημοκρατίας; Ή ανησυχία μη τυχόν χαθεί μια κοινωνική ποιότητα της ζωής, ένα μοντέλο πολιτικού καθεστώτος, που δεν ήταν πραγματικά επαναστατικό, αλλά ήταν καινοτόμο σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με την ουσιώδη αρχή: το κράτος ανήκει σε όλους, έστω και με τη μεσαιωνική αξία του bonum commune (κοινού αγαθού); Στη Νότια Ιταλία, με το θεσμό των Universitas, την εποχή της δυναστείας Ανζού, η πόλη εκπροσωπείται και παραμένει εγγυήτρια απέναντι στη βασιλική εξουσία. Μια εναλλακτική μορφή λειτουργίας διαφορετικής από το μοναρχικό μοντέλο είναι η λειτουργία των θρησκευτικών κοινοτήτων του μεσαίωνα, όπως η κοινότητα της Κλάρα της Ασίζης. Όμως, ο ανολοκλήρωτος εκδημοκρατισμός της κοινωνικής και πολιτικής ζωής στις ιταλικές πόλεις του Μεσαίωνα αιτιολογείται με τον προσηλυτισμό της κοσμικής φύσης των societas στην ιδεολογική αρχή των cristianitas. Η μεσαιωνική κοινότητα επηρεάζεται σημαντικά από την ισχύ και από την αξία του Χριστιανισμού και περιορίζει, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της χριστιανικής ηθικής, τη στόχευση και την οργάνωση της πόλης. Απόδοση: Τόνια Τσίτσοβιτς

* Ο Τζουζέπε Σκιαβόνε είναι καθηγητής κοινωνικών και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο.

Ζωή, έρωτας, αριστερά χωρίς δικλείδες ασφαλείας ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΝ ΜΠΑΝΤΙΟΥ

H συνάντηση μας έγινε την επομένη της πρώτης από τις τρεις διαλέξεις του Αλέν Μπαντιού στην Αθήνα: Πλάτωνας και Λακάν αντικατοπτριζόμενοι στη σύγχρονη σκέψη, μαζί με άλλες, περισσότερο επίκαιρες προκλήσεις. Η πολιτική ως εργαλείο για την κατανόηση και την αντιμετώπιση της κρίσης, ως βοηθός αντίστασης στην κρίση. Ψηλός, ευθυτενής παρά τα χρόνια του, με βλέμμα ζεστό και καλή διαθεση ο Αλέν Μπαντιού, φιλόσοφος, δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, πολιτικός και θεατρικός συγγραφέας, ιδρυτής του Κέντρου Ερευνών Σύγχρονης Γαλλικής Φιλοσοφίας και καθηγητής στην Ecole Normale Superieure, πρόθυμα ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση μας για συζήτηση στη βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου, χάρη και στη συμβολή του διευθυντή του περιοδικού “αληthεια” ∆ημήτρι Βεργέτη. Τη συνέντευξη πήρε η Όλγα Αθανίτη

Πώς εισπράτετε την ατμόσφαιρα της Αθήνας της κρίσης; Εχω πολλούς φίλους εδώ και επομένως μια αρκετά καλή εικόνα της καθημερινότητας και των συνθηκών. Εκτός από τις μεγάλες υλικές δυσκολίες, προσωπικές ή επαγγελματικές, νιώθει κανείς πως η κρίση διεισδύει στα κύτταρα της πόλης, σαν να διαβρώνεται το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια σου.Από την άλλη, με εντυπωσιάζει η τόσο μεγάλη προσέλευση του κόσμου σε μια διάλεξη, όπως η χθεσινή, θα έλεγε κανείς πως παρά τα τόσα σοβαρά προβλήματα τους- οι άνθρωποι διψούν για μια κουβέντα, αναζητούν μια ελπίδα... Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η αντίληψη σας για την «αληθινή ζωή», όπως την αποκαλείτε, σε αντιδιαστολή με τη «φτωχή» ζωή. Σήμερα, ωστόσο, σε συνθήκες βαθύτατης κρίσης κοινωνικής, οικονομικής, πολιτισμικής τι σημαίνει να ζει κανείς αληθινά; Να έχει, πιστεύω, πάντοτε μία ή περισσότερες σταθερές και πεποιθήσεις που δεν συναρτώνται με τις εκάστοτε συνθήκες και δεν αναιρούνται από αυτές. Η αληθινή ζωή είναι ο προσανατολισμός πέραν του απλού αθροίσματος στιγμών και γεγονότων, αποτελεί το συνεκτικό ιστό αυτών των στιγμών. Χωρίς αυτόν τον προσανατολισμό προς μια σταθερή κατεύθυνση, εύκολα μπορεί κανείς να καμφθεί κατακερματισμένος στον υποκειμενισμό του, να νοιώσει ματαιωμένος, ανίκανος τελικά για ζωτική, ουσιαστική αντίσταση. Η ανάγκη για την αναζήτηση της αληθινής ζωής αποτελεί τη βάση της φιλοσοφικής εξέλιξης, διαφορετικά η φιλοσοφία θα ήταν ένα ακόμη σχολικό μάθημα! ∆ιατυπώνετε την άποψη πως ο καπιταλισμός χαλκεύει την επιθυμία μας και επομένως μας οδηγεί προς μία «φτωχή» ζωή... Το πιστεύω απολύτως! Ο καπιταλισμός μας οδηγεί στο κυνήγι όλο και περισσότερων -έστω και ψεύτικων, φτωχών- επιθυμιών, ή αντιθέτως μας στερεί τη γνήσια ικανότητα της επιθυμίας; Νομίζω πως λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις: πρωταρχικός του στόχος είναι ο πολλαπλασιασμός των επιθυμιών, η δημιουργία αυτού που ο Πλάτωνας αναφέρει ως πολλαπλότητα τεχνητών επιθυμιών, δηλαδή επιθυμιών μη αναγκαίων, συνδεδεμένων με το φετιχισμό των πραγμάτων, γεγονός που εξυπηρετεί κυρίως τις ανάγκες του εμπορίου. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή ακυρώνει τις πραγματικές και ουσιαστικές επιθυμίες, πολλαπλασιάζοντας τις δευτερεύουσες, συχνά παρουσιάζοντας τες ως τμήματα μιας ζωτικής επιθυμίας, η οποία στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Η προπαγάνδα για τα ποικίλα μέσα επικοινωνίας, για παράδειγμα, όπου το μέσον εμφανίζεται ως αυταξία, τη στιγμή που το πραγματικό ενδιαφέρον έγκειται στο περιεχόμενο της επικοινωνίας. Αδιαφορώντας γι’ αυτήν, ο καπιταλισμός ενδιαφέρεται να πουλήσει απλώς συσκευές επικοινωνίας. Ταυτόχρόνως, λειτουργεί και αντιστρόφως, εφαρμόζοντας μια υπόγεια αλλά συνεχή προπαγάνδα κατά της πραγματικής επιθυμίας, με το πρόσχημα πως αυ-

τή έχει ρίσκο, έλλειψη ασφάλειας, επομένως πρέπει να αποφεύγεται. Ακόμη και η επιθυμία για τον πραγματικό έρωτα θεωρείται επισφαλής, μια και εμπεριέχει το τυχαίο, το ξαφνικό, την περιπέτεια. Φυσικά μπορεί να πληγωθεί κανείς, αν όμως όλο αυτό «συμμαζευτεί» με κάποιο επιμελώς προετοιμασμένο και ασφαλές συμβόλαιο... Ο έρωτας, λοιπόν, που έγκειται πρωταρχικά στο να αναλάβει κανείς την ευθύνη της ύπαρξης του άλλου μέσα στη δική του ζωή, μετατρέπεται σε απαίτηση να αφομοιωθεί ο άλλος και να μας μοιάσει! Αναφέρετε συχνά πως για να ανακαλύψει κανείς τον αληθινό έρωτα, πρέπει να υπερβεί τα προσωπικά του όρια και να κινηθεί από τη μονάδα στο δυισμό, από το ένα στο δύο. Ωστόσο, η κρατούσα αντίληψη θεωρεί ως ερωτική ολοκλήρωση την ένωση των δύο σε μονάδα. Η συγχώνευση μέσω του ερωτα είναι κατά βάση μιά ρομαντική αντίληψη και ακουμπά στη μυθολογική σύνδεση του έρωτα με το θάνατο. Ομως η σαφώς πιο δύσκολή και απαιτητική πραγματικότητα έγκειται στην αποδοχή της εμπειρίας του κόσμου ως δυαδική εμπειρία. Αναλαμβάνουμε, δηλαδή, την ευθύνη της ύπαρξης του άλλου στο εσωτερικό της δικής μας ζωής, με το δεδομένο πως πρόκειται για «άλλον», εν αντιθέσει με την κρατούσα στις μέρες μας αντικατάσταση της «ετερότητας» από την ασφάλεια της εξομοίωσης. Υποστηρίζετε πως δεν πρέπει να βιάζουμε το χρόνο, ακόμη και στην προσπάθεια μας να υπερβούμε την τρέχουσα ζοφερή πραγματικότητα και να αγωνιστούμε ενάντια στην κρίση. Πώς μπορεί να γίνει αυτό υπό τις παρούσες συνθήκες; Θεωρώ πως ένα από τα βασικά στοιχεία της καπιταλιστικής αντίληψης για την οργάνωση της ζωής, της εργασίας, όπως εξάλλου και της εναλλαγής των αντικειμένων είναι η ταχύτητα. ∆ομικό χαρακτηριστικό

“

Στη μεταβατική σημερινή κατάσταση, όπου παλιές λύσεις έχουν εκλείψει και νέες δεν έχουν διατυπωθεί, ακόμη και η ριζοσπαστική Αριστερά παραμένει εγκλωβισμένη στην κρίση ιδεολογίας και στρατηγικής. Για το εκλογικό σώμα αποτελεί ωστόσο τη μοναδική λύση.

του καπιταλισμού είναι η ταχύτητα της διακίνησης των κεφαλαίων. Οσο πιο γρήγορα διακινούνται τα κεφάλαια και τα εμπορεύματα, τόσο γρηγορότερα αυξάνεται το κέρδος -δεδομένο μαθηματικά αποδείξιμο. Επομένως, ο καπιταλισμός εκκινώντας από τη γρήγορη ροή κεφαλαίων και εμπορευμάτων, καταλήγει να προάγει την ταχύτητα ως γενικευμένη αξία. Συνεπώς, η αντίσταση μας στην καπιταλιστική διάβρωση της ζωής συμπεριλαμβάνει την αντίσταση μας στην ταχύτητα. Επαναπροσεγγίζοντας την αληθινή ζωή πρέπει να προσπαθήσουμε -πράγμα πολύ δύσκολο φυσικάνα ανακτήσουμε μια χρονικότητα μεγαλύτερης βραδύτητας. Η επιβράδυνση (το «∆ικαίωμα στην τεμπελιά» υπήρξε ένα κλασικό έργο της μαρξιστικής φιλολογίας) μας επιτρέπει την ευφυέστερη και πλέον συνειδητή αξιολόγηση των περιστάσεων και των ενεργειών μας, ενώ ανακτούμε μια σφαιρικότερη αίσθηση του χρόνου. Γιατί η μόνιμη επιτάχυνση εξαφανίζει το παρελθόν αλλά και το μέλλον, καταστρέφοντας τελικά την ίδια την έννοια του χρόνου. Οφείλουμε να επιστρέψουμε στον «πλήρη χρόνο», πλούσιο από τις εμπειρίες του παρελθόντος, τη δυναμική του παρόντος, που δεν αξιολογείται ως χρόνος κατανάλωσης και επιτάχυνσης της κερδοφορίας και την κυοφορούμενη ελπίδα του μέλλοντος. Στον αγώνα κατά της κρίσης και της απελευθέρωσης από τα καπιταλιστικά ψευδεπίγραφα, πώς αξιολογείτε το ρόλο της Αριστεράς; Ποιό θεωρείτε ως το σημαντικότερο πρόταγμα των ευρωεκλογών; Υπάρχει σήμερα τρόπος παρέμβασης για τους φιλοσόφους, τους διανοούμενους, τους καλλιτέχνες; Πιστεύω πως η σημαντικότερη παρέμβαση καλλιτεχνών και διανοουμένων είναι να συνεχίσουν να δημιουργούν, να επικοινωνούν, να δημοσιοποιούν όσο γίνεται περισσότερο, ώστε να γίνει κατανοητό πως δεν αρκούν οι αλλαγές στις οικονομικές δομές, αφού η αληθινή ζωή υπερβαίνει τον οικονομισμό, με τις εκτός των κυρίαρχων ιδεολογικών δομών πλευρές της. Η ανάδειξη αυτής της αληθινής, υποκειμενικής, προσωπικής ζωής πρέπει να αποτελεί μέριμνα όχι μόνο καλλιτεχνών και διανοουμένων αλλά και της πολιτικής Αριστεράς. ∆υστυχώς, η παραδοσιακή Αριστερά δεν προσφέρει ένα δυνατό εναλλακτικό όραμα, πιθανότατα λόγω της βαθειάς πολύπλευρης κρίσης της μετά την κατάρευση των πολιτικών του κρατισμού στα τέλη του ’80 και την κυριαρχία των αντιδραστικών δυνάμεων σε όλους τους τομείς. Στη μεταβατική σημερινή κατάσταση, όπου παλιές λύσεις έχουν εκλείψει και νέες δεν έχουν διατυπωθεί, ακόμη και η ριζοσπαστική Αριστερά παραμένει εγκλωβισμένη στην κρίση ιδεολογίας και στρατηγικής, καταθέτοντας μια αρκετά κλασική πολιτική πρόταση. Για το εκλογικό σώμα αποτελεί ωστόσο τη μοναδική λύση. Θεωρώ πως βασική στόχευση της πρέπει να είναι μια στιβαρή πολιτική ρήξης, που θα αναδιαμορφώσει και θα κυριαρχεί επί της οικονομίας αντί να την υπηρετεί. Μια πολιτική αποφασιστικότητας, τόλμης και θέλησης για ρηξικέλευθα μέτρα, στοιχεία που δεν τα βλέπω ακόμη. Μακριά από τη δήθεν «ασφαλή πολιτική» και τις συμφωνίες με τους αντιπάλους της.