3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 27 Απριλίου 2014 • Αρ. φ. 1200 • 2 €
Μ. Σπαθής Τ. Μαστρογιαννόπουλος: Τρία ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις
Οι προκλήσεις και τα ερωτηματικά της 25ης Μαϊου σελ. 19
...
Ε. Παπαβλασόπουλος: Οι μεταμορφώσεις της ελληνικής ∆εξιάς
Το γενετικό μοντέλο της Ν∆ και οι διαβρωτικές αλλοιώσεις του σελ. 10
...
Μ. Μάρκου: Ρίχνουν το «ταμπού» του κοινόχρηστου αιγιαλού
Με τα νέα σχέδια νόμου για τη δημόσια περιούσία σελ 21
...
Θ. Παρασκευόπουλος: Ανόητες διαπιστώσεις και πρόχειρες λύσεις
Για το νέο αναπτυξιακό πρότυπο “Ελλάδα 2021” σελ. 9
Ευρωεκλογές: Ευκαιρία για καταψήφιση της λιτότητας Ο Μ. Κοβάνης γράφει για την επιτακτική ανάγκη αλλαγής πορείας της Ευρώπης, την έξοδο από την κρίση και τη μείωση της ανεργίας σελ. 13
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
∆. Περιβολαράκης: Να μεταμορφώσουμε την πόλη μας
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Μεταμόρφωσης σελ. 16
...
Γ. Κοντόσταυλος: Απαραίτητη η συμμετοχή
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Καισαριανής σελ. 16
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ν. Χατζητσάκος: Καρότο και μαστίγιο το κοινωνικό μέρισμα
Τέσσερις στους πέντε κόβονται από το 500άρικο σελ. 20
ΙΣΤΟΡΙΑ
Β. Λένιν: Η σοβιετική κυβέρνηση μπροστά στο εξωτερικό χρέος
Κείμενο του ηγέτη των Μπολσεβίκων για την υπό όρους αναγνώριση χρεών σελ. 24-25
ΜΕ ΨΗΦΟ∆ΕΛΤΙΑ ΜΑΧΗΣ ΣΕ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Επιστροφή στην κοινωνία Ώρα να βγούμε από τη “μικρή περιοχή” Οι αναγνωριστικές βολές πριν από την επίσημη έναρξη του τριπλού προεκλογικού αγώνα έχουν ήδη προαναγγείλει αδυσώπητη μάχη: από τη μια, οι δυνάμεις που προσπαθούν να κρατήσουν την κοινωνία δέσμια της μνημονιακής πολιτικής (κι ας αναγγέλλουν κάθε τόσο «εξόδους» πότε από τα μνημόνια και πότε στις αγορές), από την άλλη, τα θύματα αυτής της πολιτικής, που συνειδητοποιούν ότι μόνο η ανατροπή της και όχι η διαιώνισή της μπορεί να τους δώσει ελπίδα και προοπτική. Ήδη από τη διπλή εκλογική μάχη του 2012 η πλειοψηφία των πληττόμενων κοινωνικών ομάδων έστρεψε την προσοχή της στον ΣΥΡΙΖΑ επιλέγοντάς τον ως κύρια πολιτική εκπροσώπησή της σ’ αυτή τη σκληρή σύγκρουση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε πολύ σημαντικά βήματα μέσα σε λίγο χρόνο, προκειμένου να σηκώσει το βάρος αυτής της επιλογής. ∆εν μπόρεσε πάντα να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των λαϊκών τάξεων, στο βαθμό που και εκείνες και οι συνθήκες απαιτούσαν. Αστοχίες και ανεπάρκειες επηρέασαν την πορεία του, χωρίς, ευτυχώς, να μειώσουν την ισχύ της επιρροής του, αλλά
∆εν είναι αργία, είναι απεργία
και τις απαιτήσεις που αυτή συνεπάγεται. Μπαίνοντας στην τελική ευθεία της τριπλής εκλογικής μάχης μία και μόνη δυνατότητα έχει: να ελαχιστοποιήσει τις αδυναμίες που τον εκθέτουν στα πυρά των ισχυρών αντιπάλων και να πολλαπλασιάσει τις προσπάθειες συνάντησης με την κοινωνία και δημιουργικής ανταλλαγής με τις πιο ελπιδοφόρες δυνάμεις της. Τα ψηφοδέλτια που σχημάτισε μαζί με τις σύμμαχες δυνάμεις, παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι μια πολύ καλή αφετηρία. Στις τελευταίες εβδομάδες του αγώνα θα πρέπει να φανεί ικανός να αποφύγει τις μεθοδικές επιθέσεις της πολιτικής και μιντιακής συντήρησης, αλλά και τις κακοτοπιές. Εξίσου ικανός θα χρειαστεί να αποδειχθεί στη δημιουργία του θετικού ορίζοντα των λαϊκών προσδοκιών σε μια πορεία εξόδου από την κρίση με το λαό όρθιο, την κοινωνία σε τροχιά συνοχής και αλληλεγγύης και την οικονομία προσανατολισμένη στην κάλυψη των λαϊκών αναγκών και όχι των αναγκών των κερδοσκόπων.
Ψηλά τα λάβαρα και τις σημαίες καλούνται να κρατήσουν οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα η φετινή Πρωτομαγιά, λίγες μόνο μέρες πριν τις εκλογές, έχει ιδιαίτερη αξία καθώς η ελληνική κοινωνία καλείται να συγκρουστεί με τις πιο βάρβαρες νεοφιλελεύθερες πολιτικές που φέρνει το Μνημόνιο και οι υποστηρικτές του.
• ∆ιευρύνεται η ταξική πόλωση
Συνέντευξη με τον πολιτικό αναλυτή Ηλία Νικολακόπουλο
• Πόλη είναι οι άνθρωποί της
Σελίδες 6, 7
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, Σελίδα 17
Για μια αριστερή πολιτική στη Θράκη
Tου Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη
Η
συζήτηση των τελευταίων ημερών σχετικά με την αντικατάσταση της κ. Σαμπιχά Σουλεϊμάν στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να αναδείξει μια συζήτηση επί της ουσίας, τι συμβαίνει και τι θα πρέπει να βελτιωθεί στα μειονοτικά πράγματα της Θράκης. Είναι κοινό μυστικό ότι η θέση της μειονότητας ρυθμίζεται από τη Συνθήκη της Λοζάνης, νομικό κείμενο στηριγμένο σε λογικές μιλλέτ του 19ου αιώνα. Το
χειρότερο, όμως, είναι ότι η εφαρμογή της Συνθήκης σε Ελλάδα και Τουρκία έγινε μέσα από την ψευδή αρχή της αμοιβαιότητας, κατά κανόνα σε βάρος των μελών των μειονοτήτων. Χιλιάδες άνθρωποι εκδιώχθηκαν, έχασαν την ιθαγένειά τους, την περιουσία τους και σχεδόν όλοι κατά περιόδους ένιωσαν το ρατσισμό και την υποτιμητική διαφοροποίηση. Ακόμα περισσότερο οι μειονότητες μέσα στις μειονότητες. Οι διακρίσεις, στην πράξη αλλά ακόμα και σε επίπεδο νόμων ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
2
ΘΕΜΑΤΑ
Για μια αριστερή πολιτική στη Θράκη
«Μόνο και μόνο για λίγες σταγόνες δημοσιότητας μας βάζετε στο δρόμο της καταστροφής..»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
νομιμοποιούνται μέχρι και σήμερα σε λογικές εξαιρετικών μέτρων για λόγους εθνικού συμφέροντος.
Θύλακες έκνομων πρακτικών
∆ημιουργούνται, δηλαδή, θύλακες έκνομων πρακτικών, έναντι των οποίων ελάχιστες φωνές ορθώνονται. Η συντριπτική πλειοψηφία (μαζί και η πατριωτική αριστερά διαφόρων κομματικών αποχρώσεων) συναινεί, ρητά ή άρρητα, στην παράκαμψη των βασικών αρχών του κράτους δικαίου απέναντι στα μειονοτικά πράγματα. ∆εν υπάρχει χώρος να αναφερθώ αναλυτικά στο τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα και ποια η κατάσταση πραγμάτων που διαιωνίζεται. Συχνά, τα μειονοτικά θέματα της Θράκης κρύβονται από το ταυτοτικό ζήτημα, και το ζήτημα της ονοματοδοσίας, ειδικά στο αν υπάρχει τουρκική μειονότητα, ταυτότητα, ή αν υπάρχει το δικαίωμα να ετερο- και αυτό-προσδιορίζεται κανείς ως Τούρκος. Ακόμα και μέσα από την ίδρυση συλλόγων. Τα ζητήματα αυτά είναι λυμένα νομικά, όμως αντιστέκονται με την ενίσχυση του ιδεολογικού φίλτρου που παράγουν έντονη πολιτική δυσκαμψία.
Έντονο ταξικό ζήτημα
Απαντώντας στο ερώτημα τι πρέπει να κάνει κανείς μέσα από μια αριστερή πολιτική, θα έλεγα απλά: να θέσει τα θεμέλια για μια δικαιότερη κοινωνία, με γνώμονα την δικαιότερη αναδιανομή του πλούτου, την κατοχύρωση των δικαιωμάτων στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και την εφαρμογή των υφισταμένων και τη διάπλαση νέων δικαιωμάτων προς τον σκοπό αυτό. ∆εν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μειονοτικό κρύβει ένα έντονο ταξικό ζήτημα. Οι στατιστικές σχετικά με την οικονομική κατάσταση, τα επαγγέλματα και το μορφωτικό επίπεδο δείχνει ότι η μειονότητα βρίσκεται στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, η ειδική κατάσταση «εξαίρεσης» της μειονότητας, δημιουργεί εύφορο πεδίο για την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων και σχέσεων εξάρτησης, φόβου και δεσμεύσεων. Το εθνοτικό εμπλέκεται με το ταυτοτικό και το πολιτικό. Αν, λοιπόν, ασκηθούν πολιτικές αποδέσμευσης από τον γόρδιο δεσμό του είδους αυτού πολλά ζητήματα θα γίνουν απλώς κανονικά και δεν θα ενδύονται με τον χαρακτήρα του μειονοτικού. Ακόμα και τα ειδικά εκείνα που αφορούν την μειονοτική εκπαίδευση, τα βακούφια και τον Μουφτή, και τα οποία διατηρούνται σε προ-μεταπολιτευτική θεσμική κατάσταση. Όρος για τον «εκσυγχρονισμό» του νομικού καθεστώτος και της θέσης της μειονότητας είναι η αποστεγανοποίηση των θεσμικών συστημάτων που μιλλετοποιούν τους μειονοτικούς και τους αντιμετωπίζουν ως μία θεσμική εξαίρεση της ιδιότητας του πολίτη. Η απομυθοποίηση της σχέσης έθνους-κράτους αποτελεί προϋπόθεση για την «κανονικοποίηση» (δηλαδή τη αντιμετώπιση ως μη-εξαίρεση) της θέσης της μειονότητας. Τέλος, ο απεγκλωβισμός από τη λογική της αμοιβαιότητας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των μειονοτήτων ως πολιτών του κράτους και όχι ως πεδίου άσκησης ανταποδοτικών μέτρων ή ως ένα αναγκαίου κακού. Η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λοζάνης θα μπορούσε να δώσει πρόσφορες λύσεις, και κυρίως η κύρωση από την Ελλάδα της Σύμβασης-πλαίσιο για τις εθνικές μειονότητες. Παρόμοια (αναφέρω μόνο ενδεικτικά) θα έπρεπε να αποδοθεί το αυτονόητο δικαίωμα στους συλλόγους που δεν μπορούν αποκτήσουν νομική προσωπικότητα, ή να λυθεί το θέμα των τίτλων ιδιοκτησίας στον ορεινό όγκο. Με τον τρόπο αυτό η προστασία της μειονότητας θα μπορέσει να ξεφύγει από τον διμερή εναγκαλισμό, του τουρκικού προξενείου και του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και θα τεθεί σε μια φυσιολογική διαδικασία κοινωνικών αγώνων ανάλογα με την υπόλοιπη ελληνική κοινωνία. Κυρίως, όμως, θα έπρεπε να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε να ανέβει το μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο των μειονοτικών. Σε τελική ανάλυση, η λύση των ειδικών ζητημάτων της μειονότητας έγκειται στην αποδέσμευσή τους από της κατάσταση εξαίρεσης και την ιδεολογική απονομιμοποίηση του δήθεν «ευαίσθητου χαρακτήρα» τους.
* Ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
(παράφραση τραγουδιού του Γ.Αιγύπτιου)
∆εύτερο μεγάλο κρούσμα υποψηφιοτήτων που μας εκθέτουν δίνοντας τροφή στους Σαμαροβενιζέλους και στα κανάλια να βγάζουν τη μπάλα έξω από το γήπεδο της κοινωνίας. Και να ψάχνουν πια τη χαμένη μπάλα. Καλά, μετά τον Καρυπίδη δεν έπρεπε να γίνουμε πιο υπεύθυνοι και πονηροί; Να ρωτάνε τις οργανώσεις. Άντε να σερφάρουν και στο Google. Τίποτα. Υιοθετούν αβλεπεί την κάθε παπαριά. Ελάχιστοι δεν την ψήφισαν. Όχι από πολιτική ανάλυση, αλλά από ένστικτο ή πονηριά. Και μετά… το χάος. Άλλοι αμήχανοι λένε ότι παραιτήθηκε μόνη της, προφανώς γιατί της ξίνισε ο τραχανάς. Άλλοι, χωρίς πολλή σκέψη, κάνουν βαθυστόχαστες δηλώσεις, άλλοι να ζητάνε, μέσω διαρροών, το κεφάλι όχι αυτών που έχουν την ευθύνη, αλλά αυτών που έκαναν τις άστοχες δηλώσεις. Ακόμα μια φορά να ξαναγράψω για τον ξεδοντιασμένο και ως εκ τούτου αναίσχυντο Πάγκαλο, που γκαρίζει ασυνάρτητα. Ως υπουργός έφερνε το Άγιον Φως με τιμές αρχηγού κράτους και με τεράστιες δαπάνες. Τώρα μας βγαίνει από τ’ αριστερά. Βρίσκει έδαφος. Ούτε στο 4%, ούτε στο 27% δε βρέθηκαν βουλευτές μας να θέσουν το γεγονός που αντιγράφει τα θεοκρατικά καθεστώτα, ούτε καν για το κόστος της μεταφοράς του «Αρχηγού Κράτους». Το «Φως που (μας) καίει». Ακόμα και για τις μπαλωθιές των Κρητών δε μιλήσαμε. Μίλησε ο Πάγκαλος, που όχι μόνο τις ανέχτηκε, αλλά τις υπέθαλψαν το κόμμα και ο αρχηγός του, από το 1984. Και εδώ γκάριξε. Είπε ότι οι Κρητικοί κάνουν το παλικάρι γιατί αισθάνονται μειονεκτικά, επειδή δεν έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του 1821. ∆εν τον βλέπω να επισκέπτεται ξανά την Κρήτη. Θα του μείνουν οι φωτογραφίες να κολυμπάει στην Ελούντα με τον Αντρέα, ως δίδυμοι Μάο, όταν κολύμπησε στον ποταμό Γιανγκσέ. Εδώ που τα λέμε, υπάρχει ο Σπηλιωτόπουλος, που γεμίζει χαμόγελα τη ζοφερή μας ζωή. ∆ήλωσε ότι θα απαλλάξει την Αθήνα από τη μιζέρια. Βρε, τον μπαγάσα! Πού τα βρίσκει; Ή προσπαθεί να μας δουλέψει ή βρίσκεται στη Μύκονο που έχει τη δεύτερη κατοικία του, χάριν της συντρόφου του, όπως διευκρίνισε. Πάντως αν βγει δήμαρχος η θητεία του θα έχει ενδιαφέρον. ∆εσμεύτηκε ότι θα απαλλάξει την Αθήνα από άνεργους, άστεγους, πεινασμένους, κάνοντάς τη να πουλάει τον πολιτισμό της, τον αττικό ήλιο και το θαλάσσιο μέτωπο. Το τελευταίο, όμως, μας ανησύχησε σφόδρα. Εδώ που, σχετικά πρόσφατα, ηρεμήσαμε μετά τη συνθήκη ειρήνης που υπέγραψε ως δήμαρχος ο Αβραμόπουλος με την Σπάρτη, έρχεται ο Άρης, ως αναβίωση του αρχαίου θεού του πολέμου, να ξεκινήσει εχθροπραξίες με τον Πειραιά. Και αν αρνηθεί ο Μαρινάκης ή ο Μώραλης να επεκταθεί η Αθήνα στο παραλιακό μέτωπο, πάμε πια για νέο πόλεμο, τον Παναττικό; Αυτά να ακούει το Ποτάμι, για να μας πει επιτέλους μια άποψη. Θα συμβαδίσει και το κεντρικό σύνθημα του κόμματός του στις εκλογές «Το Ποτάμι που ακούει». Το αντέγραψε από το ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» που έχει το σύνθημα «Το ραδιόφωνο που ακούει». Τι διάβολο, θα μας κάνουν να πιστέψουμε στη μετεμψύχωση. Και ο Αρβανίτης και ο Στ. Θεοδωράκης, σίγουρα από κάποιον ερυθρόδερμο της φυλής Κα-
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
γιέν, θα προέρχονται. Μια και είχαμε την 47η επέτειο από πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, βρήκαμε απόσπασμα από το βιβλίο της Ντέλλας Ρουφογάλλη, σύζυγου του περιβόητου πραξικοπηματία διοικητή της ΚΥΠ. Περιγράφει με στιλ τη σχέση του καθεστώτος με όλη τη μεγαλοαστική τάξη της χώρας. Τομ Πάππας, Βαρδινογιάννης, ∆ρακόπουλος των διυλιστηρίων, Ταβουλάρης των ναυπηγείων, Μποδοσάκης, Κανελλόπουλος των τσιμέντων και οι εφοπλιστές Λάτσης, Θεοδωρακόπουλος, Ταβλάριος, υπέβαλλαν τα σέβη τους και τις εξυπηρετήσεις τους με το αζημείωτο. Πήγε στο Παρίσι με τη ∆έσποινα, όπου τους επισκέπτονταν το ζεύγος Λάτση ερχόμενο από τη Γενεύη, ενώ ο Ωνάσης έβαλε λιμουζίνα για να τις πάει στις Βρυξέλλες για καφέ. Ο Γιώργος είναι πιο απλός. Πάει διακοπές στην Κρήτη και, λόγω έλλειψης φίλων, με ταξί στο αεροδρόμιο. Ο ταξιτζής δεν σεβάστηκε τίποτα. «Κύριε Γιώργο, εσείς τις διακοπές σας τις κάνετε. Εγώ, όμως, και όλοι αυτοί γύρω, δε φάγαμε αρνί», του είπε. «Να ψάξεις να βρεις την αιτία που δεν έφαγες αρνάκι», του απάντησε ο Γιώργος. Τι να εννοούσε ο ποιητής; Μάλλον για τη ∆ΗΜΑΡ τον βλέπω να πηγαίνει. Τζήμερος και Σκυλακάκης επιτέλους συνεργάστηκαν και ανακουφίστηκαν εκατομμύρια συμπολιτών μας που αγωνιούσαν. Το κόμμα τους το βάπτισαν «Γέφυρες». Όλα μεθοδευμένα. Ένα ειδυλλιακό Ποτάμι με τις όχθες του πυκνοφυτεμένες με Ελιά και με ψηφοφόρους να διαβαίνουν ερωτευμένοι τη γέφυρα, όπως στις «Ομπρέλες του Χερβούργου». Σε πόλη της Βραζιλίας ο μοναδικός υποψήφιος δήμαρχος πήρε 59 ψήφους, ενώ τα λευκά και τα άκυρα 8.651. Αυτά, πολύ περισσότερο με την παγκοσμιοποίηση, έχουν ενδιαφέρον και στα καθ’ ημάς.
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Πάντα υπάρχει ένας μύθος
Μετά το πρωτογενές πλεόνασμα και το success story έρχονται και τα νέα μέτρα... Του Ανδρέα Πετρουλάκη από την «Καθημερινή»
Ο
Αναθεωρημένο μνημόνιο
Ανανεωμένη λιτότητα, παραγωγική καχεξία, κοινωνική απελπισία
Τ
ο τελικό κείμενο του αναθεωρημένου μνημονίου από την τρόικα δόθηκε την Παρασκευή το μεσημέρι στη δημοσιότητα, στις Βρυξέλλες. Λίγο ως πολύ περιλαμβάνει γνωστά πράγματα. Η επιλογή να έχει γενικές και όχι πολύ συγκεκριμένες αναφορές, παρατηρήσεις και προτάσεις προφανώς συνδέεται με το ότι θέλουν να έχουν οι πιστωτές ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, όταν θα συζητηθούν τα θέματα που εκκρεμούν. Αποσκοπούν, όμως, και στην «προφύλαξη» της ελληνικής κυβέρνησης λίγο πριν τις εκλογές. Ωστόσο, τέσσερις-πέντε από τους τομείς που περιλαμβάνονται στα προαπαιτούμενα δεν αφήνουν αμφιβολία για το τι μας περιμένει αν μείνει η κυβέρνηση Ν∆ – ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Γιατί είναι αλήθεια η άποψη ότι το μνημόνιο γίνεται πια καθεστώς. Συγκεκριμένα: 1. Κοινωνική ασφάλιση Καταρχάς, μέσω της «ανανέωσης της λίστας φόρων υπέρ τρίτων», όπως αναφέρεται, ετοιμάζεται να αφαιρεθεί ένας μεγάλος πόρος από τα Ταμεία χωρίς να προβλέπεται πώς θα αντικατασταθεί. Ειδική αναφορά γίνεται στην κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων (από 1/1/2015) που πηγαίνουν στα επικουρικά. Άμεσα (ως τον Ιούνιο) θα πρέπει να ψηφισθεί νόμος, για να ενταχθούν, από 1.1.2015 στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), τα επικουρικά ταμεία, και να υιοθετηθεί φόρμουλα ώστε οι συντάξεις που θα δίνονται να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα τους. ∆ηλαδή με περικοπές. * Τους επόμενους μήνες θα γίνει «βαθιά αναθεώρηση» του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης όπως και «αναθεώρηση δαπανών κοινωνικής πρόνοιας» για «να βελτιωθούν η αποδοτικότητα, η βιωσιμότητα και η δικαιοσύνη». Όποιος δεν κατάλαβε τι ετοιμάζεται ας προσέξει την παρατήρηση που
κάνει το ίδιο το κείμενο: «παρά την πρόοδο από το 2010 ... εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις (των ταμείων)… υπάρχει σαφής ανάγκη περαιτέρω εξορθολογισμού τους … παραμένει ιδιαίτερα κατακερματισμένο (ασφαλιστικό σύστημα) βασίζεται στην αυξημένη χρηματοδότηση από τις κρατικές μεταφορές». * Οι «μεταρρυθμίσεις του 2012 για τις επικουρικές συντάξεις δεν έχουν ακόμη εφαρμοσθεί πλήρως» όπως και για το εφάπαξ. Οι αρχές έχουν δεσμευθεί να ετοιμάσουν σχέδιο ολοκληρωμένης πρότασης – συγχωνεύσεις ταμείων, εναρμόνιση συνεισφορών – ως τον Ιούνιο του 2014. Στη συνέχεια να γίνει αναλογιστική μελέτη του συνολικού συνταξιοδοτικού συστήματος. Οι αλλαγές, δηλαδή οι περικοπές, θα νομοθετηθούν ώστε να είναι σε ισχύ από 1/1/2015. 2. Εργασιακά * Καταρχάς, αξιολογεί θετικά τα ως τώρα «βήματα» της κυβέρνησης για να «βελτιωθεί το σύστημα συλλογικών απολύσεων». Όμως, αν οι «μεταρρυθμίσεις» δεν αποδειχθούν «αξιόπιστες, αποδοτικές και βιώσιμες τότε το σύστημα θα ευθυγραμμισθεί με τις καλύτερες πρακτικές στην ΕΕ μέσω νομοθεσίας το Φθινόπωρο του 2014». Νομίζω, είναι σαφές. * Αλλάζει η νομοθεσία για την ενοικίαση εργαζομένων και τις εταιρικές ενοικιάσεις. Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να εξετάσει το πλαίσιο «για τις ανάγκες στη βιομηχανία» με τους εταίρους. Καμία ανησυχία… 3. Ιδιωτικοποιήσεις Η πρόοδος εδώ «θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική» λόγω προβλεπόμενου «αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος», υποστηρίζεται. Επισημαίνονται, όμως, «οι αναβολές από τη διατήρηση των σοβαρών εμποδίων και τη διοικητική αναποτελεσματικότητα που εξακολου-
θούν να υπάρχουν». Άρα, τι πρέπει να γίνει; «Θα ήταν σημαντικό να γίνουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά για να ολοκληρωθεί η στροφή προς ένα σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο που είναι απαραίτητο για να υπάρξουν σημαντικές νέες ροές άμεσων ξένων επενδύσεων». Και το απίστευτο: «Οι ευαισθησίες σε αυτό τον τομέα, όμως, καθιστούν δύσκολη την επίτευξη προόδου», σημειώνει η Κομισιόν. 4. Κόκκινα δάνεια ∆ιαπιστώνεται, «έλλειψη προόδου από τις αρχές και τις τράπεζες στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, στο ξεκαθάρισμα και την ενίσχυση των τραπεζικών ισολογισμών με τη βοήθεια των ιδιωτών επενδυτών και των διοικήσεων». Σε συνδυασμό με το ότι δεν υπάρχει και «κουλτούρα πληρωμών» στους πολίτες «μπορεί να υπονομεύσουν σημαντικά την ικανότητα των τραπεζών να παράσχουν περισσότερη πίστωση και να ενισχύσουν ισχυρή και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης». Άρα, χωρίς πανταχόθεν ελεύθερες εξώσεις, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς μη περιμένετε να πέσει η ανεργία ….. Φορολογία - ΦΠΑ Κατ’ αρχάς επισημαίνει την σοβαρή απώλεια εσόδων στο Φ.Π.Α. Και επαγγέλονται μέτρα που θα επιχειρούν να μειώσουν τις απώλειες ΦΠΑ. Συμπεριλαμβάνονται μέτρα που υποτίθεται θα αντιμετωπίζουν τη μη είσπραξή του (π.χ. δημιουργία ειδικής μονάδας για την καταπολέμηση της απάτης). Ωστόσο κύριο «μέτρο» θα αποδειχθεί η αύξηση του ΦΠΑ σε ορισμένες υπηρεσίες όπως οι συγκοινωνίες, το ηλεκτρικό ρεύμα, και περιοχές όπως τα νησιά. Αυτό θα οδηγήσει σε γενικευμένες αυξήσεις τιμών σ’ αυτές στις υπηρεσίες καθώς και στα νησιά. Π. Κλαυδιανός
ι ηγέτες της ευρωζώνης έχουν διαμορφώσει σαφέστατη άποψη για την Ελλάδα. Η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική δεν οδηγεί πουθενά, το χρέος είναι μη βιώσιμο, το δημοσιονομικό κενό για την τριετία 2015-17 φτάνει τα 7,7 δισ. ευρώ, ενώ το χρηματοδοτικό για τη διετία 2014-15 τα 14,9 δισ. ευρώ. Όλα αυτά τα δισ. μεταφράζονται σε νέα μέτρα τα οποία θα καθοριστούν τον Σεπτέμβριο με την ολοκλήρωση της ρύθμισης για το χρέος, όπως, άλλωστε, αποκαλύπτει και η έκθεση της Κομισιόν, που καταρρίπτει έναν ακόμα μύθο της κυβέρνησης. Είναι ο τρίτος μύθος που προσπαθεί να κατασκευάσει ο Αντ. Σαμαράς. Πρωτογενές πλεόνασμα, ο πρώτος μύθος, δεν υφίσταται [πρόκειται για «παραπλάνηση της κοινής γνώμης […] Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για τέτοια πλεονάσματα προϋπολογισμού», δηλώνει ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών [Ifo] του Μονάχου, Χανς-Βέρνερ Ζιν], το success story με έξοδο στις αγορές, ο δεύτερος μύθος, αποδομήθηκε άμεσα [Κρ. Λαγκάρντ: «Το ταξίδι δεν έχει τελειώσει. Υπάρχουν πολλές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν» και Γ. Ντάισελμπλουμ: «∆εν μπορεί να κάνει κανείς λόγο περί πλήρους επιστροφής της Ελλάδας στη χρηματοδότησή της από τις αγορές»], ενώ το όχι άλλα μέτρα – δεν υπάρχει άλλο μνημόνιο, που διατυμπάνιζαν Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος αποδείχθηκε ο τρίτος μύθος από την έκθεση – κόλαφο της Κομισιόν. Οι ευρωπαίοι εκτιμούν, λοιπόν, ότι τα αποτελέσματα κυρίως των ευρωεκλογών –και λιγότερο των αυτοδιοικητικών- θα οδηγήσουν σε πλήρη αποσταθεροποίηση την κυβέρνηση και προετοιμάζονται -«ο συσχετισμός δυνάμεων έχει αλλάξει. Με το που θα λάβει την τελευταία δόση, η κυβέρνηση στην Αθήνα θα πάψει να συνεργάζεται», δηλώνει ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Τόμας Μάιερ. Το νέο μεσοπρόθεσμο, ή, όπως αλλιώς θα ονομάζεται, ουσιαστικά εξασφαλίζει τους δανειστές της χώρας. Και ο Αντ. Σαμαράς, για να παρατείνει την παραμονή του, έναν - δύο μήνες ακόμα…, στο Μαξίμου, θυσιάζει τη χώρα. Τη δίνει ενέχυρο, βάζοντας υποθήκη το μέλλον των πολιτών. Η αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης δεν θα προέλθει μόνο από τη διαφορά μεταξύ ΣυΡιζΑ και Ν∆ –που θα είναι μεγάλη- αλλά και από την «τύχη» της Ελιάς. Η [αναμενόμενη] αποτυχία της θα επιταχύνει τη διάλυση στο ΠαΣοΚ που συγκυβερνά. Το σύστημα ήδη αρχίζει να παίρνει τα μέτρα του με κινήσεις προετοιμασίας. Ο Φ. Κουβέλης, μάλιστα, έσπευσε να [ξανα]ανοίξει την πόρτα συνεργασίας με το Μαξίμου [χωρίς, όμως, δεν αποκλείει συνεργασία και με την αριστερά…] σημειώνοντας ότι «στόχος μας είναι να συμμετέχουμε σε κυβερνητικές λύσεις με ξεκάθαρους όρους και διακριτές πολιτικές». Το Μαξίμου προσπαθεί να κινηθεί σ’ ένα δίπολο «επιτυχιών και μελλοντικών προσδοκιών», μήπως και διασωθεί. «Απομακρυνόμαστε σιγά σιγά από την κρίση και θεμελιώνουμε το μέλλον της Νέας Ελλάδας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αντ. Σαμαράς, που οραματίζεται να διασωθεί από τις ευρωεκλογές, προκειμένου το καλοκαίρι να προσπαθήσει να συγκροτήσει το νέο κόμμα της δεξιάς, τη «Νέα Ελλάδα». Η κοινωνία, όμως, δεν αντέχει νέα μέτρα, ενώ πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή του «πίστευε και μη ερεύνα» -success story δεν υπάρχει, όπως και πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ νέα μέτρα έρχονται. Η κοινωνία διαλύεται, η κατάρρευση των μισθών δεν έχει οδηγήσει σε καμιά σημαντική αύξηση των εξαγωγών, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν μεταφράστηκε σε χρηματοδότηση των πραγματικής οικονομίας, ενώ τα κόκκινα δάνεια συνεχώς αυξάνονται. Και, όπως σημειώνει ο Ευ. Τσακαλώτος, θα πρέπει να μας εξηγήσουν «πώς γίνεται να τελειώνει το Μνημόνιο και να προβλέπονται μέτρα όχι μόνο για το 2015, αλλά μέχρι και το 2017»!... Θ. Μιχόπουλος
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Γερμανικά «ρέστα» για δύο μαριονέτες Του Νίκου Τσαγκρή
Τ
ις ημέρες του Πάσχα η αλήθεια αποκαλύφθηκε, το σχέδιο έγινε πιο καθαρό, πιο σαφές: δανεισμοί επί δανεισμών από τον μηχανισμό στήριξης (με ή χωρίς ∆ΝΤ) και παράταση της αποπληρωμής τους επ’ άπειρον, με εγγύηση νέα, ετήσια, μεταλλαγμένα μνημόνια. Μεταλλαγμένα μόνο ως προς την ονομασία τους. Ετερώνυμα των μνημονίων δηλαδή, του τύπου «προγράμματα», «μεταρρυθμίσεις», «αναδιαρθρώσεις», σκέτες… «διαρθρώσεις», «διορθώσεις», «εκσυγχρονισμοί» και άλλα συναφή ψευδώνυμα. Το σχέδιο έχει ένα ελάττωμα, στηρίζεται σε ένα ασταθές σημείο αναφοράς: το ελληνικό χρέος να μείνει για πάντα «μη βιώσιμο»! ∆ιότι σε περίπτωση που μειωθεί σε βαθμό βιωσιμότητας – είτε με ένα γιγάντιο κούρεμα είτε με μια γενναία διαγραφή – τότε… αποχαιρέτα την Ελλάδα που χάνεις! Το σχέδιο καταρρέει, οι «εταιρικοί δανεισμοί» σταματούν, η Ελλάδα αυτονομείται πολιτικά και οικονομικά, το γερμανοκρατούμενο ευρωζωνικό καθεστώς χάνει μια αποικία χρέους. Είναι αυτονόητο ότι για την εφαρμογή του σχεδίου είναι απολύτως απαραίτητη μια συστημική κυβέρνηση στην Ελλάδα. Μια κυβέρνηση – μαριονέτα, που θα κάνει παιγνίδι εφαρμόζοντας πιστά τα «προγράμματα» (τα διάφορα ετερώνυμα του μνημονίου δηλαδή), με στόχο την αποικιακή ολοκλήρωση της χώρας μας. Και η σημερινή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Σαμαρά και υπουργό Οικονομικών τον Στουρνάρα είναι ό,τι πρέπει για να κάνει παιγνίδι.
Μια γυναίκα, δύο άντρες...
Ευσεβείς συστημικοί πόθοι
Κλιμάκωση της πλύσης εγκεφάλου
Ένα μόνο δείγμα αυτού από την «τροφοδοσία» της περασμένης Τετάρτης: - 12:28. Στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των συστημικών ΜΜΕ οι τίτλοι αναβοσβήνουν πανηγυρικά: «Eurostat: Στα 3,4 δισ. το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013» - 16:45. Βγαίνει ο Βενιζέλος με… βαρυσήμαντη δήλωση: «Η επικύρωση του πλεονάσματος σημαίνει έξοδο από την κρίση» - 17:10: Το ταρατατζούμ του Σαμαρά : «Η σημερινή επίσημη ανακοίνωση του πλεονάσματος πιστοποιεί τη μεγάλη στροφή που πετυχαίνει η ελληνική οικονομία» (…..) «Απομακρυνόμαστε σιγά – σιγά από την κρίση και θεμελιώνουμε το μέλλον της νέας Ελλάδας». Στο επίπεδο της οικονομίας ακολουθούν αρκετές ακόμα αποστολές εκλογικών βοηθημάτων – παρλαπίπες δημιουργικής λογιστικής και ρητορείες αβάσταχτης… ελάφρυνση του χρέους, από τις Βρυξέλες με αγάπη για τον κ. Σαμαρά. Στο επίπεδο της διαμόρφωσης της ελληνικής κοινής γνώμης τα συστημικά ΜΜΕ επιχειρούν μια πραγματική πλύση εγκεφάλου, μια απεγνωσμένη απόπειρα απόξεσης των αντιμνημονιακών αντανακλαστικών των Ελλήνων. «Η ζωή κυλάει, τα συναισθήματα αμβλύνονται, η αντίθεσης Μνημόνιο - αντιμνημόνιο αμβλύνθηκε, τα αντιμνημονιακά κόμματα καίγονται», γράφουν – ψελλίζουν – κραυγάζουν – νουθετούν, τα παπαγαλάκια του συστήματος: να πείσουν ότι τα μνημόνια τελείωσαν, ότι έρχονται καλύτερες μέρες: «Θα τρώμε με χρυσά κουτάλια!» ήταν προ ημερών ο τίτλος μιας ιστορικής «κεντροαριστερής» εφημερίδας που τους τελευταίους μήνες, μέρα – παρά μέρα, ξεπερνά τα όρια της συστημικής γελοιότητας. Και της πολιτικής γραφικότητας. Είναι σαφές, τα δίνουν όλα για την εφαρμογή του σχεδίου τους. Και, για την εφαρμογή του σχεδίου τους η ζωή της κυβέρνησης Σαμαρά πρέπει, πάση θυσία, να παραταθεί και μετά τις ευρωεκλογές. Αλλιώς, έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, τα μνημόνια καταργούνται, το χρέος μειώνεται σε βαθμό βιωσιμότητας – είτε με ένα γιγάντιο κούρεμα είτε με μια γενναία διαγραφή – οι «εταιρικοί δανεισμοί» σταματούν, η Ελλάδα αυτονομείται πολιτικά και οικονομικά: το «σχέδιο» καταρρέει…
Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ
Αναφορά στην απογευματινή εφημερίδα Τα Νέα
O
Κοπτοραπτική
∆εν είναι θεωρία συνωμοσίας ούτε αντικυβερνητική προπαγάνδα. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το έκανε βούκινο: «είμαι πεπεισμένος ότι ο πρωθυπουργός Σαμαράς και ο υπουργός Οικονομικών Στουρνάρας αποδίδουν και φέρνουν αποτελέσματα και ελπίζω ότι ο κ. Σαμαράς θα συνεχίσει να πείθει την πλειοψηφία των Ελλήνων ότι αυτός είναι ο σωστός και ο καλύτερος δρόμος για την Ελλάδα». Εδώ ο κ. Σόϊμπλε, ο πλέον αξιόπιστος πολιτικός εκφραστής του συστήματος, αποκαλύπτει τους ευσεβείς πόθους του (που είναι και οι πόθοι του «συστήματος») ότι ο Σαμαράς θα… μονιμοποιηθεί ως πρωθυπουργός της χώρας για να συνεχίσει να εφαρμόζει το σχέδιο. Ευσεβείς πόθοι θα μου πείτε, πόθοι όμως που, εν όψει των ευρωεκλογών, δουλεύονται συστηματικά από μια τερατώδη προπαγανδιστική μηχανή, η οποία εκτείνεται από την Αθήνα ως τις Βρυξέλλες και από εκεί ως το Βερολίνο. Μια «μηχανή» που τροφοδοτεί – και θα τροφοδοτεί καθημερινά μέχρι την 25η Μαϊου – τους ντόπιους συστημικούς επικοινωνιακούς μηχανισμούς με «ήχο και υλικό» υποστήριξης του… καλού πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά.
ταν μπαίνει μια γυναίκα ανάμεσα σε δύο άντρες, συνήθως προκύπτει αντιπαράθεση και διχαστικές τάσεις. Η Μαριλένα Κοππά, ωστόσο, κατάφερε με την παρουσία της στο ευρωψηφοδέλτιο της ∆ΗΜΑΡ, αν και προερχόμενη από το ΠΑΣΟΚ, να «ενώσει» στην παρουσίαση του νέου βιβλίου της τον Γ.Α. Παπανδρέου και τον Φώτη Κουβέλη στο ίδιο πάνελ. Προκάλεσε δε η κίνησή της τόση ταραχή, που αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία διαψεύδει οποιαδήποτε προέκταση στην «απλή σύμπτωση» στο ίδιο πάνελ. Μόνο που σ΄ αυτές τις περιπτώσεις, απλώς κανείς δεν δίνει βάρος στις διαψεύσεις, ακόμη κι αν είναι ειλικρινείς.
Πάσα ο Παπαδάκης, γκολ ο Σταύρος
Ο
επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης ήταν φιλοξενούμενος του Γιώργου Παπαδάκη στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή του ANT1. Στα είκοσι λεπτά της συζήτησης ο Θεοδωράκης, ξεπερνώντας και τον μετρ του είδους Ευάγγελο Βενιζέλο, μίλαγε αποκλειστικά στον πρώτο ενικό. Επιπλέον, ο κ. Παπαδάκης δεν έκανε ούτε μία ερώτηση για το πολιτικό πρόγραμμα του Ποταμιού ενώ όταν ο κ. Θεοδωράκης κλήθηκε να μιλήσει για τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν λαλίστατος. Όταν βέβαια, ρωτήθηκε για τη Ν∆, ο «νέος πολιτικός» απάντησε: «Η Ν∆ και ο ΣΥΡΙΖΑ...». Το κορυφαίο πάντως ήταν όταν ο Θεοδωράκης είπε ότι σε σχέση με τα λεφτά που έπαιρνε, αυτά που μπορεί να πάρει ως βουλευτής είναι ψίχουλα. Υπενθυμίζουμε ότι η βουλευτική αποζημίωση είναι γύρω στις 6 χιλιάδες ευρώ.
Αλ Σάλεχ σε Μπογδάνο
Σ
ε μια άλλη τηλεοπτική εκπομπή, ο δημοσιογράφος
Κωνσταντίνος Μπογδάνος φιλοξένησε την υποψήφια ευρωβουλευτή της Ελιάς, Αφροδίτη Αλ Σάλεχ. Αντί σχολίου παραθέτουμε τι έγραψε ο φίλος της στήλης Λένιν Κοκκίνου στο facebook: «Χθες είδα λίγο Μπογδάνο με Αφροδίτη Αλ Σάλεχ και δεν μπορώ ν’ αποφασίσω αν ο Μπογδόνος είναι η αρσενική Αλ Σάλεχ ή η Αλ Σάλεχ ο θηλυκός Μπογδάνος.»
Βαζέχα και Μπατίστα βάζουν αυτογκόλ
∆
ύο από τους κορυφαίους ξένους επιθετικούς που πέρασαν από τα ελληνικά γήπεδα, ο Κριστόφ Βαζέχα και ο Ντανιέλ Μπατίστα θα είναι στο ψηφοδέλτιο του Άρη Σπηλιωτόπουλου. Μετά τα πολλά γκολ που πέτυχαν στην καριέρα τους οι δύο πρώην ποδοσφαιριστές σημείωσαν το πρώτο τους αυτογκόλ καθώς είναι γνωστές οι ακροδεξιές και ρατσιστικές δηλώσεις του υποψήφιου της Ν∆ το τελευταίο διάστημα.
Χωρίς αμορτισέρ
Τ
ο «Ποτάμι» έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο του προεκλογικό σποτ, το οποίο ξεκινά με γενικό πλάνο στο λογότυπο και την τσάντα του Στ. Θεοδωράκη. Ακολουθούν οι θέσεις του κόμματος με ενδιάμεσα φωτογραφίες του ηγέτη από κάθε πιθανή οπτική γωνία. Επιλέγουμε κάποιες από αυτές: Εκλογές κάθε 4 χρόνια (όπως, άλλωστε, ορίζει και το Σύνταγμα), Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (η κυβέρνηση δεσμεύεται για 3,9%, το Ποτάμι το αφήνει φλου), Αυστηρή συνοριακή φύλαξη, αλλά και φροντίδα για τους μετανάστες που ήδη ζουν στη χώρα (όσοι πρόλαβαν πρόλαβαν, οι άλλοι να πάνε να πνιγούν), Η μόνη πραγματική λύση για την ανεργία είναι να ξαναπάρει μπροστά ο ιδιωτικός τομέας (κατέθεσε σχετικό νομοσχέδιο η κυβέρνηση την περασμένη βδομάδα), Όχι στους διορισμούς σε καίριες θέ-
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014 σεις των αποτυχημένων πολιτευτών (ποιος θα κάνει την αξιολόγηση ώστε να πάρουν κάτω από τη βάση;), Σχολικά γεύματα σε όλα τα δημοτικά σχολεία για όλους τους μαθητές (Όσα παιδιά πάνε στο νηπιαγωγείο, το γυμνάσιο ή το λύκειο ας υποσιτιστούν), Αυστηρό πλαίσιο στις προεκλογικές εκστρατείες (Το κέρασμα, όμως, επιτρέπεται). Σκηνοθέτης του σποτ είναι ο Σωτήρης Γκορίτσα, που είχε κάνει και το Βαλκανιζατέρ. Αφιερωμένο, λοιπόν: «∆εν είναι η δόξα, δεν είναι τα λεφτά, είναι του δρόμου (ή του ποταμιού) η χαρά»
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στατιστικά πλεονάσματα και κοινωνικά ελλείμματα Στόχος του πλεονασματικού αφηγήματος η διαιώνιση της λιτότητας
ισχυρών χωρών της ευρωζώνης, είναι να επιβεβαιωθεί ότι η πολιτική της λιτότητας, της ύφεσης, της ανεργίας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πραγματοποίηση πλεονασμάτων, που σημαίνουν κατ’ αυτούς έξοδο από την κρι΄ση.
Χημικά παντού
Στόχος η διατήρηση της λιτότητας
Προεκλογικό ντιλ
Ο
σμή προεκλογικού «ντιλ» 20 εκατ. ευρώ ανάμεσα στην κυβέρνηση και σε ημετέρους -παρά ένα πραγματικό «πακέτο» μέτρων για τη στήριξη ανθρώπων οι οποίοι «σβήνουν», καθημερινά, στους δρόμους- αποπνέουν οι πρόσφατες υποσχέσεις για τους χιλιάδες, και διαρκώς αυξανόμενους, αστέγους. Μάλιστα, αυτά τα 20 εκατ. ευρώ δεν θα δοθούν στους άστεγους ή στους αρμόδιους κρατικούς μηχανισμούς και φορείς, αλλά σε ΜΚΟ της εκκλησίας, και όχι μόνο για να τα διαθέσουν αργότερα στους άστεγους που υποστηρίζουν. Ακόμα θεσμοθετείται η «Κοινωνική Επιταγή», ένα είδος κουπονιού με το οποίο οι μη έχοντες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε κάποια αγαθά και υπηρεσίες. Φυσικά, και στην περίπτωση αυτή, το «ποιοι θα είναι οι δικαιούχοι», τα κριτήρια και τα αγαθά και οι υπηρεσίες στις οποίες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση θα... καθοριστούν μετεκλογικά! Μαρσέλ & Μισέλ
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
Ε
ρώτηση κατέθεσαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Παναγούλης, ∆. Τσουκαλάς και Ν. Αθανασίου, για το πόσες διαδηλώσεις έχουν γίνει τα τελευταία 4 χρόνια στην Αττική και σε πόσες από αυτές η ΕΛΑΣ έκανε χρήση χημικών. Ο Ν. ∆ένδιας είχε αναλυτική καταγραφή για το πόσες συγκεντρώσεις έχουν γίνει, αλλά για το πόσα χημικά χρησιμοποιήθηκαν δήλωσε άγνοια καθώς «επίσημα στατιστικά στοιχεία του αριθμού της χρήσης μέσων ελέγχου πλήθους ή και του είδους αυτών δεν υφίστανται στην αρμόδια ∆ιεύθυνση του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας (∆ιεύθυνση Τεχνικών), λόγω των ποικίλων κατά περίπτωση συνθηκών χρήσης τους κάθε φορά και ως εκ τούτου τα εξαγώγιμα στατιστικά συμπεράσματα δεν θα παρείχαν χρηστικά ή γενικότερα αξιοποιήσιμα αποτελέσματα». Βέβαια, όλα τα κανάλια και οι εφημερίδες είχαν πρωτοσέλιδο τίτλο ότι διαταράχθηκε η ηρεμία της πόλης 20.120 φορές τα τελευταία χρόνια από τις διαδηλώσεις αφήνοντας στην άκρη την ουσία της ερώτησης του ΣΥΡΙΖΑ, πόσοι δηλαδή πολίτες έπεσαν θύματα της αστυνομικής βίας. Τα συμπεράσματα δικά σας.
«Η
χθεσινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) σχετικά με τις δημοσιονομικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας δημιούργησε για μια ακόμα φορά σύγχυση…» Όταν το ρεπορτάζ για τις σχετικές ανακοινώσεις μιας εφημερίδας όπως η «Καθημερινή» ξεκινάει μ’ αυτό τον τρόπο, είναι φανερό ότι υπάρχει πραγματικό πρόβλημα με την πραγματική υπόσταση του περίφημου «πρωτογενούς πλεονάσματος». Πού εδράζεται η αναφορά περί σύγχυσης; Στην απλή – αλλά μυστικοποιημένη– πραγματικότητα ότι, με βάση τα ίδια τα στοιχεία της Eurostat, το έλλειμμα παρουσιάζεται σαν πλεόνασμα! Σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής αρχής, το 2013 η Ελλάδα είχε δημοσιονομικό έλλειμμα 23,109 δισ. ευρώ. Αν από αυτό το ποσό αφαιρεθούν οι δαπάνες για τόκους εξυπηρέτησης των δανείων (γιατί έτσι σύμφωνα με τα διεθνώς παραδεδειγμένα, προσδιορίζεται το πρωτογενές αποτέλεσμα, πλεόνασμα ή έλλειμμα) και πάλι κα-
“
Αν η πολιτική αυτή καθαγιαστεί ως επιτυχημένη, αφού μπορεί, ακόμα και στην ακραία περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, να παράγει πλεονάσματα μέσα σε τέσσερα χρόνια, τότε δεν χρειάζεται να αμφισβητηθεί.
ταγράφεται για το 2013 πρωτογενές έλλειμμα ύψους 15,884 δισ. ευρώ. Όπως και να ανακατέψουμε τα νούμερα, δηλαδή, το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τη Eurostat, είναι ελλειμματικό (και μάλιστα της τάξης των δεκάδων δισ.)
Το έλλειμμα γίνεται πλεόνασμα
Την ίδια στιγμή που δίνονται στη δημοσιότητα με τον πιο επίσημο τρόπο αυτά τα στοιχεία, η κυβέρνηση, με την άδεια της τρόικας, όχι μόνο πανηγυρίζει την ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά παίρνει και το πράσινο φως να μοιράσει ένα μέρος του προεκλογικά. Πώς γίνεται αυτό; ∆εν πρόκειται για οικονομικό παραλογισμό, αλλά για πολιτική συμφωνία με τις ευλογίες της τρόικας, που αφορά τον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος ή ελλείμματος με έναν ορισμένο τρόπο, πολύ διαφορετικό από τον κοινά αποδεκτό διεθνώς, αλλά και από τα ισχύοντα στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών. Έτσι, το έλλειμμα των 15,884 δισ. εμφανίζεται αρχικά ως πλεόνασμα 3,388 δισ. και μετά την αφαίρεση ορισμένων εσόδων προσωρινού χαρακτήρα (σύμφωνα με την πολιτική συμφωνία με την τρόικα) μένει –συμβατικό– πλεόνασμα 1,5 δισ. ευρώ. Γιατί, όμως, κρίθηκε αναγκαία μια τέτοια συμφωνία; Η στόχευσή τους δεν είναι στενά προεκλογική. Κανένα από τα συμβαλλόμενα μέρη δεν έχει συμφέρον μετά από τέσσερα χρόνια σκληρών μνημονιακών μέτρων, τα οποία «απέδωσαν» την τεράστια καταστροφή στο πεδίο των λαϊκών εισοδημάτων και των κοινωνικών δικαιωμάτων, να εμφανίζεται ελλειμματικός ο λογαριασμός. Το κοινό πολιτικό συμφέρον όλων ήταν να εμφανιστεί, μετά την ολοκλήρωση του βασικού καταστροφικού για την κοινωνία έργου, ότι η μέθοδος που ακολουθήθηκε αποδίδει. Το ζητούμενο πολιτικό συμπέρασμα τόσο για την κυβέρνηση Σαμαρά όσο και για τις κυβερνήσεις των
Πρόκειται για μια σκηνοθεσία που αποβλέπει στη διατήρηση της πολιτικής λιτότητας και στη φάση της – ασθενικής έστω–ανάκαμψης, στην οποία ελπίζουν ότι θα εισέλθουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες. Αν η πολιτική αυτή καθαγιαστεί ως επιτυχημένη, αφού μπορεί, ακόμα και στην ακραία περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, να παράγει πλεονάσματα μέσα σε τέσσερα χρόνια, τότε δεν χρειάζεται να αμφισβητηθεί. Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι εντεταλμένοι για τη στήριξη αυτής της σκηνοθεσίας, δεν πρόκειται για βήματα εξόδου από τη λογική των μνημονίων και των μεσοπρόθεσμων, αλλά για τη διαιώνισή της. Γιατί αυτός είναι ο πυρήνας της: η διατήρηση στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα της συμμετοχής των εργατικών εισοδημάτων στην κατανομή του ΑΕΠ. Το ιδανικό γι’ αυτούς θα ήταν οποιαδήποτε αύξησή του να μην επηρεάσει το ύψος του μεριδίου της εργασίας, το οποίο παρέχεται με τη μορφή του μισθού ή του κοινωνικού μισθού, όπως διαμορφώνεται στις «πολεμικές» συνθήκες υπέρβασης της κρίσης μέσω μιας περιοριστικής πολιτικής. Μ’ αυτό τον τρόπο, και τα «οφέλη» της λιτότητας θα αναδειχθούν και οι υποτελείς τάξεις δεν θα νομιμοποιούνται να ζητούν «άκαιρα» μερίδιο από τις διαφημιζόμενες «επιτυχίες» της σκληρής μνημονιακής πολιτικής. Όρος και προϋπόθεση της σταθεροποίησης της «επιτυχίας» αναδεικνύεται η συνέχιση των στερήσεων για τους μισθωτούς. Από τις στήλες της «Καθημερινής» ο διευθυντής της Αλ. Παπαχελάς προειδοποιεί ότι παρά τις επιτυχίες και την «εντελώς νέα κατάσταση», θα υπάρχουν «άνθρωποι θυμωμένοι», που «θεωρούν ότι η ανάκαμψη που διαγράφεται στον ορίζοντα δεν τους αφορά και δεν θα τους αγγίξει (…) Κάποιοι θα μείνουν παγιδευμένοι στη χρόνια ανεργία και τις φοβερές παρενέργειές της ή στη φτώχεια». Όλοι αυτοί πρέπει να πιστέψουν από τώρα ότι αξίζει να θυσιαστούν μακροπρόθεσμα για το «γενικό καλό». Ότι το μόνο που έχουν να κάνουν, είναι να πειστούν για την ορθότητα της πολιτικής που σκηνοθετεί πλεονάσματα στη βάση των δικών τους βασικών ελλειμμάτων. Ότι ακόμα και στη φάση της ανάκαμψης, κι αργότερα της όποιας ανάπτυξης, αυτοί θα πρέπει να προσφέρουν το δικό τους έλλειμμα θυσία στα συμφωνημένα μεταξύ των θυτών τους πλεονάσματα.
Χ. Γεωργούλας
5
6
Τη συνέντευξη πήρε ο Μάκης Μπαλαούρας
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ταξική πόλωση μεγαλ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟ*
Παρατηρούμε ότι στο πολιτικό σκηνικό υπάρχει θολή εικόνα που αποτυπώνει μια έντονη ρευστότητα. Υπάρχει πολύ έντονη ρευστότητα, την είδαμε το Μάιο και τον Ιούνιο στις εκλογές του 2012. Να θυμίσουμε ότι το Μάιο, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2009, τo 60% ψήφισε διαφορετικά, αλλά και μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων πάλι ένα 30% ψήφισε διαφορετικά. Άρα ήδη από το 2012 είχε φανεί ότι οι κομματικές ταυτίσεις είχαν πλέον αποδυναμωθεί. Στα δύο χρόνια που έχουν κυλήσει από τότε, οι δημοσκοπήσεις δεν έδειξαν ισχυροποίηση του υπό σχηματισμό νέου δικομματισμού, δηλαδή Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ. Έδειχναν στην πρόθεση ψήφου χαμηλά ποσοστά και στην καλύτερη περίπτωση και με την αναγωγή ή με εκτίμηση ψήφου ποσοστά της ίδιας τάξης με τον Ιούνιο, άλλοτε για τον ΣΥΡΙΖΑ λίγο μικρότερα ή λίγο μεγαλύτερα και για τη Ν∆ κατά κανόνα μικρότερα. Άρα, στο διάστημα που πέρασε, δεν είχαμε ανασυγκρότηση του κομματικού συστήματος, αντιθέτως παραμένει σε μια πολύ ρευστή μεταβατική κατάσταση. Κάποια κόμματα εμφανίζουν σαφή μείωση π.χ. το ΠΑΣΟΚ, η ∆ΗΜΑΡ, οι ΑΝΕΛ, κάποια άλλα εμφανίζουν ανοδικές τάσεις, όπως η Χρυσή Αυγή, παρόλο που βρέθηκε κατηγορούμενη και στον Κορυδαλλό και αποκαλύφθηκε πλήρως ο εγκληματικός χαρακτήρας της. Ένα δεύτερο κόμμα που εμφανίζεται με ανοδική τάση, ως προς τον Ιούνιο είναι το ΚΚΕ. Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ που στράφηκαν προς τον ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο με βάση το σύνθημα κυβέρνηση Αριστεράς και οι οποίοι ήταν το 4% περίπου του συνολικού εκλογικού σώματος, ως ένα σημείο δείχνουν να επανακάμπτουν στο ΚΚΕ. Μήπως όμως επιστρέψει πάλι, προκειμένου να ενισχύσει μια κυβέρνησης της Αριστεράς; Αυτό όταν έρθει το δίλημμα για κυβέρνηση της Αριστεράς θα το δούμε. Πάντως αυτή τη στιγμή το ΚΚΕ δείχνει να μπορεί να ξανακερδίσει ένα μέρος του κόσμου που έχασε τον Ιούνιο. Και για να μην ξαναμπεί το δίλημμα όλη η ρητορική του ΚΚΕ επικεντρώνεται εκεί: η κυβέρνηση Αριστεράς θα είναι μια κυβέρνηση ψευδό αριστεράς. Η ρευστότητα που παρατηρούμε στο κομματικό σύστημα είναι πιθανόν να εμφανιστεί με αντίστοιχη ένταση και στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Όσον αφορά τώρα τις ευρωεκλογές η δημοσκοπική εφόρμηση του Ποταμιού δείχνει ακριβώς την ύπαρξη αυτής της ρευστότητας. Ρευστότητα που αφορά κυρίως τον ενδιάμεσο χώρο, τον λεγόμενο της κεντροαριστεράς, απ΄ όπου κυρίως αντλεί το Ποτάμι. Αλλά αντλεί και από αποστασιοποιημένους ψηφοφόρους Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ. Μην ξεχνάμε ότι η Ν∆ όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ, με βάση τα δεδομένα του 2012, έχουν δύο σαφώς διακριτά επίπεδα από 19% σε 29% και από 17% σε 27%. Αυτό το 10% που πήραν τον Ιούνιο δεν φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί στη νέα του επιλογή, είναι ακόμα κατά κάποιο τρόπο στον αέρα. Άρα και από αυτό κάλλιστα μπορεί να αντλήσει -και φαίνεται να αντλεί- το Ποτάμι.
Το Ποτάμι ευνοείται από τη συγκυρία
Το Ποτάμι το δείχνουν όντως ψηλά. Πιστεύεις ότι θα κρατήσει; Πάντα ένα νέο κόμμα όπως το Ποτάμι, συρρικνώνεται στα ποσοστά του, όπως του Αβρα-
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
ρόλο που έχουμε και ψηφοφόρους ΠΑΣΟΚ εκεί μέσα, αλλά αισθάνονται ότι υπάρχει ρήγμα με το σύνολο του κομματικού συστήματος. ∆εν αρκούν οι μετανάστες ούτε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για να πείσεις τον απελπισμένο που πήγε στη ΧΑ, τον απελπισμένο που κάνει ουρά στα συσσίτια μόνο για έλληνες, να ξαναγυρίσει πίσω. Πρέπει να δει κανείς τις εικόνες των συσσιτίων μόνο για έλληνες, τον εξευτελισμό του δείχνω ταυτότητα για να πάρω ένα καρβέλι ψωμί. ∆εν είναι δυνατόν να γυρίσει στον κυριλέ των βορίων προαστίων και να πει δεξιός εσύ, δεξιός και εγώ.
Η στρατηγική της κυβέρνησης
Τα άλλα, όπως με το success story πιστεύεις ότι θα κερδίσει έδαφος;
“
Το ΠΑΣΟΚ θα προβάλει το χαρτί των περιφερειακών εκλογών, και ιδιαίτερα το χαρτί του πρώτου γύρου, διεκδικώντας διάφορους αυτοδιοικητικούς πρώην δικούς του, όπως ο Σγουρός. Αλλά ο ίδιος ο Σγουρός που επιθυμεί να επανεκλεγεί, μόνο ως υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ δεν θέλει να εμφανίζεται. Θα έχουμε επικοινωνιακή διαμάχη το βράδυ του πρώτου γύρου.
μόπουλου ή του Σαμαρά με την ΠΟΛΑΝ... Το Ποτάμι έχει ευνοϊκή συγκυρία. Πρόκειται για ψήφο ευρωεκλογών. Αν ήταν ψήφος βουλευτικών εκλογών θα αμφέβαλλα πάρα πολύ για το τι θα πετύχαινε. Όπως είμαι και πολύ σκεπτικός για το αν θα μπορέσει ακόμα και ένα καλό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές να το μετασχηματίσει σε αποτέλεσμα εθνικών εκλογών. Γιατί εκεί είναι άλλα τα διλήμματα και άλλη η στελέχωση που απαιτείται σε κάθε περιφέρεια. Προς το παρόν εκμεταλλεύεται, αφενός, τη χαλαρή ψήφο και, αφετέρου, το μικρό σχετικώς αριθμό των 42 υποψηφίων ώστε να σχηματίσει ένα καλό ψηφοδέλτιο. Και έχω την αίσθηση ότι η σύνθεση του ευρωψηφοδελτίου θα παίξει ρόλο δηλαδή ο άνθρωπος που ταλαντεύεται και δεν μπορεί να διαλέξει την ΕΛΙΑ, τη ∆ΗΜΑΡ, το Ποτάμι ακόμη και τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Οικολόγους θα δει εκ των πραγμάτων κάποια ονόματα θα πει, αυτός είναι καλός τον έχω δει και στη τηλεόραση
Και συν ότι το Ποτάμι έχει την αισθητή ενίσχυση των ΜΜΕ
Είναι σαφές ότι προβάλλεται πολύ από τα ΜΜΕ . Βέβαια ο ίδιος ο Σταύρος Θεοδωράκης χειρίζεται το θέμα αυτό πολύ προσεχτικά. Μπορώ να πω ότι το χειρίζεται σαν επαγγελματίας της πολιτικής. Ο ίδιος εκτίθεται σχετικά λίγο και
αφήνει τα Μέσα να μιλάνε γι’ αυτόν.
Η θεωρία του Μπαλτάκου προς τη Χ.Α.
Η κυβέρνηση, και κυρίως η Ν∆, φαίνεται ότι αφενός πουλάει την αρχή του τέλους της κρίσης παρουσιάζοντας το λεγόμενο success story, με το πλεόνασμα, το μέρισμα, την προσφυγή στις αγορές κλπ. Και αφετέρου με τη πόλωση, πολώνοντας π.χ. με τους μετανάστες για να μπορέσει να ακουμπήσει και την ΧΑ. Τη ΧΑ, η Ν∆ δύσκολα θα μπορέσει να την ακουμπήσει επί της ουσίας. Η θεωρία του Μπαλτάκου, ότι είμαστε μια οικογένεια και επομένως τα παραστρατημένα παιδιά της οικογένειας θα τα ξαναφέρουμε πίσω, κατά τη γνώμη μου δεν ισχύει. Μπορεί όντως σε μεγάλο βαθμό οι ψηφοφόροι της ΧΑ να προέρχονται από τη μήτρα της δεξιάς, αυτό δεν σημαίνει ότι η παραταξιακή αυτή ταυτότητα θα τους οδηγήσει πίσω στο κυρίαρχο κόμμα της δεξιάς ή της κεντροδεξιάς. Οι ψηφοφόροι αυτοί, από όσο μπορούμε να τους μελετήσουμε, έχουν διαρρήξει τη σχέση τους με το σύνολο του κομματικού συστήματος. Είναι πέραν της δεξιάς. ∆εν γυρίζουν πίσω σε αυτούς που διαμόρφωσαν αυτή την κατάσταση με την κρίση. Απελπισμένοι άνθρωποι που θέλουν να μαυρίσουν όλους. ∆εξιόστροφοι στην πλειοψηφία τους πα-
Το success story δείχνει να πιάνει κάποια μεσαία στρώματα δεν κατεβαίνει παρακάτω. Στα μεσαία στρώματα αυτή τη στιγμή το success story, σταθερότητα μέσα στην Ευρώπη, δείχνει να δουλεύει. Αυτό αποτρέπει μια αποσύνθεση της εκλογικής βάσης της Ν∆ για αυτό και βλέπουμε να έχει σχετικώς υψηλά δημοσκοπικά ποσοστά όπως επίσης ενισχύει το προφίλ του Σαμαρά, που έχει επικεντρωθεί στο «με εντολή Σαμαρά» άρα ως πολιτική επιλογή δείχνει να έχει πετύχει να συγκρατήσει εκλογική πελατεία μεσαίων στρωμάτων. Την ταξική πόλωση την είχαμε δει και στις εκλογές του Ιουνίου έχω πλέον την αίσθηση και με τη ρητορική και των δύο κομμάτων Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ ότι αυτή μεγαλώνει ακόμη περισσότερο. Το ένα κομμάτι της κοινωνίας δεν ακούει το άλλο. Τα μεσαία στρώματα φοβούνται την καταστροφή που έρχεται με το ΣΥΡΙΖΑ και τα κατώτερα στρώματα θεωρούν ότι πρόκειται για το success story των τραπεζών. ∆εν επικοινωνούν αυτά τα δύο ακροατήρια. Πάντως σε συμβολικό επίπεδο αυτό δουλεύει. Έχω την αίσθηση, δεν είμαι οικονομολόγος, ότι σε επίπεδο μεσαίων στρωμάτων, όποιοι επιβίωσαν βρίσκονται σε ένα μεταίχμιο, που γνωρίζουν ότι δεν θα πάνε παρακάτω. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν καταστράφηκαν. Είναι τρομερή η επίθεση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Από όλα τα κανάλια. Πιστεύεις ότι είναι τα συμφέροντα, όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, ή είναι ιδεολογικό το θέμα; Πριν από το ιδεολογικό, και ο ΣΥΡΙΖΑ απάντησε με επιθετικότητα, και με πόλεμο. Είναι φανερό, όχι μόνο τα ΜΜΕ, αλλά συνολικά η μεγαλοαστική τάξη βλέπει με εξαιρετικά αρνητικό μάτι το ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν υπάρχει επικοινωνία. Έγιναν κάποιες προσπάθειες, αλλά έμειναν ημιτελείς. Και ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη γνώμη μου, με όλες τις εσωτερικές του αντιφάσεις τελικά τις υπονόμευσε. Η εμφανέστατη διγλωσσία και κακοφωνία, που υπάρχει στον ΣΥΡΙΖΑ πάνω σε αυτά τα θέματα, είναι σίγουρο ότι δεν βοηθά και όταν απέναντι έχεις κακόπιστους, τότε, θα σου κάνουν την τρίχα, τριχιά. Η πολυγλωσσία είναι η αχίλλειος πτέρνα του ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο ως προς τους μεγαλοαστούς, παντού.
Η στάση της ηγεσίας της Ε.Ε
Η ηγεσία της ΕΕ εν συνόλω, αλλά και κυρίως η Μέρκελ, στηρίζουν τη κυβέρνηση, ενώ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν διαφορετική στάση από τη δομική επιθετικότητα που του έκαναν στις εκλογές του Ιούνη. Πώς μπορούμε να το ερμηνεύσουμε;
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ώνει ακόμα περισσότερο Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Έδωσαν στήριξη αναφανδόν στην κυβέρνηση, γιατί ενδιαφέρονται να μην σπάσει το σκοινί της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Να πιέσουμε χωρίς να σπάσει το σκοινί. Επιπλέον έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ δύσκολη κατάσταση ενόψει των ευρωεκλογών. Πρώτο κόμμα στη Γαλλία θα είναι πιθανό το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν και σε άλλες χώρες, Αυστρία, Σλοβακία κτλ. θα έχουμε ισχυρά ακροδεξιά κόμματα. Η σύνθεση του ευρωκοινοβουλίου θα είναι για πρώτη φορά τέτοια, που το ευρωπαϊκό όραμα θα έχει τραυματιστεί. Αυτοί που εμφανίζονται ως ηγέτες της Ευρώπης δεν εμπνέουν καθόλου τους πληθυσμούς. Η αποχή έφτασε το 2009 το 57%. Είχαμε ξεκινήσει το 1979-81-84, με συμμετοχή πάνω από 60% και βρισκόμαστε πλέον, σε συμμετοχή 43%. Μια περαιτέρω πτώση απονομιμοποιεί το όλο εγχείρημα και τονίζει με μεγάλη ένταση, το ζήτημα που χαρακτηρίζαμε ως «δημοκρατικό έλλειμμα» και το οποίο πλέον αφορά την «απουσία της δημοκρατίας». Είναι εντυπωσιακός ο αντιευρωπαϊκός λόγος της Λεπέν, η οποία πιάνει 25%. Εάν αυτά που λέει η Λεπέν για τις Βρυξέλλες, την ΕΕ και το ευρώ, τα έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ, θα τον είχαν κρεμάσει στην πλατεία Συντάγματος. Γιατί, όμως, δεν χτυπάνε δομικά το ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον Ιούνη; Πρώτον δεν έχουμε εθνικές εκλογές. Ακόμα και να έρθει πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και να ισχυροποιηθεί ολίγον και η ευρωπαϊκή αριστερά, δεν είναι το μείζον πρόβλημα αυτή τη στιγμή για την ηγεσία της ΕΕ. Το μείζον πρόβλημα δεν είναι καν ο ευρωσκεπτισκισμός, αλλά ο ευρωαρνητισμός. Μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο η επιλογή της υποψηφιότητας Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν, ώστε να είναι πιο προσεκτικοί; Όχι τόσο, διότι το Κόμμα της ΕΑ είναι σχετικώς περιθωριακό. Κάποια στιγμή στις δημοσκοπήσεις που γίνονται στο σύνολο των 28 χωρών φάνηκε ότι μπορεί να αναδειχτεί τρίτη δύναμη, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις το φέρνουν τέταρτη δύναμη, πίσω από τους φιλελεύθερους, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι σε χαμηλά επίπεδα, και δεν έχει ομοιόμορφη επιρροή στις διάφορες χώρες. Αυτό βέβαια που πέτυχε η υποψηφιότητα Τσίπρα είναι να ενοποιήσει σχετικά, αυτό το ετερόκλητο μόρφωμα, που ήταν τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Και αυτό πρέπει κανείς να του το αναγνωρίσει, και να αντιπαραβάλει σε αυτό, την «κακοφωνία» που υπάρχει, στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Έχεις έναν ηγέτη που πετυχαίνει αυτή την θετική εξέλιξη με το κόμμα της ΕΑ και έμμεσα αμφισβητείται στο εσωτερικό του κόμματός του.
Η «κακοφωνία» του ΣΥΡΙΖΑ
Το κάνεις πιο σαφές; ∆εν είναι λίγα τα παραδείγματα. Είναι σχεδόν ένα την ημέρα. Ξεκινώντας από τις υποψηφιότητες των περιφερειαρχών, όπου εκεί ήταν η πρώτη εμφανέστατη έκρηξη, όταν ακόμα και η τάση την οποία συμπαθεί η «Εποχή», η ΑΝΑΣΑ, αποστασιοποιήθηκε από την προεδρική πλειοψηφία. Τη στιγμή μάλιστα, που είσαι έτοιμος να ξεκινήσεις μια μάχη και ξέρεις ότι σου έχουν αλλάξει την ατζέντα με τις δύο Κυριακές- ακριβώς για να σε φέρουν να αντιμετωπίσεις το δύσκολο πρόβλημα που είναι η αυτοδιοικητική σου παρουσία. Αντί να τα έχεις βρει από πριν και να πάνε σε μια Κ.Ε. πανηγυρική, έγινε μια συγκρουσιακή Κ.Ε., και όλα αυτά διαρρέουν χειρότερα από ό,τι διέρ-
7
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μπροστά του ένα καθοριστικό μήνα
Μπορούμε να επενδύσουμε στη συγκρατημένη πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ; Ακόμα και η συγκρατημένη πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ έχει αρκετό δρόμο μπροστά της, έχουμε ένα μήνα. Ειδικά αυτές οι χαλαρές εκλογές, παίζονται πάρα πολύ στην προεκλογική περίοδο, τώρα αποκρυσταλλώνονται οι επιλογές των ανθρώπων. Άρα ότι και να βρίσκουμε σήμερα, δεν ξέρουμε εάν θα το ξαναβρούμε. Ειδικά για τις ευρωεκλογές, δεν μπορούμε εκ των προτέρων να συνυπολογίσουμε τις επιπτώσεις της πρώτης Κυριακής, καθώς και την αποχή.
“
Πώς θα έβλεπες να διαχειρίζεται την πολιτική του ο ΣΥΡΙΖΑ; Θεωρώ ότι θα πρέπει αμέσως μετά τις τριπλές εκλογές να τις μελετήσει σε βάθος, να δει τι έγινε. Η ΚΕ έχει τεράστια ευθύνη, αποδείχτηκε ανώριμη ως συλλογικό σώμα, και άρα, ακόμα και η σύγκλιση ενός έκτακτου συνεδρίου, ενδέχεται να είναι απαραίτητη. Επίσης, να πάρει τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών, και να δει, σε ποιους δήμους πήγε χειρότερα ακόμη και από το Μάϊο του 2012. Και εάν πήγε χειρότερα, να διαλύσει τις οργανώσεις. ∆εν είναι δυνατόν τοπικές επιλογές να είναι σε τέτοια αναντιστοιχία, με το κεντρικό επίπεδο.
Έχω την αίσθηση, δεν είμαι οικονομολόγος, ότι σε επίπεδο μεσαίων στρωμάτων, όποιοι επιβίωσαν βρίσκονται σε ένα μεταίχμιο, που γνωρίζουν ότι δεν θα πάνε παρακάτω. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν καταστράφηκαν.
ρεαν οι εσωκομματικές αντιθέσεις στο ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι για μένα το κρίσιμο: Ορθώς κάποιοι δημοσιογράφοι, αντισύριζα βέβαια, τον έχουν χαρακτηρίσει μεξικανικό στρατό. Από εκεί και πέρα, η κακοφωνία δεν σταμάτησε: Στις υποψηφιότητες, των δημοτικών εκλογών κυρίως, το τι διέρρευσε από εδώ και από εκεί, ποιος θα κάνει «λευκή απεργία», ποιος δεν δέχεται τον τάδε, πώς κατορθώνεις σε μεγάλη πόλη να έχεις υποψήφιο επίσημο και να σου φεύγουν τα στελέχη να πηγαίνουν στον ανεπίσημο. ∆εν ξέρω πόσους δήμους θα μπορέσει να καταγράψει, ο ΣΥΡΙΖΑ ότι κέρδισε στις 25 Μαΐου. Και μην έχεις καμία αμφιβολία ότι από την πλευρά της η κυβέρνηση θα αναδείξει ακριβώς αυτό το στοιχείο. Επιμένω για τους δήμους, διότι, για να είσαι πραγματικά κόμμα εξουσίας, αυτό πρέπει να το μεταφράζεις σε κάθε δήμο. Με εξαίρεση κάποιες πετυχημένες υποψηφιότητες, έχει φανεί ότι δεν το πέτυχες. Τα προβλήματα των δημοσκοπήσεων ∆ημοσκόποι λένε ότι σε αντίθεση, με άλλες περιόδους, σε αυτήν την περίοδο της κρίσης αυτοί που αρνούνται να απαντήσουν είναι πολύ μεγάλο ποσοστό. Άρα, η εκτίμηση που γίνεται από αυτούς τους δημοσκόπους είναι ότι αν καταφέ-
ρει ο ΣΥΡΙΖΑ να τους κάνει να ψηφίσουν, τότε η συντριπτική πλειοψηφία θα είναι με τον ΣΥΡΙΖΑ και κατά δεύτερον με τη Χρυσή Αυγή. Είναι προφανές ότι η ρευστότητα του κομματικού συστήματος επηρεάζει την εγκυρότητα των δημοσκοπήσεων. Όσο πιο απαξιωμένο είναι το πολιτικό σύστημα, τόσο μεγαλύτερη είναι η τάση άρνησης. Λέγανε παλιά για την Ανατολική Γερμανία ότι ένας πολίτης έχει τρεις επιλογές: διαμαρτυρία, υπακοή και έξοδο από την Ανατολική Γερμανία. Η έξοδος ως πολιτική επιλογή από το πολιτικό σύστημα ξέρουμε ότι διευρύνεται σταθερά. Στις εκλογές του 2004, είχαμε το μέγιστο της συμμετοχής (7.500.000 ψηφοφόροι). Κάθε χρόνο έχουμε μείωση της συμμετοχής. Μέσα σε 8 χρόνια αποχώρησαν από το εκλογικό σώμα, περίπου, 1.500.000 ενεργοί ψηφοφόροι και αυτοί που παραμένουν δεν μένουν και με κανένα τεράστιο ενθουσιασμό. Προβλήματα τεχνικά των δημοσκοπήσεων έχουμε και άλλα. Στις τηλεφωνικές έρευνες, υπολόγισε ότι το 20% έχει διακόψει την τηλεφωνική σύνδεση. Άρα μεθοδολογικά προβλήματα υπάρχουν, δεν είναι κάτι καινούργιο, συνειδητοποιείται από όλες τις εταιρείες δημοσκοπήσεων και γι’ αυτό μελετούν και άλλους δείκτες και επινοούν εμπειρικές μεθόδους που να σε οδηγήσουν στο αποτέλεσμα. Η επιτυχία των
δημοσκοπήσεων στην εξαιρετικά ρευστή κατάσταση του Ιουνίου και του Μαΐου του 2012, δείχνει ότι δόθηκε μια σχετικώς αξιόπιστη εικόνα.
Τα κεντροαριστερά κόμματα
Το ΠΑΣΟΚ και η ∆ΗΜΑΡ; Το ΠΑΣΟΚ από τη στιγμή της κατάρρευσής του που την τοποθετώ στο καλοκαίρι του 2011, περίπου ένα χρόνο μετά το πρώτο μνημόνιο, δεν μπόρεσε να ανακάμψει. Κατέρρευσε ως κομματικός μηχανισμός, γεγονός που οδήγησε στο αποτέλεσμα του Μαΐου και Ιουνίου. Αυτή η συρρίκνωση συνεχίστηκε δημοσκοπικά και μετά. Άρα, αυτή τη στιγμή είναι όντως ο μεγάλος ασθενής Ένα τμήμα του μεσαίου χώρου το απώλεσε και η ∆ΗΜΑΡ με τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση. Η ∆ΗΜΑΡ, ακόμα και αν ήθελε να παίξει το χαρτί της κυβερνητικής σταθερότητας έπρεπε να το παίξει όχι με τη συμμετοχή της, αλλά, με τη στήριξη της, δεν θα είχε εισπράξει αυτή τη φθορά. Θεωρώ πάντω πως η ∆ΗΜΑΡ θα επιβιώσει. Σίγουρα σε αυτό το χώρο, θα υπάρξουν εξελίξεις και διεργασίες. Το ΠΑΣΟΚ θα προβάλει το χαρτί των περιφερειακών εκλογών, και ιδιαίτερα το χαρτί του πρώτου γύρου, διεκδικώντας διάφορους αυτοδιοικητικούς πρώην δικούς του, όπως ο Σγουρός. Αλλά ο ίδιος ο Σγουρός που επιθυμεί να επανεκλεγεί, μόνο ως υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ δεν θέλει να εμφανίζεται. Θα έχουμε επικοινωνιακή διαμάχη το βράδυ του πρώτου γύρου.
* Ο Η. Νικολακόπουλος είναι πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τα αυτογκόλ και η ρελάνς ΣΥΡΙΖΑ
Συστράτευση στον Πειραιά
Ε
βδομάδα των Παθών, αμέσως μετά το Πάσχα, πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες μέρες λόγω της θύελλας που ακολούθησε την αντικατάσταση της Σουλεϊμάν Σαμπιχά από τον Μεστάν Οσμάν Ουσμίτ στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Την απόσυρση της Σαμπιχά ακολούθησε νέα κόντρα με την κυβέρνηση, καθώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγορήθηκε ότι υπέκυψε στις πιέσεις του τουρκικού προξενείου στη Θράκη, το οποίο δεν επιθυμούσε την παρουσία της Σαμπιχά στο ευρωψηφοδέλτιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ απάντησε ότι «δεν έχει να δώσει εξετάσεις και διαπιστευτήρια απέναντι σε κανέναν για τις θέσεις του για το συγκεκριμένο ζήτημα και στο κατά πόσο υποκύπτει σε πιέσεις ξένων παραγόντων» και πως κρίθηκε ότι η συγκεκριμένη υποψηφιότητα δεν ήταν αντιπροσωπευτική της μειονότητας και της τοπικής κοινωνίας. Θέση στο ζήτημα της υποψηφιότητας Σαμπιχά πήρε και η τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης, η οποία με ανακοίνωσή της υποστηρίζει ότι: «Η υποψηφιότητα της Σουλεϊμάν Σαμπιχά για τις ευρωεκλογές με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τόσο αθώα και κυρίως μια ‘καλή υποψηφιότητα’ από τη μειονότητα, όπως εσκεμμένα συνεχίζει να παρουσιάζεται από τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Η τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης γνωρίζει τον πραγματικό ρόλο και τις σκοπιμότητες που υπηρετεί μια υποψηφιότητα, όπως αυτή της κ. Σουλεϊμάν Σαμπιχά, και γνωρίζει όλα αυτά τα χρόνια στη Θράκη και ειδικότερα στην Ξάνθη, τις δραστηριότητές της...Η ίδια
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ Κυριακή 27 Απριλίου
** Η Ανοιχτή Πόλη 1ης Κοινότητας και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης διοργανώνουν τη διαδρομή «Στα ίχνη της ιστορίας και της ζωής της γειτονιάς», στις 4.30 μ.μ., στο σχολείο του Πικιώνη (Σίνα 71). Μιλά για τις λέξεις της πόλης ο Ν. Σαραντάκος.
∆ευτέρα 28 Απριλίου
** Συζήτηση με θέμα «∆ημόσιοιΕλεύθεροι χώροι στον Άλιμο: Ο ενεργός ρόλος του δήμου στην υπεράσπισή τους» διοργανώνει η δημοτική κίνηση Αλίμου «Άνω Κάτω στο Καλαμάκι», στις 7.30 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο (Λ. Ιωνίας 96). Μιλούν οι Ε. Μπελιά, Α. Θωμόπουλος και Χρ. Αναγνώστου. ** Εκδήλωση με θέμα «Από το Σικάγο μέχρι σήμερα, η ιστορία του εργατικού κινήματος» διοργανώνει η συνδικαλιστική παράταξη ΜΕΤΑ, στις 7.30 μ.μ., στο δημαρχείο Καισαριανής για την εργατική Πρωτομαγιά.
Τετάρτη 30 Απριλίου
** Παρουσίαση του ψηφοδελτίου της παράταξης «Ηλιου-πόλις, ανθρώπινη πόλη», στις 8 μ.μ., στο δημοτικό άλσος «∆ημήτρης Κιντής» ** Συναυλία και έκθεση βιβλίου για την Πρωτομαγιά διοργανώνουν στις 7 μ.μ., στην πλατεία ∆αβάκη ο σύλλογος υπαλλήλων δήμου Καλλιθέας, ο σύλλογος εκπαιδευτικών και η Εργατική Λέσχη Καλλιθέας.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Τ
προσωπικά και η δράση της μας είναι γνωστή από δεκαπενταετίας και είναι πάγια η επιλογή μας να μην έχουμε καμία επαφή με την ίδια, αλλά και με τους κύκλους που συναλλάσσεται».
Η κυβερνητική εκμετάλλευση
Το θέμα, πάντως, πήρε διαστάσεις καθώς η κυβέρνηση προσπάθησε να εκμεταλλευτεί το γεγονός ανοίγοντας θέμα μειονότητας. Αφορμή αποτέλεσαν δηλώσεις του υποψηφίου ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ∆ημήτρη Χριστόπουλου, σύμφωνα με τις οποίες «το ελληνικό κράτος με τις πολιτικές που ακολούθησε ως το 1990 δημιούργησε ένα «συμπαγές τουρκικό πράγμα», το οποίο κατόπιν προσπαθεί να διασπάσει.» Η Ν∆ κατηγόρησε τον ∆. Χριστόπουλο ότι ανοίγει θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λοζάνης και, μέσω της εκπροσώπου τύπου ζήτησε να αποπεμφθεί ο ∆. Χριστόπουλος από το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Ακολούθησε πόλεμος ανακοινώσεων των δύο κομμάτων με τον ΣΥΡΙΖΑ να εξηγεί, μέσω νέων δηλώσεων του ∆. Χριστόπουλου αλλά και στελεχών του όπως ο Π. Σκουρλέτης, ότι η συγκεκριμένη άποψη δεν ανοίγει κανένα θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης Λωζάνης, ενώ παράλληλα, κατηγόρησε τη Ν∆ για απόπειρα εκμετάλλευσης ευαίσθητων ζητημάτων όπως αυτό της μειονότητας της Θράκης. Στη συνέχεια ο ΣΥΡΙΖΑ υπενθύμισε συνέντευξη του Αντώνη Σα-
μαρά στο περιοδικό «Εποπτεία» το 1989, στην οποία αναφέρεται σε «τουρκική μειονότητα». Το «θέμα Χριστόπουλος» πρέπει πάντως να θεωρείται λήξαν. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η Σοσιαλιστική Τάση του ΣΥΡΙΖΑ θα έθετε ζήτημα αποχώρησης του από το ψηφοδέλτιο, στελέχη του κόμματος διαβεβαίωναν ότι ουδέποτε μπήκε στα όργανα τέτοιο θέμα, λέγοντας χαρακτηριστικά πως έτσι κι αλλιώς «δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση». Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι τέτοιες αστοχίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν η συγκεκριμένη επιλογή είχε συζητηθεί με τις τοπικές οργανώσεις και είχε «ελεγχθεί» πριν έρθει στα αρμόδια όργανα προς επικύρωση. Στο ίδιο ζήτημα παρενέβη και η «Αυγή», η οποία στο κύριο άρθρο της Τετάρτης, μεταξύ άλλων, αναρωτιέται: «Το ερώτημα είναι: ποιος είχε τη φαεινή ιδέα να συμπεριφερθεί με την αραχνιασμένη νοοτροπία της ΕΥΠ και να υποβάλει στον ΣΥΡΙΖΑ, σχεδόν λάθρα, την υποψηφιότητα μιας μουσουλμάνας - Ρομά, που έχει υιοθετηθεί εδώ και χρόνια από την ελληνική Ακροδεξιά;» Σύμφωνα πάντως με δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» (25/4) το όνομα της Σαμπιχά Σουλεϊμάν ήρθε στα όργανα από τον Γ. Αϋφαντή, σύμβουλο του Αλ. Τσίπρα σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, γεγονός που προκάλεσε, τελικώς, την αποπομπή του.
Άνεμος αισιοδοξίας για αυτοδιοικητικές
Έχουν ήδη οριστεί οι οκτώ υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες του περιφερειακού συνδυασμού «Αρχίζουμε» με επικεφαλής τη Ρένα ∆ούρου. Συγκεκριμένα, στον Κεντρικό Τομέα θα είναι η Ερμίνα Κυπριανίδου (περιφερειακή σύμβουλο), στο Βόρειο Τομέα ο προερχόμενος από τον οικολογικό χώρο, δημοσιογράφος, Γιώργος Καραμέρος, στο Νότιο ο Χ. Καπάνταης (στις προηγούμενες εκλογές είχε εκλεγεί με τον Α. Αλαβάνο), στην Ανατολική Αττική ο Π. Φιλίππου (πρ. ∆ήμαρχος Σαρωνικού), στη ∆υτική Αττική ο Γ. Βασιλείου (πρώην υποψήφιος νομάρχης), στον Πειραιά ο συνδικαλιστής Γ. Γαβρίλης στα Νησιά ο Π. Χατζηπέρος και στη ∆υτική Αθήνα ο Σ. Τζόκας (πρώην δήμαρχος Καισαριανής). Στον ΣΥΡΙΖΑ εκφράζουν την ικανοποίησή τους για τη μέχρι τώρα πορεία της προεκλογικής εκστρατείας της Ρένας ∆ούρου. Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί, ήταν και η μεγάλη επιτυχία που σημείωσε η εκδήλωση του συνδυασμού για τον πολιτισμό, που έγινε στο Μουσείο Μπενάκη, την Πέμπτη που μας πέρασε. Ολόκληρο το ψηφοδέλτιο θα ανακοινωθεί την ∆ευτέρα. Επιπλέον, μεγάλη ικανοποίηση επικρατεί για το ψηφοδέλτιο που ανακοίνωσε η «Ανοιχτή Πόλη». Όπως λένε άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τον ∆ήμο, το ψηφοδέλτιο δίνει «αέρα νίκης» στον Γαβριήλ Σακελλαρίδη καθώς σε αυτό συμπεριλαμβάνονται πρόσωπα τόσο από τον κόσμο του πολιτισμού όσο και από τα κινήματα αντίστασης των τελευταίων χρόνων, αλλά και προσωπικότητες εμβέλειας που δεν υπάρχουν στα άλλα ψηφοδέλτια.
ην απόσυρση της υποψηφιότητάς του και τη στήριξη στον Θοδωρή ∆ρίτσα ανακοίνωσε ο επικεφαλής του συνδυασμού «Πειραιάς 2014+» (∆ΗΜΑΡ) κ. Ηλία Τζανετουλάκου. Σχολιάζοντας την συγκεκριμένη κίνηση ο υποψήφιος δήμαρχος Πειραιά Θοδωρής ∆ρίτσας δήλωσε:«Η συστράτευση όλων των πειραιωτών για να γυρίσει σελίδα ο ∆ήμος Πειραιά και να ανακόψουμε την προσπάθεια των φθαρμένων καθεστώτων και επιχειρηματικών συμφερόντων να συνεχίσουν να ελέγχουν την πόλη μας, αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική.Η απόφαση του κ. Ηλία Τζανετουλάκου, των συνεργατών του αλλά και ανεξάρτητων πολιτών του Πειραιά να συστρατευθούν σε αυτή την κοινή προσπάθεια, προσδίδει μεγαλύτερη αισιοδοξία και στέλνει μήνυμα σε ακόμα περισσότερες πειραιώτισσες και περισσότερους πειραιώτες».
Με Γλέζο στην Ευρώπη
«Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση» είναι το σύνθημα που επικρατεί πλέον στην Κουμουνδούρου και έτσι θα πρέπει να αναγνωσθεί και η κίνηση της ανακοίνωσης της υποψηφιότητας του Μανώλη Γλέζου στο ευρωψηφοδέλτιο. «Έχω την τιμή και την περηφάνια από αυτόν τον τόπο της θυσίας να σας ανακοινώσω ότι αποφασίσαμε να κοσμήσει με την παρουσία του το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ η μεγάλη μορφή της Εθνικής Αντίστασης, ο ακάματος αγωνιστής της κοινωνικής δικαιοσύνης, ο σύντροφος Μανώλης Γλέζος» δήλωσε από τη Βιάνο της Κρήτης ο Αλέξης Τσίπρας, λίγα λεπτά μετά την ομόφωνη απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος. Στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι η παρουσία του Μανώλη Γλέζου θέτει επιτακτικά το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων. ∆εν ήταν άλλωστε τυχαία η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα ότι το θέμα θα τεθεί από τον Γλέζο στην πρώτη συνεδρίαση του ευρωκοινοβουλίου. Τη θέση του Μ. Γλέζου στην βουλή θα πάρει η Μάνια Παπαδημητρίου, η οποία αποχωρεί από το ευρωψηφοδέλτιο. Οι δύο θέσεις που παρέμειναν κενές (μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές), θα «έκλειναν» στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας το πρωί του Σαββάτου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πιθανότερο είναι να καλυφθούν από τον Ηλία Νικολόπουλο (καθηγητή Παντείου) και μία συνδικαλίστρια από τον ιδιωτικό τομέα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι μέλη της ΠΓ εξέφρασαν την άποψη ότι και οι δύο θέσεις πρέπει να καλυφθούν από γυναίκες, προκειμένου να καλυφθεί το ποσοστό του 50% γυναικών. Η επίσημη ανακοίνωση του ευρωψηφοδελτίου θα γίνει το απόγευμα της Τρίτης, στην Αθηναϊδα, σε μια κίνηση που θα σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματος, η οποία, όπως λένε στην Κουμουνδούρου, θα είναι «άνοιγμα στην κοινωνία», με ανάδειξη όλων των προβλημάτων που επιφέρουν οι μνημονιακές πολιτικές, αλλά και με προτάσεις για έξοδο από την κρίση και εναλλακτικές λύσεις. Αδάμος Ζαχαριάδης
9
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Ανόητες διαπιστώσεις και πρόχειρες λύσεις ΝΕΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ – ΕΛΛΑ∆Α 2021
Τ
ο «Νέο Εθνικό Αναπτυξιακό Πρότυπο – Ελλάδα 2021» που παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση στην Ομάδα Εργασίας της Ευρωζώνης (Euro working group) βασίζεται σε μελέτες του ΙΟΒΕ (ινστιτούτο μελετών του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών), του ΚΕΠΕ (Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, επίσημος σύμβουλος του υπουργείου Ανάπτυξης) και της κερδοσκοπικής εταιρίας McKinsey. Κι έτσι ανακύπτουν ήδη τα πρώτα ερωτήματα: καλά το ΚΕΠΕ, αλλά με τι κριτήρια επιλέχθηκαν το ινστιτούτο μιας ομάδας λόμπι, του ΣΕΒ, και μια κερδοσκοπική εταιρία; Πόσα πήραν; Αυτό το ερώτημα είναι εύλογο μετά τις κατοσταριές χιλιάρικα που πηγαινοέρχονταν μεταξύ ΟΟΣΑ, ΙΟΒΕ και δικηγορικών γραφείων πριν από λίγο καιρό. Προπάντων όμως: αυτή η ανάθεση έγινε στο πλαίσιο του «outsourcing», δηλαδή της ανάθεσης εργασιών του δημοσίου σε ιδιωτικές εταιρίες; Και στο τμήμα μελετών ποιας βιομηχανίας όπλων ή ποιανού εμπόρου όπλων θα ανατεθεί η μελέτη για το σχεδιασμό της ελληνικής αμυντικής πολιτικής; Ποιοι πρώην υφιστάμενοι και φίλοι τίνος υπουργού θα πάρουν αμοιβές;
Πολιτικά ερωτήματα
Τα πολιτικά ερωτήματα που τίθενται είναι ακόμα σοβαρότερα. Γιατί το «Νέο Εθνικό Αναπτυξιακό Πρότυπο – Ελλάδα 2021», αν και μέχρι τώρα υπάρχει μόνο σαν μια 7σέλιδη προχειράντζα – αυτή που δημοσίευσε η «Καθημερινή» –, υποτίθεται ότι θα αποτελέσει τη βάση για την οικονομική πολιτική τα επόμενα χρόνια, φυσικά με την ολωσδιόλου απίθανη προϋπόθεση, η κολεγιά ΣαμαράΒενιζέλου να συνεχίσει να κυβερνά. ∆εν έπρεπε, λοιπόν, έστω και αυτό το πρόχειρο σημείωμα, να τεθεί σε διαβούλευση με κοινωνικές οργανώσεις; ∆εν θα χρειαζόταν να γνωμοδοτήσει ή έστω να ενημερωθεί η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, να κληθούν εκεί φορείς να πουν τι θέλουν, τι περιμένουν και, εν τέλει, να υπάρξει γενικευμένη δημόσια συζήτηση στην Ολομέλεια; Βλέπεις όμως, στο νέο μοντέλο του πολιτικού μας συστήματος δεν χωρούν αυτά. Ο σχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής της Ελληνικής ∆ημοκρατίας θα βγαίνει από μια συνεννόηση με λομπίστες και μια δεύτερη συνεννόηση με την Ευρωομάδα Εργασίας. Κατά τους συντάκτες του «Νέου Αναπτυξιακού Προτύπου», η ρίζα των δεινών είναι ότι ο δημόσιος δανεισμός «επέτρεψε να δοθούν αυξήσεις μισθών υψηλότερες από την αύξηση της παραγωγικότητας». Ανεξάρτητα από την αξιολόγηση της σχέσης του ύψους των μισθών με την ανάπτυξη, η διαπίστωση είναι ανόητη. Γιατί, η σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα είναι δυνατή μόνο στον τομέα της παραγωγής εμπορευμάτων, δηλαδή προπάντων στον ιδιωτικό τομέα. Άλλωστε, μια έρευνα της Ένωσης ∆ημόσιων Επιχειρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προ δεκαπενταετίας έδειχνε ότι στην Ελλάδα η παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα της οικονομίας ήταν σχεδόν διπλάσια από του ιδιωτικού. Πώς, τώρα, ο δημόσιος δανεισμός οδηγεί σε αύξηση των μισθών στις ιδιωτικές επιχειρήσεις παραμένει το μικρό μυστικό των συντακτών του κειμένου. Εκτός αυτού, στον καπιταλισμό, η αύξηση του μεριδίου της εργασίας στο παραγόμενο προϊόν οδηγεί συνήθως τις επιχειρήσεις σε επενδύσεις εξορθολογι-
“
Η αναφορά στους μισθούς ως αιτία της επιδείνωσης «της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας» και «η δημιουργία υψηλών ελλειμμάτων» είναι ανοησία. Το αντίθετο συμβαίνει: η μείωση των μισθών αφαιρεί από τους επιχειρηματίες ένα μέρος της πίεσης για αύξηση της παραγωγικότητας και παραγωγή καινοτομίας, κι αυτό επιβεβαιώνεται εμπειρικά και στην περίπτωση της Ελλάδας.
σμού με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας, ώστε να αναπληρωθεί η απώλεια κερδών. Με άλλα λόγια, η αναφορά στους μισθούς ως αιτία της επιδείνωσης «της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας» και «η δημιουργία υψηλών ελλειμμάτων» είναι ανοησία. Το αντίθετο συμβαίνει: η μείωση των μισθών αφαιρεί από τους επιχειρηματίες ένα μέρος της πίεσης για αύξηση της παραγωγικότητας και παραγωγή καινοτομίας, κι αυτό επιβεβαιώνεται εμπειρικά και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Χρειάζεται η παρουσία του κράτους
Στο κεφάλαιο «Στρατηγική», ως πρώτο εργαλείο αναφέρεται η «σταδιακή μείωση του μεριδίου της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης στο ΑΕΠ», προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις. Αυτό είναι ως θεωρητικούρα το αντίστοιχο της μείωσης των δαπανών για την Υγεία, την Παιδεία και την Πρόνοια και της μείωσης των μισθών. Όμως, η βάση για την αύξηση της παραγωγής και των επενδύσεων είναι η ιδιωτική και η δημόσια κατανάλωση. Σήμερα μάλιστα βλέπουμε στον τομέα, ας πούμε της χαλυβουργίας, των δομικών υλικών, του φαρμάκου, ότι η κατάρρευση της εσωτερικής κατανάλωσης οδηγεί στην κατάρρευση επιχειρήσεων, γιατί οι εξαγωγές δεν αρκούν να τις κρατήσουν όρθιες, κι έτσι μειώνονται και οι εξαγωγές, γιατί συρρικνώνεται το παραγωγικό δυναμικό. Η συρρίκνωση του κράτους, που «στον τομέα της παραγωγής θα περιορισθεί στην παραγωγή κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών άμυνας και ασφάλειας», την οποία βλέπουμε ήδη να συντελείται, αναφέρεται στο κείμενο ως αξιωματικά ωφέλιμη. Κι όμως, ακόμα και το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκτός από τους οι-
κονομολόγους κάθε σχολής με εξαίρεση κάποιους, εν τω μεταξύ γραφικούς, ακραίους νεοφιλελεύθερους, θεωρούν ότι τουλάχιστον σε ορισμένους τομείς παραγωγής χρειάζεται η παρουσία του κράτους. Το βλέπουμε και γύρω μας: στις οικονομικά πιο ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες, ύδρευση, ενέργεια, συγκοινωνίες βρίσκονται ή επανέρχονται υπό δημόσιο έλεγχο, γιατί η ιδιωτική κερδοσκοπική τους διαχείριση θέτει φραγμούς στην κοινωνική. Ακόμα περισσότερο ισχύει αυτό για τις τράπεζες: η σταθερότητα των βορειοευρωπαϊκών οικονομιών βασίζεται κατά μεγάλο μέρος στον εκτεταμένο δημόσιο τραπεζικό τομέα, τον οποίο υπερασπίζονται όλες οι πολιτικές πτέρυγες – προς όφελος της αναπαραγωγής του κεφαλαίου βέβαια, αλλά αυτό λένε πως έχουν κατά νου και οι συγγραφείς του «Εθνικού προτύπου» – μόνο που φαίνεται ότι μάλλον στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ιδιωτικών συμφερόντων στοχεύουν, δηλαδή στην αρπαχτή.
Μικρά έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις
Οι λεγόμενες «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» και «οριζόντιες πολιτικές», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, περιέχει κυρίως τις ιδιωτικοποιήσεις και την «αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας». Αυτά με σκοπό πρώτ’ από όλα την άντληση πόρων για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Μόνο που, όπως ήδη έχει φανεί, το όφελος είναι πολύ μικρό. Γιατί, βλέπεις, το ξεπούλημα σε πανικό δεν μπορεί παρά να αποφέρει μικρά έσοδα, κι επομένως η καθαρή θέση του δημοσίου (μείωση του χρέους έναντι μείωσης της περιουσίας) δεν βελτιώνεται, το αντίθετο. Όσο για τη «βελτίωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης που ακολουθούν
τις ιδιωτικοποιήσεις», στο παράδειγμα του ΟΤΕ αποδεικνύεται ότι οι ιδιώτες αγοραστές δεν βάζουν ούτε καρφί στον τοίχο από δικά τους μέσα. Οι όποιες επενδύσεις είναι είτε από τα κέρδη του Οργανισμού είτε από δανεισμό – κι αυτά τα έκανε και το ∆ημόσιο ως ιδιοκτήτης, καλύτερα μάλιστα, όπως έκανε και κάνει στον ΟΣΕ, στην ΕΥ∆ΑΠ και ΕΥ∆ΑΘ και στη ∆ΕΗ. Αλλά και η «ενίσχυση του ανταγωνισμού», τουλάχιστον μέχρι σήμερα, μόνο ως ενίσχυση της δυνατότητας μεγάλων επιχειρήσεων να πιέζουν τους μικρούς ανταγωνιστές τους εμφανίζεται – κι αυτό οδηγεί στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα που ισχυρίζεται ότι έχει Η ευνόηση της «ευελιξίας στην αγορά εργασίας», γράφει το «Νέο Εθνικό Πρότυπο», θα βασίζεται στην αρχή της ευελιξίας με ασφάλεια, μόνοι που από ασφάλεια δεν έχει δει κανένας τίποτα, αντιθέτως η «ευελιξία», δηλαδή η διευκόλυνση των απολύσεων, δίνει και παίρνει. Η «έμφαση στην καινοτομία», προϋποθέτει μεγάλα κονδύλια για την ανάπτυξη της έρευνας και διευκόλυνση της μεταφοράς των αποτελεσμάτων της στην παραγωγή. Αυτό απαιτεί ένα ευέλικτο τραπεζικό σύστημα με σαφή προσανατολισμό και γνώση που θα χρηματοδοτεί το εγχείρημα, δεν θα ενδιαφέρεται για την αξία της μετοχής, αλλά για την απόδοση των πόρων που δανείζει – δηλαδή ένα δημόσιο τραπεζικό σύστημα, στο οποίο δεν θα έχουν λόγο τα κερδοσκοπικά χετζ φαντς που αγοράζουν τώρα μπιρ παρά τις λεγόμενες «συστημικές τράπεζες». Επίσης απαιτεί ενίσχυση των δημόσιων ερευνητικών κέντρων και των πανεπιστημίων, ενώ η κυβέρνηση τα κλείνει ή τα συρρικνώνει.
Χωρίς αναπτυξιακά εργαλεία
Το ζήτημα των τραπεζών ως εργαλείου παραγωγικής ανασυγκρότησης φαίνεται ακόμα καλύτερα στο κεφάλαιο «Τομεακές πολιτικές», στο οποίο αναφέρονται ως «πυλώνες» ο τουρισμός, όπου όμως υπάρχει η εμμονή στην αδιάκριτη προσέλκυση επενδύσεων και μόνο, δηλαδή στην καταστροφή του Κάβο Σίδερου, του Ελληνικού, της Κασσιόπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η λέξη «περιβάλλον» δεν αναφέρεται πουθενά. Το ίδιο ακριβώς και με την αγροτική παραγωγή – κουβέντα για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων, ενώ στην ενέργεια γίνεται απλώς λόγος για τη «βελτιστοποίηση του ενεργειακού μείγματος» και τη «βιώσιμη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, ενώ το ζητούμενο είναι πώς θα σχεδιαστεί με χρονοδιάγραμμα και έλεγχο των ετήσιων επιδόσεων η παραγωγή της συνολικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς τα φαραωνικά αιολικά πάρκα των ιδιωτών να καταστρέψουν το περιβάλλον. Τελικά, τα μόνα αναπτυξιακά εργαλεία που διαθέτει το «Νέο Εθνικό Πρότυπο» είναι η μείωση της φορολογίας των κερδών και των ασφαλιστικών εισφορών, οι ιδιωτικοποιήσεις, η ακόμα μεγαλύτερη κατάργηση της προστασίας της εργασίας, και η πλήρης αδιαφορία για το περιβάλλον. Ένα πρότυπο δηλαδή του προηγούμενου αιώνα, τόσο αναποτελεσματικό για την κοινωνία και απάνθρωπο όσο θα περίμενε κανείς από τους συγγραφείς του. Θόδωρος Παρασκευόπουλος
10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι (επικίνδυνες) μεταμορφώσεις της ελληνικής ∆εξιάς Του Ευθύμη Παπαβλασόπουλου*
Η
ένταση και οι συνέπειες της παρατεταμένης οικονομικής και κοινωνικοπολιτικής κρίσης καθώς και οι τεκτονικές μετατοπίσεις που προκαλεί στο πολιτικό και κομματικό μας σύστημα θέτουν σε δεύτερο πλάνο τις αθέατες πολλές φορές διεργασίες και τους πολυσήμαντους μετασχηματισμούς στο εσωτερικό των κομμάτων. Κι όμως είναι ακριβώς αυτές οι «εσωτερικές» αλλαγές που ενδέχεται να προσδιορίσουν στο προσεχές μέλλον τις πολιτικές εξελίξεις και κυρίως τον τρόπο διευθέτησης της κρίσης. Από την άποψη αυτή οι εξελίξεις στην Ν∆ και η κριτική αποκωδικοποίηση των φαινομενικά αντιφατικών σημάτων που εκπέμπει αναφορικά με την ιδεολογικοπολιτική της ταυτότητα και την πολιτική της στρατηγική εμφανίζουν προφανές πολιτικό ενδιαφέρον.
Το γενετικό μοντέλο και…
Για να κατανοήσουμε ωστόσο τη σημασία των μετασχηματισμών που εξελίσσονται στην συντηρητική παράταξη και για να πιθανολογήσουμε τις εκβάσεις τους, οφείλουμε να ανατρέξουμε στα κρίσιμα φορτία που διαμόρφωσαν τη γενετική ταυτότητα της μεταπολιτευτικής ∆εξιάς. Ανασυνθέτοντας λοιπόν τα ίχνη μιας τεσσαρακονταετούς πολιτικής διαδρομής και με τον κίνδυνο των σχηματοποιήσεων θα έλεγα ότι: Η Ν∆, όπως άλλωστε τα περισσότερα κόμματα, αποτέλεσε την πολιτική κρυστάλλωση ενός κοινωνικού συνασπισμού αστικών και μικροαστικών μερίδων υπό την ηγεμονία των πρώτων, τα συμφέροντα των όποιων ανέλαβε να εκπροσωπήσει. Στη συνάφεια αυτή η συνοχή της εξαρτιόνταν εν πολλοίς από την ικανότητά της να εναρμονίζει τα συμφέροντα τους και κυρίως να παρέχει στα πολυπληθή μικροαστικά στρώματα τους αναγκαίους για την αναπαραγωγή τους υλικούς και συμβολικούς πόρους. Παρά την ποικιλία των διαχειριστικών της ρεπερτορίων που κυμάνθηκαν, ανάλογα με την ιδεολογικοπολιτική συγκυρία και τους συσχετισμούς δύναμης, από τον διστακτικό κενσυανισμό μέχρι τον αμήχανο νεοφιλελευθερισμό και από τον μετριοπαθή πολιτικό φιλελευθερισμό μέχρι τον ήπιο αυταρχισμό, η Ν∆ δεν έπαψε να αποτελεί το κατεξοχήν ταξικό κόμμα του πολιτικού μας συστήματος. Βασική της μεριμνά υπήρξε πάντα η διευθέτηση των αντιθέσεων στο εσωτερικό του άρχοντος συγκροτήματος και η προώθηση πολιτικών που εγγυούνταν την απρόσκοπτη διαδικασία συσσώρευσης και την αναπαραγωγή των σχέσεων τα-
ξικής κυριαρχίας και πολιτικής ηγεμονίας. Η Ν.∆ συγκροτήθηκε ιδρυτικά ως το κατεξοχήν κόμμα του κράτους. Πριν ακόμη αποικίσει το κοινωνικό πεδίο ως μαζικό κόμμα ζυμώθηκε στην υλικότητα του κράτους, συνυφάνθηκε με τους μηχανισμούς του και συντονίστηκε με τα προτάγματά του. Με τον τρόπο αυτό επικαιροποίησε και εκσυγχρόνισε, στις συνθήκες της μεταπολίτευσης, τις παραδοσιακές μορφές άρθρωσης της κοινωνικής της ενδοχώρας με το πολιτικό σύστημα. Σε αντίθεση με την μετεμφυλιακή ∆εξιά η Ν∆, ακόμα και στις πλέον αυταρχικές της αναδιπλώσεις και στις αντιδημοκρατικές της διολισθήσεις, ουδέποτε παραβίασε ανοιχτά τους δικαιοκρατικούς περιορισμούς και τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Αντίθετα συνέβαλε στην εδραίωση ενός θωρακισμένου έστω κράτους δικαίου και «συμβιβάστηκε» με τις συνέπειες του θεσμοθετημένου πολιτικού ανταγωνισμού. Ταυτόχρονα, φρόντιζε να καλλιεργεί συστηματικά τις ιδεολογικές εγκλήσεις και τις συμβολικές ταυτίσεις, που συμπυκνώνονται στο κλασικό τρίπτυχο πατρίς – θρησκεία - οικογένεια, συσπειρώνοντας την υπερσυντηρητική κοινωνική της βάση, την πλέον συντηρητική ανάμεσα στα ομόλογα ευρωπαϊκά κόμματα, η οποία στην πλειοψηφία της δυσκολεύονταν εμφανώς να συμφιλιωθεί με τις αξίες του πολιτικού φιλελευθερισμού και τους κώδικες της πολιτικής μετριοπάθειας. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι σε συνθήκες σχετικής σταθερότητες η Ν∆ κατάφερε να εναρμονίσει αποτελεσματικά τα αντιφατικά
ταξικά και ιδεολογικοπολιτικά φορτία που σμίλευσαν το γενετικό της μοντέλο γεγονός που, παρά τις εσωτερικές αντιθέσεις και τις πρόσκαιρες διασπάσεις, διασφάλισε τη σχεδόν αδιατάρακτη πολιτική ενότητα του μεταπολιτευτικού συντηρητισμού.
…οι διαβρωτικές αλλοιώσεις του
Αυτές ακριβώς τις αντιφάσεις αποκάλυψε και όξυνε η κρίση, ενώ η διαχείριση της, στην οποία η Ν∆ εκ των πραγμάτων κλήθηκε να αναλάβει κεντρικό ρόλο, περιόρισε δραστικά τη δυνατότητα της ηγεσίας της να τις διευθετεί και να τις εξομαλύνει. Στη συνάφεια αυτή η κρίση διαβρώνει και αλλοιώνει τα συγκροτησιακά στοιχειά του μεταπολιτευτικού συντηρητισμού σπρώχνοντας τη Ν.∆ σε ένα (φαύλο) κύκλο μετασχηματισμών. Συγκεκριμένα: Οι εφαρμοζόμενες μνημονικές πολιτικές ρηγματώνουν τον συντηρητικό κοινωνικό συνασπισμό στο βαθμό που καταστρέφουν τους υλικούς και συμβολικούς όρους αναπαραγωγής των μικροαστικών μερίδων, οι οποίες αποτέλεσαν τον συνεκτικό του ιστό. Παράλληλα, δοκιμάζουν την ιδεολογική και πολιτική συνέπεια της Ν. ∆., η οποία δυσκολεύεται εμφανώς να πείσει το υπερσυντηρητικό της ακρωτήριο, ότι οι επιλογές της εξυπηρετούν το εθνικό συμφέρον και διασφαλίζουν τη θέση των «νοικοκυραίων» τη στιγμή μάλιστα που πλήττουν ευθέως αρχέτυπα σύμβολα της συντηρητικής ταυτότητας όπως η αποταμίευση, η μικροιδιοκτησία, η αυτοαπασχόληση και η ιδιόκτητη στέγη.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Η ταχύτατη αποσύνθεση του κοινωνικού συνασπισμού και η «υπονόμευση» των ιδεολογικών του θεμελίων λειτουργούν διαλυτικά για τον ιστορικό πολιτικό του φορέα, κάτι που αποτυπώνεται στην πολιτική ρευστοποίηση της κοινωνικής του βάσης και στον εντυπωσιακό, για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα, κερματισμό της ελληνικής ∆εξιάς. Η σημαντικότερη ωστόσο αλλοίωση της γενετικής ταυτότητας της Ν∆ συνίσταται στην αποδέσμευση της από τους φιλελευθέρους και δημοκρατικούς περιορισμούς και στην διολίσθηση της σε ένα απροκάλυπτο πλέον αυταρχισμό. Πράγματι στο πλαίσιο της ιδιότυπης κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, που εγκαθίδρυσαν οι μνημονικές δουλείες μεθοδεύεται, με πρωτοβουλία της Ν∆ και με τη σύμπραξη των εμφανών και αφανών κυβερνητικών της ετέρων, μια πρωτοφανή συρρίκνωση των ατομικών και πολιτικών ελευθερίων και μια επικίνδυνη νόθευση των θεσμών και των κανόνων της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Στη συνάφεια αυτή υποχωρεί ο πολίτικος φιλελευθερισμός και η δημοκρατική συνέπεια όχι μονό τον υπερσυντηρητικών στοιχείων που σχηματικά χρεώνονται στην ομάδα Σαμαρά αλλά και των πολιτικών στελεχών που εκφράζουν την λεγομένη καραμανλική παράδοση.
∆ιασώζεται κάτι;
Αν κάτι διασώζεται τελικά από την ιδρυτική ταυτότητα του μεταπολιτευτικού συντηρητισμού είναι η εμμονική προσήλωση της Ν.∆, στη διασφάλιση των όρων αναπαραγωγής των σχέσεων ταξικής κυριαρχίας και μάλιστα με την ενεργοποίηση των πλέον αυταρχικών εργαλείων. Οι ιδεολογικοπολιτικοί μεταμορφισμοί που επιχείρησα να περιγράψω συνθηματικά δεν υπαγορεύονται από τις ανάγκες της συγκυρίας και δεν περιορίζονται στο πλαίσιο διαχείρισης της κρίσης. Αντίθετα εγγράφονται σε ένα συνολικότερο σχέδιο το οποίο θέτει εν αμφιβόλω τις κοινωνικές, πολιτικές και θεσμικές κατακτήσεις της Μεταπολίτευσης. Οι κατακτήσεις αυτές με πυρήνα το δημοκρατικό κεκτημένο διεύρυναν τις πολιτικές ελευθερίες και τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των κυριαρχούμενων τάξεων. Από την άποψη αυτή η κρίση αποτελεί, για τις ηγεμονικές μερίδες του άρχοντος συγκροτήματος, τους οργανικούς διανοούμενους του συστήματος, και μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού, μια χρυσή ευκαιρία να εκκαθαρίσουν τους ανοιχτούς λογαριασμούς τους με την ενοχλητική Μεταπολίτευση. Βεβαίως η εξέλιξη αυτή δεν αποτελεί μια ακόμα ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά εναρμονίζεται με τη συνολικότερη συντηρητική, αντιδημοκρατική και αντικοινωνική μετατόπιση που συντελείται τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη και τον κόσμο. Είναι φυσικό λοιπόν η ηγετική ομάδα της Ν∆ να μην ασφυκτιά μόνο από τους περιορισμούς της μεταπολιτευτικής ∆ημοκρατίας αλλά και να μην αισθάνεται άνετα στο στενό κουστούμι που έραψε ο Κ. Καραμανλής και οι επίγονοί του. Η δυσφορία αυτή εκφράστηκε άλλωστε σχεδόν ανοιχτά με την πρόθεση του Α. Σαμαρά να απαλείψει την ενοχλητική δημοκρατική υπόμνηση από τον τίτλο του κόμματος, διαλύοντας και τυπικά το δημιούργημα του Κ. Καραμανλή κλείνοντας έτσι και τις προσωπικές του εκκρεμότητες με την παράταξη.
* Ο Ευθύμης Παπαβλασόπουλος (διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Ο γύρος τού
∆ΙΕΘΝΗ Π. Σταυρινίδης: Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει πορεία
Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ μιλά για το διακύβευμα των ευρωεκλογών και το στοίχημα της επίλυσης του Κυπριακού. σελ. 12
Ο πόλεμος της σοβιετικής διαδοχής
ΚΟΣΜΟΥ
Ευρωεκλογές: Ευκαιρία για καταψήφιση της λιτότητας
Η αλλαγή πορείας της Ευρώπης με ένα ήπιο πρόγραμμα ή και πιο ριζοσπαστικό προϋποθέτει ρήξη με τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων. σελ. 15
Η Ρωσία επιστρέφει στην πρώην ΕΣΣ∆ και οι ΗΠΑ στην Ευρώπη
Ο Τζωρτζ Μπους ο πρεσβύτερος με τον πρόεδρο της Ουκρανίας σε κοινή συνέντευξη Τύπου το 1991. Του Γιώργου Καπόπουλου
Ε
δώ και 22 και πλέον χρόνια υπάρχει μία βαρύνουσα γεωπολιτική εκκρεμότητα, μία χαίνουσα πληγή στην Περιφερειακή σε Ευρώπη και Ασία αλλά και στην Παγκόσμια Σταθερότητα: Τι θα γίνει με τις χώρες της πρώην ΕΣΣ∆; Θα κατοχυρώσουν πραγματική ανεξαρτησία απέναντι στη Μόσχα ή θα βρεθούν ξανά υπό την επιρροή της μέσω μιας σταδιακής ολοκλήρωσης που θα ξεκινά ως Τελωνειακή Ένωση, στη συνέχεια Νομισματική Ένωση και στο τέλος Πολιτικοστρατιωτική Ένωση συνομοσπονδιακού η ομοσπονδιακού τύπου;
Από τη διάλυση της ΕΣΣ∆ έως σήμερα
Εδώ και είκοσι τρία χρόνια, η μεν Ουάσιγκτον προσπαθεί με κάθε τρόπο να απεξαρτήσει τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες από τη Ρωσία και η Μόσχα τραβά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Από την Τρανσδνειστερία στη Μολδαβία, μέχρι την Αμπαχαζία και τη Νότια Οσσετία στη Γεωργία, η Ρωσία από την επόμενη μέρα σχεδόν της διάλυσης της ΕΣΣ∆ κατέστησε σαφές ότι ένα από τα δυνατά της χαρτιά είναι οι ρωσόφωνοι πληθυσμοί, αλλά και φιλικές προς αυτήν μειονοτικές εθνότητες στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Η διάλυση της ΕΣΣ∆ και τα όσα επακολούθησαν δεν θυμίζουν τη διάλυση της Αυστροουγγαρίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1918 μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και σε καμιά περίπτωση τη διάλυση των Αποικιακών Αυτοκρατοριών της Βρετανίας και της Γαλλίας στην
δεκαετία του ‘60. Σε αντίθεση με τις Αποικιακές Αυτοκρατορίες, που ήταν υπερπόντιες, η Ρωσική Αυτοκρατορία και στην συνέχεια η ΕΣΣ∆ ήταν Χερσαία με όλους τους δεσμούς γεωγραφικής, οικονομικής, εμπορικής και συγκοινωνιακής αλληλεξάρτησης που μπορούμε να φαντασθούμε. Σε αντίθεση με την Αυστροουγγαρία και με την Οθωμανική αυτοκρατορία, που περιλάμβαναν ιστορικά έθνη που φιλοδοξούσαν να γίνουν ανεξάρτητα κράτη, η Ρωσία-ΕΣΣ∆ όσο εξωφρενικό και αν ακούγεται ήταν μια σχετικά συμπαγής χώρα: Πυρήνας τα τρία συγγενή σλαβικά έθνη το ρωσικό, το ουκρανικό και το λευκορωσικό. Σε ό,τι αφορά τον Καύκασο, η Ρωσία δεν υπήρξε απλά κατακτητής, αλλά ο προστάτης των Χριστιανών Αρμενίων και Γεωργιανών απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την γειτονική Περσία. Οι υπόλοιπες ασιατικές δημοκρατίες είναι έθνη που κατασκευάσθηκαν από τον Λένιν και τον Στάλιν στην δεκαετία του ‘20. Μόνη σοβαρή εστία εθνικιστικού πυρετού στην πρώην ΕΣΣ∆ ήσαν οι τρεις βαλτικές χώρες (Λιθουανία, Εσθονία και Λετονία), που έγιναν ανεξάρτητες το 1918 και προσαρτήθηκαν στην ΕΣΣ∆ το 1939-40, μετά το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, με το οποίο η Ναζιστική Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση μοίρασαν την Πολωνία και συμφώνησαν την επάνοδο της Μόσχας στην Βαλτική. Ο πυρετός των αποσχιστικών κινημάτων που εμφανίσθηκε στο τέλος της περιόδου Γκορμπατσόφ 1989-90, των Βαλτικών Εξαιρουμένων, ήταν ιδιόμορφος: Πρώτα από όλα, εξέφραζε τη διάθεση ρήξης με το σοβιε-
“
11
τικό καθεστώς, αλλά και την προσδοκία γρηγορότερης μετάβασης στον καπιταλιστικό... παράδεισο της ελεύθερης αγοράς. Επιπροσθέτως, όπως και στην περίπτωση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ήταν μία σωτήρια λύση ανακύκλωσης και παραμονής στην εξουσία της τοπικής κομματικής νομενκλατούρας του ΚΚΣΕ, υπό το ένδυμα του εθνικισμού-πατριωτισμού.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως τραγωδία
Ακόμη και στην χειρότερη στιγμή της Κρίσης, στα μέσα του 1991, ουδείς φανταζόταν ως ενδεχόμενο τη διάλυση της ΕΣΣ∆. Αλήθεια, ποιος θυμάται σήμερα τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, τον Ιούλιο του 1991, να μιλά στην πλατεία Μεϊντάν του Κιέβου και να εκλιπαρεί τους χιλιάδες συγκεντρωμένους να μην παρασυρθούν από τα κηρύγματα των ακραίων εθνικιστών γιατί μια ενδεχόμενη διάλυση της ΕΣΣ∆ θα οδηγούσε σε παγκόσμια αποσταθεροποίηση; Σίγουρα όχι ο Κέρι, η υφυπουργός Εξωτερικών Νούλαντ ούτε ο διευθυντής της CIA, που ωθούν στα άκρα την εθνικιστική και ακροδεξιά ηγεσία στο Κίεβο. Τον Αύγουστο του 1991, ο Γκορμπατσόφ είχε συμφωνήσει για τη συγκρότηση μιας Νέας Ένωσης με εννέα δημοκρατίες και υπήρχε η βάσιμη προσδοκία ότι, πλην βαλτικών, θα ακολουθούσαν και οι εναπομείνασες τρεις. Η υπογραφή θα γινόταν στο Κρεμλίνο την Τρίτη 20 Αυγούστου, όμως τη ∆ευτέρα το πρωί οι πραξικοπηματίες κατέλαβαν για λίγες μέρες την εξουσία. Ο Γκορμπατσόφ επέστρεψε μετά από λίγες μέρες με τον Γέλτσιν να κρατά ως πρόεδρος της Ρωσίας την πραγμα-
Αλήθεια, ποιος θυμάται τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, το 1991, να εκλιπαρεί τους συγκεντρωμένους να μην παρασυρθούν από τα κηρύγματα των ακραίων εθνικιστών; Σίγουρα όχι ο Κέρι, η υφυπουργός Εξωτερικών Νούλαντ ούτε ο διευθυντής της CIA, που ωθούν στα άκρα την εθνικιστική και ακροδεξιά ηγεσία στο Κίεβο. τική εξουσία και η πρώτη ώθηση για τη διάλυση της ΕΣΣ∆ είχε δοθεί: Η Ρωσία από επίκεντρο ενός κινήματος εκδημοκρατισμού που θα απλωνόταν σε όλη την χώρα ήταν πλέον ύποπτη για την πιο σκληρή αυταρχική παλινδρόμηση. Η δεύτερη ώθηση ήλθε από την τυχοδιωκτική ομάδα Γέλτσιν, που οργάνωσε εσπευσμένα ασύντακτα και εκβιαστικά τη διάλυση της ΕΣΣ∆ τον ∆εκέμβριο του 1991 για να διώξει τον Γκορμπατσόφ από το Κρεμλίνο. Ο Γέλτσιν και οι συνεργάτες του, Ρουσκόι και Χασμπουλάτοφ, που δύο χρόνια αργότερα θα αλληλοσφάζονταν στο κτίριο της Βουλής με εκατοντάδες νεκρούς εκβίασαν τους έκπληκτους προέδρους της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, Κραβτσούκ και Σουσκιέβιτς, δεν ζήτησαν την γνώμη των άλλων σοβιετικών δημοκρατιών και πριν ειδοποιήσουν τον Γκορμπατσόφ τηλεφώνησαν στον έκπληκτο Μπους στο Λευκό Οίκο! Η Ρωσία έχει μια παράδοση επαναστατικού ντεφετισμού (ηττοπάθειας) με κορυφαίο δείγμα γραφής τη συνεργασία του Λένιν με τις Μυστικές Υπηρεσίες του Κάιζερ το 1917 που του επέτρεψαν να φύγει από την Ελβετία, να διασχίσει τη χώρα με ειδικό συρμό και στη συνέχεια μέσω Βαλτικής και Φινλανδίας να φθάσει στην Αγία Πετρούπολη. Ο Γέλτσιν και η ομάδα τυχοδιωκτών που τον στήριζε διέψευσαν τον Μαρξ που λέει ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα: Αν οι Μπολσεβίκοι επένδυσαν στην ήττα και στην αποσταθεροποίηση για να πάρουν την εξουσία ο Γέλτσιν επένδυσε στη διάλυση της ΕΣΣ∆ και έτσι η ιστορία επαναλήφθηκε ως τραγωδία.
12
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2013
Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει πορεία
στα δίκτυα του κόσµου
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΑΥΡΙΝΙ∆ΗΣ, ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΚΕΛ www.multireferendum.cat
∆ημοψήφισμα για την δημοκρατία
Τριάντα κοινωνικές οργανώσεις της Καταλο νίας συμμετέχουν στην εκ-
στρατεία για το δημοψήφισμα που ξεκινά σήμερα και θα διαρκέσει μέχρι τις ευρωεκλογές, και αποτυπώνει την επιθυμία των ανθρώπων να αποφασίζουν αμεσοδημοκρατικά οι ίδιοι για τις ζωές τους. Στο δημοψήφισμα μπορούν να συμμετέχουν όσοι είναι πάνω από 16 ετών, και ανάμεσα στα θέματα που θα τεθούν είναι το δικαίωμα στην στέγη, η δημόσια διαχείριση του νερού, το δικαίωμα πρόσβασης όλων στην δημόσια υγεία, κλπ. www.rostrossinacido .blogspot.com
Πρόσωπα χωρίς οξύ
Με τελευταίο θύμα μια 23χρονη που πέθανε πριν λίγες ημέρες, συνεχίζονται στην Κολομβία οι επιθέσεις με οξύ εναντίον των γυναικών, και ο αριθμός τους έχει φτάσει στις 926 την τελευταία δεκαετία. Η φεμινιστική πρωτοβουλία «πρόσωπα χωρίς οξύ» αναφέρει ότι ο νόμος για την ενδοοικογενειακή βία είναι ανεπαρκής, και προσπαθεί μέσω εικόνων και προσωπικών μαρτυριών γυναικών που έχουν δεχτεί επιθέσεις να ευαισθητοποιήσει την κολομβιανή κοινωνία και να διεκδικήσει κρατικές πολιτικές που να τους επιτρέπουν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους.
www.projektantifa.dk
Ούτε στην Κοπεγχάγη, ούτε πουθενά
Με στόχο να μην αφήσουν χώρο δράσης και παρουσίας στους εχθρούς της
ελευθερίας, ακτιβιστές και οργανώσεις του αντιφασιστικού κινήματος κάνουν κάλεσμα για μαζική παρουσία στους δρόμους της Κοπεγχάγης στις 10 Μαΐου, υπερασπιζόμενοι μια ανοιχτή κοινωνία όπου όλοι/ες θα είναι ευπρόσδεκτοι/ες ανεξάρτητα από την θρησκεία, την εθνικότητα και τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Αφορμή είναι η πρόθεση του Εθνικού Μετώπου να διοργανώσει την πρώτη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο νεοναζιστική διαδήλωση στην πόλη. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Παναγιώτης Σταυρινίδης μιλά στην “Εποχή” για το διακύβευμα των ευρωεκλογών, την αναμενόμενη άνοδο της Αριστεράς και το στοίχημα της επίλυσης του Κυπριακού. Οι ευρωεκλογές γίνονται σε μια κομβική περίοδο για την Ευρώπη. Οικονομική κρίση, αύξηση του ευρωσκεπτικισμού και της ακροδεξιάς και – τελευταία – μια μυρωδιά «ψυχρού πολέμου». Πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη αναπροσανατολισμού της ΕΕ σήμερα και ποια η θέση της Αριστεράς μέσα σε αυτό το πλαίσιο; Μέχρι πόσο μπορεί να κρατήσει η πολιτικής της λιτότητας; Μέχρι την πλήρη εξαθλίωση των πολιτών; Μέχρι την ολική επαναφορά του φασισμού; Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει πορεία. Και η αλλαγή πορείας πρέπει να ξεκινήσει από τις ιδέες, αυτές να μετασχηματιστούν σε πολιτικές, και να καταλήξουν σε λύσεις στα πραγματικά προβλήματα των πολιτών. Ξεκινώντας με την επαναφορά των ιδεών της αλληλεγγύης, της ισότητας και των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, μετασχηματίζοντας αυτές τις ιδέες σε πολιτικές που αφορούν το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και καταλήγοντας με δομές του κράτους μέλους που θα προσφέρουν πραγματική υπηρεσία στον κάθε πολίτη: Υγεία, παιδεία, πρόσβαση στην εργασία, κοινωνική προστασία, αξιοπρέπεια. Λιγότερα χρήματα για εξοπλισμούς, περισσότερα για κοινωνική πολιτική. Ως αριστερά έχουμε χρέος να δώσουμε λύσεις. Λύσεις που θα πηγάζουν μέσα από τα ιδανικά της αριστεράς. Εφαρμόσιμες και μετρήσιμες.
“
Υπάρχει δυνατότητα μεταρρύθμισης της ευρωζώνης ή έχουν δίκαιο όσοι υποστηρίζουν ότι φιλολαϊκές λύσεις
μπορούν να βρεθούν μόνο εκτός της ευρωζώνης; Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί σήμερα μέσα σε ένα συγκεκριμένο ιδεολογικο-πολιτικό πλαίσιο. Όμως δεν είναι μία στατική έννοια μέσα στο χρόνο και την ιστορία. Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις, γίνονται ζυμώσεις, διαμορφώνονται πολιτικές. Οι κοινωνικές δυναμικές αλλάζουν. Θέλουμε τη συνεργασία μεταξύ των λαών, θέλουμε όμως και την αξιοπρέπεια. Μαζί με τις πολιτικές δυνάμεις που συμμερίζονται τις ίδιες ανησυχίες και τα ίδια οράματα, να βρούμε τις λύσεις. Να παλέψουμε μαζί για μία διαφορετική κοινωνία. Αλίμονο αν θεωρούσαμε δεδομένη στο διηνεκές τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα. Η Ευρωζώνη λειτουργεί μέσα σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Πρέπει να διεκδικήσουμε ένα διαφορετικό πλαίσιο. Όπου οι ανάγκες των πολιτών θα προηγούνται των αναγκών των αγορών, των δανειστών και των τραπεζών. Φαίνεται ότι η ευρωπαϊκή αριστερά θα είναι από τις πολιτικές δυνάμεις που θα αυξήσουν την επιρροή τους στις ευρωεκλογές. Παράλληλα, διεκδικεί την προεδρεία της Κομισιόν, με την υποψηφιότητα του Αλ. Τσίπρα. Πιστεύετε ότι μπορεί να αναπτυχθεί μια διαφορετική δυναμική μέσα στην Ευρώπη; Βεβαίως. Αν όχι τώρα, πότε; Θα πρέπει να κτίσουμε πάνω στα αποτελέσματα της επόμενης μέρας. Χρειάζεται περισσότερη συνεργασία και κοινή δράση μεταξύ των δυνάμεων της αριστεράς. Υπάρχει η τοπική διάσταση της κρίσης, υπάρχει όμως και η ευρωπαϊκή, όπως και η παγκόσμια. Πρέπει να διεκδικήσουμε μαζί. Να τολμήσουμε. Και
αυτή η προσπάθεια χρειάζεται να έχει διάρκεια και προοπτική. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η οικονομική κρίση σε Ελλάδα και Κύπρο είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Συμμερίζεστε τη θέση αυτή; Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η ευρωπαϊκή αριστερά στις προσπάθειες αυτές; Η λύση του Κυπριακού χρειάζεται πάνω από όλα πολιτική βούληση, μα κυρίως καλή θέληση. Να βρούμε τις λύσεις. Να βρούμε κοινή γλώσσα. Να οραματιστούμε ένα καλύτερο, κοινό μέλλον με τους συμπατριώτες μας τους Τουρκοκύπριους. Γιατί το λέω αυτό; Επειδή όταν δεν θέλεις να κάνεις κάτι, μπορείς να βρίσκεις μονίμως δικαιολογίες. Στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Η περαιτέρω διαιώνιση του προβλήματος μόνο χειρότερες επιπτώσεις μπορεί να φέρει και στις δύο πλευρές. Με προεκτάσεις φυσικά σε Ελλάδα και Τουρκία. Η Αριστερά οφείλει νοηματοδοτήσει τη λύση μέσα από τα δικά της ιδανικά, αξίες και χαρακτηριστικά. Να διαμορφώσει ένα διαφορετικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που θα αλλάζει το ιστορικό παράδειγμα και θα μετατρέπει την Κύπρο σε υπόδειγμα ειρηνικής συμβίωσης, αλληλεγγύης και ευημερίας. Η λύση μπορεί να φέρει την οικονομική ανάκαμψη, ναι. Οφέλη θα έχουμε, όμως και σε κοινωνικό επίπεδο.Και αυτά δεν πρέπει να τα αγνοούμε. Κυρίως θα απαλλαχθούμε από τις αναπαραστάσεις που μας κρατούσαν στάσιμους για δεκαετίες: Το μίσος, τον εθνικισμό, το φόβο για το διαφορετικό.
Η λύση μπορεί να φέρει την οικονομική ανάκαμψη, ναι. Οφέλη θα έχουμε, όμως και σε κοινωνικό επίπεδο. Και αυτά δεν πρέπει να τα αγνοούμε. Κυρίως θα απαλλαχθούμε από τις αναπαραστάσεις που μας κρατούσαν στάσιμους για δεκαετίες: Το μίσος, τον εθνικισμό, το φόβο για το διαφορετικό
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Ευκαιρία για καταψήφιση της λιτότητας
13
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
“
Η άλλη πορεία της Ευρώπης είναι επιτακτική για τη διέξοδο από την κρίση, τη μείωση της ανεργίας που έχει πλήξει ήδη 26 εκατομμύρια, ενώ οι άνεργοι το 2008 ήταν 10 εκατομμύρια. Αξιοσημείωτο είναι ότι 7,5 εκατ. νέοι Ευρωπαίοι δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν ούτε παρακολουθούν πρόγραμμα κατάρτισης.
Οι εργαζόμενοι της Ισπανίας και Πορτογαλίας στην πρωτοπορία του αγώνα κατά της λιτότητας στην Ευρώπη.
Σ
τις 25 Μαΐου, δηλαδή σε λιγότερο από ένα μήνα, θα γίνουν οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου ευρωκοινοβουλίου. Ωστόσο, το απερχόμενο συνεχίζει να τακτοποιεί διάφορες υποθέσεις, όπως συνηθίζεται. Τελευταία, ψήφισε ανάμεσα στις άλλες οδηγίες για τα εργασιακά και αυτή που αναφέρεται στους εργαζόμενους που βρίσκονται σε «αποστολή». ∆ηλαδή, τους εργαζόμενους που στρατολογούνται από τις πολυεθνικές σε διάφορες χώρες και φτωχές περιοχές, για να σταλούν σε ξένες χώρες και να δουλεύουν εκεί με πάμφθηνα μεροκάματα και άθλιες συνθήκες εργασίας, χωρίς βέβαια καμία προστασία. ∆εν είναι λίγοι αυτοί που μιλούν για τη σύγχρονη εργασιακή σκλαβιά. Το κοινωνικό ντάμπιγκ που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες καταγγελθεί, επανέρχεται προς δόξαν της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας της οικονομίας των πλούσιων χωρών. Αυτή είναι μια από τις εκφάνσεις του νέου μοντέλου που θέλουν να επιβάλουν, αφού κατεδαφίσουν ολοκληρωτικά το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.
Η πραγματικότητα διαψεύδει τις Βρυξέλλες
∆εν είναι αυτή η μοναδική ρύθμιση της τελευταίας στιγμής. Η ελίτ των Βρυξελλών και η γραφειοκρατία, καθώς και το Γιούρογκρουπ έχουν επιδοθεί σε μια άοκνη προσπάθεια να τακτοποιήσουν μικρά και μεγάλα ζητήματα, για να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η ίδια πολιτική και ακόμα να αποδείξουν ότι η πολιτική της λιτότητας πέτυχε και οι χώρες, ιδιαίτερα της Νότιας Ευρώπης που βρίσκονται σε μια παρατεταμένη κρίση, τώρα έχουν μπει σε μια καλή πορεία και είναι έτοιμες να βγουν στις αγορές… Αρκεί να προχωρήσουν πιο πέρα τις μεταρρυθμίσεις. Η πραγματικότητα, όμως, τους διαψεύδει και επιπλέον έρχεται να προστεθεί ακόμα και μια χώρα σ’ αυτές που πρέπει να συμμορφωθούν με τις
υποδείξεις των Βρυξελλών και του Βερολίνου: η Γαλλία. Η δεύτερη σε οικονομική δύναμη χώρα στην ΕΕ βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, που όμοιά της δεν είχε γνωρίσει μετά την απελευθέρωση. Τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση Ζαν-Ζακ Ερό και αυτά που εξήγγειλε ο νέος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς (πάγωμα των μισθών, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ.) δεν απέχουν πολύ από αυτά που επέβαλε στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία η τρόικα, για την οποία γίνονται σκέψεις, μάλιστα, στις Βρυξέλλες να αναδιοργανωθεί, έτσι ώστε να συνεχίσει, προφανώς από καλύτερες θέσεις, να επιβλέπει και να καθορίζει τις τύχες των χωρών που βρίσκονται υπό την κηδεμονία της. Έτσι, οι ευρωεκλογές που θα γίνουν στις 25 Μαΐου, αποκτούν εντελώς ξεχωριστή σημασία και δεν είναι καθόλου τυχαίο που έχουν ήδη κινητοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο κινηματικές, επιστημονικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις εκτός από τα παραδοσιακά κόμματα της αριστεράς. Γιατί το ερώτημα που τίθεται, είναι εάν θα συνεχίσει αυτή η πολιτική της γενικευμένης κρίσης, της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, που παρουσιάζεται σαν η μόνη δυνατή, ή θα αναζητηθεί μια άλλη πορεία για την Ευρώπη. Τα κόμματα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην Ευρώπη –συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες– δεν έχουν να προτείνουν τίποτα το καινούργιο. Από την άλλη, τα κινήματα, τα συνδικάτα και το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς παρουσιάζουν ένα πλαίσιο εναλλακτικών προτάσεων για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.
«Φτάνει πια η λιτότητα»
Πιο συγκεκριμένα, τα ευρωπαϊκά συνδικάτα διαδήλωσαν, πριν λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες, για να στείλουν το δικό τους μήνυμα προς τους ηγέτες της Ευρώπης. Ένα μήνυμα απλό: η πολιτική της λιτότητας όχι μόνο δεν δίνει καμία απάντηση και διέ-
ξοδο από την κρίση, αλλά την οξύνει ακόμα περισσότερο. Στο ίδιο συμπέρασμα συμπίπτουν τόσο τα προοδευτικά συνδικάτα Πορτογαλίας, Γαλλίας και βόρειων χωρών που πήραν μέρος σε αυτή τη διαδήλωση. Τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, ταυτόχρονα, υπογράμμισαν την ανάγκη «χάραξης μιας άλλης πορείας για την Ευρώπη». Η άλλη πορεία της Ευρώπης είναι επιτακτική για τη διέξοδο από την κρίση, τη μείωση της ανεργίας, που έχει πλήξει ήδη 26 εκατομμύρια, ενώ οι άνεργοι το 2008 ήταν 10 εκατομμύρια. Οι πραγματικοί μισθοί στο διάστημα αυτό μειώθηκαν σημαντικά σε 16 χώρες από τις 28 της ΕΕ. Αξιοσημείωτο είναι ότι 7,5 εκ. νέοι Ευρωπαίοι δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν, ούτε παρακολουθούν πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Για ν’ αλλάξει αυτή η κατάσταση, πρέπει να τερματιστεί η πολιτική της λιτότητα, να γίνουν μαζικές επενδύσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και την αύξηση της κατανάλωσης. Τα ευρωπαϊκά συνδικάτα εκτιμούν ότι χρειάζεται να διατεθούν 280 δισ. ευρώ κάθε χρόνο για το σκοπό αυτό, ή το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να διαρκέσει 10 χρόνια για τη δημιουργία 11 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. Οι προτάσεις των συνδικάτων και του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που έρχονται να δώσουν απαντήσεις στα κρίσιμα προβλήματα σήμερα, δεν σχολιάζονται ούτε συζητιούνται, γιατί προφανώς ενοχλούν.
Αναγκαία η χάραξη νέας πορείας
Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή πορείας της Ευρώπης με ένα ήπιο πρόγραμμα ή και πιο ριζοσπαστικό προϋποθέτει ρήξη με τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων, «ακόμα κι αν αυτή δεν είναι η πιο πιθανή σήμερα», αναφέρει ο Ντομινίκ Φιο, οικονομολόγος και εκπρόσωπος της γαλλικής Attac, ο οποίος συνεχίζει: «Αυτή η ρήξη μπορεί να βασιστεί σε δύο όρους: την
απόρριψη από τους λαούς και τους εκλεγμένους εκπροσώπους της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ώστε να υλοποιηθεί η εναλλακτική πολιτική με στόχο την αλληλεγγύη και την οικολογική ανάπτυξη. Και από την άλλη τη συνειδητοποίηση ότι το ευρώ είναι ένα κοινό αγαθό, το οποίο θα πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία των προοδευτικών πολιτικών». Και καταλήγει: «Στόχος μας είναι να καταπολεμήσουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Οι ευρωεκλογές είναι μια σπάνια ευκαιρία γι’ αυτόν αγώνα». Μ. Κοβάνης
14
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2013
Oδηγίες προς ναυτιλομένους Η ΑΛΛΗ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ
Σ
τις 22 Απρίλη παρουσιάστηκε στη Νάπολη, το εγχειρίδιο «Οδηγίες προς ναυτιλομένους«, μια μικρή ανθολογία διηγημάτων που γράφτηκαν από τους υποψήφιους του ψηφοδελτίου «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα». Πήραν μέρος συγγραφείς, δημοσιογράφοι, μία τραγουδίστρια και μία θεατρική συγγραφέας. Αναγνώστηκαν αποσπάσματα των έργων σε μια προσπάθεια συγκέντρωσης πόρων για την προεκλογική εκστρατεία, αφού το ψηφοδέλτιο χρηματοδοτείται μόνο από τις δωρεές των υποστηρικτών του. Το νόημα των διηγημάτων δεν είναι μόνο αυτό. Είναι η απόδειξη ότι η πολιτική είναι κάτι ζωντανό και ενεργό, που υπάρχει σε όλα όσα μας περιβάλλουν, στη λογοτεχνία, στο θέατρο και στη μουσική. Είναι η αναζήτηση καινούριων, διαφορετικών δρόμων. Είναι η ιδέα της άλλης Ευρώπης. Τα διηγήματα είναι της Βαλέρια Παρέλα, του Ερμάνο Ρέα, της Λορεντάνα Λιπερίνι, της Έλενα Λέντα, του Φράνκο Αρμίνιο, του Κούρτσιο Μαλτέζε, της Ντανιέλα Παντοάν, του Ιβάνο Μαρεσκότι, του Αλεσάντρο Τζιλιόλι.
Οι ευρωπαίες φεμινίστριες παίρνουν θέση
Εκτός από την αριστερή διανόηση η «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» υποστηρίζεται και από τις Φεμινίστριες για μια Άλλη Ευρώπη (FAE). Στην ιστοσελίδα του ψηφοδελτίου εξηγούν τους λόγους που τις οδήγησαν σ’ αυτή την απόφαση λέγοντας ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο καπιταλιστικός ιστός της αράχνης, μια θωρακισμένη δομή στην υπηρεσία των κυ-
θέρωσής της από το φασιστικό και ναζιστικό ζυγό, το 1945.
Στο πλευρό των κινημάτων
ρίαρχων εξουσιών για να υποτάξουν όλο και περισσότερο τους λαούς». Και συνεχίζουν: «Ακριβώς γι’ αυτό, εμείς οι γυναίκες, που είμαστε ο αγαπημένος στόχος των πολέμων και των οικονομικών και πολιτικών αποφάσεων που λαμβάνονται ενάντια στους λαούς, επιθυμούμε να επιβεβαιώσουμε τη σημασία της διεθνούς αλληλεγγύης, έτσι ώστε να ξαναπάρουμε στα χέρια μας τη μοίρα μας». Σύμφωνα με την FAΕ, oρισμένες ευρωπαίες φεμινίστριες, ιδιαίτερα το κόμμα FI (Feminists Initiative) στη Σουηδία, το φεμινιστικό ψηφοδέλτιο στη Γαλλία και οι φεμινίστριες υποψήφιες του ψηφοδελτίου «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» στην Ιταλία, φιλοδοξούν να αλλάξουν τις σημερινές ευρωπαϊκές πολιτικές και να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των γυναικών. Οι δυνάμεις της «Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα» δεν θέλουν μόνο να αλλά-
ξουν ριζικά τη σημερινή ευρωπαϊκή πολιτική για τον πολιτισμό, για τις γυναίκες, για την κοινωνία, αλλά και να συνδέσουν τις δημοκρατικές και αντιφασιστικές ρίζες της μεταπολεμικής Ιταλίας με το όραμά τους γι’ αυτή τη δημοκρατική, αντιφασιστική, δικαιότερη Ευρώπη του αύριο. Οι προσπάθειες χειραγώγησης της κοινωνίας και αφαίρεσης των δικαιωμάτων των πολιτών κινούνται παράλληλα με τις προσπάθειες αναθεώρησης της ιστορίας, με φράσεις του τύπου «Όλοι πολέμησαν για την πατρίδα, φασίστες και παρτιζάνοι» και «σε όλους τους μαχητές αξίζει σεβασμός», πόσω μάλλον σε περίπτωση που αυτοί οι μαχητές είναι νεκροί, οπότε «ο νεκρός δεδικαίωται», έστω και φασίστας και ναζί. Στις 25 του Απρίλη, ακριβώς ένα μήνα πριν από τις ευρωεκλογές, η Ιταλία γιόρτασε την επέτειο της απελευ-
Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα, σε ένα συγκινητικό μήνυμά της προς τους ιταλούς πολίτες, υπενθυμίζει τη σύνδεση της δημοκρατικής Ιταλίας και της Ευρώπης και του ιταλικού Συντάγματος του 1948, ίσως του δημοκρατικότερου της Ευρώπης, με τους σημερινούς στόχους της αριστεράς. Οι δυνάμεις των ανταρτών που απελευθέρωσαν την Ιταλία πριν από εβδομήντα χρόνια υπόσχονταν αξιοπρέπεια, κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία και αυτές οι αρχές μεταδόθηκαν στο πνεύμα του Συντάγματος. Αυτό το Σύνταγμα και αυτές οι αρχές δέχονται συνεχείς επιθέσεις σήμερα. H «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» είναι η μόνη δύναμη που υπερασπίζεται τα δημόσια αγαθά, την κοινωνική πρόνοια, τους μισθούς και τις συντάξεις. Στο μήνυμά της η «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» αναλαμβάνει την υποχρέωση να στηρίξει τους αγώνες για τη δημοκρατία και ενάντια στη λιτότητα σε όλη την Ευρώπη. Και καταλήγει: «Θα είναι η αρχή μιας στροφής προς μια δικαιότερη κοινωνία και προς μια αξιοπρεπέστερη ζωή για όλους». Αυτή η αρχή της στροφής περνάει μέσα από τα κινήματα και την αντίσταση σε κάθε χώρο, αλλά και μέσα από θεσμούς, όπως η Ευρωβουλή. Οι σύντροφοι της «Άλλης Ευρώπης» το έχουν απόλυτα κατανοήσει. Τόνια Τσίτσοβιτς
Μια πραγματική Πρωτομαγιά και το γέλιο του Βέντολα Συνέντευξη με τον Μικέλε Ριοντίνο
Παραθέτουμε μια συνέντευξη του Μικέλε Ριοντίνο, του “Νεαρού Μονταλμπάνο”, του γνωστού νέου ηθοποιού και οικολόγου ακτιβιστή από τον Τάραντα, που θα λάβει μέρος την Πρωτομαγιά σε μια εκδήλωση για το δικαίωμα στην υγεία και στο περιβάλλον. Τη συνέντευξη πήρε ο Τζανλούκα Κοβιέλο
Πρωτομαγιά, γιορτή των εργαζομένων. Γιατί εξακολουθεί να είναι μια σημαντική μέρα; Στο δεύτερο μισό του 1800, ένας συνδικαλιστής ονόματι Σπάις καταδικάστηκε σε θάνατο στις ΗΠΑ με την κατηγορία ότι συμμετείχε στις εξεγέρσεις για τη μείωση του ωραρίου εργασίας. Πριν πεθάνει πρόφερε τα παρακάτω λόγια: «Θα έρθει η μέρα που η σιωπή μας θα είναι πιο ισχυρή από τις φωνές που καταπνίγονται σήμερα». Γι’ αυτό η Πρωτομαγιά για μένα είναι μια σημαντική μέρα, επειδή δεν είναι δυνατό να μείνει κανείς σιωπηλός απέναντι στα όσα συμβαίνουν σήμερα στην
Ιταλία. Στον Τάραντα έχουμε προσκαλέσει πολλούς συλλόγους που εκπροσωπούν τις περιοχές με αυξημένη ρύπανση σε όλη τη χώρα. Θέλουμε να τους ακούσει όσο περισσότερος κόσμος γίνεται. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ήρθε η στιγμή να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο και να αγωνιστούμε μαζί για τους κοινούς μας στόχους. Γιατί στον Τάραντα; Επειδή εκείνη η γη, η δική μου, είναι το έμβλημα του κατά πόσο το πρώτο άρθρο του Συντάγματος (ΣτΜ η Ιταλία είναι μια χώρα που θεμελιώνεται στην εργασία) έμεινε μόνο στα χαρτιά. Στον Τάραντα, περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού, είναι φανερό ότι η δουλειά και η παραγωγή δεν μπορούν πλέον να υπάρξουν σε βάρος του δικαιώματος στην υγεία. ∆εν είναι δυνατό να επιτρέψουμε πλέον σε οποιονδήποτε να κάνει αυτό που έγινε στον Τάραντα και γι’ αυτό είναι σημαντικό να συναντηθούμε εκεί την Πρωτομαγιά. Μια γιορτή των εργαζομένων χωρίς τα συνδικάτα; Ελπίζω πως όχι. Εμπλέκουμε και φέτος τα συνδικάτα, ιδιαίτερα τη FIOM, επειδή θέλουμε να ανοίξει ο διάλογος για τα λάθη που έγιναν και να σκεφτούμε από πού πρέπει να γίνει η επανεκκίνηση, μέσα και έξω από την Ilva. Εμείς θέλουμε η Πρωτομαγιά να είναι μια ευκαιρία διαλόγου και όχι μια στιγμή συζήτησης ανάμεσα σε εκείνους που έχουν την ίδια άποψη. Θέλουμε να συζητήσουμε με τα συνδικάτα και με τους θεσμούς, θέλουμε να κάνουμε τις προτάσεις μας, ζητάμε να μη γίνεται συζήτηση για τον Τάραντα μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και, κυρίως, θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι τίποτε δεν έχει ακόμη λυθεί, το αντίθετο. Το πρόβλημα ρύπανση, ιδιαίτερα αυτό που προκλήθηκε από την Ilva, δεν αντιμετωπίστηκε ακόμη με τον τρόπο που εμείς απαιτούμε. ∆εν είμαστε πλέον διατεθειμένοι να ακούμε πολιτικούς και θεσμικούς εκπροσώπους που
παριστάνουν ότι όλα έχουν λυθεί. Ο δρόμος σας θα είναι στ’ αλήθεια ο δρόμος του διαλόγου; Ναι, δεν είμαι συνηθισμένος να σκέφτομαι με την οπτική των φίλων και των εχθρών. Εκείνη την ημέρα θα φροντίσουμε ώστε ο καθένας να μπορέσει να αναπτύξει τη δική του άποψη. ∆εν θέλουμε να στήσουμε καμία «παγίδα». Αν όμως αυτοί που θα προσκληθούν δεν εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να παρουσιαστούν, θα το πάρουμε απόφαση. Ούτε ο Βέντολα δεν είναι εχθρός; Υπήρξα ψηφοφόρος του Βέντολα. Πίστεψα τις προτάσεις του. Έπειτα κηλιδώθηκε με διάφορες υποκριτικές συμπεριφορές απέναντι στον Τάραντα. Το μεγαλύτερο λάθος που διέπραξε, κατά τη γνώμη μου, ήταν ότι δεν ανέλαβε τις ευθύνες του φανερά. Αν ήταν πιο σεμνός ίσως να είχε υπάρξει ένα καλύτερο έδαφος για συζήτηση. Αντίθετα, εξακολουθεί να υπερασπίζεται, για παράδειγμα, το νόμο αντι-διοξίνη που δεν ωφέλησε τον Τάραντα. Στους αριθμούς του, εμείς είμαστε σε θέση να αντιπαραθέσουμε πολλούς άλλους. Έχασε την αξιοπιστία του όταν πήγε να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Ρίβα (ΣτΜ τον ιδιοκτήτη της χαλυβουργίας). Την έχασε όταν γέλασε στο τηλέφωνο και κορόιδεψε τον δημοσιογράφο από τον οποίο ο Αρκινά (ΣτΜ ο πρώην υπεύθυνος των θεσμικών σχέσεων της Ilva, ο οποίος σήμερα ερευνάται για διαφθορά) άρπαξε το μικρόφωνο. Όταν τα στελέχη της δεξιάς γελοιοποιούν τους δημοσιογράφους αγανακτούμε. ∆εν μπορεί να ισχύει κάτι διαφορετικό όταν το κάνουν αυτό άνθρωποι της αριστεράς. Ο Βέντολα, συνεπώς, δεν είναι εχθρός, αλλά σίγουρα δεν είναι ούτε φίλος. Μετάφραση από το Micromega: Τόνια Τσίτσοβιτς
15
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Πρώτο βήμα για τους Παλαιστίνιους ΜΕ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ∆ΕΚΤΗ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΦΑΤΑΧ-ΧΑΜΑΣ
Του Νίκου Σερβετά
Μ
πορεί οι περισσότεροι παρατηρητές να εκφράζουν επιφυλάξεις αναφορικά με την τήρηση της συμφωνίας μεταξύ Φατάχ και Χαμάς στην Παλαιστίνη, οι αντιδράσεις, όμως, τόσο του Ισραήλ όσο και των ΗΠΑ, μαρτυρούν ότι η συμμαχία των παλαιστινιακών δυνάμεων είναι κάτι που απεύχονται. Την Τετάρτη, μετά από συνάντηση εκπροσώπων τους, οι Φατάχ και Χαμάς συμφώνησαν ν’ αρχίσει κύκλος συνομιλιών προκειμένου να δημιουργήσουν κυβέρνηση συνεργασίας μέσα στις επόμενες πέντε εβδομάδες και υποσχέθηκαν τη διεξαγωγή γενικών εκλογών στην Παλαιστίνη μέσα σε έξι μήνες. Οι δύο οργανώσεις, οι οποίες είναι διχασμένες από το 2006, όταν η Χαμάς κέρδισε τις εκλογές και έθεσε υπό τον έλεγχό της τη Λωρίδα της Γάζας, είχαν βρεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και στο παρελθόν, αλλά δεν είχαν καταλήξει σε συμφωνία.
Ποικίλες αντιδράσεις
Άμεση αντίδραση από πλευράς του Ισραήλ ήταν ο βομβαρδισμός εδαφών στη λωρίδα της Γάζας, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 12 ατόμων, ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ακύρωσε την προγραμματισμένη συνάντηση με πα-
λαιστίνιους αξιωματούχους με θέμα τη συνέχιση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Την απογοήτευσή του για την αντίδραση του Ισραήλ εξέφρασε ο διαπραγματευτής των Παλαιστινίων, Σαέμπ Ερεκάτ, ο οποίος ανέφερε ότι «το Ισραήλ χρησιμοποιούσε τη ρήξη μεταξύ των Παλαιστινίων ως δικαιολογία για να μην προχωρήσουν σε ειρήνευση ενώ τώρα χρησιμοποιούν την συμφιλίωση των Παλαιστινίων για τον ίδιο ακριβώς σκοπό». Ποικίλες ήταν οι αντιδράσεις διαφόρων κρατών: Το Πεκίνο χαιρέτισε τη συμφωνία και σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται ότι «η εξέλιξη αυτή μπορεί να βοηθήσει στις ειρηνευτικές συνομιλίες με το Ισραήλ». Ανάλογη ήταν και η αντίδραση της κυβέρνησης της Γαλλίας η οποία ανακοίνωσε ότι «είναι έτοιμη να
συνεργαστεί με μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας των Παλαιστινίων εφόσον αυτή αποκηρύξει τη βία και υποστηρίξει την ειρηνευτική διαδικασία με το Ισραήλ». Αντίθετα, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η χώρα τους θα πρέπει να επανεξετάσει τη βοήθεια προς τους Παλαιστινίους αν οι Φατάχ και Χαμάς σχηματίσουν κυβέρνηση από κοινού. Οι αντιδράσεις αυτές εκφράστηκαν μετά τη δήλωση εκπροσώπου του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, ο οποίος σε ραδιοφωνική συνέντευξή του είπε πως «η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί θα αναγνωρίσει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ (σ.σ. στοιχείο που έως τώρα ούτε καν συζητούσε η Χαμάς) καθώς επίσης ότι θα αποδεχθεί τους όρους για τη λύση των δύο κρατών για δύο λαούς.
Εκλογομαγειρέματα και στατιστικά μαγειρέματα
«Ν
Του ∆ημήτρη Σμυρναίου
αι στην Ευρώπη, όμως με ένα μεγάλο αλλά«. Έτσι αντιμετωπίζουν τις ευρωεκλογές οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας, δείχνοντας τις τάσεις, που υπάρχουν συνολικότερα μέσα στη γερμανική συντηρητική παράταξη. Καλή μεν η Ευρώπη, αλλά μόνο εφόσον είναι σε γερμανικές προδιαγραφές και μόνο εφόσον ο υπεράνω όλων «γερμανός φορολογούμενος» δεν χρειαστεί να βάλει το χέρι στην «ιερή» του τσέπη. Με συνθήματα κατά των εκμεταλλευτών του κοινωνικού συστήματος και αιτήματα για να ομιλούνται «περισσότερα γερμανικά» στην Ευρώπη, οι βαυαροί συντηρητικοί προσπαθούν να δείξουν το κόμμα και στο αδελφό κόμμα στα υπόλοιπα κρατίδια έχοντας ένα κεντρικό στόχο. Να «καλύψουν» και αποδυναμώσουν την «Εναλλακτική για τη Γερμανία» το κόμμα που σταθερά τάσσεται υπέρ της αποπομπής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και εξίσου σταθερά κινείται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις σε ποσοστά πάνω από το 5%.
∆υσαρεστημένοι
Η έντονα επικριτική αυτή διακήρυξη των Βαυαρών κατά της Ευρώπης δυσαρέστησε κάποιους άλλους Χριστιανοδημοκράτες, ιδιαίτερα τους σημερινούς ευρωβουλευτές, οι οποίοι προφανώς και πιστεύουν, ότι κάποια πράγματα είναι καλύτερο να γίνονται, παρά να λέγονται και κάποια άλλα να λέγονται, χωρίς να γίνονται. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν και οι όποιες ασαφείς αναφορές του περιβάλλοντος της κυρίας Μέρκελ στη βελτίωση της κατάστασης στην Ελλάδα.
Ευρωπαίοι παρατηρητές, ενώ κρατούν τις επιφυλάξεις τους αναφορικά με την τήρηση της συμφωνίας ΧαμάςΦατάχ, θεωρούν ότι όλο το «σκηνικό» έχει στηθεί προκειμένου να κλείσει, έστω και προσωρινά, ένα μέτωπο ώστε να αρχίσουν διαδικασίες για την αντιμετώπιση των επιμέρους θεμάτων, κατ’ αρχάς της Συρίας, της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής, χωρίς ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ να δείχνουν ότι υποχωρούν από τις προηγούμενες θέσεις τους σχετικά με τη Χαμάς.
Ενισχύεται ο ρόλος του Αμπάς
Το Ισραήλ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει τη Χαμάς «τρομοκρατική οργάνωση». Τρομοκράτης είχε χαρακτηριστεί, βέβαια, και ο Γιάσερ Αραφάτ, ενώ έντονες αντιδράσεις είχαν εκφραστεί όταν του απενεμήθη το Νόμπελ Ειρήνης το 1994. Οι ίδιοι αναλυτές επισημαίνουν, επίσης, ότι με τα νέα δεδομένα ενισχύεται ο ρόλος του Μαχμούτ Αμπάς στην προεδρία της Παλαιστινιακής Αρχής. Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές στα Παλαιστινιακά Εδάφη είχαν γίνει το 2006, με τη νίκη της Χαμάς, και οι προεδρικές το 2005, με τη νίκη του Αμπάς. Έκτοτε καμία λαϊκή εντολή δεν έχει ανανεωθεί.
βλέψεις για το μέλλον της Ελλάδας δεν κάνουν πρωτοσέλιδα, όπως γινόταν κάποτε.
Αμφισβητούμενα στατιστικά
Όσο πλησιάζει η ημερομηνία της 25ης Μαΐου γίνεται όλο και πιο προφανές ότι το επιτελείο της γερμανίδας καγκελαρίου θεωρεί ως κύριο συστατικό της εκλογομαγειρικής της το να πείσει το δικό της εκλογικό σώμα ότι η Ελλάδα αποτελεί success-story, όπως και η Πορτογαλία και για αυτό η νοικοκυρά από τη Στουτγκάρδη μπορεί και πάλι να κοιμάται ήσυχη για το μέλλον του μικρού της κομποδέματος. Στο πνεύμα αυτό και κάποια μέσα που έτσι κι αλλιώς έχουν αναλάβει εργολαβικά να στηρίξουν τις μνημονιακές δυνάμεις στην Ελλάδα από το 2012 και μετά όταν και καλούσαν τους Ελληνες να «ψηφίσουν σωστά». Η εφημερίδα «Χάντελσμπλατ» για παράδειγμα βλέπει πάλι κάποιες «αχτίδες ελπίδας» για την Ελλάδα, μετά τη δημοσίευση των τελευταίων στοιχείων της Eurostat. Αντίθετα οι δυσοίωνες προ-
•
Ο αρχηγός της «Εναλλακτικής» Μπερντ Λούκε κατήγγειλε αυτές τις ημέρες την τρόικα, ότι για μια ακόμα φορά «μαγείρεψε» τα στατιστικά στοιχεία της Ελλάδας για να βοηθήσει τον Αντώνη Σαμαρά να αποδείξει ότι η χώρα του έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Μάλιστα την Τετάρτη κατέθεσε στην Επιτροπή Αναφορών του γερμανικού Κοινοβουλίου σχεδόν 35.000 υπογραφές κατά ενός νέου «πακέτου βοήθειας» για την Ελλάδα. Αλλά ο συντηρητικός Τύπος φρόντισε να αποδομήσει τα επιχειρήματά του. Περίπου ανάλογη αντιμετώπιση είχε και ο περιβόητος οικονομολόγος Χανς-Βέρνερ Ζιν, ο οποίος αμφισβήτησε έντονα όχι μόνο το ύψος αλλά την ίδια την ύπαρξη ελληνικού πλεονάσματος, με την χαρακτηριστική φράση «όλοι οι προϋπολογισμοί θα βγουν θετικοί αν αρχίσεις να αφαιρείς συνέχεια έξοδα». Ο κύριος Ζιν εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα ουσιαστικά είναι στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και κρατιέται με τεχνητά μέσα στη ζωή. Πάντως και άλλοι οικονομολόγοι, που απέφυγαν να αμφισβητήσουν την εκτίμηση της Εurostat, τόνιζαν ότι το ελληνικό χρέος παραμένει «μη διαχειρίσιμο» και θα απαιτηθεί σύντομα μια πολιτική απόφαση για τη μείωση του με κάποιο τρόπο. Το πώς και πότε επαφίεται προφανώς στις διαθέσεις της κυρίας Μέρκελ και των συμβούλων της, αφού η ελληνική κυβέρνηση περιορίζεται πάντα στο να εκτελεί απλά τις γερμανικές εντολές. •
“
16
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Να μεταμορφώσουμε την πόλη μας
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Μεταμόρφωσης, ∆ημήτρη Περιβολαράκη Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Μεταμόρφωση; Εδώ και τέσσερα χρόνια η κοινωνία της Μεταμόρφωσης πλήττεται από τις βάρβαρες μνημονιακές πολιτικές. Η ανεργία, ιδιαίτερα της νεολαίας, τα λουκέτα των καταστημάτων, οι μειώσεις των μισθών και των συντάξεων, η αγωνία των ανθρώπων να αγοράσουν τα φάρμακα τους, το πλήθος των ανασφάλιστων, τα υποσιτιζόμενα παιδιά στο σχολείο είναι μια σκληρή πραγματικότητα που κανείς δεν μπορεί να την αρνηθεί. Από την άλλη πλευρά η πόλη της Μεταμόρφωσης εδώ και 40 χρόνια είναι εγκαταλελειμμένη εξαιτίας της αδιαφορίας των τοπικών αρχόντων και της κεντρικής εξουσίας. Σε συνδυασμό με τα μικρά και τα μεγάλα συμφέροντα που κινούνται στην πόλη μας, δημιουργήθηκε η εικόνα μιας πόλης χωρίς αρχή και τέλος δίχως πολεοδομικό σχεδιασμό. Πιο συγκεκριμένα, οι δύο μεγάλοι οδικοί άξονες της Εθνικής και της Αττικής οδού τέμνουν την πόλη, την επιβαρύνουν με τη ρύπανση και την ηχορρύπανση δίχως να ληφθεί μέριμνα για την υγεία και προστασία των πολιτών. Επιπλέον, το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων της ΕΥ∆ΑΠ και το κορεσμένο πλέον κοιμητήριο επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών. Όλα αυτά συγκροτούν ένα εκρηκτικό μείγμα μιας κοινωνίας με τεράστια προβλήματα και μιας πόλης χωρίς ανθρώπινο πρόσωπο. Το προεκλογικό σας κέντρο λειτουρ-
Για μας η αλληλεγγύη συνιστά πολιτική πράξη, στηρίζει τον άνθρωπο στην κρίση, τον κάνει να πιστέψει στον εαυτό του, ώστε να συμμετέχει και να προκαλεί κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα προς την κατεύθυνση της ανατροπής των μνημονιακών πολιτικών.
γεί ως πολυχώρος αλληλεγγύης. Τι σημαίνει αυτό; Επιλογή της παράταξης μας, της «Ανατροπής και Αλληλεγγύης στη Μεταμόρφωση» ήταν να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό εκλογικό κέντρο, το στέκι αλληλεγγύης και ανατροπής, στο οποίο θα υλοποιούνται αλληλέγγυες δράσεις για τους πολίτες που πλήττονται από την κρίση. Αλληλέγγυοι νομικοί, λογιστές, ψυχολόγοι, συνδράμουν συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Επιπλέον λειτουργεί ιματιοθήκη, χώρος αποθήκευσης τροφίμων καθώς και δανειστική βιβλιοθήκη για όποιον ή όποια
“
έχει ανάλογη ανάγκη. Για μας η αλληλεγγύη συνιστά πολιτική πράξη, στηρίζει τον άνθρωπο στην κρίση, τον κάνει να πιστέψει στον εαυτό του, ώστε να συμμετέχει και να προκαλεί κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα προς την κατεύθυνση της ανατροπής των μνημονιακών πολιτικών και των πολιτικών σχηματισμών που την στηρίζουν σε κεντρικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο. Για ποιό λόγο να σας ψηφίσουν οι πολίτες της Μεταμόρφωσης; Tι ξεχωριστό έχετε να πείτε εσείς σε αυτούς; Οι πολίτες της Μεταμόρφωσης πιστεύουμε βαθιά ότι δεν θα στηρίξουν με
την ψήφο τους τη διαφθορά και τη διαπλοκή, δεν θα στηρίξουν την αναξιοκρατία, την έλλειψη δημοκρατικών διαδικασιών, την έλλειψη κοινωνικού προσώπου. Αντίθετα, οι πολίτες θα στηρίξουν τη δημοτική κίνηση που πιστεύει στην άμεση δημοκρατία, στη διαφάνεια, στην αξιοκρατία, με συνέπεια στην κοινωνική πολιτική για τη στήριξη της κοινωνίας. Εμπνεόμαστε από τις αξίες και τα ιδανικά του κοινοτισμού που επί Τουρκοκρατίας στήριξε τον Έλληνα, εμπνεόμαστε από το ψήφισμα των Κορυσχάδων που στα χρόνια της κατοχής δίδαξε τι σημαίνει τοπική αυτοδιοίκηση στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας. Καταγγέλλουμε και αγωνιζόμαστε για την κατάργηση του μνημονιακού Καλλικράτη που μετατρέπει την αυτοδιοίκηση σε ετεροδιοίκηση. Ποιο είναι το όραμα σας για την πόλη της Μεταμόρφωσης; Η δημοτική κίνηση μας και αυριανή δημοτική αρχή θα συνεργαστεί με το Πολυτεχνείο και το Τεχνικό Επιμελητήριο για να εκπονήσει ένα πρόγραμμα δεκαετίας, αναμόρφωσης της πόλης μας το οποίο θα ξεκινήσουμε να υλοποιούμε στην πρώτη μας θητεία. Ωστόσο, για μας τόσο το κομμάτι της πολιτισμικής αναβάθμισης της πόλης μας, όσο και η δυνάτοτητα ελεύθερης άθλησης των συμπολιτών μας είναι εξίσου σημαντικά.Το σύνθημα μας είναι «αλλάζουμε τις ζωές μας μεταμορφώνουμε την πόλη μας». Με τη συμμετοχή των πολιτών θα συνεργαστούμε με συνέπεια προς την κατεύθυνση αυτή, ώστε να κάνουμε την Μεταμόρφωση μια ανθρώπινη και λειτουργική πόλη.
∆εν θα αλλάξει τίποτα χωρίς συμμετοχή των πολιτών Συνέντευξη με τον υποψήφιο δήμαρχο Καισαριανής, Γιώργο Κοντόσταυλο
Tη συνέντευξη πήρε ο Αλέξανδρος Μαυρογένης
Ποια είναι η οικονομική κατάσταση του ∆ήμου σήμερα; Η οικονομική κατάσταση του ∆ήμου δεν είναι καλή παρότι η ∆ημοτική Αρχή ισχυρίζεται ότι υπάρχει πλεόνασμα. Ακόμη κι αν υπάρχει πλεόνασμα δεν έχει γίνει κανένα μεγάλο έργο τα τελευταία 4 χρόνια. Αντιθέτως, έχουν χαθεί έργα, όπως το έργο της αποχέτευσης, ο βιοκλιματικός παιδικός σταθμός και το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης. Όταν δεν κάνεις έργο, άμα δεν πληρώνεις για να αναβαθμίσεις τις υποδομές σου, προφανώς μπορείς να επιδείξεις και ένα λογιστικό πλεόνασμα. Το πλεόνασμα δεν σημαίνει και ομαλή λειτουργία του δήμου. Η έλλειψη διαφάνειας βαραίνει την τωρινή δημοτική αρχή, η οποία πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά τη διαχείριση του κοινωνικού παντοπωλείου και την εμπλοκή της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης ΕΠΕΚΑ σε αυτήν. Πώς κρίνετε την κοινωνική πολιτική του ∆ήμου; Υπήρξε μηδενική απορροφητικότητα από τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Η κοινωνική πολιτική του ∆ήμου είναι οριακή. ∆ιατείνεται ότι δεν έμεινε κανένα παιδί της Καισαριανής έξω από τους παιδικούς σταθμούς. Αυτό συνέβη όντως, κάτω όμως από πολύ άσχημες συνθήκες. Χρησιμοποίησε σε μεγάλο βαθμό τις ΜΚΟ. Το ζήτημα δεν είναι μόνο να μπουν όλα τα παιδιά σε παιδικούς σταθμούς, αλλά
Ο κόσμος είναι τραυματισμένος ψυχολογικά και εκείνο που χρειάζεται είναι να νιώσει ότι η απελπισία μπορεί να γίνει ελπίδα και η αδυναμία να γίνει δύναμη.
και το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρονται. Η δική μας πρώτη πολιτική στόχευση είναι με τα χρήματα που θα πάρουμε από τα ανταποδοτικά τέλη και το κράτος να ενισχύσουμε τις δομές του ∆ήμου. Υπάρχει ένα ιατρείο στην Άνω Καισαριανή, στο γήπεδο Μιχάλης Περδικόπουλος, το οποίο είχαμε τελειώσει το 2010 και δεν άνοιξε. Σκεφτόμαστε να το ανοίξουμε και να το ενισχύσουμε σε συνεργασία με δομές, όπως το Κοινωνικό Ιατρείο της Αθήνας και το Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού - Αργυρούπολης. Πόσο αναγκαία είναι η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων; Είμαστε μια παράταξη κινηματικού χαρακτήρα, θέλουμε τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων. Πι-
στεύουμε στη συλλογικότητα, στη δράση και όχι στο δημαρχοκεντρικό μοντέλο. Λέμε στους πολίτες ότι θέλουμε να είναι μαζί μας, αλλά τους δίνουμε και ευθύνες. Ένα μέρος της λειτουργίας μας θα βασίζεται στον συμμετοχικό προϋπολογισμό. Στόχος μας είναι στις γειτονιές να υπάρχουν Συμβούλια τα οποία με άμεση δημοκρατία θα αποφασίσουν ποιο έργο θα προωθήσουν με τα λίγα χρήματα που θα υπάρχουν. ∆εν δηλώνουμε δήθεν ανεξάρτητοι, έχουμε πολιτική άποψη και στρατηγική. Είμαστε, όμως, ανοικτοί σε κάθε δημοκράτη ο οποίος θέλει να αναλάβει μαζί μας το τεράστιο έργο της ανατροπής αυτής της πολιτικής. Αρχικά σε τοπικό επίπεδο και αργότερα αν μπορέσουμε σε περιφερειακό
και εθνικό επίπεδο. Γιατί χωρίς ∆ήμους με μαχητικές αγωνιστικές δημοτικές αρχές δεν μπορεί να γίνει καμία αλλαγή. Ο κόσμος είναι τραυματισμένος ψυχολογικά και εκείνο που χρειάζεται είναι να νιώσει ότι η απελπισία μπορεί να γίνει ελπίδα και η αδυναμία να γίνει δύναμη. Πρέπει να πιστέψει στις δυνάμεις του. ∆εν πιστεύω στο δήμαρχο Σούπερμαν. Είμαι ένας πολίτης ο οποίος μαζί με άλλους πολίτες θέλω να αλλάξουμε τα πράγματα. Πιστεύω βαθιά ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Ποιες είναι οι θέσεις της Συνεργασίας Πολιτών Καισαριανής για την ανάδειξη των χώρων πρασίνου και την προστασία των δημόσιων χώρων; Πρέπει οριστικά το Σκοπευτήριο να δοθεί στο λαό της Καισαριανής. Το θέμα εδώ και δεκαετίες έχει βαλτώσει, έχει γίνει μια γάγγραινα για την πόλη μας. Υπήρξε ανάσχεση της ένταξης στο ΤΑΙΠΕ∆, όσο όμως υπάρχει το ΤΑΙΠΕ∆ και αυτή η κυβέρνηση με τη συγκεκριμένη πολιτική όλοι οι δημόσιοι χώροι, πόσω μάλλον ένας σημαντικός πνεύμονας πρασίνου δίπλα από την Αθήνα θα κινδυνεύουν είτε ολοκληρωτικά είτε εν μέρει. Οι δημόσιοι χώροι με τη λογική του Μνημονίου και του Καλλικράτη γίνονται βορά στα συμφέροντα. Μαζί με τον λαό της Καισαριανής πρέπει να ανατρέψουμε αυτήν την πολιτική. Εμείς πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος είναι πάνω από τα κέρδη και οι δημόσιοι χώροι ανήκουν στους πολίτες. Αυτή είναι βασική μας αρχή και δεν την διαπραγματευόμαστε.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
“
17
∆εν υποσχόμαστε στάδια, πλατείες, μέγαρα και άλλα μεγαλεία. Υποσχόμαστε -και αυτή είναι η πρώτη και άμεση προτεραιότητα- να μην αφήσουμε ούτε έναν κάτοικο αυτής της πόλης, όποιου χρώματος, θρησκείας, εθνικότητας, χωρίς φαγητό, νερό, ρεύμα και θέρμανση, περίθαλψη και εκπαίδευση.
Πόλη είναι οι άνθρωποί της
Συνέντευξη με τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, υποψήφιο δήμαρχο με τη “Θεσσαλονίκη - Ανοιχτή Πόλη” Συζητάμε με τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη» για τις θέσεις της παράταξης σε σχέση με το δήμο Θεσσαλονίκης και τα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων που απαρτίζουν το ψηφοδέλτιο. Ακόμα ο Τ. Μηταφίδης κάνει απολογισμό στη θητεία του Γ. Μπουτάρη σχολιάζοντας πως «αν δείτε το πρόγραμμα που είχε καταθέσει το 2010, θα τρομάξετε με την ανακολουθία του».
Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Πώς θα χαρακτήριζες τη θητεία του απερχόμενου δήμαρχου; Τραγικά ανακόλουθη ακόμη και για όσους τον υποστήριξαν στο δεύτερο γύρο των εκλογών του 2010, ώστε να απαλλαγεί η πόλη από τη νεοδημοκρατική διοίκηση των καταδικασμένων πρωτόδικα για υπεξαίρεση των ταμείων του δήμου. Το «σύστημα Παπαγεωργόπουλου», σε σύντομο χρονικό διάστημα, πέρασε στην υπηρεσία της διοίκησης Μπουτάρη, που κατέληξε πιο μνημονιακή από τις αμιγώς δεξιές δημοτικές αρχές της περιοχής. Αν δείτε το πρόγραμμα που είχε καταθέσει στους πολίτες το 2010 και με το οποίο υφάρπαξε την ψήφο τους, θα τρομάξετε με την ανακολουθία του. Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές δεν έχουν πολιτικά χαρακτηριστικά, και ότι δεν μπορούν να βγουν από αυτές πολιτικά συμπεράσματα. Ποια είναι η άποψή σου; Καλά, όποιος θέλει να αποφεύγει τον αντίκτυπο της ήττας πολλά σκαρφίζεται. Γιατί ΠΑΣΟΚ και ∆ΗΜΑΡ έσπευσαν να ανακηρύξουν ως εκλεκτό τους τον κ. Μπουτάρη; Τι ζόρι τραβούσε η Νέα ∆ημοκρατία και παράτησε τον κ. Καλαφάτη, τον τάχα μου εκλεκτό της, στα κρύα του λουτρού, ψηφίζοντας νόμο εκ των υστέρων, ανήθικα και ενδεχομένως παράνομα, ώστε να μην εκπέσει από υποψήφιος ο κ. Μπουτάρης που είναι ο εκλεκτός και των συμφερόντων που εκπροσωπεί η κυβέρνηση; Φυσικά υπάρχει μια ιδιαιτερότητα στις δημοτικές εκλογές, λιγότερη στις περιφερειακές και ακόμη λιγότερη στις ευρωεκλογές. Αλλά έχουν σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά, και τηρουμένων των αναλογιών και με βάση τις ιδιαιτερότητες κάθε πόλης βγαίνουν σαφή πολιτικά συμπεράσματα.
∆εν υποσχόμαστε μεγαλεία
Η εκλογική μάχη θεωρείς ότι αποτελεί και μια ιδεολογική αναμέτρηση για την υπεράσπιση μιας άλλης Θεσσαλονίκης; Το έμβλημά μας «πόλη είναι οι άνθρωποί της», τα λέει όλα. Αποκαλύπτει την ιδεολογική σύγκρουση με τους ατζέντηδες των μεγαλοεργολάβων και των τραπεζιτών, και φέρνει στην επιφάνεια την άμεση ανάγκη απαγκίστρωσης ενός σοβαρού τμήματος της κοινωνίας της πόλης από δυνάμεις εξωθεσμικές, όπως η Εκκλησία με τα παραμάγαζά της, και τα διάφορα ∆ίκτυα «εθνικοφρόνων» που συγκρότησαν οι σημερινοί άμεσοι συνεργάτες του κ. Σαμαρά. Η κάποτε πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη δεν έπαψε ποτέ να έχει μια ισχυρή εθνικιστική και κατά καιρούς (όπως στην Κατοχή και στη δικτατορία) φασιστική ακροδεξιά, με ισχυρούς δεσμούς με το επίσημο κράτος. Αν εκλεγείς δήμαρχος ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σου; ∆εν υποσχόμαστε στάδια, πλατείες, μέγαρα και άλλα μεγαλεία. Υποσχόμαστε -και αυτή είναι η πρώτη και άμεση προτεραιότητα- να μην αφήσουμε ούτε έναν κάτοικο αυτής της πόλης, όποιου χρώματος, θρησκείας, εθνικότητας, χωρίς φαγητό, νερό, ρεύμα και θέρμανση, περίθαλψη και εκπαίδευση. Όλα τα άλλα, σε περίοδο ανθρωπιστικής κρίσης, συναρτώνται με τα έσοδα του δήμου, με την αλλαγή της κεντρικής κυβέρνησης, με την απαλλαγή της τοπικής αυτοδιοίκησης από τον ζουρλομανδύα του «Καλλικράτη», προπαντός με την αποφασιστική συμμετοχή των δημοτών στα κοινά, ώστε να γίνει ο δήμος θεσμός άμεσης δημοκρατίας. Οι δήμοι λειτουργούν μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο λόγω των μνημονίων. Μέσα σε αυτήν την κατάσταση πώς μπορεί ένας δήμαρχος της αριστεράς να υλοποιήσει το όραμά του; Είπα και προηγουμένως ότι απαιτείται να γίνει αλλαγή και σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης. Αν ο δήμος έχει πλάι του τους δημότες μπορεί να κάνει θαύματα, εφόσον βέβαια είναι αποφασισμένος να συγκρουστεί με το μνημονιακό νομικό πλαίσιο που τον ευνουχίζει. Αν τολμούν ας μας βάλουν φυλακή που θα απαλλάξουμε από τα δημοτικά τέλη τους μετρόπληκτους επαγγελματίες και τους άνεργους συμπολίτες μας, ή αν επαναφέρουμε στην ενεργό υπηρεσία τους σχολικούς φύλακες για να μη ρημάζουν
τα σχολεία. Ποιος μπορεί να δεχτεί να ξοδεύουμε πολλαπλάσια χρήματα για να προσληφθούν σεκιουριτάδες από ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης που ανήκουν σε κομματικούς φίλους ή και σε κυβερνητικά στελέχη;
Το προφίλ του ψηφοδελτίου
Την Τετάρτη έγινε η παρουσίαση του ψηφοδελτίου σας. Με ποια κριτήρια έγινε η κατάρτιση του;
∆ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ
Η απάντηση θα είναι αποστομωτική
Στις 18 Μαΐου θα γίνει και το δημοψήφισμα για το νερό. Ποια είναι η θέση της «Θεσσαλονίκης Ανοιχτής Πόλης»; Είμαστε υπερήφανοι γιατί υιοθετήθηκε από όλα τα δημοτικά συμβούλια το δημοψήφισμα κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, που προτείναμε πριν 4 χρόνια στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης και εισπράξαμε, τότε, μόνο την ψήφο μας. Αλλά αν και υιοθέτησαν το δημοψήφισμα, έστω και για προεκλογικούς λόγους, δεν το προπαγανδίζουν στους δημότες ούτε η παράταξη Μπουτάρη ούτε η παράταξη του τέως υπουργού Καλαφάτη. Μην ξεχνάμε ότι η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, καταπατώντας για μια ακόμα φορά το Σύνταγμα, αρνήθηκε να εκδώσει το προεδρικό διάταγμα για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Πιστεύουμε ότι η απάντηση των Θεσσαλονικέων θα είναι αποστομωτική για τους υπέρμαχους της ιδιωτικοποίησης των κοινών αγαθών, όπως εξάλλου συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο που γεύτηκε τους πικρούς καρπούς της εμπορευματοποίησης του νερού.
Τα κριτήρια είναι πρωτίστως η κοινωνική παρουσία, η συμμετοχή στα κινήματα, η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, το ήθος και η εντιμότητα των υποψηφίων, χωρίς τα επικοινωνιακά κλισέ του τύπου «νέος και άφθαρτος» ή πιστοποιητικά «αριστερών φρονημάτων». Η συμμετοχή των νέων ανθρώπων και των γυναικών είναι μεγάλη, όπως και όλων των κοινωνικών στρωμάτων, με έμφαση στους άνεργους, τους υπό εξόντωση εργαζόμενους (ΕΛΒΟ), τους πρωτοπόρους σε εγχειρήματα εργατικής αυτοδιεύθυνσης (ΒΙΟΜΕ) και τους αγωνιστές σε χώρους που αποτέλεσαν στόχους της κυβέρνησης (ΕΥΑΘ, ΕΡΤ3, καθαρίστριες, σχολικούς φύλακες, κ.λπ.). Στο ψηφοδέλτιο είναι εμφανής η παρουσία συνδικαλιστών και εκπαιδευτικών σε διαθεσιμότητα, πανεπιστημιακών και λοιπών επιστημόνων, αγωνιστών της αντιφασιστικής-αντιδικτατορικής αντίστασης, καθώς και ανθρώπων συμβόλων, όπως ο επιζών του Ολοκαυτώματος Ρόμπι Βαρσάνο. Ανθρώπων που δίνουν καθημερινά τη μάχη της διαφορετικότητας απέναντι σε διακρίσεις και προκαταλήψεις, και ανθρώπων με πολύχρονη θητεία σε κρίσιμους τομείς της αυτοδιοίκησης, γιατί «πόλη είναι -και- δομημένη πολιτική», κατά τον Αριστοτέλη. Η κυβέρνηση, παρά την αντίθεση του συνόλου των φορέων της πόλης -έστω στα λόγια, αποφάσισε να ξεπουλήσει μέσω του ΤΑΙΠΕ∆ την πλειοψηφία των μετοχών του ΟΛΘ. Πώς σκέφτεστε να αντιδράσετε; Οι πλατωνικές διαμαρτυρίες των φορέων της πόλης απέναντι στην εκποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, που αποτελεί την ιστορική σφραγίδα της πόλης, συνοδεύονταν από την συμφωνία τους να παραχωρηθεί η χρήση των υποδομών του, όπως συνέβη και με τον Πειραιά, σε διεθνή τραστ εκμετάλλευσης των λιμένων. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, υπερβαίνοντας και την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, μετά την συνάντησή του με το ΤΑΙΠΕ∆ δήλωσε κυνικά ότι «αδιακρίτως του καθεστώτος ιδιοκτησίας του ΟΛΘ, ο δήμος θα πρέπει να έχει έσοδα από την λειτουργία του λιμανιού (!). Εμείς προτείναμε στην συνέντευξη τύπου που οργάνωσαν τα σωματεία του ΟΛΘ, γενικό ξεσηκωμό της πόλης, κλείσιμο των καταστημάτων, και κήρυξη γενικής απεργίας στην πόλη με ευθύνη του Εργατικού Κέντρου και της Ε∆ΟΘ (Α∆Ε∆Υ).
18
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΟ∆ΕΛΤΙΟΥ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ούτε μια μέρα χαμένη! Αλλάζουμε την Αθήνα τώρα! Σ
το κατάμεστο αμφιθέατρο του Πνευματικού Κέντρου του ∆ήμου Αθηναίων παρουσιάστηκε, την Πέμπτη, το ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης. Στην ομιλία του, ο υποψήφιος δήμαρχος, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, τόνισε ότι οι εκλογές για την Αθήνα είναι άκρως πολιτικές και επιτέθηκε στους κυβερνητικούς υποψήφιους οι οποίοι προσπαθούν να αποκλείσουν τα σοβαρά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα από οποιαδήποτε συζήτηση για τον ∆ήμο της Αθήνας. «Θέλουν μια εκλογική μάχη απόλυτα χειραγωγημένη και ελεγχόμενη. Για να μπορεί το βράδυ των εκλογών ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος να ισχυρίζονται ότι η πολιτική τους δεν αποδοκιμάστηκε. Και ότι ο λαός στηρίζει ακόμα τις ελπίδες του επάνω τους. Λοιπόν, δεν θα τους περάσει». Υπενθύμισε μάλιστα ότι στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές, όλος ο κόσμος είδε τον τότε αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργό να πανηγυρίζει δίπλα στον κ. Καμίνη χαρούμενος που την επόμενη ημέρα μπορούσε να εξαγγέλλει καινούρια μέτρα. «Ο κ. Καμίνης ξεκίνησε την εκστρατεία του παίρνοντας το χρίσμα από τον κ. Βενιζέλο, και από διάφορα άλλα συντρίμμια την μνημονιακής κεντροαριστεράς. Για την ακρίβεια ο κ. Καμίνης είναι η τελευταία ελπίδα του κ. Βενιζέλου, να σώσει το κόμμα του από την ολοκληρωτική κατάρρευση. Μόλις προχθές όμως, ο απερχόμενος δήμαρχος, μετά από τέσσερα χρόνια αρμονικότατης συμπόρευσης με το Μνημόνιο, θυμήθηκε ότι το
ΠΑΣΟΚ και η Ν∆ βούλιαξαν τον τόπο. Προφανώς δεν του βγαίνουν τα κεντροαριστερά σχέδια», υπογράμμισε ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηνών. Από τα πυρά του Γαβριήλ Σακελλαρίδη δεν ξέφυγε ούτε ο υποψήφιος της Ν∆: «Ο κ. Σπηλιωτόπουλος ακολουθεί επίσης μια τακτική απελπισίας. Παραιτήθηκε για να μην ψηφίσει το πολυνομοσχέδιο, έχοντας προηγουμένως ψηφίσει όλα τα προηγούμενα. Τα πάντα. Χωρίς να διαφοροποιηθεί πουθενά. Και για να πετάξει την μπάλα έξω από το γήπεδο επιδίδεται σε μια ακροβασία τύπου Μπαλτάκου. Υιοθετεί την ακροδεξιά λαϊκιστική ατζέντα, ελπίζοντας έτσι να κερδίσει ψήφους. Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Η τακτική αυτή θα τον καταστήσει όμηρο της ακροδεξιάς. Μπορεί να μην τον ενδιαφέρει. Όμως η Αθήνα, με την τεράστια προοδευτική παράδοση, δεν θα γίνει όμηρος της ακροδεξιάς σε καμία της εκδοχή». Παράλληλα όμως, η ψήφος των πολιτών μπορεί να δώσει εντολή για μια μεγάλη, μια ιστορική αλλαγή στην πόλη. ∆εν ζητάμε λοιπόν ψήφο διαμαρτυρίας. Ζητάμε μια ώριμη ψήφο αλλαγής για την Αθήνα και τους κατοίκους της. Για να γίνει η Αθήνα πόλη της αλληλεγγύης. Για να υπερασπιστούμε το δημόσιο χώρο, το δικαίωμα να ζούμε σε μια φιλική και ανθρώπινη πόλη. Για να γίνει ο ∆ήμος σύμμαχος των πολιτών απέναντι στην κρίση. Για να ενώσουμε όλες τις κοινωνικές δυνάμεις, ώστε να σταθεί η Αθήνα στα πόδια της. Για να στηρίξουμε την πόλη εκεί που χρειάζεται. Όχι εκεί που είναι η βιτρίνα.
Όσο αφορά το πρόγραμμα της Ανοιχτής Πόλης, ο Γ. Σακελλαρίδης, αφού υπενθύμισε ότι στα χρόνια της κρίσης η δημοκρατία υποχωρεί σημείωσε πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως θεσμός λαϊκής αναφοράς δεν μπορεί να λειτουργεί σε γραφεία με κλειστές πόρτες: Παράλληλα, σημείωσε: «στόχος μας είναι ένας δήμος αντιγραφειοκρατικός, λειτουργικός και αποτελεσματικός. Ανοιχτός στους πολίτες, δημοκρατικός και αποκεντρωμένος στην λειτουργία του. Ο δήμος οφείλει να λογοδοτεί και να ενεργοποιεί τους κατοίκους στην άσκηση ελέγχου. Επιδίωξή μας είναι να «εισβάλλουν» στη λειτουργία του ∆ήμου οι ομάδες πολιτών και οι φορείς της πόλης. Έτσι θα ξαναδώσουμε νόημα στην πραγματική αυτοδιοίκηση της πόλης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, επιδίωξή μας είναι να συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά στην ημερήσια διάταξη του δημοτικού συμβουλίου κάθε αίτημα που υπογράφεται από 500 κατοίκους, ή το ζητάει μια δημοτική κοινότητα, εφ’ όσον φυσικά δεν αντιβαίνει στο σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αντίστοιχα, μια δημοτική κοινότητα υποχρεούται να συζητήσει οποιοδήποτε αίτημα, εφόσον αυτό υπογράφεται από 200 κατοίκους. Παράλληλα έχουμε επεξεργαστεί ένα σχέδιο για την προώθηση του συμμετοχικού προϋπολογισμού της γειτονιάς. Με επτά πιλοτικές εφαρμογές που αφορούν έργα και δράσεις, με αυτεπιστασία του δήμου ή σε συνεργασία με συνεταιρισμούς. Και με φορέα επεξεργασίας τις τοπικές συνελεύσεις. Επίσης είμαστε έτοιμοι για το πρώτο
Οι υποψήφιοι της Ανοιχτής Πόλης
Αγγελοπούλου Ελθήνα, πρώην ∆ημοτική σύμβουλος, Αλεξίου Κώστας Γυμναστής, εκπαιδευτικός, Αναγνωστόπουλος Θανάσης, Ελεύθερος επαγγελματίας, Αναστασιάδης Μανώλης, Συνταξιούχος ΙΚΑ, Ανδριώτης Γιώργος, Συνταξιούχος ∆ΕΗ, Αξελός Ρήγας, πρώην ∆ημοτικός σύμβουλος, Ηθοποιός, Βαλένσια Τζο, Πρόεδρος Ένωσης Φιλιππινέζων Εργαζομένων – ΚΑΣΑΠΙ, Βενιώτη Κατερίνα, Έμπορος, Βόγλης Πολυμέρης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας Παν. Θεσσαλίας, Βωβός – Τουμπάνης Παναγιώτης, Γραφίστας, Τεχνικός τύπου, Γιαννόγλου Ηλίας, Γενικός γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής (ΦΣΑ), Γιαννοπούλου Έφη, Μεταφράστρια/επιμελήτρια, μέλος συντακτικής «Unfollow», Γιαραλή Μαργαρίτα, Συνταξιούχος, Μέλος ΣΦΕΑ, Γράβαρης ∆ιονύσης, Καθηγητής Τμ. Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Επιστημονικός διευθυντής ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, ∆ασκαλοπούλου Ντίνα, ∆ημοσιογράφος «Εφημερίδα Συντακτών», ∆εκαβάλα Αννίτα Ηθοποιός, μέλος Ένωσης μη κερδοσκοπικών θιάσων, ∆εσσύλας ∆ιονύσης, Αθλητικός συντάκτης, ραδιοφωνικός παραγωγός, ∆οξιάδης Κύρκος, Καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ, ∆ούκα Μάρω, Συγγραφέας, ∆ρογώσης Στάθης, Τραγουδοποιός, ∆ωρή Κατερίνα, ∆ημοτική σύμβουλος, Μελετήτρια τεχνικών έργων, Ελεφάντη Άννα, Ηθοποιός, Ευταξιόπουλος ∆ημήτρης, Αρχιτέκτονας, Εφραιμίδης ∆ημοσθένης, πρώην ∆ημοτικός σύμβουλος, μέλος Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, Ζαχαριάδου Όλγα, Αρχαιολόγος, Ηλιοπούλου Ανα-
στασία, Συνταξιούχος, Θεοδόση Αυγή, Τραπεζική υπάλληλος, Θεοτοκάς Νίκος, Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Καζαντζάκη Λήδα, ∆ημοτική σύμβουλος, Κριτικός τέχνης, Καλαμπόγιας Κωνσταντίνος, Ασφαλιστής, Καλατζοπούλου Μαρία, Πολεοδόμος – Χωροτάκτρια, Καπόλα Πόλα, Εκδότρια «Νήσος», Αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Εκδοτών Βιβλίου Αθήνας, Καραμολέγκου Θάλεια, ∆ημοσιογράφος – μουσική παραγωγός ρ/σ «στο Κόκκινο 105,5″, Καρύδης Ντίνος, Ηθοποιός, Κασόλα Αγγελική, Σκηνοθέτις – θεατρολόγος, Κατερίνη Τόνια, Αρχιτέκτων, Μέλος ΣΑ∆ΑΣ/ΠΕΑ, Κατζουράκης Κυριάκος, Εικαστικός, Κατσάμπης Κώστας, Ελεύθερος επαγγελματίας, Κεχαγιάς Παναγιώτης, Προπονητής Επιτραπέζιας Αντισφαίρισης, Κόγου Λίλα, Φιλόλογος, εργαζόμενη διοικητικός ΕΜΠ, Κοντοθανάση Άννα, ∆ικηγόρος, Μέλος Συνδέσμου για τα ∆ικαιώματα της Γυναίκας, Κορδώνης Κώστας, Συνταξιούχος, Συνδικαλιστής στο ∆ήμο Αθηναίων, Κορωνάκης Τάσος, Μέλος ΠΓ ΣΥΡΙΖΑ, Κοσμίδης ∆ημήτρης, Ανθρωπολόγος – συγγραφέας, μέλος πρωτοβουλιών, Κούρκουλας Θανάσης, Συντονιστής Κίνησης «Απελάστε τον Ρατσισμό», Κούτσικος Βασίλης, Αστυνομικός, συνδικαλιστής ΠΟΑΣΥ, Κωστάκος Κωστής, Ιστολόγος του μπλογκ old-boy, Κωστοπούλου ∆έσποινα, Απολυμένη καθαρίστρια Υπουργείου Οικονομικών, Λαζαρης Κώστας, Μέλος ΓΣ ΟΑΣΕ, Λάμπρη Αγγελική, Ηθοποιός, Λέντης Κώστας, Εργαζόμενος στις ταχυμεταφορές, Λογιάδης Μίλτος, Μαέστρος, καθηγητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου
Πανεπιστημίου, Μαλαγάρης Θοδωρής, Πρόεδρος της Β΄ ΕΛΜΕ Αθήνας, Μανδηλαρά Σοφία, ∆ιεθνολόγος, ελ. επαγγελματίας, μέλος stray.gr, Μανιάτης Γιώργος, Πολιτικός επιστήμονας, μέλος αντιρατσιστικών κινήσεων, Μανταίου Μερόπη, Γιατρός Νοσοκομείου Σωτηρία, συνδικαλίστρια ΕΙΝΑΠ, Μάρκου Μαρία, Λέκτορας Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Μαυρή – Βαβαγιάννη Μαίρη, Πανεπιστημιακός, μέλος «Κίνησης Κατοίκων της 6ης διαμερισματικής κοινότητας », Μεϊτάνη Ιωάννα, Μεταφράστρια, ∆/ντρια στο «Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ -Παράρτημα Ελλάδας», Μουζάλας Γιάννης, Γιατρός, μέλος των Γιατρών του Κόσμου, Μπαλαούρα Όλγα, Υποψήφια ∆ιδάκτωρ Πολεοδομίας, Μπότση Μαρία, ∆ικηγόρος, μέλος «Αλληλεγγύη για όλους», Μπουρνάζος Στρατής, Ιστορικός, Επιμελητής των «Ενθεμάτων» της «Αυγής», Οικονομίδης ∆ημήτρης, Ψυχίατρος, Παλαμάρας Νώντας, Υπάλληλος ΟΣΕ, Παναγιωτάκης Μιχάλης, ∆ημοσιογράφος – Webmaster στην εφημερίδα ΑΥΓΗ, Παντελεάκος Ηλίας, Γραμματέας ΚΣ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, Παπαδόπουλος Βασίλης, Νομικός, μέλος Ομάδας ∆ικηγόρων για τα, ∆ικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, Παπασαράντης Άκης, Μέλος λαϊκής συνέλευσης κατοίκων για τον λόφο Φιλοπάππου, Παπασπύρου Άρης, Εργαζόμενος, απολυμένος συνδικαλιστής στο χώρο της ψυχικής υγείας, Παπαχριστοπούλου Ανίτα, Περιβαλλοντολόγος, εργαζόμενη ΕΥ∆ΑΠ, Πετράκης Κωνσταντίνος, Συγκοινωνιολόγος – Μελετητής, Πέτρουλας Σωτήρης, Ιδιωτικός υπάλληλος, Πρωτονοταρίου
συμμετοχικό πείραμα στην πόλη. Την ανοιχτή διαβούλευση με τους πολίτες για το επόμενο πενταετές επιχειρησιακό πλάνο στο ∆ήμο, μέσα από ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές. Τέλος, παρουσιάζοντας το ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης, ο επικεφαλής της παράταξης δήλωσε ιδιαίτερα χαρούμενος καθώς: «οι άνθρωποι που το στελεχώνουν, έχουν συνδέσει την διαδρομή τους με τα κοινωνικά κινήματα και τα κινήματα πόλης. Με τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στις γειτονιές. Με διακριτό έργο στα γράμματα, τις τέχνες, τον πολιτισμό, τον χώρο της διανόησης. Όλοι και όλες έχουν την δική τους συνεισφορά στους αγώνες του πρόσφατου παρελθόντος και του σήμερα ενάντια στην λιτότητα. Και εξ ίσου σημαντικό, τους συνδέει η αυτοδιοικητική παράδοση της «Ανοιχτής Πόλης», η βαθιά γνώση για τα προβλήματα της πόλης και η διάθεση για ενεργοποίηση και συνεισφορά. ∆ίνουμε τον αγώνα όλοι και όλες μαζί μέχρι την τελική νίκη. Συλλογικά, μακριά από ανταγωνισμούς και προσωπικές τακτικές. Όπως επιβάλλει η ηθική και οι αξίες της Αριστεράς. ∆εν έχουμε υψηλούς προϋπολογισμούς, ούτε προνομιακή πρόσβαση στο σύστημα των κατεστημένων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Τον αγώνα θα τον δώσουμε με την καθαρότητα των θέσεων μας, με την φιλοδοξία μας να αλλάξουμε ριζικά τα πράγματα στην Αθήνα. Σε καθημερινή επαφή με τον κόσμο, εκεί που είναι τα πραγματικά προβλήματα, εκεί που φυτρώνει και γιγαντώνεται η ελπίδα.» •
Στέλλα, Εκπαιδευτικός, διευθύντρια του 132ου, ∆ημοτικού Σχολείου Γκράβας, Ρόζος Απελής, Σχολικός φύλακας (απολυμένος), Σάντας Ηλίας, Κοινοτικός σύμβουλος, Σεβαστάκης ∆ημήτρης, Ζωγράφος, Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ, Σιατίτσα ∆ήμητρα, Αρχιτέκτων – πολεοδόμος, Ερευνήτρια, Σιγάλας Αντώνης, Ακτιβιστής στο ΛΟΑΤ κίνημα, μέλος της ΟΛΚΕ, Σιπιτάνου Λίνα, Μεταφράστρια, Μέλος δικτύου αλληλεγγύης «το μυρμήγκι», Σκούτας Παναγιώτης, Λογιστής, μέλος Γραμματείας Τμ. αυτοδιοίκησης ΣΥΡΙΖΑ, Σκρουμπέλος Θανάσης, Συγγραφέας, Στεφόπουλος Σταύρος, Μηχανικός στην “ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ”, Σωτηρίου Νίκος, Μέλος διοίκησης της Α’ Λαϊκής Αγοράς Αθηνών, Τεντόμας Λάζαρος, καθηγητής ειδικής αγωγής, ∆ρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, άτομο με αναπηρία, Τερζής Κώστας, Κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, Τόλιος Άρης, Κοινωνιολόγος – ερευνητής, Τουλιάτος Νίκος, Μουσικός, Τραχανατζής Στάθης, Γεν. Γραμματέας Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), Φερχάτ Ραμαδάν, Τραπεζοϋπάλληλος, Φίλης Νίκος, ∆ιευθυντής Αυγής, Φραγκάτου Κατερίνα, Κοινοτική σύμβουλος, Οδοντίατρος, Φωτόπουλος Βασίλης, Ψυχίατρος, Χαλδαίος Παναγιώτης, Πρόεδρος στο σωματείο εργαζομένων ΚΕΘΕΑ, Χαραμής Παύλος, Εκπαιδευτικός, μέλος ∆.Σ. Κέντρου Μελετών καιΤεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ, Χρήστου – ∆ιαούρτα Λίνα, Οδοντίατρος, Χριστοδουλοπούλου Παρί, ∆ιοικητική διευθύντρια «Καμεράτας», Ψαθάς Ανδρέας, Αγρονόμος Τοπογράφος, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
25 Μαΐου: Τρία ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Σ
Η διεκδίκηση των μεσαίων στρωμάτων
Οι προσπάθειες των μεγάλων συγκροτημάτων του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου να ανασυγκροτήσουν αυτό τον πυλώνα του συστήματος με την κίνηση των 58 ή τη ρευστοποίηση του ΠΑΣΟΚ προς την Ελιά απέτυχαν παταγωδώς, για να προχωρήσουν στη συνέχεια σε μια νέα απόπειρα με το πείραμα του Σ. Θεοδωράκη που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η επιχείρηση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Οι εκλογές της 25ης Μαΐου θα δώσουν την οριστική απάντηση στα ερωτήματα αυτά, αλλά μέχρι τότε θα πρέπει κανείς, απαλλαγμένος από τις εντυπώσεις που δημιουργούν οι δημοσκοπήσεις και το μιντιακό σύστημα, να επιχειρήσει μια πιο διεισδυτική ματιά στις κοινωνικές διεργασίες που συντελούνται και τροφοδοτούν μια σοβαρή εκλογική απήχηση αυτής της εκδοχής. Υπάρχει πράγματι διάχυτη η εντύπωση στην Αριστερά, ότι τα μεσαία κοινωνικά στρώματα έχουν ανεπανόρθωτα πληγεί και δεν υπάρχει χώρος για την αναγέννηση του πολιτικού Κέντρου. Είναι όμως πράγματι έτσι; Ή μήπως εξακολουθεί να παραμένει ένα σημαντικό τμήμα ενδιάμεσων μικροαστικών στρωμάτων που δεν έλκεται από τις ριζοσπαστικές προτάσεις της Αριστεράς, αλλά αντίθετα φαντασιώνεται και ελπίζει στην επιστροφή της προ κρίσης κατάστασης; Είναι δηλαδή πιθανόν να συμβεί αυτό που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις με την αδιευκρίνιστη ψήφο που αναζητά προσωρινό καταφύγιο στο κόμμα των αδιευκρίνιστων προθέσεων και στο Ποτάμι; Μήπως η εικονική επάνοδος στις αγορές που διαφημίζει η κυβέρνηση Σαμαρά και Βενιζέλου, όσο ακριβή κι’ αν είναι προς το παρόν αφού το χρέος πα-
πειστικό τρόπο στο ερώτημα αυτό. Γιατί είναι γνωστό στον καθένα ότι αυτές δεν καταγράφουν με αντιπροσωπευτικό τρόπο δεδομένα από το σύνολο των κοινωνικών ομάδων που είναι αποκλεισμένες από τις έρευνες των δημοσκόπων, δεδομένου ότι έχουν πρόσβαση μόνον στο 10% του εκλογικού σώματος.
“
Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η
τις ευρωεκλογές και στο δεύτερο γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών της 25ης Μαΐου θα δοθούν τελικά απαντήσεις σε ορισμένα κομβικής σημασίας ερωτήματα. Ερώτημα πρώτον: Θα καταφέρει το αστικό σύστημα εξουσίας να ανασυγκροτήσει στο πολιτικό επίπεδο το δικομματικό σύστημα, ΠΑΣΟΚ-Ν∆, όπως ήταν δομημένο μέχρι την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης ή θα προχωρήσει σε νέες μορφές πολιτικής εκπροσώπησης με βασικό κορμό τη Ν∆ και υποστηρικτικά σωσίβια τύπου Ελιάς, Ποταμιού και ενδεχομένως ∆ΗΜΑΡ; Στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος η απάντηση είναι σχετικά απλή με τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Η οικονομική κρίση, η προσφυγή στο ∆ΝΤ, η Τρόικα, τα αντικοινωνικά μέτρα των μνημονιακών κυβερνήσεων δημιούργησαν μια πρωτοφανή, για τα μεταπολεμικά χρόνια, ανθρωπιστική κρίση, έπληξαν τους δημοκρατικούς θεσμούς και διατάραξαν το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα της χώρας όπως αυτό είχε δημιουργηθεί μετά την πτώση της δικτατορίας. Ο ένας πυλώνας του συστήματος, το ΠΑΣΟΚ, έχοντας την πρώτη περίοδο την ευθύνη για την υιοθέτηση και την εφαρμογή αυτής της καταστροφικής πολιτικής, μπήκε σε μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης εκπροσώπησης. Απομονώθηκε από τα κοινωνικά στρώματα, τα οποία για μια μεγάλη περίοδο εξέφραζε, και κατέληξε ουρά της πιο ακραίας ∆εξιάς του Σαμαρά και των διαφόρων Φαήλων και Μπαλτάκων.
19
Το ζητούμενο γι’ αυτές τις εκλογές για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι το εάν θα προωθήσει τις κοινωνικές διεργασίες για να διευρύνει την επιρροή του στο σύνολο των κοινωνικών μερίδων, που δεν έχουν άλλη ελπίδα από την κατάργηση των μνημονίων και την απόκρουση του νεοφιλελεύθερου οικονομικού υποδείγματος.
ραμένει μη διαχειρίσιμο, είναι ελκυστική ως πρόταση διαχείρισης εκ μέρους του αστισμού; Σίγουρα με αυτή του την κίνηση ο τελευταίος κλείνει ξανά το μάτι στους αδιόρθωτους νοσταλγούς που συμμετείχαν στο πάρτι των φοροαπαλλαγών, των δανειακών διευκολύνσεων και της διάσωσης των αποταμιεύσεων και των περιουσιακών στοιχείων που του έχουν απομείνει. Είναι φανερό ότι το σύστημα εξουσίας θα δώσει την τελική μάχη με όλες τους τις δυνάμεις χρησιμοποιώντας κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο. Αν καταφέρει να επιβιώσει πολιτικά τότε θα ανοίξει μια νέα περίοδος μέσα στην οποία θα κυριαρχήσει στην κοινωνία η απογοήτευση και ο πεσιμισμός. Ο στόχος των οικονομικών ελίτ να οδηγήσουν το ελληνικό πείραμα μέχρι το τέλος του θα έχει στην περίπτωση αυτή οδυνηρές συνέπειες όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά και για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους.
Η ψήφος της 25ης Μαΐου
Και εδώ τίθεται το δεύτερο ερώτημα: Πού εδράζεται η παρατεταμένη κατάσταση της σχετικής κοινωνικής ύφεσης που βιώνουμε σήμερα, σε αντίθεση με τους ριζοσπαστικούς κοινωνικούς αγώνες της διετίας 2010-2012, και παρά την βάρβαρη κοινωνική πολιτική; Έχει τις ρίζες της στην απογοήτευση, μοιρολατρία, το φόβο και τη λογική της ήττας. πράγμα που θα καταγραφεί με μια διευρυμένη εκλογική αποχή, ή κυριαρχεί το σύνδρομο της πολιτικής ανάθεσης που θα εκφρασθεί με μια υπερψήφιση των
αντιμνημονιακών κομμάτων και κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ ; Η 25η Μαΐου θα σφραγίσει με απόλυτο τρόπο τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μας. Στις εκλογές αυτές δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλαρή ψήφο. Κάθε κοινωνική κατηγορία που έχει υποστεί τέσσερα χρόνια τις καταστροφικές συνέπειες της κρίσης, οι άνεργοι, οι εργαζόμενοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι μικροί επιχειρηματίες, οι πτυχιούχοι, οι νέοι χωρίς δουλειά και προοπτική θα πρέπει να λειτουργήσουν ως κοινωνικά υποκείμενα με συλλογική ευθύνη, πολιτική συνείδηση και περισυλλογή ώστε να εκφράσουν με την ψήφο τους κάθε συσσωρευμένη οργή σε μια κίνηση απελευθέρωσης και προοπτικής. Το ερώτημα που τίθεται συνακόλουθα και που ασφαλώς θα απαντηθεί στις επερχόμενες εκλογές, είναι αν η σιγή, αν η αποστράτευση, για να χρησιμοποιήσουμε έναν ακραίο όρο, του κινήματος είχε σχέση με την απογοήτευση ή με τη λογική της ανάθεσης και ανατροπής μέσω των εκλογών. ∆εν είναι καθόλου το ίδιο πράγμα, όσο κι αν η ανάθεση και η έλλειψη αγώνων και κινηματικών δράσεων αποτελούν για τη ριζοσπαστική Αριστερά, ένα μεγάλο πρόβλημα. Το ζήτημα αυτό θα κριθεί από τη συμμετοχή στις εκλογές. Η απογοήτευση οδηγεί στην αποχή. Η αντίληψη ότι οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες μπορούν να δώσουν λύσεις οδηγεί στη συμμετοχή και στην επιλογή αριστερών ψηφοδελτίων. Οι προβλέψεις στο σημείο αυτό, όπως αποτυπώνονται στις σφυγμομετρήσεις, δεν μοιάζουν να απαντούν με
Η διάθεση για απαλλαγή και ο ΣΥΡΙΖΑ
Και είναι εδώ που θα δοθεί για τη δική μας Αριστερά η απάντηση στο τρίτο ερώτημα, δηλ. αν θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ η πολιτική δύναμη που θα εκφράσει, έστω και εκλογικά, τη διάθεση για απαλλαγή από τη σημερινή καταστροφική πολιτική. Είναι γεγονός ότι μετά την εκλογική καταγραφή του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ με την πρόταση για κυβέρνηση της Αριστεράς συμπύκνωσε το αίτημα του κόσμου για κοινωνική αλλαγή. Στο πολιτικό επίπεδο εκπροσώπησε τη μεγάλη πλειοψηφία της μισθωτής εργασίας στο δημόσιο και ιδιωτικό φορέα, τη νέα γενιά, τους ανέργους και μέρος μικροαστικών στρωμάτων που υφίστανται τις δραματικές συνέπειες της κρίσης. Ένα σημαντικό τμήμα λαϊκών μερίδων που είχε συμπτύξει μια ιδιότυπη ταξική συμμαχία με τη μεσαία και αστική τάξη, όπως αυτή εκπροσωπούνταν από τους δύο πυλώνες του αστισμού, ΠΑΣΟΚ και Ν∆, αναζήτησε πολιτική εκπροσώπηση στην αντιμνημονιακή ρητορική της Χρυσής Αυγής και των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Το ζητούμενο γι’ αυτές τις εκλογές για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι το εάν θα προωθήσει τις κοινωνικές διεργασίες για να διευρύνει την επιρροή του στο σύνολο των κοινωνικών μερίδων που δεν έχουν άλλη ελπίδα πέραν από την κατάργηση των μνημονίων και την απόκρουση του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος. Αν, δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρίσκεται σε ρήξη και αντιπαράθεση όχι μόνο με τον εσωτερικό αντίπαλο, αλλά και με την κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική που επιμένει πεισματικά στη συνέχιση του πειράματος, πείραμα το οποίο κατά τον Γιούνκερ δεν θα ανεχόταν κανένας βορειοευρωπαϊκός λαός.. Είναι σαφές ότι ο συσχετισμός δυνάμεων στο χώρο της Αριστεράς καθιστά τον ΣΥΡΙΖΑ - ανεξάρτητα από μικρά ή μεγάλα λάθη - τον κύριο εκφραστή της κοινωνικής διαμαρτυρίας και φορέα κυβερνητικής αλλαγής. Έτσι εξάλλου μπορεί να εξηγηθούν και οι άθλιοι χαρακτηρισμοί, και οι πρωτοφανείς επιθέσεις που εξαπολύει, με τη διακριτική υποστήριξη των κέντρων εξουσίας, η ηγεσία του ΚΚΕ κατά του ΣΥΡΙΖΑ σε μια προσπάθεια να εμποδίσει την εξέλιξη αυτή. Στις 25 Μαίου θα κριθεί, τελικά, αν το αστικό σύστημα εξουσίας θα καταφέρει να ανασυγκροτηθεί και πάλι στο πολιτικό πεδίο. Αν η κοινωνία, έστω και δια της ανάθεσης, θα εκφράσει τη διάθεση της για την απαλλαγή της χώρας από την καταστροφική πολιτική των μνημονίων. Και αν ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα λάθη και τις αδυναμίες, θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος του αστισμού και τον βασικό εκφραστή αυτής της μεγάλης ανατροπής που θα ανοίξει νέους δρόμους όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. Να είμαστε λοιπόν αισιόδοξοι δίνοντας τον καλύτερό μας εαυτό για μια νικηφόρα έκβαση της μάχης που βρίσκεται μπροστά μας. Μάκης Σπαθής, Τάκης Μαστρογιαννόπουλος
20
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Του Κ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ από «Τα Νέα»
Συνολικά, από τις περίπου 500.000 αιτήσεις, το “πράσινο φως” για την καταβολή του μερίσματος άναψε για λιγότερους από 100.000 δικαιούχους με τους υπολοίπους να παίρνουν... “υποσχετική” για μετά το τέλος της διπλής εκλογικής «μάχης”.
Καρότο και μαστίγιο το κοινωνικό μέρισμα Τέσσερις στους πέντε κόβονται από το “500άρικο” Του Νάσου Χατζητσάκου
Μ
ε τα μέτρα - «μαστίγιο», τόσο τα προσφάτως ψηφισθέντα όσο και αυτά τα οποία αναμένονται (μειώσεις στις συντάξεις, συνέχιση της συρρίκνωσης των μισθών και υπερφορολόγηση), να «φτωχοποιούν» καθημερινά την πλειονότητα της κοινωνίας, το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα μοιάζει να παίζει το ρόλο του «καρότου» ενόψει των εκλογών. Η κυβέρνηση φαίνεται να εμπαίζει εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, οι οποίοι έχουν φτάσει στα όρια της ανέχειας. Οι εξαγγελίες που προηγήθηκαν για 1.000.000 ωφελούμενους αποδεικνύεται ότι ήταν «άνθρακας», αφού, μέχρι στιγμής, έχει εγκριθεί σε λιγότερο από 100.000 πολίτες, ενώ έχουν απορριφθεί πάνω από 400.000 αιτήσεις.
Φαρσοκωμωδία
Το σίριαλ - «φαρσοκωμωδία» του κοινωνικού μερίσματος ξεκίνησε με την ανακοίνωση από το υπουργείο Οικονομικών της υπογραφής της Κοινής Υπουρ-
γικής Απόφασης (16/4) με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησής του και αφού είχαν προηγηθεί δηλώσεις - «πυροτεχνήματα» από τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη: «Η κυβέρνηση, πιστή στις δεσμεύσεις της και τις ευρωπαϊκές αποφάσεις, προχωρά στη διανομή κοινωνικού μερίσματος, για τη στήριξη των πολιτών και οικογενειών με χαμηλό συνολικό ετήσιο εισόδημα και ακίνητη περιουσία μικρής αξίας, χωρίς να τίθεται σε διακινδύνευση η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2014» αναφερόταν στο εισαγωγικό της σχετικής ΚΥΑ, διαβεβαιώνοντας ότι «περίπου 600.000 οικογένειες ή 1.000.000 πολίτες θα λάβουν 450 εκατ. ευρώ περίπου». Όμως, η συνέχεια για τους υποτιθέμενους δικαιούχους πολίτες δεν ήταν ανάλογη του ενθουσιασμού που επιδίωκε να προκαλέσει η ΚΥΑ και οι δηλώσεις των αρμοδίων. Τα κριτήρια και οι όροι χορήγησης τους από την πρώτη στιγμή αποτέλεσαν (εσκεμμένα;) «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες». Την τεράστια σύγχυση που προκλήθηκε επιχείρησε να... αντιμετωπίσει δίνοντας διευκρινίσεις μέσω facebook ο γε-
νικός γραμματέας ∆ημόσιων Εσόδων Χάρης Θεοχάρης. Όμως ούτε αυτές ήταν αρκετές για να λύσουν τα ερωτήματα τα οποία εύλογα προέκυπταν.
Ζήσε Μάη μου...
Άλλωστε το θέμα δεν ήταν οι διευκρινίσεις... Η εφαρμογή, με βάση τα κριτήρια χορήγησης που έθεσε εξαρχής η κυβέρνηση, ήταν γνωστό στο υπουργείο Οικονομικών ότι θα προκαλούσε, για μία ακόμη φορά, τεράστιες αδικίες. Αυτό επιβεβαιώνεται από τον επίλογο του κειμένου οδηγιών του κ. Θεοχάρη: «Σκεφτείτε και αυτό: δεν υπάρχει τέλειο σύστημα. Κάποιοι θα αδικηθούν αφού πρέπει να ξέρεις την κάθε λεπτομέρεια για να μην αδικήσεις κανέναν. Αν μπορούσε να γίνει αυτό, θα είχαμε άλλα προβλήματα!». Η συνέχεια επιβεβαίωσε τον κ. Θεοχάρη. Το σύστημα και τα κριτήρια τα οποία τέθηκαν για τη χορήγηση του κοινωνικού μερίσματος ενέτειναν τις αδικίες. Περισσότεροι από 4 στους 5 από όσους έκαναν αίτηση για το μέρισμα συνέχισαν να «κόβονται», με εκατοντάδες μη έχο-
Αναπληρώνοντας το χαμένο χρόνο
Τ
Της Αγγέλικας Σαπουνά
ο «παιδαγωγικό» της πρόσωπο αποφάσισε να αναδείξει η κυβέρνηση της συμφοράς, ένα μήνα πριν απ’ τις ευρωεκλογές που θα κρίνουν, όπως όλοι πια παραδέχονται, το μέλλον της και το δικό μας. Έτσι, το υπουργείο Παιδείας ενεργοποίησε τη διάταξη για αναπλήρωση, μέσα στις διακοπές του Πάσχα, των ωρών που «χάθηκαν», προξενώντας νέα αναστάτωση στην ήδη καταταλαιπωρημένη σχολική κοινότητα. Μοιάζει, βέβαια, λογικό ν’ αναπληρωθούν ώρες μαθημάτων που δεν έγιναν, ειδικά ένα μήνα πριν τις προαγωγικές και πανελλαδικές εξετάσεις, οπότε προς τι η φασαρία; Αντί να υποχωρήσουμε βιαστικά στον «κοινωνικό αυτοματισμό», τον οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει φυσικά εν όψει της «ημέρας της κρίσεως» στις 25 του Μάη, καλούμε τους αναγνώστες μας να λάβουν υπόψη τους ψύχραιμα μερικά δεδομένα:
Τα δεδομένα
Καταρχάς, η αναπλήρωση των ωρών για την οποία κόπτεται το υπουργείο αφορά ώρες και μέρες καταλήψεων και απεργιών. Απεργίες έγιναν, όχι όμως για τόσο πολλές μέρες ώστε να χαθούν οι άπειρες διδακτικές ώρες, οι δε καταλήψεις ήταν συγκριτικά πολύ λιγότερες σε σχέση με άλλες χρονιές. Τα δε σχολεία, ακολουθώντας μια πεπατημένη χρόνων, έκαναν τα αναγκαία για τη μείωση των ωρών που χάθηκαν για τους παραπάνω λόγους, περικόπτοντας περιπάτους κι εκδρομές κι εντατικοποιώντας ενδεχομένως τη διδασκαλία εκεί που ήταν απολύτως αναγκαίο, πολύ πριν
την εγκύκλιο για τις διακοπές του Πάσχα. Ωστόσο, η φετινή σχολική χρονιά είναι, όντως, μια απ’ τις θλιβερότερες των τελευταίων χρόνων. Είναι η χρονιά κατά την οποία μόνιμοι εκπαιδευτικοί, για πρώτη φορά σε καθεστώς τυπικά δημοκρατικό, απολύθηκαν για λόγους μνημονιακής «εξοικονόμησης πόρων»! Στην ίδια αντίληψη οι πιο δημοφιλείς ειδικότητες στα επαγγελματικά λύκεια καταργήθηκαν –δηλαδή, χαρίστηκαν στην ιδιωτική κατάρτιση– οι μαθητές αναγκάστηκαν ν’ αλλάξουν κλάδο ή να μη διδαχθούν κάποια αντικείμενα, χιλιάδες ώρες χάθηκαν στην ανακατωσούρα, προγράμματα δεν έγιναν καθόλου ή ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση εξαιτίας έλλειψης προσωπικού (επειδή η κυβέρνηση δεν το διόρισε), μαθητές σε μικρά μέρη αποσύρθηκαν από μόνοι τους από τις πανελλαδικές επειδή δεν είχαν καθηγητές κ.ο.κ. Τέλος δε, σ’ αυτό το κλίμα και επειδή η κυβέρνηση κόπτεται για την «ποιότητα» της δημόσιας εκπαίδευσης, την οποία η ίδια ξεχαρβαλώνει συστηματικά, εφαρμόστηκε εντέλει υποχρεωτικά, με τη γνωστή εγκύκλιο «εντέλλεσθε…», αφού οι εκπαιδευτικοί μαζικά αρνήθηκαν, και η «εθελοντική» συμμετοχή των εκπαιδευτικών στην περίφημη αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, ενώ έπεται η ατομική τους αξιολόγηση, διαδικασίες-οχήματα ιεράρχησης των σχολείων σε «καλά» και «κακά» και εκπειθάρχησης των εκπαιδευτικών, επί ποινή διαθεσιμότητας και απόλυσης ενός εκ των προτέρων καθορισμένου ποσοστού τους. Όλα τα παραπάνω είναι οι λόγοι για τους οποίους εκπαιδευτικοί και μαθητές έκαναν απεργίες, καταλήψεις και πάμπολλες κινητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της χρονιάς, παρόλο που δεν κατάφεραν να «παγώσουν» τη
ντες ή ακόμη και πολίτες με μηδενικά εισοδήματα (αλλά «τεκμαρτά» βάρη) να μένουν εκτός της λίστας των δικαιούχων. Στους «κομμένους» συμπεριλαμβάνονται ακόμη και μακροχρόνια άνεργοι ή πάσχοντες από βαριές παθήσεις, όπως αναφέρουν στην «Εποχή» φοροτεχνικοί και συλλογικοί φορείς από όλη τη χώρα. Συνολικά, από τις περίπου 500.000 αιτήσεις μέχρι και χθες, το «πράσινο φως» για την καταβολή του μερίσματος άναψε για λιγότερους από 100.000 δικαιούχους με τους υπολοίπους να παίρνουν... «υποσχετική» για μετά το τέλος της διπλής εκλογικής «μάχης». Τι σημαίνει αυτό; Όσοι υποβάλουν αίτηση –ή εκ νέου αίτηση, εάν ήδη έχουν απορριφθεί- μέσα στο Μάιο, ενδέχεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να το πάρουν στα τέλη του πρώτου δεκαημέρου του Ιουνίου. Φυσικά, για πολλούς και η «υπόσχεση» αυτή θα αποδειχθεί «φούσκα» αφού, όπως όλα δείχνουν, το ζητούμενο δεν ήταν εξαρχής η ενίσχυση των μη εχόντων αλλά η δημιουργία εντυπώσεων για χάρη της επικοινωνιακής στήριξης του, ξεφτισμένου, «success story». •
λειτουργία των σχολείων, όπως ίσως θα αντιστοιχούσε στο μέγεθος του εγκλήματος που διαπράττεται εις βάρος της δημόσιας εκπαίδευσης. Κι αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους οι εκπαιδευτικοί θεώρησαν κοροϊδία την πρόσφατη έγνοια του υπουργείου για την απώλεια διδακτικών ωρών, το ίδιο δε και οι μαθητές, πολλοί απ’ τους οποίους δεν πήγαν στα σχολεία για την αναπλήρωση, ιδιαίτερα αν τους περίσσευαν απουσίες…
Ας τους κόψουμε!
Στα σχολεία η γεύση απ’ τη χρονιά είναι πικρή και η οργή περισσεύει, παρά το φόβο που έχει αναγκάσει πολλούς να «σκύβουν το κεφάλι», όχι πάντως επειδή εγκρίνουν τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις. Και βέβαια, η επίθεση του κυβερνητικού εκπροσώπου στον πρόεδρο της ΟΛΜΕ, που «τολμά» να είναι υποψήφιος με το ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές, αν και απολυμένος, δείχνει το τρόμο αυτής της σάπιας εξουσίας απέναντι στις αντιστάσεις που δεν κάμπτονται, παρά τους συνεχείς εκφοβισμούς. Τα «δώρα» της κυβέρνησης προς τη δημόσια παιδεία τελειωμό δεν έχουν, σε λίγες μέρες γονείς και μαθητές θάχουν ν’ αντιμετωπίσουν έναν ακόμη παραλογισμό, τις προαγωγικές εξετάσεις της α’ λυκείου με πανελλαδική βάση θεμάτων, που κανείς δεν ξέρει τι περιλαμβάνει. Ωστόσο, πριν από τους εφήβους, θα δώσουμε όλοι οι ενήλικες τις άλλες εξετάσεις στις 18 και στις 25 του Μάη, και γι’ αυτές την ύλη την έχουμε πολύ καλά εμπεδώσει. Ας τους κόψουμε!
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ρίχνουν το «ταμπού» του κοινόχρηστου αιγιαλού Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
21
Με τα νέα σχέδια νόμου για τη δημόσια περιουσία Tης Μαρίας Μάρκου*
Π
ρόσφατα τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση με διαδικασίες επείγοντος τρία νομοσχέδια σχετικά με τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας. Το πρώτο αφορά τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον αιγιαλό και την παραλία, κατά πάγιο αίτημα του λόμπυ των μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων. Το δεύτερο αφορά στους όρους εξαγοράς κατεχόμενων ακινήτων του ∆ημοσίου από ιδιώτες, και το τρίτο αφορά στις διαδικασίες επίλυσης ιδιοκτησιακών διαφορών μεταξύ δημοσίου και ιδιωτών. Η άμεση σκοπιμότητα του τριπλού εγχειρήματος έχει να κάνει με την τακτοποίηση εκκρεμοτήτων στην αδειοδότηση επενδυτικών σχεδίων μέσω του ΤΑΙΠΕ∆ όσο και με τη δυνατότητα ταμειακών εισροών. Ο απώτερος και πιο ουσιώδης στόχος αφορά την κατάρριψη, στο όνομα της απελευθέρωσης της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, ενός “ταμπού” που ανήκει στο βασικό δίκαιο του ελληνικού κράτους από τη σύστασή του. Αφορά τη σχετικοποίηση αυτού που κατεξοχήν αντιπροσωπεύει το εκτός συναλλαγής “κοινόχρηστο κτήμα”, σε μια δικαιϊκή παράδοση που ανάγεται στο ρωμαϊκό δίκαιο και επικαλείται τόσο το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Συντάγματος της Ελλάδας, όσο και την αρμοδιότητα του κράτους για την προστασία του περιβάλλοντος και το σχεδιασμό του χώρου, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος.
Η έννοια του κοινόχρηστου χώρου
Η προσπάθεια προσβολής του κοινόχρηστου χαρακτήρα των περιοχών που οριοθετούν τους υδάτινους πόρους της χώρας, είναι φανερή σε πολλές διατάξεις του υπό κρίση νομοσχεδίου για τον αιγιαλό, στο οποίο, αντίθετα με τον ισχύοντα ν.2971/2001, ως “κύριος προορισμός” του αιγιαλού και της όχθης λιμνών και ποταμών, όπως και της παραλίας και των παρόχθιων ζωνών, δεν ορίζεται η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές, αλλά “η ελεύθερη και ακώλυτη επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα”. Η διαφοροποίηση έχει σημασία, στο μέτρο που, μέχρι τώρα, θεωρείται στην Ελλάδα ότι αυτό που συνιστά το κοινόχρηστο κτήμα, δεν είναι το αδιαίρετο του χώρου, το είδος και η σκοπιμότητα της χρήσης ή η δημόσια κυριότητα, αλλά η ελεύθερη πρόσβαση ως ατομικό δικαίωμα. Στον ισχύοντα νόμο, η κατ` εξαίρεση χρήση των παραπάνω περιοχών για κοινωφελείς ή και επιχειρηματικούς σκοπούς, προϋποθέτει να μην παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και η φυσική μορφολογία τους, ενώ η παραχώρηση της αποκλειστικής τους χρήσης επιτρέπεται μόνο για λόγους υπέρτερου και επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.
Επικίνδυνες αλλαγές με το νέο νόμο
Στο υπό κρίση νομοσχέδιο προστίθεται ότι αυτό μπορεί και να “επιβάλλεται από διεθνείς συμβάσεις” ή να γίνεται “σύμφωνα με ειδικές διατάξεις”, προσθήκες
ιδιαίτερα ανησυχητικές, αν σκεφτούμε τον τρόπο που κατοχυρώνονται οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας. Επί πλέον, για πρώτη φορά ορίζονται ονομαστικά οι ποταμοί και λίμνες που διαθέτουν όχθη. Εύλογα αναρωτιέται κανείς πόσο εμπεριστατωμένος είναι ο κατάλογος και τι (και με ποια κριτήρια) δεν περιλαμβάνει. Στις σημαντικότερες καινοτομίες που αξιώνει το σχέδιο νόμου, περιλαμβάνεται ο άμεσος καθορισμός οριογραμμών για το σύνολο των παράκτιων ζωνών της χώρας με βάση τους ψηφιακούς ορθοφωτοχάρτες της εταιρείας ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε., όπως και η μόνιμη ανάρτησή τους στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών. Σε συζήτηση για ανάλογη ρύθμιση το 2007, ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) είχε διατυπώσει επιφυλάξεις σχετικά με τον ενδεχόμενο προσανατολισμό των ενδιαφερόντων της ιδιωτικής εταιρείας “περισσότερο προς την επιχειρηματική αξιοποίηση δημοσίων κτημάτων και πολύ λιγότερο προς την προστασία και διαφύλαξη του κεφαλαίου των ακτών”. Είχε επίσης επιφυλάξεις για την προβλεπόμενη, τότε όπως και τώρα, πλήρη αποσύνδεση της διαδικασίας καθορισμού του αιγιαλού από αυτήν της παρα-
“
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων
Αλληλεγγύη στη ΒΙΟΜΕ
Συνάντηση αλληλέγγυων και υποστηρικτών των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ την Κυριακή 11 Μαΐου, στις 10 π.μ., στο χώρο του εργοστασίου. Τη ∆ευτέρα 12 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση έξω από το δικαστήριο της Θεσσαλονίκης για να απορριφθούν οι κατηγορίες και να δικαιωθούν οι αγωνιζόμενοι εργάτης της ΒΙΟΜΕ. ∆ηλώσεις συμμετοχής (έως τις 28/4) στο μέιλ της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στη ΒΙΟΜΕ Αθήνας protviome@gmail.com (ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο επικοινωνίας, αριθμός ατόμων, ημέρα επιστροφής ) ή στο τηλ 2103801921 (9 π.μ. – 7 μ.μ.).
Κυριακή 27 Απριλίου
** Η «Κυριακή των σκιών», με παιδικό παιχνίδι και παράσταση Καραγκιόζη, στις 11.30 π.μ., στο κινηματοθέατρο «Αλέξαν-
λίας, καθώς η παραλία δεν θα προσδιορίζεται πια ταυτόχρονα με τον αιγιαλό, αλλά θα δημιουργείται “όταν απαιτείται”, “ύστερα από αίτηση ενδιαφερόμενου”, με “ειδική αιτιολογία” και πάντα με διαδικασίες εξπρές. Η ανεξαρτητοποίηση των δύο διαδικασιών κινδυνεύει να προκαταλάβει τη χάραξη της παραλίας, αν η προγενέστερη οριοθέτηση του αιγιαλού δημιουργεί προσδοκίες κέρδους στους όμορους ιδιοκτήτες.
Στο έλεος της ιδιωτικοποίησης
Το νομοσχέδιο διατηρεί τις ισχύουσες ρυθμίσεις για την οριοθέτηση του “παλαιού αιγιαλού”, που θεωρούνται συνταγματικά έωλες και περιβαλλοντικά επικίνδυνες, καθώς μετατρέπουν το δημόσιο κτήμα σε μεταβιβάσιμη “ιδιωτική περιουσία του ∆ημοσίου”. Ο επανακαθορισμός του “παλαιού αιγιαλού” ευνοεί ιδιαίτερα τα περιώνυμα Τουριστικά ∆ημόσια Κτήματα (με τα οποία προικοδοτήθηκαν τα “Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα”, ενσωματωμένα σήμερα στην ΕΤΑ∆ και πρόσφορα για “αξιοποίηση” από το ΤΑΙΠΕ∆), στο πλαίσιο της λειτουργίας, την επαύριο του 2ου παγκόσμιου πολέμου, του πρώτου μηχανισμού ιδιω-
δρος» (Εθν. Αμύνης 1) από τον ρ/σ 93,4 «Στο Κόκκινο» ** Σεμινάριο με θέμα «Το θεωρητικό επιχείρημα του Bettelheim περί κρατικού καπιταλισμού» διοργανώνει η Λέσχη Εκτός Γραμμής (Στρατηγοπούλου 7), στις 6.30 μ.μ. Εισηγείται ο ∆. Παπαφωτίου.
Τρίτη 29 Απριλίου
** ∆ιάλεξη του Β. Κάλφα με θέμα «Η εισαγωγή του Ιωάννη Συκουτρή στο συμπόσιο του Πλάτωνα», στις 8 μ.μ., στον πολυχώρο «∆ρόμος» (Ανδρονίκου 18, Ρουφ). ** Συζήτηση με θέμα «Σοσιαλισμός και Ελευθερία» μέσα από δέκα ανήσυχα βιβλία της εποχής μας, στις 7 μ.μ., στο Public Συντάγματος. Μιλούν Μ. Χαρτουλάρη, Κ. Αθανασίου, Φρ. Αμπατζοπούλου, ∆. Παπαδημούλης. ** Παρουσίαση του βιβλίου Χρ. Βασιλόπουλου και ∆. Πετρόπουλου «Ένοχοι και αθώοι», στις 8.30 μ.μ., στο συνεδριακό κέντρο του Επιμελητηρίου Άρτας. Μιλούν οι Β. Τσίρκας, Χρ. Βασιλόπουλος. Σ. Τσώλα. ** Συνέντευξη Τύπου με αφορμή την παρουσίαση της Εθνικής Αναφοράς για τη ρατσιστική βία στην Ελλάδα διοργανώνουν οι Γιατροί του Κόσμου και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες στις 11 π.μ. στο ∆ΣΑ (Ακαδημίας 60). Μιλούν οι Ά. Μαΐλλη, Λ. Αργυροπούλου-Χρυσοχοΐδου και Κ. Παπαϊωάννου. Συντονίζει η Χρ. Ψαρρά.
τικοποίησης κοινόχρηστων χώρων (χώρων εκτός συναλλαγής και επομένως αυστηρά αμεταβίβαστων), που γνώρισε δόξες στη δεκαετία του ‘60 με την παρεμβολή του ΕΟΤ. Στο νομοσχέδιο, “ακίνητα καταγεγραμμένα ως παλαιοί αιγιαλοί και, επομένως, μέρη της ιδιωτικής περιουσίας του ∆ημοσίου, τα οποία δεν είναι άρτια και οικοδομήσιμα, μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς διαγωνισμό σε όμορους ιδιοκτήτες”, δώρο για τουριστικές επιχειρήσεις. Σε σχέση με την παραχώρησης της χρήσης των παρόχθιων ζωνών, όπως και του πυθμένα θάλασσας ή λίμνης, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και κάθε φύσης προστατευόμενες περιοχές ή ευπαθή οικοσυστήματα μπορούν να περιλαμβάνονται σε παραχωρούμενες κοινόχρηστες εκτάσεις με τη σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου κατά περίπτωση υπουργείου. Αρμοδιότητα που κι αυτή μπορεί να μεταβιβαστεί στις κατά τόπους αποκεντρωμένες διοικήσεις, προσφέροντας μια ακόμα δυνατότητα διευκόλυνσης των διαδικασιών, μάλλον αδιαφανή και με αδιευκρίνιστο περιβαλλοντικό και πολιτιστικό κόστος.
Ξεπερνούν τον εαυτό τους
Εκεί που ο νομοθέτης ξεπερνά τον εαυτό του, αποκαλύπτοντας και την ουσιαστική σκοπιμότητα αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου για τον αιγιαλό, είναι όταν επιτρέπει ρητά “την επιχωμάτωση θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων που ασκούν, σε όμορη με τον αιγιαλό έκταση, τουριστική δραστηριότητα ενταγμένη στο θεσμικό πλαίσιο Στρατηγικών Επενδύσεων. Για κάθε κλίνη που διαθέτει η όμορη τουριστική μονάδα μπορούν να επιχωματωθούν μέχρι 5 τετραγωνικά μέτρα θαλάσσιου χώρου. Ολόκληρη η έκταση που προκύπτει από τις επιχωματώσεις οριοθετείται υποχρεωτικά ως αιγιαλός, μετά από έγκριση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων”. Με άλλα λόγια, η μεθοδευμένη καταστροφή της ακτής μπορεί να προσφέρει (με αντάλλαγμα) πολλά στρέμματα γης στον “στρατηγικό επενδυτή”. Αντίστοιχου κυνισμού είναι η πρόβλεψη του νομοσχεδίου για την (υπό προϋποθέσεις) νομιμοποίηση έργων που έχουν ήδη κατασκευαστεί για δημόσιους και επιχειρηματικούς σκοπούς “στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα, την όχθη, την παρόχθια ζώνη ή υδάτινο στοιχείο ποταμών και λιμνών χωρίς να υφίσταται παραχώρηση της χρήσης”. Χωρίς να αγνοούμε την καινοτομία της καθιέρωσης αντικειμενικού συστήματος για τον καθορισμό του οφειλόμενου στο ∆ημόσιο ανταλλάγματος για χρήση των παραπάνω περιοχών, θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι το υπό κρίση νομοσχέδιο καταλήγει να διευκολύνει την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κατ’ εξαίρεση της κοινής χρήσης των παράκτιων και παρόχθιων ζωνών, χωρίς όμως και να τηρεί τα περιβαλλοντικά κριτήρια που δημαγωγικά επικαλείται. Φαίνεται ότι η επιτάχυνση του ξεπουλήματος των δημόσιων κτημάτων στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας αποτελεί σήμερα προτεραιότητα. Το ίδιο και η επίθεση στα δικαιώματα που συνάπτονται με το δημόσιο χώρο.
* Η Μαρία Μάρκου είναι λέκτορας στην Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ.
22
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Προτεραιότητα το ενωτικό κλίμα Επισημάνσεις για τις διαδικασίες συγκρότησης διοίκησης στο ΤΕΕ
Μ
ε αφορμή το άρθρο τριών συντρόφων μηχανικών από τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ για τη στάση της Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας Μηχανικών (ΡΠΜ) στις διαδικασίες συγκρότησης της διοίκησης του ΤΕΕ θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι μετά τις επίμαχες ψηφοφορίες πραγματοποιήθηκε ολομέλεια της παράταξης στην Αθήνα με μεγάλη συμμετοχή (στην περιφέρεια δεν υπήρξαν ανάλογες αντιδράσεις) και ολομέλεια της ΟΜ Μηχανικών ΣΥΡΙΖΑ Αττικής, επίσης με μεγάλη συμμετοχή, για το συγκεκριμένο θέμα. Και οι δύο διαδικασίες κατέληξαν σε συμπεράσματα-αποφάσεις σημαντικά διαφορετικές από τις αιτιάσεις και την κριτική των τριών συντρόφων. Η απόφαση της ΡΠΜ αναφέρει: «Παρότι η υποψηφιότητα Μπάκιντα (Συσπείρωση – ΑΜΑΚ) για πρόεδρο της Αντιπροσωπείας ανακοινώθηκε τελευταία στιγμή, αποφασίσαμε κατ’ αρχήν την υποστήριξή της, με την προϋπόθεση δέσμευσής τους για υποστήριξή μας στη θέση του προέδρου του ΤΕΕ. Η απόφασή μας αυτή ήταν σωστή και μέσα στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της παράταξης. Η προϋπόθεση που θέσαμε δεν έγινε δεκτή. Η τελική απόφασή μας για υποστήριξη Μοροπούλου, έπειτα από την άρνηση της Συσπείρωσης να δεσμευθεί, ήταν μέσα στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της παράταξης. Με την απόφασή μας αυτή θελήσαμε να διεμβολίσουμε τη συμμαχία Σπίρντζη – ΕΛΕΜ, πράγμα εφικτό όπως φάνηκε από το αποτέλεσμα στη β ψηφοφορία (80 Μοροπούλου – 80 Κυριακόπουλος). Στόχος μας ήταν να ανοίξει ο δρόμος για την ανατροπή στο ΤΕΕ και την ανάληψη της προεδρίας του
από την αριστερά. Η επίτευξη αυτού του στόχου, εκτός των άλλων, θα ενίσχυε το κίνημα, ενεργοποιώντας τον πλατύ κόσμο των μηχανικών που η τελευταία ηγεσία του ΤΕΕ κρατούσε μεθοδικά στο παρασκήνιο. Ωστόσο, όπως φάνηκε στην πράξη, η απόφαση αυτή δεν εξασφάλιζε τη συνοχή της παράταξής μας κατά την ψηφοφορία αλλά και μετά από αυτήν, γεγονός που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη.» Ομοίως, η σχεδόν ομόφωνη απόφαση (υπήρξαν τέσσερα λευκά) της ΟΜ Μηχανικών ΣΥΡΙΖΑ Αττικής έχει ως εξής: «Μετά τις εκλογές του ΤΕΕ προτάθηκε από την ΡΠΜ και διερευνήθηκε από το σύνολο των μηχανικών του ΣΥΡΙΖΑ, η διεκδίκηση της προεδρίας του ΤΕΕ από ένα τρίτο πόλο με πυρήνα τις παρατάξεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, απέναντι
στους δύο υποψήφιους προέδρους των παρατάξεων του μνημόνιου. Η διαδικασία για την ανάδειξη του Προέδρου της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ: - δίχασε τους μηχανικούς του ΣΥΡΙΖΑ, από το σύνολο των παρατάξεων όπου μετέχουν (ΡΠΜ, ΣΑΜ, ΑΜΑΚ) - επέφερε σοβαρό ρήγμα στην επιδίωξη από τον ΣΥΡΙΖΑ κεντρικά αλλά και ειδικά στους μηχανικούς, της ενότητας των δυνάμεων και των παρατάξεων της ριζοσπαστικής αριστεράς. Οι μηχανικοί του ΣΥΡΙΖΑ επιμένοντας στην ενότητα των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς στο χώρο μας: - εκτιμούμε ότι οι θέσεις - δεσμεύσεις της ΡΠΜ, της 14.03.14, εναρμονισμένες με τις θέσεις των παρατάξεων της ριζοσπαστικής αριστεράς στο ΤΕΕ, συμβάλλουν ιδιαίτερα θετικά στην υπόθεση της
Αναζητώντας την εσωκομματική δημοκρατία
ενότητας του ριζοσπαστικού χώρου - θα εξαντλήσουμε τις προσπάθειές μας για στήριξη τέταρτης θέσης για τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς στη ∆Ε του ΤΕΕ - σήμερα, χωρίς την ενωτική προϋπόθεση της αρχικής μας επιδίωξης, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να αναζητήσουμε κοινή στάση των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς στο θέμα της προεδρίας του ΤΕΕ. Το θέμα αυτό αποτελεί πλέον υπόθεση των παρατάξεων αποκλειστικά, με μόνες κοινές δεσμεύσεις των μηχανικών του ΣΥΡΙΖΑ οτι: - δεν θα υπερψηφίσουμε εκπρόσωπο των δυνάμεων του μνημονίου για τη θέση του προέδρου του ΤΕΕ και - δεν θα συμμετέχουμε στο προεδρείο της ∆Ε του ΤΕΕ, αν εκλεγεί πρόεδρος από τις μνημονιακές δυνάμεις». Θεωρούμε ότι το ενωτικό κλίμα, η στροφή στα προβλήματα της κοινωνίας, η προσανατολισμένη δουλειά στους μαζικούς χώρους με όρους κοινωνικής χρησιμότητας και η δημοκρατική αντιμετώπιση των διαφορετικών απόψεων τακτικής αποτελούν τα βασικά κριτήρια για τη δράση μας. Ανδρεδάκης Νίκος, μέλος Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ Μηχανικών και μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ, Βαμβουρέλλης Θεόφραστος, μέλος ΟΜ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Μηχανικών και μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ, Αγγελοπούλου ∆ήμητρα, μέλος ΟΜ Μηχανικών ΣΥΡΙΖΑ Αττικής, Μπλίκας Θεόδωρος, μέλος ΟΜ Μηχανικών ΣΥΡΙΖΑ Αττικής
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Σ
την εποχή του ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών, το μεγάλο αίτημα της βάσης ήταν η δημοκρατική του συγκρότηση. Μετά το ιδρυτικό συνέδριο, την ψήφιση καταστατικού και τη θεσμοθέτηση μελών με πλήρη δικαιώματα, θεωρητικά, είχε κατακτηθεί η εσωκομματική δημοκρατία. Η επιλογή, όμως, των υποψηφίων ευρωβουλευτών, όπως και πριν λίγο καιρό η επιλογή υποψηφίων περιφερειαρχών και δημάρχου Αθηναίων, δείχνουν πολύ ανησυχητικά πράγματα. Μια παγιωμένη, και εν πολλοίς ανεξέλεγκτη, ηγετική πλειοψηφία αποφασίζει υπεράνω οργάνων, για τα οποία απομένει ένας τυπικός ρόλος επιβεβαίωσης των αποφάσεων. Και βέβαια δεν σώζουν τα προσχήματα η, φυσιολογικά, ευρεία υπερψήφιση του νυν ευρωβουλευτή Νίκου Χουντή και η καταψήφιση των δύο πρυτάνεων, που προβάλλονται μονομερώς από ρεπορτάζ της «Εποχής» αποσιωπώντας τα υπόλοιπα αρνητικά γεγονότα. Γεγονότα που αποσιωπούνται και από κείμενα όπως αυτό του Θόδωρου Παρασκευόπουλου, στο οποίο αναφέρεται ότι «η Κεντρική Επιτροπή ενός κόμματος είναι εργαζόμενο σώμα, που ε-
κλέγεται για να εξειδικεύει και να εφαρμόζει τις αποφάσεις του συνεδρίου», ξεχνώντας όμως ότι το συνέδριο αποφάσισε την εκλογή των υποψηφίων ευρωβουλευτών με εσωτερικό δημοψήφισμα. Επίσης αποσιωπάται ότι 37 σύντροφοι υπέγραψαν αίτημα για τήρηση του καταστατικού και διεξαγωγή δημοψηφίσματος, το οποίο απορρίφθηκε και επιλέχθηκε ψηφοφορία στην Κεντρική Επιτροπή κάτι που δεν προβλέπεται από το καταστατικό. Η Κεντρική Επιτροπή, λοιπόν, με αντικαταστατικές μεθόδους στην υπηρεσία της πλειοψηφίας… Επίσης, η ερμηνεία που δίνει ο Θόδωρος στις συμμαχίες αφορά μια αγοραία πολιτική θέαση, λεόντιες συνεργασίες αστικών κομμάτων κι όχι το πολιτικό ήθος της αριστεράς: «Οι συμμαχίες έχουν νικητές και ηττημένους και τα συμμαχικά προγράμματα δεν είναι «μίνιμουμ», όπως λέγανε παλιά οι κομμουνιστές. Είναι πάντοτε το ρεαλιστικό πρόγραμμα που αντιστοιχεί στην περίοδο, που μπορεί να πετύχει και να συνεγείρει. Αυτό εξαναγκάζει σε συμμαχίες, μαζί βέβαια με τον όγκο της μεγαλύτερης συμμαχικής δύναμης». Οι συμμαχίες, λοι-
πόν, επιβάλλονται και γίνονται εξαναγκαστικά, δεν είναι αποτέλεσμα ώσμωσης, πολιτικής ωρίμανσης και στόχου της αριστεράς. Αυτή η ερμηνεία ταιριάζει γάντι στον τωρινό ΣΥΡΙΖΑ που προέκυψε ως, κατά Θόδωρον, συμμαχία με απόλυτο νικητή την ηγετική πλειοψηφία και πολλούς ηττημένους που πρέπει να είναι πειθήνιοι, ώστε κάποτε να αξιοποιηθούν κομματικά κι ίσως να εισακουστούν οι σωστές πλην μειοψηφικές απόψεις τους. Η Αριστερή Πλατφόρμα κατηγορείται, με χτύπημα κάτω από την ζώνη, ότι χρησιμοποιεί το αίτημα της ενότητας της αριστεράς ως πρόσχημα για να αλλάξει πολιτική ο ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη πλευρά, μένει ανέγγιχτη η ηγετική πλειοψηφία για την εγκατάλειψη του ζητήματος της ενότητας της αριστεράς, με χαρακτηριστικά την αυτάρκεια της ηγεμονικής δύναμης, την επίκληση της αυτοδυναμίας, τις μονόπλευρες διευρύνσεις προς το λεγόμενο σοσιαλιστικό χώρο και καμιά ενωτική προσπάθεια προς τα αριστερά. Επίσης, η μειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ στηλιτεύεται, από κείμενα της «Εποχής», για τα ζητήματα που βάζει για την ευρωζώνη λίγο πριν τις εκλογές, δίνοντας λαβή για αρνητικά σχόλια στα ΜΜΕ. Αντιθέτως αποσιωπάται, με εξαίρεση τα πετυχημένα σχόλια του «Αλιέα», η φιλολογία περί δημοψηφισμάτων που ανέπτυξε ο Αλέξης Τσίπρας κι άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και είχαν τα ίδια αρνητικά επικοινωνιακά αποτελέσματα. Είναι κατανοητό να αβαντάρεις την πλειοψηφία την οποία στηρίζεις αλλά όχι να αγ-
γίζεις και τα όρια της απόλυτης ταύτισης. Όσον αφορά συνολικά την ΑΝΑΣΑ, μπαίνουν πλέον καθοριστικά ζήτηματα ταυτότητας κι αυτοτέλειας. Παραμυθιάζεται ότι συνδιαμορφώνει αποφάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, διασκεδάζοντας το γεγονός ότι η ηγετική πλειοψηφία, με την οποία στοιχίζεται, μονίμως την καπελώνει. Κάποια στελέχη της μάλιστα, με υπερβάλλοντα ζήλο, λειτουργούν ως απολογητές των επιλογών της πλειοψηφίας. Το επιχείρημα ότι οι διαφοροποιήσεις θα υπονομεύσουν το στόχο για την κυβέρνηση της αριστεράς, οδηγεί σε λογικές αυτολογοκρισίας και πολιτικού ευνουχισμού. Ποια θέση κράτησε η ΑΝΑΣΑ στην ψήφιση του Κρίτωνα Αρσένη και στην απόρριψη των υποψηφιοτήτων Λαπαβίτσα και μέλους της πρωτοβουλίας των 1000; Γιατί συναίνεσε στην άρνηση του εσωκομματικού δημοψηφίσματος; Πώς εξηγείται η δίκαιη απόσυρση της υποψηφιότητας του Μάκη Μπαλαούρα; Ο δικηγόρος του διαβόλου
Υ.Γ. Ένας τρόπος υπάρχει να αποφεύγονται οι «πατάτες» όπως αυτή με το θέμα της μειονότητας στην Θράκη: ο υπεράνω όλων εσωκομματικός μηχανισμός, γνωρίζουμε τα πρόσωπα που τον απαρτίζουν, να κάνει μια ανοιχτή αυτοκριτική, να δώσει αποφασιστικές αρμοδιότητες στη βάση και να πάψει να υποκαθιστά τα όργανα.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
“
23
ΜΝΗΜΗ
Συνοδοί του Χρήστου Ρεκλείτη στο τελευταίο ταξίδι στην Κλένια Ο
σο και αν το περιμέναμε, η Αργυρώ, οι συγγενείς του πρώτα απ’ όλα, η είδηση του θανάτου του Χρήστου ήταν αδύνατο να μην προκαλέσει έντονη συγκίνηση και θύμησες ολόκληρης κοινής διαδρομής. Γιατί έντονη ήταν και η δική του ζωή, γεμάτη εξάρσεις και καμπές, επικίνδυνες στιγμές αλλά και άλλες ευχάριστες. Στην Αγία Φωτεινή διέκρινε κανείς ομάδες – ομάδες συντρόφων και φίλων, αντιπροσωπευτικές αυτής της διαδρομής: οι πιο μεγάλοι ανάμεσα στην ΕΠΟΝ και τη Ν. Ε∆Α, οι επόμενοι ανάμεσα Ν. Ε∆Α – ∆ΝΛ, οι κάπως νεώτεροι Λαμπράκηδες, Ρηγάδες, νέοι του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν όμως και αντιστασιακοί, όσοι ζουν και θυμούνται τον καπετάν Ντόμπρο, τον Γιάννη Ρεκλείτη. Και πολλά, πάρα πολλά στελέχη της Αριστεράς: ανένταχτοι, όλες οι φυλές του ΚΚΕ Εσωτερικού και του Ρήγα, από τον ΣΥΡΙΖΑ, από τη ∆ΗΜΑΡ της τελευταίας επιλογής του. Παρών και ο πρόεδρος του ΣΦΕΑ Κ. Τριανταφύλλου. Μια μεγάλη ομάδα συντρόφων, εργαζόμενων μαθητών της δεκαετίας του ’60, του μοναδικού ΣΕΜΜΕ (Σύλλογος Εργαζόμενων Μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης) του οποίου υπήρξε και ο πρώτος πρόεδρος, έδινε τον τόνο. Και ανάμεσα στους συγκρατούμενούς του, διακριτικά μεσ τους πολλούς, μερικοί αυτόπτες μάρτυρες του ∆ιόνυσου. Ήξεραν πολύ καλά τι σημαίνει να σημειώνονται, στο σώμα σου, αλλεπάλληλα ρεκόρ βασανιστηρίων. Ο Ρεκλείτης υπήρξε ο αδιαφιλονίκητος και μακράν πρωταθλητής. l Γεια σου, γείτονα Χρήστο. Σου χρωστάμε τη μοναδική - παράνομη – φωτογραφία της ζωής μας στη φυλακή. Και εγώ το προσωνύμιο «μπουσάκας»: το βρήκε σε πρώιμο θεατρικό ζακυνθινό έργο. Ο Χρήστος, να πω με την ευκαιρία, διάβαζε πολύ. Στην κηδεία του, μίλησαν ο Θανάσης Καλαφάτης από την ΕΜΙΑΝ, ο ∆ημήτρης Παπαδημούλης από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Σωτήρης Οικονόμου από τους ασφαλιστικούς, ο Μήτσος Παλαιολογόπουλος, ο Γιάννης Στρατής από τους φυλακισθέντες, ο ∆ημήτρης Χατζησωκράτης από τη ∆ΗΜΑΡ και μία ανιψιά του Χρήστου. Στην Κλένια οι ταξιδιώτες της Αθήνας συνάντησαν τους χωριανούς και συντρόφους από την Κορινθία, την Νατάσα πρώτη απ’ όλους. Λίγα και καθημερινά φιλικά λόγια στον τάφο είπε ο Μπάμπης Κοβάνης. Στο καφενείο του χωριού μετά, παρέες, παρέες, συνεχίσαμε την κουβέντα. Για τον Χρήστο, πάντα, αλλά όχι μόνο. Μαζί με την Αργυρώ, τα ανίψια, τον εγγονό του, τα κορίτσια του, τον Μαρίνο. Γιατί η ζωή συνεχίζεται. Ο Χρήστος πάντα στα γλέντια, πρώτος άνοιγε τον χορό.
Αποχαιρετισμός του Γιάννη Στρατή
Συγκινητικός ήταν ο αποχαιρετισμός του Γιάννη Στρατή, από τους συγκρατούμενούς του, όταν τον κάλεσε να μεταφέρει τα χαιρετίσματά μας σε πεθαμένους συντρόφους: στον Γιάννη Πετρόπουλο, τον Θόδωρο Κοκλάνη, τον ∆ημήτρη Κουτσούνη και τα άλλα παιδιά του εργατικού τομέα της Νεολαίας της Ε∆Α, στους επικηρυγμένους συναγωνιστές Γιάννη Νίκα και Σωτήρη Αναστασιάδη, στον Μπάμπη Θεοδωρίδη και τους άλλους συναγωνιστές του Γραφείου Αθήνας της ∆ΝΛ, «που σήκωσαν βαρύ φορτίο στα Ιουλιανά, στις μεγάλες ενωτικές κινητοποιήσεις του λαού και της νεολαίας για την υπεράσπιση του Συντάγματος και της δημοκρατικής Νομιμότητας (114)», όπως είπε: «…. και όποιον άλλον
Στη φυλακή,/Χρίστο,/δεν μπόρεσα να σου κάνω επισκεπτήριο./Ήμουν στο ίδιο κελί με σένα!/Σήμερα,/Μη γνωρίζοντας την αρρώστια σου/με φίδια σκέψεις,/είχα το θλιβερό προνόμιο να σου κάνω/επισκεπτήριο στο Νοσοκομείο./Και πίστεψέ με,/οι τοίχοι του ήταν πιο γκρίζοι και πιο σκυθρωποί/κι από κείνους της Αίγινας.
Από τη γιορτή για την Εθνική Αντίσταση της ν. Ε∆Α, ολαργός 28/10/64
∆ημήτρης Μαστροδήμος
από τους συναγωνιστές μας, συναντήσεις στο διάβα σου και να τους διαβεβαιώσεις ότι τους έχουμε στολίδια στην ψυχή μας, παντοτινά υποδείγματα ήθους, αγωνιστικής στάσης και συμπεριφοράς». Αναφέρθηκε στη γνωριμία τους, στην κοινή προσπάθεια στην Οργάνωση Αθήνας της ∆ΝΛ. Μετά στη φυλακή. «Τελευταία συνεργαστήκαμε δημιουργικά στα πλαίσια του ∆Σ του ΣΦΕΑ, όπου με τις προτάσεις μας και την όλη μας στάση βοηθήσαμε να βρεθεί ένα modus vivendi με τους ‘συντρόφους της άλλης πλευράς’, όπως έλεγε ο αείμνηστος Λεωνίδας. Χρήστο, θέλω να ξέρεις ότι ανέκαθεν σε εκτιμούσα βαθειά για την ανιδιοτέλειά και την ηθική σου συγκρότηση».
O Θανάσης Καλαφάτης από την ΕΜΙΑΝ
Εκ μέρους της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) ο πρόεδρός της Θανάσης Καλαφάτης αποχαιρετώντας τον Χρήστο, ιδρυτικό μέλος και επί χρόνια μέλος του ∆.Σ., αναφέρθηκε στη συμβολή του. «Αναδείχτηκε γρήγορα σε ηγέτη του νεολαιίστικου εργατικού κινήματος, ‘εκ γενετής’ κομμουνιστής», όπως συνήθιζε να λέει. Την ημέρα με τους μπετατζήδες στην οικοδομή, το βράδυ στο νυκτερινό γυμνάσιο. Στα χρόνια των μεγάλων συγκρούσεων της δεκαετίας του ’60 ήταν από εκείνους που πρωτοστάτησαν στη συνεργασία φοιτητών και νέων εργαζομένων για την αντιμετώπιση της βίας της φασιστικής ΕΚΟΦ.
Προσφορές
Σύντροφος από την Οργάνωση μελών ΣΥΡΙΖΑ Ιλίου προσφέρει στη μνήμη του σ. Τάσου Χριστόπουλου 20 ευρώ για την ενίσχυση της «Εποχής». Ο Τάκης Μαστρογιαννόπουλος προσφέρει στη μνήμη του σ. Τάσου Χριστόπουλου 100 ευρώ για την ενίσχυση της «Εποχής».
Ηγήθηκε των νυχτερινών μαθητών, που μαζί με άλλα κινήματα νέων, της Ειρήνης, νέων κοριτσιών, νέων αγροτών, έδωσαν τη μεγάλη μάχη κατά του εκλογικού πραξικοπήματος του 1961, συνέβαλαν στην ανατροπή του καραμανλισμού και άνοιξαν το δρόμο για τη δημιουργία της πιο μαζικής, πλατειάς, πρωτοπόρας δημοκρατικής οργάνωσης μετά την μεταπολεμική περίοδο, της Νεολαίας Λαμπράκη. Ο σύντροφος Χρήστος ήταν από τις υ-
ψηλές κορυφές του σύγχρονου εργατικού κινήματος. Μεγάλος άνδρας, ντόμπρος, γενναίος, φιλικός στους συντρόφους του, καλός σύζυγος και πατέρας, δεμένος με την ελληνική γη και την ελευθερία. Από εκείνους που σήκωσαν ψηλά, με κάθε θυσία και προσφορά, την ηττημένη από τον εμφύλιο πόλεμο αριστερά».
Χρήστος Γ. Ρεκλείτης (1937-2014)
Γ
Π.Κ
εννήθηκε το 1937 στην Κλένια Κορινθίας. Εργάστηκε ως αγρότης, οικοδόμος και στη μεταπολίτευση ως ασφαλιστικός υπάλληλος. Με την Αργυρώ (Ηρώ) Ζανή, από την περίοδο της ∆ΝΛ, πάντα μαζί στα πολύ δύσκολα αλλά και ωραία χρόνια, απέκτησαν δύο κόρες. Γυμνασιακές σπουδές στο Χιλιομόδι. Ερχόμενος στην Αθήνα έγινε μέλος στον ‘Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο’, στο σωματείο των ‘μπετατζήδων’, στον αθλητικό σύλλογο ‘Πανελλήνιος’. Μέλος της Ν. Ε∆Α στην Αγία Βαρβάρα, όπου κατοικούσε. Στις αρχές του 1959 στον στρατό, στο ‘τάγμα ανεπιθύμητων’ στο Καλπάκι. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, συνεχίζει. Την ημέρα εργάζεται στις οικοδομές και το βράδυ παρακολουθεί το νυχτερινό γυμνάσιο Βύρωνα. Μέλος του ΚΣ της Ν. Ε∆Α από το 1962, επαγγελματικό στέλεχός της, από το 1964, υπεύθυνος για την εργατική δουλειά στο βιομηχανικό τομέα της Αθήνας. Στο Ιδρυτικό Συνέδριο της ∆ΝΛ εκλέχθηκε μέλος του ΚΣ. Το φθινόπωρο του 1965, στη Μόσχα, για ένα χρόνο, όπου παρακολούθησε πολιτικά μαθήματα. Επιστρέφοντας από την ΕΣΣ∆, ανέλαβε τη θέση του οργανωτικού γραμματέα για την ‘εργατική δουλειά’ της ∆ΝΛ στον Πειραιά, κυρίως στα νυχτερινά σχολεία και στα εργοστάσια. Μέλος του ΚΚΕ από το 1965, δεν λειτούργησε σε τριάδα του ΚΚΕ εντός της ∆ΝΛ, αν και του έγινε πρόταση από ηγετικό κομματικό στέλεχος. Λίγες ημέρες, μετά την 21η Απριλίου, αφού προσπάθησε στα Εξάρχεια να εφαρμόσει τη ‘γραμμή’ ‘ο λαός στους δρόμους’ κινητοποιώντας οικοδόμους και απέτυχε, πήρε επαφή με την ∆ΝΛ. Στην Οργάνωση Νέων του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου, είχε την ευθύνη της Οργάνωσης Αθήνας Νέων του ΠΑΜ, μέχρι τη σύλληψή του στις 12 Απριλίου 1968. Κρατήθηκε για 25 ημέρες στο στρατόπεδο πεζοναυτών (505 τάγμα) στον ∆ιόνυσο. Βασανίστηκε και ημιθανής μεταφέρθηκε, στις 16/4, στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, όπου νοσηλεύτηκε για έναν περίπου μήνα. Μεταφέρθηκε πάλι στον ∆ιόνυσο όπου συνεχίστηκαν τα βασανιστήρια ως τις 22/6. Μετά στην Ασφάλεια, για ένα μήνα και πάλι στο 401. Τέλος Αυγούστου μεταφέρθηκε στου Αβέρωφ, σε απομόνωση, στην πτέρυγα των ποινικών. ∆ικάστηκε με τον 509 μαζί με τους ‘επικηρυγμένους’ Μίμη ∆αρειώτη και Σωτήρη Αναστασιάδη, τη Μαρία Καλλέργη, Γιάννη Πετρόπουλο κ.ά. Αποφυλακίστηκε με την αμνηστία, τον Αύγουστο 1973. Τη διάσπαση του ΚΚΕ την πληροφορήθηκε, παράνομος, από το ραδιόφωνο. Εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού από την πρώτη στιγμή και παρέμεινε στις γραμμές του μέχρι τη ‘διάλυσή’ του, το 1987. Παραμένει ‘συνταγμένος’ όπως ο ίδιος ορίζει, στην ΕΑΡ, στη συνέχεια στον Συνασπισμό, και μετά στη ∆ΗΜΑΡ.
“
24
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΣΤΡΑΤΟΠΕ∆Ο ΚΑΠΟΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Εκεί όπου η αθλιότητα δεν έχει τέλος Συνέντευξη με την Εύα Κωνστανταράκη από την ομάδα υποστήριξης του καταυλισμού
Ας σκεφτεί ο καθένας μας πριν τους πετάξει το ανάθεμα, αν ο ίδιος πεινούσε, έμενε σε κατεστραμμένο πια κοντέινερ, που το καλοκαίρι είναι Σαχάρα και το χειμώνα Σιβηρία, αν δεν είχε καμία ελπίδα να βελτιώσει τη ζωή του, πώς θα αντιδρούσε!
Η Εύα Κωνστανταράκη ένα βράδυ άρχισε να τηλεφωνά σε δημοσιογράφους και πολίτες που δραστηριοποιούνται στην αλληλεγγύη και, προσπαθώντας να κρατήσει την ψυχραιμία της, ενημέρωνε για την κατάσταση το στρατόπεδο Καποτά: «κόβουν το ρεύμα σε 400 σεισμόπληκτες οικογένειες που ζουν σε κοντέινερ», μας είπε. «Παραμονές του Πάσχα». Το θέμα δημοσιοποιήθηκε, αλλά η ∆ΕΗ δεν ευαισθητοποιήθηκε. Και η Εύα, μαζί με όλους που στέκουν δίπλα στους συμπολίτες μας, εκείνους που είχαν την ατυχία να βρεθούν στο δρόμο από μια θεομηνία, συνεχίζει τον αγώνα της ανθρωπιάς. Να μη μείνει κανείς μόνος του στην κρίση. Μέχρι να ‘ρθει η στιγμή, που, επιτέλους, αυτό το σύνθημα θα είναι παρελθόν.
Τη συνέντευξη πήρε η Μαρώ Τριανταφύλλου
Θα θέλαμε να μας περιγράψετε με συντομία τις συνθήκες ζωής στον καταυλισμό σεισμοπλήκτων Στρατοπέδου Καποτά. Πόσοι άνθρωποι ζουν εκεί και από πότε; Ποιες ενέργειες έχουν γίνει για μια μόνιμη εγκατάστασή τους σε αξιοπρεπείς συνθήκες; Αναρωτιέμαι με ποιο τρόπο, με ποια λόγια να περιγράψω τη κόλαση που ονομάζεται Καταυλισμός Σεισμοπλήκτων Καποτά. Εκεί που οι άνθρωποι πεινούν με την πραγματική σημασία της λέξης, εκεί που έχει διακοπεί η παροχή ρεύματος από ∆ΕΗ, εκεί που η μακροχρόνια ανεργία είναι το σύνηθες επάγγελμα των κατοίκων. Εκεί που παραπληγικοί, άτομα με νοητική υστέρηση, άνθρωποι απλά, θα πρέπει να περάσουν από διαδικασία επανεξέτασης των συντάξεων τους, που διαρκεί περισσότερο από 12 μήνες. Εκεί που τα επιδόματα πρόνοιας ή συντάξεις των 300 ευρώ υπερηλίκων διακοπήκαν γιατί διέμεναν στην Ελλάδα 19 χρόνια και όχι 20. Εκεί που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το μεγάλο κίνδυνο να μείνουν άστεγοι μια και όπως φαίνεται υπάρχει στόχος διάλυσης του καταυλισμού χωρίς τη λή-
ψη καμίας πρόνοιας για μετεγκατάσταση. Η πρόθεση ίδρυσης του καταυλισμού ήταν η «προσωρινή» αποκατάσταση όσων επλήγησαν από τον σεισμό του 1999 στην Αθήνα. Η περιοχή, αν δεν κάνω λάθος, είναι ιδιοκτησία στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Εκεί είναι εγκατεστημένα 900 κοντέινερ, σύμφωνα με πληροφορίες του δήμου Αχαρνών. Σημειωτέον ότι, όταν έκλεισε, νομίζω πριν δυο χρόνια, ο καταυλισμός σεισμόπληκτων «Άξιον εστί», οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν εκεί. Ο αριθμός των κατοίκων δεν είναι γνωστός, αφού κανείς δεν τους έχει καταγράψει. Οι κάτοικοι είναι κυρίως Ρώσο-Πόντιοι, Ρώσοι, Έλληνες, και λιγότεροι Αλβανοί και Ρομά. Βέβαια, το μεγάλο ποσοστό των παιδιών έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. ∆εν ξέρουν ούτε τη Ρωσία, ούτε το Καζακστάν ούτε την Αλβανία Σε κοντέινερ των 25 τετραγωνικών στεγάζονται 7 έως 8 άτομα, μια και η πλειοψηφία των οικογενειών, είναι πολύτεκνες. Έτσι οι ανήλικοι αποτελούν σημαντική πλειοψηφία του πληθυσμού. Ίσως τα πρώτα χρόνια μετά τον σεισμό, κάποιοι κάτοικοι με ένα ελάχιστο επίπεδο μόρφωσης και κάποια σταθερή εργασία να
Αγώνας δρόμου η στήριξη των μαθητών μας
Ποιες δομές αλληλεγγύης δουλεύουν εκεί και με τι αντικείμενα; Πριν 8 χρόνια, φτιάχτηκε άτυπα μια τριμελής ομάδα, στην οποία μετέχω. Λέγαμε τότε, επειδή: «Τα παιδιά εκεί είναι εξόριστα από την παιδική ηλικία. ∆εν μπορούν να εκπαιδευτούν, δεν μπορούν να ονειρευτούν.» και θέλαμε μέσα από τη δράση μας με συμμετοχικό θέατρο, ενισχυτική διδασκαλία, με τις βόλτες σε θέατρα η μουσεία να «γλυκάνουμε την ψυχή τους για να καταλάβουν ότι υπάρχει και για αυτά ένας χώρος στη ζωή». Αναπολούμε την τότε πολυτέλειά μας, να έχουμε τέτοιες ευαισθησίες! Τώρα η επιβίωση είναι το θέμα. Φέτος, η Μητρόπολη της περιοχής προσφέρει από ∆ευτέρα έως Παρασκευή 120 μερίδες φαγητού (πέρυσι ήταν μόνο 25) και μια φορά περίπου το δίμηνο ένα μικρό πακέτο τροφίμων σε 80 οικογένειες. Και εμείς που τώρα πια είμαστε περίπου 15, κάνουμε ένα καθημερινό αγώνα δρόμου να εξασφαλίσουμε τρόφιμα, για να ενισχύσουμε κάποιες οικογένειες των «μαθητών μας». Τον τελευταίο χρόνο κάποια από «τα παιδιά μας» έχουν χάσει ίσως και το μισό τους βάρος. Παίζουμε μέσα από το συμμετοχικό θέατρο με 80 παιδιά εβδομαδιαίως και περίπου σε 20 παιδιά προσφέρουμε ενισχυτική διδασκαλία. Αν είχαμε περισσότερους εθελοντές θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε περισσότερα παιδιά στο διάβασμα. Υπό όψιν ότι οι περισσότεροι γονείς των παιδιών είναι αναλφάβητοι! •
επωφελήθηκαν από κάποιο δάνειο για απόκτηση στέγης. Όμως ξέρω περιπτώσεις που είχαν πάρει στεγαστικό δάνειο, που τώρα πλέον λόγω ανεργίας δεν μπορούν να το εξυπηρετήσουν. Κάποιοι πήραν με κλήρωση σπίτι στο Ολυμπιακό χωριό, αλλά δεν γνωρίζω τον αριθμό τους. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να κατοικούν στον καταυλισμό. Και βεβαία οι υποδομές (δημοτική ευθύνη για δρόμους αποχετεύσεις κλπ) είναι σε τέλεια διάλυση. Οι τεράστιες λακκούβες και τα λύματα «στολίζουν» την περιοχή. Και η ∆ΕΗ, σε ποια κατάσταση είναι αυτή τη στιγμή το πρόβλημα; Στις 8 Απριλίου 2014, σωστά διαλεγμένη μέρα, μια και οι δημοσιογράφοι απεργούσαν, η ∆ΕΗ, με συνοδεία των ΜΑΤ, συνέχισε την επιχείρηση διακοπής του ρεύματος, που είχε ξεκινήσει στις 10 Φεβρουαρίου, με υποστήριξη του δημάρχου Αχαρνών (υπάρχει και σχετική συνέντευξή του, τον Νοέμβριο 2013 σε τοπική εφημερίδα). Τότε η μεγάλη δημοσιότητα στα ΜΜΕ σταμάτησε την επιχείρηση. Ποια στάση κρατούν οι δημοτικές αρχές; Στις 21/2/2014, ο Μητροπολίτης της περιοχής Αθηναγόρας, ο ιερέας του τοπικού ναού, η διευθύντρια του τοπικού δημοτικού σχολείου, ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης, η εκπρόσωπος της ομάδας εθελοντών του καταυλισμού, δηλαδή, άνθρωποι που ζουν καθημερινά το δράμα των κάτοικων του καταυλισμού έστειλαν ανοιχτή επιστολή προς τον δήμαρχο Αχαρνών και ζήτησαν την υποστήριξη και τη συμμετοχή της κοινωνικής υπηρεσίας του δήμου σε μια επιτροπή, από παράγοντες που ανήκουν σε διαφορετικούς χώρους. Το έργο της επιτροπής θα ήταν η διαμεσολάβηση για το διακανονισμό των οφειλών των κάτοικων προς την ∆ΕΗ και η καταγραφή των πραγματικών αναγκών των κατοίκων. Από το δήμο καμία απάντηση δεν δόθηκε. Απάντησαν με τη στάση τους, στη διακοπή ρεύματος, σύμφωνα με πληροφορίες, σε 400 κοντέινερ. Επίσης, υπάρχει έγγραφη καταγγελία μιας κατοίκου, στο τοπικό δημοτικό σχολείο, ότι περίπου στις 12 Φεβρουαρίου ζήτησε από το δήμο βεβαίωση ότι είναι κάτοικος Καποτά, προκειμένου να κάνει διακανονισμό με τη ∆ΕΗ, και η αρμόδια υπάλληλος δεν την έδωσε! Παρά το ότι ο δήμος αξιοποιώντας ευρωπαϊκά προγράμματα έχει συνδράμει με τρόφιμα οικογένειες του καταυλισμού, μπορείτε να καταλάβετε τις προθέσεις του. Τι θα θέλατε να πείτε στους κατοίκους του Μενιδίου; Οι συνδημότες τους στο Καταυλισμό Σεισμόπληκτων Καποτά δεν είναι εγκληματίες. Η παραβατικότητα εκεί δεν νομίζω ότι είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην υπόλοιπη ελληνική κοινωνία. Ας σκεφτεί ο καθένας μας πριν τους πετάξει το ανάθεμα, αν ο ίδιος πεινούσε, έμενε σε κατεστραμμένο πια κοντέινερ, που το καλοκαίρι είναι Σαχάρα και το χειμώνα Σιβηρία, αν δεν είχε καμία ελπίδα να βελτιώσει τη ζωή του, πώς θα αντιδρούσε! Τους ζούμε καθημερινά. Προσπαθούν μέσα σε πολύ, πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες. •
Στις 24 Οκτωβρίου 1921 ο Λένιν έστειλε ένα σημείωμα και παρατηρήσεις επί ενός σχεδίου δήλωσης της σοβιετικής κυβέρνησης για το ζήτημα του χρέους, που είχε συντάξει ο Γκ. Β. Τσιτσέριν. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα κείμενο που είχε την έγκρισή του, γι’ αυτό και δημοσιεύτηκε το 1945 για πρώτη φορά στον τόμο 35 της συλλογής λενινιστικών κειμένων. Η δήλωση αυτή προφανώς δεν μπορεί να μεταφερθεί και να διαβαστεί το παρόν, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι συνθήκες της εποχής, που περιγράφονται με σαφήνεια μέσα στην ίδια τη δήλωση. Ακόμη και με αυτό τον όρο, όμως, το κείμενο αυτό δεν χάνει την πολύ σημαντική αξία του ως υπόδειγμα ευέλικτης πολιτικής σκέψης, που ούτε για μια στιγμή δεν ξεχνάει ότι μπορεί ακόμα και με «σοβαρές παραχωρήσεις» να υπηρετηθεί ο κεντρικός, ο κύριος στόχος: η σωτηρία της επανάστασης από τους εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς της. Χωρίς μεγαλοστομίες, χωρίς την ελάχιστη αφαίρεση και απομάκρυνση από τη σκληρή πραγματικότητα διακρίνει το πρωτεύον και σημαντικό από το δευτερεύον, υπερασπιζόμενο τον πυρήνα του νεαρού σοβιετικού κράτους. Μπορεί να μας φανεί χρήσιμο σε μια συζήτηση για το πώς μπορούν να σχεδιαστούν και να πραγματοποιηθούν διαπραγματεύσεις με σοβαρά διακυβεύματα.
Η
συνδιάσκεψη των Βρυξελλών των αντιπροσώπων των κρατών, σύμφωνα με πληροφορίες των δυτικοευρωπαϊκών εφημερίδων, έβαλε όρο σχετικά με τη χορήγηση πιστώσεων στην κυβέρνηση της Ρωσίας για βοήθεια στους πεινασμένους, την αναγνώριση απ’ αυτήν των χρεών των προηγούμενων κυβερνήσεων της Ρωσίας. Για τις αποφάσεις τής συνδιάσκεψης αυτής δεν ανακοινώθηκε τίποτε ως τώρα στην κυβέρνηση της Ρωσίας. Η κυβέρνηση της Ρωσίας ωστόσο, μπροστά στις λαϊκές μάζες που πεινούν, δεν επιθυμεί να λάβει υπόψη της τη λεπτότητα της διπλωματικής εθιμοτυπίας και θεωρεί αμετάκλητο χρέος της να κάνει αμέσως δήλωση για τη στάση απέναντι στις αποφάσεις των Βρυξελλών. Ο πρωθυπουργός της Αγγλίας κ. Λόυντ Τζώρτζ στο λόγο του στις 16 του Αυγούστου στο βρετανικό κοινοβούλιο ονόμασε διαβολικό σχέδιο την πρόταση να χρησιμοποιηθεί η πείνα στη Ρωσία για να εξαναγκαστεί η Ρωσία να αναγνωρίσει τα χρέη της τσαρικής κυβέρνησης. Παρ’ όλα αυτά η συνδιάσκεψη των Βρυξελλών, που είναι πλήρως ενημερωμένη πως, λόγω της έκτασης που πήρε η συμφορά της πείνας στη Ρωσία, η Σοβιετική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση με τις δικές της δυνάμεις να σώσει από το χαμό τον πληθυσμό που υποφέ-
25
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Η σοβιετική κυβέρνηση μπροστά στο εξωτερικό χρέος Ένα κείμενο του Λένιν ρει, έβαλε όρο χορήγησης των πιστώσεων στη Ρωσία, χωρίς τις οποίες δεν δυνατή μια σοβαρή βοήθεια σε όσους πεινούν, την αναγνώριση από τη Σοβιετική κυβέρνηση των παλιών χρεών.
αναγνωριστεί από τα άλλα κράτη.
Συνδιάσκεψη για την ειρήνη και το χρέος
Αναγνώριση χρεών υπό όρους
Η κυβέρνηση της Ρωσίας, επισύροντας την προσοχή των εργαζομένων μαζών όλων των χωρών και όλων των πολιτών, που διέπονται βαθιά από το πνεύμα της αγάπης προς τον άνθρωπο, στις ενέργειες αυτές της συνδιάσκεψης των Βρυξελλών, δηλώνει ταυτόχρονα ότι η πρόταση να αναγνωρίσει με ορισμένους όρους τα παλιά χρέη ανταποκρίνεται σήμερα στις προθέσεις της. Η Σοβιετική κυβέρνηση από την αρχή της ύπαρξής της έβαλε σαν έναν από τους βασικούς σκοπούς της πολιτικής της την οικονομική συνεργασία με τα άλλα κράτη. ∆ήλωνε πάντα ότι είναι έτοιμη να παραχωρήσει αρκετά κέρδη στους ξένους καπιταλιστές, οι οποίοι θα τη βοηθούσαν στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της Ρωσίας και στην ανόρθωση του οικονομικού της μηχανισμού. Η Σοβιετική κυβέρνηση σήμερα διαπιστώνει ότι στις επίσημες δηλώσεις τόσο του προέδρου των Ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όσο και των υπουργών της Μεγάλης Βρετανίας εκφράζεται διαρκώς η ιδέα ότι και ύστερα από τρία χρόνια μετά το τέλος του παγκοσμίου πολέμου παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει πραγματική ειρήνη, η ανέχεια των λαϊκών μαζών όλο και πιο πολύ μεγαλώνει, αυξάνουν τα κρατικά χρέη και μεγαλώνει το οικονομικό χάος. Είναι εντελώς ολοφάνερο ότι δεν μπορεί να γίνει σκέψη για την εγκαθίδρυση ολοκληρωμένης ειρήνης χωρίς τη Ρωσία με τα 130 εκατομμύρια πληθυσμό της, ότι δεν μπορεί να υπερνικηθεί το οικονομικό χάος, αφήνοντας στη Ρωσία τα ερείπια, και ότι το ζήτημα των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσία και στον υπόλοιπο κόσμο, που είναι πρωταρχικό παγκόσμιο ζήτημα, δεν μπορεί να λυθεί χωρίς συμφωνία με τη Σοβιετική κυβέρνηση. Από την άποψη των μακρόχρονων συμφερόντων και των μόνιμων αναγκών όλων των κρατών και όλων των λαών, η οικονομική ανόρθωση της Ρωσίας είναι πρωταρχική ανάγκη όχι μόνο γι’ αυτήν αλλά και για όλα τα κράτη και όλους τους λαούς. Χωρίς την οικονομική αμοιβαία δραστηριότητα με τις άλλες χώρες, το πρόβλημα της οικονομικής αναζωογόνησης της Ρωσίας γίνεται στο έπακρο δύσκολο, και η εκπλήρωσή του πρέπει να τραβήξει για πάρα πολύ μακρόχρονη περίοδο.
Ο Λένιν, ο Τσιτσέριν και ο Μπερτζίν
Τα συμφέροντα των εργατών και των καπιταλιστών Η εργατοαγροτική κυβέρνηση καλύτερα από κάθε άλλον μπορεί να εκπληρώσει αυτό το καθήκον. Τα ατομικά ιδιοτελή συμφέροντα των ξεχωριστών ομάδων των καπιταλιστών δεν της μπαίνουν εμπόδιο στη δουλειά για την ανόρθωση της λαϊκής οικονομίας. Η εργατοαγροτική εξουσία καθοδηγείται άμεσα από τα συμφέροντα των πλατιών λαϊκών μαζών, που είναι στην ουσία και συμφέροντα της κοινωνίας στο σύνολό της. Βάζοντας για σκοπό της την ικανοποίηση των συμφερόντων όλου του εργαζόμενου λαού της Ρωσίας, η εργατοαγροτική εξουσία, που βγήκε νικηφόρα από τις ανήκουστες δοκιμασίες του εμφυλίου πολέμου, δίνει τη δυνατότητα στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στο κεφάλαιο να συνεργαστεί με την εξουσία των εργατών και των αγροτών στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της Ρωσίας. Η Σοβιετική κυβέρνηση αποκατέστησε το ιδιωτικό εμπόριο, την ατομική ιδιοκτησία στις μικρές επιχειρήσεις, το δικαίωμα για εκχωρήσεις και ενοικίασης στις μεγάλες. Η Σοβιετική εξουσία παραχωρεί στο ξένο κεφάλαιο ένα σημαντικό μέρος του κέρδους για την ικανοποίηση των συμφερόντων του, για να το προσελκύσει να πάρει μέρος στην οικονομική δουλειά στη Ρωσία. Η Σοβιετική κυβέρνηση, ακολουθώντας το δρόμο αυτό, επιδιώκει τις οικονομικές συμφωνίες με όλα τα κράτη, γι’ αυτό σε τελευταία ανάλυση είναι απαραίτητο
“
Από την άποψη των μακρόχρονων συμφερόντων και των μόνιμων αναγκών όλων των κρατών και όλων των λαών, η οικονομική ανόρθωση της Ρωσίας είναι πρωταρχική ανάγκη όχι μόνο γι’ αυτήν αλλά και για όλα τα κράτη και όλους τους λαούς. Η εργατοαγροτική κυβέρνηση καλύτερα από κάθε άλλον μπορεί να εκπληρώσει αυτό το καθήκον.
το κλείσιμο οριστικής ειρήνης ανάμεσα στη Ρωσία και στα άλλα κράτη. Η Σοβιετική εξουσία, βάζοντας αυτό το καθήκον μπροστά της συναντά από μέρους των άλλων κρατών την απαίτηση της αναγνώρισης των παλιών χρεών της τσαρικής κυβέρνησης.
Έτοιμοι για παραχωρήσεις
Η σοβιετική κυβέρνηση δη-
λώνει ότι σύμφωνα με τη βαθιά της πεποίθηση κανένας λαός δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει την αξία αυτών των αλυσίδων, που ο ίδιος ο λαός φορούσε στη διάρκεια αιώνων. Όμως η κυβέρνηση της Ρωσίας, ξεκινώντας από την ακλόνητη απόφασή της να έρθει σε πλήρη συμφωνία με τα άλλη κράτη, είναι έτοιμη να κάνει μια σειρά παραχωρήσεις στο σπουδαιότατο αυτό ζήτημα. Ταυτόχρονα κατανοεί επίσης τις επιθυμίες των πολυάριθμων μικρών μετόχων των κρατικών δανείων της Ρωσίας, ιδιαίτερα στη Γαλλία, για τους οποίους η αναγνώριση από την κυβέρνηση της Ρωσίας των τσαρικών χρεών προκαλεί ουσιαστικό ενδιαφέρον. Η κυβέρνηση της Ρωσίας, ξεκινώντας από τις σκέψεις αυτές, δηλώνει ότι είναι έτοιμη να αναγνωρίσει για τον εαυτό της τις υποχρεώσεις απέναντι στα άλλα κράτη και στους πολίτες τους για τα κρατικά δάνεια που σύναψε η τσαρική κυβέρνηση ως το 1914, εφόσον θα της παραχωρηθούν ευνοϊκοί όροι, που της εξασφαλίζουν την πρακτική δυνατότητα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων αυτών. Είναι αυτονόητο ότι απαραίτητος όρος της αναγνώρισης αυτής είναι η ταυτόχρονη υποχρέωση των μεγάλων δυνάμεων να βάλουν τέρμα οπωσδήποτε στις κάθε είδους ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των Σοβιετικών ∆ημοκρατιών και το απαραβίαστο των συνόρων τους. Με άλλα λόγια, η Σοβιετική ∆ημοκρατία μπορεί να αναλάβει τις υποχρεώσεις αυτές μόνο στην περίπτωση που οι μεγάλες δυνάμεις θα συνάψουν μαζί της οριστική γενική ειρήνη και αν η κυβέρνησή της
Για το σκοπό αυτό η κυβέρνηση της Ρωσίας προτείνει τη γρηγορότερη σύγκληση διεθνούς συνδιάσκεψης, η οποία θα ασχολούνταν με τα καθήκοντα που προσδιορίστηκαν πιο πάνω θα εξέταζε τις αμοιβαίες αξιώσεις των άλλων κρατών [του ενός προς το άλλο] και της κυβέρνηση της Ρωσίας [προς τα άλλα κράτη] και θα επεξεργαζόταν ανάμεσά τους την οριστική συνθήκη ειρήνης. Μονάχα ύστερα από τη σύγκληση της συνδιάσκεψης αυτής μπορεί να επιτευχθεί η γενική ειρήνευση. Η τελευταία σε καμιά περίπτωση δεν θα επιτευχθεί από τη συνδιάσκεψη της Ουάσιγκτον, που οι αποφάσεις της δεν θα αναγνωριστούν από τη Ρωσική ∆ημοκρατία, η οποία δεν προσκλήθηκε να πάρει μέρος στη συνδιάσκεψη αυτή. Στην τέταρτη επέτειο της ύπαρξης της Σοβιετικής κυβέρνησης που έρχεται ύστερα από λίγες μέρες, θα υποχρεωθούν όλοι να διαπιστώσουν ότι οι προσπάθειες των πολυάριθμων εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών μονάχα στερέωσαν στη Ρωσία την εργατοαγροτική εξουσία, σαν πραγματικό υπερασπιστή και εκπρόσωπο των συμφερόντων των εργαζόμενων μαζών της Ρωσίας και της ανεξαρτησίας της. Τα νέα σχέδια για επέμβαση κατά της Σοβιετικής Ρωσίας, που για την ύπαρξή τους μιλούν πολυάριθμες δηλώσεις των καθοδηγητικών οργάνων του Τύπου των χωρών της Αντάντ, ακόμη πιο πολύ θα δυναμώσουν τους αδιάρρηκτους δεσμούς των εργαζόμενων μαζών της Ρωσίας με την εργατοαγροτική εξουσία που εκφράζει τη θέλησή τους, όμως μια απόπειρα πραγματοποίησης των σχεδίων αυτών μπορεί ακόμη πιο πολύ να μεγαλώσει τα βάσανα των εργαζόμενων μαζών και να παρατείνει τη στιγμή της οριστικής ανόρθωσης της οικονομίας της Ρωσίας, επιφέροντας έτσι χτύπημα επίσης και στα οικονομικά συμφέροντα όλων των άλλων λαών. Η πρόταση αυτή, που κάνει η κυβέρνηση της Ρωσίας, είναι η καλύτερη απόδειξη των επιδιώξεών της για ειρήνη με όλα τα κράτη και για την τακτοποίηση με αυτά των οικονομικών σχέσεων που με τίποτε δεν πρόκειται να παραβιαστούν. Η πραγματοποίηση της πρότασης αυτής εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων των κρατών και λαών. Η κυβέρνηση της Ρωσίας εκφράζει τη σταθερή ελπίδα της ότι σαν αποτέλεσμα της πρότασής της θα επιτευχθεί στο άμεσο μέλλον η οριστική διευθέτηση των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων ανάμεσα στη Ρωσία και στα άλλα κράτη.
26 ΜΟΥΣ
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ «Ώρα επτάμιση Ελλάδος»
Τ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Η γοητεία των εγχόρδων Στον Κύκλο «Μουσική δωματίου» του Μεγάρου Μουσικής ανήκει η βραδιάαφιέρωμα στην «Αβάσταχτη ελαφρότητα των εγχόρδων», στην οποία συμπράττουν το Κουαρτέτο Τετρακτύς και ο Νικόλας Καβάκος, κορυφαίος τσελίστας της Ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Οι πέντε διακεκριμένοι μουσικοί στο πρόγραμμά τους παρουσιάζουν συνθέτες δύο εθνικοτήτων από δυο διαφορετικούς αιώνες και τρία διαφορετικά μουσικά ρεύματα: Nτμίτρι Σοστακόβιτς (19061975), Aλεξάντρ Μποροντίν (1833-1887) και Φραντς Σούμπερτ (1797-1828). Το Κουαρτέτο Τετρακτύς δημιουργήθηκε το 2008. Απαρτίζεται από τους Γιώργο και Κώστα Παναγιωτίδη (βιολί), Aλί Μπάζεγκμεζλερ (βιόλα) και ∆ημήτρη Τραυλό (τσέλο). Και τα τέσσερα μέλη του έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό και έχουν μακρά πείρα σε ορχηστρικές συνεργασίες υπό τη διεύθυνση μεγάλων αρχιμουσικών. Όταν τα μέλη του Κουαρτέτου εγχόρδων Τετρακτύς έλαβαν μέρος, κατά την καλλιτεχνική περίοδο 2011-12, στον Κύκλο Rising Stars του European Concert Hall Organisation (ECHO) ως πρόταση του Μεγάρου Μουσικής, οι κριτικοί μίλησαν για ένα «νέο ανερχόμενο κουαρτέτο» με «απολλώνεια τεχνική», εκφραστική διαφάνεια, διαυγή και μεστό ήχο, μοναδικό ύφος και δεξιοτεχνικό φραζάρισμα. Το ρεπερτόριο του Κουαρτέτου Τετρακτύς απηχεί τη βαθιά αγάπη των μελών του για την κλασική εργογραφία αλλά και το έντονο ενδιαφέρον τους για τη σύγχρονη δημιουργία. Της συναυλίας θα προηγηθεί σύντομος σχολιασμός του προγράμματος από τον πιανίστα Τίτο Γουβέλη. Την Τρίτη 29 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος. Τιμές εισιτηρίων: 12 και 20 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).
Κουαρτέτα για πιάνο Η Εθνική Λυρική Σκηνή συνεχίζει και φέτος τον ιδιαίτερα επιτυχημένο θεσμό των κυριακάτικων συναυλιών στο φουαγέ με ελεύθερη είσοδο. Φέτος, το πρόγραμμα των συναυλιών αρθρώνεται σε τρεις θεματικούς κύκλους: Τον κύκλο Όπερας, τον κύκλο Οπερέτας και τον κύκλο φιλοξενούμενου συνθέτη. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του «Κύκλου φιλοξενούμενου συνθέτη» με καλλιτεχνικό υπεύθυνο τον Γιώργο Κουμεντάκη ανήκει η παράσταση του συνόλου Kyklos Ensemble. Τέσσερις εξέχοντες σολίστ του καταξιωμένου συνόλου μουσικής δωματίου Kyklos Ensemble με σπουδαία καλλιτεχνική παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό θα ερμηνεύσουν δύο σημαντικά κουαρτέτα της κλασικής και ρομαντικής περιόδου: το Κουαρτέτο για πιάνο σε σολ ελάσσονα, αρ. 1 (KV 478) του Μότσαρτ και το Κουαρτέτο για πιάνο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 47 του Σούμαν. Επίσης, ανάμεσα στα δύο έργα θα ακουστεί το ιδιαίτερα απαιτητικό Σκέρτσο για τέσσερα όργανα του σπουδαίου έλληνα συνθέτη Νίκου Σκαλκώτα. Το κουαρτέτο αυτής της ξεχωριστής συναυλίας αποτελούν οι σολίστ: Αντώνης Σουσάμογλου (βιολί), Χαρά Σειρά (βιόλα), Άγγελος Λιακάκης (βιολοντσέλο) και Στέφανος Θωμόπουλος (πιάνο). Την Κυριακή 27 Απριλίου, στις 6μ.μ., στο φουαγέ του Θεάτρου Ολύμπια. Είσοδος ελεύθερη. •
ο μουσικό έργο της Ειρήνης Χηράτου «Ώρα επτάμιση Ελλάδος» αποτελείται από δεκατέσσερα έντεχνα τραγούδια. Κάθε τραγούδι εξιστορεί μια ιστορία διαφορετική, ενώ όλα μαζί συνδέονται με μια αφήγηση λιτή και καθημερινή, με σημεία αναφοράς τη ζωή και τον έρωτα. Οι άνθρωποι που πασχίζουν διαρκώς να ανακαλύψουν διαύλους επικοινωνίας, αλλά και η ειρωνεία του να είσαι ονειροπόλος, έφηβος ή μετανάστης, σε ένα σύστημα διαφθοράς και υποκρισίας... H Ελπίδα, όμως, είναι αυτός ο ίδιος ο Άνθρωπος, είμαστε οι ίδιοι εμείς όταν δεν σταματάμε να αισθανόμαστε. Η ζωή που ξετυλίγεται γεμάτη εκπλήξεις. Η ευλογία της καλοσύνης σε μια κοινωνία που το χρήμα εξαγοράζει συνειδήσεις. Φτώχεια και ευημερία. Γέννηση και θάνατος: Καταστάσεις ταυτόσημες όταν δεν δουλεύουν όλες οι αισθήσεις. Σκέψεις και συναισθήματα του «Εγώ» αλλά και του «Εμείς». Τραγούδια που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και «Μικρές Ιστορίες Ζωής». Ερμηνεύουν: Γιάννης Θωμόπουλος, Ειρήνη Χηράτου, Μαριάννα Γκέκα. Παίζουν οι μουσικοί: Κώστας Γιώτης (μπάσο), Νέστωρας ∆ημόπουλος (ηλεκτρική κιθάρα), Σπύρος Κωστής (φαγκότο), Βιβή Γκέκα (μαντολίνο), Ειρήνη Χηράτου (βιολί). Αφήγηση κειμένων: Μαριάννα Γκέκα, αφήγηση ηχογραφημένων κειμένων: Αντώνης Καρατζαφέρης, Ειρήνη Χηράτου. Φωτογραφία και επεξεργασία υλικού προβολής: Νίκος Γράβαρης, μοντάζ οπτικοακουστικού υλικού προβολής: Μελίσα Γράβαρη. ∆ιδασκαλία χορωδίας, κινησιολογία, σχεδιασμός φωτισμών, μουσική διεύθυνση: Ειρήνη Χηράτου. Συμμετέχει, η 55μελής χορωδία του 5ου Γυμνασίου Γαλατσίου. Η παράσταση παρουσιάζεται με τη στήριξη: Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κυπριακής ∆ημοκρατίας. Την Τετάρτη 30 Απριλίου, στις 9μ.μ., στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Είσοδος ελεύθερη. Κρατήσεις θέσεων στα ταμεία του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), 210 3418579.
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Η Αλίκη συναντά τη χώρα των θαυμάτων Mια μουσικοθεατρική παράσταση με μουσική από την όπερα για μικρούς από 7 ετών, αλλά και για μεγάλους. Πώς βλέπει τον κόσμο ένα παιδί; Μα φυσικά, με τα μάτια της φαντασίας όπως η Αλίκη. Η Αλίκη μάς παρουσιάζει το δικό της μοναδικό κόσμο αποτελούμενο από φωτεινές και ονειρικές εικόνες που πλαισιώνονται από σπουδαία μουσικά κομμάτια της οπερατικής παράδοσης. Τα πρόσωπα της όπερας παίρνουν σάρκα και οστά, ταξιδεύοντας από το σανίδι του θεάτρου στις καρέκλες της πλατείας με στόχο να φέρουμε την όπερα πιο κοντά στο ευρύ κοινό. Η Αλίκη ξεκινά το ταξίδι της με σκοπό να γνωρίσει καινούργιους τόπους και να συναντήσει τα μα-
γικά πλάσματα των παραμυθιών που τόσο αγαπά. Με τη βοήθεια ενός μάγου βρίσκεται σ’ ένα μακρινό κάστρο όπου μοναδικός κάτοικος είναι ένας μοναχικός πρίγκιπας! Μέσα από το ταξίδι ανακαλύπτει τη δύναμη της αγάπης και με τη βοήθεια της μουσικής καλείται να ξεπεράσει τις δυσκολίες που παρουσιάζονται ώστε να βρει το δρόμο του γυρισμού... «Και μην ξεχνάς πότε πότε να κλείνεις τα μάτια σου και να ακούς τη μουσική. Έτσι όποιος μαγικός τόπος θελήσεις, θα είναι εκεί.» Συντελεστές της παράστασης: Ιωάννα Βρακατσέλη (mezzo-soprano), Αγάπη Παπαμήτσου (soprano), Νεφέλη Τσιπουρίδη, Μυρτώ Ακρίβου (πιάνο), σκηνοθεσία: Αντώνης Περπινιάς, κείμενα: Νεφέλη Τσιπουρίδη. Με την υποστήριξη των: Ομάδα τέχνης «Πάροδος», βεστιάριο «Τα ρούχα του Βασιλιά». Το Σάββατο 3 Μαΐου, στις 12μ., στην Αίθουσα Συναυλιών Φίλιππος Νάκας (Ιπποκράτους 41). Εισιτήριο: 10 και φοιτητικό 5 ευρώ.
Τι 30, τι 40, τι 50
Η Μαρία Κανελλοπούλου και ο Θάνος Πολύδωρας κλείνουν και με μία έκπληξη τις εμφανίσεις τους στη μουσική παράσταση «Τι 30, τι 40, τι 50». Πέρα από την πρωτοτυπία της παράστασης που ένα μέρος της είναι οπτικοποιημένο, δηλαδή, παρεμβάλλονται, ατάκες από τα έργα που σχολιάζουν τα τραγούδια, αλλά προβάλλονται και σκηνές από τις αντίστοιχες ταινίες και έργα, την ώρα του τραγουδιού, για το τέλος της σεζόν έχουν και άλλη πρωτοτυπία. Μετά το τέλος της παράστασης, συνεχίζουν με χορευτικά τραγούδια εκείνης της εποχής για να χορέψει ο κόσμος. Βάλς, τανγκό, μάμπο, ρούμπα, αλλά και ζεϊμπέκικο. Την ορχήστρα αποτελούν οι: Γιώργος Τσοκάνης (πλήκτρα, φωνή, μουσική επιμέλεια), Μαρίνα Τσοκάνη (πλήκτρα, φωνή) και Θωμάς Καραμαζάκης (κιθάρα, φωνή). Τη σκηνοθετική επιμέλεια και το μοντάζ έκανε ο Θάνος Πολύδωρας, ενώ την καλλιτεχνική επιμέλεια του προγράμματος έχει ο Νίκος Οικονόμου. Τη ∆ευτέρα 28 Απριλίου, στις 9.30μ.μ., στο Ρυθμό Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη). Είσοδος: 12 ευρώ (με μπύρα ή κρασί).
1049
27
ΒΙΒΛΙΟ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Ταξίδι στα παιδικά χρόνια
Τ
όσα χρόνια ασχολούμαστε με τη βιβλιοπαρουσίαση, αλλά παιδικό βιβλίο δεν είχαμε διαβάσει, ούτε καν φυλλομετρήσει. Μέναμε στο θεωρητικό ερώτημα, κατά πόσο έχει υπόσταση ο όρος παιδική λογοτεχνία, με άλλα λόγια σε ένα άγονο δίλημμα, όπως, άλλωστε, οι περισσότεροι φιλολογισμοί. Αυτά μέχρι προχτές, που μία βιβλιόφιλος κυρία από το δραστήριο δυναμικό του εκδοτικού οίκου Κέδρος είχε την καλή ιδέα να μας στείλει μαζί με τα πασχαλιάτικα λογοτεχνικά βιβλία και μερικά παιδικά. Ήδη από το πρώτο ξεφύλλισμα, μας έφτιαξε τη διάθεση η εικονογράφηση. Ιδιαίτερα, οι εικόνες στα βιβλία για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Αλλά και στα βιβλία για τα μεγαλύτερα παιδιά, εκείνα των δυο τελευταίων τάξεων του δημοτικού και των πρώτων γυμνασιακών, καθώς ούτε από αυτά λείπουν οι ολοσέλιδες εικόνες ή και τα εικονογραφημένα “σαλόνια”. Από τα βιβλία για 15 ετών και άνω, μένει το κείμενο χωρίς το οπτικό δεκανίκι, να κερδίσει μόνο του τον έφηβο αναγνώστη. Ένα πρώτο όνομα εικονογράφου, στα βιβλία που έφθασαν στα χέρια μας, κέρδισε την προσοχή μας. Του Βαγγέλη Ελευθερίου. Από την αρχική του ενασχόληση με τη γελοιογραφία φαίνεται να κράτησε την κωμική παραμόρφωση, προσθέτοντας στις φιγούρες ζωγραφικό πλασμό και τις λεπτές χρωματικές αποχρώσεις της ακουαρέλας. Εμφανείς είναι επίσης και οι επιδράσεις από τη ζωγραφική γκράφιτι. Στο βιογραφικό του, ο απολογισμός αναφέρει 130 βιβλία μέσα σε μία εικοσιπενταετία. Μεταξύ αυτών, σε κάποια πρόσφατα, εμφανίζεται και ως συγγραφέας με οικολογικές ευαισθησίες, όπως τα «Έλα στη φύση, έλα στο πράσινο», «Έλα στη φύση, έλα στο μπλε». Αυτά τα δυο τελευταία χωρίς αυτοψία, πληροφοριακά. Στο χέρι κρατάμε ένα παλαιότερο βιβλίο με δική του εικονογράφηση, «Το σεντούκι με τις πέντε κλειδαριές». Συγγραφέας του είναι ο Ευγένιος Τριβιζάς “ο παραμυθάς”. Αυτόν τον γνωρίζαμε ως όνομα, χωρίς να τον έχουμε διαβάσει. Ακριβέστερα, τον είχαμε καταχωρημένο στις απώλειες, αν όχι της ελληνικής λογοτεχνίας, σίγουρα, πάντως, του αστυνομικού μυθιστορήματος. Συνομήλικος του Πέτρου Μαρτινίδη, αυτός με σπουδές, όχι αρχιτεκτονικής και ψυχολογίας όπως ο Θεσσαλονικιός, αλλά τις χρησιμότερες για τη συγγραφή αστυνομικών, νομικής και εγκληματολογίας, θα μπορούσε να αναδειχθεί σε μαιτρ του είδους. Κάτι ανάμεσα σε Μαρτινίδη και στον κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερό τους, Πέτρο Μάρκαρη. Με τον δεύτερο έχει κοινό σημείο το χιούμορ, μόνο που του Τριβιζά είναι αγγλικής γεύσης, πιο λεπτό και λιγότερο αψύ. Τελικά, αναγκαστήκαμε να ανασκευάσουμε τα περί απώλειας. Άρκεσε η ανάγνωση ενός κεφαλαίου από το παιδικό βιβλίο, σε εκείνο που “ο Τζιμ ο ατρόμητος θηριοδαμαστής” συναντά “τον Τιμόθεο Πέπερμιντ, Λονδρέζο καθηγητή πιάνου και κουρδιστή”, για να πειστούμε ότι δεν επρόκειτο για απώλεια αλλά για κέρδος στον δύσκολο τομέα της διασκεδαστικής συγγραφής, που ηλικία δεν κοιτάει. Βρίσκεται, πάντως, στην κατάλληλη ηλικία, αντί να εφησυχάζει στις δάφνες του, να δοκιμάσει και κάτι για το ενήλικο αναγνωστικό κοινό. Αλλά ας επανέλθουμε στους αναγνώστες μικρής ηλικίας. Στις πρόσφατες εκδόσεις, στα μεταφρασμένα παιδικά βιβλία, εντυπωσιακό χάρις στον τίτλο και το έγχρωμο εξώφυλλο ιταλικής αισθητικής, όπως και η εικονογράφηση του κειμένου, πρόβαλε ένα χοντρό βιβλίο, κοντά 400 σελίδων, με σκληρό εξώφυλλο. Έχει τον ελκυστικό, για κάθε ηλικία, τίτλο, «Ταξίδι στο βασίλειο της φαντα-
∆ισέλιδο από «Το σεντούκι με τις πέντε κλειδαριές» του Ευγένιου Τριβιζά, με εικονογράφηση Βαγγέλη Ελευθερίου. σίας». Ενώ, στο εξώφυλλο εικονίζεται ένας κουστουμαρισμένος διοπτροφόρος ποντικός, καβάλα σε ένα τέρας προϊστορικής εποχής. ∆εν δείχνει φοβισμένος. Αντιθέτως, είναι μέσα στην καλή χαρά. Από συνήθεια αναζητήσαμε το όνομα του μεταφραστή, αλλά δεν υπήρχε. Ούτε όνομα συγγραφέα. Το Τζερόνιμο Στίλτον, που αναγράφεται πάνω από τον τίτλο είναι το όνομα του εν λόγω ποντικού. Πρόκειται για έναν πολύ μορφωμένο “κάτοικο της Ποντικονήσου”, η οποία τοποθετείται κάπου στον “Νότιο Τρωκτικό Ωκεανό”. Ο Τζερόνιμο τυγχάνει “εκδότης και διευθυντής της μεγαλύτερης εφημερίδας της νήσου, με τον επιβλητικό τίτλο, «Ηχώ των τρωκτικών»”. Στον ελεύθερο χρόνο του, γιατί όλα δείχνουν πως πρόκειται για έναν πολύ εργατικό ποντικό, συγγράφει βιβλία με τις περιπέτειές του. Ωστόσο, αυτός ο εκπολιτισμένος ποντικός είναι πλάσμα γυναικείας φαντασίας. Η Ελίζαμπεθ Ντάμι είχε την έμπνευση να γράψει βιβλία με ήρωα έναν ποντικό. Ιταλίδα, γεννημένη στο Μιλάνο και κόρη εκδότη, άρχισε να γράφει από τα 18 της, που σημαίνει γύρω στο 1976. Τις ποντικοϊστορίες τις ξεκίνησε πολύ αργότερα. Το 2000, εξέδωσε την πρώτη της σειράς. Από τότε μεταφράζονται σε πλείστες όσες γλώσσες και πωλούνται σε εκατομμύρια αντίτυπα. Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, μαζί με το όνομα της Ντάμι, εντοπίσαμε και εκείνο της μόνιμης μεταφράστριας των περιπετειών του Τζερόνιμο, Βίκυς Λιανού. Το ταξίδι στη χώρα της φαντασίας εξελίσσεται σε πραγματική οδύσσεια, με τον ποντικοήρωα να περνάει όλων των ειδών τις δοκιμασίες, αλλά να βγαίνει πάντα σώος και αβλαβής, χάρις στις ιστορίες, τους μύθους και τα ανέκδοτα που ξέρει τόσο καλά να αφηγείται. Μέχρι και λεξικό προβλέπεται γι’ αυτό το εξωτικό ταξίδι, γραμμένο από τον ιδιαίτερα “μορφωμένο βάτραχο Μουντζούρη”, σύντροφο και οδηγό του ήρωα σε όλη τη διαδρομή. Όταν ο πολυμαθής Τζερόνιμο, επιστρέφοντας, αφηγείται τις ιστορίες του, εξηγεί και τι τελοσπάντων είναι αυτό που αποκαλούμε φαντασία. “Είναι”, λέει, “η ικανότητα να βλέπουμε την πραγματικότητα με διαφορετική ματιά”, δηλαδή με αισιόδοξα ματογυάλια, και “να βρίσκουμε την Αρμονία εκεί που υπάρχει ∆υσαρμονία, το Καλό εκεί που φαίνεται να θριαμβεύει το Κακό, το Φως εκεί που φαίνεται να κυ-
ριαρχεί το Σκοτάδι”. Παρόμοιας δυναμικής φαντασία θα πρέπει να διαθέτουν όλοι αυτοί οι Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι, που πασχαλιάτικα ταξιδεύουν στην τερατούπολη των Αθηναίων. Το βιβλίο, πάντως, συνίσταται για ηλικίες κάτω των δώδεκα. ε σταθερό γνώμονα τα λεγόμενα περικειμενικά στοιχεία, μας τράβηξε την προσοχή ένα σχετικά ολιγοσέλιδο βιβλίο μεγάλου σχήματος. Καθοριστικός πόλος έλξης, και πάλι, ο τίτλος, αλλά και τα φωτεινά χρώματα του εξώφυλλου. Παρότι συστήνεται για παιδιά από 5 έως 8 ετών, ο τίτλος του, «Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια», θα συγκινήσει περισσότερο τον παππού τους. Γιατί, ένα τόσο μικρό παιδί, τι μπορεί να γνωρίζει για το Βυζάντιο. Γεννιέται το ερώτημα, κατά πόσο έχει ακουστά ακόμη και τη λέξη Βυζάντιο. Αν δεν σφάλλουμε, το πρώτο σχολικό βιβλίο Ιστορίας το πιάνει στα χέρια του στην Τρίτη ∆ημοτικού, ενώ είναι εκείνο της Πέμπτης, που αφιερώνεται στα βυζαντινά χρόνια. Άρα, η συγγραφέας Εύη Τσιτιρίδου αναμένεται με το βιβλίο της να επιτελέσει τον άθλο της πρώτης γνωριμίας. Γιατί, βεβαίως, οι παππουδογιαγιάδες, που τους άρεσε να αφηγούνται ιστορίες για “τον μαρμαρωμένο βασιλιά” έχουν προ πολλού εκλείψει. Το βιβλίο εντάσσεται σε μία σειρά με τον γενικό τίτλο «Με ξεναγό την Ιστορία», που σκοπό έχει να δείξει σε παιδιά αυτής της ηλικίας την καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Θυμίζει τη σειρά για ενήλικες, «Η καθημερινή ζωή στην τάδε περίοδο», όπου, αν δεν σφάλλουμε, δεν υπάρχει βιβλίο για την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Τη “βόλτα” την κάνουν δυο αγαπημένοι φίλοι από το νηπιαγωγείο. Όχι, όμως, του ίδιου φύλου, αλλά ο Αστέρης και η Βάγια, ώστε να αντανακλώνται δυο διαφορετικές οπτικές. Αυτή η περιήγηση σε αλλοτινά χρόνια και τόπους γίνεται χάρις σε ένα φοβερό τετράποδο, τον Γκάρι. Πρόκειται για “ένα γαϊδουράκι, πού όχι μόνο μιλάει με ανθρώπινη φωνή”, όπως όλα τα κατοικίδια στα ελληνικά σίριαλ, “αλλά και ταξιδεύει στο χρόνο”, όχι με την ταχύτητα του φωτός, αλλά κατά τρόπο μαγικό. Το όνομα Αστέρης θυμίζει τον τίτλο ενός προπέρσινου παιδικού βιβλίου, «Ο Αστέρης το νεαρό αστέρι», του Κώστα Ζαφειρίου. Μόνο που εκείνος ο Αστέρης ξεκίνησε για α-
Μ
στρικό ταξίδι. Στο ταξίδι στα χιλιόχρονα βάθη του χρόνου, τα παιδιά ξεκινούν τις επισκέψεις από το βυζαντινό σπίτι. ∆ίπατο, με το πλυσταριό και τους στάβλους για τα ζώα στον πρώτο όροφο, τα απογοητεύει. Μάλλον θα έπρεπε να προηγηθεί ένα ταξίδι πριν έναν - ενάμισι αιώνα στην ηπειρωτική Ελλάδα. Στο σπίτι των Βυζαντινών, βλέπουν με απορία τη γυναίκα στον αργαλειό και το κοριτσάκι της να την παρακολουθεί να υφαίνει. Και πάλι, ένας κάποιος προϊδεασμός, πως όλα αυτά δεν συνέβαιναν μόνο στα βυζαντινά χρόνια, θα ήταν μάλλον αναγκαίος. Μετά οι δυο μικροί περιηγητές πηγαίνουν στο σχολείο. Εκεί, όμως, που ζωηρεύει η κουβέντα τους με το σοφό υποζύγιο είναι στην βυζαντινή κουζίνα. Ακολουθούν κεφάλαια για την αγορά, την εκκλησία, το μοναστήρι, το λιμάνι, φθάνοντας μέχρι και στο παλάτι. Ο Γκάρυ δεν παραλείπει να τους δείξει τους ανθρώπους εκείνης της εποχής σε χειρονακτικές ασχολίες εντός και εκτός οικίας, καθώς και στις ώρες της διασκέδασης. Με τις ζωγραφιές της πρωτοεμφανιζόμενης στο χώρο του παιδικού βιβλίου Λέλας Στρούτση, το ταξίδι δίνει μία πρώτη γεύση από την βυζαντινή Κωνσταντινούπολη, την άλλοτε ποτέ αποκαλούμενη “βασιλίδα των πόλεων”. Ένα βασικό χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί το σημερινό παιδικό βιβλίο από εκείνο παλαιότερων εποχών είναι η έγχρωμη εικονογράφηση, λόγω καλύτερων τυποτεχνικών μέσων αλλά και μεγαλύτερης αγοράς, που επιτρέπει πιο ακριβές παραγωγές. Όπως διαβεβαιώνουν οι ασχολούμενοι με το παιδικό βιβλίο, αυτό αποβαίνει πολύ πιο προσοδοφόρο από τα αναγνώσματα ενηλίκων. Συμπέρασμα όχι τόσο ευχάριστο, ασχέτως αν οι πάντες το αντιμετωπίζουν ως απολύτως φυσιολογικό. Βεβαίως, ο σημερινός γονέας κάνει στερήσεις για να μην λείψει τίποτα από το παιδί του. Από μία άλλη άποψη, όμως, μπορεί και να διασκεδάζει τις ενοχές του, καθώς δεν έχει διάθεση –χρόνο ισχυρίζεται– να διαβάσει ούτε ένα βιβλίο το χρόνο. Φαινόμενο που απαντάται σε γονείς με ανώτατη παιδεία. Συχνά, μάλιστα, πρόκειται για ανθρώπους κοινωνικούς και πολιτικοποιημένους, τους λεγόμενους ανθρώπους με υψηλή καλλιέργεια. Ίσως γι’ αυτό να φταίει, που, στα παιδικά τους χρόνια, στάθηκαν παθητικοί αναγνώστες. Όπως φαίνεται, ένα τελείως καινούριο στοιχείο της τρέχουσας παιδαγωγικής είναι η προσπάθεια δημιουργίας ενεργητικών αναγνωστών. Οι τελευταίες σελίδες των περισσότερων παιδικών βιβλίων αφιερώνονται στο σχεδιασμό “εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων”, όπως αποκαλούνται. Η Τσιτιρίδου, που έχει την εμπειρία μίας δεκαετούς θητείας στη δημόσια εκπαίδευση, εξηγεί πως “η εμπέδωση της γνώσης επιδιώκεται μέσα από την ενεργητική συμμετοχή και την άσκηση των προσωπικών τους δεξιοτήτων, με τρόπο παιγνιώδη και συμβατό με την ηλικία τους, καθώς και με τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυνατότητές τους”. Κλείνοντας αυτά τα πρώτα παιδικά βιβλία του 21ου αιώνα, που διαβάσαμε – γιατί, τελικά, τα διαβάσαμε, μας κέρδισαν ο Τζερόνιμο, ο Αργύρης και η Βάγια, ακόμη και ο Τιμόθεος Πέπερμιντ – μας κατέλαβε θλίψη, με τη σκέψη, πως αυτά θα είναι τα πρώτα που θα χαθούν κατά την πλήρη επικράτηση της ψηφιακής εποχής. Ας σπεύσουν, λοιπόν, οι γονείς με πιτσιρίκια, όσο ακόμη υπάρχουν. Αλλά και οι υπόλοιποι. Υπάρχει πάντοτε το πρόσχημα για ένα δωράκι σε παιδί φίλου. Με την ευκαιρία, το διαβάζουν και αυτοί, για να μην ξεχάσουν τελείως και την ανάγνωση, μετά τη γραφή, που έχουν εδώ και καιρό εγκαταλείψει. Μ. Θεοδοσοπούλου
28
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
33ο ∆ΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Πολυσυλλεκτικότητα και πολυμορφία
«∆εν είμαι αυτός»
Αποστολή: Στράτος Κερσανίδης
Η πλήρως αναμορφωμένη πλατεία Ταξίμ, χωρίς αυτοκίνητα πλέον αφού έχουν υπογειοποιηθεί οι δρόμοι, υποδέχεται τους επισκέπτες της Κωνσταντινούπολης. Σε πολλά σημεία της πόλης, κτίρια γκρεμίζονται και δίνουν τη θέση τους σε «μοντέρνες» κατασκευές, οι οποίες σηματοδοτούν την «ανάπτυξη» όπως την εννοεί η κυβέρνηση Ερντογάν. Το πάρκο Γκεζί που η σχεδιαζόμενη από την κυβέρνηση καταστροφή του, πυροδότησε το προηγούμενο διάστημα μία αληθινή εξέγερση, σε τίποτα δεν θυμίζει τις μέρες εκείνες. Λίγο πιο πέρα, σε κινηματογράφους της περίφημης οδού Ιστικλάλ, γινόταν για 15 μέρες οι προβολές των ταινιών που πήραν μέρος στο 33ο ∆ιεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης.
Μ
ε περισσότερες από 200 ταινίες στα διάφορα τμήματά του και με ένα αφιέρωμα στα 100 χρόνια του τούρκικου κινηματογράφου, το φεστιβάλ ολοκλήρωσε τις προβολές του την περασμένη Κυριακή. Φέτος ήταν σειρά της Νορβηγίας να βραβευτεί με τη Χρυσή Τουλίπα του ∆ιε-
θνούς ∆ιαγωνιστικού Τμήματος για την ταινία του Έσκιλ Βογκτ, «Τυφλή» (Blind). Με σουρεαλιστική διάθεση και χιούμορ, ο Βογκτ έχει ως ηρωίδα μία τυφλή συγγραφέα. Στη διεύθυνση φωτογραφίας είναι ο Θύμιος Μπακατάκης, διευθυντής φωτογραφίας του «Κυνόδοντα». Το Μεγάλο Βραβείο της κριτικής επιτροπής (Αργυρή Τουλίπα), πρόεδρος της οποίας ήταν ο ιρανός Ασγκάρ Φαρχαντί («Το παρελθόν»), κέρδισε η «Παπούσα» από την Πολωνία, των Γιοάνα Κος-Κράουζε και Κριστόφ Κράουζε, μια ταινία για τη ζωή της πρώτης Ρομά ποιήτριας που δημοσίευσε ποιήματά της.
Το σινεμά της γείτονος Αν με δύο λέξεις θέλουμε να χαρακτηρίσουμε το σύγχρονο τουρκικό κινηματογράφο, αυτές θα είναι πολυσυλλεκτικότητα και πολυμορφία. Είδα ταινίες με έντονο το πολιτικό στοιχείο, αστυνομικές, καθημερινής κοινωνικής πραγματικότητας, ανθρωπίνων και οικογενειακών σχέσεων, με χιούμορ, με διάθεση αλληγορική. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το γεγονός πως πολλές από αυτές «μιλούσαν» κουρδικά, και το σημειώνω επειδή δεν πάει πολύς καιρός που η κουρδική γλώσσα ήταν απαγορευμένη στην
Τουρκία. Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται η αντιφατικότητα που υπάρχει στην πολιτική σκηνή της χώρας, η οποία δυσκολεύει τις εύκολες προσεγγίσεις και τις απλοποιήσεις των όσων συμβαίνουν εκεί. Ο Ερντογάν επιτρέπει στους Κούρδους να μιλούν τη γλώσσα τους, συγκρούεται με το στρατιωτικό κατεστημένο και την ίδια στιγμή εγκαθιδρύει ένα καθεστώς «καλυμμένης δικτατορίας», όπως το χαρακτήρισε μία φίλη που ζει στη Τουρκία, με έντονα ισλαμικά στοιχεία υπονομεύοντας τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Και ενώ ο τούρκος πρωθυπουργός, ο οποίος απαγορεύει το you tube και το twitter, κερδίζει πανηγυρικά τις πρόσφατες τοπικές εκλογές, υπάρχει ένα κόσμος που αντιδρά. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που ζητούν τον εκσυγχρονισμό, αλλά πάνω απ’ όλα τον εκδημοκρατισμό της χώρας, που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για την ισονομία. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που βρέθηκαν στο φεστιβάλ, παρακολούθησαν ταινίες, χειροκρότησαν, προβληματίστηκαν. Ο Ταϊφούν Πιρσελίμογλου ο σκηνοθέτης που κέρδισε τη Χρυσή Τουλίπα το 2010 με την ταινία «Μαλλιά», ήταν ο φετινός νικητής με την ταινία «∆εν είμαι αυτός» (Ben o degilim). Ο ήρωάς του, ο Νιχάτ, είναι ένας άνθρωπος που θέλει να είναι κάποιος άλλος. Ο Πιρσελίμογλου, που εξερευνά το θέμα της ταυτότητας, κάτι που τον απασχολούσε πάντοτε, όπως είπε, κέρδισε το βραβείο σεναρίου. Όμως η ταινία είχε και… Έλληνα νικητή! Τον Γιώργο Κουμεντάκη, ο οποίος κέρδισε το βραβείο μουσικής! Η φωτογραφία είναι του Ανδρέα Σινάνου, ενώ ανάμεσα στους παραγωγούς συναντάμε και τους Νίκο Μουστάκα και Κωνσταντίνα Σταυριανού. Το βραβείο σκηνοθεσίας κέρδισε ο Ονούρ Γιουνλιού για την εξαιρετική αστυνομική ταινία, «Ας αμαρτήσουμε» (Itirazim var). Ένα εξαιρετικό νουάρ, με καυστικό χιούμορ και πρωταγωνιστή έναν ιμάμη ο οποίος εξερευνά ένα έγκλη-
μα. Για την ίδια ταινία ο πρωταγωνιστής Σερκάν Κεσκίν κέρδισε το βραβείο ερμηνείας. Η Αργυρή Τουλίπα απονεμήθηκε στην ταινία «Κάποτε» (He bu tune bu), με θέμα την εκμετάλλευση των φτωχών Κούρδων εργατών γης.
Έλληνες στην Πόλη
Με ιδιαίτερη επιτυχία έγιναν οι προβολές των ελληνικών ταινιών που πήραν μέρος σε διάφορα -μη διαγωνιστικάτμήματα του Φεστιβάλ. Το διαπίστωσα ιδίοις όμμασι στην προβολή του «September» της Πέννυς Παναγιωτοπούλου. Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση της ταινίας «Ο εχθρός μου», κατά δήλωση του ιδίου του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, ο οποίος θα έφευγε αμέσως μετά για το Πεκίνο όπου θα συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ της κινέζικης πρωτεύουσας. Ικανοποιημένος δήλωσε και ο Θέμης Πάνου, ο βραβευμένος πρωταγωνιστής της ταινίας του Αλέξανδρου Αβρανά «Miss Violence». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, έδειξε το τουρκικό κοινό για το ντοκιμαντέρ της ελληνοκύπριας ΝίναςΜαρίας Πασχαλίδου, «Κισμέτ», το οποίο αναφέρεται στην επιτυχία των τουρκικών σίριαλ στην Ελλάδα αλλά και στην επίδρασή τους στις μουσουλμανικές χώρες όπου προβάλλονται. Το 33ο ∆ιεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης τίμησε δύο μεγάλες προσωπικότητες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Τον 89χρονο πολωνό σκηνοθέτη, Αντρέι Βάιντα (προβλήθηκε η τελευταία του ταινία «Βαλέσα, η δύναμη της ελπίδας»), καθώς και τον γεννημένο στο Βουκουρέστι το 1938, πολιτογραφημένο γάλλο σκηνοθέτη αλλά κυρίως παραγωγό και διανομέα, Μαρίν Καρμίτζ, που έφερε το σινεμά τέχνης κοντά στο πλατύ κοινό. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Βαλέσα, Η δύναμη της ελπίδας» (Walesa. Czlowiek z nadziei) του Αντρέι Βάιντα: Ο εμβληματικός πολωνός σκηνοθέτης, λίγο πριν τα 90 του χρόνια, κλείνει την τριλογία του η οποία άρχισε το 1977 με τον «Άνθρωπο από μάρμαρο» και συνεχίστηκε με τον «Άνθρωπο από σίδερο» το 1981, με θέμα τον αγώνα του ανθρώπου ενάντια στην αδικία. Ο Λεχ Βαλέσα έγινε γνωστός από τους αγώνες του εναντίον του σταλινικού καθεστώτος στην Πολωνία, ως εργάτης στα ναυπηγία του Γκντανσκ και επικεφαλής του συνδικάτου Αλληλεγγύη. Φυλακίστηκε, το 1983 του απενεμήθη το Νόμπελ Ειρήνης και το 1990, μετά την πτώση του καθεστώτος, εξελέγη πρόεδρος της Πολωνίας. Η ταινία αρχίζει με την Οριάνα Φαλάτσι που παίρνει συνέντευξη από τον Βαλέσα και θέτει ερωτήματα που κανένας άλλος δεν θα ήθελε ή δεν θα τολμούσε ποτέ να ρωτήσει τον ηγέτη της Αλληλεγγύης. Ο Βάιντα σκηνοθετεί αριστοτεχνικά τον άνθρωπο αλλά και μια σημαντική ιστορική περίοδο, όχι μόνο για τη χώρα του αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη.
«Snowpiercer» του Τζουν-Χο Μπονγκ: Ο κορεάτης
σκηνοθέτης μας μεταφέρει στο, όχι και τόσο μακρινό, 2031. Η Γη μετά από ένα αποτυχημένο πείραμα αποφυγής της υπερθέρμανσης, ζει μια νέα εποχή παγετώνων. Μόνοι επιζήσαντες οι ταξιδιώτες ενός
τρένου αέναης κίνησης, όπου οι επιβάτες της πρώτης θέσης απολαμβάνουν προνομίων που στερούνται οι υπόλοιποι επιβάτες. Αποτέλεσμα της αδικίας είναι η εξέγερση των αδικημένων που επιχειρούν να αναλάβουν τη διακυβέρνηση του τρένου. Εξαιρετικό φουτουριστικό φιλμ, μια ταινία – πρόκληση, που μέσα από την επιστημονική φαντασία καταλήγει να είναι μια αλληγορία για την ταξική κοινωνία.
«Το θεώρημα του μηδενός» (The Zero theorem) του
Τέρι Γκίλιαμ: Το 1985 ήταν το «Μπραζίλ», το 1995 οι «12 πίθηκοι» και η τριλογία κλείνει με «Το θεώρημα του μηδενός». Μια εξαιρετική μελλοντολογική ταινία, με πρωταγωνιστή τον Κοέν, έναν άνδρα στη ζωή του οποίου εισβάλει η μοιραία Μπέινσλι. Ο Κοέν, ζώντας την υπαρξιακή αγωνία, επεξεργάζεται ένα σχέδιο με το οποίο προσπαθεί να ανακαλύψει το σκοπό της ύπαρξης! Και ενώ είναι βυθισμένος στην έρευνα εισβάλλει στη ζωή του η αγάπη. «∆ιασταυρούμενες ζωές» (Krugovi) του Σρένταν Γκολούμποβιτς: 1993, πόλεμος στη Βοσνία. Ο σέρβος στρατιώτης, Μάρκο, σώζει το μουσουλμάνο, Χάρις, από την επίθεση τριών συμπολεμιστών του, αλλά ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου από τους συντρόφους του. Το 2008, ο πατέρας του Μάρκο χτίζει μια εκκλησία, όταν ο γιος ενός από τους φονιάδες έρχεται να τον βοηθήσει. Ένας χειρούργος, φίλος του Μάρκο, πρέ-
«Βαλέσα, η δύναμη της ελπίδας»
πει να χειρουργήσει έναν από τους δολοφόνους του. Στο μεταξύ, ο Χάρις, ζει στη Γερμανία και έχει την ευκαιρία να ανταποδώσει το χρέος του προς το σωτήρα του. Μια συγκλονιστική ταινία, για τις πληγές ενός άγριου πολέμου που ακόμη αιμορραγούν.
«Sacro GRA» του Τζιανφράνκο Ρόσι: Το πρώτο ντο-
κιμαντέρ που τιμήθηκε με Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί τις ζωές των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται κατά μήκος του μεγαλύτερου αυτοκινητοδρόμου της Ιταλίας GRA (Grande Raccordo Anulare). Ο Τζιανφράνκο Ρόσι πέρασε δύο χρόνια κινηματογραφώντας το υλικό του και έχει δηλώσει ότι εμπνεύστηκε από το βιβλίο «Αόρατες Πόλεις» του Ίταλο Καλβίνο. Σινεφίλ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr
Ground Zero
∆
εκαεννέα καλλιτέχνες, παρά το διαφορετικό πολιτιστικό τους προφίλ, δουλεύοντας πάνω σε ένα κοινό εννοιολογικό πλαίσιο, προσπαθούν να φτάσουν στο «Σημείο Μηδέν» τους και να αποδώσουν οτιδήποτε έπεται αυτό για τον καθένα προσωπικά. Πρόκειται για ένα διάλογο μεταξύ ολλανδών και ελλήνων δημιουργών, μέσα από τον οποίο στόχος είναι αφενός να αναδειχθεί ο τρόπος που οι καλλιτέχνες διαχειρίζονται την απόγνωση ή την αισιοδοξία, βιώνοντας μια οριακή συνθήκη, αφετέρου ο θεατής να εμπλακεί συναισθηματικά με τα έργα τέχνης. Οι καλλιτέχνες είναι ελεύθεροι να διερευνήσουν τον «πάτο του βαρελιού» μέσα από οποιαδήποτε συνθήκη τους φτάνει εκεί. Η δεδομένη συνθήκη δημιουργίας τους, με άλλα λόγια, είναι το «μη περαιτέρω», η αποτύπωση εκείνης της στιγμής, που εξαιτίας διαφορετικών συνθηκών –αδιάφορων για την παρούσα ανάγνωση– το άτομο αγγίζει τα όρια του κατώτερου άκρου της ύπαρξή του. Ωράριο: Τρίτη έως Σάββατο 2 - 9μ.μ. CAMP! Contemporary Art Meeting Point (Ευπόλιδος 4 και Απελλού 2, Αθήνα, τηλ.: 210–3247679)
Ως Σύγχρονος Προμηθέας
Μ
ε αφορμή τα 73 χρόνια από τη γερμανική εισβολή στην Αθήνα (27 Απριλίου 1941), τα 47 χρόνια από το πραξικόπημα της Χούντας (21 Απριλίου 1967) και τον εορτασμό της εργατικής Πρωτομαγιάς, ο πολιτιστικός χώρος της Αμάντου 26 στη Χίο παρουσιάζει ένα πρόγραμμα εκδηλώσεων αφιερωμένο στον αγώνα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Μέχρι τις 30 Απριλίου, σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό Independent (με έδρα την Πάτρα), τη Φωτογραφική Λέσχη Χίου και την Αίθουσα Τεχνών Καλλιόπη, παρουσιάζεται η έκθεση Ως Σύγχρονος Προμηθέας,
η οποία αποτελείται από 40 φωτογραφίες - πορτρέτα που αφορούν στη ζωή του Τσε Γκεβάρα στην Κούβα από το 1960 έως το 1964. Οι φωτογραφίες, κάποιες από αυτές ανέκδοτες (στην Ευρώπη) και κάποιες ελάχιστα γνωστές, είναι των Osvaldo και Roberto Salas. Προέρχονται από το Ινστιτούτο της Ελευθερίας της Κούβας στην Αβάνα και αποτελούν φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο–σύμβολο, σημαία των επαναστατών και των προοδευτικών ανθρώπων του κόσμου. Ωράριο: ∆ευτέρα, Τετάρτη 7–9 μ.μ., Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο 11 π.μ.–2 μ.μ. και 7–9 μ.μ. Πολιτιστικός Χώρος Αμάντου 26 (Αμάντου 26, Χίος, τηλ.: 6973274544)
εδώ στο Νότο…
Η
Μαρία Σταμάτη, στην πιο πρόσφατη δουλειά της, στέκεται ξεκάθαρα απέναντι στον κόσμο και σχολιάζει με χιούμορ και σαρκασμό την καθημερινότητα στην Ελλάδα της κρίσης, χωρίς ωστόσο να απουσιάζει το στοιχείο της κομψότητας. Στην έκθεση, που εγκαινιάζεται αύριο και διαρκεί έως τις 23 Μαΐου, η γραβάτα έχει αντικαταστήσει το λευκό καμβά και χρησιμοποιείται συμβολικά: Αλλού λειτουργεί ως λαιμοδέτης, υπενθυμίζοντας ότι το σύστημα κρατάει από το λαιμό όποιον τη φορά. Αλλού γίνεται θηλιά, όπου από όργανο ελέγχου μετατρέπεται σε φονικό όπλο. Αλλού θυμίζει την πρωταρχική της λειτουργία: ένα δώρο από τις γυναίκες των κροατών στρατιωτών του 17ου αιώνα πριν αυτοί ξεκινήσουν για τον πόλεμο, ως σύμβολο αμοιβαίας πίστης ότι οι κίνδυνοι θα ξεπεραστούν. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 6 - 10μ.μ., Σάββατο, Κυριακή 11π.μ. - 3μ.μ. Titanium Yiayiannos Gallery (Βασ. Κωνσταντίνου 44, Αθήνα, τηλ.: 210–7251063)
29
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
«Ιφιγένεια» του Ζαν Ρενέ Λεμουάν
Σ
το πλαίσιοτης προώθησης του γαλλικού πολιτισμού στην Ελλάδα, το Γαλλικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με την Εταιρία Θεάτρου Συν–Επί (+,Χ), παρουσιάζουν σε παγκόσμια πρώτη την «Ιφιγένεια» του γάλλου συγγραφέα Ζαν Ρενέ Λεμουάν (Μεγάλο Βραβείο των Γάλλων Κριτικών για το έργο του «Ωδή στη Σκάρλετ Ο Χάρα). Το έργο, τιμημένο με το το βραβείο Emile Augier της Γαλλικής Ακαδημίας (2013) ανεβαίνει σε μετάφραση Έφης Γιαννοπούλου και σκηνοθεσία του συγγραφέα. Η «Ιφιγένεια», εδώ, είναι «μια νεαρή που αναπολεί, που ελπίζει, που έχει φίλους, ισχυρές σχέσεις με τα αδέλφια και τους γονείς της, που μοιράζει τα υπάρχοντά της σε βαλίτσες και μπαούλα και αφήνει σημειώματα να τα βρουν οι αγαπημένοι της λίγο πριν παραδοθεί για να ξεκινήσουν οι φρεγάτες που μουλιάζουν στον όρμο». Ο συγγραφέας εξηγεί πώς βλέ-
πει την ηρωίδα του: «Στην Ιφιγένεια ανακαλύπτω μια άρνηση του πεπρωμένου που της επιβάλλουν. Αλλά την ίδια στιγμή μια ξέφρενη επιθυμία να χαθεί, λες και η προσπάθεια της ύπαρξης να της είναι ένα βάρος εντελώς αφόρητο. Υπάρχει η αποδοχή ενός προσυμφωνημένου γάμου με τον πολεμιστή Αχιλλέα και το φάντασμα μιας τέλειας ένωσης με τον γλυκό και επιθυμητό Πάτροκλο. Υπάρχει, επίσης, η επώδυνη απομάκρυνση από την παιδική ηλικία με τις αυταπάτες της, η αναμέτρηση με τη φριχτή πραγματικότητα μιας οικογένειας τεράτων, υπάρχει η εξουσία, υπάρχει ο πόλεμος». Το ρόλο της Ιφιγένειας ερμηνεύει η Λένα Παπαληγούρα. Παραστάσεις: Από τις 5 Μάη μέχρι τις 4 Ιούνη, κάθε ∆ευτέρα και Τρίτη στις 9μ.μ. και κάθε Τετάρτη στις 6.30μ.μ., στο Από Μηχανής Θέατρο (Ακαδήμου 13, τηλ. 210 5231131).
Φεστιβάλ page_31
Π
λησιάζει η μέρα για το φεστιβάλ page_31. Η ιδέα
που το διαπνέει είναι ότι οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες διαλέγουν όποιο έργο ή κείμενο θέλουν, αλλά μόνο τη σελίδα 31. Eμπνέονται από αυτήν και έχουν 15 λεπτά χρόνο για να παρουσιάσουν μια δική τους πρόταση για το θέατρο, το χορό, τις παραστατικές τέχνες. Η παρουσίαση πρόκειται να πραγματοποιηθεί την Κυριακή 4 Μαΐου, όλη μέρα, από τις 11π.μ. έως αργά το βράδυ, στο CAMP! (Απελλού 2 & Ευπολίδος 4, Πλ.Κοτζια). Στο φεστιβάλ θα παρουσιαστούν οι σελίδες 31 πολλών και διαφορετικών κειμένων, ποίησης, θεατρικού έργου, λογοτεχνικού βιβλίου, αλλά και του Τηλεφωνικού Καταλόγου Πελοποννήσου, του Μικρού Νεοελληνικού Λεξικού και του 9 της Λένας Πλάτωνος και της Αναπαράστασης του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Επίσης, θα πραγματοποιηθούν αφιερώματα στην ηθοποιό και σκηνοθέτη Μάνια Παπαδημητρίου, στην ομάδα χορού Yelp, στην ομάδα Κανινγκούντα, στον ηθοποιό και σκηνοθέτη ∆ημήτρη Λιγνάδη και στο μουσικό γκρουπ Yannies.
30
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
Λιτότητα και ακροδεξιά: Η
Αμέσως μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές στη Γαλλία -ένα μήνα πρινκαι δύο μόλις χρόνια μετά την εκλογή του Φρανσουά Ολάντ στη γαλλική προεδρία της ∆ημοκρατίας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα στη Γαλλία μετρά ήττες. Η δεξιά Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα επωφελήθηκε μεν αρκετά, αλλά ο
κύρια ωφελούμενος από αυτήν την πανωλεθρία ήταν το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν. Κέρδισε 13 δήμους και εξέλεξε 1.400 δημοτικούς συμβούλους, ενώ μέχρι πριν ένα μήνα δεν είχε εκλέξει ούτε έναν δήμαρχο και είχε 60 συμβούλους. Η “Εποχή” δημοσιεύει δύο αναλύσεις
που γράφτηκαν τις μέρες ανάμεσα στους δύο εκλογικούς γύρους των αυτοδιοικητικών εκλογών στη Γαλλία, η μία από τη γνωστή στους αναγνώστες μας Ροσάνα Ροσάντα και η άλλη από την ιταλίδα, επίσης, ανθρωπολόγο, ακτιβίστρια και συγγραφέα, Αναμαρία Ριβέρα.
Πτώση της πολιτικής και άνοδος του ρατσισμού Της Αναμαρία Ριβέρα
ρομά ως φύσει παραβατικούς.
Οι λέξεις και το ανείπωτο
Η κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μόνο οικονομική και δημοσιονομική, είναι επίσης -ίσως πριν από όλα- μια πολιτική και ιδεολογική κρίση, όπως τονίζει και ο Σλαβόι Ζίζεκ. Μια από τις πλέον πρόδηλες και ανησυχητικές εκδηλώσεις της κρίσης στην Ευρώπη είναι η παρουσία ολοένα και μεγαλύτερων τμημάτων της κοινής γνώμης που εκφράζουν μη ανεκτικές συμπεριφορές απέναντι στον «άλλο», λαϊκιστικών πολιτικών κομμάτων που προσεταιρίζονται αντιμεταναστατευτικές και αντιρομά προγραμματικές θέσεις και ρητορική, μέχρι και ακραίων κομμάτων που είναι ανοικτά ρατσιστικά, νεοναζιστικά και συχνά ομοφοβικά.
Σ
χεδόν σε κάθε περίπτωση, η αυξανόμενη δυσανεξία εκτρέφεται από τις κοινωνικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης και το βαθύνον ρήγμα που χωρίζει την τάξη των πλουσίων από τη μάζα που αποτελείται από τους φτωχούς, τους μισθωτούς, τους άνεργους, τους κοινωνικά εκτοπισμένους και αυτούς που ζουν με το φόβο της κοινωνικής υποβάθμισης. Επίσης σημαντικές παράμετροι είναι η κρίση εκπροσώπησης και, σε μεγάλο βαθμό, αυτό που έχει οριστεί ως «δημοκρατικός ρατσισμός» και ασκείται από κόμματα του πολιτικού κέντρου, ακόμα και της αριστεράς, που επιχειρούν να ανακτήσουν δημοφιλία και εκλογική αναγνώριση ανταγωνιζόμενα τη δεξιά. Μια περίπτωση – παράδειγμα είναι η σημερινή Γαλλία, μια όλο και περισσότερο κατακερματιζόμενη κοινωνία, που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες αντιξοότητες στη συνύπαρξη μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων και μαστίζεται από σοβαρή κρίση ταυτότητας. Εκεί, η θεαματική εκλογική άνοδος του Εθνικού Μετώπου, με επικεφαλής την Μαρίν Λεπέν, αποτέλεσε έναυσμα για στροφή προς τα δεξιά από κόμματα του κέντρου αλλά και της αριστεράς, σε ζητήματα όπως η «εθνική ταυτότητα», η μετανάστευση, η παρουσία των ρομά και ο ρόλος του ισλάμ. Η Λεπέν είχε την πονηριά να στολίσει το λόγο της με ρητορείες
προς υπεράσπιση του κοσμικού κράτους και των δημοκρατικών αξιών, κάνοντας το πρόγραμμά της πιο εύπεπτο, αν και στην ουσία του παρέμεινε ρατσιστικό.
Νόμος και τάξη, για τους άλλους
Ήταν μάταιη η προσπάθεια του Νικολά Σαρκοζί, ως προέδρου της Γαλλικής ∆ημοκρατίας, να εξουδετερώσει την άνοδο του Εθνικού Μετώπου, στερώντας τους οπαδούς της Λεπέν από το σκήπτρο, με σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής και τροφοδότηση της συζήτησης για την «εθνική ταυτότητα», τη στιγμή που η βασική του ιδέα ήταν, εμμέσως, να απαλλάξει το έθνος από τα συντρίμμια των αλλοδαπών. Η μέτρια προεδρία του Σαρκοζί στο όνομα «του νόμου και της τάξης», αλλά μόνο για τους άλλους, αφού ο ίδιος είναι στο επίκεντρο πολλών πολιτικών και οικονομικών σκανδάλων, άφησε βαθύ αποτύπωμα στην κοινή γνώμη και την πολιτική τάξη. Σκεφτείτε τη στροφή της Ένωσης για ένα Λαϊκό Κίνημα, του κόμματός του, αναφορικά με τη δυσανεξία, συχνά σαφή ρατσισμό, και την πολιτική που εκφράζει το Σοσιαλιστικό Κόμμα σε θέματα μετανάστευσης και ειδικά στο «πρόβλημα των Ρομά». Όταν αναλογιστούμε ότι ο πληθυ-
σμός των ρομά στη Γαλλία δεν ξεπερνά τους 20.000 ανθρώπους, απο τους οποίους τα μισά είναι παιδιά, γίνεται κατανοητό πως αυτό το «πρόβλημα» διογκώνεται τεχνητά αναβιώνοντας τη διαδεδομένη εχθρότητα εναντίον των τσιγγάνων, στοιχείο συστατικό της γαλλικής ιστορίας όπως και η τάση να καθίστανται οι ρομά αποδιοπομπαίοι τράγοι. Αρκεί να θυμηθούμε το νόμο της 16ης Ιούλη 1912, που θεσμοθέτησε το αίτημα για ανθρωπομετρικά έγγραφα μόνο για τους «νομάδες», το οποίο περιλάμβανε φωτογραφία, δακτυλικά αποτυπώματα και πληροφορίες, όπως χρώμα ματιών, μήκος δεξιού αυτιού, αριστερού ποδιού, μεσαίου δακτύλου και αριστερού αγκώνα. Αυτός ο απαράδεκτος νόμος καταργήθηκε μόλις το 1969, όταν αντικαταστάθηκε το εν λόγω έγγραφο με το υποχρεωτικό «δικαίωμα στη μετακίνηση». Το 2010, η εφημερίδα «Le Monde» αποκάλυψε ότι το Κεντρικό Γραφείο για τον Αγώνα ενάντια στο Μετακινούμενο Οργανωμένο Έγκλημα, υπηρεσία της γαλλικής αστυνομίας, δημιούργησε και διατήρησε μέχρι το 2007, εντελώς παράνομα, ένα κατάλογο των ρομά, με γενεαλογικά στοιχεία, για τη χαρτογράφηση των «τσιγγάνικων οικογενειών» και των ομάδων σε κίνηση. Μια σχεδόν επιβεβαίωση της παλιάς ρατσιστικής βιολογικής θεωρίας που κατέτασσε τους
Συγκεκριμένα, από την προεδρία του Σαρκοζί μέχρι τη σημερινή του Ολάντ, ρατσιστικά σχόλια και πράξεις, που σε κάθε άλλη περίπτωση θα θεωρούταν ότι δεν σέβονται τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα εις βάρος των ρομά, αυξήθηκαν ραγδαία. Αυτή η αύξηση περιλαμβάνει μαζικές απελάσεις, παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για πολίτες της ΕΕ, και επιθέσεις με διαβρωτικό οξύ, στην καρδιά του Παρισιού, εναντίον ρομά ενηλίκων και παιδιών από «εξοργισμένους ανθρώπους». Για να μην αναφερθούμε στις βιαίες εκκενώσεις καταυλισμών, που έχουν κάποιες φορές εντολή από δημάρχους της αριστεράς ή της άκρας αριστεράς, όπως τον περασμένο Νοέμβρη, στην περίπτωση της δημάρχου του Σεντ Ούεν, Ζακλίν Ρουιγιόν, του Μετώπου της Αριστεράς. Ενώ μαχόταν υπέρ της διαγραφής της λέξης «φυλή» από το σύνταγμα, ο «σοσιαλιστής» υπουργός Εσωτερικών, Μανουέλ Βαλς επανέφερε τον «παλιό καλό» ρατσισμό, νομιμοποιώντας, στις 24 Σεπτέμβρη 2013, τη θεωρία της μη ένταξης των ρομά. Γεγονός που αποτελεί, στην ουσία του, συνέχεια αυτού που, μερικούς μήνες νωρίτερα, ο Ζιλ Μπουρντουλέ, δήμαρχος με την Ένωση ∆ημοκρατών και Ανεξαρτήτων, άλλο ένα επονομαζόμενο κεντρώο κόμμα που πρόσφατα ιδρύθηκε, τόλμησε να ξεστομίσει δημοσίως: «Ο Χίτλερ δεν σκότωσε αρκετούς από δαύτους». «Η λέξη εξαλείφθηκε ώστε το ανείπωτο να επανεμφανιστεί», επισήμανε ο φιλόσοφος Μισέλ Φεέρ, σε μια συνέντευξη στο «Les Inrocks», στις 26 Σεπτέμβρη 2013. Ο μετριοπαθής ρατσισμός των σκεπτόμενων, εναλλακτικών, όπως τον έχουμε ορίσει, πλέον δίνει τη θέση του συχνά σε απροκάλυπτες «κλασικές» ρατσιστικές επιθέσεις και προσβολές, όπως για παράδειγμα, αυτές ενάντια στην υπουργό Κριστιάν Τομπιρά, η οποία αρκετές φορές απεικονίστηκε με μορφή πιθήκου, ενώ κάποια φορά μια ομάδα παιδιών κουνούσε ένα τσαμπί μπανάνες επιδεικτικά μπροστά της, υποκινούμενη από τους γονείς τους που ήταν εναντίον του «γάμου για όλους».
31
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 27 Απριλίου 2014
περίπτωση της Γαλλίας ∆ιάσπαση προσοχής
Εν τω μεταξύ, όπως καταγράφει η πιο πρόσφατη έρευνα του Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώματα, το 2012 μας έφερε, μαζί με τη διαρκώς διογκούμενη ισλαμοφοβία, την «ανησυχητική επιστροφή» του αντισημιτισμού και, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων εναντίον ανθρώπων που φέρεται να είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, προσδιορίζονται ως καταγόμενοι από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και θεωρούνται «μια ξεχωριστή κοινωνική ομάδα». Πρόκειται για το παλιό αποικιακό φάντασμα, ακόμα παρόν στη φαντασία της γαλλικής πολιτικής τάξης και ενός τμήματος των πολιτών. Στοιχεία που προκύπτουν από έ-
“
Η εκλογική άνοδος του Εθνικού Μετώπου αποτέλεσε έναυσμα για στροφή προς τα δεξιά από κόμματα του κέντρου αλλά και της αριστεράς, σε ζητήματα όπως η «εθνική ταυτότητα», η μετανάστευση, η παρουσία των ρομά. ρευνες, φέρνουν στο φως «την αυξανόμενη απόρριψη των ξένων, που γίνονται αντιληπτοί όλο και περισσότερο ως παράσιτα, αν όχι ως απειλή», την ιδιαίτερα ανησυχητική διάδοση της ξενοφοβίας και της δυσανεξίας, αλλά και τη «δημόσια απελευθέρωση του ρατσιστικού λόγου». Αυτά τροφοδοτούνται κατά περίπτωση από την ενορχηστρωμένη χρήση θεμάτων όπως γαλλική ταυτότητα, μετανάστευση και εκκοσμίκευση, από την πλευρά της πολιτικής τάξης. Μια επιπλέον απόδειξη ότι ο ρατσισμός του λαού πάντα τρέφεται ή/και χρησιμοποιείται από τις κυρίαρχες ελίτ. Σε καιρούς οικονομικής κρίσης και εντεινόμενης κοινωνικής απόγνωσης, όπως οι τωρινοί, μόνο βραχυπρόθεσμα μπορεί αυτή η στρατηγική να εξυπηρετήσει τη διάσπαση της δημόσιας προσοχής από τα πραγματικά προβλήματα και από την ανεπάρκεια των ελίτ να τα επιλύσουν. Στο μεσοδιάστημα είναι ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι, όπως μας έχει διδάξει η ιστορία. Μετάφραση: ∆ανάη Αγγελάκη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο «MicroMega» (temi.repubblica.it/micromega-online), στις 21 Μαρτίου 2014.
Της Ροσάνα Ροσάντα
Το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν δεν έγινε απλά εκεί όπου κατέβασε υποψηφίους- το πρώτο κόμμα, αλλά έσπρωξε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, επικεφαλής στις προεδρικές εκλογές πριν δύο χρόνια, στην τρίτη θέση. Θα σκεφτούν τα κεφάλια της ΕΕ το προφανές, δηλαδή ότι η μονεταριστική Ευρώπη, η Ευρώπη της λιτότητας ξαναφέρνει στη ζωή την ακροδεξιά για πρώτη φορά μετά το τέλος του ∆ευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου;
Α
ς ελπίσουμε ότι το γερό χτύπημα που έλαβαν οι σοσιαλιστές στις δημοτικές εκλογές στη Γαλλία θα σβήσει τα σαχλά χαμόγελα από τα μούτρα του Ρέντσι και του Μπαρόζο, που μέχρι τώρα δεν τους άγγιξε η αμφιβολία μήπως η πολιτική λιτότητας που ακολουθείται από την επιτροπή ευνοεί τη δεξιά. Και όχι τη δεξιά, για να καταλαβαινόμαστε, αλά Μόντι, αλλά την άκρα και φασιστοειδή δεξιά. ∆εν ωφελεί να αναγνωρίσουμε ότι είναι τέτοιος, και μάλιστα χωρίς προσποιήσεις, ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, στον οποίο ανήκε για έξι μήνες η ευρωπαϊκή προεδρία, και είναι επίσης τέτοιες οι δυνάμεις που παντού διαλύουν τα κατάλοιπα του δικομματισμού ανάμεσα σε μια «δημοκρατική» δεξιά και μια «δημοκρατική» αριστερά. Τελευταίο παταγώδες παράδειγμα, η Γαλλία, όπου διεξήχθηκαν εκλογές στους 36.000 δήμους και το αντισημιτικό, ξενόφοβο και αντιευρωπαϊκό Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν όχι μόνο έγινε -όπου κατέβηκε- πρώτο κόμμα, αλλά έσπρωξε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, επικεφαλής στις προεδρικές εκλογές πριν από δύο χρόνια, όχι στη δεύτερη, αλλά στην τρίτη θέση, ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα και το Μέτωπο της Αριστεράς σε πολλές περιπτώσεις έπεσαν στην τέταρτη.
Ο θάνατος του εργάτη
Ήταν προβλέψιμο, όταν η ανεργία και η επισφάλεια αγγίζουν τα 4 εκατ. Γάλλους, όχι πολύ διαφορετικά από την Ιταλία. Εδώ και δύο χρόνια περίπου -σχεδόν καθημερινά- μια μεγάλη ή μεσαία γαλλική επιχείρηση μετεγκαθίσταται ή κλείνει, και η κυβέρνηση Ολάντ, που είχε
Μια προβλέψιμη πανωλεθρία κερδίσει με τη δέσμευση να αγωνιστεί ενάντια στον χρηματοοικονομικό τομέα, δεν ήταν σε θέση να υπερασπιστεί την απασχόληση, ούτε γενικά την επιχείρηση, ούτε καν όταν αυτή έκλεινε ή προτιμούσε τη μετεγκατάσταση δηλώνοντας πλούσια κέρδη. Οι εργάτες, αποφασισμένοι να αγωνιστούν, συναντούσαν την αλληλεγγύη του δημάρχου, αν η επιχείρηση που είχε πληγεί ήταν και η σημαντικότερη της περιοχής, πράγμα που είναι συχνό στις αρκετές περιοχές μέσης αστικοποίησης. Το σύνηθες αποτέλεσμα ήταν ότι, μέσα σε τρεις εβδομάδες, έπρεπε να αποδεχτούν να διαπραγματευτούν τα λεγόμενα «κοινωνικά προγράμματα», μακρινές θέσεις εργασίας ή αποζημιώσεις, με τα συλλυπητήρια των κεντρικών συνδικαλιστικών οργάνων και των ενδιαφερομένων υπουργείων. Τρεις μέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές, έκλεισε η «La Redoute», η παλαιότερη και γνωστότερη επιχείρηση ενδυμάτων που κάλυπτε μόνη της ένα μεγάλο ποσοστό της κατανάλωσης της μεσαίας τάξης, παρασύροντας στην καταστροφή ολόκληρες βιομηχανικές πόλεις, διαβρώνοντας την αγοραστική δυνατότητα της εργατικής και μικροαστικής μάζας.
Ο εθνικός Ματέο
Όλα αυτά ήταν ορατά και προβλέψιμα; Ναι, αλλά όχι για μια σοσιαλιστική κυβέρνηση, παρόμοια με το δικό μας ∆ημοκρατικό Κόμμα, στο οποίο οι συμφωνίες επιβάλλουν να μην επεμβαίνει για να μη διαταράξει τον ελεύθερο ανταγωνισμό και το οποίο έλπιζε να διασωθεί με ακριβές και δύσκολες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην πρώην γαλλική αποικιοκρατική αυτοκρατορία, στο Μάλι και στην Κεντρική Αφρική. Παράλληλα, ο πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς χαλούσαν τον κόσμο για να προσφύγουν σε σκληρά῾῾῾῾ μέτρα ενάντια στον Πούτιν για την Κριμαία, λες και ο γνωστός εθνικισμός του εξαγώνου είναι δυνατό να μας κάνει να ξεχάσουμε τις συνθήκες αυξανόμενης φτωχοποίησης. Χθες βράδυ, μπροστά στα αποτελέσματα, όλη η σοσιαλιστική ομάδα έπεφτε από τα σύννεφα, ενώ η Μαρίν Λεπέν έπλεε μέσα στο θρίαμβο του γαλάζιου κύματος που έφερε το όνομά της. Ικανοποιημένη και η Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα του Σαρκοζί, βέβαιη ότι η κυβέρνηση θα την καλούσε σε αντιφασιστική ενότητα, νομιμοποιώντας την ψήφο στη ρεπου-
μπλικανική δεξιά, όπως έγινε στον καιρό της πτώσης του Ζοσπέν στις προεδρικές εκλογές της δεκαετίας του ’90. Θα σκεφτεί η ευρωπαϊκή επιτροπή; Θα σκεφτούν τα κεφάλια της ΕΕ το προφανές, ότι η μονεταριστική Ευρώπη, η Ευρώπη της λιτότητας, ξαναφέρνει στη ζωή την ακροδεξιά, για πρώτη φορά μετά το τέλος του ∆εύτερου Παγκοσμίου Πολέμου; Και ότι το Εθνικό Μέτωπο γίνεται το δημοφιλέστερο κόμμα στη Γαλλία; Θα σκεφτούν οι πολλοί που καλοβλέπουν τον Ρέντσι και το παπατζίδικο παιχνίδι του που συνίσταται στο να προσθέσει (ίσως) στο μισθό ενός κοινωνικού στρώματος με χαμηλό εισόδημα αυτό που του αφαιρεί από δημόσιες υπηρεσίες και τοπικούς φόρους; Το ∆ημοκρατικό Κόμμα, πράγματι, ακολουθεί τον ίδιο δρόμο με τον Ολάντ, και η αδύναμη εσωτερική αριστερά του δεν μοιάζει να είναι σε θέση να το κάνει να αλλάξει πορεία. Και τι να πούμε για την Cgil της Σουζάνα Καμούσο που χαλάει τον κόσμο λίγο μετά την από κοινού ψήφιση με τον Σύνδεσμο Βιομηχάνων μιας συμφωνίας για τις βιομηχανικές σχέσεις που είναι υπερβολική ακόμη και για τον γείτονά μας που βρίσκεται σε κακό χάλι; Και για τη Fiom του Λαντίνι, η οποία, απομονωμένη, ελπίζει κι αυτή στον εθνικό Ματέο; Εν ολίγοις, δεν απομένει παρά να ευχηθούμε ότι η μεγάλη γαλλική πανωλεθρία, που δύσκολα μπορεί να αποκατασταθεί στο δεύτερο γύρο, θα λειτουργήσει ως σκληρό μάθημα ενάντια στην υπερβολική ανοησία των τελευταίων 20 ετών της Ευρώπης. Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στη «Sbilanciamoci» (www.sbilanciamoci.info), στις 25 Μαρτίου 2014.
“
Ο Γκάμπο υπήρξε ο άνθρωπος που ίσως περισσότερο από κάθε άλλον, κατέγραψε, παρουσίασε και ανέλυσε την ταυτότητα μιας ολόκληρης ηπείρου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη συγκρότησή της. Την ταυτότητα της Λατινικής Αμερικής.
Καθώς ο συγγραφέας αποχαιρετά τον Λαβύρινθό του
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 1927- 2014 «Μια μέρα σαν την σημερινή ο δάσκαλός μου Ουίλιαμ Φώκνερ είπε, εδώ σ’ αυτό το μέρος: «Αρνούμαι να δεχτώ το τέλος του ανθρώπου«. ∆εν θα ένιωθα άξιος να σταθώ και εγώ σ΄ αυτό το βήμα, αν δεν είχα πλήρη συνείδηση ότι για πρώτη φορά από τη γένεση της ανθρωπότητας η κολοσσιαία τραγωδία που εκείνος αρνήθηκε να δεχτεί πριν από τριάντα δύο χρόνια, σήμερα δεν αποτελεί παρά μια επιστημονική πιθανότητα. Μπροστά σ‘ αυτή τη φοβερή αλήθεια, που από τότε που υπήρξε ο άνθρωπος ίσως φαινόταν ουτοπία, εμείς οι παραμυθάδες, που πιστεύουμε τα πάντα, αισθανόμαστε ότι έχουμε το δικαίωμα να πιστέψουμε πως δεν είναι ακόμη πάρα πολύ αργά για να δημιουργήσουμε μια αντίθετη ουτοπία. Μια καινούργια και απόλυτη ουτοπία ζωής, όπου κανείς δεν θα μπορεί ν‘ αποφασίζει για τους άλλους, ούτε και για το πώς θα πεθάνουν, όπου η αγάπη θα είναι πραγματικότητα και η ευτυχία εφικτή, και όπου οι φυλές, οι καταδικασμένες σε εκατό χρόνια μοναξιάς, θα έχουν επιτέλους, και για πάντα, μια δεύτερη ευκαιρία πάνω στη γη.» Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Η μοναξιά της Λατινικής Αμερικής (ομιλία κατά την παραλαβή του βραβείου Νόμπελ το 1982)
Του Θωμά Τσαλαπάτη
Ο
θάνατος μοιάζει συχνά με στιγμή που συνοψίζει τη ζωή. Περιγράφει το αποτύπωμα που αφήνει πίσω του το σώμα του ανθρώπου που φεύγει. Έτσι, ακόμα και αν το τελευταίο μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες εκδόθηκε το 2004 (Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου), ακόμη και αν ο καρκίνος στους λεμφαδένες -ο οποίος διαγνώστηκε ήδη από το 1999- έφθειρε σε τέτοιο βαθμό τον συγγραφέα ώστε να δηλώσει πως το 2005, «ήταν η πρώτη χρονιά της ζωής του που δεν έγραψε ούτε μια γραμμή», ακόμη και αν το 2012 ο αδερφός του επιβεβαίωνε πως ο Μάρκες έπασχε από άνοια και πως η κατάστασή του ήταν μη αναστρέψιμη, ήταν το γεγονός της 17ης Απριλίου, που στοιχειοθέτησε το τέλος ενός παρατεταμένου αποχαιρετισμού και την αρχή ενός άλλου, λιγότερου πικρού και ντυμένου με το χειροκρότημα του ύμνου. Ο αποχαιρετισμός έμοιαζε με την ανάταση που προκαλεί η αναγνώριση της συμβολής. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες πέθανε στην Πόλη του Μεξικό όπου διέμενε, στην ηλικία των 87 ετών. Στην πατρίδα του την Κολομβία κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, με τις σημαίες της χώρας να ανεμίζουν μεσίστιες. Στο Μέγαρο των Καλών Τεχνών στην πόλη του Μεξικού, η Κολομβία και το Μεξικό τίμησαν τον συγγραφέα, παρουσία της οικογένειάς του, των προέδρων των δύο χωρών και ενός πλήθους χιλιάδων ανθρώπων. Πρωθυπουργοί και πρόεδροι ανακοίνωσαν τα συλλυπητήριά τους, εφημερίδες και περιοδικά αφιέρωσαν, συγγραφείς και λογοτέχνες κατέθεσαν. Ακόμη και ο Μάριο Βάργας Γιόσα, νομπελίστας συγγραφέας και άλλοτε στενός φίλος του Μάρκες (οι δυο τους είχαν να μιλήσουν από το 1976, χρονιά όπου ο Γιόσα τον γρονθοκόπησε στο φουαγιέ ενός κινηματογράφου, λόγω κάποιου περιστατικού που αφορούσε στη γυναίκα του) δήλωσε: «Ένας μεγάλος συγγραφέας πέθανε. Το έργο του έδωσε μεγάλη
απήχηση και κύρος στη λογοτεχνία. Τα βιβλία του θα τον κρατήσουν ζωντανό, θα συνεχίσουν να κερδίζουν αναγνώστες παντού. Εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στην οικογένειά του». Μοιάζει τη στιγμή αυτή το μέγεθός του συγγραφέα να παίρνει το πραγματικό του σχήμα. Γιατί περισσότερο από μεγάλος λογοτέχνης, ο Γκάμπο υπήρξε ο άνθρωπος που ίσως περισσότερο από κάθε άλλον, κατέγραψε, παρουσίασε και ανέλυσε την ταυτότητα μιας ολόκληρης ηπείρου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη συγκρότησή της. Την ταυτότητα της Λατινικής Αμερικής.
Ο μαγικός ρεαλισμός
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, θα γεννηθεί στην παραποτάμια πόλη Αρακάτα της Κολομβίας, το 1927. Από το 1948, θα αρχίσει να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά της Μπογκοτά, ενώ σύντομα θα εκδώσει διηγήματα, νουβέλες και το πρώτο του μυθιστόρημα. Το έργο που θα τον καθιερώσει και θα ταυτιστεί με το όνομά του όσο κανένα, το «Εκατό χρόνια μοναξιάς» θα εκδοθεί το 1967. Το μυθιστόρημα θα έρθει να προστεθεί σε μια μακρά λίστα βιβλίων που θα προσδιορίσουν την κίνηση που αργότερα θα ονομαστεί «λατινοαμερικάνικο Μπουμ». Το 1963, ο Χούλιο Κορτάσαρ θα εκδώσει το «Κουτσό», το 1962 εκδίδεται «ο Θάνατος του Αρτέμιο Κρους» του Κάρλος Φουέντες, ενώ το 1963 κυκλοφορεί ίσως το σημαντικότερο μυθιστορήματα του Μάριο Βάργκας Λιόσα, «Η πόλη και τα σκυλιά». Το «Εκατό χρόνια μοναξιάς» θα γίνει το πιο δημοφιλές, το πιο πολυμεταφρασμένο και ίσως το πιο αγαπητό βιβλίο αυτής της κίνησης. Ταυτόχρονα, θα καταγραφεί ως ένα από τα ιδρυτικά και πιο χαρακτηριστικά δείγματα του είδους που ονομάστηκε «μαγικός ρεαλισμός». Τα έργα του Μάρκες, θα αποτελέσουν πεδίο συνύπαρξης και συγκρούσεων. Το παρελθόν της ηπείρου, θολό και ακατέργαστο, ξεκινώντας από την ίδρυση των πρώτων κοινοτήτων μέχρι και τα γεγονότα των εμφυλίων και των επαναστάσεων, θα συ-
νυπάρξει με το παρόν και τη στιγμή των ανθρώπων. Ο λογοτεχνικός πειραματισμός θα συγκατοικήσει αρμονικά με το σχεδόν μοίχειο της παράδοσης, μιας παράδοσης σχεδόν αόρατης και ταυτόχρονα έντονα παρούσας. Η γλώσσα θα συνυπάρξει με το υπέδαφος της γέννησής της. Τα μαγικό, σαν παραμύθι, σαν θαύμα ή σαν εξαΰλωση της έκφρασης, θα αποτελέσει στοιχείο του πραγματικού. Το απίστευτο θα υπάρξει ως μεταφορά και παραβολή αλλά ταυτόχρονα και ως ένας άπιαστος ρεαλισμός.
Συλλογικός καθρέφτης
Τα μυθιστορήματα του Μάρκες θα ορθωθούν ως ένας συλλογικός καθρέφτης που όχι μόνο απεικονίζει, αλλά ταυτόχρονα μέσα από το μέγεθος, τις εστιάσεις και τις επιλογές, διαμορφώνει την ταυτότητα της Λατινικής Αμερικής. Το παράδειγμα του θα συνοψίσει τη στενή σύνδεση των λατινοαμερικάνων συγγραφέων της γενιάς του (αλλά και των επόμενων γενεών) με την αριστερή (κατά κύριο λόγω) όχθη της πολιτικής. Περιγράφοντας τα πάθη των ταπεινών, τους γκρεμούς και τις ανυψώσεις τους, τις μανίες των ισχυρών και τη παραφορά της εξουσίας, ο συγγραφέας δεν θα μπορούσε να αφήσει έξω από την χαρτογράφησή του, τη γεωγραφία της καταπίεσης, την εκμετάλλευση της ηπείρου από τις δυτικές εταιρίες, την περίοδο της βίας, τον δεκάχρονο εμφύλιο πόλεμο της Κολομβίας και τα πραξικοπήματα. Μέσα από την περιγραφή της σύγκρουσης ο συγγραφέας δεν καταγράφει απλά, αλλά διεκδικεί. Και ακόμα και αν σήμερα αποχαιρετούμε τον «πιο δημοφιλή και ίσως τον καλύτερο συγγραφέα της ισπανικής γλώσσας από την εποχή του Θερβάντες» σύμφωνα με τα λόγια του Κάρλος Φουέντες, ταυτόχρονα μόλις τώρα αρχίζουμε να παίρνουμε μέτρα στη σκιά που άπλωσε πάνω από την λογοτεχνία, και πολύ πέρα από αυτή, αντιλαμβανόμενοι στην κάθε ανάγνωση του έργου του, ως παρόν αυτό που δεν μπορεί να παρέλθει. http://tsalapatis.blogspot.gr/