Κυριακή 19-01-2014 by epohi

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014 • Αρ. φ. 1186 • 2 €

Χ. Γεωργούλας: Στρατηγικός στόχος ο σεχταρισμός

Σοβαρές πολιτικές διαφορές με τη στάση του ΚΚΕ στη 15η ∆ιεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών κομμάτων σελ. 8-9

... Ε. Αγαθοπούλου: Της υγειονομικής μεταρρυθμίσεως το ανάγνωσμα

Ποιά είναι τα πραγματικά σχέδια του Α. Γεωγιάδη για τον ΕΟΠΠΥ σελ. 6-7

... Ν. Νικολάου: Το ΤΤ είναι μια κλασσική περίπτωση

Συντονισμένη η απόπειρα απαξίωσης της δημόσιας επιχείρησης σελ. 9

Τ. Ριναλντίνι: Να ετοιμαστούμε για μάχη ευρωπαϊκών διαστάσεων

Ο πρώην γραμματέας του μεγαλύτερου ιταλικού εργατικού συνδικάτου μιλά στην “Εποχή” σελ. 13

∆. Βεργέτης: Οι εξεγέρσεις, το κράτος και η λαϊκή βούληση στον Μπαντιού

Ο στρατευμένος γάλλος φιλόσοφος επιχειρεί να αναμετρηθεί με την πρόκληση πολιτικών ερωτημάτων σελ. 22

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

∆. Παπαδημούλης: Μίζες και θαλασσοδάνεια είναι η κορυφή του παγόβουνου

Τα διλήμματα του Σαμαρά θα συντριβούν στο έδαφος της πραγματικότητας σελ. 4-5

...

Κ. Μελάς: Η Τράπεζα της Ελλάδος όφειλε να δράσει προληπτικά

Πρέπει να ελεχθούν όλοι για τα θαλασσοδάνεια σελ. 6-7

... Γ. Σωτηρέλης: Άσυλο ανίατης διαφθοράς

Το καθεστώς προνομιακής προστασίας του πολιτικού προσωπικού πρέπει να σπάσει σελ. 9

... Ε. Κατσινοπούλου: Αλληλέγγυα να καλύψουμε ο ένας τις ανάγκες του άλλου Η επικεφαλής του ∆ικτύου Πολιτών Ηρακλείου για τις αυτοδιοικητικές εκλογές σελ. 21

... Ε. Γιδαράκος: Η Μεσόγειος θα ξεπλύνει χημικά;

Ο καθηγητής Επεξεργασίας και ∆ιάθεσης Τοξικών Αποβλήτων για την περιβαλλοντική καταστροφή από τον συριακό εμφύλιο σελ. 19

7 ,1 16 λ.

Παρουσίαση των συνεταιριστικών εγχειρημάτων στην Ελλάδα

Σε

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

3341

Με αλληλεγγύη θα τα καταφέρουμε

ΘΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΗ ΧΩΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΟΥΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

∆ώδεκα χρόνια σκλάβοι;

Η λιτότητα φέρνει πιο κοντά την κατάρρευση της κυβερνητικής πλειοψηφίας Παρά την αγωνιώδη προσπάθεια της κυβέρνησης να ανακόψει την πτωτική τάση των κομμάτων της, ιδίως του ΠΑΣΟΚ, με επινοήσεις success story, πρωτογενών πλεονασμάτων και υποσχέσεις εξόδου από τα μνημόνια, ακόμα και «φίλιες δυνάμεις» της υπενθυμίζουν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της πιστής εφαρμογής της πολιτικής λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης. Ο «Εκόνομιστ» εκτιμά ότι θα χρειαστούν δώδεκα χρόνια για να αναρρώσει η ελληνική οικονομία και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ προβλέπει ότι επί δέκα χρόνια οι ιδιώτες επενδυτές θα αποφεύγουν να κάνουν επενδύσεις στην Ελλάδα. Έτσι εξηγείται η ισχυρή τάση που διαμορφώνεται στην ελληνική κοινωνία να μπει ένα τέρμα σ’ αυτό τον καταστροφικό μονόδρομο, που βλέπει πια στον ΣΥΡΙΖΑ την κύρια δύναμη που μπορεί να πραγματώσει, όχι χωρίς δυσκολίες, μια τέτοια προοπτική. Οι αλλεπάλληλες επιχειρήσεις υπονόμευσης του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να αποδίδουν καρπούς και η εικόνα μιας «κυβέρνησης σε αποδρομή» παγιώνεται στη συνείδηση ευρύτερων στρωμάτων. Αυτή τη φορά δεν είναι η σταθερά επανερχόμενη επιθυμία του ΣΥΡΙΖΑ για πρόωρες εκλογές που απαιτεί να γίνει πραγματικότητα. Είναι η πεποίθηση ότι με την πολιτική τής κυβέρνησης και τις υποδείξεις της τρόικας το τούνελ όλο και μακραίνει και το φως στην άκρη του μοιάζει με αντικατοπτρισμό. Όλο και λιγότεροι πια σ’ αυτό τον τόπο είναι διατεθειμένοι να μείνουν άλλα δώδεκα χρόνια σκλάβοι.

Ποτέ δουλειά την Κυριακή

Εικοσιτετράωρη απεργία κήρυξε η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων σήμερα και καλεί σε συγκέντρωση στην Ερμού στις 12 το μεσημέρι. «Αντιστεκόμαστε στην κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, όπως και σε όλες τις πολιτικές που οδηγούν την κοινωνία σε απόγνωση και τη χώρα στην καταστροφή» τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ που καλεί στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Να τονίσουμε πάντως ότι ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο οι απλήρωτοι ιδιωτικοί υπάλληλοι, ενώ οι εργαζόμενοι που υποχρεώθηκαν να δουλέψουν τη «λευκή νύχτα» ακόμα περιμένουν το μεροκάματο, καθώς τα καταστήματα, όπως φαίνεται δεν έκαναν τζίρο.

Ερμηνεία μιας παράλογης απόρριψης Της Ι. Καμτσίδου

Το Συμβούλιο Ιδρύματος του ΕΚΠΑ, εφαρμόζοντας τις διατάξεις του ν.4009/2011, σχετικά με την απόφαση που αυτό λαμβάνει για την επιλογή μεταξύ των υποψηφίων για την θέση του Κοσμήτορα Σχολής, απέρριψε την μοναδική υποψηφιότητα για την κατάληψη του αξιώματος του Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Ιδρύματος. Η απόφαση του Συμβουλίου χαρακτηρίζεται από ακραία λιτότητα, καθώς δεν διαλαμβάνει καμιά απολύτως αιτιολογία, παραπέμποντας απλώς στα Πρακτικά της σχετικής Συνεδρίασής του και σε αυτά της Συνεδρίασης της Επιτροπής που είχε ορίσει για την αξιολόγηση της υποψηφιότητας. Τούτο θέτει από μόνο του ένα σοβαρό ζήτημα, δεδομένου ότι ο νόμος απαιτεί το Συμβούλιο να διαμορΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Για τους μικρούς φίλους της «Εποχής» με αυτό το κουπόνι μπορείτε να παρακολουθήσετε την παιδική θεατρική παράσταση

με μειωμένο ειστήριο (5 ευρώ) την Κυριακή 26 Γενάρη, στις 3 μ.μ., στο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι)

Παράλληλα θα συγκεντρώνουμε παιχνίδια και τρόφιμα μακράς διάρκειας για την «Αλληλεγγύη για όλους»

Απαραίτητη η κράτηση (τηλ. 210 3455020)

ΘΕΜΑΤΑ

Ερμηνεία μιας παράλογης απόρριψης

“H θρησκοληψία είναι ένα βίτσιο, λευτεριά στον γέροντα Παστίτσιο”

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

φώνει την κρίση του με βάση τα «ουσιαστικά προσόντα» των εκλόγιμων υποψηφίων. Η παράλειψη, λοιπόν, της αιτιολογίας από το σώμα της απόφασης, δηλαδή από το μοναδικό έγγραφο που προσλαμβάνει δημοσιότητα, στερεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα την δυνατότητα να πληροφορηθεί τους λόγους για τους οποίους η Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας, που για μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε μέλος της Συγκλήτου και σήμερα κοσμητορεύει στην Σχολή, κρίθηκε ακατάλληλη για να διεκδικήσει την εμπιστοσύνη των συναδέλφων της μέσα από μια ανοιχτή εκλογική διαδικασία. Πρόκειται για μια άμετρη στάση, που θίγει θεμελιώδεις αρχές του διοικητικού δικαίου, ενώ αναδεικνύει με σαφήνεια την κανονιστική δυναμική του οργανωτικού πλαισίου των πανεπιστημίων που εισήγαγε ο ν. 4009/11. Η αναγνώριση στο Συμβούλιο Ιδρύματος της εξουσίας να προεπιλέγει μεταξύ των υποψήφιων για την εκλογή στα σημαντικότερα ακαδημαϊκά αξιώματα συνιστά δραστικό περιορισμό των δικαιωμάτων των μελών ∆.Ε.Π, παράλληλα δε αλλοιώνει τα δημοκρατικά χαρακτηριστικά της διοίκησης των πανεπιστημίων της χώρας. Οι καθηγητές των Α.Ε.Ι. δεν έχουν πια την ευχέρεια να αποτιμήσουν τις προτάσεις και την προσωπικότητα των υποψήφιων συναδέλφων τους, να παρακολουθήσουν την δημόσια αντιπαράθεσή τους και έτσι να διαμορφώσουν την επιλογή τους. Ένα ολιγομελές όργανο απέκτησε την εξουσία να καθορίζει τον δημοκρατικό ανταγωνισμό, με άλλα λόγια και κατ’ αναλογία, η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει χάσει την «κυριαρχία» της ως σώμα που διαβουλεύεται και αποφασίζει και βρίσκεται υπό την κηδεμονία των λίγων σοφών. Οι παραπάνω συνέπειες της ρύθμισης του ν. 4009/11 μαρτυρούν τις επιλογές των κυβερνώντων σε σχέση με τον ρόλο του πανεπιστημίου στην κρίσιμη για την χώρα και την Ευρώπη εποχή. Πραγματικά, το δημοκρατικό πανεπιστήμιο συνδέθηκε ιστορικά με την ανάπτυξη των κοινωνικών δυνάμεων της εργασίας και με τα αιτήματά τους, η γνώση και η έρευνα να εξυπηρετούν τις ανάγκες της κοινωνίας και την δημοκρατική μορφή της πολιτικής οργάνωσής της. Έτσι, η δημοκρατική οργάνωση του πανεπιστημίου, χωρίς να το αποκόβει από το σύστημα κοινωνικοοικονομικών σχέσεων που στοιχείται με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, εμπλούτισε την αποστολή του: Παραμένοντας μια δομή έρευνας και διδασκαλίας, η ανώτατη εκπαίδευση δεν υπηρετεί την επιστήμη ως αυταξία, αλλά και ως πλέγμα μεθόδων ικανών να συμβάλλουν στην κοινωνική πρόοδο και ευημερία και στην ανάπτυξη των δημοκρατικών θεσμών. Στην περίοδο, όμως, της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, του «γνωσιακού» καπιταλισμού, όπου η επιστήμη διαθέτει κρίσιμη σημασία για την παραγωγή και κατανομή του πλούτου, η γνώση παύει να αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό αγαθό. Ταυτόχρονα, το εθνικό κράτος, που εξασφαλίζει την πολιτική συμμετοχή και αυτονομία, δεν είναι χρήσιμο ούτε για την οικονομική ανάπτυξη ούτε για την άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Για τον λόγο, οι κυβερνώντες και τα φιλικά προς αυτούς ΜΜΕ αποδίδουν στην δημοκρατία όλες τις δυσλειτουργίες και αναξιότητες που εμφανίστηκαν στα νεωτερικά πολιτεύματα και επιδιώκουν να εγκαταστήσουν νέες μορφές θέσμισης, να υποθάλψουν την τεχνοδημοκρατία και την «διακυβέρνηση» (governance). Στην προσπάθειά τους αυτή, το δημοκρατικό πανεπιστήμιο αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο: όχι μόνον επειδή εξασφαλίζει –έστω και με δυσκολίες- τον δημόσιο χαρακτήρα των επιστημονικών επιτευγμάτων, αλλά επίσης επειδή διαμορφώνει τους δημοκρατικούς πολίτες. Η αποδόμησή του, που αποτέλεσε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, έχει σήμερα ως πρωτεργάτες ορισμένα μέλη της διοίκησης των Α.Ε.Ι., που φαίνεται ότι συμμετέχουν ενεργά σε αυτό το εξόχως πολιτικό εγχείρημα

“

Η αναγνώριση στο Συμβούλιο Ιδρύματος της εξουσίας να προεπιλέγει μεταξύ των υποψήφιων συνιστά δραστικό περιορισμό των δικαιωμάτων των μελών ∆.Ε.Π

* Η Ιφιγένεια Καμτσίδου είναι καθηγήτρια στο Α.Π.Θ.

Η ΕΠΟΧΗ 12 Ιανουαρίου 2014

(Ψαλμός από την ολονυκτία του Γέροντος Παστίτσιου στο Άβατο των Εξαρχείων)

Λευκή εβδομάδα εισηγήθηκαν οι ξενοδόχοι και παρ’ ολίγον να την υιοθετούσε η κυβέρνηση, αν δεν ξέσπαγε μεγάλη πλάκα . Τα παιδιά θα τα πήγαιναν για σκι, αν και δεν θα έβρισκαν εύκολα χιόνι. Την Καθαρά ∆ευτέρα η άνοιξη έχει μπει για καλά και χιόνι βρίσκεις στην καλύτερη στο Βίτσι, που επειδή είναι τόπος ιερός, θα ξεσηκωθεί το ∆ίκτυο 21, που τα παιδιά θα κάνουν τσουλήθρα. Στην καλύτερη υπάρχουν και οι Άλπεις. Θα τους δείχνουν τα αξιοθέατα, όπως το μέρος που έσπασε το γοφό της η Μέρκελ. Μια χαρά πάντως θα είναι. Τα παιδιά και με ελάχιστα ρούχα, δεν θα κρυώνουν. Έκαναν προπόνηση, χωρίς θέρμανση στα σχολεία τους. Θα χορταίνουν φαΐ επιπλέον. Θα μαζεύουν βρούβες κατεψυγμένες. Θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας. Παιδονόμοι, από τους υπάλληλους που βρίσκονται σε κινητικότητα. Αν τα καταφέρει ο Βούτσης στα νέα του καθήκοντα ως παιδονόμος των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έγραψαν τα «Νέα», μπορεί το κόμμα να ανοίξει σχολή παιδονόμων στην κατεύθυνση της Αλληλεγγύης. Τιτάνιο έργο. Άντε να μαζέψεις τους βουλευτές, που έχουν διαφορετικά χόμπι, από σοσιαλδημοκράτες έως αναρχικοί. Τέτοια βλέπει ο Σαμαράς και είπε το αμίμητο στις Βρυξέλλες. «Εύχομαι να υπήρχε αντιπολίτευση σαν αυτή που έκανε η Ν∆ τα έτη από το 2009 έως το 2011». Συλλαμβάνω τον εαυτό μου, στα βαθύτερα ένστικτά μου, να εμφανίζει σοσιαλδημοκρατικές τάσεις. Μου άρεσε η ανακοίνωση της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ που τα έχωσε στον Σαμαρά. Έγραψε ότι «προκαλεί θυμηδία η θέση του Σαμαρά ότι ήταν καλή αντιπολίτευση», αραδιάζοντας τα κατορθώματά του μέχρι την κυβέρνηση Παπαδήμου, που η Ν∆ στήριξε με τη συμμετοχή της. Επανάσταση κήρυξαν και οι «Μαχόμενες Επαναστατικές Λαϊκές Ομάδες», η οργάνωση δηλαδή που καθάρισε εν ψυχρώ τους δύο Χρυσαυγίτες στο Ν. Ηράκλειο. Και αυτοί θυμηδία προκάλεσαν στην τελευταία προκήρυξή τους, με 10.000 λέξεις, δηλαδή χώρο που πιάνουν δέκα άρθρα στην «Εποχή». Αυτοί έχουν μεγαλύτερη επιτυχία από τον Σαμαρά.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Και θυμηδία προκαλούν και, εκτός από τον εαυτό τους, όλοι άλλοι τους θεωρούν ασφαλίτες. Ο Πρετεντέρης ασφαλίτης μπορεί να μην είναι. ∆εν μπορεί να κάνει τόσες δουλειές μαζί. Προς το προβοκάτορας τείνει. Ακόμα και τους εργοδότες του προκαλεί. Έγραψε ότι το «Βήμα« θα βάλει λουκέτο μαζί με το ΠΑΣΟΚ. Προφανώς, όπως λέμε εμείς οι αριστεροί, είναι αντικειμενικά προβοκάτορας. Άλλωστε, γιατί το ΠΑΣΟΚ θα βάλει λουκέτο; Είναι σαν την Ελλάδα. Ποτέ δεν πεθαίνει. Μόνο χρεοκοπεί. Πάντως ο Πρετεντέρης γράφει και αλήθειες. «Ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνεται και εκπροσωπεί έναν κόσμο ταλαιπωρημένο, στερημένο, κακομαθημένο ή καθυστερημένο». Εκτός από τον τελευταίο επιθετικό προσδιορισμό, σωστά τα γράφει. Μάλλον τον πρόσθεσε ο Ψυχάρης, για να του κόψει τις καιροσκοπικές διαθέσεις. Πήρε το μήνυμα ο Γιάννης και το διόρθωσε εγκαίρως, χτυπώντας τον ΣΥΡΙΖΑ όχι πια κοινωνικά αλλά πολιτικά. Έγραψε ότι «ο πολίτης που όρθωσε το ανάστημά του απέναντι στην εκτροπή, δεν νομίζω ότι θα λυγίσει δύο χρόνια αργότερα, όταν έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι η επιλογή του δικαιώνεται». Τον βλέπω στο κίνημα Ψαριανού, που είναι σαφώς εναντίον των εκτροπών. Και ο κομαντάτε Γρηγόρης και σαμπ- κομαντάτε Ανδρέας Παπαδόπουλος, τα ίδια λένε και έλεγαν, εγκαίρως. Αν δεν ήμαστε από ευγενή ράτσα, θα υιοθετούσαμε άλλες πιο

κοπριά έξω από τη γαλλική βουλή. Είναι και χρήσιμη. Αναπτύσσει τα φυτά, χωρίς χημικά συστατικά. Στην Ελλάδα αν γινόταν αυτό, οι Συριζαίοι θα συλλαμβάνονταν για προσβολή της δημόσιας αιδούς. Όπως την πάτησε ο τύπος που έφτιαξε μπλογκ με το όνομα «Γέροντας Παστίτιος». Έφαγε 10 μήνες, αλλά με αναστολή για εξύβριση θρησκεύματος. Αν ο γέροντας Παΐσιος ήταν όσιος, οι 10 μήνες θα ήταν χωρίς αναστολή. * Αν ήταν άγιος θα την έβαφε. Θα τον έκλειναν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο με περιοριστικούς όρους, σαν τον Κοντομηνά. Η μαλακία του Κοντομηνά ήταν που πήγε στις Μαλβίδες για γιορτές. Αν πήγαινε στη Μαλαισία, θα ήταν πιο επιεικείς οι δικαστές. Υπάρχει προηγούμενο με τον Λιάπη. Αυτόν τον επιχειρηματία Καραμολέγκο, που έψησε τους απαγωγείς του και τον άφησαν ελεύθερο, πρέπει να τον έχουμε στα όπα όπα. Όταν θα πάρουμε την κυβέρνηση, ποιους θα βάλουμε για διαπραγματευτές απέναντι στη Μέρκελ; Τους δογματικούς και μονοκόμματους του ΣΥΡΙΖΑ; Με αυτούς η Μέρκελ και λύτρα θα μας πάρει και θα συνεχίζει να μας κρατάει όμηρους.

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail. gr

ήπιες μορφές αντίδρασης. Όχι σαν του Πρετεντέρη που έριχνε μπουκάλια νερού στους αντιπάλους του, αλλά σαν τον γάλλο φορτηγατζή που, βάζοντάς τα με τον Ολάντ, άδειασε ένα φορτηγό με Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Κυβέρνηση σε αποδρομή Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

ΜΕ ΤΟ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΣΕ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ∆ΙΑΠΛΟΚΗΣ ΖΕΙ ΤΟ ΜΑΞΙΜΟΥ

συγκυβέρνηση, είναι κοινό μυστικό, δεν αισθάνεται καθόλου καλά. Το πυροτέχνημα της προεδρίας έσβησε πολύ γρήγορα, όπως όλα τα πυροτεχνήματα. Το σόου στις Βρυξέλλες, στο οποίο επένδυε προσωπικά ο Αντ. Σαμαράς, εξελίχθηκε σε παρωδία. ∆εκάδες οι εκκρεμότητες / μέτρα που πρέπει να «κλείσει» η κυβέρνηση, χωρίς ατυχήματα προκειμένου να μην καταρρεύσει, για να ικανοποιήσει την τρόικα. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε αποδρομή. Αυτή είναι η πραγματικότητα και προκύπτει από πλείστα όσα στοιχεία. ∆εν είναι μόνο οι δημοσκοπήσεις που ενισχύουν αυτό το κλίμα. Το βλέπει κανείς στη στάση του φιλοκυβερνητικού τύπου, στις τοποθετήσεις ακόμη και κυβερνητικών στελεχών. Μόνο να κρίνει κανείς την επιχείρηση ανύψωσης του ηθικού που επιχείρησε στο Στρασβούργο ο πρωθυπουργός «είμαστε οι νικητές των ευρωεκλογών», «οι εκλογές θα γίνουν το 2016», την αμυντική απάντηση του υπουργού Οικονομικών στον Αλ. Τσίπρα -έχουμε «πολύ δρόμο ακόμα»- αρκεί. Εν τω μεταξύ συνεχίστηκαν και την εβδομάδα που μας πέρασε τα αρνητικά δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο. Ο Economist εκτιμά σε άρθρο του ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 12 χρόνια για να αναρρώσει η ελληνική οικονομία ανακτώντας το 24% του ΑΕΠ που έχασε από την κρίση, ενώ οι Financial Times γράφουν ότι η «επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές είναι σα να δίνεις ούζο σε αλκοολικό».

Πάνω από δέκα χρόνια

Ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας [ESM], Κλάους Ρέγκλινγκ, δεν δίστασε να τονίσει ότι «οι ιδιώτες επενδυτές που σκέφτονται να επενδύσουν στην Ελλάδα, δεν θα το κάνουν, προς το παρόν, για πάνω από δέκα χρόνια». Αυτές οι τόσο «αισιόδοξες» κρίσεις και εκτιμήσεις συνυπάρχουν με τοποθετήσεις κορυφαίων αξιωματούχων, όπως ο Όλι Ρεν, που αποκαλύπτουν την ιδιοτελή στάση των δανειστών, ο οποίος απατώντας στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκο Χουντή, παραδέχθηκε ότι «θυσιάζουμε την Ελλάδα, για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες». Μέσα στο ίδιο κλίμα επιθετικότητας και έλλειψης επιείκειας και αλληλεγγύης προς τον «καλό μαθητή» κινείται και η τρόικα. Όχι μόνο διέψευσε την προσδοκία της κυβέρνησης ότι η διαβούλευση -που συνεχώς μεταφέρεται- θα τελειώσει γρήγορα και υποφερτά για την κυβέρνηση έτσι που απερίσπαστη και χωρίς την παρουσία της τρόικας στην Αθήνα να δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών και των περιφερειακών εκλογών. Επιπλέον, αυξάνουν τώρα υπέρμετρα τις απαιτήσεις τους. Την Παρασκευή το απόγευμα μέιλ από τις Βρυξέλλες ενημέρωνε την κυβέρνηση ότι το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2014-2015 υπολογίζεται σε 14 δισ. ευρώ και όχι 11 δισ. που τα εκτιμά η κυβέρνηση, καθώς συμπεριλαμβάνει σε αυτό και τις αστοχίες στις ιδιωτικοποιήσεις...

Βλέπουν επιτυχίες

Η κυβέρνηση, βέβαια, επιχειρεί να διασκεδάσει το πρόβλημα μιλώντας για αντιπαράθεση με την τρόικα, επειδή αυτή δεν αποδέχεται τις απαιτήσεις των Βρυξελλών. Συγχρόνως, επαναλαμβάνουν τα των επιτυχιών της πολιτικής τους, χωρίς να γίνονται με βάση τα υπάρχοντα στοι-

χεία πιστευτοί. Στο εσωτερικό της χώρας οι αποκαλύψεις των σκανδάλων, ιδιαίτερα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, φτάνουν ως τις μέρες μας και δεν αφορούν μόνο το μακρινό παρελθόν. Ήδη εμπλέκεται η πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, για την περίοδο που εργαζόταν στο Τ.Τ., την οποία αναγκάστηκαν να καλύψουν πολιτικά οι Αντ. Σαμαράς και Γ. Στουρνάρας. Ο απολύτως υπαρκτός φόβος του συστήματος να εμπλακούν και άλλα «ενεργά» πολιτικά πρόσωπα, πέρα από τη γενική φθορά που θα υποστεί, έχει θέσει σε συναγερμό το Μαξίμου, που προσπαθεί, για αντιπερισπασμό, να δημιουργήσει τεχνική πόλωση με τον ΣυΡιζΑ. Άφησε τις κατηγορίες για ανοχή στην «τρομοκρατία», κ.λπ. και έπιασε την ευρωπαϊκή καμπάνια του Αλέξη Τσίπρα, συγκεκριμένα την επίσκεψή του στην Ολλανδία, χρησιμοποιώντας και πάλι την ακραία παλαιοδεξιά ρητορική. «Ο κ. Τσίπρας», είπε, «συμμαχεί και με το διάβολο προκειμένου να βλάψει τη χώρα»! Και επανέλαβε ότι ονειρεύεται την Ελλάδα «εκτός Ευ-

ρώπης, απομονωμένη, με συμμάχους μόνον ακραίους και περιθωριακούς». Το Μαξίμου, όμως, πρέπει να προχωρήσει σε 11.400 απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων μέσα στο 2014,να μειώσει συντάξεις και εφάπαξ, να απελευθερώσει τις ομαδικές απολύσεις, και, βέβαια, να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά για 2014 και 2015-6. Αυτά θα επιδιώξει να υλοποιηθούν ή να δρομολογηθούν, τουλάχιστον τα περισσότερα, ως τις ευρωεκλογές. Αυτό επιθυμεί η τρόικα.

Η τροίκα θα συνεχίσει να πιέζει

Η όποια συμφωνία, όμως, με την τρόικα πάει για μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 17 Φεβρουαρίου, με τον Γ. Στουρνάρα να προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις δηλώνοντας ότι «και εμείς επιδιώκουμε να καθυστερήσει λίγο, ώστε να έχουμε τα τελικά στοιχεία του ∆εκεμβρίου», ευελπιστώντας ότι θα «είναι καλύτερα από αυτά που περιμέναμε». Αυτή η καθυστέρηση σημαίνει ότι τα νέα μέτρα θα εφαρμοστούν από τον Μάρτιο, δηλαδή πιο κοντά στις εκλογές.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να διασκεδάσει το πρόβλημα μιλώντας για αντιπαράθεση με την τρόικα, επειδή αυτή δεν αποδέχεται τις απαιτήσεις των Βρυξελλών. Συγχρόνως, επαναλαμβάνουν τα των επιτυχιών της πολιτικής τους, χωρίς να γίνονται με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία πιστευτοί. Μοναδική περίπτωση άμβλυνσης των απαιτήσεων της τρόικας και των νέων σκληρών μέτρων είναι οι «άνωθεν εντολές». Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα πράξει η Α. Μέρκελ τον Μάρτιο, εν μέσω μάλιστα της πορείας προς τις ευρωεκλογές. Όμως, οι μέχρι τώρα σαφείς ενδείξεις είναι ότι η τρόικα θα συνεχίσει να πιέζει θέλοντας να παρθούν όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα από αυτά που έχει σχεδιάσει για το πειραματόζωο Ελλάδα, ενόψει πολιτικών ανατροπών. ∆ιότι και η ηγεσία της ΕΕ μπορεί να διαβάζει σωστά τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Μια κυβέρνηση της αριστεράς που θα θέσει θέμα ανατροπής του μνημονίου αμέσως μετά τη συγκρότησή της, θα πρέπει να ξεκινήσει από όσο γίνεται δυσμενέστερες θέσεις.

Επιβεβαιώνεται το προβάδισμα ΣΥΡΙΖΑ

∆ανάη Ψωμοπούλου

Υποσκελίζει τη Ν∆ και στην Α΄ Αθήνας

Τα περισσότερα γκάλοπ, όπως φαίνεται, δεν δημοσιεύονται πλέον. Έτσι επιχειρείται να παρακαμφθούν οι μάρτυρες της προβλεπόμενης ήττας της συγκυβέρνησης, ιδίως της κατάρρευσης του ενός σκέλους της, του ΠΑΣΟΚ. Το γκάλοπ της GPO για τις τρεις περιφέρειες της Αττικής (για λογαριασμό του NewΡost) δεν αφήνει καμιά αμφιβολία τόσο για το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ και στις τρεις πλέον περιφέρειες, τη σταθεροποίηση των ποσοστών του και της, έστω μικρής, ανοδικής τάσης. Είτε διότι η Ν∆ καταγράφει πτώση από προηγούμενες μετρήσεις, είτε διότι απέχει πολύ περισσότερο, από όσο ο ΣΥΡΙΖΑ, από τα αποτελέσματα του Ιουνίου, είτε διότι ο ΣΥΡΙΖΑ αυξάνει λίγο τις δυνάμεις, αυτό που προκύπτει, τελικά, είναι σαφής η διεύρυνση της διαφοράς της Ν∆ από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μεγάλο ενδιαφέρον, διότι εκκαθαρίζει το έδαφος και οδηγεί σε απευθείας αντιπαράθεση της Ν∆ με τον ΣΥΡΙΖΑ, παρουσιάζει η κατάρρευση, στο σύνολο της Αττικής, τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ∆ΗΜΑΡ. Και οι δύο σημειώνουν απώλειες, κυρίως, προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπεύθυνος της GPO κ. Θεοδωρικάκος παρατηρεί ότι ο μεν ΣΥΡΙΖΑ προσελκύει, σε μεγάλο βαθμό, τις φτωχότερες κοινωνικές ομάδες, ενώ στις μεσαίες εισοδηματικές κατηγορίες υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός για την πρωτιά μεταξύ Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ. Όσο για το ΠΑΣΟΚ, προκύπτει καθαρά ότι συνεχίζεται η κατάρρευσή του, παρά την προσπάθειά του να ελιχθεί και να ανακάμψει με τη συνεργασία των «58». Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως σημειώνει και ο κ. Θεοδωρικάκος, έχει

πλέον σημαντικές εισροές απ’ όλα τα κόμματα. Οι προηγούμενες παρατηρήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο σταθεροποιεί την πρωτιά του στην κρίσιμη περιοχή της Αττικής, καταγράφοντας και μικρή άνοδο, αλλά κυρίως βρίσκεται μπροστά σε «ανοιχτό δρόμο» για να πετύχει ευρεία νίκη. Ακόμη και ένα αρνητικό δεδομένο γι’ αυτόν, ότι η δυναμική του είναι μικρότερη στις προτιμήσεις για τις ευρωεκλογές και πολύ πιο ισχυρή η συσπείρωσή του στις βουλευτικές εκλογές, αποδεικνύει, από άλλη πλευρά, ότι πολύ ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας προσβλέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ ως το κόμμα που θέλουν να πάρει την κυβέρνηση. Οι αναποφάσιστοι εκ των ψηφοφόρων του τον Ιούνιο παραμένουν σημαντική κατηγορία, γεγονός που κρατάει ανοιχτή την ελπίδα της επανάκαμψής του αλλά υπογραμμίζει ταυτόχρονα και την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει για να ενισχύσει την αξιοπιστία του. Η Χρυσή Αυγή παραμένει πάντα τρίτη και ισχυρή δύναμη αποδεικνύοντας έτσι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα επικίνδυνο και μόνιμο φαινόμενο, που δεν αντιμετωπίζεται αποσπασματικά. Το ΚΚΕ καταγράφει μικρή ανοδική τάση, ενώ οι Ανεξάρτητοι Έλληνες σημειώνουν μεν κάμψη, αλλά διατηρούν πάντοτε ικανή δύναμη. Οι Οικολόγοι – Πράσινοι παραμένουν αρκετά χαμηλά, μεταξύ 1% -1,2%. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στη Β΄ Αθήνας, με 1,1% για τις βουλευτικές εκλογές, καταγράφεται με 1,5% στις ευρωεκλογές. Στην Αττική έχει 1,1% και 1,2% αντίστοιχα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Μίζες και θαλασσοδάνεια είναι η κορυφή του παγόβουνου ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑ∆ΗΜΟΥΛΗ

Συζητάμε με τον ∆ημήτρη Παπαδημούλη για τις προοπτικές που ανοίγονται μετά την υποψηφιότητα Τσίπρα για την Κομισιόν, τα νέα διλήμματα του Σαμαρά και τις διεργασίες στα άλλα πολιτικά κόμματα. Παράλληλα, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει τις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα σε τράπεζες και εξοπλισμούς λέγοντας πως είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης Το νέο δίλημμα που παρουσίασε ο κ. Σαμαράς είναι ευρωπαϊκές – αντιευρωπαϊκές δυνάμεις. Πώς το σχολιάζετε; Η κυβέρνηση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Ο ελληνικός λαός βιώνει τις συνέπειες των καταστροφικών μνημονίων και το περίφημο success story δεν έρχεται. Φτάσαμε στο σημείο ακόμα και μεγάλες εφημερίδες του εξωτερικού να χαρακτηρίζουν τον κ. Σαμαρά κατά φαντασία θεραπευμένο. Όπως συνετρίβη στο έδαφος της πραγματικότητας η αλήστου μνήμης «θεωρία των δύο άκρων», έτσι ακριβώς θα πέσει στο κενό η προσπάθεια του πρωθυπουργού να εμφανίσει τον εαυτό του ως δήθεν ευρωπαϊστή και τον ΣΥΡΙΖΑ ως αντιευρωπαϊκή δύναμη. Ο κ. Σαμαράς είχε ακόμα μια ευκαιρία, την οποία δεν αξιοποίησε: μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο να περιγράψει τα αδιέξοδα των μνημονίων, να αξιοποιήσει την ομολογία Μέρκελ ότι αν έφευγε η Ελλάδα από το ευρώ θα είχαμε ένα καταστροφικό ντόμινο για την ευρωζώνη, να αξιοποιήσει την πρόσφατη δήλωση του Όλι Ρεν ότι, με την επιβολή του μνημονίου, δεν προσπάθησαν να σώσουν την Ελλάδα αλλά τις τράπεζές τους. Αντί γι’ αυτό, ο πρωθυπουργός προσπάθησε, με ένα κωμικό τρόπο, να πείσει ότι διόρθωσε το αρχικό μνημόνιο. Αυτά δεν τα πιστεύει πλέον ούτε ο φανατικότερος νεοδημοκράτης. Παρακολουθούμε τις τελευταίες βδομάδες μια σειρά από αποκαλύψεις σκανδάλων. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτό το πιστώνεται η κυβέρνηση Σαμαρά. Είναι έτσι; Οι αποκαλύψεις για τις μίζες στα εξοπλιστικά και τα θαλασσοδάνεια αποτε-

λούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου και δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε και λειτουργεί ακόμα ένα αμαρτωλό τρίγωνο διαπλοκής. Τα κόμματα εξουσίας, το τραπεζικό σύστημα και ισχυρά οικονομικά-εκδοτικά συμφέροντα. Οι λόγοι που αποκαλύπτονται τώρα ορισμένα στοιχεία, δεν έχουν να κάνουν με αυτό που λέγεται «εντολή Σαμαρά». Οφείλεται εν μέρει, στην πίεση που ασκεί στους θεσμούς η σαρωτική κοινωνική απαίτηση για τερματισμό της ατιμωρησίας και περιορισμό της διαφθοράς, και στη μερική αυτονόμηση έναντι της πολιτικής εξουσίας κάποιων δικαστών. ∆ευτερευόντως, μπορεί να παίζουν ρόλο κάποιες προσπάθειες οικονομικών και πολιτικών κύκλων να φορτώσουν τον μουντζούρη των σκανδάλων σε εσωτερικούς τους αντιπάλους. Το σημαντικό όμως είναι ότι με τα καινούργια σκάνδαλα η μπάλα παίρνει, εκτός από το ΠΑΣΟΚ, και τη Ν∆. Το ΤΤ και η Proton Bank αποτελούν το 4% της τραπεζικής αγοράς των δανείων. Έχει, επομένως, ιδιαίτερη σημασία αυτό που ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ. Έλεγχος σε όλες τις τράπεζες, να ελεγχθεί αν ασκήθηκε σωστά ο εποπτικός ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος και φυσικά να ελεγχθούν οι μεγάλες δανειοδοτήσεις σε επιχειρήσεις και ΜΜΕ. Όλες αυτές οι μαύρες τρύπες καλύφθηκαν με δημόσιο χρήμα, επιβαρύνοντας το δημόσιο χρέος. Σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, οι πολίτες αναρωτιούνται αν ο τρίτος στην ιεραρχία των εξοπλισμών βρέθηκε με 14 εκ. σε μία μόνο τράπεζα στη Σιγκαπούρη, πόσα έχουν πάρει αυτοί που ήταν πάνω απ’ αυτόν. Αν δεν είχαμε τα θαλασσοδάνεια και τις μίζες στους εξοπλισμούς για τόσα πολλά χρόνια, αν είχαμε με ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, τα φορολογικά έσοδα του μέσου όρου της ευρωζώ-

“

Mας δίνει τη δυνατότητα να προβάλουμε την Ευρώπη που θέλουμε κόντρα στη βάρβαρη λιτότητα του δόγματος Μέρκελ που καταστρέφει και αποδομεί ό,τι οικοδομήθηκε στην Ευρώπη για δεκαετίες. νης, η Ελλάδα δεν θα είχε ελλείμματα και χρέη και δεν θα υπήρχαν μνημόνια. Σε μια σειρά από κόμματα υπάρχουν σοβαρές διεργασίες. Αναφέρομαι στη ∆ΗΜΑΡ και στους ΑΝΕΛ, αλλά και στο ΠΑΣΟΚ με την πρωτοβουλία των 58. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθεί τις εξελίξεις αυτές ή δεν τον απασχολούν; Οι ριζικές κοινωνικές ανακατατάξεις και το ολοφάνερο κυβερνητικό αδιέξοδο τροφοδοτούν μια έντονη κινητικότητα και ρευστότητα σε όλο το πολιτικό και κομματικό φάσμα. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις, αλλά επικεντρωνόμαστε στο πώς ο ΣΥΡΙΖΑ, υλοποιώντας με ταχύτητα και επάρκεια τις αποφάσεις του συνεδρίου μας, θα ανταποκριθεί στην πιεστική πρόκληση. Ποτέ δεν αρνηθήκαμε την ανάγκη συμμαχιών και σε κοινωνικό και σε πολιτικό επίπεδο. Αντίθετα, λέμε ότι χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να υπάρξει εναλλακτική λύση, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε

θέλει ούτε μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Χρειάζεται την ενεργοποίηση της κοινωνίας και ευρύτερη στήριξη ενός προγράμματος που θα σταματήσει τον κατήφορο. Αλλά ας μη γελιόμαστε: όσο πιο δυνατός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο περισσότερα πράγματα θα μπορέσουμε να πετύχουμε και τόσο λιγότερες παραχωρήσεις προς πιθανούς συμμάχους θα χρειαστεί να κάνουμε. Ακόμα όμως κι αν έχουμε αυτοδυναμία, εμείς θα επιδιώξουμε την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική στήριξη της λαϊκής εντολής. Πώς τροποποιεί τον τρόπο δουλειάς ενός κόμματος όπως ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή η προοπτική στην οποία αναφέρεστε; Έλαχε στον ΣΥΡΙΖΑ αυτός ο ιστορικός ρόλος. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι μια αλλαγή στο κυβερνητικό τιμόνι θα έχει τα χαρακτηριστικά μιας ιστορικής τομής. Γι’ αυτό δεν χωρά η παραμικρή επανάπαυση, αλαζονεία, αυταρέσκεια ή υιοθέτηση της θεωρίας του αυτόματου πιλότου. Πολλά πρέπει να κάνουμε. Γιατί αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει απλώς εκφραστής μιας αγανάκτησης, μιας διαμαρτυρίας, μιας ψήφου τιμωρίας, χωρίς να μπορεί να μετασχηματίσει αυτή την επιλογή σε στήριξη ενός προγράμματος ριζικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, τότε θα έχουμε πρόσθετες δυσκολίες. Αν δεν βελτιώσουμε δραστικά τον τρόπο με τον οποίο εμείς δουλεύουμε, δεν θα μπορέσουμε να αλλάξουμε την κοινωνία. Το βασικό στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να κάνει πράξη τις συλλογικές του αποφάσεις. Στο συνέδριο αποφασίσαμε να κάνουμε ένα κόμμα ενιαίο, δημοκρατικό, πολυτασικό, μαζικό. Ταυτόχρονα, δεμένο με την κοινωνία και ανοιχτό στα ρεύματά της, αριστερό και ριζοσπαστικό. Σε όλους αυτούς τους τομείς έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε. Θέσαμε ως προτεραιότητα την μεγαλύτερη επεξερ-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

γασία του προγράμματός μας. Εκπροσωπούμε μια αριστερά που για δεκαετίες σωστά έκανε κριτική σε όσα έκαναν οι άλλοι και έδινε μάχη για να αποκρούσει τις καταστροφικές πολιτικές ή για να κατακτήσει μικρές κινηματικές ή πολιτικές νίκες. Οι καιροί ζητούν από εμάς, ολοένα και περισσότερο να προβάλουμε τι θα κάνει, πώς, πότε και με ποιους θα το κάνει μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Να συνδέσουμε τα οραματικά μας στοιχεία με το πολιτικό μας σχέδιο και το πρόγραμμα. ∆εν έχουμε κανένα λόγο να εγκαταλείψουμε ή να κρύβουμε τις στρατηγικές μας αναφορές. Είμαστε ένα κόμμα της αριστεράς που έχει στόχο το σοσιαλισμό. ∆εν θα κερδίσουμε ούτε ένα ψηφοφόρο αν προσπαθήσουμε να το κρύψουμε. Παράλληλα, την ίδια ώρα πρέπει να ξέρουμε καλά ότι οι πολίτες που στρέφονται σ’ εμάς δεν ζητούν την «επόμενη σοσιαλισμό». Ζητούν να μπει ένα φρένο στην καταστροφική πολιτική του μνημονίου, να πάρουμε άμεσα μέτρα ανακούφισης της ανθρωπιστικής κρίσης και να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα βαθιών αλλαγών που εκκρεμούν χρόνια στη χώρα μας. Είμαστε ένα κόμμα που δημοσκοπικά είναι στο 30% και οργανωτικά, στην καλύτερη, στο 10%. Χρειάζεται μαζικοποίηση, με δημοκρατία και συλλογικότητα. Ταυτόχρονα, όσο ανοιχτοί πρέπει να είμαστε στις κοινωνικές δυνάμεις, άλλο τόσο αυστηρά κλειστοί οφείλουμε να είμαστε στους ιδιοτελείς που πλησιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ προσπαθώντας να επωφεληθούν σε μια λογική νομής της εξουσίας. Πώς λοιπόν συνδέεται η απόφαση για τα προγραμματικά φόρουμ με τις πολιτικές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ; Η επιλογή του φόρουμ, όπως την επεξεργάζεται η ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ, είναι μια μέθοδος συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης του προγράμματος, με αξιοποίηση της συμμετοχής και της γνώσης κοινωνικών, επιστημονικών και πολιτικών δυνάμεων πέρα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ένα άνοιγμα στην κοινωνία για την επεξεργασία του προγράμματος. Ούτε ταυτίζεται, ούτε ισοδυναμεί με ένα φάσμα πολιτικών συμμαχιών. Αυτές θα τις αποφασίσουν τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, με βάση όσα προβλέπονται στο καταστατικό μας και φυσικά με βάση την εντολή του ελληνικού λαού. Ποιες δυνατότητες δημιουργεί η υποψηφιότητα Τσίπρα για την Κομισιόν; Η τιμητική και για τον ΣΥΡΙΖΑ, για την Ελλάδα, αλλά και για τον ίδιο υποψηφιότητα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ μας δίνει τη δυνατότητα να προβάλουμε την Ευρώπη που θέλουμε κόντρα στη βάρβαρη λιτότητα του δόγματος Μέρκελ, που καταστρέφει και αποδομεί ό,τι οικοδομήθηκε στην Ευρώπη για δεκαετίες. ∆ίνει, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα να τονίσουμε τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της πολιτικής στο πειραματόζωο που λέγεται Ελλάδα και να προβάλουμε ανταγωνιστικά προς την ατζέντα Σαμαρά τι θα μπορούσε να διεκδικήσει για την ελληνική υπόθεση μια ελληνική προεδρία με άλλη κυβέρνηση. Η αντίδραση της Ν∆ δείχνει ακροδεξιά λογική, μπόλικη αγραμματοσύνη, άγνοια της πραγματικότητας και κυρίως τον πανικό στον οποίο βρίσκονται. Μήπως όμως υπάρχει ο κίνδυνος να μη μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να σηκώσει τόσα πολλά καρπούζια στην ίδια μασχάλη; Έχουμε επίγνωση των ορίων και των δυσκολιών, αλλά πιστεύουμε ότι η υποψηφιότητα Τσίπρα είναι ένα μεγάλο ατού, που μπορεί να δώσει ώθηση και στους ελληνικούς στόχους για αναδιαπραγμάτευση και στην προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να επικοινωνήσει την πολιτική του σε ένα ευρύτερο πεδίο. Είναι όμως και μια πρόκληση για ανασυνθετικές πρωτοβουλίες σε όλη την ευρωπαϊκή αριστερά. Και μόνο το παράδειγμα της θετικής κινητικότητας που έχει προκαλέσει σε χώρες όπως η Ιταλία, δείχνει την αλήθεια αυτού του ισχυρισμού. •

Ο ιός της διαφθοράς βλέπει… αριστερά

Η εξουσία διαφθείρει ανεξάρτητα αν ασκείται σε συνθήκες καπιταλισμού ή κομμουνισμού – ανεξάρτητα αν οι διαχειριστές της, είναι φιλελεύθεροι ή κομμουνιστές, αριστεροί ή δεξιοί.

∆

Του Νίκου Τσαγκρή

ιαβάζω ένα post σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, υπογεγραμμένο από γνωστό διανοούμενο της Αριστεράς, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ: «η προοπτική της εξουσίας ελκύει τους διεφθαρμένους όπως η Κίρκη τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του. Η Κίρκη, στις μέρες μας, κατοικοεδρεύει στην πλατεία Κουμουνδούρου». Σε πρώτη ανάγνωση το σχόλιο μοιάζει εχθρικό για τον ΣΥΡΙΖΑ και με κάνει να φαντάζομαι τους ενθουσιώδεις και τους φανατικούς οπαδούς του κόμματος να προσβάλλονται και να αντιδρούν. Ωστόσο, στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα των ημερών, ατμόσφαιρα όζουσα από τις αλυσιδωτές αποκαλύψεις υποθέσεων πολιτικής διαφθοράς, το σχόλιο αυτό μπορεί να εκληφθεί και ως άκρως «φιλοσυριζικό», αφού χτυπάει το καμπανάκι της πρόληψης από τον ιό της πολιτικής διαφθοράς που, αναπόφευκτα, προσβάλλει τα κόμματα εξουσίας. Και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ήδη ένα κόμμα με ορθάνοιχτη την προοπτική της κυβερνητικής εξουσίας… «Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί είναι δυσφήμιση για το υπόλοιπο δέκα τοις εκατό» αποφαίνεται με τη δηλητηριώδη διπλωματική του γλώσσα, ο Χένρυ Κίσινγκερ. Ρήση που, μεταφρασμένη σε απλά δημοσιογραφικά, σημαίνει ότι «οι ενενήντα στους εκατό πολιτικούς είναι διεφθαρμένοι»!

Ο Αριστοτέλης και ο Max Weber

Συμφωνείτε; Φαντάζομαι πως όχι, όπως κι εγώ άλλωστε. Αλλά μάλλον είμαστε μετριοπαθείς και σίγουρα γλυκύτεροι των σοφών αφού, οι περισσότεροι απ’ αυτούς, συμφωνούν με τον δηλητηριώδη Χένρυ Κίσιγκερ. Με πρώτο και καλύτερο τον δικό μας Αριστοτέλη, ο οποίος θεωρούσε τη διαφθορά ως βασικό χαρακτηριστικό των πολιτικών. Ξεκαθαρίζοντας ωστόσο, ότι η πολιτική διαφθορά δεν είναι ιδιότητα του ατόμου, ένα φυσικό ελάττωμα, αλλά χαρακτηριστικό της εξουσίας, οποιασδήποτε εξουσίας, και παρεπόμενο των αξιωμάτων: η διαφθορά, ως διαστροφή ακραία, φιλοχρήματη και φιλόδοξη, ανατρέφεται και εκφράζεται τέλεια δίπλα στο χρήμα, τη δόξα, τη φήμη, την εξουσία και, ως εκ τούτου, στην πολιτική βρίσκει στάδιο δόξης λαμπρό… Ο κυνικός Max Weber συμφωνεί και επαυξάνει, καθώς στο βιβλίο του «Η πολιτική ως επάγγελμα», σκιτσάρει το προφίλ του επαγγελματία πολιτικού με απεχθή χρώματα: η πολιτική ελκύει κατ’ εξοχήν πρόσωπα ανεπάγγελτα, ατάλαντα, ανίκανα για δημιουργικές βιοποριστικές δραστηριότητες πρόσωπα που προσκολλώνται στην εξουσία αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας των προνομίων που συνεπάγεται η διαχείρισή της. Υπερβολές; Ίσως. Σίγουρα πάντως, οι επαγγελματίες πολιτικοί είναι εκείνοι που, κυρίως, ευθύνονται για το διεφθαρμένο κράτος, τη διαπλοκή, τα μεγάλα «σκάνδαλα» …

Η διαφθορά προσωποποιείται…

«∆εν είναι η Ζήμενς, τα υποβρύχια και το Ταμιευτήριο, είναι ο Ανδρέας, ο Σημί-

Του Γιάννη Κακαρώνη

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

της και ο Καραμανλής ηλίθιε!», θα έγραφε ο μοδάτος αριστερόστροφος σχολιαστής. Και δεν θα είχε άδικο. O Κορυδαλλός κοντεύει να γίνει άντρο διαπλεκομένων τροφίμων και οι αυτουργοί της πολιτικής διαφθοράς, αυτοί που με την ανοχή τους – αν όχι και την φυσική αυτουργία τους – την εξέθρεψαν και την γιγάντωσαν στην περίοδο της μεταπολίτευσης (Σημίτης, Παπανδρέου, Καραμανλής, Βενιζέλος) μένουν εκτός: Με πλήρη πολιτική, δικαστική και δημοσιογραφική κάλυψη, αλώβητοι και άμωμοι, να σχεδιάζουν το περαιτέρω πολιτικό τους μέλλον? με τη συμβολή 58… κατασκευαστών πολιτικών πλυντηρίων και άλλων προθύμων εραστών της εξουσίας με προφίλ τύπου Max Weber: «η εξουσία προσελκύει τους διεφθαρμένους…». Ένα πρόχειρο ξεσκόνισμα του δημοσιογραφικού μου αρχείου (καταγραφές υποθέσεων πολιτικής διαφθοράς από το 1980 μέχρι σήμερα) απέδωσε γύρω στα 80 καραμπινάτα σκάνδαλα πολιτικής και οικονομικής διαχείρισης επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ (Ανδρέας, Σημίτης, Γιωργάκης) και άλλα 40 επί κυβερνήσεων Νέας ∆ημοκρατίας (Μητσοτάκης, Κώστας Καραμανλής): 120 μεγάλα σκάνδαλα σε 34 χρόνια – 3,5 υποθέσεις σκανδαλώδους πολιτικής διαφθοράς το χρόνο, σε μέσους όρους.1 Μιλάμε για πασίγνωστα σκάνδαλα, εν χορδαίς και οργάνοις δημοσιευμένα, κοινοποιημένα ακόμα κι από τα συστημικά, συνήθως τα αντιπολιτευόμενα κάθε φορά, media. Σκάνδαλα με ατράνταχτες αποδείξεις και αρκούντως διαπομπευμένα (ελάχιστα όμως δικασμένα και καταδικασμένα) πολιτικά ονόματα.

Ο ιός της διαφθοράς βλέπει… αριστερά

∆εν είναι λοιπόν ο καπιταλισμός ή ο σοσιαλισμός, ούτε η αριστερά ή η δεξιά. Είναι η εξουσία που διαφθείρει, ανεξάρτητα αν ασκείται σε συνθήκες καπιταλισμού ή κομμουνισμού. Και είναι οι πολιτικοί διαχειριστές της που διαφθείρονται, ανεξάρτητα εάν είναι φιλελεύθεροι ή κομμουνιστές, αριστεροί ή δεξιοί. Γενικότερα, η πολιτική, έτσι όπως ασκείται στους καιρούς μας, δεν είναι παρά μια δραματική, μια τραγική διασκέδαση, ένα εγκληματικό παιγνίδι με τη διαφθορά. Η δε προσφορά συμπτωμάτων πολιτικής διαφθοράς των ημερών (υπό τύπον «άρτου και θεάματος») προς τον καθημαγμένο οικονομικά και πολιτικά ελληνικό λαό, είναι πολιτική διαφθορά στο τετράγωνο.

Μόνο φωτεινό σημείο η προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που «θα ανατρέψει εκ βάθρων το διεφθαρμένο σκηνικό της μεταπολίτευσης και θα καθαρίσει την πολιτική κόπρο που αφήνει πίσω το δικομματικό καθεστώς ΠΑΣΟΚ – Νέας ∆ημοκρατίας». Σωστά. Μα καθώς η προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς φαντάζει πλέον ως απολύτως εφικτή δυνατότητα, καθώς η προοπτική ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβερνητική εξουσία γίνεται όλο και πιο αληθοφανής, η διαφθορά, τεχνητά ή φυσικά, μπαίνει στο κάδρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και πάντως, ο ιός της διαφθοράς περιφέρεται ήδη στην πλατεία Κουμουνδούρου. Φυσικό δεν είναι;

Μπορεί να αντισταθεί ο ΣΥΡΙΖΑ;

«Τι να κάνουμε;», έρχεται αναπόφευκτα η ερώτηση, αλλά λυτρωτική απάντηση δεν υπάρχει: η πολιτική εξουσία είναι ταυτόσημη με τη διαφθορά και αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε ο… Λένιν. Μεταρρυθμίσεις μόνον. Εξάντληση του πολιτικού οπλοστασίου της αριστεράς για την θωράκιση της ∆ημοκρατίας από τους διεφθαρμένους και διαφθειρόμενους πολιτικούς: Απλή αναλογική, κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας, εκδημοκρατισμό λειτουργίας της Bουλής, ουσιαστικό «πόθεν έσχες», αναθεώρηση της χρηματοδότησης των κομμάτων, αναθεώρηση της τηλεοπτικής αδειοδότησης, κλπ, κλπ. Κατά τα λοιπά, η… αδιάφθορη τιμή της Αριστεράς επαφίεται στις συνειδήσεις των πολιτικών στελεχών της που θα κληθούν (αν και όταν) να διαχειριστούν την κυβερνητική εξουσία. Τέλος, θα ήταν ωραίο και χρήσιμο για τους πολιτικούς του ΣΥΡΙΖΑ να δουν το κόμμα τους ως έργο τους και τότε ίσως χαρούν που είναι έργο ατελές. Αφού, έστω εκ παραδρομής 2 , θα βιώνουν τη δημιουργική αγωνία της αμφίβολης θεώρησης του «έργου τους», όπως τη βιώνει ο μεγάλος καλλιτέχνης τις ώρες της δημιουργίας. (Η ιστορία της τέχνης μας διδάσκει ότι ακόμα και το μεγαλύτερο έργο τέχνης δεν μπορεί παρά να είναι ατελές…) 1 Στη διεύθυνση http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=80&aid=405874 &cid=122 θα βρείτε μια επαρκή λίστα με τα μεγάλα πολιτικά σκάνδαλα της μεταπολίτευσης.

2 Εκ παραδρομής, διότι ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι επαγγελματίας πολιτικός. Και το αντίθετο.

•

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Από εκεί ξεκινούν όλα. Το 2006 έφυγε από το καθεστώς του Ιδρύματος ειδικού χαρακτήρα, και στο τότε κλίμα της χρηματοπιστωτικής διόγκωσης, το μετέτρεψαν σε μια ακόμη συνήθη τράπεζα. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι έπρεπε να γίνονται δόλιες δανειοδοτήσεις. Όμως και κάτι ακόμη. Ο μετασχηματισμός του αυτός προετοίμαζε την ιδιωτικοποίησή του

Πρέπει να ελεγχθούν όλοι για τα θαλασσοδάνεια ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η Τράπεζα τη Ελλάδος όφειλε να δράσει προληπτικά Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Να δούμε πρώτα τη νομολογία και τραπεζική πρακτική με την οποία λειτουργούν οι τράπεζες. Κάθε τομέας της τραπεζικής έχει ένα θεσμικό πλαίσιο, διέπεται δηλαδή από κανόνες. Το ίδιο ισχύει και για τον τομέα των χορηγήσεων. Οι χορηγήσεις βρίσκονται στην καρδιά του τραπεζικού συστήματος και το θεσμικό πλαίσιο που τις διέπει, θα λέγαμε, είναι ένα είδος συντάγματος. Τα κριτήρια βάσει των οποίων πρέπει να χορηγούνται τα δάνεια, καθορίζονται από την εποπτική αρχή και αφορούν στη νομιμότητα και όχι , στη σκοπιμότητα. Τη σκοπιμότητα την αφήνει στην ευχέρεια του τραπεζικού ιδρύματος. Πρόκειται για την καρδιά της λειτουργίας του συστήματος. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να δίνεται σε μη υπάρχουσα επιχείρηση, όταν δεν έχει τα απαραίτητα έσοδα - πωλήσεις για να επιστρέψει το δάνειο σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες όρους της σύμβασης που υπογράφουν τα δύο μέρη. Θα πρέπει δηλαδή να υφίσταται οπωσδήποτε λειτουργική πηγή αποπληρωμής. Τι σημαίνει αυτό; Ότι οι χρηματοπιστωτικές δαπάνες θα πρέπει να μπορούν να εξυπηρετηθούν από τα λειτουργικά έσοδά της, αφού βεβαίως αφαιρεθούν τα υπόλοιπα έξοδα. Η τραπεζική πρακτική απαιτεί να υπάρχουν και άλλες πηγές αποπληρωμής ενισχυτικές και εξασφαλιστικές της λειτουργικής αποπληρωμής , οι εμπράγματες εξασφαλίσεις ή η ενεχυρίαση τίτλων. Η τράπεζα, δηλαδή, οφείλει να διαμορφώσει εικόνα για την επιχείρηση, είναι δική της ευθύνη. Ασφαλώς. Πρέπει να εξετάσει επισταμένα όλη τη δομή της επιχείρησης αν χρωστάει σε άλλες επιχειρήσεις, αν έχει λειτουργική πηγή αποπληρωμής ή αν δεν έχει να βάλει εμπράγματες εξασφαλίσεις, αν υπάρχουν συνδεδεμένες επιχειρήσεις και σε τι κατάσταση βρίσκονται, αν έχει κι άλλες τραπεζικές υποχρεώσεις και δεν εμφανίζονται, αν έχει επισφάλειες. Κυρίως όμως την ενδιαφέρει η οικονομική προοπτική της επιχείρησης, διότι η τραπεζική χρηματοοικο-

νομική προσπαθεί να προεξοφλήσει τις μελλοντικές εξελίξεις. Τι γίνεται πολλές φορές; Ας θυμηθούμε τα ονομαζόμενα «θαλασσοδάνεια», που δίνονταν κυρίως τη δεκαετία του ’50. ∆εν μπόρεσαν αυτοί που τα πήραν να τα αποπληρώσουν και γράφτηκαν στην επισφάλεια. Χάθηκαν, δηλαδή, στη θάλασσα… Ακριβώς. Πρέπει να διακρίνουμε δύο περιπτώσεις. ∆άνεια που δόθηκαν αλλά η πιστοληπτική ανάλυση της επιχείρησης, τη συγκεκριμένη στιγμή και σε προβλεπτό χρόνο, έδειχνε ότι μπορεί να αποπληρώσει αλλά στην πορεία αποδείχθηκε αδύνατο για μια σειρά λόγους: Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που μπορεί να προκαλέσουν την αδυναμία αποπληρωμής, χωρίς να πρόκειται για δόλο. Υπάρχουν όμως και δάνεια τα οποία φαίνεται να δόθηκαν χωρίς να τηρηθούν επισταμένως οι πιστοδοτικοί κανόνες. Συνήθως είναι χορηγήσεις μεγάλου ύψους σε διάφορες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν τηρούν στοιχειωδώς τα απαιτούμενα κριτήρια. Κατ’ αρχάς θα πρέπει τις χορηγήσεις αυτές να ανακαλύψει ο εσωτερικός ελεγκτής της τράπεζας, στη συνέχεια ο ορκωτός λογιστής, αλλά πάνω από όλα η έχουσα την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα ΤτΕ. Από εκεί και πέρα είναι δουλειά της δικαιοσύνης να αποδείξει αν υπάρχει απιστία, δόλος ή ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Τι κίνησε το ενδιαφέρον των εισαγγελέων ξαφνικά να προχωρήσουν στην έρευνα για το ΤΤ; Αυτό είναι το πιο σημαντικό, το βασικό θέμα. Τα τεκμήρια υπήρχαν. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του διοικητή της ΤτΕ, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, είχαν εντοπισθεί προβλήματα ως προς την επάρκεια της εταιρικής διακυβέρνησης από το 2006. Το 2007-8 έγιναν νέοι έλεγχοι και υποδείχθηκε στο ΤΤ να προσέξει τις χορηγήσεις του. Στις αρχές του 2009 διαπιστώνεται δραστηριοποίηση του ΤΤ χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της ΤτΕ, με αποτέλεσμα τον Απρίλιο του ίδιου έτους η ΤτΕ να απαγορεύσει τη χορήγηση περαιτέρω επιχειρηματικών δανείων. Το 2010 επιβάλλεται περιορισμός τα δάνεια να δίνονται «μόνο σε εταιρίες με υψηλή πιστοληπτική ικανότητα». Το 2011 η διαγνωστική μελέτη

“

Νομίζω ότι υπάρχει μια αποφυγή αποφασιστικής δράσης σε σχέση με τις εκτός θεσμικού πλαισίου ενέργειες της ηγεσίας του ΤΤ. Νομίζω ότι θα μπορούσε να δράσει περισσότερο αποφασιστικά και να επιβάλλει ή να εξαντλήσει τις προβλεπόμενες πειθαρχικές ποινές στο ΤΤ. Επίσης, πιθανόν να έπρεπε να είχε στείλει νωρίτερα τις εκθέσεις της στην Αρχή ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Όμως όταν δεν έχουμε την πλήρη πληροφόρηση, δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά και αντικειμενικά.

της Blackrock επιβεβαιώνει τα ευρήματα των επιτόπιων ελέγχων της ΤτΕ χαρακτηρίζοντας την πολιτική του ΤΤ επιθετική. Το 2012 η ΤτΕ ενημέρωσε την Αρχή ξεπλύματος χρήματος και στη συνέχεια η Αρχή ενημέρωσε την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, η οποία με τη σειρά της, μέσω του οικονομικού εισαγγελέα, προχώρησε αυταπαγγέλτως σε έρευνα και σε άσκηση διώξεων. Όπως είναι γνωστό η έκθεση της Black Rock δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα ούτε στη Βουλή. Αλλά ούτε και οι εκθέσεις της ΤτΕ είναι γνωστές. Η Τράπεζα της Ελλάδος τι θα μπορούσε να κάνει περαιτέρω; Νομίζω ότι υπάρχει μια αποφυγή αποφασιστικής δράσης σε σχέση με τις εκτός θεσμικού πλαισίου ενέργειες της ηγεσίας του ΤΤ. Νομίζω ότι θα μπορούσε να δράσει περισσότερο αποφασιστικά και να επιβάλλει ή να εξαντλήσει τις προβλεπόμενες πειθαρχικές ποινές στο ΤΤ. Επίσης, πιθανόν να έπρεπε να είχε στείλει νωρίτερα τις εκθέσεις της στην Αρχή ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Όμως όταν δεν έχουμε την πλήρη πληροφόρηση, δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά και αντικειμενικά. Η εισαγγελέας έχει τις εκθέσεις; Ασφαλώς τις έχει. Η ΤτΕ ήταν υποχρεωμένη να τις δώσει. Στη Βουλή των Ελλήνων, βέβαια, δεν τις δίνει, ακόμα κι όταν τις ζητήσει. Αυτό απορρέει, είναι θέμα γενικότερο, από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Μέσα σ’ αυτές τις υποδείξεις κινείται η ΤτΕ. Η ΕΚΤ, επί της ουσίας, είναι ένας αυτόνομος οργανισμός ο οποίος δεν ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ούτε από τα εθνικά κοινοβούλια σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία. Γιατί έσκασε τώρα το σκάνδαλο; Κατά την άποψή μου, διότι το ΤΤ, για να πωληθεί, χωρίστηκε σε «καλή» και «κακή» τράπεζα και μπήκε στη διαδικασία η Black Rock και ο εκκαθαριστής. Οπότε, υποχρεωτικά, εμφανίστηκαν αυτά τα επισφαλή δάνεια. Ο εκκαθαριστής, που διορίζεται από την ΤΕ, είναι υποχρεωμένος να δει κάθε ένα από τα δάνεια της «κακής» τράπεζα τι περιθώρια αφήνει, και σε τι ποσοστό, να αποπλη-

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ρωθεί, τι ποσά μπορεί να διασώσει. Το κόστος που θα προκύψει, το βάρος, θα το πάρει ο κρατικός προϋπολογισμός, οι φορολογούμενοι. Ο εκκαθαριστής τα ανακάλυψε, το ίδιο και η Black Rock, και η ΤτΕ έκρινε ή υποχρεώθηκε να τα στείλει στην Αρχή ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και στη συνέχεια στους οικονομικούς εισαγγελείς που αυτεπαγγέλτως διέταξαν έρευνα. Όπως φαίνεται η κ. Πόπη Παπανδρέου κάνει πολύ καλά τη δουλειά της. ∆εν θα έπρεπε, αφότου πήρε την έκθεση στα χέρια της η διοίκηση της ΤτΕ, να στείλει την έκθεση στον εισαγγελέα; Εύλογο το ερώτημα, αλλά δεν μπορεί να απαντηθεί. Είχαμε μια ηχηρή σιωπή τουλάχιστον για δύο με τρία χρόνια. Το υπουργείο Οικονομικών; ∆εν προΐσταται, αλλά στο τέλος αυτό δεν πληρώνει τα δολίως επισφαλή δάνεια. Η απάντηση είναι η ίδια. Κατά τη γνώμη μου έπρεπε να έχει κινητοποιηθεί. Εν πάση περιπτώσει τώρα ξεκίνησε η διαδικασία και βρέθηκε ότι 4-5 δάνεια, ίσως κι άλλα, δεν πληρούσαν τα κριτήρια της τραπεζικής τακτικής. Η αφετηρία του προβλήματος είναι η μετατροπή του ΤΤ σε εμπορική τράπεζα; Ναι, από εκεί ξεκινούν όλα. Το 2006 έφυγε από το καθεστώς του Ιδρύματος ειδικού χαρακτήρα, και στο τότε κλίμα της χρηματοπιστωτικής διόγκωσης, το μετέτρεψαν σε μια ακόμη συνήθη τράπε-

Αναβλήθηκε η πώληση της Eurobank. Tι σχεδιάζεται εκεί; Αναβλήθηκε γιατί χρειάζεται να προσδιορισθεί ο τρόπος προσδιορισμού της τιμής αύξησης του Μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank. Εδώ πρόκειται για ιδιωτικοποίηση της τράπεζας μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η τιμή της αύξησης θα προσδιοριστεί από τους αναδόχους με βάση τα δεδομένα της αγοράς, δηλαδή τις τρεις προηγειθείσες αυξήσεις κεφαλαίου των άλλων συστημικών τραπεζών. Συγχρόνως, το ΤΧΣ, θα επιβάλλει και ελάχιστη τιμή της αύξησης , όπως έγινε και στην περίπτωση του ΟΠΑΠ και του Αστέρα Βουλιαγμένης. Θα επιλεγεί ο στρατηγικός επενδυτής με βάση την υψηλότερη τιμή. Πριν καιρό είπαν ότι θα κρατήσουν τις μετοχές πάνω από δυο χρόνια, για να πωληθούν αφού εξυγιανθούν οι τράπεζες, σε καλή τιμή. Τι άλλαξε τώρα; Το ότι χρειάζονται τα χρήματα για την απομείωση του δημοσίου χρέους και για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού 2014-15. ∆ημιουργείται ένα αποθεματικό μαζί με το ποσό που έχουν απομείνει από τα 50 δισ. ευρώ που είχαν προγραμματισθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το οποίο αποτελεί ένα μαξιλάρι ασφαλείας. ζα. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι έπρεπε να γίνονται δόλιες δανειοδοτήσεις. Ο μετασχηματισμός του αυτός προετοίμαζε την ιδιωτικοποίησή του. Συνάδει και με το ότι μετά την κρίση το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν ποια θα ανακηρυχθεί ως συστημική τράπεζα. Τι σημαίνει συστημική; Ότι αυτή θα είναι τόσο αναγκαία στο σύστημα, που αν την κλονίσει οποιαδήποτε κρίση να επέμβει το σύστημα να τη διασώσει. Άρα, οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες οι συστημικές, έχουν δέσει το γάϊδαρό τους. Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι γιατί επιλέχθηκε μια συγκεκριμένη τράπεζα αντί του ΤΤ για συστημική. Υπάρχουν πληροφορίες ότι τα θεμελιώδη στοιχεία του ΤΤ ήταν καλύτερα από τα αντίστοιχα της Eurobank. Βέβαια, δεν μπορούμε να το εκτιμήσουμε επακριβώς, διότι δεν έχουμε τα στοιχεία της έκθεσης της Black Rock. Υπάρχουν παρόμοια προβλήματα και σε άλλες τράπεζες που θα ‘πρεπε να εξετάσει η εισαγγελέας; Βεβαίως είναι πιθανόν να υπάρχουν, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε χωρίς στοιχεία, δηλαδή χωρίς τις εκθέσεις. Είναι ένα ανοιχτό ζήτημα. Όλοι αυτοί εμπίπτουν στον Νόμο 1608 περί καταχραστών δημοσίου χρήματος. Το 1989 στην έννοια αυτή εισήγαγαν και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και το 1993 και τις τράπεζες. Άρα αφορά όλες τις τράπεζες. •

Πώς μια δημόσια επιχείρηση χαρίζεται στους ιδιώτες

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο: Χαρακτηριστική περίπτωση “δωρεάς” ενός δημόσιου οργανισμού

ο πόρισμα για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο προ δεκαημέρου δεν άφησε κανέναν έκπληκτο. Ίσως μια αίσθηση ότι με τόσα σκάνδαλα που σκάνε τα περισσότερα θα ξεχαστούν και δεν θα λογοδοτήσει κανένας, αλλά και την καχυποψία για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, το οποίο εξυπηρετεί ημέτερους και κολλητούς. Το ρόλο της παίζει και η συντονισμένη προπαγάνδα κυβέρνησης, ΜΜΕ και τραπεζιτών για το πόσο κακό είναι το δημόσιο, πόσο λαμόγια είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και πόσο καλά λειτουργεί ο ιδιωτικός τομέας. Το πρόβλημα όμως με το ΤΤ είναι ότι ήταν δημόσιο πιστωτικό ίδρυμα ή ότι άρχισε να λειτουργεί με τους κανόνες της αγοράς όπως και οι υπόλοιπες τράπεζες; Η απαξίωσή του ξεκινάει από το 2002 (Ν. 3082/2002), δηλαδή από τη μετατροπή του από δημόσια υπηρεσία σε ανώνυμη εταιρία και την επέκταση των εργασιών του στη λιανική τραπεζική και όχι όπως ψευδώς λέει ο κ. Προβόπουλος το 2006. Το 2006 παίρνει άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος και γίνεται η εισαγωγή του στο Χρηματιστήριο. Μέχρι το 2002 και για εκατό περίπου χρόνια, ήταν ένα δημόσιο πιστωτικό ίδρυμα ειδικού σκοπού, που δεχόταν καταθέσεις και έδινε μόνο δάνεια σε δημοσίους υπαλλήλους με παρακράτηση της δόσης τους από τη μισθοδοσία τους, τα έσοδα της οποίας κατευθυνόντουσαν αποκλειστικά στο δημόσιο μεταξύ άλλων για χρηματοδότηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων, χωρίς την ύπαρξη κινδύνων (πιστωτικού, συναλλαγματικού κλπ) που δημιουργούνται από τη λειτουργία των εμπορικών τραπεζών.

Προβόπουλος: Μάτια ερμητικά κλειστά

Τη διετία 2008 - 2009 το ΤΤ εξαγοράζει το 50% της εταιρίας Bestline (εταιρία του ομίλου ∆έμκο του Κοντομηνά) έναντι 19 εκατ. ευρώ και γίνεται θυγατρική εταιρία πιστωτικών καρτών του ΤΤ και παράλληλα χορηγεί ομολογιακά δάνεια σε εταιρίες του Κοντομηνά ύψους 102 εκατ. ευρώ. Το 2009 χορηγεί 2 ομολογιακά δάνεια στη C&C, εταιρία του Γριβέα, 19 εκατ. με την οποία ιδρύει από κοινού την θυγατρική εταιρία PBGI για την «πράσινη ανάπτυξη» (εγκατάσταση φωτοβολταϊκών). Τον Οκτώβριο του 2009 χορηγεί ομολογιακό δάνειο στην Alapis του Λαυρεντιάδη, αφού είχε προηγηθεί κοινοπρακτικό 640 εκατ. από 13 τράπεζες. ∆ύο μόλις μήνες μετά ο Λαυρεντιάδης εξαγοράζει το 31% της Proton και ένα χρόνο μετά την άδεια λειτουργίας που ενέκρινε η ΤτΕ, η Proton τίθεται υπό ειδική εκκαθάριση. Παρεμπιπτόντως, το 2008 αναλαμβάνει διοικητής της ΤτΕ ο κ. Προβόπουλος. Πώς απαγόρευσε η ΤτΕ στο ΤΤ να χορηγεί επιχειρηματικά δάνειά σε επισφαλείς πελάτες (δήλωση Προβόπουλου 16.01.2014), ενώ αυτό

συνέχισε να δίνει και μετά τον Απρίλιο του 2009, και πώς δόθηκε άδεια σε μια τράπεζα που κατέρρευσε ένα χρόνο μετά; Περίπου έτσι όμως δίνονταν και δίνονται τα θαλασσοδάνεια από το σύνολο των τραπεζών. Ποιος ήταν ο εποπτικός ρόλος της ΤτΕ όλα αυτά τα χρόνια; Εκτός όμως από την ΤτΕ και γενικά τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.∆ που όριζαν τη διοίκηση του ΤΤ , τον Φεβρουάριο του 2009 τοποθετείται επίτροπος στο ΤΤ βάσει του Ν3728/2008 (με τα 28 δις. που δόθηκαν στις τράπεζες). Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών συμμετείχε στο ∆Σ του ΤΤ όπως και στο συμβούλιο εποπτείας υπό την προεδρία του υπουργού Οικονομικών με τη συμμετοχή της ΤτΕ. Ο επίτροπος θα έπρεπε να κάνει έλεγχο στα βιβλία της τράπεζας και στις αποφάσεις του ∆Σ στο οποίο συμμετείχε και να ενημερώνει τον προϊστάμενο του, δηλαδή τον υπουργό Οικονομικών.

Το ΤΤ φορτώνεται αμαρτίες άλλων

Το 2010 καταρρέει η Ασπίς του Ψωμιάδη και το ΤΤ αρχικά πληρώνει 30 εκατ. ευρώ για να αγοράσει το 33%, ενώ η ΤτΕ τον ∆εκέμβριο του 2011 αποφασίζει να ενσωματώσει την Aspis Bank στο ΤΤ. Και δεν φτάνει που έσωσε μια χρεοκοπημένη τράπεζα, δύο χρόνια μετά το ΤΤ χαρίζεται στην Eurobank, δηλαδή την τράπεζα που δεν κατάφερε να ανακεφαλαιοποιηθεί μόνη της και προηγουμένως δεν είχε περάσει τα stress test, για να τη σώσει έστω και προσωρινά, αφού μεσολάβησε το σπάσιμο του σε «καλή» και «κακή» τράπεζα με όλα τα παραπάνω δάνεια να πάνε στην «κακή» τράπεζα (υπό εκκαθάριση). ∆ηλαδή, για να τα πληρώσει ο φορολογούμενος. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει με την Τράπεζα Κρήτης του Κοσκωτά, την Aspis Bank και την Proton. Φυσικά, πριν το σπάσιμο προηγήθηκε η δήλωση του υπουργού και της ΤτΕ περί μη βιωσιμότητας, σε αντίθεση με τη Eurobank που κρίθηκε βιώσιμη με πολλαπλάσιες επισφάλειες. Αυτό περίπου γίνεται τα τελευταία είκοσι χρόνια με τις δημόσιες επιχειρήσεις. Μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρίες, εισάγονται στο Χρηματιστήριο, ξεζουμίζονται από τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες με κάθε τρόπο σε απόλυτη συμπαιγνία με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ/Ν∆ και τους εποπτικούς φορείς/ανεξάρτητες αρχές, που διορίζονται από τις ίδιες τις κυβερνήσεις. Στη συνέχεια οι ζημιές από το ξεζούμισμα μεταφέρονται στο δημόσιο και οι δημόσιες επιχειρήσεις χαρίζονται στους ιδιώτες. Το δημόσιο μονοπώλιο γίνεται ελεύθερη αγορά και καταλήγει ιδιωτικό μονοπώλιο ή καρτέλ. Έτσι κάπως θα γίνει και με τις τράπεζες. Νάγια Νικολάου

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Η ηγεσία του ΚΚΕ θεωρεί «θολό και αντιδραστικό» τον προσανατολισμό του κινήματος των πλατειών. Πώς θα μπορούσε να συναινέσει το Πορτογαλικό ΚΚ που μετείχε και στήριξε τα κινήματα αυτά;

Στρατηγικός στόχος ο σεχταρισμός…

Σοβαρές ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές με τη στάση του ΚΚΕ στη 15η ∆ιεθνή Συνάντηση ΚΚ

αποκάλυψη («Εφημερίδα των Συντακτών» 101-2014) της δεκασέλιδης επιστολής του ΚΚΕ προς την ομάδα εργασίας που επεξεργάστηκε το σχέδιο κοινής ανακοίνωσης για την 15η ∆ιεθνή Συνάντηση Κομμουνιστών και Εργατικών Κομμάτων στη Λισαβόνα, αλλά και προς τα κόμματα που έλαβαν μέρος σ’ αυτήν, ίσως αποδειχθεί η κορυφή του παγόβουνου. Το ύφος και το περιεχόμενο της επιστολής, αλλά και των διορθώσεων που απαίτησε το ΚΚΕ να γίνουν στο σχέδιο κοινής ανακοίνωσης, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν πρόκειται για δευτερεύουσες διαφορές του ΚΚΕ ή θεωρητικές παρατηρήσεις σε μια συνηθισμένη συζήτηση μεταξύ κομμάτων του ίδιου ιδεολογικού ρεύματος. Πρόκειται για αποχρώσες ενδείξεις διάστασης απόψεων όσον αφορά τη στενότητα ή την ευρύτητα της αντίληψης για την άσκηση πολιτικής και τη διεξαγωγή των ταξικών αγώνων, αλλά και ως προς την αξιολόγηση των συγκεκριμένων κοινωνικών αγώνων και κινημάτων που αναπτύσσονται σε κάθε χώρα. Είναι χαρακτηριστική, για παράδειγμα, η επιμονή που δείχνει το ΚΚΕ στην προαναφερόμενη επιστολή, να καταδείξει ότι είναι αδύνατο να επιδιωχθούν «εναλλακτικές λύσεις στη βάση της κοινωνικής προόδου», να υπάρξει «κατάκτηση θέσεων στους θεσμούς» ή να γίνουν «αλλαγές στο ταξικό περιεχόμενο της εξουσίας», με αποτέλεσμα να ζητάει την απόσυρση αυτών των διατυπώσεων από το σχέδιο κοινής ανακοίνωσης. Ή η επιμονή του ότι «σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συμφωνήσει με συμμαχίες με τμήματα της αστικής τάξης, που βαφτίζονται αντιμονοπωλιακά στρώματα».

Η «θεωρία» και η πράξη

∆εν πρόκειται για μια θεωρητική διαφορά, όπως επιχειρεί

να την εμφανίσει η ηγεσία του ΚΚΕ. Πρόκειται για μια πολύ διαφορετική αντίληψη των συμμαχιών και της πολιτικής στοχοθεσίας μεταξύ κομμάτων του ίδιου βασικά ιδεολογικού προσανατολισμού. Για παράδειγμα, υπάρχουν κόμματα που μετέχουν στις συγκεκριμένες διεθνείς συναντήσεις, τα οποία έχουν «παραβεί» αυτές τις εκ του Περισσού «αρχές» με τη συμμετοχή τους σε αριστερά μέτωπα που διεκδικούν την κυβέρνηση ή και ασκούν κυβερνητική εξουσία, χωρίς να έχουν θέσει ως άμεσο στόχο και προϋπόθεση την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, λόγω των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών της χώρας τους. Στα κόμματα αυτά η ηγεσία του ΚΚΕ θέλει να επιβάλει τη δική της πρακτική, που πηγάζει όχι τόσο από μια υπαρκτή δογματική αντίληψη, αλλά και από μια συγκεκριμένη ελληνική ιστορική πραγματικότητα: τη συγκρότηση και τη διάσπαση του ενιαίου Συνασπισμού, που έφερε το ΚΚΕ πολύ κοντά στον κίνδυνο της διάλυσης και δημιούργησε μια ισχυρή εναλλακτική δύναμη στο χώρο της αριστεράς, την οποία ο Περισσός θεωρεί έκτοτε θεμελιακά αντίπαλη. Αυτή την πραγματικότητα η ηγεσία του ΚΚΕ τη θεωρητικοποιεί και τη γενικεύει υποδεικνύοντας, ακόμη και σε φιλικά κόμματα, να αφαιρέσουν από το σχέδιο κοινής ανακοίνωσης διατυπώσεις όπως «οι αγώνες θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματικοί, όσο τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα και άλλες επαναστατικές δυνάμεις είναι σε θέση, με τους βαθιά ριζωμένους δεσμούς τους με τις μάζες και την πραγματικότητα, να παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των αγώνων». Η ηγεσία του ΚΚΕ πρότεινε οι υπογραμμισμένες λέξεις να… απαλειφθούν! Προφανώς γιατί δεν υπάρχουν άλλες επαναστατικές δυνάμεις, αλλά και οι δεσμοί με την πραγματικότητα μπορεί να αποδειχθούν… επι-

κίνδυνοι.

Υπέρτατη αξία ο σεχταρισμός Μια άλλη «διόρθωση» που πρότεινε, είναι η ακόλουθη: από τη διατύπωση «είναι ανάγκη να ενισχυθεί η συνεργασία και η αλληλεγγύη μεταξύ των κομμουνιστικών κομμάτων και των κομμουνιστών με άλλες δυνάμεις εντός του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου», να διαγραφεί το υπογραμμισμένο τμήμα! Επειδή η δική της τραυματική εμπειρία δεν της επιτρέπει ούτε κατά διάνοια το συγχρωτισμό με τον ΣΥΡΙΖΑ, θέλει να αναδείξει σε ζήτημα στρατηγικής σημασίας τον απομονωτισμό και το σεχταρισμό (τακτική για την οποία δέχεται πολύ συχνά τον έπαινο των κυρίαρχων δυνάμεων στη χώρα μας ως «σοβαρό κόμμα»). Μετατρέπει έτσι σε καρικατούρα την ορθή θέση ότι ο σοσιαλισμός είναι περισσότερο επίκαιρος από ποτέ άλλοτε, καθιστώντας τη εμπόδιο για οποιαδήποτε πολιτική συνεργασία

Απίστευτο κι όμως αληθινό

«Το ΚΚΕ πιστεύει ότι το διεθνές δίκαιο δεν υπάρχει πλέον, με τη μορφή που σχηματίστηκε όταν υπήρχαν ακόμα η ΕΣΣ∆ και άλλες σοσιαλιστικές χώρες και που υπήρξε αποτέλεσμα της ρήξης του καπιταλισμού με το σοσιαλισμό», διαβεβαιώνει στην επιστολή του προς τα αδελφά κόμματα το ΚΚΕ. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τους οπορτουνιστές να πιστεύουν ότι πριν το 1917 υπήρχε διεθνές δίκαιο, όπως και μετά το 1989, και ότι οφείλουν να το επικαλούνται και να το αξιοποιούν προς όφελος των λαϊκών τάξεων.

και στοχοθεσία. Ένα ακόμη παράδειγμα. Επειδή η ηγεσία του ΚΚΕ επέλεξε να μη μετάσχει στο κίνημα κατά της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης παλιότερα και πρόσφατα στο κίνημα των αγανακτισμένων, προφανώς για να μην αναγκαστεί να συμπαραταχθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρητικοποιεί τη στάση της και θέλει να την επιβάλει σε όλους: «Είναι αναγκαία η ανάδειξη της ουσίας της εμφάνισης και ενίσχυσης των αντιδραστικών κινημάτων, που υποστηρίχτηκαν από αστικές δυνάμεις, τη σοσιαλδημοκρατία και τον οπορτουνισμό. Είναι αναγκαία η προβολή του ρόλου των αποκαλούμενων “κινημάτων των αγανακτισμένων πολιτών”… Πώς θα μπορούσε να συναινέσει σε μια τέτοια θέση το Πορτογαλλικό ΚΚ που μετείχε και στήριξε τα κινήματα αυτά, όπως και το γειτονικό του Ισπανικό ΚΚ; Κι όμως, η ηγεσία του ΚΚΕ επέμενε να περάσει την ακόλουθη διατύπωση στο σχέδιο κοινής ανακοίνωσης: «Ο θολός και αντιδραστικός προσανατολισμός κινημάτων όπως αυτό των “πλατειών” και των “αγανακτισμένων”, ανοίγουν το δρόμο στην αναζωπύρωση του φασισμού και στην ένταση του αντικομμουνισμού»! Όπως ήταν επόμενο, με τέτοιες παράλογες απαιτήσεις από την πλευρά του Περισσού ήταν αδύνατο να συντεθεί κοινή ανακοίνωση. Όπως επισημαίνει το ίδιο το γραφείο τύπου του ΚΚΕ, «εξαιτίας σοβαρών ιδεολογικών και πολιτικών διαφορών δεν εκδόθηκε κοινή ανακοίνωση της ∆ιεθνούς Συνάντησης. Κάθε κόμμα, εφόσον το επιθυμεί, θα εκδώσει τη δική του ανακοίνωση για τον τύπο»…

Κοινή επετειακή δράση

Η ηγεσία του ΚΚΕ κατάφερε να περιορίσει τη διεθνή συνάντηση σε μια «έγκριση προτάσεων για κοινές δράσεις» των κομμάτων που συμμετείχαν, οι

οποίες, 13 τον αριθμό, περιορίζονται στην επανάληψη του αυτονόητου ή του πλέον τετριμμένου: «δραστηριότητες με την ευκαιρία των 100 χρόνων από την έναρξη του πρώτου παγκόσμιου πόλεμου», «δραστηριότητες για τα 15 χρόνια από την εγκληματική επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας», «προώθηση διεθνούς σεμιναρίου για την ασιατική ήπειρο», «δραστηριότητες για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας», «να τιμηθεί η 1η Μάη», «να τιμήσουμε τα 95 χρόνια της ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ»… Ένα παράπλευρο αποτέλεσμα της μάλλον αποτυχημένης 15ης ∆ιεθνούς Συνάντησης ήταν η «ιδρυτική διακήρυξη της Πρωτοβουλίας κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων για τη μελέτη, την επεξεργασία ευρωπαϊκών θεμάτων και το συντονισμό της δράσης τους».

∆ιάσταση απόψεων και για την Ευρώπη;

Η τόσο ουδέτερη και μάλλον ακαδημαϊκή τιτλοφόρηση της πρωτοβουλίας προϊδεάζει και για το περιεχόμενο της διακήρυξης. Το κείμενο, για να μπορέσει προφανώς να υπογραφεί από όσο το δυνατόν περισσότερα κόμματα, απέχει πολύ από τις εγχώριες σκληρές διατυπώσεις του ΚΚΕ για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πιο «αυστηρή» διατύπωση για την ΕΕ είναι η ακόλουθη: «Θεωρούμε την ΕΕ επιλογή του κεφαλαίου, προωθεί μέτρα προς όφελος των μονοπωλίων, της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, ενισχύει τα χαρακτηριστικά της ως ιμπεριαλιστικού, οικονομικού, πολιτικού και στρατιωτικού μπλοκ αντίθετου στα συμφέροντα της εργατικής τάξης…» Όσο για την προοπτική στην οποία προσβλέπουν τα συνυπογράφοντα κόμματα, «θεωρούμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος ανάπτυξης για τους λαούς. Μέσα από τους αγώνες των εργαζομέ-

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014 νων προβάλλει η προοπτική μιας άλλης Ευρώπης, της ευημερίας των λαών, της κοινωνικής προόδου, των δημοκρατικών δικαιωμάτων, της ισότιμης συνεργασίας, της ειρήνης, του σοσιαλισμού». [Παρά το γεγονός ότι στις «παρατηρήσεις» για το σχέδιο κοινής ανακοίνωσης το ΚΚΕ επεσήμανε ότι «ειρήνη και ισότιμη συνεργασία ανάμεσα στις χώρες» δεν γίνεται χωρίς «αλλαγή της τάξης που εξουσιάζει σε κάθε χώρα» καταρρίπτοντας ακόμα και την αντίληψη της «ειρηνικής συνύπαρξης» μεταξύ χωρών με διαφορετικά συστήματα…] Ούτε λέξη για διάλυση της ΕΕ. Αντ’ αυτού: «Πιστεύουμε στο δικαίωμα κάθε λαού να επιλέγει κυρίαρχα το δρόμο ανάπτυξής του, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος αποδέσμευσης από τις πολυεπίπεδες εξαρτήσεις από ΕΕ και ΝΑΤΟ». Είναι χαρακτηριστικό ότι χρειάστηκε να επισημανθεί από τα συνυπογράφοντα κόμματα ότι «δεν είμαστε πλήρη μέλη των λεγόμενων ευρωπαϊκών κομμάτων και του λεγόμενου Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς». Προφανώς γιατί ορισμένα εξ αυτών παρακολουθούν πολύ στενά τις εργασίες του ΚΕΑ, όπως τα ΚΚ Βοημίας και Μοραβίας (Τσεχία) και Σλοβακίας που μετέχουν στο ΚΕΑ ως παρατηρητές. [Με λίγη προσπάθεια ίσως θα μπορούσαν τα κόμματα του ΚΕΑ να προτείνουν στα κόμματα της Πρωτοβουλίας κοινή κάθοδο στις ευρωεκλογές…]

Χωρίς το Πορτογαλικό και το Ρωσικό ΚΚ

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι τη διακήρυξη της «πρωτοβουλίας» δεν υπέγραψε ούτε και το ΚΚ Πορτογαλίας, επισημοποιώντας τη ρήξη με την κατεύθυνση αυτή, καθώς και τη μεγάλη ενόχλησή του από την προσπάθεια της ηγεσίας του ΚΚΕ να στρέψει εκεί που επιθυμούσε τη Συνάντηση Λισαβόνας (την οργάνωση της οποίας είχε αναλάβει το πορτογαλικό κόμμα) ή να την υποβαθμίσει, όπως τελικά το κατάφερε με τη μη έκδοση κοινής ανακοίνωσης. Από τις υπογραφές απουσιάζει και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το κατά πολύ ισχυρότερο μεταξύ όσων διαδέχθηκαν το ΚΚΣΕ μετά τη διάλυση της ΕΣΣ∆. Από το σχόλιο με το οποίο απάντησε ο «Ριζοσπάστης» (141-2014) στο δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών», προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μεταξύ των κομμάτων και σημαντική ενόχληση από την προσπάθεια του Περισσού να αναλάβει ρόλο οιονεί ιδεολογικού κέντρου μετά την κατάρρευση της ΕΣΣ∆ στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ιδεολογικού ρεύματος. Προσπάθεια η οποία, όπως φαίνεται, αρχίζει να έχει πολύ σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή του. Η αποχώρηση του Πορτογαλικού ΚΚ αυτό μάλλον πιστοποιεί. Το τι προοιωνίζεται, θα έχουμε την ευκαιρία να το διαπιστώσουμε μάλλον σχετικά σύντομα. Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

“Στη χώρα μας, ως γνωστόν, λειτουργεί από χρόνια ένα ιδιότυπο «παρακράτος» τραπεζιτών, εργολάβων, προμηθευτών και «μιντιαρχών». Ένα μέρος της δραστηριότητάς του, είτε στο πεδίο της διαφθοράς είτε στο πεδίο της διαπλοκής, του είδε επιτέλους, το τελευταίο διάστημα, τα φώτα της δημοσιότητας.”

Άσυλο ανίατης διαφθοράς

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΛΟΓΟ Γ.Χ ΣΩΤΗΡΕΛΗ Το καθεστώς προνομιακής προστασίας του πολιτικού προσωπικού πρέπει να σπάσει Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Την αναγκαιότητα νέας ισορροπίας των εξουσιών αλλά και την έλλειψη πολιτικής βούλησης προκειμένου να θεσπιστούν οι τρόποι με τους οποίους θα διασφαλίζεται η προστασία του δημόσιου πλούτου καταδεικνύει ο Γιώργος Σωτηρέλης στη συνέντευξή του στην «Εποχή». Επιπλέον, τονίζει ότι το πολιτικό σύστημα βρίσκεται υπό αμφισβήτηση αλλά υποδεικνύει και τον κίνδυνο παρεκτροπής προς αντιδημοκρατικές ατραπούς.

Εξετάζοντας τις σχέσεις εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας μπορούμε να πούμε ότι οι δύο πρώτες «συμμαχούν» έναντι της τρίτης με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία των τριών εξουσιών. Έχουμε υπόψη μας το νόμο «περί ευθύνης υπουργών», τον τρόπο λειτουργίας της ασυλίας βουλευτών και τη δυστοκία στις διάφορες εξεταστικές επιτροπές. Αυτή η θωράκιση δεν είναι μία πηγή διαφθοράς που επεκτείνεται και στα χαμηλότερα κλιμάκια της κρατικής δομής; Είναι προφανές ότι όλα αυτά τα χρόνια μια από τις βασικές μέριμνες του πολιτικού κατεστημένου ήταν να διασφαλίσει σημαντικά προνόμια ως προς τη δικαστική του αντιμετώπιση. Ως εκ τούτου καθιερώθηκε ένα καθεστώς ασυλιών τόσο των βουλευτών όσο και των υπουργών, προκειμένου να εξαρτηθεί η παραπομπή τους σε δίκη από την άδεια της Βουλής και κατ’επέκτασιν από την εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η ίδια εξάρτηση από την πλειοψηφία της Βουλής ισχύει και ως προς τα πορίσματα των εξεταστικών επιτροπών, που είναι εξ αυτού του λόγου κατά κανόνα αναξιόπιστα. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι να έχουν δημιουργηθεί, όλα αυτά τα χρόνια, πολλά και ανθεκτικά στεγανά, ως προς την ουσιαστική διερεύνηση των υποθέσεων, που αναφέρονται σε ποινικές αλλά και σε πολιτικές ευθύνες του πολιτικού προσωπικού, τα οποία επιτείνουν την κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος. Άρα πράγματι χρειάζεται μια νέα ισορροπία των εξουσιών σε αυτό το πεδίο, η οποία μπορεί να επιτευχθεί, στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, πρώτον με την ανάθεση της αρμοδιότητας για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά των βουλευτών και των υπουργών αποκλειστικά στα δικαστήρια -με την καθιέρωση πάντως ειδικής δωσιδικίας, ώστε να αποφεύγονται υπερβολές- και δεύτερον με την αλλαγή της σύνθεσης των εξεταστικών επιτροπών, προκειμένου αυτές να αποτελούνται, κατά πλειοψηφία, από

εξωκοινοβουλευτικές προσωπικότητες. Στη συνείδηση του λαού οι πολιτικοί, κατά κανόνα, δεν τιμωρούνται. Τι συμβαίνει το τελευταίο διάστημα, τι έχει αλλάξει και έστω και μερικές σημαντικές υποθέσεις διαφθοράς φτάνουν στα ανακριτικά γραφεία των δικαστών ακόμη και στα δικαστήρια; Έχει μειωθεί η ισχύς του πολιτικού συστήματος; Η πρωτοφανής οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα μας, δεν ήταν δυνατόν να μην πλήξει και το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα, πολύ περισσότερο μάλιστα αφ’ότου έγιναν φανερές οι τεράστιες ευθύνες του για το ξέσπασμα αυτής της κρίσης. Επομένως, η πορεία των τελευταίων χρόνων, ως προς την ποινική αντιμετώπιση της διαφθοράς, ήταν σε μεγάλο βαθμό αναπότρεπτη, διότι έσπασαν ή χαλάρωσαν πολλές από τις ασφαλιστικές δικλείδες προστασίας του κοινωνικοπολιτικού καθεστώτος, που οδήγησε στη χώρα στην οικονομική κατάρρευση. Ωστόσο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην πολιτική αξιολόγηση αυτών των νέων εξελίξεων, διότι ναι μεν κατ’αρχήν είναι θετικές, ως προς τη –μερική έστω«αυτοκάθαρση» και την εν γένει ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος, πλην όμως δεν λείπουν και οι περιπτώσεις προσχώρησης της δικαστικής εξουσίας σε έναν ιδιότυπο δικαστικό λαϊκισμό, ο οποίος ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί στην παρεκτροπή του κράτους δικαστών. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο πολιτικό σύστημα και ιδίως στον παραδοσιακό δικομματισμό από τις τελευταίες αποκαλύψεις σκανδάλων; Ειδικά σε μια περίοδο που υπάρχει σαφές χάσμα, των κοινωνικών τάσεων από τις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Όπως υπαινίχθηκα και προηγουμένως, οι τελευταίες αποκαλύψεις απλώς επιτείνουν την κρίση ενός ούτως ή άλλως ανυπόληπτου πολιτικού συστήματος, αφαιρώντας του ιδίως την αναγκαία πολιτική νομιμοποίηση για την εφαρμογή κοινωνικά άδικων και πολιτικά ατελέσφορων, εν πολλοίς, μέτρων. Έτσι, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται εδώ και καιρό αντιμέτωπο με μια γενικευμένη, διάχυτη και οξεία αμφισβήτηση, η οποία όμως παρουσιάζει συχνά τάσεις παρεκτροπής προς αντιδημοκρατικές ατραπούς. Εκείνο που κατά την άποψή μου θα κρίνει την κατεύθυνση προς την οποία τελικά θα στραφεί αυτή η αμφισβήτηση, είναι το αν θα υιοθετηθεί, από τις πολιτικές δυνάμεις που θέλουν να την εκφράσουν, η στρατηγική ενός διμέτωπου αντικαθεστωτισμού, τόσο απέναντι στις παραδοσιακές εκδοχές του κρατικοοικονομικού κατεστημένου όσο και απέναντι

στις ποικίλες εκφάνσεις ενός ιδιότυπου κοινωνικοπολιτικού καθεστωτισμού, που αφορά τα κόμματα και τα συνδικάτα όλου του πολιτικού φάσματος, και συνοψίζεται στο τρίπτυχο «κρατισμός, λαϊκισμός και συντεχνιασμός». Αρκεί, βέβαια, ο διμέτωπος αυτός αντικαθεστωτισμός να μην καταλήγει στο να πετάξει μαζί με τα νερά και το παιδί, δηλαδή στην μεν πρώτη εκδοχή του να μην οδηγεί στην υπονόμευση και της ίδιας της ∆ημοκρατίας, στην δε δεύτερη περίπτωση να μην αναιρεί καθεαυτόν και τον αναντικατάστατο ρόλο του κράτους, του λαού και του συνδικαλισμού, που αποτελούν εν δυνάμει το μόνο ορατό αντίβαρο απέναντι στην καταθλιπτική κυριαρχία των «αγορών». Οι πολίτες έχουν την αίσθηση ότι αποσπασματικά ή τυχαία έρχονται στην επιφάνεια κάθε φορά τα σκάνδαλα. Πώς μπορεί να διασφαλιστεί ο επαρκής έλεγχος; Με τι είδους θεσμούς; Υπάρχει λύση που να διασφαλίζει του πολίτες και την προστασία του δημοσίου χρήματος; Είναι βαθύτατη η πεποίθησή μου ότι το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης, όχι τόσο για την καθιέρωση αλλά ιδίως για την εφαρμογή αποτρεπτικών θεσμών, η οποία, ως γνωστόν, είναι η μόνη που μπορεί να παραγάγει και την αντίστοιχη ιδεολογία. Προτάσεις συγκεκριμένες υπάρχουν και έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς, ως προς την καταπολέμηση τόσο της διαφθοράς, που είναι η ορατή πλευρά του παγόβουνου, όσο και της διαπλοκής, που κινείται σε μια πιο γκρίζα ζώνη, μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, και παραλύει όλον τον κοινωνικό ιστό. Στη χώρα μας, ως γνωστόν, λειτουργεί από χρόνια ένα ιδιότυπο «παρακράτος» τραπεζιτών, εργολάβων, προμηθευτών και «μιντιαρχών». Ένα μέρος της δραστηριότητάς του, είτε στο πεδίο της διαφθοράς είτε στο πεδίο της διαπλοκής, του είδε επιτέλους, το τελευταίο διάστημα, τα φώτα της δημοσιότητας. Για να βγει και το υπόλοιπο στην επιφάνεια, αρκεί να υπάρξει ευρεία πολιτική συναίνεση για την καθιέρωση και αντίστοιχη βούληση για την εφαρμογή συγκεκριμένων θεσμών, τόσο ως προς τον έλεγχο των τραπεζικών συναλλαγών, των προμηθειών και των συμβάσεων όσο και ως προς μια νέα ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, με αφορμή τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα. Ας εκφρασθεί μια τέτοια πειστική πολιτική πρωτοβουλία και να είστε βέβαιοι ότι η θεσμική συγκεκριμενοποίησή της θα είναι το τελευταίο πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει… •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο οδηγός διαπλοκής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

ε αναφορά στην ταινία «Οδηγός ∆ιαπλοκής» ξεκίνησε την τοποθέτησή του στη Βουλή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης της ερώτησης σχετικά με τα τραπεζικά σκάνδαλα, ο Αλέξης Τσίπρας. «Μας είπατε το 2010 ότι πρέπει να υποστούμε τη θυσία του μνημονίου για να σώσουμε τις τράπεζες, γιατί, αν δεν σώσουμε τις τράπεζες, θα καταρρεύσει η χώρα. Η χώρα κατέρρευσε, οι τραπεζίτες όμως μένουν όρθιοι», ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας και συνέχισε: «Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, κύριε Υπουργέ, που αφορά περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ επισφαλών δανείων, είναι η κορυφή του παγόβουνου, τη στιγμή που το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στη χώρα προσεγγίζει τα 80 δισεκατομμύρια ευρώ και αφορά, κυρίως, τις συστημικές τράπεζες, αυτές που ανακεφαλαιοποιήθηκαν με δημόσιο χρήμα. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε ενδελεχή έλεγχο όλων των μη εξυπηρετούμενων δανείων των συστημικών τραπεζών και έθεσε το ερώτημα αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα που θέλουν την κυβέρνηση να επεξεργάζεται νέο νόμο σύμφωνα με τον οποίο αλλάζουν οι όροι ανακεφαλαιοποίησης για την ανάκτηση μετοχών των τραπεζών σε εξευτελιστικές τιμές. Σύμφωνα με τον Αλ.Τσίπρα αυτό συνεπάγεται με 25 δις ευρώ επιπλέον ζημιά για το ελληνικό ∆ημόσιο. Τέλος, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε σύγκριση των αντίστοιχων διαδικασιών διάσωσης των τραπεζών σε ΗΠΑ και Αγγλία αναφέροντας ότι μόνο στην Ελλάδα έγινε αυτό το πλιάτσικο. «∆εν τέθηκαν όροι για τις αμοιβές των στελεχών των τραπεζών, για μη διανομή κερδών, για δεσμεύσεις αναφορικά με τη χρηματοδό-

τηση της πραγματικής οικονομίας. ∆εν υπήρξε δέσμευση των τραπεζών για αναδιάρθρωση των δανείων, ενήμερων και κόκκινων όπως έγινε επίσης στις περισσότερες χώρες που δημιούργησαν περισσότερο βιώσιμες συνθήκες στην πραγματική οικονομία για τα δοκιμαζόμενα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Και κυρίως, έμειναν άθικτες, το κυριότερο, οι διοικήσεις».

Συζητείται ο κανονισμός της Κ.Ο.

Ολοκληρώνεται την Τετάρτη με νέα συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας η συζήτηση για το νέο κανονισμό της Κ.Ο. Στην συνεδρίαση που έγινε την προηγούμενη βδομάδα παρουσιάστηκε η πρόταση της 4μελούς ομάδας (Π. Λαφαζάνης, Π, ∆ρίτσας, Ν. Βούτσης και Κ. Αθανασίου) που είχε αναλάβει την εκπόνηση του νέου κανονισμού. Βασικότερα

σημεία της πρότασης αποτελούν η αναφορά στις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος οι οποίες δεσμεύουν όλους τους βουλευτές ανεξαρτήτως από το αν είναι μέλη του κόμματος. Το ίδιο ισχύει και για τις μείζονος πολιτικής σημασίας αποφάσεις σε ζητήματα που αφορούν νομοσχέδια εντός του κοινοβουλίου. Επιπλέον, ενδεικτική είναι η καταστατική κατοχύρωση της εξώστρεφης δράσης των βουλευτών καθώς στόχος του κόμματος είναι τα μέλη της Κ.Ο. πέραν της εκπλήρωσης των κοινοβουλευτικών τους καθηκόντων να έχουν ενεργή συμμετοχή στα κοινωνικά κινήματα και διεκδικήσεις. Παράλληλα, μέσα από τους θεσμούς των ΕΚΚΕ γίνεται προσπάθεια να εφαρμοστεί ένα συλλογικό μοντέλο δουλειάς το οποίο βρίσκεται σε αντίθεση με τον ατομοκεντρικό χαρακτήρα του κοινοβουλίου.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Στην Ολλανδία ο Αλ. Τσίπρας

Με την επίσκεψη στην Ολλανδία και την συμμετοχή του (χθες) σε εκδήλωση που διοργανώνει το Σοσιαλιστικό Κόμμα της χώρας ξεκινά η περιοδεία του Αλέξη Τσίπρα σε ευρωπαϊκές χώρες, με αφορμή την υποψηφιότητά του για την Προεδρεία της Ε.Ε. Η κυβέρνηση επιχείρησε και πάλι να υποβαθμίσει τις επαφές του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη καθώς με ανακοίνωσή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπο αναφέρει: «Ο κ. Τσίπρας, αποκαλύπτοντας έναν-έναν τους περιθωριακούς του συμμάχους στην Ευρώπη, πηγαίνει αύριο στην Ολλανδία, για εκδήλωση του ευρωσκεπτικιστικού, Μαοϊκού, Μαρξιστικού-Λενινιστικού, σοσιαλιστικού κόμματος.» Αξίζει να αναφερθεί ότι το Σ.Κ. Ολλανδίας είναι το τρίτο σε δύναμη κόμμα της χώρας με ποσοστό 9.7% και 15 έδρες στο Κοινοβούλιο ενώ στις τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζεται να διεκδικεί ακόμα και την πρώτη θέση. Στις τελευταίε εκλογές μάλιστα, το «αδερφό» κόμμα της Ν∆, CDA έχει ποσοστό 8.5 % και 13 έδρες.

Συνέντευξη Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ

Την Τετάρτη 22/1/2014, στις 11πμ, ο ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει εκδήλωση στην ΕΣΗΕΑ για τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τις φυλακές (άδειες, φυλακές υψίστης ασφαλείας, στέρηση δικαιωμάτων κρατουμένων). Στην εκδήλωση παρεμβαίνουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου, Τάσος Κουράκης, Ζωή Κωνσταντοπούλου και Αφροδίτη Σταμπουλή, τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος Πάνος Λάμπρου και Μάνια Μπαρσέφσκι, ο Μιχάλης Καλογήρου εκ μέρους του Τμήματος ∆ικαιοσύνης και η Τασία Χριστοδουλοπούλου εκ μέρους του Τμήματος ∆ικαιωμάτων.

ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ» ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

Στέλλα Βρετού

Ενωμένοι οι όμοροι δήμοι ενάντια στο ξεπούλημα

Το ΤΑΙΠΕ∆ «χαρίζει» το Μητροπολιτικό Πάρκο σε ιδιώτες μέχρι τον Φεβρουάριο ο ΤΑΙΠΕ∆, με αδιαφανείς και fast truck διαδικασίες, ετοιμάζεται να ξεπουλήσει μέχρι τον Φεβρουάριο έκταση 6.200 στρεμμάτων που περιλαμβάνει το πρώην αεροδρομίου Ελληνικού μαζί με το Αθλητικό Κέντρο Αγίου Κοσμά και την παραλιακή ζώνη μέχρι το Ολυμπιακό Ιστιοπλοϊκό Κέντρο Γλυφάδας. Η πρόθεση αυτή προκάλεσε την αντίδραση των όμορων δήμων Αλίμου, ΑργυρούποληςΕλληνικού και Γλυφάδας, των δημοτικών κινήσεων της περιοχής («Άνω – Κάτω στο Καλαμάκι», ∆ημοτική Κίνηση Γλυφάδας) καθώς και άλλων συλλογικοτήτων, που οργάνωσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας μέσα στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου, η οποία αναμεταδόθηκε την περασμένη Τρίτη ζωντανά από το ραδιοσταθμό «Κόκκινο 105,5». Στην εκπομπή μίλησαν οι Ν. Μπελαβίλας, καθηγητής ΕΜΠ, υπεύθυνος για τη σύνταξη της μελέτης για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού, Νάντια Βαλαβάνη, βουλευτής Β΄ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ, Ελένη Πορτάλιου, καθηγήτρια ΕΜΠ, επικεφαλής της «Ανοιχτής Πόλη» καθώς και οι δήμαρχοι Αλίμου Θ. Ορφανός, Αργυρούπολης-Ελληνικού Χρ. Κορτζίδης και Γλυφάδας Κ. Κόκορης. Η Ν. Βαλαβάνη αναφέρθηκε στην αρπαγή της δημόσιας περιουσίας και τη σκανδαλώδη παραχώρηση για 99 χρόνια σε «επενδυτές», χωρίς όρους και προϋποθέσεις. «Οι όμοροι δήμοι, οι υπάρχουσες δημόσιες υπηρεσίες, που βρίσκονται και λειτουργούν στο χώρο του Ελληνικού, όπως και οι πολίτες των γύρω δήμων αλλά και ευρύτερα, αποστερούνται αυθαίρετα από τα νόμιμα δικαιώματά τους», τόνισε. O N. Mπελαβίλας ανέλυσε τη μελέτη του ΕΜΠ, η οποία αποτελεί τη μόνη πλήρως κοστολογημένη και τεκμηριωμένη μελέτη που έχει κατατεθεί. «Αξιοποιεί όλες τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις στο χώρο του Αγίου Κοσμά και του Ελληνικού», υπογράμμισε και συμπλήρωσε: «Η μετακόμιση όλων αυτών θα κοστίσει στο δημόσιο 1,5 δισ. ευρώ. Οι φερόμενοι ως «επενδυτές» ζητούν το χώρο χωρίς δεσμεύσεις και όρους. Ξεχάστηκαν και οι υποσχέσεις για τις δέκα χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η μελέτη του ΕΜΠ προβλέπει τη σταδιακή εφαρμογή της, διατηρεί σχεδόν το σύνολο των εγκαταστάσεων που υπάρχουν, πολλές από τις οποίες θα αναβαθμιστούν, και δημιουργεί χώρους αναψυχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών του πάρκου με δημιουργία τουλάχιστον χιλίων θέσεων σταθερής εργασίας».

Η Ε. Πορτάλιου κατέθεσε στοιχεία που θεμελιώνουν σκάνδαλο ολκής. «Το Ελληνικό διεκδικεί η Lamda Dvp των Λάτση και Στέγκου, με πιθανολογούμενο τίμημα 400 – 500 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, ο Σπ. Λάτσης από την πώληση μεριδίου του 36% στην Eurobank χρωστάει στο δημόσιο δύο δισ. ευρώ. Εκεί που μας χρωστάγανε μας πήραν και το βόδι», κατέληξε. Στη συνέχεια το λόγο πήραν οι δήμαρχοι, με πρώτο τον Θ. Ορφανό, ο οποίος δήλωσε τη στήριξή του στη μελέτη του ΕΜΠ, ζητώντας την εγκατάσταση του κέντρου αποκομιδής σκουπιδιών σε χώρο εντός του πρώην Αεροδρομίου. Ο Χρ. Κορτζίδης ξεκαθάρισε πως «οι ενέργειες του ΤΑΙΠΕ∆, δηλαδή της σημερινής Κυβέρνησης της Τρόικας θα μας βρουν στο απέναντι μετερίζι». Ο Κ. Κόκορης τόνισε ότι «η ανάπτυξη εμπορικών κέντρων στο Ελληνικό θα νεκρώσει τη σημερινή αγορά της Γλυφάδας, αλλά και των γύρω δήμων», ενώ ζήτησε την επέκταση του μετρό μέχρι το Ασκληπιείο Βούλας και την αναβάθμιση του μοναδικού δημόσιου νοσοκομείου της Νότιας Αθήνας. Κατόπιν το λόγο πήραν εκπρόσωποι δημοτικών κινήσεων (∆. Κλαυδιανός για το «Άνω – Κάτω στο Καλαμάκι»), Τ. Ταστάνης (δημοτικός σύμβουλος Γλυφάδας), ∆. ∆αβάκης (δημοτικός σύμβουλος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης), καθώς και εκπρόσωποι συλλογικοτήτων (Μουσείο Ολυμπιακής, Υπηρεσία Προνοίας, ) και πολλοί άλλοι. Παναγιώτης Παπαγεωργίου

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Οι δωρεάν συγκοινωνίες χτίζουν μια άλλη κοινωνία

“

ΙΤΑΛΙΑ: Να ετοιμαστούμε για μάχη ευρωπαϊκών διαστάσεων

Ο Μικαέλ Λεβί γράφει για τα μαθήματα που έδωσαν ο αγώνας του Κινήματος για την Ελεύθερη Επιβίβαση και η εντυπωσιακή λαϊκή κινητοποίηση. σελ. 12

Προσφορά στην εργοδοσία το «σύμφωνο ευθύνης»

Ο Τζιάνι Ριναλντίνι μιλά στην ″Εποχή″ για τις ευρωεκλογές, βλέποντάς τις ως ευκαιρία για ενοποίηση της αντίστασης, βάσει των αξιών της αλληλεγγύης. σελ. 13

Ο ΟΛΑΝΤ ΣΤΟ ∆ΡΟΜΟ ΠΟΥ ΧΑΡΑΞΑΝ ΜΠΛΕΡ ΚΑΙ ΣΡΕΝΤΕΡ

πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ βρίσκεται εδώ και ημέρες στο κέντρο της επικαιρότητας όχι τόσο για τον καινούργιο του δεσμό με την ηθοποιό Ζιλί Γκαγιέ, που μπορεί «να φτιάχνει τους Γάλλους» όπως είπε η ελληνίδα τηλεπαρουσιάστρια, Αλλά –κυρίως– για την απότομη στροφή και μετάλλαξή του από σοσιαλιστή σε σοσιαλδημοκράτη, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος. Ο Φρανσουά Ολάντ, αμέσως μετά την εκλογή του, δεν άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης για την πολιτική που ήθελε να ακολουθήσει. Με το «σύμφωνο ευθύνης» που προτείνει στην εργοδοσία και ανακοίνωσε με την τελευταία συνέντευξη τύπου χάραξε το Οδικό Χάρτη μέχρι το 2017. Έτσι ξεκαθάρισε ότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι του α΄ και του β΄ γύρου θα πρέπει να ξεχάσουν όλα όσα είχαν ακούσει προεκλογικά. Γιατί ο ρεαλισμός επιβάλλει να υιοθετηθεί και να ολοκληρωθεί η πολιτική της δεξιάς. Μια πολιτική που απαλλάσσει την εργοδοσία από βάρη και δεσμεύσεις που την περιορίζουν. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να μειωθούν οι υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία και να καταπολεμηθούν οι δεσμεύσεις και οι «υπερβολές» που έχουν επιβληθεί με τη νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις. Έτσι, η εργοδοσία, απαλλαγμένη και ελεύθερη, θα μπορέσει να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, για να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας. Η εργοδοσία δέχτηκε με ικανοποίηση το σύμφωνο ευθύνης, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του γαλλικού ΣΕΒ Πιερ Γκατάς, τόνισε μάλιστα ότι έτσι θα δημιουργηθούν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Την ικανοποίηση της εξέφρασε και η ηγεσία της δεξιάς, παρά τις εσωτερικές τριβές και την πίκρα ότι δρέπουν άλλοι τους καρπούς της πολιτικής της. Το βασικό όμως είναι η ιδεολογική της νίκη που σημειώνεται. Γιατί το σύμφωνο ευθύνης είναι το σύμφωνο της δικής της πολιτικής και

Το διακύβευμα για τις ευρωεκλογές είναι να συσπειρώσουμε όλες τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς που είναι κατά της λιτότητας, για να πούμε τέρμα στην καταπάτηση των δημοκρατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και στην κυριαρχία των χρηματιστικών αγορών, την επανίδρυση της Ευρώπης και την αλληλεγγύη των λαών.

Το φάντασμα των Μπλερ και Σρέντερ πλανάται πάνω από τη Γαλλία.

το δικό της δόγμα που επικρατεί.

Στόχοι σύμφωνα με τις υποδείξεις των Βρυξελλών

Οι Βρυξέλλες χαιρέτισαν τη νέα πολιτική που εξαγγέλθηκε από τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ. «Θεωρούμε ότι οι στόχοι του συμφώνου ευθύνης είναι σύμφωνοι με τις υποδείξεις μας», είπε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ολιβιέ Μπαγί και συνέχισε «Είχαμε καθορίσει μια πολιτική και είμαστε ικανοποιημένοι που βλέπουμε η πολιτική μας και οι προτάσεις μας να βρίσκονται σε καλή κατεύθυνση». Οι γερμανοί ιθύνοντες εξέφρασαν και αυτοί την ικανοποίησή τους για τις «θαρραλέες προτάσεις του γάλλου προέδρου», αν και αυτές «ήρθαν καθυστερημένα». «Καλύτερα αργά παρά ποτέ», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κόμματος της κ. Μέρκελ, Γκούντερ Γκρίχμπαουμ. Το σύμφωνο ευθύνης προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την άλλη όχθη. Τα συνδικάτα εξέφρασαν την αντίθεσή τους, κινήματα και οργανώσεις (Attac, οικονομολόγοι,

Φυγή προς τα εμπρός με νέα δυναμική στη γαλλογερμανική συμμαχία

Μέτωπο της Αριστεράς, ΝΑΚ κ.λπ.) εξήγγειλαν νέα –σε συνέχεια αυτής της 1ης ∆εκεμβρίου– μεγάλη διαδήλωση. Αντιδράσεις υπήρξαν και στον κόσμο που ακολουθεί το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Τα κόμματα της αριστεράς και ιδιαίτερα οι δυνάμεις του Μετώπου της Αριστεράς (ΓΚΚ και Κόμμα της Αριστεράς) φαίνεται πως ξεπερνούν τα προβλήματα που έχουν προκληθεί από διαφωνίες σε ζητήματα τακτικής στις δημοτικές εκλογές.

Η απάντηση της αριστεράς στις ευρωεκλογές

Σήμερα, μετά τις εξαγγελίες του Ολάντ, «θα πρέπει να ξεφύγουμε από αυτή την κατάσταση», δήλωσε ο Ζαν Λικ Μελανσόν, που συναντήθηκε προχθές Παρασκευή με τον εθνικό γραμματέα του Γαλλικού ΚΚ Πιερ Λοράν, ο οποίος δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι «υπήρξε προσέγγιση των απόψεών μας» για την αντιμετώπιση της πολιτικής του Φρανσουά Ολάντ. «Καθορίσαμε τους άξονες της κινητο-

κ. Μέρκελ, μόλις ανέλαβε και πάλι τα καθήκοντά της με τη στήριξη της μεγάλης συμμαχίας CDU και SPD (δεξιάς και σοσιαλδημοκρατίας), ζήτησε από το βήμα της βουλής οι ευρωπαίοι σύμμαχοι να κάνουν ένα τεράστιο ποιοτικό βήμα, να δεσμευθούν και να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Και για να μην αφήσει καμιά αμφιβολία επέμεινε στην ανάγκη των δομικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα της κοινωνικής προστασίας, στην ευελιξία της αγοράς εργασίας, ώστε να μειωθεί το κό-

ποίησης για το φορολογικό, την απασχόληση, τους θεσμούς» και, πρόσθεσε ότι η συζήτηση θα πρέπει να συνεχιστεί «για τις ευρωεκλογές, που είναι η πρώτη προτεραιότητά μας. Το διακύβευμα για τις ευρωεκλογές είναι να συσπειρώσουμε όλες τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς που είναι κατά της λιτότητας, για να πούμε τέρμα στην καταπάτηση των δημοκρατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και στην κυριαρχία των χρηματιστικών αγορών, την επανίδρυση της Ευρώπης και την αλληλεγγύη των λαών».

στος εργασίας και να κερδηθεί το στοίχημα της ανταγωνιστικότητας. Ζήτησε, δηλαδή, οι σύμμαχοι να ευθυγραμμιστούν με την πολιτική που ακολούθησε ο Γκέρχαρντ Σρέντερ στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο Φρανσουά Ολάντ αυτή ακριβώς την πολιτική εξήγγειλε, δίνοντας έτσι μια νέα δυναμική στη «γάλλο – γερμανική συμμαχία». Ένα μεγάλο πρόβλημα όμως είναι ότι αυτή η μεγάλη φυγή προς τα εμπρός γίνεται τη στιγμή που το γερμανικό μοντέλο δείχνει σημά-

Μ.Κοβάνης

δια κόπωσης. Η Γερμανία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της στατιστικής υπηρεσίας της ομοσπονδίας, θα σημειώσει σχετική στασιμότητα το 2013 (είχε μόνο 0,4% ανάπτυξη). Οι εξαγωγές της έπεσαν λόγω των προγραμμάτων λιτότητας που εφαρμόστηκαν σε χώρες της ευρωζώνης, δηλαδή στις χώρες που συνεχίζουν να είναι οι βασικοί πελάτες των γερμανικών προϊόντων. Η πτώση αυτή δεν έχει αναπληρωθεί από την εσωτερική κατανάλωση. •

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Ο αγώνας του Κινήματος για την Ελεύθερη Επιβίβαση πυροδότησε την ευρεία και εντυπωσιακή λαϊκή κινητοποίηση στη Βραζιλία τον περασμένο Ιούνιο. Ποια μαθήματα μπορούμε να πάρουμε από αυτήν την εμπειρία;

Οι δωρεάν συγκοινωνίες χτίζουν μια άλλη κοινωνία Το παράδειγμα του Κινήματος για την Ελεύθερη Επιβίβαση στη Βραζιλία

Tου Μικαέλ Λεβί

αγώνας του Κινήματος για την Ελεύθερη Επιβίβαση [Movimento Passe Livre/ MPL – κίνημα για τις δωρεάν, δημόσιες συγκοινωνίες ενάντια στην αύξηση των εισιτηρίων των μέσων μεταφοράς] είναι αυτός που πυροδότησε την ευρεία και εντυπωσιακή λαϊκή κινητοποίηση στη Βραζιλία τον περασμένο Ιούνιο. Ποια μαθήματα μπορούμε να πάρουμε από αυτήν την εμπειρία και ποια είναι η κοινωνική, οικολογική και πολιτική εμβέλεια του αγώνα για δωρεάν συγκοινωνίες; Το MPL ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2005, με την ευκαιρία του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ στο Πόρτο Αλέγκρε, ως ένα ομοσπονδιακού τύπου δίκτυο τοπικών συλλογικοτήτων. Αυτές οι συλλογικότητες υπήρχαν εδώ και αρκετά χρόνια και είχαν ήδη δώσει σημαντικούς αγώνες, όπως αυτός στο Σαλβαδόρ ντα Μπαΐα το 2003, ενάντια στην αύξηση της τιμής του εισιτηρίου των λεωφορείων. Στη Χάρτα Αρχών του, το MPL ορίζεται ως «ένα οριζόντιο, αυτόνομο, ανεξάρτητο κίνημα, μη-κομματικό αλλά όχι ενάντια στα κόμματα». Η αυτονομία του κινήματος απέναντι στα κόμματα σηματοδοτεί την άρνησή του να εργαλειοποιηθεί από αυτά, χωρίς ωστόσο να απορρίπτει τη συνεργασία και την κοινή δράση με πολιτικές οργανώσεις, ιδιαίτερα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Συνεργάζεται, επίσης, με συνεταιρισμούς λαϊκών συνοικιών, με κινήματα για το δικαίωμα στην κατοικία, με δίκτυα αγώνα για την υγεία και με ορισμένα συνδικάτα (εργαζομένων στο μετρό, εκπαιδευτικών). Αντιμετωπίζει τις δωρεάν συγκοινωνίες όχι ως έναν αυτοσκοπό, αλλά ως «μέσο για την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας». Μικρό σε μέγεθος, το δίκτυο δεν ξεπέρασε ποτέ τις μερικές εκατοντάδες μέλη, που προέρχονταν αρχικά από τα λύκεια και αργότερα από ορισμένες λαϊκές συνοικίες.

Άμεση δράση στο δρόμο

Τον Νοέμβριο του 2013, πραγματοποίησε για πρώτη φορά ένα Εθνικό Συνέδριο στη Βραζίλια –χάρη στην οικονομική υποστήριξη του βραζιλιάνικου παραρτήματος του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ– στο οποίο συμμετείχαν 150 αντιπρόσωποι, που εκπροσωπούσαν 14 τοπικές συλλογικότητες.

Η μέθοδος αγώνα του MPL είναι περισσότερο η άμεση δράση στο δρόμο, που είναι συχνά παιχνιδιάρικη και αυθάδικη, παρά η «διαπραγμάτευση» ή ο «διάλογος» με τις αρχές. Τα μέλη του δεν φετιχοποιούν ούτε τη βία ούτε τη μη-βία^ μια από τις τυπικές δράσεις τους είναι το μπλοκάρισμα των δρόμων με ήχους από μουσικές μπάντες και βάζοντας φωτιά σε λάστιχα και σε «catracas»1. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι οι συγκοινωνίες, που αρχικά αποτελούσαν δημόσια υπηρεσία, ιδιωτικοποιήθηκαν σε όλες τις πόλεις της χώρας. Παρόλα αυτά, οι δήμοι διατηρούν κάποιον έλεγχο πάνω στην τιμή των εισιτηρίων. Η ευφυής τακτική του MPL ήταν το να αφοσιωθεί καταρχάς σε έναν συγκεκριμένο και άμεσο στόχο: ενάντια στην αύξηση της τιμής των εισιτηρίων. Απορρίπτοντας τα κατ’ επίφαση «τεχνικά» και «ορθολογικά» επιχειρήματα των αρχών, το MPL κινητοποίησε χιλιάδες διαδηλωτές, που καταστάλθηκαν βίαια από την αστυνομία? στη συνέχεια έγιναν δεκάδες χιλιάδες και μετά εκατομμύρια (με αντίτιμο μια κάποια πολιτική διάλυση) και οι τοπικές αρχές αναγκάστηκαν εσπευσμένα να ακυρώσουν τις αυξήσεις. Πρώτο σημαντικό μάθημα: ο αγώνας ανταμείβεται, μπορούμε να κερδίσουμε και να οδηγήσουμε σε οπισθοχώρηση τις «υπεύθυνες» αρχές! Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της πρακτικής και επείγουσας μάχης, το MPL δεν σταμάτησε ούτε λεπτό να δρα για το στρατηγικό του στόχο: τη μηδενική τιμή, τη δημόσια και δωρεάν συγκοινωνία. Γι’ αυτόν τον σκοπό, όπως σημειώνεται στη Χάρτα Αρχών, θα πρέπει να «πάρουμε τις συγκοινωνίες από τον ιδιωτικό τομέα τοποθετώντας τις στον έλεγχο των εργαζομένων και του λαού». Πρόκειται για μια στοιχειώδη απαίτηση κοινωνικής δικαιοσύνης: η τιμή των εισιτηρίων είναι απαγορευτική για τα πιο φτωχά στρώματα του πληθυσμού που ζουν στην υποβαθμισμένη περιφέρεια των μεγάλων πόλεων και εξαρτώνται από τις συγκοινωνίες για να φτάσουν στη δουλειά ή στο χώρο σπουδών τους. Είναι μια διεκδίκηση που αφορά άμεσα τους νέους, τους εργαζόμενους, τις γυναίκες, τους κατοίκους των παραγκουπόλεων, δηλαδή τη μεγάλη πλειοψηφία του αστικού πληθυσμού. Όμως, η μηδενική τιμή αντιπροσωπεύει, επίσης, ένα έντονα ανατρεπτικό και αντι-συστημικό αίτημα: όπως ση-

μειώνεται στη Χάρτα Αρχών του MPL «τα αιτήματά μας υπερβαίνουν τα όρια του καπιταλισμού και θέτουν υπό αμφισβήτηση την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων».

Συγκεκριμένη ουτοπία

Πρόκειται για ένα ωραίο παράδειγμα αυτού που ο μαρξιστής φιλόσοφος Ερνστ Μπλοχ αποκαλούσε συγκεκριμένη ουτοπία. Υπάρχουν, βέβαια, πόλεις στη Βραζιλία ή στην Ευρώπη, όπου μια τέτοια πρόταση θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Πολλές εξειδικευμένες έρευνες έχουν δείξει ότι κάτι τέτοιο είναι απολύτως εφικτό, χωρίς να επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός των τοπικών διοικήσεων. Ωστόσο, το δικαίωμα του δωρεάν [gratuite] είναι μια επαναστατική αρχή που αντιβαίνει στην καπιταλιστική λογική, για την οποία τα πάντα είναι εμπόρευμα^ είναι, λοιπόν, μια έννοια ανυπόφορη, απαράδεκτη και παράλογη για την κερδοσκοπική ορθολογικότητα του συστήματος. Πολύ περισσότερο αφού, όπως υποστηρίζει το MPL, οι δωρεάν συγκοινωνίες αντιπροσωπεύουν ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για δωρεάν πρόσβαση και σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες: την εκπαίδευση, την υγεία, κ.τ.λ. Στην πραγματικότητα, το δικαίωμα του δωρεάν είναι το προσχεδίασμα μιας άλλης κοινωνίας, θεμελιωμένης σε διαφορετικές αξίες και κανόνες από αυτούς της καπιταλιστικής αγοράς και του κέρδους. Υπάρχει μια ακόμη διάσταση της διεκδίκησης για δωρεάν συγκοινωνίες, η οποία δεν έχει μέχρι στιγμής αναδειχθεί επαρκώς από το MPL (αλλά αρχίζει να λαμβάνεται υπόψη): η οικολογική. Το παρόν, εντελώς ανορθολογικό, σύστημα άμετρης ανάπτυξης του ατομικού αυτοκινήτου αποτελεί μια καταστροφή τόσο για την υγεία των κατοίκων των μεγάλων πόλεων, όσο και για το περιβάλλον. Όπως γνωρίζουμε, το αυτοκίνητο είναι μια από τις κυριότερες πηγές εκπομπής καυσαερίου, υπεύθυνου για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την οικολογική καταστροφή της κλιματικής αλλαγής. Το αυτοκίνητο παραμένει, από τον Φορντισμό μέχρι σήμερα, ένα εμπόρευμα που λειτουργεί ως φάρος του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος^ κατά συνέπεια, οι πόλεις είναι εξ ολοκλήρου οργανωμένες σύμφωνα με την κίνηση των αυτοκινήτων. Κι όμως, όλες οι έρευνες

δείχνουν ότι ένα αποτελεσματικό, εκτεταμένο και δωρεάν σύστημα μαζικών μεταφορών, θα επέτρεπε τη σημαντική μείωση της χρήσης του ατομικού αυτοκινήτου. Το διακύβευμα δεν είναι, απλώς, η τιμή του εισιτηρίου του λεωφορείου ή του μετρό, αλλά ένας διαφορετικός τρόπος ζωής μέσα στην πόλη, πολύ απλά ένας άλλος τρόπος ζωής.

Πηγή έμπνευσης

Συνοψίζοντας, ο αγώνας για δωρεάν, δημόσια συγκοινωνία είναι ταυτόχρονα μια μάχη για κοινωνική δικαιοσύνη, για το υλικό συμφέρον των νέων και των εργαζομένων, για την αρχή της δωρεάν πρόσβασης, για τη δημόσια υγεία, για την υπεράσπιση των οικολογικών ισορροπιών. Επιτρέπει να δημιουργηθούν ευρείες συμμαχίες και να δημιουργηθούν ρωγμές στην ανορθολογικότητα του εμπορικού συστήματος. Θα έπρεπε, άραγε, και στην Ελλάδα να εμπνευστούμε από το παράδειγμα του MPL προωθώντας στις πόλεις μας πλατιά, ενωτικά, αυτόνομα κινήματα αγώνα για τη δωρεάν πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες; Πριν από μερικούς μήνες, ο τραγικός θάνατος ενός νέου που σπρώχθηκε από τους ελεγκτές, επειδή διέπραξε το «έγκλημα» του να κυκλοφορεί χωρίς εισιτήριο, άγγιξε την κοινή γνώμη. Έγιναν διαδηλώσεις, όχι αναίτια, ενάντια στη βιαιότητα των ελεγκτών. Αλλά το ουσιώδες πρόβλημα είναι αλλού: στον παραλογισμό του να πρέπει κανείς να πληρώνει για τις δημόσιες συγκοινωνίες σε μια χώρα με τέτοια ποσοστά ανεργίας και φτώχειας. Θα αρκούσε μια μικρή αύξηση ορισμένων φόρων, όπως για παράδειγμα των αυτοκινήτων πολυτελείας ή και των ρυπογόνων, για να μπορούν να χρηματοδοτηθούν οι δωρεάν συγκοινωνίες στην Αθήνα. ∆εν είναι απλώς ένα «τεχνικό» ή οικονομικό πρόβλημα, αλλά ένα ζήτημα εξαιρετικά πολιτικό. Σημείωση: 1 Πρόκειται για μια αρκετά άκαμπτη, περιστρεφόμενη μεταλλική ράβδο τοποθετημένη σε κάθε λεωφορείο, την οποία δεν μπορεί κανείς να διασχίσει, παρά μόνο μετά την πληρωμή του εισιτηρίου σε έναν ελεγκτή. Το σύμβολο του MPL είναι μια φλεγόμενη «catraca»…

Μετάφραση: Βασιάννα Κωνσταντοπούλου

“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

∆ΙΕΘΝΗ

Η ευρωπαϊκή διάσταση της απάντησης μπορεί να τροφοδοτήσει την ενοποίηση της αντίστασης αναδεικνύοντας τις αξίες της αλληλεγγύης. Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα υποκείμενο που να έχει μαζικές διαστάσεις, που ο κόσμος να έχει την αίσθηση ότι μετράει σε κάτι. Για αυτό το ραντεβού μας με τις ευρωεκλογές μπορεί να έχει αυτή την έννοια.

«Να ετοιμαστούμε για μάχη ευρωπαϊκών διαστάσεων»

Ο Τζιάνι Ριναλντίνι.

Συνέντευξη με τον Τζιάνι Ριναλντίνι, πρώην γραμματέα της FIOM CGIL Την ανάγκη στήριξης από τον πολύπαθο κόσμο της εργασίας της υποψηφιότητας του Αλέξη Τσίπρα στην Ιταλία για την προεδρία της Κομισιόν και την προσπάθεια δημιουργίας ενός ενωτικού αριστερού ψηφοδελτίου με βάση τις προτάσεις της Μπάρμπαρα Σπινέλι υποστηρίζει από την «Εποχή» ο Τζιάνι Ριναλντίνι, ο πρώην γραμματέας του μεγαλύτερου και αριστερού ιταλικού συνδικάτου Εργατών Μετάλλου FIOM CGIL.

Τη συνέντευξη πήρε ο Αργύρης Παναγόπουλος

Η εργασία στην Ιταλία έχει βρεθεί στο στόχαστρο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Στο κοινωνικό επίπεδο η Ιταλία έχει ξεπεράσει στην ανεργία κάθε δραματικό όριο, όπως και η Ελλάδα. Βρισκόμαστε μπροστά στην καταστροφή όλων των μορφών προστασίας των εργαζομένων και των κανόνων συλλογικής διαπραγμάτευσης τόσο σε ό,τι αφορά τις εθνικές όσο και τις εταιρικές συλλογικές συμβάσεις. Μου φαίνεται ότι είμαστε μάρτυρες στην Ευρώπη της επέκτασης του κοινωνικού και συνδικαλιστικού μοντέλου των ΗΠΑ και γενικότερα των αγγλοσαξονικών χωρών. Που εστιάζει στην υπέρβαση όλων των προβλημάτων τα οποία εμπεριέχουν κοινωνική αντιπαράθεση. Γιατί η λογική του νεοφιλελευθερισμού που κυριαρχεί σε αυτές τις διαδικασίες βάζει στο κέντρο της την επιχείρηση, δηλαδή το κέρδος και τις χρηματοοικονομικές αποδόσεις σε μια λογική τοπικού και παγκοσμιοποιημένου ανταγωνισμού. Αυτό καθορίζει έναν ανταγωνισμό ανάμεσα στους εργαζόμενους, τόσο ανάμεσα στις διάφορες χώρες όσο και στο εσωτερικό της κάθε χώρας. Είναι ένας εμπορικός και νομισματικός πόλεμος, όπως είδαμε με την υποτίμηση του αμερικανικού νομίσματος. Αντίθετα, η Ευρώπη κρεμάστηκε από μόνη της από την πολιτική της τρόικας και της ΕΚΤ. Γιατί δεν αντιδρά ο κόσμος;

Γιατί η κατάσταση αυτή συμπληρώνεται στο πολιτικό επίπεδο από τη διαδοχική αναπαραγωγή λύσεων «πλατιών συμμαχιών», που καλύπτουν ακόμη και στο επικοινωνιακό επίπεδο την αίσθηση που έχει ο κόσμος. Έτσι αυξάνεται διαρκώς το ποσοστό που έχει μια μεγάλη απογοήτευση και καμία εμπιστοσύνη ότι θα γίνει κάτι. Υπήρξαν μεγάλες κινητοποιήσεις, που τελείωσαν όμως πολύ γρήγορα. Ο κόσμος έχει ένα μεγάλο θυμό, αλλά και ένα μεγάλο αίσθημα παράδοσης, που εκφράζεται στις εκλογικές αναμετρήσεις με την αποχή, που είναι ιδιαίτερα υψηλή ανάμεσα στους εργαζομένους, ή την εμφάνιση φαινομένων όπως του Γκρίλο. Εάν δεν υπήρχε το κίνημα του Γκρίλο, η αποχή στην Ιταλία θα ξεπερνούσε το 40%. Ο Γκρίλο έπιασε το σφιγμό του μέσου εργαζόμενου και το μέσου νέου ζητώντας να στείλουμε στο σπίτι τους τους πολιτικούς.

σης μπορεί να τροφοδοτήσει την ενοποίηση της αντίστασης αναδεικνύοντας τις αξίες της αλληλεγγύης, που είναι βασικές για τα κινήματα των εργαζομένων. Όταν ήμουν γραμματέας του συνδικάτου Εργατών Μετάλλου FIOM συμμετείχα σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές και διεθνείς συναντήσεις συνδικάτων. Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα υποκείμενο που να έχει μαζικές διαστάσεις, που ο κόσμος να έχει την αίσθηση ότι μετράει σε κάτι, αυτό είναι βασικό στοιχείο. Για αυτό το ραντεβού μας με τις ευρωεκλογές μπορεί να έχει αυτή την έννοια. Αυτό που αντιπροσωπεύει ο ΣΥΡΙΖΑ και ο πρόεδρος του στη χώρα μας πρέπει να αποτελέσει ένα νεωτεριστικό στοιχείο μέσα σε αυτό το σενάριο. Πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά ενός καινούργιου πράγματος και να μην επαναλαμβάνει πράγματα από το παρελθόν που είχαν άσχημη κατάληξη.

Από τη στιγμή που αυτοί δεν φεύγουν μόνοι τους υπάρχει η ελπίδα της αλλαγής και της ανατροπής; Πρέπει να ξεκινήσουμε να διαμορφώνουμε ένα δρόμο που θα περάσει η αλλαγή. Σήμερα καμία πολιτική δύναμη της αριστεράς δεν δίνει μια απάντηση, γιατί περάσαμε σε μια ιστορία διασπάσεων και διαφοροποιήσεων που οδήγησαν στον πλήρη κατακερματισμό. Ο κόσμος της αριστεράς δυσκολεύεται να στοιχηματίσει στο ένα ή το άλλο πολιτικό υποκείμενο. Η ευρωπαϊκή διάσταση της απάντη-

Η πρόταση της Μπάρμπαρα Σπινέλι για ένα ενωτικό ψηφοδέλτιο της ιταλικής αριστεράς με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα στην Ιταλία είναι εφικτή; Η πρόταση της Σπινέλι έχει αυτή την έννοια, γιατί τα άτομα που ξεκίνησαν την πρωτοβουλία της δίνουν μια μεγάλη ανάσα. Η πρόταση αυτή μπορεί να ανοίξει μια νέα σελίδα στην ιστορία της ιταλικής αριστεράς. Είναι μια πολύ θετική πρόταση και ένα μεγάλο τμήμα του συνδικαλιστικού κινήματος μπορεί να βρει σημείο σύμπλευσης με ένα ψηφοδέλτιο που θα έχει δημιουργηθεί με

Ποιος είναι ο Τζιάνι Ριναλντίνι

Τζιάνι Ριναλντίνι ήταν για περίπου μια δεκαετία, από το 2002 έως και το 2010, ο γραμματέας του μεγαλύτερου ιταλικού και αριστερού συνδικάτου Εργατών Μετάλλου FIOM CGIL. Γεννήθηκε στην «κόκκινη» Ρέτζιο Εμίλια, κοντά στην Μπολόνια. Το 2009, μαζί με άλλα ηγετικά στελέχη της CGIL, παρουσίασε την πλατφόρμα «Η CGIL που θέλουμε», διαμορφώνοντας το νέο πλαίσιο της ριζοσπαστικής αριστεράς στο εσωτερικό του μεγαλύτερου ιταλικού συνδικάτου. Μετά από οκτώ χρόνια στην ηγεσία της FIOM o Ριναλντίνι διευκόλυνε την εκλογή του Μαουρίτσιο Λαντίνι, που είναι και αυτός από τη Ρέτζιο Εμίλια. Ο Ριναλντίνι προέρχεται από το ιστορικό Ιταλικό ΚΚ και υποστηρίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός μαζικού, λαϊκού και ριζοσπαστικού κόμματος της αριστεράς στην Ιταλία.

αυτόν τον τρόπο. Ο νέος γραμματέας του ∆ημοκρατικού Κόμματος Ρέντζι παρουσίασε τις προτάσεις του για την εργασία. ∆εν έχω καμιά αισιοδοξία για το τι θέλει να κάνει ο Ρέντζι για την εργασία. Επίσης δεν πρόκειται να κάνει τίποτα στο άμεσο μέλλον. Αυτός θέτει περιθώρια οκταμήνου, ενώ η κυβέρνηση Λέτα θα παραμείνει τουλάχιστον για ένα ακόμη 10μηνο ή ένα χρόνο. Ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών που θα ακολουθήσουν, μου φαίνεται ότι οι προτάσεις του για την εργασία έχουν προεκλογικό χαρακτήρα. Το πραγματικό πρόβλημα επανεκκίνησης της Ιταλίας είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα. Αυτοί συνεχίζουν να μιλάνε για αγορά εργασίας, όταν η εργασία δεν υπάρχει. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας απαιτεί δημόσιες επενδύσεις και βιομηχανική και επιχειρηματική πολιτική. ∆ύο στοιχεία που αντανακλώνται στην ευρωπαϊκή πολιτική. Αυτό είναι το βασικό σημείο που με πείθει για την υποψηφιότητα του Τσίπρα, γιατί θα πρέπει να ετοιμάσουμε το έδαφος για μια μάχη ευρωπαϊκών διαστάσεων. Μέσα σε αυτές θα πρέπει να ξεκινήσουν σε κάθε χώρα οι προσπάθειες για ενίσχυση της απασχόλησης. Η Ευρώπη, όπως είναι φτιαγμένη σήμερα, τροφοδοτεί ένα πόλεμο όλων εναντίον όλων, που οδηγεί αναπόφευκτα στην αντιπαράθεση ανάμεσα στους εργαζόμενους των διαφορετικών χωρών. Πρέπει να φανταστούμε μια Ευρώπη που να έχει στο επίκεντρό της τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της, μια διαδικασία πραγματικής ανοικοδόμησης της Ευρώπης, ξεκινώντας από τις δημοσιονομικές και φορολογικές πολιτικές, των δικαιωμάτων. Μια Ευρώπη πρέπει να ανοικοδομηθεί με άξονα το κοινωνικό κράτος. Αντίθετα, στην Ευρώπη η μια χώρα μετά την άλλη εισάγει το μοντέλο των ΗΠΑ, όπου δεν υπάρχουν οι εθνικές συλλογικές συμβάσεις, το συνδικάτο δεν μπορεί να μπει στους χώρους εργασίας, γιατί οι διαδικασίες είναι αποτρεπτικές, δεν υπάρχει το κοινωνικό κράτος, δεν υπάρχει το δικαίωμα στην Υγεία. Μια πολιτική και πολιτιστική φιλοσοφία που ανήκει στις αγγλοσαξονικές χώρες και δεν έχει να κάνει τίποτε με τη δική μας ιστορία.

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

“Είναι εντυπωσιακό ότι τα υπόλοιπα κόμματα του κοινοβουλίου δεν λένε σχεδόν τίποτα γύρω από την Ευρώπη“. Η Αριστερά μειονεκτεί, ωστόσο, κατά το ότι “δεν έχει καταφέρει να γίνουν κατανοητές οι διαφορετικές απόψεις” στο εσωτερικό της.

«Η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι μια αριστερή ιδέα»

Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του die Linke Γκρεγκόρ Γκίζι.

Στην πορεία του die Linke προς τις ευρωεκλογές, ο Ο. Λαφοντέν αποκρούει την κριτική

το die Linke συνεχίζεται η συζήτηση επί τμημάτων του προγράμματος ενόψει ευρωεκλογών. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται ένα σύντομο απόσπασμα από το προοίμιο του προγράμματος, το οποίο αναμένεται να οριστικοποιηθεί στο συνέδριο του κόμματος που θα διεξαχθεί στα μέσα Φεβρουαρίου στο Αμβούργο. Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του κόμματος Γκ. Γκίζι επανέλαβε, σε ενημερωτική εκπομπή του καναλιού ARD το βράδυ της Κυριακής, την κριτική του, σύμφωνα με την οποία «δεν είναι όλες οι διατυπώσεις [του προγράμματος] ευτυχείς» και ότι θα μπορούσε να επιλέξει κανείς «και μια διαφορετική διατύπωση». «Είμαι απολύτως βέβαιος ότι αυτή η πρόταση δεν πρόκειται να περάσει ως έχει από το συνέδριο», δήλωσε το περασμένο Σάββατο στο ραδιοφωνικό σταθμό SWR ο αντιπρόεδρος της Κ.Ο. του die Linke Ντίτμαρ Μπαρτς. Η Ζ. Βάγκενκνεχτ υποστήριξε ότι «δεν θα πρέπει να συνδέει κανείς τον όρο «μιλιταριστική» με την ΕΕ».

Ριζική αλλαγή, όχι διάλυση

αφορά τη θεμελιώδη σχέση με την ΕΕ. Ο Γκίζι τόνισε ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι «μια αριστερή ιδέα, την οποία και θα υπερασπιστούμε». Το die Linke δεν επιθυμεί τη διάλυση της ΕΕ αλλά τη «ριζική αλλαγή της, ώστε να γίνει πιο δημοκρατική, πιο ειρηνική, πιο κοινωνική». Το κόμμα της Αριστεράς «θα παλέψει για να ξαναγίνει η ευρωπαϊκή ιδέα ελκυστική», μια ιδέα που υπονομεύεται αυτή τη στιγμή από την πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης. Ο Μπαρτς διευκρίνισε ότι ναι μεν είναι αναγκαία η κριτική στην ΕΕ, «εξίσου αναγκαίο όμως είναι και ένα ξεκάθαρο «ναι» στο ευρωπαϊκό σχέδιο». Ο πρώην πρόεδρος του κόμματος Ο. Λαφοντέν, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς την Κυριακή στο Βερολίνο, χαρακτήρισε «ανοησίες» τους ισχυρισμούς ότι το die Linke είναι κατά της Ευρώπης. Η Βάγκενκνεχτ, από την πλευρά της, τόνισε πως όποιος παίρνει στα σοβαρά τις ευρωπαϊκές αξίες και τα ευρωπαϊκά ιδεώδη δεν μπορεί παρά να ασκεί κριτική στην ΕΕ με τη σημερινή της μορφή: «Το βρίσκω θρασύτατο να προσάπτει κανείς ειδικά στην Αριστερά ότι δήθεν είναι κατά της Ευρώπης».

Η Βάγκενκνεχτ επισήμανε ακόμη ότι ο αυξανόμενος ευρωσκεπτικισμός των πολιτών οφείλεται στον τρόπο δράσης των ευρωπαϊκών θεσμών. Όποιος θέλει να αντιταχθεί σε αυτή την αντιευρωπαϊκή μισαλλοδοξία θα έπρεπε να ζητάει την αλλαγή των Ευρωπαϊκών Συνθηκών και μια άλλη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. «Οι υπάρχουσες Συνθήκες επενδύουν στην ενίσχυση του κοινωνικού ντάμπινγκ σε ένα όλο και πιο χαμηλό επίπεδο κοινωνικών παροχών, ολοένα λιγότερους φόρους για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, όλο και πιο χαλαρές ρυθμίσεις για τις τράπεζες».

Η δουλειά της Αριστεράς

Το μέλος της Κ.Ε. του die Linke Ντ. Χάιλιγκ χαιρέτισε τη συζήτηση που διεξάγεται στο κόμμα γύρω από την Ευρώπη, καθώς, όπως είπε, «είναι εντυπωσιακό ότι τα υπόλοιπα κόμματα του κοινοβουλίου δεν λένε σχεδόν τίποτα επί του θέματος». Η Αριστερά μειονεκτεί, ωστόσο, κατά το ότι «δεν έχει καταφέρει να γίνουν κατανοητές οι διαφορετικές απόψεις» στο εσωτερικό της. Πρόκειται, όπως επισήμανε, για

“

Συνασπισμός μεγάλος μόνο στο όνομα ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η συζήτηση συνεχίζεται και όσον

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

υμπληρώνονται πλέον τέσσερις μήνες από την ημέρα των γερμανικών εκλογών και ένας από το σχηματισμό της κυβέρνησης του μεγάλου συνασπισμού στο Βερολίνο. Κανείς, όμως, δεν έχει καταλάβει ότι κάτι άλλαξε, αφού όσο «μεγάλος» είναι αυτός ο συνασπισμός κατ’ όνομα τόσο πιο πολύ δείχνει να μπλέκεται σε κομματικές μικρότητες που τον κάνουν να χάνει σε κύρος. Ισως να φταίει το ατύχημα της κυρίας Μέρκελ, ίσως να είναι ακόμα πολύ βαριές οι μνήμες στις τάξεις της σοσιαλδημοκρατίας από την προηγούμενη ανάλογη δικομματική συνεργασία. Το θέμα είναι ότι η Ευρώπη συνεχίζει να περιμένει κάποιο σήμα από το Βερολίνο για τη μελλοντική της πορεία σε μια χρονιά ευρωεκλογών αλλά η γερμανική πολιτική ηγεσία επιμένει να σφυρίζει αδιάφορα. Αυτό που δείχνουν να επιδιώκουν τα δύο κυβερνητικά κόμματα είναι το «τσιμέντωμα» της συνεργασίας τους και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς δεν δίστασε να χαριεντιστεί με τον έλληνα πρωθυπουργό στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, κάτω από το μάλλον απλοϊκό σύνθημα «εμείς οι φιλοευρωπαίοι θα κερδίσουμε» στις ευρωεκλογές. Και εδώ φαίνεται ότι είναι το κλειδί για να εξηγήσει κανείς την αναβλητικότητα του Βερολίνου. Με βάση τις ως τώρα ενδείξεις οι δυνάμεις της «αντιπολίτευσης» σε ολόκληρη την Ευρώπη θα βγουν ενισχυμένες από αυτή την εκλογική διαδικασία στα τέλη Μαΐου. Κατά συνέπεια η εκ των προτέρων «άτυπη» συμφωνία χριστιανοδημοκρατίας και σοσιαλδημοκρατίας για ένα μεγάλο συνασπισμό και μέσα στην ευρωβουλή καθίσταται ζωτικά αναγκαία, έτσι ώστε να μπορέσουν να διασφαλίσουν τη συνέχιση της σημερινής πολιτικής τους, έχοντας μια ασφαλή πλειοψηφία που θα τους επιτρέπει να καθορίζουν τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Μια πολιτική που στη-

ρίζεται στην εμμονή των συντηρητικών σε συνταγές νεοφιλελευθερισμού και στην ανικανότητα των σοσιαλδημοκρατών να παρουσιάσουν μια άλλη λύση. Η ιδεολογική αντεπίθεση του γερμανού προέδρου της ∆ημοκρατίας Γιόακιμ Γκάουκ υπέρ της αποκατάστασης του όρου «νεοφιλελευθερισμός» τις περασμένες ημέρες, δείχνει ακριβώς τον προβληματισμό, που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης. Την ώρα που οι Γάλλοι ασχολούνται με τη σημασία της φιλελεύθερης αντιμετώπισης της ερωτικής ζωής των προέδρων τους, οι Γερμανοί προετοιμάζουν τα ιδεολογήματα του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού πάνω στα οποία θέλουν να κτίσουν τη νέα Ευρώπη. Από αυτή την άποψη έχουν δίκιο αυτοί που λένε ότι τίποτα ουσιαστικό δεν πρόκειται να αποφασιστεί πριν τις ευρωεκλογές, όταν και θα έχουν ξεκαθαρίσει οι πολιτικοί συσχετισμοί στην Ευρώπη. Αυτό που θέλει το

διαφορετικές μεν, όχι όμως «ασυμφιλίωτες απόψεις» σχετικά με την ΕΕ. Ο Χάιλιγκ ζήτησε ακόμη «να αποφεύγονται οι μονόπλευροι και ασαφείς χαρακτηρισμοί σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση». Υποστήριξε ότι «η ΕΕ έχει πάψει να υπηρετεί το στόχο μιας ειρηνικής, κοινωνικής αλλά και οικονομικής και οικολογικής εξισορρόπησης στην Ευρώπη». Συγχρόνως, όμως, υπενθύμισε ότι για πολύ καιρό δεν ήταν αυτονόητο πως οι άνθρωποι θα μπορούσαν να συνεννοούνται πολιτικά στην Ευρώπη πέρα από εθνικά σύνορα. Ο Χάιλιγκ χαρακτήρισε έτσι «λανθασμένη» τη διατύπωση σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη έχει μετεξελιχθεί σε μια «νεοφιλελεύθερη, μιλιταριστική και βαθύτατα αντιδημοκρατική δύναμη». Εάν η Ευρώπη έχει απολέσει το χαρακτήρα της ως μιας αρχικά ειρηνικής και αργότερα κοινωνικής ένωσης, «τότε θα πρέπει να είμαστε εμείς αυτοί που θα της το ξαναθυμίσουν –όχι μόνο στις Βρυξέλλες αλλά και στο Βερολίνο, στο Παρίσι, παντού– και θα παλέψουν για την αλλαγή της. Μετάφραση: Σταυρούλα Μανώλη

Ο Μάρτιν Σουλτς δεν δίστασε να χαριεντιστεί με τον έλληνα πρωθυπουργό στο Στρασβούργο, κάτω από το μάλλον απλοϊκό σύνθημα “εμείς οι φιλοευρωπαίοι θα κερδίσουμε” στις ευρωεκλογές.

Βερολίνο είναι να κερδίσει και πάλι χρόνο, να μπορέσει να ελέγξει τόσο την πλειοψηφία μέσα στο ευρωκοινοβούλιο όσο και τη σύνθεση της επόμενης Κομισιόν και να καθιερώσει θεσμικά την πολιτική της λιτότητας μέσα από μηχανισμούς, που θα έχουν και την επίφαση της δημοκρατικής νομιμοποίησης και πιθανότατα θα απαγκιστρωθούν και από τις έξωθεν παρεμβάσεις (βλέπε ∆ΝΤ). ∆εν είναι τυχαίο ότι και η κριτική που γίνεται αυτές τις ημέρες στην τρόικα δεν αφορά τόσο την ουσία της πολιτικής, που αυτή επέβαλε, όσο τη σύνθεσή της και την «αισθητική» της. ∆εν είναι επίσης τυχαίο ότι οι «ιδέες» για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει το διάδοχο σχήμα της τρόικας εμφανίζονται πρώτα στο γερμανικό Τύπο, πριν ακόμα ακουστούν και από τα χείλη των υποτιθέμενων αρμοδίων. Αλλά όλα αυτά είναι λεπτομέρειες για τους εκστασιασμένους, που προσπαθούν να φτιάξουν ατμόσφαιρα 2004 επενδύοντας στη βιτρίνα της ελληνικής προεδρίας...

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

www.leggeillegale.org

Ενάντια στην απαγόρευση

Χιλιάδες άνθρωποι ετοιμάζονται να βγουν στους δρόμους της Ρώμης στις 8 Φεβρουαρίου, για να ζητήσουν την ακύρωση του νόμου Fini - Giovanardi για τα ναρκωτικά και την πλήρη αποποινικοποίηση της προσωπικής χρήσης της κάνναβης. Η διαδήλωση γίνεται με αφορμή την απόφαση που θα πάρει το Συνταγματικό ∆ικαστήριο στις 11 Φεβρουαρίου σχετικά με την αντισυνταγματικότητα του νόμου που διέπει την χρήση, την κατανάλωση και την πώληση ουσιών, και σε μια περίοδο που το παράδειγμα της Ουρουγουάης βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.



www.blog.sina.com.cn

Ο Xiao Meili συνεχίζει

Συνεχίζεται η πεζοπορία  των 2.000 χιλιομέτρων της ακτιβίστριας και

φεμινίστριας Xiao Meili, που αποτελεί μια προσπάθεια διαμαρτυρίας για την σεξουαλική κακοποίηση των ανηλίκων και των γυναικών στην Κίνα. Στο ταξίδι της, που ξεκίνησε πριν τέσσερις μήνες από το Πεκίνο προς την πόλη Γκουανυζού, μαζεύει υπογραφές για την προώθηση της ισότητας των φύλων, ανεβάζει αυτοσχέδιες παραστάσεις και μοιράζει έντυπο υλικό, ενώ από όπου περνάει εκατοντάδες γυναίκες βγαίνουν στο δρόμο και περπατούν μαζί της. www.derechoshumanos.pe

Οργή για την ατιμωρησία των δολοφόνων

Μεγάλες αντιδράσεις  έχει προκαλέσει στο Περού η τροποποίηση του

ποινικού κώδικα με την οποία απαλλάσσονται οι αστυνομικοί και οι στρατιωτικοί που δολοφονούν κάποιον πολίτη εν ώρα υπηρεσίας. Νομικοί, ακτιβιστές και δεκάδες οργανώσεις εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε μια χώρα που από το 2001 οι ένστολοι έχουν σκοτώσει 106 άοπλους ανθρώπους, ενώ από το 2011 που ξεκίνησε η θητεία του προέδρου Ογιάντα Ουμάλα 29 άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε διάφορες διαδηλώσεις.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

∆ΙΕΘΝΗ

Σβήνουν το Θιβέτ από το χάρτη;

Πυρκαγιές, υποχρεωτικές μεταστεγάσεις, στειρώσεις, αναγκαστικές εκτρώσεις, συλλήψεις η τακτική της κινεζικής κυβέρνησης

ε στάχτες μετατράπηκε μέσα σε δέκα ώρες την περασμένη εβδομάδα, το μεγαλύτερο μέρος της 1300 ετών πόλης Ντουκεζόνγκ της περιφέρειας Γιουνάν στην νοτιοδυτική Κίνα, χωρίς ευτυχώς να υπάρξουν θύματα ή τραυματισμοί. Η πυρκαγιά, που κατέστρεψε περίπου 300 κτήρια στην τουριστική «πόλη του ήλιου και της σελήνης» της επαρχίας Σάνγκρι-Λα στην Αυτόνομη Περιοχή του Θιβέτ (όπως αποκαλείται μετά την συμφωνία του 1951), είναι η τέταρτη των τελευταίων μηνών σε παραδοσιακές περιοχές και κτίρια της Κίνας, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.

Τους ζητούν να είναι ευγνώμονες

Το δημοσίευμα επιρρίπτει ευθύνες στους ντόπιους που «προωθούν έντονα την τουριστική βιομηχανία από τότε που η επαρχία μετονομάστηκε σε Σάνγκριλα το 2001» (από την ουτοπική περιοχή του μυθιστορήματος του Τζέιμς Χίλτον) και προτείνει «καλύτερο δομικό σχεδιασμό της πόλης». Οι υποστηρικτές του «ελεύθερου Θιβέτ» από την πλευρά τους, κατηγορούν την κινεζική κυβέρνηση για τον αυξημένο αριθμό πυρκαγιών τους τελευταίους μήνες σε μονές και θρησκευτικά ιδρύματα. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων και η Επιτροπή του Κογκρέσου για την Κίνα, σε εκθέσεις του 2013 αναφέρονται στον έντονο κυβερνητικό περιορισμό θρησκευτικών δραστηριοτήτων των εθνικών μειονοτήτων, στο όνομα της ασφάλειας. Το κινεζικό καθεστώς με την πολιτική που ονομάζει «άνετη στέγαση» στο πλαίσιο του προγράμματος «Χτίστε μια νέα σοσιαλιστική ύπαιθρο», εφαρμόζει από το 2006 στο Θιβέτ, όπως και σε άλλες περιοχές, μαζικές, «απολύτως εθελοντικές» όπως τις χαρακτηρίζει, μεταστεγάσεις και μετεγκαταστάσεις. Κυβερνητικά ΜΜΕ εκθειάζουν την «μετεγκατάσταση 2,3 εκατομμυρίων θιβετιανών σε νέες κατοικίες χάρη στο οκταετές πρόγραμμα στέγασης που ολοκληρώθηκε το 2013». «Οι συνθήκες ζωής γεωργών και βοσκών υπέστησαν ιστορική βελτίωση. Ο τρόπος ζωής τους άλλαξε δραματικά και η περιοχή έχει μια εντελώς νέα εμφάνιση», δήλωσε ο πρόεδρος της τοπικής διοίκησης στην κυβερνητική έκθεση. Η σχετική έρευνα του Παρατηρητηρίου με τίτλο «Λένε οτι πρέπει να είμαστε ευγνώμωνες», τονίζει τις σοβαρές συνέπειες των μετακινήσεων στον τρόπο ζωής και στην απασχόληση των πληθυσμών και προτείνει αναστολή τους και συμμόρφωση με τις διεθνείς συμφωνίες για τα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και ανθρώπινα δικαιώματα. Εκτός από την εξόριστη στην Νταραμσάλα της Ινδίας Κεντρική ∆ιοίκηση του Θιβέτ (CTA), διεθνείς οργανώσεις, οργανισμοί και ΜΚΟ, καταγράφουν και στιγματίζουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Θιβέτ. Ωστόσο, ο ισχυρότατος οικονομικός ρόλος της Κί-

Τριακόσια κτήρια κάηκαν στην τουριστική «πόλη του ήλιου και της σελήνης» της επαρχίας Σάνγκρι-Λα στην Αυτόνομη Περιοχή του Θιβέτ. Είναι η τέταρτη των τελευταίων μηνών πυρκαγιά σε παραδοσιακές περιοχές και κτίρια της Κίνας.

νας και η οικονομική εξάρτηση όλο και περισσότερων κρατών από αυτή, καθιστούν οποιαδήποτε αναφορά στα προβλήματα και στις διεκδικήσεις θιβετιανών και άλλων εθνοτήτων, θέμα ταμπού για τις κυβερνήσεις.

πουν τις επισκέψεις ξένων δημοσιογράφων στην περιοχή και η Κίνα έχει διακόψει από το 2010 τις συνομιλίες με την CTA και εκπροσώπους του 14ου ∆αλάι Λάμα, του θρησκευτικού ηγέτη ο οποίος αυτοεξορίστηκε στην Ινδία το 1959.

Επιπλέον της πολιτικής για το ένα παιδί ανά οικογένεια και των αναγκαστικών διακοπών εγκυμοσύνης, καταγγέλλονται περιστατικά στειρώσεων γυναικών στο Θιβέτ. Το Εθνικό ∆ικαστήριο της Ισπανίας αποφάσισε τον περασμένο Νοέμβριο τη σύλληψη πέντε υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών (μεταξύ τους και ο πρώην πρόεδρος Τζιάνγκ Ζεμίν) ως υπευθύνων για γενοκτονία του θιβετιανού λαού. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, «μια σειρά μεθοδευμένων ενεργειών» όπως στρατιωτικός νόμος, επιβεβλημένοι εκτοπισμοί, μαζικές εκστρατείες στειρώσεων, βασανιστήρια αντιφρονούντων και εγκατάσταση κινέζων προκειμένου να υπερισχύσουν του τοπικού πληθυσμού, στοχεύουν στην εξάλειψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της ύπαρξης της χώρας του Θιβέτ. Πρόσφατα δημοσιεύματα της El Pais αναφέρουν ωστόσο ότι θα καθυστερήσει -αν γίνει- η έκδοση διεθνών ενταλμάτων, εξαιτίας διπλωματικών προβλημάτων που δημιούργησε η απόφαση. Παράλληλα, η ισπανική κυβέρνηση σχεδιάζει μεταρρυθμίσεις της διεθνούς δικαιοδοσίας της προκειμένου να αποκλιμακώσει την κρίση. Το Associated Press μετέδωσε την ∆ευτέρα ότι το 2013 ασκήθηκαν διώξεις για 20 υποθέσεις που αφορούσαν την εθνική ασφάλεια στο Θιβέτ. ∆ικαστικός φέρεται να δήλωσε πως οι αρχές «δεν θα αφήσουν περιθώρια για αυτονομιστές» και οτι θα ασκηθούν ισχυρότερες πιέσεις εναντίον τους. Οι διαμαρτυρόμενοι με αυτοπυρπολήσεις, τις οποίες η κυβέρνηση έχει ποινικοποιήσει(!) ξεπέρασαν τους 100. Οι αρχές δεν επιτρέ-

Την περασμένη εβδομάδα, δημοσιοποιήθηκαν δύο συλλήψεις οικολόγων που έγιναν τον Σεπτέμβριο και τον ∆εκέμβριο. Επίσης, δύναμη 1.000 αστυνομικών συνέλαβε 20 από 100 άτομα που διαμαρτύρονταν για την κατασκευή οδικής σήραγγας εξαιτίας της οποίας κινδυνεύουν ή έχουν ήδη καταστραφεί τα σπίτια τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ειρηνικοί διαδηλωτές διώκονται με «πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες» επισημαίνει το Παρατηρητήριο. Παλαιότερα και πρόσφατα δημοσιεύματα καταγγέλουν απορρίψεις πυρηνικών αποβλήτων και μόλυνση της ατμόσφαιρας και των υδάτων από την εξόρυξη και την επεξεργασία των πλούσιων κοιτασμάτων σε περιοχές του Θιβέτ και του Ανατολικού Τουρκεστάν. Τα προβλήματα εντείνουν διεφθαρμένοι αξιωματούχοι. Το BBC αναφέρει πως αριθμός ρεκόρ θιβετιανών έχουν εκτοπιστεί και περιοχές έχουν εκκενωθεί εξαιτίας της ανεξέλεγκτης εξόρυξης και της κατασκευής υδατοφραγμάτων. Γεωλογικές αλλοιώσεις σε περιοχή εξόρυξης χρυσού, προκάλεσαν κατολισθήσεις και το θάνατο 83 ανθρώπων τον περασμένο Μάρτιο. Σύμφωνα με παλαιότερες αποκαλύψεις των Wikileaks, σε μηνύματά του προς αμερικανούς διπλωμάτες, ο ∆αλάι Λάμα απευθύνει έκκληση στην διεθνή κοινότητα, να επικεντρωθεί στα περιβαλλοντικά προβλήματα στο Θιβέτ και στην κλιματική αλλαγή.

Υπεύθυνοι για γενοκτονία

Περιβαλλοντικά εγκλήματα

Ελισάβετ Πετρίδου

TO ΘΕΜA

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανο

Με την αλληλεγγύη θα ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

Με αφορμή την εκδήλωση της Αλληλεγγύης για Όλους για τους Η εκδήλωση «Κακές λέξεις από Σ… όπως Συνεταιρισμοί» που διοργανώνει την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου [στις 6.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο Άλκης Αργυριάδης στα Προπύλαια] η Αλληλεγγύη για Όλους μάς έδωσε την αφορμή να κάνουμε ένα ακόμα αφιέρωμα για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και συγκεκριμένα νέες συνεταιριστικές προσπάθειες. Άλλωστε, μην ξεχνάμε η «Εποχή» είναι και η ίδια ένας εκδοτικός – δημοσιογραφικός συνεταιρισμός, που 25 χρόνια τώρα με εθελοντική, κυρίως, εργασία βρίσκεται κάθε Κυριακή στα χέρια του

CPD-ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ

Έργα υπέρ των λαϊκών και κοινωνικών συμφερόντων www.cpd-consultants.gr

υνεργατική ομάδα σχεδιασμού, με οριζόντια οργάνωση και συνεταιριστική οικονομική δομή με κύριο προσανατολισμό το δημόσιο κοινωνικό συμφέρον, δηλαδή το δημόσιο χώρο, τα δημόσια κτίρια και τις δημόσιες υποδομές. Πρόκειται μια διεπιστημονική ομάδα πολλών ειδικοτήτων που μπορεί να αναλάβει σχεδόν το σύνολο των έργων που μπορούν να γίνουν από έναν δήμο. «Ο στόχος μας είναι τα έργα που φτιάχνουμε να είναι υπέρ των πλατιών, λαϊκών και κοινωνικών συμφερόντων», τονίζει ο Κοσμάς Αναγνωστόπουλος, συγκοινωνιολόγοςπολεοδόμος. «∆εν συμβάλουμε σε έργα που καταστρέφουν την κοινωνία και το περιβάλλον, που βοηθούν την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων υπέρ του κεφαλαίου. Θέλουμε να σταματήσουμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας σε αυτούς που μας καταδυναστεύουν».

LACANDONAΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟ ΚΑΦΕ

Εργασία χωρίς αφεντικά

κίνησε τη λειτουργία του τον Αύγουστο του 2011. Προμηθεύεται και διαθέτει προϊόντα μικρών παραγωγών και συνεταιρισμών από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Χωρίς μεσάζοντες και χονδρεμπόρους, πολυεθνικές και πωλητές, προωθεί μια εναλλακτική στο συμβατικό εμπόριο της εκμετάλλευσης στο όνομα του κέρδους. Φτιάχτηκε από μια ομάδα τεσσάρων άνεργων γυναικών, μέσα από συλλογική δουλειά και οριζόντιες διαδικασίες, κάτι που προέκυψε ως κοινή ανάγκη και επιθυμία. «Οι όροι εργασίας μας καθορίζονται από εμάς τις ίδιες, χωρίς αφεντικά και υπευθύνους, στη βάση της δημιουργίας σχέσεων αλληλεγγύης, ισότιμης συνεργασίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης, και οι αποφάσεις λαμβάνονται συναινετικά από τη συνέλευσή μας», υπογραμμίζουν η Ελένη, η Νιόβη, η Νάσια και η ∆ήμητρα.

ALTERTHESS – ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ Για ένα μέσο ενημέρωσης χωρίς εξαρτήσεις

www.lacandona.gr

www.alterthess.gr

Lacandona [Ηπίτου 4, στο Σύνταγμα] είναι ένα παντοπωλείοκαφέ αλληλέγγυου εμπορίου που ξε-

Η πρόταση της CPD για την ανάπλαση της Βαλκανικής πλατείας στο δήμο Συκεών στη Θεσσαλονίκη πρώτευσε στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.

αναγνώστη προσπαθώντας να τον ενημερώσει για ό,τι συμβαίνει στην αριστερά, την πολιτική, την κοινωνία, τον κόσμο… Στην εκδήλωση θα μιλήσουν ο Πέτρος Λινάρδος Ρυλμόν, οικονομολόγος, και οι καθηγητές στο ΤΕΙ Μεσολογγίου Τάκης Νικολόπουλος και ∆ημήτρης Καπογιάννης, συγγραφείς του βιβλίου «Εισαγωγή στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία». Στο χώρο θα βρίσκονται εκπρόσωποι συνεταιρισμών, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τα εγχειρήματά τους και θα συμβουλεύσουν όσους ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν νέες

λακτικός πόλος ενημέρωσης στη Θεσσαλονίκη αποτελώντας παράλληλα κι ένα από τα πρώτα συνεταιριστικά εγχειρήματα στην πόλη και στο χώρο της ενημέρωσης πανελλαδικά. Συγκροτήθηκε από άτομα με ενδιαφέρον να προσφέρουν συλλογική ενημέρωση, που θα δίνει φωνή σε όλους όσοι αποκλείονται από τα κυρίαρχα μέσα. Μια ενημέρωση που θα δίνει έμφαση στην εργασία, στις κινητοποιήσεις, στα κοινωνικά κινήματα, στις αναλύσεις και το ρεπορτάζ για τα δικαιώματα που χάνονται – ή κερδίζονται. «Το ασφυκτικό νομικό πλαίσιο, που κάθε άλλο παρά δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την ίδρυση και ικανοποιητική λειτουργία ενός συνεταιριστικού εγχειρήματος, δεν ήταν αρκετό να μας εμποδίσει με την καθημερινή δουλειά να υλοποιούμε την προσπάθεια μας για ενημέρωση», υπογραμμίζει ο Βασίλης Στόλης. «Θεωρούμε ότι στο πλαίσιο μιας πολιτικής με στρατηγική τον κοινωνικό μετασχηματισμό οφείλει να προκρίνεται η ανάδειξη και υποστήριξη συνεταιριστικών εγχειρημάτων σε κάθε τομέα της οικονομίας δίνοντας ξεκάθαρα τη δυνατότητα σε αυτούς και αυτές που παράγουν να κρατήσουν τη δουλειά και τη ζωή τους στα χέρια τους».

“

«6» ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ Μοιραζόμαστε τις ευθύνες

ίγα χρόνια πριν, ο Εκδοτικός Συνεταιρισμός alterthess έκανε τα πρώτα του βήματα, ως ένας εναλ-

Στο facebook: 6-Synergatiko-Kafeneio-Thiseiou

ο συνεργατικό καφενείο «6» λειτουργεί εδώ και ένα χρόνο στο

Το εντυπωσιακό είναι ότι η κοινωνική οικονομία, που ακούγεται σαν παραμύθι, όντως υπάρχει και λειτουργεί σε πολλές χώρες στην Ευρώπη.

πρωτοβουλίες. Όπως μας εξηγε Γιάννης Μπάρκας «στην ομάδα Κοινωνική Οικονομία της Αλληλ για Όλους προσπαθούμε να συμβάλλουμε κι εμείς στην ανά του κινήματος των συνεργατικώ πρωτοβουλιών. Επιχειρούμε να καταγράψουμε τις ανάγκες που υπάρχουν και να προσφέρουμε εργαλεία στήριξης τόσο στα υφιστάμενα εγχειρήματα, όσο κ όσους και όσες πρόκειται να προχωρήσουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα». Η Αλληλεγγύη για Ό μάλιστα, έχει εκδώσει έναν «οδ οποίος επιχειρεί να προβάλλει

Θησείο (Τριών Ιεραρχών 21). Πρόκειται για την προσπάθεια έξι άνεργων νέων που έψαχνα για χρόνια δουλειά και τελικά αποφάσισαν να φτιάξουν κάτι μόνοι τους. «Ο καθένας έχει το δικό του πόστο υπευθυνότητας, αλλά όλοι μαζί μοιραζόμαστε τις ευθύνες», μας λέει η Μαρία Καλλιάνη. Στο καφενείο πωλούνται προϊόντα ως επί το πλείστον μικρών εγχώριων παραγωγών, τους οποίους προσπαθούν να ενισχύσουν μέσα από το εγχείρημά τους. «Η γειτονιά έχει αγκαλιάσει την προσπάθειά μας και μας ενισχύουν με την παρουσία τους. Προς το παρόν δεν έχουμε καταφέρει να εξασφαλίσουμε τα μεροκάματά μας, όμως το μαγαζί πάει καλά και πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουμε», προσθέτει.

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΧΑΛΑΝ∆ΡΙΟΥ

Στα σκαριά συνεταιριστικός παιδικός σταθμός www.sinetairismos.gr

συνεταιρισμός δημιουργήθηκε το 2012 σε μια προσπάθεια ανάδειξης ενός σχολείου για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Καλύπτει ήδη τη φύλαξη των παιδιών 19 οικογε-

νειών, ενώ το Σεπτέμ τη λειτουργία του πρ ριστικού φροντιστηρ στιγμή κινεί τις νομικ για τη δημιουργία συ παιδικού σταθμού, ο ο κείται από κοινού με τ τους εργαζόμενους εκ «Ο κύριος σκοπός μας ουργούμε δομές που λέγγυα και προς τον πηρεσιών και προς τ νους. ∆ημιουργούμε κλασικό παράδειγμα κ αλληλέγγυας οικονομ μίζει ο Κώστας Γερο των ενόντων προσπαθ με λύσεις εκεί που η α τος έχουν αποχωρήσ μαστε να λύσουμε το τους γρίφους των κεν η αυτοδιοίκηση και να με μόνοι μας τα εργαλ με ανάγκη. Είμαστε μάχη, αλλά με την αλλ καταφέρουμε».

ΣΕΣΟΥΛΑ –ΣΥΝΕΤΑ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟ

Προϊόντα χωρίς με

www.sesoula-exarcheia

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙ

Σοφία Παπαχρήστου: Ειρηνικ

ο ντοκιμαντέρ «Κοινωνική Οικονομία-Εναλλακτική λύση» σε σκηνοθεσία Σοφίας Παπαχρήστου παρουσιάζει συνεταιρισμούς στον τραπεζικό τομέα, την υγεία, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του αγροτουρισμού κ.λπ, με σκοπό να αναδειχθεί ο κλάδος της κοινωνικής-συνεταιριστικής οικονομίας, που απασχολεί 11 εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλη την Ευρώπη. Η ταινία πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Νίκου Χρυσόγελου και του ινστιτούτου Χάινριχ Μπελ. Συζητάμε την Σ. Παπαχρήστου για την εμπειρία που αποκόμισε γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ. Την ταινία μπορείτε να τη δείτε και στον ιστότοπο της Εποχής στο κανάλι βίντεο. Πώς προέκυψε η ιδέα του ντοκιμαντέρ; Για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ επισκεφτήκαμε σε 30 μέρες 40 περιοχές στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Αφορά καλά παραδείγματα κοινωνικών επιχειρήσεων, που σκοπός τους δεν είναι το κέρδος αλλά η παραγωγή προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον και η

αύξη νεται κή οι δή η επιχε προβ Τι α

θα τα καταφέρουμε

ους συνεταιρισμούς

εξηγεί ο μάδα για την Αλληλεγγύης α ν ανάπτυξη ατικών με να ς που ουμε τα όσο και σε να ιο η για Όλους, ν «οδηγό», ο λλει πτυχές

ΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ

ς μεσάζοντες

Σέσουλα (Μαυρομιχάλη 98, Εξάρχεια) είναι ένα συνεταιριστικό παντοπωλείο με στόχο την πώληση αγροτικών και άλλων προϊόντων διατροφής υψηλής ποιότητας σε χαμηλές τιμές, στηρίζοντας ταυτόχρονα τους παραγωγούς. Η ιδέα ξεκίνησε από τις αγορές χωρίς μεσάζοντες και αποτελεί πλέον ένα μόνιμο χώρο, όπου μπορεί ο καθένας να βρει προϊόντα μικρών παραγωγών σε πολύ προσιτές τιμές. Στα άμεσα σχέδια της Σέσουλας είναι να βοηθήσει δομές αλληλεγγύης, όπως συλλογικές κουζίνες, και οικογένειες που έχουν ανάγκη, ενώ ευελπιστεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για άνεργους. «Έχουμε φροντίσει να είμαστε πιο φτηνοί από το σούπερ μάρκετ έτσι ώστε να μπορεί ο κόσμος να αγοράζει οικονομικότερα αλλά ποιοτικότερα προϊόντα. Αυτό το εξασφαλίζουμε έχοντας αναπτύξει καλές σχέσεις με μικρούς παραγωγούς», μας λέει ο ∆ημήτρης Παπανικολόπουλος. «Το εγχείρημα θα βοηθήσει τη γειτονιά γιατί κουβεντιάζουμε με τους πελάτες και επειδή δεν υπάρχει γειτονιά χωρίς χώρους συναναστροφής, ελπίζουμε ότι η Σέσουλα θα αποτελέσει ένα τέτοιο μέρος». •

ΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

αύξηση του αριθμού των συνεταιριστικών εγχειρημάτων στην Ελλάδα σήμερα είναι μια φυσιολογική εξέλιξη. Πρώτον, επειδή η αδρανοποίηση παραγωγικού δυναμικού, υλικού και άυλου έχει φθάσει σε πρωτοφανή ύψη, και δεύτερον επειδή υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό μορφωμένο και καταρτισμένο που μπορεί να παράγει αγαθά και υπηρεσίες έξω από τις αυταρχικές καπιταλιστικές σχέσεις, με μεγαλύτερη εφευρετικότητα και ανταπόκριση στις ανάγκες της κοινωνίας. Είναι σήμερα κοινό μυστικό ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν παρουσιάζει κανένα δυναμισμό σε μια οικονομία σε ύφεση με το ένα τρίτο του ενεργού πληθυσμού στην ανεργία. Και η ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας δεν πρόκειται, σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες προβλέψεις, να απορροφήσει τους ανέργους και ειδικότερα τους νέους που είναι κατά τα δύο τρίτα άνεργοι. Η ιδιωτική πρωτοβουλία ενδιαφέρεται μόνο για υπερκέρδη, ή «ευκαιρίες» και για μείωση του κόστους παραγωγής σε ήδη υπάρχουσες δραστηριότητες. Ακόμα και μέσα στην ύφεση υπάρχουν πολλές δυνατότητες για συνεταιριστικά εγχειρήματα σε κλάδους που μπορεί να υποκαταστήσουν εισαγωγές, και να κάνουν ενδεχομένως εξαγωγές. Στην παραγωγή και τη διανομή τροφίμων, στον τουρισμό, στις μηχανολογικές κατασκευές, στο λογισμικό. Η ανάκαμψη της οικονομίας με την κατάργηση των μνημονίων και των πολιτικών λιτότητας θα διευρύνει αυτές τις δυνατότητες. Και θα επιτρέψει στη συνεταιριστική οικονομία να αποτελέσει βασική κινητήρια δύναμη της ανασυγκρότησης, αποδεικνύοντας ότι είναι δυνατή μια παραγωγική δραστηριότητα που συνδυάζει την κάλυψη παραγωγικών και κοινωνικών αναγκών, τη δημοκρατική λειτουργία των επιχειρήσεων και των υπηρεσιών, την ισότητα ως προς τις αμοιβές και τις παροχές. Πέτρος Λινάρδος Ρυλμόν

νική επανάσταση οι συνεταιριστικές προσπάθειες

αύξηση των θέσεων εργασίας. Πιστεύουμε ότι οι συνεταιρισμοί μπορούν να αποτελέσουν μια διαφορετική οικονομία στην Ελλάδα και την Ευρώπη και επειδή η Ελλάδα έχει παράδοση στη μικρή οικογενειακή επιχείρηση, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα εργαλείο προβολής αυτής της ιδέας. Τι αποδοχή έχει από τους θεατές;

∆ίψα για εργοστάσια αλληλεγγύης

Ρεπορτάζ: Ιωάννα ∆ρόσου

rcheia.blogspot.gr

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΠΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΕΣ

Βασική κινητήρια δύναμη ανασυγκρότησης

του νόμου 4019/2011 για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και να κάνει μια προσέγγιση για το πώς βλέπουμε την επικαιρότητα των κοινωνικών συνεταιρισμών. «Κυρίως, όμως, μέσα από τον οδηγό προβάλλουμε τη δική μας οπτική για τις βασικές αρχές και τους όρους λειτουργίας των κοινωνικών συνεταιρισμών», τονίζει ο Γ. Μπάρκας. Συζητήσαμε με εκπροσώπους συνεταιρισμών και τους συγχαίρουμε για την προσπάθεια που κάνουν.

επτέμβρη ξεκίνησε υ πρώτου συνεταιστηρίου. Αυτή τη ομικές διαδικασίες ία συνεταιριστικού ύ, ο οποίος θα διοιύ με τους γονείς και υς εκπαιδευτικούς. ς μας είναι να δημιπου δρουν αλλητον πάροχο των υρος τους εργαζόμεούμε δηλαδή ένα γμα κοινωνικής και ονομίας», υπογραμΓερολυμάτος. «Εκ σπαθούμε να δίνουυ η αγορά ή το κράωρήσει. Αναγκαζόμε τους δυσεπίλυν κενών που αφήνει αι να ανακαλύψουεργαλεία που έχουστε σε μια διαρκή ν αλληλεγγύη θα τα

TO ΘΕΜA

Ιανουαρίου 2014

Το ντοκιμαντέρ έκανε αίσθηση κυρίως στο εξωτερικό. Παίζεται συνέχεια σε σχολεία, πανεπιστήμια, εκδηλώσεις. ∆ημιουργεί ενδιαφέρον στον κόσμο είτε έχουν σχέση με την κοινωνική οικονομία είτε όχι. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ξεπεράσουν ένα βουνό γραφειοκρατικών και νομικών διαδικασιών και πολλοί τα παρατάνε. Όμως τελευταία γίνονται ελπιδοφόρες προσπάθειες. Τι αποκομίσατε από τα γυρίσματα; Μια υπέροχη εμπειρία. Πήγαμε σε θαυμάσια μέρη, γνωρίσαμε θαυμάσιους ανθρώπους που κάνουν θαυμάσια πράγματα. Το εντυπωσιακό είναι ότι η κοινωνική οικονομία, που ακούγεται σαν παραμύθι, όντως υπάρχει και λειτουργεί σε πολλές χώρες στην Ευρώπη. Αισθανθήκαμε ελπίδα όταν επισκεφτήκαμε τους συνεταιρισμούς. Στη διάρκεια των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ είχα την αίσθηση ότι ζούσα μια ειρηνική επανάσταση που συμβαίνει στην Ευρώπη και δεν το ξέρουμε. Και συμβαίνει από τα κάτω, από ανθρώπους που έχουν όραμα, θέληση, όρεξη και βλέπουν τον κόσμο με άλλα μάτια.

πως εύστοχα επισημαίνει ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν στην πρόσφατη (12-1-2014) συνέντευξή του στην «Εποχή», το βρετανικό εργατικό κίνημα δε χρωστάει την ακμή του ούτε στις τράπεζες ούτε στις χρηματοδοτήσεις από ιδρύματα. Αντίθετα, ενισχύθηκε από το συνεταιρισμό καταναλωτών Ροτσντέιλ και από μια σειρά από άλλους συνεργατικούς θεσμούς που αναδύθηκαν από τα κάτω. Θεσμούς βασισμένους σε αξίες και αρχές των «πιονιέρων» του συνεταιρισμού αυτού (αμοιβαιότητα, αλληλοβοήθεια, δημοκρατικός έλεγχος, ανοιχτή θύρα, συνεργατική παιδεία, διασυνεταιριστική συνεργασία). Αξίες και αρχές που υιοθετήθηκαν, επίσης, από τη ∆ιεθνή Συνεταιριστική Ένωση (ιδρυμένη το 1895) και εμπλουτισμένες διαδόθηκαν στην παγκόσμια συνεταιριστική κίνηση (μέχρι τις μέρες μας).

Ζητούμενο οι ποικίλες δικτυώσεις

Σήμερα, ο πολλαπλασιασμός των πρωτοβουλιών και των κοινωνικών πειραματισμών, που εμπεριέχουν τα ποικίλα εγχειρήματα της κοινωνικής/αλληλέγγυας οικονομίας, μαρτυρεί τη δίψα για δημιουργία νησίδων ή, κατά Μπάουμαν, «εργοστασίων αλληλεγγύης». Τούτο παραπέμπει στην ανάγκη για επανεφεύρεση των συνεταιρισμών, αστικών και αγροτικών, κάθε είδους (παραγωγικών, μεταποιητικών, καταναλωτικών, πιστωτικών, στεγαστικών, κοινωνικών κ.λπ.). Η αξιοποίηση του θεσμικού εξοπλισμού (Ν. 1667/85) των αστικών συνεταιρισμών από το νέο νόμο (Ν. 4019/2011), για την κοινωνική οικονομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα, αποτελεί, παρά τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις, ένα πρώτο βήμα. Το ζητούμενο τώρα είναι ο μετασχηματισμός, κατά το δυνατόν, περισσότερων από τις προαναφερθείσες ad hoc πρωτοβουλίες των πολιτών σε μονιμότερες – σταθερές – δομές και ποικίλες δικτυώσεις, που να αποδειχτούν ανθεκτικές στη μακρά διάρκεια. Τούτο στο βαθμό που, κατά το παρελθόν, είχαμε παραδείγματα όπου η δράση των συνεταιρισμών, σε ακόμη πιο δύσκολες για την ελληνική κοινωνία συνθήκες (π.χ. μεσοπόλεμος, κατοχή) φάνηκε συγκυριακά χρήσιμη, πολλοί όμως από τους συνεταιρισμούς αυτούς αποδείχτηκαν μακροπρόθεσμα θνησιγενείς. ∆εν κατάφεραν, μάλλον, να λειτουργήσουν με όρους κοινωνικού κινήματος και πάντως δεν έφεραν δομικές αλλαγές στον οικονομικό σχηματισμό της κοινωνίας.

Κίνημα ικανό για ρήξεις

Το επίκαιρο σήμερα αίτημα για παραγωγική ανασυγκρότηση, σε μια χώρα με την πρωτογενή παραγωγή σε υποχώρηση και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σε κατάσταση μαρασμού, συνδέεται με την οικοδόμηση ισχυρού αυτοδιαχειριζόμενου κοινωνικού τομέα της οικονομίας. Αυτό σημαίνει και ένα νέο συνεταιριστικό κίνημα, στην ύπαιθρο και την πόλη, μακριά από τις δουλείες και τις παθογένειες του παρελθόντος (ιεραρχικές δομές, υπερδανεισμός, τραπεζοκεντρικά και κρατοκεντρικά πελατειακά δίκτυα, προγραμματοδίαιτες «κοινωνικές» επιχειρήσεις και ποικίλοι άλλοι «ραφιναρισμένοι» ετεροκαθορισμοί). Ένα νέο συνεταιριστικό – κοινωνικό τομέα βασισμένο σε καινοτόμες συλλογικότητες που θα έχουν οξυγονωθεί και εμπνευστεί από εναλλακτικά συστήματα αξιών. Με άλλα λόγια, ένα κίνημα συνεταιρισμένων παραγωγών και εργαζομένων ικανό να προχωρήσει σε ρήξεις και να επιβάλει τομές στο επίπεδο των σχέσεων παραγωγής αλλά και στο πεδίο των θεσμών (θεσμικές καινοτομίες). Η δικτύωση, τέλος, τυπικών και άτυπων, φορέων κοινωνικής / αλληλέγγυας οικονομίας καθώς και η διασυνεταιριστική συνεργασία θα χρειαστεί να είναι από εδώ και μπρος διαρκές μέλημα των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που αντλούν γνώση και έμπνευση από τον πλούτο θεσμών, οι οποίοι κατακτήθηκαν και μορφοποιήθηκαν μέσα από αγώνες, ως συμπύκνωση της μακρόχρονης πείρας του εργατικού κινήματος. ∆ημήτρης Καπογιάννης, Τάκης Νικολόπουλος

ΥΓΕΙΑ

ΤΑ ΣΧΕ∆ΙΑ ΤΟΥ Α. ΓΕΩΡΓΙΑ∆Η ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΠΠΥ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Της υγειονομικής μεταρρυθμίσεως το ανάγνωσμα Tης Ειρήνης Αγαθοπούλου*

ι εξαγγελίες του υπουργού Υγείας για μια μεγάλη μεταρρύθμιση1 στον ΕΟΠΥΥ ήταν πολλές, έως πάρα πολλές, όλο το προηγούμενο διάστημα. Μάλιστα, δεν άφηνε περιθώρια σε κανέναν να αμφισβητήσει ότι αυτή η μεταρρύθμιση θα είναι τομή για την υγειονομική περίθαλψη της χώρας και ευελπιστούσε, μέσα από την εφαρμογή της, να μετονομαστεί ο ίδιος σε «Τσάρο της Υγείας», κατά το «Τσάρος της Οικονομίας» του κ. Στουρνάρα, για το εξίσου θεάρεστο έργο του. Παρ’ όλο που έχει περάσει πολύς καιρός, τίποτε τέτοιο δεν έχει συμβεί, γιατί πολύ απλά το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αλλάζει συνεχώς ημερομηνία κατάθεσης και μέχρι την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο δεν έχει ακόμη κατατεθεί. Το γεγονός αυτό, αλλά και το ίδιο το προσχέδιο του νομοσχεδίου που έχει δημοσιευθεί για διαβούλευση, αποδεικνύουν την προχειρότητα και την «κακή ποιότητα» αυτού του κειμένου, αυτής της μεγαλειώδους, κατά τα άλλα, μεταρρύθμισης!

Βέβαιος ακρωτηριασμός

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, για να δούμε τι λέει, αλλά και τι πραγματικά είναι αυτό το νομοσχέδιο. Αρχικά να σημειώσουμε ότι λέει λίγα πράγματα, γιατί το μεγαλύτερο και σοβαρότερο σκέλος των μεταρρυθμίσεων επαφίεται σε υπουργικές αποφάσεις – 20 στο σύνολο. Λέει λοιπόν, ότι αναδιαμορφώνει και κάνει πιο λειτουργική την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στη χώρα μας. Πως; Κλείνοντας όλες τις δομές του ΕΟΠΥΥ για τουλάχιστον ένα μήνα, βγάζοντας σε διαθεσιμότητα 8.500 εργαζόμενους και υποχρεώνοντας τους ασθενείς να εξυπηρετηθούν από τους ιδιώτες ιατρούς, τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας, που ήδη έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένο φόρτο εργασίας λόγω των ελλείψεων σε υγειονομικό υλικό και ιατρικό προσωπικό. Αυτά που δεν μπαίνει στον κόπο να πει όμως, είναι πόσες δομές του πρώην ΕΟΠΥΥ – μελλοντικά Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου – θα ξανανοίξει, σε ποιες περιοχές, με πόσους ιατρούς και ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτά. Αυτά τα κρατάει κρυφά… Τι σημαίνουν στην πραγματικότητα όλα τα παραπάνω; Σημαίνουν βέβαιο ακρωτηριασμό της δημόσιας υγείας, σημαίνουν ταλαιπωρία για τους ασθενείς και σημαίνουν απολύσεις για έναν καθόλου ευκαταφρόνητο αριθμό εργαζομένων. Τι σημαίνουν και πολιτικά όλα αυτά; Σημαίνουν άνοιγμα της πόρτας στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο – μεγάλα διαγνωστικά κέντρα και κλινικές – υποταγή για άλλη μια φορά στην τρόικα, η οποία ζητά 11.000 απολύσεις μέσα στο 2014, και μείωση των κονδυλίων για τη δημόσια υγεία, αφού πλέον ο ΕΟΠΥΥ θα είναι μόνο αγοραστής και όχι πάροχος υπηρεσιών υγείας, με κλειστό προϋπολογισμό. Εάν του φτάνει θα εξυπηρετεί όλους τους ασφαλισμένους του, εάν δεν του φτάνει… ας πρόσεχε, θα έλεγε ο υπουργός Υγείας. ∆εν είναι τυχαίο πως ο μόνος σύμμαχος που έχει ο υπουργός σε αυτή τη μεταρρύθμιση είναι οι ιδιοκτήτες μεγάλων διαγνωστικών κέντρων, οι οποίοι του έδωσαν τα εύσημα στη συνεδρίαση της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, κατά τη διάρκεια της οποίας

“

Με τη «μεγάλη μεταρρύθμιση» του Γεωργιάδη κλείνουν οι δομές του ΕΟΠΥΥ για τουλάχιστον ένα μήνα, μπαίνουν στη διαθεσιμότητα 8.500 εργαζόμενοι και στέλνουν τους ασθενείς στους ιδιωτικούς γιατρούς.

συζητήθηκε το θέμα. Εξάλλου ο μνημονιακότερος όλων των υπουργών, Άδωνις Γεωργιάδης, δεν θα μπορούσε να κάνει κάποιου άλλου είδους μεταρρύθμιση εκτός από το να παραχωρήσει απλόχερα μεγάλο κομμάτι της πίτας στον ιδιωτικό τομέα και δη στους μεγαλοκλινικάρχες και ιδιοκτήτες διαγνωστικών κέντρων. Και δεν θα μπορούσε παρά να είναι συνεπέστερος όλων στις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για απολύσεις προσωπικού του δημοσίου τομέα.

Κανείς δεν περισσεύει

Όσο και αν προσπάθησε ο υπουργός όλο το προηγούμενο διάστημα να μας πείσει ότι η μεταρρύθμιση αυτή συνάδει πλήρως με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και με ένα αριστερό, προοδευτικό, δημόσιο, καθολικό και χωρίς φραγμούς πρόγραμμα για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, οι 34 σελίδες που κατέθεσε σε διαβούλευση ουδεμία σχέση έχουν με την απρόσκοπτη και καθολική πρόσβαση των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, άρα ούτε με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Η πρώτη και κύρια ειδοποιός διαφορά είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση όλων στο δημόσιο σύστημα υγείας όταν έστω και για ένα μήνα κλείνουμε τις δομές ΠΦΥ και αναγκάζουμε τον κόσμο να μεί-

νει «χωρίς γιατρό». Ήδη ο ασθενής στη χώρα μας υποφέρει τα μέγιστα και αυτό που θα όφειλε κάθε Κυβέρνηση να κάνει θα ήταν να τον ανακουφίσει και όχι να τον επιβαρύνει επιπλέον. Οι δομές των ιατρείων του ΕΟΠΥΥ δεν πρέπει να κλείσουν ούτε για μία ημέρα! Επίσης, πώς διανοείται ο υπουργός να μιλά για απολύσεις στον χώρο της υγείας, όταν στα νοσοκομεία δεν υπάρχουν αρκετοί ιατροί για να καλύψουν το πρόγραμμα εφημεριών. Κανένας γιατρός, λοιπόν δεν περισσεύει! Ακόμη, πώς μπορούν τα κριτήρια για τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας Αστικού Τύπου (τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ που θα μετονομαστούν) να είναι μόνο δημοσιονομικά; Με κοινωνικούς όρους, κανένα ιατρείο του ΕΟΠΥΥ δεν πρέπει να κλείσει!

Με σεβασμό στον κάθε ασθενή

Με σεβασμό λοιπόν, πρώτα από όλα στον κάθε ασθενή και έπειτα στον κάθε εργαζόμενο, η γενική αρχή που εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ για την ΠΦΥ - με δεδομένη την κατάσταση διάλυσης του συστήματος υγείας συνολικά, την έλλειψη πρόσβασης σήμερα σ’ αυτό του 1/3 του πληθυσμού και τη στενότητα πόρων - είναι στην κατεύθυνση της μέγιστης δυνατής παροχής υπηρεσιών υγείας με τον αποδοτικότερο οικονομικά τρόπο. Αυτό από μόνο του οδηγεί σε εξαρχής στροφή στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με δημό-

σιο χαρακτήρα. Είναι δηλαδή σαφές ότι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα είναι το πεδίο σημαντικών, ριζικών και τελικά θεσμικών αλλαγών, που με την σειρά τους θα επιτρέψουν την αναβάθμιση και των δύο επόμενων βαθμίδων. Προαπαιτούμενο είναι ότι η πρόσβαση στο σύνολο των δημόσιων δομών υγείας θα αποκατασταθεί για το σύνολο του πληθυσμού από την πρώτη μέρα και θα είναι πλήρης, ισότιμη και δωρεάν, ανεξάρτητα από ασφαλιστική κάλυψη ή νομιμοποιητικά έγγραφα. Η σύνδεση της περίθαλψης με την ασφαλιστική κάλυψη, με δεδομένο το ποσοστό ανασφάλιστων, δεν συνάδει στις μέρες μας με την πραγματικότητα. Βάση λοιπόν για το νέο σύστημα ΠΦΥ στο πρόγραμμα μιας αριστερής κυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ είναι οι δημόσιες μονάδες υγείας που υπάρχουν ήδη και υπολειτουργούν, δηλαδή οι μονάδες του ΕΟΠΥΥ και τα κέντρα υγείας. Στελεχώνονται πλήρως και ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής οι υπάρχουσες μονάδες του ΕΟΠΥΥ και των κέντρων υγείας, με ιατρικό και λοιπό υγειονομικό προσωπικό, στη βάση ενός ορθολογικά σχεδιασμένου υγειονομικού χάρτη. Τα εργαστήρια που υπάρχουν επαναλειτουργούν στη μέγιστη δυναμικότητά τους. Η σχέση εργασίας όλων των νεοπροσλαμβανόμενων εργαζομένων γίνεται πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Θα περιλαμβάνει αξιακό σύστημα εισδοχής και ανέλιξης των επιστημόνων και λοιπών εργαζομένων του, καθώς και έλεγχό του, όπως και της διοίκησης και των οικονομικών του με λαϊκό έλεγχο οργανωμένο σε τοπικό επίπεδο. Για τους εργαζόμενους γιατρούς που εργάζονται ήδη στις δομές του ΕΟΠΥΥ και δεν επιθυμούν να ενταχθούν άμεσα στο καθεστώς ΠΑΑ, θα υπάρξει μεταβατική περίοδος. Οι οποιεσδήποτε συμβάσεις με τον ιδιωτικό τομέα ξεκινούν από μηδενική βάση. Για τις εξετάσεις που, στην αρχική φάση, δεν είναι δυνατόν να καλύπτονται από τις δημόσιες δομές, θα υπάρξουν συμβάσεις με ιδιωτικά εργαστήρια, ακόμη και με συνεταιρισμούς εργαστηρίων, με ορθολογική τιμολόγηση με βάση τη διεθνή και ελληνική εμπειρία και πλαφόν αριθμού εξετάσεων ανά εργαστήριο, που θα διασφαλίζει το μικρό εργαστήριο από την άλωση της αγοράς από το μεγάλο ολιγοπωλιακό κεφάλαιο, που στο διάβα του ρημάζει τα πάντα. Κανείς δε μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον με λεπτομέρεια και πόσο μάλλον σε μια χώρα υπό ρευστές πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες, σε μια χώρα με ιδιαίτερη γεωγραφική διάταξη, που απαιτεί και ιδιαίτερους χειρισμούς. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό που μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί είναι η ενδυνάμωση του δημόσιου χαρακτήρα της υγείας, ο σεβασμός στις εργασιακές σχέσεις και ότι το συμφέρον της κοινωνίας θα είναι πάντα το πρωτεύον. * Η Ειρήνη Αγαθοπούλου είναι φαρμακοποιός και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στο Κιλκίς

Σημείωση: 1. Ο όρος μεταρρύθμιση χρησιμοποιείται σε όλο το κείμενο με την κακή έννοια, με αυτήν ακριβώς που τείνει να πάρει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και σημαίνει απορρύθμιση, συρρίκνωση και αναποτελεσματικότητα.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Τα νερά της Μεσογείου θα ξεπλύνουν χημικά όπλα; Συζητάμε με τον καθηγητή Επεξεργασίας και ∆ιάθεσης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, Ευάγγελο Γιδαράκο Ένα τοξικό φορτίο –άλλοι αντιλαμβάνονται την τοξικότητά του ως πολιτικό κόστος, άλλοι ως περιβαλλοντική καταστροφή, άλλοι αρνούνται να αντιληφθούν– κάνει το γύρο του κόσμου. Πρόκειται για τα χημικά όπλα που δεν χρησιμοποιήθηκαν στο συριακό πόλεμο και τις χημικές ουσίες που ήταν αποθηκευμένες στη Συρία, για τις οποίες, αφού εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν, αναζητείται τόπος καταστροφής. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια θλιβερή απόδειξη ότι όπου κι αν γίνεται ο πόλεμος, μας αφορά όλους, όπου κι αν χρησιμοποιούνται χημικά όπλα, μας βάλλουν όλους. Εδώ και μερικές ημέρες απασχόλησε τα ΜΜΕ –όχι εκτεταμένα– μια επιχείρηση που έχει ξεκινήσει και

μάλλον οι ιθύνοντες δεν είχαν σκοπό να την μάθουμε: Φορτίο χημικών όπλων, άγνωστο ακριβώς πόσων και ποιων, ταξιδεύει ήδη με δανέζικο πλοίο προς το ιταλικό λιμάνι Τζόγια Τάουρο της Καλαβρίας, όπου θα μεταφορτωθεί σε αμερικάνικο πλοίο και θα αδρανοποιηθεί με τη μέθοδο της υδρόλυσης εν πλω, ανοιχτά στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου, δυτικά της Κρήτης. Η επιχείρηση, που επιβεβαιώθηκε από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, θα διαρκέσει έως τον Ιούνιο και έχει προκαλέσει την αντίδραση επιστημόνων, περιβαλλοντικών οργανώσεων, αυτοδιοικητικών κινήσεων, πολιτικών κομμάτων, αλλά τη σιωπή της κυβέρνησης. Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσαν σχετική ερώτηση

Μια θλιβερή απόδειξη ότι όπου κι αν γίνεται ο πόλεμος, μας αφορά όλους, όπου κι αν χρησιμοποιούνται χημικά όπλα, μας βάλλουν όλους.

Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα Εξηγήστε μας για τι είδους φορτίο μιλάμε και τι αφορά η μέθοδος αδρανοποίησης που επελέγη, της υδρόλυσης εν πλω; Ως προς τη σύσταση του χημικού οπλοστασίου προς καταστροφή, στην πραγματικότητα δεν την γνωρίζουμε. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, μπορούμε να πούμε ότι περιλαμβάνει 1.200 τόνους χημικών όπλων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα τοξικά αέρια σαρίν και το λεγόμενο αέριο της μουστάρδας. Επίσης περιλαμβάνει περίπου άλλους 1.200 τόνους πρόδρομες χημικές ενώσεις, οι οποίες ήταν αποθηκευμένες, ώστε σε επόμενη φάση να χρησιμοποιηθούν για να συνθέσουν το χημικό προϊόν. Πρόκειται για φθοριούχες και χλωριούχες ενώσεις απαραίτητες για την παρασκευή χημικών αερίων, άρα άκρως τοξικές και οι ίδιες. Υπάρχει, όμως, ένας σημαντικός και άγνωστος παράγοντας: το είδος και η ποσότητα των χημικών ουσιών που απέκτησε το καθεστώς της Συρίας μετά την απαγορευτική σύμβαση με τον ΟΗΕ περί κατοχής χημικών, δηλαδή τα τελευταία δύο χρόνια. Ως προς τη μέθοδο της υδρόλυσης εν πλω, πρόκειται για μια μέθοδο καταστροφής κατά την οποία παράγονται τοξικά απόβλητα, από τα οποία κάποια είναι υγρά. Το ερώτημα που προκύπτει, και το οποίο θέτω και εγώ, είναι τι πρόκειται να γίνει με αυτά τα απόβλητα, θα απορριφθούν στη θάλασσα; Πώς επελέγη αυτή η μέθοδος και γιατί πραγματοποιείται στη Μεσόγειο, υ-

πάρχει κάποιος επιστημονικός λόγος που καθιστά την επιλογή όντως προτιμητέα; Ο έλεγχος του χημικού οπλοστασίου της Συρίας έχει ολοκληρωθεί και βρισκόμαστε μπροστά στο επόμενο βήμα, την καταστροφή του. Ο σχεδιασμός της διεθνούς κοινότητας ως προς αυτό το βήμα έχει πάρει μη ορθή πορεία. Ενώ η μία χώρα μετά την άλλη, η Γαλλία, η Γερμανία, η Νορβηγία, το Βέλγιο και η Αλβανία –η τελευταία μάλιστα είχε αρχικά δεχτεί να καταστρέψει 1.600 τόνους χημικών, όμως τελικά αρνήθηκε λόγω του πολιτικού κόστους–, έχουν ήδη απορρίψει την καταστροφή των χημικών όπλων στο έδαφός τους επικαλούμενες έλλειψη υποδομών, οι ίδιες χώρες στο πρόσφατο παρελθόν είχαν αναλάβει, με την υποδομή θερμικής επεξεργασίας, καύσης, που διαθέτουν, την καταστροφή χημικών όπλων. Η επιχείρηση αδρανοποίησης με την οποία βρισκόμαστε τώρα αντιμέτωποι, δηλαδή της υδρόλυσης σε αμερικάνικο πλοίο εν πλω σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου, προέκυψε κατόπιν πρότασης των ΗΠΑ προς τον ΟΗΕ έπειτα από αρκετό χρονικό διάστημα έντασης και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων. Το ερώτημα γιατί επελέγη μια κλειστή θάλασσα, όπως η Μεσόγειος, ως τόπος καταστροφής των χημικών όπλων, είναι πολιτικό. Το ίδιο ερώτημα θέτω και εγώ ως πολίτης και επιστήμονας: Γιατί να μη γίνει η επιχείρηση σε μια ανοιχτή θάλασσα, όπως ο Ειρηνικός και ο Ατλαντικός Ωκεανός, πράγμα που έχει γίνει στο παρελθόν; Γιατί δεν γίνεται χρήση των ήδη υφιστάμενων μονάδων καταστροφής

ήδη από τις 10 Γενάρη, απευθυνόμενοι στους αρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών, με αφορμη δημοσίευμα του BBC και της τοπικής εφημερίδας «Χανιώτικα νέα». Επίσης, διακομματική ομάδα 37 Ευρωβουλευτών από Ελλάδα, Kύπρο, Ιταλία και Mάλτα, κατέθεσαν γραπτή ερώτηση προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Η «Εποχή» προσπαθεί να φωτίσει το ζήτημα με τη συνδρομή του καθηγητή Επεξεργασίας και ∆ιάθεσης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, Ευάγγελου Γιδαράκου. •

που βρίσκονται σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ρωσία, οι οποίες έχουν στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή χημικών όπλων από το 2ο παγκόσμιο πόλεμο -και μάλιστα με μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική μέθοδο, την καύση; Ακόμα ένα εύλογο ερώτημα είναι γιατί δεν ενημερώθηκαν οι χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα για την επιχείρηση; Υπάρχουν διεθνή πρωτόκολλα και κανονισμοί, όπως η σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση, που προσυπογράφουν το αυτονόητο. Τηρούνται σε αυτήν την περίπτωση; Υπάρχουν διεθνείς συμβάσεις και ελπίζω ότι οπωσδήποτε και ο ΟΗΕ και ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων θα προσέξουν να τηρηθούν. Υπάρχει και η MarPol, διεθνής σύμβαση για την αποτροπή της ρύπανσης θαλασσών από πλοία, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται η απόρριψη τοξικών ή επικίνδυνων ενώσεων, όπως είναι εν προκειμένω το χημικό οπλοστάσιο. Μπορούμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε αυτό που διεμύνησε το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, ότι δεν κινδυνεύει η θάλασσα με διαρροές; Όχι, με βεβαιότητα δεν μπορούμε να πούμε τίποτα, εφόσον δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες. Αυτό που θα συνιστούσα στην ελληνική πολιτεία αλλά και στις άλλες γείτονες χώρες είναι να συμμετάσχουν στην επιχείρηση και να αναλάβουν και αυτές ρόλο στην εποπτεία αναφορικά με την απόρριψη των τοξικών αποβλήτων. Τα χημικά όπλα και οι χημικές ουσίες από τις οποίες παρασκευάζονται, κάπου παράγονται και κάποιος τα προμηθεύει. ∆εν υπάρχει πρόβλεψη για την αδρανοποίησή τους στις ίδιες εγκαταστάσεις παραγωγής; Από όσο γνωρίζω, όχι. Υπάρχουν όμως ειδικές μονάδες για την αδρανοποίηση και την καταστροφή τέτοιων ουσιών. Ωστόσο, είναι εύλογο το ερώτημα,

“

γιατί να μην πηγαίνουν τα τοξικά απόβλητα πίσω στις χώρες στις οποίες παράγονται συστατικές ουσίες και κατασκευάζονται τέτοια όπλα.

Το ερώτημα γιατί επελέγη μια κλειστή θάλασσα, όπως η Μεσόγειος, ως τόπος καταστροφής των χημικών όπλων, είναι πολιτικό. Το ίδιο ερώτημα θέτω και εγώ ως πολίτης και επιστήμονας.

KOINΩΝΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Η Επιτροπή “καλεί την ΕΕ να μην εφαρμόσει τέτοιου είδους θεσμικές και δημοσιονομικές λύσεις στο μέλλον και να θεσπίσει μηχανισμούς που θα παρέχουν τη δυνατότητα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ να επιτύχουν τους κοινωνικούς στόχους και τις πολιτικές που ορίζονται στις Συνθήκες”

«Καταργείστε τα μνημόνια» 20 “κίτρινες” κάρτες στην τρόικα και τα μνημόνια Εκτός διεθνών συμβάσεων και κοινοτικής νομοθεσίας τα μέτρα που πάρθηκαν Του Νάσου Χατζητσάκου

ραγματικό «κόλαφο» αποτελεί για την τρόικα και τα μνημόνια, τα οποία εφαρμόζονται στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Κύπρο και την Ιρλανδία, το «πόρισμα» της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ). Το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής Απασχόλησης του ΕΚ, το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες και, πέραν ελάχιστων εξαιρέσεων, «θάφτηκε» ειδησεογραφικά, θα αποτελέσει μέρος της έκθεσης, η οποία διαμορφώνεται αυτό τον καιρό σε σχέση με τις ημέρες και τα έργα της τρόικας στις υπό «μνημονιακή επικυριαρχία» χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ευρωβουλευτές – μέλη της Επιτροπής (από ελληνικής πλευράς μετέχουν ο Κώστας Πουπάκης από τη Ν∆ και η Συλβάνα Ράπτη από το ΠΑΣΟΚ και αυτό έχει με τη σειρά του ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενόψει ευρωεκλογών καθώς και εσωκομματικών εξελίξεων στα κόμματα της συγκυβέρνησης) βγάζουν τουλάχιστον 20 «κίτρινες» κάρτες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο (∆ΝΤ) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για τα μνημονιακά μέτρα - «γκιλοτίνα» των μισθών, των συντάξεων και των δαπανών Υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Απασχόλησης του ΕΚ καλεί την Κομισιόν να καταργήσει σταδιακά όλα τα έκτακτα μέτρα που έχουν θεσπιστεί με τα μνημόνια! Συγκεκριμένα, στο σχέδιο γνωμοδότησης επισημαίνεται ότι τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής σχεδιάστηκαν χωρίς καμία εκτίμηση των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών, καθώς και ότι οι εφαρμοζόμενες πολιτικές είχαν ως αποτέλεσμα δραματικά ποσοστά ανεργίας καθώς και ιστορικά υψηλά ποσοστά απώλειας θέσεων εργασίας, με τις πλέον ευπαθείς ομάδες (μακροχρόνια ανέργους, γυναίκες και άτομα με αναπηρία) να έχουν πληγεί έντονα. Είναι, μάλιστα, ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η Επιτροπή Απασχόλησης του Ευρωκοινοβουλίου καλεί την ΕΕ να μην εφαρμόσει ξανά τέτοιου είδους θεσμικές και δημοσιονομικές λύσεις στο μέλλον. Ακολουθούν τα 20 σημεία του σχεδίου γνωμοδότησης της Επιτροπής.

Στο περιθώριο το ευρωκοινοβούλιο

«Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων: 1. διαπιστώνει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ (η ΕΚΤ, η Επιτροπή και η Ευρωομάδα) είναι πλήρως συνυπεύθυνα για τους όρους που επιβάλλονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, και, συνεπώς, για τις κοινωνικές τους συνέπειες, 2. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο βρέθηκε στο περιθώριο σε όλα τα στάδια του εγχειρήματος, 3. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα εν λόγω προγράμματα σχεδιάστηκαν χωρίς καμία εκτίμηση των συνεπειών μέσω μελετών αντίκτυπου ή συντονισμού με την Επιτροπή Απασχόλησης, την Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας, το Συμβούλιο Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές (EPSCO)

ή τον Επίτροπο που είναι αρμόδιος για θέματα απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων,

Επιδείνωση της ανεργίας

4. διαπιστώνει ότι οι πολιτικές προσαρμογής και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις τέσσερις χώρες είχαν ως αποτέλεσμα δραματικά ποσοστά ανεργίας, ιστορικά υψηλά ποσοστά απώλειας θέσεων εργασίας και υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας· επισημαίνει ότι οι συνέπειες για τα ποσοστά απασχόλησης, ιδίως σε σχέση με τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και συνταξιοδότησης, είναι ακόμα πιο σοβαρές, 5. διαπιστώνει με μεγάλη ανησυχία ότι οι νέοι είναι εκείνοι που πλήττονται από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, με την κατάσταση σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το σχετικό ποσοστό υπερβαίνει το 50%, ή η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, όπου υπερβαίνει το 30%, να είναι απελπιστική, 6. διαπιστώνει ότι οι πλέον ευπαθείς ομάδες –οι μακροχρόνια άνεργοι, οι γυναίκες, οι διακινούμενοι εργαζόμενοι και τα άτομα με αναπηρία– έχουν πληγεί έντονα και παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο, 7. προειδοποιεί ότι αυτές οι τεράστιες αποκλίσεις, εάν δεν αντιμετωπιστούν, ιδίως στην περίπτωση της νεότερης γενιάς, θα προκαλέσουν διαρθρωτικές ζημίες στην αγορά εργασίας των τεσσάρων χωρών και θα περιορίσουν την ικανότητα των εν λόγω χωρών για ανάκαμψη, 8. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η επιβράδυνση της φθίνουσας πορείας που ακολουθεί το ποσοστό ανεργίας συγχέεται με ανάκτηση των θέσεων εργασίας που έχουν απολεσθεί· υπενθυμίζει ότι την τελευταία τετραετία οι απώλειες θέσεων εργασίας ανήλθαν σε 2 εκατομμύρια στις τέσσερις χώρες, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 15% των υφιστάμενων θέσεων εργασίας,

Περαιτέρω φτωχοποίηση

9. εκφράζει την ανησυχία του διότι, μεταξύ των όρων για τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής, τα προγράμματα περιλαμβάνουν συστάσεις για συγκεκριμένες περικοπές σε θεμελιώδεις τομείς που άπτονται της καταπολέμησης της φτώχειας, όπως οι συντάξεις, οι βασικές υπηρεσίες, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τα φάρμακα για τη βασική προστασία των πλέον ευπαθών ομάδων, 10. διαπιστώνει ότι οι περικοπές των κοινωνικών παροχών και των επιδομάτων ανεργίας που προέκυψαν από τα μέτρα λιτότητας, καθώς και οι μειώσεις στους μισθούς λόγω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αυξάνουν τα επίπεδα της φτώχειας, 11. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το επίπεδο όσων απειλούνται από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό έχει αυξηθεί στις τέσσερις χώρες, 12. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, τουλάχιστον για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, τα προγράμματα περιλάμβαναν σειρά λεπτομερών

όρων σχετικά με τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας και τις περικοπές των δαπανών για την υγεία, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 168 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ απαγορεύει τέτοιου είδους παρεμβάσεις, 13. υπενθυμίζει ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ήδη καταδικάσει τις περικοπές στο δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, θεωρώντας ότι συνιστούν παράβαση του άρθρου 12 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη του 1961 και του άρθρου 4 του Πρωτοκόλλου του, 14. επισημαίνει, επιπλέον, ότι η ∆ιεθνής Οργάνωση Εργασίας (∆ΟΕ) άσκησε έντονη κριτική στις ριζικές μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος κατά την αξιολόγηση από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της εφαρμογής της σύμβασης αριθ. 102 στην περίπτωση των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, 15. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα προγράμματα που επιβλήθηκαν στις τέσσερις χώρες επιτρέπουν σε εταιρείες να απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις συλλογικές συμβάσεις και να επανεξετάζουν τις κλαδικές συμβάσεις, με άμεσες επιπτώσεις για τη δομή και τις αξίες των συλλογικών διαπραγματεύσεων που προβλέπονται στα αντίστοιχα εθνικά συντάγματα,

Το πείραμα απέτυχε

16. καλεί την Κομισιόν να εκπονήσει λεπτομερή μελέτη των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών των προγραμμάτων προσαρμογής στις τέσσερις χώρες με σκοπό την πλήρη κατανόηση τόσο της βραχυπρόθεσμης όσο και της μακροπρόθεσμης ζημίας στα συστήματα κοινωνικής προστασίας, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την καταπολέμηση της φτώχειας, τη διατήρηση δέοντος κοινωνικού διαλόγου και την ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και ασφάλειας στις εργασιακές σχέσεις, 17. καλεί την Κομισιόν να ζητήσει από τη ∆ΟΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης να καταρτίσουν εκθέσεις σχετικά με πιθανά διορθωτικά μέτρα και κίνητρα για τη διασφάλιση πλήρους συμμόρφωσης με τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και το Πρωτόκολλό του, καθώς και με τις βασικές συμβάσεις της ∆ΟΕ, δεδομένου ότι οι υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές θίγονται από τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ζητούνται από την τρόικα, 18. καλεί την Επιτροπή, την ΕΚΤ και την Ευρωομάδα να καταργήσουν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα που έχουν θεσπιστεί, 19. ζητεί συμμόρφωση με τις προαναφερθείσες νομικές υποχρεώσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες και στον Χάρτη Θεμελιωδών ∆ικαιωμάτων, καθώς η έλλειψη συμμόρφωσης συνιστά παράβαση του πρωτογενούς δικαίου της ΕΕ, 20. καλεί την ΕΕ να μην εφαρμόσει τέτοιου είδους θεσμικές και δημοσιονομικές λύσεις στο μέλλον και να θεσπίσει μηχανισμούς που θα παρέχουν τη δυνατότητα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ να επιτύχουν τους κοινωνικούς στόχους και τις πολιτικές που ορίζονται στις Συνθήκες, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με τα ατομικά και τα συλλογικά δικαιώματα όσων αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

∆ΗΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Αλληλέγγυα να καλύψουμε ο ένας τις ανάγκες του άλλου Συνέντευξη με την Ειρήνη Κατσινοπούλου Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη Γιατί θεωρείτε πως υπάρχει σύνδεση των δημοτικών εκλογών με τη γενικότερη μνημονιακή πολιτική της κυβέρνησης; Αυτό ήταν το κεντρικό μας σύνθημα από τις προηγούμενες εκλογές, που το μνημόνιο είχε μόλις λίγους μήνες ζωής και ο Καλλικράτης εμφανιζόταν ως επαναστατική μεταρρύθμιση στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, έχει αποδειχτεί πως τα μνημόνια και οι πολιτικές τους καταστρέφουν την κοινωνία. Η εφαρμογή του Καλλικράτη, η μείωση των πόρων, οι καταργήσεις των δημοτικών υπηρεσιών, όπως η δημοτική αστυνομία, η απόλυση των σχολικών φυλάκων και η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών καθαριότητας, δεν αποτελούν αποκλειστικά τοπικά ζητήματα. Συνδέονται αναπόσπαστα με τις κεντρικές πολιτικές. Πιστεύετε πως τα πρόσωπα δεν διαδραματίζουν κάποιο ιδιαίτερο ρόλο, ανεξάρτητα από τους ποιους υποστηρίζονται; Τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν και συνεχίζουν να συγκυβερνούν, θα κρυφτούν πίσω από την ταμπέλα των δήθεν ανεξάρτητων και χαρισματικών προσώπων. Θα βγάλουν ίσως και δύο λογύδρια περί της δύσκολης κατάστασης και της κρισιμότητας της στιγμής, θα μιλήσουν δήθεν για δίχτυ προστασίας στους αδύνατους, αλλά καταλαβαίνουμε πως αν δεν ανατραπούν συνολικά οι πολιτικές αυτές, δεν υπάρχει πιθανότητα να επιβιώσει η τοπική αυτοδιοίκηση. Η αποχή στις εκλογές τα τελευταία χρόνια είναι μεγάλη, πώς θα αλλάξει αυτό; Καταρχάς, πρέπει πρώτα να ακυρώσουμε αυτήν την προσπάθεια, που γίνεται σκόπιμα από το σύστημα, της συνολικής απαξίωσης της πολιτικής ζωής, της ενασχόλησης με τα κοινά και την υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών, που οδηγούν στον εκφασισμό της κοινωνικής και της πολιτικής ζωής. Πίσω από φράσεις «όλοι μαζί φταίμε» ή «όλοι

“

Καμιά δημοτική αρχή, αν δεν είναι συμπαραταγμένη με τους εργαζόμενούς της, δεν πρόκειται να επιτύχει. Θα αντιτάξουμε σθεναρό μέτωπο ενάντια στις απολύσεις.

Η υποψήφια δήμαρχος με την παράταξη “∆ίκτυο Πολιτών Ηρακλείου Αξιοπρέπεια – Αντίσταση - Αλληλεγγύη”, Ειρήνη Κατσινοπούλου, μιλά στην “Εποχή” για την ανάγκη του δήμου να πρωτοστατήσει στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Πέραν όμως από την επίλυση προβλημάτων, οραματίζεται και μία πόλη με πολιτιστικά δρώμενα και ελεύθερους χώρους για να ζήσουν οι πολίτες της πραγματικά. μαζί τα φάγαμε», ο στόχος είναι προφανής. Το τσουβάλιασμα όλων και η ώθηση του λιγότερου πολιτικοποιημένου κόσμου στην απόσυρση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποχή με ένα δήθεν επαναστατικό προκάλυμμα καταδίκης.

Χρειάζεται διάθεση και διαφορετική αντίληψη

Το πρόγραμμά σας αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τους άστεγους, τους άνεργους κτλ. Πώς θα καταφέρετε τα όσα διακηρύσσετε; Υπάρχει μεγάλο έλλειμμα στις κοινωνικές υποδομές κάθε είδους. Ο δήμος με ένα πρόγραμμα, με τους λίγους πόρους που διαθέτει, αλλά κινητοποιώντας κυρίως την κοινωνία, μπορεί να πρωτοστατήσει στις αλληλέγγυες δομές. Είτε αυτές έχουν θεσμική μορφή, είτε κινηματική βάση. Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι για να απαντήσεις στις ανάγκες της κοινωνίας, που αυξάνονται. Για παράδειγμα, με δεδομένη την αλλαγή του καθεστώτος των πλειστηριασμών, αν ο δήμος δεν πρωτοστατήσει σε ένα κίνημα ακύρωσής τους, το πρόβλημα θα πολλαπλασιάζεται. Μπορείς να αξιοποιήσεις τους δημοτικούς χώρους και να γίνουν ξενώνες αστέγων ή γυναικών που κακοποιούνται. Χρειάζεται ένας αναπροσανατολισμός των δημοτικών κτιρίων με έμφαση στις κοινωνικές ανάγκες και όχι στις παραδοσιακές δραστηριότητες του δήμου για δημόσιες σχέσεις. ∆εν είναι όμως θέμα μόνο των χώρων που έχεις, αλλά και εμπλοκής των ανθρώπων της πόλης σε αυτήν την προσπάθεια. Προβάλλετε πολύ τη συμμετοχή των πολιτών, πώς μπορεί πρακτικά να γίνει αυτό; Ένα παράδειγμα είναι στις αλληλέγγυες δομές υγείας. Μπορεί να φτιαχτεί ένα δίχτυ υγείας, που θα είναι απλωμένο σε όλο τον ιστό της πόλης, κινητοποιώντας τους γιατρούς και τους φαρμακοποιούς. Το ίδιο μπορεί να γίνει και στο θέμα της τροφής, με θεσμοθέτηση αγοράς χωρίς μεσάζοντες, που θα τροφοδοτεί δομές του δήμου, όπως παιδικούς σταθμούς ή μικρά γεύματα στα σχολεία. ∆ιάθεση πρέπει να υπάρχει και διαφορετική αντίληψη. Εμείς δεν μιλάμε για φιλανθρωπία όπως άλλες δημοτικές παρατάξεις. ∆εν θεωρούμε πως είμαστε από πάνω και ελεούμε τους από κάτω και τους ανήμπορους. Θέλουμε αλληλέγγυα να καλύψουμε ο ένας τις ανάγκες του άλλου και να μείνουμε όρθιοι για να καταφέρουμε τη συνολική ανατροπή. Σε ποια άλλα ζητήματα θέλετε να δώσετε έμφαση στο δήμο;

Η έμφαση θα δοθεί στην αντιμετώπιση της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης. Όσοι πόροι θα υπάρχουν διαθέσιμοι θα δοθούν εκεί. Πρακτικά αυτό σημαίνει αναβάθμιση των ΚΑΠΗ, με περισσότερες λειτουργίες και γιατρούς. Μείωση ή και κατάργηση των τροφείων στους παιδικούς σταθμούς. Το κοινωνικό παντοπωλείο να γίνει πραγματικά κοινωνικό. Όχι απλά να διαχειρίζεται τις φιλανθρωπίες των σούπερ-μάρκετ. Κοινωνικό φαρμακείο και δίχτυ υγείας, όπως αναφέραμε. Έπειτα, χρειάζεται αναδιάρθρωση των δομών του δήμου και των υπηρεσιών του. Καμιά δημοτική αρχή, αν δεν είναι συμπαραταγμένη με τους εργαζόμενούς της, δεν πρόκειται να επιτύχει. Θα αντιτάξουμε σθεναρό μέτωπο ενάντια στις απολύσεις. Θέλουμε να δώσουμε στους υπαλλήλους περιεχόμενο και εκπαίδευση για να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες, που έχουν διαμορφωθεί. Το πιο σημαντικό είναι η καθιέρωση θεσμών λαϊκής συμμετοχής και λογοδοσίας. Τοπικά συμβούλια, επιτροπές γειτονιών, συμμετοχικό προϋπολογισμό, διαρκής συζήτηση με τον κόσμο.

Να υπάρξουν πολιτιστικές επιλογές

Για τα πολιτιστικά ζητήματα, τι προβλέπετε; Στο Ηράκλειο δεν υπάρχουν ελεύθεροι

χώροι. Ενώ έχουμε πράσινο ως πόλη, οι κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου είναι ελάχιστοι. Υπάρχει το, διαδημοτικού ενδιαφέροντος, κτήμα Φιξ, που αν δεν υπήρχαν οι μεγάλοι αγώνες της τοπικής επιτροπής, θα είχε χαθεί ολοκληρωτικά. Θα μπορούσε να είναι, πέρα από πνεύμονας πρασίνου, ένα ανοικτό πολιτιστικό κέντρο για τη νέα γενιά. Όπως επίσης και για περιβαλλοντικά ζητήματα, με έμφαση στην ανακύκλωση κτλ. Ο κόσμος του Ηρακλείου δεν έχει πολιτιστικές επιλογές. Εμείς λέμε το Πολιτιστικό Πολύκεντρο να γίνει κυψέλη δημιουργίας. Να αναδείξει τους καλλιτέχνες της πόλης, με εκθέσεις ζωγραφικής, με προβολές ταινιών, παρουσιάσεις λογοτεχνικών έργων, με συστηματικό τρόπο. Επίσης, ο θερινός δημοτικός κινηματογράφος να στεγαστεί ώστε να έχει σταθερή λειτουργία και το χειμώνα. Προτείνουμε ακόμα και ένα αυτοδιαχειριζόμενο στέκι για τη νεολαία, για να αναδείξει και να δράσει για τα δικά της ζητήματα αυτόνομα. Στις ανακοινώσεις σας τονίζεται έντονα και το κυκλοφοριακό ζήτημα… Εδώ θα κάνω μία αναδρομή πριν κάτι δεκαετίες. Υπήρξε δημοτική αρχή της Αριστεράς, ο Γιώργος Γρηγοριάδης. Το 1990 είχε μία ριζοσπαστική πρόταση για σχέδιο ανάπλασης του κέντρου της πόλης, μαζί με εξαιρετικούς επιστήμονες, για την υπογειοποίηση των γραμμών του ΗΣΑΠ. Θα είχε λύσει και το κυκλοφοριακό πρόβλημα και θα είχε αποδώσει έναν χώρο σε όφελος της πόλης. Θέλει ένα συνολικό σχεδιασμό, και σε συνεργασία με τους γύρω δήμους, και έργα υποδομής. Υπάρχει η ευκαιρία, γιατί τώρα συζητιέται η αλλαγή του ρυθμιστικού σχεδίου για όλη την Αττική και θα μπορούσαν να δοθούν και στο δήμο Ηρακλείου χρήματα για τέτοιες δαπάνες. Αλλά το κυκλοφοριακό είναι και ζήτημα αλλαγής αντίληψης για τη μετακίνηση μέσα στην πόλη, με μείωση της χρήσης του Ι.Χ, δημοτική συγκοινωνία, ποδηλατόδρομους κτλ. •

Να περάσουμε μία άλλη αντίληψη

Γιώργος Γρηγοριάδης, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος, πρώην δήμαρχος του Ηρακλείου

Είναι πολύ σημαντικό για τον ΣΥΡΙΖΑ να δείξει στις αυτοδιοικητικές εκλογές το διαφορετικό πρόσωπο που έχει από τους άλλους. Ένα πρόσωπο καθαρό, χωρίς διαφθορά, διαπλοκές και όλα τα επιγενόμενα της κρίσης. Η Ειρήνη Κατσινοπούλου είναι ένας άνθρωπος άξιος εμπιστοσύνης και σπάνιας ποιότητας. Καλούμαστε να μοιραστούμε την εξουσία, ακόμα και σε περίπτωση αυτοδυναμίας, με άλλους ανθρώπους που συμμερίζονται τις ανησυχίες μας και θα είναι εξίσου καθαροί με εμάς. Γι’ αυτό προτείνω την επαφή και με άλλα πολιτικά ρεύματα. Πρέπει να περάσουμε μια άλλη αντίληψη για την τοπική αυτοδιοίκηση. Τον καιρό που ήμουν εγώ δήμαρχος καταφέραμε να μειώσουμε τα δημοτικά τέλη, να φτιάξουμε υποδομές, γυμναστήρια, ακίνητα, την περιουσία του δήμου, κυρίως μέσα από τη συμμετοχή των ανθρώπων. Αυτό πρέπει να είναι και το μέλημά μας τώρα, να στείλουμε το μήνυμα ότι πρέπει να πάψουμε να συμμετέχουμε από έναν καναπέ, αλλά να βγούμε στο δρόμο και να διεκδικήσουμε.

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Η δημοκρατική αντιπροσωπευτικότητα των εξεγέρσεων τίθεται συστηματικά υπό αμφισβήτηση εν ονόματι του αριθμού. Πράγματι, όλες οι εξεγέρσεις έχουν ως ενεργούς φορείς μειοψηφικά υποσύνολα πληθυσμού, από όπου φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες συνάγουν με δογματική αυταρέσκεια την απουσία κάθε ερείσματος νομιμότητας. Στη «δημοκρατική» λογιστική της κάλπης αντιπαρατίθεται ο εγγενής αυταρχισμός των εξεγερμένων μειοψηφιών. Εξέγερση και δημοκρατία θα ήσαν έννοιες ασύμβατες και αλληλοαποκλειόμενες. Κάθε εξεγερσιακή διεκδίκηση κοινωνικής δικαιοσύνης θα ήταν εκ προοιμίου καταδικασμένη στην εγγενή ανομία της μειοψηφικής προέλευσής της. Πρόκειται για ζήτημα με στρατηγικής πολιτική βαρύτητα, ειδικά στις μέρες μας όπου με την «αφύπνιση της ιστορίας», σύμφωνα με την έκφραση του Μπαντιού, πολλαπλασιάζονται ραγδαία οι εστίες εξέγερσης, σε τοπικές και εθνικές κλίμακες. Στρατευμένος φιλόσοφος, ο Μπαντιού επεχείρησε να αναμετρηθεί ενστόχαστα με την πρόκληση αυτών των πολιτικών ερωτημάτων και δεν είναι διόλου περιττό να υπενθυμίσουμε τις θέσεις του, ειδικά στη σημερινή μνημονιακή συγκυρία.

Οι εξεγέρσεις, το κράτος και η λαϊκή βούληση στον Μπαντιού Θ

α πρέπει να ξεκινήσουμε από τη διάκριση ανάμεσα σε άμεσες και ιστορικές εξεγέρσεις. Η ιστορική εξέγερση επέρχεται κατά κανόνα ως αποτέλεσμα μετασχηματισμού μιας άμεσης εξέγερσης. Και οι μεν και οι δε εκτυλίσσονται σ’ ένα σφοδρό εξωστρεφές θέατρο επιχειρήσεων και προσφέρουν το θέαμα μιας ορατής ανάφλεξης των κοινωνικών αντιθέσεων. Ωστόσο, η άμεση εξέγερση εκτυλίσσεται σε ένα στενό, τοπικό ορίζοντα. Η εξάπλωσή της είναι συχνά πολυεστιακή και μιμητική, ο δε χρόνος της εφήμερος -π.χ. οι εξεγέρσεις στις συνοικίες του Λονδίνου και άλλες επαρχιακές πόλεις. Αντίθετα, η ιστορική εξέγερση αποτελεί κατά κανόνα μετάβαση από τον πολυεστιακό κατακερματισμό της άμεσης εξέγερσης στην κεντροθετημένη συμπαρουσία μιας νεοσύστατης πολλαπλότητας πρωταγωνιστών. Μια νέα πολλαπλότητα (multiplicitι) εμφανίζεται στη ρευστή πολιτική σκηνή. Η πολιτική διαδικασία εμπλουτίζεται με ένα ποιοτικά διαφοροποιημένο οντολογικό υπόστρωμα συμβατό με την τοπική μιας νέας εξεγερσιακής υποκειμενικότητας, φορέα πιστότητας, fidιlitι, που μορφοποιεί μια πολιτική διάρκεια, ως υπέρβαση του εφήμερου και του αυθόρμητου. Το τελικό εξαγόμενο αυτής της σύνθετης διαδικασίας συμπίπτει με τη διαμόρφωση μιας νεοσύστατης κεντρικής σκηνής που συμπυκνώνει τη δυναμική της εξέγερσης. Κλασικό και εμβληματικό παράδειγμα η πλατεία Ταχρίρ. Ως γεωγραφικός χώρος υφίσταται μια ασύλληπτη συμβολική μεταμόρφωση. Από τη στιγμή που παρέχει φιλοξενία σ’ ένα μείζον σύμπτωμα του κοινωνικού αναδεικνύεται σε τοπική σκηνή της ιστορίας. Και εδώ η αφυπνισμένη ιστορία γίνεται μάρτυρας ενός συναρπαστικού τοπολογικού παράδοξου. Ποιο είναι αυτό; Η περιχαρακωμένη εστία εξέγερσης πολιορκεί το κράτος εν τω συνόλω του! Παρά τις λιλιπούτιες διαστάσεις της σε σύγκριση με το αχανές της επικράτειας, η κεντροθετημένη σκηνή της εξεγερσιακής διαδικασίας αναδεικνύεται σε λίκνο πολιορκίας του κράτους. Το περικυκλώνει και το πολιορκεί. Το γεωγραφικά λιλιπούτειο κέντρο περικυκλώνει την κρατική επικράτεια αντιστρέφοντας την τοπολογία του εσωτερικού αποκλεισμού του. ∆εν έχουμε να κάνουμε με το κλασικό υπόδειγμα πολιορκίας μιας πόλης, αλλά με την ανοριοθέτητη πολιορκία του κράτους.

Κεντροθετημένοι στρατηγικοί τόποι

Αυτοί, λοιπόν, οι κεντροθετημένοι στρατηγικοί τόποι αποτελούν πρωτότυπα πολιτικά μορφώματα, σε εγγενή και μετωπικό ανταγωνισμό με τους καθιερωμένους θεσμούς ελεγχόμενης αντι-

προσώπευσης αλλά και την κοινοβουλευτικά σοβατισμένη πρόσοψη της ηγεμονίας του χρηματιστηριακού κεφαλαίου. Εμφανίζονται κατά κανόνα στη μητροπολιτική ενδοχώρα της επικράτειας αλλά χαρακτηρίζονται από ένα καθεστώς εκ-σωτερικότητας. Ενεστοποιούν μέσα στο πραγματικό της πολιτικής ένα είδος θεσμικής ετεροτοπίας. Πρόκειται κατ’ ουσίαν για πολιτικά αναφομοίωτους τόπους σε ατέρμονη, αδιάλλακτη και ανατρεπτική υφαίρεση από το κράτος για να χρησιμοποιήσω τον προσφιλή όρο soustraction. Με λακανικούς όρους θα λέγαμε ότι ενεστοποιούν το πραγματικό της αφυπνισμένης ιστορίας και της πολιτικής μέσα στην εμπεδωμένη συμβολική τάξη της εξουσίας. Οι δυναμικές γραμμές του μετασχηματισμού περνούν και από ένα δεύτερο κομβικό σημείο. Ο μετασχηματισμός της άμεσης εξέγερσης σε ιστορική εξέγερση συνυποθέτει τη μετάβαση από μια πρώτη, μιμητική εξάπλωση του ωστικού κύματος της εξέγερσης στην ποιοτική και συνθετική επέκταση του. Αυτό που αποκαλέσαμε κεντροθετημένη σκηνή της εξέγερσης συστεγάζει πλέον όλο το μωσαϊκό των κοινωνικών τάξεων, όλες τις θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, όλες αποχρώσεις τις διαφοράς των φύλων, όλα τα πολιτιστικά ιδιώματα. Βέβαια, με τα κριτήρια της αστικής δημοκρατίας η κεντροθετημένη τοπική της άμεσης εξέγερσης δεν είναι παρά ο τόπος συρροής μια ετερόκλητης και θορυβούσας μειοψηφίας. Ένα εκατομμύριο από τα ογδόντα στην Αίγυπτο. Ποιο είναι άραγε το καθεστώς αυτής της πολλαπλότητας; Πρόκειται για ένα κρίσιμο πολιτικό ερώτημα που αναμφίβολα αποτελεί πρόκληση για τα κοινοβουλευτικά μαθηματικά. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η πολλαπλότητα που εγκαθίσταται στην κεντροθετημένη τοπική της ιστορικής εξέγερσης διαθέτει ένα πολιτικό εκτόπισμα που δεν είναι μετρήσιμο. Υπ’ αυτό το πρίσμα δεν έχει καθεστώς αριθμήσιμου μειοψηφικού υποσυνόλου αλλά συνιστά πολύμορφη γενολογική1 μετωνυμία της κοινωνίας. Θα συμπεράνουμε, λοιπόν, εν πνεύματι αληθείας ότι η αντιπροσωπευτικότητα της εξεγερσιακής τοπικής δεν είναι μειοψηφική αλλά γενολογική. Αποτελεί συμβαντική μήτρα της «γενικής βούλησης», αυτού που ο Ρουσσώ αποτύπωσε στην πολιτική σκέψη με τον όρο volontι gιnιrale.

Γεν(ολογ)ική βούληση και πολιτική

Ως γνωστόν ο Μπαντιού προτείνει ήδη από το Είναι και το συμβάν μια ριζοσπαστική αποκρυπτογράφηση της ρουσσωικής γενικής βούλησης, αποδεικνύοντας τη συμβαντική καταγωγή της και ταυτοποιώντας την ως «τελεστή πιστότητας που κατευθύνει μια γενολογική διαδικα-

“

σία».2 Παρά μια ορισμένη υπολειμματική αμφισημία –στο βαθμό που ο Ρουσσώ «υποβάλλει ακόμη αυτήν την [πολιτική] διαδικασία στον νόμο του αριθμού»– ο συγγραφέας του Κοινωνικού συμβολαίου αποδεικνύει ότι «η γενική βούληση δεν θα μπορούσε να αντιπροσωπεύεται, έστω και από το κράτος. «Ο κυρίαρχος, που δεν είναι παρά μια συλλογική οντότητα, δεν μπορεί να αντιπροσωπεύεται παρά μόνον από αυτόν τον ίδιο: η εξουσία μπορεί σαφώς να μεταβιβαστεί, όχι όμως η βούληση».3 Αυτή η διάκριση, προσθέτει ο Μπαντιού, «ανά-

Ο Μπαντιού αποσπά την έκφραση της γενικής βούλησης από το καθεστώς της αριθμητικά σταθμίσιμης πλειοψηφίας και την συνάπτει οργανικά με την ανάδυση μιας αλήθειας. Και εν προκειμένω μιας πολιτικής αλήθειας, η οποία εισάγει μια ρωγμή στο υπερβατολογικό του κόσμου. μεσα σε εξουσία (μεταβιβάσιμη) και βούληση (μη εκπροσωπήσιμη) είναι ιδιαιτέρως βαθυστόχαστη. Απο-κρατικοποιεί την πολιτική. Ως πιστή διαδικασία σ’ ένα συμβάν-συμβόλαιο, η πολιτική δεν επιδέχεται ούτε εκχώρηση, ούτε εκπροσώπηση.»4 Σε αυτή την αποκρυπτογράφηση, ο ορισμός της γενικής βούλησης συνυποθέτει την αποσύνδεση της έκφρασής της από την πλειοψηφική λογιστική της εκπροσώπησης. Ο Μπαντιού αποσπά, λοιπόν, την έκφραση της γενικής βούλησης από το καθεστώς της αριθμητικά σταθμίσιμης πλειοψηφίας και την συνάπτει οργανικά με την ανάδυση μιας αλήθειας. Και εν προκειμένω μιας πολιτικής αλήθειας, η οποία εισάγει μια ρωγμή στο υπερβατολογικό του κόσμου, που αντιβαίνει στην ομοιοστασία του καθώς και στο νομικό φορμαλισμό του κράτους, γονιμοποιώντας έτσι αδιανόητες δυνατότητες. Για παράδειγμα, η αστυνομοκρατούμενη Τυνησία του αιμοσταγή τυράννου

Μπεν Αλί, αξιολάτρευτου συνομιλητή της δημοκρατικής ∆ύσης, εκθειαζόταν ως Νορβηγία του Μαγρέμπ για να σαρωθεί εν ριπή οφθαλμού από την εξεγερμένη «μειοψηφία» του τυνησιακού λαού εν ονόματι μιας ανθρώπινης δικαιοσύνης, νομικά και θεσμικά αθεμελίωτης. Το γενολογικό της υπόστρωμα την καθιστά εκφραστικό φορέα της λαϊκής γενικής βούλησης. Απ’ αυτή την άποψη είναι εντυπωσιακό ότι και οι πιο προκατειλημμένες σελίδες του διεθνούς Τύπου θα υποχρεωθούν να κατονομάσουν την αριθμητικά μειοψηφική παρουσία στην πλατεία Ταχρίρ παρουσία του αιγυπτιακού λαού. Η εξεγερσιακή σκηνή, εμπλουτισμένη με τη γενολογική της σύσταση εκφράζει και κεντροθετεί τη γενική βούληση. Αντιλαμβάνεται κανείς εδώ σε τι βαθμό οι εμπαθείς παραναγνώσεις των θέσεων του Μπαντιού παραμορφώνουν, ευτελίζουν και εξαφανίζουν το βάθος της σκέψης του, παρουσιάζοντας τον ως παλαιοημερολογίτη της δικτατορίας του προλεταριάτου! Θα ήταν διασκεδαστικό να επιχειρήσουν να μας εξηγήσουν από πότε το προλεταριάτο είναι δομημένο σαν ένα γενολογικό σύνολο. Θα έλεγα, για να κλείσω αυτό το σημείο, ότι υπάρχουν δύο εκδοχές της εκφραζόμενης γενικής βούλησης: η γενολογική, εν πνεύματι αληθείας, και η κάλπικη. Επιστρατεύω φυσικά αυτή τη λέξη με τη διφορούμενη κλίση της, σαν φροϋδική πνευματώδη λέξη: κάλπικη, δηλαδή κίβδηλη αλλά και αναδυόμενη από την κάλπη.

Σημειώσεις

∆ημήτρις Βεργέτης, ψυχαναλυτής, διευθυντής του περιοδικού αληthειας

1. Γενολογικό είναι ένα σύνολο του οποίου τα στοιχεία είναι τόσο ετερόκλιτα που καμιά ιδιότητα δεν μπορεί να τα ενοποιήσει. 2. Alain Badiou, L’ κtre et l’ ιvιnement, Seuil, 1988, σσ. 281-283 3. Ό.π., σ. 4. Ό.π., σ.

Ο Αλέν Μπαντιού στην Αθήνα

* «Η πρόσληψη του Πλάτωνα στη σύγχρονη φιλοσοφία», διάλεξη στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 5), την Πέμπτη 23.1., στις 6.30μ.μ. * « Ο Λακάν και η αντι-φιλοσοφία», διάλεξη στο αμφιθέατρο ∆ρακόπουλου (Πανεπιστημίου 30), την Παρασκευή 24.1., στις 7μ.μ. * «Η πολιτική και η κρίση», διάλεξη στο αμφιθέατρο της Νομικής, το Σάββατο 25.1., στις 7μ.μ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Τα αρχαία περιμένουν ακόμα στο σταθμό Βενιζέλου

Την απογοήτευση του σχετικά με το χρόνο που έχει χαθεί για την αξιοποίηση των αρχαιοτήτων στο Μετρό Θεσσαλονίκης εκφράζει ο Σύλλογος Αρχαιολόγων Θεσσαλονίκης (ΣΕΑ), καλώντας παράλληλα τους πολίτες να διεκδικήσουν μέτρα αναβάθμισης των αρχαιοτήτων της πόλης.

ΣΕΑ (Τοπική Επιτροπή Παραρτήματος Κεντρικής και ∆υτικής Μακεδονίας) στην ανακοίνωση που εξέδωσε τονίζει τα εξής: «Πέρασε ήδη ένας χρόνος από την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης Κ. Τζαβάρα για τη μεταφορά του μνημείου. Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις και τις προτάσεις για συνύπαρξη αρχαιοτήτων και σταθμού, το υπουργείο Πολιτισμού αρνήθηκε πεισματικά να επανεισάγει το θέμα στο ΚΑΣ και η Αττικό Mετρό Α.Ε. αρνήθηκε, επίσης, πεισματικά να προχωρήσει σε εναλλακτικές μελέτες. Επέτρεψαν στον εργολάβο να απολύσει όλο το προσωπικό, αντί να προχωρήσει η ανασκαφή του χώρου και οι διερευνητικές τομές στα κατώτερα

στρώματα, που θα έδιναν πολύτιμα στοιχεία για να εκπονηθεί μια σοβαρή μελέτη ανασχεδιασμού του σταθμού. Έκλεισαν το σκάμμα στη Βενιζέλου, τη στιγμή που υπήρχε ενδιαφέρον επιστημόνων από όλο τον κόσμο, αλλά και πολλών πολιτών, Ελλήνων και αλλοδαπών, για να επισκεφτούν το μοναδικό μνημείο. Συνέχισαν να ρίχνουν το βάρος των καθυστερήσεων του Μετρό στις αρχαιότητες και σε όσους αγωνίζονταν να τις προστατεύσουν, την ίδια στιγμή που, ενώ μπορούσαν (όπως αποδεικνύεται και από την ίδια την απόφαση του ΣτΕ), δεν προχώρησαν για περισσότερο από ένα χρόνο σε καμία ενέργεια! Είναι απαραίτητο να ξεκινήσουν και πάλι οι αρχαιολογικές εργασίες στο Σταθμό Βενιζέλου με ολοκλήρωση της ανασκαφής στο βυζαντινό μνημείο και διερευνητικές τομές στα υποκείμενα στρώματα, ώστε να βοηθηθεί η εξεύρεση της βέλτιστης λύσης προστασίας των αρχαιοτήτων. Οι τομές αυτές θα συμβάλουν, σύμφωνα με την ανακοίνωση, στην εκπόνηση των μελετών. Να εκπονηθούν εμπε-

ριστατωμένες και κοστολογημένες μελέτες για κάθε εναλλακτική λύση συνύπαρξης αρχαιοτήτων και σταθμού, όπως υποδεικνύει και η απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, σε συνεργασία με την 9η ΕΒΑ, ξεκινώντας από την τεχνική λύση της διατήρησης των αρχαιοτήτων in situ, εντός του σταθμού χωρίς τη μετακίνησή τους. Άλλωστε, είναι πλέον εμφανές ότι τεχνικές λύσεις υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει η βούληση. Να καταστεί ο χώρος του Σταθμού Βενιζέλου επισκέψιμος σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, κάτι που θα προβάλλει διεθνώς την Θεσσαλονίκη, ενώ ταυτόχρονα θα αναζωογονήσει την κίνηση στην περιοχή και θα ανακουφίσει τους παρακείμενους καταστηματάρχες. Η περιοχή γύρω από το Σταθμό Βενιζέλου αποτελεί εξέχοντα, μη αρκούντως αξιοποιημένο ακόμη, μνημειακό χώρο – τουριστικό πόλο, ο οποίος μπορεί και πρέπει άμεσα να αποκτήσει χαρακτηριστικά κεντρικού πολιτιστικού χώρου της πόλης με τη διοργάνωση ποικίλων υπαίθριων πολιτιστικών δρώμενων, όπως το έχει προτείνει ο ΣΕΑ στο ∆ήμο Θεσσαλονίκης (εγγράφως τον ∆εκέμβριο του 2013)». Ο ΣΕΑ στην ανακοίνωση του καλεί παράλληλα τους πολίτες της Θεσσαλονίκης να διεκδικήσουν: - Την άμεση αισθητική αναβάθμιση των σταθμών του Μετρό της Θεσσαλονίκης (το κόστος είναι χαμηλό, οι λαμαρίνες μπορούν να καλυφθούν με εκτυπωμένο για την περίσταση οπτικό ή άλλο υλικό σχετικά με τις αποκαλυφθείσες αρχαιότητες), - την επισκεψιμότητα του Σταθμού Βενιζέλου, - τη δημιουργία περίπτερου ενημέρωσης των πολιτών για τις μελέτες-λύσεις που έχουν προταθεί με συνύπαρξη μνημείων και μετρό, - πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων στην περιοχή κοντά στο Βυζαντινό Σταυροδρόμι. •

Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

τα προεόρτια των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση, ανοίγει πάλι το ζήτημα της δομικής λειτουργίας του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ. Η ηγεσία του κόμματος φαίνεται ότι κλίνει στην απόφαση να «βάψει» με ροζ χρώμα όσο δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του χάρτη της επικράτειας, άσχετα αν μέσα στο ροζ φιγουράρουν έντονα οι πράσινοι κόκκοι. Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε πού οφείλεται αυτή η εκλογική τακτική και ποιες πολιτικές εξυπηρετεί. Επαρκείς απαντήσεις μπορούν να δοθούν μέσα από μια πολιτική ανάγνωση των φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών του νέου και συγχρόνως τόσο παλιού ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ. Μετά το 1ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, το κομματικό μοντέλο που δημιουργήθηκε αποτελεί μια μεταφορά των δομών, των συσχετισμών, της ηγετικής ομάδας και κυρίως των παθογενειών του Συνασπισμού εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Ο διακριτός ρόλος των παλιών συνιστωσών εξανεμίστηκε με την ενσωμάτωσή τους στις υπάρχουσες τάσεις του Συνασπισμού, οι οποίες άλλαξαν ονόματα και βαφτίστηκαν τάσεις-ρεύματα του ΣΥΡΙΖΑ. Η ηγετική τάση του Συνασπισμού έγινε πλέον παντο-

δύναμη αφομοιώνοντας μικρές τάσεις, όπως η Πλατφόρμα 2010 και το Κοκκινοπράσινο ∆ίκτυο, εξασφαλίζοντας τη σύμπλευση της Σοσιαλιστικής Τάσης και την ασφαλή στήριξη, με επίχρισμα ανέξοδης κριτικής, της ΑΝΑΣΑ (ΑΚΟΑ, Ρόζα, Ανένταχτοι). Ο ρόλος και η τακτική του πρώην γραμματέα του Συνασπισμού και νυν του ΣΥΡΙΖΑ ∆ημήτρη Βίτσα μας θυμίζουν τους στίχους του Μανόλη Ρασούλη: «Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν». Ας δούμε δύο παραδείγματα: - Πρώτο, η τακτική παλαιοκομματικής παρέμβασης στις εκλογές του Τεχνικού Επιμελητηρίου (ΤΕΕ), όπου δημιουργήθηκε ξαφνικά η νέα παράταξη-καπέλο του ΣΥΡΙΖΑ «Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών», η οποία στάθηκε απέναντι στην παλιά, ενωτική «Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών». ∆υστυχώς, σ’ αυτό το εξόφθαλμο παράδειγμα κομματικής χειραγώγησης του κλαδικού συνδικαλισμού των μηχανικών, η «Εποχή» απέφυγε να πάρει θέση κρατώντας ίσες αποστάσεις από τις δύο παρατάξεις. - ∆εύτερο, που άπτεται των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση, η πρόσκληση

σε κομματική συνεστίαση, στο τραπέζι του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ, του μέλους του ΠΑΣΟΚ και δημάρχου Θέρμης Θ. Παπαδόπουλου. Η διαφαινόμενη πρεμούρα να καταγραφούν δήμοι στον ΣΥΡΙΖΑ και οι σαφείς προθέσεις των τοπικών στελεχών που εκλέχθηκαν με τον εν λόγω πράσινο δήμαρχο, έχοντας μάλιστα απέναντί τους την παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ «Ανατολικός Άνεμος», θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στις τελικές αποφάσεις. Ο στενός συνεργάτης του δημάρχου Θέρμης, αντιδήμαρχος και τοπικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμμελος, ήταν υποψήφιος στη «Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών», την παράταξη του κομματικού μηχανισμού για τις εκλογές του ΤΕΕ. Επίσης, φαίνεται να διατηρεί στενές σχέσεις με τον γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ κι αποτελεί τη γέφυρα με τον νυν δήμαρχο Θέρμης. Αν συνδυάσουμε τα δύο παραπάνω θέματα, λέτε η μέθοδος του κομματικού καπέλου στις εκλογές του ΤΕΕ να χρησιμοποιηθεί αντίστοιχα και στις εκλογές για τον δήμο Θέρμης; Ο δικηγόρος του διαβόλου

Απίθανες συλλήψεις κατοίκων στην Επανομή

ναρμόδιο δήλωσε το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης για την εκδίκαση της υπόθεσης των 7 πολιτών που συνελήφθησαν την περασμένη Κυριακή, μετά από διαμαρτυρία που πραγματοποίησαν κάτοικοι και φορείς της Επανομής ενάντια στην εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας στο γήπεδο της περιοχής. Η δίκη επρόκειτο να γίνει την Τετάρτη, μετά από αναβολή που πήρε την ∆ευτέρα με τους 7 κάτοικους της περιοχής να κατηγορούνται για ματαίωση ποδοσφαιρικού αγώνα, αλλά τελικά παραπέμφθηκε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο, το οποίο είναι αρμόδιο να δικάζει υποθέσεις που έχουν να κάνουν με τον αθλητικό νόμο. Η υπόθεση θα περάσει ξανά από τον εισαγγελέα ο οποίος θα ορίσει το πότε θα εκδικαστεί η υπόθεση. Εν τω μεταξύ, συγκέντρωση αλληλεγγύης από κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις πραγματοποιήθηκε έξω από το δικαστικό μέγαρο. Να υπενθυμίσουμε ότι η διαμαρτυρία των κατοίκων είχε ως αίτημα την απομάκρυνση κεραίας μεγάλης ισχύος που τοποθετήθηκε από την Cosmote έναντι τιμήματος που εισπράττει η ομάδα της Αναγέννησης Επανομής. Η συγκεκριμένη κεραία, που έχει δραστική ισχύ, τοποθετήθηκε εντός του γηπέδου, όπου καθημερινά αθλούνται δεκάδες παιδιά, σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από τις πρώτες πολυκατοικίες της Επανομής. Οι διαμαρτυρόμενοι ανήρτησαν πανό εντός του αγωνιστικού χώρου πριν την έναρξη του αγώνα Επανομή-Καρδία. Ο διαιτητής, όμως, ματαίωσε τον ποδοσφαιρικό αγώνα συμπληρώνοντας το φύλλο αγώνα και μετά από ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα η αστυνομία προχώρησε στις συλλήψεις των 7 πολιτών οι οποίοι βρέθηκαν κατηγορούμενοι για… ματαίωση ποδοσφαιρικού αγώνα. Αναπάντητο, ωστόσο, παραμένει το ερώτημα γιατί μιας τέτοιας ισχύος κεραία εγκαταστάθηκε μέσα στα όρια του οικισμού Επανομής και για ποιους λόγους η κεραία αδειδοτήθηκε «κατ’ εξαίρεση» από την αρμόδια αρχή. Επίσης, άξιο απορίας είναι γιατί η Περιφέρεια, η διοίκηση του δήμου, το τοπικό συμβούλιο Επανομής και η διοίκηση της «Αναγέννησης» δεν ενημέρωσαν τους κατοίκους για την τοποθέτηση της κεραίας. Να σημειωθεί ότι στη διαμαρτυρία ενάντια στην εγκατάσταση της κεραίας συμμετείχε και Σύλλογος γονέων της περιοχής και μαθητές, καθώς η κεραία βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από το ΕΠΑΛ Επανομής και το Γυμνάσιο και Λύκειο Επανομής.

•

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

*Συζητήσεις για το φασισμό διοργανώνει το Στέκι Αλληλεγγύης στην Παλλήνη, στις 19 Ιανουαρίου και κάθε δεύτερη Κυριακή στο 1ο Λύκειο Παλλήνης. *Κοπή πίτας (Αγίων Αναργύρων 43, Ψυρρή) του τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ, την Κυριακή 19 Ιανουαρίου, στις 1.30 μ.μ. Συμμετοχή 5 ευρώ. *Γλέντι διοργανώνει το Μυρμήγκι(Επατανήσου 60 και Τενέδου) την Κυριακή 19 Ιανουαρίου, στις 3 μ.μ. *Κοπή πίτας του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά, στις 19 Ιανουαρίου, στις 5 μ.μ., στο 14ο Γυμνάσιο Πειραιά. *Προβολή της ταινίας «Νίκος Καζαντζάκης, Ακροβάτης πάνω από το χάος», την Κυριακή 19 Ιανουαρίου, στις 8 μ.μ. διοργανώνει η κινηματογραφική λέσχη Ηλιούπολης (Μαρίνου Αντύπα 86, Ηλιούπολη). *Ημερίδα «Η Συμβολή του Ελληνικού Κοινοβουλίου στην αντιμετώπιση του HIV/AIDS» διοργανώνει ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή» τη ∆ευτέρα 20 Ιανουαρίου, στις 9.30 π.μ. στο ξενοδοχείο Τιτάνια

(Πανεπιστημίου 52, Αθήνα). *Ανοιχτή συζήτηση πολιτικού στοχασμού διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Μοσχάτου και το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» τη ∆ευτέρα, 20 Ιανουαρίου, στις 6.30μμ, στον Πολυχώρο του ΣΥΡΙΖΑ Μοσχάτου. Μιλούν: Χ. Γολέμης, Θ. Παρασκευόπουλος. *Ανοικτή συζήτηση για τις αυτοδιοικητικές εκλογές διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αποκορώνου Χανίων την ∆ευτέρα, 20 Ιανουαρίου στις 7 μ.μ., στο δημαρχείο. Εισηγητής: Γ. Αγοραστάκης *Εκδήλωση, «Ο πόλεμος των παρακολουθήσεων», διοργανώνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς , τη ∆ευτέρα 20 Ιανουαρίου, στις 7.00 μ.μ. στον Πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56). Μιλούν: Γ. Παπανικολάου, Α. Καρατζογιάννη, Α. Καρίτζης *Παρουσίαση του βιβλίου «Κυβέρνηση της Αριστεράς», την Τρίτη 21 Ιανουαρίου, στις 7 μ.μ. στην ΕΣΗΕΑ, (Ακαδημίας 20). Μιλούν: Λ. Βατικιώτης, Ρ. ∆ούρου, Γ. ∆ραγασάκης, Σ. Σακοράφα, Γ. Τόλιος. Συντονίζει ο Κ. Αρβανίτης. *Κοπή πίτας της Κίνησης Πολιτών Νίκαιας- Ρέντη την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου, στις 7 μμ. (Π. Τσαλδάρη, Νίκαια) *Σύσκεψη φίλων του ΣΥΡΙΖΑ Γορτυνίων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές στις 22 Ιανουαρίου, 6 μ.μ., στο Art Garage (Σολωμού 13). *Κοπή πίτας της δομής αλληλεγγύης «Ομπρέλες», το Σάββατο 25 Ιανουαρίου, στις 12.30, στο Μπλου Μπελ, Α’ Πλατεία Ψυχικού. *Πλατιά συνάντηση της Αριστεράς από την Πρωτοβουλία των 1000, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Σάββατο

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

25 Ιανουαρίου, στις 2 μ.μ. (αίθουσα Σάκη Καράγιωργα II) *Ανοιχτή εκδήλωση για την οργάνωση δωρεάν μαθημάτων αλληλεγγύης σε μαθητές από την Εργατική Λέσχης Περιστερίου, το Σάββατο 25 Ιανουαρίου, στις 6 μμ. (Θηβών 227, 1ος όροφος) *Γλέντι διοργανώνει το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα, την Κυριακή 26 Ιανουαρίου, στις 2 μ.μ. Πρόσκληση 10 ευρώ (Ιπποκράτους 148 & Βατάτζη).

“

Ζήτημα ενιαίας τιμής για συγγραφείς και εκδότες Έντονη ανησυχία προκαλεί στους φορείς του βιβλίου το ενδεχόμενο κατάργησης της ενιαίας τιμής βιβλίου, η οποία έχει θεσπιστεί νομοθετικά από το 1997 και εφαρμόζεται σήμερα σε 13 κράτη της ΕΕ και στις 21 από τις 34 χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Η ενιαίατιμή προβλέπει ότι οι εκδότες καθορίζουν τη λιανική τιμή πώλησης των βιβλίων τους και για δύο χρόνια τα σημεία λιανικής πώλησης πρέπει να εφαρμόζουν την ενιαία τιμή που έχει οριστεί, ενώ δεν μπορούν να κάνουν έκπτωση μεγαλύτερη του 10%. Μετά την πάροδο της διετίας ο εκδότης έχει τη δυνατότητα να ορίσει χαμηλότερη τιμή για το βιβλίο του. α υπουργεία Ανάπτυξης και Πολιτισμού σχεδιάζουν την κατάργηση της ενιαίας τιμής επικαλούμενα μια μελέτη του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), σύμφωνα με την οποία η κατάργηση της ενιαίας τιμής θα τονώσει τον ανταγωνισμό στο χώρο του βιβλίου και θα προκαλέσει μείωση των τιμών. Ο Θανάσης Ψυχογιός, εκδότης και πρόεδρος της ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ (Ένωση Ελληνικού Βιβλίου), αμφισβητεί την αξιοπιστία της έκθεσης του ΟΟΣΑ και επισημαίνει ότι μια απελευθερωμένη αγορά του βιβλίου, δεν θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα και σε χαμηλότερες τιμές. «Όταν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία με μεγάλη

αγορά βιβλίου δεν καταργούν την ενιαία τιμή, εμείς γιατί να το κάνουμε; Επειδή κάποιος άσχετος γραφειοκράτης του ΟΟΣΑ κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα; Ο ίδιος που έγραψε την ανάλυση παραδέχεται ότι η βρετανική αγορά, η οποία δεν εφαρμόζει την ενιαία τιμή, έχει αποδιοργανωθεί» τονίζει ο πρόεδρος της ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ. Η ενιαία τιμή δεν οδήγησε σε ακριβότερα βιβλία τα 17 χρόνια που έχει εφαρμοστεί, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ.: «Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας τα τελευταία 1012 χρόνια δείχνουν ότι οι τιμές του βιβλίου δεν ακολούθησαν την αύξηση του τιμάριθμου αλλά ήταν χαμηλότερες.» Η κατάργηση της ενιαίας τιμής δεν θα

φέρει μείωση των τιμών παρά μόνο στο αρχικό στάδιο και θα περιοριστεί στα ευπώλητα βιβλία των σουπερμάρκετς, όπως προβλέπει ο Θανάσης Ψυχογιός. Αντίθετα, υποστηρίζει ότι τα αποτελέσματα απελευθέρωσης της αγοράς θα είναι καταστροφικά για τα μικρά βιβλιοπωλεία και τους εκδοτικούς οίκους. «Αν γίνει η απελευθέρωση τα βιβλιοπωλεία θα κλείσουν, οι εκδότες θα εξαφανιστούν γιατί δεν θα έχουν που να πουλήσουν τα βιβλία. Θα κινδυνεύσουν με κλείσιμο ακόμη και οι μεγάλες αλυσίδες βιβλιοπωλείων, όπως συνέβη στην Αυστραλία και στην Αγγλία. Τα σουπερμάρκετς ή πολυκαταστήματα θα επιβάλλουν στους εκδότες να εκδίδουν μόνο τα ευπώλητα. Θα οδηγηθούμε σε κατά-

Συνειδητές επιλογές που θίγουν τον πολιτισμό

Της Μαρίας Κανελλοπούλου*

πό τη μια, έχουμε την απόφαση του υπουργού Πολιτισμού κ. Παναγιωτόπουλου για την απορρόφηση του ΕΚΕΒΙ από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ επί της ουσίας, αφήνοντας στον αέρα όλα τα σημαντικά προγράμματα που διαχειριζόταν, όπως τη Vivlionet, τα προγράμματα σε σχολεία και βιβλιοθήκες, το πρόγραμμα «Φράσις». Η τοποθέτηση μάλιστα ως επικεφαλής του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού του κ. Γιαλλουρίδη, πανεπιστημιακού, γνωστού και από τη συμμετοχή του στο εθνικιστικό «∆ίκτυο 21», καθιστά την εξέλιξη αυτή ακόμα χειρότερη, καθώς η κρατική πολιτική στο χώρο του βιβλίου φοβούμαστε πως θα χαράσσεται πλέον από κύκλους που αυτοαποκαλούνται «πατριωτικοί», με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη, ο υπουργός Ανάπτυξης, κ. Χατζηδάκης, προτίθεται να καταθέσει σχέδιο νόμου το οποίο θα καταργήσει την προστατευτική διάταξη της ενιαίας τιμής βιβλίου.

Είναι γεγονός ότι η τιμή του νεοεκδοθέντος βιβλίου είναι υψηλή. Όμως, η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου θα πλήξει τους μικρούς εκδοτικούς οίκους και τα μικρά βιβλιοπωλεία, θα οδηγήσει σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις, ευνοώντας τις μεγάλες αλυσίδες και το εμπορικό βιβλίο, αποκλείοντας από την αγορά μη εμπορικές ή μη αρεστές στους ισχυρούς φωνές. Οι επιλογές αυτές της κυβέρνησης είναι βεβαίως συνειδητές. Το ιδιότυπο μείγμα νεοφιλελευθερισμού και εθνικιστικών κορόνων, αφορά όλες τις εκδοχές της διακυβέρνησης Σαμαρά. Αν οι άνθρωποι των Γραμμάτων επιλέξουν, στην πλειοψηφία τους, και πάλι την αδράνεια της σιωπής, το μέλλον (και του ελληνικού βιβλίου) θα είναι σκοτεινό. Αν αντίθετα αποφασίσουν να αντιδράσουν επιτέλους, τότε ίσως ο τόπος αποκτήσει συντομότερα την ελπίδα που έχει ανάγκη.

* Βουλευτής Αχαΐας και υπεύθυνη ΕΕΚΕ Πολιτισμού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν γίνει η απελευθέρωση τα βιβλιοπωλεία θα κλείσουν, οι εκδότες θα εξαφανιστούν. Τα πολυκαταστήματα θα επιβάλλουν στους εκδότες να εκδίδουν μόνο τα ευπώλητα. Θα οδηγηθούμε σε κατάπτωση του πολιτιστικού μας περιβάλλοντος. πτωση του πολιτιστικού μας περιβάλλοντος εφόσον δεν θα εκδίδονται πια βιβλία με ειδικό βάρος για τη μόρφωση του κόσμου.» Τη μεγάλη της ανησυχία για τις συνέπειες της κατάργησης της ενιαίας τιμής, στο χώρο του βιβλίου εκφράζει και η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη: «Αν καταργηθεί η ενιαία τιμή του βιβλίου και τα βιβλία διανέμονται μόνο μέσω των μεγάλων αλυσίδων τότε θα διακινούνται μόνο τα ελαφρά βιβλία, τα μπεστ σέλερς. ∆εν θα διακινείται καθόλου η αξιόλογη λογοτεχνία, παρά μόνο η ροζ.» Η ίδια τονίζει τον κίνδυνο να κλείσει μεγάλος αριθμός μικρών βιβλιοπωλείων εκτός του κέντρου και σε επαρχιακές πόλεις. «Αυτά τα βιβλιοπωλεία είναι και ένα μέρος συνάντησης και συζήτησης. Εκεί διοργανώνονται γεγονότα σχετικά με το βιβλίο, όπως λέσχες ανάγνωσης και παρουσιάσεις συγγραφέων. ∆ημιουργείται έτσι ένα διάσπαρτο ενδιαφέρον για το βιβλίο το οποίο είναι πολύ αναγκαίο.» Όσον αφορά τις συνέπειες τις απελευθέρωσης της αγοράς για τους συγγραφείς η Ρέα Γαλανάκη τονίζει ότι «είναι καταστροφική. Η καταστροφή είναι ήδη πολύ μεγάλη στο χώρο μας. Αυτό θα ήταν το τελειωτικό χτύπημα». Αλέξανδρος Μαυρογένης

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

ΘΟ∆ΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η κιβωτός της άλλης αφήγησης

“Η Ελλάδα πεθαίνει, τουλάχιστον ας πεθάνει γρήγορα, γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο.”

Ο Θανάσης Βέγγος στο Βλέμμα του Οδυσσέα

του έλληνα δημιουργού, προβάλλοντας το σύνολο των ταινιών του μαζί με ανοιχτές συζητήσεις, παρουσιάσεις και ερμηνείες. Είναι προφανές ήδη από τον τίτλο της εκδήλωσης («Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα μάτια των νέων») πως δεν βρισκόμαστε μπροστά σε άλλον ένα φόρο τιμής στο έργο του Αγγελόπουλου, σε άλλη μια σινεφίλ ρετροσπεκτίβα, αλλά σε μια προσπάθεια ψηλάφησης ενός νέου αποτυπώματος.

Η άλλη αφήγηση

Του Θωμά Τσαλαπάτη

“

τις 24 του Γενάρη, συμπληρώνονται δύο χρόνια από το θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Το έργο του μένει σταθερό μέσα στο χρόνο, κουβαλώντας κρίσεις, βραβεία, αντιρρήσεις από το 1970 της Αναπαράστασης, μέχρι και το σήμερα της αποτίμησης. Ενώ, όμως, η ημερομηνία του Γενάρη τοποθετεί με τον πιο απόλυτο τρόπο το τέλος στην εξέλιξη ενός έργου που διήρκεσε 13 ταινίες, αυτό που συνεχίζει αμείωτο είναι η μετάλλαξη του έργου αυτού μέσα στο χρόνο, οι νέες σημασίες και τα φορτία που κουβαλά για εμάς στο παρόν, το άλλο βλέμμα που έρχεται να διαμορφώσει το βλέμμα μας. Από τις 23 έως τις 29 Γενάρη, η Ταινιοθήκη οργανώνει ένα αφιέρωμα στο έργο

Μπορεί ένα έργο που χαρτογραφεί με τη συνέπεια και την ακρίβεια ενός προσωπικού οράματος τις περασμένες δεκαετίες -από το μεσοπόλεμο μέχρι την όχθη της κρίσης- να έρθει σε επαφή με γενιές για τις οποίες το πρόσφατο παρελθόν τοποθετείται στην ιστορία και όχι στο βίωμα;

Ένα σύντομο κείμενο δεν μπορεί να έχει την αξίωση να δημιουργήσει μια νέα ανάγνωση σε έργο τέτοιας έκτασης και τέτοιας σημασίας. Θα μπορούσε, όμως, να περιγράψει κάποια σημεία στον ορίζοντα, προς τα οποία θα μπορούσε να κατευθυνθεί μια νέα προσδοκία. Άλλωστε, οι παλαιότερες κρίσεις για το έργο του Αγγελόπουλου, θετικές ή αρνητικές (σε σχέση με τους ρυθμούς, την ελληνικότητα, την αφήγηση της ήττας, την ποιητικότητα, την μπρεχτική διατύπωση του κινηματογράφου κτλ) έχουν ειπωθεί τόσες φορές, ώστε να θυμίζουν λόγια γερασμένων συγγενών που αναπολούν τις περασμένες εποχές με μια κουβέρτα στα πόδια και μια θερμοφόρα κάτω από τη γλώσσα. Το ερώτημα που πρέπει να διατυπωθεί είναι: Μπορεί το έργο του Αγγελόπουλου να μιλήσει για το δικό μας παρόν; Για τη στιγμή αυτή στο μόνιμο σημείο μηδέν που βιώνουμε; Μπορεί ένα έργο που χαρτογραφεί με τη συνέπεια και την ακρίβεια ενός προσωπικού οράματος τις περασμένες δεκαετίες -από τον μεσοπόλεμο μέχρι την όχθη της κρίσης- να έρθει σε επαφή με γενιές για τις οποίες το πρόσφατο παρελθόν τοποθετείται στην ιστορία και όχι στο βίωμα; Ο κινηματογράφος του Θόδωρου Αγγελόπουλου περιγράφει μια παράλληλη ιστορική καταγραφή. ∆ίπλα στους εκλογικούς θριάμβους, τις μεταπολιτευτικές μεταλλάξεις, τις υποσχέσεις ισχύος, ευμάρειας και ευδαιμονίας, δίπλα στο πρόχειρο πλαστικό όραμα των περασμένων δεκαετιών. Το έργο του Αγγελόπουλου αποτελεί μια κιβωτό της άλλης αφή-

γησης, έναν άλλο χρόνο, μιας άλλης ελλάδας, μια ποιητική αγωνία που εισέρχεται στα χρόνια της κρίσης ως αναστοχασμός.

Ο αναγκαίος θρήνος της ίασης

Γιατί οι συγκεκριμένες ταινίες εξιστορούσαν την πληγή ακόμα και στους καιρούς της πιο αφόρητης αισιοδοξίας. Έχοντας τις ρίζες τους στα βάθη του εμφύλιου χάσματος, δεν πανηγύρισαν καμία Αλλαγή και καμία δικαίωση τη δεκαετία του ’80, μας έδειξαν μια ύπαιθρο ερημωμένη και μια χώρα κούφια, ανθρώπους που αποφάσισαν να επιστρέψουν πίσω και αναγνώρισαν την επιστροφή σαν την πιο βαθειά εξορία, νέους χαμένους στο επιτακτικό Ναι της Νεότητας, ακίνητες φιγούρες καρφιτσωμένες στο χρόνο, αγάλματα ενσαρκωμένα. Υποδέχτηκαν την Ισχυρή Ελλάδα παραδίδοντάς της ένα διαμελισμένο βαλκάνιο σώμα στο Βλέμμα του Οδυσσέα, αντικατέστησαν τα σπασμένα σεφερικά αγάλματα με τα αποκαθηλωμένα αγάλματα των κομουνιστικών οραμάτων, υποδέχτηκαν τους μετανάστες, δίνοντάς τους το πρόσωπο ενός παιδιού και τη συντροφιά ενός ετοιμοθάνατου ποιητή. Μα δεν μιλούμε για ήττα. Ίσως για τον αναγκαίο θρήνο της ίασης. Λίγο πριν το τέλος, εργάτες ντυμένοι στα κίτρινα ανεβαίνουν τους στύλους για να στήσουν μια ανάταση. Γιατί, αν κάτι παραγνωρίστηκε ως στοιχείο στις ταινίες του Αγγελόπουλου, αυτό είναι η θέση που επεφύλαξε στους νέους: Στο «Τοπίο στην ομίχλη», η ομίχλη σπάει μετά από ένα «μη φοβάσαι» και τα παιδιά τρέχουν προς ένα γαλάζιο δέντρο, ο Οδυσσέας επιστρέφει «με το όνομα και τα ρούχα ενός άλλου», ενώ στο φινάλε της Σκόνης του χρόνου -τελευταίο πλάνο της όλης φιλμικής του ιστορίας- ο Θόδωρος Αγγελόπουλος μας εμφανίζει τον παππού και την εγγονή να τρέχουν χέρι χέρι σ’ ένα χιονισμένο Βερολίνο. Η συμφιλίωση της συνέχειας, ο δεσμός του καινούριου, η προσδοκία μιας άγνωστης δικαίωσης. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα μάτια των νέων. tsalapatis.blogspot.gr

Με τα μάτια των νέων

* Ολόκληρο το έργο του Θ. Αγγελόπουλου, από τις 23 έως τις 29 Ιανουαρίου, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος προβάλλει ολόκληρη τη φιλμογραφία του Θόδωρου Αγγελόπουλου και σε πρώτη προβολή στην Ελλάδα τις τρεις μικρού μήκους ταινίες του δημιουργού: Lumiere et compagnie: Οδυσσέας (1995, 52’’), Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά (2007, 3’ 12’’), Sky below (2011, 5’ 50’’). Τις ταινίες θα προλογίσουν μουσικοί και νέοι σκηνοθέτες, καθώς και φοιτητές και σπουδαστές από τις σχολές: Τμήμα Ε.Μ.Μ.Ε. και Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σχολή Σταυράκου, ΙΕΚ Ακμή, New York College κ.ά. Τι έχει να πει για το «Τοπίο στην Ομίχλη» ο Αλέξης Καλοφωλιάς των Last Drive; Πώς θα προσεγγίσει «Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού» η Ελίνα Ψύκου; Πώς ήταν η εμπειρία να βλέπει Αγγελόπουλο στο Λονδίνο τη δεκαετία του ’90 για τον Γιάννη Σακαρίδη και τι έχει να πει για τη Σκόνη του χρόνου; Γιατί είναι σημαντικοί «Οι κυνηγοί» για τον Γιώργο Ζώη; Τι σημαίνει η «Αναπαράσταση» για την Εύα Στεφανή και τι «Το βλέμμα του Οδυσσέα» για τον Κωστή Ζουλιάτη; Η είσοδος είναι 5 ευρώ ανά προβολή ταινίας, 10 ευρώ η ενιαία κάρτα εισόδου σε όλες τις προβολές για φοιτητές, ανέργους και νέους 18 έως 26 ετών. Την τελευταία ημέρα των προβολών, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος καλεί το κοινό, τους ομιλητές και όσους βρέθηκαν στην Ταινιοθήκη αυτές τις μέρες σε μια ανοιχτή συζήτηση-έκπληξη για να μιλήσουν για το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος. Αναλυτικά το πρόγραμμα: Πέμπτη 23.1: 6.30μ.μ., «Sky below» (2011, 6’), «Τοπίο στην ομίχλη» (1988, 125’) 9μ.μ., «Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά» (2007, 3’), «Το μετέωρο βήμα του πελαργού (1991, 138’) Παρασκευή 24.1: 5.15μ.μ., «Lumiere et compagnie: Οδυσσέας» (1995, 52’’), «Ο θίασος» (1974-’75, 230’) 9.15μ.μ., «Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά» (2007, 3’), «Οι κυνηγοί» (1977, 165’) Σάββατο 25.1: 6.15μ.μ., «Lumiere et compagnie: Οδυσσέας» (1995, 52’’), «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1995, 179’) 9.45μ.μ., «Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά» (2007, 3’), «Η Εκπομπή» (1968, 23’), «Αναπαράσταση» (1970, 110’) Κυριακή 26.1: 5.15μ.μ., «Ο Μεγαλέξαντρος» (1980, 210’) 9.30μ.μ., «Sky below» (2011, 6’), «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη» (1983, 43’), «Μέρες του ’36» (1972, 100’) ∆ευτέρα 27.1: 7μ.μ., «Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά» (2007, 3’), «Ο Μελισσοκόμος» (1986, 120’) 9.30μ.μ., «Sky below» (2011, 6’), «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984, 137’) Τρίτη 28.1: 6μ.μ., «Lumiere et compagnie: Οδυσσέας» (1995, 52’’), «Το λιβάδι που δακρύζει» (2004, 180’) 9.45μ.μ., «Lumiere et compagnie: Οδυσσέας» (1995, 52’’), «Η σκόνη του χρόνου» (2008, 125’) Τετάρτη 29.1: 6μ.μ., «Sky below» (2011, 6’), «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» (1998, 130’) 8.30μ.μ., ανοιχτή συζήτηση με το κοινό. •

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Η «Εποχή» πηγαίνει θέατρο

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

“Πατατατί” στο “104” για παιδιά και όχι μόνο

ια πολύ όμορφη παράσταση, ένα αλληγορικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, σας καλούμε να παρακολουθήσουμε όλοι μαζί την Κυριακή 26 Γενάρη (και όχι 19, όπως αρχικά είχαμε προγραμματίσει και γράψει) στις 3 το απόγευμα στο Θέατρο «104» ,Ευμολπιδών 41 στο Γκάζι (Μετρό Κεραμεικός). Πρόκειται για το «Πατατατί» που έγραψαν, σκηνοθέτησαν και ερμηνεύουν δυο ευαίσθητες, νέες ηθοποιοί, η Μυρτώ Μακρίδη και η Ιωάννα Ραμπαούνη. Το «Πατατατί» είναι η ιστορία της πατάτας που θα φτάσει μέχρι την άκρη του κόσμου για να βρει τη διωγμένη πατατοφίλη της. Στο δύσκολο αλλά και όμορφο ταξίδι της, η πατατοηρωίδα θα συναντήσει πατάτες από άλλους πολιτισμούς, θα ανακαλύψει νέους τρόπους ζωής και θα αναμετρηθεί με πρωτόγνωρες καταστάσεις και συναισθήματα. Η παράσταση γίνεται στα πλαίσια της αλληλεγγύης για να μαζέψουμε τρόφιμα και παιχνίδια που θα πάνε στην «Αλληλεγγύη για όλους» . Ειδικό μειωμένο εισιτήριο: 5 ευρώ. Κλείνουμε θέσεις στα τηλέφωνα: 210 3455020, 6997 949 205 και 6945 976 771.

Dora Pulmann

ναδρομική έκθεση της καλλιτέχνιδας Dora Pulmann παρουσιάζεται έως τις 8 Φεβρουαρίου, ύστερα από συνεργασία της γκαλερί Fr d ric Moisan και της Μέδουσας. Η καλλιτέχνις, πιστή στο αρχικό της όραμα, διανύει σήμερα μια περίοδο αναβρασμού και μεγάλης δημιουργικότητας. Το έργο της έχει φτάσει σε μια άνευ προηγουμένου ωριμότητα χάρη στο μουσικό ρυθμό και τους παλμούς του σχεδίου, που υποβάλλονται από τη δεξιοτεχνία του χρωστήρα της. Υπάρχουν έργα της περιόδου 1990–1996, που δημιουργούν μια ονειρική ατμόσφαιρα, υπάρχουν της περιόδου 1998–2000, όπου δημιουργεί ένα απόλυτα προσωπικό έργο, θεμελιωμένο πάνω στο σχέδιο, ενώ υπάρχουν και έργα της περιόδου 2011–2013, που δεν έχουν κανένα παραστατικό στοιχείο. Η καλλιτέχνις, με τη γραφή του κάρβουνου στο λινό πανί, σ’ αυτά τα τελευταία έργα, δημιουργεί μια επικοινωνία συναισθηματική και βαθιά συναρπαστική. Με δυο λόγια, είναι η «Ιδέα» της κίνησης, η οποία, ενσαρκωμένη στους πίνακές της, μας επιτρέπει να προσεγγίσουμε, μέσω της φυσικής τους παρουσίας, τη μεταφυσική τους πτυχή. Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης (Ξενοκράτους 7, Αθήνα, τηλ.: 210–7244552)

Υποδοχέας–μέσα στο σακούλι

«Μένγκελε»

του Θανάση Τριαρίδη

Faust (Καλαμιώτου 11 και Αθηναΐδος 12, πλατεία Αγίας Ειρήνης, τηλ. 210 3234095)

Γιόζεφ Μέγκελε, τον Άγγελο του Θανάτου του Άουσβιτς, τον άνθρωπο που ενσαρκώνει την πιο ακραία έννοια του κακού στον 20ό αιώνα, διάλεξε ως θέμα του νέου έργου του ο Θανάσης Τριαρίδης. ∆ύο άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι της σημερινής εποχής: ένας άντρας (διοικητικός υπάλληλος κάποιας δημοσίας υπηρεσίας) και μία γυναίκα (υποψήφια διδάκτορας Ιστορίας) συζητούν κατά τη διάρκεια ενός νυχτερινού ταξιδιού με τρένο. Όλα ξεκινούν με μία ξαφνική διακοπή ρεύματος, οπότε οι δύο πρωταγωνιστές για να ξεπεράσουν την αμηχανία τους θα παίξουν το παιδικό παιχνίδι των ρόλων (όπου ο καθένας από τους δύο αναλαμβάνει να υποδυθεί μία πολύ συγκεκριμένη ιστορική ή φανταστική προσωπικότητα): ο άντρας θα παραστήσει τον «Γιόζεφ Μένγκελε», τον διαβόητο «Άγγελο του Θανάτου» του Άουσβιτς, και η γυναίκα την «Εσθήρ», την εγγονή μίας Εβραίας επιζήσασας, θύματος των φρικτών πειραμάτων του μυστηριώδους γιατρού. Γρήγορα, όμως, το παιχνίδι θα αλλάξει τροπή για τους δύο εγκλωβισμένους στο κουπέ του τρένου: μήπως στα αλήθεια είναι αυτό που δήθεν υποδύονται; Και πού μπορούν να φτάσουν «παίζοντας» ένα τέτοιο παιχνίδι με την ηθική, με την ανθρώπινη κατάσταση, με όλη την προηγούμενη Ιστορία; Ο «Μένγκελε» είναι ένα έργο που επιχειρεί να ερευνήσει την πιο ακατανόητη κτηνωδία στην ιστορία της ∆ύσης: το Εργαστήρι Πειραμάτων του Γιόζεφ Μένγκελε στο ΆουσβιτςΜπιρκενάου. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Κώστας Φιλίππογλου (που μας χάρισε φέτος την επιτυχημένη «Τίρζα»). Σκηνικά και κοστούμια από την Όλγα Μπρούμα, μουσική από τον ∆ημήτρη Γιακουμάκη και φωτισμοί από την Μελίνα Μάσχα. Παίζουν η Μυρτώ Αλικάκη και ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος. Παραστάσεις: ∆ευτέρα και Τρίτη, στις 9μ.μ.

•

ομαδική έκθεση Υποδοχέας–μέσα στο σακούλι προσεγγίζει τα πράγματα που έχουν μια ιδιαίτερη προσωπική σημασία, ανάλογα με τον τρόπο που επιλέγουμε να τα εξομολογηθούμε ή να τα κρύψουμε σε μια διαδικασία επεξεργασίας από έξω προς τα μέσα. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, η ετοιμασία του σπιτιού για να υποδεχτεί έναν καλεσμένο, η επιμελής συσκευασία ενός αντικειμένου, η κατάλληλη θέση για την εναπόθεση ενός βάρους και η κατάλληλη αποσκευή για τη μεταφορά του πολύτιμου. Οι καλλιτέχνες καταφέρνουν να αρθρώσουν ένα διάλογο, τόσο σε επίπεδο θεματολογίας όσο και σε επίπεδο καλλιτεχνικής γλώσσας και έχουν πρόθεση να αγγίξουν ζητήματα αναγκαιότητας, αξίας, βάρους και επιλογών. Την επιμέλεια έχουν αναλάβει οι Ιωάννα Μύρκα και Σοφία Σιμάκη, ενώ συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Ι. Αγγελίογλου, Α. Βάθης, Γ. Γαροφαλάκη, Γ. Κόκκαλης, Μ. Καζά, Α. Λυμπεράτος, Ι. Μύρκα, Β. Νούλας, Μ. Ξανθοπούλου, Ν. Σεπετζόγλου, Α. Σιτορέγκο, Κ. Τζημούλης, Π. Τουλούδης, κ.ά. Η έκθεση εγκαινιάζεται την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου και διαρκεί έως τις 27 Φεβρουαρίου. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Κυριακή 2 - 9μ.μ. CAMP! Contemporary Art Meeting Point (Ευπόλιδος 4 και Απελλού 2, Αθήνα, τηλ.: 210– 3247679)

∆ημήτρης Αμελαδιώτης

προσέγγιση των έργων του ∆ημήτρη Αμελαδιώτη είναι σκόπιμο να γίνεται αρχαιολογικά, δηλαδή μέσα από κάθε είδους σπαράγματα και κυρίως από τα πιο ευτελή, χρηστικά αντικείμενα της καθημερινής ζωής. Στη δεύτερη ατομική του έκθεση, ξεκινώντας από μια τρισδιάστατη ζωγραφική, προχωρά στη συναρμολόγηση παράταιρων μεταξύ τους μικροσκοπικών καθημερινών αντικειμένων, προσκαλώντας το θεατή να πλησιάσει κοντά στο κάθε έργο. Επιπλέον, εφαρμόζει δύο νέα στοιχεία: Από τη μια, καταπιάνεται – συχνά εμμονικά– με ένα μόνο υλικό (για παράδειγμα το ξύλο), ενώ από την άλλη μεγαλώνει την κλίμακα των έργων, επιτρέποντας στο θεατή να προχωρήσει γύρω τους και να συνυπάρξει με αυτά στο χώρο. Έτσι, ο μικρόκοσμος που δημιουργεί, άλλοτε συγκεντρωτικός και άλλοτε αφαιρετικός, μοιάζει ευάλωτος και εφήμερος, όπως και το πεδίο από το οποίο αντλεί τα υλικά και τις αφορμές του: τη ζωή. Η έκθεση εγκαινιάζεται την Τρίτη 21 Ιανουαρίου και διαρκεί έως την 1η Μαρτίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. - 8μ.μ., Σάββατο 12μ. - 4μ.μ. Elika Gallery (Ομήρου 27, Αθήνα, τηλ.: 210– 3618045) •

1037

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Στους λειμώνες τ’ ουρανού

τις 25 Απριλίου 2004 απήλθε του βίου ο Γιώργος Καραβασίλης. Πέρασαν κιόλας δέκα χρόνια. Από τη γενιά του ’70, που, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη και γενναιόδωρη καταμέτρηση του ∆ημήτρη Αλεξίου, φθάνει τους 58 ποιητές, ήταν ο τέταρτος που αναχωρούσε. Την αρχή την είχε κάνει νωρίς ο αυτόχειρας Αλέξης Τραϊανός, το 1980, ετών 36. Ακολούθησαν, το 1987 ο Χρήστος Μπράβος στα 39 και το 2003 ο Βασίλης Στεριάδης στα 56. Ο Καραβασίλης πορευόταν στα 55. Κατά την ενδιάμεση δεκαετία, υπήρξαν τρεις ακόμη απώλειες. Ανήμερα Χριστούγεννα 2011, απεβίωσε ο Αργύρης Χιόνης και τον επόμενο χρόνο, ο Μίμης Σουλιώτης, και οι δυο διανύοντας την εβδόμη δεκαετία του βίου. Είχε προηγηθεί, στις 25 Μαΐου 2011, ο Γιάννης Βαρβέρης, ο Βενιαμίν της γενιάς, ετών 56. Ακριβέστερα, ένας από τους τρεις με έτος γέννησης το 1955, που αποτελεί το γραμματολογικό άνω όριο. Οι άλλοι δυο είναι ο Γιώργος Βέης και ο Κώστας Γουλιάμος, ο οποίος κοντά μία εικοσαετία έχει σιωπήσει ποιητικά. Για την κατάταξη σε αυτήν την ποιητική ομάδα, την οποία αποκαλούν, κατά τον Βάσο Βαρίκα, και γενιά της αμφισβήτησης ή και της άρνησης, έχει οριστεί πως θα πρέπει το έτος γέννησης να βρίσκεται εντός της περιόδου 1942 1955 και η πρώτη εμφάνιση μέσα στην δεκαετία του 1970. Ο Καραβασίλης δεν συμφωνούσε με την ονομασία γενιά της αμφισβήτησης. Πίστευε πως, “σε μεγάλο ποσοστό, είναι γενιά του μάρκετινγκ, δηλαδή γράψε μου να σου γράψω, παρά της αμφισβήτησης”. Αυτά, το 1985, σε συνέντευξή του στον φίλο του Νίκο Λαγκαδινό, που τότε διηύθυνε τα πολιτιστικά της εφημερίδας «Εξόρμηση». Ο Κώστας Παπαγεωργίου, ποιητής της ίδιας γενιάς και ένας από τους πρώτους γραμματολόγους της, περιγράφει την ποίηση του Καραβασίλη: “Ο λόγος του καλλιεργημένος, απλός, τρυφερός, προσήνης, περιβάλλει, ενίοτε υποβάλλει αισθήσεις, αισθήματα και συγκινήσεις στην πλειονότητά τους ερωτικής υφής.” Ο ίδιος ο ποιητής συμφωνεί και επαυξάνει: “Είναι, κατά βάση, μια ερωτική ποίηση και δείχνει μια πορεία από την αγνή και μουσική Αρκαδία μέχρι το επώδυνο του έρωτα. Είναι ύμνος και σχόλια πάνω στο γυναικείο κορμί.” Περί του αληθούς του λόγου, καταφεύγουμε στην συγκεντρωτική έκδοση «Ποιήσεις», με ημερομηνία κολοφώνα Φεβρουάριο του 2004, που σημαίνει ότι ο ποιητής μόλις που πρόλαβε να την πιάσει στα χέριά του. Αντιγράφουμε μερικούς στίχους: “Ανοίγει σύρτη του πρωινού πελάγου / Και ξεπετά ένα πλάσμα – όλο γιασεμί και σταφύλι / - Ίσως να τ’ ονομάζει γυναίκα. // Η ντροπή της αυγής παφλάζει στα πόδια μου / Στο πλήκτρο της φτερούγας ανησυχείς ώ ηλικία / Όπου περνά στο νυχτικό σου ο πρωινός νοτιάς.” Είναι από το ποίημα «Άσκηση», το πρώτο της πρώτης ενότητας, στην οποία στεγάζονται πέντε ανέκδοτα της περιόδου 1963-1970, δηλαδή από τα εφηβικά χρόνια μέχρι την ενηλικίωση. Ακολουθούν οι εννέα ποιητικές συλλογές του, που “διατρέχουν την επίσημη προσωπική πορεία του στον ποιητικό λόγο”. Συνυπολογίζοντας τα ανέκδοτα, ο Καραβασίλης κατάφερε να συμπληρώσει ευδόκιμη υπηρεσία στην ποίηση μίας σαραντακονταετίας, 1963-2003, παρότι εκμέτρησε το ζην πολύ πριν το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης. Αναμφιβόλως εξελισσόμενος, αλλά παραμένοντας “ένας γνήσια σωματικός ποιητής”, σύμφωνα με τον Ηλία Κεφάλα, ο οποίος θεωρεί ως δασκάλους του τους αρχαίους ερωτικούς ποιητές. νας συγγραφέας της επόμενης ομάδας, της γενιάς του ’80, κατά την γραφειοκρατική ονοματοθεσία, ή και γε-

νιάς του ιδιωτικού οράματος, κατ’ έμπνευσιν Κεφάλα, ο Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης συνομιλεί χρόνια αργότερα με το φάσμα του ποιητή. Σε χαμηλούς τόνους ο Καραβασίλης, ερχόμενος από τους μεσοπολεμικούς, Έλληνες και Γάλλους λυρικούς, σε υψηλούς ο Μπαμπασάκης, όντας “απ’ ευθείας πνευματικός γόνος της αντικομφορμίζουσας γενιάς των αμερικανών μπίτνικ”, σύμφωνα με τον Κωστή Λιόντη, πρώτο ταξινόμο αυτής της ομάδας. “Σου γράφω τώρα δα το ποίημα / και σ’ το δωρίζω, / Καραβασίλη Γιώργο, / το ποίημα εκείνο, / την Ωδή, που πήρες να συνθέτεις. // Γράφω λοιπόν / καθώς κι εσύ ομνύοντας / στους 47,6 βαθμούς του τζιν / μα και στους 37,2 του αιδοίου / που όχι μονάχα νύχτες πρόστυχες / μα και της Ποίησης την ποίηση ποτίζουν.” Η περί ου ο λόγος Ωδή είναι “Ωδή στον Malcolm Lowry”, τουτέστιν γράφεται εν ονόματι ενός μεγάλου πότη. Από την εφηβεία μέχρι την τελική έξοδο, ο Λόουρυ έπινε και έγραφε. Με ένα κοκτέιλ αλκοόλης και βαρβιτουρικών επέσπευσε την αναχώρησή του, στα 48. Αλλά και τον Καραβασίλη, “το αλκοόλ το μέγα πάθος του τον πήρε σε άλλους κόσμους”. Και συνεχίζει η Ωδή: “Άκου, / ο Malcolm είν’ εδώ / και ο Arthur, και ο Baudelaire, // και μας τραγουδάει / τις «Λιτανείες για μιαν Επιστροφή» / ο τόσον εύμορφος / Jacques Brel / και / πίνουμε και πίνουμε και πίνουμε // όπως στην Πατησίων / στο Aurevoir / όπως στου Bukowski / τα ποιήματα όλα / όπως στου Debord / τον Πανηγυρικό / όπως στου Καρόλου το «Μεθύστε!» / όπως στου Lowry / το έπος / που τόσο αγάπησες / που τόσο διαλάλησες / εσύ που τις ώρες σου αφειδώλευτα / στα καπηλειά σπατάλησες.” Το έπος του Λόουρυ, που μνημονεύει ο ποιητής, δεν χρειάζεται υπενθύμιση, είναι τοις πάσι γνωστό. Όταν μία φορά, στο ουζερί της Εμμανουήλ Μπενάκη, στέκι του Μπαμπασάκη και της μεσημεριάτικης ουζοπαρέας του, ήρθε στην κουβέντα ο Λόουρυ, “δημιουργός του αριστουργήματος «Κάτω από το ηφαίστειο»”, εκείνος “πετάχτηκε στο βιβλιοπωλείο της Γραβιάς και αγόρασε όσα αντίτυπα βρήκε και τα χάρισε στην παρέα”. Ήταν η τελευταία φορά που είδε τον Θωμά Γκόρπα. Βιάστηκε ο Μεσολογγίτης να αποχαιρετήσει την ζωή πρωταπριλιάτικα, δεν περίμενε την 10η Οκτωβρίου του τρέχοντος τότε 2003, να συμπλήρωνε τουλάχιστον τα 68. Το περιστατικό στην ουζερί, ο Μπαμπασάκης το διηγείται σε επετειακό κείμενο για τον Γκόρπα, στα δυο χρόνια από τον θάνατό του. Ενδιαμέσως, είχε αφαρπάξει ο θάνατος τον Καραβασίλη. Ενώ, τρεις μήνες μετά τον Γκόρπα, ακολούθησε ο Μάριος Μαρκίδης. Ο Μπαμπασάκης θυμάται τις συζητήσεις του με τον Γκόρπα και τα κοινά τους πάθη. Από την περιγραφή του παρουσιαστικού του, περνά στην ποίησή του, συνδέοντάς την με τον ιδεολογικό του αντικομφορμισμό. Τέλος, τον

χρήζει κι αυτόν “μπητνίκο”. Η διήγησή του δεν έχει τον παραμικρό πένθιμο τόνο. Οιστρήλατος, ανασταίνει τους φίλους του, δημιουργώντας γύρω από τα πρόσωπα μία μυθική άλω. ∆εν του φτάνουν τα επίγεια πιόματά τους. Φαντασιώνει τη συνεύρεση των αγαπημένων του ποιητών “στους λειμώνες τ’ ουρανού”. “Είθε να πίνεις τα ουίσκι σου με τον Μάριο Μαρκίδη, να τσουγκρίζεις το κρασοπότηρό σου με τον Γιώργο τον Καραβασίλη, ουζάκι να σε τρατάρουν με τον Νίκο τον Καρούζο, κι αγκαλιά όλοι μαζί να τραγουδάτε με το χάραμα τα τραγούδια που αγαπάτε!”, είναι το καταληκτικό κρεσέντο στο αυτοσχέδιο ρέκβιεμ. Κάτι σαν στερνή πρόποση. Σε άλλο επετειακό κείμενο, για τα είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Καρούζου, συμπληρώνει το “αγχοόραμα” του ποιητικού του κόσμου, σχολιάζοντας θαυμαστικά τον ιδιάζοντα τρόπο που μιλούσε και στοχαζόταν ο Ναυπλιώτης ποιητής. Ήταν το 1980, ο Καρούζος βρίσκεται στο βιβλιοπωλείο Άκμων της οδού Μαυρομιχάλη. Ετοιμάζεται η έκδοση ανθολογίας ποιημάτων του, που θα αποτελέσει τον τρίτο τόμο στη Σειρά Σύγχρονοι Ποιητές των εκδόσεων του Βιβλιοπωλείου, με χρονολογία έκδοσης 1981. Τη φωτογραφία για το εξώφυλλο την τραβάει ο ηθοποιός Βασίλης Τσιμπίδης. Από τότε πολυτεχνίτης. Πέρσι το καλοκαίρι, στις 21 Ιουλίου, πέθανε από ανακοπή. Τώρα, θα τραβάει φωτογραφίες και θα τρέχει με τη μηχανή του, αν επιτρέπονται τα οχήματα, “στους λειμώνες τ’ ουρανού”. Αυτό το τελευταίο είναι δικό μας. ∆εν το γράφει ο Μπαμπασάκης, αν και τρόφιμος “στο μπαράκι του Βασίλη”, μια και το επετειακό κείμενό του για τον Καρούζο γράφτηκε το 2010. επτέμβριο του 2013, εκδόθηκε το βιβλίο του Μπαμπασάκη, «∆ώδεκα Φυσιογνωμίες» (Εκδ. Γαβριηλίδης), με την εικόνα του Καραβασίλη στο εξώφυλλο. Πρόκειται για πίνακα της ζωγράφου Ελεάννας Μαρτίνου. Είναι η μόνιμη εικονογράφος του Μπαμπασάκη κατά την τελευταία τριετία, που ο συγγραφέας βρίσκεται σε περίοδο εκδοτικού οργασμού, φτάνοντας και τις τρεις εκδόσεις ανά έτος. Στις εικαστικές συνθέσεις της, η φυσιογνωμία προβάλλει μέσα από ένα χαοτικό σύμπλεγμα γραμμών, που προκύπτουν ως τομές των επάλληλων επιφανειών από στρώματα ζωγραφικής και κολάζ. Από τους πίνακες που προτάσσονται στα δώδεκα κεφάλαια του βιβλίου, επιλέχθηκε για εξώφυλλο εκείνος του Καραβασίλη. Πιθανώς, γιατί διατηρεί πλέον ευδιάκριτη την φυσιογνωμία. Το γοητευτικό πρόσωπο του ποιητή φαίνεται ότι αναχαίτισε την αποδομητική διάθεση της ζωγράφου. Οι πίνακες του βιβλίου αποτέλεσαν το αντικείμενο έκθεσης, με τίτλο, «12 + 1 Φυσιογνωμίες», όπου στις δώδεκα προστέθηκε ο πίνακας του συγγραφέα. Παράληψη η μη συμπερίληψή του στο βιβλίο. Ειδικά, για τον Καραβασίλη δεν παρα-

τίθεται ένα πεζό αλλά ποίημα. Ο πλήρης τίτλος είναι «Ωδή στον Malcolm Lowry για τον Γιώργο Κ. Καραβασίλη». Όσο αφορά τα πεζά του βιβλίου, συνειρμική και ασθμαίνουσα η αφήγηση, σαν να βιάζεται να προλάβει να καταγράψει όσο μπορεί μεγαλύτερο κομμάτι από τους ενθουσιασμούς, καθρεφτίζει καλειδοσκοπικά τους πρωταγωνιστές. ∆ιαφορετικές ηλικίες, γκρόσο μόντο τρεις γενιές. Μετρούμε έξι ποιητές: ∆ύο της πρώτης, ο Καρούζος και ο πρεσβύτερος “Μισέλ”, τουτέστιν Μιχάλης Κατσαρός. ∆υο της δεύτερης, οι κοντά συνομήλικοι Γκόρπας και Τάσος ∆ενέγρης. Και από ένας για τις δυο επόμενες γενιές, ο Καραβασίλης και ο επιστήθιος φίλος του συγγραφέα, Θάνος Σταθόπουλος. Πολλαπλά μνημονεύεται στο βιβλίο ο Σταθόπουλος, όπου και εξαίρεται “ως μέγας αρχειοθέτης και χρονικογράφος της γενιάς τους”. Το κείμενο συνιστά βιβλιοπαρουσίαση του περσινού βιβλίου του Σταθόπουλου, το «Αυτόματο». Το τέταρτο, σε μία μακρά περίοδο 28 ετών και ενώ ο ποιητής έκλεισε τα πενήντα του. Στο άλλο μισό του βιβλίου, οι ιδιότητες των προσώπων ποικίλλουν: Μία ιδιαίτερη παρουσία στον εκδοτικό χώρο, η Μάνια Καραϊτίδη. Ο Κύπριος ζωγράφος Κύριλλος Σαρρής, όπου το κείμενο του Μπαμπασάκη αποτελεί είδος τεχνοκριτικής της έκθεσης του Σαρρή, με τίτλο, «Κατάλογος Αναγνωστών του Finnegans Wake / σημειώσεις για τον James Joyce», ο οποίος και προϊδεάζει για την πρωτοτυπία της. Ακόμη, δυο ξένοι μυθιστοριογράφοι, Τόμας Πύντσον και Ρομπέρτο Μπολάνο. Και δυο Έλληνες πεζογράφοι, ως πρώτο και τελευταίο κεφάλαιο, Χρήστος Βακαλόπουλος και Αλέξανδρος Σχινάς. Ο Μπαμπασάκης γράφει για όλους αυτούς, έχοντας συνεχώς κατά νου την παρέα του. “Μια παρέα που ζούσε και δρούσε στο κέντρο του κέντρου του καλού κόσμου, καίτοι φήμες την ήθελαν περιθωριακή. Μια παρέα που παθιάζεται με τη λογοτεχνία, τους ποιητές, τα στέκια. Μια παρέα αλκοολική, που μιλά με έπαρση για τα πάθη της.” Με άλλη ευκαιρία, εξομολογείται: “Είμαι πολύ χωμένος μέσα σε αυτό που λένε παρέα, μόνος σου δεν έχει νόημα, οι ήρωές μου είναι ο Θάνος Σταθόπουλος, ο Ευγένιος Αρανίτσης, ο Χρήστος Βακαλόπουλος, ο Νίκος Καρούζος, ο πατέρας μου και διάφορες γυναίκες.” Να σημειώσουμε ότι το κείμενο για τον Πύντσον, αναρτήθηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό, το εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον αμερικανό συγγραφέα, Ιούλιο 2012 και αποδίδεται από τον Μπαμπασάκη στον “μελετητή της Μεταπολεμικής Λογοτεχνίας” Νίκο Βελή. Εκείνος, τότε, είχε εξαφανιστεί για να συγγράψει μυθιστόρημα με τίτλο «∆ιασυρμός». Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε Σεπτέμβριο 2012. “Σημείωμα της εκδότριας” γνωστοποιεί “τον αδόκητο χαμό του Νίκου Βελή”. Απορούμε, γιατί αυτήν τη μυθοπλαστική επινόηση, κοινότοπη μεν αλλά έντεχνα σερβιρισμένη, την καταστρέφει ο Μπαμπασάκης, αποκαλύπτοντας στα περικειμενικά στοιχεία του βιβλίου την ταυτότητα του συγγραφέα και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Όπως και να έχει, το εν λόγω μυθιστόρημα θα το συστήναμε σε παλαιούς Αθηναίους, ήτοι άνω των πενήντα ετών. Επιθυμητή, πάντως, η συναίνεση με έναν μποέμικο τρόπο ζωής, σήμερα πλέον ξεπερασμένο. Κατά τα άλλα, το πρόσφατο βιβλίο εξοικειώνει κάπως τον αμύητο με τον κόσμο του συγγραφέα, βοηθώντας την ανάγνωση του μυθιστορήματος. Μένει, ωστόσο, ζητούμενο κατά πόσο η παρέα του Μπαμπασάκη μπορεί να ενδιαφέρει τη γενιά του Starbucks. Το μόνο που θα υιοθετούσαν αμφότερες είναι το σλόγκαν του Μπαμπασάκη, “∆υο ειδών άνθρωποι υπάρχουν: Εμείς!” Μ. Θεοδοσοπούλου

28 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ  Η ∆ΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ «Αλλιώς»

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Η Μαρινέλλα συναντά την Βέμπο

∆ήμητρα Γαλάνη επιστρέφει στη σκηνή στις αρχές του 2014, ταυτόχρονα με την κυκλοφορία της νέας της δισκογραφικής δουλειάς με γενικό τίτλο «Αλλιώς», σε στίχους του Παρασκευά Καρασούλου. Για τέσσερις παραστάσεις, θα παρουσιάζει ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει το υλικό του νέου της δίσκου και βέβαια πολλά άλλα αγαπημένα τραγούδια. «Aλλιώς» είναι και ο τίτλος αυτών των παραστάσεων και δίνει και τον τόνο αυτού που θα μας παρουσιάσει η ∆ήμητρα. Μόνη της επί σκηνής με την μπάντα της, σε μία προσωπική αφήγηση. Είναι σπάνιες οι φορές που την απολαμβάνουμε μόνη της, κάτι που είναι ζητούμενο των ακροατών της που την αγαπούν και την παρακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια. Ένα πρόγραμμα γεμάτο από τα τραγούδια που την ανέδειξαν, είτε τραγουδώντας τα, είτε γράφοντας την μουσική τους, και που συνθέτουν το soundtrack μιας

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Μουσική δωματίου για κλαρινέτο και πιάνο

σπουδαίος κλαρινετίστας Σπύρος Μουρίκης και η διακεκριμένη πιανίστα Ντιάνα Βρανούση με την υψηλή τεχνική και την ευαισθησία που τους διακρίνει θα αναδείξουν στη συναυλία τους τις διαφανείς αποχρώσεις της γαλλικής αισθαντικότητας στο ευρωπαϊκό μουσικό τοπίο του 19ου και του 20ού αιώνα. Η κοινή εμφάνιση των δύο διακεκριμένων σολίστ, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Σειράς «Μουσική ∆ωματίου», περιλαμβάνει μικρά κομψοτεχνήματα των Σούμαν, Σοσόν, Πουλένκ, Μομπού, Φρανσέ, Βέινερ, Στραβίνσκι και Σεν-Σανς. Επέλεξαν μια περιήγηση σε μουσικές μικρογραφίες με γαλλικές επιρροές και το πρόγραμμά τους θα αρχίσει με μια σύνθεση του Ρόμπερτ Σούμαν . Έναν χρόνο πριν από το θάνατο του Σούμαν, γεννήθηκε στο Παρίσι ο Ερνέστ Σοσόν του οποίου θα ακουστεί το σύντομο Andante και allegro για κλαρινέτο και πιάνο. Στη συνέχεια, ο επιφανής εκπρόσωπος της γαλλικής Νεωτερικότητας, Φρανσίς Πουλένκ. Στη συναυλία θα ακουστούν η τριμερής Σονάτα για κλαρινέτο και πιάνο, καθώς και οι Improvisations (1959, προς τιμήν της Εντίθ Πιαφ) . Στην αλυσίδα των συνθετών με συνδετικό κρίκο τη γαλλική αισθαντικότητα έρχεται να προστεθεί ο Καταλανός Φεντερίκο Μομπού. Η Ντιάνα Βρανούση επέλεξε για το πρόγραμμά της τρία σύντομα πιανιστικά έργα του. Ακολουθεί ο πολυγραφότατος Ζαν Φρανσέ. Το Θέμα με παραλλαγές για κλαρινέτο και πιάνο που θα ακουστεί στη συναυλία, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του ρεπερτορίου για κλαρινέτο και πιάνο. Θα ακολουθήσει μια ακόμη μινιατούρα, ο Ουγγρικός χορός, έργο 40 του Λεό Βέινερ, ενός από τους πιο σημαντικούς ούγγρους συνθέτες και μουσικοπαιδαγωγούς του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Και στη συνέχεια τα Τρία κομμάτια για σόλο κλαρινέτο που γράφτηκαν κατά τη ρωσική περίοδο του κοσμοπολίτη Ιγκόρ Στραβίνσκι.Ο επίλογος της βραδιάς ανήκει στον πολυμαθή και πολυπράγμονα Καμίγ Σεν-Σανς, με την Εισαγωγή και rondo capriccioso σε λα ελάσσονα αρ. 28, έργο που αρχικώς είχε γραφτεί για βιολί και ορχήστρα, αλλά θα ακουστεί στο Μέγαρο σε μεταγραφή για κλαρινέτο και πιάνο του αυστριακού ενορχηστρωτή, μαέστρου και βιρτουόζου των πνευστών Άρμιν Ζούπαν. Προλογίζει ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης. Την Τρίτη 21 Ιανουαρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής, αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος. Τιμές εισιτηρίων: 12 (Ζώνη Β) και 20 ευρώ (Zώνη Α). Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι). •

να φιλόδοξο ελληνικό μιούζικαλ πάνω στην πολυτάραχη ζωή και τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο. Ένας ζωντανός θρύλος, η Μαρινέλλα, συναντά επί σκηνής μια άλλη γυναίκα θρύλο, που υπήρξε πρότυπο και έμπνευσή της σε ολόκληρη την καλλιτεχνική της πορεία. Η παράσταση ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, που σημάδεψε η παρουσία της σπουδαίας τραγουδίστριας και θεατρίνας Σοφίας Βέμπο. Η νεότερη ιστορία της Ελλάδας περνά μέσα από τη μυθιστορηματική ζωή της Βέμπο και η Μαρινέλλα αγκαλιάζει μέσα από το σήμερα το χθες και ξαναδίνει φωνή και ζωή στον κόσμο της «τραγουδίστριας της νίκης. ∆ίπλα στη Μαρινέλλα- Βέμπο, ο Τραϊφόρος του Χρήστου Στέργιογλου, ένας παλιός επιθεωρησιακός θεατρίνος, ο Παυλάρας, του Αντώνη Λουδάρου και ένα καστ 50 ηθοποιών και τραγουδιστών, βοηθούν να ξεδιπλωθεί όλο το κουβάρι μιας σύνθετης προσωπικότητας, μιας δύσκολης εποχής και ενός μουσικού θησαυρού, που ακόμα περνά στα στόματά μας σαν παρακαταθήκη. Ενός θησαυρού που δεν πρέπει να χαθεί. Κείμενο - σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας, χορογραφίες: Φωκάς Ευαγγελινός, έρευνα - μουσική επιμέλεια: Λάμπρος Λιάβας, ενορχηστρώσεις - διεύθυνση ορχήστρας: Γιώργος Ζαχαρίου, φωνητικός σχεδιασμός - μουσική διδασκαλία: Χριστίνα Αργύρη , σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς - Γιάννης Μουρίκης, κοστούμια: Εύα Νάθενα. Από την Κυριακή 19 Ιανουαρίου και κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 8μ.μ. και Τετάρτη, Κυριακή στις 7μ.μ., στο Θέατρο Badminton. Τιμές εισιτηρίων: 45, 35, 30, 25, 15 ευρώ και 10 ευρώ (φοιτητικό).

∆ήμητρα Γαλάνη, Παρασκευάς Καρασούλος

«Αλλιώς» Σ

(Μικρή Άρκτος)

ξεχωριστής ζωής και πορείας. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν οι πιο καλοί της φίλοι, οι μουσικοί με τους οποίους συνεργάζεται τα τελευταία χρόνια. Ο Σεραφείμ Γιαννακόπουλος (τύμπανα), ο Λάμπης Κουντουρόγιαννης (ηλεκτρική κιθάρα), ο Νίκος Μέρμηγκας (λαούτο, μαντολίνο, λάφτα, κιθάρα), ο Σπύρος Μάνεσης (πιάνο), ο Στέλιος Προβής (μπάσο). Τις Πέμπτες 23 και 30 Ιανουαρίου, 6 και 13 Φεβρουαρίου, στο Passport στον Πειραιά. Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (με ποτό στο μπαρ), 120 ευρώ η φιάλη ανά 4 άτομα, σε τραπέζι, 60 ευρώ το μπουκάλι κρασί ανά 2 άτομα, σε τραπέζι.

ε δύο χιλιάδες αριθμημένα αντίτυπα κυκλοφόρησε πριν μερικές εβδομάδες το καινούργιο μίνι άλμπουμ της ∆ήμητρας Γαλάνη από την καλαίσθητη Μικρή Άρκτο: τέσσερις μπαλάντες, δύο σε μουσική της Γαλάνη κι από μία σε μουσική του Χρυσόστομου Μουράτογλου και του Jun Miyake –αγαπημένος ο τελευταίος από το soundtrack της ταινίας «Pina» του Wim Wenders. Το εναρκτήριο «Αλλιώς» του Μουράτογλου είναι μια καθαρόαιμη ηλεκτρική μπαλάντα με τους στίχους του Καρασούλου να υμνούν την ανθρώπινη συγκατάβαση στο πλαίσιο μιας συγκινητικής, διαπροσωπικής για τον καθένα, ειρήνης. Στο «Ένα κόκκινο μαντήλι», σε μουσική και εμπνευσμένη ενορχήστρωση του Miyake, η φωνή της Γαλάνη μοιάζει να χορογραφείται από τους στίχους και το κυνήγι ενός κόκκινου μαντηλιού αναζητά την ίδια τη ζωή που περιμένει μέσα στο ρεφρέν. Στο «Πίσω μην κοιτάς», η συνθέτρια Γαλάνη αντλεί την έμπνευση της από τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Σταύρο Ξαρχάκο. Το καλύτερο τραγούδι του cd με το πιάνο του Σπύρου Μάνεση να συνομιλεί με το ούτι του Θωμά Κωνσταντίνου και την ερμηνεύτρια να λέει λόγια που ελπίζουν μέσα στο γενικό εφήμερο όχι μόνο της καθημερινότητας, αλλά και της ανθρώπινης συνθήκης. Στο «Αν», που κλείνει το cd -και που η εισαγωγή του μου θύμισε το «∆εν είναι που φεύγεις» του Χατζηνάσιου για τη Μαρινέλλα, ευτυχώς παρακάτω όμως ροκάρει η ηλεκτρική κιθάρα του Λάμπη Κουντουρόγιαννη- οι στίχοι του Καρασούλου σαν να γιορτάζουν την ερωτική ένωση δύο ανθρώπων. Εν κατακλείδι, η ∆ήμητρα Γαλάνη στην ωριμότητα της μοιάζει να μην έχει χάσει ίχνος από το μυικό της τόνο –χρησιμοποιώ όρο τραγουδιστικό– που εξασφαλίζει τη δύναμη της φωνής της. Κυρίως, δε, εξακολουθεί να προσέχει τον ήχο της απόλυτα συγχρονισμένο με την εποχή της. Όμορφη η χάρτινη οικολογική έκδοση με τους στίχους και τα credits των ηχογραφήσεων! Αντώνης Μποσκοΐτης

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

«Η ΜΑΓΙΚΗ ΟΜΠΡΕΛΑ»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Ποια ήταν εν τέλει η Μαίρη Πόπινς;

Του Στράτου Κερσανίδη

ι περισσότεροι την έχουμε ταυτίσει με τη γλυκύτατη Τζούλι Άντριους, η οποία την είχε ενσαρκώσει στη μεγάλη οθόνη το 1964. Η ταινία «Μαίρη Πόπινς», παραγωγής Γουόλτ Ντίσνεϊ και σε σκηνοθεσία του Ρόμπερτ Στίβενσον, απέσπασε 5 βραβεία Όσκαρ από τα 13 που είχε προταθεί συνολικά. Το πρώτο βιβλίο με ηρωίδα την νταντά με την ομπρέλα, που έγραψε η συγγρα-

«ΜΕΛΙ»

φέας Πάμελα Λ. Τράβερς, ψευδώνυμο της Έλεν Λίντοφ Γκοφ, κυκλοφόρησε το 1934 και έγινε μεγάλη επιτυχία. Από το 1940 ο Γουόλτ Ντίσνεϊ θέλησε να πάρει τα δικαιώματα του βιβλίου για να το μεταφέρει στον κινηματογράφο. ∆υστυχώς γι’ αυτόν, η ιδέα δεν άρεσε καθόλου στην Πάμελα Τράβερς. Όμως το 1961 ο μεγάλος παραγωγός του Χόλιγουντ επανήλθε. Προσκάλεσε μάλιστα την συγγραφέα στο Λος Άντζελες, ώστε να συζητήσουν πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα,

∆ικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο

Μια 30χρονη γυναίκα, η Ιρένε, ζει διπλή ζωή. Με το ψευδώνυμο Μέλι, έχει ως αποστολή να βοηθά ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στο θάνατο, να δώσουν τέλος στη ζωή τους με αξιοπρέπεια και χωρίς να βασανίζονται. Ο τελευταίος της «πελάτης» είναι ένας 70χρονος άνδρας, ο Κάρλο Γκριμάλντι. Η Μέλι τον επισκέπτεται, τον προμηθεύει με τη θανατηφόρα δόση αλλά διαπιστώνει πως είναι απολύτως υγιής, απλώς έχει χάσει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή. Η Μέλι, μέσα από τη γνωριμία της με τον άνδρα αυτόν, αρχίζει να επαναπροσδιορίζει τη ζωή της και το ρόλο της, ενώ ταυτοχρονα προσπαθεί να τον αποτρέψει από την αυτοκτονία. Η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα της Βαλέρια Γκολίνο, η ταινία «Μέλι» (Miele), είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητική. Η Γκολίνο, με μια απλή αλλά μεστή σκηνοθετική γραμμή, προσεγγίζει με τρόπο διακριτικό ένα πολύ σημαντικό ζήτημα: εκείνο της ευθανασίας και του δικαιώματος σε έναν αξιοπρεπή θάνατο. Μια ταινία που προκαλεί δυνατά συναισθήματα και κερδίζει τις εντυπώσεις χωρίς να κραυγάζει, να δημαγωγεί ή να ηθικολογεί. Περισσότερο αναρωτιέται και βάζει σε αυτή τη διαδικασία και τον θεατή. Η Τζασμίν Τρίνκα, ως Μέλι, και ο Κάρλο Τσέκι, ως Γκριμάλντι, ανταποκρίνονται απολύτως στους ρόλους τους, ενώ η ελληνικής καταγωγής, Βαλέρια Γκολίνο, περνά με επιτυχία τις εξετάσεις και από σημαντική ηθοποιός αποδεικνύεται και περίφημη σκηνοθέτιδα. Σ.Κ.

η κατάσταση είχε κάπως ωριμάσει, ίσως και υπό την επίδραση των οικονομικών προβλημάτων της Τράβερς. Τελικά η ταινία έγινε, παρά τις δυσκολίες στη συνεννόηση ανάμεσα στην συγγραφέα και τον παραγωγό. Πενήντα χρόνια μετά, έρχεται η ταινία «Η μαγική ομπρέλα» (Saving Mr Banks), σε σκηνοθεσία του Τζο Λι Χάνκοκ, για να αφηγηθεί εκείνη τη συνάντηση και το πώς τελικά ο Ντίσνεϊ απέσπασε τη συναίνεση της Τράβερς. Η ταινία επικεντρώνεται στο πρόσωπο της Πάμελα Λ. Τράβερς, η οποία παρουσιάζεται ως μία δύστροπη, πεισματάρα και συντηρητική βρετανίδα. Από την άλλη, ο Γουόλτ Ντίσνεϊ παρουσιάζεται ως ένας πρόσχαρος, ευγενικός και τρυφερός άνθρωπος, ο οποίος δεν της χαλά χατήρι, προκειμένου να αποσπάσει τα δικαιώματα του βιβλίου. Βέβαια, λέγεται πως ο Ντίσνεϊ δεν ήταν ακριβώς όπως τον παρουσιάζει η ταινία, αντίθετα ήταν πολύ σκληρός στις διαπραγματεύσεις και επέμενε να γίνει το δικό του. Όμως, αν πάρουμε υπόψη πως η ταινία είναι παραγωγής και των Στούντιο Ντίσνεϊ, τότε επιτρέπεται μία μικρή αλλοίωση της πραγματικότητας. Εξερευνώντας την προσωπικότητα της Τράβερς, ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί συνεχή φλας μπακ, από τα οποία μαθαίνουμε για τα τραυματικά παιδικά χρόνια της. Γεννημένη στην Αυστραλία το 1899, μεγάλωσε μαζί με τον αλκοολικό πατέρα της, διευθυντή σε τράπεζα, ο οποίος πέθανε όταν αυτή ήταν πολύ μικρή, έχοντας προηγουμένως χάσει όλη την περιουσία του. Η Έλεν, όπως ήταν το πραγ-

ματικό της όνομα, άρχισε να γράφει μόνο και μόνο για να ξεφεύγει από την πραγματικότητα. Λίγο αργότερα έπιασε δουλειά ως χορεύτρια σε έναν περιοδεύοντα θίασο και έτσι το 1924 βρέθηκε στην Αγγλία. Έκτοτε παρέμεινε στην Ευρώπη και άρχισε να γράφει μέχρι το 1934, όταν με το πρώτο βιβλίο της «Μαίρη Πόπινς» γνώρισε την επιτυχία. Η Πόπινς, ως χαρακτήρας, περιέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία της συγγραφέως. Βέβαια στην ταινία παρουσιάζεται εντελώς διαφορετική. Εκεί η Πόπινς είναι μια πρόσχαρη, ευτυχισμένη κοπέλα που τραγουδάει και σκορπά τη χαρά. Αυτό ήταν και ένα σημείο τριβής με τον Ντίσνεϊ, ο οποίος καθότι φαίνεται έκανε πολλές παρεμβάσεις. Τόσες πολλές που προκάλεσαν τη δημόσια οργή της Τράβερς, ώστε της απαγορεύτηκε η είσοδος στην πρεμιέρα της ταινίας. Όμως εκείνη κατάφερε να μπει κρυφά. Ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται η αλήθεια, η ταινία είναι συγκινητική, δεν κουράζει, προκαλεί το ενδιαφέρον, εν γένει ρουφιέται από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό. Συγκλονιστική είναι η ερμηνεία της Έμα Τόμσον, η οποία αποδίδει με απόλυτη πειστικότητα τις μεταπτώσεις της Τράβερς. Επιβλητικός για μια ακόμη φορά ο Τομ Χανκς, στο ρόλο του Ντίσνεϊ, δείχνοντας τι σημαίνει στόφα μεγάλου ηθοποιού. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

έντε οι νέες ταινίες της τρέχουσας κινηματογραφικής εβδομάδας. Εκτός από τις δύο που αναφέρονται στις διπλανές στήλες προβάλλονται:  «Ένας ακόμα» (+1/ Plus one) του Ντένη Ηλιάδη: Το 2004 ο Ντένης Ηλιάδης με την πρώτη του ταινία «Hardcore» είχε αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις και πολλές παρακαταθήκες για το μέλλον του. Αφού συνέχισε με το ριμέικ της κλασικής ταινίας τρόμου του Γουές Κρέιβεν «Το τελευταίο σπίτι αριστερά», που τα πήγε αρκετά καλά, τώρα παίρνει σειρά ακόμη ένα θρίλερ. Τρεις φίλοι, ο Ντέιβιντ, η Άλισον και ο Τέντι πηγαίνουν σε ένα πάρτι ενός φίλου τους. Εκεί, όμως, συμβαίνει ένα παράξενο φαινόμενο το οποίο, όπως φαίνεται, προκλήθηκε από την πτώση ενός κομήτη. Γίνονται συνεχείς διακοπές ρεύματος και κάθε φορά που επανέρχεται το ρεύμα ο χρόνος παίζει περίεργα παιχνίδια, ώστε οι ήρωες βλέπουν τους εαυτούς τους σε πράξεις που έκαναν προηγουμένως. Όταν το συνειδητοποιούν όλοι, δημιουργείται ένας πανικός στο πάρτι καθώς προσπαθούν να σωθούν από τους... εαυτούς τους που έρχονται χρονικά όλο και πιο κοντά τους. Η ταινία διατηρεί ανέπαφο το ενδιαφέρον της μέχρι το τέλος. Ο Ηλιάδης δημιουργεί μια νεανική ταινία τρόμου, στην οποία ο εχθρός δεν είναι κάποιο ζόμπι ή κάποιος παρανοϊκός δολοφόνος αλλά ο ίδιος μας ο εαυτός! Μήπως κάτι τέτοιο συμβαίνει τελικά; Τέτοια ερωτήματα μπαίνουν σε ένα δεύτερο επίπεδο, χωρίς όμως να χαλούν την απόλαυση... του τρόμου που διαθέτει το έξυπνο σενάριο που συνέγραψε ο Ηλιάδης με τον Μπιλ Γκάλο.  «Επιστροφή στο ρινγκ» (Grudge match) του Πίτερ Σίγκαλ: Ο Χένρι «Ρέιζορ» Σαρπ

και ο Μπίλι «∆ε Κιντ» ΜακΝτόνεν, ήταν αντίπαλοι στα ρινγκ. Με μία νίκη ο καθένας, έμενε ο τρίτος αγώνας για να ανακηρυχθεί ο νικητής. Όμως, παραμονή του αγώνα ο Ρέιζορ χωρίς εξηγήσεις αποχωρεί! Μετά από 30 χρόνια, ένας νεαρός διοργανωτής αγώνων, ο Ντάντε Σλέιτ Τζούνιορ, «βλέπει» πως μια επιστροφή των δύο παλιών μποξέρ είναι πηγή χρήματος. Και ενώ οι δύο βετεράνοι πυγμάχοι ετοιμάζονται, η μεγάλη μάχη γίνεται θέμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ολόκληρη η χώρα ασχολείται με το θέμα με ξεκαρδιστικά επακόλουθα. ∆ύο αστέρια του Χόλιγουντ, ο Σιλβέστερ Σταλόνε και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, μακριά από την πρώτη τους νιότη, πρωταγωνιστούν σε αυτήν την κωμωδία του Πίτερ Σίγκαλ. Μετά από πολλά χρόνια ο «Ρόκι» και το «Οργισμένο είδωλο» συναντιούνται στην οθόνη, παρωδώντας τους παλιούς πετυχημένους ρόλους τους.

 «Μπελ και Σεμπαστιάν: ∆ύο αχώριστοι

φίλοι» (Belle e Sebastien) του Νικολά Βανιέ: Θυμάμαι στα χρόνια της ασπρόμαυρης τηλεόρασης, ένα γαλλικό σίριαλ με τίτλο «Η Μπέλα κι ο Σεβαστιανός». Ήταν αρχές της δεκαετίας του 1970. Τώρα η επιτυχημένη σειρά μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη. Ο μικρός Σεμπαστιάν ζει με τον παππού του και τα αδέλφια του κάπου στις Άλπεις. Είναι μόλις 6 ετών και καλύτερή του φίλη είναι η Μπελ, ένα αδέσποτο σκυλί. Η ιστορία εκτυλίσσεται στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πρωταγωνιστής -στο ρόλο του Σεμπαστιάν- της πρωτότυπης σειράς, Μεχντί Ελ Γκλαουί, κρατά ένα μικρό ρόλο στην ταινία.

Σινεφίλ

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

Οι προκλήσεις της αρ EK∆ΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ECOLEFT

Το ecoleft, το site που από το 2010 έχει συμπληρώσει 1000 μέρες συνεχούς λειτουργίας, όπως σημείωσε εισαγωγικά ο Κώστας Ζαχαριάδης, διοργάνωσε την Τετάρτη τη συζήτηση της συγκυρίας για την Αριστερά. Η Ευρώπη, η Ελλάδα, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Η κατάμεστη αίθουσα του ισογείου του ξενοδοχείου Αμαλία τεκμηρίωνε το ενδιαφέρον του όλου ΣΥΡΙΖΑ, και όχι μόνο, για τη συγκεκριμένη θε-

ματική, τους ομιλητές Κωνσταντίνο Τσουκαλά και Γιάννη ∆ραγασάκη και την ομιλήτρια Σία Αναγνωστοπούλου.

ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Γ. ∆ΡΑΓΑΣΑΚΗΣ

αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης ∆ραγασάκης αναφέρθηκε κατά μείζονα λόγο στο πρόγραμμα του κόμματος. Ξεκίνησε αναφέροντας πως η κρίση που ζούμε δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά κρίση όλων των γνωστών υποδειγμάτων, αριστερών και δεξιών. Η κρίση στις αρχές της δεκαετίας του 1970 σημείωσε το τέλος του κεϋνσιανού υποδείγματος. Η κρίση που εκκίνησε το 2007 είναι μια κρίση του διάδοχου υποδείγματος, του νεοφιλελευθερισμού. Ταυτόχρονα είχαμε την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού και η ενσωμάτωση της σοσιαλδημοκρατίας στο νεοφιλελευθερισμό. Ο βουλευτής αναρωτήθηκε σε ποιο σημείο βρισκόμαστε τώρα, απαντώντας με μια μαρξική ρήση: αν ένας τρόπος παραγωγής δημιουργήσει τους όρους της ανατροπής του και η ανατροπή του δε γίνεται, τότε επικρατεί ένα καθεστώς μετριοκρατίας, ένα τέλμα, μια παρακμή. «Ας το έχουμε αυτό ως αφετηρία, γιατί χαρακτηρίζει τη μεγάλη εικόνα της εποχής που ζούμε», ανέφερε και συνέχισε: «Η απάντηση στη κρίση του καπιταλισμού προϋποθέτει μια στρατηγική οικοδόμησης του υποκειμένου που θα απαντήσει και με όρους κοινωνίας και κινημάτων και με όρους πολιτικής και μάλιστα πρέπει αυτό να το κάνουμε σε όλα τα επίπεδα που δρα ο αντίπαλος». Ο κ. ∆ραγασάκης τόνισε πως αυτή η διαπίστωση έγινε από την προηγούμενη δεκαετία και πάρθηκαν δυο πρωτοβουλίες: Η πρώτη ήταν η δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ, «για να δικαιώσουμε την Αριστερά ως μέλλον», όπως είπε και η δεύτερη ήταν το πρόγραμμα του Συνασπισμού το 2008 που τίτλος του ήταν «για την Αριστερά του 21ου αιώνα». Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε δυο μεγάλους μετασχηματισμούς που πρέπει να γίνουν: στην κοινωνία και στην Αριστερά, που πρέπει από αμυντική και τον αντιστάσεων να γίνει ηγεμονική δύναμη «ικανή να ανοίξει νέους δρόμους», να ενώσει το μέσο και το σκοπό.

«Η ΕΕ έχει ξεπεράσει σε συντηρητισμό και την ιστορία της» ιστορικός του Παντείου Πανεπιστημίου Σία Αναγνωστοπούλου χαρτογράφησε «όψεις της πολυπλοκότητας των χρόνων της Ευρώπης». Η κ. Αναγνωστοπούλου συνέδεσε τον συνασπισμό όλων των αστικών πολιτικών δυνάμεων εναντίον του «αντιευρωπαϊκού» ΣΥΡΙΖΑ, με την αποκάλυψη της ιδεολογικής ταυτότητας της ευρωπαϊκότητας τους. Αυτή η ευρωπαϊκότητα συνιστούσε ένα αποιδεολογικοποιημένο χάρισμα κάποιων πεφωτισμένων ελίτ, μια μονοπωλιακή οικειοποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και ιδέας. Η καθηγήτρια συνέχισε αναφέροντας πως η Ευρώπη έχει καταντήσει μια αινιγματική οργάνωση, μια ένωση που λειτουργεί με μυστικιστικό τρόπο, όπως σημείωσε ο Μαζάρουερ, ένα κλειστό κλάμπ. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι εκείνος που κατόρθωσε να οικειοποιηθεί την ιστορία της Ευρώπης και κατέστησε την ευρωπαϊκή ιδέα ένα θεόσταλτο σχέδιο.

Να επικαιροποιηθεί η ιδέα της Ευρώπης

Αυτό που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια προσπάθεια να επικαιροποιήσει μια μεγάλη περιπέτεια, την ιδέα της Ευρώπης και την επικαιροποίηση αυτή «φοβάται ο καπιταλισμός», σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Αναγνωστοπούλου και συνέχισε: «αν δεν έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας τη λειτουργία του καπιταλισμού σε σχέση με το χρόνο και το καθεστώς απειλής και κρίσης που επιβάλλει, δε θα κατανοήσουμε ούτε την πολιτική σημασία που έχει η υποψηφιότητα ενός Προέδρου της Αριστεράς στην Κομισιόν, ούτε και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, περί ποιας Ευρώπης θέλουμε». Στη συνέχεια η ομιλήτρια όρισε τα δυο μέτωπα που συγκρούονται στην Ευρώπη, το προοδευτικό και το συντηρητικό. «Από ποιους νεκρούς καλεί κανείς σε προσκλητήριο, φαίνεται ποιους θέλει να συνεγείρει σήμερα», σημείωσε χαρακτηριστικά αναφέροντας πως χωράνε ο Μαρξ, ο Έγκελς αλλά και ο Ουγκώ, η Κομμούνα και άλλοι. Σημείωσε πως το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ επικεντρώνεται στο μείζον ζήτημα της δημοκρατίας απέναντι στη διακυβέρνηση του νεοφιλελευθερισμού, θέμα που δεν είναι σημερινό. Η κ. Αναγνωστοπούλου αναφέρθηκε και στην ιδέα της Ευρώπης που «θεμελιώθηκε στην ετερογένεια της», πάνω σε κοινές αρχές, εκείνες του ∆ιαφωτισμού, ενάντια στην ομοιογένεια που ήθελε να επιβάλει η Ιερή Συμμαχία. Συγκροτήθηκαν, λοιπόν, προϊόντος του χρόνου, δυο αντίπαλα ευρωπαϊκά και διεθνιστικά οράματα: Το σοσιαλιστικό με το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη και το ιμπεριαλιστικό που στο όνομα του ευρωπαϊκού πολιτισμού κατασκεύαζε ένα κατεπείγον παρόν. Τα δυο οράματα βρήκαν την έκφραση τους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατέληξαν σε δυο αντίπαλα μέτωπα: Την 3η ∆ιεθνή (1919) και Τη Λίγκα των Εθνών (1920) Η κ. Αναγνωστοπούλου συνέχισε αναφέροντας πως στη μάχη ενάντια στο φασισμό και υπέρ της ∆ημοκρατίας στην Ευρώπη η Αριστερά έπαιξε κομβικό ρόλο, ορίζοντας ως ανιστόρητη τη θεωρία των δυο άκρων. Τα δυο οράματα συναντιούνται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο θέμα της Ενώμενης Ευρώπης, με την Κοινοπραξία Άνθρακα και Χάλυβα να θεσμοποιεί την επικράτηση της δεξιάς. ∆ημιουργήθηκε, δηλαδή, μια νεκρή ζώνη, μια γραφειοκρατία πάνω από ιδεολογίες, που ξεφεύγει από τον έλεγχο δημοκρατικών θεσμών. Η γραφειοκρατία απέκτησε ηγεμονία στην ΕΕ με την επικράτηση της Θάτσερ και του νεοφιλελευθερισμού. Το Μάαστριχτ του ’92 «συνιστά το γύρισμα του κλειδιού για την παγκοσμιοποίηση», τόνισε χαρακτηριστικά. Τότε επανεπινοήθηκε και ό όρος της κοινωνίας των πολιτών, όρος ηθικός και πολιτισμικός και όχι πολιτικός. Τότε έγινε γνωστή η έννοια της διακυβέρνησης, που αντικαθιστά την έννοια της κυβέρνησης. «Αν δεν αντιμετωπιστεί το ζήτημα της διακυβέρνησης […] δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία στην Ευρώπη», σημείωσε η κ. Αναγνωστοπούλου και κατέληξε: «Η ιστορία φτιάχνεται από γεγονότα. […] Γεγονός πρέπει να είναι η εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ με συντριπτική πλειοψηφία. Θα κινήσει την ιστορία, θα φέρει ανατροπή».

Ανταπόκριση: Βασίλης Ρόγγας

«Ασύμβατο το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ με τη δομή της ΕΕ»

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ

Στη συνέχεια, ο Γιάννης ∆ραγασάκης σημείωσε όσα συνέβησαν σε προγραμματικό επίπεδο από τις εκλογές του 2012 και έπειτα: «α. Ξεκινήσαμε την επεξεργασία ενός πληρέστερου εκλογικού προγράμματος που να μπορέσει να λειτουργήσει ως βάση ενός εκλογικού προγράμματος. Η δουλειά αυτή έχει προχωρήσει, βρίσκεται στη διάθεση των οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ και θα είναι διαρκώς υπό επεξεργασία. β. Σε όλα τα θέματα του προγράμματος έχουν ετοιμαστεί από τα αρμόδια τμήματα κείμενα προγραμματικά. Αυτά τα κείμενα προβλέπουμε να αναρτηθούν στο διαδίκτυο και να γίνουν αντικείμενο μιας ευρύ-

τερης συζήτησης. γ. ∆ημιουργήθηκαν δομές, τμήματα, ομάδες μελέτης και υπάρχουν αυτή τη στιγμή εκατοντάδες ή και χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι εξοικειώνονται με τα προβλήματα, συνδέονται με τα κινήματα, μελετάνε, σκέφτονται. δ. Αντιμετώπιση μεθοδολογικών προβλημάτων. ∆εν μπορούσαμε να αντιγράψουμε. Χρειαζόμαστε μια διαδικασία μετασχηματισμού των αξιών της Αριστεράς σε εφαρμόσιμες πολιτικές. Πρέπει να δώσουμε νέο περιεχόμενο στον όρο μεταρρύθμιση. Ορίζουμε τις μεταρρυθμίσεις ως εστίες έντασης και σημεία ρήξης με το παλιό καθεστώς, όχι κάτι τεχνοκρατικό. Και αυτές οι ρήξεις είναι ανοιχτές στην προοπτική τους.[…] Πώς θα συνδέσουμε το μέλλον με το παρόν; Πολλά εγχειρήματα της Αριστεράς απέτυχαν, εκτός των άλλων, διότι δεν έλυσαν αυτό το πρόβλημα. Είτε βιάστηκαν να φέρουν το μέλλον στο παρόν ενώ οι συσχετισμοί δεν το επέτρεπαν, είτε ξέχασαν το μέλλον και ενσωματώθηκαν στο παρόν με αποτέλεσμα να εκφυλιστούν. […] Πρέπει να βρούμε τον τρόπο το όραμα μας να το κάνουμε αιτήματα και λύσεις στα άμεσα προβλήματα. Κίνημα: να φέρουμε το μέλλον στο παρόν. Έτσι θα ανακτήσουμε το μέλλον, να γίνει βίωμα του κόσμου. Αυτή η δουλειά που γίνεται σήμερα μέσα στους θεσμούς της αλληλεγγύης είναι ένα καλό σχολείο που εξηγεί αυτό που θέλω να πω. ε. Έπρεπε και πρέπει να συνηθίσουμε σε νέους τρόπους δουλειάς.[…] Πολλές φορές ενώναμε την άγνοια μας. Πρέπει να εισαγάγουμε την έννοια της έρευνας στη δουλειά μας, την παραγωγή νέας γνώσης. […] Επίσης, κομματική διαβούλευση, πρέπει να συνθέσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις, όχι να περνάμε τη δική μας. Ακόμα, δημόσια διαβούλευση […]πρέπει να τη δούμε σε πολλά επίπεδα. Σε διάφορα θέματα να επικοινωνήσουμε με φορείς ειδικών γνώσεων, κοινωνικούς φορείς. Να διαλεχθούμε.

“

“Πρέπει να βρούμε τον τρόπο το όραμα μας να το κάνουμε αιτήματα και λύσεις στα άμεσα προβλήματα. Να φέρουμε το μέλλον στο παρόν”.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Ιανουαρίου 2014

ΘΕΜΑΤΑ

ρ ιστεράς σε Ελλάδα και Ευρώπη

Χ. ΓΟΛΕΜΗΣ

«Ιδεολογική σύγκρουση με το νεοφιλελευθερισμό»

K. ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ

«Είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη την Αριστερά»

“

λόγος δόθηκε μετά στον διακεκριμένο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνο Τσουκαλά, που μέσα από μια ιστορική αναδρομή της πορείας της ευρωπαϊκής συγκρότησης σκιαγράφησε το πλαίσιο και της σημερινής περιόδου. Αρχικά, περιέγραψε την αντίφαση μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης. Η Ελλάδα είναι μια πολιτική ενότητα που «θα εξακολουθεί να υπάρχει όσο άσχημα και να εξελιχθούν

λιτικές λιτότητας. Η ελεύθερη αγορά είναι η μόνη που ορίζει το ρου του πλούτου –με φορά από τους φτωχούς στους πλούσιους. Παράλληλα, τόνισε την αναζωπύρωση του οικονομικού εθνικισμού, όπως το φαινόμενο τύπου Μέρκελ, που πριν 10-20 χρόνια δε θα μπορούσε να υπάρξει. ∆ιαπίστωσε επιπροσθέτως πως οι πλούσιοι αμφισβητούν και διαπραγματεύονται την Ευρώπη, τη συλλογική ενό-

“Αν δεν έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας τη λειτουργία του καπιταλισμού σε σχέση με το χρόνο και το καθεστώς απειλής και κρίσης που επιβάλλει, δε θα κατανοήσουμε ούτε την πολιτική σημασία που έχει η υποψηφιότητα ενός Προέδρου της Αριστεράς στην Κομισιόν, ούτε και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, περί ποιας Ευρώπης θέλουμε”. τα πράγματα» και η Ευρώπη ένα «πρωτόγνωρο πολιτικό πείραμα, «που είναι μια «οντότητα υπό αίρεση» με άδηλη έκβαση. Είπε χαρακτηριστικά πως «αν εκραγεί, θα μείνει στα βιβλία της ιστορίας και πουθενά αλλού», ενώ το δημοκρατικό έλλειμμά της που το διαπιστώνουν όλοι, μεταφράζεται ως «έμμονο φαντασιακό έλλειμμα». Σημείωσε ακόμη πως «η φαντασιακή κατασκευή της Ευρώπης παρέμεινε εκκρεμής ενώ δεν ακολουθήθηκε από την «κατασκευή Ευρωπαίων». Ο Κ. Τσουκαλάς συνοπτικά κατέγραψε την πορεία της Ευρώπης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Την επικαθόρισε η εκκίνησή της ως μια Κοινοπραξία Άνθρακά και Χάλυβα, δηλαδή μια οικονομική οντότητα. Για τον καθηγητή, η συστηματική προώθηση της ομογενοποίησής της, προϋποθέτει μια πολιτική ομογενοποίηση πριν την οικονομική. Για τη σημερινή Ευρώπη, «η ομοιογένεια δεν είναι αφετηρία, αλλά είναι μια διαδικασία και η αλληλεγγύη δεν είναι προϋπόθεση, αλλά ένα νεφελώδες αιτούμενο». Ο Κ. Τσουκαλάς διερωτήθηκε τι άλλαξε μετά τη δεκαετία του 1980 και ακόμα περισσότερο μετά τη δεκαετία του 2000: τέλος των ΜΟΠ, τέλος της ΚΑΠ, το δόγμα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, η Συνθήκη του Μάαστριχτ και οι πο-

τητα στην οποία βρίσκονται από συμφέρον. Έδωσε τα παραδείγματα της Λίγκας του Βορρά στην Ιταλία, της περιοχής της Καταλονίας κλπ. ως αποσχιστικές τάσεις των πλουσίων στο εθνικό επίπεδο, ενώ το ίδιο συμβαίνει και στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Για τον Τσουκαλά, η διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς είναι «το κερασάκι στην τούρτα». Πέραν του ότι διευρύνει την επιρροή της Γερμανίας και αναχαιτί-

ζει εκείνη των ΗΠΑ έγινε «με στόχο να καταστήσει το σχέδιο της αλληλεγγύης και της ανακατανομής αδιανόητο, διότι όταν έχεις 100 εκατομμύρια φτωχούς δεν έχεις την οικονομική δυνατότητα ακόμα και ως Ευρώπη να αναδιανέμεις σε σημαντικό βαθμό οικονομικά πλεονάσματα» και αυτό συμβαδίζει με τη νεοφιλελεύθερη στροφή της Ευρώπης γιατί δε μπορεί να υποσχεθεί ομογενοποίηση, αναδιανομή, αλληλεγγύη. Ο Τσουκαλάς τόνισε πως: «Η Ευρώπη δε μπορεί να επιζήσει και οι Ευρωπαίοι δε μπορούν να κατασκευαστούν ως συλλογικό υποκείμενο, αν δεν αλλάξουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές» και εδώ εμφανίζεται η Αριστερά. «Για να υπάρξει Ευρώπη πρέπει να αμβλυνθούν οι αποστάσεις ανάμεσα στους λαούς», σημείωσε και συνέχισε κάνοντας λόγο για την Αλληλεγγύη που ως λέξη είναι κενή. Μόνο η Αριστερά μπορεί να της δώσει περιεχόμενο παρά τα προβλήματα της. «Οποιαδήποτε συντηρητική παράταξη δε μπορεί να καταπνίξει την ανάγκη της αλλαγής». Καταλήγοντας ανέφερε: «Επί του παρόντος οι ευρωπαϊκοί θεσμοί χρησιμοποιούνται μόνο από το μεγάλο κεφάλαιο και ωφελούν μόνο το μεγάλο κεφάλαιο. Το κεφάλαιο όμως δεν τους έχει ανάγκη […] η δύναμη της συσσώρευσης μπορεί να εκδιπλώνεται είτε σε εθνικό είτε σε υπερεθνικό επίπεδο […] έχει άπειρες δυνατότητες προσαρμογής». Τέλος ο Τσουκαλάς δήλωσε πως πιστεύει ότι πρέπει να εμμείνουμε στο ευρωπαϊκό όραμα και ότι αυτό «έχει ανάγκη την Αριστερά.[…] Η Ευρώπη είτε θα εξελιχθεί ως αλληλέγγυα, είτε δε θα υπάρχει».

η συζήτηση άνοιξε και συντόνισε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, Χάρης Γολέμης, αναφερόμενος με νόημα στο τελευταίο βιβλίο του Philip Mirowski, το «Never Let a Serious Crisis Go to Waste: How Neoliberalism Survived the Financial Meltdown». Ο Χ. Γολέμης σημείωσε ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν πνέει τα λοίσθια και πως απόδειξη γι’ αυτό είναι ότι όλες οι κυβερνήσεις σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, παρά τις αντιθέσεις, εφαρμόζουν πολιτικές σε αυτή τη κατεύθυνση. Συνέχισε αναφερόμενος στη λογική του νεοφιλελευθερισμού που διέπει όλους τους θεσμούς της ΕΕ και το ∆ΝΤ. «Είναι μεγάλος ο φόβος των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και οργανισμών μήπως οι λαοί αρχίσουν και πάλι τους να αμφισβητούν τον υπαρκτό καπιταλισμό της εποχής μας» είπε, ενώ κατέληξε λέγοντας πως 100 χρόνια μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να οδηγηθούμε σε επικίνδυνες διακρατικές συγκρούσεις και οφείλουμε να βάλουμε τις βάσεις για μια εναλλακτική. Η ενδεχόμενη κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα για τον Χ. Γολέμη μπορεί να πυροδοτήσει ευρύτερες αλλαγές στην Ευρώπη. •

Ποδόσφαιρο και ομοφυλοφιλία: μια ασύμβατη σχέση; Όταν ο διαχειριστικός φορέας του παγκόσμιου παιχνιδιού δίνει το Παγκόσμιο Κύπελλο σε μια χώρα που απαγορεύει την ομοφυλοφιλία, όπως έκανε η FIFA με το Κατάρ για το 2022, τότε έχει έρθει η ώρα να αναρωτηθούμε: “Υπάρχει κάποιος στο ποδόσφαιρο που λαμβάνει την ομοφυλοφιλία σοβαρά;” Άλλωστε, ο πρόεδρος της FIFA Σεπ Μπλάτερ χρειάστηκε να απολογηθεί για τη δήλωσή του ότι οι ομοφυλόφιλοι που θα ταξιδέψουν στο Κατάρ θα πρέπει “να αποφύγουν τη σεξουαλική δραστηριότητα”. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που αγγίζει την κορυφή και τη βάση του παιχνιδιού από αυτούς που παίζουν στην αλάνα σε ερασιτεχνικό επίπεδο, όπου η κακοποίηση μπορεί να είναι τρομακτική, μέχρι αυτούς που αποτελούν την ελίτ και τους οποίους παρακολουθούμε κάθε εβδομάδα ανελλιπώς.

Του Τζέιμς Μάστερς*

ταν εργαζόμουν σε εφημερίδες εθνικής εμβέλειας, είχα την τύχη να καλύπτω την ομάδα του Μπράιτον και Χόουβ Άλμπιον, έναν από τους πιο εντυπωσιακούς συλλόγους στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Το Μπράιτον, το οποίο αγωνίζεται στη δεύτερη κατηγορία, καυχιέται για τους ομοφυλόφιλους και διεμφυλικούς φιλάθλους του, για τους οποίους η πόλη είναι δικαίως υπερήφανη. Σύμφωνα με την έκθεση που εξέδωσε πέρυσι το ∆ίκτυο Ομοφυλόφιλων Φιλάθλων Ποδοσφαίρου και ο Σύλλογος Φιλάθλων του Μπράιτον και Χόουβ Άλμπιον, το επίπεδο της ομοφοβικής κακοποίησης που στοχεύει στους οπαδούς της ομάδας είναι κάτι παραπάνω από καυστικό. Η μελέτη αναφέρει ότι οι οπαδοί του Μπράιτον κακοποιήθηκαν από, τουλάχιστον, το 72% των αντιπάλων με τους οποίους ήρθαν αντιμέτωποι την περυσινή περίοδο. Τα εκτός έδρας παιχνίδια ήταν ιδιαίτερα εχθρικά, με τους οπαδούς να κακοποιούνται στο 70% των συναντήσεων, ενώ το συνολικό επίπεδο κακοποίησης για όλη την ποδοσφαιρική περίοδο κυμαίνεται στο 57%. Οι φίλαθλοι του Μπράιτον αγκαλιάζουν την κοινότητά τους –είναι περήφανοι για την πόλη τους και για αυτό που αντιπροσωπεύει: είναι ένας φάρος για αυτούς που επιθυμούν να ασχοληθούν με το άθλημα και για αυτούς που αισθάνονται ελεύθεροι να εκφραστούν.

Εν ενεργεία... ομοφυλόφιλος

∆εν είναι όμως όλοι στο ποδόσφαιρο τόσο φιλελεύθεροι. Το διάστημα που εργάζομαι στο CNN, έχω γράψει σειρά άρθρων για ομοφυλόφιλους αθλητές με μεγάλη φήμη, τις ιστορίες τους, τον αγώνα τους για ισότητα και αποδοχή. Ο αντίκτυπος, στο σύνολό του, ήταν συντριπτικά θετικός, ιδι-

αίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ένα μικρό αλλά ηχηρό σύμπλεγμα μισαλλόδοξων, που απολαμβάνουν να «τρολάρουν» και να γράφουν μερικές από τις πιο αποτρόπαιες ομοφοβικές λεκτικές κακοποιήσεις που έχω διαβάσει ποτέ. Τα σχόλια δεν αξίζουν αναφοράς, φωνάζουν άγνοια και μια εποχή προ πολλού ξεπερασμένη. Όμως, υπάρχει ελπίδα αν πάρουμε σοβαρά αυτό που συνέβη την περασμένη εβδομάδα: Όταν ο πρώην μέσος της Γερμανίας Τόμας Χιτσλσμπέργκερ αποκάλυψε ότι είναι ομοφυλόφιλος, συνάντησε ένα τεράστιο κύμα αγάπης και θετικής διάθεσης. Ο αμερικανός ποδοσφαιριστής Ρόμπι Ρότζερς, που αποκαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2013, βίωσε μια ανάλογη εμπειρία. Παρότι αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο αμέσως μετά την ανακοίνωσή του, επέστρεψε τρεις μήνες μετά με τους Λος Άντζελες Γκάλαξι. «Η αρχική αντίδραση που εξέλαβα είναι απλώς πάρα πολύ υποστηρικτική» είπε ο Ρότζερς στο CNN. «Έμεινα έκπληκτος από τον αριθμό των ανθρώπων που θέλησαν να επικοινωνήσουν μαζί μου. Νόμιζα ότι θα ενδιαφέρονταν μόνο κάποια μέσα εδώ κι εκεί, κάποια με αρνητικό και κάποια με θετικό τρόπο, και αυτό θα ήταν όλο. Αντίθετα, ιδιαίτερα το διάστημα που βρισκόμουν στο Λονδίνο, είχε τεράστια α-

“

Ο Τόμας Χιτσλσμπέργκερ (αριστερά) είναι ο πιο γνωστός ποδοσφαιριστής που αποκάλυψε την ομοφυλοφιλία του την περασμένη εβδομάδα. πήχηση». Ο Χιτσλσμπέργκερ, που φόρεσε τη φανέλα της Εθνικής Γερμανίας 52 φορές, είναι ο πιο γνωστός ποδοσφαιριστής που αποκάλυψε την ομοφυλοφιλία του, αλλά το έκανε μόνο μετά την απόσυρσή του. Πρόκειται για ένα γεγονός που πονάει: γιατί οι ποδοσφαιριστές αισθάνονται ανίκανοι να αποκαλυφθούν ενώ παραμένουν ακόμα ενεργοί παίκτες;

Η παλιά ιστορία της διαφορετικότητας

∆ύσκολα θα το χαρακτήριζε κάποιος νέο φαινόμενο, φτάνει πίσω στη δεκαετία του ’80, όπως φαίνεται και από την ιστορία του Μάρκους Ούρμπαν, ενός Γερμανού, που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο για να ζήσει ως ελεύθερος ομοφυλόφιλος άνδρας. «Συνειδητοποίησα ότι εάν γινόμουν επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, θα υπέφερα ως άνδρας. ∆ιάλεξα την ελευθερία αντί μιας κατασκευασμένης φυλακής» είπε ο Ούρμπαν στο CNN, τον περασμένο Μάιο. «Το ταλέντο δεν είναι αρκετό. Χρειάζεσαι θέληση, φυσική κατάσταση, καλή τύχη και δυνατό πνεύμα. Αλλά πώς να γίνουν όλα αυτά αν κρύβεσαι 24 ώρες τη μέρα διότι είσαι ομοφυλόφιλος; Ο φόβος και ο πόνος μου καταλήστευαν την ενέργεια, γιατί σκεφτόμουν συνεχώς τι

Είναι στο χέρι της FIFA και των συνεργαζόμενων ενώσεων κάθε χώρας να πατάξουν την ομοφοβική κακοποίηση. ∆εν μπορεί να ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι αναγκάζονται να καταπιέσουν τη σεξουαλικότητά τους από το φόβο μήπως δεχτούν σκληρή κριτική και αισθανθούν κατώτεροι.

να πω, πώς να πράξω, ώστε οι γύρω μου να σκέφτονται ότι είμαι ετεροφυλόφιλος.» Ο πρώην παίκτης της Τσέλσι και της Εθνικής Αγγλίας Γκρέιαμ Λε Σο, που δεν είναι ομοφυλόφιλος, υπέφερε τρομακτική ομοφοβική κακοποίηση από τους συναδέλφους του επαγγελματίες, απλώς διότι ήταν διαφορετικός: μορφωμένος, πιο συγκρατημένος και προτιμούσε να διαβάζει τον «Γκάρντιαν» από το να χαζεύει γυμνόστηθες γυναίκες σε φυλλάδες. Η αυτοβιογραφία του, που εκδόθηκε το 2006, στην οποία δημόσια ονομάζει και ντροπιάζει αυτούς που ισχυρίζεται ότι είναι οι ένοχοι αυτών των πράξεων, είναι μια σκληρή, ειλικρινής και, τελικά, καταθλιπτική ιστορία για το πώς το «Όμορφο παιχνίδι» αντιμετωπίζει την ομοφυλοφιλία. Το ποδόσφαιρο πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Είναι βάναυσο να ισχυρίζεσαι ότι οι οπαδοί είναι το πρόβλημα –έχω δει αρκετή θαραλλέα και συνετή υποστήριξη από το κοινό για να το ξέρω αυτό. Είναι στο χέρι της FIFA και των συνεργαζόμενων ενώσεων κάθε χώρας να πατάξουν την ομοφοβική κακοποίηση, με τον ίδιο τρόπο που το επιχειρούν για το ρατσισμό, ακόμα κι αν αυτό γίνεται με γελοίες κυρώσεις κατά καιρούς. ∆εν μπορεί να ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι αναγκάζονται να καταπιέσουν τη σεξουαλικότητά τους από το φόβο μήπως δεχτούν σκληρή κριτική και αισθανθούν κατώτεροι. Ομοφυλόφιλος, ετεροφυλόφιλος, μαύρος, άσπρος, χριστιανός, εβραίος, μουσουλμάνος ή ινδουιστής, δεν έχει καμία σημασία. Είμαστε άνθρωποι, που όλοι θέλουμε να απολαύσουμε το παιχνίδι που αγαπάμε και όλοι έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε.

* Ο αθλητικογράφος Τζέιμς Μάστερς ανάρτησε το παραπάνω άρθρο στην ψηφιακή σελίδα των Αθλητικών του CNN, στις 10 Γενάρη 2014.