ΠΟΛΙΤΙΚΗ
3341
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 4 Μαΐου 2014 • Αρ. φ. 1201 • 2 €
Κώστας Ελευθερίου: Το «Ποτάμι» γυρίζει πίσω;
Η πρωτοτυπία ως επανάληψη παλαιών και παγιωμένων μοτίβων.
... ∆ημήτρης Τσακίρης: Γερμανικές αποζημιώσεις και η υπόθεση Μέρτεν σελ 8
Ο «Θείος» Καραμανλής ως εμπόδιο στη διεκδίκηση. σελ 10
... ∆ημήτρης Γιατζόγλου: Η χρεωκοπία του παθητικού ευρωπαϊσμού
Η συνειδητή παραπλάνηση και η αλλαγή πορείας. σελ. 11
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Το μνημόνιο δεν είναι παρένθεση
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ μιλά για τις οικονομικές εξελίξεις και την ετοιμότητα του κόμματος να ανταποκριθεί στις προσδοκίες. σελ. 6-7
... Κρίστυ Ταπαντσή: Οι τρανς άνθρωποι είμαστε εδώ
Η υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την Θεσσαλονίκη- Ανοιχτή Πόλη μιλά για τα ζητήματα που απασχολούν τους διεμφυλικούς. σελ. 12
Μαίρη Λου Μακντόναλντ: Η ψήφος στην αριστερά θα κάνει τη διαφορά
Η αντιπρόεδρος του Σιν Φέιν μιλά για το ισχυρό μήνυμα ενάντια στη λιτότητα που πρέπει να δοθεί στις ευρωεκλογές. ∆ήλωση του κόμματος για την κράτηση του Τζέρι Άνταμς. σελ. 23
ΘΕΩΡΙΑ
Ντέιβιντ Χάρβεϊ: Οι αντιφάσεις του κεφαλαίου στη σύγχρονη κρίση
Συνέντευξη του αμερικάνου καθηγητή με αφορμή το νέο του βιβλίο “Οδηγός ανάγνωσης για το Κεφάλαιο του Μαρξ”. σελ. 30-31
∆ΙΕΘΝΗ
Σταύρος Τομπάζος: Καμιά λύση δεν είναι βιώσιμη χωρίς κουλτούρα συνύπαρξης
Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής της ∆ΡΑΣΥ/ELEM μιλά για το πρώτο μεικτό ψηφοδέλτιο στην Κύπρο.
... M. Ρένεσης: Η αντιπαράθεση μετατρέπεται σε δυναμική κόντρα σελ. 22
Η αποτυχημένη προσπάθεια του ουκρανικού στρατού να θέσει σε έλεγχο τις περιοχές Ντόνιετσκ και Λουγκάνσκ. σελ. 21
ΠΥΡΕΤΩ∆ΕΙΣ, ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΕΧΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΗΤΤΑΣ
Ν∆, Ελιά, µε άλλο βασιλιά Παρά τη συνεχιζόμενη ρευστότητα και τις αντιφατικές εικόνες των- εσωτερικών- δημοσκοπήσεων, στο Μαξίμου όλο και περισσότερο προσαρμόζονται αναμένοντας την επερχόμενη ήττα. Για την Ν∆ αυτό μπορεί να συνεπάγεται μια ύστατη προσπάθεια αντεπίθεσης με πρώτο πρόσωπο αυτού του κύριου πρωθυπουργού και θεωρούν ότι η δημοτικότητά του υπερβαίνει κατά πολύ αυτήν της κυβέρνησης. Ανακοινώσεις, πρωτοβουλίες και συγκεντρώσεις αναμένεται να καλύψουν το επόμενο διάστημα πριν τις εκλογές. Όμως, η διαφαινόμενη ήττα ενεργοποιεί διαφορετικά το συγκυβερνόν ΠΑΣΟΚ, καθώς η δική του ήττα και μόνο ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου στο κόμμα του κ. Βενιζέλου, την Ελιά, αλλά και κατ’ επέκταση στη Ν∆. Η αμφισβήτηση της ηγε-
Υπό κράτηση ο Τζέρι Άνταμς
σίας Βενιζέλου, σύμφωνα με ένα σχέδιο, θέτει συγχρόνως και ζήτημα παρούσας κυβέρνησης. Η επιδίωξη συγκρότησης μιας νέας κυβέρνησης από αυτήν τη Βουλή, αλλά χωρίς πρωθυπουργό τον κ. Σαμαρά που θα επιζητά ή θα θέτει ως όρο το αντιβενιζελικό ΠΑΣΟΚ, μπορεί να βρει ευήκοα ώτα και εντός της Ν∆. Ακόμα και σε πρώην συμμάχους που αποχώρησαν από την κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν απογαλακτιστεί από αυτήν. Πρόκειται για λύσεις, ωστόσο, σε ένα θεμελιώδες λάθος. Ήττα της κυβέρνησης οποιασδήποτε μορφής, με ταυτόχρονη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ μόνο μια διέξοδο μπορεί να έχει: προσφυγή άμεσα στις κάλπες και εκλογή κυβέρνησης η οποία θα αντιστοιχεί στην λαϊκή θέληση, κυβέρνηση της Αριστεράς. •
Πολιτική σκοπιμότητα βλέπει το Σιν Φέιν να υποκινεί τη σύλληψη και κράτηση του Τζέρι Άνταμς, ιστορικού του ηγέτη και πρωτεργάτη της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Β. Ιρλανδία, με στόχο να βλάψουν το κόμμα στις ευρωεκλογές. Ο Αλέξης Τσίπρας, ως υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζήτησε την άμεση απελευθέρωσή του και χαρακτήρισε τη σύλληψη «πολιτικά εμπρηστική κίνηση ενάντια στη δημοκρατία και την εύθραυστη ειρήνη και ομαλότητα στην περιοχή».
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ Συνεντεύξεις: ∆ημήτρης Παπαδημούλης, Νίκος Χουντής, Ράνια Σβίγκου. Άρθρα: Γιώργος Κατρούγκαλος, Νίκος Ξυδάκης και Μαρία Καραμεσίνη
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ
Συνεντεύξεις με τους υποψήφιους Περιφερειάρχες Αγλαϊα Κυρίτση και Μπενέτο Σπύρου και τους υποψήφιους δημάρχους Περιστερείου, Γλυφάδας, Καλαμαριάς και Μήλου
Πόντο - πόντο ξηλώνουν την ανώτατη εκπαίδευση
Tου Σταύρου Κωνσταντακόπουλου*
Η πολιτική της συγκυβέρνησης Ν∆ και ΠΑΣΟΚ απέναντι στην ανώτατη εκπαίδευση δεν διαθέτει τίποτα το πρωτότυπο, συγκριτικά με τις πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί όπου γης από άλλες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Μοιάζει να έχει βγει από τις σελίδες του βιβλίου της Ναόμι Κλαιν, Το ∆όγμα του Σοκ, που πρωτοκυκλοφόρησε το 2007. Το ένα μέτρο διαδέχεται το άλλο σε καταιγιστικούς ρυθμούς. Πριν οι υπερασπιστές του
δημόσιου πανεπιστήμιου συνειδητοποιήσουν τι τους έχει συμβεί και προλάβουν να οργανώσουν την άμυνά τους απέναντι σε ένα συγκεκριμένο μέτρο, ακολουθεί το επόμενο, για να ακολουθήσει γρήγορα το μεθεπόμενο κοκ. Η ταχύτητα σύλληψης των μέτρων αυτών δεν έχει τίποτα το θαυμαστό εφόσον υπακούει σε ένα μονότονο σκοπό, το πέρασμα των κοινωνικών αγαθών σε ιδιωτικά χέρια. Για τα νεοφιλελεύθερα επιτελεία η ανώτατη εκπαίδευση είναι κάΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
2
ΘΕΜΑΤΑ
Πόντο - πόντο ξηλώνουν την ανώτατη εκπαίδευση
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
«Η καρδιά ενός άντρα αξίζει το χρυσάφι μιας χώρας»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
(Εγγονόπουλος για Βενιζέλο)
“
* Ο Σταύρος Κωνσταντακόπουλος διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ο ∆ΟΑΤΑΠ, όσο και αν παιδεύει, διαθέτει και την τεχνογνωσία αλλά και τους ανθρώπους για να διαπιστώσει μια σειρά πράγματα.
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
φτώχειας. Ενδεχομένως και αυτοί που αμείβονται με 5-6 ευρώ την ώρα, αν βρουν χρόνο, προσπαθώντας να δουλέψουν περισσότερο μήπως βγάλουν τα έξοδα του μήνα. Καλύτερα η υιοθέτηση, από την αδελφοποίηση. ∆εν υπάρχει ικανοποιητικό προηγούμενο από τις αδελφοποιήσεις μεταξύ πόλεων από όλο τον πλανήτη. Καλύτερα να μας υιοθετήσουν με 1 ευρώ το μήνα, μέσω Unicef, για να μη μας κλέψει γερμανικό ίδρυμα. Θα παίρναμε 80 εκατομμύρια το μήνα και θα ξεχρεώναμε τις οφειλές Ν∆ και ΠΑΣΟΚ μέσα σε 3 μήνες. Και ο Άρης Σπηλιωτόπουλος είναι μαρξιστής. Ζητά να μπουν φραγμοί μόνο στους «παράνομους λαθρομετανάστες». Οι νόμιμοι «λαθρομετανάστες» θα έχουν, προφανώς, το ελεύθερο. Το τζαμί δε θα γίνει στην Αθήνα γιατί θα είναι πόλος έλξης από «κατσαρίδες» όπως αποκάλεσε τους μετανάστες η βουλευτής της Ν∆ κ. Παπακώστα. Θα καταργήσει και τις διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας. Θα τους προσφέρει πούλμαν να πηγαίνουν στην Αμυγδαλέζα για να υποβάλουν την ταξική αλληλεγγύη τους στις έγκλειστες κατσαρίδες. Πιστοποιεί αποτελεσματικά τη ρήση του ότι «βασική επιρροή μου είναι ο Μαρξισμός». Όσο πλησιάζουμε στις εκλογές θα του ξεφύγει που θα πάει. Θα αποκαλύψει ότι είναι και λενινιστής. Ταυτόχρονα στο ψηφοδέλτιο του θα πάρει και τον πατέρα Πλεύρη μαζί με τον Περίανδρο Ανδρουτσόπουλο. Με εντολή Σαμαρά δόθηκε πετρέλαιο για να θερμαίνεται το νερό της πισίνας που κολυμπάει πιτσιρικάς, που του είπε το πρόβλημα και του χάρισε και το μετάλλιό του. Πώς του ξέφυγε του Σαμαρά, να έδινε μόνιμα και σταθερά εντολή, γιατί όπως αποκάλυψε το κυβερνητικό «Βήμα», της πισίνας δεν της λείπει μόνο το πετρέλαιο, αλλά και το νερό. Ο Παπαδόπουλος στην επταετία κάλυπτε πλήρως τα αιτήματα, όπως βλέπαμε στα τότε επίκαιρα της ΥΕΝΕ∆. Μπορεί ο Παπαδόπουλος να μπήκε στη φυλακή, αλλά την παρθενική φυλάκιση δημοκρατικά εκλεγμένου πρωθυπουργού μετά την εισαγωγή του ευρώ, έσπασε ο Γιάνεζ Γιάνσα της Σλοβενίας για μίζες, τρώγοντας δύο χρονάκια. Άντε και στα δικά μας.
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr
Του Κώστα Μητρόπουλου από «Τα Νέα»
ποιο είδος ρουχισμού από το οποίο εξέχει μια κλωστή, μια δολιοκλωστή. Ισχυρίζονται ότι τραβάνε να την κόψουν για να μην κρέμεται και κάνοντας το, έχουν γρήγορα-γρήγορα ξηλώσει το μισό ρούχο. Μόνο που στην περίπτωση αυτή το αποτρόπαιο εύρημα τους, διόλου δεν τους πτοεί, έτσι συνεχίζουν ακάθεκτοι τη δουλειά τους. Τελευταίο μέτρο: η δυνατότητα των απόφοιτων «νομικών» κολεγίων που κατοικοεδρεύουν στη χώρα μας να εγγράφονται απευθείας στους δικηγορικούς συλλόγους. Τι ίσχυε μέχρι τώρα; Για να μπορέσει κάποιος να εγγραφεί στο δικηγορικό σύλλογο θα έπρεπε πρώτα το πτυχίο του να το έχει εξετάσει και αναγνωρίσει το ∆ΟΑΤΑΠ (πρώην ∆ΙΚΑΤΣΑ), εφόσον ο κάτοχός του το είχε αποκτήσει στο εξωτερικό. Μια βιαστική αποτίμηση αυτής της «απλοποίησης» θα χαιρέταγε το μέτρο, αφού οι άνθρωποι γλυτώνουν επώδυνες γραφειοκρατικές διαδικασίες και το κολαστήριο του ∆ΟΑΤΑΠ. Η εικόνα του ∆ΟΑΤΑΠ ως μηχανισμού τιμωρίας οφείλεται εν μέρει στην ίδια την πραγματικότητα και στις δυσλειτουργίες που έχει κάθε δημόσιος οργανισμός στη δική μας κοινωνία, αλλά στο πολλαπλάσιο οφείλεται στις ιδεοληψίες της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας που αποτιμά οτιδήποτε το δημόσιο ως σύμφυτο του απόλυτου κακού. Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Ο ∆ΟΑΤΑΠ, όσο και αν παιδεύει, διαθέτει και την τεχνογνωσία αλλά και τους ανθρώπους για να διαπιστώσει μια σειρά πράγματα. Το πρώτο και πιο απλό, αν ένα πτυχίο είναι γνήσιο ή αν έχει αγοραστεί από το διαδίκτυο, όπως έχει συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Το δεύτερο είναι να αποτιμήσει, αν το ίδρυμα που απένειμε το πτυχίο διαθέτει τα ακαδημαϊκά εχέγγυα ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος ή είναι ένα «μαγαζί» που πουλάει πτυχία, προς δόξα της σύγχρονης θεότητας που αποκαλείται αγορά. Ο ∆ικηγορικός Σύλλογος διαθέτει τους ανάλογους μηχανισμούς; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι τόσο προφανής που κανένας δεν θα έμπαινε στον κόπο να τη δώσει. Κάποιος, βέβαια, θα μπορούσε να μου αντιτείνει ότι και τι έγινε, βρε αδερφέ, αν στερείται στοιχειωδών ακαδημαϊκών γνώσεων, θα είναι κακός δικηγόρος και γρήγορα η πιάτσα θα τον απορρίψει. Το ερώτημα μου, απάντηση στο δικό του, είναι, αν δεν επρόκειτο για δικηγόρο αλλά για γιατρό, θα ήταν το ίδιο αμέριμνος; Ήδη οι πτυχιούχοι των Ιατρικών της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας δεν περνάνε από το ∆ΟΑΤΑΠ, αλλά από τις Νομαρχίες. Αύριο με τη φορά που έχουν τα πράγματα το ίδιο θα συμβαίνει και με όλους τους πτυχιούχους Ιατρικής… ∆ραματοποιημένο (;) συμπέρασμα: ο νεοφιλελευθερισμός σκοτώνει.
Ο Βενιζέλος σχολίασε την παρουσία του ΓΑΠ μαζί με τον Κουβέλη στο βιβλίο της Κοππά με στίχο του Εγγονόπουλου στον Μπολιβάρ «Στρατηγέ τι ζητούσες στη Λάρισα συ ένας Υδραίος;». Πράγματι ο Βενιζέλος πήρε, όχι όλο το χρυσάφι της χώρας, όπως έγραψε ο Εγγονόπουλος, λόγω ποιητικής αδείας, πήρε όμως το 21,5% και ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο το 5% της κρατικής επιχορήγησης για τις ευρωεκλογές. Το ΠΑΣΟΚ χρωστά 130 εκατομμύρια στις τράπεζες, χρωστά στο ΙΚΑ, χρωστά στους εργαζόμενούς του. Εμάς μας έχουν ότι χρωστάμε και στη Μιχαλού. *Ο Βενιζέλος δεν διαβάζει μόνο Εγγονόπουλο, μελετά και συγγράμματα γεωπόνων. Αποκάλεσε τη ∆ΗΜΑΡ παράσιτο της Ελιάς. Σύμφωνα με τους γεωπόνους το σημαντικότερο παράσιτο, που κτυπά τα φύλλα της Ελιάς είναι το κυκλοκόνιο. Επωάζεται κυρίως τέτοια εποχή, την άνοιξη. Η αντιμετώπισή του γίνεται με γαλαζόπετρα και ασβέστη. Ο Βενιζέλος φοβάται ότι η ∆ΗΜΑΡ είναι το πολιτικό κυκλοκόνιο, που θα καταστρέψει, κυκλώνοντας τα φύλλα της Ελιάς. Πάντως, στο Google, όπου δεν ανατρέχουμε στα πολιτικά για τους συνεργάτες μας, ερευνήσαμε ως σοβαρή στήλη, για το parasite Dimar. Ω! της ικανότητάς μας. Βρήκαμε ότι πράγματι υπάρχει παράσιτο Dimar, που κολλάει στα ψάρια. Οι θάλασσες που αναφέρει, είναι αυτές που ζουν και αναπαράγονται τα κήτη. Υπάρχουν και άλλες πολιτικές ασθένειες που είναι δύσκολο να τις αντιμετωπίσεις. Παλιά, στα μέρη μου είχαμε ένα δήμαρχο που αφού έκανε δυο-τρεις τετραετίες, μετά βαρέθηκε και αποφάσισε να γίνει νομάρχης. Αφού έγινε νομάρχης, ξαναβαρέθηκε και αποφάσισε να γίνει πάλι δήμαρχος. Αυτά επί επάρατου δικομματισμού. Τώρα αλλάζουν τα πράγματα. Γίνεται η αντίστροφη πορεία. Ας πούμε, από νομάρχης, δήμαρχος και τούμπαλιν. Ο Στ. Τσακυράκης παλιό στέλεχος του Ρήγα, που από την κοίτη του Σημίτη, πήγε στην εκβολή του Ποταμιού, κατέθεσε ρηξικέλευθες προτάσεις διεξόδου από την κρίση. «Θα λύναμε όλα τα προβλήματά μας αν κάθε ελληνική οικογένεια προχωρούσε στην αδελφοποίησή της με μια γερμανική και ανέθετε σε αυτήν τη διαχείριση των οικονομιών της. Κάθε πρωί μέσω διαδικτύου ή τηλεφώνου θα έβγαινε το πρόγραμμα της ημέρας και το βράδυ θα γινόταν ο σχετικός έλεγχος». Βρε τον μπαγάσα, από νεαρός φαινόταν ότι προορίζεται για ανατροπές. Βέβαια υπάρχουν ορισμένα λειτουργικά μικροπροβλήματα. Ο άστεγος και ο φτωχός που θα βρίσκει σύνδεση για το λάπτοπ του για να επικοινωνεί με τον γερμανό του. Εντάξει θα έχει δωρεάν ίντερνετ, όπως εξήγγειλε ο Σαμαράς. Ρεύμα όμως; Θα παρέχεται και αυτό δωρεάν με εντολή Σαμαρά; Από την άλλη που θα βρει τον γερμανό του; Από επιχειρηματίες ή από υπάλληλους των ευαγών εταιριών όπως τη Ζίμενς. Οι πιο κατάλληλοι πάντως λόγω ταξικής συνάφειας είναι το 15% του πληθυσμού της Γερμανίας που ζει κάτω από το όριο της
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
∆όλια σενάρια διαδοχής
ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ Ν∆ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΦΟ∆ΡΕΣ ΕΣΩΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
Ο
ι καθημερινές κρυφές δημοσκοπήσεις που φτάνουν στο Μαξίμου οδηγούν σε αναζήτηση αντίδοτων και «σανίδων σωτηρίας» που, όμως, δεν μπορούν να προκύψουν από πολιτικές πρωτοβουλίες του Αντ. Σαμαρά. Το νέο μεσοπρόθεσμο -όσο και αν αποκρύβει την αλήθεια, όσο και αν «καμουφλάρει» τα μέτρα- αποκαλύφθηκε ότι προβλέπει νέους έμμεσους [9,293 δισ. ευρώ] και άμεσους φόρους [9,340 δισ. ευρώ], μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις [1,376 δισ. ευρώ] καθώς και περικοπές σε κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη [15,774 δισ. ευρώ]. Την τετραετία, δηλαδή, 2014–18, η κυβέρνηση θα εισπράξει άλλα 35,783 δισ. ευρώ από την κοινωνία που μεγάλο της κομμάτι έχει ήδη καταρρεύσει –τον Ιούνιο οι πολίτες θα κληθούν να πληρώσουν και το νέο φόρο ακινήτων, τον ΕΝΦΙΑ, επί ανύπαρκτων υψηλών αντικειμενικών αξιών.
Η πόλωση εξαϋλώνει
Μόνη λύση του Αντ. Σαμαρά η πόλωση –ακόμα και πάνω από το τραγικό συμβάν στο Λούνα Παρκ, στο Ελληνικό. Η πόλωση, όμως, θα συνθλίψει όσα μικρά κόμματα κινούνται γύρω από τη Ν∆ – όπως οι πεταλούδες που κινούνται γύρω από το φως και κάποια στιγμή καίγονται. Το ΠαΣοΚ ακριβώς έτσι κινείται – ετερόφωτα γύρω από τη Ν∆. Γεγονός που σημαίνει ότι η πόλωση μπορεί να το εξαφανίσει και να συμπαρασύρει σε κατάρρευση την κυβέρνηση που στηρίζει. Το αποτέλεσμα, λοιπόν, των ευρωεκλογών συνδέεται άμεσα με την επιβίωση της κυβέρνησης. Πέρα από την κοινωνία το θέτουν και οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές. «Εάν η Νέα ∆ημοκρατία και η Ελιά συγκεντρώσουν στις ευρωεκλογές μικρότερο άθροισμα από το ποσοστό του ΣυΡιζΑ πώς θα κρατηθεί η κυβέρνηση», αναρωτήθηκε ο εκπρόσωπος τύπου του ΠαΣοΚ Οδ. Κωνσταντινόπουλος. Την ίδια, περίπου, προειδοποίηση είχε εκφράσει και ο Ευ. Βενιζέλος [Αξιον24, Τρίτη] σημειώνοντας ότι «εάν δεν σταθεί το ΠαΣοΚ με την Ελιά, υπάρχει σοβαρό
Τ
θέμα» με την παρατήρηση ότι «οι εκλογές αυτές τυπικά δεν θέτουν ζήτημα κυβέρνησης, αλλά μπορεί να θέτουν ζήτημα νομιμοποίησης και σταθερότητας».
Κινήσεις σωτηρίας
Επίσημα, λοιπόν, έχει τεθεί, τουλάχιστον από το ΠαΣοΚ, ο πήχης των προσεχών εκλογών με αποτέλεσμα να έχουν ξεκινήσει οι εσωτερικές διαδικασίες «διαφυγής». Ήδη στελέχη του ΠαΣοΚ δεν αρνούνται ότι αν η Ελιά κινηθεί γύρω στο 5% έως 6% θα τεθεί θέμα «αυτοδιάλυσης» ή αναδιοργάνωσης του ΠαΣοΚ. Και ως πρώτη κίνηση θα θέσουν θέμα εξόδου από την κυβέρνηση. Θεωρείται σίγουρο ότι ο Ευ. Βενιζέλος θα διαφωνήσει σ’ αυτή την προοπτική με την πλειοψηφία των στελεχών του ΠαΣοΚ να έχουν προκρίνει από σήμερα τη λύση του διευθυντηρίου μέχρι να υπάρξει νέα ηγεσία. Η στάση του Γ. Παπανδρέου φαίνεται να ευνοεί αυτή τη λύση, καθώς εκτιμά ότι μπορεί να ξαναμπεί στο παιχνίδι και ο ίδιος. ∆εν θεωρείται, όμως, και αυτονόητο ότι οι εξελίξεις στο ΠαΣοΚ θα οδηγή-
σουν τη χώρα σε εκλογές. Ούτε το ΠαΣοΚ, ούτε η ∆ημΑρ αλλά ούτε και η Ν∆ θέλουν βουλευτικές εκλογές μπροστά στο φόβο της συντριβής. Η ∆ημΑρ, μάλιστα, έχει ξαναμπεί στο παιχνίδι της κυβέρνησης και δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν ότι η προσέγγιση ∆ημΑρ με Γ. Παπανδρέου έχει ευθεία σχέση με τις μετεκλογικές εξελίξεις –«στόχος μας είναι να συμμετέχουμε σε κυβερνητικές λύσεις με ξεκάθαρους όρους και διακριτές πολιτικές», δηλώνει ο Φ. Κουβέλης την Μ. Πέμπτη από το «πουθενά». Πρακτικά το σχέδιο που επεξεργάζονται αφορά μεταβατική κυβέρνηση με άλλον πρωθυπουργό μέχρι την προεδρική αλλαγή τον Μάρτιο του 2015. Μέχρι τότε θεωρούν ότι πολλά μπορεί να αλλάξουν προς όφελός τους.
Σε αδιέξοδο και η Ν∆
Η λύση αυτή φαίνεται να βολεύει το σύστημα πλην του Αντ. Σαμαρά που θεωρείται, βέβαιο, ότι θα επιχειρήσει να προλάβει τις εξελίξεις. Έτσι αμφισβητεί ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο μόνο οι ευρωεκλογές –«αποσταθεροποίηση θα
3
σημαίνει ότι στις ερχόμενες εκλογές, ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές, μπορεί να χάσουμε με μεγάλη διαφορά. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί», δηλώνει στο Bloomberg, 22.04.14-, με στόχο να κερδίσει πολιτικό χρόνο μέχρι το καλοκαίρι οπότε και θα προσπαθήσει να δημιουργήσει το νέο κόμμα, τη «Νέα Ελλάδα». Ήδη έχουν αρχίσει τα εσωκομματικά βέλη με την Ντ. Μπακογιάννη να επισημαίνει ότι «τα κόμματα θα κριθούν από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών γιατί μόνο σ‘ αυτές είναι πολιτική η ψήφος». Και για να μην υπάρχει καμιά παρερμηνεία ότι θέτει θέμα ηγεσίας τόνισε ότι «η Ν∆ σήμερα είναι ένα μικρό κόμμα. ∆εν έχει καμία σχέση με τη μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη που γνώρισα εγώ». Ο Αντ. Σαμαράς δεν έχει και πολλές κινήσεις στη σκακιέρα του. Ούτε για την κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά ούτε και τα εσωτερικά του μέτωπα. Την Παρασκευή θα προχωρήσει σε μια συμβολική κίνηση –που δεν είχε κάνει πέρυσιμήπως και αποκαταστήσει, σε ένα βαθμό, τις σχέσεις του με τους «καραμανλικούς». Θα παραστεί στο μνημόσυνο του ιδρυτή της Ν∆, Κων. Καραμανλή, στο Ψυχικό, προκειμένου να δώσει και ένα σήμα «πανστρατιάς» ενόψει της διπλής αναμέτρησης. ∆εν αρκεί… Ο ΣυΡιζΑ τώρα, τρεις βδομάδες πριν τις εκλογές, έχει συσπειρώσει απέναντί του όχι μόνο το διαπλεκόμενο σύστημα –μέσα ενημέρωσης, πολιτικά κόμματα και επιχειρηματίες- αλλά και το ΚΚΕ. Που αντιμετωπίζει ως ισότιμους αντιπάλους τη Ν∆ και το ΣυΡιζΑ, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δίνει επιχειρήματα στο μνημονιακό μπλοκ, όπως με το βίντεο της ΚΝΕ –και μόνο τα συγχαρητήρια από Αδ. Γεωργιάδη και της εφημερίδας «Στόχος» πρέπει να τους προβληματίσουν. Μεγάλο πολιτικό λάθος, που χρεώνεται στη νέα ηγεσία του κ. Κουτσούμπα. Κρίμα… Θόδωρος Μιχόπουλος
Πολύ αποκαλυπτικό το μεσοπρόθεσμο
ο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο ∆ημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018, που θα συζητηθεί στη Βουλή και αναμένεται να ψηφισθεί την Παρασκευή υπήρξε πραγματική δοκιμασία για την κυβέρνηση. Όσο και αν αυτό είναι γραμμένο έτσι, γενικόλογα, που να αποκρύβει τα συγκεκριμένα και αντιλαϊκά μέτρα που περικλείει δυο βασικά χαρακτηριστικά του δεν μπόρεσε να κρύψει. Το ένα, είναι ότι εμφανίζεται υπερβολικά αισιόδοξο ακριβώς για να αποπροσανατολίζει από την υπόνοια της κρυφής ατζέντας μέτρων. Όμως αυτό, τελικά, γίνεται μπούμεραγκ. Είναι εκτός πραγματικότητας να έχει μια οικονομία τεράστια πλεονάσματα – στο 2,9% του ΑΕΠ έως 5,3% του ΑΕΠ ή 4,7 δισ. ευρώ έως 11,6 δισ. το έτος– και συγχρόνως ρυθμούς ανάπτυξης έως και 3,5%. Αυτές οι εσωτερικές αντιφάσεις, εν τέλει θα λειτουργήσουν και «θα τινάξουν το πρόγραμμα στον αέρα και ακολούθως θα δημιουργήσουν νέα δημοσιονομικά κενά και τελικά νέες ανάγκες για χρηματοδότηση και για επιπλέον μέτρα προσαρμογής» σημείωναν από τον ΣΥΡΙΖΑ. «Οδηγεί σε συνέχιση της εξάρτησής μας από τους (εκτός αγορών) δανειστές και σε συνέχιση στην άσκηση πολιτικών λιτότητας» προσέθεταν. Ο ΣΥΡΙΖΑ, θα πει κάποιος, αυτό ούτως ή άλλως θα έλεγε. Υπάρχει, όμως, και η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για το α΄ τρίμηνο του 2014 η οποία υποστήριξη περίπου τα ίδια. Οι στόχοι του πλεονάσματος «είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι, ιδίως για την επόμενη περίοδο 2016-2018» αναφέρει και προσθέτει δε με νόημα, «Υπάρχουν μόνο λίγα παραδείγματα που αναπτυγμένες χώρες (π.χ. η πετρελαιοπαραγωγός Νορβηγία) που ήταν σε θέση να διατηρήσουν πρωτογενή πλεονάσματα
για μεγάλες χρονικές περιόδους». «Θα έπρεπε να αναθεωρηθούν οι στόχοι για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα διαρκείας», καταλήγει. Το δεύτερο χαρακτηριστικό του Μεσοπρόθεσμου είναι ο έντονος νεοφιλελευθερισμός του. Επιχειρεί να συγκροτήσει ένα αναπτυξιακό σχέδιο που θα στηρίζεται στις εξαγωγές και στις μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις. Για να το υλοποιήσει αυτό επιπίπτει ξανά στα δικαιώματα της εργασίας, εντατικοποιεί τις ιδιωτικοποιήσεις, υποβαθμίζει το περιβάλλον κ.τ.λ. Ενώ θα συνεχίσει να περικόπτει τις ασφαλιστικές εισφορές και θα μειώσει τις επικουρικές συντάξεις, ίσως αργότερα και τις κύριες. Επιπλέον, το μεσοπρόθεσμο περικόπτει τις δαπάνες του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων. «Μόνο το 2015 κατά 400 εκ. ευρώ, τη στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμεί ένα εμπροσθοβαρές νέο ΕΣΠΑ» όπως εύστοχα επισημαίνει η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Όσο για το αναπτυξιακό σχέδιο, που αναμένεται να αναπτύξει στο Γιούρογκρουπ αύριο ο ίδιος ο κ. Στουρνάρας πριν το ανακοινώσει επισήμως και εορταστικά ο κ. Σαμαράς δεν προχωρά και τόσο απρόσκοπτα. Από τις ως τώρα διαρροές σημείων του προκύπτει ότι πρόκειται για μια έκθεση ιδεών που επιπλέον ασφυκτιά από νεοφιλελεύθερες δοξασίες και προσδοκίες. Το πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, είναι αυτό που αναφέρθηκε σε έγκυρα ρεπορτάζ («Καθημερινή») ότι όταν ως σχέδιο αναπτύχθηκε στο Euroworkingroop από τον κ. Τσακλόγλου, εκπρόσωπος της τρόικα σημείωνε ότι «το πρόγραμμα ανάπτυξης δεν χρειάζεται επί της ουσίας, καθώς ήδη ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού προγράμματος (σ.σ το μνημόνιο, εννοεί) είναι βασισμένο στην ανάπτυξη. Αν οι εισηγήσεις του ΟΟΣΑ
εφαρμοστούν και μειωθεί η γραφειοκρατία, τότε αυτό είναι και το μεγαλύτερο εισιτήριο για την ανάπτυξη». Σαφές… Ακόμη και το πιο λαμπρό επίτευγμα της κυβερνητικής πολιτικής, η έξοδος στις αγορές, εξακολουθεί να δέχεται σοβαρά πυρά. Τελευταία ήταν από τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Αναφερόμενη στην ευρωζώνη σημειώνει σχετικά «Η τραπεζική κρίση δεν έχει επιλυθεί. Τα δημόσια χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται. Και η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη». «Ακόμη και η χρεοκοπημένη Ελλάδα – που επέβαλε «κούρεμα» στους ιδιώτες ομολογιούχους πριν μόλις δύο χρόνια, χρωστάει… ένα βουνό στην ΕΕ και το ∆ΝΤ και παραμένει εξαρτημένη από τη χρηματοδότησή τους– πρόσφατα βγήκε στις αγορές με 5ετή έκδοση και yield μόλις 4,95%». «Όταν οι αγορές είναι πλημμυρισμένες με ρευστότητα, μπορεί αφενός να κουκουλώνουν κι αφετέρου να τρέφουν τα υποβόσκοντα οικονομικά προβλήματα και τα ζητήματα μακροχρόνιας βιωσιμότητας», θα σημειώσουν προσθέτοντας: «μέσα στο κυνήγι της απόδοσης, οι επενδυτές αψηφούν τους κινδύνους που εξακολουθούν να υπάρχουν». Ωστόσο, αύριο ο κ. Στουρνάρας, στο Γιούρογκρουπ, είτε είναι καλό το κλίμα είτε όχι είναι υποχρεωμένος να θέσει το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους. Πολιτικά και τεχνικά ζητήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. Με δεδομένο ότι οι αβεβαιότητες για το ελληνικό πρόγραμμα είναι πάρα πολλές, και τώρα προστίθεται και οι πολιτικές το πιο θετικό που μπορεί να περιμένει η ελληνική κυβέρνηση είναι μια αόριστη υπόσχεση θετικής αντιμετώπισης στο μέλλον. Π. Κλαυδιανός
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το ανυπόστατο νόμισμα μιας ανυπόστατης πατρίδας
Η δέσμευση “καμιά θυσία για το ευρώ” στη διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ για τις ευρωεκλογές είναι λυτρωτική για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Του Νίκου Τσαγκρή
Ο
Ευγένιος Ιονέσκο ήταν εξαιρετικά… παράλογος με τους πολιτικούς. Πίστευε ότι είναι ένα «τρίτο είδος» ανθρώπων (μετά τους καλλιτέχνες και τους επιστήμονες), χωρίς καμιά συμμετοχή στην κουλτούρα: «Οι πολιτικοί είναι πραγματικά απαραίτητοι μόνο για εργασίες τρίτης κατηγορίας, τις λιγότερο σημαντικές, για μάγειρες της κοινωνίας. Πρέπει να είναι απλώς οι διανομείς της άνεσης»! Λάθος. Οι σημερινοί πολιτικοί, οι ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες – ιμάντες της καθεστηκυίας τάξεως, δεν μαγειρεύουν απλώς την κοινωνία. Την καταβροχθίζουν! Και διανομείς της άνεσης; Όχι δα! Ειδικά στις μέρες μας, ανεργία, φτώχεια και δυστυχία μοιράζουν. Στο δε περιβάλλον των ευρωεκλογών, το μόνο που διανέμουν είναι υποσχέσεις εθνικών διεκδικήσεων από την Κομισιόν: «Ψηφίστε μας για να διεκδικήσουμε πολιτικές που υπηρετούν τον πολίτη» ∆εν είναι χιούμορ, αλλά το κεντρικό σύνθημα στις προεκλογικές καμπάνιας των περισσότερων συστημικών ευρωπαϊκών κομμάτων. Και εκφράζει σαφώς την αγωνιώδη προσπάθειά τους να εμφανιστούν αποστασιοποιημένοι από την... «κακή» Κομισιόν. Το alter ego τους, δηλαδή. Πέρα από τις ευρωεκλογές και την πολιτική επικαιρότητα οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι οι σύγχρονοι πολιτικοί ηγέτες, το πολιτικό προσωπικό, τα κόμματα, σπάνια προσεγγίζουν την πολιτική με τον λαϊκό τρόπο – σπάνια διαθέτουν την πολιτική αντίληψη των λαών, των κοινωνιών που, υποτίθεται, διευθύνουν. Και απ’ αυτή την άποψη θα μπορούσε να πει κανείς ότι, πράγματι, οι σημερινοί πολιτικοί είναι ένα «τρίτο είδος» ανθρώπων χωρίς καμιά συμμετοχή στην κουλτούρα, ένα διαρκές πολιτικό λάθος…
Μπορεί τα ψηφοδέλτια να ολοκληρώθηκαν, τα “μαγειρέματα”, όμως, συνεχίζονται. Ο Πάνος Λάμπρου φτιάχνει για τη συντακτική ομάδα της “Εποχής” κόκκορα μεθυσμένο, μήπως και χωνέψουμε τα... αχώνευτα!
Στην ελληνική περίπτωση, το λάθος (και της Αριστεράς) είναι η αποσπασματική πρόσληψη και αντιμετώπιση της καταστροφής: των μέτρων λιτότητας, των μνημονίων, της καταστρατήγησης της εθνικής, της πολιτικής, της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας μας και των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου· η θεώρησή τους ως νομοτελειακών και μερικώς αναπότρεπτων συνεπειών της «κρίσης», κάτι που ανακυκλώνει τα μέτρα λιτότητας, τα μνημόνια, την καταστρατήγηση της εθνικής, της πολιτικής, της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας μας, των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Και την ίδια την έννοια της «κρίσης», ως πραγματικότητας που διαρκεί και διαρκεί. Όμως, ο ελληνικός λαός είναι πιο μπροστά από τα κόμματα και τους πολιτικούς του, πάντα ήταν πιο μπροστά (ναι, και από τα κόμματα και τους πολιτικούς της Αριστεράς) και γνωρίζει πως τίποτε δεν είναι πια συνέπεια της κρίσης: όλα όσα μας συμβαίνουν είναι οι συνέπειες μιας παγιωμένης, με την ολική ή την μερική ανοχή του πολιτικού συστήματος (της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης, της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας, των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης) οικονομικής κατοχής. Ζούμε κάτω από ένα στερεωμένο πια, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γερμανικό καθεστώς, ένα καθεστώς που στηρίζεται από τις κυβερνήσεις του συνόλου, σχεδόν, των χωρών της ευρωζώνης και υπηρετείται με ευλάβεια από την ελληνική συγκυβέρνηση των Σαμαρά – Βενιζέλου.
Ο αγώνας είναι απελευθερωτικός
Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ
Αυτή είναι η κοινή βιωματική αίσθηση του ελληνικού λαού: η αίσθηση μιας νέας κατοχής, μιας παγιωμένης σκλαβιάς από την οποία ονειρεύεται να απελευθερωθεί. Και σ’ αυτή την κοινωνική αίσθηση, σ’ αυτή την ανάγκη απελευθέρωσης ανταποκρίνεται εξαιρετικά, έχω τη γνώμη, η διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ για τις ευρωεκλογές. Ειδικά σε όσα συμπυκνώνει και αναδύει η φράση - δέσμευση «καμιά θυσία για το ευρώ». Μια φράση που στην πραγματικότητα σημαίνει καμιά άλλη θυσία για το ευρώ, αφού οι τρείς μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν ήδη θυσιάσει την μισή ζωή των Ελλήνων, τη μισή Ελλάδα εν γένει, την εθνική ανεξαρτησία της χώρας, την ∆ημοκρατία, την ίδια την πολιτική, στο βωμό του «ευρώ». Η δέσμευση αυτή είναι λυτρωτική για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι ανταποκρινόμενη στη λαϊκή – και όχι στη συστημική – βούληση, του επιτρέπει (σε περίπτωση που θα κληθεί απ’ τον ελληνικό λαό να κυβερνήσει τη χώρα) να θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα την αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι την υποταγή σε υποχρεώσεις που ανέλαβαν άλλοι υποθηκεύοντας τη χώρα. Και να αντιμετωπίσει τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορεί να επιστρατεύσει. Να αναμετρηθεί με οποιαδήποτε εξέλιξη, με τη βεβαιότητα ότι σε κάθε περίπτωση θα έχει την εμπιστοσύνη και την στήριξη των Ελλήνων. Η ίδια δέσμευση είναι, φυσικά, λυτρωτική και για την πλειοψηφία των Ελλήνων, δεδομένου ότι γι’ αυτούς, για εμάς, το ευρώ δεν είναι πια παρά ένα ανυπόστατο νόμισμα, που μας καθιστά ανυπόστατους πολίτες μιας ανυπόστατης πατρίδας. Με κατοχυρωμένη την ανισοτιμία, τη δικτατορία των «μεγάλων» επί των «μικρών», με θεσμοθετημένο τον οικονομισμό, με την ασυδοσία των «αγορών» προστατευμένη, με θωρακισμένη την κερδοσκοπία. Με εργαλείο της το ευρώ… •
Κοπτοραπτική
Η κρίση ως καθεστωτικό άλλοθι
Να δώσουν πίσω τις κάλτσες
O
πως καταγγέλλει, με ανακοίνωσή του, το ∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων Σπάρτακος, με διαταγή του ΓΕΣ καλούνται οι απολυμένοι στρατιώτες των μονάδων του Έβρου να επιστρέψουν τρύπια και μεταχειρισμένα σώβρακα, φανέλες, άρβυλα και όλα τα είδη ένδυσης και υπόδησης που έχουν πάρει από την υπηρεσία. Η παράνομη και παράλογη, από κάθε άποψη, διαταγή έχει ως προφανή στόχο την μείωση του κόστους του υπουργείου και αυτό γίνεται με κάθε δυνατό κόστος. Ακόμα και με την υγεία των νέων στρατιωτών καθώς δεν χρειάζεται ιατρικές γνώσεις προκειμένου να αντιληφθεί κανείς το ανθυγιεινό του πράγματος.
Μπορείς κι συ να φτιάξεις κόμμα
Ο
ύτε ένα, ούτε δύο αλλά σαράντα έξι κόμματα έχουν καταθέσει αίτηση στον Άρειο Πάγο για συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Και εμείς με το δόγμα «η πολιτική δεν είναι δουλειά των ειδικών» είμαστε αλλά αυτό παραπάει. Ανάμεσα στους συνδυασμούς που διεκδικούν την ψήφο των πολιτών ξεχωρίζουμε το κόμμα Ανεξάρτητη Ανανεωτική Αριστερά, Ανανεωτική ∆εξιά, Ανανεωτικό , ΠΑΣΟΚ Ανανεωτική Νέα ∆ημοκρατία, Όχι στον Πόλεμο, Κόμμα Επιχείρηση Χαρίζω Οικόπεδα, Χαρίζω Χρέη, Σώζω Ζωές, Σώζω τα Πλούτη των Ελλήνων, Πανεργατικό Εργατικό Κίνημα Ελλάδος (ΠΑ-Ε.Κ.Ε.) με επικεφαλής τον Μιλτιάδη Τσαλαζίδη. Θεός!
Τιμημένο ΚΚΕ
Ο
τι δεν έχουν χιούμορ το έχουμε διαπιστώσει καιρό τώρα και στις πανεπιστημιακές σχολές αλλά και σε προηγούμενα βίντεο που έχουν βγάλει. Το τελευταίο όμως ξεπερνά κάθε όριο. Σε μια προσπάθεια να προπαγανδίσει κατά του ΣΥΡΙΖΑ, η ΚΝΕ έβγαλε σποτάκι με το οποίο ένα παιδάκι γελά μπροστά στις υποσχέσεις του κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς ότι θα σκίσει το μνημόνιο. Το χειρότερο για τους συντρόφους της ΚΝΕ είναι ότι ο Άδωνης Γεωργιάδης αλλά και η εφημερίδα «Στόχος» έσπευσαν να τους συγχαρούν για την πρωτοβουλία τους. Είπαμε, πέντε κόμματα, δύο πολιτικές.
Εγκαίνια της Ανοιχτής Πόλης
Μ
ε σύνθημα «Αλλάζουμε την Αθήνα ΤΩΡΑ» η Ανοιχτή Πόλη μας προσκαλεί στα εγκαίνια του εκλογικού περίπτερου της Ανοιχτής Πόλης, που θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 4 Μαϊου 2014 και στις 8 μ.μ. στα Προπύλαια. Θα μιλήσει ο υποψήφιος ∆ήμαρχος Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Θα ακολουθήσει πάρτυ με DJs τους παραγωγούς του ραδιοφωνικού σταθμού «στο Κόκκινο 105.5» Θάλεια Καραμολέγκου, Θανάση Μήνα και Νίκο Σβέρκο. Ούτε μία μέρα χαμένη.
Βόλτα στο βουνό
Μ
ε μια ωραία πρωτοβουλία η δημοτική κίνηση «Νίκη Πολιτών Αγίας Παρασκευής», με επικεφαλής τον Γιάννη Σταθόπουλο μας καλεί για μια βόλ-
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014 τα στον Υμηττό. Το ραντεβού είναι στις 12 το μεσημέρι στο Μοναστήρι του Άη- Γιάννη προκειμένου, όπως λέει το κάλεσμα: «Πάμε βόλτα, γνωριζόμαστε, συζητάμε, καθαρίζουμε το βουνό, κάνουμε βόλτα τα σκυλιά μας, ερχόμαστε σε επαφή με τη φύση». Εμείς ευχόμαστε η επόμενη παρόμοια πρωτοβουλία να γίνει ως δημοτική αρχή.
Ζιργκόν η διαμαντόπετρα
Ελληνική ψήφος με ευρωπαϊκό βάρος
Γιατί ο φόβος δεν μπορεί να φυλάει για πάντα τα έρημα τρέψει ανάρμοστες εκλογικές συναντήσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ, αποκαλύπτει τα αδιέξοδά του. Αν είναι αδύνατο να επιδιώξουμε αλλαγή της παρούσας κατάστασης στην ΕΕ, πώς ήταν δυνατόν να υπήρξαμε μάρτυρες της νεοφιλελεύθερης μετεξέλιξής της ιδίως μετά το Μάαστριχτ; Αν η μόνη επιτρεπτή αλλαγή στην Ευρώπη είναι προς το χειρότερο, τότε ποιο το νόημα της ισότιμης συμμετοχής των ευρωπαϊκών λαών στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση;
Ευχή και κατάρα
«Ο
μεγάλος ηττημένος το βράδυ των ευρωεκλογών θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όλοι καρδιοχτύπησαν. Αν το ευχηθεί αυτό και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, τότε σίγουρα η κατάρα θα γίνει ευχή και το αποτέλεσμα θα είναι σαρωτικό υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, ας μην κάνουμε τις Πυθίες, δύο βδομάδες έμειναν.
Γαύροι προσοχή
Ε
μείς το λέμε τώρα και να μας θυμηθείτε. Αν την τελευταία εβδομάδα τα γκάλοπ δείχνουν τον Μώραλη εκτός δεύτερου γύρου, ο Μαρινάκης θα προσπαθήσει να κάνει ρελάνς ανακοινώνοντας μεταγραφή στον Ολυμπιακό. Επειδή όμως το χρήμα δεν μπορεί να αγοράσει τα πάντα, η δική μας πρόβλεψη είναι ότι ο ένας από τους δύο μονομάχους στις 25 Μαϊου θα είναι ο Θοδωρής ∆ρίτσας. Και άσε τους άλλους να ψάξουν τον δεύτερο.
Μαρσέλ & Μισέλ
Του ∆ημήτρη Πετσετίδη
∆
ύο βδομάδες πριν ο Γρ. Βαλλιανάτος δήλωνε στο theToc.gr ότι στον δεύτερο γύρο θα στηρίξει τον Γ. Καμίνη, αφήνοντάς μας με την απορία γιατί κατεβαίνει στις εκλογές. Τελικά, όμως, είπε να τον στηρίξει από την πρώτη Κυριακή και απέσυρε την υποψηφιότητά του. Η αιτιολογία του, αν μη τι άλλο, πρόχειρη («∆εν δεχόμαστε τους όρους του παιχνιδιού της λογοκρισίας, του αποκλεισμού και της διαπλοκής»), αν αναλογιστούμε ότι επί δύο μήνες περίπου έβγαινε σε κάθε τηλεοπτικό παράθυρο για να παρουσιάσει τις θέσεις του. Είπε, λοιπόν, να επαναστατήσει και αποσύρει το συνδυασμό του Αθήνα ∆ιαμαντόπετρα «από ένα σημαδεμένο προεκλογικό αγώνα με το κεφάλι ψηλά», προειδοποιώντας μας, όμως, ότι «θα ξανασυναντηθούμε». Την επόμενη φορά, ας ελπίσουμε ότι δεν θα θεωρεί υποχρέωσή του να μας ενημερώσει τι κάνουν οι συνυποψήφιοί του στο κρεβάτι τους, προκειμένου να προσθέσει μερικά ακόμα λεπτά δημοσιότητας στο βιογραφικό του.
5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ανύπαρκτο το θέμα της δραχμής
Σ
’ αυτές τις ευρωεκλογές υπάρχει ένα παράδοξο: ενώ φαίνεται ότι ψηφίζουμε για να επηρεάσουμε – προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση – τις εσωτερικές κυρίως πολιτικές εξελίξεις, στην πραγματικότητα η επίδρασή τους στις ευρωπαϊκές εξελίξεις είναι παρούσα ως δυνατότητα περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Ακόμα και η υποτιθέμενη επιτυχία του προγράμματος σταθεροποίησης, που ο κ. Σαμαράς τοποθετεί στο επίκεντρο της προεκλογικής τακτικής του, δεν έχει μόνο εσωτερική σημασία, αλλά εξ ίσου και ευρωπαϊκή: αν πιστοποιηθεί, έστω και κατά συνθήκην, τότε το έλασσον θα είναι η πίστωσή της στον έλληνα πρωθυπουργό και το μείζον η επίκλησή της από το διευθυντήριο με στόχο τη διαιώνιση της λιτότητας στο σύνολο της ΕΕ. Κι αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να ηττηθεί. Γύρω από αυτό τον άξονα θα περιστραφεί η προεκλογική αντιπαρά-
“
Όσο μαζικότερα ψηφιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Μαΐου, τόσο αποφασιστικότερα θα επηρεαστούν άμεσα οι εσωτερικές εξελίξεις και τόσο αποτελεσματικότερα θα είναι τα μηνύματα που θα σταλούν στις Βρυξέλλες και στις πρωτεύουσες των χωρών μελών.
θεση, παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται ακόμη και παλαιά όπλα, όπως η νεκρανάσταση του διλήμματος ευρώ ή δραχμή και το φόβητρο της εξόδου από την ευρωζώνη. Μια προεκλογική καμπάνια με επίκεντρο το success story έχει έναν εγγενή περιορισμό: μέσα στην ατμόσφαιρα τεχνητής αισιοδοξίας που καλλιεργεί, δεν ευδοκιμούν ούτε το φόβητρο της εξόδου από την ευρωζώνη ούτε η απαίτηση της διαιώνισης των θυσιών. Ηδη ο κ. Σαμαράς αναγκάζεται να παίξει το χαρτί του «κοινωνικού μερίσματος» (σε σύγκρουση, μάλιστα, με την τρόικα...) με κωμικοτραγικά και αμφίβολα αποτελέσματα.
Από τον τρόμο στη ματαιότητα
Οι πιο διαβασμένοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης αποφεύγουν την προσφυγή στην καταστροφολογία και υποδεικνύουν είτε την ανεπάρκεια ή ανεδαφικότητα των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, είτε τη ματαιότητα της προσπάθειας να αλλάξουν τα πράγματα στην Ευρώπη, επομένως και στην Ελλάδα. «Το «ευρωπαϊκό πλαίσιο« που εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ», αποφαινόταν προ ημερών ο κ. Πρετεντέρης («Τα Νέα» 28/4), «δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που ξέρουμε και μέσα στο οποίο ζούμε. Είναι κάτι σαν τη χώρα του Ποτέ-Ποτέ». Για να καταλήξει: «Όσο μαζικά και να ψηφίσουμε ΣΥΡΙΖΑ, φρονώ ότι αποκλείεται να φύγει η Μέρκελ». Με ένα ρεσιτάλ κυνικού «ρεαλισμού» προσπαθεί να πείσει για το μάταιο κάθε προσπάθειας να επηρεαστούν, έστω δια της ψήφου, οι εξελίξεις στην ΕΕ. Αν δεν έχουμε τη δυνατότητα επιλογής, τότε γιατί γίνονται οι εκλογές; Προφανώς, ο κ. Πρετεντέρης δεν προσχώρησε σε κάποια αναρχική ομάδα, που καταγγέλλει όλες τις εκλογές σαν φαρσοκωμωδία. Απλώς, στην πρεμούρα του να απο-
Είναι φανερό το αδιέξοδο στο οποίο οδηγεί αυτός ο τρόπος σκέψης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αντίθετα, χωρίς αυταπάτες και με πλήρη συναίσθηση των δυσκολιών, μαζί με τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, επιλέγει αντί της «εκσυγχρονισμένης» θεωρίας της Ψωροκώσταινας, την πάλη για την ανατροπή αυτής της λογικής. Κατανοώντας τήν εκ των πραγμάτων ειδική θέση της Ελλάδας αποφασίζουν να στηρίξουν την υποψηφιότητα Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν, όχι επειδή έχει πιθανότητες επιτυχίας, αλλά γιατί θρέφει τη μεγάλη ελπίδα ανασυγκρότησης μιας σύγχρονης, ριζοσπαστικής, αναμορφωτικής αριστεράς, που μπορεί να διεκδικήσει αποφασιστικό ρόλο στην πορεία της Ευρώπης μαζί με τα κοινωνικά κινήματα. Όσο μαζικότερα ψηφιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Μαΐου, τόσο αποφασιστικότερα θα επηρεαστούν άμεσα οι εσωτερικές εξελίξεις και τόσο αποτελεσματικότερα θα είναι τα μηνύματα που θα σταλούν στις Βρυξέλλες και στις πρωτεύουσες των χωρών μελών. Τώρα βλέπουν πολύ περισσότεροι ότι μια ανατροπή στην Ελλάδα, το πειραματόζωο της τρόικας, μπορεί να ενεργήσει σαν καταλύτης εξελίξεων στην Ευρώπη . Τα περιθώρια να υπονομευτεί μια τέτοια προοπτική σαν επικίνδυνη στενεύουν. Εκτός από την υποκειμενική δυσκολία που έχουν οι διαφημιστές του success story να το εναλλάσουν αζημίως με τρομοκρατικά σενάρια, υπάρχουν και αντικειμενικά στοιχεία που τους δυσκολεύουν. «Ούτε οι πιο ξινοί αρθρογράφοι του γερμανικού τύπου και οι πιο κυνικοί αναλυτές του αγγλοαμερικανικού υιοθετούν μια επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή, ακόμα και ως ακραίο σενάριο», επισημαίνει ο ∆. Μητρόπουλος στα «Νέα» (30/4). Και συμπληρώνει: «Στον ΣΥΡΙΖΑ ξέρουν ότι θέμα δραχμής δεν υπάρχει στην Ευρώπη». ∆εν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτα... Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι θα αρχίσουν να ραίνουν με άνθη τον ΣΥΡΙΖΑ και ο δρόμος του στο εξής θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Θα δεχτεί ως τις 25 Μαΐου αφάνταστες επιθέσεις. Ωστόσο, το έδαφος στο οποίο θα αναπτύσσονται, δεν είναι το ίδιο πρόσφορο γι’ αυτές όσο το 2012 (εξαιρουμένων, βέβαια, των δικών του αστοχιών...) Χ. Γεωργούλας
6
“
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Είναι αδύνατον να αφαιρείς κάθε χρόνο 4,5% του ΑΕΠ από την οικονομία, όπως προβλέπεται από το 2016 και έπειτα, και να προσδοκάς ανάπτυξη. Και είναι, επίσης, προκλητικό αυτά που αφαιρούνται από την ελληνική οικονομία, αλλά και από όλες τις αδύναμες οικονομίες του Νότου, να μεταφέρονται στις πλουσιότερες οικονομίες του Βορρά.
Το μεσοπρόθεσμο επιβεβαιώνει ότι το μνημόνιο δεν είναι παρένθεση ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΥΚΛΕΙ∆Η ΤΣΑΚΑΛΩΤΟ, ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Μπροστά σε μια σειρά κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων και ένα χρόνο σχεδόν από το συνέδριο που μετέβαλε τον ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα, τα ερωτήματα για τη διαμόρφωση ευνοϊκού για τις λαϊκές τάξεις και την Αριστερά κλίματος αποκτούν ιδιαίτερο βάρος. Το ίδιο και όσα αφορούν την ετοιμότητά του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός δύσκολου κυβερνητικού έργου. Οι απαντήσεις που δίνει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στις αντίστοιχες ερωτήσεις της “Εποχής”, έχουν και σαφήνεια και ειλικρίνεια. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Λίγες μέρες πριν την τριπλή μάχη των εκλογών και με δεδομένη την πολιτική ρευστότητα, πώς βλέπεις να διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό; Θα βρεθούν σε καλύτερη θέση οι λαϊκές τάξεις με τα αποτελέσματα; Θα υποστεί πλήγμα η κυβέρνηση; Στις ευρωεκλογές πιστεύουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα αναδειχθεί πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα. Ας μη μειώνουμε τη σημασία αυτού του γεγονότος. Όχι μόνο σταθεροποιείται η εκλογική απήχηση που καταγράψαμε δύο χρόνια πριν, αλλά είναι και η πρώτη φορά που η ριζοσπαστική αριστερά θα βρεθεί σε κυρίαρχη θέση στο πολιτικό σκηνικό. Αυτό έχει τη δική του ξεχωριστή, ιστορική σημασία και σίγουρα αποτελεί πλήγμα για την κυβέρνηση. Οι λαϊκές τάξεις μπορούν να στηριχθούν σ’ αυτή την εξέλιξη. Η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκαία συνθήκη για να βελτιώσουν τη θέση τους. ∆εν είναι ικανή, όμως. Ο κόσμος δεν πρέπει να αναθέσει στον ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει τα δεδομένα. ∆εν μπορεί, άλλωστε, να το κάνει μόνος του. Ο κόσμος θα πρέπει να αναδείξει τον ΣΥΡΙΖΑ κυρίαρχη πολιτική δύναμη, ώστε μαζί του να συνδιαμορφώσει το πλαίσιο ενός ευρύτερου κοινωνικού μετασχηματισμού. Και ο ΣΥΡΙΖΑ προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινείται. Υπάρχει ως πολιτικός χώρος, για να ενισχύει τις κοινωνικές διεργασίες, να θέτει το στίγμα του σε αυτές και να συμβάλλει στην κοινωνική χειραφέτηση. Υπάρχουν νέα μέτρα μέσα στο αναθεωρημένο μνημόνιο πέραν από τη συνέχιση των παλιών; ∆εν μπορούμε να γνωρίζουμε ακόμα για συγκεκριμένα μέτρα. Ξέρουμε ότι υπάρχει στο μεσοπρόθεσμο ένα μικρό δημοσιονομικό κενό. Αλλά προφανώς πριν από τις εκλογές δεν θα ανακοίνωναν νέα μέτρα. Όμως γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται λόγος για ένα μόνιμο μηχανισμό κινητικότητας στο δημόσιο, που το 2014 θα περιλάβει 6.000 υπαλλήλους. Αυτό είναι καινούργιο μέτρο, που έχει εξαγγελθεί
και από την κυβέρνηση και κινείται στην κατεύθυνση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Υποστήριξες πρόσφατα ότι το μνημόνιο είναι πλέον καθεστώς. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Είναι ξεκάθαρο ότι όλα αυτά που ζούμε δεν αποτελούν παρένθεση, που θα κλείσει όταν η οικονομία και τα δημοσιονομικά ισορροπήσουν, όπως μέχρι πρόσφατα διατείνονταν οι κυβερνώντες. Πρόκειται για αλλαγή μοντέλου, χωρίς κοινωνικό κράτος, χωρίς αναπτυξιακό κράτος και με πλήρως απορρυθμισμένες εργασιακές σχέσεις. Αυτό εννοώ όταν λέω ότι το μνημόνιο είναι πλέον καθεστώς. Οι αλλαγές που συνεχώς κάνουν, συντελούν στην εγκαθίδρυση αυτού του νέου μοντέλου. Και σε αυτό το νέο μοντέλο η ανεργία αποτελεί συστατικό στοιχείο. Η πολιτική του μνημονίου δημιούργησε ένα εφεδρικό στρατό ανέργων - συνθήκη και προϋπόθεση, για να μπορέσει να εφαρμοστεί η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, της ισοπέδωσης μισθών, συντάξεων, εργασιακών δικαιωμάτων. ∆εν είναι ένα απλό μέτρο που σήμερα ψηφίστηκε και αύριο, ενδεχομένως, να καταψηφιστεί. Θέτει βάσεις στα θεμέλια της οικονομίας που δύσκολα αλλάζουν, δημιουργεί συνειδήσεις, διαμορφώνει οικονομικές συμπεριφορές. Αυτό, λοιπόν, είναι καθεστώς. Και τα καθεστώτα αλλάζουν μόνο μέσα από επίπονες, ριζικές, αναδιαρθρωτικές διαδικασίες. Η γνώση αυτή κάνει το έργο του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο αναγκαίο, αλλά ταυτόχρονα δύσκολο και πολυδιάστατο. Εδώ δεν μιλάμε για μια αριστερή κυβέρνηση, που θα διαχειριστεί απλά κάποιες υποθέσεις. Εδώ μιλάμε για κοινωνική αλλαγή, που θα επιτευχθεί μόνο αν η κοινωνία είναι πρόθυμη και προετοιμασμένη να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Η κυβέρνηση υποστηρίζει, όμως, ότι οι κόποι του ελληνικού λαού έπιασαν τόπο. Πρωτογενές πλεόνασμα (έστω και όχι με τους κανόνες της Eurostat), έξοδος στις αγορές και δανεισμός με ένα λογικό επιτόκιο και πιθανή ανάπτυξη μέσα στο χρόνο. Πώς το σχολιάζεις; ∆εν βλέπω ποια αξία μπορεί να έχει το πρωτογενές πλεόνασμα όταν αυτό επι-
τυγχάνεται ισοπεδώνοντας το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Μπορούμε να κλείσουμε όλα τα σχολεία και νοσοκομεία της χώρας, μπορούμε να αυξήσουμε κι άλλο τους φόρους και να έχουμε μεγαλύτερα πλεονάσματα. Θα είναι άραγε αυτό επιτυχία; Το πρωτογενές πλεόνασμα επιτεύχθηκε με τρόπο κοινωνικά άδικο. Επίσης, δεν μπορεί να είναι διατηρήσιμο, γιατί υποσκάπτει τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας. Είναι αδύνατον να αφαιρείς κάθε χρόνο 4,5% του ΑΕΠ από την οικονομία, όπως προβλέπεται από το 2016 και έπειτα, και να προσδοκάς ανάπτυξη. Και είναι, επίσης, προκλητικό αυτά που αφαιρούνται από την ελληνική οικονομία, αλλά και από όλες τις αδύναμες οικονομίες του Νότου, να μεταφέρονται στις πλουσιότερες οικονομίες του Βορρά. ∆υστυχώς, αυτή είναι η αλήθεια για το πρωτογενές πλεονάσμα της κυβέρνησης. Και δεν γίνεται να καλυφθεί από τις θριαμβολογίες για την έξοδο στις αγορές, η οποία ήταν προϊόν πολιτικής συμφωνίας με την τρόικα, αφορούσε μικρό ποσό και έγινε με εγγυήσεις και την απολύτως ελεγχόμενη διαδικασία του private placement. Κανονική έξοδος στις αγορές μπορεί να υπάρξει μόνο όταν το χρέος καταστεί διαχειρίσιμο. Πώς κατά τη γνώμη σου εξελίσσεται η συζήτηση με τους πιστωτές για το χρέος; Από πολιτική σκοπιά, η μη βιωσιμότητα του χρέους εξυπηρετεί το νεοφιλελεύθερο εγχείρημα - η Ελλάδα πάντα θα χρειάζεται λεφτά και συνεπώς η πίεση για αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις θα είναι ασφυκτική. Από οικονομική σκοπιά ξέρουμε τις βασικές παραμέτρους μιας λύσης. Από την κρίση χρέους του Νότου τη δεκαετία του ‘80 μάθαμε ότι μικρότερα επιτόκια και ευνοϊκότερες περίοδοι ωρίμανσης δεν φτάνουν (το σχέδιο Μπέικερ απέτυχε - ούτε επενδύσεις στράφηκαν σε αυτές τις χώρες, ούτε η ανάπτυξη επέστρεψε, ούτε οι κοινωνικές αδικίες αντιμετωπίστηκαν). Χρειάζεται κούρεμα και εγγυήσεις για το εναπομένον χρέος (μόνο με το σχέδιο Brady είδαμε κάποια από τα προβλήματα να αντιμετωπίζονται). Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για κούρεμα χρέους και αμοιβαιοποίηση των χρεών της ΕΕ. Μόνο έτσι θα
αποκοπεί η μεταφορά πόρων από της φτωχές οικονομίες του Νότου προς το Βορρά που αναφέραμε πιο πάνω. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε το νέο εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα με ορίζοντα το 2021. Ποια είναι τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά; Πόσο πειστικό είναι; Το νέο αναπτυξιακό πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από τη μείωση του μεριδίου ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, τον περιορισμό των δημόσιων επενδύσεων, τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις και την υποβοήθηση των ιδιωτικών επενδύσεων μέσω της συρρίκνωσης μισθών και εργασιακών δικαιωμάτων. Το «νέο εθνικό πρότυπο» είναι ταυτόσημο με το νεοφιλελεύθερο πρότυπο, στηρίζεται αποκλειστικά στις ιδιωτικές επενδύσεις και, ακριβώς για αυτό το λόγο, δεν μπορεί παρά να είναι ελάχιστα πειστικό. ∆εν φαίνεται, δηλαδή, να έχει βάση η αισιοδοξία της κυβέρνησης. Ύστερα από μια βαθιά ύφεση τίποτα δεν μας διασφαλίζει ότι θα ακολουθήσει ανάκαμψη. Αντίθετα, με τις πολιτικές που ακολουθούνται, είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει μεγάλη περίοδος στασιμότητας. Ταυτόχρονα, με το τεράστιο και μη διαχειρίσιμο χρέος, όπως είδαμε, είναι δύσκολο να προσελκύεις ιδιωτικές επενδύσεις, συνεπώς κάθε πρόγραμμα που στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτές, δεν είναι πειστικό. Βέβαια, δεν είναι ούτε επιθυμητό. Οι ιδιωτικές επενδύσεις πρέπει να συνυπάρχουν με τις δημόσιες, πρέπει να ενισχύουν και όχι να «πνίγουν» την κατανάλωση, πρέπει να γίνονται με γνώμονα τις ανάγκες της κοινωνίας, πρέπει, τέλος, να είναι ενταγμένες σε ένα πλαίσιο παραγωγικής ανασυγκρότησης και οπωσδήποτε όχι σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ενέργεια, για τους οποίους άλλωστε η εμπειρία δείχνει ότι οι ιδιώτες αποεπενδύουν σε υποδομές και δίκτυα, με αποτέλεσμα το βάρος των δαπανών να πέφτει πάλι στο κράτος. Εμείς βλέπουμε μεγαλύτερο ρόλο για το κράτος στην αναπτυξιακή διαδικασία. Αλλά, συγχρόνως, δεν είμαστε κρατικιστές. Θέλουμε να στηρίξουμε πολλές μορφές κοινωνικής παραγωγής, πολλά
“
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Ολα αυτά που ζούμε δεν αποτελούν παρένθεση, που θα κλείσει όταν η οικονομία και τα δημοσιονομικά ισορροπήσουν, όπως μέχρι πρόσφατα διατείνονταν οι κυβερνώντες. Πρόκειται για αλλαγή μοντέλου.Αυτό εννοώ όταν λέω ότι το μνημόνιο είναι πλέον καθεστώς. Και τα καθεστώτα αλλάζουν μόνο μέσα από επίπονες, ριζικές, αναδιαρθρωτικές διαδικασίες.
και διαφορετικά πειράματα συμμετοχικών κοινωνικών και οικονομικών πρωτοβουλιών. Ένα χρόνο μετά το συνέδριο της ενιαιοποίησης ποιες είναι οι ποιοτικές σου παρατηρήσεις για την πορεία του ενιαίου κόμματος; Η ενιαιοποίηση έγινε τυπικά στο ιδρυτικό συνέδριο, στην πράξη, όμως, είναι μια αργή πορεία,αφού συνιστά μια πολιτική διαδικασία συνθέσεων γενεαλογιών, αντιλήψεων και ιστορικών ταυτοτήτων. Με άλλα λόγια, η ενιαιοποίηση πρέπει να είναι μια προσπάθεια ανασύνθεσης στο έδαφος της θεωρίας, της ιδεολογίας και κυρίως της πολιτικής πρακτικής. Για να πετύχει αυτή η ανασυνθετική προσπάθεια, πρέπει να μετασχηματιστούν οι σημερινές τάσεις στο κόμμα μας σε πραγματικά ρεύματα ιδεών, ώστε να προσφέρουν στον εσωκομματικό διάλογο ιδέες, θεωρία, στρατηγική, πράγματα απαραίτητα όταν μιλάμε για ένα κόμμα της Αριστεράς που επαγγέλλεται το σοσιαλισμό. Νομίζω ότι οι πρόσφατες αστοχίες στην κατάρτιση της λίστας των ευρωεκλογών, όπως και εκείνης των περιφερειών, δείχνουν, πέρα από τα ανθρώπινα λάθη, και τα ελλείμματά μας. Προετοιμάζεται επαρκώς ο ΣΥΡΙΖΑ για την προοπτική άσκησης της κυβερνητικής εξουσίας; Θεωρώ ότι γίνεται πολύ σημαντική προσπάθεια στο πλαίσιο των Τμημάτων της Κεντρικής Επιτροπής, όπου εκατοντάδες άνθρωποι επεξεργάζονται προγραμματικές προτάσεις, που να μπορούν να γίνουν κυβερνητική πράξη και μάλιστα σε ένα έρημο τοπίο που αφήνουν οι μνημονιακές πολιτικές, τόσο στην κοινωνία όσο και στην οικονομία. Το πρόβλημα, τα ελλείμματα που λέγαμε, είναι ότι αυτές οι επεξεργασίες δεν γίνονται κτήμα του κόμματος, δεν δοκιμάζονται στον εσωκομματικό διάλογο, δεν γονιμοποιούν την πολιτική μας σκέψη, τις κινηματικές μας παρεμβάσεις, τα εναλλακτικά μας κοινωνικά εγχειρήματα κοινωνικού και οικονομικού πειραματισμού. Τις περισσότερες φορές, για παράδειγμα, τα όργανα του κόμματος εξαντλούνται σε γενικές και γενικόλογες ρητορικές και υποτιμούν τα πραγματικά πολιτικά διλήμματα που τίθενται στην εκπόνηση του προγράμματος, όπως και στη συνοχή του πολιτικού μας λόγου.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Μεσάνυχτα στο Πανεπιστήμιο ΣΤΙΣ 7 ΜΑΪΟΥ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
7
Των Γιώργου Μπενέκου και Θανάση Παππά
Πόσο απέχουν άραγε τα όνειρα από την πραγματικότητα; Ή αλλιώς πόσο τους επιτρέπουμε εμείς να απέχουν; Ο ήρωας της ταινίας του Γούντι Άλεν «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» σίγουρα αναμετράται με αυτό το ερώτημα. Η ιστορία αφορά έναν πετυχημένο χολιγουντιανό σεναριογράφο και τη συμβατική ζωή του, που διαταράσσεται από την απόδρασή του σε έναν φανταστικό κόσμο. Μια ζωή που, φαινομενικά, είναι πλήρης από την οποία ωστόσο απουσιάζει κάτι θεμελιώδες: ο χώρος και ο χρόνος να ονειρευτεί.
Π
ώς μπορούμε να περιγράψουμε την έννοια του πανεπιστημίου; Είναι οι τοίχοι, το επιστημονικό αντικείμενο, τα μαθήματα; Αν προσθέταμε στα παραπάνω τους καθηγητές, τους φοιτητές και τους εργαζόμενους, θα είχαμε φαινομενικά μία πλήρη περιγραφή. Ωστόσο, από αυτήν, όπως και από τη ζωή του ήρωα της ταινίας που αναφέραμε, απουσιάζει το ίδιο θεμελιώδες πράγμα. Απουσιάζει ο αναγκαίος χρόνος και χώρος να συζητάμε, να αμφισβητούμε, να ονειρευόμαστε. Απουσιάζει η διάσταση του πανεπιστημίου ως κοινωνικού χώρου. Γιατί το πανεπιστήμιο είναι πάνω και πέρα απ’ όλα το μέρος που περνάμε την περισσότερη ώρα της μέρας μας και ο βασικός χώρος κοινωνικοποίησής μας και αμφισβήτησης της πραγματικότητας. Πώς οικοδομείται όμως αυτή η κοινωνικοποίηση, ή αλλιώς που βασίζονται οι σχέσεις μεταξύ μας; Αν αυτή η οικοδόμηση δεν αρχίζει και τελειώνει στην ανταλλαγή σημειώσεων, τότε πρέπει να μιλήσουμε για την αναγκαιότητα να οργανώνουμε την καθημερινότητά μας στο πλαίσιο του πανεπιστημίου. Πρέπει να βρούμε ξανά τον τρόπο να συζητάμε συλλογικά και δημοκρατικά, να δημιουργούμε αντιστάσεις και να πετυχαίνουμε νίκες με κριτήριο τις ανάγκες μας.
Ένα πανεπιστήμιο για όλους και για όλα
Ας γυρίσουμε, όμως, στον ήρωά μας. Κάθε βράδυ, κάνοντας βόλτες στους δρόμους του Παρισιού, ο σεναριογράφος έμπαινε σε ένα αμάξι που τον πήγαινε σε έναν ιδεατό για αυτόν κόσμο. Ας φανταστούμε αντίστοιχα ένα πανεπιστήμιο στο οποίο αυτός ο ζητούμενος χώρο-χρόνος θα ήταν παρών, ένα πανεπιστήμιο για τις ανάγκες μας. Σ’ αυτό το πανεπιστήμιο μια ομάδα φοιτητών που καταλαμβάνει ένα χώρο και τον μετατρέπει σε αυτοδιαχειριζόμενο κυλικείο δε θα ήταν μία «παραβατική» πράξη αλλά μία καθημερινή πρακτική. Σ’ αυτό το
πανεπιστήμιο οι συλλογικές διαδικασίες θα ήταν αμεσοδημοκρατικές και συμμετοχικές, όχι στο όνομα των πολλών, αλλά μέσα από την ενεργό εμπλοκή τους. Σ’ αυτό το πανεπιστήμιο η αμφισβήτηση κάθε αυθεντίας και κάθε σχέσης διευθυντή-διευθυνόμενου θα ήταν αυτονόητη, ως αναγκαία συνθήκη για την επιστημονική εμβάθυνση και το κοινωνικό πρόσημο της γνώσης. Σε ένα τέτοιο πανεπιστήμιο λοιπόν, η δημοκρατία δεν θα ανάγεται σε στόχο αλλά θα χρησιμοποιείται ως μέσο για όσα θέλουμε να πετύχουμε. Θα είναι η δημοκρατία και οι αντιστάσεις «των από κάτω» που θα αντιμάχονται τον αυταρχισμό και την ομαλότητα της μιζέριας.
Αναπαριστώντας σήμερα τις εικόνες του αύριο
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας μας, κάθε βράδυ αναμετριόταν με τον ιδεατό του κόσμο αλλά διαρκώς επέστρεφε στην πραγματικότητά του. Εμείς ας τολμήσουμε να κάνουμε το αντικατοπτρικά αντίθετο. Αφού γνωρίσαμε, ζήσαμε κάποιες πτυχές του πανεπιστημίου των αναγκών μας, αρνούμαστε να γυρίσουμε στην προηγούμενη πραγματικότητα. Μέσα από εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης και αλληλεγγύης είδαμε ότι μπορέσαμε να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις μεταξύ μας, πέρα από τη λογική της ιεραρχίας, της εμπορευματοποίησης και
του ανταγωνισμού. Από τις κοινές συνελεύσεις φοιτητών- καθηγητών-εργαζομένων είδαμε ότι μπορούμε να αντιστεκόμαστε ενωμένοι στην κοινή επίθεση που δεχόμαστε, προσπαθώντας να διαρρήξουμε τις σχέσεις διοικητή-διοικούμενου. Μέσα από τις κοινωνικές διεργασίες και τα κινήματα, μέσα από τις πλατείες και τις απεργίες, είδαμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζουν διαφορετικά, αρκεί να προτάσσουν τη συλλογικότητα απέναντι στην ατομική επιβίωση. Αφού λοιπόν αρνούμαστε να γυρίσουμε πίσω, το μόνο που μας μένει είναι να σχεδιάσουμε το μέλλον. Να σχεδιάσουμε μια καθημερινότητα που δεν θα μας θλίβει ψάχνοντας διαρκώς για μια χαραμάδα από την οποία θα ξεφεύγουμε από τα προβλήματα μας. Να μιλήσουμε για ένα διαφορετικό πολιτιστικό και αξιακό υπόδειγμα απέναντι στο υπόδειγμα της υποκουλτούρας και του βολέματος, που τόσο απλόχερα μας χαρίζουν η ∆ΑΠ και η ΠΑΣΠ. Να μην ανεχτούμε άλλοι να δίνουν τις απαντήσεις για τα προβλήματα που αφορούν τη καθημερινότητα και τη ζωή μας. Να ψάξουμε, να αμφισβητήσουμε, να ζήσουμε διαφορετικά. Μόνο τότε, ίσως, ο ήρωας της ταινίας σταματήσει να έχει τόσες ομοιότητες με πολλούς και πολλές από εμάς. * Aναδημοσίευση από το red notebook.
Το «Ποτάμι» γυρίζει πίσω;
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Η πρωτοτυπία ως επανάληψη παλαιών και παγιωμένων μοτίβων
Η
ρευστότητα του κομματικού ανταγωνισμού την τελευταία διετία και η αδυναμία συγκρότησης ενός «μεσαίου» χώρου ανάμεσα σε Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ είναι αναμφίβολα σημεία που υποδηλώνουν τη μεταβατική φάση στην οποία βρίσκεται το ελληνικό κομματικό σύστημα την τελευταία περίοδο. Ειδικά στο κεντροαριστερό πεδίο, παρότι η πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, εδραιωμένη, φαίνεται ότι υπάρχουν τάσεις συγκρότησης πολιτικών σχημάτων που φιλοδοξούν να εκφράσουν, να ανασυνθέσουν και, το κυριότερο, να επιβεβαιώσουν έναν ενδιάμεσο κοινωνικό χώρο, στον οποίο υποτίθεται ότι εντοπίζεται ένα κενό εκπροσώπησης. To «Ποτάμι» του Στ. Θεοδωράκη παρόλο που βδελύσσεται τους πολιτικούς προσδιορισμούς που του έχουν αποδοθεί, στην πραγματικότητα διεκδικεί επιρροή σε αυτόν τον ενδιάμεσο κοινωνικό χώρο με όρους κεντροαριστεράς. Και όχι μιας νέας κεντροαριστεράς αλλά μιας old time classic, εν Ελλάδι, κεντροαριστεράς. Κάθε (νέο) κόμμα επιχειρεί να κατοχυρώσει τη θέση στον κομματικό ανταγωνισμό καλλιεργώντας τρία συστατικά στοιχεία της πολιτικής του ταυτότητας: (α) το ιδεολογικό αφήγημα, (β) τις κοινωνικές διαιρέσεις που αυτό προσπαθεί να εκφράσει και (γ) την οργάνωση. Και τα τρία στοιχεία αναπτύσσονται στη βάση της λογικής του κομματικού ανταγωνισμού σε ένα δεδομένο κομματικό σύστημα, της πολιτικής κουλτούρας μιας κοινωνίας και των μίκρο και μάκρο εξελίξεων στη σχέση οικονομίας-κοινωνίας-πολιτικής. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι κανένας κομματικός σχηματισμός δεν είναι νέος, ακόμη και εάν διεκδικεί ότι είναι νέος, αντίθετα κουβαλά εσκεμμένα ή και αθέλητα το βάρος του κοινωνικού σχηματισμού εντός του οποίου δραστηριοποιείται. Εν προκειμένω, το «Ποτάμι», παρότι ακόμη βρίσκεται σε εμβρυακή κατάσταση, επιχειρεί να διεκδικήσει μια διακριτή θέση στον κομματικό ανταγωνισμό, εφαρμόζοντας μια συγκεκριμένη στρατηγική που αρθρώνεται στα τρία ταυτοτικά στοιχεία που προαναφέραμε.
Πρωτόλειο ιδεολογικό αφήγημα
Ως προς το πρωτόλειο ιδεολογικό του αφήγημα, το «Ποτάμι» υποστηρίζει ότι αναδύθηκε σε ένα, έτσι κι αλλιώς, επιβαρυμένο κομματικό σύστημα ως ένα νέο και άφθαρτο πολιτικό brandname, που έρχεται να εκφράσει τους «κανονικούς ανθρώπους», που κινούνται στα συνήθη πολιτικά και κομματικά δίκτυα και συμπυκνώνεται στην persona ενός αναγνωρίσιμου δημοσιογράφου, που «έχτισε» την πρόσφατη καριέρα του στη βάση ενός αντισυμβατικού προσωπικού ύφους και στυλ. Ο τίτλος του κόμματος δεν παραπέμπει σε κάποια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία ή έννοια, αντίθετα επενδύει στη συνειρμική εικόνα της κίνησης προς τα εμπρός ενός ποταμιού, το οποίο μπορεί να είναι ήρεμο αλλά και ορμητικό, να σαρώνει τα πάντα στο διάβα του και να αφήνει πίσω του καθετί το περιττό. Το «Ποτάμι» είναι κάτι το οικείο, αλλά και κάτι το ασυμβίβαστο. Και φυσικά όχι κάτι το α-πολιτικό^ γιατί το πολιτικό δεν ταυτίζεται απόλυτα με το κομματικό και πολιτική σημαίνει και ρήξεις και συνθέσεις, αλλά το κυριότερο σημαίνει ειλικρινή εντοπισμό των προβλημάτων και επιδίωξη λύσεων. Το ιδεολογικό αφήγημα του «Ποταμιού» δεν συνιστά κάτι το ανοίκειο στην κοινή
“
Ο ρόλος του Θεοδωράκη δεν είναι ρόλος outsider, αλλά αντίθετα επαγγελματία πολιτικού που χειρίζεται με άνεση την πολιτική σημειολογία και έχει (υπέρμετρες) αλλά και θεμιτές φιλοδοξίες. «Political business as usual», θα έλεγε κάποιος εξωτερικός παρατηρητής.
γνώμη, σίγουρα επικοινωνεί με τη μέση κοινή λογική και είναι κάτι απλό και κατανοητό και για τον τελευταίο πολίτη, που ενώ αναγνωρίζει την περιπλοκότητα ορισμένων θεμάτων την ίδια στιγμή θεωρεί ότι εάν τα χειριστούν «οι κανονικοί άνθρωποι» θα τα απαλλάξουν από τα βάρη της ιδεολογικής προκατάληψης και της κομματικής ιδιοτέλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η διάκριση Αριστεράς και ∆εξιάς δεν αποτελεί το μέτρο πολιτικού αυτοπροσδιορισμού του νέου κόμματος, η σωτηρία της χώρας θα είναι αποτέλεσμα συμμαχιών και συμφωνιών πάνω σε συγκεκριμένα σημεία, το κόστος των κομμάτων και των εκλογών για το δημόσιο ταμείο και τους φορολογούμενους είναι υπέρογκο, οι πολιτικοί έχουν επαγγελματοποιήσει την εμπλοκή τους στα κοινά, η δημοκρατία αντιμετωπίζεται τυπικά και διαδικαστικά από τις πολιτικές ελίτ. Στην ουσία υπάρχει ένας κόσμος μακριά από τα κέντρα αποφάσεων που αγωνιά να εκπροσωπηθεί. Το «Ποτάμι» αγωνίζεται για μια «πολιτική χωρίς κομματικό παρελθόν» - ή «η πολιτική χωρίς πολιτικούς»- γιατί όπως διατείνεται και ο ίδιος ο Θεοδωράκης «...δεν έχουμε παρελθόν πολιτικό. Γιατί ξέρουμε ότι οι άλλοι άνθρωποι έχουν λερώσει λίγο τα χέρια τους σ’ αυτή την υπόθεση...». Εκ των πραγμάτων, ο αντικομματισμός που εκπέμπει το «Ποτάμι» είναι ένα μόνιμο στοιχείο του λόγου του, το οποίο, βέβαια, δεν έχει προς το παρόν σχολιαστεί.
Παραδοσιακό οργανόγραμμα
Ενδιαφέρον έχει το προτεινόμενο οργανόγραμμα του κόμματος έτσι όπως αυτό καταγράφεται στο καταστατικό του1. Καταρχάς το «Ποτάμι» ορίζεται ως ένα «ανοικτό κόμμα», το οποίο αρθρώνεται σε «Επιτροπές» (Τοπικές, Νέων,
Επαγγελματιών). Η εγγραφή των μελών είναι απλή: οποιοσδήποτε άνω των 18 συμπληρώνει μια φόρμα μέλους στο www.topotami.gr ή τη στέλνει έγγραφη στα γραφεία του κόμματος. Εν συνεχεία επιλέγει την «Επιτροπή» της αρεσκείας του για να συμμετάσχει στις διαδικασίες της. Η «Επιτροπή» χρησιμοποιεί αποκλειστικά τις νέες τεχνολογίες για τη λειτουργία της· δεν νοικιάζει γραφεία ούτε προσλαμβάνει προσωπικό, καθώς αυτό θεωρείται δαπανηρό. Η «Επιτροπή» έχει την ελευθερία να διοργανώνει όποια εκδήλωση αποφασίζει, στέλνει τρία μέλη της ως αντιπροσώπους στο συνέδριο του κόμματος και οι τελευταίοι διενεργούν «Συνελεύσεις». ∆εύτερον, στο επίπεδο των κεντρικών οργάνων, ανώτατο θεωρείται το συνέδριο, το οποίο συνέρχεται σε ετήσια βάση, εκλέγει πρόεδρο (με τριετή θητεία), τριακονταμελή «Συντονιστική Επιτροπή» και τριμελή Εξελεγκτική Επιτροπή. Η «Συντονιστική Επιτροπή» εκλέγει εξαμελές «Συντονιστικό Συμβούλιο», το οποίο εξειδικεύει και υλοποιεί με τον πρόεδρο τις αποφάσεις του συνεδρίου. Τέλος, σε επίπεδο παράπλευρων εσωκομματικών δομών θεσμοθετούνται εννέα «Ομάδες Πολιτικής», που επεξεργάζονται τις προγραμματικές προτάσεις, το «Συμβουλευτικό Όργανο» που παρακολουθεί την εσωκομματική πολιτική και παρεμβαίνει σε τυχόν δυσλειτουργίες και η «Κοινωνική Γραμματεία» -η σύνθεσή της οποίας προκύπτει από τον πρόεδρο- που αναλαμβάνει την επικοινωνία του κόμματος με μη μέλη. Όπως φαίνεται, το οργανόγραμμα του «Ποταμιού» ακολουθεί το παραδοσιακό ιεραρχικό μοντέλο με τις κάθετες δομές και τα αντιπροσωπευτικά όργανα και διαμορφώνει μία καταρχάς μια ευέλικτη δομή που μπορεί να καταστεί περισσότερο σύνθετη σε περίπτωση οργανωτικής επέκτασης
Συνεπώς, η πρωτοτυπία του «Ποταμιού», εάν κάποιος το εντάξει στη λογική του κομματικού ανταγωνισμού και της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας, μάλλον συνιστά επανάληψη παλαιών και παγιωμένων μοτίβων που παρατηρήθηκαν κατεξοχήν στο χώρο της καθ’ ημάς σοσιαλδημοκρατίας. Η «επανάσταση του αυτονόητου» του Γ. Παπανδρέου, για παράδειγμα ήταν ένα κάλεσμα στην «κοινή λογική», αντίστοιχο με αυτό του «Ποταμιού» προς τους «κανονικούς ανθρώπους». Η έννοια του «ανοικτού κόμματος» είναι παρούσα στην εσωκομματική συζήτηση του ΠΑΣΟΚ για σχεδόν 25 χρόνια - μάλιστα ο νυν πρόεδρός του έχει παλιότερα επιχειρήσει να τη θεωρητικοποιήσει. Η υπέρβαση της αριστεράς και της δεξιάς, καταστατική αρχή του μπλερικού «Τρίτου ∆ρόμου», βρισκόταν στον πυρήνα του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος, η ιδεολογία του οποίου, όπως τουλάχιστον στην αρχή υποστήριζε ο Κώστας Σημίτης, έβρισκε συμμάχους και υποστηρικτές σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Η λογική του «ψηφιακού κόμματος» βρήκε και την πρώτη και πιο εμφατική έκφρασή της στο ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2004-2007, ενώ ακόμη και η αντιπαλαιοκομματική ρητορική είναι κοινός τόπος για κάθε κόμμα που επιχειρεί να εισέλθει στον κομματικό ανταγωνισμό, σχεδόν από τον 19ο αιώνα, είτε αυτό ήταν είτε μικρό.
Η έννοια του «ανοιχτού κόμματος»
Βέβαια, το στοιχείο που καθιστά το «Ποτάμι» μια συνηθισμένη πολιτική προσπάθεια είναι ο κεντρικός ρόλος του αρχηγού στην προώθηση της πολιτικής πρότασης του κόμματος. Ο αρχηγοκεντρισμός και ο προσωποκεντρισμός της κομματικής πολιτικής είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό της ελληνικής πολιτικής που ειδικά από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα μεσολαβούνταν από τα ΜΜΕ και το πολιτικό μάρκετινγκ. Υπ’ αυτήν την έννοια, ο «Σταύρος», ο οποίος δεν θα μεταβάλλει τον τρόπο ζωής του για την πολιτική και θα πάει στο Προεδρικό Μέγαρο με το σακίδιο -όπως και ο Αλ. Τσίπρας (πιθανόν) χωρίς γραβάτα- είναι ένα πρόσωπο αναγνωρίσιμο που συμπυκνώνει την πρόταση του κόμματος, συνιστά το βηματοδότη της παρέμβασής του στο δημόσιο χώρο, είναι αυτός που έτσι κι αλλιώς προσδιόρισε εξαρχής το πλαίσιο - το οποίο είναι λιγότερο ανοικτό και ευέλικτο απ’ όσο φαίνεται - και το κυριότερο συνιστά τον πρώην insider του πολιτικο-μιντιακού συστήματος που επιχειρεί να ενεργοποιήσει τους outsiders δείχνοντάς τους τι πρέπει να κρατήσουν από αυτό το σύστημα και τί πρέπει να πετάξουν. Ο ρόλος του Θεοδωράκη ως μιντιακού κράχτη που ανοίγει πολιτικά μέτωπα, θέτει ψηλά τον εκλογικό πήχη, αυτοπροβάλλεται ως κρίσιμος παράγοντας για τη σύμπηξη μιας πολιτικής συμμαχίας και υπαινίσσεται τη φιλοδοξία του να αποτελέσει μία επιλογή για πρωθυπουργό, δεν είναι ρόλος outsider, αλλά αντίθετα ρόλος επαγγελματία πολιτικού που χειρίζεται με άνεση την πολιτική σημειολογία και έχει (υπέρμετρες) αλλά και θεμιτές φιλοδοξίες. «Political business as usual», θα έλεγε κάποιος εξωτερικός παρατηρητής. Κώστας Ελευθερίου
Σημείωση: 1 ∆ιαθέσιμο στο http://topotami.gr/wpcontent/uploads/ΠΟΤΑΜΙ_ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ.pdf
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Άνευ προηγουμένου επίθεση κατά του Κορτζίδη ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
Τ
ην Κυριακή το μεσημέρι συνέβη το τραγικό γεγονός του θανάτου ενός 13χρονου σε λούνα παρκ στη συμβολή των οδών Κύπρου και Αφροδίτης στο Ελληνικό. Με αφορμή ενός δυσάρεστου γεγονότος, του θανάτου ενός μικρού παιδιού και του σοβαρού τραυματισμού της αδελφής του, εξαπολύθηκε μια άνευ προηγουμένου επίθεση προς τη δημοτική αρχή, από φορείς, αντίπαλες δημοτικές παρατάξεις, κόμματα, αλλά και τηλεοπτικά μέσα. Αγνοήθηκαν οι πρωτόγνωρες στην περιοχή καιρικές συνθήκες, οι συνθήκες του ατυχήματος, το αν μπορούσε να έχει προβλέψει από πριν ο δήμος και οι υπηρεσίες του τι συνέβη. «Επιχείρησαν να αξιοποιήσουν ένα τραγικό γεγονός», που θα μπορούσε να συμβεί και έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις για να με βγάλουν από τη μέση», δήλωσε στην Συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη το μεσημέρι ο δήμαρχος Ελληνικού- Αργυρούπολης, Χρήστος Κορτζίδης. Την ίδια ώρα βέβαια οι υπεύθυνοι και υπάλληλοι της εταιρείας που διαχειριζόταν το λούνα παρκ, αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους μετά την απολογία τους.
Ανάληψη ευθύνης
Από την πρώτη στιγμή από την πλευρά του δήμου αναγνωρίστηκε ένα έλλειμμα που αφορούσε τη λειτουργία των υπηρεσιών του δήμου. Η αμέλεια αυτή αφορούσε την παράβλεψη της δημοτικής αρχής να ζητήσει τα δικαιολογητικά από τον ενοικιαστή του χώρου για να εκδοθεί η άδεια λειτουργίας της εν λόγω επιχείρησης. Και ειπώθηκε επίσημα ότι αναμένονται οι αποφάσεις των αρμόδιων φορέων που εξετάζουν το θέμα και πρόκειται να αποδοθούν. Την ίδια αμέλεια βέβαια επέδειξαν και άλλοι αρμόδιοι φορείς, όπως η Αστυνομία, η Περιφέρεια, και η Επιτροπή που ελέγχουν ανάλογες εγκαταστάσεις. Η ευθύνη των συγκεκριμένων αποσιωπήθηκε παντελώς από τα κανάλια.
“
Η «επίθεση» ήταν σχεδιασμένη
Η προσπάθεια του σχεδίου που από την Κυριακή, έως σήμερα, ξετυλίγεται, ήταν να στοχοποιηθεί ο σημερινός δήμαρχος και η δημοτική αρχή με ψέματα και χαλκευμένα στοιχεία (μπάζωμα ρέματος, ηλεκτροφωτισμός κ.α.). Η επίθεση αυτή προ-
φανώς δεν υπήρξε τυχαία, αλλά οφειλόταν σε ένα σχέδιο «εξόντωσης» του εμβληματικού επικεφαλής της ∆ημοτικής Συνεργασίας Ελληνικού – Αργυρούπολης. Τέτοιο ήταν το μένος εναντίον της δημοτικής αρχής, που ακόμα και από πανελλαδικής εμβέλειας κανάλια, ζητήθηκε ανοιχτά και δημόσια «να μην ψηφιστεί» ο νυν δήμαρχος της πόλης, ενώ επισημάνθηκε δηκτικά η μη εμφάνιση των εκπροσώπων του δήμου. Η απάντηση του δήμου ήταν: «Μέχρι χθες είχαν περάσει μόνο δύο 24ωρα, το παιδί ακόμη δεν είχε ταφεί. Χθες έγινε η εξόδιος ακολουθία. ∆εν θέλαμε πριν γίνει αυτό να βγαίνουμε και να διαπληκτιζόμαστε στα ΜΜΕ, δεν θέλαμε να βγούμε και να αναφερόμαστε σε ευθύνες δικές μας ή άλλων πριν να έχουμε μία στοιχειώδη έρευνα», δήλωνε την Τετάρτη ο Χ. Κορτζίδης. Σχετικά με την παράνομη λειτουργία του λούνα παρκ πρόσθεσε: «Θεωρήσαμε ότι είναι μια προσωρινή λειτουργία ενός έως τριών μηνών, και πως δεν πρόκειται για μία μόνιμη εγκατάσταση που θα απαιτούσε άδεια. Με βάση όλα τα παραπάνω εκτιμήσαμε ότι δεν απαιτείται άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας». Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο δήμος, η εταιρεία δεν κατέθεσε αίτηση με τα σχετικά δικαιολογητικά για την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας λούνα παρκ στον συγκεκριμένο χώρο και ως εκ τούτου, τέτοια άδεια δεν εκδόθηκε από τον δήμο. «Ήταν σωστό αυτό ή λάθος;», διερωτήθηκε και συνέχισε πως αυτό θα απαντηθεί από την έρευνα. Πάντως, ο ∆ήμος σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι το δημοτικό συμβούλιο, με ομόφωνη απόφασή του, είχε εγκρίνει την παραχώρηση-εκμίσθωση του επίμαχου χώρου, όπως είχε αιτηθεί η εταιρεία. Ακόμα πιο τραγικό, όμως, ήταν ότι ο κύ-
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων
Κυριακή 4 Μαΐου
* Προβολή της ταινίας Lurk διοργανώνουν ο ραδιοσταθμός 93,4 Στο Κόκκινο και η Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη, στις 9 μ.μ. στον κινηματογράφο Αλέξανδρος (Εθνικής Αμύνης 1). * Συζήτηση με θέμα «Η ∆υτική Μακεδονία σύγχρονη ευρωπαϊκή περιφέρεια» διοργανώνει ο συνδυασμός «Αλλάζουμε εποχή», στις 12.30, στο εργατικό κέντρο Πτολεμαΐδας. Μιλούν οι Γ. Μηλιός και Σ. Μάρταλης. Συντονίζει ο Θ. Μουμουλίδης.
∆ευτέρα 5 Μαΐου
* Εκδήλωση για την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής διοργανώνει η Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα, στις 7 μ.μ., στην πλατεία Ευόσμου. Μιλούν οι Γ. Γρηγοριάδης, Χ.
ριος αντίπαλος της δημοτικής αρχής, Γ.Κωνσταντάτος, πήρε μέρος σε μια προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης του γεγονότος σε όλες του τις διαστάσεις. Όπως ∆ήμος αναλαμβάνει την ευθύνη που του αναλογεί, αλλά θα περιμένει, παράλληλα, και την απόφαση των αρμοδίων υπηρεσιών για το εάν θα καταλογιστούν ευθύνες στις υπηρεσίες του και σε πρόσωπα. Οι αντίπαλοι έπαιξαν ένα «βρώμικο» παιχνίδι με το να δώσουν πριν την κηδεία του παιδιού, ακόμα και το όνομά του στη δημοσιότητα, στην οποία παρέστη ο δήμαρχος – χωρίς να δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα- και πολλοί από το δημοτικό συμβούλιο, όπως και ότι στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της οικογένειας.
Αναπάντητα ερωτήματα
Υπάρχουν ωστόσο ερωτήματα που δεν απαντώνται από κανέναν με εύκολο τρόπο. Πρώτον, ακόμα και αν είχε άδεια, πώς θα μπορούσε να είχε αποτραπεί το ατύχημα; ∆εύτερον, ότι ο δήμος δεν είχε τη δυνατότητα υπό αυτούς τους όρους, ούτε πολύ περισσότερο τη δυνατότητα, να σφραγίσει το συγκεκριμένο χώρο. Τρίτον, η όποια αυστηροποίηση των όρων ασφαλείας σε αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις δεν μπορεί με τις δυνατότητες που διαθέτει να ελεγχθεί ουσιαστικά από την δημοτική αρχή. Ο κ. Κορτζίδης στη συνέντευξη πρόσθεσε το ερώτημα με νόημα: «ποιοι είναι αρμόδιοι και πώς αυτοί λειτούργησαν για να ελέγξουν την επιχείρηση για όσο διάστημα λειτουργούσε». ∆ανάη Ψωμοπούλου
Καφαντάρη, ∆. Χαραλαμπίδου. * Συζήτηση με θέμα «∆ημοσκοπήσεις: πραγματικότητες και μύθοι» διοργανώνουν η Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη και η Ριζοσπαστική Αριστερή Ενότητα , στις 7 μ.μ., στο κέντρο αρχιτεκτονικής (Αγγελάκη 13). Μιλούν οι ∆. Χασάπης, ∆. ∆ώδος και Χρ. Βερναρδάκης.
Τετάρτη 7 Μαΐου
* Συζήτηση της Ανοιχτής Πόλης με θέμα «Μετανάστες με δικαιώματα – πόλη με κοινωνική συνοχή», στο παρκάρι Αγ. Νικολάου Νεάπολης Εξαρχείων. Μιλούν οι Θ. Κούρκουλας, Γ. Μανιάτης, Κλ. Παπαπαντολέων, Στ. Πρωτονοτάριοιυ, Τζο Βαλένσια, Εμ. Ραπούση. Συντονίζει ο Αλ. Κωνσταντίνου.
Πέμπτη 8 Μαΐου
* Εκδήλωση με θέμα «Εκπαίδευση και τοπική αυτοδιοίκηση» διοργανώνουν ο Κεντρικός Τομέας «∆ύναμη Ζωής» και η «Ενότητα για την Ανατροπή», στις 7 μ.μ. στο εκλογικό κέντρο της παράταξης στο Γαλάτσι. Μιλούν η Ερμ. Κυπριανίδου και Σπ. Παναγιώτου. * Συζήτηση με θέμα «Και ασφάλεια και δικαιώματα» διοργανώνει η Ανοιχτή Πόλη, στις 7.30 μ.μ. στα Προπύλαια.
Αλληλεγγύη στη Μαίρη Μαυρή
Τ
9
ην ∆ευτέρα 5 Μαΐου, στις 9.00 πρόκειται να πραγματοποιηθεί δίκη σε βάρος της υποψήφιας δημοτικής σύμβουλου της Ανοικτής Πόλης και πανεπιστημιακού, Μαίρης Βαβαγιάννης- Μαυρή, ύστερα από μήνυση που υπέβαλε εναντίον της ο Ηλίας Κασιδιάρης για ψευδορκία και συκοφαντία. Η καθηγήτρια ήταν μία από τους μάρτυρες στην υπόθεση της επίθεσης από ομάδα ροπαλοφόρων που χτύπησαν και μαχαίρωσαν μεταπτυχιακό φοιτητή στο χώρο του τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, στην οποία είχε εμπλακεί και ο Ηλίας Κασιδιάρης. Καλούμενη από το θύμα της επίθεσης να καταθέσει στην αστυνομία, η ίδια έδωσε τον αριθμό της πινακίδας του αυτοκινήτου που μετέβαιναν οι επιτιθέμενοι, που απ’ ό,τι αποδείχθηκε ύστερα ανήκε στον βουλευτή της Χρυσής Αυγής. Ακολούθησε η συνήθης πρακτική του κατηγορουμένου, τότε, Ηλία Κασιδιάρη, και αφού κλήθηκε να καταθέσει για το περιστατικό, υπέβαλλε και μήνυση κατά της μάρτυρα. Η Κίνηση Κατοίκων του 6ου διαμερίσματος, καθώς και το ∆ίκτυο Πανεπιστημιακών καλούν τους αντιφασίστες πολίτες να παραβρεθούν στην Ευελπίδων για να συμπαρασταθούν στην κατηγορούμενη. «Εμείς η Κίνηση Κατοίκων, συμπαραστεκόμαστε στη Μαίρη Βαβαγιάννη-Μαυρή για να μην αποδειχθεί για μια ακόμη φορά ότι ο φασισμός είναι κυρίαρχος και επιβάλει την άποψη του μην ανακατεύεσαι, μη μιλάς, μην κατηγορήσεις ποτέ για εγκληματικές πράξεις την Χρυσή Αυγή, είσαι χαμένος από χέρι. Καλούμε όλους για να μην αφήσουμε ανυπεράσπιστη την Μαίρη , στο δικαστήριο, στο κτήριο 12 και την αίθουσα 1». «Πράττοντας το καθήκον της η συνάδελφος ενημέρωσε τις πανεπιστημιακές αρχές, και τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΟΣ∆ΕΠ, της οποίας επίσης τότε ήταν μέλος για το περιστατικό και κατέθεσε δε στην αστυνομία όταν της ζητήθηκε από το θύμα της επίθεσης. Σε εκείνη τη δίκη, μέσα στην αφόρητη ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε στην κατειλημμένη, από μέλη της Χρυσής Αυγής, αίθουσα, ο Ηλίας Κασιδιάρης αθωώθηκε με πρόταση του εισαγγελέα, λόγω αμφιβολιών. Η συνάδελφος Μαίρη Μαυρή έπραξε το αυτονόητο για μια εγκληματική πράξη που είδε να συμβαίνει μέσα σε χώρο του πανεπιστημίου της και σήμερα παραπέμπεται σε δίκη μετά από μήνυση πρωτεργάτη της ναζιστικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή. ∆ε θα την αφήσουμε ανυπεράσπιστη» συμπληρώνουν οι πανεπιστημιακοί συνάδελφοί της.
10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Γερμανικές αποζημιώσεις και η υπόθεση Μαξ Μέρτεν Ο «ΘΕΙΟΣ» ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΩΣ ΕΜΠΟ∆ΙΟ ΣΤΗ ∆ΙΕΚ∆ΙΚΗΣΗ
Του ∆ημήτριου Ν. Τσακίρη*
Η ελληνική κυβέρνηση δεν έκανε αναφορά σε συγκεκριμένο ποσό, το οποίο θα προέκυπτε κατόπιν διαπραγματεύσεων. Προτίθετο, μάλιστα, να δεχθεί εφάπαξ το ποσό και από μόνη της να ικανοποιούσε τυχόν αξιώσεις μεμονωμένων ατόμων. Η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση απέρριψε την αξίωση της Ελλάδας δηλώνοντας ότι για τέτοιου είδους πληρωμές δεν υπήρχε καμιά νομική βάση, διότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Γιουγκοσλαβία, συμμετείχε στη συνθήκη ειρήνης του Λονδίνου το 1953. Η άποψη αυτή δεν έγινε αποδεκτή από την ελληνική κυβέρνηση και, αφού η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση άφησε να νοηθεί ότι δεν δέχεται πιέσεις, επανέρχεται η δίωξη κατά των εγκληματιών πολέμου. Οι συζητήσεις παγώνουν μέχρι που εμφανίζεται και συλλαμβάνεται στην Αθήνα με την κατηγορία του εγκληματία πολέμου ο Μαξ Μέρτεν.
Η
επίσκεψη του προέδρου της Ομοσπονδιακής ∆ημοκρατίας της Γερμανίας, Γιόαχιμ Γκάουκ, στη χώρα μας, ο οποίος είναι και ο πρώτος γερμανός πρόεδρος που ζήτησε δημόσια συγγνώμη για τις ναζιστικές θηριωδίες στην Ελλάδα, επανάφερε για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα το θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Να επισημάνουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για αποζημιώσεις προσώπων και πολεμικών επανορθώσεων, αλλά κυρίως για το κατοχικό δάνειο της Βέρμαχτ. Ως γνωστόν, μέχρι σήμερα η γερμανική πλευρά αρνείται να συζητήσει το διακανονισμό του συγκεκριμένου δανείου.
Πολιτικά εμπόδια
Τρία είναι τα βασικά της επιχειρήματα. Πρώτον, η Ελλάδα έχει παραιτηθεί από τις απαιτήσεις της. ∆εύτερον, η Γερμανία έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και τρίτον, όλες οι ελληνικές αξιώσεις έχουν παραγραφεί. Αντίστοιχα, πάγια θέση των ελληνικών κυβερνήσεων είναι πως η Ελλάδα δεν έχει παραιτηθεί του δικαιώματός της, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει θέσει επίσημα τη διεκδίκησή τους. Αναφορικά, μάλιστα, με την περίπτωση του κατοχικού δανείου λέγεται ότι η διεκδίκησή του συναντούσε όχι μόνο νομικές δυσκολίες αλλά και πολιτικά εμπόδια. Πιο συγκεκριμένα: Οι γερμανοί ιθύνοντες υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα, δια του Κωνσταντίνου Καραμανλή, έχει παραιτηθεί προ πολλού των ελληνικών αξιώσεων. Σύμφωνα με την επίσημη γερμανική θέση, το ζήτημα του κατοχικού δανείου διευθετήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή στη Βόννη το Νοέμβριο του 1958. Πράγματι τότε υπεγράφη συμφωνία παροχής δανείου 200 εκ. μάρκων προς την Ελλάδα, χωρίς βέβαια αυτό να έχει κάποια σχέση με το κατοχικό δάνειο. Όμως, κατά τα λεγόμενα του πρώην Καγκελάριου Χέλμουτ Κόλ, ο Καραμανλής φέρεται να δήλωσε στον τότε Καγκελάριο, Κόνραντ Αντενάουερ, προφορικά και μυστικά (sic) πως η Ελλάδα παραιτείται του δικαιώματος διεκδίκησης του κατοχικού δανείου. («Αυγή», 25.11.2012).
Γιατί παραιτήθηκε από τις αξιώσεις ο Καραμανλής;
Αν υποθέσουμε ότι οι γερμανικοί ισχυρισμοί έχουν κάποια βάση, τότε ποιοι λό-
γοι ανάγκασαν τον Κ. Καραμανλή να παραιτηθεί από τις αξιώσεις της Ελλάδας; Στις 17 και 19 Σεπτεμβρίου του 1960 δημοσιεύονται στη γερμανική εφημερίδα «Hamburger Echo» και αναδημοσιεύονται στο περιοδικό «Der Spiegel» (26/11), δηλώσεις ότι ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών ∆ημήτριος Μακρής και η σύζυγός του ∆οξούλα Λεοντίδου παρείχαν στις γερμανικές κατοχικές αρχές στη Θεσσαλονίκη πληροφορίες και πως για τις υπηρεσίες τους αυτές ανταμείφθηκαν με εβραϊκές περιουσιακές αξίες. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν από τον Μαξ Μέρτεν, καταδικασθέντα σε 25ετή φυλάκιση την Άνοιξη του 1957 ως εγκληματία πολέμου, και τον οποίο στις 5 Σεπτεμβρίου 1959 η ελληνική κυβέρνηση είχε αφήσει ελεύθερο και συγχρόνως συλλάμβανε τον βουλευτή και διευθυντή της εφημερίδας «Η Αυγή», τον παγκοσμίως γνωστό αντιστασιακό Μανώλη Γλέζο, με την κατηγορία της αντικατασκοπείας! Παραιτούμενοι από παραπέρα εξηγήσεις, οι επίσημες γερμανικές αρχές τόνιζαν πως οι ισχυρισμοί των δημοσιευμάτων του γερμανικού τύπου καταρρίπτονταν σε όλα τα σημεία. Παρά τη διάψευση, η κυβέρνηση Καραμανλή βρίσκονταν σε δύσκολη θέση και υπήρχε κίνδυνος κατάρρευσής της. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ο Κ. Καραμανλής κατά την περίοδο της κατοχής δεν είχε εμπλακεί σε κάποια αντιστασιακή δραστηριότητα. Είναι, επίσης, γνωστό ότι στην κοινοβουλευτική του ομάδα συμμετείχαν πρώην συνεργάτες των Γερμανών και μεταξικοί πολιτικοί, όπως ο ∆ημήτρης (Τάκος) Μακρής,
ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης και ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος. Προκειμένου να διαπιστωθεί αν αυτός ο ισχυρισμός έχει κάποια βάση, θα πρέπει να δούμε πώς εμπλέκεται στην υπόθεση ο Μαξ Μέρτεν.
Γιατί καταδικάστηκε ο Μέρτεν;
Τον Απρίλιο του 1957, φθάνει στην Αθήνα ο Μαξ Μέρτεν, προκειμένου να καταθέσει στο δικαστήριο υπέρ του πρώην μεταφραστή του Μάισνερ, του οποίου η περιουσία δημεύτηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Με την εμφάνισή του στο δικαστήριο, ο Μέρτεν συλλαμβάνεται και καταδικάζεται, ως πρώην διοικητής της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης περιοχής Μακεδονίας, για την εκτέλεση 600 Ελλήνων καθώς και τη λεηλασία ελληνικών και εβραϊκών περιουσιών αξίας άνω του 1,5 εκ. χρυσών λιρών. Γιατί, όμως, τον καταδίκασε η ελληνική δικαιοσύνη, ενώ το 1946 είχε αρνηθεί δύο φορές την πρόταση της αμερικάνικης CIC (Counter Intelligence Corps) για έκδοσή του στην Ελλάδα; Να σημειωθεί ακόμη ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε παραδώσει στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας τους φακέλους 700 περιπτώσεων εγκλημάτων πολέμου που είχαν διαπραχθεί από Γερμανούς, προκειμένου να εκδικαστούν στη Γερμανία. Αυτό σήμαινε ότι η ελληνική κυβέρνηση σταματούσε πλέον την δίωξή τους. Οι φάκελοι αφορούσαν μόνο τις βαριές περιπτώσεις. Με την εκδίκασή τους οι ελαφριάς μορφής περιπτώσεις θα διευθετούνταν μέσω αμνηστίας που θα εξέδιδε η ελληνική κυβέρνηση. Μετά από σχετικές έρευνες που διενήργησε η γερμανική δικαιοσύνη προέκυψαν «δυσκολίες» αναφορικά με την εξακρίβωση των υπευθύνων. Επειδή δεν υπήρχε και από τις δύο πλευρές η αντίστοιχη πολιτική βούληση διακόπτεται η συνέχιση της δικαστικής έρευνας. Τι όμως είχε συμβεί και το φθινόπωρο του 1956 στο ελληνικό κοινοβούλιο συζητείται ξαφνικά το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων και στη συνέχεια η ελληνική κυβέρνηση αξιώνει επανορθώσεις από την Ομοσπονδιακή Γερμανία; Μήπως το αίτημα των επανορθώσεων σχετίζονταν με το γεγονός ότι το ίδιο έτος η Γιουγκοσλαβία, παραιτούμενη από αντίστοιχο κατοχικό δάνειο, σύναψε με την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιμέρους συμφωνία παροχής πιστώσεων ύψους 240 εκ. μάρκων πληρωτέων σε 99 χρόνια και με τόκο 1%;
Η μεταφράστρια, ο θείος και ο αρραβωνιαστικός Το ανώτατο ελληνικό στρατιωτικό δικαστήριο τον καταδίκασε σε 25 χρόνια φυλακή, προφανώς για να καθησυχάσει την κοινή γνώμη για το νόμο που είχε ψηφήσει η κυβέρνηση Καραμανλή από το 1956, βάσει του οποίου οι εγκληματίες πολέμου θα δικάζονταν στη χώρα καταγωγής τους. Έτσι, το Νοέμβριο του 1959 οι ελληνικές αρχές άφησαν ελεύθερο τον Μαξ Μέρτεν να επιστρέψει στην χώρα του, ο οποίος δημόσια πλέον δήλωσε ότι ως υπεύθυνος της στρατιωτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης απασχολούσε την ∆οξούλα Λεοντίδου ως μεταφράστρια, η οποία τον έφερε σε επαφή με έλληνες δωσίλογους, και ιδιαιτέρως με τον θείο της Κωνσταντίνο Καραμανλή –μετέπειτα πρωθυπουργό- και τον αρραβωνιαστικό της ∆ημήτριο Μακρή –μετέπειτα υπουργό Εσωτερικών, και ότι αυτοί οι τρεις ανταμείφθηκαν για τις υπηρεσίες τους με το εμπόρευμα μιας αποθήκης μεταξιού, ιδιοκτησίας εκτοπισμένου θεσσαλονικιού Εβραίου, το οποίο και πούλησαν αργότερα. Όπως ήταν αναμενόμενο αυτές οι δηλώσεις έφεραν σε αναστάτωση τόσο την ελληνική όσο και τη Ομοσπονδιακή κυβέρνηση και έγιναν εκατέρωθεν προσπάθειες διάψευσης. Στην Αθήνα επικρατούσε μεγάλη σύγχυση, ιδιαιτέρως δε στους κόλπους της κυβέρνησης, η οποία απειλείτο και με παραίτηση. Το θέμα δεν άφησε ασχολίαστο και ο Γεώργιος Παπανδρέου, δηλώνοντας πως αν ο Μέρτεν αποδείξει τις σχέσεις του με την ∆. Λεοντίδου, πλέον σύζυγο του ∆. Μακρή, δεν θα χρειαστεί να γίνει άλλη δίκη. Τότε η κυβέρνηση Καραμανλή δεν θα είχε τίποτα άλλο να πράξει παρά μόνο να παραιτηθεί… Πέρασαν 70 χρόνια κι ακόμη καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν τόλμησε να διεκδικήσει τουλάχιστον το κατοχικό δάνειο, το οποίο είτε από νομική είτε από ηθική άποψη κι αν εξεταστεί, πρέπει να διεκδικηθεί η επιστροφή του. Το ποσό και ο τρόπος αποπληρωμής του είναι θέμα διακρατικών διακανονισμών. Στην αντίθετη περίπτωση οι καταγγελίες του εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν θα συνεχίζουν να πλανώνται πάνω από τον Αττικό ουρανό.
* Ο ∆. Ν. Τσακίρης είναι καθηγητής στο ΤΕΙ Ηπείρου. Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται στην ιστοσελίδα της Εποχής.
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
“
11
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο λαϊκός ευρωπαϊσμός θα αποφασιστεί από το διευθυντήριο των Βρυξελών και θα κοινοποιηθεί με κοινοτική οδηγία στα κράτη μέλη; Οι ρημαγμένοι από τη λιτότητα και την ανεργία λαοί της Ευρώπης θα στρατευθούν ενθουσιωδώς κάτω από τις σημαίες της νέας ανάκαμψης του ευρωπαϊκού καπιταλισμού;
Η χρεοκοπία του παθητικού ευρωπαϊσμού Ο
ι μνημονιακές πολιτικές δυνάμεις, οι περιστασιακοί συνοδοιπόροι τους, οι δοξόσοφοι κάτοχοι της επικοινωνιακής τεχνογνωσίας, οι εν αναμονή διευρυνσίες της «παράταξης της ευθύνης» εγκαλούν τον ΣΥΡΙΖΑ για αντιευρωπαϊσμό, με μέτρο φυσικά τον δικό τους αυθεντικό ευρωπαϊσμό. Από την άλλη, ποικίλοι φορείς του καθαρόαιμου αντικαπιταλισμού τον καταγγέλλουν ως δούρειο ίππο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, που φενακίζει την ανατρεπτική συνείδηση των λαϊκών μαζώνμια εφεδρική λύση της στρατηγικής των δυνάμεων του κεφαλαίου. Απ’ όπου και να το δει κανείς, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι θέσεις του για την Ευρώπη και την ενοποίησή της αποτελούν το κεντρικό σημείο αναφοράς, γύρω από το οποίο θα διεξαχθεί η πολιτική σύγκρουση στις επικείμενες ευρωεκλογές. ∆ιότι -πέρα από τις επικοινωνιακές ανοησίες περί «εχθρού της Ευρώπης»- το διακύβευμα είναι να συγκροτηθεί απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ το μέτωπο της «νέας εθνικής συναίνεσης», πλαισιωμένο από μια περιθωριακή, ανώδυνη αριστερά. Και ο ευρωπαϊσμός προκρίνεται ως η συγκολλητική πρώτη ύλη του μετώπου.
Ο ευρωπαϊσμός δεν είναι ένας
Συστηματικά και επί πολλά χρόνια, καλλιεργείται η αντίληψη ότι ο «ευρωπαϊσμός» είναι ένας. Αναλλοίωτος και άχρονος. μια ιδέα χωρίς ιστορία, ένα στοιχείο αντίθεσης και διαχωρισμού των πολιτικών δυνάμεων σε φιλοευρωπαϊκές και μη, αντίθεση που στην εποχή μας υποτίθεται ότι επικαθορίζει και απορροφά την αντίθεση αριστεράς-δεξιάς. Η ιστορική εξέλιξη και η μεγάλη κρίση κατέδειξαν ότι αυτός ο ευρωπαϊσμός της καθαρής μορφής είναι ένα ιδεολόγημα που επιδιώκει να νομιμοποιήσει τη συντελούμενη, συγκεκριμένη ενοποίηση της Ευρώπης ως τη μοναδική και άρα δικαιωμένη ιστορικά εκδοχή. Κατέδειξαν την ύπαρξη πολλών ευρωπαϊσμών, αντιθετικών και ασυμφιλίωτων μεταξύ τους, με διαφορετικό ιδεολογικό υπόβαθρο και κοινωνικές προτεραιότητες, ενταγμένων σε αντίπαλες πολιτικές στρατηγικές. Έτσι λοιπόν, ο ευρωπαϊσμός της Μέρκελ και του Μπαρόζο, του Σαμαρά και του Βενιζέλου δεν αφορά την αριστερά. Τα κριτήρια του είναι τα κριτήρια μιας στυγνής ταξικής λογικής, που θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση προϋποθέτει τη νεοφιλελεύθερη διάλυση των κοινωνιών, ότι προτεραιότητα είναι να φτιαχτεί η ισχυρή, ανταγωνιστική Ευρώπη, για την οποία η κοινωνική Ευρώπη αποτελεί έρμα και φρένο, ότι η διεύρυνση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων είναι το αναγκαίο τίμημα για την επανεκκίνηση της καπιταλιστικής μεγέθυνσης και ότι η γραφειοκρατική περιχαρά-
κωση των ευρωπαϊκών θεσμών είναι ασπίδα προστασίας από τις επικίνδυνες αξιώσεις δημοκρατικού ελέγχου τους. Μ’ αυτόν τον τιμωρητικό ευρωπαϊσμό συναντιέται και ένας ευρωπαϊσμός κεντροαριστερής κοπής, χωρίς να ταυτίζεται πλήρως μαζί του, αν και οι διαφοροποιήσεις είναι τις περισσότερες φορές δυσδιάκριτες. Αυτός ο δεύτερος ευρωπαϊσμός είναι το ίδιο επιθετικός προς τον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώντας τον εκφραστή ενός λαϊκιστικού αντιευρωπαϊσμού. Η πολεμική μας φέρνει στο νου την ανάλογη πολεμική του Ζοσπέν εν όψει του δημοψηφίσματος για την κύρωση του ευρωσυντάγματος από τον γαλλικό λαό, το 2005. Και τότε, οι γάλλοι σοσιαλιστές κατακεραύνωναν τις αριστερές, αντινεοφιλελεύθερες και δημοκρατικές δυνάμεις του «όχι» ως εκφραστές ενός τυχοδιωκτικού αντιευρωπαϊσμού, ομόλογου με αυτόν της ακροδεξιάς. Από τότε, η παραιτημένη από κάθε απόπειρα συγκρότησης ενός εναλλακτικού σχεδίου για την Ευρώπη σοσιαλδημοκρατία έχει προσκολληθεί στο δόγμα «ενοποίηση να ναι κι ότι να ναι», οριστικοποιώντας το διαζύγιό της από τον κόσμο της εργασίας, τους άνεργους και τους νέους. Από τότε, ο ευρωπαϊσμός της είναι ο ευρωπαϊσμός της διαρκούς προσαρμογής στα τετελεσμένα του νεοφιλελεύθερου μονόδρομου, ένας ευρωπαϊσμός απολογητικός και παθητικός, ανίκανος να παραγάγει πολιτικές πρωτοβουλίες, που αρκείται σ’ ένα «ρόλο τραυματιοφορέα» του κυρίαρχου νεοφιλελεύθερου μηχανισμού.
Η συνειδητή παραπλάνηση
Αυτός ο κεντροαριστερός ευρωπαϊσμός που επαναλαμβάνει εδώ και τριάντα χρόνια τις ίδιες, εξαντλημένες πια, ιδέες και που μιλάει τη γλώσσα της κεντρώας μετριοπάθειας όταν συνομιλεί με τις πολιτικές και τεχνοκρατικές ελίτ, απευθύνεται σήμερα στους πολίτες με τη γλώσσα του προοδευτικού μεταρρυθμισμού, εκφωνώντας το δόγμα του νέου, «λαϊκού ευρωπαϊσμού». Μόνο που εδώ ανακύπτουν ερωτήματα : ο λαϊκός ευρωπαϊσμός θα αποφασιστεί από το διευθυντήριο των Βρυξελών και θα κοινοποιηθεί με κοινοτική οδηγία στα κράτη μέλη; Οι ρημαγμένοι από τη λιτότητα και την ανεργία λαοί της Ευρώπης θα στρατευθούν ενθουσιωδώς κάτω από τις σημαίες της νέας ανάκαμψης του ευρωπαϊκού καπιταλισμού; Που οφείλεται η, σε χρόνο ρεκόρ, επαλήθευση εκείνου του ασεβούς «Ολαντρέου»; Υπηρετεί καλύτερα τη λαϊκότητα η υποψηφιότητα Σουλτς από την υποψηφιότητα Τσίπρα; Είναι ένα αναπόφευκτο τίμημα της ενοποίησης η εκθεμελίωση των δημοκρατικών και κοινωνικών ευρωπαϊκών κεκτημένων ή μια συνειδητή πολιτική επιλογή; Πολλοί κεντροαριστεροί ευρωπαϊστές
έχουν έτοιμη την ερμηνεία όλων των στρεβλώσεων και των αδιεξόδων. Για όλα φταίει το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν ενοποιείται πολιτικά. Πρόκειται για συνειδητή παραπλάνηση. ∆ιότι η Ευρώπη ενοποιείται πολιτικά εδώ και χρόνια. Ενοποιείται με αντιφάσεις, εσωτερικές αντιθέσεις και κοινωνικές αντιστάσεις. Αλλά ενοποιείται. Σταθερά και σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Μέσα από τις διαδοχικές συνθήκες του Μαατριχτ, της Λισσαβώνας, της Νίκαιας, υπό την κυριαρχία ενός συνεκτικού νεοφιλελεύθερου κοινωνικού και πολιτικού υποδείγματος. Και γι αυτό, η επίκληση της εν γένει πολιτικής ενοποίησης ως θεραπείας, είναι ένας ιδεολογικός φετιχισμός, στερημένος πολιτικού νοήματος. Η Ευρώπη ενοποιείται υπό την ηγεμονία της ∆εξιάς και με τη σοσιαλδημοκρατία πλήρως υποταγμένη. Και αυτός ο τρόπος ενοποίησης είναι ο καλύτερος στρατολόγος του ευρωσκεπτικισμού. Μπορεί αυτή η πορεία να αντιστραφεί; Όχι με οδηγό το νωθρό ρεαλισμό της συναίνεσης, που κάθε φορά αναβάλει την αντιπαράθεση στο όνομα του δυσμενούς συσχετισμού δυνάμεων. Όχι με την «έξοδο» από το υπαρκτό, ιστορικά διαμορφωμένο πεδίο των διαδικασιών της ενοποίησης. ∆ιότι η αρχιμήδειος αναζήτηση του «τόπου» για την ανατροπή δεν έχει απάντηση. Και διότι η εθνοκρατική αναδίπλωση θα συντρίψει τους «αδύνατους κρίκους».
Η αντιστροφή της πορείας
Η πορεία μπορεί να αντιστραφεί με την πρόκληση μιας αφυπνιστικής πολιτικής έντασης μέσα από την ιδεολογική και προγραμματική αντιπαράθεση Αριστεράς και ∆εξιάς, για την εκ νέου εμπλοκή των λαϊκών δυνάμεων στο εγχείρημα της ενοποίησης. Με τη συστηματική συγκρότηση νέων μορφών διεθνικής δράσης του κόσμου εργασίας. Με η διεκδίκηση ενός πλέγματος δημοκρατικών και αντινεοφιλελεύθερων στόχων
για την ανάπτυξη, την απασχόληση, την ανασυγκρότηση του δημόσιου χώρου και των συλλογικών μορφών της ανθρώπινης συμβίωσης. Το πρωταρχικό όμως είναι η πρόκληση μιας δημοκρατικής ρήξης με το σημερινό, κυρίαρχο Σχέδιο. Η έκφραση ενός λαϊκού, ριζοσπαστικού βέτο στην καταστροφή που συντελείται. Μια πρώτη ρωγμή στο τυρρανικό συνεχές που έχει επιβληθεί. Μια θαρραλέα συνάντηση με το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού, για να συνομιλήσουμε μαζί του, να το απελευθερώσουμε από την ακροδεξιά δημαγωγία και να το αναπροσανατολίσουμε προς τα αριστερά. Όλα αυτά συνιστούν το περιεχόμενο ενός αγωνιστικού ευρωπαϊσμού του σήμερα, που έχει επίγνωση των αντιφάσεων και των αποριών του, αλλά τις αντιμετωπίζει εν κινήσει, μαζί με τις κοινωνικές δυνάμεις που επιθυμεί να εκπροσωπήσει. Όλα αυτά, εν όψει ευρωεκλογών, θα έπρεπε να τεθούν ως προβλήματα σε μιά δημόσια συζήτηση. Και δεν εννοώ την αποσπασματική αρθρογραφία, τα πολεμικά ανακοινωθέντα των κομματικών επιτελείων, ή κάποιες τελετουργικές εκδηλώσεις με ομιλητές αξιωματούχους και τεχνοκράτες που παίζουν τα ευρωπαϊκά στα δάχτυλα. Αναφέρομαι στη δημόσια σύγκρουση ιδεών, στον πολιτικό καβγά για την Ευρώπη, την κρίση, τις εναλλακτικές στρατηγικές για το μέλλον της. Στη συζήτηση ως μαζική πολιτική διαδικασία που επιδιώκει να εμπλέξει τους πολίτες, να τους ακούσει και να τους ενεργοποιήσει. Όσο κι αν ο χαρακτήρας των ευρωεκλογών έχει προεξοφληθεί, ως πρόκριμα των εθνικών εκλογών, όσο κι αν η κοινωνία αναδιπλώνεται στα «δικά» της, αυτή η συζήτηση πρέπει να διεξαχθεί. Και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και συμφέρον και τη δυνατότητα να την προκαλέσει. ∆ιότι, περισσότερο από ποτέ, τα της Ευρώπη είναι και δικά μας. ∆ημήτρης Γιατζόγλου
12
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Οι τρανς άνθρωποι είμαστε εδώ
Συνέντευξη με την Κρίστυ Ταπάντση, υποψήφια δημοτική σύμβουλο με τη Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη
Η Κρίστυ Ταπάντση, γραμματέας του Σωματείου Υποστήριξης ∆ιεμφυλικών Θεσσαλονίκης, είναι υποψήφια δημοτική σύμβουλος με το συνδυασμό Θεσσαλονίκη –Ανοιχτή Πόλη. Πρόκειται για τη μοναδική τρανς υποψηφιότητα, η οποία μάλιστα δεν έχει κάνει επέμβαση επαναπροσδιορισμού και λόγω αυτού δεν αναγνωρίζεται η ταυτότητα φύλου της.
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου
Έχετε ξεκινήσει καμπάνια για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Ποιος ο στόχος σας και τι προβλήματα έχετε εντοπίσει στην καθημερινότητα των διεμφυλικών ατόμων;
Σκοπός της καμπάνιας είναι να πείσουμε την ελληνική πολιτεία και κοινωνία για το κορυφαίο θέμα διεκδίκησης της τρανς κοινότητας που είναι η δυνατότητα αλλαγής των εγγράφων των τρανς ατόμων χωρίς ιατρικές προϋποθέσεις. ∆ιότι η ασυμφωνία των εγγράφων ταυτοποίησης με την εξωτερική εμφάνιση των τρανς ανθρώπων είναι η βασική αιτία που γεννά διακρίσεις για τους/τις τρανς. Καθημερινά ζητήματα, όπως η παραλαβή ενός δέματος από το ταχυδρομείο, το άνοιγμα ενός τραπεζικού λογαριασμού, ή πολύ περισσότερο η υποβολή αίτησης για εργασία μπορεί να αποτελέσει πηγή προβλημάτων και να είναι αιτία αποκλεισμών αν η ταυτότητα φύλου δεν ταιριάζει με το φύλο έτσι όπως αυτό αναφέρεται στην ταυτότητα. Αυτό παραβιάζει το δικαίωμά τους στην ιδιωτική ζωή και συχνά οδηγεί σε διακρίσεις και βία. Κατά συνέπεια, πολλοί τρανς άνθρωποι αποκλείονται από την κοινωνία και την αγορά εργασίας. Αυτό είναι ένα θέμα που αγγίζει τον πυρήνα των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι, και η πολιτεία πρέπει να κινηθεί άμεσα νομοθετώντας. Τι συμβολίζει η υποψηφιότητά σας στο ψηφοδέλτιο της Ανοιχτής Πόλης; Η υποψηφιότητά μου έχει σκοπό δύο πράγματα: αφενός μεν σε συμβολικό επίπεδο να καταδείξει ότι οι τρανς άνθρωποι είμαστε εδώ και διεκδικούμε τη συμπερίληψη και τη συμμετοχή μας σε όλους τους τομείς της δημόσιας σφαίρας, αφετέρου στην προώθηση των τρανς θεμάτων και την κατάργηση των διακρίσεων και στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Πώς ένας δήμος μπορεί έμπρακτα να σταθεί στο πλευρό των διεμφυλικών; Συγκεκριμένα στο δήμο και γενικότερα στην τοπική αυτοδιοίκηση, όπως
έχουμε προτείνει σε σχετικό δελτίο τύπου μας, μπορεί να συνεισφέρει σε μία πληθώρα θεμάτων, όπως: α) κατ’ εφαρμογή του «Καλλικρατικού» νόμου, ουσιαστική ανάπτυξη Γραφείων Ισότητας που όπως επιτάσσει η νομοθεσία για την απαγόρευση των διακρίσεων για λόγους φύλου (3896/2010) πρέπει να εφαρμόζεται και για λόγους ταυτότητας φύλου, β) αναγνώριση της ταυτότητας φύλου σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω σχετικής εγκυκλίου προς όλες τις υπηρεσίες για τον σεβασμό της ταυτότητας φύλου των τρανς προσώπων (προσβασιμότητα στο σωστό γένος που συνάδει με την ταυτότητα φύλου του προσώπου), γ) ανάληψη θετικών πρωτοβουλιών για την άρση του αποκλεισμού στον χώρο της εργασίας μέσω προγραμμάτων για την απασχόληση σε ∆ημοτικό επίπεδο και ιδιαίτερα μέσω της ∆ιεύθυνσης ∆ια Βίου Μάθησης, προγράμματα για την επαγγελματική κατάρτιση, δ) κάλυψη ιατροφαρμακευτικών αναγκών τρανς ανθρώπων μέσω των δημοτικών ιατρείων, και στήριξη αποκλεισμένων τρανς ανθρώπων μέσω τοπικών δομών αλληλεγγύης, ε) ανάληψη πρωτοβουλιών κατά των διακρίσεων, διενέργεια σεμιναρίων σε συνεργασία με λοατ οργανώσεις για τον σεβασμό της ταυτότητας φύλου και δημιουργία κατευθυντήριων γραμμών κατά των διακρίσεων στις τοπικές δημοτικές / περιφερειακές υπηρεσίες που θα συμπεριλαμβάνει και την ταυτότητα φύλου, στ) δημιουργία παρατηρητηρίου κατά του ρατσισμού σε τοπικό επίπεδο, ζ) ενδυνάμωση του θεσμού του Συμπαραστάτη του ∆ημότη με ουσιαστικές πρωτοβουλίες κατά των διακρίσεων, και τέλος, η) Για το θέμα της σεξουαλικής εργασίας, παρ’ ότι η μόνη αρμοδιότητα που έχουν οι αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι η εφαρμογή ενός άθλιου νόμου
«Ήταν κάποτε η επανάσταση»
(2734/99), θεωρούμε ότι τουλάχιστον μέχρι να εξορθολογιστεί το πλαίσιο για τη σεξουαλική εργασία πρέπει να γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και να αποθαρρύνονται από τις δημοτικές αρχές οι μαζικές επιχειρήσεις της αστυνομίας που στιγματίζουν, εξαθλιώνουν επιπλέον τους/τις εργαζομένες/ους του σεξ. Οι τρανς μαθήτριες αντιμετωπίζουν σχολική βία και ρατσισμό. Ποια η στάση της σχολικής κοινότητας. Τι προτείνετε να γίνει για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της τρανσφοβίας; O σχολικός εκφοβισμός και το ακραίο τρανσφοβικό μπούλινγκ είναι ένα πρόβλημα που αναδεικνύει με χαρακτηριστικό τρόπο τον ρατσισμό και τους αποκλεισμούς που αντιμετωπίζουν οι τρανς. Η στάση της σχολικής κοινότητας και κυρίως της πολιτείας είναι η κλασσική: κρύβουμε το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί. Με αφορμή υπόθεση τρανς μαθήτριας που προσέφυγε στον Συνήγορο του Πολίτη, εμείς έχουμε κάνει προτάσεις όπως: α) να υλοποιηθούν άμεσα αντίστοιχες πιλοτικές δράσεις σε σχολεία κατά των διακρίσεων, β) εμπλοκή στη συγκεκριμένη διαδικασία οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε ζητήματα προστασίας των ομάδων στόχου, γ) έκδοση εγκυκλίου προς όλες τις σχολικές μονάδες για την αξία της αποδοχής της διαφορετικότητας και για λόγους ταυτότητας φύλου με την ιδιαίτερη υπενθύμιση και ενθάρρυνση εκπαιδευτικών και μαθητών να ζητούν την οργάνωση προγραμμάτων ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης, δ) να υποστηριχθεί η γρήγορη και αποτελεσματική λειτουργία του Παρατηρητηρίου κατά της Σχολικής Βίας και η ανάπτυξη συνεργιών με την κοινωνία των πολιτών και τις ΛΟΑΤ ομάδες.
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Η
ταινιοθήκη της ΕΡΤ-3, στο αφιέρωμά της «Τιμή στο γαλλικό Μάη», πρόβαλε την περασμένη ∆ευτέρα το κορυφαίο γουέστερν - σπαγγέτι του Σέρτζιο Λεόνε «Ήταν κάποτε η επανάσταση», σε πλήρη αποκαταστημένη κόπια και για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Θα ακολουθήσει στις 5 Μαΐου το απαγορευμένο πολιτικό νουάρ «Ο πόλεμος τελείωσε», σε σενάριο του σημαντικού Ισπανού συγγραφέα Χόρχε Σεμπρούν και πρωταγωνιστές τους Ιβ Μοντάν, Ίνγκριντ Τούλιν, Ζενεβιέβ Μπιζόλντ, τιμώντας παράλληλα και τη μνήμη του πρόσφατα θανόντος Γάλλου δημιουργού Αλέν Ρενέ. Τέλος στις 17 Μαΐου, παραμονή εκλογών, θα προβληθεί το πολιτικό γουέστερν - σπαγγέτι του Σέρτζιο Κορμπούτσι «Κομπανιέρος» με την εκπληκτική μουσική του Ένιο Μορικόνε και πρωταγωνιστές τους Φράνκο Νέρο, Τόμας Μίλιαν, Φερνάντο Ρέι και Τζακ Πάλανς. Οι απολυμένοι-εργαζόμενοι της
ΕΡΤ3, μέσα από τον πολύμορφο αγώνα τους, που συνεχίζουν με αντοχή και διάρκεια, μας δίνουν ένα παράδειγμα ριζοσπαστισμού, το οποίο αντικατοπτρίζεται και στις επιλογές των ταινιών που προβάλει η ταινιοθήκη. Αναφορά, λοιπόν, στο γαλλικό Μάη, στην επανάσταση που μπορεί να απέτυχε να οδηγήσει «τη φαντασία στην εξουσία», άλλωστε το έδαφος της εξουσίας είναι το πιο άγονο για την φαντασία, παραμένει όμως ένα ορόσημο για τα κινήματα που παλεύουν για μια νέα επαναστατική προοπτική. «Η επανάσταση δεν είναι κοινωνικό δείπνο», αναφέρει εισαγωγικά η ταινία του Σέρτζιο Λεόνε. Στη συνέχεια μάς μεταφέρει στην επαναστατική περίοδο του Μεξικού σε συνάρτηση με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του IRA στην Ιρλανδία. Κοινός παρονομαστής σ’ αυτές τις δυο επαναστάσεις, η βία. Η επαναστατική βία ως ιστορικός καταλύτης, ως κάθαρση προσωπική και κοινωνική, ως φορέας καταστροφής του παλιού και
επιτακτικό αίτημα για το καινούριο. Ο πρωταγωνιστής Τζέιμς Κόμπερν, ο ιρλανδός Σον που κουβαλά από την πατρίδα του τις βαθιές προσωπικές του πληγές, μπαίνει στην φωτιά της μεξικάνικης επανάστασης με την εξειδίκευσή του στα εκρηκτικά και με την μετάβασή του σε ένα δεύτερο επίπεδο επαναστατικής συνειδητότητας. Αφήνοντας στο δρόμο, μισοτελειωμένο, το βιβλίο του Μπακούνιν δημιουργεί τις συνθήκες μετατροπής του λούμπεν προλεταριάτου σε δρων επαναστατικό υποκείμενο. Και σε μια οριακή στιγμή εξομολόγησης, κορυφαία ιδεολογική συμβολή της ταινίας, ο Σον καταλήγει: «Όταν ξεκίνησα να χρησιμοποιώ τα εκρηκτικά, πίστευα σε
πολλές ιδέες. Τώρα, πιστεύω μόνο στα εκρηκτικά». Η ταινία γυρίστηκε το 1971 στην Ιταλία των «Ερυθρών Ταξιαρχιών», όταν η επαναστατική βία είχε αποδοχή και πρόσβαση σε ευρύτατα λαϊκά στρώματα και δεν είχε ταυτιστεί με το αρνητικό φορτίο της έννοιας τρομοκρατία. Μια αντισυστημική ταινία που αναδεικνύει το επαναστατικό αίτημα, την αναγκαιότητα της επαναστατικής βίας που θα γκρεμίσει την εξουσία αλλά και τα αναπάντητα ερωτήματα του «μετά», της οικοδόμησης του καινούριου στα ερείπια του παλιού. «Ήταν κάποτε η επανάσταση», αλλά τουλάχιστον υπήρξε, ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει. Αυτό μπορούμε να πούμε και για τον γαλλικό Μάη του ’68 αλλά και για κάθε επαναστατική καμπή της ανθρώπινης ιστορίας. Ο παρατατικός χρόνος του τίτλου, αυτό το μελαγχολικό «ήταν», υποδηλώνει την δυσκολία αλλά και την αναγκαιότητα η επανάσταση να περάσει χρονικά στο παρόν. Αν κάνουμε μια προβολή στην σημερινή εποχή, παρά τον ελπιδοφόρο άνεμο της αριστερής διακυβέρνησης που πνέει στην Ελλάδα, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το επαναστατικό πρόταγμα. Γιατί μια αριστερή κυβέρνηση που θέλει να εκπληρώσει τον ρόλο της οφείλει να είναι επαναστατική… Ο δικηγόρος του διαβόλου
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Στόχος μας, η ελάφρυνση των ανθρώπων που πλήττονται
“
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ (ΥΠ. ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ)
Ποιες είναι οι προτεραιότητες της δημοτικής κίνησής σας; Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης παραμένει κεντρικό σημείο αναφοράς για εμάς και την παράταξή μας. Απαραίτητη βάση αυτής της πολιτικής είναι ή ενίσχυση των κοινωνικών δομών του ∆ήμου και η στήριξη των αλληλέγγυων εθελοντικών δομών της κοινωνίας. Το σύνθημα «κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα, κανένας πλειστηριασμός κατοικίας», χρειάζεται να γίνει πράξη από μια δημοτική αρχή που βρίσκεται δίπλα στον δημότη. Η κρίση επίσης, επιβάρυνε σημαντικά τις προσφερόμενες υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Επομένως, η ουσιαστική αντίσταση στην εντεινόμενη υποβάθμιση της δημόσιας υγείας είναι επίσης ένα σημαντικό βήμα. Για να συμβάλλουμε στην ελάφρυνση των ανθρώπων που πλήττονται από τις μνημονιακές πολιτικές απαιτείται η δραστική μείωση δημοτικών τελών και τροφείων των παιδικών σταθμών, η διεκδίκηση και αξιοποίηση κονδυλίων και προγραμμάτων, η ανακούφιση ανέργων, έμπορων και επαγγελματοβιοτεχνών. Παράλληλα, με τη βοήθεια της κοινωνίας απαιτείται να πούμε ένα STOP στην ανέγερση Mall στον Κηφισό, που θα καταστρέψει όλα τα μαγαζιά της πόλης και τη διαφάνεια και δημοκρατικός έλεγχος σε όλες τις λειτουργιές του ∆ήμου. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δήμος Περιστερίου, ένας κατεξοχήν λαϊκός δήμος της Β΄ Αθήνας; Η εγκατάλειψη της περιφέρειας του δήμου και ιδίως όλων των συνοικιών της
“
Μετά από δώδεκα χρόνια απραξίας και παρακμής, η παράσταση τελείωσε και ο λαός του Περιστερίου θα στείλει στο δήμο ανθρώπους αγωνιστές.
πόλης και τα έργα βιτρίνας από τη σημερινή δημοτική αρχή στο Κέντρο, γύρω από τους σταθμούς Μετρό, που «πουλάει» στους δημότες ότι κατασκεύασε η ιδία, δεν συμβάλλει στην προσπάθεια ισόρροπης ανάπτυξής της. Απέναντι στην εγκατάλειψη και στη σημερινή οικονομική συγκυρία προκρίνουμε ήπιες παρεμβάσεις στις γειτονιές χαμηλού κόστους, με σεβασμό στο περιβάλλον που θα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των δημοτών. ∆εσμευόμαστε για την απελευθέρωση του δημοτικού άλσους από μη συμβατές χρήσεις, όπως οι υποδομές καθαριότητας, το Εκθεσιακό Κέντρο, καθώς και για την υπεράσπιση του Ποικίλου Όρους από τους καταπατητές με αποκατάσταση του φυσικού του περιβάλλοντος. Ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαχείριση των απορριμμάτων της πόλης, μακριά από ιδιωτικά συμφέροντα και ταυτόχρονα, προώθηση πολιτικών ανακύκλωσης
Από πολλούς θεωρείται ο νυν δήμαρχος ότι είναι επιτυχημένος. Τι έχετε να πείτε; Επιτυχημένος δεν θεωρείται ένας δήμαρχος που ξημεροβραδιάζεται στα τηλεοπτικά κανάλια, πουλώντας...φιλανθρωπία, χωρίς θέσεις και σχέδιο για την πόλη, ούτε κάποιος που χαιρετίζει όλο τον κόσμο στο δρόμο και παρευρίσκεται απρόσκλητος σε διάφορα κοινωνικά γεγονότα. Αυτό μπορεί να πείθει αρκετούς, αλλά δεν είναι η λαϊκή συμμετοχή που εμείς επιδιώκουμε. Άλλο πρέπει να είναι το έργο της δημοτικής αρχής και δεν κρίνεται από τέτοιου είδους συμπεριφορές και χαρακτηριστικά. Να δεχτούμε αν θέλετε ότι έχει βελτιωθεί σε ένα βαθμό η καθαριότητα τα δώδεκα τελευταία χρόνια που είναι διοίκηση στο δήμο, τι έχει κάνει όμως για την βελτίωση και την ανάπτυξη της ανακύκλωσης, τι κάνει εναντία στα σχεδία για ιδιωτικοποίηση
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ (ΥΠ. ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΜΗΛΟΥ)
της. Ανακατασκευάζει συνεχώς και καλλωπίζει διαφορές πλατείες και χώρους με χρήματα του ΕΣΠΑ, αλλά το πράσινο στο Περιστέρι παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, το δε κλάδεμα των δένδρων έχει περιέλθει ήδη σε ιδιωτικά χεριά. Να δεχτούμε ότι έκανε στα δώδεκα χρόνια κάποιους παιδικούς σταθμούς, οι όποιοι όμως δεν έχουν προσωπικό για να λειτουργήσουν και έχουν ακριβά τροφεία. Έκλεισαν σχεδόν όλες οι μονάδες υγείας στο Περιστέρι, ο κόσμος υποφέρει, δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί σημερινός δήμαρχος είναι απών και ο δήμαρχος χαριεντίζεται με τον Άδωνη. Το Γκαράζ, ο «σπαστήρας», το Εκθεσιακό κέντρο παραμένουν στη θέση τους. Αναπτυξιακό σχέδιο για την πόλη δεν υπάρχει, υπάρχει μόνο διαχείριση και εκμετάλλευση συνάμα 5νταμηνων προγραμμάτων ανεργίας μέσω ΜΚΟ. Είναι ένας δήμαρχος που τα έχει καλά με την εξουσία, τους βολεύει και στηρίζεται αδρά από τη Νέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου. Υλοποιεί όλες τις μνημονιακες επιταγές (Καλλικράτη, απολύσεις φυλάκων στα σχολεία, δημοτική αστυνομία) και ανέχεται χωρίς καμιά αντίδραση όσα συμβαίνουν σε βάρος της κοινωνίας. Κάθε βράδυ βεβαία στα κανάλια της διαπλοκής μας πλασάρει ότι είναι αντιμνημονιακός, ανεξάρτητος και επιτυχημένος. Μετά από δώδεκα χρόνια απραξίας και παρακμής, η παράσταση τελείωσε και ο λαός του Περιστερίου θα στείλει στο δήμο ανθρώπους αγωνιστές, προοδευτικούς, με σχέδιο, όραμα και διάθεση προσφοράς για την πόλη.
Θέλουμε να προστατεύσουμε το νησί Θα μετατρέψουμε το νερό σε δημόσιο αγαθό, καθώς είμαστε ο μοναδικός δήμος στον οποίο η παραγωγή νερού βρίσκεται στα χέρια ιδιώτη.
Ποιοι είναι βασικοί στόχοι της παράταξής σας, σε περίπτωση που κερδίσετε το δήμο; Θέλουμε να προστατεύσουμε το νησί από τις μεγάλες εταιρείες του τουρισμού και της εξόρυξης που θέλουν να χτίσουν μεγάλα ολοκληρωμένα τουριστικά συγκροτήματα ή να ανοίξουν νέα ορυχεία, ακόμη και χρυσού, στην μεγάλη περιοχή natura στη δυτική Μήλο. Θέλουμε, επίσης, να προστατεύσουμε το νησί από το ελληνικό δημόσιο που επιδιώκει, σε συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις, να εγκαταστήσει εκατό περίπου ανεμογεννήτριες και μεγάλο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία. Με τη Ριζοσπαστική Συσπείρωση για τη Μήλο προτείνουμε την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που θα βασίζεται, από τη μια, στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού και, από την άλλη, στην αναβάθμιση της ποιότητας του υπάρχοντος τουρισμού. Προτείνουμε, επίσης, την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής που είναι σήμερα παραμελημένη. Προτείνουμε για κάθε ξεχωριστό προϊόν (π.χ. το τυρί ή το λάδι) να υπάρχει καθετοποίηση, να αναπτύξουμε όλες τις φάσεις παραγωγής από την πρώτη ύλη μέχρι το τελικό προϊόν με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές σε κάθε φάση. Θέλουμε επίσης να συνδέσουμε τη νέα αγροτική παραγωγή με τον τουρισμό. Τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία του νησιού μπορούν να γίνουν τα προνομιακά σημεία πώλησης των αγροτικών προϊόντων, όχι με την
ετικέτα του παραγωγού όμως αλλά του νησιού. Για την προστασία του περιβάλλοντος προτείνουμε μια προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή, ένα πραγματικό χωροταξικό σχέδιο και την διατήρηση της περιοχής natura ώστε να μπορεί να γίνει πρότυπη οικοτουριστική περιοχή, με μονοπάτια, κέντρο υποδοχής επισκεπτών με πολυμέσα, ξεναγούς, παρατηρητήρια, εξοπλισμό πεζοπορίας και άλλα. Για την κοινωνική ισότητα και την αλληλεγγύη, φεύγουμε από τη οικονομική λογική και πάμε σε μια λογική δημόσιων αγαθών. Θέλουμε υποδομές υγείας (Κέντρο Υγείας, ΙΚΑ κλπ) και αντίστοιχο ιατρικό προσωπικό έτσι ώστε κανένας άνθρωπος επάνω στη Μήλο, ανεξάρτητα από εθνικότητα, χρώμα και φύλο να μην είναι εκτεθειμένος στην αρρώστια. Τέλος, θα μετατρέψουμε το νερό σε δημόσιο αγαθό (είμαστε ο μοναδικός δήμος στον οποίο η παραγωγή νερού βρίσκεται στα χέρια ιδιώτη) το οποίο θα παράγεται και θα διανέμεται από το δήμο σε τιμή κόστους ώστε να μπορεί η τιμή του να είναι προσιτή σε όλους. Πληροφορηθήκαμε ότι ο δήμος Μήλου χρεώθηκε σημαντικά κατά τα τελευταία έτη. Επομένως, με ποιους πόρους σκοπεύετε να υλοποιήσετε το πρόγραμμά σας. Οι πόροι θα προέλθουν από περιστολή της σπατάλης, από συλλογή των τελών που δεν αποδίδονται, από αύξηση της συμβολής των ορυχείων και του τουρισμού στα έσοδα του δήμου, από αποτελεσματικότερη δια-
13
χείριση των πόρων και ορθολογική ανακατανομή τους, από κατάργηση μη παραγωγικών δαπανών, από τον εξορθολογισμό των διαδικασιών και την επακόλουθη αύξηση της παραγωγικότητας, από κοινοτικούς πόρους που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτοι, από συμπίεση των τιμών των προμηθευτών όταν είναι φουσκωμένες, από την καλύτερη χρήση των παγίων στοιχείων του δήμου που παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Επίσης, θα εξετάσουμε σοβαρά και τεκμηριωμένα τη δυνατότητα να συγκρατηθεί στη Μήλο ένα μέρος της αποταμίευσης του νησιού. Με τους άλλους υποψήφιους τι γίνεται; Υποστηρίζονται από κόμματα; Τι εκπροσωπούν; Εκτιμάμε ότι θα ανοίξουν τις πόρτες στις μεγάλες εταιρείες, είτε για την κατασκευή μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων, είτε για ορυχεία, είτε για μεγάλες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ξεπερνούν την φέρουσα ικανότητα του νησιού. Ο νεοδημοκράτης λαϊκιστής δήμαρχος θα το κάνει υπόγεια, ενώ ταυτοχρόνως θα μπαίνει μπροστάρης στις αντιστάσεις για να τις εξουδετερώσει, όπως το έχει κάνει μέχρι σήμερα, ενώ η άλλη υποψήφια που στηρίζεται από το αμετανόητο ΠΑΣΟΚ και τα συμφέροντα των εταιρειών εξόρυξης θα το κάνει ως απόλυτος κυρίαρχος του νησιού κάνοντας χρήση της δεσπόζουσας θέσης των ορυχείων στην οικονομία του νησιού. Οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε εμάς και εκείνους είναι δύο. Η μία αναφέρεται στα δημόσια αγαθά που εκείνοι θέλουν να παραδώσουν στους ιδιώτες ενώ εμείς θέλουμε να τα βάλουμε στο κέντρο μιας πολιτικής για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών. Η άλλη διαχωριστική γραμμή αναφέρεται στον τύπο της οικονομικής ανάπτυξης, που ο δικός τους είναι καταστροφικός για το περιβάλλον (ορυχεία, μεγάλα ολοκληρωμένα τουριστικά συγκροτήματα, μεγάλες μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) ενώ εμείς επιδιώκουμε την περιβαλλοντικά ήπια ανάπτυξη μέσα σε συνεργατικές, συνεταιριστικές και αλληλέγγυες σχέσεις.
14
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Πολίτες για τα νησιά μας ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣ (ΥΠ. ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΝΑΞΟΥ)
“
Χρειαζόμαστε ένα νέο Σύνταγμα των πολιτών και όχι των επαγγελματιών πολιτικών, ένα Σύνταγμα που δεν θα προβλέπει απλώς θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, αλλά το ίδιο θα αποτελεί εφαρμοσμένη άσκησή της.
Ε
μείς, δημότες του νέου δήμου, άνθρωποι πολιτικά δραστηριοποιημένοι στον χώρο των κοινωνικών κινημάτων, της οικολογίας, του πολιτισμού, ενεργοί πολίτες της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων, προβληματισμένοι νέοι και φοιτητές, δεν συναντηθήκαμε σήμερα συγκυριακά για να προωθήσουμε ένα ακόμα ψηφοδέλτιο στις δημοτικές εκλογές. Μας ενώνει η αγωνία για το παρόν και το μέλλον και βασικά η πεποίθηση ότι η κατάσταση στο νέο δήμο μας αύριο, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι όμοια με τη σημερινή των δήμων Νάξου και ∆ρυμαλίας. Συντονίζοντας τη δράση μας, παίρνουμε την πρωτοβουλία της συγκρότησης της Εναλλακτικής ∆ημοτικής Κίνησης, “ΠΟΛΙΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ”. Πρωταρχικός μας όρος είναι η Κίνηση να μην έχει προσωποκεντρική μορφή, να μην έχει δεσμεύσεις (κομματικές, συντεχνιακές, οικονομικές, τοπικιστικές), να είναι κίνηση ισότιμων ενεργών δημοτών που θα αποφασίσουν μέσα από ανοικτές δημοκρατικές διαδικασίες ποιος θα τους εκπροσωπεί στην κοινωνία και στους θεσμούς. Η κίνηση “ΠΟΛΙΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ” είναι μια αδέσμευτη, πολυφωνική, αγωνιστική συλλογικότητα, που στοχεύει στην ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών και την δημιουργική πολιτική παρέμβαση στα δημοτικά
δρώμενα όχι απαραίτητα μέσα από την εκλογική διαδικασία. Είναι ένα εγχείρημα με συνέχεια, που η δυναμική του δεν θα εξαντληθεί στις δημοτικές εκλογές, αλλά θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και μετά. Καθημερινά παρακολουθούμε τις συναλλαγές, τις πιέσεις από κυβερνητικά και εξωθεσμικά κέντρα με σκοπό να μας επιβάλλουν την ίδια αποτυχημένη πολιτική και τους εκπροσώπους τους, που μας διοίκησαν τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας τη Νάξο στη δραματική κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Να εφαρμόσουν την ανεπαρκή χρεωκοπημένη πολιτική του ∆ήμου Νάξου, να επιβάλλουν μέσα από τον Καλλικράτη το πρόγραμμα σταθερότητας (μνημόνιο) στην κοινωνία και στην επικράτεια του νέου δήμου. Βασικός μας στόχος είναι ν’ ανοίξουμε νέους δρόμους πραγματικής προόδου για τα νησιά μας προς όφελος όλων των δημοτών και να κόψουμε το δρόμο στους εκπροσώπους του δικομματισμού που σκοπεύουν να οδηγήσουν το δήμο μας σε μια ακόμη καταστροφική τετραετία. Η κίνηση “ΠΟΛΙΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ” θα παλέψει για ένα ∆ήμο: - που αφήνει «χώρο» στους πολίτες του, που συναντάται με τις πρωτοβουλίες και τα κινήματά τους, ένα δήμο δημοκρατικό που δεσμεύεται από τις αποφάσεις των λαϊκών συνελεύσεων. - που προστατεύει και αξιοποιεί τον κοινό πλούτο, που στέκεται δίπλα σε όλες τις παραγωγικές ομάδες, όλους τους εργαζόμενους και τους μετανάστες για την ισόρροπη ανάπτυξη του τόπου. - Οραματιζόμαστε ένα ∆ήμο που σχεδιάζει το μέλλον με γνώμονα τις κοινές ανάγκες, τις αρχές και τις αξίες των δημοτών. - Που θα υπερασπίζεται τους δημόσιους (ελεύθερους) χώρους, που στοχεύει στην ανθρώπινη διαβίωση σε αρμονική σχέση με το περιβάλλον, στην πόλη, στα χωριά και τα νησιά. - Προτείνουμε ένα εναλλακτικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται στον τοπικό τρόπο ζωής και παραγωγικής δραστηριότητας, στις ιδιαιτερότητες, στις τοπικές δυνατότητες, που σέβεται το εύθραυστο περιβάλλον και τα οικοσυστήματα. - ∆ιεκδικούμε ένα ∆ήμο που θα δώσει άμεσα δυνατότητες ανάπτυξης στις αποκλεισμένες ορεινές και μικρονησιωτικές κοινωνίες, που θα δημιουργήσει τις αναγκαίες συνθήκες παραμονής των κατοίκων στο τόπο τους. - Ένα ∆ήμο που θα εκφράζει την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα του χώρου μας, θα υπερασπίζεται δημιουργικά την πολιτιστική φυσιογνωμία κάθε χωριού και νησιού, θα ενισχύει και θα προάγει κάθε άξια τοπική πολιτιστική δράση ατόμων και συλλόγων. - Ένα ∆ήμο που θα παλεύει τις καταστροφικές συνέπειες του Καλλικράτη, την περικοπή των κοινωνικών δαπανών και των οικονομικών πόρων, την υποβάθμιση και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών, τις απολύσεις, τον εκτοπισμό των δημοτών από τα κέντρα λήψης αποφάσεων, τον ασφυκτικό έλεγχο της κεντρικής εξουσίας.
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Έχετε δηλώσει πως θέλετε να δημιουργήσετε μια «μεγάλη κοινωνική συμμαχία των ανθρώπων«. Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό και με ποιο σκοπό; Εμείς λέμε ότι τις μνημονιακές πολιτικές θα τις ανατρέψουμε μαζί με μια μεγάλη συμμαχία των «χωρίς» δουλειά, γιατρό και φροντίδα υγείας στο νησί τους, πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά, ελπίδα, καράβι προς και από τον τόπο τους, μέλλον για τα παιδιά τους. Το λέμε αυτό στους ανθρώπους που συναντάμε γιατί θέλουμε να χτυπήσουμε τη λογική της ανάθεσης που έβγαλε στο πολιτικό περιθώριο την κοινωνία. Επίσης πιστεύουμε ακράδαντα ότι μόνο μια συμμαχία με τις κοινωνικές συλλογικότητες, τα δίκτυα αλληλεγγύης, τα νέα κινήματα που εμφανίστηκαν τα χρόνια της κρίσης, τους επιστήμονες, τους νέους, τους άνεργους και τους πραγματικούς παραγωγικούς φορείς, τους συνεταιρισμούς και τους αγροτικούς συλλόγους, μπορούμε να σχεδιάσουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση των νησιών μας. Αυτή η συμμαχία αν-
Είστε ο μακροβιότερος δήμαρχος, ποιο έργο πιστεύετε ότι έχετε να επιδείξετε στους Λειψούς; Πρόκειται για μία γκάμα έργων που τα διέκρινε μια φιλοσοφία, που ανέφερα στους συμπατριώτες μου στην πρώτη ομιλία μου το ’86, και τους είπα πως η κυρίαρχη πολιτική αντίθεση στην Ελλάδα είναι το αθηναϊκό κράτος με την ελληνική περιφέρεια. Προσπάθησα να μην έχουμε τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Αν ο τουρισμός θεωρείται το συγκριτικό πλεονέκτημα των νησιών, πρέπει να στηριχθεί πάνω στη ντόπια παραγωγή και οικονομία, δεν θα εισάγουμε προϊόντα και θα εξάγουμε υπηρεσίες. Ο στόχος και ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι να οικοδομήσουμε κοινωνίες 365 ημερών και όχι δύο και τριών μηνών. Σε αυτήν τη λογική, πρώτον, προσπαθήσαμε να συγκρατήσουμε τον κόσμο στο νησί. Ο πληθυσμός διπλασιάστηκε αναπτύσσοντας τα σχολεία. Έχουμε ολοήμερο σχολείο, πριν θεσμοθετηθεί από το υπουργείο Παιδείας. Συστήθηκε εταιρεία προώθησης τοπικών προϊόντων από τα παιδιά του Λυκείου, για να συνδεθεί η γνώση με την παραγωγή. Έχουμε σύστημα διαχείρισης των υγρών αποβλήτων από το 91’, όπως και στερεών αποβλήτων, με κάθε σπίτι να τα ξεχωρίζει σε πέντε είδη, τα οποία συλλέγει ο δήμος σε συνεργασία με τις δημόσιες εταιρείες ανακύκλωσης. Φέραμε τα αμπέλια στην επιφάνεια, το κρασί, τα τυροκομικά και τα αγροτικά προϊόντα. Πώς εννοείτε ακριβώς ότι η κυρίαρχη πολιτική αντίθεση είναι αυτή του αθηναϊκού κράτους με την περιφέρεια; Μια πόλη κυβερνά όλη την ελληνική επικράτεια, ενώ έχουμε ανάγκη από περιφερειακή συγκρότηση και δομές για να προωθήσουμε τις παραγωγικές, πολιτικές και πολιτιστικές δυνάμεις της. Τα πρώτα μέτρα που αποδομήθηκαν με τα μνημόνια είναι τα ελάχιστα μέτρα νησιωτικότητας, που είχαν παρθεί. Θεωρούν τα νησιά σαν παραθεριστικές κατοικίες της πρωτεύουσας. Αυτό σημαίνει υποβάθμιση
15
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Αρχίζοντας από αυτή την Κυριακή, η “Εποχή” φιλοξενεί, μέχρι και την ημέρα των ευρωεκλογών, συνεντεύξεις και άρθρα υποψήφιων ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, διαβάστε συνεντεύξεις των Νίκου Χουντή, ∆ημήτρη Παπαδημούλη και Ράνιας Σβίγκου και άρθρα των Νίκου Ξυδάκη, Μαρίας Καραμεσίνη και Γιώργου Κατρούγκαλου. Την επόμενη Κυριακή διαβάστε, μεταξύ άλλων, συνέντευξη με την Κωνσταντίνα Κούνεβα
Η αγανάκτηση να αποτυπωθεί στην κάλπη ΝΙΚΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ
“
Η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη, αποτέλεσμα και των Μνημονιακών πολιτικών που επιβλήθηκαν και επιβάλλονται σε ολόκληρη την Ευρώπη, αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ότι ο νεοφιλελευθερι σμός έχει ως πρωταρχικό στόχο την αναπαραγωγή των κερδών και της εξουσίας των ισχυρών και την εξαθλίωση και την ταπείνωση των αδυνάτων.
Ποιες είναι οι πρώτες σου εκτιμήσεις από την προεκλογική καμπάνια; Έχουμε μπει στην προεκλογική μάχη γνωρίζοντας ότι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, οι εναλλακτικές του προτάσεις, έχουν την αποδοχή ευρύτατων κοινωνικών δυνάμεων, οι οποίες μέσα από την εμπειρία, από αυτό που βιώνουν, αντιλαμβάνονται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ελπίδα να αλλάξει τη ζωή τους. Το ψηφοδέλτιό μας και ο απολογισμός της δράσης μας ενισχύουν την αισιοδοξία μας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι και στις ευρωεκλογές η πολιτική επιλογή των πολιτών. Η Αριστερά στην Ευρώπη πλέον, είναι μια υπολογίσιμη δύναμη, μπορεί να παίξει έναν αποφασιστικό ρόλο; Ποιες είναι οι σύμμαχες δυνάμεις; Η Ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από τη συμμετοχή μας στην ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα της GUE/NGL, έδωσαν φωνή στους λαούς της Ευρώπης που πλήττονται από την οικονομική κρίση, ένωσαν την πολιτική τους δράση με τους μεγαλειώδους αγώνες των συνδικάτων, των αγανακτισμένων και των κινημάτων, υπερασπίστηκαν τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Σε αυτή τη μάχη της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, οι σύμμαχοι ήταν οι αγωνιζόμενοι ευρωπαϊκοί λαοί, τα συνδικάτα και τα κοινωνικά κινήματα, η νεολαία, οι επισφαλώς εργαζόμενοι και τα εκατομμύρια ανέργων. Στη νέα θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Αριστερά θα βγεί πιο ενισχυμένη πολιτικά, αφού τόσο η κοινοβουλευτική της ομάδα θα έχει σχεδόν διπλασιάσει τη δύναμή της, όσο και τα εκλογικά αποτελέσματα σε μια σειρά από χώρες, θα αποτελέσουν παράγοντες για γενικότερες πολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις. Αγωνιζόμαστε η διαμαρτυρία και η αγανάκτηση των ευρωπαίων πολιτών, από τις ακολουθούμενες πολιτικές, να αποτυπωθεί υπέρ των δυνάμεων της Αριστε-
ράς. Και με την ενισχυμένη δύναμή της, ευελπιστώ ότι θα καταφέρει να βάλει ένα φρένο στη νεοφιλελεύθερη πλειοψηφία ∆εξιά-Φιλελεύθερων-Σοσιαλιστών, που ευθύνεται για τη ?συνταγματοποίηση? των Μνημονίων και των πολιτικών της λιτότητας για όλες τις χώρες της Ευρώπης. Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να είναι υποψήφιος πρόεδρος της ΕΕ έχει ερμηνευθεί ως μια πολιτική επιλογή της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, στο σχέδιό της να συγκρουστεί με τον άξονα Βερολίνου Βρυξελλών Φρανκφούρτης, να ανατραπεί η λιτότητα κτλ. Να κάνει, επίσης, ένα βήμα η συγκρότηση της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ισχύει αυτό; Η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού που προδιαγράφεται στην Ελλάδα με την πολιτική ήττα των μνημονιακών, νεοφιλελεύθερων δυνάμεων, αποτελεί το καλύτερο αγωνιστικό μήνυμα ανατροπής για την Ευρώπη. Αυτό προσπαθεί να σηματοδοτήσει και η τιμητική πρόταση που έκανε το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, για την υποψηφιότητά του για τη θέση του Προέδρου της Κομισιόν. Ήδη, το κλίμα που διαμορφώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη με την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, είναι ελπιδοφόρο για το μέλλον της Αριστεράς και προωθητικό της προσπάθειας που κάνουμε για ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας και του αγώνα, για μια Ελλάδα χωρίς Μνημόνια, για μια Ευρώπη της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας. Μπορούμε να κωδικοποιήσουμε, κάπως, την πραγματικότητα αυτή τη στιγμή στην ΕΕ, τι διακινδυνεύεται και ποια είναι η δική μας πρόταση; Η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη, αποτέλεσμα και των Μνημονιακών πολιτικών που επιβλήθηκαν και επιβάλλονται σε ολόκληρη την Ευρώπη, αποδεικνύει με τον καλύ-
τερο τρόπο ότι ο νεοφιλελευθερισμός έχει ως πρωταρχικό στόχο την αναπαραγωγή των κερδών και της εξουσίας των ισχυρών και την εξαθλίωση και την ταπείνωση των αδυνάτων. Οι ευρωπαϊκές ελίτ, αντί να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους, προσπάθησαν να φορτώσουν μονομερώς το βάρος στους εργαζόμενους. Ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο το ασφυκτικό, αντιδημοκρατικό, αντικοινωνικό και αντιαναπτυξιακό πλαίσιο της ΟΝΕ και του παράλογου Συμφώνου Σταθερότητας, πλήττοντας, με ακόμα πιο σκληρούς όρους, τα συμφέροντα των ευρωπαίων εργαζομένων, των ευρωπαίων ανέργων. Χρησιμοποιώντας το δημόσιο χρέος των κρατών μελών, η Ευρωπαϊκή Ένωση απειλεί λαούς και κυβερνήσεις να υποταχθούν στις διαταγές των γραφειοκρατών των Βρυξελλών και της κυβέρνησης της κ. Μέρκελ. Οι ευρωπαϊκοί λαοί και η Αριστερά δεν αποδέχονται την Ευρωπαϊκή Ένωση της λιτότητας, του αυταρχισμού και των συμφερόντων. Αγωνίζονται για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, για την πλήρη πολιτική ήττα των μνημονιακών δυνάμεων σε Ελλάδα και Ευρώπη. Παρακολουθούμε τη σύγκρουση ΕΕ και Ρωσίας με επίκεντρο την Ουκρανία. Πώς κρίνεις τις θέσεις και τις ενέργειες των δυο πλευρών; Στην περίπτωση της Ουκρανίας η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδείχτηκε αποσταθεροποιητική για την ήπειρό μας. Ευρωατλαντικές δυνάμεις προσπαθούν να αναστηλώσουν, ξανά, τείχη και διαχωριστικές γραμμές, μέσα στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία θα αποδειχτούν μια μεγάλη παγίδα για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών της Ευρώπης. Στη θητεία σου έφερες, με τις παρεμβάσεις σου, πολύ συχνά σε δύσκολη θέση τους Επιτρόπους και τους Έλληνες Υπουργούς. Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έχει μόνο έναν. Πως πρέπει να κινηθούμε; Στην προηγούμενη κοινοβουλευτική θητεία ο ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με τους συντρόφους της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL), καταφέραμε να αναδείξουμε σημαντικά θέματα για την εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική, για τα κρυφά σχέδια της κυβέρνησης και της τρόικα, για τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, για τις ευθύνες απέναντι σε σκάνδαλα διαφθοράς, για τις οικονομικές και περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες των ελληνικών αρχών και πολλά άλλα. Στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ευρωομάδα της Αριστεράς, ενισχυμένοι πολιτικά και αριθμητικά, θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για την υπεράσπιση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, θα συνεχίσουν να αγωνίζονται, μαζί με τους ευρωπαϊκούς λαούς, ενάντια σε μια Ευρώπη του αυταρχισμού και της λιτότητας. •
16 ΡΑΝΙΑ ΣΒΙΓΚΟΥ
“
∆εν υπάρχει ανασυγκρότηση χωρίς τους νέους Τα γεμάτα θέατρα και οι γεμάτες πλατείες στις περιοδείες του ΣΥΡΙΖΑ ανά την Ευρώπη, μας κάνουν αισιόδοξους και αισιόδοξες ότι οι εκλογές αυτές θα έχουν ως αποτέλεσμα μια νέα άνοιξη των ευρωπαϊκών λαών.
Το κεντρικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ λέει: «η υπομονή μας εξαντλήθηκε». Τι σηματοδοτεί για τις εκλογές το συγκεκριμένο σύνθημα; Ότι δεν θα ανεχτούμε άλλο την κατάσταση στην οποία μας έχουν φέρει. Να αναγκαζόμαστε να ζούμε ακόμα με τους γονείς μας, άλλοι να παρακαλάνε για μια κακοπληρωμένη 4μηνη σύμβαση των 300 ευρώ και άλλοι να φεύγουν στο εξωτερικό -για να βρουν μια καλύτερη τύχη. Το σύνθημα, όμως, συμπληρώνεται και από το γεγονός ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές σηματοδοτεί την ανατροπή και την ελπίδα. Ανατροπή των μνημονίων της εξαθλίωσης και της ισοπέδωσης της δημοκρατίας και, ταυτόχρονα, ελπίδα ότι μαζί θα διαμορφώσουμε από την επόμενη μέρα της κυβέρνησης της αριστεράς ένα διαφορετικό μέλλον. Με στήριξη των δημόσιων αγαθών και του κοινωνικού κράτους, προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, ενίσχυση της πολιτιστικής δημιουργίας και των νεανικών πρωτοβουλιών, κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη. Για ποιο λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δώσει δημοψηφισματικό χαρακτήρα στις ευρωεκλογές; Εκ των πραγμάτων, αυτές οι ευρωεκλογές κρίνουν το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης. Ο “δημοψηφισματικός” τους χαρακτήρας προκύπτει από το ότι μπαίνει επιτακτικά το δίλημμα πως θέλουμε να είναι οι ζωές μας είναι από εδώ και πέρα. Από τη μια πλευρά βρίσκεται η “επιλογή” της συνέχισης του μνημονίου, που θα έχει ακόμα χειρότερα αποτελέσματα και από την άλλη, βρίσκεται η επιλογή να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας. Οι δρόμοι που μας ανοίγονται επομένως είναι δύο και συμπυκνώνονται στο δίλημμα “μνημόνιο ή δημοκρατία”. Η επιλογή, μάλιστα, του ΣΥΡΙΖΑ και του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς να προτείνει τον σύντροφο Τσίπρα υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν, προσέδωσε συνολικά στην ευρωπαϊκή Αριστερά μια άλλη δυναμική νίκης. Τα γεμάτα θέατρα και οι γεμάτες πλατείες στις περιοδείες του ΣΥΡΙΖΑ ανά την Ευρώπη, μας κάνουν αισιόδοξους και αισιόδοξες ότι οι εκλογές αυτές θα έχουν ως αποτέλεσμα μια νέα άνοιξη των ευρωπαϊκών λαών. ∆εν διαλέγουμε το δρόμο των “εθνικών λύσεων” και της περιχαράκωσης, αλλά αγωνιζόμαστε με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς για την αλλαγή των συσχετισμών και τον κοινωνικό μετασχηματισμό της Ευρώπης. Μπορεί για κάποιους αυτό να φαίνεται παράλογο, αλλά όπως έχει πει και ο Αινστάιν, “αν μια ιδέα δεν φαί-
“
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
νεται τρελή στην αρχή, τότε δεν υπάρχει καμία ελπίδα για αυτήν.” Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι «τα δύσκολα έχουν περάσει». Πως απαντά ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό; Οι πρόσφατες εικόνες απόγνωσης και εξαθλίωσης στις λαϊκές αγορές είναι, δυστυχώς, η πιο αποστομωτική απάντηση. Καμία καλοστημένη και καλοπληρωμένη προπαγάνδα, κανένα δελτίο των 8 δεν μπορεί να κρύψει και να διαψεύσει κάτι που βρίσκεται καθημερινά μπροστά στα μάτια μας. Βιώνουμε μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση, η οποία συνδυάζεται με μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Η ακροδεξιά κυβερνητική στροφή και η προσπάθεια συγκρότησης μιας πιο “σοβαρής” Χρυσής Αυγής, όπως φάνηκε και από την υπόθεση Μπαλτάκου, συνιστούν την άλλη όψη της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Εξάλλου, τα “χειρότερα” δεν έχουν έρθει ακόμα, αφού νέα μέτρα και άλλο ένα μνημόνιο έρχονται μετά τις εκλογές. Στο χέρι μας είναι να τους δείξουμε ότι τα “δύσκολα” έρχονται για αυτούς. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που θέλετε να δώσετε στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, ως εκπρόσωπος της νέας γενιάς; To ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ έχει αρκετούς εκπροσώπους της νέας γενιάς, εργαζόμενους και νέους επιστήμονες, που σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα, δεν είναι “γλάστρες” αλλά έχουν και είχαν σημαντική συμβολή στους αγώνες του προηγούμενου διαστήματος, μέσα στα πανεπιστήμια, τους χώρους δουλειάς, στα δίκτυα αλληλεγγύης. Οπότε, δεν θέλουμε απλώς να συμπληρώσουμε το ψηφοδέλτιο με κάποια πιο “φρέσκα” πρόσωπα χάριν της εικόνας και μιας επίπλαστης ηλικιακής ανανέωσης. Θέλουμε να δούνε οι νέοι άνεργοι, οι νέοι επιστήμονες, οι νέοι που μετανάστευσαν στο εξωτερικό, στα πρόσωπά των νέων του ψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ, τα δικά τους προβλήματα, τις δικές τους αγωνίες, να δουν τους εαυτούς τους. Την ίδια στιγμή, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει και με αυτόν τον τρόπο ότι θα στηριχτεί ουσιαστικά στους νέους άντρες και τις νέες γυναίκες. ∆εν μπορεί να υπάρξει σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης, χωρίς ουσιαστική στήριξη στις ικανότητες των νέων ανθρώπων, όπως δεν μπορεί να υπάρξει και κυβέρνηση της αριστεράς, αν αυτή δεν κάνει δικές της, τις ελπίδες της νέας γενιάς. •
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μα
∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑ∆ΗΜΟΥΛΗΣ
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μό μνημονιακό κατήφο ακόμη και να διπλα αντίβαρο στη λιτότ γερμανικής Ευρώπ
Για ποιο λόγο επιλέξατε να αφήσετε το ελληνικό κοινοβούλιο και να μπείτε στη μάχη για τις ευρωεκλογές; Αποδέχτηκα τη συλλογική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να είμαι στην πρώτη γραμμή της μάχης των Ευρωεκλογών. Για να συμβάλω, όσο μπορώ, μέσα από το ισχυρό μας ευρωψηφοδέλτιο, στον κοινό αγώνα για μια μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και στην προώθηση των συλλογικών μας στόχων και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Υπήρξα ευρωβουλευτής, για μια θητεία, από το 2004 ως το 2009, προσπαθώντας να εκπροσωπήσω επάξια και τον ΣΥΡΙΖΑ και την Ελλάδα. Τώρα χρειαζόμαστε και μπορούμε να πετύχουμε, ακόμη πιο ισχυρή εκπροσώπηση, ως ΣΥΡΙΖΑ και Ευρωπαϊκή Αριστερά αλλά και ως χώρα. Το γεγονός ότι όλοι οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, τα τελευταία χρόνια, παρουσίασαν ένα πλούσιο «φύλλο αγώνα», είναι ένας σημαντικός πλούτος και πρόσθετο πλεονέκτημα για το κόμμα μας. Μετά από 4,5 χρόνια θη-
τείας, παραιτούμαι από βουλε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπ ΣΥΡΙΖΑ και ευχαριστώ όσες κα με τίμησαν με την εμπιστοσύ Πάμε με συσπείρωση, αισιοδο βαρότητα και πολλή δουλειά μεγάλη νίκη στις 25 Μαΐου που ταχύνει θετικές πολιτικές εξελ Την ώρα που η κυβέρνηση δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα, νέο μεσοπρόθεσμο από τη Βο σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ψεύδονται συ και κρύβουν το νέο Μνημό έχουν ήδη συμφωνήσει για ν σουν τον «κάβο» των εκλογών. βέρνηση και προσωπικά τον πουργό διέψευσε η ίδια η έκθ Κομισιόν, η οποία προανήγγ πακέτο μέτρων –Μνημόνιο ύψ δισ. ευρώ για το 2015-2017. Η έκθεση προβλέπει δημοσι κενό στα 2 δισ. ευρώ για το 20 3,8 δισ. ευρώ για το 2016 και ευρώ για το 2017. Συνολικά επ το δημοσιονομικό κενό της π 2015-2017 ανέρχεται σε 7,7 δ για την ερχόμενη τριετία και μετωπιστεί, όπως αναφέρεται θεση, με «μέτρα τα οποία μέν
“
ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΜΕΣΙΝΗ
Είτε το έχουμε συνει είτε όχι, εισήλθαμε π χρόνια ως λαός σε έν διαρκείας», που απορ νέο μηχανισμό και τα εργαλεία “Οικονομική ∆ιακυβέρνησης” της
Μ
ε το «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο ∆ημοσιονομικής Προσαρμογής 2015-2018», η Βουλή καλείται επειγόντως να επικυρώσει το σενάριο εξόδου από την κρίση και τα Μνημόνια, που η κυβέρνηση, με τη συνέργεια της τρόικας, προπαγανδίζει συστηματικά στους πολίτες εδώ και μήνες, ως αποτέλεσμα της δήθεν επιτυχίας της συνταγής των Μνημονίων και των πολιτικών που ασκήθηκαν στο όνομά τους. Το Μεσοπρόθεσμο αποτυπώνει το παραπάνω σενάριο αυτό σε αριθμούς. Η λογική στην οποία στηρίζεται λέει ότι είναι δυνατή η ταυτόχρονη επίτευξη ῾῾υψηλών πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων και υψηλών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, λέει ότι η γενική κυβέρνηση μπορεί να επιτύχει άνοδο του πρωτογενούς πλεονάσματος από 0,8% του ΑΕΠ το 2013 στο 5,3% του ΑΕΠ το 2018 χωρίς να εμποδίσει την οικονομία να ση-
μειώσει ελαφρά ανάκα πτύσσεται με 3,3% το χ περίοδο 2015-2018. Η τρητη από πολλές πλε Για το ύψος του δημ ετών 2014-16, το Μεσ θετεί τις προβλέψεις τ της Ευρωπαϊκής Επιτρ προβλέπει επιπρόσθε ευρώ για το 2017῾῾-18 διάζει την κάλυψη των με τη μείωση των πρω πανών που προβλέπετ λικά σταθερές, παρά νομή τους (π.χ. μείω προσωπικού κλπ.), αλ δημοσίων εσόδων, ως του ΑΕΠ από το 2015 φωνα με το Μεσοπρόθ θα αυξηθούν κατά 9,3%
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
4 Μαΐου 2014
Η σημερινή Ευρώπη φοβάται τους πολίτες
η μόνη αποτελεσματική επιλογή για να μπει ένα φρένο στο ήφορο. Η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που μπορεί πλασιάσει τις δυνάμεις της, είναι το πιο ουσιαστικό τότητα, τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και το φάσμα μιας ώπης.
ουλευτής και όσωπος του σες και όσους τοσύνη τους. σιοδοξία, σουλειά για μια υ που θα επις εξελίξεις. νηση λέει ότι τρα, περνάει τη Βουλή. Τι
αι συνειδητά νημόνιο που για να περάογών. Την κυτον πρωθυη έκθεση της νήγγειλε νέο ιο ύψους 7,7 17. Η σχετική μοσιονομικό το 2015, στα 6 και 1,9 δισ. κά επομένως, της περιόδου 7,7 δισ. ευρώ και θα αντιεται στην έκα μένει να δι-
ευκρινιστούν». Το νέο μεσοπρόθεσμο που φέρνει στη Βουλή με συνοπτικές διαδικασίες η κυβέρνηση, «εξειδικεύει» αυτά τα αδιευκρίνιστα μέτρα με νέες περικοπές που θα οδηγήσουν σε πλήρη διάλυση ό,τι απέμεινε από τη δημόσια υγεία και παιδεία και την κοινωνική ασφάλιση και αύξηση των έμμεσων φόρων. Βεβαίως οι περικοπές θα βαφτιστούν «διαρθρωτικές αλλαγές», οι αυξήσεις, «καλύτερες αποδόσεις» και το όλο πρόγραμμα θα στηρίζεται σε υπεραισιόδοξες προβλέψεις. Το νέο Μνημόνιο, που επιμελώς προσπαθεί να κρύψει η κυβέρνηση, προβλέπει απελευθέρωση απολύσεων, γενίκευση της ενοικίασης εργαζομένων, ακόμα και στο δημόσιο, κατάργηση τριετιών, που σημαίνει ότι όλοι οι μισθοί θα πάνε στο επίπεδο του βασικού, κατάργηση οικογενειακών δικαιωμάτων, νέα μείωση συντάξεων, ακόμα και των αναπηρικών. Η Τρόικα βεβαίως διευκολύνει την κυβέρνηση, μεταθέτοντας για μετά τις εκλογές αυτά τα δύσκολα θέματα προκειμένου να αποφευχθεί το πολιτικό κόστος. Πιστεύετε ότι η τακτική πόλωσης ενόψει εκλογών ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ ή τη Ν∆;
Λόγω της παταγώδους αποτυχίας της μνημονιακής πολιτικής, η Ν∆ ποντάρει στο φόβο και την επιστροφή στο παρελθόν. Η Ν∆ προσήλθε στον προεκλογικό αγώνα θέτοντας ένα δίλημμα εμφανώς πολωτικό στον ελληνικό λαό: Ν∆ για σταθερότητα ή ΣΥΡΙΖΑ για περιπέτειες της χώρας, ώστε να αποφύγει μια μεγάλη εκλογική ήττα. Η διανομή του λεγόμενου «κοινωνικού μερίσματος», οι υποσχέσεις για τέλος των Μνημονίων και των επώδυνων μέτρων, συμπληρώνουν την προεκλογική στρατηγική της συγκυβέρνησης. ∆υστυχώς γι’ αυτήν, τα πραγματικά της σχέδια για νέο Μνημόνιο, προδόθηκαν από την ίδια την Κομισιόν. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επενδύει στην πόλωση που μυρίζει επιστροφή στη δεκαετία του ’50. Επιδιώκει μια έντονη και ουσιαστική αντιπαράθεση, τόσο για την πορεία της Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη, όσο και για την ίδια τη βαθιά ευρωπαϊκή κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη αποτελεσματική επιλογή για να μπει ένα φρένο στο μνημονιακό κατήφορο. Η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που μπορεί ακόμη και να διπλασιάσει τις δυνάμεις της, είναι το πιο
ουσιαστικό αντίβαρο στη λιτότητα, τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και το φάσμα μιας γερμανικής Ευρώπης. Έχοντας την εμπειρία της Ευρωβουλής, ποια πιστεύετε ότι είναι τα σημερινά χαρακτηριστικά της ΕΕ και τι πρωτοβουλίες μπορεί να πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ στο επίπεδο της Ευρώπης; Η σημερινή Ευρώπη φοβάται τους πολίτες της κ῾῾῾῾῾῾῾῾αι υπηρετεί τους τραπεζίτες, γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται από την κρίση πολιτικής αξιοπιστίας και κοινωνικής εμπιστοσύνης. Η σημερινή γερμανική Ευρώπη της λιτότητας που παράγει ανέργους, ανασφάλιστους, νεόπτωχους και ευρωσκεπτικιστές πρέπει να αντικατασταθεί από την Ευρώπη της κοινωνικής αλληλεγγύης, της ασφάλειας και της κοινής προόδου. Οι πρωτοβουλίες που θα αναλάβουμε ως ΣΥΡΙΖΑ και Ευρωπαϊκή Αριστερά κινούνται σε τρία επίπεδα: α) Προώθηση πολιτικών για την αντιμετώπιση του χρέους του Ευρωπαϊκού Νότου. Η ίδια η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης συνέβαλε κατά ένα μέρος στο χάσμα ανταγωνιστικότητας, καθώς οδήγησε τα ελλείμματα του Νότου να γίνουν πλεονάσματα στον Βορρά. Επο-
μένως πρέπει να επαναθεμελιώσουμε την Ευρώπη σε διαφορετικές βάσεις Το πολιτικό μας σχέδιο περιλαμβάνει στόχους όπως την κατάργηση του σύμφωνου σταθερότητας, και την αντικατάστασή του από ένα σύμφωνο αλληλεγγύης, απασχόλησης και αειφορίας, τη διασφάλιση πίστωσης με χαμηλό επιτόκιο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στα κράτη-μέλη, την έκδοση ευρωομολόγων, και, βέβαια, τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της φτώχειας και τη δραστική μείωση της ανεργίας. β) Αντιμετώπιση του ευρωσκεπτικισμού και της ανόδου δυνάμεων της άκρας δεξιάς, που ευνοούνται από την αβεβαιότητα για τις μελλοντικές προοπτικές της Ένωσης. γ) Οικοδόμηση ενός αξιόπιστου τόξου σταθερότητας. Οι πρόσφατες δυσάρεστες εξελίξεις στην Ουκρανία, την Αίγυπτο ή τη Λιβύη αγγίζουν τα σύνορα της Ευρώπης. ∆υστυχώς η ΕΕ παρακολουθεί αμήχανα ό,τι συμβαίνει δίπλα και η στάση της διαμορφώνεται ως αντίδραση, όχι ως καθοδήγηση.
Τέλος της λιτότητας ή μνημόνιο διαρκείας; ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ 2015-2018
νειδητοποιήσει με πριν από δύο ε ένα «μνημόνιο πορρέει από το τα νέα θεσμικά μικής ης Ε.Ε.
ανάκαμψη το 2014 και να ανα% το χρόνο κατά μέσο όρο την 18. Η λογική αυτή είναι διάς πλευρές. υ δημοσιονομικού κενού των Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο υιοψεις της πρόσφατης Έκθεσης Επιτροπής (7,8 δισ. ευρώ) και όσθετο κενό ύψους 1,5 δισ. 7῾῾-18. Η κυβέρνηση δεν σχεη των δημοσιονομικών κενών ν πρωτογενών δημοσίων δαλέπεται να παραμείνουν συνοαρά την εσωτερική ανακαταμείωση συντάξεων, αμοιβών .), αλλά από την αύξηση των ν, ως αποτέλεσμα της ανόδου 2015 και ύστερα. Όμως, σύμπρόθεσμο, τα δημόσια έσοδα ά 9,3%, ενώ το ΑΕΠ κατά 14%
μεταξύ 2014 και 2018. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση «υπόσχεται» την επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων όχι μόνο με τη σταθεροποίηση των πρωτογενών δημοσίων δαπανών και την αύξηση του ΑΕΠ αλλά και με ταυτόχρονη ελάφρυνση του φορολογικού βάρους. Μια ροζ μαγική εικόνα «τέλους της λιτότητας» και εξόδου από την κρίση που φιλοτεχνεί η κυβέρνηση με το φόβο της εκλογικής συντριβής στις κάλπες του Μαΐου και ενδέχεται να εμπεριέχει «κρυφές ατζέντες» ή άλλες συμφωνίες με την τρόικα. Το στοίχημα της κυβέρνησης είναι οι εξαγωγές και οι επενδύσεις του μεγάλου εγχώριου και ξένου κεφαλαίου να δώσουν μια ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία. Για να το επιτύχει έχει αποφασίσει να τα δώσει όλα: ξεπούλημα των δικαιωμάτων της μισθωτής εργασίας και της δημόσιας περιουσίας, υποβάθμιση του περιβάλλοντος, καταστροφή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών. Όμως η επιτυχία του παραπάνω «σεναρίου εξόδου από την κρίση» και οι κρυφές ατζέντες σκοντάφτουν πρώτα απ’ όλα στην κάλυψη του δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού την τριετία 2014-16 και στην αναδιάρθρωση του χρέους. Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας είναι καλυμμένες για τους επόμενους 12 μήνες, ακόμα και με ενδεχόμενη νέα προσφυγή στις διεθνείς αγορές με έκδοση νέου ομολόγου, ασχέτως εάν αυτό επιδεινώσει περαιτέρω την υπερχρέωση του κράτους. Στον ορίζοντα αναμένει η σύναψη νέου δανείου με τα κράτη της ευρωζώνης ή τον ESM που (το πιθανότερο) είναι να συνοδεύεται από ένα τρίτο Μνημόνιο. Προς το παρόν, εάν δεν δρομολογηθούν πο-
λιτικές εξελίξεις από μία σημαντική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση θα έχει το καλοκαίρι να υλοποιήσει τα ήδη γνωστά προαπαιτούμενα μέτρα για την εκταμίευση των δύο δόσεων του δανείου (Ιουνίου και Ιουλίου) ύψους 2 δισ. ευρώ, καθώς και τα νέα μέτρα του επικαιροποιημένου δεύτερου Μνημονίου (4η αναθεώρηση) που επισυνάπτεται στην πρόσφατη Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία του Μνημονίου. Αυτά περιλαμβάνουν ριζικές αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα συνολικά, στο μισθολόγιο, το καθεστώς απασχόλησης, την αξιολόγηση και τις απολύσεις στο δημόσιο, στο καθεστώς ομαδικών και ατομικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, στη λειτουργία των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τον τρόπο προκήρυξης των απεργιών, το δικαίωμα εργοδοτών στο λοκ άουτ κλπ. Όπως ήδη γνωρίζουμε από τις πολλαπλές αναθεωρήσεις του πρώτου και δεύτερου Μνημονίου, κάθε νέος γύρος ελέγχου από την τρόικα της υλοποίησης των στόχων και των μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση, οδηγεί σε προσθήκες και εξειδικεύσεις νέων μέτρων που αποτελούν νέες δεσμεύσεις του επόμενου γύρου. Οφείλουμε επίσης να ξέρουμε, ότι ακόμα και όταν λήξουν τα Μνημόνια, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καθεστώς «ενισχυμένη επιτήρησης» από την Ε.Ε. μέχρις ότου αποπληρώσει το 75% του χρέους της προς τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης. Κατά το διάστημα που θα βρίσκεται σ’ αυτό το καθεστώς, η όποια ελληνική κυβέρνηση θα υφίσταται έλεγχο της δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής της ανά τετράμηνο και θα δέχεται υποδείξεις υποχρεωτικής συμμόρφωσης σε προτεινόμενα μέτρα από τα κοινοτικά όργανα επιτήρησης.
17
•
Μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος, η χώρα θα μπει σε καθεστώς χαλαρότερης/κανονικής επιτήρησης και θα υποχρεούται να μειώνει το ύψος του δημόσιου χρέους της κατά 5% ετησίως μέχρις ότου αυτό φθάσει στο 60% του ΑΕΠ ενώ θα δέχεται συστάσεις και για τη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς της. Είτε το έχουμε συνειδητοποιήσει είτε όχι, εισήλθαμε πριν από δύο χρόνια ως λαός σε ένα «μνημόνιο διαρκείας», που απορρέει από το νέο μηχανισμό και τα νέα θεσμικά εργαλεία «Οικονομικής ∆ιακυβέρνησης» της Ε.Ε. Αυτοί επιβάλλουν τις αρχές της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας στην οικονομική πολιτική των κρατών-μελών της. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ασκούν καταλυτική κριτική σ’ αυτή τη νέα θεσμική πραγματικότητα και προσπαθούν να αλλάξουν τους πολιτικούς συσχετισμούς για την επαναθεμελίωση της Ε.Ε. Το κεντρικό μήνυμα αυτών των ευρωεκλογών θα πρέπει να είναι ότι, παλεύοντας για την αλλαγή στην Ε.Ε, παλεύουμε για τη ζωή μας στην Ελλάδα.
18
του Γιώργου Κατρούγκαλου
“
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Αναθεώρηση για την ολιγαρχία ή νέο Σύνταγμα από τους πολίτες;
Η
ανακοίνωση της εκκίνησης της αναθεωρητικής διαδικασίας από τον πρωθυπουργό αποτελεί ακόμη μια κίνηση επικοινωνίας χωρίς αντίκρισμα, ένα ακόμη επεισόδιο της πολιτικής μυθολογίας του success story. Όσα ανακοινώθηκαν αποτελούν ξαναζεσταμένες και άνευρες επαναλήψεις όσων υποστήριζε ο κύριος Σαμαράς ήδη από την εποχή της Πολιτικής Άνοιξης. Το σημαντικότερο: η απόπειρα είναι εξαρχής θνησιγενής. Και τούτο γιατί για να γίνει η Βουλή αναθεωρητική, απαιτούνται τουλάχιστον 151 ψήφοι βουλευτών, τις οποίες ο πρωθυπουργός δεν έχει, μετά το μεγαλοπρεπές άδειασμα του από τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Επί της ουσίας, όσες από τις προτάσεις δεν συνιστούν ευθέως νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμιση (όπως η νομιμοποίηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων) συγκροτούν έναν άνευρο και χωρίς κεντρική ιδέα αχταρμά. Εντελώς ενδεικτικά: • Η πρόταση για μέγιστη θητεία των συνδικαλιστών, σαν να ήταν κρατικά όργανα, μαρτυρά το πώς αντιλαμβάνεται τους κοινωνικούς θεσμούς η δεξιά: όχι ως όργανα χειραφέτησης της κοινωνίας, αλλά σαν προέκταση της κρατικής εξουσίας. • Η παράδοξη πρόταση για «θεσμοθέ-
Χρειαζόμαστε ένα νέο Σύνταγμα των πολιτών και όχι των επαγγελματιών πολιτικών, ένα Σύνταγμα που δεν θα προβλέπει απλώς θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, αλλά το ίδιο θα αποτελεί εφαρμοσμένη άσκησή της.
τηση συγκεκριμένου κυβερνητικού σχήματος και αντίστοιχου οργανογράμματος με απόφαση των 3/5 της Βουλής», αν εφαρμοζόταν, θα στερούσε από την εκάστοτε κυβέρνηση τη δυνατότητα να σχηματίσει υπουργεία που θα προωθούσαν την πολιτική της στους τομείς που αυτή θα επέλεγε, πράγμα ευθέως αντίθετο στην δημοκρατική αρχή. Αλίμονο αν η πολιτική υποτάσσεται στα οργανογράμματα! Άλλα έχει ανάγκη τη δημοκρατία μας, πολλά από τα οποία δεν χωρούν στη θεσμική μήτρα του Συντάγματος του 1975: θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, αναγκαίους για τον ανανοηματοδότηση της πολιτικής, όπως η ανακλητότητα των βουλευτών, η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία για ψήφιση νόμων ή διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Για αυτό το λόγο, η
αριστερά θα πρέπει να απέχει απολύτως από τη θεατρική παράσταση που προσπαθεί να στήσει το σύστημα Μαξίμου. Η συμμετοχή στη αναθεωρητική διαδικασία, υπό τους παρόντες συσχετισμούς της Βουλής μπορεί να οδηγήσει μόνο σε συνταγματική παλινδρόμηση. Είναι προφανές ότι η παρούσα κυβερνητική πλειοψηφία όχι απλώς δεν μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για καμιά προοδευτική αλλαγή, αλλά θα επιχειρήσει την πλήρη συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού. Το πολιτικό μας σύστημα έχει ανάγκη από μια πλήρη επανεκκίνηση. Χρειαζόμαστε ένα νέο Σύνταγμα των πολιτών και όχι των επαγγελματιών πολιτικών, ένα Σύνταγμα που δεν θα προβλέπει απλώς θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, αλλά το ίδιο θα αποτελεί εφαρμοσμένη άσκησή
“
της. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να έρθει παρά μόνον από μια νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία της αριστεράς και – πάνω από όλα- από ένα διαφορετικό συσχετισμό δυνάμεων στην κοινωνία. Η προοδευτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα πρέπει να θέσει στο λαό, με δημοψήφισμα, ερώτημα για το αν θέλει νέο Σύνταγμα, που θα συνταχθεί από τους πολίτες, με διαδικασίες αμεσοδημοκρατικές, όπως έγινε στην περίπτωση της Ισλανδίας. Στο δημοψήφισμα αυτό θα πρέπει να τεθεί όχι μόνον το ερώτημα εάν πρέπει να συνταχθεί νέο Σύνταγμα, αλλά και η ίδια η διαδικασία θέσπισης του, η οποία θα πρέπει να είναι αμεσοδημοκρατική. Και μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου του Συντάγματος με τις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες που θα πρέπει να εφεύρουμε, θα πρέπει και πάλι να τεθεί αυτό εκ νέου στην κρίση του ελληνικού λαού με δημοψήφισμα. Αυτά φαίνονται σε αρκετούς από τους συναδέλφους μου συνταγματολόγους ακραία. Σε ακραίες εποχές, όμως, όπως δική μας, τίποτα λιγότερο δεν απαιτείται. Άλλωστε, όπως έγραφε ο Αριστόβουλος Μάνεσης, «ο λαός, ως κυρίαρχος, δύναται να θέλη ο,τιδήποτε, αρκεί ότι το θέλει.»
Θέλει η Αριστερά να κυβερνήσει; Του Νίκου Ξυδάκη
Η
σημαντικότερη ερώτηση που απευθύνουν στην Αριστερά οι πολίτες είναι αν θέλει και αν μπορεί να κυβερνήσει. Η Αριστερά πρόβαλε ως δύναμη εξουσίας, απλά και ξεκάθαρα, την άνοιξη του 2012, πριν από τη διπλή εκλογική αναμέτρηση - και προκάλεσε τη μετατόπιση ενός εκατομμυρίου ψηφοφόρων. Τέτοια δυναμική εξουσίας από την Αριστερά είχε να φανεί από τα χρόνια του αντιστασιακού ΕΑΜ, και τέτοια εκλογική μετατόπιση από το 1958, του 24% της Ε∆Α. Ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τέτοια δυναμική είχε να φανεί από τα χρόνια ακμής του κραταιού PCI, επί Μπερλινγκουέρ, όταν το 1976 κατέγραψε 34,4% στις εθνικές εκλογές.
Ας ξαναδιαβάσουμε την ιστορία
Κοινό χαρακτηριστικό σε όλες τις ιστορικές κορυφώσεις των αριστερών δυνάμεων, στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Χιλή, τη Γαλλία, μπορούμε να πούμε ότι ήταν, αφενός, ένας βαθμός ιδεολογικής και πρακτικής ηγεμονίας μέσα στην κοινωνία· αφετέρου, η συγκρότηση ευρύτατων συμμαχιών με άλλα πολιτικά ρεύματα και δυνάμεις. Είναι γνωστή και προφανής η πατριωτική, α῾῾῾῾ντιφασιστική και λαϊκομετωπική φυσιογνωμία του ΕΑΜ, αλλά και η συμμαχία σοσιαλιστώνκομμουνιστών στη Γαλλία, από το Λαϊκό Μέτωπο του 1936 και τις κυβερνητικές συμμαχίες στην Απελευθέρωση, έως τις συμμαχικές κυβερνήσεις Μιτεράν (1981) και Ζοσπέν (1996). Τέλος, η ιδιοφυής πλην ατελέσφορη σύλληψη του ιστορικού συμβιβασμού από τον Μπερλινγκουέρ στην Ιταλία επεδίωκε μια σύγκλιση κομμουνιστών και καθολικών για εδραίωση και εμβάθυνση της δημοκρατίας, και συνέβη αμέσως μετά το πραξικόπημα και τη δολοφονία του αριστερού προέδρου Αλλιέντε στη Χιλή, το 1973. Ο Μπερλινγκουέρ ανέγνωσε την καταστροφική δύναμη της αντιμεταρρύθμισης στη Χιλή και την περιγραφή του Αντόνιο Γκράμσι για την απολυταρχική στροφή που παίρνει το κράτος σε περίοδο κρίσης. ∆υστυχώς, το γκραμσιανής πνοής compromesso storico του Μπερλινγκουέρ δεν προχώρησε, εκτός των άλλων, εξαιτίας των πολιτικών συγκλονισμών της ιταλικής κοινωνίας τη δεκαετία ‘70 (anni di piombo - μολυβένια χρόνια), και εξαιτίας μιας σειράς συνωμοσιών (στρατηγική της έντασης, Gladio, P2) που κορυφώθηκαν με τη δολοφονία του προνομιακού συνομιλητή του, χριστια-
Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να απαντήσει πειστικά και ειλικρινά, αν θέλει και μπορεί να διαχειριστεί τη λαϊκή εντολή - φυσικά, όχι με ανάθεση αλλά με πολυεπίπεδη συμμετοχή των πολιτών. νοδημοκράτη ηγέτη Αλντο Μόρο. Γιατί ξαναδιαβάζουμε την ιστορία; Για να αντιληφθούμε ότι το ερώτημα εξουσίας που απευθύνει στον ΣΥΡΙΖΑ ο ελληνικός λαός, υπό συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης και βαθέος κοινωνικού μετασχηματισμού, είναι όχι μόνο θεμιτό, αλλά επιβάλλεται να απαντηθεί με ειλικρίνεια και πειστικότητα. Το ΚΚΕ απαντά στο ερώτημα με ένα ξερό όχι· πρέπει πρώτα να πέσει ο καπιταλισμός. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται όμως να πιστεύει και στη βελτίωση της επίγειας ζωής, πριν από τη ∆ευτέρα Παρουσία του Σωτήρος· τουλάχιστον αυτό διαφάνηκε στα χρόνια της κρίσης, και γι’ αυτό μέγα πλήθος εκλογικών προσφύγων από τις πιο ενεργές παραγωγικές τάξεις και ηλικίες, προδομένο από τα κόμματα του Ancien Regime, εστράφη προς αυτόν το καλοκαίρι του ‘12. Οφείλει λοιπόν να απαντήσει πειστικά και ειλικρινά, αν θέλει και μπορεί να διαχειριστεί τη λαϊκή εντολή φυσικά, όχι με ανάθεση αλλά με πολυεπίπεδη συμμετοχή των πολιτών.
Τόλμη και διαύγεια στις απαντήσεις
Η απάντηση πρέπει να περιέχει όχι μόνο την εκφρασμένη βούληση για διακυβέρνηση, αλλά και μια ακριβή περιγραφή της πραγματικότητας. Όχι με υποσχέσεις για ενέργειες που δεν μπορούν να εκπληρωθούν λόγω έλλειψης αντικειμενικών προϋποθέσεων. Η αλήθεια είναι σκληρή, αλλά πρέπει να λέγεται διαρκώς,
να μην καλλιεργούνται προσδοκίες που εύκολα θα διαψευσθούν. Στο ορατό μέλλον η δημοκρατική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας θα απαιτήσει ιδρώτα και δάκρυα, επιμονή, υπομονή, προπάντων συμμετοχή και φαντασία. ∆ιαρκή ενεργό συμμετοχή για τον αυτοπροσδιορισμό, το ψωμί, το όνειρο, την ατομική και συλλογική ευτυχία. Παρόμοια τόλμη και διαύγεια πρέπει να χαρακτηρίζει τις απαντήσεις για την κριτική στάση της Αριστεράς απέναντι στη νεοφιλελεύθερη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ευρωκριτική δεν ταυτίζεται με τον ακροδεξιό ευρωσκεπτικισμό, όπως επιχειρούν διαρκώς να πράξουν οι εγχώριοι εντολείς του ιερατείου των Βρυξελλών, αλλά αναδεικνύεται ως η μόνη δημιουργική στάση απέναντι στην επίθεση των ελίτ για την κατεδάφιση του ιδρυτικού φεντεραλισμού και του ευρωπαϊκού κεκτημένου του κοινωνικού κράτους. Η εσπευσμένη εισαγωγή ευρωομολόγου, η αμοιβαιοποίηση του χρέους, η ροή θεσμικών κεφαλαίων για την ανασυγκρότηση των πληγωμένων χωρών της Ευρώπης, η εμβάθυνση της δημοκρατίας στα ευρωπαϊκά όργανα αποφάσεων, ακόμη και οι αιρετικές τοποθετήσεις Ευρωπαίων ηγετών, όπως λ.χ. ο Όσκαρ Λαφονταίν και ο Ζακ Μελανσόν, εναντίον της ασύμμετρης ευρωζώνης και υπέρ μιας παράλληλης συνδεόμενης νομισματικής ζώνης, ή υπέρ της ριζικής αναδιαπραγμάτευσης για μια νέα ιδρυτική συνθήκη, είναι μερικά από τα ισχυρά επιχειρήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής Αριστεράς, που μπορούν να τεθούν προς συζήτηση και πρέπει να αγγίξουν τους πολίτες για την εκλογική ανατροπή. Το δίλημμα «εντός ή εκτός ευρώ» είναι εκβιαστική μετατόπιση από το ουσιώδες ερώτημα «Ποια Ευρώπη;» Άλλωστε, ειδικά στην Ελλάδα, τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού βρίσκεται πρακτικά εκτός ευρώ, στη ζώνη της φτώχειας και της πληβειοποίησης. Η Ευρώπη, μετά το κραχ του 2008, δεν είναι δεδομένη και αυτονόητη. ∆εν είναι δεδομένα η γερμανική ηγεμονία, η ίδια τυφλή νεοφιλεύθερη πορεία, ο γεωπολιτικός τυχοδιωκτισμός. Η κλιμακούμενη κρίση στην Ουκρανία, η στροφή της Ρωσίας προς την Κίνα και την Ινδία, το ισχυρότατο ενδεχόμενο αποσκίρτησης της Βρετανίας από την Ε.Ε. το 2017, επηρεάζουν βαθιά τον γεωπολιτικό και γεωοικονομικό συσχετισμό δυνάμεων. Μια αριστερή διακυβέρνηση στην πιο τραυματισμένη χώρα της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης θα ήταν ο ιστορικός καταλύτης για μια νέα εποχή. Το βάρος μιας τέτοιας ευθύνης είναι μεγάλο, αλλά οι εναλλακτικές οδοί για την Ελλάδα είναι ήδη γνωστές: αποικιοποίηση και μετανάστευση.
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Κοινωνική συμμαχία των ανθρώπων χωρίς ελπίδα ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΤΣΗ, ΥΠ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
τανακλάται κατ’ αρχήν στο ίδιο μας το ψηφοδέλτιο εφόσον αυτό απαρτίζεται από τέτοια πρόσωπα της αγωνιζόμενης κοινωνίας. Σε ποιους τομείς της οικονομίας εστιάζει το πρόγραμμά σας; Πρώτα στον αγροτικό τομέα, όπου εστιάζουμε στο αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα, αγροτικές, κτηνοτροφικές και αλιευτικές παρεμβάσεις, την πρωτογενή παραγωγή και την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων από την νέα Κ.Α.Π. Επίσης στην δευτερογενή παραγωγή με την ενίσχυση μονάδων τυποποίησης και μεταποίησης αγροτικών-κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων, όπου θα προσπαθήσουμε να ιδρύσουμε δομές ενοποίησης και συνεργασίας, καθώς και στον εναλλακτικό κοινωνικό τουρισμό. Αυτά είναι κάποια ενδεικτικά του προγράμματός μας, γιατί όπως καταλαβαίνετε έχει συντελεστεί η πλήρης παραγωγική αποσάθρωση των νησιών μας και η προσπάθεια ανάταξης που απαιτείται θα είναι τεράστια. Πώς σκοπεύετε να λύσετε το ακτοπλοϊκό πρόβλημα; Κατ’ αρχήν αυτοί που οδήγησαν σε κατάρρευση τις ακτοπλοϊκές γραμμές, πρέπει να απολογηθούν στο λαό του Βορείου Αιγαίου και να μην ποιούν την νήσσαν. Χωρίς αξιόπιστες και φτηνές μετα-
“
φορές ενδοπεριφερειακά και προς Πειραιά – Θεσσαλονίκη δεν νοείται να μιλάμε για κανενός είδους ανάπτυξη. Αυτό είναι φανερό. Για μας, είναι επίσης φανερό ότι το μοντέλο των επιδοτούμενων ακτοπλοϊκών μεταφορών από ιδιωτικές εταιρείες έχει πλήρως αποτύχει. Μακροπρόθεσμα απαιτείται δημόσιος φορέας μεταφορών που στόχο θα έχει, όχι το κέρδος, αλλά την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών, φυσικά με κοινωνικό έλεγχο και εξορθολογισμένη οικονομική λειτουργία. Η νέα περιφερειακή αρχή θα καταθέσει πλάνο μέχρι το ∆εκέμβριο του 2014 και θα υποβάλει προτάσεις χρηματοδότησης μέχρι το Μάρτιο του 2015 στην κατεύθυνση κατασκευής νεότευκτου πλοίου που θα δούμε τη νομική μορφή λειτουργίας του. Έως την υλοποίηση, βέβαια, αυτού του φιλόδοξου, αλλά αναγκαίου σχεδίου, θα προχωρήσουμε σε ό,τι απαιτείται ακόμα και με προσφυγή στη δικαιοσύνη για να εκτελούνται απρόσκοπτα τα δρομολόγια από τους ακτοπλόους και να τηρηθούν στο ακέραιο οι υπογραμμένες συμβάσεις. Ένας άλλος προβληματικός τομέας της νησιωτικής περιφέρειας είναι αυτός της Υγείας, τι προβλέπει το πρόγραμμά σας γι‘ αυτό; Το πρόβλημα αυτό, της κατάρρευσης, δηλαδή, των δομών υγείας, αλλά και του
προβλήματος των ανασφάλιστων συμπολιτών μας, πήρε διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης λόγω των μνημονίων. Εμείς είμαστε αποφασισμένοι να ιδρύσουμε και να λειτουργήσουμε γραφείο ανθρωπιστικής κρίσης, που θα αναλάβει τη σοβαρή διαχείριση των ζητημάτων αυτών μεταξύ των οποίων είναι το τεράστιο ζήτημα της Υγείας. Έτσι άμεσα σε συνεργασία με τους ΟΤΑ θα λειτουργήσουμε δημοτικά ιατρεία και φαρμακεία. Επίσης, ένα δίκτυο ιδιωτών γιατρών που θα συντελέσει στην πρωτοβάθμια υγεία. Τέλος, εμβολιασμοί σε παιδιά και υπερήλικες και γυναικολογικό έλεγχο των γυναικών. Άμεσα, χωρίς καθυστέρηση για να προλάβουμε τα χειρότερα. Τι στάση θα κρατήσετε στα συνοριακά ζητήματα; Το πρόβλημα της εισδοχής προσφύγων και μεταναστών, έχει διογκωθεί στο βόρειο Αιγαίο, κυρίως, λόγω της αύξησης της έντασης και των πολέμων της Συρία του Αφγανιστάν κλπ, σε συνδυασμό με τον περίφημο φράχτη του Έβρου. Εμείς ως αριστερά δε θα χάσουμε την ψυχή μας, την αλληλεγγύη μας και τον ανθρωπισμό μας, λόγω της κρίσης. Πίεση στην κεντρική κυβέρνηση για την καταγγελία του ∆ουβλίνο ΙΙ, πίεση για να σταματήσουν οι παράνομες και εγκληματικές επαναπροωθήσεις, ανοιχτά κέν-
“
19
Τις μνημονιακές πολιτικές θα τις ανατρέψουμε με μια μεγάλη συμμαχία των “χωρίς” δουλειά, γιατρό και φροντίδα υγείας στο νησί τους, πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά, ελπίδα, καράβι προς και από τον τόπο τους, μέλλον για τα παιδιά τους. τρα φιλοξενίας, νομιμοποιητικά έγγραφα σε πρόσφυγες και μετανάστες, απαίτηση για χορήγηση κονδυλίων για να διαχειριστούμε ανθρώπινα την κατάσταση. Πάντω,ς πρέπει να σημειώσουμε ότι η κοινωνία της Μυτιλήνης έως τώρα, έχει επιδείξει άψογη, δημοκρατική και ανθρώπινη συμπεριφορά απέναντι στους απελπισμένους ανθρώπους που ξεβράζει το Αιγαίο πέλαγος στις ακτές της. Σε ποιους άλλους τομείς επιθυμείτε να εστιάσετε την προσοχή σας; Για μας το στοίχημα είναι τριπλό: Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, παραγωγική ανασυγκρότηση, επανασυσπείρωση της κοινωνίας της αλληλεγγύης. Μέτωπο εναντίον της συγκυβέρνησης των μνημονίων και όσων φανερά ή μεταμφιεσμένα την στηρίζουν.
Ανάπτυξη που στηρίζεται στην ιστορία παραγωγής του τόπου ΜΠΕΝΕΤΟΣ ΣΠΥΡΟY, ΥΠ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Για εμάς βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που στηρίζεται πάνω στην ιστορία παραγωγής του τόπου. των υποδομών παιδείας, υγείας κτλ. Ακόμα δεν έχουν καταλάβει πως το ακτοπλοϊκό είναι το λεωφορείο του νησιώτη, που το χρειάζεται για να πάει στα κέντρα διοίκησης και στα νοσοκομεία. Για παράδειγμα σε έναν Λειψιώτη για να πάει στο διοικητικό κέντρο της Ρόδου έχει κόστος 300 ευρώ, ενώ για κάποιον από την Αττική αντίστοιχα 5 ευρώ. Αυτό δεν είναι ισονομία και ισοπολιτεία, πρέπει να υπάρξει εξειδίκευση των μέτρων για τα νησιά, σύμφωνα και με το άρθρο 101 του Συντάγματος. Εμείς έχουμε καταφύγει για το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο. Η κοινωνία των 365 ημερών, στον τομέα της οικονομίας, πώς μπορεί να επιτευχθεί στην περιφέρεια; Πρώτον, θα πρέπει να αναδειχθεί το ακτοπλοϊκό ζήτημα, οι δομές υγείας και παιδείας. Για εμάς βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που στηρίζεται πάνω στην ιστορία παραγωγής του τόπου. Το κάθε νησί δεν μπορεί να το αντιμετωπίσεις σαν ηπειρωτική περιοχή
και να κάνεις έργα που θα ισοπεδώσουν το φυσικό περιβάλλον. Όσον αφορά για τη βιομηχανία του τουρισμού, σε κάθε βιομηχανία υπάρχουν και οι πρώτες ύλες, για τα νησιά του Αιγαίου είναι η ιστορία τους, η πολιτιστική τους κληρονομιά, το φυσικό τους περιβάλλον, είναι ο τεράστιος διατροφικός και γαστρονομικός πλούτος που έχουν. Αυτά πρέπει να αξιοποιηθούν και να αναδειχθούν αυθεντικά, αλλιώς τα νησιά είναι καταδικασμένα, γιατί ήλιος και θάλασσα υπάρχει παντού. Όλο αυτό είναι συνυφασμένο και με μια διοικητική μεταρρύθμιση, από τον Καποδίστρια ακόμα είχα πει πως πρέπει να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο για τον αναπτυξιακό προσανατολισμό της περιφερειακής Ελλάδας, ώστε να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη με συνεργασία των δήμων μεταξύ τους και να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους και μάλιστα να δώσουμε ιδιαίτερο ρόλο στα μικρονήσια. Για παράδειγμα να φτιάξουμε μια κτηνοτροφική μονάδα στους κτηνοτρόφους των ορεινών χωριών και να τους διασφαλίσουμε την απορρόφηση των προϊόντων τους. Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που αντιμετωπίζει η νησιωτική περιφέρεια είναι αυτό της μετανάστευσης και της σκληρής τους
αντιμετώπισης από το κράτος, ποια είναι η δική σας θέση; Σε αυτό το ζήτημα σε δύο πράγματα πρέπει να εστιάσουμε. Το ένα είναι το ανθρώπινο στοιχείο, διαφωνούμε κάθετα με τη μεταχείρισή τους που τους πετάνε σε διάφορα, λεγόμενα, κέντρα υποδοχής. Το άλλο στοιχείο είναι αυτό της συνθήκης του ∆ουβλίνου ΙΙ, την οποία έχουμε σκοπό να την ανατρέψουμε. Εστίες πολέμου δεν δημιουργεί η Ελλάδα, αλλά όποιοι πουλάνε όπλα στα καθεστώτα που δημιουργούν την προσφυγιά. Ή θα σταματήσει αυτό, ή τουλάχιστον θα επιμεριστούμε όλοι ισομερώς στην Ευρώπη αυτούς τους ανθρώπους. Σε ποια άλλα προβλήματα της περιφέρειας θα θέλατε να εστιάσετε; Το κυριότερο είναι το ακτοπλοϊκό ως δημόσιο αγαθό. Έπειτα βασικά είναι τα ζητήματα της υγείας, της παιδείας και
του περιβάλλοντος. Τα πολυδύναμα ιατρεία των νησιών έχουν καταρρεύσει, ιδίως στα μικρά νησιά έτσι όπως δίνονται τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Στους Λειψούς για παράδειγμα έχουμε τις δομές, αλλά δεν υπάρχει γιατρός, γι’ αυτό και κάναμε μήνυση στον υπουργό Υγείας. Στην παιδεία, επίσης, πρέπει να δώσουν κίνητρα να έρθουν εκπαιδευτικοί. Στο ζήτημα του περιβάλλοντος μπορούν να γίνουν αλλαγές, όπως στους Λειψούς που μάθαμε πως ο ρυπαίνων πληρώνει και αυτή τη στιγμή βραβευτήκαμε για τα ποσοστά ανακύκλωσης ανά κάτοικο. Αυτή η χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει να κρύβει τα προβλήματά της κάτω από το χαλί και τα μνημόνια να αποτελούν το μοναδικό δρόμο. Πρέπει να ανοίξουμε μια μεγάλη συζήτηση για την οικονομία, την παραγωγή και το μοντέλο ανάπτυξης που θέλουμε.
20
“
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
Μόνη εγγύηση η συλλογική δράση ΜΑΝΩΛΗΣ ΛΑΜΤΖΙ∆ΗΣ (ΥΠ. ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ)
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Καϊμακτσίδης
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Μπορούμε να πούμε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση έχει μετατραπεί στο μακρύ χέρι της κεντρικής κυβέρνησης και στο ∆ήμο Καλαμαριάς; Η συγκρότηση ενός «γαλαζο-πράσινου», φιλο-μνημονιακού ψηφοδελτίου με επικεφαλής το σημερινό δήμαρχο, Θεοδόση Μπακογλίδη με τις ευλογίες της συγκυβέρνησης επιβεβαιώνει ότι η σημερινή κεντρική κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς έναν δήμο όχι απλά «μακρύ χέρι» της, αλλά πλήρως ταυτισμένο με τις επιδιώξεις της. Με κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων, ξεπούλημα όλων των δημόσιων αδόμητων εκτάσεων (που είναι πολλές) στην Καλαμαριά, ιδιωτικοποίηση τομέων δραστηριοτήτων του ∆ήμου (πχ. καθαριότητα), εξαφάνιση και των τελευταίων υπολειμμάτων του κοινωνικού κράτους (συρρίκνωση των δομών Κοινωνικής Πρόνοιας). Η διοίκηση Μπακογλίδη προσπαθεί να εμφανιστεί ότι «κρατάει αποστάσεις» από τις πολιτικές αυτές. Στην πραγματικότητα τις στηρίζει και τις εφαρμόζει. Είναι κάτι χειρότερο από «μακρύ χέρι» της. Είναι ο πιο πιστός υπηρέτης της. Ψηφίζοντας Μπακογλίδη στις 18 Μαΐου, ψηφίζεις την ισχυροποίηση του «Σαμαρο-Βενιζελισμού» Ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτει η «Ριζοσπαστική Ενωτική Κίνηση Καλαμαριάς» ενόψει πιθανής νίκης; Στις προτεραιότητες μας είναι η αποτροπή οικοδόμησης του παραλιακού μετώπου, των ελεύθερων χώρων και όλων των δημόσιων εκτάσεων στα όρια του ∆ήμου. Η ενίσχυση των αδύναμων οικονομικών στρωμάτων μέσω νέων θεσμών, όπως η «Κάρτα Κοινωνικής Αλληλεγγύης», η καταγραφή του συνόλου των
Κανένα νοικοκυριό στην Καλαμαριά δεν πρέπει να μείνει χωρίς ρεύμα, φως, νερό και τρόφιμα. Η έκδοση “Κάρτας Κοινωνικής Αλληλεγγύης”, η άμεση μείωση των δημοτικών τελών για τους ανέργους, η διοργάνωση κοινωνικών φροντιστηρίων και ενός δημοτικού κοινωνικού φαρμακείου, η ενίσχυση του κοινωνικού ιατρείου και η δημιουργία ξενώνα αστέγων είναι άμεσες προτεραιότητες.
ανέργων, ο εντοπισμός όλων των νοικοκυριών που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα,φυσικό αέριο, ακόμα και νερό και η άμεση συνδρομή του ∆ήμου σ΄ αυτά. Η αποτροπή της επέκτασης της ανθρωπιστικής κρίσης. Ο αγώνας για να μην εφαρμοστεί η «ψευτο-αξιολόγηση» του προσωπικού του ∆ήμου. Η αποκεντρωμένη δράση και η συνεχής παρουσία της δημοτικής αρχής σε όλες τις παραμελημένες συνοικίες. Η σύγκληση ανοιχτών λαϊκών συνελεύσεων στις συνοικίες για καταγραφή και εξεύρεση τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων. Η μέριμνα για νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Η πραγματική ανακύκλωση των αστικών απορριμμάτων, η εκκαθάριση των οικονομικών σκανδάλων για διασφάλιση των συμφερόντων του ∆ήμου με αιτήσεις συντηρητικής κατάσχεσης της περιουσίας των εμπλεκομένων σε αυτά. Η μείωση των δημοτικών τελών σε κοινωνικά
ευπαθείς ομάδες (πχ. άνεργοι κλπ.) Παραλιακό μέτωπο, πρώην Στρατόπεδο Κόδρα, στρατόπεδο Νταλίπη, μεγάλοι ελεύθεροι χώροι «προς αξιοποίηση», ιδιωτικοποίηση, οικοδόμηση. Υπάρχει άλλη προοπτική; Απαντώ χωρίς καμία επιφύλαξη, ναι. Είναι ο δρόμος του ενωμένου αγώνα των κατοίκων με επικεφαλής μια νέα δημοτική αρχή για να παραμείνει ο δημόσιος χαρακτήρας αυτών των εκτάσεων και το «αναπαλλοτρίωτό» τους με σκληρούς – ακόμα και δικαστικούς - αγώνες για αποτροπή του κινδύνου οικοπεδοποίησης και «ξεπουλήματός» τους μέσω του ΤΑΙΠΕ∆ ή απευθείας σε τρίτους «επενδυτές». Για ορισμένους που έχουν έγκυρους τίτλους ιδιοκτησίας η λύση είναι η θεσμοθέτηση της «Τράπεζας Γης» με σκοπό την ανταλλαγή των ιδιοκτησιών τους με άλλες ίσης αξίας από την Τράπεζα Γης. Τα δύο στρατόπεδα «Κόδρα» και «Νταλίπη», το παρα-
ΤΑΣΟΣ ΤΑΣΤΑΝΗΣ (ΥΠ. ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΓΛΥΦΑ∆ΑΣ)
λιακό μέτωπο από το Καραμπουρνάκι ως τη Μίκρα, οι μικροί και μεγάλοι ελεύθεροι χώροι και οι χαρακτηρισμένες ως δασικές εκτάσεις αποτελούν τα νέα «φιλέτα» ενός σχεδίου μιας ψευτοανάπτυξης, που θα ωφελήσει οικονομικά ορισμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, ενώ θα βλάψει το σύνολο των κατοίκων της Καλαμαριάς. Επιδιώκετε νομοθετική παρέμβαση; Το παραθαλάσσιο μέτωπο μαζί με το πρώην στρατόπεδο Κόδρα και το στρατόπεδο Νταλίπη να υπαχθούν μέσω του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου σε ειδικό καθεστώς προστασίας. Αλλά για το σκοπό αυτό πρέπει να έρθει η ΑΝΑΤΡΟΠΗ όχι μόνο στο ∆ήμο, αλλά και στην Περιφέρεια και στη Βουλή , όπου ψηφίζονται οι νόμοι. ∆ίχτυ προστασίας για τα αδύναμα οικονομικά στρώματα. Ναι, αλλά πως; Κανένα νοικοκυριό στην Καλαμαριά δεν πρέπει να μείνει χωρίς ρεύμα, φώς, νερό και τρόφιμα. Η έκδοση «Κάρτας Κοινωνικής Αλληλεγγύης», η άμεση μείωση των δημοτικών τελών πχ. για τους ανέργους, η διοργάνωση κοινωνικών φροντιστηρίων και ενός δημοτικού κοινωνικού φαρμακείου, η ενίσχυση του κοινωνικού ιατρείου, η δημιουργία ξενώνα αστέγων μπορούν να είναι μία καλή αρχή. Η νέα δημοτική αρχή οφείλει να είναι συνεχώς δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη και αυξάνονται διαρκώς. Η ανατροπή στο ∆ήμο προϋποθέτει αγώνες ή είναι υπόθεση ενός αριστερού δημάρχου; Μόνο η ενωμένη, συλλογική δημοκρατική δράση και οι αγώνες των πολιτών μπορούν να εγγυηθούν ότι θα έρθει η ανατροπή στο ∆ήμο και ότι θα έχει μόνιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ένα πρόσωπο, όσο καλών προθέσεων κι αν είναι, δεν μπορεί να εγγυηθεί κάτι τέτοιο.
Όραμά μας μια δημοτική αρχή για τους πολλούς
Τη συνέντευξη πήρε ο Στάθης Κουτρουβίδης
Ποιες θα είναι οι προτεραιότητες μιας δημοτικής αρχής της «Ανατροπής στη Γλυφάδα«; Ζούμε μια πρωτοφανή σε ένταση και έκταση οικονομική - κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση που υπονομεύει το μέλλον της χώρας, της πόλης και των παιδιών µας. Αποτελεί αναγκαιότητα για όλους µας ο αγώνας για την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών, των κυβερνήσεων, καθώς και των δημοτικών αρχών που τις στηρίζουν. Ο πολιτικός στόχος της γενικότερης πολιτικής ανατροπής της Κυβέρνησης, των μνημονίων και του Καλλικράτη είναι απόλυτα συνυφασμένος με το στόχο της νίκης στις δημοτικές εκλογές. Βασική μας αρχή είναι η υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων. Προτεραιότητα μας η αποτροπή της ανθρωπιστικής κρίσης. Θα εφαρμόσουμε θεσμούς πλήρους διαφάνειας για την πάταξη της διαφθοράς και της σπατάλης. Υπερασπιζόμαστε τη δημόσια περιουσία και τους κοινόχρηστους δημοτικούς χώρους (παραλιακό μέτωπο, ΑΣΤΕΡΙΑ, Υμηττός, πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού). ∆εσμευόμαστε για τη μείωση των δημοτικών τελών κατά 40%. Και θα προκύψει: α) 20% από την κατάργηση του τέλους πρασίνου που πληρώνουμε μόνο στη Γλυφάδα. β) 20% από
τη μείωση των ανταποδοτικών τελών με την υλοποίηση σύγχρονου προγράμματος αυξημένης ανακύκλωσης και καταπολέμησης της σπατάλης. Στην περιοχή υπάρχουν πολύ μεγάλα ανοιχτά ζητήματα, Ελληνικό, Υμηττός, παραλία. Πώς θα τα αντιμετωπίσετε; Θα συνεχίσουμε με την ίδια αγωνιστικότητα σε συνεργασία με τους δημάρχους, τα τοπικά κινήματα της περιοχής και την Επιτροπή αγώνα για την δημιουργία του Μητροπολιτικό πάρκου, τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις για να διεκδικούμε την δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου Υψηλού Πρασίνου στο χώρο του πρώην αεροδρομίου. Παλεύοντας να αποτρέψουμε, τα φαραωνικά σχέδια που προωθούνται τα οποία θα δημιουργήσουν ένα εφιαλτικό χώρο, μια νέα πόλη, δηλαδή, 15.000 κατοίκων. Θεωρούμε ότι η δημιουργία του μεγαλύτερου MALL των Βαλκανίων θα νεκρώσει όλες τις οικονομικές δραστηριότητες των όμορων πόλεων και κυρίως, την αγορά που βλέπει καθημερινά όλο και περισσότερα μαγαζιά και επιχειρήσεις να βάζουν λουκέτο. Υπερασπιζόμαστε αταλάντευτα τη διατήρηση του δημόσιου, δασικού χαρακτήρα των 11.000 στρεμμάτων και γενικά ολόκληρου του ορεινού όγκου του Υμηττού. Η παραχώρηση χρήσης της δασικής έκτασης στο δήμο με τους ανάλογους πόρους για τη συντήρησή της, είναι πρωταρχικός μας στόχος. Είμαστε αντίθετοι με την οποιαδήποτε σκέψη οικοπεδοποίησης, κατασκευής νέων αυτοκινητοδρόμων, ΚΥΤ και οποιαδήποτε άλλης δραστηριότητας που δεν συνάδει με τον δασικό χαρακτήρα του βουνού, όπως βέβαια είναι και η αυθαίρετη και παράνομη δημιουργία του κοιμητηρίου Κ. Κόκκορη. Το παραλιακό μέτωπο της Γλυφάδας οδεύει προς πώληση. Ήδη δημοσιεύματα αναφέρουν ότι είναι έτοιμες να ξεκινήσουν μεγάλες business υπό την αιγίδα της εταιρείας «Αττικό Παράκτιο Μέτωπο» στο ∆.Σ. η κυβέρνηση έχει διορίσει τον απερχόμενο δήμαρχο Γλυφάδας κ. Κόκκορη έναν γνήσιο και σταθερό υποστηρικτή των μνημονιακών πολιτικών. Με υπουργικές αποφάσεις, η παραλία Σαρωνικού θα μεταβιβαστεί στην εν λόγω εταιρεία ώστε
να εκποιηθεί από το Φάληρο μέχρι το Σούνιο. ∆ική μας αρχή είναι η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις ακτές και το παραλιακό μέτωπο. Είναι δικαίωμα κάθε πολίτη να απολαμβάνει χωρίς αντίτιμο, κάτι το οποίο δικαιωματικά του ανήκει. Θέλουμε να αποφασίζουμε εμείς για τις χρήσεις της δικής μας περιουσίας. Για αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία στις εκλογές της 18ης Μαΐου να αναδειχθούν δημοτικές αρχές αγωνιστικές, ικανές για την ανατροπή αυτών των πολιτικών. Μαζί με τον αγωνιστή δήμαρχο Κορτζίδη στο Ελληνικό και την Ελένη Μπελιά στον Άλιμο θα μπορέσουμε να υπερασπιστούμε με τη συμπαράσταση των πολιτών αυτό που μας ανήκει. Στο δήμο σας όμως παρατηρείται μια εντελώς ανισσόροπη ανάπτυξη με πολλές διαφοροποιήσεις. Πώς αυτές θα μπορούσαν να αμβλυνθούν; Θα ρίξουμε βάρος και στα προβλήματα της Τερψιθέας. Είναι η συνοικία που εμφανίζονται πολύ πιο έντονα όλες οι συνέπειες της κρίσης και της φτωχοποίησης των πολιτών. Είναι και η πιο παραμελημένη συνοικία. Κάτι που δεν άλλαξε ούτε στη θητεία του απερχόμενου δημάρχου. Εμείς θα εφαρμόσουμε μια κοινωνική πολιτική που θα στηρίξει τους πληττόμενους συμπολίτες μας και θα αμβλύνει σε μεγάλο βαθμό τις ανισότητες που υπάρχουν. Θα αγωνιστούμε για ένα αναβαθμισμένο σε όλες τις βαθμίδες δημόσιο δωρεάν σύστημα υγείας και πρόνοιας για όλους τους πολίτες. Θα αναπτύξουμε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για όλους, με προτεραιότητα τους ανασφάλιστους συμπολίτες μας και αναβαθμίζουμε και επεκτείνουμε τη δράση του Κοινωνικού Ιατρείου και Φαρμακείου. Θα επιδιώξουμε τη λειτουργία των παιδικών σταθμών με μόνιμο επαρκές και εξειδικευμένο προσωπικό για όλα τα παιδιά που τους έχουν ανάγκη. Χωρίς τροφεία για ανέργους και χαμηλόμισθους στοχεύοντας στη σταδιακή εξάλειψη για όλους. Θα επαναφέρουμε πλήρως το πρόγραμμα «βοήθεια στο σπίτι» και θα επεκτείνουμε τη λειτουργία του εντάσσοντάς το στις βασικές και μόνιμες δομές του δήμου.
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
Μαίρη Λου Μακντόναλντ: Η ψήφος στην αριστερά θα κάνει τη διαφορά
Σταύρος Τομπάζος: Καμία λύση δεν είναι βιώσιμη χωρίς κουλτούρα συνύπαρξης
Η αντιπρόεδρος του Σιν Φέιν με αφορμή τις ευρωεκλογές μιλά στην Εποχή για την ανάγκη εκδημοκρατισμού της ΕΕ και διαγραφής του χρέους. σελ. 23
Η αντιπαράθεση μετατρέπεται σε δυναμική κόντρα
Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ∆ΡΑΣΥ/EYLEM μιλά για τη συγκρότηση μεικτού ψηφοδελτίου ελληνοκυπρίων και τουρκοκύπριων για πρώτη φορά σε μια πολιτική δύναμη. σελ. 22
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Του Μιχάλη Ρένεση
Η
αντιπαράθεση στις νοτιοανατολικές περιοχές της Ουκρανίας περνάει στη φάση της ανοιχτής δυναμικής κόντρας με επίκεντρο την περιοχή του Ντονιέτσκ, την πιο αναπτυγμένη περιοχή της χώρας. Η προσπάθεια του ουκρανικού στρατού να θέσει υπό τον έλεγχό του τις περιοχές Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ απέτυχε παταγωδώς. Συχνάπυκνά τα στρατιωτικά τμήματα είτε παραδίδονται στους πολιτοφύλακες των διαδηλωτών, είτε ενώνονται μαζί τους. Ο εκτελών χρέη προέδρου Αλαξάντρ Τουρτσίνοφ παραδέχτηκε την αποτυχία της επιχείρησης και κατηγόρησε για ανικανότητα τους άντρες των ενόπλων δυνάμεων.
Μποϋκοτάζ στις εκλογές
Οι διαδηλωτές της αυτοανακηρυγμένης Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντονιέτσκ σκοπεύουν να μποϋκοτάρουν τις προεδρικές εκλογές στις 25 Μαΐου, ενώ δηλώνουν ότι θα προχωρήσουν σε δημοψήφισμα για το status της περιοχής στις 11 Μαΐου. Ήδη έχει συσταθεί επιτροπή για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Ο πρόεδρος της επιτροπής Ρομάν Λιάγκιν δήλωσε ότι αναμένεται η συμμετοχή να φθάσει στο 70% και ότι το δημοψήφισμα θα είναι ανοιχτό και τίμιο. Παρότι δεν κάλεσαν παρατηρητές, εξέφρασαν την επιθυμία τους να παρίστανται όσο γίνεται περισσότεροι παρατηρητές και δημοσιογράφοι. Όταν ρωτήθηκε πώς σκοπεύουν να παρεμποδίσουν τη διενέργεια των προεδρικών εκλογών δήλωσε ότι μπορούν να μπλοκάρουν τις εργασίες 22 εκλογικών τμημάτων της περιοχής. Από την άλλη, ο πρόεδρος της κεντρικής εκλογικής επιτροπής δήλωσε από το Κίεβο ότι ο νόμος δίνει εγκυρότητα στο αποτέλεσμα ακόμη και στην περίπτωση που γίνει ψηφοφορία σε ένα μόνο εκλογικό τμήμα
μιας περιφέρειας. Η κεντρική εκλογική επιτροπή όμως υποστηρίζει ότι άμεσα δεν είναι εφικτό να γίνει το δημοψήφισμα και προτείνει ως εναλλακτική λύση τη διεξαγωγή πανουκρανικής δημοσκόπησης στις 15 Ιουνίου. Ο διορισμένος από τη νέα διοίκηση του Κιέβου κυβερνήτης του Ντονιέτσκ (γνωστός
ολιγάρχης) Σεργκει Ταρούτα και ο δήμαρχος του Ντονιέτσκ Αλεξάντρ Λουκιαντσενκο κάλεσαν τον κ. Τουρτσίνοφ να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για την αποκέντρωση της Κεντρικής Κυβέρνησης υπέρ των Περιφερειών και τη δημιουργία δημοτικής αστυνομίας. Προτείνουν το δημοψήφισμα να γίνει στις 25 Μαΐου μαζί με τις προ-
Σπ. Κιλινκάροφ: Η κατάσταση θα χειροτερέψει
Τ
“
21
ην προηγούμενη εβδομάδα οι ανθρακωρύχοι του Λουγκάνσκ κατέβηκαν σε απεργία και διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και αύξηση των αποδοχών τους. Η συμμετοχή στην απεργία ήταν καθολική. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κ.Κ. Ουκρανίας Σπυριντον Κιλινκάροφ έδωσε συνέντευξη στις 29 Απριλίου γι’ αυτή την απεργία και τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: Στην Ουκρανία η κατάσταση θα χειροτερέψει εξαιτίας κυρίως της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης. Η κυβέρνηση του Κιέβου τοποθετεί τα οικονομικά θέματα σε δεύτερο πλάνο και αυτό θα οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις. Αυτά που γίνονται στις ανατολικές περιοχές είναι επαναστατική μαζική εξέγερση. Αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να τους αφουγκραστούμε, ακόμη και αν διαφωνούμε με κάποια από τα αιτήματά τους. Στις πλατείες υπάρχουν πολλές απόψεις, από την ομοσπονδιοποίηση μέχρι την ενιαία και αδιαίρετη Ουκρανία. Η Ρωσία και η Ουκρανία πρέπει να ξανακτίσουν φιλικές και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις. Ορισμένοι χαρακτηρίζουν το Κ.Κ. Ουκρανίας φιλορωσικό κόμμα επειδή στέκεται αρωγός σε οργανώσεις και δυνάμεις φιλορωσικές που επιμένουν να μιλούν ρώσικα. Είναι πολίτες της Ουκρανίας που άλλοι από αυτούς είναι Ρώσοι και άλλοι αισθάνονται ότι είναι κοντά στη Ρωσία. Είναι άνθρωποι που εργάζονται σε εργοστάσια και επιχειρήσεις που συνεργάζονται στενά με τη Ρωσία. Ο κ. Κιλινκάροφ χαρακτήρισε τη σημερινή κυβέρνηση «χούντα του Κιέβου» , η οποία κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και πρέπει να φύγει άμεσα με νόμιμους τρόπους. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί δύο μέτρα και δυο σταθμά απέναντι στους πολίτες της χώρας. Αν μετά την επικράτησή της στα τέλη Φεβρουαρίου ξεκινούσε τον αφοπλισμό των ακραίων ενόπλων ομάδων της ∆υτικής Ουκρανίας, τότε ίσως οι κάτοικοι των νοτιοανατολικών περιοχών να έδειχναν κάποια κατανόηση και να μην ξεσηκώνονταν. Είναι όμως προκλητική η στάση της κυβέρνησης όταν ονομάζει τους ένοπλους του ∆εξιού Τομέα επαναστάτες, ενώ αντίστοιχα τους ένοπλους των ανατολικών περιοχών τούς αποκαλεί τρομοκράτες.
Η προσπάθεια του ουκρανικού στρατού να θέσει υπό τον έλεγχό του τις περιοχές Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ απέτυχε παταγωδώς. Συχνάπυκνά τα στρατιωτικά τμήματα είτε παραδίδονται στους πολιτοφύλακες των διαδηλωτών, είτε ενώνονται μαζί τους. εδρικές εκλογές. Ο κ. Τουρτσίνοφ μετά από πολλές αναστολές, αναβολές και πιέσεις δήλωσε ότι δεν είναι αντίθετος. Γύρο από αυτό το θέμα υπάρχουν αντικρουόμενες ανακοινώσεις εκ μέρους κυβερνητικών αξιωματούχων και αυτό περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Στη δαγκάνα του ∆ΝΤ
Η Εκτελεστική Επιτροπή του ∆ιεθνούς Νομισματικού Ταμείου ενέκρινε δάνειο προς την Ουκρανία ύψους 17 δισ. δολαρίων για δύο χρόνια. Η πρώτη δόση θα δοθεί άμεσα και θα είναι 3,19 δισ. δολάρια. Ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένι Γιατσενιούκ δήλωσε ότι οι όροι του δανείου είναι ιδιαίτερα σκληροί και δε χαροποιούν κανένα, αν και δεν είναι τόσο επώδυνοι όσο ήταν για την Ελλάδα ή την Πορτογαλία. Ένα μέρος του θα πάει στην αποπληρωμή προηγούμενου χρέους, ένα άλλο θα κατατεθεί στην Κεντρική Τράπεζα ως αποθεματικό , ένα άλλο θα χρησιμοποιηθεί για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στην οικονομία και την αποφυγή περαιτέρω διολίσθησης του ουκρανικού νομίσματος και ένα τέταρτο θα χρησιμοποιηθεί για την πληρωμή μισθών και συντάξεων. Ο ουκρανός πρωθυπουργός δήλωσε χωρίς να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία ότι η χώρα του υποχρεώνεται να προχωρήσει σε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, να μειώσει τον αριθμό των υπουργείων και τις δημόσιες δαπάνες. Επίσης θα πρέπει να αυξηθούν άμεσα τα τιμολόγια του φυσικού αερίου κατά 40% και των άλλων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
•
22
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Καμιά λύση δεν είναι βιώσιμη χωρίς κουλτούρα συνύπαρξης
στα δίκτυα του κόσµου
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΜΠΑΖΟΣ (ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ∆ΡΑΣΥ/EYLEM)
www.mayofsolidarity.org
∆εν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε
Ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τις δράσεις ενά ντια στην λιτότητα και τα προγράμματα που επιβάλλει η τρόικα, που θα γίνουν 15 - 25 Μαΐου σε μια κινητοποίηση αλληλεγγύης πέρα από σύνορα. Με το σύνθημα «δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε», ακτιβιστές από πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα βγουν στους δρόμους αντιστεκόμενοι στην αποκατάσταση του καπιταλισμού πάνω στις πλάτες των εργαζομένων, των ανέργων, των μεταναστών και της νεολαίας, και θα ζητήσουν πραγματική δημοκρατία από «τα κάτω».
www.fimdarevistavexatoria.org.br
Στοπ στους εξευτελιστικούς ελέγχους
Χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει στην εκστρατεία για την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που ξεκίνησε πριν λίγες ημέρες με αφορμή τους ελέγχους που γίνονται στις γυναίκες οι οποίες επισκέπτονται τους κρατούμενους στις φυλακές της Βραζιλίας Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι όποια γυναίκα θέλει να δει κάποιον κρατούμενο είναι υποχρεωμένη να ξεγυμνωθεί για να την ελέγξουν οι δεσμοφύλακες μήπως μεταφέρει ναρκωτικά, και ζητούν από το κογκρέσο να ψηφιστεί νόμος που να απαγορεύει αυτήν την εξευτελιστική διαδικασία.
Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης
Η ∆ικοινοτική Ριζοσπαστική Αριστερή Συνεργασία «τάραξε τα νερά» της κυπριακής πολιτικής σκηνής. Ανακοίνωσε την συγκρότηση μεικτού ψηφοδελτίου για τις επερχόμενες ευρωεκλογές. Είναι η πρώτη φορά που μια πολιτική δύναμη συγκροτεί μεικτό ψηφοδέλτιο, στο οποίο συμμετέχουν ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι. Σε αυτές τις εκλογές, άλλωστε, για πρώτη φορά, έχει δοθεί το δικαίωμα ψήφου σε χιλιάδες τουρκοκύπριους οι οποίοι θα ψηφίσουν στα ειδικά διαμορφωμένα εκλογικά κέντρα που θα στηθούν στα οδοφράγματα. Για τις θέσεις τις ∆ΡΑΣΥ/EYLEM μιλάμε με τον υποψήφιο ευρωβουλευτή, Σταύρο Τομπάζο.
Στο δρόμο για τις Βρυξέλλες
Για πρώτη φορά υπάρχει μεικτό ψηφοδέλτιο με συμμετοχή ε/κ και τ/κ. Γιατί τώρα και τι σηματοδοτεί αυτή η κίνηση; Ναι. Από αυτή την άποψη πρόκειται για ιστορικό ψηφοδέλτιο. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται μεικτό ψηφοδέλτιο. Στην Κύπρο άρχισαν ξανά οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, τις οποίες βεβαίως και υποστηρίζουμε. Ωστόσο, καμιά ομοσπονδιακή λύση στην Κύπρο δεν μπορεί να επιτευχθεί και να είναι βιώσιμη χωρίς την καλλιέργεια μιας κουλτούρας συνύπαρξης των κοινοτήτων, χωρίς την ανάπτυξη μιας ομοσπονδιακής συνείδησης. Η κίνηση μας θέλει να συμβάλει στη δημιουργία μιας τέτοιας συνείδησης διαμέσου της κοινής δράσης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων εργαζομένων. Το ψηφοδέλτιο μας πρωτοτυπεί και ως προς μια άλλη του πτυχή: περιλαμβάνει ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών.
θρώπων, και να σταματήσουν οι απελάσεις, ξεκινάει από το Στρασβούργο στις 18 Μαΐου το καραβάνι αλληλεγγύης που θα καταλήξει στις 20 Ιουνίου στις. Βρυξέλλες, στις οποίες γίνεται η διάσκεψη κορυφής του ευρωπαϊκού συμβουλίου.. Στην πορεία των 450 χιλιομέτρων θα συμμετέχουν εκατοντάδες πρόσφυγες, μετανάστες χωρίς χαρτιά, αιτούντες άσυλο, καθώς και αλληλέγγυοι που μοιράζονται την κοινή οργή κατά της ρατσιστικής μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κύπρος είναι από τις χώρες που έχει πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση. Πως πιστεύετε ότι μπορεί να βγει από το οικονομικό αδιέξοδο που περιήλθε από τα μέτρα του περασμένου Μαρτίου; Πράγματι. Η πολιτική της τρόικας και της κυβέρνησης δημιούργησαν ένα φαύλο κύκλο όπου η ύφεση της κυπριακής οικονομίας επιδεινώνει την τραπεζική κρίση και η έλλειψη ρευστότητας την ύφεση. Αυτή η πολιτική είναι ήδη αποτυχημένη. Αντί να οδηγήσει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας διαμέσου της μείωσης της τιμής των προϊόντων, οδήγησε στην αύξηση του μεριδίου του κέρδους στο μοναδιαίο προϊόν. Οι μειώσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων, οι περικοπές στην υγεία και την παιδεία, η ανεργία
www.freedomnotfrontex.nob logs.org
Με στόχο να καταργηθεί η Frontex, να επιτραπεί η ελεύθερη κυκλοφορία των αν-
∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
“
Οι έξι υποψήφιοι ευρωβουλευτές στην παρουσίαση του ψηφοδελτίου.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την ηλεκτρονική σελίδα της ∆ΡΑΣΥ/EYLEM στο www.drasyeylem.org και η ανέχεια, εν ολίγοις οι θυσίες του κυπριακού λαού γίνονται στο βωμό του κέρδους.
μοσίου. Λογιστικό έλεγχο του δημόσιου χρέους και διαγραφή του επονείδιστου μέρους του.
∆εν υπάρχει άλλος τρόπος εξόδου από την κρίση παρά με τη δημιουργία ενός κοινωνικού μετώπου αντίστασης που θα απαιτήσει και θα επιβάλει εναλλακτικά οικονομικά μέτρα. Έχουμε ένα πλήρες και κοστολογημένο πρόγραμμα εναλλακτικής οικονομικής πολιτικής που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: φορολογική μεταρρύθμιση που να υποχρεώνει το κεφάλαιο να πληρώσει την κρίση του. ∆ιαμέσου μιας προοδευτικής φορολόγησης του ποσοστού του κέρδους είναι δυνατό να υποχρεώσει κανείς τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις τιμές των εμπορευμάτων για να αποκατασταθεί έτσι μερικώς και η αγοραστική δύναμη των μισθωτών. Πλήρη κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος με κοινωνικό έλεγχο και μια πολιτική χαμηλών επιτοκίων που να εξυπηρετεί την οικονομική ανάπτυξη. Επιστροφή στον κυπριακό λαό της εκκλησιαστικής περιουσίας που δεν χρησιμοποιείται άμεσα για θρησκευτικούς σκοπούς, διαμέσου της απαλλοτρίωσής της. ∆ήμευση των περιουσιών του πλουτοκρατικού και πολιτικού κατεστημένου που επωφελήθηκε στο παρελθόν από διαγραφές δανείων, άτοκα και παράτυπα δάνεια, καθώς και αυτών των γκόλτεν μπόϊς των τραπεζών. Έκτακτη φορολογία των «προνομιούχων της πληροφόρησης» και της «προνομιακής μεταχείρισης» που φυγάδευσαν τα κεφάλαια τους λίγο πριν ή κατά τη διάρκεια του κουρέματος των τραπεζικών καταθέσεων. Υποχρεωτικό δανεισμό στο κράτος διαμέσου της μετατροπής του ανενεργούς πλούτου (περιλαμβανομένων κάποιων συγκεκριμένων κατηγοριών καταθέσεων) σε χαμηλότοκα ομόλογα δη-
Ποιες είναι οι βασικές θέσεις σας για το Κυπριακό; Το Κυπριακό δεν είναι μόνο ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Είναι ταυτόχρονα και ένα πρόβλημα εθνοτικής διένεξης ανάμεσα στις δύο μεγάλες κοινότητες της Κύπρου. Είναι γι’ αυτό το λόγο που δεν θεωρούμε τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία «οδυνηρό συμβιβασμό», αλλά την ενδεδειγμένη λύση δεδομένης της κυπριακής ιστορίας. Θέλουμε μια ομοσπονδία πλήρως αποστρατικοποιημένη, χωρίς ξένους στρατούς και βάσεις και βεβαίως εκτός του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη και το ΝΑΤΟ. Ποιος είναι ο στόχος σας ενόψει ευρωεκλογών; Η κίνηση θα πάρει και μετεκλογικά χαρακτηριστικά; Σε περίπτωση εκλογής σας, σε ποια ομάδα θα συμμετέχετε. Ο στόχος μας εν όψει των ευρωεκλογών είναι να κάνει αισθητή τη παρουσία της στην Κύπρο μια ριζοσπαστική Αριστερά, μια Αριστερά του κοινωνικού κινήματος συντονισμένη με το ευρύτερο κοινωνικό κίνημα που αγωνίζεται για μια άλλη Ευρώπη. Η κίνησή μας δημιουργήθηκε για να μείνει, έστω και αν η οργανωτική μορφή που θα πάρει θα εξαρτηθεί και από το εκλογικό αποτέλεσμα. Σε περίπτωση εκλογής μας, πέντε στους έξι υποψηφίους θα ενταχθούν στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Μια Τουρκοκύπρια σύντροφος δηλώνει αναποφάσιστη.
•
Έξω οι φτωχοί από το κέντρο Ο Φλάβιο Τόζι (Λέγκα του Βορρά), δήμαρχος της Βερόνας, βρήκε λύση για να απαλλάξει το κέντρο από την ενοχλητική παρουσία των φτωχών. Από 15 Απριλίου μέχρι 31 Οκτωβρίου θα επιβάλλονται πρόστιμα μέχρι και 500 ευρώ σε όποιον διανέμει τρόφιμα και ποτά στο κέντρο της πόλης. Οι δραστηριότητες αυτού του τύπου μεταφέρονται όλες στα προάστια.
Ο
δήμαρχος της Βερόνας αιτιολογεί την απόφαση λέγοντας ότι «το να αποφύγουμε να βλέπουν οι τουρίστες ένα θέαμα απρεπές και ανάρμοστο δεν σημαίνει ότι απαγορεύουμε την ελεημοσύνη». Επίσης, ισχυρίζεται ότι «η παραμονή πολλών αστέγων σε περιοχές που συγκεντρώνουν χιλιάδες τουρίστες προκαλεί μεγάλη κοινωνική ανησυχία στους κατοίκους της πόλης». Κατά τη γνώμη του, «αυτή η πρωτοβουλία του δήμου δεν αποτελεί μια άρνηση βοήθειας προς του αστέγους, αλλά είναι θέμα πολιτισμένης διαβίωσης των κατοίκων και σεβασμού των κανόνων υγιεινής». Τα τελευταία χρόνια, η κρίση έχει επισκεφτεί ακόμη και τις πλούσιες πόλεις του ιταλικού βορρά. Η ανεργία έχει αυξηθεί, οι άστεγοι πληθαίνουν, όλο και περισσότεροι πολίτες δεν είναι πλέον σε θέση να ικανοποιήσουν ακόμη και τις πιο άμεσες ανάγκες διαβίωσής τους. Η κρίση υπάρχει, αλλά για τον δήμαρχο Τόζι δεν πρέπει να είναι ορατή. Οι οργανώσεις αλληλεγγύης προς τα άτομα που είχαν την ατυχία να χτυπηθούν από την κρίση εκφράζουν την έντονη αντίθεσή τους μ’ αυτή την απόφαση. Ο πρόεδρος της οργάνωσης «Emmaus Italia» Έντσο Φιόρ, υπεύθυνος της κοινότητας Βιλανφράνκα, ο οποίος απεύθυνε μια επιστολή διαμαρτυρίας προς τον δήμαρχο, λέει ότι «στο παρελθόν υπήρξαν αποφάσεις ενάντια σε αυτούς που ζητούσαν ελεημοσύνη, σήμερα βάζουμε τσουχτερά πρόστιμα σε όποιον τολμά να δώσει φαγητό σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη. Συμφωνώ ότι πρέπει να υπάρχουν ισορροπίες στη συμβίωση των ανθρώπων. Αυτές όμως τις ισορροπίες τις αναζητάμε πάντα σε βάρος εκείνων που ζουν σε πλήρη εξαθλίωση. Μας λένε ότι υπάρχουν χώροι κατάλληλοι για να δώσουμε φαγητό στους φτωχούς, αλλά αυτοί βρίσκονται σε αποκεντρωμένα σημεία, λες και η εξαθλίωση δεν πρέπει να είναι ορατή γιατί είναι ένα πλήγμα ενάντια στην ανικανότητά μας, στον καθωσπρεπισμό μας. Θέλουμε να φαινόμαστε όμορφοι στα μάτια αυτών που επισκέπτονται την πόλη μας. Υπάρχουν όμως ασχήμιες πολύ πιο επικίνδυνες που θα έπρεπε να είναι έξω από την κοινότητα. Η ομορφιά μιας πόλης δεν είναι στα πάρκα της, αλλά στο να μην έχει τρώγλες σαν κατοικία των εξαθλιωμένων ανθρώπων».
“
Τόνια Τσίτσοβιτς, υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την «Ανοιχτή Πόλη»
Στο παρελθόν υπήρξαν αποφάσεις ενάντια σε αυτούς που ζητούσαν ελεημοσύνη, σήμερα βάζουμε τσουχτερά πρόστιμα σε όποιον τολμά να δώσει φαγητό σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη.
23
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Πρέπει να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην πολιτική της λιτότητας, λέει η Μαίρη Λου Μακντόναλντ. Παράλληλα, η αντιπρόεδρος του Σιν Φέιν αναφέρεται στην ανάγκη εκδημοκρατισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη διαγραφή του χρέους και στις ελπίδες που γεννάει η άνοδος της ευρωπαϊκής αριστεράς.
Η ψήφος στην αριστερά θα κάνει τη διαφορά
Συνέντευξη με την αντιπρόεδρο του Σιν Φέιν, Μαίρη Λου Μακντόναλντ Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης
Πώς εξελίσσεται ο προεκλογικός αγώνας για το Σιν Φέιν και ποιος είναι ο στόχος σας; Έχουμε ξεκινήσει την εκστρατεία μας από το περασμένο καλοκαίρι και οι δημοσκοπήσεις είναι πολύ θετικές. Θέλουμε να κερδίσουμε από μια έδρα στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες που υπάρχουν στην Ιρλανδία, για αυτό προσπαθούμε να προβάλλουμε τις θέσεις μας στα ΜΜΕ και κυρίως, αγωνιζόμαστε με τις παρεμβάσεις μας για να πείσουμε την κοινωνία και να φτάσουμε στο στόχο μας. Ποια είναι τα κυριότερα σημεία της εκλογικής σας πλατφόρμας; Επιγραμματικά σας αναφέρω την αντίθεση στη λιτότητα, την εναντίωση στην υπερσυγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διεκδίκηση περισσότερων δημόσιων επενδύσεων που θα βοηθήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Επίσης, ζητάμε περισσότερο εκδημοκρατισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρούμε ότι χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη μιας κοινωνικής, αλληλέγγυας και αειφόρου Ένωσης. Πώς μπορούν στις ευρωεκλογές οι χώρες που έχουν πληγεί από τα μνημόνια, όπως η Ιρλανδία και η Ελλάδα, να δώσουν ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες; Πρέπει παντού να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην πολιτική της λιτότητας. Για αυτό, χρειάζεται να εκλεγούν υποψήφιοι της αντι-λιτότητας, που θα διεκδικήσουν μια άλλη πολιτική για την Ευρώπη, θα υπερασπιστούν τους ανθρώπους και όχι τους αριθμούς, και θα συμβάλουν στο βάθεμα της δημοκρατίας. Ποιες προτάσεις μπορούμε να κάνουμε σήμερα για μια αριστερή επανίδρυση της Ευρώπης; Το θέμα δεν είναι η αποκατάσταση της αριστεράς. Το πρωταρχικό είναι να δώσουμε στους ανθρώπους την ελπίδα, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας και να μπορούν οι άνθρω-
ποι να αποφασίζουν για τις ζωές τους. Στο εκλογικό μας μανιφέστο έχουμε λεπτομερείς προτάσεις για την αύξηση των επενδύσεων μέσω της ευρωπαϊκής τράπεζας, για την υποστήριξη των περιφερειακών κρατών μελών, για το κοινωνικό κράτος, για τα δικαιώματα, για την προστασία του περιβάλλοντος. Η αριστερά πρέπει να επικεντρωθεί στο πως θα δώσει αξιόπιστες λύσεις, για τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, που πλήττονται από τη λιτότητα, την ανεργία και τη φτώχεια. Όμως η Ιρλανδία και η Ελλάδα βρίσκονται κάτω από το βραχνά του χρέους. Είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε μια διαγραφή του χρέους. Το Σιν Φέιν έχει προτείνει την πλήρη διαγραφή του χρεωστικού γραμματίου των 30 δισ. ευρώ και τη χρήση των κεφαλαίων του ESM για την αναδρομική ανακεφαλαιοποίηση ορισμένων ιρλανδικών τραπεζών που διασώθηκαν από τους φορολογούμενους.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή αριστερά θα σημειώσει στις ευρωεκλογές σημαντική άνοδο. Ποιες ελπίδες θεωρείτε ότι δημιουργεί αυτό για τους λαούς της Ευρώπης; Η GUE/NGL μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στο επόμενο ευρωκοινοβούλιο. Προφανώς, πρέπει να κερδίσουμε πρώτα τις έδρες και στη συνέχεια θα αποφασίσουμε για το πώς θα χρησιμοποιήσουμε καλύτερα την αύξηση της επιρροής μας. Είναι σημαντικό να δώσουμε στους ανθρώπους που πλήττονται από την κρίση μια ρεαλιστική προοπτική. Οι εργαζόμενοι δεν θα ωφεληθούν σε τίποτα αν θα ψηφίσουν τους ευρωσκεπτικιστικές, τη δεξιά ή το νεοφιλελεύθερο κέντρο. Μόνο μια ψήφος στην αριστερά θα κάνει τη διαφορά. * Η συνέντευξη δόθηκε πριν τη σύλληψη του προέδρου του Σιν Φέιν Τζέρι Άνταμς, την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα, αφότου παρουσιάστηκε στην αστυνομία προκειμένου να ανακριθεί για την υπόθεση Τζιν Μακ Κονβίλ πριν 42 χρόνια.
Υπό κράτηση ο Τζ. Άνταμς
Ο
* Για πολιτικά κίνητρα μιλά το Σιν Φέιν αναφορικά με τη συγκυρία της ανάκρισης του προέδρου του κόμματος
Τζέρι Άνταμς, σε δήλωσή του στις 30 Απρίλη, πριν παρουσιαστεί αυτοβούλως στην αστυνομία, από την οποία κρατείται και ανακρίνεται για δεύτερη μέρα για την υπόθεση της απαγωγής και δολοφονίας της Τζιν Μακ Κονβίλ πριν 42 χρόνια, είχε πει: «Παρότι έχω ενδοιασμούς όσον αφορά τη συγκυρία, συναντώ εθελοντικά την αστυνομία σήμερα το απόγευμα. Ως δημοκρατικός ηγέτης δεν έχω ποτέ αποφύγει την ευθύνη μου για την οικοδόμηση της ειρήνης, συμπεριλαμβανομένου του δύσκολου ζητήματος των θυμάτων και των οικογενειών τους. Μέχρι σήμερα έχω εργαστεί ώστε να επουλωθούν τα θύματα και οι οικογένειες που επικοινώνησαν μαζί μου. Πιστεύω ότι η δολοφονία της Τζιν Μακ Κονβίλ και η μυστική ταφή του σώματός της ήταν λάθος και τραγική αδικία για την ίδια και την οικογένειά της. Κακόβουλες και εκτεταμένα δημοσιοποιημένες κατηγορίες εκτοξεύτηκαν εναντίον μου. Τις απορρίπτω. Αν και ποτέ δεν αποσύνδεσα τον εαυτό μου από τον ΙΡΑ και ποτέ δεν θα το κάνω, είμαι αθώος όσον αφορά την απαγωγή, δολοφονία και ταφή της κας Μακ Κονβίλ. Το Σιν Φέιν έχει προσυπογράψει τις προτάσεις Χάας για τη διαχείριση του παρελθόντος. Παρότι σέβομαι το δικαίωμα των οικογενειών να αναζητήσουν νομική διευθέτηση, εξακολουθεί να υπάρχει ένα τεράστιο βάρος για τις δύο κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα να αντιμετωπίσουν όλα αυτά τα θέματα και να συμφωνήσουν σε μια διαδικασία με το θύμα στο κέντρο που να το κάνει αυτό.»
24
∆ΙΕΘΝΗ
Η οργή των εργαζομένων στους δρόμους
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΤΙΚΕΣ ∆ΙΑ∆ΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Η
Πρωτομαγιά γιορτάστηκε και φέτος σε όλο τον κόσμο από τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα με διαδηλώσεις, αλλά και συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής, όπως στην Τουρκία και την Καμπότζη. Ιδιαίτερα δυναμικός και μαζικός ήταν ο γιορτασμός της Πρωτομαγιάς στο Μπαγκλαντές ένα χρόνο μετά την τραγωδία που σημειώθηκε στην Rana Plaza, όπου σκοτώθηκαν 1.130 εργαζόμενοι στο εργοστάσιο ρούχων. Στην Ευρώπη οι εργαζόμενοι δεν είχαν ποτέ άλλοτε τόσους λόγους να κατέβουν στους δρόμους την Πρωτομαγιά. Σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από τη συνεχιζόμενη πολιτική της λιτότητας, την ύφεση και τα αυξημένα ποσοστά της ανεργίας. Από αυτή την άποψη, είναι χαρακτηριστική η είδηση που δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση του «Nouvel Obs». «Ο Μόριτς Έχααρντ, μόλις 21 ετών, μαθητευόμενος σε τράπεζα του Λονδίνου έχασε τη ζωή του μετά από 72 ώρες εργασίας χωρίς διακοπή». Το τραγικό αυτό γεγονός επιβεβαιώνει ότι η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία αξία μπροστά στα συμφέροντα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Αυτά τα συμφέροντα έχουν ως προτεραιότητα όλοι οι θεσμοί της ΕΕ και του Ευρωκοινοβουλίου, που συνεχίζουν μέχρι τις τελευταίες τους στιγμές να παίρνουν αντεργατικές αποφάσεις (Οδηγία Μπολκενστάιν και η μικρή τους αδελφή για τους εργαζόμενους σε «απόσπαση»). Έτσι δεν είναι καθόλου τυχαίο η συζήτηση που γίνεται στις Βρυξέλλες και η κατηγορία που ακούγεται όλο και πιο έντονα ότι οι Βρυξέλλες έχουν στραφεί κατά των εργαζομέ-
ΤΣΕΧΙΑ
Η
Από την πρωτομαγιάτικη διαδήλωση στο Μπαγκλαντές. νων.
∆ιαδηλώσεις σε Παρίσι, Μαδρίτη… Στην Ισπανία η Πρωτομαγιά γιορτάστηκε ενωτικά από τις δύο μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις, τις Εργατικές Επιτροπές και την Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία με κυρίαρχο σύνθημα να φύγει «η δικτατορία της τρόικας». Οι ομιλητές κατήγγειλαν την πολιτική της λιτότητας και την παραβίαση των δημοκρατικών κανόνων λειτουργίας, τόσο στις χώρες της, όσο και στην Ευρώπη. Με το ίδιο σύνθημα διαδήλωσαν και οι εργαζόμενοι στην Πορτογαλία.
Κωνσταντινούπολη: Η αστυνομία κατά των διαδηλωτών Στην Τουρκία ένα μήνα μετά τη νίκη του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές, ο πρωθυπουργός απαγόρευσε τη συγκέντρωση στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης. Την απαγόρευση αυτή αψήφησαν οι χιλιάδες διαδηλωτές. Οι δυνάμεις καταστολής που είχαν κινητοποιηθεί από πολύ νωρίς ανέλαβαν έργο με αποτέλεσμα να γενικευθούν οι συγκρούσεις στους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας απ’ αφορμή τα γεγονότα κατήγγειλε την κυβέρνηση ότι καταφεύγει στις
ίδιες μεθόδους με αυτές των φασιστών της 12ης Σεπτεμβρίου 1980. Για να αντιμετωπίσει τους νέους, τις γυναίκες, τους εργαζόμενους και τους διανοούμενους δεν θα αποφύγει τους αγώνες τους. Στην Καμπότζη πραγματοποιήθηκε μεγάλη συγκέντρωση με τη συμμετοχή πάνω από 20.000 διαδηλωτών της Κλωστοϋφαντουργίας που βρίσκονται σε απεργιακό αγώνα αρκετό καιρό τώρα. Η διαδήλωση πραγματοποιήθηκε παρά την απαγόρευση, λόγω της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που έχει κηρυχθεί ακριβώς γι’ αυτό το λόγο από τον Ιανουάριο. Τα συνδικάτα, σύμφωνα με τον Σαμ Ρέινσι, ηγέτη της αντιπολίτευση κάλεσαν τους εργαζόμενους της Καμπότζης να διαδηλώσουν, διεκδικώντας την αύξηση του μισθού στα 160 δολάρια (δηλαδή να διπλασιασθούν) και να αποφυλακιστούν οι συνδικαλιστές οι οποίοι δικάζονται αυτές τις ημέρες. Η κυβέρνηση θέλοντας να αποφύγει τη μετατροπή του κοινωνικού αγώνα σε πολιτικό απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις και έδωσε την εντολή στην αστυνομία να διαλύσει τους διαδηλωτές «με κάθε τρόπο». Ο πρωθυπουργός της χώρας Χουν Σεν εξάλλου προσπάθησε να αποθαρρύνει τους εργαζόμενους να μην κατέβουν στους δρόμους γιατί έτσι θα «φύγουν οι επενδυτές». Ακόμα να αναφερθούμε στις διαδηλώσεις που έγιναν στο Κίεβο με συμμετοχή περίπου 3.000 οι οποίοι φώναζαν συνθήματα κατά των αντιδημοκρατικών μέτρων της κυβέρνησης, την ειρήνη και την «ενότητα της χώρας». Μ. Κ.
Στοίχημα οι ευρωεκλογές για το Κομμουνιστικό Κόμμα
Τσεχία αποτέλεσε έναν από τους σταθμούς της ευρωπαϊκής περιοδείας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και υποψηφίου για την Προεδρία της Κομισιόν, Αλέξη Τσίπρα. Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ο Πρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, Πιερ Λοράν συναντήθηκαν με μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Βοημίας και Μοραβίας (KSCM). Ακολούθησε ομιλία του Αλέξη Τσίπρα ενώπιον των φοιτητών του Πανεπιστημίου «Κάρολος», του μεγαλύτερου και ιστορικότερου πανεπιστημίου της Πράγας. «Η ντροπιαστική κυβέρνηση συνεργασίας Σαμαρά - Βενιζέλου θα κριθεί από τους ψηφοφόρους στις ερχόμενες Ευρωεκλογές του Μαΐου. Στις 25 Μαΐου ψηφίζουμε για την Ευρώπη και για τις ζωές μας.» επεσήμανε ο Αλέξης Τσίπρας. «Ποια ευρωπαϊκή κυβέρνηση μπορεί να ανέχεται να υπάρχουν 3 εκατομμύρια ανασφάλιστοι, το ένα τρίτο του πληθυσμού, 6 στους 10 να μην πηγαίνουν στο γιατρό για οικονομικούς λόγους και η ανεργία να έχει φτάσει στο 30%; Για αυτούς τους λόγους η κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου θα κριθεί και να γιατί η
άνοδος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς θα είναι η θετική έκπληξη στις ερχόμενες εκλογές.» τόνισε ο ίδιος. Για την Ευρωπαϊκή Αριστερά όμως η εκλογική μάχη στις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης δεν αναμένεται εύκολη. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας είναι μέλος παρατηρητής του ΚΕΑ και αναμένεται να σημειώσει το πιο θετικό εκλογικό αποτέλεσμα για την Ευρωπαϊκή Αριστερά στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Στις βουλευτικές εκλογές του προηγούμενου Οκτωβρίου το KSCM ήταν τρίτο με ποσοστό 14,92%. Νικητές των εκλογών ήταν οι Σοσιαλδημοκράτες με 20,42%, το χαμηλότερο ποσοστό τους από το 1992. Για να σχηματίσουν κυβέρνηση οι Σοσιαλδημοκράτες αναγκάστηκαν να συνεργαστούν με το δεξιό λαϊκίστικο κόμμα του ANO (∆ράση Ανικανοποίητων Πολιτών) και το κεντροδεξιό κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (KDU- CSC). Προέδρος του ΑΝΟ το οποίο προηγείται στις δημοσκοπήσεις για τις Ευρωεκλογές είναι ο Αντρέι Μπάμπις, επιχειρηματίας και ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στη χώρα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο παρελθόν υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας, ενώ υπήρξαν φήμες ότι ήταν συνεργάτης της μυστικής αστυνομίας την περίοδο του σοσιαλισμού. Το ΑΝΟ εκμεταλλεύεται το μεγάλο κενό που εμφανίστηκε στο χώρο της κεντροδεξιάς μετά την κατάρρευση του πρώην κυβερνώντος κόμματος, του ODS στις εκλογές του Οκτωβρίου. Το ∆ημοκρατικό Κόμμα Πολιτών είδε την εκλογική του δύναμη να συρρικνώνεται λόγω των εφαρμοζόμενων πολιτικών λιτότητας και των σκανδάλων της κυβέρνησης του Πετρ Νέτσας. Το 2010 το ODS είχε λάβει ποσοστό 20,2%. Θα έχουν οι
σοσιαλδημοκράτες την τύχη του ODS; Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η πιθανή ή μη κατάρρευση των σοσιαλδημοκρατών ωστόσο είναι εμφανές ότι η δυσπιστία των πολιτών προς τα παραδοσιακά κόμματα της Τσεχίας έχει αυξηθεί εντυπωσιακά. Στις βουλευτικές εκλογές του 2013 η συμμετοχή κυμάνθηκε κάτω από το 60%. Τη δυσαρέσκεια των πολιτών για τη διαφθορά στην πολιτική ζωή της χώρας προσπαθεί να εκμεταλλευθεί το ΑΝΟ. Για το KSCM το ζητούμενο στις Ευρωεκλογές θα είναι να διατηρήσει τις δυνάμεις του. Από τις δημοσκοπήσεις δεν μπορεί να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα για τις εκλογικές του επιδόσεις. Το χαμηλότερο ποσοστό που καταγράφει είναι το 10%, ενώ το υψηλότερο το 15,9% . Πρόεδρος του KSCM είναι από το 2005 ο Βόιτσεκ Φίλιπ. Το 2011 είχε προκαλέσει αντιδράσεις όταν εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τον θάνατο του ηγέτη της Βορείου Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ιλ. Αν τότε όμως ο Φίλιπ κατηγορήθηκε για δογματισμό, το KSCM στην περίπτωση της Ουκρανικής κρίσης δεν ταυτίστηκε με καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές. Οι βουλευτές του κόμματος δεν ψήφισαν στη Βουλή υπέρ της καταδίκης της απόσχισης της Κριμαίας, σημαντικά στελέχη όμως επέκριναν τη στάση της Ρωσίας. Ο Γίρι Ντόλες, αντιγραμματέας του κόμματος δήλωσε χαρακτηριστικά. «Με τη συμπεριφορά της στην Ουκρανία η Ρωσία υιοθέτησε την ίδια ιμπεριαλιστική στάση, την οποία είχαν οι δυτικές δυνάμεις όταν κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου παρενέβησαν στη Γιουγκοσλαβία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Λιβύη.» Αλέξανδρος Μαυρογένης
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Το ποδόσφαιρο... αλλιώς ∆
εκάδες πολίτες παρακολούθησαν τους άσους των γηπέδων σε εκδήλωση που διοργάνωσε η κίνηση δημοτών Βριλησσίων «∆ράση για μια άλλη Πόλη» την ∆ευτέρα 28 Απριλίου με θέμα «όταν το ποδόσφαιρο συναντά τον πολιτισμό». Ο Χουάν Ραμόν Ρότσα, ο Νίκος Σαργκάνης, ο Τάκης Λουκανίδης, ο Μίμης Παπαϊωάννου, ο Χρήστος Αρδίζογλου, ο Γιάννης Γεωργάρας, ο Γαβρίλος Παπαδόπουλος, ο βετεράνος διαιτητής Μελέτης Βουτσαράς, συζήτησαν με τον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, τον βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών ποιητή Γιώργο Μαρκόπουλο,τους ζωγράφους Αλέξανδρο Βακιρτζή, Νίκο Οικονομίδη, Μαρία Παπαϊωάννου (έργα των οποίων εμπνευσμένα από τους θρύλους των ελληνικών γηπέδων εκτέθηκαν στην αίθουσα), τους δημοσιογράφους Αντώνη Πανούτσο, Γιάννη Μαμουζέλο, Σπύρο Τσάμη και τον γραφίστα ∆ημήτρη Αρβανίτη, μέλος της AGI, τις διαχρονικές σχέσεις ποδοσφαίρου - τέχνης και θυμήθηκαν μοναδικές στιγμές έμπνευσης και φαντασίας κορυφαίων ελλήνων και ξένων ποδοσφαιριστών . Οργανωτής και «μπαλαδόρος» της συζήτησης ήταν ο Νίκος Μάλλιαρης και εισηγητής ο Γιώργος Μακρόπουλος ο οποίος συγκέντρωσε το σύνολο της ελληνικής ποιητικής ανθολογίας με κεντρικούς ήρωες τους άσους των γηπέδων και το 2005 εξέδωσε το μοναδικό στο είδος του βιβλίο με τίτλο «εντός και εκτός έδρας – το ποδόσφαιρο στην ελληνική ποίηση». Ο Χρήστος Αρδίζογλου έζησε μάλιστα μια πρωτόγνωρη εμπειρία καθώς όρθιος δίπλα στον πίνακα που του αφιέρωσε ο ζωγράφος Νίκος Οικονομίδης παρακολούθησε τον Γιώργο Μαρκόπουλο να απαγγέλλει το ποίημα «ωδή στον παίκτη της ΑΕΚ και της εθνικής Χρήστο Αρδίζογλου» το οποίο εμπνεύστηκε όταν ο βετεράνος άσος μάγευε τον κόσμο της μπάλας με τις περίτεχνες ενέργειές του. Ο Γιώργος Μαρκόπουλος αναφέρθηκε στο «ποδοσφαιρικό» έργο των ποιητών Μανώλη Αναγνωστάκη (εραστές της μπάλας όλου του κόσμου παραμερίστε… περνά ο μεγάλος Αγιαξ), Μάνου Χατζηδάκη (αιώνιο πάθος – μπαλάντα για τον Τζωρτζ Μπεστ), Νάσου Βαγενά (βάρβαρες ωδές, 1992), Θανάση Βενέτη (μικρή ωδή στον Κώστα ∆αβουρλή), Αρη ∆ικταίου (Επίνικος 1959 – Ηλία υφαντή, Πειραιεί, Ποδοσφαίρα), Σπύρου Βούγια (ποίηση και ποδόσφαιρο), Πάνου Θεοδωρίδη (Καπερνέκας), Γιάννη Κουβαρά (τρίτο ημίχρονο), Ηλία Λάγιου (η μπαλάντα του απερχόμενου ντριπλέρ του καιρού τούτου), Μίμη Σουλιώτη (ποιήματα εν παρόδω), Βασίλη Στεριάδη (τα Χριστούγεννα της ισοπαλίας)… Ο Χουάν Ραμόν Ρότσα παρουσίασε προσωπικό του βίντεο με ανεπανάληπτες χορευτικές φιγούρες
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων
Κυριακή 4 Μαΐου
“
* Συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ, στις 7.30 μ.μ., στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης. Μιλά ο Αλ. Τσίπρας.
∆ευτέρα 5 Μαΐου
* Συζήτηση με θέμα «Αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων» διοργανώνει η Ριζοσπαστική Ανατροπή Λυκόβρυσης-Πεύκης, στις 7 μ.μ. στο πνευματικό κέντρο Λυκόβρυσης. Εισηγείται ο Τ. Κεφαλάς.
Τρίτη 6 Μαΐου
Ο Χρήστος Αρδίζογλου έζησε μάλιστα μια πρωτόγνωρη εμπειρία καθώς όρθιος δίπλα στον πίνακα που του αφιέρωσε ο ζωγράφος Νίκος Οικονομίδης παρακολούθησε τον Γιώργο Μαρκόπουλο να απαγγέλλει το ποίημα “ωδή στον παίκτη της ΑΕΚ και της εθνικής Χρήστο Αρδίζογλου”
των Μαραντόνα, Μέσι, Ροναλντίνιο, Πελέ, εκμυστηρευόμενος παράλληλα ότι ως παίκτης, προπονητής και θεατής, δεν έζησε ποτέ άλλοτε μεγαλύτερη έκρηξη συναισθημάτων, ανάλογων εκείνης μετά την επίτευξη του γκολ του Βαζέχα εναντίον του Αγιαξ στο Αμστερνταμ έπειτα από το μοναδικό σλάλομ του ∆ώνη. Ο Νίκος Σαργκάνης και συγγραφέας δύο βιβλίων για το ποδόσφαιρο, αναφέρθηκε με απαράμιλλο τρόπο στην αγωνία του εκτελεστή και όχι του τερματοφύλακα πριν το πέναλτι, αποκαλύπτοντας μικρά μυστικά τα οποία ο τερματοφύλακας ή ο εκτελεστής χρησιμοποιούν για να επηρεάσουν την ψυχολογία του αντιπάλου κατά την εκτέλεση της λεγόμενης «εσχάτης των ποινών». Ο Τάκης Λουκανίδης θυμήθηκε το ωραιότερο τέρμα της καριέρας του εναντίον του Φωστήρα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, όταν αγωνίζονταν με την φανέλα του Αρη. Η ομάδα του βρίσκονταν πίσω στο σκορ και ο τερματοφύλακας του Φωστήρα πανηγύριζε με τους οπαδούς. Το είδε με γυρισμένη την πλάτη εκτός εστίας και σούταρε με το «κακό» του αριστερό πόδι από τη σέντρα. Οι οπαδοί άρχισαν να φωνάζουν στον τερματοφύλακα «έρχεται» αλλά όταν εκείνος αντιλήφθηκε τη φάση ήταν πλέον αργά για να σταματήσει την μπάλα. Ο Χρήστος Αρδίζογλου αναφέρθηκε στην αξία του αυτοσχεδιασμού και πως αντιδρούσε όταν περνώντας τέσσερις αντιπάλους έ-
“
25
βλεπε μπροστά του ξαφνικά και έναν πέμπτο. Παράλληλα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά για την εκμετάλλευση του ταλέντου του από συμπαίκτες και παράγοντες, αλλά και τον απαξιωτικό τρόπο με τον οποίο ορισμένοι συμπεριφέρονται στους άσους των γηπέδων. Ο Αλέξανδρος Βακιρτζής σχολίασε την πολιτική εκμετάλλευση του ποδοσφαίρου και την φθορά των αξιών η οποία όπως υπογράμμισε, ξεκίνησε από τον ημιτελικό του Κυπέλλου ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό το 1964 που διεκόπη λόγω επεισοδίων. Ο Αντώνης Πανούστος αναφέρθηκε στα σύμβολα των ομάδων και τα ψευδώνυμα των παικτών, εκφράζον῾῾῾῾῾῾τας την άποψη ότι η σχέσεις καλλιτεχνών και ποδοσφαιριστών είναι περιστασιακές. Ο Γιάννης Μαμουζέλος αναφέρθηκε στη γοητεία που ασκεί το ποδόσφαιρο στις νεανικές καρδιές, τονίζοντας την ανάγκη να μην κοπεί η επαφή των νέων με τον αθλητισμό στις σημερινές δύσκολες οικονομικά συνθήκες, όπου περικόπτονται ή και μηδενίζονται οι δαπάνες για την άθληση. Ο Νίκος Μάλλιαρης ευχαρίστησε τους καλεσμένους αλλά και τους εκατοντάδες πολίτες που παρακολούθησαν τη συζήτηση, επισημαίνοντας ότι το ποδόσφαιρο είναι απαξιωμένο όπως ήταν κάποτε το λαϊκό τραγούδι. Και αν το λαϊκό τραγούδι στηρίχτηκε στον Μίκη Θεοδωράκη για να αντιστρέψει το σε βάρος του κλίμα, έτσι και το ποδόσφαιρο χρειάζεται την ενεργώ συμμετοχή των πολιτών στους συλλόγους προκειμένου να το βγάλουν από το τέλμα και να εμπνεύσουν τις χαμένες αξίες του παρελθόντος και των αγνών νεανικών μας χρόνων. Τέλος, ο Γιάννης Τσούτσιας, υποψήφιος δήμαρχος Βριλησσίων, ευχαρίστησε τους άσους των γηπέδων και τους εκπροσώπους των γραμμάτων και τεχνών όπως και το κοινό που παρευρέθηκε στην εκδήλωση.
* Συζήτηση με θέμα «∆ημόσιος χώρος, πόλη, συλλογική δράση και συμμετοχή των πολιτών» διοργανώνει η ομάδα πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Α Αθήνας, στις 7 μ.μ. στην «Ανοιχτή Πόλη» (Πανεπιστημίου 56). Μιλούν οι ∆. Παπασταμόπουλος, Κ. Τζαμιώτης, Σ. Σεφεριάδης. Συντονίζει η Ε. Αστρινάκη. * Εκδήλωση με θέμα «Η οδική ασφάλεια δεν είναι ουτοπία» διοργανώνει η περιφερειακή παράταξη ∆ρόμος Ανατροπής για τη Θεσσαλία, στις 7 μ.μ., στο κηποθέατρο Αλκαζάρ στη Λάρισα. Μιλούν οι Η. ∆ιώτη, Αλ. Μπένος, Ν. Ηλιού.
Τετάρτη 7 Μαΐου
* Συνέλευση για το 9ο αντιρατσιστικό φεστιβάλ Χανίων, στις 8.30 μ.μ. στο Στέκι Μεταναστών (Χατζημιχάλη Νταλιάνη 5).
Παρασκευή 9 Μαΐου
* Εκδήλωση με θέμα «Ε.Ε. και Ελλάδα: εξάρτηση και υποταγή ή ρήξη και αποδέσμευση;» διοργανώνει ο σύλλογος διάδοσης της μαρξιστικής σκέψης Γ. Κορδάτος, στις 6.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο1 της Νομικής. Μιλούν οι Κ. Μπαρδάκης, Γ. Οικονομάκης, Γ. Κουζής. Παρεμβαίνει ο πρέσβης της Βενεζουέλας Φ. Φερνάντεζ.
Φεστιβάλ για το πάρκο Τρίτση
Οι δημοτικές κινήσεις, «Αλληλέγγυα Πόλη» από το Ίλιον, «Αλληλεγγύη – η δύναμή μας» από τους Αγίους Αναργύρους – Καματερό και η περιφερειακή παράταξη «∆ύναμη Ζωής» διοργανώνουν πολιτιστικό φεστιβάλ την Κυριακή 4 Μαΐου, στις 10.30 π.μ. στο πάρκο Αντώνης Τρίτσης. Στις 12 το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί ομιλία από την υποψήφια περιφερειάρχη Αττικής με τη «∆ύναμη Ζωής», Ρένα ∆ούρου, τον υποψήφιο δήμαρχο Ιλίου με την «Αλληλέγγυα Πόλη», Κώστα Κάβουρα και τον υποψήφιο δήμαρχο Αγίων Αναργύρων – Καματερού με την «Αλληλεγγύη – η δύναμή μας», Γιώργο Κομματά. Στο χώρο του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί ποδηλατικός γύρος, συναυλίες από μουσικά συγκροτήματα, για τα παιδιά ,εργαστήρι ζωγραφικής και θεατρική παράσταση ενώ θα υπάρχουν βιβλιοπωλεία, και συλλογική κουζίνα.
26
ΘΕΑΤΡΟ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Όταν ξεκίνησα να γράψω αυτό το σημείωμα, η Μάνια Παπαδημητρίου ήταν η θαυμάσια ηθοποιός που όλοι ξέρουμε, άξια σκηνοθέτρια επίσης και μαχητική αγωνίστρια. Σήμερα πια έχει προσθέσει κι ένα ακόμα τίτλο στο πλούσιο βιογραφικό της: αυτόν της βουλευτή στο ελληνικό κοινοβούλιο. Ομολογώ ότι χάρηκα πολύ όταν το έμαθα -μολονότι ξέρω ότι θα στερηθούμε την πολύτιμη παρουσία της στο θέατρο- για κάποιο καιρό τουλάχιστον. Χάρηκα γιατί συνδυάζει μερικά σπάνια χαρακτηριστικά: είναι δυναμική, βάζει ερωτήματα, είναι πεισματάρα, ανυποχώρητη και μαζί ευαίσθητη και αθώα. Η Μάνια είναι ένας άνθρωπος που μπορεί να κοιτά τον κόσμο κάθε μέρα με έκπληξη και πίστη. Κι αυτή είναι η δύναμή της. Ο “Θεατής” της εύχεται με όλη του την αγάπη “καλή δύναμη”.
O αγώνας πάντα δικαιώνεται ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ
Η Μάνια Παπαδημητρίου διασκευάζει το “Καληνύχτα, Μαργαρίτα” του Γεράσιμου Σταύρου στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης
Τ
ην αγωνιστικότητα, την πολιτική της στράτευση αλλά και την αθωότητα που αναφέραμε παραπάνω, τη θέση της για την πολιτική παρέμβαση μέσα από την τέχνη, τα βρήκαμε στην παράσταση «Καληνύχτα, ντε!» που σκηνοθέτησε για το ∆ΗΠΕΘΕ Αγρινίου και στην οποία παίζουν νέοι ηθοποιοί του Θεάτρου Τέχνης. Το διήγημα του ∆ημήτρη Χατζή «Μαργαρίτα Περδικάρη» αγαπήθηκε πολύ, όπως αγαπήθηκε όλη η συλλογή «Το τέλος της μικρής μας πόλης» (Βουκουρέστι, 1953) στην οποία ανήκει. Λίγο αργότερα ο Γεράσιμος Σταύρου το διασκεύασε σε ένα δυνατό, λυρικό θεατρικό έργο με τον τίτλο «Καληνύχτα, Μαργαρίτα», που πρωτανέβηκε το 1967 από τον Μάνο Κατράκη με την Έλλη Φωτίου στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το έργο ξανανέβηκε το 1971 από τον Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου, που υπήρξε η ιδανική Μαργαρίτα, το 1971, αλλά απαγορεύτηκε από τη δικτατορία. Οι ίδιοι το ξανανέβασαν το 1976. Η παράσταση είχε μεγάλη επιτυχία και κράτησε τρεις σεζόν (και μια προσωπική εξομολόγηση: ήταν μια από τις πρώτες παραστάσεις που είδα στη ζωή μου και αυτή που μ’ έκανε να αγαπήσω παράφορα το θέατρο). Το ξανανέβασε ο ∆. Χρονόπουλος το 1996 σε μια μάλλον αδιάφορη παράσταση με πρωταγωνίστρια την Ελένη Κούρκουλα. Οι Περδικάρηδες είναι σπουδαία οικογένεια των Ιωαννίνων. Οικονομικά ξεπεσμένη όμως. Τα κλειστά παράθυρα του σπιτιού τους προστατεύουν δύσκολα μυστικά. Σήψη και διαφθορά, καυγάδες και αθλιότητα. Μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο η μικρή Μαργαρίτα νιώθει αφόρητη μοναξιά, δεν ξέρει τι να
“
Η ενστικτική αντίδραση των νέων στον ολοκληρωτισμό αρχίζει να μετατρέπεται σε συνειδητή πολιτική θέση. Ανασκαλεύουν στη μνήμη τους ό,τι έχουν ακούσει για το ναζισμό, την αντίσταση, τον αγώνα για την ελευθερία. Η ιστορική γνώση και η λογοτεχνία γίνονται αρωγοί στον ξεσηκωμό τους.
κάνει ούτε να φύγει έχει το κουράγιο. Όταν η γειτόνισσά της θα την βάλει στην Αντίσταση, θα νιώσει ότι υπάρχει ένας άλλος κόσμος, ο κόσμος των αληθινών ανθρώπων, ένας κόσμος με ιδανικά και όνειρα. Ίσα που θα τον αγγίξει φοβισμένη αλλά και αυτό ακόμα θα την κάνει ευτυχισμένη και δυνατή. Όταν οι δικοί της θα την καταδώσουν στους Γερμανούς, η αθώα κοπελίτσα θα δείξει σθένος και αντοχή πραγματικής αγωνίστριας. Και δεν θα λυγίσει. Για να μην προδώσει τον κόσμο στον οποίο πια ανήκει, αυτόν της ελπίδας. Η τελευταία φράση πριν την εκτελέσουν είναι μοναδική στην απλότητα και το μεγαλείο της: φτιάξτε τον ένα καλύτερο κόσμο. Πώς αλλιώς να το πεις; ∆εν το επέλεξε τυχαία φέτος η Μ. Παπαδημητρίου, η οποία όμως το διασκεύασε συνενώνοντας την αφήγηση του αρχικού διηγήματος με το θεατρικό έργο. Στην παράσταση, μια ομάδα νεαρών ηθοποιών που ξεπηδά μέσα από το σύμπαν του
“Μάμα Τόνι” της Φράνκα Ράμε
Σ
«Φαρενάιτ 451», προσπαθεί να διασώσει βιβλία σε μια κοινωνία που η γνώση (όχι η πληροφορία) και η ελεύθερη σκέψη διώκονται επί ποινή θανάτου. Κι ανάμεσα στα κείμενα που κρύβει με κίνδυνο τη σύλληψη και την τιμωρία, είναι αυτό ενός άγνωστου γι’ αυτούς συγγραφέα, που μιλά για κάτι που έγινε το 1944. Η ενστικτική αντίδραση των νέων στον ολοκληρωτισμό αρχίζει να μετατρέπεται σε συνειδητή πολιτική θέση. Ανασκαλεύουν στη μνήμη τους ό,τι έχουν ακούσει για το ναζισμό, το δοσιλογισμό, αλλά και την αντίσταση, τον αγώνα για την ελευθερία. Στην ξεχασμένη ιστορική παράδοση βρίσκουν ερείσματα για τη δική τους αντίσταση, για το δικό τους πόλεμο για την ελευθερία. Η ιστορική γνώση και η λογοτεχνία γίνονται αρωγοί στον ξεσηκωμό τους. Και η πρώτη πράξη αντίστασης είναι να ανεβάσουν το κείμενο που βρήκαν και δεν είναι άλλο από τη «Μαργαρίτα Περδικάρη». Ξεκινούν την ανάγνωση και σιγά-σιγά γλιστρούν προς τη θεατρική διασκευή του Σταύρου. Το ∆ΝΤ, το μαύρο της ΕΡΤ, οι ευθύνες της μεσαίας τάξης συμφύρονται με την περίοδο της Κατοχής, το δοσιλογισμό, την εθνικοφροσύνη που ξεπουλούσε ιδανικά κι ανθρώπους και προτιμούσε τη ναζιστική θηριωδία από τον … κομμουνιστικό κίνδυνο. Σκηνοθετημένη απλά, με το εύρημα της σύμφυρσης των εποχών, η παράσταση «Καληνύχτα, ντε» υπηρετήθηκε από δέκα νεαρούς ηθοποιούς, που, παρά την απειρία τους, προσπάθησαν να δώσουν ερμηνευτικό βάθος στους ρόλους τους. Αν οι συνθήκες το επιτρέψουν, όλοι τους διαθέτουν το ταλέντο που θα τους επιτρέψει να συνεχίσουν να υπηρετούν το θέατρο: Άρης Αγάθος, Κώστας Ανδρικόπουλος, Γιάννης Ασκάρογλου, Ιουλία Γεωργίου, Βαγγέλης Ζαπαντιώτης, Καίτη Ιωαννίδου, Έκτορας Λιάτσος, Υρώ Μακρή, Ειρήνη Τσιριγώτη. Ξεχωριστή παρουσία η Χριστιάνα ∆ρόσου στο ρόλο της μητέρας της Μαργαρίτας. Μαρώ Τριανταφύλλου
τις αρχές της δεκαετίας του ’70 η Φράνκα Ράμε έγραψε και ερμήνευσε μια σειρά μονολόγων βασισμένων σε μαρτυρίες υπαρκτών προσώπων της ιταλικής αντίστασης στο φασισμό. Κείμενα δυναμικά, καταγγελτικά, έμπηγαν το μαχαίρι στο κόκκαλο. Της στοίχησαν την απαγωγή και το βιασμό της από μια ομάδα φασιστών που, μολονότι αποκαλύφθηκε -πολύ αργότερα πάντως- η ταυτότητά τους, και το γεγονός πως δρούσαν κατ’ εντολή της Καραμπινιερίας, δεν τιμωρήθηκαν ποτέ. Η Φράνκα Ράμε έδεσε τις πληγές της και συνέχισε πιο μαχητικά και πιο γενναία. Κάνοντας μαζί με τον σύντροφό της Ντάριο Φο ένα υποδειγματικό πολιτικό θέατρο, που έφτανε στις ρίζες (και την έμπυρη δηκτικότητα) του λαϊκού θεάτρου. Για να τιμήσουν τον ένα χρόνο από το θάνατό της, η ομάδα «Πείρα(γ)μα» ανέβασε τον αριστουργηματικό μονόλογο «Μάμα Τόνι», την ιστορία της «μάνας» μιας ομάδας ανταρτών, πρόσωπο πραγματικό, που έχασε το γιο της αλλά συνέχισε να πολεμά καταπίνοντας τον πόνο της. Με εναλλαγές λυρισμού, επικότητας, τραγικότητα, αυτοσαρκασμού ακόμα και στοιχεία γκροτέσκο, η αφήγηση μαστιγώνει τα αυτιά και ραγίζει την ψυχή. Η Αγγελική Κασόλα σκηνοθέτησε την καλή ηθοποιό Ειρήνη Μελά και με τις μουσικές επιλογές κυρίως έφερε την ιταλίδα αντιφασίστρια στην ελληνική αγωνιστική παράδοση. •
1050
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
27
ΒΙΒΛΙΟ
Ιστορίες με καθαρό ψαχνό Αλέξανδρος Κυπριώτης «Μ’ ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι. Ιστορίες ανθρώπων» Εκδόσεις Ίνδικτος Ιούνιος 2013
Π
αρά τον προϊδεασμό του τίτλου του βιβλίου, αλλά και σε πείσμα ορισμένων κριτικών παρουσιάσεων, οι ήρωες στις ιστορίες του Αλέξανδρου Κυπριώτη δεν σκοτώνουν εκείνους που τους ενοχλούν ούτε για σοβαρούς λόγους ούτε για ασήμαντους. Εξαιρούνται δυο ιστορίες από τις συνολικά δέκα του βιβλίου, αν και στη μία μπορεί να μην πρόκειται για θανατηφόρο χτύπημα. Η άλλη έχει τον παραπλανητικό τίτλο, «Ευτυχία». Και σε αυτήν την περίπτωση, πάντως, ο φόνος δεν γίνεται “μ’ ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι”, ούτε καν με οποιοδήποτε άλλο αιχμηρό μέσο. Αλλά δια πνιγμού. Ο ήρωας πνίγει τη γυναίκα με την οποία “έβγαινε επτά μήνες και τρεις ημέρες”, παρόλο που λεγόταν Ευτυχία και μόλις του είχε αναγγείλει ότι θα γεννούσε το δικό του παιδί. Την πνίγει με τα ίδια του τα χέρια, όταν εκείνη “σηκώνεται στις μύτες των ποδιών της να τον φιλήσει”. Από την πράξη του, δηλαδή εκ του αποτελέσματος, συνάγεται ότι πρόκειται για ψυχασθενή. Κατά τα άλλα, τίποτα στη συμπεριφορά του δεν έδειχνε ότι μπορεί κάτι να μην πηγαίνει καλά. Είναι ένας από τους πολλούς ψυχικά νοσούντες, που βρίσκονται εκτός ιδρυμάτων. ∆είχνουν φυσιολογικοί, εκτός από τη στιγμή, που καταλαμβάνονται από σφοδρά αισθήματα. Όλοι οι άνθρωποι πέφτουν σε κρίσεις οργής και θυμού, μόνο που αυτοί με ταραγμένο ψυχισμό εμφανίζουν αντιδράσεις υπερβολικά έντονες ως προς τα αίτια που τις προκαλούν. Στις συναισθηματικές καταιγίδες μεταβάλλονται σε έρμαια των ενστίκτων τους, όπως εκείνος της εν λόγω ιστορίας. Η γυναίκα δεν τον πρόσβαλε, ούτε του φανέρωσε κάτι επιλήψιμο ή δυσάρεστο. Απλώς, με την εγκυμοσύνη της του απέκλειε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει το όνειρό του, που ήταν να αποκτήσει “ένα δικό του σπίτι στη Νίσυρο”. ∆εν γνώριζε το νησί, τυχαία το είχε επιλέξει, παρακολουθώντας μια ταινία που εξελισσόταν εκεί. Για να έχει κι αυτός, όπως όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι, ένα σχέδιο για το μέλλον που να του ζεσταίνει τα φυλλοκάρδια, όταν τον πάγωνε ο φόβος. Εκείνη αδιαφόρησε για την επιθυμία του, επιβάλλοντας τη δική της προοπτική για το κοινό τους μέλλον. Τότε τον κατέκλυσε το αίσθημα της αδικίας και μαζί ο τρόμος μπροστά στη δική του εκμηδένιση. Ο ψυχασθενής, όπως το παιδί, τα αισθήματά του ούτε να τα ελέγξει μπορεί, ούτε να τα εκφράσει. Μοναδικό όπλο του η σωματική βία απέναντι στον άλλο ή, αν αυτό είναι αδύνατο, η καταφυγή στην απομόνωση. Όπως συμβαίνει σε μία άλλη ιστορία, όπου τον ήρωα “τον πιάνουν κρίσεις πανικού”. Ο τίτλος της ιστορίας, «Κάθε φορά», θα μπορούσε να αναφέρεται σε οτιδήποτε καθημερινό. Εδώ, όμως, πρόκειται για έναν ανεξέλεγκτο φόβο, που παίρνει “κάθε φορά” τις διαστάσεις μίας πρόβας θανάτου. Μόλις μία σελίδα είναι η έκταση αυτής της δεύτερης ιστορίας. Τόσος χώρος χρειάστηκε στον συγγραφέα για να περιγράψει την αδυναμία του ήρωα, καθώς φουσκώνει το κύμα του πανικού, με ακριβολόγο αναφορά των σωματικών συμπτωμάτων, καταλήγοντας με την ανυπόφορη αίσθηση θανατερής μοναξιάς. Και στις δυο ιστορίες, η αφήγηση δεν δραματοποιεί. Σε αυτό συμβάλλει η χρήση σε όλες τις ιστορίες του τρίτου προσώπου, παρόλο που η εστίαση παρακολουθεί έναν ενδιάθετο λόγο. Αντιθέ-
τως, επιδιώκεται αποδραματοποίηση των τραγικών στοιχείων, που ενυπάρχουν στις περιγραφόμενες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις. Ιδίως, στη δεύτερη, όπου δεν επιτελείται αφηγηματικά η αποκλιμάκωση της συναισθηματικής έντασης όπως στην πρώτη. Έτσι, όμως, σαν να χάνεται κάτι από το “ψαχνό” του θέματος. Ίσως, να χρειαζόταν κι αυτή η ιστορία μεγαλύτερο κειμενικό χώρο, ώστε να ολοκληρωθεί η εικόνα της κρίσης πανικού. Τα οξεία συμπτώματα να τα διαδεχόταν η περιγραφή της ψυχολογικής βύθισης, που φθάνει μέχρι την καταθλιπτική απάθεια. Με άλλα λόγια, η αίσθηση της μοναξιάς του θανάτου να αποτυπωνόταν αντί να συνοψίζεται με την παράθεση μίας αφοριστικής σκέψης. Πρόκειται, άραγε, για συγγραφική αδυναμία λόγω έλλειψης αντίστοιχης εμπειρίας ή περί αισθητικής επιλογής; Την απάντηση την δίνει ο ίδιος ο συγγραφέας στο βιβλίο. Καίτοι πρωτοεμφανιζόμενος ο Κυπριώτης, φροντίζει να εκθέσει την ποιητική του, ενιαία, τουλάχιστον γι’ αυτήν την πρώτη δεκάδα ιστοριών. ∆εν την αναπτύσσει δοκιμιακά, ως είθισται, αλλά πλάθοντας επί τούτου μία ιστορία. Συγκεκριμένα, την ομότιτλη. Σε αυτήν πρωταγωνιστεί ένας μεταφραστής από την γερμανική, όπως ο ίδιος, που ανακαλύπτει έναν διηγηματογράφο ονόματι Σλάχτερ, που “θα πει σφαγέας”. Αυτός γράφει ιστορίες “με καθημερινούς ανθρώπους”. Ο μεταφραστής διευκρινίζει πως στις ιστορίες τού Σλάχτερ, το σημαντικό δεν είναι το περιεχόμενο αλλά η μορφή. “Κάθε του πρόταση είναι ακριβώς όση πρέπει. Λες και είναι κομμένη με μπαλτά. Και ξεκοκαλισμένη.” Εκ πρώτης όψεως, η παρομοίωση είναι απωθητική, καθώς παραπέμπει μάλλον σε χασάπη παρά σε λεπτουργό τεχνίτη, όπως φανταζόμαστε στα καθ’ ημάς έναν διηγηματογράφο. Αλλά ο μεταφραστής της ιστορίας συνεχίζει. “Μ’ ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι. Κάθε πρόταση έχει μόνο ό,τι είναι απαραίτητο. Μόνο ψαχνό.” Άλλωστε, μόνο με παρόμοιους διαλογισμούς, που έχουν την πνοή σκοτεινών κέλτικων μύθων, τελείται και στην ομότιτλη ιστορία ένα φονικό πλήγμα. Έστω και κατά φαντασία, σαν κατάληξη της εκδοχής απόρριψης που αναπτύσσει νοερά ο μεταφραστής αναμένοντας συνάντηση με τον εκδότη των ιστοριών του Σλάχτερ. ∆εν αποκλείεται, ωστόσο, να αποβεί μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία, όπως στο γνωστό ανέκδοτο με τον γρύλο, αν κάποτε η εμμονή του μεταφραστή με τον Σλάχτερ εξελιχθεί σε νευρασθένεια. Υπάρχει και μία ακόμη ιστορία, η προτασσόμενη στο βιβλίο, που ξεκινάει όπως το εν λόγω ανέκδοτο. Εκεί, είναι ένας άνθρωπος υπό ιατρική παρακολούθηση, που φαντασιώνεται τον φόνο σαν επανερχόμενο εφιάλτη. Ο Κυπριώτης, σε συνέντευξή του, διατείνεται πως την ιδέα για ένα διήγημα την πυροδοτεί μία εικόνα, μία φράση, μία ανάμνηση, οτιδήποτε. Γιατί όχι και ένα ανέκδοτο ή και ένα όνομα, όπως του οπαδού της Ευαγγελικής Εκκλησίας Φρανς Όυγκεν Σλάχτερ, που, στις αρχές του 20ου αιώνα μετέφρασε και εξέδωσε υπό τη μορφή βιβλίου τσέπης τη Βίβλο στα γερμανικά. Όταν, πάντως, ζητήθηκε του Κυπριώτη, από μία εφημερίδα, να γράψει ένα κείμενο προς διαφήμιση του βιβλίου του, εκείνος συνέθεσε μία ενδέ-
κατη ιστορία με τίτλο «Το τσεκούρι». To θέμα της είναι οι εντυπώσεις, που δημιουργούν σε υποψήφια αγοράστρια του βιβλίου του τα λεγόμενα περικειμενικά στοιχεία, όπως τίτλος, εικόνα εξωφύλλου, βιογραφικό, κείμενο οπισθόφυλλου, και ακόμη, δυο τρεις φράσεις από τις ιστορίες του, που εκείνη αλιεύει στην τύχη, καθώς το ξεφυλλίζει. Περιγράφεται η περίπτωση ιδιάζουσας κλεπτομανούς, που ορισμένα βιβλία της ασκούν μία μοναδική έλξη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο τίτλος του βιβλίου της θυμίζει “το τσεκούρι της Γώγου”, αλλά και “το τσεκούρι του Κάφκα”. Εδώ, ο συγγραφέας θεωρεί γνωστό τοις πάσι τον στίχο της Γώγου, “Μοναξιά / η μοναξιά μας λέω. Για τη δική μας λέω / είναι τσεκούρι στα χέρια μας / που πάνω από τα κεφάλια σας γυρίζει γυρίζει γυρίζει γυρίζει”, καθώς και την σχετική άποψη του Κάφκα, “Τα βιβλία που χρειαζόμαστε είναι αυτά που επιδρούν απάνω μας σαν κακοτυχία, αυτά που μας κάνουν να υποφέρουμε, όπως υποφέρουμε για το θάνατο κάποιου, που αγαπάμε περισσότερο από τους εαυτούς μας, αυτά που μας κάνουν να αισθανόμαστε σαν να είμαστε στα όρια της αυτοκτονίας, ή χαμένοι σ’ ένα απόμερο δάσος ένα βιβλίο πρέπει να χρησιμεύει ως τσεκούρι για την παγωμένη θάλασσα εντός μας.” Και οι δυο συγγραφείς φέρονται ως πρόσωπα με ταραγμένο ψυχισμό και νευρωτικές εμμονές, άρα συγγενή με τους “καθημερινούς ανθρώπους των ιστοριών” του Κυπριώτη. Εμάς, πάντως, ο Σλάχτερ και η αιματηρή παρομοίωση περί συγγραφής μας θύμισαν το απόφθεγμα του δημοφιλούς Γερμανού συγγραφέα Άρμιν Σένγκμπους: “Εμείς οι συγγραφείς είμαστε όπως οι χασάπηδες, μόνο που εμείς προσπαθούμε την αγελάδα να την επανασυναρμολογήσουμε.” Αν δεχθούμε τον παραλληλισμό συγγραφέα και χασάπη, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο στις ιστορίες του βιβλίου έγινε καλή δουλειά κατά την αφαίρεση του λίπους. Σε ποιες ιστορίες το εναπομείναν είναι καθαρό “ψαχνό”. Ή μήπως, αντιστρόφως, κάπου ο μπαλτάς έφαγε ξώφαλτσα και “ψαχνό”, όπως έχουμε την εντύπωση ότι συνέβη, για παράδειγμα, σε εκείνη γύρω από τις “κρίσεις πανικού”; Αν, επιπροσθέτως, διακρίνουμε την εργασία του συγγραφέα από εκείνη του χασάπη με βάση το ξαναμοντάρισμα της αγελάδας, όπως προτείνει ο Σένγκμπους, αποκτούμε ένα πρόσθετο αξιολογικό κριτήριο. Για να διευκολύνουμε τον επί μέρους σχολιασμό των ιστοριών, αυτές θα μπορούσαν να ταξινομηθούν ανάλογα με το περιβάλλον μέσα στο οποίο κυοφορείται και εκδηλώνεται η εμμονή ή και η νεύρωση των ηρώων, σε οικογενειακές, υπαρξιακές και σε εκείνες της επαγγελματικής ή και ερασιτεχνικής ενασχόλησης. Πέντε ανήκουν στην πρώτη κατηγορία: Το «Ευτυχία», που ήδη αναφέραμε. Το «Barbie», όπου η εξαρχής φορτισμένη αφήγηση, πυροδοτημένη από συμβάντα μίας βίαιης επικαιρότητας, αποβαίνει επισφαλής επιλογή για το στήσιμο ενός διηγήματος. Η ερωτική ιστορία, «Η αγάπη κερδίζεται», που σκιαγραφεί με πρωτότυπο τρόπο τη σαδομαζοχιστική σχέση δυο ανδρών. Σε όλες τις ιστορίες του βιβλίου, το κυρίαρχο σχήμα λόγου και ως το πλέον κατάλληλο για την ανά-
δειξη της νευρωτικής κατάστασης των ηρώων, είναι η επανάληψη. Εδώ, η εν λόγω πειραματική μορφή μάλλον σπρώχνεται στα όριά της, καθώς μία παράγραφος των 58 λέξεων επαναλαμβάνεται αυτούσια 17 φορές, για να ακολουθήσει ως κατακλείδα, μια 18η φορά σε παραλλαγή, καθώς σε αυτήν αντιστρέφονται οι ρόλοι ενεργητικού και παθητικού μέχρι, πιθανώς, και τελικής εξόντωσης του πρώτου. Το διήγημα θα μπορούσε να εκληφθεί και σαν αλληγορία της σχέσης δυνάστη και δυναστευόμενου. Αν, όμως, αποδώσουμε μία παρόμοια πρόθεση στον συγγραφέα, τότε εκείνος θα πρέπει να βλέπει με απαισιοδοξία τις πάσης φύσεως εξεγέρσεις. Το «Η αχαριστία της ψυχής», που είναι η τέταρτη, με την αχαριστία να περιγράφεται κάτι σαν λέπρα της ψυχής, που οδηγεί στην απομόνωση. Αυτή απέχει μορφικών πειραματισμών, είναι ελλειπτική όσο χρειάζεται, με άλλα λόγια, καθαρό “ψαχνό”. Τέλος, η εντελέστερη με θέμα την οικογένεια ως νοσογόνο εστία, το «Και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος», στηριγμένο στο λαϊκό λόγο, αναδεικνύει παραδοσιακές γυναικείες νοοτροπίες. Ο πασχάλιος τίτλος καλλιεργεί προσδοκίες για μία ευοίωνη κατάληξη, που ανατρέπονται από το καλοστημένο “στρίψιμο της βίδας”. Εδώ, η ψυχασθένεια της γυναίκας έχει μια πρώτης τάξεως παθολογική αιτία, τις πολλές εκτρώσεις. Πάντως, ο φόνος μένει και πάλι ως προοπτική. Τρεις ιστορίες υπαρξιακού άγχους: «Τα κλειδιά του» και το «Κάθε φορά», που έχουμε σχολιάσει, και το «Κόκκινο», όπου ο συγγραφικός “μπαλτάς” θα μπορούσε να είχε αφήσει και μία ιδέα “ψαχνού”. Είναι μάλλον προφανές πως το διήγημα τύπου μπονζάι δεν ταιριάζει στον συγγραφέα. Μένουν οι δυο ιστορίες της τρίτης κατηγορίας, δηλαδή εκείνες της επαγγελματικής ή και ερασιτεχνικής ενασχόλησης. Είναι η ομότιτλη της συλλογής και το «Μία σκέψη απλή». Στην πρώτη, η συνταγή του Σλάχτερ τελεσφόρησε. Η δεύτερη είναι η εκτενέστερη και μάλιστα, με στοχαστικές φιλοδοξίες. Αφορμάται από τον ζωδιακό κύκλο και τον αστρολογικό χάρτη, ανασυσταίνοντας τους συνειρμούς ενός θιασώτη των επιστημονικοφανών θεωριών ανάλυσης της προσωπικότητας, που κατέληξε σκεπτικιστής. Εδώ η αφήγηση υποσκάπτει τη λογική όσων δίνουν πίστη στην ύπαρξη υπεραισθητών δυνάμεων, αλλά και όσων πιστεύουν στα περιθώρια επίτευξης της απόλυτης γνώσης. Μόνο που το μοντάρισμα όλου αυτού του γνωστικού υλικού φαίνεται σαν να έγινε για έναν πολύ ειδικό αναγνώστη. Όσο “ψαχνό” κρατήθηκε, απαρτίζεται από έννοιες και όρους άγνωστους στους αμύητους. Θα χρειαζόταν η έκταση τουλάχιστον νουβέλας για τη λιγότερο κρυπτική αφηγηματική ανάπτυξη ενός παρόμοιου θέματος. Επιτέλους, και ένας πρωτοεμφανιζόμενος του 2013, που δεν ανεμίζει σημαία τις σπουδές δημιουργικής γραφής και τις διακρίσεις στους ποικίλους διαγωνισμούς διηγήματος. Ούτε παρουσιάζεται ταυτοχρόνως, εν μία νυκτί, ως πεζογράφος και κριτικός. Μόνο μεταφραστής γερμανικής λογοτεχνίας δηλώνει. Όσο για τη διακειμενικότητα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει πιθανή “συνομιλία” με τους μεταφραζόμενους συγγραφείς, δεν διαλαλείται και έτσι μένει λανθάνουσα για τους πολλούς, που αγνοούν τα πρωτότυπα έργα. Το βασικότερο οι “ιστορίες ανθρώπων” του Κυπριώτη δεν μολύνονται με γλωσσικούς ξενισμούς. Αν είναι κάτω των 35 ετών, συνιστά μίας πρώτης τάξεως υποψηφιότητα για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου. Μ. Θεοδοσοπούλου
28 ΜΟΥΣ
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
Πρισίλα, η βασίλισσα της ερήμου
Ω
All is full of love
Μ
ια φωνή κι ένα μπάσο, η Αθηνά Ρούτση και ο Γιώργος Παλαμιώτης, σε ένα εξαιρετικό duet project γεμάτο εικόνες και συναισθήματα που αλλάζουν συνεχώς, με αφετηρία τη μουσική και τα τραγούδια της μοναδικής Bjork. Μια παράσταση με διαδραστικό χαρακτήρα από μια σπουδαία μουσικό και ερμηνεύτρια, που τα τελευταία χρόνια έχει επιλέξει να κινείται live και δισκογραφικά σε πιο πειραματικούς δρόμους -από την τζαζ σκηνή μέχρι την dance και το trip hop– και έναν από τους λίγους έλληνες μουσικούς που πραγματικά έχει δημιουργήσει ένα δικό του ήχο και προσέγγιση στο μπάσο, χωρίς όρια και περιορισμούς. Η Αθηνά Ρούτση κι ο Γιώργος Παλαμιώτης ενώνουν τις δυνάμεις τους και προτείνουν νέους μουσικούς δρόμους στο αναπάντεχο αυτό ταξίδι που ξεκινά από το «I have seen it all» (από το άλμπουμ Selmasongs του 2000, το σάουντρακ της ταινίας «Dancer in the Dark», το δραματικό μιούζικαλ του Λαρς Φον Τρίερ). Ακολουθούν το alternative rock «All is full of love» -κομμάτι εμπνευσμένο από τον ήχο των μηχανών- αλλά και το περίφημο «Human behavior» (από το άλμπουμ «Debut», 1993): το πρώτο τραγούδι μιας τριλογίας την οποία συναποτελούν τα κομμάτια «Ιsobel» (από το άλμπουμ «Post», 1995) και «Bachelorette» (από το «Homogenic» του 1997) -που θα ακουστούν στη διάρκεια του προγράμματος- και η οποία διηγείται την ιστορία ενός κοριτσιού που γεννιέται από μια σπίθα στο δάσος και μεγαλώνει καθώς οι πέτρες μετατρέπονται σε ουρανοξύστες και κατακλύζουν την περιοχή. Φωνή και μπάσο γίνονται ένα, αυτοσχεδιάζουν και δημιουργούν καινούργια ηχοχρώματα ερμηνεύοντας τα αξεπέραστα τραγούδια της Bjork, πολλά με το άρωμα της ισλανδικής μουσικής παράδοσης. Η συναυλία «All is full of love» πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Σειράς Γέφυρες που διευθύνει ο ∆ημήτρης Μαραγκόπουλος. Την Τρίτη 6 Μαΐου, στις 9μ.μ., στην Αίθουσα Banquet του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 25 και 16 ευρώ, 6 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 10 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+).
Ελλάδα-Κύπρος, μια μουσική συνάντηση
∆
ύο διεθνούς φήμης σολίστ, η υψίφωνος Κατερίνα Μηνά και η πιανίστα Έλενα Μουζάλα, σε ένα ρεσιτάλ αφιερωμένο στη σύμπραξη του ποιητικού λόγου με τη μουσική στην Ελλάδα και την Κύπρο, Οι δύο ελληνοκύπριες καλλιτέχνιδες θα συναντηθούν, για να παρουσιάσουν τις συνθέσεις ενός Έλληνα και ενός Κύπριου δημιουργού από δύο διαφορετικές γενιές, του Μανώλη Καλομοίρη και του Κωνσταντίνου Στυλιανού. Τον πρώτο λόγο στην εκδήλωση έχει ο Μανώλης Καλομοίρης (1883-1962), μια από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της λεγόμενης Εθνικής Σχολής, ο οποίος άφησε πίσω του μια πλούσια παρακαταθήκη από έργα λόγιας μουσικής. Συνέθεσε, μεταξύ άλλων, όπερες με ελληνοκεντρικά θέματα και πολλά έργα φωνητικής μουσικής (για χορωδιακά σύνολα αλλά και σολίστ), εμπνευσμένα από την ελληνική δημοτική και λαϊκή παράδοση, καθώς και από τους στίχους μεγάλων ελλήνων ποιητών. Ιδιαίτερη θέση στην εργογραφία του Καλομοίρη κατέχουν οι συλλογές μελοποιημένων ποιημάτων του Κωστή Παλαμά (1859-1943), αποσπάσματα από τις οποίες θα ερμηνεύσει η Κατερίνα Μηνά υπό τη συνοδεία της Έλενας Μουζάλα στο πρώτο μέρος του ρεσιτάλ. Ο ποιητικός λόγος και η μουσική δημιουργία σμίγουν και πάλι στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης με τη «Συμφωνία των υγρών» για φωνή και πιάνο του νέου κύπριου συνθέτη Κωνσταντίνου Στυλιανού (γενν. 1972) σε ποίηση Βασίλη Κουμή. Την Τρίτη 6 Μαΐου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 20 και 12 ευρώ, 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 ευρώ (65+ και πολύτεκνοι).
ς μιούζικαλ αλλά και ως ταινία η Πρισίλα έγινε παγκόσμια επιτυχία. Οι παραστάσεις της στο West End και το Broadway απέσπασαν διεθνείς διακρίσεις και τώρα το αθηναϊκό κοινό θα έχει την χαρά να την απολαύσει ακριβώς με τα αυθεντικά βραβευμένα κοστούμια και σκηνικά της παράστασης του Λονδίνου σε σκηνοθεσία Φωκά Ευαγγελινού κι ένα εκπληκτικό ελληνικό καστ. Στους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους οι: Γιώργος Καπουτζίδης, Φώτης Σεργουλόπουλος και Παναγιώτης Πετράκης. Μαζί τους ο Παύλος Ορκόπουλος, η Ευαγγελία Μουμούρη και η Τάνια Τρύπη. Τις αιθέριες ντίβες – τραγουδίστριες ενσαρκώνουν η Demy, η Μελίνα των Vegas και η Shaya. Τους παραπάνω συνοδεύει μια πολυμελής ομάδα ηθοποιών, τραγουδιστών, χορευτών και μουσικών. Το μιούζικαλ είναι βασισμένο στην πολυβραβευμένη ομότιτλη ταινία του 1994 και ανέβηκε με τεράστια επιτυχία στο Σίδνεϊ το 2006 (το πιο πετυχημένο αυστραλέζικο μιούζικαλ), στο Λονδίνο το 2009 και στη Νέα Υόρκη το 2011. Την ορχήστρα θα διευθύνει ο Αλέξιος Πρίφτης, που έχει και τη μουσική διεύθυνση της παράστασης, ενώ η Χριστίνα Αργύρη είναι υπεύθυνη για τη μουσική διδασκαλία. Όλοι οι διάλογοι θα είναι στα ελληνικά. Η μετάφραση και απόδοση του κειμένου ανήκει στους Γιώργο Καπουτζίδη και Σταμάτη Πατρώνη. Η Πρισίλα αφηγείται τη διασκεδαστική, αλλά και συγκινητική ιστορία τριών φίλων -drag queen καλλιτεχνών- που διασχίζουν την Αυστραλία από το Σίδνεϊ ως το Άλις Σπρινγκς, αφού ο Τικ (με καλλιτεχνικό όνομα Μίτζι) έχει προσκληθεί από την πρώην σύζυγό του Μάριον, για να παρουσιάσει το σόου του στο καζίνο που διευθύνει η Μάριον και να δει το γιο του που έχει γίνει 8 ετών. Οι Tick/Mitzi (Γιώργος Καπουτζίδης), Bernadette (Φώτης Σεργουλόπουλος) και Adam/Felicia (Παναγιώτης Πετράκης) πραγματοποιούν το δικό τους ταξίδι αυτογνωσίας καθώς διασχίζουν την έρημο της Αυστραλίας με ένα σαραβαλιασμένο λεωφορείο, που ονόμασαν Πρισίλα. Από την Τρίτη 6 Μαΐου, στις 21:00 (Τετ. & Κυρ., στις 8μ.μ.), στο Θέατρο Badminton. Τιμές εισιτηρίων: 45, 35, 25, 15 και 10 ευρώ (φοιτητικό).
Η ΕΠΟΧΗ 4 Mαΐου 2014
Ερωτευμένος Σοπέν
Μ
ε το ποιητικό μπαλέτο του βραβευμένου Γάλλου χορογράφου Γιανίκ Μποκέν, «Ερωτευμένος Σοπέν», το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «κατεβαίνει» για πρώτη φορά στο μοναδικά ανακαινισμένο, επιβλητικό ∆ημοτικό Θέατρο Πειραιά. Οι Χορευτές του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ερμηνεύουν τον τραγικό έρωτα του Βέρθερου για την Σαρλότε, μέσα από την ποιητική χορογραφία του Μποκέν και τη γοητευτική και άκρως ρομαντική μουσική του Φρεντερίκ Σοπέν. Ο «Ερωτευμένος Σοπέν» παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή σε πανελλήνια πρώτη και είναι εμπνευσμένος από το επιστολικό μυθιστόρημα «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου» του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκέτε. Η χορογραφία του Μποκέν κρατάει τους βασικούς χαρακτήρες του έργου, ωστόσο αλλάζει τα δεδομένα του χρόνου και του τόπου που ξεδιπλώνεται το ερωτικό δράμα του Βέρθερου, ο οποίος θα ηττηθεί στο τέλος από το πάθος του: ενώ στο κείμενο του Γκέτε περιγράφεται η πρώτη συνάντηση του ήρωα με τη Σαρλότε και μετά από καιρό ανακαλύπτουμε τον ορμητικό έρωτά του για εκείνη, το δίπρακτο μπαλέτο του Μποκέν ξεκινάει με το δεδομένο του ασίγαστου έρωτα του Βέρθερου για τη Σαρλότε, η οποία όμως
είναι παντρεμένη με τον Άλμπερτ. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των δύο εραστών εναλλάσσονται στις δύο υψηλού επιπέδου διανομές οι Μαρία Κουσουνή και Βαγγέλης Μπίκος και οι Ευρυδίκη Ισαακίδου και Ντανίλο Ζέκα. Στο ρόλο του Άλμπερτ, συζύγου της Σαρλότε ο Θανάσης Σολωμός και στο ρόλο του Βίλχελμ, επιστήθιου φίλου του Βέρθερου, ο Ίγκορ Σιάτζκο. Τις μοναδικές μελωδίες των έργων του Σοπέν θα ερμηνεύσει ζωντανά επί σκηνής ο καταξιωμένος πιανίστας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης ΓιώργοςΕμμανουήλ Λαζαρίδης με σημαντική καλλιτεχνική παρουσία σε διεθνή μουσικά φεστιβάλ και σημαντικές συνεργασίες με κορυφαίες φιλαρμονικές και συμφωνικές ορχήστρες. Στο τραγούδι ο διακεκριμένος μονωδός της ΕΛΣ ∆ημήτρης Πακσόγλου. Σκηνικά Κοστούμια - Φωτισμοί: Ρενάτο Τζανέλα. Στις 9, 10, 11, 13 Μαΐου, στις 8μ.μ., στο ∆ημοτικό Θέατρο Πειραιά. Τιμές εισιτηρίων: 10, 18, 25 ευρώ. Τιμή παιδικού & φοιτητικού εισιτηρίου: 10 ευρώ. •
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
«ΝΑ ΚΑΘΕΣΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΚΟΙΤΑΣ»
29
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Εικόνες ενός κρυμμένου κόσμου
Του Στράτου Κερσανίδη
Ε
ίναι κάποια πράγματα που συμβαίνουν τόσο κοντά μας αλλά μοιάζουν να είναι πράγματα άλλου κόσμου. Ενός κόσμου αόρατου, επιμελώς κρυμμένου από θύτες και θύματα. Ένα τοπίο παρακμής σε κάποια ακαθόριστη ελληνική επαρχιακή πόλη. Είναι ο γενέθλιος τόπος της Αντιγόνης, μιας 30χρονης γυναίκας η οποία παρατάει την Αθήνα και επιστρέφει με σκοπό να ζήσει εκεί. Πιάνει δουλειά σε ένα φροντιστήριο ξένων γλωσσών, ξαναβρίσκει την αγαπημένη παιδική της φίλη την Ελένη και τα φτιάχνει με τον Νίκο, έναν όμορφο και αρκετά νεότερό της άνδρα.
Ως εδώ όλα μοιάζουν καλά, μόνο που δεν είναι έτσι. Όλοι κινούνται μέσα σε έναν φαύλο κύκλο, παρανομίας, διαφθοράς, βίας και απόκρυψης. Η Ελένη έχει σχέση με τον Νώντα, παντρεμένο, αποφυλακισμένο με αναστολή και εργοδότη του Νίκου. Ο Νώντας κακοποιεί την Ελένη και ασκεί μεγάλη επιρροή επάνω στο Νίκο, έτσι ώστε σύντομα η Αντιγόνη να έρθει σε σύγκρουση μαζί του. Η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο, οι σχέσεις των ηρώων περιπλέκονται και μόνο μια έκρηξη μπορεί να δώσει τη λύση και να οδηγήσει σε ένα ξεκαθάρισμα. Η μικρή κοινωνία της συνενοχής θα διαταραχτεί και η τελική κάθαρση δεν θα φέρει και τη λύτρωση για τους ήρωες.
Ακόμη τρεις ελληνικές ταινίες
Η ταινία του Γιώργου Σερβετά, «Να κάθεσαι και να κοιτάς» είναι ένα οδοιπορικό στην ανθρωπογεωγραφία της παρηκμασμένης ελληνικής επαρχίας. Ο σκηνοθέτης μάς παρουσιάζει μια εικόνα κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή. Ερείπια εργοστασίων, σκόνη και ερημιά σε μια κωμόπολη που μοιάζει με εκείνες των αμερικανικών ταινιών που είναι χαμένες στη μέση του πουθενά. Που λειτουργούν με τους δικούς τους νόμους, που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν με καχυποψία και εχθρότητα κάθε τι «ξένο» που θα διαταράξει την τάξη των πραγμάτων, όπως στην περίπτωσή μας είναι η Αντιγόνη. Ο αστυνομικός, ο εργοδότης της, ακόμη και ο εραστής της θα στραφούν εναντίον της. Μόνον ένας μοναχικός τύπος, παλιός της φίλος που ζει στην άκρη της πόλης, θα πάρει στο τέλος το μέρος της. Ο Σερβετάς αφηγείται μια ιστορία πραγματική. Παράλληλα, ο σκηνοθέτης σκιαγραφεί και ένα πλέγμα ανθρωπίνων σχέσεων όπως αυτές διαμορφώθηκαν στο προηγούμενο διάστημα της επίπλαστης ευημερίας και του ευδαιμονισμού μέχρι και τη σύγχρονη εποχή της κρίσης. Η κερδοσκοπία, η εκμετάλλευση, οι σχέσεις εξάρτησης συναισθηματικής και οικονομικής, η διαφθορά της κρατικής μηχανής, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η περιθωριοποίηση του διαφορετικού, είναι θέματα που διατρέχουν την ταινία. Η πολιτική άποψη υποβόσκει, καθώς αυτό που κυριαρχεί από την αρχή ως το τέλος είναι οι σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνονται. Και το φινάλε,
όταν φτάνει η ώρα της εκδίκησης, θυμίζει γουέστερν. Η αφήγηση αποτελείται από μικρές, διακεκομμένες αφηγήσεις, που συνδέονται και συγκροτούν το τελικό παζλ. Ο Σερβετάς επιτυγχάνει, με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, να κερδίσει το στοίχημα. Με μια δυνατή και συγκροτημένη ματιά, σκηνοθετεί χωρίς να φοβάται και μιλά χωρίς να διστάζει, Χρησιμοποιώντας αρχετυπικά μοτίβα των μύθων αλλά και κινηματογραφικές αναφορές, ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος όχι μόνον δεν απογοητεύει αλλά αντίθετα κερδίζει το θεατή με την απλή και μεστή αφήγησή του. Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο Γιώργος Σερβετάς, λέει: Η εποχή που ήμασταν περήφανοι για τις καμινάδες και τα χαλυβουργεία έχει περάσει προ πολλού. Η Ελένη ζει σε μια έρημη χώρα, όπου τα μνημεία της εποχής της ανάπτυξης ρημάζουν και όπου ο ήλιος και ο αέρας επιστρατεύονται για να αποδώσουν ενέργεια και χρήμα. Το μέρος όπου καταφθάνει η Αντιγόνη είναι μια άγρια και παρηκμασμένη ∆ύση. Ένα μέρος όπου ο πολιτισμός έχει ξεμείνει από καύσιμα και όπου κάποιος ξεπροβάλλει από ένα 4x4 αγροτικό φορτηγάκι μέσα σε ένα σύννεφο σκόνης, με μία καραμπίνα στο χέρι. Είναι το έπος της παρακμής. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Κάτω από το δέρμα» (Under the skin) του Τζόναθαν Γκλέιζερ: Μια
«Το χαμένο σήμα της δημοκρατίας»: Ντοκιμαντέρ στο οποίο ο Γιώργος Αυγερόπουλος καταγράφει τα γεγονότα που ακολούθησαν το κλείσιμο της ΕΡΤ. Ένα πρωτοφανές γεγονός που δεν ήταν απλά το κλείσιμο ενός τηλεοπτικού σταθμού, ούτε οι χιλιάδες απολυμένοι. Πάνω απ’ όλα ήταν, ένα χτύπημα στην καρδιά της δημοκρατίας. Ο Αυγερόπουλος παρακολουθεί τα όσα συνέβησαν, το μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης που ακολούθησε την άθλια ανακοίνωση του κλεισίματος της ΕΡΤ από τον κ. Κεδίκογλου με μια ιδιαίτερη ματιά που πέρα από πολιτική είναι και ανθρώπινη. «Goldfish»: Ταινία του Θάνου Τσαβλή που είδαμε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ένας μοναχικός άνδρας καταζητείται επειδή επιτέθηκε σε αστυνομικούς. Ζούμε σε μια εποχή κρίσης που έχει επιστρέψει η θανατική ποινή και έχει καθιερωθεί το κυνήγι επικηρυγμένων. Υπάρχουν διάφοροι χαρακτήρες οι οποίοι εμπλέκονται σε αυτό το αδιανόητο φιλμ -που είναι βγαλμένο από βιντεοπαιχνίδι, με έναν ήρωα ο οποίος πλακώνει τους πάντες στο ξύλο, θυμίζοντας Σιλβέστερ Σταλόνε και «Στο νήμα» Τζακ Νόρις σε μία συσκευασία. «Στο νήμα»: Ο Αλέξανδρος Παπανικολάου και η Έμιλυ Γιαννούκου, σε αυτήν την ταινία ντοκιμαντέρ παρουσιάζουν ένα πορτρέτο του Αλέξη Τσίπρα. Κινηματογραφώντας τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ από τον προεκλογικό αγώνα του Ιουνίου 2012 μέχρι την ημέρα που έκλεισε η ΕΡΤ, δίνουν μια εικόνα του ανθρώπου αλλά και της ιδεολογικής ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ, του πολιτικού χώρου που εκπροσωπεί. Την ταινία χαρακτηρίζει η νηφαλιότητα καθώς δεν υποκύπτει στην παγίδα της αγιογραφίας. Οι σκηνοθέτες, μιλώντας το Μάρτιο για την ταινία στο ραδιοσταθμό «93,4 στο κόκκινο» της Θεσσαλονίκης και στην εκπομπή «Με μια ομπρέλα κόκκινη», είχαν πει: «Προσπαθήσαμε να είμαστε όσο περισσότερο αντικειμενικοί γινόταν. ∆εν χρησιμοποιήσαμε αφήγηση. Είναι καθαρά παρατηρητικό και έχει και μια συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στην οποία απλά εκφράζει τα συναισθήματά του για όλη αυτή την περίοδο που έζησε. (…) Ήταν όρος πως ό,τι τραβάμε είναι δικό μας και δεν υπάρχει καμία επέμβαση σε αυτό που κάνουμε. Αλλά δεν χρειάστηκε να τεθεί καν αυτό με την έννοια ότι δεν επενέβη ποτέ, ούτε μας ζήτησε να επέμβει στο μοντάζ». Σ.Κ.
γοητευτική και αισθησιακή γυναίκα εμφανίζεται στους απομονωμένους αυτοκινητόδρομους στη Σκωτία. Μοναδικός της σκοπός είναι να σαγηνεύει άνδρες και να τους εξαφανίζει με μυστηριώδη τρόπο. Η γυναίκα αυτή είναι ένα πλάσμα που έχει έρθει στη Γη από άλλον πλανήτη. Όταν με το πέρασμα του χρόνου αρχίζει να συνδέεται συναισθηματικά με τους κατοίκους της Γης, θα έρθει σε σύγκρουση με το είδος της. Μια καθαρά σινεφιλική ταινία με τη Σκάρλετ Γιόχανσον σε μελαχρινή εκδοχή. Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάικλ Φέιμπερ, το οποίο γράφτηκε το 2000.
«Στιγμές στη ζωή ενός ήρωα» (Epizoda u zivotu beraca zeljeza) του
Ντάνις Τάνοβιτς: Μια οικογένεια ζει μακριά από τα αστικά κέντρα της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης, στον καταυλισμό των Ρομά, στο Πόλτζιτς. Ο πατέρας Ναζίφ μεταπουλά παλιοσίδερα από παλιά αυτοκίνητα. Η έγκυος μητέρα Σενάντα φροντίζει για το σπίτι και τις δυο μικρές τους κόρες. Μια μέρα νοιώθει ένα έντονο πόνο στην κοιλιά της. Στην κλινική της λένε ότι το παιδί που κουβαλά είναι νεκρό. Κινδυνεύει από σηψαιμία και πρέπει να χειρουργηθεί, όμως δεν έχει ασφάλιση. Ο βόσνιος σκηνοθέτης του «Νο Man’s Land», που το 2001 είχε κερδίσει το ξενόγλωσσο Όσκαρ, επανέρχεται με μια σκληρή ταινία με έντονο το στοιχείο του νεορεαλισμού, που πλησιάζει τα όρια του ντοκιμαντέρ. «Η ταινία είναι μια ανακατασκευή πραγματικών γεγονότων και σκοπός της να επιδείξει τη διάκριση που αντιμετωπίζουν οι μειονότητες, και συγκεκριμένα οι κοινότητες των Ρόμα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη», λέει ο Τάνοβιτς.
«Ζόγια» (Zoya) του Λεβ Άρνσταμ: Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής πο-
λιορκία της Μόσχας, μια ατρόμητη 18χρονη κοπέλα ρισκάρει τη ζωή της για «την πατρίδα και το κόμμα». Συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς, υπομένει ανείπωτα βασανιστήρια στα χέρια της Γκεστάπο, αλλά εξακολουθεί να αρνείται να προδώσει τους συντρόφους της. Θαυμάσια ταινία του 1944.
«The amazing Spider Man 2» του Μαρκ Γουέμπ: Μια ενδιαφέρουσα περιπέτεια με το διάσημο υπερήρωα, που δίνει έμφαση στην ανθρώπινη πλευρά του.
«Ένας σκίουρος σούπερ ήρωας» (The nut job) του Πίτερ Λεπενιώτη: Οι περιπέτειες του σκανταλιάρη σκίουρου Σούρλι σε μια ταινία κινουμένων σχεδίων.
Σινεφίλ
30
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
Οι αντιφάσεις του
“
Ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ είναι καθηγητής στο Graduate Center του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης, όπου διδάσκει το Κεφάλαιο του Μαρξ , και έχει γράψει το δίτομο βιβλίο «Οδηγός ανάγνωσης για Στην αρχή του βιβλίου σας παρατηρείτε ότι υπάρχει κάτι το ασυνήθιστο στην πρόσφατη κρίση του καπιταλισμού. «Θα έπρεπε», γράφετε, « να έχουν διατυπωθεί αντικρουόμενες διαγνώσεις για το τι πήγε στραβά και πληθώρα προτάσεων για το πώς θα διορθωθεί η κατάσταση. Αυτό που προκαλεί έκπληξη, είναι η ένδεια σε νέες πολιτικές και νέες σκέψεις.» Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Η κατάσταση, αν και καταστροφική για την οικονομία, δεν είναι απαραίτητα καταστροφική για τη δυνατότητα των καπιταλιστών να συγκεντρώνουν περισσότερο πλούτο και εξουσία. Οπότε έχουν κάθε συμφέρον να μείνουν τα πράγματα όπως είναι. Έχει ενδιαφέρον, βέβαια, το ότι σίγουρα υπήρχε ισχυρό συμφέρον να μείνουν τα πράγματα όπως ήταν και τη δεκαετία του 1930, αλλά υπερκεράστηκε από τον Ρούσβελτ και την κεϊνσιανή θεωρία. Το πρόβλημα της συνολικής ζήτησης, που βρισκόταν στο κέντρο της σκέψης του ‘30, είναι ένα πρόβλημα πραγματοποίησης της υπεραξίας, με μαρξιστικούς όρους. Οι άνθρωποι έδωσαν μια απάντηση σε αυτό το πρόβλημα με τον κεϊνσιανισμό.Επειτα, όμως, προέκυψε πρόβλημα παραγωγής και η απάντηση δόθηκε με το μονεταρισμό και τα οικονομικά της προσφοράς. Και αυτή τη στιγμή ο κόσμος είναι διαιρεμένος στους υποστηρικτές των οικονομικών της προσφοράς, που θέλουν περισσότερη λιτότητα, και στους άλλους -Κίνα, Τουρκία και τις περισσότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες- που ακολουθούν τη γραμμή του κεϊνσιανισμού. Αλλά έτσι δίνεται η εντύπωση ότι υπάρχουν μόνο δύο απαντήσεις -δεν υπάρχει «τρίτη οδός». Επομένως, στο πλαίσιο του καπιταλισμού οι δυνατότητες είναι περιορισμένες. Ο μόνος τρόπος να βρεθεί άλλη απάντηση, είναι εκτός του καπιταλισμού, και φυσικά κανείς τους δεν θέλει να ακούσει κάτι τέτοιο!
Συστημικός κίνδυνος οι ανισότητες
Αναγνωρίζετε, όμως, στο βιβλίο σας ότι υπάρχουν στοιχεία στην καπιταλιστική τάξη, στην τάξη των διανοούμενων, που αφήνουν να φανεί ότι αντιμετωπίζεται ως υπαρκτή η απειλή που συνιστούν οι «αντιφάσεις» του καπιταλισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συζήτηση για το πρόβλημα των ανισοτήτων. Το κίνημα Occupy άνοιξε αυτή τη συζήτηση. Το γεγονός ότι έχουμε τώρα έναν δήμαρχο στη Νέα Υόρκη εντελώς διαφορετικό από τον προκάτοχό του, που λέει ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για την ανισότητα, οφείλεται σ’ αυτό. Είναι ενδιαφέρον ότι όταν κά-
Συνέντευξη με τον καθηγητή Ντέ
το Κεφάλαιο του Μαρξ». Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο «∆εκαεπτά αντιφάσεις και το το τέλος του καπιταλισμού». Ξεκινάει από μια σκέψη του Μαρξ, ότι οι περιοδικές κρίσεις είναι ενδημικές στις καπι-
ταλιστικές οικονομίες, και συνεχίζει επιχειρώντας να διατυπώσει μια ανάλυση της τρέχουσας ιστορικής συγκυρίας.
Tο 70% του πληθυσμού των ΗΠΑ ή απεχθάνονται την εργασία του ή του είναι εντελώς αδιάφορη. Σε έναν τέτοιο κόσμο οι άνθρωποι πρέπει να βρουν μια ταυτότητα που να μη βασίζεται στις επαγγελματικές τους εμπειρίες. Στην περίπτωση αυτή γεννιέται η απορία τι είδους ταυτότητα μπορεί κανείς να αποδώσει στον εαυτό του. Μία απάντηση είναι η κατανάλωση. Έτσι προκύπτει ο αστόχαστος καταναλωτισμός. ποιος μιλάει για το πάμπλουτο «ένα τοις εκατό», όλοι ξέρουν για ποιο πράγμα μιλάει. Ακόμα και το ∆ΝΤ λέει τώρα ότι προκύπτει κίνδυνος, όταν η ανισότητα ξεπεράσει ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Το λέει ακόμα και ο Ομπάμα! Αλλά ο Ομπάμα δεν θα το έλεγε, αν δεν το είχε πει πρώτα το Occupy. Αν εξετάσουμε τις τρέχουσες πολιτικές, βλέπουμε ότι οι ανισότητες οξύνονται. Το πρόβλημα αναγνωρίζεται στη ρητορική, αλλά όχι και πολιτικά, με όρους ενεργητικής πολιτικής και αναδιανομής του πλούτου. Αναφέρετε το κίνημα Occupy. Στο βιβλίο σας ασκείτε αρκετά αυστηρή κριτική σε αυτό που περιγράφετε ως «απομεινάρια της ριζοσπαστικής αριστεράς», και που θεωρείτε ότι βασίζεται στον ελευθερισμό και στον αντικρατισμό. Έχω πρόχειρο έναν γενικό κανόνα, που λέει ότι κάθε κυρίαρχο μοντέλο παραγωγής και η αντίστοιχη πολιτική διάρθρωση ορίζουν και τη μορφή της αντίστασης που τους προβάλλεται. Όπως τα μεγάλα εργοστάσια και οι μεγάλες εταιρείες δημιούργησαν μια φωνή αντίστασης που βασίστηκε στο εργατικό κίνημα και στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, έτσι και η κατάρρευση όλων αυτών και η κατάσταση στην οποία είμαστε σήμερα, δημιούργησε αυτό το είδος κατακερματισμένης αντίδρασης. Η αριστερά δεν έχει αντιληφθεί ότι πολλά από όσα λέει είναι συμβατά με τη νεοφιλελεύθερη ηθική, αντί να εκφράζουν κάποια βαθιά αντίθεση. Μέρος του αντικρατισμού που συναντούμε τώρα στην αριστερά, ταιριάζει τέλεια με τον αντικρατισμό του εταιρικού κεφαλαίου. Με απασχολεί πολύ το ότι δεν υπάρχει αρκετά ισχυρή τάση στην αριστερή σκέψη, που να λέει «ας κά-
νουμε λίγο πίσω, για να δούμε την πλήρη εικόνα».
Νέοι τρόποι άσκησης πολιτικής
Το βιβλίο σας τελειώνει με ενδιαφέροντα τρόπο -κάτι σαν ένα πρόγραμμα με 17 «ιδέες για πολιτική πράξη». Όμως κάτι που δεν πραγματεύεται, είναι το ερώτημα ποιο θα μπορούσε να είναι το κατάλληλο όχημα που θα κάνει πράξη ένα τέτοιο πρόγραμμα. Είναι το γεγονός ότι ένας νέος τρόπος άσκησης της πολιτικής κάνει την εμφάνισή του. Αυτή τη στιγμή είναι σε μεγάλο βαθμό αυθόρμητος, εφήμερος, βολονταριστικός, με μια σχετική απροθυμία να θεσμοθετήσει τον εαυτό του. Το πώς μπορεί να θεσμοθετηθεί αποτελεί, πιστεύω, ανοιχτό ερώτημα. Και για το ερώτημα αυτό δεν έχω απάντηση. Αν και είναι σαφές ότι κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει. Πάντως αναδύονται και νέα πολιτικά κόμματα -όπως για παράδειγμα ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Αυτό που με ανησυχεί, είναι ότι αυτό που περιγράφω στο βιβλίο ως κατάσταση μαζικής αποξένωσης, κεφαλαιοποιείται σε ευρεία κλίμακα από τη δεξιά. Οπότε είναι επείγον για την αριστερά να απαντήσει στο ερώτημα πώς να θεσμοθετήσουμε τον εαυτό μας ως πολιτική δύναμη, και για να αντισταθούμε στη δεξιά στροφή και για να προσελκύσουμε μέρος της διάχυτης δυσαρέσκειας, ωστε να την κατευθύνουμε σε προοδευτική και όχι νεοφασιστική πορεία. Περιγράφετε το βιβλίο σας ως μια απόπειρα να αποκαλυφθούν οι αντιφάσεις όχι του «καπιταλισμού», αλλά του «κεφαλαίου». Μπορείτε να εξηγήσετε τη διαφορά; Συχνά σκεφτόμαστε ότι ο Μαρξ κατά κάποιον τρόπο δημιούργησε αυτή
Τη συνέντευξη πήρε ο Jonathan Derbyshire για το Prospect Magazine στις 11 Απριλίου
την τάση που έχουμε να κατανοούμε τον καπιταλισμό ως ένα σύνολο, αλλά στην πραγματικότητα δεν έκανε τίποτα τέτοιο. Επέμενε πάρα πολύ στην πολιτική οικονομία και περιόρισε τα επιχειρήματά του στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η οικονομική ατμομηχανή της καπιταλιστικής οικονομίας. Αν απομονώσει κανείς την οικονομική μηχανή, μπορεί να διακρίνει ποια μπορεί να είναι τα προβλήματα αυτής της οικονομίας. Πράγμα που δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και προβλήματα όλων των άλλων ειδών στην καπιταλιστική κοινωνία προφανώς και υπάρχουν ζητήματα ρατσισμού, διακρίσεων με βάση το φύλο, γεωπολιτικά προβλήματα. Όμως εμένα με απασχόλησε ένα λιγότερο ευρύ ζήτημα: πώς λειτουργεί η μηχανή της συγκέντρωσης κεφαλαίου; Έχει γίνει σαφές μετά την έκρηξη του 2007/8 ότι κάτι δεν πάει καλά με τη μηχανή. Επομένως, το να διασαφηνιστεί το τι δεν πάει καλά, είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση μιας ευρύτερης πολιτικής. Αυτή η οικονομική μηχανή είναι, όπως φάνηκε, αρκετά πολύπλοκη. Και ο Μαρξ παρέχει έναν τρόπο να την κατανοήσουμε μέσω εννοιών όπως η αντίφαση και η πρόκληση κρίσεων.
Κλειδί οι εσωτερικές αντιφάσεις
Άλλη μια ερώτηση ορισμού: τι είναι το κεφάλαιο; Είναι μια διαδικασία κατά την οποία χρήμα χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει κι άλλο χρήμα. Αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν μιλάμε μόνο για χρήμα, επειδή στον Μαρξ υπάρχει μια περίπλοκη σχέση, όπως επισημαίνω και στο βιβλίο μου, ανάμεσα στην αξία και το χρήμα. Είναι η αναζήτηση αξίας για τη δημιουργία και την ιδιοκτησία περισσότερης αξίας -αυτή είναι η διαδικασία. Η διαδικασία αυτή, ωστόσο, παίρνει διάφορες μορφές -τη μορφή του χρήματος, των αγαθών και των εμπορευμάτων, των διαδικασιών παραγωγής, της γης. Επομένως έχει χειροπιαστές εκφάνσεις που μοιάζουν με πράγματα, όμως κατά βάση δεν είναι πράγμα, είναι διαδικασία. Κάνετε διάκριση ανάμεσα στα εξωτερικά σοκ που μπορεί να υποστεί μια καπιταλιστική οικονομία (για παράδειγμα πόλεμοι) και σε αντιφάσεις, όπως τις εννοείτε, ως εσωτερικό στοιχείο του συστήματος. Ναι. Αν θέλουμε να ξανασχεδιάσουμε το μοντέλο παραγωγής, τότε πρέπει να απαντήσουμε στα ερωτήματα που τίθενται από τις εσωτερικές αντιφάσεις. Αναγνωρίζετε τρία είδη αντιφάσεων, που τα αποκαλείτε «θεμελιώδεις», «κινούμενες» και «επικίνδυ-
31
ΘΕΩΡΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Μαΐου 2014
κεφαλαίου στη σύγχρονη κρίση
“
έ ιβιντ Χάρβεϊ
νες» αντιφάσεις. Ας αρχίσουμε από την πρώτη κατηγορία: τι καθιστά τις θεμελιώδεις αντιφάσεις θεμελιώδεις; Οπουδήποτε κι αν έρθετε σε επαφή με τον καπιταλισμό και το καπιταλιστικό μοντέλο παραγωγής, θα συναντήσετε αυτές τις αντιφάσεις. Σε οποιαδήποτε οικονομία -είτε αυτή είναι η σύγχρονη Κίνα, η Χιλή ή οι ΗΠΑ- το ζήτημα για παράδειγμα της αξίας χρήσης και της ανταλλακτικής αξίας θα είναι πάντοτε παρόν. Υπάρχουν ορισμένες αντιφάσεις που είναι μόνιμα χαρακτηριστικά της οικονομικής μηχανής από κατασκευής της. Και κάποιες άλλες που συνεχώς μεταβάλλονται στο πέρασμα του χρόνου. Ήθελα λοιπόν να κάνω τη διάκριση ανάμεσα σε αυτές που είναι σχετικά μόνιμες και σε αυτές που είναι πολύ πιο δυναμικές.
Αξία, κράτος, ατομική ιδιοκτησία
Είναι κάποιες από τις θεμελιώδεις αντιφάσεις πιο θεμελιώδεις από τις άλλες; Οπως για παράδειγμα η διάκριση ανάμεσα σε ανταλλακτική αξία και αξία χρήσης; Όντως, από εκεί ξεκινάει η ανάλυση. Μου έκανε εντύπωση που ο Μαρξ αφιέρωσε πολύ χρόνο για να καταλήξει στο σημείο από το οποίο θα ξεκινήσει την ανάλυσή του, και αποφάσισε να ξεκινήσει από εκεί. Ομως αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο, είναι το πόσο στενά συνδεδεμένες είναι οι αντιφάσεις μεταξύ τους. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η διάκριση ανάμεσα σε αξία χρήσης και ανταλλακτική αξία προϋποθέτει κάτι για την ατομική ιδιοκτησία και το κράτος, για παράδειγμα. Άλλη μία από τις θεμελιώδεις αντιφάσεις είναι ανάμεσα στην ατομική ιδιοκτησία και το καπιταλιστικό κράτος. Πρόκειται για τις εντάσεις ή την ασυμφωνία ανάμεσα στο δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία και στην εξαναγκαστική εξουσία του κράτους. Μπορούμε όμως να φανταστούμε ότι κάποιος που γαλουχήθηκε από τη φιλελεύθερη παράδοση του Τζον Λοκ, δεν το θεωρεί αυτό αντίφαση. Αντίθετα, ο ρόλος του «ελάχιστου» κράτους είναι ακριβώς να προστατεύει την ατομική ιδιοκτησία. Υποστηρίζω ότι οι αντιφάσεις είναι λανθάνουσες. Η ύπαρξη μιας αντίφασης δεν οδηγεί απαραίτητα σε κρίση. Αυτό συμβαίνει μόνο υπό κάποιες συγκεκριμένες συνθήκες. Άρα, είναι δυνατόν να κατασκευάσουμε θεωρητικά την έννοια ενός «κράτους-νυχτοφύλακα», που το μόνο που έχει να κάνει είναι να προστατεύει την ατομική ιδιοκτησία. Γνωρίζουμε όμως ότι ένα κράτος-νυχτοφύλακας στην πραγματικότητα πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα από αυτό. Υπάρχουν και εξωτερικοί παράγοντες στην αγορά, που πρέπει να ελεγχθούν, υπάρχουν τα δημόσια αγαθά που πρέπει να παρέχονται, επομένως το κράτος γρήγορα αποκτά την υποχρέωση να εμπλακεί σε κάθε τομέα και όχι μόνο να στήσει ένα νομικό πλαίσιο για τις συμβάσεις και το δικαιώματα στην ατομική ιδιοκτησία.
είναι η εμπορευματοποίηση. Το κεφάλαιο έχει να κάνει με την παραγωγή εμπορευμάτων. Αν υπάρχει έδαφος μη εμπορευματοποιημένο, εκεί το κεφάλαιο δεν μπορεί να κυκλοφορήσει. Ένας από τους καλύτερους τρόπους που έχει το κεφάλαιο για να κινηθεί εκεί, είναι να στηθεί από το κράτος ένα σύστημα ιδιωτικοποιήσεων, ακόμα κι αν πρόκειται να ιδιωτικοποιηθεί κάτι εικονικό. Ας πάρουμε το παράδειγμα της εμπορίας εκπομπών άνθρακα. Οι συναλλαγή σε δικαιώματα στη ρύπανση είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς στήνεται ένα εικονικό εμπόρευμα με όλα τα πολύ πραγματικά αποτελέσματα στην ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Η δημιουργία αγορών εκεί που δεν υπήρχαν είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους ιστορικά έχει εξαπλωθεί το κεφάλαιο. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά έως συγκινητικά σημεία του βιβλίου σας είναι ο απολογισμός που κάνετε στο ανθρώπινο κόστος της εμπορευματοποίησης, κυρίως της εμπορευματοποίησης αυτών των τομέων της ανθρώπινης εμπειρίας, που παλιότερα δεν αποτελούσαν μέρος του δικτύου του χρήματος. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου το κεφάλαιο πασχίζει ασταμάτητα να υποβαθμίσει την εργασία, τη δύναμή της, αυξάνοντας την παραγωγικότητα, αφαιρώντας την πνευματική διάσταση των επαγγελμάτων. Όταν ζει κανείς σε μια τέτοιου είδους κοινωνία, προκύπτει η απορία πώς μπορεί να βρίσκει νόημα στη ζωή του, με δεδομένο το τι κάνει στη διάρκεια της εργασίας του. Για παράδειγμα, το 70% του πληθυσμού των ΗΠΑ ή απεχθάνονται την εργασία του ή του είναι εντελώς αδιάφορη. Σε έναν τέτοιο κόσμο οι άνθρωποι πρέπει να βρουν μια ταυτότητα που να μη βασίζεται στις επαγγελματικές τους εμπειρίες. Στην περίπτωση αυτή γεννιέται η απορία τι είδους ταυτότητα μπορεί κανείς να αποδώσει στον εαυτό του. Μία απάντηση είναι η κατανάλωση. Έτσι προκύπτει ο αστόχαστος καταναλωτισμός, που προσπαθεί να καλύψει το κενό της έλλειψης νοήματος σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν πολύ λίγες ενδιαφέρουσες δουλειές.
Εμπορευματοποίηση και αποξένωση
Εχουμε τη δύναμη να γίνουμε διαφορετικοί
Υπάρχει μία έννοια στην οποία επιστρέφετε συνεχώς στο βιβλίο σας και
Με ενοχλεί πολύ όταν ακούω πολιτικούς να λένε ότι πρέπει να δημιουργη-
θούν κι άλλες θέσεις εργασίας. Τι είδους θέσεις εργασίας; Πιστεύω ότι η αλλοτρίωση συναντά εμπόδιο, όταν αισθανόμαστε ότι έχουμε τα μέσα και τη δύναμη να γίνουμε κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που ορίζουν οι δυνατότητες που μας προσφέρονται. Τότε προκύπτει το ερώτημα σε ποιο βαθμό είναι ευαίσθητη η πολιτική εξουσία στη δημιουργία άλλων δυνατοτήτων. Οι άνθρωποι όταν σκέφτονται τα πολιτικά κόμματα, καταλήγουν στο ότι δεν αξίζουν τίποτα. Υπάρχει αποξένωση από τις πολιτικές διαδικασίες, που εκφράζεται από την όλο και χαμηλότερη συμμετοχή στις εκλογές, υπάρχει αποξένωση από την κουλτούρα του εμπορεύματος, που δημιουργεί επιθυμία για μια άλλη μορφή ελευθερίας. Οι περιοδικές εκρήξεις που παρατηρήσαμε σε όλο τον κόσμο στο πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη, στις διαδηλώσεις στη Βραζιλία,στις εξεγέρσεις στο Λονδίνο το 2011- θέτουν το ερώτημα αν η αλλοτρίωση μπορεί να μετατραπεί σε θετική πολιτική δύναμη. Και η απάντηση είναι ναι, υπάρχει η πιθανότητα, αλλά δεν βρίσκεται στα πολιτικά κόμματα και κινήματα. Είδαμε δείγματα στον τρόπο με τον οποίο το Occupy και οι Αγανακτισμένοι στη Ισπανία προσπάθησαν να κινητοποιηθούν, αλλά ο χαρακτήρας ήταν εφήμερος. ∆εν συνασπίστηκαν σε κάτι το ουσιώδες. Ακόμη, γίνονται σημαντικές ζυμώσεις αντίστασης στον πολιτιστικό τομέα, υπάρχει κάτι που κινείται εκεί έξω και αποτελεί πηγή ελπίδας. Όταν πραγματεύεστε τις «επικίνδυνες» αντιφάσεις, μου σχηματίζεται η εντύπωση μιας εκδοχής του ιστορικού υλισμού του Μαρξ. Αυτό σημαίνει ότι πιστεύετε, όπως και ο Μαρξ, ότι το παρόν
Η αριστερά δεν έχει αντιληφθεί ότι πολλά από όσα λέει είναι συμβατά με τη νεοφιλελεύθερη ηθική, αντί να εκφράζουν κάποια βαθιά αντίθεση. Με απασχολεί πολύ το ότι δεν υπάρχει αρκετά ισχυρή τάση στην αριστερή σκέψη, που να λέει “ας κάνουμε λίγο πίσω, για να δούμε την πλήρη εικόνα”. εγκυμονεί το μέλλον, αν και όχι με τη μορφή του αναπόφευκτου; Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Μαρξ είπε πως το κεφάλαιο θα καταρρεύσει υπό το βάρος των ίδιων του των αντιφάσεων και ότι είχε μια μηχανιστική θεωρία περί καπιταλιστικής κρίσης. Αλλά δεν έχω εντοπίσει κάποιο σημείο που να το λέει αυτό! Αυτό που είπε, είναι ότι οι αντιφάσεις βρίσκονται στην καρδιά των κρίσεων και οι κρίσεις είναι στιγμές που προσφέρουν ευκαιρίες. Είπε επίσης ότι οι άνθρωποι δημιουργούν την ιστορία τους, αλλά δεν επιλέγουν τις συνθήκες υπό τις οποίες θα γίνει αυτό. Οπότε εγώ αντιλαμβάνομαι ότι ο Μαρξ, αν δεν είναι ελευθεριστής, λέει ότι οι άνθρωποι μπορούν να αποφασίσουν συλλογικά να κινήσουν την κατάσταση προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Ο Μαρξ άσκησε αυστηρή κριτική στον ουτοπικό σοσιαλισμό, επειδή πίστευε ότι δεν λάμβανε υπόψη το σημείο εκκίνησης. Ο Μαρξ είπε ότι πρέπει κάποιος να αναλύσει το πού βρίσκεται, να δει ποιες είναι οι δυνατότητές του και μετά να προσπαθήσει να οικοδομήσει κάτι το ριζοσπαστικά διαφορετικό. Μετάφραση: Ματίνα Καραγιαννίδου - Σταμπουλή
Από τις λαϊκές της απελπισίας στις κάλπες της συνείδησης Υπάρχουν κάποιες εικόνες και κάποια γεγονότα μέσα στην κρίση, πού όσες φορές και να περάσουν μπροστά σου αδυνατείς να τα συνηθίσεις. Κάθε φορά σε σοκάρουν, ξανά και ξανά. Οι εικόνες από τη δωρεάν διανομή τροφίμων στον Κολωνό, στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων των παραγωγών λαϊκών αγορών, παραμένουν σκληρές κι ας τις έχουμε ξαναδεί. Γιατί είναι μια από τις περιπτώσεις που η πραγματικότητα της φτώχειας εμφανίζεται με μαζικότητα και δεν αφορά μια μακρινή είδηση για μια αυτοκτονία ή έναν άστεγο σε μια γωνία αλλά εκατοντάδες ανθρώπους μαζί. Ανθρώπους συνηθισμένους σαν όλους μας. ∆εν είναι μια συζήτηση για τις επιπτώσεις της κρίσης ή μια εκτίμηση, αλλά μια κραυγάζουσα πραγματικότητα.
Γ
ια όσους είδαν από κοντά ή σε εικόνες το γεγονός, ξεχώριζαν κάποιες φιγούρες ανθρώπων. Οι αληθινά και από πάντα απλοί φτωχοί λαϊκοί άνθρωποι, οι τραγικοί παππούδες και γιαγιάδες, αλλά και μια κατηγορία ανθρώπων που φαίνεται να υπήρξαν πρόσφατα σε σχετικά καλή κατάσταση αλλά πια να βρίσκονται, όπως και χιλιάδες άλλοι, στην άκρη του γκρεμού της κοινωνικής εξαθλίωσης. Εκεί, στη λαϊκή του Κολωνού συναντήθηκαν άνθρωποι που κάποτε άνηκαν σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και τώρα το μνημόνιο τους έχει ποδοπατήσει, τους έχει μετατρέψει σε μια μάζα που κινείται από την ακραία ανάγκη. Τους έχει μετατρέψει σε αυτό που ονειρεύεται κάθε νεοφιλελεύθερος (όχι για τον εαυτό του), σε ανθρώπους σε πανικό επιβίωσης, δηλαδή σε ...καλό επενδυτικό κλίμα.
Success story νs πραγμματικότητα
Στον αντίποδα της πραγματικότητας το success story, η έξοδος στις αγορές, το μνημόνιο που φεύγει, παραμύθια που η αφήγηση τους βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και κορύφωση εν όψει εκλογών. Κάθε βράδυ τα δελτία επιχειρούν να νανουρίσουν την κοινωνία με φανταστικές ιστορίες επιτυχίας, με πετρέλαια που ρέουν ή τουρίστες που συρρέουν. Γι’ αυτό και οι εικόνες από τις λαϊκές και τη λαϊκή απελπισία δεν βρήκαν το δρόμο προς τα δελτία. Οι αναλυτές δεν επιχείρησαν να συνδέσουν την πραγματικότητα του Κολωνού με τα οικονομικά τους παραμύθια. Ευτυχώς αυτή τη φορά δεν ακούσαμε
τον Μ. Παπαδημητρίου του «Σκάι» να μας λέει για τους Έλληνες που θέλουν το τσάμπα. Ίσως ήταν απασχολημένος στην έρευνα του για τη «σοβαρή» Χρυσή Αυγή. Όπως και να έχει, πραγματικό είναι ό,τι βοηθάει το επενδυτικό κλίμα. Όπως άλλωστε μας είπε και ο κ. Καψής της «Ελιάς» σε συνέντευξη του στο «Κόκκινο»: «Αν υπάρξει ένα θετικό κλίμα ψυχολογίας για την οικονομία, θα βελτιωθεί πιο γρήγορα από ό,τι νομίζουμε». Με δύο λόγια δεν χρειαζόμαστε πολιτικούς και οικονομολόγους αλλά ψυχολόγους για να βγούμε από την κρίση ή έστω χάπια ευεξίας.
Καμίνης μαθαίνει τη δημιουργική λογιστική
Η αποχή των μνημονιακών από την πραγματικότητα είναι συνεχής και έκδηλη αλλά κάποιες φορές παίρνει και τραγελαφικές διαστάσεις. Ήταν την ίδια μέρα με τις δραματικές εικόνες στη λαϊκή του Κολωνού -και αλλούπου διάλεξε ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Καμίνης να κάνει επίθεση στον Γαβριήλ Σακελλαρίδη για την κριτική που άσκησε στο έλλειμμα κοινωνικής πολιτικής του δήμου. Ο μνημονιακός δήμαρχος με ύφος κακού καθηγητή κούνησε το δάχτυλο στον νεαρό και «άπειρο» υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ πετώντας μια ανακοίνωση για 20.000 ανθρώπους υποστηριζόμενους από το δήμο. ∆εν πέρασε μία μέρα και σε δεύτερη ανακοίνωση, non paper συνεργατών του, παρουσίασε το έργο του σε αριθμούς. Η έκπληξη εδώ έγκειται στο γεγονός ότι ακόμα και αν αθροίσεις τα ετερόκλητα νούμερα, εντελώς διαφο-
ρετικών δράσεων, από τη σίτιση αστέγου και την περιστασιακή σακούλα τροφίμων σε μια οικογένεια, μέχρι το κοινωνικό φροντιστήριο των 120 μαθητών και τα γεύματα των παιδικών σταθμών του δήμου, το νούμερο δεν ξεπερνά τις 12.000. Πολύ περισσότερο που πολλές από αυτές τις δράσεις συγκαταλέγονται στις συμβατικές υποχρεώσεις του δήμου και δεν σχετίζονται με την ανθρωπιστική κρίση της περιόδου. Όπως τα 5.000 παιδιά των βρεφονηπιακών. Και μόνο το γεγονός ότι το ίδρυμα αστέγων του δήμου, ο ΚΥΑ∆Α, έχει μειωμένο κατά 47% προϋπολογισμό μέσα στην κρίση θα ήταν αρκετό γεγονός για να σωπάσει κάποιος. Όπως, όμως, για τους κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, όλα βαίνουν καλώς, όπως για τον κ. Καψή πρέπει να χαμογελάμε για να έρθουν οι επενδυτές, έτσι και για τον κ. Καμίνη το να ανακοινώνεις κοινωνικό έργο δεν συνδέεται απαραίτητα με το να το κάνεις ή με το να είναι στοιχειωδώς επαρκές. Οι σκηνές εξαθλίωσης στις λαϊκές προφανώς συγκαταλέγονται για τον δήμαρχο στην κατηγορία των φυσικών φαινομένων και όχι στα αποτελέσματα της πολιτικής που σκληρά και συνειδητά υποστήριξε και υποστηρίζει. Οι ανακοινώσεις, τα φυλλάδια, η επικοινωνία, η εικόνα αντικαθιστούν πλέον την πραγματικό-
“
τητα. Και το ψέμα δεν παράγεται απλώς από τα MME, αλλά υπηρετείται και αναπαράγεται από το μνημονιακό σύστημα και επιστρέφει ξανά σε αυτόγια να ανακυκλωθεί. Το ερώτημα των ημερών για όλους μας είναι κατά πόσο αυτό το ψέμα, και στην έκταση που παράγεται πια, έχει υπονομεύσει τον ίδιο του τον εαυτό. Αν η κοινωνία στις μέρες που έρχονται θα αντιδράσει με συνείδηση, με αίσθηση της πραγματικότητας ή θα επιδράσουν πάνω της και πόσο οι κάθε είδους μελωδίες ευτυχίας που ακούγονται μονότονα από τα ΜΜΕ. Ειδικά η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Αττική αποτελούν το μεγάλο στοίχημα για την επιβίωση του Βενιζέλου, δηλαδή της κυβέρνησης. Είναι η τελευταία ελπίδα σωτηρίας. Γι’ αυτό, άλλωστε, απέναντι τους ο κ. Σαμαράς έχει παρατάξει στελέχη με βασική αποστολή να χάσουν μιας και η συντριβή Βενιζέλου στις ευρωεκλογές είναι δεδομένη. Το σίγουρο είναι ότι οι εκπλήξεις θα είναι πολλές γι’ αυτό η κυβέρνηση επέλεξε να στραγγαλίσει οικονομικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακριβώς γιατί τον φοβάται. Παναγιώτης Βωβός, υπ. δημοτικός σύμβουλος με την «Ανοιχτή Πόλη»
Και μόνο το γεγονός ότι το ίδρυμα αστέγων του δήμου, ο ΚΥΑ∆Α, έχει μειωμένο κατά 47% προϋπολογισμό μέσα στην κρίση θα ήταν αρκετό γεγονός για να σωπάσει κάποιος. Όπως, όμως, για τον κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, όλα βαίνουν καλώς, όπως για τον κύριο Καψή πρέπει να χαμογελάμε για να έρθουν οι επενδυτές έτσι και για τον κ. Καμίνη το να ανακοινώνεις κοινωνικό έργο δεν συνδέεται απαραίτητα με το να το κάνεις.