ΚΟΜΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
Συνέντευξη με τον Πιέρ Λοράν για την επανίδρυση της Ευρώπης και τον ευρωσκεπτικισμό και ανταπόκριση από το Συνέδριο του ΚΕΑ
Σε λ. 16 ,1 7
3341
Για μια άλλη Ευρώπη
Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 15 ∆εκεμβρίου 2013 • Αρ. φ. 1181 • 2 €
Π. Στάθης: Τα δύσκολα στοιχήματα της Αριστεράς
Το κύριο πρόβλημα της Αριστεράς δεν είναι η εκλογική επιρροή σελ. 30 ...
Κ. Πουλάκης: Ως εδώ τα κόλπα!
Η κυβέρνηση επιλέγει “λαθροχειρίες” για το χρόνο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών σελ. 7 ...
Θ. Μιχόπουλος: Ο γόρδιος δεσμός του Μαξίμου
Η συγκυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την κοινωνική κατακραυγή. σελ.3
Κίνηση των «58»: Ένα πουκάμισο αδειανό
Γράφουν οι Μ. Ανδριγιαννάκης, Κ. Βογιατζής και Χ. Γεωργούλας σελ.4-5
Φ. Βαταβάλη: ∆ιατάσσουν άμεση εκκένωση του Ελληνικού
Η Ελληνικό Α.Ε. κάνει έξωση σε 69 φορείς που στεγάζονται στο παλιό αεροδρόμιο σελ. 23
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Γ. Μπασκόζος: Τελειώνουν ΙΚΑ, δωρεάν γιατρός και συνταγογράφηση
Ο υπεύθυνος του τμήματος Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ μιλά για τα σχέδια της κυβέρνησης για την Υγεία σελ. 6 ...
Π. Πολάκης: ∆ίνουμε παραδείγματα μιας άλλης λύσης
Ο δήμαρχος Σφακίων, μιλά στην Εποχή για τις αυτοδιοικητικές εκλογές σελ. 15 ...
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Χιλιάδες σπίτια χωρίς ρεύμα και θέρμανση Μιλούν πολίτες που ζουν στο σκοτάδι σελ. 20, 21
ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ
Μετακομίζουμε και ας μη χωρίζουμε
Αποχαιρετιστήριο γλέντι, σήμερα στη μία το μεσημέρι, στα παλιά μας γραφεία (Ακαδημίας 62). Θα έχουμε είσοδο από 1 ευρώ μέχρι 1181, όσα και τα φύλλα της «Εποχής».
ΣΕ ΑΝΑΤΑΡΑΧΗ Η ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΠΙΕΖΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΪΚΑ
Μεταξύ δύο πυρών Σε τεντωμένο σχοινί κινείται η συγκυβέρνηση που δέχεται ισχυρές πιέσεις από τρόικα και κοινωνία. Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε ήδη και ορίζει τον προβληματικό και έντονα ταξικό φόρο ακινήτων, θα προστεθεί τη ∆ευτέρα τροπολογία για τους πλειστηριασμούς, ενώ την Τετάρτη θα υποβληθεί στη δοκιμασία της εξεταστικής επιτροπής για τα υποβρύχια. Στο ΠαΣοΚ στελέχη του –που «κατηγορούνται» από τη Χαρ. Τρικούπη ως «παπανδρεϊκοί»- ζητούν τη σύγκλιση της Κεντρικής Επιτροπής, προκειμένου να συζητηθούν όλα τα κρίσιμα ζητήματα με κύριο τον εναγκαλισμό του ΠαΣοΚ με τη
Φόρος μόνο για φτωχούς
Ν∆ και το Μαξίμου. Προβλήματα υπάρχουν και στη Ν∆, όχι βέβαια στο βαθμό που υπάρχουν στο ΠαΣοΚ. Η πολιτική απομόνωση του Γ. Στουρνάρα από τους μηχανισμούς της δημιουργούν αναταράξεις στη λειτουργία του Μαξίμου και τη συνεργασία μεταξύ υπουργών. Τρόικα και συγκυβέρνηση προσπαθούν να βρουν άμεσα λύσεις, καθώς οι εκκρεμότητες λειτουργούν σε βάρους τους και παράλληλα να μην οδηγήσουν σε μεγαλύτερη κρίση τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης. •
Ρεσάλτο στις περιουσίες των περισσότερων πολιτών επιχειρεί η συγκυβέρνηση με το φορολογικό νομοσχέδιο: ∆εν προβλέπει κανένα αφορολόγητο όριο, στηρίζεται σε υψηλές αντικειμενικές αξίες που δεν ισχύουν, για πρώτη φορά φορολογούνται αγροτεμάχια και ακίνητα χωρίς ηλεκτροδότηση, το χαράτσι μονιμοποιείται. Ένα φόρος ακινήτων που ευνοεί τους έχοντες και οδηγεί σε αδιέξοδο την πλειοψηφία της κοινωνίας, καθώς υπερφορολογεί τα φτωχά και μεσαία στρώματα.
Τα τέκνα του Αδόλφου και «ο Εβραίος μέσα μας» Της Βίκης Σκούμπη*
Τ
ην τελευταία βδομάδα ο καταιγισμός αποκαλυπτικών ντοκουμέντων από τα ψηφιακά αρχεία του Μιχαλολιάκου, του Κασιδιάρη κ.ά. δεν αφήνουν ούτε την ελάχιστη αμφιβολία για το ναζιστικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής. Ακόμα και όσοι δήλωναν άγνοια, όσοι εσκεμμένα απέστρεφαν το βλέμμα από το προφανές, τώρα πλέον δεν δικαιούνται να μην ξέρουν ότι οι φουσκωτοί με τα μαύρα μά-
θαιναν σε νήπια να φτιάχνουν αγκυλωτούς σταυρούς, οπλίζονταν και εκπαιδεύονταν στη χρήση όπλων. Με δύο λόγια, ακόνιζαν και «ακόνιζουν τις ξιφολόγχες», με στόχο την εγκαθίδρυση ενός χιτλερικού καθεστώτος στην Ελλάδα. Το σημείο στο οποίο θα ήθελα να σταθώ είναι οι δηλώσεις ενός νεοσύλλεκτου κατά τη διάρκεια μιας τελετής ορκωμοσίας νέων μελών. Εκεί ο νεόκοπος Χρυσαυγίτης διακηρύττει: «Ήρθε η ώρα να σκοτώσουμε τον Εβραίο που ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2
2
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
«Ελιά µας αιωνόβια, που δίνεις το λαδάκι, για το φαγητό, αλλά και για το καντηλάκι»
(Παιδικό τραγουδάκι που σφύριξε ο Κουβέλης στο συνέδριο της ∆ΗΜΑΡ)
Τα τέκνα του Αδόλφου και «ο Εβραίος μέσα μας» ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α
κρύβουμε μέσα μας. Έχουμε πίστη και φωτιά, φωτιά που θα τους κάψει ζωντανούς». ∆εν πρόκειται βέβαια για μια έμπνευση της στιγμής κάποιου φανατικού νεόφυτου. Γνωρίζουμε, χάρη στον ∆. Ψαρρά, ότι η ∆ιακήρυξη Ιδεολογικών Αρχών της Χρυσής Αυγής, λέει: «Σκοτώστε τον Εβραίο που κουβαλάτε μέσα σας και είναι ο αρνητικός σας εαυτός… Μετά πολεμήστε τον Εβραίο που βρίσκεται γύρω σας». Η υποκειμενική καθαρτική αποβολή ψηγμάτων μιας μύχιας εβραϊκότητας προτάσσεται εδώ ως συνθήκη των πολιτικών προγραμμάτων εβραιοκτονίας. Γιατί άραγε; Όπως έχει επισημάνει ο ∆. Βεργέτης, η ένταξη σε μια ναζιστική οργάνωση συνεπάγεται για το συγκεκριμένο μέλος ένα είδος υφαίρεσης της υποκειμενικότητάς του από το καθεστώς των ιδρυτικών της ταυτίσεων και την ανάληψη μιας νέας λειτουργικής ταύτισης. Συγκεκριμένα, ο ναζί εισέρχεται στη σφαίρα της πολιτικής ενεργοποίησής του ως εγκληματική υποκειμενικότητα στην υπηρεσία «ενός υπερβατικού σώματος, πλήρους και καθαρού, ενός σώματος ανιστορικού ή αντισυμβαντικού», όπως η Φυλή (Αλέν Μπαντιού). Αντιλαμβανόμαστε γιατί ο φόνος είναι μια εγγενής λειτουργική αναγκαιότητα στο ναζισμό και γιατί είναι εξίσου αναγκαία η στοχοθεσία ενός εμβληματικού αντικειμένου, μέσω της οποίας νομιμοποιείται η εγκληματική λογική της κάθαρσης. Ο Εβραίος, όπως η ναζιστική ιδεολογία τον επινοεί ως υπάνθρωπο, καλείται να ενσαρκώσει αυτό το αντικείμενο. Αντιπροσωπεύει ένα ξένο σώμα και μια αναφομοίωτη ετερογένεια μέσα στον κορμό της φυλετικής καθαρότητας. Αυτή η λογική αποδίδει στον Εβραίο μια μιασματική υπόσταση, ικανή να επιμολύνει σε ατομικό επίπεδο την προσχώρηση σε μια καθαρή εθνοφυλετική ταυτότητα. Με αυτήν την έννοια η παρουσία του υποσκάπτει κάθε ταυτότητα προς εαυτόν όχι μόνο γιατί ο Εβραίος είναι ύποπτος κοσμοπολιτισμού, καθώς στερείται φυλετικού ρίζωματος σε πάτρια εδάφη αλλά γιατί, σύμφωνα με μια διατύπωση του Χάιντεγκερ που ήρθε πρόσφατα στο φως, «ο παγκόσμιος ιουδαϊσμός είναι ξεριζωμένος εκτός του Είναι». Άρα το πρώτο μέλημα του νεοσύλλεκτου ναζιστή είναι να εξαλείψει μέσα του κάθε στοιχείο που θα τον καθιστούσε φορέα αυτής της εβραϊκής επιμόλυνσης και να στοιχειοθετηθεί ως ο απόλυτος Άλλος του Εβραίου, έτσι ώστε να προχωρήσει χωρίς ενδοιασμούς στη ριζική εξάλειψη αυτής της υποτιθέμενης «ανθρωπολογικής» ή «οντολογικής ανωμαλίας», δηλαδή στην εξόντωση του Εβραίου εκτός του. Σήμερα, όπως εύστοχα επισημαίνει ο Σ. Μιχαήλ, τη θέση του Εβραίου καλούνται να καταλάβουν όλοι οι βίαια ξεριζωμένοι πολίτες του κόσμου, μετανάστες, πρόσφυγες, νομάδες, απάτριδες, αλλά και όσοι δεν εντάσσονται σε αδιασάλευτες έμφυλες ταυτίσεις δηλαδή οι διεμφυλικές/ οί, οι ομοφυλόφιλοι, οι οροθετικές γυναίκες, κ.ά. Όλοι αυτοί συνιστούν στην εποχή μας ισοδύναμες μορφές του Εβραίου, ο οποίος ωστόσο παραμένει η αρχετυπική τους μήτρα και υπ’ αυτή την ιδιότητα εξακολουθεί να αποτελεί κατεξοχήν στόχο, όπως το επιβεβαιώνει και το παράθεμα των Ιδεολογικών Αρχών. Ας αντιστρέψουμε, λοιπόν, τη χρυσαυγίτικη λογική κι ας αφήσουμε τον Εβραίο να μιλήσει μέσα μας. Ας δεξιωθούμε όσους αποτελούν σήμερα τα πολλαπλά του πρόσωπα ανοίγοντας τους την πόρτα μας. Όπως, εξάλλου, μας καλεί να το κάνουμε ο μέγιστος γερμανόφωνος Εβραίος ποιητής, ο Πάουλ Τσέλαν σ’ ένα ποίημα από τη συλλογή «Του Κανενός το Ρόδο»: «Σ’ έναν που μπρος στην πόρτα στεκόταν, ένα βράδυ: σ’ αυτόν άνοιξα τη λέξη μου».
Το ∆ημοκρατικό Κόμμα της Ιταλίας εξέλεξε με μεγάλο ποσοστό αρχηγό τον Ματέο Ρέτσι. Ο Ρέτσι είναι δήμαρχος της Φλωρεντίας, 37 ετών, προερχόμενος από το πάλαι ποτέ κυβερνητικό κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών. Στην πορεία μεταπήδησε στο κεντρώο κόμμα «Μαργαρίτα», που αργότερα αποτέλεσε συνιστώσα της «Ελιάς». Η «Ελιά» που δημιουργήθηκε το 1995 αποτελείτο από 11 κεντροδεξιές και κεντροαριστερές συνιστώσες. Ο Φερνάντο Ρόσι, γερουσιαστής με τους ιταλούς κομμουνιστές, περιγράφει τις διαφορές του Ρέτσι με τον Μπερλουσκόνι. Μεταξύ άλλων γράφει: «Περισσότερο υπάκουος στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Μέρκελ», «περισσότερο δουλοπρεπής στις εντολές του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος». Εν κατακλείδι ο ιταλός κομμουνιστής σημειώνει ότι «ο Ρέτσι είναι καλύτερη συσκευασία για να πουληθεί ως κάτι «νέο» σε σχέση με τον Μπερλουσκόνι». Νάτος, νάτος ο αρχηγός στα καθ’ ημάς. Ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, ο εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ. Είναι και αυτός 37 ετών και φανατικός οπαδός της δημιουργίας ελληνικής «ΕΛΙΑΣ». ∆ιαφορές του με τον Ρέτσι υπάρχουν. Αυτός ξεκίνησε από το ΠΑΣΟΚ και όχι από την κεντροδεξιά. Είναι περισσότερο υπάκουος στη Μέρκελ από τον Ρέτσι και πιο δουλοπρεπής στις εντολές της τρόικα». Γι’ αυτό δε θέλει η ∆ΗΜΑΡ την ελληνική «Ελιά». Είτε με Βενι-
Η Βίκη Σκούμπη είναι αρχισυντάκτρια του περιοδικού αληthεια
ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.
ζέλο, είτε με Κωνσταντινό-
πουλο, το νέο σχήμα θα είναι περισσότερο υπάκουο από τον Σαμαρά. Να γιατί το ΚΚΕ εκτιμά περισσότερο τη ∆ΗΜΑΡ από τον ΣΥΡΙΖΑ. Στη ∆ΗΜΑΡ πάει και χαιρετίζει, σε μας δε πλησίασε ούτε με βάρκα στα νερά του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, όπου έγινε το Ιδρυτικό του Συνέδριο. Ο «Ριζοσπάστης» ήταν λίαν πειστικός. «Στα κόμματα ∆ΗΜΑΡ, ΠΑΣΟΚ, Ν∆, το ΚΚΕ πηγαίνει γιατί εκθέτει τις αντίπαλες στρατηγικές θέσεις και πολιτικές. Άλλο όμως αυτή η αντιπαράθεση, άλλο η ύπουλη, τυχοδιωκτική και βρώμικη τακτική του ΣΥΡΙΖΑ, που ενώ γνωρίζει τις αγεφύρωτες διαφορές μας, εξακολουθεί να εμφανίζεται και ως εν δυνάμει σύμμαχος του ΚΚΕ. Και αυτό για να καταφέρουν ότι δεν κατάφεραν το 1991». Το βρώμικο ’91, ως άλλη μαρξιστική ανάγνωση. Ξεσάλωσαν τα φιλοβενιζελικά ΜΜΕ με την εκδήλωση των «58» στο Ακροπόλ. «Μεγαλειώδης» «ξεχείλισε, «κατέκλυσε» το Ακροπόλ», έλεγαν. Ήταν όλοι τους εκεί. Από τον Σημίτη μέχρι τον Κωνσταντινόπουλο. Ο Κωνσταντινόπουλος ήταν, με διαφορά, ο νεότερος. Ο Απ. Κακλαμάνης εκπροσωπούσε τη μέση ηλικία. Πάντως, το Ακροπόλ σύμφωνα με τους υπαλλήλους του χωράει 780 άτομα. Βάλε και εκείνους που ήταν στις τουαλέτες, γιατί στους διαδρόμους δεν κάθονταν κανείς λόγω καθωσπρεπισμού, ζήτημα είναι αν όλοι μαζί έφταναν τους 800. Πού βρήκαν τους 3.000 ανθρώπους; Εκτός αν ο Ψαριανός πήρε στην αγκαλιά του τον Σημίτη και το παράδειγμά του μιμήθηκαν και άλλοι. Κάηκε το εξοχικό του Σημίτη στους Αγίους Θεοδώρους. Αν η αντιτρομοκρατική δεν υποψιαζόταν ότι πρόκειται για εμπρησμό, θα πίστευα ότι κάηκε από το μαγκάλι που είχε ανάψει το ζεύγος Σημίτη για να ζεσταθεί. Επειδή γνωρίζω τους ανθρώπους της ∆ΗΜΑΡ, θα έλεγα ότι τη φωτιά την έβαλε ο Κουβέλης για να χτυπήσει τους 58, την «Ελιά» και τον σπόνσορά της Σημίτη. Βλέπω Κανέλλη, Σώτη και Μπέζο να κάνουν βάρδιες παρακολουθώντας με ποιους μιλάει και ποιους συναντάει ο
Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού
κυρ Φώτης. Ο ηθοποιός Γ. Μπέζος, υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας της ∆ΗΜΑΡ και σήμερα στην κίνηση των «58», σε πρόσφατη συνέντευξή του αναφερόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ είπε «αν ο σοσιαλισμός, λέει κάψε τη μισή Αθήνα, να μας λείπει». Γι’ αυτό υποψιάστηκαν τον Κουβέλη για εμπρηστή. Ήταν για ένα φεγγάρι και στον ΣΥΡΙΖΑ. «Απολειφάδια» του ΣΥΡΙΖΑ, όπως θα έλεγε και ο ∆. Κουτσούμπας. Ο γ. γ. του ΚΚΕ χαρακτήρισε «απολειφάδια του οπορτουνισμού, που δήθεν παίρνουν υπό την προστασία τους τον Χ. Φλωράκη και τον Ν. Ζαχαριάδη». Για τον Φλωράκη μπορεί να έχει και κάποιο δίκιο. Τον Ζαχαριάδη όμως ποιο απολειφάδι – του οπορτουνισμού ή του ρεφορμισμού– τον παίρνει πια υπό την προστασία του; Ούτε καν ο περιφερειάρχης Π. Τατούλης. Να που η ΕΛΑΣ και ο ∆ένδιας έκαναν εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για τον Γρ. Λαμπράκη. Αν το ΚΚΕ ήταν αξιωματική αντιπολίτευση θα έκαναν όχι μόνο για τον Ζαχαριάδη, αλλά και για τον Στάλιν. Ο Όλι Ρεν στη συνεδρίαση των Επιτρόπων της ΕΕ εξομολογήθηκε ότι στις εκλογές του 2012, το κλίμα ήταν παγωμένο στην Επιτροπή, περιμένοντας με αγωνία το εκλογικό αποτέλεσμα. Ούτε στη Σύνοδο των G 20 που γινόταν εκείνη τη μέρα δεν πήγαμε, αναμένοντας με αγωνία τα αποτελέσματα». Γι’ αυτό και η πρώτη ερώτηση που έκανε στον Τσίπρα ήταν αν «ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί ή όχι να παραμείνει η Ελλάδα εντός του δημοκρατικού πλαισίου». Προφυλάσσει την υγεία του. Μην επιβαρυνθούν με καμία νέα μαρμαρυγή. Η Χρυσή Αυγή, σε χάρτη των Εξαρχείων στοχοποιούσε 18 στέκια αριστερών, αντιεξουσιαστών, μεταναστών, οπαδών της ΑΕΚ, καφετέριες αλλά και το ουζερί «Μουριά». Για το ουζερί μας έκανε εντύπωση. Προφανώς νεοναζιστής δεν έμεινε ευχαριστημένος με τους μεζέδες. Ούτε και εμείς είμαστε αλλά δε πήγαμε να τα κάνουμε λίμπα.
Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 140 • Kύπρος: 240 • Ευρώπη: 240 • Λοιπός κόσμος: 240 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR
Γεράσιμος ο Αλιέας alieys@hotmail.gr
3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
3
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΣΩΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΕ Ν∆ ΚΑΙ ΠΑΣΟΚ ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ «ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ» ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ
“
Ο γόρδιος δεσμός του Μαξίμου: Ούτε κόβεται, ούτε λύνεται. Σπάει! Του Θόδωρου Μιχόπουλου
Ο
ι τελευταίες ημέρες φαντάζουν νεκρές από γεγονότα και εξελίξεις. Τα πρωτοσέλιδα των αμήχανων εφημερίδων δεν συνέπεσαν ούτε μια μέρα, ενώ στα [καθοδηγούμενα] κανάλια κυριάρχησε το θέμα της Χρυσής Αυγής, με τον Κασιδιάρη να πυροβολεί πινακίδες και τα μέλη της να χαιρετούν ναζιστικά –έκαναν και… πάρτι, όπως ισχυρίζονται, όπου ντύνονταν ως μέλη της Κου Κλουξ Κλαν! Την Τρίτη, μάλιστα, τα Νέα είχαν ως πρωτοσέλιδο το θαύμα της… Κανά: 700 με 800 άτομα χωράει το θέατρο Ακροπόλ, όπου έγινε η εκδήλωση των «58», 3.000 άτομα είδε πρωτοσέλιδα η εφημερίδα ενώ στις μέσα σελίδες χαμήλωσε τον πήχη, ήταν «πάνω από 2.000» έγραφε. ∆ύσκολοι καιροί για πρίγκιπες…
∆ύσκολη επανεκκίνηση
Η πραγματικότητα, όμως, είναι τελείως διαφορετική. Οι σημαντικές [υπόγειες] διεργασίες «τακτοποίησης» των προβλημάτων μεταξύ τρόικας και συγκυβέρνησης, κάτω από την πίεση και κούραση της κοινωνίας, έχουν οδηγηθεί σε «φρακάρισμα». Κρίθηκε, λοιπόν, απαραίτητη μια «επανεκκίνηση» της συνεργασίας τους, όχι ως προς την αλλαγή των σκληρών μέτρων –τα οποία δεν φαίνεται να χαλαρώνουν- αλλά ως προς τη χρονική περίοδο που αυτά θα υλοποιηθούν. ∆ιαφωνίες της τρόικας με την συγκυβέρνηση υπάρχουν, κόκκινες γραμμές από τα κόμματα της συγκυβέρνησης δεν υπάρχουν. Επιχειρείται, λοιπόν, ένας χρονικός «συμβιβασμός» με την τρόικα που προκαλεί αντιδράσεις στην κοινωνία, όπως και στα κόμματα τη συγκυβέρνησης που, πλέον, κινούνται σε τεντωμένο σχοινί. Η συγκυβέρνηση έχει ένα γόρδιο δεσμό να λύσει: και τα μέτρα να υλοποιηθούν, όσο πιο σύντομα γίνεται, και να μην τεθεί σε κίνδυνο η επιβίωσή της. Αυτή είναι και η μόνη «διαπραγμάτευση» με την τρόικα: ο χρόνος υλοποίησης των μέτρων, προκειμένου να μην ξεπεραστεί το σημείο θραύσης με την κοινωνία. Το Μαξίμου γνωρίζει ότι έχει μπροστά του δύσκολα εικοσιτετράωρα με την εξεταστική για τα υποβρύχια [Τετάρτη] και τη φορολογία των ακινήτων, που θα τεντώσουν κι άλλο το σχοινί. Προς ώρας, και παρά την αγωνία για τα μελλούμενα, στο εσωτερικό της Ν∆ δεν δημιουργούνται ανυπέρβλητα προβλήματα στον Αντ. Σαμαρά. Αν και είναι υπολογίσιμη πολιτική παρενόχληση δεν αποτελεί πραγματική απειλή. Οι αντιδράσεις και οι διαφορετικές απόψεις δεν έχουν δημιουργήσει οργανωμένη εσωκομματική αντιπολίτευση, ρόλο που δεν μπορούν να παίξουν τα «ορφανά» των Καραμανλή και Ντόρας. Το μόνο που οξύνεται σοβαρά, είναι το αρνητικό κλίμα ως προς τον Γ. Στουρνάρα, τον οποίο ο μηχανισμός της Ν∆ προσπαθεί να απομονώσει πολιτικά, ενώ τον έχει καταστήσει και ιδανικό σάκο του μποξ των βουλευτών της. Αυτή, όμως, η απομόνωση του βασικού «διαπραγματευτή» θα οδηγήσει, μακροπρόθεσμα, σε έξοδο του υπουργού Οικονομικών από τη συγκυβέρνηση, πιθανόν λίγο πριν από τις εκλογές του Μαΐου.
Τριγμοί και διεργασίες
Ο Γ. Στουρνάρας έχει απέναντί του και τον Ευ. Βενιζέλο, με τον τελευταίο, ό-
Η συγκυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την κοινωνική κατακραυγή: χιλιάδες νοικοκυριά χωρίς πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα. Γενικευμένη φτώχεια, κρύο, ανεργία, ομαδικές απολύσεις, πλειστηριασμοί, αύξηση ΦΠΑ, κ.λπ. Στο τέλος του 2013 η Ελλάδα είναι μια χώρα με εντεινόμενη ανθρωπιστική κρίση
μως, να μην διάγει και την καλύτερη περίοδο του βίου του ως πρόεδρος του ΠαΣοΚ. Η επιστολή, μάλιστα, έντεκα μελών της Κεντρικής Επιτροπής, εκ των οποίων τρεις βουλευτές [αρκετοί από τους οποίους είναι καταγεγραμμένοι ως «παπανδρεϊκοί»], με την οποία του ζητούσαν σύγκληση της ΚΕ, προκειμένου «να συζητηθούν όλα τα κρίσιμα και σοβαρά θέματα του κινήματος και της χώρας», εκλαμβάνεται ως κίνηση εσωτερικής αμφισβήτησης του Ευ. Βενιζέλου και των επιλογών της ηγετικής ομάδας του. Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι στελέχη της Χαρ. Τρικούπη σκοπεύουν να εκφράσουν τη διαφωνία τους για την πλήρη σύμπλευση με τον Αντ. Σαμαρά και τη Ν∆ σε όλα τα βασικά ζητήματα κυβερνητικής πολιτικής, γεγονός που έχει καταστήσει το ΠαΣοΚ «παρατηρητή» των εξελίξεων. Και, παράλληλα, θα θέσουν θέματα που αφορούν την ανασύνθεση της κεντροαριστεράς. Οι τριγμοί
στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ θεωρούνται σίγουροι, το ερώτημα είναι αν θα ακολουθήσουν και σημαντικότερες διεργασίες. Στη Χαρ. Τρικούπη θεωρούν ότι η επιστολή στάλθηκε μόνο και μόνο για να δημιουργήσει εντυπώσεις καθώς, όπως υποστηρίζουν, η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος θα συνεδρίαζε μέσα στη βδομάδα, κάτι που γνώριζαν οι έντεκα. Πολλοί, μάλιστα, μιλούν για πόλεμο του Γ. Παπανδρέου κατά της κεντροαριστεράς καθώς στην εκδήλωση του Ακροπόλ δεν εμφανίστηκε ούτε ένα «παπανδρεϊκό» στέλεχος. Προβλήματα με τον Ευ. Βενιζέλο έχουν, όμως, και στελέχη της Ν∆, ενώ το θέμα των υποβρυχίων πιθανόν να καταστεί κομβικό για τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις – χωρίς να σημαίνουν, βέβαια, κατάρρευση. Το ερώτημα είναι πόσο θα στηριχθεί ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ από τη γαλάζια πτέρυγα, ενώ ενδιαφέ-
ρον θα έχει η στάση των Γ. Στουρνάρα και του σημερινού υπουργού Άμυνας, ∆. Αβραμοπούλου, που δεν έχουν και τις καλύτερες σχέσεις με τον Ευ. Βενιζέλο. Το βράδυ της Πέμπτης, πάντως, Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος συναντήθηκαν για να αποφασίζουν πώς θα αντιμετωπίσουν τον ΣυΡιζΑ [«σφυροκόπημα του Αλ. Τσίπρα», η απόφαση], αλλά και σε αναζήτηση λύσης για τα ναυπηγεία –δεν τους προέκυψε.
Βρήκαμε παπά…
Η συγκυβέρνηση, βέβαια, βρίσκεται αντιμέτωπη με την κοινωνική κατακραυγή: χιλιάδες νοικοκυριά χωρίς πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα. Γενικευμένη φτώχεια, κρύο, ανεργία, ομαδικές απολύσεις, πλειστηριασμοί, αύξηση ΦΠΑ, κ.λπ. Στο τέλος του 2013 η Ελλάδα είναι μια χώρα με εντεινόμενη ανθρωπιστική κρίση, γεγονός που αναγκάζει και το Μαξίμου να διαφοροποιήσει τους χρονικούς περιορισμούς υλοποίησης των μέτρων που του έχει θέσει η τρόικα –αυτό εννοούσαν στο Μαξίμου, όταν μιλούσαν για μονομερείς ενέργειες, λέξη που… απαγορεύθηκε, μια και την χρησιμοποιεί ο ΣυΡιζΑ! Οι τραγωδίες, όμως, και τα σοβαρά προβλήματα επιβίωσης του λαού δεν αντιμετωπίζονται με ευχολόγια και ευκαιριακά μέτρα. Η τρόικα, ωστόσο, λειτουργεί σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση «τώρα που βρήκαμε παπά, ας θάψουμε πέντ’ έξι» - Βερολίνο και Στρασβούργο γνωρίζοντας τι θα τους ξημερώνει με τον
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 10
∆εν υπάρχει μνημονιακή δέσμευση για άρση προστασίας της πρώτης κατοικίας Σε ρεσάλτο στα εισοδήματα των πολιτών προχωρά η συγκυβέρνηση με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο για τα ακίνητα και τα αγροτεμάχια. Ο βασικός φόρος για τα σπίτια είναι από 2 έως 13 ευρώ / τετραγωνικό μέτρο, από 3 έως 9.000 ευρώ το στρέμμα θα πληρώνουμε για τα οικόπεδα, και 1 ευρώ το στρέμμα για τα αγροτεμάχια. Η νέα φορολογική επιδρομή, μαζί με τον συμπληρωματικό φόρο για τους φορολογούμενους με ακίνητη περιουσία αξίας πάνω από 300.000 ευρώ, θα ισχύσει από την 1.1.2014 και θα αντικαταστήσει το έκτακτο ειδικό τέλος ακινήτων και το χαράτσι που επιβαλλόταν ως σήμερα μέσω της ∆ΕΗ.
Σ
τις 31 ∆εκεμβρίου λήγει η προστασία της πρώτης κατοικίας, με τη συγκυβέρνηση, αρχικά, να προσπαθεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της τρόικας και να απελευθερώσει τους πλειστηριασμούς. Η αναδίπλωσή της, κάτω από την πίεση κοινωνίας και αντιπολίτευσης, είναι γεγονός, με αποτέλεσμα το 2014 να θεωρηθεί μεταβατικό έτος για την οριστική ρύθμιση. Η κυβέρνηση, λέγοντας ότι θα προστατέψει την πρώτη κατοικία γι’ αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη προστασίας, ουσιαστικά θέτει θέμα αλλαγής του ορίου προς τα κάτω -σήμερα είναι θεσμοθετημένο στα 200.000 ευρώ. Παράλληλα, όπως αποκάλυψε ο
Γ. Σταθάκης στη Βουλή, δεν υπάρχει μνημονιακή δέσμευση για άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας! Αυτό που υπάρχει στο μεσοπρόθεσμο, είναι ότι την 1η Σεπτεμβρίου του 2014 θα πρέπει να υπάρξει νέο καθεστώς ρύθμισης των «κόκκινων» δανείων. ∆ηλαδή η συγκυβέρνηση τρέχει να ικανοποιήσει εκ των προτέρων παράλογες απαιτήσεις της τρόικας αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις πάνω στους πολίτες που υποφέρουν. Τα στεγαστικά δάνεια συνολικά είναι περίπου 78 με 80 δισ. ευρώ, ενώ τα «κόκκινα» στεγαστικά, σύμφωνα με τη μελέτη της BlackRock, φτάνουν το 28%. Οι τράπεζες, μη αποκαλύπτοντας
το πώς θα αντιμετωπίσουν τα «κόκκινα» δάνεια, πυκνώνουν τη σχετική φημολογία για εξαγορά των «κόκκινων» δανείων από τα περίφημα distressed funds, που θα διαμορφώσει νέα, πρωτόγνωρη κοινωνικά και οικονομικά κατάσταση στην Ελλάδα. Οι δύο απλές προτάσεις του ΣυΡιζΑ, που κινούνται στο ελάχιστο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γ. Σταθάκης, είναι «να παραταθεί το σημερινό καθεστώς ως έχει για ένα χρόνο [και] να απαγορευθεί στο διάστημα αυτό οποιαδήποτε πώληση από την πλευρά των τραπεζών και αγορά από τα distressed funds «κόκκινων» δανείων».
Θ. Μιχ.
4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η προέλαση, η ανάθεση και οι «58»
“
Ο
ι δημοσκοπήσεις έχουν αποφανθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται και ίσως γι’ αυτό τελευταία έχουν λιγοστέψει. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβαινε εδώ και καιρό ήταν μία μετακίνηση από το ΠΑΣΟΚ και τη ∆ΗΜΑΡ προς τη Ν∆ και αυτό απέκρυπτε τις απώλειες της Ν∆ προς τη Χρυσή Αυγή κυρίως, αλλά και προς την αποχή (άρνηση ψήφου). Πράγματι, το δημοσκοπικό άθροισμα των τριών πρώην κυβερνητικών εταίρων [κατά την Public Issue 37,5% το Σεπτέμβριο] ήταν σταθερά πολύ κάτω από το εκλογικό τους άθροισμά (48,3%). Επίσης, σύμφωνα με την Public Issue στις εκλογές του 2012, το 2% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και της ∆ΗΜΑΡ μετακινήθηκε στη Ν∆ για να της δώσει την πρωτιά. Αυτό επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας τέτοιας ροής. Όμως, η συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ και της ∆ΗΜΑΡ δεν αφήνει πλέον περιθώρια μετακίνησης και έτσι η φθορά της Ν∆ γίνεται περισσότερο αισθητή. Η επιχείρηση της Ν∆ κατά της Χρυσής Αυγής [αστυνομική και επικοινωνιακή], δυστυχώς, φαίνεται ότι δεν παράγει αξιόλογο πολιτικό αποτέλεσμα.
Καθοδηγούμενες δημοσκοπήσεις
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πιθανότατα πάνω από το 30%, αφού εταιρείες, όπως η Marc και η Metron Analysis [παραδοσιακά όχι φιλικές προς αυτόν], του δίνουν ποσοστά γύρω στο 30%. Σε κάθε περίπτωση είναι πάνω από τα εκλογικά ποσοστά του 2012 (26,89%) όχι θεαματικά όπως Χρυσή Αυγή, αλλά με σαφή ανοδική τάση, κυρίως μετά το τέλος του καλοκαιριού. Ευσεβείς πόθοι είναι οι ισχυρισμοί του Ευ. Βενιζέλου στον Γ. Πρεντεντέρη (9/12) ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπιασε ταβάνι ή του Σ. Βαλντέν [σε άρθρο που δημοσίευσε το tvxs] ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει «κολλημένος» περί το 20%». Ο Σ. Βαλντέν αναφέρεται στη δημοσκόπηση της GPO της 2/12, όπου αυτοί που δηλώνουν επιλογή κόμματος αθροίζονται στο 76,2%. Αυτό το κάνει επειδή όπως λέει: «η δημοσκόπηση της GPO ασχολείται αρκετά (ίσως και δυσανάλογα) με την ενότητα της κεντροαριστεράς. Τα ευρήματά της προβλήθηκαν ως ενθαρρυντικά για το εγχείρημα της Ελιάς που ανέλαβαν οι «58». Ωστόσο, μια προσεκτική ανάγνωση δεν επιβεβαιώνει αυτήν την εικόνα. Κατ‘ αρχάς, ερωτήματα του τύπου «Θα θέλατε μια ι-
Η επιχείρηση αναστήλωσης της ρυτι Του Μιχάλη Ανδριγιαννάκη
Ο
Οι δημοσκοπήσεις έχουν αποφανθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται και ίσως γι’ αυτό τελευταία έχουν λιγοστέψει!
Του Κώστα Βογιατζή
Η «Ελιά» και Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
σχυρή και ενωμένη κεντροαριστερά;» μοιάζουν με το «Θα θέλατε να ήσαστε πλούσιος, έξυπνος και ωραίος;«» Βέβαια, του Σ. Βαλντέν διαφεύγει ότι οι δύο δημοσκοπικές εταιρείες του συγκροτήματος GPO και Kapa Research θέτουν ερωτήματα περί κεντροαριστεράς και βγάζουν απαντήσεις στο πλαίσιο της γραμμής στήριξης των «58», που έχει η εργοδοσία τους. Αυτό που πραγματικά συμβαίνει το λέει ο Χρ. Βερναρδάκης στην εποχή της περασμένης Κυριακής: «Μια κοινή εκλογική κάθοδος διαφόρων τέτοιων δυνάμεων, ΠΑΣΟΚ, ∆ΗΜΑΡ, «58« κ.λπ., θα έδινε πιθανότητες εκλογικής επιβίωσης σε ένα μέρος του πολιτικού τους προσωπικού, όμως σε επίπεδα της τάξης του 4-6%. ∆ύσκολα μάλιστα θα άθροιζαν τα ποσοστά των επιμέρους συνιστωσών τους». Και όταν ο Πάγκαλος λέει «στους 58 μαζεύτηκε το Σημιταριό», εύκολα προμαντεύει κανείς την τύχη αυτών των εγχειρημάτων.
Ο ρόλος του συνδικαλιστικού κινήματος
Για να επιστρέψουμε, όμως, στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πούμε αυτό που λέει ο Χρ. Βερναρδάκης: «Η σημερινή συγκυρία ορίζεται από τη διαφαινόμενη εκλογική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και την απορρόφηση όλων των πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών από την προσδοκία μιας αλλαγής στην κυβέρνηση». Ταυτόχρονα, επισημαίνει ο Χρ. Βερναρδάκης, αυτό συνοδεύεται από την απουσία κινήματος και τη λογική της «ανάθεσης». Το περίεργο είναι ότι σε χώρους που έχουν αυτή την περίοδο εκλογικές διαδικασίες (π.χ. εκπαιδευτικοί) και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς παραπονιούνται για τη λογική της «ανάθεσης». Όμως το σίγουρο είναι ότι υπεράσπιση ή διεκδίκηση εργασιακών και οικονομικών ζητημάτων δεν γίνεται με τα χάλια που έχουν σήμερα τα συνδικάτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πρόσφατο συνέδριο της Α∆Ε∆Υ. Πήραν μέρος 700 σύνεδροι έναντι 900 τον Νοέμβρη του 2010. Αυτό σημαίνει μείωση της συμμετοχής των εργαζόμενων στις εκλογικές διαδικασίες άνω του 20%. Αλλά αν δεν ξαναστήσει τα συνδικάτα η Αριστερά, τότε ποιος θα το κάνει; Ποια είναι η νέα συνδικαλιστική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ; Τι είδους προέλαση και τι είδους κυβέρνηση της Αριστεράς θα έχουμε χωρίς μια ποιοτική και ποσοτική αλλαγή στο χώρο των κινημάτων; Κώστας Βογιατζής
όρος Κεντροαριστερά στην πολιτική εκφράζει την προσπάθεια σύζευξης του φιλελευθερισμού (πολικό κέντρο) και σοσιαλδημοκρατικών –ως προς τα κοινωνικά και ηθικά ζητήματα– θεωρήσεων. Αναγνωρίζει την οικονομία της αγοράς και αναζητά ένα ρυθμιστικό ρόλο για το κράτος με σκοπό μέσω της φορολογίας να χρηματοδοτεί δομές κοινωνικού κράτους. Η εμπειρία, όμως, τόσο η διεθνής όσο και η όποια ελληνική μάς οδηγεί στο αναπόδραστο συμπέρασμα ότι είναι ένας βαθύτατα συντηρητικός σχηματισμός, η άλλη πλευρά του νομίσματος των «καθεστωτικών» κομμάτων. Κεντροδεξιά η «κορώνα», κεντροαριστερά τα «γράμματα». Σήμερα, σε συνθήκες όξυνσης της καπιταλιστικής κρίσης που χαρακτηρίζεται από την ευθεία επίθεση της τραπεζοκρατίας κατά των θεσμών που συνιστούν το ευρωπαϊκό μοντέλο κοινωνικού κράτους, καθώς και από την αποδόμηση του εργατικού δικαίου (ιδιαίτερα στις χώ-
ρες της περιφέρειας), η Κεντροαριστερά υποδύεται τη Μαρία Αντουανέτα, όποτε δεν αποτελεί την προκεχωρημένη δύναμη της αντιλαϊκής επίθεσης.
∆ούρειος Ίππος
Στο πρόσφατο παρελθόν, ήταν η κεντροαριστερά που ξεκίνησε το χορό της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων (Γερμανία-Σρέντερ) ή επέλεξε το ρόλο του στρατηγικού συμμάχου στην αιματοχυσία των Βαλκανίων (Μπλερ) εξυπηρετώντας τους σχεδιασμούς της υπερδύναμης και τις φαντασιώσεις του ∆΄ Ράιχ. Όσον αφορά στα δικά μας, η κεντροαριστερά περίοδος υπήρξε η περίοδος της ενδυνάμωσης της διαπλοκής, της διαφθοράς, της αναξιοκρατίας, της μεγέθυνσης των κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών και της απόλυτης προσαρμογής στα κελεύσματα των ισχυρών και τις κατακτητικές επιδιώξεις των Γερμανών. Η κεντροαριστερά του ΓΑΠ με τις επευφημίες όλων των σημερινών ανησυχούντων- κατέστη ο ∆ούρειος Ίππος για την
Υλικά κατεδαφίσεως
“
Τι είδους πολιτικό φορέα οραματίζεται η «Πρωτοβουλία των 58»
Επί το πλείστον πρόσωπα γνωστά και μη εξαιρετέα, που στήριξαν εκ των ένδον τον ψευδώνυμο “εκσυγχρονισμό” του ΠΑΣΟΚ, αν και συχνά εμφανίζονταν λόγω προεκλογικών αναγκών ως “δάνεια” εκ της αριστεράς.
Α
ν πιστέψει κανείς τη μερίδα εκείνη των μέσων, έντυπων και ηλεκτρονικών, που έχει αναλάβει το τιτάνιο έργο της ανασυγκρότησης του ιδεολογικά απορροφημένου από τη δεξιά κέντρου, το σημαντικότερο πολιτικό γεγονός της εβδομάδας που πέρασε, ήταν η συγκέντρωση της Πρωτοβουλίας των 58 στο θέατρο Ακροπόλ. Οι φίλα προσκείμενες τηλεοράσεις και εφημερίδες το παρουσίασαν σαν μια ιδιαίτερα επιτυχημένη εκδήλωση και γι’ αυτό ελπιδοφόρα. Ιδιαίτερα τόνιζαν την αθρόα προσέλευση του κόσμου, τη συμμετοχή ενός πρώην πρωθυπουργού και ενός νυν αντιπροέδρου της κυβέρνησης, αρκετών πανεπιστημιακών και μερικών, δύο για την ακρίβεια, στελεχών της ∆ΗΜΑΡ, η οποία επίσημα αποποιήθηκε την πρόσκληση, θεωρώντας το εγχείρημα ως απόπειρα μεταμφίεσης του υπό κατάρρευση ΠΑΣΟΚ.
Η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης
Επειδή όλα τα πράγματα έχουν δύο τουλάχιστον όψεις, ας
το λάδι των «νονών» ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
διασμένης όψης της Κεντροαριστεράς
της κρατικής προστασίας ή της επιχειρηματικής τοιαύτης. Προσπαθούν να εμφανιστούν ως παρθένες της πολιτικής, με τις αλλεπάλληλες παρθενορραφές που επιχειρούν το μιντιακό σύστημα της διαπλοκής και τα Φ.Ε.Κ του ∆ΟΛιου συγκροτήματος.
Η γύμνια του βασιλιά
παράδοση της χώρας στους ξένους. Με ένα σωρό απίθανες προμελετημένες μεθοδεύσεις και εύκολες υπογραφές σε επαίσχυντα κείμενα εθνικής παράδοσης. Νομιμοποίησε τη συμμετοχή των φασιστών στη διακυβέρνηση της χώρας και πλέον μαζί με την κεντροδεξιά ως ομοούσιος εταιρεία εξυπηρετεί τους ξένους πάτρωνες. Η κεντροαριστερά που στηρίχθηκε στην παραμυθία της κοινωνικής ευαισθησίας, των δημοκρατικών αντανακλαστικών, έχει πλέον αυτοαποκαλυφθεί. Τα «πειραγμένα» δημοσκοπικά
μας επιτραπεί να παρουσιάσουμε τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης. Το θέατρο πράγματι ήταν γεμάτο και ο κόσμος που προσήλθε περίσσευε φτάνοντας μέχρι τη στοά και το πεζοδρόμιο της οδού Ιπποκράτους. Περίσσευαν, όμως, και τα γκρίζα μαλλιά και τα άσπρα γένια, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση ότι το ενδιαφέρον για την πρωτοβουλία μάλλον περιορίζεται στις ηλικιακές κατηγορίες που κυρίως ψηφίζουν πια το ΠΑΣΟΚ. Από το 60% των άνεργων νέων που παρήγαγε η πολιτική των μνημονίων, ούτε το 1% δεν έλπισε, έστω προς στιγμήν, ότι θα συναντούσε εκεί κάποιο ίχνος ελπίδας. Πέρα όμως από το ακροατήριο, και οι προσωπικότητες που προσήλθαν έπασχαν από την άποψη αυτή: επί το πλείστον πρόσωπα γνωστά και μη εξαιρετέα, που στήριξαν εκ των ένδον τον ψευδώνυμο «εκσυγχρονισμό» του ΠΑΣΟΚ, αν και συχνά εμφανίζονταν λόγω προεκλογικών αναγκών ως «δάνεια» εκ της αριστεράς. Ηγέτης τους, αναντίρρητα, αναγνωρίστηκε ο και παρών στη συγκεκριμένη εκδήλωση κ. Σημίτης, παρουσία εξαιρετικά σημαίνουσα. Όχι, όμως, και τόσο ελπιδοφόρα, αν σκεφτεί κανείς την πολιτεία του, η οποία έχει συνδεθεί με τη βιασμένη και γεμάτη διαψευσμένες υποσχέσεις είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, με τη ληστεία της φούσκας του Χρηματιστηρίου (που δεν την ξεχνάνε οι οικονομημένοι πολιτικοί φίλοι του και γι’ αυτό πασχίζουν να μην τον ξεχάσουμε κι εμείς...), με το πάρτι των Ολυμπιακών Αγώνων, με τις χορηγίες τύπου Ζίμενς, με το εκατομμύριο του Τσουκάτου και τα «δώρα» του Μαντέλη... Και κυρίως με την
ευρήματα και πολύ περισσότερο τα πραγματικά δείχνουν να οδηγούνται σε εξαφάνιση. Το σύστημα φαίνεται να κινδυνεύει να χάσει τους πρόθυμους διαχειριστές της πολιτικής εξουσίας. Απέναντι σ’ αυτή την πραγματικότητα το ιερό επιτελείο της διαπλοκής και σ’ ένα βαθμό ο ξένος παράγοντας επιχειρεί να φτιασιδώσει τη ρυτιδιασμένη όψη της Κεντροαριστεράς με νέα ενδύματα και «κοσμήματα» πρόθυμων «τυπάκων», που στη πλειοψηφία τους πορεύτηκαν προφυλαγμένοι στη θαλπωρή
ευρεσιτεχνία του όρου μονόδρομος, που άνοιξε διάπλατα τη λεωφόρο-λαιμητόμο προς την κρίση.
Αυτά είναι τα υλικά έχουν
Εξίσου σκοτεινή διασημότητα ο κ. Βενιζέλος, στήριγμα ατράνταχτο κάθε νεοφιλελεύθερης
Νεοφιλελεύθεροι, κρατικοδίαιτοι, υπάλληλοι επιχειρηματιών, θαμώνες πρεσβειών και περίεργων ινστιτούτων, καθώς και γραφικές φιγούρες του κλεινού άστεως παριστάνουν το νέο και άφθαρτο. Απλά, όμως, διεκδικούν συμπληρωματικό ρόλο σε ένα κυβερνητικό συνονθύλευμα της διαπλοκής και της ξενοκρατίας. Ο πρωθυπουργός μιας οχταετίας, ο Κ. Σημίτης, χωρίς ίχνος αυτοσεβασμού και αξιοπρέπειας εκπροσωπούμενος από «τύπους» σαν τον Μπίστη και τη ∆ρέττα συμμετέχει στις ανιστόρητες και ευτελιστικές για την πολιτική ζωή διεργασίες, φτύνοντας στο πρόσωπο το κομμά-
κυβέρνησης και πολιτικής, εφευρέτης του χαρατσιού της ∆ΕΗ, που το επέβαλε ως έκτακτο μέτρο, για῾῾ να το υπερασπιστεί με πάθος ως μόνιμο και διαρκές. Ο άνθρωπος που αντέδρασε στο κλείσιμο της ΕΡΤ με πράξη νομοθετικού περιεχομένου απειλώντας ότι δεν θα υπερψηφίσει την επικύρωσή της,
τι του λαού που τον εμπιστεύθηκε κάποτε. Η κάθοδός του αποκαλύπτει τη γύμνια του «βασιλιά». Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από ετερόφωτα πολιτικά υποκείμενα υπαλληλικής νοοτροπίας, έχει ανάγκη από μια μεγάλη Ριζοσπαστική ∆ημοκρατική Αριστερά με όραμα και στρατηγικούς στόχους, αλλά και ένα άμεσο - ευρύτερης αποδοχής πρόγραμμα Εθνικής Σωτηρίας, αποκατάστασης της δημοκρατίας, ανακοπής της κοινωνικής εξαθλίωσης. Μίας παράταξης που θα εκφράζει τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας (και όχι τους επιτήδειους) που επιθυμούν μία χώρα ισότιμη στα διεθνή φόρα με αυτονομία -όχι παρία- μια ειδική οικονομική ζώνη με ένα εξαθλιωμένο και «διαθέσιμο» εργατικό δυναμικό. Η παράταξη που θα αναλάβει αυτό το ρόλο δεν πρέπει να μπει στον πειρασμό της συστημικής αποδοχής ή του διαλόγου με την εξωθεσμική «καμόρα» διότι έτσι νομιμοποιεί τον υφέρποντα ραγιαδισμό που συμπυκνώνεται στον αφορισμό «∆εν γίνεται αλλιώς». Και βέβαια, δεν πρέπει
για να ξεχάσει μέσα σε λίγες εβδομάδες την απειλή του και να αφήσει στα κρύα του λουτρού τη συνεταίρα του ∆ΗΜΑΡ (αυτά φαίνεται ότι θυμάται ο Κουβέλης και δυσκολεύεται να τον εμπιστευθεί ως εταίρο). Τι δουλειά, όμως, είχε η αλεπού στο παζάρι; Τι γύρευε αυτός, το δεξί χέρι της δεξιάς σε μια πρόσκληση προς ανασυγκρότηση της «κεντροαριστεράς»; Βρισκόταν ίσως εκεί για να υποδηλώσει τον και ρητά διακηρυγμένο κεντροδεξιό χαρακτήρα της. Και, επίσης, για να επιβεβαιώσει τη βαθειά ριζωμένη κοινή πεποίθηση ότι αυτό που κάθε φορά λέγεται, απέχει παρασάγγες από την πράξη. Να επιβεβαιώσει, δηλαδή, αυτό το σήμα κατατεθέν ενός κόσμου παλιού, φθαρμένου και διεφθαρμένου, που αγωνιά να διασωθεί για να συνεχίσει το «εθνοσωτήριο» έργο του. Τον οποίο επάξια εκπροσωπεί. Όλοι αυτοί που βρέθηκαν στο θέατρο Ακροπόλ δίπλα-δίπλα σ’
“
5
Νεοφιλελεύθεροι, κρατικοδίαιτοι, υπάλληλοι επιχειρηματιών, θαμώνες πρεσβειών και περίεργων ινστιτούτων, καθώς και γραφικές φιγούρες του κλεινού άστεως παριστάνουν το νέο και άφθαρτο. να αποτελέσει κολυμβήθρα του Σιλωάμ αυτών που μέχρι χθες συνυπέγραφαν την καταδίκη του λαού και της χώρας. Η ιστορία μάς περιμένει όλους για να μας κρίνει και θα είναι αμείλικτη με όλους όσοι μπορούσαν, αλλά δεν τόλμησαν τη ρήξη. Με όσους επαναπαύτηκαν στην ευκολία του συμβιβασμού. •
αυτά τα μεγέθη της πολιτικής, θέλοντας και μη άκουσαν και τη χαιρετιστήρια ομιλία του άτυπου εκπροσώπου της ∆ΗΜΑΡ, κ. Ψαριανού. Ο οποίος, χωρίς την ελάχιστη επιφύλαξη ή ντροπή που το κόμμα του κατά πλειοψηφία (άλλο πάλι και τούτο...) αποφάσισε να μη μετάσχει σ’ αυτή την πρωτοβουλία, την καλωσόρισε και δήλωσε παρών. Ταιριάζει, άλλωστε, με το αντικομφορμιστικό προφίλ, που κάποτε πρόβαλλε, συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου. ∆υστυχώς, δεν έγινε γνωστό αν την ομιλία του χειροκρότησε ο κ. Σημίτης, ή οι αρκετοί πνευματικοί ταγοί που παρευρέθησαν. Τι να κάνουμε, όμως, αυτά τα υλικά έχουμε, μ’ αυτά θα ανασυγκροτηθούμε, ισχυρίζονται οι της Πωτοβουλίας των 58. Μόνο που μ’ αυτά τα υλικά είναι μοιραία δεδομένες και οι προδιαγραφές του οικοδομήματος. Χ. Γεωργούλας
6
ΥΓΕΙΑ
Ζωτικής σημασίας η πρωτοβάθμια υγεία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΑΣΚΟΖΟ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
“
Το ΙΚΑ, ο δωρεάν γιατρός και η συνταγογράφηση θα τελειώσουν Ο γιατρός Γιάννης Μπασκόζος, υπεύθυνος για τα ζητήματα Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, μιλά στην «Εποχή» για τα σχέδια της κυβέρνησης να καταργήσει ουσιαστικά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και να την παραχωρήσει στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Τη συνέντευξη πήραν η Τζέλα Αλιπράντη και ο Παύλος Κλαυδιανός Ποιο το σχέδιο, τελικά, της κυβέρνησης και του κ. Γεωργιάδη; Την Τετάρτη στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, στη συζήτηση για τη λεγόμενη μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο καθαρά. Η περίφημη Επιτροπή αξιολόγησης, της οποίας το πόρισμα παρέλαβε ο υπουργός χωρίς να μας το παρουσιάσει πλήρως και απλώς μας γνωστοποιήθηκε, αποφάσισε ότι ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να γίνει αποκλειστικά αγοραστής υπηρεσιών Υγείας. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει δημόσιο σύστημα παροχής, αλλά ο ΕΟΠΥΥ θα είναι ένας μεγάλος ασφαλιστικός οργανισμός, ο οποίος θα αγοράζει υπηρεσίες υγείας, από όπου συμφέρει το κράτος. ∆ιαλύουν τις δημόσιες δομές, κλείνουν τα πολυϊατρεία, εξωθούν σε έξοδο τους για-
γιατρών του ΕΟΠΥΥ, με άγνωστη προοπτική.
Το ΙΚΑ που ήξερε ο κόσμος, ο δωρεάν γιατρός και η συνταγογράφηση, οι παροχές υγείας θα τελειώσουν. ∆εν ήταν όπως έπρεπε, το γνωρίζουμε, αλλά ήταν ζωτικής σημασίας αποκούμπι.
τρούς και τους υπόλοιπους εργαζόμενους και ετοιμάζονται να παραδώσουν όλες τις δομές Πρωτοβάθμιας Υγείας στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Παρόντες στη διαβούλευση ήταν και οι εκπρόσωποι μεγάλων διαγνωστικών κέντρων και επιχειρηματιών υγείας. Είχαν το θράσος να επιχειρηματολογήσουν ότι είναι πιο συμφέρον και πιο φθηνό για το κράτος να αγοράζει από τους ιδιώτες υπηρεσίες υγείας! Μετά, μάλιστα, τη χτεσινή σύναξη μεγαλοπαραγόντων της ΕΕ, της τρόικας και εκπροσώπων μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων ο πρωθυπουργός ομολόγησε πως οι αλλαγές θα γίνουν οπωσδήποτε «όχι μόνο για δημοσιονομικούς» λόγους και τήρηση μνημονιακών υποχρεώσεων. Ο νοών νοείτω. Πώς ακριβώς θα υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο; Ισχυρίζεται ότι θα περάσει όλους τους γιατρούς, αν θέλουν, με σχέση πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
στο ΕΣΥ. Όμως προσέξτε δύο στοιχεία. Πρώτον, δεν λέει ότι θα τους περάσει διατηρώντας τους στις δομές Πρωτοβάθμιας Υγείας με σχέση πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, αλλά λέει θα περάσουν στο ΕΣΥ. ∆εν λέει ούτε σε ποια θέση θα τους βάλει ούτε με τι κριτήρια θα τους πάρει. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να θελήσει να καλύψει με εμβαλωματικό τρόπο ελλείψεις των νοσοκομείων, με γιατρούς όμως δεύτερης κατηγορίας, όχι με την ίδια εργασιακή σχέση. Πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, χωρίς πλήρη δικαιώματα, με χαμηλό μισθό και θα είναι, όπως είπαν οι ίδιοι οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, μια ειδική σχέση τύπου ΕΟΠΥΥ. ∆εύτερον, αν δούμε τις δαπάνες για τον ΕΟΠΥΥ βλέπουμε ότι στον προϋπολογισμό του 2014 είναι μειωμένες κατά 350 εκατ. ευρώ, ενώ είναι ήδη χρεοκοπημένος και δεν μπορεί να πληρώσει τους πάροχους υγείας. Επίσης, μειώνει την επιχορήγηση των νοσοκομείων κατά 30%. Άρα,
Ποια η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας; Είναι ο βασικός πυλώνας ενός δημόσιου συστήματος υγείας, σωστού και ποιοτικού. Καταρχάς, ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για πρωτοβάθμια φροντίδα και όχι μόνο περίθαλψη. Η φροντίδα αφορά όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του πληθυσμού: Πρόληψη, αποκατάσταση, σχολική υγιεινή, οδοντιατρική πρόληψη, δημόσια υγιεινή. Όλα αυτά μαζί με την πρόσβαση σε γιατρό, τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού και της ομάδας υγείας, η οποία θα βρίσκεται σε κέντρα υγείας, μαζί με την ευχερή πρόσβαση και στους ειδικούς γιατρούς. Είμαστε σε ανθρωπιστική κρίση με περίπου 3.000.000 ανθρώπους χωρίς νόμιμο δικαίωμα δωρεάν επίσκεψης στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Η κυβέρνηση της Αριστεράς πρέπει να διασφαλίσει από την πρώτη μέρα την ελεύθερη πρόσβαση όλων. Γι’ αυτό διεκδικούμε να μην κλείσει ούτε ένα πολυϊατρείο και να μη φύγει ούτε ένας γιατρός και να αναβαθμιστούν αμέσως οι υπηρεσίες. Εδώ είναι η μεγάλη υποκρισία των κυβερνώντων που μιλούν για μεταρρύθμιση. Αν ήθελαν δεν θα διέλυαν αυτό που υπάρχει, θα το στήριζαν και θα έκαναν τη μεταρρύθμιση. Για τους γιατρούς και νοσηλευτές τι προβλέπεται; Τις αλλαγές στην Υγεία θέλουμε να τις κάνουμε μαζί με τους εργαζόμενους, όχι να τους καταστρέψουμε τη ζωή, να πάμε όλοι σε ένα καλύτερο σύστημα. Πρώτον, χρειάζονται νέοι γιατροί, γιατί πρέπει να δουλέψουν και οι νέοι, να μην φεύγουν για το εξωτερικό, άρα προσλήψεις με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση. ∆εύτερον, όσοι δουλεύουν σήμερα να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα αν θα ενταχθούν σε μία πλήρη και αποκλειστική απασχόληση η αν μεταβατικά θα παραμείνουν με την ίδια σχέση εργασίας. Εμείς δεν επιθυμούμε να κλείσουμε με διοικητικά μέτρα την ιδιωτική άσκηση της ιατρικής. Θέλουμε να παραμείνουν, μεταβατικά, στα πολυϊατρεία ώστε να παρέχουν υπηρεσίες υγείας στον κόσμο. Ο Γεωργιάδης θέλει να φύγουν.
δεν έχει σκοπό να προσλάβει γιατρούς με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση.
Τέλος στις παροχές υγείας
Ο υπουργός προπαγανδίζει ότι εμείς δεν θέλουμε την αποκλειστική απασχόληση. Επιτέθηκε, όντως, με σκαιό τρόπο στον επικεφαλής της ΕΕΚΕ υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέα Ξανθό, στη Βουλή, όπως και στον εκπρόσωπο των νοσοκομειακών ιατρών, ∆ημήτρη Βαρνάβα. Αυτό που υποστήριξε είναι ότι ΣΥΡΙΖΑ και συνδικάτα μιλούν για πλήρη και αποκλειστική απασχόληση, αλλά αντιδρούν τώρα που πάει να την «εφαρμόσει» ο ίδιος! Εμείς αποκαλύψαμε το σχέδιό του, που εξάλλου δεν το κρύβει. Ο Γεωργιάδης στις Βρυξέλλες δήλωσε ότι η Ελλάδα θα συμμορφωθεί πλήρως στις μνημονιακές υποχρεώσεις για διαθεσιμότητες και απολύσεις και ότι η μεγάλη δεξαμενή είναι το πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας. Το ΙΚΑ που ήξερε ο κόσμος, ο δωρεάν γιατρός και η συνταγογράφηση, οι παροχές υγείας θα τελειώσουν. ∆εν ήταν όπως έπρεπε, το γνωρίζουμε, αλλά ήταν ζωτικής σημασίας αποκούμπι. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση μετατρέπει σε γκουλάγκ τις συνθήκες εργασίας των εργαζόμενων στα νοσοκομεία, για να αποδομήσουν τελείως την ιδέα του δημόσιου λειτουργού, χρησιμοποιούν ως απειλή και τιμωρία τη μεταφορά άλλων γιατρών στην πλήρη και αποκλειστική απασχόληση. Να γίνει σαφές, δεν επικαλείται την αποκλειστική απασχόληση για να πάνε οι γιατροί, αλλά για να μην πάνε, να «αυτοαπολυθούν». Οι χτεσινές δηλώσεις της κυβέρνησης μας επιβεβαιώνουν. Άμεση ένταξη σε καθεστώς διαθεσιμότητας 8.500 εργαζόμενων και
Όσοι δεν δεχθούν την αποκλειστική απασχόληση και ένταξη στο ΕΣΥ; Ο υπουργός είπε πως θα πάνε με σύμβαση στο ιατρείο τους. Ουσιαστικά, θα απολυθούν και θα γίνουν ιδιώτες συμβεβλημένοι για να παρέχουν ένα πακέτο συγκεκριμένων επισκέψεων. Αρχικά, μπορεί να είναι και αρκετές έπειτα όμως θα κοπούν χωρίς ίσως να πληρώσει όσους υπογράψουν τη σύμβαση, όπως και τώρα. Το σχέδιο τρόικας και κυβέρνησης είναι σιγά – σιγά να βάζει συμμετοχή του ασθενή, όταν επισκεφτεί γιατρό, η οποία θα αυξάνεται συνεχώς. ∆εν έβαλαν 25 ευρώ για κάθε εισαγωγή στο νοσοκομείο από 1/1/2014; Η πεμπτουσία του σχεδίου είναι όσοι γιατροί μείνουν να ενταχθούν στο ΕΣΥ και όσα κτίρια δεν κλείσουν να μείνουν ως υποβαθμισμένες υπηρεσίες, στις οποίες οι ασθενείς θα βρίσκουν αυτό που η κυβέρνηση προβάλει ως βασικό πακέτο υπηρεσιών υγείας. Έτσι θα αναγκάζονται να πληρώνουν και από την τσέπη τους. Πώς αυτό το σχέδιο για την Υγεία θα συνδέεται με το ασφαλιστικό σύστημα που επίσης υποβαθμίζεται; Οι δύο τομείς συνδέονται απολύτως, το σχέδιο είναι ενιαίο. Το σχεδιαζόμενο βασικό πακέτο υπηρεσιών υγείας θα αφορά τους φτωχούς, τους ανασφάλιστους, και αυτούς με χαμηλό επίπεδο ασφαλιστικής κάλυψης. Αν υπάρξει ανάγκη για παραπάνω ή θα πληρώνει ο ίδιος ο ασθενής ή θα βασιστεί στους άλλους δύο πυλώνες ασφάλισης, που προβλέπονται από το 2015, που ουσιαστικά είναι ιδιωτικοί: το νέο επικουρικό και τα επαγγελματικά ταμεία. ∆ηλαδή, όποιος έχει παραπάνω χρήματα θα τα δίνει στην ιδιωτική ασφάλιση για να του καλύπτει την πρωτοβάθμια και τη νοσοκομειακή φροντίδα. Υπηρεσίες Υγείας θα παίρνεις ανάλογα με τα λεφτά που διαθέτεις. Η Υγεία ως δημόσιο αγαθό, δικαίωμα του καθενός, θα οπισθοχωρήσει, μέχρι που θα σβήσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ, γι’ αυτό λέει ότι οι δαπάνες υγείας πρέπει να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
* Ολόκληρη η συνέντευξη στον ιστότοπο της «Εποχής»
“
Ως εδώ τα κόλπα! ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Με δεδομένο ότι όλοι οι προηγούμενοι χειρισμοί του έπεσαν στο κενό, ο κ. Μιχελάκης επιλέγει, ως ύστατη καταφυγή, τις «λαθροχειρίες» σε σχέση με το χρόνο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών
Του Κώστα Πουλάκη*
∆
ιαχρονικά οι αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές θεωρούνταν – και ως ένα βαθμό ήταν – «δευτερεύουσες» σε σχέση με τα κεντρικά πολιτικά διακυβεύματα. Ωστόσο, οι δραματικές κοινωνικές συνθήκες που έχει δημιουργήσει η μνημονιακή τριετία, η πλήρης διάλυση του θεσμικού οικοδομήματος και της κοινωνικής και πολιτικής ζωής και κυρίως η πλήρης δυσαρμονία αυτής της επικίνδυνης κυβέρνησης με τις κοινωνικές ανάγκες και τη λαϊκή βούληση, καθιστούν τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, όπως και τις ευρωεκλογές, εξαιρετικά κρίσιμες πολιτικά. Έτσι, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις διπλές εκλογές του 2014 κυριολεκτικά με τρόμο. Γνωρίζει ότι το περιβόητο «success story» δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια δική της μυθοπλασία, ότι η αυτοδιοίκηση καταρρέει υπό το βάρος των μνημονίων και του «Καλλικράτη», ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις – ακόμα και όταν δεν εκδηλώνονται ανοιχτά – είναι καζάνι που διαρκώς σιγοβράζει. Ξέρει, επομένως, ότι οι κάλπες του 2014 θα αποτελέσουν την πρώτη και εξαιρετικά ηχηρή εκλογική καταγραφή της αποτυχίας της.
Παραβιάζουν ακόμα και τον «Καλλικράτη»
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, μόνο μέλημα των κομμάτων της μνημονιακής συγκυβέρνησης υπήρξε όλο το προηγούμενο διάστημα η με κάθε τρόπο, επικοινωνιακή τουλάχιστον, διαχείριση της βέβαιης ήττας τους. Αρχής γενομένης από την πραξικοπηματικού τύπου απόπειρα μετάθεσης των αυτοδιοικητικών εκλογών ως και ενάμιση χρόνο (!) μετά την
Η κυβέρνηση Σαμαρά κάνει ότι είναι δυνατόν προκειμένου να «μαγειρέψει» τα αποτελέσματα των εκλογών. κανονική διεξαγωγή τους, δηλαδή τον Οκτώβρη του 2015, εν συνεχεία ο Υπουργός Εσωτερικών άνοιξε το θέμα της αλλαγής του εκλογικού συστήματος της Αυτοδιοίκησης, καταθέτοντας μια απαράδεκτη πρόταση, που επιχειρούσε να συγκαλύψει τα πολιτικά διακυβεύματα και μηνύματα του εκλογικού αποτελέσματος πίσω από τα πρόσωπα. Πρόσφατα θέλησε να «παίξει» και με τα χωροταξικά όρια των ∆ήμων, κάνοντας «χάρες» στους κ.κ. ∆ένδια και Αθανασίου, σε σχέση με τις εκλογικές τους περιφέρειες. Με δεδομένο ότι όλοι οι προηγούμενοι χειρισμοί του έπεσαν στο κενό, ο κ. Μιχελάκης επιλέγει, ως ύστατη καταφυγή, τις «λαθροχειρίες» σε σχέση με το χρόνο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών. Από την πλευρά μας είχαμε διαφωνήσει με την ταυτόχρονη διεξαγωγή των ευρωπαϊκών και των αυτοδιοικητικών
Μνημόνιο: το υπερόπλο της νέας τάξης
Η πολιτική της λιτότητας είναι μια πολιτική σχεδιασμένη για να αποτύχει. Στόχος το ολοκληρωτικό γκρέμισμα του πυλώνα του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού: του “κοινωνικού συμβολαίου”
Τ
Του Νίκου Τσαγκρή
α έχουμε μάθει απ’ έξω και ανακατωτά γιατί τα νιώθουμε στο πετσί μας: η λιτότητα αυξάνει τη φτώχεια, η φτώχεια οδηγεί σε ύφεση, η ύφεση περιορίζει την ανάπτυξη, ο περιορισμός της ανάπτυξης αυξάνει την ανεργία, η αύξηση της ανεργίας οδηγεί σε μεγαλύτερη φτώχεια, που οδηγεί σε μεγαλύτερη ύφεση και μηδενική ανάπτυξη και ακόμη μεγαλύτερη ανεργία και φτώχεια, και μιζέρια και ούτω κάθε εξής… Όλα αυτά για την αποπληρωμή του χρέους; Όχι, υποστηρίζουν κάποιοι αιρετικοί επιστήμονες, κάποιοι ανεξάρτητοι αναλυτές, κάποιοι αριστεροί πολιτικοί και διανοητές: είναι μια αποτυχημένη πολιτική από σχεδιασμό. Εκτός από την αποπληρωμή του χρέους με όποιο δυνατό μέσο, στόχος είναι η υπονόμευση και το ξεχαρβάλωμα του κοινωνικού κράτους, το σμπαράλιασμα των εργασιακών σχέσεων, η δημιουργία στρατιών ανέργων. Και οι πολιτικές λιτότητας εξασφαλίζουν
εκλογών, όπως και συνολικά με τον «Καλλικράτη», ο οποίος παρ’ όλα αυτά είναι σαφής: «Η εκλογή στα ανωτέρω αξιώματα. του δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων, των συμβούλων της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας και των εκπροσώπων της τοπικής κοινότητας, καθώς και του περιφερειάρχη, των αντιπεριφερειαρχών και των περιφερειακών συμβούλων αντίστοιχα, με άλλα λόγια ο πρώτος γύρος των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, «γίνεται την ίδια μέρα διενέργειας της ψηφοφορίας για την εκλογή των Ελλήνων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».
Κινήσεις πανικού Ποιος λοιπόν ο λόγος που Ν∆ και ΠΑΣΟΚ επιλέγουν να παρανομήσουν, ακόμα και κόντρα στον πολυδιαφημι-
αυτόν το στόχο. Αν πρόκειται, πράγματι, για μια «αποτυχημένη πολιτική από σχεδιασμό» και εάν το βασικό πειραματόζωο για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής αυτής είναι η Ελλάδα και οι Έλληνες, τότε το πείραμα πέτυχε.
Το κίνητρο του εγκλήματος
Σε πρώτη ανάγνωση το συγκεκριμένο «πείραμα» μπορεί να εκληφθεί ως θεωρία συνωμοσίας. Αλλά η ελληνική περίπτωση (που δεν είναι η μόνη) δεν είναι θεωρία, είναι μια πράξη. Ποιοι είναι εκείνοι που εμπνεύστηκαν και εφαρμόζουν αυτή την πολιτική; Ποιοι οι αυτουργοί του εγκλήματος; Εδώ οι προσδιορισμοί αφήνονται μερικώς ασαφείς από τους «αιρετικούς ερευνητές»: την εμπνεύστηκε «το κεφάλαιο», ή «οι ολιγάρχες», ή «η κυρίαρχη οικονομική ελίτ». Όλοι πάντως, υπονοούν κάποιο οργανωμένο – ανοργάνωτο, κάποιο θεσπισμένο – αθέσπιστο (από την παγκόσμια οικονομική ελίτ) κράτος, πάνω από κράτη και κυβερνήσεις: οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πλούσιοι, μας λέει ο Τσόμσκι, βασίζονται σε αυτό που ο οικονομολόγος Ντιν Μπέικερ αποκαλεί «το συντηρητικό κράτος γκουβερνάντα», το οποίο και εκτρέφουν.
Κυβερνήσεις γκουβερνάντες
«Κράτη γκουβερνάντες»! Υπέροχο!.. Κράτη - γκουβερνάντες των συμφερόντων της κυρίαρχης ελίτ: ακριβώς σαν το ελληνικό κράτος επί κυβερνήσεως Σαμαρά – Βενιζέλου. Γιατί, μεταξύ μας, για να υπάρξει κράτος – γκουβερνάντα χρειάζεται και κυβέρνηση γκουβερνάντα. Και η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου είναι η ιδανική γκουβερνάντα των συμφερόντων της εγχώριας οικονομικής ελίτ. Που είναι και συμφέροντα της ευρωπαϊκής κυρίαρχης ελίτ. Που, σύμφωνα με τους… αιρετικούς, πάντα, επιστήμονες και διανοητές, προωθεί μια «αποτυχημένη από σχεδιασμό πολιτική». Πολύ ωραία. Αλλά γιατί; Ποια τα κίνητρα; Εδώ υπάρ-
7
σμένο «Καλλικράτη» που οι ίδιοι ψήφισαν και στηρίζουν; Κατά τη γνώμη μας, ο στόχος τους είναι διττός. Ταυτίζοντας τις ευρωεκλογές με το δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών, η κυβέρνηση ελπίζει, αφενός μεν ότι οι πολίτες θα οδηγηθούν στην επιλογή δημάρχου και περιφερειάρχη «ανεπηρέαστοι» από τη (σχεδόν βέβαιη) επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Ν∆ στις ευρωεκλογές, αφετέρου δε ότι η συνήθως χαμηλή συμμετοχή των πολιτών στον β’ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών θα επηρεάσει και τις ευρωεκλογές, ευχόμενη η κυβέρνηση αυτό να αποβεί εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζει η κυβέρνηση ότι «το ποτάμι πίσω δε γυρνά». Η αγανάκτηση των πολιτών θα γίνει το ποτάμι που θα πνίξει τις μνημονιακές κυβερνήσεις και τις πολιτικές τους. Ας αφήσουν λοιπόν τα εκλογομαγειρέματα και τις παρανομίες κατά μέρους. ∆εν θα τα επιτρέψουμε. Και δεν πρόκειται να τους σώσουν από τη βέβαιη αποδοκιμασία των ίδιων και των πολιτικών τους επιλογών. Ό,τι και να κάνουν το μήνυμα των επερχόμενων εκλογών θα είναι σαφές : «Είστε επικίνδυνοι για το λαό και τη χώρα. Φύγετε». *Μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, Υπεύθυνος για την Αυτοδιοίκηση
χουν απαντήσεις, πόρρω απέχουσες από… θεωρίες συνωμοσίας. Για να απαλλαγεί οριστικά η κυρίαρχη οικονομική ελίτ της Ε.Ε. από το βάρος του «κοινωνικού συμβολαίου» που, παραδοσιακά, χαρακτήριζε τον ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό.
Ποιοι ξηλώνουν το κοινωνικό κράτος;
Να πώς το περιγράφει ο Νόαμ Τσόμσκι σε συνέντευξή του στην «Αυγή»: το τέλος του «κοινωνικού συμβολαίου» είναι «ένα σχέδιο πολιτικής, βασισμένο στα συμφέροντα των σχεδιαστών του, που πιθανότερα είναι οι τραπεζίτες και οι διευθύνοντες σύμβουλοι, παρά οι… επιστάτες που καθαρίζουν τα γραφεία» Και συμπληρώνει: ο Μάριο Ντράγκι (Σ.Σ: ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας αυτοπροσώπως) σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal ότι «το παραδοσιακό κοινωνικό συμβόλαιο της ηπείρου» –ίσως η πιο σημαντική συμβολή της στον σύγχρονο πολιτισμό– «είναι ξεπερασμένο» και πρέπει να ξηλωθεί…»* Όμως ο Ντράγκι είναι κορυφαίος ευρωπαίος γραφειοκράτης που, μαζί με τους γραφειοκράτες της Κομισιόν και τους υποτιθέμενους πολιτικούς προϊσταμένους του – την κ. Μέρκελ τον κ. Ολάντ και τους άλλους κυβερνητικούς ηγέτες των χωρών – μελών της ευρωζώνης, υποτίθεται πως εργάζεται (και εκείνοι μαζί του) για να προστατεύσει τα απομεινάρια του κοινωνικού κράτους, να κρατήσει όρθιο το βασικό πυλώνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, το «κοινωνικό συμβόλαιο». ∆εν είναι; Και σ’ αυτή την καταραμένη συνέντευξη, στη Wall Street Journal εμφανίζεται να εργάζεται για το γκρέμισμα του «πυλώνα», το ξήλωμα του «κοινωνικού συμβολαίου»! Μπέρδεμα ε; Άντε τώρα να ξεχωρίσεις τον συνωμότη από τη θεωρία συνομωσίας…
*Συνέντευξη στους Χ. Ι. Πολυχρονίου – Αναστασία Γιάμαλη 9.12.2013
Να λειτουργήσουμε «εκτός πλαισίου»
8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
“
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Η τωρινή μας ιστορία δεν είναι μια ιστορία απλά ενότητας ή άθροισης προηγούμενων συνιστωσών, αλλά πολιτικής ανασύνθεσης, που πρέπει να είναι προωθητική για την Αριστερά και τη νεολαία.
Σ
ε λίγες μέρες η οργάνωση των νέων του ΣΥΡΙΖΑ παίρνει «σάρκα και οστά». Κοινή οργάνωση, με ενιαία όργανα δημοκρατικά εκλεγμένα, που θα έχουν αποφασιστικό και δεσμευτικό χαρακτήρα και θα αναλάβουν το βαρύ έργο να μας οδηγήσουν σύντομα στο πρώτο συνέδριο της οργάνωσης. Για όσους δεν καταλαβαίνουν την ιστορικότητα της στιγμής να αναφέρουμε ένα περιστατικό: πριν τέσσερα χρόνια, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, κάποιοι «φιλόδοξοι» προτείναμε στο τότε Συντονιστικό, κοινό μπλοκ των Νέων ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία. Μετά το πρώτα χαμόγελα, επινοήθηκαν χίλιοι «πολιτικοί» λόγοι γιατί αυτό δεν θα ήταν προωθητικό. Στη συνέχεια απορρίφθηκε και η πρόταση για κοινό κείμενο. Η απολυτότητα της άρνησης έφτασε στο σημείο το Συντονιστικό να μην συμφωνήσει ούτε καν στην πρόταση για ένα αυτοκόλλητο με την αντίστοιχη υπογραφή. Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν άλλαξαν πολλά και σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο να συζητάμε για την κοινή μας οργάνωση. Για να είμαστε ειλικρινείς, πρώτα με τους εαυτούς μας, οι νέοι και οι νέες του ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφεραν να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα. ∆εν καταφέραμε να μετατρέψουμε τη μεγάλη εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ στις νέες ηλικίες, σε οργανωμένη δύναμη της νέας γενιάς, σε συγκεκριμένη ριζοσπαστική πολιτική και κινηματική δράση. Συνήθως σερνόμασταν πίσω από τις διαδικασίες των «μεγάλων» και προχωρούσαμε σε μια πάλη γραμμών. Με αυτές τις παραδοχές οφείλουμε σήμερα να προχωρήσουμε. Χωρίς μισόλογα, αστερίσκους και τακτικισμούς να συζητήσουμε συντροφικά, να βρούμε λύσεις, να σκεφτούμε νέες ιδέες και κυρίως να συν-διαμορφώσουμε μια στρατηγική πάλης λαμβάνοντας υπόψιν την ταυτότητα και τις ανάγκες της νέας γενιάς σήμερα. Στο δημόσιο και πλούσιο διάλογο που έχει αναπτυχθεί ενόψει της Συνδιάσκεψης έχουν συζητηθεί με μικρότερη ή μεγαλύτερη επάρκεια πολλά από τα ζητήματα που μας απασχολούν. Μπορεί να μην είμαστε σύμφωνοι με όλες τις απαντήσεις, είμαστε όμως σίγουροι ότι τα πολιτικά ερωτήματα που έχουν τεθεί -κυρίως από το ενιαίο κείμενο- είναι τα σωστά. Θα θέλαμε, λοιπόν, να καταθέσουμε ορισμένες σκέψεις προς εμπλουτισμό του προβληματισμού και του διαλόγου που διεξάγεται.
Καθυστερήσαμε αλλά και ωριμάσαμε
Πράγματι έχουμε καθυστερήσει στη συγκρότηση μας. Όμως έχουμε ωριμάσει. Η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ φτιάχνεται σήμερα, αλλά δεν πέφτει από τον ουρανό. Έχουμε παρακαταθήκη τα μεγάλα κοινωνικά κινήματα στα οποία όλοι και όλες συμμετείχαμε όλα αυτά τα χρόνια: Το μεγάλο κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης, το νικηφόρο κίνημα του άρθρου 16 και φυσικά το ∆εκέμβρη του 2008 και τις πλατείες του 2011. Και όλα τα παραπάνω
Ας είμαστε ειλικρινείς
Ε
πειδή η συντροφικότητα απαιτεί κυρίως ειλικρίνεια θέλουμε να καταθέσουμε ορισμένες σκέψεις πάνω σε ορισμένα ζητήματα που συζητήθηκαν, με άκομψο τρόπο το τελευταίο διάστημα. Το Συντονιστικό αποφάσισε ομοφώνως (εκεί εκπροσωπούνται οργανώσεις και όχι τάσεις) το μέτρο να είναι 1:4. Θεωρούμε ότι ένα σώμα περίπου 500 συνέδρων είναι ικανό και να διαβουλευθεί και να έχει αποφασιστικό χαρακτήρα, κάτι απαραίτητο στην πρώτη ενιαία διαδικασία των νέων ΣΥΡΙΖΑ. Ένα μεγάλο σώμα δημιουργεί πανηγυρικό κλίμα, καθιστά δύσκολη την πολιτική συζήτηση και πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την απαξίωση της διαδικασίας. Ένα σώμα ικανό να διαβουλευθεί δείχνει ότι παίρνουμε τη συνδιάσκεψη σοβαρά, ότι συζητάμε, σχεδιάζουμε και αποφασίζουμε σήμερα και όχι σε μέλλοντα χρόνο που θα είμαστε (;) ωριμότεροι/ες και σοφότεροι/ες. Επίσης, επειδή πολύς λόγος γίνεται σχετικά με τις ex officio θέσεις στο νέο κεντρικό όργανο: Θέλουμε να είμαστε σαφείς. Ως νέοι/νέες ΑΝΑΣΑ ποτέ δεν διεκδικήσαμε κάτι τέτοιο. Κάποιοι/ες σύντροφοι/ισσες θεωρούν ότι αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να εξασφαλιστεί η εκπροσώπηση όλων των οργανώσεων σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, άποψη που σεβόμαστε. Εμείς μπαίνουμε με όλες μας τις δυνάμεις σε αυτή τη προσπάθεια πιστεύοντας ότι η ενιαία οργάνωση χρειάζεται όλες τις φωνές. Παράλληλα, όμως, απαιτείται η εκλογή οργάνων και όχι ο «ορισμός» τους προς όφελος της διαχείρισης (παλιών και νέων) συνιστωσών. Απαιτείται η διαμόρφωση και η αποδοχή μιας δημοκρατικά εκλεγμένης πλειοψηφίας που να μπορεί να σχεδιάζει την επόμενη μέρα, με σεβασμό όμως σε όλες τις διαφορετικότητες. Την επόμενη της Συνδιάσκεψης οφείλουμε όλοι και όλες να συζητήσουμε ανοιχτά και συντροφικά. ∆εν μας βοηθά σε τίποτα να φτιάχνουμε καρικατούρες για τις απόψεις του άλλου. Να θυμόμαστε ότι σε αυτή, τη νέα φάση της Αριστεράς, μπαίνουμε με λίγες βεβαιότητες και πολλά ερωτήματα. Κρατάμε όμως τις αξίες μας, κρατάμε τα ιδανικά μας.
δεν ήταν μόνο κινηματικά γεγονότα, ήταν βαθιά πολιτικά με συγκεκριμένες ιδεολογικές αφετηρίες αλλά και απολήξεις. Γεγονότα που έφεραν την Αριστερά «αντιμέτωπη» με τη στρατηγική αλλά και την τακτική της, που την ανάγκασαν να ψηλαφίσει με νέους όρους το όραμα για «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα».
Ιστορία ανασύνθεσης και όχι συν-άθροισης
Τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει βήματα προς τη συγκρότηση που δεν πρέπει να τα ξεχνάμε. Κοινά φεστιβάλ, εκδηλώσεις, συγκρότηση τοπικών οργανώσεων, θεματικές ομάδες, παρεμβάσεις σε κοινωνικούς και εργασιακούς χώρους. Κυρίως, όμως, πολιτική συζήτηση και ιδεολογική διαπάλη που πολλές φορές υποτιμάμε. Πολλές «βεβαιότητες» και «αλήθειες» του παρελθόντος ανατράπηκαν, πολλές πλαισιώθηκαν με νέα στοιχεία και σίγουρα όλες δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται μπαίνοντας στο κοινό μας οπλοστάσιο. Επομένως, η τωρινή μας ιστορία δεν είναι μια ιστορία απλά ενότητας ή άθροισης προηγούμενων συνιστωσών, αλλά μια ιστορία πολιτικής ανασύνθεσης, που πρέπει να είναι προωθητική για την Αριστερά και τη νεολαία.
Προς τα που θέλουμε να μετατοπίσουμε τη συγκυρία
Όλες οι πολιτικές οργανώσεις που σήμερα συγκροτούν τους νέους/ες ΣΥΡΙΖΑ έχουν εξαιρετικές θέσεις, κείμενα και λόγο για το μεταναστευτικό. Πολλές φορές, μάλιστα, αποτελούν ταυτοτικό στοιχείο των οργανώσεών μας. Αν μετρήσουμε όμως τους μετανάστες/τριες που συμμετέχουν στην Αριστερά δεν θα φτάσουμε σε τριψήφιο νούμερο. Αυτό δείχνει ότι δεν έχουμε βρει ακόμα τους τρόπους εκείνους προκειμένου να ενταχθούν στις οργανώσεις μας, να παλέψουμε μαζί τους. Μιλάμε για αυτούς, χωρίς αυτούς και αυτό θα πρέπει άμεσα να το δούμε. Το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Ωραίες εκφράσεις, κινηματικές ιδέες αλλά λίγοι και λίγες είναι αυτοί που από αυτό το χώρο οργανώνονται σε εμάς. Παράλληλα, μια ριζοσπαστική, αριστερή νεολαία σήμερα οφείλει να πάρει πρωτοβουλίες «εκτός πλαισίου». Καλά και απαραίτητα είναι τα εργασιακά δικαιώματα των νέων, η μετανάστευση στο εξωτερικό και η επισφάλεια και σωστά μπαίνουν ως προτεραιότητα στα κείμενά μας. Αν όμως εμείς δεν πάρουμε πρωτοβουλίες επιπρόσθετα, για θέματα όπως οι φυλακές ανηλίκων και οι χιλιάδες νέοι που αναγκάζονται σήμερα να παρατήσουν το σχολείο, ποιός θα το κάνει; Αυτό που απαιτείται συνολικότερα είναι να οικοδομήσουμε τα επόμενα κινήματα ανατροπής στη νεολαία, και μέσα από αυτά, να οικοδομήσουμε τους εαυτούς μας. Γιώργος Βελεγράκης, Αδάμος Ζαχαριάδης
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Αριστερά
“
Η
ιστορική εξέλιξη του αριστερού νεολαιίστικου κινήματος στην Ελλάδα περιλαμβάνει ως θεμελιακή του πτυχή το κίνημα για την χειραφέτηση των γυναικών. Η Νεολαία Λαμπράκη άνοιξε το πεδίο για την έκφραση γυναικείων – φεμινιστικών αιτημάτων τροφοδοτώντας με αυτό τον τρόπο ένα κοινωνικό ρεύμα αμφισβήτησης των κυρίαρχων κοινωνικό – οικονομικών σχέσεων. Αυτή η τρόπον τινά «φεμινιστικοποίηση» των πολιτικών αγώνων ώθησε σε μια κατεύθυνση συνολικού εκδημοκρατισμού της ελληνικής κοινωνίας. Η οργάνωση της νεολαίας στην αριστερά, ειδικότερα κατά την περίοδο των μετεμφυλιακών χρόνων, αφενός κινητοποιούσε μια διαδικασία χειραφέτησης καταπιεσμένων κοινωνικών κατηγοριών (εργατών/τριών, νεολαίων, γυναικών), αφετέρου προσέφερε το πιο ισχυρό πολιτικό, ιδεολογικό και πολιτιστικό αντίβαρο στην εθνικοφροσύνη της κυβερνώσας δεξιάς και στην πατριαρχία που παρουσιαζόταν ως «οικουμενική» αξία. Η εμπειρία αυτή άφησε κεφαλαιώδους σημασίας παρακαταθήκες για τις φεμινιστικές αξιώσεις των μεταδικτατορικών χρόνων όπως αυτές εκφράστηκαν μέσα από τις πρωτοβουλίες αριστερών και αργότερα αναρχικών φεμινιστριών. Πέρα από το αίτημα για πολιτική – θεσμική ισότητα, τα ζητήματα της έμφυλης βίας, του σεξισμού στην εργασία, της ομοφυλόφιλης χειραφέτησης πλάτυναν κι άλλο την βεντάλια των ανησυχιών, ενισχύοντας τις φεμινιστικές ταυτότητες μέσα στο αριστερό κίνημα και αναδεικνύοντας το πρόταγμα των κοινών αγώνων.
Ένα ζήτημα παλιό...
Η συντηρητική αναδίπλωση που καταγράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του ογδόντα ως αντανάκλαση της πρώτης φάσης της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, η αποδυνάμωση της αριστεράς σε πολιτικό, ιδεολογικό και πολιτιστικό επίπεδο αλλά και η αποχώρηση από την πολιτική πάλη δραστήριων αριστερών φεμινιστριών – απόρροια μιας απογοήτευσης αναφορικά με την επιβίωση πατριαρχικών στερεοτύπων μέσα στις αριστερές οργανώσεις
9
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Αυτό που ομολογείται είναι ότι η ομοφοβία ως κεντρικός πυλώνας του συντηρητισμού δρα ως συνεκτική ουσία ενός κοινωνικού ιστού ο οποίος αν και φτωχοποιείται, αναγνωρίζει σεξιστικές πρακτικές που τον συνέχουν και τον νοηματοδοτούν.
– οδήγησε στην σχεδόν απογυμνωμένη από φεμινιστικούς προβληματισμούς αριστερά των αρχών της δεκαετίας του ενενήντα. Σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα η κατάρρευση της επιφαινόμενης κοινωνικής ευημερίας, η σταδιακή διάλυση του κράτους πρόνοιας και η ρευστότητα που επικράτησε ως απόρροια της δομικής κρίσης αλλά και ο κρατικός αυταρχισμός που στα χρόνια του μνημονίου εμφανίστηκε ως μέσο για την ρύθμιση των κοινωνικών σχέσεων επανέφεραν στο επίκεντρο της πολιτικής τα ζητήματα φύλου. Μέσα στο πλέγμα των πολύπλευρων αντιστάσεων αναδείχθηκαν φεμινιστικές και ΛΟΑ∆ΚΙ διεκδικήσεις που ξαναπαίρνουν σιγά - σιγά τη θέση τους ως μορφές αντικαθεστωτικής πάλης στενά συνδεδεμένες με τον αγώνα για την ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής. Ειδικότερα, το ΛΟΑ∆ΚΙ κίνημα φαίνεται πως πραγματοποιεί το αναγκαίο βήμα από την διεκδίκηση της ορατότητας στην πολιτικοποίηση του. Παράλληλα, οι φεμινιστικοί – ΛΟΑ∆ΚΙ αγώνες λειτουργούν και ως ανάχωμα στην επιρροή της νεοφασιστικής προπαγάνδας.
...που ακόμα είναι επίκαιρο
Σ
Αλλά και η πρόσφατη επικαιρότητα αναδεικνύει τη σημασία τέτοιων ζητημάτων. Πρόσφατα ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε πρό-
ΕΚΠΑ: Απεργία χωρίς περιφρούρηση
∆ιαδοχικές ανατροπές στο ζήτημα της απεργίας των διοικητικών υπαλλήλων του Ε.Κ.Π.Α είχαμε τη βδομάδα που μας πέρασε
ταση νόμου για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, στο απόηχο της καταδίκης της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η κυβέρνηση, αποφάσισε να παγώσει το θέμα μετά τις αντιδράσεις τις εκκλησίας και άλλων συντηρητικών κύκλων «σώζοντας την Ν.∆ από το 5%», όπως υποστήριξε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού. Σύμφωνα με τον συνεργάτη του πρωθυπουργού, η Ν.∆ μπορεί να βγει σχετικώς σώα μετά τη λήψη σωρείας αντιλαϊκών μέτρων και «γενναίας» καταστολής δημοκρατικών δικαιωμάτων, αλλά δε θα τα καταφέρει μετά την ψήφιση ενός τέτοιο νομοσχεδίου. Αυτό που ομολογείται είναι ότι η ομοφοβία ως κεντρικός πυλώνας του συντηρητισμού δρα ως συνεκτική ουσία ενός κοινωνικού ιστού ο οποίος αν και φτωχοποιείται, αναγνωρίζει σεξιστικές πρακτικές που τον συνέχουν και τον νοηματοδοτούν. Σε αυτό το σημείο η σκέψη του Φουκώ και της Μπάτλερ πάνω στη βιοεξουσία και τη συγκρότηση των υποκειμένων βοηθούν σε μια βαθύτερη κατανόηση του ζητήματος. Αυτό που ο φεμινιστικος και ΛΟΑ∆ΚΙ προβληματισμός έχει να προσφέρει στο διάλογο για τον κοινωνικό μετασχηματισμό, δεν εντάσσεται μόνο στο κεφάλαιο «παράπλευρες όψεις του νεοφιλελευθερισμού». Ακριβώς επειδή εδράζεται στις εμπεδωμένες
το ξεκίνημα της εβδομάδας η Ομοσπονδία ∆ιοικητικών Υπαλλήλων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποφάσισε προσωρινή αναστολή των κινητοποιήσεων και κάλεσε «σε αγωνιστική ετοιμότητα και επαγρύπνηση σε περίπτωση που η κυβέρνηση αθετήσει τις δεσμεύσεις της» με την υποστήριξη του ΠΑΜΕ. Παράλληλα, οι διοικητικοί του Ε.Κ.Π.Α. στη συνέλευση της Τετάρτης 11/12 αποφάσισαν την συνέχιση των κινητοποιήσεων για άλλα δύο εικοσιτετράωρα. Ωστόσο, η Σύγκλητος του Ιδρύματος μια ημέρα πριν όρισε ομόφωνα την 16η ∆εκεμβρίου ως ημέρα έναρξης των μαθημάτων, καλώντας τον Υπουργό Παιδείας «να συμβάλλει στην επίτευξη της ομαλής λειτουργίας του Πανεπιστημίου, μέσω της άρσης συγκεκριμένων τυπικών και πρακτικών προβλημάτων». Παρόλα αυτά σε ορισμένα τμήματα του Ε.Κ.Π.Α.,
αντιλήψεις για την φυσιολογία των ανθρώπων και των σχέσεων που αναπτύσσουν μεταξύ τους, τα υποκείμενα το συγκεκριμένο θέμα είναι εντυπωσιακά διαστρωματικό, διαταξικό. Το γεγονός αυτό εμποδίζει συχνά την αριστερή σκέψη να το αντιμετωπίσει ως αίτημα αφ’εαυτό, και το ενσωματώνει στις διάφορες εργασιακές διεκδικήσεις. Επιπλέον, γεννά ζητήματα δημοκρατίας εντός των ίδιων των οργανώσεων, καθώς αναγκάζει τα υποκείμενα να δούνε τα δίκτυα μικροεξουσιών που εξυφαίνονται σε ένα χώρο φαινομενικά δημοκρατικό και ριζοσπαστικό. Αν η ανάλυση μέχρι εδώ γίνει δεκτή, δύο διέξοδοι μπορούν να υπάρξουν. Από τη μια ο δρόμος της ορθόδοξης «μαρξιστικής» ανάλυσης, ότι δηλαδή η αυτονομία των αγώνων αυτών είναι αστική παρέκκλιση. Ο δεύτερος, και δυσκολότερος, είναι αυτός της αντιμετώπισης των ζητημάτων ως ισότιμων και αυτόνομων, πράγμα που συνεπάγεται ότι μια οργάνωση πρέπει να εκπονεί συγκεκριμένα πολιτικά σχέδια και να δίνει φεμινιστικούς αγώνες, ενώ παράλληλα να επανεξετάζει συνέχεια της σχέσεις των υποκειμένων που δομούνται στο εσωτερικό της.
όπως το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ξεκίνησε ήδη η εκπαιδευτική διαδικασία με απόφαση φοιτητικών συλλόγων από την Τετάρτη 11/12. Εντωμεταξύ τμήματα όπως η Νομική, το Μαθηματικό και το Φυσικό βρίσκονται υπό κατάληψη με αποφάσεις των φοιτητών ως ένδειξη συμπαράστασης στους απεργούς. Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Σακκάτου, εκπροσώπου του ∆.Σ. των διοικητικών υπαλλήλων του Ε.Κ.Π.Α. την Πέμπτη 12/12 η συνέλευση της Τετάρτης δεν θεωρείται έγκυρη λόγω των αναταράξεων που δημιουργήθηκαν από την είσοδο εκατό περίπου εξωδιοικητικών ατόμων. Επίσης, ο κ.Σακκάτος ισχυρίστηκε ότι εκείνη την μέρα το 70% των διοικητικών υπαλλήλων είχε επιστρέψει στις θέσεις του. Μετά από αυτές τις δηλώσεις οι διοικητικοί κάλεσαν εκ νέου σε συνέλευση για την Παρασκευή όπου, σε έντονο
Λίνα Θεοδώρου, Αλίκη Κοσυφολόγου
κλίμα, αποφασίστηκε η κλιμάκωση του απεργιακού αγώνα. Στη συνέλευση αυτή το μεγαλύτερο μέρος των ομιλητών τάχθηκε κατά των μελών του ∆.Σ. του συλλόγου των υπαλλήλων. Χαρακτηριστικά ειπώθηκε ότι «το πρόβλημα θα μπορούσε να έχει λυθεί τις πρώτες δέκα ημέρες του Σεπτεμβρίου αν η κυβέρνηση δεν είχε πρόθεση να οξύνει την κατάσταση». Σε αυτή τη βάση αποφασίστηκε η συνέχιση της απεργίας μέχρι και την Τρίτη 17/12 χωρίς, όμως, να παρεμποδίζεται η είσοδος στις αίθουσες διδασκαλίας. Την ίδια στιγμή το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ξεκίνησε κανονικά την λειτουργία του από την Τρίτη 10/12 καθώς και η εκπαιδευτική διαδικασία μετά από κάποιες ημέρες προσαρμογής. Ίρις Νικολοπούλου
10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Μέσα από τους υφάλους της κεντροαριστεράς η ∆ΗΜΑΡ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Με την επανεκλογή προέδρου, γραμματέα και ΚΕ ολοκληρώνεται σήμερα το 2ο συνέδριο της ∆ΗΜΑΡ
Εκτίμηση ψήφου σύμφωνα με τη Metron Analysis
Η
συζήτηση στη ∆ΗΜΑΡ, όπως φάνηκε στο συνέδριο της έχει αρχίσει να διεξάγεται σε έντονους τόνους και θέτει σε αμφισβήτηση την ήδη εύθραυστη συνοχή της. Η πίεση που δέχεται από τη συζήτηση που έχει ανοίξει στο χώρο της κεντροαριστεράς σχετικά με την κίνηση των «58», ιδίως μετά την εκδήλωση στο Ακροπόλ, με τη συμμετοχή στελεχών της προκαλεί νέο γύρο τριβών και εσωτερικών αντεγκλήσεων. Και όλα αυτά παρά την προσπάθεια της ηγεσίας της και ειδικά του Φ. Κουβέλη, να ρίξει τους τόνους ανάμεσα στις διαφορετικές προσεγγίσεις. Ο Φ. Κουβέλης στην εναρκτήρια ομιλία του στο συνέδριο επέμεινε στην πρόταση για συγκρότηση του τρίτου πόλου στο χώρο της κεντροαριστεράς με κορμό όμως τη ∆ΗΜΑΡ και σε πλήρη αντίθεση με το ΠΑΣΟΚ. Υπό αυτό το πρίσμα, η κίνηση των «58» ταυτίζεται με τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ και παρουσιάζεται αντιπαραθετικά στο σχέδιο της ∆ΗΜΑΡ. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται προσπάθεια διεύρυνσης προς στελέχη από τον πρώην χώρο του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Α. Λοβέρδος (ήδη η συνεργασία με τη Νέα Ελλάδα έχει συμφωνηθεί, παρά τις αντιδράσεις), ο Π. Μπεγλίτης παραιτήθηκε ήδη από ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, ο Χ. Καστανίδης, ο Λ. Μίχος. Στο χώρο του συνεδρίου παραβρέθηκαν επίσης οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ Σ. ∆ανέλλης, Μ. Κοππά, και Α. Ποδηματά. Σε διαφορετικούς τόνους, αν και με σαφή τρόπο, ο Φ. Κουβέλης απέρριψε τη πιθανότητα συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζοντας ότι η ∆ΗΜΑΡ θα πει όχι στον αριστερό λαϊκισμό, εν γένει, υπονοώντας κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ. Ειδικά για αυτόν σημείωσε ότι: «∆εν είναι ρεαλιστική η πρόταση για αλλαγή πολιτικής αυτή που επαγγέλλεται
Πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει η τετραμηνιαία δημοσκόπηση της Metron Analysis («Αυγή» 13/12/2013) σε πρόθεση και εκτίμηση ψήφου. Η δημοσκόπηση επιβεβαιώνει την υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς προηγείται με 6 μονάδες και στην παράσταση νίκης, προσεγγίζοντας το 42%, με τη Ν∆ να βρίσκεται στο 36%. Χαρακτηριστικό της δημοσκόπησης είναι το γεγονός ότι η ∆ΗΜΑΡ, με 2,7%, μένει εκτός κοινοβουλίου. Εντυπωσιακό στοιχείο είναι και το γεγονός ότι σε όλες τις ηλικίες, από 18 έως 64, προηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ, χάνοντας μόνο στις ηλικίες 65+ ο ΣΥΡΙΖΑ». Σε πλήρη αντίθεση με αυτήν τη γραμμή βρίσκεται ο βουλευτής Γ. Πανούσης ο οποίος σκεφτόταν έως και να θέσει σε ψηφοφορία την πρότασή του για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά, τελικά, δεν θα το κάνει. Το σκεπτικό του είναι, ως φαίνεται, να αποτραπεί ενδεχόμενη διολίσθηση της ∆ΗΜΑΡ προς ΠΑΣΟΚ και «58». Όμως, και άλλοι σύνεδροι αναφέρθηκαν στη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ θετικά.
Αποτίμηση της συμμετοχής στην κυβέρνηση
Το διακύβευμα αυτού του συνεδρίου, όπως προκύπτει και από τις ομιλίες των περισσοτέρων συνέδρων, είναι η χάραξη στρατηγικής της ∆ΗΜΑΡ στο επίπεδο των συμμαχιών και ειδι-
Ο γόρδιος δεσμός ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 3η ΣΕΛΙ∆Α
ΣυΡιζΑ στην κυβέρνηση, τρέχουν να προλάβουν, όσο βρίσκεται στο Μαξίμου ο Αντ. Σαμαράς, την υλοποίηση όσων περισσότερων μέτρων μπορούν! Το Μαξίμου, όμως, σε αγαστή συνεργασία και πλήρη σύμπνοια με τον Ευ. Βενιζέλο βιάζεται να καταλήξει σε συμφωνία με την τρόικα, για πολιτικούς λόγους αλλά και για να εισπράξει, έως το τέλος του 2013, την καθυστερημένη δόση του 1 δισ. ευρώ με αντάλλαγμα τη διάλυση της πολεμικής βιομηχανίας της χώρας. Οι δύσκολες επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια να αντιμετωπιστούν με χρονικές μεταθέσεις μέτρων, εικονικό πλεόνασμα, κ.ά. Η όλη διαδικασία, βέβαια, ταλαιπωρεί αφάνταστα τη συγκυβέρνηση. Οι ηγετικές ομάδες και των δύο κομμάτων είναι αναγκασμένες να βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση, να παραθέτουν γεύματα «εργασίας», να κάνουν το απαραίτητο «μασάζ» στους «προβληματικούς» βουλευτές. Η Καθημερινή [07.11.13], υπενθυμίζουμε, απειλούσε στο κύριο άρθρο της, τους βουλευτές ότι «η κατάρρευση της σημερινής κυβέρνησης θα βάλει τη χώρα σε σοβαρές περιπέτειες», προειδοποιώντας τους πως, αν «δειλιάσουν τώρα» οι βουλευτές, «θα φέρουν μεγάλη ευθύνη για όσα θα ακολουθήσουν». Την ευθύνη, βέβαια, της ανθρωπιστικής κρίσης δεν την αναλαμβάνει κανείς. Ούτε η συγκυβέρνηση, ούτε τα συστημικά μέσα που τη στηρίζουν…
κότερα το σχέδιο της για τις επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Οι υπό τον Φ. Κουβέλη αποτελούν την πλειοψηφία και φαίνεται να υπερισχύουν στο συνέδριο αγγίζοντας, όπως εκτιμούν, το 75%- 80%. Σε αυτό το μπλοκ εντάσσονται και τα μέλη του «Αριστερού ∆ικτύου», που ασκούν κριτική στην έως τώρα πολιτική του κόμματος με κείμενο συμβολής που υπέγραψαν 22 μέλη της απερχόμενης ΚΕ. Σε αυτό, ασκείται έντονη κριτική στη συμμετοχή της ∆ΗΜΑΡ στην κυβέρνηση. «Μπροστά στο φάσμα της χρεοκοπίας το κόμμα μας αποφάσισε τον Ιούνιο του 2012 να αναλάβει υπέρμετρες υποχρεώσεις σε σχέση με τη θέση του κόμματος στη διάταξη των πολιτικών κομμάτων, όπως προέκυψε από τις εκλογές, αλλά και τον επιμερισμό ευθυνών για την ιστορική πορεία που οδήγησε τη χώρα στη σημερινή κυβέρνηση και θεωρούμε ότι οι εξελίξεις μας δικαίωσαν» επισημαίνουν στο κείμενό τους. Αντίθετα όσοι πιέζουν για μια στενότερη με τους «58»- ακόμα και με το ΠΑΣΟΚ- συνεργασία στο χώρο της κεντροαριστεράς, κρίνουν θετική τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση. Η μάχη από την πλευρά τους θα δοθεί στην υπεράσπιση τριών τροπολογιών: τη συμμετοχή στη κυβέρνηση, την ανασυγκρότηση του προοδευτικού μεταρρυθμιστικού χώρου, την πρόταση σχετικά με το ευρωπαϊκό κόμμα που θα ενταχθούν. Η πρόταση του Φ. Κουβέλη να αποφασίσει το συνέδριο σχετικά με την ένταξη της ∆ΗΜΑΡ στην «Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και ∆ημοκρατών», παρά το ξάφνιασμα που επέφερε, ήταν αναμενόμενη. Μετρίασε όμως, τη σημασία της πρότασής του επιμένοντας ότι «η ΚΕ χρειάζεται να προβεί σε αναγκαίες ενέργειες και να διερευνήσει τις
δυνατότητες και τους όρους ένταξης της στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, υπό την προϋπόθεση ότι το κόμμα διατηρεί το δικαίωμα της αυτόνομης καθόδου στις ευρωεκλογές». Η μειοψηφία δεν έχει αυτήν την πρόνοια. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η τοποθέτηση του Σ. Λυκούδη στο συνέδριο. Ως γνωστόν διαφωνεί με τις επιλογές του Φ. Κουβέλη. Ωστόσο, απέφυγε να παρευρεθεί στην εκδήλωση των «58» στο Ακροπόλ, προφανώς για να μην οξυνθούν τα πνεύματα στο εσωτερικό του κόμματος. Η Μ. Ρεπούση από την πλευρά της σχολιάζοντας την πολιτική του κόμματος της και την κινητικότητα στο χώρο της κεντροαριστεράς στην Εποχή σημείωσε ότι «Η θέση της ∆ΗΜΑΡ ότι ο δικομματισμός δεν λειτουργεί προς όφελος του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι πάγια θέση της ελληνικής αριστεράς και δεν σχετικοποιείται στη βάση της φυσιογνωμίας των κομμάτων που συνιστούν τους δυο πόλους (…) Υπάρχουν ωστόσο στην ελληνική κοινωνία θέσεις και προτάσεις και πρέπει να μπορούν να εκφραστούν πολιτικά». Παραθέτοντας τους λόγους που οδήγησαν στη συμμετοχή της ∆ΗΜΑΡ στην κυβέρνηση παρατήρησε ότι: «Μπορεί να κάναμε λάθος, αλλά πρόσθεσε «είναι άλλο να συνεργάζεται κανείς σε κυβερνητικό επίπεδο και άλλο να συνεργάζεται στο ίδιο ψηφοδέλτιο». Όσο για τους «58» επεσήμανε: «η πολιτική πρόταση που μας απευθύνει κινείται σε άλλη κατεύθυνση από τη δική μας. ∆εν βλέπει για παράδειγμα, πρόβλημα να συνεργαστεί η ∆ΗΜΑΡ που είναι στην αντιπολίτευση με το ΠΑΣΟΚ που συγκυβερνά με τη Ν∆. ∆εν βλέπει πρόβλημα στη θέση περί μονόδρομου που εμείς θεωρούμε προβληματική ως προς την
αναποτελεσματικότητά της και ακραία άδικη.» Το κλείσιμο του συνεδρίου σήμερα δεν προβλέπεται να οδηγήσει σε ρήξεις στο εσωτερικό της ∆ΗΜΑΡ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν και το κόμμα αυτό θα βαδίσει ομαλά προς τις ευρωεκλογές. Το αντίθετο μάλιστα, διότι οι επιλογές συμμάχων που προκαλούν τις έντονες διαφωνίες παραμένουν στο τραπέζι, όπως και μια σαφέστερη τοποθέτηση απέναντι στην κυβέρνηση και στην πολιτική της.
“
Στάθης Κουτρουβίδης
Το διακύβευμα αυτού του συνεδρίου, όπως προκύπτει και από τις ομιλίες των περισσοτέρων συνέδρων, είναι η χάραξη στρατηγικής της ∆ΗΜΑΡ στο επίπεδο των συμμαχιών και ειδικότερα το σχέδιό της για τις επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Ο γύρος τού
ΚΟΣΜΟΥ
∆ΙΕΘΝΗ Σιγκαπούρη: Η «Μικρή Πράκτορας»
Η χώρα της Ασίας παίζει σημαντικό ρόλο στις παρακολουθήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο σελ. 13
Η οριστική ρήξη του ∆ημοκρατικού Κόμματος με την Αριστερά ανοίγει νέες προοπτικές για την Κομμουνιστική Επανίδρυση σελ. 14
H δοκιμασία τώρα αρχίζει
«Η
Έκανε πιο πλούσια τη ζωή μου
«Ο Νέλσον Μαντέλα είναι ο απελευθερωτής του νοτιοαφρικανικού λαού των μαύρων και των λευκών. Σ’ αυτόν οφείλεται το γεγονός ότι δεν χύθηκε ούτε μια σταγόνα αίμα. Χάρη σ’ αυτόν οικοδομήσαμε τη δημοκρατία στη Νότια Αφρική. Η στάση του αποτελεί ένα παράδειγμα για όλη την αφρικανική ήπειρο: αρνήθηκε να διεκδικήσει μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της χώρας, δείχνοντας ότι δεν είναι αναγκαίο να γαντζωθεί κανείς στην εξουσία. Ήταν ένας μεγάλος ηγέτης. Με την πολιτική του βούληση εφαρμόστηκε ένα σημαντικό, από πολλές απόψεις, σύνταγμα, κυρίως για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Στη δίκη της Ριβόνια ήμουν ένας από τους δικηγόρους υπερασπιστές των έξι. Ο Μαντέλας ήταν ο ηγέτης των κατηγορουμένων. Από κατηγορούμενος έγινε κατήγορος καταγγέλλοντας το απαρτχάιντ και τη ρατσιστική πολιτική. Ο Νέλσον Μαντέλα είχε μεγάλη εκτίμηση για τους αγωνιστές κομμουνιστές. Ως πρόεδρος της χώρας και του Αφρικανικού Εθνικού Συμβουλίου (ANC) υποστήριζε με πάθος την ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Έχω πολλά, από το 1948 να θυμηθώ για τον Μαντίμπα. Είμαι περήφανος που εργάστηκα μαζί του, που με τίμησε με τη φιλία του. Έκανε πιο πλούσια τη ζωή μου.»
Τζορτζ Μπίζος, φίλος του Μαντέλα από το 1948 και δικηγόρος του στη δίκη της Ριβόνια
ποία μετείχαν και εκπρόσωποι του παλιού καθεστώτος. Ταυτόχρονα, συγκρότησε την επιτροπή Εθνικής Συμφιλίωσης, στην οποία επικεφαλής τέθηκε ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Ο Νέλσον Μαντέλα δήλωσε στις 24 Μαΐου 1994 στη βουλή: «Η κυβέρνησή μου δεσμεύεται να δημιουργήσει μια κοινωνία που θα διασφαλίζει την ελευθερία σε όλους. Έχουμε την υποχρέωση να απελευθερώσουμε το λαό μας από τη μιζέρια, την πείνα, να τον απαλλάξουμε από τις στερήσεις, την άγνοια, την καταπίεση και το φόβο. Αυτές είναι βασικές προϋποθέσεις για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Συνιστούν τις θεμελιώδεις αρχές της κυβέρνησης». Οι αρχές αυτές έγιναν και στόχοι ενός προγράμματος για την ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη της χώρας με άμεσες προτεραιότητες για τη διατήρηση της ειρήνης και την ασφάλεια για όλους, τη διαφύλαξη ενότητας της χώρας με το σεβασμό της διαφορετικότητας. Οι αρχές αυτές συνδέονταν άρρηκτα με το πρόγραμμα ανάπτυξης, ανοικοδόμησης, αναδιανομής και συμφιλίωσης. Επρόκειτο για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα του Εθνικού Αφρικανικού Συμβουλίου ANC με τη συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος STCP και της συνομοσπονδίας των νοτιοαφρικανικών συνδικάτων (COSATU).
Πιέσεις απο την πρώτη στιγμή
Τα σχέδια αυτά, όμως, της κυβέρνησης Μαντέλα δεν άρεσαν στους χρηματοπιστωτικούς κύκλους, όπως δεν τους άρεσε και η συμμετοχή στην κυβέρνηση των κομμουνιστών και των συνδικάτων. Οι πιέσεις για την απομάκρυνσή τους άρχισαν από την πρώτη στιγμή. Ο Μαντέλα δεν ενέδωσε. Ο διάδοχός του, όμως, Τάμπο Μπέκι, αν και συνέχισε να συνεργάζεται στα πλαίσια του ANC με το ΚΚ, εγκαινίασε μια νέα φιλελεύθερη οικονομική στρατηγική, προσαρμόστηκε με τις υποδείξεις του ∆ΝΤ για τη μείωση των δημόσιων δαπανών και το άνοιγμα στις αγορές των δημοσίων επιχειρή-
“
Ιταλία: Νέες προοπτικές για την Επανίδρυση
Ν. ΑΦΡΙΚΗ
αλήθεια είναι ότι δεν είμαστε ακόμα ελεύθεροι (…) ∆εν έχουμε κάνει παρά το πρώτο βήμα μιας μακράς και δύσκολης πορείας. Για να είσαι ελεύθερος δεν αρκεί να σπάσεις τις αλυσίδες, αλλά να σέβεσαι την ελευθερία του άλλου. Η πραγματική μας δοκιμασία για να κατακτήσουμε την ελευθερία μας τώρα αρχίζει». Ο Νέλσον Μαντέλα έδινε το στίγμα της νέας προσπάθειας που ξεκινούσε η χώρα του το 1994, με την εκλογή του στην προεδρία της νέας Αφρικής του Νότου. Μαζί με την καταπολέμηση των ρατσιστικών διακρίσεων θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν και οι ταξικές ανισότητες, οικοδομώντας και διαφυλάσσοντας την ενότητα μιας χώρας διαιρεμένης τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Χρειαζόταν να καλλιεργηθεί κοινό αίσθημα στη χώρα και προς αυτή την κατεύθυνση η συμβολή του Νέλσον Μαντέλα ήταν σημαντική. Με πρωτοβουλία του σχηματίστηκε μεταβατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας, στην ο-
11
σεων, με αντάλλαγμα δάνειο 850 εκατ. δολαρίων. Ο Ζακόμπ Ζούμε, ο τρίτος εκλεγμένος πρόεδρος μετά την κατάργηση του απαρτχάιντ, επιχείρησε να συνεργαστεί πιο στενά με τα συνδικάτα και το ΚΚ χωρίς όμως μέχρι τώρα να έχουν θετικά αποτελέσματα. Η πολιτική του όχι μόνο δεν απέδωσε αλλά η νέα μαύρη αστική τάξη γρήγορα συνειδητοποίησε τα δικά της ξεχωριστά, εγωιστικά συμφέροντα, ξεχνώντας τους αγώνες και τους στόχους που είχαν όλοι πριν. Οι αγώνες τελευταία των εργαζομένων στα ορυχεία πλατίνας και χρυσού έφεραν στην επιφάνεια τις συνθήκες ζωής και εργασίας που φαίνεται ότι δεν έχουν αλλάξει σημαντικά.
Τα σημάδια του παρελθόντος
Ο Νέλσον Μαντέλα στην πρώτη του ομιλία μετά την εκλογή του στην προ-
Τα σχέδια της κυβέρνησης Μαντέλα δεν άρεσαν στους χρηματοπιστωτικούς κύκλους, όπως δεν τους άρεσε και η συμμετοχή στην κυβέρνηση των κομμουνιστών και των συνδικάτων.
εδρία επεσήμανε: «Από την εμπειρία μιας ακραίας ανθρωπιστικής καταστροφής που διήρκεσε αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να γεννηθεί μια κοινωνία στην οποία όλοι οι άνθρωποι θα ζουν με αξιοπρέπεια». Ο Μαντέλα πέτυχε –και σ’ αυτό συμφωνούν όλοι– να απαλλάξει τη Νότια Αφρική από το απαρτχάιντ. Η χώρα δεν έχει καμία σχέση με αυτή που ήταν πριν το 1994. Όμως οι οικονομικές δυσκολίες, η διαφθορά, η φτώχεια (το 52,3% του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και η ανεργία ανέρχεται στο 26%), καθώς και η επιδημία ασθενειών, ιδιαίτερα του έιτζ, σημαδεύουν την κοινωνία της Νότιας Αφρικής. Για την αντιμετώπισή τους απαιτούνται σίγουρα τεράστιες προσπάθειες και πόροι. Μια κληρονομιά του παρελθόντος που βαραίνει καταθλιπτικά τους Νοτιοαφρικανούς. Μ. Κοβάνης
Μια χειραψία ιστορικό γεγονός
Η
χειραψία και οι λίγες κουβέντες που αντάλλαξαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα με τον πρόεδρο της Κούβας Ραούλ Κάστρο, κατά την τελετή της κηδείας του Νέλσον Μαντέλα, ήταν αναμφισβήτητα ένα ιστορικό γεγονός. Ο Λευκός Οίκος, βέβαια, έσπευσε να ανακοινώσει ότι η συνάντηση δεν ήταν προγραμματισμένη. Παρατηρητές σημείωσαν ότι ο πρόεδρος Ομπάμα έχει ήδη δείξει να διαφοροποιείται από την άκαμπτη στάση απέναντι στην Κούβα. Πιο συγκεκριμένα έχει ήδη δηλώσει πως «ίσως είναι καιρός για τις ΗΠΑ να τροποποιήσουν τη σχέση τους με την Κούβα σ’ ό,τι αφορά το αμερικανικό εμπάργκο που διαρκεί μισό αιώνα». Ενώ πρόσθεσε ότι «τη στιγμή που ο Κάστρο καταλάμβανε την εξουσία, εγώ γεννιόμουν. Συνεπώς, η άποψη ότι η πολιτική που ακολουθήσαμε από το 1961 παραμένει αποτελεσματική σήμερα, δεν έχει κανένα νόημα». Τα λόγια αυτά του Μπάρακ Ομπάμα σηματοδοτούν μια αλλαγή στάσης. Άλλωστε, ο Ομπάμα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορος στις εξελίξεις που σημειώνονται στην Κούβα με τη νέα οικονομική πολιτική και τις θεσμικές αλλαγές. Αλλά και στις νέες πραγματικότητες που διαμορφώνονται στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, με πρόσφατο παράδειγμα τη νίκη της περασμένης Κυριακής του ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος και των συμμάχων του στις δημοτικές εκλογές της Βενεζουέλας.Η «επανεκτίμηση» της κατάστασης και η χάραξη μιας νέας πολιτικής που θα ανοίξει το δρόμο για την αποκατάσταση των σχέσεων των δύο χωρών, βρίσκεται στα χέρια του Ομπάμα. Ο πρόεδρος της Κούβας, Ραούλ Κάστρο, έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συζητήσει χωρίς κανένα όριο.
12
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
To κόμμα των 58... και άνω Θ
Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο
α μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς κόμμα των 58 (και άνω). Η πλειοψηφία των μελών του SPD είναι ήδη μιας κάποιας ηλικίας και αυτό είναι που γεννά βάσιμες ελπίδες στην ηγεσία του ότι το αποτέλεσμα του εσωκομματικού δημοψηφίσματος για τη συμμετοχή ή όχι στην κυβέρνηση υπό την καγκελάριο Μέρκελ θα είναι τελικά θετικό. Όσο μεγαλώνει κανείς τόσο περισσότερο φοβάται το απρόοπτο... Βεβαίως, τα σχετικά λίγα νεαρής ηλικίας μέλη του κόμματος βλέπουν το όλο εγχείρημα αρνητικά και έχουν κηρύξει ανένδοτο αγώνα, όπως έδειξε άλλωστε και η σχετική ψηφοφορία στις τάξεις των νέων Σοσιαλδημοκρατών. Μάλιστα, η νέα πρόεδρος της Νεολαίας Γιοχάννα Oύκερμαν τάχθηκε ανοικτά υπέρ ενός συνασπισμού με το Κόμμα της Αριστεράς και τους Πράσινους, με στόχο «μια άλλη πολιτική για την Ευρώπη, που δεν θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα των τραπεζών». Το κλίμα στο συνέδριο των «Jusos» ήταν ιδιαίτερα αρνητικό για την ηγεσία υπό τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος ουσιαστικά αποδοκιμάστηκε πλήρως από τους νέους συντρόφους του. Αυτό είναι μάλλον ένα κακό σημάδι για το μέλλον της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας, πριν ακόμα ορκιστεί η κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού.
ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ
Ήδη την περασμένη εβδομάδα αρκετά μέσα ενημέρωσης στη Γερμανία έδειξαν θορυβημένα από τη «νεανική αντίδραση» και φιλοξενούσαν σενάρια για την περίπτωση, που η βάση θα απορρίψει την πρόταση της κομματικής ηγεσίας. Ακόμα και το ενδεχόμενο νέων εκλογών, μετά από ένα σύντομο διάστημα διακυβέρνησης από μια κυβέρνηση μειοψηφίας, έπεσε στο τραπέζι προκειμένου ίσως να τρομοκρατηθούν οι αμφιταλαντευόμενοι σοσιαλδημοκράτες, που θα αισθανθούν δυσάρεστα στην σκέψη και μόνο ότι μπορεί να κατηγορηθούν ότι οδηγούν τη χώρα σε περίοδο πολιτικής αστάθειας. Παράγοντες της Χριστιανοδημοκρατίας, πάντως, έδειξαν -προφανώς καθ΄ υπόδειξη της Α. Μέρκελ- διακριτικότητα, αρνούμενοι να σχολιάσουν αν έχουν κάποιο «σχέδιο Β». Κάποιοι άλλοι, μεταξύ σοβαρού και αστείου, σχολίαζαν ότι η «καλή είδηση» από την Αυστρία, όπου σοσιαλδημοκράτες και
συντηρητικοί αποφάσισαν να συνεχίσουν το δικό τους μεγάλο συνασπισμό, θα επηρέαζε και το κλίμα στο Βερολίνο. Από τη μεριά τους, οι επικεφαλής του κόμματος παραδέχονταν ότι το ρίσκο ήταν μεγάλο και ότι το κόστος μπορεί να είναι πολλαπλάσιο για το SPD από το 1,6 εκατ. ευρώ που υπολογίζεται να κοστίσει το όλο εγχείρημα, από καθαρά λογιστική άποψη. Αλλά τονίζουν ότι το βήμα αυτό έπρεπε να γίνει, ως απόδειξη σεβασμού προς τη βάση, όπως άλλωστε απέδειξε και η μεγάλη συμμετοχή των μελών. Υπολογιζόταν ότι περίπου 350.000 μέλη θα έστελναν τελικά την ψήφο τους, ενώ τα αποτελέσματα αναμενόταν να ανακοινωθούν αργά το βράδυ του Σαββάτου. Αν τελικά η σοσιαλδημοκρατική βάση πει το «ναι» τότε την ερχόμενη Τρίτη η Ανγκέλα Μέρκελ θα ορκιστεί και πάλι καγκελάριος μαζί με τους υπουργούς της, για τα ονόματα των οποίων η φημολογία εντεινόταν μέρα με τη μέρα. Αυτό που επικρίνουν πολλοί, με βάση τουλάχιστον τις διαρροές, είναι ότι οι αρκετές αναμενόμενες αναδιαρθρώσεις και μετονομασίες υπουργείων δεν έχουν να κάνουν με κάποιους «εμπνευσμένους» προγραμματικούς στόχους, αλλά κυρίως με την ικανοποίηση των εκπροσώπων των κομμάτων, που αδημονούν να μοιραστούν τις κυβερνητικές πολυθρόνες...
Σε κρίσιμο σταυροδρόμι Η
εκλογική διαδικασία της προηγούμενης Κυριακής, για την ανάδειξη των νέων τοπικών αρχών στη Βενεζουέλα, τα είχε όλα: υπονομευτική δράση, υψηλότατους τόνους, προσπάθεια μετατροπής της διαδικασίας σε άτυπο δημοψήφισμα για την κυβέρνηση, καταγγελίες για νοθεία …και στο τέλος, νίκη του «Μεγάλου Πατριωτικού Πόλου»-GPP, δηλαδή του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας - PSUV και των συνεργαζόμενων δυνάμεων που στηρίζουν την κυβέρνηση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο και τη μπολιβαριανή διαδικασία. Σύμφωνα με τη Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή της Βενεζουέλας-CNE , με καταμετρημένο το σύνολο των ψήφων σε σύνολο 337 δημαρχιών, ο GPP και «εναλλακτικές» δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση απέσπασαν 256 δημαρχίες (76%). Ο μεγάλος συνασπισμός της αντιπολίτευσης, το «Τραπέζι ∆ημοκρατικής Ενότητας» - MUD, με επικεφαλής τον Ενρίκε Καπρίλες Ροδόνσκι κατόρθωσε να εκλέξει 76 δημάρχους (22,5%), ενώ πέντε δημαρχίες πήγαν σε ανεξάρτητους υποψήφιους (1,5%). Σε επίπεδο εθνικής ψήφου, ο GPP απέσπασε το 49,24% (5.111.336) έναντι 42,72% (4.435.097) του MUD. Η συμμετοχή ήταν 58,92%, ποσοστό σχετικά υψηλό για τοπικές εκλογές στη Βενεζουέλα. Σε πρώτη ανάγνωση, βάσει και της
ψυχρότητας των αριθμών, τα κύρια συμπεράσματα είναι:
Πρώτα συμπεράσματα
• Το κυβερνών PSUV πέτυχε μια μεγάλη, για τα δεδομένα, νίκη. Πρόκειται για τη 17η νίκη σε 18 εκλογικές αναμετρήσεις από το ∆εκέμβριο του 1998. Η νίκη ενισχύει τις δυνάμεις των «Τσαβίστας», όπως αρέσκεται να τους αποκαλεί ο διεθνής Τύπος, την αντοχή και τη συνοχή της κυβέρνησης. Κατά τον Οσκαρ Σέμελ, επικεφαλής της εταιρίας δημοσκοπήσεων Hinterlaces, η νίκη είναι πολύ «θετική» για τους «Τσαβίστας», καθώς διεύρυνε και ενίσχυσε τους δεσμούς του κυβερνώντος κόμματος με τη λαϊκή βάση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έγκριση, εκ μέρους του Κοινοβουλίου, του νομοθετήματος που δίνει στον πρόεδρο την εξουσία να νομοθετεί με προεδρικά διατάγματα παρέχει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να προωθήσει αλλαγές και πολιτικές και να αντιμετωπίσει τον «βρώμικο πόλεμο» που βρίσκεται σε εξέλιξη. • Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης, το MUD, υπέστη μία ακόμη ήττα, την τρίτη κατά σειρά σε ένα χρόνο. Το χτύπημα για την αντιπολίτευση είναι πολύ μεγαλύτερο υπό το σκεπτικό ότι το MUD και ο Καπρίλες είχαν αναδεί-
“
ξει την εκλογική αναμέτρηση σε άτυπο δημοψήφισμα για την κυβέρνηση Μαδούρο. Μάλιστα, ο Καπρίλες την τελευταία προεκλογική εβδομάδα είχε καλέσει τον πρόεδρο Μαδούρο να παραιτηθεί εάν χάσει το κυβερνών κόμμα την εθνική ψήφο. Την επομένη των εκλογών, ο Καπρίλες δεν τόλμησε καν να ψελλίσει τη λέξη «δημοψήφισμα για την απομάκρυνση του προέδρου από τα καθήκοντά του», ενώ παραιτήθηκε ο εκτελεστικός γραμματέας του MUD, Ραμόν Αβελέδο. Τα βέλη του Αβελέδο δέχτηκε εμμέσως και ο Καπρίλες, για τη μη αναγνώριση της κυβέρνησης του προέδρου Μαδούρο –οι ΗΠΑ επίσης δεν έχουν αναγνωρίσει την κυβέρνηση Μαδούρο- ο οποίος απτόητος συνεχίζει, ως κυβερνήτης της επαρχίας Μιράντα, να καλεί τον πρόεδρο «Μαδούρο σε μία καθαρή εκλογική αναμέτρηση»…
Το μεγάλο στοίχημα
Σε δεύτερη ανάγνωση η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη και τα συμπεράσματα δεν είναι αβίαστα. Μπορεί η αντιπολίτευση να έχασε και να αντιμετωπίζει ακόμη και προβλήματα ενότητας, ωστόσο αύξησε τις δυνάμεις της σε σχέση με το 2008 και το κυριότερο απέσπασε τις δημαρχίες στις πέντε μεγάλες πόλεις [Καράκας, Μαρακαΐμπο,
Μετά την αναμέτρηση της Κυριακής, ο πρόεδρος Μαδούρο ανακοίνωσε “οικονομική αντεπίθεση” με προτεραιότητα τη στέγαση, τα είδη διατροφής καθώς και την καταπολέμηση του εγκλήματος.
Βαλένσια, Άλτο Απούρε και Μπαρίνας]. Μπορεί η χώρα να μην έχει χωριστεί στα δύο όπως διατείνεται η αντιπολίτευση και τμήμα των διεθνών ΜΜΕ, ωστόσο τα αποτελέσματα αναδεικνύουν το μεγάλο στοίχημα που θα πρέπει να κερδηθεί: στα αστικά κέντρα, που στενάζουν κυριολεκτικά από το βρώμικο πόλεμο που μαίνεται εδώ και ένα χρόνο και συνεχώς κλιμακώνεται. Ένας πόλεμος, που αφορά από την τροφοδοσία μέχρι τις τιμές των ενοικίων, ακόμη και την ηλεκτροδότηση. Μόλις μία εβδομάδα πριν τις εκλογές το μεγαλύτερο μέρος του Καράκας και αρκετές πόλεις βυθίστηκαν για αρκετές ώρες στο σκοτάδι. Τυχαία τάχα τα μπλακ άουτ σημειώθηκαν την ώρα του τηλεοπτικού διαγγέλματος του προέδρου Μαδούρο. Οι δολιοφθορές στο σύστημα ηλεκτροδότησης αποτελούν ένα ακόμη σημείο του «οδικού χάρτη» ανατροπής, με 15 σημεία αιχμής για την αποσταθεροποίηση της χώρας, που είχε αποκαλύψει η κυβέρνηση λίγο μετά τις εκλογές του περασμένου Απριλίου. Ένα σχέδιο που να σημειωθεί χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το πρόβλημα της επάρκειας τροφίμων και κάποιων αγαθών μπορεί να λύθηκε εν μέρει με τις εντολές που έδωσε η κυβέρνηση και ο πρόεδρος Μαδούρο για την επιβολή μείωσης των τιμών, ωστόσο δεν λύθηκε. Ακόμη πιο δύσκολο αναδεικνύεται το ζήτημα της στέγασης, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Το πρόγραμμα αναδιανομής γης μπορεί να προχώρησε σχετικά στην ύπαιθρο, ωστόσο παραμένει «άτολμο» ειδικά στο Καράκας όπου υπάρχει «συνωστισμός», οι τιμές καλπάζουν και οι μεσίτες δεν ιδρώνουν από τις εκκλήσεις της κυβέρνησης να προσαρμόσουν τις τιμές στα επίπεδα που καθορίζει η κυβέρνηση. Αποτέλεσμα όλων αυτών ο πληθωρισμός, ανεπισήμως, να ξεπερνά το 50%. Μετά την αναμέτρηση της Κυριακής, ο πρόεδρος Μαδούρο ανακοίνωσε «οικονομική αντεπίθεση» με προτεραιότητα τη στέγαση, τα είδη διατροφής καθώς και την καταπολέμηση του εγκλήματος. Αν θα τον αντέξει τελικά η πολιτική σκηνή και εάν επιτύχει θα φανεί στο χειροκρότημα… Χριστίνα Μαυροπούλου
στα δίκτυα του κόσµου
www.facebook.com/ocupacamarario
Στοπ στη στοχοποίηση των διαδηλωτών
Συνεχίζονται οι αντιδράσεις για την πενταετή φυλάκιση που επέβαλε δικαστήριο στον Rafael Braga Vieira, έναν άστεγο από το Ρίο ντε Τζανέιρο, επειδή μετέφερε ένα μπουκάλι «Pinho Sol» (είδος χλωρίνης). Η απόφαση βασίστηκε στον αμφιλεγόμενο νόμο που απαγορεύει τη μεταφορά και τη χρήση εκρηκτικών και εμπρηστικών υλών, ενώ ακτιβιστές και οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι μετά την εξέγερση του Ιουνίου χιλιάδες άνθρωποι έχουν στοχοποιηθεί από τις αρχές και ότι γίνονται αυθαίρετες συλλήψεις.
www.pazfarc-ep.org
Τα FARC ξεκινούν εκεχειρία
Την παύση των εχθροπραξιών με τον εθνικό στρατό της Κολομβίας από
σήμερα και για ένα μήνα κήρυξαν τα FARC. Στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι προχωρούν μονομερώς σε αυτήν την απόφαση γιατί η Κολομβία έχει υποστεί τεράστια αιμορραγία όλα αυτά τα χρόνια με τους χιλιάδες νεκρούς, και καλούν τον πρόεδρο Σάντος να συγκρουστεί αποφασιστικά με τις παραστρατιωτικές συμμορίες, και να εκκαθαρίσει τις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία από εκείνους που απειλούν την ειρηνευτική διαδικασία.
www.facebook.com/JurratKaro
Στους δρόμους με θάρρος
Ολοκληρώνεται αύριο στο ∆ελχί η εκστρατεία «Jurrat», που στα ινδικά σημαί-
νει «θάρρος», με αφορμή την συμπλήρωση ενός χρόνου από τον ομαδικό βιασμό και τον θάνατο της 23χρονης φοιτήτριας που είχε βγάλει χιλιάδες γυναίκες στο δρόμο. Η εκστρατεία ξεκίνησε την Τρίτη με διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, και με ένα κομβόι από τροχόσπιτα που πέρασε από διάφορες περιοχές της ινδικής πρωτεύουσας σε μια προσπάθεια των γυναικών να διεκδικήσουν το δικαίωμα στην πόλη και την ασφάλεια. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr
13
∆ΙΕΘΝΗ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Η μικρή «πράκτορας» Σιγκαπούρη
Το «έκτο μάτι» στο παγκόσμιο κύκλωμα παρακολουθήσεων και κατασκοπείας υποκλέπτει το 30% της συνολικής διακίνησης δεδομένων παγκοσμίως Εργάτες διαμαρτύρονται κατά τη διάρκεια των επεισοδίων που ξέσπασαν την περασμένη Κυριακή.
Ο θάνατος από χτύπημα λεωφορείου, του 33χρονου Σακτιβέλ Κουμαρβέλου, εργάτη οικοδομών ινδικής καταγωγής, το βράδυ της περασμένης Κυριακής στην Μικρή Ινδία, την περιοχή όπου διαμένουν ινδοί εργάτες, υπήρξε η αφορμή για να διαταραχθεί η επιμελώς διαφυλαγμένη «τάξη και ασφάλεια» στην πόλη-κράτος Σιγκαπούρη.
Ε
νόσω οι διασώστες προσπαθούσαν να απεγκλωβίσουν τον νεκρό κάτω από το λεωφορείο, ξεκίνησαν διαμαρτυρίες στις οποίες ενεπλάκησαν περίπου 400 αλλοδαποί. Στις ταραχές που ακολούθησαν, τις πρώτες μετά από περίπου 40 χρόνια, τραυματίστηκαν 39 άτομα και καταστράφηκαν κρατικά και ιδιωτικά οχήματα. Συνελήφθησαν και κατηγορούνται για συμμετοχή στις ταραχές τουλάχιστον 24 ινδοί μετανάστες. Για τον νεκρό και τους διαμαρτυρόμενους, η αστυνομία δήλωσε ότι βρίσκονταν υπό την επήρεια αλκοόλ. Ο πρωθυπουργός της χώρας Λι Χσιέν Λουνγκ προέτρεψε τουε πολίτες να μην επιτρέψουν στο «ατυχές συμβάν να αμαυρώσει τις απόψεις» για τους αλλοδαπούς εργάτες, ενώ διέταξε έρευνες και λήψη μέτρων στις περιοχές όπου συναθροίζονται, όχι όμως για τις συνθήκες δουλειάς και διαμονής. Στα κοινωνικά δίκτυα κυκλοφόρησαν ξενοφοβικά μηνύματα πολιτών όπως: «Φυλακίστε τους, ραβδίστε τους και στείλτε τους πακέτο. Καλύτερα, στείλτε και τους συμπατριώτες τους» ή «Μόνο οι αλλοδαποί ξεκινούν ταραχές. Είναι κανόνας τους».
Σκάσε και δούλευε
Το 20% (1,3 εκατομμύριο) του πληθυσμού της Σιγκαπούρης αποτελεί το φθηνό εργατικό δυναμικό από χώρες της νότιας Ασίας που προβλέπεται να φθάσει το 50% μέχρι το 2030. Τον Νοέμβριο, 171 κινέζοι οδηγοί λεωφορείων δεν παρουσιάστηκαν στις εργασίες τους διαμαρτυρόμενοι για χαμηλές αμοιβές, εργασιακές διακρίσεις και ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης. Φυλακίστηκαν 5 επειδή η απεργία κρίθηκε παράνομη, άλλοι πλήρωσαν πρόστιμα και 29 απελάθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες. Η συγκάλυψη των προβλημάτων φαίνεται να αποτελεί πάγια τακτική στην άλλοτε βρετανική κτήση που ανεξαρτοποιήθηκε το 1963, δύο χρόνια αργότερα αποσχίστηκε από την Μαλαισία και έκτοτε εκλέγει κυβερνήσεις του συντηρητικού, αντικομμουνιστικού Κόμματος ∆ράσης Πολιτών (PAP). Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων αναφέρεται και το 2013 στον περιορισμό βασικών δικαιωμάτων και στο απαρχαιωμένο δικαστικό σύστημα. Η Σιγκαπούρη προβάλλει διεθνώς την οικονομική και πολιτική ασφάλειά της, κατέχει το 3ο κατά κεφαλήν εισόδημα παγκοσμίως, διατηρεί στρατιωτικές βάσεις σε Αυστραλία, ΗΠΑ, Γαλλία και στενούς στρατιωτικούς δεσμούς με το Ισραήλ. Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2013, παραμένει
«το φιλικότερο ρυθμιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον για τους τοπικούς επαγγελματίες».
Όλα υπο παρακολούθηση
Συμμετείχε μαζί με ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδά, Μεξικό, Ιαπωνία, Χιλή, Μαλαισία, Νέα Ζηλανδία, Περού, Μπρουνέι και Βιετνάμ -τις 12 αντιπροσώπους του 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ- στις μυστικές συνομιλίες για την αμφιλεγόμενη Εταιρική Συνεργασία Χωρών του Ειρηνικού (Trans Pacific Partnership, TPP), 19-24 Νοεμβρίου στο Σολτ Λέικ των ΗΠΑ, κείμενα της οποίας δημοσιοποίησαν τα Wikileaks στις 13 Νοεμβρίου. Η TPP αφορά σε θέματα ελεύθερης διακίνησης εμπορευμάτων, κεφαλαίων και υπηρεσιών και μεταξύ άλλων προβλέπει μεταβολές στα νομικά καθεστώτα των κρατών για τα πνευματικά δικαιώματα, τις επιδοτήσεις, τη δασμολόγηση και τα πιστοποιητικά διασυνοριακών διακινήσεων αγαθών, υπηρεσιών και προσώπων. Οι υπουργοί εμπορίου των 12, συναντήθηκαν 7-10 ∆εκεμβρίου στην Σιγκαπούρη, αμέσως μετά τη διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO) στο Μπαλί και αποφάσισαν την συνέχιση των διαπραγματεύσεων τον Ιανουάριο. Η διατήρηση της «τάξης και της ασφάλειας» στην Σιγκαπούρη υπαγορεύεται και από το ρόλο της ως «πράκτορα» της ∆ύσης στη νότια Ασία. Στα τέλη Νοεμβρίου, ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών της Ινδονησίας κάλεσε τον πρεσβευτή της Σιγκαπούρης να παράσχει διευκρινίσεις για τα δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι η χώρα του και η Νότιος Κορέα παρείχαν κατασκοπευτικές διευκολύνσεις σε ΗΠΑ και Αυστραλία, μέσω υποκλοπών των υποθαλάσσιων ασιατικών συνδέσεων. Το (όχι πλέον) μυστικό σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης Tempora του βρετανικού Αρχηγείου Κυβερνητικών Επικοινωνιών (GCHQ), το οποίο αποκάλυψε o «Guardian» τον περασμένο Ιούνιο από έγγραφα του Έντουαρντ Σνόουντεν, αποκτά πρόσβαση στις παγκόσμιες τηλεφωνικές και διαδικτυακές επικοινωνίες μέσω υποκλοπών σε ποντισμένα καλώδια οπτικών ινών. Τα στοιχεία, που συλλέγει από το 2008, είναι διαθέσιμα και στην Εθνική Υπηρε-
σία Ασφαλείας (NSA) των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα έγγραφα, οι παρακολουθήσεις του GCHQ παρέχουν «μεγαλύτερη πρόσβαση στο διαδίκτυο» σε σχέση με τα ονομαζόμενα «πέντε μάτια», δηλαδή τις κατασκοπευτικές υπηρεσίες σε Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Βρετανία, Καναδά και ΗΠΑ, βάσει της συμφωνίας UKUSA (Βρετανίας - ΗΠΑ). Σε αυτό το κύκλωμα παρακολουθήσεων και κατασκοπείας, η Σιγκαπούρη, στην οποία δεν απαιτείται δικαστική απόφαση για την παρακολούθηση επικοινωνιών, φέρεται να αποτελεί το «έκτο μάτι». Μέσω της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας (ISD) και της Υπηρεσίας Ασφαλείας και Πληροφοριών (SID) -διευθυντής της οποίας έχει χρηματίσει και ο πρώην πρόεδρος της χώρας Σ.Ρ. Νέιθαν- υποκλέπτει το 30% της συνολικής διακίνησης δεδομένων παγκοσμίως, κάνοντας χρήση και των υπηρεσιών της SingTel, της μεγαλύτερης εταιρείας τηλεπικοινωνιών της χώρας και από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως, που δραστηριοποιείται σε Ασία και Αυστραλία.
“
Ελισάβετ Πετρίδου
Η Σιγκαπούρη συμμετείχε στις μυστικές συνομιλίες για την αμφιλεγόμενη Εταιρική Συνεργασία Χωρών του Ειρηνικού (Trans Pacific Partnership, TPP), 19-24 Νοεμβρίου στο Σολτ Λέικ των ΗΠΑ, κείμενα της οποίας δημοσιοποίησαν τα Wikileaks στις 13 Νοεμβρίου.
14
“
∆ΙΕΘΝΗ
Τη στιγμή που ο Πάολο Φερέρο επέμενε για την επικαιρότητα του κομμουνισμού, το ∆ημοκρατικό Κόμμα έστεφε τον δήμαρχο της γειτονικής «κόκκινης» Φλωρεντίας, Ρέντζι, σε γραμματέα του κόμματος, εξέλιξη που ανοίγει νέες προοπτικές για τη ριζοσπαστική αριστερά, εξαιτίας της ρήξης του Ρέντζι με τη συνολική αριστερή ιστορία από την οποία προέρχεται το ∆ημοκρατικό Κόμμα.
Νέες προοπτικές για την Επανίδρυση
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Σημαίες της Επανίδρυσης είναι η μάχη εναντίον της άδικης φορολογίας των ακινήτων, η ακύρωση της κατασκευής του τρένου μεγάλης ταχύτητας Τορίνου – Λιόν και η ακύρωση της αγοράς των αμερικανικών αεροσκαφών F35.
Το 9ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης ολοκληρώθηκε την προηγούμενη Κυριακή στο Κορτσιάνο της “κόκκινης” Περούτζια
Του Αργύρη Παναγόπουλου
Ένας σκληρός πυρήνας αμετανόητων κομμουνιστών επιμένει στην Ιταλία για την επικαιρότητα του σοσιαλισμού και την ανατροπή της κυβέρνησης Λέτα συναντώντας τεράστιες δυσκολίες να συνθέσει μια ενωτική και αξιόπιστη πρόταση για την επανεκκίνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς και μάλιστα ενόψει την επικείμενων ευρωεκλογών, την ώρα που η χώρα καταρρέει από την κρίση και ο κοινωνικός ιστός της κατακερματίζεται τροφοδοτώντας, από τη μία, την απόγνωση και την περιθωριοποίηση και, από την άλλη, λαϊκίστικες εκρήξεις οργής και θυμού από τα υπό κατάρρευση στρώματα της μεσαίας τάξης και όχι μόνο. ο 9ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης ολοκληρώθηκε την προηγούμενη Κυριακή στο Κορτσιάνο της «κόκκινης» Περούτζια, με την εισήγηση του γραμματέα Πάολο Φερέρο να κερδίζει μια ισχυρή πλειοψηφία, αλλά τα 170 μέλη της νέας Εθνικής Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος μετέφεραν την εκλογή του νέου γραμματέα για τις 11 με 12 Ιανουαρίου. Με πρόταση του Φερέρο, μια τριμελής Επιτροπή θα εξετάσει τις προτάσεις για την εκλογή του νέου γραμματέα. H Επανίδρυση αποτελεί αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της ιταλικής ριζοσπαστικής αριστεράς, παρόλη την αιμορραγία μελών που καταγράφει τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικό της αποστράτευσης των αριστερών από τις οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις είναι το γεγονός ότι η Επανίδρυση έχασε σχεδόν τα μισά μέλη της σε ένα χρόνο, αφού από τα 31.200 μέλη του 2012 μόνο 17.300 ανανέωσαν τις κομματικές ταυτότητές τους για το 2013, ενώ από το 2010 έχει χάσει σχεδόν τα μισά της μέλη. Στο 9ο Συνέδριο του κόμματος μια μεγάλη πλειοψηφία, 9.106 μέλη ή το 76,82% που συμμετείχαν στην προσυνεδριακή διαδικασία, υποστήριξε τις θέσεις της απερχόμενης γραμματείας του Πάολο Φερέρο. Προσοχή, όμως, γιατί μόνο το 56% των συνέδρων αναγνωρίζεται απευθείας στις θέσεις του απερχόμενου γραμματέα. Η «δεύτερη άποψη» που στήριξε ο Πάολο Γκράσι με τον τίτλο: «Αριστερά, Τάξη, Επανάσταση. Για μια νέα αρχή», πήρε 1.001 ψήφους ή το 8,41%, στοχεύοντας στην αλλαγή της ηγετικής ομάδας και στο
Τ
άνοιγμα του κόμματος τόσο προς την Αριστερά Οικολογία Ελευθερία του Βέντολα όσο και προς τους Ιταλούς Κομμουνιστές του Ντιλιλμπέρτο. Η «τρίτη άποψη» με τίτλο «Για την Επανίδρυση ενός Κομμουνιστικού Κόμματος. Ενώνουμε την τάξη, Οργανώνουμε την αντιπαράθεση, οικοδομούμε το συλλογικό διανοούμενο», πήρε 1.780 ψήφους ή το 14,96%, ενώ υπήρξαν και 357 αποχές. Η «τέταρτη άποψη» των τροτσκιστών του «Σφυροδρέπανου» θα παραμείνει στο κόμμα δημιουργώντας στην πράξη ένα νέο κόμμα στο εσωτερικό του.
Νέες προοπτικές για τη ριζοσπαστική αριστερά
Τη στιγμή που ο Πάολο Φερέρο επέμενε για την επικαιρότητα του κομμουνισμού, το ∆ημοκρατικό Κόμμα έστεφε τον δήμαρχο της γειτονικής «κόκκινης» Φλωρεντίας, Ρέντζι, σε γραμματέα του κόμματος και ντε φακτο σε υποψήφιο πρωθυπουργό της Ιταλίας. «Για πρώτη φορά το ∆ημοκρατικό Κόμμα θα έχει έναν χριστιανοδημοκράτη γραμματέα και ένα χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργό», σχολίασε ο Φερέρο, αναγνωρίζοντας ότι η άνοδος του Ρέντζι στη θέση του γραμματέα του ∆ημοκρατικού Κόμματος ανοίγει νέες προοπτικές για την αριστερά και κυρίως τη ριζοσπαστική, εξαιτίας της ρήξης του Ρέντζι με τη συνολική αριστερή ιστορία από την οποία προέρχεται το ∆ημοκρατικό Κόμμα, από το Ιταλικό ΚΚ έως τους ∆ημοκράτες της Αριστεράς. Γεγονός που παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Ρέντζι υποστηρίζοντας ότι η εκλογή του αντιπροσωπεύει την ήττα «μιας ηγετικής ομάδας της αριστεράς». Οι προθέσεις του Φερέρο είναι η δημιουργία μιας ενωμένης, δημοκρατικής, ριζοσπαστικής και μη σεχταριστικής αριστεράς, που θα έρχεται σε πλήρη αντιπαράθεση με το ∆ημοκρατικό Κόμμα και την κυβέρνηση Λέτα. «Αγωνιζόμαστε για μια διαδικασία αυτόνομης και εναλλακτικής σύνθεσης της αριστεράς σε σχέση με την κεντροαριστερά και το ∆ημοκρατικό Κόμμα, που μετατράπηκε πλέον σε ένα μετριοπαθές κόμμα», τόνισε ο Φερέρο, προτείνοντας «μια ιδρυτική διαδικασία, δημοκρατική και από τα κάτω, για την εναλλακτική αριστερά, που να οικοδομήσει την εναλλακτική λύση εναντίον αυτής της Ευρώπης, τις πολιτικές της λιτότητας και της κυβέρνησης Λέτα». Σημαίες της Επανίδρυσης είναι η μάχη
εναντίον της άδικης φορολογίας των ακινήτων, η ακύρωση της κατασκευής του τρένου μεγάλης ταχύτητας Τορίνου – Λιόν και η ακύρωση της αγοράς των αμερικανικών αεροσκαφών F35.
Το «Κίνημα των ∆ίκρανων»
Η ιταλική κοινωνία εμφανίζει πλέον να πρώτα άμεσα δείγματα μιας ασύντακτης κατάρρευσης και ενός κατακερματισμού που εκδηλώνονται με έναν επιθετικό και ανεξέλεγκτο λαϊκισμό. Το «Κίνημα των ∆ίκρανων», που
Ρέντζι: Η άλλη όψη τού “μπερλουσκονισμού”
Η πανηγυρική εκλογή του Ρέντζι στα ηνία του ∆ημοκρατικού Κόμματος θα οδηγήσει σε μια περαιτέρω στροφή του κόμματος προς τον κεντρώο χώρο, ενώ συνοδεύεται ήδη από μια «μπερλουσκονική» παρουσία του νέου ηγέτη του ∆ημοκρατικού Κόμματος στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Από τη στιγμή που ο Ρέντζι δεν έχει κανένα νέο πολιτικό και κοινωνικό πρόγραμμα, το προφίλ αυτό του παντογνώστη και δυναμικού νέου μπορεί να εκφυλιστεί με ταχείς ρυθμούς, αφήνοντας ένα νέο κενό για την καλλιέργεια του λαϊκισμού, που συνεχίζει να τροφοδοτεί ο Μπέπε Γκρίλο. Η φιλοδοξία του Ρέντζι είναι να αναλάβει την πρωθυπουργία. Γεγονός που σημαίνει ότι θα επιδιώξει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο την πτώση της κυβέρνησης Λέτα και τη διεξαγωγή εκλογών. Κατά πόσο, όμως, μπορεί να κινδυνεύσει στη βουλή η κυβέρνηση «ευρέων συμφωνιών» του Λέτα, όταν στηρίζεται από το κομμάτι του Αλφάνο, που αποχώρησε από το κόμμα του Μπερλουσκόνι, και άλλες μικρότερες ομάδες; Πώς θα αντιμετωπίζουν οι αγορές, η Γερμανία, οι Βρυξέλλες και η Φραγκφούρτη τις φιλοφοξίες του νεαρού δημάρχου της Φλωρεντίας να εκδιώξει την κυβέρνηση Λέτα, για το σχηματισμό της οποίας άσκησαν μεγάλες πιέσεις ακόμη και στον πρόεδρο της ιταλικής δημοκρατίας Ναπολιτάνο;
ξεκινώντας από τη Σικελία έφθασε στην καρδιά του βιομηχανικού, ή μάλλον καλύτερα αποβιομηχανοποιημένου, Τορίνο. Το «Κίνημα των ∆ίκρανων» δεν φαίνεται να έχει την ορμή και την αποδοχή της κοινωνίας που της προσδίδουν τα μέσα ενημέρωσης, κυρίως τα διεθνή και αυτά του διαγραμμένου από τη Γερουσία καναλάρχη και μεγαλοεκδότη Μπερλουσκόνι. Οι ομάδες που έκλεισαν αυτοκινητοδρόμους, σιδηροδρομικούς σταθμούς, διαμαρτυρήθηκαν στα ιστορικά κέντρα πολλών πόλεων, και κυρίως μικρομεσαίων αστικών κέντρων του πλούσιο ιταλικού βορρά, διέψευσαν τα success story των κυβερνήσεων Μόντι και Λέτα. Από τις αρχές του έτους έχουν κλείσει πάνω από 10.000 επιχειρήσεις, το εμπόριο έχει καταρρεύσει, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δέχονται θανάσιμο πλήγμα και οι εργασιακές σχέσεις των πρόσκαιρων και επισφαλώς εργαζομένων επιδεινώνονται με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς. Η μείωση των μισθών, η αύξηση της φορολογίας και η κατάρρευση των οικονομικών και εμπορικών συναλλαγών οδήγησε στους δρόμους τα φτωχοποιημένα στρώματα των φορτηγατζήδων, των εμπόρων που πτώχευσαν, των ελεύθερων επαγγελματιών και βιοτεχνών που βρίσκονται στα πρόθυρα της ένδειας, των πτυχιούχων και του εξειδικευμένου προσωπικού, που εργάζονται με τις νέες εργασιακές σχέσεις δουλείας, για να καταφέρουν απλώς να επιβιώσουν. Οι άνθρωποι αυτοί, και τα στρώματα από το οποία προέρχονται, δεν ξέρουν από συλλογικές δράσεις και οργανωμένες αντιδράσεις. Την περίοδο της ευημερίας ζούσαν στον προσωπικό τους παράδεισο και σήμερα εκφράζουν την κόλαση που ζουν με οργή, θυμό και βία έναντι του πολιτικού συστήματος. Την αναβίωση του λαϊκισμού και των αντιδράσεων της μεσαίας τάξης της δεκαετίας του ’30 συμπληρώνει και η πλήρης αδυναμία της ιστορικής αριστεράς να δημιουργήσει το αντίπαλο δέος. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εξαγριωμένοι νεόπτωχοι του «Κινήματος των ∆ικράνων» έδιωξαν τους νεοφασίστες που προσπάθησαν να βρουν κοινωνικά ερείσματα ανάμεσά τους. Φαίνεται ότι δεν αναγνωρίζουν σε κανέναν την πολιτική εκπροσώπηση, ενώ η μπερλουσκονική δεξιά προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τα αντικυβερνητικά και «αντισυστημικά» χαρακτηριστικά του κινήματος.
ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
∆εν διαχειριζόμαστε, δίνουμε παράδειγμα μιας άλλης λύσης Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Συνέντευξη με τον δήμαρχο Σφακίων, Παύλο Πολάκη Τη συνέντευξη πήρε η Ζωή Γεωργούλα Οι αυτοδιοικητικές εκλογές συνδέονται ή χρειάζεται να συνδεθούν με το γενικότερο στόχο της ανατροπής της μνημονιακής πολιτικής; Σαφώς χρειάζεται. Αλλά με προσοχή, διότι μιλάμε για τοπικές κοινωνίες και τοπικά προβλήματα. Ο βαθμός συνειδητοποίησης δεν είναι αντίστοιχος σε όλες τις περιοχές της χώρας. Τα προβλήματα, όμως, είναι ίδια και πηγάζουν από τις ίδιες αιτίες, που είναι το μνημόνιο με την καταστροφή που έχει φέρει στην ελληνική κοινωνία και την καταπάτηση δικαιωμάτων και κατακτήσεων, που μας πάει δεκαετίες ολόκληρες πίσω. Υπάρχει ένα σοβαρό τμήμα των πολιτών, που, ένω βιώνει την κατάσταση και φεύγει από την επιρροή των δύο παλαιών μεγάλων κομμάτων, δεν κάνει ακόμα εύκολα το βήμα μιας συνολικής πολιτικής θεώρησης, ώστε να στρατευθεί σε μια άλλη κατεύθυνση. Είναι σαφές, πάντως, ότι, ιδιαίτερα στους μεγάλους δήμους, το μήνυμα θα είναι καθαρά πολιτικό. Αυτό ακριβώς προσπάθησαν να θολώσουν με την ιστορία της αλλαγής του εκλογικού νόμου, που τελικά πήραν πίσω, γιατί κατάλαβαν ότι θα λειτουργήσει ως μπούμερανγκ. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει, σε αρκετές πόλεις, μια δυσκολία να κάνει πράξη αυτοδιοικητικές κινήσεις που να πραγματώνουν την έννοια της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης και της άμεσης δημοκρατίας. Πώς μπορεί να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο; Έχεις δίκιο σε αυτό που παρατηρείς και αυτό δεν είναι κάτι που θεραπεύεται με κεντρικές εντολές και κεντρικές κατευθύνσεις. Την ιστορία και την πραγματικότητα, την κινούν και την διαμορφώνουν οι άνθρωποι και η δράση τους. Οποιαδήποτε κεντρική κατεύθυνση, αν δεν μεταφραστεί σε ένα τοπικό σχέδιο για το συγκεκριμένο τόπο και τους συγκεκριμένους ανθρώπους, παραμένει κενό γράμμα. Είναι σαφές ότι χρειάζεται να υπάρξουν σοβαρές τοπικές πρωτοβουλίες και ανοιχτά καλέσματα από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να δημιουργηθεί ένα ευρύ τοπικό μέτωπο, το οποίο σαφώς θα συνδεθεί με το κεντρικό πολιτικό, όμως χρειάζεται να περιγράψει ένα όραμα για την πόλη στην οποία απευθύνεται γειωμένο με συγκεκριμένα μέτρα και σχέδια για την τοπική κοινωνία. Χρειάζεται τόλμη να μιλήσεις στα ευρέα ακροατήρια των κοινωνικών πλειοψηφιών, όταν είχες συνηθίσει να μιλάς στο ακροατήριο της αριστερής διαμαρτυρίας και λίγο παραέξω. Χρειάζεται να γίνει ένα βήμα και πρώτα από όλα στο μυαλό μας. Παρουσιάζεται ένα αίτημα των πολιτών για νεά πρόσωπα. Είναι σημαντικός ο ρόλος των προσώπων; Υπάρχει μεγαλό ποσοστό πολιτών, το οποίο είναι κινούμενη άμμος: έχει αποστοιχηθεί μεν από τις προηγούμενές του εντάξεις, δεν έχει όμως στοιχηθεί σε ένα συνολικό οραματικό αξιακό πολιτικό σχέδιο. ∆ιευκολύνει, λοιπόν, τη στοίχιση το να βάλουμε μπροστά κάποιους ανθρώπους καθαρούς, που έχουν αποδείξει ότι δεν έχουν δεσμεύσεις και συμφέροντα και ότι κινούνται με ανιδιοτέλεια. Βέβαια το βάρος είναι μεγαλύτερο για όσους βγουν μπροστά. ∆εν επιχειρούμε να διαχειριστούμε μια υπάρχουσα κατά-
Σε ένα ακριτικό δήμο, τα Σφακιά του νομού Χανίων –και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων διαμορφώνονται μέσα στο χρόνο από το κλίμα και τη γεωγραφική μορφολογία–, ο δήμαρχος Παύλος Πολάκης και η δημοτική ομάδα μπορούν να πουν ότι υλοποίησαν σχέδια και όραμα, αξιοποιώντας μάλιστα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ντόπιων, γιατί «αυτό το δεδομένο μας υπαγορεύει τρόπους για να ξεπεράσουμε εμπόδια που με άλλο τρόπο δεν θα ξεπερνιόνταν».
σταση, αλλά να δώσουμε ένα παράδειγμα άλλης λύσης? αυτό είναι βαρύ φορτίο. Με ποιο τρόπο μπορούν να σπάσουν κατεστημένοι μηχανισμοί που βρίσκονται και θα βρεθούν εμπόδια σε μια τέτοια προσπάθεια; Πρώτον, με το να περιγράψεις και να συνδιαμορφώσεις ένα σχέδιο για την επόμενη δεκαετία. Αυτό το σχέδιο χρειάζεται να το κουβεντιάσουμε με όσο γίνεται περισσότερους. ∆εύτερον, το κάλεσμα προς τους πολίτες χρειάζεται να είναι ευρύτερο από το σύνηθες μέχρι τώρα ακροατήριο. Χρειάζεται να μιλήσουμε στο όνομα της κοινωνίας, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα της πραγματικής κοινωνικής πλειοψηφίας, ανεξάρτητα από το πού ανήκε πολιτικά μέχρι σήμερα. Η βάση της συγκρότησης να είναι ένα σχέδιο ορατής σημερινής διεξόδου. Αυτή η διέξοδος δεν μπορεί να σχεδιάζεται στη βάση μιας ιδεολογικής συμφωνίας για το απώτερο μέλλον, χρειάζεται να βασίζεται σε υλικούς όρους για το ορατό μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο μετακινούνται συνειδήσεις. Οι άνθρωποι αλ-
15
“
Χρειάζεται να υπάρξουν τοπικές πρωτοβουλίες και ανοιχτά καλέσματα από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να δημιουργηθεί ένα ευρύ τοπικό μέτωπο, το οποίο θα συνδεθεί με το κεντρικό πολιτικό, όμως χρειάζεται να περιγράψει ένα όραμα για την πόλη.
λάζουν με βάση το πώς κατανοούν τους υλικούς όρους ύπαρξής τους και εκεί χρειάζεται να απευθυνθούμε. Όχι με την ατομική εξυπηρέτηση που έκανε το πελατειακό κράτος του ΠΑΣΟΚ και της Ν∆. ∆ουλειά της αριστεράς είναι να αποδείξει ότι ένα συλλογικό σχέδιο μικρών και μεγαλύτερων ανατροπών αυτού του τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας μεταφράζεται σε καλύτερους όρους ύπαρξης για τους πολίτες. Πώς δημιουργήσατε την αυτοδιοικητική ομάδα που σας στήριξε και σας στηρίζει; Ξεκινήσαμε ενάμιση χρόνο πριν τις προηγούμενες εκλογές με ανθρώπους που μας ένωνε η αγωνία για την πορεία του τόπου μας. Κάναμε πολλές συναντήσεις, ανά χωριό, κατά μόνας και φτιάξαμε μαζί ένα σχέδιο για τον τόπο, το οποίο υλοποιούμε. Αυτό δημιούργησε μια δυναμική, αλλά βέβαια όλοι κρινόμαστε από τις πράξεις και όχι από τις προθέσεις μας. Έτσι τώρα, μετά από τρία χρόνια μπορούμε να λέμε «κάναμε» και όχι μόνο «θα κάνουμε». Περιγράψτε μας τη δουλειά που έχει
Και το όνομα αυτής «Πάτρα Ανθρώπινη Πόλη»
Ιδρύθηκε νέα αυτοδιοικητική κίνηση στην Πάτρα, η Ριζοσπαστική Αυτοδιοικητική Πρόταση (Ρ.Α.Π.) «Πάτρα, Ανθρώπινη Πόλη» με κορμό μέλη και φίλους του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρύτερης ριζοσπαστικής και ανανεωτικής, οικολογικής αριστεράς. τις 25 Νοεμβρίου, σε μια μεγάλη συγκέντρωση που έγινε στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης στην Πάτρα ιδρύθηκε από μέλη και φίλους του ΣΥΡΙΖΑ Αχαΐας, η νέα αυτοδιοικητική κίνηση, Ρ.Α.Π. «Πάτρα, Ανθρώπινη Πόλη». Στη συνάντηση αυτή παραβρέθηκαν άνθρωποι κάθε ηλικίας, από την ανανεωτική, ριζοσπαστική αριστερά, την οικολογία και ανένταχτοι από την κομμουνιστική αριστερά και το σοσιαλιστικό χώρο. Παρεμβάσεις στην εκδήλωση έκαναν, μεταξύ άλλων, οι ανεξαρτητοποιημένοι από την παράταξη του σημερινού δημάρχου Γ. ∆ημαρά, δημοτικοί σύμβουλοι Ήρα Κουρή και Απόστολος Βανταράκης, ο δημοτικός σύμβουλος Νίκος Μακρής, ο επικεφαλής της παράταξης «Ανυπόταχτη Πολιτεία» Χρήστος Πατούχας, ο οποίος δήλωσε έτοιμος για «ειλικρινή διάλογο» με τη νέα δημοτική κίνηση, κ.ά. Η νέα αυτοδιοικητική κίνηση σηματοδοτείται ως η κίνηση του χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς που θα διεκδικήσει τον ∆ήμο Πατρέων στις εκλογές του Μαΐου. Το όνομα της κίνησης προέκυψε μετά από διάλογο και ψηφοφορίες των παρόντων, ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκε και πολυπληθές συντονιστικό όργανο, που στην πρώτη του κιόλας συνεδρίαση εξέλεξε 15μελή γραμματεία και δημιούργησε ομάδες δουλειάς, στις οποίες εντάχθηκαν τόσο τα μέλη του συντονιστικού όσο και φίλοι της κίνησης, προκειμένου να συνθέσουν προτάσεις για τα τοπικά ζητήματα.
Σ
Τ.Γ.
γίνει αυτά τα χρόνια στο δήμο Σφακίων. Ασχοληθήκαμε με όλους τους τομείς. Από την επισκευή 650 χιλιομέτρων αγροτικών δρόμων μέχρι την επισκευή και λειτουργία του παλιού υγειονομικού σταθμού ως σύγχρονου πολυδύναμου περιφερειακού ιατρείου, και μάλιστα μέσα σε τρεις μήνες, με δικά μας χρήματα και χωρίς να περιμένουμε την οικοδομική άδεια. Φτιάξαμε δημοτικό φροντιστήριο και φαρμακείο, διότι ήμασταν ο μοναδικός δήμος που δεν είχε κάτι ανάλογο. Ανακατασκευάσαμε το δημοτικό σφαγείο, και μάλιστα με πιστοποίηση από την ΕΕ, όταν οι άλλοι τα έκλειναν. Υλοποιήσαμε -και συνεχίζουμε- ένα μεγάλο πρόγραμμα αναπλάσεων χωριών, που αλλάζει την εικόνα του δημόσιου χώρου στα Σφακιά. Σε συνεργασία με το λιμενικό ταμείο κάναμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά μήκος ολόκληρης της ακτογραμμής, που δημιουργεί τοπική ανάπτυξη στο παράκτιο μέτωπο. Επεκτείναμε το δίκτυο ύδρευσης και λειτουργούμε πρόγραμμα επιδιόρθωσης βλαβών, διότι δεν υπήρχε. Στηρίξαμε τον αγροτικό συνεταιρισμό, ο οποίος συμμετέχει και στα δίκτυα χωρίς μεσάζοντες. Θεσμοί, όπως η δημογεροντία που αναβιώσατε στο δήμο Σφακίων, δεν αποτελούν μόνο επίκληση της άμεσης δημοκρατίας, αλλά δίνουν και βαρύτητα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τοπικών κοινωνιών. ∆εν μπορούμε να απεμπολούμε το ιδιαίτερο πολιτιστικό φορτίο του κάθε τόπου. Υπάρχουν χαρακτηριστικά που διαμορφώνονται μέσα στο χρόνο από το κλίμα, τη γεωγραφική μορφολογία και εγγράφονται στη συνείδηση των ντόπιων. ∆εν θεωρούμε ότι είμαστε οι καλύτεροι όλων, αλλά αυτοί είμαστε και αυτό το δεδομένο μας υπαγορεύει τρόπους για να ξεπεράσουμε εμπόδια που με άλλο τρόπο δεν θα ξεπερνιόνταν. Οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ σχετικά στάσιμο. Τι χρειάζεται για να υπερβεί το μέχρι σήμερα δημοσκοπικό όριο; ∆εν ισχύει το όριο που παρουσιάζουν οι δημοσκοπήσεις. Θεωρώ ότι μόλις προκηρυχθούν οι εκλογές, το κλίμα που θα δημιουργηθεί θα είναι εντελώς διαφορετικό. Μεγάλο τμήμα των πολιτών θα ψηφίσει τον ΣΥΡΙΖΑ όχι γιατί πιστεύει αυτά που λέει, αλλά γιατί θέλει να φύγουν αυτοί που κυβερνούν. •
“
16
Σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν πολλοί πολίτες, συνδικάτα, κοινωνικά κινήματα και πολιτικές δυνάμεις, που όχι μόνο αντιστέκονται εντός της χώρας τους, αλλά επιδιώκουν ολοκληρωμένες λύσεις για την κρίση. Πιστεύω, λοιπόν, ότι αν συγκεντρωθούμε και ενώσουμε αυτές τις δυνάμεις, η ευρωπαϊκή αριστερά μπορεί να προκαλέσει την ανατροπή στις ευρωεκλογές. Με αφορμή το 4ο συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που ολοκληρώνεται σήμερα στη Μαδρίτη, μιλάμε με τον Πιερ Λοράν. Ο πρόεδρος του ΚΕΑ και εθνικός γραμματέας του Κ.Κ. Γαλλίας αναφέρεται στην ανάγκη μιας αριστερής επανίδρυσης της Ευρώπης, σχολιάζει την αύξηση του ευρωσκεπτικισμού και μιλάει για το ισχυρό μήνυμα που πρέπει να δοθεί στις ευρωεκλογές απέναντι στις πολιτικές της λιτότητας. Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Σε μια περίοδο που ο νεοφιλελευθερισμός επιτίθεται άγρια στις κοινωνικές κατακτήσεις και στα δικαιώματα, ποιες ελπίδες μπορεί να γεννήσει για τους λαούς της Ευρώπης το συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς; Παρά την δύσκολη κατάσταση, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ελπίζουμε. Η ίδια η ύπαρξη του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και οι προβληματισμοί που τίθενται στις συνεδριάσεις μας, καταδεικνύουν ότι υπάρχει μια εναλλακτική λύση, με ιδέες και προτάσεις που δίνουν προτεραιότητα στην κοινωνική, οικολογική και οικονομική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών χωρών, καθώς και στη δημοκρατική συνεργασία μεταξύ τους με σεβασμό πάντα της λαϊκής κυριαρχίας. Προσπαθούμε να δώσουμε άμεσες απαντήσεις για την αντιμετώπιση των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, με ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα του δημόσιου χρέους και στα οικονομικά μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης και των δημοσίων υπηρεσιών. Αλλά έχουμε επίσης και προτάσεις πιο «διαρθρωτικού χαρακτήρα» για την ανοικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε νέα βάση: τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό, τα κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώματα και όχι την απόλυτη ελευθερία του κεφαλαίου και των πολυεθνικών, τη δημοκρατία και όχι την τρόικα, την ειρήνη και όχι την υποταγή στο ΝΑΤΟ, το δίκαιο εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο και όχι την υπερατλαντική αγορά. Ο δεύτερος λόγος για να ελπίζουμε, είναι ότι οι ευρωπαίοι πολίτες στη συντριπτική τους πλειοψηφία απορρίπτουν τα σκληρά μέτρα και γνωρίζουν καλά, μετά από χρόνια «τιμωρίας», ότι η πολι-
ΤΟ ΘΕΜΑ
Επανίδρυση σε αλληλέγγυες βάσεις
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκε
Συνέντευξη με τον εθνικό γραμματέα του Κ.Κ. Γαλλίας και πρόεδρο του ΚΕ
τική της αυστηρής λιτότητας επιδεινώνει την κατάσταση. Η Ελλάδα είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση, αλλά η ίδια πραγματικότητα υπάρχει παντού, ακόμα και στη Γερμανία, όπως δείχνει μια πρόσφατη έκθεση εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν πολλοί πολίτες, συνδικάτα, κοινωνικά κινήματα και πολιτικές δυνάμεις, που όχι μόνο αντιστέκονται εντός της χώρας τους, αλλά επιδιώκουν ολοκληρωμένες λύσεις για την κρίση. Πιστεύω, λοιπόν, ότι αν συγκεντρωθούμε και ενώσουμε αυτές τις δυνάμεις, η ευρωπαϊκή αριστερά μπορεί να προκαλέσει την ανατροπή στις ευρωεκλογές, γεγονός που με τη σειρά του θα μπορούσε να «ταρακουνήσει» ευεργετικά την Ευρώπη. Την Κυριακή το συνέδριο θα επιλέξει τον Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του υποψήφιου προέδρου της Κομισιόν. Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο συμβολισμός αυτής της υποψηφιότητας; Κανένας μέσα στο χώρο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς δεν θεωρεί ως σημαντική δημοκρατική εξέλιξη την ύπαρξη μίας και μόνο υποψηφιότητας για την προεδρία της Κομισιόν. Όλοι γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ένα τέχνασμα που χρησιμοποιούν τα κυρίαρχα κόμματα, για να κρύψουν τις πολλαπλές επιθέσεις ενάντια στη δημοκρατία, το οποίο τέχνασμα επινοούν, προκειμένου να εφαρμόζουν μέτρα σκληρής λιτότητας. Παρουσιάζοντας τον υποψήφιο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, θέλουμε να καταγγείλουμε τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να δείξουμε ότι υπάρχουν δυνάμεις με μια διαφορετική αντίληψη για την Ευρώπη. ∆εν θέλουμε να αφήσουμε το μονοπώλιο της συζήτησης στα κυρίαρχα κόμματα, που συζητούν τα πάντα εκτός από σημαντικές αλλαγές με εφαρμογή προς όφελος του λαού. Θέλουμε οι ευρωπαίοι πολίτες που αγωνίζονται κατά της αυστηρής λιτότητας, να έχουν ένα μεγάφωνο. Η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα είναι μια πράξη διαμαρτυρίας και ελπίδας. Είναι πολύ συμβολικό για εμάς να έχουμε έναν Έλληνα υποψήφιο, επειδή η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο των πολιτικών λιτότητας, αλλά και το κέντρο της αντίστασης σε αυτές τις θανατηφό-
Η άνοδος της ακροδεξιάς
Στη Γαλλία, στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, βλέπουμε μια μεγάλη άνοδο της ακροδεξιάς. Πώς θεωρείτε ότι θα πρέπει να απαντήσουμε; Αυτό το φαινόμενο είναι πολύ ανησυχητικό. Η ακροδεξιά αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς μέσα σε καταστάσεις αβεβαιότητας και φτώχειας. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να καλύψουν τις βασικές δαπάνες διαβίωσης τους, οι στρεβλώσεις του τύπου «δεν μπορούμε να τους σώσουμε όλους» εξαπλώνονται, και οι ξενοφοβικές δυνάμεις επωφελούνται και διχάζουν τις κοινωνίες. Πιστεύω, λοιπόν, ότι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς είναι να αποκατασταθεί η ελπίδα, βελτιώνοντας τις συνθήκες ζωής και εργασίας των πολιτών. Η απασχόληση και η καθολική κοινωνική προστασία είναι τεράστια όπλα κατά του ρατσισμού. Το δεύτερο είναι η μάχη των αξιών, η μάχη του πολιτισμού. Είναι εκείνα που έκανε ο Νέλσον Μαντέλα κατά του ρατσιστικού καθεστώτος απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, είναι η αντίσταση κατά του ναζισμού και του φασισμού στην Ευρώπη, είναι όλα όσα έκαναν η Ρόζα Παρκς και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στις ΗΠΑ. Είναι δίκαιο η Ευρώπη να αφήνει να πεθαίνουν στα σύνορά της, στη θάλασσα, ολόκληρες οικογένειες που προσπαθούν να γλιτώσουν από την πείνα και τον πόλεμο; Είναι δίκαιο οι Ρομά να υφίστανται διακρίσεις και να διώκονται στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Υπάρχει μια μεγάλη μάχη που πρέπει να δώσουμε για την ανθρώπινη χειραφέτηση.
ρες επιλογές. Και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον προ των πυλών της εξουσίας, γεγονός το οποίο αποτελεί μεγάλη ελπίδα για την αριστερά στην Ευρώπη. Είναι το σύμβολο ενός λαού που αγωνίζεται για να αλλάξει την κατάσταση. Πώς θα πρέπει να προετοιμαστεί η ευρωπαϊκή αριστερά το επόμενο χρονικό διάστημα, για να δοθεί στις ευρωεκλογές ένα ισχυρό μήνυμα απέναντι στις πολιτικές της λιτότητας; «Σταματήστε την πολιτική λιτότητας, προτάξτε την αλληλεγγύη», αυτό θα είναι κύριο μήνυμά μας. Προφανώς το κάθε κόμμα θα αγωνιστεί μέσα στις συνθήκες της χώρας του, με τις εκλογικές λίστες, τις προεκλογικές συγκεντρώσεις και τα εθνικά προγράμματα. Αλλά αυτό το μήνυμα θα πρέπει στις εκλογές να μεταφερθεί παντού από την ευρωπαϊκή Αριστερά. Θα αποδείξουμε ότι είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε την κρίση, εισερχόμενοι σε μια νέα φάση κοινωνικής και περιβαλλοντικής προόδου στην Ευρώπη. Θα αποδείξουμε ότι υπάρχουν τα οικονομικά και δημοκρατικά μέσα για να ανταποκριθούμε σε αυτή την πρόκληση. Επίσης θα οργανώσουμε μια μεγάλη διάσκεψη για το χρέος τον Απρίλιο, με τη συμμετοχή οικονομολόγων, συνδικαλιστών, κοινωνικών κινημάτων και πολιτικών δυνάμεων, που θα δείξουν από κοινού ότι υπάρχει και άλλος δρόμος. Και θα πολλαπλασιάσουμε αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες γύρω από τις εναλλακτικές προτάσεις μας. Οι πολίτες που θα μας ψηφίσουν, θα στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα κατά της λιτότητας και υπέρ της κοινωνικής προόδου. Είναι προφανές ότι ο νεοφιλελεύθερος σχεδιασμός της Ευρωζώνης οδηγεί τους λαούς της Ευρώπης στην εξαθλίωση. Ποιες συγκεκριμένες προτάσεις μπορούμε να κάνουμε σήμερα για μια αριστερή επανίδρυση της Ευρώπης; Είμαι πεπεισμένος ότι, μεσοπρόθεσμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη δεν μπορούν να συνεχίσουν να πορεύονται με τον ίδιο τρόπο. ∆εν θέλουμε μια αυταρχική συγκέντρωση των εξουσιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ούτε λύσεις καταφυγής σε εθνικισμούς, λαϊκισμούς και ακροδεξιές πρακτικές. ∆εν αποτελούν μόνο ψευδαίσθηση, αλλά είναι επικίνδυνες για τους ανθρώπους και για την ειρήνη. Πιστεύουμε ότι έφτασε ο καιρός να τεθεί επί τάπητος το ζήτημα της επανίδρυσης της Ευρώπης σε αλληλέγγυες βάσεις. Αυτό συνεπάγεται μια
“
σαφή κες, μ κρατι Ένωσ σμευσ ευρωπ Εργ δο πάν ματικ το σχέ τές ση νται γ παϊκή τητα κ βιώσι λευθε ματοπ γήσου η εξο όργαν λεια κ είναι και ο συγκε Όσο με ότ σμός, κούμε για έξ κές σα Αυτ δικαιο χουσε κριτήρ νομικ άδικα Ωστόσ στερά ευρώ, γούσε πολιτι πέλυε χρημα ξουσία δύνευ σμός χθούν πρακτ σης. Γ λάξου λαμβα Ευρωπ ποία δ την αν παϊκή σόμασ λιτών της δι ναι ση αναπν μιουρ
Θα οργανώσουμε μια μεγάλη δι τον Απρίλιο, με τη συμμετοχή ο συνδικαλιστών, κοινωνικών κιν πολιτικών δυνάμεων, που θα δ ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, πολλαπλασιάσουμε αυτού του ε πρωτοβουλίες.
∆εκεμβρίου 2013
υ ΚΕΑ, Πιερ Λοράν
αφή ρήξη με τις υφιστάμενες συνθήες, με τη λιτότητα και τον αντιδημορατικό χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά δείχνει επίσης και τη δέμευσή μας για συνεργασία μεταξύ των υρωπαϊκών λαών. Εργαζόμαστε σκληρά αυτή την περίοο πάνω στη επεξεργασία μιας προγραματικής πλατφόρμας που θα καθορίζει ο σχέδιο μας. Έχουμε εντοπίσει αρκεές σημαντικές αλλαγές που απαιτούται για την ανοικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης: να βγούμε από τη λιτόητα και να δώσουμε προτεραιότητα στη ιώσιμη κοινωνική ανάπτυξη, να απεευθερώσουμε την Ευρώπη από τις χρηατοπιστωτικές αγορές και να δημιουρήσουμε θέσεις εργασίας, να επιστρέψει εξουσία στο λαό και στα εκλεγμένα ργανα, να προαχθεί η ειρήνη, η ασφάεια και η παγκόσμια συνεργασία. Αυτοί ίναι οι βασικοί άξονες του έργου μας, αι ο καθένας αποτελείται από 20 με 30 υγκεκριμένες προτάσεις. Όσο συνεχίζεται η κρίση, παρατηρούε ότι αυξάνεται και ο ευρωσκεπτικιμός, ενώ, εκτός από την ακροδεξιά, αούμε και αριστερές φωνές που μιλούν ια έξοδο από το ευρώ. Ποιες είναι οι διές σας σκέψεις; Αυτές οι συζητήσεις είναι απολύτως ικαιολογημένες, δεδομένου ότι οι τρέουσες πολιτικές, οι προτεραιότητες, τα ριτήρια και τα αποτελέσματα της οικοομικής και νομισματικής ένωσης είναι δικα, αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά. Ωστόσο, το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριτεράς δεν προωθεί την έξοδο από το υρώ, γιατί δεν είναι κάτι που θα οδηούσε αυτόματα σε πιο προοδευτικές πολιτικές. Μια τέτοια επιλογή δεν θα επέλυε το βασικό πρόβλημα: το ρόλο των ρηματοπιστωτικών αγορών και την εουσία του μεγάλου κεφαλαίου. Θα κινύνευε μάλιστα να αυξηθεί ο ανταγωνιμός μεταξύ των λαών και να εκτιναθούν τα χρέη των κρατών μέσα από την πρακτική της ανταγωνιστικής υποτίμηης. Για εμάς είναι πιο σκόπιμο να αλάξουμε αυτή την πολιτική, συμπεριαμβανομένου του θεσμικού ρόλου της υρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία δεν παίζει κανένα ρόλο ως προς ην ανάπτυξη των οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βραχυπρόθεσμα, τασόμαστε υπέρ της δυνατότητας των ποιτών να ελέγχουν το δημόσιο χρέος και ης διαγραφής μεγάλου μέρους του. Είαι σημαντικό οι χώρες να μπορούν να ναπνέουν και να επενδύουν για τη δηιουργία θέσεων εργασίας.
η διάσκεψη για το χρέος χή οικονομολόγων, ν κινημάτων και α δείξουν από κοινού ος, και θα ου είδους τις
“
17
ΤΟ ΘΕΜΑ Ο αντιπρόεδρος της Βολιβίας, Αλβάρο Γκαρσία στο βήμα του 4ου Συνεδρίου του ΚΕΑ
O κεντρικός στόχος που θέτει το ΚΕΑ είναι η δημιουργία ενός συνασπισμού δυνάμεων που αντιτίθενται στη λιτότητα και επιδιώκουν την έξοδο από την κρίση με προοδευτικό τρόπο, στη βάση της ανάπτυξης και των κοινωνικών αναγκών
Αρχή για μια άλλη Ευρώπη 4o ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΚΕΑ
Επικυρώθηκε η υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την Κομισιόν
Τ
η δική τους φωνή για μια Ευρώπη των λαών, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης απέναντι στην Ευρώπη των τραπεζών, των αγορών, της λιτότητας και του αυταρχισμού, ένωσαν οι εκπρόσωποι των κομμάτων που συμμετείχαν στο 4ο Συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) οι εργασίες του οποίου ολοκληρώνονται σήμερα, εδώ, στη Μαδρίτη. Ένα Συνέδριο με έντονο το ελληνικό «άρωμα» αφού η επικύρωση της υποψηφιότητας του Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μαϊου, ήταν από τα κυρίαρχα θέματά του. Αξίζει να επισημανθεί ότι η συγκεκριμένη υποψηφιότητα έχει μια ιδιαίτερη σημειολογία με την έννοια ότι προέρχεται από μια χώρα του Νότου, και δη από την Ελλάδα, η οποία υφίσταται με τον πλέον ακραίο τρόπο τα δεινά της λιτότητας.
Η σύγκρουση δύο σχεδίων
Τριάντα τρεις αντιπροσωπείες κομμάτων που συμμετέχουν στο ΚΕΑ και, περίπου, 150 προσκεκλημένοι απ΄όλον τον κόσμο – μεταξύ αυτών, για πρώτη φορά, ο αντιπρόεδρος της Βολιβίας αλλά και ο πρόεδρος και ο γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων – επεσήμαναν ότι η εμβάθυνση της δημοκρατίας στην Ευρώπη σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, που σε χώρες όπως η Ελλάδα τείνει να λάβει χαρακτήρα μάστιγας, δε μπορεί παρά να είναι ζητήματα πρωταρχικής σημασίας. Όπως επισημάνθηκε, αυτό που χρειάζεται, είναι η συγκρότηση ενός πανευρωπαϊκού μετώπου δυνάμεων με στόχο την ανατροπή της καταστροφικής λιτότητας αλλά και το φραγμό στην άνοδο της ακροδεξιάς και του φασισμού.
Κατά τις τρεις μέρες του Συνεδρίου κατέστη σαφές ότι σήμερα συγκρούονται δύο σχέδια για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τη μία, υπάρχει το σχέδιο της ευρωπαϊκής αριστεράς για τη δημοκρατική, κοινωνική και οικολογική επαναθεμελίωση της Ευρώπης στον αντίποδα του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού και από την άλλη υπάρχει το σχέδιο της ευρωπαϊκής δεξιάς που από κοινού με τη μεταλλαγμένη σοσιαλδημοκρατία επιβάλλει την καταστροφική λιτότητα, την εφιαλτική ανεργία και την εμβάθυνση των δημοκρατικών ελλειμμάτων. Γι΄’ αυτόν ακριβώς το λόγο, ο κεντρικός στόχος που θέτει το ΚΕΑ είναι η δημιουργία ενός συνασπισμού δυνάμεων που αντιτίθενται στη λιτότητα και επιδιώκουν την έξοδο από την κρίση με προοδευτικό τρόπο, στη βάση της ανάπτυξης και των κοινωνικών αναγκών.
Αλ.Τσίπρας: Η Ευρώπη πεδίο ταξικής σύγκρουσης
Υπ΄αυτό το πρίσμα, όπως τόνισε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στην ομιλία του, οι επερχόμενες ευρωεκλογές αποκτούν βαρύνουσα σημασία καθώς η αλλαγή των συσχετισμών είναι η απαραίτητη εκείνη προϋπόθεση προκειμένου να αναχαιτιστεί η κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων σε ολόκληρη την Ευρώπη και να ανατραπεί η καταστροφική πολιτική της λιτότητας. Η Ευρώπη, είπε, παραμένει το κατ΄εξοχήν πεδίο ταξικών συγκρούσεων. ∆ική μας επιδίωξη είναι η μεγάλη αλλαγή αυτής της Ευρώπης. Και καταλύτης για τη συγκρότηση του μετώπου της μάχης είναι το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Με κοινή την αντίληψη ότι η λιτότητα δεν είναι η λύση, είναι η ίδια η κρίση. Με την αντίληψη ότι η πολιτική αλλαγή και η ανατροπή δεν είναι κάτι που θα έρθει εν καιρώ,
αλλά είναι εφικτή σήμερα. Γιατί αυτή η πολιτική δεν είναι ανίκητη. Οι λαοί της Ευρώπης, τα εργατικά συνδικάτα, οι Ριζοσπάστες της Αριστεράς, Αριστεροί Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές, Αριστεροί Οικολόγοι και κοινωνικά κινήματα όχι μόνο συγκροτούν μέτωπα αλλά μπορούν να ανατρέψουν αυτή την πολιτική . Και αποδεχόμενος την υποψηφιότητα για τη θέση του Προέδρου της Κομισιόν, αφού ευχαρίστησε το Προεδρείο για την τιμή που του έκανε, επεσήμανε πως στο πρόσωπό του εκπροσωπείται όλος ο ευρωπαϊκός Νότος, οι κοινωνίες όλων των χωρών που βιώνουν τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση από τον πόλεμο και μετά, όλοι όσοι – όπως είπε – βλέπουν τα δικαιώματά τους να πλήττονται βάναυσα εξαιτίας των εφαρμοζόμενων καταστροφικών πολιτικών λιτότητας.
Ευρωπαϊκή διάσκεψη χρέους
Να σημειωθεί πως στο εισηγητικό κείμενο για το συνέδριο του ΚΕΑ – σε σχέση με το δημόσιο χρέος - γίνεται ειδική αναφορά στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για τη σύγκληση ευρωπαϊκής διάσκεψης η οποία θα αποφασίσει τη διαγραφή του μεγαλύτερου μη βιώσιμου τμήματος του χρέους των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Επίσης, τίθεται ο όρος της ρήτρας ανάπτυξης για την αποπληρωμή του υπολοίπου χρέους.
Κατά τις τριήμερες εργασίες του Συνεδρίου, διαμορφώθηκε η ατζέντα της ευρωπαϊκής αριστεράς για την επόμενη 5ετία και παρουσιάστηκε η εκλογική διακήρυξη του ΚΕΑ καθώς και η εκλογική πλατφόρμα των ευρωεκλογών - με το σώμα του Συνεδρίου να εγκρίνει τώρα τους κεντρικούς της άξονες και το τελικό κείμενο να οριστικοποιείται στις αρχές του νέου χρόνου.
Μαδρίτη, Αννέτα Καββαδία
18
KOINΩΝΙΑ
Απλήρωτοι καταρτισμένοι
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Οι εργαζόμενοι στην Coca Cola απεργούν
35.000 άνεργοι ολοκλήρωσαν πρόγραμμα κατάρτισης, αλλά δεν αμείφθηκαν
«Μ
Συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις για 75η ημέρα
οντέλο ΕΡΤ» εφαρμόζεται και στην Coca – Cola με μεγάλα τμήματα της «3Ε» στην Ελλάδα και συγκεκριμένα, στη φάση αυτή, στις μονάδες της Θεσσαλονίκης να οδηγούνται σε «αιφνίδιο θάνατο». Συνολικά, το τελευταίο χρονικό διάστημα στα τμήματα της Coca – Cola στη συμπρωτεύουσα έχουν πραγματοποιηθεί 33 απολύσεις και έπεται, όπως όλα δείχνουν, συνέχεια. Μόλις την περασμένη Παρασκευή, το σωματείο των εργαζομένων στη Θεσσαλονίκη ολοκλήρωσε νέο κύκλο κινητοποιήσεων με δύο διαδοχικές 48ωρες απεργίες. Από αύριο κιόλας, αναφέρουν πληροφορίες της «Εποχής», οι επικεφαλής του σωματείου θα λάβουν απόφαση για συνέχιση του αγώνα τους, που στα τέλη της περασμένης εβδομάδας συμπλήρωσε έναν πρώτο κύκλο 75 ημερών. Οι αντιδράσεις των εργαζομένων της Coca – Cola στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησαν με αφορμή το σχέδιο της εταιρίας για συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της και την ανάληψη, για παράδειγμα, του έργου της διακίνησης από εργολαβικές επιχειρήσεις. Οι κινητοποιήσεις εντάθηκαν με τις απολύσεις μεγάλου τμήματος του προσωπικού της «3Ε» και, σύμφωνα με τα στελέχη του σωματείου, θα συνεχιστούν με στόχο να ανακοπεί η κατάργηση μεγάλων τμημάτων της, όπως του εργοστασίου στη Θεσσαλονίκη, που λειτουργεί πλέον ως αποθήκη. Σημειώνεται ότι η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της Coca – Cola ξεκίνησε με την έναρξη της κρίσης, το 2010. Έκτοτε οι πωλήσεις της εταιρίας άρχισαν κάθε χρόνο να καταγράφουν μείωση της τάξης του 10%, η οποία συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων της Αθήνας, Νίκος Σχίζας. «Και πώς αλλιώς θα ήταν δυνατόν όταν η κατανάλωση συρρικνώνεται σε κάθε επίπεδο, με τον κόσμο να αδυνατεί, όχι Coca – Cola να αγοράζει, αλλά ούτε τα στοιχειώδη, όπως το ψωμί και το γάλα» καταλήγει ο Ν. Σχίζας.
Σ
το περίσσευμα της κοινωνικής αναλγησίας, το οποίο καθημερινά επιδεικνύει η κυβέρνηση βασίζεται το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού, αφού για τα «μάτια» της τρόικας και των δανειστών, το ελληνικό κράτος δεν οφείλει μόνο σε προμηθευτές, σε επιχειρήσεις και σε ενεργούς πολίτες (επιστροφές φόρων και ΦΠΑ), αλλά ακόμη και σε ανέργους οι οποίοι είχαν την… ατυχία να αποδεχθούν μία θέση κατάρτισης – απασχόλησης με αμοιβές Βουλγαρίας. Σήμερα, περισσότεροι από 35.000 άνεργοι οι οποίοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Επιταγή Εισόδου στην αγορά εργασίας για νέους ανέργους έως 29 ετών» παραμένουν απλήρωτοι για χάρη της βελτίωσης των οικονομικών δεικτών. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες στην εν λόγω δράση, δήθεν κατάρτισης, προβλεπόταν ότι θα έπρεπε να λάβουν συνολικά 400 ευρώ για το θεωρητικό της μέρος (συνολικά 80 ώρες) και 2-3.000 ευρώ για την πρακτική τους (5 μήνες υπό όρους κανονικής εργασίας με αμοιβή - «ρεγάλο» και, φυσικά, χωρίς καμιά ασφάλιση). Αν και μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι από τους 35.000 καταρτιζόμενους ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα, παρ’ όλα αυτά παραμένουν απλήρωτοι και κανείς δεν γνωρίζει πότε θα λάβουν την αμοιβή που δικαιούνται. Στην καλύτερη περίπτωση, ένας μικρός αριθμός αυτών έχει λάβει 305 ευρώ, δηλαδή μόλις το 12% του επιδόματος που δικαιούνται. Από τα υπουργεία όλοι «νίπτουν τας χείρας» τους. Κανείς αρμόδιος δεν απαντά ούτε στους ιδιοκτήτες των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), ούτε στους καταρτιζομένους για το «πότε» θα καταβληθούν τα ποσά που δικαιούνται.
“
Ένας μικρός αριθμός των καταρτιζόμενος έχει λάβει μόλις 305 ευρώ από όσα δικαιούται, δηλαδή το 12% του επιδόματος που δικαιούνται.
Πάρτι και στα τεχνικά έργα
Το μεγάλο «πάρτι» κατά των ανέργων το οποίο έχει στηθεί στο χώρο της κατάρτισης, με τις ευλογίες της κυβέρνησης, επιβεβαιώνεται και από τα προγράμματα, τα
οποία έλαβαν χώρα στον τεχνικό τομέα με δικαιούχους το ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας) και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων Ενεργειών από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο του υπουργείου Εργασίας. Συγκεκριμένα, στις 22 Οκτωβρίου 2012 είχε αρχίσει η υποβολή αιτήσεων συμμετοχής στη δράση με τίτλο: «Κατάρτιση με επιχορήγηση (Training Voucher) ανέργων στον παραγωγικό τομέα Β΄ της οικονομίας με υποχρεωτική απασχόληση». Τα προγράμματα κατάρτισης απευθύνονταν σε 4.404 άνεργους τεχνίτες, εγγεγραμμένους στα Μητρώα Ανέργων του ΟΑΕ∆, καθώς και σε 496 διπλωματούχους μηχανικούς. Κανονικά θα έπρεπε να οδηγήσουν τουλάχιστον το 30% των καταρτισθέντων σε πρόσληψη και υποχρεωτική απασχόληση στις επιχειρήσεις/φορείς πρακτικής άσκησης και σε θέσεις εργασίας σχετικές με το αντικείμενο κατάρτισης. Η ημερομηνία ολοκλήρωσης υποβολής των αιτήσεων ήταν η 4η Φεβρουαρίου του 2013. Τα αποτελέσματα έπρεπε να εξαχθούν αμέσως. Αντ’ αυτού, σήμερα, 9 μήνες μετά την υποβολή των αιτήσεων δεν έχουν εκδοθεί αποτελέσματα! Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός σχεδιάσθηκε με ορισμένες ιδιαιτερότητες που προφανώς εξυπηρετούσαν κάποια συμφέροντα και ήθελαν να κατευθύνουν τα αποτελέσματα σε συγκεκριμένους αναδόχους και εταιρίες πρακτικής. Σημειώνεται ότι, αρχικά, η κατανομή των θέσεων είχε αναδείξει ότι δόθηκε ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός ωφελουμένων στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας (βλ. εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός»). Νάσος Χατζητσάκος
Ν. Χ
Σε κίνδυνο οι έγκυες και οι μητέρες Οι Γιατροί του Κόσμου παρουσίασαν στοιχεία που σοκάρουν
Σ
τα πέτρινα χρόνια του μνημονίου, η δημόσια υγεία πλήττεται όσο ποτέ άλλοτε. ∆εν είναι μόνο οι ελλείψεις σε προσωπικό ή σε ιατρικό εξοπλισμό που δυσχεραίνουν την κατάσταση, αλλά και το γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου το κόστος εισόδου στα δημόσια νοσοκομεία αυξάνεται σε 25 ευρώ, αφήνοντας στη μοίρα τους ουσιαστικά τους ασθενείς σε μια κοινωνία που το 27,7% των πολιτών είναι ανασφάλιστοι. Οι πιο ευπαθείς ομάδες, όπως είναι η έγκυος γυναίκα – μητέρα, τείνει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή της, αλλά και του παιδιού που θα φέρει στον κόσμο. Σχετικά με αυτό οι Γιατροί του κόσμου σκιαγράφησαν λεπτομερώς τους κινδύνους και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, μέσα από στοιχεία και αριθμούς, αλλά και από χαρακτηριστικές μαρτυρίες, σε μια
περίοδο που η υγεία βρίσκεται σε κρίση. Η Λιάνα Μαΐλλη, παιδίατρος και πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, υπογράμμισε ότι από το 2008 μέχρι το 2011 παρατηρείται μείωση των γεννήσεων, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών εμβρύων σε ποσοστό 21,5% κάτι που συνδέεται άμεσα με τη δραματική αύξηση της ανεργίας στις γυναίκες. Στη συνέχεια, τόνισε ότι οι ανασφάλιστες έγκυες γυναίκες καλούνται να καλύψουν τη δαπάνη όλων των ιατρικών εξετάσεων αν και το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Η κ. Μαΐλλη περιέγραψε επίσης την περιπέτεια μιας 27χρονης γυναίκας από το Αφγανιστάν, που πήγε σε δημόσιο μαιευτήριο για να γεννήσει, αλλά η διοίκηση της αρνήθηκε την πρόσβαση, λόγω έλλειψης νομιμοποιητικών εγγράφων. Τελικά μετά την παρέμβαση των ΓτΚ έγινε δεκτή. Ο δεύτερος ομιλητής Γ. Μουζάλας, μέλος του ∆.Σ. των ΓτΚ, γυναικολόγος, παρατήρησε ότι «το 2015, 3 στις 10 γυναίκες θα γεννήσουν ένα παιδί λιγότερο απ’ ότι προγραμμάτιζαν (ή δεν θα γεννήσουν) και αυτό ονομάζεται οικονομική υπογονιμότητα». Επίσης υποστήριξε ότι στις μέρες μας πολλές γυναίκες αποφεύγουν την έκτρωση λόγω του κόστους. Ολοκληρώνοντας την ομιλία του αναφέρθηκε στην εγκύκλιο που καταργεί το επίδομα τοκετού και επιδοτεί τον τοκετό στο σπίτι, επιδότηση κινδύνου όπως ο ίδιος τη χαρακτήρισε αφού σε περίπτωση τοκετού εκτός νοσηλευτικού ιδρύματος καταβάλλεται αντί μαιευτικής περίθαλψης χρηματικό βοήθημα ύψους 900 ευρώ. O εθελοντής των ΓτΚ, καθηγητής Νεογνολογίας κ.
Κώσταλος, αναφέρθηκε στο σοβαρό θέμα των παιδικών εμβολιασμών. Ο ίδιος υπογράμμισε την ύψιστη σημασία των εμβολίων καθώς προστατεύουν από πολλές ασθένειες, ενώ σημείωσε ότι «η ισχύουσα κατάσταση στην Υγεία δεν επιτρέπει τον εμβολιασμό όλων των παιδιών και ως συνέπεια δεν επιτρέπει την προστασία τη δική τους, αλλά και γενικότερα της δημόσιας υγείας». Τέλος, δεν ξέχασαν να αναφερθούν στη δράση τους με σύνθημα «Λίγο γάλα για πολλά παιδιά», που θα λάβει χώρα στις 20 ∆εκεμβρίου στα Προπύλαια με στόχο να ξεπεράσουν τα 55.000 κουτιά γάλα και 4 τόνους τρόφιμα που είχαν συγκεντρωθεί πέρυσι. Παρόμοιες δράσεις θα γίνουν σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Χανιά.
“
Χρυσούλα Πατσού
Aπό το 2008 μέχρι το 2011 παρατηρείται μείωση των γεννήσεων, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο αριθμός των νεκρών εμβρύων σε ποσοστό 21,5%.
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Εγκληματεί το υπουργείο με τις αγροτικές φυλακές
“
των κλειστών φυλακών, ότι είναι «η μέρα με τη νύχτα». Με τον τρόπο αυτό, μειώνονται τα ποσοστά υποτροπής και αυξάνονται αυτά της ομαλής επανένταξής, καθιστώντας τον θεσμό αυτό αδιαμφισβήτητο πρότυπο ουσιαστικής προληπτικής αντεγκληματικής πολιτικής.
Ετοιμάζουν κατάργηση;
Το 2010, σύσκεψη στο Υπουργείο ∆ικαιοσύνης είχε ως θέμα της την αναδιάρθρωση των Αγροτικών Φυλακών. Μήπως όμως εννοούσαν την οριστική κατάργηση τους που υλοποιείται τρία χρόνια μετά; «Στις αγροτικές φυλακές ο χώρος και οι όροι διαβίωσης είναι διαφορετικοί. Εδώ είδα πράσινο, πουλιά, φύση. Η αυτοταπείνωση με τη συναναστροφή μου με τα ζώα με ελευθέρωσαν. Όταν αποφυλακιστώ αυτό θα το χρωστώ στα ζώα. Όταν γεννιούνται τα μικρά, τα φυσώ στο στόμα και το μοσχαράκι παίρνει τις πρώτες ανάσες από τις βλέννες που έχει. Έχω κάνει εκατόν τριάντα έξι γεννήσεις ζώων. Μοναδική εμπειρία…» Απόσπασμα συνέντευξης φυλακισμένου Αγροτικής Φυλακής Κασσαβέτειας. Οι τέσσερις αγροτικές φυλακές της χώρας είναι στη Κασσάνδρα Χαλκιδικής, στη Κασσαβέτεια Αλμυρού Βόλου, στη Τίρυνθα δίπλα στο Ναύπλιο και στην Αγιά Χανίων. Θεσμοθετήθηκαν από το 1911, ως ο πλέον πρωτοποριακός θεσμός, και συνεχίζουν για περίπου εκατό χρόνια να αποτελούν ένα υποδειγματικό παράδειγμα λειτουργίας εναλλακτικού τρόπου έκτισης των ποινών καθώς και ένα πρότυπο ουσιαστικής προληπτικής αντεγληματικής πολιτικής.
Ο ρόλος των αγροτικών φυλακών
Η πρόσφατη υπουργική απόφαση της μετατροπής τμημάτων των αγροτικών φυλακών σε κλειστές φυλακές, είναι πράξη εγκληματική, και η πολιτική ηγεσία καθίσταται υπόλογη για την επιλογή της αυτή, ιδίως επειδή χρησιμοποιεί ως άλλοθι την πραγματική κατάσταση του υπερπληθυσμού των κλειστών φυλακών. Η μελέτη της ιστορικής εξέλιξης των αγροτικών φυλακών, μας υπαγορεύει να καταδικάσουμε χωρίς κανέναν ενδοιασμό την προοπτική της κατάργησή τους. Πρόσφατη διδακτορική έρευνα που έγινε από το 2005 έως και το 2012 έχει καταδείξει τον ουσιαστικό ρόλο που επιτελούν, καθώς αποτελούν εξ αρχής παραγωγικές μονάδες που αποδίδουν έσοδα στο κράτος και δεν επιβαρύνουν τον Έλληνα φορολογούμενο. Οι τέσσερις αγροτικές φυλακές καθώς και η κεντρική αποθήκη υλικού φυλακών ( ΚΑΥΦ) στον Κορυ-
δαλλό η οποία παράγει ψωμί για φυλακές και ιδρύματα, είναι οι μόνες φυλακές που αποδίδουν έσοδα στο υπουργείο. Επιπλέον, όλοι οι κρατούμενοι στις αγροτικές φυλακές εργάζονται είτε στην ύπαιθρο, υποστηρίζοντας γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες σε καθεστώς ημιελεύθερης διαβίωσης, είτε σε βιοτεχνικές μονάδες παραγωγής άρτου, τυροκομικών προϊόντων, ζαχαροπλαστικής ενώ παράλληλα, εκπαιδεύονται σε διάφορες τέχνες, καταρτίζονται και αποκτούν επαγγελματικές δεξιότητες, χρήσιμες για την ομαλή επανένταξή τους. Έτσι, οι αγροτικές φυλακές παρέχουν τη δυνατότητα της ανάπτυξη της προσωπικότητάς των κρατουμένων μέσω της απασχόλησης, της κατάρτισης, της παραγωγής, της συμμετοχής και σαφώς των πολύ καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Το γεγονός αυτό αποτελεί τον καλύτερο και ασφαλέστερο σωφρονισμό τους όπως προκύπτει από την πολυετή καταγεγραμμένη εμπειρία όλων των διοικήσεων των αγροτικών φυλακών αλλά και των ίδιων των κρατουμένων κατά την έρευνα αυτή. Κατά τον αείμνηστο διευθυντή της αγροτικής φυλακής Κασσαβέτειας, Χρήστο ∆ραγούτσο, «σωφρονισμός είναι όχι να τιμωρείς αλλά να δίνεις ευκαιρίες για να καταλάβει ο κρατούμενος». Τα προϊόντα που παράγονται, χρησιμοποιούνται για ίδια κατανάλωση των αγροτικών φυλακών αλλά πωλούνται και σε άλλες φυλακές ή στο ελεύθερο εμπόριο, αποφέροντας έσοδα στο Υπουργείο ∆ικαιοσύνης. Ιδιαίτερα οι πωλήσεις προϊόντων σε νοσοκομεία, ψυχιατρεία, γηροκομεία και παιδικούς σταθμούς, είναι ένα ενδεικτικό κομμάτι του κοινωνικού έργου που από την ίδρυσή τους επιτελούν αλλά και μια απόδειξη των εσόδων που αποφέρουν, ενώ δυνητικά μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη περισσότερο με την καλύτερη οργάνωσή τους. Οι συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων σε αυτές, είναι πολύ πιο ανθρώπινες, ώστε οι κρατούμενοι αλλά και οι διοικήσεις τους να ομολογούν, σε σύγκριση με τη λειτουργία
Το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης, ∆ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων, με αποφάσεις χωρίς προηγούμενη τεκμηριωμένη μελέτη, προδίδει ότι βρίσκεται σε κατάσταση πανικού και απελπισίας σε σχέση με τη διαχείριση του υπερπληθυσμού των κρατουμένων των κλειστών φυλακών της χώρας. Και αυτό είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο, καθώς καλούνται να πάρουν αποφάσεις για τις φυλακές, «άτομα χωρίς να γνωρίζουν τι είναι φυλακή, τι είναι κιγκλίδα, και το μόνο που ενδιαφέρει την κεντρική υπηρεσία είναι να μην γίνονται εξεγέρσεις, στάσεις και αποδράσεις, αυτό δηλαδή που φαίνεται » κατά τον προαναφερόμενο διευθυντή της αγροτικής φυλακής Κασσαβέτειας και πρώην πρόεδρο της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδας. Συνέπεια αυτού είναι και το γεγονός ότι το διαρκές και επίμονο αίτημα και των τεσσάρων διοικήσεων των αγροτικών φυλακών προς το υπουργείο, για τη συνεχή ροή κρατουμένων με μεγάλες ποινές, δεν είχε εισακουσθεί επί σειρά ετών όπως ομολογούν στις συνεντεύξεις τους, γεγονός που θα βοηθούσε ουσιαστικά στη αποσυμφόρηση των κλειστών φυλακών. Αν ενεργοποιηθεί άμεσα το μέτρο της μεταγωγής κρατουμένων με μεγάλες ποινές στις αγροτικές φυλακές, δίνεται ουσιαστική απάντηση στο θέμα της αποσυμφόρησης των κλειστών φυλακών. Παράλληλα με αυτό, η επισκευή των χώρων κράτησης των κρατουμένων σε ημιελεύθερη διαβίωση, θα μπορούσε να αυξήσει κατά πολύ την δυναμικότητα των αγροτικών φυλακών, ως δεύτερο μέτρο για την αποσυμφόρηση των κλειστών, χωρίς να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας λειτουργίας των αγροτικών φυλακών, δηλαδή η μεθοδευμένη κατάργησή τους. Η κατασκευή και άλλων αγροτικών φυλακών, είναι ένα τρίτο οικονομικό, άμεσο, γρήγορο και αποτελεσματικό μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή. Το 1964, βουλευτές της περιοχής Χαλκιδικής έδωσαν περί τα 10.000 στρέμματα της Αγροτικής Φυλακής Κασσάνδρας που θεωρείται «φιλέτο» γιατί είναι δίπλα στη θάλασσα, σε ακτήμονες οι οποίοι με τη σειρά τους τα πούλησαν σε ιδιώτες, με αποτέλεσμα στη περιοχή να έχουν ανεγερθεί σήμερα πολλά σπίτια πολυτελείας. Υπάρχουν πληροφορίες ότι ετοιμάζεται μια παρόμοια κίνηση την περίοδο αυτή, που αν αληθεύει, θα είναι η επανάληψη ενός άλλου ιστορικού λάθους με συνέπεια την συρρίκνωση και το κλείσιμο της αγροτικής φυλακής. Το 2010, σύσκεψη στο Υπουργείο ∆ικαιοσύνης είχε ως θέμα της την αναδιάρθρωση των Αγροτικών Φυλακών. Μήπως όμως εννοούσαν την οριστική κατάργηση τους που υλοποιείται τρία χρόνια μετά; Παναγιώτης Γ. Σχίζας ∆ρ. Εγκληματολογίας
Εύη Βουτσινά 1948-2013
19
Μέσα σε κλίμα άφατης λύπης κηδεύτηκε στη Λευκάδα η συγγραφέας Εύη Βουτσινά. Η κηδεία της έγινε στην εκκλησία της Παναγίας των Ξένων. Παρευρέθηκε πλήθος κόσμου, παλιοί και νεώτεροι φίλοι της, από την Αθήνα και τη Λευκάδα. Ανάμεσα τους, διακρίναμε τον Γιώργο Καραμπελιά, τον Μάκη Παπούλια, τον Μιχάλη Γκανά, την Ελευθερία Τραΐου, τον Σπύρο Θάνο, τον Χρήστο Παπαδόπουλο, τον Γεράσιμο Αραβανή, τον Γιώργο Γρηγόρη, την Τούλα Σκληρού, την Τζούλια Ματαράγκα, τον Κώστα Κατωπόδη, την Αλέκα Αραβανή κ.α . Τον επικήδειο εκφώνησε ο Θανάσης Καλαφάτης. Η Εύη γεννημένη πριν εξήντα πέντε χρόνια στη Λευκάδα από οικογένεια με αριστερές αγωνιστικές παραδόσεις, εντάχθηκε γρήγορα στο εργατικό κίνημα και σημαντική ήταν η προσφορά της στη δημοκρατία και τους κοινωνικούς αγώνες μέσα από τις γραμμές των μαθητικών νεολαιίστικων αριστερών οργανώσεων και των αντιχουντικών φοιτητικών συνδέσμων. Από τη μεταπολίτευση και ύστερα ασχολήθηκε με τη συγγραφή βιβλίων γαστρονομικής, και αναδείχτηκε ως μια από τις κορυφαίες του είδους της. Το ιστορικό πλαίσιο, το λαογραφικό υπόβαθρο και η ιδιαίτερη λογοτεχνική αύρα σε μια αρμονική σύνδεση καθιστούσαν το έργο της προσαρμοσμένο κάθε φορά στη ξεχωριστή εντοπιότητα, όπως συντίθεται από τα πολλά της βιβλία, έναν οδηγό γεύσεων και ψυχικής ευφορίας. Στη κόρη της Ροδιά και στην αδελφή της Ελένη, η εποχή εκφράζει την όλη συμπαράσταση της.
Προσφορές
Η Ελληνική Εταιρεία Εθνολογίας με τη συμπλήρωση έξι μηνών από το θάνατο της αξέχαστης φίλης, διακεκριμένης εθνολόγου και μέλους της Εταιρείας μας Ελένης Κοβάνη, προσφέρει στη μνήμη της το ποσό των 200,00 ευρώ για την ευόδωση των σκοπών της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ). ***
Στη μνήμη του Γιώργου Ποτηρόπουλου η οικογένειά του προσφέρει 50 ευρώ για ενίσχυση της Εποχής
Γάμος
Ο Γεράσιμος Βαβάσης του Μιχαήλ και της Ελένης,το γένος Σκαλιώτη τόπος γέννησης Κρεμμύδι Κεφαλληνίας κάτοικος Περιστερίου Αττικής και η Ιφιγένεια Σκούφη του Νικολάου και της Γεωργίας,το γένος Μουρούτη τόπος γέννησης Αθήνα κάτοικος Περιστερίου Αττικής θα τελέσουν γάμο στον ∆ήμο Περιστερίου.
20
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα – Κανένα νοικοκυριό χωρίς θέρμανση
Σ
υνέντευξη Τύπου παραχώρησε ο ΣΥΡΖΑ με ομιλητές τους Π. Λαφαζάνη, Ν. Βούτση και Θ. Πετράκο, την Παρασκευή 13 ∆εκεμβρίου, παρουσιάζοντας τις θέσεις του κόμματος για το μείζον ζήτημα της θέρμανσης και του ηλεκτρικού ρεύματος στα ελληνικά σπίτια. Οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνοντας ότι το ηλεκτρικό ρεύμα και η θέρμανση είναι κοινωνικά αγαθά που δεν πρέπει να στερείται κανείς, έθεσαν κοστολογημένα άμεσα μέτρα προς ανακούφιση των πολιτών. Πιο συγκεκριμένα, προτείνουν την άμεση επανασύνδεση του ρεύματος για όλους τους φτωχούς οικιακούς καταναλωτές, που λόγω αδυναμίας πληρωμής δεν έχουν ρεύμα. Επίσης, να δοθεί σε όλους όσοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και σε όσους είναι ενταγμένοι στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα 300 KWH το μήνα ή 3.600 KWH το χρόνο. Το κόστος αυτού υπολογίζεται στα 122 εκατ. ευρώ περίπου και θεωρούν πως είναι δυνατό να χρηματοδοτηθεί από την άμεση κατάργηση των χαριστικών ρυθμίσεων που ισχύουν σήμερα υπέρ των ιδιωτών μεγαλοπαραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο (το 2013 τους δόθηκαν 465 εκατ.). Παράλληλα, τόνισαν την αναγκαιότητα της διατήρησης του δημοσίου χαρακτήρα της ∆ΕΗ προκειμένου να μπορεί να εφαρμοστεί μια τέτοια κοινωνική πολιτική. Όσον αφορά τη θέρμανση, ζητούν τη μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης στα επίπεδα του Μαρτίου του 2011, ώστε η τιμή να κυμανθεί στα 90 λεπτά περίπου. Κρίνουν, επίσης, πως η προκαταβολή του επιδόματος θέρμανσης πρέπει να ανέβει στο 50% και ότι πρέπει να υπάρξει ριζική διεύρυνση των κριτηρίων. Κατά αυτόν τον τρόπο εκτιμάται πως και οι άνθρωποι θα μπορούν να ζεσταθούν και να ζήσουν αξιοπρεπώς αλλά και θα σταματήσει η τεράστια περιβαλλοντική ρύπανση από τις καύσεις. Άλλωστε, ο στόχος της κυβέρνησης για πάταξη του λαθρεμπορίου με την εξίσωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης απέτυχε παταγωδώς. Βάσει αυτών των επιχειρημάτων οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταθέτουν αντίστοιχη προσθήκη – τροπολογία στο σχετικό σχέδιο νόμου στη Βουλή. •
«Τουλάχιστον θα ζε το κοκαλάκι μας για ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Επανασύνδεση ρεύματος σε 15.000 σπίτια, 335.000 σπίτια παραμένουν στο σκοτάδι Την κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης θα πληρώσουν οι καταναλωτές με επιβάρυνση στο λογαριασμό τους
Α
“
γώνας δρόμου έχει ξεκινήσει από την κυβέρνηση για την επανασύνδεση παροχής ηλεκτρικού ρεύματος για όσα σπίτια είχαν μείνει στο σκοτάδι λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των λογαριασμών της ∆ΕΗ. Σύμφωνα με τον Γιώργο Λεχουρίτη, πρόεδρο της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδος (ΙΝΚΑ), «350.000 σπίτια έχουν μείνει χωρίς ρεύμα, ενώ τα κριτήρια που έθεσε η κυβέρνηση για την επανασύνδεση του ρεύματος στα νοικοκυριά φαίνεται να πληρούν μόλις 15.000 καταναλωτές». Μέχρι την Παρασκευή, κλιμάκια της ∆ΕΗ είχαν επανασυνδέσει το ρεύμα σε 4.000 οικογένειες, οι οποίες ήταν εγγεγραμμένες ήδη στους καταλόγους απορίας του δήμου τους ή της
Καλούνται 6 εκατομμύρια καταναλωτές να επιβαρυνθούν κατά 0,50 λεπτά για την επανασύνδεση ρεύματος σε 15.000 σπίτια. Κάντε το λογαριασμό. Το κράτος θα βγάλει και κέρδος.
Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Σίμο Κεδίκογλου, σε 10-15.000 σπίτια θα γίνει επανασύνδεση του ρεύματος, ενώ το ποσό που θα επιβαρύνει τους καταναλωτές για την υλοποίηση του προγράμματος είναι ακόμα θολό. Ένα, όμως, είναι σίγουρο τα χρήματα δεν θα προέλθουν από κρατικό κονδύλι, αλλά από τους καταναλωτές που ή θα επιβαρυνθούν κατά 0,50 λεπτά ή θα επιβαρυνθούν κλιμακωτά, ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση.
Θα βγάλουν και κέρδος
«Καλούνται 6 εκατομμύρια καταναλωτές να επιβαρυνθούν κατά 0,50 λεπτά για την επανασύνδεση ρεύματος σε 15.000 σπίτια. Κάντε το λογαριασμό. Το κράτος θα βγάλει και κέρδος», τονίζει ο Γ. Λεχουρίτης και προσθέτει: «Είμαστε αντίθετοι με την πρόθεση της κυβέρνησης να ασκήσει κοινωνική πολιτική με χρήματα άλλων. Ας χρησιμοποιήσει το πλεόνασμα που ευαγγελίζεται πως έχει ώστε να μην είναι κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα». Λίγους μήνες πριν από τουλάχιστον δύο εκλογικές αναμετρήσεις και ενώ τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει τη δημοτικό-
τητά της στους πολίτες χαρίζοντας αυτό που τους στέρησε άγνωστο για πόσο χρονικό διάστημα. «Η αύξηση των διακοπών ηλεκτροδότησης είναι τόσο δραματική όχι μόνο εξαιτίας της κρίσης λόγω του μνημονίου, αλλά και γιατί η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο κατά 18% και έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δώδεκα χρόνια, ως απόρροια των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, των ιδιωτικοποιήσεων και της σκανδαλώδους επιδότησης των ιδιωτών παραγωγών ρεύματος από μονάδες φυσικού αερίου», υπογραμμίζει ο Σαράντος Αλεξανδρής, μέλος της διοίκησης της ΓΕΝΟΠ/∆ΕΗ.
Για πόσες μέρες;
Ένα ακόμα θολό σημείο από τις κινήσεις της κυβέρνησης είναι πόσες μέρες θα διαρκέσει η επανασύνδεση του ρεύματος. Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Μανιάτη, θα παρέχεται δωρεάν ρεύμα σε όσους υπάγονται στο Κοινωνικό Τιμολόγιο τις μέρες που αυξάνονται τα επίπεδα της αιθαλομίχλης. «Πώς θα ξέρει ο καταναλωτής ποια μέρα δικαιούται δωρεάν ρεύμα ώστε να αυξήσει την κατανάλωση για να ζεσταθεί;»
στάνουμε λίγες μέρες» Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
αναρωτιέται ο Θοδωρής Μαρινέλης από την Κίνηση Πολιτών ενάντια στις διακοπές ρεύματος, ο οποίος προσθέτει «τα μέτρα της κυβέρνησης αφορούν το 1/10 των οικογενειών που επιβιώνουν χωρίς ρεύμα στο σπίτι». «Ευχαριστούμε πολύ όσους πάλεψαν να έχουμε ρεύμα έστω τα Χριστούγεννα», δήλωσε η κ. Ειρήνη, άνεργη με 4 παιδιά που η ∆ΕΗ της επανασύνδεσε το ρεύμα την Πέμπτη. «Ζούμε 8 μήνες χωρίς ρεύμα. Όσες μέρες και να κρατήσει η επανασύνδεση, τουλάχιστον θα ζεστάνουμε το κοκαλάκι μας». Και φαίνεται πως η απόφαση της κυβέρνησης να επανασυνδέσει το ρεύμα είναι αποτέλεσμα του κινήματος «Κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα» που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια. «Από την αρχή της κρίσης δήλωσα διαθεσιμότητα για την επανασύνδεση του ρεύματος σε κάθε σπίτι που έχει κοπεί το ρεύμα, χωρίς να έχει αφαιρεθεί ο μετρητής. Το ένιωσα και το νιώθω ως υποχρέωσή μου να είμαι στο πλευρό όσων πολιτών μπορεί να κινδυνέψουν επειδή αναγκάζονται να ζουν χωρίς ρεύμα» τονίζει ο Γιώργος Παντολέων, μέλος του Συνεταιρισμού Εργολάβων Ηλεκτρολόγων Αθηνών. «Όποτε εντοπίζουμε ένα σπίτι χωρίς ρεύμα πάμε να τους το επανασυνδέσουμε, ακόμα και αν δεν μας έχουν καλέσει οι ίδιοι» τονίζει ο ∆ημήτρης Χαλάτσης, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Κυψέλης. «Ο κόσμος φοβάται ή ντρέπεται να μας καλέσει ή ακόμα δεν ξέρει που να απευθυνθεί όταν του κόψουν το ρεύμα και αναγκάζεται να ζει υπό το φως των κεριών και να τρώει με φαί από το γκαζάκι. Τις προάλλες μας πήρε τηλέφωνο ένας κύριος κλαίγοντας ζητώντας μας να πάμε άμεσα να του επανασυνδέσουμε το ρεύμα για να μην χαλάσει το μισό κοτόπουλο που είχε αγοράσει με τα τελευταία του χρήματα».
Αδύναμοι οι δήμοι
Η κυβέρνηση καλεί τους δήμους να στηρίξουν το πρόγραμμά της για τις επανασυνδέσεις ρεύματος, από το οποίο ελπίζει να βγει πολιτικά κερδισμένη. Όμως, οι δήμαρχοι Αθηνών και Θεσσαλονίκης αντέδρασαν στα σχέδια της κυβέρνησης λέγοντας πως δεν υπάρχει ο μηχανισμός, το προσωπικό ούτε η χρηματοδότηση για να υποστηρίξει το πρόγραμμα. Και είναι αλήθεια καθώς εκτιμάται ότι απολύθηκαν τουλάχιστον 12.000 εργαζόμενοι τα τελευταία χρόνια, ενώ ο προϋπολογισμός για την αυτοδιοίκηση έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 12% για το 2014 την ίδια στιγμή που με τον Καλλικράτη, οι οικονομικές υποχρεώσεις των δήμων αυξήθηκαν κατακόρυφα καθώς η χρηματοδότηση των δομών πρόνοιας και των σχολικών μονάδων έχουν μετακυληθεί στους
δήμους ή τις περιφέρειες. Άλλοι δήμοι πάλι, όπως ο δήμος Σπάτων Αρτέμιδος, ζήτησαν να τους εγκριθεί κονδύλι για να πληρώνει ο δήμος την πρώτη δόση του διακανονισμού ώστε να επανασυνδέεται το ρεύμα και ο αρμόδιος επίτροπος απέρριψε το αίτημα, όπως μας δήλωσε ο Γιώργος Γκινοσάτης, αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών. Η Κίνηση Πολιτών ενάντια στις διακοπές του ρεύματος εφαρμόζει μία ανάποδη στρατηγική, όπως τονίζει ο Θ. Μαρινέλης. «Πρώτα επανασυνδέουμε το ρεύμα, μετά δρομολογούμε τον διακανονισμό και κατόπιν ερχόμαστε σε επαφή με το δήμο». «Απευθυνόμαστε στους δημάρχους που θέλουν να ακού-
σουν», συμπληρώνει, «γιατί όλο και περισσότερα νοικοκυριά έχουν ανάγκη και δεν ξέρουν που να απευθυνθούν». Στους δημάρχους που «θέλουν να ακούσουν» φαίνεται πως συγκαταλέγεται ο δήμαρχος Νίκαιας, Αγ. Ιωάννη, Ρέντη και η δήμαρχος Αγίου ∆ημητρίου που, σε συνεργασία με την Κίνηση Πολιτών, έφτιαξαν υπηρεσία επανασύνδεσης ρεύματος για όσους δημότες έχουν πραγματική οικονομική δυσχέρεια να αποπληρώσουν το λογαριασμό της ∆ΕΗ. Το ότι επανασυνδέεται το ρεύμα σε κάποια σπίτια δεν σημαίνει ότι πρέπει να πάψουμε να παλεύουμε για τα υπόλοιπα 335.000 σπίτια. «Το ρεύμα είναι δικαίωμα και βασικό κοινωνικό αγαθό που το έχει ανάγκη κάθε πολίτης και ιδιαίτερα σ’ αυτήν την ανθρωπιστική κρίση τα φτωχότερα και περισσότερο θιγόμενα κοινωνικά στρώματα. Το συνδικαλιστικό κίνημα στη ∆ΕΗ επιβάλλεται να εκφράσει έμπρακτα την στήριξη και την κοινωνική του αλληλεγγύη προς τους πολίτες που πλήττονται από την οικονομική κρίση και τη φτώχεια», τονίζει ο Σ. Αλεξανδρής. Και επιβάλλεται όλοι μας να συνεχίσουμε να δίνουμε τη μάχη για να μην μείνει κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα. Ιωάννα ∆ρόσου
21
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
“
Ο κόσμος φέτος θα αγοράσει όσα λίτρα του επιτρέπει το επίδομα για να μπορεί να ανάβει τα καλοριφέρ μία ώρα την ημέρα όποτε έχει κρύο
Παγώνουμε αν η μπουκάλα υγραερίου τελειώσει τη λάθος μέρα Οχτώ στις δέκα πολυκατοικίες χωρίς θέρμανση Παράνομες οι αποφάσεις των συνελεύσεων των πολυκατοικιών
Ο
χτώ στους δέκα καταναλωτές δεν θα βάλουν πετρέλαιο θέρμανσης φέτος, με αποτέλεσμα τα περισσότερα σπίτια να είναι παγωμένα ή να ζεσταίνονται με αερόθερμα, μαγγάλια, τζάκια, που έχει ολέθριες συνέπειες για το περιβάλλον και υψηλή επικινδυνότητα για τη ζωή των ενοίκων αυτών των σπιτιών. Η πλειοψηφία των συνελεύσεων πολυκατοικιών έχει αποφασίσει να μην ανάψει θέρμανση φέτος. Όπως μας λέει ο Αναστάσιος Βάππας, μέλος του ∆Σ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙ∆Α) «πρόκειται για παράνομη απόφαση, η οποία όμως για να ανατραπεί χρειάζεται δικαστική απόφαση, μια διαδικασία δηλαδή πολυδάπανη και χρονοβόρα». Ο ίδιος δεν διαβλέπει κάποια λύση στον ορίζοντα παρά μόνο την έγκριση μιας γενναίας επιδότησης πετρελαίου θέρμανσης. Η έστω και ελάχιστη αύξηση του ποσού επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης (0,35 ευρώ το λίτρο από 0,28 ευρώ το λίτρο το 2012), καθώς και η εξάντληση των προπέρσινων αποθεμάτων φαίνεται πως αύξησε κάπως τις πωλήσεις του πετρελαίου θέρμανσης, σύμφωνα με τον Μιχάλη Κιούση, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Αττικής: «Πέρσι η πτώση ήταν 73% σε σχέση με το 2011, ενώ φέτος αναμένεται να είναι 50%. Ο κόσμος φέτος θα αγοράσει όσα λίτρα του επιτρέπει το επίδομα για να μπορεί να ανάβει τα καλοριφέρ μία ώρα την ημέρα όποτε έχει κρύο.» «Είναι ο δεύτερος χειμώνας που δεν βάζουμε πετρέλαιο στην πολυκατοικία μας, μια τυπική μικροαστική πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας, σχετικά καλοσυντηρημένη, με αρκετούς ιδιοκτήτες, μια-δυο οικογένειες με μικρά παιδιά και πολλούς συνταξιούχους», μας λέει η Στέλλα Μαραθεύτη. «Αυτοί, οι συνταξιούχοι, ήταν και οι πιο αποφασισμένοι να μείνουν σβηστά τα καλοριφέρ, αφού καλούνται με πολύ μειωμένο εισόδημα να πληρώσουν φόρους και χαράτσια για ένα σπίτι που αγόρασαν τη δεκαετία του ‘70 «και για τα φάρμακά τους», όπως έλεγαν οι περισσότεροι στη συνέλευση. Για το δικό μας διαμέρισμα, με ενάμιση μισθό, ο λογαριασμός της ∆ΕΗ είναι ήδη εξοντωτικός, κοντά ένα νοίκι ανά δίμηνο, αποφασίσαμε λοιπόν να πάρουμε σόμπα υγραερίου. ∆εν ζεσταινόμαστε, ούτε παγώνουμε - μερικές φορές δηλαδή παγώνουμε, ειδικά αν η μπουκάλα τελειώσει τη λάθος ώρα ή τη λάθος μέρα του μήνα. Αλλά αυτή η φάση μας έχει κάνει και λίγο Πολυάννες: πώς να γκρινιάξεις όταν στην επόμενη ακριβώς γωνία δύο μεγάλοι άνθρωποι κοιμούνται στο κρύο;»
Ι.∆.
Μαρία Καραγιώργη: Το όνειρο δεν έσβησε…
Εκδόσεις: Παρασκήνιο Σπύρος Μαρίνης & ΣΙΑ
Ένα βιβλίο για τη Μαρία Καραγιώργη, μια θαρραλέα, μια περήφανη γυναίκα που δε λογάριασε ούτε πλούτη και καλοβαλμένη ζωή, ούτε επιστημονική καριέρα. Μια γυναίκα που αψήφησε κάθε κίνδυνο για να ακολουθήσει το δρόμο που χάραξε από τα πρώτα νεανικά της χρόνια. Μια γυναίκα που δεν πρόδωσε τον εαυτό της και τα πιστεύω της, που στάθηκε πάντα όρθια. Που δεν αποκήρυξε το μεγάλο έρωτα της ζωής της, τον άντρα της, τον Κώστα Καραγιώργη «ως προδότη του κόμματος», όσες φορές κι αν της το ζήτησαν, όσες και όποιες συνέπειες κι αν είχε στη ζωή της. «Την υπόθεση αυτή θα την ξεκαθαρίσουμε όταν θα βγούμε από τα κάτεργα του κράτους της ∆εξιάς. Ως τότε δεν θα πω τίποτα». Τήρησε αυτή τη στάση παρόλο που πίστευε με όλη της την ψυχή στο σύζυγό της και ήταν βέβαιη ότι ο Καραγιώργης είχε πέσει θύμα αδικίας.
22
ΘΕΜΑΤΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
των εκλογών. ∆εν γνωρίζω τη λογική της επιλογής αυτής όσον αφορά στο «∆ρόμο της Αριστεράς». Όπως μου ειπώθηκε, όμως, από τη σύνταξη της «Εποχής», αυτό έγινε για να μην οξυνθούν περισσότερο τα πράγματα. Παρά την πλήρη διαφωνία μου σε αυτές τις πρακτικές, περίμενα ότι θα αναδεικνυόταν και από τις δύο εφημερίδες το ζήτημα που έχει προκύψει, έστω μετά τις εκλογές. ∆υστυχώς, δύο εβδομάδες μετά, το μόνο κείμενο που έπεσε στην αντίληψή μου ήταν ένα, τυπικά καθοδηγητικού τύπου και τετριμμένο κατά την κρίση μου μονόστηλο, του σ. Σ. Τριανταφυλλίδη στο «∆ρόμο της Αριστεράς». Το περιβόλι, όμως, με τα άνθη είναι
Το ΤΕΕ, εμείς και άλλα μυστήρια Με αφορμή τις πρόσφατες εκλογές Αυτό το άρθρο αποτελεί συνέχεια κάποιου κειμένου, η δημοσιοποίηση του οποίου ακολούθησε την εξής περιπετειώδη διαδρομή: Μετά από προφορική διαβεβαίωση του διευθυντή της «Αυγής», θα έμπαινε στο φύλλο της Πέμπτης 21-11-2013, τρεις δηλαδή μέρες πριν τις εκλογές του ΤΕΕ (24-11-2013). Επειδή, όμως, κατά τη διεύθυνση της εφημερίδας κρίθηκε ότι δεν ήταν σωστό τρεις μέρες πριν τις εκλογές των μηχανικών να ανοίξουν σημαντικά ιδεολογικά και πολιτικά ζητήματα (που είχαν να κάνουν με τη σχέση κόμματος και παρατάξεων αλλά και με την αντίληψή μας για τα κινήματα), προτάθηκε ως ημερομηνία δημοσίευσης η Τρίτη 26-11 (δύο μέρες δηλαδή μετά τις εκλογές). Τελικά το περί ού ο λόγος κείμενο, δεν δημοσιεύθηκε ποτέ στην «Αυγή». Αναρτήθηκε όμως στον ιστότοπο της «Εποχής» και (σε πλήρη έκδοση) της Συσπείρωσης Αριστερών Μηχανικών, της οποίας είμαι μέλος από αμνημονεύτων χρόνων. Το μείζον ζήτημα που έθετε εκείνο το κείμενο αφορούσε στις (περισσότερες από μία) παρατάξεις των μηχανικών στις οποίες συμμετέχουν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και στην, ολωσδιόλου εκτός καταστατικού, παρέμβαση του σ. Βίτσα για το ποιαν από αυτές τις παρατάξεις έπρεπε να ψηφίσουν οι ανά το πανελλήνιον σύντροφοι και φίλοι μας μηχανικοί στις εκλογές.
Ε
ίναι λίγο-πολύ γνωστές σε όλους οι ακραιφνώς κομματικές διαδικασίες που κατέληξαν στη δημιουργία της Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας Μηχανικών. Αυτή η παράταξη (την οποία ψήφισε το 10,92 % των συναδέλφων στις πρόσφατες εκλογές) μαζί με την Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών (5,69 %) και τον ανεξάρτητο (;) Αν. Πρωτονοτάριο (1,20 %), συνθέτουν τις παρατάξεις στις οποίες συμμετέχουν και τις οποίες ψήφισαν, μέλη και φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ. Οπωσδήποτε, δεν στερείται ενδιαφέροντος το γεγονός ότι τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ασκήθηκαν άνωθεν πιέσεις στα μέλη για να στηρίξουν σε αυτές τις εκλογές τα κομματικής υφής σχήματα της τελευταίας στιγμής, αντί εκείνων που είχαν κατά το μάλλον ή ήττον κινηματικά χαρακτηριστικά. Όταν δύο κομματικοί σχηματισμοί που έχουν σημαία τους την αυτονομία των κινημάτων κατασκευάζουν εν μια νυκτί κομματικές παρατάξεις, αντιλαμβανόμαστε εύκολα το μέγεθος του προβλήματος. Η νύχτα φαίνεται ότι είναι πολύ παγερή και πολύ μεγάλη.
Οι εφημερίδες μας και η στάση τους
Ως γνωστόν οι κομματικές μας εφημερίδες είναι τρεις: ∆ύο εβδομαδιαίες («∆ρόμος της Αριστεράς» και «Εποχή») και μία καθημερινή («Αυγή»). Οι εβδομαδιαίες τήρησαν προεκλογικά την πρακτική των ίσων αποστάσεων δημοσιεύοντας από ένα κείμενο των δύο παρατάξεων (ΡΠΜ και ΣΑΜ) την ημέρα
αποκλειστική ιδιοκτησία της «Αυγής». Έπρεπε να υπάρξουν ένα σωρό αντιδράσεις από συντρόφους της ΣΑΜ μετά και από το άρθρο της σ. Μπ. Πέρκα (που αποτελεί συνέχεια της «εγκυκλίου» του σ. Βίτσα), για να δοθεί χώρος και για κείμενο της ΣΑΜ στις 22-11. Φυσικά επί της ουσίας δεν αναφέρεται ούτε λέξη. Όχι μόνον αυτό. Την ημέρα των εκλογών υπάρχει ρεπορτάζ για τις παρατάξεις όπου συμμετέχουν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ανεξάρτητοι κ.λπ. Φαίνεται όμως ότι ο συντάκτης του κειμένου (Λ.ΣΤ.) δεν άντεξε τόσο μεγάλη δόση ίσων αποστάσεων και μας ενημερώνει αμέσως πιο κάτω ότι η Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών (ΡΠΜ) είναι μία εξαιρετική παράταξη στην οποία συμμετέχουν (εκτός από τη συντριπτική πλειοψηφία των μελών της πρώην Συνεργασίας Αριστερών Μηχανικών αλλά και πολλούς ανένταχτους αριστερούς) δεκάδες μέχρι τότε μέλη της Συσπείρωσης Αριστερών Μηχανικών (ΣΑΜ). Αυτή η πληροφόρηση, που φαίνεται μάλιστα ότι δεν προέρχεται από την εφημερίδα αλλά ότι εκπορεύεται από ανακοίνωση της ΡΠΜ, δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός της άνωθεν καταδίκης ενός κειμένου σε προεκλογική σιωπή, όταν το ίδιο διάστημα μπήκαν στην «Αυγή» τα άρθρα, τόσο της πάντα αγαπητής μου Μπέττυς όσο και του σ. Ανέστη (23-112013). Αυτά τα άρθρα, καθώς και το επόμενο του Ανέστη αλλά και αυτό του σ. Γ. Πρωτονοτάριου (28-11), συνθέτουν την προβληματική που επέτρεψε η διεύθυνση της «Αυγής» να αναπτυχθεί περί το λεγόμενο ζήτημα των μηχανικών της χώρας.
Συμπεράσματα προτάσεις
Συμφωνώ με την ταξική προσέγγιση του σ. Ανέστη Ταρπάγκου για την άμεση ανάγκη να επαναπροσδιορίσει η δική μας αριστερά το ρόλο του ΤΕΕ σήμερα, περισσότερο από ποτέ. Θα υπενθυμίσω μόνο ότι τέτοιου τύπου ζητήματα ήταν πάντα στην προβληματική και στην πράξη της Συσπείρωσης Αριστερών Μηχανικών από την
εποχή της ίδρυσής της. Προφανώς ζητήματα που δεν ακουμπούν στον τύπο των ήλων όπως αυτά που θέτει η Μπέττυ αλλά και ο σ. Πρωτονοτάριος και φυλακίζουν το πρόβλημα της σχέσης μας με τα κινήματα στους τέσσερις τοίχους της κομματικής μας φυλακής, ειλικρινά δεν με αφορούν. Με αφορά, όμως, το γεγονός ότι, στηριζόμενος στη ντιρεκτίβα Βίτσα και στην αντίληψη «ένα είναι το κόμμα μία (πρέπει να) είναι η παράταξή του», στέλεχος της οργάνωσης Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε σε σύσκεψη που είχαμε για τα δημοτικά πως δεν θα βοηθήσει την προγραμματισμένη μας εκδήλωση με τη σ. Πορτάλιου διότι η σ. ανήκει στην εκτός κομματικής γραμμής Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών.
“
Όταν δύο κομματικοί σχηματισμοί που έχουν σημαία τους την αυτονομία των κινημάτων κατασκευάζουν εν μια νυκτί κομματικές παρατάξεις, αντιλαμβανόμαστε εύκολα το μέγεθος του προβλήματος.
Με αφορά βεβαίως το γεγονός ότι άλλος σύντροφός μας, σε σύσκεψη της ενιαίας τοπικής μας παράταξης Μηχανικών ∆υτικής Κρήτης στο Ρέθυμνο, με απείλησε μεταξύ σοβαρού και αστείου ότι θα θέσει ζήτημα διαγραφής μου από το κόμμα επειδή τριάντα χρόνια τώρα είμαι αμετανόητα μέλος της ΣΑΜ. Με αφορά ακόμη το γεγονός ότι στην ενιαία παράταξή μας στη ∆υτική Κρήτη (Ανεξάρτητο ΤΕΕ) ο μοναδικός Ρεθεμνιώτης από τους τέσσερις υποψήφιους της παράταξης για το πειθαρχικό, πήρε 39 ψήφους (από τους 98 που πήραμε στο Ρέθυμνο) διότι προφανώς όσοι ψήφισαν ΡΠΜ πανελλαδικά (55 ψήφοι), προτίμησαν να εκλεγούν στο τοπικό πειθαρχικό Χανιώτες αντί του Ρεθεμνιώτη, γνωστού μέλους της ΣΑΜ (του οποίου η υποψηφιότητα υποτίθεται ότι ήταν ομόφωνα αποδεκτή). Με αφορά πρωτίστως το γεγονός ότι μετά την εκπληκτική χειρουργική επέμβαση του σ. Βίτσα και ενώ έχουν περάσει δεκαπέντε μέρες μετά τις εκλογές, κανένα ηγετικό όργανο δεν είχε την ευαισθησία να εξηγήσει στους ιθαγενείς της επαρχίας ποια επιτέλους είναι η κεντρική άποψη για τη σχέση κόμματος και κινημάτων, τη σχέση εντέλει θεσμών έμμεσης και άμεσης δημοκρατίας. Μήπως τελικά ήταν ένα τεράστιο λάθος η ψήφιση άρθρων όπως για παράδειγμα το άρθρο 24, ώστε να ξέρουμε στο κάτω-κάτω γιατί πρέπει να κρατάμε αποστάσεις από τον θανάσιμο εναγκαλισμό που και το δικό μας κόμμα προσπαθεί (sic) να επιβάλει στα κινήματα και στους μαζικούς χώρους; Περιμένω, λοιπόν, να σταλεί τουλάχιστον στην οργάνωση του Ρέθυμνου, κάποιο έγγραφο που να δικαιώνει με τη βούλα ορισμένους ζωντανούς και ορισμένους πεθαμένους για τις επιλογές μιας ζωής. Όχι γιατί το έχουμε και το έχουν ανάγκη τέτοιον καιρό, αλλά γιατί θα αποτελέσει, έστω και αργά, την αρχή για να αναστραφεί η εκτός ελέγχου συμπεριφορά της ηγετικής μας ομάδας τόσο ως τάσεων όσο και ως συνόλου. Γιώργος Οικονόμου (Μπελατσάος), ΣΥΡΙΖΑ Ρεθύμνου, Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών
23
KOIΝΩΝΙΑ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Για την αγροτουριστική ανάπτυξη στο Ζαγόρι Μένουν 3,78 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο
Α
πό τη δεκαετία του ‘80 προωθείται στους οικισμούς του Ζαγορίου, που δεν καταστράφηκαν από τους ναζί, η αγροτουριστική ανάπτυξη μέσα από διάφορα επιδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα ως πρόταση οικονομικής ανάπτυξης. Η «ανάπτυξη» υλοποιήθηκε μόνο ως προς τις ξενοδοχειακές και γενικότερα κτιριακές κατασκευές και όχι ως προς τις αγροτικές, για λόγους άμεσης κεφαλαιακής απόδοσης. Για να αναπτυχθεί ο αγροτουρισμός, έστω και της μορφής που επιλέχτηκε και υλοποιήθηκε (ξενοδοχεία και κατασκευές), απαιτούνταν και απαιτούνται υποδομές: δρόμοι ειδικών προδιαγραφών, πλήρη δίκτυα ύδρευσης αποχέτευσης, επί τόπου διαχείριση απορριμμάτων και μείωση των απορριμμάτων, ειδική διαχείριση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και μεγάλες δημόσιες επενδύσεις για τη συντήρηση των «παραδοσιακών», ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος, ιδιωτικών και δημόσιων κτιριακών εγκαταστάσεων. Η αγροτική παραγωγή, είτε με τη μορφή της πρωτογενούς παραγωγής (αγροτική, δασική) είτε με τη μορφή της δευτερογενούς παραγωγής (μεταποίηση), εξακολουθεί να γίνεται και σήμερα από μικρό αριθμό ανεξάρτητων κατοίκων, που απέμειναν στις ορεινές περιοχές που παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον, οι οποίοι πάλευαν και παλεύουν κυριολεκτικά μόνοι τους. Οι τοπικές αυτοδιοικήσεις κεντρικές και τοπικές ως πλήρως εξαρτημένες από το ντόπιο κεφάλαιο ελάχιστο ενδιαφέρον έδειξαν για την ανάπτυξη και στήριξη αυτών των ανεξάρτητων και υπερήφανων κατοίκων, που δεν θέλησαν να γίνουν τα γκαρσόνια των μικροαστών και των μεσαίων στρωμάτων, παρά τις πολυποίκιλες πιέσεις ένταξής τους, επιμένουν να στηρίζονται στα πόδια τους. Σήμερα, τίθεται πάλι το ζήτημα της ανάπτυξης. ∆ίνεται έτσι η αναγκαστική δυνατότητα για δημόσια συζήτηση και επαναδιάταξη των προτεραιοτήτων με υλοποίηση στην πράξη του αγροτουριστικού πλαισίου, προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Οι προηγούμενες μονόπλευρες και ισοπεδωτικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν, αποδείχθηκαν ολέθριες για τον τουρισμό, ενώ ευθύνονται για την καταστροφή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου από την ερημοποίηση των αγροτικών περιοχών, την κατασπατάληση των πόρων, την απαξίωση του πολιτισμού και του περιβάλλοντος. Οι τουριστικές κατασκευές που υλοποιήθηκαν και με την προτροπή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και με κοντόφθαλμη πολιτική δεν είναι δυνατόν να μετατραπούν σε αγροτουριστικές και πολύ περισσότερο σε αγροτικές. Πρέπει να γίνει μια δημόσια συζήτηση, για το πού πήγαν τα λεφτά και σε ποιους, για να μην μένουν και οι τοπικοί παράγοντες στο απυρόβλητο, κάτι που γίνεται και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Πέραν των δημόσιων συζητήσεων που πρέπει να υπάρξουν, εκείνο το οποίο προέχει σήμερα, είναι η ανάπτυξη να ξεκινάει από το χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη τις κλιματο-εδαφικές συνθήκες κατά ευρύτερες περιοχές, κάτι το οποίο είναι δυνατό ειδικά σήμερα, λόγω, κυρίως των πληθυσμιακών συνθηκών 3,78 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στο Ζαγόρι και στην πραγματικότητα ένας κάτοικος και βάση του χωροταξικού σχεδιασμού θα πρέπει να προχωρήσουν οι πολιτικές και τα έργα που απαιτούνται και στον τομέα της αγροτικής παραγωγής. Οι εκτάσεις για αγροτική, δασική και κτηνοτροφική μεταποίηση απαιτούν ειδικές προδιαγραφές. Όλα τα ανωτέρω πρέπει να συνδυασθούν με την αειφορία, και τη συνεταιριστική διαχείριση, κάτι το οποίο προϋποθέτει και πρόσθετες πολύμορφες γνώσεις αλλά και ανάλογους περιβαλλοντικούς και όχι κοινωνικούς ελέγχους, λόγω της κυριαρχίας της οικονομίας της αγοράς. Αλλά για να αλλάξουν ρότα θα πρέπει οι μη έχοντες την αντίληψη των υπηρετών να συναντηθούν και να συζητήσουν και βέβαια να διεκδικήσουν τα χρήματα που τους οφείλουν.
“
Σήμερα, τίθεται πάλι το ζήτημα της ανάπτυξης. ∆ίνεται έτσι η αναγκαστική δυνατότητα για δημόσια συζήτηση και επαναδιάταξη των προτεραιοτήτων.
Κώστας Λούκας
∆ιατάσσουν άμεση εκκένωση του Ελληνικού Η ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. κάνει έξωση σε 69 φορείς που στεγάζονται στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού και την παραλία Αγίου Κοσμά
«Σ
ας καλούμε να αποχωρήσετε άμεσα από τους χώρους και τις εκτάσεις που αυθαιρέτως καταλαμβάνετε, αλλιώς θα είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε στις προβλεπόμενες νόμιμες ενέργειες». Έτσι καταλήγει η επιστολή που έστειλε πριν από μερικές μέρες η εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. στο ∆ήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης καλώντας τον ουσιαστικά να εγκαταλείψει το κτίριο του δημαρχείου του πρώην δήμου Ελληνικού, στο οποίο στεγάζονται σήμερα οι μισές σχεδόν δημοτικές υπηρεσίες, το πολιτιστικό κέντρο Ελληνικού που -εκτός των άλλων- φιλοξενεί πολλές εκδηλώσεις και φεστιβάλ μητροπολιτικής εμβέλειας, καθώς και το κτίριο του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου, που αποτελεί σημείο αναφοράς για όλη την Αθήνα και σημαντικό πόλο αντίστασης απέναντι στα μέτρα λιτότητας και εξαθλίωσης.
Το ιστορικό των εξώσεων
Το Ελληνικό, η έκταση των 6.200 στρ. που περιλαμβάνει το πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού και την παραλία του Αγίου Κοσμά, δεν είναι ένα άδειο οικόπεδο. Σε αυτό στεγάζονται εδώ και πολλά χρόνια 69 φορείς (υπηρεσίες του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, μη κερδοσκοπικά σωματεία και σύλλογοι), η παρουσία των περισσότερων από τους οποίους είναι συμβατή με την πρόταση της αυτοδιοίκησης, επιστημονικών φορέων και κινημάτων για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου. Ενδεικτικά αναφέρεται το Αθλητικό Κέντρο του Αγ. Κοσμά, δεκάδες αθλητικές ομοσπονδίες, η ΕΜΥ, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το αμαξοστάσιο του ΟΑΣΑ, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και σωματεία ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η λίστα είναι μακριά και το μόνο σίγουρο είναι ότι όχι μόνο κανένας φορέας δεν περισσεύει, αλλά και ότι η απομάκρυνσή τους στη σημερινή κοινωνικο-πολιτική συγκυρία από την έκταση θα σημαίνει πρακτικά την κατάργησή τους. Η εκκαθάριση του Ελληνικού από υφιστάμενες χρήσεις και δεσμεύσεις ξεκινά το 2011
με την ανάληψη της διαχείρισης της έκτασης από την εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε., της εταιρείας που δημιουργήθηκε για να διευκολύνει τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης και «αξιοποίησης» της έκτασης, υπό την εποπτεία πάντα του πανίσχυρου ΤΑΙΠΕ∆. Από την πρώτη σχεδόν μέρα ξεκίνησε το έργο απομάκρυνσης οποιασδήποτε «ενοχλητικής» παρουσίας, ώστε «το ακίνητο να αποδοθεί ελεύθερο στους επενδυτές» και «να μην επηρεάζεται αρνητικά το αναμενόμενο τίμημα από την πώληση της έκτασης». Αρχικά, στάλθηκαν προειδοποιητικές επιστολές σε όλους τους φορείς με εγκαταστάσεις εντός του Ελληνικού. Στη συνέχεια,
“
Σπέρνοντας το φόβο Ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού βρίσκεται σε εξέλιξη και το ΤΑΙΠΕ∆, δίνοντας διαδοχικές παρατάσεις στη διαδικασία, αφήνει να φανεί ότι υπάρχουν προβλήματα στη διαπραγμάτευση με τους επενδυτές. Για ποιο λόγο, λοιπόν, επιδιώκει, μέσω της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε., να καθαρίσει την έκταση; Σε τι αποσκοπεί η βίαιη εκδίωξη δημόσιων και κοινωφελών φορέων που παρέχουν σημαντικές υπηρεσίες στους πολίτες; Η εκκαθάριση του Ελληνικού από το πλούσιο πλέγμα πολιτιστικών, αθλητικών, ερευνητικών, κοινωνικών, διοι-
Η εκκαθάριση του Ελληνικού από το πλούσιο πλέγμα πολιτιστικών, αθλητικών, ερευνητικών, κοινωνικών, διοικητικών και τεχνικών δραστηριοτήτων και υποδομών αποτελεί κομμάτι της ευρύτερης στρατηγικής για συρρίκνωση του δημόσιου σε όφελος του ιδιωτικού τομέα.
σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία, απομακρύνθηκε από το χώρο περιορισμένος αριθμός δημόσιων υπηρεσιών με σχετικά μικρές απαιτήσεις σε χώρους. Το έργο κορυφώθηκε με την αποστολή εξώδικων και την επιβολή υπέρογκων προστίμων για δήθεν αυθαίρετη χρήση σε πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους που εδώ και χρόνια παράγουν σημαντικό έργο σε εγκαταστάσεις που τους έχουν παραχωρηθεί με όλες τις απαραίτητες διαδικασίες από το ελληνικό δημόσιο. Στα θύματα της εκκαθάρισης βρέθηκε μάλιστα πρόσφατα και η Κολυμβητική Ομοσπονδία Ελλάδας, μία από τις κορυφαίες αθλητικές ομοσπονδίες. Και όλα αυτά την ίδια στιγμή που συνεχίζουν ανεμπόδιστα τη λειτουργία τους τα παράνομα και αυθαίρετα νυχτερινά κέντρα στην παραλία του Αγ. Κοσμά!
κητικών και τεχνικών δραστηριοτήτων και υποδομών αποτελεί κομμάτι της ευρύτερης στρατηγικής για συρρίκνωση του δημόσιου σε όφελος του ιδιωτικού τομέα. Μέσα από τις πιέσεις για μετεγκατάσταση τμήματα ή και ολόκληρες υπηρεσίες του δημοσίου και φορείς –αν δεν καταργηθούν πλήρως- θα στεγαστούν στο μέλλον σε ιδιωτικά ακίνητα (όπως φαίνεται ότι έχει ήδη συμβεί πχ με την ΕΠΟ). Κυρίως όμως δημιουργείται ένα κλίμα φόβου και τρομοκρατίας απέναντι σε όσους σήμερα ή αύριο θα μπορούσαν να εναντιωθούν μέσω της παρουσίας και της δράσης τους στην υφαρπαγή της έκτασης του Ελληνικού από το διεθνές κτηματομεσιτικό και τραπεζικό κεφάλαιο. Φερενίκη Βαταβάλη, ∆ρ. Αρχιτέκτων-Πολεοδόμος
24
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Να κλείσουν τώρα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης
Τ
ην Τετάρτη 18/12 , παγκόσμια ημέρα μετανάστη, γίνεται η εκδίκαση της υπόθεσης δολοφονίας του Σαχζάντ Λουκμάν στα Πετράλωνα. Την ημέρα αυτή οργανώνεται πανελλαδική ημέρα δράσης ενάντια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το φασισμό «από όπου κι αν προέρχεται». Στη Θεσσαλονίκη θα γίνει συγκέντρωση και πορεία στις 6.30μ.μ. στο Άγαλμα Βενιζέλου. Στην ανακοίνωση των συνδιοργανωτών αναφέρεται: «Ως προεκλογικό, ψηφοθηρικό μέτρο πριν τις περσινές διπλές εκλογές και στη συνέχεια ως κεντρικός άξονας της (αντί-)μεταναστευτικής πολιτικής της τρικομματικής κυβέρνησης που εκδηλώθηκε και με την επιχείρηση Ξένιος ∆ίας, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών δημιουργήθηκαν, γέμισαν, πλήθυναν και συνεχίζουν για πάνω από ένα χρόνο να κηλιδώνουν την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και να αποτελούν τη μελανότερη, ίσως, στιγμή στον αγώνα για κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα των τελευταίων δεκαετιών. Η ίδια η φύση τους, η ναζιστικής έμπνευσης δημιουργία τους, η ανυπαρξία ουσιαστικά οποιουδήποτε δικαιώματος, αλλά και οποιασδήποτε προοπτικής κι ελπίδας για τους κρατούμενους, η κράτηση χωρίς, στην πράξη, χρονικά όρια και όρους, ο εγκλεισμός καφκικού τύπου (χωρίς λόγο, στόχο και δίχως τέλος), που αποτελεί βασανιστήριο ως τέτοιος, δεν επιτρέπουν να συζητάμε καν για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής, για βασικούς όρους προαυλισμού, για τη δυνατότητα και την πρόσβαση σε νομική, ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη. Όλες οι σοβαρές σχετικές καταγγελίες που βγαίνουν κατά καιρούς, δεν μπορούν ούτε να αποδοθούν σε κακή διαχείριση, ούτε να διορθωθούν και να «καλυτερεύσουν» οι συνθήκες. Αυτό γίνεται αντιληπτό από την αντίδραση με μεγάλες εξεγέρσεις και απεργίες πείνας των κρατούμενων, οι οποίοι δεν διστάζουν να βάλουν σε κίνδυνο τις ζωές τους μιας και η κατάσταση που βιώνουν εξευτελίζει την αξία της ζωής αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και το μοναδικό τους όπλο για αντίστασης. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αμυγδαλέζα, στην Κόρινθο, στο Παρανέστι, την Ξάνθη και την Κομοτηνή πρέπει να κλείσουν το συντομότερο δυνατό. (...) Ολόκληρη η Ευρώπη θρηνεί για το ναυάγιο της Λαμπεντούζα όμως, στην πράξη, η ΕΕ συνεχίζει ακάθεκτη στην πολιτική της για κλειστά σύνορα με την ενίσχυση του διασυνοριακού στρατού της Frontex. Οι μαρτυρίες, από επίσημους και μη φορείς, για άκρως παράνομες άμεσες επαναπροωθήσεις προσφύγων πολέμου στα σύνορα ανατολικά σύνορα της χώρας (χερσαία και παράκτια) πληθαίνουν συνεχώς. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι η πιο βίαιη και συνάμα η πλέον χαρακτηριστική εκδοχή του κρατικού φασισμού, (...) που σηματοδοτείται από τα ίδια τα λόγια του πρωθυπουργού που ανάγγειλε τον «καθαρισμό των πόλεων από τους εισβολείς»».
Να «απελευθερωθεί» τώρα η Πλατεία Ελευθερίας
Η
δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» καλωσορίζει με ανακοίνωσή της «την ελεύθερη Πλατεία Ελευθερίας, που αποδίδεται στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, ύστερα από μια περιπετειώδη διαδρομή, με την ιστορικής σημασίας απόφασή της Αποκεντρωμένης ∆ιοίκησης Μακεδονίας Θράκης, η οποία ακυρώνει τις αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής του ∆ήμου Θεσσαλονίκης να διενεργηθεί πλειοδοτικός διαγωνισμός για την εκμετάλλευσή της ως χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων». «Οι παραπάνω αποφάσεις απορρίφθηκαν», συνεχίζει, «γιατί, πέρα από το γεγονός ότι παραβιάζουν σωρεία νόμων, η επί δεκαετίες εκμίσθωση της πλατείας, η μετατροπή της σε αντικείμενο συναλλαγής την απαξιώνει ως κοινόχρηστο χώρο, ενώ ο προορισμός της είναι η εξυπηρέτηση δημοσίων, δημοτικών ή θρησκευτικών σκοπών. Η Αποκεντρωμένη ∆ιοίκηση θεωρεί ότι είναι ανεπίτρεπτη η διαμόρφωση σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων ενός χώρου που είναι χαρακτηρισμένος στο σχέδιο πόλης ως πλατεία –από τα ωραιότερα αστικά σύνολα της πόλης». Και η ανακοίνωση καταλήγει: «Η δημοτική μας κίνηση χαιρετίζει την απόφαση της Αποκεντρωμένης ∆ιοίκησης Μακεδονίας Θράκης, γιατί επιπλέον αποτελεί δικαίωση της πολύχρονης, σταθερής διεκδίκησης μας να αναδειχθεί σε χώρο ιστορικής μνήμης, όπως ήδη έχει δρομολογηθεί, παρά τα προβλήματα αποκατάστασης της ιστορικότητας του χώρου που παρουσιάζει ο Πανελλήνιος Αρχιτεκτονικός ∆ιαγωνισμός Ιδεών για την ανάπλαση της πλατείας. Καλούμε τη διοίκηση του ∆ήμου Θεσσαλονίκης να σεβαστεί την ιστορική αυτή απόφαση.»
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Η δημοτική τηλεόραση στην υπηρεσία των πέντε δημάρχων
Τις τελευταίες μέρες η δημοτική τηλεόραση Θεσσαλονίκης διαφήμιζε συνεχώς τη συνέντευξη «των 5 δημάρχων» που δόθηκε στην TV100 το απόγευμα της περασμένης Κυριακής. Την «πρωτοβουλία των 5» αποτελούν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο δήμαρχος Πατρέων Γιάννης ∆ημαράς, ο δήμαρχος Βόλου Πάνος Σκοτινιώτης και ο δήμαρχος Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος. Όπως επισημαίνει η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη ανοιχτή Πόλη», «η διαφήμιση της εκπομπής, αντικειμενικά, αποτελεί ανέξοδη πολιτική και προεκλογική προβολή των πέντε, κατά δήλωσή τους, «ανεξάρτητων» (!) υποψηφίων δημάρχων, έξι μήνες πριν τη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών. Επειδή δεν θεωρούμε καθόλου πειστικές εξηγήσεις του τύπου «προβάλλουμε την εκπομπή και όχι τους πέντε δημάρχους», που ως γνωστόν εκλέχτηκαν με την υποστήριξη των κομμάτων του μνημονιακού μπλοκ εξουσίας, καλούμε τη διοίκηση της ∆ΕΠΘΕ, τηρώντας τη δημοσιογραφική δεοντολογία, να απέχει από κάθε προνομιακή προβολή των προσωπικών στρατηγικών ή πολιτικών φιλοδοξιών του κ. Μπουτάρη, που δεν παραλείπει να τις συγχέει με το θεσμικό του ρόλο ως δημάρχου της πόλης».
∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ
Η μέρα του Αλέξη κι η μέρα της Σάρα
Σ
τις 6 ∆εκέμβρη γιορτάζει ο Άη Νικόλας, ο προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων. Κάθε τέτοια μέρα, όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, κάναμε ουρά μπροστά από το, ακμαίο τότε, σωματείο αλιεργατών για να πάρουμε το λουκούμι από το ξύλινο κασάκι που μοίραζαν οι ψαράδες του χωριού. Τα τελευταία πέντε χρόνια, στη μέρα του Άη Νικόλα έχει προστεθεί μια τελείως διαφορετική φόρτιση που έχει να κάνει με την δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, στις 6 ∆εκέμβρη του 2008. Φέτος, την ίδια μέρα στη Θεσσαλονίκη, στην εκκλησία του Άη Νικόλα στην Ξυροκρήνη –πολλές οι συμπτώσεις σ’ αυτή την ημερομηνία– κηδεύτηκε η 13χρονη Σάρα που έφυγε άδικα από αναθυμιάσεις μαγκαλιού. ∆ύο νέα παιδιά, τραγικά θύματα της απροκάλυπτης βίας του κράτους είτε αυτή προέρχεται από το εγκληματικό χέρι του μπάτσου είτε οφείλεται στην, εξ ίσου εγκληματική, ακραία φτώχεια που επιβάλει η δουλική κυβέρνηση στους πολίτες. Φέτος, λοιπόν, στην πρωινή μαθητική πορεία, τα παιδιά είχαν την ευαισθησία και την πολιτική ωριμότητα να τιμήσουν μαχητικά τη μνήμη του Αλέξη, προγραμματίζοντας ταυτόχρονα να
κατευθυνθούν στην εκκλησία όπου θα γινόταν η κηδεία της Σάρα. Η πορεία τους ξεκίνησε από την Καμάρα με την ασφυκτική κι αντιαισθητική συνοδεία των ΜΑΤ που τους είχαν περικυκλώσει από τρεις πλευρές. Την ίδια περίπου ώρα είχαν καλέσει συγκέντρωση κι οι ΕΛΜΕ της Θεσσαλονίκης, τρεις στάσεις παραπέρα, στο άγαλμα του Βενιζέλου. Παρόλο που είχε μαζευτεί ο τεράστιος όγκος των 10-15 καθηγητών(!), παρόλο που η σιδερόφρακτη πορεία των μαθητών πέρασε μπροστά τους επέμειναν να περιμένουν μήπως και γίνουν πολλοί, απαθείς κι άβουλοι, αντί να συνταχτούν με τους μαθητές τους και να διαπραγματευτούν την απομάκρυνση των μπάτσων από την πορεία. Πόσο αναίσθητη, προκλητική κι επικίνδυνη μπορεί να είναι η ηγεσία της αστυνομίας όταν επιλέγει την τακτική της σιδερόφρακτης παρουσίας των ΜΑΤ σε μια διαδήλωση παιδιών που τιμούν τον δολοφονημένο συνομήλικό τους; Πόσο αγκυλωμένοι στα συνδικαλιστικά τους στερεότυπα μπορεί να είναι οι ΕΛΜΕ ώστε να μη μπορούν να πλαισιώσουν τους μαθητές τους σε μια κοινή διαδήλωση για τον Αλέξη και να μην έχουν τα αντανακλαστικά να πα-
ραστούν μαζικά στην κηδεία της Σάρα; Αλλά ας το πάμε και λίγο παραπέρα. Γιατί διαφορετικές συγκεντρώσεις, πρωί – απόγευμα, στη μέρα του Αλέξη κι όχι μια μεγάλη, δυναμική, κοινή διαδήλωση; Πού είναι η αριστερά να κατεβάσει κόσμο ώστε να μην τολμήσουν οι μπάτσοι να πηγαίνουν «καροτσάκι» τη μαθητική πορεία; Πόσο διαφορετικά θα ήταν αν, τη μέρα του Αλέξη, κατέβαιναν στη διαδήλωση όλοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ; ∆υστυχώς, δεν φτάνει μόνο η παρουσία του ∆ιαμαντόπουλου κι οι διαμαρτυρίες της Κωνσταντοπούλου και του Στρατούλη για να φρενάρουν την αναλγησία και την αυθαιρεσία των πραιτόρων του ∆ένδια. Χρειάζεται συνολική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ στους δρόμους και προτεραιότητα στη στήριξη των αγώνων. Οι αντιαισθητικές σκιαμαχίες στη βουλή, οι αδιέξοδες κοκορομαχίες στα τηλεπαράθυρα, οι συμβατικές δηλώσεις ότι «θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα» και η τακτική της αναμονής να πέσει η κυβέρνηση ως «ώριμο φρούτο» δεν ταιριάζουν στην αριστερά που ονειρευόμαστε. Ο δικηγόρος του διαβόλου
25
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η «άλλη» Γερμανία Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Εκδηλώσεις της οργάνωσης Ειρήνης και Αλληλεγγύης στην Αθήνα, για τα 25α γενέθλιά της
“
Η
οργάνωση «Kultur des Friedens», Ο πολιτισμός της Ειρήνης, διάλεξε την Αθήνα για να κάνει ένα διήμερο εκδηλώσεων για την 25η επέτειο των γενεθλίων της. Την οργάνωση αυτή την συναντάμε εδώ και
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
εκδηλώσεων
* Αφρικανική γιορτή διοργανώνει ο πολυχώρος Ανοιχτή Πόλη (Πανεπιστημίου 56) την Κυριακή 15 ∆εκεμβρίου από τις 2 μ.μ. Θα υπάρχει μπαζάρ με χειροποίητα ρούχα, αξεσουάρ, είδη τέχνης. Το βράδυ θα παίξουν μουσική οι Mandela girls και οι Ubuntu. * Συζήτηση ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις καταθέσεις διοργανώνει το ∆ίκτυο Αλληλεγγύης Αλίμου τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 7 μ.μ. Μιλούν οι: Χρ. Γιοβανόπουλος και Ο. Μοσχοχωρίτου. * Εκδήλωση μνήμης της Κίττυς Αρσένη διοργανώνει ο πολυχώρος Ανοιχτή Πόλη (Πανεπιστημίου 56) τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 7.30 μ.μ. Μιλούν: Ρ. Αξελός, Μ. Μανωλάκος, Ε. Πατρικίου, Κ. Πουλής, Λ. Κώνσταντου. Συντονίζει η Ζ. Ξενάκη. * Εγκαίνια κάνει το κοινωνικό συνεταιριστικό παντοπωλείο «Σέσουλα» (Μαυρομιχάλη 98) τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου στις 5 μ.μ. * Συζήτηση με θέμα «Η ΒΙΟΜΕ ανοίγει το δρόμο για την αυτοδιαχείριση» οργανώνει η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στον αγώνα της ΒΙΟΜΕ Αθήνας τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου στις 7 μ.μ. στο αμφιθέατρο Γκίνη στο Πολυτεχνείο. * Εκδήλωση τιμής και μνήμης με θέμα «Η Έλλη Νικολάου θυμάται και μιλάει« διοργανώνει η Κίνηση Κατοίκων 6ης δημοτικής κοινότητας τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 6.30 μ.μ. στο χώρο τέχνης Ηως (Χέυδεν 38). Προλογίζει η Τ. Βερβενιώτη. * Προβολή της ταινίας «Γλυκιά συμμορία» από την Κινηματογραφική λέσχη Θεσσαλονίκης, τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου στις 9 μ.μ. στον κινηματογράφο Φαργκάνη. Θα προλογίσει ο Σ. Ζήκος. * Παιδική θεατρική παράσταση «Μίλα μήλα μαγικά» από την ομάδα
20 χρόνια σε όλες τις μεγάλες αντιπολεμικές εκδηλώσεις καθώς και στο Παγκόσμιο και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ και πιο πρόσφατα στη Φλωρεντία 10+10 και στο Alter Summit που έγινε στην Αθήνα τον περσινό Ιούνιο. Έχουν ιδιαίτερο δεσμό με την Ελλάδα από την εποχή της δικτατορίας, όπου ο μετέπειτα ιδρυτής της οργάνωσης, Henning Zierock, είχε φτιάξει την «ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης» η οποία έπαιζε μουσική Θεοδωράκη με τα τραγούδια στην ελληνική γλώσσα, στις αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Η ορχήστρα, με ανανεούμενες συμμετοχές, υπάρχει μέχρι σήμερα. Από τότε, πάντως, χρονολογείται η σχέση της με τον Θεοδωράκη, ο οποίος αποτελεί ιδρυτικό μέλος, και προς τιμήν του οποίου γίνεται η εκδήλωση στην Αθήνα. Η Αθήνα επιλέχτηκε όμως και για έναν άλλο λόγο: Η
Γερμανία είναι από τις ισχυρότερες και σκληρότερες χώρες του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού, και η πολιτική της ηγεσία δικαίως συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μίσος των χειμαζόμενων λαϊκών και εργατικών κοινωνικών στρωμάτων στην Ελλάδα της κρίσης. Υπάρχει όμως και η άλλη Γερμανία, που ένα μικρό κομμάτι της αποτελεί η οργάνωση «Πολιτισμός της Ειρήνης». Οι ιδέες και δράσεις της οργάνωσης αυτής θα παρουσιαστούν στο Ινστιτούτο Γκέτε, με μουσικές και πολιτικές εκδηλώσεις συνεργασίας αγωνιστών και αγωνιστριών των δύο χωρών. Οι εκδηλώσεις είναι υπό την αιγίδα του Μίκη Θεοδωράκη και του πρώην Γενικού ∆ιευθυντή της UNESCO, Federico Mayor. Και οι δύο είναι ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης.
Αστροναύτες, στην κατάληψη του Βοτανικού Κήπου Πετρούπολης (πλατεία Αγίου ∆ημητρίου), την Κυριακή 15 ∆εκεμβρίου, στις 12 το μεσημέρι. * Ημερίδα με θέμα «Ο αγροτικός τομέας ως μοχλός αντιμετώπισης της κρίσης» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στο καφέ Λητώ στην Άνω Κώμη. Μιλούν οι: Κ. Μιμίκος, ∆. Χαμπίδης. * Παρουσίαση του ημερολογίου του ΚΕΕΡΦΑ τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 6 μ.μ. Μιλούν οι: Μ. Λώλος, ∆. Ασπιώτης, Κ. Μπάνος, Στ. Μιχαηλίδης, Π. Κωνσταντίνου. Τζ. Ασλάμ. * Παρουσίαση του βιβλίου της ∆. Σαμίου «Τα πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων 1864-1952. Ιδιότητα του πολίτη και καθολική ψηφοφορία» την Τρίτη 17 ∆εκεμβρίου, στις 6.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Λ. Ζέρβας» (Β. Κωνσταντίνου 48). Μιλούν: Μ. Παντελίδου Μαλούτα, Ε. Αβδελά, Η. Νικολακόπουλος. Συντονίζει ο Λ. Καλλιβρετάκης. * Μουσικοποιητικό ∆ιαδραστικό Εργαστήριο για τον Καβάφη από την (άτυπη) ∆ιαδημοτική Πρωτοβουλία Λογοτεχνών (Ν. Φιλαδέλφεια, Βύρωνας, Γλυφάδα) την Τρίτη 17 ∆εκεμβρίου, στις 8 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο Ars Nocturna (Λέκκα 23-25). Μιλούν: Π. Μποσνάκης, Ε. Καρασαββίδου. Απαγγέλουν οι: Ε. Γιακανίκη Κοκόλια, Χ. Μελιτάς, Θ. Παπαδόπουλος. * Εκδήλωση με θέμα «Η πορεία της Ε.Ε. και το ελληνικό πείραμα» διοργανώνει το ∆ΗΚΚΙ στη μνήμη του Ν. Μπουζάνη την Τετάρτη 18 ∆εκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στο ξενοδοχείο Stanley (πλατεία Καραϊσκάκη). Μιλούν οι: Τζ. Βαμβακά, Λ. Βατικιώτης, ∆. Καζάκης, Αλ. Μητρόπουλος, Μ. Μπαλαούρας, Η. Νικολόπουλος. * Συζήτηση με θέμα «Εργατικά δικαιώματα στα χρόνια του μνημονίου» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ιωνίας με τον ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ηρακλείου την Τετάρτη 18 ∆εκεμβρίου στις 7 μ.μ. στον κινηματογράφο Αστέρα (Ασκληπιού 4). Μιλούν: ∆. Στρατούλης, Α. Καψάλης, Κ. Κρέτσης. * Παρουσίαση του βιβλίου της Κ. Μάτσα «Ταπείνωση και ντροπή. Γυναίκες τοξικομανείς» την Τετάρτη 18
Σίσσυ Βωβού
Το πρόγραμμα
Τετάρτη 18 ∆εκεμβρίου, «Φωνές από έναν Πολιτισμό Ειρήνης»: Μια βραδιά με σύντομες ομιλίες των προσκεκλημένων, Federico Mayor (πρώην Γενικό διευθυντή UNESCO), Franz Alt (εμπειρογνώμονα της ηλιακής ενέργειας, δημοσιογράφο) τον Hans-Peter Dόrr (κάτοχο εναλλακτικού βραβείου Νόμπελ), και μουσική από τον γερμανό μουσικό και στιχουργό Konstantin Wecker, την Μαρία Φαραντούρη, και πολλούς άλλους. Πέμπτη 19 ∆εκεμβρίου, Συνέδριο με τις τρέχουσες προκλήσεις στην Ευρώπη για την Ελλάδα: Θα συζητηθούν ζητήματα σχετικά με τη νέα ενεργειακή πολιτική, την διέξοδο από το χρέος, την εργασιακή πολιτική, τον ακροδεξιό εξτρεμισμό και το μιλιταρισμό. Προβολή του πρόσφατου κινηματογραφικού έργου τέχνης «Recycling Medea» κατά Ευριπίδη με μουσική Θεοδωράκη, του σκηνοθέτη Αστέρη Κούτουλα. Θα ακολουθήσει συζήτηση και μια «∆ιακήρυξη των Αθηνών» για έναν πολιτισμό ειρήνης και αλληλεγγύης, με νέες προοπτικές για την πολιτική δράση. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Επικοινωνία: Society Culture of Peace, Am Lustnauer T or 4, 72074 Tόbingen, Henning Zierock, email: info@kulturdesfriedens.de, www.kulturdesfriedens.de
∆εκεμβρίου, στις 8 μ.μ. στην Τεχνόπολις. Μιλούν: Α. Αθανασίου, Α. Ατσαλάκη, Στ. Κεβόπουλος, Σ. Μιχαήλ. * Εκδήλωση με θέμα «Η φωνή των μεταναστών» διοργανώνει η Asante την Τετάρτη 18 ∆εκεμβρίου στη 1 μ.μ. στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50). Χαιρετίζουν οι: Γ. Καμίνης, Ν. Παπαχελά, Μ. Κουβέλη, Ξ. Πασσά και Η. Γιαννακουδάκη. Στην πρώτη συζήτηση [«Μετανάστευση: Μοχλός οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης»] στις 2.30 μ.μ μιλούν οι Β. Κατριβάνου, Μ. Γιαννακάκη, Α. Λυμπεράκη, Α. Ιωάννου, Ν. Χρυσόγελος, Β. Χρονόπουλος. Στη δεύτερη συζήτηση [«Οι επικείμενες αλλαγές στο μεταναστευτικό νόμο»] στις 4 μ.μ. μιλούν οι Α. Συρίγος, Μ. Αμντέλ Ρασούλ. * Συζήτηση με θέμα «Η Υγεία στα χρόνια του μνημονίου» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Σαρωνικού την Τετάρτη 18 ∆εκεμβρίου στις 6 μ.μ. στο καφενείο Σοφρώνη. Μιλά ο Ν. Μανιός. * Παρουσίαση των βιβλίων της Ε. Γιαλούρη «Υλικός πολιτισμός. Η ανθρωπολογία στη χώρα των πραγμάτων» και της Ε. Ρίκου «Ανθρωπολογία και σύγχρονη τέχνη» την Παρασκευή 20 ∆εκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134 -136). Μιλούν οι Ε. Παπαταξιάρχης, Ε. Σκούτερη∆ιδασκάλου, Π. Πούλος, Κ. Ιωαννίδης, Ζ. Ξαγοράρης και οι συγγραφείας. * Κύκλο διαλέξεων διοργανώνει η ομάδα Πολιτικής Οικολογίας του προγράμματος ENTITLE του τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου κάθε Παρασκευή στις 7 μ.μ. στην αίθουσα 2.1 του νέου κτιρίου του Χαροκοπείου. Την Παρασκευή 20 ∆εκεμβρίου πραγματοποιείται η δεύτερη διάλεξη με τον Ε. Μπιτσάκη. * Τριήμερη χριστουγεννιάτικη γιορτή (20-22 ∆εκεμβρίου, 11 π.μ. έως 9 μ.μ.) διοργανώνουν τα ΑΣΚΙ στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηνών. Την Παρασκευή 20 ∆εκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Αλεξάτου «Ιστορικό λεξικό του ελληνικού εργατικού κινήματος». Στις 6 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα «Το φαινόμενο Χρυσή Αυγή: τέσσερις
συγγραφείς συνομιλούν με αφορμή τα βιβλία τους», ενώ ακολουθεί προβολή της ταινίας Οι καθαριστές. Το Σάββατο 21 ∆εκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του Νικόλαου Σμπαρούνη-Τρίκορφου Ημερολόγιο της εις Ρωσσίαν εκστρατείας. Στις 6 μ.μ. θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ ∆ημοκρατία, ο δρόμος του σταυρού. Την Κυριακή 22 ∆εκεμβρίου 10.30 π.μ. θα γίνει συζήτηση με θέμα Μεταπολίτευση 1974: 40 χρόνια μετά. Μετάβαση ή αποκατάσταση; * Ημερίδα με θέμα «Από το σχολείο της καπιταλιστικής κρίσης στην παιδεία των κοινωνικών αναγκών» διοργανώνουν οι Αγωνιστικές Παρεμβάσεις Συσπειρώσεων Κινήσεων το Σάββατο 21 ∆εκεμβρίου (12-6 μ.μ.) στο 6ο ΕΠΑΛ Αθήνας (Νέστου 4, πλατεία Μαβίλη). Μιλούν οι: Λ. Απέκης, Γ. Μαΐστρος, Π. Λυντζέρης, Χρ. Κάτσικας, Π. Παυλίδης, Γ. Γρόλλιος, Κ. Σκορδούλης. * Χριστουγεννιάτικη γιορτή διοργανώνει το ∆ίκτυο Αλληλεγγύης Ζωγράφου την Κυριακή 22 ∆εκεμβρίου στις 12 το μεσημέρι, στην πλατεία Τερζάκη.
26
ΘΕΑΤΡΟ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Η ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΓΟΥΛΙΩΤΗ ΚΑΙ Ο ΜΑΚΗΣ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ “ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΥΣ” ΤΟΥ ΝΙΚ ΠΕΙΝ (ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ)
Τ
ο 1984 ο Σάιμον Μακ Μπέρνι, ιδρυτής και ψυχή του περίφημου Théâtre de Complicité έγραψε ένα εκπληκτικό έργο, «Α minute too late» ο τίτλος του, για να ξεπεράσει το θάνατο του πατέρα του. Το 2012 ο Νικ Πέιν, νέος στην ηλικία αλλά ήδη βραβευμένος με το βραβείο Χάρολντ Πίντερ (2012) έγραψε τους «Αστερισμούς» για να ξεπεράσει το θάνατο του δικού του πατέρα. Ωραίες συμπτώσεις! Ο Πέιν χρησιμοποιεί τη σύγχρονη φυσική θεωρία των πολλαπλών συμπάντων: «Αν πράγματι υπάρχουν τα πολλαπλά σύμπαντα, τότε πόσες εκδοχές ζωής μπορούμε να έχουμε;» αναρωτιέται και βάζει ένα ζευγάρι επί σκηνής να βιώνει πολλαπλές εκδοχές της σχέσης του, σε υποτιθέμενα διαφορετικά σύμ-
παντα. Μόνο που κάθε φορά τη βιώνει μοναδικά. Πίσω από αυτό κρύβεται η οδύνη του θανάτου και μια υπόρρητη ελπίδα: αν τίποτε δεν τελειώνει; Αν εμείς οι ίδιοι κι αυτά που ζούμε επαναλαμβάνονται κάπου αλλού, ξανά και ξανά, αιωνίως; Κι αν πρόκειται για στιγμές ευτυχίας, όλα καλά, αν πρόκειται όμως για περιπτώσεις φόβου και μαρτυρίου; Ας είναι. Να μη βαρύνουμε με τέτοιες σκέψεις ένα έργο που δεν είναι ούτε τραγωδία ούτε φιλοσοφικό δοκίμιο, αλλά ένα έργο που προσπαθεί να εγκυστώσει μια επιστημονική θεωρία μέσα σε μια μυθοπλασία, με τρυφερότητα, χιούμορ και συγκίνηση. ∆εν είναι η πρώτη φορά που η επιστήμη εμπνέει τη δραματική μούσα και το κοινό ανταποκρίνεται ασμένως. Θυμίζουμε τη μεγάλη επιτυχία του Κοτανίδη πριν από λίγα χρόνια με το έργο του Παρνέλ «QED ή τι απέ-
δειξε ο κ. Φάινμαν», ενώ και ο Μακ Μπέρνι, στον οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως, έχει στο ενεργητικό του ένα επιτυχές αντίστοιχο πάντρεμα, το «A disappearing number» για τη συνάντηση δύο σπουδαίων μαθηματικών, του Srinivasa Ramanujan και του G.H. Hardy. Οι «Αστερισμοί» του Πέιν ανέβηκαν πρόσφατα στην Αθήνα (έχουν ήδη κάνει μια επιτυχή πρώτη παρουσία στα Χανιά από τη «Μνήμη» σε σκηνοθεσία του Μ. Βιρβιδάκη), στο θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και με πρωταγωνιστές τους Μάκη Παπαδημητρίου και Στεφανία Γουλιώτη, από τους οποίους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για την παράσταση.
Μαρώ Τριανταφύλλου
Όλες οι πιθανές εκδοχές του κόσμου, μαζί ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ
“
Αστερισμοί του Νικ Πέιν, στο θέατρο του Ν. Κόσμου
Το έργο καταφέρνει να μεταφέρει αυτήν την ασύλληπτη αίσθηση για τον ανθρώπινο εγκέφαλο της παραλληλότητας των συμβάντων, των επιλογών, των αποφάσεων και των πιθανοτήτων.
Οι «Αστερισμοί» μας έρχονται με περγαμηνές βραβείων και επιτυχιών. Τι είναι αυτό που, κατά τη γνώμη σας, κάνει τόσο ενδιαφέρουσα μια ερωτική ιστορία; Τι καινούριο φέρνει ο Πέιν στα έργα που μιλούν για τις σχέσεις και ιδίως για τις σχέσεις των φύλων; MάκηςΠαπαδημητρίου: Ο τρόπος που γράφεται το έργο και κυρίως ο καμβάς πάνω στον οποίο κινείται κάνει αυτή την ιστορία του Ρόλαντ και της Μάριαν μια ιστορία του καθενός από εμάς. Όλα έχουν συμβεί ή συμβαίνουν ταυτόχρονα και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν σε ένα απίστευτα πολύπλοκο πολυσύμπαν όπου ό,τι σκεφτείς έχει ήδη γίνει πραγματικότητα. Αλλά πρωτίστως είναι μια ιστορία ενός ζευγαριού και όχι μια ξερή και ξύλινη επιστημονική διάλεξη. Στεφανία Γουλιώτη: Το σημαντικότερο κομμάτι του έργου είναι, νιώθω, ότι καταφέρνει να μεταφέρει αυτήν την ασύλληπτη αίσθηση για τον ανθρώπινο εγκέφαλο της παραλληλότητας των συμβάντων, των επιλογών, των αποφάσεων και των πιθανοτήτων μέσα από καθημερινά γεγονότα και τελικά μέσα από ένα ακραία δύσκολο γεγονός που όμως μας καίει όλους καθημερινά και συνεχώς το αποδιώχνουμε από τη σκέψη μας, είναι όμως εκεί και μας φοβίζει καθημερινά... Όλα αυτά μαζί γίνονται μέσα από
πολύ μεγάλη ευαισθησία και χιούμορ και τρυφερότητα. Kα Γουλιώτη, οι «Αστερισμοί» θυμίζουν έργα του πρώιμου κυβισμού –όπου επίσης η τέχνη εγκυστώνει τις επιστημονικές θεωρίες της φυσικής και προσπαθεί να δει την πολυπλοκοτητα του κόσμου και τις ταυτόχρονες πολλαπλές οπτικές θέασης και απεικόνισης του αντικειμένου. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, πώς αντιμετωπίσατε την Μάριαν; Ποιες δυσκολίες σας δημιούργησε ο ρόλος; Σ.Γ.: Ο ρόλος κατάφερε να με ενθουσιάσει, γιατί με βύθισε σε έναν κόσμο ανεξήγητο για μένα και έτσι κρατάει μονίμως το ενδιαφέρον μου χωρίς να κάνω κάποια προσπάθεια. Θα συνέβαινε στον καθένα που αποφάσιζε να φανταστεί τον εκπληκτικό κόσμο των κβάντων και του σύμπαντος γενικότερα... Κε Παπαδημητρίου, ο Ρόλαντ έχει απέναντί του μια γυναίκα που έχει υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα. Πόσο επηρεάζει τα συναισθήματα του αυτό; Εννοώ η διαφορά μεταξύ τους και το κοινωνικό, κυρίως, βάρος της. Μ.Π.: Οι ρόλοι του έργου δεν έρχονται σε απευθείας «σύγκρουση» με τη θεωρία των παράλληλων συμπάντων. Αυτό το δημιουργεί ο συγγραφέας επιλέγοντας να επανα-
λαμβάνει συγκεκριμένες σκηνές για να δημιουργήσει αυτή την αίσθηση. Της πολυπλοκότητας, των διαφορετικών πραγματικοτήτων. Οι ρόλοι όμως δεν έχουν μνήμη της επανάληψης. Οι ίδιοι ζούνε μια και μοναδική ζωή. Κάνουνε πάντα μια επιλογή. Οι διαφορετικές εκδοχές που προκύπτουν συμβαίνουν όλες σε κάποιο άλλο σύμπαν, αλλά δεν γίνονται αντιληπτές. Παρά μόνο σε μια δύσκολη στιγμή για την Μάριαν όπου μια σημαντική απόφαση που παίρνει «υποστηρίζεται» από τη θεώρησή της για τον κόσμο. Αλλά το πώς αντιμετώπισα τον Ρόλαντ δεν διαφέρει από τον τρόπο που θα αντιμετώπιζα κάποιον άλλο ρόλο, μάλλον... Ο Πέιν είπε: «Κάπου υπάρχει ένα σύμπαν όπου ο Τζον Λένον γράφει ακόμα τραγούδια και ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν πέρασε ποτέ τις εισαγωγικές του Ίτον». Θα θέλατε να σχολιάσετε την ιδέα αυτή σε σχέση πάντα με το έργο; Μ.Π.: Είμαι σίγουρος ότι συμβαίνει απλά δεν είμαστε σε θέση να το αποδείξουμε πειραματικά –ακόμα– και βεβαίως να το αντιληφθούμε... Σ.Γ.: Η ιδέα του έργου είναι ότι συνυπάρχουν όλες οι πιθανές εκδοχές του κόσμου μαζί!! Αυτό είναι το εκπληκτικό και όχι η δύναμη της επιλογής μας, η επιλογή μας είναι μόνο ό,τι μπορούμε απλά να αντιληφθούμε... Η Μάριαν λέει στο κείμενο «είμαστε απλώς σωματίδια που πηδάνε από ’δώ κι από ’κεί σαν τρελά»... Είναι υπέροχο να το φανταστείς και να μπεις σε αυτή τη φιλοσοφία. Ο Πέιν χρησιμοποιεί την επιστήμη με ένα τρόπο παιχνιδιάρικο και μαγικό, την χρησιμοποιεί ως λύτρωση. Όπως τα παλιά χρόνια –αλλά ακόμα και σήμερα φυσικά– κάποιοι καταφεύγουν στη μαγεία που τροποποιεί τη φυσική ροή των πραγμάτων και των εξελίξεων, έτσι και ο Πέιν άλλαζε τις εξελίξεις με βάση μια επιστημονική θεωρία. Αν συμφωνείτε με την παρατήρηση, θέλετε να την σχολιάσετε; Μ.Π.: Υπάρχει η μαγεία με την έννοια του μαγικού, του ανεξήγητου, του ρομαντικού ίσως -όπως η μαγεία του έρωτα π.χ.-, και υπάρχει και η μαγεία του τσαρλατάνου που λέει άρες μάρες κουκουνάρες χρησιμοποιώντας επιστημονική ορολογία. Ο Πέιν ανήκει στο πρώτο είδος. Σ.Γ.: Ο καθένας μας κουβαλάει την «κατάρα» να έχει ανάγκη να εξηγήσει τον κόσμο και ο καθένας μας χρησιμοποιεί τα μέσα που έχει. Άλλος ένα θεατρικό έργο, άλλος τη μαγεία άλλος την επιστήμη... είναι μέσα στη «μοίρα» μας να μην ξεφύγουμε ποτέ από αυτή την ακατόρθωτη ανάγκη.
1032
27
ΒΙΒΛΙΟ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Σύνδρομο φυγής Ευγενία Φακίνου «Πλανόδιοι θεριστές» Εκδόσεις Καστανιώτη Οκτώβριος 2013
Ο
σο απρόβλεπτο είναι το πόσο θα κρατήσει η κρίση, άλλο τόσο δύσκολο, αν όχι και περισσότερο, είναι να γίνει κάποια εκτίμηση για το πόσο καιρό ακόμη θα αποτελεί πρόσφορο θέμα για την πεζογραφία. Προσώρας, πάντως, η τάση είναι σαφώς αυξητική. Παρότι η “ελληνική κρίση χρέους”, όπως έχει επισήμως ονομαστεί, συμπληρώνει αισίως τον τέταρτο χρόνο, όλο και περισσότερα βιβλία στρέφονται γύρω από αυτήν, ενώ δεν υπάρχει βιβλίο στο οποίο να μην μνημονεύεται έστω και ακροθιγώς. Οι συγγραφείς, ωστόσο, μένουν μακριά από τη λογοτεχνία τύπου ντοκουμέντο. Πιθανώς, γιατί δεν ανήκουν στο τμήμα του πληθυσμού, που πλήττεται από ανεργία και ανέχεια. Κανένας δεν καταπιάστηκε με ένα μυθιστόρημα μαρτυρίας, παίρνοντας τη δύσκολη απόφαση να ζήσει για ένα διάστημα ως νεόπτωχος, τουτέστιν να κοιμάται στρωματσάδα στους δρόμους της Αθήνας και να σιτίζεται στα ελέω θεού συσσίτια για απόρους. Ακόμη και τον ένδον λόγο του σημερινού εξαθλιωμένου, τον πλάθουν από τη θέση του παρατηρητή. Στο δημόσιο λόγο τους, ωστόσο, συμπάσχουν, όπως και οι πολιτικοί, διαβεβαιώνοντας, πως θα βρούμε τη δύναμη, θα δώσουμε τη μάχη, και άλλα παρόμοια, με το χαμόγελο στα χείλη και σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο. Η Ευγενία Φακίνου εξομολογείται ότι η κρίση της έδωσε το έναυσμα για το πρόσφατο μυθιστόρημά της και ακόμη, πως συνειδητά ήθελε να γράψει “ένα φωτεινό, αισιόδοξο βιβλίο”. Σε αντίθεση με το κυρίως ρεύμα, που προτιμά τον ωμό ρεαλισμό. Όπως ο νεότερος Χρήστος Χρυσόπουλος, που εξέδωσε πέρυσι το «Φακός στο στόμα», με τον αφηγητή να ξεποδαριάζεται, παρακολουθώντας έναν άστεγο να κάνει γύρα τους σκουπιδοτενεκέδες, κρατώντας κατά το ψαχούλεμα τον φακό με το στόμα. Εκείνος ήθελε να γράψει ένα σκληρό βιβλίο για να “παρέμβει στη σφαίρα της πραγματικής ζωής”. Υποθέτουμε ότι εννοεί να ταρακουνήσει τους εφησυχασμένους. Μάλλον κανέναν δεν ταρακούνησε, κατάφερε όμως να αποσπάσει γαλλικό βραβείο για το καλύτερο μεταφρασμένο βιβλίο πεζογραφίας του έτους. Όπως φαίνεται, όσοι συγγραφείς και κινηματογραφιστές περιγράφουν την κατάσταση με τα πιο ζοφερά χρώματα, ενθουσιάζουν τους Ευρωπαίους. Για το μυθιστόρημα της Φακίνου θα προτιμούσαμε τον πιθανώς και παρωχημένο χαρακτηρισμό που ο Βικέλας έδινε στο απαραίτητο για την εποχή του βιβλίο. Όπως και κάποια προηγούμενα δικά της, είναι τερπνό και ωφέλιμο. Παρόμοια βιβλία λείπουν και στην δική μας εποχή, ιδιαίτερα στον καιρό της κρίσης. Τα ωμά ρεαλιστικά είναι καλά για εξαγωγή στους ευρωπαίους φιλέλληνες ή και για ένα μέρος του γηγενούς πληθυσμού, που δεν πλήττεται αλλά αντιθέτως, πορίζεται από την κρίση. Ενώ, τα τερπνά και ωφέλιμα είναι εκείνα που προσφέρουν στον εγκλωβισμένο τη διαφυγή, την οποία έχει τόσο ανάγκη, έστω και για την σύντομη ανάπαυλα μίας ανάγνωσης. Όχι, όμως, όπως τα ροζ μυθιστορήματα, σαν απόδραση από την πραγματικότητα, αλλά σαν ένα ταξίδι πέρα από τις αδιέξοδες καταστάσεις, σε κάποιες άλλες λυτρωτικές, των οποίων την ύπαρξη έχει προ πολλού λησμονήσει. Το 2005, η Φακίνου είχε πάρει το πρώτο Βραβείο Αναγνωστών. Από τα οκτώ, που συνολικά απονεμήθηκαν, εκείνο ή-
ταν μάλλον το μοναδικό που ανταποκρινόταν στην ονομασία του. Είχε δοθεί χωρίς τις ποικίλες χειραγωγήσεις που προέκυψαν στη συνέχεια, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια από την πλευρά των θεσμοθετών να μην δοθεί στους φυσικούς διεκδικητές του, που θα σήμαινε τους συγγραφείς της λίστας των ευπώλητων. Αν, όμως, γράφονταν περισσότερα τερπνά και ωφέλιμα βιβλία δεν θα πνίγονταν οι λίστες στο ροζ και το μελό, ούτε η λέξη ευπώλητο θα είχε καταλήξει κακόσημη. Αυτή είναι η διαφοροποίηση που θα έπρεπε να γίνει στο χώρο του ευπώλητου και όχι η διάκριση λογοτεχνίας και παραλογοτεχνίας. Το προ οκταετίας βραβευμένο βιβλίο της Φακίνου είναι το 11ο μυθιστόρημά της, «Η μέθοδος της Ορλεάνης». Πρόκειται για ένα ερωτικό μυθιστόρημα, σε αντίθεση με το πρόσφατο, στο οποίο απουσιάζει το σύνηθες δίπτυχο, έρωτας-θάνατος. Από αυτήν την άποψη, το πρόσφατο είναι περισσότερο αντιπροσωπευτικό του μυθιστορηματικού της κόσμου. Είναι το 15ο και με αυτό η συγγραφέας εισέρχεται στην τέταρτη δεκαετία μυθιστοριογραφίας. Ως σημείο έναρξης κρατούμε τον Μάιο του 1982, όταν κυκλοφόρησε το «Αστραδενή», με εξώφυλλο μία “καθισμένη μορφή, χαραγμένη σε βότσαλο νεολιθικής εποχής”. Με την προοπτική του χρόνου, δείχνει σαν να προοιωνίζεται τη μητριαρχική αλυσίδα των ηρωίδων που ακολούθησαν την Αστραδενή. Το πρόσφατο μυθιστόρημα έρχεται και στοιχίζεται στη συνέχεια της «Μεγάλης πράσινης», που ξεχωρίζει στα πέντε της πρώτης δεκαετίας, του «Η Μερόπη ήταν το πρόσχημα», που παίρνει τη σκυτάλη στα τέσσερα της δεύτερης δεκαετίας, και του «Οδυσσέας και μπλουζ» από την πεντάδα της τρίτης. Στην πρόσφατη, τρίτη δεκαετία, ανήκει και το «Έρως, θέρος, πόλεμος», που θα μπορούσε να είχε φέρει ένα Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Θα το δικαιούτο η συγγραφέας ως γνήσια παραμυθού και άρα, μυθιστοριογράφος με τη σημασία που δίνει σε αυτήν την προσωνυμία το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Αντ΄αυτού, τέσσερα χρόνια αργότερα, τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο ∆ιηγήματος για τη μία και μοναδική συλλογή ιστοριών που έχει εκδώσει. Όποιος αγνοεί τη λογική απονομής των Κρατικών Βραβείων, κάτι τέτοια τα προσπερνάει ως πιθανές αστοχίες. ∆υστυχώς, όμως, δεν είναι ούτε άστοχο ούτε τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα μίας διαχειριστικής λογικής. Γι’ αυτό, από μία άποψη, με το δίκιό της ισχυρίζεται σε συνέντευξή της, ότι ο κριτικός “κρίνει υποκειμενικά” ή, ακόμη χειρότερα, ότι “μπορεί να έχει και προσωπικά με έναν συγγραφέα”. Απόφανση απαράδεκτη για όσους επιδίδονται συστηματικά στην κριτική. ια να επανέλθουμε στη σοβούσα κρίση, θα πρέπει να διευκρινίσουμε, πως, στην περίπτωση της Φακίνου, δεν είναι εκείνη που προσέγγισε θεματικά την κρίση, αλλά η κατάσταση της κρίσης που ήρθε και έδεσε με τον βασικό θεματικό άξονα της μυθιστοριογραφίας της. Εξαρχής μέχρι σήμερα, πηγή έμπνευσης στάθηκε η φυγή, με τη μορφή της βιαστικής απομάκρυνσης από τον τόπο κατοικίας, χωρίς, όμως, να υπάρχει κάποια
Γ
συγκεκριμένη απειλή ή κίνδυνος. Παρουσιάζεται σαν τη φυγή της γυναίκας από μία κατάσταση, που βιώνεται ως εγκλεισμός. Συνήθως πρόκειται για τον περιορισμό στα στενά όρια της πυρηνικής οικογένειας. Για την αναχώρηση υπάρχει πάντα κάποιο πρόσχημα, όπως δηλώνεται και στον τίτλο ενός από τα μυθιστορήματα. Αυτό το αναγκαίο πρόσχημα, στο πρόσφατο μυθιστόρημα το δίνει η κρίση. Η ηρωίδα έχει χάσει την εργασία της, κατά τα άλλα όμως, η κρίση την χτύπησε μάλλον ξώφαλτσα. Αναγκάστηκε μεν “να ξενοικιάσει το ωραίο της διαμέρισμα”, αλλά δεν έμεινε και στο δρόμο. Στεγάστηκε στο παλιό σπίτι της μητέρας της, που είχε πεθάνει προ διετίας, κρατώντας το αυτοκίνητό της. Γεγονός που της επέτρεψε να πραγματοποιήσει άμεσα την τάση για φυγή. Το βασικό της πρόβλημα είναι ανεξάρτητο από την κρίση, δίνει όμως την ευκαιρία στην συγγραφέα να σκιαγραφήσει την ψυχολογία μίας σημερινής σαραντάχρονης. Πρόκειται για μία εγκυμοσύνη, που προέκυψε από “περιστασιακή σχέση”, αφού, έτσι κι αλλιώς, εκείνη επεδίωκε τους “ρηχούς δεσμούς”. Τα αίτια αυτής της συναισθηματικής αποστασιοποίησης εξηγούνται με το σύμπλεγμα που δημιουργείται στο παιδί, όταν ο πατέρας εγκαταλείπει την οικογενειακή εστία. Όπως αρμόζει σε μία ανεξάρτητη γυναίκα, αποφάσισε να μην πληροφορήσει σχετικά τον συνυπαίτιο, αλλά και να κρατήσει το παιδί, καθώς η σημερινή γυναίκα διεκδικεί την μητρότητα από μία ηλικία και ύστερα ως δικαίωμα. “Τριάντα οκτώ χρόνων, πρώτη φορά έγκυος δεν το ρίχνεις”, είναι ο συλλογισμός της ηρωίδας, καίτοι άνεργη και μόνη. Τον τύπο της φυγής που απαντάται στα μυθιστορήματα της Φακίνου, τον περιγράφει η ηρωίδα σαν περιπλάνηση από τόπο σε τόπο προς αποφυγή μίας “φυσιολογικής ζωής”, που την τρομάζει. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, καθώς και κάποια προηγούμενα βιβλία της, μυθιστόρημα “on the road”. Σε αυτό, μάλιστα, υπάρχουν περισσότερα στοιχεία αμερικανικής έμπνευσης. Όπως στο μυθιστόρημα του Κέρουακ, και εδώ πρωταγωνιστεί το τρίο δυο φίλων και μίας γυναίκας. Επίσης, σύμφωνα με την συγγραφέα, τόσο οι “πλανόδιοι θεριστές” όσο και “το Κίνημα των Έτοιμων”, που μνημονεύει είναι ομάδες, οι οποίες προέκυψαν στην Αμερική την περίοδο της κρίσης. Πάντως, τα όποια ξενικά δάνεια εξαντλούνται στα πρώτα κεφάλαια. Άλλωστε, τα “on the road” μυθιστορήματα της Φακίνου, μόνο σε ένα αρχικό τμήμα τους εκτυλίσσονται “στο δρόμο”. Στο πρόσφατο, η περιπλανώμενη γρήγορα αποφασίζει, λόγω προχωρημένης εγκυμοσύνης, να σταθμεύσει σε έναν τόπο, όπου, χάρις σε απανωτές συμπτώσεις, καταλήγει να συμβιώνει με κάποιον. Μόνο που αυτή η καινούργια κατάσταση απέχει της συμβατικής, καθώς, και σε αυτό το μυθιστόρημα, πρόκειται για μία παράταιρη συνύπαρξη. Εδώ, είναι ένας κοντά εβδομηντάρης ομοφυλόφιλος, που έχει καταλήξει μονήρης μετά την αναχώρηση του αγαπημένου του συντρόφου με έναν νεότερο. Και στη δική του περίπτωση, το ψυχολογικό πρόβλημα έχει τις ρίζες του
στην πατρική συμπεριφορά. Ο τρίτος, που εμπλέκεται στην περιπετειώδη συνύπαρξη του ζεύγους, είναι ένας συνομήλικος του ομοφυλόφιλου, χήρος με τα δυο παιδιά του “μετανάστες στα πέρατα της γης”. Κι αυτός μονήρης, ήταν ένας τυχαίος “φίλος της παραλίας”, όπου συνηθίζαν να κολυμπούν. Με αυτό το τρίο, η συγγραφέας αναδεικνύει τις διαφορετικές μορφές που έχει πάρει σήμερα το πρόβλημα του πατρικού ειδώλου, σκιαγραφώντας πιθανές μελλοντικές παραλλαγές του θεσμού της οικογένειας. Τι μπορεί να προσφέρει ο άντρας και τι η ευαίσθητη πλευρά ενός ομοφυλόφιλου, αφήνοντας μετέωρη τη γυναικεία συμμετοχή. Κατά τα άλλα, σαν συνέχεια του «Οδυσσέας και μπλούζ», η συγγραφέας βρίσκει πρόσφορο έδαφος στις σημερινές οικολογικές ευαισθησίες, περιγράφοντας τον τόπο και την ζωή στη φύση. Εκεί ήταν ο «Αγροτουριστικός Ξενώνας Η ΛΕΒΑΝΤΑ», εδώ το “δασικό χωριό”, με “το πομπώδες όνομα το Μαύρο ∆άσος”. Παλαιότερα, η Φακίνου έστηνε τα μυθιστορήματά της στον Θεσσαλικό κάμπο. Στα μεταγενέστερα, παρουσιάζει μεγαλύτερη κινητικότητα. Εξαρχής, πάντως, δεν ονομάτιζε τους τόπους, προτιμώντας πλάγιες παραπομπές και νύξεις. Στο πρόσφατο, η πλησιέστερη μεγάλη πόλη αποκαλείται “η πόλη με τα τρελά νερά”, ενώ η κοντινή κωμόπολη έχει ιαματικά λουτρά, δείχνοντας αντιστοίχως προς Κεντρική και Βόρεια Εύβοια. Είναι, όμως, η αφήγηση του δεύτερου ηλικιωμένου, που ορίζει τον τόπο. Για πρώτη φορά, η συγγραφέας πλάθει έναν χαρακτήρα που συμμετέχει ενεργά στα κοινά. Είναι ένας μεταλλωρύχος, που πρωτοστάτησε στην “μεγάλη απεργία”, άνοιξη 1976. Μόνο το όνομα “της κωμόπολης με τα κοιτάσματα λευκόλιθου” δεν αναφέρει, αλλά ποιος δεν θυμάται, στο ξεκίνημα της μεταπολίτευσης, τους εξεγερμένους μεταλλωρύχους στο Μαντούδι. Μέχρι ταινία έγιναν. Κοντά στο “δασικό χωριό” βρίσκεται “το Μεγάλο Μοναστήρι”. Σε αυτό το βιβλίο είναι έντονο το μεταφυσικό στοιχείο. Ορισμένα μυθοπλαστικά ευρήματα θυμίζουν το δεύτερο μυθιστόρημά της, «Το έβδομο ρούχο». Και τα δυο στρέφονται γύρω από μία Ελένη, αμφότερα ανοίγουν με ένα μοναχικό δέντρο, μάλιστα στο πρόσφατο πλέκεται μία δεισιδαίμονα διήγηση γύρω από αυτό, ενώ και στα δυο υπάρχει ο σεληνιασμένος, που η παράδοση τον θέλει με υπερφυσικές ιδιότητες. Η τριακονταετία που χωρίζει τους χρόνους της συγγραφής τους αποτυπώνεται και στην θρησκευτικότητα των ηρώων. Σε εκείνο, στις δοξασίες και στα θαύματα πίστευαν οι γυναίκες, καθώς αυτές θεωρούνταν τότε πιο ευαίσθητες φύσεις. Στο πρόσφατο, είναι ο ομοφυλόφιλος που αποδέχεται τη θεία χάρη. Σε αντίθεση με τον φίλο του, που βλέπει στο κοντινό “Μεγάλο Μοναστήρι” μόνο το “παπαδαριό”. Η συγγραφέας αφηγείται όνειρα και θαύματα, ενώ πλάθει ασκητικές μορφές καλογήρων. Στο τερπνό και ωφέλιμο βιβλίο βαραίνει η κατάληξη. Αρχικά, η Φακίνου άφηνε το τέλος ανοικτό, στα κατοπινά υιοθέτησε το στρογγύλεμα του χάπι-εντ. Από μία άποψη, το ίδιο κάνει και στο πρόσφατο. Εδώ, ωστόσο, δεν είναι ο εναγκαλισμός της Αρέθας και του Αντρέα, που κέρδισε το Βραβείο των Αναγνωστών, ούτε τα φλογερά φιλιά του μεσήλικα Οδυσσέα στα μάγουλα της νεαρής Μπλουζ, που εξασφάλισαν τη θέση στα ευπώλητα. Είναι το ευτυχές τέλος μίας δύσκολης γέννας “on the road”, σε συνθήκες κοινοβιακής συνύπαρξης, που δεν μπορεί παρά να καταλήξει με ένα θηλυκό βρέφος, “παιδί όλων”, για να εξημερωθούν και να γλυκάνουν οι μονήρεις. Μ. Θεοδοσοπούλου
28 ΜΟΥΣ
δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian
«Ο Καραγκιόζης καπετάνιος»
«ΛΥΡΙΚΟ Κουαρτέτο»
Το «Λυρικό Κουαρτέτο» σε μια εμφάνιση πλημμυρισμένη από χριστουγεννιάτικη διάθεση. Το δοξάρι του βιολοντσέλου σμίγει με τα ασημένια κλειδιά του κλαρινέτου και την ασπρόμαυρη διάθεση του πιάνου και, με οδηγό τη φωνή, μας ταξιδεύουν από τα Χριστούγεννα του χτες, σ’ αυτά του σήμερα… Η «Άγια Νύχτα», τα «Τρίγωνα Κάλαντα», το «Jingle Bells Rock», το «Let it Snow», το « Feliz Navidad», το «Last Christmas» και δεκάδες άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, θα ανάψουν τα φωτάκια της ψυχής μας… Το «Λυρικό Κουαρτέτο» στελεχώνουν οι μουσικοί: Μαριέττα ∆ελώτη σοπράνο, Θανάσης Κατερινάκης κλαρινέτο, Γιάννης Παυλίδης βιολοντσέλο, Θάλεια Αθανίτη πιάνο. Το Σάββατο στις 21 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Ιδιόμελο [Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Μαρούσι (πλησίον ΗΣΑΠ)]. Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ (με κρασί)
ΣΤΕΛΛΑ ΓΚΡΕΚΑ: «Μια φωνή μύθος»
Ε
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ
ΙΣ ΣΕ
Ι
MOYΣΙΚΗ
να χριστουγεννιάτικο ταξίδι με τον «Καραγκιόζη καπετάνιο», μια πρωτότυπη δημιουργία του καραγκιοζοπαίχτη Ηλία Καρελλά και του Θιάσου του που χρόνια τώρα παρουσιάζει παραστάσεις όπου συνυπάρχουν αρμονικά επί σκηνής ο ηθοποιός, η σκιά, η μάσκα και η ζωντανή μουσική. Με το ίδιο πρωτοποριακό στο χώρο του παιδικού θεάματος- σκεπτικό ανεβαίνει και η τωρινή παραγωγή του Θιάσου, με τη σύμπραξη της μοναδικής Αρετής Κετιμέ και των ευρηματικών Burger Project. Η θεσπέσια φωνή και το σαντούρι της Αρετής Κετιμέ, η γνωστή ενέργεια και το χιούμορ που διακρίνει επί σκηνής τους Burger Project, αναμένεται να δώσουν ξεχωριστό χρώμα σ’αυτήν τη χριστουγεννιάτικη παράσταση θεάτρου σκιών που βασίζεται σε μύθους, θρύλους και παραδόσεις του ελλαδικού χώρου και διαθέτει στοιχεία από λαϊκά παραμύθια και προφορικές αφηγήσεις που σχετίζονται με το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων. Θα παίξουν χριστουγεννιάτικα κάλαντα απ’ όλη την Ελλάδα (μοραΐτικα, αθηναϊκά, ηπειρώτικα, κάλαντα από την Ικαρία, την Κεφαλονιά και την Κρήτη) και παραδοσιακά τραγούδια (όπως τα Σμυρναίικο «Μινόρε», το πελοποννησιακό «Παντρεύουνε τον Κάβουρα», το κεφαλλονίτικο «Πού πας αφέντη Μέρμηγκα» ή τα πειραιώτικα «Καβουράκια). Αλλά και διασκευές αγαπημένων κομματιών -στις οποίες τραγουδούν οι φιγούρες της παράστασης, δηλαδή ο Ηλίας Καρελλάς- μαζί με οργανικούς σκοπούς (σέρβικο, ροζαμούντα, πεντοζάλι, καρσιλαμά κ.ά.). Ο Καραγκιόζης με συνταξιδιώτες τους γνωστούς χάρτινους φίλους του, θα επιβιβαστεί στο χριστουγεννιάτικο καράβι που κατασκευάστηκε ειδικά για αυτήν τη σημαντική αποστολή η οποία θα διαρκέσει ολόκληρο το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων. Μέσα από κινδύνους, περιπέτειες αλλά και ξεκαρδιστικά επεισόδια, οι ήρωές του θα περιπλανηθούν στις πόλεις και στα νησιά της Ελλάδας και θα γνωρίσουν από κοντά τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα των Χριστουγέννων. Τη σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο Ηλίας Καρελλάς. Συμμετέχουν, ως βοηθοί στο χειρισμό της φιγούρας του θεάτρου σκιών, η Κωνσταντίνα Γκόρου και ο Χάρης Μπιλλίνης. Από την Παρασκευή 20 ∆εκεμβρίου, στις 5μ.μ., στην αίθουσα Banquet του Μεγάρου Μουσικής και για 10 μέρες (από τις 20 έως και τις 23 κι από τις 25 έως και τις 30 ∆εκεμβρίου). Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ, παιδικά – φοιτητικά 10 ευρώ. •
Η σειρά συναυλιών του θεάτρου Badminton «Τα πρόσωπα του ελληνικού τραγουδιού» σε καλλιτεχνική διεύθυνση του συνθέτη Μιχάλη Κουμπιού προτείνει ένα μεγάλο αφιέρωμα στην Στέλλα Γκρέκα. Μαγική, ευαίσθητη, νοσταλγική, μελαγχολική, η Στέλλα Γκρέκα, 91 χρόνων σήμερα, υπήρξε η μεγάλη ντίβα της μεταπολεμικής Αθήνας. Μια φωνή μύθος που συνδέθηκε με τραγούδια λεπτού ρομαντισμού. Τραγούδια μεγάλων ελλήνων συνθετών, όπως ο Αττίκ, ο Κώστας Γιαννίδης, ο Μενέλαος Θεοφανίδης, ο Τάκης Μωράκης, ο Μιχάλης Σουγιού-
«Τα Χριστούγεννα του Σέρλοκ Χολμς»
Τ
ι κοινό έχουν ένα κλεμμένο πετράδι, ένα χαμένο καπέλο και μία… γαλοπούλα; Υπάρχει μόνο ένας άνθρωπος που μπορεί να λύσει το μυστήριο… Ο Σέρλοκ Χολμς! Ο μεγαλύτερος ντετέκτιβ του κόσμου έρχεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με μια μοναδική χριστουγεννιάτικη περιπέτεια γεμάτη αγωνία, δράση και εξαιρετικά πρωτότυπη μουσική. Με αφετηρία τις ιστορίες του Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, ο σκηνοθέτης και σκηνογράφος Πάρις Μέξης, ο συνθέτης Στάθης Γυφτάκης και η πολυβραβευμένη σολίστ εκκλησιαστικού οργάνου Ουρανία Γκάσιου, δημιουργούν μια μοναδική παράσταση για μικρούς και μεγάλους. Την παράσταση εμπνεύστηκε ο Πάρις Μέξης βασισμένος στο «Μυστήριο του Γαλάζιου Γρανάτη» αλλά και άλλες λιγότερο γνωστές αστυνομικές ιστορίες του «πατέρα» του Χολμς, που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο περιοδικό Strad και στη συνέχεια ως μέρη μιας ανθολογίας με τίτλο «Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς». Το κείμενο, τη σκηνοθεσία, τη σκηνογραφία και τα κοστούμια υπογράφει ο Πάρις Μέξης ενώ τους φωτισμούς ο Γιώργος Τέλλος. Οι ηθοποιοί Λεωνίδας Κακούρης, Χρή-
στος Σαπουντζής και Πάνος Σταθακόπουλος ενσαρκώνουν όλους τους χαρακτήρες του έργου. Είναι ένα νέο θεατρικό έργο με γρήγορο ρυθμό και μουσική για εκκλησιαστικό όργανο την οποία ερμηνεύει η οργανίστα Ουρανία Γκάσιου, με τη συμμετοχή του κρουστού Θοδωρή Βαζάκα αλλά και μελών της διαπολιτισμικής παιδικής χορωδίας Polyphonica (σε διεύθυνση Μαρίζας Βαμβουκλή). Πρόεδρος της χορωδίας είναι η Έφη Αβέρωφ. Η Polyphonica είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2011 με πολιτιστικούς σκοπούς. Στην παιδική διαπολιτισμική χορωδία της παιδιά από ευπαθείς κοινωνικά ομάδες μαθαίνουν να τραγουδούν, να παίζουν κρουστά μουσικά όργανα, να επικοινωνούν και να συνεργάζονται. Η Χορωδία περιλαμβάνει σαράντα παιδιά 7 μέχρι 14 ετών που προέρχονται από 12 διαφορετικές χώρες. Παρασκευή 20, Σάββατο 21, Κυριακή 22, Τετάρτη 25, Πέμπτη 26, Παρασκευή 27, Σάββατο 28 και Κυριακή 29 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ, 5 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) και 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).
«Το μουσικό μου ημερολόγιο 2014»
Ε
λ, ο Χρήστος Χαιρόπουλος κ.ά. Τραγούδια όπως τα: «Πάμε στο άγνωστο», «Ήρθες σαν την άνοιξη», «Πού νά ’σαι τώρα», «Είδα μάτια πολλά», «Χθες το βράδυ», «Τραγούδι της Μαρίνας», «Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες» κ.ά. Τα τραγούδια από το ρεπερτόριο της μεγάλης ελληνίδας τραγουδίστριας, που αναδεικνύουν αισθαντικά ηχοχρώματα, θα αποδώσει η Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής της Ένωσης Επτανησίων Ελλάδας, με μαέστρο τον Παναγή Μπαρμπάτη και θα τραγουδήσουν οι: Καλλιόπη Βέττα, Μπάμπης Βελισσάριος, Ελένη Βουδουράκη, Άγγελος Παπαδημητρίου και η Στέλλα Γκρέκα. Συμμετέχουν χορευτές της ομάδας Pasion del Tango. Με την υποστήριξη του Πολιτιστικού Σωματείου Κηφισιάς «Απόλλων Μουσηγέτης». Τη ∆ευτέρα 16 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ. Τιμές εισιτηρίων: 25, 20, 15, 10 και 8 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων).
να βιβλίο του Γιώργου Β. Μονεμβασίτη, ένα ημερολόγιο του 2014, διαφορετικό, από τα άλλα και τελείως πρωτότυπο, με έκδηλη ελληνοκεντρικότητα και έμφαση στους πρωτογενείς δημιουργούς. Αξιοποιούνται σε αυτό οι μουσικές γνώσεις του συγγραφέα, τα βιβλία του, τα αρχεία του καθώς και η δισκοθήκη του. Και δεν είναι ημερολόγιο για μια χρονιά, αλλά για μια... ζωή. Μένει για πάντα στη βιβλιοθήκη σας όπως σημειώνει και ο ίδιος ο Γιώργος Μονεμβασίτης. Γιατί εκεί ανήκει, για πολλά ακόμη χρόνια, μια και προσφέρει όχι μόνο χρηστικές, αλλά και σημαντικές διαχρονικές πληροφορίες. Οι προσωπικές του επιλογές, οι οποίες εμπλουτίζουν το ημερολόγιο αυτό, αφορούν επετείους που προέρχονται από τον ευρύτερο χώρο της λόγιας μουσικής. Μια επέτειος για κάθε ημέρα του χρόνου. Μια από τις επετείους κάθε εβδομάδας επιλέγεται ως η επέτειος του επταημέρου και σχολιάζεται ιδιαιτέρως με ένα γλαφυρό κείμενο, το οποίο συμπληρώνεται με ένα σχετικό απόφθεγμα και μια, σχετική βεβαίως και αυτή, πρόταση δισκογραφίας. Αν αναζητάτε ένα διαφορετικό, πρωτότυπο ημερολόγιο, το οποίο θα συμβουλευόσαστε όχι μόνο στη διάρκεια της καινούριας χρονιά, αλλά και σε εκείνες που θα ακολουθήσουν, το βρήκατε. Είναι αυτό! Κοστολογείται μόνο 7,70. Αν αγαπάτε τη λόγια -ή κλασική, όπως λέγεται- μουσική, είναι ένα πολύ καλό δώρο που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας –αξίζει τα λεφτά του και με το παραπάνω, που λένε. Αν έχετε φίλους που αγαπούν τη μουσική είναι σίγουρο ότι θα χαρούν αν τους το δωρίσετε.
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
«12 ΧΡΟΝΙΑ ΣΚΛΑΒΟΣ»
29
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Για την ελευθερία σκλάβος, γνωρίζοντας τη βία μιας κοινωνίας η οποία τον θεωρεί και τον αντιμετωπίζει ως κατώτερο ον. Έζησε μια πραγματική κόλαση προσπαθώντας να διατηρήσει την αξιοπρέπεια και την ανθρωπιά του. Μια 12ετία τρόμου και συντριβής της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς του μέχρις ότου να ανακτήσει την ελευθερία του. Μέσα σε εκείνο το ζόφο γνώρισε έναν άνθρωπο που τον βοήθησε, τον Μπας, έναν Καναδό, πολέμιο της θανατικής ποινής και πολέμιο της δουλείας. Είναι μια ταινία στην οποία κυριαρχεί η δύναμη του ανθρώπου και η πίστη του στη δικαιοσύνη. Ενός ανθρώπου φοβισμένου, που όμως αντιμετωπίζει τον τρόμο με γενναιότητα. Μια ταινία η οποία υμνεί μέσα από τη φρίκη την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα, αγαθά αδιαπραγμάτευτα για τον κάθε άνθρωπο, σε κάθε σημείο του πλανήτη, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής, θρησκείας και φύλου.
Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης
Κ
ηδεύτηκε την περασμένη Τρίτη σε ηλικία 95 ετών ο Νέλσον Μαντέλα, αγωνιστής κατά του απαρτχάιντ, σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία. Το Μάρτιο του 1861, ο Αβραάμ Λίνκολν, πρόεδρος των ΗΠΑ, διακήρυξε τη θέση του κατά της δουλείας με αποτέλεσμα η χώρα να οδηγηθεί σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, το τέλος του οποίου βρήκε νικητές τους Βόρειους κάτι που σήμανε και το τέλος του απάνθρωπου θεσμού. Πέρασαν 79 χρόνια από τη διακήρυξη του Λίνκολν, μέχρι το 1990, που έπεσε το τελευταίο ρατσιστικό καθεστώς που υπήρχε στη Νότια Αφρική. Ο Νέλσον Μαντέλα υπήρξε ο άνθρωπος που ενσάρκωσε τον αγώνα των μαύρων Νοτιοαφρικανών για κατάργηση του καθεστώτος διακρίσεων, κάτι που πλήρωσε με εγκλεισμό 27 χρόνων στη φυλακή.Το 1994, ο Μαντέλα έγινε ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος στην ιστορία της πατρίδας του. Για όλα τα παραπάνω σας συστήνω τις ταινίες «Ανίκητος» (2006) του Κλιντ Ίστγουντ με το Μόργκαν Φρίμαν και «Λίνκολν» (2012) του Στίβεν Σπίλμπεργκ με τον Ντανιέλ Ντέι Λιούις.
Μια σημαντική ιστορία
Φέτος συμπληρώνονται 160 χρόνια από την απελευθέρωση ενός ανθρώπου, του Σόλομον Νόρθαπ, ενός μαύρου Αμερικανού, ο οποίος απήχθη και πουλήθηκε ως σκλάβος. Ο Νόρθαπ έμεινε σκλάβος για 12 χρόνια και η ιστορία του ενέπνευσε τον βρετανό σκηνοθέτη Στιβ ΜακΚουίν, να γυρίσει την ταινία «12 χρόνια σκλάβος» (12 years a slave), που προβάλλεται στους κινηματογράφους από την περασμένη Πέμπτη. Ο σκηνοθέτης λέει για την απόφασή του να γυρίσει αυτήν την ταινία: «Αυτή η ιστορία αφορά του πάντες. Είναι η πιο σημαντική ιστορία που έχω διαβάσει ποτέ στη ζωή μου και αφορά ένα εξωπραγματικά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα μου φαίνεται απίστευτο που δεν γνώριζα για την ύπαρξη της ιστορίας. Επίσης οι περισσότεροι Αμερικανοί που ξέρω δεν γνώριζαν την ύπαρξη της συγκεκριμένης ιστορίας. Είναι για μένα τόσο σημαντική για την αμερικάνικη Ιστορία, όσο «Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» για την ευρωπαϊκή Ιστορία –ένα αξιοσημείωτο ταξίδι
Σκηνοθεσία με σθένος και γενναιότητα
ενός ανθρώπου στα άδυτα μιας εκπληκτικής αποκτήνωσης! Όλοι νομίζουν ότι γνωρίζουν καλά την αμερικάνικη Ιστορία κατά την περίοδο εκείνη, όμως έχω την εντύπωση ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας θα αφήσει έκπληκτους πολλούς ανθρώπους, όπως ακριβώς έκανε και με μένα. Ένιωσα ότι είναι τιμή και προνόμιο για μένα να αναλάβω να κάνω αυτή την ταινία, φέρνοντας το κοινό μπροστά σ’ αυτή τη μοναδική ιστορία». Ο Σόλομον Νόρθαπ, ταλαντούχος μουσικός και οικογενειάρχης, ζει στη Νέα Υόρκη ως ελεύθερος αμερικανός πολίτης, τα χρόνια πριν από τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο. Και ξαφνικά, χωρίς να το καταλάβει πέφτει θύμα μιας συμμορίας δουλεμπόρων, απάγεται και πωλείται ως σκλάβος σε μια πολιτεία του Νότου. Ήταν το 1841 όταν ο Νόρθαπ ήταν 33 ετών. Επί 12 χρόνια παρέμεινε
Μόνο δύο!
Η οδύσσεια του Σόλομον Νόρθαπ, καταγράφηκε από τον ίδιο στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο «12 χρόνια σκλάβος» που κυκλοφόρησε το 1855. Το βιβλίο αυτό αποτέλεσε τη βάση της ταινίας του Στιβ ΜακΚουίν, το σενάριο της οποίας έγραψε ο αφροαμερικανός Τζον Ρίντλεϊ. Η ταινία από την πλευρά της προσπαθεί να αναπαράγει, και σε μεγάλο βαθμό τα καταφέρνει, το πνεύμα του βιβλίου και να είναι πιστή στα όσα αφηγείται μέσα στις σελίδες του ο Νόρθαπ. Πρόκειται για μια ταινία επικών διαστάσεων η οποία διαρκεί 134 λεπτά και η οποία, με βάση τα βραβεία που έχει κερδίσει μέχρι στιγμής και τις κριτικές που γράφτηκαν γι’ αυτήν, θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για τα βραβεία Όσκαρ. Μέχρι στιγμής έχει κερδίσει το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ του Τορόντο, το Βραβείο καλύτερου Σκηνοθέτη από την Ένωση Κριτικών
της Νέας Υόρκης και το Βραβείο Πρωτοποριακής Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Χόλιγουντ. Ο Στιβ ΜακΚουίν σκηνοθετεί με σθένος και γενναιότητα, στοιχείο που διακρίναμε και στη συγκλονιστική πρώτη του ταινία «Hunger» (2008) που αναφερόταν στη ζωή του ιρλανδού αγωνιστή Μπόμπι Σαντς, ο οποίος πέθανε στις φυλακές της Θάτσερ, μετά από απεργία πείνας 66 ημερών στις 5 Μαΐου 1981, σε ηλικία 27 ετών. Η ταινία εκείνη κέρδισε τη Χρυσή Κάμερα στο φεστιβάλ των Κανών. Το 2011 σκηνοθέτησε το θαυμάσιο «Shame», μια ταινία για τη ζωή ενός ανθρώπου ο οποίος βιώνει τη μοναξιά της μεγαλούπολης και αδυνατεί να γνωρίσει τον πραγματικό έρωτα, αναλωμένος σε εφήμερες και άνευ ουσίας σεξουαλικές σχέσεις. Τελειώνοντας, παραθέτω λόγια του σκηνοθέτη για την απόφασή του να μεταφέρει στον κινηματογράφο το βιβλίο του Σόλομον Νόρθαπ, «12 χρόνια σκλάβος: «Πάντοτε ήθελα να διηγηθώ μια κινηματογραφική ιστορία για τη σκλαβιά και ήταν απλά ένα από αυτά τα θέματα για τα οποία σκέφτεσαι ότι δεν θα ξέρεις ποτέ πώς να το προσεγγίσεις. Μου άρεσε στην ιστορία η ιδέα του να ξεκινάς από έναν ελεύθερο άνθρωπο, έναν άνθρωπο σαν οποιονδήποτε από αυτούς που βλέπουν την ταινία στο σινεμά –έναν συνηθισμένο οικογενειάρχη. Ήθελα κάποιον ο οποίος θα υποδουλωθεί με τη βία. Μέσα από μια απαγωγή. Τον σκεφτόμουν ως ένα χαρακτήρα που θα μπορούσε να οδηγήσει το κοινό στη δουλεία, μέσα από μια μεταφορά ως προς την ιστορία της ανθρώπινης ελευθερίας». Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι: Τσιούιτελ Ιτζίοφορ, Μπραντ Πιτ, Μπένεκτιτ Κάμπερμπατς, Μάικλ Φασμπέντερ, Πολ Ντάνο, Πολ Τζιαμάτι, Σάρα Πόλσον, Λουπίτα Νιόνγκ’ο, Αντεπέρο Ονούγιε. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Μετά τον καταιγισμό νέων ταινιών που είχαμε τις τελευ-
ταίες εβδομάδες, ιδιαίτερα φτωχή είναι η παρούσα κινηματογραφική εβδομάδα, αφού από την περασμένη Πέμπτη προβάλλονται στους κινηματογράφους της Αθήνας μόνον δύο νέες ταινίες. Τεράστιο, λοιπόν, το πρόβλημα του γράφοντος, το οποίο βρίσκεται ως τέτοιο στον αντίποδα του αντίστοιχου των προηγούμενων εβδομάδων. Ο τρόμος των πολλών λέξεων, οι οποίες εναγωνίως λιγοστεύουν ώστε να χωρέσουν στο πλαίσιο μιας σελίδας, είναι τώρα ο τρόμος του κενού! Πώς να γεμίσεις μία ολόκληρη σελίδα όταν έχεις τόσο περιορισμένο υλικό; Αυτοσχεδιάζοντας, όπως ακριβώς κάνω αυτή τη στιγμή. Μόνο που παρά τα κόλπα βρίσκομαι στις 100 λέξεις! Κάποτε όμως φτάνει η ώρα της αλήθειας. Λοιπόν, εκτός από την ταινία «12 χρόνια σκλάβος» (σχετικό κείμενο δημοσιεύεται στη διπλανή στήλη) προβάλλεται και η ταινία: «Χόμπιτ: Η ερημιά του Νοσφιστή» (The Hobbit: The desolation of Smaug) του Πίτερ Τζάκσον: Αφού με την τριλογία του Άρχοντα των ∆αχτυλιδιών, ο Τζάκσον έπεσε «θύμα» της ματαιότητας μιας επιτυχίας που βασίζεται στο θέαμα και τον πλούτο της παραγωγής, αλλά όχι στην ουσία, συνεχίζει με το βιβλίο του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν «Χόμπιτ». Μόνο που πλέον έχει χάσει και την οποιαδήποτε έμπνευση, πέφτοντας στην παγίδα της επανάληψης αλλά και της μεγαλομανίας. Τι θα δούμε σε αυτό το δεύτερο μέρος της τριλογίας (άρα έπεται και συνέχεια!), των Τόλκιν - Τζάκσον; Ιδού, λοιπόν, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της εταιρείας διανομής:
Μετά την επιτυχή διέλευση από τα Ομιχλώδη Όρη, ο Τόριν και η παρέα του πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από έναν άγνωστο με πολλές δυνάμεις, πριν ρισκάρουν την είσοδό τους στο επικίνδυνο ∆άσος Μίρκγουντ χωρίς τον οδηγό τους. Αν φτάσουν στον ανθρώπινο οικισμό της πόλης στην Λίμνη, θα έχει έρθει η ώρα για το χόμπιτ Μπίλμπο Μπάγκινς να εκπληρώσει το συμβόλαιο με τους νάνους. Η ομάδα πρέπει να ολοκληρώσει το ταξίδι στο Μοναχικό Όρος και ο Μπάγκινς πρέπει να αναζητήσει την μυστική πόρτα που θα τους δώσει πρόσβαση στο θησαυρό του δράκου Smaug. Ο Γκάνταλφ, όμως, για που το έβαλε; Και ποιά είναι η μυστική αποστολή του προς το νότο; Οι απαντήσεις επί της οθόνης σε μια ταινία που τη βλέπεις, γεμίζεις τα μάτια σου με θέαμα, αλλά πέρα τούτου, ουδέν! Σινεφίλ
“
30
Ι∆ΕΕΣ
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
Ο κίνδυνος να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές και να μην μπορεί να εφαρμόσει την πολιτική του, διότι δεν θα έχει επαρκή λαϊκή υποστήριξη, ούτε διεθνή στηρίγματα, δεν είναι αμελητέος. Και αυτή είναι μια κρίσιμη διαφορά με το ΠΑΣΟΚ του 1981.
Τα δύσκολα στοιχήματα της Αριστεράς Το κύριο πρόβλημα της Αριστεράς δεν είναι η εκλογική επιρροή, αλλά η ιδεολογική ηγεμονία Του Παναγιώτη Στάθη*
Στα τέσσερα χρόνια της κρίσης, η πλειονότητα του ελληνικού λαού έχει υποστεί τεράστια οικονομική αφαίμαξη μέσω της μείωσης μισθών, της αύξησης φόρων, της διόγκωσης της ανεργίας. Πολλοί συνάνθρωποί μας έχουν οδηγηθεί στην εξαθλίωση, ακόμη και στο θάνατο (αυτοκτονίες, θάνατοι από έλλειψη θέρμανσης). Οι πολιτικές που ακολουθούν η τρόικα και η κυβέρνηση, όχι απλώς εντείνουν, αλλά προκαλούν την ύφεση. Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις αφορούν σχεδόν αποκλειστικά στην πλήρη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, το δραστικό περιορισμό του κράτους πρόνοιας και την προώθηση της ιδιωτικοποίησης δημόσιων φορέων και δημόσιας περιουσίας. Η δημόσια υγεία και παιδεία και η κοινωνική ασφάλιση κατακρημνίζονται. ι πολιτικές αυτές ούτε στοχεύουν, ούτε μπορούν να φέρουν ανάπτυξη^ στοχεύουν στην ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου και στην ανατροπή του συσχετισμού δύναμης ανάμεσα στις οικονομικές ελίτ (ελληνικές και διεθνείς) και στα μεσαία και χαμηλά κοινωνικά στρώματα προς όφελος των πρώτων. Οι πολιτικές αυτές εφαρμόζονται με μια άνευ προηγουμένου ένταση αυταρχικών πρακτικών που, ορισμένες φορές, αγγίζουν τα όρια δημοκρατικής εκτροπής. Ενδεικτικά παραδείγματα: παράκαμψη της βουλής με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου χωρίς να συντρέχουν οι συνταγματικές ή, έστω, εύλογες προϋποθέσεις^ κατάρτιση πολυνομοσχεδίων με ένα άρθρο ώστε να αποκλειστούν επιμέρους διαρροές στην ψηφοφορία^ επιστρατεύσεις εργαζομένων πάλι χωρίς να συντρέχουν συνταγματικοί λόγοι^ κλείσιμο της ΕΡΤ παρά τη ρητή αντίθεση των δύο κυβερνητικών εταίρων (άρα χωρίς δεδηλωμένη)^ μη εφαρμογή αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας (π.χ. για το χαράτσι ή το μαύρο στην ΕΡΤ)^ ένταση της αστυνομικής καταστολής με συχνή παραβίαση ατομικών δικαιωμάτων (οι προληπτικές προσαγωγές πριν από τις διαδηλώσεις είναι πλέον κανόνας). Παράλληλα, η κυβέρνηση προχώρησε σε σειρά ακραία συντηρητικών κινήσεων όπως η ακύρωση του νόμου για την ιθαγένεια, η αποφυγή ψήφισης αντιρατσιστικού νόμου, η βάρβαρη αντιμεταναστευτική πολιτική (Ξένιος Ζευς, κέντρα κράτησης αλλοδαπών), η επαναφορά της διάταξης για τις εκδιδόμενες οροθετικές από τον Άδωνι Γεωργιάδη, η εγκαθίδρυση ολιγαρχικού διοικητικού συστήματος διοίκησης στα
Ο
πανεπιστήμια, οι σκέψεις για συνεργασία με τη Χρυσή Αυγή πριν τη δικαστική της δίωξη.
Η μετάβαση απαιτεί χρόνο
Θα περίμενε κανείς ισχυρή κοινωνική αντίδραση σε όλα τα παραπάνω. Όμως, παρά τη διάχυτη κοινωνική δυσαρέσκεια, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δημοσκοπικά καθηλωθεί λίγο πάνω από το 20%, οι απεργίες αποτυγχάνουν διότι δεν έχουν ευρύτερη κοινωνική στήριξη, οι διαδηλώσεις φθίνουν, ενώ η Χρυσή Αυγή, παρά την αποκάλυψη της εγκληματικής της δράσης και του ναζιστικού της χαρακτήρα, διατηρείται σε ψηλά ποσοστά. Ο κοινωνικός αυτοματισμός αποδυναμώνει τις κυβερνητικές ευθύνες για την περιστολή δικαιωμάτων και απολαβών σε επιμέρους κλάδους. Σημαντικό τμήμα πολιτών δείχνει να αποδέχεται αυταρχικές πολιτικές στο όνομα της διεξόδου από την κρίση. Πώς εξηγείται αυτό το μούδιασμα του κόσμου και η ισχνή συλλογική αντίδραση; Στο παρελθόν, μεγάλες πολιτικές ή οικονομικές κρίσεις έχουν οδηγήσει σε αναδιάταξη της πολιτικής γεωγραφίας και σε ανατροπές των κυρίαρχων κομμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα προ της κρίσης αντίπαλα κόμματα ενοποιήθηκαν. Οι μεταβάσεις αυτές χρειάζονται χρόνο για να αποκρυσταλλωθούν σε ένα νέο πολιτικό τοπίο. Χρειάστηκε μια περίπου γενιά για τη μετάβαση από τα τρία ξενικά κόμματα της οθωνικής περιόδου στο δικομματικό σύστημα Τρικούπη-∆εληγιάννη. Μετά το κίνημα του 1909 τα παλαιά πολιτικά κόμματα ενοποιήθηκαν για να αντιμετωπίσουν το βενιζελικό φιλελευθερισμό. Βενιζελικοί και βασιλικοί ενώθηκαν βαθμιαία στη δεκαετία του 1940 για την αντιμετώπιση του ανερχόμενου εαμικού κινήματος. Σημαντικό τμήμα κεντρώων πολιτικών προσχώρησε στη Νέα ∆ημοκρατία στα επτά χρόνια που διήρκεσε η πορεία του ΠΑΣΟΚ προς την εξουσία. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι νέοι κομματικοί σχηματισμοί εξέφραζαν συνεκτικές ιδεολογίες που βρίσκονταν σε άνοδο.
Σε ύφεση οι αριστερές ιδέες
Συγκριτικά, λοιπόν, τα τέσσερα χρόνια της σημερινής κρίσης δεν είναι μακρύς χρόνος για την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, ενώ οι μεταβολές θα εξακολουθήσουν εξίσου πυκνές. Αυτό, ωστόσο, που φαίνεται ότι δύσκολα θα αλλάξει είναι η πολιτική σύμπλευση ΠΑΣΟΚ και Νέας ∆ημοκρατίας, διότι δεν συνιστά ευκαιριακή συνεργασία μπροστά στην οξύτητα της κρίσης. Συνιστά μια
μακρά διαδικασία ιδεολογικής σύμπηξης που ξεκινά από τη δεκαετία του 1990 και είναι αποτέλεσμα της βαθμιαίας υιοθέτησης του νεοφιλελευθερισμού και από τους δύο πολιτικούς χώρους. Ο κοινός και εξίσου έντονος ασπασμός της θεωρίας των δύο άκρων υποδεικνύει το μέτρο της κοινής τους πορείας. Από την άλλη μεριά, η σταθεροποίηση του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ και τα υψηλά συνολικά ποσοστά της Αριστεράς αποτελούν ενθαρρυντικά στοιχεία. Ωστόσο, δεν αποτυπώνονται στις ολοένα ασθενέστερες κοινωνικές διαμαρτυρίες, ούτε στην οργανωτική συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ: το στελεχικό δυναμικό του κόμματος του 27% παραμένει σχεδόν ίδιο με αυτό της περιόδου του 4%. Οι πολίτες ψηφίζουν, αλλά δεν συμμετέχουν. Τούτα, νομίζω, δείχνουν ότι το κύριο πρόβλημα της Αριστεράς δεν είναι η εκλογική επιρροή, αλλά η ιδεολογική ηγεμονία. Παρά την άνοδο της Αριστεράς, οι αριστερές ιδέες βρίσκονται σε ύφεση. Η συνεχής οικονομική μεγέθυνση των τελευταίων δεκαετιών επέτρεψε την ατομική βιοτική βελτίωση αποσυνδέοντας την από την πολιτική και συλλογική δράση. Βοήθησαν σε αυτό η αναξιοπιστία του κρατικού και κομματικού συνδικαλισμού και, ως ένα βαθμό (μικρότερο πάντως από ό,τι θεωρείται) οι εναλλακτικές στρατηγικές της πελατειακής δικτύωσης. Βαθμιαία κυριάρχησαν ιδεολογίες με ισχυρά στοιχεία ατομικισμού και λάιφ στάιλ. Ο ρόλος του δημοσίου απαξιώθηκε ως αναποτελεσματικός, αντιπαραγωγικός και πελατειακά στελεχωμένος. Η διεθνής υποχώρηση της Αριστεράς, μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, και η έλλειψη εναλλακτικών οραμάτων σφράγισαν την ιδεολογική ηγεμονία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.
∆υσμενές διεθνές περιβάλλον
Η σημερινή άνοδος της ελληνικής Αριστεράς συμβαίνει σε δυσμενές εθνικό και διεθνές ιδεολογικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Ο κίνδυνος να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές και να μην μπορεί να εφαρμόσει την πολιτική του διότι δεν θα έχει επαρκή λαϊκή υποστήριξη, ούτε διεθνή στηρίγματα, δεν είναι αμελητέος. Και αυτή είναι μια κρίσιμη διαφορά με το ΠΑΣΟΚ του 1981, όταν η σοσιαλδημοκρατία κυριαρχούσε στην Ευρώπη, ο κόσμος έμπαινε μαζικά στις οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ και τα περισσότερα και καλύτερα ΜΜΕ στήριζαν την πασοκική αλλαγή. Η εφαρμογή μιας σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής βάδιζε σε στέρεους δρόμους καθώς ακολουθούσε διεθνή υποδείγματα και είχε ευρωπαϊκή στήριξη. Σήμερα, η Αριστερά βρίσκεται
ακόμη πιο πίσω από ό,τι το 1981. Στα χρόνια που πέρασαν και δεδομένης της αποτυχίας του παραδοσιακού κομμουνισμού, δεν καταφέραμε (διεθνώς και όχι μόνο στην Ελλάδα) να διατυπώσουμε με σαφήνεια και πληρότητα έναν εναλλακτικό τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας που να συνυπολογίζει το ολοένα και περισσότερο διεθνοποιημένο περιβάλλον, τις εξελίξεις στο μη δυτικό κόσμο (ανατολική Ασία, Λατινική Αμερική), το ενεργειακό πρόβλημα, τις οικολογικές προκλήσεις. ∆εν έχουμε καταφέρει ακόμη να περιγράψουμε, αναλυτικά και πειστικά, εναλλακτικές μορφές οικονομίας, που να διαφοροποιούνται από το κρατικοκεντρικό κομμουνιστικό και από το καπιταλιστικό μοντέλο.
Ευκαιρία οι αυτοδιοικητικές εκλογές
Απέναντι στις δεδομένες αδυναμίες της διεθνούς Αριστεράς σήμερα, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύει και ο χρόνος δεν είναι με το μέρος του. Απαραίτητες, αν και όχι κατ’ ανάγκη επαρκείς, προϋποθέσεις για ένα επιτυχημένο εκλογικό αποτέλεσμα και μια αποτελεσματική διακυβέρνηση αποτελούν αφενός η συγκρότηση ενός λεπτομερειακού και πειστικού πολιτικού προγράμματος με αιχμές και προτεραιότητες που να γίνονται ευρύτερα κατανοητές, αφετέρου, η εμπλοκή πολύ περισσότερων πολιτών σε διαδικασίες και οργανώσεις πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής (και όχι μόνον στενά στις κομματικές οργανώσεις). Οι προσεχείς δημοτικές εκλογές συνιστούν για τον ΣΥΡΙΖΑ ευκαιρία αλλά και στοίχημα για τη διαμόρφωση και ενίσχυση σχημάτων που να εκφράσουν τις τοπικές αγωνίες και δυνατότητες με τους καλύτερους όρους. Χρειάζεται επίσης συνεχής και εντατική μέριμνα για τη διαμόρφωση πολυεπίπεδων και διαβαθμισμένων συμμαχιών και μετώπων σε διεθνές πλαίσιο, διότι πέρασαν οι καιροί που οι εθνικές πολιτικές μπορούσαν να είναι επαρκείς. Τέλος, χρειάζεται βελτίωση της παρουσίας στα ΜΜΕ, διότι ο ρόλος τους στη διαμόρφωση του πολιτικού παιχνιδιού είναι πολύ σημαντικότερος από παλαιότερες εποχές. Ωστόσο, η ρηγμάτωση του κοινωνικοπολιτικού συντηρητισμού και του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού των κυρίαρχων ΜΜΕ που στηρίζονται στις οικονομικές διευκολύνσεις και τις παράνομες άδειες που τους παρέχει το πολιτικό κατεστημένο, έχει μάλλον ανυπέρβλητες δυσκολίες. * Ο Παναγιώτης Στάθης είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Ρεθύμνου.
“
Η ΕΠΟΧΗ 15 ∆εκεμβρίου 2013
31
Ι∆ΕΕΣ
Μορφές καθημερινής, λαθραίας κοινωνικής ανυπακοής αποτελούν τη λεγόμενη «υποπολιτική των αδυνάτων», η οποία προλειαίνει το έδαφος για τις ξαφνικές εκρήξεις της αντίστασης και της ανατροπής, όταν οι ανταγωνιστικές κρυφές μεταγραφές της κυρίαρχης πραγματικότητας έρχονται στο φως για να την αμφισβητήσουν και να την αλλάξουν ριζικά.
Κοινωνικές αντιστάσεις ως πολιτική της καθημερινότητας Με αφορμή το βιβλίο “Ημερολόγια μιας ενδιαφέρουσας εποχής” του Μ. Καραγιάννου Του Αλέξανδρου Κιουπκιολή
Στην αριστερά κυριάρχησε, και εν πολλοίς κυριαρχεί ακόμη, το «ηγεμονικό» πρότυπο σύλληψης του κοινωνικού μετασχηματισμού στις ποικίλες λενινιστικές και γκραμσιανές παραλλαγές του. Ένας συλλογικός φορέας –το κόμμα, κυρίως, και το κράτος που αυτό θα καταλάβει– θα πρέπει να οργανώσουν, να διαπαιδαγωγήσουν, να παρέμβουν ριζικά στο πνεύμα και το σώμα όχι μόνον συντηρητικών και αντιδραστικών στρωμάτων, αλλά και αυτής της ίδιας της επαναστατικής τάξης. Η κοινωνία στις ποικίλες διαστρωματώσεις της είναι ανέτοιμη, ανώριμη, ανοργάνωτη και αδύναμη να προωθήσει την προοδευτική κοινωνική αλλαγή χωρίς μια έξωθεν επέμβαση και καθοδήγηση οργανωμένων ακτιβιστών και πεφωτισμένων ηγετών. ια περίεργη αντιστροφή αυτής της θεώρησης συντελείται στη σκέψη στοχαστών όπως ο Κ. Καστοριάδης και, στις μέρες μας, ο Σ. Ζίζεκ και ο Α. Μπαντιού, που επικαλούνται την απρόβλεπτη ανάδυση του «ριζικά νέου» ή την απρογραμμάτιστη ρήξη του συμβάντος. Για τον Καστοριάδη και τον Μπαντιού, η επαναστατική κοινωνική μεταμόρφωση δεν θα έρθει με την ηγεμονική άνωθεν χειραγώγηση, αλλά μέσα από μια διαδικασία φαντασιακής δημιουργίας που γίνεται αιφνίδια, απρόσμενα και ρηξικέλευθα, ή με ένα ομοίως απροσδόκητο «συμβάν» που θα πρέπει να αναπτυχθεί στη συνέχεια σε όλες του τις συνέπειες από ένα σχήμα πολιτικής οργάνωσης. Εν ολίγοις, ο ριζικός κοινωνικός μετασχηματισμός προϋποθέτει είτε την έξωθεν και άνωθεν επέμβαση στο κοινωνικό σώμα ή ένα οιονεί θαύμα, το οποίο δεν προγραμματίζεται, δεν προετοιμάζεται, δεν κυοφορείται από το κοινωνικό αυτό σώμα της καθημερινής ζωής, αλλά έρχεται πάλι να το διαρρήξει και μεταμορφώσει ως μια ριζικά έξωθεν τομή, παρότι βέβαια πηγή αυτής της τομής είναι εν τέλει η συλλογική δράση.
Μ
Υποπολιτική των αδυνάτων
Υπάρχει, ωστόσο, ένα υπόγειο εναλλακτικό ρεύμα στην πολιτική και ιστορική σκέψη που αντιλαμβάνεται την κοινωνική αναμόρφωση με διαφορετικούς όρους, με άλλους χρόνους και σε άλλους χώρους. Αυτοί οι όροι επιτρέ-
πουν να αποφύγουμε σε επίπεδο πολιτικής στρατηγικής την αποκλειστική επιλογή ανάμεσα στην πολιτική της ηγεσίας (και συνεπώς μιας χειραγώγησης που δεν χειραφετεί τα κοινωνικά υποκείμενα) και την πολιτική του θαύματος (και άρα μιας αναμονής που μπορεί να καλλιεργήσει την αδράνεια και την παθητικότητα). Μια γραμμή που ξεκινά από τον αναρχικό Π. Κροπότκιν και τον ελευθεριακό σοσιαλιστή Λαντάουερ και φτάνει ως τον Ντε Σερτό και τον σημαίνοντα σύγχρονο κοινωνιολόγο Τζέιμς Σκοτ, διακρίνει τις διαδικασίες και τις κινήσεις της κοινωνικής αλλαγής στον ιστό της καθημερινής κοινωνικής ζωής, στις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις, σε αφανείς ή διάσπαρτους θύλακες που κτίζουν σταδιακά διαφορετικούς τύπους σχέσεων, σε παράλληλες ανταγωνιστικές πραγματικότητες και διαδράσεις των υποτελών. Έτσι ο Σκοτ ανιχνεύει σε συνθήκες μεγάλης κοινωνικής ανισότητας, όπως η δουλεία στον αμερικανικό Νότο, «κρυφές μεταγραφές» της καθεστηκυίας τάξης: μια άλλη, ανταγωνιστική, κριτική ανάγνωση και βίωση της πραγματικότητας από τους μαύρους σκλάβους που περιγελούν τα αφεντικά τους, οραματίζονται και εν μέρει ζουν στις μεταξύ τους σχέσεις άλλους κοινωνικούς κόσμους, στις δικές τους «γωνίες», πίσω από τις πλάτες των κυρίων τους. Καθημερινές πράξεις που παραμένουν εν μέρει στην αφάνεια, όπως σατιρικά τραγούδια και χλεύη για τα αφεντικά, μικροκλοπές ή σκόπιμες αμέλειες στην καταναγκαστική εργασία, συνιστούν ένα κουβάρι μικρο-αντιστάσεων που διαπλάθουν άλλες υποκειμενικότητες αντίστασης και δυνητικής απελευθέρωσης. Οι μικροαντιστάσεις ενισχύονται και συγκροτούν εναλλακτικούς κοινωνικούς δεσμούς εφόσον εντάσσονται σε έναν κοινό «κρυφό» κόσμο των υποτελών και στηρίζονται στην αμοιβαία συνεννόηση και συνεργασία. Τέτοιες μορφές καθημερινής, λαθραίας κοινωνικής ανυπακοής αποτελούν τη λεγόμενη «υποπολιτική των αδυνάτων» κατά τον Σκοτ, η οποία προλειαίνει το έδαφος για τις ξαφνικές εκρήξεις της αντίστασης και της ανατροπής, όταν οι ανταγωνιστικές κρυφές μεταγραφές της κυρίαρχης πραγματικότητας έρχονται στο φως για να την αμφισβητήσουν και να την αλλάξουν ριζικά. Στο υπέδαφος των ανταγωνιστικών πολιτικών μπορεί να ανιχνεύσει κανείς υπ’ αυτό το πρίσμα ένα δυσδιάκριτο, αλλιώς, πλούτο διεργασιών μικρών και
μεγάλων εξεγέρσεων, που άλλες είναι περισσότερο αρνητικές και άλλες εκβάλλουν σε δημιουργικές αντιστάσειςπροτυπώσεις ενός διαφορετικού κόσμου.
Οργανική παρέμβαση
Κάπως έτσι μπορούμε να καταλάβουμε την ανταγωνιστική κουλτούρα της εξισωτικής αυτοοργάνωσης που αναδύθηκε «αίφνης» σε ξεσπάσματα όπως εκείνο του ∆εκέμβρη του ’08 ή των Αγανακτισμένων του ’11, μια κουλτούρα που δεν γεννιέται ως εκ θαύματος στη στιγμή, αλλά προετοιμάζεται στους δικούς τους χρόνους και χώρους, στα «υπόγεια», τους δρόμους και τις καθημερινές διαδρομές της ζωής των πολλών. Σε αυτό το πεδίο εντάσσουμε σήμερα και όλες τις πολυάριθμες, αυθόρμητες και αποκεντρωμένες πρωτοβουλίες της αλληλέγγυας οικονομίας που λίγο-λίγο οικοδομούν αθόρυβα και χωρίς δημοσιότητα τα σχήματα ενός άλλου κοινωνικού βίου, πέρα από το κυρίαρχο καθεστώς. Στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να εντάξουμε, και να εκτιμήσουμε, πολλαπλά εγχειρήματα καλλιτεχνικού ακτιβισμού και έργα με χαμηλό προφίλ, αλλά υπόγεια πολιτική δυναμική, όπως τα «Ημερολόγια μιας ενδιαφέρουσας εποχής» του Μάρκου Καραγιάννου (εκδόσεις Νησίδες, Θεσσαλονίκη, 2012). Παρεμβαίνουν οργανικά στο σύνθετο πλέγμα των κοινωνικών αντιλήψεων και συναισθημάτων για να συμβάλουν στη δημιουργία ενός άλλου κοινού νου, μιας άλλης αισθητικής αντίληψης και κριτικής ευαισθησίας, και να ενισχύσουν τις διαδικασίες συγκρότησης άλλων κοινωνικών υποκειμένων και σχέσεων στα βάθη και τα πλάτη της καθημερινής ζωής.
Ενδεικτική σταχυολόγηση
Τα Ημερολόγια καταγράφουν με απλό, εύληπτο, αλλά αιχμηρό και εύστοχο τρόπο, σκέψεις και συναισθηματικές αντιδράσεις στη σκαιά πραγματικότητα της ελληνικής κρίσης. Εντάσσονται αρμονικά στη βιωματική καθημερινότητα των πολλών αλλά συντείνουν στην κριτική και δημιουργική επεξεργασία της, μεταφέροντας χωρίς τυμπανοκρουσίες άμεσα κατανοητά νοήματα και συναισθήματα που προωθούν τη ρήξη με το κυρίαρχο σήμερα και την προετοιμασία του καλύτερου αύριο. Τα μηνύματα είναι θεωρητικά ενημερωμένα, και μάλιστα με ό,τι πιο σύγχρονο στην κριτική
πολιτική σκέψη. Αλλά είναι γειωμένα και ενσωματωμένα σε έναν καθημερινό, κατανοητό λόγο που μπορεί να μιλήσει σε ένα μεγαλύτερο ακροατήριο χωρίς να κάνει εκπτώσεις. Αυτές είναι οι στιγμές όπου ο σύνθετος, αφηρημένος και τεχνικός λόγος της κριτικής θεωρίας είναι πράγματι σκόπιμο να παραχωρεί το βήμα σε άλλους εκπροσώπους του, με άλλο ύφος και τόνο φωνής. Αυτό θα κάνουμε κι εδώ με μια ενδεικτική σταχυολόγηση από τα Ημερολόγια του Μάρκου: Η πράξη όμως χρειάζεται σκέψη. Χρειάζεται δικούς της χρόνους. Ο χρόνος δεν υπάρχει. Αυτοί προσπαθούν να επιβάλουν νέους χρόνους, χρόνους που κλείνουν τη συναίνεση στα ερωτήματα που αυτοί θέτουν (σ.17). Ο ορισμός της πραγματικότητας είναι πεδίο μάχης. Πίσω, στα βασικά, στους ορισμούς, για να περάσουμε με συγκροτημένα όπλα στην αντεπίθεση και στη διεκδίκηση. Να διευρύνουμε την πραγματικότητα και να ζήσουμε με βάση τις αντιφάσεις της και την παραδοχή τους (σ.30). Συζητήσεις σε χωριά… Θετικό: υπάρχει χώρος για ιδέες. Υπάρχει όμως δυσπιστία και θέληση να διατηρηθεί ο ίδιος τρόπος ζωής που αναπαράγει την καταστροφή. Η πράξη και η γενίκευση των πράξεων που θα φέρουν οι ιδέες θα είναι το σημείο που θα κινήσει συνειδήσεις και θα σπείρει πρακτικές (σ.44). «Θα βάλει τα πράγματα να δουλέψουν» απάντησαν αυτοί. «Είναι ό,τι χρειάζεται η Γερμανία για να δουλέψει» είπαν… «Ωραία απάντηση, από άσχετους για άσχετους» σκέφτηκα εγώ. Η καλύτερα, είχαν μπερδέψει τη διοίκηση επιχειρήσεων με την πολιτική. Ή τον ιδιωτικό βίο με τα κοινά (σ.154). Ο σκοπός ο ίδιος: να νικήσουν τις ουτοπίες, να υποτάξουν (και να επιτάξουν) τα κοινά, σε ευέλικτους μονόδρομους, περιφραγμένους με αγοραίους ορθολογισμούς…Μια ατομικιστική και ευέλικτη στάση ζωής, εργαλειακή και χρησιμοθηρική επανιδρύεται…μια ζωή μοναξιάς και ματαίωσης (σ.183). Στους «ρεαλιστές»… η λύση θα έρθει από πρόσωπα. Πιστεύουν σε ηγέτες. Κάποιοι, λίγο πιο λεπτοί, πιστεύουν σε τεχνοκράτες. Σε καλύτερους ειδικούς … Άλλοι προτιμούν την πράξη. Την αυτάρκεια αγαθών για παράδειγμα, τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων, των αναγκών και των θεσπίσεων, την κοινότητα. Είναι κι αυτό πολιτικό βεβαίως. Ίσως το πιο ωραίο. Θα γίνει περισσότερο πολιτικό, όταν θα χρειαστείς να το υπερασπιστείς (σ.172).
“
Τώρα μπορείτε να ζήσετε την εμπειρία της ζωής στην Παραγκούπολη, μέσα στο φιλικό περιβάλλον ενός θεματικού πάρκου. Πρόκειται για τη μόνη παραγκούπολη στον κόσμο εξοπλισμένη με θερμαινόμενο πάτωμα και ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο!
Η φτώχεια ως προϊόν πολυτελείας EMOYA HOTEL
Του Θωμά Τσαλαπάτη
Ε
πειδή, όμως, πάνω κάτω όλοι στη Νότια Αφρική κάνουν βόλτες σε πολυτελείς βεράντες, υπέροχα σπα και στον ελεύθερο χρόνο τους παίζουν χαστούκια με χαζοχαρούμενα λιοντάρια (γι’ αυτό άλλωστε όλοι στεναχωρήθηκαν τόσο που πέθανε ο Νέλσον ο Μαντέλα) το ξενοδοχείο έπρεπε να εφεύρει μια νέα ατραξιόν και μια νέα πολυτέλεια για να προσελκύσει πελάτες: έτσι δημιούργησε την Shanty Town, μια παραγκούπολη όπου οι πλούσιοι πελάτες του Emoya Hotel μπορούν να ζήσουν την περιπέτεια της φτώχειας και της εξαθλίωσης και μάλιστα σε πολύ προσιτές τιμές (ελάχιστα πιο ακριβή από το σπα). Όπως μας πληροφορεί άλλωστε και το σάιτ του ξενοδοχείου: «Εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε πρόχειρα παραπήγματα σε όλη τη Νότια Αφρική. Οι οικισμοί αυτοί αποτελούνται από εκατοντάδες σπίτια, κολλητά το ένα στο άλλο. Ένα κατάλυμα συνήθως χτίζεται από παλιές μεταλλικές λαμαρίνες ή από οποιοδήποτε άλλο αδιάβροχο υλικό και κατασκευάζεται έτσι ώστε να δημιουργεί ένα μικρό «σπίτι» (με εισαγωγικά στην ιστοσελίδα) ή καταφύγιο όπου κάποιος μπορεί να ζήσει την καθημερινότητα του. Μια λάμπα παραφίνης, κεριά, ένα ράδιο με μπαταρίες, μια εξωτερική τουαλέτα (γνωστή ως long drop) και ένα δοχείο όπου ετοιμάζεται η φωτιά για το μαγείρεμα, είναι συνήθως κομμάτια του συγκεκριμένου λαίφ στάιλ. Τώρα μπορείτε να ζήσετε την εμπειρία της ζωής στην Παραγκούπολη, μέσα στο φιλικό περιβάλλον ενός θεματικού πάρκου. Πρόκειται για τη μόνη παραγκούπολη στον κόσμο εξοπλισμένη με θερμαινόμενο πάτωμα και
Το πολυτελές ξενοδοχείο Emoya βρίσκεται στην καρδιά της Νότιας Αφρικής κοντά στην πόλη Μπλουμφοντέιν. Οι παροχές και οι εικόνες του δεν διαφέρουν και πολύ από τις πολύχρωμες φωτογραφίες με τα χιλιάδες θαυμαστικά και τα πολύχρωμα πλαίσια στις σελίδες των ταξιδιωτικών διαφημίσεων. Ένας προορισμός που χαζεύει κανείς όταν θέλει να φάει τα περισσευούμενα λεφτά του σε ποια καινούργια εξπίριανς (ουάου!), ή απλά θέλει να φάει το χρόνο του με πρόχειρα όνειρα μιας χρήσης ξεφυλλίζοντας τυχαίες χαζομάρες και ξεχνώντας τες αμέσως μετά. Το ξενοδοχείο προσφέρει ιδιωτικές διασκεδάσεις, συνεδριακό κέντρο, σπα, ταξίδια στην άγρια φύση όπου ο ταξιδιώτης μας μπορεί να παίξει άφοβα με καμηλοπαρδάλεις, πουλιά, πάπιες, ρινόκερους, τσίταχ και λιοντάρια ή να φάει αγγλικό πρωινό σε παραδοσιακά εστιατόρια που θυμίζουν τη θαλπωρή του πολέμου των Μπόερς. «Απολαύστε ένα ηλιοβασίλεμα που θα σας κόψει την ανάσα συνοδεύοντάς το με ένα ποτήρι κρασί ή καθίστε στην πολυτελή μας βεράντα δίπλα στη φωτιά κοιτάζοντας τα αστέρια, ακούγοντας τα τσακάλια να ουρλιάζουν και τα λιοντάρια να βρυχώνται. Μπορείτε να τα έχετε όλα…» μας πληροφορεί το διαφημιστικό του ξενοδοχείου.
Ένα κατάλυμα συνήθως χτίζεται από παλιές μεταλλικές λαμαρίνες ώστε να δημιουργεί ένα μικρό «σπίτι».
“
Ο φτωχός γίνεται πράγμα, αντικείμενο, τοπίο για φωτογράφιση ενός κοινωνικού εξωτισμού, ενός κοινωνικού σαδισμού απολύτως ασφαλούς και φιλικού για τα παιδιά.
Shanty Town, μια παραγκούπολη όπου οι πλούσιοι μπορούν να ζήσουν την περιπέτεια της φτώχειας.
ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο! Η Παραγκούπολη είναι ιδανική για ομαδικές εμπειρίες, μπάρμπεκιου, θεματικά πάρτι και την εμπειρία μιας ζωής. Η παραγκούπολή μας είναι απολύτως ασφαλής και φιλική για τα παιδιά».
Τουρίστες στη φτώχεια
Όσο ανόητο, κυνικά αποτρόπαιο, ή αποτρόπαια κυνικό, κι αν ακούγεται το συγκεκριμένο γεγονός δεν αποτελεί κάτι το τελείως καινούργιο. Ο τουρισμός από τους πλουσίους στις φτωχές περιοχές (slum tourism) είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται ήδη από τον 19ο αιώνα σε περιοχές όπως το Μανχάταν της Νέας Υόρκης ή το Λονδίνο. Στις μέρες μας είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Ινδία ή η Βραζιλία. Το Emoya Hotel δεν κάνει τίποτα παραπάνω από το να απομονώνει τα εξωτερικά χαρακτηριστικά των φτωχογειτονιών και να τα αναπλάθει ως γραφικότητες. Έτσι γίνεται σύμβολο μιας παγκοσμιοποιημένης χαμογελαστής σκληρότητας. Στον κόσμο της νεοφιλελεύθερης οικονομίας, το κράτος δεν οφείλει για κανέναν λόγο να προσφέρει στους πολίτες του. Ο φτωχός δεν είναι κάποιος που έχει ανάγκη από βοήθεια, αλλά κάποιος που ευθύνεται για την κατάστασή του, κάποιος ένοχος που του αξίζει η τύχη του. Και όσο πιο συχνά η συγκεκριμένη λογική γίνεται ορατή κάτω από συγκεκαλυμμένους λόγους στην Ευρώπη της κρίσης, τόσο πιο πιθανό μοιάζει το να περάσουμε στο επόμενο βήμα: Ο φτωχός χάνει τις ιδιότητές του ως πολίτης αποκόπτεται από την κοινωνία και καθίσταται ξένος. Ένας μόνιμος ξένος που δεν μπορεί να διεκδικήσει την αλλαγή της κατάστασής του. Υποβιβάζεται, απογυμνώνεται από τα ανθρώπινα στοιχεία του. Γίνεται πράγμα, αντικείμενο, τοπίο για φωτογράφιση ενός κοινωνικού εξωτισμού, ενός κοινωνικού σαδισμού απολύτως ασφαλούς και φιλικού για τα παιδιά. Όταν η φτώχεια γίνεται προϊόν, ο κυνισμός γίνεται νόμισμα. Υ.Γ.: Σε περίπτωση που θέλετε να στείλετε κάποιο υβριστικό μήνυμα στο ξενοδοχείο, αυτό είναι το μέιλ του: info@emoya.co.za. Εγώ πάντως ήδη έστειλα ένα υβριστικό γράμμα (στα ελληνικά κιόλας ώστε να ακούγομαι πιο θυμωμένος), φωτογραφίες πραγματικής φτώχειας και το τελευταίο βίντεο κλιπ του Νότη Σφακιανάκη για να τους εκδικηθώ. tsalapatis.blogspot.gr