ση ως πολιτική δράσης μιας εβδομάδας, καλύτερα να έχουμε κάποια υπομονή να κρίνουμε σε βάθος χρόνου. Ας επαναλάβω τη βασική ιδέα: ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε, αναγκαστικά, πιστός στα δυο κορυφαία ιστορικά συμβάντα, τις Πλατείες και το «όχι» στο ελληνικό δημοψήφισμα, μετασχηματίστηκε δε συγχρόνως μαζί με το λαό επινοώντας πρακτικά μια νέα πολιτική. ∆ιευκρινίζω την έννοια της «αντίστασης στα σημεία»: όταν ηττάσαι στα εξωτερικά σύνορα- μέτωπο, στρέφεσαι μέσα σου να υπερασπιστείς το εσωτερικό όριο, όπως είπε ο Φίχτε: προστατεύεις το ιδανικό, το κλείνεις στον πυρήνα σου για να μην τρωθεί. ∆εν το παρατάς, ωστόσο, δεν δίνεις τη μάχη για το λάβαρο όχι γιατί δεν θέλεις να τη δώσεις αλλά γιατί θα τη χάσεις. Προσπαθείς να υπονομεύσεις τον αντίπαλο με άλλα μέσα και να αποσπάσεις ότι μπορείς προς όφελός σου σε μια μάχη επιβίωσης, όπως η παρούσα. Σε δεύτερο χρόνο επιχειρείς και πάλι μια έξοδο. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η διεύθυνση της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι
“
Οφείλουμε να δημιουργήσουμε μια νέα δύναμη που ως αναγκαιότητα θα διευρύνει τις πτυχές της διακυβέρνησης, πέρα από την ύλη του μνημονίου. Σύμμαχός μας είναι το γεγονός ότι και ο πιο προηγμένος κρατικός ορθολογισμός, σαν και αυτόν της νέας ηγεμονίας στην ΕΕ, δεν μπορεί να προϋπολογίσει τα πάντα.
οφείλει να διατηρεί την κληρονομιά της «πολιτικής της αξιοπρέπειας», να υπακούει σε αυτή την αναγκαιότητα ως αντίρροπη στην αναγκαιότητα του κρατικού λόγου. Μια δημοκρατική εξισορρόπηση αυτού του είδους θα αποτελεί πηγή εμπνευσμένης διαχείρισης. Αυτό έλειπε από την πρώτη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και λείπει σε μεγάλο βαθμό ακόμη. Μπορεί να είναι μια δημιουργική αντίφαση ή ένταση, διαφορετική από την προηγούμενη εξισορρόπηση τάσεων και συμφερόντων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο διάστημα πέρασε μια ισχυρή κρίση, που οδήγησε και σε διάσπαση. Πολλά μέλη του αποστρατεύτηκαν και τώρα επιστρέφουν στα κινήματα. Πιστεύεις πως ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά έχασε τον κινηματικό του λόγο; Και ακόμα, πώς θα αξιοποιηθεί ο απογοητεύμενος από τον ΣΥΡΙΖΑ κόσμος, για να μην επιστρέψει στον καναπέ του; Αν και συμφωνώ ότι έχει περιορίσει τις αναφορές στα κινήματα αυξάνοντας τις αναφορές προς τις κρατικές αναγκαιότητες εντούτοις, περιέγραψα προηγουμένως την αλλαγή που συνέβη, κατά τη γνώμη μου, τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο λαό-μάζες-πολίτες. Πρόκειται για μια ιστορική αλλαγή της πολιτικής και των υποκειμένων της που σε όσους δεν
7
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η ΕΠΟΧΗ 4 Οκτωβρίου 2015
Ένα γενναιόδωρο συλλογικό εύγε Επειδή αναφέρθηκε στα δίκτυα αλληλεγγύης. Ποιος πιστεύεις ότι είναι ο ρόλος της αλληλεγγύης σήμερα; Τα κινήματα και οι χώροι αλληλεγγύης αποτελούν την κληρονομιά των Πλατειών: τότε αμφισβητήθηκε ριζικά η κλασική μορφή εκπροσώπησης, το πλήθος ανέλαβε τις ευθύνες της πολιτικής και της δημοκρατίας. Οδήγησε στην επανασύσταση της πολιτικής σε ένα πρωταρχικό διατομικό επίπεδο, εκεί που επινοούνται νέες μορφές κοινότητας ή κοινωνίας και τελικά στην ανανέωση του κοινωνικού δεσμού. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ο ρόλος της δραστηριότητας και του ακτιβισμού αλληλεγγύης παραμένει και συνεχίζει ως ο κρισιμότερος για τη δημοκρατία και την πολιτική. Οφείλουμε να αποδώσουμε το πιο γενναιόδωρο συλλογικό εύγε σε όσους αγωνίζονται νυχθημερόν στους τόπους αλληλεγγύης, ιδίως στα σύνορα, αλλά και για την αποτελεσματικότητα και ευαισθησία που έδειξε η κυβέρνηση. Το έργο της σε αυτόν
το αναγνωρίζουν μοιάζει για «μετάλλαξη». Είναι πολύ υποτιμητικός χαρακτηρισμός γιατί ενέχει την κατηγορία της προδοσίας, της μη τήρησης των υποσχέσεων λόγω της επίδρασης κάποιας υπερφυσικής, εξωτερικής, υπέρτερης δύναμης. ∆εν αναγνωρίζουν την ουσιαστική και θετική αλλαγή της όσοι έμαθαν την πολιτική να ασκείται με βάση το παντοδύναμο κράτος και κόμμα. Τέτοιο πράγμα δεν υπήρχε ποτέ και μοιάζει ως η μελαγχολική πρόσληψη της πραγματικότητας εκ μέρους ενός «παντοδύναμου που έχει μετατραπεί σε αδύναμο». ∆εν συμμερίζομαι καθόλου την απογοήτευση και την μελαγχολία. Όσοι από τα κινήματα προερχόμενοι επένδυσαν στο μορφή-κόμμα (και είναι οι σύντροφοι
Επιμένεις πολύ στη νέα δια-κυβέρνηση. Πώς θα μπορούσε να ανοίξει ένας διάλογος γι’ αυτό το ζήτημα που να είναι πέρα από τα όρια του κομματικού ΣΥΡΙΖΑ; Θα μπορούσαμε να συγκροτήσουμε μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την «αριστερή διακυβέρνηση», όπου να κατατίθενται ιδέες, προτάσεις, κριτικές, επεξεργασίες, στοιχεία δυσλειτουργίας της διοίκησης. Να αποτελεί, με άλλα λόγια, ένα παρατηρητήριο- ορμητήριο εγρήγορσης και ενεργητικής συμμετοχής όσον αφορά την πολιτειότητα, την διαχείριση των κοινών, την μη καταπάτηση των δημοσίων χώρων. Στόχος της να είναι σήμερα η επικοινωνία, αργότερα μια θεσμική μεσολάβηση ανάμεσα στις κινήσεις-ήματα και την κυβέρνηση για τη δημοκρατική έξοδο από την κρίση.
μου όλα τα προηγούμενα χρόνια) δέχθηκαν ομολογουμένως ένα πλήγμα, από μερικές απόψεις άδικο. Ωστόσο, την ίδια στιγμή- υπό μιαν έννοια, κάθε στιγμή- αναδύονται νέα υποκείμενα της πολιτικής τα οποία η κομματική κουλτούρα «εγώ είμαι το υποκείμενο της πολιτικής» δεν αναγνωρίζει γιατί δεν τα βλέπει. Πιστεύω, αντίθετα, ότι μπορούμε να «φυτεύουμε στο δρόμο μας μικρές προσδοκίες», όπως λέει ο ποιητής Μάρκος Μέσκος, και να κινούμαστε με αυτές ενεργητικά και αισιόδοξα. ∆εύτερον, να δούμε την ένταση της πολιτικής ως διαπάλης δυο τάσεων πάνω σε ένα ζητούμενο και να εγγραφόμαστε κάθε φορά υπέρ της μιας τάσης. Για παράδειγμα σε θέματα κριτικής του εθνικισμού, διαχω-
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
“Η ζωή μετά - το τρίτο Μνημόνιο, τις εκλογές, τον ΣΥΡΙΖΑ”
Τ
τον κρίσιμο τομέα αποτελεί το υπόδειγμα της νέας αριστερής δια-κυβέρνησης.
ο καλοκαίρι του ελπιδοφόρου «όχι» στο δημοψήφισμα τερματίστηκε βίαια, με τους ωμούς εκβιασμούς της τρόικας, τη συνθηκολόγηση της πρώτης μεταπολεμικής αριστερής κυβέρνησης στην Ευρώπη και το εσωκομματικό «πραξικόπημα», που οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στη διάσπαση και την κεντροαριστερή προσαρμογή. Οι εναλλαγές αυτές αποτυπώθηκαν ως έναν βαθμό και στο εκλογικό αποτέλεσμα της 20ης Σεπτεμβρίου. Τα υψηλά ποσοστά της αποχής επιβεβαίωσαν ότι σημαντικά τμήματα της κοινωνίας δεν εκπροσωπούνται πολιτικά στο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί μετά την υπερψήφιση του τρίτου Μνημονίου. Κι
ρισμού εκκλησίας- κράτους θα μπορούσα πάω μαζί με τους φιλελεύθερους, που συνήθως είναι πιο ανοιχτοί σε αυτά. Τέλος, η διάσπαση της αριστεράς δεν πρέπει να μεταφερθεί στα κινήματα και στους χώρους αλληλεγγύης αντιθέτως πρέπει να αντιμετωπιστεί μόνο με ενότητα, με σύμπραξη στους αγώνες και τα δίκτυα, έστω και από διαφορετικές θέσεις. Ο ρόλος των κινημάτων και των δικτύων αλληλεγγύης είναι υψίστης σημασίας γι αυτό πρέπει να παραμείνουν άθικτα από εντάσεις.
* Ο Μιχάλης Μπαρτσίδης είναι ∆ρ Φιλοσοφίας και πρόσφατα εξέδωσε τον τόμο ∆ιατομικότητα, Κείμενα για μια οντολογία της σχέσης, Νήσος.
ενώ η λογική του «μη χείρον, βέλτιστον», με την οποία πολιτεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, επιβραβεύτηκε εκλογικά, και μάλιστα γενναιόδωρα, είναι βέβαιο ότι το αντικοινωνικό μνημονιακό πρόγραμμα που η νέα κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να φέρει σε πέρας, δεν εγγυάται κανενός είδους «σταθερότητα». Στο νέο σκηνικό, η παρουσία της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι αναγκαία: για την ενίσχυση των αντιστάσεων και των κινημάτων αλληλεγγύης, για να μην εξοικειωθεί ο κόσμος του «ΟΧΙ» με την «κανονικότητα» της φτώχειας, για να μην επικρατήσει στην Αριστερά και τα κινήματα της Ευρώπης το δόγμα της απουσίας εναλλακτικής, ακριβώς τη στιγμή που η καπιταλιστική κρίση βαθαίνει. Με τις σκέψεις αυτές, η ∆ικτύωση για τη Ριζοσπαστική Αριστερά διοργανώνει ανοιχτή εκδήλωση-συζήτηση, με τίτλο «Η ζωή μετά - το τρίτο Μνημόνιο, τις εκλογές, τον ΣΥΡΙΖΑ», τη ∆ευτέρα 5 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ., στο κτίριο της Ε∆ΟΘ (Προξένου Κορομηλά 51, 4oς όροφος). Μιλούν: Νίκος Γιαννόπουλος, Ηρώ ∆ιώτη, Ηλίας Ιωακείμογλου και Χρήστος Λάσκος