I
oyl um
bağı nt ı
bağı ml ı
bağr ı ş Sahi bi
Eski zKul übü
Edi t ör
HandeAydı n
Redaksi yon
İ mr anSat ı ş
Yayı naHaz ı r l ama
Fat maZeynepKı z ı l t aş
Gr afikveT asar ı m
Ber naDi l er
Genel Koor di nat ör
Yasi nBal
f ac ebook/ eski z kul ubu t wi t t er / kt ueski z kul ubu finst agr am/ eski z kul ubukt u es ki z kul ubu@gmai l . c om
Oyl um’ dayayı nl ananyazı l ar danal ı nt ı yapmakkaynak bel i r t mekşar t ı yl aser best t i r . Yaz ı l ar daki düşünc el eryaz ar l ar ı naai tol duğundanoyl um der gi si ni bağl amaz .
bağl ant ı
bağl am bağan
bağ bağı t bağı m
bağı l
oyl um Evvelz amani ç i nde,kal bursamani ç i nde. Tc et vel l er i ahşap, KTÜyol l ar ı ç amuri ken.
yasi n bal
r eyhan sakal l ı
uz r a at ı ş
i mr an sat ı ş
gül ay san
f . z eynep kı z ı l t aş
hande aydı n
ayşenur yaz ı mc ı
ber na di l er
f ur kan mut l u
samet kur u
r amaz an öz bek
ebr anur yı l maz
ömer aydoğdu
‘ ’ Hakver i l mez , al ı nı r ! ’ ’ Busözl er l ebi rar ayagel enöğr enc i l erasl ı ndakendi l er i neai tol anmekanı haksahi pl er i ol ar akel egeçi r di l erve adı nı oankoydul ar . O YLUM Zamanl aOyl um’ dadi l egel endüşünc el erokul duvar l ar ı ndakendi si neyerbul duvebudüşünc el erkur ul uşaşaması ndaol anbi rokul unşeki l l enmesi ndeöneml ibi rr ol oynadı . Gel z amangi tz amanOyl um vei f adeet t i ği düşünc el er unut ul duveöğr enc i l erokul dapasi fdur umadüşt ül er . Ar adangeç en51yı l ı nar dı ndandönem öğr enc i l er i ol ar akbi zl erOyl um’ uvei f adeet t i ği düşünc el er i hat ı r l ayabi l mekadı naOyl um’ uyeni denyor uml adı k. Bağt emal ı i ki nc i sayı sıi l ebi r l i kt eOyl um kül t ür ününgünümüzl ebağkur ması nıamaç l adı k. Bu der gi yisi zl er l e bul uş t ur makt aki amac ı mı zhem eğl eni p öğr enmeni z isağl amakhem de öneml ibi rşeyi nf ar kı navar manı zıi st ememi z di . Al dı ğı mı z eği t i mi nas ı lamac ıpr oj eç öz enbi r ermi marol mamı z dan z i yadeent el l ekt üel bi rbi r eyol ar akyet i ş memi z di . Umudumuz buder gi yiokur kensi zl er i ndeenazbi z i m kadarkeyi fal manı zdı r . Keyi fli okumal ar . . . : )
başkayer handeaydı n
sonl usonsuz uz r aat ı ş
v ar l ı ğı nyokl uğu: yokl uk
senf onii nşası ayşenuryaz ı mc ı
r engi nf ı sı l t ı sı
1 0 1 2 1 4 1 6
30
32
36
36
44
46
pabmi mar l ı k
pet erei senman
pet erei senman
al t er nat i fmi mar l ı k
şehr iat l as
r öpor t aj ( i ngi l i z c e)
r öpor t aj ( t ür kç e)
r öpor t aj
r eyhansakal l ı
f ur kanmut l u
f at i hşahi n
8
azade bağl anı l anbağl ar
6
yasi nbal
i ç i ndeki l er
di opol i s ebr anuryı l maz
ev r ensel bağ şeymaal t ı n
mi mar l ı ğı ndi l i sametkur u ömeraydoğdu
24 26 28
48 49 50 52
fiki rs anatt as ar ı m
çi zt amaml a
v eci hihür kuş
gül baharhat un’ dakiev v et adaoando nec detkı r hanyaz ı c ı
22
r amaz anöz bek
t aşv eahşabı ndansı
f at maz eynepkı z ı l t aş
20
eski zkul übü
kül t ür l erar ası ndaki eşi k: kapı
1 8
bağl anı l an bağl ar … öğr . gör . dr . f at i hşahi n
Bağ, sonsuzör ünt üdeez el hükmünüyaz dı r ı r kenmi ni k el l er i n ayal ar ı na, su akı şı nda i kikum t anesi yl eç i z i l en yol un c epl er i ne bı r akı rmut l ul uğun r esmi ni … Nef esl er bi r i kt i r i l i ryar ı nl ar a dai r ,aşka susamı ş not al arbuğul u c aml ar a yaz ı l ı r ken,mavidüşl er i n beyaz kı r ı mısi yahı n i ç i nde yakal anı r .Odağı nda ol an hi ç l i ği n,var ol anı n peşi nden ayak i z i sür mesi bekl eni r ken hüz ünl er , t ebessüml erası l ı ri nc ei pl er i nbağr ı na…Kel i mel ergöğüs kaf esi ni n kar anl ı k duvar l ar ı na dokunur ken, ç oc uk masumi yet i sevi nç l er bı r akı l ı r bul ut l ar ı n avuç l ar ı na bağl andı ğı bağl ar dan… Zamani ç i ndean, dokunul an, sar ı nı l anan, yaşanı l anan i ç i ndez aman, anı msananvebağl anı l anol ur . Ri t üel l er deki dengeni nsı r r ı si myası ndagi z l i küç ükbi rdünya, kur ul ması z orol an…Akl ı nkı vr ı ml ar ı ndadur angeç mi şt evarol anbi r i nc eyüz dür . Hat ı r l anangi t mel ergöz l er i dol dur ur ken, t ene değen r üz gar yaşl ar ı kur ut ur demi r al an hi sl er i n l i manı nda… Ruha aç ı l an kapı l ar oyunun devi ni mi ni hı z l andı r ı r ken,buhur danl ı kt an t üt sül enen kokul argeç er şer i tç ember i nüz er i ndenusul c asor madan, sor ul madan… İ nc ebi ryol duryaşam,kı ymet ikal pl er desakl ı ,nai f yağmur l aral t ı ndaı sl anant aşl ar ı ngül üşmel er i nebenz er . 6
Zahi rsur et i nde kar anl ı kl aret t en bi rkı vr ı m sunar ken, annel i k hevesi nde sahi pl eni l mel ermel ekl er ikı skandı r ı r . Ayakl ar al t ı na ser i l en yer düz l emi nde döşekl er , yukar ı l ar daası l ıdur anyı l dı z l ar ıyakal ar kenc ennet t enbi r r esi m i nergönül l er e bi rt ebessüm eşl i ği nde… Kr i st al kent l er par ç al anı r bakı şl ar ı n öt esi nde, sokakl ar da koşt ur anl ar ai nat bi rt ar ası n kenar ı na i l i şmi ş bankı n üz er i nde, soğukl ar ıı sı t an adı ml ar koval anı r .İ nsan yaşadı ğı yl a,yaşat t ı kl ar ı yl aanı msanı r kenhüc r el er ei l i şen aşk, huz urver i ral ı nac aknef esl er i nbağı na… Güz elol anı ni ç i ndekal maki st eni r ken,yakal ar dan düşmeyengeç mi şedai rbi ryolbul unur .Unuf akol muş kemi kl er i nhat ı r ı ndakiger ç ekl er , mec az ı nısuyayaz ar ken kal p at ı şl ar ı ndakibi r i ki ml erbi rnokt a ol urhez eyandan, heyec andan… Aşka dai r sonl ar başa döner ,i si ml er at eşl er dengeç er ken, dor ukl ar dakal an, gönül l er ebı r akı l an, kül l er i nden sı yr ı l an öz bi ç i mi yl e dokunursami mi yet i n benl i ği ne… Uc u ol mayan sonsuz hi sl er i n el l er i nden t ut ul ur ken, aydüşergec el er i nüz er i ne, bağr ıyanı kc anl ar per vaneol urbağar ar ken, bağbul ur ken, bağar zeder ken aşka…
oyl um Ibağ
ANNELİ Ğİ Nİ … Bağt akı nt ı sı Uz amı z amanda Besl ermi ni c i kbedeni mi … Rahi m kar anl ı ğı I şı l dat ı r Aydı nl ı ğı mı … Par makar ası Saçboğuml ar ı Seç i l i rveyol l anı r Öt eki l er i ne… Kokususi nmi ş At ı şankal bi me Yol ver i r İ yi l i ği vegüz el l i ği … Herdem Yanı mda Akl ı mdahapsedi l en Öğüt l er i ni nhar eket l er i Di l eget i r i r Söz l er i ndeki annel i ği ni … AŞK… Aşk… T ahakkümüel i nde Sor mazki mseye Vebal i boyunt ör püsü İ nc el t i ryadayokeder … Vehi msi zdaki kal ar ı Yol göst er i r Gi denayakl ar a Ar kayabakmadan… I şı l dat ı rkömür ü Si myası i ç i ndeel masl a Uç ur urgökl er e Devi ni mi yanı nda… Sahi pl eni l i rr uhç ember i Er i şi ml er i sonsuz l uğa Al ı şt ı r ı rhi sl er i … Ver aset i ni göst er i r Var i sl er i Boyundi kl i ği nde… Yaşamakmuc i z el i ği ndeki Di nl enenşar kı T ekkel i mel i kaşkı Aşkaboyaraşk…
oyl um Ibağ
AŞKOLUNCA… Yağmur daı sl ananadam Dudakl ar ı t i t r erüşüyüşt e Al dı r mazbakanl ar a T ör püsüdağkar ası nda… Eksi l i r kenboşl uk T am ol urpayı Düşl er i hayal i yl eanı İ z l et i rşekl i şanı … Kor kuası l ı ryı l dı r ı ma Çi si l usdur ur Saat l er i ger i koşar Gör meyear zgöz l er i ni Geç i r i rbi z arsi si … Sı z anhal kal arbüyüt ül ür Bedeni kı vr ı ml aşanan İ nc el i ği ni si mgel er Haber i ni sol umadan… Hi çol urokunmaz Şi i rt ekdi z eanl am Lehç edökül ürsana Yı kanması aşkol unc a… ÜÇNOKT AYLA… Der t l er eadı ml ar ı dal dı r Kendi ndenyer edüşsünaşk Bakpar ç al ar ı naokşa Bi rdaml ayaşayol ver Maz i kal sı nhayal i r esi ml er e… Sakal ı uz amabağl akı vr ı l sı n Saç l ar ı akl asayı eşi t i Sevdal anant ür kül er denot a İ mz anvur ul sunbaki … Har eketel kal bi bağl ar Dal gal angünl er i nşi ddet i nde Ef suni dur uşl arkonuşur Di l i nyal anı yokuşl ar akoş Suyahasr etyapr akl ar ı neml i … Sağl amı ç ür üğeç al Öz l em duyamal ı ksı r r ı na Usanmadandi şkı ryor gun Sı r r ı i ç i ndeyankı sabr ı na… Yaşamat akı l sı nvi r gül l er Kel i mel er i haz ı rduvar T ar i hi si sl i c üml eal t ı nda Sonl ansı nherşeyüçnokt ayl a…
7
başkabi ryer . . . handeaydı n
8
oyl um Ibağ
ÇağdaşMi mar l ı kt aYer si z l i k-Mi marSenem KaymazKoc a Mi mar l ı kt aT asar ı mYerİ l i şki si Bağl amı ndaYer eÖz güMi mar i Di l i nDönüşüm Sür ec i ndeYeni den Ür et i l mesiY. Mi marİ mr eÖz bekEr en
oyl um Ibağ
9
sonl usonsuz uz r aat ı ş
1 0
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
1 1
yokl uğun var l ı ğı : boşl uk f ur kanmut l u
1 2
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
1 3
senf oni i nşası ayşenuryaz ı mc ı
1 4
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
1 5
r engi nf ı sı l t ı sı r eyhansakal l ı
1 6
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
1 7
kül t ür l erar ası ndakieşi k: kapı f at maz eynepkı z ı l t aş
1 8
oyl um Ibağ
kadardevasa ve i ht i şaml ıkapı l aryapı l dı ğı nıbi l i yor uz . Ni t eki mt ar i hi nner edeyseherdönemi ndevebi r bi r i nden f ar kl ıherc oğr af yadabuamaç l ayapı l mı şşehi r ,t apı nak, sar aykapı l ar ı ndansözedebi l i r i z . Bi z i et ki si al t ı naal anşey kapı l ar ı nüst l endi ğibugör evvesahi pol duğui ht i şamı n güc ü mü yoksa geç mi şt e yaşananl ar a ve yaşayanl ar a şahi tol ar ak o mekânı nr uhunu bi z et aşı masımı ? Her i ki si ni n de bi z i bi r bi r i yl e i l i şki l i ol ar ak et ki l edi ği ni düşünüyor um. Kapı nı nbüyükl üğüvebi ç i msel et ki l eyi c i l i ği al gı l ar ı mı z ıvebi z ihar eket egeç i r eni l kadı m.Amadaha der i nl er de kapı nı ni ç i ne i şl eyen eski ye ai therşeyi n,o z amandan bu z amana i ç i nde ol duğu herdur umun ve ol ayı n onda bı r akt ı ğıi z l er i n ol uşt ur duğu at mosf erbi z i z i hi nselve duygusalol ar ak i ç i ne ç eki yor .Bu şahi t el i mi z den t ut up başka z aman ve mekanl ar l a dol u bi r gi r daba sür ükl üyor .Zamansı z mekanl ar a ve mekansı z z amanl ar ayol c ul ukedi yor uz . Bi r ç ok i şl ev ve kul l anı m amac ı na sahi p ol ması nı n öt esi ndekapı ;geç mi şvegel ec ekar ası nda,i nsanl arve kül t ür l erar ası nda göz ar dıedemeyec eği mi z bi rbağ kur ul ması nısağl ayan,mekânaol duğukadarz amanada ai tol an der i n anl am ve değer l erbar ı ndı r an güç l ü bi r kavr am. Kapı sayesi nde kur duğumuz bu bağl ar z engi nl i kl er i mi z i , yaşanmı şl ı kl ar ı mı z ı yani bi z i or t aya koyanç okdeğer l i bi rhaz i ne.
oyl um Ibağ
1 9
t aşveahşabı n dansı r amaz anöz bek
20
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
21
gül bahar hat un’ daki ev vet adaoando nec detkı r hanyaz ı c ı
22
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
23
di opol i s ebr anuryı l maz
24
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
25
evr ensel bağ şeymaal t ı n
26
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
27
mi mar l ı ğı ndi l i sametkur u&ömeraydoğdu
28
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
29
az ade yasi nbal Zaman, T üm ‘ ’ şey’ ’ l er i nbi r bi r i ni nyer i nial ar akzi nc i r l endi kl er i sonsuzsür e. Mut l akzamanvemut l akmekankavr aml ar ı nı i l kol ar ak i l er i sür enI ssacNewt onzamanı ni nsandandol ayı sı yl ada düşünc edenbağı msı zol duğunubuyüzdenaşı l amazbi r mut l akl ı kol duğunusavunur .Budüşünc eyegör ei nsan anc ak zamanı n sı nı r l ar ıi ç er i si nde var ol abi l i r di .İ del i st f el sef ei sezamanı ni nsanbeyni ni nbi rt asar ı mı ol duğunu vebuyüzdenzamanı ni nsandı şıbi rger ç ekl i kol madı nı i ddi a eder .Bi rbakı ma i nsan zamana deği lzamanı n i nsana doğduğunu söyl er l er .Böyl esibi rdüşünc e akı l yol uyl azamanı neği l i pbükül ebi l ec eği nivehat t aor t adan kal dı r ı l ar akzamansı zl ı ğı nmümkünol abi l ec eği ni öngör ür . T üm but ar t ı şmal ar akar şı n1 905yı l ı ndaAl ber tEi nst ei n zamanı nnemut l akbi rmut l akl ı knedei nsanzi hni nde yaşayanbi rt asar ıol madı ğısöyl emi şt i r . Ei nst ei nzamanı n hı zveküt l egi bipar amet l er ebağl ımut l akol mayanbi r ger ç ekl i k ol duğunu savunmuşt ur .Bu dur umda zaman uzayda f ar kl ıfizi kselver i l er e bağl ıol ar ak esneyebi l i r , dar al ı pgeni şl eyebi l i rf akatbüt ünüyl eor t adankal dı r ı l ar ak zamansı zl ı ğı n mümkünol amayac ağı söyl emi şt i r . 30
Ei nst ei n’ ı nkur amı nagör euzayzamani l i şki si
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
31
pabmi mar l ı k Mekankur gusubaşl ı başı nabi reği t i m ar ac ı dı rvebunedenl e deeği t i mdec i ddi bi rpot ansi yel bar ı ndı r ı r .
32
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
33
34
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
35
pet erei senman
36
oyl um IbaÄ&#x;
1 .Mi mar l ı k öğr eni mi ni z i ni l k gününden ber ial dı ğı nı z eği t i m ve kaz anı ml ar mi mar l ı ğa bakı ş aç ı nı z ınası l deği şt i r di .Gel di ği ni znokt a ve mi mar iser üveni ni z den bi r azbahsedermi si ni z ? Herşeydenönc e, bi röğr enc i ol ar akbüyükofisl eri l gi mi ç eki yor duvemezunol dukt ansonr aCambr i dgeMassac huset t s' deGr opi us’ undaor t akol duğuTheAr c hi t ec t s’ Col l abr at i ve’ deç al ı şmaki st i yor dum. Başl angı ç t a, dahani t el i kl ibi rofist ei şi mkânıbul ana kadarFr ank Ll oyd Wr i t e’ ı n bi röğr enc i sive bi r kaç mi mar l a New Yor k' t a ç al ı şt ı m. Çokt at mi nedi c i ol madı ğı nı f ar kedi nc ei yi mser l i k ve umutduygusu i l e Cambr i dge' e Gr opi ous’ un ofisi ne gi t t i m. Al t ıayGr opi us’ unofisi ndeç al ı şt ı kt ansonr ahayal kı r ı kl ı ğı nauğr adı m;nei deal i zm var dınedeel eşt i r ibu yüzdenyüksekl i sansyapmaki ç i nokul ager idöndüm. Öğr et mek konusunda her hangibi rfikr i m yokt u ama ç al ı şt ı ğı m ofisl er dekimesl ekideneyi ml er i mden sonr a böyl eofisl er debi rdahaç al ı şmaki st emedi ği mi f ar ket mi şt i m.New Yor k’ t a Col umbi a Üni ver si t esi nde okudukt an sonr aCambr i dge’ egi t t i m veCambr i dge’ evar dı ğı mi l k günbi röğr et i m üyel i ği t ekl i fedi l di . Dahaönc eeği t i m ver meyihi ç düşünmemi şt i m bu sür eç t amamen kazayl a gel i şt i .Cambr i dge’ t emi mar l ı kç al ı şmal ar ı mdan bi l di ği m şeyikeşf et t i m;sadec epr at i kt e,bi nal ar l ai nşaedi l enden başkabi rgüçdahavar dı , bugüçfiki r l ervedüşünc el er di . Buyüzdenyazmayaöğr et meyevei nşayadevam et t i m.
oyl um Ibağ
37
New Yor k’ t aKent selT asar ı m veMi mar l ı kEnst i t üsü’ nün başı ndaykenManf r edoT af ur i banaöneml i bi rşeysöyl edi :“ Pet ersür ekl ihat ı r l amal ı sı n,eğerbi nal ari nşa et mezsen, ger çekt ehi çki mseseni nfiki r l er i ni umur samaz’ ’ bunun doğr u ol duğunu düşünüyor um. Sonuçt a bi r mi marsadecefiki r l er i nden ol uşmazaynızamandabu fiki r l er ii nşa eder , eğerbu fiki r l er ii nşa edi l mezse, mi mar ı nmi mar l ı kmesl eğiüzer i ndeher hangibi ret ki si ol maz. 2.Mi mar l ı kt ar i higenel l i kl ei z ml erüz er i ndenyür üyen bi rsür eç . Busür eç t ebi r bi r l er iüz er i ndenyüksel eni z ml er i nası l yor uml uyor sunuz ? Rem Kool has’ ı n kür at ör l üğünü üst l endi ği 201 4 yı l ı ndaki Venedi k Bi enal i ’ nimi mar l ı ğı nsonuol ar akt anı ml adı nı z .Buson ac abayenibi rbaşl angı çmı ?Bubaşl angı c ı ndoğur duğu –i z ml ersi z c emi mar l ı kt ar i hi nenası l yönver ebi l i r ? Peki , t abikiherzamanmi mar l ı kt ar i hi ndegündemde ol ma ve gündem dı şı nda kal ma var dı r . Aynen Pal adi o’ da ol duğu gi bi ,i l k çal ı şması nı1 6.yüzyı l da yapt ı ğı nda pekbi l i nmi yor du.1 7. Ve1 8. yüzyı l daöneml i bi r iol du.Özel l i kl e1 8.yüzyı l daAmer i kaveİ ngi l t er ede. 1 9.Yüzyı l ’daençokbeğeni l envekopyal ananmi mar dı , sonr aunut ul duunut ul dut akiRudol fi l eKonnerveCol i n Rowet ar af ı ndangündemeget i r i l di ği nde, busür eçt ePal l adi ot ekr ar danöneml i bi rşahsi yet t i . Kanı mcaherzaman daböyl eol muşt ur ,i nsanl art ar i ht egündemegel i ryada unut ul ur l ar .
38
oyl um Ibağ
ŞuandaLeCor busi er , Mi esvanderRohe, J amesSt i r l i ngveAl doRossigi bii nsanl aröğr enci l ervemüşt er i l er i çi nöneml i deği l di r . Ünl ümi mar l arkendi mesl eki al anı ndaacı ması zcael eşt i r i l mekt edi r . . Dol ayı sı yl at ar i ht ede moder ni zm,post moder ni zm,sayı sal cı l ı k gi bi şeyl er popül erol uryadaunut ul ur .Rem Kool haas’ ı nser gi si ne at ı f t abul unduğum zaman“ mi mar i ni nsonu”der kenar t ı k mi mar l ı kl adi l i n ar ası ndabi ri l i şkiol madı ğı nıbaşkabi r deyi şl emi mar l ı kt adi l bi l gi si ni nönemi kal madı ğı nı kast et mi şt i m. Çünkü Rem Kool haas göst er i yorkiöznel er , şeyl er , mer di venl er , şömi nel er hepsi di zi msel yadadi l bi l gi selbi rbağl amdanayr ı l mı şt ı r , oysaşi i r , di lveedebi yat gi bişeyl er deherzamandi lbi l gi selveyasözdi zi msel bağl am ol duğunuanl ı yor uz. Hi çbi rşeyi ndi lbi gi siol madanbi rönemi yokt ur . Öyl eyse, bi rmi mar l ı ğı nsonudedi ği mdekast et t i ği m bi ri l i şkivarvebuşeyl er l ebağl aml ar ıar ası nda, i si ml er l e sözdi zi mi veyadi l bi l gi si ar ası ndabi ri l i şki ol duğunuvar sayı yor uz.Ve Kool haas’ ı n ser gi si nde sor un ol duğunu düşündüm, t ekr arhi sset i m ki ar t ı kbağl am vedi l bi l gi si ne i ht i yaçduymadı ğı nı söyl edi m. El bet t ebanagör emi mar i yiol uşt ur anşeyhem fizi kselhem dedi l selbağl amı dı r ; Le Cor busi er ,Mi es Van der Rohe ve Pal l adi o' nun, popül erol up ol madı ğı nı n önemi ne bakı l maksı zı n,her zamanbağl am ol acakt ı r . Demeki st edi ği m, di l sel bağl am yadafizi kselbağl am ol sun,bağl am fikr i niönpl anaçı kar anbi rmi mar i ni n, i l kkezsonundaydı k. 3.Kapi t al i stsi st em i ç er i si ndeherşeyhı z l at üket i l i yor . Mi mar l ı kdakaç ı nı l mazbi rşeki l debuhı z l ıt üket i mi nbi r par ç ası .Çoksayı dayapıyapı l ı yor .Sonr at ekr aryı kı l ı p t ekr ar yapı l ı yor . Bu hı z l ı yapı m/yı kı m sür ec i ni n deği şt i r di ğikul l anı c ıve yaşam pr at i kl er i ni n‘ mi mar i mekana’ yansı mal ar ı si z c enel er di r ? Herşeydenönce,kul l anı cı yıçokf azl aönemsemi yor um. Mi mar l ı ğı n kül t ür el koşul l ar l a i l gi l i ol duğunu düşünüyor um;edebi yat,müzi k ,r esi m gi bikül t ür el si st emiyansı t ı yor . ,Mi mar l ı kkül t ür elbi reser .Mi mar l ı ğı kul l anı cı i çi ndeği l demi mar l ı ki çi nyapt ı ğı mı zzaman, kul l anı cı yı nadi r engör ür üz.
oyl um Ibağ
39
Eğerbi rt i yat r ot asar l ı yor saksahneder olyapanyada şar kısöyl eyenkul l anı cı yai ht i yaçyokt ur .Eğerst adyum t asar l ı yor sak spor yapan bi r at l et e ger ek yokt ur . Dol ayı sı yl a kul l anı cı yıçok nadi rdüşünür üz. Mi mar l ı k gi bikul l anı cı l ar ı nınadi r endüşünenbaşkakül t ür eldi si pl i nl erdevar .J amesJ oyceünl ür omanı“ Ul ysses” iyazar ken ki mi n nası lanl ayı p okuyacağı nıdüşünmemi şt i r . Amer i kanedebi yat ı nı nöneml i i smi Wi l l i am Faul kneri çi n deaynışeygeçer l i .Vebest eyapanki şi l erdepekçok ki şi ni n müzi k kul ağı nı n ol madı ğı nı ,kül t ür elnüansl ar ı ayı r t edecek kapasi t el er i ni n ol up ol madı ğı nı düşünmeden best el er i ni yapar l ar ,bu konul ar ı asl a düşünmezl er .
40
oyl um Ibağ
4.Mi mar l ı kt aür et i m şekl i ni nt eknol oj ii l ebi r l i kt ei nsan haki mi yet i nden ç ı kı p bi l gi sayarkont r ol ünegi r di ğibi r dönemiyaşı yor uz .Bu dur um bi z iser iür et i l en bi r “ mi mar i ”i l ekar şıkar şı yabı r akı yorvebi z ebağl amdan kopukmekanl arsunuyor . Mi mar l ı ğı nböyl ebi rnokt aya evr i l mesi sür ec i ni nası l değer l endi r i yor sunuzvebusür ec i npaydaşl ar ı ki ml er ? Dahaöncedesöyl edi ği m gi bi , bağl amı nger çekyada di l selol ması nabakı l maksı zı n, bağl amıgündemeget i r eceği z.Buyüzdenherzamanbağl am var dı r .Bi rbi l gi sayar ı nar t ı kçel i kkol on,bet ont emel ,pencer eveyakapı gi bibi röğedenf azl asıol duğunai nanmı yor um.Öyl ebi r t eknol oj ikiür et i ciser içal ı şı yor ,bu daha önce hi ç gör ül memi ş bi rşey ür et t i ğianl amı na gel mi yor .Fakat bunl ar ;bi ri şi ndeğer i , ser i bi rçal ı şma, bağl am i çer meyen bi rçal ı şma, değer i ni nneol duğu, sor ul ar ı nı ndeğer i yl ei l i şki l i di r .Bi l gi sayar ı n bi zidaha i yibi rvar l ı ğa,bağl am özgürvar l ı ğı nagöt ür mei ht i mal i nianl amakt azor l anı yor um. Dahaöncesöyl edi ği m gi bi , mut l akai yibi rşeyol duğunu düşünmüyor um, daha önceki cevapl ar ı mda dai mabel i r t t i ği m gi bidi j i t al eherzaman şüpheciyakl aşı yor um. Bunabi ri l aveyapmam ger eki yor , 20. yüzyı l ı nbaşı nda bumi mar i yiger çekl eşt i r mekzor undaydı k,i deal i zet eknol oj i f or mundabet onar me, çel i kvei deal düşüncel er l e ür et i l en bi nal arbi ri deol oj i ydive i deal i stmi mar iduyar l ı l ı ğı mı zdı .
oyl um Ibağ
41
Sadece kül t ür elsöyl emde deği laynızamanda r esi m, müzi k vesi nemagi bibüt ünkül t ür eldi si pl i nl er de,t üm but eknol oj i asl ai deal i zeedi l medive buyüzdenmi mar i dehi çbi rzamanbui deal i zeni net ki l er iveol asıet ki l er i ni nf ar kı ndaol unamadı . Bi ryüzyı l sonr a yi neaynı nokt adaol duğumuzudüşünüyor um, başkabi rt eknol oj i , bi r i deal i zedi j i t al . Benceçel i kt envebet onunyenit eknol oj i si ndendahaf azl abi rşeyyapamayı zveyadevam et t i r emeyi z. 5. Bi rr öpor t aj ı nı z daGuggenhei m Hel si nkiyar ı şması nı n si z i ni ç i n hayalkı r ı kl ı ğıol duğunu bel i r t mi şsi ni z ve mi mar l ı k or t amı ndaki bu t ür hayal kı r ı kl ı kl ar ı nı n, başar ı sı z l ı kl ar ı n mi mar l ı k eği t i mi ni n bi r sonuc u ol duğunudi l eget i r mi şsi ni z .Budur umdami mar l ı ki ç i n ç ı kı şnokt asısi z c enedi r ?Akademi syenveöğr enc i l er e ç öz üm öner i l er i ni znel er di r ? Öncel i kl eyar ı şmai çi nj ür iseçi mi ndehayalkı r ı kl ı ğı na uğr adı m. Kazananpr oj el er i n;Fr ankLl oyd Wr i ght ’ ı nNew Yor k’ t aGuggenhei m bi nası yl ayapt ı ğı gi biherzamanr adi kal i f adeyl e ayakt a dur ması ndan çok uzakt a, bağl amdanvei f adedenyoksunol duğugör ül mekt edi r . Herzamanr adi kal l eşmegel eneği nesahi pbi rmüzevar . Fr ank Ll oyd‘ un Guggenhei m New Yor k’ t a yapt ı ğışeyi yapma konusundakif ı r sat ı n kaybedi l di ği nigüçl ü bi r şeki l dehi ssedi yor um, buyüzdensonuçt amüzet emel l i her hangi bi r r adi kal l eşmeni n or ada ol duğunu sanmı yor um.Öğr enci l er ebunası l et ki eder ? Uygul amada ve akademi de mesl ekidi si pl i n ot or i t esiol ar ak adl andı r acağı m ya da mesl ekiot or i t eni n ol madı ğıbi r dur umdayı z. Öğr enci ve hocanı n bi r bi r i ne saygı duyduğuçokazdur um var .Çokazsayı dahocavar dı r , sı nı f t aot ur upöğr enci ni ni st eği yl e6f ar kl ı seçeneği çi zer , çünkü öğr enci ye nası lyar dı mcıol acağıkonusunda hocanı n el eşt i r it ar i hihakkı nda geçmi şiyokt ur ve öğr enci ni n de el eşt i r it ar i hii l ei l gi siyokt ur . Böyl ece el eşt i r i l er ianl amakt azor l ukvar dı rvebuyüzdendi si pl i n t ar i hi ni n ar kası nda nel ervar dı rve genç öğr enci l er i n geçer l iar zusu mesl ekidi si pl i ne,mesl ek ot or i t esi ne saygıduymamak.Ve t emel de,öncekimi mar ifiki r l er e saygı yokt ur . 42
oyl um Ibağ
Fakatgeçmi şi anl amak, başl ı cami mar l ar ı nönemi ni anl amak, mesl eki di si pl i ni nkr i t i ği ni veot or i t esi ni anl amadan mevcudunöt esi negeçmeni nbaşkabi ryol uol duğunu düşünmüyor um.Vebununger çekt enöneml iol duğunu düşünüyor um. Konuşmamdasi zeküçükbi rol ayıanl at maki st i yor um.Mi chealGr avesvebenPr i ncet on’ dahocal ı k yapar ken Ağust os 1 965’ t e ,Le Cor busi er ’ ni n öl düğünü öğr endi k. Büt ün öğr enci l er i mi zl e sabahl ayar akokul ungal er i si ni nduvar l ar ı nıOeuvr eCompl et e’ i n 6, 7ci l t i ndensayf al ar l akapl adı k, üzer l er i neöl ümüt emsi l et si ndi yesi yahgr af onkağı dıast ı kvesaygı yl ageçmi şe bakt ı k. Son 1 0,1 5,20 yı l dı rhi çbi rmi maryokt urki günümüzdeöğr enci l er i yl eböyl ebi rşeyyapsı n. Yani , çünkübut ürol ası l ı ğı nyar at t ı ğıduyar l ı l ı kveduyusali f adel er i nikaybet t i l er .Mi mar l ar , öğr et i m üyel er i , öğr enci l erar t ı kmesl ekidi si pl i nvedekahr amanl ar ıhakkı ndabu t ürbi rt ut kuyasahi pdeği l l er . oyl um Ibağ
43
al ternati f
c em sor guç
ar i fer ki ngüz el beyoğl u
Edebi yatböl ümüokuması nar ağmen mi mar l ı ğı kaf aya koymuş ol an bu genç mi mar ı mı z ,ser üveni ne Mi mar Si nan Güz elSanat l arFakül t esi ’ nde başl ar .İ l k yı l l ı nda bekl edi ği nibul amazf akatyaz ı nyanı ndaç al ı şt ı ğıÖz c an Kı r mı z ı oğl u’ nunofisi ni nedebi yatvemüz i kl edol uol uşu mi mar l ı ğaol anmot i vasyonunuar t ı r ı r . Gel z amangi tz amanar t ı kofisaç mavakt i gel i r . Ofisi nde pek ç ok f ar kl ıt i pol oj i de yapıt asar l ar . Fakatbi ri şi n bi r i nsanayet mec eği ni düşündüğüi ç i nmuht el i fz amanl ar da muht el i fyer l er demuht el i fi şl er iber aber i ndegöt ür ür . Rol l Der gi si ’ ndemüz i kl ei l gi l iyaz ar l ı ğı ,ç eşi t l iyer l er dedj ’ l i ği , hal adevam eden Aç ı kRadyo’ dakiAht apot un Bahç esi pr ogr amı yapt ı ğı i şl er i nbaşı ndagel i r . Çokyoğunç al ı şması nar ağmeni l gial anıol anmüz i ğe vaki tayı r abi l mesi ni ;mi mar l ı kyapar kenmüz i kdi nl emeyi müz i kdi nl er kendemi mar l ı ğı düşünmeyi sevdi ği ni söyl er . Müz i ksevermi mar l ı köğr enc i l er i neduyur ul ur . . . 44
oyl um Ibağ
mi m arl ı k
nai l ç akı r han
oyl um Ibağ
mur atger men
45
şehr iat l a 46
si v i l mi mar i
hüseyi nkazaz kül t ürmer kezi
muv akki t hane
hacır üşt ü konağı
musapaşa cami i
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
47
eski zkul übü Yasi nBal , Fat maZeynepKı z ı l t aş, HandeAydı n, Ber naDi l er , İ mr anSat ı ş, Kübr aGüç l ü, Gi z em Ekdi
Br i gi t t eWeberSöyl eşi si 3Mayı s201 6t ar i hi nde ger çekl eşensöyl eşi ni n konuşmacı konuğu Br i gi t t eWeber ’ di . Far kl ı öl çekl i pr oj el er den ör nekl ersunanBr i gi t t e Weberkar şı l aşt ı r makl ı ol ar akT ür ki yevedünya mi mar l ı kor t aml ar ı nı nar a kesi t i ndedeneyi ml er i ni payl aşt ı . Oyl um 1 965dönemi öğr enci l er i ni nbi rgi r i şi mi ol anOyl um 50yı l ar adan sonr a‘ ’ yeni den’ ’ t eması i l e canl andı r ı l ar akt ekr ar yayı nl andı .
48
Mi mar l ı kEği t i mi Söyl eş i s i İ s t anbul T ekni kÜni v er s i t es i ’ ni n s i mgei s i ml er i ndenFer han Yür ekl i ’ ni nkonuş mac ı ol ar ak kat ı l dı ğı s öyl eş i degünümüz T ür ki ye’ s i ndekabul gör en mi mar l ı keği t i m model l er i üz er i nebi rt ar t ı ş ma ger ç ekl eş t i r i l di .
Fot oğr afveMi mar l ı kDer s l er i Kar adeni zT ekni k Üni v er s i t es i ’ ni nemekl i hoc al ar ı ndanv ef ot oğr af s anat ç ı s ı ol anMus t af aReş at Sümer kan’ ı nyür üt üc ül üğünde ‘ ’ Fot oğr afv eMi mar l ı k’ ’ der s l er i düz enl endi . Pr ogr am kaps amı nda4t eor i kder sv ebi r det ekni kgez i düz enl endi .
CumaSohbet l er i Cumasohbet l er i kapsamı ndaherbul uşmadaf ar kl ı bi r konubaşl ı ğı al t ı ndat ar t ı şı l ı yor . Bel i r l enenkonudanyol a ç ı kı l ar akmi mar l ı kor t amı naveöğr et i mi nedai ryeni fiki r l er i or t ayakoymakhedefleni yor . oyl um Ibağ
f i k i r s a na t t a s a r ı m Muhar r em Duman, Emi neYaz ı c ı oğl u, Bet ül Sez gi n, I şı nİ r em T aşc ı Beki rT ar ı kKaya, İ r emnurOdabaş, BeyhanEl haman, Sel i nÖz kaya Fi ki rSanatT asar ı m KTÜMi mar l ı kBöl ümüöğr enc i l er i ndenseki zöğr enc i ni nbi rar ayagel er ekol uşt ur duğubi r gr upt ur . Pr oj eder s l er i neal t er nat i fç eş i t l i et ki nl i kl erv edeneyi ml ersunar akmi mar l ı kböl ümüöğr enci l er i ni nyar ar ı naç al ı şmayı hedeflemekt edi r . Eki bi mi zbusene bi zekat ı l anar kadaşl ar ı mı zl aot uz ki ş i yi bul du. Bunun dahadaar t ar akfiki rs anatt as ar ı mı n devam et mesi t emenni mi z . Kı z l arManast ı r ı At öl yesi
Yar ı ş maYol uyl aMi mar l ı k 25Kas ı m 201 6t ar i hi nde ger ç ekl eş t i r i l ens öyl eş i kaps amı ndaKar adeni zT ekni k Üni v er s i t es i mez unl ar ı ndan Kol ekt i fMi mar l arkur uc u or t akl ar ı ndanSı ddı kGüv endi konuş mac ı ol ar akkat ı l dı . Söyl eş i kaps amı ndami mar l ı k v eyar ı ş maor t amı nadai r deneyi ml er i ni akt ar dı . Emr ahÖmerÇam Söyl eş i s i 4Kas ı m 201 6t ar i hi ndeger ç ekl eş t i r i l ens öyl eş i kaps amı ndakonuş mac ı ol ar akkat ı l anEmr ahÖmerÇam mi mar l ı kpr at i ği nedai rdeneyi ml er i ni payl aş t ı .
oyl um Ibağ
49
ç i zt amaml a
kendi nt asar l a. . . Nokt al ar ı t aki pet , sanaver i l enyapı yı t ahmi netvekal anyar ı sı nı hayal et . İ şt ebuseni nt asar ı mı n. Eski zKul übününsayf ası ndayayı nl amayı unut ma: )
. .
3
2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...... . .. . .. .. ... .. .. . .... . . . . ... .. . . .. . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. ...... . .... . . . . . . .. . . . . .. .. . ....... .. . . . . . . . . . . . . . ... . . ...... . . . . . . . . . .. . .. . . ... . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . ... . . . .. .. . . . . . . . .. . .. . .. .
5 4
6
7
8
9 0 1 1 1 1 6 1 8
1 2
1 9 22 23
1 7 20 21 24
. 1
34 33 1 3 3 7 1 4 32 29 30 51 40 4 1 4 4 4 5 4948 31 28 38 42 3965 50 47 43 46 1 77 62 63 54 555859
5 25 1
26
52
53
75
73 7 4
56
57
72
61 64 60 68 69
77
86 1 851
80 1 791
3635 1 78
1 81 1 82 1 83
1 841 89
21 24 1 25 1 28 1 291 32 1 33 1 36 1 371 1 401 1 41
80
66
81
1 87 1 88
1 89
7 4 71 1 701 671 66 1 63 1 62 1 1 0 59 1 581 1 1 1 55 1 1 1 41 51 1 541 1 50 1 1 1 8 1 1 5 1 4 7 1 1 9 1 4 6 22 1 43 23 1 261 27 1 1 301 1 3 1 1 3 4 35 1 391 38 1
67
7170
78 79
76
1 92
1 91
73 72 1 691 681 651 64 1 61 1 76 60 1 571 1 42 1 56 1 53 1 1 52 1 1 4 9 48 45 1 1 441
27
1 3 1 61 1 7 1 1 20 1
1 1 21 09
1 96 2052001 99 206 1 9 8 2 0 1 2 0 4 207
1 90
1 75
208 203 202
1 97
8 21 121 721 2 21 21 9 6 21 3 21 21 0
5 220 21 4 21 224 223 226 222 227 221 228 234 232
209
225
231
229
235
236
237
84
85
86
1 08
87
88
89
1 06
90
9293 98 91 94 97 9596
50
1 93
230
83
82
1 95
1 94
99 1 00
1 01 1 02
1 07
1 05
1 04
1 03
oyl um Ibağ
busayf aseni n. . . : )
oyl um IbaÄ&#x;
51
52
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
53
M U L Y O
I Y A S i N E Y I T K I Ç
54
oyl um Ibağ
oyl um Ibağ
55
t eşekkür
56
oyl um Ibağ