Unibertsitate-autonomiaren defentsa Euskal unibertsitateek, Unibasq-ek eta Hezkuntza Sailak unibertsitate-autonomia eta ikasturtea kalitate-irizpidez aplikatuz burutzea defendatu dute Jon Lasa Galdos
Iragan apirilaren 2an, bideokonferentzia bidez, autonomia-erkidegoen eta Unibertsitate Ministerioaren arteko bilera egin zen eta Eusko Jaurlaritzak bertan parte hartu zuen ere. Bilera horretan, Eusko Jaurlaritzak eta gainerako parte-hartzaileek ikasturtearekin jarraitzeko beharra defendatu zuten, ikasleei eta irakasleei lasaitasun mezu bat helarazteaz gain. Koronabirusaren krisiaren ondorioz ikasle bakar batek ere ikasturtea gal ez dezan lan egitearen garrantzia nabarmendu zen. Horretarako, ohiko jarduketak eta epeak egungo egoerara egokituko dituzten formulak aztertzen eta erabakitzen jarraitu dute. Bilerarako aurreikusitako gai-zerrendari dagokionez, Hezkuntza Sailak eztabaida gaien inguruko bere jarrera azaldu zuen. Horien artean; "presentzialtasuna" amaitutzat emateko asmoa; unibertsitateko praktiketan %50eko salbuespena egiteko asmoa; eta unibertsitateko ikasturtearen amaiera bateratzeko asmoa.
Euskadik, autonomia erkidego gehienekin batera, Unibertsitate-ikasturtearekin jarraitzearen alde egin du Unibertsitateen Konferentzian
Planteamendu horren aurrean, Hezkuntza Sailak bere gaitzespen osoa azaldu nahi izan zuen. Adolfo Morais Unibertsitate eta Ikerketa sailburuordeak zalantzan jarri zituen proposamen horiek, ez dituztelako errespetatzen ez Euskadiren eskumenak, ez Euskal Unibertsitate Sistemako unibertsitateen autonomia, ez Unibasq Kalitate Agentziaren independentzia. Bileran adierazi bezala, Euskadin etengabeko koordinazioa egon da euskal unibertsitate-ekosistema osoaren artean. Euskal Herriko Unibertsitatea, Deustuko Unibertsitatea, Mondragon Unibertsitatea, Unibasq -
Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia - eta Hezkuntza Saila lanean ari dira irizpideak adosteko eta ikasleen, hezkuntzasistemaren eta, oro har, gizartearen onurarako neurriak adosteko. Ikasturte presentzialaren amaierari dagokionez, Moraisek adierazi zuen funtsezkoa dela lasaitasunmezua helaraztea, eta euskal unibertsitate-sistemaren sendotasuna zein lan bikaina egiteko duen gaitasuna azpimarratzea, urtetan zehar erakutsi izan duen bezala, horiek baitira bermerik onena gure unibertsitateetako ikasleentzat. Gainera, adierazi zuen, funtsezko gakoa modu koordinatuan lan egitea dela, Euskal Unibertsitate Ekosistemaren ezinbesteko ezaugarria. Unibertsitateak prest daude bi egoera posibleetako edozeinen aurrean: bai uneren batean jarduera presentzialera itzultzeko, bai Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak adierazi duen osasun-larrialdiko egoerarekin bat etorriz hartu beharko litzatekeen beste edozeinetarako. Unibertsitateko praktikei dagokienez, Unibertsitate eta Ikerketako sailburuordeak nabarmendu zuen, arau zorrotzak hartzea ezohiko egoera horretan erabakiak hartzeko behar den malgutasunaren aurkakoa dela; izan ere, unibertsitatetitulu bakoitzak bere kasuistika berezia du, eta balio zorrotz bat ezartzeak ikasle-talde bat praktika horiek gainditzeko aukeratik kanpo utz lezake. Izan ere, izurriteak inor ez kaltetzea baita helburu nagusia: ikasketa batzuetan murrizketa are handiagoa izan liteke, ikasketa-planari larriki eragin gabe; eta beste
batzuetan aldiz, ehuneko bat ezartzea aurreikusitako eta beharrezko gaitasunak eskuratzearen aurkakoa da. Kontuan izan behar da unibertsitate-ikasketa guztiak aldez aurretik ebaluatu zituela Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak (Unibasq-ek), eta ehunekoak murrizteak ondorioak izan ditzakeela onetsitako planaren legezkotasunean, aintzat harturik gainera, plan horien kalitatea ondorengo ebaluazioen bidez egiaztatua izan zela. Euskal unibertsitate-sistema osatzen duten kide guztiak izan ziren jarrera horren aldeko, eta une honetan unibertsitate-ikasketa guztiak aztertzen ari dira, haietako bakoitzerako irizpiderik onenak ezartzeko. Unibertsitate-egutegia Unibertsitateko egutegiari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak adierazi zuen ez duela zentzurik egutegi bateratu bakar bat ezartzeak, kontuan hartuta unibertsitate bakoitzak une jakin batean hasi zuela bere ikasturtea. Hala, Hezkuntza Sailak, gainerako premiazko gaiekin bezala, unibertsitateekin eta Unibasq-ekin batera aztertzen ditu hartu beharreko erabakiak, betiere euskal unibertsitate bakoitzak eta Unibasq-ek duten autonomiaren barruan. Bileran zehar, Eusko Jaurlaritzak Euskal Unibertsitate Sistema Estatuko gainerako sistemetatik bereizten duten kasuak adierazi nahi izan zituen. Errealitate hori, besteak beste, honako gai hauetan bistaratzen da: ❚ Unibertsitateko Prestakuntza Dualaren eredua. Errealitate
bereizgarria da gaur egun, gainerako autonomia-erkidegoekiko eta titulazio gehienekiko betekizun desberdinak dituena. ❚ Egiaztapen Instituzionalaren hedapena. Egiaztapen Instituzionala duten unibertsitate-fakultate eta -eskolen ehunekorik handiena du Euskadik, eta horrek autonomia handiagoa ematen die, eta prestakuntza-eskaintza propioa diseinatzeko baimena ematen die. ❚ Unibasq Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentzia. Agentzia horrek harreman zuzena, arina eta gure testuingurura egokitua errazten du egoera orotan, eta euskal unibertsitate-prestakuntzaren kalitatearen bermea da. Unibertsitateko ekosistemako kideak lanean ari dira, bi egoera posible aurreikusiz: ikasturte honetan aurrez aurreko prestakuntza berreskuratzeko aukera, edo egungo ikasturteari ikasgeletatik kanpo aurre egiteko beharra. Bi agertoki horiek lantzen ari dira, eta eszenatoki baterako eta besterako hainbat jarduera egiten ari dira. Datozen egunetan lan-bilerak egitea aurreikusita dago Euskal Unibertsitate ekosisteman. Apirilaren 3an, Cristina Uriarte Hezkuntza sailburua bideokonferentzia bidez bildu zen Nekane Balluerka EHUko errektorearekin eta Deustuko Unibertsitateko -José María Guibert- eta Mondragon Unibertsitateko -Bixente Atxaerrektoreekin, euskal unibertsitateen eta Hezkuntza Sailaren arteko lankidetza estuan lanean jarraitzeko.
Creating for Humanity: gazteak koronabisuren aurka Mondragon Team Academy-k koronabirusarentzako konponbideak sortzeko deialdi bat egin du Jon Lasa Galdos
Berrikuntza soziala sustatzen duten zenbait erakuneak, Mondragon Team Academy (LEINN graduarekin) delakoa tartean, Creating for Humanity abian jartzeko elkartu dira eta gazte mobilizazio masibo bat bultzatu nahi dute koronabirusaren krisiaren aurreko irtenbide eraginkorrak eta azkarrak bilatzeko.
Ekimen honen lema #YouthInCharge da, iritsi baita unea gizarteak behar dituen konponbideei aurre egiteko gazteek lidergoa har dezaten MTA-LEINNez gain Danone, Fundación Telefónica, Ashoka, Bridge for Billions, Ship2B, MONDRAGON, La Bolsa Social, 'La Caixa' Fundazioa eta IrsiCaixa bildu dira ekimen honetan. Bere helburua pandemiaren efektuei aurre egiteko alternatiba berriak aurkitzea da, talde lanean eta sarean oinarritutako irtenbide berritzaileen bitartez. Creating for Humanity plataformak aktibo dauden hiru dei mota batzen ditu gazte berritzaileei laguntzeko: Ideiak, Soluzioak, StartUp-ak. Lema amankomuna? #YouthInCharge. Gizarteak behar dituen konponbideei aurre egiteko gazteak talde gisa zuzentzeko garaia delako. ❚ Ekintzak burutzeko ideiak (#IdeasForHumanity) 9-18 urte bitarteko berritzaileei zuzenduta, beren inguruneko erronkei aurre egiteko elkarrekin lan egiten duten ikasle, eskola edo familien taldeen proposamenak zentralizatu nahi ditu. Talde honetan Ashoka eta Danone (Feeding the Change), Ashoka eta Fundación Telefónica (STEAM Challenge and Curiosity Radical. Fuller Educational Challenge) eta Fundación La Caixa Funda Educaixa eta IrsiCaixa enpresek (Health Lab-Coronavi-
rus Community LAB) sustatutako deiak daude. ❚ Soluzioak (#SolutionsForHumanity) Adin nagusiko berritzaile sozialek hasitako proiektuetarako deialdia, fase pilotuan egon arren. Hemen nabarmentzen da MTALEINNeko ekintzaile sozialek sortutako Covida aplikazioaren adibidea. Erosketetan laguntzeko prest dauden boluntarioak eta bakarrik dauden pertsonen beharrak lotzen ditu. Izan ere, inkomunikazioan behar dituzten elikagaiak, sendagaiak edo bestelako materialak eskainiko dizkiete. Atal honetan Bridge for Billions (The Leap) eta 'La Caixa' Fundazioak EduCaixa eta IrsiCaixa-ren bidez Living Lab de Salud-ekin (Coronavirus Community LAB) lideratutako deialdiak aurkitzen dira. ❚ Start-Up (# Start-upsForHumanity) COVID-19ren aurkako borrokan beren lanaren ondorio positiboak hazteko eta biderkatzeko ahalmena duten start-up edo gizarteenpresa txikientzako deialdiak. Ship2B-ren (Tech4Health, Tech4Social eta DKV Impacta) bi deiak hemen aurkitzen dira. www.creatingforhumanity.org helbidean eskuragarri dago informazio guztia non familiak, esko-
lak, ekintzaile gazteak eta startupek bat egin dezakete gizakiaren onerako den "deialdi ireki" honekin.
Mondragon Team Academy (LEINN) MONDRAGON eta beste enpresa, fundazio eta GKEekin elkartu da gazteek koronabirusarentzako konponbideak sor ditzaten
LEINN, gradu ofiziala da, Lidergo Ekintzailean eta Berrikuntzan. Bertan, produktu errealak eta zerbitzu errealak diseinatuko dituzu, bezeroekin lan egingo duzu benetako ingurunetan, eta ikasten duzuna, munduan kontrastatzeko aukera izango duzu. LEINN, Mondragon Team Academy MTA-ko zati bat da. MTA, 2008an sortutako taldean lan egiten duten ekintzailekin osatutako sare globala da. Gaur egun, hiru kontinentetako zortzi lokalizaziotan kokatu dauden 1.300 gazte ekintzaile baino gehiago ditu. Nabarmentzen dute ❚
LEINN Anbiziorik eta erronkak ebazteko gogorik daukazu? Bada zure gradua LEINN da, amets egiten baduzu eta ez bazara konformatzen dagoenarekin edo izen zitekeenarekin. LEINNen ideiak sustatzen dituzte proiektuak errealitate bihurtzeko… Bidaiak egitea, taldean ikastea, ekitea eta mundua eraldatzea, eskutik joan daitezke. Ongi etorria ematen diote zure etorkizuneko proiektuari.
IkasTaldean ikasi: taldean lortutako talentua biderkatzen dute, ideia hobeak garatzeko. ❚ Egiten ikasi, heziketa eredu finlandiarrarekin. Ezagutza praktikan jartzen dute, balioa sortzeko. ❚ Praktikan jarri gustatzen zaizuna: pertsona bakoitza ezberdina eta bakarra da, eta bere jakin nahiak, ardurak eta betebeharrak ere bai. ❚ Bidaiak egin ikasten duzun bitartean: beste kultura eta ideologiekin elkarrekin bizi izateak, aukera berri handiak eskaintzen ditu.
Laguntzen du
Kulturako profesionalentzako laguntza Lanbidek eta Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak 'Kulturako profesionalei laguntzeko programa' abian jarri dute. 2,5 milioi bideratuko dituzte kultur sektoreetako langileei laguntzera Jon Lasa Galdos
Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak eta Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak 'Kulturako profesionalei laguntzeko programa' aurkeztu dute, Covid 19aren ondorioak jasan dituzten kulturaren arloko langileei babes ekonomikoa eskaintzeko asmoz. Lanbidek eta Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak bultzatuta duten programa honen bidez, baldintzak betetzen dituzten langileek aurreko urteko Pertsona Fisikoen Errenta Zergan aitortutako diru-sarrera garbien hileko batez bestekoaren % 70 eskatu ahal izango dute. Langile bakoitzeko muga 1.200 eurokoa izango da hilean eta programa horren aurrekontu osoa 2,5 milioi eurokoa izango da.
Baldintzak betetzen dituzten kulturaren arloko langileek aurreko urteko Errenta aitorpenean aitortutako diru-sarrera garbien hileko batez bestekoaren % 70 jaso ahal izango dute
Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak adierazi duenez, "Lanbide lan handia egiten ari da pandemiak eragindako egoerak gehien kaltetu dituen sektoreak identifikatzeko�. “Kulturaren alorra horietako bat da, eta horregatik sortu genuen diru-laguntza lerro berri hau, jarduerak bertan behera uzteak eragindako kaltea arintzeko helburuz", adierazi du. Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak, bestetik, azpimarratu du ekimen berri hau oso beharrezkoa dela
Lanbidek eta Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak abian jarri dute 'Kulturako profesionalei laguntzeko programa', 2,5 milioi bideratuz kultur sektoreetako langileei laguntzera.
kulturaren alorrean: "Pandemiaren eraginez, ekonomia eta enplegu mailako ondorio larriak pairatzen ari dira kulturaren eta sormenaren alorrean. Kultur programazioa bertan behera geratu da, dozenaka proiektu gelditu dira eta milaka lagun ari dira ondorio horiek jasaten. Gure ustez, programa berri hau beharrezkoa da kulturako ehunka langileri egoera hau gainditzen laguntzeko eta, era berean, gure kultura-ehuna bizirik mantentzeko, hori funtsezkoa baita gure herriarentzat". Programa berria Programa hau egoitza pertsonala eta fiskala Euskal Autonomia Erkidegoan duten, adinez nagusiak diren eta Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren aitorpenean artisten jarduera profesionala duten pertsonei zuzenduta dago. Horrez gain, proposamen berri hau zuzenduta dago Covid-19aren ondorioz jarduerak eta programak bertan behera utzi behar izan dituztenei. Programa honetan sartzen diren pertsonek kulturari lotutako jardueran aurreko urteko Errenta aitorpenean aitortutako diru-sarrera garbien hileko batez bestekoaren % 70 jaso ahal izango dute. Azken
hilabeteetan jarduerari ekin dioten pertsonak badira, jarduera hasteko eskabide-inprimakia aurkeztu beharko dute, eta eskatzaileak 2020an hasi badira lanean, jasoko duten laguntza hileko lanbide arteko gutxieneko soldataren baliokidea izango da. Programak honako aldi hau hartuko du: martxoaren 13tik (Osasun Larrialdia eta Alarma Egoera deklaratzearen atarian) Alarma egoera amaitu eta kultur emanaldiak publikoarekin baimenduko diren hilabetearen azken egunera arte. Nolanahi ere, laguntzak gehienez ere 6 hilabetez eskainiko dira.
Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak eta Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak aurkeztu dute ekimen berri hau
Programa Lanbideren bidez kudeatuko da, Kultura eta Hizkuntza
Politika Sailarekin lankidetzan. Datozen egunetan emango dira, Lanbideko zuzendari nagusiaren ebazpen bidez, programa hau abian jartzeko beharrezkoak diren prozedura-arauak, inprimakiak, epeak eta gainerako elementuak. Ekimen berri hau apirila amaitu baino lehen martxan egotea da helburua. Programak berak zehaztuko ditu laguntzak eskuratu ahal izango dituzten jarduerak, Jarduera Ekonomikoen Sailkapen Nazionalean oinarrituta. Nolanahi ere, aurreratu daiteke horrelako jarduerak hartuko direla kontuan: sorkuntzarekin lotutako jarduera profesionalak; kultura-produktuen merkataritza; arte grafikoak eta euskarri grabatuen erreprodukzioa; ikus-entzunezko jarduerak; argazki-jarduerak; edizio-jarduera; liburutegietako, artxiboetako, museoetako eta ondareko jarduerak; soinuaren grabazioko eta musika-edizioko laguntzaileak; soinuaren grabazioko eta musika-edizioko jarduerak; irudi- eta soinu-euskarrien eta -aparatuen eta musika-tresnen fabrikazioa; hizkuntzen itzulpen- eta prestakuntza-jarduerak; edo kulturahezkuntza.
"Ekintzailetzan, erresilientzia talentua baino garrantzitsuagoa da" Hona hemen aholku batzuk ekintzaile izateko, garapen pertsonaleko espezialista baten eskutik Jon Lasa Galdos
Mario Alonso Puig digestio-aparatuko kirurgialaria da eta izugarrizko nazioarteko ospea lortu du garapen pertsonaleko egile eta hizlari bezala, esaten duen guztiak duen oinarri zientifikoari esker. Azkenaldian 'Tus Tres Superpoderes' liburua atera berri du, bertan ekintzailearen emozioak ezagutu daitezkeelarik. Baita are garrantzitsuagoa den zerbait ere: horien kudeaketa. Jarraian, gai jakin batzuei buruz Mario Alonso Puigek duen iritzia azalduko dugu.
"Oreka lortzeko gorputza, burua eta arima halabeharrez orekatu behar dira"
Ekintzailetza, batzuentzako irtenbide bakarra "Bat bere konforteko zonaldetik bi arrazoiengatik ateratzen da bakarrik: desesperazioa edo inspirazioa. Pertsona batzuk ez dute lana aurkitzen eta ekitera jotzen dute eta, jakina, energia izan dezakete beren bizitzei zentzua emango dion zerbait sortzeko, baliotsuak sentitzen lagunduko diena eta baliodun gauzak sor ditzaketela, noski. Ez dezagun ahaztu mundu mailan ezagun diren ekintzaile asko berrogeita hamar urte izan ondoren ekiten hasi zirela. Ez daukat inongo zalantzarik aukera gehiago dituela egoera zail baten aurrean ekitera jotzen duen pertsona bat, erantzukizuna eta kontrola hartuz, besteak erruduntzat jotzen dituenaren aurrean, bere existentzia hondatuz".
lanak egongo dira eta bakoitzaren profilaren menpe egongo dira: gaur egun badakigu ilusiodun eta gogodun pertsona bat birrasma daitekeela, berez adinaz independente".
an. Ez da zauria, ez da akatsa, denboran iraunarazi dena, baizik eta zure obsesioa etengabe akatsak gogoratzen eta birbizitzen egoteagatik. Are okerrago, akats hori zure bizitza guztiarekin identifikatuz, zure harremanekin, maximoan magatzen zaituena".
"Pertsonekin adeitsu eta portaerekin gogorra izatea, hori da seketua"
Pentsamolde orokor baten ondorioa
Besteak errudun direla pentsatzen dutenak Ekintzaileek ilusioa eta beldurra bezalako bi emozio kontrako kudeatu behar dituzte "Prozesuan beti gailenduko den elementua ilusioa da. Beldurra gure bizitza guztiko bidaiako laguna da. Gakoa dago jakitean zer paper jokatzen duen beldurrak gure bizitzetan. Gu menperatzen gaituen emozioa bada, izu bihurtzen da eta blokeatzeko gai da. Pertsona batek ekin nahi duenean ihes egiteko modu leun bat bezala, orduan beldurrak paper nagusi bat hartzen du. Enpresa bat sortzeko bide gogorrean ilusioa mantentzen duena helburuaren benetako zentzua da. Zentratua egon zerbaitetan ez diona bakarrik bati ekintzaile bezala laguntzen, baizik eta beste pertsona askori ere: guztiak garrantzi handiko zentzu bat du". Dirua, proiektuaren ondorioa, ez arrazoia "Gure bizitzako lerro zuzentzaileak boterea, ospea eta dirua direnean, beldurra beti presente egongo da. Hazkundea, hobekuntza eta ekarpena direnean, ilusioa izango da protagonista".
"Besteak erruduntzat jotzen duten pertsona horiek bere osasunari fisikoki kalte egiten diote, baita bere harremanak ere eta pertsona mingostuak bihurtzen dira, ekiten duen pertsonak aukera gehiago izango dituen bitartean. Tanatologiako munduko aditu Elisabeth Kubler Ross-ek esaten zuen bezala, hilzorian zeudenak laguntzen zituena, azkenean pertsonak damutzen gara egiteke utzi ditugun gauzez, egin ditugunez baino. Beharragatik ekitera jo duen pertsona horrek, arrakasta lortu ez duen horrek, beti jakingo du saiatu zela; ahalegin ez den petsona hori, ordea, beti damutuko da, inoiz ez duelako jakingo zer gertatuko zitekeen saiatu izan balitz. Bi aukera horien artean, askoz hobe iruditzen zait ekitea. Gainera, mundu enpresarialean ematen ari diren aldaketa sakonekin, pentsamolde ekintzailea izatea osagai gako bat izango da. Etorkizuneko lanaren aurreikuspeneko foro askotan egon naiz eta mundu bateruntz goaz non pertsonak proiektuengatik kontratatuko diren. Lan egonkorra desagertzen ari da. Enpleguak baino,
Ekintzailetzaren inguruan dagoen tremendismoa "Hori buruaren joera batengatik ematen da, katastrofismoa bezala ezagutzen dena eta funtsean hiru osagaitan oinarritua dago. Lehena: geure buruari esaten diogunean akats honek bizitza guztian zehar jarraituko gaituela. Bigarrena: geure buruari esaten diogunean akats honek gure bizitzako alde guztietan eragina izango duela. Hirugarren: pentsatzen dugunean porrot honek nire arrakasta izateko ezintasuna islatzen du". "Ikus dezagun errealitatearekin aurkakotasunean dagoen prozesu baten botere mugatzaile handia. Porrotak ez du esan nahi zuk porrot egin duzunik; erakusten du, sinpleki, zerbait ez dela ondo atera. Beso bateko zauri bat bezala da; orbainduko da, behatzarekin egunero ukitzen ez dugun bitarte-
"Nik uste dut akats bakar bat dagoela, alegia akatsetik ez ikastea. Ikasten badut, ezin diezaioket jada porrot deitu. Oreka bakarrik posible da zure gorputza, burua eta arima orekatzen dituzunean. Pertsona batek ez baldin badu zaintzen lo egiten duen denbora, jaten duena eta egiten duen ariketa fisikoa, desorekatua egongo da eta horrek bere buruko eta arimako prozesuetan eragina izango du, bere ongizateko sentsatzioan eta zuzenean bere sistema inmunean. Gorputzari kalte egingo dio ez badu asmoko zentzu bat eta bere buruan bakarrik zentratzen bada. Bere buruko prozesuak kaltetuko dira: beti defentsiban egongo da, ezin izango du jasan norbait distiratsuagoa egotea zerbaitetan eta ezin izango da inguratu jende baliotsuz. Mundu guztiak esango dio azkarrena dela, onena, dibertigarriena... eta kristalezko kupula batean biziko da hori hautsi arte. Jakina da estres altuak erradikal libreen maila igotzen duela, erantzule direla mutazioez eta zahartzeaz".
"LH Duala eskola eta enpresaren arteko loturarik onena da" Jon Lasa Galdos
Azken ikerketek erakusten dutenez, emakumeak bere presentzia aregotuz doaz industria-ikasketan. MarĂa Bueno horren adibide da. Gazte nafar honek Mekatronika Industrialeko ikasketak buruta eta, jarraian, Nafarroako Volkwagen-eko Eskolan sartu zen graduondoko dual bat ikastera. Han heziketa teorikoa jasotzen du, ondoren tailer batean lan egiten aplikatzen duena. MarĂa "oso pozik" dago esperientzia honekin eta mundu honetan jarraitzea espero du bere ibilbide profesional guztian zehar.
"LH batek unibertsitate-karrera batek eman ezin diezazukeen heziketa bat eskaintzen dizu"
Goi Mailako Gradu bat ikasi zenuen Mekatronika Industrialean. Nola erabaki zenuen han izena ematea? Beti interesatu zitzaizun mundu hori?
Batxilerra argi nuen Goi Mailako Gradu bat egin nahi nuela, baina ez nekien zein aukeratu. Nire aita eta nire osaba LHko irakasleak dira Virgen del Camino-n (ikasketak egin nituen ikastetxea) eta haiek izan ziren gradu honetaz hitz egin zidatenak. Gradua zertaz zihoan ikusi nuen unean jakin nuen hori zela ikasi nahi nuena. Txikitatik interesatu zitzaizkidan gai hauek. Ondoren Volkswagen-en Eskolan sartu zinen Heziketa Dual bat ikasteko. Konta al diezagukezu zure esperientzia LH Dual bateko ikasle bezala? Aurten graduondoko bat egiten ari naiz Volkswagen Academy-n modu Dualean. Academy-n heziketa atala ikastaro, klase, hitzaldi eta abarren bidez egiten dugu, tailerretan existitzen diren teknologia anitzei buruz. Eta alde praktikoa, non ikasitakoa aplikatzen dugun eta hezitzen jarraitzen dugu, fabrikako tailer ezberdinetan egiten dugu, nire kasuan Pinturako nabean. Zein abantala ditu, zure ustez, LH Dual bat ikastea?
Hau eskola eta enpresaren artean existitzen den loturarik onena da, izan ere pixkanaka lan-merkatuan sartzen zoaz, heziketa jasotzen zoazen bitartean.
tipo hauek guztiz desagertuko dira eta ez gara harrituko emakume bat mota honetako lan batean ikustean.
"Egunen batean ez gara harrituko emakume bat industria-lanpostu batean ikustean"
Estereotipo edo aurreiritzi hauek pixkanaka desagertuz dihoazela uste dut. Orain, emakume bat lehen gizonezkoek betetzen zuten lanpostu batean ikusten denean ez da "zer egiten du honek hemen?" galdera egiten. Nire lan-ingurunean ez naute modu desberdinean tratatu emakume bat izateagatik, baina jakin badakit emakume asko daudela ez dutenak nire zorte ona eta estereotipo guzti hauen aurka borrokatu behar dutela. Oraindik ibilbide asko egin behar dela uste dut.
Zure ustez LH Dual bat ikasteak lan-merkatura sartzen errazten al du? Nahiko lagun zaitzakeela uste dut, enpresak berak zure ikasketa-prozesua ikus baitezake eta zu hezitzeaz arduratzen da eta. Zer garrantzi du zure iritziz gaur egun atzerriko hizkuntzak ezagutzea? Ingelesak edo alemanak ate asko ireki diezazkizukeela uste dut. Erraztasun gehiago duzu lana aurkitzeko. Gaur egun enpresa askotan beharrezkoa da bidaiatzea, eta horretarako beste hizkuntzak jakitea behar duzu. Nola izaten ari da zure esperientzia Volkswagen Nafarroako langile bezala? Zer egiten duzu? Nola sentitzen zara? Oso pozik nago. Hau bezalako enpresa batean hezitzea aukera ikaragarri bat dela uste dut. Bi astetan zehar Academy-n nago tutoreekin edo hitzaldiak ematera datozen langileekin hezitzen, eta hirugarren astean pinturako tailerrean nago mantentze-lanetako ofizialekin. Azken ikerketen arabera, neskak beren presentzia areagotuz doaz ikasketa industrialetan. Nola balioesten duzu gertaera hau? Zerbait baikorra bezala balioesten du, honek erakusten baitu hesi sozialak erortzen dihoazela.Espero eta pentsatzen dut datu hauek igoz joango direla. Egunen batean estereo-
Emakume batentzat sektore jakin batzuetan sartzea, adibidez zurean, zailagoa dela uste al duzu?
"Ingelesak edo alemanak laneko ate asko ireki ditzaketela uste dut" Nola animatuko zenituzke tradizionalki gizonezkoentzat izan diren sektoreetan lan egin nahi duten emakumeak beren ametsekin jarraitzera han lan egiteko? Amets bat ere ez litzateke galarazia izan behar emakume edo gizon izateagatik. Garrantzitsuena jarrera eta horretan ipintzen dituzun gogoak dira. Nola animatuzko zenituzke gazteak LH Dual bat ikastera? Esango nieke modu oso on bat dela lan-ingurunea ezagutzeko, baita hezitzeko modu onena ere. Jendea LH batean matrikulatzea animatuko nuke, ez dizkizu ateak isten ikasten jarraitzeko eta unibertsitateko karrera batek eman ezin diezazukeen heziketa bat eskaintzen dizu. Zein proiektu dituzu? Nora iritsi nahiko zenuke? Ekainean graduondokoa amaitzen dut Academy-n, eta enpresa honen parte izaten nahiko nuke.
Green Entrepreneurial Schools, loratzen San José de Calasanzeko Ekonomia Zirkularreko proiektuak, Green Entrepreneurial Schools izenekoak, emaitza onak lortu ditu Jon Lasa Galdos
Aurreko ikasturtean jarri zen abian Green Entrepreneurial Schools ekimena, San José de Calasanz ikastetxeak sortu duen Ekonomia Zirkularreko proiektua. Ideia honen jatorria hau izan zen: hezkuntzaren indar guztia azken hamar urteetako gaitasun ekintzaileetara bideratzea, 'ekintzailetza jasangarriruntz'. Proiektuaren leloa 'Be Greener and save the Planet' (Berdeagoa izan eta salba ezazu Planeta) da eta Lanbide Heziketako San José de Calasanz ikastetxeko ikaslegoak bere energia ekintzaile guztia bideratu zuen ingurumenaren aldetik jasangarriak diren negozio proiektuetara bideratu du bere energia ekintzaile guztia. Zentzu honetan, komenigarria da adieraztea Santurtzin (Bizkaia) kokatua dagoen Lanbide Heziketako San José de Calasanz ikastetxeak Tknikaren aitortza izan Ekonomia Zirkularrarekin duen konpromisoagatik.
Calasanzeko proiektua finalista izan zen Basque Ecodesign Meeting 2020 proiektuan
San José de Calasanzeko Marketin eta Publizitateko ikasleak.
mia Zirkularreko proiektuan parte hartzera, sustatzen duena ostalaritzako eskolen bitartez. San José de Calasanzeko ikasleek zentro horietan ospatu ziren jazoeretan izan ziren marketin eta komunikazioko zereginetan parte aktiboa hartzeko, hala nola argakilaritzako edo ikus-entzunezko erreportajeak eginez, ondoren argitaratuko direnak Tknikak aterako duen plataforma handinahi batean Mª José Barriolak koordinatutako proiktua hedatzeko.
'Rio Brand' proiektuak lehen saria irabazi zuen. Bere sustatzailea Denis Ortega zen, Marketineko bigarren mailako ikaslea. Dagoeneko bere proiektua abiatu du, bazkide bat du Londresen eta ia 3000 euroko finantziazioa lortu du ikasturte honetan zehar. Bere hurrengo erronkak dira Provider (Tknika) aukera bat lortzea, DEMAko Ikasenpresa irabaztea eta bere enpresa Urratsbaten sortzea.
Calasanz finalista 'Mundu jasangarriago baten alde hezitzen' leloa zuen jardunaldiaren ospakizunean, non parte hartu zuten Santurtziko Udaletxeak, Tknikak, Ihobek, Ayuda en Acciónek, Lauro Ikastolak, Fridays For Future-ek eta beste proiektu berde batzuk. Tknikak, ondoren, horiek gonbidatu zituen bere Ekono-
'Green Entrepreneurial Schools' proiektua finalista izan da Ecovidriok aurrera eramandako ekimen handinahian, helburu duena berziklatzeko beharraren inguruan sentsibilizatzea, aldaketa klimatikoaren aurka borrokatzen laguntzeko. Asko izan ziren Calasanzeko 'Greener'ek aurkeztutako ekimen indibidualak.
Marketineko ikaslegoa buru belarri dago 'Green Entrepreneurial Schools' proiektua ahalik eta gehien hedatzen
Bilbao Ecodesign Meeting 2020
Proiektuaren aitorpenen entrega Rikar Lamadriden esku, LHko Sailburuordetzako Berrikuntzako Arduraduna.
Euskalduna Jauregian Bilbao Ecodesign Meeting 2020 ospatu zen joan den otsailaren 26tik 28ra. Bere eslogana 'Be Greener and Save the Planet' (Berdeagoa izan eta salba ezazu Planeta) zen. Bertan, San José de Calasanzeko Marketineko ikasleek egindako bidea partekatu zuten, lortutako emaitza onak eta aurre egin beharreko ondorengo desafioak. Gainera, arrakasten artean, beste proiektu ba-
tzuez hitz egin zuten, hala nola 'Planeta Azul', 'Bolsas Ecológicos Hera', 'Forocultivo', 'Maderas Mima', 'Ecoticket', 'Ur bizirik', 'Rio Brand', '4Pets', 'Botellas Athenea'… horietako asko garaile izan zirenak hezkuntza ekintzaileko bere deialdietan. Horrela, erakutsi zuten ekintzailetza jasangarria posible dela LH Euskadin, baita erakargarria ere ikasaleentzat. Marketin eta Publizitateko Zikloko ikaslegoa 'Basque Ecodesign Meeting' jazoeran izan zen, IHOBEk antolatuta Euskalduna Jauregian, San José de Calasanz zentroko Ekonomia Zirkularreko 'Green Entrepreneurial Schools' proiektua aurkezteko eta beste gazte eta enpresekin ezaguera partekatzeko Ekodiseinuaz, hitzaldi eta ekintza parte-hartzailez osatutako programa oso baten bidez, adibidez 'Lego Serious Play tailerra'. Jazoera honetan parte hartu izanak erakusten du Santurtziko zentroko proiektuak indarra duela eta interes asko piztu duela nazioarteko eszenatokira jauzia egitean, non parte hartzen ari den gaur egun bi KA2 Erasmus+ proiektutan, Portugalekin, Erresuma Batuarekin, Finlandiarekin eta Estoniarekin, besteak beste, ikaslegoaren esperientziak partekatzeko xedearekin, ekintzailetza berdearen eta lanerako metodologia eraginkorren eremuetan, gizartea eta ikaslegoa sentsibilizatu ahal izateko materia honetan. Gaur egun erronka hori desafio eta behar bat bihurtu da.
Urrutiko prestakuntza bultzatuz Eusko Jaurlaritzak, euskal unibertsitateek eta Unibasq-ek urrutiko prestakuntza bultzatzea adostu dute Jon Lasa Galdos
Apirilaren 15ean Cristina Uriarte Hezkuntza sailburua, Nekane Balluerka Euskal Herriko Unibertsitateko errektorea, Jose Maria Guibert Deustuko Unibertsitateko errektorea, eta Bixente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektorea batzartu egin ziren. Bideokonferentzia bidezko topaketa honek jarraipena eman die unibertsitateko arduradunek eta sailburuak -euren taldeetako kideak eta Unibasq agentziakoak lagun zituztela- aurrez aurreko eskolak etetea erabaki zenetik egin dituzten bilerei. Bileran, Hezkuntza sailburuak eta errektoreek egungo egoera aztertu dute eta adierazpen bateratua bat eresinatu dute amaieran (bidalketa honetan atxikita doakizue adierazpena). Egungo osasun-larrialdiko egoeraren aurrean, ahaleginak lehentasun hauetan zentratzea adostu dute:
Euskal Unibertsitate Sistema guztiz prestatua eta gaitua dago ikasturte amaierari berme osoz ekiteko, aurrez aurrekoa ez den formatu batean ❚
Osasun-krisiari eta pertsonei arreta ematea unibertsitate-testuinguruan, unibertsitate-komunitatearen osasuna eta segurtasuna lehenetsiz. ❚ 2019-2020 ikasturtea osatzea, urrutiko prestakuntzara joz, larrialdietarako urruneko irakaskuntza-metodologiak erabiliz eta uneoro lehenetsiz ikaskuntzaren emaitzak lortzea eta gaitasunak eskuratzea, titulazioetan formulatutako eran, ahalik eta kalitate-estandar onenekin. ❚ Aurrez aurreko jarduera esperimentaletan eta kanpoko praktiketan aurreikusitako ikaskuntzaemaitzak arrazoizko neurrian lortzen direla ziurtatzea. Horretarako, unibertsitateek hainbat aukera baloratu ahal izango dituzte, hala nola, ikasgai horiek birprogramatzea, aurrez aurre-
ko jarduerari mugak kentzen zaizkionean; praktikak prestakuntza-metodologia alternatiboekin osatzea, ahal denean; edo ezohiko jarduera profesionalak aitortzea. ❚ Jarduera akademiko presentzial batzuk planteatzeko aukera ematea, unibertsitate-jarduerara pixkanaka itzultzeko plangintzaren testuinguruan, betiere unibertsitate-komunitatearen osasuna eta segurtasuna zainduz, jarduera hori urrutiko modalitatean egitea ezinezkoa den kasu zehatzetarako. ❚ Baldintza sozio-ekonomiko, teknologiko edo bestelakoengatik urrutiko unibertsitate-prestakuntza normaltasunez baliatzeko zailtasun bereziak dituzten ikasleen zailtasun gehigarriak arintzea. ❚ Planifikatutako egutegi akademikoari eustea, Gradu Amaierako Lanak, Master Amaierako Lanak eta Doktorego-tesiak aurkezteari lotutako salbuespenetan izan ezik, bai eta titulazioen oinarrizko praktikak egiteko ere, ikasleen garapen akademiko egokia bermatzeko ahaleginak eginez. ❚ Euskal unibertsitate-eskaintza akademikoaren eta Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten unibertsitate-erakundeen kalitatea bermatzea, eta bereziki, bereziki, larrialdi-egoeraren testuinguruan prestakuntza dualaren eta gaitzailearen kalitatea. ❚ Euskal unibertsitate-ekosistema indartzea urrutiko prestakuntzaren esparruan eta etorkizuneko balizko larrialdien aurrean eman
beharreko erantzunen aurreikuspenean eta plangintzan.
Hezkuntza Sailak, UPV/EHUk, Deustuk eta MUk adierazpen bateratua sinatu dute: urrutiko prestakuntza (online) bultzatzea, baina unean uneko aurrez aurreko jarduera baztertu gabe
Eskerrak unibertsitate-komunitateari Eusko Jaurlaritzak, UPV/EHUk, Deustuko Unibertsitateak, Mondragon Unibertsitateak eta Unibasq agentziak unibertsitate-komunitate osoak, salbuespenik gabe, egindako lana eta egokitzapen-ahalegina aitortzen eta eskertzen dute: arduradunak, irakasleak, AZP, ikasleak eta unibertsitate-misio nagusian, hau da, prestakuntzan, laguntzen duten eragileak. Bestalde, enpresa-eragileekin izandako lankidetza sendoak prestakuntza dualeko eskaintzaren ikaskuntza-emaitzak lortzea bermatu du. Askotariko egoerak gertatu dira; ikasleen portzentaje handi batek telelanaren modalitatean jarraitu ahal izan du ikasten, beste zati bat beste enpresa batzuetara birbideratu da, eta abar. Ikasleen tutoretza
oro har, irakasleen aldetik zein enpresen aldetik, mantendu egin da. Egiaztapen instituzionala Euskal Unibertsitate Sisteman hedatzea, euskal unibertsitateen funtsezko elementua da. Kalitatea egiaztatzeko eredu hori, eragileen arteko erantzunkidetasunean oinarritzen dena, Euskal Unibertsitate Sisteman modu zabal eta berezian hedatutako ezaugarria da. Unibasq Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak egiaztapen instituzionalaren eredu propioa indartzeko lan egingo du, euskal sistemaren berezitasunari are gehiago erantzuteko moduan. 2019-2022 Unibertsitate Sistemaren Plana tresna sendoa eta malgua da, eta helburu nagusia Euskal Unibertsitate Sistemako unibertsitateak indartzen laguntzea du. Jarraipen-batzordeak deitu dira 2019-2022 aldirako Planean egin beharreko aldaketak aztertzeko, osasun-krisi honi aurre egiteko eta urrutiko hezkun-tzaren modalitatean Euskal Unibertsitate Sistema indartzeko. Jaurlaritza, unibertsitateak eta Unibasq bat datoz lankidetzan jarraitu behar dela esatean, Hezkuntza Sailak unibertsitate-politikaren arloan dituen eskumenak, unibertsitateen autonomia eta Unibasq agentziaren independentzia errespetatuz. Euskal unibertsitate-ekosistemak sendotasuna, malgutasuna eta erantzuteko gaitasuna erakutsi du larrialdiaren aurrean, erantzunkidetasunez jokatuz, konfiantzaz eta eragile guztien arteko elkarlanean.