eWorld aldizkaria - DIGITAL GENERATION Nº 0014

Laguntzen du

0014. zkia.

doakoa

2020ko iraila

gadgetWorld

digitalWorld

gameWorld

healthWorld

startupWorld

Esnatu kafe-usainarekin

Sukarraz abisatzeko maskarak

Fun&Serious, abenduan

Erditze seguruagoak

Kirol-biolentzia desagerrarazten

Normaltasun berriko lan-eszenatokia Lan-merkatua eraldatu egin da. Profesional askoz konplexuagoak behar dira, funtsezko gaitasun digitalak dituztenak. Lan-eszenatoki berria iragartzeko goiz da, baina adituek diote Covid-19ak lan-automatizazioa abiaraziko duela eta merkatua bi bloke handitan zatituko dela: funtsezko langileak eta aditu digitalak.

Pandemiak prestakuntza gutxi eskatzen duten lanpostuen eskaera areagotu du, berro-

geialdiak balioan jarri dituenak eta, hala ere, kontratu eta soldata prekarioak dituztenak.

Arazo horri aurre egiteko, ezinbestekoa da lan-itxaropen hobeak dituen sektorera bideratutako prestakuntzaren aldeko apustua egitea. Teknologia etorkizunik handieneko esparrurik erakargarrienetako bat da.

Azelerazio digitalak lanbide digital berriak sortu ditu, perspektiba egonkorragoak di-

tuzten postuak, soldata altuagoak eta enpresek jada eskatzen dituztenak. Besteak beste, Digital/Data Analyst, eCommerce Manager, Blockchain teknologia eta errealitate birtualeko profesionalak, Salesforce eta zibersegurtasuneko adituak... Baina, batez ere, "itzultzaile digitalen" profilak eskatuko dira: negozioaren erantzukizuna duten pertsonak.

2

eWorld aldizkaria

infoWorld

2020 iraila

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK SAIOLAN BIC GIPUZKOA ARRASATE BIC BIZKAIA EZKERRALDEA KBI DIGITAL DEUSTOKABI ZITEK BILBAO BEAZ BIZKAIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BILBAO LAB COWORKING BILBO COWORKING EHUB! COWORKING PLAZA DEL GAS ALZOLA COWORKING ESPACIO OPEN THE MAKERY BIC BIZKAIA AMARA COWORKING BIC GIPUZKOA BERRILAN KUTXA KULTUR ENEA IMPACT HUB DONOSTIA GALERNA STUDIO COSPACESS BERRIUP ACELERADORA DE STARTUPS LABE-DIGITAL GASTRONOMY LAB ASUAKOWORKING EIBAR COWORKING COWORKING KABITAN COWORKING IRUN KOMOREBI COWORKING WELINK COWORKING INIZIA SENDA15 COWORKING COCUBO COWORKING GUREKIN COWORKING CO-VI COWORKING VITORIA COWORKING VITORIA - OFIWORKING HUB GASTEIZ 2GETHER BIZIA METXA - EMPRENDE CEIN BIC ARABA COWORKING MUTILVA ORIZONT SODENA DESARROLLO DE NAVARRA LA TIERRA COLABORA COCOWORKING PAMPLONA AGORA COWORKING TALLER 14 COWORKING COWORKING EL CUBO BLANCO CENTRO GEOINNOVA INNOBASQUE

Arrasate Arrasate Barakaldo Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Derio Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Erandio Eibar Hondarribia Irún Irún Leioa Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Noain Miñano Mutilva Alta Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Zamudio

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

Goiru Kalea, 1 Edif. A 4º Goiru Kalea nº 1, Edificio A 4º Avenida Altos Hornos de Vizcaya nº 33 Matiko Kalea nº 6 Unibertsitate Etorbidea nº 24 T.S. de Ingenieros de Bilbao, Urquijo s/n 2ª planta Sabino Arana Etorbidea nº 8 María Díaz Haroko Kalea nº 3 Edif. Plza. Bizkaia Alameda Urquijo nº 36 4ª Planta Done Bikendi Kalea, 5 Avda. Ferrocarril, 10 Quintana, 4 Calle Pablo de Alzola nº 2 Deustuibarra, 70 A Uribitarte Pasalekua nº 3 Astondo Bidea, Edificio nº 612 C/ Maestro Santesteban, nº 3 4º Mikeletegi Pasalekua nº 83 Pº Duque de Mandas nº 52 Andre Zigarrogileak Plaza nº 1 Planta 3 Ametzagaña Kalea nº 25 Federico García Lorca nº 2 bajo Zuatzu Kalea, 7 Bajo 1 Plaza de las Cigarreras, 1 Edificio Enekuri Dpto. 9 Txikito de Eibar nº 8 bajo Donostia Kalea nº 25 Hospital Santa Margarita Kalea nº 1 Letxumborro Hiribidea nº 92 Paseo Landabarri nº 1 Dpto. 103 Avenida Miguel de Unamuno nº 3 San Prudencio Kalea nº 6 Cubo Kalea nº 1 Paseo Juan Pablo II nº 32 bajo Salvador de Azpiazu Ibilbidea nº 13 Brusela Hiribidea nº 3 Pintore Kalea nº 13 Bulevar de Mariturri Kalea nº 42 Floria Kalea nº 60 Calle San Prudencio nº 6 2ª Planta Plaza Cein, nº 5 Calle Albert Einstein nº 15 Calle Nueva nº 8 Oficina 11 Avenida Carlos III nº 36 1º Avenida Carlos III el Noble nº 36 3ª Dcha.

Calle Larrabide nº 21 San Pedro nº 43 Avda. Marcelo Celayeta nº 75 2ª Pl. Nave AA3 Ofic 34 Calle Emilio Arrieta nº 11 Bis Piso 7 Pta. 2 Pascual Madoz nº 5 C/ Luis Morondo Urra nº 8 bajo A C/Laida Bidea nº 203

943 712 072 943 712 072 944 184 100 944 205 379 944 139 108 946 013 936 944 395 622 944 052 660 944 037 000 946 941 104 688 684 348 946 212 930 946 854 652 944 751 275 946 033 596 944 030 606 943 474 660 943 000 999 943 001 217 943 458 485 608 001 406 943 320 369 943 942 117 676 450 580 609 505 216 688 734 292 620 557 404 843 630 967 630 202 866 944 979 301 945 014 500 945 138 264 945 562 267 945 254 122 676 938 803 945 711 960 945 710 670 945 148 442 945 139 560 945 032 674 848 426 000 945 298 282 948 983 399 848 421 942 848 421 942 626 888 185 948 383 808 672 177 693 686 831 760 646 422 742 948 117 137 944 209 488

KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAREN DIRULAGUNTZA (HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)

EDITOREA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa Alameda Recalde nº 27 Planta 2 Oficina 2 48009 Bilbao MATERIALAK BIDALTZEA ETA KONTAKTUAK : C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10.

20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@europedigitalhub.eu Lege Gordailua: BI-2079-2017 ISSN: 2603-6207

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 IRUÑA Tel: 948 425 634 E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa 31013 ANSOAIN Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa,z/g 01192 ARKAUTE Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 BILBAO Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D 20006 DONOSTIA Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK GIPUZKO AKO FORU ALDUNDIKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Jon Lasa eta Irene Urizar.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Irene Urizar, Lourdes Sánchez, Unai Urizar eta Cristina Domínguez.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa.

ARGAZKIAK: Cristina Domínguez eta Irene Urizar.

KOLABORATZAILEA: Universitario Vasco Navarro S.L. Uni. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/ Nafarroa: 629 229 185 Fundación Orienta Zaitez Fundazioa ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

gadgetWorld

2020 iraila

Mx Anywhere 3: Sagua edonon

M

x Anywhere 3-k hainbat hobekuntza dakartza bere gurpilean, orain egoera bakoitzera modu organikoagoan moldatzen den iman-teknologia berri bati esker. Logitech-ek haririk gabeko sagu-lerroetako bat berrituko duela iragarri du MX Anywhere 3-ren merkaturatzearekin, Mac-erako bertsioa izango duena. Diseinu berria du eta hainbat hobekuntza egin ditu korritze-gurpilean eta lasersentsorean.

Irailean izango da jada dendetan, 93 euroko gomendatutako prezioan. Sagu batentzat kopuru handia da, baina Logitech-ek uste du sagu hori ez dela bakarrik goi-mailako lerrokoa, baizik eta zifra hori justifikatzen duten hobekuntzak ere badituela.

Deigarrienetako bat da beirazko gainazaletan lan egiten duen sagu bat dela, gaur egun ere pentsa litekeen bezain ohikoa ez den zerbait.

Baina, agian, aurrerapenik handiena gurpilaren funtzionamenduan egin da. Erabat isila da, eta modu desberdinetan funtziona dezake, erabiltzailearen beharren arabera.

Trinketa moduak Logitech softwarean aurretik finkatutako zenbaki finko batean lerroak saltatzeko aukera ematen du, modu ultra-azkarrak askatasunez mugitzeko aukera ematen duen bitartean, baina aurreko ereduan baino zehatzago.

MX Anywhere-k 70 eguneko bateria omen du eta 3 orduko erabilera minutu bakar batean kargatzeko gai da. Eredu honek USB-Crako jauzia eman du konexio ataka gisa, eta horrek kable gutxiago eramatea errazten du zurekin.

Eredu honen arazo larria da inor etxetik lanera ateratzen ez den unean datorrela, sagu hau ezin hobea den bulegoko ingurune batean lan egitera bederen. Oraindik ere, gailu bikaina da. Bere tamaina eta gaitasunak direla eta, badirudi MX Anywhere 2-ren oinordeko ezin hobea bihurtuko dela, mugimenduan etengabe lan egiten duten profesionalen artean azken urteetako eredu ezagunenetakoa.

Gogoratu - Hemen, han, edonon: MX Anywhere 3-k aldakortasun eta errendimendu bikainak eskaintzen ditu. Sagu trinkoa mugikorretarako lan egiteko diseinatuta dago, etxeko bulegotik kafetegira, aireportuko egongelaraino.

- Gurpila-botoi berritua: MagSpeed korritze elektromagnetikoa pixel batean gelditzeko bezain zehatza da eta segundo batean 1.000 lerro korritzeko bezain azkarra. Eta ia isila da. Gurpila-

ren botoiaren altzairu mekanizatuak ukipen kutsu bikaina ematen dio eta sentitzen duzun baina entzuten ez duzun inertzia dinamikoa.

- Edozein azaleratan jarraipena, beira barne: MX Anywhere 3-k ia edozein azalera jarraitzen du, baita beira ere. Beiraren gutxieneko lodiera: 4 mm. Beraz, zure mahaian, zure kafe gogokoenean edo sofan ere lan egin dezakezu.

- Karga azkarra lanean zehar: MX Anywhere 3-k 70 egun arte funtzionatzen du karga osoz eta hiru orduko erabilera ematen du minutu bateko karga bizkorrarekin. Bateriaren iraupena erabileraren eta gailuaren araberakoa da.

Kargatu USB-C kargatzeko kablea erabiltzen duzun bitartean.

- 70 egun karga osoarekin - 3 ordutako erabilera minutu bat kargatzean - USB mota: C - Diseinu modernoa; lehen materialak: MX Anywhere 3, itxura hobearekin eta inoiz baino sentsazio hoberekin. Diseinu dotoreak altzairuzko gurpileko botoia eta silikonazko alboak ditu, hartze ona eta ukitu bikaina lortzeko. Hiru kolore konbinazio bereizgarri ditu, zure ordenagailu eramangarriarekin bat datorren saguarentzat, zure estilo bakarra eta esklusiboa aukeratu ahal dezazun.

- Lan azkarragoa aplikazioaren pertsonalizazioekin: MX Anywhere 3 guztiz pertsonalizagarria da erabiltzen dituzun aplikazio guztietan.

Eta azkarrago lan egingo duzu zure gogoko aplikazioetarako optimizatutako pertsonalizazioekin, hala nola Adobe Photoshop, Adobe Premiere Pro, Final Cut Pro, Google Chrome, Safari eta Microsoft Word, Excel eta PowerPoint zerbitzuetan.

eWorld aldizkaria

3

4

eWorld aldizkaria

2020 uztaila

gadgetWorld

Iratzarri kafearekin I

majina ezazu zeure burua lasai lo egiten eta kafe eginberri baten usainarekin esnatzen, edo iratzargailuak jotzea eta minutu gutxi barru kafea egina izatea ohetik altxatu beharrik gabe. Bada Joshua Renouf Londresko sortzaileak imajinatu ez ezik, hori egiteko gai den iratzargailu bat diseinatu eta ekoiztu ere egin du.

The Barisieur da, bi urteren ondoren bere sorkuntzaren azken tarteari Kickstarter kanpaina batekin aurre egiten ari zaiona. Hain zuzen ere, dirudiena da, kafetera bat integratuta duen erloju bat, alarmak kafe eta infusioen prestaketarekin sinkronizatu ahal izateko. Eta guztia diseinu zaindu eta erakargarri batekin egina.

Barisieur, bere diseinua Barisieur LED pantaila bat duen plastikozko akabera duen erlojua da. Ezkerreko aldean bi erruleta ditu alarma konfiguratzeko eta zenbat minutu lehenago edo ondoren kafea edo infusioa eduki nahi dugun esan ahal izateko. LED pantailaren ondoan alarma desaktibatzeko palanka bat dago eta kafe-makina programatu gabe aktibatzeko botoi bat dago ere.

Oinarri honetan zurezko erretilu dotore bat dago, xehetasun metalikoekin. Ura berotzeko indukzioplaka txikia du, botila txiki bat sartzeko zirrikitu batekin eta edalontzi-azpiko batekin. Edalontzi-azpiko hau euskarritik atera daiteke edozein mahai gainean jartzeko. Iratzargailuaren oinarrian tiradera txiki bat dago ere, bi konpartimenturekin, erabili nahi dugun kafea, azukrea edo tea gordetzeko.

Bere sortzaileak Kickstarter kanpainan kafe-erloju hau aurkeztu ideia loaren atzean dagoen psikologian eta gauean atseden hobea lortzen duten ohituretan oinarrituta zegoela esan zuen.

Edo hori da gutxienez bere saltzeko modua, goizean kafea hartu nahi badugu aurreko gauean dena utzi behar dugu eta.

Horrek esan nahi du gauez ura kafe-makinan prest uzteko ohitura hartu beharko dugula, kafea iragazkian sartuta utzi, esne-botila betea utzi eta kafea hartu nahi dugun ordua konfiguratua utzi. Ordainetan, goizean lan hori guztia aurreztuko dugu eta kafe freskoaren usainarekin esnatuko gara.

Crowdfunding kanpainaren bideoan bertan, argi utzi zuten ez daudela produktuaren diseinua sakrifikatzeko prest, eta horregatik jo dute Kickstarter-era. Eta, jakina, hain diseinu zaindua prezio altu bat bihurtzen da.

Iratzargailu honek esnatu ez ezik, kafea ere egiten du Timeless Tech estiloarekin JoyResolve saritutako bizimodu eta etxeko tresneria marka da, irtenbide konponbideen bidez jendeari poza ekartzeko eginkizuna duena. Teknologia merkantilizatuagoa denez eta erabiltzaileek diseinuaren jabe direnez, etxetresna elektriko tradizionalak berriro planteatzen dituzte bere diseinu filosofia bereziarekin, bizimodu garaikidearen eskaerei irtenbide dotoreak emateko. Gutxiago kostatzen da funtzionaltasuna, artisautza, esperientzia eta estiloa. Teknologiak funtzionala bezain apaingarria izan behar du. Azkenean, egongelan edo etxeko edo bulegoko beste gune batzuetan erraz jar daitekeen adierazpen piezak dira. Kalitatea jasangarritasunik onena da eta erabiltzailearekin irauteko eta zahartzeko produktuak egiten dituzte. Timeless Tech estiloarekin.

Kalitatea, iraunkortasunik onena Egurrezko erretiluak FSC ziurtagiriko baso-egur trinkoz eginda daude, eskuz akabatzeko prozesu bizia egiten dutenak. Beira-jantziak Master Glass Blowers-ek eskuz eratutakoak dira, eskuragarri dagoen borosilikatozko beira garbiena erabiliz, iraunkortasun, bero-erresistentzia, distira eta argitasun handiagatik. Artisautza adituaren benetako ukitua.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

5

6

eWorld aldizkaria

2020 iraila

gadgetWorld

Bose, musikadun betaurrekoak I

majinatzen al duzu betaurreko batzuk jartzerakoan haien besoetatik belarrietara proiektatutako musika ateratzea? Hori da Bose Frames-ek egiten duena, bi diseinutan ("Rondo" edo "Alto") eskuragarri dauden betarruekoak, alegia.

Kablerik gabe funtzionatzen dute, hiru ordu jarraian baino gehiago irauten duen bateriarekin datoz eta telefonoz hitz egiteko mikrofonoa dute.

Bere prezio normala 230 euro da, eta udako egunetarako zure aliatu onenak izan daitezke.

Bose Frames ez dira entzungailuak dituzten betaurrekoak, ezta betaurrekoetara egokitutako entzungailuak ere. Bose-k soinuan duen ezagutza beste zerbait diseinatzeko erabili du, askoz ere harrigarriagoa dena probatzen duzunean.

Beso bakoitzak bozgorailu txiki bat eta belarrietara irekitako barrunbe akustikoa ditu. Erreproduzitzen duten musika gure belarrira proiektatzen da zuzenean, baina inola ere estali gabe.

Horrek bi abantaila ditu: lehenengoan, belarriak estalita daudenez, giro soinua hautematen duzu (norbaitek zurekin hitz egiten badu), hau da, ez zaitu isolatzen. Bigarrenik, soinua belarrira proiektatzen da eta inguruko jendeak ez du musika entzungo, ezta entzungailuak jantzita ere ez zaitu larrituko. Saiatzen bazara, oso harrituta geratuko zara jakietean nola funtzionatzen duen eta zein ona den.

Soinua sortzeaz gain, Bose Frames-ek "entzun" ere egiten du. Bluetooth bidez mugikorrarekin duen konexioak hitz egiteko erabil dezakezu eta horretarako mikrofono sentikor bat daramate. Horretarako, edo Siri edo Google Assistant-era sartzeko. Ukitu freskoa: kentzen badituzu eta mahai gainean begira uzten badituzu, itzali egiten dira eta bateriaren bizitza aurrezten dute (lau ordu eskas irauten du musikarekin).

Bi modelo eta tamaina desberdinak Bose Frames estilo eta tamaina zertxobait desberdinak dituzten bi modelotan daude. "Rondo"ak estilo klasikoagoa du (izenak dioen moduan biribildua) eta trinkoagoak dira 49 x 15 x 154 milimetro neurtzen dituzte.

"Alto", berriz, zuzenagoak eta zertxobait handiagoak dira, 52 x 18 x 162 milimetro neurtzen dituzte. Oso gutxi pisatzen dute (45 gramo) eta nylon plastiko erresistentez eginda daude.

Beste kristalak nahi dituzula? Arazorik ez: Bose Frames-ek dakartzan kristalak aldatzea errazten du. Bose-n beran, beste bi beira mota daude betaurreko mota bakoitzerako. Alto modeloak "Ispilatutako zilarra" (polarizatua) eta "Gradiente urdina" (ez polarizatua) aukerak ditu.

Rondo modeloari dagokionez, "Ispilatutako urre arrosa" (polarizatua) eta "Gradiente urdina" (ez polarizatua) artean alda daiteke. Zure optikan ere betaurreko pertsonalizatuak egin ditzakezu, graduatu behar izanez gero modelo bateragarriak dituzten fabrikatzaileak baitaude.

Errealitate handitua Errealitate areagotua Bose bere eredu batzuetan sartzen ari den zerbait da. Zure 700 serieko edo QC35 entzungailuak bateragarriak dira, eta orain Frames betaurrekoak ere (iOS-ekin soilik). Hori oso deigarria da: betaurrekoen azelerometroak eta mugikorraren GPSa konbinatzen dira zu "kokatu" eta nora begira zauden jakiteko. Horrela, turismo ingurune batean gidatu edo helbide batera eraman zaitzakete. Edo lagundu golf zelai, edo futbol zelai edo borroka kosmiko baten erdian sentitzen.

Zure musika berriro ipintzen duzunean, harrituta geratuko zara betaurreko horiek "entzungailurik gabe" nola entzuten duten.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

7

8

eWorld aldizkaria

2020 iraila

appWorld

Jangou, tokiko ostalaritzarako app-a

J

angou aplikazio mugikorraren helburua da establezimendu txikiei euren lokalak ezagutarazten laguntzea, aukera ematen dielarik lokala mapan kokatzeko, menu eta eskaintzak bistaratzeko eta beren zerbitzuen berri emateko. Konektagarritasun-arloko teknologietan espezializatutako Skura kooperatiba gipuzkoarrak sortu du aplikazioa, tokiko merkataritzari laguntzeko.

Paperezko kartak osasun-arrazoiengatik erretiratu egin behar izan direnez gero, Jangou aplikazioak erraztasunak ematen dizkie establezimendu txikiei menuak digitalizatzeko, eta euren zerbitzuak eskaintzen laguntzen die web edo aplikazio propioak sortu beharrik gabe. “Egungo egoera honetan, ikusi dugu inguruko establezimenduek badutela premia kolektibo bat”, azaldu du Maitena Urretabizkaiak, Skura Mobile kooperatibako sortzaile eta garatzaileak, “askok ez dute tresna digitalik, eta gure laguntza eskaini nahi izan diegu tresna sinple bat sortuz kartak digitalizatzeko eta tabernak mapa batean bistaratzeko”.

Euskadiko hainbat udalerri hasi dira Jangou ezartzen, batez ere Errenteria, non Udalaren eta Errenkoalde ostalaritza eta merkataritza elkartearen babesa izan baitu. Azken horrek euren negozioa aplikaziora igotzen laguntzen die establezimenduei, eta dagoeneko hogeitik gora dira ekimenarekin bat egin duten taberna eta jatetxeak. “Indarrak batzea da proiektuaren asmoa” azaldu du Maitena Urretabizkaiak “uste dugu gure herrian lan egin eta bizi nahi badugu, tokian tokikoa babestu behar dugula eta konponbideak eskaini behar ditugula barrutik”.

Plataformarekin bat egin dute, besteak beste, Arrasate, Oñati eta Donostiako establezimenduek ere, eta erabili nahi duten saltoki eta ostalaritzako establezimendu guztiek dohainik eskura dezakete. Skura Mobile Arrasaten eta Errenterian kokatutako kooperatiba bat da, konektagarritasun arloko proiektuak garatzen dituena logistika, mugikortasuna, nekazaritza eta Gauzen Internet bidezko eguneroko objektuen digitalizazioa bezalako sektoreetarako.

Jangou - Proiektua: JANGOU ostalarien kartak-eskaintzak skura izateko Android eta IOS-entzako aplikazioa da.

- Komunitatea: Krisi honetatik ateratzeko ezinbestekoa izango da elkarlan eta elkar-zaintza.

Doako tresna bat da, taberna eta jatetxeei euren eskaintza digitalizatzeko aukera ematen diena Norberaren interesen gainetik ikuspegi komunitarioa jartzea.

- Tresna: Jangou herritarrak eta ostalariak harremanetan jartzeko bitartekoa da. Ez du irabazi asmorik eta esplotazioan oinarritutako plataformei alternatiba eskaini nahi die.

- Eskaintza: Ostalarien kolektiboan ez dira asko bitarteko digitalak dauzkatenak. Horrelako tresna batek negozioaren dibertsifikazioan lagun dezake eta proiektuaren bideragarritasunean lagundu.

- Inguruan: Inguruan dauzkagun tabernen kokapena mapan ikusteko aukera izango degu. Urrutira joan gabe inguruan dauzkagun tabernen zerbitzuak ikusgai izangp ditugu. Lurraldeko garapenean zuzeneko eragina duen kontsumoa ahalik eta gertuen eginaz gure komunitatean eraginaz.

- Slider: Mapan dauzkagun ohiko interakzioez gain behean agertzen den Sliderretik tabernak aldatzeko aukera izango dugu. Alde batera eta bestera mugituz mapa bera bertan kokatuko da. Horrela taberna bat non dagoen jakin gabe ere topatu ahalko dugu.

- Zerrenda: Zerrenda formatuan tabernak ikusteko aukera ere izango dugu. Zerrenda jarraian ikusteaz gain izen bidezko filtroa egiteko aukera ere izango dugu. Bilatzen ari garen hori ahalik eta azkarren topa dezagun.

- Eskaintza: Tabernetako eskaintza oso ikusteko aukera zabala izango dugu. Irudi formatuan ikusiko ditugu kartako atal guztiak.

Hauek ikusteaz gain edukia partekatzeko aukera izango dugu.

- Ilun-modua: Aplikazioaren itsura erabiltzaileak nahi duen hortara ahalik eta hoberen egokitu dadin Dark eta Light moduak txertatu dira.

Norberaren gustuetara egokitzen den templatea aukeratu ahal izateko.

- Kontaktua: Ostalariaria eta bezeroaren arteko harremana eskura dago klik batean telefonoz deitu edo mezu bat bidaltzeko aukera izango da.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

9

10

eWorld aldizkaria

2020 iraila

digitalWorld

Sukarragatik kolorea aldatzen duen maskara

A

lacanteko enpresa batek gorputzeko tenperatura 37,5 gradu baino altuagoa denean ohartarazteko oihal termiko bat sortu du. Koronabirusaren agerpenak aldaketa ugari ekarri ditu guztiontzat, besarkada, musua edo esku-emateak bezalako maitasun-adierazpenen desagertze praktikoarekin hasi eta laneko edo kontsumoko ohitura errotuenen aldaketarekin amaitzeraino.

Covid-19ak dena eraldatu du eta inork ez daki zenbat denboraz. Agian maskarak dira Espainiak martxotik bizi duen amets txar horren guztiaren metafora argiena. Zalantzarik gabe, espainiarren (eta ia mundu osoaren) bizitzaren parte dira, eta gure eguneroko arropen osagai bihurtu dira, hain neurri handian, non modako marka askok sasoiko katalogoetan sartu dituzten.

Kolorea aldatzeko maskara sukarra baduzu EPI maskarak, kirurgikoak eta higienikoak, botatzekoak edo berrerabilgarriak, kirolekoak, homologatuak... Maskararen mundua zabaltzen ari da, eguneroko kontsumoaren produktu bihurtzen ari baita. Orain teknologiaren txanda da.

Alacanteko ehungintza inprimatzeko Colorprint Fashion enpresak, Muro de Alcoy herrian kokatua, gorputzaren tenperatura igotzean aktibatzeko gai den ehuna garatu eta patentatu du,

37,5 gradu gainditzen duenean kolorea aldatzen duen moduan.

Ehun berritzailea Ehungintza Institutu Teknologikoak (AITEX) homologatu du maskarak higienikoetan erabiltzeko, eta Covid-19 prebenitzearen aurka bere iraunkortasuna eta eraginkortasuna ziurtatu ditu.

Ehunak, normalean kolore berdeakoak, zuritzen dira gutxi gorabehera 37,5 ยบ-tan eta bakterioen iragazketa-tasa % 98koa da. Horrekin, maskara termiko berrerabilgarriak fabrikatu dira, eta horri esker garbitu eta desinfektatu daitezke ehungintzaren propietateak galdu edo eragin gabe.

Maskara higienikoak birusaren aurka babesteaz gain, kolore aldaketa soilarekin gorputzaren tenperatura igotzearen abisua du. Oso erabilgarria izan daiteke bulegoetan eta garraiobideetan gaixotasunaren hedapena kontrolatzeko.

Alacanteko enpresa ehun berria beste produktu batzuetan ere erabiltzen ari da. Horrela, eskumuturreko bat diseinatu du, tenperatura denbora errealean kontrolatzeko sistema erosoa eta oso erabilera praktikoa izan daitekeena, adibidez, txikientzat, ikasgeletara bueltan, nabarmendu dute.

Beste formatu batzuen artean, eranskailuak ere diseinatu dira, larruazalarekin kontaktu zuzena izanik, leku publikoetan tenperaturaren igoera edo begirada batean jendearen etorrera hautemateko aukera ematen dutenak.

Colorprint Fashion Colorprint Fashion-ek 1996. urtearen erdialdean hasi zuen bere industria-jarduera. Enpresa honen helburua hasieratik izan da ehunen inprimaketan akabera eskaintzea kalitate kontroletako merkatuko egungo eskakizunen arabera. Proiektuaren sustatzaileek 45 urte baino gehiagoko esperientzia dakarte estanpazio sektorean. Esperientziaz gain, Colorprint Fashion-ek inprimatzeko, ehungintzako akaberak eta oihalak tindatzeko punta-puntako makineria du. Giza baliabideak enpresa baten puntu garrantzitsuenetako bat dira. Horrela ulertzen du COLORPRINTek, eta horregatik, bere 150 profesionalek, beren ofizioaz jakitun, beren dinamika gaztea beren zereginean transmititzeko ahalegina egiten dute. Emaitza fidagarritasun tekniko handia da, estanpazio eskaera asetzeko modukoa, eskaera zorrotza izan arren. COLORPRINTek badaki bezeroen arrakasta bere arrakasta dela.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

11

12

eWorld aldizkaria

2020 iraila

digitalWorld

Arropa garbitzen duen kirol-poltsa

G

imnasiotik itzultzerakoan, gauzarik okerrenetako bat, giharreko-minaz gain, entrenamendu gogor baten ondoren garbitu behar dugun arropa kantitate izugarria da.

Kamiseta, prakak, galtzerdiak, barruko arropa, eskuoihala, zapatilak eta bestelako osagarriak, hala nola eskularruak, eskumuturrekoak eta abar dira egunotan gure arropa-saskia beti ohi duten beste izerditutako osagai batzuk.

Beste batzuetan, bizitza-erritmo bizkorraren eta zereginak etengabe bete behar izatearen ondorioz, ahaztu egiten zaigu kirol-poltsatik entrenamenduetan erabili ditugun arropa guztiak ateratzea.

Egoera horiek guztiak ekiditeko, Paqsule kirol poltsa adimendunak gimnasioa uztean arropa guztia garbitzeko gai da, maizkoak eta nahi ez diren eragozpenak saihestuz.

Nola funtzionatzen du Paqsule-k?

Paqsule kirol poltsak modu autonomoan funtzionatzen du botoia sakatuta. Oxigeno aktiboa eta argi ultramoreak erabiltzen dituen airea iragazteko mekanismo batetik, kirol poltsak gure arropetatik usaina eta zikinkeria mota guztiak ezabatuko ditu, bakterioak eta bestelako mikroorganismoak kenduz. Paqsule-k arropa eta oinetakoak onartzen ditu 17.000 garbiketa arteko iraupenarekin.

Aukeratu eskuragarri dauden hiru programa mota, 10 eta 35 minutu arteko iraupena dutenak, eta kendu zikinkeria eta usain txarra. Gainera, bere aplikazioaren bidez garbitzeko programa aukeratu dezakezu telefonoan.

Kirol poltsa adimendun honen autonomiak 72 orduko bateria du, USB bidez kargatuta.

Paqsule poltsak kiroleko arropak garbitzen ditu Beste funtzio batzuk Arropa garbitzeaz gain, beste abantaila batzuk eskaintzen dizkigu Paqsule-k. Lehenik eta behin, inpaktu eta kanpoko elementuekiko oso erresistentea den poltsa baten aurrean gaude, beraz, egokia da gure jantziak gordetzeko, baita kremaileradun konpartimentuetako batean gailu elektroniko mota guztiak garraiatzeko ere.

Poltsak oinetakoetarako konpartimendua, banakako 9 poltsiko, gure ordenagailu eramangarria gordetzeko leku dedikatua eta gure telefonoaren bateria kargaz hornitzeko elementua ditu. Ez al da bikaina?

Berrikuntza eta adimena kirol poltsan Mantendu zure kirol ekipamendu guztia garbi eta lehor entrenamendu luze eta gogor baten ondoren.

Diseinu dotorea eta polifazetikoa du, emakume batentzat zein gizon batentzat egokia izanik.

Paqsule PAQTech Fresh teknologia biltzen duen lehen gimnasioko poltsa da.

Garraiatzeko oso erraza da uhal eta helduleku erregulagarriei esker. Paqsule kirol poltsa ezin hobeto egokitzen da edozein hegazkin konpartimentutan, eserlekuaren azpian, maletategian edo ibilgailu mota guztien atzealdean.

Zuzenean kargatu daiteke telefono mugikorra arropa garbitu bitartean. Gainera, Paqsule aplikazioak (iPhonerako erabilgarri dago) gure poltsaren barruan gertatzen den guztia guztiz kontrolatzeko aukera ematen digu.

Usain txarrak eta bakterioak arropatik edonon ezabatzea ez da inoiz hain erraza eta azkarra izan. Ez al da harrigarria?

Ikus dezakezun bezala, Paqsule kirol poltsa adimendunak lanera poltsa bakar bat eramateko balio du eta gimnasiotik etxera garbitu berria den jantziarekin itzultzeko ere.

digitalWorld

2020 iraila

Uretan pedalei eragitea

C

ESen, garraiatzeko metodo iraultzaileak aurkezten dira urtero. Iaz, gurpiletan hankak dituen Hyundairen autoa izan zen. Ibilgailu hori diseinatuta zegoen erabiltzaileak, behin gainera igota, edozein gainazaletan gidatzeko eta ibiltzeko, baita eskalatzeko ere. Azken CESean, berriz, ezustekoa bizikleta elektriko batek eman zuen. Baina ez edozein. XE-1 Hydrofoiler uretan pedalei eragiteko diseinatuta dago.

Manta5 Zeelanda Berriko konpainiak garatu du, eta urtarrilaren 7tik 10era egon zen ikusgai Las Vegaseko CESen, munduko kontsumoko teknologiaren azokarik handienean. "Erabiltzaileek ozeanoaren ertzak araka ditzakete, eta ibai-bideetan zehar entrenatu edo laku ondoan nabiga dezakete lagunekin eta familiarekin", dio konpainiak bere webgunean.

Uretako bizikleta honek America's Cup itsasontzien teknologia bera erabiltzen du. Flotatzeko, karbono zuntzezko hegalak ditu, hegazkin batenak bezala jokatzen dutenak. Erabiltzaileak pedalei eman orduko, motor elektrikoak ibilgailua aurrera bultzatzen duen helizea aktibatzen du.

Praktika apur batekin, txirrindulariek 13 milla orduko lor ditzakete - 20 kilometro orduko. Bateriak ordubete inguru irauten du eta prezioa 7.490 dolarretara iristen da, hau da, 6.700 euro inguru. Konpainiak bizikleta kopuru mugatua banatu zuen Zeelanda Berrian 2019ko udan.

2020ko apirilean hasita, itsasontzi horiek mundu osora hedatzeko asmoa zuen.

Laburbilduz: America's Cup belaontzien teknologia bera; zazpi laguntza elektriko maila; ibilgailu gehienen atzealdean sartzeko diseinatua; fitness maila eta gorputz mota ugarirako egokia da.

Manta5 Zeelanda Berrian kokatuta, Manta5 2011an sortu zuen Guy Howard-Willis-ek eta Roland Alonzo bizikleta diseinatzaileak bizitza eman zion. Biak txirrindulari sutsuak eta konprometituak dira.

Uretako txirrindulari izateko aukera falta nabarmena aspaldi zegoen Guy-ren buruan, egun batean ekintzara pasatzea erabaki zuen arte.

Jatorrizko diseinua ez zen gauza erraza. Errendimendu handiko bizikleta bezala, bikoteak arina, azkarra, garraiatzeko eta muntatzeko erraza zen kontzeptua aurreikusten zuen. Gainera, txirrindulariak hondartzatik edo ur sakonetatik jaurti beharko luke, flotagarritasun handirik edo kaskoekin konformatu gabe.

Hasierako prototipoek konplexutasun sotil ugari agerian utzi zituzten, batez ere hidroaleak eta helize profilak, eta haien arteko posizioa. Marrazteko benetako aurrekaririk izan gabe, "urpeko jaurtiketa" baten ekuazio arrakastatsuak etengabe ihes egin zien.

Erresoluzio baxuko prototipoekin diseinua pentsatzeko ikuspegiak iterazio azkarrak egiteko aukera ematen du, abiadura baxuko igoera eta bultzada maximoen arteko oreka optimoa lortzeko funtsezkoa baita abiadura gorenean arrastatzea minimizatuz. Taldeak bazekien zerbait berezia garatu zutela ur sakonetatik urpean jaurtitzea lortu zenean.

Manta5en profila nazioartean lehertu zen haien prototipoak Urrezko Kontzeptu Kategoria irabazi zuenean 2017ko Sari Onenetan.

Taldekideak Manta5 taldea talde txikia da, eta guztiak agertzen dira Cycling-eko Muga Berria bihurtzeko helburuarekin kolektiboki gidatzeko. Kultura eta aparteko talentua kontratatzen dute enpresan, produktuen diseinuan, diseinuan pentsatzean, produkzioaren kudeaketan, marketin digitalean eta marka garatzeko gaitasunak bilduz.

Pixka bat desberdinak izateaz harro gaude. Talde funtzionalen aurrean jenio kolektiboan sinisten dute. Bezeroan obsesionatuta daude esperientziak sortzeko orduan; eta pentsatzeko moduan desberdinak izatera ausartzen dira, zenbatetan huts egiten eta ikasten duten eta beldurrik gabe berritzen duten.

eWorld aldizkaria

13

14

eWorld aldizkaria

gameWorld

2020 iraila

Fun & Serious jaialdia egingo da

E

zeztapenen urte honetan, E3rik gabe eta bideojokoen sektorearentzako hainbeste azoka garrantzitsu gabe, Fun & Serious Game Festival jaialdiak "beharrezko eta ezinbestekotzat" jo du neguko ohiko datak mantentzea, eta abenduaren 10erako hamargarren edizioa egingo dela berretsi du. Oraingo honetan, jaialdia linean izango da.

Hamarkada bateko bizitzarekin, eta goi-mailako hizlarien agenda batekin, Fun & Serious ezinbesteko kultura-ekitaldi gisa finkatu da Europako agendan, eta egungo osasun-egoera kontuan hartuta, linean jartzea erabaki da. Jaialdiak azken hamarkadan jaialdian parte hartu duten ohorezko irabazle eta parte-hartzaile garrantzitsuenetako batzuk gonbidatuko ditu, lineako formatuaren bidez munduko edozein lekutatik zuzenean eskuragarri egongo diren hitzaldiak emateko.

Industriako izarren zerrenda honetan berretsitako bi izenak dira Marc Merrill, Riot Games-eko sortzailea eta presidentea, League of Legendseko garatzailea eta argitaratzailea (Ohorezko saria 2020) eta Tim Willits (2019 Bizkaia saria), ibilbide oparoa eta bikaina duena industrian DOOM eta Quake frankiziak bezalako tituluekin.

Marc Merrill Riot Games-en sortzaile eta zuzendarikidea da, eta League of Legends-en sortzailea. Marc-ek Riot sortu zuen 2006an Brandon Beck-ekin batera, bideojokoak garatu, ekoitzi eta merkaturatzeko modua eta bideojokoen enpresek beren jokalariekin harremanetan jartzeko modua era nabarmenean aldatzeko ikuspegi eta bultzadarekin. Harrezkero, Riot Games-ek League of Legends munduko lineako titulu jokatuena eta eSport-etan ezagunena sortu du, 100 milioi

erabiltzaile aktibo baino gehiago dituena. Gaur egun, sortu zenetik ia 15 urte igaro ondoren, Riot-ek "Jokalariak lehenik" leloari eusten dio, joko esperientziari eta bere jokalari komunitatearekiko konexioari lehentasuna emanez, enpresak lan egiten duen oinarri gisa.

Tim Willits-ek (iaz Saber Interactive garatzailearen Sormen Zuzendari Nagusiaren kargu berria iragarri zuen) Doom and Quake frankiziarekin lotuta dago.

Fun & Serious-en 10. edizioa linean izango da

F&S 2020 Ekitaldiak oso ikusle askorengana joko du, haien bideo-jokoen zaleetatik hasita, gogokoen dituzten izenburuen sorkuntzari buruz gehiago jakiteko aukera izango dutenak, profesionalak eta bideo-jokoen diseinua eta sorkuntza ikasleak.

Industrian giltzarri diren izen horien inguruko hitzaldiak sektoreko titan handien sormen prozesuan eta negozio lidergoan ikasteko, ezagutzeko eta sakontzeko uneak izango dira. "F&S-k bere lehen 10 urteak bizitzan ospatzen ditu 2020an eta zaila izango genuke ospatzeari uko egitea azaltzen du Alfonso Gรณmez jaialdiko zuzendariak - eta are gehiago ospakizun hau bat datorren urtearekin batera, bideo-jokoetarako ere, Espainiako ekonomiaren funtsezko motorra, ez da erraza izan... Denok gogoratzen ditugu bertan behera uzteak, gertaeren birformulazioak, zailtasun handiko uneak igaro dituzten enpresak... Horregatik, gogotsu agertu gara sektore honi, sortzaileei eta bideo-jokoak zabaltzeko jardueran gure aliatu diren hedabideei laguntza emateko, arte gisa, dinamo ekonomiko gisa eta gure herriko kulturaren parte eztabaidaezin gisa. Gertutasun eta konplizitate mezua, alegia".

Ekimenak Edizio honetan ere birtuala bihurtuko den GIFak, beste urte batez, garatzaile indiei eta talentu berriei sareko aukera eskaintzen jarraituko die.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

15

16

eWorld aldizkaria

2020 iraila

smartcityWorld

Pozoblanco, Hiri Adimenduna

K

ordobako probintzian dagoen Pozoblancoko Udalak joan den irailaren 15ean jakinarazi zituen Smart City Pozoblanco planaren ildo nagusiak. Digitalizazioaren eta teknologiaren aldeko apustua egingo du herriak ekimen honekin, tokiko zerbitzu eta espazio publiko guztietan modu transbertsalean jardunez.

Zehazki, trafikoaren plangintzan eta hobekuntzan, parkeetako ur kontsumoaren kontrolean eta erabileran, herriko Wi-Fi publikoaren instalazioan edo aparkalekuen erabilgarritasunaren kontsultan eragingo du berrikuntza horrek.

Santiago Cabello alkateak azaldu zuenez, aspalditik eta hainbat esparrutan lantzen ari diren lan-ildoa da, baina hemendik aurrera modu bateratuan eta marka komun baten pean sustatuko da.

Zinegotziak gogorarazi egin zuen Pozoblanco berri baten aldeko apustua, "bizigarria, irekia, munduarekin lotuta dagoena eta gobernu talde hau sortu zenetik, gure lehentasunetan egon dena; uste dugu begi bistako ekintza politikoen oinarrizko ildoa izan behar duela, etorkizunean ez ezik, orain ere bai, teknologia berriak ezinbestekoak direlako egungoa bezalako krisi-garaia batean ekonomia dinamizatzeko, biztanleria finkatzeko eta despopulazioari aurre egiteko".

Horrek guztiak, Cabelloren arabera, udalerriko bizitzako arlo desberdinak hobetzen lagunduko du.

Adibidez, garapen jasangarria sustatzeko, egunerokoan herritarren bizi kalitatea handitzeko, herritarren parte-hartze aktiboa hobetzeko eta eskuragarri dauden baliabideen erabilera eraginkorragoa lortzeko balioko duela espero da.

Pozoblancoko alkateak gaineratu zuenez, garapen teknologikoan oinarritutako aurrerapen ho-

riek "gure historia eta gure sustrai baliotsuak galdu gabe egin beharko lirateke, digitalizazioak ere gure iragana hobeto ulertzeko eta gure ondarea eta tradizioak zabaltzeko aukera ematen duelako".

Pozoblancok bere Smart City proiektua aurkeztu du Aplikazio zehatzak Eduardo Lucena Ekonomiaren Garapenerako zinegotziak azaldu zuenez, proiektu honekin "edozein lurraldetarako beharrezkoa den etorkizuneko erronka dugu". Horretarako, finantzaketa ardatz gisa, jakinarazi du Udalak Andaluziako Juntaren AndaluciaSmart proiektua sustatzen duen deialdian parte hartuko duela, Andaluziako hiri eta udalerrien hazkunde adimenduneko prozesuan laguntzea helburu duena.

Lucenak aurreratu zuen Smart City proiektuaren erreferentziazko espazioa Berrikuntza eta Ekintzailetzarako Zentro berrian egongo dela, "negozioaren garapenerako espazioa ez ezik teknologia berrien hedapenean eta horretan trebakuntzan oinarritutako lekua ere izango baita, sektore ekonomiko eta populazio desberdinen esparrua, alegia".

Proiektu honek jardungo duen beste arlo batzuen artean daude, adibidez, zirkulazioaren plangintza eta hobekuntza, instalazio eta parke publikoetako ur kontsumoa kontrolatzea eta erabiltzea, argiteria publikoan eta udal instalazioetan energia eraginkortasuna edo kirol eta kultur ekipamenduetarako sarbide eta erreserba sistemaren digitalizazioa.

Horri gehitu zaio Wi-Fi publikoa herrian digitalizatzeko motor gisa instalatzea edo administrazio elektronikoa areagotzea. Eduardo Lucenak azaldu zuenez, Smart City Pozoblanco planaren barruan, aparkalekuen erabilgarritasuna kontrolatzeko aplikazioen garapena eta bizikleten edo patinete elektrikoen erabilerarekin mugikortasun iraunkorra bultzatzeko balioko duen sistema ere sartzen da.

Zinegotziaren arabera, merkataritza funtsezko beste sektore bat izango da proiektuan, sustapen sistema digital bat eta kontsumitzaileen bonuak ezarriko baitira, Udalak egungo krisialdi testuinguruan sustatutako berraktibazio ekonomikoko planean parte hartuko baitu.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

17

18

eWorld aldizkaria

2020 iraila

publizitatea

trainingWorld

2020 iraila

eWorld aldizkaria

Normaltasun berriko profesionalak A zelerazio digitalak merkatu berrira egokitzen diren ezagutza teknologikodun langileen beharra handitu du. Talentu digitala behar da, lan-merkatua eraldatu egin da eta, horri erantzunez, profil profesional askoz konplexuagoak eskatzen dira, funtsezko gaitasun digitalak dituztenak. "Aditu digital batek, ezagutza teknikoez gain, etengabeko aldaketan bizitzeko aukera ematen dioten trebetasunak izan behar ditu, hala nola, erresistentzia, enpatia edo malgutasuna, ezinbestekoak ingurune berri horretara egokitu ahal izateko", azaldu du Rodrigo Mirandak, ISDI eraldaketa digitaleko negozio-eskola nagusiko zuzendari nagusiak. "Belaunaldi berriek badakite trebakuntza indartu behar dutela egungo ziurgabetasunari eta horrek sortzen duen larritasunari aurre egiteko, baita lehen ere existitzen ez ziren postuak betetzeko ere", dio.

Digitala eta etengabeko ikaskuntzakoa: normaltasun berriko profil profesional eskatuenak Lan-eszenatokia aurreratzeko oraindik goiz den arren, adituek iragarri dute Covid-19ak lan-automatizazioa abiaraziko duela, merkatua bi bloke handitan zatituz: funtsezko langileak eta aditu digitalak. Adecco Taldeak postcovid-aren laneko ingurunearen lehen azterketan joera hori zehaztu zuen. Pandemiak prestakuntza gutxi eskatzen duten lanpostuen eskaera areagotu du (garraiatzaileak, berriztatzaileak, garbitzaileak...), hots, berrogeialdiak balioan jarri dituen eta, hala ere, kontratu eta soldata prekarioek baldintzatzen dituzten lanbide guztiena. Arazo horri aurre egiteko, ezinbestekoa da lan-itxaropen hobeak dituen sektorera bideratutako prestakuntzaren aldeko apustua egitea. Zentzu horretan, teknologia etorkizunik handieneko esparru erakargarrienetako bat da.

ISDIk egindako lanbideen maparen arabera, azelerazio digitalak berrogei lanbide digital sortu ditu guztira, perspektiba egonkorragoak dituzten postuak, soldata altuagoak eta enpresek jada eskatzen dituztenak. Zerrendan, besteak beste, Digital/Data Analyst bezalako postuak daude, neurketari eta estrategiari buruzko ezagutza hibri-

doak eskatzen dituena lortutako datuei zentzua emateko; edo diseinu eta logistika teknologiak eta marketinaren edo web posizionamenduaren ezagutzak bateratu behar dituen eCommerce Manager. Eskatutako beste postu batzuk Blockchain teknologia eta errealitate birtualeko profesionalak dira, Salesforce eta zibersegurtasunean adituak.

Baina batez ere eskaeran "itzultzaile digitalen" profilak egongo dira: negozioaren erantzukizuna duten pertsonak (salmenten, marketinaren, kudeaketaren... arloak) ikuspegi estrategikoa dutenak eta merkatua berrinterpretatzeko gai direnak. Izendatzaile komuna? Postu berri horiek guztiek profesionalak etengabe berrasmatzea eskatzen dute, edo haien gaitasunak azkar zaharkituta geratuko dira.

Egoera berria egokitutako prestakuntza Eraldaketa digitala ez da ohitura analogikoak ingurune berri batean errepikatzera mugatzen.

Erabateko berreraikitze prozesua da. "Sektore horretan beharrezkoa da, edozein profiletarako, teknologiaren ezagutzatik hari lotutako gaitasunak garatzen diren arte lan egitea, etengabeko ikaskuntza eta ezagutzaren eguneratzera egokitzea eskatzen duen bilakaera profesionala", azaldu du Rodrigo Mirandak. ISDIren lana bereziki eraginkorra da hezkuntza arrunta zaharkituta geratu den unean.

Laguntzen du

19

20

eWorld aldizkaria

2020 iraila

trainingWorld

Novia Salcedo, euskal gazteak suspertzen

N

ovia Salcedo Fundazioak, Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren laguntzarekin, besteak beste, gazteen kontratazioa sustatzeko eta Euskadin gazteen enplegua suspertzeko programa bat jarri du abian, pandemiak eta krisi ekonomikoak bereziki kaltetu baitu.

Helburu gisa, gutxienez 200 beka sortzea aurreikusten da, ordaindutakoak eta lanekoak ez direnak, bai eta ikasturte hau amaitzen duten 10.000 graduatuetatik 1.000 gazte graduatu baino gehiagori lehen enplegua eskuratzeko aukera ematea ere, urtea amaitu baino lehen.

Hauek dira gazteek programan parte hartzeko bete behar dituzten baldintzak: unibertsitateko tituludunak, lanbide-heziketako tituludunak edo doktoregaiak izatea, langabezian egotea edo enplegua hobetu nahi izatea, eta COVID19aren pandemia dela eta praktikak egiteko aukerarik gabe geratu diren azken urteko ikasleak izatea, arreta berezia jarriz genero-ikuspegiari, krisiak emakumeen desberdintasuna areagotu ez dezan.

Dagoeneko 90 prestakuntza-proiektu formalizatuta ditu Novia Salcedo fundazioak, eta beste 33 ia itxita, pymeen eta mikroekintzaileen erdiak baino gehiago, eta honako lanbide-arlo hauetan, eskariaren arabera ordenatuta: ekonomia zirkularra, marketina eta eraldaketa digitala, kalitatea, 4.0 industria, proiektuen kudea-

keta, nazioarteko merkataritza, logistika eta energia-eraginkortasuna.

Novia Salcedo Fundazioa Irabazi asmorik gabeko erakunde pribatua den Novia Salcedo Fundazioak (Fundaciรณn Novia Salcedo, NSF) 40 urte baino gehiago daramatza gazteei beren enplegagarritasuna hobetzen eta Giza Garapenaren ikuspegitik lan duina eskuratzen lagun-tzen (Agenda 2030), enplegua bermatuta ez dagoen paradigma aldaketa globalaren ingurunean.

Ezagutza partekatua sortzeko konpromisotik abiatuta, gazteei enplegu duina eskaintzearen erronka motor bikaina dela uste dute pertsonen, erakundeen/enpresen eta, oro har, munduaren eraldaketa ekonomiko eta sozialerako.

Nazio Batuek bere lana aitortu dute kontsultarako ECOSOCen (Foro Ekonomiko eta Sozialaren aurrean) eta Nazio Batuen Komunikazio Globala Saileko kide dira.

Proiektu honen jatorria bere sortzailearen eta, gaur egun, Ohorezko Lehendakari eta Bilboko Ospetsu -Bilboko Udalak aitortuta- den nortasunean datza, Txomin Bereciartua, krisi oro benetako aldaketa eta hobekuntzarako aukera bat dela sinesten duena. Bazekien gazteei etorkizun itxaropentsu baterako ateak ixten zieten arazo orokorrak zerbitzua interpretatzeko aukera gisa interpretatzen.

Zer ekarpen duen 2030. urterako gazte guztientzako enplegu osoko, gizarte babeseko eta lan duineko egoerari lagundu nahi dio Novia Salcedo Fundazioak.

Nola: Enpresen bidez enplegagarritasuna lortzeko eta lan duinetarako sarbidea lortzeko trebakuntza liderra, tokiko eta mundu mailako ikuspegitik; Ikerketa eta ezagutza garatzea Gizarte Berrikuntzan (negozio eredu jakin bat eta zenbait gaitasun gazteengan) bere programa guztiei aplikatuta, emaitzak ebaluatuz eta gizartean hedatuz; Esparru politiko, sozioekonomiko eta kulturaleko eragile garrantzitsuen konpromisoa lortzea, haien bila lankidetza aktiboa eta gizartearekiko sentsibilizazioa.

Modu horretan, ezagutza eta berrikuntza soziala dira Novia Salcedo Fundazioaren lanaren oinarriak gazteak profesionalki eta gizarteratzeko prozesuan laguntzeko lanean. Lan hau burutu eta Gizarte Berrikuntzaren eragile bihurtzeko goi mailako eragileak mobilizatzeko ekimen eta gaitasun zuzena du.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

21

22

eWorld aldizkaria

2020 iraila

trainingWorld

AMEDNA emakumeentzako sariak hemen dira

N

afarroako Emakume Enpresari eta Zuzendarien Elkarteak (AMEDNA/NEEZE) jada ireki du epea 2020. urteko Enpresari eta Exekutibo Sarien XXIII. Edizioan izena emateko eta 2020. urteko Nafarroako Ekintzaile Sariaren II. Emakume Ekintzaile eta/edo Zuzendarien sarietara aurkezteko. Nafarroako arlo ekonomikoan, laboralean eta sozialean emakumeek gara-tzen duten ibilbide profesionala ikusaraztea eta nabarmentzea dute helburu sari horiek, eta, Ekintzaile Sariaren kasuan, Nafarroako emakume ekintzaileak aintzat hartu nahi dituzte, alegia hiru urte baino gutxiagoan enpresa-jardueran dabiltzan emakumeak aitortuz (emakumezkoen ekintzailetza sustatzeko), adibideak erakutsiz eta Nafarroako emakumezkoen negozioaren garapenean lagunduz.

Eskaerak jasotzeko epea zabalik egongo da urriaren 2ko 24:00etara arte.

Amednak deialdi honetan parte hartzera gonbidatzen zaitu. Oinarriak eta inprimakiak elkartearen www.amedna.com webgunean daude argitaratuta, eta eskaerak info@amedna.com posta elektronikoaren bidez bidali ahal izango dira ondorango gaiarekin: SARIAK; edo posta arruntaren bidez Amedna helbidera: Yanguas y Miranda kalea 1, 2., bulegoa 5, 31002 IruĂąa (Erref., Sariak) edo "linean", esteken bidez: ekintzailearen sariaren inprimakiaren esteka, sari exekutiboaren inprimakiaren esteka, ekintzailearen sariaren inprimakiaren esteka.

Hautagaitzak txosten batekin batera aurkeztu beharko dira, non hautagaien ibilbide profesionala jasotzen den. Inprimakietan, hautagaiaren datu pertsonalez gain (izena, abizenak, kargua, telefonoa eta posta elektronikoa), ordezkatzen duten enpresaren datu guztiak zehaztuko dira: izena, helbidea,

sektore ekonomikoa, egindako jarduera, produktuak edo zerbitzuak, forma juridikoa, fakturazioa eta langile kopurua, beste datu batzuen artean.

Sarietarako hautagaitzak aurkez ditzaketen pertsonak sari hau aukeratzeko interesa duten emakume ekintzaileak eta zuzendariak edo behar bezala egiaztatutako pertsona, enpresa eta erakundeak dira. Bakarrik izan daiteke hautagaitzaren objektua enpresa Nafarroako Foru Erkidegoan enpresa baten jabe, gerente edo goi kargudun gisa zuzentzen duten enpresa eta zuzendari guztiak, inoiz ez ordezkari kargu gisa.

Ekintzaile eta Zuzendaritza Sarietarako hautagaitzak aukeratzeko, epaimahaiak hainbat irizpide hartuko ditu kontuan: - Garapena, ehunekoen hazkundea eta negozioaren finkapena -fakturazioaren hazkundea, langileen hazkundea, merkatuak irekitzea, produktu edo zerbitzu berriak sortzea...

- Giza baliabideen politika, gaitasunen araberako zuzendaritzari eta kudeaketari dagokionez, langileen etengabeko prestakuntza, barne komunikazioa, langileen parte-hartzea eta hautagaiaren enpresan burutzen diren adiskidetze politikak.

- Ezagutzak eguneratzeko politika: etengabeko prestakuntza, foroetara joatea eta elkarteetako kide izatea.

- Berrikuntzaren aldeko apustu irmoa, berrikuntza bere zentzurik zabalenean ulertuz: kudeaketa metodo eta tresna berriak aplikatzea, produktu eta/edo zerbitzu berrien eskaintza, teknologia berrien ezarpena eta garapena...

- Aurkeztutako txostenaren kalitatea.

Ekintzailearen sarirako hautagaiei dagokienez, honako irizpide hauek beteko dira: - Enpresaren negozio plana.

- Enpresa osatzen duen taldea.

- Jarduera aldian lortutako mugarriak.

- Enpresaren hazkunde potentziala.

- Enpresak jarduten duen sektorean emakumeen ordezkaritza txikia.

- Aurkeztutako dokumentazioaren kalitatea.

Sarituak: enpresari saria Silvia Ezquerra Lavega (Talleres Ezquerra Seamers, 2019), Laura Arzoz Alzate (Distribuidora Navarra de Pinturas, 2018), Irene Puyada Berraondo (Grupo Sannas 2017), Gloria Mascaray (Riberauto 2016), Paqui FernĂĄndez PeciĂąa (Lebal 2015)...

Saritua: ekintzaile saria Aida Loperena Samper (Smart Comfort S.L)

healthWorld

2020 iraila

Haurren erditze seguruagoa

E

rditzean haurren arrisku fisiologikoak uneoro denbora errealean kontrolatzeko aukera ematen duen teknologia berri ez-inbaditzaile bat garatu du nanoGUNEko Nanoingeniaritza Taldeak. Teknologia horrek erabaki azkarrak hartzen laguntzen die obstetrei, eta, horrenbestez, mundu osoan egiten diren zesarea kopurua gutxitzen.

Jaioberrien heriotza kopurua 4 milioikoa da mundu osoan, eta horietatik % 23 asfixia perinatalak eragiten ditu. Zesarea bat egiteko erabakia, batez ere, pH-aren eta odoleko laktatoaren azterketa inbaditzailean oinarritzen da. Azterketa hori egiteko, fetuaren buru-azaleko odol-lagina erabiltzen da. Gaur egun erabiltzen den metodoak ez duenez modu jarraituan funtzionatzen, eta gainera, neurketak egiteko denbora luzea behar denez, akats ugari gertatzen dira. Zesareen tasa nabarmen altua da; jaioberri kaltetuen kopurua, berriz, ez da aldatzen. Munduko Osasun Erakundeak (OME) % 15eko zesarea-tasa ez gainditzeko gomendioa egin arren, munduko batez bestekoa % 22 ingurukoa da, eta zenbait herrialdetan % 40ra ere iristen da. Era berean, OMEk dio zesareen tasak % 10etik gorakoak badira ere, ez dutela zerikusirik amen eta jaioberrien heriotza-tasekin, kontrakoa baizik.

"Gure teknologia Raman espektroskopiaren -espektroskopia horrek zunda espezifikoak ditu aplikazio bakoitzerako- eta aldaketa edo anomalĂ­a fisiologikoen irudi sistemikoa kontuan hartzen duten makinak ikasteko duten algoritmo multiparametrikoen konbinazioan oinarritzen da; egungo teknologian, berriz, parametro bakar bat, pH-a edo laktatoa adibidez, da, erabakiak hartzeko oinarria", azaldu du Andreas Seifert nanoGUNEko Nanoingeniaritza taldeko arduradunak. "Raman espektroskopia bibrazioespektroskopia oso espezifikoa da -dio-, eta parametro biokimikoen aldaketak zuzenean edo zeharka detekta ditzake. Makina bidezko ikaskuntza erabiliz eta aldaketa biokimiko guztiak kontuan hartuz, askoz ere sailkapen sentikorragoa eta egonkorragoa lortzen da egoera patologikoetan eta asfixia perinatalarekin lotutako parametro espezifikoen iragarpenean". "Gure teknologiarekin -dio Andreas Seifertek- zesareak eta erditzeko garaian osasunerako arriskuak gutxitu ahal izango lirateke; baita horrek guztiak dakartzan administrazio-kostuak eta gizarteeta lege-ondorioak ere".

Ezaugarriak Ion Olaetxea ikertzailea bere doktore-tesiaren baitan ari da proiektu hau garatzen, eta teknologiaren ezaugarri berritzaile eta bereizgarriak

azpimarratzen ditu: "Ez dugu zuzeneko lehiakiderik aurkitzen. Denbora errealean eta inolako etenik gabe egiten dugun monitorizazio ez-inbaditzaileak lehiarako abantaila nabarmena ematen digu, eta hain zuzen ere horrek bereizten gaitu gaur egungo diagnostiko-metodoetatik".

Erditze suguruagoa lortzeko teknologia disruptibo bat garatu du CIC nanoGUNEk Arrisku perinatala gertutik jarraitzeko ideia proiektu bateratu batean sortu zen. Proiektu hori 2017an hasi zen, Biodonostia Osasun Ikerketa Institutuarekin batera, eta fisikariz, biologoz, kimikariz, ingeniari biomedikoz eta obstetrez osatutako diziplina anitzeko talde batek parte hartzen du. Egitasmoaren helburua da gailu optiko bat eta datuak aztertzeko software espezifiko bat garatzea; halaber, in vivo eta in vitro esperimentu sistematikoak garatuko dira.

Ainara GarcĂ­a nanoGUNEko Teknologia Transferentziaren arduradunak dioenez, "teknologia patente-eskaera baten bidez babestuta dago orain, eta prestatze-maila ona du, eta horrek inbertitzaile pribatuak erakartzen ditu". "Arriskukapitalen intereseko deiak jasotzen ari gara, gure teknologiak erakartzen dituenak", erantsi du.

eWorld aldizkaria

23

24

eWorld aldizkaria

2020 iraila

blockchainWorld

Blockchain, iraultza osasun-datuen kudeaketan

A

skotan oso zaila da teknologiak, internetek edo sare sozialek sortzen dituzten termino berrien kopuru handia asimilatzea. Sektore horietan dugun inplikazioaren eta/edo interesaren arabera, arreta handiago edo gutxiago eskaintzen diegu berri horiei. Hala ere, glosario zabal eta dinamiko horren barruan, zenbaitetan izaera berezia duten hitzak ager-tzen dira, adituek "iraultza" abizena jartzen dioten terminoak. Orain, 'termino berezi' horietako batean ipiniko dugu arreta: Blockchain (blokeen katea), eta osasun-munduan dituen etorkizun handiko aplikazioak. Gure datuak kudeatzeko modua betirako aldatuko duela agintzen duen errealitate berria.

Kontzeptuaren sarrera laburra Blockchain: Bitcoin kriptokonferentziaren atzean dagoen informazio-kodeketako sistema. Beste modu batera esanda: zure liburu nagusia da.

Teknologia horri esker, datu digitalak kodeketa oso sofistikatuarekin eta modu guztiz seguruan transferitzea ahalbidetzen da. Fitxategi bakoitza bikoiztutako milaka nodotan aurkitzen da: datu horietan egiten den edozein aldaketa, segundo batzuetan, gainerako kopiekin sinkronizatzen da arrastoa utziz. Horri beste plus bat gehitzen zaio, gure garaiko berritzaileenetako bat: transferentzia horrek ez du informazioa ziurtatzeko bitartekari zentralizaturik behar (bankua edo Paypal).

Osasun sektorerako aplikazioak Aditu askoren ustez, bloke kateak negozioak eta gizartea ulertzeko modua aldatuko du.

Gaur egun ikerketa lerro desberdinak daude zabalik, baina, zalantzarik gabe, itxaropentsuenetako bat osasun munduari dagokiona da.

Gaur egungo eta etorkizuneko aplikazioetako batzuk: 1. Datu klinikoak: Teknologia honen bidez, erregistro medikoak eta datu medikoak irakurri eta partekatu daitezke haien osotasunaren ziurtasun osoz.

2. Gaixoa: Bloke katearen bidez, gaixoa bere osasun datuen jabe bihurtzen da. Edonoiz sar zaitezke (historia, hitzorduak, gaitzak, tratamenduak), edozein gune edo gailutatik.

'Autokudeaketa' horri esker, egokitzat jotzen duzunarekin partekatu ahal izango duzu.

3. Segurtasun handiagoa: Enkriptatze sofistikatuari esker, aditu askorentzat behin betiko irtenbidea litzateke mediku erregistroetan pribatutasun osoa mantentzeko.

4. Osasun ekosistema globala: Europako Erdialdeko Iryo konpainia egiten ari den proba handinahiak badu arrakasta; urte batzuen buruan osasun ekosistema globala eta parte-hartzailea izango dugu. Osasuna erregistro bateratuak mantentzeko plataforma egokia eraikitzea da ideia. Formatu desberdinetan gordetako eta sistema desberdinetan sakabanatuta dauden hainbat hornitzaileren datu medikoen ordez, bloke katean oinarritutako irtenbideak datuak modu seguruan gordetzeko eta pazienteek beren mediku historia munduko edozein lekutan partekatzeko aukera ematen du.

5. Industria farmazeutikoa: Blockchain-ek bere egitura bloke desberdinetan oinarritzen du.

Ezinezkoak dira arrastorik gabe aldatzea. Farmazia sektorera itzulita, osasun erregistroak, entsegu klinikoak, hotzaren katearen kudeaketa eta tenperatura kontrolatzeko egiaztapena (txertoak) ziurtatuko lituzke, edo araudiaren betetzea bermatuko luke.

6. Faltsifikazioaren aurkako borroka: Urtero hamar mila pertsona hiltzen dira munduan faltsututako sendagaiak hartzearen ondorioengatik (OMEren datuak). Blockchainaren erabilerak sendagaiaren trazabilitatea hobetuko luke.

7. I+G bizkortzea: Bloke katean oinarritutako azterketa-sistemarekin, ikertzaileek beharrezko datu klinikoak azkar bil ditzakete modu egiaztatuan, sistemak gaixoen datu guztiak azpiegitura koherente eta irisgarri batean gordetzen baititu.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

25

26

eWorld aldizkaria

2020 iraila

blockchainWorld

Blockchaineko osasun-proiektu garrantzitsuenak

Z

ein dira osasun-arloan blockchain erabiltzen duten proiektu, aplikazio edo enpresa nagusiak? Osasun-arloan, teknologia hori kasu askotan erabiltzen da, batez ere aldaezinak diren datuak gordetzeko.

Bereziki interesgarria den kasua Arabiar Emirerri Batuetako Osasun eta Prebentzio Ministerioarena da (MoHAP), zeinak osasun eta farmazia datuak gordetzeko bloke-katearen plataforma jarri baitzuen martxan, Lehendakaritza Ministerioarekin, Dubai Healthcare Cityrekin eta beste agintari batzuekin lankidetzan.

Plataforma liburu nagusi banatu batean oinarrituta dago eta MoHAP beraren eta herrialdeko osasun erakundeetako osasun zerbitzuen eraginkortasuna hobetzea du helburu. Adimen artifiziala ere integratzen du, EAEko AI estrategiak aurreikusten duen moduan.

Bereziki, osasun zentroen eta haien langile mediko eta teknikoen bilaketa errazten lagunduko du. Sendagaiei buruzko informazioa eskuratzeko aukera ere izango da, fabrikatzaileari, osagai aktiboari, prezioari, agente onartuei eta erabilera metodoari dagokionez, eta osasun ikuskatzaileen lana errazten lagunduko du.

Azkenik, ekimenak herrialdeko turismo medikoa deiturikoa sustatzea du xede ere, herrialdeko osasun laguntzaren kalitatea ardatz hartuta.

Hala ere, proiektu hau oraindik ez dago martxan, nahiz eta EAEko Osasun Ministerioak zuzenean bultzatu duen.

Gehiago Ospe handia lortu zuen beste proiektu bat Medicalchain izan zen, 2018an 20 milioi dolar

baino gehiago bildu zituenena, ICO batekin jaioz.

IBMren Hyperledger teknologiari esker, erregistro medikoen jarraipena egiten duen eta MyClinic.com aplikazioaren bidez 24/7 eguneko mediku laguntza ahalbidetzen duen proiektua da.

Oinarrian, beti dago osasun datuak modu elektronikoan modu seguruan gorde eta partekatzeko ideia, eta baimendutako erabiltzaileek, hala nola, medikuak eta farmazialariak, gaixoaren osasun dokumentuak eskuratzeko eta gero transakzio bakoitza erregistratzeko eskatzen dute.

Hala ere, bere tokenak balio asko galdu du kokapenaren prezioarekin alderatuta, 0,38 dolarreko eta gaur egungo 0,004 dolar artekoa, milioi bat dolar baino gehiago merkatuko kapitalizazio orokorrarekin.

Nahiko ospe lortu zuen beste proiektu bat Dentacoin izan zen: bere helburua token bat sortzea da dentistak eta gaixoak lotuko dituen sarea sortzeko.

Gainera, proiektuak ordainketak ziurragoak egin nahi ditu, profesionalentzako kostuak gutxituz eta aseguru zerbitzuak eskainiz.

Sareak dagoeneko 40.000 erabiltzaile baino gehiago ditu, baina merkatuan duen tokenak hasierako balioaren zati handi bat galdu du, hasierako dolar baten 0,4 mila inguru izatetik egungo 0,032 milarenera igaroz, 14 milioi dolar baino gehiago merkatuko kapitalizazioa.

Gaur egun, blockchainean oinarritutako osasun proiektua abian da, zeinaren ikurra Solve.Care hobeto lortzen da, 2018an abiatu zen osasun administrazioa deszentralizatzeko helburuarekin, arretarako sarbidea errazteko, eraginkortasuna handitzeko eta eremuko ordainketak eta kostuak murrizteko.

Bere tokenaren balioa azken 12 hilabeteetan ia konstante mantendu da eta, gaur egun arte, osasun token guztien artean, merkatuko kapitalizaziorik handiena duena (46 milioi dolar inguru) da.

Aipamen bat merezi du MediBloc, gaixoek beren mediku-agiriak edukitzeko eta osasun arloko profesionalekin eta ikertzaileekin partekatzeko aukera ematen duen osasunari buruzko informazioa.

Bere tokenaren balioa asko jaitsi da merkatuan jarri zenetik, 2018 hasieran, 0,025 dolarretik gaur egungo 0,0048 dolarretara joan zen, baina gutxi gorabehera 11 milioi dolarreko merkatuko kapitalizazioa mantenduz.

Osasun sektorean antzeko merkatu kapitalizazioa duen beste token bat Aencoin da, besteek ez bezala hazten ari dena.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

27

28

eWorld aldizkaria

startupWorld

2020 iraila

Deustu, ekintzailetzaren alde

D

eustu 2020 Plan Estrategiko berriaren leloa honako hau da: “elkarrekin mundua eraldatzen duten pertsonak eta erakundeak, mundua bidezkoagoa, gizatiarragoa eta jasangarriagoa izan dadin�. Eta bere hogeita sei ildoetako bat, ekintzailetza eta barne-ekintzailetza sustatzea da.

Bere aldaketa-agentearen eta aldaketa-eragilearen izaerari eta garapen ekonomiko eta sozialari laguntzeko duen bokazioari jarraikiz, Deustuko Unibertsitateak kultura berritzaile eta ekintzailea sustatuko du unibertsitatetik pasatzen diren pertsona guztiengan, persona horiek aldaketa eta eraldaketa-eragile izan daitezen eta gizarteari eta ekosistema orokorrari, gure enpresei, hiriei, inguruneari eta gure herrialdeei balioa eman diezaieten. Izan ere, ekiten ez duen, eraldatzen ez duen edo berritzen ez duen pertsona edo lurralde bati, azkenean, egin behar duena inposatzen diote, eta bere etorkizuneko protagonista izateari uzten dio.

Horretarako, Deustuko Ekintzailetza Eredua garatu da, pertsonei bizitza osoan laguntzeko, kultura ekintzaile eta berritzailea sustatuz Unibertsitatearen barruan eta kanpoan; eraldaketa ekonomiko eta sozialeko eragile izan daitezen, ekosistemako gainerakoekin lankidetzan arituz; azken finean, eraldatzeko eraldatzen diren pertsonak.

Bere garapenerako eta abian jartzeko, Deustuko Berrikuntza eta Ekintzailetza Unitatea dago, eta honek lau helburu estrategiko ditu: - Lehena, kultura ekintzaile hori sustatzea, ekintzaile eta ekintzaileen esperientzien inguruan sentsibilizazio, komunikazio eta zabalkunde lanak eginez, pertsona ekintzaileentzat erreferente bihur daitezen: jatorri, adin eta prestakuntza-profil desberdinetako emakumeak eta gizonak. Izan ere, uste dutelako, persona ezberdinen elkarketak soluzio desberdin eta berritzaileetara eramaten dituztela.

- Bigarren helburu estrategikoa pertsona ekintzaile guztiek izan behar dituzten gaitasunak garatzea da. Beraz, era honetan, berrikuntza, ekintzailetzan eta sormenaren gaitasuna zeharka barne hartzen ari dira graduko, graduondoko eta doktoregoko prestakuntza-prozesu guztietan, eta berariazko trebakuntza eskaintzeaz gain, Creaction! programa erdipresentziala dago. Innovandis berezko titulua, edo Ekintzazko Ekintzailetzako Master Duala, besteak beste.

- Hirugarren helburua, Donostiako Innoguneren eta Bilboko Deusto Kabiren berrikuntzarako espazioetan ekintzaile-proiektuak bultzatzea eta abian jartzen laguntzea da; horretarako, erraztasun programak ditu ideiak proiektu erreal bihurtu daitezen eta proiektuak finantzatzeko edo inbertsioak lortzeko laguntza emateko. Berrikuntza eta Ekintzailetza Unitatean berriki sartu den Hazi+ ekimena azpimarratu behar da. Berrikuntza eta Ekintzailetza Unitatean berriki sartu den Crecer+ ekimena azpimarratu behar da.

- Laugarren helburua da unibertsitate gisa ekosistema ekintzaile horretan posizionatzea, networking-aren bidez, beste eragile batzuekin lankidetzan arituz, nazioartekotzea edo irtenbide berritzaileak emateko eta ekimen-kultura sortzeko proiektuak sortuz.

Azken finean, Deustuko Ekintzailetza Ereduak prestakuntza-prozesuaren fase guztietan jartzen du arreta, baita ekintzailearen irudian ere; merkatuak eta gizarteak, denboran modu iraunkorrean, onartutako balioa emango duten berrikuntzak -teknologikoak, produktuenak, prozesuenak, kudeaketakoak‌- egiteko gai den petrsona bezala. Beraz, enpresa berrien sorrera kontutan hartzeaz gain, lehenik dauden organizazioen barnekintzailetza kontutan hartzen dute.

Deustu Europako Unibertsitate Eremua kalitate, mugikortasun, aniztasun eta lehiakortasun oinarrien inguruan dago eratuta eta helburu estrategiko batzuk lortzera bideratuta. Hauek lirateke helburuok: erraz parekatu daitekeen titulazio sistema bat hartzea, kalitatea ziurtatzea, unibertsitateko ikasketak bi mailatan egituratzea (gradua eta graduondoa), eta Kredituen Transferentziarako Europako Sistema (ECTS kredituak) ezartzea.

ANECAk bi programa diseinatu ditu kalitatearekin lotuak: AUDIT eta VERIFICA. Titulazio berrietako ebaluazioko irizpide eta gidalerroen artean zera ezarri da: tituluaren proposamenak Kalitatea Bermatzeko Barne Sistema bat jaso behar duela, tituluaren kontrola, berrikusketa eta etengabeko hobekuntza ziurtatzeko.

publizitatea

2020 iraila

eWorld aldizkaria

29

30

eWorld aldizkaria

2020 iraila

startupWorld

"Kirolak eta enpresak antzekotasun ugari dituzte"

A

ntonio PipaĂłnek, Lander Iraragorrik eta Alex Navarrok duela 4 urte sortu zuten WATS. Hainbat kanalen bidez, enpresa hori kirol-munduan indarkeria desagerrarazten saiatzen da. Hiru ekintzaile gazte hauek Julen Guerrero, Vicente del Bosque, Xabi Prieto eta Jero GarcĂ­a dituzte, besteak beste, bere kolaboratzaileen sarean. Elkarrizketa honetan, Antonio PipaĂłnek WATS enpresari, kiroletako indarkeria motei eta lotutako gaiei buruz hitz egiten du.

Zer da eta nola jaio zen WATS? WATS duela 4 urte Mondragon Unibertsitatearen ingurunean, Bilbon, jaio zen startup bat da, kirolean indarkeria desagerrarazteko erakunde bihurtzeko misioa duena. Hiru sortzaileak MU ingurunekoak gara, Mondragon Team Academykoak. Kirolari afizionatuak izan gara, baina asteburuetan kirol partidak eta lehiaketak ikustera joan eta gero, indarkeria handiagoa ikusi genuen. Kiroletan indarkeriaz hitz egiten dugunean, jokoan gatazka bat datorkigu burura, epaileari aurre egiten dion aita, jokalarien arteko borroka, mehatxuak...

Gaian sakonduz, ikusten duguna da kirolean indarkeria hau iceberg bat bezalakoa dela. Uretatik kanpo dagoen goialdean, ekintza hauek ikusten ditugu, baina benetako arazoa urpean dauden eta hain esplizituak ez diren ekintza guztietan dago: tratu txarrak, intimidazioa, mehatxuak, jazarpena, ziberjazarpena... Bullyinga gaur egun besteekin alderatuta normalizatuagoa dagoen gaia da, hala nola sexu abusuak, eta badakigu zein den eskoletan dagoen arazoa, baina kirol ingurunera joaten garenean aldagela batzuk ikusten ditugu, mugikorrak, dutxak, entrenatzaileak 10, 12 edo 15 urteko neska-mutil horiek aldageletan bakarrik uzten ditu eta arazo horiei guztiei aurre egitea oso zaila da. Hausnarketa horretatik sortu zen Mondragon Unibertsitatean lan egin genuen gure metodologia eta gure asmoa da kirol zelaira eramatea.

Nola lan egiten duzue?

3 ekintza ildo ditugu. Lehenengoa sentsibilizazioa da, hau da, hitzaldi eta ekitaldi desberdinak antolatzen ditugu, enpresako kide diren pertsona horiek parte hartzen dutenak. Prestakuntza atal bat ere badugu, bata kirol ekitaldietara zuzendua eta bestea familiei zuzendua, eta gure online prestakuntza plataforma propioa dugu, non ikusten ari garen bizi dugun egoera pandemikoa dela eta, beste arazo batzuk sortzen ari direla, hala nola bizimodu sedentarioa, haurren

gizentasuna... Eta beste gai garrantzitsu bat komunitatearena da, non entrenatzaileak etorri, entrenatu eta desagertzen ez diren, baizik eta eduki hori han geratzen den.

Hirugarren hanka esku-hartzea da. Hemen ikusi genuena da sentsibilizazioa eta prestakuntza sustatzen egon gaitezkeela, bikaina dena, baina egunerokoan biktimak izaten jarraituko dugu eta ikusi behar dugu biktima horiek nola zerbitzatu ditzakegun. Ikusi genuen kanal bat behar zela telefono zenbaki zehatz batekin, pertsona bat harremanetan jartzeko eta laguntza zerbitzua eskaintzeko.

Psikologo eta bitartekari sare bat dugu taldean eta, kasuaren arabera, entitate batera edo bestera bidaliko dugu. Kanal hau iazko apirilean sortu zen eta orain arte 30 kasu kudeatu ditugu, eta horrek baieztatzen du kanal hori beharrezkoa zela.

"Lehiaketak gure buruaren bertsiorik onena lortzera bultzatzen gaitu" Zein balio sustatzen ditu WATS-k?

Guretzat garrantzitsua den zerbait taldean ikastea da, lehia izan arren. Lehiaketak gure buruaren bertsiorik onena lortzera bultzatzen gaitu, baina lehia hori baloreen sustapenetik ulertu behar da, hala nola inklusioa, aniztasuna, talde jokoa... lehiaketatik ihes egin gabe. Bestalde, arazo horiei nola aurre egiten diegun dago, izan ere, askotan estadio batean egin ohi diren ekintza bortitzetan konponbidea zigorra da, debekua edo gurasoak zelaitik ateratzea... eta hori ez da irtenbide integratzaile bat. Aita eta ama horiek dira umea jolastera eramaten dutenak, taldeko kuota ordaintzen dutenak... beraz, gurasoak kentzeak ez du zentzu handirik. Konponbide integratzaileak defendatu behar ditugu, prestakuntzatik eta prebentziotik hasita.

Zer prestakuntza eskaintzen duzue?

Duela pare bat urte hasi ginen Kirol Berrikuntzako graduondokoarekin, dagoeneko kirol arloko ibilbidea duten pertsonei zuzenduta. Programa hau urrian hasten da hirugarren edizioarekin.

Bestalde, Berrikuntza eta Kirol Negozioen Kudeaketako masterra dago, gutxi gorabehera 22 eta 28 urte bitarteko graduatu berrien profiletarako.

startupWorld

Esan al daiteke indarkeria kirolean areagotuz joan dela?

Esan dezakeguna da kirolean indarkeria gutxiago egon zela; orain gehiago dago. Egia da orain indarkeria fisiko gutxiago egon daitekeela, baina badago ezjakintasuna tratu txarrak, indarkeria, sexu abusuak, umiliazioak eta jazarpenak bezalako gaietan. Hori da gehien hazi den zatia eta ezezagunena dena. Badirudi arazoa ez dela existitzen.

Gai honetan dagoen azken ikerketak, Europa mailan, dio kirolarien % 75ek biolentzia mota bat jasan dutela beren karreran zehar, heren batek jazarpena izan duela eta hamarretik batek sexu abusu mota batzuk jasan dituela. Beraz, arazoa ezezagunak diren, handitzen ari diren eta kontrolatzen oso zailak diren berri horiei buruzkoa da.

Zergatik gertatzen da indarkeria kirolean?

Faktore asko daude. Alde batetik entrenatzailea dago; gai honetan trebatu gabeko pertsonak dira. Monitore batetik hasi eta gehiengo prestakuntza federatiboa duten pertsonetaraino, ukitzen ez diren gaiak dira. Baliteke 20 urtez entrenatzen aritu diren eta ezagutza tekniko asko dituzten entrenatzaileak egotea, baina kirol psikologiari edo gatazkak konpontzeari buruzko kontzeptu garbirik ez dutenak.

Gero, familia ere badago, haien papera oso argi ez dutenak. Ulertu behar dute kirola haurrek gozatzeko ingurunea dela, hortik bizitzera iritsiko den portzentajea arbuiagarria dela. Hori dela eta, ulertu behar dute seme-alabak jazarpen edo sexu abusu mota batzuk jasateko aukerak futboletik, saskibaloitik edo eskubaloitik bizitzera dutenak baino gehiago direla. Familiek hori ulertzen duten unean, entrenatzailearen aliatua izan behar dutela eta ez kontrakoa, mentalitatea aldatzen hasten dira.

Zer deritzozu homosexualitateari buruz kirolean?

Futbola, onerako eta txarrerako, kirolaren erregea da, hemen Estatuan eta zehazki Euskal Herrian boteretsuena den kirola, eta gai tabua izaten jarraitzen du, baina hori sustatzen duten eragile nagusiak klub profesionalak dira. Gaia ez da tratatu behar den normaltasunarekin trata-

2020 iraila

tzen. Badira beste kirol batzuk non hori gertatzen ez den eta LGTB komunitateko erreferentziazko nazioarteko eta nazioarteko kirolariak daude.

Ahalik eta gehien zabaltzen saiatu garen arazo bat da eta espero dugu pixkanaka normaltzea.

Prestakuntzan lan egiten dugun gaia da. Kiroleko indarkeria 6 indarkeria bloke handitan banatzen dugu eta horietako bat LGTB indarkeria da. Indarkeria bat gehiago bezala tratatu behar da, horri buruz sentsibilizatu, sozializatu eta gure telefonoa bezalako kanalak sortu jendeak aurre egin dezan.

Nola defendatuko zenuke ekintzailetza?

Profesionalki zure zaletasun bat garatzeko modu bat da, gurean kirol arloa izan zena. Bistan denez, ez da arrosaz beteriko bidea, konplexua da eta taldearen gaia ere badago, guretzat funtsezko elementua dena. Oraintxe bizi izan dugun egoerak izan daitezke, enpresa txiki asko ixtea eragin dutenak, eta egokitzen jakin behar duzu. Horregatik ikusten dugu antzekotasun asko daudela ekintzailetzaren eta kirolaren artean. Taldea ezinbestekoa den arloa da, lidergoa ere bai, eta jakin behar duzu nola egokitzen egoeretara eta gauzak zailtzen direnean berritzen.

Kirolean gertatzen den moduan, taldean arazoak kudeatzen jakin behar duzu... Kirolak eta enpresak antzekotasun ugari dituzte.

Nola bultzatuko zenuke gizartea kirola praktikatzera?

Kirola oinarrizko eta beharrezkoa den zerbait da. Zorionez pandemian zehar hiritarrei dinamika edo lineako ariketak eskaini dizkieten udalak egon dira, baina hori ez da orain amaitzen. Aurrera jarraitu behar dugu eta herritarrak ahalik eta aktiboen izaten jarrai dezaten eta batez ere garatzen ari diren haurrak aktibo izaten jarrai dezaten. Hainbat denbora igarotzeak kirol praktika hori egin gabe eta adineko kideekin harremanetan egon gabe ondorio larriak izan ditzake. Garrantzitsua da hori sustatzea, baita etxean, familian ere, eta gure aldetik saiatzen gara familiei argi eta aholku pixka bat ematen. www.wats.team

eWorld aldizkaria

31