eWorld aldizkaria - DIGITAL GENERATION nº 0011

Laguntzen du

0011. zkia.

doakoa

2020ko urtarrila

gadgetWorld

appWorld

digitalWorld

gameWorld

startupWorld

Ballie, pilota etxe-zaintzailea

Azken hamarkadako 'app' jaitsienak

Emerid, ez galtzeko sistema aurreratua

Odyssey, jokorako monitore berria

Sheedo, hazidun papera

IV. Industria Iraultza hemen da

IV. Industria Iraultzaren atarian gaude. Batzuek mesfidati hartuko dute aro berri hau; beste batzuek, berriz, gogoz eta itxaropenarekin, euren aurrean mundu berri bat irekitzen dela usteko baitute. Garai berri honen aurrean, badago, adituen arabera, amankomunean izan beharko genukeen sentimendu bat: konfiantza.

Ikertzaileek diote konfiantzak eginkizun garrantzitsua bat betetzen duela demokraziaren osasunean. Are gehiago, "orientazio po-

litikoaren" funtsezko osagaitzat jotzen dute, prozesu politikoan sartzeko borondate gisa. Historikoki demokrazia egonkorrak izan direnez, ikerketek demokraziaren eta konfiantzaren arteko lotura erakusten dute, eta lotura hori bizitzaren gogobetetzearekin lotuta dago.

Hala eta guztiz ere, munduko biztanleen konfiantza-maila beherantz doa. Inkesten arabera, herrialdeen ia erdietan uste dute orain dela 50 urte baino okerrago daudela. Gazteak

ere oso kezkatuta omen daude egungo politikaren egoeraz. 2018ko Deloitte Millennial Inkestak erakutsi zuenez 'milenialek' eta Z belaunaldikoek uste dute buruzagi politikoek eragin negatiboagoa dutela positiboa baino.

Horrekin guztiarekin, argi dago garai nahasi eta korapilatsua dela egungoa, eta kritikoki pentsatu eta modu proaktiboan aritu behar dela. Horretaz eta kontu gehiagoz arituko gara 2020ko lehen eWorld Aldizkari honetan.

2

eWorld aldizkaria

infoWorld

2020 urtarrila

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK SAIOLAN BIC GIPUZKOA ARRASATE BIC BIZKAIA EZKERRALDEA KBI DIGITAL DEUSTOKABI ZITEK BILBAO BEAZ BIZKAIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BILBAO LAB COWORKING BILBO COWORKING EHUB! COWORKING PLAZA DEL GAS ALZOLA COWORKING ESPACIO OPEN THE MAKERY BIC BIZKAIA AMARA COWORKING BIC GIPUZKOA BERRILAN KUTXA KULTUR ENEA IMPACT HUB DONOSTIA GALERNA STUDIO COSPACESS BERRIUP ACELERADORA DE STARTUPS LABE-DIGITAL GASTRONOMY LAB ASUAKOWORKING EIBAR COWORKING COWORKING KABITAN COWORKING IRUN KOMOREBI COWORKING WELINK COWORKING INIZIA SENDA15 COWORKING COCUBO COWORKING GUREKIN COWORKING CO-VI COWORKING VITORIA COWORKING VITORIA - OFIWORKING HUB GASTEIZ 2GETHER BIZIA METXA - EMPRENDE CEIN BIC ARABA COWORKING MUTILVA ORIZONT SODENA DESARROLLO DE NAVARRA LA TIERRA COLABORA COCOWORKING PAMPLONA AGORA COWORKING TALLER 14 COWORKING COWORKING EL CUBO BLANCO CENTRO GEOINNOVA INNOBASQUE

Arrasate Arrasate Barakaldo Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Derio Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Erandio Eibar Hondarribia Irún Irún Leioa Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Noain Miñano Mutilva Alta Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Zamudio

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

Goiru Kalea, 1 Edif. A 4º Goiru Kalea nº 1, Edificio A 4º Avenida Altos Hornos de Vizcaya nº 33 Matiko Kalea nº 6 Unibertsitate Etorbidea nº 24 T.S. de Ingenieros de Bilbao, Urquijo s/n 2ª planta Sabino Arana Etorbidea nº 8 María Díaz Haroko Kalea nº 3 Edif. Plza. Bizkaia Alameda Urquijo nº 36 4ª Planta Done Bikendi Kalea, 5 Avda. Ferrocarril, 10 Quintana, 4 Calle Pablo de Alzola nº 2 Deustuibarra, 70 A Uribitarte Pasalekua nº 3 Astondo Bidea, Edificio nº 612 C/ Maestro Santesteban, nº 3 4º Mikeletegi Pasalekua nº 83 Pº Duque de Mandas nº 52 Andre Zigarrogileak Plaza nº 1 Planta 3 Ametzagaña Kalea nº 25 Federico García Lorca nº 2 bajo Zuatzu Kalea, 7 Bajo 1 Plaza de las Cigarreras, 1 Edificio Enekuri Dpto. 9 Txikito de Eibar nº 8 bajo Donostia Kalea nº 25 Hospital Santa Margarita Kalea nº 1 Letxumborro Hiribidea nº 92 Paseo Landabarri nº 1 Dpto. 103 Avenida Miguel de Unamuno nº 3 San Prudencio Kalea nº 6 Cubo Kalea nº 1 Paseo Juan Pablo II nº 32 bajo Salvador de Azpiazu Ibilbidea nº 13 Brusela Hiribidea nº 3 Pintore Kalea nº 13 Bulevar de Mariturri Kalea nº 42 Floria Kalea nº 60 Calle San Prudencio nº 6 2ª Planta Plaza Cein, nº 5 Calle Albert Einstein nº 15 Calle Nueva nº 8 Oficina 11 Avenida Carlos III nº 36 1º Avenida Carlos III el Noble nº 36 3ª Dcha.

Calle Larrabide nº 21 San Pedro nº 43 Avda. Marcelo Celayeta nº 75 2ª Pl. Nave AA3 Ofic 34 Calle Emilio Arrieta nº 11 Bis Piso 7 Pta. 2 Pascual Madoz nº 5 C/ Luis Morondo Urra nº 8 bajo A C/Laida Bidea nº 203

943 712 072 943 712 072 944 184 100 944 205 379 944 139 108 946 013 936 944 395 622 944 052 660 944 037 000 946 941 104 688 684 348 946 212 930 946 854 652 944 751 275 946 033 596 944 030 606 943 474 660 943 000 999 943 001 217 943 458 485 608 001 406 943 320 369 943 942 117 676 450 580 609 505 216 688 734 292 620 557 404 843 630 967 630 202 866 944 979 301 945 014 500 945 138 264 945 562 267 945 254 122 676 938 803 945 711 960 945 710 670 945 148 442 945 139 560 945 032 674 848 426 000 945 298 282 948 983 399 848 421 942 848 421 942 626 888 185 948 383 808 672 177 693 686 831 760 646 422 742 948 117 137 944 209 488

KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAREN DIRULAGUNTZA (HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)

EDITOREA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa Alameda Recalde nº 27 Planta 2 Oficina 2 48009 Bilbao MATERIALAK BIDALTZEA ETA KONTAKTUAK : C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10.

20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@europedigitalhub.eu Lege Gordailua: BI-2079-2017 ISSN: 2603-6207

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 IRUÑA Tel: 948 425 634 E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa 31013 ANSOAIN Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa,z/g 01192 ARKAUTE Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 BILBAO Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D 20006 DONOSTIA Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK GIPUZKO AKO FORU ALDUNDIKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Jon Lasa eta Irene Urizar.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Irene Urizar, Lourdes Sánchez, Unai Urizar eta Cristina Domínguez.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa.

ARGAZKIAK: Cristina Domínguez eta Irene Urizar.

KOLABORATZAILEA: Universitario Vasco Navarro S.L. Uni. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/ Nafarroa: 629 229 185 Fundación Orienta Zaitez Fundazioa ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

gadgetWorld

2020 urtarrila

Mercedes Benz-en Avatarra

M

ercedes Benz-ek CES 2020 azokara eraman zuen VISION AVTR izeneko bere azken fabrikazio-modela. Ibilgailu berriaren izena VISION AVTR da, James Cameronen "Avatar" pelikulan inspiratuta dago eta bere xedea da mugikortasun ekologikoa eta bidaiariaren eta bere autoaren arteko interakzioa irudikatzea, material ekologiko berriak erabiltzeaz gain.

Diseinuari dagokionez, modelo berri horrek ez du batere antzik Mercedesen egungo gamarekin. Automobilen fabrikatzaileak dio 2009ko zientzia fikziozko filmaren harreman sinbiotikoak izan zirela ibilgailuaren ezohiko estetika inspiratu zutenak.

Mercedesek deskribatutakoaren arabera, norabide anitzetan mugi daitezkeen gainazaleko 33 elementu daude atzeko aldean. Narrasti baten ezkatak ekartzen dituzten gogora, eta uhindu egiten dira, autoari keinuen bidezko komunikazioa gehitzeko.

Mercedesek lagungarritzat jotzen ditu ere energia txertatzeko ibilgailuan. Hau bateria organikoko zelula batean metatuko da eta horren ondorioz, VISION AVTR-en elikatze-pila metal eta material arraroz aise egongo litzateke.

Mercedes-ek larru DINAMIC beganoa erabili du ere - ingurumeneko jasangarritasuna promes egiten duen mikrozuntz bat, bere ekoizpen zikloaren bidez - eserlekuen tapizeriarako. Lurrean, berriz, Karuun egurra erabiltzen da.

VISION AVTR lateralki mugi daiteke 30 gradu ingurutan, adibidez bere aurreko eta atzeko arda-tzak mugituz, norabide berdinean edo aurkakoan. Mercedes-ek "karramarroaren mugimendua" bezala deskribatzen du eta modu berezian erabilgarritzat jotzen du bere arintasunerako zonalde altutan, esate baterako hiri metatuetan.

Ibilgailuak funtzio anitzeko kontrol bat du erdiko kontsolan. Eskua bertan ipintzen bada, autoak gidariaren arnasketa-patroia ezagutzen du eta sistemak esnatzen ditu. Eskua altxatzen du eta VISION AVTR-ek esku-azpian kontrol ezberdinetako menu bat proiektatuko du. Bidaiarien aurrean ere pantaila makur bat egongo da ere.

Jabeen detekzioa Autoak detektatzen badu familia bat barruan dagoela, automatikoki pantailak erakusten hasiko da aurreko eserlekuetako helduentzat, kontrola ahal dezaten atzeko aldean haurrak egiten ari direna. Gurasoen pultsua bere eserlekuetako atzeko aldean kokatuak dauden argiztapeneko patroien bidez erreproduzitzen da.

Mercedes-en ustez, hauek eman beharko lukete "konexio eta segurtasuneko sentsazio bat".

Horretaz aparte "Magic Pool" dago ere, atzeko eserlekuetako pantailetan dauden VISION AVTR-en bertsioak. Eskaintza honek errealitate handituko joko eta esperientziak ditu, egokituak bidaiari gazteetara, adibidez paisaia interesgarrien aurkezpena.

Baliteke VISION AVTR-en kontzeptu hau inoiz ez iristea ekoizpenera, baina mugikortasun kontzienteago baten moduen inguruan irudikatzen dituen gai batzuk zuzenduak omen daude Mercedes-en etorkizuneko bide-orrian.

Mercedes Benz-ek bere Vision AVTR aurkeztu du, auto kontzeptual bat, Avatar filmean inspiratua Hastapen bitxia Gaur egun automobilen marka prestigiodun hau Mercedes-Benz izenarekin ezagutzen dugu, baina bere jatorrian, 1926an bat egin zuten bi enpresa ziren.

Autoen firma aleman honek 11 urtetako neska bati zor dio bere izena. Haurraren izena ez zen benetan Mercedes, izan ere bere izena Adrienne Manuela Ramona Jellinek zen, baina bere etxean denek modu maitekorrean Mercedes deitzen zioten eta urteekin lehen izentzat hartu zuen, nahiz eta jaiotza-agirian hori ez agertu.

Bere aita Emil Jellinek (1853-1918) zen, negozio-gizon garrantzitsu eta kontsul diplomatikoa, bere alaba modu kutsuan maite zuena, baita automobil lasterketak ere, modan ipintzen hasi zirenak XIX. mendeko azken urteetan.

eWorld aldizkaria

3

4

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

gadgetWorld

Ballie, pilota zaintzailea

2

020. urterako telebista-berrikuntzez gain -bide batez aipa daiteke modelo batzuek itxura bertikala dutela-, Samsungek Ballie aurkeztu zion mundu guztiari CES 2020an. Ballie teniseko pilota baten itxurako robot bat da, eta askotariko zereginetarako balio du, hala nola segurtasunerako, etxeko domotikarako edo fitnesseko laguntzaile gisa, Star Wars-eko BB-8 gogorarazten duena.

Star Wars-eko pertsonaiarekiko antzekotasunak ez dira itxurara mugatzen. Izan ere, interakzioei erantzun diezaieke "zaratatxo" robotikoak igorriz -Wall-E robot kutunarenaren antzekoak-, bere osotasunean interfaz sinplifikatu eta adiskidetsu bat lortuz. Samsung-en arabera, helduenek beren etxeko gailu adimendunak kontrolatzeko eta, horrez gain, haurren eta maskoten jostailu izateko pentsatuta dago.

Eszenatokian egindako demo batean, Ballie-k firma korearraren kontsumoko dibisioko CEO jarraitu zuen, bere aginduak erantzun zituen "bip" berezi horiekin eta bere eskuetara jo zen ere.

Guzti hori txertatutako kamera baten bidez eta adimen artifizialaren bidez egin ahal izan zuen, Samsung-ek azaltzen duen bezala. Hori da arlo teknikoari buruz aipa daitekeen gauza bakarra, izan ere gailu honen aurkezpenean ez ziren zehaztu Ballie-ren xehetasun gehiagorik.

Finean, Ballie Aibo-ren antzekoa da, baina funtzio gehiago ditu, demoan ikus daitekeen bezala, Ballie-ren funtzionaltasun ludikoa ukaezina da.

Hala eta guztiz ere, firma korearraren bideo promozionalean Samsung-en robot berria zeregin domotikoetan, esate baterako pertsianak ireki, telebista piztu edo robot xurgatzaile bat aktibatu. Halaber, Samsung-ek azaltzen du Ballie ere gai dela alarma ahotsa emateko norbait erortzen bada eta ezin dela altxatu ikusten badu.

Nahiz eta bere aplikagarritasuna etxera eta entretenimendura zuzendua egon arren, pentsarazten duena Ballie Samsungek komertzializa-

tuko duen gailu bat dela eta ez dela kontzeptu batean soilik geldituko, egia da orain arte ez direla eman beren merkaturatzeko dataren edo prezioaren zehaztasunik eman.

Ballie teniseko pilota baten itxura duen robot bat da, etxeak modu adimentsuan kontrolatzen dituena "Bizitzako laguna" Esan bezala, Samsung-ek Las Vegas-eko CES aprobetxatu zuen bere etorkizuneko ikuspegia partekatzeko. Samsung-en ustez, beraz, pilota itxura duten robot txiki batzuk gu zainduko gaituzte bizitzako eremu guztietan.

CES Las Vegaseko eszenatokian H.S. Kim zegoen, Samsung-eko kontsumo dibisioko lehendakaria, Ballie-rekin, bere esanak jarraitzen zituena, arreta pertsonalizatu bat eskainiz, kamera eta adimen artifizialaren bidez, gizakiei eta maskotei emango diena etxean. Izan ere, Kim-ek "bizitzako lagun bat" bezala deskribatu zuen Ballie.

Aipatu bezala, Ballie-ren inguruan lor daitekeen informazioa oso eskasa da. Komenta daitekeen bakarra da "interfaz mugikor bat dela, pertsonen behar aldagarriei irtenbideak aurkitzen saiatzen dietena eta datuen eta pribatutasunaren babeseko estandar zorrotz batzuk mantentzen dituena”.

Buru belarri lanean, etorkizunaren alde Teknologiako konpainia handi guztietan gertatu ohi den bezala, Samsung-ek bere ingeniari asko ditu gaur egun ikasketa automatikoan oinarrituak dauden zaintze pertsonaleko irtenbideetan lanean. “Uste dugu adimen artifiziala arreta pertsonalizatuaren etorkizuna dela”, dio Sebastian Seung Samsung-eko ikerketa zientifikoko nagusiak. “Gailuetan adimen artifiziala zerbait oinarrizkoa bezala ikusten dugu, esperientzia guztiz pertsonalizatuak sortzeko”.

Etxean zehar jarraitzen zaituen robot honetaz gain, Samsung-ek beste aplikazio bat aurkeztu zuen, arazo kardiakoak dituzten pertsonak monitorizatzen eta birgaitzen dituena. Horretaz gain errealitate handituko betaurreko batzuk erakutsi zituen ere, etxeko egongelatik mendi bat birtualki eskalatzen ahalbidetzen dutenak, eta bere kabuz entsalada bat prestatzeko gai den robot bat ere.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

5

6

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

gadgetWorld

Koaderno adimendunak gure esku

A

skok modu sutsuan maite dituzte orrialdeak eta bertan arkatzarekin edo bolalumarekin idaztea. Baina gaur egun, XXI. mendean izaki, modu horretan idaztea praktikotasuna galdu duen zerbait da. Beraz, koaderno adimendun bat ideia interesgarria izan liteke. Hori da Royolek egin duena bere Rowrite 2 gailuarekin.

Rowrite 2-k koaderno tradizionalerako zorro baten itxura dauka, baina idazten ari zaren guztia harrapatzeko sentsoreak ditu. Zorroak muinean arkatz adimendun horren seinale oro detektatzeko sistema bat du. Parterik interesgarriena da ez duela ezertara konektatuta egon behar zure lerroak digitalizatuak izan daitezen: eskolara joan zaitezke, unibertsitatera edo lanera, oharrak hartu, eta ondoren, guztia sinkronizatu app baten bidez Bluetoothari esker, inongo arazorik gabe.

Honi gehitu behar zaio aplikazioak ez duela bakarrik idatzi edo margotu zenuen orria gordetzen, izan ere zure lerroak birsor ditzake ere bideo baten bidez. App-ak Evernote-ren estilora funtzionatzen du gutxi gorabehera, non libreta ezberdinak izan ditzakezun eta zure ohar guztiak ikus ditzakezun oztopo handirik gabe.

Koadernoak ez du ezer berezirik. Oharretarako block soil bat da, non zure lerroak idatz ditzakezun. Teknologia arkatza beraren eta zorroaren menpe dago. Arkatza zorroan kargatzen da eta hau ez da aktibatzen bertan idazteko irekitzen ez den arte. Koaderno digital honen prezioa 129.99 $-etakoa da.

-Aro Digitalerako Koadernoa: Zure lana erreproduzitua, aldatua edo partekatua izan daiteke posta elektronikoa edo sare sozialen bidez.

-Sentsoreen Erabateko Teknologia: Royole-ren RoWrite 2-k sentsore teknologia erabat aurreratua dakar. Gaitasun gardena duen eta guztiz sentikorra den sentsoreak RoWrite 2-ren boligrafoaren kokapena harrapatzen du koadernoan pin-puntu zehaztasunarekin. Royole-ren 'Flexible+' sentsorea RoWrite 2 presio-boligrafoarekin konbinatzeak ondorio du edozein kolperen atzeman zehatza.

-Geroz eta trinkoagoa, indartsuagoa oraindik: Sentsore berrituak eta aplikazioak esperientzia bikaina eskaintzen dute 30 egunetan zehar.

-Benetako materialak: Benetako larruaren eta aluminio zehatzen konbinazioak itxura eta kalitatea hobetzen dute.

-Zure nortasuna erakusteko aukera: RoWrite 2-k hainbat koloretako unitateak eskaintzen ditu estalkietarako eta oharretarako. Eraiki zurea!

-RoWrite aplikazioa: Windows, Mac, iOS eta Android aplikazioak dituzte. RoWrite 2-k zure gailu adimendun guztietan funtzionatzen du.

Royole-ren koaderno adimendunak idazten den guztia digitalizatzen du

Ezaugarriak -Koaderno adimentsu erreala: RoWrite 2-k aldi berean harrapatzen ditu ekuarekin idatzitako ideiak, oharrak eta marrazkiak orrialde digitalean.

Evernote: aurrekaria Evernote norberak nahi duen informazioa gordetzeko balio duen plataforma onlinea da, gure lan planningaren eraikuntza errazteko balio duena. Honek testuak, irudiak, bideoak eta web erreferentziak gordetzeko aukera ematen digu.

Aplikazio honek bideo eta audioetan notak sortzeko aukera ahalbideratzen digu, ondoren posta elektronikoaren bitartez beste aparatuekin sinkronizatzeko.

Programa honen erabilera izugarri hazi da mugikorren munduan sartzeagatik: hasieran Mac eta Windowsen erabiltzeko aukera zegoen bakarrik, baina gaur egun telefono mugikorrean eta gure iPadean ibiltzeko aukera daukagu. Gainera, informazioa kudeatzeko eta egituratzeko aukera errazten du plataforma honek. Adibidez, hitz gakoen bitartez, gure informazioa sailka dezakegu.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

7

8

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

appWorld

'App' deskargatuenak Z

alantzarik gabe, Cambridge Analytica-ren eskandaluak bere krisialdi larrienera eraman zuen Facebook, ahaztu gabe #DeleteFacebook kanpainaren biktima izan zela konpainia, non erabiltzaile eta enpresa askok sare soziala erabiltzeari uztea proposatzen zuten.

Hala eta guztiz ere, aplikazioak une latz horiek gainditu zituen, eta azken urteetako arrakastatsuena izan da.

AppAnnie zerbitzuak aplikazio baten arrakasta neurtzen du bere deskargen arabera. Hark dio Facebook dela hamarkada osoan gehien jaitsi den aplikazioa. Gainera, bere beste produktuak top 5-ean daude, eta nagusi dira app stores merkatuan.

Hamarkada bukatu edo hasi egiten da 2020 urtearekin -eztabaida hor dago 9an bukatzen diren urte- amaieretan gertatu ohi den bezala, baina aitzakia ona da, dena den, munduan azken 10 urteetan gehien deskargatu diren aplikazioen zerrenda ezagutzeko. Esan beharra dago, horren harian, AppAnnie konpainiak postuen informazioa ematen duela bakarrik, ez deskarga kopuruena.

1. Facebook Planetako sare sozial handiena kudeatzen duen mugikorreko aplikazioa izan da deskargatuena hamarkada guztian. Konpainia estali zuen ekaitz perfektuaren gogoz kontra, non bere erabiltzaileen pribatutasuna zalantzan ipini zen, Mark Zuckerberg-en konpainia erabiltzaileak gehitzen dihoa modu jarraituan, bere akziodunei diru-sarrera erakargarriak ematen dizkien bitartean.

Badirudi sareko erabiltzaieek begi onez ikusten dituztela pribatutasuna mantentzeko hobekuntzak edo onartu dutela hormara gauzak igotzeak prezio hori duela.

2. Facebook-eko Messenger Facebook-eko mezularitzako plataforma askotan oharkabe pasatzen da, baina Estatu Batuak bezalako herrialdeetan guztiz nagusi da, oso atzean utziz, erabiltzaile kopuruari dagokionez, beste edozein aplikazio. Messenger erraza da, zuzena, funtzio askotakoa, eta askotan, izena besterik ezagutzen ez den pertsona batekin harremanetan ipintzeko modu onena.

3. WhatsApp Mugikorreko aplikazioetan Facebook-ek duen nagusitasun garbia WhatsApp-ekin jarraitzen da.

Aplikazio honek ez du azalpen askorik behar espainia eta latinoamerikar merkatuetan, non bere hiritarren arteko komunikaziorako estandarrean bilakatu den. Harrigarria badirudi ere, Estatu Batuetan eta Europar Batasuneko merkatu batzuetan plataforma hone erabilera nahiko baztertua dago. WhatsApp SMS mugatuei lekua kentzeko iritsi zen, eta gaur egun gure artean finkatua dago komunikazio bide bezala mezu, argazki, bideo eta azken aldiko bideodeien bidez.

4. Instagram WhatsApp eta Instagram ez dira jatorriz Facebook-enak, baina denborarekin honen fundatzaileak bereak egin zituzten milioi askoko erosketei esker. Zuckerberg ez zegoen oker salerosketa honekin, Instagram-ekin bereziki. Plataforma hau proiekzio gehien duen diru-sartze iturri bilakatu da Facebook-en eta bere hazkunde tasa markak hausten dihoa.

5. Snapchat Instagram-en hazkundeak Snapchat-i asko zor dio. Argazki suntsikorretako aplikazioak arrakasta itzela du gazteen artean. Snapchat-en hasierako planteamendua zen bere erabiltzaileek argazkiak argitaratu zitzaketela bere jarraitzaileentzat denbora-epe labur batean, horren ondoren desagertuz. Instagram-ek gauz bera egin zuen bere Stories-ekin. Honek, ordea, ez zuen Snapchat-en beherakada ekarri.

6. Skype Nork ez du inoiz Skype erabili? Microsoft-en produktu honek ohorezko toki bat betetzen du oraindik. Kokapen honek, hala ere, ez dio zapore gozo bat uzten Satya Nadella-ren konpainian, izan ere honek ez zuen jakin bere postu hegemonikoa aprobetxatzen komunikazioko plataforma nagusi bezala finkatzeko, berreskuraezina den tokia utziz bere lehiakideei, Messenger eta WhatsApp-i.

7. TikTok Zerrenda honetako agerpen harrigarri bat da aplikazio txinatarraren zazpigarren postua. Nerabe askoren gogokoena da, baina 2014an atera zen, zerrendan ateratzen diren guztien ondoren.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

9

10

eWorld aldizkaria

digitalWorld

2020 urtarrila

Emerid, identifikazio-sistema aurreratua

E

merid deritzon identifikazio-sistemak larrialdi-egoeretarako edo objektuak galtzen direnerako garrantzitsua izan daitekeen informazioa biltzeko moduko gailu itsasgarria du.

Enpresak salmentan jarri berri du sistema hori, bi esparrura begira, nagusiki: kirol-jardunerako kaskoak eta bidaietarako maletak. Gailuak NFC teknologiaren bitartez funtzionatzen du, eta horrela, aski da itsasgarrira smartphone bat hurbiltzea, bertan bildutako harremanetarako datuak irakurtzeko.

“Gaur egun, ez da aldatu ekipajea identifikatzeko modua eta, askotan, airelineek ere ezin aurki ditzaketen maleten galerak gertatzen dira”, adierazi du Jon Morentin startuparen sortzailekideak; “gure gailuan bildutako informazioak argi adierazten du norena den ekipaje hori, harremanetarako datuak eta ibilbideari buruzko jakingarriak atxikita dituelarik. Gainera, norbaitek itsasgarria irakurtzen duenean, ekipajearen jabeak mezu automatikoa jasotzen du maletaren koordenatuekin, azkar-azkar aurkitu ahal izan dezan”.

Emerid larrialdi-egoeretarako ere diseinatuta dago, bereziki txirrindularitzan eta motoziklismoan jarduteko. “Askotan, kirolariak bakarka ateratzen dira errepideetara. Istripua gertatuz gero, gailuari esker istant batean jakin daiteke nor den, berari dagokion informazio mediko garrantzitsua eta harremanetarako datuak, larrialdizerbitzuen lana bizkortuz” Kasu honetan, sistema kaskoan itsasten da, eta startupak webgunean zuzen-zuzenean saltzen duen arren, lanean hasi da federazioekin eta kirol elkarteekin bazkideei eskaini ahal izateko.

NFC (Near Field Communication) deritzon haririk gabeko irismen laburreko komunikazioteknologiak gailuen arteko datu-trukea ahalbidetzen du oso gertu daudenean. Sistema hau oso hedatuta dago gure inguruan; adibidez, saltokietan eta garraio publikoan txartelaren bidez ordaintzen dugunean edota jaietako eskumuturrekoetan. “Oso teknologia segurua da, izan ere, datuen transmisioa gertu-gerturik egin behar da, bestela ez du funtzionatzen”,argitu du Jon Morentinek. Gainera, ez du bateriarik edo mantenimendurik behar, eta egun, ia smartphone guztiek daukate irakurtzeko gaitasuna, app berezirik deskargatu beharrik gabe.

Produktu berri honen bitartez, euskal startupa B2C ereduaren araberako merkatu berri batera ireki da, orain arte neoprenozko jantzien nahiz bainu-jantzien arloan salgai zituen produktuen osagarri. Gainera, enpresa SOSABizkaiaprograman parte hartzeko aukeratu dute, eta otsailean, astebete egingo du nazioarteko azeleragailuak Tel Aviven dituen instalazioetan. “Aukera ona da segurtasunera eta beste nitxo batzuetara irekitzeko eta Israelgo merkatua esploratzeko”, ziurtatu du Morentinek.

Bizkaiko Emerid startupak NFCan oinarritutako gailu itsasgarria garatu du kasko eta ekipajeetarako Emerid Emerid 2017n sortu zen eta garapen prozesuan bidelagun izan ditu SPRI Taldea eta Bizkaiko Foru Aldundia, Beazen bitartez.

Bilbo Handiko bost ekintzailek garatutako sistema berritzaile honek aukera ematen du edozein pertsona, animalia edo objektu identifikatzeko, “Emerid" sistema integratuz hainbat elementutan.

Merkatuan ondo errotutako enpresekin dituzten lankidetza-akordioen bidez, konponbide hori integratu dute hainbat arropa eta elementutan, adimendun bihurtu daitezen; hala, erabiltzaileak uneoro identifikatuta daude, edozein larrialdi gertatuta ere. www.emerid.com

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

11

12

eWorld aldizkaria

digitalWorld

2020 urtarrila

Konfiantza laugarren Industria Iraultzan G aur egun, konfiantza honela defini genezake: "sozialki ikasitako eta baieztatutako itxaropen multzo bat, jendeak elkarrengan, erakundeentan eta instituzioetan duena". Ildo horretan, gaur egun munduan dagoen konfiantza-maila baxua da. Hollywooden #MeToo mugimenduaren ondorioz, Harvey Weinstein-en erorketa izan zen; Fox News-ekin hasi eta Facebook-ekin amaitzeraino, komunikabideen ospea lurretik dago albiste faltsuak eta iragazki-burbuilak direla eta; eta Trump, Brexita eta beste mugimendu nazionalista batzuen gorakada polarizazio politikoa areagotzen ari dira. Loturarik gabeko gaiak dirudite, baina guztiak beheranzko korronte handiago baten parte dira.

Ikertzaileek beren begia ipini dute konfiantzan, eta demokraziaren osasunean betetzen duen eginkizun garrantzitsua azpimarratu dute. Konfiantza "orientazio politikoaren" funtsezko osagai gisa identifikatu da, prozesu politikoan sartzeko borondate gisa. Historikoki, demokrazia egonkorrak izan dira. Horrela, ikerketek demokraziaren eta konfiantzaren arteko lotura erakusten dute, eta lotura hori bizitzaren gogobetetzearekin lotuta dago.

Ardura handia izan beharko genuke konfiantzademokrazia-bizitza-gogobetetasuna loturan, bereziki gazteei dagokienez. Nerabeek gizartea bidegabea dela uste dute eta guztiek ez dute aukera berdina izan arrakasta izateko. 11-15 urte bitarteko gazteen bizitza-gogobetetasuna murriztu egin da. Gazteek politikan eta negozioetan konfiantza maila baxuagoak erakusten dituzte eta zifra hauek beherantz doaz. Desilusioaren belaunaldiaren gorakada ikusten ari ga-

ra, beraz, sistemak alde batean utzi dituena eta, ondorioz, horren gero eta etsaiagoa den gazte kohorte bat.

Ikerketa Pew Research-en azterlan batean, inkestatutako herrialdeen ia erdietan inkestatuek uste dute orain dela 50 urte baino okerrago daudela. Heziketa gutxi zuten gizabanakoen artean erantzun hori geroz eta handiagoa zen. Gazteak dira bereziki kezkatuta daudenak: ia bostetik lau kezkatuta daude lana topatzeagatik. Hori ez da harritzekoa: kualifikazio baxuko langileak, bereziki ekonomia aurreratuetan eta hazten ari diren horietan, atzera egin dute lana atzerrira eraman izangatik edo horiek galdu izanagatik roboten mesedean.

Gazteak ere oso kezkatuta daude egungo politikaren egoeraz. 2018ko Deloitte Millennial Inkestak erakutsi zuen 'milenialek' eta Gen Z-ek uste dutela buruzagi politikoek eragin negatiboagoa dutela positiboa baino. Heren batek bakarrik uste du beren herrialdeen egoera sozial eta politiko orokorra hobetuko dela, eta beste heren batek gauzak okertuko direla aurreikusten du.

Garai nahasia eta korapilatsua da. Kritikoki pentsatu eta modu proaktiboan aritu behar da, belaunaldi oso bat ez alienatzeko. Baina zer gertatu izan zitekeen konfiantza hori egon izan ez balitz trantsizioan?

Konfiantzaren garapena Konfiantza denboran zehar bilakatu da eta teknologiaren aurrerapenekin duen lotura garbia da. Trust 1.0 pertsonen arteko harremanak ziren tradizioz: komunitate txikietan bizi ginen eta harreman estuak eta zuzenak mantentzen genituen. Garai hartan konfiantza herrietan, tribuetan eta tokiko sareetan oinarritzen zen. Jendeak bere taldean konfiantza zuen eta kanpokoekin eszeptikoak ziren.

Industria Iraultzaren garaian, komunitate handiagoetara joan ginen bizitzera, eta bertan ezin genuen harreman zuzenik mantendu pertsona talde txiki batekin. Hiriak hazten joan ziren sistemak formalizatuz. Trust 2.0 instituzionala bilakatu zen horrela. Korporazioak, gobernuak eta baita ikastetxeak egitura zurrunak bihurtu ziren konfiantza sortzen, gizarte kohesioa mantentzen laguntzeko talde handiagoetan nabigatzen genuen bitartean.

digitalWorld

2020 urtarrila

Etorkizuneko errepiderako sistema adimendunak

E

rrepidean ezustekorik ote dagoen eta aparkatzeko lekurik aurkituko ote dugun adierazi eta txirrindulariei arrisku-egoerak jakinaraziko dizkieten aplikazioak; horiexek dira Bilbon C-Mobile proiektuaren barruan probatuko diren zerbitzuetako batzuk. Hiri-mugikortasun seguruagoa eta eraginkorragoa lortzen lagun dezaketen garraio-sistema adimendun kooperatiboak (C-ITS) garatzea da proiektuaren helburua.

C-Mobile Europa osoko 36 bazkide dituen proiektua da, hala nola zentro teknologikoak, udalak, unibertsitateak eta enpresak. Ekimenari jarraikiz, zortzi pilotu inplementatuko dira Europako hainbat hiri eta eskualdetan, mugikortasun adimenduneko hainbat zerbitzu testatzeko.

Bilborekin batera, Bartzelona, Vigo, Bordele, Kopenhage, Newcastle eta Tesalonika hiriek eta Ipar Brabante eskualdeak parte hartuko dute.

Bilboren kasuan, proiektua Basque Research & Technology Alliance partzuergoari atxikitako CEIT ikerketa zentroak koordinatu du. Pilotu honetan, ibilgailuak eta bide-azpiegiturak konektatuko dituzten bost zerbitzu kooperatibo instalatuko dira. Aplikazio hauek hiri-eremuan dauden aparkatzeko leku hutsei buruzko informazio baliagarria helaraziko diete gidariei, baita obrei buruzko oharrak eta pilaketa, istripu zein bestelako arrisku-egoerei buruzko jakinarazpenak ere.

Horrekin batera, autobusen gune itsuan kokatzen diren txirrindulariei zuzendutako alerta-sistema bat eta kamioiei errepide bidezko ibilbidea planifikatzen lagunduko dien aplikazio bat garatuko dira. Pilotua Bilbon inplementatzen hasia da, eta horrexeri lotuta daude Bizkaiko hiriburuko udala, Gertek, Kapsch, MLC, Dachser, DGT, Donostiako Udala, Dbus eta CTVi. C-Mobile proiektua Europar Batasunak kofinantzatu du eta 2020ko azaroan amaituko da.

C-ITS zerbitzuek mugikortasunaren arloko erronkei aurre egiteko duten potentzialtasuna frogatzea da -bereziki, hiri-eremu konplexuetanpartzuergoaren helburua, aplikazio berriak garatuz eta beste hiri batzuei eraldaketa honekin bat egiteko aukera erraztuko dieten gidak sortuz.

Ceit Irabazi-asmorik gabeko ikerkuntza zentroa da Ceit, 1982. urtean Nafarroako Unibertsitatearen ekimenez sortua. Ikerkuntza zentro honen egiteko nagusia, hain zuzen, ikerkuntza aplikatuan oinarritutako kontratu bidezko industria proiektuak gauzatzea da, enpresen I+G sailekin lankidetza estuan.

Ceit-ek ikerkuntza aplikatuetan bikaintasuna bultzatzen du, isilpekoak ez diren emaitzak argitaratuta, foro tekniko zein zientifikoetan parte hartuta eta industriaren alorreko ikerkuntza proiektuetan doktoretza prestakuntza eskainita.

Ceit-ek lankidetza egonkorra bilatzen du hainbat sektoretako enpresekin (burdinbideetakoa, aeronautika, automobilgintza, osasuna, ekoizpena, energia edo ingurumena), eta bere bezeroen negozioarekin zerikusia duten alderdi guztiak ulertzen ahalegintzen da; betiere, ikerkuntza aplikatuko proiektuen bitartez balio erantsi handiko irtenbideak sustatuta. Eta bezeroei irtenbide berritzaileak eskaintzeaz gainera, lan munduan txertatuko diren eta ekoizpen sistemari balioa gehituko dioten ikertzaile gazteak ere trebatzen ditu.

Zentroak, bestalde, ikerkuntzaren eta irakaskuntzaren arteko osagarritasunean oinarritutako eta kristau humanismoaren balioetan inspiratutako proiektu bat partekatzen du Nafarroako Unibertsitatearekin.

eWorld aldizkaria

13

14

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

gameWorld

Odyssey, bideo-jokoetarako monitore berria

J

oan den urtarrilaren 6an, CES 2020an, gamingerako monitoreen merkatuan munduko liderra den Samsung Electronics-ek bideo-jokoetara zuzendutako Odyseey monitore kurbatu berritzaileen linea berria aurkeztu zuen. Linea berria birsortu egin zen erabat, jokalariak kontuan hartuta, eta pantaila kurbatu guztiz berriak eta industrian liderrak diren eta jokatzeko modu guztiz berri bat eskaintzen duten errendimendu-ezaugarri berriak, barne hartzen ditu.

Industrian liderra den G9 modeloaren pantailak 49 hazbete ditu, eta G7 modeloak, berriz, 32 edo 27 hazbete. Odysseyko bi monitore berriak guztiz diseinatu dira berriz, eta murgiltze-jokoak hurrengo mailara eraman dituzte. Bi monitoreek oso kurbadura sakona dute: errendimendu altuko 1000R-ko kurbadura duten lehen monitoreak dira, eta beren QLED irudi-kalitatea harrigarria da.

Monitorearen goi-errendimendua TÜV Rheinland berak egiaztatu du. TÜV Rheinland nazioarteko ziurtagiriko erakunde liderra da eta Samsung-i errendimendu altuko 1000R pantaila okerreko lehen ziurtagiria eman dio, baita industriako Eye Comfort ziurtagiria ere.

Jokalariek onura izango dute 1 ms-ko erantzundenbora eta 240 Hz-ko RapidCurve-rekin, akzioaren erdian kokatuz. Samsung-eko joko berrientzako monitoreak bateragarriak izango dira NVIDIA G-SYNC eta Adaptive Sync-rekin DP 1.4-n. Bi monitore hauek birdiseinatu dira ere,

jokoentzako monitoreak nola izan daitezkeen ikuspegi guztiz berri batekin.

“Odyssey paper-zorro berriak erakusten du Samsung-ek berrikuntza sustatzen jarraitzen duela industrian lider diren teknologia eta diseinuarekin, jokalariei ahalbidetzen diena etekin hobeago bat", adierazi zuen Seog-gi Kim Samsung Electronics-eko Visual Display Businesseko lehendakariorde exekutiboak. “Samsungeko jokoentzako monitore makurra guztiz birdiseinatua izan da jokalariei esperientzia erabat berri eta murgiltzaile bat emateko".

Murgiltzea eta abiadura erabakigarriak dira, jokoak inoiz baino lehiakorragoak baitira. Monitore berrien jokoen berrikutza teknikoek kontuan dituzte abiadurako beharrak, erantzun-gaitasuna eta jokalarien gutxieneko distrakzioak, eta ematen diete joko esperientziarik hobe posibleena.

49”-ko G9: Joko-esperientziarik murgiltzaileena G9 Dual Quad High-Definition (DQHD; 5120 x 1440-ko erresoluzioa) jokoentzako lehen monitorea da munduan, 240 Hz eguneratze azkarreko abiadura bat aurkezten duena, 1 ms-ko erantzun-debora, 32:9-ko itxura-harremana, 1000R-ko kurbadura sakon eta murgiltzailea, eta 1000 cd/m2-ko distira maximoa.

Monitoreak Quantum dot teknologia dauka, HDR1000 VA panel batekin partekatua, kolore errealistak ekoizteko xehetasun garbiekin. Erantzun-denbora eta eguneratze-maiztasun azkarraren konbinazioari esker, munduan lider den 1000R-ko kurbaduraz gain, distrakzioak eta atzerapeneko denbora ezabatzen dira, pantailako trantsizio ultra-arinak sortuz jokoaren une kritikoentzat, non segundu-frakzio batek irabazi eta galduren arteko ezberdintasuna suposa lezake.

32” eta 27”-ko G7: Joko-esperientzia guztiz berri bat Jokalariak konturatukok dira G7k erantzun-denbora eta eguneratze-frekuentzia azkarra duela, G9k duena pantaila makur sakon eta etekin orokor bera, eredu txikiagotan, alegia 32 eta 27 hazbetetakoak. Quad-High Definition (QHD; 2560 x 1440-ko erresoluzioa), 16:9 itxura-harremana eta G7ko HDR600 VA panela 600 cd/m2-ko argiztapen maximo batekin osatzen dira. Horretaz gain, G7ko QLED pantailak, Quantum dot teknologiarekin, kolore zehatzen erreprodukzio-gama ikaragarri handi bat ematen du, argi eta garbi mantentzen direnak, argi distiratsuarekin ere.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

15

16

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

smartcityWorld

Agur auto partikularrari

J

oan den urtearen amaieran, SEAT-ek, eScooter Concept izeneko moto elektrikoaren prototipoa aurkeztu zuen Bartzelonako Smart City Expo World Congress-ean. Bere patinete elektrikoaren belaunaldi berriarekin batera, SEAT-ek, hiri adimendunen biltzar horretan, mugikortasun-modu berri baten aldeko apustu irmoa erakutsi zuen. Eta ez da bakarra; izan ere, Daimler (Mercedes eta Smart-en fabrikatzailea) eta BMW elkarrekin lanean ari dira bere mugikortasun-zerbitzuak Uber edo Cabify-rekin lehiatzeko gai izango den (FreeNow-ren kasuan) erraldoi bihurtzeko edo Car2Go eta DriveNow auto partekatuekin carsharingeko liderrak izateko. Halaber, Ford-ek edo Audi-k, besteak beste, jada saltzen dituzte beren patinete elektrikoak, eta Peugeot-ek bizikletak fabrikatu ditu berriro, XIX. mendean egiten zuen bezalaxe, baina oraingoan, elektrikoak.

Hiri handietako trafiko-murriztapenek eta mugikortasunerako aukera berrien agerpenak garraioaren sektorea aro berri batera eraman dute, non guruek diotenez, auto partikularren erabilerak bere azken egunak bizi dituen.

"Hirietan ematen ari den herritargo kontzentrazioa goruntz dihoa eta uste da gure herritargoaren % 60 hirietan biziko dela 2030 urterako. Egungo hiri mugikortasuna ez da jasangarria, ez ingurumeneko ikuspuntutik, ezta egungo hiriko gizarteak eskatzen duen bizi eta ongizateko ikuspuntutik ere. Beraz, gure aurrean ditugu bai ingurumen eta osasun erronkak, bai hiriko ongizate eta esperientzia erronkak ere, ahaztu gabe eraginkortasun energetikoko desafioak, erregulatzaileak, hartze sozialak eta etikoak ere teknologia berrien

erabilpenean. Hirietako mugikortasun ereduak pieza gako izango dira finean guztiek daukaten erronka handian, hots, bere hazkunde jasangarria", azaltzen du Paz LĂłpez Madrid in Motion-eko zuzendariak.

Bartzelona eta Bilbo, erreferente Deloitte City Mobility Index txostenak adierazten duen bezala, Bartzelona munduan mugikortasun onena duen seigarren hiria da, barne duen tarifa-sistemagatik, garraio publikoaren sareko estaldura bikainagatik eta oinezkoentzako espazio handiago bat sortzeko politikengatik, superetxadiak bezalako ekimenen bidez, zonalde batzuetan autoen erabilpena murriztuz.

Bere aldetik, Greenpeace-ek egindako rankingak dioenez, Bilboko Bartzelona gainditzen du mugikortasun jasangarriena duen Espainiako hiri bezala, "oinezkoen mugikortasuna hiriko bizitzaren erdian kokatzen duen eredu bati esker "Sorreran dagoen industria berri baten aurrean gaude, ondorioz heldugabea dena, baina dagoeneko ohituak gaudenez teknologia eta ereduen aldaketak ikustea pertsonen erabilpenean, arinago garatuko dira erregulazioa eta azpiegiturak baino. Zentzu horretan, ekimen interesgarriak ikusten ditugu Bartzelona eta Santander bezalako hiri askotan, baita mugikortasuneko berrikuntzako ekosistema bat Madrilen, nazioartean erreferente bilakatzeko bidean dagoena", dio Paz LĂłpezek.

Partekatu, jabetza pribatuari alternatiba Carsharing, motosharing, bikesharing... Garraioa partekatzea duela urte batzuetatik hona hiri handietan funtzionatzen ari den formula bat da, ahalbidetzen duena autoak, bizikletak, patineteak edo moto elektrikoak erabiltzea alokairu laburren bidez, non ibilitako kilometroen arabera ordaintzen den. 2011 urte amaieran auto partekatuen erabiltzaileak ia 700.000 ziren Europan; bada 2020 urte honetarako kalkulatzen da zifra hori 15 milioietara igoko dela. Ikerketa desberdinek baieztatzen dute auto partekatu bakar batek 8tik 20ra ibilgailu pribatu ordezka ditzakeela.

Jabetza pribatuak izan dezakeen beste alternatiba bat VTC edo taxiak dira. Gidaria duen alokairuko ibilgailuen (VTC, VehĂ­culo de Transporte con Conductor) lizentzia kopuruak 16.000-k gainditu zituen iazko urriaren hasiera, adierazten duena % 32ko igoera bat aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Ildo honetan, Madril buruan dago 8.200 lizentziekin.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

17

18

eWorld aldizkaria

trainingWorld

2020 urtarrila

Soldata-igoerak teknologian 3. Proiektu Kudeaketa Enpresa baten produktibitatea eta lehiakortasuna hobetzeko gai diren negozio-sustatzaileak funtsezko adituak bilakatu dira edozein negozioren antolakuntza eta kudeaketa eremuan. Metodologia arin eta lan-ingurune eraginkorren aplikazioen bidez, hazkunde baikor bat sortzea lortzen da, lan-taldeen integrazioa bultzatzen duena. Sektore enpresarialeko zuzendari eta kargu altuek uste dute profesional hauen batezbesteko soldata 45.000 euro inguruan kokatuko dela, gaur egun 36.000 euro inguru delarik.

P

rofil teknologikoen eskaera handia eta mota horretako profesionalen urritasuna direla eta, enpresa nazional eta nazioarteko asko soldatak igotzen hasi dira arlo teknologikoan talentua erakartzeko xedearekin.

"Batezbestekoaren gaineko soldatak eta lan-segurtasuna dira arrazoi pisutsu batzuk profesional batzuk ezagutza teknologiko espezializatuetan hezteko, hala nola Big Datan edo Blockchainen", adierazi du IEBSk, profesional teknologikoen heziketan espezializatuta dagoen online negozioen eskolak alegia.

Hala eta guztiz ere, eta nahiz eta lanbide teknologiko gehienak beren soldatak pixkanaka hobetzen ari diren, denek ez dituzte modu berean igotzen. Hori dela eta, IEBSk 2020. urte honetan beren soldatak gehien igoko dituzten bost lanbide teknologikoak nabarmendu nahi izan ditu.

Gutxi gorabehera % 2,3tan igoko dute lansaria.

1. UX Design Enpresek geroz eta behar handiagoa dute bere bezeroei produktu digital baten erabiltzaile-esperientzia oparto bat emateko modu intuitibo eta eraginkorrago batean. Hori dela eta, eskakizun handiago bat dago enpresen langilegoaren artean UX Design-eko adituak izateko. Beren soldatak egungo 36.000 eurotik (urtean) 45.000 eurora igoko dira 2020an.

4. Blockchain Teknologia hau negozio-eredu berrien eraldatze digitala markatuko duen joera bezala defini liteke. Zentzu honetan, enpresek aholkulari teknologiko hauek behar dituzte, profil ekonomiko-finantzieroa dutenak, enpresetan eragina izango duen erronka berriei aurre egiteko ingurune digitaletan. Fintech industria, blockchain funtzionamendua edo kriptotxanponen erabilpena izango dira aditu hauek beteko dituzten funtzio batzuk eta beren soldatak 90.000 eurora igoko da urtean 2020an.

5. Big Data Azken urteetan datuen analisian eta Big Datan espezialista den langile baten batezbesteko soldata 55.000 euro inguruan kokatu da. Zifra hau igoz joango da enpresek profesional mota hauek geroz eta gehiago behar dituztelako, kontuan izanik aditu hauen urritasuna handia delako lanmerkatuan. Estrategien planifikazioa eta kudeaketa eta datuen analisien bidezko marketin-kanpainak dira hauen gaitasun batzuk eta hauen ondorioz, etekin handiak lortzen dizkiete enpresei, adibidez bezeroen fidelizazioa eta hartzea, algoritmo iragartzaileak arazoak konpontzeko eta, finean, salmenten igoera. Negozio eskolan uste dute profesional hauen batezbesteko soldata urtean 70.000 eurokoa izango dela.

2. Growth Hacking

Laguntzen du

Gaur egun profil honen batezbestekok soldata 35.000 eurokoa da urtean. Profil profesional hau espezializatua dago marketineko teknikak aplikatzen sormenezko estrategien bitartez, kostu gutxiagorekin eta talka gehiagorekin. Enpresek geroz eta behar gehiago dute berrikuntza eta bezero berriak lortzeko; beraz, Marketing Data Driven, Hazkundeko Teknikak eta Bihurketa-Inbutuko estrategietako diseinuan gaitasuna duen profil profesional hauen soldatak urtean 50.000 eurora igoko da, IEBS-ren arabera.

Emakumeen presentzia Bestalde, emakumeak gutxiengoan daude teknologia ertain eta altuko enpleguetan, guztira % 26a suposatzen dutelako. Lanpostu horietan lautik bat baino zertxobait gehiago dira emakumeentzat, 'Emakumeak eta Berrikuntza' txostenaren arabera.

Hala ere, Espainian emakume bat agertzen da lehen sortzaile bezala patenteen % 16,7an. Datu hori oso urrun dago EB-28ko herrialdeetako emakumeen % 9,1etik.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

19

20

eWorld aldizkaria

trainingWorld

2020 urtarrila

Lana, BEINT beken saria

3

0 urtetik beherako 45 emakume eta 52 gizon lan-merkatuan sartzeko zorian daude, Eusko Jaurlaritzak duela 34 urtez geroztik goi-mailako unibertsitate titulazioa duten gazteei nazioartekotzean eta kanpo-merkataritzan trebatzeko eskaintzen dien BEINT nazioartekotzeko beka ospetsuari esker. Egun, ekimen hori SPRI Taldeari atxikitako Nazioartekotzeko Euskal Agentziak zuzentzen du.

Iñigo Urkullu lehendakariak euskal enpresa eta erakundeen premiei erantzungo dieten nazioartekotzearen arloko talentu berrien taldeko partaide bihurtuko diren 97 gazteei aitorpen-diplomak banatzeko ekitaldian parte hartu zuen.

Jendaurreko agerraldian, Lehendakariak gogoratu zien gazteei “kanpora zabaldu eta nazioartekotzea ere mundua eraldatu eta hobetzeko tresna dela”, eta horren harira opa zien “esperientzia hau zuen karrera profesionalerako pizgarria izatea, mundua eraldatzen eta mundu hobea eraikitzen laguntzeko aukera izan dezazuen”. “Euskal gizarteak egindako inbertsioa zarete, izan ere, ondo baino hobeto ikasia dugu gure Herriaren etorkizuna nazioartekotzeari lotuta dagoela”, ziurtatu zuen.

Era berean, Lehendakariak adierazi zuen beka hauek aukera bikoitza eskaintzen dutela; batetik, prestakuntza praktikoa hartu eta karrera profesionaletan lehenengo pausoa emateko aukera, “eta bestetik, zuen hazkunde pertsonalerako aukera, beste Herrialde bat, beste kultura bat eta beste hizkuntza bat ezagutu ahal izango dituzuen heinean”. Nazioartekotzeak herri mailako erronka bezala duen garrantzia nabarmenduz, Lehendakariak ziurtatu zuen “etorkizuna globala dela eta ekonomiaren zein enpresa eta merkataritza arloen maila guztiei eragingo diela, baita mundu akademikoari, aisialdiari eta kulturari ere. BEINT beka hauek agertoki globalean kokatu zaituztete”.

"Erabateko enplegagarritasuna" Bestalde, Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako Sailburuak beren-beregi nabarmendu du beka hauek duten “erabateko enplegagarritasuna”, ekimen aitzindari honen helburua ere azpimarratuz: “zuei guztioi beharrezko prestakuntza eta gaitasunak ematea giltzarrizko pieza bihur zaitezten, profesional bikainak alegia, eta ekonomia irekiaren erronkei eraginkortasunez erantzun ahal diezaiezuen. Merkatu berrietara sartzeko, nahitaezkoa da beharrezko prestakuntza teknikoa duten pertsonak izatea, askotariko kultur inguruneetan jokatzera ohitutakoak”, esan zuen.

Ekitaldian izan ziren, halaber, SPRI Taldeak atzerrian dituen zenbait bulegoren arduradunak: María Sarrikolea, Municheko bulegokoa; Pablo Fano, Londreskoa, eta Iñaki Gambus, Brasilgoa. Hiruren artean, ikuspegi orokorra eman zieten bekadunei, hemendik aurrera, prestakuntza-prozesuaren lehenengo fasearen barruan, erakundearen bulegoetan egin beharko dituzten lanei buruz.

Diploma-banaketan parte hartu zuten Iñigo Urkullu Lehendakariak eta Arantxa Tapia Sailburuak, Javier Zarraonandia Industria Sailburordearekin, Alex Arriola SPRI Taldeko Zuzendari Nagusiarekin eta Ainhoa Ondarzabala Nazioartekotzeko Euskal Agentziako Zuzendariarekin batera.

Euskadiko 97 gaztek lanpostua lortu dute nazioartekotzeko BEINT bekei esker Beint bekak 30 urtetik beherako ehun bat gaztek eskuratzen dituzte urtero, euskal enpresa eta erakundeen premiei erantzungo dieten nazioartekotzearen arloko talentu berriak prestatzea helburu duten BEINT beka hauek. BEINT bekek aukera paregabea ematen diete unibertsitateko goi-mailako titulua duten gazteei nazioartekotzeari eta kanpo-merkataritzari buruzko prestakuntza hartzeko. Beken programa zabalari esker, erreferentziazko titulu propioa lortzeaz gain, prestakuntza praktikoa jaso eta 8 hilabeteko egonaldia egiteko aukera dute munduan zehar finkatutako euskal enpresetan.

Abiarazi zenetik 34 urte igaro direla, talentu berriak nazioartekotzea xede duen tresna honen enplegagarritasun-indizeak ia erabatekoak dira.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

21

22

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

trainingWorld

Onartu da Kooperatiben Lege berria

I

azko abenduaren 20an, Euskadiko Kooperatiben Lege berria onartu zuen Eusko Legebiltzarrak. Euskadiko gizarte- eta enpresa- kolektibo handi bati aplikatuko zaion legea da: 2.000 enpresa kooperatibo baino gehiago eta 80.000 enplegu inguru.

Lege berriak testu bakar batean bateratzen eta biltzen du kooperatibei aplikatu beharreko araudia, orain arte bost arau desberdinetan araututa zegoena. Integrazio horrek lege-testu bakar batean biltzen ditu sakabanatuta zeuden arauak, eta hori teknikoki eskertzekoa da, argigarria izango baita.

-Egokitzapen digitala: Legea enpresen sarea bizitzen ari den iraultza digital handiari egokitzen zaio, non berrikuntza eta teknologia berriak bete-betean ezarri diren. Egokitzapen horrekin hainbat formula erabili ahal izango dira, hala nola IKTak erabiltzea batzar orokorrak deitzeko, administrazio-organoa bideokonferentzien edo bestelako euskarri teknikoen bidez egin ahal izatea, bazkideei sozietate-informazioa emateko web-orri korporatiboak erabiltzea edo kontuak bide telematikoz gordailutzea ahalbidetzea.

-Merkatuen globalizazioa: Lege berriak euskal kooperatibismoaren globalizazio-maila ere kontuan hartzen du, zeinen fakturazio-bolumena 8.000 milioi eurotik gorakoa den, eta horietatik bi heren nazioarteko salmentak. Eta errealitate horri erantzuteko, talde kooperatiboen erregulazioa lege mailara igotzen du, bat-egite bereziak ahalbidetzen ditu (hau da, kooperatibak beste kooperatiba batzuekin ez ezik, beste merkataritza-sozietate edo sozietate zibil ba-

tzuekin ere batu ahal izatea), proiektu zehatz bakoitzera egokituko diren kooperatiba mistoak sortzea ahalbidetzen du, edo besteren konturako langileen ehunekoa % 25etik % 30era handitzen du bazkideekiko, eta horrela araua oztopo izan ez dadin merkatu berrietara zabaltzeak dakarren enpresa-hazkundearentzat eta ondoriozko fakturazioaren eta giza baliabideen hazkundearentzat.

-Bazkideen erantzukizuna: Legeak, halaber, ez du ahazten hamarkada honetan eta aurrekoaren zati baten bizi izandako enpresa krisi handia; izan ere, konpondu beharreko zenbait egoera berri agerian geratu ziren. Horretarako, bazkideek kooperatibaren hartzekodunen aurrean duten erantzukizuna mugatu egiten du, gizarte ekarpenen enbargaezintasuna finkatzen du eta ekarpenen itzulketari uko egitea ahalbidetzen du, kooperatibei beren ratio ekonomikofinantzarioak desorekatzea eragiten dienean.

-Gobernantza: Aldaketa sozialei, iraunkortasunari eta gobernantza kooperatiboan sakontzeko beharrari lotutako alderdiak ere jasotzen ditu legeak. Horretarako, zenbait neurri hartzen ditu, hala nola administrazio-organoko kide izan daitezkeen bazkide ez diren pertsonen kopurua handitzea, organo horretan idazkariaren figura kontseilaria ez den pertsona batek ere gauza dezan ahalbidetuz, bai eta kontseilari delegatuak edo batzorde betearazleak izendatzeko aukera ere, administratzaileen arreta eta leialtasun betebeharrak finkatuz edo kooperatibarekiko lehia edo interes gatazka dakartzaten jarduerak ez ez garatzera derrigortzea administratzaileei.

-Gizarte-agentea: Eusko Legebiltzarrak, halaber, garrantzia handia aitortzen dio euskal kooperatibismoari, ekarpen handia egiten baitio Euskal Herri oparoagoa, parte-hartzaileagoa eta berdintasunezkoagoa lortzeko eta gizarte eragiletzat jotzen du Euskal Kooperatibagintzako erakunde adierazgarriena, eta horri ordezkaritza instituzional ekonomiko, hezitzaile eta sozialeko organismoetan duen ordezkagarritasuna aitortzen dio, eta berariaz jasotzen du kooperatibak sustatzeko konpromisoa, modu eratzailean (kooperatiba berriak sortzea) eta kualitatiboan (lehendik dauden kooperatiben erabateko garapena).

MONDRAGONetik Javier Goienetxea Kongresuko lehendakariak Lege berriaren onarpenaren oso balorazio positiboa egin du, izan ere, bere hitzetan "adostasun zabala lortu da beharrezkoa zen eguneraketa egiteko, aurreko arauak 26 urte baitzituen".

trainingWorld

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

Laboral Kutxa eta BerriUp, startupen alde

B

errikuntza, sormena eta finantza-zehaztasuna bateragarriak dira. LABORAL Kutxa eta BerriUp izeneko enpresen azeleratzailea elkartu egin dira Euskadiko startupen ekosistemari bultzada emateko.

Finantzaketa da enpresa berritzaile berriek aurrean izaten duten erronka nagusietako bat; izan ere, enpresen beharrak eta banku-erakundeen eskemak sarritan ez datoz bat.

Euskal kreditu-kooperatibaren eta BerriUp enpresen azeleratzailearen arteko hitzarmenak etorkizunera begiratzen du. Bi aldeek malgutasuna lehenetsiko dute, eta baterako lanak aurrera egin ahala lankidetza-ildoak zabaltzeko asmoa dute. Ă“scar Muguerza LABORAL Kutxako Enpresen Negozio Garapeneko zuzendaria pozik azaldu zen iazko abenduan protokolozko sinadura-ekitaldiaren ostean: "hitzarmen honek berretsi egiten du berrikuntza eta gure enpresa-sarean dagoen ezkutuko talentua sustatzeko gure konpromisoa". BerriUpeko zuzendaria Patricia Casadok azpimarratu zuenez, "LABORAL Kutxaren ekarpenari esker, startupek aukera izango dute azkarrago hazteko eta merkatura aurreikuspen hobeekin iristeko".

Hala, hitzarmenaren bidez, BerriUpen inguruko startupek lehentasuna izango dute LABORAL Kutxak ekintzailetzara bideratzen dituen tresna guztiak eskuratzeko, besteak beste, aditu-taldea, negozio-ereduaz, zergez edo nazioartekotzeaz aholkatzeko, produktuen katalogoa eta neurrirako zerbitzuak.

Finantzaketaren arloan, hain zuzen, berrikuntza finantzatzeko lerro berezia -InnovFin- jarriko da startupen eskura. 3 urterako kreditu-kontuak eta 10 urtera arteko maileguak eskainiko ditu, 25.000 eurotik 7,5 milioi eurorainokoak, berme gehigarrien beharrik gabe.

Era berean, BerriUpekiko lankidetza bat dator LABORAL Kutxaren estrategiarekin, finantzaerakundeak aukera izango baitu talentua eta berrikuntza antzeman eta horietara hurbiltzeko banku-digitalizaziorako oso garrantzitsuak diren eremuetan, hala nola adimen artifizialean, zibersegurtasunean edo blockchain delakoan.

BerriUpen 10. programarako deialdia Joan den azarotik martxan izan da proiektu berriak erakartzeko BerriUpen 10. deialdia. Azelerazio-programarako ekimen berritzaileak biltzea da asmoa, edozein enpresa-sektore edo ekintza-eremutakoak. Hitzarmenaren arabera, BerriUp programak LABORAL Kutxaren lagun-

Laboral Kutxak eta BerriUp azeleratzaileak hitzarmena sinatu dute startup enpresei laguntzeko tza izango du fase guztietan. Adituen epaimahaiak baloratuko ditu joan den urtarrilaren 19ra arte jasotako proposamen guztiak. Ondoren, ekitaldi publiko batean emango ziren jakitera irabazleen izenak.

Hautatutako proiektuek aukera izango dute lau hilabetez laguntza pertsonalizatua eskainiko dien programa hasteko, eta 50.000 euroko zuzkidura jasoko dute enpresaren % 10eko partaidetzaren truke. Aukeraturiko proiektuak BerriUpen coworkingerako gunean landuko dituzte 16 astez, negozio-eredua balioztatzeko.

Gainera, hautatutako ekintzaileek mentore adituen taldea izango dute ondoan, eta prozesu osoan zehar laguntza pertsonalizatua jasoko dute haiengandik.

BerriUp Euskal Autonomia Erkidegoko lehenengo enpresen azeleratzaile pribatua da. 2015. urtean sortu zuten eta 80 lanpostu baino gehiago sortzen lagundu du, 23 enpresa sustatu ditu eta sei enpresa Zuatzuko enpresa-parkean duen egoitzan daude kokatuta. Garatzen hasteko fasean dauden eta hazteko aukera duten enpresa-proiektuetara bideratuta dago azelerazio-programa.

Informazio gehiago: www.berriup.com

Laguntzen du

23

24

eWorld aldizkaria

healthWorld

2020 urtarrila

Gurpil-aulki elektriko berria

I

bilgailu elektrikoen ospea gorantz doa azken urteetan mundu osoan. Kale guztietan ikus daitezke gaur egun bizikleta edo scooter elektrikoak, eta azkenaldian iragarri den ibilgailu berri bat gurpil-aulki elektriko bat da, baina ez gurpil-aulki xume bat -izan ere, gaur egun gurpil-aulkiak kaletik ikustea ez da hain arraroa-, baizik eta X-Men-eko Charles Xavier irakasleak zuenaren antzeko gurpil-aulki bat.

Non aurkeztu da ibilgailu berri hori? Bada Consumer Electronics Show (CES) 2020an, Las Vegasen hain zuzen ere. Bertan, Segway enpresa iparramerikarrak bere gurpil-aulki berria erakutsi zuen, Segway S-Pod izenarekin bataiatu dutena. Ibilgailu horrek 150 kilogramoko pisua du, bost gurpil ditu, orduko 40 kilometroko abiadura eta 70 kilometrora arteko autonomia, Segwayren arabera.

Bere diseinuari dagokionez, bere itxura obalatua nabarmentzen da, baita Wall-E pelikulan gizakiek erabiltzen duten gurpil-aulkieko antza.

Gurpil-aulki elektriko honek duen beste xehetasun aipagarri bat da autoorekako sistema bat duela, bere bi hagun nagusiei esker (beste hirurek balio dute, gehienbat, S-Pod-ari laguntzeko hau itzalita dagoenean). Ezaugarri honek ahalbidetzen du Segway S-Pod kontrola daitekeela palanka txiki batekin besterik ez, erabiltzaileak bere gorputza alde batera eramateko beharrik gabe norabidez aldatzeko.

Halaber, aipatutako joystick-a aulkitik atera daiteke gailu elektrikoa urrutiko moduan kontrolatu ahal izateko.

Azken informazioen arabera, Segway-k aulki elektriko berria 2020 hirugarren hiruhilekoan saltzen hasteko helburua du, orain arte definitu ez den prezio batean. Honela, lehen aulkiak erosleen eskura egongo dira 2021 urtetik aurrera.

Gurpil-aulki elektriko honek X-Men-eko Charles Xavier irakasleak zeramana gogorarazten du CES Zer da CES? Consumer Electronics Show - CES Las Vegasen urtero ospatu ohi den munduko topagunea da, kontsumo teknologien negozioan aurrera egiten duten guztientzako ospatua. Berritzaileen eta aurrerapen teknologien oinarria izan da 50 urtez. Azken belaunaldiko berrikuntzak merkatuan sartzeko fase globala da.

Kontsumoaren Teknologia Elkarteak (CTA) du bere jabegoa eta ekoizpena, eta munduko negozio liderrak eta pentsalari aitzindariak erakartzen ditu. Aurten urtarrilaren 7tik 10 ospatu da.

Gertaerak sekulako garrantzia du sektorean, izan ere duela 50 urtetik hona plataforma bezala balio du, non negozioak egiten diren, produktuak erakutsi eta merkaturatzen diren, eta elkarteak sortzen dira ere gaur egun munduan dauden arazo garrantzitsuenei aurre egiteko. Orobat, industriako firma garrantzitsuenek topo egiten duten gunea da, bere hurrengo 12 hilabeteetarako berrikuntzarik garrantzitsuenak aurkezteko.

Hauek dira labur-labur CES 2020an ikusi ahal izan ziren gailurik nabarmenenak: -Telebista bertikal bat Z belaunaldiarentzat: 'The Sero' nagusiki Z belaunaldiari eta milennialei zuzenduriko telebista bat da. Gailua Samsung-ek garatu du eta horizontalki eta bertikalki biratzeko gaitasuna du, telefono adimentsu edo tablet baten antzera.

-Marko meheagoak dituen telebista: Samsungen 1,5 zentimetrotakoa da besterik ez eta markoek 2,3 milimetro dituzte. Horrela, enpresaren arabera, pantailak telebistaren % 99a beteko luke.

-Monitore superazkar bat: Asus konpainia asiarrak, Nvidia-rekin batera, ASUS ROG Swift 360 Hz aurkeztu zuten. Monitore honek segunduko 360 Hz-ko zifra harrapatzen du.

-10 ordu irauten duen bateriadun 'laptop gamer'a: 'Laptop gamer'en arazo nagusiena beren autonomia da. Beraz, Asus-ek Zephyrus G14 erakutsi zuen. Taiwandarren arabera, gailu berri honek 10 ordutako erabilera jasaten du.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

25

26

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

blockchainWorld

Blockchain, Bitcoinaz harago

B

lockchainez ari garenean, segituan kriptotxanponen teknologia inplizituarekin lotzen dugu, baina Bitcoin-arekin batez ere. Hala eta guztiz ere, teknologia horrek beste aplikazio asko ditu finantzetan eta beste sektore batzuetan.

Duela 20 urtetik hona, informazioaren Interneten bizi izan gara, hots, mundu osoko informazioaren zirkulazio librean. Aditu askok diote sareko hurrengo iraultza blokeen kateak sortuko duela, balioaren Internetek alegia, balioa (tituluak, artxiboak, patenteak...) partekatzea ahalbidetzen duena modu digitalean, deszentralizatuan (aginte zentral baten beharrik gabe) eta guztiz fidagarrian.

Blockchain: Konfiantza digitala Blokeen katea edo Blockchain nagusiki erregistro bat da, datu digitaleko liburu handi bat, partekatua dena parte ezberdin askoren artean.

Bere funtsa da behin informazioa sartu dela, inoiz ezin daitekeela ezabatua edo aldatua izan, erregistratua geratuz iraunkorki.

Blockchain banatutako datu base bat bezala jo genezake (beraien artean harremana daukaten datu base asko), ahalbidetzen duena trantsakzioak egitea bi alde edo gehiagoren artean modu baieztagarrian, gardenean eta iraunkorrean.

Blokeen kateak erabateko adostasun bat sortzen du bere erabiltzaileen artean; bere partaideek horren kopia bat dute. Horregatik, Blockchainek konfiantza errazten du edozen merkatal harreman motatan.

Blockchainen ezaugarri nagusiak Blockchain teknologiak honako abantailak ditu, oinarrizkoak edozein trantsakzio ekonomikotan: -Ziurtasuna: Ezin daiteke ezer aldatu edo ezabatu, bakarrik gehitu. Horrek esan nahi du behin trantsakzioa egina dagoenean ezin daitekeela sistema manipulatu lizunki.

-Gardentasuna: Erregisto edo “liburu handiago� bat da, non metatzen dihoazen egindako trantsakzio ezberdinak; horretara bakarrik jo daiteke kontsultatzeko, trantsakzio horiek aldatu ahal gabe. Bermatzen da, beraz, informazioaren egiaztasuna.

Blockchain teknologiak aplikazio asko ditu finantzetan eta beste sektore batzuetan -Konfiantza: Deszentralizazioak eta nodo zentral bat ez izateak, non informazio guztia bildu daitekeen, ondorio bezala du parte hartzen duten aldeek guztizko konfiantza izatea teknologia honetan.

-Kostu eta denboraren aurrezpena: Modu esanguratsuan murrizten ditu trantsakzioetan erregistro eta datuen kontrolen lanak. Blokeen kateak ekiditen du erregistroaren bikoiztasuna; erregistro bakarra, parte-hartzaileen kopuruaz independente (Blockchainik gabe, hiru parte-hartzaile badaude, suposatzen du parte bakoitzak trantsakzioaren erregistroa egin behar duela).

-Trantsakzioak denbora errealean: Bere berehalakotasunak (aintzat hartuz ez dagoela itxaronaldirik‌) gutxitzen du beste trantsakzio mota batzuetan gertatzen den arriskua, non ordainketa-konpromisoak zenbait egun behar dituen gauzatzeko (saiheztuz ez ordaintze arriskuak, hartzekodunen lehiaketak, iruzurrak‌ ordainketa prozesuan zehar).

Bestalde, bere eragozpenak sortzen dira blokeen kateak eskalabilitatearekin dituen arazoetatik. Sistema baten eskalabilitatea tamainan hazteko gaitasuna da, lanaren igoera hazkorra kudeatuz. Blockchainen eskalabilitatea denbora jakin baten prozesa daitezkeen trantsakzioen bitartez neurtzen da.

Eskalabilitateko arazoek moteltasuna sor dezakete beste sistema zentralizatuekiko (ordainketasistema gehienak). Sortzen den bloke bakoitzak trantsakzio muga jakin bat du; denbora-tarte batean trantsakzio asko sartzen badira, itxaronaldiak igotzen dira.

Teknologia honek duen beste arazo bat erregulazioa da: ezezaguna da zein erregulazio mota jezarriko duten Banku Zentralek (Europa eta Estatu Batuak) etorkizunean finantzetan aplikatutako teknologia honekiko.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

27

28

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

startupWorld

MONDRAGON, startupekin

M

ONDRAGON, bere Sustapeneko Funtsaren bitartez, bi inbertsio-eragiketa egin ditu bi startupetan. Korporazioak, horrela, bere ekintzailetza- eta sustapen-gaitasunak aktibatu nahi ditu, eta apustua egin du hazteko ahalmena duten enpresa gazteen alde.

Sabbatic Sabbatik enpresa gaztea da. Espezializatuta dago enpresa-gastuen kudeaketaren digitalizazioan. Bertan inbertitu dute MONDRAGON Korporazioak zein LKS Next-ek. Hain zuzen ere, LKS Next zerbitzu profesional aurreratuen enpresak eta MONDRAGONek, bere Sustapeneko Funtsaren bidez, aintzat hartu dute Sabbaticek garatutako teknologia aurreratua, eta bertan bazkide gisa parte hartzea erabaki dute. Sabbatic euskal enpresa bat da, eta hazteko aukera asko ditu.

Sabbatic-ek jasotako faktura eta tiketen digitalizaziorako irtenbide global bat eskaintzen du modu errazean, bai mugikortasunean, bai bulegoan.

LKS Next-ek eragiketa honek aukera bat suposatzen du honek eskaintzen dituen irtenbideak osatzeko. LKS Next irtenbideak ematen ditu prozesu finantzieroetan eta kudeaketan bere Financial Solutions & Corporate unitatearen bitartez.

Witrac Bere aldetik, Witrac enpresa gazte valentziar bat da, espezialista dena haririk gabeko teknologietan eta posizionamenduan. Lan-talde txiki gaitu eta konprometitu bat du, eta irtenbideak eskaintzen ditu maila nazionalean komunikazioaren, trazabilitatearen eta haririk gabeko posizionamenduaren eremuetan.

Industria 4.0 arloan, zerbitzuak eskaintzen ditu industriako eta logistikako lanetan, lokalizazioari, monitorizazioari eta kontrolari esker denbora errealean, eta edozein osagaietan ere haririk gabe (aktiboak, materialak eta pertsonak), bai indoor edo outdoor.

Nahiz eta enpresa oso gazte bat den, Witrac-ek Aernnova, Arcelor Mital, Porcelanosa edo Ford Motor Company bezalako enpresekin lan egin du eta 2020 urtera begira pentsatua dauka delegazio bat irekitzea Euskal Herrian. Halaber, bere erronka nagusietako bat negozioaren hedapena da europar eta amerikar merkatuetara. Dagoeneko 50 lanpostu sortu ditu eta bere aurreikuspenak dira bere langilegoa bikoiztea 2020 urte hasiberri honetan.

MONDRAGONek bi startupetan inbertitu du: Sabbatic eta Witrac

MONDRAGON, sustapen eredu Sustapenari dagokionez, MONDRAGON Korporazioaren xedea ekintzailetzarako ekosistema ireki eta lankidetzazko bat bultzatu eta dinamizatzea da. Balio erantsi handiagoko hazkunde eta lorpen estrategia baten bidez negozio berriak bultzatu ahal izateko.

Lehentasunezko interesguneak, berez, ikuspegi zabal batetik eraginpeko ingurune industrialean inpaktua daukatenak izango dira. Halatan, fabrikazio aurreratuari, osasunari, ekologiari, material berriei eta iraultza digitalaren aurrerapenei lotutako proiektuak gerturatzeko lana egingo da.

Gauzak horrela, MONDRAGON Sustapen Zentroa enpresa jarduera berrien sustapenean espezializatutako plataforma korporatibo pribatua da, kooperatibetan bertan sustapena bultzatu eta babesten duena.

Sustatzaile talde batek osatzen du, enpresa proiektu berrien abia gidatzen eta kudeatzen du. Halaber, laguntza zereginak, teknologia eta merkatuari buruzko kontraste lanak, eta merkatu perspektibak ere egiten ditu. Era berean, balio proposamena modelizatzen du, eta sozietatea finantziatu eta osatzeko proposamenak egiten ditu, beti ere dauden gaitasunak konbinatuz eta kooperatiben arteko eta hirugarrenekiko lankidetza babestuz.

publizitatea

2020 urtarrila

eWorld aldizkaria

29

30

eWorld aldizkaria

2020 urtarrila

startupWorld

"Hondakin bati bigarren bizitza bat ematen diogu"

I

noiz izan al duzue zuen eskuen artean haziz osatutako paper bat, hori erabili eta gero berriz landa dezakezuena berrerabilgarria izan dadin? Hori da, bada, Sheedo enpresak eskaintzen duena. 2015. urtean sortua, Sheedok papera bezalako produktu jasangarriak fabrikatzen ditu, eta bere bezeroen artean, Coca Cola, Sony, TelefĂłnica eta Inditex daude. Elkarrizketa honetan, bere fundatzaile den Gala Freixak iraunkortasunaren eredu den enpresa honetaz hitz egin digu.

Zer da Sheedo?

Sheedo iraultza txiki bat da, hazi bat landatzen hasten dena, aldaketaren hazia. Papera haziekin sortzea erabaki genuen, enpresa handiekiko ezberdina zen komunikazio-tresna bat eskaintzeko xedearekin.

Hain berezia den paper hau kotoiarekin fabrikatua dago eta haziak ditu bere konposizioan. Horrela, behin erabili eta gero ez da botatzen... landatzen da!

Sheedo-n diseinua, artisautza eta berrikuntza batzen ditugu marketin jasangarriko irtenbideak sortzeko. Paperaz aparte, produktu ekologiko sorta handi bat proposatzen dugu ere, modu erantzulean fabrikatuak daudenak.

Nola otu zitzaizuen ideia?

Ideia unibertsitatean jaio zen: nire bazkide den Gonzalo eta biok ekiteko pasio bera genuen eta natura oso gogoko genuen ere; oso argi genuen, gainera, gue balioekin enpresa bat sortu nahi genuela. Hasierako ideia abarketen marka bat sortzea zen eta, 'packaging' ezberdin eta berrerabilgarri bat bilatzen genuen bitartean, hazidun paperaren kontzeptua topatu genuen.

Une horretan ereintzako metodo bat besterik ez zen, ezin zen ez inprimatu, ez tratatu. Lehen erronka paper hain nahasi hontetarako inpresio metodo bat aurkitzea zen eta gero hain berritzaile den produktu hau komertzializatzea, inoiz ez baitzen probatua izan merkatuan. Hortik aurrera hazten joan ginen, baita oztopoak gainditzen ere egunetik egunera. Esperientzia faltak eta paperean eta inpresioan espezialistak ez izateak bultzatu gintuen ezpezialistez inguratzea eta gure grinarekin maitemintzea.

Zertan bereizten da zuen papera paper konbentzionalaz?

Gure papera ehungintzako industrian birziklatua den kotoiarekin fabrikatua da. Hau da, ez ditugu zuhaitzak mozten horren fabrikaziorako, baizik eta bigarren bizitza bat ematen diogu

hondakin bati. Gainera hazien ikutu magiko hori du: behin erabilita ez da botatzen, landatzen da.

Ardura al zenuten jasangarritasunaren gaiarekiko enpresa sortu baino lehen?

Egia esan, bai, bereziki unibertsitatean hasi ginenean eta jabetu ginenean gizakiak sortuz dihoan ingurugiroko hondamendiaz.

"Enpresa gazte batek izan dezakeen malgutasuna asko estimatzen da" Zer ekarpen du zuen produktuen erabilerak ingurumenera?

Sheedo paper bat baino askoz ere gehiago da, kontsumo erantzuleago bateruntz daraman aldaketaren hazia da. Sheedo-rekin igorri nahi dugu "zuhaitz altuena ere hazia izan dela�, hau da, proiektu handi oro ekintza txiki batekin hasten da, esate baterako hazi bat landatu edo kontziente izaten hasi kontsumitzerako orduan plastikoa ekidinez. Imajina ezazue zer lor genezakeen 7500 milioi pertsonek uste balute aldaketa txikiek ezberdintasuna dakartela...

Zer produktu mota fabrikatzen duzue?

Sheedo-n marketin jasangarriko produktuak egiten ditugu; enpresa bat pentsatzen ari bada ingurumenarekiko eta pertsonekiko errespetuan oinarritua dagoen kanpaina bat egitean, guk hori errealitate bihurtzen dugu.

Oraintxe bertan paper jasangarri ezberdinak ditugu, zuhaitzak moztu gabe eta kimiko toxikorik gabe ekoiztu direnak. Gure produktu izarra hazidun papera da. Paper honekin edozein euskarri egin daiteke: 'flyer'-ak, gonbidapenak, bisita-txartelak, etiketak, etab., eta behin beren erabilpena bete dutenean, landa daitezke, bizitza bat sortu eta naturari itzuli maileguan uzten dizkigun baliabideak.

Baditugu beste produktu batzuk, hala nola bonboi landagarriak, "lurra eztitzeko" balio dutenak.

Kotoi eta hazi bolitak dira eta ur gutxi batekin ernetzen hasten dira eta jardina loreekin dekoratzen hasten da.

Duela gutxi atera dugun beste produktu berezi batzuk dira Earth Pills-ak: pilula biodegradagarriak dira, bere konposizioan haziak dituztenak, inguru-

startupWorld

menerako sendaketa irudikatzen dutenak. Bakarbakarrik lurrean sartu behar duzun pilula bat da, "aldaketaren hazia landatzeko� eta kontzientziatzeko gure planeta zaintzearen garrantziaz.

Nola eskura daitezke zuen produktuak?

Zerbitzu pertsonalizatua eskaintzen dugu postaren bidez, telefono bidez edo presentzialki, eta baita 'e-commerce' baten bidez ere.

Zein bezero mota dituzue?

Alde batetik enpresa handiak ditugu, adibidez Coca Cola, Sony, TelefĂłnica edo Inditex, harritzeko eta komunikatzeko modu originalak behar dituztenak beren erantzukizun sozial korporatiboa erakusteko, baina baita lan egiten dugu ere udaletxeekin, fundazioekin edo negozio txikiekin ere, ingurumenarekin konprometituak daudenak. Gehiengoak egun berezietan erosten digute, esaterako Emakumearen Egunean edo Eguberrietan, ikutu ezberdintzaile bat ematekok beren produktuei.

Enpresa gazte eta berri bat izaki, oztopo asko aurkitu al dituzue hau finkatzeko?

Hasieran beti daude oztopoak eta zailtasunak, baina nagusiki esperientzia faltagatik. Egin ahal izan dugun onena da jende adituz inguratzea, laguntza eskatzea eta laguntzen uztea da. Bezeroei begira ere hesi bat bat suposatzen zuen lehen unean, baina profesionaltasuna eta konpromisoa erakusten badituzu, traba horiek desagertzen dira. Nabari izan dugu asko hartzen dela aintzat enpresa gazte batek izan dezakeen malgutasuna, eta hori gure alde egiten duen puntu bat da.

Zure iritziz, zer da ekintzaile izatearen onena eta txarrena?

Nire aburuz, ekintzaile izatearen onena da emoziozko sentimendua zure bide propioa eraikitzean zuk aukeratzen duzun jende profesionalaz inguratuta, zeintzurekin partekatzen duzun hori aurrera eramateko pasioa. Finean, proiektu pertsonal bat da, zure ezinegon, balio eta nahiekin.

Ekintzaile izatearen txarrena da, agian, proiektuari ematen diozun energia eta esfortzu kopurua, oso motel aurrera dihoala ikustea (edo batzutan atzera dihoala ere), eta batez ere hasieran. Frustrazio askorekin eta gorabehera askorekin borrokatu behar da, eta hala eta guztiz ere, ez indargabetu eta aurrera jarraitu.

Sheedo-ko fundatzailekide eta salmenten buruz bezala, zer iritzi duzu emakumearen egoerari buruz lan-merkatuan?

Argi dago desberdintasuna lanean badagoela eta datu erreal eta kezkagarri bat da. Hala eta guztiz ere, pertsonalki, nik izan dudan lan-esperientzia bakarra nire enpresan izan da eta oso baikorra izan da.

Espainian ekimen eta lehiaketa asko atera dira emakumeen ekintzailetza sustatzeko; beraz, al-

2020 urtarrila

de horretatik, eskerrak bakarrik eman ditzaket.

Bestalde, egia da emakume ekintzaile askoz ere gutxiago daudela, baina horregatik garrantzitsua da gu horretan murgiltzea eta erreferente gehiago sortzea, hurrengo belaunaldiak anima daitezen ekitera.

"Sheedo kontsumo arduratsuago baterantz daraman aldaketaren hazia da" Nola animatuko zenituzke gazteak enpresa bat sortzea den euren ametsekin jarraitzera?

Arbolarik handiena ere hazi bat izan zen! Edozein aldaketa edo proiektu mugimendu txiki-txiki batekin hasten da, hazi bat landatu bezala; kontua hastea da. Eta egunetik egunera hori ureztatzen eta zaintzen bazoaz, apurka-apurka haziz joango da. Eguraldi txarreko egunak izango dira, beste batzuk eguzki distiratsudunak, baina zure helburua inoiz ez baduzu alboratzen, zure erronka, azkenean, lortzen duzu.

Hori da ekintzailetzan gehien gogoko dudana: txurian dagoen mihise bat da eta zuk nahi duzuna izan daiteke.

Zein helburu dituzue Sheedo-n etorkizunari begira?

Gure zeregina pertsonak kontzientziatzea da naturaren alboan egoteko beharraz, hori zaitzeaz, kontsumo jasangarriko alternatiben bitartez publizitateko eta 'packaging'eko munduan. 'Merchandising' iraunkorreko enpresa erreferentea izan nahi dugu, ez bakarrik Espainian, baita Europan ere, non dagoeneko gure lehen aliantzak isten hari garen. www.sheedo.es

eWorld aldizkaria

31