Laguntzen du
0013. zkia.
doakoa
2020ko uztaila
gadgetWorld
appWorld
gameWorld
trainingWorld
startupWorld
Hemen da Samsung Galaxy Note 20
Bideodeietarako app onenak
Astro City Mini Arcade, eskuan
Langile teknologikoak behar dira
Mondragon Corp., eredu
Iraultza kuantikoa hemen da Gizateriak inoiz ezagutu duen ordenagailu adimendunena fabrikatzeko lasterketa hasi da konpainia handien eskutik. Itxaropen handiak sortu dira horren inguruan, eta lehia gogor horrek milioi bat inbertsio sortu ditu dagoeneko, gure mundua guztiz aldatuko duen teknologiaren bila. Informatika kuantikoaz ari gara. Lasterketa honetan, hainbat herrialdek (hala nola Txi-
nak eta Ameriketako Estatu Batuek) eta enpresak (hala nola IBMk eta Googlek) mila milioi dolar inbertitu dituzte. Teknologia iraultzaile hau ulertzeko giltza funtzionamenduan dago. Ordenagailu klasikoek oso ondo egiten dituzte gauza batzuk, eta superordenagailuek hobeto egiten dituzte. Baina ordenagailu kuantikoak beste dimentsio batean daude. Adibidez,
ordenagailu kuantikoek molekula berriak simula ditzakete farmazia-industriarako. Esate baterako, Covid-19aren pandemia globalean, botikak lor ditzakete denbora errealean. Gainera, unibertsoaren jatorria nolakoa den jakin dezakegu, material berriak aurkitu, autoen bateria elektrikoak hobetu, energia hobeto erabili... Aro berri baten atarian gaude, beraz.
2
eWorld aldizkaria
infoWorld
2020 uztaila
INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK
BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK SAIOLAN BIC GIPUZKOA ARRASATE BIC BIZKAIA EZKERRALDEA KBI DIGITAL DEUSTOKABI ZITEK BILBAO BEAZ BIZKAIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BILBAO LAB COWORKING BILBO COWORKING EHUB! COWORKING PLAZA DEL GAS ALZOLA COWORKING ESPACIO OPEN THE MAKERY BIC BIZKAIA AMARA COWORKING BIC GIPUZKOA BERRILAN KUTXA KULTUR ENEA IMPACT HUB DONOSTIA GALERNA STUDIO COSPACESS BERRIUP ACELERADORA DE STARTUPS LABE-DIGITAL GASTRONOMY LAB ASUAKOWORKING EIBAR COWORKING COWORKING KABITAN COWORKING IRUN KOMOREBI COWORKING WELINK COWORKING INIZIA SENDA15 COWORKING COCUBO COWORKING GUREKIN COWORKING CO-VI COWORKING VITORIA COWORKING VITORIA - OFIWORKING HUB GASTEIZ 2GETHER BIZIA METXA - EMPRENDE CEIN BIC ARABA COWORKING MUTILVA ORIZONT SODENA DESARROLLO DE NAVARRA LA TIERRA COLABORA COCOWORKING PAMPLONA AGORA COWORKING TALLER 14 COWORKING COWORKING EL CUBO BLANCO CENTRO GEOINNOVA INNOBASQUE
Arrasate Arrasate Barakaldo Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Bilbao Derio Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Erandio Eibar Hondarribia Irún Irún Leioa Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Noain Miñano Mutilva Alta Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Pamplona Zamudio
EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU
Goiru Kalea, 1 Edif. A 4º Goiru Kalea nº 1, Edificio A 4º Avenida Altos Hornos de Vizcaya nº 33 Matiko Kalea nº 6 Unibertsitate Etorbidea nº 24 T.S. de Ingenieros de Bilbao, Urquijo s/n 2ª planta Sabino Arana Etorbidea nº 8 María Díaz Haroko Kalea nº 3 Edif. Plza. Bizkaia Alameda Urquijo nº 36 4ª Planta Done Bikendi Kalea, 5 Avda. Ferrocarril, 10 Quintana, 4 Calle Pablo de Alzola nº 2 Deustuibarra, 70 A Uribitarte Pasalekua nº 3 Astondo Bidea, Edificio nº 612 C/ Maestro Santesteban, nº 3 4º Mikeletegi Pasalekua nº 83 Pº Duque de Mandas nº 52 Andre Zigarrogileak Plaza nº 1 Planta 3 Ametzagaña Kalea nº 25 Federico García Lorca nº 2 bajo Zuatzu Kalea, 7 Bajo 1 Plaza de las Cigarreras, 1 Edificio Enekuri Dpto. 9 Txikito de Eibar nº 8 bajo Donostia Kalea nº 25 Hospital Santa Margarita Kalea nº 1 Letxumborro Hiribidea nº 92 Paseo Landabarri nº 1 Dpto. 103 Avenida Miguel de Unamuno nº 3 San Prudencio Kalea nº 6 Cubo Kalea nº 1 Paseo Juan Pablo II nº 32 bajo Salvador de Azpiazu Ibilbidea nº 13 Brusela Hiribidea nº 3 Pintore Kalea nº 13 Bulevar de Mariturri Kalea nº 42 Floria Kalea nº 60 Calle San Prudencio nº 6 2ª Planta Plaza Cein, nº 5 Calle Albert Einstein nº 15 Calle Nueva nº 8 Oficina 11 Avenida Carlos III nº 36 1º Avenida Carlos III el Noble nº 36 3ª Dcha. Calle Larrabide nº 21 San Pedro nº 43 Avda. Marcelo Celayeta nº 75 2ª Pl. Nave AA3 Ofic 34 Calle Emilio Arrieta nº 11 Bis Piso 7 Pta. 2 Pascual Madoz nº 5 C/ Luis Morondo Urra nº 8 bajo A C/Laida Bidea nº 203
943 712 072 943 712 072 944 184 100 944 205 379 944 139 108 946 013 936 944 395 622 944 052 660 944 037 000 946 941 104 688 684 348 946 212 930 946 854 652 944 751 275 946 033 596 944 030 606 943 474 660 943 000 999 943 001 217 943 458 485 608 001 406 943 320 369 943 942 117 676 450 580 609 505 216 688 734 292 620 557 404 843 630 967 630 202 866 944 979 301 945 014 500 945 138 264 945 562 267 945 254 122 676 938 803 945 711 960 945 710 670 945 148 442 945 139 560 945 032 674 848 426 000 945 298 282 948 983 399 848 421 942 848 421 942 626 888 185 948 383 808 672 177 693 686 831 760 646 422 742 948 117 137 944 209 488
KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAREN DIRULAGUNTZA (HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)
EDITOREA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa Alameda Recalde nº 27 Planta 2 Oficina 2 48009 Bilbao MATERIALAK BIDALTZEA ETA KONTAKTUAK : C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10. 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@europedigitalhub.eu Lege Gordailua: BI-2079-2017 ISSN: 2603-6207
UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home
Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 IRUÑA Tel: 948 425 634 E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa 31013 ANSOAIN Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa,z/g 01192 ARKAUTE Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 BILBAO Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka. EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D 20006 DONOSTIA Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.
EKINTZA HONEK GIPUZKO AKO FORU ALDUNDIKO LAGUNTZA JASO DU
KOORDINATZAILEAK: Jon Lasa eta Irene Urizar. LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Irene Urizar, Lourdes Sánchez, Unai Urizar eta Cristina Domínguez. DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa. ARGAZKIAK: Cristina Domínguez eta Irene Urizar. KOLABORATZAILEA: Universitario Vasco Navarro S.L. Uni. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/ Nafarroa: 629 229 185 Fundación Orienta Zaitez Fundazioa ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.
gadgetWorld
2020 uztaila
Badator Samsung Galaxy 20 rteko lehen hilabeteetan itxaropenik handienak piztu dituzten terminalak iPhone 12ak izan badira ere, orain, udan sartzen ari garela, Samsung titulu guztietan agertuko da, 2020ko bigarren seihilekoan aterako duen produktuarekin. Galaxy Note 20 da, Galaxy S20-n ikusitakoa hobetzeko zeregin zaila duena eta korporazioaren krisiaren ziurgabetasunari aurre egin behar diona (sektore osoak bezala), koronabirusaren krisia dela eta. Hori mahai gainean dugula, dagoeneko baditugu Koreako phablet berri honi buruzko datu batzuk, bere dohain nagusietan eragina izango dutenak, hau da, Galaxy S9a baino diseinu karratuagoa, pantaila osoko aurrealde paregabea, eta beti ongi etorria den eta, suposatzen dugunez, funtzioak eta ezaugarriak hobetuko dituen S Pen-en presentzia.
U
terminal batek honako ezaugarriak izango ditu: ia zazpi hazbeteko pantaila, zehazki 6,87, QHD + Super AMOLED 120Hz-tan, Samsung Exynos 992 prozesadorea eta 4.500 mAh bateria. Oraintsu jakin dugu Samsung-ek ekitaldi bat egingo duela aurten, abuztuaren 5ean, non fabrikatzaileak Galaxy Note 20 serie berria erakutsiko duen. Samsung-ek bere 20 serieko aurkezpenerako bidali duen gonbidapenean, mugikor berriaren irudi bat bidali du. Han ikusten den eredua brontze kolorea du, jakitera ematen duena kolore hori erabilgarri egongo dela Note 20 serieko modeloen merkaturatzean. Beraz, badakigu Nota 20 Ultra brontzean eskuragarri egongo dela, baina ikusi behar da Nota 20 serieko beste modelo batzuk brontzean ere eskuragarri egongo ote diren.
Kamerak, nori itxura ematen?
Samsung Galaxy
Terminalaren filtratutako irudi sorta bat argitaratu ondoren, aldaketak hautematen dira. Adibidez, kamerak egongo diren modulua ez da aurtengo Galaxy S20 Ultra-ren antzekoa izango. Korearrok nahiago izan dute moldaketa bertikal horrekin jarraitu, iazko irailean beste marka batek jarri zituen xehetasunak gehituz. Kamera nagusiaren sentsoreek forma guztiz zirkularra hartzen dute. Applek garatutakoarekin berdinak izan gabe, aire garbia baino gehiago ematen du. Galaxy Note 20 izango dena berretsi ezean, badirudi eredu honek hiru kamera dituela, baita LED flash azpian kokatutako beste sentsore bat ere. Jakina, horietako bat 108MPraino irits liteke, orain dela hilabete batzuk iritsi zen gamaren goiko aldean bezala.
Korearren phablet berri honek estilo estilizatuagoa du Aurrealdean, berriro ere mugikorrak eskaintzen duen azalera osoa hartzen duen pantaila bat dugu. Kamerak ur tanta izenarekin ezagutzen den zulo baten azpian selfieentzako kamera eta pantaila efektu infinitu hori korearrek duela urte batzuk estreinatu zuten, lehenengo Note Edge-rekin, eta gero Galaxy S6 guztiekin. Gainerako hardwarearen zehaztapenak konfirmatu behar dira, beraz, abuztuaren 5era arte itxaron beharko dugu. Une horretan, Samsung-ek smartphone berri hauek aurkeztuko ditu. Analista batzuek argitaratu dituzten datuak fidatzen baditugu,
Samsung Galaxy-ak 2009ko ekainetik gaur egunera arte Samsung Electronics-k ekoitzitako gailu mugikor baxuak, ertainak eta goi mailakoak dira, eta gehienbat Android sistema eragilea erabiltzen dute, TouchWiz / Samsung Experience pertsonalizazio geruzarekin batera. Adibidez, "Galaxy TabPro S" eta "Galaxy Book" serieek (tabletak) Windows 10 sistema erabiltzen dute, eta Galaxy Watch serieak (erloju adimendunak) Tizen sistema erabiltzen du. Samsung, bere 'Galaxia' seriearekin (batez ere smartphonak), munduko ezagunena da. Samsung telefono mugikorren lehen fabrikatzailea bezala ezagutua da gaur egun, 2012az geroztik lortu duen errekorra gaindituz. Nokia-ri lehen tokia kendu dio. 90. hamarkadaren amaieratik 2010era arte, telefono mugikorrak fabrikatzen buru zen enpresa hau.
eWorld aldizkaria
3
4
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
gadgetWorld
Interneten merke-merke
K
onektatu Internetera, edonon zaudela, Huawei 4G Router 3 Pro aurreratuarekin 100 eurotik beherako preziorik txikienean! Aurtengo udan, asko gara ordenagailu eramangarria bigarren egoitza, landetxe edo apartamentu batera eramango dugunak, lan egiteko, Interneten nabigatzeko edo Netflix bezalako streaming zerbitzuetara sartzeko. Zure kasua bada eta Internet gabe geratzeko edo zure telefono mugikorraren datu-tarifa motz geratzeko beldurrez bazaude, jakin ezazu Amazonek WiFi Huawei 4G Router 3 Pro router bikaina prezio historiko batera jaitsi duela: 99,99 euro.
Huawei 4G Router 3 Pro, prezio onenean Huawei 4G Router 3 Pro-k 150 euro baino gehiagoko prezioa du eta are garestiago ikusteko aukera dago, baina diru gutxiagoren truke erosi nahi badugu, Amazonek berriro jaitsi du 99,99 euroko gutxieneko prezio historikora. Huawei 4G Router 3 Pro nabarmentzen da osotasunagatik: bideratzaile aurreratu bat da, baliozkoa, bai microSIM txartelarekin bai formatu tradizionalean erabiltzeko, 1 Gigabiteko LAN / WAN portuaren bidez. Gehienez 64 gailu konektatzeko aukera ematen du, oso interesgarria teknologiarekin kargatuta bidaiatzen duen horietakoa bazara edo familia gisa egiten baduzu, eta aplikazio osoen bidez konfiguratuta dago. Antena bikoitzarekin hornitzen da eta habe formako teknologia ezartzen du seinalearen indarra hobetzeko. 4 Gigabit Ethernet ataka ditu eta banda biko Wi-Fi erabil daiteke.
Huawei Huawei Technologies Co. teknologiako enpresa multinazional txinatarra da. Telekomunikazio ekipoak eskaintzen ditu eta kontsumitzaileei elektronika eta telefono adimendunak saltzen dizkie. Bere egoitza Shenzhen (Guangdong) dago. Konpainia 1987an sortu zuen Ren Zhengfei-k. Hasiera batean telefonoen etengailuak fabrika-
tzera bideratuta zegoen, baina Huawei-k negozioa zabaldu du, telekomunikazio sareen eraikuntzaren barne, zerbitzu eta ekipamendu operatiboak eta kontsultak eskainiz Txinatik kanpoko enpresentzat, komunikaziorako gailuak fabrikatuz. Huawei-k 194.000 langile baino gehiago ditu.
Huaweiren 4G router berria oso aproposa da uda honetan edonon erabiltzeko Huawei-k 170 herrialde baino gehiagotan hedatu ditu bere produktuak eta zerbitzuak. Huawei-k Ericsson gainditu zuen 2012an telekomunikazio ekipoen fabrikatzaile handiena bezala, eta Apple gainditu zuen 2018an munduko bigarren smartphone fabrikatzaile gisa, Samsung Electronics-en atzetik. 2019ko abenduan, Huawei-k bere urteko diru sarrerak 121.72 mila milioi dolar handitu zituela esan zuen 2019n. Nazioartean arrakasta handia izan badu ere, Huawei-k zenbait merkatutan zailtasunak izan ditu, Estatuaren laguntza desegokia eta zibersegurtasun kezkak direla-eta, batez ere Estatu Batuetako gobernuaren aldetik. 5G haririk gabeko sareak garatuz gero, Estatu Batuek eta aliatuek Huawei edo Txinako telekomunikazio konpainia ZTE produktuak erabiltzea saihestu dute. Huaweik argudiatu du bere produktuek ez dutela "zibersegurtasun arrisku handiagorik" beste edozein saltzailek baino eta ez dagoela AEBetako espioitza erreklamazioen frogarik. Huaweiren jabetza eta kontrolari buruzko galdera batzuk daude, Estatuaren laguntzaren neurriei buruz ere kezkak mantentzen dira. Txina eta Estatu Batuen arteko merkataritza gerraren erdian, Huawei estatubatuar enpresekin Iranen aurkako aurretiazko eta nahita egindako urraketengatik negoziazioak egitera mugatu zen. 2019ko ekainaren 29an, Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak, Donald Trumpek, akordioa lortu zuen Txinarekin merkataritza hitzaldiak berriro hasteko eta Huaweiren aurkako aipatutako zigorrak arinduko zituela iragarri zuen. Huawei-k 600 lanpostu moztu zituen Santa Clara ikerketa zentroan ekainean, eta 2019ko abenduan, Ren Zhengfei fundatzaileak esan zuen zentroa Kanadara lekualdatuko zuela, murrizketek AEBetako langileekin elkarreragitea eragotziko zutelako.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
5
6
eWorld aldizkaria
gadgetWorld
2020 uztaila
PS5-en lehen datuak M
icrosoft-ek dagoeneko data ezarri du Xbox Series X-ko joko esklusiboak ezagutaraziko dituen ekitaldirako (uztailaren 23an, 18:00etan). Hala ere, ez dirudi ziur jakingo dugunik haren merkaturatze-prezioa. Horrela gertatu zen ere PlayStation 5aren merkaturatzearekin bi modeloren berri eman zigutenean: disko irakurgailu batekin edo gabe, kontsumo guztiz digitala nahiago dutenentzat. Multinazionalek esango dutenaren zain hainbat filtrazio bat datoz PS5-ren bertsio estandarra 499 eurotan hasiko dela adieraztean (Xbox Serie X-en prezio bera zurrumurruen arabera, zehaztapenak hobeak izan arren). Kopuru hori Amazon France-k garatutako produktu-orrian ager liteke (horrela minutu batzuen buruan desagertu egin zen). "IronManPS5" barneko kidearen aipamena ere egin da bere Twitter profilaren bidez. Bi kasuetan, 2020ko azaroaren 20ra deituta gaude, eguberrietako kanpaina emankorrari aurrea hartzeko. Bi iturriek 'PS5 Edition Digitalaren' gomendioaren prezioa ere adostu zuten, bertsio 'osoa'ren kopurua ehun eurotan murriztuko zuena. Horrela, 399 eurotik abiatuko litzateke eta horrek hasierako salmentei bultzada emango lioke (PlayStation 4-rekin gertatu zen bezala). 400 euroren trukeko PS5 batek danba egiten du hasierako stocka mugatua egongo dela dioen informazioarekin (produkzio kateak geldiarazi zituen pandemiaz gain). Argi dirudi, gainera, disko unitatea kentzeak ez duela hainbeste aurrezten paperean, nahiz eta Sonyk inbertsioa berreskuratuko lukeela salmenta digitalak sustatuz (banaketa fisikoaren berezko kostuak likidatuz). IronManPS5-ek abuzturako iragar zitekeen Xbox Series S-ren prezioa ere aipatu zuen. 399 euro
markatuko luke ere, nahiz eta Microsoft-en planak Xbox Series X-tik hilabete batzuetara merkaturatzea den, dagoeneko 2021ean. Erabiltzailea entzuten badugu, "garai guztietako kontsola boteretsuena" salgai egongo da azaroaren 6an, Cyberpunk 2077 kaleratze data baino bi aste lehenago.
Hainbat filtraziok prezioa eta data jarri dituzte PS5-en modeloetarako Play Station PlayStation (ofizialki PS1 bezala laburtua) Sonyren lehen joko kontsola da. Ken Kutaragi-k diseinatu zuen lehena, eta Sony Computer Entertainment-ek 1994ko abenduaren 3an kaleratutako 32 biteko mahai gaineko joko kontsola da. Japonian. Bosgarren belaunaldiko bideojokoen kontsolarik arrakastatsuena da, bai salmentetan bai ospean. Jatorrizkoa ez ezik, 2000. urtean jarri zen martxan PSone (slim eredua ere deitzen dena). Arrakasta handia izan zuen bere hardwarearen barnean CD-ROMa inplantatuz, nahiz eta beste konpainia batzuk, hala nola SEGA (Sega CD), Panasonic (3DO), Philips (CD-i), SNK (Neo Geo CD), NEC (Super CD- ROM) eta Atari-k (Atari Jaguar) jadanik erabili zuten. Enpresa horiek arrakasta gutxi izan zuten jolasak gordetzeko euskarri gisa CD-ROMa erabiltzen. Kalkulatzen da Sony-k bere joko kontsolaren 105.500.000 unitate saldu zituela hamar urtetan. Kontsola ofizialki merkatutik kendu zuten 2006ko martxoaren 23an. Sony-ren goialdea bideojokoen merkatuan sartzeko gogorik ez zuen hasieratik. Hala ere, Kutaragiren burugabekeriak eraman zuen konpainiak aurrera egitea abentura honekin. Konpainiak Sony Music-en arduraduna den Kutaragi-rekin zuzendu zuen proiektua, apustuaren aurreikuspenen ondorioen erantzukizuna ez hartzeko. Elkarlana, azkenean ezinbestekoa izan zen diskoak ekoizteko. 1993. urtera arte, konpainiak ez zuen bideojokoen atal propiorik izango, Sony Computer Entertainment. Europara eta Estatu Batuetara egindako jauzia ere arrakastatsua izan zen. Sony-k bere kontsolaren prezioa kostutik behera jaistea aukeratu zuen. Ameriketako Estatu Batuetako merkaturatzeak 299 dolarreko prezioa izan zuen, Sega Saturn lehiakide nagusiaren 399 dolarrengandik guztiz aldenduta.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
7
8
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
appWorld
Taldeko doako 12 aplikazio
B
izi izan dugun berrogeialdian, inoiz baino gehiago egin ditugu bideokonferentziak. Hona hemen horietarako aproposak diren aplikazio batzuk: - Skype. Skype erreferentziako zerbitzuetako bat da talde-deiak eskaintzeko orduan, eta gehi-enez 10 pertsona aldi berean hitz egiteko aukera eskaintzen du doako bertsioan. Gainera, zerbitzuak urteak daramatza deien kalitateari dagokionez estandar altuak eskaintzen, bai bideoetan bai audio-deietan. - Hangouts. Hangouts huts egindako Google-ren esperimentua da. Bilatzailearen konpainia arrakastarik gabe saiatu zen WhatsApp-ekin lehiatzen. Hala ere, aplikazio hori denbora luzez bertan behera utzi arren, oraindik ez dirudi Google ahaztuta uzteko prest dagoenik. Eta bere ezaugarrietako bat, noski, 10 pertsonara bitarteko bideodeiak erabiltzaile konbentzionalei zuzendutako bertsioan, eta 25 pertsonara bitartekoak negozio-bertsioan. - WhatsApp. WhatsApp munduan berehalako mezularitzako aplikaziorik erabilienetakoa da, eta, jakina, Espainia bezalako herrialdeetan arerio gutxi ditu. Urte batzuk daramatza Facebook aplikazioak bideo-deiak onartzen, nahiz eta aldi berean lau pertsona soilik mugatu. - Facetime. FaceTime Apple-ren ahots bidezko deia eta bideo-deia aplikazioa da, eta iOS 12.1 eta gerokoak dituzten gailuetan erabil dezakezu, baita iPadOS eta macOS-en ere. Orain arte 32 lagunentzako aukera dauka, nahiz eta Apple sistema eragileetan bakarrik erabili ahal izatean nahiko mugatua den. - Google Duo. Bai, Apple-k FaceTime izan duenez, Google-k beste mezularitza-aplikazio bat
du Google Duo izenekoa. Aplikazio honek hilabete batzuetarako 8 taldeko bideo dei egiteko aukera ematen du eta Android, iOS, iPadOS eta web bertsioetarako aplikazioak ditu edozein mahaigain edo ordenagailu eramangarritan erabiltzeko. - Discord. Discord da azken urteotan apurtzen ari den mezularitza-aplikazioetako bat. Doakoa da eta berriketan sartzeko kanal desberdinak dituzten zerbitzariak sortzeko aukera ematen du. Gehienez 50 erabiltzaileentzako deiak egiteko aukera ematen du. - Zoom. Baliteke horri buruz gauza handirik entzun ez izana, baina zerbitzu hau zarata asko egiten ari da burtsan; balio eta inbertsio handiak pilatzen dituzten enpresa ia magiko horietako bat. Gehienez 100 parte-hartzaileren bideodeiak ahalbidetzen ditu doako modalitatean, nahiz eta ordaindu gabe 40 minutura mugatu. - Jitsi Meet. Jitsi Atlassian konpainiak finantzatzen duen proiektua da. Horrekin, doako eta irekitako tresna sorta ugari garatzen dira bideokonferentziak egiteko. Horien artean dago Jitsi Meet, doako multiplataforma tresna. Kontu bat sortu beharrik ez duzu; zuzenean joan zaitezke bere web bezeroetara, Android eta iOS aplikazioetara, edo Slackerarekin integratzearekin. - Gruveo. Aplikazio nahiko beterano bat dagoeneko bideo-deien eremuan, eta hori nabarmentzen da batez ere, ez duzula erregistratu beharrik kontu bat erabili ahal izateko. Beren webgunera joan besterik ez duzu, izena idatzi kanalaren URLa betetzeko eta hori da gainerako parte-hartzaileek arakatzaileetan sartu behar duten URLa. - Instagram. Argazkietara bideratutako sare soziala izan arren, Instagram-ek beste pertsona batzuekin berriketan egiteko aukera ere integratzen du eta gehienez lau pertsonekin bideodeiak sortzeko. Prozesu osoa aplikazioaren zuzeneko ataletik egiten da. - Snapchat. Instagram-ek bere lurraldearen zati bat Stories funtzioa abiarazi zuenetik, Snapchat bere iragazkien sormenari esker bizirik irautea lortzen ari da. Sare sozial honek, aldi berean, gehienez 15 pertsonako bideo-deiak ahalbidetzen ditu, eta horietan ere aurpegiko betaurrekoak eraman ahal izango dituzu, ondo pasatzeko. - Facebook Messenger. Facebook Messengerek taldeko bideo-deiak aspalditik sartu zituen, eta jada 50 pertsonako ahots deiak egin ziren. Bideo-deien kasuan, 50 pertsonako muga dago oraindik, baina horietatik sei bakarrik izango dira aldi berean beren kamerarekin emititu ahal izateko; gainontzekoak ahots bidez soilik komunikatzen dira.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
9
10
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
digitalWorld
Iraultza kuantikoaren atarian
G
izateriak inoiz ezagutu duen ordenagailu adimendunena aurkitzeko lasterketa hasi berri da. Oso itxaropentsua da egoera hau, dagoeneko lehia gogor horrek milioi bat inbertsio sortu dituelako, dena aldatuko duen teknologiaren bila. Google eta IBMren laborategietan sartu dira, aro teknologiko berri zoragarri honetan egiten dituzten apustuak ezagutzeko. Laborategia leku isolatu batean dago, identifikatu gabeko bulego txiki batean. Aire kaotikoa eta zaharra du, vintage samarra. Kable solteak, bihurkinak, ordenagailu zatiak, formula matematikoak dituzten arbelak, ordenagailu desmuntatuak... Kanpai gorri baten barruan, dozenaka kablerekin lotuta, metro-erdiko kandela inposatzaile moduko bat dago, txip, txip, txip leun eta jarrai bat sortzen duena. Zaila da sinestea leku geldi honetan, Los Angelesetik bi ordu ingurura, urrian, egunkari guztien orri nagusira salto egin zuen teknologia-mugarri handia gertatzea. Horregatik, Google-k Santa Barbara-n (AEB) duen laborategi informatiko kuantikoan, konpainiak lanpara erraldoi mota honek 3 minutu eta 20 segundoko eragiketak egitea lortu zuen, zenbaki aleatorioak kalkulatzeko, munduko ordenagailu boteretsuenak milaka urte eman beharko zituena hau egiteko. Lanpara honek txip kuantiko bat gordetzen du eta bere lorpena ("nagusitasun kuantikoa" deitzen zaio) Leongo Sergio Boixorentzat da, Google-ko informatika-teoria kuantikoko zientzialari nagusia. Bizi garen gizartea errotik aldatuko duen industria batera pasatzen ari dela esan daiteke. Arerioek eta ikertzaile independenteek uste dute konparazioa gehiegizkoa izan daitekeela, iraultza kuantikoa oraindik urrun
dagoelako, baina aditu guztiak ados daude hori lortzen denean, dena aldatuko dela. Mundu liluragarri eta misteriotsu baten istorioa da, non ezagutzen ditugun fisikaren arauak, pilota baten erreboteak edo sagar baten erorketak ez duten funtzionatzen. Mundu subatomikoa mirari mota bat da. Informatika kuantikorako lasterketan, Txina eta Estatu Batuak bezalako herrialdeek eta IBM eta Google bezalako enpresek mila milioi dolar inbertitu dituzte auto bat eraikitzerakoan. Juani Bermejo Granadako Unibertsitateko ikertzaileak “potentzia kuantikoa� deitzen du.
Gakoa funtzionamenduan Teknologia iraultzaile hau ulertzeko giltza funtzionamenduaren oinarrian dago. Ezagutzen ditugun ordenagailuek bitar programazioarekin, "0" edo "1" funtzioekin, funtzionatzen dute. Baina bit kuantikoek edo kuboek hiru ezaugarri berezi dituzte. Bata, superposizioa da, non bi kubo aldi berean "0" eta "1" konbinazio guztiak izan daitezke, modu esponentzialean biderkatzeko. Txanpon bat biraraztean gertatzen denaren antzekoa da: buruak eta isatsak konbinatzea da, IBMko ikerketa zuzendari DarĂo Gilen arabera. Bigarren ideia "nahastea" deitzen zaio eta oso erromantikoa da: elkarren arteko kuboen egoera ezin da modu independentean deskribatu. Gilen adibidean, tartekatutako bi txanpon biratzen badira, horiek neurtzerakoan ikusiko dugu bata garestia bada, bestea ere izango dela, eta bata gurutzea baldin bada, bestea berdina izango dela; probabilitateak ez dira independenteak. Hirugarren ideia, interferentziarena, itsasoko olatuekin gertatzen dena da, gailurrak eta haranak dituztenak, beste olatu batzuen gailurrak eta haranak oztopa ditzaketenak. "Beste mundu bat da. Informatika kategorian sardexka bat egiten den lehen aldia da", azaldu du Gilek. "Niretzat azken 50 edo 60 urteetako informazioaren teknologiaren munduko unerik hunkigarrienean gaude", gaineratu du aditu honek. Ordenagailu klasikoek oso ondo egiten dituzten gauzak daude; eta superordenagailuek hobeto egiten dituzte. Baina ordenagailu kuantikoak beste dimentsio batean daude. Ordenagailu kuantikoek molekula berriak simulatu ahal izango lituzkete industria farmazeutikorako. Adibidez, covid-19 bezalako pandemia globalean denbora errealean botikak lortzeko. Gainera, unibertsoaren jatorria nolakoa den jakin dezakegu, material berriak deskubritu, autoen bateria elektrikoak hobetu, energia hobeto erabili...
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
11
12
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
digitalWorld
NANaren ezkutuko kontrol-zenbakiaren jatorri matematikoa
"
Banco Santanderreko kontuen kontrol-zifrak nola kalkulatzen diren aurkitzen duen edonori, puntuazio bikaina emango nioke". Horrela amaitu zuen Algebra Abstraktu Aplikatuko irakasle batek bere klaseetako bat, bere graduko azken urtean zegoenean. Baina ipuin hori nola amaitu zen agerian utzi aurretik, honako hauek argitu behar ditugu: zer dira kontrol-zifrak? Kontrol-digituak zenbait daturekin bat datozen zenbakiak (batzuetan letrak) dira, hala nola NAN-a, barra-kodeak, kontu korrontearen zenbakiak edo liburuen ISBNa. Horren xedea da datuen egiazkotasuna kontrolatzea, hau da, elementu egiaztatzaileak dira. Zenbaki hauek loturiko zenbakiekin gertatzen den eragiketa matematiko baten ondorioz lortzen dira. Segurtasun arrazoiengatik, eragiketa hau sekretua izan ohi da, baina metodo matematiko zertxobait aurreratuekin deszifra daiteke.
Nortasun Agiri Nazionala Kontroleko digituak erabiltzearen adibiderik hurbilena Nortasun Agiri Nazionalean (NAN) dago. NANeko hizkia, printzipioz guztiz ausazkoa denez, segurtasun arrazoiengatik sartutako kontrol-zifra bat baino ez da. NAN faltsu bat idazten badugu edo zenbaki bat jartzerakoan akatsen bat egiten badugu, ziurrena letra idatzia ez datorrela bat izan behar duenarekin eta horrela dokumentuaren faltsutasuna antzematen da.
NAN zenbakiarekin batera doan letra txeke-zenbaki gisa ezagutzen da Nola lortzen da NAN hizkia? NANeko hizkia kalkulatzeko dagokion zenbakia (letrarik gabeko 8 digituak) 23z zatitzen dugu eta ondoren zatitze horren gainerako zatiak hartzen ditugu. Adibidez, NAN baten zenbakia 12345678 da, 23 zatituz gero, egin behar dugu: 12345678 = (23 x 536768) + 14 Beraz, zatiketaren gainerako zatia 14. da. Gainerakoak 0 eta 22 artekoak izango dira beti. Eta horrela lortzen da 12345678 zenbakiaren NANari dagokion letra Z izatea.
Kontroleko digituak kontu korronteetan Imajinatu kontu zenbaki batera transferentzia egiten duzula eta oker egiten duzula digitua idaztean; gerta liteke, kontu korronteak ez baitira zehazki laburrak. Hutsegiteak ziur aski ezagutzen ez duzun norbaiti dirua bidaltzea ekar lezake eta horrek dirua galtzea eragin lezake. Baina ez beldurtu, matematika erreskatera etortzen baita horrelako egoera lotsagarria ekiditeko. Kontu korronteek kontrol-zifrak dituzten hainbat zenbaki dituzte eta, NANaren kasuan bezala, kontu sekretu bat lortzen da. Zenbaki horiek, lehenago 2 eta orain 4, erabiltzeak zail egiten du kontu zenbaki faltsuak sortzea (kontu erreal bati ez dagokiona) eta kontu zenbaki bat idazterakoan akatsak hautemateko aukera ematen digula abantaila ere badu. Hori dela eta, kontu zenbaki bat idaztean akatsen bat egiten baduzu, seguruenik, kontu horren kontrol-zifrak ez dira horiei dagozkienak, beraz zure akatsa hauteman daiteke eta transferentziarik ez da egingo. Tresna matematikoak daude, akats bat gertatu dela detektatzeaz gain, egindako akatsa identifikatzeko eta horrela zuzentzeko aukera ematen dutenak. Magia dirudi baina egia esan, matematika baino ez da. Akatsak hautemateko kode gisa ezagutzen direnak dira.
digitalWorld
2020 uztaila
Eraldaketa digitala, Europako enpresen zain
X
XI. mendeko konpainiek etengabe eta azkar aldatzen den inguruneari erantzuteko malgutasuna eta ahalmena izan behar dute entitate digitalak izan behar dira nahitaez. Hala ere, Europako enpresa txiki eta ertainek bide luzea egin behar dute eraldaketa digitaleko prozesuan. 1980ko hamarkadaren amaieran eta 1990eko hamarkadaren hasieran, Europar Batasuneko Star eta Arco programek Espainiako helburuen artean teknologiaren erabilera sustatzea izan zuten. Esparru horretako ekimen batzuek Telekomunikazioen Zuzendaritza Nagusiak -programak gure herrialdean aplikatzeaz arduratzen den Administrazioaren erakundeak- ordenagailu eta telekomunikazioen erabilera konpainien artean hedatzea bilatzen zuten, batez ere enpresa txikienen artean, beren prozesuak modernizatzeko eta beren negozio-ereduak lehiakorragoak izan zitezen. Garai hartan ez zen hodei, blockchain, big data edo IoT-ri buruz hitz egiten, baizik eta Integrated Services Digital Network (ISDN), komunikazio-sistemaz lehen aldiz. Sistema horrek ahotsa eta datuak transmititzeko baimena ematen zuena, Ibertex zerbitzutik edo Exchangetik. Iraultza digitalaren historiaurrea zen. Internet hamarkadaren bigarren zatian zabaltzen hasiko zen, eta munduak eraldaketa-erritmoa azkartu du hurrengoetan. Digitalizazio prozesu osoan, enpresak lehentasunezko ardatzetako bat dira. Prozesu korporatiboetan teknologia sartzea ezinbesteko lehiakortasun faktore gisa ikusten da XXI. mendeko sare-ekonomian iraun ahal izateko. Hasieran, duela hiru hamarkada, enpresetan ordenagailuak eta Interneteko konexioa sartzeaz hitz egin zen, eta aurrerapen handia izan zen webgune ofiziala izatea. Gaur egun hori guztia ez da nahikoa. Egungo eztabaida milioika datu biltzean da Gauzen Interneten, datu kopuru
handi horien ustiapenean, bai barne prozesuak optimizatzeko, bai merkatuak segmentatzeko, adimen artifiziala erabiliz. Garai batean enpresak modernizatzeko edo informatizatzeko prozesu huts gisa pentsatua izan zena, negozio eredu operatiboen metamorfosia sakona da orain. Prozesuak berriztatze prozesuak eta antolaketa egiturak ekar ditzake inguruneei aurre egiteko, askoz konplexuagoak direnak. Eraldatze digitala deritzo, oso termino ezaguna, guztion ahotan dagoena, baina konpainiaren barruan teknologia sartzea baino zerbait zabalagoa da.
Zer den eraldatze digitala Azken bi hamarkadetan, eraldaketa digitalaren definizio ugari marraztu dira zirkulu akademikoetan, baina badirudi ideia hauek ondorengo osagaiak biltzen dituztela: - Konpainiaren antolaketa prozesuak aldatzen dituen zerbait da, bai oinarrizko elementutan, bai balioa nola sortzen duten eta hornikuntza katea nola antolatzen den. Esparru berri honetan, bildutako informazioa ekintzetan analizatu eta eraldatu egiten da, negozioaren erabakiak gidatzen amaitzeko. - Zalantzarik gabe, enpresan berrikuntza teknologikoak sartzea epe honi lotutako oinarrizko dimentsioetako bat da. Enpresarentzako euskarri digitalen barrutian, zereginak eta prozesuak automatizatzeko joera nabarmentzen dira. - Azkenik, eraldaketa digitalean ere ikuspegi soziala jorratzen da, sareen bidez, komunikazio bide digital berrien bidez, informazioaren erabilera intentsiboa eskariaren hipersegmentatutako analisia egiteko eta bezeroarentzako balio pertsonalizatutako proposamenak eraikitzeko.
eWorld aldizkaria
13
14
eWorld aldizkaria
gameWorld
2020 uztaila
Dibertimendua zure eskuan
H
ona hemen Astro City Mini Arcade, Sega-ren miniaturizatutako proposamen berria: 36 joko ditu, eta zure eskuan sartzen da. Badirudi Segak mauka komertziala aurkitu duela bere hardware klasikoaren bertsio txikietan. Noski, jada egin zuen Mega Drive Mini 16 biteko kontsolaren 42 klasikorekin osatu zuen lanarekin. Ondoren, kontsola baten mini bertsioa iragartzea zen bere helburua: Game Gear eramangarria, eta Game Gear Micro bertsio murriztua. Astro City Mini Arcade bideojoko berriaren txanda da orain, Segaren adierazgarrienaren mahai gaineko bertsioa. Astro City ez zen joko bat, altzari arcade bat baizik: bertan, olgetarako tokien jabeek Sega jokoen katalogo zabal batetik bat instalatzeko aukera zuten. Sega aisialdirako altzarien lerro osoak beti zuen ezizena eta Astro City, 1993an jaioa, izan zen loteko ezagunena eta ikonikoena. Izan ere, nahiko normala da Japoniako aretoetan ikustea.
makinaren irudi ofizialetan presente. Jokoetako batzuk, hala nola, 'Dark Edge' edo 'Golden Axe' lanaren segizioa, etxeko sistemetara iristen diren lehen aldia izango da, aurreko konpilazioetan agertu ez ziren eta. Makinaren ezaugarri teknikoei dagokienez, SEGAAM 2 konpositorearen Hiro mitikoak soinuak eta doinuak jarriko ditu arku txikiaren menuetarako, HDMI irteera izango du, joystick mikrointerurtsuekin eta lotura aldagarriarekin, kanpoko kontrolekin bateragarria izango da eta 12.800 yen balioko du, ehun euro baino gehiago. Bi USB-A ataka, Micro USB portu bat eta aurikularrez ere hitz egiten da, baina oraindik ez da ezagutzen proposamena joko osagarriekin gizen daitekeen ala ez. Momentuz, zoritxarrez, ez dago jokoen behin betiko zerrenda, ezta Japoniako merkatua utziko duen baieztapenik ere.
Segaren proposamen berriak 100 euro inguruko balioa izango du
Segako 36 joko klasiko Makinak 36 joko sartuko ditu, Segak atzera bota duen Game Watch Impress-i egindako elkarrizketa batean agerian utzi duenez. Oraindik ez dira denak ezagutzen, baina zerrenda honetakoak bezalako benetako klasiko eta klasiko txikien nahasketa dago: - Alien Sindromea (Alien Syndrome) - Alien Ekaitza (Alien Storm) - Urrezko Aizkora (Golden Axe) - Urrezko Aizkora: Heriotzaren Gehitzailea (Golden Axe: The Revenge of Death Adder) - Zutabeak II (Columns II) - Dark Edge - Ichidant-R - Virtua Fighter - Fantasia Gunea (Fantasy Zone) - Pizti Aldatua (Altered Beast) Horiei guztiei 'Virtua Fighter' gehitu behar zaie,
Sega Sega Corporationn Japoniako bideo-jokoen garapen eta banaketa multinazionala da, Shinagawa-n (Tokyo) egoitza duena. Nazioarteko bi filialek, Sega America eta Sega Europe, Irvine (Kalifornia) eta Londresen dute egoitza, hurrenez hurren. Sega Martin Bromley eta Richard Stewart estatubatuar ekintzaileek sortu zuten 1960ko ekainaren 3an. Handik gutxira, konpainiak bere aurrekoaren zerbitzuaren aktiboak eskuratu zituen, Japan Games. Bost urte beranduago Sega Enterprises izena jarri zitzaion, Rosen Enterprises-ek, bideojoko jokoen inportatzaileak, txanponak lantzeko joko makinak eskuratu ondoren. Sega-k bere lehenengo arcade-a, Periscope, garatu zuen 1960ko hamarkadaren amaieran. Konpainia Golkoko eta Mendebaldeko Industriei saldu zitzaien 1969. urtean. Eraikuntzako jokoen negozioaren gainbehera izan zen 1980ko hamarkadaren hasieran; Sega joko kontsolak garatzen hasi zen. SG-1000 eta Master Systemekin, baina Nintendo-ren NES bezalako lehiakideei aurre egin behar izan zien. 1984an David Rosen eta Hayao Nakayama zuzendariek, CSK Corporation enpresaren babesarekin, konpainiako zuzendaritzak eskuratu zituzten.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
15
16
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
smartcityWorld
Berlingo lehen Smart City auzoa
P
anasonic-ek CO2a aurrezteko energiasoluzio berritzailearen hasiera iragarri zuen uztailaren 1ean, Future Living Berlin izeneko Smart City proiekturako. Konpainiaren Hiri Adimendunen zorroaren barruan, proiektu garrantzitsua da, eta horrek gizarteak, deskarbonizazioan arreta jartzen laguntzen du. Berlingo instalazioak bizitza ekologikoa eta iraunkorra eta bizitza digitala eta konektatua konbinatzen ditu. Horretarako, konponbide adimendunak instalatzen dira, hala nola Panasonic-en airearen eta uraren bero-ponpa, panel fotovoltaiko (PV) eraginkorrak eta energia kudeatzeko sistema adimentsu eta eraginkor batean txertatutako biltegiratze-bateriak. Junichi Suzuki Panasonic Europe BV enpresako presidente eta zuzendari nagusiak honakoa esan zuen: "60 urte baino gehiagoko berotzeko eta hozteko esperientzia ekartzen diogu proiektuari, bateria eta fotokonponbideetako hamarkadekin batera, eta berrikuntzarako grina etorkizuna baldintzatuko dute, etorkizuneko belaunaldietarako". Panasonic-ek salmenten hazkunde handia lortu du Europako negozio energetikoen arloetan, esaterako, azken hamar urteetan aireko uraren bero-ponparen negozioan bi digituko salmenten hazkundea. Konpainiak, gainera, 2019an konpromisoa hartu zuen "Bizitegi Energetikoa Aurrezteko Ekipamendua" negozioan hainbat aldiz hazteko 2025erako.
Energiaren kudeaketa eraginkorra Panasonic-entzat, Future Living Berlin funtsezko esperimentua da abangoardiako soluzio energetikoak eraikitzeko. Proiektuak mugarri bat markatzen du estrategian ezarritako helburuak lortzeko. Europan bere I + G Zentroko Panasonic-eko energia adituek eta software ingeniariek energia kude-
atzeko konponbide adimenduna garatu dute energiaren erabilera optimizatzeko eta argindar berogailura lotzeko. Kontrol adimendunak bero-ponpak konbinatzen ditu Panasonic-eko beste teknologia eraginkor eta ekologikoekin, hala nola panel fotovoltaikoekin. Teknologiak energia aurrezteko konponbide eraginkor batean integratu dira, kontrolpean ez ezik, Panasonic-en energia kudeatzeko konponbide adimendunarekin etengabe optimizatuta. Ralf Becker-ek, Project Leader-ak, Energy Groupeko Europa Panasonic I + G Zentroan, azaldu du: "Konponbidea munduko lehenengoa da, energia kudeaketa deszentralizatua lortzeko ikerketaerakunde garrantzitsuekin elkarlanean garatua. Unibertsitateko probetako laborategiekin batera egindako simulazioetan, energiaren erabileraren % 15 arte hobekuntza lortu genuen�.
Bizitza sozial, digital eta konektatua, berde eta iraunkorraren erakusleihoa hasi da Europa erdialdean Bizitza iraunkorrerako baliza Future Living Berlingo helburu berde eta iraunkorraren oinarrizko ardatza Panasonic-ek "Aquarea" instalatutako aireko uraren bero ponpa produktuen linea da. Energia-eraginkortasun handiko teknologia, ia karbono gabeko funtzionamendua dute 600 Panasonic HIT panelek hornitzen duten energia berriztagarriekin hornitutakoan. Silikonaren teknologia jabeduna dela eta, sistema fotovoltaiko Panasonic ohiko moduluak baino % 10 eraginkorragoa da. Gainera, Panasonic-eko HIT teknologiak ingurune beroetan errendimendua nabarmen hobetzea lortzen du bere tenperatura koefiziente altuagatik, klima aldaketari aurre egiteko ezinbesteko abantaila baita. Energia berriztagarriak erabiliz, airetik uraren sistema espazioak berotzeko eta ur beroa sortzeko erabiltzen da, baina hozteko ere erabil daiteke. Errendimendu handiagoa lortzeko, bero-ponpek hodeian oinarritutako konektibitate-funtzio bat dute Aquarea Service Cloud izeneko instalatzaileentzat, are fidagarriagoa bihurtzen dutenak. CO2 emisio gehiago aurrezten du, mantentze bisitak modu askoz eraginkorragoan antolatu baitaitezke eta, neurri batean, urrunetik egin daitezke.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
17
18
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
publizitatea
trainingWorld
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
Euskal kooperatibismoaren berrindarpena
E
uskadiko Kooperatiben Konfederazioa berregituratzen ari da euskal esparru ekonomikoan interes kooperatiboen defendatzaile gisa duen rola indartzeko. Euskal kooperatiben munduak batzar bat egin zuen apirilaren amaieran. Bertan, antzinako Erkidetik Konfekoopera aldatzea erabaki zen, koronabirusak eragindako osasun-krisiaren ondorioak ekonomiari gogor jo zionean. Rosa LavĂn Konfekoopeko presidenteak egoera hori aztertzen du jarraian, eta aurreikuspen batzuk aurreratzen ditu, nahiz eta argi utzi une honetan ezin dela garapen ekonomikoen inguruko adierazpen garbirik egin.
Konfekoop, izen berria "Orain arte, Erkidek hainbat antolaketa-egitura zituen, sektore bakoitzerako federazioak zituen, eta duela hilabete batzuk erabaki zen apirilaren 29an amaitu zen berrantolaketa prozesua hastea, aparteko batzar bat egin genuenean antolaketa-egitura bakarra aurkezteko, Konfekoop izenarekin. Helburuetako bat gure irudia sinplifikatzea eta argitzea izan da, baina ez da bakarra. Aldaketa horrekin, lobby gisa dugun eginkizuna indartu nahi dugu, talde-kooperatiben interesen defentsan".
Barne funtzionamendua "Hiru organismo bereziren inguruan eraikitzen da. Alde batetik, EAEko Kooperatiben Konfederazioa dago, eta horren funtzioa Erkidek dagoeneko gauzatu duena izango da, aholkuak, informazioa, programak eta proposamenak prestatzeko eta abar egiteko zereginak aipatzen dituena. Halaber, lobbying egitea da, interes kooperatiboak defendatzea. Bigarren organoa Euskadiko Kooperatiben Kontseilu Nagusia da. Bertan, bai Euskadiko Kooperatiben Konfederazioa, bai Eusko Jaurlaritza eta EAEko hiru unibertsitateak (UPV/EHU, Mondragon Unibertsitatea eta Deustu) daude ordezkatuta. Helburua kooperatibismoaren hedapena sustatzea da. Azkenik, Elkarlan dago kooperatiba berrien konstituzioa bultzatzeaz eta lehendik daudenak bultzatzeaz arduratzen dena".
iazko abenduaren 31n 1.233 izanik. Gainera, aurreko urtean zehar, beste kooperatiba batzuek 2.193 lanpostu gehiago sortu zituzten, eta data berean Konfekoop-ekin lotutako enpresek 56.362 pertsona enplegatu zituzten. Hauek dira nire ustez garrantzitsuak diren datuak, azpimarratu beharrekoak euskal jarduera ekonomikoan gure ordezkaritzaren irudia eskaintzeko". "Modu ezberdinetan eragin izan du kooperatiba bakoitzarekin, duen sektorearen eta tamainaren arabera. Gaur egun ez dugu Covid-19-k euskal kooperatibismoan izan ditzakeen ondorioen azterketa zehatza egin, egoera asko aldatzen ari delako, baina esan dezaket kooperatibak ukituak daudela, ez daudela EAEko negozio errealitatetik kanpo. Ildo horretatik, esango nuke mundu kooperatiboa bezalako giharrak edukitzea garrantzitsua dela".
Susperraldiari laguntzeko ezaugarriak "Egoera honi aurre egiten lagunduko digun indar nagusia da. Gogoan izan eredu ekonomikoa garela, baina baita soziala ere. Elkartasuna eta elkarrekiko laguntza bezalako baloreek positiboki eragingo dute erreakzionatzeko dugun gaitasunean. Gure konpromisoa, lehenik eta behin, osasuna zaintzea da, eta gero, lanaren banaketa eta enplegua mantentzea sustatzea".
Konfekoop "Euskal esparru ekonomikoko erakunde adierazgarrienetako bat gara. Beste zifra batzuen artean, azpimarratuko nuke 2019an ehun kooperatiba berri baino gehiago gehitu ditugula taldean,
Enplegua mantentzeko formula "Gakoa autokudeaketan dago. Enpresa kooperatiboak autokudea daitezke, egoera errazetara moldatuz.
Laguntzen du
19
20
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
trainingWorld
MUko Industria 4.0 laborategi berria
M
ondragon Unibertsitateak eta Open Cloud Factory-k ikerketa zientifikorako eta teknologikorako lankidetza-hitzarmen bat izenpetu zuten duela urtebete, 5 urterako. Hitzarmenaren bigarren urtean, agenteek erabaki dute beste urrats bat egitea, eta beraien arteko lankidetzarako erabiltzen duten 4.0 Industriako laborategia INCIBEko laborategi industrialen sarearekin lotu dute. 4.0 Industriako laborategian, unibertsitateko ikasleek zein ikertzaileek Open Cloud Factoryren OpenNAC Enterprise software modularra erabiltzen dute lanerako, ikerketetarako eta soluzioen garapenerako. Sarrerako sarbidea kontrolatzen uzten duen soluzio bat da, IT/OT/IoT/IioT aktiboak erabat bistaratzea eta sarbidea eta compliancea kontrolatzea ahalbidetzen baititu. Mondragon Unibertsitateak eta Open Cloud Factoryk adostu dute lankidetza-akordiotik kanpoko beste enpresa batzuei uztea instalazio horietara sartzen eta bertan beren probak eta ikerketak egiten.
Abangoardiako laborategia Laborategiak 112m2-ko azalera dauka, eta azken belaunaldiko ekipamendu teknologikoak, hala nola ikuspen artifiziala, Elkarlaneko Robota, 2 Robot industrial, ekoizpen sistema modular bat eta robot mugikor bat. Sistema industrialen azpiegitura hori guztia, halaber, Datuak Prozesatzeko Zentro batekin loturta dago, zeinak Sareko Elektronikako ekipamendua daukan, bai eta datuak gordetzeko eta prozesatzeko ekipamendu bat eta guneak eta hodiak ezartzen eta sareak IEC-62443 'Security for Industrial Automation
and Control Systems' estandarren arabera segmentatzen uzten duen zibersegurtasuneko ekipamendu bat ere.
Zibersegurtasuneko prestakuntza eskaintza Ekimen honekin berretsita geratzen da Mondragon Unibertsitateak zibersegurtasunaren eremuan estrategikoki jarduteko egiten duen apustua, izan ere, Datuen Analisian eta Zibersegurtasunean espezializatutako ikerketa talde bat dauka eta hainbat profiletarako prestakuntza programak eskaintzen ditu: - Zibersegurtasuneko Masterra profesionalentzat. Bi ibilbide eskaintzen ditu: IT eta OT. Erdipresentziala, industriaren eremuan adituak diren hizlariekin eta bukaerako proiektua enpresan aplikatutako proiektua izanik. - Datuen Analisiko, Zibersegurtasuneanko eta Lainoko Konputazioko Unibertsitateko Masterra. Master duala, urte eta erdikoa, enpresako praktikaldi ordainduekin.
Mondragon Goi Eskola Politeknikoak eta Open Cloud Factoryk hitzartu dute ekimena Open Cloud Factoryri buruz Open Cloud Factoryren misioa informazioko eta komunikazioko teknologien (IKTen) alorrean irtenbideak sortu eta garatzea da. Horrela, erakundeek orokorrean dituzten segurtasun digitaleko beharrei erantzun nahi die, negozioak konfiantzaz, egonkortasunez eta eraginkortasunez aurrera eramateko aukera izan dezaten. Enpresak batez ere Espainian, Mexikon eta Brasilen dihardu, eta etengabe hazten ari da garatzeko bidean dauden merkatuetan, bai Europan, bai Latinoamerikan, hedapen eta garapen geografikoko planari jarraikiz. Enpresak zibersegurtasuneko estrategia komuna bideratu nahi du, IT (Information Technology) eta OT (Operational Technology) arloak kontuan hartuta. Halaber, estrategiak lagungarri izan nahi du sare korporatiboen aktiboak nabarmendu eta kontrolatzeko.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
21
22
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
trainingWorld
Profesional teknologikoen beharra go dituela, iaz baino % 14 gehiago. Hazkunde hori talentua "inportatzeagatik" izan da, unibertsitateek ez baitute behar bezainbeste entrenatzen. Horrela, azken urtean beste hiri batzuetako profesional digitalen taldea 3.600 lagunetan handitu da eta, 24.000 lagunekin, dagoeneko Bartzelonako enpresa teknologikoetako langile guztien % 31 ordezkatzen dute. Madril, Londres eta Buenos Aires dira Kataluniako hiribururako langileen esportatzaile nagusiak.
H
errialdeak pandemiagatik geldiaraztearekin batera, teknologiako konpainiak abian jarri ziren langileen bila konfinamenduan: Kataluniaren kasuan, martxotik maiatzera bitartean, langile digitalentzako 6.700 lan-eskaintza argitaratu ziren. Joan Ramon Barrera Cercle Tecnologic de Catalunyako (CTecno) presidentearen arabera, kopuru hori iaz baino % 45 baxuagoa izan arren, "teknologia pandemian enplegu gehien sortu dituen sektorea da". Kontratazioak egin dituzten beste sektore batzuek (hala nola negozioen kudeaketak eta finantzek), ordea % 65eko gainbehera izan duten. Hodeiko web-garapeneko eta softwareko profesionalen eskaria bereziki handia izan da pandemian, bat-batean telelaguntza ezartzeko beharra izan duten enpresen beharrizanak direla eta, atzerriko profesionalen sinatzeko ezintasuna izan delarik kontratazioa gelditu duen arrazoi nagusia. Bartzelonako Digital Talent elkarteak prestatutako "Talentu digitalaren ikuspegi orokorra 2020" txostenaren datuen arabera, langile teknologikoen eskariaren hazkundea estrukturala da: Europan azken hamarkadan teknologiako profesionalen enplegua % 41,3 hazi da, oro har, ekonomiaren enpleguaren % 3,4ko igoeraren aldean.
Katalunia
Laguntzen du
Katalunian egoera are muturrekoagoa da, Daniel Marco Generalitateko Berrikuntza eta Ekonomia Digitaleko zuzendari nagusiak azaldu duenez: 2008tik 2020ra sektoreko enplegua % 46,5 hazi da, Kataluniako ekonomia globala % 4,5 jaitsi delarik aldi berean. Jordi ArrufĂ Mobile World Capital Bartzelonako Talent Digital programako zuzendariak azaldu du hiriak gaur egun 77.000 langile baino gehia-
Koronabirusak profesional teknologikoen eskaria areagotu du Soldata altuenak Langileen eskariaren hazkuntzak enpresak soldatak igotzera behartu ditu: Bartzelonako lanbide digitalen soldata gordina 37.500 eurotan kokatzen da, Espainian lanbidearen batez bestekoaren (30.807 euro) % 21 handiagoa. Soldata maila horiek, ordea, Europako batez bestekoa baino askoz txikiagoak dira: Londresen batez besteko soldata urteko 73.000 eurotik gorakoa da, eta horrek dakar Bartzelonak lehiakortasuna irabaztea, enpresa berriak sartzea, beste hiri batzuekin alderatuta, Madril izan ezik, non soldatak apur bat txikiagoak diren (urtean 34.072 euro). Arrufik aitortu du Bartzelonan enpresa digitalak garatzeko oztopo handia dela profesionalak aurkitzeko zailtasuna: azken bi urteetan enplegu digitalaren eskaria % 80 hazi da eta profesionalen eskaintza % 23 hazi da bakarrik. Hala, azaldu du, lan eskaintza digital bakoitzerako 15 hautagai baino ez dira aurkezten, iaz baino bi gutxiago, enpresek lan eskaintza ez teknologikoetarako dituzten 36 hautagaietatik oso urrun. Defizit profesionala are gogorragoa da zenbait arlotan, hala nola Big Data (eskaintza bakoitzeko 6 hautagai), Zibersegurtasuna, Adimen Artifiziala edo Gauzen Interneta (eskaintza bakoitzeko 2 hautagai). Horrek dakar zibersegurtasuna izatea profesional gehien inportatzen duen sektorea Bartzelonara, langileen % 37,9 kanpotik etorritako profesionalak baitira; Big Datan, % 34. Arrufik Espainiari instalazio gehiago eskatu dizkio atzerriko profesionalak kontratatzeko, "bisa teknologikoak", Portugalen eta Estoniaren adibidea jarraituz.
healthWorld
2020 uztaila
Blockchain-DLT, XXI. mendeko teknologia disruptiboenetako bat
B
erriro ere Blockchain teknologiari buruz hitz egingo dugu jarraian, zeinak bere arkitektura teknikoari eta ekosistemari ez esker ez duen gu norbaitengan konfiantzarik izatea behar. Aitzitik, informazioa modu ezabaezin eta editaezinean grabatzeko aukera ematen du. Teknologia horri esker, informazioaren pribatutasuna mantendu dezakegu zifratze bidez, eta edozein erabiltzailek egiaztatu ahal izango du bizitza osorako balioko duten informazio erregistroekin. Teknologia hori 2009an aurkeztu zen lehen aldiz; 11 urteren buruan, teknologia horren inguruko milaka albiste ikusi ditugu. CodeContract-en ustez, gure eguneroko eragiketetan konfiantza areagotu egingo da, hirugarrenak sartzeko beharra kentzen duen teknologia izanik. Gaur egun, erabilera-kasu desberdinak aurki ditzakegu, enpresa askok nazioartean exekutatu eta behar bezala funtzionatu duten kontzeptuaren frogagirien bidez. Gehien entzun den irtenbideetako bat FoodTrust da, IBM teknologiak bultzatutakoa, baina badira teknologia erabiltzen ari diren beste sektore batzuk ere: medikuntza, produkzioa, finantza arlokoak, industrialak, juridikoak, txikizkakoak... Adibidez, CodeContract izan dugu Cuatrecasas abokatuarekin batera Blockchain enpresako salmenta eta erosketa egiten duen lehen enpresa.
tuak dira, ulermen konplexutasuna... Hala ere, beste aukera batzuekin alderatzen baditugu hirugarren batean konfiantza izanik, Blockchain teknologia merkea da eta milaka kopia egiten ditu. Segurtasuna, horrela, handitzen da. Gaur egun, ez dugu arrakastaren berririk ekoizpenean Blockchain teknologiari buruz, baina gero eta konpainia gehiago ari dira konponbideak probatzen, hala nola osasun identitate segurua izateko aukera, medikuntzaren trazabilitatea... Denborarekin topatuko ditugu arrakasta-historia horiek. CodeContract enpresan teknologia hori negozio mailan modu errazean erabiltzea ahalbidetzen dugu eta ezagutza tekniko edo juridikorik behar gabe, dagoeneko hainbat sektorerekin ari gara lanean: legea, industria, osasuna, txikizkakoa eta logistika.
Zertan laguntzen du teknologia honek?
CodeContract lineako munduan egindako ekintzen bermeak eta segurtasuna eskaintzeko helburuarekin jaio zen, informazioa segurtatuz eta operazio guztietan gardentasun pribatua eskainiz zifratze sistema bikoitzarekin. Era berean, BlockChain teknologia modu legal eta erraz batean erabiltzea ahalbidetzea da bere helburua. Erabiltzailearen datuak ez dituzte inoiz gordetzen, baizik enkriptatutako kodeak gordetzen dituzte SHA-256 kripto-algoritmoaren bidez. Hauek dira CodeContract-i buruz egindako adierazpen batzuk: - "Zure bezeroekin prozesuak automatizatzeko eta bermatzeko irtenbidea, pribatutasuna mantenduz eta erabilitakoa ordainduz". - "Erabat araututako eta baimendutako plataforma da, eragiketak modu seguruan exekutatzeko, denbora errealeko jakinarazpenekin eta API konexio bat edo web diseinu pertsonalizatua eskainiz". - "Eragiketa guztiek txostenak, ziurtagiriak eta legezko baliozkotasuna duten froga digitalak barne hartzen dituzte". - "CodeContract plataformak informazio osoaren gardentasuna pribatua ahalbidetzen du, zifratze sistema bikoitzari esker".
Teknologia honen erakargarri nagusietako bat sektore desberdinetan eskaintzen dituen zeharkako onurak dira, izan ditzakeen moldagarritasuna beste teknologia batzuekin batera eta automatizatzea ahalbidetzen duen bermeekin. - Erregistroa - Ziurtapena - Trazabilitatea - Zaintza - Mugiezintasuna Kontratu adimendunak Blockchain teknologia erabiltzeko gehien erabiltzen diren baliabideetako batzuk dira, interpretaziorik gabe aldagaietan oinarritutako automatikoki gauzatzen diren akordioak sartzeko aukera ematen baitute.
Zergatik ez da hainbeste erabiltzen abantaila ugari baditu? Egia da teknologia honen onurak ikaragarriak direla, baina artikulu honen hasieran esan bezala, teknologia oso disruptiboa da eta oraindik enbrioiaren fasean dago. Horrek dakar oso jende gutxik ezagutzen duela teknologia hau, bere potentziala ezezaguna da, garapenak muga-
Gero eta konpainia gehiago ari dira Blockchain probatzen CodeContract
eWorld aldizkaria
23
24
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
blockchainWorld
COVID-19a eta BlockChain
J
ada ez da berria esatea esnatzen garenean gure posta elektronikoak, hainbat sare sozialen bidez jaso ditugun mezuak eta albisteak linean irakurtzeko ohitura eskuratu dugula. Jada ez gara egunkariaren bila jaisten, baizik eta gure telefono mugikorretan edo ordenagailuen bidez irakurtzen dugu. Egun hauetan, albiste ugari irakurtzen ari gara bizi garen une historikoari buruz, gure bizitzetan kendu ahal izango ez dugun aztarna uzten ari den "zomorroa" (COVID-19a) dela eta. Baina beste asko ere irakurri ditugu zybererasoak, lineako informazio-lapurretak... jasaten ari diren enpresei buruz. 2009an, bitcoin moneta digitala bezala ezagutzen den eta Satoshi Nakamotok garatutako zuen sistemari esker, teknologia berri bat aurkeztu zen, blockchain izenarekin ezagutzen dena. Bitartekaririk gabeko gizabanakoen arteko baliotransakzioa bermatzen duen teknologia da. Jada asko dira bitcoin proiektuari buruz moneta digital gisa entzun dutenak, baina oso gutxi dira bitcoinen atzean dagoen teknologiaren etenaldia ulertu arte bilaketan daudenak. Blockchain informazioa bata bestearengandik desberdinak diren biltegiratze blokeak bezala definitzen da, azken segurtasun zifratzaileak erabiliz, modu deszentralizatuan eta informazio hori editatzea oso konplexua bilakatuz erregistratutakoan. Gaur egun oraindik ezinezkoa izan da sistema hau piratatzea.
Interesatutako enpresak Negozio arloan, enpresa asko modu zuzenagoan eskatzen ari dira teknologia honi buruzko informazioa eta honi buruz interesatzen ari dira. Horien artean nabarmentzekoa da Euskadiko Lanbide Heziketako ikastetxeen artean teknolo-
gia hori babesten duten bi entitatek, Orienta Zaitez Fundazioak eta Universitario SL-k, egindako bultzada handia. Joan den apirilean Galdakaon kokatutako CIFP Andra Mari LHII hezkuntza zentroak BlockChain-i buruz ziurtatu zuen CodeContract-ek entregatutako hainbat diplomarekin batera; esaterako, diploma bakarra bihurtzeko hatz marka bat erabiliz onurak lortzea eta atzera bota ezin diren frogak uztea, bizitza osorako denbora egokian zigilua eginez, iruzurrak eta/edo informazioa bikoiztea ekidinez. Hori posible izan da Eduardo Aginako bezalako irakasleen lanari eta pasioari esker, bere taldearekin eta CodeContract SL-rekin lankidetzan egonez, blockchain teknologiari esker konfiantza sortzeko tresna teknologiko bat sortu duen enpresa, alegia, informazioaren pribatutasuna eta hautsi ez daitezken ebidentzia legalak mantenduz. CodeContract hainbat sektoretako entitate pribatuekin ari da lanean, hala nola lege, industria eta aholkularitza. CodeContract-ek ez zuen aukera hori ahaztu nahi Orienta Zaitez Fundazioarekin eta Universitario SL-rekin hezkuntza sektorean eragina izateko; horregatik, Santurtziko Calasanz hezkuntza zentroarekin ere lan egiteko modu ezberdinak aztertzen ari dira, baina kasu honetan osasun sektorean eragina izateko. COVID19agatik egindako proben trazabilitate ustelezinak egiteko CodeContract tresnaren gainean ari dira lanean. Lau entitateek ilusio handia dute teknologia honekin, eragile berriak sartzen jarraitzeaz gain, talka handiagoa izan dezaten.
CodeContract CodeContract lineako munduan egindako ekintzen bermeak eta segurtasuna eskaintzeko helburuarekin jaio zen, informazioa segurtatuz eta operazio guztietan gardentasun pribatua eskainiz zifratze sistema bikoitzarekin. Era berean, BlockChain teknologia modu legal eta erraz batean erabiltzea ahalbidetzea da bere helburua. Erabiltzailearen datuak ez dituzte inoiz gordetzen, baizik enkriptatutako kodeak gordetzen dituzte SHA-256 kripto-algoritmoaren bidez. CodeContract-ek bezeroekin prozesuak automatizatzeko eta bermatzeko irtenbidea ematen du, pribatutasuna mantenduz eta erabilitakoa ordainduz. Era berean, erabat araututako eta baimendutako plataforma bat da, eragiketak modu seguruan exekutatzeko, denbora errealeko jakinarazpenekin, API konexio bat edo web diseinu pertsonalizatua eskainiz. Sergio Gallastegui (CodeContract)
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
25
26
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
blockchainWorld
Martxan Blockchain Lab
C
IFP Andra Mari LHII Institutuak blockchain teknologiako laborategi bat martxan ipini nahi du hurrengo ikasturtean. Ikastetxe horretan irakasleeentzat 2020-2021 ikasturterako ikastaroen ziurtagiri batzuk baliozkotu ondoren, eta Tknikak tutorizatzen dien proiektuen esparruan, arriskatu egin dira eta 2020-2021 ikasturterako erronka bezala ipini dute blockchain teknologiako laborategi bat funtzionamenduan ipintzea. Bertako arduradun Eduardo Aginakok dio izena ez dela "oso originala", baina Blockchain Lab deituko diote eta, bertan, jarraipena emango diote azken ikasturte honi, "hain arraroa izan dena ikasteko moduei dagokienez, baita irakasle eta ikasleen artean komunikatu garen moduari dagokionez ere". "Guk, gainera, uste dugu teknologia honek plus bat emango digula mota honetako egoeretan, zailagoa egiten baitu prozesu eta dokumentuetan iruzur egitea, trazabilitate garbi batekin", gaineratu du Aginakok. "Horretarako, gurekin dagoeneko lankidetza egin duten enpresa batzuk ditugu, gurekin lan egiten jarraituko dutenak, hala nola Innkubo Blockchain Technologies, utziko dizkigunak meatzaritzako ekipoak, rig eta meatzariak ere, eta Euskoblockchain eta gure institutuarekin batera, hozte probak egiten ari gara gure ekipoentzat", dio arduradunak. "Gogoratu behar da arlo honetan bi faktore oso garrantzitsu ditugula, makinaren amortizazioa eta kontsumo elektrikoa". Eduardo Aginakok honakoa aurreratzen du ere: "smart contract-en aldean, eta aholkularitzan, Code Contract-en laguntza dugu ere, euskal enpresa bat, gure heziketaz arduratu dena ikasturte honetan zehar ziurtagirietan eta kontratuetan, blockchain teknologia erabiliz. Oraintxe bertan ziurtatu ahal genitzake gure ikasle guztien tituluak teknologia honen bitartez".
"Blockchain Lab-en, ikasturte honetan ikasi eta esperimentatuarekin jarraitu nahi dugu" Pertsona guztientzat irekita "Gure laborategia mundu honetan ikertu nahi duen pertsona orori irekita egongo da eta helburu bezala ipini dugu hau online ez izatea, tailer honetan probatzen ari diren gauzak ikusi eta ukitu ahal izatea, eta horretarako ikastaro presentzialak egitea gustatuko litzaiguke, edo gaur egun irakaskuntza dagoen moduan, gutxienez erdipresentzialak", azaltzen du Aginakok. "Materiala prestatzen ari gara ere teknologia berri hau hurrengo ikasturtean emango ditugun moduluetan sartzeko Telekomunikazioak eta Informatikako goi mailako zikloan. Ethazi metodologiaren bidez sartzea pentsatua dugu, zehazki Telekomunikazioetako Azpiegituretako Teknika eta Prozesuak moduluan, blockchain sari baten komunikazio bat eginez satelite bidez. Bigarren xede bat sare telematikoen moduluko bigarren mailako ikasleei zuzendua egongo litzateke, meatzariak eta baliozkotzaileak sartuz sare konbentzionaletan 'packet tracer' programa erabiliz", adierazten du Blockchain Lab-eko arduradunak. "Teknologia zirkularra deitzen dugun horrekin bukatzeko, aurreko enpresa laguntzaile guztiak Euskadin kokatuak daudenez, ezagueren hedapena faltako litzaiguke, zeinean pentsatzen ari garen Santurtziko Calasanz lanbide heziketako zentro hitzartuan", bukatzen du Aginakok.
Eduardo Aginako Eduardo Aginako Ingeniaritza Tekniko Industrialean titulatua da, Eletronikako adarrean eta gaur egun irakasle lanetan ari da Komunikazio Sistemen eta Informatikako Goi Mailako Gradu batean Galdakaoko Lanbide Heziketako Andra Mari Institutuan. Bere zentroan blockchain teknologiaren erabilera eta sustapenaren aldeko apustua egiten dute. Galdakaoko Andra Mari Institutuaren konpromezuetako bat egunero jaikitzea da bere ikaslegoa hezi ahal izateko eta hauek eskolatik gaur egungo gizarteak eskatzen dituen gaitasunak bereganatuta bidaltzea ikastetxetik. Gainera, lan bilaketan eta laneratzean laguntzen diete: enpresetan praktikak, ikastetxeko lan poltsa, ekintzailetasun programa, formazio duala (enpresa-eskola) eta zeharkako gaitasunen indartzea (egiten jakin, egoten jakin, izaten jakin).
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
27
28
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
startupWorld
BIND 4.0 azeleragailuaren 5. deialdia
4
.0 industria sustatzeko BIND 4.0 azeleragailuan startup teknologikoak bilatzen dituzten Euskal Autonomia Erkidegoan finkatutako nazioarteko erreferentziako enpresen kopuruak gora egiten jarraitzen du, eta une honetan jada 57 dira. Industria adimenduneko berrikuntza-plataforma ireki horrek, joan den uztailaren 3an, The Best of BIND 4.0: Virtual Demo Day lehen ekitaldi birtuala egin zuen, bertako 38 startup berritzaileek garatutako azken proiektu teknologikoak aurkezteko eta bosgarren deialdia zabaltzeko. Deialdi horren bidez, hautagaiak hartuko ditu, irailaren 11ra arte. Hain zuzen ere, Arantxa Tapia, Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako sailburuak ireki zuen aurtengo edizioa. Jardunaldi horretan, hainbat enpresatako -Coca-Cola European Partners, Mercedes-Benz eta Unilever- ordezkariak izan ziren, eta Eusko Jaurlaritzako Ekintzailetza, Berrikuntza eta Agenda Digitaleko zuzendari Aitor Urzelaik hartu zuen parte bertan. Halaber, bertan ere izan ziren ekintzailetzan adituak, adibidez, Martin Varsavsky. SPRI Taldearen bidez, Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Sailak sortutako BIND 4.0 azeleragailuak mundu osoko startup-en artean proiektu teknologiko onenak bilatzen ditu, helburu bikoitzarekin. Alde batetik, enpresa nagusiek berrikuntza azeleratzeko aukera izan dezaten eta euren lehiakortasuna susta eta hobetu dezaten startup-ekin batera jardunez, berrikuntza-iturri arin eta efikaz gisa. Eta, bestetik, nazioartean erreferentzia diren enpresa nagusien eskutik eta euskal industria-ekosistemarako zuzeneko sarbidearen bidez, startup-ak merkatura azkarrago heltzea.
Horregatik, aurtengo deialdiaren berrikuntza nagusietako bat da proiektuan gero eta konpainia gehiago ari direla parte hartzen. BIND 4.0k jada Euskal Autonomia Erkidegoan finkatutako nazioarteko erreferentzia diren 57 enpresa garrantzitsu ditu. Enpresa horiek, jasotako hautagaitza guztien artean, proiektu onenak aukeratzeko ardura izango dute. Aurten, jada programan parte hartzen ari ziren enpresei -besteak beste, Ferrovial, EDP, Sarralle, Arcelor, ABB, Iberdrola, Michelin, QuirĂłnsalud edo Siemens Gamesa- honako hauek gehitu zaizkie: EnagĂĄs, Erhardt, GH Cranes & Components, Ingeteam, Tubos Reunidos eta Vidrala. Eusko Jaurlaritzako Ekintzailetza, Berrikuntza eta Agenda Digitaleko zuzendari Aitor Urzelairen iritziz: “Bizi behar izan ditugun une zail hauetan egiaztatu dugu, alde batetik, gure ekonomian teknologian eta berrikuntzan inbertitzeak eta eraldaketa digitalak duten garrantzia eta, bestetik, hazkundea sustatzeko eragile publikoen eta pribatuen artean elkarrekin jarduteko dagoen beharra. Gure ekonomia eta gure gizartea hazteko eta hobetzeko, beti BIND 4.0ren euskarri izan diren bi oinarri. Horregatik da hain garrantzitsua BIND 4.0ren bosgarren deialdi hau zabaltzea; izan ere, garrantzi berezia duten sektoretan -elikadura, osasuna, energia edo fabrikazioa- berrikuntza irekiaren, startup-en eta talentu berriaren alde, ekimen hau osatzen dugun guztion etengabeko apustua adierazten du horrekâ€?.
Parte hartzeko baldintzak Startup-ek irailaren 11ra arte eman ahal izango dute izena www.bind40.com programako webgunearen bitartez. Teknologia berritan oinarritutako industria, energia, osasun eta elikadurako sektoreetan aplikatzekoak diren produktuak eta zerbitzuak dituzten bost kontinenteetako startup-ak bilatzen ditu BIND 4.0k. Haien soluzio teknologikoa jada merkatuan edo azken garapen-fasean egotea eta partner enpresei balioa eman ahal izatea ere eskatzen da. Data garrantzitsuak: - 2020ko uztailaren 3a - irailaren 11: startupetako hautagaitzak jasoko dira - 2021eko urtarrilaren 8a: aukeratutako startup-ak jakinaraziko dira - 2021eko urtarrilaren 25a: azelerazio-programa eta partner-ekin proiektuak hasiko dira - 2021eko uztailaren 2a: Demo Day, bosgarren deialdiaren emaitzak aurkezteko eguna. - Hautagaitzak bind40.com helbidean erregistratzea.
publizitatea
2020 uztaila
eWorld aldizkaria
29
30
eWorld aldizkaria
2020 uztaila
startupWorld
"Mondragon izateari abantailak besterik ez dizkiot ikusten"
A
nder Etxeberria Mondragon Korporazioko Hedapen Kooperatiboaren arduraduna da. Elkarrizketa honetan, Mondragon egungo krisialdi sozial eta ekonomikoaren aurrean nola ari den lanean agertzen digu Anderrek. Horretaz aparte, Mondragon Korporazioak dituen ezaugarri bereziak ere azaltzen dizkigu. Krisiarekin loturiko galderen aurretik, kokatzeko, Mondragon hobeto ezagutu nahi dugu. Mondragon Korporazioa bezalako eredurik aurki al daiteke mundu osoan zehar? Zerk egiten du berezi? Industria sektoreari dagokionez, Mondragon da munduko talde kooperatibo handiena. Bigarren talde kooperatibo industrialari ateratzen dion aldea ikaragarria da. Mondragonen, kooperatiba industrialekin batera taldekide dira hezkuntza kooperatibak (MU unibertsitatea barne), kreditukoa, kontsumokoa, nekazaritzakoak, zerbitzukoak… Guztira 97 kooperatiba gara eta, munduan zehar banatutako bestelako enpresak batuz, 82.000 langile. Kooperatiben izaera autonomoa da. Elkarrekin gaude nahi dugulako; hobeagoak garelako horrela. Kooperatiba bakoitzeko jabe dira bertako bazkideak, bazkide bakoitzak boto bat dauka eta ordainsari diferentzia erlatiboki txikia da gutxien eta gehien irabazten duten langileen artean. Ezaugarri multzo hori bakarra da munduan. Ehundaka eta ehundaka lagun dator urtero Mondragon ezagutzera; entzun duten hori, kontatu dioten hori, bertatik bertara egia dela ikustera. Mondragonek funtzionatzen du, kontraesanak (eta ez gutxi) izan arren. Eta eragin positiboa du gizartean. Enpresa kooperatibo asko duen Debagoiena da, adibidez, mundu mailan ezberdintasun ekonomiko baxuenetarikoa duen lurraldea. Nola eragiten du mota honetako krisialdi batek korporazio batean, eta zehazki Mondragon Korporazioan? Hainbatetan krisiak sektorialak dira eta, korporazioa esparru diferenteetako enpresez osatua badago (hori da gure kasua), kolpea jasaten laguntzen dute korporazioko kide diren beste negozioek. Oraingo krisia, eta aurrekoa ere, ordea, globala da eta modu batean edo bestean negozio guztietan eragiten du. Horrela, gure enpresa batzuk lan gehiagorekin dabiltza (banaketa,
nekazaritza, nagusien zaintza, garbiketa, hornidura…), beste asko gutxiagorekin (automozioa, besteak beste) eta badaude ere, aldaketak aldaketa, antzerako lan jarduna dutenak (atzerrian dauden planta batzuk, batez ere).
“Mondragonek funtzionatzen du, eta eragin positiboa du gizartean” Zuen kasuan, nola egin diozue aurre? Kooperatibek beren larrialdi batzordea eratzeaz batera, Korporazioko zerbitzuek ere krisi kabinetea abiatu zuten hasieratik, besteak beste protokoloak zehazteko eta administrazio publikoez koordinatuta egoteko. Jarduerari dagokionez, kooperatiba asko ari dira, beraien ohiko lanaz harantzago, krisiaren eraginak arintzeko zereginetan: babeserako biseren fabrikazioa, arropa eta janari donazioak, diru bilketak, arnasgailuek daramaten osagaien fabrikazioa, birusaren krisiari soluzioak bilatzeko ekimena gazteentzat, osasun arlorako amantalen fabrikazioa… Agintarien esku jarri ditugu ere dauzkagun hornidurarako kanalak (batez ere Txinatik produktuak ekartzeko). Era berean, nabarmentzekoa da maskarak fabrikatzeko makinak egiten ari garela. Lana egiteko moduari dagokionez, segurtasun neurriak zorrotz hartuz izan behar du: NBEak, distantziak, egoera berezientzat adostutako prozedurak… Zenbait kasutan (osasun egoeragatik edo kontziliazio-arazoengatik, adibidez) telelana da formula. Bestelako bereizgarririk? Bai. Taldeko enpresei laguntzeko baliabideak ditugu Korporazio mailan. LagunAro EPSVren aldetik enplegu laguntza deituriko prestazioa oinarrizkoa da. Ildo horretan, krisi honetarako propio moldatutako egutegi mugikorra abiatu dugu krisia hasi orduko: orain lan bazkideen orduak galtzen badira, aurrerago sartu ahal izango dira eta, posible ez bada, Lagun Arok konpentsatuko ditu neurri batean. Bazkidetza kontratuaren ordez lan kontratua duten langileekin aldi baterako enplegu-erregulazioko espedientea ezarri dugu.
startupWorld
Bestetik, muturreko kasuetarako kooperatiben zerbitzura Korporazioko funtsak bidera litezke (kooperatibek hornitutako funtsak) mailegu eta abal moduan. Halaber, krisiari aurre egiteko, hainbat kooperatibetan erabaki dute dagoeneko jaistea soldata/aurrerakinak (hilero jasotzen dugun ordainketa, urteko emaitzei loturik dagoena). Azkenik, iaz Humanity At Music proiekturako egin genuen abestietako bat, Recordamur vos, etxetik kantatu dugu (eta bideo bat grabatu) pandemiaren biktimak omentzeko. Esker onak eta espresio artistikoak ere beren lekua izan behar dute.
2020 uztaila
eta hori (ere) kutsatuko da. Edonola ere, eta konturatuta krisia gehien pairatzen dutenak herrialde eta kolektibo pobreenak direla, asteotan alde batera geratu den Garapen Iraunkorrerako Helburuen dinamikak berriro lekua hartuko du.
“Maskarak fabrikatzeko makinak egiten ari gara”
Krisialdi sanitario eta ekonomiko honek eragin ezberdina al du korporazio edo kooperatiba batean, enpresa pribatu batekin alderatuz?
Uste al duzu honen ondoren lan egiteko modu berri bat sortuko dela?
Aldi berean kooperatibako langile eta jabe garen aldetik, errazagoa da guztiok ikuspegi bera konpartitzea eta hori kontuan izanik neurriak hartzea. Kooperatiban naturala da ulertzea ontzi berean goazela denok. Horretan garrantzi handia dauka komunikazioak, are gehiago ziurgabetasuna nagusi den egoera batean. Organoen (bereziki, kontseilu errektore, zuzendaritza batzorde eta kontseilu sozial) eta gainontzeko langileen arteko kontaktua zenbat eta abera-tsagoa izan, hobe. Modu berean, etengabea da zerbitzu komunetatik kooperatibetara bideratzen dugun informazioa buletinen bidez adibidez. Bestetik, talde bezala, aurreko puntuan aipatutako neurriak dauzkagu krisia arintzeko.
Bai, seguruenik ez dira etorriko krisiaren zurrunbiloan gaudela esaten diren aldaketa guztiak birusaren arriskuari neurria hartuko diogulako. Oreka berri batera iritsiko gara, non honelako jokaerak egongo baitiren: gripe zantzua izanez gero etxean geratzea, higienearekin lotutako portaerak (gel eta maskaren erabilpena, lekuen desinfekzioa…), lantokietan gertu gertuko presentzia gutxitu dezaketen prozedurak hedatuko dira, bezero, ikasle, hornitzaile eta bestelako agenteekin bideokonferentziazko harremana ohikoagoa bihurtuko da, on line formazioa gehiago erabiliko dugu… Orain, adibidez, gai konkretu bati eman behar diogu erantzuna kooperatiba guztietan: nola egin urteroko Batzar Nagusiak kooperatibetan. On line sistemak gehitzekotan gaude.
Zein abantaila eta desabantaila ditu korporazio honek egoera honetan beste enpresekin alderatuz?
Aldatu al dira, honen ondorioz, Mondragon Korporazioak zituen etorkizunerako erronkak?
Mondragon izateari abantailak besterik ez dizkiot ikusten. Orokorrean, munduan enpresen biziraupena altua ez bada ere, gure Korporazioan hainbat kooperatibek dute hogeita hamar urtetik gora. Zergatik? Taldearen babesarekin aurrera egin dutelako. Korporazioak urteetako ezagutza batzen du egoera larriei nola aurre egin jakiteko. Beste krisi batzuetan aplikatutako neurriek (praktika onak direla eta neurri ekonomikoak direla) erakusten digute nondik eta nola jo dezakegun. Eta, edozein kasutan, Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren sortzaileak, Arizmendiarrietak, zioena presente dugu: unea gogorra eta zalantzaz betea bada ere, “beti aurrera!”. Nola uste duzue izango dela zuen kasuan susperraldia-errekuperazioa? Errekuperazioa etorriko da ez hasiera batean esan zen V forman, baina ezta ere U itxurarekin. Uste dugu han eta hemen deskonfinamendua burutu ahala normaltasun berrira ohitzen joango garela, gutxinaka animoak gora egingo du, gauzak beste modu baten ikusten hasiko gara
Mondragoneko kooperatiba guztiak urtean behin elkartzen garen batzarra, Kongresua, uztailean egingo dugu, aurreikusita genuenez. Aurten bozkatuko ditugun erronkak (datozen urteetarako nolabaiteko Plan Estrategikoa) hilabeteak dira lantzen ari garela eta mantentzen ditugu. Horien artean daude iraunkortasuna Garapen Iraunkorrerako Helburuen harian, eraldatze digitala eta talentua erakartzea eta garatzea. Nola egiten dio aurre Mondragon Korporazioak eraldatze digitalari? Aipatu bezala, Mondragoneko Kongresura doan ardatz estrategiko bat da, hain zuzen ere. Kooperatiba bakoitzean egin nahi dugu diagnostiko bat eta horretan oinarritu eraldaketa plan bat hainbat osagai kontuan hartuko dituena: automatizazioa, mantentze prediktiboa, datuen analisia erabakiak hartzeko edota zerbitzu berriak eskaintzeko... Guztira, helburua dugu jarduera berriak eta lanpostu berriak sortzea. Jakina, horrek guztiak konpetentzia berriak eskatuko dizkigu. Ondorioz, formazioa areagotu behar dugu maila guztietan eta baita talentua erakarri ere.
eWorld aldizkaria
31