Laguntzen du
0025. zk.
Doakoa
2022eko uztaila
appWorld
digitalWorld
healthWorld
trainingWorld
WhatsApp:“Online” oharra ezkutatu
Maleta adimendunak Osasunerako Miru Studio: garraiatu arropa adimenduna eskuen jarraipena
infoWorld
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK
BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK SAIOLAN BIC GIPUZKOA ARRASATE BIC BIZKAIA EZKERRALDEA KBI DIGITAL DEUSTOKABI ZITEK BILBAO BEAZ BIZKAIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BILBAO LAB COWORKING BILBO COWORKING EHUB! COWORKING PLAZA DEL GAS ALZOLA COWORKING ESPACIO OPEN THE MAKERY BIOOK ELKARTEA BIC BIZKAIA AMARA COWORKING BIC GIPUZKOA BERRILAN KUTXA KULTUR ENEA IMPACT HUB DONOSTIA GALERNA STUDIO COSPACESS BERRIUP ACELERADORA DE STARTUPS LABE-DIGITAL GASTRONOMY LAB ASUAKOWORKING EIBAR COWORKING COWORKING KABITAN COWORKING IRUN KOMOREBI COWORKING WELINK COWORKING INIZIA SENDA15 COWORKING COCUBO COWORKING GUREKIN COWORKING CO-VI COWORKING VITORIA COWORKING VITORIA - OFIWORKING HUB GASTEIZ 2GETHER BIZIA METXA - EMPRENDE CEIN BIC ARABA COWORKING MUTILVA ORIZONT SODENA DESARROLLO DE NAVARRA LA TIERRA COLABORA COCOWORKING PAMPLONA AGORA COWORKING TALLER 14 COWORKING COWORKING EL CUBO BLANCO CENTRO GEOINNOVA INNOBASQUE
Arrasate Arrasate Barakaldo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Bilbo Derio Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Donostia Erandio Eibar Hondarribia Irún Irún Leioa Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteiz Noain Miñano Mutilva Alta Iruña Iruña Iruña Iruña Iruña Iruña Iruña Iruña Zamudio
EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU
3
Goiru Kalea, 1 Edif. A 4º Goiru Kalea nº 1, Edificio A 4º Avenida Altos Hornos de Vizcaya nº 33 Matiko Kalea nº 6 Unibertsitate Etorbidea nº 24 T.S. de Ingenieros de Bilbao, Urquijo s/n 2ª planta Sabino Arana Etorbidea nº 8 María Díaz Haroko Kalea nº 3 Edif. Plza. Bizkaia Alameda Urquijo nº 36 4ª Planta Done Bikendi Kalea, 5 Avda. Ferrocarril, 10 Quintana, 4 Calle Pablo de Alzola nº 2 Deustuibarra, 70 A Uribitarte Pasalekua nº 3 Bilbao Berrikuntza Faktoria. Uribitarte Kalea,6 Astondo Bidea, Edificio nº 612 C/ Maestro Santesteban, nº 3 4º Mikeletegi Pasalekua nº 83 Pº Duque de Mandas nº 52 Andre Zigarrogileak Plaza nº 1 Planta 3 Ametzagaña Kalea nº 25 Federico García Lorca nº 2 bajo Zuatzu Kalea, 7 Bajo 1 Plaza de las Cigarreras, 1 Edificio Enekuri Dpto. 9 Txikito de Eibar nº 8 bajo Donostia Kalea nº 25 Hospital Santa Margarita Kalea nº 1 Letxumborro Hiribidea nº 92 Paseo Landabarri nº 1 Dpto. 103 Avenida Miguel de Unamuno nº 3 San Prudencio Kalea nº 6 Cubo Kalea nº 1 Paseo Juan Pablo II nº 32 bajo Salvador de Azpiazu Ibilbidea nº 13 Brusela Hiribidea nº 3 Pintore Kalea nº 13 Bulevar de Mariturri Kalea nº 42 Floria Kalea nº 60 Calle San Prudencio nº 6 2ª Planta Plaza Cein, nº 5 Calle Albert Einstein nº 15 Calle Nueva nº 8 Oficina 11 Avenida Carlos III nº 36 1º Avenida Carlos III el Noble nº 36 3ª Dcha. Calle Larrabide nº 21 San Pedro nº 43 Avda. Marcelo Celayeta nº 75 2ª Pl. Nave AA3 Ofic 34 Calle Emilio Arrieta nº 11 Bis Piso 7 Pta. 2 Pascual Madoz nº 5 C/ Luis Morondo Urra nº 8 bajo A C/Laida Bidea nº 203
943 712 072 943 712 072 944 184 100 944 205 379 944 139 108 946 013 936 944 395 622 944 052 660 944 037 000 946 941 104 688 684 348 946 212 930 946 854 652 944 751 275 946 033 596 633 576 323 944 030 606 943 474 660 943 000 999 943 001 217 943 458 485 608 001 406 943 320 369 943 942 117 676 450 580 609 505 216 688 734 292 620 557 404 843 630 967 630 202 866 944 979 301 945 014 500 945 138 264 945 562 267 945 254 122 676 938 803 945 711 960 945 710 670 945 148 442 945 139 560 945 032 674 848 426 000 945 298 282 948 983 399 848 421 942 848 421 942 626 888 185 948 383 808 672 177 693 686 831 760 646 422 742 948 117 137 944 209 488
KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAREN DIRULAGUNTZA (HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)
EDITOREA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa Recalde, 27, 2 solairua, 2 Bulegoa 48009 Bilbo MATERIALAK BIDALTZEA ETA KONTAKTUAK: Particular de Ategorrieta, 2 Baxua, 10 Lokala. 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@europedigitalhub.eus Lege Gordailua: BI-2079-2017 ISSN: 2603-6207
UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home
Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es
Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 IRUÑA Tel: 948 425 634 E-maila: cee@unav.es
EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa 31013 ANSOAIN Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es
EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa,z/g 01192 ARKAUTE Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es
EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 BILBAO Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.
EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D 20006 DONOSTIA Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.
BILBOKO UDALAK DIRUZ LAGUNDUTAKO PROIEKTUA DA, ORDEA, BERE EDUKIA ERAKUNDE ONURADUNAREN ERANTZUKIZUN ESKUSIBOA DA
KOORDINATZAILEAK: Jon Lasa eta Irene Urizar. LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Irene Urizar, Lourdes Sánchez, Unai Urizar eta Cristina Domínguez. DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Fundación Orienta Zaitez Fundazioa. ARGAZKIAK: Cristina Domínguez eta Irene Urizar. KOLABORATZAILEA: Universitario Vasco Navarro S.L. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/ Nafarroa: 629 229 185
4
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
gadgetWorld
Amazon Fire 7, preziorik onena duen tableta
A
mazon merkataritza elektronikoko erraldoiak Amazon Fire 7ren bertsio berria Espainian eskuragarri dagoela iragarri du, bere katalogoko tabletarik merkeena eta bere prezio-tartean aurki dezakezun onena: 79,99 euro besterik ez du balio. Tableten merkatuak oinarrizko modeloetatik hasi eta Samsung, Microsoft edo Applen 2-in-1 handietaraino eskaintza du. Oinarrizko gamarako, Androidekin lan egiten duten fabrikatzaileek irtenbide merkeak dituzte, baita Asiatik datorren marka zuriak ere. Baina oso gutxik dute Amazonen hardwarelerroaren ezaugarri/prezio/laguntza erlazioa.
Amazon Fire 7 (2022), ezaugarriak Konpainiaren modelo txiki eta merkeenaren azken bertsioak 7 hazbeteko diagonaleko ukipen anitzeko pantailari, bere HD bereizmenari eta alaken tamainaren mozketa
nabarmenari eusten dio. Bere motorra 2 GHz-ko lau nukleo dituen MediaTek chipset bat da. Amazonen arabera, % 30 errendimendu hobeagoa eskaintzen du aurreko modeloarekin alderatuta. 2 Gbyte-ko RAM eta 16 edo 32 Gbyte-ko biltegiratze-ahalmenak ditu, bertsioaren arabera. Bateria da hobetutako beste ataletako bat, 10 ordu arte lortuz, aurreko bertsioan baino % 40 gehiago. Kargatzeko eta datu-ataka ere eguneratu da, C motako USB batekin. 2 megapixeleko aurreko eta atzeko kamera bikoitza du, 720p HD bideo-grabaketarekin argazkiak eta bideo-deiak egiteko, eta bere sistema eragilea FireOS 8 bertsio ezaguna da, Amazon-eko tabletetarako Android estandarrean bereziki prestatua. Bere zehaztapenen laburpena uzten dizuegu:
Amazon Fire 7 2022 -Pantaila: IPS 7 hazbeteko bereizmena 1.024 x 600 puntu, 171 puntu hazbeteko. -Prozesadorea: MediaTek MT8168V/B. -RAM Memoria: 2GB. -Biltegiratzea: 16 / 32 GB. -Konektibitatea: WiFi 5, USB C eta audio minijack ataka. -Bateria: Gehienez, 10 orduko autonomia. -Kamerak: 2 megapixel, aurrealdean zein atzean. -Sistema eragilea: Fire OS 8 -Neurriak eta pisua: 180,68 x 117,59 x 9,67 milimetro, 282 gramo Amazon Fire 7 2022 dagoeneko eskuragarri dago konpainiaren webgunean 79,99 eurotik aurrera, baita bere Prime programari lotutako abantailak ere, egun bateko bidalke-
gadgetWorld
ta doan, doako itzulketak eta Amazon edukien ekosistemarako sarbidea, Prime Video edo Argazkiak doan. Oso oinarrizko eredua da, baina prezio tarte honetan eros dezakezun onena da. Eta zerbait gehiago nahi baduzu, Amazonek bere zorroan goi-mailako modeloak ditu 8 eta 10 hazbeteko diagonalarekin, eta prezio berdin erakargarria dutenak.
Tableta hau dagoeneko eskuragarri dago, 79,99 euroren truke Eredu merkea, baina osoa Eredu berri honek bere potentzia hobetzen du eta, gainera, autonomia handiagoa eskaintzen du. Pertsona guztiek ez dute tablet oso indartsu bat behar, bere erabilera ez baita bereziki intentsiboa izango. Zure kasua bada, orain Amazon Fire 7-ren belaunaldi berria iritsi da Espainiara, online dendako modelo merkeena eta eraginkorrena dena, multimedia edukiaz gozatu ahal izateko edo liburu elektronikoak kolorez irakurtzeko. Oso neurri txikiekin (180,68 x 117,59 x 9,67 mm) eta 282 gramoko pisu oso baxuarekin, tabletetan oinarrizko ataletan hobekuntza nabarmena eskaintzen duen modeloa da. Adibide bat autonomiarena da, aurreko belaunaldiaren aldean % 40 hobetzen baita. Horrek esan nahi du entxuferik erabili gabe hamar orduko erabilerara iristen dela. Horrez gain, kontuan izan behar da bideo-deiak 720p-ko bereizmenarekin egiteko aukera ematen duten kamerak dituela, nahikoa dena dena ondo joan dadin. Fire OS8 sistema eragilearekin, hau da, Android-en oinarritutako garapen honen azken bertsioa, jakin behar duzu konektibitate
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
atalean Espainiara iristen den Fire 7-n behar dezakezun guztia duzula. Horrela, adibidez, bere Wifi Dual Band egokigailuaren bidez Internetera sar zaitezke eta, nola ez, Bluetootha dauka, entzungailuak bezalako osagarriak sinkronizatzeko. Bide batez, konexioa eta kargatzeko ataka USB C motakoa da; beraz, guztiz eguneratuta dago.
Fire 7 honetan hobetzen den hardwarea Tabletaren potentzia areagotu egin da erabiltzailearen esperientzia hobea eskaintzeko. Horrela, bere prozesadorea quad-core modelo bat da, gehienez 2 GHz-ko maiztasunarekin lan egiteko gai dena. Horri RAM 2 GB-koa dela gehitzen badiozu, ziur egon zaitezke aplikazioekin arazorik gabe gozatuko duzula eta, gainera, YouTube bezalako plataformen multimedia edukiaz. Kontua da aurreko belaunaldikoa baino % 30 azkarragoa dela.
5
6
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
gadgetWorld
Nothing Phone (1)-en bertsioak eta prezioak airean
N
othingek, OnePlusen sortzaileetako bat izan zen Carl Peik sortu eta zuzentzen duen konpainiak, hilabeteak eman ditu Nothing Phone (1) bere lehen telefono adimendunaren ezaugarri garrantzitsuenetako bat ezkutatzen. Bere prezioari buruz ari gara. Orain arte, 500 euro ingurukoa izango zela zen zurrumurrua, kontuan hartuta terminala gama ertaineko mugikor batek merezi dituen zehaztapenekin aterako dela merkatura, itxura aurreratua izan arren. Enpresarentzat zoritxarrez, terminalaren kostuak sekretua izateari utzi dio. Bai bere prezioa, baita bere koloreko bertsioak eta RAM eta biltegiratze aldaerak ere filtratu egin baitira Amazon Alemaniako webgunean. Filtrazioak ikusteko aukera ematen digun nobedadeetako bat da Nothing Phone (1) telefonoa ez dela zuriz bakarrik iritsiko. Orain arte, konpainiak bertsio arinagoa erakusten du hainbat irudi eta bideotan, baina terminala tonu beltzean ere egongo da es-
kuragarri. Mantenduko du, ordea, atzealdeko LED sistema nabarmena. Amazonen duen zerrendak RAM eta biltegiratze-konfigurazio desberdinak ere erakusten ditu. Smartphonea, zehazki, 8 GB eta 128 GBko modeloak ditu salgai, RAM edukiera berdina eta 256 GBko barne memoria dituen beste bat eta, azkenik, bertsio indartsuagoa, 12 GBko RAM eta 256ko GB memoriarekin. Nothing Phone (1)-en oinarrizko bertsioa ere merkeena da noski. 469,99 euro balioko du. 8 GB eta 256 GB memoria dituen aldaera, berriz, 599,00 eurotan egongo da eskuragarri. Hau da, oinarrizko konfigurazioa baino 130 euro gehiago. 50 euro gehiagogatik, 549,99 euro, 12 GB RAM eta 256 GB barne biltegiratze dituen aldaera eros daiteke.
Qualcomm prozesadore batekin iritsiko da Prezioa Nothing-ek berak baieztatu ez badu ere, Londresko konpainiak Nothing Phone (1) honen funtsezko ezaugarri batzuk ezagutarazi ditu ofizialki. Horien artean, bere prozesadorea. Carl Peik, zehazki, baieztatu du terminala Qualcomm Snapdragon 778+ txip batekin etorriko dela, Snapdragon 778-ren errendimenduaren oso antzeko prozesadorea, baina 'Plus' modeloa bateragarria dela haririk gabeko kargarekin eta karga itzulgarriarekin batera. Bestalde, Nothing Phone (1)-ek 50 eta 16 megapixeleko kamera nagusi bikoitza izan dezake, baita 6,55 hazbeteko pantaila bat ere, 120 Hz-eko freskatze tasa duena. Gainera, bere bateria 4.500 mAh ingurukoa izango dela espero da. Terminala, gogoratu dezagun, uztailaren 12an jakinaraziko dute.
gadgetWorld
Hiru konfigurazio ezberdin atera litezke merkatura, 500 euro baino gutxiagoko prezioarekin Noiz eta non erreserbatu Carl Pei OnePlus-eko fundatzaile ohiak sortutako Nothing konpainia bere lehen telefonoa kaleratzeko zorian dago, eta merkatuan dauden ia telefono guztien diseinu ezberdina duela esatea gutxi da. Iaz kaleratutako Nothing Ear (1) entzungailuen diseinu erdi gardenarekin, Phone (1)ek irudi tentagarri bar du, diseinu zuria, atzealde gardena eta LED esklusiboekin. Alde txarra? Ez da erraza izango iPhone edo Samsung Galaxy bat abiarazteko egunean erostea bezain erraza. Izan ere, gonbidapena jasoz gero bakarrik eros daiteke, eta itxaron-zerrenda zabalik dago zale gogotsuenentzat. Nothing Phone (1) erosteko interesa baduzu jakin behar duzun guztia azaltzen dizugu: bere erabilgarritasunetik aurreerosketa prozesu esklusibora eta operadoreetan eta beste dendetan salgai jartzeko aukera.
Noiz jarriko da salgai? Nothing Phone (1) 2022ko uztailaren 12an egingo den ekitaldi batean aurkeztuko da, baina horrek ez du zertan esan nahi egun horretan martxan jarriko denik. Telefono mugikor gehienekin bezala, litekeena da egun gutxiren buruan eskuragarri egongo da. Kontuan izan behar da, hala ere, Alemaniako AllRound PC gune teknologikoak uztailaren 21ean salgai jarriko dela ziurtatzen duen "Europako banatzaile" baten prezioari
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
eta erabilgarritasunari buruzko informazioa jaso duela dioela.
Zein herrialdetan egonga da eskuragarri Nothing Phone (1)? Nothing-ek baieztatu du Phone (1) Europa osoko operadore-bazkideetan eskuragarri egongo dela, bai Espainian, bai Ekialde Hurbilean, Asian eta Australian ere, baina ez dago aurreikusita AEBetan edo Kanadan abian jartzea. Ziurrenik Latinoamerikarako ere ez da izango.
Zenbat balioko du Nothing Phone (1)-ek? Zehazki noiz aterako den ez dakigun bezala, Nothing Phone (1)-ek zenbat balioko duen ere ez dakigu. Hala ere, espero da harrigarriro merkea izatea. Nothing Ear entzungailuak (1) adibide gisa balio dezakete. ANC eta haririk gabeko karga bezalako premium funtzioak bildu arren, entzungailuak 99 euroko oinarrizko prezioan jarri ziren salgai. Nothing Phone (1)-i buruz orain arte dakiguna kontuan hartuta, bere prezioa 500 € ingurukoa izan daitekeela uste dugu. Honen babesa du Europako denda anonimo batek gauza bera iradokitu izana.
7
8
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
gadgetWorld
MNT Pocket Reform, nostalgikoentzat ideala
T
elefono adimendunak planetako gailurik ezagunena bihurtu dira, horretaz ez dago zalantzarik, eta kasu gehienetan iraganean genituen gailu beste batzuk ordezkatu ditu. Lehen, normala zen mahaigaineko ordenagailu bat, Nokia estiloko telefono mugikor bat eta PDA bat edukitzea. Azken hauek smartphone batetik geneukan hurbilenak ziren, baina ez zegoen aplikazio dendarik eta ez zegoen sare mugikorrera konektatzerik deiak egiteko. Itxura bikaina zuten gailu haiek eta horrek nostalgia dezente piztu du gaur egun. Orain gailu horiek berreskuratu nahi izan dituzte, askoren gozamenerako dudarik gabe, gailu berri baten eskutik. MNT Pocket Reform berriaz ari gara, Psion edo Nokia Communicator horien bertsio modernoa izan daitekeena.
Poltsikoko PC honek 90eko hamarkadako PDAen nostalgia pizten du Mini ordenagailu eramangarri bat Hori da gailu honek eskaintzen diguna, 7 hazbeteko pantaila bakarrari esker oso tamaina txikia duena. 7 hazbeteko pantaila horrek 1920x1080 pixeleko Full HD bereizmena du eta 310 pixeleko dentsitatea. Bestalde, mikro HDMI irteera bat dauka, zure pantaila 4K bereizmeneko monitoreetan edo telebistetan ikusteko aukera ematen duena. Teklatu mekaniko osoa eta trinkoa du, idazketa eroso eta azkarrean gozatzeko aukera ematen diguna, garai bateko teklatuen soinu bereizgarriarekin. Hau switch zuri batekin dator, eta gaztelaniazko teklatuarekin ere eska daiteke, "ñ" barne, beraz, nahiko pertsonalizagarria da erosten denean. Errendimenduari dagokionez, lau nukleoko prozesadore batean oinarritzen da, NXP i.MX8M Plus 1,8 GHz-ko abiaduran. Badaude 8GB edo 16GB DDR4 RAM duten bertsioak, nahiz eta barruan Raspberry Pi CM4 batekin ere eska daitekeen, polifazetikoa izan dadin eta harekin askoz proiektu gehiago egin ahal izateko. Soinuak bozgorailu monodun DAC bat eskaintzen du, baita mikrofonoa eta aurikularretarako irteera ere, USB motako C konektore egokitzaile
gadgetWorld
baten bidez. Banda bikoitzeko Wi-Fi konexioa du, baita Bluetooth 5.0 ere. Biltegiratzeak 128 GB-ko ahalmena eskaintzen du egoera solidoko disko batean. MicroSD txartelaren zirrikitu batekin zabaldu daiteke. Bateriak, bere aldetik, 8000mAh-ko edukiera eskaintzen du, eta USB C motako konektore baten bidez kargatzen da; beraz, potentzia eta autonomia eman beharko liguke gutxienez egun osoa erabiltzeko. Linuxekin badator ere, muturreraino pertsonalizatzeko diseinatutako ordenagailua da, hasierako softwarea barne. Beltzez, zilarrez, urrez eta zuriz dago eskuragarri. Eta badu beste xehetasun bat, 90eko hamarkadako estilo garbieneko trackball bat kurtsorea kontrolatzeko. Momentuz ez du preziorik, baina 700 eta 1.000 euro artean mugituko litzateke. Zalantzarik gabe, garai bati omenaldi bat, baina askori oroitzapen bikainak ekartzen dizkiona, ordenagailu baten indarra poltsikoan edukitzea amesten dutenekoa, gaur egun mugikorrean daukaguna.
Laster eskuragarrik MNT Pocket Reform mininotebook modularra laster egongo da eskuragarri ARMn oinarritutako prozesadore aukerekin eta 7 hazbeteko pantaila batekin. Pocket Reform mininotebook-a NXP I.MX8M Plus edo Raspberry Pi CM4 bezalako prozesadore-aukera batzuk ARM nukleoekin edo AMD / Xilinx-en RISC-V oinarritutako ereduarekin ere integratzeko prest dago. Gainera, 7 hazbeteko 1080p-ko pantaila eta teklatu mekaniko bat ditu trackball optikoarekin. Joko-kontsola eramangarri bihurtzen diren mini-ordenagailu eramangarriek gero eta ezagunagoak dira GPD eta One-Netbook bezalako fabrikatzaile txinatarrei esker, baina orain arte kaleratutako mini-ordenagailu eramangarri gehienek Intel edo AMD prozesadoreak erabiltzen dituzte, batzuetan oso merkeak ez direnak. Berritze-gaitasuna eta berrerabilpena konbinatzen dituen ir-
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
tenbide merkeago bat aurkezten ari da MNT Research, Reform Modular Laptopen atzean dagoen taldea. Pocket Reform izenez izendatua, MNTren hurrengo 7 hazbeteko mininotebook-ak diseinu modularra eskaintzen du ARM berritzeko prozesadore batek kode irekiko hardware eta software osagaiekin batera. Pocket Reform-en konfigurazio estandarrak NXP I.MX8M Plus prozesadorea barne hartzen ditu, 4 ARM Cortex-A53 nukleorekin, 1,8 GHz-ko abiadurarekin eta Vivante GC7000UL bat, 4 edo 8 GB DDR4 RAMrekin osa daitekeena. MNT-k aukera indartsuagoak ere eskaintzen ditu: -NXP Layerscape LS1028A (2_ ARM CortexA728 edo 16GB DDR4, Vivante GC7000UL GPU). -Raspberry Pi CM4 (egokitzaile baten bidez, 4_ ARM Cortex-A72, 8GB DDR4, VideoCore GPU). -Pine SOQuartz RK3566 (egokitzaile baten bidez, 4_ ARM Cortex-A55, 8GB DDR4, Mali G52 GPU). -FPGA AMD/Xilinx Kintex-7 (industria erabilerarako, RISC-V SoC posiblea). Modelo honen eragozpen txiki bat da xasisa ez dela guztiz trinkoa, 4,5 zm-ko profilarekin, baina gutxienez birziklagarria da eta etengailu mekanikodun teklatua ere badu, baita 10 mmko trackball optikoa ere, 4 botoi dituena. Pantailari dagokionez, Pocket Reform-ek 1080p eta 310 ppi-ko bereizmena duen 7 hazbeteko panela integratzen du, 4K potentzia onartzen duen mikro HDMI bideo irteera izateaz gain. Portuak hautatzeak 2 USB-C (horietako batek energia ematea onartzen du) eta GbE entxufe industriala ditu. Biltegiratzeko, MNT-k 128 GB eMMC, microSD txartel irakurgailua eta NVMe SSD zirrikitua hutsik eskaintzen ditu 2TB arteko edukiera eguneratzeko. Beste ezaugarri batzuk honako hauek dira: mono bozgorailua, entzungailuetarako euskarria USB-C edo Bluetooth bidez, Wi-Fi + BT 5.0 modulua 5G modem aukerako + mikro SIM txartela eta 8.000 mAh-ko bateria.
9
10
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
publizitatea
publizitatea
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
11
12
eWorld aldizkaria
appWorld
2022 uztaila
WhatsApp: online zaudela eskuta ezazu
W
hatsAppen pribatutasun-aukerei esker zehatz-mehatz aukera daiteke zure azken konexio-ordua, profileko argazkia, informazioa edo egoera nork ikusi dezakeen, baina oso garrantzitsua da erabiltzaileen kontroletik kanpo dagoen beste alderdi bat: nork ikusi dezakeen online zaudela. Hasteko, edonork ikus dezake online zaudela, zure kontaktuetan egon ala ez, nahiz eta aplikazioa alderdi hori iaz mugatzen hasi, oraindik ez dago erabiltzailearen esku. Orain, WaBetaInforen bidez jakin izan dugu, azkenean, pribatutasun-aukeretan aukera izango dugula onlina gaudela zeinek ikus dezakeen erabakitzeko.
Hasieratik izan beharko genukeen aukera Edonor konektatuta dagoela erakusteko gai diren mezularitza-aplikazio guztiek erabiltzaileei beren egoera ezkutatzeko aukera ematen diete. Ez da gauza berria, lehendik ere
bazegoen lehen mezularitza aplikazioetan, MSN Messengerren esaterako. WhatsAppek, halere, ez du aintzat hartu 13 urteko bere historian. WhatsApp-ek gure azken konexio-ordua nork ikus dezakeen kontrolatzeko aukera ematen duen arren, momentu horretan dagoen konexio-egoera (hau da, konektatuta zauden ala ez) publikoa da. Hau izan da WhatsApp-en espioi-aplikazioen oinarria, etengabe galdetzen baitute pertsona baten egoera aplikazioa erabiltzen duen mapa bat sortzeko. Pribatutasun arazo handi hau azkenean konpontzetik gertu dagoela dirudi. 2021. urtearen amaieran jakin genuen WhatsApp sareko egoera nork ikus dezakeen mugatzen hasi zela, "ezagutzen ez dituzun eta txateatu ez duzun jendeari sarean zure azken denbora eta sareko egoera ikustea zailduz". Orain aplikazioa pribatutasun-konfigurazio bat lantzen ari da, zure konexioa nork ikusten duen aukera dezazun. Ezarpena oraindik ez dago aktibo erabiltzaileentzat eta azken konexio-orduaren ezarpenarekin partekatuko du fokua. Gainera, bi ezarpen baino ez ditu izango: Guztiak edo "azken konexio-orduaren berdina". Horrela, mundu osoak, zure kontaktuek, mundu osoak kontaktu batzuk izan ezik edo inork ez ikustea aukera dezakezu, baina modu sinkronizatuan azken konexioaren orduarekin. WhatsApp existitzen den berehalako mezularitza zerbitzurik ezagunena da eta konpainiak ez dio aplikazioan hobekuntza berriak sartzeari uzten. Probatzen ari den azkenetako bat, WaBetaInfo-ren arabera, sarean gaudela ezkutatzeko aukera da, besteak beste.
Albiste asko bidean iOS-eko erabiltzaile batzuk WhatsApp-eko azken betarako sarbidea dute dagoeneko. Beta hori bera Androidera iritsi da, baina,
appWorld
momentuz, aplikazioaren barruan gure egoera ezkutatzeko aukera sartzen ez duten beste ezarpen batzuekin, baizik eta bidalitako mezu bat ezabatzeko aukera batzuekin. Orain arte, ezarritako muga 7 minutukoa zen, baina orain bi egun geroago bidali ditugun mezuak ezabatu ditzakegu. Aldaketa oso nabarmena, zeinarekin damutu gaitezkeen mezu bat askoz gehiago luzatu izanaz, baina txatean islatzen jarraituko duena. Mezuak ezabatzeko aukera "Linean" ezku-
WhatsAppek online zaudela ezkutatzeko aukera ematen dizu orain tatzeko aukera baino askoz lehenago iritsiko da, aldaketa honekin aplikazioaren ezarpenetatik alda ditzakegun aukera desberdinak sartuko baitira, WhatsApp-eko egoerak edo beste pertsonak gailuaren agendan ez dagoen zenbaki bat idaztean ikusten duena. Ikus dezakegunez, oso erabilgarriak izan daitezkeen eta erabiltzailearen esperientzia hobetzen duten aldaketa txikiak dira, baina denbora behar dute eta aplikazioaren ber-
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
tsio egonkorrean erabilgarri noiz egon daitezkeen ezezaguna da. Esaterako, asteetan eskuragarri egon diren erreakzioak urteak daramatzate hitz egiten, nahiz eta oraingoan espero den albiste hauek ez berandutzea.
Eskutatu azken koonexioa Instagram-en Android-etik Sare sozialetan eta mezularitza zerbitzuetan gero eta gehiago eskatzen den pribatutasun aukera bat da aplikazioan aktibo gaudenean ezkutatu ahal izateari egiten dion erreferentzia. Izan ere, sarritan jaso ditzakegula mezuak edo beste interakzio batzuk, momentuz erantzun ezin ditugunak eta gure burua sarean agertzea gatazkatsua izan daiteke beste pertsonekin. Horregatik, ezkutatzeko aukera hori izatea beti da ongi etorria, aktibatuta egon ala ez. Gure azken konexioa WhatsApp-en eta baita Telegramen ere ezkutatu dezakegun bezala, Instagramek ahal den neurrian ezkutatzeko aukera ematen digu. Metak garatutako sare sozial ezagunak mezularitza-zerbitzu integratua eskaintzen du, gure lagunei azken aldiz noiz konektatu garen esaten diena. Zorionez, aukera hau desgai+tzea oso erraza da.
13
14
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
digitalWorld
Razer Anzu: betaurreko adimendun berriak
R
azer etxeak latentzia baxuko soinua duten betaurreko adimendunak aurkeztu berri ditu. Diseinu mailan, betaurreko guztiz normalak dirudite baina bi bozgorailu eta mikrofonoa dituzte deiak egiteko. Funtzio teknologikoez gain, eguzki-argia eta pantailen argi urdinaren aurkako babesa duten eguzkitako betaurrekoak dira. Bi diseinutan daude eskuragarri, biribildua bata eta angeluzuzenagoa bestea, haririk gabeko entzungailuen onena eguzkitako betaurreko modernoekin uztartzen duen proposamen bitxia izanik.
Razer Anzu: fitxa teknikoa -Pisua: 43-48 gramo. -Lenteak: Argi urdinaren iragazketa ("argi urdina") % 35ean. % 99 UVA/UVB polarizatutako betaurrekoak. -Entzungailuak: 16 mm-ko kontrolatzaileak -Mikrofonoa: Norabide orotarikoa. -Ukimen kontrolak: Musika kontrolak: Erreproduzitu, pausatu, saltatu, aurrekoa. Deien kontrolak: Erantzun, baztertu, aldatu, amaitu. Orokorra: Parea, potentzia, aktiba-
tu joko modua eta telefonoaren laguntzaile birtuala. -Bateria: 5 ordu baino gehiago, Razerren arabera. -Bateragarritasuna: iOS eta Android. -Prezioa: 209,99 €.
Razerren betaurreko bitxiak Lehen begiratu batean, Razerren betaurrekoak erabili ohi diren beste edozein motatako betaurrekoak dirudite, baina beste angelu batetik begiratuz gero, gauzak aldatzen dira. Bozgorailuak entzumen-pabiloiaren kanpoaldean daude, baina belarriaren gainean. Pinaren barnealdean norabide orotako bi mikrofono daude, deien audioa harrapatzeko eta, bozgorailuekin batera, betaurrekoak kargatzeko pinak daude. Modu berean, betaurrekoek ukipen-kontrolak dituzte haietatik dena kudeatu ahal izateko, baita egoera-adierazleak ere. Betaurreko hauek esku libreak izateko pentsatuta daude, nahiz eta Bluetooth beste edozein entzungailu bezala musika ere erreproduzitu dezaketen. Telefonora konektatzen dira eta gure abestiak Spotify, Tidal, barne memoria edo nahi dugunetik erreproduzi ditzakegu. Ukipen-kontrolekin abestia alda dezakegu, pausatu, gure telefonoaren ahots-laguntzailea aktibatu, etab. IPX4 protokoloaren bidez iragazgaitzak dira, zipriztinek eraginik sor ez ditzaten. Autonomiari dagokionez, Razer Anzu Smart Glasses-ek gehienez bost orduko bateriaren iraupena dute, beharrezkoa izanik bi pinak konektatzea guztiz kargatzeko. Bestela, batek beste batek baino bateria gehiago eduki
digitalWorld
dezake eta bakar batek funtzionatzen amaitzen du (kargatzeko funtzionamendua kaxa batean kargatzen diren bi entzungailurenaren berdina da, dagokien zuloan). Babes mailan, Razer betaurrekoek argiaren % 35eko murrizketa eta UV babes mailaren % 99ko murrizketa dute, gu eguzkitik babesteko. Modu berean, kristal graduatuekin bateragarriak dira, ikusmen arazoak dituztenentzat (betaurrekoen prezioa handituz, espero den bezala). Betaurreko hauen prezioa 209,99 eurokoa da, eta bertsio zirkularrean zein angeluzuzenean eros daitezke Razerren webgunean.
Betaurrekoek argia % 35 eta UV babes-maila % 99 murritzen dute Lente polarizatuak Razer, denok joko periferikoekin lotzen duguna, segmentu berri batean hasi berri da: smartglasses edo betaurreko adimendunak. Ez gara errealitate areagotuko betaurrekoez edo antzeko zerbaitez ari, betaurreko polarizatuez baizik, argi-iragazkiarekin eta Bluetooth bidez musika entzun ahal izateko bozgorailu integratuarekin. Betaurrekoak bi diseinu ezberdinetan egongo dira eskuragarri: angeluzuzena eta biribila, bakoitza bi neurritan. Besoak "iraunkorrak eta malguak" dira, Razerren arabera, eta erraz tolestu eta gorde daitezke. Orain sakon ezagutuko ditugu, baina bere prezioa 209,99 eurokoa dela ahaztu gabe.
Musika ikusteko eta entzuteko Razer Anzu berriak betaurreko arruntak dirudite; beraz, printzipioz, ez lukete arreta
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
gehiegi erakarri behar. Besoen lodiera besterik ez du arreta deitzen, zentzuzkoa den zerbait, barnean bateria bat, haririk gabeko soinu sistema bat eta gailuarekin elkarreragin ahal izango dugun ukipen-azalera bat daudela kontuan hartzen badugu. Oro har, betaurrekoek 43 eta 48 gramo arteko pisua dute. IPX4 erresistentzia ere badute. Paketean barne daude aurrez instalatutako % 35 argia iragazteko lenteak eta % 99ko UVA/UVB polarizatutako ordezko lenteak, baita USB-A kargatzeko kablea, garbiketaoihala eta garraiatzeko zorroa. Razerren arabera, argiairagazten duten lenteek "pantailaren distiratik" babesten eta "neke digitala" murrizten laguntzen dute. Ordenagailuaren aurrean edo kanpoan gauden arabera lenteak aldatzea da ideia. Soinuari dagokionez, Razer Anzu betaurrekoek Bluetooth 5.1 erabiltzen dute eta 60 milisegundoko latentzia dutela ziurtatu dute konpainiatik. Gainera, betaurrekoek norabide orotako mikrofonoa eta bozgorailuak dituzte markoan; beraz, musika entzun ez ezik, deiak ere egin ditzakegu. iOS eta Androidekin sinkroniza daitezke eta horri eskainitako aplikazio bat izango dute soinua berdintzeko, bateriaren egoera egiaztatzeko eta firmwarea eguneratzeko. Eta zer esan daiteke keinuei buruz? Razer Anzu-ren besoetan ukipen-azalera bat dago, erreproduzitzen ari den abestia aldatzeko, pausatu edo berriro erreproduzitzeko, deiak kudeatzeko eta ahots-laguntzailea aktibatzeko aukera ematen duena. Razer-ek ez du bere betaurrekoen bateriaren amperea agerian utzi, baina bost egunez erabiltzeko gai direla ziurtatu du.
Razer Anzuren bertsioak eta prezioa Lehen adierazi dugunez, Razer Anzu formatu zirkular edo angeluzuzenean lor daiteke 209,99 euroren truke. Dagoeneko eskuragarri daude Razer webgunean.
15
16
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
digitalWorld
Maleta adimendun batekin bidaiatu
A
ireportuak oinez igarotzeaz nekatuta al zaude? Jarraian aurkeztuko dizugun maleta adimendun honek nahi duzun lekura eramango zaitu. Batzuentzat, bidaiatzea dagoen plazer handienetako bat da, nahiz eta eragozpen batzuk badituen. Horietako bat da hegazkineratzerakoan, gure hegaldiari dagokion ateraino iritsi ahal izateko korridorretan zehar egin behar izaten ditugun ibilaldi luzeak. Baina badago horretarako irtenbide bat: maleta adimenduna, aireportutik bidaiatzen duzun bitartean zure gailuak kargatuko dituena.
Aireportuan barrena, zure maletaren gainean Askorentzat amets bat izan daitekeena, hau da, gure maletaren atzealdean aireportuko korridore luzeetan barrena ibiltzeko aukera, egia bihur daiteke orain. Zenbatetan ez ote dugu amestu gure maleta gainean esertzen garela eta, auto baten antzera terminalaren mutur batetik bestera igarotzen garela hegazkineratzeko atearen bila. Nekez arrastatu beharrean, fakturazioko leihatilatik ateraino dauden distantzia luzeak aise igaroko ditugu. Beti bezala Murphyrengana joko dugu. Zenbat aldiz gertatu zaigu aretora sartzea eta fakturazio leihatila beste muturrean egotea eta aireportutik arrastaka eraman behar izatea gure gauza guztiak. Honek konponbidea du. Airwheel SE3 maleta adimenduna baino ez dugu behar, gure gauzak gordetzeaz gain, bertan igotzeko erabil dezakegu. Bere diseinuari esker, mugitzeko scooter elektriko txiki bat bihurtzen da. PC-ABSz egina, pertsona heldu baten pisuari eusteko nahiko sendoa da. TSA kodetutako blokeoa eta mugikorretarako kargatzeko estazioa ditu. 29,3 litroko edukiera du eta gure hegaldian onartzen diren neurrien eta pisuaren arabera eskuko ekipaje gisa har dezakegu, bere neurriak 489 x 365 x 580 mm-ko maleta txiki baten antzekoak baitira. Baimendutako pisuaren araberakoa izango da, bere pisu garbia 14,5 kg-koa baita. Horrez gain, kanpoko USB kargatzeko ataka bat dauka eta horrekin beste gailu batzuei energia hornitu diezaiekegu, hala nola tabletak, ordenagailu eramangarriak edo smartphone-ak, besteak beste, eta horrek gailu oso polifazetikoa
digitalWorld
bihurtzen du. Zer esanik ez, gure telefono mugikorrekin konektatu gaitezke, Bluetooth bozgorailu integratu batekin. 3 kg-ko pisua duen 250 w-ko motor elektrikoa eta 185 Wh-ko bateria bat du, hiru ordu inguruko denborarekin karga-zikloa osatzeko. Maleta oso trinko bat da, helduleku ergonomiko eta luzagarria duena, bolante gisa funtzionatzen duena eta altuera erregulagarria dena, erabilera askoz erosoagoa izan dadin. Hainbat koloretan eskuragarri, Amazonen eros dezakegu 459 euro inguruko prezioan. Alternatiba bat dira, plazeragatik edo negozioagatik, terminaletan ordu asko ematen dituzten guztientzat, hegazkinekoak edo trenetakoak izanik. Oso polifazetikoa da gure objektu pertsonal baliotsuak edo geure burua garraiatzeko orduan.
Zure bidaiaetarako nahi izango duzun maletan motorizatua Literalki, eraman dezakezun maleta motorizatu bat da, mini motozikleta bat bezala. Zure gailu elektronikoetarako kargagailu erabilgarria du; beraz, ez duzu elikadura-iturri bati lotuta egon beharrik edo bateriarik gabe geratuko. Balazta gisa funtzionatzen duen heldulekua du eta oinak eusteko pedalak erretiragarriak dira. 5 MPH-ko abiaduran ibiltzen da, oinez ibiltzea baino hiru aldiz azkarrago. -Ekipaje elektrikoa. 29.3L bolumen handia. Arrazoizko partizioarekin, erosotasunerako bidaia-beharrak argi eta garbi sailka ditzakezu. -Hegazkin-mailako aluminiozko aleazio-markoa. Maletak hedatutako aluminiozko aleazio marko bikoitza eta gorputzaren indar orokorra ditu, euskarri indar nahikoa emateko eta bidaia segurua bermatzeko. Gehienezko karga: 100 Kg. -Maleta adimenduna. Bidaia argitsu eta koloretsuagoa. Ur-jauziaren argi dinamikoak harrigarria egiten zaitu.
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
-Maleta motorduna, ezkutuko haga teleskopikoa. Diseinu ergonomikoa eta sentsazio erosoa ditu. Tentsio-karga-proba milaka aldiz egin du, kalitate ona eta denbora luzez erabiltzeko. -Material kalifikatua PC + ABS. Taiwan ChiMei ABS747 eta Alemaniako PC-mintzez estalitako gainazalarekin egina, iragazgaitza, higadura erresistentea eta deformatzeko zaila da. Maleta eramaten duzunean edo gordetzen duzunean, lasai senti zaitezke eta ez kezkatu maletak kalteak izanagatik, eguneroko kolpeen aldetik. -TSA nazioarteko aduana-kodeen blokeoa. TSA blokeoa aplikatzen du, Estatu Batuetako aduanek izendatutakoa, eta munduko herrialde askotan erabilgarria dena aduanako ikuskapenean maleta kaltetu bortitza saihesteko.
Maleta elektriko honen atzealdean, bidaia ezazu, scooter batean bazina bezala -Maleta motorduna. Hainbat aukera zuretzat: beltza eta zilarra. -SE3, gidatzeko maleta adimenduna. Airwheel SE3, kargatzeko estazio mugikor gisa arrastatu, gidatu eta erabil dezakezuna. -Automatikoki tolestu botoi batekin. Maleta scooter batean bihurtu segundotan, jarraitu zure bihotza eta zure bizitza aldatzera eramango zaitu. -Kargatzeko estazio mugikorra. Kanpoko USB kargatzeko errendimendu handiko portuarekin, atzerrira bidaiatzen duzunean, edonoiz eta edonon, telefono mugikorrak, tabletak eta beste gailu elektroniko eramangarriak karga ditzakezu. Informazio gehiago: www.airwheel.net
17
18
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
digitalWorld
Philips Huek lanpara berriak aurkeztu ditu
A
rgiztapen-teknologiek hainbeste eboluzionatu dute, gaur egun ia behar guztietarako alternatibak daudela. LED bonbilla klasikoetatik lanpara adimendunetara. Philips Huek, arlo honetako produktu-lerrorik ezagunenetako bat denak, bere katalogoa eguneratu du etxerako irtenbide berriak sartuz. "Pertsonalizazioa argiztapenean funtsezko alderdia dela" dioen kontzeptutik abiatuta, Signify konpainiak Philips Hue produktu sorta berri bat aurkeztu du, gure etxeko hainbat lekutan erabilgarria izateko diseinatua, baita egoera ugaritan ere. Ikus ditzagun banan-banan fabrikatzailearen apustu diren proposamen berriak.
Philips Hue berria pertsonalizazioan oinarritzen da Aurkeztutako produktuen artean, Gradient Signe zoru eta mahai lanparak daude. Ez
gaude guztiz berria den zerbaiten aurrean, duela denbora gutxi aurkeztutako eredu baten eguneraketa baizik. Gradient Signe zoru- eta mahai-lanpara berriek ezagunak diren ezaugarri guztiak gordetzen dituzte, hala nola, argi-efektu dinamikoak eta diseinu liraina. Hala eta guztiz ere, modelo berriek "egunsenti naturala" funtzio bat kaleratzen dute, pixkanaka piztuko den argi epel batekin esnatzeko aukera emango diguna. Iratzargailu bat izango balitz bezala, mugikorretarako aplikazioan esnatu nahi dugun ordua ezarri besterik ez dugu egin behar. Aurreko modeloan bezala, bi tamainako lanparak (zorukoa eta mahaia) eta bi kolorekoak (zuria eta beltza) ditugu. Automatizazioa ere erabil dezakegu, eszena dinamikoak sortu eta Bluetooth bidez zuzenean ere erabil ditzakegu, Hue Bridge-ren beharrik gabe. Aurkeztutako beste modeloetako bat Hue Go mahai-lanpara eramangarria da: Philipsek dagoeneko baditu beste irtenbide eramangarri batzuk bere katalogoan, baina bat ere ez proposamen berri honen ezaugarriekin. Diseinu "klasikoa" duen lanpara bat da, baina abantaila interesgarri batzuk ezkutatzen ditu: argi-efektu desberdinak aukeratu ditzakegu, aplikazioarekin eta ahots komandoekin funtzionatzen du. Interesgarriena? Bere izenak adierazten duenez, mahai-lanpara eramangarri bat da. Horrek esan nahi du bere estazioan dagoen bitartean kargatzen dela, baina edozein unetan zure etxeko beste leku batera eraman dezakezu, baita terrazara, patiora edo lorategira ere. Argiztapena maila maximoan egonda, autonomia sei ordu ingurukoa da, baina distira
digitalWorld
apalagoarekin 48 ordu arte iraun dezake karga bakarrean.
Philips Huek bere katalogoa zabaldu du Gradient Signe lanpara berriak, Philips Hue Go eta gehiago
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
-Perifo horma edo sabaiko PSU: 2022ko uda amaieran, 99,99 euroko prezioa. -Perifo errail argiak: 2022ko uda amaieran, prezioa 119,99tik 299,99 eurora. -Philips hue Go: 2022ko uda amaiera, 149,99 euroko prezioa. -Philips Hue Signe Gradient (haritz-mahaia): orain eskuragarri, 239,99 euro. -Philips Hue Signe Gradient (haritz-zorua): laster salgai, 349,99 euro. -Philips Hue Tap etengailua: orain eskuragarri, 49,99 euro.
Philips Hue Perifo
Etxe adimendun baten diseinurako
Etxea argiztatzeko beste irtenbide interesgarri bat Philips Hue Perifo da, "malgutasunaren erregea" deitua. Foku adimendunak eta zintzilikarioko lanparak gehitzeko edo kentzeko aukera ematen duen sistema modularra da. Bere adierazpen onenean, pertsonalizazioaren aldeko apustua egiten duen irtenbide hau behar dugun ingurunea lortzeko aukera emango digu konfigurazio ezberdinekin. Philips Hue Tap dial etengailu berria ere badugu, zuri edo beltzean, argia erregulatzeko aukera ematen duena bere dialaren buelta batekin: zenbat eta azkarrago biratu, orduan eta azkarrago piztu edo itzaltzen dira argiak. Etengailu honek lau botoi ditu "argi-eszenak" pertsonalizatuak kontrolatzeko, eta bere oinarri magnetikoak Tap dial-a urruneko gisa erabiltzeko aukera ematen du.
Produktu berri hauen merkaturatzeak Philips Huerentzat bereziki garrantzitsuak diren bi berritasun biltzen ditu: guztiz pertsonalizagarria den errail-argiztapena, argi-sorta propioarekin; eta barrualdean zein kanpoan erabiltzeko diseinatutako lanpara kargagarri eramangarria. Horrez gain, kolore dotoreko etengailu adimendun berri bat dago, zuri-beltzean, etengailuaren diala biratuz iluntze intuitiboa eskaintzen duena eta bere lau botoiei esker eszenak ezarri eta gelak esleitzeko gaitasuna duena. Eguneroko ongizaterako, Philips Hue aplikazioko Wake up automatizazio berriak eguzki-efektu pertsonalizatua eta naturala dakar logelara.
Philips Hue soluzio berrien prezioa eta erabilgarritasuna Signify-n adierazten duten bezala, Philips Hue produktu berrien erabilgarritasuna eta prezioa honako hauek izango dira: -Riel Perifo: 2022ko uda amaiera, prezioa 49,99tik 89,99 eurora. -Perifo konektoreak: 2022ko uda amaieran, prezioa 19,99tik 29,99 eurora.
19
20
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
publizitatea
publizitatea
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
21
22
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
gameWorld
Gamers, geroz eta emakume eta adineko gehiago?
E
ntretenimendurako ekosistemak benetako urre-meategi bat du bideo-jokoetan. Geroz eta jende gehiagok egiten du aisialdi mota honen aldeko apustua, emakumeak izanik, zalantzarik gabe, bideo-jokoen kontsumoak bizi izan duen azken gorakadaren protagonistak. Horrela, dio Bideo-jokoen Espainiako Industriaren 2021eko Urtekariak, Espainiako Bideo-jokoen Elkarteak idatzi duena, non adierazten baita bideo-jokoen erabiltzaileen komunitateak gora egin zuela iaz, 18 milioi jokalariko errekorra lortu artei. Horietatik, % 52 gizonak dira eta % 48 emakumeak. Emakumezkoen bultzada hori Kantaren Global Quick View txostenean ere islatzen da. Ikerketa horren arabera, Espainiako hiru emakume internautatik bik bideo-jokoren batera jokatu dute eta gure herrialdeko emakumeak Europako herrialde nagusien rankingaren buruan kokatu ditu ehuneko horrek.
Emakumeen %80ak mugikorrean jolastea nahiago du Kantarren analisiak agerian uzten du, halaber, bideo-jokoetan aritzen diren hamar
emakumetik zortzik telefono adimenduna nahiago dutela jokatzeko; oso atzetik daude ordenagailua (% 45) eta bideo-joko kontsola (% 37). Beharbada zaletasun hori azaltzen duen arrazoia logistika-kontu soila da, oso erraza baita telefono mugikorra entretenimendu moduan erabiltzea.
Memoria-jokoak dira 65 urtetik gorako publikoaren zati handi bat erakartzen ari direnak "Telefonoko jokoak esfortzu logistiko txikia eskatzen du eta testuinguru ezberdinetara egokitzen da. Beharbada, horregatik da jolasteko gailurik ohikoena", dio Andrea Rosalesek, UOCeko Informazio eta Komunikazio Zientzien Ikasketetako irakasleak, eta adierazi du pandemia garaian behartutako digitalizazioaren ondorioz, azken hilabeteetan jokalarien kopuruak gora egin duela. Ildo beretik, honakoa adierazten du Teresa Vidal UOCeko Bideo-jokoen Diseinu eta Programazio Masterreko irakasle kolaboratzaileak: "Tablet eta smartphone-en euskarriak erabiltzeak eta gero eta bideo-jokoen garatzaile gehiago egoteak sektore honetan emakumeen presentzia azken hilabeteetan areagotzea dakar”.
Emakumezkoentzako eduki gehiago Bideo-jokoen erabiltzaile-kopurua handitzearen arrazoi nagusietako bat eskaintzan ber-
gameWorld
tan aurkitzen da. Hau da, bere edukian. Garatzaileek hori badakite eta gero eta gehiago sortzen ari dira euren hobespenetara bideratutako eduki gehiago. Oro har, emakumezkoen gustuak abentura eta gainditze istorioak eta familia eta adiskidetasun gaiak agertzen diren kontakizunen aldeko apustua egiten du. Eta hori guztia, modu bereziki zainduan erakutsia. Horrela deskribatzen du Vidalek. Adituak uste du, gainera, emakumeak uxatzen dituela "ezaugarri gehiegizkoak dituzten protagonistek, bular handiak edo atzealde neurrigabeak... Laburbilduz, sexu-kutsuak aintzat hartzeko aukera duten elementu horiek guztiak, ez baita hori jokoaren helburua jokatu".
"Bideo-joko garatzaile gero eta gehiago egoteak esan nahi du emakumeen presentzia handitzen ari dela" Beraz, denak adierazten du bai jolasteko aukeratutako euskarriak bai jokoaren edukiak asko eragiten duela kontsumitzaileen erabileraren joeran. Hala ere, posible al da profil estandar bat ezartzea bi aldagai horien arabera, euskarri gogokoena eta kontsumitzailearen generoaren arabera? Erraza ez dirudien gaia, izan ere, "printzipioz harreman argia dagoela nabaria bada ere, gaia zabalegia da gizon, emakume, nerabe eta adinekoen profil zehatz bat zehaztu ahal izateko, bideo-jokoen genero asko eta kontuan hartzeko aldaera asko baitaude", dio adituak. Eta gaiari buruz duen jarreraren alde egiteko, irakasleak adibide pertsonal bat ematen du: "Hiru seme-alaba ditut, eta bakoitzak nahiago du euskarri eta joko mota bat. Bata nerabea da eta PlayStation 5 kontsolarekin
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
FIFArekin jolastea gustatzen zaio; beste bat ere nerabea da, baina Xbox One kontsola nahiago du eta ezin du futbola jasan; eta hirugarrena Nintendo Switch kontsolarekin jokatzen duen neska bat da". Laburbilduz, Vidalen arabera, ezin izango litzateke parametro horien arabera erabiltzaileak sailkatzeko profil bat ezarri. "Ez litzateke benetakoa izango", gaineratu du.
Zahartze osasuntsua jolasari esker Espainiako Bideojokoen Elkarteak prestatutako Urtekarian jasotako bideo-jokoen gehikuntzaren beste zati bat senior publikoari dagokio. Talde hau, COVID-19 pandemiaren konfinamendu garaiak direla eta, pixkanaka gailu digitalak ezagutzen joan da, "horrek, eskaintzen dituen erabilera ugariak ere ezagutzea ekarri du, adibidez, telefono mugikorra", ondorioztatu du Andrea Rosalesek. Gainera, Candy Crush telefono mugikorretarako jokoetarako aplikazio arrakastatsuenetako bat dela kontuan hartuta, “hau bihurtu da adinekoen aukeretako bat”, eransten du. Bere aldetik, Teresa Vidalek uste du memoria jokoak direla 65 urtetik gorako publikoaren zati handi bat erakartzen ari direnak.
23
24
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
publizitatea
publizitatea
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
25
26
eWorld aldizkaria
smartcityWorld
2022 uztaila
Smart Cities: Espainiako 5 hiri adimentsuenak
I
ngurugiroaren kontzientzia eta gure mundua leku jasangarriagoa bihurtzen duen garapen teknologikoaren aldeko bultzada geroz eta handiagoa da. Paradigma horren aurrean, hiri adimentsuak garatzen hasi dira azken urteotan. Hiri adimendunek herritarren, enpresen eta erakundeen bizi-kalitatea hobetzen duen garapen iraunkorra bermatu nahi dute. Espainia Europako herrialde arduratsu eta kontzienteenetako bat da. Estatuak Hiri Adimendunen Plan Nazional bat du, 180 milioi euro baino gehiago bideratuz horretarako. Egun, 89 hiri dira Espainiako Hiri Adimendunen Sareko kide. Espainiako 10 hiri daude IESE Business School erakundeak prestatu duen Cities in Motion Index txostena, non munduko smart city onenak aurkezten diren. Espainiako 5 hiri adimentsuenak zeintzuk diren eta beren erreferentzia-maila zein den jakin nahi baduzu, jarrai ezazu irakurtzen!
Bartzelona Bartzelona mundu mailako erreferentea da hiri adimendunen alorrean. Juniper Research Institute-k 2015ean munduko hiri adimendun onena izendatu zuen. Horrez gain, urtero Smart City World Congressen egoitza da, non mundu osoko hiri eta herrialde ugarik euren azken proiektu eta berrikuntzak erakusten dituzten. Konde-hiria hiri-mugikortasunagatik nabarmentzen da. Bidegorri ugari ditu eta bide diagonal, horizontal eta bertikalez osatutako sarea, garraio publikoa maizago eta azkarrago egiten duena. Garraio publiko hibridoa eta elektrikoa du bere flotaren artean eta noizean behin kargaguneen sare publikoa zabaltzen du. Era berean, nabarmentzekoak dira zarata, airearen kutsadura, tenperatura, hezetasuna eta baita ibilgailuen aparkalekuak kontrolatzeko erabiltzen diren sentsoreak ere. Bartzelonak LEDetan oinarritutako kontsumo baxuko argiteria publikoa du, eta askoz bero gutxiago sortzen du. Kutsadura akustikoari eta usainari nabarmen aurre egin zaio hondakin-sistema adimendunarekin, hondakinak lur azpian xurgatzen baitira huts-sistema baten bidez. Jakina, hiriak hainbat proiektutan parte hartzen du, hala nola 2024rako Hiri Mugikortasun Planean, non ibilgailu elektrikoen eta karga-sistemen paisaia garatzen eta hobetzen jarraituko du. Bartzelonan funtzionatzen duen garraio publiko guztia aplikazio berean eduki nahi baduzu, oso modu errazean kontsultatu ahal izateko, Meep aplikazioa erabil deza-
smartcityWorld
2022 uztaila
kezu, hiriko mugikortasun iraunkorrean erreferentea.
Guztion bizi-kalitatea hobetuko duen garapen jasangarria bermatu nahi dute hiri hauek
Madril Madril proiekzio eta hazkunde gehien duen hirietako bat da. Kutsaduraren aurkako protokoloagatik eta hirian mugikortasun jasangarriagatik nabarmentzen da. Hainbat autobus-linea ditu, ibilgailu % 100 elektrikoekin. Hiriburua erreferentea da isurpen baxuko eremuan, Madrilgo Zentro Barrutian, non isurien eta ibilgailuen zirkulazioaren kontrol zorrotza egiten duen. Madrilgo Udalak herritarrei arreta emateko plataforma bat ezarri zuen, non herritar bakoitzari edozein gorabehera denbora errealean bere gailu mugikorretik salatzeko aukera ematen dion. Baina Madrilek martxan jarritako neurri gehiago daude. Gaur egun, administrazioaren digitalizazioan lan egiten ari dira eta NBEk saritu zuen herritarren parte-hartzerako plataforma digitalagatik.
Valentzia Valentzia Espainiako hiri nagusietako bat da Valentziako Udaletik eta hirian zabaldutako sistemetatik era guztietako informazioa biltzeko eta herritarrei eroso eskaintzeko orduan. Hau Meep-en presentziarekin hobetu da, zure bidaia asko optimizatzeko aukera ematen duena. Ibilbiderik onena zein den egiaztatu dezakezu zein presa duzunaren arabera, baita edozein garraio publikoren arabera, hala nola, Valentzian funtzionatzen duen garraio partekatua. Gainera, argiztapen adimenduna, zarata kudeatzeko sistema eraginkorra, ingurumen-sentsoreak eta sentsorizatutako garbiketa-ibilgailuak ditu, hondakinen tratamendua eraginkorragoa izan dadin. Joan den azaroan, Valentzia izan zen Hiri Adimendunen Espainiako Sareko lehen Smart City Kongresuaren egoitza.
eWorld aldizkaria
Sevilla Sevilla pauso sendoak ematen ari da azken urteotan jasangarritasuna eta garapen teknologikoa sustatzen duten neurrien ezarpenean. 2019an, aitzindaria izan zen Europan Aste Nagusian jendetza kontrolatzeko proiektu bat martxan jartzen. Arrakastaz aurrera eramateko, ultradefinizioko kamerak, adimen artifizialaren neurketak, GPSa eta argi erregulagarriak erabili ziren. Sevilla hiria bere hiri-mugikortasun jasangarriagatik nabarmentzen da. Kutsadura-murrizketak ditu eta Meep-ekin batera daitezkeen garraiobideen hobekuntza dago. Sevilla hainbat proiektutan parte hartzen du, eraikinetan eta espazio publikoetan energia aurreztea bilatzen dutenak, eta 2025erako, Cartuja Irla hiri eredu bilakatzen saiatzen ari da ekosistema ireki, digital, berriztagarri eta autosufiziente batean.
Malaga Malaga hiria erreferentea da energia berriztagarriak bere sare elektrikoan integratzen. Horrek jasangarritasun eta eraginkortasun energetiko handiagoan eragiten du, hiri adimendunen bi zutabe. Neurgailu digitalak ere jarri ziren eta argiteria publikoan LED argiztapena jarri zen. Azken urteotan, Malaga hiriak % 25eko energia aurreztea eta CO2 isurketak % 20 murriztu ditu. Meep-ek zure bizitza erraztuko dizu Malagan. Zein ibilbide eraginkorragoa den eta zein garraio-mota dagoen zure kokapenetik gertuago egiaztatu ahal izango duzu.
27
28
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
publizitatea
publizitatea
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
29
30
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
trainingWorld
Euskal gazteek kooperatibak nahiago dituzte
K
Laguntzen du
ooperatiben Nazioarteko Eguna ospatu da mundu osoan, 'Kooperatibek mundu hobea eraikitzen dute' goiburupean. Euskal kooperatibismoak konpromiso irmoa du herrialdearen garapenari egiten dion ekarpenarekin. Kooperatiben Nazioarteko Eguna uztailaren lehen larunbatean ospatzen da mundu osoan eta data horrek esanahi berezia du Euskadin, enpresa-sare kooperatiboaren garrantzi handia dela eta. Ekitaldiaren 100. edizioa izan da eta, aurten, Nazioarteko Kooperatiba Aliantzak, 109 herrialdetako 312 erakunde barne hartzen dituenak, honako goiburu hau aukeratu zuen: 'Kooperatibek mundu hobea eraikitzen dute'. Ildo horretan, aurtengo edizioaren goiburua beren-beregi aipatuz, kooperatiben konpromisoa eta Euskadiko garapenari egiten dioten ekarpena nabarmendu zituzten Eusko Jaurlaritzako Lan eta Gizarte Segurantzako sailburuorde Elena Pérez Barredok, Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluko lehendakari Patxi Olabarriak eta Euskadiko Kooperatiben Konfederazioko (KONFEKOOP) lehendakari Rosa Lavínek. Gainera, Euskadiko unibertsitateetako ikasleek kooperatibei buruz duten ezagutzamailaren gaineko azterlan bat aurkeztu zen. Patxi Olabarriak adierazi zuen kooperatibismoa guztiz bat datorrela NKAk aurten aukeratutako goiburuarekin, eta azaldu zuen zergatik eraikitzen duten mundu hobea kooperatibek. "Kooperatiben enpresaereduak pertsonak ditu ardatz, kudeaketa demokratikoan, berdinzalean eta bidezkoan dago oinarrituta, parte-hartzea sustatzen du eta kalitatezko enplegua sortzen du; hau da, dagoeneko erakusten ari gara
komunitatea eta lurraldea hobetzen dituen ekarpen hori". Goren Kontseiluko lehendakariak -Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseilua erakunde bakarra da munduan, bere izaera publikopribatuagatik, eta kooperatibismoa sustatzeko eta hedatzeko egiten duen lanagatikezagutzera eman zituen Euskadiko hiru unibertsitateetan (Mondragon Unibertsitatean, Deustuko Unibertsitatean eta EHUn) ikasten duten euskal gazteen artean egindako azken ikerketaren datuak. Iazko azterlan batean kooperatibek onarpen sozial handia dutela egiaztatu ondoren, Kontseiluak unibertsitateko ikasleengan jarri nahi izan zuen arreta. "Kooperatibei buruz zer zekiten jakin nahi genuen, eta, batez ere, enpresa batean zer bilatzen duten. Haien esku dago herrialdearen etorkizuna, eta erabakigarria izango da zer enpresa-ereduren alde egiten duten".
Inkestatutako gazteen % 60k uste du kooperatiben ereduak talentua erakartzen duela Ezagutza nahikoa Azterlanean egin diren 555 inkestek jakitera eman dutenez, inkestatutako pertsonen % 74k kooperatibei buruzko nahikoa ezagutza du. Izan ere, beste figura juridiko batzuk baino ezagunagoak dira, hala nola sozietate anonimoak edo sozietate mugatuak baino. Eta ia % 60k 4 onartu du kooperatiben ere-
trainingWorld
duak etorkizuneko talentuaren zati handi bat erakartzen duela, eta uste du euskal kooperatibismoa erreferentea dela mundu osoan. Euskadiko unibertsitateetako ikasleek bilatzen dituzten balioak guztiz bat datoz balio kooperatiboekin. Izan ere, lanpostu bat baloratzerakoan, zenbait alderdi lehenesten dituzte, hala nola giro ona, malgutasuna, kontziliazioa, genero-bereizkeriarik eza eta garapen profesionala. Horrenbestez, EKGKren azterlanak ondorioztatzen du kooperatibak gainerako enpresak baino gomendagarriagotzat hartzen direla, lan egiteko. Olabarriak azpimarratu zuenez, "Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluan oso argi daukagu zer erronka dugun: gure gazteei ilusioa ematea eta ekintzailetza kolektibora erakartzea, enpresa egiteko beste era batera, balioak dituen eta gizartea eraldatzeko anbizioa duen enpresa batera".
KONFEKOOPek 1.400 kooperatiba, 60 mila lanpostu eta 1.450.000 bazkide biltzen ditu egun Belen Balerdi, Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluko idazkari orokorra; Patxi Olabarria, Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseiluko presidentea; Jokin Díaz, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia Sozialeko zuzendaria; Eusko Jaurlaritzako Lan eta Gizarte-Segurantza sailburuordea, Elena Perez Barredo; eta KONFEKOOP presidentea, Rosa Lavín, izan ziren aurkezpenean.
Gazteei zuzendu Ildo horretan, KONFEKOOPeko lehendakari Rosa Lavínek adierazi zuen euskal kooperatiben mugimenduak euskal gazte guztiei hitz egin nahi izan ziela, balio horiekin bat datorren enpresa-eredua kooperatiba dela
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
gogorarazteko. "Erabakiak hartzean berdintasunean parte hartzeko aukera ematen dizun, enplegu egonkorra eta kalitatezkoa bermatzen duen, eta ingurunearekin konprometituta dagoen enpresa batean lan egitea ez da utopia bat: errealitate bat da". "Enpresa horiek egon badaude; kooperatibak dira". Lavínek Kooperatiben Nazioarteko Egunaren garrantzia azpimarratu zuen, "eredu malgu eta berdintasunezko baten alde egiten dugun" kooperatibiston eguneroko ahalegina aitortzeko aukera baita. Eta lan horren ondorioz, "kooperatibismoa gure lurraldeetako ekonomiaren eta garapen sozialaren eragilea da". Hori frogatzeko, KONFEKOOPeko lehendakariak zenbait datu sendo eman zituen. Oro har, 3 milioi kooperatiba daude munduan, eta enplegatutako biztanleen % 10i ematen dizkiete lana edo lanaukerak. "Beste modu batean esanda, kooperatibismoa ez da garrantzirik gabeko fenomeno bat, inondik inora". Euskadiri dagokionez, KONFEKOOPek 1.400 kooperatiba, 60 mila lanpostu eta 1.450.000 bazkide biltzen ditu gaur egun. "Hortaz, kooperatibismoaren presentzia ohikoa da euskal herritarren bizitzako arlo guztietan". EKGK-ko eta KONFEKOOPeko lehendakariek zoriondu egin dituzte enpresa-sare kooperatiboko kide guztiak, eta bideo bat aurkeztu dute mundu mailan ospatuko den ekitaldi horretarako.
31
Laguntzen du
32
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
trainingWorld
Hemen dira Global Training 2022 Bekak
A
FMek eta IKASLANek, atzerrian lan egiteko 80 beka Global Training eskaintzen dituzte. Beka hauek euskaldun gazte tituludunei zuzenduta daude (unibertsitate eta goi mailako lanbide-heziketako ikasketak) eta atzerrian 6 eta 12 hil arteko praktika ordainduak egiteko aukera eskaintzen dute. Global Training bekak Basque Trade & Investment (Nazioartekotzeko Euskal Agentzia), SPRI-Enpresen Garapenerako Euskal Agentzia entitateen eta Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen Sailaren ekimen bat dira. Helburua da euskal gazteek gaitasunak eskuratzea, atzerriko enpresa eta erakundeetan eginiko prestakuntza praktikoaren bitartez.
Kopurua eta iraupena -Guztira, 80 beka eskaintzen dira, 6 eta 12 hilabete bitarteko iraunaldiarekin. -Aurreikuspenen arabera, 2022ko urria eta 2023ko urtarrila bitartean zehar izango da herrialde hartzaileetarako irteera. Eskainitako beka-zerrenda ikusi.
Beken zenbatekoa -Beken zenbatekoa 1.530 euro/hilean da. -Bekadunak zenbateko honekin atzerrirako desplazamendua, mantenua, ostatua, Giza Segurtasun kotizazio gastuak eta PFEZa ordaindu beharko ditu -% 50eko lehen ordainketa bat egingo da garraio, ostatu eta mantenuko lehenengo gastuak ordaintzeko, % 40 praktiken iraupenaren erdia betetzen den hilean, eta gainerako % 10 praktika amaitzean ordainduko da.
Guztira, 80 beka eskaintzen dira, 6 eta 12 hilabete bitarteko iraunaldiarekin Bidai asegurua -Bekadunak kargurik gabe (kostua AFM-ek eta IKASLAN-ek berea egingo dute) Erantzukizun Zibil, Istripu eta Bidai-sorosle asegurua kontratatuko du atzerriko egonaldi guztian zehar. -Istripuen polizak heriotza, ezgaitasun permanente absolutua,erabatekoa eta par-
trainingWorld
tziala bere gain hartzen ditu. Bidai-sorosle polizak berriz bekadunaren istripu edo/eta gaixotasunak norako herrialdean.
Kontratuzko harremana -Beka jasotzeak eta erabiltzeak ez du estatuari edo kontratu harremanik sortzen bekadun eta AFM-IKASLAN-en, Eusko Jaurlaritzaren edo enpresa edo erakundearen artean.
Bekadunaren betebeharrak Bekadunaren betebeharra izango da: -AFM-IKASLAN-ek zehaztutako jarraitze txostenak egitea eta bidaltzea. -Elkarlan adostasuna AFM-IKASLAN-ekin sinatzea. -Bisa izapideak egitea (beharrezkoa den kasuetan). -Bekaren balorazio inkestetan parte hartzea. -Bekari uko egin edo kaleratua izan ezkero, jaso litekeen gehiegizko zenbatekoa itzultzea. -Enpresak eskatzen dizkion lanak burutzea, beti ere aldez aurretik zehaztutako planaren barne dagoenean. -Dagokion herrialdera joan aurretik, 40-60 orduko formakuntza kurtsoa egitea. -Dagokion herrialdeko kontsulatuan edo enbaxadan izena ematea, bekaren iraunaldiko bizitokia zehazteko. -Bekak dirauen bitartean ordaindutako beste jarduerarik ez egitea. -Bizitokia ez dagoen herrialdeetara egindako bidaien berri eman beharko da, bidaiaren arrazoiak praktikarekin lotutakoak zein pertsonalak izanda ere, aseguru-poliza gaurkotu eta estaldura bermatu ahal izateko.
Betekizunak -2022eko urtarrilaren 1ean 30 urte bete gabe izatea. -Lizentziatura, Diplomatura, Gradua, Goimailako Lanbide Heziketa edo Goi-mailako Ikasketak izatea.
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
-Euskadin erroldatuta egotea epea irekitzen den unea baino gutxienez 12 hilabete lehenagotik edo elkarren segidako 5 urtez aurreko 10 urteetan. -Atzerrian praktikak egiten 6 hilabetetik gorako egonaldiak ahalbidetu dituen beste bekaren baten onuradun ez izana. -Diru-laguntza edo laguntza publikoak jasotzeko aukera galarazten duen zigor administratiborik edo penalik ez edukitzea, edo aipatu laguntzak jasotzeko ahalak kentzen dituen legezko debeku-egoera batean ez egotea. -B1 ingeles maila izatea (Goi-mailako Lanbide Heziketa egina dutenek) eta B2 maila aurreratua edukitzea (Unibertsitateko Titulua dutenek). Era berean aintzat hartuko dira herrialde hartzaileko hizkuntzaren ezagutza mailak. Aukeratzeko prozesuan zehar egiaztatu ahal izango da hizkuntzaren maila, eta horretarako ahozko eta idatzizko probak egingo zaizkie euren maila egiaztatzen duten ziurtagiri eguneratuak ez dauzkatenei. -Izena emandako bekaren eskaintzan eskatzen den profilari egokitzea.
Hautaketa prozesua eta epea -Eskaera epea ekainak 15tik uztailak 18 irekita egongo da. -CV-aren azterketa eta titulazioaren, prestakuntzaren, esperientzien eta praktiken balorazioa. -Ingelesaren proba. Ingelesaren B1 edo B2 maila ezin egiaztatu dezaketen eskatzaileek aipatu hikuntzaren maila egiaztatzeko proba bat egin beharko dute. -Eskatutako enpresarekiko eta postuarekiko hautagaiaren profilaren egokitasuna aztertzeko elkarrizketa pertsonala. -2022ko urria eta 2023ko urtarrila bitartean abiatuko dira bekadunak herrialde hartzaileetara. Informazio gehiago: www.gazteakatzerrian.eus
33
34
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
publizitatea
publitzitatea
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
35
36
eWorld aldizkaria
healthWorld
2022 uztaila
Arropa adimenduna: zeure burua janzteko eta zaintzeko teknologia
L
iteralki. Arropa adimenduna diseinatzeko esfortzuak urte luzez garatu dira, gure bizitza errazteko eta gure osasuna zaintzeko, batez ere. Duela gutxi, MIT - Massachusettseko Teknologia Institutuko ingeniariek zuntz adimendunak sortu dituzte zuntz horiek gai izan dira haiek janzten dituztenen mugimenduak ezagutzeko. Jaka, galtzerdi edo eskularruen prototipoek zuntz tradizionalen eta ukimenezko material elektronikoen nahasketa batekin eginda daude, presioaren aurrean sentikorra dena, eta bere helburua pertsona baten egoera fisikoa aztertzea da; ariketa batzuk egitea gomendatzen dituzte eta horiek zuzen egiten direla bermatzen dute ere, lesioak ekiditeko.
Prototipo bat baino gehiago den beste adibide hurbilago bat munduko lehen karbonozko zango-babes adimentsu eta konektatuen sorrera da. 2020. urtean, Club Atlético Osasun taldeak hitzarmen bat sinatu zuen Telefónicarekin eta HUMANoX startuparekin, Cantera Salud (#canterasalud) delakoa garatzeko. Ekimen horren xedea da bere filialetako 18.000 ume baino gehiagoren eta Nafarroako klubari loturiko klub guztien kirol-errendimendua eta osasuna hobetzea erkidego osoan. Gailu hauek, munduan bakarrak, sentsore adimendunez hornituta daude eta milaka datu eskaintzen dituzte, denbora errealean, jokalari bakoitzaren osasun-egoerari edo errendimenduari buruz, entrenamenduetan zein partida ofizialetan, operadoreak eskaintzen duen konektibitate mugikorrari esker.
Joera Era berean, 2020an, Juniper Researchek, teknologian eta sektore digitalean espezializatutako aholkularitza enpresak, eramangarrien merkatua aztertu ondoren, txosten batean ezarri zuen arropa adimendunen merkatuak datozen urteetan izango duen joera positiboa. Azterketaren arabera, 2020an 1.000 milioi dolar sortu zituen eremu hau, 2025ean 11.000ra iritsiko da, fitness sektoreak emango duen bultzadagatik. Jardueraren jarraipena egiten duten eta GPS gaitasuna duten eskumuturrekoei gero eta arropa sorta zabalago bat gehitu zaie. Gaur egun, ehun tradizionaletan zuntz 'adimendunak' txertatzeak aliantza handiak sortu ditu ehungintzaren eta teknologiaren industrien artean, Levi's eta Google-ren ar-
healthWorld
tean lortutakoa esaterako, erabiltzailearen keinuekin smartphone bat kontrolatzen duen jaka sortzeko.
Kamisetak, jakak, galtzerdiak, zapatilak, erlojuak, eraztunak... Teknologia modan dago Aplikazioak kirolean Eramangarri den teknologia mota honen garapenak, 'wearable' izenez ere ezagutzen denak, zerikusi handia du teknologia berrien garapenarekin eta eliteko kiroletan aplikatzearekin. Arrazoia zera da, konektatutako gailu mota honek entrenamenduaren jarraipena egitea eta lehia-helburu berriak ezartzea ahalbidetzen duela, balio erantsia sortuz, hau da, kirolarien osasuna zaintzea. Sustatzaile handietako bat kirol erregea izan da. GPS integratua duten entrenamendutxaleko arinak futbol-zelaietan ikus daitezke dagoeneko. Hauek, besteak beste, jokalari bakoitzaren bihotz-taupadak, azelerazioa, dezelerazioa, baloi-paseen kopurua, egindako kilometroak, gorputz-inpaktuak eta higadurak biltzen dituzte, informazio hori aztertzeko eta errendimendua hobetzeko. Kirolari bakoitzaren osasun egoera ezagutzeak intentsitate handiko jardueretara egokitzeko gaitasuna zehaztuko du.
Zaharrenak konektatuta Baina ez da soilik kirol arlora mugatzen. Teknologia honek jauzi logikoa eman du osasunaren sektorerantz. Adibidez, pijama adimendunek bihotz-maiztasuna eta arnasketa gaitasuna neurtzen dute, batez ere adinekoen osasuna kontrolatzeko. Adibide bat da 'Phyjama', lo egiteko arazoak dituzten pa-
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
zienteei laguntzen dien jantzi sentsorial bat, lo egiteko posizioa iragar dezakeelako. Badira eramangarrientzako beste arropa eredu batzuk, pertsona etxetik urruntzen denean aktibatzen den GPS bilatzailea barne hartzen dutenak, eta baita datu biomekanikoak aztertzeko gai diren zapatilak ere, erorketak ekiditeko informazio nahikoa emanez. Adinekoen ongizateari mesede egiten dio guzti honek.
Moda adimenduna Gero eta funtzio gehiago dituzten jardueraeskumuturreko eta erloju adimendunez gain, hala nola, egunean emandako pauso kopurua, entrenamendu batean erretako kaloriak edo bihotz-taupadak une oro erregistratzea, badira beste tramankulu batzuk, hala nola eraztun adimendunak, txikiagoak eta arinagoak. Hauek aukera ona dira korrika egitea gustuko dutenentzat, NFC teknologia ere sartzen baitute ordainketak egiteko, edo lotuta dauden telefonoa kontrolatzeko. Giza gorputzaren beroa eta hezetasuna detektatzeko gai diren ehunak ere badaude, zeinak bere tenperatura erregulatzeko aktibatzen diren. Modatik gertuago daude Samsung-en NFC traje adimenduna bezalako adibide interesgarriak, erabiltzaileari telefonoa desblokeatzeko, bisita-txartelak digitalki trukatzeko eta gailuak bulegoan eta gidatzeko moduetan konfiguratzeko aukera ematen diona.
Zein teknologia erabiltzen dituzu? Horregatik guztiagatik, IoT, Big Data eta 5G bezalako teknologien erabilera ezinbestekoa da. Alde batetik, arropa edo tramankuluen konektibitatea beharrezkoa da datuak transmititzeko. Bestetik, gaitasun handiko sare mugikor bat, zeinaren latentzia txikiak informazio guztia berehala transmititzeko aukera ematen duena, eta azkenik, datu kopuru handi hori aztertzeko gai den teknologia.
37
38
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
blockchainWorld
Blockchain, merkatu potentziala 2030erako
B
lockchaini buruz beti hitz egin izan da kriptografia-aktiboen munduari lotuta, baina bere esanahia askoz urrunago doa aukera izugarriak baititu inbertsioen espektroan. Baina hasieratik hasi behar da beti, eta azken urteotan guztion ahoan egon den gai hau zertan datzan identifikatu. Ralph Elder BNY Mellon etxe-ko Iberiako zuzendari nagusiak mintegi batean aurkeztu zituen blockchainak etorkizunerako dituen onurak eta hurrengo hamarkadan sor di-tzakeen inbertsio-aukerak. Beraz, hasteko, eta orokorrean, blockchain erabiltzaileei edo "sareko parte-hartzaileei" eskaintzen dien datu-base bat da, informazioa modu seguruan transferitzeko eta erregistratzeko bitartekari zentral edo eskuzko batera-tzerik gabe.
Gaitasun berritzaile honek kostuak murrizteko, eraginkortasunik eza kentzeko eta iruzurrezko jarduera gutxitzeko modu paregabe batzuk eskain ditzake. "Teknologia agian ezagunagoa da Bitcoin merkatuan bere laguntza-eginkizunagatik, baina bloke-katearen teknologia sektore askotan erabiltzen da dagoeneko, hala nola finantza-zerbitzuetan, osasungintzan, hornikuntza-katearen kudeaketan eta elikagaien segurtasunean, eta beste erabilera kasu batzuetan probatzen ari dira enpresa askotan", dio Elder-ek. Oinarrizko liburuxka bat behar duen edozer, teorian, blockchain teknologiaren bidez lagundu edo lagundu daiteke. "Finantza-sistema globala hirugarrenengan oinarritzen da aktiboen trukea, likidazioa eta zerbitzua errazteko, beraz, blockchain-ek ezarritako sistema hau eten dezake bitartekaritzak sortzen dituen eraginkortasun ezak eta balizko aukerak saihesteko modu paregabea eskainiz", komentatu du.
Kriptomoneten atzean dagoen teknologiak hainbat industria- aplikazio ditu "Blockchain teknologia bere garaian Internet bezain iraultzaileetako bat izan daiteke eta, horregatik, BNY Innovation Blockchain Fund alternatiba bikain bat da", dio. Aktibo digitaleko enpresek blockchain teknologia izenez ezagutzen den teknologiak eskaintzen dituen diru-sarreren eta kostuak aurrezteko sortzen ari diren aukerei etekina
blockchainWorld
ateratzen diete eta modu sinpleagoan definitu daitezke enpresei jarduera independenteak egiteko, digitalizatutako transakzio-datuak formatu estandar batean trukatzeko aukera ematen dien software eta hardware integratu gisa.
Aukera handiak sortzen dituzten hiru zutabe Teknologia honen eragina ulertzeko, berak azaldu duenez, aurretik definitu behar da. "Blokeoak egiaztapen adostua eta deszentralizatua ahalbidetzen du (beraz, ezinezkoa da hackeatzea, aldaezina eta segurua, segurtasun digitalaren ezaugarri oso sendoak dituen erregistroa eskaintzen baitu", zehaztu du. "Gai honen kudeaketa aktibo bakarra dugu merkatuan", sakondu du Elder-ek. Haren kudeatzaileek hiru inbertsio-zutabe nagusi identifikatu dituzte. Lehena finantza-atala da, kriptografia-moneta ekosistema barne hartzen duena, baina hori baino askoz gehiago. Era berean, dolarretan denbora errealean transakzio-zerbitzuak eskaintzen dituzten burtsak edo eskualdeko bankuak barne hartzen ditu, adibidez. “Bigarren zatia blockchain korporatiboa deitzen duguna da: bidalketa-ontziak, supermerkatuak, aireportuak, etab., negozio ereduak blockchainera egokitzen ari diren sektoreek abantaila lehiakorra izan dezaten”,
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
nabarmendu du. "Adibide bat Estatu Batuetako kafetegi ezagun bat da, bere bezeroei alea zuzenean kafe-katilura eskaintzen hasi zena. Beraz, enpresak QR bat sortu zuen blockchain teknologia erabiliz, kafe-alea nondik heltzen zen gero kontsumitu arterako (baserria, nekazaria, garraioa, etab.) trazabilitatea argia azaltzen zuena”, deskribatzen du. “Eta hirugarrenik, tokenizazioa eta bere etorkizuna arteaz harago: higiezinak, joko eskubideak, bezeroen leialtasunaren jarraipena, etab. Hiru zutabe nagusi daude baina horien barruan aukera anitz daude. Teknologia honek izugarrizko hazkundea ahalbidetzen du osasuna bezalako alorretan, non mediku-erregistroen trazabilitatea errazagoa izango den, edo bozketa sisteman, gaizkileen jarraipena edo nortasun pertsonalean ere”, gaineratzen du. Teknologia honen etorkizuneko potentzialak 2030erako 37.000 milioi dolarreko inbertsioa suposatuko duela kalkulatzen da. Izan ere, aurreikuspenaren arabera, munduko aberastasunaren % 10 blockchain teknologiaren arabera kudeatzen da. "Funtsa kapital-merkatuetan, teknologia-zerbitzuetan, bankuetan, inbertsio-funtsetan, softwarean, erdieroaleetan, euskarri interaktiboetan eta zerbitzuetan eta beste hainbat sektoretan kokatzen da", ondorioztatzen du Elderek.
39
40
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
blockchainWorld
NFTak eta bere harremana blockchainekin
N
FTak geroz eta garrantzi handiagoa hartu du ingurune digitalean, artea, moda, metabertsoa eta play-to-earn (sariak aktibo digitalak diren jokoak) bezalako sektoreak barne hartuz. Eszenatoki hau ez litzateke posible izango blockchain teknologien garapenik gabe, finantza deszentralizatuen eta Bitcoin eta Ethereum bezalako kriptomoneten ingurune osoaren oinarria direnak.
Zer da blockchain? Blockchain -edo blokeen katea- eragiketa digitalen erregistro deszentralizatua mantentzea ahalbidetzen duen teknologia konputazionala da. Erregistro-liburu publiko baten antzeko zerbait da, mugimendu bakoitza erregistratu ahal izateko, historia aldatzeko aukerarik gabe. Bere sorrera Satoshi Nakamoto-ri egozten zaio, Bitcoin-en eta hura onartzen duen teknologiaren ardura duen pertsona edo taldeari, hau da, blockchain-ari.
Datu-base deszentralizatu bati buruz ari gara, sarearekiko konexio puntuak adierazten dituzten nodoen sare batek lagunduta. Informazioa bloke-katean sartu aurretik balioztatu behar diren enkriptatutako blokeetan egituratzen da. Bere berezitasunetako batzuk hauek dira: -Balidatutako blokeek sekuentzia historiko bati jarraitzen diote. -Sarea ez dute norbanakoek edo erakundeek kontrolatzen, aitzitik, deszentralizatua da. -Blockchain-era gehitu ondoren, erregistroak ezin dira aldatu. Aurrekoa eragiketei erabateko gardentasuna ematen dien egitura batean bihurtzen da, burujabetasun osoz. Horrek blockchainaren aplikazioak zabaldu ditu, finantzaketatik nortasun erregistro deszentralizatuetaraino, beste askoren artean.
Ethereum: NFTen oinarria Blockchain-etik sortzen da Ethereum, smart-contract-ak edo kontratu adimentsuak sortzea ahalbidetzen duen kode irekiko plataforma, programazio lengoaian sortutako kode zatiak, non Ethereum-eko makina birtualak exekutatuko lituzkeen argibide zehatzak adieraziko liratekeen. Aurreko artikulu batean ikusi genuen bezala, Ethereum token ez-fungigarriak (NFT) oinarritzen diren plataforma da, bloke-katean funtzionatzen duten aktibo digital bakarrak eta ordezkaezinak, eta horrek balio berezia ematen die. Horri esker, enpresek beren eragiketa digitalak dirua irabazteko aukera izan dute, baita artistentzako aukera mundu bat ireki ere, NFTak arte digitalaren lanak, soinuak,
blockchainWorld
testuak edo edozein fitxategi izan daitezkeelako blockchain-ean sortutako ziurtagiri digital batek babestuta.
NFT: elementu bakarrak eta ordezkaezinak NFT bat sareko helbide batean soilik ostata daiteke, ezin da bikoiztu eta gako pribatu bat erabiliz soilik transferitu daiteke. Transakzioak blockchain-en erregistratzen direnez, erregistro historikora sartu gaitezke eta merkatuan dauden artelan digitalen jatorria baieztatu dezakegu. Horretarako, NFTren giltza publikoa sartu besterik ez dugu egin behar Etherscan-en, doako erabilerako blockchain-en esploratzaile bat, zorroaren helbideak, kontratu adimendunak eta blokeo transakzioak bezalako informazioa atzitzeko aukera ematen duena. Horrela, bloke-katean nabigatu eta informazio baliotsua atzitu dezakegu, adibidez, artelan digitalen edo beste edozein NFTren benetakotasuna egiaztatzeko.
NFTak objektu berezien jabetza adierazteko erabil ditzakegun adierazgarriak dira Hainbat aplikazio dituen teknologia Blockchain ez da kriptomoneta eta NFT mundura mugatzen, industria ezberdinetan ezartzen ari diren metodologia eta protokoloetara hedatzen da, haien eraginkortasuna eta gardentasuna direla eta. Datu-basearen azpiegitura gisa, abantaila handiak eskaintzen dizkie baliozkotze, biltegiratze eta segurtasun zerbitzuetan gobernu nahiz erakunde pribatuei. Era berean, Blockchain as a Service (BAaS)ri esker, hainbat sektoretako enpresek teknologia
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
multzo honek eskaintzen dituen onurak aprobetxa ditzakete. Dudarik gabe, blockchain merkatua birkonfiguratzen ari da, eta bere funtzionamendua eta aplikazioak ulertzea funtsezkoa da joera berrietara egokitzeko eta, horrela, hainbat prozesu optimizatzeko.
Iraultza NFTak arte digitalaren eta bildumazaleen mundua iraultzen ari dira. Artista digitalak beren bizitza aldatzen ari dira kriptografia publiko berriaren salmenta handiei esker. Eta ospetsuak elkartzen dira zaleekin harremanetan jartzeko aukera berri bat aurkitzen duten bitartean. Baina arte digitala NFTak erabiltzeko modu bat besterik ez da. Benetan erabil daitezke edozein aktibo baten jabetza adierazteko, hala nola, objektu baten baliokide fisiko edo digital bat. Andy Warhol 90eko hamarkadaren amaieran jaio izan balitz, ziurrenik Campbell's Soup sortuko zuen NFT gisa. Denbora kontua besterik ez da Kanye-k Yeezys multzo bat Ethereum-en jarri arte. Eta egunen batean NFT batekin ibilgailu bat erosteko onartuko zaituzte.
Zer da NFT bat? NFTak objektu berezien jabetza adierazteko erabil ditzakegun tokenak dira. Artea, bildumazaleak eta baita higiezinak bezalako gauzak tokenizatzeko aukera ematen digute. Jabe ofizial bakarra izan dezakete aldi berean eta Ethereum sareak bermatuta daude; hau da, inork ezin du jabetza-erregistroa aldatu edo NFT berri bat kopiatu eta itsatsi. NFT "token ez-fungible" esan nahi du. "Ez da gastagarria" zure altzariak, abesti-fitxategiak edo ordenagailua bezalako gauzak deskribatzeko erabil daitekeen termino ekonomikoa da. Tokenak ez dira beste elementu batzuekin trukatu, propietate bereziak direla eta.
41
42
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
startupWorld
"Zure xede-publikoa zabaldu nahi baduzu, digitala izan behar duzu"
M
anex Darcelesek eta Eneko Barandiaranek (25 urte) Miru Studio zuzentzen dute 2020. urtetik. Miru Studiok bideo-joko berritzaileak garatu eta argitaratzen ditu eta Donostian du bere egoitza. Bere lehen produktua "Finger Gun" da, errealitate birtualean eta areagotuan oinarritua, erabiltzailearen eskuak pistola bihurtzen dituena, Hand Tracking teknologiaren bidez. Teknologia honek eskuen jarraipena egiten du eta Miru Studio etxea gai honetan espezializatu nahi da. Elkarrizketa honetan, Manexek Miru Studiori, Hand Tracking teknologiari, bideo-jokoei eta ekintzailetzari buruz hitz egingo digu, beste kontu batzuen artean.
Zer da Miru Studio? Laburbilduz, bideo-jokoen estudio berritzaile bat da. Errealitate birtualerako eta errealitate areagoturako jokoak egiten ditugu, bira txiki batekin. Bira hori eskuen jarraipenaren teknologia erabiltzea da, edo ingelesez Hand Tracking deitu izan den teknologia.
Teknologia honek, errealitate birtualean edo errealitate areagotuan murgiltzen zarenean mundu birtualarekin elkar eragiteko aukera ematen dizu, zure eskuen bidez, kanpoko kontrolik erabili beharrik gabe. Teknologia hauentzako bideo-jokoen bidez esperientziak sortzen ditugu eta esperientzia horiek ahalik eta eskuragarrien egiten saiatzen gara, publiko orokorrarengana erakartzeko eta errealitate birtuala, errealitate areagotua eta eskuen jarraipeneko teknologia bizitzen laguntzeko, ahalik eta modu naturalagoan. Bideo-jokoak garatzen eta argitaratzen ditugu.
"Eskuen jarraipenaren teknologian zentratzen ari gara, aukera asko dituela uste baitugu" Nolako bideo-jokoak garatzen eta argitaratzen dituzue? Hobe da adibide baten bidez azaltzea. Garatzen ari garen eta kaleratuko dugun lehen bideo-jokoa "Finger Gun" deitzen da. "Finger Gun" bideo-joko oso sinplea da eta aldi berean oso berezia da, nolabait, nire ustez denok txikitatik bizi nahi izan dugun esperientzia hori bizitzeko aukera ematen baitu, hau da, tiro egiteko, zure eskuak pistola baten moduan jarriz, hatz erakuslea aurrera begira eta erpurua gora begira. Guk, eskuen jarraipenaren teknologiaren eta errealitate birtual eta areagotuaren bitartez, egiten duguna mundu birtual batean
startupWorld
murgiltzea da, zeinetan, zure eskuei modu honetan keinuak eginez, mundu birtual horrekin elkarreragin dezakezun.
Nola jokatu daiteke "Finger Gun" eta antzeko jokoetan? Zein ekipamendu behar da? Errealitate birtualeko edo errealitate areagotuko betaurrekoen bidez. Pertsonak errealitate birtualeko betaurrekoak jartzen ditu eta dagoeneko mundu birtual horretan murgilduta dago. Bereizketa hori egiten dugu orain merkatuan egon daitezkeen beste bideo-jokoekin, Hand Tracking teknologia hau garatzen duen lehen estudioetako bat garelako, erabiltzailea betaurrekoak jartzen dituela, munduan murgiltzen dela eta kontrol batzuk behar zituen murgilduta dagoen mundu birtual horrekin elkarreragin ahal izateko. Orain, teknologia honekin, ez duzu kontrolagailurik behar. Besterik gabe, zure eskuekin elkarreragin dezakezu.
Zer egin behar du "Finger Gun" jokatzeko interesa duen pertsonak? Nola lor daiteke? Meta Quest 1 edo 2 betaurreko batzuk erosi behar dituzu, kalitate-prezio onenetariko betaurrekoak direnak eta merkatua iraultzen ari direnak. Ideia azkar bat egiteko, duela 5 urte, 3.000 euroko inbertsioa behar zenuten etxean errealitate birtualeko betaurrekoak edukitzeko ordenagailuarekin, kableekin eta guzti, eta orain Meta Questekin zure betaurrekoak dituzu inolako kablerik gabe, konputazio ahalmen guztia betaurrekoetan bertan izanik, 300 euroren truke. Beraz, betaurreko horiek erosi behar dituzu eta gero gure jokoa. Betaurrekoek beraiek dute euren plataforma, Apple Store bat balitz bezala, eta bertan eros daiteke jokoa.
Zein egoera bizi du gaur egun bideo-jokoen merkatuak? Mundu korapilatsua da. Industria honetan lan egitearen inguruan mito asko dago. Oso
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
industria hutsa, purua, da, lan handia eskatzen du, ekoizpen epeak luzeak dira eta jendeak orokorrean asko lan egiten du. Gainera, industria oso lehiakorra izan ohi da, batez ere bideo-joko tradizionaletan. Gertatzen dena da errealitate areagotuan eta errealitate birtualean aukera asko daudela orain sartu ahal izateko, eta gure kasuan, ekiteko. Zentzu horretan eta ikuspegi horretatik, aukerak existitzen dira. Edonola ere, oso industria irekia eta oso ezberdina da. Bideo-jokoen industrian, oro har, jendea oso irekia da, oso anitza, bai industrian lan egiten duten pertsonak eta baita industria bera ere. Eta horrek ere balio erantsia ematen diola uste dut, jendea eroso senti dadin eta atseginagoa izan dadin, eskatzen duen lana handia izan arren.
Zer esango zeniguke errealitate birtualaren eta errealitate areagotuaren munduari buruz? Bi industria dira, nire ustez, azken urteotan "The Next Big Thing" bezala iragartzeko zorigaitza jasan dutenak, hurrengo iraultza teknologikoa alegia, eta horrek industriari laguntza baino kalte gehiago egin diola uste dut. Jendea, oro har, oso eszeptikoa da teknologia hauen aurrean, teknologia honen hastapenek benetan ez den zerbait transmititu baitzuten. Errealitate birtuala 80ko hamarkadan hasi zen, baina jendeak oso oroitzapen txarra du garai hartaz. Teknologia aurrera doa, eta oraintxe bertan, betaurrekoak hauek egin dezaketena ikaragarria da, duela 5 urte egin zezaketenarekin alderatuta. Eta zentzu horretan, uste dut publizitate txarra izan dezakeen arren, merkatua gero eta jende gehiago sartu nahi duen puntu batera doala, jende gehiagok birtual eta areagotuari buruz izan ditzaketen aurreiritziak kentzeko gai izango dela. Uste dut jendeak egin dezakeena da bere harea-alea eman eta teknologia honi aurrera egin ahal izateko beste aukera bat ematea, eta tekno-
43
44
eWorld aldizkaria
2022 uztaila
startupWorld
logia honi buruz izan ditzaketen aurreiritziak kentzea inoiz probatu badu, eta probatu, benetan gauza bakar eta berezia baita.
kertu bide hau aukeratu izanagatik. Egin nahi duten pertsona guztiak probatzera animatzen ditut, ahal badute.
Zer da ekintzailetzaren onena eta txarrena?
Uste al duzu negozio batek, gaur egun, mundu digitalean egon behar duela arrakasta izateko?
Niretzat, Eneko eta biok bezala, negozio bat sortu nahi duen pertsona bat bazara, baina negozio bat sortu nahi duzula ez badakizu, egin dezakezun gauzarik onena negozio bat sortu duten pertsonekin hitz egitea da. Horrekin esan nahi dudana da Enekok eta biok gure ideiak, gure proiektuak aurrera eraman nahi izan ditugula, eta inoiz ez genekiela zer zen ekintzailetza, gidatu gaituzten pertsona batzuk ezagutzeko aukera eta zortea izan genuen arte. Nire gomendioa da zure proiektuak egitea gustatzen zaizun pertsona bazara, zure ideiak aurrera eramatea, ekintzailetza zuretzako bide bat izan daitekeela. Ez da bide erraza, denek ezin dute egin, eta hori da egia. Eneko eta ni hemen izatera eraman gaituzten faktoreetako bat zortea izan da, beste gauza askoren artean, lan gogorra barne, noski, baina zortea funtsezkoa da gauden puntura iritsi ahal izateko . “Nahi baduzu, ahal duzu” desagerrarazi nahiko nukeen mitoa da. Honekin, ez nuke nahi ekin nahi duen inor desanimatu, ezer errealitatetik urrunago. Niretzat, ekitea gauza sinestezina eta preziatua da, eta ezin diot bizitzari gehiago es-
Modu batean edo bestean, zeharka, bai. Egur-taila oso gustuko duen pertsona bazara eta egur-tailaren inguruan artisau-negozio bat sortu nahi baduzu, noski mundu digitalean egon behar zara jende gehiagorengana iritsi nahi baduzu. Zure xede-publikoa zabaldu nahi baduzu, digitala izan behar duzu. Horrek ez du esan nahi zure negozioa digitalaren inguruan eraiki behar duzunik, baizik eta mundu horretan existitu behar duzula hainbat pertsona sartu nahi badituzu.
Etorkizuneko zer asmo dituzue Miru Studion? Epe laburrean, oraintxe bertan "Finger Gun"en kaleratzea prestatzen ari gara eta arrakastatsua izatea espero dugu. Epe labur-ertainera, hurrengo jokoa prestatzen ari gara, eta horri buruz ezin dut gauza handirik esan, baina aipatu dudan ildotik jarraituko dugu, eta bideo-joko hori garatzeko eta abian jarri ahal izateko, "Finger Gun"-en eta "Finger Gun" garatuz sortu dugun Know How-a finkatzeko ere, bi milioi euroko inbertsio txanda ireki dugu, irailean ixtea espero dugu.
Amaitzeko, nola animatuko zenuke jendea "Finger Gun"-era jokatzera? Errealitate birtualeko betaurrekoak badituzu eta hau maiatzean edo ekainean irakurtzen ari bazara, bidali mezu elektroniko bat gure webgunearen bitartez (www.mirustudio.eu), edo info@mirostudio.eu helbidera, eta Betatester kanalean sartzen saiatuko gara. Geroago irakurtzen ari bazara, edozein errealitate birtualeko edo, ziurrenik, errealitate areagotuko dendatan ere eros dezakezu. www.mirustudio.eu
startupWorld
2022 uztaila
eWorld aldizkaria
Gaztenpresaren datu oparoak
G
aztenpresan, krisiari aurre egiteko zailtasunak dituen enpresa-ehunera egokitzen jarraitu dute. Hori dela eta, Ibon Urgoiti Gaztenpresako lehendakariak 2021. urteko Txostenaren aurkezpenean nabarmendu zuenez, Fundazioko taldeak beren proiektuekin jarraitzeko beharrak dituzten pertsonak laguntzeko ahalegina kontuan hartzea ezinbestekoa da. Halere, egindako lan horri guztiari esker, 2021eko balantzeak agerian utzi du ezarritako helburuak bete direla. Beste behin, gora egin dute datuek 2021ean; 547 lanpostu sortu dituzten 278 negozio sortzen lagunduz, alegia. Horrek esan nahi du datuak 2020ko zifrekin alderatuta % 8,5 baino gehiago hazi direla. Beraz, esan dezakegu 27 urte hauetan Gaztenpresak 6.264 negozio sortu dituela, 11.404 lanpostu, eta 183 milioi euroko finantzaketa bermatu duela LABORAL Kutxaren bidez.
Gaztenpresak aurreko urteko zifrak gainditu ditu 2021ean, 278 enpresa eta 547 lanposturen sorrera babestuz Ingurunea hobetzen laguntzearen garrantzia Gaztenpresan, Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) lortzeko kezka dela eta, bere xedea egokitu dute: “Ekintzaile izan nahi duten gure inguruko pertsonei laguntzen diegu, arrakastarako aukera handienak
izan ditzaten. Aberastasuna sortzen enplegua sustatuz”. "Horrekin, 5., 8. eta 10. GJH-k lagundu nahi ditugu, 4., 11., 12. eta 17.-ei, bigarren mailako ekarpena eginez. Horrela, gizartean, zein proiektuetan eta laguntzen ditugun pertsona ekintzaileetan nola eragiten dugun ikusteko aukera izango dugu".
Gizartean Zifrak eskuan hartuta, ikus dezakegu negozioen % 62 probintziako hiriburuetatik kanpo ireki direla, eta horietatik % 29 15.000 biztanle baino gutxiagoko hirietan izan direla. Gainera, nabarmentzekoa da sortutako enpresen ia % 20 gizartean eta ingurumenean eragina dutela. Era berean, esan dezakegu negozioak abian jarri dituzten pertsonen % 43 langabeziatik zetozela, eta % 44k beren egungo enplegua hobetu nahi zutela.
Proiektuetan Enpresen forma juridikoari dagokionez, % 74k ekintzailetza indibiduala aukeratu du-
45
46
eWorld aldizkaria
startupWorld
2022 uztaila
te; % 26k, berriz, merkataritza-sozietateak dira, eta horietatik %25 gizarte-ekonomiaren barruan daude. Sortutako enpresen biziraupen-tasa da nabarmentzekoa, bost urte igaro ondoren. Gaztenpresan, % 72ko datua dugu; EAEn, berriz, negozioen batez besteko biziraupentasa % 44 ingurukoa da (Eustaten datua).
Pertsonetan Iazko pertsona ekintzaileen profila aztertuz gero, % 44 emakumeak dira. Batez besteko adinari dagokionez, urtebetean igo da, 40 urte erdiesten. Gaztenpresan oso garrantzitsua da lehen eskutik ezagutzea zein den laguntzen dugun pertsonengan dugun eragina. Horregatik, hainbat inkesta egin dira egoera hori ezagutzeko. Gailenena da ziurgabetasunaren murrizketa izan dela Gaztenpresak emandako laguntzari dagokionez gehien baloratu den alderdia, alde batera utzi gabe negozio plana egitea eta finantzaketa lortzea. Gainera,% 90ek dio lehen urtearen ondoren bere negozioak irekita jarraitu zuela. Hala ere, enpresa batzuk itxi arren, nabarmentzekoa da pertsona horien % 60k esan duela lana aurkitu duela geroago.
Gaztenpresa Fundazioaren helburuetako bat kultura ekintzailea gazteen artean sustatzea da Finantzaketa Enpresa berriak abian jartzeko batez besteko inbertsioa handia izan da, nahiz eta, bigarren urtez jarraian, behera egin duen: 71.200 €; 2020an, berriz, 75.000 €. Gainera, enpresa-proiektua gauzatzeko behar
den batez besteko maileguak behera egiten jarraitzen du.
Digitalizazioa abiapuntu Badakigu prestakuntza funtsezkoa dela ekiteko orduan. Hori dela eta, martxan jarri dugu Gaztenpresa Digitala, Euskadiko eta Nafarroako ekintzaile guztiek ekintzailetzaren munduari buruz dituzten ezagutzak sendotzeko gunea. Gainera, horrela, erregistratzen diren pertsonek, ohiko laguntza izateaz gain, Fundazioko aditu baten online jarraipenza ere izango dute. Ezin ditugu ahaztu 2021ean, gure Gaztenpresa Gelaren barruan, egin diren 51 webmintegi praktikoak. Prestakuntza hauetan, mundu digitalarekin eta finantzekin lotutako gaiak landu dira, eta 500 pertsonak baino gehiagok hartu dute parte.
Finkatze- eta mentoring-programak Ohiko jarduerari jarraiki, mentoring programak 33 harreman berri formalizatu ditu, 2020an baino 14 gehiago. Hala, enpresaren arloan edota kudeaketan esperientzia duten pertsonek pertsona ekintzaile bati aholkuak eman diezazkiokete proiektua aurrera eramateko. Era berean, enpresak finkatzeko programak enpresei laguntza ematen jarraitzen du merkatuan jarraitzeko. Gaztenpresak lanean jarraituko du 2022 urte oparoagoa izan dadin, ekintzailetzari dagokionez.
Gaztenpresa Gaztenpresa Fundazioaren helburuetako bat kultura ekintzailea gazteen artean sustatzea da. 2021. urtean, hainbat hitzaldi eta ekitalditan parte hartu dute, horietako asko online formatuan eginda. Gainera, unibertsitate-ingurunearekiko konpromisoa indartzeko, Junior-Enpresarekin lankidetzan aritu gara, merkatura sartzen laguntzeko.