FİDAN ƏLİYEVA
wwww.ďŹ danaliyeva.com
FİDAN ƏLİYEVA
BAKI 2019
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 07
HƏYAT ŞƏFQƏTİ – Nailə Bənnayeva sənətşünas
Gənc rəssam Fidan Əliyeva ADA Universitetinin məzunudur. Onun sevimli məşğuliyyəti olan təsviri incəsənət, zamanla onun həyatında daha önəmli yer tutmağa başladı və nəhayət, hakim mövqe kimi bərqərar oldu. Rəssam peşəkar sənət dərslərini Londonda Müqəddəs Martin adına Mərkəzi İncəsənət və Dizayn Kollecinin ekspressiv rəngkarlıq kurslarında alıb. Vətəndə onu tanınmış fırça ustaları dəstəkləyib və istiqamətləndiriblər. Fidan Azərbaycanın xalq rəssamı Sakit Məmmədovu (fəaliyyətində məhz onun yaradıcılığına əsaslanır) və Sakit Məmmədovun tələbəsi, Turan Muxtarzadəni (hal-hazırda, ondan fərdi rəsm dərsləri alır) öz müəllimləri sayır. Fidan Əliyevanın yaradıcılıq karyerasında artıq bir neçə sərgi var. 2016-cı ildə, Muzey Mərkəzinin qalereyasında rəssamın “Günəşə doğru” adlı ilk fərdi sərgisi keçirildi. 2017-ci ildə növbəti sərgi xaricdə, Tbilisinin “Art Gallery Akhundov House” qalereyasında baş tutdu. Cəmi bir ildən sonra, Fidan Əliyevanın iki əsəri Luvrda, Azərbaycan rəssamlarının vernisajında nümayiş etdirildi. Elə həmin il, Fidan həm də Bakıda “White Studio Gallery” və “Art Tower” qalereyalarında keçirilən iki qrup sərgisində iştirak etdi. Sərgilənən əsərlər arasında küçədə limon satan yaşlı kişinin təsvir edildiyi “Qalındərili” adlı portret əsəri xüsusi yer tutur. Bu tipajın prototipi rəssamın İçərişəhərdə tez-tez rastlaşdığı real insandır. Dərhal nəzərə çarpır ki, bu əsər, sadəcə “camaatın içindən olan insan” portretindən daha üstün və önəmlidir.
Əsərin qəhrəmanı, dözülməz qəm-qüssənin gizləndiyi kədərli və kəskin baxışları ilə birbaşa tamaşaçının qəlbinin dərinliklərinə baxır. O, ovcunda tutduğu limonları bizə tərəf uzadır və sanki bizə xatırladır ki, varlığın, mövcudluğun şirinliyi, daim onun ömür-gün yoldaşı, kədər ilə müşayiət olunur. Lakin, bu portret, rəssamın yaradıcılığında bir növ istisna sayılır. Fidan Əliyevanın digər əsərləri kifayət qədər, hətta demək olar, hədsiz dərəcədə optimistdir. Sözün əsl mənasında bu əsərlər gənclik enerjisi, xoşbəxt gələcəyə ümid ətri ilə aşıb-daşır. Əsərlərin əksəriyyəti işıqlı, gülərüz mənzərələr və natürmortlardan ibarətdir və bu natürmortlar arasında ayrıca və buket güllər, hətta gül kolları xüsusi yer tutur. Çiçəklənən zəmilər, payız fəslindəki kimi al-əlvan geyinib-kecinmiş balqabaq ləkləri, limon və itburnu kolları, dolğun qızılgül və zərif süsən ləçəkləri – Fidan Əliyevanın öz yeni fərdi sərgisinin tamaşaçıları üçün hazırladığı demək olar ki, hər şey, insanları nikbin, optimist ahəngə yönəldir. Bir qayda olaraq, onun əsərləri ilıq, eyni zamanda yumşaq, sanki, dumanlı və tutqundur. Hətta, ən parlaq çalarlar belə, sanki bir azca sönükdür. Sanki, yay günü, günəşin qarşısını bir anlıq yüngül bulud kəsir... Nəticədə, bu əsərləri seyr edəndə, insan şüuraltı sükuta qapanır. Bu xoş effekt təsadüfidirmi? Xeyr. Bu, müəllifin ideyasıdır. Natürmortlar üçün natura seçimi isə təsadüfi deyil: güllər – təbiətdə həyatın ən parlaq rəmzidir, axı onlar eyni zamanda həm gözəl, həm də qısaömürlü olur. Bu isə antik dövrlərin “Cárpe diém”, yəni, “Anı yaşa!” hikmətini yadımıza salır. Digər sözlə – indiki zamanı, onun təkrarsız anlarını qiymətləndirmək vacibdir.
“Mən tamaşaçılara pozitiv emosiyalar bəxş etməyə çalışıram” deyə, Fidan Əliyeva öz yaradıcılıq kredosundan bəhs edir. “Məhz bu səbəbdən, mən əsasən gülləri təsvir edirəm və çalışıram ki, onlar insanlarda ən gözəl hissləri oyatsın, onları biganə və soyuq olmamağa, yaşanan hər anı qiymətləndirməyə çağırsın. Bir sözlə, mən istəyərdim ki, əsərlərim, insanlarda yaşamaq arzusunu oyatsın. Güllər günəşə doğru can atdığı kimi, insanlar da həyata, yaşamağa doğru can atmalı, məyusluğa və problemlərə təslim olmamalıdır. Mən isə onlara bu işdə kömək etmək, onlarla xeyirxahlıq, sevgi və sevinc enerjisi ilə bölüşmək istəyirəm. Necə ki, doğma Bakı-Oksford Məktəbimin şagirdləri mənimlə bölüşür... Mən bura artıq təsviri sənət müəllimi kimi dönmüşəm və bu, çox möhtəşəm bir təcrübədir: mən həm öyrədirəm, həm də onlarla birlikdə öyrənirəm...”
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 13
“Çiçəklənmə” Kətan, yağlı boya – “Blooming” Oil on canvas – “Цветение” Холст, масло 2017 / 150 х 150
FIDAN ALIYEVA ● LUST FOR LIFE ● 15
LUST FOR LIFE – Nailya Bannayeva Art critic
Fidan Aliyeva, ADA University graduate, is a painter of the young generation and an active participant of group exhibitions who has also held several shows at various venues. Her most loved hobby, visual arts, in the end started to involve increasingly more space in her life which lastly procured a predominant role. In order to attain professional skills, Fidan attended classes in London, through expressive painting courses at the St. Martin Central College of Arts and Design. Back home, her inventiveness was upheld and coordinated by surely understood bosses of the brush. Among them, Fidan considers the People's Artist of Azerbaijan Sakit Mammadov, whose work is equivalent in her works, and Turan Mukhtarzade, Sakit Mammadov's student, from whom she presently takes private painting lessons, to be her fundamental guides.
viewer with his tragic, puncturing eyes, at the base of which waits certain yearning. He gives us a handful of lemons, as if reminding us that the sweetness of being is accompanied by its indispensable companion – sadness.
Be that as it may, this representation is a sort of special case in the work of the artist. Different works by Fidan Aliyeva are substantially more optimistic. You could even say those are interminably full of hope. They actually dissipate the energy of youth and the scent of seek after a glad future. The vast majority of them are light, merry scenes and still lifes, moreover, still lifes are dominated by flowers, in bouquets and even entire bushes. Sprouting fields, garden beds with autumn-like rich pumpkins, shrubberies of lemons and rosehips, petals of lush roses and fragile irises – nearly Fidan Aliyeva proudly holds several exhibitions on her everything Fidan Aliyeva has arranged for the group of account. In 2016, her first solo exhibition entitled onlookers of her new personal exhibition sets us up for “Facing the Sun” occurred in Baku, in the gallery of the a noteworthy, hopeful state of mind. Museum Center. The following one was at that point The shading of her works, as a rule, is warm and in the abroad – in Tbilisi, in the Art Gallery Akhundov House. It meantime delicate, as though secured with murkiness. was in 2017. After a year, two masterworks by Fidan Indeed, even the most brilliant shades appear to be Aliyeva were shown at the opening day of Azerbaijani marginally soggy, as on a late spring day, when a light craftsmen in the Louvre. In the meantime she partook in cloud darkens the sun for a minute. Accordingly, when two joint presentations in Baku – in the White Studio you take a gander at these works, you subliminally Gallery and in the Art Tower. check out the harmony. Is this a random helpful impact? Among the displayed works was the portrait canvas It is not. This is an intentional action taken by the author. "Thick-skinned", illustrating an elderly street merchant of Furthermore, the decision of nature for still lifes isn't lemons. The model of this type is a genuine individual inadvertent here: blooms are the most striking image of whom the artist regularly met in Icheri Sheher. It is life in nature, since they are both delightful and brief, promptly recognizable that this work is something which brings to mind the ancient wisdom “Cárpe beyond a picture of a "man from the group". The hero of diém”, that is, “Break the day”. At the end of the day – this picture, it seems, looks straight into the spirit of the value the present, its unique moments.
“I try to give the audience positive emotions,” – Fidan Aliyeva tells about her imaginative philosophy. "That is the reason I essentially depict flowers, with the goal that they awaken the best sentiments in individuals, call them not to be impassive and cold, to value every passing minute. So, I would like my work to awaken in people the desire to live. As blooms are attracted to the sun, so individuals must chase the life, not yield to misery and other issues. What's more, I want to help them in this, to share with them the energy of kindness, love and joy. Just as my students from Baku Oxford School, my home school, are now sharing their love and happiness with me, where I returned now as an art teacher. This is a great experience, I teach them as well as learn from them. ”
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 21
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло 2018 / 30 х 30
ФИДАН АЛИЕВА ● ЖАЖДА ЖИЗНИ ● 23
ЖАЖДА ЖИЗНИ – Наиля Баннаева искусствовед
Молодая художница Фидан Алиева – выпускница дипломатического университета ADA. Ее любимое хобби, изобразительное искусство, со временем начало занимать все больше места в ее жизни и наконец приобрело главенствующую роль. Профессиональные уроки мастерства она брала в Лондоне, на курсах экспрессивной живописи в Центральном колледже искусства и дизайна имени Святого Мартина. На родине же ее поддерживали и направляли известные мастера кисти. Среди них своими главными наставниками Фидан считает Народного художника Азербайджана Сакита Мамедова, на творчество которого равняется в своих работах, и Туран Мухтарзаде – ученицу Сакита Мамедова, у которой она сейчас берет частные уроки живописи. На счету Фидан Алиевой уже несколько выставок. В 2016-м состоялась ее первая персональная выставка под названием «Лицом к солнцу» – в Баку, в галерее Музейного центра. Следующая прошла уже за рубежом – в Тбилиси, в «Art gallery Akhundov house». Это было в 2017 году. А год спустя две работы Фидан Алиевой демонстрировались на вернисаже азербайджанских художников в Лувре. Тогда же она приняла участие и в двух совместных выставках в Баку – в «White studio gallery» и в «Art Tower». Среди выставленных работ было портретное полотно «Толстокожий», изображающее пожилого уличного продавца лимонов. Прототипом этого типажа является реальный человек, которого художница часто встречала в Ичеришехер. Сразу заметно, что эта работа – нечто большее, чем просто портрет «человека из толпы». Герой этой картины, кажется, смотрит прямо в душу зрителю
своими грустными, пронзительными глазами, на дне которых притаилась неизбывная тоска. Он протягивает нам горсть лимонов, как бы напоминая о том, что сладость бытия сопровождает ее непременная спутница – печаль. Впрочем, этот портрет – своего рода исключение в творчестве художницы. Другие работы Фидан Алиевой гораздо более оптимистичны. Можно даже сказать, бескрайне оптимистичны. Они буквально брызжут энергией юности и ароматом надежды на счастливое будущее. Большинство их составляют светлые, жизнерадостные пейзажи и натюрморты, причем среди натюрмортов превалируют цветы – одиночные, в букетах и даже целыми кустами. Цветущие поля, грядки с по-осеннему нарядными тыквами, кусты лимонов и шиповника, лепестки пышных роз и нежных ирисов – почти все, что заготовила Фидан Алиева для зрителей своей новой персональной выставки, настраивает на мажорный, оптимистический лад. Колорит ее работ, как правило, теплый и при этом мягкий, словно подернутый дымкой. Даже самые яркие оттенки словно бы слегка пригашены, как в летний денек, когда солнце на миг заслонит легкая тучка. В результате при взгляде на эти произведения подсознательно настраиваешься на умиротворение. Случаен ли этот благоприятный эффект? Нет. Такова задумка автора. И выбор натуры для натюрмортов здесь не случаен: цветы – самый яркий символ жизни в природе, ведь они одновременно и прекрасны, и недолговечны, что вызывает в памяти античную мудрость «Cárpe diém», то есть «Лови день». Другими словами – цени настоящее, его неповторимые мгновения.
«Я стараюсь дарить зрителям позитивные эмоции, – рассказывает Фидан Алиева о своем творческом кредо. – Потому и изображаю в основном цветы – чтобы они будили в людях лучшие чувства, призывали бы их не быть равнодушными и холодными, ценить каждый прожитый миг. Словом, я бы хотела, чтобы мои работы пробуждали в людях желание жить. Как цветы тянутся к солнцу, так и люди должны тянуться к жизни, не поддаваться унынию и проблемам. И я хочу им помочь в этом, делиться с ними энергией добра, любви и радости. Точно так же, как делятся ею со мной мои ученики из Baku Oxford School – моей родной школы, куда я вернулась сейчас педагогом изобразительного искусства. Это чудесный опыт: я и учу, и учусь вместе с ними...»
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 27
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло 2018 / 30 х 30
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 29
30 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Məhəbbət ətri” Kətan, yağlı boya – “Smell of love” Oil on canvas – “Запах любви” Холст, масло 2018 / D 90
“İncəlik” Kətan, yağlı boya – “Tenderness” Oil on canvas – “Нежность” Холст, масло 2018 / 100 x 90
32 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 33
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло 2019 / 30 х 30
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 37
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло
2018 / 30 х 30
2018 / 30 х 30
38 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Turş” Kətan, yağlı boya – “Sour” Oil on canvas – “Kислый” Холст, масло 2017 / D 90
“Qalındərili” Kətan, yağlı boya – “Thick skin” Oil on canvas – “Толстокожий” Холст, масло 2018 / 115 х 75
42 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Bazar günü ziyafəti” Kətan, yağlı boya – “Sunday gathering” Oil on canvas – “Воскресная трапеза” Холст, масло 2018 / 140 х 90
46 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Bibbidi-bobbidi-boo” Kətan, yağlı boya – “Bibbidi-bobbidi-boo” Oil on canvas – “Биббиди-боббиди-боо” Холст, масло 2017 / 100 х 70
“Sevimli iş” Kətan, yağlı boya – “Devoted” Oil on canvas – “Увлеченная” Холст, масло 2019 / 100 х 90
50 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 51
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло 2018 / 30 х 30
52 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Uzaqlaşma” Kətan, yağlı boya – “Alienation” Oil on canvas – “Отчуждение” Холст, масло 2018 / 140 х 100
54 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло
“Küləyin iradəsi” Kətan, yağlı boya – “Will of the wind” Oil on canvas – “Воля ветра” Холст, масло
2018 / 30 х 30
2018 / D 90
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 55
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 57
58 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Şəfalı sakitlik” Kətan, yağlı boya – “Healing silence” Oil on canvas – “Целительная тишина” Холст, масло 2017 / 100 х 100
62 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 63
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло
2018 / 30 х 30
2018 / 30 х 30
FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ ● 65
“Vanilli səma” silsiləsindən Kətan, yağlı boya – From the “Vanilla sky” series Oil on canvas – Из серии “Ванильное небо” Холст, масло 2018 / 30 х 30
66 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Səhərçağı günəş işığı” Kətan, yağlı boya – “Morning sunlight” Oil on canvas – “Утренний солнечный свет” Холст, масло 2019 / 100 х 90
68 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
“Briz” Kətan, yağlı boya – “Breeze” Oil on canvas – “Бриз” Холст, масло 2018 / 40 х 40
72 ● FİDAN ƏLİYEVA ● HƏYAT ŞƏFQƏTİ
Fidan Əliyeva HƏYAT ŞƏFQƏTİ fərdi sərgi “Ağ Şəhər” Rəsm qalereyası 14 – 21 yanvar 2019-cu il Kataloq Mətn: Nailə Bənnayeva, sənətşünas Dizayn / Foto: Fəxriyyə Məmmədova Çap: “Şərq-Qərb” Nəşriyyat Evi, Bakı, Azərbaycan Tiraj: 200 ədəd
ISBN 123456789900