LALA Aghayeva Lambert
p h o t o g r a p h y Shadows. Late afternoon
2-9 February, 2011
MUSEUM CENTER
Art Gallery Baku. Azerbaijan
Shadows. Late afternoon.
Agayeva Lambert fotoqrafiya
Lala Aghayeva Lambert p h o t o g r a p h y
Həyatın bütün məqamlarının izləri qalır... All that happens around us makes an imperishable in print... Все, что происходит вокруг нас оставляет свой след...
MƏNİM RƏNGLİ GÜNLƏRİM (ön söz əvəzi) Adətən, peşəkar fotoqraflar həvəskarlara yuxarıdan aşağı baxırlar: axı onlar rəssam deyillər, süjetləri seçməkdə sərbəstdirlər, nəyi görürlər, onu da çəkirlər, – bir sözlə, sənətin incəliklərinə varmırlar! Lalə Ağayeva Lambert bu stereotipin üzərindən qalın xətt çəkib. Bir neçə studiya dərslərini nəzərə almasaq, o, heç bir xüsusi hazırlığı ilə öyünə bilməz. Amma bununla belə, Lalənin fotoəsərləri seyrçini hipnoz kimi çəkir. İnsan özünü sanki bu şəkillərdə görür, portağallı limonadın, duzlu dalğanın dadını, ayaqlarının altında sarı qumun səsini, palma yarpaqlarının arasında kərtənkələnin vurnuxmasını hiss edir... İncə duyumu olan bu xanım rakurs seçməyi məharətlə bacarır. Onun şəkillərindəki məhrəm və səmimiyyətə bir çox peşəkarda rast gəlinmir. O, foto çəkməyə necə başlayıb? Təsadüfən. Lalə Bakıda həkim ailəsində doğulub. Təbiətcə dinamik, ehtiraslı, kreativ olan bu xanım hələ erkən yaşlarında özünü bir çox peşədə sınayıb: yapışdırırdı, rəsm çəkirdi. Amma atası, məşhur cərrah, akademik Böyükkişi Ağayev qızını ailə ənənəsinin davamçısı kimi görmək istəyib. Atasının sözündən çıxmayan Lalə Azərbaycan Tibb İnstitutunu bitirərək həkim işləməyə başlayıb. Amma taleyi onu bu sənətdən də uzaqlaşdırıb. Amerika vətəndaşı ilə ailə quran Lalə Karib adalarına köçüb. Bu zərif duyumlu xanımla Caz Mərkəzi ilə üzbəüz kafedə oturmuşuq. Soyuq yanvar küləyi ya yağışı, ya da qarı pəncərələrə çırpır. Masamızın üzərinə isə Lalənin Qvadelupa, Aruba, Barbados, Antiqua və Tortolada çəkilmiş, istini və dağları əhatə edən fotolar düzülüb. Bu coğrafi adların özündə artıq əsrarəngiz bir magiya var. Lalə tələffüzündə sait və samitləri uzatmaqla həmin adlara xüsusi yaraşıq verir. Tezliklə leksikadan daha maraqlı anlamlara keçid alırıq. – Antiquada dənizin qeyri-adi rəng çalarları var, - o söyləyir, - firuzəyi, zümrüdü, göy. Ot həddən ziyadə yaşıldır, kiçicik bir yarpaqda beş-yeddi çalara rast gəlmək olar: yaşıldan savayı, sarı, kürən, qırmızı, göy. Bilirsiniz, orda ağ büzməli yarpaqlar da var. Təsəvvür edirsiniz? Orda bitən güllərin hər biri sənət əsəridir, canlı olmaları belə şübhə doğurur. Bir sözlə, cənnətdir... (gülümsəyir). Yəqin Yaradan məni kiminləsə səhv salıb, ya da ötən günlərdəki yaxşılıqlarımın mükafatıdır... Beləcə, Lalə kamera arxasına keçməyi qərarlaşdırır. Home-photo ruhundakı ilk fotoları bu xanımı taleyin ona bəxş etdiyi hədiyyədən ikiəlli yapışmağa inandırır. Zənnində yanılmır. Ən nəhayət, onun işləri Amerikada sərgilənən mötəbər müsabiqələrin birində müxtəlif nominasiyalarda mükafata layiq görülür. Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 3
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Muzey Mərkəzinin Sərgi Qalereyasının salonlarında təqdim olunan. “Shadows. Late afternoon” (“Kölgələr uzananda...”) ekspozisiyası Lalə Ağayeva-Lambertin ilk fərdi sərgisidir. 120 fotoşəkildən ibarət bu sərgi Lalənin dünyaya olan baxışlarını və fotoqrafiya sənətinin imkanlarını əks etdirir. - Kameranı idarə edə bilən incə qadın barmaqları, dünyaya zərif cinsin baxışları xüsusilə xoşuma gəlir, - layihənin kuratoru, Muzey Mərkəzinin direktoru Liana Vəzirova belə deyir, - pozitiv, işıqlı və mehriban, eyni ilə Lalə Ağayeva-Lambertin işləri kimi. XXI əsr cəmiyyətinin mənəvi yüksəlişi məhz bu cür istedadlı qadınlardan asılı olacaq. Zənnimcə, onun sevgi ilə dolu gözəl əsərləri çoxlarını etinasız buraxmayacaq. Yer üzərindəki heç bir əsər həyata geniş baxış və hər şeyə fərdi yanaşma olmadan xüsusi maraq kəsb edə bilməz. “Kölgələr”in açarını impressiyada, təəssüratda axtarmaq lazımdır. Lalə Ağayevanı ani məqamın ideyası... həyatın sezilməyən anlarına həsrət hissi cəlb edir. Və o həmin anları, eyni zamanda həyat enerjisini, rəngini tutub saxlamaq iqtidarındadır. Lalənin günləri məşhur d-r Seuss seriyasındakı kimi müxtəlif rənglərə bürünüb. - Mənim rəngli günlərim, - Lalə deyir, - əhval-ruhiyyəm kimi sarı, yaşıl, kürən ola bilər. Qırmızı gündə enerjim və vəcdim aşıbdaşır. Mavi rəngdə qanad çalıram. Boz gündə plintusdan aşağı düşürəm, qara gündə isə mənə yaxınlaşmaq məsləhət deyil... Eyni ilə işlərim də müxtəlif çalarlara bürünüb... “Çəhrayı fantaziya”, “Kobaltlı şirə”, “Fars mavi rəngi”, “Limonlu tvist və laym şərbət”, “Narıncı tanqo və mandarin arzular”, “Qovrulmuş darçın”, “Qırmızı variasiyaları” – beləcə, ekspozisiyalar rəngli seriyalara bölünüb. Onlar adlandırılmayıb. Amma slaydşouda (gözdən qaçırmayın!) “qaynar çəhrayı öpüş”, “mərcanı sıçrayışı”, “mavi çalarlarda rapsodiya” tipli köməkçi kəlmələrlə rastlaşmaq mümkündür. “Yazın tamı”, “sitruslu ədviyyat”, “yaş mərcan”, “odlu damcılar” və s. Sanki fotolar rəngdən savayı həm də dada, iyə və səsə malikdir. Bu, günəş seriyasına atılan imzalara da aiddir: “Günəş mənimlədir”, “Günəş arxamdadır!”, “Yaxala məni”... Lalə kadrda heç nəyi dəyişmir, şişirtmir. – Deməli, beyninizdə mövzunuzu çözürsünüz, son nəticəsə hər cür alına bilər? – soruşuram. – Prosesə mümkün qədər obyektiv yanaşmağa çalışıram. Uzun müddət müşahidə edirəm, məqamı tutmağa çalışıram. Fotolarsa qeyri-iradi alınır, onları olduğu kimi saxlamağa çalışıram. – Məgər günəşin Yaşıl şəfəqləri olur? – (şövqlə səslənir) Bəli, olur... Karibdə günəşin qürubu əsrarəngizdir. Ötən günlə vidanı əks etdirən hər qürub cansıxıcı hisslər yaradır. Yaşadığım otelin sakinləri ani məqamda yaşıl işartı ilə əks olunan qırmızı diskin üfüqdə 4 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
itməsini izləmək üçün çimərlikdə qalmağa üstünlük verirdilər. Məhz bu təzahür “Green flash” adlanır. Onu tutmaq hər adama nəsib olmur (gülümsəyir). Lalə – təəssüratların qırıntılarını (səmimi, rəngli, dadlı, iyli) bir yerə yığan vizual şairdir... O, eyni zamanda təsirli və minimalist obraz yarada bilir. Götürək elə Arubada rəqs edən Qutan və qurtuluş yalvarışlarında çırpınan Kərtənkələni. Lalə bu işlərdə incəsənətin ən statik növünün sabitliyini dəf edib. “Shadows. Late afternoon” (“Kölgələr uzananda”) fotoqrafın Antiqua çimərliyində çəkdiyi ekzotik şəkillərə verdiyi addır. ...Tənbəl alatoran. Dənizin isti nəfəsi. Gözlənilmədən rahatlıq və səssizliyin episentrinə düşürsən. Müştəriləri gözləyən sarımtılqırmızı çardaqlar. Adamlar olmasa da, onları kadr arxasında hiss edirsən, birincilər həndəsi əşyalarla qonşuluq edərək əcayib rakursda təsvir olunur, sanki kölgələrdə ikiləşir. Qədimi sayğac, balıqqulaqlarına yapışmış çəkmə, vaxt nişanəsini itirmiş köhnə əşyalar sanki siferblatın hökmranlığından qurtulduqları üçün məmnundurlar. Aləmlə vəhdət və əbədilik mövzusu Lalənin Nardaran peyzajlarından da yan keçməyib. Burda həmçinin nostalji not, vətən həsrəti də sezilir. “Təsəvvür edirsiniz, mənim mavi rəngli Abşeron qapılarımı ekzotik adalarda çox sevirlər”, - Lalə xüsusi fərəh hissi ilə qeyd edərək, Antiqua, Nyu-Meksiko və... Lahıcda çəkdiyi parlaq mavi çalarlı bir neçə qeyri-adi xarratxana göstərir. ... “Bu fotoəsərləri Sezariya Evoranın səsinin müşayiətilə seyr etmək lazımdır”, - kataloqu vərəqləyən rəssam dostum bu qənaətə gəldi. Mövzu üzərində işləyərkən diski işə saldım. Mənzilin mütləq sakitliyinə Yaşıl burun adalarının “ayaqyalın gözəli”nin bulaq kimi təmiz və hüznlü səsi qarışır... Və sanki Lalə ilə dahi müğənni Sezariya birləşərək mənə eyni şeylərdən söhbət açırlar. Nədir bu söhbətin mövzusu? Dəqiqləşdirməyəcəm: Lalə Ağayeva-Lambertin nə demək istədiyindən – həyatın qaçışı, vaxtın fəlsəfəsi, insanın təbiətlə vəhdəti, və ya onun sadəcə hiss etdiyi gözəl anları təcəssüm etdirmək arzusundan asılı olmayaraq bircə şey gün kimi aydındır: “Kölgələr uzananda” fotosərgisində iştirak etmək mütləq vacibdir. Xoş təəssüratlar arzusu ilə! NADEJDA İSMAYILOVA
Bakı. Yanvar. 2011-ci il Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 5
Kölgələr uzananda... silsiləsindən | From series Shadows. Late Afternoon | Из серии Послеполуденные тени
6 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... |
7
Çəhrayı fantaziya silsiləsindən | From series Rose Fantasy | Из серии Розовая фантазия
8 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Məni burdan azad edin! | Get me out of here! | Выпустите меня отсюда!
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... |
9
Baby-kaktus: “Mən dişləmirəm!” | Baby Cactus: “I don’t bite!” | Baby-кактус: “Я не кусаюсь!” Arzu daşları silsiləsi | Series Wish stones | Серия Камни желаний
10 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
| 11
Kölgələr uzananda silsiləsindən | From series Shadows. Late Afternoon | Из серии Послеполуденные тени
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 13
Kobaltlı şirə silsiləsindən | From series Сobalt glaze | Из серии Кобальтовая глазурь Palma-Piramidalar | Pyramid Palms | Пальмы-пирамиды
Günorta. Qızmar isti. Çardaqda görüşərik... silsiləsi | Series. Hot. Noon. Meet you in the arbor | Серия. Жара. Полдень. Встретимся в беседке
16 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 17
Kölgələr uzananda... | Shadows. Late lazy afternoon | Тени. Поздний ленивый полдень
18 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 19
Kölgələr uzananda silsiləsindən. Unudulmuş | From series Shadows. Late Afternoon. Abandoned | Из серии Послеполуденные тени. Заброшенное
20 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Kölgələr uzananda silsiləsindən | From series Shadows. Late Afternoon | Из серии Послеполуденные тени
Sun, Sea, Sand, Shells, Shoe & Shadows.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 21
Limonlu tvist və laym şərbət silsiləsindən | From series Lemon twist and Lime Sorbert | Из серии Лимонный твист и Лаймовый Шербет Şok laym | Shocking lime | Пронзительный лимонный
22 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
MY COLOURFUL DAYS (Instead of a foreword)
Professional photographers treat the work of amateurs with some disdain: as they are not artists, they choose their subjects arbitrarily; they photograph whatever they see and don't bother with the nuances of artistry. Lala Aghayeva Lambert goes against this stereotype. She cannot boast of any special training except for a few studio lessons. But her photographs are hypnotic. You are as in a waking dream, becoming immersed within the frame; you taste the fizzy orange, smell the salt from the waves, hear the gentle crunch of the yellow sand under your feet and the fussing of a small lizard among the palm leaves… She walks in nature and seeks out the angle. She is in her own world here, no stranger with a camera. There is an intimacy and sincerity about her pictures often missing from those of professionals. How did she begin taking pictures? Accidentally. Lala was born in Baku into a family of doctors. Energetic, venturesome and creative, she tried her hand at various professions in her youth. She sculpted, she drew. But her father, the well-known surgeon and academician Boyukkishi Aghayev, wanted to see her follow in the family tradition. The obedient daughter graduated from the Azerbaijan Medical Institute and became a doctor. Fate, however, again intervened. She married for the second time, to an American who took her away to the Caribbean islands. We sit with Lala in a cafe opposite the Jazz Centre. The cold January wind drives the rain (or is it already snow?) against the windows. But at our table there is heat and a mountain of photographs taken in Guadeloupe, Aruba, Barbados, Antigua and Tortola. There is a striking magic in the names of these places. Lala pronounces them so pleasantly; she stretches the vowels, doubles the consonants to effect. But we move from the words to more intriguing matters. – The sea in Antigua has shrill, unreal colours, she says, - turquoise, emerald, dark blue. The plants are too green, on one leaf one can see five, six, seven shades: besides green there are yellow, orange, red and dark blue. There are leaves with white frills. Can you imagine? The colours are pieces of art; you cannot believe they are real. A paradise on Earth, and maybe not even on Earth… (she smiles) Perhaps God has confused me with someone else, or I did something good in a past life… Sitruslu ədviyyat | Citrus Spice | Цитрусовая специя
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 25
And Lala wanted to take the camera in her hands. Even the first home-based pictures convinced her that destiny's crafty gift should be accepted. And she was not mistaken. At a prestigious photo competition in America all six of her works received prizes in different categories. The exhibition 'Shadows. Late Afternoon', displayed in the halls of the Art Gallery of the Museum Centre of the Ministry of Culture and Tourism of Azerbaijan, is Aghayeva-Lambert's first solo exhibition. This detailed programme, consisting of 120 photographs, is a statement of her vision of the world and the possibilities of the art of photography. “I am impressed by female photography – by the female view of the world” – says Liana Vezirova, director of the Museum Centre and curator of the project – “it is positive, light and kind, as is Lala. The cultural pundits believe society's spiritual development will st depend on such talented women in the 21 century. I do not believe that her works, so full of love and beauty, will leave anyone untouched.” Nothing in this world can be interesting without a broad outlook on life and a personal approach. The key to 'Shadows' is impression. Lala is excited by the idea of the ephemeral, fleeting moment... a nostalgia for the elusive instants of life. She freezes them, these instants, and with them the power and colour of life. Lala's days, as in the well-known Dr Seuss books, are painted in different colours. “My coloured days” - says Lala – “happen to be yellow, green and orange, and are very different, just like my moods. On a red day I am full of energy and enthusiasm. On blue days I flutter. On grey days I fall off the plinth and on black it is better not to approach me… My works, too, are painted in different colours… 'Pink Fantasy', 'Cobalt Glaze', 'Persian Blue', 'Lemon Twist and Lime Shorbert', 'Orange Tango and Tangerine Dreams', 'Burnt Cinnamon', 'Variations of Red' - thematically the exhibition is divided into colour series. There are several works in each series. They are not named. But phrasal hints such as 'Hot Pink Kiss', 'Cranberry Splash', 'Rhapsody in Blue' rollick throughout the slide-show (do not miss this!). There is 'Taste of Spring', 'Citrus Spice', 'Wet Coral', 'Firemist' etc. The picture seems not only to have colour, but also taste, smell and sound. The strict prescriptions of the last century suddenly dissolve into effortless playfulness. This is felt even in the titles, for example, in the solar series: 'Catching up with the sun', 'Catch me if you can!'. Lala doesn't alter the film in any way, doesn't 'Photoshop' it, and doesn't touch it up. “Does this mean that you give yourself a theme, but the final result can turn into anything?” - I ask. “I approach the process extremely objectively. I observe for a very long time, I watch, try to catch the moment. And then the photograph develops instinctively, and I leave everything as it is.” 26 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
“But does the sun have green rays?” “(enthusiastically) Yes, it does … There are incredible sunsets in the Caribbean Islands. Each sunset is a farewell to the parting day… it brings on an ache. The guests in the hotel where I lived stay on the beach specifically to see how the last particle of the red disk disappears beyond the horizon, having sparkled with a green flash for a second. This phenomenon is called the 'Green Flash'. People rarely manage to catch that instant (smiles).” Lala is a visual poet who assembles particles of impressions: sincere, colourful, flavoursome and aromatic… She creates an image simultaneously expressive and minimalistic, like, for example, the dancing pelican from Aruba or the lizard praying for freedom. In these works she overcomes the stasis in one of the most static forms of art. The name of the exhibition, 'Shadows. Late Afternoon' comes from the exotic photo-sketches created on the beach in Antigua. These are the sharpest parts of the collection. … Late lazy afternoon. A hot breath from the sea. You suddenly appear at the epicentre of silence and rest. Ochreous pergolas awaiting their guests. There are no people, but you feel them behind the camera, they are doubled in the shadows there, along with the geometrical subjects, pictured at a fanciful angle. An ancient abacus, a shoe with cockleshells clinging to it, the mislaid things shabby and worn with signs of times lost, they are apparently satisfied with their release from the tyranny of the clock's dial. This eternity and generality in the world can also be felt in her Nardaran landscapes, which occupy an important place in the exhibition as a nostalgic note, a melody of the native land. "Can you imagine that my favourite blue Absheron doors are very popular in the exotic islands" - says Lala with admiration - and shows several original finishes in bright blue tones which she has shot in Antigua, New Mexico and … in Lahij. ..."These photos should be viewed to the songs of Cesaria Evora", - said my artist-friend while looking through the catalogue. At night when working on the text, I put on her disk. The fine, stirring voice, pure as a spring, of 'the barefoot diva' from the Cape Verde islands broke the absolute silence of the apartment… and it seemed to me that Lala and the great Cesaria tell me the same thing. About what? I will not specify: whatever Lala Aghayeva Lambert meant - the course of life, the philosophy of time, the unity of the person and nature. Even if she didn't have anything other than a desire to imprint these beautiful instants, one thing is important: the photoexhibition 'Shadows. Late Afternoon' should not be missed. Nor should the catalogue. Happy viewing! NADEJDA ISMAYLOVA
Baku. January 2011 Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda...
27
Limonlu tvist və laym şərbət silsiləsindən | From series Lemon twist and Lime Sorbert | Из серии Лимонный твист и Лаймовый Шербет
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 29
Günəş mənimlədir | Catching up with the Sun | Солнце со мной
Günəş, ardımca! | Catch me if you can! | Солнце, за мной!
30 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 31
Şər qarışanda... Siluetlər silsiləsindən. | Twilight zone. From series Silhouettes | Сумеречная зона. Из серии Силуэты.
32 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Qovrulmuş darçın. Narıncı tanqo və mandarin arzular silsiləsindən | Burnt Cinnamon. From series Orange tango and tangerine dreams | Жженная корица. Из серии Апельсиновое танго и мандариновые мечты
34 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 35
Narıncı tanqo və mandarin arzular silsiləsindən | From series Orange tango and tangerine dreams | Из серии Апельсиновое танго и мандариновые мечты
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 37
Liman siluetləri silsiləsindən | From series Harbor silhouettes | Из серии Силуэты гавани
Günəş və pelikan silsiləsindən | From series Sun and Pelican | Из серии Солнце и пеликан
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 39
Silsilə. Liman siluetləri | Series. Harbor silhouettes | Серия. Силуэты гавани Gümüşü xətt | Silver streak | Серебрянная линия
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 41
Fars mavi rəngi silsiləsi | Series. Persian Blue | Серия. Персидский голубой
42 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
Lalə Ağayeva Lambert | Kölgələr uzananda... | 43
Qırmızı variasiyaları silsiləsindən | From series Variations of Red | Из серии Вариации красного
44 | Lala Aghayeva Lambert | Shadows. Late afternoon.
МОИ РАЗНОЦВЕТНЫЕ ДНИ (вместо предисловия) Профессиональные фотографы относятся к творчеству любителей свысока: ведь они не художники, выбирают сюжеты произвольно, снимают, что видят, - им не до тонкостей искусства! Лала Агаева Ламберт перечеркивает этот стереотип. Никакой специальной подготовкой она похвастаться не может, разве что несколько студийных уроков. Но ее фотографии завораживают, как гипноз. Ты грезишь наяву, помещаешь себя в кадр, чувствуешь вкус апельсинового лимонада, запах соленой волны, слышишь шуршание желтого песка под ногами, возню ящерки в пальмовых листьях… Она ходит среди природы, выбирает ракурсы. В этом мире она своя, а не чужак с камерой. В ее снимках – интимность и искренность, которой профессионалам часто недостает. Как она начала снимать? Случайно. Лала родилась в Баку в семье врачей. Динамичная, азартная, креативная, в юности она примерила на себя много профессий: лепила, рисовала. Но папа – известный хирург, академик Беюккиши Агаев, хотел видеть ее продолжательницей семейной традиции. И послушная дочка, окончив Азербайджанский медицинский институт, стала врачом. Однако судьба вмешалась вторично. Она вышла замуж за американца, который увез ее на Карибские острова. Мы сидим с Лалой в кафе, что напротив джазового центра. За окнами холодный январский ветер гонит то ли дождь, то ли снег. А у нас за столом жара и гора фотографий, сделанных на Гваделупе, Арубе, Барбадосе, Антигуа, Тортоле. Удивительная магия в этих географических названиях. Лала так приятно их произносит, эффектно протягивая гласные или удваивая согласные. Впрочем, от лексики мы переходим к понятиям более интригующим. – Море на Антигуа нереально пронзительных цветов, – говорит она, – бирюзовых, изумрудных, синих. Зелень слишком зеленая, на одном листочке
можно увидеть пять-семь оттенков: кроме зеленого, еще желтый, рыжий, красный, синий. Есть листья с белыми оборками. Представляете? Цветы – произведение искусства, не веришь, что живые. Земной рай, а может, и не земной…(улыбается) Наверное, Бог меня с кем-то спутал, или я сделала чтото хорошее в прошлой жизни… И Лале захотелось взять в руки камеру. Даже первые съемки в духе homе-photo убедили ее в том, что этот лукавый подарок судьбы надо брать. И не ошиблась. На престижном американском конкурсе фотографии все ее шесть работ получили призы в разных номинациях. Экспозиция «Shadows. Late afternoon» («Послеполуденные тени»), развернутая в залах Галереи Искусств Музейного Центра Министерства Культуры и Туризма Азербайджана, – первая персональная выставка Лалы Агаевой-Ламберт. Это программное и обстоятельное, состоящее из 120 фотографий, заявление о своем видении мира, и возможностях фотографического искусства. – Мне импонирует женская камера, женский взгляд на мир, – говорит куратор проекта, директор Музейного Центра Лиана Везирова, – он позитивный, светлый, добрый, как у Лалы. Именно от таких талантливых женщин будет зависеть духовное восхождение общества в ХХI веке, считают культурологи. Думаю, ее красивые, проникнутые любовью работы, никого не оставят равнодушным. Ни одно произведение на свете не может быть интересным без широкого взгляда на жизнь и личного ко всему отношения. Ключ к «Теням» в импрессии, впечатлении. Лалу волнует идея момента, который не может длиться долго… ностальгия по неуловимым мгновениям жизни. И она их останавливает, эти мгновения, а вместе с ними – энергетику жизни, цвет жизни. Дни Лалы, как в знаменитой книжке из серии dr. Seuss, окрашены в разные цвета. – Мои цветные дни, – говорит Лала, – они бывают желтые, зеленые, оранжевые, очень разные, как и мои настроения. В красный день я полна энергии и энтузиазма. В голубой – я порхаю. В серый – опускаюсь ниже
плинтуса, в черный – ко мне лучше не подходить… И работы мои тоже окрашены в разные цвета… «Розовая фантазия», «Кобальтовая глазурь», «Персидский голубой», «Лимонный твист и лаймовый шербет», «Апельсиновое танго и мандариновые мечты», «Жженная корица», «Вариации красного» – тематически экспозиция разделена на цветные серии. В каждой серии – несколько работ. Они не названы. Но в слайд-шоу (не пропустите!) крутятся фразы-подсказки типа «горячий розовый поцелуй», «клюквенный всплеск», «рапсодия в голубых тонах». «Вкус весны», «цитрусовая специя», «мокрый коралл», «огненные брызги» и т.д. Кажется, что фотография имеет не только цвет, но и вкус, запах, она звучит. Из строгих предписаний прошлого века внезапно становится легкой игрой. Это чувствуется даже в подписях, скажем, к солнечной серии: «Солнце со мной», «Солнце, за мной!» «Поймай меня»… Лала ничего не меняет в кадре, не «шопит» его, не подкрашивает. – Значит, вы задаете себе тему, а конечный результат может получиться, каким угодно? – спрашиваю. – Я подхожу к процессу предельно объективно. Очень долго наблюдаю, присматриваюсь, пытаюсь поймать момент. А фотография получается непроизвольно, и я уже оставляю все, как есть. – А разве у солнца бывают Зеленые лучи? – (с воодушевлением) – Да, бывают… На Карибах потрясающие закаты. Каждый закат – прощание с уходящим днем… вызывает щемящее чувство. Постояльцы отеля, где я жила, специально оставались на пляже, чтобы увидеть, как последняя частица красного диска исчезает за горизонтом, сверкнув на секунду зеленой вспышкой. Это явление называется «Green flash». Редко кому удается засечь этот миг (улыбается). Лала – визуальный поэт, который собирает воедино обрывки впечатлений: душевных, цветовых, вкусовых, ароматных… Она создает образ выразительный и минималистичный одновременно, как, например, танцующий Пеликан из Арубы или Ящерица, молящая о свободе. В этих работах она преодолевает статичность одного из самых статичных видов искусств.
Название экспозиции - «Shadows. Late afternoon» («Послеполуденные тени»), - дали экзотические фотозарисовки, сделанные на пляже в Антигуа. Это самые пронзительные вещи коллекции. …Поздний ленивый полдень. Жаркое дыхание моря. Ты вдруг оказываешься в эпицентре тишины и покоя. Охровые беседки, ожидающие посетителей. Нет людей, но вы чувствуете их за кадром, они удваиваются в тенях, соседствуют с геометрическими предметами, изображаются в причудливом ракурсе. Старинные счеты, туфля в прилипших ракушках, заброшенные вещи, потертые и поношенные, утратившие временные приметы, они, кажется, довольны тем, что освободились от диктатуры циферблата. Эта вечность и общность с миром чувствуется и в ее нардаранских пейзажах, которые занимают важное место в экспозиции. Как ностальгическая нота, как мелодия родины. «Представьте, мои любимые апшеронские двери голубого цвета очень любят на экзотических островах», – восторгается Лала и показывает несколько оригинальных столярок в ярко-голубых тонах, которые она сняла в Антигуа, Нью-Мексико и… Лагиче. ... «Эти фотографии надо смотреть под пение Сезарии Эворы», – сказал мой друг-художник, перелистывая каталог. Ночью, работая над текстом, я включила диск. В абсолютной тишине квартиры зазвучал чистый, как родник, томительный и прекрасный голос «босоногой дивы» с островов Зеленого мыса.… И мне показалось, что Лала и великая певица Сезария, объединившись, рассказывают мне об одном и том же. О чем? Не буду уточнять: что бы не имела ввиду Лала Агаева Ламберт – бег жизни, философию времени, единение человека с природой или ничего не имела в виду, кроме желания запечатлеть прекрасные мгновения, важно одно: фотовыставку «Послеполуденные тени» нельзя пропустить. И каталог тоже. Приятного просмотра! НАДЕЖДА Исмайлова
Баку. Январь. 2011 год
Organized by: Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan Museum Center Magazine “Yol” Curator of Exhibition Liana Vazirova Thanks to: Minister of Culture and Tourism Mr. Abulfaz Garayev, Director of Museum Center Mrs. Liana Vazirova, Head redactor of “Yol” Magazine Mrs. Lala Kazimova. Also thanks to: Director of Art Studio M&S Adil Sadigov, Zaur Kazimov, Kamran Aliyev, Artist-designer Fakhriyya Mammadova, Artist-designer Vugar Ali, Head of exposition of Art Gallery of Museum Center Samira Rzayeva, Collective of Museum Center. Special thanks to all my family: to my husband, my father, my mother and both sisters for their support.
Fa-design*2011. Printed in CBS Printing House. Azerbaijan, Baku. 500 pieces. 48 pages.
Catalogue of personal exhibition Lala Aghayeva Lambert Shadows. Late afternoon. 2-9 February, 2011 Museum Center | Art Gallery Baku, Azerbaijan
LALA Agayeva Lambert
p h o t o g r a p h y Shadows. Late afternoon