Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi
[Bakı-2010]
TEYMUR ..
www.rustamovs.com
2 |
| 3
TEYMUR ASLAN OĞLU RÜSTƏMOV
Bakı şəhərində anadan olub, yaşayır və çalışır. 1975 – 1979 Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq məktəbi, Bakı, Azərbaycan. Fakultə: Heykəltəraşlıq 1980 – 1986 Tbilisi Dövlət Rəssamlıq Akademiyası. Fakultə: Heykəltəraşlıq 1988 – 1991 SSRİ Rəssamlıq Akademiyası nəzdindəYaradıcılıq Emalatxanalarının aspirantı. Fakultə: Heykəltəraşlıq 1991 Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü 2001 “Qaradağ Sement”in keçirdiyi Müasir Heykəltəraşlıq müsabiqəsi – həvəsləndirici mükafat. Bakı, Azərbaycan 1988 Xəzəryanı respublikaların Biennalesi, Bakı, Azərbaycan. II yer – gümüş medal Sərgilər: 2010 “Mövzular” adlı sərgi (Mahmud Rüstəmovla birlikdə), Bakı, Azərbaycan 2009 Alüminium IV. “Transformasiya”. Beynəlxalq müasir incəsənət Biennalesi, Bakı, Azərbaycan 2009 53-cü Venesiya Biennalesi, Venesiya, İtaliya 2008 “Almaniyada Azərbaycan İli” çərçivəsində keçirilmiş sərgi, Berlin, Almaniya 2007 Alüminium III. “Arzuların reallıqları”. Beynəlxalq müasir incəsənət Biennalesi, Bakı, Azərbaycan 2007 “Göy qurşağının yeddi rəngi” adlı sərgi, Bakı, Azərbaycan 2007 “5+” sərgi-layihə. Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 2002, 2000, 1999, 1996, 1993 Vəciyə Səmədova adına qalereyada sərgi, Bakı, Azərbaycan 1996 Bakı miniatür mərkəzində sərgi, Bakı, Azərbaycan 1989 Azərbaycan rəssamlarının Polşada sərgisi 1988 Respublika “Payız sərgisi”, Bakı, Azərbaycan 1988 Gənc rəssamların Ümumittifaq sərgisi, Moskva şəhəri, Rusiya 1988 IX Ümumittifaq rəssamlarının və SSRİ İncəsənət Akademiyası nəzdində Yaradıcılıq Emalatxanalarının sərgisi, Leninqrad (Sankt-Peterburq), Rusiya
1988, 1987 Gənc rəssamların Respublika sərgisi, Bakı, Azərbaycan 1987, 1986 (“Musiqi – 86”), 1982 Gürcüstanın medalkəsmə sənəti üzrə dördüncü Respublika sərgisi, Tsxakaya, Gürcüstan 1985 Azərbaycan heykəltəraşlarının birinci Respublika sərgisi, Bakı, Azərbaycan 1982 Tbilisi Dövlət Rəssamlıq Akademiyası tələbələrinin sərgisi, Bakı, Azərbaycan Layihələr: 2009 Doktor M. Cavadzadəyə xatirə heykəli (Aslan və Mahmud Rüstəmovla birlikdə), Bakı, Azərbaycan 2008 Xocalı faciəsinə həsr edilmiş abidə. Xətai rayonu, Bakı, Azərbaycan (Aslan və Mahmud Rüstəmovla birlikdə) 2007 H. Ə. Əliyevə heykəl (Aslan və Mahmud Rüstəmovla birlikdə). Heykəl Ukrayna dairəsində yerləşən H. Ə. Əliyev parkında ucaldılmışdır, Bakı Azərbaycan 2007 Bəstəkar V. Adıgözəlovun xatirə heykəli (Aslan və Mahmud Rüstəmovla birlikdə), Bakı, Azərbaycan 2007 “Dədə Qorqud” prizinin heykəli 2006 “Rüstəmovlar ailəsi qalereyası”nın açılışı, Bakı, Azərbaycan Əsərləri Azərbaycan, Almaniya, Amerika, Avstriya, Rusiya və digər ölkələrin muzey və fərdi kolleksiyalarında saxlanılır və nümayiş edilir.
www.rustamovs.com
4 |
MƏHARƏTLİ ƏLLƏR, MÜDRİK SAKİTLİK VƏ MƏNƏVİ VERTİKAL
Readymade konseptinin yaradıcısı olan dahi M. Dyuşanın təkanı ilə XX əsr spekulyant və manipulyator-rəssam psixotipini yaratmışdır. Çoxbilmiş “rəssamlar” birdən birə dərk etdilər ki, öz əlləri ilə “incəsənət əsəri” yaratmağa artıq ehtiyac yoxdur - incəsənəti özlərindən uydurduqları məna və mövhumlarla manipulyasiya edərək istənilən şeydən yaratmaq olar. Mütəfəkkirlər də bu əhvalruhiyyəni dəstəkləmişdir: R. Bart “müəllifin öldüyünü” bəyan etmişdir, B. Benyamin isə yazmışdır ki: “təsvirlərin surətinin asanlıqla yaradıldığı və reproduksiyanın geniş yayıldığı bir epoxada sadə əl qabiliyyəti haqqında danışmaq artıq aktual deyil”. Burada məsələ sadəcə total konseptualizmin yaradıcılıqda yolverilməz olduğunda deyil. İş burasındadır ki, məşhur anlayış olan “konseptualizm” adlı spekulyativ oyunlar nəticəsində incəsənətdə ən önəmli məqam olan əl qabiliyyəti və energetik səy sehrinə əsaslanan incə sənət olan fundamental peşəkarlıq tamamilə yox olmuşdur. Yalnız nadir tək-tük rəssamlar qeyri-aktual olmaqdan çəkinməyərək, təkcə ağılları ilə deyil, həm də məharətli (və ağıllı) əlləri ilə işləyərək, bəzən sərt və kaprizli materialın müqavimətini hərfi mənada dəf edirlər. T. Rüstəmov da belə nadir yaradıcılar qismindəndir. Ciddi akademik təhsil aldıqdan sonra rəssam (heykəltəraş, zərgər...) T. Rüstəmov müxtəlif materiallar və üslublarla eksperimentlər aparmağa başlamışdır. O müxtəlif material və fakturaları məharətlə qarışdırır, rəssamlığı plastika ilə, şəkilləri səs ilə kombinə edir, məkan və həcm ünsürləri ilə inamla işləyir. Rəssam ağır dəmir heykəltəraşlıqda da, kompüter qrafikasında da, instalyasiya fəzasında da eyni dərəcədə böyük bacarıqla işləyir. O, hər hansı bir ideyanı sadəcə vizual olaraq əks etdirməklə qane olmur, onun üçün bədii əsərin mürəkkəb yaradılış prosesi, məmulatın əridilməsi prosesi də prinsipial əhəmiyyət kəsb edir. Teymur üçün yaradıcılıq - mənəvi enerjinin yaradılışını əks etdirən müqəddəs bir prosessdir. Bu proses tamamlanmış əsərdə öz əksini tapır və onun çəkici qüvvəsini, işıq saçan aurasını təşkil edir. Bu enerji xüsusi fiziki və mənəvi səylər nəticəsində, mürəkkəb əmək prosesi zamanı, bədii əsərin yaranmasının sirlərinə biokimyəvi (kim bilir bəlkə də əlkimyəvi) toxunuş nəticəsində yaranır. Əsər naminə yaradıcı, demək olar ki, sehrli mübarizəyə qoxular - (əl)kimyəvi maddələrin, yapışqanın, boyaların buxarı … - və xam materialın kobud fakturası, qaynaq alətinin səsi və alovu, alətlərin takkıltısı, rəssamın ahəngli ürək döyüntüsü və onun gərilmiş sinirləri qoşulur,
çünki əsl incəsənət həmişə risklə müşahidə olunur.. Teymur öz işlərini qan və təri ilə “yonur”, bu isə nəticələnə bilər… Zahirən təvazökar və mehriban olan T. Rüstəmovun kifayət qədər iddialı bir niyyəti var: sərf etdiyi səylərin nəticəsində yaratdığı əsərin Yaradılış Möcüzəsinə bənzəməsi.... Misal üçün «I TRUST» (2009-cu il tarixində 53-cü Venesiya Biennalesində nümayiş etdirilmişdir) adlı multimediya instalyasiyasında o, 8000 (!) xırda güzgüdən istifadə etmişdir. Narkomaniya ilə mübarizə mövzusuna həsr edilmiş digər əsərində isə o, insan başının modeli üzərinə 400-dən artıq tabletka yapışdırmışdır. Bu faktlar Tərtibat, Əl işi, Sənət, Peşəkarlıq, Səbir və daimi kamillik ideyasını dəstəkləyən Forma keyfiyyəti kimi hal-hazırda unudulmuş xüsusiyyətlərin rəssamın yaradıcılığında nə qədər önəmli rol oynadığını göstərir. Bu yanaşmanı əsas tutaraq T. Rüstəmov faktiki olaraq qədim və orta əsr sənətkarlarının ənənələrini davam etdirir. Bir gün onun yaradıcı nəslinin ta Qədim Misir və Qotik Avropa dövrünün anonim sənətkarlarına qədər uzandığını öyrənsəm təəccüblənmərəm. Teymurun sənətinə bu yanaşması müasir rəssamların divanə dəstəsinin qısa müddətli uğur naminə “aktual” savaşı və əsəbi təqibindən nə qədər də uzaqdır! Bütün bu əsəbi qaç-qov və səs-küy mühitində T. Rüstəmov özünü kifayət qədər inamlı və müdrikcəsinə sakit hiss edir, çünki bilir ki, Taleyin onun üçün hazırladığı Həyatdakı yerini o çoxdan tutmuşdur. Bu isə özünü ifadənin səadəti-və əsl Müvəffəqiyyətin meyarıdır-həyatda Allahın sənə bəxş etdiyi peşədə (başqasının deyil!) öz yerini sakitcəsinə tutmaq və ürəkdən, müqəddəs bir səylə səni Göylərlə birləşdirən mənəvi vertikalı yaratmaq…Əsərləri Möcüzə təsiri yaradan qədim və orta əsr dövrlərinin rəssamları da (misal üçün Sfinks, Piramidalar, qotik kilsələrin heykəlləri) bu dəyərləri əsas tutaraq həriqələr yaradırdılar. Allaha şükürlər olsun ki, Teymur Rüstəmov da bu yolla irəliləyir…
Teymur Daimi rəssam, kinorejissor, fəlsəfə doktoru
| 5
6 |
| 7
ARZULARI GERÇƏKLƏŞDİRƏN SƏNƏT
Teymur Rüstəmov Azərbaycanın populyar müasir rəssamlarından biri, böyük və mehriban rəssam Rüstəmovlar xanədanının üzvüdür. O, atası Aslan və qardaşı Mahmud Rüstəmovla birlikdə Bakıda monumental heykəltəraşlıqla bağlı bir sıra layihələrin həyata keçirilməsində iştirak etmişdir. Bunlar Xocalı faciəsinə həsr edilmiş monument, Ukrayna dairəsi yaxınlığındakı H. Əliyev parkında ümümmilli liderimiz Heydər Əliyevin abidəsi, M. Cavadzadəyə xatırə heykəli və digər layihələrdir. Teymur Rüstəmovun eləcə də kiçik ölçülü heykəltəraşlıqda əsərləri məlumdur, belə ki, o, milli “Dədə Qorqud” mükafatının kiçik heykəlinin dizaynını işləyib hazırlamışdır. Teymur Rüstəmovun işləri beynəlxalq müsabiqələrdə dəfələrlə mükafatlara layiq görülmüş (məsələn, Xəzəryanı respublikaların Biennalesində və s.), təkcə vətəndə deyil, həm də xaricdə də - Rusiya, Gürcüstan, Polşa, Almaniya və eləcə də məşhur Venesiya biennalesinin keçirildiyi İtaliyada 2009-cu ildə müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirilmişdir. Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbi və Tbilisi Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının məzunu, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü və Azərbaycanda müasir incəsənətin demək olar ki, bütün sərgilərinin fəal iştirakçısı olan Teymur Rüstəmov hər şeydən əvvəl bir heykəltəraş kimi tanınır. Lakin o, yalnız heykəltəraşlıqla məşğul olmur. Bir məşhur deyimi başqa sözlə ifadə etsək, bu insan haqqında onu söyləmək olar ki, rəssamlığa aid heç bir şey ona yad deyil. Onun işləri arasında videoart da, dekorativ kompozisiyalar da, instalyasiyalar da vardır. Teymur Rüstəmov fərdi sərgisini ənənəyə görə, özünün 50 illik yubileyinin vaxtına salmaqla, çox müxtəlif xarakterli otuzdan artıq əsərini tamaşaçıya təqdim edir. Bu sərgidə klassik heykəltəraşlıq kompozisiyaları arasında “Günəş Tanrısı”nı qeyd etmək istərdim. Burada Teymur Rüstəmovun antik mifologiyaya olan sevgisi milli tariximizin konkret maddi elementinə maraqla çulğalaşmışdır. Söhbət “İçəri Şəhər”in Qoşa qala qapılarının üzərində baharın rəmzi olan öküz təsvirindən gedir. Teymur Rüstəmovun “Günəş Tanrısı” antiklikdən daha çox millidir. Teymur Rüstəmovun bir sıra işləri kəskin sosial sətiraltı məna daşıyır. Antinarkomaniya mövzusundakı heykəltəraşlıq kompozisiyaları seriyası belələrindəndir. Məsələn, “Tabletka-Adam”. Belə işlərin hər biri sadəcə ozü haqqında danışmır, o, müasir cəmiyyətin ən mühüm problemlərindən biri barədə sözün tam mənasında çığırır. Teymur Rüstəmov heykəltəraşlığın çərçivələrindən kənara çixaraq özünün bəzi işlərində interaktivlik prinsiplərindən istifadə edir. Bu sərgidə o, tamaşaçılara qədim inamlardan əxz etdiyi “Arzular agacı”nı boyütməyi təklif edir. Kompozisiya yaylardan ibarət agaç formalı karkasdan və yaxınlıqda qoyulmuş bir bağlama kiçik vərəqlərdən – stikerdən ibarətdir. Hər bir tamaşaçı, qeyd vərəqinin - stikerin üzərində öz arzusunu yazıb, sanki yaşıl yarpaq kimi onu metal budağa bərkitməklə, əl işi olan səcdəgah yerinin yaradılmasına öz töhvəsini qoymaq imkanı əldə edir. Nə bilmək olar, bəlkə də bu arzular həqiqətən də həyata keçər? Bir sözlə, Teymur Rüstəmovun işləri müəllifin hərtərəfli rəssamlıq maraqları və baxışlarını əks etdirir. Bununla bərabər, bu əsərlər milli vizual sənətimizin müasir təbəqəsinin səciyyəvi modelidir, çünki Teymur Rüstəmovun yaradıcılığı onun mühüm və ayrılmaz hissəsidir.
Nailə Bənnayeva, sənətşünas
8 |
| 9
Sirr | 2009 | metal, qranit, şüşə | 70x50x20
10 |
| 11
Həşəratları qoruyun! | 2009 | metal, polad, ağac | 85х55х45
12 |
| 13
Arzular ağacı | 2010 | interaktiv heykəl | metal, qranit, şüşə | 252х50х50
14 |
Yeni aristokrat | 2010 | bĂźrĂźnc, mis, polad | 60x80x80
| 15
16 |
| 17
Ä°kili portret | 2009 | metal, qranit | 77x40x42
18 |
| 19
MODERN Buta | 2010 | metal, mis, qranit, şüşə | 140x67x27
20 |
| 21
Tarazlıq silsiləsindən | №3 | 2010 | ağac, metal, mərmər | 237х40х40
22 |
| 23
Mon General | 2010 | qarışıq texnika, ağac, metal, sümük, qranit | 79х54х18
24 |
| 25
Narkotiklərə yox! silsiləsindən | №1 | 2010 | qarışıq texnika | 202х69х56
26 |
| 27
Narkotiklərə yox! silsiləsindən | №2 | 2010 | qarışıq texnika, plastik, şüşə, metal, ağac | 40х34х34
28 |
| 29
Narkotiklərə yox! silsiləsindən | №3 | 2010 | qarışıq texnika | 44х21х24
30 |
Gülüşlər toplusu | 2006 | keramika, ağac | 120х120х10
| 31
32 |
| 33
Qəlbin güzgüsü | 1991-1992 | bürünc, mis, mərmər | 100х48х20
34 |
| 35
Abidə qoymaq istədiyim əşyalardan | 2008 | bürünc, mərmər | 21х13х16
36 |
Bir əsərin tarixi | 2008 | bürünc | 129х30х40
| 37
38 |
| 39
Quş | 2009 | bürünc, mərmər, daş, şüşə | 44x43x37
40 |
| 41
Replika | 2010 | bürünc, qranit | 46х18х16
42 |
| 43
Sonsuzluq | №2 | 2010 | bürünc, qranit | 37x40x42
44 |
| 45
Balaca qız | 2010 | bürünc | 226x49x57
46 |
| 47
Rəng-ayırma | 2006 | qarışıq texnika | 181х121
48 |
| 49
İllüziya (improvizasiya) | 2006 | qarışıq texnika | 181х121
50 |
Aytənin portreti | 2007 | kompüter qrafikası
| 51
52 |
“Refleksiya – fəlsəfi bilik forması, insanın öz hərəkətlərinin və əsaslamalarının hivz etməsinə yönəltdiyi nəzəri fəaliyyət...”
Mən inanıram | 2008 | instalyasiya | qarışıq texnika | hündürlüyü 230
| 53
53-cü Venesiya Biennalesi. COGİTO ERGO SUM. Azərbaycan pavilyonu. [Leyla Axundzadənin komissar/kuratorluğu altında]
…“Mən inanıram” əsəri özündə bir kompleks parlaq mənalar birləşdirən mürəkkəb multimediya instalyasiyasıdır. İnstalyasiyanın strukturunu təşkil edən əsas “ölçülər” Tarix, Yaddaş və Zamandır. İş əsas etibarilə avtobioqrafikdir və bəşəriyyətlə yeni tarixdə nə baş verdiyini (dünya tarixindən hadisələr və sənədli faktlar slaydlar şəklində olan filmdə nümayiş etdirilir) əks etdirən qeyri-adi informativ kapsula şəklindədir. Lakin hər şeydən əvvəl bu instalyasiya, SSRİ-də yetərincə uzun müddət yaşamış Teymur Rüstəmovun öz şəxsi, fərdi təcrübəsi barədə refleksiyasıdır. Başqa sözlə instalyasiya, öz əvvəlki, artıq mövcud olmayan ölkəsində, və ümumiyyətlə bütün dünyada baş verən əsas hadisələri şəxsi, yəni şəxsi həyatına və taleyinə aid kimi yaşamış müəllifin yaddaşının, şuurunun və qeyri-şuurunun proyeksiyasıdır. Beləliklə bu iş – müəyyən tarixi dövrün nəticəsi, sənətkarın dünya tarixini və bu tarixdə öz yerini dərk etməyə cəhd göstərdiyi bir həddir. Leyla Axundzadə, Teymur Daimi
54 |
Birgə-müəlliflik | 2007 | video-art + qrafika
| 55
56 |
2012 | 2009 | interaktiv kompĂźter proqramÄą
| 57
58 |
TEYMUR A. RUSTAMOV
Born, lives and works in baku, azerbaijan 1975 – 1979 Art School named after Azim Azim-zade, Baku, Azerbaijan. Sculptor 1980 – 1986 Tbilisi Art Academy Sculptor 1988 – 1991 Post-graduate of art studios of USSR Art Academy Sculptor
1991 Member of Azerbaijan Union of Artists
2001 “Garadaq Cement” modern sculpture contest, Prize Baku, Azerbaijan 1988 Biennale of Caspian Republics, Baku, Azerbaijan, 2nd Prize
Exhibitions: 2010 “Themes” exhibition ( together with Mahmud Rustamov), Baku, Azerbaijan 2009 IV Aluminium. “Transformation”. International Biennale of modern art, Baku, Azerbaijan 2009 53rd Venice Biennale, Venice, Italy 2008 Exhibition held as part of Year of Azerbaijan in Germany, Berlin, Germany 2007 III Aluminium. “Realities of wishes”. International Biennale of modern art, Baku, Azerbaijan 2007 “Seven colours of rainbow” exhibition, Baku, Azerbaijan 2007 “5+” exhibition-project. Baku museum centre, Baku, Azerbaijan
2002, 2000, 1999, 1996, 1993 Exhibition in gallery named after Vajiya Samadova, Baku, Azerbaijan 1996 Exhibition in Baku miniature centre, Baku, Azerbaijan 1989 Exhibition of Azerbaijan painters in Poland 1988 USSR young painters exhibition, Moscow, Russia 1988 IX USSR exhibition of painters and USSR Art Academy studios, Leningrad (Saint Petesbourough), Russia 1988, 1987 Republic exhibition of young painters, Baku, Azerbaijan 1987, 1986 (“Music – 86”), 1982 Republic of Georgia Fourth Medal Art exhibition, Tskhakaya, Georgia 1985 First Republic exbition of Azerbaijan sculptors, Baku, Azerbaijan 1982 Exhibition of Tbilisi State Art Academy students, Baku, Azerbaijan
Projects: 2009 Memorial to doctor M. Javad-zada (created jointly with Aslan and Mahmud Rustamov), Baku, Azerbaijan 2008 Monument devoted to Khodjali tragedy, Baku, Azerbaijan (created jointly with Aslan and Mahmud Rustamov) 2007 Monument to H.A. Aliyev (created jointly with Aslan and Mahmud Rustamov), H.A.Aliyev park in Baku, Azerbaijan 2007 Memorial to composer V. Adıgozalov (created jointly with Aslan and Mahmud Rustamov), Baku, Azerbaijan 2007 “Dada Gorgud” prize sculpture 2006 Opening of “Rustamovs Family Art Gallery”, Baku, Azerbaijan
Works in museums and private collections in Azerbaijan, Germany, Austria, USA, Russia and other.
www.rustamovs.com
ENG CLEVER HANDS, WISE CALMNESS AND SPIRITUAL VERTICAL
With light hand of genius M. Duchamp who created readymade XX century generated psycho- type of artist-speculator and manipulator. Dodgy “artists” suddenly realized that it's not really necessary to create “pieces of art” with their hands, that it is possible to “do art” from anything manipulating from fabricated meanings and senses. The same moods were also favored by lords of mind: R. Barthes announced “The Death of the Author”, W. Benjamin wrote that in epoch of repeatability of images and total reproduction talking about working with hands is not popular. Its not that total conceptualism in creative work is a bad thing but that as a result of speculative games of notorious “conceptualism” the main thing in art was lost – that is noble trade, fundamental professionalism based on magic of craft work and energy effort. And only few rare artists alone, not afraid of being said to be unpopular continue working not only with their mind but also capable (and clever) hands, literally physically overcoming resistance of at times capricious material. T. Rustamov is one of those rare standing out alone creators. Receiving solid academic education artist (sculptor, jeweller…) T. Rustamov stood on path of constant experiment. He mixes dashingly different materials and textures, puts defiantly face to face pictures and plastic, photo with sound, confidently works with space and volume. Artist feels equally confident with heavy iron sculptor, computer graphic and in the area of installation. Just visual representation of the idea doesn't satisfy him; for him the matter of principle is the laborious process of formation of work of art, melting of material. For Teymur artistic process is a sacral time of birth of spiritual energy that finds its reflection in completed piece and forms his magnetic field - shining aura. This energy emerges only as a result of special physical and fine spiritual efforts, in the process of assiduous work in special atmosphere of almost tactile biochemical (maybe alchemic? Who knows) touch to secrets of birth of artistic product. To creative, almost mysterious fight for the piece enter scents – vapors of (al)chemical liquids, glue, paint…. – and rough texture of raw material and sounds and burning of welding apparatus, hammering of working instruments, rhythmic heart beats of the artist and his tense nerves – since genuine art is always coupled with risk. Teymur “cuts out” his works with sweat and blood, and that is fraught with… Seeming modest and friendly T. Rustamov follows quite ambitious goal – so that the result of his efforts reminds Miracle of Creation…For instance in multimedia installation “I TRUST” (exhibited on 53rd Venice Biennale in 2009) he used 8,000 (!) small pieces of mirror. In his other work devoted to fight against drug addiction he covered the model of human head with around 400 pills. These facts show how forgotten nowadays qualities such as Completeness, Hand-making, Craft, Professionalism, Patience, Quality of form, that cherish deep down the idea of eternal perfection, play a tremendous role in artist's works. In this T. Rustamov continues in fact traditions of ancient and medieval art Masters. I won't be surprised if I reveal one day that his creative genealogy starts all the way from anonymous masters of Ancient Egypt and gothic Europe. And all this is so far away from modern “popular” fuss and neurotic run
after momentary success to which insane flocks of modern artists are involved into. In the middle of all this neurotic fuss and noise T. Rustamov feels himself quite confident and wisely calm since realizes that he occupied his prepared by Fate niche of Life long ago. And this indeed is the happiness of genuine selfrealization and criterion of real Success – occupying own (not someone else's) niche and in your own trade given by God with calmness but full-hearted effort and sacred tension creating spiritual Vertical, that links you with Sky…This is how artists of Antiquity and Medieval Ages, whose pieces (for instance Sphinx, Pyramid, sculptors of gothic cathedrals) really create impression of Miracle, worked. Same way, thank God, works Teymur Rustamov…
Teymur Daimi multimedia artist, filmmaker, Ph.D и
ART WHERE YOUR DREAMS COME TRUE….
Teymur Rustamov is an eminent contemporary artist in Azerbaijan, as well as a member of the large and friendly Rustamov artistic dynasty. Together with his father, Aslan Rustamov, and his brother, Mahmud Rustamov, he put together a number of monuments in Baku, such as a monument to the Khojaly tragedy, monuments to national leader Heydar Aliyev in the Heydar Aliyev Park near the Ukrainian Roundabout, a memorial monument to M. Javadzadeh and other projects. Teymur Rustamov has also made many small sculptures and statues, such as the design of "Dada Gorgud” national award. Teymur Rustamov's works have been awarded repeatedly in international competitions, such as the Caspian Biennial, and have also been successfully exhibited not only in Azerbaijan but also in Russia, Georgia, Poland, Germany and Italy at the famous “Venice Biennale” in 2009. A graduate of the A. Azimzade Art School and Tbilisi Academy of Fine Arts, a member of the Union of Artists and an active participant in virtually all contemporary art exhibitions in Azerbaijan, Teymur Rustamov is known primarily as a sculptor. However, he is not only involved in sculpting. To paraphrase a well-known expression it can be said about this individual that nothing of the artistic nature is alien to him. His works include video art, decorative compositions, and installations. His personal exhibition, according to tradition, Teymur Rustamov timed to coincide with his 50-year anniversary. The event presents his over thirty works of various nature to viewers. Among the classical sculptural compositions in this exhibition, I would like to note "Sun God". Rustamov's love for ancient mythology is intertwined here with his interest in the material element of national history. The composition depicts the double gates of Icheri Sheher (Old City), which show, among other things, the bull. "Sun God" is not so much an antique as a domestic composition. A number of works by Teymur Rustamov have serious underlying social meaning, such as his series of sculptural compositions called, "No To Drugs," or "Pill-Man." Each of these works does not simply speak for itself, it literally cries out about one of the most pressing problems of modern society. Going beyond the sculpture, Teymur Rustamov uses the principle of interactivity in some of his works. During this exhibition, he invites the audience to grow the "Tree of Wishes," an idea that is drawn from ancient legends. The composition is a skeleton from spring and a spiral-shaped tree with pack of stickers placed next to them. Each viewer, writing his desire on a sticker, attaches it like a green leaf to a metal branch, and thus has the opportunity to contribute to the creation of a man-made place of worship. And who knows, maybe these wishes really come true? In short, Teymur Rustamov's works reflect the versatility of his artistic interests and beliefs. And yet they are typical of modern national visual art, as Teymur Rustamov's work is an important and integral part of this art.
Naila Bannaeva, Art Critic
60 |
TЕЙМУР АСЛАН ОГЛЫ РУСТАМОВ
Родился, живет и работает в Баку, Азербайджан. 1975 – 1979 Бакинское художественное училище им. А. Азимзаде, г. Баку, Азербайджан, Факультет скульптуры 1980 – 1986 Тбилисская Государственная Академия художеств, г. Тбилиси, Грузия Факультет скульптуры 1988 – 1991 Аспирантура при Академии художеств СССР Факультет скульптуры 1991 Член Союза художников Азербайджана 2001 Конкурс современной скульптуры проведенной «Карадаг Цемент»ом -- поощрительная премия, г. Баку, Азербайджан 1988 Биеннале Прикаспийских Республик серебреная медаль, г. Баку, Азербайджан Выставки: 2010 «Темы», выставка совместно с Махмудом Рустамовым, г. Баку, Азербайджан 2009 IV Алюминий. «Трансформация». Международное Биеннале современного искусства, г. Баку, Азербайджан 2009 53-ое Венецианское Биеннале, г. Венеция, Италия 2008 Выставка проведенная в рамках «Года Азербайджана в Германии», г. Берлин, Германия 2007 III Алюминий. «Реальности желаний». Международное Биеннале современного искусства, г. Баку, Азербайджан 2007
Выставка «Семь цветов радуги», г. Баку, Азербайджан 2007 Выставка-проект «5+», Бакинский музейный центр, г. Баку, Азербайджан 2002, 2000, 1999, 1996, 1993 Выставка, в галерее имени Ваджии Самедовой, г. Баку, Азербайджан 1996 Выставка в Бакинском миниатюрном центре, г. Баку, Азербайджан 1989 Выставка Азербайджанских художников в Польше 1988 «Осенняя выставка», г. Баку, Азербайджан 1988 Республиканская выставка молодых художников, г. Баку, Азербайджан 1988 IX выставка художников СССР и мастерских при Академии Искусств СССР, г. Ленинград (Санкт Петербург), Россия 1988, 1987 Республиканская выставка молодых художников, г. Баку, Азербайджан 1987, 1986 («Музыка – 86»), 1982 Грузинская выставка медальерного искусства, г. Цхакая, Грузия 1985 Первая Республиканская выставка Азербайджанских скульпторов, г. Баку, Азербайджан 1982 Выставка студентов Тбилисской Государственной Академии, г. Баку, Азербайджан Проекты: 2009 Мемориальный памятник доктору М. Джавадзаде (совместно с Асланом и Махмудом Рустамовыми), г. Баку, Азербайджан 2008 Памятник посвященный Ходжалинской трагедии (совместно с Асланом и Махмудом Рустамовыми), г. Баку, Азербайджан 2007 Памятник Г.А. Алиеву (совместно с Асланом и Махмудом Рустамовыми), в парке Г.А. Алиева, г. Баку, Азербайджан 2007 Мемориальный памятник композитору В. Адыгезалову (совместно с Асланом и Махмудом Рустамовыми), г. Баку, Азербайджан 2007 Скульптура приза «Дада Горгуд» 2006 Открытие «Галереи семьи Рустамовых», г. Баку, Азербайджан Работы храняться и эспонируются в музеях и частных коллекциях в Азербайджане, Германии, Австрии, Америки, России и так же в других странах.
www.rustamovs.com
RU УМНЫЕ РУКИ, МУДРОЕ СПОКОЙСТВИЕ И ДУХОВНАЯ ВЕРТИКАЛЬ
С лёгкой руки гениального М. Дюшана, создавшего readymade, XX век породил психотип художникаспекулянта и манипулятора. Ушлые «художники» вдруг поняли, что создавать «произведения искусства» своими руками необязательно, можно «делать искусство» из всего чего угодно, манипулируя высосанными из пальца смыслами и значениями. Такому умонастроению способствовали и властители умов: Р Барт провозгласил «смерть автора», а В. Баньямин писал, что в эпоху воспроизводимости изображений и сплошных репродукций говорить о рукодельности уже не актуально. И дело не в том, что тотальная концептуальность в творчестве это плохо, а в том, что, в результате спекулятивных игр в пресловутый «концептуализм» в искусстве было потеряно главное – благородное ремесло, фундаментальный профессионализм, базирующийся на магии рукодельности и энергийного усилия. И только редкие художники-одиночки, не боясь прослыть неактуальными, продолжают работать не только головой, но и умелыми (и умными) руками, буквально физически преодолевая сопротивление подчас капризного материала. Т. Рустамов из числа этих редких творцов-одиночек. Получив солидное академическое образование художник (скульптор, ювелир…) Т. Рустамов ступил на стезю постоянного экспериментаторства. Он лихо смешивает различные материалы и фактуры, дерзко сталкивает живопись с пластикой, фотографии со звуком, уверенно работает с пространством и объёмом. Художник с одинаковой уверенностью чувствует себя и в тяжёлой железной скульптуре, и в компьютерной графике, и в пространстве инсталляции. Ему мало визуально отобразить идею, для него принципиальным является сам трудоёмкий процесс становления художественной работы, плавки изделия. Для Теймура творческий процесс есть сакральное время рождения духовной энергии, отражающаяся в завершённом произведении и составляющей его магнитное поле – светящую ауру. Эта энергия появляется не иначе как в результате особых физических и тонких душевных усилий, в процессе кропотливого труда, особой атмосферы почти тактильного биохимического (а может алхимического? Кто знает) прикосновения к тайнам рождения художественного продукта. В творческую, почти мистериальную битву за произведение вступают и запахи – испарения (ал)химических жидкостей, клея, краски… - и грубая фактура ещё необработанного материала и звуки и горение сварочного аппарата, удары рабочих инструментов, ритмические удары сердечного пульса художника и его натянутые нервы, ибо подлинное творчество всегда сопряжено с риском. Теймур «высекает» свои работы потом и кровью, а это чревато… При кажущейся скромности и приветливости Т. Рустамов преследует довольно амбициозные цели: чтобы результат затраченных усилий походил на Чудо Сотворения... Например, в мультимедийной инсталляции «I TRUST» (выставленной на 53 Венецианском Биеннале в 2009 году), он применил 8000 (!) мельчайших зеркал. В другой работе, посвящённой борьбе против наркомании он обклеил модель человеческой головы таблетками, число которых доходило до 400 штук. Эти факты говорят о том, какую колоссальную роль в творчестве художника играют такие забытые ныне качества как Сделанность, Рукодельность, Ремесло, Профессионализм, Терпение, Качество формы, лелеющей в своих недрах идею вечного совершенства. В этом Т. Рустамов фактически продолжает традиции древних и средневековых Мастеров искусства. Не удивлюсь, если мне вдруг откроется, что его креативная родословная восходит
аж к анонимным мастерам Древнего Египта и готической Европы. И как далеко всё это от современной «актуальной» суеты и невротической погони за сиюминутным успехом, в которую вовлечены безумные стаи современных художников. Посреди всей этой нервозной суеты и шума Т. Рустамов чувствует себя вполне уверенно и по мудрому спокойно, ибо знает, что давно уже занял свою, уготованную ему Судьбой нишу Жизни. А это и есть счастье истинной самореализации и критерий подлинного Успеха – занять свою (а не чужую!) нишу и в своём Богом данным тебе ремесле спокойно, но с сердечным усердием и священным напряжением созидать духовную Вертикаль, соединяющую тебя с Небом… Так работали художники Древности и Средневековья, произведения которых (например, Сфинкс, Пирамиды, скульптуры готических соборов) действительно производят впечатления Чуда. Так, слава Богу, работает и Теймур Рустамов…
Теймур Даими художник, кинорежиссёр, доктор философии
ИСКУССТВО, ИСПОЛНЯЮЩЕЕ ЖЕЛАНИЯ
Теймур Рустамов – один из наиболее популярных современных художников Азербайджана, член большой и дружной династии художников Рустамовых. Совместно с отцом, Асланом Рустамовым, и братом, Махмудом Рустамовым, он принимал участие в воплощении в жизнь целого ряда проектов, связанных с монументальной скульптурой в Баку. Это монумент, посвященный трагедии Ходжалы, памятники общенациональному лидеру Гейдару Алиеву (в парке им.Г.Алиева возле Украинского круга), М.Джавадзаде и другие проекты. Известны также работы Теймура Рустамова в малой пластике – так, он разработал дизайн статуэтки отечественной премии «Деде Горгуд». Работы Теймура Рустамова неоднократно завоевывали призы на международных конкурсах (например, на Бьеннале прикаспийских республик), с успехом выставлялись не только на родине, но и за рубежом – России, Грузии, Польше, Германии, а также в Италии – на знаменитом Венецианском бьеннале. Выпускник художественного училища им.А.Азимзаде и Тбилисской академии художеств, член Союза художников и активный участник практически всех выставок современного искусства в Азербайджане, Теймур Рустамов известен, прежде всего, как скульптор. Однако он работает не только в скульптуре. Перефразировав известное выражение, можно сказать об этом человеке, что ничто художественное ему не чуждо. Среди его работ есть и видеоарт, и декоративные композиции, и мобили. Свою персональную выставку Теймур Рустамов, по традиции, приурочил к личному юбилею – 50-летию, представив зрителю более трех десятков работ самого разного характера. Среди классических скульптурных композиций на этой выставке хотелось бы отметить «Бог Солнца». Любовь к античной мифологии у Теймура Рустамова переплелась в данном случае с интересом к конкретному материальному элементу отечественной истории. Речь идет о рельефе над Двойными воротами “Ичери шехер”, где изображен, в числе прочего, бык. «Бог Солнца» Рустамова – не столько античный, сколько отечественный. Ряд работ Теймура Рустамова имеют острый социальный подтекст. Такова, например, серия скульптурных композиций на тему “Нет наркотикам”. Например, «Человек-таблетка». Каждая из таких работ не просто говорит за себя – она буквально кричит об одной из самых насущных проблем современного общества. Выходя за рамки скульптуры, Теймур Рустамов использует в некоторых своих работах принцип интерактивности. На этой выставке он предложил зрителям загадать желание в «Древе желаний», идея которого почерпнута из древних поверий. Композиция представляет собой каркас из пружины и спирали, имеющий форму дерева, возле которого разложены пачки стикеров. Каждый зритель, написав на листочке-стикере желание и прикрепив его, словно зеленый лист, к металлической ветке, имеет возможность внести свой вклад в создание рукотворного места поклонения. И как знать, может, эти желания и впрямь исполнятся? Словом, работы Теймура Рустамова отражают разносторонние художественные интересы автора и его убеждения. И вместе с тем они являют собой характерный слепок современного пласта отечественного визуального искусства, потому что творчество Теймура Рустамова – его важная и неотъемлемая часть.
Наиля Баннаева, искусствовед
62 |
TEYMUR RUSTAMOV ...yestarday, today, tomorrow...
page
Titles (all size are in cm.)
page 8-9 Secret. 2009. Metal, granite, glass. 70x50x20 page 10-11 Save the insects! 2009. Metal, steel, wood. 85x55x45 page 12-13 Wish Tree. 2010. Interactive sculpture. Steel, glass, granite. 252x50x50 page 14-15 New Aristocrat. 2010. Bronze, copper, steel. 60x80x80 page 16-17 Dual Portrait. 2009. Metal, granite. 77x40x42 page 18-19 MODERN Buta. 2010. Metal, copper, granite, glass.140x67x27 page 20-21 Equilibrium series. № 3. 2010. Wood, metal, marble. 237x40x40 page 22-23 Mon General. 2010. Mixed technique, wood, metal, bone, granite. 79x54x18 page 24-25 No Drugs! series. № 1. 2010. Mixed technique. 202x69x56 page 26-27 No Drugs! series. № 2. 2010. Mixed technique. Plastic, glass, metal, wood. 40x34x34 page 28-29 No Drugs! series. № 3. 2010. Mixed technique. 44x21x24 page 30-31 Collection of Smiles. 2006. Ceramics, wood. 120x120x10 page 32-33 Mirror of the Soul. 1991-1992. Bronze, marble, copper. 100x48x20 page 34-35 Things that I would make the monument. 2008. Bronze, marble. 21x13x16 page 36-37 A Story of One Work. 2008. Bronze. 129x30x40 page 38-39 Bird. 2009. Bronze, marble, limestone, glass. 44x43x37 page 40-41 Replica. 2010. Bronze, granite. 46x18x16 page 42-43 Infinity. № 2. 2010. Bronze, granite. 37x40x42 page 44-45 Little Girl. 2010. Bronze. 226x49x57 page 46-47 Color Separation. 2006. Mixed media. 181x121 page 48-49 Illusion (Improvisation). 2006. Mixed media. 181x121 page 50-51 Portrait of Ayten. 2007. Computer graphics. page 52-53 I TRUST. 2008. Installation. Mixed media. Height 230 “Reflexion – philosophical form of cognition, theoretical activity of a person directed towards comprehension of own actions and reasoning...” …«I trust» represents complicated multimedia installation that comprises the whole complex of flickering meanings. Main structure-forming “dimensions” of installation are History, Memory and Time. Work is substantially autobiographical and represents the original information capsule that comprises fresh memory about what happened with mankind in a contemporary history (events and documentary facts from world history are presented in slide film). But, first of all this installation mirrors a reflexion of Teymur Rustamov himself, who lived considerable interval of time in the USSR, over his own personal experience. In other words, installation represents a projection of memory, consciousness and sub-consciousness of the author who lived through basic events occurring in his former, already nonexistent country, and actually all over the world as his own, that is relating to his private life and destiny. Thus, this work is the sum of the certain historical period, a boundary at which artist tries to comprehend a world history and his own place in it. (Leyla Akhundzada, Teymur Daimi)
page 54-55 Co-authorship. 2007. Video art. Paper chart. 86x62 page 56-57 2012. 2009. Interactive computer program.
| 63
...вчера, сегодня, завтра...
стр.
Названия работ (все размеры в см.)
стр. 8-9
Секрет. 2009. Метал, гранит, стекло. 70х50х20
стр. 10-11
Берегите насекомых! 2009. Mетал, сталь, дерево. 85х55х45
стр. 12-13
Древо желаний. 2010. Интерактивная скульптура. Сталь, стекло, гранит. 252х50х50
стр. 14-15
Новый аристократ. 2010. Бронза, медь, сталь. 60x80x80
стр. 16-17
Двойной портрет. 2009. Метал, гранит, сварка. 77x40x42
стр. 18-19
Бута МОДЕРН. 2010 метал медь гранит стекло.140x67x27
стр. 20-21
Из серии Равновесие. №3. 2010, дерево, метал, мрамор. 237х40х40
стр. 22-23
Mon General. 2010. Смешанная техника, дерево, метал, кость, волос, гранит. 79х54х18
стр. 24-25
Из серии скульптур Нет наркотикам! №1. 2010, Смешанная техника. 202х69х56
стр. 26-27
Из серии скульптур Нет наркотикам! №2. 2010, Смешанная техника. Пластик, стекло, метал, дерево. 40х34х34
стр. 28-29
Из серии скульптур Нет наркотикам! №3. 2010, Смешанная техника. 44х21х24
стр. 30-31
Коллекция улыбок. 2006. Керамика, дерево. 120х120х10
стр. 32-33
Зеркало души. 1991-1992. Бронза, мрамор, медь 100х48х20
стр. 34-35
Вещи, которым я сделал бы памятник. 2008. Бронза, литье, мрамор. 21х13х16
стр. 36-37
История одной работы. 2008. Бронза. 129х30х40
стр. 38-39
Птица. 2009. Бронза, мрамор, известняк, стекло. 44х43х37
стр. 40-41
Реплика. 2010. Бронза, гранит. 46х18х16
стр. 42-43
Бесконечность. 2010. Бронза, гранит. 37x40x42
стр. 44-45
Маленькая девочка. 2010. Бронза. 226х49х57
стр. 46-47
Цветоделение. 2006. Смешанная техника. 181х121
стр. 48-49
Иллюзия (импровизация). 2006. Смешанная техника. 181х121
стр. 50-51
Портрет Айтен. 2007. Компьютерная графика.
стр. 52-53
Я верю. 2008. Инсталляция. Смешанная техника. Высота 230 “Рефлексия - философская форма познания, теоретическая деятельность человека, направленная на осмысление своих собственных действий и их оснований…”
...Работа Теймура Рустамова «I trust» представляет собой сложную мультимедийную инсталляцию, содержащую в себе целый комплекс
мерцающих смыслов. Главные структурообразующие «величины» инсталляции это История, Память и Время. Работа в значительной степени автобиографична и представляет собой своеобразную информационную капсулу, содержащую в себе свежую память о том, что происходило с человечеством в новейшей истории (события и документальные факты из мировой истории представлены в слайд фильме). Но, прежде всего это инсталляция отражает в себе рефлексию самого Теймура Рустамова, прожившего немалый отрезок времени в СССР над своим собственным персональным опытом. Другими словами, инсталляция представляет собой проекцию памяти, сознания и подсознания самого а втора, который основные события, происходившие в своей бывшей, уже несуществующей стране, да и во всём мире пережил как свои собственные, то есть относящиеся к его личной жизни и судьбе. Таким образом, эта работа – итог определённого исторического периода, рубеж, находясь на котором художник пытается осмыслить всемирную историю и своё место в ней. (Лейла Ахундзаде , Теймур Даими)
стр. 54-55
Соавторство. 2007. Видеоарт. Бумага, графика. 86х62
стр. 56-57
2012. 2009. Интерактивная компьютерная программа.
Təşəkkürlər Cənab Çingiz Fərzəliyev Xanım Əminə Məlikova Xanım Ayten Rüstəmova Xanım Nailə Bənnayeva Xanım Fəxriyyə Məmmədova Xanım Sevil Məmmədova Xanım Sona Abbasova Cənab Mahmud Rüstəmov Cənab Teymur Daimi Cənab Elşən Baba-zadə
Dizayn / foto: Fa-Design*2010 Tiraj: 500 ədəd. CBS Mətbəəsində çap olunmuşdur. 64 səh. Bakı - 2010 © Teymur Rüstəmov
www.rustamovs.com